Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

PIENSIS CONSVLIBVS, S E N A TO RI B VS , Q_yÆSTORI-bus, Tribunis, Præfedlis, Decanis/reliquoque Magi-ftratui, Remb. Dodonæus S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

E STiRPivM HiSTORiA Comnientarios noffcros, quos in publicum damns, vobis^ ViRi AMPLISSIMI ET MAGNTFICIj ofFerimus ÔC dedicamus. Quod non rcpen-tinaaliquavoluntatCj autforcuito duôln, fed ex fingularîs obieruantiæ vctere afFeôlu à me faâ:um-,vt peiTuafum habeatis maxime opto. Neque etenim iam pridem,fed dudumôô à mulco temporeobfequium vobis, amp;nbsp;veftra* hüic,cüi præfîdetis, vr-bi,præftare aliquo polfe modo defideraui. Verùm hoccùm nullo officio hadenus declarare pocuerim , huius noftri operis dedicacio-ne nunc oftendere, aliquadecreuimusratione. Indefcribendis au-rem hifccdefbrpibiis Commêcariisquid prçftitum fit, licet fortaffis plerique à nobis prolixà oratione narrandum exidimenc;maluimus tarnen id aliorum ac æqüi Ledorisiudiciodeferre, quàm de noftris lucubrationibus multàprædicare. Affirmaretamen ac pro fi ter i ni-hilominus (amp;Squidem, vti fperamus, citra arrogantiæ notam) au-demus, noslaboralTe, Ôc omniftudio annifos elfe, vtclarè,dilucide, ôcquàm commode fieri potuit, breniter (fuçcifis fuperflnis) fingn-gt; larumftirpinmhiftoriæ fiuedefcriptiones propônerçntnndeinde in certasclafles ordi ne q u àmdieu it com modiffi mo a tq u e exped i tiffi mo 'digererentur. HæcanteqUQlabore^velcuiufmodi curaac induftna à nobis fint præftita, facile is.cognôuerit,~qui ffirpium multicudî-n e m i n h 1 (ce C o ra me n t a rii s de fc ri ptar u m, ac va r i e t a te m ea r u m o b-7 feruare-5c cur in (èx Peraptades fine Erb. xxx. hi à nobis fint digefiiî: attentius expendere volet. . De huius verb A ngnftiffimæ Vrbis ex.i-miis, raris,præclaris dotibus fieri quoque poteft, vt;êlt; mulcaà nobis expedentur, velùtioperis nofiri hæcad vqs huius yibis Piæfi^ des, ampliffimi virij nuncnpatöriä epiftola poftulare videtur : fed adeomultà,adeb magna,adeoeximiaamp;L præclara fiant,quæhanc exornantjilluftrant, acçommendant,Yt breui.præfationçenumeca^ ri nequeantjôc.pluribus oiunino verbis,prolixaque oratione defcribi . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opot’

E PI s TO L A öportcant. Siueenim antiquitas vrbisjaut Hmicis eius,fiùe fitus, fiuc maxima commodicas, fïue elegantia, vel alia ciufccmodi haudpau-caexpendancurjVeletiam Principes,qui huicdominati funr, propo-nancur ,nufqiiam non amplifl'ima locupletiffimaque addiccnduin amp;£fcribcndum feCe offert: inateria: maior certè amp;nbsp;cöpiofior,quam a nobis angufto tempore ac pro dignirate fua tradlari ac expoliri queac. Anciquitateenim inprimishæcvrbs nulliccdit, filimcseius conâderetur. Eftautem hie appellatorum olim Ambiiiaritarum, quorum Iulius Cæfarin Commentariisfuïsdebello Gallicomemi-nic.Sietenimhuius verba diligenter expendantur,non alij poterunc clTe Ambiuaritîe ,quam qui limitem Antuerpienfem incolunt ac habitant. Refert fiquidem Iulius Cæfar, Vfipetes Tenchteros Germanos, occupatis Menapiorum ledibus, magnam fui equitatus partem ad Ambiuaritas trans Mofam prædandi fruraentandique caufa mifilfe ,atque cos aliquot diebus abfuifle, cum ad ipfumho-rum legati mitterentur :qui refponfo accepto, poft tres dies ft,re de-liberata, reuerfuros dixerunt. Tantam temporis moram inrerponi cupientes, vt interea équités, (pfout verifimile) qui expedabantur, adeftepoflent. Ex quibusfane Ambiuaritas vitra Mofam etiam re-motiora loca occupafft, ßc baud anguftis finibus comprehenfos fuifft, fatis apparet. Alioqui fiquidem opus nonfuiftet, longioris temporis moram, adequitum reditum defiderari. Nam ex proximis êó vicinis redire cito integrum fuiftet. lam magna equitatus pars, non nifi ad ample patentia loca mitti potuit. Conftderant autem Vfipetes Sc Tenchteriillo tempore hand ptocul à confluente Mofæ ac Rheni, hoc eft, in eo noftra hac astate nuncupatæ Geldriæ tradu, qui infra Neomagum ciuitatem, inter Mofam ac Vahalim Rheni partem à Mofarcceptam, fitus eft. Ab hoc Geldriæ agro vltra Mofam late patentia Sc remotioraloca ad Ambiuaritas pertinent, nem-pe ab appellata Bufcoducis ciuitate ad ripam Scaldis vfque : tota nempe ilia regio,quam aliquando falo fubfuifte non obfeura indicia ac vcftigiaoftendunt-,prius videlicet quàmaggeribus ercólis maris littora,Sc fluuiorum ripæ coartftarentur: quæ idcircó amp;nbsp;3lrttW«arprm (Latine alluuio aut adieótio dixeris) nuncupata fuit* VocemCæ-ftr,quóadpotuit,proximè exprimere conätus, hui us incolas Ambiuaritas dixit. Et populorum hoc fuifle, non Oppidi, præterqiiàm qubdex lûlij CæfarisCommentariis fàtispatet, teftaturquoqueSC AudoënusinvitaD.Eligij,quemftribit in Flandris laborafTe, acin Andouerpis iugi inftantia pugnafte : circa annum à Chrifto nato vi'’ XL. Ex hisautem manifeftum ac cuidens,anriquifrimam efte Ambiuaritarumfiue Andouerporumgentem,acnullis Galliæ Bel-gicæ,fîuc inférions Germaniæregionibus autpopulis ætate poftha-bendam.

bendaiil.--Refer11lïtü'f• âutcmquot;Ambiiwntæ ad eos/qüôs Pcôlorriæüs Geographic lib;?! i.^ Tongro^appellat/quorum ciuicatem Adnacu* turnefFecradit: Ab hacciuicate Iulius Cæfaripfos populos Aduati-eospro Tóngris nominalTe vi’detur, qui amp;nbsp;ipfos Belgis annùmerat: Gallic Belgicæcermiiîuni Rhenumconftituens. Plinio verb Na tip ralis hiftoric lib. ini. Tongri hue Aduatici,German! funr. Toto hoCjinquic, mari (Germanico videlicet) ad Scaldim vfque fluuium Germanicaccoluntgentesliaud expHcabili menfura. Etfahe hlin-guæSc morum ratio habeaciir,olim Tongri hue Aduatici dióhi,atq.* cum his Ambiüaritæ, quorum maxima parsBrabanciC agro conti-netur,Germaniscitiùs,quàm Gallis eruntannumcrandi. In hoc au-tem Ambiuaritarum late patente tetritorio olim cdihcatum extac oppidum,quodab‘ipfadicione nomen accepit,ôCmodbretinet,Aht-warpten diólum: reliqua, vel faltem maxima agri partCjà Carnpano quodam Cam panic nomine ( vt credirur ) mutuato. Quo autem tempore cdificacumiftud fuerit, licet hiftoricaperre non referantj peruetuftum tarnen ÔC ipfuui eüefatis conftar. fuir enim circaan-num Domini viii'quot; xxx vii. a Nortmannisoccupatum,direptum, amp;nbsp;igne deuaftatum\amp; ante ilium annum multbanrchauddubib conftruóium ac habiratum.xFeliciftimis autem^aufpiciis, hoc oppidum conftrui ac habitâri cœpcum eftj id quod fæpiusau(fta,amplifî-cata,nunc ampliftima Scceleberrima vrbs manifeftè ofteridit. Initio quidemexigunm fuifteoppidum,non modo porta,fed vetcres aliquot reftantes muri pleniflimè docent. Accepit Verb deinde iftud haudexiguaincremcnta,amp;; non femel quidem,fed fcpiusacceftioni-bus nouis infignitcr creuit acamplificatumeft. Prioris incrementi celles funt vic acvicipiibliciàmœnibus nomeil retinentes, tumamp;S porte quedam non ita dudum dirutc. »Et tametfi cum iftis terminis ac mûris conti neretur^non exigua foret ciuitas, accederire tarnen po-pulf multitudinci.ôc ciuinm’numero multipliciter adàuélo , cito etiamin maioremciuitatem creuit, eam‘amplitudinenl'magnitudi-i nemque.confequuta,quam.vifaeft habere anno Xv'* xlii. cum a Martino Roftemio aliisque coniuratis,aliquot ‘diebus obfideretun A quo rurfus tempore non folum compluribuS vicis, èc magnificis cdificiiEèxornataeft, fed ÔC baud mediocre auóluarium à Septentrion is,parte, mœnibus lateextenfis,,accepit : velutià pauciftimtó annis ad Meridiem huic quoque amplilFima acceftio faefta èft î occa-fione videlicetcaftri, à D ube Albano erebli ,quod n unc'eX parte diru-^ turn adyrbisamplihcatibneniiii ôc mûtorum ekeenfionem ; oportu-^ niflimâïft Occaftonem prcbiaic. Si verbÔC de fini huius vrbis que-dam adducenda: Notiflimusquidemhiceftj èc quidem non ad ma* ris littus pofitus-fçd ad dextram Scaldis ripam , kvii. aut xvtin t 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(plus

(plus minus) honrum,fi pedibus metiriliceret, innere ab.Oceano diftans-jloco videlicet periculisamp;tempeftatibus.minus expofito ,ô£ ab excrbitantis maris fludibus ac inundationibus fatis tu to • ncc ita tarnen longea mari,quin commode altilTimoæftu., quo Scaldis O-lt;yani vndisaç veniliisobludans attollitur, retrorfumque fluit,ma-gnæaconerariænauesinportumappellerequeant. Quem adeo habet oportunum,vt quæuis onera ÔC merces,facile haud magno ne-gocio exiniantur. Facit verb ôc ad huius Vrbis celebritatem non pa-rùm,qubd in huius portum,ex omni orbis terrarum parte, omnisge-neris merces aduehantun fie vt rametfi in extremis G alliæ Belgicæ fi-nibus Antuerpia flra fit, in medio tarnen oibis poflta,ac vniuerfi or-bis forum efle videatur,amp; verè meritoque ad hanc applicari debear, quod de Morinis haud inelegans noftri temporis Poëta his verbis fcriptumreliquit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^xîremi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^Morini^ tarnen

Simercesvideas^fipopulos^fi ofes^ Concurßi^lt;j^-,rateslt;j^Jnn7edio fitum nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

De elegantia vero tantæ vrbis, vicorum, amp;nbsp;viarum fplendorc,vcl ni-tore, ædificiorum magnificcntia,commoditate,ornatu,fuburbio-rumlaxitate,hortorumamcenitate, arque in his nafcentiumherba-rum aeflorum varietate,non paucaetiamfcribenda occurrercnt,ni-fi dehis tacendum,quàm feribendum potius videretur. adeo enim omnium oculisexpofira hæcfunt,vt pluribus verbis celebrari non. référât. Qupd fi verb ad huius vrbis dignitatem, audoritatem, ôC gloriam non parum conférant, qui primi extiteruntlimitis Antuer-pienfis ad Scaldim Sacri Romani Imperij Marchiones, amp;nbsp;vndc ifti 6£quandoinitiumfump(êrint,nonpoteritnon maximum dignitatis incrementum huic, vel hinc quoque accedere. Nam qui olim huius Marchionatusprincipatumobtinuerut, vel ipfi magni amp;nbsp;potentes Principes fuerc, vel maximorwm,fortiflimorum, ac potentif-fimorum Ducum, Regum,aclmpcratorum progenitores. Primus autem huius MarchionarusPrinceps extitit Anfbertus fiuc Anfcl-bertus, Vauberti ôc Lucillæ Zenonis Romanorum Imperatoris Co^ roris filius : Vaubertus verb patrem habuît Alberonem Clodionis Comati FranciæRcgisfilium,à Meroueoipfius turore regnoorba-tum: qui occupata Arduenna fylua, complura.cum Meroueo ac eius filio Childerico bellafortiter geflit. Vaubertus autem ifte inter Principes in honore habitus, amp;nbsp;eximia virtute cômmendatusfuir. Ex Argotta autem Theodemiri Gotthorum.Regisfîlia, amp;nbsp;Theodo-» çæi Gotthorum in Italia Regis fbrorenatus: horum amicitiaific afli-nitatc fretus, Meroueum atque eius ûicccflores haud magni facie* bat.

N V N C ,V P A T o R I A.r r bat. Bellum verb gerente Clodouço Francorum Rege,qui poftea Ludouici inagni nomen .obtinuic,. cum Alariep Yifegotthorum Rege, Tolofæ regni federn habente,ÖC Alberonis liberos pmneçque Clodionis Comati nepotes ac affinesfeuerilfime perlequente, Vau-bercus liberos fuos ad Zenonem Impcratoremmifit,àquolènatorio honoredonati funr. Anfel,berrusvcrb,etiam fenior,perpetuamac hçreditariam Sacri Romani Imperij adScaldimMarchionatum de-indealuftiniano.Imperatoreobtinuit. Huie vxor contigit Blitildis Clorarij Francorum Regis ffiia; Ludouici Magni filiushicerat, ÖC S ueffion u m primum, deinde morcu is fratribus,Franciæ q uoque to-tius Rex,qui Anfèlberto genero fuo Mo/ellanicam prouinciam a ci-uitateMeten(i ad Coloniam Agrippinam vfque Ducatus tituloper-mifit. Ab hoc autem Anfelberto,primoillo Sacri RomaniImperij Marchione, originem habet nobiliffima ac omnium hiftoriis cele-brata Carolinoriim ftirps. Anfelberto fiquidem fuit filius Arnoal-dusjhuicverb Arnulphus,cuius filius Anfigifus Bcggamvxorera habuit Pipini Landenfis filiam, ex qua natus Pipinus,cognomento Craflus,Caroli illius Martelli pater, qui rebus valdè forcitçr geftïs, multisque vidoriis Celebris, maximam fibi apud Francos audorita-temSe potentiam concihauit. Carolo Martelloprogenituscft Pipi-nus Breuis diâus : Chilperico Regis filiofubmoto, Regni Francia^ gubernationem nbsp;diadema hic accepit, annuente Zacharia Roma

no Pontifice. Pipjno huic fucceffit Carolus, qui propter res domi fo-risque fortiter.gefias, frequenresque de hoftibus partas ÿiôlorias, Magni cognomen affecutus eft, ôC tandem Romanorum Imperator ac Auguftusfalutatus,ad Germanosimperij dignitatern tranftulit-Numerantur verb inter huius vrbis,ô6 Sacri Imperij Marchiones èCalij rerumgeftarum mâgnitudine inuftrescelebres^uePrincipe^, yt Gozelo fine Gothcio, tum ßc ex hoc natus Gothefridus, item huiusrurfusfilius Gothefridus,prjeftantisingenij vir,fedgibbo dêk formis, Lotharingiæ inferioris Dûtes, Henrico.iiati. intj Romanorum Imperatoribus AA A. grâtiffimi âc amicitia coniundiflimi* Horum temporibus Marchionatum Antuerpienftm in nonullis ve-teribus monumentis re^critur,prçteralialoca,vniuerfamquoq-,Va-urienfem fykiam(vulgotunedi(ftam)complexamfuiffie* quæ ilia ætateab non incelebri Brabanticæ Campaniæpago, adüfqfie Bafrodium, infra Teneramundam adScaldim fitum,ÔC fu-pravtrumque Nitham,tumamp;; Diliamextendcbatur,Rumeftam ac Mechliniam comprehendens. Ab iftis autem Principibus originem aevitæ incunabula fumpfit Gothefridus ille Magnus, Bullonij ComeSjCxIttanerapeGothefridi Gibbofi forore natus,qui profe-ftionem ad Hietofolymam fulcipiens, féliciter etiam perfecit,

E P I S T 6l a 'n V‘ N C y P. . . ‘Vrbepöticus, Rex eiu^ êofóriatusjquam deinde firmauit, ÔCiequa-cibus fuis'aliquotannis poirtdendam reliqiur. Debent verb ôc Duces, Rege^ôC Imperacófés alij non paucrgeheris’fuiprimordiaSacri Jmperij SiC h'ùius vrbis Marchiohîbus, riempe ex Gochefrido Barba-toBrabantiæ Duce maternunitgenusagnofcentes: vekiti loannes Burgundiæ Dux , ex Ludouici FJandriæ Coniitis ifilia procrcatus; quæauumhabuitloannem Brabantîç Ducem, exGothefridô illo, intermediis tarnen aliquot,progenitum. Ioannis filins Philippus fuit Bonusjnepós verb ex Philippo Carolus Aùdax,filiam cuius vnicain Maximilianusprimus Romanorum Imperator vxorcm habuit. Ex qua deinde multi Duces, Reges, ImpcratoresquepotehtilTimi pro-dierunc,quosnoftravidit amp;nbsp;agnouitaecas. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

V -Cum igitur tanti'Principes, Duces,R.eges, ac Imperatores Sacri Imperij achuius Vrbis Marchionibus vitæ fuæ initiaacprimordia accepta référant, non poterît non ifte Marchionatus nbsp;Vrbs hæc re-

îiquis amp;C nobilitaté^Sc dignitatepotiorhaberi, quæ alioqui magnifi-ccntia, mercatu, opulentia,fplendorc, alias ciuitates fuperatac longe antccellit. Hæcautemqualiacunque breuiter dehuius Vrbis præftantia ànobisprolata,'non inhocïcriptaexiftimari debent,vc hüic tantæ VrbigloriæaliquidhincaccefTurum fperemus,Iêd nevel ftudio vel officiodefuilTe videremnr, Scquorundam, fi noriplenè, aliquatenustamenexpeólationi fatisfieret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ i

fed ôC Commentarios noftrosde ftirpibus,vobis infcrîptos',grato benignoqueanimo fufcipere'^quos optamus tantam ftudiofis vtiii-tacemconferrepoffie,quantarh hæc Vrbs rerum veiialium t'opiaad varietate vniuerfo orbi commoditatem præbetpquot; Quârn, Dcum .Optimum Maximum rogamus, vt féliciter ftorentem- ac incolu-memquàmdiutiffimcconferucr',acfimul, vt amp;nbsp;confilia veftraad fui nominis gloriam amp;nbsp;honorem dirigat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Dara nimù longtim (jaos taa cwa 'fremiK Congeflam maltos emenàatam^ ^er annos^

Siue animam wants ^ajcat imaginibas^, * Qain taa mirantes etiam monument a ^aell^

Eaflrahant eufidis omnia laminibtis, Halanttßjue legent tn frrta reeentia flores.

Et gratam tjaictjaid naribas efle ^jl^eat^,^ ^ndeflaas tldojae -promet o^es qai pharmata miflef^

Siat tibi (Jafar, williee ßue tibi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

REI MEDICÆ, ATQ^VE HERBA-RIÆ C O N S v’l TIS S.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

S TIR PIB V s Iticsm wïtA jyodonde dcdtßi : llljt, etiain ßaniA ßtlis ttia nomin»ßrü ingcnït^ labor ______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 'E^cÿtim\i nitidam, wsram tfolidam^ laborem. • _• lExoarrat /ne a Aiaßk lihns'^^rAlonga^ t^xat

Ealogij'^ïa ia'i^'ÇdbflringM aaram ,'* ' Ni cy^hdam njctoris^ incendia amorti ( 't' ' '' Vcntoß obficja^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcttn \ßmnl horrcni c gt;nbsp;v v?

Nc calf a ingcnlj ingcnij taa '^andia 'carfam^ Dcniif^ nc ßölidasj^ ßyli^ßafcrflans err cm. ad Froaalgare ^oino non eße iono.flos Vila ofîu affenfa hèrbà ederA^ flagella,

Ergo modb hoc tantam cafeIVir darißime, fignl^ Dalcii amicïiÏA'^.amp;^,maafari fignai amorïs,.

^Â.;, . nbsp;nbsp;nbsp;, X,,. . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '*,1

. .V .'.^x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-V quot;nbsp;* *'-«''*♦ V

‘ nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t-, j

Et querilwir celerefo^tie colos^ annófque fugaces^ Et maturantes aißindere ïiamina Earca^, 'PrAconèfquenecù properare in ^erticecanos^^ Cum hona tot nohù tellusproducat ^^nda^^ Cum nos diuinù munitos mentibiis ïUe, llle opifex rerum fj^atiofiprouidtis orbis medio pofitos rimari iußerit^ ^ndè jduxilium miferispófcamus caßbus^ cum ^barmaca tot päßimlethi tardant ta pennas Largafiti ISlatura dedit,ßc obuia cuique^ Vt calcanda etiam pedibtts nolentibus ejßent» dl^Qamquid tam njîle eß^/uanjisßua lege perenrâ st^unia eut defint^ caloquepotentia duClal a4ßice flor ent es incult o germine campos Sporne fuâ •veßire folum^glebdq^ feraci SSQon expellatas 'vlli prorumpere ßirpes, Idaud oculosfölum nbsp;nbsp;paf canty nareßp,/agaces

etineant blandum late fragrantibt/s auriSy /nttts maior inefl n^igor latet abdita in imis quot;Idifceribi^s ^ulgo non obferùatâ poteftaSy

cymbam poßtt reuocare Charontis y gy* acrem EallereTerfephoneni Tlittq^ auertere prAdam, t^Miremur reduces hunc njt minus Æfonis annos, Canitiemq^ nigrû fiibito eeßtfe captllis,

Efippolytus crimen fceleràbA iurpe nouerca ^um fugit ygy* patrium pudet inceftare cuhile^ ^Ar 'tda dum celeri metitur littora currUy Et mallusfuperó/q^ EDeós teHatfur nbsp;nbsp;imos'.

Extemplo ^afla tollens ß mole per ^ndas ^eüua t Urbat equos-^illi diuerßa pet ent es JEac iÜacq^ ruuntynec iam patiuntur habenasy Excidit infeliXy animdmque per auia fundit /mplicitus Ioris y nbsp;nbsp;inundant ßaxa cruore^,

J^gemuit nemorum 'vidua^a ßiteilite 'uirgo, Et mot a ingenti planxit Di^ynna dolore', ^e tarnen arcebo Stjgiisy nifi fattimury 'vmbrii

^N^qua^uamfrußra operate H^ianA C aß e puer ^‘V tides, nbsp;nbsp;nbsp;hah ent hAcfa'ta regrejßutn,

^ixit, amp;nbsp;his.Serbia Spidaurt exora^ olumrMin \ dferbarum ßucciq,^ potens, tih 't templa ,tibi aras ortales ßatuent, ntercéfq^ erit ultima CAÏum\

Si meus eß frater genitor tuns, annue nobis. Et titulis T^riuiam pat tare accedere ^eßris-^ En meus Hippolyt us funis dißraSlus equorum Hum patris inui^i fœdare cuhilia njitat, j. ' Jnceß^q^ ^udens renuit commercia Ehadra, Scilicet vt referai prccium pie tat is amarum, EaÜidus in ripis et fanguinolentus oberrat Çfud limofa palus ßat pigra immobilia ijnda, ^VLultdq^ in exigua tranfmittit millia Untre. Forßtan nbsp;nbsp;nbsp;met uit cladts terr ore recentis

Htempus arte tua eß, 'valido medicamineßße PrAproperos manes, 'uitdmq,^ in membra reduce : f^Adagna peto fed magna potes, tibi Cynthiafupplex, Auài amitam Hiis chare tuam., ibduménc^ triforme ^enunquam credos nulla mercede rogare^, Jujfa facit fenior ßacerofq^ recoUigit artus, Hitalémq^ animam podenttbus ingerit herbis, Et ^acuaa fuccis 'venaa medicantibus implet. HiSki pedem mors atra refert'Ehefeius heros Hiuit,habe'tq^ facros inter fua numina lucós Hallis HricinA cu fios, nbsp;nbsp;Hirbius audit

Ex re nomen habens-., at Paßphaeia noHes Fiet totófq^ diesfraudémq^ fcelùfque fatendo Elurimafe incufat, mortemif mtferrtma quArit.

Eantus ineE- herbis vigor ^vis inßta caIo, Graminib^que fua eß vel vilibus addita virtus.

Ht rudis olim Atas mundiep nouitia pubes Sfonßuticum vires, non auxiliare not abat Epbur, euulfis innata iuuamina plantis. Ft foliis nullam, nullam radicibus vllis Spem credit morbos toUentis inefe medeU, Eq^ laboratis cult a Zephjritidos hortis, Florei^ tot pafim vario radiantibus aruis Friuola nil prAter deleSlamenta petebat. Eulchra Heos vno donee Latona gemellos Enixa eß par tu, 0* prmo ßetit infula fundo

Âquilone grAuï iaBan Delös Jlla T^anomphAifiboles turn dar a tonantis Extulit os facrum^ÿatuloq^ faluttfer orhi Stippetias mifer is frimtis tulit author /dpoüo^ fiMîlle Opifex rerum i,nec tantum colli diss areu quot;tigere lunato diris animat a ^enenü, Sternere^ ingentem mif^ Pj/thonafagittû^^ Sed Lihycum ^irus,fid noxia quAq^ per orbejTL» quot;Virthiss herbarum ^fiiccoq^ medente fugare^ tiodtraq^ ^uipereos hebetare in iJulnera morßss^ Jlle etiam fi tetra lues^fitabida caU Corrupti •vulgus cont'agio ferpat in omne^ Si grauis autumnus rabido •vel Sirius aflro ' ; Aéra contrißet, •vitiet fontéfcj^ lacußque^ Qpidultiplice'tq^ rogos numero fine let hi fer annus Igne •vaporatas contußs fondibus ollas^ ^oculaq^ iniîituit lento medicata camino^ Pdocukq^ quibus cédait febris arida plant is G^u/z peilem, aut acrem pleur it ida pot io fiflat. ^unc honor immenßu per terras protinus omnes ^rboribufq^ fatßq^ fuit^tuneßirpibiss ingens ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gloria nee luSia tantum liquor apt us oliui^ J^ec placuit tantum fapida dulce dine lotos Orbatura fuis Jthacénq^ Samènq^ colonis. Tdunc Myrrh A lachjymis de eus nbsp;nbsp;laus plurima ^ênit,

lEt fisa maießasßudatis cortice guttis. Sed neque 'Tanchamp;os memorare ex ordine odores^ ^alfamaq^^ Coßurn\, baccam frondentis Acantldy Diuitiasi^ArabumyÇ^ferientesAthera^luas Curamihknoßrisfunt terris roßeida Tdempe, nbsp;nbsp;nbsp;\y

adeb abiedum eß^ nihil eß tam vile^facratum 'i Q^n medicamen habet, bulbo maluAcp poteßas ' Eß fua^ nbsp;nbsp;•vrticis-^ mentes adhibetefidem

f^biortales multaßcrutati indagine^numeril dSlondeerit^Superiif'voluntßuamuneraquAri^ çSMunera fatidico quA podquam Cynthius ore ' . S\fußauit penitus^iufitq^ edtßere cundos^ ■. v' .. . Succedenspatriis Epidaur'tus artib'us orbem^'^ ' fmpleuit meritis, quamlibet idus auitis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',’4

Fulminibus CAlopotitur tamen,(A^tus odra A ^ofidetßuic folersßubiit PodaliriuSi nbsp;nbsp;qui ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=

Crura PhilofieîA Lernen tarda ^erjeno Sanauit nutti coacedens arte Machaon. Id inc ope’TiZonia ^poßojuam ex^erientia creuit^ Et caligantec tenehra^ ^afer expulit Ejjülihet exultait • iam maximw ille Galenus^ Jd ippocrateftj^^ facer Tarcü extenderefila PrAcipere^atqne hominum prohthere inet der efata. Jndoluitfuputtq^ C haron.^nauinmqtte minutum Littore paulatim ^acuo decrefeere fenfty Otidq^ indixit cefiantihas Æaens ^jmhris.

* ^Jpónon diuinA prornmpit mentù acumen^ Jngeninmq^fa^ax?prtuclara reperta nepotes ^dfie late ant fer os ^^entura in ficula gnaui Mandarunt patres ^tólurü omnia chartis. fiamque mdis hominvtm per tot creficentihns annos fimul at que indudlria créait M.agndq^ per terras medicorum turha patentes Lu^tur fatü^folitfque fuperbit Auerni. Par cite mortales minitantia fiydera cali Pefiicere^ nbsp;nbsp;nimiumrebus trepi dare futuris.,

Si lugubre micet cauda fiammante Comet es SanguineAq^ faces fi lapfigutta cruoris Sfilleue portendat.igladiique per aéra ßridlif P lurimus èque polo defcendat tabidus ignü-, fiam contra parat arma catusfiirfque minatur Exitium furiis ,0^ mortem prouocat ipfam Herb arum fruticumque feiens ^^ir maximum arte, Maximt^ ingenio,patru noua gloria no fir ad Paùfque fuis ingens non ^no nomine Belgis P^mbertus fies magna hominum^ amp;nbsp;tutela P^corum^^ Qu^m Podonamp;ofeduédum n^erticePhœbtss Edocuit, magnique fouis décréta reclufit-^ Hic opus exaEla nouies trieteride terfum, Suàatumque diu, multaque incude nouât um, fnuidiam faElurum Srebo^populoque filentùm Parturit ,humanamp; miferans incommoda gentis., ^jso nihil vtilius ,di.lucidilfique ^etufias, Jfon at as parnofira tulit,per féque corufcumgt;, fnterpré/que fui,nebula tenebrifotue remot is Externs!, ntl lucis eget-^fied qualis in afiriS' fpfe labor anti defe Ela luce forori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Larges opes propAas diffundens folus m omnes^ ^ic hoc Scriptortim ^eterummommeni^^ohmen Jüulîrat fplendoreßio^ no^emepugt;e recenturts itArte noua pulßi penitus caligine nudat » Jure igitur ^tuax^omniopue perennius amp;re cdAdaießäte fua ßahit née firmius ^üumj Olim cudit opus 'uapidA fornacihus Ætna Cyclop um laßatn mcmut^ferroqüe coaB'^ Sudantis rara fuh ‘vefie Vyraemonis artes Sentifient tuti cariem prius^ ^ßolida lj}e Praudatus Stetopes Oper am plorahit inertem. O quamp;fama tuas olim feékihitur ^mhrasl Venturi quant us pôpuli mentorahePis ore Pybdonamp;e paierquot;^ quanto teleïgt;rahere plaufu? Cum tihi fe paßim dehehunt pîébfque, pdtrejquet Seruattque Jenes ßgnardque wgo manti ?

Funera quid metuùî^iuei pofl büß a fuperßes Pars immenfa tùi .inullôque tàcebèris ^uO, ■Atque ipfo a finiojumèt tuà gloria ^ires. Sd^é^am prius aßra polum toto radiantïa camp;lo Oe^lituentrßerileßque fragofum littus arenAi, Jnq^ autumnali noua palmite gemma tumebit.^ Pt pedé pf eßa fiitet tepido •vMemia ijere 'i ÿig^m tàcèant nbni'énque tuum^ laudéjque minores^ Irntdque intereant opérA conamïna ^^rA. ,

^q\ßemel diedmqueßmul^nifime ominafallanC^ ^na eadémque dies lußris labentibus orbi ^tque opèri fatalis erit,parite'r'què peribit ^ JUe tuus fudor^pdriter chaos ômnia mAßum Çonfundet-iCAlum terrisyàtquèdgnibùs vnda^. Änterea iamßime lubens pro tempore Adußs dP^mberteaußieibus quafeumque propino tuarumS Pieimitias laudum.^ fÿ iam nunc aßueße futuriss Ac meritis dudum quAßtos concipe faßus^

tv. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' •

Ngenvvm ac liberale lèmpcr habitum fuir, amice Le-ólor,agn o feere quorum velfcriptis vel opera quisadiucus fuerit ac promouerit.Quam ob caufam cum nosin defcri-bendisSdrpium biftoriç Pemptadibus iftis non modo plu-rimorum veterum, fed amp;nbsp;rccentiorum noftrique temporis fcriptorum teftimoniis fumus 3 nomina quoque omnium afleribenda putauimus, ex quorum videlicet monu-mentisac poftcritati relidis fcriptisnos profecifle amp;nbsp;adiu-tos inficiari baud poßdmus. Adiccimus veto amp;nbsp;horumfimiliccr nomina, ffed tarnen feorfim)cx quorum hortis nobis copiofa.locuplesque fubindepræftita ell ftirpium mukitudo, amp;nbsp;coram videndarum eognofeendarumque copia poteftasfa6la:cumamp;eorum,qui etiam vel aridas amp;aliaquædamadnos, fiuc ex Italia, aut ex Germania,vcl aliunde miferunt. Vtrifque autem nos plurimum debere vti agnofeimus, ira ßenon paucis locis teftatumctiamenevoluimus. leones autem plurimas quidemnoftra opera amp;nbsp;cura iamolimdelincatas fuifle facile agnouerit, qui frumentorum, florum, amp;nbsp;coronariarum, purgantiumque hiftorias.cum appendice prius habuerunt aut viderunt. His acceiTerunt non paucæ fpræter’nohnullas nouas amp;:antè non éditas) amp;mequidem procurante fupra aliquot annos expreflæ, quæ in vernaculis ac Gallicis de ftirpiutn hiftoria commentariis àloanne Loêo quondam editis extant: reliqùæpartim ex Caroli ClufijjfedplurescxM.Lobelijobferuationibus accefferunt. Quodqnidemno-bis ea de caufa iicuir, quôdbmnes noftràs in fuis obferuatipnibus ipiè Lobelius . inferuerit : fed tarnen baud præter confenfum amp;voluntatcm noftrapajamp;kib eonditione, vt viciiïim fua curadelineatas,mihi liccret,in mças Pemptades,qui-busbpus haberem,transferre. Non exiftimauirnùs'enim eâfdem (nifi forte non fatis reôlè expreflas ) iterum 'dépingëndas , acduplici fumptu Chriftophorum Plantinum typographum diligentiflinfumgrauandüm, quiölim noftras de flo-ribus, purgantibus,frumentisque hiftorias ,ac dçindc CaroiiClukj M.Lo-belijobferuationesfuistypisinpublicuni^dcdit. Valc. v

AVXTARES QVI IN ISTÎS ,.,,.,,SriR,PIVM .pemptadibvs ' ; .U.A C i T A N T V R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V'

IO AN N E s Branchion vir generofus, ex cuius didflimo horto locupics ftir-pium fuppeditata eft varieras.

loannes Boifotusjvir ilon minus doôtus quâm-generofus, ftirpium herba-rumque ftudiofiftimus.

ChriftinaBertolfîa vidua amplift. ac clarift. I. C. loachirni Hopperî. loannes V reccomius Bruxellenfis, herbarum fuo tempore cultor diligentifs. Martinus TulemannusTraieôlenfiSjinquçrêdis ftirpibusfedulusacdiligcnsi Petrus Coldcnbergius 7 Jiügèntes Pharmacopœi Antucrpienfes.

Guilelmus Andreas S ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Georgius Marius 111.*** Principis Eleótoris Palatini Medicusi loannes Ayckholtzius Medicinæ profefl'or Viennenfis.

Gafpar Hoffmannus in Academia Francofordiana ad Oderatn Medicus, Adamus’à Zafchftlauw ciuis Glafenfis*

perf^ctiorem reddant, a nonnullis tarnen quadam neglelfa, vel etiam con tempt a ßunt.

Phyfiologicen fiquidem piertnon neceff'ariam exiftimant -, qui videlicet, ex folü vftt experientia obferuatis, artem conßitui indicant ; quos tfaTtiipiKovç nominant. 7lt;ponnuUi tamétfi Phpfiologicen in totum non reiiciant, non omnes tarnen eins partes recipiunt. Anatomicen enim pleriq^ famparui faciunt, vt veluti crudelem amp;nbsp;fædam damnent. Pulfnum doHrinam multi ve-terum neglexerunt-,neque de hac Hippocrates nifi paueißima memoria prodidiffelegitur.

Nullorum autem extat memoria, qui nonpiirpium herbarum^notitiam plurimi fecerint.i quam nec barbarißima gentes contemnunt -, herbas aliaq^ fimilia fimplicia quadam in auxilium •vulnerum eß morborum cognoßcentes.

7quot;antiverb ßemper apud veteres ßirpium herbarumfj cognitio apiimata,vt vel Dits immorta-libns inuentionem earum affcripßerint-, vel mortales,quialiquas adinueneruntac monßrarunt^ diuinis honoribns dignos iudicauerint.

CMolyos herba cognitio Mercurio aßcribitur,quam rlpßiaduerßns Circes veneficiaoHendiffs Homerus refert. Huins ß Mercurialis herba inuentum, nomen ab ipßoretinens. i^poUo multas quoque mortalibns communicate dicitnr: atqueideireb huic Medicina inuentionem Ouidins tribuit. Panaces appeHata Aeßculapio ac Herculi accepta habentur. Nqmphaaa Nymph a', qua prima hanc oßendit,nomen habere fertur. Chiron autem Centaurns eß AchiUes ', quibu^ diuini honores tribuerentur, digni aPlimatißunt : propter eas quas variis medis vtiles , ab ipßs appel-lationem ßortitas herbas, primi adinueneruntsvt fünf Panaces Chironium, acCentauriumv-trum que,tum ß chil!ea,qua ßanitati Telephum rePiituiffe A chides ab Homero canitur.

Coluerunt verb har um notitiam non modb Herdes iPii,aut ßolipoß ebs Medici, verum ß Regibus ac Princip'.bnsherbascogneßcerecurafuit:veluti Gentio lUyriorum, Lyßmacho ^jüaeedo-num, Attalo Pergami, luba Mauritania Regibus-, Artemißa Maußoli Caria Regù coniugi, item ß Methridati Ponti ac Rithynia Regi, à Ifuo non modb Scordium repertum, fedß ab ipfo nomenhabensceleberrimaAntidotus,apudveteres omnes CMedicos Gracos, Lattnos, Grabes ßemper inpretio habita, ß apudpoßeritatem vbiq^ ß'equentißimi vßus.

tjdedicorum autem veterum nemo fuit qui non ß Piirpium ac ßmplicis medicina notitiam ßbi comparareßuduerit-,ß non omnium,earumßaltem,quas admedicationes adhibuerunt.

Neque opus eß vniuerßam illam veterum ÜMedicorum turbam hue teßes aduocare, quorum ßubinde Galenusmeminit. Abunäeßquidemconßat, hos,vtnulla Pharmacopceorumoperavßos-, ßc ß fuis acdißcipulorum manibus medicamenta par affe,commißcuiße,ac agrotis propinaße. qua citracognitionem Piirpiumßmpliciumq^ praPiarenon potuerunt. Hippocratem verb Medicina principemßmiliter quoque feciffe,vel vna ad Crateuam epißola ßatis manifeße oßendit,

^tque hinc eß, qubd Galenus omnes Medicos arfisq^ fiudioßos ad Piirpium cognitionem ad-hortetur: Medicus, inquit lib. \.de dntidotis,omniumPiirpium ,ßßeripotePl,peritiam habeat,' conßulößtn minus,plurium faltem,quihus fiequentervtimur.

Rationes autem,cur Medicos ad fltrpiumnotitiamcomparandamadmoneat,pracipuasquideTn duas habet ßoeis tarnenßeparatis,, F na lib.'t ii.cap.w.de Pnarmacorum compoßtione fecundum locos reperitur: altera lio. m.de medicament is ßecundum genera.

Prior ratio efi,vt compoßti alicuius facultatemf ß ex quo ordine medicamentorumßt, cogno-

K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßcer'6

feere Metltcfti queat-^quod citra Çimpliciufn exaEfarn tognitioneni impofibile affirmai. enim^it,circa fimpliciumpharmacorum traidatum effepracxercitatum oporteat eum, qui dicen-

TJeHiff^pe à me di£tum efl. dira cnim fingulorum (implicium exquifiitam ac certam ?jo~ titiam,impofiibUe cH cognofcere, ex quo ordine eiufdemgenerd medicamentorum comfofitum fit, ^um ex mo[lifimo,an 'vehementifiimo juut medio ^aut alio aliquo inter hune amp;nbsp;alios in ter medio.

Itéra verb ratio efi^neperignorantiampaiiantur fibi medici à Rhopopold imponi’.vos ergo^ inquit,amici admoneo^vt in hoc quoque me fequamini,fi artd operapulchre obire velitd. Noui-Sid etenim quomodo ex omni nationeprafiantifiima quotannd medicamenta mihi adferantur, eb quodperdtti idi omnigenarum rerum coémptores(Grad fcofuroTreoRac, vocat) varid modd ea contaminant. P rail it er at autem non folum h os, fed multb magd etiam mercatores,qui illaaduehunt^ incufare : atque hd multb magd ipfos herbarios: item nihil minus eos,qui radicum liquores, fuc-eos, fiudits,flores, amp;germina ex montibus invrbes conferunt. Hifiquidem primi dolumin eis exercent. ,^ifqtid igitur auxiliorum vndique copiam habere volet,omnd materia liirpium,ani-malium,e^ metador urn,turn amp;nbsp;aliorum terreftrium corporum,qua ad Medicina vfiusducimus, expertos eflo ^vt ex eis dr exada dr nota cognofcat.

Et tales quidem Galeni rationes Çi vnquam,noflro certe faculo vel maximb locum habent: quo adeo negleda hac Meàicina.pars iacuit,vtaà im^eritos homines d^ mulieres, herbarum codedores .^relegatafuerit ,nec ad Medicos pertinere exiflimata. ,^od non abfque magno Meàicorum dedecore,dr agrotantiumfumma accidit iniuria. .^jiaratione enim , qud fe artificem profiteri poterit,fi artd fua inflrumenta haud cognouerit? CMedicina ex artium ejlnumero : verus Medicus art if ex quoque ed. Abfque inflrumentd nudaabfoluitur aut conftdit ars.

rtd medica inflrumenta, plurimaparte funtfimplicia medicamenta à flirpibus fumpta, eiut videlicet,qua Pharmaceutice dicitur. Chirurgices fiquidem mantis dquot; machina quadam inflrumenta funt-^nec tarnen à medicament d alten abac e[l. Medicamenta autem fimplicia funt •,aHt ex fimplicibus componuntur. Si igiturfimplicia medicamenta dP flirpes non nouent Medicus,qua r atione agrotantibus redb pot er it confulere? A t Pharmacoposos ( reppondent ) hac atas habet,qui-bus vet er es car tier un t. n ergo vniuerfa agretantd falus Pharmacopœo crededda? ^uidfiim-perttus,necei cura fit, velfimplicia cognofeere, vel ex optimd dr genuin d redb componere, Medicus cbniuebitné?patieturpro falutaribusnoxia,pro calidd fi'igida,dr econuersbprofi'igidd ca-^ lida,prorecentibus exoleta, dr fit u corrupt a aflumi? Conniuere eum oportebit,quicognitiond fimplicis materia medica rudd ac imperitus, errores dr impoduras deprehendere nequiuerit. .^wdinterim mifero agroto? Medicusfalutempromittit:experientiam fuam commendat: agro-tus pperat:dido audiens ed\pharmacopceus,velimperitus,velinfidus omniaperturbat.

. Sitpro exemplo Eledarium Diamargariton calidumab Autcenna defcriptum Canond tertq, fen XKi-trad.ii.cap.ii.vterumgedantibuscontieniens, incuius compofitionem SeitaragiAra-bibus di£ium,venit admifeendum. Huius autem loco indodi Pharmacopiei Turbith appellatum accipiunt: radicemvalide purgantem, dr corpus in fignit er commouentem.tta falutare medicamentum in noxium commutant. ,^d hie vend culpandus? cui imputandus error? Pharmacopceo ne an Medico? Pharmocopœus fort a fid fealtcuius Medici audoritate tuebitur : culpa idcirco in Medicumrecidit imperitum, dr fimplicd materia medica ignarum. Si etenim feiret Seit ar agi lignofum quoddam efle,tenue, garyophyüd flmile (qualia funt ligno fa farmenta quacumgaryo-phylld inferuntur) vt Auicennatedatur.nec Hali Abbas répugnât^haudquaquam Turbith eiua loco fubditui permififfet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Simild error in Lycio. Prafcribuntur à Medicd glandes ex Lyciofada (Lycinia appellant) imponenda anofi quando Tinefmus vehemetius vrget.ab hdverb contingd non rarb ampliusir-ritari malum,quod pro Lycio fucco addringente,Pharmacopæi fubdituant Periclyment (Capri-foliumvulgb vocant ) fiuduum fuccum acrem dr mordacem. Si medicd cura fuififet Caprifolq facultates velguducognofeere ,citb errorem deprehendifl’ent : fed tanta fuit fupinitas, tanta negligentia, tantus notitia fimplicd materia medica ac fiirpium contemptus, vt omnd Pharmacopœo curqrelida fit.

CMemini mein officind videre formulasquafdam vnguentorum, quibus addendus erat Cy-clamini fuccus.quocumfcirem Pharmacopœoscarere,percontantivbi hunc nadieffent,mox Pyrolam ofienderunt ,quam pro Cyclamino habebant. Et tales quidem in nonnuUu Officind frequenter errores occurrunt.

Non lubet autem hie re ferre, quam multd modis impofluras ac fiaudes moliantur : vel dum compofitionesexvetufiateexoletdaut fitucorruptdparant: auteafdemdeprauh ,quadam omit-tentes, alia addentes: velcum fpuria,faditia,adulterataq^ prolegitimd exquifitdq^ venum ex-ponunt. velutipro Aldè,aei^i fuccum cum fordibus aidés decodum : pro Rha, radicem quandam icrocotindamiacerbicuiufdam frudus expreffum (fr liquidum fuccum, t^nchufa radice colora-tum.

5 tum,pro vino fuie fitcco G run uto y um acïdortim: amp;nbsp;alia plura,qttx non tantum Pharniacopcet ,fed amp;nbsp;Rhopopûlæ, tum vitta.re, cerrampere, contAminAre,tum amp;nbsp;commiaifci,acfingere didiceruf2tj AdulterinA amp;facfitia pro légitima, imprudentihas ac imper it is obtrudentes.

Proinde Medicum velmuxirn'ePoUicitum effe decet,vtfimplicis materie mcdicA acftirpid nû-tittam pbiparet,ne'videlicet à Rhopopolis aut P harmacopæis ipfi imponatur ; Deinde,'vt fit fieri poter it,ab ext er nis abslineat-, domi verb nat is vtatur ; qn^ amp;nbsp;paratufacilia pint, amp;nbsp;adulter ar* Aut contaminarifacile nèqueant.HACfiquidem ex illoru exa^ia cognitione amp;nbsp;notifia cofequetur,

Laudandiis idcirco omniu eft conatas acftudium, quotquot, in lUuftranda, ac in Ind, veluti ab inferis ,reuocanda,hac Medicine parte,opera fuam ac diligentia contuleritnt, ^modo conferunt, ^pfedft veritatealiquando minus aftecutifuerint,no acriter infeSiandi aut reprebendendipint (vt periq. contentioft folent) fteddiftimulato illoru, quanta licet,€rrore, veritas oitedendaac do-cenda,qaA ad erroresredarguendos fola fufficit.dpuodfi verb tails fit error, vtdiftimulari omni-gt; no nequeat,modefte corripiendus eft.nd err are amp;nbsp;hallucinarifi alicubi contingit,in hoc certeftir-piumcognitionis ftudio maximeprocliue eft-, tum propter neglellam amp;nbsp;multo tempore cofo^itam. hancdoclnnd: tum propter vet era breuitate, qui multarumftirpium {vtpote tue vulgb notiftima-rumijformas nb exprefterunt,vel4ta obiter defcripperunt,vtneglexif^e videantur. ^^am ob cau-fam baud miru, ft, qui primi ftmpltcis medicina, ftirpiumq^ peritiam in lucem reuocare labordrut, no mox,ftatim, amp;nbsp;vbiq. ver it ate attigerint, amp;nbsp;alicubi ha ft tar in t, vel iudicio lapfi fuerint. Neq. illorum idcirco conatus reprobandi,nec laude pua,vtdiximus, ipft ftrustrari debent.Malta certb his gratiadebetur, qubdmtilioru excitarint ingenia, qui anteceftorum opera amp;nbsp;inutntis adiuti, cer~ tins (ftquot; verius aliquid definirc potuerunt,

Exerctiimus ante amp;nbsp;nos in hoc ftudqgenere,quando iuuenilii fer ebat at as, amp;nbsp;per artd medica txercitium licuit:non tarnen eo animo,vtde fcripti alicuius editione cogitaremus-,pedcognofcen^ da tdtummodo fimplicis medicina ftudioprouocati. Eleq- ad ptribendu vnquam animum apptiUp fem,nifi Iohannes Lo'éus Antuerpienfis typographus^quo familiarivtebaramico,d me impetrap fet,vt vernacula dialelf0ftirpiu card hijloria proPequ€rer,qua in cognitione mea venififent. Ilac verb foftea aulta (ft- recognita,pecudb editaeft. Prodierut code fere tepore icônes additis nomini-bus amp;nbsp;breuibus annotationibus.Atq.fic ftudiofis fat is faff urn fperauera-. fed no defuerut interpel-latores, qui crebritis admonerent,vt vulgb fcripta ftudiofis non inuiderem,ac Latinepublicarem,.

Optauiautem fapeocitiinconcedi,pcdil/ttdqudm exigtium contigeritinartlsexercitio verfan-ti, fadle agno fidt, qui quantum curarum,moleltiarum,ac laborum Praxis fecum ducat,expendit: Omittopatria domelticas (fi- miferas calamitates, qua tarnen amp;nbsp;ftudia noftra interturbare po-tuerunt. His de caufis adopcrls editionemferius acceftijÇfi non ntfipartes quafidam halfenus edi-di,qua in hoc opere aulta, recognita, amp;nbsp;locuplefata extant.

Stirpium ante hiftoria meditanti,de ordine non exigua acceftit follicitudo. Ham queadmodum artes omnes ac fcietia,fi methodico aliquo ordine dcfcribdtur,non exiguu ornatusac lucis inde re--ferunt: Sic amp;nbsp;Ptirpium hiPforia ab hoc plurimum gratia ac decor Is accedere pofife baud dubium.

Ciim autem veteres,qui de Piirpibiis fcripf '’.runt, non eandem methodum obferuent, nobis ea maxime placuit, quam Diofcorides inPiituit.

Eheophrafttis fiquide dum differ etias caudicum,lignortim,corticum,radicum,medullarum,foliorum,ftorum,filiquarum, fir uPtHum,feminum,fuccorum, efi- fimiliu expendit, membra ita fepa-rat ac feiungit ,vt vnius alicuius ftirpls forma,non nifi e pluribus,fi-' fubinde feparatls locls ,colli-gi ac haberi queat: .^odftirpium ftudiofisnon partim tadij ac molePiia adfert.

Galeni autem ordo,quern Oribafius, ffAetius,Paulus Aegineta, Graci.fi- Auicenna Arabs imi-tantur,faciliorac expeditiorapparet': ftirpibus fcilicet clementorum ordine digeftls. feddum hoc modo congeneres/eparantur,ac ab inuicem diuelluntur-^ differentes verb non modb forma, fed fi* viribus iiftimiles coniungunttir,haud exquifitus eff? potePf.

Diofcorides verb ftirpes membratim non diuidit, fi- confimiles coniungere laborauit. Hutus exemplum fi- nos imitariftuduimus-, inftituto quidemfiednon ordine vbiqtie eius obferuato.Milita fiquidem cum a nobis defcribantur,quAS Diofcoridls atas ignorauit, plures nobis claffes conpli-fuenda occurrerunt,fi‘ fubinde alia,quam fint illius.

Dedimus autem Oper am,vt qua,velfacultate,velpartealiquapracipuivfus fimiles funt ,con-iungerentur -,tum amp;nbsp;ne forma figuraq^ refpondentes,quantum foret poftibile, ab inuicem diuelle-rentur:vt in ipfius hiftoria progreftu fat Is manifeftuin.

Sedpriufquam adipfarumPiirpium hiPtorias,ideftj defriptiones,nomina,facultates, fi- qua reliqua funt ,veniamus ,operapretium fuerit ,primum in genera quadam ftirpes ip fis diftinguerc-. partes deinde fingularum explicare: facultatum poftea differentias proponere, fi-quibus modls ha cognofei queant docere. ,^giibus rePtbpramifils fi- expltcatIs,fingularum hiPiorias minus difficile eritprofequi.

I R I M A autem ac fummaftirpium genera quatuor funt:ù^ylt;rpoi',-9-apoç, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;){^ rwoct. Arbor, Frutex, Suffrutex, amp;: herba.

Arbor iiue △Wpop dicitur, quicquid mox à radice,crairo,lignolb, vni-CO caudice fiue trunco (ywopos-jA«;^«? vocant ) afTurgit, ramisque complu-ribus brachiorum inftar dift'unditur ; vt func Pinus, Picea, Abies, Quer-eus, Fagus, Betula, Ainus, Fraxinus, Platanus, Populus vtraque, amp;nbsp;ex vrbanis Pomus, Pyrus, Caftanea, Amygdalus, Cerafus, Olea, Nux iu-glans, amp;nbsp;aliæ fimiles.

©flfwrôç fiue frutex adiuftam arborum altitudinem non attollitur, nec crafiitudinem ba-rum aut amplitudinein afiequitur,lignoló tarnen caudice ac durabili quoque perennar. Hic verb baud perpetuo |MOFoç-éAê;^ç, fed frequenter coplures à radice caudices promit, in ramos quoque fparfosac diuifos: vtfuntCorylus,Rbamnus, Oxyacantba, Ligurtrum,virgafan-guinea,Cornus fylueftris,Sambucuspaluftris. Pliniuslib.xiiii.cap.xvi. è ffuticum gene-re efie refert LaurumjCupre(rum,Cedrum,Iunipçrum,Terebinthum,Lcntifcum.

^pv-^avov, à radicibus OTAtgt;ç-éAê;^«ç ac multis exiguis caudicibus, vel potius cauliculisexit, fed m alcum baud afiurgit ; 7iziÄvx,ÄctJbv quoque ac ramofum eft : mediam inter berbam ac fruticemnaruramconfiftentiam babet :quialignofis caulicubsadfruticum naturam ac-cediqquatenusvero bumile,berbasimitatur,vtfunt Spartum,Rubus, Rofmarinus corona-ria,lauandula, bedera,amp; quicquid lignofo caudice vel caule, aut bumile ferpit, autnon ad-. modum attollitur. Gaza Latine Suftfuticem appellat. Sunt qui Gremium dici affirment, fed Columella lib.xii. cap.ix. rufticos Cremiadicit, nominatefurculosaridosamp;minutos. Pro arido abquo etiam interpres Pfal. bac voce vtitur : Ft ofta mea ficutcremium aruerunt: Pfalmo ci.vbi tarnen inGræcis legitur non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem dicitur ficcum

yroct, apud Latinos berba. caules autculmi buic funt molies, baudquaquam lignofi : gi-gnitur verb amp;nbsp;abfque caule, pcdiculos promeus ; in quibus flores femenque; à radice auteni magnaex partefoliata; vtfunt Plantago, Borrago, Braffica, Beta,Tnticum, fecale, Fafclus, Eruilia,Cicer amp;: olcra,frumenta,amp;: legumina alia,ac plures amp;nbsp;infinite berbæ.

Atque bis quatuor veluti fummis generum faftigiis, omnes comprebendi pofTe ftirpes vi-dentur. Contingit autem quadoque ex bis nonnullas vel culturæ mangonioivel negligentia amp;nbsp;incuria colentium: vel alias fuapte natura ac fpontè, à figura fua defcifcere, amp;: ad aliud genus quodammodo tranfire . Inter Maluas fiquidem , quædam fenis feptenifve menfi-bus tanta longitudine ac craffitudine proficit,vt inftarbafta^cuiufdamgrandefcat,arbo-refeensque baculorum vfum prarbeat. Similiter amp;nbsp;Bctam fubiiideamplioremmagnitudi-nemaccipcrcTbeophraftuslib.i. refert: vbieiufmodiolera cArc^oAa^ra, Gaza Olcriarbo-res, vocat. fic amp;nbsp;malua grandior fada «ArJ^ep^aAap^) dicitur. Tranfit etiam inarborem in quibufdamregionibus Ricinus, alibi annua ftirps. Eodemmodo amp;nbsp;Fruticesnonnulli in arbores tranfeunt: vt Virex amp;nbsp;Paburus,adore Tbeopbrafto. Et viceverfa,arbores nifi purgen-tur cultu rerineantur,a natura amp;nbsp;forma fua^ecedunr, amp;nbsp;ex arboribus in frutices degene-rant : id fruticare arbores appellant.

Nonnullarquandoque etiam berbæ adfruticum vel (ppt^^i'amp;î'i'fimilitudincm acccdunt, quas fubinde -S-o/zi'«?, •SaAii'/O’xoüç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ppvytvoeiehaç Diofcorides appellat:

quæ videlicet vel vnicaules, vel alias duriufeulis caulicubsaflurgunt. Saluia,Androfæmon, Polygonaton,HyofcyaiTius,Dorycnion,Rhododendron amp;c.da|Mi'o/dicuntur. Botrys berba ^,u('oe/J'«lt;;,amp;fimiliterCritbamum. Melanthiumverb,Chama’drys,Ambrofia, Pcriclyme-num,Tragus,Paronycbia,Solanum bortcnfe,Aftragalus,3a/zv/cr;f5t nominantur. Polygonon femina S-auv'iov. Polycnemon dà/troç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clinopodium ^-apiov lt;pptiy:tvoeiS'»ç. Eupa-

DIfferentias ftirpium fuperiore capite oftendimus, nunc ad partium explicatio-nem conuercimur. Sunt autem arboribus amp;: fruticibus partes quidem plurimæ: pau-ciores (ppvyivoiç. nonnullis verb berbispauciffimæ.

Harum autem quædam perpetub fuis adfuntftirpibus : aliæ non femper adhærcnt,fed fubinde pereunt ac dccidunt:quas idcirco nbnulli partes efie pcrnegat:alij annuas appellant.

PEMPTADISPRIMÆLIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Perpetuæ partes funt,radices,caudicesjrami,cornces,ligni materics,matrix,medulla, amp;:c. Annuç veró nee perpetuo prælènces, flores, calyces,iuli,fruól:us, feraina, capitula, flliquç, valuulæ,inuolucra,vmbellæ,pappi,amp;r multis folia etiam, fed non omnibus tarnen.

Folia liquidem arbores multæ, amp;nbsp;non pauci frutices, deponunt; non delunt verb etiam perpétua fronde virentes:vtomnesconiferæ (excepta Larice) Terebinthus, Lencilcus,Ta-xus, Cuprefliis, Malus rnedica, Laurus,Tinus, Agrifolium,Rolmarinus, Nerion, My* ti genera, amp;:c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Radix fluein arbore quàm in alia quauis flirpe appellatur inferior pars,qua terrç infeiitur,atque ei cohseret,amp; perquam alimentum allicitur. Omnibusautera ftirpibus hæc communisefl:,excepcispauciflimis,quæ ablqucradicibus viuunt,amp; augentur: veluti Cafly-tha,Vilcum,amp;quod Hyphear dicitur, fungi arborum^mulcorum S£. fucorum genera^ quæ inter (ptiTctiiumerari tarnen con tingit.

Caudex inarboribus quidemac frucicibus,quod aradice fupra terram aflurgitjamp;percauden. quern alimentum furfum defertut; qui in herbis Caulis amp;: Cauliculus dicitur. herbarum fl- Cauiis. quidem caulis proprius efheaudex verb ad arbores amp;nbsp;frutices duntaxat pertinet,

Stolones appellantur,qui iuxta arborum amp;fruticum caudices erumpunt; luxuriantes vi- stohnes. delicet foboles, amp;nbsp;inutiles èradicibus fruticationes, quæ tarnen cüulfleamp; plantatæfubin-de adolefcunt.

Truncus caudicis pars inferior eft radici vicinior, flue quæ truncatis ramis fupereft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TruncM.

Rami,qui àcaudice aut caule flfli rnultiplices fparguntur: funtqueipfarumarboruras*»«”-quædamveluti brachia,quibusfefe latè diftundunt^ S^: inomnem partem expandunt.

Vndeamp; Virgilius: nbsp;nbsp;T um fortes Ute riim0s,amp; brachia, tendens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftant autem eau-

dices,trunci, rami, ac radices arborum, cortice, ligno, medulla, quæ amp;: matrix dicitur.

Cortex parsextimaeft amp;: vltima, à ftibiedo corpore feparabilis, quo caudices, caules, ar- conex. borum rami, amp;nbsp;radices conueftiuntur; ac veluti membrana, operculo, ac crufta integuntur.

Vnicus qui cralTior, ex dilflmilaribus partibus frequenter componitur. exterior pars afpe-ra,inæqualisamp;nonrarb rimolâ: altera la.’uis amp;:æqualis. Hæc tunica à tuendo, amp;:propriè liber dicitur: quibusfcribimus li bris, nomen hic dédit.

Lignum,interior pars,cortice circundata, fiflilis, ac dura ; veluti corpus aut caro arborum Lignum. amp;fruticum.Huius exterior amp;:cortici vicinior pars, mollior, ac albidior, Alburnum à qui-bufdam dicitur: facile hæc putrefcit,amp; teredinibuscrebrb obnoxiaeft.

Pedines flue z'njJ'ópêç,lineæ funt fecundum longitudincm in arborum materia,per quas amp;nbsp;PeUines. flndi amp;nbsp;vnitas diflblui poteft; quæ Interualla etiam dicuntur.

Matrix quod in medio ligni eft,à nonnullis Cor amp;nbsp;medulla dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matrix.

Medulla quoque eft, quod in medio ligni fungofuni; veluti fambucï medulla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MednUa.

Caules herbarum, fl exigui, Cauliculi aut Coliculi dicuntur ;quandoque amp;nbsp;Scapi aut cauiUuli. ' Culmi;Vt fabarum feapus; frumentorum amp;nbsp;arundinum culmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CoUcuU.

Folium in quauis ftirpc, quod ipfam veftit atque exornat: Græci (pi/AAor dicunt; quo fpo- roUam. liatæ arbores aut reliquæ ftirpes quodammodo nude apparent.

Flos,ai/-9-oç,arborum amp;nbsp;herbarum gaudium dicitur,futurique frudus fpeseft.vnaquçque ^los. ctcnim ftirps pro natura fua, poft flore, pàrtu^ac frudus gignit.Floribus auté fuç funt partes.

Calyx eft,quo primùm flos continctur, deinde mox fœtus clauditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caiyx.

Stam ina,quæ veluti filamenta ab intimo floris flnu ç calyce erumpunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stamina.

Apices, crafTiufcula quædam in fummo ftaminum dependentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apices.

Vngues,veluti in rofls amp;nbsp;aliisfoliatis floribus, intelligunturimæfoliorum partes, quibus vngues^ calyci cohærent,décolorés magna ex parte,idcirco racdicinæ damnatæ.

Iulus,quod rotunda amp;: oblonga fpecie dependens floris loco eftj veluti in Iuglande,Cory- luitu. lo,Moro,Fago, amp;nbsp;aliis.

FruduSjflue in quo fernen progigniturinon rarb verb amp;:ipfum fernen, vbi videli- sruaut. cetnulli alteri inclufum, nudum nafeitur.

Caput,K8(paAw,quicquidinglobumextubcrat,autinorbcmgIomeratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput.

Capitulum, njit^aÄtov, quod minus, amp;: magnitudiiiecedit, vtpapauetis itaJia.fluecapitu- capituUm la; in quibus fernen gignitur.

Siliqua, z«|0;eTioj',tegümcntum oblongum,quo vel leguminum grana, vel herbarum fèmi- sUiqua. nacontinentur: hue pertinent,folliculus,cuiuflibet rei theca, valuuli flue valuulç, vafcula, loculamenta, à loculis nomen liabentia;quæ fl Ipinarum agmine marinum echinu référant,' Echini Echinata dicuntur.

vmbtHa. Vmbcllajô-K/a'iftoi'jquæincauhculorumfaftigüscxortain plures pcdiculos digeritur. qui fimul in lacitudinem expand,in orbem circumagunturjSó flores feminaque proferunc.

Miifeariu. Mufcarium hæceademdicitur à flabri fimilitudinejcuius vcntilacu mufcæà conuiuiis arcentur ac abiguncur.

Pappus lanolus villus,qui deflorefeentibus aliquot herbis remanet, quibus fernen hibclb

FAcvltates ftirpiüm,dequibusnobisinftitutusfermo,nouillæfunt,quibusviuunt, virent,vegecanturjamp; in omnem dimenfionem crefeunt ; flores,frudus, feminaque perfi-ciunt: fed illæ,quibus adiones fuas,amp; quidem in humano corpore, exercent.

Suntautemhæduplices. Quædamenimhumanumcorpus,autvnam eius aliquam partem alterantacpermutant: aliæ verbalimentum præbent,adnutricationem faciunt,amp; lùb. ftantiam corporis augent.Huiulcemodi facultatibûs ftirpes, velearum partes præditæ, turn amp;nbsp;alia quecunque,alimenta funt amp;nbsp;dicuntur. Sed quæ corpus alterant, ac vidoriæ aliquo modo fuperant,ad medicamentorum materiam pertinent.

Harum auté facultatu.quædâ adu fiue mp^eiaialia: potentia flue Syvap.ei, id eft, poteftate.

Adu quidem,quod in præfcns tale eft, quale dicitur, nec tempore indiget vt tale flat : vt, aqua humida: ignis calidus.

feteSinte. nbsp;nbsp;nbsp;Poteftate verb dicitur,quod tale nondum eft, fed tale eftc poteft.

Perfcdumnamquc,vtGalenusait,quodêy«p7«afîucadu : quod verb poteftate imperfc-dum amp;nbsp;adhuc futurum,atq. vt fiat id quod dicitur veluti habile,non tameadhuceft.quem-admodu cu homine recens natu rationale diciraus:amp;catellum nondum vidcnte venaticum.

Dicutur autêquç potcftate,quçdâ quidêpropriè fiue propriiflimè:alia verb minus propriè.

Maxime verb propriè fiue propriiflimè fola ea poteftate dicuntur,in quibus natura fuopto impetu adabfblutionemperuenit, fiquidemnihil eicxtrinfecusimpedimentolit. Sic hominem modb natum,vtdiximus,rationalcm, Secanem recenseditum , venaticum appella-mus, cûm tarnen infans rationalis non fit, fed talis aliquando futurus : amp;nbsp;canis Venator, qui adhuc non videt,fed quod venari poterit,vbi adoleuerit.

Minus verb propriè potentia fiue poteftate funt,quæ materiæ exiftunt conuenientes, vt id fiant vel tale,quod poteftate effe feruntur.

Quarumquædam materiæ funt admodumpropinquæ, quasGalenus^!ërepflrB;^^ç,id efl; continentes fiue continuas appellat,vt id fiant quod poteftate f unt : Sic fumidaexhalatio vi-cina flammæ,potentia flamma -, amp;nbsp;languis in animantium corporibus poteftate caro, qubd non magnam mutationcm, vt id fiat, rcquirat. Cibus verb qui in ventnculo concodus habetur, carnis quidem materia eft, fed non 7rei?cr»;kHÇ fiue continua , prius etenim vt id fiat,fanguis fit oportet. Longiusverb ctiamabfunt Maza,panis,triticam,hordeum,amp;:fimi-liaj quæ, vtcarofiant, plures mutationesrequirunt: Sed tarnen hæc quoque omnia poteftat« caro(vt Galenus teftatur) dicuntur. Ettalia quidem alimenta.

Qqjæ verb medicamenti vim obtincnt,fimili quoque quadam ratione, qua alimenta, poteftate talia elfe dicuntur: Neque enim fuapte natura,aut fpontè ad li'êp^«ai',fiue adum, per-ueniunt,fedmutationeopushabcnt;verum non tanta, quanta quæ futura alimenta : Non enim eoufque mutantur,vt in alimentum conuertantur,fed vt ad adum folummodb dedu-cantur,amp; talia,qualia dicuntur,fiant; vtcalid^vidclicetcalfaciant ; frigida réfrigèrent ; eau-fticaexulcerent;narcotica ftupefaciant;amp;itacçtera,quæ à corpore humano, cahdoque naturali præftantur.

Nec enim animantium corpora à medicamentis afficiuntur,nifi ilia prius ab ipfo fint mu-tata. Qubd enim tafia adu funt,à nobis accipiunt: veluti lîcci calami,qubd accendunrur,ab igné. Itaque nec calfacere,ncc refrigerate nos valent,priufquam adu talia fuerint: veluti nec ignis augetur, antequamab eo ligna aut calami fint mutati : Sic nec mirum, fi quæexcalfa-ciunt, calfieri prius à corpore noftro poftulent.

Sietenim,exempli gratia,perfrigeratocorpori calidum aliquod ,quantumuis diligenter côminutum,inlpergatur,prorfus non calfacit,Proinde,inquit,Galenus,quæ refrigeratæ funt partes,eiufmodi medicamentis perfricamus, calorem perfricando excitantes, amp;: vnà, quod frigore fuitdenfum,rarum reddentes,qub Icilicet introrfum pharmacum penetret, amp;nbsp;cum naturali animantis calore coniundum, mutetur ac calfiat.

Comminuendaauteminparuaamp; tenuia medicamenta funt, vtadadum deducantur: Nam amp;nbsp;ligna fieça quæ tenuiora, turn amp;nbsp;quæcunque gracifia, facilius quàm crafliora ignem concipiunt. Idcirco amp;nbsp;de facultatibus alicuiusguftatu indicium faduri, idipfum prius corn-minuuntautdentibus attendit.

De facultatuw differentiaearumprimtSjharttrnque ordinibni ac gradibns, Q a. v. i i i i.

MEdicamentorvm autem facilitates complûtes funt : Quædam primae funtamp;: dicuntur: aiiæ fecundae,qu3e ad has fequuntur: quibus iterumluccedunt tertix.-pofte-riores quarte^quae à prioribus non pendent,led foils experimentis cognolcuntur.

Primæ facultates ab ipfis dementis nullius interuentu proueniunt, reliquarum idcirco fa-* cultatura veluti balls amp;: fundamentum exiftunq exceptis tarnen iquartis, quae no qualitatcm aliquam manifelfam,ledfubftantiae potius formam confequuntur.

Primæ funtjVt calfaciendi,refrigerandi,humedandi,reficcandi,amp; quæ per horum coniu-gationemnalcuntur;calfaciendiamp;: humeólandi: calfaciendi amp;nbsp;reficcandi; refrigerandi ' humedandi: refrmerandi reficcandi.

In harum medio facultas eft tempcrataac moderata, quæ ei, cui admouetur, temperatu-ra relpondet,lic vt nec cxcalfaciat,nec refrigeret,nec humeólet,nec reficcet.Reliquæ ab ex-cedenteamp;rpræpollentequalitateappellantur, in quibus ratio maioris ac minoris exceflus confideratur: Nequeenim omnium eorum,quæ ad medicamemorum materiam referun-tur,æquè intenlæ funt qualitates; Quædam enim mitius calficiunc,refrigerant, humcótant, autreficcant:iftapaulô ampliusraliamultum: nonnullaplurimum.

Continenturauccm iftorumrecelfus certisquibufdam limitibus, quos ordines,Ta^«ç^fp7 Galenus etiara àpiô/uovç hue numéros: recentiores veto gradus appellant ; qui om-nlno quatuor habentur.

! Ad primumordinemreferunturquæcünque à medio ac moderato tam exiguumdecli- i. nant,vtnon euidenteraltèrent, fedrationaliquadam demonftratione indigent,quaaltera-re oftendantur: veluti Oleum rofaceum,quod eos,qui aduftionc tcntantur,rcfrigerat ; refri-geratos etiam oftendit: vnde Sr magis refrigerare quam cxcalfacere apparet, fed tarnen valida abeo refrigeratio non percipitur,lèd quæ proxima tempend mediæ. Atque codera iu-dicandum modo, de iis quæ à moderata temperiead calidum,humidû,aut fiecu declinarût.

i. Quæ verô manifcftè ac euidenter ficcare, humedare, calfacere, aut refrigerate polTunt, nec demonftratione opus habent,ea fecundo otdine cenlèntur.

\ Tertio autem annumerantur his potentiora,quæ veheraentius, tarnen non fummcj qua- 3. litatem fuam exercent.

Adquartumordinempertinént.calidaquidemvehementeracriaacvrentia,qualia quæ 4/ ’ exulcerant,Sr velicas excitant,Sr cruftas faciunt: frigida veto quæ ftupefaciunt, ac fenfu pri-uant,quæ raaximèSrlongiflimè à medio ac moderato recedunt.

Siccum autem quart! ordinis nullum eft inuenire, inquit Paulus Æglneta, medicamen-tunijfi non vrat : Nam quod fummè exficcat, id plane vrit, vt Calchitis, Mylî, calx, Tertij veto ordinis ficcantium poteftaliquodefle ctiam non vrensj quemadmodum quæ vehementer adftringunt omnia.

De partium ip{brumraedicaracntorumeirentiaoperæpreciumfüeritpaucisagerc,priuf-quam ad reliquarum facultatumexplicationem pergamus.Citra enim huiuscognitio-nem,lecundæ ac tertiæ facultates definiri ac cl^plicari nequeunt. Siquidem hæ non folas primas facultates,fed ôr partium eftentiam confequuntur.

Partium autem cnentia nonnullis tenuis contigit : aliis verô craiïior. Hæc craflarum partium Sr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia veto tenuis cftêntiç, tenuium partium Sr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellantur.

Tenuium autem partiumfunt,quæfacile in tenues acminutulas partes diducuntur,fine,quæ celeriter in tenuia Ibluuntur.

Cralfarum veto partium funt,quæ facilè in tenuia folui non pofiunt,vt dura, folida,lenta, Vifcidaj quarum fubftantia baud friabilis.

Galenus tenuilTimarum partium aquam Sr aërem efleoftendit; Promptiftlme fiquidem, vtdefimp.med,facul.lib.i.cap.xiiii.refcrt,aquaperpilos Srveftimenta profluit, partesha-bens diuifibiles,Sr quæ facilè in minutilTimas diftrahi polTunt. Act fimiliter, eodem audorc lib.r.cap.xxi in.intenuiflimas partes cóminuitur,per corpora denfilTima exquifite pénétras.

Atqueidcircoquæ tenuium funtpartium,aëreæeflcntiæ ac fubftantiæ pafticipanticuiuf-modi odorata,quæ quatenus odorata,tenuis funt fubftantiæ; vt Paulus Ægineta teftatur:led lt;quæ craflarum partium, hæc terreftria funt.

s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St Ir VIV m h I st ORIæ

vino aut aqux,facile ac cito communicant: è contra, quæ craffarum partium difficultcr ad-modum facultatem inliquorcmdeponunt.

Exempli gratia,piper,quodquidemcrafrarum eftpartiumjexiguumaut nihil odoratum,’ facultatem luam penes le reciner,nequeliquori communicac, eapropceramp;: eius virtus circa vcncriculum ha?rer,ad hepar vix aucnon pértingic,vcGal.lib. i.de fanit. tuend, tcftatur.

Calia vcró,quam vulgo Canellam Cinamomum,tenuiorum eft partium,mulcühabés aërcæ elfentiæjodoratiHima,vires facile communicat, amp;nbsp;in liquorcm transfundit.

SEcvndæ facultatesprimas nullius alteriusinteruentuconlequuntur. Ad has autem referuntur,quç emolliunt,indurant: rarefaciunt,condcnlant: aperiunt,conftipant: attra-hunt,rcpellunt: abftergunt, expurgant, atténuant, illinunt,obftruunt,incrafrant,dolorem fèdant arque excitant.

‘EmoHieit- nbsp;nbsp;Emollicntia, (xctÄazmx, funt amp;nbsp;dicuntur, qua: duros tumores amp;nbsp;Icirros molliunt.

His affinia funt JiarzB-vZ-nm fiuc £Z7roZ»7xa,qua: pus mouent : vtraque enim æqualcmac fyrqmctrum calorcm polTident,atq.illirefpondetem ficcitatem,diuerlótame vtraq. modo, motientiaftmillimum corpori calidum producunt abfque vllahumiditatis autcon-ttcntia. 1 fumptione, aut adieóf lone.

Emollientia paulqmaiorcm,quam pro natura, caloremaccendunt,amp;rnonnihil humidi-tatis contrahunt, quocirca ilia quantitate quidera magis,quam qualitate caloris agunt; quæ verb indurataemolliunt, qualitatepotius. Emplafticum idcirco medicamentum eft, quod exablcfuppuratorium:Namftfubftantiamcalorisinnati augere,nonintenderequalitatera conueiiiat, poros corporis obftrudos elfe expedit.

Sunt verb amp;nbsp;alia emollientia quç humiditatem confcquunturjomnia enim humidamol-lia ftmt, ft cum calore raodico huraida perfeuercnt : ob id fan guis mollis, quia conftftentia liquidus. Fit autem huraedatio, amp;nbsp;ab ca mollitio; vel penitilTimè in totam partem , veluti per nutritionem,quæ vera humcdatio eft: vel fuperficietenus, non per totura,fed per Ipatia ^Balnea, terum inania,qualis ftt à balnco,vel fotu aquædulcis.

induruu- Indurantia, o-itAupt/mjcct, proprie ea ftint,quæ citra caloris aut frigoris excelTum reftccant: Nam amp;nbsp;frigusquidcm indurat,amp;calor nimius. Adipes amp;nbsp;aliafrigore condcnfantur : lutum vi calorisignei in lapides conuertitur, fed hæcalio modo quàm reftccatione Ibla fiunt. Rcd-ditur autem durius fola reftccatione,quod aduentitio humore cmollitum eft: veluti in vlce-ribus humidior aclaxior caro,adquamduriorem reddendam,cxftccantiaconueniunt,a mordacitatc, eroftone,amp;ralicnisvehementibus qualitatibus aliéna. Omne fiquidemquod ftccum, durum. Siccum autem bifariam ftccat amp;nbsp;indurat ; alterando fcilicet amp;ftcciorem reddendo partium ellentiam, quod proprie durum: aut humorem inporis ac fpatiis con-ten turn confumendo.

Eft verb amp;nbsp;durum repletionc, veluti cum vtcraliquis nimium repletus diftcnditur, led quod rcnitens amp;nbsp;/ivTinTfov, non durum Galcnus appellat. Inter Indurantia idem lib.v. De ftmp.mbd. facult. ctiam refert, qua: poftca:TOXt’lt;i)T)xa,ideftjCondenlantia appellat.

Molle. Molle,quod cidem carniac cuti cedit, ft quidem corpus ftmplex fuerit : Quod enim ex pluribus Conftat, aut lele contingentibus, ftcut tri tici aceruus: aut inuiccm implicatis, vt la-na,pili, ftmul amp;nbsp;cedere potcft, nec tarnen elle molle.

B.ciYefa- Rarcfacientia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;line cfta(popM7Jx.a,refoluentia, dicuntur, quæ cutis poros dilatant,

partium fubftantiam tenuiorem rariorcmquereddunt. Modice calida hæc natura funt, amp;nbsp;tenuiumpartium,acquàm minimum reftccant ;vt Chamæmelum, Althaea. Caliditas liquidem exccdens non rarefacit, fedadurit,amp;:per aduftioncmcondenfat amp;reftccat: Moderata caliditas vias aperit,amp; in profund urn per lubftantiæ tcnuitatem pénétrât, ac dolores lenit.

jR«r«w. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rarum ante dicitur,cuius partes fpatiis inariibus interceptæ funt, vt fpongia,pumex, Szc.

DenÇum. nbsp;nbsp;nbsp;E contrà vcib denfum eft,cui nulla inania funt fpatia aut patentes porqfed partes côpadç.

Conden. Condenfaiitiâ, irowcwTixa, rarelacientibus contraria funtjporos contrahunt, amp;nbsp;rara humi-fmtiu. daque incralTant,folidioraque reddunt, Taliacxiftuntquæ refrigerant,non terrenatarnen, nec aèïea,fed aquea,amp;:nihilautexiguum omninb adftnngunt. Débiliterenim hæccontrahunt amp;conftringunt, nimirum propter mollitiem,vt Semperuiuum,portulaca,amp;:c.

^Afierien- nbsp;nbsp;nbsp;Apcricntia, iaîmçB/lt;567jxa, valorum olcula relerant, amp;nbsp;aperiunt, craftiorum lunt partium,

Conftipantia, a-nyveomid, quæ amp;nbsp;Contrahcntiaj Occlüdcntia, ac Conftringentia dicum

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. I, tur, olculaconcludunt, amp;nbsp;fenfibiles excretiones cohibent ; frigida funt, crafTarumque partium, amp;quidem citra acrimoniam : vt, bolus armenia, Só tcrrenorumcorporum complura. Quæetcnim valenter conftipare conftringeredebent,robur quoddamrenitensacdu-hus habeant oportet, quod crafla amp;nbsp;terreftris lubftantia confert.

Attrahencia,8Âz.73xa!\ê7n(7;ros7xa,exalto fuccos cuocant amp;exrrahunt;calida funt amp;nbsp;re-nuium partium. Attrahit fiqu;demcalidum,amp; quidem quod coniundam habet partium tenuem elTentiam vehementius. Moderate autem attrahunt calida amp;: ficca fecundo ordine: potentius quæ tertij funt ordinis: maximè verb quæ quarto ordine calida ; pro ratione enim caloris fir actraclio. Eft autem attrahentium duplex materia, auiftore G'aleno, vna a lt;p£/«ç,hoc eft,{ponte nara,fiuc quæ tabs ex feipfa eft; altera verb ex putredine arefcence gene-rationem fortita. Spontè nata, vt Didamni eflentia, Thapfiæ, Sagapeni, amp;c.

Ex putrefadione,quails eft fermenti amp;nbsp;nonnullorum fimorum eftentia,vtfimi columbi-ni,non tarnen omnium. Sunt verb amp;nbsp;attrahentia quædam,quæ à totius eftentiæ fimili-tudine,non aqualitate manifefta: talia funt omnia purgantia medicamenta,amp;quædam ale-xiteria,quæ ad medicamenta pertinent,ad quartas facultates relata.

Repercutientia, â'mKçÿvçiKa, in altum fibi occurrcntes fuccos repellunt ; frigida funt, amp;nbsp;Reperc^ cralfarum partium. Erigidum liquidem repellit. quod, ciim vna coniunélam cralTitudinem partium obtinet, etiam violentius propellit;qualia funt acerba amp;: aufteraivt omphaciiim,ba-lauftium,malicorium,amp;c. Repellunt verb amp;nbsp;Adftringentia,præfcrtim,quæ à partium te-nuitate adiuuantur,vt è nucum iuglandium corticibus exprelTus fuccus, maxime valideque adftringens, qui tenuilfimæ elfe fubftantiæ oftenditur: Adftridionem liquidem tenuitas fubftantiæ adiuuat quàm maximè. aliaetenim adfthngcntia,ob fubftantiæcrairitiem,facilè in altum penetrate non poftunt; dum viam fibi ad interiora etiam præcludunt.

Abftergentia,pf';^iza,liuedetergentia,lentos,glutinofos humores in luperficie,cutis pb- AbUer-ïis,veletiam vlceribusadhærcfcentcs,eluuntatqueextergunt. vim hahent exliccandi cum tenuitate fubftantiæ; necrefertcalidafint an frigida, neutraenim qualitas adionem impe-dir, nifi excelferit. Nam abftergunt frigida,veluti hordeum,limonum lüccus, Telephium: item amp;nbsp;calida, vt mel, facharum, amp;: alia.

Expurgantia,c«;f5sSw/!T»£a\quæ amp;nbsp;Galeno g;t(p^x7îgt;£a,ideft, ab infardu libcrantia,ob- Rxpuritii^ ftrudioncs tollentia, fiue,vt vulgb,deopilantia,non tam poros cutis,quàm intehorum vifce-rum meatus expurgantivtiocinoris,bénis,venarum: quabafunt,Nitrum,abrotonum, lupi-ni,amp;:cætcranitrola,amp;:amara,ctiamlîexiguumadftringant. Sunthæc fubftantiæ ratibneab abftcrgentibus minime diuerfa,led ratione maioris amp;nbsp;minoris difterunt : Nam quæ poros meatus internos expurgant,tenuiorurn magis lùnt partium, ac moderate cabda;Vt nitrofa amp;nbsp;amara. lam amp;nbsp;quæ cuti exterius impofita,fordes Hue in cute lîue in vlceribus extcrgunt, ad-ftringendifacultate deftituuntur ; intrinfecus verb alfumpta,etiam fi adiundaquædam ad-ftridio, poftunt tarnen lie nihilominus quoque magnos purgare abftergereque mcatüs, cu-iufmodi in vifeeribus amp;nbsp;valis funt. Nam foris meatus exigui prius ab adftridione occludun-tur,quàm probè queant expurgari. At quæ circa ventrem partes omnes,quæque in locinore, liene,abisque vilceribus,cùm maximos in fe meatus habeant,maiusaccipiuntcommodum exvaforumcorroboratione (quodperadftridionem fit)quàm propter olculorum exiguita-tem aut anguftiam lædantur. Proindc interius ablinthium expurgate poteft : foris verb ex-■tergere nequit. Attenuantia,Âêi7?bi/7jJcailiue^xtenuantia,huiufcemodi orania funt expur- Attenuan-gantia,cabdaquidemetiam ac tenuiorurn partium. Protinus etenim expurgantibus ob-ftrudionesexpedientibusineft, vtcraftbs humores aclentos extenuandi vim habeant: au-doreGaleno. Ilbnentia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abftcrgentibus omninb contraria funt. cutis enim Emplußi-

porisilbtatenaciter inliærentjcoldemqueopplent acobftruunt; veluti pinguia, glutinofa, amp;terreftriaacrimonia amp;nbsp;afperitatccarentia;vt adipes,oleum,relina,butyrum,lytargyrium, bolus,creta,farinæaddito bquore : item aloë, quod foris admotum,emplafticamamp;fub. ftantiam amp;; facultatem obtinet; intrb verb aftiimptum amaritudine fua expurgatamp;apcrit: dS!ondclideraturinhiscalorautficcitas,led fubftantiæ,qualemdiximus,eftentia.

Obftriicnria,liue ê^j:pe5t;cTj)ta,hæceadem funtjSô 7ra2tm»a,incraftantia:Nam velutideter-gentia atque expurgantia poros acmeatus ab obftrudione libérant, fie hæccoldcm ob-ftruunt atque infarciunt; amp;nbsp;craftbs lentosque corporis fuccos reddunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia.

Dolores fopientiaac fedantia duofunt:quædamenim reuerataba,vtai/oJbmamp;Ttaions enta vocata: alia tantum,fed impropriè,dicuntur,Na/)«ù)7jxa videlicet;veluti lî quis ho--^'’^“”^quot;*' mincm mortuum anodynon dicat, quia dolore vacet.

Quaautemreuera A’róJbyaaut7raƒ)HJ£gt;e/xa,partium funt tenuium,acmoderate admo-dumcalida,nonmultb quàm temperata cabdiorajex primo nempe ordine excalfacien-

tè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M HISTORIC.

tiutil-,ac àçÿti6ôTiKèi,ûne rarefacientia. Hæc enim quicquid in partibus dolore vexatis,fiuo acrium, fiue lentorum, autcraflbruni tenuibus poris infardorum humorum inhæretrvcl ctiam quicquid vaporofi,craffij aut frigidi fpiritus cxicum non inucnientis inclufum eft, euacuant, digerunt,rarefaciunt,exténuant,concoquunt, amp;nbsp;æquabilcredduntjvtflos Cha-• mæmelijlac tcpiduni, oleum anethinuni; Galeno tefte.

Kamtita. nbsp;nbsp;N3LTCotica.,t^cifi}ua-nx.d, baud proprie doloresmitigant,nec dolorum caufas auferunt, fed

partes fiigore fuoftupefaciunt: Eft autemftuporpaulo minus quam infenflbilitas aut fen-fus priuatiOk Hæc eadem verb uTTvaTindjid eft,fomnum conciliantia flue fomnifica,ac Ta(poe5«p,fiue grauem fbporem epota adferunt. Refrigerant autem hæc omnia vehementer,ac quarto quidem ordine,Galeno veteribusque aliis teftibus, lie vt non modo fen-fum obftupefaciant, fed fl paulo liberalius ebibantur aflumancurve, mortem adferant: qualialunt opium,liyofcyamus,mandragoras. Videntur tarnen non tam fola qualitare extreme Sgt;c quarto ordine frigida hare efficere,fed ôâ à fubftantiæquadam proprietate ac eflen-tia concurrente prærtarc.Nam fngidorum multorum qualitates fçpenumero calidorum ad-iedione cotemperatè obtunduntur,fic vt nullaaut exigua refrigeratio ab his ftntiatur. Opij autem amp;nonnullorum fimiliumftupefaciendi facultas vehementer etiam calidorum per-mixtionecxiguumadmodum reprimitur. PhilonisAntidotusomnem dolorem Opijacfe-minis Hyolcyami facultate ftupcfaciendolenit,tametfl Euphorbium, piper, pyrcthmra, a-liaque cahda admittat,adeô vt amp;nbsp;guftu acris amp;nbsp;feruida fentiatur: ncc veto amp;: ætate aut tempons diuturnitate Opij ac Hyofeyami visinhac compofitione fuperatur. quæinuincibilem ferè horum ftupefacientium facultatem oftendere vidcntur,amp; baud a Iola quabtate frigida, led amp;nbsp;a fubftantiæ eflcntia ftupefaciendi potentiara his adefle: frigida fiquidera qualitas æ-täte amp;lapfu temporis calidorum mixtura fuperaripoteft: quæ veto à tota fubftantia, non ita facilè edomari : lam Só Opium amaritudinis nonnullæ particeps eft, quæ ipfum ex dift'eren-tibus natura partibus coftarc oftedit,ncc omnes extremè frigidas efle. relinquitur ab eflentia lùbftâtiæ,ftupefaciédi quoq. vim cómunicari;nec à fola extremè frigida qualitatcproficifoi.

Contraria autem Anodynisfunt,quæcunque dolores excitant,qualia font quæ calcfaciuc *’*”'quot;** ac vnitatem diflbluunt; veluti cutim rubefacientia,ac velicas excitantia; vt font nafturtiura; linapi;ftercus columbinum,præfertiralylueftrium;euphorbium;cantbarides,ranunculijal-fcinvno'i.^ lij nuclei; ex quibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dióti confleiuntur. quæ äf^tizuKci /^'^avyKe^t'nxiè

Quoque appellantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huius gcneris,fedcalidiora3la;^e50Tixa,quæcaufticafiue vrentia

f». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,amp; £o-;;j/ai25lt;ç,hoceft,cruftas eauterij ritu cum dolore efficiunt. Sunt autem Efcharotica

non modo ordine quarto calida ac ficca,fcd etiamconflftentiacrafla, amp;nbsp;idcirco cuicunque inhærentparti,ftipitis modo infixa ipfam excruciant: vtcalx viua.

Siftica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His fimilia eflent cw7z7/;ta,vehementer quoq^ calida ac ficca, nifl partium eflenttenuium,’

omninoquctenuemhaberentconflftentiam ; quæ amp;nbsp;idcirco cum exiguo tum dolore tuna morfu,autetiaracitradolorisfenfum partem cliquant. Vocantur autem hæc Scptica,hoc eft, putrcfacientia, appellatione baud propria, vcrèenim Septicacalcfaciunt amp;huraeôtant. efficitautem fymptomatis flmilitudo vt lie quoque appellentur.

Multis autem modiscorrumpi quidpoteft:fiquidem quænimio plus refrigerata font, autexcalfa(fta,tumexflccaraaut humeótata,ea omnia corrurapuntur:Non tarnen quicquid corrumpitur,!7ji;nc9^, hoc eft, putrefeere dicitur, fed quibus id cum fœtore accidit.

Mcdicamina autem,quæ Septicadicuntflr,funt Auripigmentum,Sandaraca,Chryfocol-la, Pityocampe, Aconitum,8«rc. Et de fecundis facultatibus quidem hue vlquc; ad Tertia-rum cxplicationem acccderc ordo poftulat.

*pE R TI Æ facultates non ex primis modoconfiftunt: fed amp;nbsp;vitcrius progrediendo, ex iis quoque, quas adfocundas referre contingit, lie vt cxvtrarumque mixtura confoquivi-deantur. veluti larcotica abfque morfudeficcantamp;adftringunt : ficcarc quidem ad primas: adrtringere verb ad lècundas refertur. Sunt autem ex tertij generis facultatibusquçcunq. maturant,fuppurant, carnem ingencrant,conglutinant,cicatricem inducunt,callumgi-gnunt,vrinam roouent, menfes euocant,fecundas S«:foetus excutiunt,tuflimfedant,lac générant, genituram gignuntac extinguunt.

Pus mouentia, Sfy-TramKaSme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuppurantia, humorem in tumoribusconflften-

tem, carnemque contufam inpusconuertunt. moderatè cahda font, amp;: cmollientibus (vc fopra oftendimus) proxima, fed tarnen hoc différant, qubd cmplafticam vn à facultatem habeant poros obftruentem ; caloris fubftantiam augent,qualitatera non intendunt. Appcl-lamus verb hæc eadem amp;nbsp;Maturantia flue

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

^apKaTiKlt;è,qux in vicerc cauo carnem gignuntjamp; finus implent, ficca funt primo ordine, inodice amp;:ablque morfudetergunt,citraque adftridionem : vt hordei farinaj thus. *“•

Conglutinantiadiue xoMuTjxa'jliccant ordine fecundo ferè,amp;: medio modo ic habent ad congiuti-ea quæ carnem ingencrant,ac cicatricem inducuntj non abhergunt, led adhringunt, prohi-

. bentque ne quid humoris labris vulncrum(quibuspeculianteradhibentur)obLieniat. Non • foliim ante ad conghitinadacrueta vulnera,fedadfiftulas,hnusj vetultaq. vlcera viurpatur. '2up.lt;pu'mx autem ha’c dicuntur/um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac fubinde quôd rccentibus amp;

E’:75t/AtóTi)ta,cicatricem inducentia,validè citra morfum reficcant adfthngunt quod in cicatricem carne humidum abforbent, iplamque contrahunt, amp;nbsp;tenui callocuti perlimili contegunt. quamobrem magis iiccare hæc,quàra quæcarnemgignunt,aut vulneraconglutinanr,nccel-iiirn; carnem liquidem conftringant,contrahant,conlhpent,amp;: calli inftar indurent oportet, alioqui cicatricem non indudura.

Eft verb amp;nbsp;aliud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genus,quod excrefcentc carnem ad i mit, natura acre ac mor-

dax: hoc ;^3a/peTj)toF,id cft,detraiftorium proprièdicitur GalenOjhuiusque vlus ad inducen-dâvlceribusexcrelcetibuscicatrice:additur à nonullisTertiucitra adftriótionêreliccans.

TragjoTuta, callura gigncntia, ofta Irada ferruminant, ac vniunt. vniuntur autem inter- caihtm medio callo. Callus autem neque os,neque caro eft,fed inter vtrumquc ambigit:corpus du-rum,liccum,album,ofla coniungens: Nam cum offisfradipartesintcrlepropterliccitatera coalefcere nequeant, natura cas callo, circa oras fraduræ côliftçnte, quali vinculo colligat.

Adiuuantautem ad huiusgenerationem vidus ratio conueniens, turn amp;: medicamenta forisadmota, quæ emplaftica funt amp;modicè calida.

△lotipMTjita appcllantur medicamenta, quæ vrinas promouent ac prouocant. ôunt autem Diuretica. hæcnon vniufmodi: Quædam cnim peraccidens: alia propriè : tertia medio quodam inter vtraque modo,amp;: per acCidens videlicet amp;nbsp;propriè vrinam ciunt.

Per accidens diuretica, humida, liquida, 8c conliftentiæ tenuis, facilè penetrantia funt: quamobrem ciim facilè ac citô per vias vrinæ deferâtur defcèdantquc,Diurctica appellâtur:* vt funt aquæ puriirimæ,ac leuillimæ,vinum album,tenuc,amp; paucitcrum, hordei tenuius gt;ac dilutius decodum,amp;:c. quæ quidem vrinæ copiam adaugent, fed nec meatus aperiunt, nec cralTa, (quod propriè diuretica) attenuantiquandoque tarnen li quæ in viis vrinæ hærcnc, vel quæ proptervrinæ paucitatem,vel defedum defeendere nequeunt, cxpellunt atq. cducunt.

Proxima lùnt,quæ amp;nbsp;propriè per accidens limul vrinam mouent : mediocrem hæc ex- 2.. purgandi arque attenuandi vim habent,amp;meatusaperiendoliberumvrinætranlitum ad defeenfumprocurant. Taliaautemnonnullaetiamfrigida,lcdtcnuium partiumfunt; ve-luti Soiani velicarij frudus,mclonum,peponum,aliorumquecucumerariorum femina,gra-minis radicesjquæ vrinas dementer prouocât,amp;t in viis hærentia non rarô cxpellunt. quamobrem amp;nbsp;propriè diuretica diciqucunt,tametfiamp;: quandoque per accidens hocpræftent : Quando etenim caloraliquisnimius arque excedens venas occupât, ferofam huittiditatem reloluens,aut alio abducens ; turn frigida huiulccmodi, ciim calorem contemperant, efîî-ciunt,vt faciliushumoresà renibusattrahantur, perque yeficam delcendant.

Quæ autem propriè tT/ot^p»iT/xa,meatusexpurgant,viasaperiunt,craflbshumores, atque 3; ipfum fanguinem exténuant ac diftundunt,quoique extenuatum cft,à craflioribus partibus fccernunc;quod facile deinde renes attrahunt,amp; per vrinarios meatusdemittunt.

Huius autem generisDiureticaintenfècalidafuntac licca,ordine nempe tertio,acria, 8c tenuis admodum liibftantiæ: vt lunt feminaapij,petrolèlini,fœniculi,dauci, agriolclini, fe-feleos,faxifragiæ; non modo Icmina, fed Sc radiccs,amp;s alia lirailia, à quibus humores Sc fan-guis non extenuaturduntaxat,lcd Sc funditur, liue vt Græcè;:^eî^/,ac fecernitur,non fecus quàra àcoagulo,quod lèrolura ac tenuein lade lèorlum fegregaturjCralToin le coaéto ac ex-adè vnito. Horum itaquenaturaexcalfadoria,exliccatoria, tum amp;:ewraxTix«liue Iccreto-ha, Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cftjcoadoriaeft. Exiftimantur hæc eadem 8c Âidàr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfv-

fiuecalculumcomminucntiaamp;rfrangentia. nulla tarnen reuera calculum comminuentia reperiuntur,nili quæcohærentes arenulas lentisvilcidifcpe humoribus, veluti glutino vni- ■ tas,diiroluunt, feparant, ac cxpellunt. Nec cnim durus calculus vlhs mcdicamcntis commi-nui poteft,qui renibus inhæret; multo verb etiam minus is qui veficani occupât ; vtcunquc multacircumferantur,quætalealiquidpromittunt:Quæli acriafunt,amp;:ex propriè appclla-tis diurcticis,non modb calculum non comminuunt, fed è conuerfo ad eius generationem faciunt.Tenue etenim lcgregantes,crairum cogunt,amp; excedentc calore cxcodum in calculum conuertunt. Quod li verb ex temperatisautfrigidis acmcdiis diureticis fint, hcc hæc cura eomminucre queunt: Siquidem quod ex materia ter rea lento vilcidoque humore per-

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R V I V M H I s T o R I Æ

mixta interifo calörc induratum,veluti calculuseft,id ncc calido ncc frigido dilTolui poteft: tritura tantummodo comminui ac atteri poteft.Diira namque corpora ab inuicem, ab ai-perisatteruntur.Nullum autem eft,quod intracorpus aifumptum ,afpcritatefuacalculuni attcrere aut comminuerc qucat.Tamctii cnim lapis Ipongiæ, amp;nbsp;fimilia alia afpera, hunc in • fcopum anonnullis exhibeantur, nullatenus tarnen ad rencs aut velicam perueniunt, cdni eo liquida tantum deferantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lithontryptica idcirco ac calculum comminuentia ca

tanrum vcre iunc,quæ cohærentesarenulas dinoluere ac expellerc queiint. amp;taliaquidcm funt diuretica quædam calida ac iicca tenuiumque partium,acria quoque,ied remiirius amp;nbsp;li-mul amaritudinisnonnihil obtincntia,vt Virgaaurea,quæcrudos lentosquchumorcs, vri-narios meatus obftrucntes, expurgatjamp;arcnulas cohacrentes diiToluit.

MtnÇei lt;• Quç menieseuocanc,fiuea.ya’yt, calida iint,ac tenuium parrium oportet,vt cru-tloshumoresconcoquant ,craflôsverôac lentos attenuate ac incidcre valeant, amp;nbsp;meatus expurgando ab obftructione liberare: qualia funt omnia propriè diuretica.quæ menfium ex-.purgationem cciara promouent.Quod li verb eademgraueolentiaautamara, hoc præftan-tiora amp;nbsp;etficaciora futura.G raueolenria liquidem vterum deorfum deprimunt: vcluti fuauè odorata furi'um trahunt; Ac furftim trahenciaad menhum remoram faciunt: deorfum verb deprimetia eofdem ciunt.veluti Ruta,parthenium, chalbanum,fuccus medicus,caftorium, amp;nbsp;alia lirailia. Amara verb etiam Valentins quàm alia menies euocant, quia magis expurgat, ft quidemcumcenuitate fubftantiæamp; acrimoniaconiuniftis,talia fuerinc. veluti fabina, ari-ftolochiæomnes,Myrrha,amp;:ftmilia; talia enim cralTa atténuant arque difFundunt, vias ac orificia venarum potenter expurgant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sunt verb amp;nbsp;aha,quæ menies,fed per accidens,

promouent; vcluti quæ corpus longo morbo aut alias extenuatum reftciunt: aut quæ idip-ium nimio calore reftccatum refrigerant ac humedant. Ciim enim ob iânguinis inopiä aut paucitatem,menles prodircnequeant,corpusali amp;:optimisalimentis fanguiniscopia augeri debet. vbi verb caliditas aduresac reliccas languine abfumit,frigidisac humidis caliditasftc-cicasq. tcpcrada,amp;:ad temperie fanguis rcuocadus,vt tcnuior,aptiorq.ad fluxiones reddatur.

Stcnndiu Quæ verb ;^;óexa,ftue £/iüT5e5£,id eft,iècundas à partu rclidas expellunt, nee non amp;nbsp;foetus txyeiieti». niortuos,eademiuntcum iisquæ menfiumpurgationesprocurant, potiftimiîmquæpoten-tiora,calidanempè,tenuium partium, graueolentia, ac cum achmonia amara, præfertim û in maiore quantitare amp;frcquentiuspropinentur.

Bw** B»;yxà Galenusdiureticisac menies rnouentibusannuraerat. Sunt autem hæc, eodem audore,duorum generum,quædam tuftim ièdant, alia prouocant : Quæ etenim ad craiTos humoresè thoraceexcreandosfaciunt, tuiftm vnàexcitant:econtrà,quætenueshumores incralTant.eandemièdant, Namquæexcernuntur,eacum ruiftamp;exculft aê'risimpetuex-pelluntur. Calidaautem amp;nbsp;renuium partium, aeextenuandi naturamhabent,quæ aderaC forumexcrementorum thoracis Cxpurgationem adiuuant;Vthyiropus,fcabiofa, marrubium, Iridis ac helenij radices. Sunt tarnen amp;nbsp;aha quædam mediocritcr thoracem ex-purgantia,non raultum calida,nec impenfèficca,fcd nonnihil humedantia,vel ialtem,qua: exaiperata funt,lenientia,vt funt glycyrrhiza, vuæ paffæ, caricæ amp;nbsp;fimilia dulcia, quæ refic-cantibus fubinde præftant: longé liquidem commodius è thorace exeremeta humidis quàm ftcciseducuntur. nbsp;nbsp;nbsp;Conueniuntetiam thoraci ac pulmonibus medij generis diurerica,

quæ ft frigida funt, tenues humores incrairant,amp;: culftm fedant,vt funt Cucumerariorum iè-mina, nuclei nucum pinearum,amp; fimilia. nbsp;nbsp;nbsp;Præcipuè tarnen tenues humores incraiTant,

ac tuiftm fedant,narcoticam vim obtinentia,velüti Papaueris codia,ex quibus variæ compo-fitiones apud Galenum lib.vii.de med. iecundum loca. tuiftm fedantes.

gme- nbsp;nbsp;nbsp;Ladisac feminis eftcdrices facultates partim in alimentis ; partim in medicamentis, Ga-

»•«»«lt;1. lenotefte,funt.Ladisquidemgenerationem promouet cibus plenioramp;dC'^/tpç, üueboni fucci,amp; paulb quidem calidiorac ficcior,fipituitofus fanguisac frigidior fit: liumidior verb ac minus calidus,ft bilis infefta. Medicamenta autem lac prouocantia tenuium quoque par-tium,ac calida,amp; ns,quæ vrinas propriè mouent,aifinia arque vicina,ied tarnen mitilftm3,vc anifi amp;nbsp;anethi feroina,fœniculi verb non modb femen,fed amp;nbsp;fuccus. Vehementiora,amp;quæ menies euocant, ladis generationem impediunt. Nam quibus menies feruntur, his in mamillislac nullum aut exiguum admodum colligitur.

^stmnige- nbsp;nbsp;Semen autcm generat, præter alimenta oprimi fucci, amp;nbsp;quæcunque fanguinis copiam au-

gcntjCtiam calida non admodum ficca,ied Hatuofa: vt,bulbi,legumina plcraque, orchics, e-ruca.Et haótenusquidem de his,quæ ad tertij generis facultates referh contingit.

DIFFERENTES acvaldèdiiftmilesquartædidæ facultates à fuperioribus funt: Non etenim ex primarum qualitatum aliqua dependent: neque iccundisauttertiis fuccedfit, fed

PEMPTADISPRIMÆLIB. li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij

• lèdfubftantiæfiueeflcntiæpioprietatem confequunrur. Sola autem experientia talcs de-prchendunturj neque alia rationc cognofci queunt.velutiquod magnes ferrum ad feper^ trahat,attraâumquercnncat,amp; quôd vireseiusallio debilitentur,nullaadinuenit ratio, fed folaobferuacio oltenditiEodem modo amp;nbsp;quod fuccino attritu calfafîto, palcæ adducantur, nec ratione vlla cognicum : lie amp;nbsp;ncc multorum aliorum, quæ à fubftantiæ ac eirentiæ fuæ • lingularipropriecatc vires fuas exercent. Atquc idcirco occultæ,lpcciHca:, amp;nbsp;latentes appel-lantur facultatcs. Ac talcsquidem omnium hint ferarum,amp; ioêôAwp ^ûiiwi/jflue venenum eia-culantium animalium : turn amp;; eorum quæ lt;A)Àmtgt;?szûSjfine venena appcllantur funt, Quæ non manifeftis, aut ratione naturali perccptibilibus qualitatibus, lcd latente amp;: occulta vi mortifera funt. Animalia quidem venenata morfujidu,punólura,vcl etiam attadu ; Venena verb ii intracorpus alTumantur. Quorum lingula vti diucrlàsobtinentproprietatcSjfic amp;nbsp;di-uerßmode homini pcrmciem adfcrunt. nbsp;Et ferarum nu mero, Alpis lethalcm foporcm ad-

fert,citô hominemtollit. Viperæ idum dolores,rigorcs, biliolî vomitus, fitis, amp;: aliagra- cuianti». uifîimafequunturlÿmptomata: lielt;S£ amphisbçnæ,ccraftis,dipfadis, c-nTréJbyoç, Dryini, amp;a-liorum. Ab hæmorrhoo démords fanguis ab omni parte profluit. Scorpij,lcolopcndræ,laccr-tæ,phalangia,amp;:reliqua eins generis,luis quoqucmodisnoccnt. Rabidi canismorfum Hydrophobia confequitur. Inter venenaflue dcicteriaquæ aflumuntur. Cantharides vcli-cæmaximè incommodant: Lepus marinuspulmonemexulccrat: Cerebrum catti fîucfelis homines furenteseflîcit. nbsp;nbsp;nbsp;Mecallica,vtCeruf(;t,argetilpuma,ftibium flue antimonium,

argentum viuum quocunque tandem modo apparatum. amp;picraquealia, mortifera etiam, lèddiuerlismodis: ciuædamquoquecitiuSjaliatardiusintcnmunt. Similiter quoqucóó lè-thiferæfl:irpes,quænoneodem omnes modo homini perniciofe.

Quæcunq. verb venenis amp;: venenatis idibus mcdcntur,{ubfl âtiæ fpecifîcç proprietati hoc quoque acceptum dcbcnt.Sunt autem generc dupIicia,Theriaca fcilicct Alcxipharmaca.

Theriaca propriè dicuntur,quæcunque venenatis animalibus,eorumque malignitati refi-Runt. N omen à feris /oêó?.©;? habcnc,qua: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcis dicuntur, quo nomme omnia anima

lia venenum eiaculantia comprehenduntur. Ab his médicamenta quæcunque, flue fimpli-cia,fiuc compoflta,quæ ferarum venenum ciaculantium morflbusjidibus, amp;nbsp;plagis meden-tur,S»£xaKa appcllantur. Horum autem quædam feras malignas lerpentes venena-tos fuflitu,inftratu,auc illitu fugant: alia ab his male habentes fanitati reftituunt, amp;nbsp;vt idus, morfus, aut pundura innocua euadant, præftant.

Ex illorum genere funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac A’OT^oOTtîa,quæ appenfaaut alligata vcncnatorum

infidias arcent; amp;nbsp;non modo venena,fed incantamenta magica inefficacia reddunt. £x-™^^ emplaapud multos audorescomplurima extant. Succinumproamulcto infantibusalliga- t»«;«. ri:Coralliumindomoinuidiamomnem amoliri: arefeentem fcyllam in limine vcRibuli Rilpenfam malefîdorûintroitudepcllcre,Pliniusprætcraliamultarcfert. Galcnus lib.ii.de medic.Iccundu loca plcraque recenlct, qua: coronæ modo capiti impoflta dolores leniunt.

Dicuntur hæc Latin is Amuleta ab amolicndo,qubd Icilicet venena amp;nbsp;maleficia arceant: ^muXetx. Appellanturvcrbamp;:-A’Aâ^zT«£za, quandoqueamp;s amuleta.

Alexipharmaca nominantur, quæ aduerfus venena 5:: dcleteria pharmaeà adhibetut; non quidem cxtrinfecus corpori appolita aut admota,lcd intrb aflumpta. Eadem exiflimâtur amp;: A’Aê^zT«e/a dici.fed Hippocrati A’Aêgzriie/a funt contra ferarum morlus remcdia.

Cum venenis affrnitatem habent multâ Catliartica,propriè quidem ita nuncupata,nam fi in iis propinandismodus aut menfura cxcedatur,non modbvehementernocent,fedamp;;è Vita hominem fubinde tollunt. Dicuntur autem Cathartica dupliciter:

Gcneraliterquidemcaomnia,quæquouisexcrcmentacxpurgant modo,vt funtdiure- i. tica,expedorantia,menfes moucntia,amp; cætera quæ craffos humores atténuant,meatus ob-ftrudione liberant3amp;: vias aperiunt:dc quibus,vbi de tcrtiisfacultatibus.

Minus verb generaliter ;^(lZ^o;^«iz,ideRjpcr excellcntiaih Cathartica vocantur, per infe- 2? iiorem ventrem amp;nbsp;vomitum purgantia,quæ propriè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non qualitatum,quæ ipfis

infunt,VI aut potcntia, fèd tonus fuæ fubRantiæ proprietäre ac fimilitudine familiärem fî-bihuinorcm attrahunt Sôcducunt,

SuccéduntCatharticis, quæ inter le vel maxime èonueniuntjVeladmodumdilTentiunt. »»«lt;-Nam quæin multis rebusdifeordia aut concordiareperitur,haud aliunde quàm ex fubRan-tiæ eflèntia prouenit. Græci difeordiam AÏ7T7ra0«ai', id eRjdiflenfîoncm: Concordiam di^entiunt. îTizSïza», id eft, conlcnfum vocant: Plinius odium amp;:amicitiâm nomiiiat. Hæc autem non modo in animantibus, fed SZ in ftirpibus aliisque fenfu carentibus oblèruantur. Apudva-rios lcriptores exempla non pauca reperiuntur, quæ moleftum foret hue referre : fatis vifum fuitjtlonnullaattulifle,quæamicitiæ amp;nbsp;odij in ftirpibus teftimoniumexhibcant.

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T r R P I V M H I S T o R I Æ

Pcrnicialia braflîcæ cum vice odia: fietenim contigeric brafficam iuxtavitem plantari, farmentum vitis augefccnSjac braflicx appropinquans, non amplius redè procedit, fed retro vertitur: Sic amp;nbsp;brallicæ,dum coquitur,li vinum inftillcturjde cætero non coquitur, color eiuscorrumpitur. Exmulto vinoetiara noninebriatur,quicrudam braflicam prarlumpferic.

Quercus Oleatam pcrtinaci odio diflidctjVtaltera inaltcri’fcrobe depaftamoriatur.

Filix non renafcitur harundine feda, aut exaraca vomen harundine impoiita: limilitcr SiC barundo intcrcidit, iï cxarctur filice vomeri alligata. Inter harundinein verb Alparagos amicitia,nufquamcnim quam in Earundinetislætiores Afparagi.

parti Referuntur verb adquartasfacultatcsjtum etia ad fuperiorcsconlêntientes aut dilïèn-^funtlLt' tientes,omnes,quævnialicui bumani corporis parti vel nocent vel profunt. Siquidempro-rifcent. pter lïngularem amp;: fpecificam à lubftantiæelfentia proprictatem, dilfenlionem aut cólèn-fum,vni parti magisquam reliquis noxam ihferunt vel bcncfaciunt.Quod Galenuslib.i.de med.fccundum genera,exemplo Cantbaridum leporismarini ofteiidit. Cathahdesenim intrà alfumptæyreliquis partibus per quas tranfeunt illçlis,vclicam præcipuè exulcerant: Lepus marinuspulmonitantummodbinfeftus,quamuis per aba membra mollia tranlcat. Sic amp;Betonica,Stœcas,Maiorana,amp;qua:dam alite capiti vtilesiTulblagOjlcabiofajbylfopus pedon Scpulmoni: Eupatorium tumSebepatorium iocinori : lieni alplenion : renibusglycyr-rhiza, virgaaurea ;vtero pulegium,amp;archemilîa,amp;aliætum bisjum aliis partibus.

Etfulbcianc bæc de facultatibusjnunc quo modo ac ratione ad cognitionem faculta-tura pcrueniri queat, occurrit docendum.

COgnoscvntvr limplicium mcdicamcntorum ftirpiumfaculcatcsexperientia quidem,tum amp;nbsp;gull:u,ac lapore: Ex odore quoque de bis ludicari polfe apparet. Recen-tiorum nonnulli ex fignaturis fiue lignaculis, aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubinde fbrpibusa

natura indita funt,de facultatibus,maxime quartis,iudicium redè fieri autumant.

Senlibilium autem gratia,odorisfenfum Deus Opt.Max.creauitjlcd tarnen de terapera-tura conieduram aut indicium facere,non perinde tutum per odorem,ac exguftujvt Galenus ait: Sunt tarnen quædam, quæ vt fapores nos afficiant. liquidem acidaomnia, ôcpræfcr-tim acetum,odoratum mouet : item amp;nbsp;acria,vt alliuni,amp; cepe, qua: non guftura modb, led odoratumoffendunt acmordicanr. Sicinnonnullis propcmodumlimilisodoris fenfus, fènlùiguftus ;verdm hoc inadmodum paucis contingit. Quandoque etiamcitra gultum ex lolo odore quarundam rerum qualitates cognofeuntur ,veluti fimi amp;nbsp;aliorumfoctido-rum, quæ guftare nemo aggreditur. fie amp;nbsp;edulia putrilagine corrupta,odorc folo olFendunt; ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ne gurtare quidcra quilquam ea dignatur; fed protinus abiicit, odoratui foli fidem ha-

Maximaautem potiirimaquecaulfa,quamobrem exodorenihileuidensiudicari queat, fubftantiæ eft inæqualitas, corpora enim pleraque dilTimili funt confiftentia, de quarum fin-gularum partium tcmperamentoodornon«udicat,vcluti Gal. lib.iiii. defimp.med.facultatibus, exemplo Rofxlatiusoftendit. Cætcrùm rerum odorabilium vaporofaeft fub-ftantia,re(fta ergo ratione,quæcunque odorata eadem amp;nbsp;calida,vaporum enim copia à calo-re prouenit. Auicenna autem odores non modb à caliditate,fed amp;nbsp;frigiditate prouenire ait,amp; bcneolentcs,amp; à quibus fentitur mordicatio,calidoseire jillos verb qui acetum redo-lent,frigidos. Odorum autem quidam grati,goagt;'J'«5,ac fuaueolcntcs,qui cerebri Ipiritui familiäres : alij graueolentes, fiue lt;/bi7amp;lJ«ç,cerebri fpiritui non familiares.DilTident hi muleis inter le difFerentiis,led ipfis non funt,vt faporibus,nomina impoiita. Quæcunque autem odorata, eademamp;tenuiumpartium, lédnonnullaamplius, nonnulla minus. Qiiæautem odoredeftituuntur, cralfa: funtcirentiæ,vt falfa amp;nbsp;auftera, à quibus fiquid defluit, paucum eftamp;cralTum, amp;nbsp;mole fua veluti terreum, ac proinde per infpirationem in cerebrum non incidens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

SA p o R E s exquibusde ftirpium,tura amp;aliorumlimplicium tempcramento acfacultatibus iudicari,amp; certius quam ex odoribus,poteft,noucm funt: Trescalidi; acris,amarus, amp;nbsp;lalfus: tres frigidi;acerbus,aufterus, amp;nbsp;acidus: tresmedij temperamcnti ; dulcis,vn(ftuo-snttufa- fus,amp; inlipidus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acris, J)}iuvç, fapor acutus eft, linguam amp;osmordicat, pungit,ac inli-

gniter excalfacit:interdum etiam fauces ferit,amp;quali vritjqualis eft piperis,pyrethri,euphor-bij.

PEMPTADIS PRIMÆ LI B. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ

bij,item naâqrcij, finapios,allij, ac cepç. Eorum autem quæ acria,quædam cfuî apta: alia Ininimè. Horum veto nonnulla ßmpliciter medicamenta : alia nociua ii afliimantur aut mortifera. Eduntur autem quxhumiditateadmixtam habent:vtnafturtiujalliumjCepe.

Quæ veto citrahumiditatera,cum tenuicatefubftantiæinfra certium excalfaciendi con- me~ fîftunt gradum,raedicamentofa funt: vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, vrinam prouocantia : quæ fudores

mouent ac ciunt : ac quæcunque incidendi ac per halitum digerendi vim habent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Exhorumgcnere quoque,iputi ethorace acpulmone cxcreationem adiuuantia,men-fesque pi'omouentia. Sed tertium caloris ordineni excedentia, acria amp;nbsp;vnacralEioris eftentiæ,cauftica ftint, amp;nbsp;aut veiicas exci tant,au t cruftas moliuntur,vt Cantharis,Ranuncu- ict^riL lus,Chamæiea, amp;cc. ft totaiubftantiaanimanti aduerlentur, avi'ffma,, ideft,putrefacientia ac aTuÄHTMCxalunt. Amarus,OTitepç, iapor, minus quam acriscahduseft, inluauisactriftis, guftumdiucllitjVeluti qui in Aloë, abiinthio, colocynthide, gratióla, ie id gen us aliis lènti-’'*’ °'' tur. Crafta autem huius eft materia amp;; terrena.

Amara omnia idcirco calida iicca ac; terreftria: rcficcandi.cxtergendi, meatusque Cxptir-gandivim habent, ac quia deiiccando fuperuacuos hurnores abiorbent, putredimbus refi-ftuntjac dulcedini aducrfantur,qua: fouendo humoresjputredinis parens eft.

Salfus,ÂÂ/zy£!?ç, {àpor,calidam quoqtie facultatem habet, iedmitiorera : ftccitatem verb saißu. fatisintenlam,eineri,vt Galenas âit,alîimilem: Non admodum hnguam calhtcitiled iiccan-do abftergit, expurgatque valide ftccando. Hie afalc nomen accepit, in quo clucet. inme-diocri materia confiftit.Saha hinc moderate penetranc,inc!dunc,abftergunt,cxpurgant, val-deficcando tenues ichores amp;, hurnores abiorbent. Adeft his oblcura quoque quædam ad-ftringcndi vis,non tarnen linguam contrahens, qua carnes, pilces,amp; alia fale condita,con-ftringuntur,dcnfanturacconlcruantur. Quidam tarnen lal ,altcro minus adftringit; atque idcirco vnus melius condita conlcruat, quàm alius.

Acerbusfapor,Græcisç-pt^(pv0ç,Arabum interprctibusPonticus,linguam valdc contrahit, inæqualiter exiccandoexafperat,omnino terrenusfrigidusque. Huiusfaporis funtpyra immatura, vuæacerbæjCornifrudtis.amp;rc. Aufterus, dvçvpi;, quem Arabum interprètes Stypticum vocant,acerbo finitimus eft,fed minor, minus quoque frigidus aut liccus. hie in Rhoe,gallajamp;malicoriofentitur,acin aliis plurimis. Tanta autem huiuscum acerbo aftinitas,vt plenque inter hos d iftindionem nullam fecerint. V tertpc refrigerans, rcficcans, adftringens,amp;:externam fuperficiem cOndenfanseft;Maiorisautemminorisquc rationeinter fe diftertint -, Nam Aufterus minus liccus, hnguam non exafperat ; Acerbus verb liccior, liumidaslinguæpartesvaldeexafperat. Deponuntautemvtraque,tarnacerba quamaufte-ra, fuamqualitaterafenfim,fcrnperenimquævcteralcunt,vel acredinemquandam,vcl dul-cedinem alcilcunt,abieöa etiam adftriiftione. Acerbum auteiri, audore Galcno, trifariam cxoluitur; autincaielc£ns,auc humefccns,autvtrumque limulperferens.

Si calcfcat duncaxat,ncc fit humidius,nec mollius, led durum, foltim acquiret duiccdi-nem,veluticaftanesE.Siautemhumefcatjamp;humiditas cralTarumlit partium Slt;:aquea,au-fterumeuadet:liverb huraiditastenuium partium amp;aerea , acefeet. Atlipariter humef-cat amp;:calcftat,humiditasquidcm aqueain dulcedinem : aërea verb tralibit in pinguedinem.

Acidus,6^dç,guftumferit aepénétrât: citrafenfum calorisraordicat acrodit:pollettenui- Acidw. täte fubftantiæ; idcirco pénétrât, in aceto amp;: omnibus acidis mariifeftus. Refrigerant autem acidaomnia,amp; renuitate fubftantiæ citb ac fjtile penetrant: penetrando ac incidendo acribus,raedicamentolis , qua: infra tertium ordinem, hand funt infirmiora; non tarnen dilïol-uunt ac diftipant, led fluxiones alte fu beuntis frigoris beneHcio repellunt, amp;nbsp;liccitatc admodum valida, fanguinis eruptiones cohibent ac lifttinc.

Dulcis fapor, yXvKuç, fuauis ac iucundusobledat, nulla qualitatis exuperantia moleftus; duIcu. vt in mclle amp;nbsp;facharo euidens eft. Relaxant autem omnia dulcia, fed minus tarnen quàm pinguiaj alpera ieniunt,conco(ftionem promouent: maturant. Materia: verb raediocritatem obtinent, amp;: humidara qtiahtatem nobis familiärem amp;: affinera ; temperate quoque calida funt. Nullumenira eorumquævalde dulcia frigidtiracft: Poteft tarnen modicè dulce ali-quod frigidum effe, cuius aquofa videlicet eft liibftantia. Omnium autem quæ nutriunt communis dulcedp. quicquid enim nutrit, aut plus,aut minus dulce.

Pinguis fine vnâuofus,Âi7rae5ç,fapor3 hnguam,orisque partes lentorc quodam oblinit, tinguii:. euidentis caloris expers, obfcuræ dulcedinis fubinde particeps : in fubftantia conliftit inter tenuern amp;nbsp;crafTam mediocri, amp;nbsp;humida quidem, non aqtiea tarnen,fed aerea, in calore fri-goreque temperata. Pinguem faporcm referunt non modb adipes amp;nbsp;olea quædam, fed amp;nbsp;malua,althæa, lacryma tragacanthæ, amp;nbsp;fimilia. Pinguia autem omnia relaxant, emol-liunt,humedant,exafpcrataleniunt,oblinunt,ac in ftium ftatumreducunt,amp;: melius quàm

B X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulciai

STIRPiVM HiSTORlÆ dulcia. ad quorum rcmifTiflimum gradum pertinent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,qualitatis expers,

infipidus3ac(vt nonnullis placet)exqualiSjUon tam fapor,quam lapons omnis priuatio, nulla qualitate guftumafficit: inuenitur in nonnullis frudibus, vt peponibus amp;: cucurbitis; itcmamp;; in farnsac Trinci generibus. Materia huius craira,non tarnen terrena, auc licca ad dringens, fed humore quodam pcrfula,quaequoniam emplafticaeft, meatus om-•nes intarcitac obftruit,exalperara lcnit,amp;: dill'olutavnit ac conglutinat, Sunt vero amp;: aTiziia dulcibusafiinia,fed materia iplorum paulô craflïoramp;' crudior eft.

Et tondera quidem limplices fapores, ex quibus de ftirpis aut alterius medicamenti tcmpcratiiraaclubftantiæ cfl'entiaiudicatur, atque ex his deinde, quibus id fecundisac lubinde ternis facultatibus fit præditum, cognôfcitur: quôd, vbi vnicam tantum quali-tatem guftabilera poHîdct, baud difficile. Quôd fiplures lâpores lèntiantur, ex omnibus miftam medicamcntum facultatcm aéhonem edet : veluti Ablînthium , quod prætcr amaricudinem , adftridioncm habet, vnde diuerfæ fubftantiæ faculta-tes ci infunt; ab amaritudine extergendi ; ab altera adftringendi accorroborandi. Sunt autem diftercntes lapores, quandoque ira inter le confuli , vt nequeant certô medica-inenti vim ac f'acultatem exprimere. Atquitunc quidem experientia lüccurrit, qua lola ctiam,citrafaporum dignotionem, medicamenti cuiufuis facultas reperiri poteft. Quam eriam femper adhibere conucnit,etiamlî guftu autratione facultascognita videaturaut perfpeda. Qiiandoque liquidem,quæ ratio probauit,cxperientia redarguit.

quot;P X charadcribusliue fignisquæinftirpibus,autearumpartibusobferuari contingitjipla--^riimcognofci facultates polTe, à^probatis inter véteres audoribus traditum non reperi-tur ; Nonnullorum pofterioris ætatis, amp;nbsp;noftri l^culi recentiorum hæcinuenta, aut verius commenta funt. Qui naturam quodlibet à le procreatum fuis peculiaribuslîgnaturisma-nifeftiffimè notalTe exiftimant ac docent ; per quas vires amp;nbsp;facultates, præfcrtim occultæ amp;nbsp;latentes jCel'tô cognofeantur : baud aliter (vtaïunt) quàm ex infpedione vultusamp;non-nullarum corporis partium t^vtnoyvcàiJtia, mores amp;aft'e(ftus hominum percipit : Sed Phylio-gnomiaab Ariftotele ac aliis veteribus Philofopbis probatur : Doétrina veto de lîgnaturis ftirpium,ànullo alicuius æftimationis veterum teftimonium accepit: deinde tam fluxaamp;: incertaeft,vtprofeientiaautdodrina nullatenus habendavideatur.

Signaturç autem vcl in forma, flgurave ftirpis aut alicuius eius partis, reperiuntur: vel ex coloribusjaut fuccis deprehenduntur: aut ex aliis proprietatibus accipiuntur.

Scrofulariæ herbæ nodofæ radices extuberantia tubercula habent; Idcirco aduerfus Icro-fulas,ideft,glandularum duros tu mores, qui quandoque incollo,alis, autinguinibusfen-tiuntur,Gra:cis;;^o/e$^!Aç,tam vtilcs efficaces affirmantur, vtetiam vel geftatæ Iblûm (quod vaniffimum ) prodeflequeant. Nec folûmadlcrofulas, fed ad hæmorrhoïdumdolores eafdemcommcndant. Et quidem aduerfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;hæmorrhoïdes, li imponan-

tur, bene faciunt, quiacalidiamp;ficcitemperamenti ,acdigerendi vim habent,nonquiano-dofe fcrofulas référant. Sienim propterea conferrent, quôd nodolæ amp;:inæquales,conlè-queps foret,amp;; alias flmilis figuræ fimiliter lcrofulis amp;nbsp;hæmorrhoidibus mederi : vt funt Te-lephij radices nodos quoqueadnatos habentês: item amp;nbsp;Polygonati, quæ tuberculis nodo-fis fcrofulas referre poflunt. neutra tarnen iftarum herbarum vel ad fcrofulas, velad hæ-morrhoidescommendatur vel confert.

Chelidonij minoris radicibus veluti oblonga grana adhærent,inftarhæmorrhoidum foras prominentium jamp;reficcat ipfa cum radicibus herba hæmorrhoïdes. An idcirco Ra-nunculum Illyricum radicibusfimilem,hæmorrhoidibusquifquam adhibereaudebit?

Nucum nucleus contegiturhgnolocortice,veluti cerebrum olTeo craneo : ergo omnes nucescerebro lîmilitudine lùbftantiæ^aceirentiæprodeirc, male conlcquitur. Nuces tarnen myrifticæ cerebro amp;nbsp;capiti conferunt ; fed nuces iuglandes aut auellanæ nullam capiti vtilitatem præbcnt, imô non rarô offendunt, præcipuè dum ventriculum grauant.

In folliculis veficas referentibus gignitur Halicacabi fruâ:us,veficæ cammodus,amp;: vrinas ciens, Alcea velîcaria, Solanum lomniferum, Colutea, Nuxveficaria, quorum vcl fruâus vcl femina in folliculisinftar veficarumgignuntur, nihil tale præftant.

Maioris Heiiotropij coma, amp;nbsp;fernen Scorpioïdis refleóluntur vt (corpionum cauda, per-hibentur à vctenbus remedioeffe aduerfus feorpiones. Calendulæ lemen recuruum eft, Ornithopodij flliquæ exiguæ caudam Icorpionis referunt. quis autem tandemhincaffir-mare volet bas feorpionibus quoque aduerfari.’

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î/

Lutea aJuerfus morbum Regium facere,ex coloris limilitudincpcrfuafum fibi habenr, qui lîgnaculis addicri funt. Et lunt qusedam quæ profunt : multa verb ctiam quorum nul-lusvelnon tutusvfus. Rhabarbarum quidera luteum eit, amp;:regium morbum, vitiofosliu-moresperaluumexpurgando,curat, idem verb potert AgaVicustotus candidus,qui fubinde vtilior pituitoios videlicet craflbs hu mores expurgans, meatus fcllis obflruentes. Curant verb multa alia vacuando hune morbum, qux nequaquam lutea lunt. Aduer-fusverbamp;ift:um Chelidonij maioris luteas radices valent, veriim non purgando, led meatus apcriendo; Commendantur Conyza., Chryfanthemum, Buphthalmum,quorum lutei Hores. Sunt autem amp;nbsp;alia: multæ, quarum Hores lutei, qua: ramen ad Regij mor-bl curationcm non expetuntur, vt Calendula, Vcrbalcum, Virgaaurea, Pentaphyllon, Tormentilia, Lylimachion, Elichrylum, Chryfocome, Agératum y AHcris Attici Ipecies, Hore totoluteo, Santolina, Ball'amita,amp;ipfa Lutum hcrba,tota lutca. Nonnullarum yc-rb baud tutus videtur vlus, Ranunculum liquidem , cuius Hores auri luteo relucent colorcj nemo facilelótcrico propinauent; ncc Armeniaca lutca mala,autcereaprunaadmilcrit} inultb verb ctiam minus Mandragora: luteos hudus.

Simile elf de rubente colore, qui amp;nbsp;inter lignationes non poftremo loco habetur : lupe-rioribus teraporibus pcrfualum nonnulli habuerunt, omnia rubra calida efle ,propterea qubd colorem viderentur referte ignis, qui rubens apparet: veriim horum errorem redar-guit Galenus de limp. med. facult. lib.ii. Nollra tetatc exiftimantur quæcunquc rubra hint adftringere, amp;nbsp;languinis Huorcs vndequaque rcpriraerc: nec dclunt quidem tales pluriraæ vt Rofa rubra,BalauHium,Oxyacantha: acidæ,vulgb Berbens, rubensfrubtus: Item amp;nbsp;Corna,Sandali rubentes, Sanguis draconis, Biftorta: Ô6 Tormentillæ radices, pleræque aliæ huius coloris, quaradftringendi ac reprimendi languinis fluoris vi pollent. Veruntamcnaliareperiuntur rubra autrubro fucco præditadiflimilis facultatis. Hyperici, Afcyri, Rutæque hypcricoidis fuccus,quie folds attritu exprimitur, languinis in liar rubet, fanguincm tarnen hæ herbæ nonlupprimunt, lèdccontràeundem permenlirua pcllunt. Agrifolij verb, ex cuius cortice Vifcum paratur,frudus rubentes,non modb nonadftringunt, fed pcraluum valenter dciedioncm moliuntur.

Eufralia herba oculis alTumpta prodcli, amp;nbsp;videndi aciem intendit. huius facultatisH-gnaturara in Hore repcriri aiunt, quivarictate colorum, oculi colorem rcfcrat. hauddif-iimilis coloris varictas in tricolore viola, ilia nempe quæ plurima parte candida (nara in Horis colore diuerlitas) reperirur, non tarnen ad oculorum morbos à quoquamcom-mendata.

Rons Solis herbæ fignatura fcrturcHe humor, qui ipfa mcridie, amp;nbsp;ctiam lerius foliolis adhærere comperitur ; adebenira tenax humoris hæc herba apparet, vt etiam fubferuen-tillimo Solis ardore hunc non dimittat : vnde amp;: humidum quoquehomini ingenitum ac naturale conferuare ac augcrc pofl'c , infertur quidem, led non reftc. Nam qubd rore madida ælluantc amp;nbsp;vigenre Sole, non ex iplius herbæ humoris tenace proprieta-te cuenit, led à loci natura, in quo nalcitur ,accedit: inmulco ctenimprouenit,cui aqua fubeli. Cum autem ex hac aHiduèvapores clfcrantur, non modb hide exiguæ herbæ, fed amp;nbsp;ipli mufeo humor adhæret ; codem liquidem tempore, quo rotem Ros Solis retinet, amp;nbsp;Mulcus humidus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Prætervcrb hanc amp;:aliam in Rore Solis lignaturam elfe aiunt, qui Thcophralfum Pa-racelfum præceptorem agnolcunt, colorem videlicet liquoris per organa, quæ Alembi-ca vulgo dicuntur, cxtillatijqui ex luteo pallet, ciim aliarum herbarum Ibllatitij liquo-res,aquæ colorem référant: Etcoloremquidemhunc ex eo adclTcaffirmant,qubdfalem (vt ipfi loquuntur) volatilem liquor iftccontineat:ac proptereaconferuandi genitalis hu-moris habere facultatem,acphthilicis in primis vtiliffimum.

Rationcm addunt, qubd Idle condita diutiffime conlcruari queanr. Sale fane mor-tuoriuncorpora amp;: carnes conlcruanturjfedminimè viuorum. viuentibusexiguus amp;mo-dcratus vfus vtills eft, led nimius valdc nocct : phthificis verb vcl maxime. Sal omnia corporaextenuat,amp;: validiffimehumorcs ablbrbendo dcliccat : Phthili autem laborantes, non reliccari, led refici ac nutriri citius opus habent. lamamp;lâlfæ ex capite deftillationes, pulmonein non conferuant,fed exulcerant ac corrumpunt.

Nec igiturqubd vel rore,æH;uante Sole,madêsreperiatur;Vel qubd falem (vt illorum verbis vtamur) volatilem contineat,ingenitum ac naturale humidum conferuat vcl auget, aut phthilicisvtilisRosloliseft : ledaliaexcaulTahoc ei inclTe nccelTum eft jfi modb conférât, quod baud verifimile. Nâ cum acris amp;: exulcerans fit,nulla fubeft ratio,quare vcl humidum

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R 1 Æ

confèrùarejVelplichificisprodefTequeat. Acque hisamp;fimilibusdccaufisquàmdubium Sz incertum lit de facultatibus ftirpium ex ^apstK-mpKr/üiQÎç, duc dgnationibus auc fignaturis, vtappcllanr, iudicium, abundemamfcftum. Non delùnttamen qui vetercs harumetiam j;ationcm habuilTc opmentur.atque idcirco Orcbicsomncsadvenerem excitandam com-mendatos, quia radicum fibrisduo globuli inftar terticuiorum adhærcanc : Mcrcunalcm 8£ Pbyllon mares,ad malculorum : feminas, ad feminarum procreationem conferentes habe-n, quôd hi (exus in Icminibus ac floribus euidentcr apparerc videantur.

Et fieri baud dubio potuit,vt veterum nonnulli quandoque fignationum rationemac confidcrationem habuerint;fedpræcipuèilli,qui Ægyptiorum aealiorum prærtigiatorum fueruntfedatorcs;qualesmendaciisacnugismcdicam materiamcontaminairetelïaturGa-IcnusrEt banc ob caufam illis parum quoquc,aut nibil deferendum. Quôd fi veto amp;nbsp;fortui-tocafu viresquandoque fignaturis refpondeant; non tarnen idcirco tutô,certô,aut perpetuô ex iis, quæ pro fignaturis babentur, facultates cognofeij aut manifertas fieri confequens eft: Sæpcnumerô facultates multum differentes, fignaturis repugnant,vt fuperioribusexemplis làtis dilucideoficnfum. Atque idcircoquoque fignaturis nullatcnus fidendum eft;nifiex-pcrientia adftipulctur. per quam de facultatibus medicamcntorum indicium ccrtius de-promitut; vt luperiore capite quoque lcripfimus.

,^alU€r per expertentiam medicamentorum fimpUcium facultates cognofeendi«. Cap. x i i.

TAE expeneiatiavcro l'upercftvtpaucisagatur. Hæc autemdenonnullisfacultatibusIbla certifiimum quidem indicium facit ; de aliarum veto virtute deccrnit.Tberiacorura fiquidcm,Alcxipbarmacorum,amp; Catbarticorum fine purgantinm vis,per folam experien-tiamcognitaelE nbsp;nbsp;nbsp;Experientia autem dicitnr,eiusquod frequentereodem modo vifum

cft,comprcbenfioarque memoria: Sine, Notioquæexcrcbrafimilium cuentuum obfêrua-tione babetur. Non etenim quod femel duntaxat, fed quod frequenter ac limiliter, ca-dem rerum omnium concurfionc,læpius eucnerit, cxperientiam gignit. Vt ctenim ex muftis experimentis ars conflatur, amp;:Tbeorcmata comparaiitur : ita fingula expérimenta, ex multis obfcrnationibus conftant. nbsp;nbsp;nbsp;Illud autem de quo experimentum faciendum fim-

plcx effe debcre,non mifium,Galenusdocct:amp; in ns penculum faciendum,qui inculpatalà-nitate fruuntur, aut in ns,qui,quoad fieri licet, quam maxime fimplicibus tenentur morbis. Aliorum fiquidem admixtione,vniusalicuiusvis atque potentia facile itaretunditur, vtco-gnolci nequeat. Vbi autem affedlus complûtes vnum .rgrotum torquent, ac malè habenr, cuimalo medicamentum profueritiudicare, difficile eft.

lam amp;nbsp;boc ipfum medicamentum, cuius periculum faciendum, amp;nbsp;quod experimento examinandum,omnis alicnæqnalitatis expetsfitneceffe eft: Aliena fiquidem imbutum, non ita facile autcito vim fuam excrit:veluti cnim (exempligratia) fi Mandragora,Hyo-lcyamus,aut Cicuta vebementcr calefaifta corpori admoucantur, ipfum non rcfrigcrarc,fcd cxcalfacere ac propemodum vrere fcntientur. quæ alioqui refrigerant amp;nbsp;ftupcfaciunt.

Diftinguendum verb eft amp;nbsp;illud, quod ex accidente, ab eo quod primario ac per Ic effi-citur: Nam aqua, quæ natura lua ref rigeran^eft, nonnunquam calorcm rcuocando, ipfum intendit: Si enim ^mcdio æftatis tempore iuuenisbene carnofus ex diftentione neruorura male babcns,multa*aqua frigida perfundatur, calore reuocato natural!, fanitatem confequi-tur, vt Hipp.Apb.xxi.lib.v.teftatur. Verum boc frigida non fua vi præftat aqua,fèdcx accidente tantummodo,calorera videlicet reuocando amp;nbsp;intendendo.

Simili modoamp; calidorum nimius vfiis quandoque réfrigérât jcxcalfacientcm videlicet humorem digerendo. quo refbluto, corpus refrigeratum , cffeminatur, aliaque confequun-tur,quæ Hipp. Apb. xvi.eiufdem lib. refert. Et bæcquidcmderatione ,qua experimento vis ac facultas cuiufquc medicamcnti inquirenda ac inuenienda. Quôd fi veto ratio ctiam adftipuletur,tanto experientiacertior habenda. Nam ficutcxperientia deratione in-uentorum virtute dccermt: Ira experientia à confentienteratione non cxiguum ornamen-tumacfirmumftabibmentumaccipit: fi modoaccedere queat. Scdlæpètalis eft facultas, vt rationis examen non admittat; veluti fubftantiæ effentiam confequentes, quæ folo experimento (vt prius didum) cognofeuntur, ncc rationem admittunt.

1)0 STEA ct,v A M de facultatibus medicamentorum egimus,confentancum eft alimcn-torum vires explicari; vt videlicet enumeratiscorpus noftrum altcrantibus, eæ quoq. de-fcriban-

fcribantuPjqux ad alimenti matcriam faciunt,quas ex ftirpium facultatibus altéras eflc cap. 111, ortendimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eft autem alinientum quod corporis fubftantiam alit amp;: augetjioc vi

delicet,quod defluxit,rcftaurando: Inperpetuoenim fluorénoftra, turn amp;nbsp;viuenciumomnium,corporalunt; femper ipfls aliquid dcccdit,quod cibo potuque rcfici reftaurarique debet. id mij fiat,vniucrfum corpus tâdem cxtenuatu dilftpatur; vt videre eft in tahelcetibus.

Simile autem quodamodo alimentum noftn corporis fubftantix, in quam conuertedum eft. Hoc autem fl tale fuerit,vt nulla aliénaqualitate inflgniter aflficiat,propriè,flmpliciter,ÔC abfolute alimentum eft. At fl exuperante qualitate corpus immutet, alimentum eft medica-mentofum,non flmplex:vtluntquævnàcum dulccdineacidam,acerbam,amara,aut acrem qualitatem adiunda habent; led tarnen amp;; hæc alimenta generaliter appellantur. Atq. hinc alimentorum difterentix aflignantutjquxdam enim funt quæ in bonum ac laudabilem fuc-cum conuertuntur: in prauum alia Jam amp;nbsp;cralTum nonnulla fliccum præbcnt;tenuem veto pleraque.Sunt item quæ cito ac facileconcoqüantur ; amp;nbsp;econtrà,quæ difficiliter ac tardé.

Boni fucci alimenta Græcisgt/;^ti^a,fapore dulcia, on grata, odore baud iniucunda : item euxoftti. amp;pinguia,amp;quædam exaTro/ôivgeneribus. Referunturinhuncordinemilac;oua,prælértim gallinarum; carnes vol ucrium amp;nbsp;animalium quadrupedum, præfertim quæno in cloacis aut locisfordibus infciftis viclitant ; pifces faxatiles, qui m alto mari capiuntur ; pànis ex optimo tritico;vinum odoratum,boni luauisque guftus, potifl'imiim dulce.

Cacocbyma,flue praui fucci funt,quæcunque præter dulcedincm aliam aliquam qualita- Caccchj-tempermixtâhabêc,veluciacredinem,amaritudinem,falfedinem,acerbitatem,aciditatem nimiam: fœtida item omniajodoreque ingrata,ac quæcunque corrupta lunt.

Malifucci olera,prælertim agreftia,omnla babentur, excepta tarnen Laduca amp;nbsp;Intybo, quæinter bonifucci eduliaadmittunturifitem frudusborei amp;c cucumerarij ,frumentûcor-ruptum,animalium in luto Sc cœno viuenOtum (præter porcorum ) carnes,pifcium magna ex parte omnium,vinacrafla,auftcra,acida,ceruifla è malisfrugibus coda, amp;nbsp;id genus flrailia.

Quædam autem borum frigidum,pituitofum,crudumque ingenerant fuccum,vt fruéfus horei,cucumeratia,olcrafrigida: alia veto calidumacbiliofum,vt quæcunque acrimoniam habent,album,cepe,porrum,arum,nafturtium,finapi,eruca:nonnullaverô ctiam melâcho-licum,veluti Legumina,amp; prælertim Lens,amp; ex olcnbus Braflicajtum amp;nbsp;carnes ceruorum, hircorum, boum, præfertim fale conditorum, aut fumo reficcatorum.

CrafTum autemingenerantfuccum,valentem ac duram babentia fubftantiam ,vt panes cntffiÇucd fubcineritijjVel abfque ferméto omnia ex farinis apparata,fafeli,fafeoli,præfertira frilt;fti,car-nésbubulæ,ceruinæ,caprinæ,birGtnæ;animalium iftorum,tum amp;:aliorumiocinora,renes, glandulofæ partes,amp;:c. loligines,fepiæ,polypodes: omnia teftacea,vt oftrea,peâ:ines, pinnæ, mituli,cancri, cafeus omnis;caftancæ, glandes, tubera, fungi ; vinacrafla, dulcia amp;nbsp;nigta, amp;nbsp;ceruiflæ: Iamamp;quæcunque vifcida ac glutinofa etiam intercrafli fucci alimenta numeran- vifeU». tur,qualia funtanimalium pcdes,aures,cxtremæque partes : Quæ tarnen fl à vcntriculo bene fuenntconcoda, bonifucci fanguinem producunt, fcdlienem Sôiecurfacilèobftruunt.

Vitandus autem omnibus,cibuscrafli fucci,m ocio viuentibus,amp; iis qui ante cibum exerce-ri nequeunt. Laudatilîimi autem omnes cibi funt, inter incraflantes amp;; atténuantes medij.

Tenuem fuccum fubminiftrant ac ingenerant,non lenta, non vifcida,ncc valentem fub-ftantiam obtincntia, led tenuem acfriabilem,præfertim flacrimonia abquaconiuniftaflt; “ vt Album,ccpe,porrum,byflbpus,origanum,iaturcia,radlcula,amp; alia ciulmodi : triticei pa-nes.bene fermentati,acpræcipuèbifcoéti: amygdalaamara,piftacia; animantesealidioris fle-ciorisque naturæ,vt pcrdices,attagenes,pbafiani,ftuvni,turdi,merule,amp; quæcunque in mon-tanisdegunt ; vinaalbatcnuia,paucifcra;ferum ladis. Apcriunt autem bæc mcatus,vifeo-fa extergunt,crafla incidunt,amp;: exténuant. Vitari debent ab bis,quibus biliofuin cft tempe-ramentum,diutino liquidem vfu biliofa ab bis ferofa in corpore excrementa colliguntur. Conueniunt omnibus,quibus crudus,pituitofus, aut craflus melancholicus luccus in corpore ac venis redundat. Diflcrt attenuans vuftus ratio à tenui;Tenuis modum in quantitate præfigif. Attenuans à tenuis fucci alimcnto appellationem accepit.

Concoélufacilialubftantiamnonfolidamneclirmamobtincnt.fedvcl raram ,vel cito CimeoStt rcfolubilem,vt funt magna ex parte olera omnia, (paucisexccptis;) fruélusplurimi ; anima- ƒlt;’«*quot;’• lium iuucnum ac tenellorumcarnes,vtvitulorum,agnorum, porccllorum, pullorum galli-naceorum ,acaliarum volucrium exiguæ ætatis : pifces faxatiles. Hæc autem vtcitoamp;fa-cilèconcoquuntur,ita quoque facile alterantur ac corrumpuntur.N am fl in vcntriculum in-cidant,cui calot adflt acris, raordax, ac lebriculolus, vcl in quem biliolus humor inBuit,non in alimentum, fed in prauum conuertuntur humorcm. Qviæ autem concodlu difficiba, non facile vcl alterantur vel eorrumpuntuti

Concoitu nbsp;nbsp;nbsp;Concoôu difficiliaomniacxiïtunt, quibiis dura folidaque eftfubftantia, iamp;: omnia quæ

iUfftctii». craflifuncfuccijVtpanesa2ymijbraflicajpalmulç,glandeSjCaftaneæ,forbaantematuritacem, carnes boum,ccruorum, aliorum limilium quadrupedum, turn amp;nbsp;omnium quæ ætate con-fenuerune: omnia ïalecondîca, vento autfumodurata; cochlcæjcancri,paguri,locuftæ, • iquillxqac tcdaccaomnia : vina açerba jauc acida. Hæcfi invencriculum incidcrintcali-duraconcoquunturcitius,quàmli in mediocrem : in debili aefrigido concoôlioncranon, aut tarde admodum admitcunr.

Experimentum autem facultatum^ de quibus iam fcripfimus, per externam in aqua dm-plici dccoûionem Hcripofle apparet : Nam quorum decodorum luccus, due ius fuauCjboni odorisamp;palatogratumcd,omnia boni funt fucci: Econtrà veto quæingratum laporem autfœtorem iuri communicant,malifuntfucci,velutiomnium pilciumfalfamenta. Sicamp; quorum ius refrigeratum craflelcit, (olidicatcm inllar glutinis,fîue (vt vulgô) gelacinæ, contrahitjcrafli lune fucci, ii benc concoquantur copioium præbent alimentum: Sc econ-uersô quorum ius tenue permanet, tenue amp;nbsp;exiguum alimentum conferunt.

Quæ item in aqua diHiculter ac tarde percoquuntur, ægrè in ventriculo altcrantur : amp;nbsp;vice verlà, quæ facilem in dccoquendo mutationem fubeunt, cito quoque ac citranegotium in ventriculo non omninô frigido conficiuntur.

Cætcrùm præter bas facultates,quæ præcipuè in alimentorum materia confideranturjrc-? liant amp;nbsp;al iæquædam haudnegligendæ: Siquidem flatulenta quædam funt: alia minime: Tardè defeendune nonnulla; cito ilia.

riatm si- Flatusautem gignunr, ac flatulenta funt,quæ multam continent humiditatem frigidam percodam; vt funt frudus omnes horei,præ(èrtim fi crudi edantur: ex leguminibus Ci-cer,Lupini, Ochri : Item quæcunque dulciafimul.funt amp;;auftera,quæcfimcitôdifl:ribui nequcantjin ventriculo diutius bærcntia, flatus àioducunt, vt muftum, ceruifia nondum de-fecata, alia plura.

t-xfertia Expertes autem flatus funt cibi probe ad ignem codi, non ex oleribus, aut leguminibus, J carnibus auium montanarum, vel etiam quadrupedum quæ boni funt fucci: panis ex optimo tritico fermentatus, amp;nbsp;probe codus : vinum generofum maturum, ac vêtuspotius quàm nouum.

citotranf- Citô tranfeunt ac per aluum defeendunt, quæ humiditate abundant; non acerbitatis, lèd ««»ZM. falfuginis, aut alicuius aenmoniæ participe jvel etiam infipida ;vt Malua, Atriplcx, Mercurial is, Calendula, amp;: plures aliæ fimiles.

Facile etiam delcendunt, quæ in ventre copiofum excrementum colligi faciunt, vt funt panes furfuracci, amp;: quæcunque multum furfuris admixtum habent.

Tranlèunt quoqueccleriter omnia iurulenta, præfertim pinguium carnium, amp;gallina-’ rum, vel etiam caponum ,aliorumque haud diflimilium iulcula, quæ lentorem inteftina lubricantem obtinent.

Tarde de- Hæreiitautem in ventre amp;: tarde delcendunt exiguum humidihabentia,vtfuntedulia fcendentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carucs aflæ, oua frixa, panes puri filiginei à furfuribus repurgati; turn amp;nbsp;quibus, etiam

exigua, adltringendi vis adell : vt pyra, forba, vinum nigrum aut rubens minimè dulce, fed citius aulleru m. Et de alimentis hæc fatis.

SB s o L VT I s //ƒ qu£ in ß:irfiumhiHoriam fr£fAnda.uidebantu,r,adftngii-larum hilioriai conuertimur. Vtautem in certas claies hæ diflinguerentur^ a nohlslabordtum eß’e ßt^eriore priußatione oßendimm. ciim Autem pro veto id non fuccederet, nece^ehAbuimuA nonnuUoi extrA cUß'eSjdr elementorum quidem ordine deßcribere. quai tnhAnc priorem PemptAdem digeßimtts.

yeluti enim element a omnium primA fitnt-, ßc fiirpes elementorum ordine digeilA reliquasprAcedAntjvelmAxime decet. quod tAmen itAprAplitum esi^

•vt congénères AC Affines Ab inuicem hAudquAquAm fint diuulße. Plus enim Af finitAti vel fimilitu-dini tribuendum duximus ,quÀm ordiniAb element is petito.

Sunt Autemhuius PemptAdis ßirpes non Gramp;corum, fedLutinorum elementorum ordinede-feriptA. rulgAres verb fr vtplurimum nomencUturas ApprehendimU'S. Muluimus enim fiirpes vulgb cognitts nominibus defcrihere,quAm veter es AppellAtiones ipfis temerb tribuere.

A B RO ton VM, Diof. inquit, duûm eft gencrum: femina, amp;nbsp;mas. quæ Maioris amp;nbsp;Mi-norisappcllationepaflîmcognitalùnt: Præter hæc verô amp;:Tertium eft,reliquisodo-ratius ac minus.

Maius Abrotonum fruticis non rare» in modum,cultura accedence, adolefcit; ad hominis i, altitudinem tune attollitur, amp;nbsp;caudices profère pollicis craflitudine,aut amphores : ramulos

ZZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SriRPIVMHISTORlÆ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

verô ex his complurimosjfoliiscircutnueftitos multipliciter ac rainucim incifis, fubàlbican-tibuSj cum graiùtate quadam odoratis. pro floribus corymbi à medio ad fiiftigium vfqne c virgulis dependentjcolorc luteijtandem in fernen abcuntes. radix fbroiàcft.

Z. Minus Abrotonurn humile ed, virgulis tenuibus,lignofis ramen affurgic. Folia magis • quàm lùperioris incifi, minus inalbicant. coryrabosin Beigio non profère, radix fibris muleis cohæree.

Tereium genus humilius ceiameft. Folia huius maioris Abroeoni limilieudine difleda, lêd minus candida, amp;: odoraciora, qiio Sâneolinam referune. Ilhid genus feminis admodum foecundum eft, co-piofi èramulis corymbi ad fummumvlque lueeo fplendcne colore, radix ve alidrum.

Loca, inquieTheophraftus, apricaamat : Diof-corides in Cappadocia, Afiæ Galaeia,arque in. Syriæ Hierapoli gigmreferr. Apud Germanos ac Belgas in horns Icnrur. Siculum Galaciciim à Plinio commendanrur.

Græci appellanr: Laeini Si: Officinæ nomen rcrincne : lealis Abrbtano, ac Hifpanorum

@msrîîrt|/ @ar£[iagiè/@c^ofix)itr^/2(^tiifdj: Belgis îtiicroonc. Si 2£u:eruÿt : Gallis Auront, amp;nbsp;A-uroefne: Anglis^otDcrnïuoô: Bohcmis‘'lS;ctan.Ex-eane huius apud Diolcoridcm amp;r aliquoe fpuria no-minajVe A’,ôaTDi'oi', iiejtxAPi0i',p«Ao7ro/or,,37ïAt^lt;pöóe/0K, àylivdiô/Miyûv, 'zs^r.aiJJnvÂQV, x.ujuot,y^ini, StiÄuStiuvov, Só Abfinehium Poneicum. ouqrum nonnulla Ab-ïoeono feminæ propria fune,ve ThclyphehohoUjac Thelyrhamnon.

Mains genusDiofcoridifcminaiPlinio Monta-num. AbroeonumJnquie lib.xxi.cap.xxi. duûni eradicur generum: Campeftre èc Moneanum. hoc fcminam,illud marem intcllis;! volumus.

nam Abroconum feminam elfe velinr. occafionem ex eo accipiune, quôdinlummo virgu-larura inftar corymboriim lurcos proferae flores. Sed ß Diofeoridis verba hi diligeneins ex-pcdifrenr,inhanc fèneeneiâ neueiquam veniflenriDiofcorides liquidem mulrosfcminç Ab-rorono Hofculos circa ramulos elle air, qui (Iciliccc flofculi)ê7r’ax(yt', id eft, paree fuperiorc corymbi fimilieudinern habeane;amp;auricolore lueci. Saneolina aueem inliiïgulis virgulis vnicumeaneiim flofcnlum gignie. Verba Diofcoridishaecfunn-s^x ra jtZtywas avQwt;, iTT ânÿv e^v xapvfjißMihi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Er muleos quidem, ac rales,Abroronum mains, rum Só

Terrium,vr diximus,8i feminaquoq; eft,Odorarum vulgo ex eo appellanr, quôd ca?teris odoreprçftcc.Diofcoridcs Siculum cognominarivideeur. Carreriim Abroronum calidum Si ficcum ordine eertio fans inrenfo ; digcrendi quoqne ac rarcfacicndi vim habee.

-Abroeoni coma, flores,aut lèmina decoda,aut cruda erieacum aqua Si pora,non nifi reda ceruice lpirancibus,conuullîs,ifchiadicis,vrinç difficulrari,Si mcnfibns fupprcflis auxiliaeur: lumbricos inrcrimie acpellic; Cum vino exieialium venenorum aneidoeumeft. adnerfus

Cum oleo erieum auepermixeum, rigoresper circuieum recnrrcnecsrollie,corpnsduecal-facic,fianre inuafionem coconfriceeur. Cum farina hordeaceacntnm Si impofieum phy-maea difcurie. Oculorum inflammaeionibuscumcodocoronco malo,anr pane impo-licum fubuenic. V fti Abroeoni cinis cum oleo eennium pareinm, vc Cicino, Raphanino, Sy-cionio ,alopeciam cnrac, Si barbam fegnius enalcenrcm clicir.

SerpeneeSjledo inftraeum,Sifuflïeu abigie. Ramocins,fifubiieiaenr puluirxo, Venetern ftimulari eradune: Plinius,

-^lacions fol IJ,quod cæterispræftat:alia duo te-nuions funtfolij : reliqua fpuria. Diof. ma Abfin-thij recenfetgenera:Ponticum,Seriphium,ac San-toniçutiijquæ ad fuperiora genera referéda veniut.

Lâcffolium Abfinthium càule affurgic ramofo, cubito alnore: folia promit ampla,multipiicatis lè-dionibus lacinio{a,mollia,è virore canelcenria, inferiore parte candidiora: flofculi parui, rotûdi cau-liculos fùperioresconucftiunc,colorefubluteiJ in exigua Icmina rtaminea abeuntes. radix fubeft dura,lignofa,in diuerfa tendens, reftibilis in plures annos fufficiens.

Amat Lacifolium Abfinthium faxofa,montofa, amp;nbsp;inculta loca : proucnit non rarô circa aggeres. Vbique omnibus regionibus vulgare. Præftan-tius,inquit Diolcorides,in Ponto , Cappadocia, amp;nbsp;in Tauro monte nalcitur. Plinius Ponticum Itali-coamariusefleait. Valdeamarum Abfinthiû Pon-ticuni efie èâ bis verbis Ouidius oftendit:

7 urpia de formes gignunt Abfinthia campi, T erraff de fr nef u quàm ft amara. docet.

Nafci veto in Ponti regionibus amp;:Latifolium no-ftro fimile,ac in vfuConllantinopoli medicantium taie elfe, Bellonius in primo fingularium fuorum libro, cap. yd. refert.

Reperitur amp;nbsp;in quibufdam frigidis Heluetiorum inontibus,quod præ cseli rigore non attollitur, fed per terram ferpit, vnde lüpinum à nonullis dicitur.

lulio ac Augurto flolculi leminaque perficiuntur jcolligi ac in vfum reponi tune abfinthium vtiliter poteft. Græci appellant: Comicorum nonnulli etiam àTrivQiov, (fi-uevtpleriquea7ni'oi')quafinonpotabile,quôd propter infignemeius amantudinê in potio-tionem non videaturadmittendum.Dicitur amp;jSaôdOTxpoF,aut(vti alij legunt)/3ap!gt;OTX/)ov.Ab Apuleio Abfinthium RufticuimNos Latifolium cognominauimus ad aliorti dilferentiam.

Arabum interprétésprçftantius,quod videlicet Pontictim Diofcoridi,Romanum cogno-r minant,amp;r poll hospofterioris ætatis Medici barbaram fedanres medicinam, Itali Abfinthium Af enÇo nominant; Hilpani Axenxtos, Afenfos, pleriquc Donzéll. Lufitani Alofna: Germani ^cronmut/tt)CVrtîût:Galli Aluytic. BelgæÂlfctic: Britanni, fine Angii, «Common loo;« nitüjoob. Bohemi . Facultate auteitiac temperie calidum ac ficcum eft Abfin-thiumjamp;calidum quidem fecundo ordine; ficcum verb etiam tertio. Amarum eft amp;nbsp;expur. gans,amp; vnàquoque potentiæ aftringèndi vimobtinet.

Vtiliftimum idcirco debih ventriculo,quem bilis infeftat, nam amaritudine fua hanc ex-purgat,amp; per infernam egeftionem cxpelht,pcrque vrinam euacuat ; aftringêdi verb l'ua po-tentia venmculum roborat, ac confirmât. Sed ad contentam in vcntriculo pituitàm nihil (addit Galenus) luuat.

Crapulam idem præfumptum arccre amp;nbsp;faftidia dilcutere Diof. ait ; iuuat verb non modo ante fumptum, fed à crapula ac largiore potatione vcntriculum ac ftomachummalè habentem breui reficit.

Aduerfus diuturnas amp;nbsp;prorogatas febres, prælèrtim tertianas, magno fiepenumerb pra:fi-dio eft,neque enim ventriculurn tantummodb confirmat,autcibiappcrentiam excitât, fed amp;nbsp;iocinori robur conciliât, ac ipfum ab obftrudionibus cxpedit,vitib{bshumorespcr vrinam expurgans.

Confertdeindeabfinthiumplurimumetiamhis,quiex liene fanguinemprofufumvo-munt.Quod quidem accidit,cdm lien fanguine craftb diftentum, aciurgidum feipfum ex-onerat.Tune autem magno impetu fanguis fæpe plurimus vomitu eiicitur; nonnullum verb amp;:cum excrementispcrmixtum per inferiorem ventrem nigrum amp;:corruptum defeendere contingitj

condngit; Ét autem non raró,vt in ipfa violentia,copiofioreque vomitione æger deficiat,auc viribus rciùmptiSjin difficilenijac pcnè incurabilem Afcitem paulô pôft delabatur^prçfercinx læpius inalo récurrente. Ab bis peticulis ægrum abfinthium vindicate potciiji à vomitu re-fedis,amp; vtcunqüe reparatis viribus, multo tempore, quocunque Iibuerit modo hoc vtatur.

Pellit prætcrea abiinthium interaneorum vermes, non modo intro aflumptum, icd foris admotum ;aduer{atur omnibus putredinibusjoris graueolcntiam eraendat: veftes ctiam à tineis confèruatjculiccscum oleo corpori illitum abigit.Item incataplalmatisac fo-raentis,adalhingc.ndum ôrreiiccandumplurimumpotcft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Dioicorides præterea amp;nbsp;ad inflationes vtile efle refert, amp;: ad ventris ac ftomachi dolores cum fefèli amp;;nardo Celtica; Morbura item regium fanare decodum,autdilutura eius quo-tidiecyatborum trium menfura potum.

Commodura veto amp;nbsp;ad ftrangulationes ex fungis cura aceto ; cura vino veto potura ad-uerlùs Ixiam,Cicutam, mûris aranci morfura, amp;nbsp;draconem marinum. Imponitur anginis cura melle amp;r nitro : pullulis nodurnis,s7nivK7jlt;Az? vocant,cum aquaduggillatiscum nielle: adcaligantesoculos,amp;fanie raanantes aurcs codera adhibeturmodo*

'ENVIFo 11VMabfînthiuracauliculospro.-mit complûtes,tenues,dodrante autpedcal-tiorcs,foliis circumueftitos,multô qiiàm lüperio-ris minoribus ac tenerioribus, minutilïimè ac te-nuillimè difledis : flofeuli vti prioris lecundum cauliculos ac virgulas depcndcnt.radiculæ tenues per obliqüum prolèrpentes germina complura hincindepromunt: Subcandidumquoque iftud abiinthium eftjmultô mirais quàm Latifoliura amaricans ; amp;: odore haud perinde graui aut iniu-cundo j fed potius grato.

In Myfia, Thracia, Pannonia, aliisque vicinis rcgionibus frequensiRepcritur ac in Bohemia,ac non paucis Gcrmaniæ incultis locis : In Belgio amp;: Britannia hortenlè cft.

Autumnoflotes,lêmcnqucptofcrt,paulôpôft, hyeme aduentante,herba marcelcit, végéta interim radicc,à qua vete folia caulesq. rurlùs exeut.

Vulgô Romanum Abfinthium, amp;nbsp;âoontftBc 3llfnicappellant,quo nomine compluribus medi-cinam facientibus, ac Pharmacopœis innotuir, qui hoc AbfinthioPontici loco vtuntur. Videtur Vc«o Ponticumillud eire,quod àGaleno xi.Mc-thodi his verbis defctibituriPonticum ad iocino-risamp; ventrisphlegmonas eligi præftat. Porto id tu m folio,tum flore longe quàm cætera abfinthia minore; odor quoque huic non modo non infua-u)s,verdmetiam aromaticum quid præfctens:re-liquis omnibus plane eft fœdus, Diflerens veto iftud Ponticum eft,ab eo,quod à Diolcoride commendatur. Nam DiolcoridisPonticum,exprimigeneris,fiueLatifolijabfinthij eft numero: Quod amp;nbsp;Galenus lib. vi.de fimplic.mcdic.facult.cap.de Abrotono affirmât : Abfin-thij,inquit,ttes funt fpecics,quarum vna eodem cum genctc ipfo nomine appellitant, cuiul-raodi potiflîmum eft Ponticum.amp;c. Exquibus manifeftum, Galenum hoc loco Ponticum non alio quàm ad primum abfinthium retulifle. Proindc nontemerè plerique admirantur Galcnuminlib.de mcd.mcthodo Ponticum amp;nbsp;flore amp;nbsp;folio minus eflclcripfiffe.Exculàtur ànonnullis,quioccafionemindepfauatum coniiciuntcodiccm,amp;:xi. Method! pro »rêeF'/Ç-i-rainoribuSjreftitucdumvolunt^MaKpoTêô)/; fiuelongioribus.Tenuifolium ergo iftud abfinthium haudquaquam Icgitimum Ponticum cft. Neque etiam Arabum Romanum quibus non aliud eft Roraanum,quàm Græcorum Ponticum.

Creditur veto amp;nbsp;ànonnullis iftud elfe appcilatum Santonicum,verùm hoc non in Myfia, Thracia,

Thracia,autaliisOrientemvcrfus regionibus requircndunijfed vitra Alpes in Galliis ƒ1 fides Diol'. cxcmpliribus. Sunt tarnen qui velint non vitra Itaîiæ Alpesjèd in Galatia Afiati-canalciamp;: in Sardo rum regione quæ in Afia minore, vnde illi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcc nomen^

quod inSantonicum commutatuin translcribentium errore. Rctinent Diof exemplaria Sardonij vocemiGaleni vero Santonici,ex quo ad pofteritatem,vt videtur, perucnit.

Facilitateautem Tenuifolium iftud Abfintbiuin caliduinquidem eftac ficcuni,amari-tudinis quoque, (êdmultô nnnoriSjquam Latifolium, particeps ; aftringendi autem vis in co fuperat.

Abfinthium Seriphiuin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abfintbiuin Ægyptiunii

SE RI P n IV M Abfinthium tenuitatc, ac multiplici foliorum feftione Tenuifolio baud, quaquam cedit, in tenues amp;minutulas particulas complûtes fimiliterdifièdafunt folio-la, moliiadtem amp;nbsp;candida; cauliculi in multoAamulos diuiduntur,Girca quos flolculi ôâ Ce-mina vti aliorüin.radix dura amp;nbsp;lignofa*

Amat aggercs,inculcaq5 quæuis baud proeul à mari loca ; frequens Hollandia’,Zclandiæ, Flandriç littoribus,ac vicinislocisiRepcritur in Gallia,Iralia,aliisq5 regionibus maritimisj fed non ràrô odore,quandoquc colore difterens. Quod enim circa littora exit maris me-diterranci in plenfqj Europç prouinciis,veluti in Narbonefi Gallia graueolentius eft, ac mi-nuscandicat: Cädidius verb ac minus graucoletad Oceani littora natum.In Africa amp;nbsp;Ægy-pto odore etiam potentiuscftiquale obra ad me Magnificus vir lacobus Antonius Cortufus Patritius Parauinusmifit.

Nomen à Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^a.ÂçtK!;tûv habet ; Latini Seriphium, abfinthium

marinumappellant;vulgo Scc alftnc; Anglf^tatoonnüjobe. Dicituramp;: à nonnullis Santoni-cum,vt Diof.ceftaturiSed amp;nbsp;aliud tarnen S'autonicum à Seriphio diftercns.

Eft autem Scriphiumjiue marinum abfinthfum calidum quoque ac ficcum natura. Sto-machOjVti Plinius,inimicum.Diofcorides per {e,vel cum orizadecoCl:um,ait, amp;nbsp;cum mellö fiimptum,afcaridas,amp;:rotundoslumbricosnecare: aluumqsfimulleuiterfubduccrc : Quod amp;nbsp;Plinius affirmât; Aluum,inquit,mollit,pcllltquc animalia interaneorum.

SPvRioKVM abfintliiorum,quæ nonabs re Externa appcllan pofTunt, aliquot fupcr-funt gênera.

Herba alba ab Heluctiis appellata, vel prima occurrit; T ota hæc mollis,veluti lanuginola arque albidaeft, amp;c Seriphio fiue Manno abfin-thio affimiliSjfcdcâdidiorjodore amp;nbsp;fapore quo-que fatis refert^fed tarnen aliquanto luauior, ad Caphuræ odorem accedens.

• In Valefia prope Sedunum in collibus nafci apricis, Gefnerusfcribit,ac Autumno demum, amp;nbsp;lub Æftatis finem florerc.

Proximum genusjfolusjcaulibus,floreq} vulgare Latifolium refert, fed odore ac fapore de-llituitur,vnde amp;nbsp;Infipidum appellatur.Quibus locis J aut qua in regione huiufmodi nalcatur, nondum cognouimus, in ftudioforum hortis à nobis repertum.

T ertium ex Lauandula amp;nbsp;Abfintbio mifcel-lanea quædâ ftirps apparet. Cauliculi eius complûtes, tenuesjteretes lignofi in multas alas fperguntur: circa quos flofeuli abfinthij ,ac Ar-temifiæfimiles;foliaoblonga,incana,velutiLa-uandulae,fubindc tarnen in partes quafdam fii-fa.odoreautera hæc ftirps haud ingrato,Lauan-dulam tenuiter refert.

PËMPTAÖIS PRIMÆ L I B. î I, nus, fpontènafci; inhortisfacile comprehendit,amp; inediocriter hyemem ferr.

Primum Conrardus Gefncrus Seriphiunlfcminam nominauit,amp; vulgô Herbam Albam h dicircfcrt; alius Santonicum appellate raaluir. Nam, vt Diofeorides, Santonicum in Gallia vlcra Alpesrepericur,amp;;àregione,in quanafcitur,nomê fortitum. Heluctiorum autem ager Romanis eft vitra Alpes, ad Gallias pertinens ; led-Iongè ab his abeft Santonum prouincia/ Hæc enim Aquitaniæ pars eft, fita ad Oceani oram. maritimam, infra Garumnam flumen, verlusSeprentriones. Santonicumidcirco Abfinthiüm,fiaSantombùs nomen habet,procul ab Alpibus nafeitur: Quôd fiverôiuxta Alpes, à Santonibus nomen non accepit.

Alterum Inodorum,Infipidum ac Fatuum abfinthiüm redè appcllatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2;

Tertium Anguftifoliuablinthium dicitur:à plerilq.tamcn LauandulafloreAbfinthij: ab 5, aliis Artemifia marina.flore tarnen Abfinthio,quàm Artcmifiæ (hîsipfis teftibusJfimilior.A vero recedût,qui Santonicum elfe cenlèntjlôgius veto ctiam,qui Seriphiura eflê exiftimant.

Facultate Herba quidem Albacaloris amp;nbsp;ficcitatiscuiufdamexiguæparticepseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Alterum Abfinthiüm,vt fapore acodore deftituitur, ita vixvllius qualitatiscalidæ, mul- 2. tôminuscxpurgatricîsfacultatisaliquidpolfidct. Summoperè cauendum,ne talealiquod (fialicubioccurrerit)pro legitimo colligatur: Odor perpetuô conlulendus,atque vnà làpor.

Anguftifolium abfinthiüm calidum ac ficcuni eft, fed tarnen baud intense, multô certè 3. minus, quam vel Abfinthiüm, vel Lauandula.

Ad Abfinthij genus contingit amp;referri,vulgô Semetinam didamjnon tarnen prim is tribus comparandam,fed vel inter Spuria abfinthia, vel alio referendam.Gaule hæc alfurgit, mox in multas alas ac ramos diftribu tOjCirca quos folia minuta,copiofiora veto lcmina,exigua quidem illa, fed adeô ffequentia,vt ftirps cum ramis vniuerfis fe-mine tota turgida appareat.

PcregrinaeftftirpS;ièmcn in calidarum regio-num hortis fatum,non infeliciter prouenit.

Galli Barbet ine appellant: Italis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft;

vnde amp;nbsp;Latin is Scmentina.Semen,paflim Semen Sanótum,amp; Semen cótra Lumbricos appellatut; aquibuldam fernen Zedoariæ.

Amarum autem admodum hóe fernen eft ;calidum amp;nbsp;ficcum ea de caufa facultate. Aduerfus ventris lumbricos, amp;interaneorum vermes quo-cunque modo fumptum vtile. Vtilius veró amp;: futurum, fi Rhabarbari nonnihil ei addatur : ita enim non modo verities interficiuntur, fed amp;nbsp;per aluu*n mortui expelluntur; quod fieri omnino expedit.

FO LI A Agrimonia profertoblonga,in pkires vtrinq. partes diuila, quarum fingularia Cannabis particularibusquadamtenus fimilia,fcd latiora,molliora,minusque faturato colore vi-rentia,hirfuta,amp; fecund urn margincs crenata.Caulis tenuis, reéhus, cubito altior, duriulcu-Jus,fubnigricans,amp;ipfe pilofus; à cuius medio furfum verfus flofculi cxcunt parui, lutei; deinde feminafaftigio latiora,quæ deorlum inclinantur,amp; propè inambulantium laneo ac pel-liceoveftitui inhærent.Radixoblonga,mediocriscralfitudinis,fubnigricat.

Locis parum cultis feclis vias,fepimcta pratorum, ac aruorUm, ac quandoq. in îy 1 uis exit; lunio menfe, ac ferius flores: fernen deinde in multam æftatem facit.

Græciseft ôÛTraTeüexoPjLatinisquoq.Eupatorium.PliiiioEupatoria.Internothasappella-tiones «TxaTweioi', ac «ttot/ïiç etiam appellata teperitur. Eft tarnen aliud Eupatorium Apu-

leio; ipfum nempe Marrubium; Aliud item He-paconum Officinis, vulgaris videlicet vfus,quod amp;nbsp;Hepatorium adulicnnum appellatur ; Oifici-næ Eupatorium Agrimoniam nominant ; ànon-nullis Fcrrariaminor diciturrabaliisConcordia, aucMarmoreUa: Invétéré verfionc Oribafijde ßmplicibus lib.iiii. Agrimonia Lappa inuerla nominatur;amp; Lappa quidem muerfa, quôd fe-niina lapparu inllar aljjcra dcorfum dependeant: Italts quoque Agrimouia : Hilpanis AgramoniA'. Germanis Cörrnicng/ 'iSntffiPiir^; Belgis, Gallis, AngliSj Kgriuiotüe. Bohcmis@(ar(d’. Dif-fcrtautem Agrimonia ab Argcmone.

Euparoriurn autem ab Eupatore inuentorc nomen, amp;nbsp;Regiam, inquit Plinius, audoritatem habet. Citra autem manifellam caliditatcm, addringêdi mediocrem vira Agrimonia obtinet, amp;nbsp;vnatempcricm iiccam. Galenus Eupatorium tenuium eile partium rctert,amp; incidendi expur-gandicjj facultatcpra.’ditura;quocircaamp;locino-risobftrudiones expurgare, amp;:limul vilccriro-bur adllringcdi fua iacultate addere. Dccoclum foliorum hepaticis,amp;:ncphriticis fanguinémin-gentibusconfert. Semen, Plinio auóEore, dyfen-terieis in vino potum auxiliatur: addit Diolcori-dcs, iocincrolis, à lcrpcntibus commoriis.

Contrita folia ac cum vetcre luillo adipc im-pofita, vlceribus difficilem cicatriccm contra-hentibus,medentur : Diolcoride quoqs auiäore.

VV L G A R E Hepatorium tcretibus ac fub-rubentibus caulibus ad duos cubitos,vel al-tius interdum affurgit: folds hi conueftiuntur oblongis,virentibus, per marginem lerratis, quints feptenifve ab vno dependentibus pedtculo, inftar cannabinorum , fed tarnen mollioribus; flofculi exigui,mulcofi, dilutè rubentes, in mol-libusrotundis vmbellis, amp;nbsp;quidem in alarum fa-ftigiis apparetjqui tandem in pappos euanefeunt. Radix fubeft fibrofa,mediocris magnitudinis.

• Circa Icrobium ,riuulorum,^c ftagnantium aquarum margines,fluuiorum ripas, aliisqs vligi-nofis locis, fubinde amp;: inveteribus achumenti-bus mûris nalcitur; Amat aquofa amp;nbsp;vicina aquis loca,non tarnen rigariomnino portulat.

Proxima huic videtur, quae Hepatorij aquati-lis nomine, inter eas qua:aquofis gaudent de-fcribitur.

lulio amp;nbsp;Augufto floret ac viget ; radix reftibi-iiseft, fed caulesfoliaque hyeme intercidunt.

Vulgo Hepatorium; nonnullietiam Eupatorium iLeonhartus Fuchfius Eupatorium adulte-rinum nominatiPlehque Cannabinam,afimili-tudine foliorum Cannabis ; Exiftimatur amp;: ea quam Baptifta Sardus Tcrzolam vocat: Germanis eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandae Kunigundis

herba,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis 2amp;oelamp;ensiamp;ruijt.

Hepacorium autcm ab ea, qua hcpati fiue iocinori prodeft, facult'ate nomen inuenit : ad Eupacorém inuentoremrefcrn non poccll.

Amara autcm flint herbxamp;: folia amp;: radix,calidaamp;ficcaordinefecundo. Vimobtincnc expurgatriccmjamp;apcritiuam, craflbs humores atténuant, amp;nbsp;per vrinas expcllunt, fangui-ncm ptiriorcm rcddunt. Datur vnlirer dccoótum huius fcabic,aut alia quauis cutis fœditate laborantibusjtum amp;nbsp;iis,quibus vel lien, vel iecur obflrudum auttumidumivtnufquccnim vifccris infarä:us expedit; tum amp;:fellis. Proindc amp;nbsp;lóleri’cis, præfertim pollprincipia, vti-lis : diuturniorcs aeprodudastertianas febres cito curat ac tollit ;aduerfusquartaiiasctiani prodefb

Succus herbac ac foliorum eadem poteft,qui amp;nbsp;ventris Itimbricos afTumptus potenter ne-cat. Fugantur vcnenatæfcræqac animalia aridæherbæ fùffitu, Ccruostelis vulneratos, pa-ftu huius herbæ proculdubiofanari,quidam affirmant.

INt E R Alfmcsvnamaioracprocerior eft : alia:minores,amp;humdes.funt amp;quasfpurias, non abs re nominate licet.

Maior Affine cùbitaîibus, fubinde ctiara altioribus afturgit coliculis,a radice compluri- i.quot; hiis,terctibus,rcnuibus,geniculatis;foliiscfingulis articulisbinis,digïtólatioribus,longiori-bus quàm Parierariæ : quibus fatis forma refpondent,fed læuia, pilis, lanugine've carentia, dilutiusquevircntia.Cauliculi aliquo modo tranlparcntcs apparent,ac circa gcnicula dilute admodum quandoquefubrubcnt,velutiPariecaria:.flofcUliinalarum fummo candiduli, veluti graminis Leucanthcmi,fed tamcn minores ; oblongis luccedentibus baud magnis ca-pitulis,! n quibus femen.Radix ex tenuibus capillamentis confibrata.

Altera Affine humi vt plurimùm procumbit,cauliculicius tenues,teretes,ac geniculati, à it quibus ramuli: folia veluti prioris,fed minora multô,veluti amp;nbsp;tota eft herba, quæ ad prioris magnitudinem nullatenusaccedit,omnibus partibus minor: flofeuli ftmilitcr albidi; capitula veluti prioris: Radix perinde fibrofa.

5. Tertia fimilisfecundæ,iêd longe minor;coliculi ccncrrimi funt;foliola admodum minuta; flolculi exigui; radiculæ cenuilliniæ.

Quarta verôquardam cil,lcd maritima; hæc fècundam referret, nifi taules crafliores, breuioresjcrebriusgeniculati: folia fimilitercrairiora: capitula noninrotunditate oblonga, lcd latinIcuk; in quibus Icmina tcrna, quaternâvc.

I. Prima Alfme inter vêpres,in dumetis, fub rubis, locis opacis amp;: aifiofis, propc fontes vei defluentes aquas exit.

if 3, Secunda êi Tertia ]ucos,amp; humentiaétiam amant,fed tarnen in bortis inter olera, ac in vi-tibus enakuntur.

Alfinem Græci «Awüp quoque appellanft Dicitur verô amp;/uLbot; aTo.. i. mûris auricula; eft tarnen ôô alia Muri's auricula,à Diol.alio defcriptaloco : Dilcrimen harum notum, Gale-no quidem qui de vtraque feorfum fci iplit. Diftinguit amp;nbsp;Plinius inter Alfinem Myoloti-dem; Paulusautem Ægineta Alfinem à Myofotidenonputauit difterentcm,vt in litera M. vbide Myofotide,apparet.Nominaturverôamp; Alfine {punis quibuldamvocibus,Myortho-cos, Myortofplenon.

I. Priorem plerique Hippiam tnaiorem appellant; incognita tarnen multiseft,acetiam (quod admiramur) diligentibus de ftirpium materia fcriptoribus.

i. 5, Secundam ôâ Tertiam Morfum gallinæ vulgo vocitant ; pleritjue Hippiam minorem: Ruellius ab Italis Pa^ferinam dici refort ; Gallice verô du zMouron ; vnde Belgis jißeur ; Ger-manis .^ûnerbfe : Anglis €f)icamp;cetoeebe.

Eft autem Alfine frigida quidem amp;nbsp;humida, ac aqueæ elTentiæ ; quare amp;nbsp;citra adftriôbo-nem refrigerans; vtGalenus.Oculorum inflammationibus cum polenta, audore Diolcori-de,imponitur: Succusaurium doloribus, (excaulTavidelicet calida) infunditur.

TAI F F E R V NT àluperioribusSpuriæ AlfineSjquôdpilolæac liiifutæappareat:folioruin etiam forma ac flofculorum color quarundam non rclponder.

Prima harum tenuibuscauliculishumi, veluti minores Allîncs,procumbit: foliola la- i. tiulcula inciluras fore duas habent : flofeuli ècærulcopurpurei. Radix tenuis,longa, ad-natisfibriscapillatur.

Alterius folia oblongioris formæ, ambitu ferrata font : flolculi lîmiliter cærulei : valuu- i. læplanæ,qualesVeronicæ;Pvadix fîmiliter fibrofa.

Tertia ex minoribus Alfinis priorera omnino reforret,niß tota hirfota,ac c virore ampliùs 3-nigricaret: Gaules amp;nbsp;folia fontminorisAlfmes; flofeuli quoque albidi jcapitula cum femi-nibus relpondent; necradices flbrofædcficiunt.

, Priorem amp;nbsp;alteram, plerique Morfum Gallinæ quoque appellant:Germanicè

Tertia à nonnullis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auricula mûris appellatur: non eft tarnen légitima Diofo

“Ta. Défont florescærulci ,amp; radix digitalis craftitudinis (fi légitimaledio.) Poteft idcirco non modo pro Spuria Alfine, fed Sr pro notha Auricula murishabcri; veluti Si quarcaàtertiaexiguum,vti diximus, differens.

Videntutautem hæ frigidx quoque, ac humidæ,ac aliis Alfinis potentia ac viribüs affi-iliilesi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.

An A G A L L IS Alfinesfimilitudinem refert,cius præfercim, quæ inter minores prior eft: Caulieuli eins quadranguläres non at toll un turned per terrain fparfi lacent ; pauca paruulaquc folia,non toto ambitu rotunda,I'uperna parte virent, aueriâ verô cxiguis nigri-cantibuspundulis notantur : Flores in tenuibus pediculis iuxta folia, aut eærulei,aut pliœ-nieeo colore rubcntes : frudus rotundus inftar lèminis Coriandri ; in quo lemen minu-tum : Radix tenuibus libris conftat.

AnagallisGræcisfimiliteraèi'aT-aAA/çjànonnullis, Plinioauiftore, Corchorus. Marcellus vêtus Icriptor Maciam appellat,quæ vox amp;nbsp;inter fpuriasapud Diof.extat: Germanis@aitC^-Belgis «tSutjtôcWfiîb Anglis^Öinipcrndl.

Quæ phœnicei eft fions, mas habetur ; cadem Phoenicionamp; Corallion dicitur. Exhac paraturcompofitioDiacoralliouaduerlùs articulates morbos, de qua Paulus Ægineta lib. vii.Appellaturvero hcc ipfa,vt inter notl^as appellationesfcribitur,Aëritis,çgitis,fauritis.

Altera,cærulei floris, fcminavocatur,quæamp; Zeliaurus,amp; Nyderitisnominibus Ipuriis dicta reperitur.

Habet autefn vtraque Anagallis deficcandi vim citra mordacitatem-.nonnihil quoque ca-loris,amp;: quandam trahendi facultatem,adeö vt amp;nbsp;infixa corpori extrahar, audtor Galenus.

Diol, vtramque mitigandi vim habere, inflammationcs arcere, adactos corpori aculeos cxtrahere,amp;nomas cohibere tradit : Succum item caput gargarilatum purgare. naribus in-fufum dolorem dentium lenire,li in aduerfam narem iniiciatut; retufæ oculorum acici au-xiliari, amp;: argemacum melle expurgate: contra viperarum morfus,iocinoris,acrenum vitia, ft ex vino bibatutjprodefle: addit dici eam,qua:cæruleum fiorem pröfcrt,prociduam federn reprimere^quxverô phœniceum,impolitione euocare.

Arte m I s IÆ generaPofteriorescomplutaftatuunt,Matricariainamp; Tanacetum ed quoque teferenres. Fuchfius fiorem Aphricanum hue quoque adducere conatus fuit, de quo Pemptadis alterius lib. 111. Nobis de proprie Artemifiadidaprimdm : deinde de aliis congeneribus agendum.

Prioris Artemifiæ folia lata funt,hcinio(à,ac varié difleda,per margines incifa, Abfintlfij i. Latifolij minora,nee perinde albida; luperius enim herbido colore virentj inferius tantum-modo jnalbicant; caules re£b,fefquicubitalcs,rotundi,ftriati,ac in paruulos multos diftribu-ti,fubinde rubent, foliacircaquos fenfim attenuantur : flofculi pcrcxigui, Abfinthij æmuli, furfum verfusdigeruntur. radix multisfirmatur fibris.

Alterius minutifiimè diifedafolia Abrotoni maris æmulantur; paulô tarnen maiora,amp; z. longiora: cauliculi tenues,in tenuiores alas diuiduntur, quibus præter exigua inferius folio-la,amp; parui corymbi copiofi (upcrius adhçrét,minores quam prioris.radixcraffa altè deicedit.

Prior Artemifia fecus vias,agrorum, amp;raruorum margines^ multislocis Ircquenscft, amp;nbsp;t. non modo in locis mari vicinis, léd amp;nbsp;longiflîmè ab eo difiitis exit ; Sä: nonnullis locis altior amplius luxuriat, alibi humiliot; pro foli videlieet, ac regionis conditione, quæ ad ftirpium mutationcm plurimum fixcit.

Altera longius à maritimis recedit; in Germania, Bohemia, Auftria,aliis regionibus,iecus lcrobes,aquarum riuuloSjquandoque etiam in apricis occurrit.

Flûrentambæ,amp; fernen pcrficiunt æftiuis menfibus, inarefcunt inde ; fedreftant hye-me radices.

Çqiæ Græcis fi^p-n/nurla. apud Latinos nomen retinet, quod äb Artemifia Maufoli Cariæ Regis vxore, hanc fibi adoptante, accepit ; antea TmpQiVK diófa : vti Plinius refert ? Apuleius ’reepÖwoi'etiamdiciaffirmat,apudquemcomplûtes appellationes huius occurrunt, qua-tum multæ inter nothas apud Dioicofidem. Harum pleræquelegitimæ Artemifiæ: nonnul-læaliiscoiiueniunt,quasiubinde Artemifiis annumerari contingit. Potefthæc OTÂtaÂaroç, ^fortaffisnon abs re iiptcriaç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Valentinadici.

gurteü: HiQjani Artemi fa: Itali ArtemiÇia: Galli Armoifa: Belgæ 25guort, ^int ^ausi ferugt : Angli jlBugtoorte: Bohemi

Altera Artemifia AstjTo^iüAAoç cognominatur,fiue Tenuifolia. Huius amp;nbsp;in legitimo de Artemifia apud Diof.cap. turn amp;alcero inter nothareicdo, nomen, Sc qualifcunquede-fctipdo

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ T I R P I V M H I s T o R I Æ

•fcriptio occurrit. Videtur autem hanc Matthiolus pro Ambrofia altera dcpinxilîe.

Êftautem Artem ifiavtraque, audorc GalenOj excalfacicns,ac modicè deficcans ;calida -Gütern Iccundo cxcclTu, ficca prnno aut fecundo rcmiflb, vnà modicc tenuiiim partiura. Pliniiispriuatim feminarum malismedcri ait: Diof. ad ducendos menfes,fecundas,foetus. item ad præclulioncs, amp;nbsp;inflammationem vteri, ad infeffus muliebres adiici, arque ipfis incoqui : Item -cum myrrha lubditam, eadem quæ infefTu pofTe : bibi comam decodam corundemgratia;iam amp;pubi inftarcataplafmatis impofitaramenfesducerc.

Plinius, viarorem,ait, quialligatam herbam habeat, laflitudinem non fentire.^ lècum habentem negari nocere mala médicamenta, bcftiâmve vllam : amp;:nc fblem quidera : Bibi verôamp;exvino aduerfus opium.

EX IG V A berba Botrys cft ; dodrate vix al-tior,fruticis modo rcdè,amp; vnico caule afTur-gens, in nonnullostarnen ramuloscft'ufó,acdi-ftributo;quos folia vtrimque laciniata, atq. pro-fundius incifa, inflar foliorum Erigeri,cxornant: fernen in raccmulos colledum, circa totos exit raraulo$. radix in fibrasabit. Tota herbaperma-turitatem in viridi luteo languefcit colore, odo-rataeft,Sc totaquoquegummolo lentore prædi-ta,quo colligentiu manus iiificic. antè verb quam adoleucnt, ac quum prim dm prodit, folia inferiore parte rubent.

Nafeitur in Italia S^: Gallia circa profluentes aquas,S^: fontes: reperitur vcrô,8i:infabuloljs,ac aridis,inoliiietisquibufdam;facillimc in hortis adolefcit. annua cft.

FrotfCnFrauf; Galli Pymen. Belgæ |amp;inxent/5Bjup^ uciilînigt. Anglilt;©fee/of ï^icrufaIcm:Hifpani Bien granada.

Dicitur veto Sc Artemifia,vtnon mödö Diof-corides,fed àc Pliniusteftatunapparet autem Ar-temifiæ ilia lpecics,que /zor oxÂavoç appellatur.

Prxtercmm duas illas Artemifias,dcquibu£ cap.præcedente,ô^ tertiam fupereffe Diof.SiPli-niusteftantur: Quam Diofcor./zoFoxAayoVjfiuevnicaulem: Pliniuslib.ay.cap.y.ctiaBotrym ac Ambrofiamvocari refert.Tenuis autem hæcdefchbitur hcrba,fimplici caule, Sóminutis ttoribus fcatente,flauo colore,quae iucundiofem quam præcedcntes Artem ifieodorem fun-dat; qualis vtique Botrys eft. Facit hue quod Botrys, Diof audore, etiam Artemifia ac Ambrofia dicatur.

Cxterdm BotrysCalida ac ficca eft fecundo exceflii; vim habet atrenuandi, ac incidendi. Invino pota,vtquidem Diofcor.S^Paulus,ôpôo'^i’oïgt;MÎç. i.non nifi reda ccruicc fpirantibus prodeft.Idem pofTuntcum faccharocondita folia,Confèruamvulgô appellant. Additacar-nibus,quxcuraiurecodæeduntur,gratum adducitfaporem.

Inrerponitur arida veftimentis non modo vt fuauitatem odoriscontrahant ; verum vt S^ à tineis ac blattis conferuentur, quod ipfa quoque præftat.

Am B R o s I A Vnico fimilitcr caule,coque nonnihil ftriato, ftuticis exigui modo aflur-git,duosauttrespalmosalto,qui inramulos,ac alas complures quoque dift'unditur: folia baud magna,varie fifra,teneriora,tcnuioraque,quam Artemifiae prioris,quorum mino-tafegmentatenuia,graueolcntisRutæfoliola quodammodo cxpnmunt: flores fccundum ramulos

ramulos fublutei, rotundi, mufcofi, abfque fru-du pereunt: fubfuntinferius angulofà, terreflris tribuli inftar echinata capitula exigua, nunquam florentia,in quibus lêmen nigricans, radix gracilis, paltnaris. Inalbicat è virore tota herba, amp;nbsp;grar tum odorem fpirat.

In Cappadocia fpontè nalcitur, alibi fata in bords fclicitcr adolefcic,vbi fœcunditate læti foil quandoque luxurians aldus attollitur.

Sub finem a:ll:atis,amp;; flores, amp;nbsp;fernen Ambro-fiæ in Germaniisperficiuntur.

Græcis cila,ußpocr/x- Latinis quoque Ambrofia,nec aliud eius nomen cognitum.Plinius Am ■ brofiam vagi nominis elfe, amp;nbsp;circa alias herbas fluduad ait.Nam amp;nbsp;Botrys,vtlcripfimus, ànon-nullis Ambrofia dicitur.

Matthiolus alteram quand;! defcribit Am-brofiam,à no.bis pro fccunda ac tenuifolia Arte-mifiadefcriptam. Recentiorætasamp;: Ambrofiam quoque 11 ue Ambrolianam aliam nominat,quam lub Agreftis Saluiæ nomine exprelfimus.

Vfus autcm Ambrofiæ ad ea,quæ rcpelli re-primi fit opus; Nam, vtGalenus, impofita virii habetadftringentcm ac reprimentem.

MAt R r c A R r A pluresfubinde cauliculos promit rotundos,in alas ac ramulos quofdâ fubinde diuifos: folia tenera, varie fiira,ambituq; crenata, Coriandri prima ac terræ proxima æmu-lantur,fed tarnen maiora^ flores in faftigiisramu-lorum eminent medio orbiculo fiue diïco luteijè quo candida foliola per marginem erumpunt, chamæmeli flonbusfimiles.radix durioradnatis multis capillamentis confibratur. T ota herba di-luto colore viret,grauiter olet, ac guftu perquam amara efi.

^afcitur in fepibus, itï hortis, fecus veteres muros: locis gaudet ruderatis: fubeft fæpenume-ro radicum amp;ris aliquis, licet exigu us, carbo, quem inter rudera facilè contingit reperiri ; de \ quo Cardanus nugas nonnullas in libris De fub-tilitate adfert.

Diofcoridi mp^iviov eft,Galenoveto aceius fcdatori Paulo,«//^^^«;««? h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teftatur ip-

Parthenium Galeno Perdicium fiue Parieta-da eft; amp;:fimihter Plinio lib. x2.cap.17.

Eft terdum Parthenium Linozoftis videlicet, fiue Mercurialis, quam Diof. refert aliquos Parthenion nominate; cui accedit amp;nbsp;Plinius lib. xy.cap.y.ôr fimiliter Apuleius.

Icali Idârcüdm'. Hifpani Matricaria : Gcrmani O)ÎÜ((CtfV(lUt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Bclgæ J®atcr, amp;

jßOk’bcrcrugt; Galli Marone-. Bohemi2^ttnbaamp;a: ac Angli J'cuecfeüj,ôô ƒ rbberfeto.

Extant «fe hiiius inter fputias voces nonnullæ appellationes; vti àv^fxlç, ^/ui.cufA»Âov,^iiiTÔ-}^Mç, icLeÂa.Cô.3-çyv, avQoç /yàv, Solis læculuiTij Millefolium. Putatur hæc efle ea, quæ ab Àpuleio ArtemiliaTraganti vocatur : verùmcûmipfe hanc nullis notis exprimât;, difficile efl affirmare.

Excalfacit autem Matricaria infignicet; tertio ordine Calida; fieçâ veto fecundo,abftcrgit, èxpurgat, aperit, quæcunque amara polTunt féliciter præftat ; ad vterinos affect us non pa-rumconfort; menlcsremorantcscitjfecundaSjamp;mortuos educit fœtus,dueeiusdecofoo epotOjVel in balnco incoiffajaut ctiam cataplafmatis modo pubi impofita. Facit amp;nbsp;ad luffo-cationesex vtero huncinmodumjamp;adciufdem duritics.

Diofooiidesctiam Erylipelatis, inflammationibus, cum flore imponivtilitcrjtradit. Idem Partheniiim aridum cum Oxymelitc,aut vinojaut fale, non focus ac Epithymum, pi-tuitam,ac bilematram ducerc,amp;aflhmaticis ac melancholicis codem prodefle modo ait. V tile quoque in potu calculolîs,codcm auûore.

I. nacetvm vno aut alterojfubinde etiampluribuscaulibusconfurgitftriatisjin quo-rum fafbgiis aliquot vmbellæjquorum flores mediis Anthemidis aut Parthenij orbiculis pcrfimiles,nullis circumpofltis autambientibusfoliolis,auri luteo rcfplendcntcolore: folia oblonga funtjVeluti ex pluribus advnumcongeftis pcdiculum compolîtaj Agrimoniar,aut Potcntillæ potius fimilia, filicis maris fatis æmula ; fed tarnen molliora ac minora, quorum particularia vti filicis,vtroque margine forrata. radix lignola in plures hincinde diftribuitur fibraSjquibusfubinde latè forpit. Tota amara herbacfl:,Sô cum iucuditatc quadagraucolcns.

i. Huius 3^ aliaquædam reperitur fpecies, cuius folia frequentiffimis incifuris diflccta, ac ' crifpa, denfara aliquam plumam roferrevidentur, priori amp;nbsp;odore, amp;nbsp;fapore, neenon flore plané affimilis.

Exit Tanacetumpaffira focus agrorum margines, aggeres, hortorum fopimenta. Crifpi Anglia ferax elf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertiura

Delphinatu baud procul Valentia Galliæ, Lobelins tradit; quod foliis primum Ta-naceturn ; flore verô Matricariam référât, omni autem odore dcftitutum fit.

Flores fiuepotius aurei corymbi Tana-ceti, lunioac lulio vigent menfe fdcper-dita indelucei coloris gratia j fuccedir feinen in ipfis orbiculis , quod Augufto ad perfedionem venir.

. Tanacetum noftra ætas appellat : Non-nulliAthanafiam3quafiimmortalem,quôd non cito flos inarelcat, German! Oîcmfarti appellat; Belgæ föe!nl)acr,amp; Wormcrugt; I tabs Tanaceto-. Anglis'Sanfp: Bobemis'^ta-tl)C.Noh eft Aitemifia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue vni-

Facultate autem calidum , amp;nbsp;ficcum eft Tanacetum; vtpote omnibus fuis partibus amarum; non tarnen fecundum vcriufque Ordinem longé egrediens.

Semina in vlu funtvulgi aduerfus ventris lu mbricos^ac tineas,quas expellunt.Ex ténellisbetbæerumpentis foliis, cum ouis placeiitæ vere conficiuntur, oririec ingra-tæneciiiiucundæ; ventriculo veto etiam vtilcs. Nam fi qui in eo bæreant vitioli bu-moresjeos partim ad cocodionem perdu-cit, partim abftergendo deorfum deducir, Succus berbç cum vino potiisiaut eiuldem decodum, vrinam prouocat, dolores ve-ficæ lenit j amp;nbsp;vtinæ ftillicidiö medetur : idem fuccus Cum oleo rolaceo Ipinæ ante acceflîones illitus,febrium rigores tollere fertur.-cum quouis autem oleo, etiani neruoruni contradionibus ac doloribus auxiliaris efle.

Dicituramp; de radice,quod cum raelle aut ftcbaro condita,aduerfus podagram plurimum faciaq fi ieiuno ventriculo eius aliquantula pars,continuo aliquo tempore fumatur.

ODoRE acfapnreproximèhçcberbâ Tanacetum cxprimit, minus tarnen odorataatit amara : Gaules eius bumilio-fes, ad pedis altitudinem, aut non multo ampliorem attolluntur : folia cum circa cauleSj tumpriusenata, varié difteda arque incila , Coriandrinis maiora; minora tarnen ac renuiora , quam Matricariæ, ex albido virentia : Vmbellæ in faftigiis cauliculorum , atque in bis flofculi candi-dijMillefolij fiiniles. radix lignofa,oblon-ga fenfim attenuatur, Sc fubinde in ramulos diuaricatur.

3? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T o R I Æ

Proinde non abs re T anacetum minuSjVcl T anacetum album nominari potefl,prç{èrtini cùm nullum eius aliud nomen cognitum’habeamus. Nam quôd pro Sideritide Achillea (fi nonfallimur) Matthioluseamexhibuerit,omni éx parce probare nonpofTumus.

Achillea cnim Sideritis adllriâ:ione exuperat, amp;nbsp;ad fanguinis'eruptioncs, dyfenterias, SZ muliebriaprofluuiacongruiC; ac Tanacecum iftud cicitis expurgans ac apcriensefle apparec: maiori Tanaceco vci odore ac faporedca reliquis faculcacibus fimile^camecfi minus pocés.

B A R D A N A folia inicio promic amplilTima, amp;c hirfuca,longe quàm Cucurbicæ maiora^ac laciora5craflioraicemamp; nigriora, quæ luperiore parce facuracius virenc, inferiore nonnihilinalbi-canc:Caulis angulofuSjCraflus/oliis fimilibuSjfed minoribus longé cingicur^hic inalasamp;ramulos quamplurimosdiftribucuslappas gignic grandes, globacas,pungencibus exiguis aculeis recuruacis vndiquealperas,amp; cranfeuncium vefticui inhæ-rencesjè quibusfuperius flosexic fl:amineus,colo-re purpureus : fernen intra globofum capiculum pcrficicur,quoddehifcencibuslappis,vnàcumla-nofis pappis,impcllcnce venco,auolac. radix lóga, incus candidajforis nigricac.

N ufquam non obma Bardana fecus vias : locis inculcis, defercisque fponcè nafcicurjneclapidofa fugic.

lunio menfe caulisa{rurgit;altero,ex quo naca eft,anno,lappa: fuccedunc vna cum floribusac femine.

Lacinis PerfonaciajPerlbnaca, amp;nbsp;Arcium: Offici-nis Bardana, amp;nbsp;Lappa maior : Germanis ©vofe fkttenj Belgis lt;l5rootc tltffeu : Icalis Lafpola wdggio-re: Gallis Glouteron, auc Gletteron: Hilpanis Bar^ «/j;74.-Anglislt;6rcatt)um: Bohemis 9Ï^ept)(f. Apu-leius præcer fuperiores, amp;nbsp;alias qualdam Perfona-tiæ appellaciones referc,.vc Dardana, Bacchion, EJ^'phancofis, Nephelion, Manifolium-

Diftêrc aucem Arcion ab Ar(ftio,vt ex vcrtulque defcripcione, quæ amp;nbsp;apud Diofcoridem óê Plinium fcparacislocisexcac,manifeftumeft: cum amp;cxcap. xxxin.lib.v. huiusPempc. vbi eius icon amp;nbsp;defcripcio habencur.

Proinde non parum falluntur, qui nominum vicinitace decepti, Arcium idem cum Ar-dio efle rencur.

Faculcace aucem Bardanæ folia moderace reficcanc, ac dilcuciunt : radix nônnullæ cali-ditacis parciceps eft.

' Profunc radicesfangüinenîjamp;purulencaexpuencibuscum pineis nucibus, audore Diof-coride. Apuleiuseafdem cum modico falls ericas morfui canisrabidi vcilicer imponi, acque ficægrumftatimliberari, aic.

Idem fuccum foliorum cum melle potui datum,vrinam prouocare,amp;: vefîcæ dolores tollere: atque eundem cum vino vetere potum omnes ferpentiüm morfus mirificclanare. Columella herbam cum fale tritam,amp;: fuper fearifleationem cum ferro fadam impofitam , ve-nena viperæpellerc; plus verb etiameiufdemradicemcontufam contra ferpentes prodeflc; ftrumis item radicem mederireferc. Gaulis autem Arcijjpriulquamlappægignantur, detra-do cortice, crudus cum fale ôépipere, aut in pinguiumcarnium iure decodusnoninlua-uitercditurjficfumptusfernen äuget, amp;:adVenerem inuitat : alimentum prætereahaud malum

P E M P T A D I s P R I M Æ 11B.' î I; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;3^

malum corpori, præfeitim (lecoâus, confère, additis pineis nucibus ämpliüs conferre po-teftj ôô non minus quàm radix tabidis ac liæmoptoicis prodeife,

La P P Æ minonsfoliajiquàmfuperionsdon-gé minorajdilutiusvirét,ad Atcriplicisacçc-dunt^ambitu incilùras habent : caulis cubita'isi angulofüs,punóbs exiguisnigi'isnotatutjamp;: in a-las funditur: flolculi ante lappas verticillatim cauliculosainbiunt, fed exiçui amp;nbsp;citô collaben-tes :fequunturlappa: due frudus è foliorumfi-nubus,acinalarum faftigiisoblongi ,Oliua: auc Corni magnitudine,veluci Platani pilulæ alpe-ri, amp;e: contadu veftitui adharrefeenres^qui haüd-quaquam dehifeuntj fed lemen eoncluli intra fe gignunt forma oblongum. radix plurimis fibris drmatur, amp;;haud alte defeendit.

Læto pingui folo; in ferobibus^ amp;: lacubus, vbi exaruerunt.facilè signitur.

Græcis ell Sapô/or; Latini nomen retinentt Officims Lappà minor, Lappa inuerfa,nonnul-lis Stru maria. Galenus etiam ^gt;a(X'),ai'/orappellarf ait. Reperitur veto amp;nbsp;^dar^avov inter fpurias ô/ouappellationesjpropriè tarnen elL Germanis ^f«lcrkuf6/amp;fpi{5flctun; Belgis Oïné tliffm: Italis Lappuïa wr»bre:Hifpanis£4/'-pamenor : Gallis ƒ nbsp;nbsp;nbsp;Glouteron : Anglis Uotofe

ZâvGiav autem ab effedu didüm videtur: fru-dus fiquidem, priufquam totusinarclcat, colle-dus,tiifus, amp;nbsp;in fdili reconditus, ac deinde vfa exigente acetabuliirienfurain aquatepidama-defaduSjCapilios ^«v0oj}ç.i.rufos efficir,iifdem iilitus,capitc tarnen priüs nitro præparato, vC Diolcorides tradit.

Xanthij lêmen,audore Galcno,digerendi vim habet : proinde calidum ac ficeum. Diofeorides frudum commode tumoribus imponi ait;

BE t Ö NI c A foliis exit oblongis, latis, virdbtibuSjaliqùantulum alperis, per ambitum ferrç modo incifis,quercus cuiuldam limilibus,fed tarnen minoribus: caulis tenuis,qua-lt;lrangularis,aliquantulum hirfutus,pcdem (plus minus) altus; flores profert Ipicatos, colore vt phirimùm rubentes, alicübitarnen, fed rarius, albidos : feinen luccedit oblongum, an-gulofum. radix ex multis fibris,ab vno dcpendentibuscapite,coramittitur;

Amat loca opaca ; reperitur tarnen amp;nbsp;in pratis foli expofitis,fed humentibus ; adolefcit Sc in hortis.

Græcis zéç-pûv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis Betonica: à nonhullis Vetonica: Plinius lib.iy.cap.S.

in Italia etiam Serratulam dici affirmât: Rccentiorætasaliaraofl:enditSerratulam,de qua mox. Eft veto amp;nbsp;altera Betonica à Paülo Ægineta delcripta. Galenus lib. V. De fanitate tuendaKerpov,id eft,Betonicam,etiam Sarxiphagon vöcari tradit: Diof taméomnino aliam Sarxiphagon deferibit. Officinæ amp;nbsp;Itali Latinum nomen retinent : Hifpani Brctonica-.Qcr-mani ^îaurtbeionlcf: Galli Betoine, amp;nbsp;Betofhe appellant: Àngli îSctonp: Bohemi ^IKfwtCC.

Calidaautem Srflcca Betonica cft, ôrordine quidem fecundo. Incidendi, vt Galenus ait, vim habet. Coraitiali morbo obnoxiis, nechon amp;nbsp;cætcris ,capite ex frigida caufa fnalc.affcdis^ prodeft: Pulmonem amp;nbsp;pcduscum mclle expurgat: locinoris, licnis^ nec

non fellis obftrudionibusmedetur: Regio môr-bo laboranccs reficit ; concodionem vcntricult promonec:acicîum erudantibus fubuenitjvh-nam cic: ad renumamp; vclîcædoiores vrilis : con-liftcntcs in renibus calculosrumpit, amp;: expellit; menïcs prouocac : vteri llrangulatui mcdetuf: rupta,conuLilfaquecurat: aduerfus (èrpentum ferai'um morlüs,amp;epota,amp;vulne'ribusinipo-. litaconfert. Laudatur amp;: aduerfus’Ifcbiadicos dolores: Aluum drachmarum quatuor pondo fumptajVtquidem Diof tradir,{ubducit.Ex flo-ribusConferuafit,ad multa vtilis,ad capitista-men dolores præcipnè conferens.

Radix Betonicæ reficcata, cum hydrome-lite denarij pondo adumpra ,vomitum cit,amp; craflbs Icntosquc humorcs educit; vt quidcm huius ætatisnonnulli rcfcrunt.

VE R O N I c A caulibus dodrantalibus,auc longioribus Icrpitjamp;r quidem vtplurimum per terrain : folia eius latiu feula, Chamçdryos repentis maiora, câdidioraque ; fecundum mar-gineSj vti illius, ferrata ; exigua lanugine pubef-cunc. flofculijin pcdiculjs ordine digefh, dilute cæruiei. fernen paruum,rotundum,nigricansdn filiquisplanisjcxiguum loculumpræ fe ferenti-

Locis apricisj fabulofis, ac arenolis, non raro iuxta tumulos, ac aggeres /agrorum fepiraenta, quandoque amp;nbsp;in faxofis repentur.

Huius autem amp;nbsp;alia quçdam Ipecies non ac-cumbens auc prolerpenSjfed aflurgens atque ere-dla, priori forma latis limilisdcdviribus inferior.

Exit amp;nbsp;in pratis quædam, ac humentibus; cu-ius folia minora, virentiä, læuia, lanugine ca-rent, alias priori folds, ramulisferpentibus,dilaté cæruleis flolculis, amp;nbsp;theculis fimilis; Ignaua autem 06 nülliüsvfüs hæc llabefor.

Recentior ætas Veronicam appellate Gcrma-ni ^§îenp:n|5/@î«nl)§ei(J:Bclgæ «gretipcijjî. i.ho-hos Sclaus: Bohemi ^ßcvonpfa. Betonica autem quæàPaulo Æginetalib.y. defcribitur,S6aliaà Kiç-pa eft:,conuenire cum hac videtur : Serpit liquidem veluti Pulegium; ramuli eius tenuiores font : folia forma amp;nbsp;magnitudine relpondentj guftabilisqualitas longe quam Pulegij inforiotj ita vt huius comparatione nullam référât. De Sttûftki hac Betofiica fie Paulus Bst'^v/ü» ÄiTHoKÄavoiif

baeft ramulis exiiibus, Pulegio fimilibüs, lcd tenuioribus,Ô6propcmodumjfi gulles,nullam qualitatem referentibusj nalcitur potillîmum locis petrofis.

Eliautem Veronica, quantumquidem gullu agnofei potelljealidaamp;ficcajfed tarnen moderate.

Huius autem ad cruenta vulnera, diuturnas exulceratiories, conferre dccodum recen-tiores affirmant, tu mores item dilcutere, prælêrtim colli : locinoris aclienisobllruótiones aperirc : vrinas mouere: calculps expelleredencs S6 veficam expurgate: quorum pollremum de Betonica foaquoqüe Paulus : in renutri , inqüit,medicinis vtuntur.

Aqua fiepius deliillata phthificis, purulentis,ac tuffientibus, vtilis perhibetur. Aridæ puluis drachmæpondocum cotidem then aces, ad uerl'uspeftilen tes febres coramendatun

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V M Veronica légitima vix vÜam hæc fimilitudinem habet, tota molli, tenuique lanu-

! ^^ginccontegiturjviticulofis fois cauliculiscompluribushumi repic: folia veluti Veroni-î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæjfed magis acuminata,nec ambitu lèrrata:flolculi lécundum folia lutei, retro propehdens

habenccorniculum inftar florum Linariæ, aut floris Regij : rotunda foccedunt veluti Ana-gallidiscapitulajin quibus fernen, radix fibrolâ.

Lconhartus Fuchfius,amp; polleum Mattldolus Veronicam appellant feminam,quibus fii-periormasell'potiustarnen adElatinemreferendavidetur;quam Diolcorides amp;nbsp;Plinius aiunt,folia habere Helxinesminora,rotundiora,pilolà;dodrantales ramulos quinos lènolve à radice foliolbs,nafcique in fegetibus ac cultis. Cum qua defetiptione hæc hefba conuenit: Folia liquidera eius multô,quàm Parietariæ (quæproptiè Helxihe) minora ac rotundiora, pilofi qüoquc,vtiam Icriplimus; dodrantaies etiam ramuli, foliofi, non pauciores quinque ' au tlex;nec diffident natalesi

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De facultatibus autem huius Vetonicæ nihil apud Recentiorcs extati

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diolcorides amp;: Plinius oculorum fluxionibus inflammationibus cum polenta folia

D 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elati-

QV AM Recentiot ætas Scrratularavocatà Betonica differt, folia eius prima,ac à radi-cibus exeuntia laca,oblonga,amp; per margines fer-tæmodocrenata,maiora quàm Betonicæ: iuxta vcrô caules laciniofajprofundius akiusque inci-fajinftar ferè folioruni fcabiofæ:Vtraque autem cum cauliculis mediocritcr faturato colore virent : caules ramoli complûtes alTurgunt, cubi-to altiores, in quorum faftigiis èminutis fqua-mofis capitulis,flofculi purpurafcentes. radix fi-b^iofajinultis reftat, fingulis regerminans, annis.

In {ÿluisjlocis opacis,ac humentibus,veluti in pracis nafcitur, non modo in Bohemia, Anglia,aut Normannia,verûm amp;nbsp;in Belgio.

Recentior aîtas Serratulam appcllaf-,difFcrt,vt diximus,à Betonica, quæ amp;nbsp;Serratula : Alia eius nomina,fi quæ habct,nobis incognita.

Commendatur à nonnullisad vulnera,amp; cn-terocelas, fiue inteftinorum ramices.

CHamæ dkyos Veteres nulla quidem genera ftatuêre ; nobis tarnen baud abs rc tria,vtminimum,vifa funt;amp;excepta ea qui-demi

dGm,quarri Fuchfius Gliatnædryn feminam facit,Chamacpityis annumcrandam. Elf autem inter Chamædrycs vna procumbens liue Rcpens: altera 3a/zyiTOou,ac exigui fruticisinftar af-furgens; Tcrtia Syluertris ac fpuria.

Prior Chamçdrys cornpliiiimishumi(vtplurimum)procurnbétibus,tenuibus,duriulcu- i; lis,ac lignolis virgulis,binc inde fparfisrepit,quas foliola conueftiünt exigua, lata, rotundis tarnen aliquanto longioia/ambitu ferrata,quercus cuiufdam fimilia, léd longe minorajad Arietini Ciceris particularia proxiraè accedentia. Flofculi, amp;nbsp;iuxta folia, amp;nbsp;in coliculoriim faftigiiseminent, purpurei. fernen exiguum,nigricans, radix tenuis, amp;:fïbrofa ferpit, ac fub-inde noua germina einittit.

In petrofis amp;nbsp;alperis nafcitur: prouenit veto amp;nbsp;quibufdanl aliislocis,fed infolatis; In hor-tisfacilecompïehendit.Germaniævtriquc,Itali^,Galliæ,Bohemiæ,aliisq5prouinciis fami-liaris. nafciturverb quibufdam locis amplioribusfoliisjalibi minoribus.

lulio Augufto floret : colligitur veto, reficcatür, ad medicinæ vfus reponitur, etiam prins quam floreat,

Chamædryn hanc noftri feculi Medici appellant: Italis ,^erciuola,^ Chalainandrina. di-citur; Hifpanis Chamedreos: Gallis Germandree ou chefnette-. Germainsflcpnbat^engell: Sunt qui Triflaginem minorem,amp;: querculam minorem,aut ferratulam minorem vocitent.

A Diolcoride appellata Xaïucuc/^t/çefle exiftimatur: Si tarnen Ghamædryos defcriptio diligenter cxpendatur,ac deinde Tcucrij; hæc non Diofcoridis Çhamædrys, fedTeucrion ef- Teucrit». * Ie mox apparebit.Xa^ai£3!l)t/ç Qafjivia-Koça-7ridctfjuaîoQ,id eft, Ghamædrys exiguus eft frutex dodrantalis. frutices autem fponte fuaalTurgunt, amp;nbsp;ereâ:i nafeuntur, quod liaec Ghamçdrys hand facit. Tiu^piov verb ttÓó. Içi pa|ScQj«J'Mç,hoc efl:,Teucrion hetba elt virgulas plures feres: A quo amp;nbsp;Plinius hand eft alienus lib. xy. cap. j. Teucrion,fcribens,fpargereiuncos tenues, quales vtique huius repentis Ghamædryos tenues coliculi,qui iuncisexiguis baud diflimiles aici pofTuntjatque earn ob cauflam Teucrij defcriptioni magis accedes quam Ghamçdryos.

Sed tarnen non abfurdumfueritGhamædryn etiam hanc appellari.Tefte fiquidem DioP coride,TeUCrion à nonnullis Chamædrys nominatur: amp;: vice verfa Ghamçdrys ab aliis T eu-crion,propter vnius cum alterius in folds fimilitudinem.

Teucriohautem^vt Plinius ait,Teucerinuenit; addic à nonnullis Hemionion jäbaliis Splenion dici: Sed hæc nomina ad Hemionitidem herbam pertinent, non ad Teucrion.

Huiusvero Chamædryos amp;aliaiimilislpecies extat,cuius folia maiora auerfa parte inal-bicant; coliculi,fiue..poriusvirgulæduriores;Cæterispriorifimilis.Hæcferturin Allobroguna flue Sabaudiæ ac De-lphinatum montibus virere.

Sunt qui velint Lcucadem hanc e{re,amp; quidem montanarn. Àfvx.iiç duorum flquidem effc generum.vna optivii flue möntana; altera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flue fatiua, Montana,vt Diol'tradit, latiori-

bus eft foiiiSjfemine amariote,äcriorcquc,amp; omnino efficacior quarn flt fatiua. In tanta au-tem veterum breuitate,quispoterit cercialiquid ftatuere ?

At Chamædrys repens cenuium eft partium,ac incidendi facultatem habet ; calida amp;nbsp;caordine'pro,pemodum tertio; veluti de TeucrioGalenus fcribit ,quamobrem henofls confert: Recens flquidem cum oxycrato,vc Diof aut aridæ decodum, potenter lienem ab-fumit. Imponitur verolienofis cum aceto amp;nbsp;ficubus : lèrperitum verb morfibus cum aceto lolo. Poceft autem omnia quæ afturgensflue fruticans Chamçdrys,proinde citraerro-«era pro Chamxdry accipi amp;nbsp;vlurpan potcft.

CHamædrys altera redo ,dodraiiTaïi, aut fubinde altiore, lignofo, duroque eau-liculo airurgitjóa/zy/'iTxaü flue exigui fruticis ïpe-eiem referens,quiind.e in ramuloscomplûtes diftufus,folia adfert ambicu incifa acferrata, minoraquam quercus, alas eorundem æmula. repentis verb Chamædryos maiora : flofeuli fl-militer fecundum folia, amp;nbsp;ad cauliculorutn fa-ftigia eminent fubpurputei. radix multis fibris vdrie ipargitur.

Nalcitur petrofis amp;nbsp;afperis : montes, loca a-rida, amp;nbsp;aprica amat,nec hortos réfugie.

Eodem,quo fu perior, tem pore flores amp;lè-menperficit: Legendameum femine Diofco-tides refert.

« A/roÉ^üçiLatinis Trixago,aut Triirago,nec de-lunt qui üiùzpiûv vocitent. Diol. Plinioau-dotibus. Fuchflus amp;: Matthiolus pro Teucrio depinxere: Germanis ©rofe

Ex tertio autem ordine eft excalfacientium ac deflccantium,Chamædrys,Galenoiudice, cum amaritudine acrimoniæ cuiuldam par-ticeps eft : Lienes, eodem audore, colliquat: cum acetOjaddit Plinius. Vrinasacmefeseuo-cat.-craflbsincîdithumores, vifceraab obftru-dionibusexpedir,incipientibushydropicisau-

SYtvEsTkls Chamædrys ramülos promit tenues, angulofos, veluti geniculis diftin-dos,pedem aut fubinde cubicum longos; circa quos per interualla folia latiulcula,margi-ne lêrrata,quàm repentis fiu'c prioris Chamædryos paulb maiora,mollioraque,quernis mul-tb minora: flolculi elegantes ex quatuor foliolis circa faftigia coliculorum ordine digefti, cæruleoarrident colore; quibusvalUulæ fuccedunt latiores ; in quibus femina parua. radix tenuis, Abris non deftituitur. Huius coliculi non in altum rede alTurguntjnec femper pro-cumbentes

cumbentes ferpunt/fepè in latus inclinantur, veluti ea quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tlieophraftus ap

Nalcitut plunbus locis in pratis iuxta flumi-na, riuulos, Icrobes^ac fonteSjlubinde in ne-raorofis: Et quibuidam locis rarionbusfoliisj paucioribusque ramis; alibi ramofior.

Ante notam Chamædryn vel eciam Teu-crion , huic Chainædryos in oflicinis nomen acceflerat^ac pro Chamædry in mcdicamento-rum compolicionibus admittcbacur; fuperioh-bus deinde innotiriam perdutbs, Sylucftrisac Spuria Chamædrvs appellari coepit,anonnul-lis verb etiam Teucrion Palullre: Germani

Nonefle autem Teucrion,ncc legitimam Chamædryn notiuscft quam refclli opusha-beat. Vetcribus cognitara fuifl’e nonperinde manifeftum.

V ideretur ea eflTe polTojVcl omnino proxima ei, quam Diof «par èomvity, id eft, lacram her-bam appellat, fi modo Herba facra, amp;nbsp;Verbe-naca,quçGrçcis «^ç-«pê£a(',ditFercntes funt:fa-cit quidem dilFeretes Diofcoridcs, vnam poft alteram feorfim defcribens : verdm alij Audo-res, Galenus videlicet, Paulus, Aetius, amp;nbsp;Ori-bafius,dum Herbæ facræ nullam faciuntmen-tionem,fed Tno/çtpiMvoç tantummodo;atque hæcipfa Kpà CoTar« etiam nuncupata rcpeiiatur;vnam eandemqueefle varus appellationi-busdidam apparet.Quæ ft itafe habent,Chamædryshæcfylueftris hpd €otov«nequaquaeft. Cæterùm particeps amp;;hæc licrbacaloris eftac ficcitatis, aperiendi atque expurgandivi non intégré deftituitur: Poteft inter ca,qux lecur ac Licnem apenunt,admitti.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Chamtepityis., Cap. xxvii;

Primamukisper terrain,cauliculis quafi repit.foliaefingulisgcniculis promitob- !• longa,angufta,in tres particulas fifla. flofeuli ex alis foliorum lutei. Tota herba nonnihil hirfuta,odorerefinampiceam,aut larignam refert.

Dioftorides hanc folds elfe ait Semperuiui minotis,tenuioribtis,hirfutis, ac pinguioribus: •Atque huius qüidqmfoliis,non exaótc intdcnti,mox efle apparet:Nam fingula foliorum fe-gtnenta,lplà Semperuiui minoris folia fatis refefdnt,eius viaeliceE,quod inter minora Sem-peruiua primum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

Altera Ipeciescauliculis eft cralFionbus, quadrangularibus, ac geniculatis: ramis recuruis, folds latis,amp; multipliciter diudis,dilute purpureis : flolculis, è calycibus veluti Hyolcyami, fed longé minoribus; tenui aç longa radice,adhærentibus aliquot fibtis. Et hæc hirfuta, fub-candicanSjS^: odorc piceæ aut pineæ Reünç; qui Chamæpityos banc elfe fpeciem oftendit; A vero idcirco récelfeiuntjqui Chamædryn feminam nuncuparunt.

Ramis hanc Diofcorides elfe ait ancoræ in modum rccuruatis.Mirum videtur cur Anco-ræ cqmparauerit; fed indicate voluit,repandas fîbi inuicem oppofitas alas, ancoræ qualem-cunque fpeciem exhibere. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x ,

Tertia Chamæpitys tenues omnino promit caüliculos,palmares:foliolapcrquamexigua: 3-fiolGulosparuos,éluteopallentes,ad fartigia cauliculorum : radiculasdmiliter mdiutas, amp;nbsp;tenuiftîmas : canelcunt foliolacum ramulis ; odor adeft, quads refinæpityineaut pineæ.

Loca rudetata,fàxofa,fabulofa,vineta,amp;: non rarô oliueta Chamæpityes amant: In hortis fataÿ.,luxuEianc., ,3

Julio ae Augufto cum floribus; fuccedente mox femine vigent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Græcis;LatinisIbiga,Aiuga,amp;:quandoquc Abiga nominatur, In Officinis lua, luâ

Tua Arthcricaj Tua mofchàta : Italis //zlt;i Cha-mepitiû : Hifpanis Siâ Lufitatós Finitho. Apud 5 GermanosÇtKVâlfe nttfÇ nùbt : In Bel^io, Î0ttt njprc^: A Gallis htèmefehatt.

Eftautem Chamçpitys,vc ait GalcnuSjiiî lîccandoordinistertij -.in calfaciendo verôfe-cundi.cxputgat interna vifeera: locinoris àc re-num vitiis vtilis. àuriginofis in vino pota prod-eft; menfes cüm epota,tum cum melle apporta ducit ; vrinam mouet. Éx hy drom elite décoda quadraginta diebus IlchiadicoS, vt fer-,tur,fanat. apud Heracleam Ponti ,perindè ac Antidoto, adüerfus Aconitum ea vtuntur.

Puluishuiuscum fico inpillulisfumptusaï-uum emoUiC; mammarum «luritias difeutit: vulnera glutinat;vlcera putrèfeentiâ fanat ctim mclle âppofita; Et hæc quidém præcipuè prior prarftatjreliquæduæpriotis vim obtineutjfed non adeô efficacem^DioE audore.

SV P B R s V N T praîter légitimas Gbartlæ-pityes amp;nbsp;aliae duæipfîs fi miles, fed Spuriac ac nothiE. vna maior- altera minor eft.

I. Maior Iiumi ferpit inftarprion's Chamæpityos,quam tenuibusjed tarnen durioribuscau-‘ Iîciilis,amp;foliisfitisrefert;nifiquôd huiusfubinde extremo raargine nonnihii fèrnæ modo incilâconipiciantur: flos fimilis,fed colore purpurcus. lèminain flnguliscalycibusqnatCTna.

radixligrtofa',ctaffa,fubalbida3guftuamara, Cichofij radici baud multum diffimilis',- Totä bæc herba admodum hirfuta eft,amp; odore graui prxdita, haudquaquam grato, aut ad Cba-mæpityos accedente. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;■ • i r

Altera minor procumbentibus ac tenuibus pediculis,foliisqiie inter légitimas primç qüö- i, que fatis fimilisded flofculi differunt, qui candidi funt, inuerfos Lamij refêrunt ; Ipfis tarnen longiores nbsp;nbsp;patentiores. quaterna inde cùhærent etiam fcmina. radicula rnédiocris

craflitudinis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

In nonnullisHifpaniae regnis,tum Sgt;C in Narbonenfi Gallia, in oliüétis, ac fubinde fècus agrorum margines maior occurrit; Minor quoque ex Hifpaniis ad Belgas peruenitj vbi locis incultis prouenire earn Carolus Clufius refert/

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stirpivmhistoriæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

X. PrioràLuficanis r^r«4mgt;?4dicicur: plerique luam mofchatamnominanc.amp;fimilisquî-dem luæ mofchacæ duc Aiugæ, quam diximus y.ctfj(en7rlryv appel 1 an, fed tarnen haudqna-Anthyiiis quam Chamæpitys,vel odore folo (quiingratusamp;rgrauiseft) repugnance. Sed Anchylliseft ■ altera,quam Diolcorides Atugæ foliis ramulisque ïimilem refert, led hirfutiohbusj breuio-ribus ac afperionbus; flore purpureo, odore admodum gram, qualem banc elfe Icnplimus. Haudperperam idcircoà nonnuilis Anthyllis ChamæpicyidesnominaturjaddilFcrentiam prioris Anthyllidis,

Duæ etenim apud Diofeoridem Anthyllides. vna Lenci lîmilia habetfolia: altera Aiugx limilis;qualis eft modo à nobis delcripta.Nó eft autem hæc,nec Kali^nec eius aliqua Ipecics. Omnesenim Kali fpecics faifo humore redundant ; ifta veto falfugine omnino caret.

Z. Altera ad Anthyllidem alteram fortaftis amp;nbsp;referri poterit: Sed ramen fpuriam ac Plèudo-chamæpityn quoque dici quid verat.’ eftetenim Aiugæ fimiliSjUon tarnen légitima.

Anthyllidem autem alteram Chamæpityos fimilitudinem rcferentem,præter alia, Diof aitjCum aceto mulfo comitiales fanare.

CHEttDONii duo ex veterum fententia genera, forma figuraque multum dift'eren- i tia. Vnum maius: alterum minus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Maioris Chelidonij cubitales^gracilesjteretes, geniculati, ac nonnihil hirfuti cauliculi in non-nullasalas diftribuuntur .-folia ex pluribus am bi- ' tu crenacis coherent, Ranunculi liortcnlis filio-rum æmula, fed tarnen maiora, tencriora, ac læ-uiora,equecæfioliuedilucè cæruleo colore vire-Iccntia: flolculi Leucoiis l)milcs,lutei;luccedunc liliquæ paruæ,anguftç, multô quam Leucoij bre-uiores: lêmina in his exigua, fublutea. radix bre-uis, intus forisque croci colore fibras concolores dimittit. Tota herba graueolenseftjamp;quacunq. ; partelælàaut vulnerata,lutei colorisfuccuma-crem mordacemque, ac nonniÈil amaricantem fundit.

Locis gignitur incultis, fecus vias, in vepribus, circa veteres muros, in vmbrolis citms quam in apricis.

Toto anno virer ; ab Aprili menfe in multam. a:ftatemflorct:fîliquæintcreaperficiuntur.

XêA/J'ówoi’ Græcis; Latinis Chelidonium maius,ac HirundinariamaiorrOfficinis Chelido-nia diciturjà quibufdaln perperam Celidonium: Âalis Celidonia : Hifpanis Celiduenha, yerua. de las golundrinhai:Germanis^ïcf,lt;Sgt;i^ol\VWtil^i^€is Galhs Efclere

ntt efclayre-. Belgis lt;6outoe,^tintamp;Enî)Cgoulue, lt;l5outoortric: Anglis «Cdonönte: Bohcmisîl^fliîion» Inter nothaS'voces amp;nbsp;7raioi'/a,xg$etelà,s£ot/,iS/oç,^Aat/x/oç,':Tal'lt;Jioç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiov,odóviov,amp;C Fa-

bium dici reperitur. Oribafius Synoplcos lib. ni. Othonnam etiâ dici ait. Diofeorides quof-dam Othonnam Chelidonij efle fuccum opinatos fuiftc refert. Ahain tarnen Othonnam à Chelidonio differentem delcribit,foliis Erucæ foraminofis,de qua Pemptade altera in floris Africani deferiptione. Athenæusamp; à quibufdam Anemonemdici audoreft,multumtarnen vera Anemone à Chelidonio dilferens.

. Aiiicenna cap; 15»^.Chelidonium appellat Cauchun,amp; à nonnuilis quoque Memiran dici teftaturjadditplerofque minus Chelidonium, Memiran^ Maius veto jAluardachule fiue Alxardahune appellate: Cap.verô 486^. Mcmiren lignû elfe ait,veluti nodos ad nigredinem declinans,acutins quam fint venxtinlt;ftorum;fatisoftedens Mcmiren à Chelidonio differre.

Meminit Mamiræ amp;£ Paulus Ægineta, amp;: Mamiran ceu radiculam quandam efle ait cu-iufdam herbæ Veluti nodos frequentes habentem; amp;nbsp;quidera alio quam de Chelidonio loco: quod amp;nbsp;Chelidonij ac Mamiræ difcrimen oftendit.

PEMPTADIS PRIMA LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

Diâum aucem ;^A/J'ór/ö(’ iftud, non quod aduentu ;;^A/Soyav, id eftjhii'undinuni demiini proueniat;, aut abcuntibus illis pcreat, nain, vci diximus, toto anno repenti po te ft ; fed quia excæcatis pullis hæc herba mattes reftituere.vifutn in opinione iitjfed tarnen vana,amp; àveri-tatealiéna. Lælam liquidem cxtrinfecus pullorum nonnullotum auium oculotum aciem, interpofito tempore fpontcrcftitui, crcberrime hirundinis,ceftatur Cornel.Celluslib.^. cap.^. Vnde (vt idem inquir) locus fabulæ per patentes id rertitui herba,quod per fe fanefcit. Affirmât idem Ariftoteles De hiftoria aninialium lib.ó'.Pullorum hirundinis, ait, adhuc re-centiu oculi,li quis ftimulo eos vexauerit, renalcutur,8,: ccrncdi vim poftea plané recipiunt.

Chelidonium autem maiuseuidenter calefacit,deficcat, amp;nbsp;ordine quidem tertio, atque vna validé extergit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Succus hetbæ ad vifum acuendum vtilis eft; abftergitenim amp;difcutit crafta,quæcirca oculi pupillam barrent acicm obtundentia : Et quidem,vt Diol, ait, in æreo vafe cum mellc decoiftus.

Radix regio morbo medetiir, amp;nbsp;ptæfertim citra fcbritn, ex feliis obftruclione nato: ape-htenim,amp;abinfarólu fcl iecur libérât. Manducatacadem radix dentium dolores fedare fertur : prodeft amp;nbsp;vlceribus fcrpcntibuscum vino.

MINVs Chelidonium foliis viret fubro-tundis,læuibus,glabris, ac relplendetibus, quam hederæminotibus. tenues,breues, humi-que pluhrna parte procumbentes cauliculi flof-culos promunt luteos,qualcs Ranunculi,quibus óóveluti huius, cxiguum ex feminibus conge-ftum capitulum fuccedit, verdm minus, radix étenuibusfibrisconftat, quibus adhærent aliquot protuberantia veluti grana,ttiticeis magni-tudinelimilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-a

Nafcitur in pratis, Iccus vias, ac Icrobcs, foC-fasqj,locisriguisac humentibus paffim vulgare.

Circa Martij Calendas exitjpaulo poft floret; Aprili deficere incipit ; Maio intégré pent ; poft difficile fucrit,vel radiculam eius reperire.

XjA/Jowor^MxporsLatinis Chelidonium minus,amp; Hirundinatia minor appellatur:In Officinis, ac anonullis Scrophulana minor,ficaria minor:Se-rapioni Memiren : Italis TauoÇcello : GermaniS ^-cigwiirtjcn frauv^Iaitrnfnmi/flepn (r^ivalbeiii« fraiK/Pfaffcnhocfltn/^eçcnfraucGallis A/cZere, fetit baßifiet : Belgis ^peenBritpt/ clrpn 45oiitoc.

PSteft iftud ab Hirundinibus nomen inuenil-i'c fuum,nani circa ipfarum hirundinum aduén-tum apparere incipit, led tarnen prius quam ip-lærecédant,iamdiu euanuit.

Calidam quoque ac ficca facültatem amp;nbsp;iftud Chelidonium obtinet, ipló etiam maiorc acriuS ac calidius ; Ranu nculis potentia proximum.

Cutem celeriter,vt Gal.acDiof.aiunt,cxulcerat:Scabros vngueseiicit. Succus radicum per nares attralt;ftus,aucipfis irapolïtus, caput per ipfas nares expurgat.

Pofterior ætas ad hçmorrhoides radicibus vnà cum adhærentibus granulis vtitür,quç huius fucco,cum vino,aut laborantis vrina petmixto læpius ablutæ conrrahuntur,ac dolore fó-pitoreficcantur. Sunt etiaih qui exiftimentvel geftatam folummodo herbam prodefle ad-uerfuSearundem dolores pofte.

C C R o P H V L A R I A, quæ maior cognominatur, quadragularibus, ac fubinde cubito al- i.

*^£iotibus afturgit eaulibus,colore ex oblcutiore purpura nigticantibus,intcrius vacuis. fo-

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lia

lia ab vno vclucigcniculo fcmpcr bina,contra fc pofi ta,lata,acuminata , per rnarginescrena-ca,vrticç maioris limilia,lcd maiora,nigriofa,amp;; hatidquaquam attadu vrcntia,{iLic pungen-cia: flolculi in fummo alarumparuuli,colore obfcurè purpurci,forma exiguas caflidt s latiç exprimentes; in rotundis,fed ramen acuminatiscapitulislernen lucccdit exiguum. radix ab bida,vcluti nodos ac tubcrculamulta profert,amp;; obliqua vtplurimum nalcitur, quandoque idcirco amp;: progerminans.

Z, Huic verô amp;: alia caule,foins,floribus,capitulisque fimillima elf. caules quandoque paulo cralTiores: folia ctiam fubindc exiguum maiora : radices autem hums ncquaquam nodoliv, aut tubercula cminentia habentcs,fcd ex multis tcnuibus fibris coramiiræ,quibus à luperio-re potiffimùm ditfcrenself. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Hæc iuxtaaquasprofluentescmicat,ac fecusfcrobium, riuulorumque margincs, ac flu-, uiorum ripas: in aridis vixreperitur.

J, nbsp;nbsp;nbsp;Priorem paflîm Scrophulariam vocant, Maioris cognomen adiiciunt ad difl'erentia Clie-

lidonij minoris,quod diximus Scrophulariam minorem dici: Appcllatur veto «Sc Millcmor-bia,Ferraria,Calfrangula: ac Germanis SÖJaunirurtJ/^Saunuurtl/t^rof; fci^lVUrCotntÏMlU: Ita-lis Scrofolaria-. Gallis Scrophulaire-. Belgis »ôroot fprcnbruijt. Non elf Galcoplîs, flue Galeob-dolon,defîderatur enim pra:tcr alia odor grauis,quo Galcoplîs praidita elf.

Z. Alteram Bctonicam aquatilcm nonnulli nominant, parùm tarnen cum Kêç-pffl,fluc Betonica conuenientem: Clymcnon alij aflîrmant.quodàDiofcoridcfoliisdclcribiturPlanra-ginis;curacuiushaudhuius refpondent : fernen quoque non hederæ, qualc Clymcni Plinius elTc tradit.

Bclgæ hanc 25cecbfcfliiPin, amp;nbsp;Sanóli Antonij herbam fubinde nominant. Rucllius (fl non fallimur)Scgeiam vulgô Gallorum appellari refert.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtraque autem facultatecalidaaclicca elf. nbsp;nbsp;Prior ad durosglandularum tumorcs,quos

Græci ;:^o/eptlt;/feç:Latini Ifrumasivulgo lcrofulas appcllant;amp;: hæmorrhoidum cum dolore tu-nioresprodelTc fertur.Nonnulli vcl collo appcnfamjvel alnâs gelfatam ad fanitatem confer-

B E M P T A D 1 s P R I M Æ L I B. I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ y t

rc réméré prædicantzalij radicem cum butyro infulfo tufam,loco baud infolato, fed bumeti ad dies xv.rcponuntjraox lento igne decoquunt, percolatum alferuantj quo ftrumas amp;c bæ-inorrboides ilbnunt non abfque fucceffu.

Alterius folia abfterforia vi prædita,ad praua, ac foetida vlcera plurimum prodelTe ferun- i. tur;amp;: cum mellc fuccus borum decoótus.

CO N Y z Æ duo genera Tbeopbraftus tefert : marcm,amp; feminam. Diofoorides tettiunl addit medium quoddam inter vtraque. Pofteriorætas circa barumnotitiamnonnibil laborat-plerifquc baSjUonnullis alias pro Conyzisoftendentibus.

Quæ pro prima légitima Gony za babetur, c^mplurcs à radice fubinde caules promit te- r. retcSjlignofoSjfefquicubitaleSj interdum altiores. folia ex virore pallent frequentia,oblon-ga, veluti Oliux/ed arapliora^dliploquc vt plurimum maiora.Flofculi ad alarum faftigia al-ternijpedicubstenuibus infldent,luteijErigeri fimiles,qui in pappos vanefcuntjquibusfub-, eft fernen exiguum , vt Hieraeij. radix cralfa non abfque fibris perennat.

Tota planta cum fuauitatequadam graueolens eft,birfuta, pinguis, Só lento glutine occupata.

Solo maritimo, 5r auftrino cxlo gaudet, circa Adriatic! finus littora,tum amp;: circa Ro-inam,Sr Florentiam reperitur.In Narboncnfi quoque Gallia,baud procul Monfpelio, fecus, vias,ac vinearum margines; N ec non in agro V alentino amp;; Murciano Hifpanix, Só fupra O-lyfriponem,tefteGarolo Clufio.

Altera Conyza maior,ab aliis pro prima fpecie iudicata, folia babet, quamfupcrioris,la-» B. tiora,inftar Verbafculi fiue Primulæ V eris,fed tarnen minora,nigriora, nbsp;lanuginofiora, fl

ue molbora. caules rotundi,lefquicubitales quoque velaltiores,ôô ipfl lanugine quadam af-, peri,in ramulos diuiduntur, quorum faftigiis aliquot floleuli adfunt oblongi,ftaminei,colo-tislutei,aut exluteo nonnibil purpuralcetes,qui amp;nbsp;in pappos foluuntur. radixramulos bine inde in obliquum fpargit. Et haec ftirps graUi quoque, non admodum tarnen ingrato odore, prxdita eft, fed baudquaquam glitfinofa.

Locis apricis ac aridîs frequens; petrofa amp;nbsp;vetetes etiatn muros non réfugie.

Medium Conyzæ genus candida quoque lanugine pubefeit, àcgrauis odorisvirofum quiddam l'pirat: folia eiusoblonga^digitum lata: caulcsteretcs,ac redi,cubito altiores. Flores in faftigiis ramulorum Chamæmcïi limiles, fed non medio orbiculo, fine difco cantum-modo, verum amp;nbsp;ambitu lutei,amp;: paulô maiores,qui in pappolàm lanuginemabeunt. radix fibras dimittit compluies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Locis gaudec humidis,fecus profluenteSjVel etiam refides aquas nufquam ferè no obuia.' Minor Conyzaexiguaeil: hcrba,palmum, aut dodrantem alta, incanaquoque aclanugi-nofa,odoreque cætcris rcferens:folia exigua funt:flores Chamçmeli mediis orbicalis,ac Ta-naceti fimiles, è colore luteo fubnigricant^qui vti aliorum, in lanuginoibs ac mollespappos pereunt. radix tenuis eft.

. Præter banc verô alia oftenditur minoi^caule cubitalijVel altiorc alfurgenSjCoque gra-cilijraraoibjhirfuto, atq. glutinoib: foliola angufta veluti linariæ,ièd lanugino{â,ac pinguia: flofculijfecundum ramulos tenues, luteiinlanuginem abeunt. radix tenuis. hæc,quàra priores,odoratior eft.

ApudHifpanosinagro Toletano,amp; in Narbonenfi Gallia pleriiq. locis repertaferibitur.

Florent Conyzæ plurima æftatis parte,fed tarnen prior maior,amp;: alteta parua fub Autum-ni tempus potiflimdm.

Kofvl^ÄjLatinis ConyzajPlinio Cunilago. Gaza Policariam amp;nbsp;Pulicariam appellat; diffère tarnen à Piÿllio,quodamp;Pulicariadicitur. OfEcinis incognitæ lùnt Conyzæ.

Priorem nonnulli apud Hiipanos yeruam ftilgeram appellant ; alteram maiorem ad Bac-charim Diofeoridis funtqui referre ftudeant, cum qua iimilitudinis tam exiguum obtinet, vt pro ea haben nequeat. Extant maioris Conyzæ inter fpurias voces multæappellationes, Vt,xta»o^e/lt;5eT?7jÇjJkva/ç,7ai’a;yoi',!pujcoç,/^t/ç,J'«)ioi7juoç,/Spê(po»TÔi'oç,arot'jSZalt;,«lt;A(Mla^, Intybum, Militaris,Deliarium,Febrifuga, Phragmofa,Mufteros,Piira;hanc autem maremTheo-phraftus appellat.

, Mediam Conyzam Germanorum plerique nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocitant: Bohe-

Minor Theoplirafto femina eft : aliis Fanion vel Libanotis ; vt inter nothas appellatio- * 3» ncs reperitur,

Cæteriim Conyzæ orancs calidæ funt ac fîccæ; media tarnen, amp;nbsp;minorum prior, cxteris infirmiores.

Folia earunijquæ viribus præftant, cum vino ad mcnlès duccndos,amp;fœtus eiiciendos, amp;: contra vrinæ ftillicidia,regium inorbumjdyfentcnam bibi, Diolcoridesrefert, amp;: Comitiales ex aceto pota adiuuare.Decodùm horum in infeflu vuJuæ mcdetur: Succus ex oleo effi-caciter horroribus obliniturj capitis dolores hoc modo ill 1 tus ctiam fanat.

Suffitu ac ill b lira tu herba lerpentes fugat; culiccs abigit : pulices necat. folia ferpentium plagiSjôetuberculiseonuenienterimponunturjIdemauélor: ConfcntitGalcnus.

CY N O G L O S S O folia funt oblonga, lata, exigua, molli tenuiquc admodum lanugine pubefcentia,atta(dulæuia; cauliscubitalis,rotundus,amp;: ipfealiquatenusincanelccns, in alas diuifus ; circa quas ordine digefti flofculi punico colore purpurafcentcs : fuccedunt fin-gulis quaterna fimul coliærentia femina aipera, amp;nbsp;lapparum modo vefiiitui inhærentia, médius inter quæ ftilus exiguus,non rato durus ac pungens.radix craira,rccl:a,altèdimittitur.

Arenofis,incultis,ac delcrtis locis, fubinde ctiam nonnihil humentibus gignitur, iuxta femitaSjitem ac vias. Variât autem non rarô huius magnitudo pro regionum, mquibusnaf-citur,diucrfitare, ac each mutatione : Quibufdam fiquidem in regionibusmultoquàmin Germania amplior,maioribusquc foliis exit; alibi verb etiam minor, humilior, S£. anguftio-ris eft folij; qualc,quod Creticum quidam cognominant.

Vigctcauliscum floribus lunioac Iulio,quinon pfimOjfed altero,vcletiam tertio anno demum aflurgitjPrimó etenim anno folia tantummodo Cynogloftospromit,cauledcftitui-tur,atque hoc tempore à Diof. obfcruata,Caule vidua traditur: Sed non minus in huius quàm in Didamni defcriptionc lapfus cftjquôd nullum florem, lèmcnque ferre contra veri-tatem feriptum reliquit.

Graccis KurÔT/AeôoyoçHKwô'j/Awoyoï'diciturjLatinis Lingua canis.Plinio eft Cynogloftbsjqüi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»'

duas eiusfpccies refcrt,fed quædepriorefcribit,ex cap. deBugloftb apudDiolcoridem

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T o R I Æ

tranflata apparent, alterant ait, lappas minutas ferre; quæ vtiqueeft Cynogloffosmodà delcripta.

Extantverô Sôapud Apuleiumjamp;partim inter nothas appellationcs, 8^alia huius(puria nomina,vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Splcnció,t^/3aAAzot',liue y^ßaÄÄeiTiov, a-KoXi/^q, fwv'p-

7lt;ç,A8Dxpzaç jCanina Lingua Maccdonica; Germains eft J^UtîÔe^Utîgcn : Belgis gonns tongue: Hifjtanis Lenguade ferro: Italis Li»gtM di cane: Qâïïis Langue de chien: ÖÖc: ßohemis

timonium. Aëtiuslib.i.amp;Tetrabibli tertij lib.i.Limonium Cynoglofliim eademefte ftirpem fenfire videtur: Ad cuiusfententiam ftabiliendam non parum faciunt, Galenus in lib. de fimp. medic.facul.Oribafius,ac Paulus,qui Limonij,fiue Lemonij meminerunt, CynogloiTi præ-terito aut fuppreftb nomine. Rondeletius Glaftum lylueftre ófte voluit, fed lylueftre Gla-ftum àSatiuoperquàm exiguum difterenseft^vtlib.3.cap.i7. dictum eft.

Cæterùm Cynoglofli radix amp;nbsp;folia,cum mediae temperaturæ proxima quadam frigidita-Cc,cmolliendi quoque vim obtinent.

Aluum,inquitDiof decoiftum herbæcum vino emollit; alopeciis ( quas videlicet acres humores excitant) cum verere adipe Ibillofoliapermixta;ambuftismedentur. addic Diof amp;: canum morfibus.quod fortè è tonus fubftantiae proprietate poftunt. Radix ftib ci-neribuscoüa,amp;:ftibdita,internarum,fiuc caecarum hæmorrhoidum dolores lenire fcrtur.

'TE N v i s ac exigua eft herba Eufrafia, pal-mum alta;cauliculi tenues fubnigricant ra-mofi : foliolaperquàm minuta, ambitufcrrata ; circa quæ flofcq|i albicantCs apparent, luteis tarnen acpurpureispunótis minimis notati. radix tenuis, fibrolà.

Nalcitur locis herbolis non omnino aridis, fed incultis,fecus agrorum margines,ac vias,non raro in ipfis viis. Augulto ac Septembri menfe paffim floret, tuncq; potilïîmûm agnolci datur, amp;colligioptimumeft. colligitur tota,acreftc-cata deinde reponitur.

Eufrafiam à muftis annis Medici appellant: pofteriores èvippocrww, Euphrofynen nominant: Eft tame aliud wtfpócrvvov, ipfum videlicet Bu-glofl’um: ànunullis verb Ocularis,amp;:Ophthal-mica,abelfe(ftu vocatur : Germanis eft2(ugfn^ U'ofî: Belgislt;0oö0Eutrooft: Itali,Hifpani,ac Galli Latinum nomen leruant: Anglis «Cpcöricöt: Bo-liemis

Adoculosplurimumcommendata. poteft fola amp;nbsp;quouis modo afTumpta, videndi poten-tiam confcruare,adaugerc, debilem ac depraua-tamreftituere.Datur autem commodifTime in puluerem trita:additur non raro foeniculi fernen pari pondéré,amp; nonnihilo maccris addito, qui interioreft nucis Myrifticæ tenuis ac odoratus

cortex, quibus facchari tantum additur,quantum eft omnium fimul pondus: Huius mixtu-IX cochlear au t per fc, vel cum exiguo vino exhibetur manè corpore ieiuno, amp;nbsp;quidem per continues non modo dies,fcd amp;nbsp;menfes quandoque.

Fit exEufrafia vinum vindemiæ tempore,cuius vfu fenum etiam oculi reiuuenef-cere feruntur , auferrit]ue omne oculorum impcdimentum , vifusque defcóllonem, præfèrtim pituita crudisque humoribus redundantibus, vt audor eft Arnoldus ViUa-nouanus.

' ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• **

QV A M Eufrafiam alteram vocaricoritigiti cum légitima haudquaquam conuenitqii-ß quôd ßmihter ac ilia vnicaulis, nbsp;nbsp;ramolâ ßt.

Prodit huic à radice vnicus teres cauliculusdo-drantails , ilonnunquam. etiam pedem fupe-ràns J in ràmulosaôalàs complûtes diftributusj quibus folia adhèrent patua, oblonga , angu-fta,acuminata,deorßim vtplurimum reflexaj ac veluti depcndentiä, flofculi lècundum folia exeunt colore rubentes. radix tenues di-mittit fibras.

Vliginoßsgt; nonaridis prouenit locisj inprai tis fubinde ac vmbroßs occurrit.

Eufraßx alterius nomen, cur hæc fibi afci-uerit, dicinequit, Cratçogonon non eflc (quod plserique volunt ) caulis à radice vnicus non plures, atque hic quidem nec geniculatus, nec calamo firailis, oftendit.

T)R æcEdente libro, ejuæ ab dementis A. B. C. D. E. incipiunti cumgenere aut ft/nilitit-dine coniundis defcript^ Çunt. Hoc 'verb libro fuccedunt ab^.G. H. I. K. L. nominis fui initium habentes vnà cum fais affinibusate^uecognâtis explicanda'. ^^ammprima Filipendula.

OBl ONG A foliaFilipendulæfuntjex fegmentiscompkiribus,longiufculisjamp;ambîtu ferratis compofita, veluti Potcntillæ, fiue Argencinæ, duriora camen, nigriora, fatura-tius virentia,minora,tenuiusque diuifa. caules inter hxc alTurgunt fl:riati,duri,lùbinde bipe-dales, in ramulosfaftigiodiuifi,quibus infidetdenfa coma ex flolculis fex foliorum candi-. disjtenuicer odoratis, inftar radiantis ftellæ ftaminibus in medio concoloribus : luccedit fernen fquamofum, veluti in rotundum capitulum coadum. radix nigricans fibras bine inde fpareitjouæ in rotunda capitula, ac nodulos extuberant inftar Pæoniæ feminæ,quibus tarnen minores.

In afperis, aridis, ac petrofis apud Germanos ac Britannos humilior exit ; In bortis luxu-riat, ac altiusattollitur.

Vulgô Filipendula,ac Pbilipendula: à Nicolao Mircplb(p/A/7rwJ'ovAaappellatur:Gcrma-nis Oîoot ^einired}. i.Saxifraga rubra; item amp;^llamp;öarkn.i. Millefolium lÿlueftrc: Italis,ac Hilpanis,nec non Gallis Filipendula.

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ7

ApparetcfTeà Diof Oenanthe appellata hcrbaj quæ dilFcrt ab Oenanthelylucftrisvitis florcntefructu. Defchbiturautem Oenanthe hcrbaàDiofcoridc hisquidemverbis: Oimp- omantht. Su tÇivÂÂa acarip çî6(pt/Â?yoç. tzv9u S'i ÄtibKa' kojuAov Tm^vv.enriSufXiaTov.^^pfwov aas-fp àr^iÇa^ioç.pi^Mi fxiyctÄnv K.e(pctÂaç ’s;^ot/cratr TjXeiovaif ç-ç^yrvÂttç: Hoc eft Latinis verbis:

Oenanthe folia habet paftinacæ lîmilia ; flores candidos : caulem crafluni dodrantalem; frudum verô veluti Atriplicis:radicem magnamcapitulamultarotunda habentern.

Cum qua delcriptionc Filipendulalatis rclpondet.Folium liquidem cius Paftinaeæ, non tcnuifoliæ,quæ Paftinaeæ Dauci nomine à Galeno agnofeitunfed al tenus latioris folij,fatis (fi forma fpedctur)limile, apparct,minus intcrimjdurius, ac nigrius : flos albidusconuenit: caulis in aridis ac pctrolis dodrantem læpè non excedit : lemen fquamofum Atriplicis baud abfimile: radix ampla in multas cxtuberatglandulofas appendices.

Præter liane verb amp;: aliamquandam Filipendulam inaltorum montium iugis reperiri Lobcliusrcfertjcaule dodrantaliji'otuadojnonnihil ftriato ; floribus in cacumine albicanti-buSjCuculli aut galcricuh forma, foliis fîlipendulæ minoribus: cuius radices oblongæ, glan-dulolà:,quæ non ex flbris,fed cauli proximè adhærcant.

Matthiolus amp;:alias pingit,quas appellat Oenanthes; quarum vna vel Bulbocaftanon,vel eiproxima;reliquæad Sij genus rcferendæ,quod luncumodoratum lcriplimus appellari,amp;: pro loci ratione non cxiguura formam commutarc.

Cætcrùm Filipendula,acpræcipuè eins radix, manifeftècalida acficcaeft, aperiens,amp; abftergens,cum nünnulla tarnen adftridione.

Decodum radicis vrinam, amp;nbsp;calcules pellit: dyfuria ac vrinæ ftillicidio laborantibus pro-deft. Simile de Oenanthe Diolcorides fchptum reliquit : Radix è vhio vrinæ, inquit, ftillicidio conuenit.

Matthams Syluaticus, ac Simon lanuenfispuluerem radicis aduerfus morbumeomitia-lem commendantjatque cibis frequenter permixtum valde vtilem amp;nbsp;efficacem referunt, amp;£ contra tormina,inteftinorumque flatus conuenire, præfertim addito fœniculi femine quo-que affirmante

Z^V M Filipcndula limilitudinem honnül-^^lam hec habet. Folia eius ex pl uribus quo-que colleda,led Agrimoniæ fimiliora,dura, per oras crenata, inferiore parce inalbicant, fu-periore rugofa apparent veluti vlmi. caulis ad tres aut quatuor pedes, vel altius fubindc at-tollitur aneulolus, inanis, colore è rubicund» purpurafeens ;incuius faftigio complûtes flol-euh racemarimcohærentes candidi,fuauco-lentes inftar Fîlipendulæ: femina parua, recur-ua,tria quatuorve limul impheantur,exiguum capitulum cftormantia. radix fubeft odorataj in dîuerfa tendens,foris nigricans, iiiterius ob-Icurè fubrubens.

Secus ferobes, amp;nbsp;foffiis aquas habentes, nec non fluuiorum ripas,turn amp;inipfispratisgi-gnicutjgaudetaquolisac humidis.

lulio acAuguftocum flore potiflimum vi-getjcft tarnen amp;nbsp;fubinde lunio reperiri.

Rccentiorætas Reginam Prati nominat,amp;: gt;nbsp;non rarô Capri barbam : Vlmariam quoque à’ fimilicudine foliorum cum Vlmi: Germains

. Eft autem alia ab Hirci barba Grecis dida. Belgæ vulgô tôcijnette appellant: Galli Barhe de chaire. Cum Rhodora Pli- RMrit. nij flmilitudinis aliquid obtinet, fed tarnen

li,inquit,lib.xxiiii.cap.xix. Rhodoramvo-cant,caulem habet virgæ ficulneæ modo geni-culatura:

oïlatum : folia vrticXjin medio cxalbida,eodcm procedente tempore tota rubentia,florcm argenteum.Et eft quidem caulis huius virgç oblongç fimilis,amp;r circa exortus foliorum quafî geniculatus: folia fingularia(legmenta videlicet tonus) ambitUjVti Vrticæ,lèrrata,fednon in medio,vcriîm fubtusalbicantia J quæ circa Autumni tempus,vnàcum rubentibuscauli-culis, etiam ruborem cito perituracontraliunt.

Cæterùm Barba Capri facultate frigida ac ficcaconiundam adftringendi potentiam ma-nifeftam habet.

Radix decoóla,aut in pulucrem contrita vtilis dyfentericis; alui amp;nbsp;fanguinis vndeqnaquc fluorés comprimit. •

EI V s, quod ad Diof. Thalietrum refcr(ÿidum putatur,duo occurrunt genera : Maius, ac Minus. Maius non vnius eft modi,fed aliquot nonnihil differentes fpecies compleóhtur. i. Inter maioraprimum,caulGmattollitbipedalem,autaltiorem,ramofumj ftriatum,quafl angulofum,articulisgeniculatum,intrin{ècuscauum,fubindeèpunico colore purpurafeen-tem, non rarô herbacei coloris : folia ampla in multas particulas latas, fèd tarnen oblongio-reSjdiuifajquarum plurimxanteriusduabusad minus incifurisdenticulatæ. color foiiorutn laturatiorfupenus,inferius dilution flores in faftigiisracemolî,exigui,quorum mulcofafta-minaè pallido candicant, incanelcentem veluti lanuginem often tantes, lêquuntur valuulx triangulares exiguæ,in quibus fernen teres, obliqua amp;nbsp;lutea radix eft,lateque ferpens,8c ple-riiquelocisgermina emittens; ftirpcm ita multiplicans.

i X. Huic fimile alterum, fed folio faturatius virente, amp;nbsp;minore : cauliculo rotundiore, nul-lasque ftnas habentc.

J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertium Thalietrum caules promit altiores, crafliores, punico non raro colore purpura-

Icentes : folia maiora, Iatiora,Cæruleo colore virentia : lutea flofculorum ftamina. radix, vt aliorum, lêrpens. Grauiorisiftudodoris,quàm reliqua.

Quarti,flofCuli dilutam Violænigræpurpuram reddunt,luteistarnen fupereminentibus apicibus; rcliquisprimum fàtis refert.

ƒ, Minus Thalietrum, ordine quintum,cauliculos edit tenellos,dodrätalcs:foliola paruula: flofculos

flofculosrarosjciucco languclcimt quorum rtamina.radix tenuisnigricat, ac dura eft. Odor huiusgrauisquoque,vci priorum.

Priinum in vtraque Germaniadubinde in pratis fecus icrobes, nbsp;riuulos occurrit, quan-

Quintum in eampeftribus maritimis locis apud Belgas reperitur: alibi etiam in montofts, vn in Baldo Italiæ monte,in quo prodire fertur.

lulio ac Augufto pra:cipuè florent, non raro tarnen vel prius,vel ferius. fub hyemem her-ba pent, radicc reftibili; Vere noua prodcunt germina ac folia.

Inter Recentiorcs nonnulli Pigamum appellant,quaft ■:T«5lt;xi'oi',id eft, Rutam ; Vnde à plcrilqueRutapaluftrisialij Plcudo-Rhabarbarum,ac Rhabarbarum Monachorum voci-tant,proptcrradicis luteum colorem: Sedneutrorum videturlententia admodum probanda. Veriftmilior eorumapparet,quiTlialietrumefteindicant: QuodDiofcor. folia tradit Iiabere Coriandri pinguiompaulô,amp; caulcm Rutæ,in quo folia. amp;ctÄj»^ov, inquit Diolcori-dcSjtpvAAa Trnpa-T^ttaici xopia ^iTmpaviç^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7m')a,vtb7rcij)i^0Q 6(p’oJTalt;pt/AA«,id eft,

Thalietrum folia habet Coriandro ftmilia,pinguiora ramen; caulcm rutæ cralfitudine, in quo folia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Folium autem liorum à nobis dclcriptorum maiorum quidem Coriandri primis foliis non ineptecompararipoteft, ôôiifdcmpaulô pinguius accrafliusicauliscraftitudineRutægra-ucolcntis refpondet.

DiciturveroöaAlii^opetiam0aA/3t^oP;facililapftiex «in ». Latini nomen fcruant.

Cætcrùm à nóbis dclcnpta Thalictra maiora,tempcratè calida, ac vna rcftccatia apparct.

Folia corum oleribusadmixtaaluumnonnihilcommoucnt. Radicis dccodum idem po-tentius præftat.Diol.Thalictri folia trita vetera viccra ad cicatricem pcrduccre refert: Gale-nus addit, citra morfum exftccatoria cftc.

VA L D E tcncra licrbula eftFuraaria:cauli-cull cius tenues, veluti genicula habenteS, ramofi, vix ftirfum, nifi adminiculo fulciantur, attolluntur,fcd in latus vt plurimum déclinant, folia circumquaque exiguafunt, per margines diuifa,veluti Coriandri,quç limulcum caulicu-loftibcandido colore virent, flores fpicatim di-gefti cxigui circa faftigia ramulorum ex purpura rubent: valuulæ fucccduilt rotundæ, minutulæ; in quibus fernen paruum. radix tenuis rede di-mittitur.

In agris frumentanis inter hordea , amp;nbsp;poft meflera in vineis ac horns, aliisque pcrinde cul-tisnalcitur.

TPMaij initio in multam làcpè æftatem cura flore repcritur,atque tune colligi,reficcari,ac re-poni maxime conuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Latinis fumaria: Plinio Capnos:In Officinisfu-mus terræ. Appellatur veto amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wpiav,

, fed vocibus inter nothas rcicdis: Germanis (^vötrauc(j/c«^aubcfropff/.£at; ^cnförlfcl. Italis fuwoterra : Belgis Q^rijfccöni èâ ïDupucukerucl: Hifpanis Palomilha.-. Gallis ac An-glis Fumiterre: BohemispoltujnUfu.

Facilitate autem Fumaria baud calida(vtcrc-ditum fuit) fed rcfiigerans eft, amp;: aliquantulum ftcca; aperit,amp;:per vrinas expurgat.

Confert omnibus quibus vcl fcabics,vcl alia quaruis cutis fœdiras molcfta cft ; tum amp;nbsp;lue venerea laborantibus: hepar amp;nbsp;licnem ab infiirdu libérât: fànguincm puriorcm reddit : non raro quartana laborantibus eonducit.

‘tîo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STIRPIVMHISTORIÆ

Datutdecoélum Iicrbx,vcl quod ex eius fucco Serapiuin conficitur; vtilis eft Sz aqua de- ■ ftillata. Dccoquiturfubindeciim ladis fero;hoc modo fub finem Vehsacæftiuismenfibus Icabiolîsprodcft.

Paulo'sÆgincca vrinas biliofas hbcraliterpromouere aie: locinorisobftrudioni languori-que medeh: llomachum confirmarc, aluum cmollirc.

Diolcoridcsfuccum Fumanæ{Giusquæin hordeisnafciturjÆginetaaddit) cum gummi ^/;;('/aö7ycurarejait,pihsquipunguntpriuscuulfiSjaliosemm renalci prohiber.

Ethæcadmodumtencllaeft hcrbula, fedal-tiorquàm prior Fumaria, cauliculos profère perquàm cenueSjamp; circa eos folia exigua,ambieu haudinci{a,amp; clauiculas paruas acrenuilfimas, qUibuspropè adfiftennbus adhæret, ac fefè afli-gie: flofeuli circa faftigia albidi, nonnihil, fed di-lucè admodum, rubelcenees; lùccedentibus exi-guis yaluuliSjin quibus fernen, radix renuis vei prions aleiusdeïcendit. Toeaherbaèvirorequo-que inalbicae vcluti fumaria prior,cuius hô modo colorem,fcd amp;nbsp;lâporcm refert.

Ex Recentiohbus nonnulli hanc Splieh voci-tant,ac Corydalem herbamefle exiftimant,cuius meneioncmfacitGalcnuslib. x i. delimp. mcd. facul. vbi Corydalis avis facultatem refert : At Corydalis herba fumaria apparet fuperior,quaî inter nothas voces,vt fcripfimus, Corydalio nun-cupata reperitur. Plinij prior Capnos cirius ha:c cfle videtur,quam Pedes gallinaceos vocari rc-fertjnam lùperior,Capnos altera huic eft.Plinius liquidem duas Capnos defcribit,lib.xxv.ca,xi II.

Prima,ait,quam Pedes gallinaceos vocât,naf-censin parietinis ac fepibus,ramis tenüiffimis, fparfisque,florepurpureo, viridis. Similis amp;nbsp;nomine fceftedu,fed alia eft Capnos,fruticofa,prçtcncra,foliis Coriandn,cincricij coloris,flo-re purpureo: Nafeitur in hortis,amp; fegetibus hordeaceis.

Facultate autem priori vulgari fumariæ fimilis hæcexiftimatur, Plmius vtrique fimiles tribuit vires. De prima fie feribit: Succusc^iginem difcutitutaque in medicamenta oculo-rum additur: De altera veto jclaritatem facit mundis oeuhs. Matthiolus præftarcSplith aic,aduerfuscolicos dolores,fiuevirensa{rumatur,autarida in pulucremtritacumvinobi-batur,pluribus continuis diebus.

GEraniorvm complûtesrepehunturfpecies: ExhisduxDiof.notæ,TubcroEcra-dicis vnajaltera maluæ folio.

Primum Géranium,Tuberofumcognominatum,multis luxuriatcauliculistenuibus, te-rctibus,amp; aliquantulum ramofis : folia, vt Ranunculi vnius, in multas fifla funt lacinias, ad Anemones cuiufdâaccedentia,maiora tarnen: flores in (ùmmis ramulorumalis eleganter, ièddilute rubentes ,exiguis rofis perfimiles,oblongum,tcnuem, acuminatumque, inftar gruis roftri,poft feftylum rclinquunt^vndc nomen, radix crafia,rotunda, tuberolà, non abfque nonnullis fibns.

In Dalmàtia,Illyrico, nonnullisque aliis Orientem verfus Prouinciis locis incultis, nullo (erente,cxit:apud Germanos, Cum alibi hortenfe eft.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tota

GrçcisjLatinis Gruiualis^vulgö Ro-» ftrum gruis, aut Roftrum Ciconiæj àfimilitu-dine rortri gruis ac Ciconiæ : à nonnullis quoq. Acus moichata, auc Acus palloris : Italis Gera-i mo, f'ojiro dt grtia : Hif panis Pico de ciguona^ Pico delgrOti: Gcrmanis @{OKftnf(^nabd: Gallis de Cigogne: Belgis lt;©tjeuacrsi btcB: Anglis ftojtSeß bill.-Bohemis

Appellatur autem iftud primum,vulgo Geranium Tuberofum : à nonnullis quoque Geranium Bulbofum, ab extuberantibüs inro’-tunditatem radicibus. Diofcoridis eciam eit primumjquod fpuriis vocibus mhavmç, , ouchinaftrum, aut echinaftruni, nuncupatum reperitur.

At tenipene Geranij Tuberofi radicesexi-guæ cuiufdam calidiratis participes videnturi Edules clTe Diofcorides refert, amp;nbsp;drachmæ pondéré in vino potas, vteri inflationes diflbl-uere. Plinius pr^etetea reficientibus fe abim-becillitate liuius radicem vtiliffimam ait : bi-bique contra Phtliifim drachmam eiusinvini. cyatbis tribus in die.

AlT E R Æ Geranij Ipecici,cui Pedi Coi? lumbinonomen, folia funtrotundiufcu-a la,mollia,exiguæ, acminoris MaluæfoJipruni'-æmula,minora interim,candidiora,minusglailt; bra,ambituque lèrrata ; cauliculi dodrantalèsgt; fubinde diiorum dodrantum,tenues,nonnihil pilofi, humi repentes, fimilibus foliis conue-lliuntur, quorum alarum faftigiis flolculiinfi-dent paruuli,fubpurpurei. ac poftea capitella minuta, gruini capitis modo rofttata: radix tenuis 60 fibrolà.

Secus vias, locis defcrtis,amp;: non ratô incultis quoque reperitur,non niodô in Germania,lêd-amp;alibi.

Pedem Golumbinum vulgô appellant: G er-' mam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(5/'Stader ft‘aift:Bélgilt;3Bujjlt;»

Uftt lioct.’Gallicè PzW de pigeon-^ Geramiifii liinç dici poteftColumbinilrfi. Diolcotidrsalferüm ; elfe Geranium fans apparet,cuius aïiquotfpu-riæ extant voces, quarum tarnen pleræqué ad fublcqiicntium aliened , vel ad alias herbas magis referenda videhtur, vt fünt ogdtpt/AAoi'/

Ad hoc genus videturverô amp;nbsp;referendum Géranium illud, quod à Calceolario fibi mif-fum MaWhioIusréfbrtiCauleshuiusgenicula- , ti, molliter hirfuti ,ac inpluresdiuifîramulos,,d humi repünt vti M'àlüæ, cuius folia ,auccitius ' Althe^e, hü'iüs'quoquë refer unt ,aliquanto ta-’ men lotigiora. Flofcüli in fummis ramuloruni

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falligiis

$ T ï R P I V M' H I s T o R I A I faftîgiis è purpura, quandoqucquidcm dilutiore rubent, exigu i, oblongloris form æ, quitus fijccedunc gruum roftris l.imilia,oblonga,amp;: acuminata, radix tenuis amp;nbsp;oblonga eft.

Ca,'tcrdm Geranium alterum Diofcoridcsquidem nullius ait in medicina efte vfus : Rc-ccnciorura tarnen plerique Pedem Columbiuum ad inteftinorum tormina vtilem referunt, amp;nbsp;baincis percommodum»

GeR AN IVM Robertianumcauliculospro-fertjCubito fepenumero altius aflurgentes, teretes ,geniculatim articulatos, vt plurimiim rubentes,nonnullisque pilisobfitos. Folia ex in-teruallisfifla, Cicucataut Myrrhidis fimilia,fed minora, ad Chærephylli magis accedentia, non-nihil hirfuta,colorequoque Ixpenumerorubi-cunda. Flolculi incacuminibus cmicantpurpu-rei,ex quinque compofiti foliolis,quorum iingu-los mucronatus Sz acurainatus iequitur gruini roftii modo eminens apiculus. radices fubftint fibroiie. Totaherba odoreeft graui fatis, atque haudiucundo.

Exit Geranium iftud non rard iuxta veteres parietes,ac maceries ,inruderibus,ac arborum cxciiarumcaudicibus,locis bumentibus, ac vm-brofis,amp; frequenter aliiolis.

Floret ab Aprili in multam a:ftatis partem; hyemeetiam viretherba;à frigorisiniuria nec facile offenditur.

frauf/aut fktn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Bclgæâobîccôtiôferitijt

appellant,atque inde Ruberta, ac Robert! herba J nuncupataeft. Ruellius Robertianam dixit her-bam:Nos Geranium Robertianum.

Conf erenti au tern Geranium iftud cum tcr-tiaDiofcoridis Sideritide,conuenire fatis appa-ret,atqucipfatertiaeire Sideritis. Diofcorides liquidem tres adfert Sidcritides;Vnam Marrubij; Proximam FiUcis folio; Tertiam verb in panetibus ac vincis naftentem.

Rcfpoiidcnt Geranij Robertiani natales:folia quae fcriplimus ad Cha:rephylli acccdere, Coriandri non repugnant: in ramulis line cauliculis ac floribus exigua remora.

aiJeritis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KOQtcii'u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ooFt^fiiâtotc, ÂetQiç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àigt;ipdi3-flt;nv. «Ti

**'^‘*‘*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7A/5-;^'eje,id eft:Folia à radice habet numerofà, limilia Coriâdri,

circa cauliculos dodrantales31æues,teneros, fubalbidos, ac fubrubentes : flores phœniceos, gullu amaros Si vifcolbs.Hanc autera amp;nbsp;à Crateu.a Heraclean appellari ait,ac in parietinis Si vinetis nalci.

Facultateautem Robertianum Geranium aliquantulum quidem refrigerans ; fed tarnen amp;nbsp;abftcrgcnscum adftriófione quadam.ad mamillarum.pudendorumque vulnera ac vlcera conducitjlânguincm ctiam profluentem fupprimerc polTe putatur. Quod Si de Tertia Si-deritide Diolcondes:Huius,inquit,impolita viseft, vrcruenta Si recentia vulneraglutinet.

QV A R T I Gerani j oblonga funt folia, tenuibus, multiplicibusque lèôlionibus diuiû, veluti ex plunbus minoribus,Coriandri fîmilibus,ad vnum pcdiculum compolîta:cau-liculi viticulofi,oblongi,modicè hirfuti,non rarôdiluterubentes ;in quorumfaftigiisveluti la'xæparuxvmbellçjcquibus flôlculi5inreflexis,rccuruis aliquantulum pcdiculisfeni autfe-pteni apparent,exigui,quinquefolij,rubences; ac deinde parua capitula acuminatis aemu-cronatis apicibus roftratajad balîm quorum conceptacula quædam, inquibus femina minuta

. PEMPTA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblonea. radix gracilis amp;nbsp;candida, alcè

dimittitur.Srernuntur humi non modo folia,fèd cauliculi latè fubindc proferpentes.

luxtavias,ac fèmitas, marginesque agrorumj ac non rarô in ipfis aruis, locis aridis, ac arenofîs Iponcè natum frequenterreperitur : rigua ac her-bofa non am at.

Germani hoc Geranij genus propriè fehnabd appellant: Bclgç ^peuaerjs ljctû,id efl:,Ro-ftrum Ciconiæ. Dicitur etiamànonnullis Acus paftoris: A Valerio Cordo Geraniû fupinum ; eft tarnen non modo iftud fupinum ac repcns,lcd alterum genus, quod Pedê Columbinu diximus vocitari. Habetur vero iftud amp;: à quibufdam pro Plinij Geranio : Qjiodabipfo primo deferibitur loco lib.xxvi.cap.x i.his verbis. Geranion aliqui Myrrhin,alij Merthrydaappellant.Simile eft Ci-cuta.’,foliisminutioribus, ôrcaule breuiore,rotu-dojfaporisamp;odorisiucundi :Sed quod pro Geranio hoc loco à Plinio refertur, Græcorum eft pHniteifii. Myrrhis,quam cum Geranio confundir.

Facuitatem autem iftud Geranium coghitam aut exploratam nullam habet ; videtur autem re-frigerans,amp; aliquantulum cfTe reficcanSjCÛ non-nulla adftridione:ac reccntibus,cruentisque vul-neribuscommodum : amp;nbsp;adueffus inflammatio-nes incipicntes vtile.

6'4 quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M HISTORIÆ

Ge RA NI VM iftud Ranunculum hortenlèm ,acpræcipuèSylueftriurn alterunijfoliis fuis rcfertjquæ profundis inciliiris didêda, ambituquc lune fcrraca : cauhculi afliirgunt compluresjCercccs,aliquâtulum lanuginod,mox à radice rubcntes:in quorum faftigiis flores quales ferè Ranunculi,at colore cærulei: fuccedunt leminum exiguaconcepcacula, è raedio quorum renuisprodic ftylusgruini roftri æmulus. radix craflior multiscirrisconfibratur.

Huius veto alia quædam fpcciesefl priori flmilis,foliispaulô minoribus, cuius flofeuli clcganticolore rubent,amp;quandoque odorati quodammodo mofehum referunt. radix huius pro{èrpens,pluribus etiam fibris capillatur.

Sunt hæc Gerania natura lùa quoque fyluefl:ria,ac locis excunt parum cultis, ac planis po-tius quâm montanis: Vtf unique ad hortos non rarô transfertur.

Geranium Batrachioides, ytçÿôitoi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Ranunculi flmilitudinenome inuenit.

Primum genusvulgô Ranunculum Cærulcum appellant: Fuchflustöottcsigtiaö, id eftjGra-tiam Del vocitat.Quodrubentis eft floris Acus mofehata à non paucisdicitur,quo nomine amp;nbsp;Geraniû Tuberolum appellatur, cuius flores eu huius fatis amp;nbsp;colore amp;nbsp;forma c’ôueniunr.

Ad Mcdicinarvfum neutrum rccipitur : Fuchlius tamenquodcæruleieftfloriSjinlîgni, ait,in fanandis vulneribus eflèdu præditum.

DRæter hadenus memorata,3C tradita Gerania,amp; alia duo L.Fuchfiodelcribuntur.

Vnum foliisadmodumlaciniatis: cauliculislanuginofls,amp; vti aliorum à radice,ftatim .Æ rubentibus, flofculis purpureis, ex quibus capitellagruini capitis inftar roftratanalcuntur. radix intus candida,forisfublutea eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, P

Alterum priori flmile quodammodo, fed foliis, floribus, radicibusque maius,ac amplius: v ramulieius tenues lanuginem quandam quoque habentifolia ten nia in lacinias diuifa: Flores nbsp;nbsp;:

in faftigiis purpurei,quibus fimilia capitella, gruini quoque capitis formam referentia,fub-nalcuntur. radix intcrius exteriusque rufo colore rubet.

Inagrorumlimitibus,aciuxtafepimenta, ac fcrobes,’quodpriuseft:alterumveto amp;:iu niontanisacfaxofîsiûGermaniagignitur.^quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Nomeiï Fuciifîus priori fratiù^al^;/ id eft, colliim gruis dédit; fecundum SSfôWItr^, hoè eft,(ânguinariam radiceni appellat,à mirificain ftftendo fànguinisprofluuio facultate.Mon-tanum Geranium veto iftud dicitur.

Nullam autem, vt idem refert,adfanguincm Vndequaque emanantem compefeenduni praeftantius hoc Geranio eft, quod vnicum de eius potentia ac viribus referendum oecurrit;

De Gnaphalio. ■ Cap. x i r. Gnaphalium niarinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A V L l C V L

^^nucs,palmum alti,circa quos foliolapar-ua, oblonga, vnà cum cauliculis ac ramulis denfa,candida,moihque lanugine pubelcen-tia;quorum pro tomento vfus elfe poteftica-pitula in faftigiis emicant Abrotoni corym-borum æmula: flolculi lutei ex hisprodeunt, aut aurei fulçoris, radix in diucrfa tendit, dü-ra ac lignofa.

Haud procul à mari inculta amat: In Nar-bonenfi Gallia plerifque lociscopiofum.

Græci yigt;a(^itÂiov appellant. Didum autem. Gnaphalion, quod foliis ipfîus tencris loco ^yaipaAot/jidcftjtomenti vtantur, vtPaulus Ægineta fcribit. Plinius etiam Chamæzelon diciau(ftoreft,lib.z7. cap.io. reôlius fortaflîs Chamæxylon, quâfi liumile Goflipion : To-mentofa liquidem fua lanugine molli candi-daque Goflîpij lanuginem refertivnde amp;à honnullis Tomentitia amp;nbsp;Cotonaria nomi~ natur : Ab aliis Centünculus,amp; Centuncula-ris dicitur,quæ vox inter fpurias ac nothas oc-currit. PliniuS autem Centunculû lib.xxi 111. cap. XV. ait Grxcos Clematidem vocare.

Extant verb huius amp;nbsp;hæc inter nothas ap-pcllationesvocabula,îp6ç,â/zlt;arsTO;Mç,ai'alt;paAZçj ai’a^gt;m5ç,7^Âaffo,Centuncularis, amp;nbsp;Albinum» quæ pofteriorappellatiü propter albicantem colorem huic haudpetperam conüenit.

/^Os SI P I VM cubitialtitudinefruticat:ramulisbrachiatur:Iatiulcüla,amp;quafi trian-^Jgula Vitis aut Alceæ inftar ferè incifa funt folia,lèd minora,molliota,incana,ad tomenta etiam vtilia: flores lutei in mcdio nonnullo purpureo,qui poft fe nueulas veluti parua mala relinquunt,Ariftolochiærotundæ vniusfrudui haud ablimiles, qui amp;maturefcêtes fpon-tè finduntur,in his autem vnà cum femine, molhflima, candidiflimalanugo ex ipfis hianti-busfrudus rimis non rare» dcpendcns,quæ,ad vcftesex ea conficiendas,nctur: lemen oblon-gum cftjguftu haud infuaue. radix exigua,librofa.

Non modo in A lia, Africa,aut in Tylo Atabici linus Infula,de quaTheophraftus;verùm amp;nbsp;in non paucis ad Europampertinentibus locis diligenter,ac ftudiofècolitur,veluti in Mehta amp;: Câdiainfulis maris mediterranei, tu amp;nbsp;alibi in calidis Auftrum verfus litisregionibus.

Græciscftgi/Aov 2PAT/7nov:Latini voces feruant.- Offieinis Lanugo,Bombax,amp; Cotum: Italis Bombaguamp;c .-Hifpanis Algodon. Germanis 'iSaunitVoU; Gallis, Belgis, amp;:An-glis€ottccn.

Meminit huius Theôphràftuslib.4. cap. t,. fed ablque nomine, amp;nbsp;arborera ait elfe Lani-geram Tyli Infulæ:Nec rairura videri debet,11 ftirpera incognitara,amp; in remotisregionibus nalcentem arborera elfe putauerit,cùra amp;nbsp;hac ætatc,qua pluriraa in cognitionera venerunt;^_ lanugo huius ^amtîWpÛjid eft,arborea lana à Germanis,vtdixiraus,appelletur.

De hoc autcmTheophraftiis itafcribit; Profetie vcró candem infulam,Tylon (cilicet, S£ arbores lanigcras multas proditum eft Jias au-tem folium habere ftmileviti,fed minus; fru-âum veto in quo lana magnitudinc malijqucm cum tempeftiuæ maturitatis lit apcriri,aclanam cxcipijcx qua tclascontcxunt.

In Græco exemplan, vbi legitur Ka/xwov SI ödquot;eyjamp;:c. fupcrfiua didio «cTêr : li enim frudum fert magnitudinc mali,in quo lana^quo tandem modo nullum ferre affirmari potent?

Plinius de code lib.xix. cap. i. Superior'(ait) parsÆgypti in Arabia vergens gignit fruticem, quern aliqui Golfipion vocant, plures Xylon, ideó lina inde fada Xylina.Paruus eft,fimiléquc barbatæ nucis defert frudum,cuius ex interiore bombvee lanugo netur. Necvlla funt eiscan-dore mollitidve præferenda. Veftes indefacer-dotibus Ægypti gratilTimac.

Lana hums fruticis, quàm multis vlibus fer-uiat.non eft huius inftituti referre.

Combuftus cinis non minus quàm papyri, lànguinem profluentem è vulneribusfiftit.

Seminis medulla tuflientibus, difticulterquc rcfpirantibus auxiliatur, amp;nbsp;adaudo gcnitali lè-mine ad Venerem inuitat.

PE M PT A D IS PR IMÆ L 1 B. III. ‘6^ MO L LI S quoque ac tomentofa herba Filago eft, cauliculos promit tres aut quatuor li dodrantales,quandoquc altiores, circa quos foliolaoblonga, angufta,vtraque autem molli acaraneofa lanuginc pubefcentia : flofeuliin faftigiiscauliculorum eminentèluteo pallenteSjin pappos tandem cuancfcentesjquorum pofteriusnatijongionbusinfidcntespe-diculis,priores fuperant. radix tcnuibuscirrisconfibrata.

Huius amp;:aliaipeciescauliculis foliisqjincanis, mollibuSjac lanuginofis, priori fimilisjve- 2.. rùm flores non in cacuminibus, tcdfecundumcoliculosordinc difpoliti ponè folia exeunr, priori fimiles, qui amp;: in pappos foluuntur.

Tertia ctiam cft quçdam Filago, lanuginofis coliculis, foliis, floribusque ïncacumine 3* priori fimiliSjfcd humilior acmnlto minor.

Reperiuntur Filagines locis fterilibus,arenofis,fubindc circa aridos lcrobcs,in fyluis, amp;: in negledis agris,

A Maio in Auguftum vlq. cum flore vigent, atque bis menfibusoportunu cas colligere. Recentior aéras Filaginem appellatrnonnulli quoque Pilolèllam; iunt tarnen amp;:aliæPilo-fellæ. Gnaphalij autem fpeciescxiftimatuqquam ob cauflam à nonnullisGnaphalion di-citur:Germain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocant. Plinij Impia efle apparct,de quolib.xxiin. cap.xix. liis

verbis:Herba Impia vocatur incana,rorifmarini alpedUjthyrfi modo veftita,atquecapitata: inde alij ramuli exurgunt iùacapitellagereutes: ób id Impiam appeilaiucre, quoniamliberi fiiper parentem excellant.

Aqua ab hac deftillata ad Cancrum, præcipuè mammiltarum, raagni cft vfus : Continet cnim occultoscancros neexulcerentur,cum linteolisfemel jndic impofica.Suntverb qui Afari foliis,huius aqua madefadis, non infeliciter ad Cancros rcprimcndosvtantur.

DV Æ reperiunturappelliatæPilofelIæ,forma differentes,quarû vna Maior:altera Minor.

Maior Pilofella tenuibus ac viticulofis 'coliculis, afperis,amp;hirfutishumi ferpit,fubinde amp;ra-diculas dimittens: folia forma oblonga,lata,non tarnen magna,ipfa hirluta, fupcrnè virentiora, inferius inalbicant : flores in tenuibus pediculis finguli fardi, lutei, Hieracij æmuli, fed minores; qui amp;nbsp;in pappofam lanuginem refoluuntur, cui fubeft fernen, radix digitalis longitudinis fibris multiscapillatur.

In colliculis Eerrcnis,amp;: aggcribus,circum agros frequens per Germaniam vtramque reperitur.

Pilolèllam rccentior a tas appellat, amp;nbsp;ad diffe-rentiam lêquentisPilofellam maiorem. Nonulli Auriculam mûris nominant;ditFcrens tarnen cîl à vera mûris AuriculaiGcrmanis O^agtlfrauClta-lisverô,Gallis,amp;r Hifpanis Pilofelle : Belgis ctiam 35agcltrui)t Siâ Jlîupfoo?.

rcficcans,abftcrgcns quoque , amp;: vn.a fimul ad-ftringens. Alui fluorés reprimit, dyfentericis, cœliacis ca propter vtilis. advulneru curationem eademplurimùm poteft,cùm foris admota, turn amp;nbsp;potionibus admixta,ad horum curationem in-ftitutis.Laudatur dccodumeius ad enterocc-

las,quas recenter natas curare pofle, aliquot diebus cpotum,lpcratur.SUccus dolcntibus au-ribusimmiffus,dolores Icnit.

• Baptifta Sardushepaticisadmodum vtilem fcribit,omncs liquidem locinoris obftrudio-ncs aquam ab hacdeftillatam aperire;eandemquoque ad vlccra tibiarum commcndat,prx-lêrtim Rhodomelitis,Lithargyri Sz. Myrrhæ fingulorum vnc.ij. ad libram vnam aquæaddi-tiSjCum quibus vbi triduoinfolata fuerit,colanda,amp; ad vfum referuandaeft.

MINOR hxcjquam fuperior, mollior candidior : foliola eius tenui lanuginein-candicant, inter quæ can lieu lu s exit, cuius fafti-gio flofeuli infidentparuuli quatuor, quinque, plurelve fimul coniundi, ftaminei, non rarô al-bidi,quandoquc è rubro purpurei,fubinde è purpura nigricantes,ali.âs varie colorati.radix tenuis adnatisfibris defcendit.

Aliam Iiuic fimilem Lobelius refcrc, foliis oblongis, anguftis, hirfutis, ac incanis duoruin pollicum longitudine, in cuius caulis hifpidi, tres quatuórve digitos alti, cacumine capitula cmineant Iata,Vna cum floribus violç purpurec, colore faturato nigricantes, inquibusquædam foraminula imprefla apparent, radix vti alterius.

Prior Germanise vtrique fatis Fam;hans, ari- , dis Iocis,in collibus,ac montium iugis.

Alteram in Alpibus, ac Baldo Veronend montejfimilibusque locis repcriri contingit.

Vtraque ad Leontopodium refertur,quodà Diofcoride his defchbitur verbis : Atovro^óJïoV thihfx.TvÄicuov ßüTctvtov,

TSaya^V efisl,)CTUÄüJV r TQiWV TO fAUx-OÇ »exwd «çegÿe Tfi{ 'Zitç)!; tIw

tATtçji'i J'g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiifaÄiet aacip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cat oÎç»

PE M PTA DI s PR IM Æ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)S^

fÀtÂttfa.o J's t^plt;iffoç caiTSj Jïia^apmvi; chdnv •^^KA^'p/S^QvaJUTt!) ^vSv. p/l^a S'vTTiçj/mkqsi. Quæ Latinè fonanc : Leontopodion herbula duorum digitorum, folia fertangufta, longi-tudine quatcrnorum triumve digitorumdiirfuta, circa radiccm lanuginofiofa, amp;nbsp;1'ubcandi-da: capitula in fummiscauliculisveluri perforata : flores nigros: fernen adeofpilTalanugine inuolutum, vt fa:pc fallat. radix fubefl: exigua.

Guidclcriptioni poilerior quam prior liniilior. Appellatur autem Leontopodium fppriis quidem vocibus (^5!)Ó)'L';^oi', diTamp;vu^ov, k^i/uoç , JapMctf^n, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cpvnßaa-JÄa,

Diuerfum autem irtud à Leontopodio,quod Pliniuslib.i6.cap.8.deicribit: Ncc conuenit cum eo quodab Apuleio cap.7.refertur,quod baud aliud quàmLeontopetaloncft.

Leontopodij autem Galenus amp;nbsp;Paulus Ægineta non meminerunt; Onbafius Leontope-talon dici Leontopodium refert: Aëtius Leontopodij radicibus omnes eas aflcribitfaculta-tes,quasalij Leontopeçalijitaoftcndcnsàfè appellatum Leontopodium,Dioicoridis, Gale-ni, amp;nbsp;Pauli Leon topetalon efle.

Priorem noltraætas dicit Pilofellam minorem: funt qui ad Gnaphalij genus référant, amp;: Gnaphalium montanum appellitent,àquônon admodum difFcrens,velutincqueFilago: amp;nbsp;à nonnullis appellata Srœchas Citrinajquæ tenui amp;nbsp;tomentola lanugine totæ canefeunt.

Pilofella autem minor,tametli vfunl in Medicina nullum habeat, eft tarnen natura refîc-cans ôt adftringens.

LEonTopetalo folia funt lata, veluti bralTicæjfed fedionibus diuil'a:caulis dodran-talis,fubinde maior,in ramulos,flue alas non pau-cas diftribuitutjin quarum faftigiis flofculi ruben-tes;deindc liliquæ,in quibus femina,Ciceres fefe-tentia. radix magna, ftrumofa,inftar raporum,fo-ris nigra.

Nafeiturin aruis, in campis, inter fegetes. Re-periturin nonnullis Italiçlocis,vcluti in Hetruria amp;nbsp;Apulia: item amp;nbsp;in Creta, aiiisque prouinciis ac infulis. Meridiem ac Orientera verfus.

AiovroTTi-mAav Græci norainant,id eft,Leonis folium, Plinio Leontopetalon quoque : Apuleio Leontopodion, vt fuperiore capite oftendimus: Italis Leontopetalo -, Patam Leonis Officinis Herbariis dici audor eft RuelliuSiVulgo tarnen a-lia pro Pata leonis oftenditur, Alchymilla videlicet dilt;fta.

Sunt vero amp;huius complurimalpuria nomina: vt, a^e/iFjTrapJ'c^pußn3■ç^v, (/.tfiiav rmçyàvipicàvi, Rapeium, Papauerculum, Semen leoninurrijPcs leoninus,Brumaria.

Carteriim Leontopetalon, auiftore Galeno, di-gerendi, exliccandi, amp;nbsp;excalfaciendi facultatem in tertio ordine poflidet. Radix,inquit Diolcori-desj invinofumpta,aferpcntibusdemorfls auxi-liatur, citiiTimè dolorem fopiens : Milcetur ene-niatis ifchiadicorum.

Heliotro'pium maiusjlrae magnum didum,cauliculoaflurgit rotundo,ramofo, nonnihil hirfuto,Sc fubalbidosfolia latiufcula funt,rotundis tarnen longiora,veluti Ocymi, fed albidiora, afperioraque, vtpote aliquantulum quoque pilola : flofculi candidi, ordinata fene digefti,lenfim prodeunt ramulorum,cauliculorumique faftigiis, Scorpionum caudaein-ftar reflexis. radix tenuis,dura,ac lignofa;

I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mukis

Multis Italiæ amp;: Narbonenfîs Gallix locis inaruis jôc lecus agrorum margines læto fo-lü exit.

Huius generis amp;:alcerum eft, foliismino-nbusj quodnonatcollitur, fedramis fuishu-mi fparlis lupinuni procurabic.

Græci tiÂto^QTnov p.iQo,, }(^ mapynciv^v VO-cant: Latini voces Icruant : ab Herbariis qui-buldam,tefl:eRuellio,herba Cancri. Helio-tropium autem ex eo nomen liabet^no quôd ad Solis diurnum motüni conuertatur, fed quôd æftiuo Sollbtio floreat^quo tempore Sol longiflimè ab çquinodiali circulo digrel-fus,adipfum rurfus ^oyrriv ( vndeSrcirculo nomcnjuuc conuerlionera facit. Scorpiuron vcrôjàramulorum faftigiis inftar Scorpionis caudæ rccuruatis dicitur.

Heliotropium autem calidam, flccam, 86 vim prx ic fert^vt PaulusÆgi-ncta tradit. Huius,quantum manu compre-bedi potclt,decoüum,potu bilcra, pituitara-quepcraluum cxtrahit. Contra vero Scor-pionum idus,cx vinoHeliotropium epotum, amp;:impoflturaprodcll.Seminis grana quatuor ante acce/Tionc vnà cum vino lumpta, quar-

tanas finirc; triaverô tertianas aiunt. Penfiles verrucas, thy mos, epinydidasque applicatum reficcat: audor Diofcorides.

MIN Vs Heliotropiumfoliis maioriapparet proximum,lèdtarneniifdemèvirorcni-grioribus : flolculi lutcifuntjquibusfucceduntè tenuibuspcdiculisdcpendentcs tri-

cocci frudus,inftar Tithymallorum, radix aliquot fibras habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”• J

In vinctis plerifquc Iraliæ locis, alibi in oliuetis quoque rcpcritur : Diofcoridcs in palu* ftribus,amp;:iuxtalacusna(cirefert. Germaniaeperegrinumeft. ..

Heliotroptutn minus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H'AzoT£97noPAM«d’’Græci appellant, id eftj

Heliotropium paruum. AëtiusTetrab.4.1ibi 3.cap.i4. Heliotropium tricoccum nominat: Plinius lîmiliter lib.zi. cap.ii. à fe Tricoo cum appcllatum referc, amp;: alio nomine Scor-piuronquoquevocari. Hacætatc ànonnul-lis Verrucaha dicitur: Gallis cft Tornefol, apud quos huius fucco lineæ telç imbuuntur^ quæ purpurei coloris funt reficcatæ jquibus deinde lapores, intinclus, fecundas rnenlæ bellaria, non modo apud Gallos, fed apud Belgas inferiores Germanos, rubente purpu-reo inficiuntur colore. Quod tametfi ab aliis veteribusnoh fuerit öbferuatum j Plinio tarnen Iiaudquaquam fuit incognitum,qui lib. xxr.cap.viii.vnumexpurpureis coloribusin Heliotropio intelligi Icribiti

Cæterùm Heliotropium minüscum femi-ne 1ÙO ex aquapotümjadiedo nitro, hyflbpo, amp;:nafturtio,vermes3tamlatos, quam rotun-dos pellit. acrochordonês cum fale appofi-tum tollit, vtauftorDiofcorides.

Ta Ki É T s I Vnius Scorpioidis Diof tan-tummodo meminerit ; nollra tamenæ-tate plures oftenduntun

Prius parua ac humilis lierbaeft, aliquot teneros raraulos proferens, lemipedem aut Scorpioides Matthioli.

St 1 R P I V M HISTORIÆ dodrantem longos , qui fuhindc vel in latus déclinant, velhumi procumbunt, taro alTur-gunt, circa quos folia oblonga,latiufcula, baud multa: flofculi tenuibus pcdiculis infident lu-tei, ochri, Latliyn, viciæ, aliorumque legumi-num limiles, led minores: fuccedunt hirlùta, articulatim coha;rentia, inftar fcorpionum caudæincuruatalemma, radix tenuis eft.

Plerifque locis aridis amp;nbsp;montolis , in oli-uctisquoque in Narbonenli Gallia fpontc naß-citur : alibi hortenfiseft. Vnacum Heliotropiis fubæftiuumSolftitium,aut pauló poll floret: lemen interea pcrficit.

Et hæcquidcm ad Scorpioides proximèac-cedit,ac Icgitimum apparet,quod Diol.BoTarioF elle ait, (pvAÄa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;axep^

çT/ov g(Wlt;p?p«,id eft, herbulam paucisfoliis, lèmi-nelcorpioniscaudæ effigie.Dicitur aKapTnoamp;t^iç PliniOjLatinè Scorpius herba. lib.xxn.cap.xv. Ex argumento nomenaccepit, ait, Scorpius herba : Semen cnim habet ad fimilitudinem caudæ Icorpionis,folia pauca. V alet amp;nbsp;aduerfus animal lin nominis. Eli tarnen amp;nbsp;Scorpius herba alia, quæ à Thcophrallo Ncpa,de qua fuo loco.

Alterum Scorpioides Matthiolus exhiber, quod coliculos edit lâtis numerofos, amp;nbsp;foliis abundèmultis conueffitur ,c[uorumquæcirca ramulostcrnalimulcohærent, quorum tarnen mcdium,reliquaduomagmtudine fuperat,amp;rotundolongius ell ,ad Portulacæaccedens: lutei flofculi in lummisvirguliseminent: fubnalcunturarticulatæac tenues filiquæfaftigio acuminatæ, ac mftar Icorpioniscaudæ recuruatæj in quibus lemen Galegæ fimile. tenuis paruula radix.

Minus hoc Diof. delcriptioni,quàm fuperius refpondet, vtpotè non pauca Habens folia. Exillimatur à nonnullisTelephium,quodnec nobisnec alus doôlis probatur.

TertiumScorpioidisnoflræætatisgenus,cauliculospromit angulofos : hinc inde foliis, fed rans, conuellitos,quæ virentia lùnt,oblonga,amp;i femidigitum ferè lata, ac veluti iplî coli-culi exiguis pilishirfutaapparent: ramulorum accauliculorum falligia vnà cum florum ru-dimentisinllarlcorpioniscaudærecuruantur,fenlimautem hisfefe explicantibus particu-latimflofculipanduntur,quicærulei Hint ex quinque foliolis,medioluteo,Chamædryos fyluellris ferè lîmiles,minores tarnen ac dilutibres. radix exiguis Abrisconllat.

In vineis, in aruis,inter legetes, in locis herbofis, in pratis, luxta profluentes aquas exit, amp;: quô humidiore loco,eô amplior ac maior gignitur^quo verb aridiore, hoc minor, tenerior, ac quoque hirfutior repen tur.

Scorpioidem nominari contingit, arecuruatis amp;:reflexis ramulorum cacuminibus, quæ Vcluti Heliotropij maioris contraéla apparent.

Nonefle Auriculammuris (quod plerifquc videtur) ollendunt,non modo folia, hau d-quaquam geminata,fed amp;nbsp;radix nequaquam digitalis cralTitudinis.

Cætcrùm Scorpioides,vt Diolcondes refert,appofitum fcorpionum iclibus prælentanbo efl auxilio.

HI p p V R I s ad paluffresquidempcrtinet, fed tarnen extra earum ordinem delcriben-da fuit, propter alias, quas flmilitudine fua lecum trahit.

Maior caule tcreti,ac culmi modo inani airurgit,cubito altiore,fubinde fubrubente,alj5e-tOjamp;gcniculis pyxidatimcohxrentibusarticulato, iunceisac tenuibus ad genicula foliolis,

autpotiusgeniculatis cirrisjfedtarnen fcabris: reperiturverôamp;abfque biSjCulmis tantum-modôgeniculatisjftriacisjamp;rafperis: pro floribusveluti Iuliaut Afparagieius^qui myacantha diciturjcacumina,in lîmilibus eminent cauliculis. radix fubeft gcniculata amp;nbsp;lerpens.

Minor amp;: cauliculis in le fardiSjCirrisque iunceis,ac tcnuibus priorem fatis refert, fed hu-milior,ac non tard Comofior,minusque îcabra : luli minus compadi flofculospromuntcan-didos. radix nigricans latè lérpitjgeniculisquoquc articulata,

Inlcrobibusaclocis aquas habentibus maior reperitur, fubinde in pratis humentibus ac riguis.

Minor in (abulofis ac arenofis exit, fed tarnen baud irriguis ; in vliginofis non rarô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Aprili amp;: Maioprodeunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

Græcis ÎTfTroi/pjç; Latinis Equifètum,Equinalis: à Plinio lib. xv 111. cap, xxv 111. Equifetis, àfimilitudineequinæfetæ: ànonnullis quoque Salix equina : In Officinis Cauda equina: ’ Germanis lt;Sc^afft^civ/'9toßfcIjtrgt;an^/^fa(^|c^wan(^:Gallis ^eue de cheual : Hifpanis CodA de mula, Rabo de muU-. I tai is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di cmaUo : Belgis fâcertflfcrt : Anglis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talk : Bohemis

pttflufa. Quæ maior eft,Afprella non temerè nominatur a fcabritie ac afperitate fua, qua: tanta,vtmateriarij fabri multorum minutorum ligneorum operum,vcluti pe(ftinum,amp;:ma-nubriorum,fcabritiem huiuscaulibusin nitoremexpoliant : Nota eft amp;nbsp;mulicrculis,quae ftanneam fuam fupellcdilem hac elegantiflimè extergunt; vndc amp;nbsp;Germanisfatuitufrant Diciturvero «?gt;L/J/)O!',quöd videlicet in aquofisproueniat.Differt tarnen ab ca,quæEphedra

Minus Equifetum exoTjov, velutiEquition, ànonnullis nominatur. Defcribitur iftudà DiofacPliniobreuioribusacmolliohbuscomis: Etquidem breuiusac mollius eft,quant non Ephedra mcdojverfim etiam quam Equifetum,à nobis Maius appellatum.

Poffidetautem Equiferum,Galenoauä:ore,facultatemadftringcntcmcumamaritudine, acproinde valenter, fimulquccirramordacitatcm exiccantem.

Cruenta,inquit Diofcorides,vulnera tritis ac impofitisglutinari; etiam fi neruos præcifos effe contigerit,addit Galenus.T an ta autem in bis folidandis gcnerofa facultas, vt veficx acinteftinorum vulnera amp;nbsp;ramices haccoalefcere pofte credantur ac ferantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ad fanguinem è naribus erumpcntem,ac alias eius profufiones ; ad muliebria profluuia;

amp; dyfenteiiaSjteliquasqueventris fluxiones,ftrcnuum eft remedium herba,autex aqua, aut ex vino pota. eadem poteft, amp;nbsp;eflicacius, ipfius herbæ fuccus, codem modo aftumptus. ’

De Ephedra (tue Anabaß. C ap. xxi i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Ad Equifeti fimilitudinem accedit amp;nbsp;alia quædam ftirps, verum maior ac altiot; caudi-ce fubinde afliirgit brachij craffirudine, in alas diftributo, à quibus tenucs,dcinde ob-longæ,piurimisgeniculisarticulatævirgulçproueniunt,Equifeti cirrisfimiles. Flofculicirca ’ genicula mufcoli,minuti,pallentes,veluti Cornijquosfrudusexcipiunt rubentes,acidi fuc-cipleni,exiguis moris baud abfimiles, in quibus fernen, radix dura eft amp;lignofa. Aflurgit gt;nbsp;hæc in magnam fubinde altitudinem,quandoque breuior ac humilior confiftit : rariftime folitaria,pone arboré vel fruticem ferè femper nafcitur,quarum etiam altitudine aftequitur.

VifambancBellonius infingularibus fuis refert Platani altitudinem attigifte. Humilius iuxtabreuiores ac minores arbores aut frutices adolefcit. Nullis autem clauiculis fefe arbo-ribus,aut eorum ramis innedit,multo fhinusfeiiscircumuoluit :iuxtà acponeconfifte-re gaudet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Inconuallibus nonnullis Olympi montis, amp;nbsp;baud procul Rhagufioinlllyricorcpcrtuni fibi, fcribit Bellonius.

A Plinio fiue amp;nbsp;Caucon appellatur: ab aliis àya/2aa-/ç,quod fcilicct in altutn i confeendat. Defcribitur à Plinio lib.xxvi.cap.vii. bis verbis: Caucon,qua? amp;nbsp;Ephedra, ab : aliis Anabafis vocata,nafcitur ventofo ferè tradu, fcandens arbores,amp;: ex ramis eius propen- J dens:folionullo,cirrisnumerofis,quifuntiuncigeniculati;radice pallida. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Meminit huius amp;nbsp;eiufdern lib. cap.xii i.vbi de Hippuri, circa quam varias ait Græcoruin I elfe opinioncs. Al ij Hippurin (inquit) alij Ephedron,alij Anabafin vocant,traduntque iuxta arbores nafci,amp; fcandentem easdependere comis iunceis multis,nigris,vt eft equorum cau- i da,geniculatisramulis:folia habere pauca,tenuia,exigua : fernen rotundum,fimile Corian-dro: radice lignofa. Nafci inarbuftismaximè.'

Duas autem hasftirpes,Equifetum maius videlicet amp;: Ephedram, quarum vtraque Hip-liiefcari- puris vnadefctiptione Diof. complexus, Hippurim ait in riguisac fcrobibus nafci ; quæ pro-prium primo Equifeto: deinde addit, in fublime attolli, amp;nbsp;vicinos arborum ramos confeen-dere,

derCjquod Epliedræ conueniCjquæ non in riguiSjfêd in arbuftiuiSjPlinio teftejiiafcitur.

Cæcerùm quod ad Ephedrætemperiemartinetjamp;: banc frigidam quoque amp;nbsp;ampliusbc-camjfacultaces eius ortcndunt omninô fîmiles Equifeti viribus, cui iplà toca planta, vc non admodumdiflîmilis^itaquoque faculcatc proxiina.

Ha V D abfimilis EphedræVua appellatur Marina^verdm minorac huiniliofjinultos, gracileSjCenues ac tercces, luncorum fcrèinilarj cauliculos promit,gcniculis compluribus difcrc-toSjVeluti Equi{èti,ac in multas alas, ramosque diuifos^quorum omnium apices acuminati, du-riufculi,aclpinofi : foliis caret: dores e gcniculis in tenuibuspediculis racemoh,cxigui, cx lrcrba-ceo colore inalbicant: frudus è pluribus minutis acinis congeftusjldæi rubi paruulum,nonduraqj completum morum refert , per maturitatcm cocci colore rubet^àpore d ulcis^ori gratus: feme bue vinaceum,durumjtriangulare jVtrinq) acuminatum Jâpore adftringens. radix geniculatagt; oblonga,pcr obiiquum prolèrpit. Iplà quoque ftirps magisbumi accumbit^quärnalfurgatjcau-liculis ac ramulis amplitcr latè luxuriat.

AmataggcreSjlocaque arenofain mari tirais oris. Reperiturin Narbonenlî Galba baud procul Môfpelio,amp;: alibi iuxta mare: In bords Germanise ac Belgij fata fubindeprouenit, durat^j, fed fterilis, quse alioqui natura fœcundaadmo-dum elf fruehique turgens.

AutumnOjVbi fuæ lpontisefl,frudus matura-tur^berbaiplabyemispaticns diutinè viret.

Vuam marinara Recentiorcsappellant: Galli Ratlin de mer-, à frudu acinaceo^ ac iplîus mori iil Rubonatisemulo^qui veluti vuaaliqua ex pluribus acinisconfiât. GræciseftTgjtjpÇjaut^àT^t-

Wjfiue ’^a.Qo.voç: à nonnullis,inquit Diofcoridcs^o-KopTrzov.Tragus autem amp;nbsp;Traganos.non ab hirco,aut ab eras virofoodore,diciturdèd quia fruôbum feratefui aptum,amp;:ciboidoneura,à verbo ‘faya, id eft , coracdo, vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lêcundæ menfæ bellaria nomen accepêre.

Scorpion ex eo dici poteft,quôd eius virgulæ in acutum ac pungensfaftigium deiinant,velu-tifeorpionum cauda.

Facultate autem acini,præfertim,quæ eis infunt femina, adftringendi vira, vt diximus, poflident: reficcant verô ordine fccundo fatis inttnfo. Diol'. Tragi acinoscœliaeis,amp; mulic-ribus fluxu nimio obnoxüs auxiliari refert»

HYpericon pedalisvclampliorisaltitudinisfurculofaamp;:raraofaftirps eft:foliisla- r» tiufculis,quàm rotundalongioribus,quæfob autlumimoppofitaforarainofa apparér, tnultisque minimis veluti pons pertufa : lutci ex quinque foliolis in faftigiis cauliculorum flofeub apparent; ftaminibus in medio concoloribus; filiquæ fequuntur oblongæ, magnitu-dine amp;nbsp;forma grani bordeacij; in quibus fernen minutiffimum, quod odore relinam confri-catumredolet. radix dura, lignofa, bine inde fibrolisac tenuibus veluti ramulis fpargitur. Huiuscoma,flores,ac foliaattrita,atro fanguini baud abfimilem fuccum fundunt.

Nalciturpaftîmiuxta Icpimenta bortorum,amp; margines agrorum; ac non rarôinlocis herbolîsjfubindectiaràbumentioribusjin quibus,quodalibi rotundis, bicquadrangulari-bus cauliculisalTurgit.

• Similis huic,fed omnino minor quæda acbumilis occurrit herba, qux ad palmi altitudi- 2» G Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem,

nem,vel amplius paulôattollicur,cauliculis prætenuibusjfoliisminutis; floresamp;:filiqua: qualesHypcnci.

In agris frumcntariis noniiullis, præfertim quo tempore à ferendis frugibus conquiet* cunt.vel fpontc nalcitur.

Hypericon Græci tj7ri(ij.}U}v nommant: Oflicinæ Perforatam:nonnulli Fugam dçmonutn*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuone; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dicitur veto idem amp;: Androfæmum , à fùcco

quipreiriscoma,foliis,amp;floribus,fanguiniatrofimilisprofluit. Appcllantur cade cauflaamp;î Alcyrum ôz: Ruta fylueftris Androfæma. Eft vero Androfemum fui generis herba. Voca-tur verô præccrea Hypericon : à nonnullis Corion ; item amp;nbsp;Chamæpitys, à refinacco ncm-pe feminis odore.

Cor«. nbsp;nbsp;nbsp;Minutula herba Hyperico fimilis créditer cfTc à Diof Coris dida; quæ amp;nbsp;Hypericon à fi-

militudine vocataeft: Coris eft,inquit Diof,folio Ericærubro,pinguiore,ac minorcjoon al-tiordodrante. Ericarum autemmultæfuntfpccics,amp;: vnaquidemeum hac herbafolio non admodum diflidetiAppellaturvcrô amp;: vulgô Hypericum minus.

AtHypcricumjVtGalenustraditjCalfacit acdeficcat eflentia tcnui,adeô vtamp; menfes vrinas prouocct: Ad hæc verô totus fumendus eft frudus,non tantum femen.Cum foliis veto virens appofitum ad cicatricem cùm aliajtum etiam ambufta. Siccum verô contufumjac infperlum,mollianimis,humidaquejamp;putredinofa vlcerafanat.Diof. à tertianis ac quarta-niscum vino potum liberate ait, amp;nbsp;lemen quadragintadiebus hauftpm Ifchiadicismcdcrû

I. C Y lvestris hæc Ruta cauliculis foliis Hyperico fimilis, fed virore faturato nigri-^cans,mollior,ac cenui lanuginc pubefcens:florcs lutei^ncc dilferunt filiquæjin quibus mi-nutum eft fernen,nifi quôd minutiflimis nigris pundulis notatæ appareat. relpcdet amp;nbsp;radix. Non vfque adeô frequens hæc eft : reperitur quandoque locis aliquantulum opacis, auC vliginofis. vnà cum Hyperico floris hums exitus apparct.

1. Hue verô amp;:referendum illud Hyperici genus,quod à dodiflîmo Carolo Clufio fiipi-num

P R I M Æ 11 B, 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

num cognomi natur ; rami eius hirfiiti Iiumi fter-nuntur: folia qualia Hypericin led lanugine qua-dam molli incanefcencia. Flolculifecundumra-mulos lutci: filiquæ tenues, vtraque Hyperici limilia : radix dura.

In nonnullis Hilpaniæ couallibuSjVeluti baud procul Salmantica reperiturrtum amp;: in maritimis Regni Valentiar.

Ruta lylucftris amp;nbsp;Trti^vovayoiov à Diofcoridc appellatur:dift'ert tarnen amp;nbsp;à Graueolente Ruta; turn etiam ab Harmala.

Hypcrici Ipecicspotiushaberi debet, amp;nbsp;earn ob cauflam Hypericoides cognominari non abs repoteft. Extat veto huiusRutae defcriptio ,in priuseditis Diof. exemplaribus poftcap.de Ruta lib.tertio : In pofterioribus veto inter Ipuria ac notha relata eft; his verbis. ipt/zZa nbsp;nbsp;nbsp;7nfyava)(a-

lias vyree/KW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suuviov (^puya.voeiS'iQ’

ptitÄ/vov. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zv nîç

Sç$arLip.oi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cTg

Z» T® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ojijißiov cv d airipingt pn-

id eft,folia habet Rutæ (alias Hypenco) limilia, fruticulus furculofus , rubelcens : florem habet raelinum,qui digitistritus fanguincum lùccum teddit ; vnde amp;nbsp;Androfemon vocatur : ramuli fubhirfuti: filiquæ teretes liordeo limiles; in qui-

Nonvidetur autem de bac Ruta caput,velutifpurium,reiiciendum. cum etenim herba-rum quarundam folia ad buius à Diof.comparentur,omnino retinendum venir ; prælertim cgm amp;nbsp;ipfa ftirps deferiptioni refpondens oftendi queat.

Deferibunturautem buius Rutæfoliis Hypericum,Anonis,Polemonium;Androfemum ciufdem triplo autquadruplo maioribus; longioribus verô,Ccntaurium minus.

Appellatur veto non modo lylueftris Ruta,lèd amp;: à fimilitudine, etiam Hyperici appella-tiones admilît. Nara,vtin cap.de bac fylueftri Ruta,etiam Hypericon, Androfarmum, Co-rion,aut Coris,amp; Chamæpitys dicitur.Vnde fadum,vt banc ab Hyperico baud differentem

pleriqucexiftifnârunt,atquecômagis,quôdfacultates vtrobiquc fimiles afTciibantnr. Sed vcl vno hoc diffevunr, quod huius ramuli fubhirhiti vnà cum foliis lînt; Hypericû vcrô hir-futic carcat.

Quôd vcrô ad facilitates attinet, fatisoftcndic Diof. aut quilquis audoreft:,idemquod Hypericum hanc poflc;calidam videlicet ac ficcam efle, amp;nbsp;tcniiium partium : vrinamac mcnlcscicre. Pota cum vino àquartana libérât 1 folia cum femme impolita ambuftis me-dentur; amp;nbsp;diebusquadragintapota Ifchiadicos fanant.

De p:yro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x v i.

AS c Y R V M Hyperico altius aflurgit ; folia cius maiora,albidiora; foraminofa haudapparent: flos lient Hypcnci ; filiquæ forma fimiles, exiguispundulis relperguntur. radix durior. Manant amp;: huius folia floresque fanguinco fuccofi terantur,autdigitisconfricentur.

Græciseft demu^v. Latinis non aliud nomen. Androlæmon ex eadem,qua Hypericon, occafio-ne quoque appellatur:Galenus Androfæmi ctiani ac Hyperici Ipeciem cfle ait, Alcyron ac Afcy-roides dici. Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎBalDihopjfî

. Facultate hæc herba calida quoque ac ficca; ca-dem fcrc, quæ Hypericon,potefi. Semen, inquit Diofe. potumin hydromclitis fextario,biliofa re-crementa ampliflimè detrahit. Vfuseiusadl-fchiadicos, fed afiiduè dandum, donee fanitati reftituantur. Galenus fernen purgatorium elfe ctiam refert.

An DR O s Æ M O cauliculi funt redi,rotun-dijftriati, duri, ac lignofi circa radicem, prx-fertim cubitales: folia triplo quadruplóve maiora quàm FîypericOjVel etiam Afcyro ,quæ initio vi

rent , poflea ac fûb finem æftatis obfcurè rubent ; è quibus non atriori fanguim, lèd rubenti ac vcrmiculo vino fimilis fuccus attritu ex^imitur, ac, vt Diof. feribit, oivcùdMç, : flores lutei, maioresquàm fuperiorum; quibus orbiculgtum acrotundum fuccedit capitulum , initio virens,inde ruhens,poftremô nigricans ,in quo fernen rufum. dura lignofa ac reftibilis eft radix.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dioftorides capitulum huiusfimile facitcalyciPapaueris nigri ,cui haud diftimileo-

perculo, quo tegitur, fublato, lcd tarnen minus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KaÂvKi, ait, Q/mota Ttiç /xiAcuvtii

fjLitKavoQ. Exemplaria plcraque perperam 5/lt;p/oç habent, amp;nbsp;fruftrà hæc vox ad frudum appli-catur ,cûm fit ad calycem referenda.

Quod fequitur , o/ova y^rdyç^f^ai^ non pertinet ad Androlæmi , fed ad Rucx huius lylueftris, amp;nbsp;Afcyri deferiptiones , quorum fihqusi exiguis nigris pundulis no- j tantur.

Apud Italos, Siculos , ac etiam Britannos in lyluis, aut locis nemorofis nafeitur.

Iulio ac Augufto menfibus floret ; fernen intereaincapitulismaturclcit : Autumno folia ruborem contrahunt, atque tune quidem o/WJbç lùccus dilute ruhens ex ipfis facilè nul-loque negotio exprimitur: Quam ohcaulfam non parum falluntur,qui huiufcemodi fuc-cum ex foliis exprimi temerè pernegant.

Græcis eft KvSLatinis eadem vox maner. Dicitur amp;nbsp;Dionyfias, vt Galenus te-ftatur J inter, nothas appellationes exrat : Officinisincognita (Grps. A veto tarn aperte recediinr, qui Clymenuni cfte exiftiniant, vc rcprehenfionc horum error opus non ha-beat.

Calidam quoque ac ficcam hanc efte fa-cuRates fatis, quales Afcyri, oftendunt. Semen liuius tritum , denariorum duoruni pondo potum biliofa pellere, Diof lcribitgt; tic Ifchiadicis maxime mederij fed à purgatio-ne aquam exforberi oportere : herbam ani-buftismcderi, amp;vulneribus impofttam fan-guinem cohibere.

IS A T I D I folia oblongalataquefuntjcolo-re fatu rato virentia,plantaginis anguftifoliç foliis maiora: caulis bicubitalis, aut altior^ qui in latam eftufus vmbeliam , Hofculosexiguos promit luteos,ac deinde dcpendentesveluti folliculos, per maturitatem nigricantes. ’radix candida, oblonga fenfirn attenuatur, amp;c in al-tumdefcendit.

Seritur Ifatis compluribus Narbonefis Gal-liæ, ac nonnullis Belgij locis; fubinde amp;: iti Gerdiania,ItaliajacHilpania : Qtiandoqueamp;:

8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R P IT M H I s T o R I Æ

citra culturam fpontè nata rcpcrit:ur,quam fylueftrem appellanCjac veluti differentem Diof. feorfim defcribitjfolliculorui'njamp; florum formam, Sgt;l colorem addens, de quibus in SatiuX deferiprione nihil,cum camen vtrique non modo bçCjfedreliquaomniafint fimilia:proinde nec vil uni inter hæc difcrimen aliud,quàm quod vna feratur, altéra fua fponte gignatur.

Maio aclunio floret: fernenfchuspcrficitur. Ante floremlicrba tufatritaquefuccoex-prefToin magnas pilas due globos ad tinôturæ vfum digcriturilmbuunturverô hislanei pan-nijipfæque lanæ,telæque lineæ,aliaque cæruleo colore.

I’o-é£7)ç Græcis ;Ifatis Latines, ac etiam Glaftum. Cæfar lib.v.dc bello Gallico,OmnesCo Britanni, ait, Glaftoinficiunt, quod cæruleumefficit colorem. Quod amp;nbsp;Plinius lib. xxii. cap. i.tcftatur: Simile, ait,Plantagini Glaftum in Gallia vocant,quo Britannorum coniu-ges, nurusque toto corpore oblitæ quibufdam in facris amp;nbsp;nudæ incedunt.

Sunt tarnen qui in vtroque auélore non Glaftum,fed Vitrum (quod Germanicc amp;laß di-citurllegendum exiftimentiNcc défunt qui Vitrum in Nitrum commutent ; Nitro autem Britannia deftituitur : In Gallia verb non modo noftra, verûm amp;nbsp;antiquiflima Plinij ætate omninô rariflimum : Nihil deinde ad corporum infeebonem Nitrum facit, multô minus cæruleo inficit.QjJi Vitrum lcgunt,nitunturfercfîdeexemplarisOribafîj, ex vetereverfio-necorrupti videlicetac multis modis deprauati. Rafàrij fiquidem conuerfioadEunapium lib.i.nihil tale habet. Habet verb amp;nbsp;Marcellus vêtus Empiricus cap.xix. Ifatidem Vitrum autVtrum (vt in exemplar! Icgitur) dici. Sed cur Marcello plus deferendum, quàm Cæfari aut Plinio.^

Verifimiliuseft Marcellum pro Glafto voce Gallica vitrum perperam fcripfifre,quàm Cçfarem aut Plinium pro vitro Germanoru @fa^,autab hoc formatu Glaftum fuppofuiffe.

Dicitur verb Ifatis à nonnullis Guadum: Ab Italis (7z/4i/tf,voce,vt videtur, à Glafto de-torta: Hi Ip an is ac Gallis Pafiel.

ExtatPaftelli due Piftclli nomenamp;:qualifcunquedefcriptio apud Plinium Valerianum lib.2,.cap.3. Poteftautem Ifatis Paftillusdici,qubdin paftillos,duc,vtdiximus, magnas pi-las digeratur. Noftraætate Germani amp;!: Bohemi Ifatidem appellant: BelgæWeet: An-gli Wûôc amp;: toabc. Ab Auicenna cap. yi x.Nil; Eft tarnen amp;nbsp;aliud Arabibus Nil,quod Granum Nil,amp;:Habalnil,dequoAuiccnnacap. 3o^.amp; Serapio cap. 183. quod Conuoluuli,vtalibi diximus,fpecies eft.

Supernatantem autem fpumam,quam Ifatidis dilutum cum pannilanæue tinguntur eru-lt;ftat,funt qui Indicum ,amp; quidem alterum Diof effe cxiftiment, quod tarnen non omnino maniteftum: Nam ex Ifatide efferuefeente Indicum efferri Diofcoridcs non afferit, fed eX æreisvads attolli tantummodo habet.

De vtroque autem Indico ita Diof lib. v. Vnumfuafpontegignitur, amp;nbsp;veluti fiuereieclaneumeftarundinum Indicarum: alterum Tintftorium. flofculus eft purpureus, qui de æreis attollitur vadsjquem detradum artifices decant.

Cæterùm Ifatis,Galeno auófore,valenter exiccantis eftfacultatis; amara fimul amp;nbsp;adftrin-gens. Proinde amp;nbsp;magna vulnera durorum corporum glutinat : fanguinis profluuio laboran-tibus partibus vtiliterimponitur : tumores oedematofbs mirifice digeritAmul acreprimit: omnibus vlceribusmalignis.amp;cacoethismirabiliter redftit,etiamd putrefcant autexedan-tur,erodanturve. Eadem verb amp;nbsp;Diofcoriiîes. Qubd fiquando (addit Galenus) valentior quàm pro laborantis natura appareat,foliiseius tritis mifcere oportebit,aut panem,aut hor-deaceam farinam,triticiamve,aut polentam,pro vincente nimirum in vnoquoque affedu.

FO LI A Lutum herbafîmiliterprofertoblonga,angufta,læuiaqueiinterquæcaulisafrur-git folidus,nullis geniculis interfcptus,duos cubitos altus,autprocerior, minoribus folds conueftitus; fuperius flofculos proferens paruulos, dilute lutcos,quos fequuntur capitula exigua,tribus exiguis foraminibuspatentiajin quibus fernen minutum,nigricans, radix longa, candidaque. Tota herba vbi inaruit flauo flue luteo pallefcit colore.

Seritur pingui ac reftibili gleba, pluribus in Belgio locis nafeitur, amp;nbsp;fpontè non modb in BelgiOjVeriim amp;: in Pannonia,Bohemia,turn amp;nbsp;alibi.

Maio menfe floret:feme deinde adfert:poftea colleda herba dccatur in vfum timftorium. Pliniuslib.xxxi ii.cap.v.huius obiter meminit,amp;Luteam appellat: Vitruuiuslib.vii.Lu-teum:Sed Vergiliusin Bucolicis Æcloga iiii.Lutum nominat;

PRIMÆ LIB. in. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8l

A Lu to autem lureus color amp;nbsp;lutea dicuntur, velutiàcrococrocea,amp;à purpura purpurea. Bel-gæ haue vulgo Wciitocnuncupât: NonefleStru-thiô,mulrô minus Ptarmicen, manifeftiusquàm Vtrcfelli dcbcat: Folia liquidem huiusmagnitu-dine Olcæfolia fuperant: At Ptarmicc à Diolco-ridcjamp;Struthion à Tlieophrafto Oleæ limilia hahere folia traduntur.

Vins huius in Medicina-quidem nullus eftj fed in tindoriafrequcntilTimus. Infîciunturhac ■ herbàpannilaricg aliaque exlana opéra, amp;nbsp;lineas telæ colore lutco amp;nbsp;virent! ; Luteo quidem candida,amp; nullo alio prins imbuta : virenti vero cæ -ruleo antctiilda: Nam Luti herbæcolor cçruleo luperindudusviridem efficit : Id quod amp;nbsp;Vitru-uiuscognitum habuitlib./.de Arcbircdura.cap. 14. Qui non poirunt,ait,Chry focolla propter ca-ritatem vti, herba qnæ Lutcum ( aut potius Lu-tum)appcllatur,cæruleum inficiunt,amp; vtuntur viridilîimo colore.

Marcellus Vergilius Diolcoridis interpres Commcnrariis luis hune locum omninomuti-”“’^*’''quot;’’ lum adducit , exiftimans candem cumifatide Lutuln liue Luteum herbam elfe , atqueca cx-rulcum tingi ;inquô à vero recclîit : Differt fi-quidem Lutum herba ab Ilatide, amp;nbsp;nequaquam cæruleo, fed luteo, aut viridi colore,vtidixi-mus, inficit.

A L I herbæ fpeciescomplûtes runt,vtnon modo Rcccntiorum obferuationibus, ve^ ^^rum ôr AuiGcnnæ,ae Serapionis feriptis euidensi

81 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M': H I s T o R I Æ

Prior îpecies Kali cubitum plus minus aiTurgicxauliculos editnumcrofosjncdiocriscraf^ .fitudinis: foliaangufta,crafra,acurainaraj nonrarôacuminc pungentia quæcapitula Ochriferèmagnicudinejquibusdehiicentibusoblongum ac tenue crumpit fcrae^exigiium terrælumbncum aliquarcnus refercns,fpiræaut cochleæ inftar conuolutuin. radix è fibris commicncur. Tocaherbafuccocurget l'alfo ac mordaci : cauliculi purpureo innatiuofolo colore rubcnc.

Man vieillis locis gignitur: Maritimis locis Aquitaniaeac Galliæ Narbonenlîs frequens.

Autumno licrbacolledadignisque decuffatini digeftisirapofita, vritur: in iubiedasicro-bes defluens liquor ac cinis ad vfuni ieruantur.

1. Proxima fpeciescomplurcsquoquecauliculos promit, led tcnuioresjdilutoque colore vi-rentes:foliisp!uribus,{cd tcnuioribus,angu{lioribusquc,quàm fuperiorisconuelbtosdèmen cxiguum fplcndensque. radix non abfquc fibris. Referre videtur bæc Kali Ipcciesangulho-risfolij Aeizooiijaut Chamarpityn priraam. Totaetiam fàlfo acmordacifucco redundat.

Reperitur amp;iildera,quibus fuperior,locis,tura amp;:ad Occam littora Scptentrionem ver-fus,circa Scaldis amp;nbsp;Mofæ oflia in Belgij Zelandia.

Colligitur apud Narboncnfes amp;c Aquitanos codcm quo fùpcrior,amp; temporejamp; modo.

3, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salicornia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertia fpeciescauliculisaiTurgittcrctibuSjCU-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bito altioribuSjtamolisjCrebris geniculisarticu-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfq. foliis; qui vri priores Kali, fuo tem-

É i porc rubent. radix fibrofa cft. fuccus liuius, vri îùpcriorisjfalfusquoqueacmordax.

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum in Mediterranei

eV aIW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aquitanici Oceanimaris litroribusrepcrire,

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrum amp;nbsp;in Belgij maritima ora, prælcrtim in

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autera herbas Arabum interprètes vno

Xz nomine Kaliamp; Alkali appellant. AbAuicenna cap.714.dcfcribuntürlubnomineVfncn,quod differens : Vlnec fiquidem Græcoruni

Cinerem harum herbarum Matthæus Sylua^ ' tiens Sodam appellat :pleriq. Salem Alkali nun-cupantmonnulli Alumen Catinum:alij inter Sa-Alumen Catinum huiufccmodi dif-ferentiam flatu unt, vt Alumen Gatinum fit ipfe cinisjcx ipfb veto cincre confedum fal, fitfal Alkali.

DifToluunturcincrccontriti lapides, quicolliquefadi materiam præbent conflandisvitreis vafis,quædum infurno liquida actradabilis calct,innatantemvclutipingucdincni præbct,quæ refrigerata lapidis inftar durefcit, facile tarnen friabilis : Axungiam vitrihanc vulgo appellant:Galli Suin de uoirre-. Germani ac Belgæ 0clafen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Itali de Crifial-

Zlt;?,id eftjfiorem Cryftalli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mis,fal{o guftu; Plures autem in maritimis nafcuntur,plurcs etiain làlfuginêguftu referunt.

Aliqui êfz:7îTe5ii»,inquit Diofcoridcs, gç appellant ; Galcnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legit ; neutra

vox Kaliconuenitjneque enim Lentcm, vel etiam Porrum förmarcfert. Solent autemhu-iufinodi voces non temerè,fed à fimilitudine aliqua ftirpibüs indi.

5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertiam Salicorniam recentior ætas appellat: eft hæc amp;nbsp;inter Kali fpccics annumeranda,

Calidum autem amp;c ficcum ipfum Kalieft:ficcior verb ctiam ac calidior ipfc cinis, qui ad quartum qualitatis vtriufque gradum accedit.Vrendi hic amp;caufticam vim habet: collique-fcunthoc contnti,vt diximus,lapidcs,amp;: in materia aptam vitreis vafis confladis dilîbluûtur.

Fit Sr ex hoc cinere lixiuium acerrimum ac raordaciffimum, ex quo deinde addito oleo ex oliuis aut aliojfapo decoquitutjcuius, ad abluendas Sc purgandas telaslineaSjST ex his ve-ftesjvfus.

Intra corpus exigua herbæ quantitas äfliimptaj non modo vrinas, led Sr menfes potenter cuocat.fœtum tam viuum^quam mortuum eiicit; aquofos per aluum humores ducit, Sr hy-dropicos purgat. Maior quantitas perniciofa eft Sr exitialis. Fugantur huius herbæ dum vri-tur Sr od o re Sr fumo ferpentes.

Mifcetur cinis vero Sr iis, quæad fcabiem Sr cutis fœditates faciunt, medicamentis : fa-perfluam ac cxcrefcentem in malignis vlceribus carncm facilè adimit, vt Auicenna Sr Serapio refcrunt.Legiturautem in huiusexcmplaribus Kaliarborem eflcjadeo magnam, vt fub vmbra eius ftari qucat : léd hunc magis Interpretis efle, quam iplius Serapionis, erroremj fit verilimile.

Flos Cryftalli,liue,vt vulgó, Axungia vitri,inftgnitcr reficcat,fcabiem cutisque fœditates facilè tollit,fl aqua,inquadecodus eftjpartesinfedæcrcbrius foueantur Sr lauentun

LIthosperm 1 duo funt genefa:vnüm rarius,quod Maius ; alterum vulgaris vfuSi Minus.

Maiori Lithofpermo multi à radice exiliunt graciles, tenues jlongi, afperi, Sr hirfuti i. furculijhumi plurima parte procumbentes: foliaoblongajacuminata,Sr ipfaafperiufcula ac hifpida,è virore nigricantfluxta quæ in breuibüs pediculis flores apparent cærulcidemen deinde duritia lapidea,Erui magnitudine,candidum. radix fibrofa reftat hyeme.

Nafeitur in Italia, inquit Plinius, fed laudatiflimum in Creta : Reperitur verô Sr Ipontè natum in Narbonenfl Galliailn Germania vtraque hortenfe eft.

Minus Lithofpermon caule in multas alas ac ramulos diuifo redè alTurgit, rotundus hie x, eft ac fubdurus: folia latiora funt,fed breuiora quàm fuperioris,verûra Sr alpera ac nigrican-tia.

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ri K P I V M HISTORIÆ

Cia. Flofculi fecund um cauliculos c foliorum finu albidi ; fuccedente femine per macurit3lt; tcmcandido,læui,fplendente,duro, MiHj granopaulô maiorCjCxiguis vnionibus affimilf radix altè dclccndit,craffiufcula,adnatis raultis fibrisjquæ byemc permanet, foliis cauli-culisque pereuncibus.

A Solftitio æftiuo ad Autumnum vfque floret; intcrea amp;nbsp;lèmen perfiçit.

A leminis duritia vtrumque ÂiQocanp/msiv dicitur: à nonnullis jop^oi/zoi/jGorgonium : ab aliis Ægonycbon, Leontion, aut Diolporon,aut Diofpyron, vt Plinius legit, item amp;nbsp;Hera' cleos. Ab Arabibus Milium Soler: InOfficinis ac apud Italos Milium Solis: Hifpanis del Sol: Gallis Gremil, amp;nbsp;herbe aux ferles. Quod maiuseft,Germaniæac Belgij Oflî' cinis incognitum.

Minus Germanis'îKffl'Çtrffn: Belgis^ttenfaet/amp;l^ccrlcnftrttijt;huius in Officinisvtriulq. nationis vfus: Hilpanis Miübart:Kn^\s lt;6;omell.

5. Præccr iftaduo amp;: tertium quoddam reperitur, quod caule, foliis, amp;: floribusminori re-fpondet ; vertim fernenciusminus candidum, afperius acrugofum, haudquaquamlæueac Iplendens.

Actale quidem in Germaniaj Belgio,ac Bohemia in aruis,tumamp;: incultis acruderatii plerilque occurrit locis.

4' Hieronymus Tragus amp;;cxigui cuiufdam Litlioljîcrmi meminit, cuiuscoliculipalmum ältrfoliaangufla veluti Lini;iuxta quæ feminaparua, glabra,colore nigricantia, ac durain-ftar alterius Litholpermi.

Cæterùm Lithofpermi vtriufqüè;maioris videlicetac minoris,lèmen calidum ac ficcum fecundo ordinc, vrinas mouet,calculos expcllit i Ipfos vero Sgt;i. frangcre Diof. refert cum vino albo potum»

T Y^imachivm Diolcoridi aliisque vc--^terumvnum tantum,quod videlicet lutei floris; poftcriör ætas tria adiecit, fed Ipuria. Duo ex his purpureo funt;tertium veto cçruleo flore.

Legitimum Lyfimachium fruticofum eft, amp;: multis cauliculis aflurgit redis, plurima parte rotundis, nonnihil angulofis, geniculatis,duos aut tres pedes altis: foliis èfingulisnodulister' nis quatcinifve,oblongis,angi,ïlliSj falicis lîmili-bus,ambitu tamé haudquaquam incilis:flofculi in fummis alis exeunt lutei;lüccedunt rotunda, paruula, Coriandli æmula lèmina. radix tenuis per obliquum ferpit, amp;nbsp;pluribus locis proger-minât.

• Paluftribus amp;nbsp;aquofis locis iuxta riuulos, ferobes, aggeres, ac margines agroru m gignitur. lunio lulioquecum flore reperitur.

lator : Latinis Lylîmachium :à PlinioLyflma-chia: à quibufdam recentiorum Salicaria : Italis Lyfmachia: Hifpanis Lifmacho: vulgo Germa-norum QÎ5cîgt;erï cf : A Lylimacho Agathoclis fi-lio inuentorc nomen accepit. Inucnit Lylima-chus herbam Lyfiraachiam,inquit Plinius, qua?, abeonomen retinet,celcbrata Erafiftrato hb. XXV. cap. vil. Ruellius hanc in Galliis vulgô Cornelle, CorneilleCoroneolamèi\(:\ refert;réméré aduerfatur Matthiolus exiftimans pro Ly-flmachioà Ruellio exprimi Cerettam Italis di-dam,quæ Geniflx eft Ipecies: Non caret tarnen Ruellius

PEMPTADISPMMÆLIB. in. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8y

Ruellius errorc, cùm Lyfimachium iudicat Lutcam auc Lutum herbam eflc; nam à Lutea Rueü^tr-Lylîmacliiamultum differenseft. Hallucinatur veto multo magis, dum appcllatam Pel-libo{ram,quafi Peftifugam, à rulbcis apud Cenomanos fibi demonftratam pro Lylimachio etiam recipit.

Pelliboflaliquidem non Lyfimacbium,fed fpccieseft Ranunculi Flammulænomine,fo- Peliibojpt. lio oblongo angufto,amp;: Salicis figurajfloreque Iutco,quæ in pratis frequens repcriturj amp;nbsp;vlce-randi vi prçdita,vclîcas corpori admota breui procuratjViruspcftilctium bubonum aliorlum traheiis,vtluo diximus loco. Ad Lylîmachium conuertimur. Supciantem hoc habetqua-litatemadftriôloriamjVtiamp;Galenusait. Succusjauôlore Diolcoride, vtilis eft adPmguinis reiedioneSjamp;dylèntcriaSjtuminpotUjtum perclyftercminfufus.Fiuxum mulicbrem fiftic inpeflbappolitus.HcrbaiplavuInerariafanguinemcohibctdânguinisqueènanbuseruptio-nesßlbtnaribusindita.Suffita fumo lcrpentcs fugatjamp;mulcas occidit. Quod Plinius lib.xxv.cap.viIi.rcfcrc. Angues,inquit,lugiuntodorem Lylimachiæ. Idem Lylimachium’ flauum faccre capillum Icnbit lib. x x v i.cap.vltimo, quôd verifimile Hores lufeospræ-Ilare pofle.

pv-V RE O huic Pfeudolyfimachiocauliculi bicùbitales, fæpcnumerô complûtes, ra- i, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mofi.ac teretcs: foliaangufta,permarginescrcnata, velutiSalicis:flolculiinfummis vir-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guliSjfiliquis exiguis anteà enatis, infident, raro albicàntes, frequcntiflîmè rubente colore

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eleganter purpureijCx quatuor foliolis,quand oquc anguftioribus, inrerdum latioribus: in H-

liquiscxigualèmina molli,tenuijcandidaquelanugineimplicantur. pro radicibus tenues fi-brx hue illuc repentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Huius amp;nbsp;aha minor eft lpecies,à priore magnitudine fola diftèrens : flolculi verb amp;nbsp;mino- i, res,8c dilutius rubent.

Iuxtafcrobium,foHarum,fluuiorum,riuulorumque margines,aliisquelocis humidis re-H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peritur:

peritur:quandoque tarnen amp;nbsp;jnficcionbusexit,prælcrtim quod latiorîs folij flofem gigiiit. Tota ferè æftate floret.

Lyflmachij fpecies habetur amp;nbsp;àFuchlîoante nos pro Lyfimachiopurpureo defcripta: non eft tarnen leg,timum Lyflrnachium,ledfpurium acPlcudolyflniachium.Qua decauA (aamp; aliis maluitipfum-nornmibus Gefnerus compellare, Epilobion , aut Chamænerion vocitare; f(Z3-igt;\oßiov quidem, quod flos fit Leucoio flnnlis fuper flliquam natus ;

verôàflmilitudinealiqua cum Neriofiue RhododendrojpraelertimaltiusaflurgéSjCuiulq-flosçlatioribusfoliiscompofitusexiguam rofam æmulatur. Idem vcrôamp; Antonianam dici ànonnuliis refert-, led tarnen amp;aliam ait Antonianam eflc,quæ dentium dolori medeatur. Nominatur vero paffim Filius ante patrenijpropterea quod filiquæ appareant prius quàm flos. Cenlêtur etiam àquibuldam Onagraveterum,quæ Oenothera flue Onuris. Dioß corides veto hanc ait elle fruticem prægrandem arboris inftar. Lyflmachium veroiftud purpureum non nifi herba eft,hyemeetiam marcefeens; tan turn abeft, vt frutex flt, aut arborera æîhulari queat.

Cætcrùm vlùm in Medicina cura nullum habeat, vires quoque eiusac temperaraentum cognolcere non contigit : Gefnerus taraen calidara amp;nbsp;flccara fecundo gradu ludicauitefle, atqueexdiuerflsconrtare partibusjnonnullis euidenter adftringentibus; aliisverô raodi-cè abftergentibus.

PSeV D O L YS 1 M AC H I VM puipügt; reura alterum caulcs promit redos, terè bicubitales,quadranguläres,articulatos : folia èflngulis genieuhs bina,ex aduerfolo-cata,oblonga amp;nbsp;acuminata, ad veræ Lyfl-machiae fans accedentia. flofeuh fupcrius verticillatim ambientes caulé conueftiunt, colore eleganti rubentes. fernen haudqua-quam in flliquis,fed in loculis, è quibus flo -res exciderunt, Icquitur exiguum. radix craira,dura,foris nigricans, durâbihs naturae.

Recentiores amp;nbsp;huic Lyflraachio purpu-reo noraen dedêre : pingitur amp;r pro altero Lyflraachio à Matthiolo: Eft verô non minus, quàm prius purpureum, Ipurium quoque ac falfum Lyflmachium, flue Pfeudo-lyflmachium : Apud Belgas plerique J)ar-tijtltcappellant. Falluntur qui proHepato-rio colligunt ; fed multô magis qui ipfum Centaurij Ipeciem elfe rentur.

De facultatibus huius nihil adfercn-dum, quando neque exploratas, neque compertas habeat.

CÆ R VL E I Pfeudolylîmachij rotundi funtcaules,lèlquicubitalcs; folia oblonga vclu-tiLyfîmachiæ, fedarabitu ferrata, amp;nbsp;profundius quidem quàmphrai Plèudolyflma-chij

P R I M Æ 11 B. i ï t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^

chij purpürei, füperna parre virehtîà, ihfe-iiore verô albidiora, quibus caules ramu-lique conueftiuncur : flores in fummis vir-gulis fpicati J ca:rulei, Lauandulæ qiiodam-modo æmulijfedinodoraci, amp;alceriusfigu-raé: quos exigua fequuntur capitula, inqui^ bus lemen minutilfimum. radix muleis fibris Capillata propagines emiteir, quibus latè 1er-pens feiplàm ftirps mulciplicat.

Nalcirurapud Germanos in follîs aquam, recipientibus, vt Gelherus ait. In hortis a.-pud Belgas facilèluxuriat Soli expofitis lo-cis, non omnino ahdis : vmbrolis non proä-citautægrè.

Lylîmachium cæruleum appellant, led tarnen veluti Purpurea amp;: Pleudolyfîraa-chiumqUoddam,quod àflorüm colorecæ-ruleicognomen accepit: NonnuUi Lauan-dulam fylueftrem, lcd parum rede appellant : Veronicam ereâram alq : Gelherus A-nagallidis aquaticæ fpeciem potius dicen-dam exiftimauit, nulla tarnen Anagallidi a-quaticælîmilitudinc affinem.

NVN c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘veniendumflirfes,(juæ M. N. O. P.d«/Ç)^nitiâleshabent: interquas flU'

rtmx0ccurruntinß-equentiinedtcantium'vfurec€pt£,amp; vtilitatem haudexiguamad pi-ntind^s cumndosq^ worboi,non niodavulgareSjPed nbsp;nbsp;difficiles ^confer entes.

quot;XÆ A R R V B 11 genera Diofcoridi duo : Vnu propriè hoc nomine dicitur; quod Sr can-didum ; Alterum Ballote amp;nbsp;Marrubium mgrum vocatur : Sunt ramen amp;nbsp;alia quaz ad Marrubij genus referripoiTunCjVt Alyironjamp; Marrubiu aquatde,dequo Pempcad.4.1ib.p Marrubium propriè didum,complures editquadrangularescauliculos, pedem altos,te-nuique lanuginc albicantes : folia per interualla bina, fubrotunda, rugofa,ambitu incifa, ipfacandicantclanugincpubefcentia. Flolculi innonnihilpungentibusconceptaculisfub-candidicaulemverticillatimper interualla ambiunt. fernen fubrotundum,alpenu{culum-radixfibrofanigricat. Totaherba fuauisamp;gratieftodoris,amp; nonnihil Moichumredolet, prælèrtim hybernismcniîbus.

luxta parictes,vias,lemitas, agrorum margincs, locis negledis, pingui, ac læto folo gignb tur: Omnibus rcgionibus familiare,pro quarum tarnenlituac naturamutationemetiarn fubinde accipit: Creticum liquidem,ac quod apud Marcomannos, amp;nbsp;in Pannonia fuperio-re baudinfrcqucnsoccurrit,multô efteo,quod apud Belgas, Si aliis Germaniæ locis proue-nit,candidiusacodoratius,foliisqucquandoqueanguftioribusacminonbus.

Græci Latini Marrubium: OfficinæPraflîum,amp;quandoque Marrubiifm : Pîéi rique Marrubium caudidum ad diflerentiam Ballotcs appellant. Inter riothas voces amp;nbsp;apud Apuleium cius amp;nbsp;hæc noiriinaextant, lt;^7mTaQjtov, lt;puÂÂÔlt;papîç, fc^/^tiAo'WQchov, Mclittcna,Labconia,amp;: Vlcerariazltalis eft CMarrobio-. Hifpanis MarruuioyMalrubiy qlc Mat-rolbo-. Gcrmanis‘5BetfjârtôOîrt,ÇS)îârobéIJ Belgis»alrouc/Jfêalrueuic/üJitteanöojen: GallisA/^r-Anglisl^ojcfiutiöc: Bohemis3lt;iWwni)f.

Marrubium autem,au6horeGaleno,calidumeftordmclccundo, tertio verb ficcum; amp;nbsp;fleuti guftu amarumeft,itaiccuramp;lienemobftru(ftioneliberans, amp;nbsp;thoracem pulmonem-que expurgans,ac menlespromouens.

Diolcoridesviridium foliorum fuccum,autaridorum cum feminc decoâ:um dari cuni inelle,fcribit lulpinofis,tuffientibus,ac tabelcentibus,craflamquc è pedorc pituitam eiice-re. Non modo autem craflam vifeidamque pituitam,led amp;nbsp;purulenta clîîcacitercxpurgati Vtililfimû idcirco omnibus tabidis,ac purulentaexpuentibus, ft modo abflt,prælèrtimcum tenui deftillatione, febris. Apud Paulum Æginetam ex Marrubio Corapofitio traditur,ta« belcentibus,ac purulenta expuentibiis vnieè,lingulariter ,acmirifice vtilis.

Iamdaturamp; Marrubium mulieribus à partu nonpurgatis,vtmcnlGs amp;:lecundaseuocet; y tile bis qui venena hauferunt, aut à lèrpcntibus demorfi funt. folia cum mclle fordidis vlceribus repurgandis admouentur : Pterygia amp;: nomas liftunt.

SucGUS è foliisexpteirus,amp; in foie denlàtus,ad eadem pollet: cum vino verb Si mclle ïlli-tusoculorum claritatem adiuuat: per nares aurigincm purgat, ad aurium inuetcratos do-loresinftillatur, autcum rofaceo, Diolcorides.

fia Galenononpro Marrubij fpccie.led pro Alyftb baberctur: Eftetenimtota facie Marrubio fimile.multicaulcquoque, led folia eius mia nora,Crifpiora, ampbus incanefcut, amp;nbsp;albidiora^ odore deftituutur. verticilli cauliculos ambientes pungentibus aculeis borrentjè quibus flolcu-liqualcs Marrubij ; at colore excæruleo purpua ralcentcs. fernen veluti Marrubij. radix dura,li-gnofa,multifida.

In bortis fubinde, apud Belgas prælêrtim, le-ritur,lèmineexHifpaniaallato ;vbi nonnulquä fpontègignitur,ac à diligcntilT. C. Glufiorcper-tum eft,amp;: quidem Maio menfe flore ac lèmine prçgnans.

Græcis eft fi^XvosQ^ ô aXuosav. Latinis AlylTum: Nomen autem cxeobabct,qubd mirifioèiuuet deniorfos à canerabido , vt Galenus ait, à quo lib. i.«âe Antidotis in Compofitione Antonini Coi bisdeferibitur verbis: A’^At-oj-ôç Içt ßoTctvmra ’Ttçctiriw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.S,WaV lt;1-

XiivSiti/iiç Toi. a(pcu.^a., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvavi^QV.

id eft; Alyflbs berba eft Marrubio peril mi lis, fed alperior amp;nbsp;magis fpinofa circa orbiculos : florenl fert ad cæruleutn vergentcm.

Hæc rabienti,vt idem vi.de lîmpl. medic, fa-cult.quoque dâta,læpè in totum fanauit. Atque boc ex totius fubftantiæ lîmilitudine cfficit. Di-dum enim eft talem facultatem ex fola pcrcipi cxpenentia,amp;: plane nulla conftare metbodo. Qubd fi quis ad multa experiatur, cognofeet facultatem babere mediocritcrficcificam,amp;:digercntem , cüm boc vt abfterforium nonni-hil etiam obtincat.Hac rationc amp;nbsp;vitiligincra Sô epbelin expurgat : Galenus.

Al I v D à fuperiore Diofeorides AlylTum deferibit. Fruticofa,inquit,berba eft,vnicau-lis, fubalpera, rotundis foliis, frudu dupliciura fcutulorum e;ffigie, in quo fernen qua-Id j dantenus

dantenus latu. Atq; cum hac defcriptione,duduin nobis vifa eft quædam ftirps conueniie vnicaulis, pcdem (plus minus) alta, cuius folia prima amp;nbsp;ante enatumeaulem rotunda,circum verô caulem po-fteriusenatadata quidem, fed rotundis longiora, alpera,amp;vnàcumcaule candicantia: flofeulifur-fumfecundum cauliculos exeuntè luteo palief-centes; poft hos filiquæ planæ, latæ, fubrorundx, albicantesjamp;r non læues;inquibus fernen planum aclatum,veluti Leucoij.radix tenuis ac fibrofa.

Cum florejamp;quidemin hortis Belgij,vifum eft quod delcripfimus, Iulio ac Augufto mêfibus: filiquismox fuccedentibus.

Diolcorides aAt/arot' norainat, non ex coquôd rabiei àcane medeatur^led quod lingultus fedet, * ac tollat. Aoor« fiquidem non modo rabies,lcd

lîngultus; à verbo eft,fingultio. Appella-tur verb idem fpuriisnominibus âan-ichop, qualî breue ac paruum fcutum,àfiliquisnempelcuti exigui formam referentibus ; item amp;nbsp;aKrnffiinv^ etSiffiTüV, /H$v0koujäov.

Reperiunturverö præterhæc amp;:aliaapud Veteres Alyfla: Aetius lib. i, Sideritidem Heraclcam Alyflbn elfe cenfet. Plinius alylfon Rubiæ conge-nerem herbam facit.Sed de bis fuis locisjad Diof

coridis Alyflbn reuertimur. Huius decocl;u,eode au(ftore,fingultusfinefebri potudifcutitJdeelfi-citjli quis earn aut teneat aut odoreturzcum melle tfita vitia cutis in facie,amp; lentigincsemendatzcontufa in edulio,amp;exhibita rabiei canis tne-deri putaturz domibus appenfalalutarisefle creditur,amp; hominibus atque animalibus fafeini amuletumz purpureolinteocircumligata,pecorum morbos abigit.

Al T E R V M Marrubij genus Bailote eftz hçc Marrubio candido fimilis appareret, niflni-gricans,non albida; amp;nbsp;grauis ac ingrati, haudqua-quam verb iucundi odoris elfer, caules illi afliir-gunt complûtes hirfuti, anguloli, foliis circunda-ti jlatis, rugofis, ambitu ferratis, paulb maioribus amp;nbsp;longioribus,quam candidi MarrubijzflolculÜn verticillis fubinde rubent. radix ex fibrisconftat.

Similibus quibus candidum Marrubium locis reperitur, 00 non rarb aridioribus ac minus Ixto folo.-

Grazcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jxtXaM 'zr0«cnot',vtteftaturPli'

niuslib.XXVII. cap. vni.ànonnullisMarrubia-ftrum,aut Marrubium fpuriumzInOftîcinis Pral-fiumfœtiduni z Ab Italis MarrubiaFiro, Marrebio ba^ardo z Ab Hifpanis Marrauio negro-. A Gerrna-nis (Stewart J ant»o:n:Belgis (toartc malruciHe/|hiit'' Itcntie anbo’cn ; Gallis Marrubin noir,Marrubin ftt' ant-.Kn^xs ftpnßlng hojcöcitnb.

Calida ac ficca Ballotcz ac, vt Paulus Ægineta tradit,acris Si abftcrforiçfacultatis.Impoflracum laie canis morfuimedetur, ad quem eins vim effi-caceiii

PEMPTADISPRIMÆ LIB. UIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿt

cacem efle Diofèorides fcribit : folia fub cineribus coda,condylomata repriraunt : purganc amp;nbsp;vlcera fordida; eodem audorc.

Xyf A R R V BI o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stachys eft. cauleshilic à radice exeunt complures,altiores,ge- i,

•^’^-^niculati, acqueè fingulisarcicLilis folia bina fibimutuo oppofita, duriufcula, longiora paulôquàm Marrubij,arqucvnàcumcaulibuscandidiora,molliter hirfutajacfuauiterodo-rata, flores eodem quo Marrubijcaulescinguntmodo,fed colore lutei func,amp; vertieilli anguftiorcs. radix lignofa perennat.

Germ an iæ ac Belgio peregrina hæc Stachys eftj in calidisregionibus inuenitur. Naftitur, inquit Diolcorides,in montibusamp; afpcris.

Præter hanc amp;nbsp;alia à Fuchflo defcriptaeft. caules huius craflî,quadrangulares,duos treTve i. pedes fubinde longi; folia lata, oblonga, incanî, ambitu (errata, vtraque hirfuta, amp;multo quam Marrubij ampliora: flores in verticillis caulem ambientibuspurpurei: lernen rotun-dum amp;nbsp;nigricans; radix dura,amp; fublutei coloris.

Iftud Germanise baud peregrinum eft: locis nonnullis afperis ac incultis prouenit.

Æftiuis menfibus floret;caules fub hyemem intercidunt, fed radix ahquamdiu viuax permanet.

Prior pro légitima Stachy habetur, qusc Græcis limiliter : Officinis, ac paflim in- i. cognita,

Altera cum nomen nullum habeat, Pfeudoftachys, acfpuria Stachys venir appellanda; vera fiquidem non eft : NccSphacelusfquod plerique lufpicati') quoque eft,cuiusTheo-phraftus meminit.

Csetcrum genuina Stachys acris amp;nbsp;amari guftus,tcrtij eft ordinis cxcalefacientium Gale-no.foliorura decodum menftrua pellit potum,amp;: lecundas : auftor Diolcorides.

Elissa quadrangularibus cauhbus,foliislatis,fubnigricantibus,rugolîs,aliquantu-lum afperis,Ballotes limilitudinem referret,nifi minus hirlutae(ret;altior fubinde, amp;

fùauiter odorata. folia fquidcm minus aipcra funt, pauloque longiora, Citrium malum rc^ dolcnc: coronæ aut vcrticilli inftarjCauliculos’ quoquecircundantcalyces,cquibus flofculial-bidi, lemen minucum nigneat. radixfibhsmub tiscommitritur.

In bonis fepe MtlilTacoliturdnfyluiSjacmo-tibuSjVelaliis ncglcâisfpontênata quandoque occurrit. Eü vnoquidem loco odoracior ; nâ ple-rilquc frigidis graueolcntior eft. Scritur autem vtilitcr, vt Plinius lib. xxi. cap. xi i. cii'ca apuni alucaria^quæ bac herba deledantuf, aberran-tcsadfua reuocantur^vt Verg. Georgiconquarto ollcndit:

—hue tu fujfos afperge faporeiy Trita eltphyl/a, amp;■' Cerinthe ignobilegrame». Floret Melilla lunio, lulió, ac Aiigullo: fub byemem tota marcelcit radicc reftibili, quxprimo verc noua folia, atq; inde cauliculos promic, nbsp;nbsp;r

Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/uLtÄilt;tgt;vgt;\Äav, item /z«-

A/reise : Plinio etiam Melittis: Latinis MelilTo- ; phyllum j Apiaftrum amp;nbsp;Citrago. Ab apibus autem, quibushæc grata,nomen habet, quæ Grx-CIS ac uiAiasetj dicuntur: vnde Apiaftri ( VOX Latinis: Olîîcinæ Meliflam appellant.

Plinius inter Melilfophyllon amp;nbsp;Apiaftro d.if- :gt; ferentiam elfe exiftimauit,cum veluti diuerla Melilfopliyllon, ac aluearia ferenda elfe Icribat lib. xxi. cap. xii* Quodamp; manifcfbtis hb. xx.cap. xi. vbiait, A-piaftrum Hyginum quendam MelilTophyllon appcllare, fcdinconfcfladamnatione ellö Venenatum in Sardinia.Sed fefellit Plinium non tarn vocis ambiguitas,quam cum altera ü-milirudo.Melilfopliyllon Apiaftrum eft: Ranunculi Ipeciesin Sardiniavenenata, Apiaftel-lum ab Apuleio vocatur. Appcllatur autem Mclilfi ab '[z'A\\sMeUßa amp;e: Cedronella : à Get' mams ‘5)ïcit|fcnh'aut: à Belgis ^oublie be grein/JlîelifTc: ab Hilpanis orongilijerua ctdretra : à Gallis ab Anglis öaiMiuf.

Melilfopliyllon autem facilitate quidem cxcalfacir,ficcatquc,vt Auicenna ait,ordine fe-eundo.Galcnüs ait,Marrubio fimile elfe facultatc,fedab co pluhmum vinei. Recentior çtas vnàcum Atabibusac MauritanisMedicis fingularitercordiprodclfe,amp;cius alFeiäibusaU-xiliari afHrmat.

Auicenna fiquidcm,libro t)e viribus cordisinlèripto, Melilfam cor, ait,exhilarare,vita-Icsquc fpiritus robotarc. Serapio prætcr hæc Sgt;^ humenti frigidoque ventriculo prodelfe, coiicoäionem promoucre, cerebrique obTlruóhones aperire, anxietudinesque animi Si follicitudincs fugare.

DiofcorideSjMclilfophylli folia cum vino pota, aut appofita prodelfe refert contra iólus phalangiorum,lcorpionum,8lt;:aducrfuscanismorfum:item ad cicndos menfes muliebres in defeffionibus conucnire: dentes dolentes decodo vtiliter collui,atque hoc ipfum dyfen-tericis intundi; aduerfus verb fungorum ftrangulationes folia addito nitro in potu auxiliari: orthopnoicis verb in dclindu : appofita hæc eadem cum fale ftrumas difcuterc, vlcerapur-garc,articulariosquc dolores fedare.

I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Læuis Molucca caules facit complures cubitales, circa quos folia multa,ambitu

profundis incifuris crenata, Melilfophylh lîmihaifupraquæ flores orbiculatim ex amplis, ôc latc patcntibus, veluti acetabulis,cxcunt, colore candidulo, Lamij flonbus limilcs, atta-men paulô minores.

1, nbsp;nbsp;Spinolâ Molucca caulcs Uniiliter multos cubitales promit, eosque ftriaros amp;nbsp;quadran

guläres : folia vti prioris : flores lîmiles, ex acetabufis quoque, fed anguftionbus, oblongio-pbusque,

ïibusque5amp;: eminentes duras,amp; acriter pungentes fpinas ambitu habentibus.

A Moluccis Orientis non ita dudura repertis infulis vtraque nomen habet, in quibus pri-mum repertæcreduntur;Matthiolus(nili nos piâ;urafallat)Læuera Moluccam Gonftanti-nopolitanum Meliflbphyllon appellat.

De facultatibus harum mhil contingit adferre ; lunt tarnen qui affirmant aduerlus vene* na vtiles.

IV D A I c A appellataherba baud omnino reétè affurgit nec tota decumbit, fed in latus ahquantulumcaulicuh eiusdefleàunt, angulofi, ac geniculati,quos circundant ,præ(er-tim fuperiore parte,crebri verticilli afperi, ahquantulum pungentesj è quibus Hofcuh ex-eunt,veluti dilute cærulei,aut rubcntes, vel etiam candidi,rarô lublùtei ; circa quos amp;; folia multa,bina contra fe pofita, longiorajanguftioraque quàm M arrubi), nonnihil crifpa, ambitu crenata,fed quandoque perquam exiguum.raAx è fibris abit.Totaè virore inalbicat herba,ôô fuauiter odorata ad Meliffæ odorem accedit.

In maritimis lnfubriæ,iuxta Apenninos montes; in Narbonenfi Gallia; baud procul Da-nubio in pratis prope Ratifponam ; turn Só albs multis locis occurnt; Arida ac fabulofa ama-re funt qui tradant. Diofeor ides in petrofis prouenire refert.

Recentior ætasberbamappellatludaicam, ôôTetrabil,autTetrahit voce Gallîca ; Ger-manis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis «©libtruijt. Sunt in bac opinione complûtes doéli, quod Diolcoridis

fitSideritis prima,quæHeraclea, ldeft,Herculana cognominatur,cumcuiusdefcriptione fatisrefpondet : foliaflquidem ci longiorafunt quant Marrubio , ad vnius generis Quereus accederenon minus,quant Gbamædryosrepentis poflunt,; Alperitate 1/010, tum ôc oblon-giore forma Saluiae fimiba,præfertim ambitu minus ferrata.

Deferibitur autem Sideritis ex tribus prima à Diofcoridc bis verbis; Sicbipînç, oî J's «çjé-siJeWtii xX«cty,rarótt’é^^i!xXtts;)i'«(7a ^acriM,STnjunxsste? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tS êXsÂicrfpâjta ît

diàvîjiffJTST^'ywvouç' azri^afziaiüç »1 nbsp;nbsp;nbsp;fZGii^ova4,ÔÔC.Sidcritis,ab-

quiHeracleam vocant, folia habet Marrubio fimiba,longiora tarnen, ad Saluiæ,aut Quer-cus accedentia,minora tarnen, Só afpera. caules profert quadrangulares, ac maiores, guftu noniniucundo ,cum quadam adfttiCtrone -, in quibus per inteiuallavetiicilb orbiculares, velutt

Appellarur autem Sideritis, quad ferraria,^ ferro quod Græciscr/J'nepÇjquiaglutinandis centibus ferro fadis vulneribus eonducac.

Cæterùm Eerba ludaica valenter reficcatcn’ facultatcm,ac nónihil cum exterfione adftrii^' gentera obtinet: ad cruenta amp;nbsp;recétia ferro fr davulneraefficacilfima eft. Intcftinorum miccs hac eciam cito pofte curari ferutur. fluO'' rem album mulierum rcprimir. Nee diftimili^ ■ hisDiof.amp;Plinius de Sideritide hac prodidere-Appofttaj inquitille, foEa, vulnera ablque iæ ftammationispericulo iungunt. Plinius,Sideri-tis, air, tan tam viim habet, vt, quamuis recenO gladiatoris vulneriilligäta,fanguinem claudat'

A R DI A c A quadranguläres promit les, craftbs, duros, duos tredve pedes altos» ^oblcui'è,ac ex. nigro rubentes : folianigricanti^' veluti Vrticæ,ma!ora latioraqj multô quaM^f' ^rubij, laciniola, ac profundis incifurisdifled^. calyces dun ac pungentes orbiculatim caules ampleduntur,aquibus flores exeuntex albido purpurci,veluti Lamij,fed minores.lemen pat' uum ac nigricans, plurtmæpro radicibusfibra^ ab vno veluticapite delcendunt. Totaherba graui fatis odore pra:dita,guftu amaricat.

Rudehbus,lapidofts,ac aliis incul tis, ^alpC' ris gaudet:iux ta lepes,amp; veteres muros fubind® inuenitur. In horns nimis facile coalefcit.

Alunioinmultumvfque Autumnû vige^» floret,ac fernen perficit. caules hyeme interci-dunt, radix viuax eft.

Noftraætas Cardiacam nominal : Germant BelgæBertegefpâ: Gai; h ./igripaulme ; Angli gt;îotï)crlîîojte : Bohenai ^’rbCtiîtjf.Sunt qui Mcliflæ Ipeciem faciat.Vi; detur verô amp;: ad Sideritidem Herculanâ referd pofte.Folia liquidem eius maioraquàmMarru--bij,amp;: ad eius Qucrcus accedunt, cuius foliafr cinioftora ,quàm multarumaliarum funtjf^d cum Saluiæ foliisnihil obtinentfimilitudinh'' Habet verb Si orbiculatas vertebras,femenqno nigrum. Non raroad veterum dclcriptiones plures accedunr.

Cæterdm Cardiaca calida ac ficca ordine fr cundo eft,cum expurgandi,adftringendi quoqj facultatc habet. Adcordisaffedus anonnulHs coramendatuqSitantum valere exiftiraatur,vc ab effedu nomen inuenilfe putetur. Fertut conuulftsacquoque refolutis mederi : obftrU-diones vifeeruaperire:ventris tineas ac lubricos interimere; Si puluerem herbæ cum vino exhh bitum non modb vrinam, aut menfes euocare, led Si difficulter paricntibus prodeftc.

Ad cruenta eadem quoq^ laudatur. Medetuf Si quibufdam bourn morbis, à nonnullis rufth cis ea de caufta fubinde expetitur.

Prior inter hortcnles Mentha cauliculos edit quadrangularcs obfcurè rubentes, aliquantu-lum pilolus J quos conueftiunt folia rotunda, marcinefcrrata.faturatocolore virentia; Flol-cull rubentes orbiculatim circum cauliculos nafeuntur veluti Pulcgio. radix obliqué in terra lerpitfibris baud dcjdituta,fubindenouoshinc inde turioncs promeus. Tcta herbafuauiter o^-dorataeftjamp; magisprocumbitquàm afliirgat.

Altera nonnihilhirlùtiscauliculis fubrotun-dis,amp;nigricantibus foliis, radicibus proferpen-tibuSj turn amp;nbsp;odore priorem refert: at flores haudquaquam caulcm ciicundant, lcd in faftb giisramulorum eminent, inexiguas veluti fpi-cas, aut citiiis paniculas digclb.

Tcrtiç folia oblonga ad Salicis formam acce-dunt,fed candidiora,raoniora,ac hirfutioraiflo-res infaftigiiscauliculorum amp;nbsp;in fpicas digefti, licuti Iccundse. fer pit amp;nbsp;hums radix, haud aliter quàm primæ,cuius limijis.

Quartalongifoha quoqucefl,cauliculis,foins, minoribus tarnen, rad ici b use] ne tertise fl' milis, lcd flores hums non in ramulorum falli-giis,lèd per orbiculos indar primæ cauliculos ambiunt,qui diluto colore purpuralcunt.

Ex fylueftnbuseft Méthis vna,quæ Mcntha-ftrum etiam appellatur ,longis, quadrangulari-

bus,pilolîs,acincaniscaulibusha:cluxuriat: folia cuius candida, denlaquelanuginevtrimq} pubefcuntiinramulorum fummo florum eminent paniculæ. radix longa, latè inomnein partem ferpir,fl;irpem facilèmultiplicans.

Huiusverô amp;:fpecies quædarareperiturnon modofoliis,lêd amp;r reliquispartibus minor; cuius folia fubinde partim virent,partim niuis feré in modum albicant.

Seruntur Mentha:,amp;: prsefertim prima à plerifquc in hortis: reperiuntur tamen nonnull-t harum in lyluis,amp;; alibi locis hu mcncibus,prope aquas dccurrentcs,vel etiam ftagnantes.

Florent ac vigent Menthse æilate,hycmc folæ radices reliant: femel fatæ diutinè duranr, ac pertinaciter hærcnt.

Mentha à Græcis iiS'iloa-fJioi; appellatur, amp;fjuvôii : Nomenfuauitasodoris(inquitPlinius lib.xix.cap.viii.)apudGr.rcosmutauit,cùmalioqui Mmthavocaretur; vnde veteresno-ftri nomen declinauerunt: w(îi)ç,lîquidem,fuauis; amp;nbsp;i3ff-/zoç,odor. Officinæ,Itali ac Galh La-tinam Menthse appellationem rctmct:HffpAms^eruahf{eKa,dgt;- OrteUna: GermanisîSJîmiÉÿ! Belgis Jfôunte: AnglisJlBpnte:Bohemis OJîoio.

!• Prima à GermanisSlettlftlf vocatur; à Belgis 25jiipn Öcpflßamp;e; Latine qui interpretari vo-luerit,dixerit Sacram nigricantem.

i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alteram German!fraU|fïgt;ÙnKnC; froufjba(fam/id efl:,Mentham cruciatani:

y. Quinta àDiolcoride fiS’tloa-fj.ûQ ideft, Mentha fylueftris: Latine Menthaftruffl, Plinio audore, appellatur : Officinse Albam Mentham vocitant: Apud Germanos QBilW 59îUttfj:Italis3/efZ'4/4Zz/4rzc4:Hifpanis 3/e/4y?rtf:Anglisi^o?fciBpntc: Bohemis piano^aW» Mentha autem ex tertio ordineeftexcalfacientium, acrcficcantium. Habet, inqiut Ga-lenus,al!quid amari atque acerbi,amp; infirmior eftquàm Calamintha. Mcntliæodor, Plinius ait,mentem excitât,amp; lapor auiditatem in cibis.

Vtilisauteminprimis ventriculoMenthaeft;fingultus,vomitioncs,choieras cdmacidi mali

P E M P T A D I s P R I M Æ L I B. î 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^7

mail punici fucco fiftitj reprimit amp;nbsp;fanguinis reiediones ex oxycrato, vt Galenus, data : Plinius verôjinforbitione.Purgationesfeminarum inhibet,amp;:aduerfus album fluorem earun-dem vtiliffimajquç Icilicet primo loco delcriptaeft;compertum enim eft muleis huiufeemo-di fluoremhuius vnius Mcnthaefrequenti vfufuppreflum. Eadcm frontiauc temporibuSjVC Plinius.admota capitis mulcetdolores:Epiphorisimponitur, amp;: omnibus capitiseruptioni-bus,amp; fedis vitiis: Vlcera in capite infancium mire fanare fercur:auribus cum mullo inftilla-tur.Sumiturcontra Icolopendrasjcorpionesmarinosjamp;ferpentes : cum fale canummorfî-buSapplicatur.Eac coirCjamp; in cafeum denfari(acefcercjaddit Plinius) non patitur ; quare la-dis potionibus additurjiie huius coagulati potu bibentes ftrangulentur. Eadem vi amp;nbsp;generation! relîfterecreditur.cohibendogcnituramdenfari. Refiflere conception! mulicrum genital! ante congrelTum admotam,et!am Diofcohdis eft.

Serpylli^quod, nifi cüitu retineatur, in Mentham tranfît. Huiufmodi auté Sifymbrium à Diolcofi-d!s,amp; nobis delcripto Silÿmbriojhaud parüm dif-fert: Neque enim cultu retineridebet iftud, ne in Mentham degeneret; led cùm tota natura fylue-ftre litjCtiam multa cura, vt hortenfis fiat Metha, nondatur aflèqui.

Silÿmbrium quoqueeft, Cardamine cogno-mento,quod inter Paluftres amp;nbsp;aquatiles Pempt. quarta delcriptum.

Cæterùm Silÿmbrium Menthæ fylueftris fpe-cieSjCalidum ac ficcum facultateeft non minus quàm Mentha:odore veto etiam vehementius.

CÓAendatur ad eadem ,ad quæ Mentha, turn amp;nbsp;ad apum ad velparum iétus. Vfus aute eius in medicina nullus eft,non déficiente Men-thajquæ fuauior ac naturæ humanæ gratior apparet.

CAi aminthæ Diolcorideaudoretresfunt: Vnamontana; AltéraPulegiofîmilis: Tertia Menthaftrocognata.

Montana humilis eft herba,rarô pedis altitudinem excedens,in multas alas dift’ula,furcu-h quadrangulares funt,amp; veluti genicula habentesjè quorum lîngulis bina folia fubrotunda, Ocimi acMelilTophylliminora,tenuiflimalanugine vnàcum coliculis hirfuta,acmodicè incancfeentia,amp; fuauiter odorata.flores fummas exornant virgulas nonnihil purpurafeétes. lemen fuccedit nigricans, radix valdèfibrofa amp;nbsp;reftibilis.

Montesamat,atque in ipfis vmbrofosamp;faxofoscliuos: Icaliæ, Galliæ, amp;nbsp;Hilpaniæcom-plunbuslocisjcùni amp;:alibi reperitur: transferturquoque ad hortos,inquibus féliciter adole-ic!t,3c leipfara facillimè ferit.

Viget æftate,ac ferè toto ann! tempore: à lunio in Autumnum flores, femenque pcrficir. KaÄaptiifd» à Græcisdicitur,quafi elegans aut vtilis Mentha. Latin! nomen feruant. Apu-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leius

leius eciam Mctartrum perpcram vocar, amp;r nomi' na fingulorum inter fe cofundit. Montanam Ca--lamintham Officinæ Calamentum, Sgt;c lubinde Calamcntu moncanum appellat: Galli Calaweni-Ertautcm Calaminthahæcin motibtis proue-niens guftu feruens,amp; acrisjcalida,ac tenui eflèu' tia,{iccaq5 ordine quodammodo, vt Galenus ait; tertio:Tenueshumoresdigerit;cralTosverô exte-nuat, ac incïdit. Proinde intra corpus afitimptaj cümipfaper fe, tucum mclicrato pcrfpicuóeX' calfacitjfudorem cit, omneqj corpus amp;nbsp;digeric exficcat : febrium rigorcs per circuitum repetêtes tollit.quod amp;:prçftat oleû in quo incoda,totocor' pore cû hoc inudo,adhibita fridione baud fegu*'

Decodum eiuspotum vrinascit,menlespcllih amp;nbsp;conceptu elicit; quod amp;nbsp;admota potcft. Rupth» côuulfis,orthopnoæ (Galenus afthmaticis)torini' nibus, ac cholera.’, Diolcoride audore, auxiliatut-Idericis prodell ; vtpote locinoris, ac Cellis oh-ftrudionesaperiens amp;expurgans.

Præfumpta in vino vencnis refilht:pota aut im-politademorlis aferpenteopitulatur; accenlaaut lubftrata ferpcntes fugat.

Suggillata tolht,amp;: atris cicatricibus candoreto reftituit: fed ad talia reccntem magis quam reöC' catara (inquit Galenus)adhibere præftat.

Lumbricos amp;nbsp;afcaridas cum lale amp;nbsp;melle pota enecat: eadem ratione amp;nbsp;auriu vermes fuccusiO' fufus. Plinius fuccumnai'ibusfupinisinftillatuui languinis profluuium fiftere ait : 06 radicem (qu^^ Diofcoridi inutilis ) cu Myrti lemine in palfo pido gargarizatam anginis mederi.IfchiadicisiiP-ponitur;humorem fiquidem ex altoeuocat, Ô6 af-ticulum totumexcallacit.Paulus Æginetaetiâad coxarû dolores ab inlerioribus iniici refcrt : Boo^j. etiam elephaticorumefitataremcdiueft,fi (quod Diof ait) poftea lèrum ladis bibant. Apulcius,fo’ lia, inquit, frequenter commanducatajClephaU' tiacos fanare certura eft.

Componitur autem ex hac Antidotus ab ip^^ nomen habens,à Galeno lib. 4. De fanitate tueda delcripta, quæ non modo maximè digerit, led Si ^irginibus,quibus rauliebrianonfuccedunt,vti' literexhibeturjVacuationibus prçmiftîsjténipor*^ fiquidem lucceflu citra omnem violentiairi aut vllam moleftiam menfes proinouet.

SY L V E s T R I Pulegio oblongi,acfa?penuiuc-ro cubitales furculofi,angulofi,geniculisdiftiO' dijhaudquaquam aifurgentcSjled pluriraapatt® procumbentesexeunt: folia circa hos ad fingul®^ nodulos bina,libi mutuo oppofita,rotundiulcul3gt; maiora,cadidioraq5 quam Pulegij, ac molli lani^' gineincanelcentià. flores Lamijflmiles,fupfafo' lia,coronæ inftar,vti Pulegio,prodeunt,candiduB quidemy fed qui intercurfantibus plurimis notu-

' Nufqham ftequentius quàm in agrisjprasfercim quando vel demeiTa feges eft, vel cum re-quiefcunt:repcriri tarnen Sc alibi contingit locis apnciSjac Soli expolicis,quibusgauder.

Æftiuis menfibusvigetac florethæc Çalamintharlpecics; fub Autumnum colligi poteft.

dici: Latinisverb Nepetam: (Officinæaliam Nepetamappellant) Apuleiuscap.5gt;4. Minthen agrian, Italis Nepetam dici traditiGermanis poUlj: Belgis IßBilüe inunte/ ïuülJC palege: Gallis PouHiotptauagez Italis Nipotella. : Hilpanis T^uada : Bohemisî))Î4rnftâ

Facultate autem amp;nbsp;calida quoque,ac hcca,amp; hæc Calamintlies fpecies eft.

Eadem quæ fuperior præftat.Eft tarnen hæc minus potensquam Montana. Galenus vclu-ti efficaciorem reliquis,Montanam etiam prætulit.

CAtt A R I A herbain altum alTurgit:caulespromitcubito altiorcs,angulofos, ftriatos, t ramofos: folia latajmarginibus crcnata,Mehflbphylli æmula, aut Marrubij limilia, led longiora. Flofculi è dilute luteo inalbefcutjparcim fuperiores virgulas ambiunt,partim ipfö faftigio infpicam autpaniculam digeruntur. radixmultifida conflbraturamp; perennar. Töta herba vna cum fohis ac fiirculis mollis, ac incana lanugine pubefcit, minus quam Mentha-ftrum,odore autem acris,amp;caputferiens:faporferuiduscumamaritudinenonnulla.

Nafeitutcirca margines hortorum ac agrorum,fecusaggercs,fcrobesac vias : humidüra äcvliginofum folum amat: transferturad hortos.

Huius amp;nbsp;alia reperitur fpecies folio longiore anguftioreque,colore verb minus albicante-furculiquoque huius quadranguli;flores verb copiofiores,aG colore èrubro diluto purpureo ad cæruleum inclinantes, exiguis notulis purpureis refperli ; odor huius vehementior, at ûpor acrior.

Recentior ætas herbam appellat Cattariam,’amp; herbam Gatti,ex eo qubd feles(cattos no-jninant) hac vnice deledenturjodoris enim voluptate captæ,huic fæpius lèfc aftficant, ac in

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I k P I V M 11 I S T O R I A

ip(a volutantul, iam amp;nbsp;magna auiditate ramulos folia dcpalcuntur : Officina? Nepetam appellant,fed Ncpetapropriè(vt fcripfimus) Pulcgium eft lylucftre. Catoinlibro De re ru-ftica Feliculæ hetbæ meminit; fit ne Cattaha hæc, vel ab ea dift'cicns, perquirendum. Ger-manislîæc Adljftl muni?: Belgis«Cattcentijt: Flandris jSqJte: \u\\sGattarta, {iwc HcrbagAtta. Hilpanis yeriia Gatcra. Ga\\\sherbe de chat: Anglis €attit( mpiitc:Boliemis focurnijcf.

Temperamentum hare calidum quoque ac ficcum obtinet, quaraliæ Calaminthes ea-dem‘ poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Commendatur ad capitis diiiturniores,ventriculi,amp; vtcri dolores, ac morbos ex pituito* fiscrudisqiiehumoribus,amp;ex flatibusnatos. Ruptisquoque,cxaltodelapfis,acpræcipita-tis,cæfisfuccuscum vino aut hydromelitedatus fubindeconfert. Additur Scad balnea,K infelfus muliebresjin quibusad menfes euocandos facit,amp; ad fcecunditatcm conducit.

MIllefolio fcapi fubindccompluresfupracubiri altitudinemafliirgunt,teretes, duriufculi: circa quos folia quidem oblonga,a latcnbus varié dilTetftajac veluti è pluribus commifla,quorum fingula ad tenuia Coriandri folia accedere pofle apparent ; eminent infummo vmbellæorbiculatæ,latæ,quarum flolculicandidiaut purpurei. radices fibras de-mittunt multas, odore herba eft non molefto, fed mcdicato.

Nalcitur iuxtaaruorum,pratorum ,ac hortorum margines Achillea, atque non rare in ipfis agris foecundo ac reftibili folo:amp;; frequentius quidem quæ albidi eft floris.

Latinis Achillea amp;nbsp;Achillea Sideritisjquod conferenti hanc cum Diolcoridis delcriptione, velluceclariuseft. Inuenithanc (inquitPlinius lib.iy.cap.y.) Achillesdifcipulus Chironis, quæobid Achilleiosvocatur,alij Sideritim,apudnos Millefolium vocant. Sunt tarnen 62 aliæSideritidcs,aliud item Panaccs Heracleion,de quibus alibi. Apuleius varias hums appel-lationes adfcrt,quarum quædam inter nomenclaturas nothas apud Diolcondem quoque extant: vz,p,vpv0ipvÄÄov, (aut/zu£zójuop(pov) ;)(fXtólt;puAAov, ç-amp;icnaTtKii, y^vairrt: Latinis Mihtaris, Supercilium Veneris,Acrum(aut Acorum)fyluaticumiGallisBellßcaitdtui»i,f^igeMiatia:hiC

PEMPTADIS PRIMÆ LIS; ï I t T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOI

'^“JluftiminusßusScranotesChiliopliyllos. Germani'©arbftt appellant, fcÇavffgpoe/ ((^arffvtp/ amp;nbsp;Käufern 6lab(: Belgælt;6ccuxoe: Itali Millefoglto-. }:\\[\^2XÙ.Milhoyaiyeruâ\ Galli fitei/'/e: n gl i parrotoe/tiofc bïcbe: Bohemi

Achillea ante, Galeno audore, facultace Si-deritidibushaudcftdillimilis,abftergens videlicet,amp; raediocritcr frigida,cætcrum adftridione exuperat. Tricacomacruenta vulneraglutinat, èc ab inflammatione tuetur : fangmnem vnde-quaquc profluentem fupprimic. Xtcri profluuia in vellcrc oppohta hftit, tum amp;nbsp;inlèflibus mu-licbnbùsaddita. aluum fluentem cohibec: amp;: ad dyfenterias vtilis in potu alFumpra.

Cornmanducata folia,plerique aiunt, amp;præ-fertim recentia,dentium dolores mulcere-

quot;K /In VS Millefolium cxigua Ifirpsell, vix ^^-*dodrantem alca,cuius Icapos conuelHunt oblonga quidem, fed exiguafoliola, à laten bus tenuiffîmediïrcdainftarpénarum exalisparua-ru auicularûivmbelle in faftigiis rotundç flolcu-loscolore (vc quidem apud Belgasviderecontigit) luteos proferunt. tenues fibræradicesfunt.

Rarius huiufmodi Millefoliurepcritur.-gigni-tur autê pingu i ac læto folo, amp;nbsp;fubmde in pratis.

Stratioten cfle Millefolium,qui Græcèç'©«-TiaTyiç ;MAA0®igt;AÄo5,ipl'a apud Diolcoridem deferi-ptio fatis oftendit: refpondet «Slt;:altitudo ftirpis; conuenitfoliorum forma, in floris colore ambi-guitas quædam occurrit,quem Diof. album de-feribit; avÔ75,ait,AMX.e^«Âlt;iù)£à, vtvulgariahabenc exemplanâ. Andreas autem Lacuna ex veteri codice addir, ö);^e$«dd'efl:,lutei coloris. Recétior ætas Millefolium minus,ac Millefoliûluteum appellat:Officinis ac vulgo incognitum.

Eft verô amp;nbsp;alius Stratiotes cognomento wc-quo inter aquatilcs ftirpes Pemptade quarta.

Facilitate autem Stratiotes Millefolium præ-cer mciiiocrcm frigiditarem, nonnihil quoque adflriâionis habet.

Ad omftia fanguinis profluuia fiflendavaldç vtilis eft; ad rccétia veteraque vlccra folidari-darvulnera quoqueglutinat.Siint verô amp;nbsp;qui ad fiftulas,ait Galenus,vtantur.

Ofyriscfl;: altitudo eins bicubitalis ,vcl al-tior-.color dilute virelces; feapi fine pôtlusvirgæ tenues funt amp;nbsp;rotundçifoliola oblonga,angufta, tenuia veluti Lini : flores exigui,racematimfe-cus folia hærent, herbacei colorisnnde tenui la-, nugine conditum fernen, paruum, ac nigricans, fibvofa radix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....

Plerilquè Græciæ locis fpontè gignitur: apud Italos,tum nbsp;nbsp;alibi in hortis ac viridarjis Icritur,.

ïôi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sn R P iVm h i st o r i æ

i Apud Italos Beluedere: in Græcia modo àzgt;^t/£xç dicitur, voce corriipta tefte Anguillara: olim Latinisquoque Ofyris. Kopgt;t/lt;$«ra,id e(l,lcopæexhacolim fieri folitae, amp;nbsp;nunc plerifquelocis fiunc. Olyridi autem, Galenusinquit, amaraineft qualitas, amp;obftruótiones expcdicnsfaeulcas; quare amp;: in iocinoreconfiftentes obftrudiones adimit. Decodum eius epotum arquatos adiuuare, Diofcorides kribit.

FRvticosa ac cubitalis herba Parietaria eft : cauliculi eiusteretes, leuiterè virore ru-bent: folia Mercurialis,autpotius Ocymimaio-rajacuminata,hirluta: flofeuli minutifrimi:fenié in capitiilis lappaceiscauliculos ambiés alperum, prætercuntium veftitui adhærefcit: radix fubru-bensfibris nonnullis capillatur.

N alcitur luxta muroSjparietes, fepes,in rude-ribus,acfubindein vinetiSjacinipfis mûris.

Parietaria, aut corrupta voce Pari caria vulgô appellatu r,quôd in parietinis excacjacque eadem ex cauffa Muralis à nonnullis : Muraliû vero Plinio ac Cello dicitur:Grçcis eft ell verb amp;nbsp;alia Helxine cognomen to Ciflampe-los. Perdicijnomcnàperdicibusaccepitjquihac fubinde vefeuntur. Diofcorides,PliniuSjamp; Apu-leius Tmp^iviov quoq.appellantidilfercns tarnen ab alnSjdequibuslib.i.huiusPemptadis.Reperitut verb amp;nbsp;Vrceolaris, Vrceolaria, ac Vitraria dida, qubd detergendis vrceolis vitreis polleat : Extat verb amp;nbsp;cius alia nomina, ciirn apud Diolcoride, ac Plinium,tum apud Apuleium,vt,£nlt;Ajpnjç«0‘' xAeia!.i.herculana,o7lt;cit'H , »A//3aeAür,5TOÄva-vvfJLOt^ sAfÎTiç aut Alitis, apteA^li'«, rfCir/VH, à/uopylvn, aOVKOTa^Ç, '\f-U^OVSC)COÇ, iMêAaptTTîAoi' , KtTTetjU.mÂQff àvaTiTst.fjamp;(jov : Germanis vîiô narÇt/ ©art!

^aurfmuc Belgis lamp;arietartc/OIap trugt: Gallis Parietatre-. Hifpanis Terua.delmufO'-

'Cæteriim vis,vt Gal.ait,Parietariæ ineft abftergcndi,amp; leuiter conftringendi cum humi' ditatc fubfrigida. Diofcorides impofîtam fanare ait eryfipelata,condylomata, adufta, incipi' entiaPliygctbla,omnesinflammationes^c oedemata: Succumverb ipfiuscumcerulfa per-mixtum cryfipclatis amp;nbsp;herpetibusvtilitcrillini: cum cerato verb Cyprino authirci feuopo-Locm vu- dagris. Idem affirmât Pliniuslib. 2i.cap.i7.Imponitur,ait,podagriscumcaprino feuocera-«ÿ refiitu- que Cypria; vbi pro cera Cypria,reponcndum cerato Cyprino.

' Addit Diofcorides diuturnas tulTcs buius fucco adiuuari ; contra inflammatastonfilbs gârgarizari, illitumquoque prodclTe laurium item dolores cum rofaceoinfufum Icnire. Recentiores triumvnciarum pondéré fuccum epotum remorantem vrinam citb prouo-carc aiunt; berbæfolia inftarcataplafmatiscum oleo ex amygdalis dulcibus permixta pubb amp;nbsp;dolcntibus locis impofita,calculofis amp;nbsp;vrinæ difficultatc laborantibus,præfidio funt. Sunt qui folia cum vino,amp;quidcm Cretico permifccant ;fed cum oleo amyg. dul. citius dolores fedant.Eaderanonnihilcontufaamp;: confricatarecenti vulneri impofita,amp;fanguinemfup-primunc,amp; vulnus ipfum glutinant, fi triduo non permutata finantur.

PA s T O RI Æ burfx folia initio exeunt oblonga,marginibus profundius incifa, Erucx lî-milia,humi fparfa: ab hiscoliculi tenues fubinde plures afTurgunt in alas quandoquedi-uifijfoliis lîmilibus fed minoribusadnatis,circa quorum faftigiaordinedigefti exigu i fiolcu-li candidijpofthos filiquæparuæ,planæjangulofæ,iuxta pediculum contradiores, burfecu-iufdam

iufdam exiguæ fpccicm refcrentes-, in quibus (èmina. radix oblonga, cadida,non caret fîbris»

Secus viasjocis defertiSjamp; incultis^ac in ruderibus vtplurimum fpontè prouenit:amp;: quandoquemaiord'ubindevero minor amp;c omnino exigua.

y ulgo Paftoria burl’a,vel Pera paftoris; Germanis @V(Ïd/vcl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22gt;ojfcfecnjl

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refrigeransautemtempcramentoacreficcans eftjamp;facultatevaldeadftridoria.

Sanguinem vndequaque ruentem fupprimit, fine fucco aut dccodo eins poto, ßue incä-taplafmatCjbalnco, auc alio quocunque modo adhibita. Medetur amp;nbsp;dyfenceriæ in enema-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te, Cruenta vulnera ad fanitatem perducit : incipientibus inflammationibusyac omnibus

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæreprimiacrefrigeraridcliderantjVtiliter adhibetur.

CAvlicvlvs Perfoliatæ gracilis,teres,amp; glaber, pcde altior, in ramulos diftribuiturî quosfolia fie ambiunt,vt medios ampleâatur acGircnmdent,lata,læuia3glabra,venolai dilute virentiaivmbellæ in faftigiis,è quibus vnàcum foliolis exiguis, flofculi tenues, fublu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tei; lùccedente femine fubnigneante, maiore quàm PulegijT radix vnica, candida, paucis fi-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;briscapillata. ‘

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonnullis locis in aruis, inter fegetes fpontè exit ; nafeitur amp;nbsp;in pratis ac iuxtà agroruni

margincs in Italia,Germaniaamp; Bohemia non infrequens,alibi in hortisferitur. *

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iulio amp;nbsp;Augufto præcipuè floret:ftirps éft ànhua,quæ lèmine perfedo intercidit.

Perfoliatam autPérfoliatumex eo recentioresappellant,quôd coliculi per ipfatranf-cant folia,ipfaque pénétrent: Gêrmanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J: Wertoa^ Belgis; Gallis

Ad hanc veluticongcnereni à nonnullis refèrri contingit, quæ Vaccaria dicitur : alTurgit V/utari^. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc fupra dodrantem teretibusjgeniculatis,glabris ac rotundis virgulis,in alas diuifisjè quo-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum artjculis bina folia oblonga,læuia,acuminata,fibi oppofita, bafi ita coniunda, vt vnita

apparcant: eminent in fingulis virgulis capitula membranisconteda, haud diflimilia Lych-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nidis

nidisfylucftris, fed minora; in quibus fernen pcrficitur nigrum ,fercvti Melanthij, flofeulo antecedence cenui ac rubente. radix in fibras aliquot diuila, Tota herba adeo dilute virer, vt fubalbida videatur.

Vaccariam appellant; Perfoliâtam rubram nominate Gefnerusmaluit: Tamecnemd Valerius Cordus; Hallucinantur qui Giaflum fine IfatidemefTe, auteius aliquam fpecicm iu-dicant, ad tinduram liquidem inutilis, multo minus cæruleo infieit ;quod Ifatis præftat.

Sed ad Perfoliatam redeundum:Modiccealida,paulô verb amplius fîccahæccfl:; vrpote nonnihil araaricansamp;adftringens. Inter casnumeratur,quibus folidandi amp;nbsp;ferruminandi viscft.Daturdccodumaut herbæpuluisrupris,amp;: ex alto delaplis: ad ramiccs inteftinoruin, prxfertini puerorumcommendatur;horum etiam prominentem vmbilicura,recenscun» farina amp;: vino tufajac cataplafmatis modo iiflpofita,reprimit. Strumas etiam hoc modo ad-hibita refoluit.

quot;PS î F F E R T non parûm hæc ab ea Pimpinella,quæ amp;nbsp;Saxifraga,de qua inter vmbellifcras: ■*-^Suntautem huius, duo genera ;Vna minor 3 vtplurimum hortenfis; altera maior tota natura fylueftris.

I. Folia hortenfi oblonga,ex pluribus ad vnum pediculum congefla,quorum fîngulariafub-rotunda,ambitu crenata,nonnihil hirfuta: inter hæc caulis non omnino foliorum viàuus, a-liquantulum fl:riatus;in cuius faftigüs capitula rotunda,quæexiguos flofculos purpureos, deinde angulofa proferunt femina fimul confarda.jadix lubeftlonga. Odore hæc Pimpinella Peponem auc Cucumerem aliquo refert modo.

a. nbsp;nbsp;Sylueftris omnibus partibus maior,folia ampliora maioraque quàm fupcrioris;caulis lon-

gior,fubinde bicubitalis; capitula maiora, obfcurê purpurcfcentia : fernen quoque angülo-fum, amp;nbsp;maius. radixlongior. Hæcautem Pimpinellaodoris gratiadeftituitur.

1. Exit prior Pimpinella quibufdam locis afperis, petrofis §1: montofis, veluti plerifquc ' Boliemiaé,

Sylueftrisprataac paluftrianiagisamatjamp;nonmodôinBcIgiô,fedamp;in Germania,Bo- i. hernia,Pannonia vtraque,amp; in aliis locis frequens.

Pimpinellam liancrccentiores appellat, amp;nbsp;addiiferentiam alterius Sanguiförbam,quam-uis amp;nbsp;feorlim Sanguiiorba nbsp;Sanguinaria nuncupata reperiatur. Gefnerus Peponellam dici

rnaluic, à Peponum ,quern referCj vt diximus, odore : Alij Pampinulam, aut Bipennulam, plerique Solbaftrellam nominant:Gcrmani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jardin/ ^lutfraut/

Cum altera Sidcritide Diolcoridisconuenitjfolium (amp;præfertim minoris^ quodlcripfi- sicUritit niuscxmultisambitu ferratis conflatum,fimile cftTrichomanis,quod ex Filicum ell gene-quoque appellatur : Semen angulofum rotundiuscllamp;dunusquàm Bctæ:rc-fpondent amp;rehqua,ac fimul facultates,vt ex ipfti Sideritidis alterius deferiprione fatis mani-feftum.Aitetenim Diof.banc habere ramulosbicubitales,tenues-, folia Filicisvtrimquepcf raargines diuifa; in fummo virgularum tenues longas apophy fes, in quorum falfigiis glo- ,, bolàcapituladn hisfernen velüti Betæ,lèdrotundiusac durius.

Poteft veràamp;eadem hæccflcjquæàPlinio lib.xxnn. cap.xvii. SiHitiepterisin Perfide tiominari traditur,quoniam hilarenturea.Eandcm amp;nbsp;Protomediâappellat, ac Cafîgnctem, tum amp;nbsp;Dionyfionymphadem,quoniam vino mire conuenit; cui quoque hæc Pimpinella,vt diximus,fuauem gratia confert: Nec répugnâtquod de Sideritidibusalioloco Plinius: Non taroliquidem euenitjVt de eadem ftirpefubdinerentibusnominibus diuerfis locis agatur-, ^uodtunccitius accidit,quando ipfis lcriptoribus ftirpes non fatis notæ funt : veluti Sideri-tidenrPlimonon fatiscognitam fuilTejVel ex eo apparet, quôd nonmfi aliorumde bac lèntentias adferac.

Cxterùm SanguiforbaPimpinellaâutPeponella præter eximiam reficcandiac adftrin-gendi facultatem, réfrigérât quoque mediocriter: Habet verb amp;nbsp;minor fuperficietenus quandam leuiter odoratam Sz temperatam qualitatem,quam in vinuminiedadepomt! hæc nec aridæ herbæ adeft,nec fucco aut decodo communicatur.

Ad vulnera autera Sanguiforbæ vis fîngularis eft (quod de Sideritide altera Diof.) amp;nbsp;à

quamplurimis laudata; ünguinem fupprimit (languiforbse inde nomen accepit) æquè intrô ac foris adhibita.

Dacur aütem vel fuccuSjVel decoâ:um,vel ipfius herba; foliorum aridorum puluis; forin-fecuscontufa imponitur, vel aliis extcrnis remediis admifcecur.Ventrisfluores,etiamdyf-enterias fifties admuliebriaquoque profluuiaplurimum quoqucefficax.

Editurnon infuauiccr in acctariis minor,quibus adhilaritatcm taccrç crcditur, velutiamp; in vinum conielt;äa,cuigratiam quandam incer bibendum conciliât.

i. T)H A L A N G II graminis inftar angufta exeunt folia, è medio herum teres alTurgit fcapu-lus,in ramulos diftributus:floresin quibuscandidi fex foliorum, ftaminibus aliquotcon-coloribus mediis:capitula fucccdunt rotunda,Ochris minora,Lini valuulis limilia, per ma-turitatem in tres partes hæcdehifcuntdèmÂi verb in his nigrum,veluri Melanthij,non per-inde tarnen angulofum. radices tenues amp;: oblongæ non deftituuntur tenuibus fibris.

Alterahuius fpecies iuperiori folds,floribus,{emineamp;: radicibuslimilis,fedcauliculus eius in ramulos nullos diflributus: flores ordine digeftos profert, Antherici fere modo, quem fatis refert.

J. ' Inter Phalangij fpecies à nonnullis quoque refertur Afphodelus minor, quern inter Af-phodelos retinere maluimus,quam Phalangiisannumerare.

In collibus nonnullis accliuibus apud Gallos, amp;nbsp;alibi gignitur baud procul à fluminibus, ac ripis aquarum decurrentium.

Græcis, Latinis Phalangium : anonnullis Phalangites ab effedu: appcllationc verb baud propria Leucacantba; nam ex Acantbôn, flue fpinarumgenere babcrinonpq-teft: ItalisdiciturPA^/^Ät^/^’.

Ellautem Phalangium, öalcno tefte,tenuium partium, amp;:deficcantis facultatis: Huius folia,fernen, ac florem cum vinoepotaauxilio effe contra fcorpionum Sc Pbalangioruin iâuscôi: tormina patientibus fuccurrere,Diof tradit.

PLANTAG INI S generaDiofcorididuojm»' ior,ac minoriPofterior ætas Mediam oblcrua^ uit : Anguftifolia deinde eft amp;quædam : Nee à Plantaginis gencribus aliéna eft licrbaftella di-da; omnes hæradicibus foliatæ. Quæ autemin riuulis,amp; fcrobibus aquas habentibus nafeitur, Plantaginis aquacicae nomine, inter (ui generis alias aquatiles venir requirenda.

Maiori PJantagini ampla, lata, læuiaque funt folia,Betaceisférè lîmilia,lèd tarnen minora,ner-uis diftinda, ac quidem (eptem : inter folia aftur-guntcoliculi pedem alti,rotundi,lentijnccfrangi Faciles, fubinde nonnihil rubcntcs;qui à medio ad faftigium vfque denfts minimis herbaceis flol-culis fpicato ordine, ac deinde exiguis coueftiun-turloculis; in quibus femina parua,colore lor-dentia. radix breuis,fubindedigitalis craftitudi-nisjvel tenuior,candida,multis tenuibus fibris capillatur.

Huius fpecics quædam {picas profert, ex mul' tisferè ac innumerisaliisparuis multipliées.

Item amp;nbsp;alia,cuius breues fpicæ multis adeô • foliis conueftiuntur, vt herbaceum florem, mul- i tiplicis ro{æinftar,denfitatc freqiicntiaque folio- ' rum référant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Minoris Plantaginis angufta funt folia,digi-tum autfelquidigitum Iata,paucioribus ncruisli-rata,nonnihil pilo{a,pcdiculi tcnucs,angulo{ï; fpicæ breuiores,molles:candidi ac lanuginofi flores. radix albicat non abfque frequentibus tcnuiflimis fibris.

Paflim obuiæ Maior ac Minor Plantago:Media in Germania abundc frequens:Angufti-folia repertain mantimis,ac iuxta fluuiorum ripas,quas quandoque falfaac mans alluitvn-da:Quæ multiplici aut foliola {pica Plantagines raræ funt.

Æftatis tempore omnescon{picuæ,atque vnà cum {picis reperiuntur ; hyeme {'olæ reilant radices,haud facile pereuntes.

Plantago Grçcis k’pvlt;)yÂagt;K!Qç,id eft,agni lingua:ite amp;nbsp;apveioç,'zif^^a'ntoç,7isÂtfvlt;ibç^ç,Sgt;C. 5!Âlt;sûe;ç,hoceft,feptineruianominatur:Oftîcinç Latinu feruât nomen:Italis Pfatagine,flan' /4^m:Hifpanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis Ujctl){)je/üJC*

I. Neque aliæ maioris Plantaginis extant appellationcs, nifi qubd quandoque Rubra co-gnominetur.

X. Minor PlantagoTW'Tai'dûe^Çjfiue Quinque-neruia,amp; Lanceola,fiueLanceolata:Germa-nis@ptf3igcrwfgri(§: Gallis LaKceole-, Belgis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribbe: id eft, Çofta canina : Anglis üibbe

4. nbsp;nbsp;Anguftifolia Platago amp;; fuu retinet:Nec videtur hæc diftimilis Serpêtinis,dc quib.infcri’.

PlantagoautéjVt Gal.ait,miftæefttemperaturæ;habetenimquoddâaqueumfrigidu,au-fterum ctia quodda terreum ficcum ac frigidu: Itaque réfrigérât lïmul ac deliccat z.exccflii.

Ad vlcera rebcllia omnia: ad fluxiones ac putredines conuenit, amp;nbsp;ad dyfenterias. fangui-nis profluuia fiftitifinus glutinat, amp;nbsp;alia vlcera,recentia fimul ac vetera : In fumma ficcitatein obtinet morfus expcrtem,amp; frigiditatem quæ non obftupefaciat.

Radix fimiliseft facultaris, nifi qubd ficcior amp;nbsp;minus frigida. Semen fubtilium eft par-tium,amp; minus frigidæfacultatis.

-pellata : folia hums oblonga, angufta, ad-natis verimque appcdicibus ramofa, inftar cer-uini cornu,exigu IS pilis tenuiflimis afperiuicu-la,quæradiantisftclla: m moduin orbiculatiin flrata humi decumbunt.cxit inter h;vc coliculus à medio faftigium vfquc flolculis, deinde Icrninibusgrauidus, mlbir {picarinaioris Plan-taginis,quam proxirac,£ametli minor ac bre-uior,rcfcrt. radix oblonga,tenuis, albida.

Nalcitur locis incultis,aridis, arenolis, (ecus viaÿ In Italia, Germaniavtraque, Gallia, turn amp;nbsp;alibi frequens reperitur. Scritur quandoque in hortis, vbi ampli ter luxuriat.

Matthiolus aliam huius refert fpccieni, di-lutis, extenuatis, angulliflimisque foliis, humi quoque procumbentibus, lapore adftringente: Ipica Plantaginis ac Stellæ herbai: radicc tenui, oblonga,lignolaquc.

Hane in collibus amp;nbsp;fabulofis ait rialci locisj amp;nbsp;quidem in agto Goriticnfi,haud procul à So-titij fluminis ripis?i_obelius quandam minimam adiungit præccdenti fimilem, fed colicu-lisadeö breuibus, vt felquiunbiam non fupe-rent ; quam ait'in alris montiUm iugisin Nar-böfiènli Gallia à fe obleruatani.

liant: funt amp;nbsp;qui Stellariam nuncupent; Stellaria tarnen amp;: Alchymilla à reccntioribusdici-turrcfl Afer Atticus Stellaria.

Dicitur verô Sc Cornu Ccrui,quôd foliis ramofis ipfîuscornu ccruini præ fe fcrat fimilb tudinem : à Belgis vulgó ^ert3ÖO£ijcn/amp;; alicubi lt;6rautnne Sgt;c lt;15rauiniie cruÿt, id eft, Coinitilfe herba:HilpanisGutabelha:Gz\\\s Dentauchien\Gzxvs\2.}\\s (Irai)en|nß,quodilli à Lconharto Fuchlio putaturinditum,quôd Coronopum DiolcoridiselTe ludicaueritjvelutiamp;nonnul-li pofteum âlij.xa^vôn-uç liquidem Cornicis pcdcm,idcft,ijrui^fnfuf; fonat; non tarnen hxc Diolcondis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft. Nequeenim oblonga herbu la, nec vllo modo répit, viticulofis

Goronopusautem lierbaexigua,oblonga3amp;:lèrpens,vti Diofcoridesamp; Plinius teftantur. Atque hanc obcauflam Herba Stella nequaquam pro Coronopo à nobis haberi potuit. coroneptu Quôd fi verô amp;nbsp;fides iconi habenda,quæ in Codice Cælareo reperitur, longiflimè difiê' ctfarte* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Herba Stella à Coronopo eft ; Depingitur enim in hoc Coronopus tcnuibus ac viticu-

lofis caulicuhs,amp; recüruis coruorum pedum digitos referentibus fihquis,vt ipfa figura often-dit.Cçfareaniautem veteris manuferipti codicisfidem nobis afieruitdoclifiimusac diligcn-tilïimus Bernardus Paludanus,qui huiulcemodi Coronopum,qualem icon exprimit,à le vi-fum ac repertum haud longé à Tripoli,amp; ad radices montis Libani nobis coram narrauit.

Suilt tarnen inter reiedaneas Coronopiappellationcs,quænonperperâHcrbæ Stellx conueniuntjVtfunt aj/t/zoroç, lîue Harenaria,aç-g/op, Sanguinaria, arenofaetenim loca amatj rtcllæfiueaftri modo per terram Ipargitur: amp;nbsp;aduerfus languinis quafdam profufiones peru-tilis. Sednominaquædamplunbusftirpibuscommunia haud rarum eft reperiri,fubindc etiam diuerfarum fiirpium voces inter le confunduntur, prælèrtim quæ inter nothas allcri-bunturjVt alibi oftenfum eft.

2,, Alteram herbam MatthiolusSerpentinamvulgôàGoritienfibus appellari refert,acfil-periorisfpeciem elfecxiftimat;quantum verôconueniat cum Anguftifolia Piantagine,aut ab hac différât,confiderandum relinquimus.

Cæteriîm Herba Stella manifeftéadftringens,frigida amp;nbsp;ficca,Plâtagini facultatc accedit-Prodeft Ncphriticis in olcre auteibo fumptajiion tarnen calculum atterensautexpellcs, fed renes debiliores roborans,caloremque eorum contemperans : fanguinis verô ex lus eru-ptiones cohibetetiam ac fiftit,

COrnv Cerui repens ä fuperiore herba diffcrt,moxetenim à radice tenues ramuloÀ; clauicularum inftar promit complûtes,oblongos, in diuerlà tendentes, ac iiumi repentes,neque vnquam à terra felc attollentes;circa quosfoliola oblonga,laciniofa,amp;: adnata ha-bentia,Herbæ Stella: fatis fîmilia.fed minora ac laeuia. flolculi candidi exigui è foliorum fi-nu: leminum conceptacula fubfequuntur paruula, afpera; in duos finus extuberantia. radix tenuis,candida,inaltumdelcendit, ,

Reperitur incultis amp;nbsp;arenofis locis, non rarô lècusvias,ac femitas, in nonnullis aggeribus iuxta Scaldim apud Brabantos frequensj in Galliis quôque non infrequens.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tota

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. 111 I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill

RuelliuSjquilianc ante nos lib.x.cap.64.amp;cap. 134. defcripfitjCornuccruiquoqucappel-lariaiCjamp;Pcdcm Miluinum ColumcIlæelTe fufpicatur,

Ad Coionopi dcicriptioncm acccdere aliquo modo pofle vidcrctur, nifi quern Codex C.Tfarcusexhibec dilFcrens mulcum ab hoc Cornu ccruino elTet,ac manifeftè ollendercc Ic-ginmtim Coronopum haâenus’ fuiflcmcognicum. Qiiam ob caulam Coronopusdici non deber,fed Cornu ceruialtcrum acrepens nominandum : pofleevero amp;. Pfeudocoronopus dici,fl modo hæc appellatio retinenda.

Faculcate autem hæc herba aliquantulum calida ac fee a eft,ad Nafturtij hortcnfis,Vti la-porem,lic adqualitacem acccdcnSjcft tarnen mitior, Sc minuscalida.

Cruda, inquit Ruellius, eftur in acctariis, Sc coda , Sc cum accto manditur. Portulacæ etiam modo lalecondita apud nonnullosleruatur.

Ad Plantaginisgenera referenda quoque videtur, quam dodds. Clufnis pro Holoa ftio dcpingendam curauit : foliis elt hæc angu-ftifoliæ Plantaginis minoribus, anguftioribusj lanugine albida ineanelcentibus, humi pro-cumbentibus; interquæ quini fenivepediculi attollutur, à medio lurfum verfus flolculis exi-guis grauidij iisque Ipicatim digeftis, Sc ex her-baceo colore candicantibus : fucceditin minu-tis valuulis lemen quale Plantaginis^ radix te-nuis,Ionga,amp; lignola.

Inaridis collibus plerilque Hifpaniæregnis exit: Nufquam autem maiorcm autcandidio-rem le oblerualTe C.Clufius refert,quam hand procul Valentia lecus vias.

Martio Sc Aprili illic floret-.in agro Salmati-cenfi Maio demum : In Belgio ac Germania etiam fcrius.

Plantaginëmanguftifoliaalbidam,autHir panienfem forte non abs re quisappellauerir.

Cum Holoftio conucnirec,fi xA;i/lt;5irahuc viticulas haberct; nam alioqui Herbæ Stellæ Sc Serpentinis fatisßmilisac delcriptioni relpon-dens; fed vcluti Hcrbam Stellam legitimurn Coronopum baud elle exiftimauimus, quod non ferpat; ita nec hanc veru m Moloftium eile faeüè admittere poirumus,quiaviriculiscarear.

ynç aç tq/uv efiiJiTbÄatv « 'noyapwi'.tpdA-neç^voTiDi/i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, Holoftiura herba eft exiguagt;

humi incumbens, trium aut quatuor digitorum : folia Sc viticulas habet Coronopo firailia aut Gramini.

Plinius Holoftium fine duritia herbamefle ait,amp; ex aduerfoappellatam à GræcisrEt non foliim ablque duritia Plantaginis hæc Ipecies eft,veriim etiam lanugine fua mollis.

Holoftium autem, Galenoaudore,deficcandi vim habet cum adftridionciquamobrein ad vulncra potui adhibetur,ad quæ folidanda tarn effieax eft, vt vna cum carnibus coda, eas fimulcogat,vt Diof Sc Pliniusreferunt. Abhuiufeemodi facilitate baud aliéna eft hæc albida anguftifolia Plantago,guftu liquidem amp;nbsp;adftringens, Sc reliquis Plantaginibus, vt forma , ita amp;■ potentia, hand diflimilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ quot;'d ’,'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. bi' f -, '■ t ' U ' , i i ’.''3

HVm ILI s amp;exigua hæcherbacft, lpieataPlantaginis fere modo,fed omnibuspartH bus minor,ac tcnuiorifoliola parua^jper^uamangitiïaji^ nbsp;nbsp;quæ c-auliculi afturgunttc-

reces,tenues;quorum faftigio flofeulihérbacci inlid.cnt;inde oblongæ anguibeque {picæ,lçues, eaudisparuorum murium lacis iimiles, fed bre-uiores camen ;inquibus minuciflimum fernen, radix fibns cenuiffimiscapillacur.

Læca amp;nbsp;culca loca amac: incer fegetes non ra-rô , quandoque eciam in pratis ac lècus vias re-pericur.

Belgis jHîuijfni ftccrt,id eft,cauda murina,cau-da mûris,amp; ii^t/o( ôupeè:Ga.llis fonris: AnglisîMob dränge :Germanis o^aufctlt^ foniappellatur. Holoftium quidam exiftimant.' Nobis pro veceribus incognica babédaapparec: Necefteciam Denciculacanis Ruellij.

Temperie refrigerans eft,amp;: nonnihil euffl adftridione reficcans,vc fapor eius oftendic.

PA R V V L A herba eft hæc : foliolaeius exi-gua, laciufcula, minutis Allînes facis fimilia;

pediculi admodum cenues inter liçc ad duarum aut thum vnciarum altitudinem afTurgût: flof-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

culi in apophyfibus candiduli; mox valuulæ,rotundis longiorçsjplanæ,ac paruulsE; in quibus iêmenperexiguum. proradicibuspaucætenuiflîmæ,accapinatæfibraî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

PE M PTA DIS PRIMÆ L I B. I f I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II}

Paronychiam nonnulli hac ætate appellat: verum ac legitimum elfe non conftatjVt enim

Diof. riagpFt/^a: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o/n$iov TTiTi^ajTo cTg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(T« (^üÂÂotç ju.ël(^QV. id eftjParo- parsnjehi»

nychia fi'uticulus cil flmilis Peplojlongitudinc minor/oliis veto maior. At vulgaris Paronychia nee fruricii in modum veluti Peplus afliirgit, nee maiora ei fed minora quàm Peplo funt foliola.

Eft veto amp;nbsp;altera humilisherbula 3 qux nbsp;nbsp;pro Paronychia habetur j cuius exigUa foliola 2,.

incifuris aliquot crenata,graueolentis Rutæ æmulari videntur : afliirgit huic caul) cuius bre-uiSjhaud ablque adnatis èc aiiS; in quarum faftigiis flolculi eandidi 3 calyces poftea paruu-lijin quibus lemen : radix tenuis.

Paronychiam verb funt qui Sriftam eflè, vt diximus3velint : Sed nec hæc delcriptioni fatis relpondct.

De facultatibus autem vel prioris,vel pofterioris nihil compertum adferri poteft.

Polygonum Mas multis tenuibus viticulofisjoblongis, ac crebio articulatis ferpit coli-culis,quos circa folia virentia, longiora, ac anguftiora quam Hypcrici autRuta: Hypchcoi-disjflofculi perquam exigui a geniculis exeunt: fcquuntur femina triangularia. radix tenuis, longa,non ablque fibris, fubinde candidajnonnullislocis fubrubet,

Proueniclocis incultis,viasac femitas late fubinde occupât; non raro amp;nbsp;iuxta riuuloS 1èr-pitîRcperitur verbSrpropelittoramarina;veluti Adriatic! maris3quodIpccioliusamp;am-plioribus foliis: eft amp;: quoddam montanum minimum.

Polygonum femina mari haudquaquam limileeft3 fed citius ad Equifetigenera accedin it rciftos amp;nbsp;manescauliculos promitpedem circiteraltos, veluti Equilcti, led levies, non afpe- : ros3genicuhs quoque frequentibus in fe farlt;ftis,articulatos: folia angufta,veluti Piccas, orbi-

II4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I ». ? 1 V M H 1 ST o R r Æ •

Masomniferèanniteniporeviret, hyemeexcepta,ac (eminafacit: (èd femina nonniâ aeftiuis nieniibusreperitur,amp; quidem rarô.

PriusTreÄüjproraPpey,id eft,Polygonum mas,amp; }(çtXÂiy)VQvLatinis Semina-liSjSanguinaria, à Columella Sanguinalis: In Officinis Ccntumnodia, amp;nbsp;Corrigiola, Polygonum quoque:Apud Apuleium Prolcrpinaca,apud quern amp;variæhuiusreperiunturno-menclaturæ,quæinter nothas referuntur,vt funt ■mÂtgt;yôvitTtv,Kvvo^àÂn,fiç^x.Â^et,aarlt;paÂTov,^ iCÿ’pKÏv»3-ç$v,7ny9nÂ}ç,/uiüp57n'mÂov,Kva7rôcPiov,^ae^6ici, TmSaÄiov : Gcrmani îBrtggra,^ amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant: Belgæ î0eramp;ni)S örajs/bugfent fenop/feruepd grab : Itali Polj/^O'

KO, Coreggiola: Hil'pani Corriola-. Galli Renouee Sgt;L Corrigiole. Bnotgraffe: Bohemi uff awee.

• Alterum Polygonum,0gt;iAy,Polygonum femina,amp; Sanguinalis femina dicitur, ac(vt inter fpunas voces) Seminalis,tametfi feminedeftituatur: Officinisautem vulgo iftud polygonum cognitum non eftjOulla idcirco eius nomina alia vfurpantur.

Sunt verb amp;aliænonnullæ ftirpes,quæ amp;:Polygonaà nonnullis appellantur,àpræfënti Polygono difterentes,vti cap.de Rubia annotatum eft.

Polygonum autem,au(ftoreGaleno,adftrilt;ftonamvim habet: vincitin eo aqueumfrigh dum: fecundi eftordinisrefrigerantium,autetiam in initio tertij.

Succi viscpoti,Diof.ait,fpiflare ac refrigerare.Cruentç excreationi,fanguinisqjrcielt;ftioni prodeft: Item Choleræamp;alui fluoribus : feminarum profluuia cum palTo impolitusfiftit-Dolentibusauribusacpurulentisinftillatur:cum vinoaduerfus ferpentum morftis opitula-tur: cum vino verb amp;nbsp;melle codus ad genitalium vlcera,recentia vulnera,amp; vlceraquæ fcr-punt.Vrinam quoque cir,ac vnnæ ftillicidio medetur.

Polygonofeminæ refrigerandi IpilTandique facultas quoquej adcadem,ad quæ fupe-rius, valet, fed inefficacius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

J Ad Polygoni prioris genus non abs rc refertur,quam Herniariam vulgb appellant, paru» -^^hæc efthcrba,inftar ChamæfycisautPeplidiSjlùpinahumique procurobens ; coliculis tcnuibusvndiquefparfis,quicrebrisgeniculati internodiis {ubrubent,adnatis perquaracxi-guis,veIutiThymi,foliolis: flofeuli minimi,luteoli,autalbidi: fernen perpufillum ,racemo-fum,adebcopiofumacfrequens,vtftngulicoliculieoturgeant. radix in altum defeendit. j

Locis gaudiy: incultis,arenofis; reperitur amp;nbsp;in vliginofis,fed patentibus, amp;nbsp;Soli expofitiî- . Iunio,ac Iulio,necnon Augufto latis frequens.

Herniariam ac Herniolam recentiores ab eftedu appellant : nonnulli Herbam Turcani: A copia fêminis Millegtana dicitur:Gallis Routenet. Plinius Polygonoidis herbæ meminit» quæ alio nomine Clematis eft Ægyptia,amp; ab Hernioladifferens ; polTet tarnen amp;HernioU non abs re Polygonoides appellari.

1. Præter Herniariam verb amp;nbsp;aliud quoddam exiguum à recehtioribus numeratur Polygo-num:palmi,plus minus,altitudine iftud affiurgitjtenues virgula$,crebrb geniculatas,complu-res,

niMA LIB. IIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilf

res,amp;ramo{aspromit,circa quas foliolaangu-fta amp;nbsp;exilia:flolculi è finu foliorum berbacei colons. fibrolà nul IX, ten LI I s amp;nbsp;oblonga. Tota her-ba vna cum cauliculis ac Honbus incanelcit: Germani fnawd appellant.

Sabulofis, ac andis, fed ramen opacis, aut ri-guis gaudet: per cæli humidam conftitutioncm teliciusprouenit.

Herniariaautem infigniter reficcandivim ha-betjamp;jVtcreditur, folidandi ac ferruminandi.

Ad entcrocclas in potu fumpta prxftantilfi-mum ferturefie remedium ,amp; cotnplures hu-iusvfu ab inteftinorum ramice (Herniamvul-gojefiefanitati reftitutos : item amp;pulucrcmex vino lumptum lupprefiam vrinam ciere, amp;: calcules renales comminucrc, eorum cxitum ac defeenfum promouere.

quot;D O T V N D I s,tenuibus,dodrantalibus/ frequentibus, acfoliofis ramulis Plylliutn luxuriat. folia oblonga funt, led angufta, hirfu-taque, ad primæ Cliamæpicyos accedentia: ex alarum faftigiis capitula eminent fquamatini cohærcntiajè quibus Hofeuli albidi,pufilli,lanu-ginofi, vcluti anguftifolite Piantaginis, femine fuccedente nigricantc, relucentc, pulicibuscolore magnitudineque perfimili. radix lubalbida fibriscapillata.

In campis aut incultis locis fubinde Ijjontè exitjlèritur amp;; quandoque: Icmel latum facile aliquot deinde annis recurrit. Pro loci natura non raid lætius,præfertim circa maritima,gigni-tutjalibi minus.

'Pt/AAio»' Græcis; Latinis Pulicaria, (eft tarnen amp;nbsp;Convza quoque Pulicaria) amp;nbsp;berba Pulicaris: In Officinis Pfyllium appellatur : àfimilitudine cum pubcibus nomen accepit,quos fernen referte diximus: Germanis

ftaut: Belgis îôloÿcruyt: Italis FÇtllio-. Hifpanis Zur'^tona,-. Gallis L’herbe des fulces-.Kn'^is too?te.

Semen Pfyllij Galenus ex fecundo refrige-rantium ordine, in buraeâando autemSô relic-cando fymmetrum quodammodo elfe ait. Auicenna infecûdo bumidum ftatuit amp;:frigidum.

Aqua in qua fernen Plylbj qualTatum , fiue agitatum,maceratumquc fuerit,donee lento-rem contraxerit, omnes inflammationes fedat: ardentium febrium calores mitigat: fitim re-ftinguit: in orc detenta afperitates linguæ lenit : Interaneorum ex acrimonia humorum dolorestollit :dyfentcricis,amp; qiiibus inteftina,autveficaexulccrantur,vtilis;vtiliorverô etiam ex femme anteà tofto. Aluum hæc mollit, clemcnterquc lubducit, præfertim fa-charoautlulcboexviolisaddito; velpotiusex infufione frequenti dilute rubentium rofa-rum, quomodoinardentifiimis febnbus vtiliter exhibetur. Verum non nimiscrebrohac muccagine vtedum admonct Serapiojftomachum fiquidem ofiendit,tandcmque frequenti acnimio vfu fubinde fyncope aut anirni deliquiuetiam fuccedit vnacum mortis periculo. quia nimium eius venenofum, vt ait, eft : quod non modo Græci, led amp;: Auicenna tefiatur.

SemciiPfÿllij,auteîus muccago puerorum cnterocclas curat, amp;nbsp;vmbilicos proniîncntcl irapofîca : addito verô amp;nbsp;oleo rolaceo articulorum doloribus, ( ex caufla videlicet calente) parotidibuSjOcdematiSjluxariSjprodeireDiolcoridesicfért.

Muccaginem Icminis Soll expolicani relîccari ac conferuari pofle Serapionis cft.

H Vivs tamctli nullas fpecicsTheopbraftus aut Diofcoridestradidcrint,poftcritastâ' men qualdam obferiiauit.

[. Vnum,quod Srmaius QuinquefoIiurnjCauliculisalTurgitrotundiSjCubitalibuSjac altio ribus:foliis èlingulis pediculiscoliærentibus quinis, oblongis, ambicu protundis incifunS crenacis:floribusin faftigiisramulorumlmcis,aut candicantibus ,vclutiHelianthemididi autPotcntillæ,fugaces quoque nequediutinèconfidentes. radicesfubfuntoblongæ,fenfini attenüatæ, foris nigricantes, interius verô fubrubentes, non abfque tcnuibus fibrisadnatis» Eft auteni iftud Quinquefolium amp;: caule amp;nbsp;foliis(acquidem præcipuc) nonnihil lanugino; fum,hirfutum ac inalbicans.

Plerifque Italiæ amp;nbsp;Galliaî Narbonenfislociscirca ferobium aut agrorum margines exit» In Apennino 80 flore rubens reperiri Lobelius audor eft.

Altefum Quinquefolium humilius cft, folia minora, quinquepartita quoque,quæfupc-riore parte virent, inferiore verô albida, amp;nbsp;lanuginofa vnà cum cauliculis : flolculi plurimï parte lutei. radix teres,oblonga,forinlècus nigricans,intrinfccüs rubens: reficcataquadran-gularis cernitur,veluti de Quinquefolij radice Theophraftus feriptum reliquit.

Vuigare iftud amp;nbsp;Germaniæ,ac Belgio,tum amp;nbsp;alibi cft:Na{citur non raro fecushortoruiil inargincs,agrorum fepimentaac aggefes,aliàs inter herbas.

. Tertium genus tenuibusac viticulofis humiIcrpitcauliculis: folia funt Qu inquefolijal-tcrius,læuia,virentia: flolculi exigui lutei. ptofadicibus tenues fibræ, quas hinc inde pluri-buslocis èviticulisdimittit, qua parte terramcontingunt jquibuslatilTimè lèrpitfeipfuin multiplicans.

Quartum amplitudine foliorum primum æmulatur,quæ fupcrius virent ; fu pina vcro 4, parte albidiora. caulisdodrantaliSjglaber, in cuius faftigio flores vtplurimum gemini, ob-Icurè rubentes: capitulum fuccedit ex feminibus aliquot confarctum, frago fimile, fed ob-Icuriusrubens,ac durum, radix tenuibus fibris hinc inde fparfis lerpit.

Quinquefolia æfl:iuismenflbus,amp;nonrarô Maio vigentac florcnt.Incipitacdcfinit(in-quit Plinius)cum Vite. Legendam radicem Augufto menfe Apulcius tradit.

Grxciselt zTîVTa^uAAov: Qjiinquefolium Latinis: Oflîcinæ modôGræcam jmodoLati-namvocem vlurpant: Dicituramp;5npra:7STêç, flue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auólore Plinio : Extant verb

alix inter Ipurias voces, amp;nbsp;apud Apuleium huius nomenclaturæ, vt TnvTetTvfjiof, cÎktv-AoPj-^döclbasAiPOP, i^jtAA/'^TSiaAoP, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uAo’^ê^AoP, aa-ipciÄTvv, flue alt;r(paA7J0V, TnvTanaivov,

‘Svu/aT7nç:Manus Martis.Germanis fttlgcj^raut/aut^^unffblaÖUBclgislöijffijiiigeramp;rugt: lisÜisCifjijuefogUo : Gallis ^jiintejueille : Hilpanis Cineoen rama-, Anglis«!Eiii£6foIg/amp; ^ijuc pngete Cfaffe.

Quodprimum,magnum Quinquefolium aiionnullis appellatur : poterit verb amp;:illud Ij efle,quodabHipp. lib.Devlceribus commendatur,amp;: altius,aiE,quamnigrum fore;duoita inanifeftc Quinquefoliaoftendens;vnum album,alrerum nigrum. Et herbam Qiiinquefo-lium,ait, (eft autem alba amp;: lanuginofa, amp;nbsp;altior à terra quam nigrum Quinquefolium) in olco tritum dcligato,amp;c.

Alrerum humilius cumnigroHippocratisconuenirepoteft. Sunt autem iftorumduo- x. radices Medicinæ vtiles,reliquorum minimè.

Tertium ferpensautrepensfluelupinum Quinquefolium cfto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.

Quartum anillud flc,quod non modb Plinius Secundus Natur, hiftoriælib.xxv. cap.ix. 4. fed amp;nbsp;Plin.Valer. cap.LX v i.fragagignere referunt,diligentius relinquimus expendendum.

Cæterùmpriorum duorum Quinquefoliorumradices (quarumpotilfimum vfus) vehementer Si tertio quidem ordine, led citra morfum dcflccant ; euidentis enim caloris aut a-crimonix minimum obtinent.

Decodumradicumdentium dolores in ore detentum mitigat: putrefcentia oris vlccra üAic : adtonflllarum. Si alperæ arteriæ inflammationes conducit : contra alui profluuia, Si dyfen-

dyfeiîcenas auxiliatür. Coda cum aceto radix hcrpccas coliibet: drainas difcutit : œdema' ta3amp; aneurifmata reprimit. T encra: radicis luccus contra iocinoris pulmonisque afieâiO' nCs; amp;nbsp;aducrfüsVcncna prodcrt.'

Foliorum luccus aliquot dicbus continuis epotus morbum jait DiofcorideSj fanarere-gium: foliavcrôcum hydromclitc,autdiiuto vinoaccxiguo pipcrecontrafcbriumcircui-tusbibi ; quatuor ramulofum aducrfus quartanas, trium in tcrtianiSjVnius in quotidianis. Quæ vanitatenon carent,vt pleraquealia,qua: non modoapud Diolcohdemjlcdamp;:alibi rcpcriuntur,à quibus libcntcr abftinemus.

Ad Quinquefoliorugenus pcrtinct amp;:Torlt; men tilladiclajiplîs videlicet limilis.caulicU' los promit complureSjtenueSjimbecillcSjlêle non attollcnteSjlcd humicitius accumbcntcs: folia minoraquàm Quinqucfolij,numéro autem plu-ra^lèptcm etcnim fimul cohærcnt,quæamp; ambitu (errata: flolculi lutei font, radix forisnigricans, intcriusrubetjCralTajtubcrolàjac breuis.

In fyluisnalci gaudct, èc opacis: rcperiturnon rarôamp;s in locishcrbofisapncis, lcd minor acte-ncrior.

Tormcntillcc nomen recentiorçtasdeditifunt qui à numéro foliorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septifo-

11 um vocent : Germains SôirtfwiiVtiJ/ rot ßepb WUrtJ.'reliquisnationibus Tûrmefitildicitüt.CïC' diturà pleril'quc Chryfogononefle.

Extat autem apud Dilcoridem breuis admo-dum Chryfogoni dc(criptio,quod 2.it,hcifjusov7iv»gt;' »oPjideftjlruticcmdenlumelle, cuius flos limilis Coronarij Vcrbalci: Tormentilia fruticis modo haudquaquam attollitur;amp; fl Coronarium Vet' bafeum Lychnis eft, Tormentilla quoque non eft huius Verbalci flore : Lychnis liquidem flore rubet, vt alibi oftenfum ; quæ Tormcntillam à Chryfogono differentem eile oftendunt.

Eft autem Tormentillæ radix potenter reliecans,amp; ex corum, quæ tertij funt ordinis,numero,partium tenuium:caliditatis qu.am minimum tenet, adftringentis facultatis particeps.

Poteft autem non modô,quæ Quinquefolij radix,fcd amp;cadcm eflicaciuspræftat.Aduer-fospeftilentes morbos magni eftvfos,fortitereriim putredinibusaduerfatur,amp;fudoresmo-uetjadditur idcirco antidotis amp;nbsp;compolitionibus eo facientibus:fangiiinis vndequaque eru-ptiones eadem fopprimit.Decodum radicis,aut atidæ puluis cum conueniente liquore pro-pinatus,fiftit amp;nbsp;foperfluentia muliebria profluuia, non modo intro fompta, led amp;nbsp;foris,liue in balneo,aut alio quouis adhibita modo. Ventriculum eadem humore madentem roborat, acreficcat:aduerfusaluifluorcs,amp;dyfcntcrias vtiliseft. Datur amp;nbsp;ruptis, ex alto delaplis, quibus fofpicio eft internum aliquod vifous læfum efle.

^VCCEÜVNT nancreliejuacla.ßibtisdeflttutæherb£,ab^.videlfcetS.T. amp;nbsp;V. inctfiénteSi hand fratermißis qua afp nit ate quafiam ipfs coniunguntur\ inter quaa complures ad vulne-ra,rupta,cafusabaltOjdr eiufmodi alia,in frequentifuntvfu, qua dr idcirco Vulneraria vulgo dicuntur.Finem autem ha prima imponunt Pemptadi, dr ad aliarum hifioriai , in cert as clajjes digefiarum, viam fernunt.

^^RAVEOLENTEM hancappellamusaddifferentiamalteriiisHypericoidisRurç.Eft r autem hæc duûm generum; Hoitenfis; amp;nbsp;fylueftris, fiue Montana: hums veroamp; fpe-nonnullæ.

Hortenfisfiue fatiuaRutafrutcx eft ramofuSjfubinde bicuhitalis,velaltior;cuiuscaules lignofi albicanteveftiuntur cortice: furculofiramuli amplius virent: horum folia ex pluribus collefta^inque alas diuifa; circa quas exiguaaliquot,itnpari numero,latiufcula, rotundis longiorafoliola,læuia,ac fubpinguia,colore cæfia,fiue è cæruleo virentia : flolculi in fummis apparent furculis pallide lutei,ex quatuor aliquantulum eoncauis foiiolis commifli ; in qua-rum medio quadrâgulare,rarô quinquanguläre capitulum eminet,totidem loculos,quot an-gulos,continens,ambientibusnonnullis ftaminibus luteis^equibus concolores exigui dependent apices: fernen inloculisgignitur. radix lignofa multis fibrisfirmatur.Grauis auteni admodum odoris, ac acris (aporis hæc Ruta eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sylue-

Sylueftrium Rutarum maiorcs hortenfèm omnibus partibus colore referunt, nili quod lingula fohorum fegmcntaanguftioralint,amp;^ longiora. Harum vna i^iaior ac proccrior: alter» vero minorangurtionbusquc foliis. vtraqueo-dore grauiorjac laporc acrior qiiam horcenlis.

Qriæ veto inter lylucRresac montanas minima elHprænimia foliorum tenuicate fpecicDi ac formamfoliorum Riitæ horcenfis nonrcti-netjfoliola liquidem tcnuilïimè diuifa: color 1 vero candidior ; odor autem amp;: lapot acerriini- | floSjCapitulum vti aliarumjfcd minora.

Satiuain horcis pluribus colitur achabetut: aprica amat amp;: licca, Solique expolica ; ruder» item, al'pera, laceritiamque terrain: cinere nu-tnri, vtPhnius ait,gaudet :fimum liorret, vt fertur.

Sylueftresin montibusreperiuntur, amp;inc2-lidis regionibusjvti Galatia,Cappadociajinn^ nullis ItaliæacHilpaniæ prouinciis,inSaluati' no Goritiæ monte, amp;: alibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

AmicitiaeijinquitPlinius, ciim Fico in tantum,vtnufquâlætiorproueniat, quàm fubhac arbore.Creditur amp;c optima Fico inlitajinferitur autem intra corticem,amp;: circumpofito luto fo-uetur. Diül.amp;: latiuanijquæ iuxta Ficum nafci-tur,in cibos magis admitti feribit: CaulTameX-primit Plutarchus Sympoûacon lib. v. fuauiorem fîquidem ßeri,amp;: fapore mitiorem, qtto“^ quafi participct quandam fici dulcedinem,qua reftinguatur nimia virolâ Rutæ qualius:nÜ* contra Ficus alimentum ad fe rapiens,acrimoniam Rutæ fubtrahat.

n»-)avov Græci nominant; exeo quidem, vti Plutarchus Sympolîaeon ni. feribit, quô^ ob ficcitatera calori mixtam fernen conftringat genitale. Latini Rutam vocant: Apuleius E-, riphionquoque appcllarirefcrt.

Prior line hortcnlis Ruta Germanis amp;nbsp;^i'i)rtVauUn;Belgis ßurjtc amp;nbsp;torjnruijtedr^' li Latinam fcruantnomcnclaturam,vnàcum Officinis:Hilf«niseft Âyuâa-.GâüisJltfedeJ^f' .

Altera lylucftris montana Tr^yavov opetyoi/ nbsp;nbsp;nbsp;d^tov appellatur. Officinis hæc incognit»-

Eft autem Pmta potenter calida ac ficca in tertio^vtriufque qualitatis gradu : Sylueftris VC- ' ro vehementioradquartumaccedit: tenuiumeft partium: flatus difcutit: crafTos, Icntosqn® humores incidit ac digerit.

Vrinam mouet: menfes quoque Rutaducit: foetum mortuum, amp;nbsp;fecund as expellit iff» afTumpta.vel dccodo eius epoto: ad vteri ftrangulatus vel folo olfaófu cohducit.

pZnquot; I CM Vuluas,inquitPlinius lib. xx. cap. xiii. aperit, corrigitque conuerfas illitain melletoto reßuuty^ vcnttc pcdinc (pclt;ftore,exemplariapcrpcram: ) teftium inflammationibusab intermit’’ veneris vl'u cum Lauri foliis impolitaconducit: cruditates difcutit: inflationcs item Ö0 dolores ftomachi veteres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Coda cum aceto Ruta tormina fed at; facitque ad lateris thoracisque dolores, fpiradi di^^ ficultates,ex caufla frigida: ad articulorum,coxendicumlt;^ue cruciatus.

Ad eadem amp;: oleum eius adhibetur,quod ad coli,inteftinorumqi dolores, non modo pet infcriora infufum,fed illitum prodeft. Quod fi verb Oleum iftud,ex eo conficiatur, quod ex femine Lini exprimitur,præftantius etiam fuerit,amp;r ad lienis tumores ac feirros eximiunr-Ad aquam intcrcutem,quam Hypofarcam appellant, cum Ficubus ventri cataplafmaos modo vtilitcrimponiturjacex vino bibitur.

Crudafale condita ac comefta vifus aciem intendit : fubuenit Sr oculorum hebetudi-bus cum fucco Fœniculi,amp;S ruelle adhibica.

PEMPTADIS PRIMÆ LI B. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izi

SuccusRucæ inmalicoriocalfaftusjaunumdolohbus medctur inftillatus : Ignés Geros, herpetesjachores cum ceruflajaceco amp;nbsp;rofaceo fanac.

Rucam fanguinisprofluuia è naribus lifterc impofitam^ aie Diofcoridesjcui nbsp;Plinius ac-

ccditjCÙm tarnen fanguincm cicius prouocarc amp;nbsp;lùa acrimoniaelicere potis lit.

Diolcorides lemen acctabuli menfurafi in vino bibacur,leclialium medicamentorum antidotum elfe feribit.

Probatiir autem contra Aconitum,Ixiam,amp; fungos,fiuc in cibo, fiuc in potu : contra fer-pentumidus:adueifuslcorpionum,aranearum,apum,crabronumjamp; vefparumaculcos.-fuc-CO Rutæ perunâos negant teriri ab his:amp; lèrpentes,fi vratur,nidorem eius effugere. Mulle-læcontralèrpentespugnatura?, Rutam priusedendofcfemuniunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

Coramendaturamp;: aducr lus cams rabidi morfum fuccus acetabuli menfura epotus: foliis verütnciscumlàleamp;:melle,vulncrique impolitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;.

Ha R M A L À inter Rutas fyluellres numè-raturquidem, led tarnen ab ipfis dilFerens eft. à radicc mox complurcs promit cauliculds dodrantales : folia circa hos virentia,variè dilTe-(fta, longiora, anguftioraque qüam fylueftris graueolentis Rutæ: flos candiduseft, quinque-folius;frudlus triangularis, maior quam Gtiuæ Ru tæ ; in quo lemen, radix cralTa, oblonga ni-gricat. Grauem admodum hæc Rutaodorem in calidis fpirat regionibushn frigidioribus,vcl-uti Germaniajfatajminus graucolet.

In Cappadocia,amp;: Galatia,vt Diof ,nalcitur: reperitur verb amp;nonpaucis Hilpania: delertis ac incultis collibus.

Galatia éó Cappadocia jMügt;At?,Moly : nonnullis HarmalazArabibus Harmel: Syris Belafa: Offi-cinis incognita flirps.

Cçterum Harmala calida ac ficca vehementer, amp;nbsp;tertio quidem ordinc jtcnuium item ' partium rcralTos humores attenuat,deflccat, di-• gerit,amp;: vrinam mouet, audor Galenus.

SC A B I o s Æ folia oblonga, lata, hirfuta.a lateribus laciniata, inftar foliorum Erucx ferè : medij inter hæccaulcs alfurgunt teretes, aliquantulum ftriati,cubitales jamp;ipli quoque hirluti: foliis aliquot fimilibus adnatis, fed fen-

minoribus faótisrin fummis tenuibus Virgulis,liue apophylibus eminent flores in vno or-biculo fiue difco,complures fimul farólijquorum circumambientes maiores,medij minores, Vnàcum ftaminibus è cæruleo dilute flue cxlio colore inalbicât.longa radix in altû delçédit.

Altera hüic limilis reperitur omnino paruula, omnibusqj partibusminor, amp;nbsp;vix palmum z. alta-.alioqui tum foliis,tum floribus refpondens. In humidis pratis hanc reperiri quandoqj contingit.

Eft amp;nbsp;mediæ magnitudinis qu2edam,cuius folia oblonga,lata,hirfuta,inalbicant quoque, 3' quàm prions tarnen minora multô,amp; nequaquam laciniata, fed ambitu tantummodo cre-nata: flofeuli inorbiculatis dilcisfiuecalycibus aliarum flmiles. radix longa, tenuisque. In agris macro ac fte rili folo potilflmùm hæc frequentior.

lam amp;nbsp;quarta quædâ eft Scabiofa,fed peregrina Germaniæ ; hui us laciniata,mollia, lanu- 4^ ginofa, pnmæ fimilia folia; caulcsqj non dilTimiles,cubitales, amp;nbsp;folioli: orbiculi quoque diï-corum inftar in faftigiis virgularum membranacea, aliquot aeetabula compleélences, à qui-

I M Æ 11 B. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tàj

bus flofculi candicantes ; quibüs birftitum, mediochterque craffum fenjen fubeft.can-didacraflaque radix vti vulgaris Scabiofæ.

Hums vero amp;nbsp;alia fpccics, lola magnitu- ƒ• dine diHerens, partibus fingulis minor: flores huius ex cæruleo purpurei. Vtraquein Hifpaniis iuxtalèmitas, viarumque margi-nes exit. In Salmaticenli agro obferuatas à diligcntifsi C.Clufio habemus.

Vulgô Scabiolæ nomen accepit : exifti-matur a nonnullis dici gt;nbsp;quod Icabiei nomen eft, herbæ cuiuldam apud Ac-tium. Sic aurem Scabiolà, quæ ab Aëtio Plora,cuiusvftæfumoarborum erucæ mo-huncur nonhabeo, aitHermolaus Barba* ruSjCompercum.

Audor Pandedarum Scabiofam apud Diolcoridem Stœbcn cfle intcrprctacur: Stoeben autem Diofcoridcs.fuaæcate vulgaris noticiæ,nullis noris defcribic; Galenus verôlib. i.de Antidotis;Herba,inquit,quæ-damapud nos inuemtur fruticofa, calida, acris valde, parumper aromata redolens, quam incolæColymbadenamp;: Stœben appellant : ad præfcruanda vina apciflimanh Videtur autem ha:c Stœbe diftbrensab ea, cuius in lib. De medic, facult. meminit, ( quæ eadem cum Diol'. ) liabere etenim banc trad it vim adftringentem motdacita-tis expertem ; qualis valde acris cfl'e nequit.

Tlieophraftus lib. i. ex fruticum numero cam facit, amp;nbsp;folio efte aitcarnofo : lib.

coadiiciendam putauimus,»tvelex haccognofcatur.quam multum Stœbe Sé Scabiofadif-^*^^**'*^ ferant. Atquehuiufccmodi fpmofam Stœben noftraætatc reperirieft in Cypro atque Pe-loponncfojVulgo Morea,planis ac apricis locis : vnde ahdam fecum attulic dodiflimus Bernardus Paludanus ftirpium diligentiflîmus obfèruator.

Prior autem Scabiola in Olficinisnomenretinet,quibus nottflima eft:Gcrmanis Fuchfto i. ôéTragoaudoribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sé @nnîgt;(fraU( : Italorum, Hftpanorum,

Gallorum,Belgarum,ôé Anglorum nomenclaturæad LatinumacGedunt;Boliemis.RaWi4ô.

Eftautem Scabiofacalida quidem acficcafecundoordine fatîs inténfô,adtertiumgra-dum accedcns,Sé partium tenuium. Lentos ac crafTos huniores incîdit,atténuât, Ôé adeon-codioncm perducit.

Pedus Sé pulmonem expurgat: confert aduerfus veterehi tufîîm,rcfpirarionis difficulta-tcmjlaterumdolorcSjôéaliahuiufmodi pedorisvitia. Vrîhaseadem mouet,Sépcrvcficam J3urulenta fùbinde expurgat; vbi videlicet intra corpus abrçeffus alicubi fubftitent; Mcderi Icabieidccodoeiusaliquot diebusbibito,Séfuccovngucntispermixto fertur;aduerfus fer-pentum morfus,5é virulcntorum idus contufam,fupcrpofîtamque, arque afTumptam con-ducere Recent ores etiam affirmant. Succusfumptus fudores mouet ; præfcrtim Theriace addita: Sé peftilcntcs bubones cito difeu tit,fi tempeftiuè,Sé ftatim ipfo initio detur; repeten-dum tarnen rcmcdiura. prodefTe vero aduerfus omnes ctiam pcftilentes febres creditur.

Ad Scabiolæ genus pertinet amp;nbsp;Succifa : huie autem folia flint lata,oblonga vti anguftifo' liæ Plantaginis,fed læuiora, amp;nbsp;haudquaqua net-uofa,ad marginesnonnihil crenata. cauliculipe^ demautcubitum alti,in tres ramulos vt plunmti diftribuütur,eminétibus in finguliSjCapitulisglo-bofisjà quibus flofculi vel albi, vel è cæruleo puf' purei.radix craflajbreuis, ac veluti præmorfa, vel fuccifa,fïbris à latenbus adnatis, quibus firmatur.

luxtafyluasacagroru limites, locis haudcub riSjin pratis quandoque, aut herbofislçtis exiguis colliculis gignitur.

lulio amp;nbsp;Augufto cum flore præcipuc repen-' tut; led amp;nbsp;prius legenda herba, aridæ flquideiö baud infrequens eft V fus.

Morfum Diaboli à præmorfa,vt apparetjiadi' ceappellaturvulgó. nuganturenim luperftitio^ cacodæmonem huiusradicem ,admulcavtileni futuram,inuidere hominibus, ideoque illa mot' fu tollere. Fuchfius Succifam reólius appellate maluit:Germanis efl:c^euffde abbtf,: Belgis©«?^ HcJjS amp;eet:Gallis.3/tf r/ du diuhle-.Kn^is

Amariufcula efl: herba, calido ficcoqs tempC' ramento prædita,ad vtriufque fecundu ordineio intenfum referenda.Aduerlus diuturniores toæ fillarum fauciumq; tumores, qui ad fuppuratio nem ægrè perüeniunt,nulli fccunda: adhærcteiô faucibus pituitam abftérgir,digerit eadem,amp;:fli^' cutit; tumorescjï earumpartium citb tollit,dcco-do in ore fiepius retento aut gargarizato, prxfeï' tim mellisrolacei exiguo addito.

Pofle vero amp;quæcunqueScabio{a,fertur,5i aduerlus idus virulentorum, venena, amp;nbsp;peftilen' tes morbos non minus eflicax : tulam amp;nbsp;impofi* ram peftilentes ètiam bubones dilcutere: tun»^ decodum eius fi bibatur, vteri dolores lenitej flatusque pellcre. •

IA c E Æcognomentonigrx foliaoblonga,la* ta,vtroque margine inciïa, aliquantulum In'quot;' futa: caules foliofi,rotundi,duri, afperi,in alasla* lligiodiuifi, profcrentibus fingulis capitulacO' noide,fquamulis mulris exiguis foris apparent^ bus,veluti floris Cyani ; è quibus pro floribiis eX' eunt ftamina tenuia complurimaconfarda,colO' ris è purpura rubentis, raro albidi. lignofa, dura» obliqua radix,non abfque aliquot fibris.

Inpratis,ac locis herbofis, negligentiusculti^, tum amp;: iuxta fepimenta agrorum ac pratoru fte-; quenter occurrit. Inter vitia pratorum ccnleti potefl:,ab hacetenim boues iumentaabfliU^*-’ nec fœnunijCui admixta, palcuntur.

Recentior artas laceam cognóminat nigtaîf» amp;: nigram quidem ad differentia tricoloris ViO' lxgt;

ïæ,qua: amp;nbsp;lacea. Pleriqtie Matrefillonvoce (vcapparet)corrupca appellant: alijStoebes fpe-ciem faciunt: ad Scabiolas referri poteft. Vidctur quoquea?)t/AAai’5-«;non temerè dici, abfq. foliis fiquidcïtï floseiuseft,ex folisdensè confardis ftaminibusconftansjexcoetenim A-phyllanthesnomen accepit, qiiod cé'tpyAAo:' an-S-oç, id eft,flos abfque foliisexiftat.

Calida eft hæc ac ficca,fed non adeo vc Succda line Mörfus diaböli:commendatur etiam ad faucium, tonftllarumiVuæquc tumoresjveluti Succifa,fed facultate ac potêtiaminor eft;

SVnt verö amp;pluresaliiè, t|uarnm flores foliiscarentes exfolisftaminibusconftant jquae

Phmacaules aradice complures,eosque ramofos,virentes,amp; norihihil angiilofos promit: ï. folia amp;nbsp;à radicibus amp;nbsp;circum ramulos oblonga, ft: vtroque margine profun Jis ac frequenti-busincifuris diuifa,virentia,lxuia, acnonnihil refplendentia. capitula velutilaeeænigræè fquamulis compa(ft:a,aliquantulum afperiora: flores eleganter purpuféos ex mtiltis ftamini-busvti laeexd’cmen glabrum,{uperius vti Cyani barbatulum,fed maius. radix fibrofa eft.

Altera huic ftmilisjlcd caulcs eius breuiores .capitula minora,amp; folia nigriora faturatiusqs z'; virentia; fquamulæ capitulorum alperiores amp;nonnihil fpinolæ, flos pürpureusègt;ftamini-busconfardus.

Tertiæ folia magis incifajfubalbida:capitula non fpinola, flos vt praecedentium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

Chartafoliistenuilfimè difteclis ac laciniatis,prioribusfîmilis,præ{ertim tertiæ : hiiius 4, capitulaexfquamiscomponuntur argenteo Jplcndore reluccntibus: floresetiampurpurei, acveluti aliarum.

Gighuntur fpontè in campis,(ecus vias,prope vites, locis baud cultis, amp;nbsp;quidem in com-pluribus Eüropæ prôuinciis,præfertim calidioribus.

Omnes hætcéfè Aphyllanthes quoque appellari(vt diximus)poflunr, exftaminibus ete-him flores tantummodo confardi foliis deftituuntur. Apud Veteres fl nomen habuerunt, idipfum nobis incognitum ingenue fatemur. Stœbes genera eflè non pofluntjad quam pie-

eo falfi ,quôd Scabiofa putata fueht Stoebe, qüam ab hac difFerentem efle, iam fuperius oftendimus; velüti Sgt;c iftæ funt Àphyllanthes, (pinis omnino carentes.

Ad has verô amp;nbsp;referri pofle videcur, ne^ fortaflîs tcinerè, cuius icon in Cæfareo codice extat Sphæritidis nomine, cuius capitulufli iftorum fimile, nifi quod abique enatis IhuiU' nibus depingatur. Nulla tarnen Sphaeritis à | veteribus delchpta reperitur, ptæter Cuprel' | Û, quæ idcirco hoc nominis obtinuit, quod gal bull eiusfu binde fphçrç modorotundi

Cçterùm Aphyllanthum facultatesincoin-pertæfuntj liec etenim in Medicinx vfum ad-mittuntur, nec ad alimentorura material^ faciunt.

o R D I o cauliculicomplures exeunt âti' . gulolî, articulati, non in al tum alRirgcncoS - led humi procumbentes, ac proferpentes. Fo' ha èhngulis'geniculis bina, rotundis longi^' ra, maiora quàm Chamædryos, ambitu ierra^ ta;quasvnàcum cauliculis mollia, hirluta, iæ albicantia Allium redolent, é linu folioruni rubentes exeunt flofculi, minores quàm mij,alioqui forma haud diffimiles,ramulorutfl partes occupantes fuperiores. radixfibrofafoo terra ferpit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *

Nafoitur locis paluftribus, fecus lcrobes, foiTâS âqusLS habentes:ad hortos tranflatum ■ cis vmbrolîs ac humentibus facilè adolefcit.

lunio ac Iulio flores apparent: Auguft^ menfe legere herbam expedit : hyeme perit^ æftate redit, radice reftibih.

:s,Kbpdiov Græciappellant: Latini nomen tÇ' tincnt;nec alia Officinis nomina.Sunt quiT n-xaginem paluftrem vocant : item amp;nbsp;7701',ab inuentore Mithridate ; Scordij nonn^^^ accepit ab odore Aliij,quod Grçcis citur,amp;: J't'ôosr/zoï'abodoris grauitate : Germa' nis Fattenig: Gallis Scordion: Italis chA' lamandrina ÿalufire.

Calfaciendi ac reficcandi vim habet:fapor^ amarum,acerbum, ac acre quid obtinet, vttÇ' ftatur Galenus.Vifcera interna expurgat: amp;nbsp;fo ; militer vetufta externa vlcera addito melle. * ' f rinam menlès prouocat : crafla amp;nbsp;purulente è pedore cducit: facit ad veterem tuifim, la^' rum dolores ab obftrudione amp;nbsp;frigore natos! præterea amp;nbsp;ad rupta amp;nbsp;conuulfa. Aridum cum -vinodecodumcontra lerpentum moriùs, lethalia venena bibitur. Mifceiur amp;a.ntidotiS' Fertur amp;nbsp;podagricos lenire dolores cum acem aut aqua impofitura : Sunt amp;nbsp;qui affirment crudas carnes inter huius folia incorruptas an* quamdiu feruari pofTe.

SEmpervivi Dioftria(untgenerajMaius,Minus,amp;:tertium,quod Illecebfavoca-tur.Maiorisvnum arborelcensdicitur:alterum Barbæ louis nomen accepit.

Primum maïus Semperuiuum,abore{cens cognominatum, caulem profert cubico altio- i. rem,f'ubinde bicuhitalem,crairum,durum,lignofum,lcntum,amp;r frangi contumacem, in ra-mülos nonnullos diuifum,cortice cralTo carnofo circumueftitum ; foliorumqj quæ deflu-xcruntinferiusquidem veftigiaquædam retinentem,veluti Tithymali Characiæ prirai cau-lis médius vmbellifcrus. folia pinguia,carnofa,fucci plena,pollicis lati longitudine linguis limilia,per margines tenuiflimè crenata,câuliculorum faftigia ambiut, oculi effigiem æmu-lantia. flores ècauliculis enafeunturin multos tenues pediculosdiuifis,tenues,lurei,fl:ellati. fuccedit femé perquâexiguumpediculismarcelcentibus.radixfubeftin propagines diuifa.

Virethæc ftirpsperpetuô,nec hyemisiniuriaiff natiuo folo afficitur, vnde illi ac Semperuiuo nomen.

Proximum Semperuiuum (quod louis barbam vulgô appellant) folia edit terræ ac radici-busproxima,crafla,pinguia,lenti fucci plena,acuminata,denfà,amp; in orbem ad effigiem oculi difpofita,atque huiufmodi orbiculoscompluresproferens,latèac in amplitudine fefè dif-fundit: non rarô amp;: tenues fibrasemittit,quibuslatius lèrpat, atque nouos orbiculos progi-gnat.aflurgit quandoque in medio horum cauliseredus,pedem (plus minus) altus,foliis fen-fim attenuatis coramunitus,in alas quafdam circa faftigium effiuîùs; circa quas flores oblcu-repurpurafeentesordinedigefti.radixfubeft fibrofa.

Huius generis amp;nbsp;alterum quoddâ,cuius orbiculi magnitudinequidemfuperioris refjîon- B. dentjlèdfoliis minoribus,frequentioribus, ac denfioribus ,-fecundüm margines tenuiffimis veluti pilisjinftar mollium fpinularum adnatis. Viret iftud paulô faturatiusxàulis breuionôc floresèluteo pallefcunt.

Eft amp;nbsp;tertium hue referendum, cuius folia in virore candicant, amp;nbsp;ambitu tenuiffimè lêr- C.' para apparent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’

Item amp;:quartum,cuius minores ffint orbiculi:folia veto acuminata,denfiffima,cacumine D» QVfcurèrubentia,lt;5cmarginibushirfuta : flores in breuibuscaulibuseleganterpurpurei.

Ïi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T ï R P I V M H I s T o R T Æ

1. Primuin maius Semperuiuum inplurimis OrientisacGræciæprouinciis, tum amp;nianî Mediterranei infulis, Creta^quîe modô Candia, Rhodo, Zacincho, aliis (ponte natum in £Ediuïn'te(3:is,vetuftispariecibuSjacfimilibusIocisreperitur,necdeftituitureoHilpania,naiii C.CIufio telle,in Lulitaniæ regno crebro occurrit:ahbi in fidilibus alitur. In frigidisac Sc' ptentrioni fubiedisprouinciis,vt in Germania ac Belgio,neclpontè nafcitür,nec ftudiosè,âC diligentius excuRum diutinè durât,fed cæli inclementia, achyerais nimio rigoreextiO' guitur.

a. Alterum non modo Italiæ, verùm amp;nbsp;Galliæ, Germanise, Bohemiæ, ac Belgio fatiseft familiare.Locisin montibus pctrolis,veteribus muris,ac ædificicrum vetuftis prælêrtim cedis gaùdet. Variât autem huiusforma pro foli genio:quibufdam liquidem locis anguftiora, mf noraqj fed plura,vnius orbiculi 1 unt folia: aliispauciora, craffiora, latioraqj. virent amp;nbsp;làtura-, tiusalicubi: alibi verôdilutius.Nam quasdelcripfimüs nonvnoloco,fedfitu diflèrentibiiS gignuntur ; lias autem inelegantilTimum hortum Clarifs. Iohannis Aijckholtzij DodoriS Medici ac profeflbris Viennenfis tranllatas,quandoque videre contigit.

1. Primoannitemporemoxpoft hybernum Solftitium Semperuiuum,quod arborefeens cognominatur,in Lulitania floret.

a. Alteriuscaulisfloriferus poft Solftitium æftiuum,lubinde circa Auguftum menlêm dC' mum afliirgitjfcd Aprili.poft vernum videlicet æquinodium, inter folia tenues hinc exeuni fîbrç orbiculorum rudimenta proferentes,quibus tandem adaudis feipfam in complûtes of-biculos multiplieat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

I. nbsp;nbsp;nbsp;Ptimum liaud dubiè Diof eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^éjapd eft, Semperuiüu magnum,aut Sedu maius:

Apuleius Vitalem ac Semperflorium appellat. Dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çipytiJ))ov, à/Sa^fiç.

i.. Alterum vulgô,ac in Olïicinis louis barba:Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïgt;onôftbaer:Belgiî

î©onôtrbaect:Hollandisl^upfloocfi:Gallis loubarbe-. IxAisSempreuiuo maggiere-. Hilpanis

Anglisl^onftdiliKBoherais^eircff. Cotyledonem alteram Diof.eflc nonpauci exiftimant: nos maluimus inter Semptruiuaretinere,nam amp;pcrpetuô viretaevi-gétjhyemisque iniuria non facile afficitur.

Acizoa,fiue Sciliperuiua maioratefrigerandi vim obtinent,amp;:quidem tertio gradu : àc' fiecantverô eadem,fed leuiter,abundante in eiselTentiaaquea. Profunt ad eryfipelata,hcr-petas,amp; à fluxione natas,vt Gal.ait,inflammationeSiamp;:quidem oculorum, vt Diofeorides, cpiphoris,inquitPliniusjmedenturfolia impofita,velfuccus inundus. Confèrunt vero6i ad ambufta,amp; podagras per lè,vel cum polenta impofita. Dari diarrhœa laborantibus Diof-coridis eft;amp;tereteslumbricos cum vinopota excutere. Succus in pelTo fubditus mulic-bres excaulfa calida fluxiones fiftit: folia in ardentibustebribus in ore retenta fi ci mfedat.

Primumhorumexiguaeftherbula,multis tenuibus pediculisliurai repens,quoî complurimacraira,fueculenta,parua,oblonga,acuminatafoliaconueftiunt,èviridiadcærU' leüm inclinantiai fürgunt inter hæc coliculi palmum alti,faftigio veluti vmbellarh promen-tcsjatque iri hisflofculosluteos.fubeftfibrofaradix.

X. Alterum minus Semperuiuum amp;nbsp;parut quoque eft ftirps,plures producenscaüliculostc-nues,palmlim rarô excedentes-in quorum faftigiis, in laxioribus exiguis vmbellis, fiofeuli forma prsecedentis ; fed albidi amp;nbsp;aliqüanto minores : folia circa cauliculos pauca, parui quidem, fed oblonga, rCtulà, amp;nbsp;teretia, Tritici granis maiora, nucleis è ftrobilis nucuin pinearum rcpurgatisaliquantominora,alioquihauddilfimilia,quæ fubindevnà cum cauli-cuiis fubrubent. radix in terræ fuperficie lèrpens, fibras tenues deorfum demittit.

X. Alterum paflim in veteribus mûris ; circa aggeres , fepimenta agrorum, locis apricis exit.

ï. nbsp;nbsp;nbsp;Minus genus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcis : Latinis Sedum amp;nbsp;Semperuiuum minus appellatur:

à nonnullis/Spywoi'ôêojSe/Tior, Ceraunia J Vitalis: Germanis fitpn îgt;OJîbtrblt;lcr/amp; fUjiH IVUrQ: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Semperuiuo minore-. Gallis Tricque Madame: Anglis |^|iâunatgt;anu

Huius alterum genus Officinæ Crafliilam nominant minorem; amp;minorisquidemcognomen addunt,addifterentiam alteriusappellatæ Craflulæ,quæ ex genere eft Telephÿ. Dicitur amp;nbsp;Vermicularis: Italis Pignola^GraneüoCa^amp;L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis 251aîgt;crloofen.

Minora Semperuiua refrigerantem quoque facultatem raaioribus fimilcm obtinent, amp;3d

CU li eius tenues ac breucs : foliola circa hos frequentia, perpufilla, crafra,amp; acuminata, fucci plena: flofculi in fummo eminent paruuli, lutei. fibrofæradiculæ.

In locis petroiis, aridis, amp;nbsp;in veterum muro-rum rimis vbique nafcituripcrpetuô viretjnec tc-merè idcirco inter Semperuiua refertur.

Diofcoridis tertium iftudeft Semperuiuum, qupd à Græcis àvSîïAgip/ûv appel-lari: à Romanis verô lllecebram tradit. Plinius etiam Latinis lllecebram dici teftatur.Eft tamen amp;nbsp;aliaà,yçjLa,S)i. aliudTeAsipioF-.Germani banc ÇÔÎaurpftfftr appellant,amp; fa^tnfreuHf: Galli Paifi d’oifeau-.YtCÏ^^ jBuerpqjer: Angli floue trop/ amp;|îoneôoje.

Sufpicantur tamen nônnulli non efle iftud Diof, tertium Semperuiuum, quôd illi folia defintPortulacæ: SedDiof. hoc non Portulacæ efle folio,fed ad illiuscraffitiem tantum ac-cedere folia refert: 7ra;;^i7T5e5e,ait,Ta ((luhÂaQjLtt to, rîiçeîvS

Acrisautem ac vehementer excalfacienseftherbula ifta. Forisadmotarubificat,veficas cxcitat,ac tandem ex ulcérât.

Strurnas,inquitDiofcû axungiaimpofita dilcutit, Succushuiuscu aceto,velalioliquore «xtraólus vomitum mouet,amp; craflbs, pituitofos,ac biliofos humorcs educit; amp;nbsp;fubinde iraà quartanis,aut aliis diuturniorib. febrib. libérât: aduerfus afsupta venena amp;nbsp;hoc modo cofert.

Te L E p H I I vnius Diof tantumwo^ mentionem fecitzaccedunt verö alia duo fterioris obferuacioni s.

Primum Telephiumcaulesemitcitrotundo^» craiTos, glabros, veluri genicula habentes, radicem fubindc jiibentes : folia fimiliter crau ’ læuia^carnofajiento fucco plena, ambitu lubi*^ leuiter incifa,latiorisfolij,Porculacç maiora;^',^quot; qui baud multum abfimilia, è fingulis artic^* binafibi lilutuöoppofita, caulem alterne ordi^ «conuellientia. Flores in vmbellis ex luteo radix in niulras extubcrac velu ci oblongi^i^ glandes lenfim attenuatas, candidas, fibrisco^ adnatis. .

Altèrum, qtiod Craflulam vulgo vocanc,c^'^' libus fimiliter-cbmpluribus aflurgit toturidis?^^ uibus, fed haudquaquam artieulacis. folia earn®' fa,crafla,lata,amp;: ambitu nonnihil quandoquecr^' nata,minoraquam fuperioris, nullo ordincdig^ i ftazflqlculi autrubent,aut luteifunt, aut ctia ^ I , inalbicant: radix candida, carnofa,acnodolâ' y. * uaxadmodum ftirps eft, vel luto foloimp®*'^ cauliculi diutinè virent, ft fubinde rigeui®^’ etiam augmentum capiun c.

,Tcrtium Telcphium burailiuseft, ac irrin quhni priora : tenueseiuscauliculi plunniapar ftumiprocumbunt: folia quoque minora,

PEMPTADIS PRIMÆ,LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï^T

diofâjècæruleo magis virentia,carnofà,infcrius crebriora,fnpcriqsrariora, inccrtoordine difpofita : flofculi in vmbellis faftigiaoccupantibus èpurpurafcéntecæruleopallenc. radices huius haudnodofejautcuberofæjlèdfibnscapillatæ.

Looa vmbrofà, pctroià, veteres muros, acparietes amant. Oribafius invinéi$‘ -amp;cultis nafci ait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Primurn in HifpaniajCdm amp;nbsp;fuperiore Pannonia fubinde repcritut; nee eo Germania de- i, ftituitur. Ad Rheni enim ripam iuxravinctajocis afpcriSjamp;: pecrofis repertumjab eo^quod in Hifpaniajnullatenus diderens,

AIccrum in Germania vtraque, Gallia, Bohemia, amp;: alibi circa vites, in veteribüs muris, J)arietibus,etiam lureisaccratitiis,fatisfrequens.

Tertiunirariuseft:hortisapud Belgas amp;nbsp;alibi,familiare. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3«

Prinium,quod GræcisT5Aê?/or, Sz äy^ov dicitur, LatinisTclephium amp;nbsp;Semper-uiuüfylueftre,amp; Illecebradcd ab acri amp;excalfaciente Illcccbra,de qua Cap.fuperiore,mnr-tum diifcrt. Sunt amp;: qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine Portulacam lylueftrem appellant: eft tarnen amp;nbsp;alia

Alterum genus Telephij quoqj fpecieseft: Craflulam, amp;nbsp;Cralfulam Fabariam hanc Offi-cinxvocatjacGralTulam maiorem,ad differétiam eius,quæ Cap. de Semperuiuo minore de-feripta eft; ité Sc Fabariâ: Germani îBunî)fraU(/fnabenfrau(/fbjÇjwan^/Sc foÇWCpn: I tali f lt;1^4 Galli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj^fy/f:Belgæ^merüJOjtek/amp;ôf«iftfluctri’- Angli lt;Orppnc.

Tertium genusvt paucis cognitum, ita nee nomen inuenit, nifi quod pleriq; Telephiuni femperuiuum vocent, aliorum enim caulcs hyeme pereunt, radice reftibili ; huius verb Si caulcs Sc folia hyemis inclementiam fuperant.

Diofcorides vitiliginem albam,Galenus vtramque,cum aceto impofitam fanare aitjquod abftergendo præftat;vnde calidam ei facultatem tribuit Galenus, répugnante tarnen gufta.;, cal. »tri-bili qualitate,quæ non modô primum,lcd Sc duo reliqua frigida elTc oftendit: Abftergere au- *«’•• tem poflunt Sc quæ frigida,ft liccitas adfit temperamenti, Sc eftentiæ tenuitas.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r '

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yJDt Cptyledone. Q a.

Cotyledon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cotyledon altera.

Priori CotyIcdoni folia funt longa, carnofa, fucci plena,lçuiajOrbiculata/ambiru nihil autpa-rum crenatajbreui petliculo lui lerè ccntro inlP, dentia^quæaceiabuli figura modicè concauaap-parent,amp; colore virent, aliquando tarnen in na-califolopurpurafcentia. càulis inter hæcafiurgit ■ dodrantali breuior,in alasfubinde ditiifüs,circa quasflofculiexigui albican tes, aut dilute admO' dura purpurei.tuberofàexigui bulbi inftar fub' eft candida radix^ex qua fibræ aliquot depédenc.

In faxis amp;nbsp;veterum adificioru parictibus nafci gaudet:In Hçtruria,acalibi in Italia, in Gallia: Prouincia,fed Sein Britannia ejuoque repcritur, quod tarnen ab Italico nonnihil diffcrens eil.

Virer ac viget pratcipuc hyeme, initio xftatis floret,ac lenien minutilflmum facit,deindc mar-cefeit,radice perenni.

Alterahuiusfpeciesafupcriore forma multii diflert, ad Seinpcruiui fecundi, flue Barbæ louis fimilitudincm inagis accedens : folia eiuscralTa, pinguia,fucculcnta,longiu{cula,amp;s veluti exiguas linguas imitatia,!'rbiculatitcr vt Barbç louis mo

do digcfta.è quorum veluti ccntro tenuispediculus afliirgit,flores proférons albicantes. radi-'Cesfibrofæfunt.

AdCotyledonemà recentioribusrefertur,quod Aeizoon fiueSemperuiuuin ferratum Valerius Cord us appellat: C raflai numefofahuic fuhr, fucci quoque plena, foliola, qua cif-culariambituglobum veluti ocuIiconftitucntes,Barbç louis amp;Cotyledonis alterius modo, inulto tarnen rainora,amp;:vndique ferræ modo minutim incifà ;èquorum medio caulis exit tenuis,rectus,dodrantalis,flofculos cacuminc proférons Craflulæ minoris æmulos,colore fç-piusalbidos abfquc notis, quandocjue rubentibus pundulis diftindos. radicibusfirmarut paucisamp; tenuiflimis.

Quæ Grçcis JMTvAnJ'wi'jLatinis V mbilicus Veneris dicitur,amp;: Acetabülujà nonnullis Herba coxendicum: lacobus Manlius Seatum cæli, amp;Scatellumappellat:Belgis.fîaueIcruijt:Ita-Jis Cupertoiule Omhilic^) di renere-. Gallis EÇcttelles: Hifpanjs Capadc/ia,Scndetes : Inter no-thas appellariones Se hæc extant nomina,id clt, hortus Veneris. 5,«; ouipaAoi, terræ vmbilicus,ç-f;^lt;ç,ç-êp^ôe;)/k

Cotyledon prior humid.r ac fubfrigidÄft fubfl:antiæ,Slt;: cuiufdam obfcurè adflringentis. Réfrigérât , repercutit,abftergit,ac difeutit : âudore Galcno. Inflammationes cryfipelato-das,Si: eryfipciata phlegmonode curat impofita : ad æftuantcm ardore ftomachum vtilis eft* feruntur Sd folia cum radice manducata câlculos confringere,ôc vrinas mouere.

ES T verô Zc præter fuperiores alia Cotyledon,tenues hxc promit viticulas proferpentes, ac fubinde terræadhærefcentes;à quibus folia rotunda,8c aliquantulum acetabuli in mo-dum Icuiter concaua,exiguoqLic pediculo medio fui,vti alterius,infîdcntia,fed plane tenuia, minora,nigrioraque t|uàm légitima: : flofeuli perpufilli, albidi fub foins viîuntur. fibra: tenues pro radicibus (unt.

Paluftribuslocisinuenitur,Slt;:praE(ertim humidioribus,Sdquæfrequentiushybernismen' fibusrigantur.

ymbiheum Veneris Officinæ inférions Germaniæ Dominant : Cotylédon paluftris dici poteft.

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ)

Cotyledön paluftris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft. Errant autcm non parumPharmacopoei,

qui hancloco legitimæ ac vcræCotyledoniS vn-«»lt;»r«w. guento ex Populo nigra aut aliis admifcent.

Càlidaiïl elfe hanc Cotyledonem guftabilis ciusqualitasaliquantulutnacrisortendit. Proin-de non lolùni forma, lcd amp;: facultate ÿâ viribus àvcra diffcrcnsclh

CO P H I A caules promit cubitales ,rotundosj ‘-^dùros: folia verocirca hOsampla, fed tcnuiiïï-mc incomplurimaexigua fègmenta diuifàjAb-finthij tenüifolij haüd multum difîimiliaj fed tarnen tcnuiora,amp;: adCoriandri tenuiflima acce-dentia, colore albida. Flofculi ad füperiores vir-gularum partes ordine digefti gignunturexiguij pallidèlutei; pariiæj tenues, oblongæ fuccedunc nliqüæjin quibus minuta femina fubrubentia. dura,âclighôfa, candidaquedemittitur inaltum radixjnonnullis adhærefcentibus fibris.

In vcceribüs tnacchisjlocis ruderarisjlapidofis, ac non rarô arehoïis, acaliis incultis exit;vbi femel nata lingulis facile recurritannis.

A lunioin Autumnum vfqüe, Siquidem par-ticulatim,floret: lemen interea peifîcit.

Rcccncior ætas Sophiam appellat : Germani ?03dfariK|/@opÇiefraut:Belgisji'ic£njgt:Fàlluntur infigniterqui Setiphium nominant, quod Marini Ablinthij nomen,nam cuin Ablînthiis nihil commune,præter foliorum fimilitudinem quan-dam, habet : fapor facilitas multum differentes funt. Videtur aliquo modo cumThalietro’ conuenirc; refpondet caulis graueolentis Rutæ non dilîimiliSjnec folia répugnant, nifl Corian-drinis forent multo teniuora:pro Thalietro au-tem,alias fuperius ftirpes oftendimus;

Gçterùm facultate Sophia reficcansamp; adftrin-gens efl:,amp;: particeps alicuius frigiditatis,

Semenhuiusaffumptum ventris fluoresflftit: aduerfus dylcnrerias commendatur : languinîs profluuia reprimit;

S Y M P H YT 1 iftius caulis angulofus,craffLis,amp; 1.^ vt Sonchi inanis, ad duos ferècubitosattolli-tur: folia turn à radiceprodeuntia, tum amp;:iuxta caules ampla,longadata, afpera, pungenteque la-nugme, noilnihil hirfuta, attaôfuque pruriginem excitantia, vplgô didæ Boraginis colore amp;nbsp;alpe-ritate làtis limilia ; cæterûm longiora , magna amp;nbsp;acuminata veluti Enulæ campanæ. ex cau-lium alis flores ordine difpofiti apparentoblongi,intuscaui,colorealbidi, aut diluteru-benteSjtaró lutcj; fubfequenté femme nigro. oblonga amp;: craffa radix, fons nigra, interius al-bidà;fuccoglutinofa;inquavisconlifl:itraedica.

Huius altera reperiturfpecies,radicequoque cxtcnusrtigra,intusquc candida,fed tubero- £? fa ; cuius folia minora; caules breuiores; flores fubinde lutei.

RiguosfeceffuSjlæta amp;nbsp;pinguia prataamat Symphytum, necab hoftisabhorret, acaliis humentibus locis.

lunioae lulio raefibus flores in vigore funt: radix quouisanni tepore comode legi poteft.

Græci apJ?cllantj item amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L«atini Symphytum amp;nbsp;Solidaginem : Ôfficina!

Con{olidammaiorcm,amp; Symphytum maiusjScribonius Largus Inulam rufticamjamp;s Aluni GalliGam,alij Ofteocollon:Germaniscbwartjwiw^/ » WUr{^/‘®finwdkn: Belgis WariUJCijtclf:ItaIisClt;j»/ô/zzs'4w?4^^/tfre: Hifpanis A’wfZzóz matore Conpielda maiorr. Q‘2\\\'iConÇjre amp;nbsp;oreille d'af^e-. Anglis Ccuftcij: Bohemis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Superatautem in Symphyti radiéefrigida tcmpcvics;{èd tarnen exiguajadefthumiditaS vilcola,ac glutinans: Hæcnequaquampruritumexeitat,nec guftu acris aut mordaxjfe^^ aTivtoçiiue exqualis,amp; qualitatisguftabilisexpers; tantiim abeft vtcum Scillæ acri vifcidicntc huius humiditaslcntaac glutinolaconferri queat. folia pruritum excitare poffunt, noncali- . ditate aut acrimonia,fed alperitate fua,vflam (cripiimuSj minus tarnen quàm Vi ticæ.

Ad multaradix vtiliseft ;vulnera Sgt;c entcrocelas reeentes impofita fanat: ad languinis cum tuflî fputationem acprofufionem,amp; contra pulmonis vlceramultum prodeft,

Paratur in hune vfum ÖL ex ea Serapium,quod iànguinis fluorés liRit : recentia pulmonis vlcera confolidat: tuflim fedat; febnum calorescontcmperat : humorum dcfluentium acti-moniamretundit; cuius dcfcriptio hæceft.

Çi. Radicum Symphyti maiotis vnciasduaSjdulcisradicisvnciam vnam,foliorumtul-txs^m^hy. filaginisvnàcum radicibus manipules duos,nuclcorum nucum pinearum lcfquiunciam,Zi- t' zipha XX. feminismaluædrachmasduas,capitum papauerisdrachmara vnam, fiat decodin I in aqua quantum fatis eft ad libram vnam:Colato addantur facchari amp;lnellis albilTunoruin | fingulorumvnciælèx, amp;fiatScrapiumpcrfeftc decoRum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

Eadem quoque radix renum vlcera etiam diuturna curat, amp;nbsp;proflucntepi ex hisfangui' nemfiftit: turn amp;:fuperflucntesquoque muliebres purgationcs fupprimit ,fivcl decoûum cius bibatur,vel ipfa eu facharo, aut melle códita,finguliscotinuis aliquot diebus afliimatur.

Ad omniumquoq; reliquorum vifcerum,ac internarum partium læfioncs, amp;nbsp;ad ruptaV' nicècommendatur. Tanta autem confohdandi huius viseft,vtvnacumcarnibuscrudisin partes concifiscoRa,eas fimul cogat ac vniat. Aduerfus etiam fedis inflammationes condu-cit,amp;: nimium profluentes hæmorrhoidesimpofita reprimic,

quot;D E F E R T iftud Symphytum fatisantecedés hue maius Syraphytum/edcauleseius bre-uiorcs,dodrancalestantum: folia minora/afpcra, hirfutajin quibus vtplurimum albicantesapparent exiguæ maculæ ; quanquam amp;: abfqs ma-culis nonnullis videntur locis: Hores forma baud diflimilesjtubri initio, hiantes verb ac patentes è ) cæruleo purpUrci. nigricans radix dura eft gt;nbsp;pet obJiquumde{cenditgt;Hbrisadhærentibus conco-loribus.

Loca amat opaca,amp; riguos traflus. Reperitur amp;nbsp;in collibus vmbrofis; amp;nbsp;in Bohemia quidc fo* bis baud maculatis: In bortisfacile adolefcit.

Pulmonariam amp;nbsp;Pulmonalem Herbarij ap-pellant.-Cordus Symphytum lylucftrcjcdm verb aliud fylueftre i'ua natura fit, rcftius Symphytum maculofum autmacuîatû dici poterit: Ger* manis «ilingcjifraut : Belgis lt;©nfcr bjoutoennreW fruÿt/amp; ÎLongcîicriiÿt ; DiflcrtnonparumàPul* monariajde àua inter Mulei genera.

Cetenî m facultatc hoc Symphytu m priori rc-fpondcretji radix huiusvilcofajverirm quando-quidem dura ac lignolâ,Hccior bumsqualitas magis adftringens.

Foliorum inolcribus vfus eft. Putantur verb amp;ad Pulmonis vitiaac vlcera huius quoque radices conferre , amp;idem, quod maioris Symphy-ri pofle.

Tgt; V G y L Æ folia funt latiulcula , oblonga, -^maioraquam Origani, mollia,ambitunon-nihil incilàjamp;inferiorc parte, in laxofis quidemt amp;apricis,aliquatcnus purpurafcetia.caulesqua-drangularcs, modicè hirfuti, inancs, geminatis, exque aduerfo poHtis foliiscoueftiuntur -, amp;nbsp;parrim bumidecumbenteslerpunt;partim veroaf-furgentes fupra dodrantem artolluntur. Hores holce pone folia ambiut amp;nbsp;faftigium petunt colore Arulei.radices multis fibris conftanr.

Saxofis,non rarb quoque humidioribus ;fre-quentiusapricisamp;:apertis,quam opacis locis gi-gnitur: rrâHata ad hortos luxuriat: compluribus rcgionibusHimiliaris.

Interappcllatas Solidagincs Hue Confolidas àrccentioribusnumeratur : Confolida media à quibuldam horumdicitur:Çermaniseft

©olDe gunt^CbBclgis ^fjifercc«4us.rctti:Ofr. ficinisnoftraribus Bugula: Ruellius B.uglum no-minari à Gallisrefert: Matthiolus Labretinamgt; amp;nbsp;à Senenlibus Morandola dici aUiftor eft,. Sunt qui exiftiment Symphyti illud genuj elfç, quöd. àDiof^n^azovcognominatur.Verùni hi.nonpad rum falluntur. Symphytum Hquidem petræum ramulos tenues habet Origani Hmilcs : capitula

verôveluti Thymi,lignofum acödoratumeft . atralisquidemnóeft Bugula,qux nee lignofa,nec odorata,amp;: caules promit differentes ab Origani,capitula nequaquam habet Thymi æmula.

Cahdi temperamenti admodum exigui particeps eft: reficcat verb manifeftc cum nonul-ia adftriiäione.Commendatur ad difrupta,fraäa, conuulfa, cæfaque ; idcirco amp;nbsp;pononibus, quæ vulnerariæ dicunrur,additur,in quibus tanta eius facultas prædicatur, vt fanguine con-cretumrcfoluere,ac difeutere valeat. Ruelliusin Gallia vulgo dici refert, eum vulncrario McdicOi aut Chirurgioperand egere,qui Bugulamamp; Saniculam habuent: Ncccnim füm-ptatantummodovulneribusmcdcntur, fed amp;nbsp;ipfisforisimpolita.

Ad iocinoris verb languores cadem confertjiram preterquam qubd obflrudioncs aperiat, vifeera etiam ipfa roborat.

Vfus quoque eins ad vlcera maligna,præfèrtim pudendorum , quibus fuccus prodeftcrc-brbinfufus, li deinde herba contulafupenmponaturiad intertrigines eodem etiam modo «onducit.

CA V L E s Brunellæ tenues funt, quadtangülarcs, hirfuti, terfam verfus reclinati, perfe etenim confiftcre nequeunt: folia lata,oblonga,acuminata,Klenthæ æmula, fed mino-ra,hirfutic tenui afpcriufcula,amp; haudquaquam odorata: in ramulorum faftigiis flores fpica-ci ccæruleo obfcurè purpurei,rarb albidi. radices tenues in fibras abcunt multis veluticapil' lamentis eohærcntes.

IncuitiS amp;nbsp;lapidofis,non ravb verb amp;: herbofls Brunellagignitur locisjvcluti fecus margi-nespratdrunlircperitur amp;quandoquein fyluis.

' Recentiotes Brunellam amp;nbsp;Prunellam appellant: German! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efelgæ 25|upnelle.

MatthiolusGófolidam minorem,amp; Solidaginem minoremiRuellius verb Bellidem Con-ïolidâm rilinotem dici affirmât. Non cftquoqtie Symphytum petræum,vtnonnullisvifunit nam nec odorata ncc iignofa eft.

Calidâm ac ficcam elfe, fàporeius modicè amarus ofl:endit,amp; noiinihil abflergentem.

Eadcm quæBugula polfe fertur: commendatur tarnen ad oris vitia,amp; præfèrtim ad lingux

PEMPTADIS PR. IM Æ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î3J?

lingux cum tumore notinullo cxafpcranoncmjiiigrcdiiicm, amp;nbsp;ficçitatem. malum id eftca-ftrcnlc, Gcnnani S)e biaiin appellant, quod citra fcbrim coiitinuam mentis nonnullam percurbationem non fuperuenit. huic Bruncllxcx aqua dccodum, poft fanguinisèvcnis lub lingua detradionem, prxfidio eft; Ikpius ore linguaque elotis, addito quandoque aceti momcnto, aut exiguo mellis rofacei.

Exiftimaturraalum Vcteribusincognitum,fed tarnen ficonferaturcum eoquod aPaulo Æginetalib.3. Eryfipelas cerebri dicitur,haud multum difterens ( ft non idem) videbitur. Tundi amp;nbsp;venas lub lingua Paulus prxGipit,qucadmodum in Gcrmanis appellato nbsp;nbsp;twnn/ -

Aryophyllatæ vtplurimtimtripartitajfubafpcrajhirfutavelutiAgfimonix,led h ^^nigriora,durioraque,ambitii quoque feiratîfolia in longishærent pedicu'is; quibusamp;i duo minutaquandoque fubfunt.caules fubinde cubitales, vclalnores,rcnues,inramulos ftnduntuqin quorum faftigiis Hofculilutci,Pentaphylli autTormcntillæftmilesjCapitulo fucccdentcafpcrojcxmultis acinulis cumulatis ftipato, permaturitarcm vcftitui adhxrc-fccntibus. radix multiscapillamenti.s fubmffis fibrata Caryophyllum cdorc refcrt.

Nalcitur fecus vias, agrorum amp;nbsp;hortorum fepimenta : gaudct magis opacis ac vmbrofts, quàm patentibusautapricis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1'■ nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 1

Hums generisamp;raontana quxdam eft; folia cuius cfaftîora, maiorä,afpcriora, hirfutio- i i t^que,non trifida, fed rorUndiora , per ambitum crcnata,quæ longis inftdcnt pediculis, cifcaquosexigua veluti foliola adnafcuntur*caules tenues quoque, fed baud famofi, geni-culatijvnicum proferunt florem,quam fupcri.oris maiprem, ex pluribus foliolis commif-fum,auri colore luteum,poft quem pinnatus prbiculus fucccdit. radix fubeft longa,obliqua, craffmfcula.fibriscapillata paucipribus. odore amp;nbsp;bxc Caryopbyllo ftmilis.

In altis montibus rcperitutjac dsnfts fyluis, non modo apud BohcmoSjVerdra in Nor-mandia,Britannia,ae-alibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ij,,.

Çaryopbyllata ab odore CaryophyHorum, quem radices prx fe ferunt, nomen accepit. i.

138 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T o R I Æ

Dicitur amp;:à nonnullisSanamunda,amp; Herba bcncdiôlajac eciam àquibufdam Nardus ruftî-ca: Germanis ‘Srtîfî’lcUn tvurç: Brabancis «CarpopÖpHate: Gallis Galiof. AnglisÄufnjB. Geum cfle Plinij (quod pleriqüe lùlpicantur) in tança iplius breuicatc affirmarinequic: Geum, im quit PliniuslibkXXvi.cap.vii. radiculastenueshabct;,nigrasjbencülcntes.

Altéra fpccies Caryophyllata inontana à recentioribus appeilatur.Cum Baccharis defcri-ptioncconuenircpoliètjli florespurpurei,amp;:lubalbicanteseirent,qui,niodô vtdixiinuSjlu-. ( , tcijfoliaquideralarisrc(pondcnt,niaiora amp;:afperioraquàin Violænigræ, quæpropriè /ov lt;SZ Viola: cauliculi licct cubitales non fint, geniculis tamen articulan tur: pcdiculi io'ioruni adnata quædam foliola exigua habent:fibrç radicum Caryophylios redolent. Baccharis autem fibrola radix Cinamomiodore.

Caryophyllorum autem ac Cinamomi idem odorjfîquidcm farmentaac virgulta ilia te-nuia,quæ cum Caryophyllis inferunturjegitimum funt Cinamomum. quod necabs rc,ncc temcrc fufpicanlicetjDiofcoridcsetenim Cinamomum gracilesramulos,amp; tenuiateftatur elfe virgulta, nigra,amp;: geniculatajqualiaomnino lunt lignofa illa virgulta,quæ vnàcum Ca-ryophyilis adfcruntur, in quibus Caryophylli ipfi nalcuntur;quæ Caryophylios odoreac fapore referunt, iplis tamen inHrmiores ac minus præftantes. vnde Caryophyllis in iplorum locum fuccedentibus,neglcä;im habita,ad légitimas Cinamomi notas non fuerunt hæc virgulta expenià.

Proinde radices.quæ Caryophylios redolcnt,odorc Cinamomum referre redè affirman-tur: non obftat idcirco radicum odor quo minus Caryophyllata al tera,Baccharis lit: florum tantûmodocolor,vtdiximus,aducifatur.Baccharisauté defcriptio Pcmp.i.lib.4.requiréd3-

Cæterùm Caryophyllatæ radices amp;nbsp;folia baud obfcurè reliccantem habent facultatcin, amp;nonnihilcalfacicntcm vnàcum expurgandipotentia. Ad ventriculi cruditates,colila-boreSjVenenatorumqueraorlusdecoCtumhorumcommcndatur. Prodeftidem amp;ad lateris doloresjtumadiocinorisoblfrudiones : crudoshumores concoquit : vifceribusinhærentia expurgat, Sr flatus difcurit,prælcrtim ex vino. fanguinem quoque aheubi incerius cocrecum, hoc modo folia aut radices fumptæ,refoluunc atque difcutiunt; ideirco Sr pocionibus admi-Icentur, quæ cælis, ruptis, atque ex alto dclaplis propinantur. Colluuntur Sr decodo haud inutihter cum recentia, tum SiTveteta vulnera.

Radices reflccatæ,actenui imbre acetircfperfæ,veftcs à tineispræleruant,Sr iucundo odore comraendant»

P Y R O L Æ quina, fena, feptena à radicc in oblongiori-buspediculis prodeunt folia lata , rotundis paulolon-giora,colore, læuore Bttæ flmilia, fed multô minora, Pyri foliorum magnitudincm rarô aflequuntur,quibus robore acduritic ferè refpoqdcnF. caulisinter hæc médiusaflur-git, dodrantem, autpedem altus, floiculis perintcrualh circumdatis elegantibus,odoratis, colore albidis, multisc medio ftaminibus exeuntibus. radix tenuis,fibrofa, fubin-de lèrpcns, haud altèdemitritur.

Locisgaudet montanis ac vmbrofis,in multis per Ger-maniam,Bohemiam,ac Morauiam fyluis occurrit.

Pyrolà ac Pirolâ recentior çtas appellat: Germanis îüîfl* Wßrunn: Belgis fimilitcr Uiijntcrgroen: Bohemis L.Fuchfius Limoniumelfe exiftiraans, Germanis mangoIDt/Sr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominauit : Sed Limonium

noninmontibusac fyluis, fed in pratis paluftribus nalci-tur,nomenqj ab ipfisaccepitA«jU«5gt;'€ç fiquidcm prata Grç-ci appellant : lam Sr oftendimus, quantum Cynogloffos cum Limonio conueniat.

Mifcetur potionibus quæ fanguinem profluentem fi' hunt, Sr vulnerum rccentium inflammationem arcent, curationemque promouent: item Sr vnguentis, ac emph-ftris

VN I c V M Ophiogloflb cd folium, latüm, amp;nbsp;oblongum,inftar ferè folioriï Pcrlicariæj (èd minus læuius,ac pinguius,è cuius pediculogt; Sc fólij vcluci iinu, tenuis redusqj exicHylus, ca-cumine vcluti ferpentislinguam profercns.radices fîbrofæ func.

Inhumidis acpaluftribus pratis gignitur: In BeIgio,Gcrmania,amp; nonnullis Italiæ locis repe-ntur.

Maio menfe prodit,adufq; Iuniüvigct,paulö pod rota marcelcit,nec deincepsconipicitur.

Ophioglodiim vulgo Lancea Chridi nomi-natur:diciturvero amp;nbsp;Lucciolaamp; Argentina ;ed tarnen amp;ralia Argentina, de qua inter paludres. Italis herba fenzacoTla-.GcrmumsTlaiiï^lin^Un-, vnde o^ióyAuasov, Lingua lcrpentina nomina-tur : Belgis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Gallis Langue de ferment:

Anglis^üöerjïtotige: Bohemis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ph-

niuslib.24. cap. lÿ. Linguæ hcrbæ circa fontes nalcentesmeminitjquampodealib. xy. cap. ir. Lingulacam vocat: Vtilis,ait,habetur radix vda tritacumadipe nigræ fuisquænonpcperehtad alopecias. Hancpleriqj fufpicâturcfle Lanceam Chridi, fed cùm Lingua due Lingulaca nullis notis defcribatur,adîrmare non fueiit facile.

Cæterùm OphioglolTum frigidum quidé fed moderate: dccum verotcmperamento amplius ed,ad lècundum gradum videlicetaccedens.

Ad recentia vulnera conglutinanda côducit, amp;admirabiliseireedicaciæ, BaptidaSarduslcri-bit. Conficitur ex hoc oleu^a^oliis cumoleo o-liuarum ad Solem maceratis ; quod no modo recentia vulnera,lèd amp;: vetera vlcera cirô fànat. Hcrbæ puluerem aliquot diebuS exhibitum ra-micesomnescurare polTe idem affirmât.

LY N A R IÆ non nîfi vnicû quoque folium in gracili rotundo,ac læui pediculo aflurgit, quod craflum,glabrum, vtrimqj fedionibus, vt plurimum fçx,diuiditur, Ipeciem exhibés cora-plurium àd vnam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codam nalcentium,

quorum dngularia fubrotunda amp;nbsp;lunata, prodit ab hoc pediculo fub initium folij,alius tenerior, in cuius fadigio flofculi racematim cohærentes; qui dehilcentes,attaidu autleuiflatu impuld,te-nuiffimumveluti puluerem deraittunt. fèmina exigua,rotunda,in vuæ modum cogefuntur.pro radicibus fibræ fublunt. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, / ;

In môtium aut colliculorum decliuis,ac her-bidis locisfubinde gignitur, folo tarnen gracili ac inculto.

Sub finem Aprilis, Maio, ac îtmio inueniri poted:cætcris anni mendbus réméré fuerit nuf-quamapparentemrequirerc. ‘

Noftra çtas Lünariam appellat, amp;nbsp;minorem cognotninat ad difFerentiam Hemidïiitrdiï# tjuam Lunariam vocanc maiorem.Dicirur Lunaria Botrytis à racemofo flore ac fruéhi:amp;2 vc nonnullis placet tiiMovîvçaÂwrnç GernianisÇS)îonfraut/amp; CSKon rauttm/nonnullis W?«!) t):up|tijn;Brabantisflrpn jiBaeirrrinjt:Gallis Taure ou Z«z74/rf:Bohemis^:a£ fc

Vis eins vulneribus glutinandis efficax ; recentibus cruentis adhibetur : fuperfluentes menfes fnppri initidylentcrios vtilis cfl. Chymicos vero Sgt;c hanc commendare,amp;ad lüos vfus

FO L r A Sanicula complura in oblongis tenui-bus pediculis à radice promit lata,amp;: rotunda 'lt;qiiidem,nili in quinque partes diùiderentur, Viti$ foliis idcirco quodammodo fimilia, fed minora multü,amp; virentia, læuorenitentiajambitufcrrato, extremisqs angulis rubentibus. aflurgunt inter hxc caulictili dodranrem aut pedem alti,adradiccni rubentesjin quorumcacuminc flofculi mufcoli, al-bidi; fncccdete feminc rotundo,afpcrOjpra:tereun-tium adliacrefcentc veftibus, Lapparum modo, radix fuperius craffiufcula, multis inferius capilla-mentis fibratur.

In fyluis ac vmbrofis nafcirur:gaudetpingui gleba,lætOjh'umidoque folo. transfertur 5^ ad hortos, in quibus ftibindc adolefcit.

Florem Sanicula Maio ac lünio profert : fernen deinde maturatur: herbæ verb folia toto anno vi-rentjuee hybernum horrent frigus.

Sanicula vulgo dicitunà nonnullis Diapcnfla: Germanisac Belgis 0önifd: Gallis : Bohe-mis ^atipd’l. A fanahdifvulncribus nomen traxilTe conftatjRucllius ait.Sufit vejo àîiæ à plcrifq; ap' pcllatæ Sanicula: 3vt quæ Violædentaria: nomine Pempt.i.lib.i.defcribirur; amp;nbsp;Vrfiauricula milieu-Alchimilla. pata,ad Primulasvcris referenda.

Cçterùm hæc Sanicula, vtcum adftriélionequa-damguftuamaricat, ita, pra:tcr quod expurger, adfbingendo roborct,calida,ficca,amp; quidem online fccundo eft. Suctus ad fananda vulneradatus prodcll : Datur verb ôâ decoäu eius,qUod langui-nisfputationcmamp;: dyfentcrias curat: Sordidavul-ncra hoc etiam commode abluuntur.Tumoresfri-gidiorcsdilcucit,acrefolüitinaquadccoâa, amp;ca-taplafinatis raodo impoflta. MifeeturpotionibuS/ quasvulnerarias appellant. -.I;-

A v LES Alchimillæ dodrantalcs,rotundi,ra-mofi.nonnihil hirfuti,frequentius humidc-cumbunt qu.hn aflurgantjin dfuerfa tendentes: folia è radicibus maiora,fccundum caules minora,U-ta,rotunda,angulis tarnen aliqüot,fubindc cdoniSj cminentibus,per margincs lcrrata,Maluæ foliis fe-rèfimilia, fed duriora, crifpiora, amp;.'albidiora,qua:, prius quam expliccntur, pliciscoroplicantur : in ra-mulis flofculi tenues, paruuli aliquot fimulcohx-rcnr,colore pallidi ac herbacei rfeïhen minutum in cxiguis thccis. palmum longitudine radix non raro çquat,Grairitudine fere d.igitum,fqrlsnigricans non abfque flbris demittitur.'^

PEMPTADIS PRIMÆ L ï B. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4X

Maio ac lunio menfibus cum flore viget : toto quoque anno reftibili radice viret,

Alchimillam Achiniillam Neotenci appellant: plerique amp;nbsp;Stellariamjeft tanien Stel-lana amp;: After Atticus alt is: Germani (Spnnaiiiv/ictvcttfufj/ -ietventapen/ Latmè Planta leonis» Ôc PcsleonisyCttfcrlrautVfn tnantfl/amp; gvo^ fnnpfcU/id eft, Saniculamaior: Bcigæ ^piuiaiitoe/ lt;©nfct P^outoaimantel: Gallis Pied de Lion-. Anglis îtaôiejS inantril.

Apud Veteres nomen (quod Icitur) non inuenitjnam quôdnonnulli Leontopodium efle iudiccnt.nominis Gcrmanici appellatione falfljVeritatem non habet.

Eftauté Alchimilla facultate Saniculælimilis,adftringittainé màgis amp;nbsp;amplius rcficcat.

Vulneribuseodem,quo Sanicula,modo adhibeturjamp; eadem quæ illa præftat:languinem èL profluentes menlèsflftit : rcpnmit vbera virginum,laxioraaut riimium tumentia^ du-riora effjciens.

QV Æ Solidago Saraccnicæ cognomen accepic,caulcs promit bicubitales^autaltiores,redos, tcretesjcaûosinteriusfiüëinanes, nigricantesautobfcurè,præfcrfim infcrius,ru-bentes.folia virent iæuiâ,oblonga,latajàcuminata, Salignisaut Lÿfimachij lutei ferè fimiliai fed maiora,per oras crenata,quæ ante qqàm caulis proditjè radicibüs exeimt;dcinde verô ip-fum conucftiuntjflolculi inramulis ipfq’faftigio plures,parui,lutei,ftaminibus concoloribus inediis,quæ in pappos refoluuntur. radix fibrofa fubeft.

Humidis amp;: opacis gaudet: in fylui's iuxta foflas in Gcrmania,amp; Septentrionem verfusre-gionibus non rarô obuia èft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -,

Huicadmodiim flmilis,quam Doriam herbam plerique norriinant, fed pfocerior amp;nbsp;cm-nino ampllor: foliaeius fimiliterlata,longa,acuminata,crafla,pinguia,læuia, ambitu nonni-hil ferratOjfed omnino maiora amp;nbsp;craflîora: caulis quoque craflior, ad tres quatuorve cubitos ftltus etiam aflurgit,qui in alas ramulosquc diuifus cacumine flolculôs gignit,amp;r medio dilco ftamineo,cùm amp;nbsp;foliolis ponè pofltis,luteos,qui amp;nbsp;in pappofam lanugmem pereunt. à quo-damveluti capitulo demittuntur radicum fibræ , quarum quædam proferpentes ftirpcm multiplicant.

Natales lïuius cum füperioris conueniuntfiuxta aquas etenimjamp; flucntatardcdecurren-cia nalcicuranProuincia dicta óóNarbonenfi Gallia notiorquàm in Germania aut Belgio.' vbi in hortis féliciter proucnit.

Prioreni Bcigæ ac Germani Solidagincra appellant Saracenicam, amp;nbsp;Confolidam Saracc* nicani; vulgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wlinb(fraut,amp;r l^cpöcnsi toonöe cntijt : à nonnullis amp;nbsp;Herba Fortis di'

Alteram Galli Herbam Doriam, quafi auream herbam, vocant : Germani ac Belgx nomen retinent. Vtramque ad Panaces Cbcironium referre nonnulli laborant ; Apuleiusautc Helcnium,Panaccs Cheironium facitjVt Pempt.3.1ib.i. feripfimus. Theopbrartus quideni amp;nbsp;Plinius Panaces Cheironium Lapathi folio, léd maiore amp;nbsp;hirfutiore jdeferibunt, qualo omnino Helcnijeft folium.Diofeorides veto amp;nbsp;Nicander Panaces Cheironium folio refe-runt Amaraci e(fe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vfus huius Solidaginis ad vulnera curandaiSc non modö cruentis,verum inueteratisac fordidis vtilis cih

Foliorum puluis vulneribusinfpergitutjautoleis vnguentis permifeetur ,cumquibuJ amp;ipfa folia rcCentiadecoqui poflunt.

Medetur eadem Scfiftulisacmälignis fordidig^jvlccribus. Milceturveroamp;potionibus, quæ vülneratis,cælîs,ruptis,aut ex alto delaplîs propinantur. Aperitveto Scdecodum horum iocinoiis,fcllis,ac lienis obllrucliones: regium morbum curât: ac diuturnis febribu.s auxilia-tur. Sordida ac fœtida gingiuarumacoris vlcera hocquoqueytilitercolluuntur,prçferrini melle rolaceoaddito. Herba Doria amp;nbsp;temperamento reliquis facultatibus Solidagini Saracenicæ fimilis eft.

R G A aurea Solidaginem Saracenicam aliquo modo refertjfuntètenim Iata,obldga, ▼ ambitu fubinde nihil aut parum,quandoque amplius crenata,fed breuiora, nigrioraqj Kgt;tia,quæ quidem ab ipûs radicibus exeuntjanguftiora verô qux cauliculosconuèftiunt; qui ■ rdtundi,

PEMPTADIS PRIMÆ L I B. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I43

rocundi, fdbrutentes, 8â cubitalesfunt, atque in alas diuifî; iuxta quos flofculi furfum ver-fus(inftar fpicæpropemodum)ordinedigeftijauricoloreluteijSe tandem pappofi. radix ni-gricatfibras aliquot dem it cens.

Auguftomenlè potiflîmum floret: radix reflibiliseft; folia tarnen magna ex parte vnà cum cauliculis pereunt,

Virgam aureamappellant.nomêex eo accepitjquod ramulifloribusgrauidi,auricolorem virgulam référant: Germanisac Belgis «6ulôenrocbe: Gallis Verge (for.

. Galidam quoque ac ficcam forti ta eft temperiem, ad vtriufque qu alitatis fecundum gra-dum perueniens: expurgat verocum nonnullaadftridione.Vrittam veroetiam prouocatj renum calculos expellit ac comminuit, atque vnà lentos criidosque pituicolos hu races cdu-citjvrinarios raeatus occupantesjqui fubinde calculorum exitura ac deicéfum remoranturj amp;nbsp;arenulas in vnius calculi (fed ramen friabilis ) formam coalefcere cogunt : Quamobrem nectemeräjUecabs re Arnoldus Villanouanus iiancaduerfuscalculum,Se renumdolores commendatam reliquiCi

Numeraturverôamp;intervulneribusacvulneratis conucnientes ftirpes. amp;eadem omni-no præftare pofle,quæ Solidago Saracenica'jfertur. ' ’ •

E R B A s c ï duo funt genera: candidum vnum ; nigrum älterum. In candidi genere ’ lätioribusiftudjanguftioribusfoliis aliud. Adiicit Diofcorides, ac poft cum Galenus Sylucftre Verbalcum,PhlomidesduaSjamp;Thryallidem.

Sunt autem latiori Verbafco ampla,lata,magnaque folia,qüafi veluti Braflicç,fcd mollia, j. lanuginofa,amp; albican tia; inter quæ médius afliirgitcaulis réélus, Angularis, amp;: ipie molli can-didaque lanugine incanefcens,inferius quidem foliisconueftituslimilibus, fed tame ienflm attenuatis; à medio'verb furfum verfus frequentibus vndequaque florihus ftipatus, è colore luteis,nonnihilodoratis,èquinisfoliolis;quosfequunturexigua rotunda valçula, èquitus fernen mlnutum. radix longa,digitalis ferè craflitudinis,foris nigricat.

Anguftiori Vcrbafco moHiaßininter,incanagt; ac lanuginolâ funtfolia, veluti fupcriori, fèdan-guftiora minora:caulis fimilis, fed tenuior lùb-inde,brcuiorlt;^uc: flores minores,paruuli, non ra-rô candidi,quandoq. etiam lutei. radix refpoder.

Nigro Verbafco,nigricât folia, haudquaquam lanuginofa autmoliia, lèd aliquantulum afpera, nonnihil graueolentia, magnitudine Primi: Angularescaules rcfpondenc: floresquoqueaffi-miles, lurei, ftaminibus in medio : nec radix dif-fcrens eft.

Prodeunt fpontè Verbalcaiuxta agrorum ar-uorumque margines,aggcrcs j fcrobes ; aliiscp lo-CIS baud cultis : latioris foüj quod nigrum,fre-« quenriflima.

F A Iulio mcnfè in Autumnum vfque cum flore reperiunturjfcd altero ramen,à quo enata fùnt, anno: ferneninterea perficitur.

Verbafcum Græcis lt;pAÔAfsç,auc,vcquibufdani videtur,(pÂ6),jUoç:OfficinisTapfus Barbatus, prx-fertim tandidi folij :à nonnullis Candelarcgia, i Candelaria, aut Lanaria: Italis Verhafco, M harbaßo : Hifpanis Gordolobo-. Germanis 1 fraut/fcrf^fnfmut/hfnfraiit/ himelfraut/funtgÇer^i Gallis BeuiUen i Apud Belgas Wollefinigt/ WolU* blaùeren/'STûerfcamp;nipt: In Anglia Jßtllcpnc: Bohcgt; ) mis^W^na. Repehturamp;apud ApuleiumPyc-nitis,amp;: Lychnitis;amp;: inter fpurias voces, Plierai-ïialis,((»tutÄaÄii, dici. Diofcorides, ôc Plinius,nec non Galenus anguftioris folij Verbafcum, marem;latioris verô folij,feminam appellant.

Defîccandi autem vi autpotentia Verbafbutn præditum eft: folia verô etiam nonnullatn digerendiac detergendi vimcommunem habent,vtquidem Galenus. Décoda hæceadeni in aqua oedematis,amp;: oculorum inflammationibus imponitunvlcera verô fœtida ac fydera-tacum vino Semelle curant : cum aceto vulneribus,amp;:à fcorpione percuffisauxiliatur.au-dor Diofcorides.

Recentiorcsmolliunijiatlüginoforum Verbafci foliorum decodo,cum dolore prominentes hæmorrlioides vtilicerfouentjnamamp;: dolorem fopiunt ,amp; ipfàsbæmorrhoidesrefîccan-do refoluunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Radix acerba,ait Galenus,fluxionumafredibus prodeft.Diofcoridcs in alüi profluuio vti-litcrcum vino dari-.decoduraque ruptis,conuulfis,amp; tufli veteri auxiliari: dentium item dolores mirigare,refert.

Suntqui amp;geftacamhanc Gomicialibus prodefTe rentur, præfèrtim eius,qua:nondum flores fecic,quæque colledafutrit Sole Virginis dodecatimorion, Luna verô Arietispera-grantc; quod tamen fuperftitione vanitate non caret.

Flores lutei capillos tingere pofle putantur : Eofde cum exigüo oleo in fimo aliquotdic-bus maccratos,donec videlicet refolüti fuerint,ad hæmorrhoidum dolores pofteriores com-mendant.

Aiunt, inquit Plinius, in foliis, quam feminam diximiis, ficus omnino non putrcfecrc: quod SC Diofcorides refert.

VE R B A 5 c I nigtifpeciesquædam BIattariaappatet,caule floribusque ipfum referens; folia eius obfcurè virent,læuia,haudquaquam lanuginofa,amp; aliquantulum refplédcn* tia,oblonga,amp;permarginescrenata,minoraquàm Verbafciicaules rediin alas diuifi,brc-uioresquoquefùnt;quos fupériusconueftiunt flores,vtplurimum lutei, ftaminibus aliquot in medio purpureis,amp; hirfutis,nonnihilodorati,fubinde tamen diluterubentes, autob^le-to colore purpurafcentes,quandoque amp;nbsp;nigræ Violæ elegant! colore nitentes ; quibus fùccc-duntduriufcula amp;nbsp;rotunda vafcula,maiora quàm Lini. lemen verôin his nigricans,amp;:mi-nutum.radixduranonabfqueadnatis fibris tenuibus.

Paflîmpluribuskalix,Germaniævtriufquelocisiuxta aquarum margines,inlutof!sag-geribusjamp;: baud longe à fluuiorum hpisprouenit ; Sz quidem quæ lutei floris frequetiuSjpur-purea rarior:Violæ nigræ coloris florem ferens,iuxta Albim in Bohemia reperitur.Semel fata,facilè deinde fingulis annis in hortis redit.

Pofterior ætas Blattariam appellat; atque cam effe nec temetè exiftimat,quæ à Plinio lib* xxii.cap.ix.his defcribiturverbis:EftfimilisVerbafcoherba,quæ fæpè fallit proeacapta, folds minus candidis,caulicuès pluribus,flore luteo.hxc abicela blattas in le cótrahit,ideo^ Romaé Blattariam vocant.Et conucniunt quidem flores cauliculi (vtfcriplimus) cum ni-gro Verbalco: blattas autem banc contrabere,nondumobfcruatum accepimus.

Valerius GordusVerbafeum nominat Leptopbyllum : Germani pleriquc@ol0tfnopflf; alij @c^abent‘rauVC0?0i(fnfraut:Brabanti ilîottcncrupt/bïattaric. Nec defunt quiChryfogo-non effe fufpicentur; à cuius tarnen delcription?longè abeft; Nequeenim fruticatjmulto minusdenlusfrutcx:radixquoque non Rapi modo cxruberat,nec intcrius rubet.

Cbryfogononautem,vt Diol.refcrt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flue denfusfrutex,foliis quetnis:

floreshabens fimiles Verbalco coronario: p'l^av hngtcuf ^yyûT^'n, id cfl:,radicem rapo limilem, interiusvalderubcntem,forisnigram.

DcfacultatibusbuiusnibilPlinius.Saporautemacamara guftabilis cius qualitas, calk dam amp;: ficcam efl'e tellantur.

CYlve sTre Verbalcum multisfruticatcauliculis quadrangularibus,articulatis, in i. ^alasdiftributiSjComcnto albicante circumucftitis.folia ei ex fingulis bina funt ex aduerfo poflta,lcabra,crafliufcula,denfa lanugine incana,angufl:iora, longioraque quam Saluix,qui-busalias fimiliavideri poffent. flores verticillatim luperiores cauliculos ambiunt, patenti-bus Lamij floribus fimiles, fed maiores,amp;: colore lutei. radix in ahumdemittitur fibris conueftita.

Huius amp;: altera fpceies,foliis quoque Saluia:,fed maioribusalbidis,ae birfutis,cuius cauli- z. cub ipfo faftigio flores proraunt luteos,amp; prioris fimiles.

Sylueftrc Vcibalcumprimuin altcium in nonuullis HifpanixprouinciiSjacetiamin Narbonenli Gallia in collibus aridis,acpetro(îs locisfpontègignitur ; Apud Gcrinanos ac BclgaSjtum amp;: alibi incxcultis horns lubinderepcritur.

Primum pro Verbalco Lychnitideàquibuldam hâbetur,quod videlicetloliaciusaptaad lucernarum lintlumina,inquibuscllychnij vlum præberequeant. Diciturvcro Verbalcum Lychnitis etiamjDiof.tell:c,Thryallis:flos autem Thryallidis rubét,vt Nicanderin Theria-cisrefertjliuiusautem flosluteus. proinde RcqueThryallis^neque Lychnitis,fedlylucftre-Verbafcum.Thryallidem ortend imusclTe Lychnidemfatiuam Pcmpt.i.lib.i.Plurcsauterii-eflequaru mollia lanuginola folia apta funt ad funiculos,amp; ellychnia, hand répugnas eft-

Cæteriîm faculcatcs horum , vt aliorum limiles, ita tempcramcnto quoque lîcca, Amburtis,Diof ait, folia cataplafmatis modo imponuntur.

quot;DR I mvlaRvm Veris vna maior, amp;nbsp;polyanthcmos: altera minor,vnius in linguliscau-liculisfloris.

Maior Primula Veris folia promit lata, rotundis tarnen longiora, rugofa inrtar foliorum Bctonicæ,quibus tarnen maiora funt,amp; dilutiusmultô vircntia, pet margfnes nihil autexi-guum admodum fcrrata, afliirgit è medio rtylus tenuis,nudus,dodrantà non altior,Gäcunii--ne flofculos aliquot promens, ambitu denticulatos, frequenter dcorlnm’iiutantcs,’ radix fi-brolàindiuetfalpargitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ . ■ llt;•'; .. il .v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’ ■ ‘

In flohbushuiusnon exigua differentia: quandoque eleganter lutei reperiuntur-: fæpius'' pallidijac dilutiuscoloratiquad albidi: nonnunquam odorati: frcquentiüs odô'rê deftituti: multipiicesverôetiam plcrilquelocis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Minor foliislupcriorem refert,{ècî tarnen mi-noribus tnulto, pediculi tenues in mediis folds attolluntur breues^vix palmi altitudine ; in quorum fafligiis flofeuli dnguli pallide iutei, prioris fimiles. radix fimiles in libras abic.

Huiusfercur Ipecies reperiri Horibus herba-ceis,oblcureq5 vircntibus^qui amp;c quandoquefo--lia multiplicanr.

Amat Primula: Verisloca humidiora,non tame omnino rigua:in fyluis fæpius occutrutirepe-riutur vero amp;: quandoqj in apertis ac patetibus.

Marrio amp;nbsp;Aprili dorent : d veto hyems cle-mcnŸfucrit^etiam prius^mox nempc,vbi V er eC-fcihcccperit.

VtilgoPrimulas Veris appellant,exeoquod inter Vere florentes primæ, vcl inter primas flores proferunt:Nominanrur amp;nbsp;Arthcticæ,amp; herbs Paralyfis ,ad artuum enim amp;nbsp;neruorum do-lores coferre exiftimatur; ab \taX\s Brache cucnli.

Apud Belgas ^int ter0 trugt ! fföhitrtlblocmcn t lijtmtlfluettk / amp;e. toittc îÔctouiejidefljBetonica alba, ex quadä foliorum huius cum Betonica finiilitudine.

Ad Latinis Verbafculadida,a ple-rifque referuntutjfed cum folia eins nec hirluta, ncc rotunda, a:grèeô pertrahuntur. Phlomides

N z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liqui-

148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T i R P 1 V M HISTORIÉ

fiquidem foïiis cJefcribuntur eftxtrj/o/ç, hoc cftjPlinio interprété, liirfutis,amp;: rotundis; vt enini Diofcorides,lt;pAÔyu/J^ç eh7â\.cu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çç^yfdÂetej)(va'ctjràcpt/Ma.Pliniuslib.xxv.

Suntautem Prim ulæ Veris facilitate quideni reliccantes,calidæverôcxiguum aut nihil.

Auricula Vrß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Commendantur ad articulorum dolores, 52

heruorum rcfolutiones:radicum verb dccoólum ad renum 82 velîcæ calcules: fuccus foliorum lu-xatis Ô2 ruptis vtiliter exhiberi exiftimatur.

VR s I auricula ad Primulas Veris pertinet: folia lata, è virorc albicantia,rel'pondercnt, nifi læuia, ablque rugis, carnofa, atque omnino crafhora clTent. pediculus tcnuis,teres,qui è rae-diis effcrtur,flolculos faftigio profertcomplûtes,Primulæ Veris maioris aemulos, plerifque lo-cis luteos,aut albidos; alibi purpurcos, aut dilute rubentes. radix compluribus craflis, oblongisfi-bris firmatur.

In petrofis 82 præruptis Alpium iugis, iisque multo tempore niuofis:fu binde apud Helu ctios; locis Oenoponti finitimis : agro Gohtienli Sal-uatino monte,82 in Pannonia: montibusjprçfer-tim quæ purpurei eft floris,repcritur.

Auriculam Vrfirecentiores appellant,atque in Solidaginum numerum alcnbunt : Paralyti-cam 82 Saniculam Alpinam nonnulli nominant: Matthiolus quoque pro Saniculadcpinxit.

Potionibus addita, aut per fe decoäa,non modo externa 82 interna etiam thoracis vulnera

conglutinarc, fed enterocelas fanare polfc fertur, aliquotcontinuisdiebus lumpta.

AEthiopidi s lata,mollia,albida,82la-nuginofa fuiK folia,Vcrbalci iimilia,{ed tarnen candidiora,copiofiorcquclanugine pubel-centia, per margincslinuola, ferrataque, magna ex parte orbiculariter humi decumbentiaxaulis quadrangularis,qua conueftitur,lanuginc,afper 82 incanusjin ramulos fiue alasdiftributus;circa quas flores per inrcruallaordine digcfti,candidij cucullum rcfcrentcs,Lamij floribus limiles : fernen vno conceptaculogeminum,magnitudinc (vtDiofeoridesrefert) Erui: radices longæ,qu^ rcficcatæ nigrefeunt.

Præter Æthiopiam, nalcitur 82 in Ida monte Troadis,52 in Meflenia, audorc Plinio lib. XXVII. cap. 1111. Idem ait 82 in Meroë nalci lib. XXIIII. cap. XVII. Eft autem Meroëin-fulaNili ciuitatcm habcnsciufdem nominisin Æthiopia ,quæ Ægypto fubeft. Tranflata veto in Italiam 82 Gcrmaniam vtramque,ac Galliam Æthiopis in hortis baud infeliciter prouenir.

Cum flore quandoque apud Belgas Ma.o menfe vifaeft: Radices Autumno,Plinio auâo-rc,colliguntur.

PEMPTADIS PRIMÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I4J)

Aîâo/riç à Græcis; Latini nomen fêruanc ; à regione in qua naicitur, nomen habet : amp;nbsp;ob id Meroidesà McroCjPlinio teile.

Radicis decoâu m Ifchtadicis pleuriticis, vt Diof, auxiliarur.Paulus 5^: iänguinem ex-puentibus addit.Plinius in vino decodum vulnus meden præterea refert,amp; eam,quæ ex Æ-thiopia adfertur^eximiam eiTcjóó ilicô prodefle.

VE R B A s c o foliis limile cft, quód Ar-dion dicitui'danuginofis videlicet ac hir-futisjicd tarnen hiriütioribus ac rotvidioribus (Pliniushiriutiora tantummodo efletradit:) caulis longus èc mollis: ièmine vt parui Cymi-nnradice tcncrajalbajdulciq; ,vt auctor Diof-corides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Êt hac quidem forma depingitur Ardion in vetullo Cæiâreæ bibliothecæ Codice : foliis videlicet lacis,ambiru crenatis: eau le tene-ro eredo:capitulis aliquot in tafligio mollibus ac lanuginoiisjVC primi Cyinini iylueilris.

Naici ait Plinius in petrolis. A.px.Tiov Grçcè: Latine lîmilitcr Ardion : item amp;nbsp;ApKTovçpv ôâ Arduron appellant : Ab vrfo nome habet,qui Græcis apKviç dicitur.

Hallucinantur qui Ardion idem cû Arceio fiue Perfonata faciunt, multôverô magis,qui amp;cum Vnoula caballina confundunt. Inter Vngulam enim caballinâ ,qua: Græcis

Facultatisautem Ardion eft admodum te-nuium partium, vt Gai. ait, amp;obid exiccan-tis,extcrgentis tarnen raodicè. Decoquitur in vino(inquit Plinius lib.xxvn.cap.v.) radix ad dentium dolorem, ita vtorecotineatur deco-dum.Bibituramp; propter Ifchiada amp;nbsp;ftrangu-riam è vino. Ambuftis amp;pernionibus imponi-tur: fouentur cadem cum radice lèminetri-to in vino.

Erbenacæ duæ funt ; Plinio quidem Mas amp;nbsp;Femina : Eue, vt aliis placet, Rc-

RedæVcrbenacæ à radice vnicusaflurgitcauli:ulus,angulofus,dodrante, rarô cubitoal- I. tior,nonnullis alis fubinde ramolus : foliaoblonga, minoraquàm Qriercus, fèddiuifuris inaioribus,amp;:altioribus: flolculi{êcundumvirgulasexigui,cæruleiaut:albidi,ordine digefti. radix lùbeft oblonga fibris aliquot adnatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SupinaVerbenacafimilesfupeiioris,emittitcauliculos,fubindecubitales,angulofoSyled z. complures,graciliorcs,humiplurima parte decumbentes ; folia quoqueveluti ,prioris,lèd profundioribus,acfrequêtioribus incilùrisdiuifa: flofculos infummisalis excætuleoetiam purpureos,Scparuulos velutiprioris,eodemque modoac ordine digeftos. radix deraittitur tenais,oblonga,quahsfuperioris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■u'e 'I

Locisincultis,(èd tarnen decliuibusachumidioribus vtraque exit :amp; prior,quidem in v- nbsp;nbsp;‘

traqueGermania,Galha,alibique iuxtalcpcs,femitas, amp;nbsp;lcrobes frequenterreperitnr, v ■ Altera Belgis,ac reliquis Germanis hortenfis eft: amp;nbsp;quidem Hiljîano fata {cminci apud quos Ipontègignitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j, , r - ffrifr;;: ? .?

Iulio ac Augufto Verbenaeæ florent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .lt;,3 s-

Nomen vtrique Verbenaca,quôd fæpius pro Verbenis apud Veteres acceptæ fuerint: vn-deamp;Verbenæ didæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b. ,-/

Suntautem Verbenæ,herbæ ex ara aut facro loco fumptæ ; quæ quia à Confuleaüt Præ-

tore fecabantur,SagiTiina quoque dióla funt,qux ex arcc,Gwminis herbas, quandoque fuif-£cex Liuioconftat. TeftaturSr Pliniuslib.xxii.cap.il. Vcrbenarumamp;Sagminum nomine idem figniheari. Facit hue, quod in Andria apud Tcrcntiumlegitur : Ex ara Verbenas hinc fume. Quo locoTerentiusnon Verbenacam intellexit accipiendam,fed ahquam ex arafu-mendam : Nam apud Menandrum,ex quo hare rranllata, uvpa-in, id eft, Myrtus Icgitur, vc Donacusaic.

Prior à GræciszTîg/^peav,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opamp;bç appellatur : Dicitur verb cadem, vt inter no-

thas voces reperitur,/êeÿi(3oTa(/«,amp; Herba fagminahs: item amp;'^yaviQv,ßovvioVj!PiÂTç^SÔTfiç,2C apud Apuleium Crifta gallinacea,Colubina,Ferraria,Exupera, Matricalis,Hcrculania: Of' ficinis Verbena: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Hilpanisrfr/’e»4,^r_gf^4izzw : Italis

J^erminaettU yBerbena, amp;nbsp;Berbenaca-.Qiiïïxs Veruaine-. Belgis S^fcrctuijt/^ifcrôart : Bohemis Sabena.

Plinius hâne marem: fupinam verb fenTinam nominal: Genera ciusduo,ait lib. xxv.cap. ix.funt. Foliofa,quamfeminam vocant.-masrarioribusfolhs. Suntautem Rcdæ pauciora; Supinx verb plura omnino folia.

Alteram Diolcorides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^QTitvtfv appellat, ac à priore feiungere videtur : Idem amp;nbsp;Apu-

leiusfecit,devtraquefeorlimfcribens. Plinius verb quofdam non dilbnguere aitlib.xxV. cap.IX. fed vnum omnino genusfacere,quoniam vtraque eofdem effebtus habeat. Arque in haclententia Galenum quoque,tum amp;nbsp;Paulum Æginetam efre,fatisapparct; In libris liquidem de limp.mcdic.facult. folius TnçjL^piavoc, Galenus meminit:ncc alrerius quoque Paulus lib.vii. Senbonius Largus/«e5«i'^0TawVctonicam interpretatur,fedfortalfeerroretranf-aw.*' ^èribencium,quipro Verbena Veronica fcripferunt. Appellatur deinde amp;:hxc Verbenaca alteta à Græcis ^g/çepeài' ôtttioç , id eft, Verbenaca fupina : aut Columbinafupina, amp;nbsp;apud Apuleium Licinia,LuftragOjMilitariSjVertipedium,Crifta gallinacea,amp;: Demetria;ac /punis quidem appellationibus, quæ ad Diof referuntur ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lt;nJ\\p7nç, xßvpmqj lt;pip'

n«egt;çepêâ)rautem exeo,Diofcoride au(ftore,appellatur,qHbd columbç libenter circa eam ver/êntur: atque eadem de cau/fa Latinis Columbina; Apuleius eam ctiam iucundam e/Tc columbis efeam refert.

PEMPTADÏS ÎRIMÆ LIB. T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ïyt

Verbenaca au tem vtraque valide deficcantem faculcatem habet; adert amp;nbsp;adrtringendi ac refrigerandi mediocris vis. Ad capitis dolores ex Verbenaca coronam facere Archigenis eft: conducit vero ad hunc cum rolaceo amp;nbsp;aceto trita^amp;r impofita,vel in oleo décoda,li hoc caput foueatur;quando videlicet eau fa mail excaloreert. defluentes capillos hocquoque Wodoretinet: putrelcentia vlccracohibet: vulnera glutinat: vtraque vetera cum melle ex-purgat,amp;5ad lanitatem perducit : firtulasetiam curat. Oedemata inuetcrata, recentesin-rtammationes impolita mitigar.

Radicum,tum Sisfoliorum decodum dentium dolores fedat : mobiles firmat : amp;nbsp;oris vl-ceribus medetur. Aiunt,inquit Plinius,rt in rriclinio aqua fpargatur, in qua maducrit, læ-tioresconuiuas futures: quodamp;à Diof. refertur. •

Recentiorumplcrique,fucciim aut dccodum huiuspertelaborantibusexhibent. Fallun-turautemhi,non modo quod à pane mendacij veri aÜquid expedentifcdamp;quôd profà-Jutariremedio,nihil ad lanitatemconferens, exhibcant. fertur enim à cacodæmone tam quam arcanum aliquod reuelatum.

Primæ caules fubinde cubitales,rotundi,interius inanes : folia lata, acuminata, am- i. bitu ferræ modo incifa,vtraque vero afpcra,mordaci lanugine obfita, quae leui tantum tadu pturitum ingentem excitât, cutimque veluti tuberculis exafperat, ac fubinde rubefacit. ie-mcnèfoliorum linu in pilulisrotundis,maioribusquam Ochri,nafciturglabrum,lplendens, inftarfeminis Linj,fed tarnen minus ac rotundius. radix fibrola.

Altera Vrticafoliis cauleque priorem refert,fed tarnen fubinde proccrior acramofior; la-1. nuginem quoque non minus mordacem vrente^'mve habet, fernen huius exiguum,amp; baud in rotundis pilulis, fed in oblongis tenuibus, veluti facemofis vuis gignitur, Mercurialjs fe-niinæmodo,quæfècundumcaulesalasquefuprafoliaplurimæ ejteunt. radixadmodurnfi- , brofa,colore lùblutea,latè ferpit.

Tertiacauliculis,foliis,femineque raceraatim cohaerete fecundærtmilis ert, fed minor amp;

STIRPIVMHISTORIÆ frequenter ramöfiorjdilutiusvircnsjtnagisvrens amp;mordicans. radix breuior, fibris ramen non delHtuta.

Excunt Vrticç locis incultis;amp; prior in den-fis{yluisjamp;: non raro apud Belgas repcritur.

Altera frequentior cft, quæ luxta lepes, dûmes, vetcresque parietes negleóbm nalcirur.

Nee ab huiufmodi locis Tertia abhorrer, quç ramen amp;nbsp;ad hortos,amp;: humidiora aruade-ïcendit.

Vigent omnesæftatCj minor hyemem fert: Semen Iulio amp;nbsp;Augufto maturum legi potell.

Græcis nominatur: Latinis Vrtica ab vrente eius ac mordicante potentia : vndc, vt Macérait:

—Kec immer it 0 nomen fumffijfe ’videttir. T'alla quod exurat digitos Vrtica tenentd.

K nonnullis verb amp;nbsp;zr/ehj, quod lanuginc no-xia pungat: Germanis : Iralis Orticat Hilpanis Hortiga', Gallis Ortie : Anglis jürttft Bohemis Xopîiwa.

Priorem Bclgæ tóoomftïjf netelen, i. Ronw-nam Vrticam,amp;iimilicer German! nc|fden/idert,Italicam Vrcicara vocant; quod, rarior fit, neque vbiqj occurrac, feminc aliunde milTojfubinde Ipcclaculi caulain hortis fC' ratur. Dicitur à nonuliis Vrtica mas;a Diol, verb Syluelfris, quamafpenorera ,l«tioribus nigrioribuscyuc foliisefle ait, amp;nbsp;feminc Lini, fed minore. Plinius lÿluellrem Vrticàm femi-nam facit, amp;nbsp;mitiorem elfe refert lib. x x n cap. XV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Secunda vulgb femina nominatur:amp;f quan-doque ad dilfercntiamTertiæ Maior dicitur.

J, TertiamGcrmani.J^fl)(frne|feU: Brabanti ï^etjtc netelen zvtrique à mordaci eius contain appellant. Sitne autcrn hæc quam Plinius Caniam nommât, vel potius prior, ftudioti obfer-uent: Eft in lylueftri, inquit,quæ Cania, acrior, caulc quoque mordaci,fimbriatis foliis.

Temperamento autem Vrtica ftccaquidem,calec verbexiguum,amp;;vixprimo ordine, vim tenuium partium limul obtinet. Neque cnim ex co vrjj aut mordicat,qubd impcnsè calid.a fit; led huiuscaula eft lanugo eius rigens,ac duriulcula, aculeorum inftarpungens,cu-timque vellicans: nam flaccida fada ac décoda Vrticajhaudquaquam vrit, lanuginis nempc remiflb rigore.

In olere fumpta, autcum conchulis, vt Diof. tradit, décoda, ad ventris deiedionem quidem abfterfione facit : promouet vercÄfc vrinas,ac calculos è renibus cxpclliticum ptilä-na verb décoda, quæ in thorace hærcnt,educere pofte exiftimatur. Sanguinisè naribuspro' fluuiatrita, amp;cumfucco impofita fiftit. Succus vuaminflammatam reprimit.

Semen Vrticx Veneremextimulat, prarlertim cum paflb potum : habet enim flatuofuni quiddam,audore Galeno. Quæ in thorace hærent crudaconcoquit aceducit.-adortho-pnoeas,ac pleuritides,ncc non peripneumonias in Eclegmate vtile habetur.

Cicutæidemcontrarium efle,amp; fungis,ac argentoviuo Nicander affirmât; amp;: Appllodo-rusaduerfari Hyofcyamo,amp; lcrpcntibus,ac Icorpionibus: Plinio teile.Aduerfus autem pru-riginem ab Vrtica excitatam notum eft,idem ait, olei remcdium.

Vgt;e Vrtica inerte. Cap. xxxvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .

A DVrricæ genera refertur, quæ quia innoxia, iners aemortua dicitur. ,Sunt yerèhuius aliquotIpecies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

J. nbsp;nbsp;nbsp;Priorcaulibusaflurgit quadrangularibus,pedem, rarb cubitum altis,fubinde tribusaut

quatuor : foliis Vrticæ, per margines crenatis,nequaquam tarnen mordâclbüs,fed mollibus, aevelutilanuginofis. Flores verticillatim cauliculosfccundüm folia arïibhinc,cucülîoSaut calfides

caflîdes referentés, colore læpenumerô can-didij quandoque lutci^ fubinde exrubro pur-pural'centes: radices fibris muleis cohærent.

Proximacauliculis Si. longitudine priori fi- ii milisjfoliis quoque cfiet,nifi paulô minora amp;nbsp;rotundiora forent : pallidè lutei aut ruben-tes flolculi funt: ipfavero herba ingratum ac grauem odorcmfpirat.

Tertia foliis quoque quàm prima maiori-bus : cauliculis interim cubitalibus Si qua-drangulis j quorum coma amp;nbsp;fuperiora foliola piWpureo Violæ nigræ eleganti arrident colore, veluti Hormini fatiui: flores verôfecun-dum caules,auri colore lutei.

luxta fepes, parietes, vias, in ruderibus,fe-cus agrorum margines, inipfis quoque aruis, non rarô in hortis parum excultis reperiuntur: Si quidem duæ priores frequentius : apud Quados, Marcomannos, Si in Pannonia fu-periore, tertia notior eft.

Vrticam inertem amp;: mortuam vulgô no-minant: Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticßefl:

Belga: ®tiouc netelen : H ifpani Hortigamaerta'. Itali Ortica morta, : Galli Ortie morte: Plinius quæ innoxia eft, ait, motfu carens, Lamium vocatur.

iy4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ s T I R P I V M H I s T o R I Æ

Græcis raX/o^'ç ^gt;xAe6/3JbAov,Latinis Vrtica labeo nominatur: eft autem lixc,vtDiof. fcribit, ^/mu'ov cria) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^tpep'tç »VIS'«, Aeiôiïgÿe J'g ra ((gt;vÄÄa,;(gLf îy^^ve^i; Jbff’

aJ}it ZD ‘rûftÇ^Te/^a^, id eft, fruticulusfiuefruticofaherbacum caille amp;:foliis lîmilis Vrcicx: læuioratarnen folia amp;: valdè graueolencia dum confricantur.

Calidiusac fîcciushuiuseftquàm Vrcicætemperamentura. Scirrbofosjdurosqstumores, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrumas, parotidas, amp;nbsp;panos Galeopfis fanac ex aceco contrita, amp;nbsp;cataplafmatis modo impo'

fita: Fouentur verô amp;nbsp;decodo eins vtiliter, vt Dioicorides. Plinius veto, ex vfu eft, inquit, amp;dcco3;o fucco fouere.

Reccntiores flores Lamij candidos fluorem muliebrem albidum fiftère pofle exiftimant: parantque nonnulli in eumvfum ,exfloribusiftis cura faccliaro (vcvocanc) ConièruanJ/ quam iingulis aliquot diebus furaendara præcipiunt.

LIBER P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

. , P R Æ F A T I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

(t^ttitnexvllis quantiimuis ar tificiose contextts, aut color thus ornât is, topiariis vel perticalibus ’ ^^^ff^ibortenfibus pperibffs, tantum ornatus his accedit, quantum ex flo-^ fibus herbis odor at is, ac coronariis •,abfquequibus omnia etiam hortenfia opera, ornatu, gra- quot;nbsp;a.mosnitate deiiituuntur-. Voluptai vero nbsp;nbsp;nbsp;animi recreatio , qua ex hts concipitur,

^on niß honeJlißima. ^^d id enimquodpulchrum honeiium^ hominem commonefaciunt: ^ug^erunt fiquidem ßoresfuapulchritudine ,colord elegantia , forma prasiantia, generoßs ^»imis honeiti pulchriq^ èquot; omnium virtutum recordationem. Turpe namquefuerit,vt qui^ fapiens ait, pulchracontem^lantem ,pulchra trailantem ,pulchris^ in locisverÇantem, tion pulchrum aut turpem habere animum, Florum autem multa inueniri poffent genera , ft jcrupulofus ipßorum differentia expenderentur. Veritm hoc nobis cura non fuit : fat is effe rati ipfos in hortenfes ac fplue.Tires diiiinxiffe , ac deinde hos feparaffe ab iis qui ex bulbis exeunt. ^ibus tribus generibus compleifi fiuduim^ eas ftirpes ,qua floribusfuis pracipub ^.Medicina conferunt, aut oculis voluptatem adferunt .* atque idcirco ab ipfis foribusprimàm eommendationem accipiunt. .^uas tribus prioribus complexi , quart um de O dorât d herbis fuhiunximus -, Fmbeliiferts quinto fuccedentibtis loco : fiquidem amp;nbsp;femina harumfequcnter 6dorata funt, agre idcirco ab O dor at d feparàri poffe videntur vt fuo loco latius.

Frimus itaque huius Pemptadd de Field ac Rofis liber, deque id, qua ipfis vel forma vel 'nominis fimilitudine affines funt. \^d Violas autem contingit multos elegantes referrifloats ; vt Leucoia, t^ntirrhinon, amp;nbsp;eiufmodi alios. In Rofar urn focictatem recipiuntur Pao^-nia, (ir Cillus. potuiffet accedere Rofa firotina'^, verum quando ex (^aluarum hac ePl genere, apud congeneres fuit relinquenda. '^lnitio igitur d Vield faite rcliqua fuccedent.

IG R A fiuc purpurea Violarnox à radice folia promit muka,lata, venofa, perambicum leuitcr cre-nata,Hedcrç folds rotundiora,te' nuiorajUignora^S, præfercimpar-tefupcriore ;iffterquæ medij, tenues exeutfty-li,amp; in fingulis flores finguli, pulchri, odorati, colore in cæruleo fubnigro purpurci, nonnun-quam,fed rarô, cadidi, ex quinque paruis folio-lis compofiti,quorum infimum maiusjac deinde péfiles calyculi, qui per maturitatem in tres partes dehifcunt. lemen parqumamp;in rorundi' cate oblongum eltradicibustcnuibus ac fibro-fis firmatur.

Viret hyeme pari ter ac æftate ,frigoris patien-cilfima.Locis opaciSjiuxta dumos,muros,agro-rum hortorumque margines, pingui lolo pluri-ma frequensque emicat.

Eft huius generis quædam, floru foliola mul-tiplicanSjCiim purpurea,turn candida j horten-fisvtraque.

Eft amp;nbsp;genus quoddam fylueftre, folds mino-ribuSjfloribuspallidioribus, minusaut noodo-ratismalcitur id,amp; locis quidcm opacis,ac lecuS vias amp;nbsp;margines agroru,veru arido fteriliq5 folo-Violiffl u

PEMPTADIS SECVNDÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijy

Violam autem Grçci 'lov,Sgt;Liav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, Violam purpuream nuncupant.Theöphra-

ftiisveio Sr/oc mAoÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftjiiigram Violam; à nigricantis purpurasflorii incolore.

Pliniuslolain hanc Græco nomine,àcæteris Violis difcerni jappcllariqj ‘lov, ab his lanthi-nam veftein dici refert.Officinæ Latinum nomen (èruanqatherbam Violariam nominantj üómarrém Violarum. Germain florcm,WattWKl/^^Oöfr^ïfr£;(nvtokn:Gallifimiliterr/Wr/-tedeMars,\\oc eft,Violam Marciam: Itali Fiohi WiimmoU : Hifpani rioleta : Bclgælölolettcn dicunt: Angli 19iokt: Bohemi

loy autem Græcis vocatum inGeoponicisNicandercreditjVtrcfertHermolaus, quod Nymphæquædam Ioniæ,florem eum loin primum dcdcre muneri. Alij 'tavdiótuaffirmant, quodcùm lopuellam adamatam lupiterin vaccamconucrtiflet, terra florem hunc pabulo eius produxerit; qui propter iplamfadus,abipfa nomen accepit. Atque indeetiam Latinis Viola,quafi vitula,extritalittera t,dici putatur. Seruius Violam LatinisetiamVacciniüm, eademoccaiione dicirefcrt,locum enarrans Vergilij in Bucolicis:

Vitruuius etiam Architedura: librofeptimo, Violam à Vacciniodiftinguit.Nam ex Viola Silis Atticicolorem; ex Vacciniopurpuram fieri elegante memorial prodidit. Tindores, inquit,cum voluntSile Atticumimitari,Violam aridam coniicicntcs in vas cum aqua confer-uefcere faciuntad ignem: deinde ciim eft temperatum,coniiciunt in linteum,amp; indc mani-^“’ buscxprimcntes,recipiuntin mortariumaquam ex Violis coloratam,amp;: ex ca Erethriain in-fundenteSjamp;eam tcrcntes,cfficiunt Silis Attici colorem.Eadem ratione Vaccinium tempérantes,amp; lac mifcentes,purpuram faciuntelegantem, Quæ autem lint appellata Vaccinia, alio,amp; fuo locoexplicabitur.

Ad Violas reuertimur,quarum èâ flores amp;nbsp;folia tempcriem habet frigidam amp;humidami Et flores quidem omnibus internis inflainmationibus,laterum potiffimum amp;nbsp;pulmonis,vti-les funt: pe(ftoris,afperæ artcriæ,nec non faucium afperitates fcabrities Icniunt: iocinoris, renu!n,amp; veficænimios'calorcs reftinguunt: ardentiumfebrium ardorem mitigant : billsa-crimoniainobtundunt: fitim arcentamp;: fedant.

Qiiod ex Violis fit dJJbos-aTCrjfiue vtiAduariusnominat cnpa7not,Ci ex diluto decoquatur in quo pluries recentes ipfie fuerint maceratæjaluum lenitjamp;: bilem per inferna educit, trium aut quatuor vneiarum pondo fumptum.

Fit amp;nbsp;ex Violis oleum,quod refrigerandi humedandique potentia pollet: temporibusil-litumfomnumdementerconciliat,quemcalidaaut ficcaintemperies remoratur :cum oui luteofêdisamp;hæmorrhoidum dolores mulcet: additur quoque vtiliffime cataplafinatis regt; frigerantibus,ac dolorem fopientibus.

Sitautem oleum,in quo Viola: macerantur,auteximmaturis Oliuis, Græci a/ufOTQtß^i; ô/MÇaiwroi'nominant:aut ex An^gdalisdulcibus, vti Mefuesait: Sintamp; Violæiplæ recentes humentesque oportet. Arida: etenim lam deperditahumiditate,amp; minus refrigerant,amp;ca-liditatis nonnihil adeptæ videntur.

RecentioresaridasViolas,medicamentisquæcor roborare creduntur,vtiliter admifteri fentiunt.

Folia Violarum in olerefumpta,refrigerant,huftiedant,aluumqucleniunr:forisadmota, calidasomnes inflammationcs mitigant, ciim per le,tum cum polentaimpolita. Imponutuf amp;nbsp;a:ftuanri ftomacho,amp;r oculis,Galcno tefte.Diofcorides fedi eriam excideti imponi fcribit.

Prodefle autem excidenti fedi poirunt,nonvti adftringens aliquod federn reprimens, fed veluti molliens amp;nbsp;maladicon,qualia fiepenumcro prius admouenda, quam reduci ea, præ-fertim inflammata, queat.

PliniusViolasquoqueait,crapulamamp;:graucdinescapitis,impofitis coronisolfaduve diF cuterc; anginas ex aqua potas: id quod purpureum eftex iis,comitialibus mederi, maxime pueris in aqua potum: lemen Icorpionibus aduerfari.

Inquibus verbis,quod de purpureo floris additur,acceirorium clfe, amp;nbsp;ex Hiftoria Aftcris pZz»ÿ locut Atticitran(latu,lufpicandu,amp;: nontemerè,videtur;Diofcoridesetenim flore purpureunon Violæ,fed Afteris Attici,cu aqua potu anginis,amp;comicialiin morbo pueris auxiliari, fcribit*

FO LIA tricolor! Violæ cxiguafunt,ac initio quidem rotundiulcuia, deindeoblongiora, pcrambitum modicè fcrrata:caulesinfirmi,tenues,angulofi,geniculati, palmi longitudi-ne : flores longiufculis pediculis infident, purpureæ Violæ forma fimiles, 6c raagnitudine vc

plurimùm pafcSjtripÜci colore fplendentcSjpurpurco videlicet,lutco,candidoque vel cxr“' leo ; quorum elegantia acvarictace colorum, maximè placent, cùm odorcmcxiguumaut nullum habeant. In fummis duobus flolculi foliolis,amp;: lùbinde in inférions, amp;nbsp;quandoquc etiam inmediorumextimaparte,purpureusrelucecViolænigræ: Mcdiis vt plurimùni,aC nonnunquam infenori candidusautcæruleusinlidet: Lutcusnon raro inferiusfoliolum vd magnam cius partem, lemper autcm flofculi medium, intercurlantibus vnà nigris aliquot radiolis,occupaC:Semcn cxiguis,inrotunditateoblongis,va^ulisj Ochn magnitudinecon-tinctur,quædccidentibus luccedunt flonbus,amp;r vitro femme iam maturo dchilcunt. Radi-Cibusnititur fibrofis.

In aruis pluribus locis exit : nafcitur in hortis, amp;; crebrô quidem fua fpontc, fylucftd Ipeciofior amp;nbsp;elegantior.

Verevnàcum Viola nigra aut paulô ^fteraicat, æftatedein tota maxima Autumn* partc,ac lubinde etiam hyeme, floret.

autcm referenda videtur ilia Violæfpcc!es,quç baud bumi iacet,fcd duriufculisfu*^ cauliculis crigitur,amp;: reélaconfiftit, quos fubindc promit cubitales ; folia ci latiufcula, acu-minata,per margines ferrata;flo{culi Violis paulô minores, alioqui flmiles, vt plurimû trium colorumjfuperante tarnencandido,medium florisoccupante; (uperiora florispurpurafcuntf inferiora ad luteum accedunt : flofculis luccedunt filiquæ oblongæ,in tres partes Ipontède-bilcenteslemine maturo,quod candidum minutum. librofa radix vti Violæ.

In BaIdo Itabæmonte repertam banc Violam MartbiolusrcfertcLobclius in Narbonenfis Galliae ac Angliæ montium iugis. Nalcitur vcrô amp;nbsp;in Sudetis Bobemiæ montibus, in fyb üis,tum amp;nbsp;in aliis Pannoniæ fiue Auftriæ locis.

Violaaflurgensaut lurreda, amp;quidem tricolor, non impropriè appellari poteft ;reâius ccrtè quàm arborefccns,vtpotè ne fruticis altitudinem autfimilitudincm alTecuta.

Nominatur autem tricolor Viola à plerifque lacea: eft tamcn amp;nbsp;alia laceaqüæ nigra co-gnominatur,Aliis,berbaTrinitatis,proptertriplicem flôriseolorem,dicitur.Nonnullisher-ba Clauellata. Galli flores Pezü/w nuncupant, qua etiam appellatione Brabanus ac vicinis

Belgis innotucre. Gcrmani J-repfdjam fraut/vnl» SzpefaUic^ept Wômwappellant. Cum (pAôgt;/ Theophrafti conucnire videturjquod lfgt;ÄÓ2^or eciam dicitur, Ù flos eft tantum fylueftris ablq. odorc. Vere vnà cum Viola alba aut panlô pôftexiens,plurimumqucdurans:cuiu{modihçc tricolor Viola eft,quç,vti (cripftmus,natura fuafyliicftriscft atqueinodorajamp;diutinè floret. lt;PAó;aautcm flue ipAoTJoVjGaza Violam flammeam interpretatur.

Qualitarem herba habet,frigidain quidem obfcuram,{ed humidam manifcftiorcm, len-ti glutinoiiquc fticcijVti Malux,particeps: cmollicntis ea de caufaquoque facultatis, verum minus quant ilia. Prodeft,vcrcccntiorcs aiunt, fcbhcitantibus maxime pueris amp;nbsp;infantibus, quorum conuulflonibusac comitialis morbi accclîionibus fubuenirecrcditur. commenda-tur item ad pulmonis pedorisquc inflammationes, amp;: ad Icabicm corporisque pruritum. vl-cera quoque glutinare fertur.

Lcucoion candidum maius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leucoion mulcipliciflor«.

L Eve 0 11 voce plura Violarum genera comprelienduntur, quorum in florum quidem colore præcipua, fed tarnen nonnulla in foTiis differentia. Poflunthæc in duo genera diftingui. Vnum genus cui folia candidioraamp;molliora, candidum Leuepion, à foliorum, non florum colore,quisnuncupauerit. Alterum veto Leucoion luteum,à floriscolore luteo. Sunt autem candidi Leucoij genera rurftis duo: maius videlicet amp;: minus.

Maion,cauliseftbipcdalisautaltior,rotundus,in alas nonnullas diuifus : folia oblonga, i,’ candida,mollia, amp;nbsp;velu ti lanugincm habentia,Salicis folds quodathodo fîmilia,verùm mol-liora. floresodorati,ex quatuor folioliscongefti,fccundum cauliculos,fuperiore parte in te~i nuibiispediculiscxeunt,colore aut rubentes,aut candidi,aut ex purpureo punicei,aut cineri candidiori proximi,fubindc varij.filiquæ inde fequüntur,oblongæ,anguftç,in quibus fernen latuni,planum,amp; rotundum.radicibusnititurfibrofls,fed validis.

Floret primo Vere amp;nbsp;tota propemodum æftate,altero à fatione anno, deinde amp;nbsp;aliquot fequentibusjfi diligentia amp;nbsp;cura adhibitis,hybernis menlîbusàfrigore arceatur.

Minusgenus à priorc non forma,fed magnitudine fola diffcrt.-caules foliaque habet fimi- z? lia,fed minora: flores etiam non vnius coloris,fed vel candidos vel rubentes, vel punicantes, vti maioris: filiquas etiam amp;nbsp;femina fimilia.

Floret iftud genus, non quidem Vere, fed lunio, lulio, aut Augufto, 5c eodem quidem quo fatum eft anno : hyeme pcrit^

Eft vero amp;nbsp;Lcucoioiijflorum foliola mufti' plicansftcd ranftimum, quod ex maions genera eft,priraoqué V ere ftorere incipit,amp; maiore cü' ramhybernis menfibus,nea frigore oftcndi' tur, requirit.

Extant veto amp;nbsp;hu ins generis Leucoianónu^' lajquorum herbç folia haudquaquam candida, molliajautlanuginola, fed virentiora, adlutd Leucoij folioruiTi læiiitatem amp;nbsp;colore accedut-Nec défunt lylucftria Leucoia,quç no inodu in Zelandiæ maritimis Ipotè naicuntur, vcfdui amp;in Narbonenlî Gallia,ac piuribus perHdp^'' nias locis^cdm maritimis, tû meditcrrancisg*' gnuntur.-folia habent anguftiora,amp;: vt plurini*^ candidiora: flolculi quatuor fölioloruro,dilult;® frequentius purpurci,quandQquc rubctcs,odo' rati,quorum odor apud Hifpanos fub node oC' cidente Sole intédituiyac latius diftunditur,qß‘ alias per dié exiguus. filiquæ prioribus limift^-lam amp;nbsp;Leucoia quædam bulbolà funt, quibus in fubîequ^nti libro.

Serutur in hçrtis Lcucoia,cultura proh’ciut,^ cura hybernismeftbusapudGermanos iiidigc^

Appellatur autem Asvzo/or, Latinis quidelö Viola alba, Arabibus veto Ke^ri-. Z'Z4»c4:Hifpanis f'/olettai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m®'

iusgcnuSjftdtfe'L^ioIinTunominant; minus vef^’ ijeete ©loficren: V trumque à canitic folioruiu,''^ diximus,Candidum,ad differentiam lutci,qi’^ præftantilEmum eft,non improprièdicipotc^

In lylueftrium genere,quod hib nodd-o^^' ratius eft^Hefperiseftecreditur.quæ, PlininaU' dore,nodeodoratior: Iib.xxi. cap.vii. HefpC' ris,ait, nodu magisolct: inde nomine iiiueni^'

Facultate auté Leucoia hæc, lutco Leucoii’ liaud diflimilia videtur; virib® tame infirroiof^

De Leucoio^uteo, ■Q.kv. i i i LVteo Leucoiocaules luntramoftjVft^^ tes: folia oblonga,3ngufta, glabra,in vfto nigricantia, Leucoij candidi folds minota : reslutei, perquam odorati ; filiquætenucso longæ,in quibus lemen latum Totus frutex gnofus hyemis rigorem facile fuftinct.

Floret Apriliamp;: Maio, amp;nbsp;ft hyems clein^'^ fucrit,etiam Marcio velprius.

Inperuetuftis muris, inrudcribusamp;salu^ xoftslocislibcntiusnalcitur: lerituramp;inh®^ iuxta parietes ac muros,

Huius Leucoij quoddam quoqueeftg^^ ’ flore multiplici, cui filiquac nullæ. Seritufh furculis,amp;inhortiscolitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

iftud Graeci nominant, 8ó fJtilÄlVQI ; Latini Viola alba amp;nbsp;Leucoion Arabib® Keyri eftiHilpanis Violettiis noftris,fieé®iolieré: Pahetinas aut las dixcris:amp;sed ©iolicrett:Germanis tC:Gallis G trof flees Mulnes-.hn^xs

nus ait, ex tergen cis fàcùltatis, aó tenuiutn paf-tium,plus tarnen flores: amp;nbsp;inter hos, qui fintßc-eiotesgnagisetiam quàhi virides.

Djolcorides lutea Leucoia præcipüi in lîiedi-cina vfus clTc Icribit; amp;huiusaridos flores iri de-feflionibusdecoâ:os,ad vteri inflammationes amp;: menrtruaducenda faceré : cerato exceptos lèdis rimas lânare, amp;cum melle oris aphtas : fernen Juarum drachmarum pondete exvinopotum, auccura raelle fubditum, menfes, fccundàs, üû fœtus educere: radices cum aceto impofltas, lie-nem reprimere,amp;: podagricis prodeffe.

Hippocrates lib.De natura muliebri,ad fècuil-das educendas,fanguinem ex vterispcllen-dum , Leucoij fernen tritura Cura vino biben-dum exhiber : amp;nbsp;ad eadem lutei Leucoij radi-cem,eodem quoque modo fumendara tradic.

TIT Atro N A L 1 s Viola folia habet mox à radice longa, lata, fubnigra, per ambitum crenatarcaules cubitales autaltiores, folds fimili-bus, led tarnen minoribus circundatos, flores in fummisalarum virgiserurapunt. Leucons firni-les,Colons aut candidi aut rubentis,dilut£Eue purpura;, fernen infiliquisoblongis Scrotundis gignitur paruum, figura oblongum , colore in rufto fubnigru. radices fubfunt fibtofæ amp;nbsp;validç.

Altero à quo fata eft anno, Maio amp;nbsp;lunio menfibus potiflimiim floret; non raro tota æfta-te floris eius prodiuftio.

Galli Violettes des dames,Girofflees des dammes appellant, hoc eft, Violas matronalcs; noftti corrupra voce,®aniasi blocilteh; Germani QBins« tft viokn/id eft, Violas hybernas fine hyemales.

Suntauremharum Violarum herbas quiderrt folia, guftu acriaamp;calida,Erucæ,cuius fpecies videntutjlapore amp;: facultate proxima.

• De riola latifolia. Cxf. Vi» rO L I A, Violalatifoliapromitjvirencia, lata, perambitumerenata, Alhariæ vocatæ herbas flmilia,fèd maiora:caules rotundosramofos:flo^ res Leucoij,colore purpureosjubcæruleos; quos fequunturlataSjplanæ amp;propemodum rotundx flliquæjex tenuiflimis membranis, velutilami-nis, compaâræ;intra quas femina plana, lata, ob-feuri colori£,forma quodammodo Lu-næ, inter quæ media tertia membrana. radices fubfunt craflæ, candidte, in diuCrfa tendentes, Pasoniæ feminæ alterius, radicibus quodâmodo fimilesjfed minores amp;: tenuiores,intus porofàs.

nos Violam latifoliam, aut, vt plcnfquc placet, Violam percgrinam nuncupate maluimusgt; Brabanti |amp;fni«nrhbloeincit,a liliquarum forma, denarium quodammodo rcferete, Sc ^acftö* bIoanni,quôdciicaPafchæfolennitatemferè femper floreat, nominant. Rccentiorumple-nque Lunariara: abj Lunariara Græcam appellant: vel ab ipfius feminis figura, aut filiqua-rum mediæ membrançargenteo fplendore,quo,decidentibus per fummani ficcitatern cum femme ex vtraque parte membranis,nitet.

Veterumautem Thlafpi alterum videtur,quod videlicet àCrateuadcfcribitur, ànon-Tkinj^i nbsp;nbsp;nullisSinapi Perficum appellatum. Nam, vt Diofcorides ait, Crateuas Thlafpi quoddam

recenfct7î?iaTJ(pt;ÂAûi'^ iue‘)a.?\.óppi^Q9 idefi, Latifolium amp;magnisradicibus.qualisomnino Viola hæccft,quam Latifoliam cognominauimus.

2,, Huielatis foliis, amp;nbsp;filiqiiis planis ac rptiindis fimilis eft amp;: alia quædam Latifolia Violä. perenni hæc radice nititur:hyeme no marccfcitrcaules lignofi,cubitalcs:folia multajlata.-fili-quæ planæ amp;nbsp;latæjvtraque paulô minora quam prioris: flores câdidi inffar Violæ matronalis.

In fyluis nonnullisprouenit: veluti Hercynia,qua parte Germaniam fpeôlat transfertur amp;nbsp;ad hortos,in quibusdiutinè viuit.

Ca:tcrùm facultate ac potentia, Latifoliæ Violæ fernen calidum quidem, ficcum cft, guftuque acre, Thlafpios femini fapore amp;nbsp;viribus fimile : radices acrimoniæ quoquenon-nullæ,fèdnon multæparticipes funcedunturcum acetariis,vc quarundam aliarum.

IN Violatum numerum recipiendxamp;admittcndæquoque videnturvulgô Dentariçap' pellatæiquæ duae funt.

J. Priori cauliculus dodrantalis : folia Cannabis autPem^hylli modo quinque advnum ha:rentpediculum,oblonga,lata,ambitu ferrata : Leucoiis fîmiles flofculi, è punico colore fùbpurpurei-.filiquæquoquç tales,in quibus femina. radix oblonga, inæqualis, multiscraffis cxaiperatur fquamis.

t. AlteriusDentariæfolia haudquaquam Pentaphylli,fèd velutiFraxinidigcfta,pa;(lt;i'fiue coftam habent mediam,cui anneduntur: funt veto hæc oblonga lataque,amp;: crenis fccudurn margines incifa,crebrôadvnam coftam feptena : flores candidi, amp;: quæfèquunturfiliquaJ prioris

PEMPTAPISSECVNDÆ LIB. I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilt;lt;3

prions fini iles:radices quo que afperæamp;: fquamofæ,fed tarnen nonnihil quàm prions minus. In Gcrmaniæ nonnullis vmbrolisac opacis montibus gignuntur, Priorem circa Hercy-niamfÿluam J baud procul Norchufiojplunmam folo pinguncui faxa fubfunt^reperiri, Valerius Cordus audor eft.

Dentarias vulgo appellant : Cordo Coralloidesdicuntur, à radice albi coralli æmula. Matthiolusinter Solidagines amp;: Symphytareponit. N os propter florum cum Leucoiisfimi-litudinem,Violas maluimus dentarias appellate,

Qjiodverôad facultatesattinct,vtraquc inter vulnerarias herbas .^recentioribusrefer-tur :amp;adinteriorum vifcerum.prxcipuc tarnen thoracis ac pulmonis vulneta : neenonad inteftinorum ramiceSj commendatur.

M Ar IA N A Viola foliaprimiiqi habetob-longajlataj'ubnigrajalpcra, nonnihil hirfu-ta, vulgaris Buglofli fbliisnignora, minora, mi-nusque afpera. Gaules deinde fecundo anno pro-fcrtrôtundosjredos,ramolôs,aliquâtulumetiani hirfutosj circa quos folia limilia, lèd minora, flores in fummis virgis exeunt oblongi,caui, rotun-di, per oras incifuris quinque, fed non profundis, diuifi, ôéangulis non perinde vti aliorum fylue-flrium Raporum acutis; coloris vt plurimum in cærulco purpurei, fubindccandicantcSjin quibus ftaminaduoaut tria candida; qui amp;nbsp;priufquam dehifeunt quinquanguläres funt. poft flores capitulum nafeitur, fuperiore partelatius, quinque quoque angulos habcns,amp;: quinque loculis veluti caligulis alperis amp;nbsp;hirfucis deorlum dependenti-bus circum veftitum, in quo feme cxiguum^ fub-ruflSjamp;eiuSjCuiusCaftaneçfrudusechino exem-ptus, propemodum coloris, radices fubfuntlon-gæ,craflæ,candidæ,non ingrati faporis.

Nafeitur, vt aiunt, in fyluis montibus,ncc non in opacis quibufdam tradibus,vt Matthio-lus refert, plenfque Italiæ amp;nbsp;Germania: locis: a-pud Belgas in hortis colitur.

lunio, Iulio amp;Augufto mcnfibus floriseius produétio: fernen intereaad maturitatem peruc-nit;neque enim fimuffed particulatim floret.

Violam Marianam noftri appellant, vulgo MarteVes. Recentiorum plcrique Medion elfe volunt.

Medion autem Diofeorides tradit folia habere Scridis, (cxcmplaria quædam Iridis ha- Meihri. bent) icaulcm tricubitalem,amp; in co florem magnum,rotundum, purpuralccntem: fruóf tim paruum.fimilem Cnico; radiccm dodrantalem,craflitudine baculi,guftu acerbo. Cum qua deicriptione Viola Mariana non admodum refpondet ; tametfi enim iIIi flos grandis amp;; ro-tundusjfolium tarnen propriè ncc Iridis nee Seridis:amp; frudus aut femen,Cnici femini baud firnilcivtpotc valdeminutum, amp;fubruffi;Vtifcripfimus,coloris.

Quas ob caufrs Viola Mariana non Medion, fed potius verum Dioftofidis Rapum fyl-ueibevidetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ Græcis dicitur) cum cuiusdeicriptione magisconuenit.

Namfruticolaeft ftirpsamp;ramofa,cuius lobi flue capitula appendentibus aliquotloculis circumcefta; quibus lublatis, interior lobus flue capitulum confpicuum eft: quale Rapum Iylueftreefle,exciusapud Diofcoridem deicriptione fatisconftat, Quæ tametfi fuperfluo- Diofioridu rum quorundamacceflionecorrupta,Rapo tarnen fylueftripropriiflimacomplcditur. locwcomt^

fM/oç TO by}.oç,7ngt;gt;.ilx^eitJbç, a.r.çÿv Âêîoç’ (poAÀa ÂGia,, JitKTtlRou

c* ÄoßoTi; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J'è nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aAAoç »eipa-

O 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AoeicTjîç

î^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T U P I V M H I S t O R I Æ

XôCàçjZv eäTipfMTta, fiitÂava,3-ç^v3-iV’nitS» Aei/xà «vJb^v. id eft, Rapuiîi fylueftrc, nalcitur in aruis,frutex altitudine cubitaliSjlumma parte læuisifolia Habens læuiajdigiti lati-tudineautniaiora:frudum in lobiscalyculatis^quorum inuolucrà cum apcriuntutjaliusca-pituli modo lobus fubcft,in quibiis fcmina nigra,contrita verb intus candida.

Inquadelcriptionc,quædelieuitace fummorum cauliumacfoliorum, amp;nbsp;feminis nigrC' dine,ac interior eius medulla candida traduntur,ad lylueftris Rapi, huius prælertim, deicri-ptionem non faciuntjfed alio pertinent. Huiusfiquidem fylueftris Rapi caulesaut folia non lunt læuia, fed aliquantulum hirfiita: fernen etiam non nigrum,verum fubruftum, Sc caftancis, vt diximus, colore affine.

Videntur autem,quæ delæuitate foliorum amp;nbsp;fummarum partium,Rapunculo conucni-re,aut Campanulæ,de qua in icquentibus capitibus: fernen verb,quod hie defcribitur, latiui Rapi eft.Itaplurium rtirpium delcriptioncsinter feconfute.

Cæterùm qubd ad facilitates attinet, radix VioteMarianæ refrigcrantisamp;nonnihilad-ftringentiseft potentiae : efui, vc aliorum fylueftrium Raporum,aptacft,amp; non incommoda acetariis additur.

I. Ç Vnt verb amp;:multa alia Rapi fylueftrisgenera, Calathoidc florum figura,amp;:radicibuî •^Viote Marianç baud multum diffimilia. -

X. Vni,quodà Viola Marianaalterum,caulesfuntcubitalesautaltiorcs,angulofi,a{peri,hif-futirfolia aliquantulum afpera,lata,in acutum definentia,perambitumcrenata;Vrticçfoliis forma amp;nbsp;colore quodamraodo fîmilia : flores fecundum caulcs exeunt, Violæ Mariant floribusminores,per ambitumquinquefimiliter incifuris, fedprofundioribus,diuifi,intuS aliquantulum hirfuti)Coloreautcandidl,aut dilute purpurcijVcl ad cæruleum inclinantes.

Huius verb fpecies quædam eftfoliisaliquanto teuioribus: floribus elegantioribus, coloris purpurciècæruleo; cuius radix aliquot annis viûax rertat,amp; Vere regerminat.

Ceruietri» Nominant hoc genus Germani -^alfjfraut/Noftri î^alfrtupt,id eft Latine Ccruicariam,amp;î Ceruicariam maiorcmiGræcè ^fl6;^«Â/oi':plerique V uulariam.-Fuchfius Campanulam.

Tertium genus caules habet breuiorcs : folia minora, candidiora, minus afpera,oblonga, j. Saluiæfoliislimiliora:flores Ceruicariæ minores,colore proximiViolæ nigræ, dilutam pur-puramreferentes,qui non vti aliorumdeorfum nutant, lcd {ùrfùmcriguntur,plures limul fummocauleexeuntes. radices quoquefimiies. Hoc genus plcriquc Ceruicariam minorcm appellant.

Nalcuntur hæc in Germania ac Bclgio picrilqucaridioribus locis fccus pratorum margi-ncs,amp;crcbro locis lènticoiis; transferuntur in hortoSjfiorum gratia.

Hisautem lîmilc amp;:quartum genus cft.caulcs iftud quoquc breuiores facit: folia lata Ccruicariæ prioris proxima, minus tarnen afpcra,minusque per ambitu crenata. flores deor-fum pendent,coloris vtplurimumdilutæamp;quali ex cærulcorubentis purpuræ. pro radici-bus,multæ, tenues, tranfuerfim amp;nbsp;oblique lerpcÿtes fibræfunt,à quibusmultæ oblonga:, candidæ radiculæ, Rapunculi radicibuslimilesdcmittuntur. Ita facile fcipfum propagat lace lèrpit hoc genus.

Quintumgenus,quod vulgo Rapunculum nominant,caulesprofcrttenues: foliaohlon- y. ga,angufta,læuia:florcs Ceruicariæ minores,cæruleo vt plurimum colore.: radices candidas, digitalis longitudinis, efui aptas.

Exit in aruis,multis locis îrequcns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Elurima æftatis parte floret: hybernis menfibus radices lcguntur,amp;: cumacctariisin-feruntur.

Iftud genus vulgô,vti diximus, Rapunculum, quafi paruum Rapum appellant : Germani •Kapun^fln:Noftri Hfeapontc: Galli Raipo/jce.

Horum omnium flores priufquam adapcriuntur, quinquanguläres funt ; completi verô totundi,8«: inuçrli calathi figuram referunt, ftaminibus intus candidis;amp; per circumferen-tiam quinque incifuras, totidemque eminentes angulos acutos habcnt ; capitula âutem, in qui bus femen,angularia,fupcriore parte ara pliora,fed nuda,amp;nullisappendicibus autlocu-lisflue pericardüs circumteda,vti funt Violæ Marianæ; quæ cam ob cauflam, ncrapequôd capitula

capitulajliitelobosh^bcatcircumtedos,cum lylucftns Rapi defcriptione exadius,quâm vllum horiim conuenic,quæ tarnen amp;nbsp;omnia Rapa fylueftria funt.

Præter hæc verb amp;:lt;cxtum quoddam genus eft à fuperioribus forma aliquantulum diffe-' rens.huic autem folià primùm laca,portea fecundum caules angulbora ; caules dodrantales, fummaparte veluri fpicam paruorumflorum plcnam proferunt, quorum finguli antequani pandunturjCorniculi cuiufdam drailitudincm referunt j aperti verb in quatuor angufta fo-Iiolafinduntur,colore alias candidijaliàscçruleijaliàspurpureiiHoribuscapitula parua lucce-dunt,Rapuncu11 capituKs ferè limilia,veriim minorajinulta circa caulem limuj ardeq; com-pofira: radices candidæ,vtaliorum Raporum fylueftrium.

Nonnulli Alopccuroii appcllant^ab ipla florum plena fpicajquç iam apertis Ho{culis,mob Hs amp;nbsp;veluti lanuginola,vulpiumque caudis propemodum aflimilisjcadecaida, videtur. Sed Alopecurosaliaomninöellherbainfrumentorumamp; Icguminym hilloria à nobis dc' fcripta. Quade cAufa ah aids Rapunculum Alopccuron dicitur, ad difFerentiam videlicet veriSc legitimi Alopccuri.

Radiccsporrb omnium liorum refrigerantispotentiæfuntamp;nonnihil adftringcntis:pol-funt autem omncsvnacumaliisacetariisedi.Sutetiam qui Geruicariæ radicum dccodum» aduerfus incipicntcs oris tonlillarum inflammationes conferre affirmant.

V M fylueftribus Rapis fimilitudincm quandam baberevidentur ,quas Campanulas ^-^vulgb nominant.Earum tres nobis obferuare contigit fpecies. Vnam maxima ; alterant mcdi.T magnitudinis : terriam lylueftrcm minimam.

Maior uuc maxima Campanula folia habet prima terræque proxima lataamp; Violçnigrac forma fimilia,fed tarnen paulb maiorajquæ veto circa caules, quos validos amp;: præaltosprO' mitjoblongiora, vtraque faturi viroris; floreslecundum caules gignuntur plurimi, Rapun-culi floribus maiores ac patentioreSjCampanulis ac tintinnabulis tere affimilcs, cæru Ico ni-

SECVNDÆ tIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I(?7

tentes colore; ftaminibusin medio candidis. radix nouellisp!antisoblógaamp; digitalis fcrecral-litudinis,vetufbs verb in multas diftnbuta.

Mcdiemagnitudinis Campanulæ folia non 2,. modo caulibusagnatajVerùm prima, angufta funt amp;nbsp;oblonga,iâturato quoque virore Ipiê-dentia: caulcsftriati bicubitales amp;nbsp;altiores ; circa quorum partes fuperiores flores prioris fatis flmiles; vel colore cçrulci, vel candidi.

Tertia fylueftris minima, maiori limiliseft, y, fed tarnen omnino minor.prima ctenim cius amp;: terrç proxima folia lata funt, amp;; Viole nigrç làtis flmilia ,attamen non tam magna : rcliqua verb oblonga nbsp;nbsp;angufta; flores fimilcs cçrulci,fubin-

de candidi,læpè Rapunculi floribüs maiores:ra-dices verb tenues amp;fibrofa:.

Treshçlaifti fimilem fuccumprçbcnt,cauli-culisamp;foliisvulneratis : flores earum nondum completiquinquangularcs quoque funt, patentes in quinque limiliter angulos excunt,amp;: capitula fimiliter quinquangularia, Rapunculi amp;aliorum fylueftnum Raporû fatisfimilia, fed foraminofaamp;: perforata, in quibus lemen pcr-quam exiguum.Putari bine poflent fortaflisRa-porum fylueftrium elfe lpecies;lèd quia radix earum edulis non eft,alib videntur referenda:.

Priores duç in hortis lèruntur : tertia paflim in Belgio iuxta aruorum amp;nbsp;agrorum margines repent ur.' *

Vulgb Campanulas nuncupant j plerique 25elueï)crr. Sed Italis Beluedere, Grçcorum Olÿ-nseft,cum qua Campanulæ ûmilicudinis nihil habent.

Etprimam quidem harum funt qui Columnarem,amp; quidem Plinij iudicentjcùm tarnen j. herbç Columnaris nomen apud hune non reperiatur. Alij Anthemum Plinij faciût,amp;:huius quidem nomen in multis exemplafibus reperitur, fed deprauatis., Legendum liquidem eft, non Anthemum fed Eranthemumlib.xxvi.cap.viii.Eranthemum autem Anthemidiseft refittutM. fpécies,flore rofeo colore rubens,multumque ca de caufa à Campanulis dilferens.

Secundam Matthiolus Phy^uma elfe exiftimat; at nobis tum hæc, tum aliç Campanulç 2., lalîonç limiliores videntur: Phytcuma verb elfe Antirrhim fylueftris fpecics,de qua inferius fuo loco.Aitetenim Theophraftus 'laaicdnc, florem vnico folio conftare, fimilitudiné autem pluriumoftcndere,quç tarnen non feparentur,amp;fuperiorem floris pattern angulofam elfe. Taliscertè Campanularum floseftjVti amp;nbsp;omnium limiliter Raporum lylueftrium ( excepto generis fextijquç tarnen ea de caulà laliones elfe îffirmari non poflunt; fi modb cadé Theo-phraftiamp;: Plinij eftiafione, Plinius liquidem lafionem lac ait habere copiofum, quod lolç Campanulç prçcmuè fundunt;

Dubitet fortafle aliquis,amp;; Campanulam non elfe lafionem exiftimet, quod Plinius olus elfe lalionem fcribatfylucftre,in terra rcpcns,flore candido.Sed fi olus eft,omnis herba edulis, amp;nbsp;Campanula olus eft,cùmamp;eius folia edi pofte non fit dubium: repunt verb in terra fubindefecundæactertiçradices,atqueeadecaufacitiirimè vnaaliqua ftirps multiplicatur fitampla fit; florem etiam non rarb candid um efte fetipfimus.

Theophrafti autem de lalionehçc funtverba,lib.i.vbide florumagit dift'erentiis : Non-j^yTo»». ï^'flli,inquit,vnius folij nafcuntur,fimilitudinein tantum plurium oftendentes, vt flos lafio-neSjhuiusetenim non leparaturvllum in flore folium: neque conccptaculo pars inferior e-get,fuperior autem angulofa.

De lalione verb Plinius lib. x i.cap.ix.hune in modum: lafîone olus lylueftrc habetur, in terrarepens,cum lade multo,floremfettcandidum,Cöncilium vocant.

De facultatibusautem harum Campanularum nihil occurrit in medium adferendu,cùm nullius vfus flos,herba,aut radix fit. Apud Theophraftum verb etiam ac Pliniura nihil de la-fiones viribus fcriptum reperitun

PRæte r vcrofiipcrioresCampanulas,52 aliaquædamhumilis nbsp;paruacil, cui cau-

les tenelli,dodrâtales,in alas pluies diuilïjplu* rima parte humidecum bcntesdolia circacau-liculoS parua,per ambirum lenitercrcnatrflo-rcs paruuli,in puniceo purpurei, pu Ich ri, mub tumpatenribusrintinnabulis aut campanulis limilcSjftaminc in medio cadido, qui interdiu patent; circaveróoccafum Solis rccluduntur, amp;nbsp;in quinquangulärem fpeciem cotrahuntur, quam etiamnondum aperti, vti aliæCampa-nulæ,refcrunt: radices tenuiffimæ lunt.

Anonymosnollris eft herba; pleriq; tamea Speculum Veneris: Brabanri vulgoÙjouüttit fpitgrl vocant. non efle Onobrychim, quod quandoqj lulpicati fuimus, fatis coftat. Cain-panularum vidcturefle lpecics,non ramen la-ftoncs,cdm lac nullum vulncrata lundat.

Facultatem autem Campanula hæc com* pertain nullam habet, eùm nullius in medicina fttvfus.

IA M amp;nbsp;in Campanularum numero quçdaffl etiam lèrotina eft. caulibus hæc exit dodra-talibusjtenuibusjfoliisanguftisjbinisexadiier-fo pofttis: flores in cauliculorum lummo fafti-gio,amp; quandocÿ è foliorum ftnubus, prodeûc oblongi,ca]athoides,furfum hiantes, incærii-Ico faturato eleganterpurpurei ,ftaminibusin medio candidis,Raporu lylueftnum flue Cei-uicariarum duftarum floribus quodammodo fimiles,quinqiftngularcs quoque prius quàm adaperiantur ; adapcrti verô quinque per cir-cumfcrentiam fifturisdiuifljtotidem emincn-tibusangulis; fed minus patentes, anguftiores, minores,amp; colore clegantiorcsjvtpoté cæru-leumipfum fui coloris pulchritudme amp;:gratia prouocantes: fernen exiguumin paruis oblon-gis theciscontinetur. radices fubfunr tenues, oblongæ, bifidæ, trifidæ,aut amplius diuifx, guftu amaricantes.

Reperitur aliquando in pratis, frequéteria aliisincultis,amp;iildemquibus Erica humidio-ribus locis. In pratis quidem procerior audu^ amplior: in Ehcaftris verô tcnuior ac minor prouenit.

Sub finem Augufti,ac Scptembri mêlé elegantes huius flolculi vigent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Apud Belgas nomen non habenSunt tame, quiblauto ILcIïcSenjSjid cft,cærulea Liliola nun-

■ quæapudPlimunîjfèdapud Rueiliumlib.ii.cap.cxxix.extat: Quamipfè pîuribusomni-no verbis defcribit,quàm Pliniana defcripcio habeat. Plinius enim paueis verbis Calathia-nam expreflitjamp; lutei efle eolorisoftendit:Ruellius verb ca:ruleumjamp;: eum quidem elegan-tiflimumei tribuit.

In totumjPlinjusait lib.xxi.cap.vi.fineodore minutoque folio Calathiana, munus Au-tumnijCætcræ Veris. Proxima ei Calthaconcolori magnitudine : vincit numero foliorum I iiiarinam,quinque folia non exccdentem.His verbis oftendit Plinius Calathianam conco-loremclTe Calthæ,ide{l,lnteam,amp;çqualismagnitudinis;fed tarnen Cakhçflorem expluri-buscomponifoliolis.Çalthamautem elfe lutei coloris oftédunt Vergilij (ic Colunâcllæ vef-fuscapitc de Calendula addiiéfi.Ruellius verb vndelocupletatam illam delcnprionem ac-Çepcrit.nonfacilefueritalïîrmare: Noneft tarnen qubdabeoexcógitaram fufpicemur ita-lenaenim qualemiplàdefcriptioproponitCàlathianam non agnouit. Riicllij autem verba hæc funt:

Calathiana munus Autumni,ViolæcçterçVeris;ea minutocftfolio Violæ albç nondil-fimilijin tocum line odorCjCalathi fimilitudinejAucumno tantum prouenicns, ranta coloris pulchritudinejVtcçruleumipfumjquodimitatur,prouocet : inpratis poft aftarcm emicat; Autumnalem Violam nommant.Videtureadem à Valcrio Cordo Pneumonanthe nuncu-patajquam Germanicè -lutlgfrt WllrtîC dici refcrt.

Qualitate autem hæc Viola calida eft,Gentianæ,cuius ipecicsnonnullis vidctur, facilitate quodammodo lîmilis.multb tarnen imbecillior.Efticax à rcccntioribus habetur aduerlus peftilentesmorbosiamp;radvirulentorumanimalium mortiis amp;nbsp;iéliis.

TA IG IT A L I v M plurcs furtt fpeeies,nb mo -■*^db florum colore, led amp;nbsp;foliorum forma co-loreque diftcrcntes.

Vulgatilfimapurpurei floriseft,cui longa, la-ta, per ambitum crenata, dilutevirentiafolia, Verbalci quodammodo fimili.a, minora tarnen minusque lanuginofucaiilis réélus, rotundus, à mediolùrfumvcrfus compluribus floribusgra-uidus,non alternatim,aut orbiculatim, fed ab v-no câulis latere fupra inuicé,aut,vt Græci aiuntj ï7r’aMwAiwt'difpôlitis,dcorfum verfus depeden-cibus,formaoblongis,intus caüis daélylothecis propemodumfimilibus,eolorecx riibore purpu-teis, punélis quibufdamcandidis intercurlânti-bus; quos rotunda fequuntur vafcula, inquibus fernen exiguum.radices multç tenues fibrç funt.

Plcrilque Germaniæ ôc Belgij locis faxolis amp;. vmbrofisjinmontium conuallibus, vbiferri

AlteraDigitaliSjpriorifoliislimilisert,lógio-ribus tarnen ac latioribus: fiores huius cum prions floribus forma etiam conueniunt,colore verb candidi aut fubinde dilutè in candido purpura feentes.

Tertiafolia habetanguftiora, venolä, glabra, faturatovirore nigricantia, auerfa tarnen parte candidiora,per ambitum nonnihil ferrata: Hores huic lutci,forraaprioribus ferefimiles.

Viforequoqucoblcuro nigricantia,amp;candidiora lîmili ter parte auerfa, fed minora amp;nbsp;anguftiora; flores parues,deorfumque depédentes,verùm minores, colore fubluteos aut pallêtcs.

Appellant autem Germani quidem hanc ftirpem vulgari lingua Prattt:Beîgæî3ingÔctÔort:Galli,D/^/74Zf,aut/]uidamaiuut, Gants nofire Dame-. fotz gloueiFuchfîusappofitè LatinèDigitalem nuncupauit. Nonnulli ôpvaZÀ/cAx nominant,amp;,9.j„^gt;^',^. Verbalci Ipeciem faciunt; quæ hvyvînç dicitur. Sed Lychnitis fine Thryallis folia habet pin-

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guia,

’S T'f PI PÏ V ï^t H'l S t Ö R I Æ ■■ quot;nbsp;guia,craflaamp;:liirruta,àdellychnîainlucernisapca,qualia minime digitalis^ cuius tam crafTa aut hirfuta non funt, vt ellychnij vicem explere qucanr.

Facultatcm aucem l?igiralis quidem folia, cum araara lint, calidam obtincnramp; ficcam, cum nonnulla cxpurgandi vi Goniunól:am,intcrim tarnen nullius funt vfus, nee mcdicamctó Vilis admifcentur: floslólus,folapulchritudine forma placet gratusque eft.

Lychnis coronaiia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Yc H NI s coronatia folia gerit oblonga,

pollicislatitudine aut paulo latiora, mollia, lanof^,cana,Vcrbafcifoliis minora quidem, fed candidioraamp;lanuginolioraxaulescubitalcs,rotundos,gcniculatos,canosquoque nbsp;nbsp;lanugino-

fos,in pluresbreuesalasdiuilosjin quarum lurn* mo finguli flores, è calycibus fuis, afpeólu pul-chrijed inodori,Violas matronalis floribus ma-lores,colore rubro amp;nbsp;veluti flammco fulgentcs, lubinde,fed rarius,candidi, autdilutèrubcntesi exf'oliolisvtplurimum quinis, rarilfime feniS» nee pluribuscongeftijnifi florisfoliolis(quodvti aliisfloribus hortenlibus,itaamp;shuic aliquando contingit) multiplicatis; in medio florum apices funtacuti amp;: pungentes: radices lubfunttenues.

Seritur in hortis ; Iraliæ, Germaniæ, Gall ix, Belgioque familiaris : apud AnanicnlesautciB, vti Mattliiolus refert, etiam lylucftris, fpon-teque exit.

Nominant hunc florem Gcrmani ,j^raUWOI roßItn/£Ö?ancn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefîlm/ amp;nbsp;J) in*

md^ofjhn: Latine Dominarum roiam, Mana-nam rofam , Cæli rofam amp;nbsp;Cæli florem ; Bclg^ Cljftllust oogljcnad eft,oculum ChriftijGalli oeil^ lets, S)C Oeillets Dieu: Itali ac Hifpani Ljcbffi' lt;5^e. Diolcoridi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,hoc eft»

Lychnis coronaria,flue fariua. GazaZo^r/tAtlu-cernulam conuertit. Videtureademamp;Aw;y'n)Ç «Ât/7i’rnçpcr7.,efle Verbafei fpecies.quxamp;^ -9-pvaÂÀli: folia liquidem habet mollia,hirfuta, ad lucernariAi funiculos Inie ellychnia apta, cuiufmodi Lychilitidisefle Diolcorides teftatur: flore item vtplurimiim rubentem habet» qualem dpuccÄÄiJ’ogcflc,Nicandcrinnuit,rubentemearn inTheriacisnominans: ooj-etTtÂ'j^vlçevipdti'JpiiCdiileiÇ'n ÔpuaÂAiç, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

In quo verficulo Lychnis intelligi debetjlylueftris, vt ipfe Nicandri interpres monet, ne co-ronariam Lychnida aThryallide difterre hincquisexiftimet.Conrardus Gefnerus hunc lö-uisflorem amp;nbsp;GræcècAoçarôâçnuncupari qxiftimat.Sed Theophraftus inter Lychnida amp;nbsp;lo' uisflorem,lib.(ï.diftinól:ionem facitjæftiua funt,ait,Atgt;;^*v)ç, «TA? aWoç,amp;c. 8c limiliter Plinius, lib.ii.cap.ii.hæcTheophrafti verbareferens, lùcceduntilhsæftiui,lcribit, Lychnis amp;nbsp;louis flos,amp;c. Eft au tem J)oç flue louis flos,flos æftiuus,coronarius, ablqiie odorc,cui radices lignofæ; Theophraftus lib.iS. Sunt veto amp;nbsp;qui vehnt Lychnida, Plinij Rolàm Gra'camclf, quam fefcrt,non hifi in humidis prouenire,nec vnquam excedere quinque folia, Violæ ma-gnitudine,odorenullo.'Porto Lychnidisamp;aliamultarcpcriunturnomina,inter nothata-menamp;:fuppolititiarelata,dicitur ctenim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quali immortalis,quôd diutinè pul-

chritudinem fuam retineat. Item eèxvÂedfJov, ßaÄÄaeiov Hue bellaria ,^ej«po'arócüor, hoceft Gruispcs-«öpJ(u)Sioi';amp;hancefle Corymben Rucllius iudicat,cuius Columella lib.lo. hoc fenario meminit:

Nuneveniat ejuamuis eculù inirnica Corymhe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Coronis etemm, inquit, inferta, igneo micans afpedu, oculorum aciem obtundit. lam Si Lychnis haccTati'e/oi'dicitur: alia tarnen, quæ Taura line Toravulgô nominatur, venenolâ herba, de qua inter deleterias. Nominatur præterea Lychnis 8c item /b($iÂoiov,8i Latine Genicularis.

PËMPTAÖtS SECVNbÆ LIB. I.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i/i

FaGüItateaureiïiLychnidiscoronariæfenienj GalenusaitjCaliduméft (ècundoquodatïi-modoordinejamp;ficcumeodemmodô : cum vino potum, àScorpione idis auxiliatur, aui ôore Diofcoride.

C Y L V E s T RI s Lychnis geniculatis caülibus, foliisque mollibus, Coronariæ Lychnidi '^fatisfimiliseft;minus camen canajaudanuginofa;foins item angulbonbus^ caulibuste-nenoribusjplurcsquealasfaci«ntibus:floribusetiam minoribus,colore candidis autrubenti-busjcalycibustarnen maiciibus; in quibus fernen paruumjrotundum, lubnigricans ; radici-buslongisôô digitalis lubindccrafTitudinis.

luxta pratorum, arucrumque margines,amp; alibi fuafpontc exit: tfansfertur ctiam in hortos,in quibus quandoque florum foliola multiplicat.

Noftri^ienetîeamp;cntiappellant: Germani etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tvilbf rofjhll:

item -ipbwcptf WCDcrjlof^: Galh oeillets ßattuai^es-.Q'cestzx^ Teuyvie ayoJ-a.-. Latinis Lychnis fyl-ueftrisdicitur.

Sunt tarnen amp;:aliæ fyluellres appcllatæ amp;rcognominatæ Lychnides ,huic haudfimiles. Sylucftrisetenim Lychnis Antirrhinon quoque audore Diolcoride:amp;: limiliter Leontope-talon,Apuleio tefte,appcllatur.

fje7ià.e„Zc apud Romanos Intybum agrelfe,quæ inter nothas amp;reieditiasrepe-riuntur.Exrecentioribusplerique Saponariam banc nunCupantrefttameriamp;aliaSapona-iia,dc qua infcrius.Nonullis etiam Ocimaftrumeifevidetur; ataz/^eicTéçfiueocimaftrum, Qeima^rïï, Ocimofoliisfimileeft,ramosque habet breucs dodrantales modo, radiccmque tenuem amp;nbsp;fuperuacuam. Lychnis verb hatccaulespromitcubitolongiores, folia oblonga Ocimo nul-iatcnusfimilia,amp; radices longascra{rasque,qua:mamfeftam contradiôtioriem,amp;euidentem huiuscum Ocimaftrodifferentiam oftendunt.

Deferibunturautem amp;nbsp;aliænonnullæ fylueftres Lychnidés à Carolo Clufîo, quas ex clus diligentiflimisper Hilpaniasobferuationibuslib.11.cap.xxviii.requirendas amp;cognolccn-.

Stirpivm H 1 $ T o R 1 Æ dasrelinquimusivnumfolümadmonentesjcam videlicet,quam inter fuasfecundamfacit,à nobisrnter Armerios flores,quarto loco iam olim repoflcam.

Cæteriîm Lyclinidisfvlueftris fernen,duarum drachmarum pondérépotum , biliofapef aluum ducit,amp;: à fcorpione idisconuenit:aiunt etiam fcorpiones torpefcere,amp; adlçdédujn inefficaces reddi,liac hcrba ipfls appolita: audor Diofcorides.

Ad fjlueftris verb Lychnidis genus rcferri qucquepofTe videtur, arecentiorum non-nullis Been album vocitatum. cauliculi autcm huic complures,tenues,tereces,amp;geniculati,atq} è lingulis articulis folia bina oblonga,latiufcula, acuminata,Polygoniferefimilia,fibi inuicdop-poflta,læuia,Sôex albido virentia: flofculi albidi, ex oblongis erumpentcscalycibus, tenui molli^i membrana velatis,plures fimul cohærentes, de-orfum nutant: fernen mgricat radix albida,amp;fa-tisprolixa,fed tenuis.

Pluribus per Germaniara,Bobemiam,amp; Gab liana locis reperitur: in herbolis ac lætis collibus frequenter exit.

Vu Igo Been album nominant: amp;nbsp;album qub dem addifferentiara alterius, quod lubrum co-gnominatur,quod Valeriana rubra dicitur ; vt Pemptadistertiçlib.primofcripfimus. Neutrum tarnen verum Arabum Been. Appellatur veroSi à nonnullis Papaucr fpumcum, cum quo fimili-tudinis habet nihiLab aliis Herba Tunica:ab Hi-fpanisó’.fjye^'w.Tunicam autem didam herbain Bernardus GordoniusDiofcoridis Polemonium efTc fentit. Cum Polemonio verb non perperarn conuenit: Ramulos fiquidem habet tenuesifolia HypericoidisRutæ: flofculos velutiexcorymbis dependentes : femina nigra : radicemqj longiuf-culam albidam^quale Polemoniu efle Diof-coridesrefert.

KA«i'/a,id elf,ramulos habet,inquit,tenues,TB-rap(ra,Mei/a (pinnatos,redduntinterprétés:) folia paulb maiora quam Rutæ: in fummo veluti corymbos:in quibusfernen nigrum. radix alba,Struthij fimilis.Exemplaria vulgaria vbi legitur : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oAiyu /uei^ova Titf

äatm. yBtvo'j: addita habent hæc fublcquentia verfti: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;3^0? ra-iii!TnTwyovav ii

p.'iv9nQ: veriim hrec in Crateuæ,quæ reperiuntur, fragmentis non extant: perperarn etiam » acceffit: Nam adaltcrius Polem»nij deferiptionem hoc pertinct. Eft liquidem Si Toiemtmiu altetum quoddam Polemonium,quod ab Abfyrto Hippiatro breuiterdeferibitur. Latioris Calaminthæ fimilitudinem refert,fed magis incanefcit,amarius eft, odoremque gra-uioremhabet,Sr in vliginofispratisnafcitur. Iftud autcmPolemonium à DiofeoridisPolemonio multûm differenseft. Appellatur verb Polemonium Græcis limiiiter TnÄt/jtaviof nonnullis verb amp;: lt;Igt;iÄi7ai2.täv: à Cappadocibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Latini Philetærium Chilio-

Tenuium autem,vt Galenus ait,Polemonium eft partium,amp; dcficcandi vim obtinet. Bi-bitur radix,vt Diofcoridesrefert,cum vino quidemaauerfusferpenteSjamp;dyfenteriam: contra verb vrinædifficultarem,amp;coxendicis dolores cum aqua: lienofis drachmæ pondéré ex aceto datur:circumligaturamp;cadem feorpionis i£tui:dentium dolores manfamitigat.Fertut cum qui radicem geftauerit à fcorpione non feriri, eumque, lî iôtus fuerit,nihil moleftias pafTurum Hæc qu idem de Polemonio.

Been verb albivulgb didi quæfint facultates ( fi Polemonium non eft ) nondumeom-pertums

NIgellastr.vm foliis eft oblongis,ängu.» ftis, acuminacis : culmo c'ubito altiofe j rotun-doj vtrifque hirfutis ac pilofis : flore obfcurè purpu* reo, ad punieepm inclinante, Lychnidis fatiu^ fîmi-lijfed minore : femüie nigro,cum afpcritate quadam amaro, quod ii^obldiigiscapitulis flue calycîbus, vei lÿlueftris Lyclmidisjcontinetur; nadice tenui.

Inagrisvnàcuîfefrumentispaffimgignituri * quot;nbsp;Maio ac lunio menie vum flore vigec.

Gerraani 9iaöen/9iat«tt/^o:«te|5/ .Koinegde: Bek gæ €o?cnroofcn/amp;: ^cgdbloeiUfB appellant: Itali Githo-^^,flue Gitthone’.NYiàe pleriquefimilitudine vocisin-duifti, venim ac legitimum Gkhfiue Melanthiumi lt;nbsp;efle credideruncquus i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;receftifte notius

eft quàm refelli debeat. A veroSf|,jj(jgjjy Melanthio non Iblum foliis, led amp;nbsp;aliis prkjnetatibusdiftert» Appellatur tarnen amp;nbsp;Gith flue Melauvkùimjà femi-nis nempe nigredine; veriîm non firapliciter, fed cum adiedionc aliqua,ad difterentiam legitimi Me* lanchij. Hippocrates fiquidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôk

f«P,hoc eft, Meläthium ex Tritico. OâauiusHora-tianus Gith quod infegete naftitur iplum nominate amp;nbsp;eandem ob caulàm ab huiusætatis doâis, Nigek laftrum, Githago, amp;nbsp;Pfeudomelanthium dicitur* Ruellius à Gallis Nielle florem Micâcalum référé appellari, amp;nbsp;Theophrafti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efle iudi-

cat. Sed Anthemon Theophrafti j Anthémis eft a-pud Dio{coridem,amp;: àlv^fj^sv flue foliofum Anthemidis fpecies ^cuni Nigellaftro parum con-ueniens.

Cæterûm Nigellâftri lèmeh,calidum amp;nbsp;fîccum fecundo eftordine làtis intenlb s in peflo Cum melle fubditum menfes euocat; vt Hippocrates in lib.De morbis muliebribusteftatun Oiftauius Horatianus,lemen friiftunl amp;nbsp;tfïtum ad aüriginem bibendum exhibée.

CArÿophylleorv^ florum fpeciesqüidemfuntcomplûtes,Armeriisnuncupa-tis in horum numerum receptis:iis autem feorfum habitis,duæ præcipuè: maiot vna,altéra verb minor.

Maioricaules læues,teretes, cubitales, raro altiofes, geniculati : folia c finguliS articulis bina,oblonga,dura,angufta, per extremum acuminata,colore quafi cæfia: flores fpeciofl, ex longisteretibusdenticulatis calycibus,amp;è fenilvtpiurimum foliolisjqui fimplices funt: rnuîtiplices verè omnino ex pluribus,iisque lentè flmbriatis commiflî;odorcadmodum fua-ui,amp; odoratos Indicés Caryophyllos referCntesjC olore aliâs in diluta purpurajaliâs in fatura-tarubentesjfubinde candidijautex candidopurpurafcentes;intcrdum verficolorcs : in quorum medio ftaminei emicantgetnini apices candidi : lèmen in valculis oblongis paruum ad nigrum, radices fibrofe,

Serunturfrcquentiusauulfisexiguis cum foliisfurculisjfeminibüs rarius : Namèleminc nati flores,ad agreftrem naturam redeunt; minores,minusque odorati,amp; fimplices ; ctiam fl priusmultiplices,redduntur.Adiguntur lùbindé l’urculis cùm plantanturfiffis Caryophylli; quoillorumodoremflofesalliciantjamp;iucundam eorum fuauitatem naribus abundantius reprxfentent.ViuaX eft.planta,amp;: multis durât annis,fi hybernis menfibus, à frigoris iniuria tuta,in cellis vinariis aut aliis flmilibus locis tepidisafleruetur.

Floret diutiflîmèjtotaquidemæftate amp;nbsp;Autumno: in cellis etiam interdumj fauente loci tepore, hyeme tametfi rigida.

Caryophylleum florem,ab odore Caryophyllorum recqntiores nominant:Germanis 0((b(unt(n/^rAp(unt(n; Italis GarefeU- Hifpanis Clauei. Gallis Geillètz, ouiUetz. : Belgis lt;ï5k

jiofFdfaloeiticn amp;r«ï5rofFcïsS bïocihfhjamp;Latihè à ple-hlque Ocellus,Ocellus Danialceniis, Ocellus Barbancus,amp;: Barbaricanucupatur. Sunt ecia, qui Bcronicam ,aur Vetonicam fiueVetconi-camappcllenr,altilcin auccoronariam cogno-mentO;(Matthiolüs Vettonicum coronanum diceremaluit) ad differentiam videlicet alte, rius Betonicæ,quç Grçcis xéç-e^i'

dicitur ; atq5 hinc etiam lierbam Tunicam di-dam,hanc cfle plcrique cxiftimat ; fed Bernardus Gordoniusherbam Tunicam Diólcoridis Polemonium efle tradidit.

T urnerus Caryophylleum Cantabricam fa- CAntairi-'cit,quam Pliniuslib.xy.cap. 8. in Hifpaniain-**’ uentam Icribit, per Diui Augufti tempora, à Canrabrisrepcrtam.Nafciturvbiquc,aic, cau-le iunceo, pedali ; in quo funt flolculi oblongij velutcalathi: in hisferae pcrquàm rainutum.

Leonhartus verô Fucblius, Vetonicam fiue Betonicam alteram elfe voluit, quæ inter no-rha Diolcoridisdelcriptareperitur;amp; quidem his verbis : BîTTOviKri'^AvraTcuàif

ôe/vo!ç tÔtiviç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7n^ Ta •ytÿ-

TCI Si Trç^mva. to (xiovv tcSv tptjÄÄav lt;pot-viaouv. e/ç to op^jtco^jnnv TOjLyavia,iTsr àu~ tcov av^ fsroplt;puQjL^ovTa: id elf. Vettonica nalci-tur in pratis amp;nbsp;montanis locis, mundis item amp;: cultis:radiccm habet totam rubentem amp;odo-ratam:foliaPorracea,amp;:medium eorumpuni-ceum, in redo calamo tnangula, in iplis flo-

loannes Rucllius Caryophylleum florem incognitum veteribus exiftimauit-, cuius optimum indicium videtur; nam certè Vettonicæalterius,aut Cantabricæparum flosifte hmilis cft.Mirum iÈreditur,ait,vt tara Celebris flos,tamqueiucundus,fucrità veteribusfilentioprç-termiirus:quiamplitudine,pulchritudine,varietate,Rofanon inferior videri jiotcft.

Altera amp;nbsp;minor Caryophylleo ru ni fpecics,prioritenuibuscauhbus,foliisq51imillimaeftj u vtrifque tarnen minoribusrflor« etiam habet ex oblongis,paruis amp;nbsp;teretibus calycibus fimi-leSjVerùm minores amp;: per ambitum magis dilTedos ac hmbriatosjcolore candidos,aut è can-dore purpurafeentes.

Apud Belgas in hortisnafeitur: Gefhcrusautemapud Germanos in pratis humidisetianl reperirirefert.

Vettonicamaltilem liuecoronariam minorem,autalteramnonnullinominant; Germâ-ni ÇSXHhVlllcn aut J^oc^iniK; atque hinc etiam à plêrifque Superba : Noftri ^lupmamp;tniS/ à flof-culorum foliis fimbriatis amp;nbsp;plumarum fimilitudine difledis, amp;: €Ifpn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, Ca

Vlùs autem Caryophylleorum florumin medicina verèquidem nullus eft,incoronis verô propG nimius; amp;nbsp;prælertim flotis alhlis; qui etiam acctum lucundo fapore, amp;: colore, au-doreRuelliOjCommendat.Fuchliusramen,non modo exfloribus,quam Conferuam vulgà appellant, verùm radices altilis ad peftis contagiaà recentioribus commendari jfylueftris veto fuccum calculo atterendo ae educendo,nee non comitiali morbo laborantibus vtilem credi, feriptum reliquit.

De Armeriis floribuî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x i x.

A RmeklORVM florumaliquotetiamfpeciesfuntjfoliorum ipfius ftirpis,cûmmà--^gnitudinejtum crtlote præcipuè differentes.

Prima fpecies cauliculos habet rotundos,géniculatos,veluti Caryophyllei flore^circa in-feriora genicula vt pluriraum rubentes, cubito breuiores} folia plurima parte oblonga, fed ï.

aliquanrulum,quàm maioris Caryophyllei, la-tiorajcolore herbaceo vircntia:floiculosin fum-rno cauliculorum paruulos, exiguis Caryophyl-Icjsperlimilcs, vciiim minores, plurcs li'm'ul iii quandam vcluti vmbellam congeRos, parcicu-larim VC plunmum prodcuntcs, amp;c Icinpcr tere COCCI rubore fplendentcs, punótis interim can-didis circa medium intcrdum variegatos,rarifli-mè candidos.

Ornat hic flofculus Belgico'rum hortoruni areas; apud Italos amp;nbsp;alibi locisincultis amp;: andis cxit.GelheruscircaGryphij lacUs ripas in Hel-uetiaàfeiepertum Icribit.-prouenit amp;alicubi iii Belgiolocisdefcrtis, iuxtaquearuorum pra-toruin margines ac fcrobes, fed. multó quàm iD hortis minor amp;nbsp;tenuior.

Maturè amp;nbsp;Aprili fæpemenfc aut Maio floret , Garyophylleos flores antecedens : plurimà inde æftatis parte viget.

Galli Armoires amp;nbsp;Armoiries àppelIant:RueI-lius Armerios flores hinc nuncupat: Germâni ©onbftnfgfk/fcItttcgfU: Belgæ iccpftcnjs, quali dicas fafciculum. floruin etenim falciculos no-ftri propria lingua iiephciuï nominant. Caryo-phylleorum florum fpecies quædam fylueflris vidcrur;quam ob caufam amp;nbsp;à recentiorum qui-bufdam Vettonica agreflis aut fylueflris dicitur: nec défunt qui Tunicam herbam efle volunt: lèd nihilo magis hic, quàm Caryophylleuscuin Vettonica altera autPolemonio conuenit.

AlteraArmeriorum fpecies folia circum caulcs geniculatos,mulcô fertlatiora, maiora amp;nbsp;±1 crebriora,nec non candid iota,Conflantinopolitani floris foliis haud multùm diflimilia. flores in vmbella vna plures flmul congcfli,puichri,rubentes,exiguis candidulis pundis oriiati, prioribus Armeriis lirailes funt.

. In petrofis collibus amp;:afperis,fàbulofisapricisquelocis, apud Germanos amp;nbsp;alias nationes nafcitur;à Belgis in hortis lêtitur,vbi fccundo anno cum aliisCaryophylleisæflate floret.

Germani 0tfilinfgf(C vocant,aliqui Scarlatam à rubeo floris colore coccum referente. Et fylueflris hic Caryophylleus efl^veluti amp;nbsp;præcedens : vterque certè nulla cura eget : natura lùa viuax;amp; hyemisiniuriara non difficulter fuflinet,

Tertia amp;nbsp;huiusfpecies,cui pauca à radicefibrofa,angufla,duriufcula, amp;nbsp;acuminata folio-laprodeunt,atque hæc intercohculibreues,reretes,quibusquandoque vnicus, fubindeduo auttresinfident flofculimediocris magnitudinis, Armeriisptimispaulô maiores,nohmhil odoratijcolorevtplurimum eleganterrubentes. •

Arido amp;: inculro folo,quandoque iuxta margines aruorum in plerifque Germàniæ,Bohe-miæ,Silefiæ,amp; Morauiæ locis frcquens reperitur.«

lam ô^quartaquædam eflArmeriorum florum fpecies cauliculisrotundis , geniculatis, q.; taflu glutinofis,pedisaltitudinc;fohisex fingulisgenicuhs binis,oblongis, anguflis^ acumi-uatis,in.virore candicantibus amp;nbsp;quafi cæfnsifloribus in vmbella flmiliter pluribus flmul eon-geftis,pulchris,Armeriisflmilibusjverùm minonbus amp;nbsp;rubentis dilücæ purpuræ colore : fe-luineinoblongis vafculispuflllo: radicibustenuibusacfibrofls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Suntquivelint Behen, flue Been, vulgo nunc didi, Ipeciem aliquam efle, propter cam quamcum Behen rubentis floris Valeriana dida rubra,flmilitudincmhabeat.Namcaulicu-lisgeniculatisSdfoliisillialiquantulum,fedcoloreflmilior efl: Caules tarnen breuiores SC tcneriores: foliaque minora, color verb leuitasque foliorum in vtrifque fere eadem. Carolus Cluflus hunc inter fylueflres Lychnides numerauit,vc fupra monuimus. M ufci pulam SC Vilcariam M.Lobehus vocitat: At nos inter Armerios flores libcntius retineraus.

ïyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STIRPtVW H ï S ï Ö R I Æ

Præter tiosVefo aliaquædam eft,vel Caryophylleorum vel ArmeriorumfpecieSjOmni-no,vbiqac,amp;’apud Belgasquoqucfylueftris:cauliculos habetdodrantales.-foliaèfingulisge-Tiiculisbinà, parua, acuminata : flores in cauliculorum fùrnrao fingulos, per ambitum fiin-'briatös,Caryophylleisminoribusyamp; forma, amp;nbsp;magnitudine fatisfimiles, colore verb cocci diluto rubcntes.

Cæterùm Armeriorum omnium iftorum flores, nee vllum quoque,aut in medicina, aut in cibatu vl'um habentrlèdcoronarij funtjSr hortos ac corollas exornant.

COnstantinopolitàno floricau-les funt è radicc plures, bicubitalcs, tenues, geniculati,inanes: folia c fingulisgeniculisbina, oblonga,aliquantulum lara,acuminata, obleurè vircntia,nonnihil afpeta amp;nbsp;hirfuta;ficuti amp;cau-les:flores in latis vmbellis,multi fimul congefti, afpeólupulchrijCaeteriïm inodori, colore floris Calendula:, vel purpurei Lilij, fiuc mar un mali Anarantij corticis, lubinde candidi: lèmen in oblongis acuminatis valculis exiguum amp;:liib-ruft'um. radices longæ, inplures tenuesdiuifc guftu aliquantulum acres.

ïunio amp;nbsp;lull o altero à fationc anno floret, deinde pluribus fequcntibusaliis. RadiCe etenim conftatviuaci : diuque durât, hyemisamp;rfhgoris patiens.

Eft huius altera amp;nbsp;minor fpecies, cubitalis, aut paülo altior, rarioribus floribus, quæ primo anno flores profertiGefncro tefte.

Noftri vulgo Conftantinopohtanum appel' lant florem : Germani verb floremHierololy-morum : Aldrouandus Creticum cognominat: alius Lychnidem coronariam. Sunt qui velint Lanariam nuncupatam Latinis radicem clTe, quæ Graxis g-pcOiov; Arabibus Condifi dicitur, qua ad purgandas lanas,qui eas cluunt, olim vtc-banturjquos veritatem minus aflecutos ellèe-uidentius eft,quam vtrefelli debcat. Neque enimlpinofa autaculeata huius floris ftirpsell,

quale Struthion efle Theophraftus amp;Phnius reforunt : radicem etiam hon habet magnaro, aut Oleæ folia, vti Struthio funt.

Non deeruntautem fortafle,amp; qui flcftèm hunc Conftantinopolitanum,$T63-or veteribus diiftum florem efle fufpicabuntur,quem Gaza Latinè Deflderium vocat; quorum lèntentia: lt;^^’^^‘^^e’^fl^rnur,modbnonhabemus.Pothümenim florem Thcophraftus,Plinius,óc Athe-ƒ«, næus, interæftiuosreponunt, duorumq^j efle generum reforunt : vnum hyacintho flmilem, alterum non coloratura flue candidum. Conftantinopolitanus aurê,æftiuis menfibus floret,amp; colore Vel Hyâcinthura fcriptu,quera purpureu Lilium vocant,proximèrefert,vcl candidus eft. Quæ uiagnam Conftantinopolitani floris cura Potho firailitudiné oftendunt.

Cæterûra flos ConftantinopolitanUs,præter eara,quara in hortis amp;nbsp;coionis graviani aflê-cutus eft, nullum, quod fciaraus, medicura vfura habet: facultas eins ea de caufa incom-pertaeft.

SA P O N a R I Æ, vulgo didæjCaules funtglabn,tcnues,rotundi,geniculati, cubitales aut altiores:folia lata,vçnofa,Plantaginis latifoliæfoliisfîraillima, led ramen minora ,è iin-gulis geniculis bina,vt plurimum,amp; præfertim radicibus viciniora,deorfum reflexa:floresin lummocauliculorumjamp;circa fuperioragenicula multi, odorati, colore aliaspulchro roleo rubentes,

PEMPTADIS S'ECVNDA -LIB. li^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î75gt;

rubences, alias dilute purpurafcenCes,autcan-didi,qui cxteretibusamp; oblongis calycibusex-euntjCX quinque foliolis commilTi ; in quoruiii medio exigua quædam ftamina: radices cralTæi longæ,oblique lerpcnteSjquibus fibræ quçdam adhærent; Veratn nigii radicibus limiles.

Apud Belgas in hortiscolitunalibiiuxtaflu-uios amp;c torrenteSjlocis apriciSjlponte nalcitur.

Saponariamvulgo nuncupant^ab adftetgcn-di potentiajquafolia pollent : luccum etcnim quendamex feremittunt, dum confricantutj faponis ferè modo extergentê. Ruellius tarnen ÔL aliam quandam Saponalem defcnbit. Non-nulli lierbam Tunicam appellantinô eft tarnen Vettonicæ coronariæ,multô minus Polemonij aliqua fpecies; quâs pro Tunicis herbis habenj Cap.de Caryophyllcis fcripflmus. Videri citius pofl'et Alifma,lîue Damalonium, nifi caulis ei crcbrô,non fimplex , fed lubinde in alas quafdâ diuifus; amp;C. radices effent quam Veratn nigri craflîores: folia liquidem habet Alilmatisde-fcriptioni conuenientiajamp;rglobolam florum in fummo caulium congçncm. Sed Alifmatis tenuis eft: caulis amp;nbsp;limplex;amp; radices limilitcr tenues: quædifferentiam Saponariæ hums amp;: A-lilmatis oflendunt.

Delcnbitur enim Alifmaà Diolcoride hoc modo : Alifma,funt qui Alccam, qui Damafo-

mum ,qui Acyron, qui Lyron nominant: folia Plantagini lîmilia habet, anguftiora tarnen, verfus terram rcflexa:caulis tenuis cft:,flmplex,cubito altior,capitula habens,Thyrfo limihs: flores tenues,cadidi,fublutei; radices veluti Vcratri nigri tenucs,odoratæ,acres, lubpingues: locaamataquofa.

Idem Pliniuslifdem penè verbislib.iy.cap.lo.depingitffed duO cius ftatuitgencrafvnum inaquofts,quodquidcm à Diofcoride delchbitur jalterum in fyluis proueniens, nignus, ac Kiaioribus foliis.folium etiam ei laciniofum cffeait,quod Diofcoridesomifit; amp;nbsp;caulem ca-piteThyrfl,proeoquod ille eumeffelcnbatjqualis fit Thyrloidescaulisfieinfi-iîuans: nempe luperiore parte amp;nbsp;craflîor amp;: latior.

Thyrfus enim fine 3-tzpOTç,virga,fax aut hafta eft,frondibus aut hederisobteâ:a,cuius fafti- Thyrfi^. gium pluribus fródibus aut flonbus ftipatur, inftar videlicet globi aut pilç.Sic etenim in an-tiquiffimisquæ Romæ paffim extant marmoribus depiôlû repetiri Thyrfum, teftiseft Melchior Guilandinus in epiftola ad Langiumjfumilio videlicetcacumine globofum quiddatn inftar pilæ geftantem.Talem etiam Thyrfum effe,quarundam ftirpiu Sedeferiptionesoften-duntThymus etiam •S-upjJovappcllatur,qui in ca«fliculis globofum capitulum profert : vndô amp;««?aÂ«îDçamp;capitatus cognominatur. ^vpa/niitcm Orobanchc Hieitur,cauliscuifuperio-re parte craflîor eft: Thyrfus,iam amp;nbsp;Ferulæ caulis nuncupatur,qui licet lenfim extenùetur, fummo tarnencacumine vmbellam latam amp;nbsp;rotundam florum primüm, deinde fèminum plenam Thyrfi modo promit: vnde amp;nbsp;liuc Ferula,pro Thyrfo fubinde dicitur: arque bine Bacchus,qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam aliquando vaf)^)iolt;^Qçpc; appellatur à Thyrlis, qui in eius

otgiis olim quatiebantur. Reperitur amp;: Laétucæ caulis alicubi thyrfus vocatus, qui amp;nbsp;in l^*-tam vmbellam Ferulæ modo definit, v

Quæomnia Thyrfum virgam,baculum aut haftam effeoftendunt;globofc) ex frondibus autflonbus cacumine:caulem dici,fumma parte fphæroidem autlatiorem.

Neque répugnât nobis in Saturnalium lib.i. Macrobius,vbi Liberum pâtre, cùm Thyr-» fum tenet,latens telum gerere feribit. Nam inde Thyrfum non in exacutum cacumen, fed potius in retufum amp;nbsp;globofum apicem delînere colligitur:ex eo enim quôd latens telum di-cit,oftendic ita cacumen contedum, vt agnofei nonpoffitjquod quidem multis fit frondibus circum compofîtis.

1^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; s T i R P I V M k I s T o R ï Æ

Verba Macrobîj hæc lunt:Coliturapud Lacedæmoniosfimulachrum Liberi patris,bafta inlîgnejnon Thyrfo : fed cùm Thyrfum tenetj quid aliud quàm latens telum geritur, cuiuS mucro Hedera lambente protegitur?

Noiinunquam tarnen amp;: Thytfoidiscaulis appellatur in acutum cacumendefinens; modo floribus fit adornatus. Apuleius enim Verbaler caulem à medio lurfum verfus floribus grauidufrtjamp;faftigio acuminatumjThyrfum appellat.

Porrô Saponaria, calida quidem amp;nbsp;ficcaeft tempene,facultate autem abftergendi non exigua prædita.

Calceolus Marianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calceoli Mariani altera icon-

CAlCeolvs Marianus caule aflurgit dodrantali,circa quem aliquot folia lata, veno-fa,Plantaginis æmula: in faftigio flos eminetjVt plurimum vnicus, quatuor foliorumjC quorum medioprominetorbiculatoobloftgior vtriculus,exigui oui forma,colore luteus, inanis,amp; vacuus,fu per iusque patens,inftar calceoli auc crepidæ: vnde illi nomen clbcingunc autem atqueambiunt medium hoc folia qwaterna, quæ fubinde dilute rubent, autpunico obfcuro colore nitent,vel etiam lutei coloris, vriàcum ipfo medio, oui forma prominente, fùnt. radix craira,obliqua,àqua tenues fibræ dependent.

In Heluetiorum,amp;Norici,ac Pannoniç fuperioris fiue Auftriæ montibus Ipontè nafcitur.

Vulgô Calceolus facerdotisjGermanicè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcljotn appellari fertur : Di-

citur veto amp;nbsp;Calceolus D.Mariae,fiue Calceolus Marianus. Exifl:imarurverôamp;: ànonnullis Alifmaefle: led minus quàm Saponariacumeo conuenit. Foliumquidem Plantaginis latis refpondet : lèd defiderantur capitula Thyrlî : flos tenuis, inalhicans;amp; radices Vera tri ni-gri fimiles.

De Calceoli autem Mariani facultatibus nihil occurrit ad feribendummon modo Vete-ribus,fed ne recentioribusquidem fatiscogniti.

De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A p. x x 11

AQvile ia foliafertChelidonijmaioris,paulDtarnenrotundiora,per ambitumin-cilà,colore in virore cærulea,quç vulnerata nullum,multô minus luteüm,fuccum relt;l-dunt:

lt;3unC:cauIcmverôcubicalcm,tcniieni, rubentcm, amp;nbsp;leniter hirfutum ; cuius alxlingulos proferunt flores^cx quinque dependentibusconcauis vcluticorniculis,amp; totidem interrae-diisjfurfumercâisparuist’oliolis,quihmplicesfunc,conipofitos (multiplices ctenirn explu-ribus corniculis coramiffi lunt) colore alias cçriileos,alias in rubro purpnreos,alias candidos, vel ex candido purpurafcentes,fubindevanosamp;: ex cærulcocandidoquepermixtisrelucen-tesjcrumpcntibus è medio ftaminibuSjàquibus parui apices dependent : filiquæ poft fingu-los flores quinque furguntyin ^uibus lemen paruum, nigrum Iplcndens. radices lublunt craflæ fibroflr, quæ pluribus annis durant.

In Belgij nbsp;Galliæ hortos inferturnn Germania amp;nbsp;alibi,in apricis collibus, lÿluolîs mon-

RecentiorcsAquileiam aut Aquilinam nuncu^ant: Gcrmaiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; noftri

Quibusautem viribus prarditajuondumlatisc^impertum;nullum liquidem alium vfuin habet,qtiam quod coronas amp;nbsp;hortos ejtornet.TraguS tarnen fernen, drachmæ pondo cri cro-ciobolo in vino,iocinoris obftruiftione morbo regio laborantibus vtilitcr dari Icribit ; lèd eumquialTumpfitdiligentercoopcrtum,fudare deinde oportcrc. Pleriqucei Ægylopis, alij Centaurij maioris vires,fed tcmcrè amp;: citra omnem rationem tribuunt.

ANtirrhino caulesfuntrotundi,glabri, fragiles, amp;ramolÏ : folia multa, vt pluri-^niumoblongaamp;:acuminata, Linariælirailia, fedmaiora;fubinde breuiora latioraqucj amp;nbsp;Anagallidis limiliora: flores lècundum cailles fuperiore parte ordine digefti, forma oblon-gi,anteriore parte latiores,dum cocluli,vt nafcuntur,pcrmanent Ranç ori quodainmodo li-miles; apertivero hiantis Leonis riótum referentes; colore rofco rubentes,autcandidi,vcl ex candido dilutepurpuralccntes,non raro ctiamfublutei ;ei videlicetcui folia funclatiora breuiora: quosdcinde capitulum fequitur,oblongum,anteriore parte angurtius amp;: forami-nofum,narium vituli,autcaninicapitislimilitudine; in quibus lemen paruum fubnigri-cans.’è radicibus non magnis fibrae dependent.

Maio menlCjquod hyemcra fupcrauit,amp;i re-liqua deinde ællatCjfloret : ferius verb amp;C fubaî' ftacisfincmjeiuïdem anni vere, fatu, Hyemeifl aurenj,nili démens adraodiim fueric,autiß cellis vinariisrepofiturajabfque iniuria inßd' gio non fuftinet.

QïXCisdvT'tpiitVQy ri dvr/ppil^ov, fi non vitiofißß Theophradiexemplarjamp;wflép^/roi' dicitur : M-tinis fimilicer Antirrhinu. Audore Galeno etia ßouK^viov aj^/a^fiueLydinis nominatur. Apuleius etiàm àjiA.iQusT3V,7nQrix.iov,^lt;^' yoxÆÇa'A/oi’jCanis cerebrum, herbä Simininaiß) Venullam rainorem amp;nbsp;Opaiira gratam, app^^' lari refcrc.Crediciir quoq; cfieLeo herbajquej® inter flores Columellalib. i o. refcrc,fîc fcribes^

Gefnerus tarnen hune Leonem^ Aquileiaß’ efle exifl:imauit,quâea de caufa Leotoftomiuß^ nuncupauitdèd hoc nominis Antirrhino rnag^^ conuenire,quàm Aquilcia:,nobisvidetur.Naiß Antirrhini hians flos, Leonis riflu citius, quài® Aquileiæ refert.

Eft verb Ôé alius Leo , qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;legßquot;

minura Leo dicitur, alio nomine Orobancb^' de quo in Frumentorum hiftoria egimus.

Eft amp;: alia Amethyftos herba, cuius chus meminitj^e/M^« videlicet : de qua aliolo' cOjin Olerum videlicet agetur hiftoria.

Cæterùm Antirrhini fernen inutile in cina.,vt Galenus ait,eft. Herba verb ipfa aflid/' lis cum Bubonig facultatis, led multb mino^^' iSjarrantjinquit Dio{corides,appenfumveß^' ficiis adueriari : 8e: gratiam concihare, fi qui^ perunóf us fit cum oleo liliorum,aut Cyprin^'.

PR Æ T E R hortenfe Antirrhinon fupef*^ capitedelcriptura,amp;aliud repcritur,total natura fylueftre^quod iatiuo 8c minus,0^ liuseft,amp;: aliquantulura ,fed tarnen modiceh* f'utumrCauliculi huic quoq; funt tenues, raißO^ fi.-folia oblonga amp;nbsp;angufta: flores autem fummum caulis,fediuxtafoholaex ipfotuß' nubusexeunc, Antirrhini firnilesjedmioßj- ’ colore rubro purpureo,in medio lutei: Capi lafimiliter minora 8c breuiora,foraminofaj minis caluatiam propemodu referentia, iß 4 bus lemen minutum: radices fubfunt tcßß^^'

Nafeitur multis Belgij 8L Germanic 1^’*'^^’ circa margines,amp;in ipfis agris,iuxta viasjin

tis,amp;aIibi.Ec vno quidem loco procerius ac vegetius ; alio brcuius amp;: teneriusreperitur.

Noftri tkpn lt;©jant appellant: Ancirrhini autein baud dubiè fpecies eft fylueftris. Sunt qui vclintOrontiumcflejlimilitudinenominisinduóti,cuiusdccodo Archigcncs apud Galenu

TD-rnvt; lib.5gt;.auriginofos lauandos conftilit.Scd an vere ipfuni fit^aflirmari non poteft, eius defcriptione nu{quam,nec nomine,alibi quam hoc loco, extanre. Qnani ctiarrt ob caulam, lanus Cornarius Orontij vocemdeprauatamfu(picatuscft,amp;legcndumcire. Origanum} quod,Diolcoride au(ftorc,in balneo auriginofisprodeft.

Plus limilitudinis Antirrhinum fylueftrccum Phytcumatc habct,quod à Diofcoride,his vhyieùmà. verbis,hb.4.delcribitur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ofi(siiaç-çÿvQia, fjuxçÿnçÿ! Je, 7^zlÀvvTlf‘)1p^é-

i'ov.p/^a»^it»e}«(',Ae'3rTw,êOT7TÓA5f/oi’-idcft, Phyteuma tolia habet flmilia Strurhio,lcd minora: t'rudum multum, perforatum,radiccm paruam,tenuem,terræ luperficiei inhærentem.Que delcriptio Antirrhino fylueftri aptiflïmè amp;:propriè conücnit.Nam quidem quod ad folia at-tinetjcaomnino habet Struthij minora: fiquidcm, vt Plinius ait} Struthiüm folio eft Ole« minorc,funt etenim eius folia Olcaginis anguftiora amp;nbsp;minora. Fruclum etia flue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co-

piofum habet,eumq5 perforatum ■ quando pro frudu totum illud capitulum,quo lemé con-tinetur accipitur,quod hon raiö,vti amp;nbsp;ipfiusAntirrhini capitulum,j($£f'srôç appellatur. De ra- ws»«*. dicibusdubitarinohpoteft,quæ talcs,cuiufmodi Phyteumatitribuuntui,lunt. Quibusde caufis Antirrhinon iftud lylueftre verum Phyteuma cfle apparet. Matthiolus tarnen no Antirrhinum iftud,quod olim pro legitimo exhibuit,led Campanulam proPhyteumate depin-git: de qua fuperius cap. io.vbi amp;nbsp;improbat« fententiæ Matthioli,amp; noftri ludicij rationem ludicauimus.

Porro Antirrhinum illud fylueftre nullius quidem eft vfus : fi autem verum eft Phyteu-nia.adamoresprofucrit. Vt etenim audoreft Diolcorides, Phyteuma ad amatoriaphilträ conimodum elfeperhibetur.

ANtirrhini Ipeciesquoquequædamvidentur,quasLinariasvulgö nominant. Quatumvnacauliculoshabet bicubitales,complures,rotundos,tenueS:fölia multä, angufta,

angufta,oblonga,Lini foliis fimilia: flores lutcos fecundum caules iuxta fumm um,anteriore quidem parte Antirrhini floribusfimileSjpofteriore vero incaudam fiuccornicülum quod-dam definentesjfloris Regij fimilitudinejquos fequitur capitulum rotundum, in quo fernen nigrum. radix longa, tenuis amp;nbsp;alba.

Nafeitur prior Linaria paflim in Germania ac Belgio (ecus agrorum marginps, aliislO' cisj altera inuentu rarior. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Præter verb hasduas amp;nbsp;alias duas C.Clufius in fuisobferuationibus exhibet, vnam odo-ratam : alteram Valentinam cognominat. •

Vtraque fpeciesprior Linarianoftrisdicitur,nónullis Vrinalis. Germanis fraut'^amfraut/onlfrfrauwfnlîafc^/ walb fïafcfjj/ frotten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgisgt;iit ülais : Gallis

fauuage. Exiftimaturamultisefle Ofyris: fed Ofyrisabhac differensell ftirps, ex qua videlicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, Icopas hac ætate, in Italiacomponunt: vt amp;nbsp;olim Galeni fcculojquain

Eftautem Linaria prima quidem ac vulgaris calida quidem amp;nbsp;aliquantulum ficcatem-pene,amp;aperiendi potentiaprædita;nam,vt amp;Rhizotomi noftritemporiscxiftimant,varias decoäum eins prouocat. Adduntmulti, Regio morbo laborantibus prodefTe ; quod ab Olyridehuctranflatumeft.

CAvle Amarantuspurpureusfurgit cubitali,vclaltiore,ftrtato,iuxtaradiceni fubinde rubenfcdæuijin alasqualdarn diuifo; circaqucm foliaoblonga,latajacuminatajmollia, glabra, colore virentia, autinvirorenonnibil rubentia. pro floribusexeunc fpicx^afpeda gracilîîmæjCæterum inodoræ,in purpura lplendcntcs,coccum faturatumqui inhololcrico villofo micat, references, ac quodammodo coloris gratia fuperantes ;quæ in attritu limilein ferè colore fuccumrcddunt,ö^decerpt.Tdiutinèpulchritudinc fuam retinen t,aliquot ctiam annis non marcefeetes; vnde amp;nbsp;nomen inuenit.Scrnen maturatis fpicisinfidetparuum, nigrum,amp;multum fplendens. Radices breuesamp; fibrofæ. Mirüm ineo, Plinius ait, gaudere decerpijSclætiusrenafci. Alcxandrino palmacft,quidecerptus afleruatur. Miriimqiiepofl:-quam defcccrc cunóli flores,madefadus aqua reuiuilcit,S6 hybernas coronas facit.

A’uÄ^e^emv, quoniam non marcelcat, Plinius«ppellat : noftra aeràs, Amarantum purpureum,ad diflèrentiam Elichryfl, quod limiliter afjt.a.ç^vngt;v dicituf, de quo inferius fuo loco: Germanicè ©ailiatblûmen/iÔaufcnfdjootî/^loidiiloî.’Noftrate diàleâio, Jrloutocdblocmen: Ita-\\çè.Fiûrvelluto\Gallice îa^e ve/öz/rxiPalTiuclutum Ruellius reddit, quo nomine hololêricu villofum coccineum Galli nuncupant,cum quo de coloris principatu certat.

Eftverô amp;nbsp;alia Huius fpecies,caiile multo proceriore amp;nbsp;crafliore,quactior autqbirique cu-bitotumvelaltiore;foliislimiliter maioribusjcuifpicae funt lohgiores, fed obfoletiadmo-dumfuboris.

Scritur vterque Amarantus in hortis,led prior frequetius. Alter enim Amarantus nullam ^el ótnninó cxiguarii gratiam obtinet.

Proueniüntlpicæ Augullomenfe,durantin Autumnum. Inlipidum vtrumque bluseft, amp;C. Bliti fpecieSjde quo in Olerum hifl;oria,vbi illi l’uæ reddentur vires.

Recentiorum plerique Amaranto purpureo,amp;: præcipuè primo, adlfringendi cum frigidi-tate amp;liccitate potcntiam,fanguinisqs omnem fluorcm liftendi vires attnbuunt^quas ramen eiinelTenulla qualitas ofl:endit,præterfolum fortecolorem, quo fpicæ rubenc. Nam rubra oiilnia fanguinerri vndequaque fluentem cohibere ac fupprimere,quorundam ell opiniojco qüàd quasoam làngùinera fuppriméntîa,talia colore lint. Sed ex coloribus de viribus lirapli;

cium amp;: incdicamentorutTijCerti nihil colligi : vt Galenus lib. De fimpl. mcdica. faculta. fc' cundo amp;nbsp;quarto dilucidè oftendit. Quadecaula amp;perperam ratiocinantur, qui Amaran-thum purpureum, ianguinem fupprimere,cœliacos amp;clylentericos adiuuare, ex fblo colore iudicanc.

Rofafatiua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rofa fyliieftris.

RO s A Rv M ftirpstametfifrutieofa amp;:fpinofafit,confentaneum tamenSedeccnsrnJ-giseft,camfloribus lungere, quamfpinofis fruticibus foeiare : principatum fiquidem

inter flores omnes Rofa facile obtinet, eiusque in Coronis omnibus vfus prope nimius eft; vtex Anacreontc Teio, PoctaGræco vetuftilïîmo, Henricus Stephanus pcrquàmelcgano carmine Latino reddidit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Suntautem Rofægenere quidem permultæ,aut ftirpis ipflus magnitudine, afperitate, Izui* tateVc; aut floris foliorum multitudine,paucicatevc,vel colore odoreque differentes. Non-nullæfiquidem proccrae amp;excelfæ:alia: breues Sgt;âhumiles:foliaquibuldam quina, aliisduo-dena, vicenave autplura. Theophraftusetiam «lytTorraiptiMov, liuft centifoliam quandani» circa Philippos exire refert : quam incolæ ex Pangaeo transferentes ferunt : in Campania» Plinius. Colore item hæ quidem rubentes, illæ verb candidæ : odorataî etiam quam plu-rimæ ,abique odore nonnullæ. Harum omnium quædam fatiuæ hortenfes func ;aliz verb fylueftres.

Rami aut potius virgx omnibus duræ,ligno{£E,mordacibus aculeis horrentes; amp;nbsp;(ÿlueftri-busquidem fpinofioresffolia afpera,per ambitum (errata, ex quinque autfeptem ex vnoner-uo cohærentibus. flores ccauliculoru faftigiisexeunt, primùm herbaceo inclufi calyci ,qui tumelcens in viridesalabaftros faftigiatur, quibus paulatim dehilcentibus flospanditur,in calycis fui medio,ftamina quædam capillacea,luteosquc complexus apices, fernen in oblon-g'$

gis capitulis, quse calyciBhs floribus fubfunt per maturitatem rubentibus, gignitur durum, lanugine inuolutum. radices durælignofæ, in diueria tendunt;

Infàciuarum cenfüjvnaproceritàtecàulium n fiue ramorum, reliquas fuperat : craflîs enim amp;nbsp;lignofis fuisvirgisad lo.vel 12.pedes,aut etiam aldus confcédit: flores candidi,odorad amp;c raul-torum foliorum jquorum interiora minora; ex-terioraveràmaiora amp;:ampliora.

Proxima magnicudine,virgas habetbreuio-tes, lcd non minus alpcras, Rolas odoré luaues, lèddilutè amp;:pallidèrubentcs : Incarnatas Icali appellant.

Tertia huicflmiIis ram is amp;nbsp;foliis eft, led fiib- 3; inde breuior, flore vcroodoratiflimo pulcher-rimoque, làturato, quodammodô punicco ruborenitentc; Rofarum omnium prçflanti ih-ma,amp; ad médicamenta omnis fere generis vti-liflima.

Quarta breuiorell; virgis bicubitalibus aut 41 altioribus, flore eleganter quidem rubente, fed minus quàin tertiæ, amp;: quandoque limplici, quinq;tantummodô foliorum ; alias plurium: aliquando etiam multiplicijodore grato amp;nbsp;per-quam iucundo.

QuintaRolârumhortenfisfpecies,ramisamp; S-virgis fyluellrem Caninam Rolàm quodam-modo refert. Rofas profert paruas, pluies lîmul cohærcntcs,vtpluriinuni limplices, aliquando,

lèd rarô,multiplices; odore admodum fragran-tj fuaüîIfimaSjamp;mofchum proximè referentes:vnde amp;Rolæ Mofehettæ ab Hetrufeis appellantur.

Syluellrium eaquidemquæ Canina Rolàvulgô dicitur,amp; Belgio familiarillîma eft, acu- 6^ leads virgis,amp;afperis fôliis,fatiuislimilisell;lingulis tarnen minoribus:floslimplex quinque folia non excedens,albicans,aut ex albido colore purpuralcens. Adnafeitur huius virgis aliquando pilula quædam hirfuta,echino Caftaneæ quaii limilis, at mollis • quam Spongiolarn Rofænuncupant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Huicfimilisell,amp;:aliafpccies,verumtamen aliquâtulo minor,cuiusvirgçfubrubentecor- 7* ticc veftiuntur; flores pallidè rubent: non in totum ablque odore : Ginamomina Rofa à qui-bufdam dicitur.

Inter fylueftres etiam quædam lutei coloris Rofas fert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8;

Eliamp;paruaquædam humlllima, virgis fpinofiiffmis: foliis minimis, Rofisperquam exi-guiSjCandidis amp;nbsp;fuauirer odoratis : frudus huius niger,aliarum ruber.

lara amp;: fyluellris quædam foliis reperitur odorafis : hæc proceritate fylueftres omnes fæpe ioj fuperat:Virgas habet du ras,craflas, amp;nbsp;lignolâs : folia fplendentia amp;nbsp;pulchrè virentia, odore gratilTiraa:Rofasvetoparuulas quinquefolias,frequentiflimèalbicantes, rarô purpuralceri-tes,exigui aut nullius odoris-.fruólum oblongum,colore fubrubentem,nuclco paruæ Oliuæ, Sc Rofarum aliarum capitulis lîmilem,fed minofem quàm hortêfium,inquibus lanofî flocci atque inter eos lêmen conditum,paruum,amp; durum. Reperiunturverô amp;nbsp;circa huius tenues '''irgas,rotundæ,molles, amp;: hirfutæ fpongiolæ, taies omnino, quales circa Caninæ Rofæ Ipi-nasnafeuntur. Et totidem quidem Rofarum genera,noftraætasadinuenit.

SuntverôScapudPliniumlib.2i.cap.4.multaamp;pludma fuis appellata cognominibüS; lèd non omnia in Rubo,hoc eft,fpinofo fruticc,nata: (nam amp;nbsp;ex Maluis flores in Rofarum cenfu numerantur)quorum quædam cum noftris generibusconuenire,verilimilc eft ; non tarnen omnia.Genera eius,noftri,inquit,fecere celeberrima, Præneftinam amp;nbsp;Campanam. Addidère alij Milefiam,cuius fît ardentiflîmuscolos,non excedentis duodena folia: Proxi-mameiTrachiniamminusrubenteminiox Alabandicamvilioremjalbicantibus foliis. Vi-lilfimam verô plurimis; fed minutilfimiSjSpineolam.Deinde paulo infra.

Eftamp;quæGræckappellaturànoftriSjàGræcislychnis, non nifiin humidislocispfouc' niens,nec vnquam cxcedens quinque.foliajViolæ magnitudine,odore nullo.Eft èc alia Grç^ culaappellateconuolutisfoliorurapaniculis,necdehifccnsnifimanu coada,fcmperq^nal-centi limilisjlatilïîmisfoliis.Àlia funditul’è caule Maluaceo,folia olcracea habes, MofceU' ton vocant. Atque inter has media magnicudine, Autumnalis, quam Coroneolam vocant-Omnes fineodore,prætcr.Coroncolam5amp; in Rubonatam.

Seruntur amp;nbsp;plancanrur Rofæ quidem mitiores amp;c fatiuæ apud Belgas, Germanos, Gallos, amp;nbsp;alibi,in hortis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ..

!• Sylueftres rnultis lócïs fpontè exeunt : amp;c inter has quidem prima, paflim circa Icrobes, folfas, ad marginesagrorùm Sr pratorum; locis humidisprouenit.

8. Lutea in Africa amp;nbsp;Ægypto nafcitur : quam plerique in hortis nunc habcnt, vti amp;nbsp;Cinâ' mominam.

5« ' Minima fpinofilTima amp;nbsp;afperrima,locis gignitur maritimis,frequens in Morinorum.fini* buSjiuxta Icciumportum,inaienofisiuxta mare tùmulis.

lo. Sed odorata fylueftris Rola hortenfis Gft,nec vlquam in Gallia aut Bclgio, quod IciamuS, Iponte exit.

Seri autem Rofa,vti Plinius ait,nec pinguibus vult,ncc argillofis,nec rigui s, contera raris, propriequcruderatuni agrum amat: omnis, locis ficcis quam humidis odoratior. RefertÓJ cæli cempericsjquibufdam enim annis,minusodorataprouenit. Theophraftusodoriscolo-risque præftantiam locorum ctiam rationc contingere affirmât: amp;nbsp;odoratiffimas Rofas, apud Cyrenennafcunturiamp;:proinde vnguentum lucundiffimum illic fieri.

Nafcitur verb Rola ex fcmine:fed quoniam tarde perficitur,concifo caule fèritur. Omnis 1 recifione amp;nbsp;vftione proficic,ftoremqLie melius profert; relida namquecxcrclcitamp;fyluefein ’ Saepius cam transfetre vtile efl ; fic enim pulchriorcm Rolam cffundi affirmant: Theophra-flus amp;nbsp;Plinius audores.

Serendarum autem Rofarum raodum, Palladiusoftendi't. Si indigus plantarum, ait,vo‘ lueris ex paucis virgulis habere copiofa Rofaria,quaternorum digitorum lurculos gemmantes cum geniculis fuis debebis cxciderc,amp; in modum propaginis fternei'e,amp;: ftercore ac riga-jtionibusadiuuare. vbianni ætatem compleuerint,pedis Ipatio inter fe transferre difiunfros, atque ita forum,quod huic generi dcputabis,implere.

FlorentRofæ,quædamcitius,aliæfèrius;omncs Maioautinitio lunij raenfis. PrxcoccJ Cinamominæjamp;aliæquædam fylueflrcs : feriores fatiuæ funt. Mofcliettæmenfê Augnft® amp;nbsp;Septembri florenc.Theophrallus,fi autumnus prolixior fuetit, Rofas ctiam denuo erum-pere pofie teftatur.

RolàGræcispoJlji'appellatni'. Stirps verb ipia Rofarum poJWwa, quæ apud Latinos idem cum florc nomen retinct.Dicitur autem póJbv,vt Plutarchus ait, on ÖJ, qubd largum odoris effluuium cmittac.

Medium floris Rofarum,lutea videlicet flamina amp;apicgs,ay3oçTâ'i'pôlt;/5ai',amp;: flosRofædi-citur ; officinis Anthera.

Foliorum ipfius floris partei candidæ, quibus calycibus inferuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;vngues ap-

Alabaftri verb funt calycis partes laciniofæ, conum floris priiifquam panditur complc' dcntes;quæ quinque funt;duæ barbatulæ,duæ imberbes, amp;nbsp;quinta partim barbata, partim minime; cortices Rofarum àplerifque ajjpellantur.

KeipaAcu fc^ ftë^aiAia dicuntur capitula, in quibus fernen gignitur, quæ fcilicct floribusS^ calycibus fubifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

murnKta. Virgas ftirpis Rofarum,Strabus Callus in hortulo fuo,Viburnanominat,fic fenbens: Jam nifi me feffum via longior indufediret, Scrupeus atque noui tereretur carminis ordo^ .

Debueram riburna Ropepretiofa metalio Pacfoli,amp; niueis Jrabumcircundàregemmü.

VergiiiUS tämen amp;nbsp;Aurelius Nemefianus, Viburnum fruticem aliquem fui generisinnüut, paruum, liumilem, lentum amp;nbsp;obfequiofum. Ilic quidem Æcloga prima vrbem commcn-dans Romani:

reruw hac tantum alias inter caput extulit vrbes, Quantum lent a foie nt inter nburna Cuprefi.

si modo conifer ai inter Viburna Cuprefjos, ^ut inter Pinos Corylum fr onde (cere fas efl.

In lâtiuarum Rofarum numero primam,vulgo Rofam albamjBelgætottte Jîloûfcn:Gcrma- i. ni Wdfj 9tooffn : Galli blanche Rofe appellant. Poteft hæc Plinij Spineola Rofa elTc, fi modo Campana Rofa non eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Altera,quam incarnatam Rofam Italia nuncupat, Alabandicæ firailis eft: Germani farbige 9€oc»fen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tertia, Prouincialis Gallis,dicitur: hanc,Milefiam eflejnon temerè fufpicarilicet. 5. Quartam, Rofas Franchas Gallia, Plinius Trachiniam fortè aut Præneftlham dixerit. lt;4^ Quinta, Mofchata, ab odore, vt diximus, moichi dida, Damaicenam autcm amp;nbsp;banc y. nonnulli appellant : Itali Rofam mofchettam : Galli Rofes mufquées ou mufcadeües : Belgæ IBuiSftct ßoofen.

Sylueftris Rolà,GermanisWt(îgt;fr 9tofen/ft((frofen:Brabantistoilöc ßoofen:GallisÄycj fau- 6, uages : Plinio li b.8. amp;nbsp;1 ^.KuvôpoJbç nbsp;nbsp;nbsp;xwopodh. eft, id eft, Rofa Canina : nonnullis etiam Ca-

Quæ verb circa ramulos amp;nbsp;virgas huius Cynorhodi hirfut^e pilulç repcriuntur,SpongioIç fyluertrisRolæaptiiTimèamp;propnifiimè didæ funt ; Officinæ perperam Bedeguar appella-runt.Nam Bedeguar Arabibus Cardui fpecies,quæ Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, Spina alba.

Aliæ fylueftres Rofæ,Cynorhodi etiam IpeCiesquædam funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Earum vna,ordine feptima vulgo €aniKl Äooj3Bcn0,id eft,Cinnamomina Rofà appellatur. 7-Oiftaua à colore nomen accepit, Lutca dida.

Nonamnoftri^DupnroojSBenjS Vbcitantjid eft Rofam Duncnleni; ab ipfis in marino littore5gt;' arenofistumulis,quüS vulgo ®upnen nominant. Sunt etiam qui lt;öii«})erndlcroosiamp;cn!S nuncu-pant. Rolàm pampinulam dixeris, à fimilitudine nempe huius fruticis foliorum, cum folds minoris Pampihulæ,quæ allO nomine Sanguiforbaamp; Pimpinellavocatur.

Decimam Gynorhodi fiue Caninæ RofiE,amp; quidem odoratam fpeciem, Belgæ «Sgïanticr/10. autSïglantier: Galli .i?z?^/c»/^’r/«w,Ruelliotefte, nominant: qui amp;nbsp;banc fylueftrem Rolàm, Cynosbatonjîue Canirubum elfe fulj?icatur. De quo Dioïcorides bis verbis : xuvocrèctTov, oiCyneiM. Jà^uct!(^vQsugt; fig^Aovcn, S-d/octoi; ßanv /u^i^av, JïvcbbaJïtç, (pu^a (pépa Tto^a TiRaTU-nç^i. fnjp(stvnlt;;.'àKd,v^q cPê 7rip)7cuç pdèdbiç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;avôoQÂiVKÏv. t^^pyrov i7njia.ri]vn37rvpw/ iRaiaç totKom,

ci/Ta7nlt;wdivio-Qou7ruppôv,Td^ibsoi;îeza/ii. Ideft,Cynosbatus,fiüeCanirubus,quemaliqui Oxyacantham vocant,frutex eft Rubo longé maior,arborefcés,folia fertlatiora Myrto: fpi-nas circa ramos robuftas: florem candidum: frudum oblongum,nucleo Oliuæ fimilem, per raaturitatem fuluum,interius lanuginofum.

Extatamp; Cynosbati apud Tbeophraftum huiufcemodi delcriptioiTO lt;ƒ« Kvvô(rCcmv,Tov gt;(stp-\s!^uSpov e^ei,}y7mç^7â^riinov'rârtiQpôaç.’i^^S'iSivJjioy amp;d/j(vov jui’rx.^ù jy 7mçp/i{$iovTaîç , nbsp;nbsp;nbsp;,

pôatÇjTo(ExemplarvulgarectT/FtoiA? habet: fed Athenæusex Theophrafto Tbelt;iphr»-^ àyRalt;hlt;^rediuslegit)hoceft; (^nosbaton frudum fubrubentcm habet,amp; malo Punico milem: eft inter arborera amp;nbsp;fruticera racditira,veluti raalus Punica : folium autê fplendens.

Cum harum delcriptionum vtraque,non male Englcntchum fiue Canina Rolàodorata conucnirc videtur.Nam frutex eft Rubo maior,caudices fiue virgas habens crairas,lignofas, vti malus Punica,vel alia lignofa amp;nbsp;arborelcens q^ædam ftirps, aculeis amp;nbsp;fpinisduris muniras: folium eius non quidem intcgrüm,fed vnum aliquod fingulare, totius fold pars, Myrti foldslatiuseft,fuperioreque parte læue amp;: fplendens;frudus nucleo Oliuæ fimilis,qui matu-rus,coloreçft rubente,lauofosfloccos amp;nbsp;fernen iiîtus babens.Quæ omniahuius fylueftris amp;: odoratæRofæ,cum Gynosbatofimilitudinem oftendunt.

Eft verb amp;: alius Cynosbatus,qucm Plinius Iib.x4.cap.i4.delcribit,que alij Cynolpafton, (Cornarius ex veteri exemplari Cvnapauxin legit) alij Neuropaftonvocant: folium habet*”’*” veftigio hominisfimilc.Eert amp;nbsp;vuam nigram,in cuius acino neruum habet ;vnde Neuropa-ftosdicitur.Sedbüic Cyhosbato, fylueftris odorata(fi modb légitima amp;nbsp;non corrupta eft de-fcriptiojnequaquam limilis eft,veluti neque Cappari, nee Smilaci alperæ, quarum vtraque etiam Cynosbatos à nonnullis appellatur.

Sedad Rolas reuertamur; quarum florum foliola,quia ex diuerfispartibusconftant,dilfi-miles etiam facultates obtinent. Infunt etenim eis terreftres quædam amp;nbsp;adftringentes ; aliæ humidæ amp;nbsp;aqueæ; nonnullæ fpiri tuolæ amp;nbsp;aërcæ partes ; quæ tarnen in fingulis non fimiliter fe habent. In vno liquidem genere hæ: in alio illæ excellunt. Prædominantem autcm om-nes frigidam habenttemperiem, proximam tarnen temperiei mediæ,cx primo videlicet or-dine refrigerantium.

Superant humidæ,aëreæ amp;nbsp;Ipirituolæ partes, in candidis, dilute rubentibus, nec non ra Damafeenis

DainafccnJs fîue Molcatis; Ex tribus bis liquor,ea de caufa, elicitur gratiflîmi ac fuauilTiiD* odoris,qui ferè ex aliis Rods inodorus eft.

Vtilis autemRolârurtihæcftillacitia aquajCÙm ad cordis roborationcm amp;nbsp;Ipirituuro re* pàrationcm,tum etiam ad omnia quæ dementer refrigcrari poftulant.tragcraatis,placentisgt; condi mentis amp;nbsp;aliis,quæ voluptatisexcitandæ gratia conficiuntur raultisjcadem admixWgt; faporisgratiam confert: oculorum calidos dolores mitigat: fonmum conciliat^quem amp;nbsp;ipl^ virentcs Rofæ,odore fuo l'uaui prouocant.

Succus harum Rolàrum,pra:lèrtim dilute rubcntium,aluum lenitamp; fubducit: efficacilC' musearum quas Damalcenasvocant: proximusdilute rubentium,quarum frequétior vlûîgt;

Idem præftat carundem dilutum,amp; quod ex eo coquitur Drofatum liue Serapium^offici' næ Syrupum Rofatura folutiuum nuncupant,quodexinfufo fiue dilutoappararidebet,in quo pluriesharum Rolàrumvirentium folia multa macerata funt.

Ad ieniendam autem iiuc fubducendam aluum vtilc,quando expurgatione alia poteo-tiore,aut opus non eft,aut vti non expedit. Nä præter eaquæ in inteftinis hærent excreroen* ta,autin proximisamp; primis Ycniscruda,pituitofaamp;fubindc biliolà,alia non educitjfinon^ iiis quibufdam potentioribus medicamentis permifeeatur.

Humedat autem amp;nbsp;réfrigérât Serapiumiftudddeo etiam febhum ardentium caloresni-* mios lèdat, amp;nbsp;vifcerum inflammationes mitigat, lîtim extinguit : debili autem amp;nbsp;humido ventriculo parùm vtile,nam eum laxiorem debilioremoj telinquit.

Simile poflunt folia harum Rolarum fàcharo condîta y præfertim lî raanibus tantuin-modo contrita,ac diligenter cum fâcliaro pcrmixta,igni admota inealelcant, potiiîs quàm decoquantur.

In rubentibus Rofis,qux' palîîm funt vulgarcs,amp;r aliis faturatæ purpuræ,quas Prouinciales appcllant,pluseft terreæ fubftantiæ.amp;reftccantis adftringentisq; facultatis, nontaméabfqj humido quodam permixtojquod quidem ipfis adhuc virentibus incft: in rcficcatis veto de-perditum eft.Succus hac de caufa,amp; dilutum earum,adaluum fubducendam quoquefacit; minus tarnen quàm aliarum prædidarura.

Relîccatæautem hæ Rolæ,humiditate iam abfumpta,adftringunt amp;: reficcant : réfrigérât quoque,fed minusquàm virétes: robur cordi conciliant,ac trcmori,amp; palpitation! eius fuc* currunt: hepar,rcnes,amp;aliaviïceradcbiliaconfirmant: ventriculura flaccidura,debilem5^ humidum,ficcant amp;: corroborant: fluorem muliebrem amp;nbsp;fuperfluam menftruorum purga* tionemcompelcunt;(ànguinis vndequaque eruptioncsfiftunc:fudorcsreprimunt: aluum ni' mio fluoré laxam,conftringunt: antidotis omnibus vtiliter admilcentur,amp; aliis quoque mC' dicamentis,fiue foris adhibendis,fiue intra corpus aflumendis, quibus adftringens ac corro* borans aliquod vtiliter accedit.

Quod ex iplis fit Rhodomeli,Vulneribus,vIcerlbus,eruptionibus,ac in vniucrfum omnibus,quæ abftcrgi amp;nbsp;reficcari poftulant,longè vtiliiTimum eft.

Oleum calores omnes fedat,amp;: inflammationes prohibetj^ut iam incipientes mitigac

Flores Rofarum,lutca videlicet ftamina amp;nbsp;apices,reficcant fimiliter amp;nbsp;adftringunt,amp; tentius quidem,quàm ipfarum Rofarum fohola.Idem poflimtcalyces amp;nbsp;alabaftri: fedcùm his omnibus odor defitjminusvtiliafuntjhumanæquenaturæ minus arnica.

Capita Rofarum,Plinio audore, fanguinem etiam amp;: ventrem fiftunt : vngues, epiphoris falu bres funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Radix fylueftris Rofæad morfum Canis rabidi vnicumremedium,oraculorepcrtum: vd idemlib. 8.cap.4i.fcribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Spongiolæ,quæ in mediis eius fpinis nalcitur,cinerc cum melle, Alopecias capitis expicri» idem ait,lib. ly. cap.z.

FuchfiuSjSpongiolas amp;capitula fylueftris Rolç,contra calculum amp;nbsp;vrinç difficu Itatcs valere affirmât; li in puluercm tritaexhibeantur.Prodcflc autem pofliintnon vtdiurctica,aut calculum atterencia;fedveluti alia quædamadftringentia,debiles itnes confirmantia: qua; calculofis non raro vtiliora funt, quàm multa, præfertim potenter, diuretica. Nam talium diuretic'orum frequcntiorc aut nimio vfu,amp; renes multum debilitari, amp;nbsp;fxpc fupercalefieri contingitiamp;calculosnon modô non comminui,atteri,autexpelli, fed copiofioresamp;durio-resfrequentergenerari.Quodctenimin fanguine tenue,aqueumamp; fèrofumeft,fegregant: quod verb craffiüs,cogunt,acindurari diuretica fortiorafaclunt: amp;nbsp;ûmiliter etiam alia minus potentia, frequentiore vfu: vt Gal.de fîmpl.med.facult.lib.y.

RO s A RVM fpecies Ciftus nonnullis vidctur. Eius duovetercsgénerafecerejma-rem amp;: feminamjpræter tern um Ledum didum.

Vcerque frutex eft lignofus,mulcisalisramofus; fed tarnen liurailis,nccadmodum procc-rusjamp; virgis tenuibusft'oliacis frequenter func lata,aliquantulum rugofa lanuginofa, pro-pemodumfubalbicantia,hortc^fisautalterius Saluixfoliis modo quodam fimiha: floresin fummovirgularümjVelutiparuælyluefttcsRoiæ, fugaces tarnen amp;nbsp;cito pcrcuntes; colore mari quidem,in cæruleo pene fubrnbentes,aut purpurci:fcminæ verb candidi: capitula inde rotundiufcula,in quibus lèmen paruum: radices lignofe, fiftæj in diuerfi tendentes.

Exit fubinde fub ipfo fruticc ad radiccSjLimodori quoddam genus,craftiim, pinguc, car-nofum,fucco plenum,fine fôliis,ex multis veluti Wyofeyami vtriculis,autmaliPunicçcyci-nistotum conftans ; colore in vno généré Truppwfiue rüffo : in altero candido : in quodam etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virente,aut herbaceo: vt Dioic^rides ait.

Naîcitur Ciftusin Italia,Hifpania,Nlrboncnfi Gallia,'ac in aliis multiscalidioribus Europa: prouinciis, aridis amp;nbsp;faxofislocis :amp;in vnaquidcm regionecrebrionbus foliis, in aliis rarioribus ; alibi candidioribus mollionbusque^in plerilque minus candidis,minusque pilo- gt;nbsp;fis;in nonnullis longioribus,anguftioribus,in qu ibufdam rotundioribus aut minoribus.Mu-tatiunem enim baud exiguam, pro rcgionum diuerfitatc Ciftus recipit.

Incalidis rcgionibus Aprili ac Maio floret : fernen Augufto Septembri maturitatem aflequitur. In hortisBelgij lèrius floremeiusconfpicidatur.

KiiQ-of Gra;ci appellant,nonnulli z/£o-aep)z,alij x/Sagjv.Latinis fimiliter Ciftüs,amp; Ro-/à lyluatica dicitur: à quibufdam etiam Rofa Canin.i,vt Scribonius Largus refert; ab Hifpa-nisEftepa ; à Lufitanis Rolèlla.

E radicibusexicns Limodorum,VOTx;ç-lçvocatur;quoniam fub Cifto proueniat : non-nullispoSzi^-epPjaut opoß^S-^v : Ab aliis Kvmoç, inter quos Paulus eft Ægineta ; qui etiam non illud,quod Cifto fubnafcitur,fed huius iuccum Hypochiftida appcllativnde manalfe poteft Hypoquiftidos vox,quaofficin^ fuccum hune barbare nommant.

Facultate porto Ciftus, vt Galenus ait, non inftrennuè deficcat, fccundi propemodum ordinis

ordinis veiiccantium': adeo vcro frigidus eftjVt tepidi caloris fie particeps. Folia amp;nbsp;prima gef' minatrita tancùm deficcantjadftringuntquejVt vlccraglutinarc valcant. Flores magis func clficaceSjadeo vcGiini viho poti dylcnterias,ventris imbecillitatcs, fluxusque ac humiditates fiinent: cacaplafmatis modo illita,pntredinofaipfornin vlcerum iuiiant. Diofeorides, id.cft,vlceradcpafcentiaillitucohibcrejamp;: cumeeraambuftis, vcteribusqiie vlcchbus mc-« dcfitradit.

Flypocifiis multô magisadftritâoria eft : efficax rcraedium ad omnes flnxionum afFedus, vtlànginnisreicâ:iones,prôBuuiamuliebriajCœIiacos,dyfcntericosquelabores. Quin fi par-rem roborareconfiüura fit^c^uæ videlicet plufculo huraorecxoliitafucritjrobur ac firmita-tèm illi non lègniter addit. Sic fane ftomachicis,bcpaticisquc cpithcmatisadmilcctur;amp;cx viperis Theriacæinditur^nimirum quo corpora confirmer acroboret:GaIenus.

CI s T V s Lcdoiij frutcx-eftparuus Ciftoaf fimilisj fed foldslongioribus, nigrioribus, tadu glutinofis : flores parui albicantes jCxi-guis Rolls pcrfimiles: yna ramen cius fpecies maiorcs habet, quorum fingula foliola nigricans exornat macula, floribus gratiam acdeco-rcm adfercns.

Contrahunt folia pingue quoddam refino-fum amp;; odoratumjamp;: tempore quidem,vt Diof-coridcs ait.vcrnali; fed vt PetrusBcllonius,«y-totîT»? , in inediis æflatis amp;: Caniculariumdic-rum ardcntillimis fcruoribusjquod non ablque fingulari cura amp;:diligentia, nec minoreindu-fl:ria,ab ipfis ibrpibus noflra ætatc colligitur,» non, vt in fabulis efi veterumjCx caprarumaiit hircorum barbis villifve dcpeditur .-collcduin colatur, amp;nbsp;in mafiasformatum inmedicinæ fusrcconditur. ’

In Creta infiila,codcm Bellonio teftcjpalTini locis incultis Ledon exit:rcpctitur amp;nbsp;in Cypro, Plinio audore :tum amp;nbsp;incompluribus Hilp-niæ locis apricis. Variât veto amp;huius non minus, quàm Cifii,foliorumamp;;forma de magni-tudo ,acipfius^tiam fiirpis, ptolocorumacrc-gionum diucrlitatc: vt vidcrcefl inC. Clulij dilîgentiifimis obfcruationibus, inquibusdi-uerlasac dificrctes Cifti ac Ledi fpecicsoftedit.

ÄaJbv iple frutex dicitur amp;nbsp;Gifti fpecics eft. Pingue verb quod ex folds colligitur ÄaJdvov löc) Ä«c/kw:Latini Grxeas voceslèr-uant : oflicinæ corrupte Lapdanum cnuncianf-

Maxime probatur Diolcoridi odoratum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiuc fubuinde, facile mollc{ccns,pin-

Primo cxceffu completo Ladanum calidum elRGalenus inquit,habcns etiam adfiridio-nispaululumiadhatcfubftanria tenui,ac proindeemollicns,paritcrque moderate digerens, ac videlicet etiam concoquens. itaque mirandum non eftjfi peculiar itcr ad vteri vitia conue-niat,quandoquidem ad dida paulum quiddam ad Aridionis obtfiiet: quocirca etiam defiué-tes capillos retinet.Nam quiequid ad radices corum praui humoris relederit, id omne abfu-mit; turn meatus, quibus infixi funt,contrahit.

Vim habet Ladanum,Diofcorides ait, adfiringentem, calfacientem, mollientem,ape-rientemidefluos capilloscontinct,cumvino,Myrrha,amp;olco Myrtinoadmixtum:cicatnces pulchriorcseflïcitcumvino'ilhtum.Medcturaurium doloribuscum hydromelire autrofa-ceo infufdm:fuffitu fecundaseiicit: duritias vteri peffis immixtum curat.Mc‘^R‘^i^‘^n^i^ lorem fopientibus,aduerfus tuffim facicntibus,amp; malagmaris vtiliter admifcctur.Aluunili-fi:it,cumvinovctcrcpotum: amp;vrinam cit.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

Re p e r IT V R porroCiftoac Ledofimi-lisquxdam, fed multo minorftirps, fub-indc , ndi pcdamcnris quibuldam fulciatur, qua(îrcpcns:cauliculi ei (uncnumerofijtenucs, graciles : fol la o blonga, Led i ac Cifti m inora, carnofajcniter hirfuta,quibus lentus incit fuc-cus: flores cxigui, veluti paruuI.e quædam Ro-(æ, fed minores, parcs forma amp;nbsp;magnitudine Argcntinæjflue Porenrillædiûæj flonbus; colore lutei auccandidi : radices tenues, lignolæ, ruflclccntcs.

Afpcrisjflccisamp;apricis, tam campcflribüs quàm montanislocis,acnon modô apud Iralos aut Hilparios, vcrum apud Germanos, vbi cælum rigencius,na{citur: amp;nbsp;modo maioribus^ alias paulô minoribus, fubindc virentioribus foliolis rcpcritur.

Apud Germanos amp;nbsp;Belgas æfliuismcnfîbus florcfn producit: lemen porteapcrflcitur.

Tragus Germanicc pfop appellat: plerique Latine Gratiam Dei. Eft tarnen amp;: alia herba Gratiola à recentioribus di-âa. .Valerius CordusHelianthemum amp;: Solis flore mnominat.

Plinius Eîeliantbentraditjin Temilcyra re-gionCjamp;r Ciliciæ montibus prouenire mariti-mis,folio Myrti. Haccumadipe Leonino décoda, addito Croco amp;: Palmco vinoperungi MagoSjÔôPerfarum Reges, vt fiat corpus alpe-du iucundumiideo eandem Heliocalliden no-

mirtari.Quæ fi eadem cum ifto Solis flore fit,an diuerfa,nemo facile in tanta Plinij breuitate explicaucrit.MatthioluSjHclianthemum fiue Solis flore, à quibufdam Panaccs Chironium cxiftimarircfcrtj'verùmcumeofimilitudinis habetnihil.

Vulncraaurcm,eodem audore,glutinat : languinem manantem fiftit : aderuenta Iputa, dyfcntcriam,menfium rcdundantiam vtilis : oris amp;nbsp;pudendorum vlcera Vinum decodionis eiusablutione fanat. in fumm^,agglutinât,cohibct,amp;: corroborât. Qtiç fans oftendunt cum Cifto,ac Ledo,non modô forma, lcd amp;g viribus ac facultatibus conuenire. Proinde Gifti Sc Lcdijfylucftrcmquandam fpcciem elfe.

Mafculæ Pæoniæ caulcs,amp; foliorum pcdiculi rubent : folia lata ex plutibus corCirnif-fa,nucis luglandis foliis fcrc fimilia,nifi quôd lu^landis ex feptem aut noué particularibus^ fimul ad vnum ncruum aut pet^v cohærcntibus conrtent; Pæoniæ vcrô,exquinque folum,Sc fubinde ex tribus tantum comrnittantur: flores in lùmmo caulium veluti magnæ Rofæ in purpura modô intcnfius,aliàsdilutiusrubent;fl:aminibus in medio purpureis, ex quibuslu-tei dependent apices: filiqu.T foris lanuginofæ;quæ per maturitatem fpontè dehifeunt-, feme inhis nigrum,rotundum,Ocbri ferc niagnitudinc; amp;nbsp;grana quædam coccineo colore fplen-^entia. radices fubfunt longæ: cralTæjalte d.efccndcntes,fubinde bifide,aut trifide, intus can-odoratæ.

Ptiorisfeminæ caulesparùm aut nihil rubent: folia incôdita,Hippofelini(quod à Theo- 2,: phraftoSmyrnionappellatur)ferèmodolaciniata,amp;fingularia angulliora qu.àm maris,fu-pernâ parte virentiora,inferiore albicantiora; flores vt mafculæ Pæoniæ,colore alias pulchrè, alias dilute rubentes: lèmen,in filiquis Amygdalis fimilibus,ctiam fimile:radices verô differentes amp;nbsp;aliæ: non vnactenim huic cfl: radix,fed ab vno capite multæ delccndunt glandulo-læ radices,veri Afphodeli radicum æmulç,fcd multô craffiores amp;nbsp;logioresj à quibus fçpè aliç dux aut tres procedunt,eiufdem omnino formæ.

' Huiusverô nbsp;fpccics quædam reperitufjadeo multiplicatisfolds,vt vnius floris fupradu^

Altera femina caulcs habet amp;: folia fîmilia; folia tamê minus incondita,amp; in virore candi' diora,aucrfaquc parte etiam albidiora: flores rainores,crebrôdilutiusrubentes: radicesquO' que glandulofaSjlcd fîngulas multô longiores ac tenuiores. Hanc Plinius pro mare liabuitfc videtur lib.xxvii.cap.x.Feraina,inquit,exiftimatur,cuiusradicibus feu balanilongiores,circa odo aut fex adhçrcnt : mas plures habet,quoniam non vnAadicc nixus eft, palmi altitu; dine,candidaquc.Poflet verô hçc Pxoniçfeminçfpecies altera,Diolcoridis quoque maf cula exiftimari,fi non folium mari nucis Iuglandis,amp; radicemvnicamcflefcripflflet. Nam | mari fuo talcm ferc radicem tribuit,quahseft tcrtiç Pçoniæ vna ahqua,ab ipfis radicibus,quÇ pluribusfingulahbus confiant,auulfa.Sed jamenex eo quod Pæonix mari,folia p:gt;a,idefl:,nuci Regiæfiraihaefreprodidcrit,amp;radicemvnamnuraerofîngulari,nonfeptem aut odojVti feminam habere ait,ofl:cndit fe non hanc rertiàm,fcd primam, marem appella-uifTerquæncmpenucis IuglandisfiueRcgi*,habetfolia,amp; radiceeft vnica.Plinius etiamft' . minæ folia Myrrham redolere ait ; fed fufpicio euidens eft, arr/ tS a-uufiviou, fffAupva» eumft' tMti». gifteiaut pro Myrrham parum rede reddidifle.

Naleicur Pæonia,vt Diofeondes feriptum rcliquit,in altis amp;nbsp;præruptis montibus: Plinius verô, in opacis montibus, amp;nbsp;alio loco in fylu is, ait : in Creræ amp;nbsp;Sicihæ montibus Apuleius: Gefherusin Generofo dido Heluetiæ montercperiri,audiuerat:apud Belgas alibihaex-tatein hortis habeturjamp;vulgatiflimaquidem, femina prior ; altéra deinde ; mafcula rarifli-ma eft. Florent omnes menfe Maio: fernen Iulio ad maturitatem peruenit.

GræcisTra/owa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;à nonnullis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis fimilitcr,Pçonia amp;nbsp;Dulcifida |

dicitur.Officinis Pionia, Germanis pconfcrt Wumen/Pconîfn roffn/ @fc^twurt|/ 9tunjßbf«m/ Pfùlgfîvofen: Belgis ferê îamp;toencn: Flandristarnen,Jißattbloemcn: Galhs,P/«ö/»e: Hilpanis,^^- nbsp;nbsp;I

Habet verô amp;nbsp;alia multa nomina,inter nothas voces reicda,que partim etiam apud Aj)U-ieium reperiuntur: vt {\inz,os^amp;iÄiov,o^yßet^,cttfM‘}ügt;ygt;v,7micra.lJ\i,/unvoyiretov, /Awtov, Tmvdiuçit-wçjîJ otoç lt;r a»7vÂoç,a\Aflfo,pci,Tjç, Sio J'ovtov^tnÂrifioVy oiÂwoyvov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r -Rofà Fatuina, herba

cîAwhç nomina deriuantur; quaruni vcraquc vox Latinis Lunam lîgnificat. Lunaris vero fine LunariaPa:oniaappellahpocefl::quôd Comitialimorbolaboranfibus, quos Lunaticosple-riqueâppellant,aùxilietur,Idæi dadyli appellano,feminæ conuenit, cuius glandulofæ radices dadylosldæosreferunt. Suncautem Idei daâ:yli,gemmæ quædam forma humani polli-^^quot; cisjin Creta infula nafcentcs. Aglaophotis, id ertjucidè fplendens, Pæonia dicitut, à granis COCCI colore fplendentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{•

. Aglaophotides autem duÇjajÂd Ælianum hb. i4.défcriptæ tepcriuntur: vna marina,cap.

Marina,Fucifpeciesell:,qUçihprofundisnalciturpetriSjmagnicudineMyricæ,fruâ:uPa- j. paueris,qui æftiuo Solftitio dehilccnSjnodü igneüm quédam, amp;nbsp;veluti fcihtillantem Iplen-dorem emittit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tcrreftremjquæalio nomine Cynofpaftus dicitur,pcr dicm,aitjinter cætcfas herbas deli-tefcere,nec vllo modo agnofcijnode veto ftellæ in^ar lucentem, amp;: igneo fplcndorc coru G cantem/acilèinconfpedum venire.

Et hæc quidem terteftris Aglaophotis fine Cynofpaftus, Pæonia eft, Pçoniæ enirn granà x» rubentia,ApuIeiusait,noôluIuceretanquamlucernam: amp;plurimumno(ftu à paftoribus in-üeniriaccolligi.Ptçcipietiam vt Pçonianoiftu colligatur, Theophraftus amp;nbsp;Plinius referunt. Quæde Aglaophotide Ælianusquoqüc affirmât.

Appellatur veto terreffris hçc Aglaophotis à lofcpho belli ludaici fcriptore, hb.7. cap.xy.

®3aras,à loco in quo reperitur,Quod,confcrenti ea quç de Aglaophotide terrcftri, fiue Cy-nofpaftOjÆIianus fcribit,cum iis quç de Baara lofephuSjfit manifeftum. Cynofpaftum ete-ïiira Ælianus ait,non abfque periculo euclli,amp; eum,qui primùm eius naturæ imperitus eairi attigitjfamam elfe periifTcdtaque lignum ad eius radices noótu defigendum, canem verb ad alligandum famelicum quinidore obiedarum aftatarüm carnium motus ad eas impetu fa-

.dojtâdicitus eamctüat.Itaetiam Iofephus,Baaram tradit circa vefperam, veluti iubareful-gcre,accedentibusamp;euellerecupientibus facilemnon elfe ; fed velvrinam muliebrem ,auc ménftruum fànguincm lùper earn fundendum,aut circumfodiendam,S£ ad earn canem re-liganduiü, atque itademum cuclli pofte.

Vaniflïmaautcm hæc funt omnia: nullo etenim negotio amp;:citraomne penculumjquauis diei amp;nbsp;noftis hora Pæoniæradixcolligi amp;euelli poteft. Qua decaufa fimiliter vanafunt, quç Theophraftus amp;nbsp;Plinius,de Pæonia tradi ferunt: præcipi,videlicet, vt noôtu colligatur. Nam li interdiu quis fruélum légat,àPico martiovifus, oculis periclitaturum : ß verô radi-cem lècet,periculum elfe ne lcdes procidat.

Mirum autem videri non debet huiulcemodi nugasamp; vaniflîmas fuperftitiones, ac im-piiflîmas cercmonias,fubinde in annquiHimorum audorum libris relperlàs reperiri:fuerunt enim mulca,illorum (eculis,magna vanitate,ad oftcntationem, vt Plinius vere teftatur, ab fedator ohm quidam Andreas fuit medi-cus,quem Galenusait,prælbgiaturasac mendaciain matcham medicam inuexiffe : à cuius ledione,ea de cau(a,amp; aliorum ßmiliter mendacium, abftinendum præcipit.

Porto Pæoniæ radix leuiter cum dulcedine, vt Galenus ait, adftringit : acrimonia:cuiuf damfubamaræquoqueparticeps: temperamentum haudinfigniter calidum obtinet,pau-xillo fymmetro calidius : exiccatoha autem eft amp;nbsp;fubtilium partium. Feminisàpartu non purgatis,ßcca, Diolcoridcs inquit,datur: menlèscit Amygdalç quantitatepota : in mulfa, Galenus addit. Prodefl:auriginofis,renes amp;nbsp;veßcam dolentibus: obftrudum hepar amp;nbsp;renes expurgat: ventris dolores fedat, amp;: fluxiones fiftit,in vino décoda amp;nbsp;bibita. Recentcm pue-ris ex collo fulpenfam,aduer(üs Comitialem morbum efficacem elTe^à Galeno certoamp;eui-dentiexperimentocompertumeft.Efturetiam,inquit Plinius,contra malum mentisifedifl nedendo quatuor drachmæ fatis funt.Præfertur ad hæc malculæ Pæoniæ radix.

Rubra grana lo. aut iz. pota in vino auftero, nigro, fluxum rubrum muliebrem fiftunt: ftomachicis qui rofiones fentiunt,efa profunt : à pueris comefta, aut in potu fumpta, calculi initia excutiunt,

Nigragrana,ipfa videlicet lèmina,iy.numeroinpotufun3pta,opitulanturfuppreffionibus nodurnis,quasêlt;p/«ATOçnominant^vteriqueftranguIationibus amp;nbsp;dolohbus. Vtraqueauxi-liantur à iêrpente percuflîs, Plinio audore.

P R Æ F A T I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

X bidhis prodeuntes flora }iitficßrdigt;}e fucceditnt. Inter bitlbos autern edulei dr veÇcendo nonnuUiflunt-^ ^Jt AUium,Cepeorrum,dr flojtd flunttpfls flmi-r laide a uibtis alibi, in vier um 'uidelicee hilioria agendum re il at. Hoc loco de Us biilbd, (juorum [beciofi ac elegantes flores, dr inboriis,dr incorond gra~ tiam conflecuti funt, flcribedum. Horum autempleriej.odoratr.al/j ab/flodorCy ..Differuntverb dr forma dr colore. Narcijflus d’^ Ltlium formarnultum diflidcnt. Lilia alba à pur pur ed, ac alid colore diuerfa. Reperitur dr in ipfls bulbis difcrimen : tjuidarn folidi, tunicd conflant: alÿ fjnamd , autnucled ■,'vt Liliorumi . •, Durabiles autem omnes bulbi, nec facile aut cito ex terra eriiti inareflcunt-.idcirco dr commodJe transferriqueunt,fl,quando fernen perfecerint,transferantur. Caufa huius lentus eorum fuc^ eus, quo omnes bulbi redundant : qui fton facile abfumitur nec reflccatur, fed tenacitss baret.

And I D o fiue alboLilio, quod pulchritudine^ ^^nitorc amp;nbsp;vfu, rcliquß præftac, folia funt oblonga^ lata, carnofa, læuia, in herbaceo amp;: diluto virore Iplcn-dentia : caules duobus cubicisaltiores,mukis folds fen-Iim attenuatis comofi,qui inter folia exeunt : flores ad fummum caulis pulchri, candidijodorati, inagnijab an-guftiis in latitudinem lb laxantes, calathi forma, fenis confiantes foliolisjoblongis, extrinfecusflriatis, ftami^ nibusèmedio emicantibus,a quibus luteidependent apices : radix bulbofa, nuclcis conllans, amp;: ex multisfi-mulvnitis corapofita, fucco lento amp;nbsp;glutinofo plena, quo amp;nbsp;folia amp;nbsp;caules redundant.

Seruntur Liliapaflim in hortis. In Syria autem amp;nbsp;Pi-fidia Pamphjlt;liæ,vngüentiscfficaciflimanafci, Diofco-tides inquit.

Floretapud Germanos,ItaloSjHifpanoSjBelgaSjGal-ios,amp; alibi Lilium,lunio menfe; Aügüfto folia exeunt, tota hyeme virentia; Vere,caul is erumpit.

Stirps Liliorunl à Græcis dicitur : flos veto xe/pov amp;nbsp;Ac-i'e^pi' ( çft tarnen amp;nbsp;Narei flus XeiojLov ) à non-nullis KitTiRdziQv amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: A Latinis Lilium

Appcllatur autem Rofa lunonis, quod ex lade eins in terram dclapfó, natum ferarur. Fingunt liquidem. Poëtæ Herculem, quem ex Alcumena lupiter fullule-rat,admotum fuifl'e Hormientis lunonis vberibus, amp;: poil fuôlum laccopiolùm effluxifle, amp;: yna eius parte cælum perfufüm,alia terræ glebas : atqüe bine Lilia na-ta, inde verô Ladeum apparere in cælo circulum. Ger-mani Lilium illud,vulgô WCtfÿ tilgen cbct wcifl appellant. Belgætoltte Ucïien : IzzM.Giglio : Hifpani Lirioblanquo, Azueena blanqua-. Galli Lys blanc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Lilij autemflostemperatüram millam, vtGalenus ait, obtinet;partim ex tenui, partim ex cerrena eflèntia.

Radix foliaque per le trita,delîccant amp;nbsp;abllergunt, ac moderate digerunr.

Folia herbæ, Diolcorides ait,impolita, auxiliantur à ferpentibus idis : cadem feruefada, àftibüftisproficiunt: aceto condîta,vulneribuscurandisaptafiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

ip8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P 1 V M H I 5 T O R I Æ

Suçcus melle amp;nbsp;aceto mixtiis, in æneo vafe codus, medidamcntum cfficitur vcteribus vlceribuSjamp;: recentibus vulneribus vtile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Radix tofta,amp; cum rofacco tritajambufta fanat,vterum mollitj menlès mouct : vlcera ad cicatricem perducic. Cum melle verôcademtricajneruorum vulnerationes amp;luxationes fanatjvitiligines amp;nbsp;lepras cxpurgatjfurfurcs èâ manantiacapicis vlcera abftergit-, faciem pur--gat amp;nbsp;erugat. Cum aceto autcm Hyofcyami foliis,ac farinatriticea tritajteftium inflam-mationes micigàt. Propter clauos pedum jin vino, Plinius ait,radices Lilij decoquuntur,tri-duoque non loluuntur : cum adipe aut oleo decodæ, pilos aduftis reddunt. E mullô potx, inütilera languinem cum aluo trahunt: Lieni, amp;ruptis,amp;:vullisprofunt.

Reccntiorcs Lilij radices codas,cataplafmatis fumma cum vtilitate admilcentjabfcefluS maturantibus amp;nbsp;ad lùppurationem perduccntibus. Eædem eriam,inoriscollutionibusad idemfâcientibuSjVtiliter dccoquuntur. NamomnesablcelTus raaturant, amp;fuppuranfâ-çiunt, amp;nbsp;dolorem fimul fcdant,

Semen,Diofcorides ait, potum, fcrpcntiummorfibiis aduerfatur. Cataplafma ex feminc amp;nbsp;foins, eryfipelatis imponitur.

Fit ex floribus oleum aut vnguentüm,quod Lirinum aut Sulinum appellatur, molliendis neruis aptum,priuacimquc ad vteri durities vtile.

T)V RPVRE ORVM Liliorum tria genera funt :maius vnum ; alterum minus :tertiuin bulbiferum.

I, Maiori purpureo Lilio, caules funtproceri, longi, fubinde altiores quàm Lilij albi : folia tarnennignora amp;nbsp;anguftiora, circa caulemmulta, lcd ante eiusexortumcradicibusnulla: flores fummo caulecopiolî,io.ii.autplures,advfque 18.amp; xo.ac vltrà,fuprainuicem incer» ■ to ordinc digefti, Lilij alterius forma amp;nbsp;magnitudine, colore vero rubro ad croceum incli-nante;multis cxiguis nigris quali pundulis,licerarum quarundam vcluti rudimentis, relper-fl: radicesjbulbi magni lunt,ex multis quoque nucleis,vt Lilij candidi,fed maiores.

In Italia, in amis inter fegetes ; in montibus ctiamac conuallibuSjLilium iftud, Matthiolo teftcjeraicat. Belgæjin horcisferunc.

MattbiolusLilium lylucftre in Italia appella-rij amp;nbsp;Hemerocallida eflê ait. Sed audor Diolcohdes, inlingulis apophyfibus,tres aut quatuor flores profère, colorcm habentes fâç û);^ej«)/,ideft, valde luteum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem

line '^(pt/£z/,ram LI lares adnafcentiæ,fiue appendices dicuntur.Ochræ color,raelino limilis si citri-no,a malo Citrionomcn.habcnti: Lilium autem iftud,ramUlares adiialcentias nullas habet ; amp;nbsp;flores in caule no modo tres aut quatuor,{ed no raro i8.autio.autplures;fubinde ad yo.aiitiîo.vfque, ac coloris non lutci, led purpurei crocei. Quibus decaufis nonquidem Heraerocallis, led Lilium illudefle apparet, quod capitc de Lilio,®'0p(pi/£9i', flue purpureum j rcperiri, ex relatu Diolcorides Icribitjquodque rubens Plinius; Græci 5 co au-äore,Ke/vQV vocant, florem veto Cynorhodon: ôr laudatilTimum in Antiochia amp;: Laodicea Syria.3 raox inPhalelide, quartum locum in Italia na-feens. Nili fortaflis dux Hemerocallides flores fint: vnaquidemapophyfeshabensjahanon ha-bcnSjamp;eaquidem purpurcaiitaetenim amp;nbsp;Lilium iftud Hemerocallis fuerir, amp;: prxlertim 6éç : qua appellatione Hemerocallida, ctiam di-

___ , „ nbsp;nbsp;nbsp;_ dam,internothas voces reperitur. Sed verifimile eft Hemerocallida non eflcjeft enim amp;nbsp;Hemerocallis quxdam flore purpureo, cui nomen propriè conuenit.

Alterum amp;nbsp;minus purpureum Lilium,cable eft multo breuiore,cubitali videlicet tantiim aut minoreifoliis fimihter nigricatibus amp;nbsp;anguftioribus ac minoribus: Flores è fummo cau-lispariter erumpunt,finguli tarnen fuis pediculis,modo breuioribus,modôlongioribus infi-dentesj coloris quoque purpurei crocei, notulis fimiliter quibufdam nigris perquam exi-guisornatijLilij etiam diuifura,i^’dpaulôminorcs:pro radicibus amp;nbsp;minores bulbi funt,infra fupraque quos fibræ adhærent.

Lilium etiam eft purpureum,amp; xe/voyTrópipu^Vjquod addifFcrcntiamprxcedentis,minüs cognominatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tertiumhuiusgeneris purpureum Lilium proceriuseft minore, humiliusvero maiore: 5* flores paulô quàm minoris rubicundiores. huic ^nu foliorum, amp;nbsp;quandoque in ipfis flo-rum pediculis parui nafeuntur bulbi,qui terrx commilTi adolefcunt,amp;: tertio aut quarto anno flores proferunt: bulbis autem radicum,fohiSjac floribus nigris notulis inlcriptis, fuperio-hbus duobusfimile.

EtiftudLilijgenus inmontiumconuallibusalicubireperitur:Gernlanis vero acBelgis bortenfe eft.

Flores huius poft minoris, ante vero maioris apparent : vt emm altitudine medium, ita quoque medio tempore floriferum.

Inter purpurea Lilia referendum:ab exiguis autem quos profert bulbis,Biilbiferi cognomen accepit.

Ouidiuslib. Metamor.io. huius generis Lilium »Hyacinthum appellat,ab Hyacinthe adolelcente,ex cuius (anguine hune florem natüm fingit,quando cum Apolline ludens per-ijfletjCui Apollinem gemitus lui notas amp;nbsp;literas inferipfifle ait,fic fcribens;

Ecce cruor, ^uifußts humo fignauerat herbas, Définit e(fe cruor^ Eyrioj^ nitentioreflro Elos oritur, formant^ capit, quam Lilia, fi non

iO'Ï’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M HISTORIÉ

P^osgemitus foliis inffcribit^ amp;nbsp;^i o.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

NüP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄaÄei to. ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjAîov eu eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Te ^inemejWiperomihi Lilianigravidentur Pallentes^^ Rope,necdulce rubens Hyacinthtss. tß tu 'venias,amp; Candida Liliafient

Diciturautem rubens HyacinchuSjt^ui ab Ouidiopurpureusappellatur.Colorfîquidem flo rum rubens,fubindenominaturpurpureus. Exiftimaturverô amp;nbsp;ifte HyacinthusferrugineuS cognominari,quôd ferruginis inilar rubeat: vti enim ærugo æris, fie ferri corruprela ferrugo efiè credicur;quæ à fubrubente colore rubigo dicitur. Et quidem in hac opinione non pauci funtjquifcrrugineum coloremà rubigine (quam ferruginem efie cenfènt) diftam velint» Sed non omnibus hæc fententia probatur jquibusferrugineus non alius éfie videtur^quàm nnueolor. ad cæruleum accedens : ferrum nempe quem contrahit, pofieaquam ab.igne candefaâuiô fucrit. Relinquitur etenim tune in generofilfimo ac durilfimo ferro color cæruleo proxi-mus:à ferro ferrugineus appellatus. Nituntur hiaudorifate VirgilijjquivnolocOjÆnci-dos VI, Ferrugineam Charontiscymbam deferibit, amp;eandem raox eærulcam nominat:

Jpf'eratem contopubigit'velis^^minifiratj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ \

Facit hue quoque,quôd vno loco Arcentis fiiium, inarmis darum, referatferrugine Ibcta: alibi veto arma Octani coloris oftendat,qui cæruleus apparet : vt Æneid,vii i.

—Chlamyde dr piHis confpcHus in armd, ^ualis vbi Oceaniperfiufus Lucifer 'unda.

Confirmât veroamp;horum fententiam non parum ClaudianuSjqui Violas ferruginedulci pidas fcnbit; lib. ii.de raptu Proferpina’:

Putaturautem ferrugineus color Sr oblcurus aclugubris efie : Catullus cnim in Argonauti-cistalem videturaffirmare: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

'F{oliros'vtlu£fiis,nofiraf^ incendia mentis Carbapus obpeura dicat ferrugine ibera.

Recentiorum plerique,hunc Hyacinthum Poeticum appellant, ad diftcrentiam nempe alterius,quemHiftoricum lodocusVvillichius in commentariis GeorgicônVirgilijnomi-nat. At nobis magis placet huncfcriptum Hyacinthum dici : alterum veto ,de quo inferiùs fuoloco, non Icriptumnn hoc etenim lugubres notæ infcnptæ reperiuntur: in illo veto nul-læ funt.

Theocritus fiquidem uduVRla x. hunc Hyacinthum y^etidov, id eft, fcriptum appellat,fie cancns: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kai to ioi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a y^ennld ùetKtv^ç,.

In quo quidem carm ine Hyacinthus niger dicitur, non quod ipfe totus niger fit,verura ab ipfis pundisSrnigrisludusnotulis: haudaliter quam purpureus dicitur Nareilfus,propter medij

ÏEMPTADIS SECVNDÆ t I B. I î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOl

medij circulieius purpureum crifpüm ambitum;amp; lutcusàcalyce luteo ;nam maxima pars floris,circumambientiavidelicet foliola, candidiflîma in vtroque funt: vt in Narcifli videre cft hiftoria.

PaulaniasCorinthiaconlib.lècundojlcHptum Hyacintlium,aut ci fimillimum flofem Comofandalon ab Hermionenlibusappellari,memoriæ prodidit, ritüs referenS qui ab ipfis in honorem Chchoniæ dcæ, (tans fertis aguntur diebus.Pompæ agmé ducunCjinquit, facri-qui annuos magiftratus gerunt: lèquuntur feminæac vin: ipfis ecîam pueris folenne cft,deamcumpompadeducere.Inceduntautemcumalbis veftimentis, capitibus coronas terentes.funt eæcorollæ ex flore contextÇjquê KO/^^actvcfùÂoviricolæ appellant. Hyacinthùm comofiH-ego illum exiftimo: cftenim ei turn magnitudine,tum colore peflimilisjhabetpræterea eal-dem Indus indices literas.Hæc Paulànias.

Porto purpureorum Liliorum iftorum,in medicina incognitüs vfus efl:,amp;facultas incom-perta: inter flores autem gratiam inuenerc.

Liliumfylueftre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L VE S TR E Liliumcaulespromitbicubitâ-

*^105 autalriores,rotûdos: folia lôga,lara,acumi-nata,non fupra inuicem incerto ordinedifpofitaj fed caulem quibufdam locis,ftellæ modo radiata^ circudantia:floresèfuis pediculis deorfumdepé-dent,Lilij diuifura, fed minores, colore purpureo obloleto , purpureisque aliquot maculis fplen-dentes,amp; ftaminibus eiufdem coloris in medioj quorum foliola retrorfumreflexa in circulum auc orbem ferè recuruantur : radices bulbofæ veluti ex multisnucleiscôiundæjaurei vel flauicoloris, exquibus fibræ dependent.

Nafeitur Lilium iftud complurimis Germaniç locis, in fyluis amp;nbsp;montibus , Fuchfio S)C Gelhero teftibus: apud Bohemosquoque in nônullis col-' libusherbofis.BelgæcumaliisLiliis in hortisha-bent.

Gcrmani,^Olî)ÜPUrÇ /àflauo bulbi colore, amp;: J^cpbntfc^ Humen appellant. Noftri Udiehenö han Caluaricu: Hifpani Lirio Awartttio Çaluage: Galli, £ƒƒ fautiAge, hoc eft,Lilium lylueftre.Eft tarnen SS aliud fylueftre Liliû , alio nomine HemcrocalliS,' de qua paulô poft. Matthiolus iftud Lilium in Italiaà Chymiftis Martagondici,ait.

Vfufti autem hoc Lilij genus, in medicina nullum habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„r

A D lylueftris Lilij genus amp;nbsp;aliud multo elegantius accedit. caulem iftud promit cubita-~^lcm jaut proceriorem j multisfoliisfenfimattenuatis comofum inferius ex purpura ^'grieantem ; folia laeuia funt, pinguia, amp;nbsp;refplendenria,Lilij ferècandidiæmvila,attamen P^ulo nigriora, minusque acuminata : flores è fummo ac fäftigio caulis fylueftris Lilij modo reflexi ac repandi dependent, fuaueolentes pigmentorum quorundam inftat; elegant! Colote rubentes medio inter Meniüm amp;nbsp;Cinnabarim , vtraque faditia ;aut inftar floris Conftantinopolitäni. proradice bulbusexfquamuhsmultis,ac nonnullismmonbusbulbu-liscongeftusjfibrisveröamp;r: aliquot demiflis,quibufdam verb öi fupra adnatis: veluti Liliis purpureis.

In lapidiæ montibus hoc Lilij genus à fe repertum Matthiolus Icribit : Belga: cum aliis, inhortiscolunt.

Vnà cum candidis Liliis in Beleio floruit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....

’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' ' Komen

Nomen huic Hcmcrocallidis alterius Mat' thiolus tribuit:nos tarnen ad Lilij fylueftos genus porius referendum cenfuimus, Hcmc-rocallis fiquidem nobis, non bulbofum D* lium efre,nec temerè,videtu r.

Imperialis Corona dida : cuius folia Ixuia, oblonga, caulem quoque ftellæ fimiliterin modum,veluti fÿlueftris Lilij,ambiunt:caBlis quoque aflimilis, lèd faftigio ex aliquot foliis comam proférons, à qua ex tenuibus pedicu-hs deorlùmnutantesdependent quatuor flo-res,finguli fenum foliorum, Liliis limiles, fed minus patentes,minores,amp;: haudquaquam ue purpurei Lilij mftar rubentes; (duoruin ctenim eft generum:) quorum ftamuia l'cx,3£ mediuspiftillus inalbicant. pro radicebulbus hon vtaliorum Liliorum fquamofus, fèd loH' dus amp;nbsp;ccpaceo limilior,odorc Allium référés.

Rarusifte^pcregnnus bulbus in Oricaài rcgionibusnalcitur. apud Icalos Sc Pannonios in horns à paucis coli cœpic;

Circa Nonas Aprilis Anno m. ccccc. t X X V r. ex horco Inuiótiffimi Imp.Maxiini' Jiaini H. amp;nbsp;nonnullorum procerum,florcsio äülam Vienna' illaci fuerunc.

Lale Sc Turfani patriis vocibus appellat affitmatur: Itali Coronain nom mant Impe-fiaJem.

De liuiusquoque facukatibus nihil adferri poteft : nondum explorata: lunt, vei floris vd buibi vires.

DeNTI canino folia exeunt bina tenu-ve,latiulcula, Allij vrfini aüt Colchici fimilia,lêd minora Sc rubro raaculata,aliquan' tulüm humum verfus reflexa : furgicab hisre-nuispediculusdodrante breuiorjè cuius falH-gio flolculus dependcc ex fex foliolis, tori-demqüe è medio pfomincntibus, cum luis apicibusjftaminibus, Lilium fyluellrc,cùin forma, tum repandij extrorfumejue reflexis foliolis referenSjVerùm minorjcolote fubindc candidusjaliquando elegann, nec tarnen in-tenfo rubore purpureus; non rarô medio inter vtrolque : capitulum fublcquitur rotundura, exiguumjin quo icmina. radix oblongum Ü tenuem refert bulbum,ex quo tenues fibra: demittuntur.

In Mutinenlibus Sc Bononienfibus Italia: montibus repehri fertur: Gernianisac Belgis nonnihhortcnhs.

Sacyrium plcnque appellant,êéquidcm Erythronium didüm;defideraturtameninradi-ce magnicudo Mali,amp; alia nonnulla, Alij Pleudohermodaélylum nominat: nee adeo à Col-chico (ad quod legitimus Hermodadylus venitreferendus) difFerenSjquin aliquo modo ii-milis ei dici queat.

Cum Diolcoridis Epliemero magis conuenit : prælèrtim in deferiptione paucis aliter le habentibus: Lilium liquidem l^ueftrefoliis acfloribusminoribus,tcnuioribus,amp;reflcxis refert. radix vnaoblongajdigitaliscraflitudinis,oblongo ac tenui bulbo,vti feripfimus, limi-lis; deefttantummodo caulis Lilij æmulus : qui tarnen fottafliscum Lilij fylueftris aliquo modo comparari poteftjdependente nempe ex eo flofculojinftar Lilij buiusjreflexo.

Âlt;ibxà,7nKç^. i^pTTOV Je nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ssi'/rtçi ehtftTUÄou

id eftjEphemerunj, iunt qui Iridera agteftem : folia amp;nbsp;cau-lemli milia habet Lilio, tenuiora tarnen: flores candidos amarosque ; fernen molle : radix fubeftvna,digiti cralTitudine longa,odorata, adftringens. In qua deferiptionevbi legitur 1^2/va)/eA’'3malim legere xe/rov aye/ov. Nam fl folium caulesque Lilij, citius Lilium fylue- Diufeoritlit ftre,quam Iris fylueftris nuncupari débet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icctuam-

Matthiolus pro hoe Epjiemero,herbx cuiufdam iconem exhibet, cum hac deferiptione ïïcquaquam conucnientem: quod amp;nbsp;in hortis Pannonix lupcrioris ac Belgij aliter,quàm ab €olt;leningitur,enatum vidimus. Prodiit liquidem foliis oblongis,latis,duriufculisvcluti* Ifatidis,led tarnen minoribus: cauliculiscompluribus rotundisjcubitoaltiohbus, non ablq; adnatisjquosfuperiuscandidiconueftiuntflofcuh quinque foliorum, baud magni, luccefli-ueprodcuntes : lemen fuccedic in rotundiscapitulis exiguumicraflisamp; multisfibriscapil-lane radices.

Cæterùm Dentis canini ( fl Ephemeron non eft^ facultas incognita, amp;nondum explo-tata,latet.

Ephemeri verb radice Diolcorides dentium dolores ledari ait, fl dccoélo earum colluan-tur: folia verb in vino decoâa, dilcutere tumoresamp;: tubercula.

LILI O R V M aliquot genera defcripfimusbulbofa : nunc aliud genus occu trie, non bill-bofum. Huius duo genera florum colore difereta. vni flos luteus : alter! inrubro obfo-leciorc purpureus.

I. Sunt autem Lilio non bulbofb luteo folia oblonga angufta, Porri aut Afphodcli folü^ flmiiia; caulis cubito akior,rcrcsjæuis.abfquc foliisjfùpenus in apophyfes,fiue ramulos,auc propagincs duas autquatuor diuifus;in quarum fingulislitres tresaut quatuor, Lilium album lorma amp;nbsp;fohorum numero referentes,colore Ochræ luteo: poft flores cralTæ, triangulares gignunturfiliquæjinquibus fernen nigrum fplendcnsveluti Pæoniæjed minus pau-lô. radices lubfunt non vtialiisLiliis bulbofç,fed veluti Afphodcli gland ulofæ,lu teiA*fphO' deli radicum æmulæjinultæ videlicet,oblongæab vnocapite delcendentes,èquarumanne-xufibræquædam craflioresferpuntjquibus in plures plantas multiplicatur.

a,. nbsp;nbsp;nbsp;Alterum Lilium foliis,caule,filiquis,fcmine,radicibusglandulofis priori fimile, finguli?

tarnenaliquantomaioribus; flos obloleA colore rubet,medioiuxtapediculumlutcuseftj qui matutino tempore dehifcens,vefperi,mox deinde periturus, marcelcit: veluti amp;nbsp;prions.

Lilialphodelumnonnuili appellant; fed reétius non bulbofum Lilium nuncupatur ; alij Liliaginem; pleriquc Liliaftrum : vetercsautem Hemerocallidadîxerunc. Repenunturau-tem apud ipfos Hemerocallidcs duæ: vna frutex,alia flos eft.

HemerocMl- Hcmcrocallis frutexexgenere eft coronariorum amp;nbsp;lignolbrum,qu£E minutis, tenuibus^;

Itffrutex. côftantfoliis : lcminecxit;radiceq5eftlignofa:vtau(âorTheophraftuslib.lt;3.Dehiftoriaftir-fgt;ium. Pliniuslib.2,1.cap.IO.hancHemerocallidem inter cas ftirpcs numeratjquæfolisfoils Coronant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

TfewMro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alia Hcmcrocallis, floseft, qui noifte tabefit, oriente verb Sole pullulât, Athenæo cefte: |

tttUifflts. qualeiftudnon bulbofum Lilium; præfertim quod purpureum amp;nbsp;fugaciffimû cft,hoccnirn , vno tantum die vigcc; matutino fiquidem tempore exortum,vefperi flaccefcit.quamobrem | amp;nbsp;propric «/lt;«epxa/À/ç,ab vnius videlicet dici pulchritudinc, dici poteft,

PEMPTADtS SEC V N D Æ tl B. lî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20 ƒ

xtç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}(gLUÄQvoß^ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cT^ caaTnp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cTecpat/T« ÎKciçjivdisrotptiatvy

« J't.Tiit'Tay.o/ya îoinômoTav a.p^umi^aiveiv.ryr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eiv,pt^M ct/npiitv

«ü(«s),e5«.Id cft,Hemerocallis folia habet Sé caulem Lilio f]milia,viridiavcPorrum: flores in ipfojiuxta flngulas apophyfcs tres aut quatuotjdiuifura Lilio fîmilèSjCÛm pritndm liiare cœ-perint: colore ochrae intenfo; radicem fimilem bulbo magno.

Etcum hacquidcmdefcriptionej Liliuranon bulbofum ,exceptisradicibus,conuenit. Gaules etenim m propagines flue ramulos diftribuunturjflnguliqj flores tres aut quatuor promunt: Sé cos quidem,vnius generis ochræ luteo colore; alterius verb purpureos. Purpu-rei ctenim coloris amp;: Hemerocallidem aliquam ef[e,7ropÇ!v^yôèçnomen, inter nothas appcl-lationes repcrtum.oftendit.

Neque obflat nobis,quod Diofcorides Hemerocallidi radiccm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èv^M^êSsi,id DiofeoriiOa

cft,magno bulbo fimilem tribuat.Innuit enim iftud Hemerocallidis defcriptionê apud eura-f“^“^****“ deprauatam: vel enim fuperfluorum videlicet,ac veritati rcpugnantium adiedione amplia-tam; vel duorum Liliorum mutilas dclcriptiones,in vnam contradas, Hemerocallidis videlicet Sé alicuius alterius Lilij.Nifi fortaflis amp;: bulbofum aliquod fit Lilium, apophyfcs faciès, amp;:vniustantum dicifloreraluteunl Habens: quale tàmcn nondum conftat alicubireper-tum elfe.

Dicitur verb Hemcrocallis Sé yifiit^)(ff.'ra,Äst^v,XQj,vova^ioViKQjLveivdtfJi$v,^p(pv^^v3\i;,ß0Ä-' ßoe oai^îjjtoÇjai'TiJtai'Oae^i',Lilium agtefte Sé Lilium marinum. Etomnibus hisnominibus Lilium non bulbofum nuncupari poteft,excepta tantum bulbi Hæmatici appellatione,qux Lilioalicubi bulbofo magisconuenit.'OTptpuesjv-^sçautera vox purpureo propria eft.

Cæterùm facultates Lilij nonbulbofi incompertæ funt,cûm nullius, bac ætate,in medicina aut cibatu fit v lus.

Diofcorides autera Hemeroctllidis radicem tritam ait,amp; potam ; aut cum mclle Sé lanà inpeffoappofitam,aquara Sé fanguinem ducere : folia tritaimpofi ta, mammarum ex partUj amp;oculoruminflammationes mitigate: fed amp;nbsp;radicem amp;nbsp;folia, ambuftis vtiliter imponi.

Lilium conuallium • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnifolium.

QV 0 D Lilium eonualllum recentiot nuncupat sctas,folia duo aut tria promit,viretitia, læuia,latiufcula,Lilij foliis fimilia,fed minora-.-Cauiemtenuem,palmarem ; circa quem àmedio futfum verfus,florespatui, rotundi, Hiantes, per oras denticulati ac reflexi, albidi Sé odoratijamp;ffudusinderotundijtubentibus Afparagibaccisbaud multum abfimiles, verûm minores; fernen in bis durum Sé amaricanis: radices tenues funt,longæ, aliquantulum gctii-

GcrinanijîOîepenHumflin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/indenominant: Belgæ JßepcnbloemBmjS: GalU

enam Mngitet-. eft tarticn amp;nbsp;aha ab ipfis Muguet dióla, Afperula vulgo diéta.Gelherusflorem iftam Caltionymum ap’pellari pofle exiftimat; noftraætas Lilium conuallium vocaC.

Calidæamp;liccæqualitatis flores amp;frudus participes lune. Feruntur floresaduerfus apo-.plexiam,neruoruiTi relolutiones,vertiginemjmorbum comitialcm,acalioscum cerebri fri-gida huinidaqae intemperte morbos,auxiliares efle.Sunc etiani qui velint flores iflos cor ro* borare, âceardiaGisquoquonaodoaflumptosprodefle: oculorum itemcaliginesdccodoauC fucco eorum dilcuti.

Vaifeiium. nbsp;nbsp;Eiuldem cum Lilio iflo generis efle putatur,quod Vnifoliura dicirur: folium huicvtplU'

rimum in tenui pedieufo tingulare nbsp;vnicum cil,latum,neruofum amp;:acuminatum,magni*

tudine ferè foliorum HederX; circa cauliculum autem breucm tenuemque bina s ciufdcffl forma: lèd minora, fupraquæ flores candiduli Lilij conuallij fimiles, at minores,amp;nulliüî autexigui odoris:baccæ lequuntur exiguæ, per maturitatem rubentes : radices tenues, obli-qua:,lèrpencesque fibræ font.

Exit iildem amp;£ flmilibus quibus Lilium conuallium locis : floretquc eodem tempore,aUt paulü pôft.

Vulgô olîinbtetitnuncupantiideft Vnifolium flue ^erócpi/ZXoi'. Apud Veteres nomen non habet;niiitertia PlinijfltCyclaminos,cuiflmilis videtur,fi modoinexemplanbuserrol ttrtiaPh- eß. Qjjæ ßac, 11b.xxv.cap. ix. liehabcnt : Mihi amp;: tertiaCyclaminos demonftrata cfl:,cognominc Chamarciflbsjvno omnmo folio,radice ramofa,qua pifees necantur. Quod fl autem in his verbis projvnoomnino folio,legaturiflmili omnmo folio, non iftudVnifo-lium,fedip{e Diofcoridis ChamæcifluSjtcttia Cyclaminoserit.

Cæterùm Vnifolij tradituf àquibuldam reliccataru rallicularum puluis,aduerfus pelH' ientem bubonem effieax efle, fi ftatim initio ipfius raali, drachma: pondo cum aceto, Si 'f*' no,autaqua pcrmixtisdetur.

Aiphodelnsalbus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alphodclus minor.

AS 1”» o 0 E L I genus vnicum Dfofcorides. phnius verb duo fieri genera j KDilt;gt; nyfium feminani ac marem efle dixifle, refert. Pofterior areas duo triauè AfpW deli

P E M PiT.A-pi s SE-CV-NDÆ ■ LIB. 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£07

deli genera obferuauit ; amp;nbsp;prætcf'bulbôfuni quidem, cuius Galenusmemiftir.

Folia aurem primus habcccomplura,oblonga,angufta,Porrifoliisfîmilia,acuminata:câU-1. lem rotundum,keuem, cubito longiorem; qucm à medio furfum verfus multi quinque fo-lioloru flores patences exornant, colore candidi,autex valde diluto rubro mbdicè purpura-fcenteSjftaminibus in medio; poll quos capitula fequuncur orbiculata : lemen in his durum, thangulum,nigricantisoblóleci coloris, radices ab vno capite complures exeunt, oblongæ, inferiore lede cra{fiorcs,.magnis glandibus quodammodo fimiles, fuccolæ, cum amaritudiquot; lenijfapore ad linn genre.

In Galliæ Prouincia, Italia, Hilpania, aliislocis, Ipontè exit : apud Germanos Belgas, non nili fatus proucnic.

Floret hie Maioamp;:Iunio,acparticulatim quidem, ab imis incipiens, aliquot poftquam fatus eft annis.

Huie limilis alius quidam minor eft Alphodclus,led fibrofts,non autem glandulofis ra- z. dicibus.folia minora, anguftioradilutius virent icauliculi inter hæc quinifemuealfurgunt; quosflofculicoiiueftiuntalbidi, paulôquàm fuperioris minores, pro radicibus glandulofis multæcraflædemittunturfibræ.

InHilpaniæplerifq;locisfpontègignitur,amp;aIiquotannis reftat :apud Belgas hortenfis cft;amp;:facilèhycmis iniuriapcric.

Pfeudoafphodelus quidam non abs re efte vidctur,aut minor Alphodelusrnonnulli Pha-fpeciem eftevolunt; amp;nbsp;Cretæ Phalangium appellant.

Afphodelus autem Græcis quidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis Albucum fine Albucus,amp; Haftula

regiadicirur.Cauiiscum flonbusPliniuscaulemfloriforum Anthericon ;radicem 'verö,id eft bulbos,Al’phodelum nominari refort.

Meminit huius Afphodeli Hc^iodus in Operibusamp;;diebus,vbiftultos aitignorare,quam magnumbonum ficin Maluaamp;: Alphodclo.Nam humspraccipueAlphodeliradicesedules funr. Galcnus tarnen non de hoc Alphodelo, fed de bulbofo eum Icripfifle opinatur ; eius tametfi bulbos non nili compluribuselixationibusamp;: Lupinorum modo paratos, cfculentos reddi,ipfemetceftetur;qualcs,noncft verifimile Hefiodum commendaftejqui cibum ali-quem paracu facilem per Maluam Afphodelum infinuafte videtur. Verba eius funt:

OoJquot; óroF ei' 75 àcripoJiÀû} fJLty nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Id eft,

Stultineque fcinnt, quanto plas dimidi am (it toto Neqttequam magnum in-ödaluaamp; Afphodelohonum.

Cætcrùm Afphodeli, vt Diofcorides tradit,radices pocæ,vrinam amp;nbsp;menfes ciunt ; lànant ctiamlatcris dolores,Sótuftesamp;rupta conuulfaque drachmæ pondo potæ ex vino ifaciunt ad voniiriones magis idoneos,tali magnitudine in cibo fumptçidantur vtiliter à lèrpente de-morfistrium drachmariim pon^^} fed imponere morfibus oportet,amp;; folia, Sr radices Sr Hores in vino contnta: fordida item Sr depalcentia vlcera; mammarum etiam acteftiumin-flammationes,phymacaque Sr furunculos in fece vini radix décoda curat:led recentibusin-flaramationibus cum polenta auxiliatur.

Succus radicis addito vetcre vino dulci,Myrrha Sr Croco, illinendis perquam vtile oculis fitmedicamencum,fifimul dccoquantur. Adpurirtetasauresidem per feSreum thure,mel-ie,vinoamp; Myrrha tricus,prodeft.Incontrariam aurem infufus,dencium dolores fopic.

Oleum in excauacis radicibus ad ignemdecodum,exulceratis pernionibus Sr ambuftis illitu prodeft: Sr inauresinfufum earum doloribus auxiliatur. Vitiliginem albam, hnteo an-tcà in Sole perfridam,illita radix exterit.

Semen Sr flores præcipuè, aduerfus Scolopendras Sr Scorpioncs cxcellens funt reme-dium,invino pota.

ASphodelo luteofoliafuntoblonga,angufta,ftriata,invirorcquafiC2Erulea,longio-quot;^ra Sr anguftiora quàm primi: caulis rotundus,cubitalis;flores in eo,a medio furfum ver-fus,pluriini,alterlus fans fimilesjcæterùm colore lurei, ftaminibus in medio ; capitula fucce-duncrotunda,in quibus fernen: radices fimiliter complures, fed fingulæ oblongæ Sr tenues, mnlcô quàm primi Sr tenuiores Sr longiores,colorc luteole,fupra quasfibræ quaedam laterales exeunt,per quas in plurcsaliasftirpsipfafacile multiplicatur.

S X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Floret

Floret fimiliter Maio aut lunio men Cc. folia eius pleraque hyeme, fi non admodum rigi* da fueric, virent; Vere noua exeunt.

Recentiores Afphodelum luteum à florum colore luteo appellant; à Dionyfio feminadl* ólusefle vidcri poteft: Plinio liquidem telle, marem amp;nbsp;feminam Afphodelum efle dixit;dif* forentiarti tarnen vnius ab altero non oftendit.

Reperitur huic caüle floreque fimilis palullris quidam Afphodelus : folia promit pul-chrè virentia.aliquantulum ftriatajridisaut Gladioli limilia, fed angulla, amp;dodrantebrc-uiora: caulem revlum,pedalem,Anthericofatislïmilem:flo«esè fenis foliolis,exiguis ftami-nibus in medio,colore luteopallcrttcs,Afphodeli luteiæmulijfed minoresdêmen perexiguii in oblongisacuminatisvafculis.radix longa, geniculata,nó abfq; fibris ferpitgraminis inodo.

Nalcitur huiufeemodi Afphodelus in humidis quibulHam ac paluftribus Flandrix crice-cis ; æftiuis menfibus Horens.

Afphodeli lutei elfe palullrem fpccicnf,aut Plèudoafphodclum luteum, caulis Cum flori-bus ollendit,tamctfi folia Gladioli fint aut Iridis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Porró quis horum Afphodclorum vellt;icibatu,velinmedicamentisvfus fitjexploratum 1 nondum ell.

BVl B o s V s Afphodelus folia habet porracea , led tarnen anguftiora amp;nbsp;breuioraquàm primi Afphodeli;caulem rcóhum,rotundum, floribus fimiliter multis circumueftituni} rarioribus tan'ien,primi Afphodeli floribus haud multum diflimileS, ex lex paruis acuminâ' tisfoliolis,amp;: aliquot in medio ftaminibuscompofiti: capitula quoque triangularia, fed ob-longiora,in quibus fernen, radix fubell bulbofa, elculento bulbo maior.

Floret eodem,quo primus,tempore,autferiuspaulô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

Afphodeli fpeciem elfe caulis Antherico fimilis oftendit ; qua de caulà amp;nbsp;eum Afphode-lumelfe apparet,cuiusGalenuslib. Dealimentorû facultatibusfecudo,mcminithisvcrbis:

Radix Afphodeli,amp;: raagnitudine,amp; figura, amp;nbsp;amarore Scillæ radici quodammodo eftfi-milis: fi tarnen vt Lupini parctur, maximam partem fui amaroris deponit ; inque co à Scilla dilcrepat.Nam Scillæ quahtas difficillimc eluitur. Hefioduscercè Alphodelumlaudat cùm fie

ficait: Nee quanta in Maluaamp;Albuco fint bonajUorunt. Equidem noui quofdam rufti^ cos, qui grafiarite faiùej vix tandem complu^ ribus elixationibus , macerationibus in aqua dulci, eïculentam iplam rcddiderunr. Porto bæc quoque radix, qüemadmodum óc Dra-conrij facultatem habet tenuahdi atque ape-riendi. Proindc quidam pro fummo reme-dio ipfius Afparagüm idero laborantibus exhibent.

De codem veró bulbofo Afphodelo, amp;: lib. De fimplicium medicamentorum facultati-bus idem Icribit. Radices etenim Afphodeli , viribus ArOjArilàro, amp;: Dracontio ïïmiles efle ait, qualcs certè non priraidlius, fedbulbofi funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Verba Galeni,hoc Ioco,de Afphodelo, hæc funt: Et huius radix vtiliseft, ficut An,Ardari, 6c Dracontij, nempe extergentis facultatis. Vftae autem ciniscalidior,amp; exficcantior,fub-tilion^ue 5 ac digerere potentior efficitur, ac proinde amp;nbsp;Alopecias fanac.

JDe Gladiolo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x i i.

L A D I o L o folia funt oblonga, angufta, ^^fi:iiata,gladij modo mucronata,Iridis minora amp;nbsp;anguftiora : caulis læuis,teres,cubito longior,circaCUIUS fummum flores fex autlè-ptem diftantes, in ordinem fupra inuiceni, ad Gladiolus V trimqu e floriferuS.

iïo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H 1 ST O RI Æ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

vnamcaulispâhemcligefti,quandoqueverôamp;ad vtramqucjcx lèxfolioliscommifli,colo* * rè purpurco rubentes,lplendentes,auc(quod tarnen rarô) candicantes. fuccedunc inde folli-culi in roxunditate oblongi: femina in his tenuia, paleacea; radix gemini bulbi vno (uper al-terum infidente,quorum fuperior Veris initio minor ac vcgetior; inferior maior, fed flacci-dior,qui paulo poItpchtjn plures fubinde multiplieatus.

Exit Gladiolus in pratis,in aruis inter fcgetes agro foecuhdo Italix pluribus locis : nccparent eo Aulfriæ acMorauiæ agri. Cordus infrutetofis herbofisque etiamnalci fcribit. Et quibufdam locis maior ac procerior; aliis verb minor ac breuior reperitur.

Maio ac lunio flores eius vigent,fubinde amp;nbsp;lulio reperiuntur menie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Græcis^/lt;piôP,Latinis Gladiolus,amp;: nonnullis Enfisappellatur. Sunt qui (pàtr^vov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

njov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A//xi'ix«i/jaeio«',Gladiolum Segetalem, ic Linguam Ccruinam I

nominent.PliniusetiamCypirumappellat,vtlib.zi.cap.i7. Bulborumgencri,ait, quidam I annumerant amp;nbsp;Cypin,hoc efl:,Gladioliradicem: dulciseaeft, quæ decoóla panem ctiam ’ gratioremfaciatjponderofioremquelimulfubada.Item cap. i8.Cypiruscfl: Gladiolus, vt di-ximus.Suntautem ea,quçcap. 17.reperiuntur,ex Thcophrafto de Phalgano ad verbum tral-Wwÿ/wr. lata.Phalganon autem idem cum Xiphio eft: vnde Plinium perperam Gladiolo Cypirino- f men dedifle,eumque hoc modo cum CypiroconfudilFe,cuidenseft amp;;manifeftum.

Valerius Cordus, Gladiolum Vidorialem feminam nucupat: alij Vidorialcm rotundam, amp;GermanicejimOc@Cigrour(i/addifterentiamcuiufdam generis Allij, longa radice, quod in àltiflîmis Alpiumiugis reperitur, amp;nbsp;à Germanis ©dgWUtlj/Vidloriç radix ,amp; Vidorialis , longadicitur.Flores Gladioli Monacuccieab Italis,^tteftis Matthiolus, nominantur.

Cæterum radix Gladioli fuperiorjattrahentem,digercntem,deficcantcm etiam, vt Gale-nus ait,facultatem polTidet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Diolcorides hanc cum vino, ait, amp;nbsp;Thure impofitam fpicilla amp;:aculeoscxtrahcrc,cum Lolij farina amp;nbsp;hydfomclite phygethla dilcutere, eamque%b caulam ciulccmodi cmplallris addi: menles etiam appofltam ducere.

Ferunt,eodem aucloTe, fuperiorem cum vino lumptam,Vencrem excitare : inferiorem verb fterilesfaccre : quin amp;nbsp;fuperiore pueris enterocelicis vtiliter ex aqua propinari. Plinius infantibus vrinam ciere,amp; velice vitiis illiniri addit.Theophraftus Phalgani,id eft,Gladioli, tadice decoää dulcem efle tradit,amp; 'tritam farinae admixtam pane dulcc amp;nbsp;innoxiu reddere. “

CI s Y N RI c HI o folia funt graminis bina aut terna,oblonga amp;nbsp;anguftaicaulis rotundusgt; \ ‘^dodrantalisjin quo flofculi ties autquatuor,pulchri,colore cçrulei,vcrûm fugaces,amp; pau- \ cisadmodumhorisvigentes,alternatim prodeuntes,forraaquodammodoflorum Iridis;ex nouem videlicet foliolis compo(iti:quorum tria deorlum reflcxa,pro fimbria maculam ha-bentplurima parte luteam;aliatna furfum verfusaliquantulumeriguntur; tria verb reliquà relpondentia iis,quæ Iridis florum fimbriam contegunt, proportione huic flofculo maiora amp;nbsp;tenuiora funt, lurlumque arreda medium floris tenent; fumma, extremaque parte diui-là:capitula inde fucccdunt oblonga, inquibus lemen rotundum,paruum vti Rapi.radix bulbofa, gemina,vno bulbo alteri fuperpofito,ficuti Gladioli,fapore dulcisacedulis,quae inuolucro quodam intcgitur reticulato : quod quidem maioribus fpillius eft; minoribus verb minus crafium. Duo etenim huius genera elfe videntur magnitudirie fola differentia. Vnum quidem maiusialterum verb minus.

Floruit Mechliniæ Maio mcnfe,in hortoampliffimo amp;nbsp;inftruélillimo D. Ioannis Bran-cionisviri gencrofilfimi.

Hilpani 7V^?«f/Zw,quafi nuculas, fiue paru as nuccs maiotiis bulbtilos; minoris verb Macu^ appellant. Nobis Bulbi efculenti genus illud cffe videtur, quod Græcè cnove/jyor « aimy-amp;:Latinè àPlinio Sifynrichiûappellatur.ScribitetenimTheophraftuslib./.Silÿnri-chij proprium eire,radicis quidem,quod infra eft,augeri primum;Vere autem apparente hoc tabefcere: quod verb fupraeftcdule incrementumfumere. Quibus verbis geminam Sifyn-richioradicem amp;nbsp;cdulem elfe oftendit ;-vt hinc bulbum hunc,quem Hifpani Noz.elhas no-ininant,verum Silynrichium cffecolligendum videatur. Nam gemina,vtfcripfimus, eft;SC in Hifpaniis palfim editur.

Iris bulbofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iris bulbofa Lufitanica.

T) V LBO s A Iris, folia habet quaterna aut quinaóblonga,angufta,ftriata,A(phodcliIutci i. latis fimilia, fuperiore parte caua,inferiore veto prominentia ac fubrotunda: caulem cu-bicalemiflorenl in fummocæruleielegantiscoloris, forma Iridis florisjèlenis videlicet ma-iohbus ac tribus minoribvis foliolis. maioribus deorfum reflexis pro fimbria, linca eft lutea.

lurfum ercéta minus quàm Iridis curuantur. tria minora lutcis lineis imminent, aliquantulurn cleuata, ica vr llamina amp;nbsp;apices, quæ fubfunt, hiantehac parte flore, facile inconfpcélum vc-niant, flori oblonga, crafla, veluti flliqua fuccc' ■ dit,in qua fernen, radix bulbofa, oblonga,fub-ruJÏa intcgitur membrana, quæ vbi florem facit, in duos bulbos abit, ipfo caule ex imo amp;nbsp;ex buf bifibris afliirgenre.

Milïtamp; HHpaniæ Bætica ac Lufirania huiuf-cemodi bulbum, fed tarnen colore amp;: forma flo-ris nonnibil differentem. Dcorlum ctcnim K' flcxa candicant;aflurgêtia vero dilute cæruleum colorem referunt : anguftiora Hue minora, infe-rioribus ita incumbunt, vt ftamina aut apices Gcrni non queant, ipfisquc etiam adhærcre appa-reant, quæ amp;nbsp;extremis partibus fiffa funt, arque reflexa. Bulbus vti prions eft. Siliqualongiorac tenuior.

Eft amp;huius generis tertia lutei coloris flore, forma fecûdæ fimilis,quam ctiâ Hifpania gignit-

Præter bas verô amp;nbsp;quartam quandam Iridctn bulbolàm C. Qlufius deicribir, ab amplitudinc foliorum Lacifoliam diâam : folia etcnim huic lata,Lilij non bulboli æmula,mollia,è viridi colore pallentiajinfcriora verô etiam albidiora, inter quæ flos pediculo infidcns exit,aliarum fimi-lisjodoratus,colore cæruleus,interdum candi-cansjquopereunte,fingulivtrimquefuccedunt. radix bulbofa, dulcis,multiplicc cortice ni’ gricanteintcgitur Et bæcHifpaniæindigena.

Nominate buiufcemodi bulbum Lufitanos Lirioaccepimus,amp;r LirijappellatiàveteribuS Ipeciesaliquaefle videtur.Liri) liquidem apud bos, polyiemos vox eft. NarcilTus enim Li-fium eft,amp; Lilium Lirium eft.deinde amp;aliaduo Liriaapud Tbeopbraftum funt. Vnuquod lib.vi.vere poft Violam afbam amp;nbsp;(pAÓ;4oi',vnacum Narciftb florere ait: alterum quodeodern libro, Autumno fimul cum Croco florem facere incipcre, a*que ftatim prirais imbribus flo-rere Icriptum reliquit.Et cum priorequide borum,Iris bçc bulbofaconuenirepoffe videtut.

Eftautemfortaffe «Sridem bic bulbus,Apuleij Hierobulbus,cuiusmcminitcap.zi. Nam ciim Iris apud vetcrcs Hierisnuncupetur,hie verô bulbus Iridis fit flore ; no improprièHie-robulbusautHieribulbus,quafidicasIri$bulboIà,nuncuparipotcrit: nifiquisvelit Coi’,vcluti magnum amp;nbsp;grandem bulbumMidum.Magna fiquidem amp;grandia,/?^»amp;:Iacra,ab antiquiscognominatafuifle baud in ambiguoeft.

De viribus autem Iridis bulbolæ nihil »ompertü habemus,aut ab aliis traditu accepiniusgt; Apuleius,berbæ Hicrobulbi,ait,accipito vneias fex, feui caprini tantundem, olei Cyprim libram amp;nbsp;vneias duas,in fc pifatis amp;nbsp;commixtis vteris,dolorem articulorum tollit.

Item ,Hierobulbi radice cum lomento Lupinaceo commixta,mulierfifaciemlauerit, lentigines ftatim purgat.

IN T E R flores amp;nbsp;Croci flos eft; funt buic folia oblonga, perquàm angufta: flores pulchri, colore cæruIeijColchici flonbus fimiles,{ed magis faturata purpura nitences ; amp;nbsp;in fingu-1 is ftamina oblonga terna quatcrnave,colore flammeo fubrubetia,odore cum inaruerint forti, amp;nbsp;caput implente; quæ cæteris partibus præferuntur,colliguntur,amp;: Croci nomine vel fo-laveneunt.radix fubeft bulbofa,carnofa,copiofa, amp;nbsp;viuax.

SetiturCrocusinpluribusregnisamp;prouinciis ,vbiin agris fegetis modo late vireervt in Cilicia Cyrenis,in Sicilia,Italia,Pannonia,Germania,GalIia,Bntania.Gaudet,inquit Theo-phraftus,c^cari pedibus:ideoqj iuxta femitas amp;nbsp;fontes pulcherrimus exit. Seritur depofitis radicum bulbis.

OptimuSjinquit Diofcorides^Coryceus: (ecundumlocUm tenet,qui iuxta Corycum ver-fus Lyciam amp;nbsp;in Lyciæ Olympo: deinde ex Ægibus Ætholiæ. Cyrenaicus Centirupinus omnium in Sicilia viribus minus pollent.Qui ab Aquila Veftinorum vrbe adfertur,primum fibilocu in Italia vendicafe,Matrhiolusait:led Aquilino tarnen præftantipr,qui circa Vien-namPannoniæ,fiue,vtvulgô, Auftriæ,nafcitur. In Gallianufquani vegctiorquàra in Age-nenfiagrOjamp;Narbonenfi, Ruelliotcfle. Probaturetiam,in Britanniæinfulæmciidionali partc,quam Angliam vocanr,natus : ex altera verb amp;nbsp;Septentrionali, quam Pidi Sc Scoti te-nent, reprobus eft.

Optimusautem vbicumquenatus.qui pinguiftîmus,rccens, fragrant! odore, coloreruti-lo;PeflimusfqualidusScfitum rcdolens.

Crocus Autumno florereincipit,ftatim,vt Tbeopbraftusait, primis imbribus, Vergilia-rumoccafu. Florem edit ante folia, quæmoxfub^quuntur,amp; hyeme tota virent, æftatc nullibi confpicua.

Græcis fimiliter}ce9'Keç,Latinisctiam Crocumdicitur: Mauritanis Za^aran ; arque inde in Italia, Zaffarano-. Hifpanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Safra,Açafraon-. GermanisiSaffMtl : Gallis Safran.

Cæterùm Crocus paululum quid adftringens obtinct,fed fuperat in co calefacicns quali-* tas,vttotaeiuseflentialècundifttordinisexcalfacientium,primi exdccantium:proinde amp;C concoquendi vira quandam obtinet, adiuuante in hoc paucula il 1 i adftridione, vt Galenus ait.Sodam,ideft,Cephai.ilgiam,inquit Auicenna,facit, ôccapib nocet : id quod non exiguo, fednimio fuovfu efficerepoteft.Vigiliasfiquidem copiofusinducit.quæmodum excedétes capiti Sefenfibus obfunt. Moderatus autem Croci vfuscerebroprç)deft,fcnfusvegetiorcs reddit,fomnum amp;nbsp;torporem excutit,lætitiamgignit. Corroborât quoque Crocus cor, thoracis crudoshumores ad concodionem perducit,pulmones aperit, amp;nbsp;ab obftrudionc expe-dit;amp;adhæctam efiicax reraedium, vt fubinde phthifîcis infummo vitædifcrimine, SS propemodUmanimamagentibus,fpiritum reducat, Ssvitam ad aliquot dies proroger, feri-ptulidirnidij,autadfummum integri pondo,cum paftbautvinoPramnio, vel ahodulciex-hibitus:quo raodo etiam datus,grauiflimas fubitô irruentes, citra febrim dylpnoeas, ftatini amp;nbsp;momento temporis tollere, non femel à nobis compertum eft. Crapulam etiam arcere, hoc modo fumptum,Diofcoridesrefert. Laudatur adhepatisôs fellis obftrudiones, nec

ÏI4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

non ad Regium morbumjatque h inc bonum colore m Crocum cfficere,DIofcoridcsfcribir. Additur codera auflrore ad oranes,quæ interaneorura caufa temperantur potiones : fed no-ftra aîtate ad eas potilfiraurajquæ raenfes,foccus S£. fecundaseducunt. Vrinam ciciVencreni excitât : ad vuluæ amp;nbsp;fedis cataplafraata additur, nec non adcraplaftra amp;nbsp;cerata, veteres tu-moresamp;S dolores difcutientiaiinflammationeseryfipelatodes raitigat: corapofitionibusau-ricularibus vtiliter adrailcctur. Oculosab edimatis amp;: exantheraatiscura laâie, aut foenicu-Ii,Rofaru rave liquore præferuat illitus,amp; huraorum in eos influxiones rcpnmit.

■pRÆTER Crocum qui ftaminum cai/a colitur,funt Sr coraplures fylueftres alijj ft' tiuum æmulantcs, lcd baud vtilcs. Vnus Au-tumno floret : rcliqui Vere : Inter Vcrnales nonnulli maiores, latioribus foliis : alij mino-reSjtenuifolij.

Primus flue Autumnalis folia habctoblon-ga, virentia,Croci3cmula;lèd inquibus quædam inalbicant: flos dilutioris coloris No' uembh vigetiftamina croceaifuccedunt Maio flliquæangulofæ, inquibus fernen : bulbusft-tiuumrefert.

Montanum hune appellant: Lu fl tan i de horro. Meminit Croci montani Theophra-ftus lib.vi. Crocus, inquit, tam montanusin-odorus,quàm latiuus : autumno ftatim primis imbribus florent.

Inter Vcrnales agreftes Crocos maiores, ac latioris folij,prior fatiuo foliisrelpondct,led tarnen paulô breuioribus : flolculus forma fi* milis,albicans,cuiusexteriora fohs làturat?

purpuræacviolacei coloris lineolis ftriata : fêmen in fîliquis angulofis. pro radiée bulbus in-ftar aliorum : ftamina lucea veluti Autumnalis.

Proximus, foliis eftpaulô lacioribus ac breuioribus : fpecies huius duæ.vnius floiculus 5. albidus, purpureo nicitur pedicùTb : alterius purpureus eft : ftamina palleicunc : bulbus minor quàm Croci fatiui.

Minorum fylueftrium prior folia oblonga amp;graciliapromic,anguftiora quàm iatiui: flof- 4. culum in breui pcdiculo minorem, fubinde candidum^ fæpè purpureum ;foris tarnen albi-cantenijamp;qua parce calyci infidet luteolum. bulbus Auellanæ magnitudinealbus, guftu adftringens.

Alter minorum foliis ancediifto fimilis: in breui admodum pediculo ex terra prominet j. floiculus,exoifto foliolis Compofitus^ (cûm aliorum fenis conftent) ex albido purpurafcens. radixgemina,vna altenimpolita,inftar Gladiolijquarum fuperiordulcis acedulis,inferior flaccida.

Tertius horum foliis paulöpluribus,amp;:pauló craffioribus affurgit : flofculus exiguus pur- ë: pureus; foris tarnen exterioribus foliolis dilutius quafi virefcentibus.

Extern! autem hi omnes Belgio funt: Autumnalis in Luûtaniæquibufdam rupibushaud proCul à marinalcitur: Reliqui partim ex Italia midi: partim ex Hilpaniis, opera ac diligentia Doftifs.C.Clufij ad nos pcruenerunt:excuius obleruationibushorum delcriptiones hue tranftulimus.

Sylueftres Croci Vernales flores fubinde lanuario aut Februario in natiuo folo proferunt.

Inutilesomneshi Croci funtjidcirco fylueftresverè dicuntur. Minorum ille,cuius radix veläti Gladioli gemina,exiftimatur auC OTTjay,vel poÄ/SA«, vel xoZg efle, quorum Theophra-ftusJib.vn.mentionem facit. Recenfet Sc quædamhorumPliniuslib.xix.cap.v. Genera, inquit,Græci hæc fccerc : Bulbinem,Setanion,Pftion, Acrocorion. In tanta autem horum brcuitatCjiola nomina recenfentium,quid poteft cerri colligi aut ftatui?

HYaciMtuvs apud Veteres duplex reperitur. Vnus à Theocrito ftriptus cognomi-natur,qurraaiQreft,0C Lilio forma fimilis : de quofupracap. huius hb.i i, alter minor, non fetiptus dici poteft.

Non fcripto autem Hyacintho folia funt oblonga,angufta, læuia Sc fplendentia, Porri fo-liisanguftiora Sc minora; caulisfoliis viduus,glaber,teres,cuius coma flnrum podere 5C mole,Ciira primum dehifcere incipiunt, grauata, deorfiim recuruatur : flores oblongi, teretes, concauijin latius fe pandunt,per oras reflexi,colore vt plurimum cxrulei, fubinde albicates, autcândidifiue niuei,ahquando etiam Violæ nigræ dilutam purpuram references, fernen in filiquisrriangulanbus paruum,rotundura. radix bulbofa, candida, perennis, lento fucco, vci Sitotaberba, plena. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

G ignitur Hyacinthus ifte in pluribus regio nibus,amp; innonnullis maiorac præcociorin aliisminor Sc magis fèrotinus.

Isetenim jquem Italia Orientalem nomi' natj folia habet pinguiora amp;: latiora jcaules craffiores,flores patentiores maioresque, acci-tius prodeuntes: horum verb vnus maior, plU' tes profertfloirs: alter minor, pauciores.

Gerraanicus Belgicus vtroque minor.flo res plures gignit, fed lerius exit. Reperiturin Germania,vt Cordiis ait,in apricis quibufdam tumulis: in Belgio verb etiam in aruis,amp; iuxca agrorum margines, fruticibus aut arboribus confîtos: amp;: præcipuè q^uidem prope Mcchli-niamvrbem,vbicopiolitîs nafcitur.

Tax/r^tipGrçcijLatinifimiliterHyacinthu, vt DiolcoridesaudotjVaccinium quoque appellant. Vaccinium intern à nonnullis etiatn Viola dicitur nigra, vtfuperiusfcripfimus.Co-gnominatur autem hic Hyacinthus non fcriptus , ad diflcrentiam nempe alterius fuperiiis defcripti,qui ludus notas infcriptas habet.

Diolcorides hune Hyacinthum, citra adie-dionem,nominat:nam alterum Hyacinthum Lilij purpurei nomineexpreirifle videtut.Me-minithuiusColumellalib. lo. diuerfitatécoloris,quç in floribus,vno verflculo complexes-’

Neenonvcl^ïuegsvd^caruleos Hyacinthes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h ' -

Belgæ Hydeinthum iftum Græcam appellacionem retinenfes,i^pnnntBfn appcIIant.RucÏ-IiuSjGalliSjriZwfdrçijauôloreft.Suntverôamp;aliæmuIcæ huiulceraodi Hyacinthorum fpe-cieSjVtrcccntiorcs iu'dicant,de quibuscapire fequcnce.

Huiusporrd-Idyaeia.thi radix ordiniseftprimi in deficcando : fecundi verocomplet!,aut tenij incipientis in reCfigerando. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. i'

Semen leuiter extérgit amp;nbsp;addringitjordine quide tertio quadantenusexficcans, cæterum

Radix,inquit Diöféorides,cum vino albo pueris irapofita,diu impubères fcruare creditur: aluum fiftit: potavrinahi ducit,amp;:à Phalangiocommoriis opitulatur.

T^V o s Hyacinthosfupcrionbuscapitibus dcfcripiimus; vnum Lil ij effigie {criptum,al-terum minorem non fcriptum. Prsetervcrotios alij multi,reccntiorum iudicio funt Hyacinchi.Nam omnes ferè anonyilios flores è bulbis exeuntesjaut Hyacïnthos,aut NarciC-fosiudicancjmaiorcsfiquidem Narciflbs, minores verb Hyacinthos.

Inter Hyacinthos itaq; neotericos,primus folia habet angufta quafi rotunda, bene viren- j t'ijper terram plurima parte ftrata; cauliculos inter ea rotundos,glabros,palmo longiorés, in S^iotum fummo flofcuirparui,rotundi,cauijhiantes,colore cæruleo, alias diluto, alias fatu-t-irorfubindccandidojautcxalbido dilütè admodum purpurafcêtcs:pofl:quosfîliquçmem-branofæ triangulares,in quibus lemen paruum nigrum; radix fubeft bulbola.

Plerilque Italiæ,Gcrmaniæ,Galliæ,aCctiam Hiipaniælocishic Bulbus exit : repcrituramp;? inBclgioin Atrebatumac Morinorumfinibus,inlyluisacnemoribus. Inhottis fatusfacile comprehendit,initie plures bulboscito multiplicatur.

FoIiaeius,quiexHifpaniain Belgium allatusefl:,antehyememcxcunt;Germanici veto ac Bclgici non ante Ver: flores Martio vigent,aut Aprili.

Hyacinthum autem hunc Bulbum Fuchliusfacit,lecundam eius Ipeciem ftatuens. Bo- * tryoidenfluc Racemofum nonnulli cognominant.Italorum pleriq; eum,qui candieantiseft

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;floris.

florisjbarbaroàcperegrinonomineDi^cadiappellitant.Ekciculcntorum autembulboruW generc aliquis efte videtur.

. Reperiuntuf autem ciculcnci bulbi complura genera gt;nbsp;vti Plinius amp;: Theopliraftus fcri-ptum reliqucie.

Et genera qùidem,inqüitPliniüs,Græci hæcfecêre;Bulbinen,Sctahion, Pytion,Acroco-rionfnonnulli Acrolcorodon Iegunt)Ægylopa,Sifynrichion.Quæamp;Theophraftus,fed w-men non omnia,lib.y.cap. 15.refert.Sunt autem quorum ipf«meminit,A«vxóZov,^ €oÄßbgt;i,i^ ô -rnTttSv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tïp« tb £n(we/;yot'.Lcucoion inferius delcribetur. Bulbinen, Plinius

iulbint. aitjGræcos appellate hcrbam porraceisfoliis, rubicundo bulbo. Setanium, Cepæ quoddani genus eftjVt Theopliraftus amp;nbsp;Plinius teftantur.De Silynhchio iam ante lcripfimus. Pytion, Cyix, Acrolcorodon,ÆgylopSjCuiufmodi bulbi fint,nondum certo reperire licuit : l'ufpican' dum vidctur,Kuj£pt amp;nbsp;Acrolcorodon idertMTe. Apud Theophraftum enim nbsp;nbsp;nbsp;■mnava :

Ex horum autem bulborum numeroaliqucm cfle, hoc Hyacinthi vulgo didi genusvcri-fimile videtur; fed quis tarnen fit,proptcrnimiamvcterumbtcuicatcm cxplicari nequit. Si conieóluravti licet, bulbusifte Acrolcorodon eft: fi non, Acrofcorodon Allij genus fyluc-ftre eft. Nam folia, Allij quandam fimilitudincm habent : nomen autem Acrolcorodonfi-militudinem aliquam cum Allio indicat.

J,. Huic autem fimilis eft amp;nbsp;alter quidam Ipurius Hyacinthus, fcfliis fimiliter per tenant ftratisjfed latioribus Porti foliis fimilioribus,caulc cralfiore, floribus candicantibus, maioribus quàm alterius.

Qui tertius eft inter neotcricos Hyacinthos,folia habet longâ, pinguia, aliquantulum la-ta;caulGslongos,fubindcdodrante altiorcs: flores à medio futlumverfus, vndequaque circa gt;nbsp;caulcm multos,paruos,cauos,primumpurpurei;vbi verôflaccefcuntjobfoleti coloris,(repc-riuntur amp;candidi) cacuminc comofo: radicem,vti aliorum, bulbofam, fubruftam,ac fubpurpurei coloris.

InGermaniæquibufdam prouinciis,vtiinNorico fiue Bauària, frequenter inpratisgi-gnitur:

gnitur: quandoquc vcro etiam iuxta agrorum margines. Vt auccm Matthiolus, apud Italos incerfegetesamp;infyluis.

Apnli ac MaiOjfubinde amp;nbsp;lunio flores eius vigerit : fernen poftea perflcitur.

Hyacinthifpeciemjamp;Squidem primam,Fuchflus,Tragus Matthiolus faciunt : nonulii Hyacinthum lylueftrem nuncupant;alij Comofum. Germani alicubi *25:nill(ing appellant, alibi fnoHaucVid eft. Allium Caninum. Non eft tarnen Allij aliqua fpccies, led bulbi cfculenti genusquoddani,veluti*^ulbina;cuicertè ftmillimuseft. Bulboenim Bulbinaru-^ct,amp; Porfi folia,Plinio audor^habet.Videtur ailtem Bulbinaex Africa bulbus eflciquem Afrum cognominant. Huie liquidem Diolcoi'idis 7npp(gt;y,ilt;ieft,ruftum bulbum efle ait. Sunt tamen qui velint hunc tertium Ipurium Hyacinthum Scillç aut Pancratij fpeciem eflerquo--tumiudicium ea propter a nobis non probatur,quöd Scillæ amp;: Pancratij bulbi grandes nntj huius autem paruus,amp;: illorum comparatione exiguus.

Quartusappellatus Hyacinthus, qui ferotinus»ft,foliiscft anguftis, paruulis, amp;minori-bus,quàmprimi : cauliculis breuibus,tres aut quatuor digitos altisjflolculisinfummorarisj cxruleis ; ftaminibus in medio exiguis : lemine in^liquis ttiangularibus exiguo : radicC par-ua amp;nbsp;bulbofa.

Nafeiturin Hifpaniæ amp;nbsp;Gallixquibufdam prouinciisjVtiuxtaPariliorum Lutetiam: re-peritur veÉô Sr quandoque maior, fubinde minor.

Sub çftatis flncm Augufto aut Septembri florem prófert;amp;maturiusquide,qui maior eft, Aurumnalem Hyaciathum eade caufa amp;: lerotinum nominantjneque aliud cius nomen cognitum habemus.

Prætcr hos Sr alium ’quendam plo Hyacinthe bulbum Leonhartus dclcribit Fuchiius, y. foliisiïiodô binisjnaoiio ternis aut pltiribus,latiufculis,Pörri minoribus : floribuscirca cauli-culi furnmutn fparlis,multdm Sr radiantis ftellæ ferè limilitudine, patentibus, colore cæru-leisautcandidis. quosltKi:ccdunccäpitularotuhda,ochrimagnitudine,inquibuslcmcn Mi-liolirailß:Ealt;licebulboIä,rotunda.t' gt;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'0i ;

Reperitur plerilque GermatiiaclocisSr alibi,læto,pingüi,fcd inculto folo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Germani Ho CSlîtrijtnHnmcn/amp; blo J^oïnungB blûmen appellant. Fuchflus pro Hyacinthi Ipeciedepinxit. Plerique Hyacinthum ftellatum ab ipfafloriseffigie voifant.Exiftimauimus

aliquando Satyfiümeflc,verùm hæc modo opinio difplicct. Satyrioenimcauliseftcubitâ-lis;folia Lilij, bulbus malimagnitudinc : Bulbo vero ifti, foliapariiula, angufta, bulbusexi-guus,amp;: cauliculüs breuis.

Ad fpurios Hyacinthos pertrahi quoque pocefl:, à nonnullis Lilium vocatum Pcrlîcuni. X Folia huic oblongajvirentia, quàm Lilij anguftiora, inferiorem caulis partem conueftiunt; qui redus, rotundus, ac admodum procerus, bicubicalis, amp;nbsp;non raro altior ferè tricubitalis. multishicfloribusfurfum verfus vndequaque circumfufî? ornatur;quimodoex longiori-bus,quandoquebreuionbuspediculis deorfum nutantes dependent,quinquefolij,colore Violænigræ dilutiore ac magis rubente purpurei,ftaminibüs aliquot mediis,particulatimamp;: ab imo furfum verfus florentes. bulbus lùbeft magnus,vna parte rotundioris formæ;ab altera planioris,ex quo lubtus nonnullæ fibrædemittuntur.

Peregrinuseft flos,amp; àpaucis annis in Belgij paradifos illatus. Appellatur Vulgô di Pcrfiafio, à quibufdam,vt fcripfimus, Lilium Periîcum. flos nouus, vetcribus,vt creditur, incognitos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Cæteriîm quod ad vfum attinét horum fpuriorum Hyacinthorum,noftrisquidem autifl cibatu,autin medicamentisnüllusefl:;proinde amp;nbsp;vires ac facultateseorundem inexploratçr foli flolculi in hortis gratiam inuenêfe.

ï. T Evcanthemo bulbofoliamultafuntangufta,graminismitiota:caulisinterhçc exitdodrante minor, rotundus,gl3ber,ablquefoliis: flores infummodifpcrfîemicanc fex aut feptem, foris herbacei viroris, intuscandidi, ex lêx folioliseommiflî, exiguis liliis, prælèrtim prius quàm adaperiuntur fimilcs,qui Sole quidem fplendcnte patent,nodu vero, cûm aër nubilus etiam interdiu reclufi permanent : capitula fuccedunt triangularia, Ca-chryos {èmini fimilia,in qtiibus fernen exiguum : radix bulbofa,lento lùcco plena, fapore vt plurimum infipidaamp;aquea,cumobfcura tarnenquadamacredine. .

Maio menfe flores edit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lioiv.' . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q-- ’

Huie auterri fimilis flore efl:,amp;r alius quidam bulbùs Leucanthemus,{èd tarnen inaior om- zi nino amp;peregrinus. folia habet obfonga amp;c angufta : caulem rotundüm, læuem, ac glabrum, duosdodrantesautcubitumaltum;è cuius lummo velutiramuliexeuntjatquc infingulis florescandidi,fexfoliolorum,cxiguorum Liliorum æmulijè rotunditatcangulofo in medio capitule Cachryos modo, aliquot flaminibus circundato. radixfubeft bulbofa, vti fu-pcrioriSj candida.

Vterqueautem hic bulbus Ornithogalon eft^quod à Plinio Ornithogàledicitur. fedma-iordelcriptioni DiofcoridisfuîSilior vidctur,vtpote longions caulis: eft tarnen amp;nbsp;minor Ornithogalon quoque. Nam amp;nbsp;huic Ornithogali defcriptio conuenit amp;nbsp;pra:fertim Pliniana. Plinius liquidem ei non caulem chairiSuiJ.iéiov, vt Diolcotides, fed Icmipedalem tanciim tri-buitjqualiseftminoris bulbi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Delcnbiturautem Ornithogalon aDiolcoricj^ hocmodo ; Cauliculuseft iiueO’^«gt;H*-tcner,tenuis,fubeandidtis,inrtar duorum dodrantumJ fupernè propagincs tresaut quatuor liabens paruas; in quibus flores foris herbacei,intus verb ladci cadoris, inter quos capitulum vtGachryi incifum. radix bulbola. A Plinio vero his verbis: Ornithogale caülé tcnero,caa-didojferaipedali: radice bulbofa,mollijtribiisavit quatuor agnatis.

Appellatur porro horum Buîborum qui mitior ett,vulgo îBrit apupn. Màiorem verb pIcrB-queLiliumAlcxandrinum nominant: velutiab Alexandria ptiniitus allatum. Alexandria autetn Ægypti vrbs eft baud procul à Ganopico Nili oftio. Eft tarnen amp;nbsp;Alexandria qusd-dam in Liguria.

Matthiolus maiorem hunc bulbum inter Narciflbs retulit, amp;nbsp;quartum Narcifliim fecît, amp;nbsp;aliud omnino ab iftis Ornithogalon piâufa expreflit : caule videlicet foliofumjà Diolco-f^,(,/j. ridisamp;legitimOjCadecaulTadifFerens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'

Delcribit porrb amp;nbsp;aliud Ornithogalon Ruellius lib. i.cap. 77. quod à rufticis in Sueflio- omithogit-num agriseruitur: radiccjinquitfoulbaccam fpeciem præ (è ferente ; è cuius medio caulicut lus exitjtribus aut quatuor adnatis in cacumine : foliis in capillamenta quædam extenuatis: floribüs exiguisjforis herbaceis,intus laóleocandore candicantibus,qui fimul coaceruatij veluti paniculx quaîdam compadili callo fquaraatim cohærentesj inpilulam eittuberant, nu- « caraentum Pineæ nucis repræfcntantem: radix in orbem ferè colleda eft,cortice pullo, can-

TLtZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, nbsp;nbsp;■'i'S.V \y-Vi HISTORIÆ

didiflima intus carne, pulpave perquàm odorata. Vere vel æftate cunl fronce viret: hyemC vcl autumnô cùm exarantur agri,radicitus velluntur: diu feruari potcft : amp;vbi annonx pre-mitinopià^$bisruftjcaefamcm amp;ieiuniaCaftânearum more latiatjnec aliud humogeni-turn proiîiptius in cibos cedit,cùm frugum penuna glifcit.Mirè fuibus expetitur : ruraex a-gris Ipontènatum gratiorera cibum non norunt ; lautiores etiam menlàs ^itiorum non re* formidat.Pueris non incognito radices, qui propter aftantes cùm aratro terra profcinditur, aüt in latiorejporcas fulcacurjCrutos vomere,colligunt,multô Caftaneisfuauiores:qüibusamp; ahurli. crudis, amp;nbsp;in çîneribus incoclîs vefcuntur. Suellionenfis ager *ÇhurloS’ vocare coùïùeuit:

Hadcnus Raiillius. i .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 y

t V L B O Leucanthemo minore fupcrifire capitc delcripto, non multum ablîmilis vidc-J^tur,quem LeonhartusFuchfius,amp; Hieronymus Tragus, fylueftrem agnominant. funt tarnen huic folia pauciora,amp; vnicum aut duo tantùm,angufta amp;nbsp;porracea: caulis breuis, tenet, rotundus,dodrantalis,aliquot in fummo adnatis,in quibus flolculi ftellatitn radiati,bu]bi Leucanthemi minores,colore ex herbaceo inluteum elanguelccntes-, ftaminibus in medio capillaceis; capitula fernen ferentia triangularia: radix bulbolà,lenti fucci,nullius odons,fa-f pore aliquantulum.fed perobfcutè Cepam referons.

In Germania locis vmbrofis ad margines pratorura amp;nbsp;aruorum, ac lècus riuulos, exit.

Martioac Aprili floret, frudumque perficit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

. Germani JeîbJWtbel/atftriWibd appellant; quafi dicas Cepam agrariam.Ex fylueftrium amp;nbsp;’ ïpontc nalèentium bulborumcft numero. Quo nomine à veteribus nuncupates fuerit, non conftat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Recentiorum nonnulli Ornithogalon luteum appellanr,à fimilitudinc cum Ornithogalo K- minore albo. Ofl:enduncverôamp; hi aliud quoddam Ornithogalon,nonmodôabifto, lèdfii àfuperioribusduobus valdè dilFerens:quod Narbonenlc cognominant.

PE MPT At) IS SECVNDÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izj

Suntfolia kuiàs oblongajamp; tenuia,quaraque aliorum anguftiora: caiilis tenellus, cubita-lisautprocehor,nullisfoliisconueftitus jflonbusvero exornatus quatn plurimisz,a rriedio faftigiunTpetcncibus,qui forisamp;extrinfecus herbacei funt,patentes verb interiuslaiäeican-doris vifuntutjPhalangij flores referentes: frudiis triangularis eft lobus, in quo femina. ob-longuseft bulbulus.

In Narboncnli Gallia aciuxta Monfpeliiim inagris frumenti feracibusnàlciïertur.

De nomine huiusnon conftat:nam legitim urn Ornithogalon efle non vidctun! Nec facile fuerit Scillam Epiinenidiam affirraare,in tanta Plinij breuitate, qui Iblus huitis merpi-nit ; nifi idcirco Scillae Ipecies habeatur,quôd Scillae modo flores baud diflimiles proférât.

Facultates autem horum incognita: funt. Hieronymus tarnen Tragus, ex lutei buibo fuè cineribuscodojcum melle cataplafma,vlceribus depalcentibus vtilitcr imponi referte '

'^TArcissi genera,Diofcoride au(ftorc,duö fuht Vtriüfque flosalbus’eft: lèdvnius medio purpureusjaltenusluteus.

Medio purpurtus, folia habet vircntia oblonga, Porri foliis flmilia : càulem angulofum, i. abfque foliis, dodrantc aut pede altiorem, in fummo florem è membranaerumpentem, vtplurimum vnicum, fuUinde geminum, mediocriter amplum, odoratum, ex fex candidis ^oiiolis congeftum, in quorum medio breuis calyx eft circinàtærotunditatisjpurpurei per eras coloris,intra quem ftamina breuia,cum apicibus fubluteolis: capitula inde angulolà: fe-his nigrum: radix biilbola, Cepæ fimilis, quæ nucleoS ex ft demi teens, in multos facile bulbosmultiplicatur. Reperiunturautem huius generis tres,forma,colore,autodorc nequaquam; ftd floreiidi tempore differentes; magnitudine etiam rionnihil, fedparum, dift fidentes. Maiores medij; praîcoces amp;nbsp;ferius ptodeüntes, rhinores funt.

Alter NarcifTus medioluteus,folia habet longiora, latiora,amp;aliquantulum minus vi- 2-« rentia:caulesproceriores,crafliorcs, amp;in fingulis flores .tres aut quatuor, prioribusfimiles, fed medio calyce luteo; fernen amp;: radicem bulbofam fimilia.

Huius generis amp;nbsp;alius quidam tertius Natciffus eft,foliis non modo quam primus,venim h

- - ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiam

etiam quam Afphodelus, latioribus longion-busquejflohbusin fingultscaulibus quatuor àüt pluribuSjCandtdis, minoribus, medio coium lu-teo, calyce eminentiore, multö tameq quàm NarcifTi lutei fylueftris breuiore: radix fimiliî eft amp;nbsp;bulbofà. \

lam amp;quartus quidam eft NarcilTus anteâi-ôtis forma fimj^is, lèd per totum floremamp; medio quoquc candidus.

Sunc Ù Narciftî multiplicibus floribus 3 ciitn primijCum alterius generis ,foliisamp;bulbis alüs haud difftmiles. Ira varia Temper natura, Sgt;C ad ftirpium berbarumqs genera multiplicandafo-cunda; turn ad ca permutaiida prona; prrfcrtim fi cultus mangonio adiuuetur, vcl in aliû locutn ftirpcstransfcrantur.Ha.*cctcnim plurimu polt ad ftirpium mutationcm, amp;alibi lcripfimus.

Exeunt qui medio purpurci funt plcrilq) Gal-liæ locis,amp;: apud Heduos ac Sequanos, in pratis. Diofeor. in montibus.potiftimùm nafci tradit. Theocritus in pratis Narciflum gigni teftiseft, Eidyllio ao.vbi Europameum fuis prataingrel-fàm, bene fpirantem Narciftum carpfifte, canit hisverfibus: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

ê/n) WP Âei^atyaç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àvbiiuioivi:aç,

' Tavn uivvetpKias'ovfil'7rPoof,ri^itja}iivdwi^ rded, Florida Çedffoflijuam venère i» PraPa Hû illafhac ait is fe floribus oblsifabant-, '('php, Narciflo iUa tjttide bene olenPe^ ap^ iiU Flyatin-

• Florentin Bclgij hortis,prions generis præcoces Narciffijinitio Aprilis : medij fubfineini feriores Maio menleanedio Intel codem ferè,quo primi generis medij,tempore.

Græcihuiulraodi flores JSIofix/ayofç, Latini limiliter Narciflbs nuncupant. Belgæ jîiarcip 3fctiettnt: Germani ?7ar(l|fi’nrof^jUnîHifpani2\(4my4gt;. DiôtumautemNarciï-fumPlutarch, in Sympofquafineruos hebetantem,amp; torpidasfacientem grauitateSjtefcrt. Quapropter amp;nbsp;Sophocles magnorû lubterraneorum deorum coronamentum eum vocat, quod l.dfcfunêb morte torpidi, torpido flore meritocoronarétur. Appellatur autem Nar-cilTusctiâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apuleio tefleX)'y^€9Çj)3oAÊocîitz«7jjtb4jâtiTO7.«Féç.Liriumautem Theophra-

ftus eum appellat,cuilatiusefl: herbæ folium, amp;nbsp;flos melinus longior,qualis vtique tertius eftjquem ait fpontc gcrminare:qua de caula àüS^vêç,id eft:,à feipfo genitus, vcl per fe na-fcensjdici poteft. Sunt verb nbsp;nbsp;alia Liria fui generis, de quibus fuprà Icripflmus: Lilium

quoqueLirium ert. Iulius Pollux,Homerum Lirij appellatione,compledi omneflorum genus, auâor eft. K'vvSçÿi; autem Narcifliis propriè montanuseft jCo quôdabaquisremotus proueniat. amp;oÄßou ip.inK0ü nomen ab elFedu habet : Diofcoridc liquidem audore Narei flus ctiamvomitum concitat. Efl: tarnen amp;:ahus bulbus vomitorius propnedidus, de quoca-pite fublequcntc.

Prior autem horum Narciflbrum medio videlicet purpureus,illecft,quem Plinius lib.ii. cap. i^.purpurei floris efle feribit, Narcifli duo genera,inquit, medici in vfum recipiu t:vnum purpureo flore,alterum herbaccum.Nam purpurei floris Narciflum nuncupat, cui medium purpureum,vtciuldemhb.cap.y.feipfumexpIicansoftendit.Huiusalterum,ait,genus flore candidojcalycc purpureo. Calycem autem dicit, quod in medio flore,circuliinfl:ar,amp; ftami-naac apicescontinet.De hoc ctiam Narciflb Virgilius in ßucolicis Æcloga quinta:

Pro molli J^iola,fropurpureo Narcijfo^ Cur dum amp;nbsp;(pints ^rgil Paliurm acut is.

Secundi verb SrpotilTimum tertij Narcifli, Ouidius tertio Metamorphofeon lib. memi-nit,vbi Narcifli formoli adolcfccntis mutationc in flore fui nominis delcribit, hoc carmine: ‘^lufquam cor pm erat,croceum pro corpore florem Inueniunt,foliis medium cingentibm albis.

De tertio etiam fcripfit Thcophraftus lib.^.De alio liquidem hoc loco,quam lib. 7. agit. Libro liquidem /.folium ei tribuit anguftum,quale vtique primus habet : fexto verb, latius quamAlphodeli,vtitcrtij eft,quoddiuerlisIocis,de diflèrentibus Narciflis eum fcripfifle, conuincit.Scribitautem Theophraftuslib.^.NarcilTiflorem efleluteum,flue melinicolo-riSjquod de medio floris calyee accipiendum efle,Ouidij teftimonio iam oftedimus.Ex cius liquidem de hoc Narcilfo carminibus,quæattulimus,id manifeftilTimum elb Florê etenim, ait,Croceum,albis tamehlt;foliis cindum. Exeplaria Theophrafti pene omnia ui^va. t« habenr,quod Hermolao amp;* Marcello occalionem dedit,vt Narcifli florem nigrum elle e^i-ftimauerint. Sed pro fzeAsepa rcjjonendum eft [AttÄiva. Eft autem Melinus dolor,idem qni^-chræjliuc luteus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Putaturautem amp;nbsp;hic Narciflus lèrotinusàTheophraftohaberi,amp;Autümnodehiûflo. * rcre,propterea quod in iis quae extant exemplaribus, huius defcriptionem mox fublequ an -tur hæc verba: /mtci ydp dpzTcvçp^ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, poft Ardurunï prödüdlo

floriseft,amp;circaaequinodium.Vcrùm ad Narcilfl^hiftoriam haec non faciuht: inter Narcifli liquidem defcriptionem amp;nbsp;verba ifta,defcdus ac hiatus eft. Nec Ipedant ctiam ad Croci^ vti Conradus Gelherus in appendice fcribit, quam (iermaniae fuis hortis fubietit : fed ad Lirij alterius hiftoriam pcrtinent,quodcodemlibro,paulb inferius Thcophraftus vna cum Örö-co7i5/ç/25y)aî)TOzçtJ'Jàcn,hoceft,primisimbribus,fiue Autumno,florerc ait;vtdiligenter vtrum-que locum expendentibus manifeftum ftatim liet.

Ac totidemquidem,quos proprie Narciflbsdici opinamur,obleruare nobis contigit. Sut ^Wnamp;alijlutciappelktiNarciiri, de quibus in mox fcquentibuscapitibus, '

Matthiolus verb amp;nbsp;aliorum quorundam leones exhibet,qui tarnen non Natcifli,fedorrt-nino alteriusgeneris flores funt.Nam quern quartum facit, Ornithogalon cft,maius à nobis agnominatumi Quintum Gefnerus amp;omnes palTim Tulipam Vocant. Sextus abfepti-musLeucoiafuntbulbofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

C^tcriim Narcifli radix,vtGalenuSait,vfqueadebexiccandifacultate pollet , vtamp; rnà-ximavulneraglutinet,vel ad incilionesvfque,quae circa tendonesaccidut; habet-verbquid-damabfterforium amp;nbsp;attradoriura.Eadem,audore Diofcoride,liue eftur,liue bibitur, vomi-tus mouet : prodeft ambuftis ab igne cum melle tri ta: praecifos quoqj neruos aggliltinat im-pofita: luxatis item malle©lis,diuturnisque articulorum doloribus tritacum thelle,amp;: impb-fitafubuenit: expurgatephelinSd alphum cum vrticxfemine amp;aceto; at cum Eruo amp;nbsp;melle vlcerum

vlccrum{órdescxpurgaCjamp;abfcefTusquixgrè maturanturrumpittcducic amp;nbsp;üculeos infr xos cum Lolij farina amp;nbsp;melle.

PRÆ TE R Narciifosfuperiorc capitedelcriptos, alios fupcrefle lutcosdiximus: vnuJ luncifolius: alter Mucttris Pfeudo-NarcifTuscfl: : terftus Autumnalis.

luncifolio Narciflo, folia luntoblonga,angufta,cra(raj interim propemodum rotunJa, admodumlæuiaamp;flexibiliajunciscum læuorc, tum colore, amp;: quodammodo flexibilita-( .te,neç non rotunditate fimiliajinter quæ médius exitcaulisjin fùmmo cuiusjflofculi tfesaut , quatuor,vêl plures,odorati,Narciflis for^ia fîmileSiVerùm minores,amp;colore per totum flo rem lutei: radix bulbolà,candida,tenui nigra membrana integitur. In plerifque humentio- * I ribus herbofis Hdpamæmpntülis locisgi^nitur, vno vero loco lætior amp;pluribusfoliisflori* । busqj luxurjans: altcro autem minor,amp; fercs pauciores proferens Vterq; Belgis hortciîseft

, In Belgio Aprili menfe florem vterque promit:amp; Martio,fi hyemsclemensfuerit.

* Hifpaniàlimilitùâine,quam folia cura luncishabent,/tfz?^//zz?z.*f nuncupant : nos Nat' cifliim luncifolium diçcne pofTeraus.Diofcoridis eft BoAjSoç ê/ze7îxoç,fiuc Bulbus vomitorius-ïd quod ex ipfa Bulbi vôraitorij delcriptione colligi poteftiquæ fie Jiabct: BàAÉàç ô ffAi-nKoi; 'Ta. lt;PüAA» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TÎi iJhiS'//AH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lûiXijM/ ßoÄßa, nbsp;nbsp;nbsp;'°’

(pAû/àf ld eft,Bulbusnuncupatusvomitonus folia habet flexibiliora,amp;: multô longio raquàraçfculentusjradicera bulbo fimilera, circa quara racrabrana cfi: nigra. Quædelcn-prio huic tQarcilîo luncifolio lïmilliraaeft: foliaci liquidera func multô, quàm alicuiusbul-bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue flexibiliora, vtpotc iuncei propemodum lentoris; perquàm longa,

longioraqûemultô,quàmcfculenti Bulbi-,amp; radix in renui nigra membranulareconditur.

(^ibusautem facultanbusNarcifTus luncifolius præditusfit,nullo recentiorum experi-mento autteftimoniocouflar.Diofcorides veto Bulbi vomitorij radiccm,fi edatutjaut fide« codura eius bibatur,veficas malis auxiliari,amp; vomitum facerc,memoriæ prodidit,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dl

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h i

T E V S Narciflus fÿlucftris, folia Pprri aüt Narcifli fimilia promit, lèd breuiora ac minora ; caulesdodrantales, atque in fingulis flores fingulos, Narcifli fimilesj led medio eorum caly- ' “ celongiore,oblo)ngioriscalathi lirnilitudinejCO-' lore per totum luteo,abfqucodore : capitula rotunda, oblongajin quibus fernen : radix bulbola, vtaliorum Narciflbrum.

Contingitverô amp;huic,quod aliis quandoque floribusjamp;candidis Narciflis accidit,vt videlicet floris foliota multipliccntur. amp;: talisquidem flos medio ^lyce caret, compluribus foliolis mediiï occupantibus.folia autem ac bulbi cum altfehus' conueniunt: flosquoque totus lùtcus.

Reperiturnô paucis Belgij locis, circa margi-nes agrotum amp;nbsp;veruaôtorum,humido præfertim lolo,amp; in fyluis locisque arboribus confîtis : ôc iî-milibusquoq. cüm in Germania, tum in Hilpa-nia: transfcrtur etiam in hortos.

Gcrmani ea de eau là ©ed btutucn/ id eft,nofl;ratc dialccto,gcel bloemen nun-cupant. Februarius enim Germants mont/ Belgis,^pojeBellc.

Appellant verb Sr hune Narcifliim Belgæ, ÔecI 'SrpbeloofcntLatinè autem vujgo N arcifliis lu-teusôr Plèudo-Narciflus dicitur.

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ s T i R P I V M H I ST O R I Æ quot;f

CætérÛm quôd ad vires attinet, rccentiorum quorundam experimento expîoraïuiti elt, Narcifli huius (ylueftris radicum decoôtuiTijper aluum lento s amp;nbsp;pituitofos humorcs, ferofos eXpurgarcjamp;s his prodeflcjqui crudorum copia grauantur h umoru insémine Andi Zinziberis nôniliil additis: quæ,vt minus noceatjininusqs raoleftù lit ventricule,adiiciutuf'

QVeM noftraætasNarcilTum Autumnalemnominat,foliapromitoblonga,læuia,re--fp!cndentia,faturatèvirentia; inter quæpcdiculus allùrgit breuis ifaftigio floremvni' cumadfcrenSjhaudquaquam NarcilTisaliisliiniIem Jed vcluti Colchiciaut Croci,cxfexfo' liplis corn pofitu ni; colore autem luteum: incuiusmedio lÂc ftamina,amp;ciu{dcmcolorispi' ftillus.fubeft bulbusmediocns magnitudinis,fibrasaliorum modo dcorfum demittens.

In Hilpania ac Italia gignitur: amp;nbsp;vnolocolongioribus ac anguftioribus; alio verb breuiO' ribus ac latioribus foliis: amat humentia amp;nbsp;pratenlia,ac etiam mon tana.

Auturanofub finem Augufti,ac Septt^bri menlc florcm huius videre in Bclgiocontigit' eodem ferèin Italia tempore floret.

Autumnalc hac decaufa Narciflumanpellant : Hilpanis cAoüina. ÂlhûranaâÀCit\yt. Nat' NareijM autem nomen accepit,quod MarcellusVergilius incommentariis fuis inDiolcoridcia» MarceSi huiic pi'o NarcilTo defcribat. Nos,inquit,in Apenninis montibus frequente vidimus florem, yYuguftoacScptcmbrimenfeflorcntcm,flguraLiIij ,dodrantalialtitudinc ifoliis qualiain Nareilfo defenbuntur; lingulari caulc,quinec candidus,nec purpureus,vt Pliniusdocet,lcd inter luteum amp;nbsp;candidum colorcm: nullius,aut exigui odoris.Vidimus in mitionbuscol-libus enatum, lêd non tam fpeciofum,amp; magis albicantem : Hæc quot;Marcellus.

Vidcturautcm^«exwfiuc Lirijea lpecies,quæàTheophrafto Aucumno,mox poft primos i mbres,vnà cum Croco florerc referturj quod Âeie/ovtnçÿVj fine Lirium alterum ab ipiï’ nominatur.

Præter hune verb alium quendam NarcilTum Autumnalcm C.CIufius dclcribir,foliis ' viduumipediculo breui: flolculoparuocandido, odorato, Narcifliæmulo,lèxvidelicecfo liorum, amp;nbsp;calyce medio parue lutco. bulbus exiguus cft.

PR I v s autem quàm Narciirosdeferamus,defcribcndus amp;nbsp;vnus adhuc bulbus, adPleæ do-NarcilTi genus pcrtincre apparens. folia huic quina fcn.aue,oblonga, latiulcula, vclun

SECVNDjÇ 'IIB. Ïli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.Z9

vnius Narcürijfed duriora:caulispede non tard altior, in cuius faftigio è tenui membrana terni, quaternive, aut plures emergunt flores gt;Pfeu-donarcifli æmulijlongisè medio calycibuspro-minentibus j ftaniina quibus continentur j fed colore albidi : fùbfequuntur angulofæ valuulïE, in quibus lèmen, magtius fubclb bulbus, candi-dus,nigra membrana circumtedusj quibuldam fùbinde adnatis, quibus multiplicatur.

In maritimis, non modo Narbonenfis Gal-liæ,verum Hifpania.’,prælcrcim Valentini re-gnijgignitur: turn amp;: alibi, fabulofisamp;aridislo-cisjquæfubinde marina rigantur aqna.

Maio menfe florentcrfi; lufio verô ac Augu-fto femine iam maturo, huius' bulbos fe eruifie iüxta Monlpelium C.'Clufius in Obferuatio-mbus fuisrefert.

Hifpani huiufcemodi bulbum Amorcs myos appellant: Italorum nonnulli Giglio warino\ Noftri tempons plerique Scillam vocant,amp;: ex ea Trochilcos de Scilla formant : aliis placet efle Pancratium,amp;quidcm Marinum.Pancra-tij autem bulbus,vt DiofCorides refert, aWrop-fgt;oç» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl:, lùbrufus autfiibpurpu-

reuseft: iftiusveiô,vtdiximus,albidus. Mat-thiolus,quantum ex icône colligetC licet, inter Narciflbs numerat,amp;: Conftantinopolicanum cognominat. Etpræftat inter Narciflbs retine-ri,amp; Marinum dici,quam vcl Scillam,vel Pancratium temcrèaffitmare.

T E v c o 11 bulbofi tria nobis obferuare genera contigit : vnum Trifolium : alterum He-•^xapbyllon: tertium Polyanthemon cognominari poteft.

Priraum folia ex fingulis bulbis bina promit, oblonga, angufta, in vifore albicantia, foliis l* Pfcudo-Narcifli lutei colore pÂjxima, inter quæ médius exit cauliculus palmaris, in cuius fummo flos è vaginula oblonga erumpit, à tenui pediculo deorfuni dépendons, foliolis tri-busconftans maioribuSjCandidis, intraquæ aliatria breuioraac minora, pallidè virentia,Ôd: aliquantulum ftriatajin medio florisflaminacum apicibuslutcis : radix bulbofacft, foris ob-Icuriamp;eius cuius Caftaneæ nücleus,coloris,quæfacilèin plures bulbos multiplicatur.

Leucoion videtur bulbofum Theophrafti, cifŸus meminitlib.y. vbi bulbos recenfet : amp;nbsp;quodlib.6.primum fefe oftendereait, amp;remicare vbi cælum clementiuseft,ftatim etiam nondum hyemeexaóla; vbi verb immitius poftea. Nos ad difterentiam fcqucntium,non in-concinne Leucoion bulbofum Triphyllon,amp; Violam bulbofàm trifoliam, nuncupanpoffe exiftimauimus,à tribus nempe floris foliolis.

Proximo gencri folia fimiliter funt angufta, Porriamp;Pfèudo Narciffi fimilia, fed breuio- 2.« rijVirentiora, læuiora amp;nbsp;magis refplendcntia,verfus terram aliquatenus reflexaicauliculi te-nucs,palmarès; flores in fingulisfinguli, rarilTimè gemini, deorfùm quoque penduli,colore candid 1,exfex foliolis aliquantulum ftriatis commifîi, ftaminibusin medio cumluteolis apicibus: fernen in rotund is capitulis paruum,rotundum,læue,amp; colore flauum : radix candida amp;nbsp;bulbofa in plures facile propagatur.

Plerilque Germaniæ fuperiorislocis in vmbrofis amp;nbsp;humidis fyluis reperitur: apiid Belgas hortorum areas exornat.

Germani W(iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hflmcn: Noftri Witte Cpùdoofcn appellant

PEMPTADISSECVNDÆLIB. it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijl

- LeuCoij bulbofi genus efle manifeftum eft: quod Hexaphynum,non absrCjà {quot;ex floris fo* lioIisCognominatur.Matthioluscùm iftudjtum fuperiusNarciffî Ipccicm facit, vc cap. De Narciflb icriptum eft.

Terciüm Leucoion bulbofum caule amp;foliis fecundofîmileeft,maiustarnen acproce-ji' rius:florem infinguliscaiiliculis non vnicum, fed quinque aut lex amp;nbsp;particulatim quidem florentes,profcrt,alterius Honbus forma amp;magnitudine per omnia fimilek

Non phmo Vcre,cumaliisduobus,fed multopoft, Aprili videlicet demummenfe,vnà cumNarcilfis floret.

Annumeratur veto iftis Leucoiis Bulbus quidam paruus, ex multis tunicis compadhs, cui foliaexeunt exilia, cauliculUs gracilis palmum altus, è cuius faftigio flofculus vnus aut alter dependet paruus, albidus, fenum foliorum, Leucoio altero fimilis, fed minor multo, odore deftitutus,amp;non Vere, fed Autumno prodiens.

At de faculracibus horum Leucoiorum nihil quod adferamus habemus, cum à veteribus de iis nihil reperiatur proditum,amp;: à recentioribus nihil qüoque obfèruatum.

pXbulboforum florumnumcro amp;Tulipaeftflospercgrinus;cuiusdiffcrentef!'flint fpe-des : quardam main res funt -, alia: minorés.

Maioribus forma eadem fatis omnibus eft: folia eius bina aut tetna,ctaira, oblongà, lata,quot; if péroras fubinde modicdreflexasquaeciim primuhierumpunt,modicerubereviderttur,adul-ta veto albicat: caulis inter ea exit pedalis aut paulo altior, cüi vnicus floS infidet furfum fpe-dans,efenisfoliolis,patcnti profundiori amp;nbsp;aliquantulum anguftioris oris cyatho,aut inuer-fo huius formæ pileo quodammodo fimilis; ftaniinibus in medio croceis : color floti fubinde luteuseft,nonnunquamcandidus,aliquando dilute quafi purpureus,non rato rubet:Varieta-tem autem in his non exiguam etiam admittit; matgines liquidem foliorum,amp; non rarö vn-gues fiue inferiores particulæ,aliter quam foliola fubinde colorata funt : tranfeunt veto per

hæc amp;nbsp;quandoque ftriæ akcfius coloris : odor nullus eft,nilî luteo cuidam,qui odoratus fenti-tur: feinen cartilaginofum , planum, incapitulis nalcicur,quæ macurato femme in tres dehifcunt partes, radix bulbofa eft, NarcilTi bulbis baud dilTimilis.

MinoresTulipæfoliis funt anguftioribus, ferêporraceis jcauliculis tenuioribus ac breuio-ribus : floribus minoribus amp;nbsp;minus in latitudi-nem fele pandentibus, colore luteis : bulbis ini-noribus.

InThracia amp;nbsp;Cappadocia Tulipa exit: Italix amp;nbsp;Belgio peregrinus eft flos. Minores alicubi in Gallia Narbonenli ac in Italia nafci feruntur.

Aprilimenfe Tulipæ florem Belgium videt: Tliraciavcrôetiâlanuario. veluti teftis eft Au-gerius Busbequius in itinere Conftantinopolita-no,in quo inter Hadrianopolim amp;Conftantino-polim ingentemvbique florum copiam, media plané hiemcjlanuario mêlc,fclè obtulifte refert, Narciftbrum videlicet,Hyacinthorum,amp;:eoruni quos Tulipam T urcæ vocant.

TurciCoamp;pcrcgrino nomine Tulipam recé-tiores nuncupant, à Dalmatico pileo Tulipa di-do,cuius formÄeferre patens flos videtur.Quo nomine à veteribus hic flos didus fuerit,nó con-ftat. Sulpicari quis poflet, y^vnava elfe, ii edulis bulbus eflet,amp;; cogedo lade efficax. Nam otwI' quidemaTheophrafto inter edules bulbosre-ferturjó^: herba eft,qua lac cogitur,vt ait Helÿchius.Conradus Gefnerus T ulipam Satyrium efle cxiftimauit,amp;r quidem Erythroniumjquod videlicet flore vna fpecies rubeat; aut onini-no Satyrij aliquam fpeciem rcferat.Cum quibus an cóueniat,amp;: quantum, ex fubicriptisSa-tyriorum delcriptionibusrelinquimusdiligentiusconfliderandum.

MinoranonnullisHèrmodadylus flore luteo dicitur,fed perperam tainé.Ncqueetenim Hermodadyli Ipecies aliqua elTe videtur.

De viribus autem amp;nbsp;tacultatibus Tulipx nihil compertum habemus, aut à quoquain fcriptum reperimus.

QVI latè NarcilTi nomen extendunt,non modo Tulipam,fed amp;:,Meleagridem eô re-feruntj quæ tarnen à Narciflls diffèrenscftjTulipæ veto fimilior. flos elegans,paulo minor Tulipa,non furl'um fpcdans,fed deorfum dependens;é fenisquoquecomponiturfo-liolis; violaceo colore purpurafeit ,quem ^dutèadmodum purpureæ, ac quafi inalbicantes, ordine continuo digeftæ.ac intermixtæ maculæ,elegantiirimam varietatem conferentes,co-' mendant;amp;forisquidem: interioreverô^artenigricantibus Iparfim dilpofitisliturisexor-natur: ftamina quoque huic lèx funt, amp;nbsp;médius piftillus, colore fublutea. caulis tenuis,circa quem fubinde quina, raro plura, longa, angufta foliola è virorc candicantia. bulbus fubeft rotundus Sc albidus.

In Gallia Celtica prope Aurelios repertum accepimus : in Belgij hortisféliciter adolelcif» Sc fubinde florem geminat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ,

NonnulliFritillariamvocant,ababacoliue alueolo,inquo Scacorum appellatusludus exercetur,quem Fritillum diciexiftimant,quüdnon conftat. Martiahs fiquidem Fritillum appellarevideturabacum,inquoalealuditur;ËpigrammatQn.lib.v.adGallam:

Clamofo reuocatur àmagiiîro'. Et bUndo male proditus ^ritillo rcana wodib raptus b pop in a AEdilemrogat'vdus aleator.

Nobis redius Meleagris nominari videtur : Meleagtidis liquidem auis plumas,fi non coloris

loris fpccie, attaitîcn varictatc difpofitionc, magriitudincque macularum refert., Mcica-grides enira aues colore vanatisfunt plumis.

De facultatibus autem huius floris ndiil contingit adfcrcndum, exploratas liquidem nullas habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

De Satyriis ex Diofeoridc aliis. Cap. xx'ixï ~ pRÆTER OrchiesdidoSjquActiam Satyria Plinius amp;nbsp;Apuleius appellant j duo Satyrij genera Drofeorides elfe tradit: vnum fiue Trifoliûjalterû cognomen to êpuSpóviov. Trifolium folia fert triadeorfûm reflexa,Lapatho,aut Lilio limiliajVerûm minora amp;ru-bentia: caulem '^/Aoi'/d elf,tenuem fiue nudum,cubitum longuni; flore Lilijlpcçie, album: radicern bulbôfâm,vti malum, T^jp^v liue fuluam,irÿus vt ouum candidam,gufl;ü dulccm,amp;: ori gratam.Idem Satyrium Pliniuslib.iiî.cap.io.ctiam,led pauló aliter defcribit:Folia ci liquidera non Lapathi autaltcrius Lilijjled rubri Lilij elfe ait,qUç multô anguftiora amp;nbsp;minora funt,quàm candidi Lilij: amp;: radices ci geminas,cdîràplartèquàm Diofcorides,facit. Verba Plinij lunt;Græci Satyrion folds Lilij rubri minoribus,amp; tribus non amplius è terra exeunti-bustradunt: caülclæui,cubitali,nudo: tadice gemina, cuius inferior pars amp;nbsp;maior mares gi-gnatjinfenor ac minor fcmirias.Pcrtinept auté quod de gemina radice additur,ad Orchiouj nonveroSatynj hiftoriam. Radicem autem huius Satyrij Diolcorides aitoportere ex vinoanimitii-irufterocodam ad opifthotonon bibi: amp;nbsp;ciqui velitcura muliercconcümbere, hac vtedum“quot;^'^quot;'^* _ fore;ferturenimiplamad Venerempotcntiam excitarc. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.J ;m nr.i.y; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Erythronium Satyrium liue Ery tliraicumjlemcn habet.Lini fcmini fimile, led tnaius, ro-buftunijfplendens læuè,quod amp;:ipfum narratut Vencrem excitarCjVti Scinctis : eft radicis cortexfubtenuis S^fuluus, interna verb pars candida, guftu ori grata amp;dulcis^Nalcitur in foliexpofitis amp;nbsp;montanislocis. Fertur ad Verierem incitare radix, ctiam 1i manu teneatur: curayino verb furapta multb magis. Eadem fere de Erythronio Plinius; nifi qubd fernen ei, nohÜni,fedViticismaiusaclxuiustribuat,amp;: vires eiplures,cx aliprum tarnen relatu , ad-' fcribat : arietibusfcilicct quoque amp;nbsp;hircis Icgnioribus in potu dari;amp;r à Sarmatis,eqùis ob af-; fiduuqilaborcmpigrioribus incoitu: quodvitium profedamumvocant.

Sed pofteajquàm tam magnas Erythronio Satyrio, ad venereas libidines incitandas, vires amp;Diolcoridcsamp;Pliniiistradi fcribant, fufpicandum nontemerè videtur, Satyrium iftud, herbamefreeara,quam Indiim quendaattulifle Theophraftuslib.5gt;.ait;ad rem Venereain cfficaciflimam;pociflimiim cüm nee huius,nec altehus Satyrij,Theopbraftus vfpiam memi-nerit.Si etenim Erythronio tam efbeax vis eft, vtetiam in manu fumptum libidinem excita-re queatjnon multdm ab Indi illius herba(fi non eadem eft) facilitate dilferens efleoportet. Ad rem liquidem Veneream mirum in modum herbapollebatjquain Indus atrulerat: nec enim folumedentibus,lcdctiam tangentibustantum jgenitalibusvim dixcre adeó vehementem fterijVt quotiens vellent coire valcrent;vti refertTheophraftus. Verdm hanc eade Cauflacum Erythronio eandem efte affirmari certo non poteft.ciim non raró diflimileseiuf-dem autümilisfacultatisftirpes reperiantur. Conieduramnoftram indicauimus, iudicium cxadius ftudiolis perraittimus.

R c H IE s, Diolcoride audorc,düo funt: VnusCynoforchis;alter Orchis SerapiaJ^“'’ cituTi præterverô hosamp; corum multç,aliç ac differentes repcriunturfpecies,quaSjqu'* duobqs illiscompledi non pofte videbantur,nos quinque genenbus comprehendendaspU' tauimus. Primum genus CynofofchinjlÏue Canis tefticulum iproximümtcfticuIumM^’' rionis; Tragorchintertium:quartumOrchin Sbrapiantquintum^’efticulumödoratmnjl^' ueTefticulum Pumilionem cum Gordo appellauimus. ‘

Cynoforchios complûtes reperiuntur fpecieS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

; nbsp;nbsp;Prima folia habet lata,pinguia,Lilij foliis proptmodum firililia' caulem pedalem 'auta^'

tiorem,angulofum;amp;: in eo dores copiofosftpicatim digeftos,cölore rubenti'sdilûtç purputÇ» cucullo aut galeaî parent! fimiles, ex quibus parte inferiore laóiniofum quiddam, canisaut alterius animalis quadrupedis exuuio fimile dependet^ dilute amp;nbsp;ipfum püfpurafcensj pufl' ôlulis magis purpureis refperfum: pro radicibus,præter fibras fuprà adhérentes, gemirtï bulbi velutitefticuli; forma aliquantulum oblongi ; quorum* vnus plenior acvegctiorjal' terrugofior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

gt; Altera fpecies foliis fimiliter læuibus, oblongis amp;nbsp;latis eft, fed ijuàm antccedénns h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbult;

ribusamp;anguftioribusj quinqueaut{èx,nonnullis caulem ampleâentibuSjqui dodrantalis eft: fpicàdenfajbrcuijin qua flores multijcolore ex candore purpura{centes,multis purpureis pundiSjamp; interiore parte oblcurionbus copiofis exiguis lineis ornatijforma galeam aut hian-tem cucullum quoque referêtes,dependence ex fingulis veluti animalculi quadrupedis, aut ' homunculi extenfis brachiis amp;nbsp;diuaricatis cruribus abfque capite corpufculo, eodcm ferc inodojquo ex Saturni ore depingi (oient dependentes pueruli; radices lubfunt duæ globolæj nuclei nucis Myriflicæ magni«dinc;adhærcntibus ad annexum Abris aliquot cralfis.

Tertia CynolorchiosfpecieSjfoliaeditanguftajfthata, Plantaginisanguftifoliæ foliis mo- J. do quodam finiilia : caulem dodrantalem : flores in breui denfaque (pica copiolos ; colore h)rispunicoamp;: oblcuriorem purpuram referente, intus veto albicante ;eiu(demcum fupe- , riorisformæj'lcd tarnen minores jdependente quoque ex ipfis rudiac informi cxiguoquagt; drupedis veluti animantisrudimento: radices fuSfuncaliorum Orchionfimiles.

Huic amp;nbsp;alius floribus per omnia fimilis quidam Cynolbrchiseft, foliis tarnen latioribus^ 4-amp;(ecundum rcfercntîbus.quem Cynolbrchios f^ccicm quartam non inepte quis fecerit. ■ lam amp;quintaquædamfpccicsrepcritur,foliis vtifccundus Canis tcfticulus: caule pedali, fpica longa,floribus colore hcrbacco fubuirentibus,cxquibusquodlaciniçflmile dependet, oblongum eftjamp;qualiquadrangulum,

Exhorura numero primus vcl ('ecundus, vel vterque, Cynoforchiseft à Diofeoride de-fcriptu,slt; yterquecniraliorum folia habet læuia, Scillæ mollioris fiue Epimenidiæ foliis (i- nbsp;nbsp;■

niilia,quædamqüe horum creda caulem ampledentia ; alia veto verlus terrain inclinatai ; caulernnon rarô altiorcm dodrante : flores purpürafcentes. bulbosradicàmoblongisOli-uisfuniles;præ(èrtim qui primus eft, Talemçtenim -DiofcoridesCynofotchin clTe feribiV:-

Of,^v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tqv gt;^âqv

Aeîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aav3tt

ßoÄ^c-iS'a^tTn/j.tniviyJiTiXm çivov ài;i\aiajç,Tiiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^ripn, TiiP eTi-

hoceft; Orchis quem Cynosorchin appellant,folia habet amp;:pertcrrath' ftrata,Sd çircura caulem ac fpicara, Scillæ mollis (îinilia, artguftiorai mollia Si minora : eau-lem dodrantisaltitudine : in quo florespurpuralcentes : radicem bulbôlàm, oblongam, ged , nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minara,

ifliinam, «'ingultam vt Oliua; vna'tn fupériotem,altcram inferiore; amp;nbsp;vriàm quidem pleiiain» alteram niollem amp;: rugolam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

_ , Inquadeicriptione dcpraüatêin Græcis exemplaribu's lcgiturlAa;^itü«Ast*n jprO OTt/i^n ioc^^refii- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nulla liquidcm appcllatacft mollis Olea,amp; Olcx-fólia multoamp; minora amp;nbsp;'angu-

tfitus. lUoralunCjquara Orchios.Scillarum autem quædam mollior. Hanc Diofcorides rnollê Scil-lam appellat,eiusque folds Cynolorchiosmolliaaclæuiafolia.fimilia nbsp;nbsp;angulfiora elfe air.

Confirmât hanc Icdlioncm TheophralfusDe hifiona ftir^um lib.5». vbi dc Orchilcribcs ait: nbsp;nbsp;nbsp;Jquot;« çuMov miv^aJ}iç,ÂeiÔTi^v 8A«fTTOV,hoc efi:,foliüm habet Scylla: dm île, lcd Is

mus ac minus.Et fimilitcr Plinius hb.ió'.cap. 10.Quidam folio,ait,Scillæcfl'c dicut, læuiorc Thifiphr^i- minorc.Eft tarnen in vtroque auâore huius Orchios defcriptio deprauata. Pro fiquidenijVt Marcelluslegit,innonnullisTheophrafti cxcmplaribus ( quæ Gazæmalæcon-corru- yei-fionisoccafioncm dedere)perperam Icgitur cnAipwcAç.Seqüitur dcmdeiTOv

’ 7aTDi'alt;zsr/ô,«TD/aTt//)w,M7clt; az.ai/ôfljquodpenituscorruptum videtur. Apud Plinium lcgirurgt; caule lpinofo,amp;: fimilitcrdeprauatè: OrclT!fcs liquidem caulislpinas non habet. Cornarius tarnen hacPlinijledionefretus,Theophrafti locum hoc modo putauit reftituenduin : wi' Quoiihodo autem hæcTheophrafti amp;c Plinijcor-ruptalocareftituidcbeant,ac cmcndari,diligentiusexpendcndum relinquimus.

Tefficulm Mari folia funt quinque,aut lex,longa,lata,laiuia, Lilij folds limifïa ’quidem, fed minora, to4i**^** ^i^P^^riüs maculis aliquotfubnigneantibus fignatajquorura vniim amp;:fubindc alterumcaulem quoque circumpleditur: caulis dodrantalis : flores in fpica purpurci, circa vmbilicnfn albi-i diores,odorati,amp;: afpeófu grati,poftcrius corniculum habent propendens, fimilc ferc comi-culo Rcgij floris;antcfius verocucullum auriculatum amp;criftatum Morionis referunt.Nain cucullicuiulda Sz patentis galeæ modo flolculus hiat,amp; angufta foliola, que à lareriduS fiir-gût3auriculas;qüod verb èmedio attollitur, criftam refert: radicesgcmini funtglobuli, nti-cleo nucisMynfticæ lîmilcSjfüpraquosfibræexeunt.

TtRreiilM Feminafolia habet fimilitcr læuia,fcd anguftiora amp;: aliquaiitulum venofafiueftriata, Plantaginis anguftifoliæ quodammodo fimilia: flores hiantes quoquveiuti patentes cu-

culli 3 à tergo dcpendentc fingulis corniculo, fed foliolis, qnx chftæ aut auricu larum modo adnafcunturnon crcdis, fed ipfi floriscucullo itaincumbentibus,vtnon facilè oblcrucntur. geminiamp; histefticulislimilesglobuli;exeuntamp; fupra annexum aliquot fibrx.

Et vni quidem huius generis flores funt purpurei Violx ferè nigræ colore,in medio candi- j. dioresjpundis aliquot variegati,pluresq5 denliore in fpica; caulisqs quam reliquorum logior.

Alteii flores dilute rubent;c^uliculusbrcuioreft,amp;folia aliquantulum minora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

Tertijjflorespurpuramreferunt exquifîtèrubentem,amp;vermiculum colorem,denfa huic breuisq; {pica; flores minores: folia nonnibil ftriata,pleraq; ereda amp;nbsp;caule circu ampledctia.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huiic Tefticulum (untqui velintSatynon elTeErythronion,fedpariim ifti attenderunt,

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sunt verb amp;nbsp;huiusgeneris minores teft:iculi,quÜ)uscauliculusbrems eftifolia paruula qui-

naautfena,vnoautalterocircumcauliculum eredo;flores in fpica breui rari ; colore nunc incxruleopurpureodiluti,nunccandidi,quan4pque rubentes,{cd coloris ob{ok'tiamp; o-doris ingrati.

Tragorchisfolia fi militer læuia,lata amp;:lóga fert,Liliaceis proxima, maiora quam aliorum Tra^orchu Orchion:caulem cubitalcmjæpè foldsnonnullis inferius implicitum : flores fecunducau-lem in longa veluti fpica multos,foetidos amp;nbsp;hircum olentes,quorum forma patenri quoque galeæfîmilisefl:,exquibws tarnen non exuuio fimile, fed longa aliquantulum retorta veluti

Ilacertæcum medio corpufculocaudapropendet, coloris eins cuius eft caulis, purpureis ali-quotpundulis circa annexum maculata: fernen in valuulis oblongis amp;ftriatis gigniturper exiguum: teihculifubfunt grandes ;fibræ aliquot fupra adhærent. '

Tefticulum leporis plerique appellant: nos ab odorc,quo hircum dum in flore cft,refert, Hirci tefticulum dicere maluimus.

TefticuliSerapiadisanobiscognominati,triaobferuauimusgenera}flosvniuspapilionem: alteriusfucum: tertij mufcam refert.

Primum itaque genus folia profert duo aut tria,læuia,latiufcula, at Lilij folds multo mi- j. nota: caulem dodrantalé aut altiorem; flores in eo raros,candidos,papilionibus expanfis alis quodammodo fimilesj è foliolis fcilicet tribus commdfi, vno fuperiore, duobus lateralibus

alas refercnt’biiSjamp;rlongiorejCcnui, velutipapilionis corpore propendcnte,melleumamp;lt;lul-ccm liquorcm continente ; qui contorto aliquantulum pediculo, cauli adhærent : globuli fubfuntgeminijCandidi,amp;rotundijamp;r ïupracorumanncxum fibræ aliquot pro radicibus.

2,^ Alterum ôc fecundum genus quinis fenifve conftat foliis,venofis, aliquantulû latis, Plan' taginis angurtifoliæ quadantenus fimilibus,lcd minohbus, quibufdam terra verfus reflexis, aliiscircumcaulem^quipalmarisautdodrantaliseft :floribusinl’ummo quinqueaut fexeX aliquot foliolis compoiîtisjquorum infcrius forma, amp;: colore fubnigro fordido fucum pfoxi-niè referre videtur: tefticuli fublunt vtaliis gemini.

Reperiun tur huius fpecies duæ; vnius flos l’uperiora foliola maiora,candidiora,amp; aliquan* tulum è rubido purpurafeentia habet: alterius omnino minora amp;nbsp;fubuirentia. Huius caulis breuior : illius altior.

3. nbsp;nbsp;Tertius tefticulusSerapiasfoliiseftminoribus,amp;paucioribus,cauleq; breuioreac tenuio-

requàm fecundus,cui alioqui làtis fimilis appatet: flores huic tresautquatuor, ex tribusexi' guis fuperioribus foliolis, amp;nbsp;quarto inferiore oblongiore, colore in purpura trifti fubnigro» nonnihilvariegato; forma mufcæcuiufdam corpori lîmili : tefticuli veluti gemina: paru« pilulæ funt.

Triaautem hæc genera Serapiades nuncupauimus, proptercaquôdcorum flores infed^ quædam referont fœcunda amp;nbsp;lafciua,tanquam à Serapide nomen li^bentia Alexandrinoru olim Deo,cuius excellens Canopi templum erat,vbi laftiuiis amp;: cantibus amp;nbsp;fâltationibusco-lebatur: vt videre cft apud Strabonem lib. ly.Fuchfîus etiam ante nos, genus illud, quod flo-Teflieulut te fucum refcrt,Serapiada fcminam fecit. Diofeorides item Orchin Serapiada delcribens, y vhum iftorum fatismanifeftèexprimit: Verbaciusfunt : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,Si» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KSf’

ÂQvatv,lt;fgt;tjgt;^aiy(^èoix.ÔTa‘S^atr/al7nfMiivn7!XaTVTeç^}^Âi7iuç^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zv laïp

Taa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;av^ Si'ûzsT)7r'oplt;puç$i‘pl^et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op^^ioiqo!n$tot,,\à cft. Orchis alter,qucm Sc-

rapiada alij nominant,folia habet Marrubio fimilia,oblonga,fcd latiora amp;pinguia,per extrema recuruata; cauliculum dodrantalem; flores fubpurpureos : radix fubeft paruis tefticulisfi-milis.Cum quadclcriptione fi fecundus nofter Serapias,præfèrtim qui maior eft,conferaturi conuenire omnino reperietur.FoliumetenimeiMarrubij folio longius latiusqueamp; Une»

quod reflcftitur: cauliculus dodrantalis: florum fuperiorafoliola, dilucè in candore rubente purpuram referunt: tclHculi cxigui funt.Mcminit huiuseiufdem S£ PliniuSjfed folia ei non Marrubijled Porn tn buic, quod «Sc Diolcoridis interpretibus occafioncm præbuit, vc pro iaiwm -s/JaaZMjreddiderintjPorro firnilia.

Inter pauca,inquit Plinius,mirabilis efl: Orchis herba,fiue Serapias, foliis Porri,caule Pal-meo.flore purpureo,gemina radice tefticulis fimili.Paulus Ægincca,Scrapiada etiam T rior-chin nuncuparilcribitjVelutitrcsjplleshabentcm.VndeFuchiiusSerapiadi tres affinxit bul-bos. Plinius tarnen huic non nifi geminos bulbos tribuit ; neque nobis plures quam duos ef-fe,vel liuic,vcl illi quern Fuchfius dcpingit,vcl aliis Orchiis, obleruare contigit.

Quintus tcfticulus odoratus flue Pumilionuncupatus, omnium foliis minimus eft ;eifi- TtflicuJtu quidein foliola Omnino paruula funt,eaqj venofa amp;nbsp;Plantaginis aliquatenus fimilia, fed mi-nutis ac paruulis eius foliis minora,vircntiajcaulis tÄiuiseft, palmi altitudinc,circa que flol-culi paruulic.andidi,fuauitcrodorati,ordine digefti,ac fpiræmodo caulcmambienresibulbi fubfuntgemini,parui,öblongi.hic nonnullislocis m^ior ac Ixtior : ahis minor gignitur.

Exeunt Orchies locis vt plurimum paluftribus ac humentibus,in fyluis ac pratis : quidam pingui amp;argillofo folo,veluti Tragorchisdiclus, qui Iblopinguiflimogignitur : alij etiâma-criore nalcuntur: Odoratus, editis, incultis amp;nbsp;aridis locis plurima parte reperitur.

Maio amp;nbsp;lunio menfibus omnes florent,excepto odorato Pumilione,qui Augufto démum autSeptembri flores promit.

Omnes à Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.à Latinis Tefticuli nuncupantur. Germani .KttaBtnfrdWt

^llt;gt;nôclfrâU£: Belgæ^tanbdctugt: Galli du Satyrion appellant, Officinarû nomeretinentes. Officitiæ fiquidem Orchies Satyria nominant, amp;eorum bulbos, pro Satyrioru medicamen-tis accompofîtionîbusadmifcent. Præbuiflehisoccafionem videturApuleius , qui nullam inter Orchies amp;nbsp;Satyria diflèrentiam facit,fed vtrumque Satyrium,cum vtroque Orchi,Ca-nisvidelicetdido,amp; Serapiadccognominatocôfundit.Græcis,inquit,dicitur Sàtynon,aliis Cynoforchis,aliis Entaticos,Panion,Serapion5 aliis Orchis. Galli Vraw. Itali PriapiÇcon'. alij • Orrainalem : alij Tefticulum leporinum nominant.

Visaucem Cynoforchiosradicibuscalidaeft:amp; humidaicæterùm maiorquidem multani videtur habcte huraidiutem excremcntitiam^.ac flatuofam, amp;nbsp;ea propter epota Veneré excitât.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M ' H I s T O R I Æ

citât. Alten vcrö niinor,econtrajVt fit eius tcmpcnmentum ad calidius Sz fîceius vergens: itaque hxc radix,tantum abeft vt ad coitum ftimulet,vt ctiam plane contra coliibcatacrC' primat; audor Galenus. Et de radice , inquit Diofcorides, narratur ; maiorem fi viriedant» mares generate; minorcm fi feminæjfeminas. Adduntin Theflalia mulieres tencranacuifl : laébecaprinobibendamdare, vtVencremexcitent: aridamvcrôadinhibcndum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ä

Scrapiadem , Galenus ait,ficciorem facultatem obtinere,nec perindeadVeneremac-commodum efic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Noftra ætas omnium Orchium bulbis,ad Venerem excitandam vtitur : amp;pharmacoptfi compofitionibus eô hicicntibus indifferenter quolùisadmifcent : præftantiores tarnen lünC T ragorchios bulbi. Alîumendi autem non funt ambo bulbi,led durior, plenior, ac fuccipluî liabens: flaccidlorac rugofior minus aut non idoneuseft.

Eft autem plenior,non femper qui maior,fèd non rarô minor : fi videlicet bulbi colligan-tur priufquam ff irps defloruerit; autciîm primùm caulis erumpit. Nec etenim fucculentior, alterum magnitudincfuperat,priusquàm fernen maturaricœperit. Nam cùmalternisanniJ vnus bulbus intume(cat,alter verô refideat ac percat,fieri non poteft vt durior ac fucco pie-nior femper maior fit. Quando fiquidem folia erumpunt, tune demum vel non multô ante plenior crefeere incipit, quopaulatim incrementum fumente alter flaccefcit,rugasquecoO' crabit,donec maturato fèmine vnàcum foliis cauliculis fùbinde totus fubfideatac peteaft eo qui interea creuit vegeto ac fucci pleno.

QVo D rccentior ætas Satyrium bafilieon nominat,nonvnius eft generis. Eft etenim maiusgenus vnum ; alterum minus : maioris, quoddam folio non maculato,mas;almd maculato, femina.

Maius Satyrion Bafilieon,quod marcm appellant,folia habet oblonga,lata,amp; læuia,LdÛ foliis minora,nullisautomnino vix apparentibus maculis refjscrfâ : caules pédales vel alcio res, nonabfque adnatis foliis: flores in lummo fpicatos,colore dilute purpurcos,exiguispufl' 4Us fàturatæ purpuræ rcfperfos,forma tefticuli Morionis maris,nifi quôd iplis crifta a efît:foh

PfeMl^TADIS SEGVNDÆ ttÄ« 11, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4!

quibusfîngula acuminata nafcutttutfoîiola.-ra-dices géminé veluti palmç funCjfingulç in quatuor digitos diftributæ ; quarum vna flaccidior amp;nbsp;quad fungofa : altera végéta ac folida, paucis ab annexu exeuntibus fibris.

Alterum maius genus,quod féminam vocat, i. priori tarnen minus, folia eiufdem formæ promit, fed minora amp;:multis nigris maculis con-Iperfa: flores cucullis fimiles,crift:atos Sgt;C biâtes, vti tefticuli Morionis maris ; colore nunc can-didos, alias in purpura vcl fubenteSjVel dilute adcæruleum inclinantes, femper magispurpu-rcis pundiilis ornatos ac variegatos : radices al-teriuslimiles.

Horum veto amp;nbsp;Ipccies quçdam adeô multis 5« fecundum faulem folds jVt etiam inter ipfos flores,{cd tarnen minora, exeant.

Minus genus, foliiseftanguftis vtMat- 4. thiolusinquit, Croci: cauledodrantali iunceo, læuiqüe, in cuius cacUminc flos emicatpurpu-rcus, Amaranti æmuluSj qui recens odorem quàm fuauiflimum reddit : radicibus aliorum fimilibus, fèdquæ magnitudine ipfls cedant.

NalcunturSatyriahæc,locis vt plurimûm bumcntibus,palufl:ribus,in pratis fubinde amp;nbsp;in fyluis.

Noftra ætas Satyria nuncupat Bafilica due regia: item amp;nbsp;Palmas Chrifti. Eft tarnen amp;nbsp;alia huius appellationis herba, Ricinus videlicet ;

huncetenim amp;: Palraam Chrifti vulgô pleriquenuncupant. Germani Satyrion Badlicon, ß^rufjbluntnominant: Belga: I^anöcamp;cn.ö triiÿt: Galli Satyrion royal.

S\Xiv.Qy^NcYmzSuzgt;eideni\\xc.Buziidan Arabumefle. Sed Auicenna^z/zfz^/e’zzaitefleme-dicinam ligneam Indam. Et Setapio^«^/-:/?^ ait radices efleduras, albas, dmiles Behen al-bo,amp;nicdicinamede Indiæ. Satyrij autem huius Badlici radices nihil minus quamlignex funt,amp; non ex India petuntur, fed in omnibus Europa: prouinciis paflim reperiuntur : tantum a Bu^iden abfunt.

MatthiolusSatyrium BadliPum Digitos citrinos Auicennæeflcvult,amp;: Monachos qui in compodtioncs Mcluc commentaria edidere, dubitantes amp;nbsp;penes leótorem indicium rclin-quentes,ea de caula reprchendit. Nobis tarnen magis placet Monachorum hædtatio,quàni ^atthioli aflertio. Neque enim Satyrij huius radices duræ funt, fed recentes quidem vege-tæacfucculentæ; amp;nbsp;arefaôlæ omnino flaccidæ :Jiulla etiam omnino citrina aut pulueru-lentaeft.

Digiti autem citrini, auiftorc Auicenna,duri funt, amp;nbsp;quidam citrini cum puluerulentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cl-

Verbaeius funt: Afabafafra due digiti citrini quift eft? Eins flguraeft dcutvola manus,com-mifta excitrinitate amp;: albcdine, amp;nbsp;eft dura,in qua eft parum dulcedinis ; amp;nbsp;ex ea eft citrina cumpuluerulentiaabfque albedine.

lam amp;nbsp;Rhads libro Continentis vltimo,digitos hos croceos,vt exemplaria habent, appellat; amp;cfle gummi feu venam tinclorura ait. At Badlici Satyrij radices nihil minus quàm cro-lt;^uæfunt,amp;: ad tingendum nequaquam vtiles habentur.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satyrium Badlicum vulgo nuncupatumjà Digitis citrinis Auicennse amp;Rha-

Satyrij Badlici radices,Orchion fapore amp;nbsp;guftu referunt; proinde amp;: faCultatibus dmi-Icsexiftimantur. Nicolausautem Nicoluscap. De curationequartanae, vim habere ait, ôi perfuperiorem, amp;rper inferiorem ventrem purgandi; amp;aducrfus quartanas febresinuete-latas poft purgationes, radicis partem pollicislongitudinetufam, cum vino ante acceflio-nem vtiliter exhiberi; hocque remedio ter fumpto, Biliotum quendam poft 44. aut 4;. ac-ceffionem,aquartana fuifle liberatum.

Ylvestres nobis dicantur flor es,qui tn aruis,Agris ,eorum^ mArgini-busjffluà, prAtû, AC PAlufiribusgignuntur locis ; Ad hortos verb rArtus ud^ mittuntur, vtf'ote Ad horum ornAtum nihil Aut exiguum facientes - nec id--circo wAgnofere deflderdti. Sunt tumen ex hisplerique coronurq, quibus'AÜ co^onus neii endos ruiiico virgines vtuntur. multi Admedicomentorum mo^ teriAmfociunt, Pro ter hos verb flunt amp;nbsp;hórt enfles honnullt odmifli, quos concoloresamp;congeneresAdfleflertrAXerunt.

Prxtermiflt Auteni in hoc libro Aliquot flyluejlres, qui propter nominis cum Kiolù, out Roflis ^^^^^^unionem amp;nbsp;'AfßnitAtem,Autprimo Acceflerunt, Aut AdultAm openspArtem Çimilt de cau/a Ifltiflufjt^ Itofit vt odvnAm AliquAm cUflem flubinde reflerAntur, quo olio defertbipotuifl-^^od obiter 'modb iter urn monuiffe flit is fit.

RI D 1 s fpecies, colore florid difFercnces,compIurcs elTe Diofcbrides manife-ftè oftendic. Flores fiquidem,aitjvarij,autcandidi,aut luteijaut nigri,aucpuigt; purei,aut cyanci.Quam coloris diuerficatenijnon in vno flore,vci Andreas La-I cunaexilHmauitjfed in differentibus reperirijpfaobferuatione coftat. fiu-niihiQ etiam teftis eft Antonius Mufa, qui à fê confpedos in Illyrico Iridis flores, ple-X X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! rofque

rofque candidos, alios pallidos, nonnullos lutcos, quofdam purpurcos, in Examine cium Icriptum reliquit.

DifFeruntverô Ihdes,nó modô fionscolore/èd ftirpismagnitudine: quædametcD*® maioresac proccnores: aliæhumiliores ac minores funt Indes.

Folia maionbusoblongajenfis autgladij fimilitudine : caulesrotundi, teretes,glabri3^' ues, cubitales, vcl altiores 5 in quorum l'ummo flores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lîue alterno crdine poûo»

terni,quaternive,odorati: confiant flores fenis potiflrmùm foliolis,quorum tria dcorfum panda arcus modo reflccluntur,alia tria furfumamp; contra le mutuocuruanrur. Color candi-dæper totumquidem florejncandiduseftjluteæ, luteus jcærulcælîuenigræin faturatacÇ' ruleapurpura nitet,yueA«ivjot' fiue ViolaMiigræ colorem referens ; purpureæ veto in cærulc® purpureuSjledeius tarnen quæ Belgio vulgaris efi,non in omnibus foliolis, neque abonHquot; parte fimilis; furfum etenim reflexa,pallidiora funt amp;nbsp;colore dilutiore,prçle'rrim vnius,euquot;^’ hæc pallidilfima amp;nbsp;ad aquæ zt/apgoYcolorem accedunt; deorlum curuata inferiore partepd' lentjfuperiore verô pulchcrrimum purpureæ flue nigræ Violç dilutum colorem proximèeX-phmunt; intermixtisinterimlineiscandidis,quæabipfofolij exortuac veluti balè,tuniamp;^ ab iplâ flaua fimbria exorientia,gratam coloris mixturara amp;nbsp;varietatem eflîciût. Oriturliß' bria ab ipfa inferiorum foliorum in fingulis flonbus parte,qua ca|yci inhærent, amp;nbsp;inde furfum ad medium producitur,multis,tenüibus,breuibus,]utcolis,rariflîmècandidis, velutipi* lisconcreta,humaniferèfupercilij,autErucæ hirfutæ fimilitudine. Prætet lèx autem hxt) quæ propriè folia,funt amp;nbsp;tria alia oblonga,angufta foliola,extrema fummaque parte bifida, quæ fimbriamillamquodammodocontegunt: fub hisfingulaftamina; RadicesIridi lubb' centlongæ,folidæ,nodofæjacvelutigeniculatæ,digitaliaut ampliori cralfitudine,fubindc in plures propagines,ipfis exlateribus adnalcentes difiributæ,amp;: lùmma terra hærentes,intus candidæiquibusadhucrecentibusamp;nondum reficcatis,nonnihil ineft feruentioris faporis» quitamennon fiatimjlèdpaulôpoftquàm manlæfunt,deprehenditur: tune etenim fauct^ amp;nbsp;linguæ radicem impetens,igneæqualitatis vcfiigium,ac v T),quod non facile elui' cur, ipfis imprimit : liccæ veto gratiore funt odore,amp; qualitate guftabili minus acri.

♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Minores

PEMP^TADIS SECVNDÆ LIB. III.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4J

Minores Indes, foliis,floh bus radicibus aliis fimiles ; fed folia tantum dodrantâlia, la« tiora tarnen, quam Cliamæiridis, aut Iridis minoris tenuifoliæ : flos eiufdemcum aliarum formæ,Jèd minor paulo; colore, vel è luteo languelcente, vel cæruleo coque nunc fatura-to, alias diluto.

Poft flores ftliquæ fuccedunt craflæ, triangulares, in quibus lèmen fubluteum, rotundo qblongiuSjOchro minus; quod rcfîccatum rugascontrabens nigrefeit.

Nalcitur Iris in Illyrico, Macedonia, Africa, amp;nbsp;in complurimis Europæ prouinciis. In Belgio^purpurca quædam familianftima eft,amp;: non modo inhortis, fedamp;quibufdam palu-ftribuslocis fponte exic,præfertim cuius flores dilutiorem purpuram,amp;: aquç cyaneum colo-remreferunt: Candida, hortenfts tantum eft veluti amp;nbsp;cærulea.

Sunt minores Irides Belgio liortcnfcs. Luteam apud Hilpanos ctiam in paluftribus re-perin accepimus.

Optima Iris apud Illyricos prouenit,amp; melior quàm in Macedonia, non tarnen parte maritima, fedmcditcrranea,magisque ad Septentrionemfita;Vt Theophraftusait. Phniuamp;Plmÿ beiii Illyricam reliquis quoque præfert3amp;: quidem non in maritimis,fed in paluftribus(exempla-lia, ferè lÿlueftribus,minus rede liabcnt ) Drylonis,amp; Naronænatam: quam ctiam Nican-derin Thcriacis commcndat,fic fenbens:

Sunt autera liifluuijTtolomæoin Dalmatia prouincia Illyrico vicina. Nicandhverô fcho-’ baftes,Prylonem fluuium elfe ait Illyriorum amp;Narorum,qui Illyricos amp;nbsp;Liburnos fegre-gatjvbi Cadmus amp;: Harmonia habitarunt,in lèrpentes transformati.

Diofeorides inter Illyricas amp;nbsp;Macedonicas præftantilTiraam Iridem çfle ait,quæradice eftdenfa,minuta,frangi contumace,fubruft'ocolore,multum odorata,guftu fcruido,odore mtegto,non fttum rcdolcns,amp;: fl»rnutamenta,dum tunditur, mouens.

Pmxitna bonitate, Plinio aüólore, Macedonica eft, quæ apud Galenumlib.7. in acopoquodam Alclepiadisrccipitur,cûm tarnen in aliiscompolîtionibus Illyricaferèad-milceatur.

Tertio loco Africana eft, quam Galenus lib.primo De antidotis, multô inferiorem Illy-iicateftatur. Nam lî,inquit, conféras earn quæ ex magna Libya Romam copiofiflîma ad-fertur,tantum ab Illyrica abeft,quantum mortuum corpus à viuo.

Quç in frigidiofibus reperiuntur regionibus,deteriorcs ac viribus infirmiores funt.Theo-phraftushasomninoablqueodore efl'e exiftimauit. In Thracia,inquit,ca:tcrisque frigidio-ribuslocis,ac minus coôl:ura:idoncis,odore Iris penitus caret : quod tarnen non abfolutè verum eft, Nam amp;nbsp;Belgica Iris reficcata, non omnino abiqueodore eft;licet tarnenodore, quàm Italien inferior ; quæ bac ætate in Germania amp;nbsp;alibi, reliquis pra:fertur, amp;: Florentina cognominatur.

Iridis flores menfc Maio prdtieunt : folia ferè femper virent : radices diuturnæ, vix vlla byerais iniuriaoftcnduntur;nifî fortalTiscxternarum, quarumnimio byemis rigore,fu binde radices in Belgio intermoriuntur.

Eft tarnen amp;nbsp;inter Indes, amp;nbsp;quidem maiores, quædam ex Lufitania Belgis aduena, non modo Vere,fedamp; Autumno florem produccns,qgam idcirco rede bifloram Clufius appellat, ac in Obferuationibus fuis Hifpanicislatèdelcribit.

Iris Græcis i’exçappellatur:Atbenæus amp;nbsp;Tbcopbraftus '/?ezç lcgunt,quafi conlècratrix;quo nominectiam Latinisdicitur: nonnullisradix Mift'ica,vel potiusradix Naronica, à Narone fluuio, circa quem optima amp;nbsp;copiofiflrima,vt diximus,nalcitur. Item «igÿiv/ajCæleftis, ab areu cælefti,amp;r ab eadem occafione Suvf^ç-oç,admirabilis-,5aup.ctvTieu enim arcum cælcftem Poë-tæaliquando vocant.Nominatur amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;purgans,o:7îpTg/Toç.Pbi-

linus Iridis flores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,Lupos vocari tradit,quöddeorfum arcus modocuruata,la-

biorum Lupi Ipeciem quandam reddant. Germanis ©ilgCtl,'©cbwCfld/ NoftrisHifrljouer See: Gallis f:Italis Givlio amp;nbsp;Iride,ii:is nominatur.

Iridis fpecies flore candido olim in officinis gignedi cafu Græco/e/oçnuncupabatur: Ger- i. mani 'ißtolwur^/TOri^ ^ioItVUrij:Noftri, toit UtftDiGalli, Flambe blanche appellant.Hanc multi reliquis præferunt,amp; odoratiorem eins radicem affirmant.

Alia Iridis fpecies, Iridis noraenclaturam rctinet : plerifque tarnen Lilialis, amp;nbsp;in Apulia 2,. Spatula, vtFrancifcanæ familiæ fratres Angelus Palea amp;nbsp;Barptolomæus abVrbe veterum feribunt: \t2Fï,Giglioaz,urrOySgt;c Gigliocelefie'.}A\{^2.n\,Ltlio C4rä(ez2ö.-Germani,blauto@tlßfnf Hâlttü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Sdjri’fVie (: Brabanti, blauto ILifeÔ oucr Sec. Huius fpeciem, quæ flo

re eft dilutiorCjpleriquc lÿlueftrem Iridem nominantjaddiffèrcntiam candldæ,cumal-

14*5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

terius hortenfis. Sunt tarnen amp;nbsp;aliæ apud vetcres fylueftres Indes, Xyris videlicet, Ephc-meron non lethale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Aloifius Anguillara Iridem à Palladio Hyacinthum vocari exiftimat : alius Hyacintho» Iridis ac Gladioli nomen cributum dixerit. Verba Palladij lùnt,lib,i.Deapum caftris, titulo 37. Herbas nu that, Origanum, Fhymum, Serpyllum, Satureiam, Meliflbphyllum, Violas agreftes, Alphodillum, Citraginem, Amaracum, Hyacinthum, qui Iris vel Gladiolusdici-tur, fimilitudine foliorum,amp;c.

Porto Iridisradices rccciiccs,amp; adhuc fuccoplenæ, impensècalidæ funt, amp;nbsp;ad quartum ferè caliditatis gradum pet uenientes.Succus earum non modo bilera,fed porilTimùm aquo-fos humores potenter educit,amp; hydropicos infigniterpurgat, cum ladis fero,autalio liquœ re,qui caliditatem eius nonnihilcontemperet,epotus.

Aridæin lècundofuntordine intenfocalefacientium amp;nbsp;reficcantium icraflbs Sz Icntos humores,qui ægrè ac difficulter educuntur,atténuant: reipirationis difficultati, tufli vetcri, omnibus thoracis vitiis,qua:hincoriuntur,multùm in eclegmate profunt. Auxiliantut etiam lienofis,conuulfis,à ierpcntibusdemorfis,perfridionibus, rigonbus, amp;nbsp;his quibusge-nitura profluit,cum aceto,inquit Dio{corides,potæ: cum vino menfes ducunt. DccodûaJ infeflus muliebres vcilc efl;,emolli t erenim amp;nbsp;locos aperit: ad coxeiidicum veto dolores, in-fufum: fiftulas ac lînus carne impletilnftar collyræ fiue peffi cum melle fubdite,fœtuscxtra-hunt: ftrumas amp;nbsp;vetcres duritias molliût,coâ:æ amp;nbsp;impofîtæ: aridæ vlcera replent; cum nielle repurgant, amp;nbsp;nudata ofTa carne operiunt.Profunt capitis doloribus cum accto amp;nbsp;rofaceoiffl-pofitæ: lentes amp;:ephelidas abrtergunc,cum Vcratroalbo amp;nbsp;duplo melle fuperpolîre. Admif centurpcflisamp;smalagmacis: in vniuerfum multi vfus.

DRæter ftidesfupcrioreCapitedefcriptas, -*■ reperiunturamp;aliæ quædam Indes, dé qui-busdeinceps agendum, harum vna minor, tenuifolia non temerè appellatur : altéra Cha-inæiris.

Eft autem tenuifolia Iris aliis lîmilis, fed mi' nor ac tenuior. folia habet breuiora, anguftiO' ra,nighoraque,autcæfij quafi coloris, qux corn fricata, grauiufculum redduntodorem, Spatu-læ fœtidæ propemodum perfimilem, fed tame minus graueolentemiicaules fimiliter breuio-res,fæpe vix cubitales:in quo flores bini, terni-ve, alcerni, colore cæruleo fàturato, fubinde Violaceo purpiJteo,forma aliarum Iridum pto pemodu fîmiles,nifi quôd ipfius foliola fingula angufliora fint, amp;nbsp;fupcriora contra fe mutuono adeo recuruentur,fêd ferè ereda confiflant : iO' feriota verô ac deorfum rcflexa fimbriam non habeantjfed folam lincam luteam ; qua tarnen parte calyci proxima,nonnihil hirfùtaeft. 'radices quoquc obliquæ,nodofæ3 amp;nbsp;fibi inuicé im-plicitx,amp;quandoque quàm aliarum denfiotes, iongas,multasqj fibras inferius demittentés,fb-ris ruffæ,intus fubcandidæ aut fubluteæ, guftu feruido,vti aliarum. ,

Rcperitut in Germania: apricisplanis^j pra-tis,frutetofis ac humentibus campis,terte Valerio Cordo,amp;non procul,vt Gefherusait,Tigu-ro.Apud Belgas non nifi in hortisproucnit.

Iridem minoré amp;nbsp;tenuifoliam ,vtdiximus, àppellant. Videtur nonnullisPlinij Rhizotomos, quôd radice videlicet litfubrufFa, breui, denfaque.Sed Rhizotomos Illyricæeft fpecies, amp;:quidcm præftantior , Plinio audorc jhæ*' verô contra,aliisodore amp;nbsp;potentiainferior,nec in Illyride,fed in Germania rcpcritur.Proin-de non lUyrica aut Rhizotomos,fed fui generis Germanica amp;: tenuifolia qua.’dam Iris, qu«

PEMP^ADÎS SECVNDiÆ L I B. v H I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

Spatülx fœtidæ fpccies haberi poflec, fi lemen quod in filiquis gigniturj'no vti aliaru Iridum planum,fed velu ci Spatulæ fœtidæ rotundum effet. Plinij auté de RhiZotomo hæc funt verba; Illyrica duorû gcnerû eft:Raphanitis à fimilitüdine;amp; quç melior Rhizotomos fubruffa. Cætcriîm potenria hums radix vehementer calida feruensq. eft ; facultate amp;nbsp;quot;viribus aliis Iridibus non inferior; ad cadem,ad quæ illæ,ea propter,præfcrtim recens, vtilis.

CH A M ÆIR I S inter Irides minima eft, folia. habet Gladiolo minora, anguftiora, pin-guiora:caulem palmi altitudine, foliis breuio-rem : in quo flores non alterno ordine ac fitu, vt in aliis, fèdè fummocauliculi fimul,fingulifuis infidentes pediculis,crumpunt,odorati,amp; matu-ripruni odore amp;aliquatcnuscolore,tcnuifoliæ Iridis floribus minores,forma alioqui fîmilesifo-liolafiquidem amp;huius floris anguftiora funt, ôè deorfum reflexa, fimbriam illam humani fuper-cilij non habent. radices paruæamp;obliquæ funt, foris ruflæ,intuscandidæ, duræ,guftuq} feruêtes.

Peregrina hæc Iris non modo Belgio aut Gef-maniæ, fèd amp;nbsp;Italiæ, vt fertur, eft : amp;nbsp;non nifi in hortis reperitur.

Indern elfe Illyricam Hermolaus exiftimauit Barbarus, cùm eam olim in horto Felicis Sophiæ Patauij confpiceret ; fed ab Illyrica amp;: légitima Iride eam diffèrre, Antonius Mufa in examine fimplicium, fatis oftendit. Nos Chamæiridem nuncupauimus,antiqua deftitutam appellatione-nifi forte Iris fit Aftragalites dida, cui aliquate-nus fimilis eft. Nam veluti Aftragali fiue tali,par-uæ, nodofæ, duræque huius Iridis radiculælunt. Aftragahtidis Iridis meminic SoranusapudGa-lenum;^TOOTyç lib.7.amp; Actiusfermone 13. cap. 3. in emplaftro venatorum.

Facultate autem amp;nbsp;viribus, hæc quoqueiris acris amp;impensè calida eft,aliisqs Iridibus fimilis.

SP Agr v L A fœtida,caule, foliisqj Iridi fimilis; folia tarnen nignora, grauem fœdumqj odo-rem foirant, præfcrtim fi confricenturatquedi-gitisatterantur: flores quoque fimiles,fed minores, purpurei, fed Ibrdidi amp;nbsp;obfôleti coloris : vcl, vt Valerius Cordus, faturata purpura arridentes; quifiliquarum rudimentis triangularibus ,quafi ab ipfis exoriétcs,infident;quætandem,defluen’ tibus floribus, maiores fadæ dehifccntes in très finduntur partes, fernen in his rotundum Ochri fiue Eruiliæ magnitudine,rubcns,fplédens3quod reficcatum contrahitur amp;nbsp;nigrefcit. Radices no-uellis plantis rotundæ, amp;nbsp;veluti bulbi aut Cepæ alicuius caput,ex qua craffiores fibræ dependent: veteribus verb amp;nbsp;multorum annorti plantis,mul-tælongæ,geniculatæfibi inuicem implicitæ,magnum veluti cefpitemconftituentes,guftu ferui-dæ,vt 5^ ipfum eft fernen.

24S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T o R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In Hetrüria amp;:aliis Italiæ locis Ipontè exit japud Belgas vix aliis locis iguana in hoiîis repencutv ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Paflîm Spatulam fœtidam appellant ; plerique enam Indem fylueftrem : Gcrmani, à potenciaqua cimices enecat: Galli, Glayeulptunt: Belgæ, Waiulupfftuj’t/ fhiihniôe

autem Gtæcèèc Latinedicitur: ànonnullisXeriSjGalcnotelle. IzcmïejLç fylueftvis Iris,amp;: i(gLKÔç due nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hifpanis Lirio ßgt;adanal.

Tenuiumpartium,inquit Galenus,attraôloriæ,digetendi,acnimirumetiam deficcandi» eft facultatis cum radix,tum multô etiam amplius fru£tus;,qui quidem vnnam ciet,amp;: lie-laes induratos fanare potell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Diolcorides ait Xyridis radicem contra capitis vulnera amp;nbsp;fradluras facerc,aculeos educe-re,Sr teluni omne citra dolorem cxtralicrc, admixta florisæristertia parte, amp;: Centaurij raquot; dicisquinta,amp;: melle: lànareamp;: œdemataac inflammationescum aceto irapofitam ; bibi ad conuullà,rupta,coxendicum dolores,ftiilicidiavrinæ, amp;: diarrhoeas cum palTo tritam ; fru-ôlûm vrinam potenter mouere trioboli pondéré ex vino bibitum ; Lienem verominucrc cum aceto potum.

Xyridis radix,Plinioauôlore,ftrumasvel panosvelinguinadilcutit. Præcipitur, addit, vt lîniftra manu leda,ad hos vfus feructur, colligentesque dicant, cuius hominis, vitiique caU' là, eximant. Quæ amp;nbsp;intervananumerandafunt.

PSevdoiris folia quoque Iridis geh t,fed longiora amp;%nguftiora ,dorfo ahquantulum vtrinque extanteicaules glabros, Iridis haud dif fimilcs,fubinde bicubitales ; atqj in lis florescü-plures,vti aliarum Iridum; nid quod horum lu-periora foliola omnino paruula dnt, amp;nbsp;conique in vehs Iridibus vifuntur,quædam veluti tatum rudimenta,ac prima lineamenta : dliquæfucce-duntcrairæ,oblongæamp; triaiagulares, in quibu^ femina multa dmul comprefla, ordine digefta, pi ana,carti laginea,lentibus maiora: radices obli? quæ,Iongç,geniculatç, cirrofe, in propagines di-uilæ, colore pallidè rubentes, guliu adllriO' genres.

Paluftribus Idfcis.humidis Sz riguis traâibus Italiæ,Germaniæ,Galliæ, Bclgio^ familiaris.

WUrij: Noftri,gcd3Lifc9: Galli oul'lambi baftarde.O^c.\nlt;^ perperamolim Acoronappeb lauere: amp;nbsp;raaiore cum errore radicibus eiuspfo • legitimo Acoro vfa? funt. Nam non forma nw-dô,quæ fortafle in aliquo conuenire poteft, viribuspotidimum,ab Acoro plurimu didfidet. Plerique hac occadone Pfeudo-Acoron nonii-nant: nos Iridem luteam lylueftrem, aut potius Pleudo-Iridem nuncupate maluimus, vtpote Indiquam Acoro dmiliorem.

Facultatem habet radix huius adftringétein, fhgidaamp;ficcalècundo excelTu ;dylèntericasamp;: alîasventrisfluxionescohibet; menlèsfiftit, amp;fanguinem vndequaque manantem luppri-mit,in potu ,aut aliter fumpta.Sunt etiam qui folùm gellantem eam,ab omni lànguinis Huo-re tutum affirment.

Ad Indespertinetamp;r quam tuberofam cognominari contingit : folia huic funt oblong amp;:angud:a,fere Chamæiridis referencia:tenuis cauliculus : flos in cacumine crumpii:; fonna

forma Iridis, vérùnitamen Si minor amp;nbsp;angu.-ftiorum folioloru; qui obicürè virct, ac quo Iridis floribusfimbria loco,nigricat: capitulum fans magnum perfedo femine dcpendet, in tres rimas fatifcens : fernen rotundum, Ochro mi-nus,imtio inalbicat. non vnius formæ radix; ante florem duo aut tres veluti bulbuli coherent) hoc Verb cnatO inpluresfinguli extubetat pro-pagines;quârum nonnullædigitum referunt.

vicinis Conftantinopoli regionibus,amp;: in Ita-liam,amp;: in Belgium illata fertur.

Iridis fylueftrisgenus eife videtur: atqueid-circo à forma radicum,Iris tuberofa dici poteft. Matthiolus Hermodadylon efle ; alius Lon-chitim priorem eife fuipicatur. Cum Hermo-dadylo, quo Officinæ vtuntur, à Serapione fic appellato, haudquaquam refpondet. Si autem idcirco Hermodadylus, quod radix digiti fi-guram quandoque refcrat,alium efle aSera-pionis Hermodadylo oportet. Nam Colchicum DioIcoridisSerapionieft Hcrmodadylus: ab hac Iride autem diiferens ell Colchicum. Lonchitini verb hanc elTe priorem, non ita quoqile confiât: Sietenim ex eo Lonchitis nomen habet, qubd fernen triquetrum lanceae culpidi fimile fit, hæc Lonchitis effe nequit; cum fernen non fit triangulare.

AC o R o cognatio amp;nbsp;fimilitudo cum Iride efl. folia ei funt Iridis longiora angu-fliora, virentia : radices baud diffimiles, fèdte-nuiores, oblique fecundum terræfuperficiem proferpentesjgeniculis veluti interïeptæ,foris interiusqi albicantes, guflu cum quadam ama-ritudine acres,odorisbaud iniucundi,præfer-tim reficcatæ.

Pijpuenit Acoton in Colchide, Galatia, amp;: Creta infula. Optimæ,inquit Plinius, Acori radices Ponticæ: dein Galaticæ:mox Creticæ:fed prinft in Colchide iuxta Phalim amnem, amp;nbsp;vbicunqueinaquofis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Inuentu rarum Apuleius Icribit, amp;nbsp;non nifi cüm flofculumproduxerit agnofei poffe.Theb-phraflus Acoron inter eas ftirpes refert, quæ cum fèniinibus flores edunt.

^Koe^ç K'xoçÿv Græcis: Latinis Acorum dicitur t nonnullis,telle Apuleio,Aipepc/gt;cr/aç, ôc Venerea,item radix Nautica, Singentiana^Vn-guentaria. Officinæ Europæ magno cum erroré Calam u m Aromaticum appellarunt,amp; Calami odorati loco babuCruiit : pro Acoro Pfèudbiri-dis radices perperam fubflituentes, vt fupra oflendimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘f’

liy© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-s r I t T I V M HI^TORIÆ

Acori autem tadix, audore Galeno, in calfaciendo SiC reficcando tertij cft orainis. Déco dum eins, Diofcohdes inquit,VTinas mouet: auxiliatur ad lateris, thoracis, amp;nbsp;hepatis dolo res : Item ad con'nina,rupta,amp; conuulfa: Lienem ablùmit : prodeft ftillicidio vrinæ alFeftis, amp;àfèrpente demorlis;fuccus radicis,quæoculorum claritaci officiunr,exterit.Mifeetut etiam Antidotis vtiKcerhæc radix. Noftra îetatc amp;nbsp;eclegmatis nonablcpie frudu addituf; quando cra(Ii,crüdi,f rigidiq} htimorès pulmonem amp;nbsp;pedus occupant.

Præflac verô,audore Diofcoridc, Acorum denfumjcandidumjnon cariofum, plénum, o* doratura. Plinius Creticas candidiores Poiicicis ait : Sunt tarnen, vt iple inquit, Cretiese Ponticis minus probatæ.

CY A N O flori caüles angulofi: folia verô oblóhga funt,äcuminata, profundis incifurisv-trimque diuifa,Erucçferè fimiliajinfirore albicantia: capitula in fummiscauliculortini fan:igiisturbinata,amp;: inanguftiusfecontralientiagt;ex multis paruis velutifquamis fibi inuice impofitis ,conialicuiusexiguimodocompoiïta';èquibus fibres erumpunt ex multis quafi fimbriis,aGftaminibusmediis,pulchraferieinofdinem digeftiSj colore cærulei :lèmeripar-' uum,formaoblonguni,læue,fplendidum,fuperiote parte barbatulum,Centaurij maiorislè-mini ïiraile, fed minus amp;r candidius,quod in ipfis capitulis liue calycibus,inter eas,quç in ip-fis gignüntur mollibus pilis,reperitur: radices tenües, fibris quibulHam capillatæ.

Nalciturinagrisfrumentanis,vnàcumTritico',Secali,Hordeb,amp;aliisfrugibus:fèritur5^ in hortis,quicukuræ mangoniocolorem ïæpè permutat,modô albicantis,modô purpurei,amp; cius, alias dilute fubentis, alias ad punîceura inclinantis.

Cyano fiori,ab ipfo cæruleo colore,noraen veteres dcdere.Recentiorum plerique verna-(dilam Germanorum appellationem {ècuti,Florem frumentorum nuncupant. Gerraani etc-hiba fomblfintcn/ amp;nbsp;Hauw foznblûtttcn: amp;: Belgæfimilitcr«Ctijenbïocmen appellant. Galli^i«-iteelf, Aubifoifii aut bluet, dicunc. Ab Italisjfr Campefe, Si. Battifecula fiue Saptifecula no minatur:

PEMPT'ADIS SÊCVNDÆ 11 B, I 1 i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijl

minatur: qualï Blaptifeculaj quod metentibus amp;C fccantibus officiât, retufa in eins occurfu falce.

Prætcrveto amp;:hunc,amp;:alius eftCyanusma-ior/oliisoblongisjpollice latioribusjinollibus, lanuginolïSjalbicantibuS;,Verbalci tarnen foliis amp;nbsp;minoribusamp;nigrioribusrcauliculis dodran-talibus: capitulisetiam fquamofis vtialterius: floribus quoq. lïmilibus cçiulciSj fed ad pur-puram nonnihil vcrgentibüs,ac maionbus: ra-dlcibusjquæcraffishæreant fibris, durabilis naturæjfingulisannis regcrmincnt.

Cyanus maior appofltc dici potell.Thryallis Verbafci fpecics nonnullis elfe videtur , fed TbryalliSjVt fuperius fcriplimus,flore rubet.

Ad Cyani floris genus pertinere amp;nbsp;alius qui- 5* dam baud ingratus flos viderur^qui tametfl cç-ruleus aut cyaneus non flt j forma tarnen Cya-numaliquatenusrefert : vndc amp;nbsp;x^oj’oeiJ'Mçap-pellari poteft. foliaautem huic funt oblonga, candicantia,in partes diflcóla jcauliculi tcneri inramulos cópluresdiuifl, foliis perquam exi-gius circa eos; Sc in fummo flores flnguli Cyani forma, fed ambientibus foliolisin purpura ru-bentibusjftaminibus verb med iis csi lutco^can-didojpurpureo permixtiscoloratis. capitulum floris fimile Cyani, fed afpcrius^ exeuntibus à fingulis fquamis exiguis fpinulis. radix fubeü crafla aliquantulum.

Porrôfacultates horumflorüm,nondum làtiscompertæfunt;cum nullum in mcdicini vfum habeant.Videtur tarnen Cyanus prior, flue frumentorum flos, refrigerantis nonnihil cffe potentiæ,atque bine oculoium inflammationibus pofle prodeflcjquod à plerifque ei ap fcribitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Deflo^e Region Q w. I's., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

quot;P Eg IO floriçaulcscxeuntcubitoaltiorcs,rotundi,in ramulos complures diuifl jcirc^ *^^quos folia tenuia,multipbci fcäione diuifa,Abrotoni folds maiora, è virorc nigricatia'J (iiperiores corudem partes,flores pulcbri,ordine Sc fpicatim digefl:i,quibus à tergo par-uum veluti cornieulum, anguftum Sc acuminatum veterum calcaris fimilitudinem référés: colore autcandidf,ant purpurei,aut cærulei: filiqu^ndc oblongç,rotundç,fubnigræ;in qui’-bus fernen angulofum amp;nbsp;nigrum.

Appellatut à Germanis»kKtttrr fporn: à noftris fibber fyooren/ hoc eft,Equitis calcar. Sc Ira-decàualiere:\Q-3.\\ïs Ptedd’alouetteeft,Pes Alaudæ:AnglicèILaramp;csä tlatoiLati-Flos equeftris,amp; Flos regius: ànonnulbs Confolida Regabs,qui banc ftirpem inter Cdn-Folidasappcllatasreferunt. Valerius Cordus Calcatrippamnommât: fed loarihesRuelliu^ Calcattcpam fiue Chaucetrepam, in fpinofarum ftirpium numero cenfèt. Videtur etiam eireDelphinium,cüiusapudDiofcoridem bb.3.defcriptiooccurrit,cumquo eonuenire pö-quot; teft, fl » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non ad folia, fed ad flores contrahatur. Quo modo invetuftis quibuf-’

dam exemplaribus Icgi, memini meolimaudirè ex Gerardo à Veltwijck Caroli V. Imp? apudTurcorum Imp. Oratoris quifibiConftantinopoli vifum exemplar referebat,quod-i Delphinio,non folia, fed flores Delpbinorum fpccie cfle,haberet. Qtiæ Iciftio fi vera eft,flop . rem Regmm,Delphinium efle fatis euidenter coramonftrat. Nam flores quideni Sc potiffi-^

inum priusquàm coinpieti funt, fpeciem quandam ac fimilitudinem corum Dclphinofuiquot; exhibent,quos rccurua,repandaque figura, veteres piéturæ, amp;nbsp;nobilium aliquot famitoud auita infignia,exprimunt; qua etiam imagine cælelbs Delphin repræfentatur. Neque reftrf quôd fpurium aut adulterinû de Dclphinio caput exiftimetur: rametfi enim altenuscuiui' dam amp;nbsp;non Diofcoridis fitjcft alicuius tarnen veterum,cx quo Diolcoridis hbrisacceffit.

iJtlfhlfiiii. Dcfcribitur autem Delphinium his verbis: MÄi^ivtov àvMoi efiairtQeéju.iiç » iMaçpi^aç,lt;i^ ^qcpu^ci^a. iTn^ia/uS^a,, Âi7rîà,,i7nfJLï^M, ^Â^tvoeiSîi,odc^ côvôfipiçaii'

J's o/nÿiov Âlt;ibgt;toiw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaTip/L(^ bi XoQoïç g^ztpspéç.Deinde inferius alterum Dd-

phinium. △êAfp/woi' î-nçpvifiq auto «(Mtpspèç 'Zb-ç^ ojutv. S?ç «Tè (pt/Mo/ç to?ç xÂavio/ç -ttoMûT. Quorum verborum hiceft (ènfus : Delphinium furculos emittic duorum dodwi’' tumjautmaiorésabvnaradice : circa q#os foliafifia,tcnuia,oblonga,Delphini fpecie:vnds amp;nbsp;nomen accepit : flos fîmilis LeuCoio purpurcus: fernen in filiquis Milio proximum. phinium alterum,etiam ipfum fimile fqpcriori, fed foliis ramis gracihus multô,

Harum duarum delcriptionum prior,voce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad flotem relata,mutanda,amp;

in modum legenda vcniet. Delphinium furculos abvna radiceemictitduorum doJwû' tum,aut maiores : circa quos folia fifla,tenuia,oblonga; flos fimilis Leucoio,purpureuS}D®‘' phini fpecie; vnde amp;nbsp;nomen accepit: fernen in filiquis Milio proximum.

Arque hoc modo defcriptione le haben recht iatiuusflos Regius fimilis primo Delpî“* nio: fylueftris verb lècundo. Sunt verb Delphinio nomenclature quedam aliæ, fcfllt;iua-rum plurime pro nothis habentur,vt

ejM^eiov,(r(Blt;mvS'eßv,KQ9viov: amp;apudLatinos,BucinusfiueBucinum,amp;: Bucinus minor.:

Sed vtad florem Regium reuertamur,non défunt qui amp;nbsp;ipfum Cuminum fylueftrealt^' rum Diofcoridis elfe velint,que Matthiolieflfententia, v.eritati multùm conlona, Gù® cius fiquidem defcriptione fimilitudinis tantum,quâtura que plùrimura,habet. Elbfî®®”’ foliis tcnuibus,fatiuo Cumino fatisfimilibus, ôc àfingulis floribus eorniicula’in fublinieet’' git : fernen deinde Melanthij profert : quale fylueftre Cuminum alterum efle Diofcori^^'^ tradiditjiplum his verbis dehneans. es? liyé) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajgxof zupt/vof spKPfpîç

lt;r «F/S-Oü; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KiÇ^TlCt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olç èsï CBClpf^ OplfilûV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cii, Eft amp;nbsp;alterum

PE M PTÄ D I S lt;nbsp;8 Elt; vif DÆ'i riB.. t 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ayj

lylufcftfi^^Guminii fatiuo fimiie,ex’jingaliPflôîibus cornicula fublimia proférons, in quibus lëftièftiMelanthro flmile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fUEflj

*'■ BÉeflepoteft, Vt idem fit Curainum fylueftre alterum,amp;: pari ter Delphinium^ prælèrtim Delphinij deferiptioneacceftofiâ, ôTcxaliqü'Q:aIio auiftore in Diofcoridis exemplar tranfla-ta.Crdbfo fîquîde'nî êædem ftirpeS, aliisnominibus, à diuerfis fcriptonbusappcllantur. ^^Cflgterdmlylueftfisaltcrius 'Gumini lèniêhpotum ,ad lèrpentium morfus remedium eft cçtimùftï: auxiliatuîamp; iis,qui vrinæ fl:illicidio'laborant,calculofis,amp; bis, qui fanguinis gru-rnosmittgdntTcd bisApij fernen teruefàvlum pofteabibendûeft: auiftorDiolcorides. Delphini) Wtô fcmèil'pottira in vino à IcorpioilO i(ftQS,.vt nuÜum aliud, auxiliatur. Aiunt feor-piones appofita herbarelolui,igaauosqueiàctorpidos fieri ; femota verb, lefe recolligere.

, nul ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.a, ir; _ ■

digGTuntqf'exigui,colore vel Violæûturato pur-b ’purêijvel eçruléijVcl candidi, odore careces : val-uulçfuccèdùdt minores quam Burfçpaftoriç,te-»■ nuibus meinJbranulis vtrimque valde minutulis ftipatæ. radix dura, lignofa j tenuis, reftibilis eft, ■ßngulisannis regerminans.

In collibus lierbolîs j qiÆ nee aratro profcin-duntur,nec pedibus atteruntur, in pluribus Ger-^maniæ ac Belgij regionibus, Içto ac medioeri fo-‘-dofpontè gignitur.

Wn, id eftjAmbarualis flos: Appellari flquidemlic conringitjquodfeftis Ambarualium diebusprae-cipuè vigeantjac rufticç virgines ex his^plerilque locisjtunccoronas fîbi nedant. Ambarualia auté fefta {unr,(|üç Romana Ecclefia diesappcllatRo-gationum:''Germanis (TîfUtjfagben ; tune enim arua à facerdotibus amp;nbsp;populoluftrantur. Hiero-- ny mus Tragus Polygalon efle exiftimat: neefui-'mus quandoque ab hac fententia alieni:fed cùni lapud Diofeoridem amp;nbsp;Plimum breuiflîma huius

. ,.........t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- t-extet^elcriptio jquid affirmandum Jpræfertim

polygalon,Diofcorides aitspalini altitudinem petit, foliis lentis,guftu adfl:rido,quod po-turn laâvs abundantiam facic. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u •

CAlendvlæ folia dilutèvjrcnr,oblonga,aliquantulum lara,mollia,nonnihil lanugi-nofa: caulesfoliofidiriati,fongofa intus medulla, in plures alas diuifi : flores in lùmmo pulchri,rotundi,multiplicesjcora grauitate quadam aliquantulum odorati, diluti croci aurl-^cpuriorïs colore,in quorum niediomulca breuia,fimul comprefla,luteavel fubnigra ftami-î^a;letnenàfingulisfloribusnumcrofum,recurùum: radices fibrofæ,

ïn hortis amp;i. cultis prouenit: circa Monfpelium etiam fuæ fpontis, Gefnero telle.

Ab Apriliaut Maio menfe in byemem vfque floret: qua etiam demente flos eiusemicat.

Calendulam reccntiqrætasappellat;quôdfcrèfingulismenfiumCalendis florere cofpi-ciattir.Germani Atrtgcibiànun: Belgæ lt;0outblonncii,ab auri æmulo floris colore. Galli Soucie

Sottlfte. In Hetruria, inquit Matthiolus, Fier rancio : Angli jUiarpgolô : Bohemi . Sont qui Solfequium vocitent- quia fub velpcram flos contrahatur:non eft tarnen Heliorro-pium,multô etiam minus Scorpioides,vtplenquc temerè crediderunt : lèd veterura potius y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft

eft'CalEha. Virgilius etenitp tiiam florem efleoftedunt, luteum autfl®^^ cölofe.^ Et Virgiliüsquidpm inGeorgiçisgt;®^

Golumella vçrè m hortis Itbrjudeeimodï’-'^^^ bis’:,: Çadida Leucoia dr flauff.ia[umi^iaGAkf^gt;’ I?Jmius.autem iib.ai. capi 6- CalthaflJ-eö^ gtayitér odoratam efleaiCj qualisan tQtUiu^ ' leridiii.lamp; efl:,quç,yE,diximus,ç.um gray^E^^ dam odorata,amp;: auri colore luteo fplendet.

Cajccfiim fapultate flos quidem Calendal calidus eftjfecundo propçmodpm ordine;pE^ fertimreflcqatusamp;aridus: creditur cor cofE^ borarcjvenenisrefiflere: aduerfus peftileEd^ febres,quücun^ue modo fumptus,eflicaxc», • Fuehfius ex vincypotu menfescierejamp; fuffiEüï? fecnnd.is cducere,fcriptum reliquit.

Herbæ autem folia calidiora funt,acrifflO^'^ çnim quandatn feruidam habent,{ed qux pter lïumiditatem ei coniunäam non prodn^^ 1'eexeritjratione cüiusinolere fumpcagt; roouentamp;leniurit. Fuclifius fuccumdent^ dolores fedare {cribit^d os eocolluatur. Alip“ idem puluerei« foliorum cumxylinodcnöb admouent.Suntetiam quihelbamacétïtiis^ ' miieeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ert veró amp;nbsp;alia præter hanc Calthas^Alp*^?. Geiherocognonnnara;foliis Plantagini?gt;,^^ ' cc acri aroniatica ; flore Cakhx aurCO-turcopiosèinfofänlis Alpium pratis.

IN TE R CalthasnümerandusetiatnvidcE flos cognomento Africadus.Huius dua: fpecies;vna minor,humilis,ramuliscubU^ bus,per terram pluriraa parte fttatis: altera ior, procera amp;nbsp;Äcäa, ad tres vel amplius cup tos afTurgens.

Fohavtrique funt fecuhdum cauleS multa,oblonga, ex multis fingularibus pef bituscrenatisconiunóla, Tanaceti folÜs pE^P modum flmiliä; quæ cribri modo, Soli aut H mini oppoflta, perforata ccrnuntur: flores • fummis ramorum furculis ex longis calyci^ ampli,rotundi, ex odo aut decern folioliscoE^^ gefti,inferiusluteis,fuperiore veto parte inflE uo rubencibus,amp; öbfcurè rubens villofumd lofericum æmulâtibusjinter quæ media flamina lutea:femen nigrum,forma oblongp^ amp;: tenue : pro radicibusfibræ. Eftvtraqucfp cies,cum folds,; turn floribus gfauiter odora Vtriufqjetiam flores, fed maioris frequetiEiEE^’ fubinde multiplicantur jquorufoliola abvtra que parte vt plurimum lutea,

Apud Belgas, Germanos amp;nbsp;alibi,éeiHeieU colitur,amp;:fingulisannisferitut.In Africa pl^^i locisfponte prouenit: vnde primum in gionesinuedus; quado videlicetD.CafOEEES

Romximp.apud Tunetum cclebripotitus eflet Vidoria : ex quo illi amp;nbsp;Africano autTune-tenlicognomen.Minor lunio,deinde amp;£:reliquaæftacis parte: maior Augufto demum men-fe flores edit.

Brabanti Flandrique vulgo '«jrijuni.ö Waeinciinuncupant: GermaniMltmfnamp;S 3nî)ian:f;^ ncgtr.tt'ideft,florem aut caryophyllum Indicum : vnde Gallis Oeillety^ d'lnde. Cordiis Tan ace turn Pcruuianum appellat: à fimilitudïiie videlicet Tanaceti amp;Peru Ame-ricæ prou incia,ex qua primiim in Europa illatus,a Germanis creditlis cft.Geftierus Calrham Dominât Aphricanara,amp; Punicalingua Pcdua,aitjVocatur. Sunt qui velintPlinij Petilium Petiliittfies elfe florem. Sed Petilius flos eft autumnalis, circa vepres nafeens, tantiim colore commen-datuSjqui eft Rolælÿlucftris: folds paruis quinisjcalyce paruo, vcrficolore, luteum fernen includente. Mirumeft in co flore, infleifti cacumcn,amp;non nifl rctorto folia nafei. Plinius lib. il. cap. 8.

Andreas Lacuna,Othonnam herbam eflc,fulpicatusfuit,cum cuius tarnen defcriptionc, baud per omni:| flos ifte conuenit: mli forte fqualidior,amp; paucioribus folds,Eruc^ firailiori-bus,maidfeftiusque perforatis in Aphrica,quàm in Europa nalcatur. In hac etenim amplus, Diultifolius, foliisTanaccto, quàmErucæ dmilioribus,dsquenon vere perforatis,fedquæ talialumini oppoflta tantummodo apparent, gignitur.

Etnonrafoquidemeuenit,vt ex feruenti, calida ficcaque rcgione;amp; ftcrili, aut inculte,amp; aprico folojin humidius cultiusquc, vbique cælum clementius, tranflatæ ftirpes luxu-rient. Nam foil cæliquemutatio, ad ftirpium mutationem plurimum habet momenti; amp;nbsp;maximeaccedente culturæ mangonio. Quæ tarnen an tantum potUcrit,vt florem hunc totum pene transformauerit,expcndendum relinquimus.

Eftautem Ordonna,Troglodyticaquædam hcrba,ineo Arabiætraélu nafeens,qui ad Æ- othonna. gyptum fpeiftati Q^i Jquot;£, Diofcoridesait ,Ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d!a7np ojnincTm,

tîê lt;?£ƒ)« )i^'K.ivov,7rÂ!t'rv!pu^ov.o^v âvluavttç dvTü m'iç ^cfbç ^veu: hoc eft,folia habet Erucæ d milia;foraminolà,vcluti à tineis erofa,fqualida,paucifoha:florem fertcrocinum,latifülium: quare quidam Anemonesfpecicm efl'eputauerunr.

Galenuslib.4.defimpl.medic.facult.Lycoperfîjcuiufdamherbæmeminit,cuius fuccû Centurio quidam ex Barbaricacirca Ægyptum regione comportaucrat, odore adeo gfaui, adeoque inamœno,vcnc guftarc quidem ipfe aufus fueric Galenus j fèd lethalem eflecond-ceret. Vtebatur autem co Centuno ille ad vrgentes articulorumdolores : arque ipfls etiain laborantibus rcfrigerandi facultate poliere vif us eft.Eft autcm,Galcnus ait,colore fubflauo: odore tamgraui,quàmCicuta:nifiquôdieucmquandam inftar aromatum odoris adferac gratiam.Nomen herbæ ex qua fuccus hic exprimitur,Lycopeifium efle diccbat. Quad aute prætcrea lit forma, Galenus non addidit: ideoq; etiam an Lycoperfium flos Aphricanus fit, définir! abfolutc non poteft.Videtur tarnen ilh,fi non idem,fimillimus.foliaetcnim,amp;præ-fertimfloresgrauiadmodum amp;: ingrato prædita funtodore: qualitâteque vcnenofa,Cicutæ proxima. Guiufmodiautem eiusexpreflusamp;creficcatus fuccus, nondum quidem obfèruafle Dosconfiterauriverofimilc tarnen eft,cx floribus daud alterius,quàm flaui aut fubluteicolo-iis,amp; graueolentem futurum.

Venenofaautem amp;: rcfrigerandi potentia,florem Apdricanum donatum efrc,odor ingra-tus,caputaggrauans,Cicutæ fimilis,quads Lycopertflj fucco,oftendit : deinde amp;experimen-tisnonnullisconftat.Mcminictenim inpuero,quifloresmandereinceperac,labia amp;:os in-flata meviderc; fleuri crebrô iis accidit, qui Cicut^ fiftulis ludentes aut modulantes, intra labia cas aliquandiu continucrunt.Fclictiam florescum calycibus, rccenti cafeo permiftos olim dedimusjquæ mox valdè inflata,amp; paulô póft mortua fuit. Mures quoque qui fernen arroferant;mortuiferunturreperti. Quæomniavenenofamamp;: deletcriam huiushcrbæfa-cultatem oftendunt : amp;nbsp;non audiendos clic eos, qui hanc Tanaceti velArtemifiæ fpecicm, autinhoxiam ftirpem fors autumant.

y^A G O PO G O N folia habetobIôga,angufta,acuminata,Crocifoldslatioraacminora: quot;*■ caulem rotundû,in pluresdiuifumjin cacu mine calyces magnos,àquibus flores exeunt n’agni,multiplices,amp;: multorum foliorum,DcntisIeonis appcllatæ herbæ,floribus magnitu-dineac forma fimiles,vel etiam ampliorcs,colore vel lutei, vel in purpureo punicantes, qui oriente Sole panduntur,ipfà verô meridic recluduntur, amp;nbsp;tandem pereuntes in tanefeentes P^ipposabeuntjquibus fernen fubcftoblongum,fubnigrum,acuminatum.radixcandidaamp;: longaeft. Tota autem herba vnà cura foins,cauliculis,ac radice fuccum præbct ladteum, qui Vulnerataeaeflfluit.

ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y i \ . .XNafeitut

Tragopogon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tragopogon cum pappo.

Nafciturlualponte'incompluribusvthufq^ Getmaniæinculrisamp; humentibus,velutV'J piatis; præcipue lutei flons. In hortis verb procerior, amplior,floribusq5 maioribusac F cioûoribusconfpicitar, prxlèrcim purpurci^^^^^ Huius flores potillîtnùm lunio ac lulio nbsp;nbsp;nbsp;j

bus vigent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sc Grsecis nuncupatur-^ amp;C. ■mççf.TTwyAv : Latinis Hirci barba. Corna-' manis ^OQbari^elgis ©otrbacrt/3ofeïgt;amp;0Ï’’t‘’^^’ Gallis Barbe de btgt;uc: Italis,Matthiolo frica : H i fp an. Barba cabruna : Angl is 25ut6r^ Herba autem, vc Diolcorides ait, efui apt^^ j noftraquoque ætate radix hybernis menfi^*^ plcrifque vnà cum acetariis infertur ac bdit*^*^'

D Tragopogonis genus referentla, Hifpania Scurzoneratn auc Scorzoner^ cat : foliisoblongis, fubcandidiSjCarnofiSj^^ ^^j,j natis Jatioribus amp;nbsp;per ambitus 1 ubinde finuatts: caule rotundojpedali vel altiore:fllt;^ 5 teo multiplicijomnino limili,qui etiam in P^P relóluitur; femme oblongojubcandido/^ re : radice longa, fingulari, candida, quaï obtegitur tenui amp;nigricanre.

Nafcitur Scur^onera in Hifpania montibuSj locis humentibus oblcurisd^ fis : reperitur amp;nbsp;in Germania: Thuringia, a hernia in fyluisac montibuslocisfimiht’^^; ,ijj

Apud Hifpanos flos Maio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

PEMPTADIS SECVNDÆ LT B. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ/

Hifpani.5'c(?r»;i?wr4zw appellant, quod Latinè Viperinam flue Viperariam aUtSctpenta-natn fonat; iic diâ:a,quüd contra venena viperarum ac ferpentu efficax habeatur. Nam Hi-IpaniVipcramxycÄr^ appellant. Apud Germanos amp;nbsp;alias nationcs nomen noninuenit.

Fcruntautem hancpeftiscontagiaarcere,Sc omnibusvenenisrefiftcrc vcnenatorum gt;nbsp;S£ ptecipiiè vipcrarum morlibus meden,cpoto vel radicis,vel herbæ fucco: prodefTe item car-diacis,amp; lyncopc moleftatiSjOec noncomitiali morbo obnoxiis amp;nbsp;vertiginofis : radicê com-lîianducatam hilaritatcm facere ,trilHtiamquc omnem dilcutcre : lacheum radicis fuccum ®culis inditum, vifumexacuere.

CHamæmeli flos tametfi coronariüs non lit, propter frequentem tarnen quem in medicina vfum habetjinter flores locum vendicauit.

Sunt autem Chamæmelorum complura genera. Vnum legitimum, medicina: aptillimum , vulgaris vfus,quod ea dccaufr vulgare Chamæmelum nun-Cupatur: alia deinde lylucrtria, nullius aut exigui v-fusrtertiüm hortenfe odoratum.De eo autem quod familiarilTimurri eft, primiim agemus;

Sunthuic cauliculi tenues in alas multas diuifi, cubitales: folia tenuia,difleda,numcrofa : flores in fummo, mediolutei, forinfecus vero candidi ; am-bientibus videlicet luteû iplîus floris, multis exiguis cädidis foliolis, quorum fingula angufta funt amp;nbsp;forma oblonga : radices tenues amp;nbsp;fibrolæ.

Gamoraillam Oflîcinæ nuncupant: vulgo lt;Eaitiiï* Icamp;^anionMÜcbloancn: Germani : Hilpani i^lan^Anilla., Macela : Itali CAWAmiUA : Galli Caiko-miUe : Bohemi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veterumcft;^ytlt;^//x«A(3ii’

flue Chamæmelum,amp; Anthemidis genus,quod ab ipflscandidis,floris mediumcircundantibusorbe, foliolis,Ae!;jèagt;'3i,t{py dicitur. Sunt etenim Antbcmi-dis,Diofcoride au(ftore,genera tria,amp; quidem floti-bus in medio luteis omnia,per ambitum auté amp;cir-cumferentiam, vnum candidis, alterum luteis, ter-tium purpureis. Quod luteisper ambitum foliolis conftat,;^va-ai'3tyt(ppnominatur:tertium autem purpureis, quod fcilicet Vere floreat. Alexander Trallianus Chamæmelum etiam Anthemifiumdicifcribitlib.viii.cap. ii.

Chamæmelum vetodicitur,quoniamfloresflue mali odoremhabeant,quemin vulgaris vfus Chamæmelo cuidens amp;nbsp;manifeftum cft Icntire jitavtvcl bine vulgaris vfus Chamæmelum,vcrum amp;nbsp;legitimum elfe coniieere liceatjquod amp;: iplæ etiam facultates cui-dentius oftendunt. Talcs fiquiâcm vulgaris Cbamatmelifacultatesomnino funt,qualcs Chamæmelo Galcnus tribuit.

CIîamæmelum,Galenusait,calfacit amp;nbsp;deficcat in primo ordine,amp; tenuium cft partiumj digerendi,laxandi,amp;rarcfaciendivim habet. Item amp;nbsp;alio loco:rcnuitate Rolç periimile cft, calore ad Olei vires magis accedens,homini familiäres amp;nbsp;temperatas. Quapropter laflitudi-quid aliud,cum prifnis confert, doloresque fedat amp;: mitigat : prætcrea tenfa remittit amp;: ^^xat: quæque mcdiocritcr dura funt,emollit; quæcyue conftipata,rarefacic. Omnes autera Fasfacultates noftro vulgari ChamæmCÎoinefle, ipfiquotidiana commonftratexpcrientia; Nain moderatè quidem ipfum excalefacit,parum refîccat,valde tenuium cftpartium,dige-rendi,relaxandique fingulari,ac mirifica potentia præditum eft : multi breuiter ad omnia vfus,quæ clementcr calefieri,refolui,difcutiaclenirideflderant. Calculi amp;colicos dolores Icnit: vrinam moderatè prouocat:tormina amp;nbsp;rofîones ventris lèdaf.laterum dolores mulcet: duros turaores emollit,amp;:crudos humores dilcutit. Idem præftat oleum ex floribuscompo-fitum,quod aduerfuslaflitudincs omnes remedio eft, amp;nbsp;omnibus vtiliter admifcctur, quæ (bpicndi alicuius doloris caulà adhibentur.

J , nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ve nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chamttntelis ,(îue Cotulis,

SYlvestrivm Chamæmclorum,CotU' las quas paiïim nominant,tria funt gencrâ: vnum fœndumjduo alia non fœccntiaïquoruin vniflüs percircumfeicntianicandidusjaltcii ve-rô totushifcus.

Cliamæmelum fyluefticfœtidum jfiueCo-tula f(xtida,caulcs promit rorundos jvirentcs, fragiles amp;: lucculcntos, in alas multas diuifos, craßiores amp;nbsp;faepenumerô altiores quam Cha-mxmeli : folia limiliter ampliora, in virore ni-gricantia: flores formaamp;colorcßmilcs. Foetet iicrba tota,graucnique odorem Ipirat : vnde ilH f oetidæ cognomen datum.

Officinæ amp;nbsp;Hcrbarij palTim Cotulam fœti-dam nuncupant; pleriquc Camomillam fœti-dam. Germani ArotCttOlH/.^linf5Î)iO/J3un^bIUlHî Belga.’ ^aöörbJoduni/fiiiiflictHic lt;CanulIc:Galli£/-fargoutte-.^ nonnullis xoi’aigt;.amp;î^z4,abalnsxt2i'£)13fl-TSSP«. Leonhartts FuchliusParthenium efle voluit. Sed Parthenium verum amp;nbsp;legitimumeft vulgô diâa Matricaria^quæ odorc longé cft gra-uiore,amp; lâporeadmodumamaro ;foliis tenui-busamp;Coriandrilimilibus. Cotula autein fœ-tida minusgrauiterolct,06 foliis Coriaadrum non æmulatur.

Altéra Cotula al ba non fœtida,quç à plerifiïi ctiâOculus bonisdicitur,cauliculos cditcoin-

plureSjtcnuiorcs ,duriorcs, flexibilioresque quàm Cotulæ fœtidç; circae*os foliatenuia, Chamæmeli toliispaulo longiora Ôccandidiora; floresin medio luteos, pcrcircumferétiam Candidos,Cliama:mcli S6 Cotulæ fœtidæ floribus limiles, lcd maiores, exigui aut nulliuso-doris: radices duras ô6 lignofas non ablque adnatis fibris,quç aliquot annis permanentes,Vere regerminant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Noftra ætas Cotulam non fœtidam appellat,amp; Cotulam albara, plcrique Oculum bonis amp;nbsp;Buphtlialmurn.Gcrmani Xlibß/fitnÖfaijA/fuaug: Belgæ,lt;îtoctiilIc/€oeoogI)c:Hifpani riilla l0ca,O}odeb(te^: Itali Occhio di boue. Et verum quidem efle Buphthalmura Leonharn Fuchfij ientctiafuit.Atnobis verum Sêlcgitiraum folu illud eflevidctur.quodinfrafubBu-phthalmi nominedelcribitur.Nam Buphthalmoquidem ,vt Diofeorides auôtoreft,folia îunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,fœniculi foliorum limilitudinem habcntia,amp; flos melinus.Huicye-

rô folia non lunt fœniculi iimilia,neque flos totus luteus flue mel inus, fed plurima parte,pcr çircumfcrentiam videlicet candidus ; qui etiam vel folus Matthiolum mouit, vt Cotulam liane albam,fine vulgare Buphtli31mura,verumamp;lcgitimumcflç Byphthalmum negaueric. Proindc non Buplitlialmüm,qüod hoc nomine à plerilque appellatur, fed Cotulæ amp;nbsp;Cha-rnçmelifylueftrisfpeciesquædameft.Pliniuslib.iiS.cap.y. Melandrij herbæ meminit, infe-Mtlatidriu gete ac pratis nafeentis,flore albo amp;nbsp;odorato : an Melandrium autem iflud Cotula non fœ-tida lit,diligcntius inquirendum; propter etenim Plinij bréuitatem, nemo facile qualis ber-baMelandnum fit, aflirmauerit.

Tertia Cotulalutea,cauliculis exit nonpaucis;foliis Cotulæalbæmaioribus,crafliori-’ bus, candidioribusqj : flores amp;nbsp;medio amp;nbsp;orbiculato ambitu,mclini line lutci (unt: radix dura, lignofa,diuturna.

Nalcitur in Germania amp;Gallia,iiflt;lemacfimilibus quibus Cotula alba locis : apud Belgas, liortenfis eft. lunioac lulioflorem promit.

PE MPT A DIS SECVNDÆ illB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^59',

German! ©(WtdjWûmen amp;nbsp;©tdnWûnicn appellant. Bclgæ ^trpcamp;bloemcn. Füchfius An-tliemidisfpeciem, Chamæmelum Chrylanthcmum facit: folio tarnen parum,odorc nul-latenus Anthemidem iiuc ClwmaemelumJLcucanthernum refert. Matthioluspro legitimo Buphthalmo depinxilïe videtur : deßderatur tarnen in eo folium Marathroeides/quod Buphthalmo elfe Diolcoridcs teftatur. Nos his de caufis inter Cotulas lyluertria Chamç-melapotiusreponendam duximus,quàm alterutrum temcrcalTercre.

Vlum autem hæ Cotula; in mcdicaraentisaut cibatu nullum habent, proinde Carum fà-cultates incompertæ. Videntur tarnen orancs calidaealiquantulum amp;ficcæ, Chamxmelo, vulgaris vfusviribusquodammodo fimilesded longe tarnen inferiores,imbecilliorcsqj.Qjiç’ fœnda dicitur, ad vteri morbos commendaturjed abiis præ{êrtim,qui Partbcmumcire exiftimant,amp; Parthenij vires ad banc tranftulerunt. Ell: tarnen non omnino Cotula hæc ill-; utilisjquando fœcida omnia,ex vtero Ihangulationibusprofunt.

D o R À T V M Chamæmelum duorum eft gtncrum:vnum Lcucanthcmum; alterum ^-^Chrylanthcmum cognominari poteft.

Leucanthemo odorato Chamæmelo,caulcs exeunt multi,non crcdi,fcd procumbentes, i. amp;quali per terrain repentes ; folia tenuia,diircd:a, vti Chamæmclî vulgaris, fed maiora vU rentioraque: flosquoque fin^ilis, medio videlicet luteus , amp;nbsp;per circumferentiam candidis‘ folioliscindus: radix Hbrofa, durabilisnaturæ. Rcfcrunt folia amp;: florespergratumaciucun-dunicum grauitatequadamodorem,aromatum odoribus perfimilem ,quietiam inanda^ diutinè perinanet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Eftamp;huius generis quoddam, foliolamedium Boris ambientiadenfiflîmèmultiplicans,-luteo in anguftum orbem coadlo jquod odore amp;nbsp;forma præcedenti per omnia fim'ilc alias eft. , Chryfanthemum odoratum Chamæmelum, cauliculos fimilirerprofert tenues inuah- i. dos,amp;:interraproftratos:foliaquoquctenuia,vti prioris,fedcandidioraamp; paululum mino--ra : pro flore,qui aliis omnibus Chamæmeli ac Cotularum generibus médius, luteus eft or-^ biculusjnudus amp;nbsp;nullis circumambientibus folioliscindtus ; radix fimilis. Et huius herba* odorataquoque eft,odore amp;nbsp;facultate priori fimilis.

t'iSó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stirpivm h t s t o r I je

Chamæmelum odoratum propriè âppcllatur : Tragus Chamæmelum hobilc nottiinat: Vulgus noftruttijfioomfcgc Camille,id eft,Chamæraelum Romanuni: GermanieM^ÇaifllU» Quod flore candet,Leucanthemum jaltcrum Chryfanrhemum dici poteft. Sed tarnen ea cue quæ à DiofcOridejGaleno,aut aliis veteribus in vfu recepta fuêre, non omnino videtuf aflerendum: verifimilius eft ab ipfis fuifle præterita âut incognita.

Narrt facultas eoruin multö intenfiór,quanLi Ghamæmelo à Galeno tribuitur. Caliditatô liquidem amp;ftccitate qualitatem illamviuenrifamiliärem actemperatam, quæ Chamænie-loà Galeno tribuitur,quamque ipfum habere quotidianaoftendit experientia, multùmex-cedunt: vtpote lêcundo ordine calida amp;nbsp;ftcca. Cùm autem amp;nbsp;ipfa fubftantia tenuitatemha-béant coniunlt;ftam,digerendi ac rarefaciendi potentiam habent ampliorem:molliendi vero, doloresque fedandi,aut mitigâdi,remifliorem. Proinde vbi magis,quàm vulgaris vfus Cha-mæmelum poteft,incalfacere aut rarefacere opus eft,vtiliter adhiberi polTunt: vti in balneiJ, quælùdoriseuocandiamp;rarcfaciendæ eutiscaüfaparantur, in quibus horum Chamænielo-tum vfus baud eft ncgiigendus. Nam amp;nbsp;cutim nimis adftriólam rariorem faciunt, fudorein cuocantjbonumqueeorpori odorem conciliant.

FL o s, quem Eranthemum nuncupauimuSj caulicülos profert à radice çomplures,in alas fubinde diuifos, ftriatos, virentes : folia tenuia Chamæmeli,autpotius Cotulxfoetidçfimilia: flores non magnos,forma Ranunculi floru,pub chros, minij colore rubentes ; quos capitulum fequituroblongum ,exmultiscolle«ftum femi-nibus,rotudi^cuminatis,colorein virore fub-nigricantibus. radices fibrofæ. Odorem herba herbaceum habet,aliquantulum grauê,lèd minus quam Cotulx fœtidç, Chamæmeli veto o-dor: nequaquam fimilem.

Nalciturcompluribus Europx prouinciis,m aruisvna cum Zea, Tritico aut aliis frumentm Bclgxinliortis ferunt.

Noftrifua lingua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant:

artate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efte tarnen tertium Anthemi-

disgenus, qudH proprièEranthemumdicituf, nemo facile affirmauerit. Nam Eranthemo,!* fides Diolcoridijflos eft forma Chamæmeli, m medio aureus vel luteus, orbiculato veto ambi-tu pufpureus.Iftud autem florem quidem habet purpureum, fed medium eius non eft lutelim: quod ipfum non elfe Anthemidis Ipecie often-dere videtur.

Hieronymus Tragus Aftera Atticum,cuius flos medio luteus,amp; per circumferentiam cçru-leuseft,Eranthemum facit : Fuchfius verb Confolidam regalem, flueflorem Regiura,^^ quofuperiusegimus.

In Aftefe Atticoautem,quem Virgilius Amellum florem nominat, defideratur herbx folium Chamçmelo fimile,amp;: floris color: in flore Regio verb amp;color,amp; forma floris.Vtriuf-que huius flos cçruleus eft.Eranthemi autem,rofèo colore ru bet, vt teftis eft Plinius, lib. cap.S.qua deCaufaamp;neutrum horumEranthemum effe poteft.

Matthiolus Eranthemum iftud præfens, Adonidis florem nuncupat,led Adonidis flos Anemone elfe creditur. Adonidis liquidem florem vento excuti Ouidius lcribit,Metanior. lib.io.in fine. Vend autem flos Anemone eft. Nam Anemone‘^''rSad/z«, id eft, à vento nomen habet,vt Plinius audor eft, lib.z i.cap.x3. Flos, inquit, nunquam fe aperit,nifi vento Ipirantc: vnde amp;nbsp;nomen accepit. Cum Anemone autem Eranthemum quod defcripfimiis, non conuenire, manifeftum eft.

PEMPTADIS SECVNDÆ LIB. 11 î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itft

C^terùmEranthemi iftius nullus in medicina vfus; quantum autem guftabilis qualitas eins oftendit, alicuius caliditatis particeps eft,fed tamen non magnæ.

ST 1R p I cui Buphtlialmo nomen dedimus, cauliculieradicibusexeunt tenues,trcs,qua-tuor, autplures, pcdales Vel altiofes, circaquos folia,virentia,tenuiter difte(fta,fimihtudine foliorum Fœniculi, fedmulto quam illiusmino-ra ; florès in fummo cauliculorum magni, Ca-Icndulæ fatis fimiles,colore luteo magis diluro^ ftaminibus in medio luteis,poft quos capitulum fuccedit, veluti fupradelcripti Eranthemi, ex multis leminibUs fimul congeftis commif-fum; radices tenues funtamp;fibrolæ, Verarri ni-gri radicibus fimiles.

Nafeiturfua 1'ponte plcrifque Germaniæamp; Bohemiæ prouinciis,locis incultis: apud Belgas hortenfis eft.

De buius autem ftirpis nomenclatura,recen-tiorum variantlententiæ. Sunt qui velintVera-tri nigri fpeciem elfe ; nonnulli Confîliginèm; quidam Scfamoides:Elleboraftrum alius.

Veratri autem nigri, duo apud veteres rc^Q-Venttrum riuntur genera: vnum folio Laurino, frudu lamaceo: alterum folio Platani,femine Chici.

Cum neutro autem horum Buphthalmum iftud,anobis hoc loco defcriptum,conucnire, notilTimum eft.

Confiliginis hèrbæ qualis forma fit,apud Ve-^'”’7'^'X*gt; teres non reperitur. Plinius ait, fuaætate in Marfis inuentam, amp;nbsp;pulmonum vitio, fuum amp;nbsp;omnispecoris remedium prælens efTcjVel traieda tantum auricula: lib.i^.cap.y.Columella lib.iJ.cap.y.In Marfis montibusplurimam nafci,etiam ait, omnique pecori maximèefle fa-lutarem:amp;qua rationeac modo auriculæinferidebeat,docet. FerunturSé Buphthalmi no-ftri radices pecorum morbos quofdam curare, fi per auriculam perforatam inferantur:fed ea «lecaufa Confiliginem efle coilTequi non debet. Diucrlas fiquidem ftirpes fimilis vel eiuf^ dem facultatis reperiri non eft alienum. Nam amp;nbsp;nigri Veratri radices idem pofleteftatur Pliniuslib.ij.cap.y. Pecorum,inquit,amp; lumentorum pituitasfanat,furculoper aurem traie.-do,amp;poftera die eadem hora exempto. Quodamp;experimentis noftræætatisrufticorum compertiflimum eft: qui Veratrinigri vulgaris ra4jcibuS, pecorum luorum morbis meden-tur. Præftantfimile amp;: Veratri albi radiccs,vti Abfyrtus,amp;: poft eum Hierocles (cribit.qui tamen Veratri albiradiculas non in aurem,led fub pedoris cutim infigunt. Quo modo etiam VegetiusRenatus,Confiliginevtitur,Veterinari£Âuæ lib.i.cap.ii. De curanlorbi fubcuta-nei: tametfi lib.3.cap.i.De Mallco,ipfasetiam auriculæinfercndaslcribat. Qjiæfatis often-duntjdiucrfas ftirpes fimiles fubinde habere facultates; amp;nbsp;ea de caufa nequaquam confèqub Buphthalmum noftrum elfe Confiliginem,quod perindeacConfiligo pecorum morbis me. deatur. Qiiod fi ex facultatibus conicdurafaciendaeft; Confiligo erit Veratrum albu.Nam ^egetiuseo omnino modo Confiliginevtitur,quo Veratro albo Abfyrtus amp;nbsp;Hierocles. Au-gcthancfufpitioncra,quôd Vegetiushanccurandi rationeàGræcisaccepifle putetur. Qua decaufa,etiam plerifquenihilaliud,quam Veratrumalbum,Confiligo videtur. Quodfiita ertjtnultum à Confiligine prarfens Buphthalmum differenserif: Veratro fiqUidem albo iie-quaquam aflîmile eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

Ide verb,Selamoides,fiue primum,fiuealtervr,non efle,notiuseftquàm vt refelli debeat, sefatnoh Hellcboraftrum verb amp;nbsp;hoc ipfum improprie nucupatur : proprie etenim Helleboraftru^^’geJtfr«*-dicipoteft,quod Hellebori fine Veratri fpeciem acfimilitudincm habet: iftud autem Buph-fir«w. thalnium Veratri nullam fpeciem habet.

Quibus omnibus de caufis nullam harum appellacionum huic ftirpi coUenire vifum elF, I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;led

led folurn Buphthalmi nomen; cum cuius defcriptione,quæ apud Diolcoridem extat ; lt;^^11 cxquifinflîmè hæcftirpscôuenitjproprium ac legitimum Buphthalmum efTeexiftimarnu^' Buphthalmum fiquidcm caulicuios,vt Diolcorides ait, emitcit molies amp;: tenues : folia '€5lt;öe9«£^'n,ideftjfpeciem acfmihtudinem foliorum Focniculi referentia: florem melinuiPi Antheitude maioreni.qualisomnino prælcns ftirpsell:j quæ tenuitate Sr multiplicifediofl^ foliorumjlpecicm illam foliorum Foeniculi tam exquilitècxprimit, vt nulla alia, parui fo' lij.,me,liuspoirit:iravtcitraomnvm dubitationem hæc ftirps legitimum BuphthalmuW’ clTe videatur.

Nominatuv autem Buphthalmum ctiam Cachla, aut potius Caltha. Caltha autemcft Calendula,quam flore Buphthalmum noftrum proximé reierre diximus.

Sunt veto amp;nbsp;qui velinr Buphthalmum idem cum Chrylanthcmo efle, DiofcoridcmqaC ïèparatis locisjub diuerfls nominibuscandera herbam tradidilTe. Sed hi fl paulo diligentius Diofcoitdis verbaexpendilfentafliter ientirent. Licet etenim in multis vtriufqj delcriptio' nesconucniant,non abeft ramen propticrasaliqua,quæ differentes elle ftirpes oftendat. fo; lia Chryfànthemi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftjin multas partes diuifa amp;nbsp;difleda traduntur ; Buphthato*

verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non omnia autem quæ laciniolà {unt,amp;: in multas partes difleéia, Fœni-

culi foliorum fpeciem habent. lam florem proferre Chrylanthemum Diolcohdes aiti^i'' pà)'ç5-lÂ,ôo»'Tajhoccft,multùm reluccntem:Buphthalmi verb rclucentem efle non tradit,nelt;p etiameiusquod à nobispingitur, flos ita fplendet,vtmultùm relucensdici qucat,autdc-beat. An nc hçceuidencem Buphthalmiamp; Chryfanthemi dift'erentiam oflendunt,amp;Icgf timumclfcanobisdepidum Buphthalmum confirmant? Sentiant qui vehnt aliter, nobis ita videtur;amp;;qui Chryfanthemum idem cum Buphthalmo efle volunt, aliud Buphthah inum,fi ifludefle ncgent,rcquirant. Nam quodSó abaliis amp;nbsp;à nobis pro ChrylantheraoHe-pingitur,legitimum Buphthalmum efle nequit: folia enim eiusnon flint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu3'

lia omnino legitimi Buphthalmi efle debent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Quod verb ad facultatcsattinet: Matthiolusait,in Bohemiaomnes medicos amp;nbsp;pharma' copœos huius radicibuSjpro Veratri nigri vti, priuatim ad pecorum morbos : fed in mcdiW' mentis radices huius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;radicum Veratrieflenon affirmât. Memini egoob'

leruaremcolim,àquibufdam mcdicis, hums radices, in quantitate fatis magna adiedas fuif fe decodis,ad purgationem per internapræparatis,fednihilo pluscaaluum mouifre,quànifi nonadditçfuiflcnt. Quod mihi fufpicionem mouit, nulla purgandipotentia huius herb^ radices donatas efle : amp;nbsp;alia omnino facilitate, quam Helleborum,pcr auriculas tranftniffis pecorum morbis meden. Gentianæ radices orafiflularumnimis angufta egregiè dilatant; idem pofluncArifl:olochiæamp;; Bryoniæradices,acfpongiarum partes;quæ tarnen viribusalüs multùm inter fe differunt. Quamobrem licet Buphthalmi radices fimilealiquid Veratro nigro queant;idcirco tarnen non omnia,qUæ illudipolfunt. Spinæ,aculei,ramenta lignoruitt amp;fimiha,dolorem infcrunt,inflammationcmexcitant,vicinarumpartium humoresalli' ciunt, fi in partem aliquam adigantur. Partem aliquam lædf abfque dolore non contingir: is tranfmifla aut impofita vulneri re quapiam intenditur. Fortaffe etiam fi quiduis aliud in auriculamperforatam imponeretur,idem qui huius ftirpisradice immifla,effedusfubfeque-XGtur. Nos nihil hie affirmamus; curiofis,vt diligentius vires huius cxplorcnt,viä aperimus.

Diolcorides ßuphthalmi,ait,flores cuij ccrato tritos œdemataamp; duritias d ifcutere;amp; di-ci,fiftatimabexitu abalncisbibatur,bohum colorem ad aliquodtempusIdericisfacerc. Videntür autem hæc ex cap. de Chry fanthemo hue träflata ab his, qui inter Buphthalmum amp;nbsp;Chryfanthemum differcntiamnulianÄifleexiftimarunt: Non aliter quàmnonnullçf^ Aftcris Atticifacultatibus, Violæ nigræ apud Plinium acceflere: amp;Dolicho leguminfiu DiofcoridisexemplaribuSjquædamSmilacis læuis: vtfuisannotauimuslocis. Quæaucein propriæ fint Buphthalmi vires, nondumcompertumhabemüs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

.J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De chryfanthemo. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xx.

CHrysanthemo caüles funt ramofî ,læues : folia oblonga, digiti ferè latitudinc, diflcdaamp; multifida: flores Anthemidis fed maiores, amp;nbsp;non medio tantum vmbilico, led amp;nbsp;orbiculato ambitu lutei amp;nbsp;auri quodammodo fulgore fplendentes; odorc non infua-ui : radices fibrofæ.

Reperitur in aruis, in hortis inter olera, amp;nbsp;alibi pàflim : amp;nbsp;quibuldam quidèra locis, foins magisconfédis,aliis minus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

J.! lunio, Iulio, amp;nbsp;fubinde Augufto floret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

A Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bUutt/amp;@efi^HtttltappelIatur:à noftfis vulgb ©t^daer/fc

^uandoquc lt;0ccï jjanfr^e bloemcin Græci ab aureo flor u m fulgore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupant.

ka nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen

Chrylanttiemum-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-• tarnen amp;Cliryfanthem.u Anthemidisquçdaih

IpecieSjVtfuprà fcriplimus. Bâtrachion etiam Ch'ryfanrhemum dicitur, teftis Democritus in . Geopoincis. îtein amp;nbsp;Elychryfura Çhryfanthe-muin eft. Sed Hæc Chtylanthema ab ifto præ-lenti differunt.

Nominant veto amp;nbsp;iflud Chrylanthemum plerique Buphthalmum amp;nbsp;Caltham'Üquæ eius Buphthalm 1 propria nolnina funt,'quqd capite ’præcedente defcriptum elf. Non deltintquo-que qui Bellidis fpeciem Faciant, amp;: luteam , Bellidem dicant. EftautemBellisalçeriusgeneris herba.

. dicuntur. Ipfà herba pota in balneis poft exi-tuin de folio,inorbo Regio correptis, breüi bo-num coloreminducit. .

La T I F o 11V M Chryfanthcmum inox à radice folia promit oblonga, lata, virentia, fuperiore parte aliquantulum afpera ; inferiore veto læuiora, dilutiusque colorata ; inter qux Icapi exeunt tenues, cubitales, aliquantulum hirfuti, düobusaut tribus geniculis articulaci,à quorum fingulis bina contra fe pofita folia,arq; fubinde pediculi exeunt j in quorum faftigiis ampli orbiculati flores, Buphthalmi aut Chry-fanthemi æmuli, fed maiores coloratiorcsque, Sc medio difco,amp; circumambientibusfoliolis, lutco relplcndentes colore, quorum mediuS difcus tandem inpappos vanefcens, oblonga; tenuià,higricantiaqüe femina inittiç. radix fi-brofa eft.

lunio menièin hortis Belgij cum flore con-fpicipotefl: fequenti menie lemen cum pappis à ventcwapitur.

Germanis lïBcilbfbiumf dicitur. Sunt qui . Alifma Diofcoridis elfe veliht; Sed vbi Planta-ginis neruofüra folium, amp;: thyrloidcs caulis? Alifmati liquidem, quod Damalonium etiam dicitur, Plantaginis fimilia lùntfolia, amp;cauliÿ thyrfofimilisjquæ huicnonadlunt. Ghryfan-; themum idcirco Latifolium citius appellan-dum , quàin temerè Alifmatis nomen ei tri-buendum,

Ad Chrylanthemigenus referendus quo-4. que occurrit, peregrinus raræ magnitudi- ■ nis flos, quem Solis florem quidam vocäc. pro-’ ccraadmodum ftirps eil;, hominis prægfandis ftacuram

STI R P I V M H-1 $ T O R I Æ ftaturam longé fæpenumerô fuperans. caulis eius relt;Bus,brachij îcrè cralTitudinis : foliis cir^

cümueRitur magfiisjlatiffimis, non minoribuS qùàm Bardanæ,ambitu crenatis: in alashnllaS diuiditur : faftigio autem flqrem edkvnicuifl, prægrandem, Chryfanthemo forma innÜeffl, ïèd muho ampliorem ; racdms iiquidetneius difcus pedem lathudine nqn raró excedit, fin' gula verb orbiculariter iplum ambienda foJw, Lilij purpurciBoris fatis Bmilia,aufiquoqBö luteo colore nitentia ; qüibus.tandem-pereun-tibus, fernen in difco gignirur öblongunt, pl^' nnmquc,quod ramen vixrri Gcrmamà gern amp;: maturitatem pcrucnit. V'.

Huiusveró amp;:aliudquoddam reperirurgC' nus,cuius caulis breuior ac tninor,in rairiosdi-■ftributus lubinde duos, è Bngulis flores^roniic pnoris fimilcs, fed multö minores.

In Peru aliifque nonnullis Amcric^ prouin-ciis fpontègignitur.Satum Madritij apudHif panos in horto regio ad xxi i ir.pedes,adoleuit

Solcm nonnùlli appellant India'niim : florem Solist nobisplacuit ChrylànthemiP^' ruuiani nömenclatura. Exiftimari poflecliic flos Pliiiij efle Bellio,B credibile foret,illa^O'

tcRomæ velvifum,vel vllo modo agnituni: perambitum (iquidcm Iiueus plus quàw qtunquagima foliis médius eius orbiscingitui'-Piiniusfiqmdem lib.xxi.cap.viii.LutcuSjiO' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit, Bellio patulicantibusquinquagenisqui'

Pediculosauccin folioium tcneros adhuc,pilisque derads,incraticulaco£tos,fale oleo^ cönditos,’éfui lïiaues cffc funt qui affirnienti orique gratos j amp;nbsp;ad Vcnerem promouendaffl plürimum polTc, l)e ïi'élltde. Q.kWT

r. quot;pO L i A Bellis è r.àdicibus promit multa,parua,leuia,pinguia,inrotunditate oblongaj^' -Tniflimc crcnata,per terram plurima parte ftratar, inter q^æ flofculi exeuiit, finguli faiste-nuibusinfidentespedicu!is,Chamæmeliflorum pene forma; fed minores,medio eorumlU' teo,quodmultaexiguaorbicularitercingunrfóliola,eandida,aliquatenusrubétia,acinc3ii-dore velutip'urpuraïccntia: radices fubfuntfibrofa,’.

Nal'citur in pratis amp;nbsp;(imilibiisperinde paluftribus ac humidis compluribuslocis.

X, Huic fimilis alia fpccies, fed hortenfis tantum, amp;nbsp;floribus multiplicibus, fpcciodu'' mis,tam denfo exiguorum foliolorum ^ntextu,vt vix vllojautnullo, apparente luteo otbi-éulo, vniuerfum amp;ambitum Scmedium florisoccupet; colore alias rubentibus,fubiiw^ candidis,nonnunqua ex vtroque permixto variis,raró herbaceis aut virétibus;odoris nulHus.

Circundanthosquandoq;, fèdtarnen non frequenter,alij parui,lub ipfis,autexiplîsflæ tiScalycibusexortiquini lenive vel plures flofculi,matricibus fuis fimiles,léd taméminorfS'

Floret hæc Bellis Aprili quoque amp;nbsp;Maio menfibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Germani ^afjiïfbfn amp;c OJîaf)ufc(cn/ nûcupant: Bclgæ Jöaöclïcum/3äcrßbutöfit/jiBarg^sit ÄtaW.Margarite,amp;fioridiprimaT/erigeNtfli: Galli PafquettesMarguerites: (etntff/Plinius Bellidcm,eiusqüe raeminit lib.ii^.cap.j. Bellis,inquit,in nafcitur, Bore albo, aliquatenus riibcntc. Recentiores Bellidem etiam ConfolidamnoiB'* nantminorem; alij Brunellam Confolidam minorem faciuntipletiqüe herbam Margat*' tarn; alij Primulam veris. Sunt tarnen amp;nbsp;aliç nuncupatæ Primulæ veris,Pblomidum fpecics, -dé quibüsalias.

3. Ad Bellidis genus referunt nonriulli fylueftrem quandam,maiorern nuncupatam lidem : caules bæc profeft tenues, cubitum altos aut longiores; folia circa eos oblonga, noæ nihil lèrrata,digiti fete latitudiüer flores in furamo cauliculorum per circumferentiaincaö'

didos,medio IutcÔs,Ghamæmeli Leücdntheinl l!)C Cotulx albæ fimiles, nullius odons ; radices fibrôlàs.

Bellidem, vt diximus, maiorem appellant: Germani, Fuchfio audore, (é^fîifibllinvnonnulli eciam Conlblidam mediam. Alia tarne amp;nbsp;Goil-folidamedia,vtBugula quæ promedijgeneris Confolida habetur.

Cæceriim Bellidis minoris folia humedandi refrigerandique facultate donata funt; amp;:hume-dtantquidem ordine fecundointenfo , refrigerant vero eodem remilTo. Dolores omnes.lêd præfertim articularios ae podagricos, ex calido liccoqu.e humore, mitigant; cuni butyro recen-ti amp;nbsp;igfulfo trita, ac locis doléntibus impofîca, 'potilTimümadditisMaluæ foliis. Eademoleri-bus additajfacilem aluum faciunt,amp;: in caufoni-defeffri, ac in inceftinorum inflammationibus, magna vtilitate enematis admifeentur.

Purpurei Boris After cauliculos promit ere- i; iftosjotundosjaliquantiilum duros, fragiles, af-peros,nonnihil pilofos, dodfante altiores : folia oblongiora, prxlèrtim iuxta cauliculos enata, duraquoque amp;nbsp;afperiu feula amp;nbsp;latiufculajeft tarnen îpecies quædam anguftiorisfolij. Bores in fummo virgularum emicant, forma ferè floruiri Chamçmeli,medio lutei,fed orbiculato ambitU

Cæruleopiirpurcijqui in papposvanefcunt;fernen quibus fubeftexiguum. radixfibrofacft-LuteifloriSjrotundiSjfragilibuSjramofiscauliculisjfoIiisitcm duris, amp;nbsp;vtnfq5 aiperiuicu-]is priori fimilis cft,aliqujnrulö tarnen maior. floris amp;nbsp;médiusqroiculiis amp;c circumambientiâ foliola luteo fplendcnt colore.in pappos Sgt;ä hi,fed tatnennon æquècitô,abeunt.fcmenque-que exiguum;amp; radix baud (jaflimilis.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»v;;’ '-

3. Hums generis fupinus quidam inuenitur, cuius cauliculi non eriguntur, fed deotfuin reclinati dccumbunt. hint hi rotundi quoque ac duri colore fubrubentes; folia verb Sd dura hmiliter, aliorumlimilia. flos paulo maior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Apud Germanos, Bohcmosqucjin Italia amp;:alibiafperisamp;: incultis reperitur Iocis,infyl-uis, in collibus,non rato ctiam in pratisj cum flore quidem Augufto menie. Apud Belgas nuiquam fuafponte After iftc exit.'

Aç-jî/3 Attixoç hovßavlov Græcis,Lâti»is After Atticus,Bubonium, Inguinalisdicitut. Nominatur veto amp;nbsp;à nonnullis Afterion, Afterifeon, amp;nbsp;Hyophthalinon: German! fraiK/^nidjfraiK/ ocartcnfraiU (Stcrnfraul appellant : Hifpani Boba^, EsirelUdd : Gall! Ameaiti Efloille Alpergouttc menue. Putatur amp;nbsp;is, qui purpurei eft floris, à Virgilio Amelius nun-cupah flos,de quo Gcorgicon quarto:

Nam^ vno ingentemto/lit de cef^ite fytuam'. , \^ureM ipfle, fed infoUis, qu£ flurima, circum Funduntur^violiC fublucet furfuranigræ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cæterùm After Atticus digerentis, vtGalenustradit, mediocritereft facultatis, modi-ce videlicet calidus, amp;s non vehementer deficcans : maxime cum etiamnum mollis acre-cens fuent.

Diofcondesæftuanti ftomacho prodefle Afterem Atticum impofitum tradit,tum amp;ocu-lorum inflammationibus,bubonibus amp;nbsp;fedi procidenti. T radi etiam refert, purpureum flo-rem cum aqua potum, anginis auxiliari, amp;nbsp;comitialibus pucrorum morbis: cumque recen-tem adhuc ad inflammationes bubonum conducere impoli turn: aridum verb, ft flniftra do-' lentis njanu decerpatur,buboni adalligatum,dolore liberate.

ELichryson cauliculos promit graci-IcSjVircntes, lignofos, in alas quafdam fub-indediuifos ; foliaconleda^Abrotani limilia, aliquantuliim candicantia: flores in fiimmo caiiliculórum in vmbdlis cohærentcs, luteo auri colore fulgentcs, forma florumTanaceti yelmedij orbiculi fiuedifci florum Anchemi-disjqui priusquam flaccefcac decerptidpecicm luani ac pulcliritudinem diutinè feruant. Qua de caufa amp;nbsp;deorum flmulachra eo coronari fo-lere; amp;nbsp;Pcolemæum Ægypti regem diligentif^ finie hoc lèruafle,Plinius tradir.

Exit plcrifque Iraliæ ac Hifpahiar locis in-cultis, inpratis fblo gracilij ac circa flüuioruni ripas.

In Belgij horcis floret Augüfto,aut Septem-bri raenlc : Theophraftus tarnen amp;nbsp;Plinius E~ liochrylon inter veris Hores numerant.

etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;al ij,inter quos Galcnus elf,

'ù.fÀxçe/iy'ny, propter flonsdiuturnitatem. Alius tarnen amp;nbsp;Amarantus eft,purpurcus,dc quo lu-prafcriptum.Pliniushanc flirpera Heiiochry-fon nuncupat:Theophraftus limiliter OTÿjGazâ Aureliam vertit.

Facultatis,inquit GalenUs, eft iricidentis amp;: extenuantis. Prodcftcoma, Diofcorideaucto-rcjèvino potacontra vrinæ difficultates,fer-pentium idus^coxendicum dolores, amp;nbsp;ad ru-prajmenles etiam prouocat: languinisgruraos in ventrCjSe in veficacum vino mulfo fum-pra diflbluit : defluxiones a capite fiftit, triuiii obolorum pondéré ex vino albo diluto ieiunis data: veftibus inferta incorruptas easconler--uat. Tlieophraftus Eliochryfiim ad ambufta etiam torrefadum, amp;: melli perraixtum vale-re tradit.

AV R E I coloris coma Eliochryfo fimilis il ^ft, à recentioribtis Stœchas cithnanun-cupata. Cauliculos hxcedit dodrantales, tenues : foliaoblonga amp;angufta:vtraqueincana laiwginofaiflorcs in furamo cauliculorum, in diflbluta inconditaque veluti vmbella,odo-ratos,exiguis bullis limiles,colore luteo fplen-dcntcs,qui priufquam plene maturuerint col-ledij colorera pulchritudinem non marce-icenteSjdiu retinent; radices graciles ac nigrasï

Nalcicur locis alperis fabulofis amp;nbsp;in con-uallibhSjfrequens luxta Rliehum, præfertini inter Spiram amp;Vormaciam.

Gcrmara,quod in regionibus, quæRheno vicmæ funt,proueniat,9î§etnM»mfn nüncu-pant: Item amp;; ^ungüng/ blunù/îsÿîot-ten fraut: Belgæ,ûDijn bloemen/jlßottentrupt: Latine Tineaiiam: Oflicinæ Stoechadem fiue

Stichadcm citrinam: Fuchfiusamp;TtagusEliochryfumfaciunt. Nihilautcm,aut omtu’no parurujcumco conuenire,exiisquæ fuperiore capite fcripta funt,palam eft. Ageratonefle, ctiam iuntqui ientiant,proprcreaquöd flos bullarum inftar globoius fit,amp; no facilèautciw marceicat: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiquidem flos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^ç,id eftjbullæ modo tuberofus cftjamp; diutifli'

mèinfuacoloris ipecicconfcruaturded folium Agerati,Origani folio fimilecft: tale au rein ncquaquam Stocchadis citrinæ,quod diximus,oblongum anguftum efle; vnde ctiam non clTeDiofcoridisAgeraton.euidens eft. Nobis Stœchas citrina cumChryfocomejquxÓi ChryficiSjflmilitudinisplurimum habere videturjbreuisfiquidemeil herba, comaaurei co-lorisjeaqj diuuifaamp;: corymborum fimilitudinem referente,radices tenues funt amp;nbsp;nigrçjqua-Chryfoeo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnino Chryfocomen efle Diofcorides Icriptum reliquir.;j^t/roz6^z«jaitjpa/3(r/oi' nbsp;nbsp;nbsp;airi'

mt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(JLiaîot,i^v x,biLitiv KopVfÄßo€i^}iy0jü(ffiaf vas-iiTra' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efh.(n7cui,Ät’^v,aQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bûtTiff.voç.’ywifO''’

corymborum lpecie,fimilcm HylTopo^radicem hirfutam jtenuem ,vt Veratri nigrijguftn non iniucundam, Gypcro fimilem.

InquadelcriptioneoccurritobferuandumjVerum Silegitimumantiquotum Hyflbpum» corymborumquandamfimilitudinem fummiscauliculisproferrcjatqueea decaufavulgaris vfus Hyflbpum, nequaquam efle genuinum : vtpote quod flores non in corymbis autco-rymborum fpecie ferat, fed fecundum cauliculos iuxta lingula foliola edat; Thymbrx videlicet modOjCuius baud dubio fpecieSjamp; maior quidem eil.

t- Stoechadiautem citrinæ amp;aliam fimilem obferuarccontigitherbam, ramulis àradicc multis, tenuibuSj foliis anguftis, aliquantulum, fed minus multo quam Stœchadis citrina! albicantibus : flotibus invmbella luteis,non tarnen globofis, fed medio orbiculo florujn / Chamæmeli fimilibus, led minoribus.

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quo locofpontèexeatcorapertumnon habemüsdn Belgij hortisa nobisvilaeil.

Anonymos quoque amp;nbsp;ablque nomine eil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

CætcrùmStccchad:s citrinæflorcsinvinodecoûi, potu ventris lumbricosexpellerefc' runtur: amp;nbsp;cum lixiuio pcdiculos amp;c lentes delete.

Chrylócomesradicem,Diofcoridcsaitjexcalfacereamp; adllringere jConuenientem^i*^^*^ hepaticis amp;nbsp;pctipneumonicis: fumi amp;nbsp;cum hydromelitc decoólam ad vteri purgationes.

AVr E 1 coloris cotymbos SantolinaquOquevelutiEliochryfonScStœchascitrinapw-fert,odorata ell,amp; coronis non raro admilcetur.Eius aliquot funt genera.

j Prima caudice furgit lignófo,ex quo virgulæ,ramulorum inllar,tenues,cu bitales complu-rimæ,foins circundatæ paruis, oblongis,angullis,denticulatis; è fummo virgularum, fingub eminent otbiculi, ex breuibusllaminibusfarôli,Tanaceti ftaribus, amp;: mediis difeis florum

Chamçmeli limilesjfed tarnen aliquantulum latiores^colore lutei,qui in femina oblcuricoloris permutantur: radix lignofa.Ell ipfe frutex cauliculis foliis albicans, fuauiter cum grauitate quadam odoratus.

Huie fimil is elljamp; altera IpecieSj foliiyamen longioribus, virentiofibus ac minus candi' dis ; flore pallidiore.

Tertia foliis breuiflimisjtenuiflimis amp;Ericæ proximis : floribusluteis, amp;nbsp;aliaru lîrtîilihu^' Quarta foliis eil minus denticulatis 5? Cupreflb fimilioribus:floribus perinde vt aliatum. Quintæ cauliculi non eriguntur,lcd procumbentes per terram repunt; folia dentieuhm» crafliora,amp;lanuginoficra magiscanefeunt. floresincorymbisaurei, aliarum Santolinarum fimiles.

In Belgioomnesperegrinæ funt,neque alibi qüaln in hortis re^eriuntur. PrimuiU genus familiarilEmum: reliqua rariora.

Appellanturhæ omnes vno Santolinæ nomine : Belgæ vulgo nominant. Chamx-cypariflum plerique faciunt ; fed de Chamæcypariflo adeo breuis amp;nbsp;luccinäus eil Plinius, vt ex eo,horumlententianecreiioi,nec probariqueat.Hallucinanturautem non parum,qui Santolinam Abrotanumfeminam eflevolunt. Abrotanum fiquidem femina, foliiseftmaris, Scriphij videlicet fimilibus, fed proccrius,amp;fruticismodo arborelcens.SantoIinahumi-lior ell,amp; non Seriphium,fed proximius Ericam folio exprimit.Plus fimilitudinis cum Abrotano femina Eliochryfon habet, folio namque Abrotanum refert, odoreque ei vicinum eil, non tarnen Abrotanumjled fui geijeris herba.

STIR P IVM H I S T O R I Æ P E MP T AD IS SECVNDÆ liber a R T V s, DE O DORATIS AC CORONARIIS HERBIS. Præpatio.

PO s T flores odor atx occur runt herbis,quas cor on is amp;nbsp;coroUts addi pepenumero contingit. fiteres ramis arbor um aut fruticum in^acris certaminibtss coronari ,primumfuifle morewex Flinio cognoflcitur: Foflerior deinde, ac noflra (juoejue £tas,herbarum etiam frondes in coronit tidmtttitac recipit : Çi modo odor is aligna gratia fint commendabiles. nbsp;nbsp;nbsp;tque harum quidem b(gt;

fiorias hoc libre profequimur-. arbores amp;nbsp;frut ices fuis locts defcribentur.

Ma I o R A N À Iiumilis fruticofacft ftirpSj candicans, amp;nbsp;fuauis admoduin odoris, fefquipalmum autpedem altajcaulicu-lis iiue furculis tenuibus, in pluresalas diuifo circaquosfoliola funtpene rotunda, molliaK incana; amp;nbsp;in fummo flofculi candidi perpufiUi) è fpicis Heraclcotici Origani ßnülibus exeua-tcsjcxiguis videlicet,oblongis,amp;: fquaraatiffl compadilibus. radicibus nititur tenuibus. Re-peritur hæc quandoqj maior, fubinde tenuior ac minor,odorequcprxfl:antior.

I tall Pcrfaniâ amp;nbsp;miuorem Perl'am gcntilfm noininanc : Germani, SÎJîapoîan amp;nbsp;Belgç, jBariokpiif : H Hpani Maprana, MoraduXi AlmorAdux-Atd\3. fimilitcr Maiorana-.GsWi iolaine amp;nbsp;Marone. Oflicinæ amp;nbsp;paflim Maiora-nam. Creditur veterum Sampfyehum. Sed herba eft, Diofcoride au(ftore,per terrain repens; Maioranaverô non repic, fedm redum amp;nbsp;altum afliirgit jquod earanonclTe Samp(ychum,vcl folum, manifefte innuit.

Scripfirnus alias,Maioranaiii legitimum Ma-rumefle : confirmât fententiam noftram Ma-ioranæ nomen,quod à Maro videtur dcriiiatuj fed apertius ipfa Mari dcfcriptio,cum quacxa-diftnncconucnit. Herba flquidem eft frutieo-

fa,flore,vtdixiraus,Origani,foliiscandidioribuSjflore odoratiore. Cuiulmodi MaruineiTe Marum. Diofcorideslcnptum reliquit. Md^v,âit,vffôCQjLàv,'n-ôei -yvaQjL/uffÇ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ó/n^ict

fxtVToi tdvtvu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dySoçît'coSiçiçÿv.hoc eft,Marum fiueHy-

fôbrion nota eft herba, liirculofa, flore Origano fimilis : folia tarnen huius candidiora mul-tô,amp;flosodoratior.

Etfubrtirutam pro Sampfycho Maioranam, alienum putari non debet, quando amp;ipfo Galeni tempore Marum Sampfychilocoin Amaricinum vnguentum fucric immiirum:vc lib. I. De Antidotis iplè teftatur, vbi ait ; Marum longé odoratius elfe Sampfycho -, amp;nbsp;ea de caufa hocomiflb,Marum fuiflecompofitionibusadditum. Piæbuit iftudoteafioncrnpoftc-)rls,vc Marum fiue MaioranamjSampfychi loçohabuerint,eiusqjnomme appellaucnnt.

Excalfacit autem Maiorana amp;nbsp;rcficcat,amp; in vtraque qualitate fecundi eft ordinis.auxilia-

PEMPTADIS SECVNOÆ LIB- 111 T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?!

tur cerebri amp;nbsp;capitis frigidis morbisqiiouis modo aflumpta: naribus impofita ftcrnutamen-tum facic amp;nbsp;picuitam euocat: dcntium dolores lenir commanfa aut appoliUiVrmds amp;.:aquo-loshumores in potu fumptaducit; amp;: menfes mouet; admifcctur ancidotis.

SAmpsychoNj Diofcorides inquitjherba eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine multu ramola, ferpes per

terram,folia habcns birluta Sc rotunda,limilia Calamintha; tenuifoliæ: multum odorata amp;calida,qUæincoronisnc(ftirur.Gyzicenum amp;:Cypriumlaudatiftiraum.Secundum locum habet Ægyptiuin.Appellatur autem à Cyzicenis amp;nbsp;Siculis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;due Amaracum.

Theophraftus Amaracum in ccnfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine fuftfuticum fatiuoru ac coronariorum

lib. 6 cnumerat. Sc præftare ait, Icminis copia, quod gyoo'^lt;pr,id eft,boni ac fuauiscft odoris; nafci (emine Sc auulftone: ex æftiuis elTc, vnguen tisqj mifeerii

Plinio lib. ii.cap.x.audore,Amaracum Diodes medicusamp;Sicula gens appellauere,quod Ægyptus Sc Syria Sampfyehum. feritur vtroque generc,amp; femme amp;nbsp;ramo: copiofum Anlâ-raco æquè ac Abrocano fernen.

VirgiliusÆneid.I.Amaracum fruticem floriferumefTeoftendit,fic fcribens: -----'vbt mollis Amameus ilium

Cinge temperafloribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suaue olentis Amaraci.

Galenus Amaracum amp;nbsp;Sampfyehum difterentesfacit ftirpes,de vtroque locis agit fepa-ratiSjamp;fuascuique tribuitvires.Sed AmaracusGalcni Parttaenium eft:vcluti Pempt. i. lib. 11. cap.xv.fcriptum.Iam vt amp;Diofcorides teftiseft,Parchcniiim quidam Araaracon voCatj . amp;nbsp;in libris Deftmpl.Medica.fa^ult. Galenus nulquam Parthenij meminit.

Porro Sampfychum,vt Galenus ait,tenuium elf partium óódigerentisfacultatis j deftccat amp;excalfacit tertio ordinC. Diofcorides decoclum eiuspotum tradit,conucniie hydropicis inmorbi initio; amp;nbsp;vrinæ difticultate,ac torminibus laboratibus: arida veto folia cu melle ap-po(ita,tollerefuggillata,amp;menfesduccre lubditajad Scorpionti idus cum faleôéaceroim-ponenda; ad luxat.a veto cum cerato excepta,amp;: limiliter œdematis,ad oculoru verb infläma-tionescu tenuilfima polen tç farina apponenda: milceri acopis Sc malagmatiscalfacientibus.

QV o D à plerilque modo Marum nomi-natur,frutex paruuseft,odoris admodum fuauis, fefquipcdcm aut duos dodrantes altus; furculos habet tenues,ramofos,hgnofos, Sc fo-liola circa cos exilia,duriorisThymi autSerpyl-li vulgaris folds limilia, fed albicatia, candidio-râ,amp; ahquantulum maiora,ac in lummo veluti lanuginola capi tula,amp; am bientcs fimiles verti-cill(^;èquibus perpulilli ttofeuli exeuntalbi-di: radices tenues amp;nbsp;lignofas.

In Hifpania paflim vna cum Stœchade locis aridisdclertisquegignitur:apud Belgas amp;ali-bi,non ablque ftud.o,amp; cura in horns Icrituf.

Multi hac ætate Marum vocantjMarum autem nequaquameft,verùm Diolcoridis Chno-podium. Clinopodium aute Diofcorides Qdut-r^ov,id eft,exiguum fruticem efle relert, yafAi, flue futculaceum,duorum dodrantum, in petris nalccntem : folia habentem Scrpyllo fimilia* (loresveto ledi pedibus, ex interualhs vti Marrubij.Cuniquadefcriptione hxc odorata ftirpsfatiscouenit. Surculacca etenim elf, amp;:adduorura.dodratum altitudincm alTurgit;

XJ!t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STI1R.PIVM HI5TORIÆ

Mores tta habet per verticillosdigeftos, vtquibufdam caulem veluti Marrubij ambientibiis, alij in fummo inftarglobofum leóti pedis capitulum emineant: folia Serpyllivcrifoliiscolo' Te lîmilia,nempe candicantia: (qualia Serpylli clic Diolcorides oftendic, quando candidiorâ ca,quàmOriganiefleait) funceadcm cenuia,Veluti Serpylli cffe Thcophraftusteftatun Qiiaîoinniamaximam huiusftirpiscum Clinopodio fîmilitudinem oftendunt. Appellatut Verb ;£A/i'O7r0c/)oyj à quibufüam ctiarii CleonicumjOcimoideSjZopyron,Latinis Lcôbpes.

Vim autéra,vt Galenus,Clinopodiumexcalfaciendiobtiner, cum eflTentia fùbtili ,amp;in tertio ertjcum excalfacientium,tum relîccantium ordine.Dioicorides bibi lierbam fcribif» decodum eius aduerfus venenatarum beftiarum morfuSjConuulfajVupta, amp;nbsp;vrinæIbllici' dia: duccrc menfes: foetus,amp;racrochordonasciicerealiquotxliebus potum : aluum idem fiquot; ftcrc ad certias decoctum amp;: brbrtum-j non febricitantibus in vinogt;febrientibus in aqua.

CO R O N A R IA Rofmarinus frutex efl ü' gnofùsjcaudice fubinde tres aut quatuor pedes altO; ramis multis tenuibus: foliis creb'ris,ob-longiSjanguftiSjduriufculiSj fubrus cadicantibus: fuperius verb faturi viroris^cum grauitate no in-.^rata odoratis:floribus paruis ex cçruleo albican-tibusjè foliorum finubus prodeuntibuszfemine cxiiiSônigrorradicibus tenuibusjfibtofisjnon alte delcendentibus.

In Gallia,Hifpaniajamp; aliis prouinciis locis fyl' ueftribïis amp;nbsp;incultis nalciturj tantus eius in Nar-bonenfi Gallia ^ouentus, vt baud temerè aliufi. incolæ lignum vrant.In Italia hortorum fepita-reas; Belgarumetiam exornat.

AtêavùmJù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gra:ci, Latini Rof

marinumcoronariam,nommant. Coronariaau-temcognominatur, ad difterêtiam aliarumvm-belliferarum Libanotidu. Libanotidûfiqüidcni ^eciescóplurcsfuntjquardam vrabelliferx, vna ilo'n vmbellifera,formaab aliis difFerens,cotona-Tiajde qua nijc agimus.Germani banc RopnAri»:, iiC fimiliter Galii nuncupant. Itali Rofr/iartno cO' ranarto-. Hifpani Rÿmero-.Bohcmi 9iofrtt4rj)n:An-gli ûofemarp.

Calida autém^ ficcà Coronaria Rofmarinus focundo eft o'rdine, fimul adftringcntis facul-tatis particéps jvtpote ex differentibuspartibus cerreftti quadain eflentia copiofius admixta, •compoiïta, Proinde amp;nbsp;omnes vteri diuturnos iîuxus fîïbit,amp;: lànguinis profluuia fupprimit. Conuenit etiamjamp; præ'fertim flores gt;nbsp;omnibus tapitis accerebri exfrigida humidaqjcauûmalis: cerebrum erenim hi deflccant : lênfus inemoriam acuunt: neruolâs partes confortant.

SerapioRofmarinüm,quaCóronahj vtuntutjCalfacerefemultum reficcare,tcftiseftramp;^ tx audoritate Abin Mefuai,conferre,aitjcorizæ frigidæ cerebri.

Diofeorides regium morbum lànare tradit^fi quis ipfam in aqua codam^ante exerckatio' ïiem bibat,deinde excrcitatus lauet,amp; vinum bibat.

O D O R A T A amp;nbsp;coronaria ftirps Lauandula eft, fed buniilis, ramulos flue virgas profert tenues,quadrâgulares,geniculatas,cubitales aut longiores : folia circa fîngula genicula bina,oblonga, carnofa,vcraque parte albicantia, Rofmarini cofonariæ foliis mulcb longiora ïatioraquejamp;r in fummo fpicas oblongas tenues,floiibus refertascæruleis : radices lignolàsin fibrasdiuilâs. Spirant flores amp;: foliacopiofum caputqj implcntem odorem.

Vna huius fpecies foliis eft maioribusjcraflioribus amp;longioribus,quçodorationalteratni-noribus tenuioribus : inuenicur flores candidos Habens.

Veftiuntur in Hifpania 6^ Narbonenfi Galliaplerique montes Scampi defefti Lauandii-’ la. In reliquaGallia^apud Germanos, amp;nbsp;alibi in horns feritur.

Italimaiorem, Nardum Italicam^ Spicam,vulgariquelingiiaó'/gt;z^t? nuncupant : rriino-rem, Lauandam amp;nbsp;Lauandulam. Germania amp;: Belgium vtramque Lauandulam amp;nbsp;Lauen-dulamvocat: amp;nbsp;maiorem quidem Lauandulam maremj minorem feminam : vulgo Haucii-bre. Exiftimatur efle Cafia odo^^ta herba, cuius Virgilius fubinde meminit, vt Bucolicori Æclogaiècunda:

Turn Cafiâ atcjue altù intexens fuauihm herbis rJÄloUta. luteoU pingit Vacinia. Caltha.

Etfimiliter Georgicon quarto, vbi agit de ftatione amp;nbsp;fedibus apibus deligenda, apianoque conftituendo,hisverbis; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hdc circum Cafix 'viridcs, olentia late Sergilla, amp;nbsp;grauiter spirant is eopi^ T hymbræ F lor eat.

Eft tarnen amp;nbsp;alia Cafia cri/exgt;^ fine fiftula, qu.r paflrm hoc tempore Cinamomum amp;nbsp;Canel-happcllatur:amp; Cafiaquædam nigra quam OfficinæCaffiamfiftulamvocant. Plinius Ca-fiam ab Hygino Cneoron appellari refert. Sunt autem Theophrafto ac Phnio audoribus c»wro». Cneoraduo:vnum caditkim,folio carnofo, oblongo, figura quodammodo Oleagino fimili, odoratum : alterum nigrum, nullius quot;odoris. radix vtrique altè defeendens, grandis, ramuli perinulti,crafli, lenti; germinant florentque poft Autumni æquinoftium, multum deniqs temporis florent. Talis autem nequaquam Lauandula eft,quæ nec crafla eft radice, nec alte defcendente,ramulisnonlentis,Sdnon Autumno, iedÆftate flores profert: proindeetiam nec Cneori aiiqua ipecies.

Eft autem Lauandula, potentia ac viribus calida ficcaque, amp;ordine quidem tertio, te-nuium item partium amp;nbsp;ex multis aereis fpirituofisque partibus conftans: frigidisea de cauia capitis morbisquouismodo adhibita confert,amp;:pr3eiertimiis,quinon excopioib humore^ led ex fola potilfimum qualitate originem ducunt.

Proiildc amp;: ïlillaûrias eius liquor odoratus, temporibus ac fronti illituSj Catalepfi, tiiori Hemiplexiajamp; fubinde Comkiali morbo,ac no raro fyncope laborances reficic.Sed vbi humorum copia adcftjptxfertim fanguini permixtorum,non fans tutus huius vfus eft: ficun nequecon^po(îtionis,quæex ftillatitiovirïo in quo huiulcemodi hcrba:,Horcs,fcminave,amp;' aromata quçdam inaccrataluntjconficiturjquam plcriquc temerè amp;nbsp;indifferenter exhibent'

Nam calidorumhüiufccmodi caput implentium vlu,amp; morbus intenditur,amp; çgerinp^' riculum inducitur: prçièrtim quandofanguinismiflio aut purgatio non prçceflerunt.Quon ideomonendum duximus, quia paffim nonnulli medici indocb,amp; temerarij audacesqu^ nimium pharmacopcrijaliæquc ftolidç mulieres ftatim fimiles compofinones, id genus a* lianonmodôapoplcticisjfed amp;:Catothocum febri occuparis infundunt,quibus nihil pO' left pciusdarijcdm.plurimum ob{intjamp;nonrarô iplbs ægrotantespérimant.

ST OE c H A s caudice eft vti Lauandi^a breui amp;nbsp;lignolbjfcd teriuiore : tamulis fiuevit' gulismultisac tcnuibus;foliiscircumueftitis oblongis, anguftiSjCandicantibus^minori-bus quxm Lauandulæ; comantibus in fummo capitulis, fine fpicis denfis, compaóbs, breui' bus amp;nbsp;cfaflis,equibus flores purpureiamp; pu filliexeut; fernen in hisfubnigru; radices lignofc Huius verb amp;nbsp;genus quoddacft,folis foliolis differens,quod hæc margine lerrata profert. Hifpania,Narboncnfis Gallia, amp;Stoechadesinfulæèregione Maffiliæ, Stœchadeherba âue frutice redundant.

In Germania ac Bclgiö è femine fata prima æftate facile adolelcit ; fed hyeme, nifi intra ædes aut penuarias cellas transfcratur,perit; Hyemis liquidem amp;: frigotis impatiens eft-

A Diolcorideç-/;}^ç,ab aliis,ac à Galeno ç-o/;^ç,per 0/ diphthongum fyllaba fecunda: tanné Stœchas: Gcrmani (StÙljae fraut : Hifpani TomAnit CantueJfA,amp;c Cantuello : Itali StcechA-de: Angli ƒrentô laiimbec vocant.

Cætcrùm StœchadiSjGalenus inquit, temperiescompolitaeft, ex terrenâ effen tiafrigirl* cxigua,vnde adftringitj amp;nbsp;extenuata altera terrenacopiofiorc,à qua vtiqs amara cftj ob vtro-

rumque vero conuenientiaiTijobftruólionelibe-rarejextenuarejextergere, roborareque tum viP cera omnia, tum cotum corpus eft nata. Diol-coridesdecodumeius tradit, velutHylTopi jad pedloris vitia faccre , amp;nbsp;antidotis vtiliter ad-niifceri.

Pofteriores medici Stœchadem,amp;: præfèrtim flores eius, aduerfus capitis dolores, amp;nbsp;omnes eius ex frigiditate ac frigida caula morbos, val-dè efficaces efle affirmantmailcentut ea propter, omnibus fete compoiitionibus, quæ aduerlus Cephalalgiam diuturniorem, Apoplexiam, Ca-taIepfin,Epilepfin,amp; fimiles affedus adhibetur.

Cephalotonmulris exilibusac renuibus fru- n ticatvirgisjfoliis exiguis amp;nbsp;copiolis circundatis: capitulisin cacuminibus Stœchadisferè liraili-bus, led minonbus; s quibus flolcuh exeunt purpurei.

In Creta inflila copiofum nalcirur : vnde illi Cretico cognomendatum eft.Diofcondcs gra-Cili lolo amp;c petrofo prouenire fcribit.

DuhusThymu lurculolum quoqj cfl:,amp; per- 2, pufillahabetfoliola ; colore,quod vulgariffimu efl:,viretia,amp;fuaue odoratajcadidavero amp;gra-ueoletiora,quod rarius eftffioresvero no m capi-tulisautfpiciSjlediuxtafoliola : radices tenues;

Huius generis Tliymo,Hifpaniç amp;nbsp;Narbonenfis Galliç loca deferta amp;nbsp;inculta abunHi»^’^ ïnGermania,Belgio,amp;'alibi in hortis ftudiosè colitur.

Græcis â-t/Ttpç dicitur,Lacinè Thymus,amp;: Thymum. Prior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, capiratus,^^'

3-upinov: Alter lt;7xÂgt;ipÔTeepç,id ert,durior,à Diofcoridc,cap.De Epithymo,cognominatur. Pigt;' nius Thymi duo genera effe tradie: vnum candidum; altcrurn nigrius, ac nigricans appellat: amp;nbsp;candidum præftare ait.ac in collibus nalci-, lib.21.cap. ii. Vtrumque ad durius genus renduttt videcurjnam vc (cripfi mus,durioris Thymi quoddam folia habet candicantia; aliu“ vero virentla,quod nigricans dicitur, quia fatuto colore amp;: non cahdicante virent. Gerniani ac Belgæ lt;Ôî»ttiunr/lt;Öpinujß : G allies?« Thym : Itali Thymo : Hifpani Tomilhß : Angli^?®'* nominant.

Thymum aütcm,vc Galenus tradit,in excalfaciendo exiccandoque in tertio ftatuendum eft ordine,incîdit amp;nbsp;calfacit vehementer ; ob id amp;nbsp;vrinam amp;: menfes proüoeat, fdÉtum eud-lit,vilceraexpurgat,cducendis ex thoraceamp; pulmone confert.

Potum, Diolcorides IchbitjCum lale aceto pituitam per alüum ducit. Decodurn eins cum melle Orthopnoicisamp; Afthmaticisprodert.Lumbncbs vêtris,menfesjfœtus, èc fecun-das pcllit: vrinam cit. Mixtum mclli amp;nbsp;delimftum,faciles è thorace excrcàtiones facit. Oedemata recentia cum aceto impofitumdifcutit,{anguinisgrumosdiftuluit:thymos.amp;

fiue penfiles verrucas tollit.Ifchiadicoscum vino ÔC polenta impofitum iuuat. Hc' bctibus oculis in cibo fumptum prodeft.Vtile etiam pro condimento tempore fanitatis.

VV LG ARI Serpillomultifunc exiles cauliculi,duri tarnen amp;:Iignofi,nonniilliinrC' dum palmialtitudine furgentes, alij repentes,amp;alicubi rerræ fuperficici cxiguis fibris annexiifolia exigua,virentia, Thymi fimilia: capitula incacuminibusrotunda,èquibus flofeuli exeunt,colore rubente purpurei.non raro etiam albidirradices tenuifiimç ac fîbrolç.

Huius verb amp;nbsp;fpecies quædam,cuiuscauliculi non ferpunt : radixcrafiior, lignofa, tend lanuginc haec quandoque tota incanefcitjvt in Bohemiæ nonnullis collibus ac locis defercis-Nafeitur paflim locis incultis, iuxta agrorum margines, pingui prxl'ertim amp;: fcccundofo-lo; fub-

PEldPTADlS SECVNDÆ LIB. Ill I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^7

lo : fubinde etiam locis peer oils : amp;nbsp;non modo in Germania, Bohemia, aùt Bclgio, led amp;nbsp;in Italia ac Gallia fponte exit.

Germani £lu€nbd/Äumf(/amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgælt;sôucnïicl/inilt»fn lt;bptRUSS/amp;s onfcrïJjoitoenbcb^

flroü:HilpanióYr7ö/amp; J'fzygt;///ö;Itali Serpiüo. GsWx Pillolet: Angli lutlö'ïtpiKeiBohemi tcrif iÖällfffd. Officinæ, Serpillum ;plerçque vero etiam Pulegium raoncanum nuncupanc. Et paffim quidem Serpillum veterum exiftimatur: non tarnen cam Serpillis,quam Saxitran-gæ Diolcoridis relpondens. Si ecenirn diligenter, amp;nbsp;ad Serpilii vcriufque, ad Saxifrangæ defcriptionem expendatur, exiguum Serpillis, plurimum verb Saxifrangæ fimile efle com-penetur. Veterum etenim Serpillum,quod quidem prius,prerer quod ramulisamp; folds Ori-gano fimile eft,in quantameunque alcitudinera adminiculo fulcum,aut vicinis fbrpibus in-nixütû, creicit,amp; quandoque exOcimoper nimiam ficcitatem mutatogignitur : alterum verb non ferpitjamp;r folio eft Rutç,id eft. Hyperici aut Centaurij minoris(vt alibi oftendimus) longiore. Serpillum verb vulgare humile eft, frutices non Conicendic,ex Ocirao non proue-nit,amp; folds eft,multb quam Hyperici aut Gentaurij minotis, minoribus amp;: breuioribusj om-nino videlicet cxiguis,ac Thymi,vt diximus,foliis fimilibus. Ex his Serpillum vulgare, noh Serpilii veterum aliquam fpeciem,fed Saxifrangam Diolcoridis efte,palam eft.Saxitrangam enim,ait,efle herbam Thymo fimilem,in petris nafeentem. Serpillum autem vlilgare Thy-tnuna folds amp;capiculisreferc,amp; non rarb in locis petrofis reperitur : propter earn fiqü idem lt;iuam cum Thymo fimilitudine habet,lylueftre Thymum amp;nbsp;aBelgis,amp;:ab aliisnominatur.

Verba Diolcoridis de Saxifrartga funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cT« anp^i(()es^yrov,ói^ï i/uLTnTçpf pa/^Toi saxifrag^,

(ppy’ytvùthiç, zv TrtTçefiç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOTroiç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip.lt;^ipïit;. hoc cft,

Sarxiphagon,alij Sarxiphrangon,alij Empetrum,Romani Saxifranga, frutex eft furculaceus LccwTiiof-inpetrisamp;afperis locis nalcehs,Thymo firhilis. Exemplaria quædam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le-

Facultate autem Serpillum vulgare calidum amp;nbsp;ficcumeft, tertio penè ordine ; tenuiüm item partium amp;nbsp;incidens : menlès cuocat; vriham cit ; calculos expellit ; amp;nbsp;in balneis ac fo-nientisadhibicum,fudorem cuocat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;. ,

Eadem ferè de Saxifranga Diofcorides memoriae prodidit: coda,ait, in vino febricicanti-busopitulaturjftranguriæ prodeft: fingultum fedac: calculos veficæ frangitiSô vriham cit;

ÇÉ R PIL L V M, Diolcoride audore,,duorum eftgenerum : hortenle amp;nbsp;fylüeftre.

Hortenfe coronarium cft, amp;nbsp;odore Samplychum refert: folia habet amp;nbsp;ramulos Origani fimilia,mültb candidiora ; iuxta fepes relicium procerius aflurgit.

Alterum non ferpens lcd ercdum,ramulos emittit tenues furculofosifoliisrefertds Rute flniilibusjânguftioribus tarnen,oolongioribuSjdurioribusqj: flores guftuacres,odore ftiaues: radix inutilis.Nalcicur in petris cfficacius, amp;nbsp;magis excalfàcicns faciuo.

Theophraftus De hi ftoria ftirpiu, lib. 6. Serpillum tradit ex fufFruticibus elfe, lignofis ac coronariis: ac ramis amp;nbsp;foliis cota Ida natura odoratum,veluti Helehium amp;nbsp;Sifymbriû : apud nonnulloseciam Thymum penitus rcdolerc: fumihæ terræadhærere ; radiccmultifidator-ridaiÿpeculiarcmilli audioncm germinum, quippe cùm in quantumuis longicudinis pro-cedere valeac,nadum adminiculura,aut iuxta lèpes aliquas fatum: fqualorem pati,atqi aque paucæindigum: nalciexOcimo periramodicam lîecitatê dégénérante ; lib.De cäufis quin-to,Ocimo videlicet ipfo,minoris folij ,fed odoris potentioris fado. Vnde colligendum,Ser-pülum Ocimo efle odoratius,amp; folds minoribus.

Sylueftre Serpillum idem,quoddam efle aitjquod déférentes ex niontibus ferunt,vt apud Sicyonem fieri folet,atqu£ etiam Athenis ex monte Hymetto : apud aliosverb,vtinThra-*-'aniontesamp;plana omnia Serpillo lcatere.Sylueftreautêiftud,à Diolcoridis fylueftrialiud ^^fl'dola ctenim cultura abhorcenfi diftert : veluci Theophraftus ipfe oftendit ex montibus ^rsullatum feri referens.

Diolcoridi aduerfatur Plinius lib. lo.cap. xx. vbi fylüeftre ait ferpere, fatiuum verb minime. Scrpillum,inquit,à ferpendo putantdidüm,quod in lylueftri euenit maxime in petns. Satiuum non ferpit,fed ad palmi altitudinem increfeit.

. Meminit Serpilii Ælianus variæ hiftoriæ lib. «i. amp;nbsp;ipfum inter flores humcrarevidccur. Dionyfiuslnnior,inquit,in Locreufium vrbem veniens maximas ciuitatis domos occupa-üit, casque Rolls, Serpillis, aliisque id genus floribus ftrauit. Virgilius tarnen Bucolicöri Æcloga iccunda,Serpillum herbam elfe mamfeftilTime teftatur bis verbis:

Ex quo loco colligédum fiinc quiputentjVulgare Scrpillum,verum amp;legirimum efle,quo(l videlicet non aliùd pallim in italia Ipontc gignatur : quali nullibi quàm in agro rcperiri,amp;-noninhortis leripotuilTjc.

Scrpillum auccm Gratrcis «p-roMoî (p-rrv/^ot dicitur. Marcellus vêtus audor, à Gallis an-tiquitus Gilaiû nominatu affirmât: vt verô Plinius ValerianuSjab lifdê Laurionuncupatuf-

Excalfacit verô vlque adeo Serpillum,vtGalenusdicit,vtamp;menfes amp;vrinasmoueat: guftu multum cftacre. Prodcll;etiam,vtiDiolcoridesaddit,ad tormina,rupta,conuulfa,i0' cinoris inHammationcs, amp;nbsp;ad fcrpentium morfus, amp;nbsp;potum,amp;: impolitum : capitis dolores mitigatcodlum rolaceopermixtum : cum aceto irrigatum maxime quidem lethargicis,led phreniticis conuenit : ledat amp;: fanguinis vomitus quatuor drachmis potus cum aeew lùccus eius.

De Octifie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y:.

Ocimuro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ocimum minus.

C A11 v I Ocimi Ipccies magnitudine liffcrentesduæfunc vulgares, ambx liirculofe,lt;io-‘^drantisaut pedisaltitudine attolluntur-, ramulis rotundis inplurcsalasdiuilîs. Etmaior quidem folia habet lata,per margines leniter crenata, Mercunalis herbæ magnitudineSi formafimilia;minorvcro minora:vtraquefplcndida,amp;dilutcvircntia:flolculoscxiguos,cQ-lore vcl candidos, vel oblcurius purpuralcentes : lèmen cxiguum^iigncans : radices oblon-gas, duras, non abfque adhærentibus fibrisiodor vtrique limilis,niliquôd maioris,fpecies quædam reperiatur,qu£e Citrium malum odore refert,quod Ocimum citratum appellant.

Matthloiuspræter hæc duo Ocima,ctiam tertium quoddam maximum repcriri,niemo' riæprodiditjfoliis Amarant! maioribus,longis,latis Sóeraffis, Citriæ maltfoliis limilibus.

Seritur Ocimum inhortisamp;: in fidilibusjcclcrrimè, vtTheophraftus audoreft,prouc-nit. Quod Soli expolitum eft,eodemtefte,tranlit in Scrpillum; quia vehementiusliccatur; folio namque minus,odorcquevehementrusredditur.

per«primalyllaba£îgt;c/yiü)i*Græci appellanqnonnulli etiam o^/uor: Latini Ocimum. Diftert ab Ocymo, quod oftendimus in Frumentorum hiftoria pabyli genus elfe, amp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;ad diffe-

ad differcntiam huiuspery Iccanda fyllaba Ich-biriir;C.'irnetfi amp;:per y,odGra£um Oci'murn quan-doquelcfiptum repcnacur. Rccetiores BeeaiAixoy, Latine Rcgium id ed,quoque norainant: Offici-næjBafilicuni: Germain SSbafllgtn; Bclgæ25afilt= tom: Hilpani Albahaca: Galli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25r.fin:

Bohcmi Qîgt;a{a{ifa : kali Bafiltco ,amp; quod minus cïijBalilico gentile: Hdpani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albahaqtftlld:

Ocimum aiicem,au0lore Galcno ,ex fecundo quidcmeftordinccxcalfacicntium,fed liuinidi-tatéhabetrecrementitiam adiundam, ob quain commodum non ell vt intra corpus fumarurded foris adhibitura ad digcrcndum concoquedum-que idoneum cR.

Diofcorides Ocimujait, fi tnultum edatur,vi-fum hebetat; aluii mollit,flatus mouec, yiina cit; lac euocar,{ed ægrè coflcitur : impolitu veto curri polentc tenuifarina,rolaccoamp;:acc£o,inflamario-nibusmedetur, amp;Draconis matini ac Scorpionis plagæjpcrlè amp;CÛ vinoChio,oculorudolonbus.

Semen potum prodeft atram bilem colligen-tibus, fulpiriofis, öi^vriniedißicukatelaboranti-bus : facit idem fternutationesfrequences, fl per nares attrahatur: idem ipfa herba facie. Claudere autem oculos oportet, flernutationevrgente.

Aphriadiiciunteos quiàScorpioneiéliiùnt, amp;C ipfum comederunt,abfque dolore pcrinancrc.

Recentiores,inter quos Simeon Zethy eft,O' fcimum traduntolfaducordi capitique prodelTc: feme cardiacis aftcólibusfuccurrcre: animi mœ-forem ab atrabileortum difeutere; amp;hilarita-tcmlatitiamquc procurare.

QVo D recentiorum plerique Ocimum fyl-uaftre nuncupant, cauliculos promitcom-plurcsquadrangulares, mflrmos,tcrram verfus reclinatos: folia ex interuallis bina contra fe po-fita,paAia,longiulcula,ac latiulcula, aliquantulii hirluta amp;nbsp;afpcra,Vti amp;nbsp;cauliculi:flofculose folio-rum flnubus exeuntes, paruos, orbiculatim cauliculos ambientes,colore è candido nónihilpur-purafeentes: fernen exile: radicesfibriscohæren-tes. Odore herba hxc multo quam Ocimum eft infirmiore -.vtpote exili ac obfeuro, fed tarnen cum grauitate quadam non infuaui ad Calamin-thes aut Ocim i accedence.

Exic muleis Germaniæ ac Italiæ locis fua {ponte, præfertiminculcisamp; arenofîs.

Ocimum fylueftre, vc dixinlus, appellant ple-fiquerecentiorum. Quodautem OcimumfyL a 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelirc

ueftre Plinió,aliiseft Odmaftrum amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oeimoides vero multum à præfcnte hcP

bula differt. Siliquas fiquidem Oeimoides habet, Hyofcyami filiquis fimiles, femine nigfO) quale eft Melanthij,prægnantcs: huius autem lèmina minima hint, nbsp;valculis pmninoexi'

guis continentur,nullam cum Hyolcyami cytinisftmilitudinem habentibus:ita vt hincher-bulam iftam,non cflelegitimum Ocimum lylueftre fiue Ocimaftrura euidensftt.Quamob caufam ab aliis non pro Ocimo fylueftri, led pro Clinopodio habetur : fed nee herum feri' centia laudandavidetur.Nam 11 propter florum fecundum cauhculos ambitum jClinopo-diuiÄ»dici mereturjmultæ aliæ eodem nomine nuncupandæ erunt:vr,Calaminthes,Orualç, Horminij Lämij,Diüamni,amp; Marrubij lpeciesquædam,Pulegiû,Saluia,Scordium,Melir-fophyllon,Sideritis,Galcni Alyflbn, recenciorum Bugula amp;nbsp;Cardiaca, limilesque aliæ, qua» rum omnium floresorbiculatim cauliculos circundanc, nulla ramen Clinopodium dicitur. Nobis hæc herba Aciilo haiid diflimilis videtur. Acinon etehim Diolcorides ait, ttosu )(y.p(fgt;ov flue herbam tenuium fumentorum, coronariam, Ocimo limilcm, fedhirfutioicin, amp;nbsp;odoratam. Cum qua defcriptione praéfensnoftra laris conuenit.

Facultate âutem aliquantulum calida eft ficca,non ablquc adftringendi vi ac potentia.

Acinon verb Diofcoridcs tradit, menlesamp;aluumliftercpotumiimpolitumvcroPhy-gethla amp;nbsp;erylipelata curare.

DIcTAMNo rotundiufcula,maioraquàm Pulegij,amp; fpilTa lanugine candicantiafunt folia: cauheuli tenues,in alas nonnullas diuili,in quorum fummo è fquamuliscompadxdepen' dent veluti Ipicæ, maiores craflioresque qüàm Heracleotici Ç)rigani;à quibus exigui flolcuJ* exeunt. fernen inter fquamulasrecoditur.Odo-ratatotaeft herba.

Nafcitur in Creta infula, nec alibi required' dam, non modo Veterum, fed amp;nbsp;recentioruni eft fententia. Diofcorides flore ôc leminecarere contra omnem veritate'm fcribit. Flohferuiu elfe poft Theophraftum teftatur VirgiliusÆ' neidos x i r.

Diéiarnnttin genitrix CretxA carfit ah I da, Pubertbua canlemfoltistamp;flore conia»tem Purpureo.

Grxeis dicitur: Latinis Diftain* num ,amp; DidaÄinum Creticum jà nonnullis,v£ Diolcorides teftatur, dye/a, flue Puk-gium fylueftre. Inter nothasappellationesext^ hxc eius nomina, É/zêaxTeÿf, ßiÄovdftoQ, dprf-riov, KpnTiXïi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ßiÄOToxoi,

Officinx pro Diüamno per c prima lyllaba Diptamnum per plegunt, amp;nbsp;Icuis momentierror hiceflctjnili pro Didamni foliis Fraxinell» radices in vfura duccrent, quam falfoDidW’ num appellant.

Calidum ac ßccum tertio excelTu Diäamnum eft, Pulegio facultate limillimum,felt;lef-fentix tenuioris. Fœtus mortuos amp;nbsp;in potu alfumpta, vel in pelfo appofita, vel etiamfulfiw educit : menleseuocat : fecundas expellit.

Succuscum vino contra lerpentium idüs prxlidio eft, Tanta verb ei huiusvis fertur,v[ amp;nbsp;olfadu beftias abigat venenatas. Produnt amp;nbsp;in Creta capras fagittis vulneratas, huiuspa-ftueascxcutere.

PSEVDöDicTAMtiVM legitimo Didamno aliquatenus foliis eft limile, qux amp;nbsp;candida lanugine conuefti ta promit. flores verb habet in verticilliscauliculos,ämbientibiis» dilute purpureos. cauliculis iftud luxuriatcomplurimis,geniculatis,albida quoque lanuginû hirlutis.

S E C V N D Æ LIB. 11 I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kSl

hirfucis. radix tcnuisjlignofà,altède{ccndicfi-bras fpargcns. Odor huic nullus, autperquam exi^uus eft.

Multis in terris, Diof. aie, nafeitur, fed ramen in Germania ac Belmo non nifi fatuni cgt;

A Ihnilitudine Didlarani '^lt;lt;CJbch}iTa(jiou nomen aeccpit : Latini liiniliter Pleudodi-ftamum vocant : Officinis incognitum efle parumrefert.

Caiidum quoqüe ac ficcum eft, fed longé quàm legitimû Diólamnü facultate inferius. Præbct coldem,Diof audore, elfedus,fed in-tfficacius multo.

■pV LEGIO caulesexeüntabundè multi,te-retes,amp; veluti geniculis articülati,plurimi procumbentes, ac proferpentes, felè tarnen, qui flores proferunt, attollentcs : folia è fingu-lis geniculis bina, lubrorunda, quàm Maiora-næ nigriora, læuioraq;, c quorum ^linu vel exi-guicauliculi, vel minutula prodeuntfoliola: flores verticillatim cauliculos luxta folia am-biunt colore cærulci, rariflimè albidi. radix rnulris fibns cohæret. Odore rora herba po-tens cft, amp;: prælèrtim cum in flore eft,quem SC ftillatitius eius liquor rctinet, fl per vitrea organa extradus fueric.

Reperitur verôôchuius aliud genus fupe- i, riori cauliculis, flore, colore, læuore, ôc odo-re flmile,cuius folia oblonga ad Polygon! ac-cedunt.

Græci‘gt;Â«;^lt;ai», quandoque Sc w appêllant.'Latini Pulcgium : Ofticinæ Pu-legium qubquCjSc lubinde Pulcgium Regale, addilferentiam vulgaris Sefpylli, quod, vt di-ximus^Pulegium vocant montanum: Italis

Pulegium valde, vt Galenus ait, excalfaci t, tertio nempe ordine, tum 5c valenter reflccat ac exténuât. Menfeseuocat,fccundas Semor-tuosfœtuseiieitin potu datum, craflalentaqj pulmonipedoriqj infarda,cclcgmatis admi-xtum,excreatu facilia reddit.

Contra ferpentum ac virulentorum anima-lium morlùs vtiliflimè in vino bibirur. Ani-mo linquentes odore, addito accto, reficiti Podagricis doloribus ex caufa frigida , SC præfertim coxendicis impofltum prodeft , li donee rubefeat locus relinquarur, vt Diolc. feribit. Contra duritias vteri in defefiioni-bus conuenienter adflcitur.

■pO L I o cauliculi afTurgtintnumetofi,tenues,teretés,duri,aclignofi, palmo haud niult® alciores; folia per interuallahos conueftiuntoblonga,latiufcula, fed quam Chamædryi’^ angurtiora,pcr matgines ferratim incifa. in virgularum fafligiis flofeuli candidi,quoscapitti' laprofcruntvnacumfoliisac cauliculis albida lanugineincanefccntia. fernen pufillumni' gricat. rad ix fibras demittit.

Alcerum fuperiore minus ac tenuiüs eft: cauliculi quoque teretcsac duriulculi : foliatni' nora amp;nbsp;anguftiora: flolculi è capitulis eminentibus albidi. incanefeit amp;nbsp;iftud,ac tenui canJi' daq; lanugine pubelcit.Vtrumqj odoratum cftjfcpcnumcrojquod minus, odoratius.C.Clu-fiusamp;: niiiiusquoddaraodore infirmius refert.

Præterhæc verô amp;nbsp;quoddam êOTQ4/ó;igtüAoi'eft 3. Polium,cuiusnumeroii cauliculi humi plurima parte decumbunt: folia latioraquàm pnmi,ara-bitu quoque ferrata : capitula in fummis virgis, èquibusflolculiquoquecandidi. Totaquoque hæc lanugine tomentofa inalbida, cum graui-tate quadam odorata.

Huic fimile , cuius cauliculi teneriores re- 4-punt, amp;nbsp;fibris quandoque demiflîs terræ fefe affigunt: folia huiusamp;: breuiora ac minora, fêd non minus ferrata : Copiolà amp;nbsp;hæc lanugine vnà cum capitulis conueftitur : floiculi non è capitulis modo,lcd amp;nbsp;fecundum folia exeunt purpurei,autalbidi : Duo liquidem huiusgene-ra,led coloris floris tantum modo differentia. O-dore autem hæcreliqua fuperant.

Eft veto amp;: inter hæc quoddam medium , ƒ-cuius tenues cauliculi partim redè alTurgunt, partim terram verfus inclinantur, huius tenelli ac recensnati,molles,lanuginofiq5 ramuli c viro-re lutei apparent: flores quoque pallidê lutei, fed reliqua ftirps aliorum more incancfcit.

Hæc Polij genera olim me obferuare memini Mechliniæ in amplilf horto generolî viri Ioannis Brancionis:Nafcunturverô horum quædam !• in Italia,Thracia,Macedonia, acnonullisin Hi-fpanialocis. Tertium C. Clulius in maritimis 3-Valentini regni,ac in Hifpania Bçtica à fè reper-tum fcribit: quartum veto in agro Murciano: 4-^ quintum in Granatenfl amp;; Valentino regnis.

Florent quædam Martio : alia feriùs ; præfertim in Bclgij hortis, vbi Aprili aut Maio de-mum flores videre contingit.

A canitieGræcis /zsróA/op nomen accepit: Latini vocem feruant : Dicitur verb amp;nbsp;Offlei-nis Poliurn.

Primum à Plinio Campeftre appellatur: Duo,inquitlib.xxi.cap.vn.Polij genera,Cam-pcftre maius: fylucftre,quod minuseft. ab Hifpanis Altawi^.

Alterum Diof ttÓA/oi' op^roi'jad eft, Polium montanum,amp; tiv^-qjlov dicitur : Sc fpuriis vo-wbulis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et^iu^vtQ,ißiVivQ,fj.iÄoa-jn$v,C'iÄtov,Äwvri}^^$v. Atque horum duorum

Sufpicantur nonnulli Polium Lcucadcm efle, 86 de ea herba fub diuerfls nomenclaturis Diof.bis cgifle: conueniuntgenera, nominis occ^io 86facilitates. Leucadis duæ, vria ’ id eft,montana;altera «ytteePCj^uæ latioribusfoliis,veluti Polium campeftre, traditur : Ab al-bido colore dicitur: lt;®ÓA/oi/acanitie,quódcanis hominis flmile appareat : Quicquid autem incanefeit albidum eft.Facit hue quod Ai^ius Leucadis non meminerit,veluti à Polio hand differentis. Plinius lib.XXVII.cap.xi. Leucem quandam herbam nominat,quam fortalfeeandem efle cum Lcucade dida fcribit. Leucem autem Mercurialifimilcm efle, 86 nomen excaufaaccepifle,ait,permcdium foliumlineacandidatranfcurrente:quare Mefo- • leucon quidam vocant. Oftendit his verbis fe Leucadem herbam qualis fit ignorare:Sicu-flnequede Polio fefc explicate fatis potuit. lib.fiquidem xxi.cap.vii.vbide Polio,quçdam Plinimn»-Tripolio à Diofcoride attributa interferit,Polium cum Tripolio confundens.

Tertium autem Polium fortaflis non abs re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac marinum cognominari poterk. 3.

Quarumvtrumque apud Hifpanospro Chamæpity vulgôhaberi,luculentiflimusteftis 4. eft Carolus ClufiuSjdicique ab ipfls Zamarilla.*

Cæterùm facultate Polium, quod minus, audore Galeno, ex tertio eft ordine deficcan-tium : fecundo verb complctoexcalfacientium j86acrius acamariusquam maius, quod 86 amarum guftantibus 86 modice acre eft.

Hydropicis3inquitDiolcorides,regio morbo,861ienofisauxiliatur: Vrinas 86menfescit. • fubftratum ac fuffitum ferpentes abigit. magna vulnera recens nondumqj reficcatum gluti-nat impofitum:aridum verb ad rebellia vlcera facit. Ad antidota minoris eft vfus.

Origanum Heracleoticum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Origanum fylucftre.

Heracleoticum cauliculiserigiturrotundiSjquandoquefubrubentibuSjtamolïSjpf-dem plus minus altis:foliislatis,rotundispaul0 longioribus,quàm lyluedris Origani mino-ribus amp;nbsp;albidioribus : in faftigiis virgularum fquamatim compaâ:æ,paruæ, oblongæ profflb nentvelutil'picæjèquibuscxigui flofculicand!diexeunt:fefnencxiguum eft.

Origanum Huic fimilc,gcncrc haudquaquâm difterens Diofcoridi Origanum Onitiseft.QjixOni* Oaitif. tis,inquic,appellaturjCandidiore eft folio, amp;: hyflopo fimilior ; lemen vcluti coniunftosco-rymbos habet.

Sylueftre Origanum tenues quoquea^rotundos habetcauliculos,dodrante altiorcs: folia fubrotunda, maiora hirfutiora quam Pulcgij ; flores in vmbellis dilute rubcntes,quan-doquealbidosjquibusfuccedunt lemina parualubrubentia.

J, Præter h.re verb amp;nbsp;aliud Origani gci;|is in Belgiocolirur,quod Anglicanum cognonii-nant: humilius iftudquàmcætcra: foliaquoq5 minora,virentiota, Sé minus afpcrajYinbellx fimilitercontraófiores, c quibusflofeuli purpurafccntcs.radixdiiriulcula.

g. Nalcitur Origanum Heracleoticum in Creta, ac aids calidioribus regionibus, interquas funt Hifpaniæ régna,vndc Antuerpiam reftccatum infertur.

Sylueike Origanum nonmodo in calidioribus regionibus, led amp;nbsp;in Germaniarepcritut fecusmargines agrorum,viarum,amp;hortorum ; transfertur etiam ad hortos amp;locaculta.

J. nbsp;nbsp;Anglicarumcognomento non memini me alio loco,quàm in hortis videre.

J. Origanum Græcis Sé quod Heracleoticum cognominatur nonnullis Cunila: In OfficinisBelgij Origanum Hifpanicumdiuius verb altera fpeciese’e/-^voQ ôrHTjç, vt in Diofcoridis exemplaribus : In Galeni verb ôr/nç : apud Plinium limilitet Onitiseft, per/«TK.

Sylueftre Origanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitut; quod aliqui Panaces Heracleum,

}(Aeioy, amp;: Cunilam appellant, inter quos eft N icander Colophonius, audtore Diolcoride: Diftctt tarnen non parumabeo Panace Heraclio, ex quo Opoponax colligitur. Ofneinij

PE MPT A DIS SECVNDÆ LIB. 111 I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'18y

Origani vox nota eft: Ichiis Hifpanis Oregano, Orenga: Germanis^ôî^Ç^Hîtt(/amp; Soßen vocatur: Belgis «l5;oue niariolcpiie: Gallis Origan, ie Mariolaine baßarde : Bohemis Sot’wmiill-

Tertium vndc Anglicani cognomen admileritnon confiât: Heraclij eflfpeciesjfimodo, }• Plinio audorcjplures huius fuerinc.

Heracliumdnquitlib.xx.cap.xvii.triagenerahabet: Nigrum latioribusfoliis^glutino-fum: Alterum exilioribus mollibusquc,Sampfucho nondiflimile, quod Prafioh aliqui vo-care malunt: Tertium inter hæc medium.Cum altero autem Heraclij Panacis genere,te’r-tium noflrum conuenire apparct. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Omniaautem Origanaincidendijcxtcnuandijteficcandijcalfaciendique facultatem, quidein tertio ordine obcinenc,amp; fylueftre quidem valentius cfTe Galenus tradit : Eft tarnen HeracleoticumjquodexHifpaniisrcftccatum adfertur,acrius fylucftrijvel in hortiSjVel in agrisapud Germanosnato.

Cæterùm cum vino Origanum exhibitum adue'rfus venenatorum morfus Scictuspro-deft; amp;:iisqui Meconium autCicutam bibcruntjcum paftb.

Decoólum Ongani vrinascit,menfes euocat,amp;: vtiliter hydröpicis exhibetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

In cclegmate vetch tufti medeturjamp; pulmonerh expurgat. Scabiem, pruriginem, pfbras in balneo mfelTu curat ; emendarque à Regio morbo colorem, Aridum acetabuli menfura tum aqua mulfafumptum,per aluu atros hu mores educere, Diofcorides Plinius fcribut, Succus cum lade infufus aurium dolores fedaticüm oleo verö Irino permixtus ,amp; per nares attradus pituitam dctrahit. herba fubftrata ferpentes fugat.

T Ragorigano cauliculi funt tenues,duri, ac lignofi, colore fubnigrieantes : folia minora quàm fylueftris Origani,quam vulgaris Serpy 111 maiora,odorata,afpera, non-nihil hirfuca: flofeuli exigui in verticillis cauliculos fuperna parte ambiunt, colore purpuraf-centes. radix parua ligni duritiem habet.

In Foroiulienfi agro Tragoriganum nafei Matthiolus tradit : verum an illius, cum ifto idem lit,in tantaipfius breuitate incertum relinquitur. Sunt qui exiftimentquod dcfcripfi-

28tf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T 0 R I Æ ƒ__

mus,à Matthiolo pto Maro oftendi.à quo mulcum diffère ; Marum énîm non in oibiculatis verticillis floret,lèd Origani Hcracleotici modo ab exiguis veluti fpicis flofculos promit.

Apud Belgas in horns lt;f)/Âol2omvàii,amp;: ftirpiura cognitionis ftudioforum olim obferuatuiö meniini,in qüibus Augufto menfècum flore confpiciebatur.

i, Exhibenturverôamp;:aliaduoTragorigànaàCiufloinHifpaniæregnis reperta. Vnurali-' gnoflSjCubitahbus fetècauliculis : foliis mediæ inter Origanum amp;nbsp;fylueftre Serpyllum nia* gnitudinis: floribus orbiculariter cauliculos ambientibus (qualc quod defcriplimus) fêdfo-haeius incanefcunt,amp;: florescandidi funt,quibus dift'ert.

X. Altcrum tcnerioribüsfurculis humilius,foliisanguftioribus aliquantulum incanis: flori* basalbidis,quandoqus purpureis,amp;quàm alterius maioribus,eodem modo iuxtalurainas virgulasenafccntibus. Nec répugnât duo elîeTragohgana : Diofcondcs fiquidem Tragori-ganum vnum latins vircntiusque:altcriun exilibns furculis ac tenuibus foins,inueniri reterr.

Diciturautem hæc ftirpsGræcisTejejoexytroç: Latinislimilitcr Tragoriganum : quod veto tencrius «yjrtcnsv.Praliuni; OfHcinis amp;nbsp;vulgô incognitum eft.

Facultate T ragorigana tertij quoque ordinisfunt reficcantium ac excalfacientium,velu-ci Origana: adefre,aitGalcnus,adfl:ridtionis quippiam.

Tragorigani,ait Diolcoridcs.potio mitis amp;nbsp;grata efl: cibum fafl:idientibiis,aciduni ruclan-tibusjmbecillo vcntficu!o,etiam vbi à maritima iadationc naufea amp;nbsp;ællus præcordiorum cxcitanrur. Lienofiséxaceco bibereprodeft.

Contra Ixiæ venenum in vino bibirurrvrinahi cit : menfes ducit : in eclegmatc tuflienti-busdatur. Decodum epotum bilemexpurgat. Cum polentaœdematadifeuritirapofituin.

Hvllopus ex Codice Ovfarco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T-IY S S O nbsp;nbsp;nbsp;S vulgaris vfus caules erigit do*

J--^drantales,autaltiorcs,duros,ac lignofospn virgulas aliquot diuifos, ab irao ad Faftigiuni vfque foliis circumucflitos oblongis, veluti Polygon! aut Lauandulæ, fed minoribus,fatuw-tiusvirentibus,acodoratis ,quæ furfuni verlus fenflm minora hunt, flofculi c fuiscoiiccptacu-lis,quinislenisfeptenifve iuxta folia coniundi^» à raedio faftigium petunt,cauliculos taniéno^ orbiculariter ambientes, fed ad vnum tantum latus exeuntes, colore clcgantercærulei ,quan-doquc,fed rarô,albidi, Echij floribus qiiodani-modo fîmilcs,fed minores j ftaminibusetiarna* liquot mediis,gquibus minutiffima flamina dependent purpurea. radix dura,lignolaaliquot annis reliât.

Huic lîmilcm aliam reperin quidam feruot cauliculisbrcuioribuSjamp;plurima parte huniuffl verfusreclinatis:foliispaulônigrioribusaccraf-floribus:flofculis verb in cacumine in breuisIpi* ex modum digeftis, colore quoque pulchrèot-ruleis,amp; fupenoris forma limihbus.Vcrâmli®^ fpecies ranflîma.

Hylfopum hanc paflim Officinç amp;:vulgô appellant.Germaniac Belgae aut^fo)3t:feli Hyjfiipo'. Flifpani ifopo-. Galli ƒ(yJylt;’ƒ^.Anautenl vetcrum legitqna Hyffopus fit,non pariim, nec • temerè,ambigitur iTamctfienimHyflbpü veluti omnibus cognitâ nullis noris Diofcorides

expofuerit,extant tarnen quædam de eius forma alibi,quæ vulgari Hyflbpo nequaquam re-fpondent. Origanum Hcracleoticum folium habet Hyffopifimilitudine: Chryfocoineco-mam habetcorymboidêfimilem Hyffopo.Pliniuslib.xxvii.cap.xibStœchadem, ait,oûO-styffiptu tatam hcrbam,coma Hyflbpi. Accedit icon ipfius Hyffopi,qua: in pcrquàm vetuflo

ct- bibliothecae exemplari reperitur, foliislatis, Origam fimilibus, amp;nbsp;capirulis in lùmrais yirgis

PEMPTA-DTS SECVNDÆ LIB. 1111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS/

cminentibus. Acque ex his non elTe legitimann, quæ vulgo pro HylTopo habetur, manife-Äum eft . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Cæterùmquodadfaculratesvulgaris Hyftbpiattinet,gu{|abilishuiusqualitasacrisjcum nonnulla aman tudineconiurida,calldam ipfame{reoftedirjamp; ficcam 3”. ordine,çenuisquo-queeflentiæjacexpurgandi viiii habere. Non inutiliter idcirco,imoefficacitcr,ad omnes pulmonis ac thoracis trigidos morbos in eclegmate^aut alio modo vulgaris HylTopus adhi-betur. ObdrudioneSaperitjcrafTi ihcîdit:lcnraattcnuat.amp;vt facilius expuanturjpræftât.

Cum carnibus bubulis decoéba non infuauiterex lure editur, ori ac ventriculo grata: vri-nas verb etiam mouet amp;nbsp;ad vrinæ ftillicidium vtilis eft.

Hymera vülgari Hyfîbpo lïmi-liseftet,niß humiliorac tenerior foret: virgulas emittit complûtes fojiis vndequaque circundatäs anguftiS amp;nbsp;a-cuminatis, longioribus quam Thymi: interquæ flofeuli, è paruis yafculfs ab imo faftigium vfque exeunt, candidigt; autdilutc purpurcijhoc modoveluti herbaceam ipicam eftormantes quæ, poftquàm flolculi cmarcuerunt, raani-feftior. radix dura ac lignola.

In Germania ac Bclgio réméréfue-rit alibi quam in hortisquærere. Fertur in Narbonenfi Gallia locisquibufdam afperis amp;nbsp;incultis prouenire. Bcllonius huic baud diflimilem jfi non cadem,m Tyrrheni maris littonbus naici refert, exoblolcta tarne purpura albicantem. lulio acAugufto apud Germanos ac Belgas cum Hore reperitur,

Græcis eft,ncc aliud Latinis nomen verb habet. Nam quod Satu-reiam interprétés dicivelintjColu mel-læ Latino feriptori répugnât, qui inter Thymbram amp;nbsp;Satureiam manifeftum difcrimen ofteditlib. x. vbi Satureiam Thymi ac Thymbrae faporem præ Ie i ferre Icribit:

Et Sâtureia Thymi referSfit Thymbfie^ faporem. Quod amp;nbsp;lib.ix.cap. 111 i.fatis manifeftis vetbis docct: Turn etiam Thymbræ,inquit,vel nö-ftratesCunilæ,quana Satureiam ruftici vocant. Avulgo,autin Officinis,Thymbranulluni nomen accepit,

FaCultasaurem Thymbræcalida amp;nbsp;ficcatertiojxcefTü : attcntiat, ineïdit, meatus expur-gat: breuiter, omnia quæ Thymum poteft amp;nbsp;praeitat.

QAt V R EIA tchui ac üragili cauliculo alTurgitjpedem plus minus al to,amp; in ramulis diui-: foliisanguftis,minoribus quam Hyftbpi, Thymbræ æmulis, fed iuxta ramulos rario-dbus;floftuli fecundum folia candidi funt aut dilutè purpurei : femina parua fubnigricant, fadix fibroia.

Latinis Satureia appellatur : à Columella verb etiam Cunila: Dicituramp; fylueftreOriga-UuniànonnullisCunila,fedlégitima Cunila Satureiaeft: Germanis ©arlcn pfopc/ funell/ Cotutep/ amp;nbsp;©abanep: Brabantis Æcuïcn, nomine vt apparet à Cunila detorto,itera ^aturep: ïtalis^4«(?reç^/4; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Axedrea,Sagorida: GoXYïsSariette,Sarriette.

Nondiftlmilis autem Satureia ab iliaThymbræ fpccie,cuius Diofcoridescap. De Thym-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bra

S T l R P t V M H I S T O K I Æ bra meminitj^/pêîa/jinquiCjJ’ î aa-afiBfi Sui Hæe etenira verè carapQti, id eft, ex dici poceft;finguliscrenira annis^vt feri debet: altera veto durabilis naturxW“’^ obtinet.

Porrô Satureia calida quoque ac ûcc2, tiü quoque ordine , lcd minus taincn q“ _ Thymbra^ qua mitioreft : arque idcirco^^.’ VE Droll ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isjfOQßptSojf, id

biseoramodioïis vfus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, gt;

Attenuatautem flatus infiniter proinde vnà eum Falclis,amp;raliis flatuolisvtilitereoquituraeeditur : Imov^ calens in fomento appofîta, vteri ex fl'''^*^ gulatusmox lèdat.

Maior quadrangularibus Jignolis in alas effulis luxuriat, cirea quos folia lat^ longa, rugolà, afpera, fubalbieancia, ïylueftrisfoliis làtis fimiiia,lèd leabriorajac nuseandieantiajattritorumex lana rum feabritiim referentia. flores in funnn* mulis eminent faleati, Laïuij aut OruaU'' les, colore cæruleopurpurafeentes; fuccea in receptaculis femme lùbnigricantc. rau^^ raaclignofafibrasdemittit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• rliis

PEMPTADIS SECVNDÆ LIB. lit I. _ vel totiSjVcI parcirxl albidaacem Sz alia,cuius foliorum pediculi ac néruî,tùm recehs ena-tafoliolarubent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Minor Saluia fruticofaquoquc ftirps eft,alas in latitudincm expandens,priorifimilisjed i; minor: caules huiusteneriores luntifolia oblonga,minora,anguftioraded non minus Icabraj quibus,parte qua pediculoindftut,duo bine inde foliolaexiguaadnalcûtur, pinnariîautau-ncularum quadam ftmiiitudine: flores{picaci,veluti fuperioris cairulei: radix quoque ligno-fa. Cum grauicate quadam,led minime molefta, odorata vtraque eft,amp;: præftac,qua: minor.

Locis afpens,amp; incultisnonnullislponce nafeitur : minor in camj?eftribus Hifpaniæ:in Maflilienfi agro : in compluribus Icaliæ prouinciis; in Creta quoque infula gigniturjvbi fubindc quædam cauliculorum pars, prælcrtim inter gcnicula media, in tan tarn craflitudi-* nem extuberat, vt Gallarum magnitudinem amp;nbsp;fimilitudinem aflequatur. Cuiufmodi SaL-uiammemini mihi olim ab excellentife. viro lacobo Antonio Cortufo miflam.

Florent Saluiç lunio aclulio,veletialcrius. Martiocommodè trahsferutur acplatantur. Saluia GræcisÊAgA/iripaxoç: anonnullisêAstcpó/SoTOor, amp;nbsp;atpayvov: Offîciiise vnà cum Italis ac Hilpanis Latinam Saluiæappellationem rctinent: GermaniiS^tîhfp: Galli Sa/'/^e:Belgx Picdicunt.Inter nothas verb appellationeshæc nomina occurrunt,zioo-fMç.,lt;pa-y!gt;ov, amp;miov.

Excalfacit autem Saluiaeuidcnter,amp; non minus refîccat: ad tertium vtnulque qualiratis or(linempertinet,autlêcundum intenlüra:adftrilt;ftionisquoque non exiguum obtinet.

Foliorum ramulorumque Saluiæ decoâum vrinas mouet : menl’es item amp;nbsp;fœtus extra-iiibauftoreDiofcoridc. Sed fanior Aëtij lèntcntia, qui hanc menfes compcfccrcamp;conce-ptutnretinere meraoriæprodidit. Tradunt, inquit,quidam lûffitam Saluiam menfes im-moderatè fluenres, ôô omninô muliebre profluuiumcompcfccre. Agrippa fàcram herbam vocauit,quampi-ægnantcs mulieÂs,fifluidælaxæquc fuerint,vtilifrimc comedunt,continet enim conceptum,vitalemque reddit : ac fi fucci huius heminam ciim modico fàle quarto à fccubitu die muliér potaucrit,deinde viro mifeeatur, procul dubio concipiet: Hæc ilie. Vtilisautemimprimis Saluiacapiti accerebroeftifenfuum acmemoriævimintendit :ner-uosroborat, huraoreque refolutosfanitati reftituitjtremores toilit: naribus inditapituitam

Saliiiaagreflis fine Sphacelus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elicit Commendatur verb amp;. fangui-

nem expucntibus : tum amp;; aduerfus tuflim late-risque dolores,amp; ad ferpentum morfus.

AG RE STI s quæSaluiaappelIatur,cauIi-culos erigit quadrangulos, nonnihil hirfu-tos, circa quos folia Salui.x quidem æmula, fèd brcuiora,latiora,raollioraque:flolculiècaulicu-liamp;radnatorum ramulorum vno crumpunt latere hiantes, ac falcati,veluti Lamij, fed minores,in aWnido pallentes.fuccedunt femina in fin- f gulis pencardiis quaterna nigricantia. radix fi-brofa: ftirps annua eft. Odore minus quàm Saluia gra|colet,amp; vinofum quiddam fpirat.

In fyluis frequenter reperitur,amp; luxtafcpi-menta amp;nbsp;agrorum margincs. Solo gaudet ali-quantulum macro jnon tarnen omnino fterili aut ficco.

îunio,Iulio, ac Augufto menfibus cum flore aefemine viget3amp; tune quidem colligcndaac reponendaeft.

Rcfentior tétas Saluiam appellat agreftem: nonnulli verb amp;nbsp;Ambrofiam,fèd vera Ambro-fia ab bac differens cft. Valerius Cordys Scor-doniam nominat. Ruellius Galliæ rura Eofei-faluiant vocare refert. amp;nbsp;Polemonium efle lu-dicac,quod veritati repugnans eft. Germanis tvalbt faikp: Brabantis Wiltie faute.

2510 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T r R P I V M H 1 S T O R I Æ

Videtur autem Thcophralh efle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuius folium contradius, amp;nbsp;minus quàm Sal'

uiæ fquallenseflejaitjqualehuiusefleoftendimus. addit Saluiæ folium ßupure^v Cmegii' ueolentius aclcabriuselTejquod italè habet: Nam Saluiævtfiufqueodor grauior quàmhu-ius,amp;folium Icabritie artritis veftimentis lîmilius. Nec elf quod minor Saluia pro Sphacelo habeatur,vt quibufdam videtur,cùm non minus fîtfcabra quàm maior, qua odorador.

Calida autem amp;nbsp;ficca facilitate Saluia agreftis eft, minus ramen quàm Saluia, in fecundo idcirco vtriulquequalitatisordineconliftens. Commendatùrâdrupta,cæfa,ac vulnerata: datur 60 alto præcipitatisdecoéfum eius. vrinas verô etiam prouocat. Sunt quihuius dc-coéfum lue venerea infedisnon infeliciter propinent : Nam amp;nbsp;fudorcs mouet, vlcerarefic-cat, humores digeiit ,tumorcsque dilcutit ac refoluit, fi trîginta aut quadraginta diebus afi'umatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

ORvalæ fpecies prior (eiusetenim tres aut quatuor numerantur) quæproprièO®-lanuncupatur, caulespromitcraflös quadrangulos,duos pedes longos, in alas diiiife folia amp;nbsp;è radicibus mulra, amp;: fecundum caules ex interuallis bina contra fe pofita, magna, palmum latavcl ampliora,aliquantulum afpera,inæqualia,albicantiaque,acnonnihil vtiamp;^ caules hirfuta : flores forma florum Saluiæ aut Lamij,colore ex diluto ca:rulco candicanrcs poft quos oblonga denticulatavalculapro filiquis, in quibuslènïen nigrum: radices verôfi-brofas. Tota herbâ grauem fortemque Ipirat odorem caput opplentem,amp;: maturato fèmine interit, quod altero fit à fatione anno.

Gallitricum Officinæ nuncupant.Ditstur amp;Orualafiue Orualla,Totabona,Sclaira, Scarlea,Centrum Galli,Matrifaluia ; ab Italis Sciaria:2. Gallis Oruale: à Germanis lt;ac^: à Bëlgis^cBarïepc: ab Anglis Clarpc. Falluntur qui Aledorolophonexiftimant. AledO' rolophori'ln Frumentorum liquidem hiftoria multum ab OrualadifferentemoftendimuS' Videtur autem hæc Orualæ fpecies, Horminum fylucftre,quod Diofcoridesait,viribusnia' gis poliere. Inter omnes etenim Oi-ualæ acHormini fpecies, nulla ôdore aut viribuslÂ^

colore purpureosautcærulcos : radices vti prioris. Odore hæc minus prçftat,omnino exiguo prçdita. In Pannonia, Norico, Banana,due Vindelicia, plerifque aliis Germaniæ ac Galliæ, locis gigni-tur herbofis jfubinde faxofis.

Bacckanm cfle, funt qui purent jcorum autem fententiaquàmfit probanda, ortender Baccharis delcriptio, quam à fubfequente proximum dabit caput. *

Tertiæ Örualaï, caules quoque quadrangulofi j; nonnihil hirfuti funt: folia per ambitus ferrata, Orualæprioris rtmilia,fèd minora: flores lutei : fe- • men fufflauum,nigricans: radix fibrofa, durabilis naturæ,amp;: multis annis permanens.

Apud Belgas à nonnullis in hortis feritutjini Alpibus autem Italiæ iuxta Tridentum,lponte gigni fertur. Æflate floret.

Pepert his,amp;: quarta addi fpecies,quæ pro fylue- 4. rtri Hormino à Fuchfio depingitur : cauliculi huic breuiorés, carter um hirfuti quoque amp;nbsp;quadranguläres: folia miriora,oblonga,profundius incifa:no-rcscæruleiodorati,fcdqu.àm Orualæ minus : fili-

^uæpet maturitatem deorfum nutant; fernen nigricans : radice.s fimiliter nigræ amp;: fibrolà:, b Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In

lÿi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I t M H 1 5 T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—. .

In Bohemia herbofosconueftitcolliculosamp;aruorum margines : Fuchfîus Germani« praM cxornare fcribit,fuaq5 fponte in iis nalci.

Orualæamp;: Hormini haecquoquefpecieSjfedincrSjamp; nullius facultatisefTevidetur.

At prior,quam dixi m us propriè Orualam dici,calida amp;nbsp;dcca eft ordine tertio; menfes modo quouis iumpta mouet ; lecundas eiicit : ceruifiæ aut vino pcrmixtaebrietatem faciqca-putqueimplet.

AnthoniusMizaldus ièmen Orualævtile tradit,ad excutiendamoculorumcaliginem, 8e educenda ea,quç in illos inciderunt: in oculum fiquidem immi(rum,amp; multa reuolutio-ne circa bulbum eius circumdudum,tandem humorc prægnans, 8c tenuibus raembranulis acfórdibusonurtum elabitur.

HO RM I N VM Orualæctiam quxdafpe-cies eft, fed reliquis minor, caules promit complûtes,dodrantem aut pedem altos, angu-loibs ftmilitcr,fubhirfutos: folia lata,rotûdiuf-cula,fubafpera,Orualæ multo minora, Marru-bijferèfimilîa,quorû quatuoraut lèxfuperio-ra,purpurco nigræ Violæ colore, fed tarnen di-lu tiore emicat: flores iuxta folia cauliculos am-bientes,colore purpureo dilütoalbicant: fernen exiguum,oblongum, nigricans,in oblongis re-ceptaculis,veluti filiquis,quç maturato femine radicem verfus fpedant. radix loga, tenuis,non abfquc fibris*

Calidum autem, vt inquit Paulus Ægineta, Horminum eft, mediocriter ficcumamp;abfter-gens.Hormini fernen, Diofcoridcsait, putatur cum vino potum Venerem excitare: veriim cummellc,argemaamp; albugincs oculorumde-purgat: cum ac^ua impofitum oedemata difcu-tit,amp;: aculeosextrahit.Idem herba impofita facit. Galcnusin libris De alimentorum facul-tatibuSjdc Hormino: Hocquoque,ait,frixoV-tuntutjdeindeeatenuslæuigantjVt farina eua-dat; melquoque ei admifeent. Parum in lêipfö habet alimenti, vt quod mediæ inter Eryfimum 8c Cuminum fit naturæ.

Ba c c H A RI s, audore Diofcoride,odorata 8c coronaria eft herba,cuius folia eft,afpera,aliâscAzo-êa,hoceft,denfafunt,magnitudine inter Violam amp;nbsp;Verbafeum media: caulis angulofus,cubitalis,fubafper,‘Cgt;^^(ptgt;asnxç,id eft, iuxta adnatas propagines babes-’ flores purpurei,fubalbicantes,odorati: radices Veratri nigri fimiles^ odore Cinamorai.

Bax;^e‘çGræcèdicitur,aut-;rax;^e/çquafi-;rav_;(«e/ç,vt plcrifque placet: à quibuflaW Nardumrufticumappcllatur,vt Plinius lib. xueap. 6. teftatur. Quinamp;ipfePliniuslib. n-cap.ix.Nardum rufticum appcllat.Sedlib.%i.cap.i5gt;. perperam itadici refert; ftatimvidelicet, vt quofdam errore falfo Barbaricam earn appellate fcripfit : Sed corum quoque error,in-quit,corrigenduseft,quiBaccar,rufticum Nardum appellauere. Eft enim alia herba ficco-gnominata,quam Græci Afaton vocant.Idem eodem lib. cap. xi. Baccharim quofdamPer-penfam appellate ait.Perpcnfa autem fi Afarum eft, veluti inter nothas 8c afleriptitias voces reperitur, non minus horum error, quam priorum refcllendus. Nam Baccharis 8c Afarum non

non paruiii difFerunt,vti Plinius certiseft, amp;ekvcriulquedelcriptionlbus collatiseuidens.

Proindeamp;peiperam Officinx Afarum, Afaram bacaram nuncupant,nomine ex Alaro amp;nbsp;offtdnarS Bacchari eompofito; quali idem lit Afarum amp;nbsp;Baccharis. Qui error ex eo videtur matiafle, quod inter nochas AfariappeliationeSjBaccharis vox etiam reperiacur : aut quôd BacCharim Crateuas Afarum nuncupaucrit.Quod fiquidem GrateuasAfarum nominac,Diofcoridi ne* quaquam Afarum,led Baccharis eft. Nam Alarum Diofcoridis caule caret : odoratiim non cft,nifi folis radicibus: nec etiam coronariura,fi,vti Plinius ait, vocitatum fit Afarum, quo-niam in coronas non addatur. Afarum autem Cratcux caulesfacit, amp;:bdoratum accorona-liumeft.Patet ex ipfadelcriptione,quxfic habet.

Afarum odorata amp;nbsp;coronaria eft herba : caules eius geniculatl : folia e/kcr««, id eft, den fa: flores purpurei: radix boni odoris,fimills Veratri nigri,odore Cinamomo fimilis.Nalcitur in alperisamp; fqualidis.

Ex quibus verbis manifeftilfimum eft, Afarum Crateux idem cum Diofcoridis Bacchare, ab Afaro eiufdem effc differens: nbsp;male inter nothas voces Afaro Baccharis nomen attri-

butum: peius verb adiedum Afarum coronaham amp;nbsp;odoratam efi'e herbam, quod inter no-tha,etiamafrcriptum reperitur.

Meminit Baccharis etiam Virgilius in Bucolicis Æclogafeptima,amp; no modo coronäriam camefTeftirpemoftenditjVerumetiam fafcini depulfbhain:

Eft amp;nbsp;Baccharis vngüentüm apud Athenxumlib.iy. quod à Bacchare odorata herba no« înen habere poteft,Nam,vti Plinius,vnguentaex ea radice fieri folita,apud antiques Arifto-phanes prifcx Comœdix Pocta teftis eft,

Cæterùm Baccharis, vt Paulus Æginetapauciscomplexuseft ,radicis decodum meatus obftruftos aperit, vrinam amp;nbsp;menfes citât. Folia ipfius cdm fint adftrmgentia, fluxionibu^ opitulantur.

quot;DAlsamita coronaria herba non eft,fed foliorum eius cum grauitate quadam gratus •^eftodor.Eius duo funt genera,foliis multum differentia: Maior videlicet amp;nbsp;minor.

i‘gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R PI V M H I S T O R I Æ

J. Maiorcaulibas affurgit rotundis,duris,{èlquipedalibus: folia eiusobldga, lata, leniterpet orascrenata,Lapathi foliis ferè fimilia, minora tarnen évitons magisalbicantisxomaaurei coloris ex muleis flofculis veluti corymbis, Tanaceti ac Elichryfî modo in vmbella cohæren-tibusjquorurtiiîngüli Cx mültisexiguisftaminibusluteis lîniul fardis,compoHtifuntjradices lignolæjdurabilisnaturçjnonablque multisadhærentibusfibris.

GermanijJ'rautvenfraut: hsXi^tierha di S.Maria: Belgæ25alfctttc;amp;eorum OfficinæBal-famitam ,ac Balfamitam maiorem nuncupant.Eft tarnen amp;nbsp;alia Balfamina, quæ Charan-tiaac Momordicajitem Ballaminum gençreneutro,herbæab hac Balfamita differentes ac diflimiles.Matthiolus MénthamGræcam nominat: alij Saluiam Romanam ;item herbam ÇofKufi k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laffulatam,Coftuni hortenfem,MenthamSaracenicam,herbam D.Mariæ. Suntquivolut

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** Panaces Chironium effe. Plinius ecenim,amp; vulgariaTheophrafti exemplaria ChironiuPa-

nacesfolio effe referuntLapathi, Hpreq;aurco,cuiufmodi hæc herbaeft.Sed Diofcorides,amp; Nicandri interptes teftem citans Theophrallum,folio illudaïunteffe Amaraci:cuiusfoliuni Balfamitæ nequaquam iîmile eft.

Minor Balfàmitacolore,odore,fapore amp;nbsp;flore in vmbellis aureo,maiorem refertxaulicu-los promit numerofos, tenues, rotundos; folia paruajoblonga,ferrara,acprofondè incifajco-mam aurei coloris,fed corymbos minores: radices vti prioris.

Ballàmitæ baud dubio fpcciesminorcft.Itali Giulam vocantiValeriusCordus Menthani Corymbiferam minorem appellat: priorem vero Mcntham,Corymbiferam maiorem. Pk-rique Eupatorium Mefuæ: alij Diolcoridis Ageraton effe volunt. Eupatorium autem Me-Mefu». iux idem cum Auicennæ Eupatorio ert: vires etenim vtro^ique eædem : fed formædefcri-ptio in vtroque auÛore corruptiffima: vt latis oftendunt Auicennæ exemplaria, cuius pofte-riora ex Bcllunenfis correólione,a prioribus hoc loco multdm differunt. Eupatorium autem Auicennæ à Diofcoridis Eupatorio nequaquam differt ; quod vulgo Agrimoniam nommât: herbaeanotiffimaeit,cum qua Balfamitaminor, liueGiula fimilitudinis nihil autperexi-guum habet. Ageraton veto banc herbam effe,non eft quoque verifimile. Nam Agerâtofolia Diolcorides tribuit Origani: at Origani folium fubrotundum eft : huiuamp;vero longum^ (erratum,ab Origani forma multum differens ; quod Giulamamp; Ageraton diffimileselTe ftirpes oftendit.

Cæterùm Balfamita vtraque calida amp;nbsp;ficca eft fecundo ordine, cum amaritudine ad-ftringendi baud obfcurafacultate. Auxiliatur foliorum eius quam Conferuam appellant, diututniscapitisdoloribusmatutino tempore fumpta: defluxiones è capite repriraitacre-liccat: crudos humorcs ad concoóhonem perducit.Prodeft item Cachexia aut Leucophleg-matia laborantibus, præfertim in initio; ac omnibus quibus j^cur debile ac refrigeratum eft. Semen non fecus ac Santolinæ lumbricos amp;nbsp;ventris tineas expellit.

■ V î N T V s huitü Pentptadii labor circa 'vmbelli^eras verfatur, qui Coronariis odorat isherbis ac f^puyasoK;, haud per per am fuccedunt. Vmbellas fiquidem circinata rotunditatis dr coronarum inPiar proferunt, Semina verb nonnullarum odorata funt:vt,Aniß, Fæniculi, Ammios^ Cariyd'c, Profluit exnennullis odorat is liquor: vt^ex Panacis dr Laferis generibus. £hiarundam ettam radices in-^‘loramentahaberipolflunt:vt, Angelica, APirantia, Mei. Non deflcribuntur autemhocloco omnes vmbelliflera-^ ad oleraflquidempertinentes,fua clafli reliPla. Za Tæniculo autem omni-notiflimg exordium fumptum^ flc enim ad r cliquas facilior acexpeditior via patebit.

Foe n I c V l V m ferulaccigeneris herbaeft, hominis non raro proceritatem fuperas, cau-leseiusd.igitaliscraflîtudinis,geniculati,læuijte-nui, ac virentecortice conueftiuntur,fungofa intenus candida medulla, in alas quafdam circa faftigium diuiduntur. Folia èradicibus, rum ab fingulis geniculis ,ampla, lamola, in tenuiflima I'egmenta difleda, colore virentia,odoris iucun-di, quorum fingulæ particulæ terctes funtjcxcre-mæ verôetiam capillamentorum inftar tenues* Vmbellæ latæ incacuminibus cauliculorum ac ramulorum eminent rotiindæ, ac in orbem Cir-cinatæ.flolculi lutei. fernen oblongum, nudum, nullaque membrana implicitum. radix candida, reda, alte defcendit, neruo lignofo intus medio.

Huius quædam fpccies fubnigricätibus foliis rubet : odore amp;nbsp;fapore à fuperiore baud diftcres.

Eft amp;nbsp;alia cuius femina amp;nbsp;quandoque folia 3; dulciora funt. Hæc in hortis Bcigij fata non diu dulcedinem retinct, fed cito in vulgare Fœnicu-lum tranfit.

LocTs apricis etiam faxofis, bene proficit Fœ-niculum : hortos quoque amat aclocaculta. radix viuax eftjSc in plures annos reftät.

Verf erumpunt folia, deinde caulis alTurgit, fequuntur cum floribus mufcaria. fernen fubfi-nem Augufti ac Autumno pcrficitur.

lum: Officinænomenretinent: Germanis^'fnw feil.'Belgis löcnehdl: Italisf/wrc/’w: Hifpanis 77A

amp; FotAi? •• Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bohemis'ÏÖUffpfop!.

Præter verb iftud amp;fylueftte quoddam Fœniculum Diolcoridcs refertfatiuograndiuSj foliis maioribuSjCaule tantæ amplitüdinis,vt in Wauritaniâ duodecim cubitis aflurgat,cuius Hîpfoma-fernen Cachryifimile. Hippomarathron iftud appellat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dyoj.ov,^ nonnullis

Traditur amp;nbsp;aliud Hippomarathri àb eodem genus, folio angufto, exiguo, oblongo : fe-minerotundovt Coriandri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»lurum.

Cæterùm Foeniculi vulgaris,femcn quidem,cahdum eft,{êdfecundo,ficcum verb primo

2.^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ST ï y 'M. H I 5 T O R I Æ

ordine. Vefttricüluni afluniptum roborât, naulèam fedat, tormina mitigat, flatus dilcutit: In vino potum ad ferpentum amp;nbsp;feorpionum idus ac morfus valet cum làcharo puluis huius ieiuno vcntriculoafiumptùsaciera oçulorum conferuat: lac quoquenutricibusauget.quod amp;:ipfius herbæ fuccus efficaciter præftat, turn amp;nbsp;ipfa comefta ac in olcre fumpta. qux minus calidaipfo fcminc. Vtilisvero rcmbüs,acveficæ. vrinam cit,amp;calculosexpellit.

Radices ad cadem valent,amp;:pQtentiores,vtpotècalidiores:proinde no modo vrinam pro-uocant, lcd Sêhcpàtisacquoquelicnis infardusexpediunt,Si vilcera abobftrudionelibérant :menlcs quoque promouent, Feruntur eaedemeum melle contritae canum morfibus meden impofitæ.

An ET H V M cübitali aut proccriore cauli-culo,terete,ac geniculato confurgit : foliis tenuiflîmè diiredis,amp; in ftamina penè extenua-ris : flofculis in mufcario luteis : 1cmme deinde rotundo,plano,tenui,ac foliato : radice fibrofa. Grauiterauremvnàcum floribus aclèminibus odoràtum eft,amp; colore, minus,quàm Fœniculi, folium huiusvirct.

Graced ; Latine limiliter Anethum appellatur: ànonnullis A’vno-SDi'iConlèruarunt Anetl'ii nomen Oflîcinæ; Italis Anetho : Hifpa-nis Eneldo • G^manis ©pUcH; Belgis ©tüe; Gallis Anef. Bohemis

Eftautem Anethum,audore Galeno,excal-faciens quidem fecundo ordine intenfo,exiccac verb eodem remi{ro,vel primo definéte.Vftum refîccantium. Anechi aridæ comæ fcminisque decodum potum lac euocac: tormina tiones ledat : vrinam cit: llngultuslenit ;Vtqui-dem Diofcorides. Sedat au tem fingultus fernen amp;:odoratu,præfertim fi invino decoquatur;felt;J potifllmum fi Abfinthio ac Rofis rubris additiS) S)C paricer in vino decodis, ventriculus hocfo-ueatur. Promt^et veto Si. lèmen,lâdiscopiani, veluti Fœniculi.

Vftum, Galenus ait,vlceribus admodum humidis impofitum prodeft;potifllmiîm iis quæ in pudendoconfiftunt: Quæ veto in præputio fünt inueterata, iis probè cicatricemin' ducit. Vuametiam infaucibuSjVt Plinius ait, leuat.

Oleum in quodecodum Anethum cMgcrit, fedat dolores, fomnum conciliât, crudosac înconcodos humores ad concodionem perducit.

An I s I rocundusamp;lcuitcrftriatus,acinaniscaulis in ramulosnonnullosdiuiditur.fo liainferiora rotundaac latiorafuntjluperioradiflcda veluti Apij, fed candidiora.vm-bcllæ flolculos candidos,deinde lemen inalbicans proferunt,odoris lucundi ac faporisgrati.

In Creta,Syria,Ægypto,aliisque Orientisrcgionibus féliciter gignitur: Seri tut quandoq; in Germaniæ hortisjvbi lulio ac Augufto florct,ac femine prægnans.

Anifum Latini ac Officinæ appellant ; Græci àwôn'jautaigt;Min)v,vt quidam volunt: Germa-nis2(nî|j: Italis Amfb-. }A\('^3.nïsMatahalua Scyeruadulce : Gallis Anis : Anglis1tnefeamp; .Mnp)ii; Bohemis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quot;Galenus Anifi lêmen tertij elfe ordinis exiccantium Si calfacientium feribit, quia, vcait, aère, fubamarum,amp; ad vrentium caliditatem accedat. Tanta tarnen acrimonia,vtvren-tiumcaliditati quafi lîmilc fit, ineo haudquaquam guftu fentitur. nam dulcedoquædam in eo pércipitur grata, actimoniæ verb quàmexiguum aut nihil jatque idcircofecundum caliditatisgradum non excedit: ficcitatem verb etiam habet multb quàm tertij ordinis mi-

norem. Nam ad laétis gcnetationem quod nonfaceret^ fi admodum deficcaret, cap. de MarathrOj vel inuito, tefte : Ex eo fiquU dem quôd lac procreet^ hoc non excedere pnmi ordinis ficcitatem iudicauiqquodamp;de Amfilè-minejcum hac de caufà, turn quôd dulce fir, cenfêndum. Eft igitur fernen Anifi ex primo Bxiccantium gradu : cxcalfacientiura veró fè* cundo.

Dilêuritvero idem flatus, tormina fèdat, vri-nas dementer pronk)uet,ladiscopiam facit, ad venerem extimulat; aluum, ôc album muliebre profluuium fiftitrcommanducatum orisbonum reddit odorem :aduerfus Ipirandi dftficultatem eonducit : fuffitu capitis dolores fedat ; venenis refiftit, Fertur amp;nbsp;fitim arcere ; atque idcirco hy-dropicisvtilci

De Caro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111 n

CArvm cauliculo alfurgit cubitali vel al-tiore, quadrangulari ,'geniculis intercepto, glabro,intus inani,ac in ramulos diftributojcirca quosfoliola Paftinacx fylueftris,fed teneriora ac minora: flofciili exigui candidi inlaxis mufca-riis : fernen fubnigncans, longius quam Anifii radix dodrantalis,carnofa,fcd gracilis,lapore Pa-ftinacæ, fepius candida, raro lutea.

In pinguibus ac lætiscampis herbofis, amp;pra-tis, quæ lubinde rigantur, apud Germanos Bo-liemosque frequens nafcitur. Gignitur amp;in Caria, audore Diofcoride,vnde nomen accepit.

Græcis Ka^ç, Latinis Carum vel Careum; Officims Carui nominatur, Carnabadion Simeon Zethy vocat: German! fpm/ fpmmd/Wfpf# fpmmd: Itali Caro : Hifpani Carattea, amp;additö articulogt;^Z^4rlt;tÄca.-AngIi lt;!Earutoaijcö.

Cari autcm fernen, vt Galenus ait, excalfacic , amp;nbsp;rcficcat tertio quodammodo ordme,amp; acreni moderate qualitatem poflidet: flatus veroidem difcutit: ventriculo amp;nbsp;ori gratumjconcodiones adiuuat: vrinam cit : Antidotis admifcetur.

Dodrantahs äutem amp;nbsp;raro pedem excedens fatiuum Cunlinum herba eft, vnicaulis, ramis tarnen aliquot brachiata : folia Foeniculi modo in tenues particulas difleda, fed breuioraac mi-nofa multo. vmbcllæ in alarum cauliculorumq5 faftigiis fernen proferunt acuminatum,coloris fordi^i,graueolens,fapore acre, radix tenuis eft, quae poft feminis matuhtatem périt.

In Italia ic Hifpania colitur ac feritur : aliisqj cahdis regionibusfamiliare,vtÆthiopiae, Ægy-pto, GalaciæjCiliciae, acvniuerfæ minori AnXi Putridisamp;calidis maxime locisgaudet.

Ki^'ju/yovGræcis,amp;:addifferentiam fyluefthum,»i/iw/rov jdeft,fatiuum Cuminum Vocatur,; Latini Cuminum: OfficinæCyminum: Germani OCooilufc^C fpmitldl: Itali Comi-»tf.-Hdpani C’tf»2/z2cA«ij:GaIli C'ô»i«z»;Belgæamp; Angli €oinijn dicunt: Bohemi .KiWjn. Prxftr-tur rcliquis Æthiopicum,quod Hippocrates Regium appellauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

SyliuHft Sylueftria autem Cuminaà Diofeoride duo dcicnbuntur,vnum ôa/z)zioi'cireait,caulc i Cuminum Jodrantali,tenui,ternis quaternifve foliolis,o/orGi 77î®-e/o-/^ozç,id cft,quafi difleôhSjGingidij | /nw««». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incacumine quinisautfenis,rotundis,acmollibus,in quibus^^p®'««;!?' |

pa/nç, fîue paleaceum fernen. Nafci ait in collibus, efficaçiusquc in Lycia, Galatia Aliæj1 Carthagine Hifpaniæ: verùmtaie Germaniæ ac Bclgio parum cognitum: rarô amp;:in pauco- ' rum hortis repentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ

syîutïfrt Alterum fatiuo baud diffimile (foliis videlicet^ elfe refert,quod à fingulis floribuscorni-profert hoc effifublimia hueerefta;in quibus fernen Melanthio iimile. , iftudeftquodPemptadis huiusfccund|: lib.tcrtiocap.ix.Boris Regij nommedeichpw^ i eft,vtamp;eolocolatius explicatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Cæterùm Cumini fatiui femen,vt Galenus,ex tertio eft excalfacientium ordine, reiiccat li igt;iofeori- Verô non minus.Diof veto amp;ipfumadflringere ait,non tarnen addndionem habet. Atte- It itet nota- nuando liquidem acdigerendo tumores dilcutit, non autem adftringendo reprimitiveluti ■ teftium ac fcrotiex flatuautaquofohumorc,quoscataplafmatis additum cito tollit: Net | modo extrinfêcus auxiliatur,(ed amp;nbsp;intro affiimptum Hatus extinguit, tormina torlionesqut Ij fedat.Vtile quoque pedori amp;nbsp;pulmonibusi‘efrigeratis,ac crudorum humorum copiagraua-

Am M ï o s duo genera pofteritasobferuauit: vnum latioris folij maius, quod vulgair eft: alterura tenuifolium ac minus.

Vulgäre Ammi cubitali aiit procériote altitudinc aflurgit:alas è caüle rotundo ïpargit: folia è pluribus confiant oblongis ambituferratis.flofculi in vmbelliscandidi. fernen cum aenmonia quadam amaricat, oblongum, Cumino minus., . Altcrum herba eft cxigua,tenui ac breui cauliculo; folds oblongis, ereberrimis incifuris .Xww/ (tcnuiffimèdifredis,amp;: furlhm verfus magisattenuatis. floresfuntin exiguis vmbellis candi-dull; fernen minutiflimunijacrejacferuidum.

Ex Alexandria Ægypti in Itaèiam infertur, vbi amp;nbsp;gignitur. fuit huius quondam in Ægy-ptodoraefticusacquotidianusvfus,panibusenimcompinlcbant,ac alimentis admifcebant. Saturn in Germania ac Belgio facile prouenir.

Floret in Augulio,fernen deinde perficit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v ;

Græci A^^yw^Xatini limiliccr Ammi vocant: Nonnulli Cuininum Æthiopicum, alij Re-giumcognominantiOfficinæ Ammiosaut Ameosgigncndicafuappellant:Germani2fmtp.

Prius maius dici porcfi.Hoc autem Officinæ paflim vtuntur,in quo minimè redargued«, ciîmenimeiomnes,quæ Ammi adlcribuntur,facultatesadfint,pro legitimo haben poteli.

Altcrum minus,à nonnullis præfiantius habetiTr. Quod tarnen non pro Ammi, fed pro x. Sifone habendum,non défunt qui fufpicentur.

Eft autem Sifon,Diofcoride tefte, exiguum fernen,in Syria natuih, Apio firmle, nigrum, ferucns,oblongum.Cui defcriptioni Ammi paruum non male refpondet : fernen liquidem exiguum eft, Petrofèlin* vulgo didi minus ac tenuius, nigricans, ac guftu ferucns, quod ex Syria ac ex Ægypti Alexandriaaduehi fertur.Siue autem idipfum pro Ammi aut pro Sifone habeatur,nihil refert : Nam vrriuique cofimiles funtfacultates,fic vtvnum alteriusai/nCaA-Aoy«lt;«»o»,fiuefuccedancüm,abfqueerroreefrequeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Eft autem Ammios fernen excalfadoriæacfleficcatoria: tertij ordinis intenf« facultatis;

partium tenuium, facit ad vcntristormina,vrinaedifiicultatcs,ferpentiumque iäus ex vi-tio, menfesetiam prouocat.Suggillata cum melle impofitum tollit. Hæc eadem amp;nbsp;Sifbnis fernen poteft,nam Sc vehementer,ac tertio gradu calidum ficcumque eft, tenuium quoque partium,amp; vtinas ac menfes prouocans.

COriaî4dro tcnuis,teres,cubitalisamp;ramo{useftcauliculus: folia laciniofa in part« diiTcôta; latioresquidem quæinferioraj in cenuiores veto fupcriora : floiculi candidi in vmbellis Iaxis : fernen globofum, nudum ac inane, quod initio viret jteficcatumexlutco fubalbicat. radix breuis paucis fibriscohærcr.

Inagris ac horcis muleis fcriturlocis. folum amac læcum ac pingue ; in macro tarnend prouenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

. Aprili aut Maio ferendum. Sub Canis exortum florefeie: fernen maturum Autumiw coliigicur.

Grxcis xoexov Hxae/ofw: Latinis Cotion, amp;nbsp;Coriannum fimiliter : Pofteriores Latiniamp;I Officinæ Coriandf um appellant: Gùrmani amp;nbsp;Belgæ lt;tEo|iattbcr: Itali Coriandro : Galli Conin-dre\ Hilpani C«Z4Z?/rz?,Cz/M/?afrô:Bohcmi^0îpanamp;:.

Coriandri autemherba recenscum femine admodum graui amp;iniucundoodorefœter, Sc non modo infîgniter réfrigérât, verùm amp;nbsp;perniciofum eil venenum, præfertim eius fut-cus epotus : vocem exafperat : mentem mliuet : ebrietati fimilem infaniam adfert, tandeffl verôamp; mortem inducit. Remedio pratter alia vinum eft meracumper fe, vel cum Abfyn* thiopropinatum.

Coriandri verô rcfîccati fernen,depofîto non modo fœtido odore,fed amp;nbsp;malignaac dcle-icriaqualitate,odorishaud iniucundi rcdditum,cum temperato c’alore manifefte refîccat, acnonnihil adftridionisobtinet.

Maccratur in aceto,deinde reficcatur,atque fie præparatum vfui magis idoncum.Ventri-culo multum huiufcemodi confert, præfertim àcibo, per fe, vel cum aliis permixtum,oris ventriculi humiditatem reficcat,faliuationefti prohibetjciborum concodionem promouer. Cum vino furaptum lumbricos educit : remorantes etiam vrinasmouet. Tofli cum aqua epotus puluis ventris fluorés fiftit.

Mirum quod Xenocrates tradit, fi vnum feminis granum femina biberit, vno diemen-ftruacohiberi: biduo,fi duo:amp;totidem diebus,quot grana fùmpfent.

PEtóPTADIS SE'CVNdÆ lib. 'v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pl

De Melà)?}hib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 11 I.

Melartthium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alelanthiumfylueftre.

TR I p L E X Melanthiuirl cll: Satiuum/yl-uellrciac tcrtium cognominc Damafceno.

Satiuiim Mclanthium exigüi inftar fruticis i, affurgitjtenuibus cauliculis dodrancalibus,ra-mulis aliquot brachiatis, folia in niinutulas partes difleólajl'uperioribus Coriandrinisferè iimi-lia. flolculiin fummis virgis candiduli, multis ftaminibusinediis. capitula fuccedut quadran-gularia intercurfantibus membranisinterius di-ftinda, prominentibus fuperius exiguis veluti corniculiSjin quibus lemen acre, odoratum,an-gulofdlUjColore nigrum, quandoqj vero fub-luteumjfublfantia oleofum ac pingue.

Syluelhecaulempromitftnatum; folia albi- 2,; diorajleneriora magisq^; dilléda, inftarAnetbi: flülculos prioris fimiles,led tarnen fæpè elegan-tiores,ac dilute cxruleos.lii non capitulum, fed cornicula aliquot coniun£ta,vt piurimum quinque, Aquileiæfimilia,poll le relinquuntjin qui-bus lemen nigrum exigui odoris.

DamafcenumMelanthiûlongioribusquàm füperiora cauliculis ac ramulis luxuriat. folia eiuètenuiterquoque admodumdiuifa. flolculi 'elegantes,cærulei,quinquefolij, to ci de ni alaba-ftrisprominentibus,varieque difleélis, infident. capitulum^velütiSatiui. feme forma coloreque nigro allîmïîêjfed odore dellitutum.

Satiuum in agris ac hortis feritur. Sylue-c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llria

^QZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Stirpivm HîSTORIÆ _

I. Melanthium Græci limiliter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocant : In Officinis Nigella dicitur : anonnullis

Gitli : ab aliis Salulandria,amp;lpuriis»vocibus ajgzoçj amp;nbsp;Papauernigrum : Germanis Belgis J^aröu.ó fact: Italis NigeUa: Hifpanis Axenuz,,Alipiurc. GolMs Nielle-Bohemisil^ernpftntftî.Satin um ifl;udcognominatur,tum quialèratur, tum quôdlôlumvfui lit accommodum.

3.. Sylueftria Melanthia fpuriafunt,ac à fimilitudine nomen inuenerunt.Primum Gerniani quandoque Xataitfïîfn WutlKtljid eft,Diuæ Catharinæ florem nnneupant. Placet non-nullis iftudefle Cnminnm fylucllrc altcrum; cum quo florem Regium fatisconuenire ,iani antea monuimus. Et poceli quoque iftudnon réméré pro fyluellri Cumino alterohaberi: Veternm breuitas fæpe in caulaeft, vr certi deflnin nihil queat.

Altcrum fylueltre Damafeenum MelanthiumjacDamalcenam Nigella appellant.Cujn Ilopyro limilitudincm nullam habctjqnæquidemapparetjtamctli Matthiolus,cap.DeIlo-pyrOjimagincm huinspaulô aliter expreflam,pro eo exlnbeat : amp;:quidcm folamjnullaaddi-ta delcriptione, vt amp;: læpc alias.

Ellantem Mclanrlnj Icgitimi videlicet ac fatiui fernen cxcalfaciens amp;:dcficcans tertio gradu,ac tenuium parti um.Dcftillationcs ex capitc rcficcat calfaâum amp;nbsp;nodulo illigatum afliduè olfaftum: quo modo amp;: torpérem odoratus fenlùm excitât amp;rcdintcgrac. Aflum-ptum flatus dilcutitjpituitamcrudam incîdit: pluribus diebuspotum vrinas ac menfes pro-uocat,amp; cum vino datum fpirandi difficultati medetur.

TollitlentigincSjIepraSjVctera oedemaca,duhtiesjcum aceto impofitum. In fumma,inquit GalenuSjVbi incilionc,exterlionej deficcatione,ac excalfaiäione cRopus, prxftanrifli-mum eft remedium.

Phalangiorum etiam morlibuscum aquadenarij pond^ hauftum auxiliatur. Rotundos ventrislnmbricos cxpellit,non modo aflumptum , led amp;nbsp;cum aqua vmbilico impofituni. Suffitu ferpentes lugantur.Tradunr,inquit DiofcorideSjlargius potum enecare.

Exprimitur exfemineiftooleum, quoimperiti Pharmacopcei plcriq;, pro olco Nardino, [rr'r*”* non abfque granivtnnturerrorc.

MEo folia funt vircntia,multiplicatis fedio' nibus,quam Foeniculi tenuiora, tenerio-ra,angnftioraqnc: cauliculi graciles,cubitales; in quorum faftigiis vmbcllae,amp;: flofeuli candidufo-mcn angulofum Cumino mains, odoratuni, Si cum acrimoniaamaricans. radices dodrantales in plures partes'in obliqnum amp;nbsp;altum diuarica-tæ, foris nigricÿites, intenns candidiorcs, aeri laporc linguara vellicant, odorc cum fuauitatp graui.

Nafeitur pluribus Italiæ, Germania^,Hifpgt;' niæ,ac Gallia: locis,montanis quidem, ledcain-peftribns acapi-icisjdelcenditvero amp;nbsp;ad plana.

Belgio rarum ,'1cd ramen baud peregonum. Laudatur Athamaticum,ac in Hilpanianatuffl.

Radix rcftibilis nouo Vere nona profert folia: cauliculi poftca erumpunt cum vmbellisdu-lio flores feminaque pcrhcinntur.

Græci /uéiüv vel /uîiov : Latini limiliter Meuw nominant : Italis Meo'. in Apulia,vt Matthiolus refcitjlmperatrix dicitur: In Hifpanhsnonnul-lis locis Si^iray aliis Pinello : apud Germanos (Çamp;WivurÇ: Ruellius Anethum, ait, tortuofum id.lylueftre in Gallia appellari. Bclgij Officina: qtiçdam Fœniculum vocaait porcinum:aliisau-7Cem Foeniculus porcinus Peucedanos eft. Iw-poluit multis Plinius,Meum Icnbensnonnalci an Italia;amp;: à Medicis, iisque panels, Icri, lib.xx. cap. XXII i.hiuc ctenim creditum Fuit Italia:

______ ________ PEMPTADIS SECVNDÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jöj peregrinuni; ac diutinèjtametfi familiare amp;nbsp;frequcnsjproquouis aliocitiushabituiYl, quim pro Meo agnitum. Vmis Daucum Creticum : alius Sefeli Creticum flue Tordylion : qui-etiam Libanotidisfpeciemcredidic;quod ramen verum eft Meum.

At Mei radices quidem vtiles funt, calidæ tertio ordine, ficcæ veto fecundo, 6.^ pattiiim tenuium:proindevilceraexpurgant,amp;:abobftruiftionibuslibcrant;vrinasprouocant : ealeu-losexcutiunt: menfes ducunt:Sed fi plulculum fumantur caput dolore afficiunt.Cûm enirà pluscalidi quàm ficei obtineant,crudam humiditatem amp;c flatuofam caliditatemj vt Gal.air, adcaputdcferunt.

Dc Libanottde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.

Coronaria dici tur, de qua fupra cgimus j vbi de Coronariis herbis: reliquævmbelliferæfunrj huius tria Diofcorides genera refert.

Caülem prior Libanons vmbelliferacubita-lern, quandoque bicubitalem edit,rotundum^ nonnihil ftriatum,articulisgeniculatumj amp;alis multis ramofum:folia in tenüiflimas anguftifli-masque partes difleda, veluti Ferula:, maiorai latioraque quàm Fœniculi: vm beilas infaftigiis amplaSjlèd laxas;in quibus poft flolculos frudus magni Corni ferè magnitudine, aut, vt Diolco-^ rideSj airovlt;^'oÂœ, ideft^verticillo fimiles,per ma-turitatemalbicahtes,qui induas fpontè partes hnduntur; atque in his lemen oblongum, guftu acre, mordax, ac feruidum. radix candida, præ-grandiSjThus redolet.

Altera TrdvTa, fiue in vniuerfum priori ft-milis, verum fernen eins latum veluti Spondy-lij,amp; odoratum quidem,led haudquaquam tiv-acre ac mordax. radix huius foris nigra, intus candida;

Tertia fîue fterilis, fupetioribus om- 3* nino fimilis,fed nec caulem, nee florem, nec lemen fert,vt Diolcorides.

Mcminitamp;TheophraftusLibanotidum,fed duarum tantumi vnius axaepOTb, fiue fterilis, al-terius fœcundæ.

KetpTivv autem fiue frudum fœcundæ ti Vocari quoque ait, amp;nbsp;folium hanc habere cnÄt-

»“«Mû), id eft, Apio paluftri fimile : caulem cubitalem vel maiorem : fruâum verb album-, ’■0';yiv,afperum, autdurum, amp;nbsp;oblongum : radicem cralfam,albam,amp; thus redolentem. Atque hæc eademeum prima Diolcoridismifi folium difterentiam adferat.Frudus vtriusqj xa^j^yç.fiue xa5/;^uç3oblongus,candicans,amp;: durus: radices quoque alfimiles.

Altera verb Theophrafti Libanons folium habet ^-g/cAïxwçjamarûjled rö«;toTeeop3id eft, x. ilperius amp;candidius, radice breui. Huius DiofcOTides mentionem facit, amp;nbsp;ad auiftorenl Theophraftum refert:Dilferens autem hæc eft à fterili Diofcoridis;

Libanotidem autem nalci in faxofis afperis Diolcorides : in arid is fine Iqualidis amp;nbsp;pe-ïroûsTheophraftus.In cahdis regionibus repetiuntur. In Germaniam aut Belgium quando-^Uefemina primæ inferurftur, qua: vbi adoleuerint, alteto a fatione; vel tertio anno vmbel-Lsptoferunt:amp;: fi æftas calida ferucnsqj,fernen perficiunt : veluti olim in horto generofi vi-n Ioannis Brancionis Mechriniæ,obferuare me memini.

Az^avfflT/çGræcè; Latinè fimiliter Libanons dicitur.Qiiidam,inquitPlinius,aIio nomine Kofmarinum appellat. Frudus à Diofconde xa'^^üç,Plinio fimiliter Canchrys, fed Theo-phrafti,Galeni,amp;: Pauli exemplaria habent. Eft verb amp;nbsp;pilula quædam, qua: iti Hobore,Abiete,Lance, Picea)Tiha,Nuce,Platano, poftquam fohaGccidere,nafcitur, hye-’^edurans,Veré apen tut; caditque cum folia ceperinccrelcere,vt Plinius lib.xvi.cap.viii*

Cæteriîra Libanotidis folia temperatè calida funt. T rita herba (Diolcorides ait) amp;nbsp;impo-c 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fita.

504 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I K P I V M H I S T Ö R I Æ

lica,omnium communiter hæmorrhoiclura profluuiafiftit : fedis inflammationesamp;condy' lomata mitigat: chœradas abfceflus crudos concoquit.

Siccæ radicescum nielle vlccra expurgant: torminibus ventrismedenturjamp;àferpenti-bus demorfis cum vino:vrinas amp;nbsp;menlès ciunt: vetera oedemata un po lit a dilcutiunt. Radi' cis amp;nbsp;herbæ fuccus^adieâb melle,oculorumacicm cxacuit. Frudusepotus idem poteft.aU' xiliatur verb amp;: comitialibus morbis,amp; veteribus thoracisvitiis. Regio morbolaborantibus cum pipere amp;: vino datur, fudores etiam mouet cum olco inundumzfuccurrit ruptisaccon-uulfis. Podagris tri turn cum loliacea farina amp;nbsp;aceto imponitur : purgat vitiligines fiueal-phos addito acccoquàmacerrimo. Semineautem adablccfliis vtendum eius Libanotidis, quæ Cachryn non fert.

Cachrys autem vim habet vehementer cxcalfaciendi ac rcficcandi, tertio quidem or-dine fatis intenfo. Smegmatisliue expurgantibus additur, quæ capiti aduerfus oculorum fiuxiones imponuntur,led die tertio auferendum: Diofcoridcs.

SPoNDYLioN caule enafeitur geniculâ-to, veluti Fœnieuh, fæpè bicubitalivclal-tiorc,rotundo,{ubhirfu to : foliis afperis amp;nbsp;non-nullis hirlutis,ex plunbus amp;nbsp;frequentiflime quinque cohærentibus, per marginemamp;exi-guis amp;nbsp;profundis incifuns diuifis, Ficulneaaut Heraclij Panacis referentibus, attamen iplîs minoribus.latæ infummo eminent vmbelte, in quibus flofeuli candidijac deinde fernen duplex, planui»,latum, ac tenue, radix candida in diuerfa tendit.

Circa agrorum amp;nbsp;pratorum margineslocis humidioribus acpaluftribus apud Germanos ac Belgas frequens occurrit.

^.^ovStJÄtov Græci: Latini lîmilitcr Spondylium : in Galeni exemplari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitur:

Germaniæ ac Belgij Officinæ Brancam vrli-nam olim appellarunc,amp;pro Acanthoindo-codis ad enemata temcre acceperunt : atque inde perperam GcrmanisSS(Vn(lauro:Braban-tis 35fcrfntIaiÄie:amp; Gallis B rance nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extant

autem huius inter fpurias voces hxc ciusno-mina; A’gj«)-/Ï),(paA6tj.noi',aHeaov,jz/(n'ea?3lt;®'0i'lt;A' herba Rutinalis.

Spondylij fernen acris acincidentiseffefa' cultatis,ad afthma,epilcpfim3amp;: Regium mor* bumaptum elfe medicamentum Galcnusait-pituitam per aluum detrahere Diof refert,^ iocinoris vitiis ac vteri ftrangulationi pætetea mederi.

Radix contra iocinorisvitia,amp; Regium raorbum firnilitercommendatuneaderacircum-ralafillularum callosimpolîtaabrodit.

Poloni ac Lituani exSpondylij foliis ac femine cum aqua, addito fermento, potionem coquereferuntur,quæpaupenbus fit loco Cereuifiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

De Pan ace i ac primum de H eracUo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

PA N A c E SjaudoreTheophrafto lib. nbsp;nbsp;multiplex eft. Quoddam in Syria nafeiturde-

inde amp;nbsp;alia tria.Chironium, Hcraclium,amp;: A fclepion: præter hæc verb amp;nbsp;vnum

(poMoPjLatifolium : amp;e: altetum tenuifolium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita in vniucrfum apud Theophia-

ftum fex Panacis Ipccies: Dioftorides verb tantum tria defcribitjHeracliuni, Afclépinni) amp;Chironium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Syriacurn autem Panaces à Theophrafto quale fit non exprimitur: Plinius lib/xii.

bus feré cohærentia,quorum fingüla quin-quepartirô diuifa,ficulnea proxime referunt: flores in vmbelliscandidos .-fernen latum, planum, ac tenue veluti Spondylij: radicem can-3idam,in pluies moxdiuifara.

Oftenditur iftud, vt diximus, pro Panace Heraclio, tametfî flos non luteus,verùm Candidas fit: Lobelius ramen fè floribusluteisiftud vidifle fenbit.

Matthiolus amp;nbsp;taie aliquod piaura exhiber, quod in Apenniniiugis, inArgentariopro-inontorio, inmaritimis Senenfibus fponrènalcitur; in Italiæautcm hortiscolitur : Lachry-lîiamautemexhoecolligiin IraJia,afliimarenequit;Nam Opopanaxqui Venetiis védituti ex Alexandria Ægypri,inquir,inferrur. Quale aurem Ægypnurn Panaces non confiât, For-taflîsSyrjacum illud, cuius Thcophrafl:usmeminit,quodab Heraclio difFerens eft.

gt; Diofeorides Panaces Hcraclium plunmum in Bœotia,Scin Phocide Arcadiçnafcirefert: deinde raulro inferius in Cyrene Libyæ ac Macedonia, arque inibi excipi fuccuin exci-radicG. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

(^lod verô Græcis TrcttnKAc,, Larinis lîrailiter Panaces dicitur. Etprimum quidern Dio-feoridis Trarait«? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis Panaces Herculanum fiue Herculeum. Nobis cürai non

conftaretjquod depidum eft legitimum cfte PanaAs Herculeum,maluimus id Spondylium alterum autmaiusappellare,quàm réméré pro Heraclio exhibere.

Herculei autem Panacis radie um cortex exiccatorium fimul amp;nbsp;excalfadorium eft medi-caraentum,fèd minus quàm fùccus,audore Galeno.Radix in rafflentaconcifajVt Diof ,vte-loqueimpofita partus extfahitiad vetera vlcera eadem efficaxinudatis oflibüs carnem f'uper-inducit. Frudus cum Abfÿnthio menfes pcllit: cum Ariftolochia prodeft contra morfus ani-Walium venenatorura : aduerfus vteri ftrangulationes cum vino bibitur.

PA N A c E s Afclepion caulem à terta producit teniïem,cubitalé,geniculis articrllatû: atqj circa hune folia maiora quàm Fœniculi, hirfutiora item amp;odorata, (folio Thapfia:,fed cr3ffiore,Thcophraftus9 in faftigiis vmbellas, in quibus flores auficolores, acres, ac odorati.

c 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(alias

n 1 5 T O K I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

(alias J*va-a/^1, id eft, graueolentes ) r^aigt; Theophraftusjdodrantis longitudine,caiidi gt;nbsp;craftaque vehementer, cortice craflb 5^ nbsp;nbsp;nbsp;'

Incogniturn iftud eft : Matthiolus exhiber, fed defcnptionem nullam addit-1 ponit amp;nbsp;haud abfimilcm,fi non eadcm eft’ . ' belius,quæ in Aduerlariis lacteo fuccoOi turgerc fcribitur : veluti Ferula: j fed quàmhæjfaporefitacri.

UavctK^i; àffxÂnTnov, Latinis Æfculapiui^^ naces. Aliqui,inquitDiofcorides,Panaces cant lylueftre Origanum: cap, verb de (vt fupràfcripfimus) Sylueftre OriganiU^ cari ait Panaces Heraclium,

At Panaces Afclepion minus calidu^. Panace Heracliojquamobrem floribusamp;i ne melli raixtis advlcera, phyraata, P dænas vtuntur, Galenus : quæamp; DiolcoP addens præterea ex vino aduerfus lerpentes bi;amp;:cum oleoiliiniri.

PA N A c E s iftudquod Peregrinum ^PP^jjj^ mus, fohieeft amplis, ex alhspluribuse miflis,nonnihilhirfutis acalpehs-quoruOF gulaha longa,lata,acuminata,Laparh( quodammodo a:mulantur,fcd tarnen caulisgeniculatus, ferulaceus, très autqtiâ cubitos altus, in ramulos fuperius diufti^^ ■ . res in vmbcllis amplis lutei : lemen latum’ num, amp;nbsp;fufflauum. longa amp;candida huius vulnerato, præfertim circa tadicem’^^^^ lejuccusæftiuismcnlibus manat, fponte crefcens, Opopanaci colore fimilis, odonS4 dem exigui, led guftu excalfaciens.

Non modo aut in Italiæ,autaliârumcâ rum regionuiW hortis,vbi quandoqueF'‘''æjj^ fuccus è vulnerato caule exit, verum gio obferuatum eft,æftate feruida,huiulee . di quoque lachrymam incifo fcapo ^ft^''’Li](; Arque hic quidem fuccus Panaces ftirpem elfeeuidenter oftendit : men confirmât in Panacislachrymarepen ex quo Petro Coudenbergo PharnaacuP Antuerpienlî hæc primùm in Belgm ftirps eft.

Cùm autcm Panacis multa exiftantg^^’-f, quodnam ex iis lit conliderandum Non elfe autem Heraclium Panaces,nee liter Alclepion,exfupcrionbus fatis linquiturvt vel Chironium,velSyriacum Chironium autem Panaces folium u • Amaracolîmile : florem aureum : radice nucm,non alte delcendentem,guftu quidem Diolcorides. Cum quo amp;nbsp;conuenit: Panaces Chiromum habet Amaraco fimilia,flores autolos: radicem nuem,nonaltara,acerrimam. T-heO'

Thcophrafti veró tlefcriptio ab horum nauitum difFerenseft. ChironiuïTiJnquitjfolium habet firmle Lapathojinaius ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cft,denfius, lîuc hirlutius: flores verb auricolo-

Eadem amp;nbsp;Plinius lib.xxv.cap. 111 i.nifl quod radicem non longam Jed paruam tradat, fa-cililapfu ex in TcrtiuiTi, ait, Panaccs Chironium cognominaturab intiento-re. Folium eius Lapatho flmile, maius tarnen ac birlutius: flos aureus, radix parua. nalcitur pinguibus locis.

Nicandri interpres verba Thcopliralb de Chironio adferens, non Lapatho,fed Amaraco finiiletradit.T!)£j'«;;^«plt;awoi',ait,o^/t(pw K'J^ao'u'rtçÿVyâv.ôvç (Tèp-(p/Afî Jê petAiçu ^QjLa TaTnivdy hoc efl; Chironium flmile Amaraco,maius tarnen ac hirfutius : flos aureicoloris : radix longa, loca maxime amat aquofa. Ex his cognofeere gt;nbsp;eft,Veterum audorum locaquædam elfe corruptajVelutiPlinij amp;nbsp;Interpretis Nicandri:De-indeduoefle Chironia,vnum folio AmaraciralterumLapathi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctrrufttu.

Prius Panaccs humilis ac tenuifoliaftirps efl. Amaracus liquidem (cuilimiieclTelcribi-^«quot;’''*'^'* tur) herba eflramofa, per terram ferpens ; folia habens hirfutaac rotunda, tenuifoliæ Cala-minthes æmula, valde odorata, quæ coronis adduntur, vt Diolccr. fub Sampfüchi nomine ipfum defcribens,teflatur. Theophrafluslib.vi. Amaracuminter vrbanacofonaria reponit, quæ^vÂd»cfl)/gt;{/xep(ptgt;AAâ«j lt;^pvya,fix.a, id efl,lignolà, tcnuifolia,amp; idcirco ad lulFruti-cura naturam accedunt.

Alterum verb Panaces Chironium,quod folia habet Lapathijmaiora, ac hirfutiora, non temerè Helenium flue Enula campana elfe videtur: Apuleio enim audore, Panaccs Chiro- Helmîitv)^ nium Helenium amp;nbsp;Inulacampanaquoque appellatur, Nec refert quod Diolcoridis adferes deferiptionem folio ipfum elle tradideritAmaraci. Non animaduertifle enim potuit aliter à Theophrafloquàm à Diofcoride delcribi; vt multa valdèofeitanter à multis veterum amp;ob-feruataamp; poflentati commendaHa, atque ab iplo quoque Apuleio, funt.

Cumncutroautem horum Panaccs Peregrinum conuenit,neque enim tenuifolio fufFrü* tici Amaraco flmileefl,nec folium habet Lapathi maïusjed flparticularia fegmentaconfl-derentur,multb minora. lam vulneratumæfliuismenflbus(vtfcripflmus)lachrymâiflud effundit,qualem à Chironio Panace profluere,à nullo veterum memoriæ proditum reperi-tur.Ex'quibus fané conflat Peregrinum ,quoddefcripfl mus Panaces, non efle Chironium,amp;: iifdemdccaufisSyriacumilludefle,vftde Opopanaxcolligitur,velmaxime apparet: Nullius enim alterius,præter enumerata, apud veteres memoria extat.

Effluereautem ex Syriaco lachrymam Plinius lib. xii.cap. xxvi. aperte feribit: Theo-phraftus verb innuit,dum per meflém ipfum fecari({ucci videlicet colligendi gratia) refert. Quodautem fuccus huius Peregrini Panacisin Belgio, eoqui in Officinisreperitur, minus odoreautfaporepræflct,regionisfrigiditasincaufaefl: Incalidis etenim regionibus omnia odoratiora amp;nbsp;fortiora: in frigidis verb minus odorata,ac viribus imbecilliora gignuntur.

Cætcrùm fuccus,qui Græcis#OT7rara^: Latinisflmilitcr Opopanax: OffîcinisOppopana- opcpMtasii cum vocatur,ad plunmos vfus,ait Galenus,aptiirimus,vtpotè excalfaciens, emolliens, digé-rcnsjncalfaciendo tertij ordinis,in deflccando fecundi.

Auxiliatur,inquit Diofcorides,aduerfusfebrium circuitus amp;nbsp;horrores,conuuHà,rupta,la-terisdolores,tuires,cormina,vrinæ flillicidium.Cqptra veficæ feabiemex melicratovcl vino‘ bibitur. menfesducit;fœtusexcutitjvtcriflatus ac durities digerit cum melle dilutus. Efl, verôamp;Ifchiadicis,flinungatur,vtilis. Acopisamp;capitalibus mcdicamentis admifeetur. Car-bunculosrumpit.Cum vuapalfa podagricis impoütusprodefl.Cauis dentibusinditusdolorem tollit.Vlus quoque eius ad acicm oculorum excitandam.Cum pice mixtus emplaftrura vtile efl contra raorfus rabidorum.

CIler montanumfo‘liaeditampla,amp;: in multas partesdifleda,quorum fegmentalatio-^ramultb funt quàm Peucedani,atque femper terna ab vno pediculo cohærent, inflar fo-liorumTrifoIij aut Meliloti,ipfis tarnen angufliora ac molliora , nonnihil fi confricentur o-dorata. caulistenuis,genieulatus,duorum tubinde cubitorum,crairior amp;proceriorefl quàm Anetlii: vmbellæ prægrandes: flolculi candidi: fernen verb oblongum vt Fœniculi, fed lon-gius amp;: craflius,maiusctiam quàm Cumini lcdacrius, âlioqui ipfum non modb colore', fed êefaporequodammodoreferens.radix albida,odoratain altum defcendit.

- In Liguria baud procul Genua inafperis montibusfpontènafcitur,tum amp;nbsp;alibi: In Belgij hortis fatum prouenit, fed rarb,amp; non nifi vbi aeflas feruida fernen perficit.

Slier montanumvulgb nominant: Galli ac Flandri nomine corrupto Sermontùne : Oflî-

cinæ nonnullæ Scfclcos.Non eft tarnen Scfeli,nec Sefelios fpecics, vt ex fequenribuscapiti' Ziiufiienm fatiscritmanifertum. Sed Ligufticura eft,quod Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àßue Liguria

nomen accepit: Galcnus À/jSosjJcbniominat: nonnullivcrö Trorao^/Wjalij 'ndLva.w:,. Refpon-detLigurtici,quxapud Diofcondem,defchpnoni: Conueniunt quoque natales,nammLiguria plurimum nalcitur.

2., Superiori amp;nbsp;alterum iimile reperirur genus,bicubitalis nempe altitudinis, fed foliisam-plioribus,nigrioribus,in multa ßmiliter legmenta, fedanguftiora, diuifis, alioqui vr prions, refpondent mulcaria: ar fernen minus ert,parum acre,cxiguil^ue odoris.radix foris nigricans, intus candida,in plurcsfiibindediftributa ;quibufdam in locis,vcluti in hortis, fibrasetiam emittens,quibus proferpens Icipfum multiplicat.

Innonnullispratisachumidislocis in Gallia fubindc gignitur.In hortis Bclgij noninftli-citer prouenit.

NonnulliSeleli nuncupantpritenfc,autMonfpclien{c: verum huiusfpeciesnoncft,S^ lerismontanifiuc Ligufticifpurium acignauum genuseft.Angli,vt Lobeliusait,huicfimi' lem,foliis tantummodo minoribus,Saxifragan appellat,quam aduerfüs calculosefficaceni, atque cum confringcre pofte aflirmant. ®

Sileris autem montani leminis vis cxcalfadoria atque reftccans ordine eft tertio. Vrinas amp;nbsp;menlespotu ducit: prodeft ad inteftinorum excruditate dolores: concoólionem pronio-uct: flatus difcutit: auxiliatur contra ventriculi inflationesac tu mores, ferpentuqueraorfuS' Radix eofdem prxbetefteótus,fed minus efficaciter,vtpoièmintiscaliaa ficcaque.

QVo D palTim Leuifticum,quaft Ligufticum, vocatur, à Silere montano differenseft, Proceri ac geniculati huius caules,inteftus inanes, plures ab vna non raro afturgunt ra-dice, in ramulos nonnullos fubinde diuift. Folia lacinioläac veluti in plures partes diftcdä» eademque marginibusincifa,Iæuiaadmodum ac refplendentia, ex luteo colore, veluti ipficaules, virent. Flores in vmbellis lutei ; lernen oblongum, ftriatum,geminum, fordid* coloris, grandis,toroläaccarnofa rcftibilisradix,foris nigricans,intus alba. Totaftirpsgrato ac aroma redolentc odore prædita eft,fed fernen graueolentius.

In quampluriinis apud Gcrmaros ac Belgas horcisrcpcritiÄ; amatlocapinguiaamp;: non-niliilhumentia.

Æftatc. flores : Àiigufto magna ex parte lemen ad maturitatcm peruenic : primo Vere germinaerumpünt.

LeuilBcu paflîm appellant, quali Liguûicu, cuius loeo iltudolim Oflrcina: invlum rece-pere;Gcrmanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gallis Z///f/cZ?f:Bra-

bantis ILauctfc: Hollandis Uauajü dicirur. Non cflcLigullicum exfüpenorecapitcfatispatet. Fuclilius Smyrnium clFe ludicauit. Duo au-tem lunt Smyrnia. vnum à Thcophrafto: alte-rum àDiofcoride dclèribitur. Vtrumque co-gnitum eftj cum neurro autem Leuifticum conuenit.Nccrccipicndaefteorum lententia, qui Hippolelinum appellant: namquodDio-Icotidi Hippolelinum,TheophraftoS'myrnion dicitur. Lalerpitij aliquod genus efle potius videtur: nam vti difl'erentes lùnt Lalerpitij fuccijlîcamp; diuerfa eflegenera, vnde lii pro-fluant, vcritati conlonum.

Deferibitur Lalcrpitium caule fcrulaceo, foliis Apio limilibus : Nec ab bac forma Leui-fticumalienumeft,

Efl: autem Leuifticum amp;: radice amp;nbsp;foliis, turn amp;: femine excal faci en sac reliccans ordine tertio incipiéce, amp;nbsp;tenuium admodû partium.

promouet,dolores fcdat, inflationcsdilcutit,fudores mouet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cl

Semen cadem poteft : quod Sivrinasac menfes citjlècundasremorantes abigit^aduerfus/**’ -Vteri ftrangulatus prodeft : item amp;nbsp;contra lcrpentium morfus.

Herbæ folia in balnco fudorcs mouent, cutis focditatcstollunt,amp;:menfes promouent: eademtritaamp;recentivulneriimpofitaipfum cito curant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Maffilienli caulis lcfquicubitalis,vel altior,ferulaceus,multisarticulis geniculatus,du-rus,rarö rectus, farpius modö in hanc, modo in illam partem reflexus : folia veluti Fœniculi, fed amphora, latiora,crafliora, acdilutius virentia : flofculi in mulcariiscandiduli: femina oblongioris formævt Fœniculi aut Anili,guftua^riaj non tarnen ingrata : albida,altè de-fcendcns,iucundi odoris radix.

In Commonorum Prouincia,quæ à Rhodano ad Vöcontios patet, vbi MalTilia vrbs,fre-quens gignitur,tum amp;: in aliis Galliæ,ac Italiæ quibufdam locis.

f^o^aXicü-nibv. LatiniSelèli MalTilicnfequoquc nominant. ànatali loco cognomen accepit.à nonnullis Sc (T?gt;a^)-roi».Reccntiorum quidam Fœniculû tortuofum vocant.

Cæteru Sefclios amp;: radix amp;nbsp;fruétus cxcalfaciùt ac reiiccant fecundo ordine,amp; tenui's func effentiæ. vrinas mouent ac ftranguriæ medentur: menfes amp;nbsp;fœtus trahunt: orthopnœam amp;nbsp;^'eterem tuflim fanant: vteri fulrocationibus amp;: comitialibus profunt. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Semen cum vino potum crudaconcoquit,tormina difeutit, cpialis fçbribus, vt Diolc., Vtile.Capris cæterisque pecudibus datur in potu,quô facilius luos fœtus enitantur, auôtore eodem.

A Eth I O P1 c VM Selcli 1 ignolîsfruticatcauliculis,fubnigricantibüs,rarô lubrubenti-•^biis,bicubitalibus. alas profertcubitales: folia oblonga, læuia, mediocriter lata, dilute amp;nbsp;ex albido vircntia,longiora quàm Hederç,ad Pêriclymeni Germaniçi accedcntia.vmbel-Ix luteos edunt flofculos: femina vero maiora quàm Fœniculi. radix longa eft, Sa reftibilis, yeluti amp;nbsp;ipfa ftirps.

Reperitur amp;nbsp;in faxofîs, in maritimis baud procul Maflîlia turn amp;nbsp;aliis Narboncniis Galliælocis.

A’/SioOTaok o-êogA; Grçci: Latini Ætliiopicum Sefcli fnnilitef appellant:Ægyptij Kt/woçipe^-»M, id eft,canis horror.

præter iftudamp; aliud ad hoc SefelioS genus, vtexiftimatur, referendum, Herbaceum no abs re cognoiïiinatiir.Caulis hüius quando^j bicubitalis, fed haudquaquani lignofus,nec hyetncni fuftincns: folia ampla funtex pluribus cohærentia veluti PaluftrisA-pij,quortimfingularialata,anabituferrata: flolculi invmbellis candidi: fernen membrano-ïüm ac paleaceum,latum,oblongum,candicans,odore amp;c fapore feminis Angelicæ. radix fo' risnigricansjintus albida cftjodoreque commendabilis.

Dcpinxere iftud pro legitimo Æthioftco Fuchfius,Ttagus,amp; quandoque Matthiolus:^ zitMotit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^'^biopicum,fruncansfólummodoeft. Herbaceum ad Theophwin

Libanocidem citius referendum, quod folia ait habere cnA/ya iXila, id eft,paluftri Apio®^' iorajcaulem ad magnitudinem cubiti : fgiâum candidum, fci^vv Hueafperum, amp;nbsp;obloH' gum,quale herbacei Sefelios fernen.

Æthiopicumporrô Sefèliiifdem,quibus Maflîlienfè,viribus præditum exiftimatur.

De Se felt PeloponnenÇt ex Diofcoride. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a a. x i x.

SE s E L I Pcioponnenfe folia habet Cicutæ fimilia,latiora,amp; 7ia;^t/Tïej«,id eft,craflïot^Ü' ue pinguiora, (alias ^œ;;^;ti7ïeÿ8,hoccft,afperiora.)caulem,quàm Maffaleoticumjinaioie®’ ferulaceum; in fhftigio mufcarium latum j in quo fernen odoratum,latius amp;nbsp;carnolius(vid2' licet quàm aliorum.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vim eandem,quam reliqua,obtinet. Pro huiufcemodi autem Scfeli nonnulli flirpein^^ hibent à C.Cufîo in obfèruationibus Hifpanienfibus defcriptam.

Ferulaceaautem hæceft,caulecubicoaltiore, quandoquebicubitali,digiti craHîti-id’^ ’ nodofb,intus cauo,acfungofo:folnsmagnis, am plis, varie difledis, fublûrfutis : vinbe^^

SECVNDÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ït

grandibuSj latis: flore Inteorfeminc lato,ob-longo, plano : radice craffi, longa, cxtcnus nigricante, intcrius albida, ladco lucco tut-gente, qui guftu amarus ac acris naufeam ex-citet, non tard vomitionem. Quæ fl ita leie habeant(vtC. Clulio credimus) verifimi-. le lion eft,Seleli, ftirpem hanc efle, Peloponnenfe. Neque enim vllius Selelios radix fuc-Coacriamp; amaricante prædita, led omnium odofe commcndabilis amp;nbsp;vires limiles.

Proponicur vero alia quædam à Mac-thiolo fetülaceaftirpsjverüm nee h^^clegi-timumell Peloponnenfe Sefeli,nam foedo ödore, äc Cicutæ fimili molella eft ; omne vero Sefeli vel leniine, vel radice, yel Vtrif-que odoratum. Quamobrem Jiec absre amp;: illa ex Sefelmm clalfe ac numero reiicitur. Et Seleii Peioponnenle inter incognita habetur.

O R D Y11V M humilis herbaeftjtenui cauliculo, dodrantali aut altiore : folüs difledis,ambitu crenatis: floribus in vmbellis albidis: lemine lato, rotundo, duplici, ambi-tu veluti iimbum habente, clypeoli fpeciem referente, aut, vt Diofcorides, â.a7nficntoiç,ïà. eft,exiguis Icutislimili, odorato,aCilonnihil acri. radix tenuis.

In Narboneii Gallia fecusvias acinter le-i geres fponte gignitur. Diolcorides iuxta Ci-: liciam in Amano monte nafei refert.

lulioacAugufto inhottis ßelgij fubinde fernen ad maturitatem peruenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Graeci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xpnTJKov: Paulus

Ægineta Vop^vÄiov fcribit : Latini Tordy-^ lion,ö£ Sefeli Creticum limilicer appellant:: Oflicinisincognitum eft.

Calidum eft,inquit Paulus Ægineta,Gor-dylij lernen. Ad vrinam amp;: menfes prouo-cancjps vtile habetur. Succus herbæ,femi-nisque aùv yÄtfx^iyid eft, cum vino palTo, decern diebustrium obolorum pondéré fum-ptus, nephriticos fanat.

Radix cum melle indelindu adpromo-uendas peótoris exereationes efficax/audor Diofcorides.

De Saxifragü, Cap. xxi. gt;nbsp;SA X I F R A G IÆ duae funt : Maior vna: altera minor.

Maior amplitudine foliorum cauliümque i. altmudine minorem fuperat.folia varié fcilTa, Paftinaeæ flue Elaphobofci,aut Sifari aliqua-^ tenus aEmulantur,led nigriora, afperiora, mU nota, ambitu verö etiam ferrata. caulisbicu-bitalis, angulofus ftriatus. candicantes exi-guis flolculis vrabejlç.feraen quale Apij hor-tenlis.

tenfis, acrcjferucntisqüegüftus. radix oblonga, tcrcs, candida, faporcacris,amp;faliuanicoin' manducataciensi

Minor primisâcràdicibusproximisfoliispriorcm rcfert,fynttarnen multô tenerioraac minora,circa cauliculos verb tenuiflima, nee prioribusfimilia: flofculi acfeminavclutiMa« ioris. radiculæ tenuioresquoque ac minores,fed non minusacres.

Germaniæ ac Bclgio vtraque facis familiaris,ied minor frequentior. Lætum amp;pingucre' quirunt fólum,ied tarnen i proicinduntur.

Vtramquc rcccnnor artas Saxifragam autSaxiftagiam appellat : quidam Pcttæfindulaff: alij Bibenellam aur Bipennulam : Baptifta Sardus, deinde amp;Leonbartus FuchfiusPitnpi-nellam. Quam ob rem à nonnullis Pimj^inella Saxifraga nominatur:£ft etenimamp;aliäPi®' pinella cognoîninc Sanguiforba. Exeat tarnenvêtus vcrficulus qui PimpinellamàSaxi' fraga diftcrreüfiendit, qui taliseft:

Eftfiquidem Sanguilóiba,quara Pimpincllam vocat,non nihil hirfuta: Saxifraga verôhxc nequaquam ; foliorum autem primorum Sàxifragæ minofis amp;nbsp;Pimpinellx Sanguiforbi quædam fimilitudo.

Maiorcm Germani ^ibemell: Brabant! 25cucnartt: Bohemi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinè Saxifraga®

Minorera Saxifragam hircinam quidam, alij Pimpinellam Saxifragam miiiorem : Bn-band ÄtuenicIIe. Quiautem Saxifragam hanc,Pyrethrumcfieexirtimant,nonparuniàv«-rorecedunt. Legitiinum Pyrethrum Pemgtadistertixlib.primodcfcriptumeft.

f . Quod liautem ad a.liquam Diofcoridis referenda videatur, cum nullocitius quaracu® Bunioconuenire poterie. Caulis fiquidem angulofuseft, amp;Cmaiorisdigiealisferecraflitudi' nis: folia inferiora Apio comparari polTune; fuperiora, præfereim minoris, longéeenuiora: flores in vmbeilis Anethi fimilibus ; (cmen odoraeum, minus quam Hyofcyami, acreaceX' calfaciens : quale Bunion efie, Diolcorides verbis iftis oftendie:

B«WOP ifÿcoÂoi’ aryiioj TtT^Qjuvov,lt;^fs.ti)W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ttATVÄicuoVi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç 'r« pillen

PElvIPTADIS SECVNDÆ 1 î B. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3T^

tTè tsrof^cü T!^^Kpa’ avdvç à.vïiS'av,azripih($t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pJKÇ^'nç^' Qu^ Sa

line lie reddi polTunc: Buniumcaulemeditquadrangularem,prolixum,digiti çralïîtudinèlt;; foliaradiciproxilîla Apio lîmilia-tcimioraverô mukojquæ furl'um: Hos Anethi: fernen odo-ratura, Hyolcyami minus. Hàbent excmplaiia quædani aliter jVcriîm nos emeridatiofè ampleâimiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?,

FacaltaceautemSaxifragiæ fernen àc radix vehementer amp;'tertio'ordine excalfäciens ac reliccans, amp;nbsp;partium vnà tenuium.

Vtraque vrînas moucnt.flranguriæ ac ifehurix medentur: calcüIoscohâcréntesdifToI-uunt ac expell'unt: (vnde Saxifragiæ nomen accepc'runt) prælcrcim li in balneô horum pul-üisaut decoâum propinetur. Mouent eadem menfès,ac fecundas pellunt: iocinorislienisqj obftrudiones aperiunt: ventriculi cruditâtes emendant : tormina colique dolores fedant: flatus dilcutiunt. Aduerfantur etiam venenis;amp;contra fèrpentum morfusex vinôvtditer dantur. Exiftimanturquoqueaduerfus morbos pcftilentesprodclTe.

Aquaex Saxifragia per organa vitrea deftillata, oculorum caligincm dilcutere fertur î 8È fuccus lentigines ac faciei maculas delete. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’

TV On eft hxc vmbellifera, fed nomen illicum Saxifraga commune, in fbcietatemeius ’ pertraxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Promit autem ifta folia aliquot in hirfutis amp;nbsp;rnediocriter longis pediculis rotunda, per irtarpines crenata, Hedetæterreftrismollioraamp;albidiora,inter quæcaulicüli attolluntur teretes, tenelli,dodrante al tiores,lanuginoli, in fartigiis quorurn flofeuli inalbicant. radix multas demittit fibras, cui fuperius veluti granula infident,feminisCoriandrimagnitudi-nlt;;,autpaulömaiora,guftuamaricancia, colore pattim purpureo rubentia, partim albida. Hæcferainahuius Saxifraga: vulgo habentur.

LocisherbolisincultiSjin montibUs3Collibus,in Germania,turn amp;nbsp;in Bohemia multis loch gignitur: Etnonnullis quidenilocis altior amp;: maionbus foliis:alus,amp;: frequentius,minoi-.

5l4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i T I R P I V M H I S T O R I A

Maio rnenfc cum floribus repentur,pauló poft folia caulesquc inarefcunt, relidis circa radiccm granis,quæ tempcftiuè colligenda,alioqui amp;nbsp;euanidafutura.

-u Saxifiagam rccentiores appellant, albam cognominantjad difterentiam eius,qua:cap.ft' fériofe delcripca cft, Germanis W(iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brabantis toittc fteaib^ccfe : Gallis Saxifr^'

saxifrag» Huic aucein foliisaliquatenusfitnilis aliaquædam Saxifraga dilt;ftarepcritur,quæ AurcX **quot;*• nbsp;nbsp;cognomen accepit.folia liquidem el quoque funt rotundiufcula,amp; ambitu ferrata: cauliculi

autem omnino breuesjpalmi altitudine,in quorum ramofis cacuminibus floftuli exiguiaU' ri.luKocolore relplendent. fucceduntexiguarotunda vafcula, in quibus rubens pulilluni' que fernen. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-

Reperitur inquibufdampaluftribusacriguis Brabantiæ'ac Flandriæ locis,folo arenofo ac fterib.

Sed ad SaXifragam albam reuertamur. Grana huiusqua:circaradicem rcperiuntur,tuin amp;nbsp;folia ac radices,calidaacliccaluntjVtriufquequalitatisordine Iccundo. Feruntur autem hæcvelîcæ ac renum vitiis ac doloribus mederi : calcules diflbluere: vrinas prouocarc: ftillicidioque auxiliari.

T)E V c E D A N o caules tenues, gcnicu-lati, fubindc cubitales ; folia quam Foeniculi ampliora,quorum lingula fegmcntalenta,oblonga,tenuia, Pm* foliis liftiilia apparent : flolculi exigui in vmbellis lutcoli : fernen oblongumifc-nue,non carnofum. radix fupernècomo-ià, mediocris crairitudinis,foris intcrius albidior, fucci plena, duos quandoque cubitos defeendit, HïC flau um, graucolentem, o^aroF, liue liquo-rem vulnerata emittit, qui mox concref-cens cito reficcatur ; colore fulphur re-ferens.

Incolligcndo (inquit Diofeorides) capitis dolores amp;nbsp;vertigines fenciuntur, niß nares prius amp;nbsp;Caput rofaceo oleoperun-gantur. Radix excmptoliquoredeinceps inutilis. Colligitur praetereaex cauIibuJ, vcluti è radice Mandragora:, ;(^yÂoç,id e?;’ füCeus, fed minus efficax ipfo o/wa fine h-quorCjhic fuccus eftj citiusque diffiatis viribus ignauus redditur. InuchiturveroÄi quandoque concreta Lachryma thuri fi' milis, caulibus radicibusque adhxrensi Diofcoridcs autftor.

In montanisgignitur, non raro in apn* cis amp;nbsp;pinguibus : In Italia,Narbonen^ Gallia, Germaoia, tum Sé in aliisregioW-

bus reperitur. Et fubinde quidem non-nullis locis foliis denflofibus, vmbellaqj anguftiorc: alibi foliis rarioribus, amp;nbsp;lingulis eoruDi fegmentislongionbusac anguftioribus,vmbclla vctolaxiore amp;nbsp;latiorc.

flue Liquor DioIcoridipræfcrtur^SardoniaacSamothracc, odoris grauis,rulFuS) feruensque guftu.

In Germaniaac Belgij hortis lulio Peucedanos floret : Augufto ac Septembri fernenma-turum legitur. radix hyeme reftans, Vere noua folia caulesque promit.

Græcis 2r*üXêeAzFoç,Latinis lîmiliter Peucedanos; tum amp;nbsp;Pinaftellum : OflicinæpleræquCj tum amp;nbsp;vulgo Fœniculuni porcinum appellant : A nonnullis Stataria, ayejLov, amp;nbsp;aj-eioîvA-Aof, vtinternothaj A prophetis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, bonus Genius: Germanis

PEMPTADIS SECVNDÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jlj

^djtVfffcn ïDUt^cfl / ©etvfcnrfd: firabantisl9cramp;cn0 baitfed: kalis amp;nbsp;Gallis Peucedâgt;jo: Hif* panis Herbatum: Anglis l^o;f|lrajijje. àîw/âm quæ LatinisFinns, Fencedano amp;Fineftello no-inen accc.Qir.

Liquor antem Fencedani fine ottoc, excalfiiciens ac reficcansordinc eft tertio. Radix mi-nusquàni liquor excalfacit, led valdc reficcat: Excalfaciens quidem ordine lecundocom-pleto,deficcans vero tertio incipiente, vt Galenosfcriptnmreliqnit.

Prodeft vero ottoç fine liquor ex aceto amp;nbsp;oleo rofaceo inundusLethargicis, Fhreniticis, vertiginolis ,comitialibus,diuturniscapitis doloribus, paralyticis ,conuulfis,atque in vni-iierfum omnibus neruorum aiFedionibuscum aceto amp;: oleo, vt Diolcorides fcribit. Idem olfadu ftrangnlatione vteri laborantes, amp;nbsp;fopore occupatos, reuocat : In Hi tn Icrpentes fu-gatiaurinm doloribus cum aceto inftillatnsprodeft ; cauitati erolbrum dentium impofitus dolores eorundem mitigat. In ouofumptusadnerfustuflira ,dirficultatem reipirandi, tormina amp;iHfianoncsauxiliarur; ex crafiitudine, addit Galenus,amp; vifcofitatchumorumna-ta. Aluumlenitcr mon et; Lienem minuit, nempeincidendojdigerendoamp;crafios humo-res extenuando. Difficiles partus adinuat : vtcrum aperit * Ad vefica: amp;C renum dolores bi-bitus facit.

Radix adeadem vtilis,fedinefficacior; farina eius Ibrdidavlcera purgat : carnem generat ( Galenus addit:) amp;nbsp;vetera cicatrice obducit : Iquamas odium celerrime detrahit. Ceratis inalagmatisque calfacientibus admilcetur. Eligenda au tem eft recens radix, non canola, folidajodoris plena, vtaudor Diofcoridesi

ÄNgelicarvm vna maior eft, quam Hortenfem Sâ fatiuain nominant : altera mi-nor, lylucftris dida.

Satiua procerocaule, eoqne læui,geniculato,atqne interiusinani afiiifgit,qui quandoqs i. brachijcrafiîtudinenijamp;humanæftaturæ excedit altitudinem. Folia ampliffima, alisrauE tis,partibusquecompluribus, latis, ambituque incifis luxuriant. Vmbellæ latæ hint: flolcnli d a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;albi-

H I S T O R I Æ albicantes: Icmina fufflaua, lata, plana, membranolà. prægrandis eft radix amp;nbsp;craf-fajforis minus,intcrius candidior,odorc grato aroma rcdolcns ; ex qua liquor oleo* fus, pinguisjfubluteus fluit,odorisaffiniilis, quem ipfa folia ac caules rcferunt.

Sylueftris faciuam æraulatur, fed ramen omnibus parcibus fuis minor, caules bre-uiores actenuiores funt. folia ramcdîani-pla,minora tame ac nigriora.radix tenuior minus oleofa,aut odorara.

Satiua in Belgij quidem hortis, fed alibi Ipontaneaeft, vt in Noruegia , 6^ Iflandia difta Scptentrionis infula, prægrandi vbi nafcituraltitudinejamp;ab indigenis cauliS detraôbocditur cortice ,vtab iplisaccepi-mus,quos in Iflandia pcrcgrinantes, hübe vcfci alterius cibi quandoque coëgic ino-pia. ferunt autem fapidum elle amp;nbsp;palatoe-iurientigratum. Gigniturveroamp;sin non* nullis Germaniæ,ac pociflâmùm in Bohe* miæ montibus.

Sylueftrisfiue minor Angelica,paflifflin vtraque Germania locis reperitur huffli* dioribu^præfertim in lyluisac fyluofo

Vtriufque radix poft feminis maturita-tem marcefeit; quod altero autrarô tertio,

ex quo fata eft anno, accidit. Legenda radix priufquam caulis erurapat: lungofaa-lioqui amp;nbsp;ineffieax.

Recentior attas Angelicam appellat maiorcm quidcfti fatiuam, quod quandoque in liortis feratur; Natura lua tarnen amp;nbsp;iplâlÿf ueftris eft. Minor veto paflTim fylueftris dicitur ac habetur : Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luf/

vel Dee ^Clhgl^cn gcpjl wurtid/id eft, Sandi Spiritus radix, tefte Leonharto FuchfioBdgiJ SdnjjcIijS.i: Gallis fimiliter Angelic.

SiAiplouflue Laferpitij fpeciesefteapparetffi nonipfum genuinum ac legitimum Laferpi-tium.)Namficum iisconferatur,quæàTheoplirafto prolixe fatisde Silphio flue Laferpi* tiolib.vi.De hiftonaftirpium lcribuntur,refpondere con^crictur.Radixcrafla,fuperiusve-luti in caputextuberat: caulis quantusFerulæ,cibo,vt fcripflmus, idoneus ; qui poft feminis maturitatera périt: folium Apij diuifura,Ied longe maius: fernen véto facilè abr:pitur,latuifl acfoliaceumjvnde allæftirpesrurfusprogignuntunamatfylucftrialoca.QualeoraninoSil' phiumà Theophraftoeftetraditur,vt »x v i. fublequentccapite latius oftenditur. laW^ meminiolim me ab cxcellcntiflîmo acclariflimo viro lacobo Antonio Cortufo Laleracci* pcre,odore accolore fucco è radicibus Angelicx incifis profluenti, fimile : quod Angelical Silphium efle quoque adftruit.

Sylueftris veto Angelica an ilia fltquaquot; à Theophrafto Alt;5!70c/ke/ç:Latini Magudaris,alte-tcra videlicet Laferpitij fpccies,cxpendendum acconfiderandum relinqnimus.

Matthiolusamp;Gefnerus aquatiex etiameuiufdam Angelicxmeminêre, fedquandoque earn nondefcrip(cre,fufpicandum videtur,eam hanc efle, qux J\rchangeliea apudnosdici-tur.Eft hxc amp;nbsp;foliorum amplitudine,latiua baud inferior,(ed tamen'fingularium frequentiî numerofipr: in plurima enim folia,huius diducuntur. cauliscrafliis,quandoque vnà cum foliorum pediculis rubes,geniculatusquoque,valdcramofus,efingulis liquidem articulistrcî aut quatuor alas promit; multis idcirco vn^equaque vmbellis cingitur, quarum flores candi-cant: fernen latum,longius amp;crafliusquàm Angelicx.alta radix amp;: albida,exigui odorisjioi' inristarnen,quam foliavelcaulis,quacnulliusautadmodurrt oblcuri.

At Angelicx,amp;: quidem maioris radix,cuius eft vfus, cxcalfaciensac reficcanseft ordinc fecundo inrenfo,auttcrtmincipieritc. Proindeaperit,extenuat,digerit,amp;ludorcs mouet: venenis reliftit: peftilentes morbos curat fl tempeftiue exhibeatur. Daturauté pulueriseiuJ drachma cum vino tenui,autfi febris vehementior,cum Cardui benedidi autTormentiHu^ ftillariti»

PEMPTADIS SECVNDÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^17

ftillaticiaaquaamp;exigiioaccnjamp;: perfc quidem,autaddita Thcriacccx vipcris. àcontagio deinde horum amp;:prælèruat,in ore detenta,autcommanfafolùm. Lentos crudosquehunio-reseadem ad concoäionera perducit; cralTorumjqua: pulmonibus thoracique inhærent,ex-purgationem facilem procurât: hepar amp;nbsp;lienem apcrit ; virginum remorantes menfes euo-cat:fecundasexpellit. aduerfus rigores febrium huius decodum ex vino prodeft. Valere ctiam contra fafcinationes radicem adfirmantjli quis cam lecum geftarit: vt Fuchfius ait.

A Str ANTI Æ magna amp;nbsp;lata fu nt folia,raaigine fcrrata,vt plurimdm quæradicibus proximajpræcipuè trifolia;non rarô verb amp;nbsp;numerofiora. cauliculi cubitales,tenues, geniculatiinferiusrubent.mufcariaexiguisflofculiscandicant. feme latum, planum,tenucj Anethi inftar. oblique ferpunt radices, acres, odo^atæ, amp;nbsp;fucco oleofo plcnsc, foris epunico colore fubnigricantes.interius fufflauæ,facili quæ foecunditatc ftirpcm multiplicant.

In nonnullis Italix montofis gignitur; turn amp;nbsp;apud GermanoSjquibus tarnen lirpenumc-tö,vclutiamp; Belgis, hortenfis eft.

lunio flofculi apparent : fernen fuccedit. hycrais patiehs radix, multo tempore viuit, fer-pendo progrediens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ‘

Non modo Aftrantiam, fed amp;nbsp;Imperatoriam recentiorum nonhulli hanc vocant : non-Jiullivero Oftrutium,quafi Struthion : dift'ert autem multum à Struthio fiue Lanâriaherba. Alij Afterition fiue Ofteritium legere malunt. cjui voceshasa Laferpitio deprauatas volunt, amp;Afterantiam Laferpitium , veleius fpcciem cfTe. Laferpitium autem caule defcribituf ferulaceo, id eft, magno atque procero : huius autem, vtfcripfimus,tenuisac breuiseftcau-liculus, qui folus à Laferpitio differentem effe, fatis oftendit. Germains eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Huius fylueftris fpccics eft,quam vulgo Brahanti «15eracrt, id eft, Gerardi herbam appel- iurla Ge--d 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lant.

518 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I RrP IVMHISTORIÆ'

lant. foliîs fiquidcm, floribus in mufcariis candidis, latc fcrpentibus radicibus,priorcnî rc-fertjOmnibus tarnen minoribus. graueolens herba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horns molefta.

Fernentis admodum facultatisAftrantiæ radix, excalfaciensordine tertio, nec minusrc» ficcans. tenuium iimiliter partium eft : incîdit, atténuât, digerit, fudoresac vrinasmouet: craflbsfrigidosque humores concoquit : flatus inteftinorum, ac ventriculi, tum ôrvteri dif-cutit:cohcisacnephriticisprodeft : Vrinas menièsque prouocat: aduerfusvteri ftrangula-tionesconfert : fecundas etiam pellit. Puluisdrachmæpondoaliquotiens datushydropicis bene fecit ; conuuHis item ac epilepticis : à quartana ante acceftionem cum vino exhibitus libérât: venenisreliftit: peftilentibus morbis lubuenit. In vino auftero decoéla radix den-tium dolores mitigat : commanfà faliuam cit,atquc inter apophlcgmatifmos non poftreino eftloco,qui cerebrum per fputum à pituitofîslibérant hunioribus,amp;: Apopledicis,veternO' fis,alhsque huiufeemodi morbis laborantibusvtditeradhibentur.

La s E R P IT I O folia cxcunt Apio fimilia : caulis quantus Ferulæ, craffîtudine proxi-mus,ac iimiliter annuus, hominum cibo modis omnibus idoneus, aifus etiam hue eli-xus,qui,pofteaquam feinen maturum, intercidit : fernen laturn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue foliaceum,

quod amp;nbsp;(piCV-oF fiue folium vocatur. radix multa craflaque, fuperne extuberans nigro cortice contegitur. Colligitur ex caule, turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;radice tfiroçlîue liquor, qui Lafer vocatur; quod

In Gyrenaica regione, quac Libyæ fiuc Aphrica: prouincia eft, gignitur : proinde reâe Catullus.quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Priusautem quàm Cy renen fes vrbem habitarentjillic Laferpitium natum. Pcculiafó liuiusfcrtur culta fugere loca. Nafci vero amp;nbsp;in Syria,Armenia,ac Mcdia,quæ Aliz fubfunt» à Diofcoride refertur.

quot;Vere ineunte folium exit: deinde caulis editur: fernen, cum Aufter poft Caniculain fla-uerit, difcutitur. vnde Laferpitium prouenit.

Quadraginta diebus(ccftatisjfuccuscapitur. Eodem anno radix amp;nbsp;caulis pcrficiuntur«

Z/Atp/ov Græcis,Lafcrpitium Latinisdicitur. Folium Tbeophraftus Mafperonvocarifcn' tit: Diofcorides verb caulem dici refert : poft tarnen : Nonnulli caulem Silphion» ait,nominant: radicem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: folia verb Mafpeta.

W«»'. Liquor Græcis otto;, Latinis Lafer, Afabibus Alfa appellatur. qui c caulibus, è radicibus verb Gaza hune Radicarium ; ilium Scaparium vocat. PræferturàDiof-coride Cyienaicum Lafer,amp; quidem fubtubens,tranfparen^Myrrhça:mulum,intenliodo-ris,non terrenum,fuaueguftu,quod dilutum facilè albefcat. Mcdicum Syriacum Lafer viribus minus valent,amp; magis virofum reddunt odorem. Exiftimatur autem Syriacum aut AJI» fatti- Medicura Lafer cfre,quod Officinænoftraætate AfTam foetidam appellant.

'**• nbsp;nbsp;nbsp;. Fertur verb (Diofcorides fcribit) amp;al^|pra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Libyanafci. radix Laferpitio fi-

milis,minuscrafra,acris,laxior,o7rorfiue Lafernonhabens.. Decadem ScTheophraftus, quam tarnen non in Libya, fed in Syria gigni refert. QuodMagydarim, inquit, vo-cant, Tvu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ia eft,alterum eft à Silphio,tcnerius enim,minus acre,amp; Lafer non

habet. Gignitur in Syria,non in Cyrene iTcrtur in Parnafo monte multum efle: Nonnulli idquoque Silphion vocant.

Cæterùm Silphij liquor,Galenus ait, calidiffimuseft: venim cnimuerb amp;folia, amp;caulil radix fat ftrennuè excalfaciunt: Sed omnia flatulcntæ magis effeptiæ funt, ac proinde co-du difficilia : foris tarnen corpori impofita efficaciora, amp;nbsp;omnium potiffimum oTroçfiueli-quor,admodum trahentem facultatem poffidens. Attamen amp;nbsp;excrefeentias amoliendiSi liquandi vim quandam propter propofitam tcmpcriem obtinct.

Efficaciffimum Lafer, Diofcoride auÓIore; deinde folia : poftca caulis. addit verb Si multas alias particulates facultates, quas confultb prætermittimus, Galeni compendiO contend. Tbeophraftus foliispecuspinguefeere vehementer, amp;nbsp;carnes carum mirabilem inmodum fuauesrcddi,ait. Purgariverbamp;:hocpccusquidam affirmant,fedcontrarium, qubd videlicet minime purgentur, alij iudicant. Mandi radices ex aceto recenter excifas, ex ahorumrelatu Tbeophraftus quoque adfert.

VN IV S Ferulæ Diolcorides merainit, ex qua Sagapenum colligitur : Clialbanum verô

amp;/: Ammoniacum Ferulac quoque IxarouQ fîue Iiquores elTe refert. Vcrùm an iftæ cum pnoredifFeranc,necne,non exponic. Fieri autem poteftjVtex vnius generis Ferula differen-tesfucci colligantur jproregioniimvidelicetjvbinalcuntur,varietate. Velutienim Laler Cyrenis natuni diucrlùm eltà liquore,qui in Media amp;nbsp;Syria prouenit : ira Ferulam in Media Sagapenum J iiixta Cyrenen Ammoniacum, in Syria Chalbanum proferre pofle apparet. Theophraftus Ferulaceumgenus in pluresfpecies diuidiait,amp;vnara grandem, Ferulam nominat: alteram minorcm,FeruIaginem.

Ferula autem caulem promit quatuor aut quinîim cubitorum,geniculatum,craflüm, amp;nbsp;ieruhi. fubfînemæftatisdurum, ac lignofum, vnicum, fed circacacumen ramolùmex quo fi prima germinatione futurorum foliorum ac vmbellarum rudimentum eximatur, oui codum luteum magnitudine referct; quod Corculum Fewlç nonnulli appellant, folia grandia funt, mollia,amp;: multifidajincapillàmenti modum attenuata, mùltô quàm Fœniculi maiora, al-ternoordine difpofîta. vmbellæcùm infaftigio,tum inalislatæ: flolculi in hislutei: amp;nbsp;deinde femina plana,lata,foliacea. radix magna,reda,altè defcendit.

Ferulago minor amp;nbsp;huinilior quàm Ferula, alioqui fîmilis ; caulis quoque vnicus, amp;: folia quot;eeruliti*. vniufmoai. Sunt tarnen,inquit Theophraftus, qui differentem à Ferula exiftiment.

Nafeitur Ferula in compluribusAphricæ ac Afiæ regionibus: needeeft in Europa: nam in Apulia amp;nbsp;NarbonenfiGallia cognita eft.

lunio ac Iulio, vel etiam prius in calidis prouinciis floret, ac fernen non multô pôft perfi-cit: périt inde caulis,qui annuus eft.

Quæ maior eft Græcis : Latinis Ferula appcllatur : Italis Ferola. : Hifpanis Ca-nunheia.

JXO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T 1 R P J V M HISTORIC

Quod in tcnello ac primse gcrminationiscaule reperitur Graece «wTtg/aF« Na/sSj/xoçjal» mterpretibus Medulla; à recentioribus Corculum Ferulædicitur.

Eftaucem medullahæc,auâ:ore Galcno,adftringentis qualicatis parciceps,atqueidcirco vtilisfanguincmfpucncibusjamp;cœliacis : Diofcoridcscrium nahbusinditara fanguine© illincerumpcntcm fiftercctiam ait; amp;nbsp;contra viperarum modus in vino candcmdari.

Noftraxtatcfcrtur jpræfertim in Apuhajànonnullis fub cineribus tofta ( fcliis tarnen aut panniculo prius inuoluta) cdi, pipere amp;nbsp;fale additiSjOlFeque edulium fuaue.quod etiam ad Vencrem cxcitct.

Semen excalfacit amp;nbsp;attchuat : torminofis auxiliatur : fudores mouct cum olco corpori illitum.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 2.1

VVLISjDELETERIISjAC perni-'CIOSIS P L ANTIS, FILICIBVS, M VSC I S, ET F V N Ó I S,

BV PERI ORE Pemptadct flores, odorataSy coronariasj^ herbas, 'vnà cttni 'vmbellifleri^, profeqùi fluduimus. hac 'verb tertta qu^ ad mediCAmentorum ntateriam faclitnt reliqux occurrunt z ‘uelati funt, quarum admtdta 'utiles radices : équot; nbsp;nbsp;nbsp;furga»di facultatepoUent-y quibus adminiculis flefecottuol-

uentes accedunt,quod^lurima harum interpurgantes flnt referenda. Pertinent amp;nbsp;hue, quÂCunque dele teriam ac exittalem vim aut natur am fort it az nee non Filices, Mufei, dr Fungi. Primum or dine locum radices occupant z fnximumpurgantesz conuoluula tertiumz fuccedunt exitialesacperniciofe:poflerior Filicibus, l^ttfcis,nec non Fungù relitlta.

Radicum autem claflùs,aùt,'vt nuncupare libuit,liber, non omnes,qua comprehendi potuifent, ctmple£liturz verum eas tatitummodb continet,qua interpurgantes,conuoluula,vel oleracea,aut omnino alio loco,referenda non funt. TSpam ex his,qua magnas ac efficaces radices obttnent, non fMca in aliasdigeita funt clafes'. propter fimilitudinem videlicet aut affinitatem cum iis,quibus ^Keferunt.Iris dr Pœonia,quia floribus prailant,inter hos referuntur. Sc ammonium verb df Rrqonia, dr alia,quod vicinis fiefeimplicent, inter conuoluula numerantur z edules radices cum olerilutidefcribuntur, I ta radicum clafis pauciOres complePiitur, qudm pvfifet ,fi efficaces radici-biu smnes in banc contraherentur.

SRiSTOLocHiÆi auólore Diofcoride, tres funt : Lohgi, Rotunda, amp;nbsp;Cle-inacitis.PliniusPiftolochiam fpcciem annuraerauit quartam. Pofterior ætas quintam,Saraccnicam diólam,adinuïnit.

LongaAriftolochiamultisàradice tenuibus ac viticulofis gerrriinat cauli-culiS; circa quos folia hinc inde mollia,odorataque : flores iuxta folia oblongi^ cauijijfna parte longiores,colorispurpurei,odorisgrauis: frudus turbinati,ftriati,exiguis Py-’^isconformes ;qui feminè maturato in quinque vt plurimum partes difliliunc, quod rrian-giilnai,ac nigricantis eft coloris, radix fubeftdodrantalis, aut breuior, digitaliscrâflîtudinis, buxei flaUelcentis coloris,odorata,led perquam amara ac on ingrata.

Rotunda Ariftolochia cauliculisfoliisque priorem refert, funt tarnen paulo rotundiora fo]ia:eiusprxfertim,cuiusfrudus turbinatur: fl5svnius(diflerentixetenim in hocnonihil) oblongior amp;nbsp;anguftior,colore fubluteus: alterius breuior, amp;nbsp;qua refleditur partCjin purpura fubnigricans : frudushuius Pyri modo è latiore (ede faftigiatur: illiUs in rotundo oblongus: vtr 1Ü fq; ftriatus : femina qualia longx. radices orbiculatæ ac tuberofæ,guftu amp;nbsp;odorc longac;

Clcmatitis longis,prxtenuibus,viticulofisq5 fuis cauliculis,ac no raro ramofis,vicina quæ-UiS adminicula comprehendit,quibus (e Smilacis modo implicat ac circumuoluit: folia Iori-^ori

giori pcdiculo liærent,læuia,lata,acuminara, vti aliarum : flos fimilitcr cauus,oblongus,!“' tens^autcx purpura nigricans: frudus baud differentes, tenues autem radices funt,amp;:pW' longæ;modô perlùnima (crpentesjmoxaltiusdemiffaî-,colore præcedcntium.

Ditifioriiiii nbsp;nbsp;DiofcoridisCxcmplaha Clematiteiïfoins effe habent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Èo/xôajjfcd Icgedui”

Th^fhru- Deprauatus eft de Clématite amp;nbsp;Theophtafti locus, nam vbi legirur : t«

fidaeore. amp;nbsp;mox: (po'Mov J'Vé^i^ei'stfoat/u.^pfpkT» ÙÂa/v^, reftituendum eft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J's /zwA/m, id eft,colo

ßitut». [ne\inâ-,8c^ugt;^civ hs)i^eigt;!sjfocri/utlt;j)iptç TViÄ^'irif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;• ati

harumtriura feracesfunt.Longamamp;rotudamm Italiaac Narbonéfi Galbarepcrir®‘ï“|j,

tÉMPTADÎS TERTIÆ LIB. ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji)

cft. Glemâtîtén Petrus Bellonius in Ida Cretæ monte à fe inuentarti Icribit.Carolus Clufius circa Hifpalinijplurimisque aliis Betica; Hifpania: locis,in dumctis amp;nbsp;vepribus ofFendifle fè bancrefcrt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Florent Ariftolocliiæ in Belgio quidem Maio aut lunio : alibi amp;nbsp;in calidioribus regioni-busprius.

Nuncupatur Ariftolochia Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniam TaZç â6;^/ç, id eft, optima

Priorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;//«»ejsrjd eft,Ariftolochiam longamjab ipfiusradicis forma, item amp;

^»’nÄtTiv, fjitiÄoKap^ov)^ 7tyç/roynüncupant;amp; Ariftolochiam quoque marem.

Altera femina exiftimatur,amp;: àejLçvXo^ia ç-^/^uAnfûuc rotunda Ariftolochia dicitunà no-nullis etiam _;toA(5t/jMJiAôt',ceu terræ Malüm. Cyclàminus tarnen terræ Malum appellatur, ab Ariftolochiis multum dilferens.

Repcriunturporrô amp;:apud Apuleium Ariftolochiæamp; alia:appellationes:vt,aa^a pi^aty î?é!na,8Çêçjoç,:ro^/o:'oç,J'ÂpJki'oç,Ô7n/T)ç;quæ cui fpeciei propriæ fint,non latisapparet; omnibus communes videntur.

Facultate autem omnes hæ Ariftolochiæexcalfaciunt,reficcant4;, ad tertium vtriufqj qualitatis ordinem pertinent,extergendi potentiam vnà haben tes.

Diofcorides longam aduerfus fcrpentcs S£. mortifera, drachmæ pondo cüm vino bibi, amp;nbsp;vtiliterimponi rcfert:ac cum myrrha pipereque potum,expellere omnia in vteris àpartu rc^ lifta,item amp;nbsp;menfes amp;: fœtus; idemque cum peflb impofitam pofte.

Rotunda tum ad hæc omnia,ciim ad alia reliqua venena facit : item ad afthma, finguitu, ngorem,fplenem,rupta,conuulfa,laterum dolores,cum aqua pota; aculeos amp;nbsp;fpicula extra-bit; oftiuin fquamasincataplafmatispermixtaadimit ; putredines remouet : vlcera fordida expurgat,amp; caua cum iride mell(^ue implet: gingiuas amp;nbsp;dentes purgat.

Clematiten Galenusfragrantiorem efte aitjitaque ea ad vnguenta vngucntarios vti} fed ad fanationes infirmiorem.

PIsTOLOCHiÄ longæ rotundæque Ari-ftolochiæ, amp;nbsp;eauliculis amp;nbsp;foliis fimilis eftj minor tarnen ac tenerior : folia eins lata ac he-deracea funt: flofculus oblongus,cauus,fLiprc-maac extima parte nigricans : fruftus fubro-tundus,veluri vnius rotundæ Ariftolochiç.pro radicibus tenues quàm plurimæcxeunt fibræ.

Piftolochiam hanc fpeciem nuncupari jOT-Auppiî^^ov verô cognominari, Plinius lib. x x v. cap. 111. Icribit. Eft, ait, §£. quæ Piftolochia vocatur quart! generis (Ariftolochiarum vide-licet)tenuior quàm proximo difta (népeCIe-matiys) denfis radicum capillamentis, iunci plenioriscraffitudine ; hàtic quidam Polyrrhi-zoncognominanr.

At facultate amp;nbsp;viribus hæc aliis reliquii baud abfimilis videtur, excalfacicns fimiliter amp;nbsp;exficcans,non adeô tarnen intense. Conuul-fis,contufis,ex alto præcipitaris,ex aquapo-tamvtiliflimam tradi,Plinius auftoreft.

HÆc Ariftolochia tenuibusfoliis frondo-fisque ramulis, reliquis fimilis eft, altior tarnen ac procerior quàm longa aut rotunda ; folia eins maiora quam Afari : flores concaui,

oblongijVna parte prominentes, colore fublutei ; fruftus Pyrorum inftar turbinantur: femina in

na in his interlepta, triangularia, fordide nign-cantia. radix longiufcula, racdiocris fubinde cralhtudmis,lutea, Buxi ligno colore fimilis,a' maritudine nec longa nec rotunda inferior. Eft autem has intcrdumexigiiastcnucsquerepen-ri ; vbi videlicet quandóque amp;nbsp;non ita dudum collcdæ ac fublatæ. Ex reliólis fiquidem radi-cum particulis nouella;plantç,tencllas initioac

Mukis in Germania ac Belgio, ncc non in Italia amp;: alibi locis, huiulcemo'di Arirtolochia repcritur, iuxta vincas marginesque agroruffl læco acrcftibili ïblo. In hortis féliciter quoque adolelcit. (^ein femel occupauit lociinijSgre delerit. Quantulacüquectcnim radicular pars, licet altè acque in profundo abdiclt;%geraien ramen emittit: adeó pertinacis ell vitæ.

Vulgo Saracenieam nuncupant: Galli Sari' , fl fie: Belga: eèarafyn erupt: Gennani .CfîrHurri' Offîcinç Arirtolochiam longam. Atque pro lue olim ab omnibus habita fuit, tandem Clewa-ticis appcllari cœpit.Sed ïam légitima Clématite reperta, qiA banc nomine alio quam Arifto' lochiç Saracenice vel quintç Ariftolochiçconi“ pcllabimus? nifi forte Clematitem alteram, Ariftolochiam longam maiorem earn nuncu-pari magisplaceat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Vi autem amp;nbsp;potentia ha:c Ariftolochiarcli* quis ctiam fimilis,inHgniter amara amp;nbsp;calida, longa non inferior: proinde amp;nbsp;pro hac in omnibus compofîtionibus lucccderc Si. recipi abfque vllo errore potcH,

Maiori foliafiint Coriandri modo diflcéla, tenuiâ,dilute vilentià} caefio videlicet Aquilei.x foliorum colore- quorum amp;nbsp;formam aliquatcn^ referunt, minora tamenipedi-culitereteS) tenues Silæues, palmum longijcirca quos fupcriorc parte HofculiordinedigC' fti,oblongi,incorniculum deHnentcs,Linanæfloribusconformes,dilute in rubropurpurei, fubinde albidi. lemen in valuulislatiufculiscxiguisque nigrum,paruum fplendcns. radix tuberola,infchore parte fellilis,amp; cxcauata, pulpa,Sum recens, fubluteas vbi verô cxaruit,iô virorcfubnigricante,guftucum amaritulline quadam auftera.

Minor fpecies foins, pcdiculis,purpurafcentibusoblongisqueflolculis,filiquulis,amp;fen”' ne maiori limiliséft; humilior tantiim ac minor.radix huius non cauaj vcrùm folida,globo* fa verticilii fpecic,colore fubluteojlapor^cum amaritudine adftringente.

Exitvtraquecircalêpes,vepres,agrorum èc vincarum margines,humilioribuslocisaefo* lo pingui lætoque.Vtraque in Germania: minor Belgis frequentior.

Primo llatim Vere vtraque erumpit; florem mox facit i femenque breui perfîcic. Menfc Maio eins prarter radices nihil fupereft; ita paucis hebdomadis apparet.

Gcrmani J^oltvuhj: BelgæÇjooftnojtelf/id eft.radicemcauam appellant. OfiîcinaspérpC-rath hac pro Ariftolochia rotunda vfas notius eft quàm referrijaut refelli debcat:amp; lîmilitef eorum manifcftuserror,quitemerèPillolochiam iudicarunt. Quo autem nominedicidc-bcat(li modovcteribuscognita fueht)non^arùm ambigendum videtur. Suntqui LeonW-petali fpeciein faciant: alij Eriphion: nonnulli Thefium: plerique Capnon Chelidoniain.

Cum Leontopecalo autem tuberofisradicibusamp;quadantenus foins conuenirepoflcvi-detur; fed cauliculorum alæ plurimæ,florcsque Anemones defiderata, diferimen adferunt, Leontopctalietenim eaulis ramofus in alas multas diuiditur ; flos verb qualis Anemones: vt quidem Diofcoridesamp; Plinius referunt.

Eriphion autem livtique nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»e;ç,ideft,à Vere nomen habet,ie/iftfof aut citius

Vcrisqueplanta, non improprie hæc radix nuncupari poterit. Veris fiquidem tempore taii-tunimodoapparetacviret.Scd tarnen «g/’tp/or ab hœdodidumea propter non eft. Eriphion liquidem iftud,longé aliud eft: vtquidem defcribitur,tum ab Apuleio, cum in libro ad Pa-tcrnianum Galeno attribute.

Apuleius,Eriphion,ait,nafciturin Gallia,in monte Soraifti: figuram habet Apij; flore pur- sri^hinn. pureo fimilem: nafcitur fcptem radicibus, totidemqj ramuhs; ipfa autem patula humo omni florenstempore,{cmcn habet tanquam faba.

Inlibro autem ad Paternianum hæc verba leguntur : Eriphion herbaeft, quæ infummis montibusinucnitur: folia habdlimilia Apio,amp; thyrfulum oblongum,incuiusfummo flof-culumquafiviolaceum,amp;: fernen in medio: radicem quoqueadmagnitudinem amp;valetudi-nenicepæ oblongæ. habet amp;nbsp;radices alias,quæ radiculas alias è radicibus emirtut, nigro cortice veftitas.Ex quibusmanifeftum,ralt;iicemhancncquaquam huiufccmodi Eriphionefle.

De Thefio feu 37)CTt/a,pauca apud veteresextan^.Theophraftus radicem eius amaram efle, amp;tufamaluum purgareait.Phmuslib.xxi.cap.xvii.radicem queThcfiumappellatur,bul-bofisno diflimilem,amp;: guftuaiperam refert.-'Athenæus Timachidam citans audorem The-liumflorem tradit,exquo Ariadnescoronacompofitafuit.Conucnire hæc fatisradicicauæ apparent, tubcrola fiquidcm radix,guftu non abft^e aniarore auftera,quç ad purgationes fa-cere crcditur.Sed in tanta vetcrum breuitate quid affirmandum?

Capnoschelidonia,quæiuxta fcpescnalcitur,atque hinc^)eÿ!;)z|Ult;T«çcognominatur,quaIis c«;»« fitjActiusnonexponit.foldm nomen cius reperitur Tctrab. ii. lib. iii. cap. ex. in Collyrio cheUdonU. Martianijamp;Tetrab iii.lib.ii.cap.primo,inter calfacientia amp;firmitate iecinoricofcrentia.

Quod fiautem Capnoschclidonia ilia eft,quæà Plinio lib.xxv.cap.xiii. prima Capnos iiouiinatur,amp;: ad oculorum caligines commendatur,fatis manifeftum Cauam radicem non cfleCapnonchelidoniam.Primaetenim Plinij Capnos ramofa eft,amp;vicinisfepimentisfefe implicat; Caua veto radix ramuhs adnatis caftt, humilisquenulhs luftineturneque eget adminicuhs.

Si autem alia cft,Ab'tij Capnos chelidonia,quam Plinij (quod fortafle Chelidoniçcogno-minatio innuit) non citra aliquam occalionem Capnos ch'elidonia appellari poteft. Fuma-liatnetenim foliis,tainetfi maioribus,aliquatenusrefert : amp;nbsp;Vcrequidem primo circa videlicet ;)jAid'5i;4S'y^id eft,hirundinum aduentum apparet.Scd tarnen idcirco veram öclcgitimam

5îli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I S T O R I Æ -

Capnohcîïelidoniam efle no confequitur. Sunt fiquidera amp;:aliæ codera tempore prodeun* tes, breuique pôft pereuntes,quæ ramen Chelidoniæ non appellantur.

Cxtcrum Caüa radix calidaamp; ficca pocencia eft, magisramenficca quàm calida: vtpotc tcYtio reficcans.lècundo verô ordine cxcalfaciens.adftringitaurem amp;c abftefgit,nônnihilqps digerit.vtilis ad veteresdiururnosque tonfillarum fauciumve rumores.valer ctiam aduerius hçmorrhoidum cum rumore dolores cum vnguenro ex Populo nigra,aut alio ßmili faculta-te pcrmixta,Ferunt Si bane draebmæ vnius pondo fumptam aluum ducere,pituitamquc de-trahcre.

Arum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - Arum Ægyptiuriï.

Ar o folia aliquot funt magna,lxuia,fplcndcntia,lata, acuminata, hederæ folds raulr^ ampliora,nigricantibusnonnullisliturisveluti/uggillata ; fcapus inter hæc exiricrnil-lètnaltus,purpureisnonnullispunólulisfubindenotatus,inuolucrum profcrens oblongutH) patcnSjleporinae auriculxæmulum,è mcAocuiuspiftillo fimileairurgit,mcmbrana in puf' puranigricante liuenteque contcdum,qua tandem rimas facientc decidenteque,viiaappi’' ret,ex acinis pulçhrè per maturitatem rubentibus Si fuccoßs: feme in his vnum aut altcrum» exiguum,duriu(culum.radix tuberofa,magnitudine maioris oliuæ aut cxigui bulbi, candi-da,carnofa,fibrisnon carens; multis quibus le propagatadnatisexiguis vcluti bulbulis.

Nalcitur Arum in fyluis, luxta vrbium folfas, fub fcpibus, locis vbique vmbrofis : amp;qui-bufdamlocismaius;aliis minus acomnino paruum repchtur.

Erumpunt mox poft Hyemem folia; piftillus verb è vaginula lurtio exit-,folds marcelcen-tibus: quibus corruptis vuæ lulio Si Augufto maturantur.

Exit Si in Ægypto Ari fpecieSjquç in Aphrica quoque repcritur,tum Si in Lufitanix qud buldam locis iuxta huulos Si fluenta,quod ab Europæo differens eft. ampla Si magna hulus funt folia,maiora quàm Nymphçæ: cralTa aetubcrola radix,inferiore fede cralTior ac latior, qu£E edulis eft: flore ac femine deftitui fertut; propagari verb fibrisà radice emiflis.

Caftellani Manta^de nueftra Senera appcllant:pleriquc Colocaflam efle volunt. Coloca-fiam aurcm Diolcorides radicem appellat Fabx Ægyptiæ,qux vtique baud ftcrilis.Herodo-tus Colocafiam rotundam radicem efle refert.

Arum à Gra:cis nbsp;nbsp;nbsp;nominatur: ab Oflicinis larus,Si Barba- Aroniab aliis Pcs vitu 1 i;à Sy-

ris Lnpha: à Gypriis Colocaßa: vc inter nothas voccsjvbi amp;caÂt/u.oçâc J\.ç^Kavria appellari re-peritur. Tcilatur Plinius lib.xxi 11 i.cap.xvi. Aron magnæcum Dracontio litis elPcjóó quoCgt; dameandem dixiflc. Nonnulli Serpentariam minorem vocant : Gerrjiani paffen pint amp;nbsp;^nUfc^cn tngbCfï : Itah Gigaro ; Hilpani Taro : Belgæ «CalfsStieetzGalli fied de -venu : Angli Cotfeobippiit.

Cæterùm Ari vires pro regionum varietate dilïcrût. Naip,vt Galenus in lib.De aliment. faculc.tradit,huiusradix in quibuidam regionibus achor prouenit,vtpropè ad Dracontij accédât. Cyrcnis contra minimè medicamentofum eft Arum aut acre: adeo vt amp;nbsp;Rapis vtilius xeputetur. Ec talc in cibo eftpræftantius.

Si quis autem humorcs cralTos vel lentos in thorace aut pulmonibus collcdos^tufli expur-garivelit,acriusac medicamentoiiusmagisconueniet. Aerius autem eft in Italia, Germa-nia,Gallia,Bclgio,amp; in Alia quoque,Galeno teile. Efturverö in aqua elixuni; led dum ipla radix coquiturelEufapriore aqua,in aliam calidam coniicere ipfam conuenit.

Terrena autem iplum Arum eftentia conftat,vt in lib. De liraplicium medicamentorum facult.Galenus ait,led calida: proinde extergendi vim poiridet,verdm non valentem, ficut Dracontion. Eft itaqucinexiccandoamp;calefaciendoprimi ordinis. Radices eius maxime funtvtiles: fiquidem comeße craftitiem humorum mediocriter inciduntj adeo vt amp;: exerea-cionibusex pedtore idoneæ lintd'ed magis tarnen aptum eft Dracontium.

Diofcorides folia etiam ad cfum condiri, amp;nbsp;arida per fe decodla mandi refert: item radi-cem priuatim ex ßmo bubulo illitam podagricis prodefte.

Vrfipoft quadragintadierum latebrasamp;ab omniciboabftinentiam,cxeuntcs Arume-dunt: cuius natura vencofa inteftinum diducitdilatatquc; amp;nbsp;facultatem recipiendi cibi ad-fert.Abftinentialiquidem tanti temporis inteftinum eatenuslupi adducitur,vtpropemo-dum cohæreat; vtquidera Arift^teies,Ælianus, Plutarchus,Plinius amp;alij fcribunt.

De Draeontio, Cap. vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Dracontium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dracontium minus.

T^RAcoNTi A duofunt:vnummaius,alterumminus:amp;:prçterterciumquidem,quod aquatilibus locisgignitur.

Maius fiue magnum Dracontium caule afTurgit redo, lêlquicubitali aut altiore,craflb,

318 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R P I V M H I s T o R I Æ

tercti, læuijVefJjcoIoribuslituris velutilerpentum maculis refperfo: folia magna amp;an)ph funtjè fenis,feptenis,pltiribufve fimul ordinate coniundis; quorum fingula oblonga funt Si angufta^acu ti rumicis foliis fatis fimilia, at læuia amp;: glabra: è Icapi faftigio vagina exit oblon-gaamp;quàm An maior,forisherbacei,interiusvcrô in punico colore vnà cumpiftillo fuoni-gricantcjqui longus,cra{rus,amp; cornu modo in acumen faftigiatusjcuiusjfcminis increméto, diftcnta dilfilicntcque mcmbrana, fruâus racemolus vuæinftar patctjprimùm virentibus, deinde rubentihuslucciqueplenis baccisfarftus;inquibusfèmenduriulculum. radix fubeft pcrenniSjCralfajbulbo limilis,candida,tenuicortice induta, mediocris fubinde mali magni-tudine, multis candidis capillamentis fibratajadhærcntibus quoque non rarô exiguis aliquot bulbis,quibus multiplicatur.

Minus Dracontium,foliis,inuolucro liuc vagina, piftillo, vuaque Aro fimile eft; foliistarnen non nigns,fcd albicantibusmaculis refperfa. quæ non itacitô vti Ari pereunt; fed vnà cum vuis in Hycmem vfque perdurant : acim quoque minus faturato, fed ad croci inclinante colore,ru bcnr. radiX non abfimilis Ari, candida,amp;bulbi fpccie,fibras habet adhérentes, exiguaepe nouarum ibrpium rudimenta.

Locisvmbrolis,in cahdioribus præfercim rcgionibus,vtrumque Dracontium reperitur. Maius Germaniæ Befoio fatis familiare, fed minus ranuseft,

Græci Sç$i«,ôvTiQV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latini quandoquc Dracunculum appellant.

Et quod maius eft,rccentiorum pleriqj Serpentariam maiorem nuncupant : alij Bifariam: nonnulli Colubrinam : Cordus Dracunculum polyphyllon amp;: Luph cnfpum : Germani

/biadjt’nwiirf?: Brabanti ^pcerUjojtdc: Galli Serpentaire-. Itali Dragonten: Hifpani Taragonttd. Incenfu notharum vocum etiam ldtô.yQjLov,KV7nçjLç, Sauriaria,amp; Sigingiariajdida etiam repei^tur.

Matthiolus hunc Dracunculum minorem facit,amp; ahumqucndam pro maiorcpingit; qui,fi in rerum natura eft, Biffortæ fpecies vidctur. Occafionem dodiffe potuit voxacn,«-pro qua,fibi inuicem imphcata,Macthiolus,amp; anteeum Marcellus Virgiliusrcd-didit. Nam Dracunculi hums folia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àv-n^TiXix-Qfj^a. Diofcoridcs defcribit. Scd

A’rTSftîrx«- àvTtidTTXiKbfj^ct. dicunturconnexa amp;i: cohærentia. ai/TïjUHîJiox« fiquidcm connexiocft. Et talia quidem hums Dracunculi folia, quxpluribus Lapathilimilibus,vtdiximus,conncxis confiant amp;nbsp;cohærentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Dracontium minus, font qui Arum alterum, aut Arum minus vocent : Cordus Dracunculum henicophyllon, amp;nbsp;Luph planum, poteft etiam Serpentaria ac Colubrinaminorno-minari.Officinis autem Dracunculus ifte non eft cognitus.

Apuleius Dracontion Draconteam appellat,amp; multaeius peregrinaadfert nomina,qux an maiori vel minori aut vtrique conueniant, non explicatur: vt Pythonion, Afclepias, An-chomanes, Sauchromaton, aut Sauromaton, Therion, Scl|penos, Dorcadion, Typhonion, Crocodilion, Theriophonon, Eminion.

Athenæus Aroniam nuncupari Dracunculum etiam refcrt.amp; non improprie minor,a’/i»-via dici poteftjciim fit Aro fimilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cæterum viribus Dracontion quiddam Aro perfimile,vt Galcnus ait,obtinet,tum foliis, turn radice, illo tarnen acrms amp;samarius^ac proinde excalfadorium magis tenuiorutnquc partium. Obtinetetiam Icuiculam quandam adftri(ftionem,quæquandoquidemcunipræ-didisduabusqualitatibus,acri fcilicetamp;amara,coniunâ:aeft, medicamentum faduweft vtique maxiraè efficax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Nam radix vifceraomnia expurgat, craffos potiffimum amp;nbsp;lentos humorcs extenuans. Optimumque remedium eft contumacium vlcerum, quæ nuncupantur. Expurgat extcrgitque ftrenue,tum alia quæ exterfionem defidcrant,Tum alphos cum aceto.

Folia quoque,vtpotefimilem facultatem habentia,vlceribus, vulneribusquerecensinfli-dis accommoda funt; amp;nbsp;quanto minus fuerintficca,tantomagis conglutinant. Namqux ficciora,viribus funt acrioribus,quàm vt vulnenbus conueniant. Creditum eft, cafeuni hu-midu, fi illisfoliistedusrcponatur,ob temperaturæillorûficcitatem, àputredine cofcruari-

Frudusvalentioreft,nonfoliis tantùm^lèdamp;:radice:proindeamp;cancrosSt polyposcliqua«; creditus eft. Succus quoque eius oculorum vitia expurgat.

Præterhæc autem Diofcorides,ferri narrat, à viperisnon feriri eos, qui foliaaut radices manibus affricuerint.

Plinius Dracunculum habcntemferpentes fugere etiam fcribit. Ethæc quidem de vtroif Dracunculo in duobus Diofcoridiscapitibusleguntur.

Meminit autem Dracunculi Galcnus etiam in lib.De aliment.facult. vbi Dracunculi ra-dicem

diccm bis terve elixâm,quôomneni exuar mcdicamencofara vim,ih cibo^ait/interdum Ari tnodoexhibérijcdmcranîac glutinofi choraccin pulmonemque infeftantes humorcs for-tioreviexpcllendi veniünc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DiofcoridesveróminorisDracüncuhradicem rcfcrt,tum coélamtumafÏatamcum melle,aut per fc in cibo accepcam, humores in thoiar.e hærcntes ad cdiidiüliem faciles eificerCi

-^bulbi Ipeciejed prA’longaji’cpensamp;ge-niculatajmcdiocrdi^uc crafsitudjuis eft radix; ccuiusgeniculis foiiorum pediculi afturgiinc tcreteSjglabrijintiis fungo{i;deorftim verô cä-dida2amp; tenues aliquot dem itruturfibræ. Fru-lt;ftus in breui pcdiculo fupra, arque vnà eu vnó foiiorum prodit,initio quidem cxiguis can-didifquc ftaminibus ( quc-cpro flore lunt) cir-cundatus.excreicitinde in racemum,primuni viridem,cùm matunnt,rubétem, Ari vua mi-norcm,atnon mmusacrem.folia lata lunt, vi-rentia,glabra,læuiaq;, hederaceis conformia, fed tarnen minora quàm Ari. il lu d verô cui ra-cemofus fruâus conhalcitur,etiam minus eft, acparte cûverlus,ftipcriore nempe,câdidum.

Nalcitur Dracunculus ifte in vliginoflspa-luftribulqjlociSjinipfls freqiientiflimè palu-dibus ac rclcdibus aquis.in Germania ac Bel-gio non infrequens,

Dracunculus aquatilis à:paluftrisnonabs te nominatur;à nonnullis Arum paluftrc; per-peram verô Hydropeperi rubens dicitur:Ger-manis TViifffr (erlangen hw : id eft, noftrate dialeäo,Waternatigmcr«nt.

Deienbitur autem Dracontion iftüdà Plin. lib. xxliii. cap.xvi.amp;rtcrtiaeius fpCcicscft. quamdemonftratara ait,folio maiorc quàm comus; radice arundinacea,toti^em,vt afflrmabànt.gcniculatam nedis quot haberct annos, totidemque efle folia. Conuenit foiiorum forma amp;nbsp;magnitudo,radicumque effigies, fed an , tot annosquotgenicula habcat,explorandum.

Facultas autem huius Dracunculi,a^iorum atqueipfius Ari fimiliseft, led tarnen minlis potensminusqueeftieax videtun

T\VpL E X Àrifarumeft : vnum latifolium, alterum anguftioris folij: vt noftra pofteriör •*-^ætas obleruauit.

Latifolium Arifarum folio eft bederaceo,lato,amp; acuminato;fcd multo quàm Ari mino- j. teicàuliculuseiustcnuisôêcxiliscft : vaginafiue inuolucrumparuum: piftillusexiguus,in nigro purpuralccns: vuamaturarubet : acini minuti. radix candida, forma Ari,led minor.

Secundo Arilaro quinii,fcna,plurave funt oblongaamp;anguftafolia,læuiaquoqj ac fplcn- 2,. ^entia : vagina fine inuolucrum anguftum ôr oblongum ; piftillus, qui ex eo prodit,tenuis amp;nbsp;Dongus, iunci craflioris modo, in purpura fimul cum parte vaginæ interiore nigricans; ad *3uem tandeminferius iuxta terræ fuperficiem, ac lubinde profundius, aliquot perpauci aci-in exiguam vuam conformantut; initio vt ally rum virentes, dein rubentes. radix globofa ^Candida, veluti prioris.

Peregrinum vtrumque BclgioacGermaniæ. fedprimum inltalixacpræfcrtimTùlciæ quibufdam locis: alterum circa Romam,ac in Dalmatia,Aloifio Anguillata tefte,rcperitur.

Flores amp;nbsp;ftuûus vtriulque eodem quo An amp;nbsp;Dracontij tempore perficiuntur.

Atque primum horum Diofcorides appellat, à Plinio autem «eiçdicitur. lib. ff-qujdem xxiiii.eap.xvi.

Eft amp;: Aris,ait,quæ lu Ægypto nafcitur,fimilis Aro, minor tantum, minoribusquefoliis» amp;:vtiqucradicc,qLiæ tarnen olcæmagnitudmemimplet. Alterum Arifarum ignoralTe vete-rcscxilHmâtur.Eireauté Arilari fpccié, Horis,{rudus,radicumq; forma amp;qualitas oftedunf-

At potcntia ac facultate Arifarum Aro fimilc cft : acrius tarnen, vt Galenus ait. Nonws impoiita radix lift it : fiunt ex ca collyria ad fiftulascfficacia.corrunipit cadem genitale cuiuf-uis animantis impofita: audtor Dioicorides.

FO L T A Biftortainlongiufculispediculis promit oblonga,lataamp;:acuminata, Lapathi fi' milia,vcrùm venofajô«: fupcrnè quidem vircntia, infenus verb in cæiîo colore candican-tia: intct'quæmcdij exeunccaulcs,pcde altiores,rotundi, minoribus aliquotfoliisçircufli' uertiti; fpica in faftigio cxiguis flofeulis è dilutiorc i^iborc purpurafeentç; femina inqua tandem triangularia, {plédentia,veluti OxaWis.radix fubeft crafla,oblongior,geniculata, non-nunquam retorta,multisfibris Gapillata,foris nigricans, interiore verb pulpa non intensem-befcenSjgulfu adiïringcns.

Fuchiiusduas huiusipecics facit:vnamfoliis rugofioribus,aliam læuioribus:amp; radicehîc magis in fc contortajillam verb maiore amp;nbsp;minus complicata,multumque fibrofa.

Reperitur Biftorta locishumentibus,in opaeis fyluis,pingui ac lutofo folo. Matthiolusin montibus exire refcrt.Adolefcitctiam féliciter in hortis. perenni radice nititur.

Maio ac lunio flores fpicati vigent: femep poftea maturefeit. , Abintortisamp;r conuolutis radicibus nomen Biftorta habet. Germani

3^ertjEitôngl)c:Galli.Szy/ï»rre.- Bohemi.^abijfoifntiappellant. Colubrinaamp;: Serpentaria à Ger* manica voce etiam dicitur: amp;nbsp;à quibuidam Dracunculus.Sed à Dioicoridis Dracontio mu!' tum diftert. Plinianorumautem Dracuculiÿumaliquafortafle fpccieseft. Pliniusfiquide® lib.xxii ii.cap.xvi.id quod Grçci Dracontion vocant,triplici fîbi effigie demonftratumre-fert: foliis Bctæ, nb fine thyrfojflore purpureo: alios radice longa,fignata articulofaqj mon-ftrafle: tertiamdemonftrationemVuifle folio maiorequàm Cornus,radice arundinacea.De' inde infràjlib. xxv. cap, 11. in agro hofpitis repertum ait, Dracunculum appellatum, caule pollicari craffitudine, verficoloribus viperarum maculis,quem ferebant contra omnium morfus effe remedium.

TE RT IÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331

Atque primus horum,Dracunculorum Aro, • auärore ipfo PliniOjlimiliscft.Tertiuaquatilem cfle paulo ante fcripfimus.Pofterioi'j Dracótion maiusDiolcoridis cffe wdetur. amp;Pliniushunc à reliquis tribus dift'ercntcm etiaoftendit. Alius elljinquit li b.xxv.cap. 11.quàm nos in priore vo-luinineeiufdem nominisdiximus;led huicalia figura.Supereft fecûdus Dracunculus, qui li idé eftcumeOjCuicap.xvi.lib.xxiiri.ftatim initio, radicem traditelle fubrütilam amp;:draconiscon-uoluti modo, multum cum Biftorta conuenit. Nam Biftortæ radix intortaamp;r conuoluta eft; ac colore,quern fubrutilu diccre lieert. Eft cadem amp;nbsp;veluti geniculis articulata,vtfccudi Dracon-tij.quod coniecluram fulpicioncm auger.

Sunt tarnen ex recentioribus, qui Biftortam omhino aliam eftc volunt. Matthiolus fiqui» dem inepiftolis medicinalibus Behen rubrum efte fcribit. Gefn.erusad Limonium refert. aliis placet Britannicam efle.

Sed Behen tarn rubrum quàm album (du- Behen. plex ctenim eft) radices funtodoratæ,potentia calidæ,ad venerea facientes: vt Auicenna amp;nbsp;Serapio memoriæ prodidcrunt. Biftortæ verb radix odorc caret,refrigcrans,adftringensquc, vc- -nereis aduerfatur.

Limonium autem folia habet, Diolcoride Limenlutn. tefte, Betæ tenuiora amp;nbsp;longiora, Icmcnque rubrum. Contra Biftortç minora durioraque lunt folia, amp;nbsp;fernen Oxalidis.

Britannica verb folio eft Lapathi nigriore amp;: hirfutiorc;radicc tciaui amp;nbsp;brcui;Diofcoride Britanni-amp; Plinioaudoribus. Biftorta: læuia folia,amp;: infcrna parte candidula, radixque multb maior quàm tenuis aebreuis appcllanda fit. lam amp;nbsp;Britannica: fuccum amp;;.foha in Hyememrepo-nenda Apuleius fuadet^caulam addens,qubd non fempcr apparcat.At Biftorta viuax radice eft,amp;'nullbnon anni tempore rcperiri poteft. Quæ Biftortam amp;nbsp;ab Arabum Behcn , amp;: à Diofcoridis Limonio, ncc non à Britannicadiftcrentem eftc fatis manifefte oftendunt. .

Atfacultate Biftorta ffigida, amp;nbsp;crim reficcatione valide adftringens. Radix menfes amp;nbsp;vn-dequaqueprofliientcm fanguiuÄn lupprimit : aluum liftit, vomitumcompefeit; dylentcriis mcdetur,quouis modo alfumpta. Tonfillarum, faucium , amp;nbsp;oris infiam mationibus fuccur' rit; gingiuas ftrmat decoifto aut fucco cius ore colluto. Idem pofiunt folia amp;nbsp;fernen, fed tarnen minus efficacitcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

BOlbocastano folia lunt tenuia, dilfefta, atque diuifa, Apij tenuiora ac minora, Ghthmi aut potius Anethi fimilia: cauliculus tenuis amp;nbsp;dodrantalis; flolculi parui in vm-belliscandicantes: lemen non magnum ,oblongum,aiiguftius quàm Focnicuh, odoratum, obfoleto Cymini colore nigricans, radix rbtunda,?xjgui Rapi forma,foris nigra, amp;nbsp;vbi.ina-Luerit i'ugofa,intus pulpa candida, fapore inter Caftaneam amp;nbsp;Paftinacam medio.

In aruis amp;agris nonnullis ZclandiæacHollandiæ Bolbocaftanon reperitur : item amp;nbsp;in Græcia,Chio ac Rhodo,aùâ;orc Guilandino. Fertur amp;nbsp;in Britannia fine Anglia prouenire. Nec deliituitur co quoqu’e Germania, finonfallimur. Nam radices quas ad Rhenum Mo-guntiæ in aruis hortis inueniri Lonicerus tradit,Bolbocaftani lunt,non autem,vt ipfe opi-Mtur,Ornitjiogali. Scribit autem has elTerotundas,Caftancarum magnitudine, pulloex-trinlecuscortice,intusGarnecan.dida,guftudulci-;crudascoctaseyue in aquaediicauliculum elîèlîngularem,tencrum, abimo nudum ,folia*Cumini, Hores in vmbellisveluti Anethi. quale Bolbocaftanum efie iam diximus.

Meminit/3oA/Sûifgtç-ài»8AlexanderTrallianus lib.vii,interea,quæpurulentisvttlialiint, cibaria ipfum referens. Guinterius diélionem cxiftimauit corruptam, legendumque efle fed tarn peregrina hæc vox cft,quàm ßaAßona^vov.

quot; c 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BoACo-

S T I R. V I V M H I S T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;p -Ijz

BûA/3ûxafTCi'ôy autem à forma bulbi recaftaneæ nomen inuenitfuum. j; tc pleriquc «is/oxaçwi’ûv nuncupant'. (fflcpn eerîsînotttuGermani di Fauerottes: Ängli laippctnutj, Eft autem Bolbocaftani radix

Iida amp;:dcca,fimulamp; adftringensilcincn calidius amp;Ó dccius. Editur illacrudaj^ ■ uiuscoda: langmnem fpueucibusamp;:^^’ tibus vtilis.

V p L E X Cezitaiirium jDïoïi'oriö^^^ ’ viore; Maius Minus, qua:amp; niagnitudine multutn à fê inmceni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

Maius fiue magnum Centaur*um caül^^ ,' dit rotundos, terctes, duorum aut triui'n ^'^. torum : folia obionga, in plures quad partie“ diuila, lugjandis foJiis Câ propter quad coi’ miauled ambitu crenato: Hores capillacci^^ minei indiluto cæruleopurpuralcunt, niulorum faÄigiis è capiruJis cmicant fis,rotundis aliquantuJum turbinatis; in vnà cum lanofispappis femma obJonga^g^^^ ' Iplendentia. radix lu beft longa,carnola,cf^ ' fragilisions nigricans,interius rubelcenS)*'^^

PEMPTADtS TERtiÆ LIB. U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ui

P * t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J J

languinei coloris pr^ègnans,cum dulcedine amp;nbsp;adrtiidione nonnihil mordax*

Hums vero amp;nbsp;alia reperitur fpecies,folio non dilTetiojVcrùm Lapathi modo, longo, lato, fiiTiplici arque indiuifo,pcr ambitum ramen ferrato: caule brcuiore: floribus, Icmine, radice prioriconlorrais.Arque huiusCentaurij maioris meminitauólor (qui Galenusfertur) libri De virtutibus Ccntaurij ad Papiam, Cratcuam adducens tettem, In libro eorum quæelFo-diuntur.Vbiduæ Centaurij fpecies referuntur, maioramp;minor :ac maiorfoliisdefcribitur Lapatlii.Sedverbaipfaadfcramus,quælîc habent : Vnum (videlicet Ccnraurium) folia habet ficut Lapathum hortenfe,minora tarnen,in circuitu veto fcifla vcluti lèrrajcaulcm triumpalraorum jfuccumrubrum;in fummitatecaputlaminiginofum;radicem verôlbli-dani amp;nbsp;cralfam.

Lætum ac pingue folum maius amatCcntaurium,accolles herbofosapricos. Copiofifli-ïwum,inquit Diofcorides, in Lycia, Peloponnefo, Arcadia, Hclidc,MeHènia, pluribusque circaPholoen,Lyciam ac Smyrnam locis. Reperitur amp;nbsp;in Apuliæ Gargano, ncc non in Bal- , doagriVeronenlîs monte,ledquodinBaldo monte,vtMatthiolus fcribit, Apuloccdit. Simplicis folij Gentaurium maius Hilpaniamittit,atque bine adueélæ Antuerpiam radices^ terræquecommiiræ,fubindein hortis reuirefeunt.

Quod maius eft,Græci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant: Theophraftus etiam Centaurida. In

Officinisnonnullisperperam Rha ponticum dicitur. RhaPonticumßquidem Rhacrt in Ponti regionibus natum,ftirps à Centaurio maiore diuerfa.Extantporrö amp;nbsp;alia huius nomi-^internothasamp;alTcriptitiasvoces; tum amp;apudApuleium,quarum nonnullæadCcntau-’^'uiiiminuspertinere vidctur,vt funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n f{^pamp;}'viov,viKs-iov,Ât/Miiicri!)ViÂi/Mgt;nçiç,

AtTheophraftus èc Plinius,Ccntauriu.m iftud maius, tum amp;nbsp;minus, de quo capite mox ^equente,inrcr Panacis genera teferunt. Præter enim Syriacum Panaces, de quo vterq; leor-futnagit,deindeamp;:prætcraliatria,quæà Diofcoride quoque deferibuntur, amp;nbsp;duo reliqua fuperelfeortendunt, EtTheophrartus quidem lib. ix. vnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liue lariorislbhj:

^lteruniAêT^ótpvMo^hoc eft,tenuifolium elfe ait. QuæTheophrafti verba iple Pliniusred-^cns'aChirone Centauro rcperta,amp; Centauriacognominata,lib.xxv.cap.nii.fcribit;idera S^'oquecap.vi.affirmans; vbi vtrumque Centauriumlatius explicans, à Chitone repertum ^^Pcht,atqueindeChironiumvocariaddit.SedPliniumipfum audiamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f

QuartumjCap.111i.inquit, genusPanaces ab eodem Chironerepertum Centaurium co-gnominacur, led amp;nbsp;Pharnaceon in controuerfiam inuentionis à Pharnace Rege dedudum. Etpaulopoft; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *

Huius genera fecêre duo,alterum latioris(exemplaria pleraq5 læuioris perpcram habent) folij :alterumtenuioris. Cap.vcr^vi. Centaureacuratus dicitur Chiron,ciim Herculis ex-cepti holpitio,pertradanti armalagittaexcidilTet in pedem,quare aliqui Chironion vocant. folia funt lata,longa,ferratoambitu,amp;c. Et mox infra: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.oq

Eft amp;alterum Centaurium cognomincÄS7z7oi'jminutisfoliis,quod aliqui Libadionvocat.

Exhis apparct,Centauri um vtrumqjintcr Panacis genera relatum;amp;maius Centaurium elfe quarti generis TjAaTvtpvTAoFjliue Latifolium Pailaces.

Cæterùm quod ad facultates attinet: Centaurij magni radix (Galenus Icribit) rtcuri gui-ftu contrarias qualitates, ita in vfu contrarios elFedus præftat. Secundum omnium autem «lualitatum adionem ruptis,conuullîs,dylpnœæ amp;^ueteratæ tuflî conuenit.

Hæc eadem amp;plura quoque Diofcorides tradit.Conuenit,inquit,radix ruptis,conuullisc, fpirandi difficultati,vcteri tulTqfanguinem cxpüentibus, non febrientibus cum vino j febri-^’Uiitibuscum aqua drachmarum duarum pondéré exhibita: item amp;nbsp;ad tormina,ac ad vte-fi'lolores. Ducit ctiam menfes ac fœtuscollyræ formavtero importta. Eft amp;:vulneribus ^lt;Jonea,recens tufa,aut arida, prius madefada contufaque. coniungit etenim éa,ac glutinàt-Qliinamp;carnescöälelcunt,licontufa 11 inuldecoquatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Eadem, quæ radix,Galenus aitjamp; fuccus ipfius elficit; quo amp;: vice Lycij vtuntur.

■! ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l’i i '.H’ .irv' ' '/nr*' --rj

He Centaurio minore. Cap. x i i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■ ' btui

P XIG V A herba minus eft Gentaurium: cauliculo aflurgitangùlofo, femipedern autdo-■*-'drantem alto: foliis Hyperici fiue Perforatç forma amp;nbsp;magnitudine: flores in lùmmisvifj-gulisèpunico colore in purpura rubent, Lychnidis fatiuæ floribus minores, qui interdiu amp;: extorto lole patent, fub velperam veto rccluduntur: Siliquæ fequuntur exiguæ amp;nbsp;oblongæ; grano Tritici lîmiles,in quibus femina minutiflima. radix fubeft parua,dura,nullius vfus.

Loca amat herbofa, aratrononpfofciira,ali-quaqtulum,fed tarnen nonomnino, rigua.Eft non modo in Italiæ prouinciis,vcriim amp;nbsp;in Germania ac Bclgio abundc frequens ’ lulio amp;nbsp;Augufto vnà cum floribus ac filiquis legitur.

Iftud genus Grçci ^VTa.uQji.w fjuKç^v appellant: item amp;: Bt/Uivricnov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod videlicet cir

ca paluftria nalcatur. Plinius Libadion ab ea-dem occafione (fi integra ledio eft) ac propter • fummam amaritudinemjFcl terrae dici affirmât.

Appellatur etiam,vt inter fpurias voces reperi-tu r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aS.^g. Febri-

Theophraftus Plinius, vti fupcriorecapite oftendimus, inter Panacis genera repofuêre, inter quæ Panaces eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, tenuifo-

lium. ItaliinHctruria Biondella. : Hilpani CÏH' G erm am ciîauffntgulî)cn fraucBelgæ^a«* to;te amp;nbsp;tlepiifantonc: Galli PetitecentMre lant: Bohem i ^cittvjluc.

Habent aütem hums Ccntaurij cauliculi lù-periores folia Horcsque vinccntern qualicatein amaram, amp;nbsp;tcmpcraturam calidam amp;nbsp;ficcain ordine lecun^o. Hepatisfellis, nccnonlien'^ obftrudiones decotfta in aqua amp;nbsp;epctaaperiunn regio morbomedentur jdiuturnisac prorogaf'^ febribus auxiliantur : ventris tineas amp;nbsp;lumbricos

interimunt: in fumma abftei-gunt,expurgant,craflitiem humorum atténuant,amp;quiil' quidamarapoflunt, infigniter præftant.

DiofcorideS)amp;: poft eum Galenus,bilem amp;nbsp;crafla per aluum d'uccrc,ftchiadicisque infuO' di Centaunj minorisdecodumreferunt. Nosautem tametfifrequenteracfeliciterhocvö» per aluum tarnen expurgationem vllam faccre, obferuare non potuimus, Quamobremnd' lam huicCentauriominori commouchdæ aut expurgandæ alui vimiae'^potentiam adcui^ exiftimamus.

tiolam.Quæ amaritudine Centaurio minori non ccdit,a^ue ciusfpecies quaedara videtuG ac non modö per inferiorem ventrem, fed vomitione crafla amp;nbsp;biliofa educit. Fieri aute^ potcft,vc vires vtriulque inter le confulæ fine, amp;:de{criptionespermixtæ.id quod ex ipi“* Dioftoridis verbis quodammodo apparet.

Centaurium fiquidem,fcribit, minus herbael? Origani aut Hyperici fimiliSjfoliisRu^^ praelongis amp;nbsp;paruis. At Centaurij noftri^ninoris folia non prælonga,fed rotundis modô,pâ“' lôlongiora,veluti Hyperici lùntjGratiolæ veto oblongiora funt,amp; ad Polygon! accedentia: quodfoliis Rutae longioribusdeicribitur.

Facit hue quod Helleborines voxinger fpurias Centaurij minorisappellationesfupc'^ft'’' Centauriofiquidem minori nequaquam, fed Gratiolaeliaec optime conuenit ivtpotequJ Hellebori ferè modo, per fuperna expurger,vt cap.de Gratiolalatiùs,fuo loco.

-• Glutinatautem iftud Centauriumctiam vulnerarecens virensque tufum acimpoftturo-vetera vlcera expurgat amp;nbsp;ad cicatricem perducit. Succus ad ociUorum medicamentavtilis eft : cum melle expurgat,quæ claritati eorum oflSciunt. In peflbadmotus foetus amp;fecundas educit. Potus autem priuatim ncruorum aft'edibnibus conucnit. audlor Diofcorides.

Optimum, inquit Galenus, fuccus etiam medicamentum ad iecinohs obftrudionesff^' uendas,bonumque lieni indurato reme^iura foris impofitumjnccleciusjfi quis bibtt® fuftineat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ïîîi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'r

Succi autem colligendi excrahendique rationem, amp;nbsp;liber ad Papiam docet, S£ Dio/bof*' desbreuiteroftendit. .ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.diiji:

P^ÆtER Cyclaminumfe vicinisfruticibusautadminiculis circumuoluécem ,quéal-teru Diofcorides cogiiominat, (ùnt eius,qui orbiculari eft radice^à recencioribus aliquot ®l’feruatæfpecies,amp;quidemfoliis differentes.

VnaacprimaGyclaminosfoliisviretlatiSj angulofisachederæ fimilibus ,ambitu lenitcr jerratiSiftipei-iQfe parte in virore n^ricantibus,albicantibus camé maculis variegatis,amp;: vm-bilico fiue medio tolij fubalbido; inferiore verb ac prona parte purpureis ; amp;nbsp;fubinde colore faturato,alias dilutiorc: flofculi ex tenellis pendent pediculis,dcorlüm nutantes; foliolis eo-rum furfum rcflexis purpurco Violæ nigræ colore,non tarnen inten (o, fplendcnt ;odoris exigui: fuccedunccapitula lerainifera,in fpraspediculiscontraébs. radix bulbi autrapi mo-^oinorbem circuniada amp;nbsp;aliquantulum inlatitudiKm prefTa/oris nigricat, intus candida, tugas inarcfcens contrahit.

Altcriusacfecunda:Cyclàmini amp;nbsp;lata qu idem funt,fed nequaquä angulofa,verum quafi ’^tunda,amp; nullis fuperius automnino oblcurifTimis apparentibus maculis; laturato colore virent; inferius verb c punicante purpurarubent* flores prioris fimiles, at odoratiores. ’^idixaliquanto minor.

Tertia fpecies foliis limilitcr cft: haud angulofîs : fed ambitu eorum aliquantulum crena-ïOiinaculatahæclùntjlèdvpibiliconigrioreiflos intcnfiore colore purpurafeit, odoris fua-uiflitni,radix quam aliarum minor.

î^afciturCyclaminoslocisvmbrofîs fub arboribus amp;nbsp;in fyluis,in vepribus,Plinius ait. Et priorquidem harum in Veromanduorum, Verocaflum,ac Atrebatum finibus jaltera in duennafylua,acvicinis locisapud Belgas reperirur. Sunt Italiæ, Germanise ac aliisregioni-buscommunes.Tertia rarior eft, fed tarnen Italiae non peregrina.

Septembri fere menfe Cyclamini florent: folia indé noua fucccdunt,Hyeme virentia. feinen fub æftatem fèquentem ad maturitatem peruenit.

KuxXo/ui'oi' Græci appellantidicitur amp;: )t/üyó(pv?Aoi’,)cuftyai'3syi(pv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Ä/pn:

àZoroaftre TQtf/^aÂJTnç,vt inter nothas voces: item Tuber terra:,amp;: Terrærapurn,à Marcello Orbicularis,ab Apuleiofimiliter Orbicularis amp;nbsp;Palalia,Rapum porcinum,Terrçmalum;

in Officinis Cyclamen,Pan is porcinus, ArthanitaJtali Pan prcino : Hilpani nonnulli deperco\ Germani^C^tonttbot/aîXapflfd : Bclgæ ©ercfecnÿ bjoot/fuqjöw bjootî GalliPaiit for ce AU'. Angli ^yOtóUJctic.

CelcJJtaut Colorera lions Plinius CololTinum appellat. Flos eius, inquit, Coloflînus incoronasaJ' mictitur.

Varias aiitcm Cyclaminus,audoró Galeno,vircs obtinet. Nam amp;nbsp;extergit, amp;incîdit,i^ ora venarum aperit,amp;: attrahit, amp;nbsp;dîfcütit.

Succuseiusliæmofrhoidasaperit5amp;: ad feceflum prouocàt in floccis appolîtusj medicS' mentisphyraatadbumasjaliasque duritiesdigcrentibus adinifcetur: fuffuliscummelleiUiquot; tuscompccitiad hæc quoquc per nares expurgât: abdomîne illito ventrem fubducit, ^fee* tum intehinit: eftamp; validuminterimendoconceptuimedicamçntum in pelTôadditus.

Tota radix fucco imbecilliof êll:,quanquam amp;c ipfa vehemens fit. Nam amp;nbsp;menfesfiue pota fiucappofitaeuocat5amp;: règio morbo prodeft; no modo vilcusexpurgans,fedetiainqu2 in toto corpore bilis fucric,eam perfudorem eiiciês. Gutem extergit,cùm in aliis,tum alopecias,ephelidasjomniaqüe exanthemata curet.Lienem quoqueinduratumiuuatinip®' fitajCÙm recenSjtum anda.Suntqui radicem ficcam afthmaticis exhibeant.

Tradunt(vt præter hxc Diofeorides refert) fi prægnans radicem tranlgrediatur, aborw® fieri.Bibitur Sd in vino contra lethalia,amp;: prælèrtim leporem marinum; amp;nbsp;contra lerpentuD* idus impoli ta reraèdio eft: immifta vino ebrietatem facit. Decodo eius luxata,podagrç,pff' nionesquevtilitcr foucntur.Cauataradixoleoexpletur,amp;cineri feruenti imponitur doceræTyrrhenicæ modico,vt ftrigmentofum fiat vngucntum,pernionibus vtiliflîniUi®' Narratur ad philtrà amatoria alTumi contufa, amp;nbsp;in paftillos elformata.

CY P E RI genera duo funt: longioribusradicibus vnumjalterum rotundioribusjamp;pr^' terrerciuinquideniDulcichinum appellatum. Indicus Cyperus inter aromataèloH' ginquo allata referendus.

Veriqî autera Cypero,tam rotundioris quàm longions radiers »folia funt longa,graciliî, aiundi'

te RT IÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;537

arundinacea,Porraceis longiora,duriora, dor-fo emincnre culcellara : cauiis redus, enodis, glaber,triangularis, rariifiinc c]uadrangulus;in cacu mine CUIUS foliolarninutajSi iubalata,la' • xat^ucjpaniculæex qua dependent l'eminacxi-gua rceondentes. radices, vnius prælongæ, ge-niculatæ, Graminis modo lerpcntes, libique implicitæjforis è punico colore nigricantcs,in-teriorc verôcarne in (ubluteo albicantes,odo-re fuauijguftu (ubamaro: altcrius veto nedofe funtjcfibris aliquot cohærcnteSjoblongiori-bus Oliuis,acnon rarô rotundioribus fimiles, odorc âc colore prioris.Sunt liuius folia minora, amp;: caulcs paulô breuiores : iliius verô maio-ra folia, amp;nbsp;caulcs altiorcs.

Amat Cyperus paluftria loca ac rigua. In Italialocisquibufdam fpontè naicitur: SsSina-É Lis quoque calidioribus Meridiem verlusre-gionibus, vti in Syria, vbi amp;nbsp;odoratior ac præ-Itantior. In Germania tam fuperiore, quàm hac noftrainfenore,non nilî iaïus reperitur; qui logus præcipuèmam rotundus perrarus elf.

SedPfcudocyperusGraminis Ipccies, foliis Cypero iuba fimi!is,radice verô candida,te-nui, longa, geniculara, omni odore amp;nbsp;fapore, cxceptis herbaccis,dcftituta,locispalülhibus '' in Bclgio fatis frequensoccurrit.

Cyperura: Cornelius Celfus luncum quadratum : Plinius luncum angulo{ùm,amp;r luncum triangulärem.Dicitur amp;: ifgt;ucrimn7rfç^y ;L«)aaB'aÂa'^r,arquc,vt in Calîij Dionyfij Geoponicis, ànonnullis t^îpva.:Italis Cy^ero-. Hifpanis Ittncia oloro[a,amp; lunça cheyrofa-. Germanis galbait; noftrisWiîamp;mQûïigaen: Gallis Officinæ Cyperi nomenclaturam retinent5amp; vnum Cyperura longum, altcrura rotuedum vocant.

Cyperi autem radices maxim?vfui iunt : vt Galenusait, excalefacientes pariter amp;: exfic-cantéscitraraordacitatem: Itaquevlceribus,quæ prænimiahumiditate cicatricem diflîcul-ter admittuntjmirificè profunt. habent cnim quiddam ctiam adftringens: quapropter vlceri itemorisconueniunt. Qtiin incidend! vira quampiam illis inelTe teftificandum, quia amp;: calcule vexatis congruunc,6«: vrinam menièsque p^uocant.

Diofeorides malagraatis calfadoriis ctiam mdteri, amp;: ad vnguentorum IpiiTaraentà ac-coraraodam efle addit.

ÏAVlc IC H IN V M Cyperumrotundum refer?.foliactenim eiusarundinacea,obloga, ^dorlóeminence,triangula,Cyperinisiïmilia;cauiis angulofusamp;r tuba fimiliter rcfpon-dènt;omnia tarnen breuioraac minora, à tenuibusradicum fibris, Auellanisfcrè coformes, fed tarnen aliquantooblongiores,dependentglobuli;vclutiexiguibülbuli,fpecieart!culati; tolorcexterius rufFefccntê,intcriore verô carne candidi; fapore grato dulcique, Caftancis proximo.

Golitur Dulcichinum plcriique Italiæ locis. in fluminis Athefis feritur fabulolîs; vt tradit Alexander Benediâus.In agro Veronenfi vel fpontè,Matthiolo tcftc,prouenit.

Stirpem ipiàiii noftra ætas Dulcichinum, amp;nbsp;radiculas Trafos fiue Tragos appellat ,aut Trafcos.Cyperifpeciescrt,fèddulcis,Theophrafto,vt fatisapparet,non incognita. Librofi-quidera de cauris vi.Cyperi radices inter dulccsatq; edulesrcfert, Cyperi, inquit,radix dul-cis,vt eorum quæ in fluminibus amp;nbsp;paludibus proueniunt. Quod proculdubio,non de alio, quàm de ifto,accipi poteft; aliorum fîquidem Cyperorum radices amaricât amp;: minime edu-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;les

les funt. Non défunt tarnen, qui Trafos idos Arabum medicorum Habalzelin fîuc granurt Zclincflcconrtanterexirtimanqquod tarnen veritatiparûm confentaneum* Nam Alzd^ ab audloribus Arablbus intet frudus fine grana connumeratur, nequaquam autcmiiHcrra-diculas.Scrapio fiquidem cap.cccxxxvi I. lie habet:

»»Mztlin Habalzelin granum eft pingue ,Ciceris magnitudine,citrinum exterius, amp;nbsp;albuminé®' rius,amp; habet b^onumfaporem,amp;:deferturex terris Barbariæ. Idem affirmât Auicennabiî verbis, cap. cccm: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Granum Alzelin quid eft.’ granum eius eft boni faporis, amp;nbsp;oritur in partibus Herzur. Ex quibus,quod inter hxc difcrimen, palam fit.

Cxtcrum Trafi in moderatecalcfacientium ac humciftantium funt ordine» crudorutho-raci inhærentium hurrtorum concodionem promouet: vrinaracrimoniam obtundunqpra;' fertimin carnisiurc maccrati,inde tub aWiiccoeorum extraóto:genituram etiamadaugeB^» amp;:advencreafaciunr,flatus liquidem quodammodd gignunt,audorc Matthiolo. Vnàcuitt bcllariis apud V eronenfes inferuntu r.

VN I vs dulcis radicis Diofcoridcstantdhi meminit, prætcrhanc tarnen amp;nbsp;alia eft vul' garis vfus,dcquacapite lèquente : hoc de DiofcoridisGlycyjrhiza.

Promit autem hæclæpenumerôcaules complures altos amp;nbsp;ramofos;folia circaquosob' longa,alata,ex multisfibi inuicem oppolitis colleda, Lentifci foliorum figura,attainen iora,vironsfaturati,amp; tadu nonnihilglutinofa : flores è foliorum alisexeunt parui, atqueeius CUIUS non fcriptus Hyacinthus coloris,in rotundi globuli formam commiiriiq*“' bus tandem emarcidis maior fadu.s orbicuftis, rotundam afpcramque Platani pilulara reft’'' re videtut; multis paruis fubruffis, alperis amp;nbsp;hirlutis liliquis conftans, in quibus fernen. prælonga,cralfa,S6vnicaeft,brachij lubinde longitudine ac craffitie,buxci luteive intusCO' Ioris,foris raro alterius, fed tame quadoque nigricatis, guftu dulcis cum aufteritatequadani'

Pluriraa, inquit Diolcorides, in Ponto Cappadocia gignitur. Apud Belgas in hoto* fubinde videtur.

Flores Æftate, Autumno pilulç cum flliquis pcrficiuntur.Vere hcrba regerminat,nouosque caulcs producit; Hycrae liquidem curacauli-bus folia intermoriûtur,radice intérim viuace.

rÂiiKuppi^eev àdulcedsne GræcijLatini dub cem radicem appellant. Sunt eins alia nomina inter fpuria, vt Tjzimati à Ponto

c77r£A3jö!',aoO'4oy, av-Ä^■3■^,Älßv^ç■aa^xv^ó^lovó/lt;.^$lc^ç,7rz^/3lló/4()iOt;. Of~ ficinisamp;s vulgo bæc incognita Glycyrrbiza eft. Huiusfruticis natura, vt Galenus ait, farai-liariseft noftrætemperaturæ, ciim adftridio quædam adiundaiit, cius temperamentum Wife quantum excaliditate amp;: adftridioneeft, tepi-dæ potiflimdm caliditatis fueritjquàmproxi-mè accedens ad tempera tu m. porro quoniam amp;dulcisjnimirum raodicebumidaeft.

Succus radicis, Diofcorides tradit,ad arteriæ exafpcrationes vtiliscft,quem linguç fubditum eliqueftere oportet. prodcft,amp; ad ardorem fto-macbi,alias oris; ad iecinoris thoracisque vitia, veficæ (cabiem, renumque atfcftuscumpaflb potus. Sitim exringuit fub lingua eliquatus: vulneribus prodeft illitusjcommanducatus fto-macbo conuenit.

Radicum recentium decoólum ad eadcm facit. At radix arida Ixuiffime tritapterygiis commodiflime infpergitur.

Plinius Glycyrrbizam ftomaticcm eflc, amp;: oris vlceribus inipergi, prastcr ea quæ Diolco-rides, etiam refert.

VV L G A R I s vfusGlycyrrhizacaijIibus foliisque priorem fatisreferc_, func tarnen folia virentiora maioraquc : cauliculi vero fub-inde tenerioies: flores non in globuluin aut or-biculum colledijfedin fpicara veluti Viciædi-geruntutjexiguijColore dilutè cærulei : filiquæ inde eodê ordine paruæ fuccedûtj nequaqiiam afpcræ aut hirfutæjèd læues amp;Lennum valuu-lis linges ; in qiiibus lèmina parua. radices tenues amp;: longæ {üntjramofç inftar farmentorum Vitis,foris nigricanteSjintus buxei coloris, quæ ram latè fub terra per trâfuerlùm obliquum repunf,vtvix totæerui qucantjamp;plerifq; etiam locis progerminent.

Copiolahæc in Germania, agro p rader tim Padenbergenfl,in Francoma diâa. frequens in Hifpania. Belgarum horti bac nd deftituun-tur. Theopbraftus, amp;nbsp;poft eüm Plinius, luxta Mçotidem paludera referuntnafci.

Rarius in Germania ac Belgio floret : ideoqs etiafh fterilis à nonnullis, fed temerè jCrcdita: cùmautem floret,fub fînem floret Allans, hia-refcunt huius folia caulcsque,radice reftibili viuacitate diuturna.

Glycyrrbizam banc etiam effe palam eft. Of-ficinæ corrupt! vöce Liquiritiam vocant : Itali f Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rego~

340 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T 1 R P I V M HISTORIÆ

Regolitià : Hifpani RegalizaSc Regalitia-.GcrmAVÙ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Qql\Y\ RigUce

goltlfe: nofth€aninie0out/fUÊtl)outi Angli ^ticojcjSzBohemi 4.lfon((. Theophraftus «wt'âjxfir p^ar,Sr,vt aitjnonnulli iUTvyAvKAicui appellât.Plinius Scythicam hcrbam.Et verè itnvyÂùiui» linemultumdulcis,hæcdicipoteft;eftccenim omnino dulcilîïma,amp;quàmaltéraGlycyr-rhiza dulcior.Scychice,à Scychiæ regione in qua gignitur, nominarur. Poteft amp;nbsp;hæc citra afpirationem, asû^ôçptopriiflihiènuncuparirexiguo fiquidcm guftu famera præcipuèfèdat.

Cæterùmautcm quandoquidem hxc radixdulciseftjtemperatèquoque calidaamp;humi-dacft.Cortex eiusamantudinemquandam tarnen habet, amp;calidiohs qualitaris participât: lcd hune abradere oportet.humeéîat autem magis recens amp;: fucco plena radix, quàm anda.

Vtilis cftad raucedineSjtulTeSjdifficilem refpirationem,peiipneumoniam,plcuritidé,fan-guinis purisqj fputationcm,phthilirn,amp;: ad omnes thoracis morboSjCxalpcrata leniq inflam-mationeslèdatiacnmoniam amp;fahilaginem humorum mitigatcontemperatque;crudiores humorcs concoquit; amp;nbsp;fputi exitum faciliorem promouet: vïceraexpurgatin eclegmatevel alio quouis modo fumpta ; aut aliquandiu manla,fuccôve fub lingua detêto.Decoâum eiuJ renibus ac vclicæ exulceratis cofert: vrinas ftillicidio medetur,ac in vniuerfum omnibus ma-lis occurrit,ab acribus,faills amp;r mordacibus humoribusexcitatis.

Hæc eadem de Scythica radice Theophraftus quoque habet,qui hac amp;nbsp;Hippace, Scythas ctiam dici rcfert,ad dies vndecim aut duodecim pofte viuerc; amp;nbsp;quidem his verbis : Radix Scythicavtilisadanhelitusjamp;ad tuftîm liccam,atque in totum thoracis morbis : ad Iixcvl-ceribus mederi poteft cum melle: litim quoque extinguit fi teneatur in ore.Quadecaufaea üipptui. amp;: Hippace degereaiunt Scythas dies vndecim aut duodecim.

fim^trrcr. Hippace autem cafeus cftt,vt Hippocrates teftatur,ex equino laâc concretus. Plinius lih xxv.cap. V11 i.perperam eius nominis herbam efte exiftimaui t.

FOlii s Gentianavirctlatis,longisamp;fncr-uofis, veluti Plantaginis, fed maioribus Si

Vcratri albi fimilioribus : Icapi inter hxc guntalti,fimplices, indiuifi, inanes, læucs,geni-culati : foliis è fingulis geniculis binis, fenü® imminutis: circumambicntibuscoronç modo, fuperiorem partem ex interuallisfloribuscolo' re lutcisjè fcnisanguftis foliolisradiantisM^ inftar explicati ;qui è calycibus cxeuntoblofl' gisjinquibus inde fernen læue,latum,tcnu^» veluti Lcucqh, colore fubruflTo lórdens.radix prolixa,crafta, quandoque bifida aut trifida tei ac buxei coloris, gvftu amarilTima.

Locis gaudet vmbrofis, frequens in Itato Illyriti,Germaniæ,Galliæque amp;nbsp;HeduoruW»' UC Burgundiæ montibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gentius Illyriorum rex inuentornomeny’* ‘nài'iî'deditjquod amp;nbsp;Officinç lcruât,Gentiana® nuncupantes. Germani QrnÇWtl Bclgæ cum Italis, Hifpanis amp;nbsp;Gallis, dicunt: Angli ƒritoojtc.Sunt amp;nbsp;eiusfpuri^f!“? dam nomenclatur£E,*qu£e amp;nbsp;apud Apuleiuffl®' penuntur, vt Ktvmvpetoçpt^ct, vapH.ii, ^ipaiwh“'' harniti. Aloë Gallica,Bafilica,Cyminalis.

Habet autem Gentianae radix calfadona®) vt Diolcorides ait, amp;nbsp;pv-^tKiiv, id eft abfterg^' tem vim. (nonnulla exemplaria perperam »«»'.) Admodum eflficax, audore Galcno,eft) cum opus extenuatione, purgatione,abfterftone,obftruólionis libcrationc. Necmiruin hxc poftit.cdm impensè amara fit.

Vtilis autem efte perhibetur conuulfis,ruptis,exaltodelapfis,hepaticisamp;ftoniacnit^'

PE M PTA Dis TERTIÆ 11 B. ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54*

mifceturetiam aiicidotis, veluci Therucx diaceiraionzquam Ac’tiusMyftcrium appellat. Tanta huic viseil:,ait Pliniüs, vc iumciicis etiam non culTiencibus modo, fed amp;nbsp;ilia quoqae Cwlicntibus, auxiliecurpoca.

De Crieciata,Çiue GeKtianâ jvi^fiore^atcitie nliis qttihufiîam Gentiafiâ Cap. XIX.

CV M Gentiana cognatiortcm rriagnàm 8^ it firailitudiném nonnullam habet, à ple-rifquenuncupataCruciata.Cauleseiusrotim-di hintjgcniculisdiftindijinanesjdodrantales, Vcl akiores : folia radicibus proxima,tum quæ circa caules gcminaca, Gcntianæ fimilia, ve-rùm minora, crcbroque deorfum reflexa: flores cæruleijoblongi, intus canii cauliculorum fartigia orbiculatim ambiünt,ab hcrbaceis ca-lycibus exeuntes. radix candida,teres, amp;ob-longa,fubiride foraminofa,amp;:plerunque inter lapides fub terra iacentes deicendens; guftu amariflîma.

In collibus amp;nbsp;mohtibus,nécnon in al iis in-cultis afperiS locis teperitur,amp; in Germania quidem frequenter.

tvarÇd: Latine Cruciatam appellant. Genria-næ fpeciem cfl*e,amp; forma amp;nbsp;facultas cftendutj Gentiana minor idcirco inincupari poterir. Nam amp;nbsp;alia eft Cruciata,decuflatisfoliolis,dc quainter Rubiæ affines agendum. Sunt vcrd amp;:qui hac Chiliodynamindici velint: fed Po-lemonia à Cappadocibus Chiliodynamis ap-pellatur,auctor Diolcorides.Cum Polemonia au tern ifta Gentiana: minoris fpecies limilitu-dinis habet nihil.

. Wüiüsfpecieiamp;aliàm Gefiiérüs àc Tragus perhibent: folds Hirundinariæ flue Afclepia- i, ^is’.floribus muleisconfardisamp;:elegantercærulcis,cxtrcma Æftatevigentibus: radice mul-liplici,vehementer amara, quæ locis montanis apud Heluetios, amp;nbsp;alibi in Germania fecus femitasapparet,ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raut appellatur à vulgo.

Gentiànæ quoque Ipecieseft Campanula Autumnalis,quamMacthiolus inpofteriori- 31 buscommentarus Pettimborfam vocarftit; de qua nos Pemptadisaltcrius lib.i.lcripflmus.

Cxteriim oranes hæ amaræ amp;: folds amp;nbsp;radicibi« fdnt ; temperiem calidam amp;nbsp;flccam ob-tinent. Exiftimantur,amp; prælèrtim Cruciatajad omnia ad qux Gentiana vtiles : præftant ali-temquæcunque amara poflunt.

^Randià mox à radice folia promit Hclenium,palraum aut lemipedcm lata,cubi-^tumfubindelonga,acuminata,Symphyti maionsfcrèconformia,fedmöllia,tenuiquc lînugine pilofa, invirorecandicantia, amp;: infcn'Ôfe parte albidiora, ambitu leniter creiiato: •^2,ulistricubitalis,digitocraffior,non abfquc lanuginc,incacumine diuiftisjinfingülisverô ^dtiatis flores magni,lati,rotundi; quorum non modo circum ambientia oblonga foliola^ médius luteus eft dilcus flue orbisjqni Infinitis ftaminibusconfarcitur,tandemquc m tenues foluiturpapposjquibus (ómen fubeftgmcile amp;nbsp;oblongum. radix inæqualis,'tqrofâi crafla amp;nbsp;manUm implens,haud longa,foris qaandoque nigricans, intus candida cafnolàj odorata, guftu amaricans.

In pinguibus amp;nbsp;lætis nafeitur pratis. reperitur quandoqhd amp;nbsp;in mOntibus, locis vmbrofls,' non omninô aridis. freqiiens non modo apud Belgas, verùni amp;nbsp;alibi, vt in Italia, GaUia, Geröianiajamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? l. .11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;•i

. flores lunio ac lulio vigent.radices Aatumno,ô£ no raröAprili 8c Maio mefibus legutur, f 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod

Quod Græcis i/iviov, Latinis Inula amp;nbsp;Enula dieicur: Officinis Enula campana: Germanis 2(lrtnttvur^: noftrislt;ï5aJanbttoojteIc: Icalis-E;zff4amp;: Enola-. Hifpanis Raiz, del alla-. Gallis EnuleciW-

: Anglis ii2Ifcatr4iane; Bohemis Ionian. Extant amp;nbsp;inter notha haeccius nomina: crt/jUiptznii'j TTlfiOmït, IUndizri,QpîÇ-^OV,ViX,TCtQ/.OV^gt;lÂîeevl(tt^ÂÔ/L(fi iJd/bç, Terminalium.

Pra:tcr autem iftud Hclcnium, aliud eiuf-dem nominis in Ægypto gigni Crateuam tra-derc Diofcoridesaflcrit: amp;nbsp;herbam eflecubita-libusramulis,humi Sefpylli modorcpenteni; foliiscirca ramulos multis. Lenticular minori-bus; radice lutea, digiti parui craffitudine,infer-nè renui, fuperne crafliore, cortice exterius ni-gro: naicique in collibus amp;nbsp;vmbroüs locis.

De hoc Helenio etiam Plinius,lib.xxi.cap. X, fed tarnen paulo aliter. radicem liquidem candidam,amp; ramulos dodran tales refert. Plinij autem hxc verba: Helenium c lachrymisHele^ nx dicitur natum,amp;: ideo in infula Helenalau-datiilimum.’Eft autem frurex humi fe fpargens dodrantalibus ramulis : folia fimilia Serpyllo-Deinde cap. xxi. ait, radicem eiusintuscandi* damamp;dulcAi.

Meminit amp;nbsp;Hclcnij cuiufdam Thcoph^' ftus. fufFruticem idelTc lignofum,ait,corona-rium, amp;nbsp;ramis foliisque ac tota fua naturaodo-ratum. Exiftiraatur autem iftud idem cum Æ-gyp'^i'’-

Helenius Adfctt amp;nbsp;Hclcniu Apulcius, fed omnino ab Ægyptio.tum etiam ab alio difFcrens,ipfigt;® videlicet Panaccs Chironium, quod ait à Græcis ÎÂivtûv,Sgt;c à Latinis Inulam campananiap-pellari. Sed Apuleium ipfumaudiamuSjCap.xcv.de Inulacampana:

GraCci,icribir, Panacen Chironion:alij Panaeen Centaurion : alij Helcnion: Latinilni^' chimniii. j^jy, campanam appellant. Habet folia Amaraco fimilia, flores aurofos, radicem tenuemj nonaltam,accrrimam guflu. medeturlèrpente vexatis. QuædefcriptioplanécumPan^^*^ Chironij apud Diofcoridem conuenit. Sed de hoc fatis^dEnulam campanam vulgärem regrediamur.

Eli autem radix huius Inulç ad multamaxime vtilis,naturaex«ilfadoria amp;reficcanstertio ordine: præfertim arida.Nam recensamp;:adhucfuccogt;plcrïâ,cxcrementitio redundath“' morc,qui calfacicndi ac reficcandi eius potentianÂ nonnihil obtundit.

Prodeftaduerfiisrefpirandi diffîcult«iem,orthopnœam,vctcrcmqî tulTim; ad expurge*’' dos liquidécra(ros,lentos amp;nbsp;pcrtinaces humorcs,qui in thorace pulraonibus hærent,niü^ turn in eclegmatc,tum amp;nbsp;condita poteft,veluti aliis modis data. Vcntriculo autemeo^' moda amp;nbsp;falubris radix condita eft; à cæna lùnapta non modo cpneodionera promouet, amp;nbsp;aluum faciliorem reddit.

Pcllitlumbricos amp;nbsp;ventris tineas decodæ fuccus, vt Plinius tradit: qui amp;nbsp;eamaieiun'^ commanducatam dentes confirmarc fcribit,lib.xx. cap. v.

Mifeetur Inulæradix vtiliter antidotis.Scrpcntum morfibus^uxiliatur : venenis rcfito ruptis ac eonuulfis confert.Suntetiam qui ipfisdecodis, tritis ac melli inftar ynguétiperm*' xtis,vetera vlcera expurgati atque ad cicatriccm perduci affirmant.

Galenusrubificariquoque hispartes diuturnisacfrigidis moleftatas ait âfteôfionibusj’^ funt nonnullæ coxarum paflioncsgt;,i;lchiacùs vocant,amp; exiguæ affiduæquc articulorüm qu®-rundam præ humiditateprocidentiæ ac luxsttiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ..t

!.. pO L y G O N A T O N caulîculum emittitcubitalemcenucmdæucm, nullis ramisbractó-* rum,led fimplicem,foliis ex interuallis adornatum, latis,oblongis, Laurifacis fitritlibw ' læuioribus tamen,tcnuioribusque,latioribus aliquante acvenofîs: flores oblongi, iritüSÄ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;candi-

'candicantcsjfoliisnumcrofiores.abvnoquoq; cnimfolijfinufiueannexu ,biniaut terni de- , pendent; frudus rotundi Ochri magnitudine,nigricantc colore,maturi virent, radix oblon-ga candida,frequentibus veluti articulis nodofa,digitalis craflitudinis, baudquaquam rede dcfcenditjledpcr tranfuerfum obliqueprogreditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In fyluis.locis vmbrofis,amp; iuxta rtiargines nafcitur,nec modô in motofis, fed amp;: in pJanis.

Inuenitur huius amp;nbsp;alia fpccies,folds è quouis exortuquaternis quinifve oblongis, acumi- i. natis,multàquàm priorisanguftioribus ,læuibusamp; venofis: floribusinvirorealbicantibus: baccis rubennbus: radice fiinilîrercandida,nodolà,obliqua,tenuibus fibriscapillata.

In editis amp;tnótanis*vmbrolis locis,veluti in Bohemia: ac Morauiæ défis lÿluis,reperîtur.

Græci TroÄvyovanv: Latini fimiliter Pblygonatum; Oflicinæ Sigillum Solomonis:Germa« nfïBnftVUrÇ: Galli de Salomon-. Hetrufei Fi;^finellam Fraxinellam : alij gcniculatam aut genichellam vocant. loannes Manardus Arabunl Secacul exiftimat,{ed veritatem minus affcquutus..

Secacul etenim houaftirps,amp; Arabum inuentum, Serapio fiquidcrain eius deferiptione nulliusGræci,necetiam alterius audoris teftiiribnio nititur, quialiäs ioletfingulaadfuos audoreS,amp;vetercsquidem referte.

At Polygonati radices miftam tum facultatem,tum qualitatem habere? Galenus ait. Fla-bentenim,inquit,adrt:hdionispanterSracrimonix quippiani,necnófaftidiolam quandam atnaritüdinem explicatu difficilem: quamobrem nec admodum funt vfui.

Diolcoridcs radicem tradit vulnchbusauxiliari impofitam, amp;nbsp;vultus maculas delete ac 3uferrc.Matthiolus'è Polygonati radicibusaquam elici refert, qua adfaciem abftergendam ßiulieres Italæ vtantur.

folia funt multipliciter difleda diuifaque, fimilitudine fete foliorum’ Fœ-niculi, fed tarnen minora, Daucilylueftfis amp;nbsp;Carotæ æmula: cauliculi dodrantales, aut pauloaltiores;in quorum faftigîis flos amplus, latus, Anthemidis fimilis, lèd tarnen maior, medio orbe fubluteus; anguftiis oblôrtgisqüé circumambientibus'foliolis, fupina parte albi-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canti-

Grxei TThpiS-oßvab igneç qualitatisgult^ cupant: item nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjtiaS

(2/'TW',plcriqjcnam Jbpt/xwf, vtinter aflcrip^^^,^ nomcnclaturasrepcritur. LatiniSaliuareni'^^^.

* ‘ HilpanisPr/izrraut Piletre-.GiWiS PieddÂ ôrf,id eftjPes AIcxandrinuSiGermanis Jie* tibus ^frtmtn ; à nonnullis 0fpffrtVllïê ♦ mispehram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pî,

riusgeneris hcfbaeiljfub Saxifragix bi dcfcribenda.Impofüit iftis corrupta dislcdiojin fle^is fiquideni dcfcriptionCj^ plaria pro àpjf/xa, pérpcram fubftitutam vocem arw^ziv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJaïÖ^

Pyrethri au rem radix vehementer caho (. vrencem faculcacem habet,qua óórcfrigcf^ jg. dolentes dentes mitigat, amp;nbsp;pi tui ta ex fam elicit. Manditurauté ficca,aut accto? décoda fuerit.osçolluitur. Sudores roouet; amp;nbsp;ad diuturnos horrores illinita: ad ottmes ctiam corporis partes ratas ac refolutas plurimum códucitiauiSo’',

Milcerureadem vtiliter AntidocisS^^ pofitionibus,quæ ad diuturnos capitis vertigines, apdÇdexiam,comitialem neruorum tremores,refolutionesq) duciterenim plurimdm adomnes captP® uorum ô^igidas ac diutinas affediones.

T) H o D1Æ radici cauliculi funt dodi^^^^ -^^autaltioresp3uló,rotundi,nonnihiY ui;foliis circumueftiti plurimisjoblongb^^ cuminatis.virentibus.carnofisjglabris, pc’’ jjj. turn ferratis, CraiTulteherbxaliquatenus bus,attamen minoribus: in çâcuminibus Ix parux apparent, in cfliibus flolculi teo pallentcs tamçlemq; rubpfeentes, fa, inxqualis. Si tuberofà, qux rccenscan ‘ fuccofatrità rofarum odoremTatis rcfcF^' 9 In Apennino amp;nbsp;Gargano Italiç non in Germani.xalpibus fpontègigni’^*^!-' ’ Diofcoridesjn Macedonia quoque. /-■ m,. In Belgi) horns colitur,vbi Æftate viretj ^^^,^^ quando floret;. Hyerae later, folaradicevr frigorisque paticate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341

PotTZwpl^ctJD Græci.* nonnullipbchJù nuncupant. Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î Hifpani Rayz Ro-

dia-. noftn ûoofcn Uîojtcle.haud quaquam à Rhodo infiilajfed à Rods nomen accepic, quarum odorem artrita Ipirac.

Cærerùm vti 1 is hæc herba cft,auâ:ore Dio{coride,capicis doloribuSjfî madefaéla fronti amp;nbsp;- tetnporibuscum modieo rofaceo imponatur.

Galenustenuium earnefle partium, digerentisquc facultatis,amp;incalfacicndo fecundi ordiniscenlèndam e{rc:aut tertij incipientis.

At nobis refrigerans amp;nbsp;Rods vti odore,ita nbsp;nbsp;temperatura affinis videtur ; amp;nbsp;aduerfusca-

LRax inellæ compluresexeuntcaülicu-li, rotundi, cubitales autaltioresjinferius folds, fuperius veto floribus fupra inuicem digellis exornati : folia oblongaex pluribus ad vnum pe-diculumvnita,Glycyrrhizæ dmilia,multo quàm Fraxini minora; lîngularia tarnen eorum breuio* ra, duriora, magisque acuminata, quàm Glycyr-rhizæ.-florum color dilutèeftrubentis purpura:, quad vti fylueftris Maluæ : fed forma diidmilis: àquinisetenim vtplurimum ftriatis oblogisque fuperioribus foliolis,ftaminaaliquot recuruata barbæ inftar dependent. Odor horum grauiseft, ac hircinum olct,amp; dmiliter earum quæ lèquun-tur dliquarura. Succeduntautem dngulis floribus quinquedmul, afperæ, fcabræ, amp;nbsp;lubruben-tes; in quibus lèmen gignitur rotudum, nigrum, fplendcns,minus quàm Pçoniaeautetiam Lenti-fci. radices ab vno capite plûtes diuaricantur lon-gæ.candidæjCarnofæjtenui in medio neruo,cum obfcura acredine aliquantulum amaricantes.

Videntur autem huius duæefle fpecies,non tarnen valde differentes. Vnius folia maiora,vi-rentiora, duriora, magisque acuminata : alterius veto nigriora, minus dura, ac non æquè in acumen dednentia .-Bores quoque huiusaliquanto dilutiores: illius verô paulô rubicundiores.

In Italiæac Germaniæ montibus ac collibus, lutofo ac làxofo reperitur lolo: apud Belgas horten ds eft.

Reccntiores Fraxinellam: pleriq;;^^i/zêA/oi' qj*ad humilem Fraxinum appellant: OflS-cinç Diptamum,amp;: pro legitimo Duftamno,radicibus huius fubinde vtuntur:vnde amp;nbsp;à non-nuIlisPfeudodiâamnum amp;nbsp;Didamnum album nominatur. Non effe autem legitimum Diffamnû,notius modo eft.quàm vlhs verbis refelli opus dt. Et Pfeudodiâ:amnum quoque Diofcoridis nequaquam efl'e,non minus manifeftum. Sed no effe Tragij veterum fpeciem, nonæquè expeditu videtur. Nam cum Tragio, amp;nbsp;quidem priore, conuenire poffe apparec;

Habet autem iftudpriusTragium (duodquidem funt) auôloreDiolcoride, folia, virgas ^ftuólus Lcntifcodimilia^led minoraomma,amp; fuccum fert gummi dmilem :amp;:in Creta ^^ntùninafcitur.Idem Plinius lib.xxvii cap.xiii.Tragonis fiueTragium,ait,nafcitur in ^’'etætantiiminfulæ maritimis, Lentifco (exemplaria perperam lunipero habenr) dmilis, ^eniine,amp;; folio,amp; ramis : fuccuseius ladeus in gummi fpiffatus, vel fernen, impofitione pUn^loeut ipicuiae corpore eiicit.

EtFraxinellaquidemLentifcum non minus quàm Glycyrrhiza folio rcfert,amp; odorem id eftjhirci fpirat. Quæ huius pum Tragio dmilitudinem quandam oftendunt.

Sed tarnen quia frutex non eft;non baccas quales Lentifcus, fed dliquas ferat; adnatis ra-•iiuliscareatjad hæc neque lachrymam fundat;haudquaquam Tragium,lèd aliam, atque ab eodifferentemftirpem effeconfequitur,quamverilimileeftveteres nonobferuaffe,vel in nullovfu,autfalEcmnegligentiushabuiffe. Facit hue quod Bellonius libro primo Singula-riuirï

346' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stgt;I R P 1 VH H I ST o R I Æ

rium référât. Tragium in Creta iuxta flucntanafci,amp; flore cflelutco. Nam Fraxinellamon' tes amat,amp;flore rubet. Ex quibus Fraxinellæcum Tragio diicrimen latis apparet.

At Fraxinellæ radix excalfacit amp;nbsp;reliccat ordine fcciindo, digerentis,attenuantis, amp;nbsp;apc-ricntiseftfacultatis, Menlcsamp;vrinas mouet: partusadiuuatdècundas educiqvtehfrigidiO' nbus morbis auxiliariseft:confcrreamp;: ftomachicis amp;nbsp;anhelofis fertur. Tradunt etiamad-ucrfus ictus morfusqueferarum,lethaliamedicamcnta,amp;: pcftilentiummorboruracontagù prodeflcjantidotiscjue vtiliter pcrmilceri.

VA L E R IÀ N Æ tri.a genera paffim occurrunt. Vnum liortenfê : fylueftria duo. Rep^' huntur veto aliæ quædam, fed nomine,tion effigie reliquis lîmiles vt quani Ru-bram cognominant : ôi: quam Græcam*

X. nbsp;nbsp;nbsp;Sylueftrium quæ raaior, foins cum prioribus,tum iis quæ circa cauliculos,efl: diuifis acla-

ciniofls, maioribus amp;nbsp;nigricantioribus quàm fatiuæ : caul is huius læuis quoque, inanis niculatus,cubitoque procerior: flores in vJbbellis fimilcs, amp;nbsp;dilutepurpurei. radices tenueS) amp;nbsp;veluti multis capillamcntis fibrofæ,odore non omnino deftitutæ.

uifà; reliqua in partes ac lacinias dilfeda : cauliculus dodrantalis : flores in vmbellis aliarura flmilescxlæui purpura albicantes. radices tenuesjobliquæ,repentes, ódtenuibus Abris capil* latæ,odoris exigui.

tertiæ lÎb. i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;347

Seritur hortenfis apuä Gfifmanos amp;r Belgas; in Creta autem amp;nbsp;Ponto fuat Ipontis elfe fertur.

Sylueftres humentibus lotis, iuxta nuulos, folTas amp;nbsp;lcrobes aqiias liabentes rcperiuntur. maiorharum in horcostranflara luxunaqminor verôægrècoalelcit. '

Valcrianæ paflim appellâtur, amp;nbsp;Grxcc (pS. Et primaquideni ipa apud Diofcoridê dtlcriptioni rcfpôdet: ncqs obftat flos paruus amp;nbsp;Narciüo minor. Quôd liquidem maior fcribatur, errore fit Græci cxcn;plans; in quo lie habetur: 'ràvetpKios-t!/uei'l^ù) T£/(plt;»TEe5lt;.Scd pro p.^^Cû, id ell,maior,reftituendû eft »aja liue «TTO,id efl:,j^f„,. minor, vt ante nos Ruelliusquoqsannotauit. Id quod mox fublequens diótio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft,

tenerior, non mtîdô innuit, vcriîm amp;nbsp;palam o-' ftédit. Neqs enim maiora, léd minora teneriora cfte folent. Atque lie le habente Diofcoridis le-(ftione,omnisadimiturferupulus. Suntnamque Valerianç flores gt;jT7»yfç^ ^/lt;pJîïpêç,quâ Narcifli.

Appellâtur prætcrea Valeriana fatiua à Dio- i. fcoridc,veipJhç, ayçjLo..^ ideft,fylucftrisautruftica Nardus;à Plinio Nardus Creticajhac ætate à quibufda Marinclla,Amantilla Valentiana,Ge-niculariSjherba Bencdilt;fta,amp; Thenacaria: in of-ficinis Valeriana domeftica: Theophrafto Para-ccllo Terdina: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bdfönan : noftris

Alterafpecies Valeriana fylueftrisnuncupaturjamp;Germanicè ætlîgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.'

Excalfacitautem Phulegitimum,vtDiolcoridcs ait;fed tarnen non intensè,neque iplà recensradixjfedarefccnstantum. Recentem liquidem exiguûomninocaloris habere facile deprehenditur: arelccntê vei ô calidiorem elfe, guftus amp;nbsp;odor vterque intenlior oftedunt;

Moiietautem,auâ;orc Diofcoridê, licca radix vrinas: menfescitiprodeft ad laterum dolores, amp;antidotispcrmifcctur. •

Sylueftrem autem Va^crianara, ruptis,conuulfis,cx alto prxcipitatis, rcccntiores vtilem cenlènt: foliahuius,tum amp;nbsp;fatiuç,ad oris amp;gingiuarû cum inflammatione exulcerationes, décoda,80 gargarifata prodefle feruntur.^N ec defunt,qui lylueftris V alerianç radices aridas, tüfasque,drachmae pondo cum vino fumptas,infr^upraque purgationem moliri affirmenc.

TJÆc herbaduorum dodrantum caulibus autlongioribus, iisquerotundis,lxuibusamp;: n ■^-^geniculatisaflurgit: folia habet lata,longa,acffminata,læuiaamp;: diluti viroris ; efaftigiis caulium Valcrianæ propemodum fimiles vmbellas, led laxiores amp;nbsp;magis inconditas ; in qui-Busflores oblongi, tenues, rubentes ; amp;nbsp;lemen inde exiguum,oblongum, quandoque fum-*ïgt;aparte barbatulum. radix fubeftcandida, mediocriscraflitudinis amp;nbsp;longitudinis.

Huie limilis aliarcpcrittir, folds quoque oblongis;c,auliculis circa fuperiorcm partem in ratnuloscomplurcs diuilis ; flolculis èdilutocæruleo purpurafcentibus, bteuioribus quam fuperioris; radice mediocris craflitudinis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

l^traque Belgis hortenfis, amp;nbsp;altera quidem rariof. Florentæftiuis menfibus.

Valcrianæ rubræ à floruvmbellarumque fimilftudine plerique nomen dedere,quod huic permittere maluimus,quam impropriam appellationcm temerè attribuere. Sunt ctiamqui Behen rccentiorum fpeciem elle velint, idipfum Beben rubrum nuncupantes, ad difl'eren-tiamalteriusBehen albi didi. Quæ quidem eftherbamultum à Behen Arabum diflèrens; veluti amp;nbsp;prælèns. Alij inter Limonij genera referunt. Matthiolus etiam fccundara fpeciem pro Litnonio depingit. Atque hanc ipfamaridam ad nos olim Patauiopro Limoniomilic

prçcl.infTimusvjr,amp;:in notitû ftirpiû firnpliciu verïàriHîmus lacobus tufus Patritius Patau mus. Et reïpôû‘^^ Priant Liraonij defcriptionepofterior. Sed Vâ'' rubra non æquè: non modo quôd longe quàm Betæ minora, verdm po^‘‘‘‘t 1^)1 quôd (èmcn eius rarô perEciatur, nequaquam Abeat. Nam Liœonio Bette fimilia, tenuiorty:amen Sz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tenuis, reclus, refertus fcmine rubici^f^ Dioldcrides refcrc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yjjji

Cæterùra quôd adfacukàresattin^^’ quideliaru comperras habemus:videy^ vcraqs vnàcu radicibusrefrigerantis^dsî^^

De Valeriana Graca. Cav. X X GRæc A Valeriana coliculos tuor promit reclos, concauos, nues amp;nbsp;cubitales: foliiscircumucftito^ ribus oblongis,alati5,exaliismultis tercutrente neruo, corapofitis, V iciæ ft’ conformibus, fed tarnen virentioribus; Q fingula paruula funt,Iaciulcula, oblong^’ ' minata.dorfoqucaliquantulumerninci'' res nequaquam in vmbellis, ncqucetaim foliorum, fed in falligiis caulicub^rutn^j^j.^, prodeunc,pulchri,colore cxru!eo,fcd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

}plendentes,cx quinque fohoJis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 spi' nbsp;nbsp;I

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345gt;

ccsparui fublurci dependent : fcquuntur capitulaparua,in quibus fernen rainutum. pro ra-dieibusmLiltætcnuilîimæ funt fîbræ.

Valerianam,vt diximus, Græcanljamp;: Valerianam peregrinam,tiécnon Pfeudo-pllu noftri appellant,tainetfinullam cum Valeriana flmilitudinemhabeati

De Ruhia^ Qkv. ’Ryiywi, Rubia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;O V BIÆ quidem propriè fpecics nullç funn

Sed fl omnes illi foliis fimiles,ad earn refe- ‘ rantur,multæoccurrent;vt Aparine, Mollugo^ Gallium, Alperula,Cruciata, qux omnes foliis Rubiam rcferunt,amp; idcirco fylueftres eius fpe-cies videntur.

Ramulis autem Rubia exit quadrangulari-bus 3 gcniculatis, alj?cris, cralfioribus, maiorif busqué quam Aparines:foliis angufl:is,oblógisy alperis quoq5,è lîngulis geniculisqüinque fere, in radiantis llellç modu difpofitis:florcs in fum-mis ramulis parui,dilute lutei:femen rotudum, paruum,initio virens, inde rubens,pofteanigrum, radices prælongæ, tenui medio ncruo, cortice verb carnofiore ac rubente,quo cum lanæ, turn alia, rubro inficiuntur colore.

Seritur Rubia non paucis Italiæ,Hifpaniæ Galliæ,plurimis etiam Belgij locis, ncc no apud Qiiados,quos Silcfios vocant,pingui ftreun-doque Iblo. Diolcorides quandam lùæ fpontis eife rradit: alteram verb in Thebana Galliæ,ôii Rauenna Italic, necnon in Caria inter Oleas feri.

Valerius Cordus Rubiam etiam iuxtaGcr-maniæ Spiram fpontaneam in fepibus nafei reifere, fatiuæ per omnia fimilem, maiorc tantdm radice.

Æftatc floret femenque facit. Maio ac Tu-nio radices leguntur,quæ reficcatæ amp;nbsp;attritæ,in vfus amp;nbsp;tinctorum amp;nbsp;medicinæ veneunt.

Græcis Ifvög/Javop ipdiô'iJ}x.vov, vt quibufdam placet, appellatur : Latinis Rubia amp;nbsp;Ru-beia: OflicinisRubia tindorum. Paulas Ægineta5-«'4ûi'quoquenuncuparirefcrt,lib. iii. cap.n.5-a-\[orjait,)?w/ oi ßet^flc w oî pa/n$tToiipßa.^ua-/afi Eaildem ibidem etiam cognominat.Efl: tarnen Sc aliaThapfiafcrulacea jà Rubia multumdifterens: aliud item Ereuthedanon ( fl mendo exemplaria catent) quod à Theoplirafto lib. i x. de-fcribitur.

Ereuthedanum folium,inquit,habet fimileid eft. Hederx, veruntamenrotun-E««^«^-lt;' diusinafeiturhumi vclutGramen,amp;:locaamatvmbrofa. Radieem verb huiuslimiliterru-J^^^J^^quot;* bicundam,eodem lib. amp;nbsp;Vn. etiam fcriptum rcliquit.

Sunt prætcrcaquibus Rubia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur; aliisjtwa^ag/ç, à rubicundo colore iMar-

lt;^cllusantiquus fcliptor êtiam Polygonon appellat. Idem tarnen Millefolium, Sanguinalem ^Verbenam Polygona quoque facit. Dicitur autem Rubia Italis quidem Rubbia amp;c Rebbiaz blilpanis Rutiia^ Roya^ Granza : Gallis Garancez GermanisOtoUCI noftratibus ^ïcc: Anglis J^tibbcr: Sc vbi comminutæ funt radices, Belgis JUtecrappeni

Kubix autem radices,quarum quidem,cflirftn medicina, tum in tindorlaeft vfus,vt po-tentiamac vim handoblcurc adftringentem obtinentjitaquoque natura ac temperamento frigidæ funt ac ficex: partes interim nonnullas tenues habent,quarum potentia color earum facile permeat : adeb vt amp;vrina aflumentium ab his tingatur. Guftatx liquidem acerbum faporem refcrunt, cum cxiguaramenquadam dulcedineprimb occurrentCjquam acerbaSd: adftringens mox excipit qualitas. Quod non modb à nobis, fed amp;nbsp;ab Auicenna Arabum , g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medi*

Medicorum Principe obferuatum^qui cap. lviii. Rubiæradicem ponticieflefàporisfcri-ptum reliquic.

Commendacur vero paflim Rubix radicum decolt;3:um,ruptis,cæfisjvulneratis jCX alw præcipitatis : fanguinis fluorés repnraerejinflammationes mitigare : ofFenfasquaflatasque partes ad ïànitatem perducere creditur. Mifcenturhisde caufispotionibus,quas vulnerarias recenciores appellant. In quibus tantam earum vim ac efficaciam, amp;c Matthiolus quoqi efle refertjVt etiam thoracis Sc inteftinorum lethalia vulnera his curari pofle fperetur.

Accedit noftræ fentêtiæ expertiflimus ac clarilTimus ohm Louanij medicus loannes Spi-ringus,quiin Rapfodiis fuis annotatumreliquit,Rubiædecoâ:um cum Triphera magna exhibitum valere aduerfusfluxum mcnftruorumjhæmorrhoidumjÔC dylènteriam : idqueeui-dentibus expcrirhentis compertum. quod Rubiam adftringentis efle facultatisconfirmât.

In cadem fententia efle videtur 8c Eros luliæ (vulgô Trotula) qui în compofitione aduer-fus abortum hâc permilcet. Si etenim Rubiam exifl:imaflet,talcmqualem Diofcoridescam perhibetjhaudquaquam medicamentisaduerfusabortum additurusfuiflet.

Diofcorides liquide Rubiæ radicem vrinâciere ac mulcâcraflamqj nonnunquâfangui-nem ducere tradit: 5c tanta ei apenendi vim adefle,vt appofitaetiâ menlès, fecundas amp;: tes-»usextrahàt. Fefellitautem eum vrinæ intenfus rubor,vlum Rubiæ moxeonfèquens, quem àpermixto fànguine efle exiftimauit,qui tarnen non aliunde eft,quàm ab ipló colore Rubie.

Radix etenim huius quouis modo aflumpta,mox vrina rubicundo inficit colorcjnô Iccus ac Rhabarbarû eandé tingit luteo; fubftantiâ interim eius non permutas,nec crairioré,quàni antea fuerat,reddens;in iis lcilicet,qui integra fanitate fruuntur. Quod non aperire eam,leH adftringentis quoq5 facultatis participemefle,nô minus quàm RhaBarbarum,citiuscômon-ftrat. Propter adftringêdiflquidé ipfîus potentiâ,colorem ferofi humoresaliquâdiuretinét. ' Adftringentibusenimpermixticolores,diutiuscoloratisinhæret;nccitacitôeuanefcunt-Probe iftud norunt,qui ex florum herbarumqs fucciscolorfc colligunt. alumen etenim vid cum ipfls permifcent,quo in longius tempus coloris fpecies,ahoqui cité peritura, retineri ac Diafearides conlèruari poflet.Ex hisautem fatisconftat,extcrgendi autaperiendi potentiam Rubiçnul-0*ïamvehementem efle,ôcDiofcoridem huiulcemodi vimci temerètribuiflcracpofteuni

Plinius contra, ferpêtes Rubiæ ramos cum foliis imponi,ait,5c inuenire le apud quofdani (quod vaniflimum) morbura regiu fanari hoc frutice,etiam fi adalligatus fpeôletur tantum.

AP A RIN E tenuibus quadrangularibus ramulis, foliisque anguftis, orbiculatim diatis Rubiç fimiliseftjintenm minor; flores per-pufilli,candidi inJümmis emicant virgulis: fémi-naparua, rotunda, medio aliquantulum conca-ua, vmbilici effigie, gemina vtplurimum fimul: radices fibrofæ 6c tenues. Afpera toraeftherba, prætereiftitium veftibus ac laciniis feabritiefua adhæretjlinguæ induâa fanguinem elicit. Pafto-res hac herba,Diofcorides refcrt,coli vice vti, ad eximendos è laûe pilos,fi qui in eo fubftiterint-

Exit Aparine iuxta margines agrorûjôc quan-doqueinipfis agris frugibuspermixta :itemfc-eus vias,{crobes,fcpes,Sc inter lèntes.Theopbra-ftus 6c Galenus in Lente earn coaleftere feribue, 5c amplexu fuo earn fufFocare ; eoque modo iUi grauem acmoleftam.

ÂTrctQjLvn Græcis:Latinis fubinde ctiam Lappa 6c Lappa minor.Plinius Lappaginisfpeciemefle afiirmat. Lappagînes autem, ipfo auftore, duæ: vna afpera, Afperugo; altera mollis,Mollugo.£t Âparine quidem Afperugo eft..

Lappago,inquit Plinius lib.xxvi.cap.x. fimi-lisGallio,nifi effet ramofior ac pluribus foliis afpera,rugofà,afperioris fucci,grauis odoris: qu2 mollis

TERTIÆ LIB. i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j/l

mollis eftjMolIugo vocatur: fimilis^lêd alperio-ribus foliis Afpcrugo ( exeraplaria multo aliter, fed perperam habent.)

A ppellacur præterea Aparine amp;nbsp;quafi hominis amicajquod vefticuieiusadhære-feat : à nonnullis ea de caula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ab

Hippocrate, tefte Galeiio, Nominatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut vt aliis placet,

a;lt;2rîÂÔJis«p7ïîgt;ç: Italisó’^eztfxxe/AïiHilpanis Préféra^ aut amor de hortolaKO-. Gcrmanis fpdlîf: Gallis Reble, ou gr ater on : Belgis 3aleefm!pt:Au-glis lt;î5oefôaErte.

Modicèaucem,vt Galenusait,extergitamp; de-ficcatj habetqj nonhihil fubtilium partium. Se-minis, inquit Diofcorides j caulium Sc foliorura ejcprefliis f'uccus auxiliatur à phalangiis ac vipc-ris cómorlïscum vino bibitus:aüriû dolores fuc-cusinfulùscurat : ac herbacuaxungiatritaftru-masdilcutit. Sanguinis etiam abundantiamex vulncribus reprimere tblia impofita,Plin.tradit.

MO L L V G o Aparinen caulibusfoliisq; fa- i-tis refcrt,nequaquath tarnen a{pera,fed le-uis amp;nbsp;mollis : flores albicant : lemen rotundum. radices tenues amp;nbsp;nullius momenti. repit per terrain nilï fruticibus vicinis fulciatur.

Eft tarnen ^alia montana,cuius aflurgentes zquot; toliculi, nullis egent adminiculis, priori fimilis, Mellit^:» nifl folio eflet læuiore ; flofculi eius cadidi ètiam funt,amp; perqüàm exigui. radix nigricat.

In afperis quibufdam iuxta Rhenum ac Mo-fam montibusnalcitur. à Martino Tulemanno hanc accepimus,viro noftratium ftirpium amp;ob-feruantiflimo amp;:ftudiofiflïmo.

V traque Lappaginis Ipecies eft,atque a molli-tie amp;læuitate foliorum Mollugo nuncuparipo-teft.plerique Rubiam fylueftrem nominant.Sed Rubia fuæ fpontisjà fatiua non difiêrn

L L I V M teneriusmultoeft,ac minus quam Aparine, aut Mollugo, nequaquam afperum. Cauliculi eius renelli,ceretes,pedeni aut duos dodrantesalti: foliola exiguaper intef-üallacauliculos ftellatim radiata ambiunf.flores paruuli,frequentes,dehfique in fummisvirgulisj luteo ftlendcnt colore,odore fuaues. radices tenues fibræ funt.

Reperitur Scpaluftribus locis aliud fimile,led GaiRm floribus albidis ac niuei propemodum candor is. ^**^’*-^^'* Huius lunioiillius verb lulioac Augufto flores vigent. Græcè aut potius gt;aA/o* dicitur : à noilnullis yrMlnov amp;

A lade, cuiadditum pro coagulo eft, nomen habet, quod Græcc dicitur. Germani ^egcrfraïU/tvalfîroo appellant; Galli ? et it muguet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gulio-.Kvx^x jfâaijbcjs ßere,

Facultatcinautem fquod quidc legitimuin ac luteifloris) auôdore Galcno,exiccatoriain obtinct amp;: fubacrem. flos eius,Diofcorides ait,ambuftis illinitur,amp; fanguinis profluuia fiftit: milcetur ccrato rolàceo : infolatur donee albelcat ; taie acopura eft laflîtudinibus vtile. radix,eodem tefte, venerem excitât.

Afpenilaodoraraflorealbo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

I. T) VbIÆApatinæharcfirailisquoqueeftjfedliumiliqfacodoratiorxauliculieiusbrc' AV. ues amp;nbsp;pede vix altiores: folia è fingulis geniculis fena feptenave ; ftellatim tadiata, ali' quantulum (cabra,fed non perinde tarnen vt Aparines: flores albidfflèmen paruum, rotun-dum. radix tenuis,ferpens,amp;ftirpem ipfam facile qjjultiplicans. Totaherba gratufuàuewq} expirât odorcm, præfertim inatniscœnaculisque pedibusattrita.

Apud Germanos in fyluis locis opacis |Jlngui folo gignitur, Trago tefte, (èd apud Belgas liortenfis: vbi Maiojlunioacferids floret.

Afperulæ autem huic fimilis eft, fed tarnen non odotata,quam Cæruleam cognotninant' A^Jgt;eruU Dodrantalis herba,mollis, hirfuta,amp; aliqwantulum ramo(à;tôliis ramulisque Afperulx.'do* etruit». reseius cærulei in brcüibuspediculisè fummisvirgulis emicant: fernen rotundum,paruuin, geminatum, radix tenuis, oblonga,rubet.

In Flandrite plerifque agris fpontc exit;annuaeft,fed ex deciduo femine feipfàm ferit.

Plinij Alylfos àplerifq}creditur,quem ab Erythrodaixo flue Rwbiafoliistantiîmramisc^ minoribus differre ait. Talis autem non modo ifta, fed amp;nbsp;odorata Alpcrulaeft; fed flos huic albus, illiverb ca:ruleus;amp; Galenus Alyflb florem tribuit cæruleum. Differre tarnenGale-ni Plinij videntur.

Galenus enim Alyffon foliisdefcribit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id eft,‘Marrubij;difFerentibus videlicet

multûm ab Erythrodani foli is. Su fp icari fortaflis hinc licebit,Plinium perperam pro Marru-bij accepifle Rubiæ;atque hinc Alyflbn Erythrodani foliisfcripfifle.Nifj ^rythrodanum,cui fimilê perhibet efle Alyfron,non Diofcoridis,fèd Theophrafti fit Ercuthèdanon,quodfoJii$ Hederaceisrotundioribus elfe, incapite deRubiaoftendimus. AtquSita pofletademeflè Galeni ôr Plinij Alylfos,fedab Afperulacærulea,amp;fimiliter odorata,loflgèdilfidens.

De Alylfo autemgalenus lib. i i.De Antidotis in compofitione Antonini Coi fle feribic:

PE MPT AD IS TERTIÆ L1B. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J3 ,

AAvwoçîÇ’) ßüTav» tsr^a/ou Tmptuipiçÿuaix TÇÿ.yu’nçÿ.S'e nbsp;nbsp;nbsp;/uia^ov à}(gLv3’éôJ\iç Ta fft^aiojta' -Alyjfa

tpipei id cft, Alyflbs herbaeft Marrubio periîmilisj lcd afpCrior,amp;raagis‘^*’^‘’”-Ipinol'acircaorbicufos.-florem fertadcæruleum vergehtem.

Plinijautem hæcfunt verba: Diftat ab eo ((cilicetErythipdano)qui AlylTos vocaturjfo-^/T/^f liisvancûm ramisminonbus. nomenaccepit.quôdàcanecommorfos rabicm fenti'renon^^quot;’^'quot; paciuir; potus ex aceto amp;: adalligatus.

Cætenîm Afperulam odofatamappellantpleriq; etiam Afpcrgulam bdoratam : alij Cor-dialem Sz Scellariam; G crm an i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tvalbmetjîcr: Galli Muguet-, nonnulli etiam Ger-

Facultatcm hæc Afjjcrula Gallio aliquatenus fimilem habet, lcd tanien imbccillior. fer-tut in vinum conieôlà hilaritatcm efficere, cordi ac iecinori prodefle.

Ä D Rubiæ amp;nbsp;Aparines fimilitudiriemaliquomodoetiana Cruciata accedit, fed mollis hirfuta herba: coliculi tenelli quadrangul»res, geniculls articulati, folia è fingù 1 is in-ternodiisqüaterna,decuirata,brçuiora,fed latiora ferèquàm Aparines: flores exigui, coronæ modo vetticillatim cauliculos ambiunt, colore dilute luteijadquem èvin'ditbtaipla incli-tiatherba. radices fubfunt perquàm tenues. '

luxta folTàSjaquarum fiuulos, amp;nbsp;quandoque agrorum margines, inter fentes, à Maio in finem vlque ÆftatiS reperitut; amp;nbsp;quidem' cum flore.

Gniciatam autem ac Crucialem nominât,à foliorum in crucis formam deeuflato pofitu.

Huic autetn fimilis,amp; alia quædam locis exit maritimis,cauliculis amp;: deCulTàtis foliis cùm Ruiia rM-féfercns,quam Ru biam appellant marinam. •

Cærerûm facultate Cruciata nonnihil videtur habere adftriótionis, fimul cum refîccatio-ïie. Rccentioresinter vulnerariasdiótasnumerant: amp;nbsp;recentesaiuntramices haccuraripoP le, decoôto eins aliquot diebus epoto, herba veto ipla loco impoli ta.

E R B A S aliijuot defcripftmttî radicibif^s fuù medicina vtiles -, (equufitur flUfii purgantes. Harum autem materies diuerfaeVf.ßtnt folia ejr herba. funt fru^luf eiufdcm potentia. idem nonnulLi radices frajlant. atborum etiam quarundamtc fruticum^'vel cortices,velfru£iits ib pertinent. Sed quacunque ad arbor um ticum genera referri pofiulant ,fiia proferet pars ; nunc tantiim herbaceas fift^ traHannn. Inter herbas autem huiusgenerisquadampedamcntis fuiiinentur: alia nuUis tgtni'

AS A R o folia funtlæuia, in virorefplcn-dencia,rotundiora, latiora, tcnerioraquc

quàm Hederæjamp;nequaquam angulofa: flores iuxra radicc^fub ipfisfoliislatit.int,ipforuiB annexi pcdiculis,fordido putpurafcentescolo-re, Hyofeyami cy tints fimtlcs, fed tarnen minores; in quibus tandem lemma exigua, angu-lofa,amp;; aliquàntulumafpera.radiccs multx,te' nues,amp; gracilesjobliquè fparguntur, amp;nbsp;flbiin-uicem implicatur; lapore cum acrimonia quidam baud ihiucundo jodorc grato.

Amat montiumopaca ac vnibrofaloca, amp;-plerunquc fub Corylis, vt Cordus rcfcrt/H' uenitur.

Nardum rufticum, amp;c nonnuUi Perpenfam vocant. Eft autem Perpenfa etiam Baccharis Plinic^ lib. XXI. cap. x x i. Macer Alarum Vulgaginem dicit.

£fl Afaro Grace (inquit) J'ulgago diila Latiti^’ Olim etiam à Magisaii^dptuç, hoc cft.Maf' tis fanguis,amp;a Gallis Baccar nominatum lui“® inter Ipurias voces extat:atque inde natavifle-tur Alarx baccaræ vox, qua Officinx vtuntur. Sed alia eft Baccharis, amp;r ab Alaro dilfercns. Appellatur tarnen Baccharis à Crateua Alarum, ( fi modo non k’gtndum eft lt;sô'aaç}t) vt altera Pemptade Icnpfimus.

Fccit autem hæc Vtriufque nominis confulio, vt non latis feexplicare de Afaroamp;Bac-charc pleriquc potuerint,amp; in multis Diofcoridis exemplanbus nonnulla cap. de Alaro per* peram accelferint. Nam quod initio ftatim i« Græcis exemplanbus occurrit; to« djdxhiç ï1' hoc eft, herba odorata coronaria, non ad huius Afari, led ad Baccharis pertinct defcriptionem.Afarumetenim,vti Plinius ait,didum eft,quoniam in coronas non addatur. Atque itaeuenit vt fa:penumero veterum defcriptioncsdeprauataîramp;rconfufæ repcriatur; quod vt hoc loco manifeftum eft, ita fubinde non pcrinde faciliter aliis locis animaducrti poteft, Porto Afarum Gallis Cabaret-. Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis JBanjS oo^eii amp;

Vim autem A far i folia excalfadoriam fimul amp;nbsp;reliccantem habent, vna cum exjj'urgati-dipütencia;non tarnen abfqjnonnullaadftriótione. vomitionecrafros,pitüitofos,biliolosqi hiimörcseducunc;amp;fimul inferiorem ventrem commouenc; arque in hoc ipfisradicibus potentioraefficacioraque lune. Eadcm cancrofostumores appolita,ne augeantur autexül-eerentur latiùlve lerpanc, continereputanrur.

Radices excalfadoriam fimiliter vim amp;nbsp;reficcatoriamobtinent; vtramqùe quàm folia intenüorem : tenuium lune partium : vrinas ciunt : menfes promouent : facultate»vr Gale-nus ait, Acoriradicibusfimiles, lcd tarnen intenliores. Acoriaütcm ttnuisconfiftcntiæ,cx-calfacientesiextcnuantes, reficcantes,Sc vrinas mouenteselle rradit. Quæquideni,in exi-guaquantitate AfariradicesalTumptæ,aut aliispermixtæ,féliciterexequuntur.lecinons id-circOjfellisôclicnisobfirudtionibuSjduris fcirrhofisqs tumoribus, aduerfus inuetcraca^ febresvtiles. Sed in maiore quantitate alTumptæ,non multô quàm folia minus (tametli noii Ichpfcric Galenus) Vomitione potilTimùm, turn amp;nbsp;per inferiorem ventrem pituitam bi-lem educunt.

Sit autem radicum in puluerem contritarum (plusminus) drachma oportet : fi verb ma-cerentur decoquanturve , duabusi tribus aut quatuor opus erit. folia verôodo aut nouera fufficiunt,quorum cum liquidoaliquo contuforum exprelï'us fuccus exhibetur. radices ra vino macerari polTunc, led vtilius in fero laétis aut hydrômelitc,vt Mefues habet.

Prodeft hoc modo Afarum Ifchiade laborantibus, amp;nbsp;hydropicis, tum amp;nbsp;lubinde quarta-naexcruciatisjquos vomitione nonnunqUara curari ac liberaricontingit.

Jh O c 1 À habet Aloë Scillae fimilia,oblonga,latâ,Iæuia,cra{ïà, rctrouorlum repanda; • ƒ ^’^’^S'^^lt;^fcAatajafperajamp; fetufis aliquot lpinulisaculeata,lcntotcnaciquefucco plena; «r foliorum Semperuiui. caulis,vt DiolcoridesaitjAntherico fimiliseft: flos albicans: le-„ß nbsp;nbsp;Afphodeli. radix Angularis, crafli pâli in terram adadi elfigie.Toca herba amariflima

Oopiofillima hxc ftirps apud Indos,ôi in Arabia,Cœlofyria,ac Ægypto: vnde pellibus in-g 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufus

füfus fuccus in Europam infertur. Nafcitur etiam,vt Diolcorides traditjin Afia locis mariti-inis,ac in Andro,fed non valdè fucco extrahendoidonea. Repcricur amp;in Apulia,amp;nonnul-lis Bçticæ Hifpaniæ locis haud procul à mari, fed amp;nbsp;huius luccus inutilis.

America: nonnullx prouinciæ amp;nbsp;Aloën proferunt,cuius folia ampliora,maioraque in durum ac fpinol'um mucronem definunt,amp; fecundû margines duriores omnino Ipinas habet.

Virer autem perpetuô ipfa herba,atque etiam è terra diu frondefeit; prxfertim lutoradici circumligato amp;fubinde rigato. Sic etenimè tabulatis cœnaculorum fufpenfa,nonmodo diutinè viret,verum amp;nbsp;inecementum lùmit, nouaque folia protruditjfed tepentem Hycme locum eflè oportet,congelata enim citô facileque tabeicens périt.

AAÓw Gf£eci,Latini Officinæ panter Aloën,tum herbam iplam, turn amp;nbsp;cius denfatum fuccumappellant.Dicituramp;ftirpsa/z(pl€/ov,«e//74oi’, ïpiinvop, Teÿ'Twx^epçjfed fpuriis vocibus. autem dici poteft,quôd non modo in terra,fed extra earn viuat. Galli Perro^iief. Hdpani^2;f«4r,amp;^fy»lt;/^4//(7pnominant.Appellaturverôàrecentioribus ipfa herba non-nunquamSemperuiuum,amp;Semperuiuum marinum,quôd Semperuiui mododiuduret. Videturamp;à Columella hb.x.Sedunommatû.vbi videlicet remcdia contra crucas oftédic;

Aloëautem.videlicet fuccusjcuius in medicina vlus,adplurimas resvtilis eft. moderate amp;nbsp;primo ordine calida,fed tertio exficcans,vehementer amara, ablque mordacitate tarnen; amp;ïimulemplaftica,nönniliilque adftringens.

Ventrem fubducit: intenm,fiquodaliud,ftomachogratumamp; conueniens medicamen-tum.Nam vt Paulus Æginetalcribit,cûmomnia purgantia medicamina ftomacho aduer-lèntur,fola Aloëconducit.Eteuacuatquidera non elotavalentius.elotaveró minus, ventri-culummagis roborans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Bilem flauam cducit,{èd potilfimûm,quæ in ventriculo, primis venis, pfoximisque viis Iixrent,expurgat.Ell enim ex numero medicamentorum,quæ Græci abexcernendo fterco-vocantiquorümquevispurgans,nonlongè vitra ventriculum felè excendit. Aduerlatur prætereâ Aloë putredinibus omnibus; Si ab ea, omniqj corruptione oronescor-pcris partes tueturatque défendit : cadauera etiam mortuorum conlèruat : ventris uneas lumbricosque interimit ac expellit: graueolcntiam oris vitio ftomachi enatam cmendat:ani hæmorrhoides aperit: menfes etiam promouet,inexigua quantitate alTumpta: creditur ad xeliquórumvifcerum obftruéliones Si infardus prodelTe. Sunt tarnen qui iecinoripaniw commodam exiftiment.

Ad purgationé datur eius, plus minus,drachma, fubinde oboli tres aut quatuor fatisfunt.

Vulnera etiam glutinat ac linusjvlcera expurgat: Si quæ ægrcadcicatricem duci polfunt, maxime in ano Si pudendo/anat.EycuTwiÇjid eft,fanguineq| lupprimentibus, Si qua: crue»' tisvulneribusadhibcturemplaftrisvtiliter permilcetur. Emplaftica enim fua natura acfub ftantia kis prodeft.In oculariacóllytia vtiliter recipitur,vtpotè extef^ens Si abfque mordaci-täte reficcans.

Diolcorides torreri earn ait,adoculorum medicamenta, in teftapura Si candentcjiudi-culaque fubinde verfari,donec æqualiteiRrorreatur: lauari item \ vt quod cft arenofiflitöuffl fubfidac tariquam inurile,Si laeue pinguilTimumque alTumatur.

Idem Aloën etiam tradit,liuorèsamp;fuggillatacum rnelle delete: palpebrarum fcabtities, angulorumque prurigines lenirC; dôloreiÿ capitis fedare,'tcmporibus Si fronti ex aceto cûnx rofaceo inundam: capillos fluentescum vino compelcere: tonfillis,gingiuisSi omnibüsoris vlceribus ex mellc Si vino prodefle.

SE N A cubitales crigit caulicüiös,nonnullis alis ratnofos; foliaverö oblonga,alata,è pluri-bus vnita,Glycyrrkizx aut Colutex iimilia: flores ex alarum finu prodeunt luteÜntcnui-buspediculis,a qtiibus deinde falcati,atque Lunx «ytu-re/z« inftar recuruati^ dependent folb culijplani atque comprefli; in (Juibus femii^ oblonga,vuarum feminibus flue vinaccis linii-lia,colore nigricantia.radix tenuis,oblonga Si inutilis.

Seritur in Syria Si Ægyptô; item in Italia,Prouincia,ac Narbonéfi Gallia; Apud Gerffli-nos Si Belgas difficulter prouenit. Amatcalidas regionesjfrigoris impaticns.Obid Maiodc-mum menfe in Italia feri fuftinet,neque vitra Autumnum perdurât.

A Perlis Abal2cmer,vtMefuæ exemplar habet,appcllatur; OflicinisSenadicirur,quo nomine

Eft au tern Sena J quod ad temperaturam atti-netjfatis rem pc rata, in medio quad calidi ac fri-gidi,ad calorem tarnen vergens: ficca verb tertio fermé ordine. purgandi autem per inferiore ventrem facultatem naturæhumanæ baud multdm molerfam obtinet: no citraadftridionem, quam poft purgationem rclinquit.

Educit autem pituitofos hnmores biliofos, necnoncraftbsamp;melancholicoSjfi eô faciente aliquo adiuuetur. Vtiliflimum in multis morbis purgansmedicamentum, quod omni ætati amp;nbsp;fè-xui conuenirepoteft.Citra violentiam ac noxam purgat: præiertim Anifl femine,aut aliis odoratis ftmilibusvna additis,vellenietibusniedicamen-tis contemperata.

Modus pulueris eft drachma vna, dilutu quatuor aut quinque plureTve admittit. Macerari in quouisliquore poteft. Infebribusardentibusac aliis calidioribus morbis in decodo fiue diluto refrigerantium tepcratur : in frigid is verb amp;nbsp;diu-turnioribus maliscum excalfacientibus,aperien-tibus,aut fimilibus decoquitut; vel etiam in vino maceratur ; quo modo familiaris naturæ , citra : omnem ferémoleftiamaluum clemêter fubdu-citjcrudosque humores detrahit.

Laudant Arabum plerique folliculos: ac noftri folia tnagiscotnmendant: folliculi etenim nifi maturi,flatusgignuntamp; torfiones vetrisad-fcrunt.S.Tpèautemante maturitatemcolligi illos contingit,amp; aliasventorumimpetude-turbati facile conciduntjè tenuibus pediculis dependentes.

Sunt etiam qui noxiam ventriculo Senam,0£ ipfum debilitate putant, eade caufa Zinzi-ber aut aroma aliquodadiiciendumaiunt,quo roboretur.Tardiohs quoque operationis eifo Melues monet,amp; falls gemmæjid eft,foflîlis adiedione adiuuandam. Et ièrius quidc, quàm forciora medicamenta facultatel^ fuam Sena excrcet; poteft tarnen non modb foffitio fale, veriim amp;nbsp;aliis purgantibiéf admixtis vtilius exftimulan: fimplicibus videlicet,vt Rha Barbaro, Agarico,amp; aliis : compofitis,vt Catholico appellato,vel ex Palmulis,autexRofarum fuc-cOjVelalioproconditioneörqualitatejCiÄi morbi,tum ægrotantis.

De Gratiola. C a p. 1111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■’*

P An IC v Lo s Gtatiola promit complures dodrantales Sz quadrangulates : frequen-^tiaque circa hos folia angufta,oblonga,Hy(ropi vulgaris firailia, cuius èc ipla herba effi-giemamp;formamfatisrefert: nifi qubdnonvtilluderigatur,fedaliquatenushumirepat: flores in tenuibus pcdiculis oblongi,è foliorum alis exeunt,é diluta purpura albidfi capitula fe-Suunturparua, rotunda, Anagallidispropemodum iimiliajin quibus iemenminutum.radi-lt;:esfrequentes,gcniculatæ,Graminis modo ferpunt,fibrasque multas deorfum i^ittunt. Sa-P^rrcintotaherbainfigniteramarum obtinet.

^alciturfpontèin Italiæplerifq; paluftribus,humidis acvliginofispratis,necnon Ger-maniæ: Belgis hortenfis eft; vbi lulio ac Augufto cum flore reperiri poteft.

Nonienhuic recentiorætasGratiolædedit,amp;Gratiæ Dei. Cordus Limnefion appellat: Italorum vulgus Stanca Cattallo.Sunz qui Eupatorium Mefuæ: Centaùrida alij faciunt. Sed Mefuæ, Auicennæ,Græcorum,amp; piolcoridis vnum idemque eft Eupatorium,vc alibi ofte-û'Wiis; à quo hæc herba diffcrt.Centauris verb baud perperam dici poteft. Nam cum Cen-fpeciesvideatur,amp; viribu.s praEcellat,non temerè Centauris nuncupari pocerrt : veluti CentaurijjSc quide minoris,fpecies aliqua.Non eft tarnen Centauris iliaTheôplirÿijCuius CentAtirit Pliniuslib.xxv.cap.vi.meminit. Hæcetenim Centauris,ipfum Centaurium èftmagnum. , Radices fiquidem eius craftas fpiifasqj dece aut duodecim annis feruari poife Theopbraftus lib.

lib.ix.refert:quales non altcrius, quàm Cetaurij funt. ScriplimusCentaurium^ê^Ï Panacis éflé fpeciem, fed nihil répugnât tauridacciam dici.Ab effcdufiquidein^P llantia remedij Panaces : ab inuentore G nium Ccntaurium amp;nbsp;Ccntauris appell^’^*^’''

cis appellationes, inter Ipurias Cenraunj gt;nbsp;^1^^^, vuleariCentaurio minori minus coiiue^*

G ratiolæ vero hæ propriiln me apparent-tri enim modo propemodura purgar, bus complurimis firmatur.

Eftäutem GratiolajVtamarifliraa, ita^ temperie excalfadoriaamp;r reficcans,cximi3 . mul expurgandi, ciim peç fuperioreni, inferiorem ventrem potentiam obtinenS’

Educit vero non modo lentarapituitaiï’’ /j5 Tum amp;: craflam flauam bilem. Prodeft . diutinos ‘coxendicis dolores, amp;nbsp;aduerlus teratas febrcs,fiuc tertianas flue erroneas i Arlienei^^expurgatjab obftrudionibus ventris lubricos pellitjpurredinibusaducf .

Dolis maceraræ aut decodæ eil à dr^ vnavel vna ^lemisjad duas,vel ampIiu^F|.j^jji

CN t c V s caule alTurgit fefqincubif‘^],\.z do, tereti, duro, atqj lignofo, 'raraolo: foliis munitur oblongis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

ftigio acuminatis, amp;nbsp;vtrinqj arabitu jpeo’' cauliculorum furamitacibus capitula rotunda,oliuæ raagnitudine vel raaioti-acuminatis amp;nbsp;acutis fquamis copagit'^^^’^Jii-busfloreserumput ftaminei,fardi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

teocolore,adlt;2roci accedcntejlple’^^^^^j^jjihi! j mina fù bfunt oblong^lamia,candida, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

angulola, Hordei grano maiora ; dùriwiculusnncerior medulla pingui^’^?|-j guftu dulcis.radix Cnici gracilis 6^

Seriturnonnullis ItaliæjHilpani^j in hortis amp;agris.Piinius lib.xxv.cap-^ g^iu Veüpafiani principatu liane ignot^“^^^J poU folaÆgypto celebrem ; ipfis autem o cibo gracam.

tur ; amp;i: eodê quo fentur anno, cxinolt;^ J ƒ Kn^ioyf^ ny^xsi Grtcci ; Latini

SZ Cnecum vocant.-Officinæ null) Crocum hortenfem, amp;: ïucüm.ïtaii Zafarano Saracinefc», no faluatice-, Hifpani Alafor, gaios-. Germani 'lBtfócn y4««lt;t^f:Angli baftavtf§)affton:Bohe^^‘ a p(lt;ïttç. Theophrafto amp;c Plinio na amp;nbsp;Gtiua,ad dilFercntiara fylueftrem Cnecum faciunt.

taxât ad purgationcs.excalfacientiseftnaturæ; amp;quidem primi ordinis; vt Mefues. Tundi-tutjamp;cxeo cxprimiturfuccus,quicum hydromelite aut gallinaceoiuredatus, aluûpurgat; ftomacho tarnen aduerfatur: Diofcoridesaudor.Sedcorrigitur ^addit Mefues, Anilô, Ga-langajZinzibere,aliisque rtomachicisadditis: quænon modo ventriculum roborant .fedamp;: adionemeius quoque accelerant.Ex huiusautem interiore medulla celeberiimum amp;præ-ftantifliinum hydragogon conficitur medicamentumjDiachartâmou vulgô nominatumjad Dlachw-hydropicorum purgationes vriliirimum.Cuiusgenuinadelcriptioapud Guidonem Cbirur-gum extat: Dod. i. Trad. vi.

HV M ILI s ac fruticofa ftirps Chamclæa, pcdalis aut aidons magnicudiriis, compki-rihus tenuibüs virgülis ramofa: foliis exornacur dblongis,amp;: Oleæ fimilibus, fed tarnen minon-busamp;nîgnoribüs : flores ex aliis foliorum exi-gui/ublucei: frudusindetricocci, viitentes ini-tiOj poftea rubentes ; qui decerpd nigrefcunt, o-leolamque pinguitudincm contrahuUt oliua-rum inrtar ; làpore acres amp;nbsp;rnordaces, faucesque exurentesjvelutiamp; folia âc cortex, radix dura amp;nbsp;lignoïà.

In Italias amp;: Gallias Narbonenfis plerilque in-cültisjalperis amp;nbsp;deferris repedtur.

quafi humiletn oleam Græci appellant; Latini Oleaginein Sô Oleaftèllum. Di-cituretiam , fed fpuriis appelladonibus,

Latine Cito-cacium : A nonullis Oliuella etiam nominatutj vt MatthæusSyluaricus ait.

Noininatur frudus à nonnullis kokkcç xvtJ^ioç: fed hallucinantur,inquic DiolcorideSjqui Cha-melææfrudum Coccum cnidium appellitant.

Auicenna amp;nbsp;Serapio Chamelasam Mezeieon vocantjlùb quo tarnen nomine Chamæleonem ^rabum vtruraque complex!quoque funt. Ita Chame-læam cum-Chamæleonibus, atque vnà etiam

ftitas oblongis amp;nbsp;anguftis, Lini effigie ;anguftîoribus amp;C minoribusquàm Chamelææ: florescandidi,exigui,inmmmis virgülis aceruati: frudus rotundi,initio virêtes,lèd cûm ma-turi funtrubentes, Oxyacanthas rotundis baccis propemodum adfimiles j in quibusnucleus foris niger,interiore veto medullacandidus. radix lignofa dura.

Quouisanni temporeviret,led tumno pcrficitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niofc^f‘'

Græci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocant: Syri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

des teftatur,a%ÓA/r0v: Euboenfesj i nulli ctiam ç^p'îÂÿ.iM’ 5c propriè: item ÖÓ xé^eP’’Si »vwepv-Icondcs ait, folium peculiariter tur: frudusverôxôxxôçxî'f/iOoÇ' Theophrafto xi/ectig;« appellantur, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Eft autem Thymelæa rota fua foliisac frudu valde excalfadoriagt;^e rentis facultatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r fpjbi'

adurit; quare cum farina aut polenr^. ^ypi aut in vuæ acino, aut melle codo o Vt deuoretur. Idem tritum cum nitro illinitur qui difficulter fudant.

Folia circa melfem colligi debenG catainvmbrareponi.Quiexbibere rintjcontunderedebent,amp;: neruost purgat ex iis acetabuli menfura inlpcrla,amp; aquofa ducit. ModcratiU purgant lente coda, 5gt;c oleribus conr mixta.Eadem folia trita, amp;:cuni vii3^ fucco in paftillos formata,reponuntu ■ tern herba ftomacho infcfta,quç pofitaenecac.

læajfrutex elWurculolus cubitalisjaut altior ft culturaaccefloti » jj, aÄodrantalibus ramulis : folikoblo J.jjof-tiulculis,mollibus,amp;: pallidè viredd culi fecundum ramulos cxeuntodor^^i^^jj;, re dilutæ rubentis purpuræ : baccae*■ »jeiii' Ochri fere magnitudine, cùm roatu bentes; reficcatæ nigricant : interio^^jl^fe^ nucleus Cannabis femini iiiwlis, fertus candida, radix longa^altè del

læara Germanicam dicere maluimus. Italorum nonnullos frudum eius Piper monranum nuncupare acccpimus.Sunt qui Laureolam amp;:hancftirpem nominanr,fed alia eft Laureola, de qua mox agetur. Quo au tem nomine à vete ri bus appellata, an iplis cogni ta, explicate noneftfacile. Videtur quidem Cneororialbum Theoplirafti efte, led propter breuitatem huiusnihil affirmare beet.

Ki'Jüi^a.inquitjduo genera: canäidum nigrunl. Candidum folium habet ef}èpAi^raJïç, Cnm» oblongum,figuraquodammodo Olcaginoftmile. Nigrum vt MyrtuSjCarnofum.

autera inagiscandidum eft,idem 07fxaJïç,hoc cft,odoratum: nigrum veto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,abC-

que odore.radix ambobus quæ alte dèlcendit,grandis: ramuli permulti,crallî, lignofi, proti-nus ab ipfa tellure aut paulô fuperius Iparlî, lenti ; quamobrem hilce ad colligandum lunci modo vtuntur. germinant florentque poft æquinoclium Autumni,amp;: multum deniqs temporis dorent: hæc Theophraftus.

EtGhamelæaquidem Germanica folio non multumdiflimili eft Oleæ: flosodoratus* cinus,vtlcriplîmus,moxpoft Autumnüm germina apparent: ramilignofi, obfèquioli,radix proiixa,altèdefeendens.Quæ omniamagnam ciuscum Gneotoalbo coniunôtionem amp;nbsp;af-finitatem (fi non iplum eft) oftendunt.

Eftautem ftirps hæc in vniucrfum ctiam vehementer ejtcal fado ria: frudus^ folia, amp;nbsp;cortices acria ad mod u funt,guftatà lingua mordicanr,amp;aduftionis Icnfum ih faucibus excitât.

- OfficinæGermaniæamp; Belgij huiusfoliis (fi quando opus eft) pro Chamclæævtuntun Quodeitraerrorem fieri poteft. Nam Chaméla;a ifta viribus amp;potcntia alreri fimilis eft; quamobrem eius loco lùbftitui poteft; eodem lîmilique modo præparari.

CV B IT AL I non rato bicubltali quoque altitudine fruticatLaureola,multisqj tamis ampla ditfunditur,qui lenti funtamp;obfc-quiofijcraflioreque cortice veftiuntunfoliaob-longa,lata,carnofa,læuia,nigricantia, Iplenden-i ria,laurinis fimilia,fed minora ad maioris Myr-ti accedentia, non ramen odorata ; plurima circa ramulorum faftigia, numerofiflimaque : flo-fculioblongijCauijè virorc fubcatidicantes, infra folia: baccæ maturæ nigræ, nticleo intus duro, Cannabis lèmine paulo longiore, medulla interior candida eft. radix lignolà, lenta, longa amp;nbsp;multiplex,altedefeendens. folia,frudus,cortex tam radicis quam ramorum, acrimonia fua amp;: vrendi quahtate linguam amp;nbsp;fauces mordi-cant,amp; incendunt.

Reperitur Laureola in montofis, incultis, aß fperis,vmbrofis acfyluofis tradubus,vtapud Lemagum lacum,amp;i; non paucis iuxta Rhenuna ac Mofam loeis.

Flores prçmaturè ger m inan t, paulô poft Au-tumni atquinodium; Hycme aut primo Vere perficiuntur : frudus Maio ac lunio. ftirps eft perpetuo vircns,amp; aduerfus frigora Hyemisque iniurias obdurans.

A lauri folioru fimilitudine eAufproeuïsc Graced dicitutjLatini pofterioresLaureolam,veluti minoremLaurum,exeademcaufa appellant. Vocatur amp;nbsp;dC-za-jTaAoi», afpeciofa foliorum pul-chritudincj item amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac Alia

Huius baccas Piper montanuiri,vdluti Chamelæx Germanicæ, etiam ab Italis nunfcupa-rifuntquiaffirmant.alij àGermanisetiam ^Clhntdidum volunt.

Theophrafti Cneoron nigrum efie poteft,folio fiquidem Myrtum fatis referc,amp; ramofaj Ienta,obfequiofaq5 ftirps, altæ radicis,abfque odore,fr udu nigro.

Cæterùm temperie amp;nbsp;facultate fimilis eft,Chamslæaî Germanicæ, vniuerfa fua fubftan-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiat

Stirpivmhistoriæ tia acrisÄr fcriiida.DucitJnquit Diofcoridcsjper infcrna pituitol'a ficcum aut reccns Daph* nóidis'folium: vomitus menfes cit: commânducatum pituitas capitis elicit:fternutamcn-ta itidem mouct.Purgant eciam ferainis eins pota grana quindccim.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;De Staphideagria. Cap. x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ST A p H I DI agriæ caulis eft eredus, nigri-, cans,cubitoaltior : folia magna, profundis incifuris,quandoque feptem,fubinde pauciori-bus diuifa, Vitis fyluefths fine Labrulcæfoliorum æmula: flores Ifatidis colore cærulei:fe-quuntur folliculi herbacei coloris, magnitudi-ne Ciceris,in quibus {èmê,flue triangularis nucleus nigricans,pulpa interiore candida ', guftu valdè acris amp;nbsp;faliuam ciens : cuius eft vfus. ra--dix inutilis.

Nalciturinopacis.In Iftria,inquit Matthio-liis,Dalmatia,Apulia Calabria frcquentiffi' ma prouenit. Apud Germanos non nili in hor-tis fata repentur.

git^nonullis TQ/lt;(gt;i/gt;^ov,çriaiov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifSa-

e/oi',ec7rdtgt;d^7To!/,7roÂveiSiç,'lt;].evcfigt;7m'Q-iç, quæ tarnen voces inter nothas referutur. Latinis htt-ba Pedicular^, amp;Peduncularia,vt Marcellus babet.Pliniuslib.xxvi.cap.xiii.VuaniTanii-niamnominare videtur. ledlib. xxiii. cap.i-falso Vuam Taminiam dici Icribit. Aftaphj^ agria,inquit,fiue Staphis,quam Vuam Tafflgt;' mam aliqui vocant falso. Dicitur amp;nbsp;nonnullis Pituicaria,amp; Pafliila montana.in OfficinisSta-pliifagria : ab Italis Staphufaria : ab Hifpanis Teruo.{)totenta,CaparM,yerua piolheyra. : à Gallis Herhe auxpoulx-. à Germanis -IfUfjfrtlUt: Belgis 3Liipfrrupt/amp; Uupfpocöcrc: Anglis ^taiitïi ato*quot;'

Suntautem femina flue grana Staphidis agriæ natura intense admodumexcalfacicntb» acria,amp;nonabfquevrendi quidempotentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Craffa purganc per vomitum quindecim in aqua mulla trita ac data, led qui biberunt, ambulate debent; amp;nbsp;diligenter animaduertendurn,vt aqua mulfa5{riduèdctur,quô(lpen-cula ftrangulationis adferant,amp;: fauces inurant. I^olcorides audor. Atqiie hancobcauflm à medicisjcum ad vomitum ciendum,tum ad alia intra corpus alTumenda medicamenta,ab dicatafunt. Plinius led necadorispituitfmflccandam,eisvtendum ccnfct;propterancipgt;'' tem3inquirjftrangulationcm,amp;quia fauces Içdunt.Eadem liquidem commanducatacopio-fam quoq; eliciunt pituitam;amp; dentiu dolori hoc mo4o,prçlertim aceto incoda,occurrunt.

Cum acetoautem trita amp;nbsp;illinita pedijpculos fluepediculos necant, amp;nbsp;veftes ab eo txdio libérant. Diolcorides etiam prurigini ac fcabiei ex olco inundaauxiliarireferc.

RIcIN Vs inftarparuxarboriscitoalfurgit,caulcmcrigensqralTum,quinûmfendmve cubitorumjarundinismodo intusfiftulofum ac concauuthjaliquantulumarticulatuni, fuperius ramofum,ex obfeurapurpuranitentem amp;glabr.um;candido videlicetdeterfo, (£' nui inftar farinxpuluere,quo veluti conlperfusfubindeapparet:foliaamplafunt,diuifa,3n' gulofa,ficulneisfimilia,lcdmaiora,at neq^jaquam afpcra,vcrùmlxuia;è quorumalispeJp culiprodeunt dodrantales,flores amp;nbsp;frudus racemofos fercntesiflores mulcofi pallentes.ciw collabuntur: frudus foris liuidus amp;nbsp;maculofus, interiore medulla candida, in molliteracu-leatis triquetris capitulis prouenit, quibus per maturitatem filTis ac rimas facientibus,cun) impetu exilit. radix multifida ac multis cohxrens fibris.

In Ægypto frequens olim fuit,amp; adhuc elfe exiftimatur,vbi ex lemine oleum exprimitur, fœdum cibiSjVt Plinius ait, fed lucernisjvnguentisamp;cmplaftrisvtile. Scrituramp;: in horns, tum

tum apud Germanos, Gallos; tum amp;r alibijnon modo ad fpeâaculum, v.erùmeciam aduerfus talparum iniuriam,qua^ ferut Ricinum fugere.

Annua in Germania (brpseft. perficicur eo* dem quo ßtaert anno Jemen, li Æflascalida fueritjAutumno maturatur. Incalidisregioni-bus multos reftatannoSjVbi in tantam excrefcic alcitudincm, vt ad confcendcndum fcalisopus quandoque.fit : vc quidem Petrus Bellonius Singularium lib.primo tradit.

A Latinis Ricinus, à Græcis verb Ke^ravdi-citur : ab animali cuius formam fruóluseiusre-fert.Sunt autem xe/rarîçinfcâaquædam nullis Crotcnet. membrisdilercta, nullumcîbi habécesexitum, colore liuidâ,qu3e canibus prælcrtim adhærénr, in globum.continuc crefcentia, doncc plenius faginata fpontè décidant. Ægyptij Ricinum Kixi norainant; Herodotus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'Plinius

T rixim amp;nbsp;Sefaraum fylüeftrc dici teftatur: vulgo Palmam Ghrifti : item Cataputiam maio-rem jnonnulli Pentadaôiylon appellant. Ger-mani ïönttïgt;crb(iU)U/(rcu^ba»ttt/amp;ifruüum 0 fcnFozn : Belgæ Wunöcrboom/ nwïlnicruçt: Palme de ChriPi Galli amp;nbsp;Angli : Itali Girafole-, Hifpani Figue^ra de Linf'erno\Arabicè Kerughaamp;Ker.^ uagh. frudum Intctprcs Mcfuæ Granum re-gium vocat. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__

Cæteriim Ricini grana triginta numero, pu-taminibus purgata, trita açpota, pituitam, bi-lem,amp;: aquam per aluum deiiciunc,amp; vomitio-nesmouent. Sed ingrataadmodum amp;laboriola huiulccmodi purgatio, ftomachum valenter fubuercens. Tula amp;nbsp;impolitagyana 2ôv^o/ç,id eft,varos amp;nbsp;cphelidasexpürgant: folia cum tcnuiffimapolentæfarina,oculorum oedemata amp;inflammationes fedant,mammasquetur-gentes cohibentjôô per fe aut cum aceto impofita eryfipelata rcftinguutiaudor Diolèofides»’ Eadem ferè de granis iftis ïbannes Mefucs habet, fed quinque aut feptem ,vel ad fum-inumquindecim numero tantiim exhibenda tradit.-cademque ex iure veterisgalli,coli,iun-ûurarû amp;nbsp;coxendicis doloribus^ilia;amp; cu aqua calei vcl lade caprino hydropicis prodelïè.

01eum,inquit Galcnus,quod ex femine coficitur, tum calidius,tum tenuiorutti partium, quameft oleum commiffie,ac proinde quoque digerit.

Stirpem cam, quam D.Deus lonæPrÿihetæ lüxtaNiniuen pro vmbraculo prarparauit, amp;quæfubitoà vermecorrofa collapfaeft, Ricinum fuüTe,vndequaquedodiffim US acclarif-fiinusD.B.AriäsMontanus in Commentariisfuis Ä lönam cap.inr. euidenteroftendit, xi»aioFHebrxisdici,cui vicinum cflc refert.

^pIiHYMALi genera,Diofcóride,Plinio amp;nbsp;^puleioaudoribus lèptemfünt.Primus Characias liuc malculus; alter Myrtites fiue Myrlinites, feminaj tertius Paralius;quar-tusHeliofcopius;quintus Cyparilîîas ;fextus Dendroidesjfeptimus Platyphyllos. Theo-pbraftustres tantiim enumerat : Paralium videlicet,marem,amp; feminam Myrtitem.

Characias Titliymalusiiuemas,caules promit cubitales,teretesamp;:rubentes,foliiscircum- n iJeftitos tenuibus,oblongis,anguftisque,ôô longioribus,maioribusq; quidem, quam Oleæ, at •Atnygdalinisanguftioribus: médius inter quos alius exurgit abfque folds caulisjeorû tame, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quædefluxeruntjVeftigia retinens: coma cuius in cacumine larga, ampla,amp; lunci odoràti fe-reraôdo effufa,qux concaua quædam furfum lpc(3:antia profert vafculis due acetabulis dmi-lia;èquibusflofculi fublutei,deintriquetraexeunt capitula parua,in quibus lêmina. radix dura fibras habet multas.

Eft verb Só altera huius {pecics,foliis antedido dmilis, folds tame durioribus: caulcsquo- 1. que nonnihiljfed tarnen minus,rubct:coma veluti prioris,amp; qui hanc fert caulis folds haud-quaquam totus exuitur,fcd inferius tantummodoj notas quoque eorum quæ pcrierunt,ofte-taiis: vafcula,flores,feminaSi radices fatis conueniunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' ■ nbsp;nbsp;nbsp;■-gt;

Ad hoe genus pcrtinere etiain videtur non caule rubens, ièd cxalbidusaccandidusTi- 3. thymaiüs: cauleseins teretcsamp;ramofijCübito non raróalciores: folia oblonga quoqjamp;an-gulh,albida,tenuiqüe lanugine pubefcunt; vitibellacontra6iior;flofculiparui,luteoli:lenii-natrigerainainacetabtiliSjVtialiorum.

lam amp;quartusquidam ert Characias,foliis fimiliter oblongis, anguftisque, paulö quam 4’ pnmi aut lecundi minoribus,albicantibus ctiam candidisque,fed minime lanuginofis: vm-bellaèviridifublutea,qua:prius^uàm cxplicatur,oblongiorisfruäus, veluti Araygdali, ru-dimentumprælèferCjConcolor tarnenrehquisfoliis: flolculi lèmina aliorum limilia. ra-dixaltèdemittitur. •

QuintusCharaciasfoliisfimilitereft oblongis,mueronatis tarnen amp;circa annexuinla- ƒ• tioribus,amp;:dilutiore colore virentibus,^et ambitum crenatis ; ( vndc ferrato cognomen.) vrabellæ an gu lb o re s funt: acetabula,flolculi, femiijaque relpondcnt.

Myrlinites Tithymalus fiue femina ,ramulosfiue cauhculosaradicehabetcomplurcs, Wyr/n;/« dodrantales,haud tarnen ercdos,fed pluiima parte procumbentes : folia verb circa hos hre-Uia,lara,acuco amp;nbsp;pungente nonnihil cacuminc,Rulci fiue Oxymyrfincsfatis refèrentia, fed læuia amp;nbsp;candida: flores in vmbéllis exiguis : nbsp;nbsp;lenflna âüorum fimilia.

Paralio Tithymalo,hoc cft,maritimo,cauliculi quini fenive eredi afliirgunt cubirales,re- Paraliu^ îiües,dilutèrubcntcs,quos multa,parLia,angufta,oblonga vcfliût foliola,inftar Lini; lcd can-dida denfioraque : rotunda.’,led minime amplæ,in cacuminibus vmbellæ; in quibus flores amp;nbsp;^CRiina perinde vt aliornm*.

, HcliofcopiusTithymalustcrctibus,tenuibus,dodrantalibus, nonnihil rubentibusaflur-^i’'/«lt;’/^^-git colicul!s,ampla,laxaque vmbellacomofis: folia habet pauca, latiulcula, breuiora, mino-fa,tenuioraque quant Portulaca: fatiuæ: flolculos amp;nbsp;lemina parua, effigie præcédentium. radix tenuis efhfertur hic comam cum Sole circunfagcre; vndc illi nomen.

Cypahlfio foliolaquidem funt oblongadcd perangufta3amp; quam Ezulç minoris anguftio-ta,fans ad Piceæ accedentia,molliora tarnen ac tenuiora: caùliculusnonnthilrubec,dodran-te fubinde altioq ramulos eft'undit complûtes ; in quorum medio vmbella cum acetabulis purpuralcentibus,floribusleminibusqueperpufillis. radix fibrofa,

Huius amp;: fpeciesquædara minor repehtur,palmum modo alta^ ténuibus cauliculis: angu- 2.

Üi(rimis,oblongisfoliolis;vmbellaexigua;flo{culis luteolis; feminibusque minutis.

DcndroidcsTithymalusarbonslpccicfruticaCjfiipcrncamplus amp;nbsp;multum coraofus : ra-tnuli eius fubrubent,circa quos func folia tenui Myrto fimilia : frudus qualis Cbaracix : vt quidem Diofcorides.Plinius hue comoflflimum ex omnibus maximè,cauliculis rubétibus, feminiscopiolifTimum cfTetradit.Belloniusverbad duojpm hominumaltitudiriécrefce-, caudieem haberecraflitudinccrurishumani memoria: prodidit.

Platyphyllon Verbafco fimilem efle Diofcorides: Plinius verb nPe vllius latiora foliacfTc ait. Videtur auccm hic eire,qucm diligentidimus Carolus Clufiusin Valcnciæ Hifpaniæregno à le repertumfcribir,pedalis videlicetaltitudinis,foliis circacauliculos amplis,adlhti-disnoucllæformam.accedentibus,viridii|us amp;aliquantulum carnofis: flore c luteo piirpU' ralcente,acetabulisq} infldente,vt reliquorum Tithymalorum.

Ex omnibus autera his luccus effluit,acris,mordax,candidus,amp; fere ladi fimiliSjquacunqj eorum parte vulnerata.

Reperiunturverb Characiæ Myrflnitesamp;i: Cyparifliasin Belgij fubinde hortis ; alibifpo^® afpcrisamp;incultislociscxeunt.Paraliusmaritima locaamat,acnon modbin ItalixautHb fpaniæjfed amp;nbsp;in Hollandiæ,Zelandiæ,reliquaqjinferiorisGcrmaniæ maritima ora, locisin-cultis,aridis amp;nbsp;præaltis fubinde nafcitur.Hic ad hortos tranflatusjuxuriantibuscaulicuHsSi in longitudinem cxcrefcentibus,rarioribus eflScitur foliis.

Heliofcopius hortis olitoriis frequenter moleftusjcirca vrbes amp;nbsp;rudera etiam exitiautcit-ca agrorum margines;vbiamp;: Cypariflias alter quandoque repcritur.

Dendroide in petrofis locis exire Diolcorides prodidit : in Creta Bellonius : Aloifiusin Tufeia,Liguria,amp;prope Mafliliam.MatthiolusDendroidem extraTcrracinam agri politanivrbem oflendifleferefert inter faxaantiquiflimi fpccus, plantae arborefeentis efr gie;amp; inTergeftinohttorehaudprocul Timauo fonce in iaxofisquibufdam rupibus. QU* tarnen ab co exhibctur,nequaquam ampla eft coma aut My rti foliis,fed oblongis amp;nbsp;Chara' ciææmulispingitur.

Florem Icmcnque Tithymali Æftate perficiunt; nonnulli ferius,alij citius j in quibufdïti' rcgio-

rcgionibüsprius.-in frigidioribtistaräiuS. Klyrfihitisfarmcntofos cauliculosnon fimuljfèd akcrnis annisfruôlificaieTheophraftus tradit.

LatinijPlinioauâorejLaâariamamp;Laâucam caprinam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominanrjà laólifimi^

lihumore,quifedo autvulnerato foliOjCaule^aliâve parte defluit. Reperituramp;Ladons.Cor-neliusCelfiislibiV.cap.vii.Laducam marinam appellat: Laólucajait, marina,quæàGræcis uS-tTj^Aoçnominatur. Non tarnen omnis Tithymalus,fed marinus ita propriè vocandus.Ti-, diymalum autcm Irak nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hifpani Leche trefNa-.Çtzrrmrù. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BelgçWoifÿ

Xaeÿ!x./a^,i.vallaris,cflam Kop.{\'nït,ttc6^ioc,j^cifjLvylt;Letgt;.cgt;t4Sïi^ cognominatur. abcffu- i. faamp;ampla coma;a/xbylt;/kAoeiji)ç,àfoliomm figura, Amygdalæfimilium. Huius tertiaànci-bisKaditalpecieSjCacflc videtur,quæ à Mattbiolo pro Dendroide cxhibetur. quartam non-LulliperperamMyrfinitchfaciunt, In magno aut^ verfantur errore^ qui quintumCha-raciam Hippophaen elTe cxiftimant.Nam Hippophacsfrutex cft IpinofuSjfoliis Oleæ ,mul-tumà Tithymalis difFerens.

Myrfinitis fiuc fcminæ frudus xapuoi',iinuXjTheophrafto audorc, appellatur : vnde huic a. Tithyinalo jfapwT«cognomen: vtquidem Plinius.

Ha^îÂ/oç fiuc marinus Tithymalus, à Theophrafto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appcllati referturjanonnullis 5.

Validifiîmus corum eft liquor; lècundum locum tenent frudus amp;nbsp;folia ; ftd amp;nbsp;radix di-darum facultatum particeps,fcd non ex æquo : vt quidem Galenus. Et habet quidem non modo Characiæ,Ièdamp;reliquorum omnium fuccus,per inferna purgandi validam vim aty que potentiam.Bilem,pituitam amp;nbsp;aquofoshumorcs ducit etiam inexiguaquantitatefum-ptus; fedvcntriculum vehementer conturbat, amp;nbsp;interna vifeera inflammat ; quam ob eau-iam ab eiusvlù dodi ac.prudentes medici abftinent.

Forisetiam non tutô adhibetur: vt cnim vehementer acris amp;nbsp;mordax, ita quoque facilè Jjartem, cui illinitur,corrumpic : tantaquidem eins vehementia,vtetiam olcopermixtus, quod tarnenacredinemilliusretundit,aduftis pilorumradicibus,corpus depile reddat;fi identidem amp;: fæpc eo inungatur,

-Frudus amp;: foliatametûmitiora,in aquam ftagnalem inieda celerrimè pilcesinvertigine agiacferaimorcuosinaquæfuperficicmferriefficiunt: audore Galeno.

'j’; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Hippomane. Cap. x i i i. •

Ip X Tithymalo Theophraftus De hiftoria ftirpium lib. ix. Hippomanes appellatum apud •^.Arcades fieri refert,quod opcimumjinquitjCorÂci apud Tegeam nouimus, maxitneque in pretio habefi.Sed alij audores aliter fe^tiunt: oinnes tarnen veneficium eflc affirmant.

\ H r,T.^ieochtusftirpemelfeHippomanes,quaequiin furorcm aguntur,ei' cccinit his verbis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. • ; / • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipunv l^Trap' Apzetai.Ta Jquot;

jLf^u'oviai à.'t c^ia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyTTrot.

.Virgiliusamp;: Tibullus poëta:,virus ab equarum inguinibus deflucns,q^o rempote amoris furore amp;nbsp;infania feruntutjita nominant; amp;nbsp;ille quidem Georgicon lib. 111. fie fenbens:

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paßores,lentum décidât ab inguineuirus

Hippomanes ^tjuodfape malaleghe nouercæ. Tibullusverôlib.ii.Élegîalill« Eti]uod,vbiindûmitû gregibus Venns afßat amoresj

Et hoc veto nomine appellari Virgilius 2fltt,volens, interprété Seruio j herba abüfiüè Hip' pomanes dici,ab equorum furore amp;nbsp;infania.

, Anftoteleslib. VI. Dehiftoria animalium ,cap. xvin. defluentcmetiamàgertitalibus cquarum humorem Hippomanes appellari refert,Eque,inquit,tempore coituscolligutfefc, amp;:fbcietatemagisquàmanteàgaudent,iadanrcaudamcrebriusjvocemimmutâr,humoren cmittunt fuisgenitalibus,fimilem genituræ/ed raulto tenuiorem, quàm mares,quem Hip

,,,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PÉMPTADIS TERTIÆ LIB, II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 3Ô

'pötnanes nonnulli appellanc; non quod pullis hafcencibus adhærec. Hoc ipfum tarnen quod pullisnafcentibusadhæret,pofteacap. xxii,Hippomanesetiam efleafTeric, Cdmequajait, pcpe'ritjftatim fecundas deuorac,atque etiam quod fronti pullinafcentis adhæretjHippomâ-Bcsâidum,magnitudine minus Caricaparua, (pecielariu{culumjorbiculatum,nigrum:hoc liquis prxreptoodorem moueatj equaexcitatur^furitqiagnitoco odore. Et fane equis a-iBoiisinnalci vcneficium. Hippomanes appellatum, in fronte Caricæ magnitudinc, colore nigro^quod ftatim edito paftu dcuorat fœta^ partum ad vbera non admilTura, li quis prære-pcufnhabèat, Plinius rib.viii.cap,xi.ii,etiam lcribit,tametlilib,xxviii, cap.xi, cquarum acoitii virus effe concédât.

De hoc veto amp;nbsp;Iulius Solinus Polyhiftorcap.XLvii, vbi ait, ih'equarum partu amoris qa-fei veneficium,quodinfrontibusreferunt rccenscditi,fuluo colorejCaricisfimilej/Tj-Troytc^s-»içnominatû, Qhod fi præreptû ftatim fueritjiiequaquamater pullovberapræbetfellicâda.

Coluinella Hippomanes venenum efte tradit,quod equi'nç cupidini fimilera amore mor-talibusaccendat. quale autem illud ftt,vnde fiat, fumaturue,non explicat.

Accedit Plinius,qui Hippomanes tantasin venefici'ç vires habere lib.xxvi I'l. affirmât,vt affufum æris mixturx in cmgiCrn equç Olympiç.admotos mares equos ad rabieCoitus agat.

De quo Paufanias lib, V, vbi intra Altin Olympiæ locum, Phoimidis Menalij Olympica dona,amp;: duos ab co loui Olympio equos dicatos recenfet. Incifa eft,ait,in prioris equi latere, inferiptio verfu nulloadftrufta : Phormispofuit Areas Meftarius,nunc Syracufanus, Hüic equo Hippomanes infufum tradunt, Magi hominis aftu, quô eflèt intuentibus miraculo, Magnitudinc illc quidem amp;: Ipecie inferior eft equis multis intra Altin pofitis,amp; deformio-icmcaudapræcifa reddit: fed ilium equi mares non Verctantdra, fed plane quauis anni parte appetunt, irrumpentes enim vel effradis vinculis intra Akin,vel è redorum manibus ela-pfi,ilium inuadunt, nihil rninus furêter,quàm fi viuentem pulcherrimam equam gregalcra adönrentur.Hä(ftenusPaufanias.€uiusquidemverba,amp; fimiliter ahoruvcterum,occafione Hippomanis,quod ex Tithymalo fieri Theophraftus memoriae mandauiCjhoc loco adduda.

mit cauliculos, aliquantulum rubentes, tenues ac te'retes ; circa q uos exigua ôôparua foliola, forma quidem folioria Hyperici aut huiulcemodi Rutæfylueftris,at minora,Cha mæfy'ces æmula : vmbellæ in faftigiis raræ, in 'quibüs acetabula ; flofeuli pallentes lutci j fe-minaafpcriufculatriquetra,vti aliorum Ti-thymalorum ; minora tarnen, radix tuberofa Pyri modo turbinatur ; inferiore parte an-guftiof;forisnigricans,intenus candida. Manat ex hoc ladeusquoque fuccus, quacunqs eiusvulncrata aut læfa parte.

lii Apulia Italiae prouincia gignitur,nec no in Grçciaacvicinisinfulis,vtCreta,Lem-no,aliis4ue ,•amp;quidem illic locis montofis. Exit vho loco longioribus cauliculis;aliis,te-nerioribus brcuioribus'que, H uius quandoq; hiaior: illius verb fubinde minor eft radix. Mcmini liquide me ab exccllentiffimo cla-riflimóq; viro lacobo Ailtonio Cortufopa-tritioPatauino,duasolim huius plantas acci-pcre.Vnius radix maiorcrafliorque,folia verb amp;ramuli minora: alterius verb radix minor ; fed ramuli longiores , folia paulb maiora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

Hunc Tithymalum Graeci aTnav à figura amp;nbsp;finiilitudine Pyri nuncupant. diciturquoq; amp;nbsp;î�, amp;: à Gaza Latinê Carica, qdbd

«/k ,id eft, Garicam fine Ficum aridam radix referat : item amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fiueTerreftris

glans,amp; à figura quoque. Sunt tamen amp;nbsp;alij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germaniae fartiiliatcs'ac edules,

dequibus inbiftotiafriimcntorum Pempt.4. fcripfimus. Bellonius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modôi#

Facilitate autcm tcmperamento Tithymalus iftcjfiue Apios,vehementer calidisaefic' ciscft,feliqulsTichymalisnmilis,acperindequoquehumanocorporimoleftus acnoxius.

Pars radicis fupcrior,Diofcorides aitjfumptavomitione bilcm pituitamque cducit:qux adradicem inferior,per aluum.Tota vthnque purgationesmouet.

Siiccus fefquioboli pondcre,vtraquc etiam parte purgat. Hydropicis, inquit Plinius, da* turacctabuli menlura.

Maior fruticofartirpseft:caulcsejpscomplurcs,teretcs,fupracubiti altitudincmlofl* gèaflurgunt: foins velbuiitur oblongis îé: anguftis,Tithymali Charaeix minoribusivmbel* IxangulHorcsfunt: Hores femiqaqj Tithymali. radix amplajramolàjcrafliohscorticisjfücco ladeo plena; vti amp;nbsp;tota ipfa ftirps eft.

2^^ Minor priori fimilis,caulestameneiu?breuiores tenerioresque ; foliaetiam oblong,an-gufta,acuminata,minora; flolculi fruâusque refpondent.radix tenerior, lignofior, tcnuioris corticis; tota ladeo fimiliter fucco redundat.

Reperitur maiotin collibus quibufdam Germanixapriciscirca Scaphufiam amp;Bafileani: in Apulixquoque Gargano monte,Matthiolotefte: iuxta fcrobtsverô ócfoflas aquas ha-bentes non tard in Silefia. Minoralperisamp;incultisnonnullis etiam Bclgijlocisexit. Vtraq; quandoque ad hortos transfertur: vtriuique viuax eft radix,lcd caules Hyeme marcefeunt) Vere noui crumpunt, Æftate frudus faduri.

Ezulamalij Efulam,Arabes Alfccbran atit Allcobran, abfque articulo Scebranappel' lant.Vidctur Græcorum çTJToaoa-prxfertim quæ minorcft.Nam hxc foliis -zjr/rooçfiue PiccÇ fàtiseft xmuliSjCypariftîxTithymali maioribuslatioribusquc. Atquc huiusetiam maio-rem reperiri fpeciem Diolcoridestcftaturrcùm videlicetfruticcm hunc quibuldam inlocis lt;r(pôJi£ÿe«yA*«gt;^ÔB)',ideft,valdè magnum inueniri tradit: fatisinnucsduasciusfpecics exiliere.

Ezulæ etiam nomen à OTTVbcwçluxatum elfe poteft. Sublatisctcnim duabusprioribuslyl-labis,

{cribitjamp; maiorem vifcera interna exulcerare, atque earn ob caufam perniciofam :paruam prç-ftantiorciTijhoc eft,minus nociuam. Ipfa tarnen minoracrimoniaamp; purgandi facultate maiore baud inferior.

Errantnonpanim,qui cortices haruradicum, Error quoi in medicamentorumcompofitionibusTurbith loco fubftituere temerc audent.

LAthyris Tithymalorumetiam numero afleribenda j vtpote tota candido amp;la(fti ftmili fucco turgens. caules promit proccros, al-tiores cubito,digiti craifitudine, intusinaneSj multisalisfupcriusramofos : foliafecunducau-lem oblonga,angüfta,Amygdalinis lîmilia,cæ-' rerùm lógiora læuioraque ;in ipfis verô ramulis .breuioralatioraque:floresinfaftigiisexigui;fru-dustrescohærêtesIoculi,maioresquàmTithy-malorum, minores quàm Ricinb inquibusïè-mina rotunda,interiore medulla candida.radix nullius vfus, fibras aliquot habet.

In omnibus autem regionibus obuia Lathy-tis,præfertim in hortis, in quibus naici gaudetj amp;: frequenter reperitur.

GrçciSjVulgô Cataputia minor:Italis catapuzzn'. Germani @p:inßfraiit/fpnnßfoiner/ (rcihfoîncr: Hifpanis TAttAgo-.Q'iiXxsEfpurge'.ixQ^ ftriseépjingcrupt fpuergte dicitur.

Huius autem facultas aifimilis etiameft Tl-riajamp; açrisjnifî quod l'cmcn,inquit Galenus,gu-ftantibmsvideatur dulce jquod fanè etiarama-* ximam purgatoriam vim obtinet.

Odrantalis herbulaPepluseft,la^ äeo amp;nbsp;ipfe fucco manans,Heliofcopio Ti-thymalo aflimilis, eiusquequxdam veluti Ipe-* cieSjfed omnibus partibus minor: cauliculi fub-rubent: folia exiguain rotunditateoblongiul^ culajinfernè maiora,fupernè minora : coma circinata: (èraina tribus loculis difcreta, léd minu-ta,ra^ix tenuis, fibrolà.

In hortis amp;nbsp;vineis exitjamp; fubinde in agris ne- . gleólis aut non cultis.

Æftatevigetjin Hyemévlque perdurât. Col-ligitur,inquit Diolcorides, meflibus, ficcaturqj invmbra.

572- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J T I R uv M HISTORIC

tundà: Rucllius Vineale Reu ch um à Gallica didione noininat, Gallis fiquidcm eft niAttin de -vignes: Gerraani fufcl^ ttttk^.Dicitur amp;c vvxm amp;£: p-iiKofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quideminter

nocha afTcnbitur. In linguarum vcroHippocratis expofitione ctiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efttaraen

Facultatemautem PcplusieliquisTithymalis, quorum amp;IpecieSjafliimiIemobtinct,calilt; dam videlicet,acrem,mordacem,amp;: cum violentia expurgatricem.Teftatur Galenuslib. Dc fimplic. medic, facult. bis verbis: Peplus quidam vero fMixava a(ppû5e/j,,amp;hicfrutexparuus fuccum habetßmilemTithymalis,cum inaliis,tumquiapurgat,ceu illi.

ACcE D 1T Tithymalorumamp; Ladariarum generibusamp;cPeplion humi procumbens,^ nequaquam aliarum modo aflurgens herba, amp;nbsp;ladco fimiliter fuccoturgidarraroul* ciusteretes,fubindepurpurci,quandoque herbaccicoloris:foliaPepliamp;Portulacç fylueftns semula, led prona parte rubentia : lernen exiguum in triangularibus paruis valuulis velun Pephjfub foliisreconditur. radix pußlla.

Appellatur vero non modo veriim amp;nbsp;vtroque quidem nomine àlîm’l'' Cudine Pepli. Diolcorides ^srsTJÄ/ownomen ad Hippocratem refert: ab aliisamp; id eft, Portulaca fylueftris, dicitutjquôd feilicet Portulacî^uius modo fparfum per terrain repatjfqliisque ipfam referat : earn nempe,quæ fpontè èâ non fata in hortis amp;nbsp;alibi gignitun

Relpondet Peplion iftud viribusreliquis Tithymalis. Diolcoridfes etiamcolligi,reponi) dâri amp;:condiri Pcpli modo ait. Galcnus fuccum liebere validum nonadmodum vtilem:fe-Caîen' h- menvtilius,lcdTn/e^J'èç.hocell:,feruidum,limiliter Pepli modopurgans.ExemplariaGalcnt tmm- ffivcTOeTeg, ld eft. flatuolum habent, led nes Cornarij emendationem ampledimur .Siwe?'

CHamæsyce fupina humiprocu^bit,Peplidismodonalcitur,ramulistantüfii« modo numerofioribus tenerioribusque,qui terctes,rubétes,amp; in rotundi orbisfpecieni difperfi iacent : folia perpulïlla, Pepli minora,rotundiulcula, lentibus ipfis forma amp;nbsp;magnh tudine par ia,fub quorum alis frudus tricocci exigui. radix tenuis eft. candidum amp;nbsp;ladi lîæi-lem luccum hxcherba non minus quam Tithymali vulnerataenjittitjipforumeCianigene-n aftenbenda. Repcritur,ait Diolcorides,in fqualidis,aridis amp;nbsp;petrolïs.

appellant,id eft, humilem Sycen. Diciturautem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noh modo ficus, fed Si

Peplus,vtiamantca meminimus:vnde Chamæfyce, quafi humilis autterreftris PepluS) quem folio amp;nbsp;faculratc omnimodè refert.^ppellatur veto hxc etiam phwiiv velu* ti ipfe Peplus.

i- Müxava autem dippaJ^iv Diolcorides herbam eflè rraditab aliquibus appellatani: Gaule dodrantali : foliis valde exiguis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üue Lanariæ herbæ : amp;nbsp;frudu iuxtaipfacan-

Jq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totam herbam iplam albam amp;nbsp;Ipumeam. De eadem amp;nbsp;Theophraftus lib. i x.

Meconem Heracliam folio aflerens efte Struthij ,quolintea candidantur,fruduqucalbo, Sed totatn herbam candidam elfe non adiecit. Purgandi vim vterque huic Meconi tribuit.

amp;: vomicione cxpurgare : comîtialique mof-bo obnoxiis hac purgatione prodelTe. Sufpicari bine poflet aliquiSjiionaliam eflepritiavat.

quàm vel Péplum vel Ghamæ-fyeen,amp; Icparatisloeisjfub diuerfisnominibus de eadem rtivpe Diolcoridem egifle: nili iplè Tbeophrartus hune ferupulum videfetur exi-mere: qui fMiftava bane in numero aliarum ƒlt;»-xûJcai/jidcftjPapaueium habet,amp;poft: aepozaJlïrepofuit. quod legicimâ^z«««ya àippa-thiv fine )5i£jlt;«A«xy,Papaueris efl'e fpeeiem pro-priè Papauer fpumeum Latinis diei oftenditjamp;: à Peplo amp;nbsp;Cbamçfyee difFerens,

Eft autem Cbamxfyee viribus rcliqüis Ti-tbymalis afTinlilis. Galcnus abftergendi iîmul amp;nbsp;aerem, aic,vim pofîîdet. Itaqueaeroehordo-nasamp; myrmceias,eauleseiusteneriores inmo^ dumeataplafmatisadmoti ,quique ex eis profluit liquor,auferunt.

Quod quidem amp;nbsp;rcliqüæ omnes Laélafia: enumeratæ poflunt, lèd quemadmodumanteà iam raonuimus,vfus earum perieulo non earet, veluti neque buius.

VE N IT amp;nbsp;iis quç laâeüm fueeum fundunt Hippophaës annumerandum, Frutex(in-quit Dioicohdes) eft lt;bpv)avalt;hc, flue fureula-ceus,vndequaque denfus amp;nbsp;amplus: folia ci ob-longa Veluti Oleç,anguftiora tarnen amp;: tenerio-ra; inter quæ fpinæ fleeæ amp;nbsp;eandieantesemieât, artieulatæ, interftitio qüodam diftantes : flores Hederæ eorymbos referunt, raeematim eohæ-rent; fed tarnen minores mollesque, amp;nbsp;ex albi-do partifh tubentes. radix érafla amp;: mollis, fueei plena,guftu amara,ex qua veluti exThapfla fueeUseolligitür.Anguillara radieem rëfertpàl-mum cfle longam vel maiorem,amp; ex llae ftadra autvulnerata fueeum manaretenuem,ladieon-colorem,guftu aman flîmum,odore grauem.

Ii^manfimis ae fabulôfls,vt Diofcoridesfcri-bit, nalcirur. Anguillara arenofls amp;;maritimis loeis in Peloppnnefo à le repertum refert.

Græeis : Latinis qüoque Hippo-phaÂdieitur: à Plinio bb. x;xii.cap.xii. (nifl corrupta vox) Hippophyes. Hippophyes,ait,in flibulofls maritimisqj nafeitur,lpinisalbis, He-deræ modo raeemo{àeft,candidis amp;nbsp;ex parte fubentibus aeinis. radix fueeo madet, qui auc perfe eonditur,autpiftiliisfatinæ. Extant veto amp;nbsp;inter nothas appellationesquçdam huiüs no-miha:vt,Hippophancs,Hippion, Êehinion, Pe-

lecinon, amp;nbsp;Lappago, quæ tarnen Aparinæ conflenit : noftra ætate ab indigenis Peloponncfl ;C5tSa£Zo-«,id eft,Spina purgatoria voeatuf.

Ab Hippophaë diflertHippophæftum,quod tamën à: Hippophaës aliqui (Diolcoride icfte) appellant: .à Plinio Hippopc (nifl amp;nbsp;bie vitium) dieitür. Spinæ fulloniæ genus eft, abfqj caulieulo,flore,autfru(ftu,inanibus tantum eapitulis, folds paruis fpinofls,radicuia molli Sc crafla,cxqua cum folds amp;: eapitulis fuccus exphmitur.

574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T ï R P r V M H I s T o R I Æ

E Narboncnfi Galliâjiïiquit Ruellivs,Hippophæftum vidimus (pinofîs capitulis,fine flo' rejfinecauliculOjminutis inter aculeosfoliiscandicantibus.

Debent(Plinio auélo’re) Hippophaës Hippophæftura accommodataclTe cquorum na-tuTæ,nequeexaliacaufa nomenaccepifTe. quippequçdam animaliura remcdiisnâfcunrut.

Eli verô Hippophaës, præfercim veiô radix ipfius ac fuccus, calidæ ficcæque facultatis, Si fim ul valenter purgantis.

Succus fynccrusradicishuiuspituitara,bilemjamp;aquofos humores detrahitobolipondéré: cum farina verô fubàdus quatuor obolorum. Saluberrimc autem cum aqua muHaexhi' bctur. In coràitialimorbojVt Plinius ait,vtiliflîmus. Frutexverô iplè licèatus tunditur,tri-cusquecum aqua mullacxhibetur.

Extrahiturquoque fuccus cradiée,foliisamp;capituloHippophæfti,quiamp;cx aquamulfa picuitam amp;nbsp;aquam detrahit,amp; prçcipuccomiciahbus morbis, neruorûvitiis,amp;r Orthopneeç, vt Diolcorides tradit, conucnit.

EV P H O R ß I O oblonga,crafra,amp; virentia funt folia,in rotunda ac tereci figura angulofa:

Cücumerem vulgô,lcd Galeno Melopeponem nuncupatum,referrent,fi non angulbamp;^ eminentiores,amp; albicantibus Ipinis plurimis,duplici ferè ordinc,obfiderentur. Effluit ex his vulncratis liquor vehementer acris amp;nbsp;mordax, facilè concrefeens.

Diofcorides,Euphorbium,inquic,Libyca arbor eft, vap^itoetS^îiç, id eft,Ferulacei generis, aut Ferulae fpeciem referens, quæ in Mauroufiorum Tmolo repentur, fucco referta acerri-mo; quem cum timoré colligunt eiusregionis homines,ob eximium eius feruorem.

Plinius herbam elTe Euphorbium ait,amp; è^óte Atlante extra columnas Herculis portari.

Üifferentesautemamp;multumdiflidentes montes Tmolusôc Atlasfunt. Nullus Tmolo nomine in Libya, aut Mauritania mons à Geographis refertur. Elf LydiæmonsTmolusin Afiaminore. PoteftinexéplaribusDiofcoridis pro AtlâteperperâTmolus fubftitutuselTc.

loannesLeoinAphricæhilforialib.ix. ex vnofolio,aut, vt ipfenominat,fruâu,xxv. aut XXX. quandoque prouenire feribit,è quibus maturis amp;nbsp;vulneratis fuccus effluat ladi fi-milis,qui lentorem Gontrahensconcrdcat,atque'inde colligatur.

Natum fuie Euphorbium Anno M. n. lxx. Bruxellæinarnœniflimoâcditiirnnôhor-toIo.BoUbti,viri vtgenerofiirimi,itaamp;dolt;3:ifrimi,a quovnumterræ commiirum folium, inpluramulciplicatumcft,amp; radicem demifiein obliquosramulos diuaricâtam.

Græci paritercum Latinis ôGçôpêw vocanc. Plinius vnoloco herbam femininogeilere, Euphorbiam appellat. Succus eciam Euphorbion,amp;: quidem Officinis quoque eft.

lubæRegi Pcolemæipacri,qui primus vtriquc Mauritania;impcrauic,inuentiohùiusal-fcribitur, à cuius medico Euphorbo nomen accepit.

Euphorbiumautê,lùccusnempeconcretusquo vtimur,vchcmetcr calidæjamp;vtGalenus aitjCaoftRç flue vretis facultatis èc tenuiu partiii eftiquarto quidem ordine calidu amp;nbsp;ficcum.

Cumoleo viola: lutea.’,vtqiiidem Mcfues,fed amp;: alioquouis,velcriam vnguentispcrmi-xtura^refrigcrata citocalfacit; aduerfus ftupores, treraores,conUulflones,neruorumrclolu-tionesconuenit: prodeftetiam corltradiuturnOscoxendicum dolores.

Intro aflilraptunijVt Aetius,Paulus,AduariuSjamp;s Mefues rcfcrunt, aquas amp;nbsp;pituitam pet bfcrnaducit;fcdvna quoque non modo fauces ac os,lcd amp;ventriculum,iccur,rcliquaque vifceraaccendit,exunt atque erodit,vniUerfumquc corpus inflammat.

Ob id,inquit Mcfues,minus tenuiterterendum,amp;:permifcendum eiusacrimoniara ob-' tundentibus,calorem remittentibus,amp; lubricantibus: quorum tantam efle oportet copiam, Vtcius fuperficies vndequaquecontegatur.

Sed difficile eft Euphorbium,aliisita vel inuoruere,vcl permifcere,vt nonexurendi fuanx vim exerat. Nam amp;nbsp;plurimo contemperatum oleo, lubinde foris inuniftum,veflcasexcitat‘ corpore ptasfertim molliohbus, quam ob caufam tutius eft intro corpus non admittere.

Tunditur ipfum ctiam cum moleftia,nifl naribus diligenter obftrudis ac communi tis. Si quandoenim acriraoniaeius ad nares perucncrit,mox pruriginem, fternurationeSqueexci-tat,acdeinde ardoreintenfo ,cöpiofam pituitam äcmüccüm,tandem verb amp;nbsp;fanguinem elicit: lachrymis non defleientibus.

Aduerfus autem Euphorbij acriraoniam,remedio indigenis fertur eflè hérba,quç ab effè-âuamp;contrains facultatibus Anteuphorbij nomen accepit. Cauliculos hæc emittitcom-plutes,rotundos,virentcs;atqüe circa eos folia qualia Portulacæ. radix multasquoque habet propagincs. fucco amp;nbsp;hæc abundat, fed nequaquam acri, verflni lento amp;nbsp;réfrigérante, ardo-remacacrimoniam Euphorbij retundente. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

De hac veteres fcripflfle nondum obfetuare li-cuit. Videtur tarnen ad Telephij fpecics referri pofle.

Cteuit amp;nbsp;iftud Antcuphorbion dodiß.Ioanni Boilbto, eodem quo Euphorbium 'anno ; atque' vnà cum eodem pcriit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

TR I p o LI o noftfo folia exeuntobiónga, lata, læuia, virentia, ctafliulcula, Glafti foliis perquam fimilia:caulisre(ftus,dodrantealtior,fa-ftigio iffalasdiuifojin quibus flofculi elegantes, medio difcoluteijorbiculato verb ambitu cæru-leijAfteris Attici florumæmuli, qui inpappos Candidas contabefeentes abeunt. radix oblonga, cortice induiturcraffiufculo..

Nafeitur, inquit Diofcohdes, T ripolium locii maritimis, quæ vndaalltiit,recedensquedem'itr tit. Ac talibus quidem in Belgij quib'iiidam mari-^ timis noftrum repcriturivt in Zelandiæinflilis. Neque videlicet in niari,neque in fiCcb^led lócis', quæ æftuans mare allidit, recedens, réfluens, re-troqu»commeäns deicrit. Tranflatum ad hortos diutinè viget,fedluxuriansgrandelcit,amp; iri fibras

J x Fabulofum eft,quod à Diofcoride affcribitur, ^~^*'7T*gt;tfadi neinpe vnodietêr coloremfloriseius mu-caritj5ó maxïè album^meridie purpureum, vefperf

(po/r/x-Hr.id cft,phœniceum. Sed tarnen tres floru colores vno die repcriri pofle, veritatihaud répugnât. Nam cum floreSjOmnes non fimul,{cd particulatim Sc Icndm perficiantur,tresfa-cilecontingit florum colores obferuari: incipietium ncmpe,completorum,amp;deficientium. Nondum patentesautcompletij fubpurpurei funt; perfedipatentesque,qualcs fcripfimus; déficientespapporum candidamoftentant lanuginem.

TexîB'ÔA/oi'jà nonnullis etiam '4w;)'«jab aliis ^t«£Îç appcllatur: vt quidem inter notbasvoces refertur :poflet After marinus, aut Amelius marinusnon inepte dici. Arabs Serapio Tripoli urn Turbith nominatjamp; poft eum Auicenna. Aduarius tarnen Gracus, Alypi fiue Alypia; radicem Turbithcfleexiftimat. Mefues veto hcrbæferulaceæradicem iudicauit. Habcnt Officinæamp;: fuum Turbith non modo à Tripolio,verdm ab Alypo difterenSjnequaquam etiam ferulaceum.Quod à Garcia abhorto Proregis India medico in Aromatum hiftoria, quam clanfs.ac dodils.Carolus Clulius Latinam dedit,delcribitur,cx quahiftoriara eins in fubfequenstranftulimus Caput.

Cæterùm Tripolij radix,vti Çalenusait,guftantiacris eft, amp;nbsp;facultatecalida in tertio cxceflii. Diolcorides radicem in vino potam duarum drachmarum pondéré, per aluum a-quam ducere refert : itemque vrinam. Conciditur etiam ad alexipharmaca fiue venenis rc-fiftentia medicamenta.

TV R B IT M planta eft radice neque magna neque longaxaulis dodrantalis,fubinde Ion-gior,digicalis craflitudinis, hederar modo per folum repit : folia profert Althææ : flores etiam fimilesè candido rubentes, nonnunquamomnino exalbidos.

Vtilisautem mcdicinæcaulisduntaxatparsinfcrior,radiciproxima,quæ gummofa. Atq; huius cortex eft,qucm OÆcinæoftenduntjcraïTior videlicet quidam acinanis,caudicis inférions exterior cortex, medio cxempto.

Laudaturvacuum,arundinofum,fragileamp;planicorticis Turbith:deindecuigummiad-hæret concretum,quod gummofum dicitur-, albidum.

At gummofum non eft femper fua natura,Garcias ait,fed Indi, quia viderunt à gummo-fitate optimi Turbith notas à noftris peti,folent eius ftirpem ac cauliculos prius quàm colli' gant,aut contorquere, aut leuitcrvulnerare, vt liquor efflueret.quo tandem denfatoarque concreto,cauliculos gummofos au fe runt. Re peri tu r veto amp;nbsp;quandoque abfque contorfionc gummofum fa(ftum,Ied tamen,quó facilius liquor emanate poftet,vulnerari accontorquen folet.Candidum etiam fit,eodem au(ftore,in Sole reficcatuiin vmbractenim nigrefcit.

Prouenit in maritimis,verdm non adeo mari vicinis locis,vtvndaeiusallui queant,fed duabus aut tribus interdum à mari leucis fiue milliaribus diftantibusj amp;nbsp;qtiidera in ineuitis, potiushumentibusquamficcis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Nafeitur autem in Cambaya,Surrate,Dio infula,Bazaimriocisque vicinis,amp; in Guzaratc, vbi plurimum,atq} vnde magna copia in Perfiam,Arabiam,Afiam minorem,amp;: Lufitaniam effertur. Pfaefertur autem in Cambayanatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '

Arabibus, Perfis, amp;Turcis Turbith appellatuilt;in Guzarate verô Barcaman ; in Canara prouincia,cuiusciuitasGoa,Tiguar.

Habetur ab Indis medicispituitam d^iciens acexpurgansmcdicamcntumjcui fifebns abeft, adiicerc folent Zingiberj alioqui abfque hoc ex decoólo pulli gallinacci autcum aqua exhibent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

MefuesTurbithcalidum efle refert orpine tertio, amp;nbsp;craflam lentamque pituitam vacua-te; atque hanc è ventriculo,thorace,neruis,arque remotioribus artubus educerc; fed tardions facultatisefle. Sc: ventriculum fubinde co fubuerti pcrturbarique,quo circa Zingiber, Maftichen,aliaque aromataei permilcendajaddi Sc: oleum Amygdalorum dulcium,velipfa A'mygdala,aut (accharum,ne corpus huius vfu extenuaretur aut emacrelceret : ab aliisitem cumPalmulis,Amygdalisdulcibus,aliisquc contemperari,indc componentibus antidotum (elcéterium auteleduarium Oflficinæappellant) quod c^:po/r/»8i' dicituf,’OflScinis ipfis Medicis exercitatis in vfu frequens.

Datur ipfius Turbith drachma (plus minus))vna,adfummumduæ. Indccodovcroaut dilutotresquatuorveadmittuntur. 1/ t - —“ - _

EB V L V s folds, mufeario, fruóbuqueSambucaperfimiliseft, fedcaudicemnon facitli-gnofum; caules tantummodo herbaceos profeft hybernis menfibus contabefcentcsian-gulofi hi funt,ac frequen cibus articulisgeniculatijSambuci noucllis ramulis ac propaginibuî relpondétes: folia ex interuallis geminata,ampla, ac veluti Sambuci ex pluribus ad cralTum neruo-

TE k T IÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577

neruofum pcdiculû commiflîscoalefcunt, quorum lingulaüblongalunr,lata,amp;:margrne Icrra-to, Amygdalinis .ampliora maioraque : flores in vmbellis candidi. frudusliue acini fubrotundi Sgt;c rucilo colore nigricantes; in quibus lèmina parua oblonga. radix longa, digicaliscralîîtudi-nis, minime Imnolà.

Exirpairim locishumencibus, inculcis, Iccus vias amp;nbsp;margines agrorura, pingui lætoque lolo: aridum, ftcrile, lîccumquc rcfpuit.

Gra.’ci •^jn^tctvjnv, id eft, humilcm Sambu-cum,nommant.Dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etx,TÎi,

Latiniseft Ebulusamp; Ebulura : Ger-nianis Belgis Ijabirfi: Italis Ebulo : Gallis Hichle: Hilpanis Tezgos.

Temperamentum autem Ebulus caliduna quideni ac ficcum,vtrumque ordine tertio;amp; fa-cultatcm non modo, quam ei Galenus tribuit, digerendi exiguam ; led ^purgandi per aluum eximiam validam habet : elficaciirimæ radices (ùnt : folia digerendiac difcutiendi potentia pra’ftant.

Educunt autem radices non modo pituitam, verùm amp;aquofos potiflimiim humores : vtiles idcirco ad hydropicorum purgationes: lèd tarnen corredæ amp;nbsp;vbi vires lurfcccnnt. Purganc enimeum molcftia : ventriculum fubuertunt: interioraque vifeera omnia perturbant. Male omnibus vfusearum fucccdit, quibus heparob-duruitjvtquando ex regio morbo AfcitcsfuccelFit. Quamobrem ncctcmcrè,necnili valde robuftisex Ebuli radicibus medicamcntum,aut potio danda. Decoquitur in vino radix, li caufamorbi frigida, amp;nbsp;febris abeft : alias pro afledus natura temperanda potio eft. Expurgant amp;acini amp;nbsp;Icmina,fed clementius multo ac minori cum moleftia,præfcrtim prius aceto infufa,ac deinde lèmineanili vel aliisaromatisvnàpermixtis.

Diofcoridcs Ebuli radices vtÿum ait mollire,aperire, amp;nbsp;aflèduscircaipfum corrigerc,a(l infelTus décodas : folia recentia amp;tenerainflaramationes mitigate cum polenta impofltaj commode item ambufliisöócanum morlibus impom.-auxiliaripodagricis cum adipe tauri-noauthircino.

ÇYlve s TR I s Cucumis humi prorepentibusfarmentofiscaulibus amp;: fubrotundisfoliis '^latiuum .Tmulatur;amp;teumquidem,qui Galeno fatiuus tft (vulgô Melonem appellant^ vtrifque ramenafperioribus : flores fublutei funt '^frudus oblongi,alperi, oblongis glandi-busmaiores,alioqui formafatisflmiles, latiuisvero Cucumcnbus longe minoresjquimatu-ti vel vitro, vel leuiflimo contadu defiliunt, lemen cum liquorc eiaculantes : radixerafla, Candida,multiplex. Totaftirps vehementer amara,veluti amp;nbsp;reliqua omnia fylueftria Cu-cumeraria.

Paratur exfruduhuius Elaterium didum medicamentum,cuius colligcndi conficien-EZa/enW. dique rationes ac modos Diofcorides pluribusverbis refert.

Inplcrifquecalidisregiombus in ruderibus,fabulofis, aliisqsincultislocisreperitur.apud. Germanos hortenfis lèmel autem latus, plunbys inde annis facile renafcitur; non tarnen è radice reuirefcens, fed ex feminibus fparfls proueniens.

Circa Autumnumfrudus maturanturjatqueeotempore,adElaterium conficiendum, colligcndi.

Grxcis eft(J-/XUÇ: Latinisagreftis amp;erraticus Cucumisetiam appellatur: Officinis Cucumer alîninus. Suntqui Cucumerem angumum vocent. Sunt tarnen inter fatiuosamp;: hortenfes yulgô hab'itos Cucumeres oblongi ac rccurui, quos anguinos cognominant. Italis

Cocomero faluatico-^A'iï^2.ms Cogurnbrillo ^o:Gcrmanis ^I3t1igt;fU(Utt1cr:nolhis conuncrai : Gallis Concombre fauuage Elaterium fiue èA5fT»£xoi* Officinx corrupta cc Eladcrium nommant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Eli au rem denlàtus iftelùccus ex ordine excalfacientium,Galeno tefte, lium partium, extergendi itemdigerendiM vim obtmet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Folia Cucumeris fyiueftris,radiceSjearu T cortices, vti vehementer amara,ita quoque excalfaciunt, abfterguntjedn^’ . tarnen quàm Elaterium. Expurgat au tern 1 Elaterium bilem, pituitam, aquofosque mores ;amp; quidem valenterjuc nonmodop inferiorem vêtrem,fed quandoqj per

Citidem mcnlês in pelTo fubditum. buscumladeinfufumoculorum inmoru giocolorem eraendat.

J)eColoc^nthide. Cap. xxvr-Olocynthis per humum Urata ^-'cumeraribrum modo repity euni *1“ Citrulû Cucumerem noftra ætas appelle'' ximè referenSjCuius Sgt;^ lylueftris eft Ipecir^' ha eius lata aliquot incifuris difleda : urgt;r luteo pallelcunt: frudus globolus eorricegt;‘^^j^^ gitur tenuijlutei vbi maturuitcolons,qrin lato interior candida fungolà medulla ad dicinæ vfus refîccatur ; vnà cumineacuir^^.^ feminibus paruis,amp; lordenris coloris. Irgt;^ amahtudinis hæc medulla eft ; mcn,totat]ue ipla omnibus fuis partibus

In calidis fegionibus lerirur P^'*^ .jè Colocynthis ;^ed in Germania ac ßelg’^^ admaturitatem peruenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-pis

Appellari iolcc à Éarbaris ac in Coloouintida.Græciscft«oAo)C[gt;v,9i?A ‘l*’jj, que c^(jù)v/ci. Atque hinc Hicra quâdo inferipta reperitu r,quæ alias d/Jbç dicirur. Eft ramen amp;: cnKiKyr/« agreftis, de quo præccdente capite. terpretes pro Colocynthide crebrô tam reddunt fylueftrem. Difterens jpg/ à Colocynthide eft. Cucurbita ftrisGra:cisi«)Aoxtgt;i'3a£t''j,e/avocatur, lîmilis eft: ftandit vt fatiua vicina nftmin* foliaeius fimiliter lataamp;: indiuifa. uisCucurbitulis lîmilcs,duriacligneu dura corticis : medulla interior adeö luce ta,vt reficcari nequeat: amara interim to gt;nbsp;Colocynthidis agreftis Cucumeris.

Eftautem Colocynthis veluti tota tura,omnibusque fuis partibus aniara, da quoque ac ficca fecundo gradu eoqi tenfo: atque idcitco expurgate,abftergerej^^^ rire, amp;nbsp;quæcunque amarilîîma eftîcerepn

PEMPTADIS TERTIÆ L I B.. I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57^

n:lî vairdior cius per inferiorem ventrem euacuandi ac purgandi facultas reliqua eius opera, vt Galenus ait,præuerteret.

Tam valenter liquidem hanc vim exercer, vt non modó pituitam amp;: bilem citilfime co-piofilfimeque educat,vertim amp;: abralis intefl:inis,venarumque meferaicarum ofculis refera-tiSjfanguincmamp;cruentafubindc eliciat. Itavrhacdecaula nec temerè,necniligrauillîmo aliquovrgente morbo,calitvtendumjneque etiam nili lento aliquo ac glutinolb permixta, quo videlicet vehcmentia eius reprimatur ; malefica visobrundaturjamp;celerius per aluum permeante, intclbna minus abradantur. Admilceri Maftichen aut gummi Tragacanthæ, Mefues admoner.

Formanturamp;exeapaftilli cum Mafticbc,gummi ArabicoacTragacanthæ,amp;:Bdcllio. Ex his Maftiche etiam ad dringe nnsfacu It.itis euidenter particepseft. Præftaiit autemlenta acgiutinofa, adftridionem nullam autexiguam habentia. Adftringetibus liquidem huiuf-cemodi valida ac fortilfimamedicamenta coercita acrcfrenata, maiore deinde violentiaac nioleftia,vim ac facultatem fuam peragunt. Quæ verb adftringcntia permixtanonhabcnt, faciliusminoriquecumlabore opus fuum perliciunt. Qualts Ïùnt Pilulæ, à Rhafilib.ix. ad piiuU Almanzorem Iliacæ appellatæ. Quæ componunttir ex Colocynthide amp;nbsp;ScammonioduO-^^quot;*'*-Bus forti iTimis ;ac tertio Sagapeno,quodlentore fuo inteftina oblinit, amp;nbsp;ab vtriufqueiniu-tia défendit.

QuæquidemcompofiriotametfifortilTima, amp;qua nec temerè, nec citra vrgcntem vehementer neceflitatem vtendum, facile tarnen ac citra magnas moleftias expurgat, amp;nbsp;Cum minoribustorfionibus,quam pleraquemitioraclementioraque medicamenta, Mailichen aut alia quæ adllringunt,admirtentia.

Arque hanc ob caufam verilimile ell à Cochiis catapotiis Galenum lib.i. De medica-mentis fecundum loca, Mallichen Bdellium reieéla voluiflc, quæ tarnen præceptor eius Quintusiifdem addere anteà foljtusfuerat.

Vtilisautem Colocynthis nonmodoadpurgationes, inquibus Vertigini, Hemicraniæ, Cephaleæ, Apoplexi,morbo comitiali,Afthmati,intellinorumcruciatibus,aliiscquepertina-cillimis morbis fuccurrit; vertim amp;: foris nequaquam afpernandas vires prællat.

Valet adAurium tinnitiKamp;lurditates oleum cum eadecoâû: idem lumbricosamp; ventris tineas interimit ac pellit,aluumque non raro mouetjVmbilico imoqj ventri adraotum.

Acetum quod eius decodionehi admifit,col-lutione dentium dolores fopit,auólore Mefue.

Semen ad mortuorum corporum conlerua-tionemaccondituram vtile ; præfertim Aloeamp;r Myrrhaadmixtis.

Sunt autcm albo Veratrofolia magna,lata, maiorj^ liue latifoliæ Plâtaginis, aut potius Gen-tianæ limilia,maiora, magis vcnofa, liratim llria-ta, ac quafdam ^licas habentia : redus amp;nbsp;ferula-ceus caulis,prælongus, multis inferius folioriim tunicÄ obuolutus, quas inarefcens demittit ; lu-periusvcropluresproferensIpicas;inquibus flores no magni,efenisangullis llriatis follolisher-baceo colore candicantesjquorum flngulistres aut quatuor luccedunt angullæ, paruæ liliquæ veluti Sefami : in his fernen latum amp;nbsp;candicans. Radix craira,candida,haud longa ell, cum multis adhærcnribus fibris, quibus etiam fubinde projihgatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Hums amp;nbsp;alia fpecies ell floribusnigricàntibüs, foliisque,caulem præfertim ampledentibus, aii-gullioribusjalioqui antecedent! fimilis. '

3?^) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R n V M H I s T o R I Æ

bus regionibus, verûrn amp;: in Germaniæ ac Heluetiorum montibus viret. viuit amp;nbsp;in bonis.

NoininaturGrçcis€ZÂê/3ôepçÂlt;lt;Sxbç,amp;quandoquecitraafpirationcn'i Âlt;lt;6xàç;La-tinis Veratrum album. Suntqui ctaxiJù, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»^fiÂi!oç,7!ivÂue/cfbv,ctin:ilt;fbT^

etiam nuncupent : aliis Sanguis Herculis dicitur : Germanis quot;ïBnfj nù^tvuri? : noftris Witte niffUJOjtrir: XziXx^Elleborohianco-. Hifpanis Verde gajnbre blanco, amp;nbsp;y erna de baüeße-. Gallis .£/-lebore blanche^

Voinitione purgatjvarioshumorescducitjamp;quidera magnacumvi amp;:moleftiafuninia; quocircadari non debet, nifi vbi longi valentcsque morbiluntquot;^, fpesqueexaliisremediis adempta fit : vt Paulus Æginetafcribit. apud quem amp;c: nonnulli exhibcndi eiusac propinan-di modi extant. Sccrnutationes huius radicis puluis quoque excitât, naribus exceptus; amp;nbsp;inter TÎTajounta fiue fternutatoriavalentifiimuseft.

Dioicorides Veratrum iftud menfes etiam ducere fœtusenecare in peflb appofitum refert;amp; mures interficere eum melle amp;nbsp;polenta fubadum. Plinius phthiriafin hoccmen-dari addit.

VE R ATR VM album effigie refertHelle-borine, ea de caufa à nobis appellata, fed humilior tarnen ac minor multo: caulis eius creélusad pedisferèaltitudinem afiiirgit:folia lata,fimilitcrvenofa amp;C. ftriata, vti Veratri albi, fed paruula: flores fecundum caulem online quodam digefti,foliacei, albicantes medio ali* quantulum^iromincntc fubluteo ^quibusob-longæjUon tarnen magnæ, fuccedunt veluti li-liquæ, aliquantulum ftriatæ, in quibus fcnnni minutiflima. radices fubfunt fibrofæ, Veratri albi tenuiores. »

Repcritur locis baud fitientibus acvmbrO' fis; amp;nbsp;cum flore quidem lunio ac lulio.

Helleborinen nonimpropriè dici acnorai-nari pofle,ipfacum Veratro albofimilitudote-ftatur. Nam fÿlueftre ac fpurium quoddaffl eius genus eflevidetur,

' Diofeorides quidem t^tßoedvav jM;xepi',hoceft:,paruum fruticulum elle ait, ha-bentem cpL/lAAajid eft,minima folia.Pli-nius verb lib.xxvi i.egp. ix. Helleborinen pat-uam tradit herbam,exiguis foliis.amp;: lib.xxin-cap.^x. paruis foliis. Et paruaquidemnoftra bare Helleborine, amp;nbsp;berba, amp;nbsp;daf^'imaç. San-vitmov liquidem berbam cuiuscauliculusrcdus aflurgit,etiam fi vnicaulisfir, Diofcoridcsnon taro nu neu pat. Nam amp;nbsp;Polygonaton quod lingulari caule,amp; attolbtur,amp; nafcitur,û-a/ttw facit. TWÄvyovetTDV, ait, ^-ayuroç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foha autem buius non quidem minima funt, fed comparatione Veratri albi parua re vera funt,ac dicidebent. Et Plinius non minima, fed exigua amp;nbsp;parua tantum efleferibit. Oftenduntamp;: hæc noftræ Hellcborines,cum ea,quç à Diofeoride ac Plinio defftibitur,fimilitudineni ma-ximam, fed tarnen legitimam efle, in tanta ac tam obfeura veterum breuitate, difficile fue-rit affirmare.

Dicitur autem Helleborine Diofcoridi ac Plinio etiam ê'OT7nxxT}ç,fcd vnde hoc iHi noini-nis,nonpatet. Veratrum album etiam acniîç reperitur, vtdiximus, appellatum. Si proa«)« legi poflètaxTlç, exiftimah pofleteTnTOXTli', quafi iQj durXv didam, quod videlicet Veratro albo fuperaddatur. Vtetenim Tbeopbraftus lib.ix.mifcetur in potioneex Veratroalbo,vt vomitio bene fuccedat, Helleborines fernen. Sotd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Troa'ejiot, addit, id eft, bæc herbula

quaedam eft. Atqueconieduram itafacere,fed certi aflequi nihil datur : veluti etiambaud confiât eandem Theopbrafti ô^Diofcoridis Helleborinen elfe. Diofeorides fiqu idem, vo-mitioneni

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38t

niitionemadiuuare earn,quod Tlieopliraftus afleritjoon fcripfic ; fed tantum aduerfus le-dialiamcdicaraentajamp; iecinoris afFediones bibi. Plures autemefle poffunt Helleborines. Namamp;Centaurium minus fupenusdiximusHellcbohnenquoqueappellari.

Cæterùm noftræ Hclicbonnes qualislit temperies aut facultas, compertum nondum liabcmus.

R A T RI nigri tria funt genera, prxter illud tarnen, quod à Diofcoride defcribitur.

’ nbsp;nbsp;Primutn folia prtimit ex pluribuscolleda,quorumfingulariaoblonga,lata, læuia,amp;: r.

duriufcula funt,veluti Lauri,fed margine.vtrinque à medio furfum verfus ferrato : caule caret ; Hores in pediculis palmum altisè radicibuserumpentibus, magni, initio albidi,deinde purputalcentes,poftremo virentes,cum videlicet ^mediis ftaminibus lutcis exortæfiliquæ increuerint : quatuor aut quinque coniundae Sefami modo hæ nafeuntur; in qui bus fernen. Radices fubfunt multis cralTis nigrisque fibris capillatæ; in quibus médius tenuis neruus.

Alterius Veratri folia prioris æmula funt, fed anßuftiora, nigriora, ambituque toto ferra- 2. to:caulem iftud habet pedcm,plusminus,altu, in ramuloscacuminediuifojàquibusfloiculi deorfum notantes dependent minores; coloris è pallido herbacei. radices fibroiæ aliquanto ttnuiores, minus higricant.

Tertium Veratrum caqjes habet proceriores amp;nbsp;fubindecrainorcs:foliaquàm iecundian-guftiora, quorum amp;nbsp;ambitus vtrinque ferratus : flores magnitudine fecundi : filiquæ parus ^efamaces: radices fibris multis vti aliorum cohsrentes fubnigricantesque.

Nafeuntur Veratrahsc fin montibus aiperis amp;r petrofis. Duopofteriora in Germania ac Belgio frequentiora. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Floret primum circa natalem Dominicum, fi^yemsclemens mitisque fuerit; alias mox foluto gelu : proximum genus paulo fcrius : tertium circa Ver,amp;: ipfo Vere.

' Veratraautem hsc efle nigra, fatis inter recentioresconuenit ; fed tarnen ad quem vete-rum audorum referri debeant, non æquè expeditum. Differentesetenim Veratri nigri de-fcriptiones penes hosreperiuntur.-Theophraftus fiquidem folio laurino Veratrum nigrum cireait,amp;frudu Sefamaceo. Diolcorides veto foliisPlatani ac Sphondylij,Cnicique femine ipfum

Vcratrum nîgrum 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;depingit. Quæ vt cuidentem differed

tianijita amp;nbsp;hæc Veratra,ad Theophrafti accède* re,çum Diofeoridisvero Veratro parumeonue* nircoftendunt : folio liquidem Laurum, riflîmùm primum,frudu verôSefamumrefe-runr.vti nigrum Veratrum facere Theophß* ftus lcribit : Platani autSphondylij folium ne-quaquam (vtDiofcorides)a:mulantur. Appd-lacur autem Veratrum nigrum Græcis

à nonnullis A^iUTroJiov.-item TioTii^'fifii^oh iu^èAs’iiôppiî^ov, '2i^/Tjov, 3£fg5tilt;;öt', auf potius «raw* €5îi7ot', «x7D/lt;pi'jaut : Italis Ellehoro n(fO'-Hifpanis Eerde gambre negro.

Nominatur verô Melampodion,quia Mc* lampodem inuentorê habcatiqui fu rentes Pt®* ti filias primus eo purgaflcjamp;ad lànitatem men* tis reftituilTccrcditur. Hune DiofcoridcspaftO' iem;alij diuinàtîonisperitum tradunt.

Qriod autem inter hæc generaprimum, vul-gô à Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sâ à noftris

feerrttrupt nominatur ; idcirco videlicet, quod Hyeme clemente circa natalem Domininoftfi Icl'u Chrifti dicm florcat.

Alterum genus Plêudohclleborumamp;VeW' trum nigrurWadulterinù ante nos etiara Fuch-lîus nuncupauit.Plcriquc ConliliginemclTevo* lunqquia huius radicibus iumentorum quadru* pedumque morbis noftræ ætatis agricole dcanturjhauddilTimili quàm Confiliginevetc* rcs Mulômedici modo; vnde à noftris ©td*

tnirt dicitur. Sed idem polTunt amp;: Veratri albi radicesjvt quidem Abfyrtus amp;nbsp;Hierocles GrÇ* ci Hippiatri tradunt; vtilatius in cap. de Buphthalmo, in florum hirtoria Pempt. fecun^ lib.iii.fcripfimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

J. Tertium genus Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocatur, id eft, Pcduncularis; pcdiculos ctenimin*

terimerecreditur. Placctnonnullis Aconitis iftud genus annumerari. Nequeenimpedic“' los tantum, fed, veluti Aconitum,amp;ouesaliaqueanimalia nccarc comefum fertur. Veruni hoc non modo iftud, lèdamp;reliqua Veratra nigra pofliint^qua de caufaamp; inter Veratri ge* nera hoc tertium retinendum vidctur.

Cæterum Veratrum nigrum,vtquidem Galenus fèntit, candid® calidiusacamahuseft) ex tertio lirailiter excalfaciencium amp;nbsp;reficcantiuÿ ordine.

Picuicam,bilem flauam.lcd amp;nbsp;atram potiflîmum, ac melancholicos omnes humoresde* orfum ducit; non tarnen citra moleftianj ac difficultatem. Idcirco non nifî robuftis ac vah* diflîmis,vt Mefues fuadet,exhibcndum.Prodeft autem ex Veratro nigro purgatio infanieæ tibus, maniacis,melancholicis,i:omitiali morbo afflidfis, elephantiacis, quartana laboratiti-bus,amp; omnibus breuiter^quos vcl atraexagitat bilis,vel melancholicus humor moleftat.

Modus exhibitionis,Aduarius hb.v.Tit, funt fcnptuli très, paulô plus minufve,tenuiuid fibrarum è radicibus pendentiura, in aqua paululum maceratarum;deinde cortice detrado, ac in vmbra ficcato, proiedaque tenui,quæiplî fubeft medulla. Datur autem ex palToamp;oxy* . melitc;verdm fuauitatis gracia,quædam ex odoratis leminibus funt inferenda.Si veto effica-ciorera cupis purgationem,Scammonij pauxillum adiicito. Haec illc.

Præftat autem inter hæc genera primum; deinde fecundum; tertium minus eftieax habe* tur. Extcrgit verb Veratrum nigrum etiam alphos,lichenas,lepras,ac plbras : in.fillularacal* lolam inditus, callum duobus aut tribus diebus,vtGalenus ait,detrahit.

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ n ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■

IST V D Veratrum nigrum, vt Diolcoridesfcribit,folia habet viridia, Platanofimilia,fed minora, ad Sphondylij folia acccdentia, fed fifla magis amp;nbsp;nigriora, fubalpcra: caulisafpei eft: flores albi purpuralcentes flue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fèhematc racemoß, in ipfo frudus Cnico fi'

milis. radices fubfunt tenuesgt;nigra:, veluti aquodam capitula Cepxfimili dependences, ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiiaruiB

quarum amp;vfuseft. Arque ira verba ipfaDio-fcoridis fonant; è quitus manifeftum , aJiüd' omnino ab eo Verarrum nigru defcribij quarn à Theophraftojde quo capite antécédente.

Conuenire autem cum hac Diofcoridisde-fcripcione 1'atis apparet, quod nbsp;nbsp;alias amp;nbsp;modo',

pro Diolcondis VeratronigroexpreHimus: fo; liaetenim inprimiseiuslaca, aliquot eminent tes anguIoSjSc vtrinque incifuras habentjinftar. foliorum Ficus,Vitis,Accris;qualia Plataiii efle abundèconftatjfed ramen prædiâisminora:ad Sphondylij folia fatis etiam accedunc,non qui-, dem totaac integra , fed lingulariâ eorum (ex » quinque enim totiusfolij Sphondylij compofi-tio eft) profundiohbus tarnen fiffuris diuiïa: ea-dem faturato colore nigricant,amp;aliquantuliim-, afpera funt : Caulis reófuseft, pede altior, non-., nihil ftriatus j quo fuperius in ramulos diuifo, . .. complurcs prodeunt veluti latiorcs calyces, di-fcorum inftatïqui fimul racemi quandam refc-, runteffigiem;præfertimcaulicuhsjîaccefcenti^ bus, ipfisque deorfum nutantibus. quam amp;lati calyces multiplicibus flofculis aliquo quoque . modoexhibere videntur. E fingulisliquidem, flofculi complûtes fimul fardi,veluti Scabiolç, exeunt. Sunt candidi hi,dilutoGolore nonnihil purpurafcentes,liue, vt Diofcorides air,

Semen inde iniifdem fubnalcitur calycibus, candicans,oblongum,ferèvti Cnici, fed tame minus amp;nbsp;tenuius,ac nó perinde læue.

Reperiturin Germanix plerifquemontibus, amp;aliis incultisacaiperislocis. Inliortisvi-Pax eft. Diolcorides etiam inalperis,editisamp;: fitientibuslocisVeratrum nigrum enafeiferi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

tieoptiraumq; quod ex eiufmodi locis accipitur. quale cft,inquit,quod ex Anticyra petitur..

Floret autem liludVeratrum njgrum nonHyeme,ieda:ftiuismenfibus. Toto autem anno herba viret.

Recentiorumplerique!\ftrantiamnigram :alij Saniculam feminam nominant. DilFcrt tarnenraultum abAft:ranti3,quæamp;Impe^^toria,vmbellifera herba. Saniculæetiam per-4uamparum fimilisert. Nobisdiu vifaeft,non quidem Theophrafti, fed Dioicoridis Vera-ttum nigrum effe. Refpondet forma, vt rctulimus itonueniunt etiam vires. Nara Tatros ^liosquehumoresradices huiusexpurgate,teftes haberausin Germanianonnullosexercita-.. tgt;lHmosmedicos,qui his melancholicospurgatos féliciter ad ßnitatemreduxere. Purgandi ‘iuoquehuicfacultatemadefle,teftacur etiam Coijradus Gefnerus inepiftolaquadamad Rdolphura Occonem, in qua Aftrantiæ nigræ Hclleboro albo ferè fimilem vim,fed ramen, ’P'tiorem,amp; per aluum purgatricem primum fe expertum refert.Qu^ fententiam noftram, amp;Diofcoridis Veratrum nigrum efte confirmant.

T ribuit autem huic omncÿ etiam cas nomenclaturas Diofcorides, quæ fuperiori afleriptae funt. Semen verb eius,ait,in Anticyra Sefamoides vocari,eiusque ad purgationes'vfum elfe: Simodo genuinaamp;nonvitiataeft leólio.Vidctur autem non omnino integra. Nam ft Sefamoides,vt Plinius ait,amp; vox ipfa teftatur, à Sefami fimilitudine nomen habet, impropriè iruius Veratrinigrifemen,non Sefami, fed Cniciæjnulum Sefamoides nuncupabitur. lam amp;nbsp;Sefamoides fui generis ftirpseft.Ex hisaliude hæc verba Diofcoridi accefïifTefufpicâdum: niefeoridM amp;nbsp;forte exTheophrafto tranflata.Scribit liquidé Theophraftus lib.ix. Anticytenfes frudu Veratri,qui Sefamo limilis fit,purgari: Helleborum,inquit,non foliim radice, fed etiam fru-^uvtile eft. Siquidem in Anticyra, vt fertur, ftudu cius purgantur.Deinde inferius: Anticy-tenfesfrudum Sefamacei Hellebori dare folet,qui Sefamo fimiliseft.Quibus verbis Theophraftus Veratri frudum Sefamo quidem limilera refert^fed Sefamoidem pcculiariter ac

5^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R P I V M Historic

proprièdici non affirmât. Scd ad Veratrum no ft ru ni nigrum rcuertamur, cuius facultates fimilcselfte alterius Veratri nigri,compcrtum elfte iam fcripfimus. Ad omnia tame cfficaciiis habcndumjantccedencecapite delcriptum-,quo verifimile Anticyrenfes prçcipuèvftos;pene5 qUos,prima fummaque propinandi Veratrijapud Veteres lemper fuit audoritas.

INct D iktvs inSefamoidum mentionem:Veratropötentiaacviribus proximafunt, ôccx ptirgantium numero : oportunum idcircoeorum hiftoriasex Diofconde amp;aliishîc rcpctere. Duo autem ca funt: Vnum magnum: alterum paruum.

sefameidts lu magni àuré Selamoidis defcriptione inter Veteres non fatiscóuenit. Plinius lib.Xxii. cap.xxv.«egt;t^«eÿvn, idtftjSenetioni limilcm herbam fcribit : Oribafius ex Rafanj quidem conuerfionedftutæ fimiliorem facit. Sefamoides,inquit,ma_ius folia habet Rutç limilia,loigt; ga: florem album: radicv'm gracilcra, ignauam: fernen Sefamo limilejguftu amarum.

Diofcoridis verb excmplariavtnque hcrbæSefamoidesiftud comparant. go/KÆ('«':TÔ«j3it, üeiyiamp;’V'n 7rjj-j,arw,(pb!^a /izaxQsi.eirdiç ÂôÛKOV,pi‘^a î^viio^iov c4gt; TH ^t/o-fijid éft, Similis eft herba Senetioni aut Rutæ: folia longa: flos albus: radix gracilis, ineffieax: Icfnen limilc Sclàmo, amarum inguftu.

Notatur Siue aUtem DiolcGrides,liuc alius huius delcriptionis audor extiterit, oculata fidcSefl-Difffrtri- moides magnum non agnouifle vidctur;fedex aliorumfcriptistantummododelcriptioncw eiuscollcgilfteiatqucidcitcodifiundiuaparticula »vfus.ignorans videlicetcui fimilcSd** moides magnum eflet: Senetioni nC an Rutæ. Vtrique autem flmile efle,vix poll!bile. Sunt ctenim diffimilesmultum Senetio amp;:Ruta,qualifcunqucetiatneafit,fiuegraueolens,fiu5 altera Hyperico limilis.

Recentiores, inter quos To.Ruellius amp;nbsp;nonnulli poft e^Ti,Sefamoides magnu exilHw^^’ quod à Theophrafto Veratrum nigrum delcnbitur.Cognominat enim ipfum Selamaceuni flue 2ftira,/ü«!r«ç:Anticyrenfes,inquitjfrudum Selamacei Veratri dare folent. AcceditDif; lcorides,qui Sefàmoidcs magnu apud Anticyrenfes Veratrii (fl modo genuinaledio) vocan rcfert:amp;: Galen in lib.De fimplic.med.facult.vbi Sefamoides magnu Anticyricu Verattum elfte fcribit. Anticyrenfe liquidem Veratrumeft,cuius Theophraftus meminit,amp;deuuo cap.xxvii. Sed iftud neque Senetioni, neque Rutæ flmile eft;amp; non modo femine,fed^ radice effieax eft. Sefamoidis autem radix àVesixÇçjhoc eft,ignaua,amp; nullius vfus. Credide-rimegonondum repertum Sefamoides,amp; propter earnquamoftcndfmus difficultatem, non facilè agnofeendum.

Dicitur autem cwtfaA{p«J'êç,vt Diofcoridisamp;r poftcriorum exemplariahabent,in Anticyra Caufaadditur,quoniâ Veratro albo in purgationibus mifceatur. At propter hanlt;^ caufam fortalftcredius€Me/3lt;3eir«nuncupatur. Nam Helleborincs fernen Theophraftusait purgationi ex Veratro mifceri,quod hand aliud quam ipfiÊs Sefamoidis effte verifimillimunt eft.Hippocratcs fenim, Strabo amp;nbsp;Diofcoridesnon aliud admifceh fcribut quam Sefamoidis lèmê.Inipö)t/xR,äitStrabo,nafeitur anm/i^oeiSèç,cui permixtu præparâtOetæû HelleboruW'

A Sefami autem forma amp;nbsp;fimihtudine Sefam#ides nomen,vt Plinius ait,accepit.

Inabftergendo,excalfacicndo,deficcandoque fimilem Veratro vim,Galenoauâore,on' tinet. Purgat pituitam amp;nbsp;bilem lupern?,Diolcorides rcfcrt,quantum tribus digitis capi pO' teft,tritum,acceptum cum Veratri albi fcfquiobolo,in aqua mulfa.

Eademde hoc fere Hippocrates fub finem hb. Devidusrationc in mofbisacutisjatta-men non Cum aqua mulfa,fed cum acet* mulfo flue oxymelite exhiber. Sefamoides,ait,fut' fum purgat: potio eius eft drachma media in aceto mulfo trita: commifcetur etiam Veratris tertia portionis pars, amp;: minus fuftocat.

SEsamoidi paruo,vtDiofcorideshabet,dodrantalesfuntcoliculi,foliahabentesCn* ronopofimilia,hirfutiora tarnenacminora:in fummo cauliculorum capitulafuntdurum fubpurpureorum,quorum medium album;inquibus fernen Sefamoflmile,amaru® amp;nbsp;joppop flue rufftum: radix tenuis, nafeitur locisafperis.

Nonnulli Kopavtov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ttlt;jtg^'p,alij a)/e^oP,GaIenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alt;s6xoPiamp;-iU'

men eius amaram qualitatcm continere,multumquc amarum effte,excalfacerejrumpere,cx-tergereque fcribit.

Diofcorides,purgat,inquit^ pituitam amp;nbsp;bilem deorfum fernen acetabuli menfura potu® cum aqua mulfa.Idem impoficum cum aqua tubercula amp;nbsp;tumores difeutit.

'TERtlÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38/

De formaaur magnicudine vel ipfiusftirpis^ vel foliorû iloiùmve Rhei,nihilquidc apud Vccercs prodirû rcperitur. radicu.ni modo fiinili-tudinem nonnu liam, cùm fubftanciâ amp;nbsp;colorem Diofcoridescxpredlcdcd ramé eiustâtùm quod ill iiSjquæ fupra Bofphorû Thraciunijac Pontura Euxinu jVcl etiâ Maroridépaludê locis prouenit.

Vanat autcm nonparum radicum Rheima-gnitudojamp;fjVC vcndmile, ipfiusquoq; totiusftir-pis, pro regioniim, foli^ cælique diftcrentia j quæ (v£ (ùbinderepetcnduni)magnæ (xpenumcrô in llirpibus mucationisac dift'crentiæcaufæ funt.

Minor ac renuioreftPotici Rhei radixicrailior verô multoqj maiorjquæ in Officinisvenûdatur.

De Potico autcm Rheoïic Diofcorides:RIia, quod nonnulli Rheon, gignitur in iis quæ fupra Bofphorum funclocis:vnde aftcrtur.radix nigra, Centaurio magno fimilis, lèd minor amp;rubicun-diorjÂo'^eoçjid eftjnodorata (vtquidé cxêplaria habet) laxa^aliquantulû leuis. Optimu eft, quod teredines rtó Rnßt, glutinofum guftu, cû rcmiflà adftridione, amp;nbsp;quod commanducatum oehræ modo pallclcitjCrociq5 colorem aliquem referc.

Eadem ferè amp;nbsp;de hoc ipfô Plinius li b. xxvii. cap. XII. in nonnullis tarnen non tam diflîdcns, quàm cuarians. radicem non Centaurio magno, fed Collo nigro fimilem : amp;nbsp;tritam aut manlam non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed vini colorem redderc tradit.

Eftautem vinum nonnigrum,autrubenSjVctusquidéamp;potensluteiamp;adCrocum vcrgcn-tiscoloris: velutiCrcticumjamp;aliaeiufcemodi. Colli Indiciradix Diolcoridi nigra ell. Sed tarnen potuitamp;: pro Centaurij magni^pererrorem Colli fubflitutaelTe.Verbaciushæc funt: Kliacomaadfertur ex his quæ fupra Pontum funt regionibus. radix Collo nigro lîmilis, minoramp;rulîîorpaulô,fine odore,calfaciens gullu amp;nbsp;adllringcns. Eadem trita vini colorem reddit ad Crocum inclinantcm.

Officinarura autê Rheon radix eft multo maiorjcrairior,amp; amplior quàm Centaurij mà-ioris: quæ foris nigricansfinteriutverönecens quidcjcum varietate quadam coloris dilute ex purpurarubet; vêtuftior ex fubluteofordet; fedainplius àtercdinibusexelà iinmandendo aliquantulu glutinofa aêvifcola Croci coloré refertjquem papyro aut altcri candidæ rei illi-tamanifeftioréexprimitifubftantiaeiuSj^eqjduralôlidavc,neqjgrauisjfed leuiufcula,acinter duram copaélàmve acraram veluti mcdiajnonnihilfungolà: odorataetiàamp; gratû Ipirat.

Adfertur ex Sinarum ( vulgô Chinarum ) regiene,quæeft verfus Orientem, fupra In-diam, etiam caiHjquæ extra Gangen : haudquaquam verô ex Scenitarum proüincia (vtple-riquetemerèCxiftimant) quæ in Arabia cftlelici,amp; longé àflSinisabcft.

Appcllatur vulgô Rha Barbarumjaut Rha Barl^ricum, à nonnullis Reu Barbarum,quôd ex Africa amp;nbsp;Arabia, quas Barbarias etiâ vocant,aduchatur. Rcditis Punici Arabes Raued Seninominantjà Sinéfi prouinciaivndein Indiâ,Pcrfiam,Arabiamqj,acpoftcainEuropam mfertur.Eiufdé Ipeciei cura Pontico eft,quod Græci pwv amp;nbsp;parPlinius Rhacoma: Cornelius Celfus ,amp; etiam Paulus .^gincta Ponricam radicem appellat : Mcfues Raued Turcicuin.

Eftvtriufque èadem fimilisque fubftantia; color idem recentium : idem inucteratorum: commanfi glutinofum Icntorera parem, cundemque, Croci videlicet æmulum, colorem reddunt: amp;:od,orquoquePontico, amp;nbsp;quidem haud eft infuauis. Id quod euidenti certoque experimentocognitum habemus. Nam huius r^icem ab cxcellentilfimo viro lacobo Antonio Cortufo,amiconoftro olimaccepimus, haud graui odore fuaueolentem.

Diofeoridistamé exemplar aoo-/gt;{or,id eft,odore deftitutu Rhaelfe habet. Sed pro fortalTisrcéliuslegendumïüoo-^oç.Nam cùm Veteres omnes Rheo tenues aereasqjquafdam^^A^*: confircantur adefl'e partes,odorem quoqs vnà elfe innuere videntur. Tenüisctenim aëreæqj fubftantiç odor comes efte lôlet.Odorata cnim tenuia funt elTentia.Neqj nos ab hac fenten-tia Plinius abfterrere debet. Potuit eniraipfe,vtamp; alias, in deprauatura incidilTecodicem.

38ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T 1 R P I V M H I S T O R I Æ

Nam amp;nbsp;ab illo tépore nonnullis locis corrupca ac deprauata fuifle Diofcoridis excmplaria,fi non aliunde,vel ex fola Orchiosdefcriptione manifcftû,apud omnes poftcriores,qualis apud Diolcondem, extans ; corrupta videlicet ac deprauata ; vt cap. de Orchi in florum hirtoria Pemp-tadc lecunda oftcndimus. V tcunq; autem cft Ponticû RhajUon ell odore dcftitiitum. Rhafru- nbsp;nbsp;nbsp;FluminisauccmRhafibinomcn adoptauit,incuiusfuperciliis,vtAmmianus Marcelli-

nusair,nalcitur. Orîtur Rhaex Hyperboreis Septentnomsmontibus,ôlt;: per AfiaticamSar-inatiain defluehsgt;inCalpium fiue Hircanium labiturinare.

Miftam autc Rheon, amp;nbsp;fubftantiâ,amp; temperaturam acfacultaté obtinet Sunt eiuspartes quxdam terreftresjad dringen tes amp;nbsp;reficcantcs;aliæ tenuiorcs,aè'reæ,calidç Sgt;c purgatoriç.

LaudaturàDiofcoride ad inflatior.es,ftoniachiirnbecillitatéjamp; omnesciusdoloreSjCon-uuHà,lienofos,hcpaticos,ncphriticos,tormina,velicæ thoracis vitia,prçcordiorum diften-tioneSjVteri affeéliones,coxendicum dolores, lànguinis fputationeSjtclpirationes difficiles, flngultus,dyfenterias,cœliacaspaffiones,circuitusfebriles amp;nbsp;vencnatorum morfus : tollere ctiam liuida impetigines cumacctoillitum ait. Galenusetiamruptis,conuullîs,amp;ortho-pnœsc prodeflerfanguinemque fpucntibusconferre feribit.

Deexpurgatoria autem facultate neuter quidquam lcripfic. Non fuit Rhci ad purgatio-ncsillofeculovfus. Quod in eo tenue ac aereum , intenderc eiusadftringendi potentiam Galenus exiftimauit.Nec enim,inquit,rcluâ-aturterrcftrifrigido,tenue aereûjimôeôquôd dcducat,amp; in altu perducat.valentioriseffedus Gaula exiftit. Ciîm tamê hoc ipfum aëreum ac tenue purgatoriam, ac obftrudionesadaperiendi vim obtineat.

Paulus Ægineta primus videtur Rhei expurgatoriam facultatem explcratam habuilTc, lib.cniin primo,cap.xLi ii.vbiTerebinihinam interea,quæ fanisaluum fubducunt,énumérât. Atcùm magis,ait,fubducereearn cogitamus,Rhei momentumadmifcemus. Sublècuti Arabes ad vlteriorem ipfum medicinævlum perduxcre,perquosquoqueiIlud,quodèSina-rum aduchitur regionc,receptum. Praeftantius iftud efl: PÂiticum flue Turcicum debiliub non tarnen pùrgandivi deftitutum. Repentur amp;:quoddam inTartatiævrbeSamarcandar, fed improbum,amp;: non nifi iumentorum purgaticnibus vtile: ait Gardas ab Orta.

Optimum autem eft recens, à teredinibus non exefum, amp;nbsp;decodioncm non expertum. V t enim Galenus, Auicenna, amp;nbsp;Mefucs, decoquitur recens, amp;nbsp;expreflb fucco, iteruni refic-catur. Talc purgatoria facultate omni,aut quafi deftitutum eft,amp; magis ad ftringit.

Separantur enim maceratione ac decedione huius facultatcs. Cahda, tenu is,purgatoria» amp;nbsp;apenens in humorem transfertur,remanente reliqua terreflri adftringente fubftatia.Den-flus quod decodum aut maceratum eft, Croci non, aut parum inficit colore; amp;nbsp;arailTa eiu$ varietatCjlübnigro Ibrdct: facilequc à teredinibus perforatur.

Expurgàt autem Rheon per interna bilcm flauam,amp;: quandoqs pituitam inproximisvüî hærcntcm.

Vtilis ac cornmoda ex eo purgatio omnibus quos bills fl^a infeftat, vt laborantibusSia-cutisamp;: tcrtianisfebribüs,idericis,hepaticis;confcrt in pleuritide,peripneumonia,angina, înfania,furore,rcnura,vefica: amp;nbsp;omnium internarum partium inflammationibuSiamp;præf’^f' tim crylipelaceis affedionibus,tam externis quam yjjternis.

Vtiliflimu certe Rheon iccinori felli laborantibus maleque affcclis. præter enimquod biliofos prauosque expurger humorcs,amp; ab obftrudionibus meatus expédiât,roburquoque maximû ipfis vifceribusconfcrt: ita vt haud réméré,Rheon vita hcpatis,à nonnullis didum videatur.Comodiirimaenimac^tiliflimataliaelTe iecinori medicamenta,Galcnusxi.nJC-thedi alTerit: quç videlicet mixta habent cum expurgâdi amp;nbsp;apcriédi,adftringédi potentiam.

Modus exhibitionis à drachma vnaad duas;macerati verô ab vnacum media ad tres.Da-tur aut maceratur in calidioribus quidem morbis cum Cichorij, Intybi, aut altcrius natura flmiliSjdiluto,aut ftillatitio hquorc,vel etia ladis fero.Si verb calorabçft,ex vino daripoteffi

Exhibetur quandoqueamp;toftum.lêditavt nulla eins pars vel minimum fentiat aduftio-nis : tale dyfentcricis amp;nbsp;cœliacis auxiliare ; expurgatis fiquidem vitiofis humoribus,aluum deinde reprimit accohibet.

Siftitidem,eodemtoftum modó,amp;:füperfluentes menlès, fanguinisquevndequaqjfluo' tes, præfèrtim per veficam,fed in exigua quqptitate, amp;nbsp;cum adftringenti aliquo permixtuiu. Innoxium,inquitMelues,Rha medicamentum, omni tempore,omni îttati lalubreiatquc puetisamp;tgrauidis.

SD P R O X I M V M 4 Pur gant ihus orâincm f^e^ant 'uicints feÇe fwfiicaatif t amp;nbsp;amplexu viuentes. Sunt tnim inter husmultapurgatoria vi 'valde efßcaces. Sunt amp;nbsp;alilt;£ nèn tales'^ fed quia in circiitnuolucndo jcandendo^ fimiles, illu coniungen-dji erant-.exceptis tarnen leguminibùs dr ciicunierariù ^vel ad frugunt,vel ad ole-rum hifioriam pertinentibus. Tertitos igiïur hic liber (lirpes habet adminicula teintes-^uicinis fefe implicantes-^ aut prope adilàntîbiii innlientes.

SC A M M O N t O multi ab Vna radiée exeut longijtenues amp;nbsp;viticuloli cauliculi, quibus vicinos frutices,pedamcntâve luxtapofita co-i(cendir,ac mülns circumuolucionibus ample-ditür:folia eius lata amp;nbsp;acuminata,læuis Smila-cisæmula: flores fimileSjCalathi quoqs forma, candicantes,paulô minores.radix fubeftlóga, crafla,candidaintcrius;cx qua fuccus colligi-tur,quidenlatusad mcdicinævfus leruit.

Incalidis,pinguiexit folo,veluti in Alix Mylia, Syria, aliisqj fimilibus. Rcpericut èc in Creta inlula,Bellonio telle.

Vcrilimileell,vbi lux fpontisell,citô plu-rima deinde Ællatis parte florerc :nam amp;nbsp;in Bclgio Ælliuis menlibus fubinde cum flore vi-deri potcll.

Græci a-}(stfaua)v/aji; Latini ferè Scammoniu hominantjita appellantes non modo ftirpcni iplâm,fcd denlatum concretumq; fuccum. Dicitur amp;nbsp;à nonnullis agt;(aimCavia pi^a, ab aliis imZoï^pioi'. Oîficinæ fuccum crudum quidem Scamoneara; in Cotonco veto malo dccoélû, Diagridium voi^int; quali JkxfJoOop, id eft, la-chrymulam.

Piit^atautem hic fuccûsper inferiore ventrem vehementer, nullialiorumpurgantiuiii medicamentorû potcntiacedens. Nullaenim parce,vt Oribalius aitjfliperatur àb iisquç agitant Srcommouent.

^^Æcitiftudnon vchementeraliquacalidafacultate ; fed âliaquadam latente totiuslub-llantiæ.proprictate.Nam gullu quidem nulla in co calorisvchcmentia deprehenditur. Cui-cunqj fiquidemliquori aut rei pcrmifceatur,nullam ei vel amaritudinem ,velacrimoniam, autaliuniingratum faporcm communicat.Qjumi^brem nee inter calidilfima, vt plerifquê videtur,(éd inter moderatiuscalida amp;:licça habendum.

Extcrgitautemamp;educitpotiflimùm bilem flauam jferoibsitem tenu esep hu mores, amp;nbsp;quandöque pituitam,vcntriculo tarnen magisquam rcliqua omnia médicamenta, vf Paulus tradit,noxiumeft Scammonium.Mefues verb non modo vétriculo graue arque moteftum, vcrumamp;inteftinaipfum abradere-, interna vifceraeroderc; venarum oradilatarejtotiusque luxfabftantixclTsntia cordi vifccribusque rcliquis obelTe lentit. Immoderatum minus

oportunum idcircô ci lis vfum animi fequuntur deliquiajVccriculi fubuerfiones, alui fluorés, dyfenteria: amp;nbsp;tcnefmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Occurritur hismalis.eodemaudorCjfi Scammonium in Cotoneo inalo decoquatur;amp;J wuccagine Pfilij,Prunorum carne aut fucco,alùsve lenti fimiliter fucci permifceatur; addiw Maftjche,autaliquoex moderate aftnngentibus.

Pliniusnoxameiustollipofleaffirmât admixtaAloë: Scammoniumjinquit,diflblutio-nein ftomachi facitjbilemdetrabit,aluum foluit,præterquàm fi adiiciantur aloës drachwx duæ, oboliseiüsduobus. Quod Oribafio probatur, Synoplèan lib. primo : amp;nbsp;Colledio-num Medicinalium lib. vu.

Veteres Scammonium in malo Cotoneo etiam decoxerunt, fed omifib Scammonio ip-fum malumedcndum præbuerunt,quod abfquèftomachi fubuerfione aluum fubducit:Vt lib.primo Defacult.alimentorumGalcnusfcribit:amp;:ni.Defimpl.med.facult.

OfficinaeScsmmonioin pomo præparato vtuntutjquodjVtdiximuSjDiagridiura vocanf, amp;rcompofitiombusomnibusferècrudiac non præparati Scammonij loco admifcent.

Paranturin iildcm antidota fine elcdaria duojatis familiaria, vnum ex Pfilio, cuius au-ftor Mefuesjaltcrum ex Prunis,quodad Nicolaum refertur inuentorem. Quæ adipfius Scammonij temperationem amp;:correôhonem excogitata funt;amp;: ad febres ardentes,acter-tianas,adeoqueomncscx flauabile morboscommendantur. Maftichem amp;nbsp;Bdellium cata-potiis Cochns,qu:e fatis magnam Scammonij quoque admittunt quantitatem , ademitGa-lenus lib.primo De medic, fecund um loca. quod amp;nbsp;in cap. de Colocyntide admonuimus, vbide Maftichealiisque adftringentibus,quæ ad correiftionem vehementius purgantiuW admdceri folent,latiùs cgiraus.

Modus autem Scammonij vel etiam ipfiusDiagridij,vt quidem Mefues lcribit, à granis cftquinque ad X. aut XII.

Seruari poteft, eodem audore, ad annos quatuor. Plinius poft bimatum parùmvtilc cenlèc. V(us,ait,bimo;neeantè necpôft vtile.

SM IL A c I s herbæ duo apud Vçreres ge* nera reperiuntur : afperum vnum : læue altern m. De illo pofterius, de læui nuire age^f-Huius autem fpecies aliquot funt, quxvno hoc capite comprehend i quidem poflènt ; le“ quiacuique fua nomenclatura, fingulas leof' (um expheabimus. Eius autem quæ læuispro-pnè dicitutjVna maior:altera minor cft (pecies-Maior '^iculofis aefarmentofis cauliculis longisac tenuibus ^rfum aedeorfumarbon-bus, fruticibuSjVicinisque fepimentisobud' uiArcircumligaturque : folio eftiato, He^e-raceOjlèd molliore,læuigatiorcquc: flores eXi-liunt candidi,copiofi,rorundi,calathi eHîg*^’ colore candidiffimi ac Liha çmulantes.fcffien angulofum, fordido colore nigricans,ex’gu'^ fylueftribus Lupinispropemodura liniile,ca-pituloex tenuibus membraniSjContinetur. radices longæ, craffioribus cirris fimilcs,intus candidiorcs,hàcillàc per obliquum,infra cerrç tarnen fuperficienr,fcruntur.

Repentur paffim circa fruteta amp;nbsp;fepes: (cmel comprehendit loca, ægerriraè defend' adeo pertinacis vitæ radices funt.

Græcis crzz;A5t2 ; Latinis læuisSmünXT• a Galenoamp;f Paulo Ægineta etiam Læuis cognominatur, quod farmctaeiusnul-lis horreailt fpinis.

Ct*nfis;itemamp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbor,quara Larini Taxum noniinant. Recentior ætas Smilaccm hac,

Volubilem n]aiorem,Campanellam,Funem arborum, Conuoluulumalbum, Smilaceni Jæuem maiorem vocac. Plinius limiliccr lib.xxi.cap.v.Conuoluulum eciam nominac. Exi-ftimatur quoque Liguftrum,non quidem frutex, fed de quo Martialis Epigram.Iib.primo, foibens in Procillum :

T'otoca.ndidiorpuelldcjgnoy oi rge»tOy nine, lilio, ligufirp, EcVirgiliùsÆclogafecunda, hoc carmine: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scruius fiquidem Virgilij interpres Liguftrum ait,Horem candidi/fimum led viliffimum.In-tercandidiflimos autem nïillus hoc flore negledus magiseft, autvilior habetur. Quodli eciam Liguftrum àligandonomen fortitum ,Smilax hæc verè Liguftrum , vicinis erenim omnibuscircumligacur ac circumuolucioiubus plurimis implicatur. Germani IBttiamp;cFraiiC Belga: Wiiibc amp;nbsp;toiaiige: Galli Liferon,lifet nominant. Italis eft nï'uccbid niaggiore. Hifpanis CampaniOa yerua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Viribusautcili hanc Galenusafpcra: Smilaci quodammodo fimilem efte iudicat. Semen ficuin Dorycnio bibatur,inlbmnia muka turbitlenta èfficereferturzaudorDiolcondes. Plinius nullius elficacie eflb herbam cenfet.

He Smibace laut minore. C a p. i i i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

LÆ V I s Smdacis minor Ipec'ies maiorem latis refcrc, fedhumilior, tcne,rior,ac om-nino minor tenues iHi quoq) Sc viticulofi cau-liculi; noniiulli quorum humi repunc ; alij herbas frugesqüefcahdunt, amp;nbsp;crebns eas volumi^ nibus reuinciunt: folia oblongiora,Hederaceis rainora,mollia ac læuia: flos fimilicer calathoi-des, nonnihil odoratus, plurima parte albidus, relucente tarnen in eo diluto rubentispurpurç colore, amp;nbsp;radiantis ftellæ effigie : fernen f'ubfc-quiturexiguum. radices tenues,candidæ,velu-ti priorisfparguntur.

G ignitur in cultis arüis frequentius, non ra-rotamen amp;nbsp;innegledis, ac fccus margînes a-grorum: frugibuspluuiofb præleriim caeliftà-tu molcfta.

Reccntiorcs Volubilem niinoreth, Con^ uoluulum minus appellant: Germani .fekiïi WinbffràUt l id eft, Clrpn toinbe : petit Liferon Galli .♦Itali Vtlucchio minore. Laruis Smilacis fpcciem efle, ncqiie aliô referendam, fatis ma-nifeftum. NorTdefunt tarnen , qui Helxinen efle v^int cognomento Ciflampclon. Sed pro bac nos aliam oftendimus.

NoneftetidniChamæciflusjquodquandoqüefufjjicati. Tametfl etenim foliorum,ra-^•Ulorunijamp;radicum figura color delcriptioni,qüæpaflim extat, conformes appareant:-amp;^floiesquiafpeciofi ac elegantes Leucoiis aliquo modocomparari queaht : atqjhuiczAwà nomcii non minus quàm Ciflampelo cortücniat,non idcirco tarnen Diofeoridis Chamæcif-fus.Vitesquoqueadefle oportet,qiiæ in hac SmilacisfpeCicdefiderantur.Chamæciflus cali-da amp;: araara foliis cft, hæc verb nec amaritudinem ncc caliditatem vllam obtinet : guftata fiquidem qualitateiri nullam excrit ,magis frigj^a quàmcalida. Quod hanc nullatenus Chainæciffum efle, abundè oftendit.

*T^E R R É s T RI s Hedera humilis cft herba; à terra non attollitur : vicina non petit ad-minicuhjlèd muleis mccrcælongitudinis,tenuibus,viticulofis, aliquantulura angulo-L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis.

35)0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ï I R. H V M HISTORIÆ

fisjgeniculatis amp;nbsp;quandoque fubrubentibuscaU' liculis repeat,hac illac fe difFundés.foliaeiusnon magna lunt, fed lata, rotundiufcula, corrugata, lurfuta, marginibus fcrrata,è fingulis crebrobina: flores cucullati, hiantes, maioresquam Cha-maedryos, è cæruleo purpurafcentes. radicespef-quam tenues amp;nbsp;fibrofæ,lubalbidis paulonigno-rcs. Odore totaeftgrauiufculo,amp;laporeamaro.

Incyltis panter acincultis locis reperitur,ac fæpenumerô vmbrofis,iuxta fepes,parietes,amp; hortorum areas.

Viret non modo Æftate, fed amp;nbsp;Hyeme,quo-uisqiieanni temporejab Aprili au tem in multam Æftatcm flores facit.

Hedcram terreftrem vulgo appellant, ideft, 1(3© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; item Coronam terræ j Gerraani

ChamxcifTum autem vetcrum cfTe, pleriquc recentiorum non admittunt.Repugnarceteniin apparet foliorum figura ; cauliculorura longitu-do : florum non modo figura, fed amp;nbsp;fapor. Cbi' mæciflb fiquidem ( vt quidem paffim extantia exemplaria habent) folia funt Hederæ tenuiora, b oblongaicaulftulidodratalesjflorcsfimilesl-eu' r coiis, candidiores, tenuiofcs, guft u valde amaril Huius verb herbæ folia rotundiora, nequaquaffl vti Hederæ læuia; late ferpcntes amp;oblongicau-liculijflores aJLcucoiisdiftcrentes,amp;rainusmul-töquamfoliaiacexiguu quid tâtùm amaricaKS-

Sed potefl: ipfadefcnptiocorrupta efre,acpro M/xe/iïejj,perpcram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legi;amp;‘ï‘’^

fequuntur verba: OTxes« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftehus efTctranflata. Facilisamp;nonrarooc-

currens huiufcemodiex vno elemento in alterum lapfuscft;amp; tranfponuntur quoquequ«-datnaliquando voces àtranfleriptoribus. Facit in hanc fcntentiam, quod Diofcoridcsfob^ Ifchiadiciscommcndet,ac rcgium morbum expurgate fcribar. Sienim flores araariores,Jitó Gaitniu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam foliis,prxfèrtim purgandi rcgium morbum,potcntiaerat tribuenda;VclutiGa-

dêttftni. lcnum fecifle legitur,quera potuit corrupta Diofcoridis lc^io decepifle.

Correóbonem autem hanc fi defcriptio admittat, potcrit vulgaris terrcftris Hedcra,vete-rumefTc ChamæcifTus: Folia refpódebuntHcderaceis minora, tcntiiora,amp;:admodumania' ra.'Ramuli multum foliofi funt,qui licet longi ac jjrolixi,dodrantem tarnen vix progrediuö-tut,quin radiculas dcfigant,ita vt ab ipfisradiculisdodrante baud fint longiores.

Flores etfi Leucoiis figura diflîmiles, ^ofTunt tarnen non minus, quam alij quidam difi^ rentes,Leucoiis quoque comparari. Color enim aut venuftas floris, coraparationis occa/io; nem fubinde præbet. Antirrhifti flos, Diofcoridesait, fimilis Leucoio : Spartilureusvelun Leucoij: Plinio candidus Conuoluuli fl(ÿ Lilio no dilfimilis: Eft flos, ait lib.xx i.cap.v.non dilfimilis Lilio,in herba,quam Conuoluulum vocant, nafcens per fruteta, nullo odore,nec crocis intus,candorera tantiim referens,ac veluti naturæ rudimentu Lilia facere condifeen-tis. Sunt amp;nbsp;ita huius terrcftris Hedera: candidiores,ac tenuiores,quam purpurei Leucoij Hores. Recognitaaucem acreftituta Chamæcifli deferiptio taliseft^

KioeroTç AMXgpTïgje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«» yvjem

puç,KÂU)Vtet ajTiâttfJU^'ïa 7n^7Ù\.ici ''amp;rro txç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äwxotoiq b'poia Âtux.bitçÿt

^,id eft,ChamæcifTus,fiuc Hedera tcrreftris folia habet Hederis fimilia, minora tarnen, tenuiora mulro,amp; in guftu valde amara: rÿnulos dodrantales foliis refertos à terra'quinqu“: aut fex: flores Lcucoiisfimiles.candidioresac tenuiores.Huic haud diflimilem Chamaci/fi, j’/inÿ Pliniusquoquehabetdefcriptionem lib.xxini. cap. xv. fedjamen nonnihil etiamdepra-uatam.Delendaautem funthæcverba: Spicataeft Tritici modo.Vera lediofichabet.Cha-

■ mæcifTus ramulis quinis ferc foliofä; ciirn floret,exiftimafi poftet alba Violajtadice tenui.

Extant verb amp;nbsp;apud Plinium amp;nbsp;aliæ Chamæcifli. Eft fiquidem ChamæcifTus HederaIpo-cies,quænunquam à terra attollitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dida. Item Ghamæciftus vnifolia ,qaaro pw

Chamæciflîitem nomenclaturæ variæ inter nothasoccurrunCjamp;aliquocquidemdilTîmi-hum Ibrpium inter le confula?; vt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x/ajoç , atÄ/vmi j^«ç ç-ê(pavoç, Hcdcra

pluuiatica.Chamçleuce autem propriè Tuflilago cft. x/aroça^pTTôÇjHedera llcrilis.Selinitis appellatiomultiscommunisïisPé/s'ov, fiueCoronæterræ nomen huic verè debctur, foliofo liquidem vcluti ferto late Ipariis ram uIis terrain coron at. Hedera plüuiaticaredè ctiam appellari poteft: nam per pluuiofam cæli tempeftatem maximè luxuriat.

Cæterùm facilitate Hedera tcrreftriscalida amp;nbsp;ficcaeft,amp; quia amarajabllergere, amp;nbsp;vilce-fa ab obftruótionibus liberate potelL Aduerfus tinnitus amp;furditatescommcndatur auribus impofita. Matthiolusxrugini ciusfuccum permixtum cuniculolisac liftulolisVlceribusvti-literadhiberi refert.

DiolcoridesChamxcifli folia Ilchiadicis trioboli pondéré in aquæcyatbis tribus ad dies quadraginta autquinquaginta pota auxiliari refert : eadcmque morbum regium expurgate fimiliterfumpta, ad dies fex aut feptem. Galeniis omrVem ( vtdiximus ) facultatem flori-bustribuit: Chamæciiïi flos,air, cum litadmodum ami!ftes,iecur obftrudionelibérât; daturque excoxcndice laborantibus.

LÆ V1 s Smilacisgcneribus veriit etiam aß Icribenda Soldanella. Ipargit hæc per terram graciles, viticulofos, lubrubentes caulicu-los, circa quos in longiohbus pediculis, folia Hederacea,læuia,fplcndentia, led lata, amp;rfub-rotunda: flores calachi formam limiliter refc-runt,diluto pu rpureo colore fubrubent:femen in rotundis folliculis nigricat. radix oblonga tenuis. Saporem herbaamarum ac fubfalfum à natali contrahit folo. Nafciturenim inma-ntimis.

Reperitur verô non modo in Italia,aut Gallia, verdm amp;nbsp;in Zelandiæ infulis, Flandriæ, ac Hollandiæ littoribus.

Reccntiores Soldanam amp;nbsp;Soldanellam vo-citant: Belgæ 2cetomöe/id ell,Conuoluulum marinum. Diofcoridieftxgjé^x^« 3aAse«r/a.

Calida autem amp;nbsp;ficca temperie Soldanella eft, amp;nbsp;tertio quidem cxceiru,vti amâra,falfila-ginem cum acrcdinequadam referens,guftabi-lis eius qualitas oftendit.

Aluum putgat ; cruda amp;nbsp;aquofa detrahitj hydr^picis cenletur vtilis : aduerfatur tarnen ventriculo : torliones amp;nbsp;moleftias adfert : plus lubinde incoijimodi,quam auxilij confert.

Teftatur hæc quoquc Diolcorides. Tota, inqiÄt, herba ftomacho incommoda eft, acri’s, aluum maximè foluitjCoâa inciboqjfumpta. Coquunt cum ea quidam, ad obtundendam achmoniam, pingucs carnes.

De Conueiuulo nigrô flue Helxine Ci^amf elo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

!.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap VT VI.

ÄD SMIL AC IS læuis genus pertinet quoquc, quod Conuoluulum diciturhigrum. . Huic pettcnucs multæ cirrorum inftar fubTubentes viticulæ, quibus fruticibus, omni-’fsquæcunquecontingit vicinis, lele crebriscircumuolutionibus implicat: ab imisad fum-^aproferpens: folia lata funt, longa,amp; acuminata, Hedcræfoliis molliora,tenuioraque:flo* sexigui raccmatim cohærent,candiduli : lemen triangulare vcluti Fegopyri, fed minus 'gfo rcfplcndens colore,tenuibusgt;fubrubentibus raemoranis, veluti glumis inteeitur. radix ^X’gaabreuisqueeft.

cupata La2ur?H^*]i Capana vulgo ^lj^iciiioiosn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LongoSA‘^oei^‘^

fièpoficaanL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauliculos^quibusp^'

ta ninramp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oluaiintbus :

f^edcrx fo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;i^^ollia, vccuRis

ïöre in cærtfl^^quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angalofh

tazura, SS noluuJunj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupatur.-autCoa'

QuodouiRpj^voluntdcqaocap. cco^^' cccccT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,lt;3uód

^umeR.ni„j ^ncap, IRntJ non modo a ^■^’^^P^^^ê^^lnd ac 'Jndicâllirp^i^J «’odo Amcenna, {èd Ss Scrapio

P E M P T A D I s T E R T I Æ VI B. I I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^5

Sic autcm Auicenna: Granum Nil quid eft? Eft Chartamu m Indum. Serapio veto Habal Nil eft grand Indicumjcap.videlicetccLXXXiii.vbi ôê ipfum his defcribiturverbisiPlanta eius eft fimilis planta: Leblab, id eft, Conuoluuli, adharrens arboribu/duobus brachiis vel tnbus: habet ramos amp;: folia viridia,amp; e radice cuiufquefolij eft flos cOloris purpurei ,ftmilis Campanulisin figura fua: amp;nbsp;quandocaditflosjdiriaittit fernen invaginis (lego capitulis) in quibus funt tria grana,minora granis Staphifagriæjlaïuia, Cui defcriptioni conformis Campana hæc Lazura eft.

Non défunt veto amp;aliæConuoluulorum fpecics,quæadNil Auicennæ quoque réfe-runtut;quarum(emina fupcrioribus annis,virclariflimus lacobus Antonius Cortufus ad nosmifit. Caules vtriufque prælongi, veluti ahorum Conuoluulorum vicinispertieiscir-cumuolutijamp;vniusnon paucis breuibus Ipinulis alpet; alterius veto abfque vllisifolialæ-uia,lata,haudangulolà;amp; eius quæfpinis caret,prona parte candicantiaifloreselegantispur-purei coloris; feminanigra,læuiaac rcfplendentia.. Er polfunt 6c hæ quoque fpccies elTe Nil. pluresetenira eiuldem generisrcperiri nihil prohiber.

CæterùmNil,vt Auicenna quidem ,calidum 6^ fîccum eft ordine primo. A Serapione verb inter tertijordiniscalidaôc ficca reponirur.

Expurgandi vim habet, ducit crudos, cralfosq; pituitofos mclancholicos huraores: pellit ventris lumbricos 6^ afcaridasjfed ventrem conturbat,ô6 naufeam facit: vt Auicenna. Tarde officium præftarc Serapio feribit ;apud quem plura requirenda.

De zMechoacan. C a p. v 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ad genus’peregrinorumConuoluulorum accedit 6c: quod modo Mechoacan appcl-latUE. Sarmenta tenuia iftud promit,6c quidem multalonga4rie,quibus vicinispcrticisjfrutici-bus,aliisque propè confiftentibus circumuolui-tur,ac multiplici nexu implicatur: folia magna è virore nigricantia, lata, acuminata,ad Smilacis læuis accedentia, fed maiora, nonnihilque afpera,ac hirfuta ':'fernen nigrum fplendens. radix qblonga, crafra,interius candida, guftu exi-guam qualitatem præ fe fett.

Nicolaus Monardis florem huiusefle fcribic veluti Mali aureæ, ex quinque foliis maioribus compolitum-è cuius medio inftar lobi capitulum exit, ad Auellanæ nucis magnitudinera excreicens, quod interfepiente tenui meinbra-na induas partes dehifcit, inquàrumfingulis duo feminaCiceris exigui magnitudine, colore nigra.

In prouincia nouæ Hifpaniæ Mechoacan primûm fertur repertum : Nafeiturvero amp;in Aiÿerica continenti, veluti in Nicaragua ac Quito, quod præftantius habetur.

Nomen g prouincia in qua reperitur retinet: Sunt qui exiftiment Bryoniæ efle fpcciem- fed cum radix non fit amaricans, fed citius a^oç; fine guftabilis qualitatis expers, aut, vt quidam dicit, exqualis, cum Bryonia parum conuenit: Bryoniaî fiquidem radix valde amara eft^iâm 6i forma foliorum,florum,ac fruduum differens.

Nonnulli Rha album appcllant,nec tarnen Rhafimile. Ad Scammonium magisaccedit, Ô6 Scammonium quoddam efle Americanum apparet.repit Smilacis modo,vt diximus,Scam-nionium; radix 6^ albida crafla : fuccus ex^uam qualitatem refert : veluti Mechoacan.

Eftautem radix Mechoacan in çalidi frigidique mediojed tarnen ficca. Purgatper inferiorem ventrem,pituitam prxcipuè,deindefèrolós humores. Daturadenarij vnifispondéré vfq; ad duorum; 8lt;: quidem cum vino, aut ftillatitio alicuius (pro morbi rationc)hquore, veletiam incarnis iufeulo. Vtilitcrveró exhiberi fertur omnibus,quorum morbi caufaex pituita amp;: frigido eft humore. valet aduerfusdiuturnos capitis dolores, veteres tuffies, refpi-randi difficultaces,coli,renum,vteri, amp;nbsp;arciculörum dolores.

SM IL A X alpcra muleis aculeatis ac fpinofis horree exilibus raraulis, quibus pcrfepcs, Iruricesjac vicina quæqsambiendo amplexan-tloqueabimisad fumma repie: foliumeiuseft Heclere,abfque angulis acuminaeura,‘minus ac diiriusquam læuis Sinilacisj quandoque can-didismacuhs noeaeum: Hores candidi,odorati: frudus in exiguo racemo inllar Labrulcæ,cùin emaeuruie rubens Icuieerque mordax,inquo Icmcn punico colore nigricans, limile Cannabis. radix longa,aliquanculuni ncdofa,dur3,amp; in pluresdiujricacaramulos.

Exie locis alpens, incukis,circa fepes,margi-ncs a^rorum, in moncibus amp;nbsp;conuallibus :ln rcgionibusquidem calidis, ve lealiajNarboneli Gallia,Hilpania, Africa.

TÇÿt^éia Græcis appcllaeur. Gaza Theophrafti ineerpres Hederam Cilieiam no-minae, veluciamp;: Plinius,qui amp;: Nicophomn cognominaeam Icribic lib.xxini.cap.x. Hc-trufeis Hcderalt;pinofa3amp;5 Rubusceruihusdici-tur: Hilpanis CaHcllanis, vc audor Lacuna, Zar^ Pariüa Rubus vieicula. Zarzali-quidem, eodeni eefte, Rubum jParraautera, Maeehiolo incerprcce,Virem;amp;: Parilla paruam Vieem Hue VieiculaHgnificac. Dicirur 7üA/xoi'jlt;/bT)»ov, Merging.

Nonnulli,quam ex Peru Araericæ prouinciaadueâam radicé recenciores Zarzamquoq; Parillam nuncupanc,huius Smilacis radicesefle affirmane. Ecfilm 1cm quidem huit Garci.is Lopins Lufieanus, fed tarnen eandeni elfe non concedie. Reperiuneur læpenumero fimilcs, quæ tarnen vel nàinimo aliquo difetimine differunt. Diflerentiam etiam cæli folique diuei-fa conftitutio adfert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Zarza Parilla Peruuiana peregrina eft, amp;nbsp;è noui Orbis Hue Amcricæprouinciisinfercur, Qua:autem illincaduchuntur, licet etiam in Europanatis fîmilia vid^anturÄf fint,viribus tarnen non rarödifterunt. Nequeenim (óli cælique^iuerfitas,ad formærnodô commuta-tionem autalterationem facit; lcd plurimiîm etiam ad qualitatum viriumque remilTioneni aut inten tionem confert.Calidis locis cnat^potentiora t'erè odoratioraque î ùnt: frigidis minus.Quædam perniciofa tranllatamitelcunt,amp; vtiliaredduntur. Ita ZarzaParillaPeruuiana tametfi Smilaci afperæfiue Zaï^ Parillæ Hifpanienfifimilis, temperati tarnen cæhoc-cafione, turn amp;nbsp;ipfius foli genio, longé efficacior eft, quàm vel in Hifpaniis aut etiam in Africa nata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sunt autem Zarzæ Parillæ ex America radices (quæ folæ aduehuntur) longx, amp;nbsp;tenues, tenuiotibusvulgaris Glycyrrhizæ radicibus fimiles, ab vno complûtes dependentes quandoque capite, in quibus médius durior neruus: lapore funtexiguo,amp; odore non perceptibi-lipræditç.Feruntur gigni in Honduras Peru prouincia. Nomen à fimilitüdineafperæ Smilacis acceperunt.

Apud indigenasfuû ei nomé,quod Latinisfpinolàm quoqjVité fonat,Garcia Lopiotefte. Calidi autem amp;fîcci tcmpcramentilùnt,partiumque adeo tenüium,vt earum decoâum quàmfacillimè fudorem prouocec.Articuloriftn capitisque diuturnis doloribus,frigidisque alFediohibus auxiliantur - omnibus item malis,citra tarnen febrimjprofunt,quæ fudore colli ac eu tari pofle Ijxis cft.

Sufficiunt adeurationetn pauci dies,ieuioremorbo: maius autdiutumiusmalum,diu-turniorem curationem pollulat.

Quæ veto ex Hilpaniis aut aliunde Zarza Parilla,fiue Smilax alpera adfertur,minus effi-caxha-

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35’y

Huius folia, inquit Diofcorides, aduerfus lethalia medicamenta antidota Rmt,fiue ante, poft pou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

BR Y o N IÆ dux funt ( prxter fylueftrem nonnullis diâam Bryoniam;} vna alba:alte-ra nigra cognominatur.

Alba Bryonia multa longa amp;nbsp;tenuia farmen-ta promit: clauiculos due capreolos habet in-ftar Vitis: foliaeius latafunt,quinquangularia, Sé ad limilitudinem Vitïum diuilà,Icdalpcrio-ra,hirfutiora,candidioraque : floresexigui,can-didi,racemoli: frudus in vùis paruisjquarum a-cini initio virent,maturi rubent.radix prægran-dis eftjlonga amp;nbsp;crafla, aire delcendens, ex albi^ do fublutei co]ôris,guftu perquàm amaro amp;nbsp;in-graro.Sepimenta,dumos,frutices feandit ôô fu-perat,non tarnen aliorum modo circumplican-do le,fed clauiculis luis vicina oirinia appre-hendendo,iisque fc diuerlimodè mnedendo âc implicando.

Similis huic Bryonia eft nigra, tenuibus fi-quidem amp;c viticulolîscauliculis, foliis, capreo-lis,floribus,vuarum acinorumque figura,radicis mole amp;nbsp;quantitate priorem refert: led acini per maturitatem nigricant. radix quoque foris fub-nigra,interius buxeo palief colore. Arbuftorum hæCjlèpium,dumorumqucramulosfaftigiaquc capreolis fuis quoque tantum comprchendit,in omnes partes latèfefe veluti prior explicans.

Candida flue alba Bryonia muleis in Belgio locis reperitur ; limiliter in Sueuia ac Rhenana Germanix prouincia ; amp;nbsp;palfim in Italia, Iccus viasac agrorum margines.

NigramgignuntHelfia,Saxonia, Weftphalia, Pomerania, Mifnia, vbi candida noh pro-ueniqvt Valerius Cordus Icriptum rcliquin

Prior GræcisajWTTsAoçÂ^x^, id eft, Vitis alba. amp;âlt;^fgt;c?nÂoç quidem dicitur,non modo quod f foliisVitemreferat,veruftietiam quiafrudum in cxiguxvux,acinis licet raris, fimilitudi-nemconformatum producat. Dicitur amp;nbsp;Cfva)viix.Ält;lt;bx,ii, àlt;pioç-aiptiÂoi',^ÂjS'bnoVjjuîfÂügt;'S-e$v,'gt;lf~ : A Plinio ètiam Madonjäb Arabibus Alphelèra^à MatthæoSyluatico Viticella : inTlicfauro paupenfm R.oraftrum : Apuleius Apiaftellum, VuamTaminiain, Agrifolium S^Dentariam appellat : German!

^uttfrcben/tcufftUftrffn: noftrivulgarem appellationem fcqult;Äites,25|ponie: Galli Cottleuree: Wis ZuccaÇaluatica: Hilpanis T^eza blanca amp;nbsp;No^a blanca.

Altera Grxcislt;?M:»?Aoç ßpva'iia fA^cuva: LatinisVitis nigra,Bryonia nigraia non- 2. i’ullis;:^ipwe,o{ afHTnÄozßovKQ^viov. Galenus proprie ßpvav/atvoczti ait. Idem Pliniusaflir-•Tiît.quiamp;ànonnullis Chironiam, 7UF»)xai'3})!',aca'a75«rl£ty dici,refert. Chironiaautemco-gnorninatur à Chitone inuçntore. Eft Chironis,inquit Plinius, inuentum Ampelos,qux VücaturCliirohia.

F^cultate autem Bryonia alba omnibus fu is paftibuscalidaamp;licca eft, tertiumgradum, i. præiercimcaloris,excedens,cumcxpurgandi potentilTima vi,per quam non modobiliofos acpituitofosjfedamp;aquofoshumoreseducit. ,

A(pafagos,qui prima germinatione prodeunt, fl decodi edantur, aluum amp;nbsp;vrinam eiere Diofcorides feribit. Galenus verb aborhnibus pro more per Ver edi, ait, eduliumque elfe Galenw ftomacho propteradftridionemgratum. QuoddeVitis lÿlueftris,liue Tamiquidem;fed nequaquamdehuiusgerminibusveritatem habet. Namalbx Bryonixafparagi, flue prima germina nequaquam adftringuntjfed alüum vehemehtiuS commouent; ftomachoque grauem raoleftiam ihferunt.

Diolcoridesitem radicis fuccum Vereexprimi, bibiquc cum aqua mulfa,pituitanK];dU' ccre,ait.Ducic autem non modo fuccusjed amp;:radicisdccolt;3:um pituitamjbilem flauam,ac lerolbsaquofosquehumorcsjamp;squidemvalidiflimèjvnà ventriculura itafæpcnuraeropcr-turbanSjVtamp; eoidcm vomitione rcddi procurer.

Confcrrc huiufeemodi vehemenspurgatio bydropicis polTe fjjcratur. SZ quos comitialis morbus,auc capitis diuturnæamp;r pcrcinaces vertigines dctinent. Scdtamenepilepticisnon quotidiCjVt Diolcorides monet,exhibendæ:fubinde etenim dedilTe fatis erit moleftuin.Va-lidum enim,vt diximus,eft remedium,violenter purgans,amp; naturæ vim inferens.

Extrahiteadem radixmortuos foetusamp;: fecundasfubdita: idemqtieininleflibus décoda poteft.Cutim eadem extergitamp;erugat: maculas folates, varos,lentigines, cicatrices nigras, cum Eruo Chia terra ac Foenogræco depurgat ; aut in oleo dccoóta vfque dum collique^ cat.Toliitfuggillata: digitorum pterygia corapcfcit:cum vino impofitainflammationesdil-cutitacablccfTusrumpit:educitamp;roiutritaac impofita:mifcctur Sgt;c commode erodenn-bus medicamentis: audor Diofcorides.

Frudus adfeabiem amp;nbsp;lepram facit illitus amp;nbsp;impofitus,eodem audore. Galenusiis,quico-ria denfant,vtilem perhibet. Plinius ladis abundantiam facere fcribit. Videtur tarnen magis ladis generationi aduerfari. Nam acris eft,amp; eo vellera ac coria,Diofcoride terte,depilantur.

Vins fylucftris longos, lignofos, medio' cris craflitudinis,rimofi corcicis,inftarfar-mentorum Vitis, oblcurè fubrubentesviticu-lolbs promit colicuios,quibus vicinis qui bufiiis multisicaiITplcxibus circumuoluit,accrebris intorquetcircuitionibus abimis ad falligiu™ fcandens: capreolis fiue viticuliS caret: folia Hederacca,mollia,fplendcntia,Smilacisla:u’5 baud ablimilia: flores candidi, exigui,inufcoli, odorati,racematim dependent.-vuçparuçfunt: acini virent, raaturi cocci modo ru bent: radix cralfajlonga amp;nbsp;magna,fucco glutinolcamp;lenw plenajadeô vt friata digitis adhæreat.

In fyluis opacis amp;nbsp;fimilibus locis afperß^pr?-fertim vbi aquæ fubfunt, gignitur : reperitur amp;: lùb Corylis prope Argentinam : vt Kyberus prodidit. •

Martio menfe afparagi flue prima erum-punt germina : flore? Maio : vua: circa vinde-mi^empus maturantur.

Græci banc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à-yç/augt; , nbsp;nbsp;cil, Vitêm

fylucftrem dicunt. Diflèrt tarnen non parumà Labrufea liue Vite vinifera lylueftri, quae 02 afjt.7nÂQi^ ayo/a,. Ptæbuit vtriufque Plinio occafionem, vt fàtis de bis le explicate non potuerit: Iib.xxiii.cap.primo:amp;vtraniq; inter fe confuderit. in quo ïuntamp;ArabesnO' tandi.

Dicitur verb amp;Jiæc fylueftris Vitis,Latinis Tamus : frudusque eius Vua Taminia,Itab

VuaTaminiaautem,ctiam StapbifagriaelEfed banc falsô ita nuncupatam,Pliniu5 inquit. Germanis cft (ScJjttiarwurOd. Allobroges Latinam voce rctinent, amp;nbsp;Taraumquoqi autTanumappellant.PliniusSalicafl:runjetiamvocat:Rucllius Sigillum B.MariæjinOÆ' cinis quibufdam nominari refern

Noneft hoc loco refellendacorum fentdia, qui Cyclaminum alteram hancefle volunt. velfolaenimradicis raagnitudo facile hos redarguit. Cyclamini fiquidem radixid cft, nullius vfus accxigua,huic autem magna amp;nbsp;multi vlus. Cum eo magis videretur agendum, qui au;T8Äop flue ß^vavlauv efle pcrtinacius tuetur: nifi reperta, amp;nbsp;ab eo conipe-da légitima Bryonia nigra,fententiam mutaturum Ipcraremus. Sed tarnen quid vetat huius

PEMPTADiS TERTIÆ 11 B. 111'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^7

•Hiiiiscrrorem animaduerterejamp; Tamum non efle Bryoniam nigram docete’Caretcapreo-l'sTamusjfruâum non nigrum, led pulchrè rubcntem gignit. Bryonia veto nigra capreoios habet inftar VitiSjamp;: acinos profert nigros.Oftendunt hæc difFcrcntiam fatis euidentem.

Sunt autem Tami fiue fylueftris Vitis radices calidæamp;ficcæ ordine tertio : frudus adfi-•ïiiles facilitate atramCn mitiore. Vtraque abftergunt amp;nbsp;digerunt.

Diofcorides radices ait, aquoladetrahere Sóhydropicis vtilesjli in vino quod aquam mai àdmixtam habèatjferuefiant; amp;nbsp;cum aquæ cyathis duobus bibantur: fruclus fiuc acii-à Sole,rum amp;nbsp;alias cutis maculas éxpurgarô.

Abftergunt autem non modo acini maculas,verdm amp;nbsp;fuggillatarum partium liuores ci-tiflimè digerunt ac reloluunt; quod amp;: radices impoiitæ poilu nr.

Recentétenatagermina,muriacondiri arque inter cibariarecipi, Diofcotides refert. Infem mendsamp;noftra aerate in Hetruria,Matchioluslcribit. Idem quoque inHiipania Bçti-cafiefiàlij aflerunt.

Dicuntur à porcis buiusradices quaeri,etui accum voluptatC mandi,neque minus efTe gratæjquàm Cyclamini orbicularis,quæ inde Pams porcini nomen indeptae funt. Si quisau-; tern banc ob caufam Cyclaminum alteram elTc contenderit, hunc amp;nbsp;plûtes alias Cyclami-nisannumerarc oportebit. Nequeenim huius tantummodo, ied multarumaliarum ftir-piuni radices qua.’runt,eruunc, auidiflimeque deuorant porei, quarum nullæad Cyclamini genera pertinent. Temeranum idcircofuerit, Tamum Cyclamini fpcciem alTerere, quod eius radices porcino generi gratæ fine

Ta M E T s I Chriftophoriana ex earn noil iicgenere,qu:gadminiculis egentaut am-plexu viuunt; quia tarnen vuas fert, iè facilè annumerari permittet.

Cauliculos hæc promit teneros, pedem lon-gos,autaltioresnonmultô ; folia circa hos amp;nbsp;è radicibus,expruribus commifl'a, particularia quorum lata,acuminata, amp;nbsp;ambituIctrata, in virore candicantia; flores tenues, mulcoli, can-didi, in faftigiis cauliculorum veluti in fpicain conditi:frutius rotundis paulôlongiores,per màturitatem nigri,ftriam lineâmve ab vna parte ofl:entantes,vuarum acinis alioqui flmiles,amp;: in vuæ modum cohærentes: radix craffiulcula, non ablque fibris,foris nigricans, interiuS buxi colore lutea, viuax ac diuturna, quotannis cauliculos amp;nbsp;folia regenerans.

Plerifque Germaniæ circa Rhenum Mo-lamque locis,in lyluis præfettim montofis,hæc occuri«.

No^raætas Chnftophorianarn Chri-ftophori herbam vocitat. Sunt qui Coflum ni-gru dicanttalij malut Aconitu bacciferu nominate. Cofto ante nihil habet refpódês. Aconitis aute annumerari cotigit, jppter perniciofam amp;: Aconito flmilé,quâ habere Creditur,facultatê;

KVi Vitis modo lignofà promît farmenta^Sir ab iis ramuîos complures,qüi-busfcàndcndo vicinisfcpibusfruticibusi^u’e innititur; cortexnouellorum ramulorum viretjlèd vetuftiorum ipforumquc caudicum afperiot cifietitio fubcandicat colofe, èxttin-fêaisquideni; nam interius pulchrè etiam virée lignum fragile,medullam fungofam habet: foJiis veftitur oblongis,læuibus,mucronatiSiSihilaceis minoribus,circa pediculum appendi-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ees

Dulcamara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccsytrinquc paruas ferentibus: flofculi in muU

n camar., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canisexiguis, baud magni ; ex quinquefoliolis

anguftis,colore quandoque albidi, Gefnerote-ftcjin Belgiovcplurimum incxruleopurpurei; in quorum medio luceus prominctapex: bacex oblongioris formæ, molles, leun amp;nbsp;ingratigallus,elcganti corallij colore rubent.radix raodi-ca multisfibris committitur.

Poftcrior æcas Amaram dulcem,AmaroduI-cem, Sgt;i. Dulcamaram, amp;: Græcè yÄuuvTnuamp;i'« nominant: Germanice

ie Uebee/^pnfh'autiBclgç'Xlftance.SuKiuiVitem fyluellrcm Diolcoridis elTe exiftiment : alij So' lam fpcciem faciunt, Solanum lignolùm aac fruticofum cognominantes.SedViteni quidem fy luellrcm,iam antea oliënd imus efleT amuni; Solano autem flmile nihil habet, falluntur id-circo maximè, qui Solanum rubrum, aut Solanum fruticofum appellant ; ac eins baccis loco acinorum Solani vnguentorum nonnulloruni refrigerantiufti cornpofltionibus admifcent.Eft enim frudtus huiusnequaquam frigidus vt So-lanijfed calidus,vt mox dicctur. Plus flniilitudi-nis cum Cyclamino altera habet: folium rc/pô-detjcaules licet non manifellè articulati,non tarnen abfquegeniculorum fpeciejin floreali-cubicandido frudlu acinaceocorymborura Hederæmododependente nihildefidera-tut; neque in ipfls flmiliter radicibus ycrèà^priçn/ç. Nam prætcr quôd tenues, nullam quO' que vtilitatem conferunt.

Cyciami- Delcribitut Cyclaminus altera à Diolcoride his verbis: Folia habet Hederæ fimilia, »«4 »Itéra, minctâ: caulcscrafloSjjpvaTamp;cA/ç, idefl:,geniculatos;vicinis fe arboribus

modo capreolorum Vitis,circumligàntes: florcscandidi,odorati; frudusvt acini vux/iro'^^ Hedcræ,mollis,fapore leuiter acris amp;nbsp;vilcofus: radix ^^hsbç, flue inutilis.

Dicitur autem Cyclaminus altera, Diolcoride telle, Ktoshcpvy^ov 8c x/öjarSï/üii'. conuenit Vtraque appcllatio Dulcamaræ: nam folds, floribus amp;nbsp;frudibus He^eram æmulatur,

Cætcrum facultate,amp; foliis,amp;frudlucalida,re6ccans, abllergensamp;: digerens eft. Fertut foliorum decodlum iecinorisfellisqueobftrudlionesreferare, 8c aduerfus regiummorbuni vtiliter bibi.Ruptis verb 8c ex alto præcipitatis,autcæfis etiam fuccus vtilis habetur. Credi-tur liquidem concretum alicubi in vifeeribus fanguinem dilToluere, 8c partium læfarum h' nitatem procurare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hieronymus Tragus è ligno minutim^oncifo vini decodlum conficere docet, quod ide-ricos 8c hydropicos 8c per vrinam,amp; per inferiorem ventrem dementer purgare refert.

Haud dilTimilcs illis Diolcoridesquoque Cyclamino alterifacultates afleribit. Frudus, inquit, drachmæ vnius pondéré potus,cum vini albicyathis duobus, ad diesquadraginta» Iplenem liquat; ita vt per vrinam 8c aluum abfumatur. Bibitur a^ orthopnoeam : reliquiasa partu purgat.

AC c E D E R E potell fuperiori,quamdeftitutus alio nomine Alflnen repentem ClU' flus nuncupauit,nequit enim per le ^nl/fl:ere,amp;r nifi pedamentis fulciatur,humild-pit: adminiculis ponè pofltis,perticis aut frutifcibus fl fullineatur,in al tum fcandit: caules üH funt oblongi,tenues,teretes,ac geniculati: c fingulis articulis bina contra fe poflta folia enaf-cuntur, oblonga,lata,læuia,dilute virentia,Alfines fimilia,verdm maiora, 8c ad Helxincs line Parietanæmagnitudinem accedentia : flores èfolliculis albidi : fucceduntacinipernià-turitatemnigri,PiperisgranoautHederæacinisfimiles,in quibuslêminaplana amp;minu«' radix candicans longisj tenuibus, viticulofii farmentofls flbris répit.

Copiofain agro Salmanticcnfi in Hilpania, VtCluliusaic,locisvmbrofis:nafcituramp;in Italia,Pannonia lùperiore, ac in Morauia, Si: alibi^ humidofolo.

Æftate floret,amp; frudum perficit; radices fo-læredibilcSjVerenouos turionesnouaqucger-minapromunt.

Lucas Chynus in ftirpium biftorià baud.pa-fum verlàtuSjCyclaminum alteram Diolcori-diselTeiudicauit. nobis fuperiormagis ad de-fcript'onem accedere vidctur. Carolus Clu-fius maluit AKinen repentem appellate, propter earn quam caüles foliaqj cum maiorc Alß-nefimilitudinem habent.

Refrigeransautem bæc elTe videtur, amp;nbsp;Alß-nçfaculrate ac potentia proxima.

A V L E s farmentofos, raultöSjcralToSjra-mofos, geniculatos,aliquantifper rubetesj amp;fubindelenrosac obfequiofos edit Vitalba; fcpibüs dumisque fe implicans,atquc irretiens, vicina omnia appetens ac fuperans ; folia ad V-num ncruum è quimg ferè coalelcunt, eorura eminente vno;qux lata funt, Hederaccisfimi-lia,nequaquam tarnen angulofa,verum per cir-cunferentiam nonnihil crenaca : flores in race-mi aut vmbellæ formam digeruntur eandidi amp;: odorati, florum Myrti xmuli ; lernen fubnafcL tur exiguum triangulari Ipccie, capillaceam te-nuisque plumæ inflar incanam vcluti criftam gerensjguftu acre:radix fibrolà,haud magni momenti.

Secusmargines agrorum intervepresamp;len-tes crebro reperitur apüd Italos, Germanos, Gallos ac etiam Belgas,vbi Ixtuin fœcundum-que Iblum.

De buius nomine inter recentiores concer-tatio quædam eft. Fucblîus Vitem nigram fiue Biyqpiam nigram : Mattbiolus Cleraatidcm alteram facit. Legitimam autem Bryoniam nigram fuperiu* oftendimus. Ad Clematidem verb alteram accedere,atque eiusfpeciem efle^ negîri non poteft. eft tarnen amp;nbsp;alia, ab bac dif-ferens,infcrius explicanda. German! Ujmn amp;nbsp;(inert appellant: GallijRuellioteftejr/tfrz^f.No eft tarnenfrutex ille,qui Gallis Viorne Sc Lati-ms Viburnum didus eft.

Facultate autem acris amp;nbsp;calida bæc eft,vfuni tarnen nobis compertum,non habet vllum.

FL A M M V L Æ duæ funt : vna adminiculis eget : altera afTurgit nullius indiga fuften-taminis.

Prior lentos obtinet amp;nbsp;perquam oblequiö- t fosdarmentofos cauliculos, corticc virenti ve-

ftitos: folia minora funtquàraVitalbxjincondita, ad vnum complura pediculuni,quicâ' preolifæpcnumeromunereofficioqucfungenSjVicinisfè circumplicac; flores candidi funt: îèmina cxigua cohærentiajCanefcentibus quoque plumis, minoribus tarnen ac breuioribus exornata; pro radicibus tenues funt fibræ,

Sponte fua in Belgio nufquam exit, fed hortenfis eft. flores fub Auguftum, fernenferius luccedit.

Flammulæ nomen à recentioribus accepit; habita fuit pr8 Clematidis alterius fpccie,fed tarnen amp;: femineamp;: florum cùm figura,tum colore amp;nbsp;magnitudine ea differt.

Altera Flammulafoliiseftaraplionbus maioribusquejVitalbç fimi]ioribus,quaniamp;c3n-didiflimis flo{culis,tum amp;: femine plumaceam criftafh geréte, in faftigiis cauliculorumeini-nentibuSjtefert: cubito cauliculialtiorcs,pcr feconfiftunr,furfumquearriguntur.

Vere noua promit foliola,amp; cauliculos:Æftate flores:Hyeme (blæ reliquæ funt radices.

Ab acri amp;nbsp;mordaci eius qualitate hanc Flammulam recentiores atque huius ætatisdo-di appellant. Matthiolus hanc cam efle exfftimat,quam Platearius lib. De fimplicimedicina cap.primo literæF,Flammulam nominat,amp;: calidam ficcamque quartoftatuit grade.Eft tarnen Flammula quçdam Ranunculi fpccics,cuius in exulcerando veficasque excitando nota palam eft facultas; de quacitius,quam de hac,fcripfifle Platearium crediderim.

Nihilominus vtraque harum Flammularum multum acris amp;nbsp;vdldc calidaeft,ipfa tarnen Flammula Ranunculo,mitiores iftæ videntur.

CL E M A TI s Daphnoides,longa,gracilia,rotunda,lüncorum inftartenuia,amp;geniculis interfepta, fpargit farmêta,quibus per terram ferpit,radiculas etiam ftibinde,fed tarnen rarius defigens: folia funt la:uia,laciu(cula,oblonga,formaquidemLaurinisfimilia,fcdmul-tô minora: flores fecundum folia, quinque foliolis patentes, inferiusfiftulofi,Buglofliflon-busmaiores;colorevtplurimumcaerulei;quandoquecandidijrariusrubentes;odorisnulliuî aut exigui; radices tenuiflrmæifibræ.

Riguaamp;:aquofaquæritloca,amatfyîuas.viret perpétua in hortisfrondcjvbi flofculi eius fubindemultiplicatis luxuriant foliolis.

Hums amp;nbsp;alia maior reperitur fpecies, quæ multolongioribus repit viticulis, amp;foliisell fiofibusque multo amplioribusjca^teris priori limilis.

■KAh^tIç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Græcis^icitur : Clematis quidem, quia inflar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repentes

proférât cauliculos: Dapjmoidesvero,cdm à Lauri foliorum figura, turn amp;nbsp;addiffercntiam alteriiiSjVeletiam aliarum. Nam Plinius plureseiusnominis refert lib.xxnii.cap.xv.vbiamp;r bancÆgyptiamcognominat. Efl: Sc alia.^it, Clematis Ægyptia cognomine ,quæ abaliis Eaphnoides, ab aliis Polygonoides vocatur,folio Lauri,longa tenuisque. Polygonoidesverb vox inter nothas appellationes etLam in Diolcoritlis exeinplaribus rcperitur. Prærer hanc funtetiamip/ÂîTaletüv;^^^ crjMigt;pi'oeiJ'Hç,rrutpoHus fivp-nei^rc,. TUioautera loco Plinius lib.xxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;het»

cap.xi. Vincam Peruincam Chamædaplmen appellat. Vinca Peruinca femper,inquit, casiiso‘quot;’‘‘ dret in modum Lauri (exemplaria perperam Lifteæhabent : ) foliis geniculatim circun-data,topiaria herba,inopiam tarnen florum quandoque fupplet.hæc àGræcis Chamfe-oaphne vocatur. Delcribitur tarnen ab eodem. Sc à Diofcoride, èé alia Chamædaphne , de

alibi. Officinæ banc Clcmatidem Peruincam nominant : Itali Proue/ica ; Hilpani Per^ German!St 0ingnm: Belgaslaincoojbe/maegbcti erupt:Galli Lifferon.

Temperamento autem hæcaliquantulura calet, led tarnen infra fecund urn gradum con-^rffitjtantum abeft: vtvrataut exulceret: ficcatvero multo amplius, adftringitquoque non-nihil. Aluiprofluuiis Só dyfenteriis,Diofcoride Galeno aud:oribus,prodeft : dentiunlque dolorescommanfa mitigat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

QVæ alterius Clematidis nomine àveteribusdefcribitur,prolixis admodumSiTtenui-bus,geniculatis,fubrubentibus farmentis per arbores,frutices, perticas, pergulas, peda-menta Icandendo in altum prorepit: folia complura,prioris Flam mu he modo diuifa, fed tarnen maioralatioraque; flores perquam elegantes è longis Sc tenuibus dependent pcdiculis,

1 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cletna-

^aphnoidis nonnihil refcrcßtei, iiolis ‘rgt;cr f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjuacuof anîùiJJ

cærule. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, colore

^ïiitoria dicicij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germalt;iera,apaad

^iiun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oxulceranshuiused:^^_

quarti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’■'^ ’^alcnusait, vim obtine^’

rci'crt • /èm ^^poûta lepras renaoue ^nulamp;Lor^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commua paraaf

to vno autaltero altiores,quinon nc vicina adminicula aliquot circii ampleéluntur: folialata,oblonga,^gïiot^^' tum definunt, angufoovumHeder« gura; flores parui albicant, cum damgrauiterbdorati ; IcquuturüM ,^jjjs gxin mucronem attenuate, candi . ^in^» nuginc; amp;: f^tiine plano,oblong’^^fädr fubrufficoloriSjad Sccuridacxaccc

CCS tenues fibrofa:, nutnerofeamp;^ lisct^^^^ R^chturamp;huius fpccies, longe procerioribus^perticasin ftenfes,ad quinq; aut fex volumin ibus confeendens; cuius Ho lia verojflliquæ amp;nbsp;radices vti prions-

Vtraque Ipecics hortenfis Bclgio o 3 quidem rarior.alibi in montanis^iP^ apricis frequentier.

Circa lunium flotesjfub AtitunH^ turis filiquis lanugo dependet. , .jj ÿtî^’

Rucllio Hederalis elf : Germarus •^pliruf’' trutijel t i^toaliitoe taojtele/ id efo Latin dinaria.

Diofcondis habetur Afdepias^ cum Ictipcioni conformisjquod bat.Tergiuerlatur Matthiolus, ’ jjres^^^quot; differens ab Alclepiade affirrnans, lia negatodorecommedari: floresai redolere: fernen non efle Securidaoa^-

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. Ill, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405

plaribus ilonnullis,vbi de foliiSjdidionem vbi verb de radicibus, OT?^\.a\non repcnri. Scdcxiguiac nullius omnino momenci hæ rationes. Radices odoratasamp;firnilitcrflores,ma-Ximequelocismontofis,nemocui incorruptum odoratusorganUjelTencgaueric: foliaodo-•‘‘^commcndari, Diofcorides non aflerit; non omnia /2api/öcr^ virus redolent, graucolentia cnini omnibus baud æquè magna ell: lemen tametfi non exquifîtè quadrangulum, plana ta-ßicnoblongaqj figura,magnitudine item nbsp;colore latis Securidacæ refcrt. Voces ingM.ç^

’’’^açomiiræquid Matthiolo conferre potcrunt folia Hcderacea Ixpcnumero longa;vc^ lutiPcricIymeni amp;aliorum: amp;nbsp;tenues radicùlæ frequenter multiplices. Verba autem Diof-coridis itafe liabcnt : Alclepias ramulosproducit longos, circa quæ folia yCßexes« litie longa, Hederæfimilia: radices niultas,tcnues,8v«£A/ç,id ell,oquot;doratasjflorenî graueolentem: ïèmcii VtPelecini fiueSecuridacæ.Nafcitur in montibus.Extant intcrlpurias hums «Sd aontr-f5!pfZÂûi;nomcnclaturæ,quarum vtraque Vincetoxico redè conuenic.

Facukace autem Vincetoxici radices calidæ funt amp;nbsp;ficcæ.venenis aduerfari crcduntur.

Diofcorides Afclepiadisradicescum vinoepotasauxiliari fcribit torminibus,amp;;aduerlbi Icrpentum idus : folia verb impofita ad mamraarum ôôvteri JtgowDOiia«, i. malas difficuf-terque curabiles palîîones, prodelTc.

pE RI p L o c .Æ dux rejieriunturivna cognomen nondum inucnit: altera Repens dicitur.

Prior Periploca longis.tenuibus, viticulofij ramulis, adminicula pone polita Smilacis i, tnodo ambit: folia quoquc Sitiilacis ac Hederx funt fimilia, fed odore grauia,digitis præfer-timatcritaj florès in exiguisvrribcllisrari,albidi:filiqux qualcs Vincetoxici,ledmaiorcs,pap-pölaintus lanUginc,qua fernen conditur nigrftans planum^s: radices fibrofe fub terra la-tiuKeipcntes,amp; fubinde progerminantes.

Repens dida Periploca, amp;nbsp;ipfa amplexicaulis eft, proxima pedamenraetiam Icandendo a. 2iiibiensaccircumuinciens : cauleseiuslongi,rotundi,lenti,geniculati,lubrubent: folia la-ta,longiora, nonnihil venofa ; flores baud magni quinque foliolis albicant : libqux torofæ, aliquantulumrecuruXjVt plurimumgeminatx, prions liliquismaiores, minores tarnen ac

404 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T tk P I V M H I s T o k 1 Æ

acutiorcs quàm Rliododcndri; in quibus fernen oblongumjduriufculumjnigricanSjamp;mol-lis, candidajtomentoque fimilis lanugo^quæ inarelcentibus diffilientibusque filiquisincon-fpcdum prodit. radices fibrôfæyVti prions progerminantcs.

Vtraque vulnerata liquorem fundit : prior copiofiorem minus candidum atque non rara flaueicentem: Repcnsparcioremamp;candidiorcm.

Pcrennanthuiuscaules dcfluentibusfoliis(vndc repenti fortafle cognomen) illiusvera interciduntjfolisHyemefuperftitibusradiculis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Rara vtraque Belgio,amp; quidem^vt Matthiolus Icribit^etiâ Italiæjex Syria iftuc adferutur. Periplocas huius tétâtis dodi appellant, ad Diolcoridis Apocynum referendas fatis'vidc-tur manifeftum, prælêrtim earn qüæ prior eft. Appellatur autem '^WxtK'oi'etiain ac Brafîica canina. Sed alia tarnen eft Cynocrambe Mercurial is fylueftris fpecies.

Eft autem Apocyni exitialis atque perniciofa potiffimiim quadrupedibus vis. NanijVt DiolcoridcSjbuius folia cum pingui pani comraixtajcanes, lupos^vulpes, panthcrasobic-dainterimuntjrelbluunturenim protinus eorum coxendices.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Lu^ulo^ Cap. XXI.

Lupulus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Vp VLV s amplexu viuitjamp;:perticasalia^)

J—'adminiculacircumligando ft fcandit.cauk-culospromit longiirimos,afperoSjamp; hirlutos: folia quoque afperay lata, Vitis aut potiiis Bryonia: albæ fimilia,veruntamen nigriora amp;: paucioribus incifuris diuila: florcsè fummis virgulisracenia-tim depedent,folliculofi, Iquamatim inftarçxb guorumconorum compaäi, colöre fubalbido, ad lu teum vergéte; odor is grau is. radices tenues, ftbi inuicem \»rie implicantur.

Reftibile ac pingue defiderat folum: ftdor cultura exit.Nalcitur amp;nbsp;inter vepres feiiticetaq; circa agrorum margines, fed lylueftris; floruiîï conos minores,rariores, paucioresque proférons.

Flores Augufto ac Scptembricolliguntur,amp;î ad ceruiftç vfum reponuntur. Vere noui turioneS crumpunt.Hyeme folæ reftant radices.

Lupulum Offîcinæ amp;nbsp;paflîra vocant:pleriqu£ Lupum falidarium, vel Lupulum faliftariuni: German! : Belgæ lîioppe amp;nbsp;ôopprtruÿ« Hifpani Hombrez.illos-. Galli Houblon. Mçæf nit Plinius Lu^i falidarij lib.xxi. cap. xv.inter fpontè nafeentes aculeatas,quibus plercque genres in cibisvtuntur. Qt^audore FuchfiusGrs-cis ßpvov appellari aflerat, nodum reperire licuit. Bpi/'or iTÄulcus eft.Dicitur Caucalis ^puwaDe* mocrito, vt Oribafius teftis.

Calidi autem amp;nbsp;flcci lecundo ordinc flores funt Lupuli,caput facile implent ,cdoregr3uio-re ipfum ferientes. Eiufdem temperamentiSi ïblia iplà funt ; amp;nbsp;ftmul aperientia ac aSftergentia.

Afparagi liueprimitufiones Vere erumpentes mitiorcsfunt,ineduliarecipiuntur;oblç-damenta tarnen magis,vt Plinius ait,quam cibus. Nam alimenti quidem perexiguum con-fcrunt;profunt tarne vifceribus,amp; aperiendo,Sr vrinas mouedo: facilioré etiä aluumfaciut.

Folia,tenerioresque cauliculi,amp;ipli quoque flores iecur amp;nbsp;lieflem ab oBftrudionibus libérant: per vrinas expurgant: laijguinem emundanc: aduerfus’diuturnasfebres, fcäbieraamp;.' ftmilescutis fœditates.decoda inladislêroprofunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr- ';

Succus potentior eft,amp; nonmodö vilceraabobftrudioriibusliberat5fedamp; bilemacpi-tuitam educere peraluum pofle creditur. Hbndem auribusinftillatumàfœtorceas liberafc putredineque vindicate feribitur.

Floribus ceruifia conditurj copia tarnen nimia amarorem ei conciliât, ac capiti molcftio-reraefficit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.- nbsp;nbsp;lt;nbsp;r

Panem quoque leuiorem ac rariorem florcs efiiciunt,acmairamcitiusfacilius4rrcfcf-mencarijfi aqua in qua decodi fuerint, farina fubigatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y j

TAsminvm cx eariimquoqueftirpiutn eft numero, quæ adminiculis fulciuncur, non ramen amplcxicaulis auc vicinis fe cir-cumuoluens;fedaliistancummodo innitcs, velucipcrgulisjhortcnfibusqucfcenis^quibus faciliopereinneditur. cauliculi eiusprolixi, tcretes^ramofijflexibilcsjgeniculacijvirentes; candida fungolàque interius medulla: foliae ftngulisgeniculis bina, ampla, alarum inftar expanfa; compofitavidelicet cx quinque auC fepcem aliis læuibus,oblongis,faturatèviren-tibusjfaftigioacuminatis,eminente in cacu-mine rcliquis maiore: flores in furnmis virgu-liSjtarijin mufearij Ipecic coliærent, fuaueo-lentes, colore albidi : lemen latum Lupinis quadantenus limilcjquod tame raro fuccreß-cit: radix fibris Armatur.

Fertur huius efle Ipecies floribus lüteis ; amp;nbsp;alia cçruleis.Sunt autem qui pro lafmino lu-depidum;amp; procæruleoClematidem alteram oftendant. Quod ft autem no aliæ quani hæ pro lafmini cæteris Ipeciebus oftendi queantjtemere plurcs eius fpccies alfirmatur. Vtraqj enim harum multura alafmino abeft.

Colitur lalminum in hortis,amp;: topiariis o-pcribus expetitur, non raodo in Belgio, ve-ruraSi in Italia ac alibi : ex Africa creditur aduedum.

înter Arabes Serapio primi nominis banc Zambacli: interpres veto lefemin nominatjat-^ueindepaflim lalminumjiefeminumjiolmcnumjautetiam Gelleminum.

*«)idcft,ex albis Viola: floribus fieri refert; quod non ex altcrius ftirpis, quam ex huius flori-Fusconficiendum apparet.Nam Diofcoridcs inter TaZz, flue Violas,pulchrosatquc elegantes flolculos fubinde habet. Ita v«Si: huius flores ab eo Vlolas dici,non debeat alienum vide-t';præfertimipfaftirpe(vtfatisapparet)illi incognita.lam amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;earn oleoconfcrre

^ualitatcm nequit,qua: fafmino tribuitur: rarilTimeque idem albidum eft ; amp;nbsp;ft quando eft, purpureo nonpræfertur. calidior»funt; fed tarnen nequaquamcandidajfedciusge-tiens lutea efficaciflima funt.

Qualitate autem lafminumac eius potilTimunfflores calidifuntin initio lecundiordi-tiis ;vt Mefues apud Scrapionem ait.

Olcumexhisconfedumcrudosdifcutithumoresifrigidftac catarrhofis confert:amp;hy-I’ernovtiletempore.Quibusautem tcmpcraturaiontigitcalidior,his dolorem cxcitatca-P't'Sjamp;fidiutius odoretur,pcriculumadfcrtlànguinisènarïbusprofluuii : eodem audore.

In conuiuiis, aitDiofcondes,amp;poft eum Aetius,odoris caufaapud Perfasvfurpatur. Frodeft amp;nbsp;lotis à balnco corporibus ; quæ laxari calefierique expedit : grauiorem aute fua-ueolentiamhabetjitavt multi co idcirco non libentcr vtantur.

CApr 1FO L IA flue Periclymena duo funt. vnum Germanicum : alterum Icalicum diccrelicebit. Vterquefrutex amplexicauli^vicinis adminiculis cifcumligatur^ Germanicum longi$,tenuibus,fedtarnen lignofis,amp;in ramulospartitislurfum repitcau- i.' I'culis;circaqux ex mteruallis folia bina ex aduerfopofita,oblonga,mollia3dilute virentia, inferiore tarnen parte magis incanefeentia : flores in furnmis ramulis complures pariter emi-cant,oblongi jCandidi, fuaueolentes,interius caui,vna parte prominentiores, ftaminibus ali-quotemedio exeuntibus : frudus acinis fimilis inexiguarum vuarum modumcompadus; pcrniaturitatem rubet,in quo fernen duriufculum. radix lignofa non abfque adnatis.

Italicum lignofîs quoqueamp; inlongitudincm prorepcntibuscauliculis priori omninofî-milecft : conueniunt etiam folia jiiifiquôd ex aduerfo polira fubindc vnianturjamp;circara* mulorum præfertim faftigia itacoalclcant,vt acetabulorum profundiorumfpeciemcxhi-beantjè quibusflofculienafcuntur fimiles fuperioriSj breuiores tamcn jaepaulô minores: baccre lêquuntur fimiles rubentes, fed tarnen dilutiùs.

NalciturPericIymcnum infyluisamp;in fcnticetis/ruticibus noucllisquearbuftiSjitafæpe-numerô tcnaciter Sz arôtè fc obiiincienSjVt fui veftigia ipfi^imprelfa rclinquat.

y ere folia excunt,vti aliis lignofis; flores quandoque Aprili, crebrius Maio ac lunio con-

fpiciuncur: fruâusfubAutumni tempus maturi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Graeci -?:%«xAo'Alt;!)^or;Latini Volucrum maius: Sc^àbonius LargusSyluæ matrem appellat; OflîcinæCaprifolium,Matrilÿluam; pleriqueLiliuminter fpinas: Itali J^incihofco-.Gcm^-ni ©cpeBlaôl/ fpccfgilgrn/ jcunling/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Belgæ «©ôfptenblabt/nwmmcfeii^trupt : Galli

Matthaeus SyluaticusPandedaruaudgr,Caprifoliuamp;: Syluarum marrera,cap.cxxxvn. rcâè quidem Periclymenon, fed perpcram Lycium amp;nbsp;Pyxacantham iiitcrprctatcrJV’ncly-menum cum Pyxacantha ineptè confundens: peius verb etiam facit. Caprifolio vires Pyxa-canthæaflcribcns. Scdcap. cccccxxxi. Matrifyluam Periclymenon amp;: Caprifoliumrede aflerit,ac légitimas ei ex Diofcoride vires referr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Praebuiflehiegrauiflimi crrorispharmacopoeisoccafioncmvidctur,qui fucco foliorum ma^pœorî û'uétuum Periclymeni denfato,pro Lycio,maximocum periculo vtuntur.

Natus hinc amp;: alius error,quod videlicet foliorum Periclymeni decodum, velexhis,aiit :Errorme- etiam ex floribusftillatitius liquor,oris faqpiumquc inflammationibusincipientibus,veluti itmttum. j^jfij-ipaentia ac refrigerantia prodefle teracre exiftimentur. Periclymeni enim haudqua-quam trigida aut adftringens; fed calida attenuans eft facultas.

Vt cnim Galenus,Periclymeni cum frudus,tum folia, adeo vehementer i neiden tis panter cxcalfacientis facultatis funt, vt fi plufculum bibantur »vrinam fanguinolcntameffi-

Diofcorides âit:Huius fernen poftquam emacuruit collcâum jacinvmbra liccatu/n, drachrai

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PEMPTADIS TERTIÆ LIB. I I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407

racnmæponcloquadragintadiebus datum, licnem abfumit;laflitudinemdi{cutic;ortho-pnœæ amp;nbsp;fingulcui prodeft : vrinam cit à fexto die cruentam : idem amp;nbsp;partus accélérât. Ean- ;

babent, quæ x x x. diebus pota fterilitatem efficere narrantur. Eadem cum oleo illita periodicarum due mtermittentium febrium liorrores abigunt. .

PEriclymeno câgnatus eftfrutex Xylofteon nuncupatus,qui tarnen aliisnoncit-curauoluitur,fed nullis egens adminiçulis per feconfiftit.

Caudices huius fubiiide mediocris craflitudinis : matches ligni candida eft: ramuli ro- j. tundi albicante veftiuntur cortice ; initio tarnen 4^cum primiim erumpunt; fubrubentes Ipedantur: folia veluti Germanici Periclymeni oblonga, mollia, ex albido virentia, prona pwte candidiora ac lenitcr hir futa; flores minores funt,quà»i alicuius Periclymeni, candidi', biniin vno pediculoj fuccedunt fruiftus gemelli i^ftar exiguorum Ceraforum, rubentes, al-ccto eorum fepc minore.

Apud Heluetios,amp; plerofque alios Germaniæ populos, in fyluis locis laxofis rcperitur.

Eleiique Periclymenuiyi ftans appellant: German! alicubi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öonbjïfeerfctt, id

eft,Canum cerafa:Heluetij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnde Xylofteo nomen datum.Sunt qui Glymenon

effe fufpicentur: quibus Periclymenon, ab huius fimilitudine, veluti conuoluens le Clyme-nondiftum videtur.Sed Glymenon aliud omnino ftirpis genus, caule Fabx, amp;: folio Plan-taginis; vt quidem Diofcorides ait.

Huius generis amp;nbsp;alius minor,omnino humilis eft frutex; cuius cauliculi lignofi,tenelli,al-bicantecorticeveftiuntuTjamp; abfque pedamentiseriguntur,non multo tarnen cubitoaltius afftirgentes: folia maiora,latiora,durioraque funt,minus tarnen virentia: flores exigui,candi-duli, intenuioblongo pediculo binijquibusfruiftus fucceditrubens, Gerafoexiguofimilis, maiorquam Periclymeni aut Xyloftei, flolculorura veftigia duorum impreflaretinens in quo fernen vnicum.

'408 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P f V M M I S T O R I A

F'ioretvnàcum Perîclymenis:fruélus Auguftoperficitur. Ex GermaniainBelgiumîlla-tus frutex eft.

Nomen idem quodXylofteopofteritas dédit;cuius minor ac humilis (pccics habeturac dicitur.Falluntur qui Chamæccrafum appellant. Chamæcerafus non parum à Xylofteo altern didcrt.

De viribus autem lioram fru ticum nihil compertum habcmus,auc aliunde acccpimus.

IN cenfu earuill, quæ adminiculis fuftinentur,Heder.a etiam occurric referenda, per fs liquidem non conlifhr, lcd ali is adhæret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vna in altitudinem le attollit: altera luirai repic. hçc minor: ilia maior Hcderadici potelh MaiorisfiucalTurgentispluresquidemjfed pr.xcipuè très rurfus fpccics: Candida,nigra, Helix dida; quarum trium Dioàcoridcsmeminit.

Scandit maior arbores,vetufta ædihcia^aricresquc; caudices eius lignofi,fubinde itaerar lî vtarborclccrciplavidcatut;àquibus ramuloshàc illàc diffundit quàm pluinnoSjquihus veluti brachi^ late lerpens in multam peruagatur partem; radiculas etiam ab ipfis afliduedi-mittens;quiÉnis ie arboribus ipii^ue parietibus anneâés pcrcinaciter hærec: folia Içuia lunt, lplendencia,fuperiore prælcrtim parte; initio quidem haudquaqu^im,lcd vbi confenuerunt, angulofà: fibres mufeofi; in baccis varieras eft ; in colore florum etiam quædam.

J. Candida liquidem Hcdera frudum ferccandidum:amp;r huiu.s vna Ipecics frudum tantum-modo candidum habet; alia veto amp;nbsp;folium quoque. Frudum vcrócandidumfcrenriuiHi quçdam maiulculum,den{um compadiftîmum proferc,vcluti in cripcùçstv lîueglobumco* adum, quam plerique xapu/u-ètou, Athenienles vcfô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acharnicanurri-

guamnominantr altera vero minoreraôc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liue fparlîorem,velutinigrxiaçs'

mura. hæcPlinioSelinitiura. •gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r.

X. nbsp;Nigrafrudura minorem,nec vti candida compadum,fed Iparfum fert,amp; colore quide*^,

. autnigrura,aût crocatum,liue crocci coloris.Hanc Dionyliam nonnulli,audorcDiolro-ride,vocant;alij Bacchicam,cuius coronis Poètæ vtuntunPlinio teftc,lib.xvi.cap.xxKini.

' PEMPTADIS TE RT I Æ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40«?

Tertiacandida liabeclàrmenta:foliatenuiajanguIofajamp;vtTheophraftuSjèy^t/^ÓTïe;«, 5.

ilt;l eft, lætiora, fine vti Plinius reddiditjCÓcinniora. (Diofcoridis cxemplaria perperain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dtorcortdu

lcgunt.) fruöuiTi non gignit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

HuiusptsetcreaSc fpeciesThcophrafto funt.Eftcniinvnavirens ac hcibacca, qux plnri-ma: altera candido folio: tcrcia77D/aZAH,iiueverlîcolor,quæ Trachiavocatur.

Plinius Heliccn non gcnere,lcd ætate .a reliquisdiiferre quofdam exiftimare rcccnlct:pri-i^oquc Heliccn, fieri vetufiate Hcderam.

AddirTheophraftus,Helicesfpecicsjuas quoqucdifferenrias babcre: amp;barum quçque, 'nquitjdifiare vidctur.Quippe inter hcrbaceas,quædam tenuiorisfolijjquædam verb minus hæc omnia habet: ot/jc/Ahç fineverficoloris,vnius maiusjalterius minus folium : difFeruntamp;: fecundum «jro/jt/Afaisid eft,coloris varietatem: ita amp;: magnitudine,amp; colore differunt.lt/ap^«-fOTUjfiue audu facilis, autem herbacea, »»«J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, amp;nbsp;maximefe propa

Pofterioravcrbafic Plinius reddit: Adolclcit inlongitudincm maxime herbacea. Sequitur raox: Arbores autem necat candida,amp;:c.Quæ verba non ad candidam Heliccn pertiner, led de frudifera candida à Theophraftofcribunrur.Ex quo omnia fua Plinius lib. xvi.eap. Plinÿtr.ati-xxxmi.tranftcripfitjdcfideratis tarnen non paucis.Nam hoc loco de Hedcra non pauca re-^*^ periunrurprætcrmifl'a. Poterunt autem hæc ipfaex Theophrafti hb. Dehiftoriaftirpium tertiOjàdiligcnti ahquo facile reftitui.

Rcferrethoc loco turpem quoque Plinij lapfum oftenderc,hoc eodem de Hedera capitc piinijht^-ftatitti jnitiOjVrrumquc Ciftum,marcm videlicet amp;nbsp;feminam, inter Hedcræ genera nume-Z^' rantis,vocum Kiraamp;CKiosa affinitate decepti, nifi iamfæpè ab alhsdodiftimis vins in hune lotet animaduerlum.

Minor Hedera nigræfimilis eft,fed minor; cauliculi fine viticulæ cius tenues funtjfolia 4-angulofa, virentia,fubinde maciÄolä: non arboreSjUon muroSjaut parietes alcendit jfed hu-inidefixa repit: frudum etiam non gignit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nigra Hedcra in Italia, Germania, Belgio, Gallia, circa parietes amp;nbsp;arbores frequenseft.

Candida in Græciarcpcritur.Minorpaftîm in fyluisamp;opacislocisgignitur. Haneferpenti-busgranfliraam,amp; fub hac hybernis menfibus cos latitare,Matthiolus fcribit.

Hederam Græci zimv kiosov: German! Belgæ©cpli Hifpani Tedri'. Galli Liar-appellant. Occurrunt inter fpuriajamp;: hæc eius nomina: x./Size9i',K/£o-aepr, ^ua-û)(giplt;woç, ’Tron-'^^^gt;gt;upv}xènd^,KÙojiov,J)ovütnovJ^3-fie/ov,';npatç,KÎi/j(fiç,dlt;arÂmc)Q,Syiüx mater.

MaioremTheophraftus ü'^orx/Ayot’jLatindattollentemautaflurgentcm Hederam dixe-1. iiS; Gaza excelfam reddit; Plinius rigentem Hederam appellate videtur. Recentiorcs Hede-xam arboream, quæ arbores compleditut; muralem veto fecundum parietes naicentem appellant. Sunt tarnen qui velint qfunem aifurgentem arborcam cognominari,quibu{cunquc tandem illaconfcendens adhæreat^ad diffcrentiam nempc alteriusper humum repentis.

Minor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K/coo^ocatur: Germains ïtlrpn cpDtu. Dicitur Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dift'erens ta- 4.

^enmultiïmab Hedera terreftri fuperi*isdefcripta. Helicenfiue Clauiculam Latinenun-^opatam hanc non pauci exiftimant, fed Theophraftus sA/xa ab k'iojo) difterre often-dit. Tertiam enim inter aftiirgentes Helicen facit.»

Gætcrüra Hedera, vt Galenus ait, ex contrariis compofita eft facultatibus ; habet enim quiddam adftnngentis fubftantiæ,tcrrcnæ amp;nbsp;frigidæ: habert5[ucetiam nonnihilacris,quara talidamcfle vclguftus comprobat: necdeeft terti^aqueam namque fubftantiam quandam '^pidam obtinet;ccrtè fi viridis fit. Siquidem duiti arefcit,hæc prima exhaler necefte cft:liia-^^cquætcrrcaeftamp;tfrigida amp;adftringens;amp;:eaquæcalidaac acris.

Vindis autem,foliis eius invinodecodis,vlcera grandiaconglutinat,quæquemaligna tunt,adianitatem reducitijtumigne fadas exulcerationescicatrice includit. Porto cum aceto coda folia lienofis profunt. Flores autem quodammodov^lidiorcsfunt, vtadlæuorcm todafti cum cerato ambuftis conueniant.

Prætcrea fuccus medicamentum eft:errhinon,capifi purgando idoncum ; turn vetuftas aurium fluxiones fanat: ad hæc vlcera vetera,tun^in auribus,tum in nanbus. Porto fi actior appareat,aut roiaceo aut dulci oleo mifeetur.

Lacbryma cius lentes interimit, pilis nudat: vfque adeo calidæ poteftatis, vt obfcurè adu-tat. Eft autem velutaqueus quidam liquor,ficutaliæomneslachrymæ. hæc Galenus.

Eadem ferè DiolcorideSjled tamcn amp;nbsp;paulo plura habet.Nam amp;nbsp;acinos,ait, quinque tri-toSjamp;cum rofaceo in malicorio calfados, amp;nbsp;in oppofitam autem inftillatos, dentium miti-garc doleiTs: denigrare.iceni corymbos capillosj mouere menfes tntos ac fubditos.

4ÏÔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ST ï K P 1 V M H I S T O R I Æ

Noftra ætate rariffimus Hctlerævius,nififoliorum, quæ vlcufculis incrunbus, autaliis corporispartibusprocuratis (fontanellas vocant)imponuntur. Humorcscnim amp;ichorcsa(l èas partes alliciunt : inflamraationes verb ab iifdem arcent, recenter quidem deccrpta non-dumque reficcata.Suntctiam,quicorymbosadciendam vrinain efficaces afleranqamp;calcu-lofis ac ncphriticis ea propter cxhibeant.

Hls quæ adminiculis egent, pedaraentisful-ciuntur,neque per fccondftunt, annume-rari Vitisviniferapoteft : Perticis amp;nbsp;pergulisfu-ftinctur,horumquc fublidio latèdiuagatur,amp;in alrum Icandit : Vlmis amp;nbsp;Opulis Ibciatur : alias item arboresampleditutjalioquihuini confira-ta lacct.

Vitium autemquævinum proferunt,hæqui-demcultiuçraliafylucflriseft.Cultiuarumcom-pJures maiores, minor veto amp;nbsp;paruula ctiam quædam eft.

Maiorum caudices fîuc truncifubindccrafli font, multiplici coq; nmofo corticeconuefliun-turjabhis raini veluti brachia diffiinduntur,è quibus fàrmenta palnntes articulatijexipiîs verb articulis folia amp;nbsp;caprcoli, dependcntcsque vuæ compluribus acinis coaccruatæ;folia lata, fubrotunda,inftfa,quinqiiangularia,capreoli tenues ôc intorti,quibus fe vicinis inncâit,amp; veluti manibusadminicula compleditur apprehcn-ditque: vuæ colore amp;nbsp;magnitudine, tum ô^alü^ conditionibus diffierunt.

Candidiaut fului vniusvuæ acini font: altc-rius Sgt;C cxtcrno folliculo, amp;intcnore carne ac fucco, fàturaroruborenigricant: reitiæca’rulco aut fùbrubente arrident colore, carne tarnen amp;fucco veluti primæ. Vinum præbcnt liaevux candidum,raox prælo fubditæ;rubcnsverô,/î cum folliculiscalcatæ relinquanturjcum quibus fidiutiui pcrminferint, color ctiaminrenfotur.

Nigrum ac obfcurc ru bons focundæ vinum proforuntjfod candidum ac fuluum priores vue.

Vuarum itemnonnullæmaiores,magnisque acinis confiant:alft’minonbus. Acini qui-bufdam frequentiores:rariores aliis. Vinaceum vnicum nonnullarum acini ferunnpluraverb aliarum. Vinum quædam aufleriusdant: nonnullæ dulcius. Quarundam inueteratuni melius : non paucarum hornum vinum præflantius.

Minor due parua Vitis omnibus partibus minor cfl, folia ci minora acrotundiora: vux cxiguæ,parui acini,colore nigri,‘lariffimè albidi aut fului; fàpofe dulces, vinaceo due nuclco interius minimo ac molli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

SyIucflrisVitiscaudicibus,ramis,articulatis farmcntis, folds,clauiculiscultiuamrefett, fed vua eius non perdcitur, immatura nbsp;nbsp;auflcra permanens.

Aptum,inquitFlorentinus, viribus fblumomnis ell terra nigra, non valdèdenfâ, neque glutinofà,humiditatem habens. Refert tarnen, L.Columella ait^^uius generis, aut quo ha-Ditu vitcm proregionis flatucolerC ccnfeas.

Pingui amp;nbsp;vberi agro prudes dabit agncola gracilem vitcm, nec natura nimis fœcuntlani; macro feraccni; tcrræaenfx vehementem,multaquc mateha frondentem : refoluto। to foJo,rari formenti.-humido icict: non relt;3:è mandari fruélus teneri Vitcm,amp; ampliorisao-ni; fèd callod,angulli,freq uentisque vinacci: dcco rede diucrfæ quoque naturæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Negabat,idem ait L. Columella patruus,ftercus Vitibus ingerendum^mclioreniccnfc- I batede materiam vindcmiisexuberandis,congeflitiam amp;aduedam humum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Cxlo porrô calido Vitislætatur.- æfluodffimum tarnen non dedderat ; frigidum verb ac Ê glaciale non fuflinct: In calidis idcircô regionibus vber e/lporentis vini prouentus: in frigi- I aionbus tenuius ell amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiguam aquam admittens, vel ctiam omnino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

TEMPTADIS TERTIÆ LIB. I I T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411

quale eft quod Louanij amp;nbsp;alibi apud Brabantos, turn quod amp;nbsp;apud Bohertios ac Saxones^ac circa horum fines nalcitur.

Validiorcs liquidem potentioresvuas Sol effici t; fed amp;nbsp;dulciores,fi mulcum calefeceris: '■’tinGeoponicis Qumtilijaffirraant,qui amp;Lunamad macuritatemjaddulcedinemvcro nodes conferrc aiunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»,

Pucandasvitesjancequamfurculusprogerminec,Columella: Februariomenfe,Palladius aitSi fcrius puteturjachrymans alimentum perdit.

Ablaqueare aucem viceSjfi quando expedic,Autumno vtiliflimum ccnletur ; prius quara ftigora inuadanc.

Vitis autem Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o/po^ioepç.id eft,vinifera vitis, ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, raan-

fuefaftafiuecultiua vicisapppllatur: (5/pôçoepçquidcra,addiftercntiam vtriulque Bryoniæ acTami,quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appeliantur.

Minor flue parua Vitis,Idæaraodô cognominatur, de qua Theophraftuslib. iii. Nafti-tur,inquit,VitiseaparteIdæ,quamvocant Phalacrasj fruticolaeft,virgulisparuisamp;ramis cubitalibus pene exporrigitur,quibus acini lateralesnigri adhaerent, magnitudine fabæ, dulces,qui jijapTdôîftçt), ideft,vinaceis firaile quid continent.

Pliniushanc Alexandrinamlib.xini.capiteiii. facitjiifdem quibus Theoplitaftus verbis ipfamdefcribens: DiolcorideslylueftrisVitisalteraftatuit fpecicm. Nosmaluimusinter cultiuasretinerc.iiiOfficinishuiusexigui pafliacinijpaflulatudeCorinthonomine veneut. .otf

Sylucftris vitisii'/z'^sAoçajf/a Græcis,Lacinis verb etiam Labruftadicitur : vt apud Virgi-hum in Bucolicis:

Ad hocfylucftre genus pertinent,quasPliniuslib. xvi.cap.xxvii.Triferasac inlanas vo-carirefert:quoniam in iis alia maturefcunt: alia turgefcunt: alia florent.

Fru(ftusvitisGræcis,Bô^i/ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis racemus amp;nbsp;vua eft. Sylueftrisvcrovitisfru.»-

duslt;3iMPS7jdicitur:ozpar37),inquitDioicorides, ^A^t«/ ót«? a’jMçrêAou zap-?!roç,id eft, Ocnanthc appcllaturfylueftris Vitisfruclus.Galcnus verb non modb fruiftum ipfum,led pniBumeiusrudimentum fiue IzCAayuAe^svnacum floribus, vndefuccedentibusdiebus fyl-neftris vitis vuafuccrcfcit, œnanthen, lib.vlii. De medic. {ecundumloca,appellar,

Vuaquæfble paftacft çwtp/ç Grçcè,amp; Atticè«çTxip/ç, Latine vuapafta,ab Officinispafliila.

Acinuspa^ amp;nbsp;jMxzoç Græcis,Latinisetiam granura.Pa^ njuTiçj xlt;igt;otôçTO/3oTpt/oç,Democri-tusinquit; ideft, Acinus fiuepa^ granum eft vuæ. Compofitaeft acinorura fubftantiaex ipfarutn vcluti carne, humore per carnem dilperlb, fcminibus óc membranofb integumen-ïofiuefolliciilo.

Semina Græcis ^QapTO,Latiuis vinacea, quandoque etiam nuclei appeliantur : Officinis 2nlli,quafi ariduli,qubd ficcijamp;Tuccum nullum praibeant: fiint tarnen amp;nbsp;vinacea Columel-h,quæabvuisexpreffiséic prælo fubielt;ftis,reliqua funt.

Kamofum,quod in vuis medium,vn^c acini dependent, Galeno Bo^(y;:^o{,Varronifcapus cft vuarura. Nonnulli racemum proprièappellari exiftimant.

^ré^zippAs!recreracnta funt ab vuisexpreffisreli^ua;membranofi videlicetacinorum fol-bculi, Sivinaceacum fcapis. Sed Attici,inquit Galenus, quæ exmufto cxpreflb fuperfunc ^pfnaappcllant:ç-ê/z:pyA9! vcrb,quæaboliuisrclinquuntur. •

Vitis autem palmites,folia,amp;: ÏA/k«ç fiue caprco^i refrigerant,amp; potenter adftringunt: lan-^üinem vndequaque fluentcm fupprimunt : aducrfus alui fluorés, dyfenterias, ftomachi ar-^orcs,nauleam,grauidarumx/TTBi' prodefle poflunt amp;forisimpofita,deindeamp;quouisafi-^ lumpta modo : ad tonfillarum etiam ac oris inflammationcs gargarizata.

Eiuldem facultatis funt vua: ante maturitatem colicâæ; tum amp;nbsp;œnantha:, quæad omnia ^fficacior habetur.

Lachrymamècaudicibusamp;farmentisvulneratis cffluentem , fubindeque gmpmi inftat concrefcentem, cum vino poram calculespellere, Diofcoridcs ait. Impetiginem item,{ca-bicm ac lepram fanare,lcd loco prius nitro confricato: cum oleo frequenter illitam pilos ab-olcre, fed præftarc tarnen earn præcipuèj quæ èvirentibus farmentis dum vruntur exudatj quamadditamp;myrmeciasinunâam tollere. '

Vinacea, amp;nbsp;quæ reliqua à prælo ç-«/z®yAâ« adftringunt, dyfentericis, cœliacis amp;nbsp;ftomacho idolutisvtilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-i

^inacea quidcm tofta amp;nbsp;in puluerem trita exhibcntur. çB/z(poA«i» verb decoiftum infun-' Qitur,quod amp;: menfes infeflu ac fotu fuperfluentes fupprimit.

411 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STIR tgt; IVM HISTOKIÆ

Eadem amp;nbsp;cum fale vtiliter imponuntUr ad inflamatianes^duritics amp;nbsp;turgcntes mammas.

Stemphylon vero Teipgjtjid cft,cinis,tum amp;c farmcntorum,ablata circa fedem condylomata amp;nbsp;thymoscum aceto impofitus fanat : luxatis amp;nbsp;à vipera commorfis auxiliatur : amp;nbsp;fplenis quoque inflammationibus cum oleo rolaceo,ruta amp;nbsp;aceto impolitusj codera auâore.

Lixiuio è cineribus farmentorum vitis recentiores vtuntur advrentium óócaufticorum corapofitiones,quæcauterij vicèra expient.

VVæ récentes aluura perturbant,amp; ventriculura flatu iraplent,praclêrtim quæfapore acida:acaufteræ funt,concoóboni enim in ventriculo huiufraodi plurimum obfunt,ac dumper iecur Se venas diftribuuntur,frigidumaccrudum ingenerant fuccum,qui non fa-. elle in probum fanguincm commutetur.

Dulces vuæ probe matura:innocentiores (unt: fùccum habent calidiorem, quifaci-Jius diftribuatur: citiusper aluum quoque fecedunt, præfertim bumidæ, amp;nbsp;raaximè fi ab/q; vinaceisamp;folliculo liquor cantummodocumcarne,vtGalenus ait,alTumatur.

Peruaditautemvinaceorum fubftantia, tametfi ficcior amp;aftringens,omniainteftina,amp; nihil permutata delcendit; veluti amp;nbsp;folliculi, qui nullam quoque aut omnino exiguam mu-tationem fubeunt, aut in corpore admittunt.

Quæ vinofi faporis vuæ funt, medio fe inter auftéras fiuc acidas ac dulces habent modo.

Nuthunt autem inter vuas magis,quibusexiguus fuccus: minus verb quibus vbcriorjfed citius hæ defeendunt, copiofius fiquidem corpori ex carnea fubftantia alimentum, quàm ex iùcco accedit : fucco magis aluus laxatur.

Principatum autem vuæ inter Autumnales fruiftus obtinent, amp;nbsp;horæis omnibus magis fautnuntjveruntamcn minus quàm ficusj minimumque praui fuccihabentjpræfertimcu'm exaiftam maturitatem fuerint adeptæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Adeft verb amp;nbsp;ipfis maximum id commodum, quod velociter fubfideant : fi quando autem hæferint,grauiteroftendunt.

Tutiflîmus verb vfus vuarum,fi moderatequis iis vtatur, amp;nbsp;ciîra natura fuerint carnote ac maturæ, nullamque aufteram vel acidam qualitatem præ fe tulerint : audor Galenus.

▼ calidiorcs:aurtcræ frigidiores funt: vtræqs modicè adftringunt,fèd paulb ampliusaufte-ræjftomachû hæ etiâ magisroborât:Dulcesnec ftomachu diiroluunc,nec ventre lùbducunc.

Corpus autem probe nutriuntvuæ paflæ; fuccum habent haudquaquam vitiofuni,idd àliquanto craflîorem ingenerant, qui tarnen ad copiofiorem alimenti materiam facir. Copiofius autem ex dulcibus amp;nbsp;pinguibuseft alimentum,quajpm præftantiores,quæcorticeni habent tenuem : ex aufteris amp;; macris parcius accedit.

Incft verb amp;nbsp;dulcibuscontemperandi ac Icniendi vis,cura medioeriterdetergendipoten-tia .Thoraci,pulmonibus,a{peræarteriæ,renibus,vq/icæ,ac non raro ftomacho vtiles- Afperç enim arteriæ afperitudines leniunt; raucedini,dyfpnœç,fîuc difficili refpirationi auxiliantur, ad fputi concodionem facilemque exputgationem inquocumq; thoracis, laterisamp; pulmonis morbo conducunt : renum ac veîïcæ cum ardore amp;nbsp;acrimonia dolores mitigant:infe-ftantium os ventriculi mordacitm humorum malitiamobtundunt.

locinori etiain vuæpafiamp;,vt Galenus lib.vii.Dc medic.lecudum loca ait,profunt,intantum aftringentcs,quantum opus habet vilcusaftedum. Habent fiquidem amp;vitnconcod;o-riam crudorum humorum,amp; vim coèïcendi maligna, funtq; ipfæ haud facile putredini ob-noxiæ; amp;nbsp;vitra hçc fecundum totam fubftantiam vilceri ipfi familiäres funt ac propric.Opti-mè emm faciunt,quæ vnà cum eo qubd intemperiem curent, cti^m alere pofliint. Vux fi' quidem paftæ nutriunt,roborant,purrefadioni refiftunt, amp;nbsp;fi intempéries ex humiditatc St frigiditate,citra omnem moleftiam amp;nbsp;fecurè perfanant: vt idem Galenus.

Eximenda efle vinaceaà vetenbus ad pofteritatem peruenit ; vt ex nonnullisvecerucoW' pofitionibusvidere cft,qualis eft Arteriac^Mithridatis apud Galenum,quævuampalamp;ni «xgt;lt;7apT»o-^«m,id eftjà vinaccis expurgatam accipit. Nam cüm fubftantiam vuæ paftæ craf-fam habeant,facile diftribui nequeunt,amp; obftrtwdiombus vilcerum obnoxiæ funt, qux ab ipfisvinaceisetiamaugentur. Tantôenimdifficilius diftribuuntur,accitius magisqueob-ftruunt,qub plus ipfis adeft aftringentis.Quamobrem tollenda funt vinacea; ita enimipfaro vuarum paflarum fuccus minus hærcbit,minuSquedifficulter per vifeeradiftribuetur.

Diolcoridesvuam palTam cum pipere raanfam,pituitam refert è capite detrahere:fedarc

PE M PTA DI s TERTIÆ LIB. lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lj

teftiuminflammationescuni fabaceafarinaamp;cumino in. cataplafinate impofitarti : Epiny* âidas,cârbunculos,x«e/a,putredines circa articuloSjamp;rgangrænasfànarCjabîque vinaceistri^ tam amp;nbsp;cum ruta fuperpolkam : ad podagram quoque commodum ex ea caraplalina efle cumfueco Panacis} fed amp;: vngues mobiles citius remoiieri, ß imponatur.

V s T V M j qtiod Gratis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liquör videlicet recens ab vu is calcatis aüttorcülari

■*-fiibditiseffluens,flatu ventriculum inteftina implet; diflîcilè concoquitur jcrafli eft fuccijamp;niHcelefitcrdefcendatjnocentiusetiamefiîcitur.Hoc aiitemvnumillitantumrao-do bonum,vt Galenus iitjadeft,quôd ventrem deiiciac.

Citiffimèautcmfeceditdulciflîmumac exmaturis vuisexpreflum. Quodverô abâcidis aufteris redditum,ad orania peHîmum eft; magis inflat ; difticilius concoquitur; crudiores ingencrat humores. Ettametfîaluo perturbata etiam de{cendat,colicostamenlæpenume-K)iimulingeneratdoloreSjamp;: calculi moleftiasadfert. Quôd ii verôaluus etiam non como-ueatuijgrauiora ac moleftiora omnia liint; frequenter verô amp;nbsp;liétetiam amp;nbsp;dyfènteriâ efficit.: aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant Græci,quod vel fpontè, antequam calcantur vuæ,.vcl

primum à prelTura eflluit; taie fucco vuarum refpondet,amp; cito quoque delcendit. Pofterius vinaccorum, folliculoruiTi-,-ac feaporum natüræ particeps, deterius eft.

quot;pX muftoconficitur quod Grçci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atficuov vocant,Latini lapâm amp;defrutum;cuni

Plinius fapam amp;nbsp;defrutum decoctionis modo difterre aflerit : amp;nbsp;fâpam quidem fieri mu-' ftoadtertiam partem reduifto! defrutum ad dimidiam.Siræumjinquitlib. xnii.cap. Xvii. quod alij Ï^HAtÆf.noftri fapam appellant, ingenij non naturæopus, mufto ad tertiam partem. menFurm decodo: quod vbi fadurn ad dimidium,defrutum vocamus.

Palladius his CaroÊnum adiicit,quod ait fieri cum tertia perdita, duæpàrtes remanfèrinti’ Leontius in Geoponicisliepfema ex muftipartibusodo,amp;:vinicentum,adtertiasde-codis conficiendum refert.Zquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Galenustarnen clTç muftum plurimum decoéluni teftaturjrecentioges hcpfèmà, fiuefapam, yinum codum appèllant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vim autem fapa habet càlfactendi,non tarnen æquè vt vinutii; hoc autem cràlÈor eiljin^ nusfacilè diftribuitur,tardiusque per vrinas defcendit,per Ventrem veto fubinde Gitîus,nani huncmodicèfubdùcit.

Nutritautemvalenter,amp;corpuscitô implet;iriventri,çuloramenpropter cràflîciem ali-quantifper hæreqac iocinoti aut lieni minus idonea: concôquit etiam làpacrudos humores, pedoriacpulmoni înhærentcs,Â)rumque çitam expurgationem procurât. Tufii idcirco ac* rclpirandi dilfiçultatiauxiliatur. Galcnuslibro 11Demcd. fecundumloca, fapaauriun^ etiamdoiorés leniri tradit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i v ;i

Refert autem non parum, ex cuiufmodi mufto fapa confeda fuerit. Nam exoptimi ac generoß^yini mufto hauddubièpræftantiot eftjatqueytd omnia fuprafcripta dfficacior : ex. teuuisverôatohgôphorivinimufto,imbecilliorÄ:miiiüsefficäx. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ƒ i

Bellij prælêrtim Zclandiæ dcnopolæ ex fapa amp;: vino vtrifque Fîdpanienfibuicerta prô-portionepermixtis yinum compOnunt milcellaneurri ,qu^dpro Cretico,vulgQ^Maluatic0. ouncupatOjfubftituuntac venüm exponunt. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii*-'

Pliniusfapamiiladulteriumméllisexcogitatàmaitlib.xiiii.câp.i^. ' f in ' -ji',

Y V A R V M fuccus, cfherh diximusjcccnter exprçflum, àc tnuftum nominärij / vbi fordes feculentaque refederintjiam^} purus nitidusque apparueritoOii'oç.GræcisrLa-^‘ttisyinujïi appellaturjquidem propriè. Nam alij quidam fucci aeliquores,v^i pialoruift punicorum,cotoneofum,pyrorum,mefpilorumj forborumve,vel qui aliunde vjelj^ti ex horgt;5 ueoacfrugibusconfiuntjhaudquaquam fiippliCiter, ledaddito npçnine eiUS;6xquoconfi-i ciuntutvinadicuntur. Itavinum Rhoitesexpunicorum maloruin acinisexprelTupiS Cydo-t nitesex maliscotoneis: Apyites exvinum hordeaeeum,qi|odamp;zy-thum,exhordeo çompolîtum. Cognominaumen amp;;aha quædam,Sé quidenaà.ftirpibus iil IISmaceratis vina acGcpere,quæ ex vite tameix vina funtj ytablynthiteSj myrfînites, hyffopi-icsjfaditiaautemhæcdicuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiri'.'v .uv . gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/n.

4Ï4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T î R P ï V M H I s T o R I Æ ’

Propriè vcrô ac fimpliciter vinuiti âppellatur, quod ex Vitis vuis cxprclTum cft, acnulliiiJ alcerius mifturam admifir,

Eft autem huiufmodi vini non vna natura ; non vna fîbi fimilis facultas, aut potcntia: vc-rùm differentes quamplurîrrtæ. Eli liquidem iplórum vna in guftatu differentia; altera in colore; tertia ad conlirtentiam due vini fabftantiam refertur ; quartain virtute ac potcntia lira eft.Addit Galenuseam,quæinodorereperitur,quævini viitute acpotentiamconfequitur.

Accedercpotellamp;: ea,quæ ætatem refpicit; ætate fiquidem ô^calidioraamp;acrioravina rcdduntar,atque vnà amp;nbsp;eolorem fæpè,amp; fubflantiam,5£ odorem mutant.

Guftatuautcmquædam dulcia vina funt :aliaauftera;acerbanonnulla: pleraqucetiam làtis acria: nec défunt media,vel ad vnam,vel ad aliam qualitatem inclinantia.

; Coloreverôautalbidum vinum,autflauum:aucrubrum ;autfaturato ruborenigricans, quod nigrum appellatur; aut medio aliquo inter hæc colore. '

Atconfirtentiaquoddâomnino tenue:aliudcralfum,pingue:intcrmedia quoq; no pauca.

Virtute hoc quidem potcns ; illud infirmum eft : aquofum iftud S)C ôA/^oipoe^i'nominatur; illud verô vinofum. funt amp;nbsp;inter hæc medio fe modo habentia complunma.

Ineft autem omni vino quantuncunque debili, vinolà quædam fubftantiatenuisaccali-da: funt ôcaquofæ partes,acnonnullæ quoque terrcftres. Neque enim fimilarium partium vinumeftjfedjVti Galenushb.iiii.Defimplic. medic.facult. tcftacur,exdiuerlisfacultâtc partibusconfiftir.

Ex varia liarum fubftantiarum inter le mixtura ac proportione,diucrfæ ac differentcsvi-ni proueniunt facultatcs.

Optimüm autem eft ac generofiffimum,in quo calidæ acvinofæ plurimura fupcrant: tc-nuiffimum verô, in quo aqueæ nimium redundant.

Terreftris fubftantia copiofior permifta vinum reddit aufterum, veluti cruda acerbuni: fubfidet tCrreftris fubftantia, temporisque fpatio fecrcra dlt;iprfum fertut; fitque ipfa vini fex. Non tarnenfèmper intégré fecernitur,remanente in ipfo vino huius fubftantiæ amp;nbsp;fapore,K aliisqualitatibus.

* Caliditatem autem omne vinum partim à propria Vitis natura,ac ingenito calido habet: partim à Sole accepit. Nam non modo vu as,led amp;nbsp;reliquos frudus maturans duplex,vtGal. quoque teftatur,caliditas eft. Vua propria cuique naturalis: altera à Soleacquifita; qux fi ali-cubi,in vuis certè maturandis manifcftècognolcitur,percipitürquc,amp; maximérequiritur.

A Sole liquidem calor procédons, vuas vuæquc luccum percoquens,ad matuhtateni po* tlirunumperducic,ingenitum,naturalemquc vini caloremcxcitansatqueintendcns; qui fc-cus amp;nbsp;crudarum Se aquolarum partium copia ita obruitur,vt eonlbpitus Se nullus propemo-dum appareat.

quot;■ Nilî enim proprio ac ingenito calorecalidum vinum ciret,vi Solis itacxcoqui vuation polTet, vt calidum redderetur virium ; non minus qu«àm n^ÿlta alia tota natura frigida,quX cametli vi caloreque Solis Se perfîciantur Se matutentur, ingenitam tarnen naturam non Émittunt: Veluti Mandragoræ, Solani, Cicutæ, Papaueris,aliorum(|ue limilium ,Sefruâus Se lùcci aut femina,quæ fngidam fuam qualitatem etiam perfeda ac matura retinent.

“ Q^andoquidem igitur Solis calore plurima parte ad proprium lîbi calorem vinum per-ducitur;hüiüS autem feruor aevisomnibys terræ rcgionibusautlocishaudquaquaraxqua-lis,idcirco pro regionûlocorumq} diuerfitate,vina haud paru facultate differétiagignuntur. quot;nbsp;in calidis regionibus ac Soli e^politis locisgenerofius nafcitur:infrigid'ioribus veropro-ùinciiSjSead feptenthones patentibus tradibus,crudius3ac imbecillius prouenit.

Æftas feruidior generolius vinum efïici* remilfioraut humidior minus maturumconcc-dit,facit tarnen non moàôcæliSolisqueconditio ad differentes vini qualicatcs;fedSeiplc natalis loii genius plurimu Se eô confert : turn Se vitis vuarumq; propria Se ingenitafacultas.

Terræ liquidé fpecié ac làpor Se ahæ vini qualitaces,vt Se Diopla^ncs ceftarur,côlèquûtur. ? Pro vuàru verô diuerlitate,vini alium non modôcoloré,fedSeguftum eire,notiffimum.

Eftautemvinum,Gâlenoaudore,exlècundo ordine excalfacicntiüm,fedquodaduîo-dum vetüs fex tertio ; Noüum verô ex primo, quæ de medio inter pQtentifIîraa,Se aqüofiffi' ma veritàtcm præcipuè obtinent. Nam vinolîfîima Se potentillima etiâmnum horna, fxplt;;^ numero lecundo ordine excalfaciunt.TenuilIîma verô ac aquôfilfima ,tametlî vetera,ph' mumotdinefn fubindc non excedunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r '?; i

Caliditàti àutem proportione relpondct (inquît Galcnusiri lib. De limp, mcd.) lîccitas. In libris autèm De fanitate tuenda,vinum non modô excalfacCre, led Se huraedarccorpus noftrum rbfert; ac quicqviid immodicè liccatum,id humedare acnutrirc.

Veritàtcm autem vtraque fententia laabet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Gô;. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alix

Aliæenim vini funt,vtmcdicamentum;aIiævtaliraentumjfacuItates.QuodGaienusin “D'Pealimentorum faculcatibus,aperte oftenditjafTerenseas vini vircsjquas Hippocrates in lib.Dp ratione vióljts refert, eoç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e/crit' cigt;^’ âç (pupf^dxov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftjflon vc alimeti,

icaniagis vtmedicamenti efle: vti enimmedicamcntuirijcuidcnter ac manifeftô vinum re-iiccat;pr:cfeitim foris adhibitum: vbi,cdm nulla eiusinalendo aut nutriendo corpore fen-ticurfacultasjiccitas euidentiusac manifeftius apparet ac percipitur.

Vlceriquatenusvleusoptimum medicamentum vinum eft: vlccris verô,qua vlcliseft,fa-’'îtiOjmediocriseftreficcatio,au(ftore Galeno Methodi lib.quarto.

Hippocrates quoqj vlcera madefacere quæcunque ea fuerintjuifi vino non oportere,{cri-ptumrcliquit.Nam ficcum,Galenusadditjfano viciniuseft:humidum verb non fano.

Quodautem potentia fine facultate vinum quidera ficcum,non autem lwp^ha,fiue aftu, nianitcftum.Namadu quidem humidumliquidumque vinum eft, aefrigidum quoque ;fi-tinieadecaufaetiam lèdat,quæ frigidihumidiqueappetentia.Atquehacipfaaótuali (vt fie loquamur) humiditatc non medicamentum, fed alimentum, fi quandoaftumitur, exiftiti Nutrit enim,acfanguinis copiam humiditatc fuaadauget,adaucloque alimento corpus hu-meftar nilî fortaflis vetus,poténs admodumjnamque præ vetuftate acrefadum, tale fiqui-dcin non modo excalefacitjVerdm etiam corpus extenuat atque rehccat; vtpote non ad ali-nientijfed ad medicamenti naturam accedens.

Quod verb vetuftate nee acre,nec medicamentofum fadum eft,nutrit, humcdaC,confe-lens Videlicet ad alimenti fanguinisque copiam; amplius nempb aduali fua humiditatc alendo,nutriendo,fouendoque corpore humedans,quàm potentia reficcare valcat.

Genuinum autem âc naturalem calorcm vinum refocillat,ventriculo prodeft,tdm ad ci-Nappetentiam inuitac,concodionem ciborum promouet, alimentuque per corporis mem-^radcducit,roburmolemquecorporisadauget,pituitamextenuat, biliolbsac ferofoshu-iuore$pervrinameducit,fudoresfromouet,languinem ingeneratpuriorem, bonumcorpo-dscoloremefficitjaeprauumin meliorem commutat.Exmorboemaciatis,amp;: quibuscorpus reficiöpus eft(modbnó febricitent,Gal.vi i. Method.) conducit, vires omnium maximè ac ccleriterreparat,hilaritatcm ac lætitiam confert: metus, curas, ac folicitudines, triftitiamqj dcpelliç.yoluptatefe parit; lomnum dementer conciliât.

Immodicajverb vini pocatio,contrariaomnia plané adfert. Tcmulenti animo turbantur# dcfipiuntjgrauioriquefomno premuntur, ac deinde Apoplexi, articulorura doloribus, vcl omninoaliisgrauiflimiscircumueniunturmalis:cerebro,iocinorc, pulmone aut alio aliquo ex internis vilcerihtts,largioris vini frequentiore potatione vitiatis.

Auxilioprxterea vinum eft contra Cicutam aflumptam,aut Coriandrum recens, Mcco-Aconita,fungos,aliaque frigida perniciolà; tum Si aduerfus ferpentum raorfus,om* ®“unqueidus,quærefrigerandogocent ac necant. . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

facit quoqj vinum ad diuturnas præcordiorum diftentiones.inflationes, cachexiam, hy-dtopifin,omnesq5generaliter frigidioresventriculi,iocinoris,lienis,acetiam vteriaffedus. •

Cætcrùni vinurn colore ac fubftantia fimile, pellucidum, fplendens,purum, confi-ftetith tenue, quod album appellatur, infirmiflimum eft, eoque ft aqua diluatur, exiguurft omninöfert: vndc amp;nbsp;ab HippocrateöA/76!poö»',id efl:,pauciferum didum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Minus-iftud quam alia caput fcrit, aut neruos offendit;ventriculo interim haud ingra-^in;facileac citb in mem bra diftribuitur; longe minorc cum periculo quam aliud quoduis ‘eoricitantibuscócedicur(nilïphlegmonisfulpici(^adfit)non rarbin intermittentibusvtili^ admittitur; coneodionem fiquidem,vt Galen, viii. Method. adiuuat,femicrudoshu-^ores concoquit,vrinas amp;fudoresmouec: Laborantibusperuigiliis', curis, ttiftitia,ac de-i ^figatisiVtile. , 'n:;'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nigrum verb intenh videlicet. ruboris,craftum,non facile digeritur, aut ad veficam per-cerebrum citb tentât, ac ebrietatem facit;concodu difficilius,circa prxeotdia diutius ^æretilecurliene'mve facile obftruit; aluumferè adftringit; fed tarnen plus alit,{anguiniquö generando accommodatiflinium; carne citiüs quam alia corpus replet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

Quod verb diluto ac vernhculo colore rubet,qfi vt plurimdm gratius eft, ventriculo vti-lius,nnnustardé ac ÆfEcultcr digeritutjminuscaput fcrit, minus circa præcordia hæret, fâ“ dliusquequàm nigrum ad vcficamdefcenditiadftringittamen amp;nbsp;aluum,fi modo rnaturunï fît,nam eiuftnodi eruda amp;: auftéra^ftepenumerb debilem ventriculurn perturbant, amp;nbsp;aluurri coDimouent.

K/ppov fiuefuluura vinum in medio eftè apparet, tenuis amp;nbsp;crafTæ confiftentiæ; alioqui inter omnia calidiffirhum;abH'ippoci‘ate hancobeauflam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellatur, Së talc quidèm

4Î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M HI S TORI quot;Æ

multam aquamfibiadmifcerifuftinec^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

S' Huiusgeneris quod trtate vécus,fubftantia tenue,amp;; boni odoris, omnibus quos lyncopc male habet vtiliflimum; etiam fi ex bile flaua os ventriculi infeftante accidat; Galeno x 11. ■Methodi audorc.

Dulcevinum quantum àcaliditate abeft,cô amp;nbsp;caput minus tentât, aut mentem offendit; melius veto amp;nbsp;per aluu {ecedit,ipfam fubindeemolliésipcrvrinasverô nóitafacilcdelcédic.

Quô veto amp;:confiftcntiä ctaflius, tanto etiam difficilius ac tardius permeat. Pulnj^ni oonfert, tuflientibus vtilc; crudos in thorace hærentcs humores ad mâturitatem perducit, Ärcum lpuro,vtfaciliùseiiciantur3 procurât. Sed iocinori minus commodum:cui,vbi vcl inflammationevel feirrho detinetur, inlignitcr : aut cum obftrudiorië|laborat,nó exiguum nocec. Lienem etiam olt;îèndit ; circa præcordia hærct; baud commodum iis, qui amarani coaceruant bilem : ex huiulmodi enim vino, prælèrrim crafliorejciciflimc flaua iplisbilisgi-gnitur;rcliquis veró,vbi bene concodum fuerit,alimenticopiam adauget.

Auftcrum,quod a(/6?f€?’'Gra’ci fimiliternominant, tenuiUs alit:amp; liquidem tenueamp;al-hum vnnæ ciendæ non incptum,Gapuc minus tcntat,ad digeftionem in corpusnon feftinat, c[u0magisinanimidefedufugicndum,vtxn.*MethodiGaIenusaic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•lt;'

’ Crafliusveroin hypochondi'iisquoquehæret,aîgrius diftribuitur, non tarnen diu acnb grum,aut dulce in vilceribuspermanct.

-, Si veto amp;nbsp;vna Ksppov flue fuluum fuerit,mcficcmconturbat amplius, quàm nigrum jquo-niam amp;nbsp;co calidius. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Acerbumautem vinum,quod GræcisrjBtKprài') quantum à maturitate abefl:,tantuadoni-phacitis viniquahtates acccdit,haud obfcuræ adftridionis particeps. Venthculura debilem confirmatjgrauidaru ftlrTiifluc malaciçreflftitjalui fluorcscohibet,{êdamp;invifceribushçreu locinoris ac lienis obftrudiones fouet; per vrmas tardius defcendit,caput exiguum tentât.

*■ y crus Vinum,quod quidcra per vetuftatem acre faduftijnon modbcapiti molcftuin,led amp;:neruosla:dic,vcntriculo ac internisvifceribus aduerfatur,corpus attenuat.

)■ Nouum ac hornum vinum facile hypochondria diftendit, flatusque ingenefat,infomnia grauiora parit,prarfercim quod non intégré repurgatum,aut craflura, aut admodu dulcceft: talia fiquidem cirius quàm alia in vifceribus hærcnt.Reliqua vina, vel colore, vel confiten-tia,vcl gufl;u,vcl ætateinhorura medio,vti viribus amp;nbsp;præftantia ab extremis deficiunt,ita quoquè à vitiis amp;nbsp;incommodis eorundem flmiliter abfuntifacultatibus autem ad ea,quibu$ proximéjVel colore,vel fapore,vcl conflfl:entia,vel etiam odore, vel ætatc,acccdunt.

c Vtiliflirnum autem vinum natura frigidisfîécisque,iteTn amp;nbsp;fenibus;vt Galen. De fanitate tuenda,lib.v.Nam membra eorumcalfacit,amp;fanguinis,fliquod eft ferum, per vrinas exput-gat.Pra:ftantcxflauisvinis,quæ pinguisfuntfubftantiæ.Haecenira amp;fanguinem augeflrgt;amp;^ corpus nutriunt; quorum vtrumque fenibus confert.prælètxim eo tempore quo ferolatn hu-miditatem ill venis non habenc,amp;: liberalius nutriri deflde^ht. Contingit autem, vt quau' doqueinipforumcorpofibusaquofumexcrementum abundct,atqui tunciis vinis maxiffi^ indigent,quæ vrinas ciunt. .. slt;quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■! «r; ..hr . nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

- Senibiisautem fleuti aptilTimumvinum,itapugris eft alieniflimumjquippcquodhauftu amp;nbsp;humeéfetnimium amp;calfaciatj turn halitu caput replcat ;iis qui humidocalido^iielunt temperamento; aut quorum corpusomiisexceflus medium: quos quàm diutiffime negu-ftareqaidem vinum,Galenusprimo De fanitatetucnda,fùadec. Neque cnim hiscaputre-picri eft vtilc,nec ipfbs fuprà qifàm pat eft,humidps calidosq; fieri, quoniam co iam caloris, hùmorisquc peruencrunt,vt fl paululu v jjfamuis qualiratem auxeris, iam modu cxcefTerint. _] 1 Cflm autem fit omnis exceflus fugiendus,maximchunc fugcre expedit, ex quo non cot-ppri raodb,verùm Sóanimo damnum acccdit.l : ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/•

Quarc neque iam adultis vinum,nifl modice fumptum cxiftimandum eft vtileeiTe,quod videlicet ad iram ôc libidinem précipites faciar,amp; partem animi*rationalemhebctem,tut-bidamqiie reddat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.n

, i. De Craft ßue température isint. Ca'p. XXXr L ?i T Em PERARI autem vina amp;nbsp;aqua mifeertapud veteres longa amp;: antiqua confuetui-ncrcceptum,veluti non modotx Hijjpocracis,verflm‘amp;aliorum veterum fcriptis eub dens manifcftumquc.Sanicatis autem ac fàlubritatis caufa, vino aqua primum mifeeri cce-pit.bJam vt Hippocratesin lib.De veteri médicina, vinum mcracummultum potum bomb flem aliqwo modo debilptnreddit. Quo videturamp; rcfpexiffiî.Ouidius.ficlcribens:

rt Venw eneruat vires, fic copia vini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■.i JüO' ■ gt;

-rrEt tentât grefÇtii,débilitât^ pedes. Jj-amrii ■ nn.’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ffiIamamp;fuauius^vtAçhenéüsait,vinura eft aqua mfufàj^tp3aturamp;!:.ab Homero quod idö-

vlt;.~is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;). tn

P LI c IT V R ex vino liquör quem Aquam vitç,amp;: aquam ardcntem vulgo appellant,quod veluti ex herbis aut aliis,ftillatitij liquores,eodem acfimili modo è generolb vino cxtra-

Eftautem eiufmodi liquor colore amp;nbsp;confiftchtiaex herbis diftiliatis aquis,cura Sâ fimpli-puræaquæ,colore firailiSjlèd facultate longe diucrlus.

Vitæcognomen accepit,quod ad hominis vitam amp;nbsp;conîèruandam prorogadam faciat.

Ardens veto dicitur,quia facile flammamçoncipiat.Cûmenimvixahud fit, quàm gene- ' rofiflifnaac tenuilTima vini pars^itôadmotaignisflamma accenditur acardet.

Calidiffimus hic liquor ell,amp; iubtiliflimarum ac tenuiflimarum partium, tertio ordinc ralidus acficcuSjamp;'quidcm intenfo, præfcrtim qui purior.Quo cnim purior,hoc amp;nbsp;calidior, «ccior, ac tenuiorû partiu : puriorem ell^ciuntaliquotiesrepetita: per organu deftillationes.

Erodeft veto hæc ex vino ftillatitia aqua omnibus vel per longiorem morbum,vel per çta-^*^^grauioremrefrigcratis,vti fenibusacdecrepitif.Calorem fiquidem naturalem amp;nbsp;fouet Jauger, vires tuetur,reparat ac intendit; vitam producit,{ènfusomnes végétât, memoriara aonmodô çonferuat, verùm amp;nbsp;redintegrat ; vifum acuit : «tilis catalepticis âc caro,fi febtis *Wit,occupatis,aliisque frigidis cerebri ac capitis gialis laborantibusTacit ad cordis debilita-^^^)treinorem,ac palpitationcmjVentriculum languidum excitât acexcalfacit; flatus tuni aoc,tum in hypochondriis, vel etiam in inteftinis hærentes difeutit; cibi concodioncm

P''Qmouet,frigidisvenenis potenter refiftit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Tanta in corroborandij corde,ac fenfuumorganiscxcitandishuiusvis âcpotentiaefl:,vc ^^ninodô intro exiguicoehlearis,vel etiam medij menfurafumpta, verùm amp;: foris admota j ç^’^^’^ùaturinaribus videlicetapplicata,vel tcmporibus,brachiorum item carpis illita, ^Windehoc modo vfurpata etiam morientibüsatqueanimamagentibus vitam ad alf-i

Dentiumdolores in ore detenta fopit: lenit^ neruofarum partium ex.frigido contra-os,illita.Sùt qui in quartanis ante acceffionê,præfertim poft morbi ftatù exhibere audeâr. I bxhibcnd,a autem hæc aqua ex vino, çum magno in morbis eft iudicio ac'deledu r.cùin , ^'’iinimpenfe ealida fit,amp;: partium tenùiffimarum,ac nec aliud,quàm fpiritus ipfe vini,citiR uûc r)ernieat,ac cerebrum facillimè petit aeferit. Apoplexi idcirco occUpatis, Comîtiajl orbo obnoxiis,Hemicrania,Cephalea,aut vertigine ex frigida licet caufa labôrantibus, hd

418 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T IR P I V M HISTORIE

tarnen tutô fem per daripoteft: nili cnim materia morbi eft'eärix omnino fitcxigua;amp;tcm-peramento ipfe ægrotus,perquam frigido, citra periculum exhiberi nequit ;fußsfiquidcm huraoribuscaput amplius impletiir, amp;: morbi visintenditur. Quod fiveroamp;calidiadfinc humorcsjveluti iànguis,inflammationes quoque non parum augentur.

Nocet verb hæcaquaomnibusnaturaac •emperamento calidis, fummebiliofis. Iccur ctiam oftenditirenibus quoque baud vtiliseftjiaqiius autcopiofius fumpta»

IN VinorumgenerehabeturquodGfæci«AoTêeiar’jLatiniloramappcllitant. Trialiuius, audlorc Plinio lib. xiiii. cap. x. (untgenera:Vnüm docima parteaquæadditajquæmufti expreßi lîc,amp; ita die ac nodemadefadis vinaceis, rurfusque prælofubiedis: Altcrumterril parteeiusquodexprefTum lir,additaaquç,cxprcnbquedecoâ:o ad tcrtiaspartes. Tertium ell exfecibusviniexprelTum. Priorisloræcompofitionem Columella etiam docet ; ex tanta nempe aquæ quantitare,quanta ell mulliexprefla décima, vinaceis fuperfufa ;led adiici, ait,præterea Ipumam defruti liue lapæ; amp;nbsp;fecem ex lacu: quorum Plinius non meminit.

Sint au tern vinacea oportet,ex quibus vnius diei vinum cxprelTum erit. Ita intrita vnano-lt;de macerari fincnda,pollero die pedibusconculcanda,amp;permilla prælo fubiicienda prxei-pit; deinde quod fluxerit,autdoliis,aut amphoriscondendum.

Diofcoridesfimilem aquae ad mullum,modumac proportionem retinet,feda vinaceis loram cxprelTam ad tertias recoquit,additque ad lingulas metretas, falls fextariosduos, huiufeemodi loram non modo iAuTêg/av, fedamp;7rÓ7j/lt;pt'nuncupan-rcfert.

Galcnusverô Iccundo Dealimcntorum facultacibus,multô differentes huiufeemodi lo-fæ compolïtiones3amp;: quidera duas habet: vinaceis,inqurt,in parua dolia coniedlis tantûaquç fuperfunditur,quoad omnia pcrmadeant;quod vbi fatis vifum fadum fueric,in dolij fundo foramen apcritur,vc dilutum effluat,idquc pro vino bibu^Deinde rurfus,ait,aliara aquam, parciorem tarnen priori, vinaceis affundunt:fic vthoc quoque potioni lit attemperatum: Priorem çifjL'^yXmv appellari refert : ab iplis nempe vinaceis, quae Graecis: Alteram verb Atticæproprietatiscuriolôspropriè «AuTeg/ardici veile.

Secundam Plinij Loram Diofeorides quoque videturdelcripfîffe,{cd tarnen non tertiam ad mullum aquae,vti Plinius,partem accipit,fed mufti aquææqualcs: par,inquit,aquxamp;; mufti menfura milcetut; amp;nbsp;dementi ignecoquitur,donec aqua abfumatutjvbi refrixerit,pi-cato vafe rcconditur.

- Tcrtiæ loræ compolitioncm Caßius,Dionylius Vticenlis inGeoponicis Conllantino Imperator! dicatis haud ablîmilem habet: ç-«^e(pyAî«, inquit,hoc eft,Q./TapWjpoft mufti deHu-xum raoxeiicicnda funt, amp;nbsp;in dolia reponendaacconculcanda. EtenimTpJ^.ideftjfcîtc^ h is,quampatria lingua ôi/urxr vocant,haudiniucundusfîtruralibuspotus.Conlîciturautem hæc lora,ex vinaceis prælo ante non fubiedis,fed à quibus Auftum tantummodo,citra prcl-furam defluxit ac percolatum eft. C^id enim ab iplîsexprimi vltcrius poteritcitra liquo ris aflulioncm, vbi femel prælo fubditæ füerint? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

O M P H A G1V M fuccus eft acerbæ atque nondum maturæ vuæ infolatus, vfquedum denfatus ac rcliccatus fuci^t. Diofeorides ex Thaliæ aut Amineæ Vitis vua fierirefett.

Modumreliccandi idem etiam oftendic,Oportet,inquit,ante Canis exortum exprenuni fuccum in rubro ære linteo cooperto infolare,vfque dum infpiffetur, femper quod valicon-cretum adhæfcrit,liquido reliquo permifcere,noduquc à fubdialibus locis fubtedum referte: quandoquidem nodurni rores ipfum non linuntconcrclccr^.

Recentior ætas omphacium appellat,baud aridum vuæ immaturæ fuccum, fed liquidum amp;çonlîftcntiavino limilem,ex colledis ante maturitatem vuis præloquc fübditis expref-fujm,qui deinde in vafa reconditus infolatutjVel repenti locoreponitur,vfque dumelFeruel-cens amp;nbsp;Ibrdes qualdam à fe abiecerit,amp; feculenta refederint,amp;: tune quidem fale additô ti acerbum permancret) in vfum lèruatur.ôalli amp;: Belgæ^/« Vérins palîimiLatinè AgreftàWî Itali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hifpani appcllitant.

Éft autem huiulcemodi omphacium vino omphaciti non abfimile, imô reuerâlpecie haudquaquænt diffcrens,Exprimi Diolcorides quod refert ex inamatura atqj acerba eûara-num vua,tres aut quatuor dies in cratibus,vfque dum rugas acini contrahant,reficcata atqi deinde in cados reconditum infolari.

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415»

Cætcrùm omphacium quod in æreo vafe inaruit,adftnngendi ac infigniter reficcandi po-t^ntiapolletjparticepscft nbsp;nbsp;abrterfionis ab æreo vale contradæ.

Akerumomphacium liquidum,line agrefi;a,refrigeracionem, reficcationcm ,amp;egregie aafmngentcm facultatem habet,oh ventriculigratum,nau{eam accibi faftidium tollitjap-pctcntiamexcitât; alui fluorés reprimitjardoresVilcerum mitigat,non modo fumptum,fed admotum;fed tarnen iocinoti lienibusque obftrudis parum vrile.

p£x vini,q.uæcruftæinfl:ar concreta, valbrum accadorum vinarioruinlateribus adhæ-relcitjficcadoIidajquçqueinqHilucrcm atteri potefl:,Olficinis Tartarum appellatunGrç-

Italis Feccia: Hilpanis Ra fur a de vinoz Germanis Tßhnfletn amp;nbsp;Wijnfîeni. Laudatuf veroàDiofcorideè vino veteri Italieo : fin minus abalioconfîmili.noftra ætas eamcom-Mendat,quæ èvini non rubentisvafis collcda eft,hancTartarum vini albi nüncupant.

Vfushuiusfecis ad multa. Argentarij argentum hac poliunt. Tindorcs pannorumad ûioseamconuertuntvfus: Vtilis amp;medicinæ.

AbundèjVt Paulus Ægineta ait, deficcat ac dilcutit. Adftridoriaei fubinde facultas ex vini fpecie,vnde colligitur, accedit.

Facit ad humidas corporis alfcóhones, prodeft cachexia ac h^dropifi, prælèrtim Leu-'^oplilesmatia laborancibus;fingulis diebus ieiunisalTumptajinftardimidij autintegriquan-doquedenarij pondo, præter enim quod Icrolas ac aquofas fuperfluitates rcficcet, ac per vrinaspcllat;adalui quoque deiedionem non parum facit:profueritverb óómultóam-plius.fiS,: vel calfacientibus atomatiSjVelflatum difcutientibuSjVel etiam diureticis, vel al-uuiBclementer mouentibus permixta fuerit:prout male hahentis conditio polFulauerit. ædematolos tumores, vt Diolcorides, fola vel cum myrto cohibet : ventris profluuia, fto-roachiquefluorés in Cataplafmateéftit, fluxumitem muliebrem imo ventri ac genitalibus ■nipofita placat ; phygethla nondum exulcerata acphymata refoluit : turgentes mammas ficqueprofundentes, cum aceto illita reficcat.

Vritur hæc fex non raro: fignura legitimæ ac perfedæ vftioniseft,fi tota inalbelcat;cousq; cnim vrenda. Sic vftam Græcis a-tpixAttv appellari Ægineta ait, OfiîcinæTartarum vftum S£. Tartarum calcinatu m vocant.

Vehementer caufticam fine vrentem,abftergentem,ad cicatricem perdücentem,adftrin-gentem,exedentem amp;valdéreficcantem vitn,Dio{coridc audore, habet; vngues fcabros cum rcfinaeiicit;medicamentis,quæadurunt, Paulus ait, admifeetur.

ytendumea,inquit Diofcorides, recent!, quoniamceleriter euanelcit: vftafiquideiiï Vinifex,citöhumidafit,acinliquorem refbluitur.Idcircoqui ficcaea vti volet,vitreoaut Vitieato vale diligenter obftrudo, in calido ficcoque loco, repofitam habeat oportet. Colli-fluefeitvero hæc,amp; in liquorem r^'oluitur, fi facculo ex lino alicubi in cella fubterranea fri-§*^lafufpendatur.

Caufticam amp;nbsp;adurentem vehementem^ue ficcantem facultatem retinet. Lepras,Icabies, ^‘^petigines,aliasq; cutis amp;nbsp;faciei foedirates citilfime tollit: addita æquali menfura exrofis ftillatitiaaqua. Si cerulTæ tanto,quanto ad linimenti^onfiftentiam fatis lit,quo velper! alFe-partes illinendæ funt.

,^,,mp3 mlt;p,ni Mmiueÿj,, j,uW 333O:3J ^°'’^‘’‘‘'‘gt;*:nc,i”'''^ ,„3iliap^P‘“‘'= ‘^^lt;“gt;101^^^

TERTIÆ lib. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4il

gius habet cornîculuni ; colore eleganter lü-teus eft, amp;nbsp;fuauiter odoratus.

Hanc autem ftirpcm videfe contigit Co-ioniæ inhortoChrillinæ Bertolfiæ viduæcla-lifT. ac amplilT. viri loachimi Hopperi, quæ lèmine ex Hifpania allato hoc feuit, diligenter excoluit.

Conuolulili hand dubio IpecieS eft , arque in horuin claftem redè admitti poteft. Nafturtio autem Indico nomen ex eo datum eftj quüd (àpore Nafturtium référât.

Tigridis autem flori, vt quidem pidura oftendit, oblonga , angufta , ôc acuminata virent folia , flos plurima parte lüteus, ru-bentibus tainen quàmplurimisexiguismacu-i lis variegatus. ftylus médius diluto rubet pur-: pureo; bulbus fubnigricat.

Hune videre nondum concefliim eft, id-circo nec quo referendus cognofccre potui-mus : videtur tarnen ex bulborum genere, aut, quod verifimilius, inter Ari genera re-ponendus, amp;nbsp;Dracunculi peregrina aliqua fpecies elfe j nifî pidura nobis imponat.

STIRPiVM HISTORIÆ PEMPTADIS TERTIÆ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A R T V S,

Roximvmzi purgantibiis, dele ter tx ac fernicioflt herb^ ordinentfsictri vidcKtur. Vti enirn purgAntium quà,m plurimorum 'uehewens, moleflißiwif ac non raro perniciofa qtioipue, humanù corporibui facultM-, ita amp;nbsp;irnpense 'vehem'’nter^ calidorum aut frigidorum periculoßßimus aç mor tifcrus efi 'vftti. Fur gant es adhibitis frants atque centemperantAui non nullis reprimi ac corrigi opus habent'. ha etiam exquifitißimam woden-' tionem,optimum cum iußißimacontemperationemoàumrequirunt.’NeuttA perße 'utiles. Vtraque intenfißimasfacultates obtinent. Vtraque correllionem deßderant, bus de caußs purgant ibus haud per per am perntcioßa fttcceäere 'videntur.

Ell 'uerb ^rharumflirpium notitiamedicü non minus neceßßariaquamaliarum^vtviddwi ipßas, quot;vti Scribonius Largus ait ,deuitcnt ,amp; ne per ignorantiam aliquam aß^umant. Eel etiiM, ßquaiido neeeßitas incidat,vt iis 'utanturgd cummatura deliberatione^ßummo cum delellu,^ adhibitÙ proprits ßranü efficiant.

Habent ßquidem amp;nbsp;pernicioßa ßuam quandoque 'vtilitatem, conferuntque quandoqtit csK' modum. Pauca enim tarnpernicioßa, qua non aliqua exparte^quandoque amp;nbsp;oportuno tcmpittii iocoproßnt amp;nbsp;conßerrequeant-.contemperatione amp;nbsp;modoadhibitü.

PEMPTADIS TERTIÆ LIB. I I 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41}

Anvncvli genera quatuor Diofcoridi funt: vnum latioribus foliis: alterum lanu-•^^ginofius: tertium minimum: quartum ladei fiuccandidi floris. Pofterioris veto obier-uationismultoetiam plura. PolTantautem hæc in duo prima diduci genera jitavtvnus iic liortenfis Ranunculus: reliquiautemfylucftrcs.Horum autemnonnulli vulgares jalij vero externi. Eftporroamp;radicum ac foliorum differentia, Quidam chim tuberofa eft radice: alius longifolius, vt Flammula,

Hortenfis Ranunculus folia promit in particulas nonnullas diifedajfpecie frequentius trifolia,quandoque quinquefolia,per margines rariùscrenata,faturatè vircntia,in quibusnon-nunquam veluti quædam maculæ inalbicant : caulesfotündiileniter hirfutijpartim recli-nantur,radiculasdemittentes jquibusfehumo affigant ;partimad dodrantalemautpauld amplioremalTurguntaltitudinem: in faftigiis horum floiculi elucentquinquefolij,auri lu-teocolorefplendentesjftaminibusaliquot exiguisconcoloribus, medium fepientibusorbi-culuin,qui auâior faófus ièmina in globulum confarda continet,ex quibus componitur, radices tenues fibrofæ candicant,

Locis vmbrofis amp;nbsp;nonnihil humentibus,non prorfus aridis,fecus vias in locis hortorum. incultis fpontè exit: in pratisquoque amp;nbsp;no raro iuxta agrorurh margines occurrit. Nec enina quod in hortistantummodogignaturjhortenfisdicitur, fed quia ferèpræ cæteris hortis fit familiariotjatquein hiicrcberrime flue Graminipermiftusreperiaturgt;vbiamp;eius flöß' culiquandoque multiplicatisnafcuntur foliis.

Ranunculieflefpeciem non modo florum, verum amp;nbsp;ipfa totius herbæ facies amp;: facultas oftendunt.Plinio Polyanthemum eft,quod amp;nbsp;à nonnullis Batrachion appellari teftatur: vul-go^otetWoemen: Gcrmanice 0c^niall^b(ùttî.

Temperamento hæc hefba calida quoque amp;nbsp;exurens eft,Ranunculis fimilis,paulô tarnen roitior. Cauftica vi,inquit Plinius,exulcerat cicatriceSjamp; ad colorem reducit; eademque Vitiligines concorporant.

TNter fylueftres Ranunculos caulesprimi funtrotundi,læues, interiusvacui,fubinde craffi,in alas diuifl: folia in longis,craffis,pinguibus pediculis, lata, læuia, marginibus inci-n X fa: floß

la;flolculi incacuminibuslutei,pallidiores minores quàm hortenlîs Ranunculi ; arque inde capitula , primùm erumpentis Myacanthæafpara-gicacumen æniulantia. radices candidæ multis bbriscapillatæ.Tota ftirps dilute virenti refplen-det colore.

In palurtnbus amp;nbsp;iuxta riuulos, no raro in fero-bibusaefoflis aquas habcntibuSjaliisquefimili-buslocis exoritur. Nônullibietiam lætior,maio-ribusque luxuriat foliis caulibus : alibi minor.

Reperitur amp;nbsp;purpureo flore, vt quidem Diof-corides ait; fed rarô, Cordus addit, in Germania;

. Proximuscaulibus acfoliiseft nonperindelç-uibuSjdiluti coloris autrefplcndentibuSjfedob-feuriusoranino virencibus,amp;: nonrarôè punico colore nigricantibuSjUOnnihil quoque liirfutisac lanuginolîs, fed ramen perquàm exiguum : folia in quinqj inrtar Pentaphylli, fed tarnen diflimi-leSjlatiorescasque laciniofas partes profundiori-bus fedionibus diuiduntur : cauliculiomnes ad cubitalcm vel etiam ampliorem aflurguntalcitu-dinem; flores auricolores clegâtes/orma amp;:ma-gnitudine hortenfls : fernen ferentia capitulafi-niilia. radicesfljprofæ , è quarum capitibusnerui fubinde obliqui,quibus propagatur. Éfthxcfrequenter altior amp;nbsp;ramofior non modo quàmhor-tenfisjverùm etiam quàm palurtris amp;aruenfo'

‘ In pratis reperitur, locis paulô abipfis ferobi-tamen aridisaut irriguis. Luxuriat hortis illatus.

5. Tertio Ranunculo,quem Aruenfem nominant,minora ac tenenora funt folia/cd raagis ac varie dilfedajdiluti virorîs: cauliculi redijrotundi: flores parui,lutei,pallétes; quibusfub-nafcitur non Afparagi cacumini fimilisorbiculus,fedlatum,alpcrum amp;pungens capitulum, ex aliquot congeftum feminibus maiulculis, planis, acuminatis nbsp;breuibus, minime ramen

innocentibusjfpinisobfitis. radix candidis quoque amp;nbsp;capillaceis Abris conftat.

Ranunculorum horum flores Maius ac lunius menfes,amp;: fubinde, lêd tarnen rarius,poft lèquentes dant.

Diciturautem Ranunculus Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; à nonnullis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Germanis

Ir)ancnuoet: Gallis Bacinef. Italis Pie coruino-. Hifpanis T'er/z^Z'cZ/^/^.Apuleius plures appellationes adfert,inter quas lùnt,Q4Âû)’re(ptiH,;c5tys7X)i,p8O'êA/voi', lyiTOsix«, ^ipcuçjov, Apiurari-fus,Herba fcelerata3Apiaftellum,Dentana,A.uricomura.Paucæautem harum appeilationil omnibus,nonnullæ his;quædanjaliislpeciebwspropriæmagis videntur. PliniusStrumeam etiam appellarirefert.Noftri,ait,hcrbarij Strumeam vocant,quoniam medeturftrurais.

I. Primafpeciesp«£r«A/i/oi' creÄ/vov dtraTj*, Apium palufl;re,Ranunculusaquatilisdicipo-PrimM teft, nec malè Apiaftellum: Germanicè 'iïBnlffrbanfnfÛ^/ Watcr^anenboct. Et primus eft Ra-hMDhfio. nuncLilorum à Diofcoride deferiptorum: quodexipfadelcriptione fatiseftmanifeftum. ridts. Proximam fpeciem noftri Uupaertjö tlautoen/.id eft,vngues auj; pedes Leopardi dicunt.

X. arque hic eft Ranunculus auricomus,amp; Democriti Chrylanthemum. Plerique minusredè Pedem coruinum faciunt. Pofletifte Diofeoridis fecundo refpondere, nifi is,qui Illyiicus cognominatur, huic fimilior effet.

5, Tertius aruenfis amp;: à femine fpinis horrente Echinatus Ranunculus vocatur : Gcrraani

Omnes aucé qualitatê,Galenusait,vehemereracrem pofrident,adeôvtcum dolore exul-cerent: hac ratione fi moderate ac conueniêter vtare,pforas amp;nbsp;lepras excoriât, amp;nbsp;vngues di-uellunt: tumleprofis ftigmatadigerût, amp;acrochordonas amp;nbsp;myrmeciasdetrahunt.Quinamp; alopecias iuuant,pauco têpore admota: nam fi diutids inhaereant,non excoriaturfolùmipfa cutis, fed amp;: in cruftâ vritur. Atqj hæc omnia caulis amp;: folioru funt opera,fi imponas virécû.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PEMPTADIS TERTIÆ LIS. I I 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iflf

a ®gt;TÔradix arcfada fternutacionem prouocat, limiliter aliis quæ valenter delïccanc : fea lid ,dentes iuuat, vt amp;: frangat cos; valenti Icilicet exiccationc; amp;: vt lèmcl dicam,ca-

ÎhXternor VM Ranunculorum,qui videlicet Belgiopercgrini funtjVnusïllyricuSCO- i. ‘‘^gnominatus, caulicuios fett tenues^ teretes, mediocris longitudiuis : folia veto ûblonga plwitnisfiflaincifuris; vtraque fjbcandidajamp;nonnullatenui lanugine conueftira: floreslu-’^eolos,pallidioves, quàm Auricomi Ranunculi : fcmina veto vti 111 ms : radices multisparuis tuberibusveluti granis aut oblongiufculis exiguis tjplbulis cohærcntes. Ex Illyrico primùm jltaliam,atque inde in Belgium illatus fertur: cum aliis flores feminaqüe producit.

Vniuerfà autemftirpis hulusconfl:itutio,amp;figura,cum ^pcundi DiofcoridisRanunculi yclcriptione conucnit. Nam lanuginofior efl: qt^m alijicaulisfatislonguseftjamp;foliorum ‘■'cifuræquàm plurimæ. Verifimile autem efl;,non modo in IllyricOjVerùm Sardinia quo-S’^Gnfulareperiri: vtraque liquidem regio maris Meditcrranei vndis alluitur.

Diofcorides enim fecundumrcfert Ranunculum;^t'Oû!iJ'«çE€ÿ!'jfiue lanuginolîorera eflc; secundo ^HS(v-çoi(g’UÂè'n^v, fine l^ngioris caulis ; amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^etoiç tuv id eft, foliorum

Eâdetnquoquedchoc lècundo generePlinius lib.Xxv. cap.xiii. nifiquôdnonlanugi-PM ^octù îiofius,led foliofius elfe fcribat : fed fulpicio eft, pro foliofîus, reftituendum elfe pilollus.

Nominatur autem fecundus Ranunculus «rUwova^/etovAdeftjApium fylueftrc,ircm licrba Sardöa. Poteft amp;nbsp;Apium rifus amp;: ytÂa'Stpt/*dici. Elfe amp;nbsp;hæc videtur Gelotophyllis il- Gdetophyl-h,cuius Plinius lib.xxi ni. cap. xvn.meminitjquacum vino amp;nbsp;Myrrha bibita, varias ait obferuari fpeciesjidcndiqs finem non fieri, ni potis nucleis Pinéæ nucis,cum Pipere amp;nbsp;Melle in vino Palmeo.

Secundoexternorumfiueperegrinorum Ranunculorum folia funtoblonga,angufta,ne- z, quaquara fiflà, fed Graminis aut T ritici æmula,è diluto albicante cçrüleo colore virentia: n 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauli-

caüliculi brcuiorcs, palmüm aut lelcjuipedem tantum alti: flores lèminaque vt Illy rici, fed radices raultis tenuibus confibratæ.

Circa Narbonam amp;nbsp;alibi inpratis reperiri fertur. Veteribus cognitum fuifle nondum conftat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Nomen ei nullum datum, nifi quis velitab ipfa foliorum flmilitudine Ranunculumgra-mineurn dici.

Tertius inter externos Lufitariicus Ranunculus, reliqui^humilior eft; foliisexit latis,ve-nofis, læuibus, relucentibus, indiuifis, margine tantum aliquantulum incifis : pediculis ab ipfls radicibus palmaribusabfque adnatis, in quorum flngulisflos ^licusjuteo auri colore relplendenSjodoratus, maior èc foliofior quàm aliorura;ftaminibus in medio concolori' bus, inter quæcapitulum emicat. pro radicibus mTiltaquail grana veluti IllyricoRanuhcu« lo, led longiora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

In Lufitaniae amp;:Bætic3:Hilpaniæmontibus viret, floretque bybernis menfibus,acnon raro ipfa Bruma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Noftri Lufitanicum amp;bycmalem Ran^nculum appellant. Diofcoridis tertius eft,queni ait, Qÿi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;svoa-pioif (exemplana plcraque â'uma-/uov minus bene habent) -n

bfjisiov, id eft, multo minorem, odoratum, amp;nbsp;florem auro fimilem ; cuiufmodi Lufitanicum bunc efleoftendimus.

*. maioribus,lècundofylueftriumaccedit;fefquicubitalis:caulis in alas fparfus;in quibusflores vtcætcris Ranunculis, fed albidi amp;nbsp;ladei candoris; ftaminibus tarnen in medio fubluteis capituli rudimentum ambientibus;quod ex confanftis feminibusquoque conftat. radices

In plehfque Galliæ, præfertim Narbon?nfis, montibus, amp;nbsp;apud Allobroges fubindere-pcritur.

kanunca. nbsp;nbsp;nbsp;Diofcoridisquartuseflet Ranunculus,nifi obftaretmagnitudo. Nam quarto Diofcorides

album tribuit florem,fed tertio fimilem, id eft, paruum ac minimum etiam facit. Excedit Ditjcort u jß-j. amplitudine amp;£. magnitudine multiim ipfum tertium. Sed fieri poteft,vt non tertio, fed rcliquis fimilem Diolcoridcs dicere voluerit jitaautem, nullainterpofita remora, quartus

Accedit his amp;nbsp;quintus globoli floris Ranunculus, qui foliis, caulibus, radicibusque, fatis ƒ• æcundumfylueftriuni refert:flos eius quoque auricolor, venirn maior,pluriuinquefoliorum,qui non totus pandiruraut explicatur,fed in globuli formamcolledus,naicenti ^'rodammodofimilis, viget : fuccedunt exiguæ tresaut quatuor limtilcohærentes filiquæ ‘Uriunjarredxjin quibus fernen minutum nigricans.

I’roferunthuncHeluctiorummontes,amp;:præfertimiSjquem fraâum noitiinant. Gefnerusait,Trolliiyn floreni vulgô dici.

Ad Aconiri genera à nonnullis refertur, propter eas quas profert filiqua's: nos tarnen inter l'ânunculos retinerc maluimus. *

Accederei(l:ispotefl:,quem Clufîusin fuis per IJifpanias obferüatis, Conftanrinopolita- 6. cognomine exhiber : folia huic laciniofa quoque funt ac incilà, diluto colore virentia: raulispedemaltusjinramulumvnum autalterum quandoguediuifus,foins minoribus ac rrnerioribusadnatis: flos multiplexe purpura rubet. lublunt multæab vno capite dcpeii-wesoblongæ,tenues radiculæ, colore fubluteæ.

Poteftefle primi generis purpurei florisRanunculus apudDiofeoridem. amp;nbsp;verifîmilè eft nonpcrpctuoaut vbiquc multipliciter farâo flore, fed amp;firaplicinon rarô nalci.

Biautem extcrnorumiliorum omnium Ranunculorum facultas vehementer quoqjcali-Q^jacris amp;nbsp;exulccranSjSó Illyrici potiflimûmjSardoam quam diximusefle herbam.

B E R O s V s Ranunculus varie diflediSjlAisâc.virentibus foliis,cauliculis, auri colore Iplendentibus flolcnlis,fcmincquc in capitulis afperojhortenfem aut fylueftrium al-rcrum fatis refert; fed radix inftar rotundi globuli,paruo exiguoque Rapo fimilis, ex qua te-rruesgracilesquc dependent fibræ.

Prouenitin incultis aridis Germaniæ ac Belgij nonnullislocis: ad hortos tranflatus fæ-peluxuriatiion modofoliis/ed amp;nbsp;floribusdensemultiplicatis. Nafcituramp;alicubiampliot

ac maiorjVeluti in Britannia infula fine Anglia,vbi rapum eins in maiorcm cxcrcfcitquanti-tateni.Qaii ad hortos Belgij tranflatus, laetior etiam gignitur, Sc non modo flores multipli-cans,fcdex vno amp;nbsp;alterumetiam fubinde promit.

Diolcorideshuiusnon raeminit: Apuleius veto abaliis feparauit, feorfum de iftoagens, amp;nbsp;peculiaritcr Batrachion appellans: vnde SC Apuleij Batrachion dicitur. vulgo Rapum D. Antonij nommant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Non minus autem huius acris,quam aliorum vis Sc facultas. A^fus eft præcipuè rapi, quod plerique pcftilenti bubonccorreptis cum falc contufum ftatim iniyo, aut femori, aut brach lo apponentjita virus Sc morbi malignitateni ad ißnobiliorem partem attrahentes. Exul-ceratenim,amp;rveficam mox excitât, cuicunquecorpotis parti fueritapplicatum.

Apuleius,li lunatico inceruice,inquitJigeturlino tubro Luna dccrefcente, cum erit fi-gnmn Tauri vel Scorpionis parte prima, mox lanabitur. Item : herbara Batrachion tuhm cum fuaradice mixto acetoirajjpneshis, qui habent cicatrices nigras ;cxedit eas,amp; fimi* lem corpori reliquo reddit colorcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

FLammvl a hajccauliculisaflurgitcübitalibusferejnonnihil geniculacis ; folia circa quos funt oblonga,Salicis limilia, longiota tarnen, per margincs fubinde lerrata: flores quales Ranunculislutei,pallidiorespaulô: fernen in capitulis fimile: radices fibrofxvt amp;a-liorum Ranunculorum.

RecentioresFlammulam,amp;RanuncuIifm Flammulam vocant; Cordus Ranunculuni 5!XaTolt;puX\o»'diceremaluit: alij Ranunculum longifolium : Belgæ lt;iegclcoolen. Ferunt enim laanc ouillo generi efTe perquam perniciofam,ouesque hac paftas herba, inflammationesic-cinorisjinternorumque vifeerum erofionibus ac exulcerationibus corripijquod malum vulgo appellant: vnde herbæ nomen.

Meminit Sc Plinius lib* xx i. cap. xi n. herba: euiufdam ab cxitio iumentorum quidem, fed

præcipuè caprarunijÆgolechron appcllatæ, fulpicari forte licet, hanc elTe, fed affirmarc Ægolethréi non æquè facile.

Occurrit amp;: apud Odauium Horatianum Cleoma herba, quam ait nafci in humidis, ckom». ‘’napi fimilem effe.Si aiitern forma fimilis, à Flammula iftadifferens eft. Nam Flammula ^cfinapios formænon refpondct.

Fâcultateautem Flammula Rlnunculus cæteris Ranunculis fimiliseft,acris fimiliteriCX-^

pOtiis PulfatillaplurimiSjtcnuiterdifleiftis J :ifperisamp; pilofis agrcftem'quodammodo æniulatürPaftinacam,tenuiustarnendiuifa achirfutiora funt:furgunt interhæccauli-lèmifTem altijtenues amp;C hirfuti,vnico fociati foliolo migore, in faftigiis quorum flofcu-

'gt;.è fenis foliolis oblongis, amp;:jion rato reflexis ; c^ore vt plurimdm Violæ nigra? purpureo, ^üandoquccandido, alias lutco, rarids rubentejftaminibus in medio luteis: capitulum ‘uccedit villofa cxfarie comofum èc incanefcens, fub qua fernen, radix longa,digitalis 'lüandoque craflitudinis.

. Apud Gallos locis inculfis gigni RuelliusiGribit,nouoque Vere iis montes florere. Belgæ , ’Chordshabent: apud Germanos fatisfrequens locis afperis amp;: lapidofis, amp;nbsp;fubinde in iplis ^^'P'bus,amp;quidemflorepurpurei excæruleo coloris:qui pro locorum fatione aut inten-norautremilTior. Infyluisfiquidemac vmbrofls dilutiore colore quafi inalbicat flos : in äpneiscoloratror eft: Albidi floris Auerniæ ôô NarbonenfisGalliæ montesfuppeditant : lu-^eiTaurinenfes Allobrogum :rubri floris ex AfepoSyriævrbefehabuiflc, Petrus Pena amp;nbsp;Matthias Lobeliüsreferunt.

Gilli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Gcrmani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominant: vulgô Pulfatilla,amp; ànonnullis

Apiuinrifusdicitur. Nonefttarnen herba Sardoa,quæ propriè Apium rifusvidetur appel-wndà, Non eft etiam RanunGuli,neque etiam Anemones fpccics; vtrifque tarnen amp;nbsp;præfer-facultacibus accedit*

EftenimPulfatillavehementer acriSjquamcunquecontigci'it corporis partcm/i impO' natur trita, exulcerans amp;: erodens. Ranunculis haudinferior : proindc amp;: calida vehement ter ac ficca.

An E M o N E s mult± amp;nbsp;differentes reperiuntur. Diofforides has ad duo conatuseltre’ ferre genera: quandam enim, ait, rfxtQgtv, cultiuam aut horcenfem dixeris : aliam veto ß’7lt;e/ctt',id cftjfylueftrem effe:amp;: fatiuæ plures additrepeririTpccies,quas tarnen nonfolioruW florumve forma,fed coloribus tantummodo diftinguit. Nos eaj quæ nobisoccurierunt» referemus.

I. Prima harum folia habet pauca, fedin laciniasfliüifi,fccundi ex fylueftribus Ranunculis aut hortenfis fatis fimilia, lèd tarnen minora : flos in breui amp;nbsp;palmum alto pediculo ercicat, ex xii.autxiii. foliolis anguftis,oblongis, acuminatis; in quorum raediocapiculumali-quotcircunfeptum ftaminibus^quodexili incanefeit pilofo floccojcui fubeft iemen. radix initio Oliuæmagnitudine,fedtemporis{^ogreffu adaugetur,amp; grandior faâa velurigeni-culis articulatur,obliqua,non redè delcendens,Abris adhærefccntibus nonnullis. Color floh elegans eft, in dilutiore purpura rubens;qui quandoque ab vtraque, alias abinteriore tantum relucet parte intenflor, exterius remiffior amp;nbsp;inalbicans. Huius generis amp;nbsp;albidi iunt flores; fed rariores.

X. Proxima Anemone folia promit quàm præcedens ampliora Sr hortenfls Ranunculifimi-liorajattamenminorajtrigeminavidelicetcohærentiaifloreshuius ex xiii.aut xnn.quoqj foliolis, fed haudacuminatis,acfubinde répandiscommittuntuqcolore cæruleijamp;Cyaneo flori concolores; ftaminibus luteis medium orbiculum ampledentibus; quôd nullis incaiic-fcitpilis,fed veluti Ranunculi,Alparagi æftiulatur germen. radix obliqua, craffa,genicula tuberaque plura habet.

j. Tertiæ Anemones maiora funtfolia,crebrioribusac tenuioribusetiamdiuifurisinfeda: pèdiculusfimilis: flosmaiotjmagnitudinecum Papaueris Rhœadis ferc decercans;vn.aut VIII. folioloru tantum; pulchro Violæ nigræ purpureoarridens colore; paulô tamendilutio-re: capitula huius pubeRuntvt primx : radix oblongiör,craffior, Araih ter obliqua, crebrius geniculata.

gcniculata,punico colore fübnigricans.Eft liuius rubens quoque fpecies, flore phœniceo, Si vc Rhœadis coloraro; item tcrtia etiam candida. Ad banc referenda videtur, quæ in Pannonia occurrit, foliofa admodum, niaior, ac altior, flore candidiflimo,

4. nbsp;nbsp;Quarta Anemone tectiamfoliisjcauliculisamp;5 radicibus rcfert:flosmediocrisquoq;nia-

gnitudini’s,RhœadiscolorerubenSjdcnlîsamp;frcquentibus ftipatus foliolis multiplex;quorum x,aut xii.exterioramaiora,intcriora veto reliqua exigua.

ƒ. nbsp;nbsp;Quintafpecies foliisRahunculum refert hortenfem, fed tarnen mïnoribus;flospaulà

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maiorjfenis ferè conftat foliolis^candiduSjaut è purpura rubens,fed modo dilutiorCjaliasin-

tenlîore colore; capitula afpera,paruajnuda. radices tenuiorcs,led obliqüç quoqucjiiihil aut exiguum gcniculatae,demiflis aliquot deorfum fibris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

6. Huiqfîmilis fexta crtddlhs tantummodô flore^ue minor, eoque luteo, Ranunculi flori-busconeolor. radix fimdisquintæ.

Propçrathuc alia/quasdam jtami^fifoliis differens. Ncque hx’ccmm Coriandroaut Ranuncuio folia gerit lîmilia; fed InftarTrifolij potius:coha;rent liquidem ternano magna, lata,acuminata,indiuifajmarggietantummodôcrenato : cauliculus palmum altus;cui flos infidet candidus.aut ex albido purptiraft^ns,formam Ranunculi florum æmulatus,qui mar-ccfcensnounihil purpurci colons contrahit.radix ctiam obliqua,in propagines quafdaraex-tLiberat,nOn abfquecapillamentis fibrofisfubnatis.

Anemondm autem quintum ôc fextum genus,in pratis amp;nbsp;fyluis,prçfertim locis humidio-ribusàc vmbrofisjin Germania ac Belgio reperiri queunt.cadidifloris maiorgenens terrij,in Aüftria fecus vias lociamp;’Uiculcis exit: reliqua peregrina funt,quae nobis nobililTimi viriD. Ioannis Brancionis ampIifGmus ac djtiflimus hortus præbuit.

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Referenda? autem omnes lias Anemones ad «jM«e9t^c,liuc ÛQüas/unt. Sylueftris Ipeciesab

his differens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Anemone nbsp;nbsp;nbsp;Eft eiiim fylucftris AncmonB,ati£l:ore Diofcoridc,;ç7i 7ra'i’ra,id eft, omnibus fuis partibus,

jyiueßrte. fatiujj jpaiot; folüs latiot ac duriot: caput habet oblongius: florem ço/wxâ'i'fluephœniceuni: amp;radiculas tenues, numerofas.

ThxniceM nbsp;nbsp;Phœniceus autem coloris eft,qui in erratic! flue Rhœadis papaueris_flore rclucet. Na®

amp;huiusai/^ç(po/p/«4î?yj id eft,Phœniceus flos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;\,i

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simileni

P E M P T A D î S TE RT I Æ 11 B. I 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;453

Similem aucern hanc {'ylueftrem Anemonera, Argcmonæac Rhœadi Diolcoridcsinnuic, tefe-rens plerofqj aberrances Argemonem appellare Anemonem, propter colórum in flofibusfimili-tudinem. Neqs aliam ecenim Anemonem (quod

pleriqi fufpicantur)qùàm fylueftrem Argcmonæ ac Rhœadi fimilem facït.Reliquç fiquidem Anemones fatiuæ,amp; minores fuht, amp;nbsp;varie coloracos flores promunt.

Diofcoridis exemplarià hoc locope'rperàm di- DtofcoritlU dionem iumTfvQjiûv habentjVt Hort folùm fenfusvcrborum/ed amp;Plinij exéplarlàtisofteh-diCj Eupatorij vocem non admittens. Cuius hæc i func J Diofcoridis confentientia,verba, hb. xxi. cap.xxiii.hanc(fcilicet fylueflrem) errofedudi Argemôttem putanc multi ; alij riirfus Papauer, quodRhœan appellauimus. Sed diftindioma-gna,quôd vtraque hæc pofteà floret. Necautem luccumillarum Anemonæ reddunt,aut calyces habent,nec nifi Afparagi cacumcn. hæc Plinius. Diofcorides difcrimen fîmile harum etiam ad-fert: In Argemonc,inquit,amp;: in Rhœade Papaue-re minus faturatus efl phœniceus color : amp;nbsp;ambæ fèrius florent. Et Argemone quiderh fuccû emit-tit croceum, amp;nbsp;ad guftum vehementer acrem: Rhœasverô candidiorem Szacrem. Ambæverô in medio capita habent fylueftriPapaueri iimilia, venîm Argeraones caput fupernè aliquanto cral-fius eft; Rhoeadis anguftius. At Anemones heqüe fuccum remittunt,nequc capita flue calyces habent, fed quafî Afparagi, cacumen.

Accepitat'e/lt;pi-Ji,%ró' to aip^8,id efl:,àvento, nomen. Nunquam enim fe aperit flos,niß vc-tofpirantCjaudor Plinius ;vndeamp;: Herba ventinonnullis,

Ouidius Adonidis florem defcribens, Anemonem videtiir adumbrare lib. x.Metamorp.

Sargerebu/iafolet, necp^na longiorhora Ta£}a}noraelb,cum flos de fangaine concolororttts, ^alem, qux knto calant fab cortice granum, Punica ferre fient ; breuù ePi tarnen vfM in iUamp;z 'Pl^mquemaleharenternnimta leaitate 'e'àducum, Excatiunt iidem, qui per fiant omnia, ven^i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

BionSmyrneusPoëtavetusinAdonidisepitaphio, Anemonemait natam ex lachrymis Veneris, Adonidem deflentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Cæterûm Anemones ambævim habent,aude^e Diofcoride,acrem. Galenus omnesex-tnhendi,amp;:attrahendi,amp;oravafôrura referandi racultatem obtinerefcribit. Iraq; radix,ait, commanducatapituitameuocat: fuccusex naribus purgat,amp; oculorum cicatrices extenuat. ïnfuperfordida vlcera Anemonæ exputgant,amp; lepras detrahunt,menfesqj appofita eliciunt, amp;lactrahunt.Etlac quidam attrahere,Diofcoridesinquit,folia amp;: caules cum ptifânacoda, Stincibo accepta: menfes verô cademciere inpefTo appofita.

Ä C 0 N1T A veteribus duo funt : Pardalianches vnum: amp;nbsp;Lycodonon didum alterum.

* Aconitum Pardalianches foliis exit fubr?gt;tundis,latis,dilutè virentibus,mollibus,te-1; nuique lanuginé pubefccntibus,Hederæcuiufdam ,acvnius Cyclamini foliorum quidem forma, fed amplioribus, ad Cucumeris magis accedentibus, huius tarnen amp;nbsp;minoribus amp;nbsp;niollioribus;caulisdodrantealtior,amp;ipfe lanuginé haud carens,fl;riatus,quafimultiangulus, alioqui rotundus; qui in pauculos diuifùs ramulos,ipfis faftigiis,florespromit Chryfanthemi æmulosjfc medio videlicet difco,amp;: orbiculato ambitu luteos,qui in tenues candidos pap-

posrefoluuntur;quibus fubfuntexiguanigricantiafcmina. fadiculæ haudmagna:,can i dumrecentesfuntjgeniculisveluti articuiatæ,nonredèdefcenduntjfedperobliquuni ‘ minis modo ferpuntjamp;fubindeextubcranres nouella protruduntgermina (ita leieffîu -plicante ftifpe) dcmiflis etiam ab ipfis tuberolîs partibus^aliquot deorfum côcoloribusnbris. Referunt radiculæ exanimatos fcorpiones : nam anterior amp;; ruberofior cauliculis proxiffl^, corpulculum cum pcdibus; poftcrior articulatam cxpritnerc videtur caudam.

Alia verb Só liuiusfpeciesfubinde occurntjantcdida pawlô maior,faturaciiîs Virens,pto-ccriotjcuius radix longiorjminus ferpitjamp;: vtrinque adnatis Cammarum citiuSj quàm Scor-pioncm refert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Aconitum Pardalianches mótanis,afperis,faxoh^,amp;:abruptisgigniturlocis,in ipfisetiam Alpium iugis. Defcendit quandoque ad mitiora. In hortisBelgij nimis féliciter adolefcit: vbi Maio menlè flores confpicui (unt. •

Dicitur Græcisaxop/TcP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;item Sgt;C KafXfAOQpi/, ptvoKTOVOV^ ÔjjAvipoPOP,

Theophraftus tarnen de Aconit«), Myophono Telyphono feorfum cgit. Et Aconitum quidemlib. IX.aliud omnino abifto delcrilfitjde quocap.x.lequente agemus.Myophonon, qüodfignificationecum Myodono conuenit,interfuflfuticesferulaccos vnacum Fœnicu-lOjHippomaratro, Ferula amp;nbsp;fimilibus refert. Relinquitur Thelyphonon. Aconito Parda-lianchi Diofcoridis iftud refpondetjde quo lib.ix.ita fcribit:37)Adlt;pot'ov,quod cmopmov vocant; quia radicem limilem fcorpioni habet, admotum Icorpionem oceidere aiunt ; amp;nbsp;eumreui-uilcere poffe, fi Helleboro albo afpcrgatur.

Plinius de Thelyphonoac Aeoniso diuerflsquoqucacfeiundis agitlocis:amp;: de Thcly-phono quidcm lib.xxv.cap.x. vbi ipfum Scorpium dici,amp; quae apud Theophrafturii, refert: de Aconito verolib.xxvii.cap.xi. quo lo^opleraque,quæThelyphoni func,repetit,qux • tarnende Aconitonon habetTheophraftus.

Diofcorides autem radicem non Icorpio, led caudæeins fimilem modo ait mop'Tïriou itp£. Sed fortalTe, vt apparet, didio »pa redundat, amp;nbsp;legcndum cum Theophrafto,

■ Nomen autcm huic Aconicoabipfiscautîbus,præruptisamp;faxofîs locis,quaEGræcis«x9-Ptt/jClTe Ouidius Metamorphoïcton vn. (êntit:

Aconitum autem quod defcripfimuSj herbarum ftudiofijpluriraiquidemjDoronicunio^«»^-^Ppcllant: Officinæpharmacopœorum paflimpro Doronicoquoqiieradiculashuius ^äinentorum compoficiónibus admifcent.Quod tarnen Arabes Doronicum nominät,aliud °ngèabifto Pardalianchc eft. Hoc enim Auicenna Strangulatorem Leopardi : illud verb ^utinigiappellat.Strangulatori Leopardi fuas ex Theophrafto amp;nbsp;Diofcoride viresaflcribit: DHrtnigi. ^p videlicet dclxxxv. Durinigi verb calidum amp;nbsp;ficcum ait in tertio gradu. cap.ccix. Cui ^'ple Arabs Confentit Serapio, Doronicum in tertio conftituens ordine calfacientiumac ^diccantiu:aquo temperametoPardalianchis(vulgbdi(ftiDoronicijmultuabfunt radices.

Nullaetcnim araaritudo,nullaacrimonia,autfimilisguftabilisqualitasiniisfentiturjquç ^^WintensèjVel calidas, vel liccascifc oftenderc queat. Pfætcr cmmcuidentcm dulccdi-^em,fiquæoccurricguftantialia)eaomnino exiguaeft. At dulcedo nonexceflum caloris Velliccitatisoftendit, led temperiei mediæ,actemperaræ proximæ vicinæque propria eft.

Acproindehuiusherbæamp;radicumeiusquahtaôhaud Jonge à temperamenti mcdiocri-taterecedit. Videtur autem nonnihil tepidæ ac dementer andac obtinetc, vbi inaruic ac re-ûccata cfh facultatis: fèd recens ie fucco madens f rigiditaris non eft expers; ,

AdmifceturJnquitDiofcorideSjOCulorum àvcij^/voiç,üue doloremfopientibuscompofî-tionibus: prodefte propter hanc qualitatem recens ad’oculorum inflammationes poteft.

Occidit,îdcm aic,pantheras,fues,lupos,amp;: omnés feras cüm carnibus obieclum. Theo-phraftusvcrb noneOmodbjfed.vel folium,vel radJcemgenitalibusinditam,oües, boues,iu-^cnta,omnes quadrupèdeseadem die interimere ait: potâtamverbradicem aduerfus IjMpionum iâusprodcflc fcribit.Quod haudexitLdem homini, fed nonnullis tantummo-^oanitnantibusherbam hanc auteiusradicéefteofteridit.Id quodeuidentibusexperimen-tis Si compertum. Conrad us Geihcrus cnim vir noftra ætate dodiis. amp;nbsp;diligentifs. multoriî explorator,refertJe,in epiftolaqffadam ad Adolphum Occonem,radices huiusrccentes,lic-caSjintegras,melleçonditas,inpollinemtritasfæpèingeftiife,amp;:quohæclchbebatdie,ex a-QUacalida drachmasduas radicum contritarum hauiifte,neq5 inde vllam mutationé leniif-fe:ægrotisfæpè ctiam illam,amp;r per fejamp;: cum aliis mixtam vtiliftimê confuluifle. lam amp;: Oftî-lt;:'næPharmacopocorum proDoronicohadenushuius radicibus (licet perperam) vtuntur, tarneneuidentepericulo.Ganibusautem lætiferum iftud Aconitum efte,fàcisccrtum

amp;compertum,quodMatthiolus haud facilècredidit,donee tandemmanifeftoexcmplo venim efle comperit: vt in commentariis fuis confitetur.

Feruntitem,Dio{coridesaddit,huiusadmotam{corpionibus radicem ipfos refoluercac Jgnauosefficere,rurfusverbcofdem Veratro appofito excitari. Quod amp;Thcophraftus iis, fuprà aifcriplimus, verbis teftatur.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P. I X.

A D Lycoâoni genus multæreferendæoccurrunt herbæ : plerçque lutei coloris florcm;

•^■^aliæ cærulcumautpurpurafcentem proférant. Inter luceamaius quoddam ; minus ft-^Jcparuum alterum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Maiori Lycodono luteo folia funt ampla,in complûtes cartes confeâ:a,Platani foliorum fimilitudine,fed profundioribus diuifuris, haud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* vt perperam Diofeoridis exem- Diofcoridii

plaria legunt) fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,minora,refplen%entia,ac non rarb nigriora,fuperiore nêpe

pattC; inferiore fiquidem magis inalbicant: caulis bipedalis,amp; quandoque altior, rotundus,^'*'**’ huis,ad latus nonnihil inclinans,amp;: nequaquam in totum reéfè âflurgens,in ramulos ctiam ftbindc ditfuius: flores ordîne fupraiiltiicem digeruntur,colore pallentes fubluteo: feme in comiculisnigricat. radicÂvtplurimùm nigræ,multiscirriscraflîsamp;: flexuofis implicatæ.

In opacis amp;nbsp;monranis viret.Reperitur in Alpibus,tum amp;nbsp;in aliis complurimis montibuS, ^cnonrarbin montium conuallibus: amp;C pleriJquelocis'ampliore caule amplioribusqucfo-his: nonnullis humiliusac minoribus: dilutiusetiam quandoque viret:interdum amp;: flospal-lidior.Diofcoridesin luftinisltaliæmontibuspkirimumnafci refert.

Platani autem huic foha tribuic,fedcrebriore diuifuraac minora:caulem Filicis tenuem, cubitali altitudine vel amphore: fernen in filiquis oblongis:radices veluti marinarum fquil-hriim nigras.Cum ifto refpondet (exceptis foliis) cuius icon in peructufto manufcripto Græ- Lye-ÜD»«» cocodicerepcritur,quiVicnnæPannoniæ inlocupletiflima bibliotheca à D. Maximiliaino I i.Imp.Aug.inftitutaafteruatur. Foliaei funtnonomnino vtPlatani,fedlataamp;ambitu

ferræinftar denticulatà^ caulis tenuis Ôilæuis: filiquæ tenues amp;: oblongæ. radices non modà cirrosjverùtnipfasfquillas marinas referre videntur.

Aconitum iftud Dioicorides Avxoz'Syov amp;nbsp;xuvoxtovov cognominat: Arabes Strangulatorcm adip,idcft,Iupi:nonnulli Lupariam.

Primo loco delcriptumjquod fatis cognitum cft.Gcrmanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î Belgis WolfsiW

tel:Hifpanisrerw^w^rït/o^^/rGalli T»e/lt;?»^’dicitur: Officy^æplerçque Napclluinluteum.

Alterum, cuius imago in Cælàreo extat Codice,Lycoôl:onon tertium,' Ponticum cogno-minatumjelTe poteft.T rium fiquidem Lycoôlonorum in Diofcond» cxcmplaribus occiirrit mentio: quorum vnum Venatores,reliqua duo in f^um vfum Medici verterc ; è quibus ter-tium Ponticum nominator.

Exiftimat tarnen Marcellus Virgilius,quæ de primoamp;alcero tradunturfpuria eflcjamp;vni-cUm tantum à Diofcoridede(cribi,quôd videlicet plurimum in luftinisgigniturmontibus.

Facultas autem huius veluti fcreliquorum Lycodonorum homini cxitialiseft, amp;teli-quis quoque animantibus perniciolâ. V tuq|ur,inquit DiofcoridcSjad venationem luporum, crudisip(asinrerentescarnibus,quibus deuoratis lupi enecantur.

AC O N1T V M Lycodonon luteum paruum fine minuSjhumiîis cft herba,praster folio-rum pediculosnulloscauliculosHabens, funt autem hi breues, vix palmum alti,amp; tenues. folium veto in fingulisvnicum'circunfcriptione quidem rotundumjfed inftar Napel-li multifidum,amp; profundis incifuris radiatim difledumjquibus lùbinde médius infidet floß Cuius luteus,forma Ranunculi; quem tarne« non capitulum, fed filiquçponèfequunturpa^ uæ très aut quatuor furfutn arredæ,veluti Lycodoni.radicula fùbelt craflajtuberofa, pnffli^ Anemones æhiula,quafi geniculis aliquot articulata,guftanti admodum acris; ex qua folio-tumpediculiexeunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Incollibusquibufdam ac montibusrcperitur,amp;: quidem Patauio vicinis; vtdiligentimnii P. Pena,amp; M. Loheliüs leferunti

Floret in liifce montibus Aprili àc Maiü, fed in Belgij hortis niulto ante, Sä non rarö ipfo lanuariOjVbiclemcntior Hyemseft.

Aconitum hyemalc due bybernumhind à nollris dicicoepit. Aconiti autem fpeciem eflcj amp;nbsp;forma foliorum liliquarumque, turn ipla perniciola hcrbæ facultas ollendit.

Ad Thcophralli auterri Aconitum mul-tum accedit, quod ab ipfo lib. defcribitur IX. Eft etcnim,vt fcripnmUSj breuishcrba, nullum ^i^TTov fiue lupcrfluum aut adna-tum Habens, nullis ramis brachiata. radix ba due Nuci,autetiam ;j5«/3t,zfl,idcft,ari-dat Field dmilis dici poreft. ibldm videtur repUgnare folium,haildqdaquam Cichorio-dcs. Sedfortafle non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;léd Thmphr»-

legendurrieft: quo modo d lcgatur,^'J®^^^ nullaerit repugnantia. Nam huius Aconiti/,7«r. folium ad Ranunculi ynius fylueftris latis accedit. Verba autem Thcophrafti de Aco-nitodc fe habent:

Aconitum nalcitur,vtfertur, in Creta amp;nbsp;Aconitum in Zacynthojled plurimum arque optimum m Heraclea Ponti: Habet folium Kt^e/achii (alias ßarç^^cûehq} radicem dmilem ôc forma amp;nbsp;colore id eft, Nuci : vim illam Jethiferarn inhac elfe; folium verôamp;: fru-dum nihil faccreaffirmant : frudus autem eft Herbçnon fiuticis. Breuis veto eft herba.

tiJ'b ‘t^TTov ,id eft, nullum Habens lupcrfluum aut adnatum. Nafeitur vbiquc,amp;: non mAconis foliim,a quibus appellatio-nemfortitur. Eftautem is vicus Periandynorum ( nonnulliamp;: redius Maryandynorum gunt.) Amatlocapotiffimdra petrola. Non palcitur eaneque ouis,neque vllum animal.

Potentia autem ac facultate hæc Herba perniciofaadmodum amp;nbsp;valdè exitialis Habetur: flualeetiam fuum Aconitum elfe, Theophraftus apertis verbis teftatur ; remedium cuius ^uiiquam ait cfle repertum.

Ä L11 s Lycodonis gt;nbsp;quæ colore florif à fuperioribus diftinguuntur, amp;nbsp;fux funt fpecieS. ■‘‘Polfet inter Has Napellusrecipi,nid feorfum,legitim is de cauds,defcribcndus foret. Primumgenus,quod à flore Delphinij cognominatur,proceris afturgic caulibus inftaf Ji Capelli: folia varié dmilitcr amp;nbsp;creberrimis incifuris diuifa: flgres fccundum caules luperius, ^^luti inlongam compodti fpicam,è punico ac obfturiore colore purpuram æraulanturjfof-^afcrè floris Regij (quem Delphinium haberi feripdmus) in pofterius videlicetcorniculum '^anentes : filiquæ amp;nbsp;fernen vt maioris Lycodoni lutei : radices oblongæ, craflæ, tres auc fluatiiordemittuntürpaucisadhærelccntibusfllamentis.

Alterum totaexterna facie NapeUum.rcfç,rr,cauHbus.vidclicccdiiredis,flffis nigricanti- 2. ^^folüs;floreca:ruleo,hiaRte,ex totidem partibus, eodem ordinecompodtisjdliquisitem lcnilne omnino dmilibus: fed radix differtfilamentisac cirris multis tantummodo confl-i'^a,ac'Naponcquaquam dmilis. ; i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*_

a ertium genus cauliculosprofert tenuiores,breuiores,dodrante altiores : folia diuifura 3^ Ranunculi aut Lycodoni lutei, minora tarnen: flcMculi cærulco nitent colore, paulo mino-quam Napelli : dliquæ femina cum ahorum conueniunt. radix dbrofa, nigricans, ad' ’'^risfubindecxiguisvclutibulbuiis facile propagatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

, franflata Hæc genera aliunde in Belgij fuqt hortos..■F.efuntur alicubii'n montibus repe-

Tertium Hieronymus Tragus Nonmbergse habeä jfcribit, atquo illicetiam floredilu-'®purpureorepcriri... j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; du ifr.--’;u. iquot;:’ brr ? — ''1 z,.'' - -

Priraum ac tertium vnà cum Napello fæpenumerô aut non multô poft, fed fecundum ferius multd floriferum eft.

Lycodoni efte Ipeciem abundè manifeftum : nocendi non minoribus faculcatibus prædicumfore.

Na P E L L I caulisfupraduos afTurgitcubitos : foliis circumucftitiirRanunculimaiori-buSjè virore nigrioribuSjprona tarnen nonnihil albi^tntibus, numerolionbusitetnal-tioribusejue incifuns in plures lacinias fiftîs, Sc magis relucentibus ^flores à medio faftigium petunt,ordinata lùcceflîone prodeuntes, colore eleganter cærulei,hiantem ac patentemga-leam, omnibus fuis partibus propemodum references ; quinque enim confiant particulis, quarummaior fuperiorcucullo aut cafl^di capitis cauo opcrimentofimilis:duæ lateracon-.1 tegunt mediocres: minores reliquae anguftaz inferiores: nonnullisexiguis ftaminibusmediisj è quibus duo repandi exoriunt^r ft:yli,non prius quàm eleuétur cucullus, fe exerentes. radix oblonga,crafla,Napi figura,tamenminoj^ loris nigricans^ intus candidior,creberriraègemi-nata, præfertim in hortis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In Alpibus Ananiæ amp;nbsp;Rhœtiæ, tum alibi in montibusj nùllo ferente prouenit; apudBeb gas quandoque in hortis reperitur. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

.X Maio aut luniojinterdumetiamleriùsjalfîofislocis flores vigent: fernen Auguftusdat.

Reeentior ætas vnàcum Barbaris Napellum à figura amp;nbsp;effigie N api inradice apparentis vocat : Germani îjJfvnÇutlin / bfotvoffwur^ / fappen blûmen/namnfappen/tcuffclfrour?: noflri Wolfiuojtde. Dicitur Thora quaÄ id eft, interitus aut corruptio; item amp;nbsp;Taura ant t Tura,vocibusdeprauatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Lycodoni eft fpecies,habctautemfua?AuicennarationesiCur amp;nbsp;lib.n.deinde amp;lib.iigt;f-Fen.vi. traä:atu primo,a Chanach adip, id eft, ftrangulatore lupi, fiue Aconito Lycodono feparauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i'‘fi ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tixitum. Poteft verb amp;nbsp;Toxicum dici. Toxicum etenim pcrniciofum medicaTnentum,quofpicu-lajtela^ ûgittæ præfèntaneo infîcidneur venenb: didum a telis, quæ Barbari Toxeumata Toxa appellitant. Conficitur autem iftudcciam exNapellOjquanquam tarnend ex aliis.

PEMPTADIS TeRTIÆ LIB. I I I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9

DiofcondesetiamToxici (ymptomata amp;nbsp;remédia rcferens, ead em ferè, quæ ab Auicgtnna de Napello ^adferc. Stribit tarnen de NapelJo amp;Toxico feorfum Aniccnna, (cd quid Toxicum lit (vc ipfe farceur) ignorans, vtminimè mirum fueritjfemel de Napellü,iterum pofteà deToxicoegiffe.

Visautem amp;faculta$-Napellij amp;homini quadrupedibus muleis perniciofa eft. Eüidenei fedperquàmmilèrabili experiinentojd Ant-üerpiæ olim compercum,in receuri adhuc eft memoria. Cùm cnim abimperieisliuius ineer acecaria iliaeæ eflent radices, quicunque eas ederunt, mox fæuiflimis correpei ïympeoma-tis, breui vieam cum moree commuearunt.

Intumeicüneautem illico ab alTumpto Napello labia ac lingua;oculi prominen t, crura ri-gelcue, vereigines amp;nbsp;animi accedune deliquia: vequidem Auicenna lib. 1111. Tanea huiuS veneni viSjVtco eelorum mucronesimburile-thalemvulneraeis noxamadferane.

Aduerfus autem earn perniciofum vene-num amp;nbsp;hûc Napellum remedia quædam enu-merae Auicenna, quæ poft venenum ipfum vomieione reddieum præfidio fune : atque inter eamurem etiam (vt paflim exemplaria ha-bent) repenti Napello enutritum, qui naturæ eius maleficæ tota fubftantia aduerfètur, amp;nbsp;afi-fumentéab orani vindicet ac liberet periculo.

Antonius Guanerius Papienlîs fua ætate Celebris medicus,in tradatu fuo de venenis, hune non murem, (èd mulcas efTe exiftimat. Référé fiquidemquendam Philofophiac aeveritatis ftudió(um,(óllicitè admodumacdiligen-termuremhuiufcemodi quæfiuifTe, neque vnquam vel murerti velarrolàm etiam Napelli radicemabeorepertamjlèdmufcasabundè multas foliadepafeentesinuentas ,quasPhilo-fophusille mûris loco accipiensjantidotura ex iis confecitjquam amp;nbsp;aduerfus venenaalia,lèd contra NapellivtilifTimam accfEcacifTimam comperir.

Accipithæc terræ Lemniæ,baccaru Lauri, antidoti Mithridatîs (îngulorüm vncias duas, mulcas Napelli xxi 111. mellis^ olei quantum fatis eft.

In eadem cum Guanerio Sr philofopho illo fententia funt quoque P.Pena, amp;: M. Lobe-lins,qui murem Napftllum depafeentem nufquam alîîrmanc vifunij fedmufeaselfe, quæ turraatimaduolent,amp; floribus huius infideant.

Sunthæraaiorescæteris mufeis, amp;nbsp;fforibus Napellipropemodum (vtaiunt) concolores, nullamqueherbam autflorem,quàmhuiusfoliutf,appetunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Etverilimile eftnon murem efTcjqui Napello fuftenteturjfêdmufcaseflTejquçlindu eius viuant. Namaconitum,cuius Napellusfpecies, muresipf»sinterimit :atque inde (^voktÔvûv K^uvôipovoVfüae Muricida dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

U Æ G herba neque magna eft,neque in amplitudinem vllam effunditur : fingulari tan-■^■^tùmafturgit cauli»ulo,eoqj rotundoamp;palmumautlemipedem tantum alto,cuivni-‘^üRijfubinde duo,rarô plura adnafeuntur fôliola,duriu(cula,rotunda,læuia,dilutè amp;nbsp;aliqua-^^nusexcæruleovirentia,ambitucrenato:flo(culusin,cacumine emineclutcus,minorquàm ■Kanunculi,alioqui aflfimilis: globatum capitulum fequitur è feminibus congeftum.radiculæ coliærent ix.autx.inftar Afphodeli,fed minores multô,amp; acuminatæ.

In Alpibus,amp; Allobrogum Heluetiorumque montibus gignitur; apud Valdelès, qui partem horum montium Icaliam verfus incolunt,frequens: reperitur amp;nbsp;in Baldo Italiæ monte.

Tlioram,Tauramamp;Turam appellantj Valdenfiscognominatur,addi(ferentiam Napel-«jqui amp;nbsp;Thora,vtdiximusjvocatur.

Meminitcxitialiscuiufdamherbæ Auicennalib.iiii.Fen.vi. Farfiundidæ. eandem au-

ferat incognita, amp;nbsp;nullis ab co depinp^*^ 'fhor^ Perniciofa autem amp;nbsp;venefica

vis, Napclli excedere fertur fnalitiaU’' ' Jc' autem elTc aiunt,Vt homo quidem inde amp;nbsp;quadrupesferum, ac aliud ratum autiftum teloEuius fuccoinibu m-ve intra lèmiEoram pereatac moriatUt-tarnen mortiferum, fi bibatur, aut de tametfiablqucnoxaidnonfiat.

Vtuntur fücco venatores ad ftrarliin nem,quemexpreirum amp;nbsp;prxpärarum lisalTeruantcornibuSjad lagittasintingen neno ac toxico prælcntaneo. Vim

* acum eo fucco inficiunt, qua ranam Ajjt: quæ ß illicö moriatur, praelentaneum audor Gefiierus.

Vcrebrisacprofuadis hadern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed minora : dores

f^njen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^luieopallen^^^'

êlobalos reference^^ ^bi quidem e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;friabilesräff^’

^æti«?ut Eo^/“r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foecundirare enit^

Irt AJni'k, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;radices.

«'a, iUius vires Tmquot;quot;] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

^■esquereSdi-Âz- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^f^^ndi impotcßCiO

.macum viper^^^ ^^^friacen,ide{l,Alext^^^^^^ ^mm ahorum amp;nbsp;^^P^Jb , amp;nbsp;venenoforura o(^ dd Napellum bincAnthoram ^arijirj conf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auicennxelfe

-dnthon ^dîcina? tamcn ali^nJ^ ponunt • rad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zedoariam venuni equot;^'

QuæTonahfOblongioris for^^’ ^omberhAiii^^^^ Marione Zerumbetb doe Ztt jFgt;ida anrƒ•Sctapionise/îèputatuf-Mempc Tbnr ^^^^bora quad arTitp.Ssamp;trtieo oins Hr. æ oerfecur, alexipharraacatr^

ex Tura Marcellum ^^bupines 1 -^orura aduerfus leucotnati docet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xnedicamentuni confee'^^

PEMPTADIS TERT1Æ LIB. I I I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^41

Hftautem Anthôræradix valde amp;inftgniter amarajaduerfatur venenis omnibusjVtilisad purganonesjfcrofosfiquidem Sdmuccofosetiam per inferiorem ventrem educit humores: lumbricos amp;nbsp;ventris tineas pelliteducitque.

Hugo Solerius non modo per inferiorem ventrem, fed amp;per fuperiorem largasaitAn-«loræ radices expurgationes moliri ; modtim efle ad q^uantitateni Fafcli ( quern vulgo Fa-wm) ex iulculo aliquo aut vino : darique duris corpore.

AntopiusGuanerius Anthoram magnæ etiam aduerfuspeftem efficaciærefertitradatu differentia II.cap. iir. Etquod ad experientiam, inquit, vidi,conflmilis cum Di-damno Virtu tis Anthoræ radix exiftit.Et eft herba,quæ iuxta Thoram illam fcilicct herbam ßa(citöf,ex qua veiienum conficitur,cum qua m AlpibusSaluriarum amp;nbsp;Pinarolijeapras fyl-ueftres venantur. Et hæc radix Anthoræ affimilatur nucleis oliuarum, amp;nbsp;eft Bezoar illius Thoræ,quæ eft adeo venértofa,quôd omnia animalia fua interfici t venenofitate. hæc ille.

Memineruntquoque Anthoræ Simon lanuenfis inSynonyinis, amp;nbsp;ArnoldusVillanoua-nus in tradatu de venenis : {èdquJÉ âdfefuntur,non latis hotam aut cognitam ipfis fuiffe Anthoram,oftendunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Angularem, atque circa hunc foliaquater-hajabvnovcluti centroin deCulTis fluecrucis flguram concinne digefta:funt hæc lata,veno-ra,oblonga,fubnighcantiajamp;aliquantulum a-cuminataiinfaftigioflipra hæc flolculus prodit herbaceus,foliolisaliquot angüflis, veluti calycis fui alabaftris , infidens : lequitur inde bacca inftar vuæ acini ; femine intus minuto fubcandicante,vt Halicacabi, farda, radix te-nuis,Iongiufcula,geniculis aliquot articulata, oblique ferpit,alicubi interdum progerminâr.

Recentiores Paridem fere herbam : pleriq; tarnen Vuam verfamVuam Lupinam appellant: nonnulli verb etiam Solanum tetra-phyllon. Falluptur, qui Aconitum Pardalian-chesexiftimanV. German! 'ÏBoIfebecr/cmbffr: Brabanti Wolfbcfifnlt;amp; fpinnccopçnijid eft,Ara-ncam ; ab ementita videlicet araneæ forma, quam bacca vna cum reflexisexiguis alabaftris per maturitatem exphmit: Gallis eft Raifift de regnafd’. Hifpanis Centelha^NZ quidam aiunt.

fylufeftre pertinent Efraticum amp;nbsp;Corniculata; de quibus pofterius amp;nbsp;fèorfum.

PatinaPapaueta triafunt:album,nigrümjvtrviïique magnum ;Séminus tettium. , AlbutnPapaucr folia promit oblonga,lata,iæuia,laâucçfoliislongiora,candidiôra,mar- i. yæbuslinüofa:caulisfiuefcapusredu5,quandoquetricubitalis;in cuius faftigio flores can-Mn quibus moxab initio multisftaminibusrtipatum apparet capitulumiquod adultura fe °Dolani,nonnihil tarnen oblongam formam habet,amp; fuperne operculo contegitur, intc-‘^siuembranisnonpaucisinlóculosdifcetnitur; in quibus fernen copiofiflimum^fedmi-

nutum, rotundüm Srcandicans. radix fubeft nullius moitienti, défeendens in altutn.

Huicfimilc eftnigrum Papauer,(èdcapituloaliquantoTorundioreamp;:magisglobato:flos ,elegantiphœniceo rubctcolore : fernen nigricat.

Suntfloribushorumduorum folia,vtiamp;:rcliquorum,quaterna,eaquc fatis arapla/ed quæ citô defluan t: rarô,{cd tarnen quandoque pluribus incifuris ac diuiluns dilfedai ac iim-briarum inftarrnultifida.

Tertium Papaucr caule,foliislt;^ue,floribus item amp;nbsp;c:^itulo minus eft: flos èc^ëruleoac purpureo obfoletum amp;dilutum quondamcolorem refert: capitulum quoque rotündatuf, ièd maturatofemine foraminibus aliquot,qua parte operculum ipTi inlidet,circularkerhiar, facilem defluenti femini viam pra’bens,quod aliiiduobusnon contingit, quorum ita recluli pcrmanentcalyces,vt nullum queatelabi fernen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

Reperitur veto amp;nbsp;Papauerisgenus,ci5ius floris folia multiplicata,nonrarôfimbriarutnin-ftar incila aedifl'eda apparent. Color horum fubinde albidus, frequenter rubens,quandoqj ex vtrifquc varié permiftus.Rulacnt veto nonnulli intenlb colore purputç æmulo:alij autein lt;lilutius,vcl minus eleganter.

Capita huiusgeneris Papaueris fuperiore parte, veluti tertij, hiant,facilcqueab ipfisfe-

Effluitexins,capituliseorumvulncratis,liqiiorcandidùs,quiad medicinævfuscolJiginir, Ofium. denfatus Opium q^jpellatur. Colligitur tarnen præcipuè ex fecundo genere ; non modo

Mecenium. Exptimitur amp;nbsp;ex capiculisac fohis fimul fuccus, quem Meconium nominant. .

Seruntur hæc genera in hortis,acetiam non rarô in ipfisaruis: tercium frequentiffimuJBj quoderebrö non fatum pluribusquoque»eperiturlocis,præ{êrtim tarnen inhortis.

Græcis Latihis Papaueri nomen Officinæ feruant;nonnullis ô^t/TCror : Germanis ÇD7(2gfam(n/olmag: Belgisï^uriamp;»n»mcop: Hifpanis Dormiderasy^ caÇcaII-. GallisPalis Papauero domePiieo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

eftjfatiuum ac hortenfêdicitur. Diofcörides ôüAstxÎTJi' et iain nominari refert: vulgo Papauer album.

AIccrum genus nigro fcmine, Diofcoridi z. ayojLov fiue fyluertrc dl jquod jinquir, otS-ztjç vocacurjamp;ànonnullispôiÂÇ, quia ex eo Opium colligicur, Plinio amp;; LatinisPapauer nigrum: plcrilque nôftræ ætacis à florum rubente colore Papauer rubrum.

Terciumgenusa^ze/OTSÊPFfiucagreftius eft, 3. Diofcoride auélorc ; idem lt;pap/i(£tKü)SiçiC9Vy id dl J mcdicamentofiuSj aut ad medicamenta vtilius;maius amp;: oblongiore capitulo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vcr^iinile aute hoc loco fubefle mendum ac errorem.Tertium fiquidem iftud genus liu-/««^. milius ac minus eft; nequc oblongioriSjlèd glo-bati ac rotundioriscalycis. Fieri autem potdl, vt pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perperam fcriptum fit

'Têgj:: amp;, 2;^ovottT«r;ilt;s)«r/oM»^^zjj«4j,acCdrorium. * Nonenimhuius(vtdiximus) fcdcandidi loii-gius amp;nbsp;maius eft: longius item, fed minus erra-tico Papaueri.

Apparet verb amp;nbsp;tertium iftud Papauer agre-fteillud dfejCx quo ^^^i^iicP/acompofitio paran-da : de qua Galcnusprolixè lib. vii. De medi-camentis lècundum loca. NamCritoamp;: poft Themifonem Democrates, a,yQji.Qv fiue agrefte accipiendum præcipiunt, illud quidem, ad-dit Democrates, quod non feritur : ^.yitiava. à-yoj-aj), inquit, otJcTe yeip ttmi; caritpiTai. qualc tertium,quodnullo lerente læpè nafcitur.

Pliniuslib.xix.cap.viii. fub finem,tcrtium Papauerisgenus Rhœam Græcis, Latinisp/;«ÿ^*À' Erraticuin dici ait ; amp;: îjjontè in aruis cum Hordeo nafci : tria tarnen illic fatiui genera efte,^'’quot;“’’ atque iftud tertium eorum facit. At lib. xx. cap.xv 111.inter fatiua fylueftria medium con-fctuic: itaoftendenSjVel tcrtium ex noftris,vcl faltem difcrimcn iftius Erratici in frugibus ’^afccntiSjhaudreifte feagnouifte.

Cætcriîm Papauerum omniun» refrigeratoria vis eft, Vt Galenusinlib. Defimpl. med. fatiiltatibus.

Semen,vt idem in lib.Se alimentoru facultatibusait, panibusvtilitcr ceu condimentum inlpargitur.Scd album nigro,eodem au(ft(^c,præftat.Refrigerandi autem ipfum facultatem bbcreac fomnificum dfcjCorporique nullum commemorabile præftare alimcntum,ctiam addit.Eft autem feminis huius,faccharo quidem inc»uftati,in fecundis mélis quandoqj vfus, turn aliistragematis.Refrigerandi verb eius potentia hand magna obferuatur. Ad (bmnura tonciliandum non multiim effieax eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Oleumquod ex eo cxprimitur ,gratumaccduÄ eft, panique illitum,aut alio quouis . •^odoin cibo,citrarcfrigerationis fenfum fumitur. Conficitur verb ex tercij generis ferine frequentius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Codyisliuecapitulismaiorineftvis,qux adfomnumconciliandum,defluxionesqîfiften-das,acreprimcndas,plurimHm faciunt;propinquamque,fed tarnen mitiorem vim Opio ob-tinent.Opiumfortiftimumeft: hoc ignauiusMcconium.Vtrumqs autem quouis modo, vcl affumptura,vcl capiti applicatum,fomnum,ac fubinde profundum moleftumqs Ibporé con-ciliat.Opiumcopiofiushauftumetiammbrtiferum: vtverèPlinius. Dolorcsautcm omne^ bpit,fedægriuscurabile malum non rarb reîihquif.

Oftènduntureius vfu,vt Galenuslib.n.Dc medic.lecundum loca, fblidæ partes, adeb vC ^ftca correftione opus habeant.Sic amp;nbsp;collyria ex Opio multis detrimento fuêre, ita vt de-Wein oculum reddiderint,amp;: vifus hebetudinemjveluti etiam auditiis grauitatem inducut, quæcunque ex Papaueris fucco,ad vehementes aurium dolores componuntur. Quaproptcr ™giendaomniafunt medicamentaamp;pharmaca,quæex Papaueris fucco confiuntfenfum fcpcfacientia: neque nifi extrema vrgente neceflitate ad eorum vfum perucniendum -, efim videlicet

^44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P t v M H I S T O R I Æ

Videlicet nullum aliud mitigatorium læuiflimisdoloribus opera adferCjVel fuccurrit: vtGa* ienuslib.De medicamentis fccundum loca tertio,luculenter docet.

Er R A TI c o Pàpâueri cauliculi amp;nbsp;folia ni-griora hirltitioraque : foliavtrinquealtisin-cifuhsinftar Cichorij autErucx diuifa:florese faftigiis cauliculorura pulchro ac rubente phœ-niceoemicant colore; ftaminibusnigricantibuJ capitulum medium ambicntibus; quod adul-tum minus eft, fed tarnen oblongioris foriBX quàm tertij fatiui: lemen exiguum nigticat.

Huius amp;nbsp;alia minor eft fpecies,foliis minon-bus,oblongis,non Erucx per marginesdiuifura, fed tantummodô fcrratisjreliquispriorilimilis.

Specicseius etiam aliquot elfe, fatis Diofco-rides ipfe innuic, folia refcrens Origano,aütE-rucæ, aut Thyrao,aut Cichorio limilia conlpi-ci. Nam in hofum folds magna diuerfitas. Sunt tarnen, qui didiones detT-aywac ôt/jww redunda-re ; nullum minutis Origani, aut miniæis Thymi folds erraticu Papauer repeririaffitmef-

Vnàcum Tritico,Zea,Secali, Hordeo^ Aue-na,reliquisque frugibus in agris erraticum gi-gnitur Papai^r : non raro quoque inter olera,ac lecusmargines horcorum.

Belle colorati flores Maio ac lunio pulchrl-tudinis venuftatisque quandam gratiain aruis conciliant.

Diofcoridi eft poia\ ; Latinis Papauer erraticum ; Gazæ Papauer fluiduni; Officinis Papauer rubrum: Italis Papauero panis Amapottü, roÇeÜA, papoidai' Gerinanis S’foppcr rofth/ Fom rofen: Belgis aooötn gud/ wä*

Etpo/açnominahDioïcoridesait,quôdeicitô flosdefluat. Decidunt tarnen floresXQue citö amp;nbsp;aids Papauerum generibus etiam corniculatis. N u^li enim Papaueri diutinus aut du-rabilis flos eft. Omnium citillimcpercunt. Vt enim omnibus commune eft,florcmmeni-brana quadamintegi,ac veluti vaginaquadam contincri, quæ ipli» fo exerente flore in duas dehifcensdelabitur partes; itaquaternaipfîsfolia,citô defluentia. Rhœadis nomen noniup' dôhuic,fed amp;nbsp;aids ea de caulà commune elfe poftft; fi modo à floris facili acceifit dehplu-Quôd fi verô à feminis profluuio (vti a^aret) Rhœadis cognomen accefleritjfatiuoruni tertio proprium erit,cuiüs,vt diximusjcitnîimè ac facillimè fernen excidit: Deflint veto amp;huic érratico, fed minus manifeftè.,

Jintmtnt Conuenire autem erraticum iftud Papauer cum Anemone vidètur fylueftri. Et occurtic fylntfirit. Anemones VOX; inter confulâsPapauchsapüd ApUleiumappcllationes. Diolcorides etiam

Ancmonemfylueftrem cumPapauere Rhœade à nonnullis confufam,cap.de Anemone fcribit. Anautem ipfe fe fatis explicate potueritjrelinquimusdiligentiuselimandum;nobis non fatisfecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v ,

At facultas erratici Papaueris fimilis eft fuperiorum Papauerum,frigida amp;nbsp;fomninca.

PleriqucfallaciaexperiraCnta magisquamratioriem duccmiecuti, floresaduerfuspleu-ritidem commendant; ftatim accc’dente dolorc, vel ftillatitium ex ipfis liquorcm, aut lera-pium ex frequenti foliorura maCeratione propinantcs:amp; leniri non raro dolorem con tingit; fèdamp;pertinaciuscrebrô inde hæret, ægrê ac cum difïicultafe fputo procedente : prælertim quibüs non eft robufta corporis cohftitutio,valentesquc vires. Erroris huius occafionenipre-buiffepotuitBaptiftaSatdus,qui flores huius Papauefis aduerfus lateris dolores, à plenfque , féliciter exhiberi; aduerfus fanguinis fputationes vtilcs,mèmordE prodidit.

PA p A V E RI s corniculati tres repcriuntur fpecics,amp;:magnitudineieflohscolore differentes.

Quod maius eft, tcliqua Papaucra candidis amp;ambitu infradis ac laciniofis folds fans rc-fertjnon tarnen læuibus,fcd nonnihil lanugi-nolisjinftar fere foliorum Vcrbalcircaulesindr-mioresbreuioresque inplures alas diuiduntur: flores ochri colore luteo pallcnt ;quos excipic non capitulu, fed tenue oblongum incuruum-quecorniculum, due filiqua, in qua fernen nigricans. radix fubeft oblonga, cralfior ; in non-nullos quandoque reftans annos.

Vulncrata herba fuccum pracbeflutcum, guftatufalfilaginemrefert,vbi fuæ fpontis eft; inmaritimis videlicet,aridis,amp; fqualidis,quæ amat,locis:inhortisfucco illo magna ex parte deftituitur.

i^'eulatum; ab Onbafio amp;nbsp;Aetio Plinio Papauer Paraliu : Carullo Papauer luteum: aliisPapauer marinum : atqj indt Hifpanis Dor-mideroi marinas.Sünz amp;C.quibus dye/a, id eft,Papaucr fylueftre ;ànônullisquoquc, Diof-coridetelte,Glaucion,propter foliorum fimili-tudincm. Atque bine in Officinis olim Memi-iha. Meniitha fiquidem ArabibusGlaucium eft: Germanis ßcd Xjfmagcn / geden Dud : Gallis

Kadix,inquicDiofcorides,ad dimidiascoda in aqua amp;nbsp;pota,coxcndicum dolores amp;nbsp;ieci-norisaffedtus fanarc poteft; hisetiam qui crafTas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reddunt vrinas,prodeft.

Semen acetabuli menfura cum aqua mulfa potum,aluum leuitcr purgat : folia cum oleo rntaargeraas iumentorum fanapt amp;nbsp;abflergunt.

‘ De aiiis corniculatis Papauer thus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x i x.

pRoxiMVM flue altcrumcornicu^tiPapaucris genus, priori tcnuiusac minus eft, amp;nbsp;* foliis Erucæ modo altè incifls,nonnihilq; pilofis : cauliculi eins tenelli ramofi procum-hunc; flores minores intenfó fatis colore rubent,d»lutius tamé quàm Papaùeris erratic!: cor-niculum minuseftjcuiuscacumini operculum fubinde, aut veluti latius capitulum infidet; ftmenin hisexiguum nigrum, radix verb oblonga. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Tertium huius generis PapauerjCtiam fecundS exilius,ac foliis tcncrioribus,in minutulas videlicetparticulasdiffedlis: flofculus minor ,cæruleipurpurci colorisnigræ Violææmuli. l'îdix tenuis longiufcula.

Non in maritimis,fed procul à mari hæc genera reperiuntur. Angelus Palea amp;nbsp;Bartholo-mæusab Vrbe-ucterum,qui in Mcfuemcômcntati funtjoffendiffe fêilta tradût.in Arrago-îinm Caftellæ Hifpaniæ rcgniSjlocis mediterraneis; in agris amp;nbsp;iuxta viarum femitas, fapo-tefalfilaginemnequ^qyjj^ refcrentc.

Exiflimatur à plcrifq; rubentis floris Glauciup effe. Nec in totum à veritate aliéna vide-turlcntentia.Nam,vtDiofcorides ait,Glaucio folia funtPapaueris corniculati fimilia, fed Â(3wpaT8ôt,ideft,pinguiora,;^/tlt;ÿt/(^«A5j,humilia flue intetram procumbentia, grahis odoris, guftuque amariora,fùccusverb multdm croceus. Atque huiufeemodi fucco Papauer iftud corniculatum haud deftitui,teftes funt P. Pcna,amp; M. Lobclius : amariusquoque facile effe poteft,vtpote falfilaginis guftucarens. Qu.t fane aflinitatem cum Glaucio (fi non idem)ma-gnam oftendunt.

AitDlo{corides,nafciGlaucium ad Hierapolim Syriac.lèdamp;alibiquoquercpcriri,quid prohiber? amp;: fortafîe nonnihil etiam immutatum.

Cæterum corniculatorum illorum duorutû Papauerum noftro quidem fcculo nullus,quoi fciamusjvfusjatqueidcirco de viribus acfacul-tatibus nihil occurrit alferendüm,

Ad Papaueris corniculati genera quiâan-tenusetiam pertineequod Hypecoon dici-tur: foli^ huic quàm tertio corniculato Papauc-ritenuiorajminutiflimis incifuris diuifa,colore amp;afpeduj tum amp;; figura graueolentis agreftis Rutæ minimæ fatis limilia: cauliculus breuis cft: flofculusodoratusjperpufillus, luteicoloriSj fenisfoliolisjduobus maioribus, reliquis per-quàm cxiguis: cornicula fuccedunt recuruâ,ar-ticulata; in his fernen flauelcenSjquâdrangularc. radix oblongajfibns non carens.

In aruis amp;nbsp;iuxta agsorum marginesplerifque iGcisreperitur^vcluti nonnullis Hifpanix,amp;'i' Gallia quoque Narbonenfî , præfertim iuxta Nemaufum Coloniam.

à nonnullis T’yrcitpieav, telle Diof-•coridCjdicitur.Latini Hypecoi voccm retinenf. Cur pro Cumino fylueftri hxc fît habendalier* ba, nulla occurrit ratio : pro hac tame adiêraifî làm Matthiolus refcrt, fi nos non fallit p’dura. Natura au tem amp;nbsp;facultate refrigerans Hy; pecoû eftjamp;Papaueris fucco fîmile.-audor Difj-

TJYoscyami tres veteribus funt5nigef,lutcüsamp;: albus.Poflerior ætasPeruuianum •■•'‘■quarcum adinuenit.

Niger Hyofcyamus folia promit ampla, longa,lata, candîcantia,mollia,lanuginofâ, laci-niataamp;marginibusconcifa :caulescrafli func,cubito alciores,ramolijquosflores continua f«ie digefti conueftiunt,patentibuscalathis figura afl'imilcs ; colore lecundum margincs fubluteo, difcurrcntibus vna puipurafcentibus aliquot venis; in medio verb ex oblcuriorc purpunanigricantes: calyces fuccedunt rotundi,oblongi,crafli, ventricofi,fupcriusaculeati acoperculatijinquibus femina baud ita magna, colore fordentia. radix cralTa, prolixa, albi-canSjin alterum viuax annumiquoadufq^e videlicet fernen pcrfeccrit. Grauis odoris ac in-gtati tota flirps eft,caput aggrauans amp;nbsp;iomnolentiam ind ucens.

Lutei Hyofcyami caulis limplicior, folia indiuifa, minora, lata tarnen amp;oblonga,SoI.ini bthalisniaiora,candidioia,ac molliora: flores in cauliculor^ faftigiis inconditi, lutco pal-bntescolore,aliquanto minores quam nigrijvalcfta fere fimiliajl’ed minorajteneriora amp;nbsp;Ipi-^'scarentia: fernen pallidius,fufflauum3Vt Irionfs pufillum.

Candidus Hyofcyamus candidifllmis mollilfimisque folds exit ;lanuginofis videlicet,-3. ^onnihil quoque circumrofis ac finuacis,fed minus,acminoribusquam primi,fiucnigri: Cîuliculi brcuiores funt:fl»fcub lecundum cauliculoscandidi,minores: calyceslçues,baud--

I^uohi pofteriores Hyofcyami rari funt, ncc alibi irkBclgio quam in bortis, amp;nbsp;quidem non frequenter reperiuntur. Candidum tarnen maritima rudera afperanonrarôpræbent, prælertim vbi Rbodanus in Narbonenfi Gallia niari influit.

Æltiuis tncnlibus amp;nbsp;non rarö in multu Autumnu omnes florent: ferne interea pcrficitur. GræciTood«y{{pi»; Latini Apollinarem nbsp;Fabam fuillam:Arabes,vc Plinius ait, Altercum

Altercangenum vocant. Aliis,velutiinter Ipurias voces refertur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liuc louis Fa-

^gt;iwôa))’iov,aJkjzai''rt,,acrà'a^oi',d7n'£e)r.jcbvâjU/lt;5«i'êç,aTO/{pigt;JiS3«(uSe.toi’;àPytbagora amp;nbsp;abis^s-^‘^’'jZoroafti viipanov aut wçiawoj' : Latinis, vt Apuleius Icribit, Infana, Alterculum, Sym-

phoniaca, Calycularis, Dentaria ; Phrygibus Rcmcnia : Tufcis Fabulonia, auc,vt aliud exemplar habet. Faba Lupina: Gallis Bcllinun-cia; Marthæo SyluaticoDcns caballinus, Mi-limandrum, CallilagO; lacoboà ManliisHerba pinula; in Officinis luli.juiamusJtalisZ//«’/^ (]ntamo-. V[\{'^à.ïi\sV€le»)io

ms S2gt;îl|i'n fraut, biifanifn/ (tulfde augen; noftris JÔilfnictuptGallis Hannebaneamp;ceudorwic^dtï“ culi afleriptum clFc Hyofeyamum, Pliniusair, Primus à florisnigneante colore jUsAsf? Seliger: alter amp;: hincluteus:tcrtiuscanclidus,ciiin à florum , turn amp;: foliorum totiusqiie herbj candore amp;: albicantc colore dicitur. Infemini-buscolorum dilcrimen noh adeo magnuDicft.

In Plimanis codicibuscandidus pro quarto; lutcus pro tertio delcribitur,errore manifefto: hnius tranflcriptoribus occalionem prxbuilfe potiierunt ancecedentia, acceflionc luperSuo-rum deprauata. Legitimam ledionem talcin cfle opor tet,h b. XX V. cap 1111. PIu ra eius genera, vnum nigro femine jfloribus penè purpu-reis jipinofum : vulgare autem eft frucicouus amp;alcius Papauere. Secundi fernen Irionis fc-minifimile:amboinfaniamgignentiacapio$qi vertigines. 'Tertium genus molle, lanugino-fum,amp;c.

Temperamento autem oranis Hyofeyanu/s (quidem ordinc réfrigéras eft, foporifèrus item, amp;: dolores omnes fedans; aduerfusacres calidasque defluxiones oculorumaliarumquc partium proficit: fanguinis eruptiones muliebria compefeit profluuiaiad tedium aliarumquc partium inflammationes adhiberur.

Profunt fubindevelfolaimpohta folia, quandoque cadem cataplafmatispermifccntur. Eft amp;: feminis folius nonnunquam vfusjadditur verb amp;: antidotis dolorem fopientibus.radiX commanfa aut in aceto décoda dentium dolores finite poteft. Breuiter, Flyofcyatnuslu^^^* 1cm Opio ac Meconio faculratem habet: imminet qüoque amp;nbsp;ab ipfo, quod ab illis pencu-lum. Teftatur Diolcorides folia in olere fumpta mentis Änotionem facere. Pliniusetiam folds mentem corrumpiait,fîpluraquàmquatuorbibantur.

Mitior autem habetur candidus,quem medici, Diofcorides inquitjtecepere :deindelu' tcus; niger vt deterrimus improbatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Galcnusnigrumetiam mlaniamac Ibporem afferre affirmât: huicque flauumfiucluteum propinquara obtincre facultatera :Fugiendum vtrumque vt inutilem ac venenofuDi-candidum ad fanationesmaximè idoneum effie.

OfficincE tarnen paffim pharmacopoeor^m in Germania quidem ac Belgio, nigrovtun-tur: luteo albo vt plurimdm defideratis;.

PErvvianVS Hy ofeyamus altior eft non modo nigro, led amp;nbsp;luteo, cauies eius aa tres vel plurescubitosnonraroattolluntur,ramisnonnullisbrachiîiti;quifoliis conueftituut latis, oblongis, acuminatis, maionbus quam lutei Ylyolcyami, Oxylapathi ferè fimihbus, fed tarnen latioribus,mollibus,dilucè virentibus, tenuiterque hirfutis.quac quandoquc cauw fic adhærent,vc ipfum quodammodoampledivideantür: alias veto è pediculononexigu® prominent, flores oblongioris formæ,intu«:oncaui, tnaiores patétioresque quam Hyolc/^* mi lutei,ambitu quinquanguläres,colore dilute purpurei,amp; ad raarginem propemodum bicantes, valculaamp;femina qualia luteo, radix craffiufcula in multos ramulosfinditur.

Ex Amehcæ,quam Occidentalem Indiam vocant,prouinciis, inter quas regio Peru e Èuropamprimùmvenitgt;vbiin hortis fatus féliciter adolcfçit, vno anno ad abfolutione , peruemcis.

Araericæ incolæ Pctun appellant : alij Herbamfacram, aut Sandam berbam:nonnulli Nicotianam: Nicolaus Monardis Tabaco. Hyofeyami eflefpeciem non forma modô qualii lurcOjfcdamp;aflimilisoftenditfacultas.Soporem liquidem inducit ; mentem emouet; amp;nbsp;fi-ffiilcra ebrictati conftitucionem adfcttjVel folo fumo accepto ; vt tcftis eft Andreas Tbeue-tus.Suntautem hæcftupefacientiumacfrigidilTimorum opera,qualiseftHyofcyamus.

Weritur ficcumcius folium ^almæ conuolutofolio;deindcillo vna à parte acccnfo,pct alteram fumusnidorq; vrentis,patente orenaribusquecxcipitur,dolorura italenimcntajfa-Piisfitisqucobliuioneni;amp; hilariratem quandam initio,poft largiore vlu ebtietatem etiam, veluti àmeracilTimo vino,adfert.Expurgari vcroamp;cco modo multos per os, aiunt,humores, accerebri luperfluosabfumi. ®

Calidumacficcum hunc HyofcyamumelTe, amp;ouidefecundoordine,Nicolaus Monardis Icntitiac vna refoluendi,lordidaqucrcpurgandi cum quadam cxigua adftridione ei fa-tiilcatem adefle.Adeft verb Sc ei Narcotica liuc ftupefaciei^ vis,tum amp;nbsp;per aluum expurga-toria;necnon, vt Monardis fcribit, amp;nbsp;Alexiphqjmaca quædam.

Calldam autem facultatem hunc obtinerc foliorum oftendit acrimonia, quae non modô S'jftulèntitur,lcd ôâ vlceribus neruolàrum partium virentibus folds impofitis,quandoque pcrcipitur.Saliuam vero amp;commanducatafoliaciunt ac pituitam detrahut.quod amp;c fumus ^'■’dorum receptuspræftai;, Qua: caliditatis baud exiguxbuncparticipemefteoftendunt; ^æcunqueenimeommanfa aut in ore detenta pituitam euocant ac faliuationem procu-omnia calida habcntur,veluti Pyretbriradix,amp;: Pimpincllae faxifragre, aliaquelimi-«spotentix. Narcotica autem amp;nbsp;buius facultas baud tn obfeuro oft. Nam furao per os na-rcsquerccepto fimilis cbrictati,mente pcrturbata,afFedus fuperuenit, cui non raro fomnus ' luccedit; veluti abalfumpto Opio.Quod amp;acritnoniam quandam guftu rcfcrt,amp;:caliditatis Wcircohaudcftcxpers.Quam amp;:commanducatum ac affumptummox exerit : in peäore ^îloremquendamcxcitans,mentem tarnen non minus perturbans: vt Petrus BellOnius lin-S^briumlib.tcrtiofcribit.vbiamp;Turcas Opio frequentervti refert,amp; femidraebmæ pon-^’^^’plumafTumercinulloaliofuccedcnteincommodo ,quam quödleui inde quadamve-utrcbrietace eorripiantur. Itaquoqueamp;Hyofcyamus iftc guftu acris amp;facultatc ealidus^

4fO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T 1 R P I V M H I S T O R I Æ

narcoticamnihilominusfacultatemobtinec. Confequi autc hiuc vidcturnon modo Hyo-fcyamum hune Peruuianum,fed amp;nbsp;Papauerisfuecuni fiue Opium ex differentibus partibus conftarejquibuldam videlicet acribus amp;nbsp;calidisjaliis vero extreme frigidis; narcoticis iicmpè lîuc ftupefacientibus. Si modo narcotica vis fiue facultas extremam frigiditatem confequa-tur. vtGaleno amp;5 veteribus omnibus vifum. Sed fi narcotica facultas non ab extreme amp;nbsp;quarto ordine frigidaqualitate pendeatjfed à fubftantiæ cflentia procedat, potèritHyofeya-musiftecalidusfiraulamp;narcoticusefie. Temperiequidem calidus,narcoticusautem non temperatura,fed ab ipfius fubftantix proprietate. Nonfecusac purganti medicamento, non à tempcramentOjfed ex to tins fubftantiæ eflentia,fua vis adeft. De quo amp;nbsp;Pempt.priraælib. primicap.lèxto fcripfimus.Vt vt eft,Hyolcyamus Peruuianus,qui acrimonia fuacaliditatem oftendit,narcotica facilitate baud eftdcftitutus.

Folia autem liuius Cephalcæ ac Hemicraniæ præfidiocfle : tum amp;nbsp;ventricula perfrigera-tione laboranrijprælcrtim puerorum^nephriticisque doloribus prodefle : vteri fuftocationi-bus praefenti efle remedio: articulorum dolores fedare,fi calefaifta fub cineribus, parti dolen-ti admoueantur,Nicolaus Monardis ait.*

Prodeft verb amp;nbsp;ad den tium dolores Hyoftyam us ifte, fi linteo huius fucco iinbuto dens extergatur, ac deinde ex foliis pilula admoucatur.

Succuscum facharo codusafliimptusque ventris lumbricoscxpellit; vmbilico tarne folio impofito. Ide verb amp;nbsp;vlcera vetera expurgat3detcrgit,amp; ad lanitate perducit : eode audore.

Vtunturautem huius foliis apud Belgas ctiamplehqjaducrfus Icabiem cutisque fœdita-tes,amp; ad vulnerum curationes.Calidisverb amp;nbsp;robuftiscorporibus tantummodo adhibeda, funt qui lcntiant:Debilibus fiquidem ac lenibus non fore tu tum horura vfum. Atquehanc, vtvidetur,obcaufam jàPetun herba mulieres (quodaitTheuetus) in America abftinent, nequevllo vtuntur modo.

Succo verb huiusepoto quatuoraut quinque vneiarun^ondere, aluum vehementer fu-pra infraqj purgatam; longum deinde amp;profundum fubfcquutum fomnum, ab amicoob-leruatum accepimus. fuitaurem isquiaflumpfit rufticus,homo fortis,mediæa:tatis, hydro-' pelaborans,quiex fomnoexpergefaduSjCibum potumquepoftulauit,acdeinccps bcnèha-buit. Atque hinc expurgandiquoquefacultatem Hyolcyamu hunc habere cognofeere licet.

Narraui t verb amp;nbsp;idem le aqua ex foliis per organa deftillata à febribus rufticos multos li-beraflejhac pauco tempore ante accefliones propinata : deinde oleum exreliäis fecibus in lacculo fufpenfiscollcgiire,quod ad fcabiem vulnerumqscurationem fingulare foretaeexi-mium : aridarumverbfecum puluere intertrigines non modbhominum ,ledamp;equoruin citb curari.

Venenisquoque amp;nbsp;hunc Hyofeyamum refiftere, amp;toxicimalitiam reprimere, vulneri-bus fucco infufo,folio deinde mperpofito,Monardis refert : qui amp;aducrfus omnium vene-natorum morfus hunc quoque commendat.

INTÊ R Solanavnumhortenfeeft; Veficarium,Soporifcrum, Manicumreliqua,quibus Lethale vocatum ex recentiorum accedit fenteftia.

Hortenfe Solanum caule cubitali alfuroitjfrequetibus alis ramolb: folio nigricante,molli,lato,Ocymiaflimili,fed latioreac maiore : flores candiduli: baccæ aliquot in racemisaut potius vmbellis exiguis dependent; per initia virentes; maturae verb,aut nigricantes, aut ru-bentes,autlutei coloris, radicescandicant,^nues amp;fibrofæ.

Solanum iftud multisgigniturlocis,nec enim modb in hortis,à quibuscognomen tarnen accepit,amp;in quibus crebrb aliis herbis permixtum reperitur ; verfirn amp;: fecus vias, agrorum margincs,fepimenta,veteres parietes,ruinas,amp; in afperis ruderibus fubinde reperitur.

Æftate autem ,amp;in multumquandoqueAutumnufloret: amp;:tûc quidéfrudusraaturi. Graecis « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tvnTm/oç: Latinis Solanum, amp;nbsp;Solanum hortenfe: Of-

ficinisSolatrum: nonnullis Morella,Vualupina,amp; Vua vulpis: HifpanisfirailiterSS yerua nbsp;nbsp;rrf.Marcellus vêtus medicink fcriptor,amp; plcriquc alij eius ætatis,Strumû appellant.

Pliniuslib.xxvii.cap.viii.etiam Cucubalum refertnominari. Vtraque vox inter confulà-er- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Solani appcllationes apud Apuleium efiam extat : qui omnia Solani genera vno capite

f«r. complexus,nomina eorum inter le foedè permilcuit.Germanis cft^adjtfcubl: Belgis^afca* pe; Gallis J/creiZe : Italis Solatro.

Vfusautem Solani, auétore Galeno inlib. Defimp. med.facult. ad ca,quærefrigerari8£ adftringipoftulant: poteftcnimhæc duo ordine fecundo.Qiiod amp;inhb.Dealiment.facul. affirmât,vbi inter ea quibus velcimur,nullu elfe olusait, quod tantara habeatadftriftioneni , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac So.

TERTIÆ LIB. I I I 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4;!

ac Solanum; meriroqj idcirco raro quidem vt alimentO; vt medicamêco’ verà affiduè eo medicos vti: minimi autem eflealimënti.

Diolcorides Solanum eryfipelatis, herpeti-^ busqué, a!gylopis,capitisq; dok)ribus,æftuan-ti ftomachojaliisquelimilibusfymptomatisex acribus ac mordacibbs humoribus prodefle fcribit.Et fieri potcfi:,vthuiufcemodi mails au-xilietur;fed tarnenfemper non expedit, fæpè etiam nocet adhibuifle. Plus etenim non raro periculi ab huius generis remediis imminet, quam ab iplb morbo.

Etyfipelas ab exterioribus ad interiora verti, non cfle bonum^lcribit Hippocrates Aphorifi li b. vT particu la xxv. E t fimiliter in Coacis. Ery-fipelasforis quidem accedere commodumdn-tro autem,ait,cóuerti lethale. Quod no modo de Eryfipelatisded amp;nbsp;aliis quoqj fimilibus eru-ptionibus à natura procuratisvehtatem habet»

Nam huiufcemodi frigefacibntiu ac reper-Cutientium remediorum vfu, vitiofij corrupti j acresque humores introrfum ad principes nobiles partes repellutur, quodabfque fummo magnoque vitæ periculo fieri nequit.

Proindencc réméré,nec facilè,autcitôad talium remediorum adrainiftrationem perue-niendum, eryfipelatis,berpetibus,ac aliis fimilibus cutis efflorelcetiis vitiisve apparentibus.

V E s I c A R IV M Solanum cubitales promit cauliculos, tenues, rotundos, læues, fubrubétes, quafi geniculatos, paucioribus ahs ramofos: folia Solani maiora, Smilaceisproxi-ma,fedafperiora, quandoque albo maculatat flofculi fubcandicantesè foliorum alls dependent ;amp; poft eos folliculi veficulariim inftar, rotundialiquantulum,turbinatij fingulan intus acino,magnitudine Cerafi , vna cum folli-culo per maturitate rubente ; (emine intus piano, rotundo,fubcandicante, baud magno. te^ nuesilbicantes, latè ferpunt radiculas.

Nalcitur inparietinis,locis vmbrofis,ali-quantulum Iwmentibus,quandoquecirca a-gto»im margines.

Grsecis ç-pil^voç otÂixa)(^ëoç (pyraA/çdicitur: Latinis Vcficarla,amp; Solanum veficarium : Of-ficinis Alkekengi.Pliniuslib. xxi.Halicacabd amp;nbsp;Callion vocari ait.

Afolliculis autem veficarum fpeciemimi-tantibus nomen accepit ; fine, vt Plinius, quo-niâ veficæ amp;: calculis profit. Germanis (cn/bobrrrUfn/^uîJcn bfen/ftuffcle fivfenmoftris ïâriecBcn oiur yee/ id eft, vltfamarina CerafaiHi-fpanis Vexiga de perro: Gallis \^lquequengeSi, hagenauldes.

titjSolani fimilia funt: fruâus ciendævrinæeft idoneus, proinde raultis cópofiris facultatibus, quæ ad iccur, vcficam,amp; renés accomraodâtur, mifcctur. Diofeorides fruduin potum vrinam mouerCjS^morbum regium cxpurgareaic.

A D Halicacabi genus amp;nbsp;aliam quandani ve-•d- -^ficariam reccntiorcs rcferûc,quæ tenuibus, flriatis,ac viticulofîs cauliculis Jatè fefèdifTufl-dens, vicina quæqbe apprehcndit adrainicula: folia h U1 us o bl onga, d i u i fâ, Jacin iata, amp;nbsp;per am-bitusprofundiusincifa: flofeuli è longispedicu-liscandidi;folliculi diftenci magnitudineHali' cacabi,incericpiencibus membranulis in tresdi-flinôli loculos ; fruâu in fîngulisvnico,durOjro-tundo, Ochn figura amp;nbsp;magnitudine, colore ni-grOjCandidotamévmbilicOj qui mediocrisina-gnitudinis,amp;cordis Conoidis latiorcm ipccicoi imicari videtur. radix fads craßa mulcts ßbns capillacur.

vernacula. Pcregrinum Halicacabuamp;Peregri-nam vcûcariam hac dc caufa appclIanc.SuntÇ^^ Cor Indjcum jpccnt : alij Pdum cord^tum. A vero aberrant,^qui Dorj'cnion cÜc exUlimsnc, ^^ponicur.Msgit viderur conuenire cum grano à Serapione Ab' rong aucAbrugi diäo,dc quo cap.CLiii.hisveC' bisïcribi[:En:granüm paruum punûacû nigrC'

dine «fcaJbedine, rotundum ticuegranum Mes, nullius odoris. Ad fercur dc Senb in laporeiplius eft amarirudo;amp; eil caliduin ac liccum in /ècun-dogradu.SoJuivventrem cxpelhc lumbneos amp;^a{caridas,amp;:purgac iupcrßuicaces pblcgmad' casab ineeßinis.

ÏEMPTA DIS TERTlÆ LIB. 11 I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4X5

fcnm,mitioremtarnenquàm Papaueris fucclis: frudusvalde vrinam ciet.Danturhydrop'i-ciscorymbiXI I, plurespoti ilienns emocionem faciunt.

HæcGaIcnüsex Diofcoride quoque cranfTcripta habet; adiiciens corticem radiCis in tertio effeordine refrigerantiunij vcpoce Opio imbccilliorem acmitiorem.

A/TAn I cv m huefunofiimSolanum, folia habet,vtDiolcoridesait,Erucæ hmilia-jat;-tarnenmaiora,S£ad Acanthi,qucm Pæderotàvocant,accedciitia:caules producitara-^iceiÆ^^iüôîçfiuep'roccros decern aut duodecim,Orgyæaltitudinera haben tes ; caput veto infalligioemincns, vti Oliua, fed hirfutius, inftar Platani pilulæ;grandius tarnenac latius; ■ ^osniger:pofthuncfruólusracemofus,rorundus,nigcr,acinosx.autxii. veluti Hederae habeas corymbos-fed vuæ modo molles, radix fubeft candîda,crafla,cohcaua, cubitahs.

Theophrartus huic folium ctiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, Erucæ li mile tribuit amp;nbsp;maius ; caùlem

Orgyç longitudinis; caput Verb Gethyi, grandius ramen ac pilolîùs, fruCtui Platani fimile.

Gethyonautem ex Ceparum eft numero,vt quidem Plinius, Alcaloniæ genus ; quod penèjVtTheophraltusait,ax«lt;paAo(',ideft,ablque?apiteeft,ceruicis tantiirhlongæ,ôeideô totura in fronde.

O’'^),vaautem menfuraeft Hcfychio,quanta eflambafum mahuu extenfio,fiue, vt Mar- o’pyv«. cellus,quantum protenlahominum vtrinque brachia per pectus longitudine patent*

Nalcitur in montanis SC Vento expolitis ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocefljlocis Iatis,magnisquc,

2Tpu;;j,povappellatur f^vidiov,fiuefuriofurqSolanum:ànonnullis7îL(77ogt;',abaliis-9-pit/oF,auc potius,vt Theophraltus habet,5-pooe$gt;' vel ßpuoQ^p,ité /c^TTèv. Dicitur SC «vocpr, opamp;o'yuoPf yjj dvvJjxiv.Diolcorid.eslib.fexto Delethalibus medicamentis, Dorycnion etiam ànonnullis Solanum manicum appellari ait.

Vimaute habet Solani maniciiadtx pota cum vino podere drachmç vnius,vt imaginatio-nesfaciatnoiniucUndas.Duæverà potæmentéad triduûcmouent. Sed quatuor drachmæ epotæintcrimunt. Remediu elt aqua mullà copiolà pota,Sc vomitu reieda: auStor Diolcor.

Theophraltuseadem ferè habet.Datureiusradicis,inquit,drachmae pondus, liplacuerit ''^quisludatjfeq; pulcherrimû putet:Si verb vt ampliuS infaniat, drachmis duabus opus elt: Siautem inlàniam nunquam folui cupiueris,drachmas tres dabis:quatuor,fiintehmcndura.

Le T H A L I Solano câules furgunt bicubita-lesaut altiores,rotundi, mediocriscrallîtu-dinis,ramofi,è fubrubro colore nigricantes; quos conüeltiunt oblonga,lata,mollia,Sç nonnihil la-nuginofa folia,maiora latioraq; quàmSolani:flo-rcsoblongi,caui,è foliotum alis,obfcuriore purpura nigricant:bacca acino vuæ limilliraa,fucce-di t lingulis vnica, fplendidè nigricans, magnitu-dine ferè mediocris Cerafi,cxiguo femine graui-da.radixlonga,magna,inalbicans,diuturnaacvi-uaXjin^ropagines plûtes diltribuitur.

Girca fyluas,iuxta parietes,lepimentaq;agro-= rum,aliisque perinde parum cultisac defertis re-pcriturlocis: vmbrofaamat.

Vulgb Solanum lethale, flue Solattum letha-le âppellatur: Italis ac Venetis Beda dona : Ger-mànis SodwurÇ/boUfraut/ fdjlaff bcércn/fc iifrantt Belgis lt;J5joote nafrape SC bullebefien. Suntqui pu-tent Fabam inuerfam dici.

Ad Mandtagoram Theophralti (qui dilfert à Mandraga-Diofeoridis Mandragora) plurimùm accedit ; fi non ipfiflimuselt. Theophraflus hûccaulem habere ait,6c frublum ferre nigrum petyacfiiv lt;At'TW id elt, acino vùæ fimilèm, amp;nbsp;fucco vinofum.Refpondentquoque facultates.

4y4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M HIST o R lÆ

Nam Solanum iftud foporiferum eft,mencem conturbatjinfaniam facitjfi pauciorcsDacca: lùraantur: plurcs vero eciam inrerficiunt,citam feftinamquc mortem inferences. Hæcôi de MandragoraTheophraftusdecaulislib.vi.SomnUjinquit,conciliat,0lt;:ficopiofiusctiain detür .mortem ad ferc Mandragoras.

Solanihuiusamp; aliud eftreperire genus,foliis anguftioribuSjVenofis, deorfura reclinatis; caulcangulüfo : floribus oblongioribuscalathi Ipecic, marginibus crenatis,è pediculodc-pcndentibus;quibus fuccedunt fingula: baccæ nigræ,aut ex nigro purpuralccntes/eminibus refertæ,media lui parte calyci denticulato inhærenres.radix grandis, ftrumola amp;nbsp;albicans.

Matthiolus Solanum iltud agro aitexire Goritienfi in monte Saluatino inter faxa.Si fpCciem alteram Solani fomniferi elTe fentit.Eft tarnen Solano lethall fimihus, ad cuius gc* nusidcirco potius referendum.

Mari folia lunt magna,longa,latajlxuia,^i’ lutè virentia, veluti Betæ, fed maioraainplio-raque refupina : flofculi in fingularibus pc-diculis inter hæc excunc, herbaceo candican-tes colore: mala inde rotunda,lutei coloris,re-iuccntisla:uoris,foporifero odose fuaueolcn-tia ;in quibus femina modicè plana quafi refima. radix prolixa,crafta, candicans, fubingt; de bifida aut trifida.

Feminæ folia anguftiora funt amp;nbsp;minorant grioraque: ftutlus pallidiores,minores, rurbi-nati,Sorbi aut Pyri elfigie, led no minus odorat!: radix quoque prolixa,foris ampliusnign-cans,interius albida. Caret vterque caule gt;nbsp;folia ab ipfis promit radici bus.

In calidis rcgionibus,!n lylueftribus amp;roo-tofisgignitur,veluti in Gargano Apuliçmonte. AtinGermamis fatustantummodorepe-riturj amp;nbsp;feraina quidem perquàm rarilfimè.

à nónullisx/piytla G refis di-citur : amp;nbsp;Circæaquidem a Circe ilia venefica procurâdi amoris artifice.Crcditur cnimhui’ radix ad amttoria faccre. Appellarur

cbiii(^ia,ac vtnota habér,^«e/i'9w#!''’''^' tto», ti avTifMotjSo/nC'o^.ov: à PythagoraaV'S'es’-Tm/nôifoi;: Latinis T errç maIum,Terrcftns ma

lus,Canina maIus:Germanis2ftr4Utt:Officina:amp;: reliqux nationes Græcam vocera retinene. J nbsp;nbsp;nbsp;Marem Diofeorides ait,à nonnullis t^'e/ov dici. Deferibitur tarnen ab co amp;nbsp;alius Man*

dragoras Morion,qui,quantum ex ipfadaturcolligeredefcripcione, mari firailis eft,fed omnibus partibus minor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

i. Femina/zêAÿç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sr-S-extAtx/a^appellatur.

DifFertab iftis Mandragoris,Theophrafti Mandragoras,cuiusfupcriore meminimuscap. Habet autem Mandragoras viiicentem facultatem refrigcratoriam, vt Galenus ait,adeo vt certij fit ordinis refrigerant! urn.

Diofcoridcs multas huius particulatim facultates enumerat,qfthru tarnen baud alixhuic propria:,quam quæ narcoticam fomnificam cius potentiam confequuntur.Efthxc in cortice radicum maiorquam in reliquisjiartibus.Poma mit!ora,cum pipcre Sr aliispcrinde calidis coóta cd! pofle feruntur.

Galenus etiam pomis nonnihil calorisSthumiditatis inclTeaitiradicisautemcorticem efle valentiirimum,ôr non tantiim refrigerate, led Sr deficcare.

AÄ Al orvm aureorum ftirpscaulcs habet rotundos,b'icubicalesaucampHorcs,multi$ alls ramofos,fucci plenos/acilè coUabcnccs: folds luxuriac m ultis, m uicipliciter dilTe-.... ...

dtSj Agrimoniç fere foliorum modo fngulari-buseorum incilis: flofculilutei fiibfoliispro-deuntjcxcipiunt hosfrudus rotundi, profun-dis crenis ftriati,mcdiocris mail magnicudine, per matuntatem aut pulchre rubences,aut au-ri luceo rélncentes colore, in quibus copiofa lîuraens medulla fucci inftaq qua fernen con-ditur. Totaherba grauem fœtidumque odo-rcm fpiratjè viridi colore inalbicac_,amp; aliquan-tulum hirfutaeft.

Seritur fubinde inhorcis. Eodem quoGta eft annofru(ftumjamp;; quidem Aucuno^perficit.

Noftraæras Aurea mala appellat: ItaliA^z-: Germant ^cltcpffd: Belgæ lt;0ulöett oppcl; Äalli Pomme iPamours jid eft, Amoris poma.

Alia func Aurea mala,de quibus fabulantur Poëcæ,hortorum ftliarum Hefpehjquibuscu-ftos adhibitus fuit Draco 3 quem ab Hercule interfedum ferunt,

Facilitate autem hæcmalaaurea, cum vni-uerfa ipla herba refrigerant, aliquante tarnen minus quàm Mandragoras.

Poma à nonnullis cum pipere, fale amp;nbsp;oleo præparata accodaeduntur. Præbent autem corporialimenti quidem perquàm exiguumgt; amp;nbsp;hoc ipfum prauum ac vitioliim.

Ma LA infana appellata humilis produ-cit herba;cauliculus breuiseft, paucira-muli,fed lata funt folia,maiora,crafliora, can-didioraquequàm Solani ,ambitu nonnihilfi-nuata,ad Xanthij nonnihil accedentia: floftu-halbicanteautpurpurafcente colore fpecioft, ftellæmodo radiati, luteis in medio ftamini-bus:frudus calyci inhærensà mcdiocris lon-gitudinis pediculo dcpcndet,lubindeoblon-gus,gallinacei oui forma amp;: magnitudincjquä-doq; M all inftar rotundus,nonnunquam candid us,fepius purpuralcens.

Pcregrinaqupque Germaniç ac Galliç.Sed in Ægypto palfim in arenohs campis vcl fpon-tè gignitur, frudus adferens duplo aut triplo maiores,quàm in Gallia aut Germania-.vt quidem Petrus Belloniusin Singularium füorum lib. ii. feriptum reliquit.

ludicauitide Theophrafti Malinathallath cfle.Apud Infubres Melongena; ab Hetrufeis ' verb Petrailciani, vt quidem ait Matthiolus,d dicuntur: ali) MclanzanavocantiDatinè Ma- ' lainfena: Germani ÇDîefatt^an/î)on«gt;pffd:Gal- -liPi?/»«??/ d’amours , amp;i. Ferangenés. pofterîc!F‘i . appellatioHifpanis amp;nbsp;Belgis innotmt, '

Dc Malinathalla autem ficTllddphraftUS: Locisarenofis (in Ægypto) haud proculaflu- fllt;«wv«. uio naiêitur terrenu m,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apX-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I K P IT M H I S T O R I Æ

peilant, figura rotundum, magnitudine Mcfpili, ûnenuclco: folia vt Cypcirosmittinhæc (radicem nempc Loci Corfium appeJlatam Sc Malin2châlIam)incolçlegcntesin^pbTahoi:' dcaccocoquunc,dulciaadmodumrcddunturjiisquepro bellariis vtuntur.

Quxfunè verba,Mala, inlânajhaudquaquàm Malinathallam^fèd differentem omninoef-ffe ftirpem oftendunc. Malum ccenim ipfum Melpilum magnitudine excedit : folia aucem hcrbænonfunc Gypeiri,

Cæcerdm Mala inlànaapud Ægypnos,tefte Bcllonio^coôla fùb cmeribus,vcl inaqua,aut criam fridafingulisferèdiebusamp;mcnfisinferunturjamp;eduntur.HermolausBarbaruscxo-Ieo,fàleamp; pipere fungorum modo coqui amp;c mandi referr.

Qualicunque autem tandem vcl coda vel præparaca modo efitentur, mali funtfucci, amp;nbsp;nullum auc omnino exiguum præbcnc alimentum.

IF FE RV NT non paru'm à Malis Inf^ßiS/ quæ noftra ætas Ætliiopicacognofflinat. noruin ffirps caule affurgit fubinde cubitali,in duas rrefve alas diuifo: foins latis,ex albidovb coffaffue ncruofpinulæquardabreuesexcunt. nolculi fecundum cauliculos, albicant, Icnvrn tolioloru,ffaminibus mcdiisfublateis. Frudus rotunduSjfiriatuSjMalo aureo minorac durioO co ore per maturitatem eleganter rubcnsffii' pcreminente exiguo quodam vcluti alrerius mah rudim^to,quod amp;c rubct,red dilutiur. eregnnum iffud Belgio: femina ex Hifp‘^' mis actuht honeffa Domina ChriffinaBawf ha vidua clariffimi ac ampfi/s. viri D.Ionchimi fiopperi.

, . ^tnvocanc Æthiopicum, quôdex chiopia in Hifpaniam pritniina inueäum exf ffimccun Vetenbus cognicum fuiffè dilScile ^entaffirtnare. Cum Malinathalla, deqaaex

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mala in pinguiuin car-

cumiale ac pipere coiffa infcrn^c cdi: amp;nbsp;minus mali fucci effe, quàm Inlanaaß^ Aurea.proptcrca videlicet, quod duriora,dgt;^'

^Tram ONXÆ cauliscubicononraràalcior, digicumcra{rus,inpauculosramulosdiui-^ditur: folia dus lata, ffnuaca,amp;:acuminaca,maiora, longiorai^e quàm Solaiu,aac Mffo-ram Infanorum. ffos ex oblogo dcnticularocalyce exit, magnus,candidus,calathi effigi£gt; Conuolauli matoris fforisxmulus, fed ramen omnino maiorac amplior,amp;:per orasangßiß' fus, fîaminibûsquc aliquot albidis in medio ffruâus fucccdic fîngulis rocundus, breuibuS) craflis, non ramen acucisfpinisafper,magnirudine ferè Nucisregia:, puraminc fuonondßi^ cxacæ, aucmaior; in quibusfèmina dd:ma^irudine déforma Mandragora'. Odor hcrbirra' pucnonnihilaggrauacifforisgraciorLilioaccedir, fed ramen amp;nbsp;foporiferus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^ripanc, ddPomum ïîue malum fpinofam : nonnulli Coronaitiregiam: ƒ

'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eraußß' f

grauantem corporcm ac moîeftîôrê fomhüni înduccntcrn; Icalihinc,vtquideni apparer, P4-racocuU : Germani 0(f£ljopffci Vocant : Belgæ ©ojfti appel: Galli Pomme de Peru-.Nalcrio Cor-do Hyolcyamus Peruuianus: Matthiolo verô atquc aliis Nux Methel Arabüm elfe videtùr. Nuccmautcm Mcthcl Serapio cap.cccixxv. iPuxMe-fruâurn clTefcribit liinile Nuci vomicsc,cüius^^J^^_‘’'^'*' lèmcnfic veluti Mandragoræ; cortex alpcr, fa-pore gratus ac virtuofus: qualitas quarto ordine fhgida. Aloyfius Anguillara Stramoniain Hip-pomanesillud Theocritiefle lufpicatur,quo iiî Pharmaccutria equos in furorem^ agi referc.

Crateuas liquidem, quem Théocriti cirât interpre* Hippomanis plantam frudum habere mppomit-Icribit, vc Cucumcris lylueftris fpinolum.

Facultatc autem Stramonia foporifcra ac narcotica, frigida etiam quarto ordine, Mandragora non inferior.

CO Lc H ICO foliaterna,autquatèrnaob-longa,lata,læuia,pingmajLilij albi foliis Sc formaac læuorc fatislimiliajinterquçmedij iii breuibuspediculisexeut duo,tres,aut quatuor, inftar filiquarum folliculi,triâgulares,cràlîijob-longi, per matüritatem in tres Icfe explicantcs partes; femine plcni rotundiufculo, è ruft'o colore nigricantcjquo maturo folia vnà cum cau-liculisintcrcidunt. Paulo ante Autumni æqui-nodium in breuioribus, tencrioribus, àlbicâti-bus pcdiculis flores erurapünt(^nullisiam appa-rentibus foliis) Croci flofeulis amp;: forma amp;nbsp;colore affimiles,dikitius tarnen cærulci;fl:aminibus internis pallidèluteis. radix bulbofîmilis,tur-binata,ab vnaparte in planum comprefliof ri-mam flue fulcum, cum floret, hatens, rcliquo tempore non apparenremi tunicis conueftitur nigricantibus;fibraS aliquot inferius demittit. bulbus iple carnofus,cadidus, ladeo fucco ma-nans,diim quidem viret amp;nbsp;recenter è terra eru-tus: reficcatus etenim rugofus foris intefiuf-qucnigricat, aucctiamoblçurè rubcfcit, tefte Val.(5ordo.faporc autein eft dulci, amantudi* his tarnen exiguum làliuâ elicicns fublequitur.

Vulgare autem iftud Colchicum Italie;Gal-liae,ac Germaniæ eft: vbiin humidis, led tame pmguibus ac lætis pratis cxit,amp;: non raro in montiumconuallibus, Reperitur etiam nonul-lis loeis, foliis anguftioribus. Diolcorides in Mcflcnaamp;s Golchideenalcirradit. Germinanc folia Vcre;cirçaæftiuum lollbtiiimliliquÇcuni femlfle maturantur;florescirca Autumni equi-nolt;ftium,vt diximus,reperiuntur.

45-8 î* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R PI V M H I S T O R I Æ

Scd camen quo in mcdicamcntorum compofitionibus Hcrmodadylo vtimur,abifto dif-fcrcnsert.BuIbus iicmpc huic magnicudine éc formafatisrefpondens, verùm reliccatus, albidus permancns,neuciquârugofus,modicèdurusjtundi^facilisjcuiuspuluiscâdiduscft.

Valerius Cordus Colchicum quoddam rcpcriri fchbit fuperioribus fimilc,lèd florecandi-do,amp; radicis bulbo,cùm reliccatus eft,inalbicante interiusque candidiflimo ; cuiuscontuû puluifculus fpeciem exhibeat farinæ Triticeæ- fapore fuaui ac dulci. Hoc in Germania,in-quit,non na{citur,fcd aliunde infercur.Et verilîmile eftalbidi iftius amp;nbsp;percgriniColchici radices elfe,quæ in OfficinisHermodadvli nomine veneunt: nihilquealiudHermodaûylum iftum cire,quàm albæ candidæque radicis Colchicum.

Atque ita duo erunt vnius generis: legitimus videlicet Hermodadylus, candida amp;foris amp;nbsp;incus radicc;ôà fpuriusHermodadyluSjfiuepcrniciofum Colchicum, nigricanteaut ru-bente foris, interiusque bulbo.

In hac fententiafuilfe Auiccnnam,quæab eolcripta funtcap.cccL 1 i.oftendunt.Hermo-d3dylumliquidem,ait,radicem efleplantç habentis rolàs(ideft floresj albos autcitrinos(re-diùs purpufeos) amp;nbsp;meliorem elfe album* rubentem amp;: nigrum malosjac perniciola venena.

Cæterùm Hermodadylus vim habet purgandi; priuatim arthriticis, inquit Paulus, tunc ciîm humores fluunt,exhibctur: verùm ftomacho aduerfatur. At Colchici radix,in cibo accepta ftrangulando enccar,lîmiliter vt fungi 5 Diofcoridcs audor.

pRocÈ R O, ferulaceo,glabro,læui,eo^5 craf-fojintùs inani,dilutc virenti, nonullis tarnen fubrubentibus veluti ferpentûmaculisrelpcr/o culmojfupra tres non raro cubitos Cicutaailur-git; vmbellae^aftigia occupant ; candidi in his ftofculi; feminapofteà Anilî æmulaaliquanto candidiora; radix dodrantalis,crairitudinisdigi-ti, candida, amp;quando caulemfacicintcriüsca-ua, prius fohda. Ingratum, grauem fœdutnque ipfa tota Ipirat herba odorem.

Circa oppida amp;pagos abundatlocisvràbro-fis amp;nbsp;pinguibus, prope foflas aggeresque, agto-lum pratorumque lepimenta.

Græcis xareiopjLatinis Cicuta eft : Getmanis 0C^tr(m3/WU^rüng:Brabantis^tï)ctrlintfe/tiulIt* ïimiri: Hifpanis Cegutay Canaheia-, Gallis

cftfacfltatis. Temerarium fucrithancvclpue-rorum teftibus, vel virginum mamillisimpone-re,incrementumque harum partium eomodo rcprimere. Præter enim quôd partes illas facile efficiat contabelcere, cordiquoque aciecinon * foris admotaetiam obeft : tametli multô magis intro alTumpta. Eft etenim ex lethaliura numéro, frigiditate lùa,vt Difcorides refert,eneeans.

Remedio eft, Plinius ait, priufquamperuC' ni at ad vitalia, vini iTatura excalfadoria : fed in vino pota irremediabilis exiftimatur.

Athenienlcs in interimendo lapifntiftîmo philofopho Socrate Cicuta vlôs,PIato tefcrt. Quàm grauiter amp;nbsp;pchculosè hallucinantes Officinç,huius femme loco lèminis Harmd, id eft,Rut£E,quandoque vlae fuerinx,explo^ iamdudum errore,notiftimum eft.

P E M P T A DI s TERTÎÆ • LIBER QJV I N t V S, DE F I L î c I B V S, M V s G I s, AC F V N G I s.

O ST deleter'huacperniciofoiherbai^adFilicumexplicanda defcribe^da^gené-cohuertimur^qux licet pl.trtma parte perni-cio Ça homini npnÇtnt, Çubinde tarrten 'vel nocent^ njel humanogeneri incommoda, velparum vtUia exiFiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FiUcum autem compîtiret funtIpcciesz fant amp;nbsp;Mufcorum : nec dcefi in Fungü

differentia. Commune Ftlicîbtts omnibxs effl,vt amp;nbsp;fioribiti amp;nbsp;femme deFiituantur. Defderan-iur ea cm iff Jurgis ; inplurimis quoque, fèd non tarnen in omnibue,qua inter Mufeos reférri «mtin^it.

duoruiïl eftgcnertim iuxta vctciû fententiam : mas'amp; femina jqüxqüidépro-P^’æ Filix eft.nâ aliæ,quas inter Filiccs referri cotingif, proprias fuas habet appellationcs. Mis folia mox à radice promit ampla,afperajfubdura,frangi faciliajdiluto colore virétia, j. odore grauia,cubito altiora,alarum inftar expanfc ; velutl de plutimis ad vnum cohærenti-Duspsdiculum côpofita,quorû fingularia pinnata , amp;nbsp;fecundû margines crenata, à tergo ve-hti tenuiflimo fordidoqj puluere obfidêtur,qui temerè feme elfe à plerifq; creditur. radix è ^nultiscirriscüfibratajcraffa,nigraq}eft.-caule,11orejfemineq5 deftituituntota natura fterilis.

Feinina Filix amp;nbsp;flore ac femme caret,fed caulé promitvnicû,fl:riatû,aliquatenusangulo-2-. ‘■iffijinedulla refertd verficqlorc-quo oblique incifb,bicipitis Aquilç fpecies quçdâ apparet, q Z circa

citca hue folia funt coplura,allata,amp;: maris foins iimiliaJed minora, radix oblóga,nigra, fub terra lerpit,digitum fubinde crafTa^autaliquato tenuior. odor quoq; hue grauis eft,vtimari.

Amaevtraque Filixloeafterilia,arida,aedeferta:amp;;vc Horariusteftacur: Negle^ù vrenda Filtx in^afeitur agris.

In cultisae ftcreoratisloeis non prouenit : nam amp;nbsp;fimo fuperiniedo, vc Theopliraftus lib, VIII. cap. VIII. referr,intcric. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Fcmina circa margines agrorum,fub fentibus,amp; in lyluis vmbrolis non raro reperitur.

ïvïarceicit vtraq; Filix fub liyememoua Vere crumpuntfolia,toraaeftate in vigorefutura, I, Prior Græcis ■^Tse/ç « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: à nonnullis /SAijj^^vorappellatur : à Nicandro inTheriacis

ab aliis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;item amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;hto-v}cÂeàfov,et.va7^oçpv: Latinis Filix masdtalice

Felce: Hilpanicè HeUcho, Falguero,amp;c ; Germanicè ^albt fum amp;i. WUlîX fam ttlftlk: Gal-licc Fottgere, eu feuchtere mafe : à Belgis î^arfn mannetmi.

2. Alteralpccies Græcis eft SjjÂV7ï7êexç,id cft,Filix femina,amp;r Nuutpaza Td'içj.c, : Latinis, vtqui* dem inter nothaDiof Lingua ceruina-^Germanicè ‘îValbtfarn wnblin/óógro^favnfranCa Belgis learnt toyföniiGallis F ouger efemelle.

Calidam3amaram,acficcam,paululumqj adftringentem facultate Filix vtraqueobtinet.

Latum lumbriciim radix malcula, aiidore Diof. denariorum quatuor pondéré pellit, cum aqua mulla pota^melius veto fi cum Scammonij aut Veratri nigri obolisquatuor derur. Oportetautem,ait,vtfumpturi alliapræfumant. Ad eundem modum,additGalenus,fœ-tumquidemviuumnecarejmortuumverôciiceremirum non eft. Prodeife vcrôamp;Iiuius radix lienofis traditur : iam amp;cum axungiatritaamp;impofita contra idus ab harundinefados vtilis. Cuiusprobationem DiolcoridesefTcaitjquôd Filix per ambitum fata harundine pcreatjamp;vice verfa, harundo Filice fepta. Sedvanumeft,cxiftimareidper fingularemali» quam antipatlieiam accidere, amp;nbsp;aliunde contingere, quàiji quôd hæc Filix inhuniidisnou adolelcatjiiec harundo in lîcco.

Filix femina limilem vim fuperiori,vt Galenus ait,habet. Diolcorides hane prxcipuèfc-minisfterilitatem,amp;: abortum præghantibus facere refert. Addit farinam huiushumidisvl-cehbusinfpergiiamp;iumentorum ceruicibusattritis mederi. Fertur amp;: vinum neacefcatcoti-feruare pofte Filicisradix in dolium immilfa.

pAt V s TRIS Filix cailles complures edit bicubitales autalciores, Foîiofos veîdci Filicis feniinæj cuius amp;nbsp;folia referrer, nifi parcictilaria mollioralatioraqüécflentjamp;baudqua-Suam perniarginesfèrrata: circa fummos ràinulosdenfavélutilêminum futurorum rudi-®cnta adliærent, quæ tarnen femina non funti ( nam fterilis har Filix vti cæteræ) radix ciairajamplilTima omnium Filicum,muleiscraflîs nigrisfibris capillata, inquarummedio fubcandidum quoddam,quodcfficaci(rimum pucacurtadicis.

Nalcicur hrc Filix locis rigüis ac paluftribiisjnon rato in foflïsaquas habentibus,in Iiu-’’''idioribus qiioque fyluis. Apud Gallos, cum amp;nbsp;apud Britannos plerilque locis reperitur; Gertnaniæac Belgiö fatisquoqüefrcquens.

Vulgo Ofmunda i/i Belgio dicitur: redius Filix paluftris aut aquatilis hunclipatut : Simt lt;iuiFilitaftrum: ple'çiquc êx Chymicis Lunariam maiorém vocânt: Valerius Cordus Fili-latifoliam facit. Videtur autem baud diflimilisei Filici,qnæ fÀiyaÂtj .à Theophra-ftoàppellatur,cüi Polypodium fimiléfacit:nam huius fiiigulari foliOiPolypodij folium fatis fiinileeft. Gcrmanis(^îo|; fatw: Belgis lt;6iootet»arai^oütlj£trfni

Radixhüiüsamp;calidaquoque eftacficCa,fed minus quàm fupcfiorum.Vtilis habetur,ac præfertim quodeius medium,noil modo vülneratis, fed amp;nbsp;cæfis, ruptis, eX alto deturbatisi décodavel etiàm tufaj Sgt;Ccum liquore aliquo fumpta: In decodis,quæ vulnerariareCehtîO-resappellant,ca de caufa ab Empyricis additùt. Sunt qui tantam huius porêtiam exiftiment, ''tfanguinemalicubi intra corpus hærentem ac concretum difloluere queat, amp;nbsp;foras etiam pwvulnusexpcllcre.

pOtYP O D11 folia Filicis maris fi milia vidcwipoflentjnifî amp;nbsp;minora multô, amp;nbsp;per mar-g'neshaudquaquamferrataaut crenata forent : exeunt hæemox à radicibus ,vtrimque pribusaltis fedionibus ad rnedi'am vfque coftam diuiduntur ; à fronte ac anteriore parte æ'iiafuntjàpofteriore, veluti adhaérentibusex puluete vèrrucis, leuiterexafperantuf. radix °''ga,digito tenuior,per obliqiiumferpic, inquatubcrculaquædamacetabulis iisfimiliaj

iu Polyporum ac Sepiarum cirris apparent; fapore hxc dulcedinem quandam cum fub-

S T I R P I V M H 1 S T O R I Æ acerbo guftu præ fe fert. Caret amp;nbsp;iftud Filicis genus non modo flore ac femine, (cd li eaulc, Nafcitur in veterum arborum carie exefarum caudicibuSjtum amp;nbsp;fuper vcteres muros, ac xdium teóta: repcrituramp;inaggcribusfccusagrorummargines,pra:fertim (ub arboribus ac fentibuSjac ('ubinde in fyluis: nbsp;nbsp;nónullis lætius amplioreq; folio: aliis locis minus ac tcncrius.

Prçferturinvetcrum QuerCuumcaudicibusenatum.HuiusIocovtuntur pleriqjcoquod fub Quercubus reperitur; quod tarnen reuera Quercinu m appcUari nequic.

Quouis anni tempore virct colligique po teil Polypodium : Vere nouOjUoua folia promit. GræcisTToÄtAaroJlopeft:,ab acetabulisPolyporuminradicibus apparetibus: Latin!nomen retinent; tarnen amp;nbsp;Filiculam,quafi paruam Filicem, quandoque nominant : Itali Peli^odio: iAïi'pzm FiUpodio Polppedio'. German! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgæ^joomSia*

, Reliccantis autem Polypodium eftfacultatis,fed tarnen ci tra morfum,vt Galenusait.

Purgandi vim habere Diofcorides refcrt,detrahcreq; bilem ac pituitam. Aduariusetiam bilem atram fubducere polTc addit: Ahis nulla,aut fi qua: fit,omni no exigua clemensq; fub-ducendi vis Polyp'odiocfle videtur.In qiA fententia loannesquoque Manardus, qui admo-dum imbecilliter ipfum purgare (entit: cui amp;nbsp;acceditipfa rerum magiftra experientia: Nam reuera Polypodium per fe haudquaquam purgat,fed ex iure veteris galli gailinacei cu Beta aut Malua,alhfve lubricantibusaluu decod:um,adalui lenitionenonihil tantumodocofert.

loannes Mefues Polypodium inter ea referc,quæ corpora maximè exiccare ac extenuate Arthritu queant; fortaflis ad Arthritidis quoddam genus relpexit,quo non vna corporis pars,(ed coni-vniutrfitiit plures fctè affleiuntur: ad quod à Menapiis aliisq; Rheni ac Mofæ accolis plurimum coraen-datur.Tument in hoc morbi genere manus,pedes,vtriufque genu cubitorumqjarticuli : ad-eft impotentia præ dolorismagnitudinemouendi, fubinde fuperiores minus ;grauius veto inferiores partes afficiuntur: facilè quoque ex vna in aliam partem humorcs fluetes decum-bunt.Huicmalo Menapij Polypodij decoól:um,vtdiximus,adhibêt, quo fuperfluosliumo-res abfumi ac reliccari pofle fperant; nota quidem mox,led temporis mora. nam continuisa-liquot diebus decodi huius vfum præcipiunt ac inftituunt.

Citiusautcm.hoc morbi articularisgenus,autvcnç fedione,velpurgationibus,vel vtrilqj; deinde fudore tollitur, Nec difficilis eiuscuracio,.fi tempeftiue vniuerlalia hæc remediaad-hibeantur: neque enim in ipfis articulis humores impadi hærent,lêd circa ipfos non tam confiftunt quam confluunt. Idcirco ciriffime corpus vacuandum ; deinde quod reliquura procuratis fudonbus digerendum difeutien-dumque eft.

Luxatispræterea efficaciter imponiPoJy-podij radicem, Diofcorides ait, amp;nbsp;riinh Qux inter digitos fiunt.

17 LI c E M mareÄ Dryopteris fatis refert, •ninora tarnen multo amp;nbsp;tenuius diflèda eins funt folia, anterius læuia, colore èviridi vnàcum pcdiculo mediisque neruis pallent: à tergo eodem quo Filicis exafperantur modo: ab(quecauleamp;: hæc Filix viuit: finelemf ne gignitur. radix efibrisinter fecomplicatis commi(ra,amp; mediocris cralTitudiniSjfubindc noua germina molitur.

Loeîs raro infolatis,in montium collium-que conuallibus Quandoque reperitur, amp;nbsp;in denfislyluis.

Græcis cjhüo-ameZ« eft: Latinis Querna Filix dici poteft.Oribafius medicinaliura colJe-dionumlib. xi. Bryopterim appellat:Si rc-diusfortaflis Bpi/olt;2!rTBe4,a raufeo cum quo reperitur, quam Dryopteris nominatur: nam amp;,Diofi audorc,in Quercuum mufeonafd-

PEMPTADIS tÉRTlÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^5

tur.Officinæ Pharmacopœorum Adiantum olim perperàm appellarunt: ineptiuspro A-diantomedicamentorumcompofitionibus admifcuere. Valerio Cordo eftTÏ/ie/Jlop: Belgis CijtBenbarai: Hifpanis

Millamaucem,VC quidem GalenuSjDryopterisguftatu facultatem præ fe fertjdulcem, acreirijamararajin radice verö acerbam habet amp;nbsp;lêpticam; proinde Si. pilis glabram cutem rcddit.Diofcondes Dryopterim cumradicibus tritam,pfilothrumfiue depilatoriumeffe ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refert, ft poft fudorem, cumque exterfum,corpori imponatur.

Filicis fpecies fimilis reperitur, led cauli-culisacfoliorumneruisnigricans, turn amp;fo-liisfaturatiùs virens :exeunt hæcmoxquoqj à raJice, varié etiam, fed rarius, difleda. radix ex pluribus tenuibus confibratur.

Viret non fccus ac Polypodium auc Adiantum anno toto ; non celfat ramen fub ælla-tein noua folia promere. flore femineque, veluti prior, deftituitur.

A fimilitudinecum Dryoptere, Dryoptcris nigra à rccentiorum nonnullis appellatur: abaliis Adiantum nigrum,ad fuperiorisvidelicet diflèrentiam, quod perperam , vti o-ftcndimus, Adiantum norainatur. Suntau-tem ex recentioribus,qui Lonchitidem afpe-ramcflevelint: Sed quæfoliçrumcumSco-lopendrij limilitudo? plane nulla : Non eft igicur afpera Lonchitis:multö minus Adian- AdiMtttm rum Plinij. à Theophrafti Adianto non dif-fertjquæ etenim de Adianto, caex Tlieo-phrafto habet. Adiantum legitimum paulo inferius delcribendum. Vfurpatur tarnen ni-hilominus hæc Dryopteris nigra à nonnullis Adianti loco: amp;nbsp;verlantur hi quidem quo- Error quo-que in errore, fed non tarn graui ac illi, qui Dryopteridem priorem loco Adianti veri alfumunt.

Eftfiquideîn hæc nigra Dryopteris haud-quaquam feptica, led Adianto Si Trichoma-ni ftfcultatearelpondet.

BHylliti dis oblonga,hauddiirelt;ftafuntfolia,Oxylapathilîmilia,fubindeIohgiora, duriora,virentioraque,parte anteriore læuia, pofteriore adhærefcentes veluti vermiculos oftentant;odoregraucolentia,guftuacerba. radix è tenuibus nigris fibriscommittitur.cau-le,flore,lcmineque,vt ali ^huius generis,deftituitur.

Perætatem quandoque folium in partes veluti lacinias quafdam itafinditur,vtex vno fo-lioalia exire ac progigni videantur.

Locis petrofis,in vetuftis parietibus, fecus fontes, in conuallibus, Si aliis humidis ac vm-brolis gignicur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Græcè dicitur: Latini nomen feruant: Officinæ Linguam Ceruinam appellant} perperam verb Scolopendriam: a legitimo liquidem Scolopendrio multiim dilfercns: Ger-mam Belgæ ï^erflongc: Hifpani Lengua Ceruina'. Galli de Cerf. Apuleius pciamRadiolumcapite Lxxxiii.nominat. lt;

HEmioHiTis Phyllitidi fimilis foret, nîfî folia eîus inferiore fede latiora effent, amp;nbsp;vrrimque angulos haberent prominentiotes, veluti Ari acminoris Dracunculi : funt eteniminferiuslataamp;femicirculi inftar,ferè dimidiæ ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lunæ modo excauata;

reliquaparte angnftiorafunt,amp;in acumen definentia : anteriore etiam fuperficielæuiaac viridiaj à tergo quædam vermiculorum fpecie iplis quoque adhærcnt.radices fimiliter è plu-nbustenuibusHbriscommiife.

Variât verb quandoque foliorum huius formajinferiore lede ac circa baiim^vclun apo-P'lyfesvtrimquc habcntium.

Inobfcuris quibufdam Romx locis nafci Anguillara fcribit:reperitur amp;:in Bnranniæ vmbroiis. rrandataillinc tenclla quandoque in Belgium,pofleaquam adoleuilTerjPhylliti-anguftisoblongis foliisæmulari reperta elt : Ibli anguli inferiores,paulo prominen-f'ores.nonnihil dilcrirainisoftendcrc.

Diofcoridi «,uiop/T)çcrt: nonnulliseodemauótore,StiJiwöp dicitur. McminitTheopbra-ftus Heniionij, fed à Diolcoridis Hemionitide multdm differt : Hemionion liquidem Theophrafto idem cum Alplenio,dc quomox.

Saporeautcm ac facultare Hcmionitis proximè Phyllitidem refcrt: eft etiam guftu acer-baifaculcateadftringens. Diofcoridcsaicex acetopotam lienemabfumere. Quod fortalfts exAlplenijfacultatibushuc tranflacum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

-^palmi, vtrimque profundis ledionibus aJ-terno ordine incifa, inferius mollia lanuginolaqj, fuperius glabra ac virentia, quæ ciirn inarelcunt complicantur, Sr interetem liguramcontrada, forisque hirfuta,fcolopcndræ limilia apparent, pro radicibus tenues nigræ inter fe complican-tur fibræ.

Nalcirur invetuftis parietibus, in rupibusjn laxofis, opacis,ac vmbrofis. Galliæjtaliæ, Hifpa-niæ, Britanniæ, Bclgioejue latis notum.

Toto anno viret; remiftius tarnen hyeme: efti-uis menfibus noua fubinde folia promit.

Græcis eft AarAw/op :^gt;ioÄolt;wtvJ‘^ov. Latini Afplenum,Alpleniumjamp; Scolopcndrium fimiliter appellant : nonnullis 273gt;,iviov dicitur : Tbeo-phrafto ac aliis«/z4Óp/op:Ga2a Mulam herbam no-minat : Dicitur amp;:Tî/jg/g : In Officinis Cetcrach: Nicolao Myrcplb A/ôo^e/op,amp; (fi non fallimur) azTÄWQ^aTmvov: Italis ó’föZö/’f»i/rz4:Hifpanis Dora-^ diUa,Douradi»ha'. Germanis ©tcptlfavn/ haut: Belgis ^tem iiarcn/H^ütcrupt.

Afplenion autQacSç^Awoi'ex eo dicitur, quod aduerfus fplenis morbos effieax fit: Scolopen-drium v^rô à fimilitudine cum Scolopendra,hir-£u to ac multorufti pedum verme.

Tenuium parfum,inquit Galenus,herba ipla cft;nc»i tarnen calida. Diofcorides folia tradit in accto decoóbajper dies quadraginta epota,lienem ^wutnereicontrita quoque ex vino lieni imponi : vrinæ ftillicidio,regioque morbo prodefte: ^^Iculosqucinvcficacomminuere: (quæabiispcrficiuntur quæ tenuium funtpartium) ad-Q'’^amp;fingaltusliancfedar(^: in opinione deinde eftejhac herba conceptum adimi,per le auc ‘^uwiuuli lieneappenfam; atqueeius rei gratia nodu colligendam Luna filente.

^iroile 8cTheophraftus habet : folium Hemionij, inquit, fterilitarcm mulieribus facere vngulæmuli ac carip/i^^nic, alias J\fp/^Toç, id eftjcfitis,mifcendum præci-Pænt.PüQiujgjj^æ nondandum Afplenium feminisait^quoniamfterilitatem faciat.

biter huius ætatis Empeiricos funt,qui hac hcftia no nlodo lienis durities ac tumores, led ^omnesiocinoris languores ac morbos féliciter ac cito curari polTe prædicant : tantasque quot;iiusinroborando hoc vifeere vires efle affirmant,vt etiam animalis alicuiuscxcoólum ie-^'i^icutnhac recoquatur,crudo fimilereddatur,amp;:ad prioremfiiam conftitutionemrc-

Sedhoc interaniles fabulas referendum,vnàcum eoquod Diofcorides de noducolli-, gendo

gcndo Afpicnîo rcfcrC,amp;plcraquc aHavaniiïima,qux in Veterum libris fiibinde fparfim rc-periuntur;à quibus nec rccencioriim plcrique abftiTiciîC,quimcndaciisacinanibusuugij paginas quandoque implcnc, ftudiolîsque non parum iniponunt.

AS P E R Æ Loncbitidis dodrante longiora l'unt folia, ab vtraqj parte pluribus, ac inül-tôcrcbrioribus,quàm Polypodij,incifurisdifle-da ; quæ anteriore parte virent, læuia ac glabra liintjpofteriore verà vt Polypodij cxalperantur. radix nigricans multiplicibus tenui bus capiUa* mentis confibratur.

Neccaulenijiiec florera,nec fernen vlla anni parte profert: pcrpetuô viret: æftate viget.

Nonnulli hac ætate Afplcnium fylueftreaut Afplenium magnum appellant: ValerioCordo Strütiopteriscft.-Diokoridi veto Lonchirisaf pera cognominatur. Diias liquidem Lonchiti-des Diolcoridesdefcnbit ; vnam foliisPorri; alteram Scolopcndrij folio maiore ac afperiore, quæ vtique prçfens elf,cuius folia amphora raa-ioraq; funtjquarn Scolopendrijiâfpcrioraetiam, crebrioribusq^e fedionibus incifr. Græcis Àdy^ÎTjç dicitur:Latinis,codem audorc, Longina amp;nbsp;Calabrina: Germani iW fraut: Bclgælt;O;acljttjatai nominant.

Lonchitidis autem aPperç^Diof ait,folia vul-nera glutinandi vim habcrejamp;; prohiberc nc in-flammationes excitentur, potaque ex acetolie-nem abfumere.

Galenusvirentia quidem Lonchitidis afpefç folia ad glutinanda vulncra idoneaelTe tradit: ficca verb ex aceto pota lienes indutatos fanarc.

BRe vi s ac humilis berba Adiantiun eft: cauliculieius palm^m longi,lxues,fubni-gro punico colore nitent : foliaexigua incifuris diuila,lt;mbituque crenata, Coriandri aliquate-nus armulantia, nullo ordure digeruntur.radix c tenuibus pluribus capillamentis conftat.

In parietibuSj locis petrofis, vmbrofis,hurai-jdis, focus fontes amp;nbsp;aquarum fKllicidia exit : Ita-iiæ amp;nbsp;Galliæ notius eft, quam Germaniæaut Belgio.

G rçci hSiojfTiv appcllant:Tlreophrafl;o,ac deinde Plinio Adiantum eft nigrum : duo fiqui-dem his Adianti font genera: eandidum ac nigrum.De candido fequente capite agetur. Dici-

tur veto Adiantum iftud amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E^ei'OTer;^^: Latinè Polytrichum,

Callitrichum,Cincinalis,Terrx capillus, Supcrcilium terræ : ab Apulcio Capillus Veneris, Capillaris,Grinita: anonnullisCoriandrum putei: Officinæ italiæ Capilli Venerisappella-tionem amplexae funtiOfticinæBelgij pro Capillo Veneris,Ruta vtuntur muraria.

AJ/Wtc» autem ex co dicitur,quôdfblium,vt Thcophraftus ait,non madefcat: aquasenira rcfpuit; perfufora merfomque ficco £imile,vc Pliniusait.Dicitur verb Caliitriehon amp;nbsp;Poly-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trichum

PEMPTADIS TERTIA LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7

Eftautem AdiantunijGaleno auâore,rc(îccans,excenuans,difcutiens,incalorisfrigonsq| ffiedio: vifeoforum humorumcraflbrum èpeólore ac pulmonibus cxcreationibus nonme-diocriter confert: calciilosque frangitepoturajamp;quidem non modo renum calcules expel-EtjVerdm cos,qui in pulmonibus,amp; afpcræ arteriæ exigu is ram u lis haïrent, frangit, atque cum fputo educit,Eclegmate,fiue,vt vulgö,Serapio inde confedo.

Strumas verb amp;nbsp;ablcelTus Adiantum quoqs, eodem audore, digerit; amp;nbsp;caput ex alopecia ghbrum conueftit.

Adianti vires faculcatcs Diof multas refert,non modo differentes,led amp;nbsp;répugnantes: THofieridtt inter alias,languinis rciediones ipfum cohibere ait: paulo verb antè,fecundas ac menfes cie-re.Quæcunquc verb fanguinisrciedionescohibenc,caetiam menleslupprimunt. Additin finCjSericircaouilia vtilitatispecorum gratia: quç autem vtilitasexeo,nonoftendit.Iam amp;nbsp;feri Adiantum nequit,cdm femme careatj nec etiam commode transferri. Apparent idcircb hoc loco mulca aliundè tranflata, hiiic capiti adc^ta. Et fortafle quædam ex Cytifi hiftoria accclTére.

Adiantum ex dilïimilaribus partibus Mcfuesconftaretraditjquafdamquidcm aqueasae terreas habere, eafque adflringentcs: alteram fupcrficiariam calidam ac tenuem.Et hac qui-detnobftrudaapcrire,crairacxtcnuare,ventrem fubducere,prælèrtim dum recens eft j nam vt tenuis hæc pars eft,itacicbrcfüluitur: adftringentibus verb partibus ac terreis, ventrem filiere ac fluxiónes cohibere.

RVta murariacauliculosedit complurcSi teretes ac tenues;ac circahos foliola cxi-gua indigefta,ambicu crenata,graueoicntis Ru-tæfatisfimilia,anteriore parte lamia, virentiaqjj auerla Verb obfoleti coloris,punélulis obfitai radix fibrofa nigra eft.

Nalcitur in parictibus ac mûris vetuftis, iu-xta aquas,puteos,fontes, locis videlicet hume-dis,acquælæpius rigantur, raroqucaSoleillu-ftrantur. viuax amp;nbsp;hæc eft : hyberno frigore nori extinguitur.

Vulgb Rutam murariam, aut Rutam muralem appellant : Germani ÇVîaurmuftn : Belga: ;§gt;tcenruptc: Galli Rue de muraille', funt qui Viræ faluiamnuncupent : Officinæ Belgij Capillum Veneris nommant, ac pro legitimo multo vlæ funttempore. Eftautem Adiantigenus,quod Candidum Tl«ophrafto dicitur: nam Adianti duo hie generafacit,vtfupenore cap. diximus: Nigrum vnuÿi: candidum altcrum ; Et nigrum quidem fuperiore capite defcriptum eft ; Candidum verb if4a Ruta eft muraria,quæ quidem nigto Adianto magnitudine amp;nbsp;forma, deinde amp;nbsp;reliquis fatis fimilis.Conueniunt natales ; folia crafliora pauloque minora lune : cauliculi non nigri, led ex albido virent ; vnde Candidi cognomen accepit.

Elinius duo fimilitcr Adianti refert genera: candidius vnum: alterum nigrum Içulusque: h^aius ait Polytrichon; minus verb Thchomanes norninati ,pcrperamTrichomanes inter Adianti generareferens: nam Trichomanes ab Adianto differt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, V»

Necdefunt,qui Rutam murariam Paronychiam Diofçoridis elfe fentiant: Paronychiaaft-tem Peplo fimilis eft,minor longitudine,amp; maioribus foliis elTe traditur: Pepli verb folia la-tain rotunditate oblonga funt,ambitu nequaquam crenata,graueolentis Rutç baud fimilia; jam amp;nbsp;quàm Rutæ muralis raaiora. quæ manifeftam Rutæ murariæcum Paronychiç deferi-ptionedilTimilitudincmoftendunt.nec répugnât qubd Peplus Rutæ folio delcnbatur : non etenimgraucolentis Rutæ,fed alterius Rutæeft folio,Hyperico fimilis,cui multarum,vt alibi oftetidimus,herbarum folia comparantun

4^'8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T o R I Æ

Cxterùm Rura muraria Adianto ceraperamento ac facultatibus baud multoabfimilis. ProdefttuflîentibuSjdifficiliùs relpiranti fc^s,latera dolentibus.crudorumpulmoniinhçren-tiura concüôlionem decoôla proraouet: valet ad renum amp;nbsp;vcfîcæ dolores : vrinam dementer cit: calculosque expellit. Sont qui ad puero-rum enterocelas commendent,ac valdèeffica-cem réf érant J fi quadraginta continuis diebus huiusaridæpuluis fumatur.

colore nitentcs ; circa quos ordine digefta per-quam exigua tcnuia vtrmqj foliola,aliquantuin crenatajhaud multo quàm ipfç funt Lentes minora,ab aduerfaparte pundulis cxiguisexafpc-rata. radices Vt Adianti,ccnuilfimanigra capil-laincnta.

luxta fontes, riuuIoSj locis humidis,invctu-ftis parietibus ac mûris, amp;: faxolis aliis vt pluri-mum exit.

Diuturnum ac viuax quoque eft : hycmisin-iuria non ofiènditur : fterile vti Adiantum, reliquæomnes Filices,cuius fpecieselL

Græcis eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Latinis Filicula,quaû

parua Filix: itefti CapiJlaris: Apuleiuscap.ti-cum Callitricho idem facit. Adianto, vt Diof-coridcsamp; Galenus referunt, facultatibusoffl-mbus refpondet»

De Mufco arboreo. Cap. x i i t. MVs c I complûtesreperiuntur,amp;natali-bus fcrè.differentes.quidara arboribuSâd-nafcuntur amp;:,adbærcnt : alij terræ fuperficiein occupant: non défunt etiam marini.

Arborci mufçi villofaquaedainfunt jcxrod-tistenuiter ac variediftcamp;s, fubinde Veluti fo-iiis inter le implicitis,confufa,quç arboruinad-h.Trefcétiacorticibus, à truncisac ramis dependent. vnusin hoc genei-t magistenüis;craflior alter: qjiidam breuior jprolixior alius,fubcan-dido vt plurimqm colore omnescandefcentcs; tarnen quandoqüe-Â: nigcr quidam eft,fed minor amp;:tenuior. Prirha laus, inquitPlinius,can-didilîimis: fècunda ru'tilisinullanigris.

Officinæ Vfnea: GermanisîiKp/;: Belgis jBofcJ: Gallis d» moufch'.Italis HifpanisMitfio

Cæ te rd in Mu feus refrigcrandi ac adftringendi nonnullam vim ac potentiâm obtînec, quæ taaien pro natura ac facultatc cius,cui adnäfcitur, arboris, ac potiflimum cius corticis, vcl remittitur,vpl intcnditurjcius fiquidemcui adhærct corticis,veluti parentis fui,aliqüain übiafcifcit ac retinct facuitatem. Idcirco in Quercu natusniuicus réfrigérât ac valdcad-ftringit; prætcr propriâ,afcita ctiâ ipfius Querni Corticis vehementer adftnngente facultatc. Ex Cedro,Pinu,Picea,Abiete,Larice,l\eiinifcris,minus adftringit,amp;:prçterea digefendi icettiolliendi ficultatis particeps cft. Serapio vinum in quo Müfcus aliquot diebusmadue-ht,altuni,ait,lômnû inducere,vetriculum roborare,vomitionescompeîcere,amp; aluufiftcre.

Diofcorides Mufcidccoélum vtile adinfidendum tradit,exvterofluoré laborantibus: vnguentodenique Balanino,oleisque infpilfandi gratia mifccri:thymiamatum acoporumqi compofitionibusconueniens cflc; adquæ potiflimum iscôhuenit,qui odoratiffimus.

Quxdam enim lpeciesomnmóvillofa,admo* dum dcnfa,candicâs,quç late fubinde expatiatur, amplalocaoccupans. hxc macro acfterilifolo,in lyluisaut aliis dclertis,fcd tarnen riguis, reperitur locis;rarum etenim efi hunc Mufeum alibi inuc-nire, quam vbi aqua? lubfunt.

Nomen hie aliud quam generis commune, nondiim inuenit ; poterit tarnen hand ineptePa-lufirisMulcus appcllari,quando vixaliis,quain humidisreperiatur locis.

Altera fpccieslongistenuibus,ac fubindera-, raolis,c lutco colore virefeetibus, late ferpitviti-• culis,quxrainutilljrais foliolis autcitiuscraflio-ribuspilisdenfilfime conueftiuntur,abhis fibrx hinc inde demittuntur tenues,quibus pro radici-busvtitur;fuperficicifcleaffigit,acproxiffiisad-hxret:furgunt amp;a ramulis cauliculi albicätes, in quibus velutiquxda lpicç,Coryli iulis ferepeili-miles;quç tame ficrilcs,nec feme nec flore ferut.

Locis hie Mufeus reperitur defertis,inuiis,in fyluis,lubindG etiâ petrofis:amp;: non modo inHer-cynia lylua,aut in Germania,veru amp;:in Belgio:Et nonnullis locisji]alor:aliis minor actenerior.

Mufeum terrefirera non pauct hac xtate appellant: Germani Q5fcrlap/©Ut(dfrrtH(/lt;5fl^* franc ^arfc^ar/ n^cuffeló flauwcn : Belgx WolfjSriaitocn appellant: vnde Lycopodium P« lupi à nobis dici ccepit : Officinxplerxque perperara Spicam Celticam nominant: pciusac ■ cum maximoerrore pro Spica Celtica in raedicamentorum compofitionibus fubftituunt.

Cæterùm Mu^us terrefiris,Lycopodij donatus nomine,vrinas mouet,amp;,vt Hieronjmus Tragus refert,calculos cominuifaceducit. Con-tu lus ac in vino decodus, podagricos dolores im* pofitus lenit. Vinum fluduans quod iaralentt^ rem contraxit, in vafe fufpenfus,integritatirefti-tuit: eodem audore.

cibus pinguibus foliolisj fquamarum inibt compadis, confiât; quæ fuperiore parte amplius, inféra minus virent, excunt inter hæc tenuilTîmi breues pediculi, cacuraine fiellatim radiati, qux-dampcrexiles deorfum demittunturfibræ,qui-Jgus faxis ferai risque adhærelcens, viuitac viget.

VrabrofiSjhuraidiSjpctrofis, lapidibusqueftta-tis viiSjitera amp;: aliis fcmitis, quo Solis radij rarius perueniunt, amp;: quas nullus viator fréquentât, Lichen crebrô reperitur.

Maio ac lunio racnTe capitula ftellata profert, amp;nbsp;fimul alia fæpcnuraero foliola prioribus addit.

Aelt;;:k«rGr2ecis: Latinis Lichen:aliquibusetiani jS/3tzov,id cfi,Mufcus,Diofcoride tefie, appellatut: ft^ficinæ Hepaticara vocant:Sunt tarnenamp;coin-plures alix Hcpaticx nomine donatx,ad quaruin diffcrentiam Hepatica petrxahaud incommode hxenuncupari potcrit,à Gefmanismutuataap-pellatione,qui hoc Mu ici genus appellant: Bclgicc ^teen Icwcrcrupt.

* figidaautem ac ücca,amp; aliquanculum adltnngcns,tcmpcramcnto Hcpatica liæc petræa '‘Uduedùs iocinoris inflamraanoiiesjcalorcsjfebrcsaciitasjamp;tertianas ex bile orras clb-habetur.

Dioieoridcs Lichenem impofitum fanguinisfiftcre profluuiadnAammarionesomnesar-^^^rcjimpetigini fiue Licheni medcri tradit: prodefTe verb 60 iis^quos regius tenet morbus, à ‘ocinonsnempè inflammationc exortus: oris deinde amp;nbsp;linguæ inflammacioncscohibere.

Mufei fpccies, aridior,amblt;itu latior,ac fquamofajhuius libiinuicemultipliciter impli-cata folia maiora funt,non perinde Içuia, fed ru-gofiora,alpera, ac corij fere modo delà, lentaqs: virent hæc fupina parte,prona inalbicât autpaL Jent, ^huatotaforma pulmonenialiquomodo referre hic Mufeus apparet.

In veterum Quercuum,fagorum,aliarutnqj fylueftrium arborum caudioibus, in opacis ac denfis fyluis gigni tur:reperitur in petiis quan-doque,vel etiam vmbroflsaliislocis.

Nomen à forme fimilitudine inuenit Pulmo-natia: Germanis -iun^nfraiit : Belgis 5L£in0Den=i trupt: Gallisapoulmon.

Refrigerantis hæc elfe facultatis amp;nbsp;reficcan-tisvidetur. Feruntur autem paftores,ac etiam Mulomedici quidam,huius puluerem addito falevtiliterouibusacaliis pecoribus rufliecibus amp;nbsp;difficilids relpirantibus exhiberc. Prodelfe hincamp; hominibuspofle creditor, amp;nbsp;ad pulmonis vlcera fanguinisque fputationera perquàm vtilis.

Commendatur etiam aderuenta acreceritia vulncra,pudcndorum vlcera, muliebria proflu-uia ; quin amp;nbsp;ad dyfentcrias, turn amp;nbsp;ad alias va-cuationes nimias,præfèrtim biliofasj fiue per in-ferna,fiue per fuperna: voraitum,vt aiunt,fiftitj amp;aluumcohibet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

“pA R V A amp;nbsp;humilis h.æcherbaefl::foliolaha-bet in tenuib^s pediculis pauca, exigua, fub-rotunda,aliquantulum amp;i.nfiar aurifcalpij con-caua,vnà cum cauliculis hirfuta ac rubentia, ari-diflimistcmpiftibus, fubejuc fcruidiflimo Solis æftujpfa méritée ac poft, tore humoreque ma-denya.coliculi inter hæc lurgunt quadrantales autminores,in quibus flofeuh candiduli.tenuiß fimæaccapillaceæ radiculç funt.

Exit locis defcrtis,arcnoûs, apricis, fed ri gu is, amp;: rarô alibi,quàm in ipfo humi nafeente candi-do paluftri mufeo.

Æftate Ros Solis viget;Maio aut lunio floret: colligendüs cùm cæli conftitutio ficciflima ac fereniflima fuerit. Aqua ex hoc per vitrea orgà- Aqua nri^ na «træfta lîüe deftillata, auri luteo relucct co-®'’^^-lore.

Gcrmanis@onîgt;atVamp;: ^Wamp;awdicituriLati-EisKos Solis: à nonnuliis Rotella: ab aliis Salfirora. A rore, quo fub ardentilfimo Solis æftui inadet,nomen induit. Dicitur amp;nbsp;ILoopitgcrupt, quod huius etiam guftatu pecudes ad Vene-rcmmcitenturjquod eflcBelgæ voeanc.

472- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

Acris admodurn amp;: cauftica herba eft:ad quartum caliditatisac ficcitatisgradumaccedit.

T rira cum cxiguo falis foliola, vcficas excitant amp;: locum exulcerant, cuicunque tandem corporis parti applicata fuerint.

Exirtimarunt rccentiorcs phthi ficis ac tabidis omnibus hanc bcrbam fingulariter valdc vtilemjamp;prælèrtimftillatitiumeiusliquorcm. Velutienim herba humons rorisquetena-ciflîma vidctutjatque adcô qiiidem, vt neferuentilïimus Solis ardor humorem queat abfu-mere;itaamp;naturalem genitalcmque inhominum corporibus humorem conlèruariacfo-uerihaccrcditum fuit.Verùm aliud vfusdocet: aliud S£ratiodiditat.Nam cùmacerrimalît herba,amp; hac iplaacnmoniaaquaftillatitia non intégrédcftrtuaturjCitraofFenfamamp;noxam fumincquit: perirc etiam citius obfcruatum huius Rillatitioliquore v^os,quàmeosquiab-f^inui^^ent,amp;: redam viuendi vrdusque rationem fedari fuilTent.

Incitantur huius vel exiguo paftu ad Venerem quadrupèdes feminæ , quod non parum Vanam opinionem réméré auxit:, Neque enim exeo turgere facit amp;nbsp;ad libidinera incitât quadrupèdes, quôdfeminismateriam augeat, fed quia acnmoniafua fopitum Venerisde-fidcrium exciter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ES T inter Mu Icos amp;nbsp;alia hümilis fpccies,cuius exigui cauliculi palraum non alti, denfifliniis breuibuSjex obfcuro lutco vire{cétibus,pilis con* ueftiuntur, à quibus aliquando tenuiffimi nudi fubnigricantesfurguntpediculijin quorum fafti-giiSjVelutiexigua dependent granula. radices te* nüinîmæâcminucirfimæ.

Huius amp;nbsp;altera Ipecies omnino minor ac bu-milior. NalciÂr Mulei hæc Ipecies locishumc-dis,amp; frequenter in mulcofiscarieque exefisve-tuftis arboribus; item amp;nbsp;in petris, ac fæpè inbian-tibus parietum ac murorum rimis.

Germani quot;ïGtÖaiOÖt/ golOcn îôiMlobf/ frâumrn Çar appellant : Belgæ gwiöcn Weberboot* Fuchlius Polytrichon nommât, amp;nbsp;Apuleijelfe exiftimauit: révéra tarnenApuleij Polytrichon haud aliud ell, quàm Diolcoridis Trichoinanes: arque ea decaulâ Mulcum maluimuscapillarem dici,àmultiplicibus quibus conueftitur tenuibus pilis.

Cæterum de^hcultate huius quod âdfcramus habemus nihil : videturautem incaloreacfrigo-

re quidem elfe fymmetrum ; ficcum verô aliquantulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

■XyT A R IN VS Mufcusgracii^jgeniculisinterfeptOs promit coliclilos,quiamp;inapopby-les tenuilTimas ac capillaclt;»s difpartiuntur.

Durus totus hic Mulcus eft, lapidis fubrflantiam proximius quàm hcrbærefert : colore fubalbidusert; fubindenonnihil tuber.

Nafeitur in feopulis ac tcftaceis marinis : non rarô ollrearum redis adnatum reperirieft: Corallio etiam adhacrefeere funt qui référant.

Græcis Bpt/or.SaAaar/oi’: Latinis Mulcus marinus:Olîîcinis,Italis,ac GalliSCorrf^wrfiHif panisc3lt;4//'ôr^«z4zz47fr//4:Germanîs^efnîto^: BelgisZceinofrl): AnglisZeamoffc, '

Theophraftus hune inter Fucos retulilfe videtur, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue capillarera Fucum

appellalfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Compolîtus eft Mufeusmarinüs, inquit Galenus, ex terrena amp;aquea elTentia, vtraque frigida; liquidem guftu adftringit,amp; calidis?^uibufuis impolîtus,etiam Cuidenterréfrigérât. Diolcorides amp;nbsp;podagris, vbi refrigerari opus lit, commendat.

Terrena autem Mulei hüiuselTentiaparticeps etiam lallîlaginis, cuius occalîonepotenter reficcat: vermes veto ac ventris lumbricos enecare recentiorum experientia colnpcr-tum. datur aduerfus hos denarij pondo autetiam minus pueris.

Prxfertur àplenfque Coralliis adhærefccns.nonnihiTtubicundicolorisifubcandidum deccrio-

tarnen Gallico^ Britanhico, BelgicOjVcI ctîam Gerraanico ^'^squàmlübcandidusrcpehturjquo vicinægcntesfelicitervtuntur.

cI manni, Diofcorideauc^:re^triafuntgenera: vnum latum; akerum ublongius: tcr-^UftiCreticum.

P* ^cophraftusprimnp genus non modo folio latOj lcd Srextenfoiacherbidicoloriscfle i.

Huiusmeminide videtur Anftotclcs lib. De animal»im liïftori’a V i. Purgamentum efle ait maris; ficriquc ækati? initio^coquc oftreas tum amp;nbsp;pifciculosali.

^^QUehuiiifmodi Fuci genus amp;nbsp;Oceano Germ;jnico familiare eft circa làxolbs lcopulos: ®^æJistenuibuSjlatis,aliquanculum crifpis, 06eleganter virentrbuSj quod vnà cum mitulis, ^^tichis^acortteis prima a'date fubinde ad vicina loca defermr.

Ptoxitnum genus Diofcoridesfùblongiüsacr«bensrefert. Iftud lioceflè àpparet,quodà Hcophrafto radice defcnbitur foris JitcnM, denfa hue pilofa : interius verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefta-

^^^jlongamjCrafl'amjKe$i/zjMy54)Tï/oiç lîmilem habenSjquod inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primo loco à Theo-

P^afto refcrtur. Nam akerum Fuci genus huic Tpy;^0£pbMor dicitur, quod in rcdaccis ac fu-P'^dapides nalcitur. Hoci^utcm non absre idem videtur cum Mulcomarino Diofcoridis, ^dtiperiore capite monuimus.Cum lêcundo âutem Diofcoridis Fucofacisconuenic,(lî nos ^°î^eduranon fallit) quod oblongo folio,Sr radice foris pilofa cxpreffum eft.

fettimnFucumDiolcoridescrhpumôôvaldefloridûmeffeaiEjacnullacôrruptionis la- 3* bc pollui^ac in Creta nafci. Theophraftus amp;: Fuci fpecieip in Creta infula haud procul à ter-lafuperfaxa plurimum optimumqueprouenire^tfertj quo non fbldm vittas,fed cciamlanas Veftesque inficiunt, colore longe purpuram præftante,quamdiu recens ek.

Appellatur autem Fucus ipuKaç Græcè: eft tarnen Sc Fucus hcrba Anchufö fpecies, mul-tunîabiftodiffcrens,qui Sc eadecaufa non rarô (pozü;2aAaAyioç,56 Fucus marinns vocâtur: Suntverôqui(pt/Mv Algain Latinè dici velint ; in qua fuit Theodorus Gaza ferrtcntia, qui m

^bcander a, eamp; ex Nicandrof^' ^^eadac. EtTheriacisengt;^' S^jFuciex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generareferei’^^^^quot;

^tiaiTj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modopodagrxJ^

P^ioribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^dicibus adnafcüi'^^^^ gt;

T’errenift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

^^nuibuc in inferiore ac prona ^^^^^’^^dioceiicro adcirca^^ ^^nesneduU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drian : careneaati

Ampli quidam funtjamp;: cxigui pilei magnitudinem referunt; minores alij,qui argenteinum-( cui ralero nomen) latitudinem exiguum aut nihil excedunc.

Rubent inferiore ac prona parte plenque: nonnulli vero intenfius: alij rcmiflius; quidam ^’^'guum autnihil, conuexafuperior facies aut pallet autinalbicatjVel etiam fordentecolo-r*(grifeum vulgodicuntjcincrem refertjautfubluteaapparer.

Circaarborum radices, locisherbofis,in pratisamp;veruadis, in lyluisquoque locisareno-fcjfed tarnen humentibus,prouAiunt Fungi. Nafcunturamp;: exlignis,arborum caudicibus wriolisaccorruptisjfcdrcprobi SiC inutiles. VenenofiautemgignunturjDiofreferentCjvbi dauusferreus rubiginofus aut panni marcor adfucrit, aut iuxta Icrpentiscaucrnam, vel ar-“orumnoxiosprofcrentium frudus radices.

Prxfcrunturanonnullise montibusacmontofis locis: Horatius verb ait: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--

Apparentnonnulli Aprili menfe,quos Maiomenfe requirere temerc fuerit,necctcnim poft Aprilem vigent: alij ferius circa Auguftum gignuntur: omnes tarnen poft pluuias; atque idcirco vnoanno citius: altero ferius reperiuntur.Imbribus,inquit PliniuSj proueniunt Fungi-origo,eodem audore,ex pituita eft arborum.

Græci Fungos u!?x«TOç appellant : Itali : Hilpani HungoSj Cugumelos: Galli Cam-^'»i5»,voce Belgisetiam vfitata,quibus amp;nbsp;(^amycmoellcn dicitur:Germani 0cl}Wemnîf/Pfïf? Mug. Qui Aprili menie appareiffjà nonnullis Spongiolæ: ab Italis Prignolizà. Germants ve-appellantur.DiIutiusrubentes inter ferotinoSjBoletos didos voluntzquorumor-tusamp;öccafusfeptemdifbusconcluditur. Candidiautfublutei Suilliexiftimantunquosre-centiores Porcinosnominant.Siccantur4pquit PliniuSjpendentesSuilliiuncotransfîxi:Sic-catorum autem in Bohemia amp;nbsp;Pannonia fuperiore,hac noftra ætate etiam vfuscft.Iuxta Po-pulorum radices enatia/^/eÎTO/ Græcis: Latinis Pijpulneiÿipellati reperiuntur.

Bautem Fungus,Galeno audore, admodumfrigidus achumidus : quamobrera etiam pmximèaddeletenam enecantcmqj facultatem accedens,prælêrtim qui admiftam habet ftualitatem putredinofam.In libris verb De alimlt;îht.facult.Boletos ait,li probe in aqua elixi ^uerintjpropèaccedereadcibosinfipidoSjnon tarnenipfos folos,fed varié conditosedi : vc P^waque alia nulla inligni qualitatc prædita : alimentum verb ex iplîs elfe pituitofum ac fri-gdumjprauique fucci, atqj hos quidem omnium minimè elfe noxios; poft hosfecundo loco ^^oAminitas: ( cumSuillßconuenireputantur.) reliquos tutiusnon attingere. Tutiflimi funt qui callo rubent,minus diluto rubore quàm Boleti : mox candidi : tertium genus Suilli venenis accommodatilFimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*

Nafcuntur,inquit Athenæus,ex terra Fungi,ex quibus pauci funt edules : plurimi etiam ^ù/focant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

ÇVnt amp;nbsp;in Fungorum genere nonnulli, globolæformæ ac inftar rotundiorbistcrræad-‘^hxrentes,nullo pede aut cauliculofulti,albidi,nulla quoque parte patentesj quorum in-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teriot

' tenor medulla laxa à: præliumida : qui dum re fi cc at i rumpuntur j tenuiflimum pulucrera inflar fumi quodammodo eruftant.

Lócis illi reperiuntur patcntibus,arenofis3amp; humidis,amp;: quidem quoque poft imbres.

Vülgó Lupi crepitus appellant: Itali ^efete de Lupo-.a Plinio Pezicæ dilt;ftividentur,quafi fefliles: Nam in Fungorum genere quofdam ait Peziças dici^qui fine radice ac pcdiculo ni' feuncur. Hi nullo manduntur modo. Puluisreficcararum citramorfumrcficcaciadabrafa intertrigines non inutiliter adhibetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Zticern/trii nbsp;nbsp;De Lucematum Fungis hie nihil adferendum 3 non etenim ad ftirpiura naturara perti-

nentjCiim aliud non fint, quam quod inextremitate ellychnij concrelcens, lumini impedi-mentöeft. Hos humidæ conftitutionis efle præfagium, Virgilius Georgicon libroprinio Icribit, vbi figna futuræ pluuiærecenfct:

Tum Cor nix plena, pluuiam vocat improba 'voce^ Etfolainftccafecuml^attaiurarena: Nec noÇiurna quidem carpentespen (a puelLe Tlefciucre hyemem ■: tefla cum ardente viderent ScintiUare oleum, amp;nbsp;putres concrefeere Fuagos.

He Fun.gà arboreis. Ckh x x 11 b i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;*

ARb o REI Fungicaudicibusjfubindeedara ramis arborum adnalcunturjcircurafcrcn-tiac partem occupant ipfi femiorbiculares, fuperiore parte noiipihil plani, fubinde exi-guum concaui,inferiore in anguftiuscontrahuntur. materia folida eft,quxreficcataigncni çoncipit,amp; aliquamdiu retinet.

MvKKTOtç quoque appellant:vc^tim ad diffcrentiam fuperiorum. Fungi dicuntur arborum^ amp;nbsp;Fungi arborei: Gerraani fim*liter@c^tvcmrttf appellant.

Pcrniciofi omnes intro aflumpti exiftimantur. Nicander lethales efle refert in Oleagt;JIi-CC3amp;: Quercu enatos.

lt; I, ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iDe ^garito. Cap. xxiiii.

INTE R àrboreos Fungos venit amp;nbsp;Agaricum numerandum.eftautemFunguscandidus, haji^d inodoratus, materia conftans quàm præcedentium rariore. Plinius lib.xvi.cap. y 111, palliarum maxime glandife’ras arbores Agaricum ait ferre; Sed non glandiferæ, ve* tûm coniferic, amp;: inter quot;has vel fola Larix hunc profert, amp;: quidem non in Gallia ,quæ nunc Francia; fed potius in Cilalpina Itâîiæ GalMS,vbi Laricum fyluae: quanquam amp;nbsp;alibi,vbiLa-rieum proucntusjpfum’etiam reperiri contingat.

Præftat quodcandidiflimum,rariirimum,ffangifacile acleuc eft,primoque gududul-’ te, durum, denfura; Graue, nigricanSi in fragmentisccuvillos neruorura oftentans,perni* riofum habetur. „ rj, lt;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^:, gt;nbsp;.

Græci A^exxóp.-Latini Officinæ Agari-cum quoquevocitant: Itali,Hi(pani,aliæque nationes Græcam vocem imitantur,

Agaricum autem inter calque ordine qui-dem primo excalfacianc, Iccundo verô refic-^ cantj placuit veten bus nu merari : Incîdit, atténuât, extergit, vifcerura obftrudionesex-purgatjtum amp;per aluum deorfum purgat.

luuat regio morboex obftrudionelabo-rantes : rigores à craflis frigidisque humori' bus perfanat démords àfrigore kedenti-bus beiliis,cùm forisappofitum,tum inttô afliimptum : Vrinas remorantes mouere po-tel^itcm amp;: menfes:corporiscolorem emen-dat: lumbricos pcllit: febres, prælèrtim quo-tidianas, turn amp;nbsp;erraticas, aliasque longiores curat, idoneis ad morbum facientibusper-mixtum. Et hæc quidemedueendo,expur-gandoque craflbs trigidos pituitofos hu-mores,morborum caufas, poteft.

Modus exbibitionisin fùbftarttiaaut pul-uereeft, àdenario vel ïêfquidenario ad duos: infulî autemaur decoâ;i àdenariis duobus' ad quinque.

Tardéauteni purgat: ventriculum quoqj nonnihil perturbât : Idcirco amp;nbsp;Zinziber mi-feendum ei præcipitur, vel Dauci, vel Ligu-flicifcmen,vellâl fofîilis,quem Gemmæco-gnominant.

Galenus (vt qüidem Mefues refert) cuni vino in quo maceratum Zinziber,exhibuit. Nondelunt qui Agaricum cum Oxymelite propinent,quo modo tutilTimê exhibetur.

*T^V B E R A globofaac tuberofa quxdam funt fua fpontc intra terram nata,amp; ab ea vnde-* quaque circumdata,abfquecaule, foliis, fibris,aut capillamentis adnatis. iunt hæc foriS ^wtnigraautruffajinteriore verô pulpa candida aut fubflaua j magnitudine mali Cotonei^ wbinde arapliora.

47^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ T I R P I V M H I S T O R I Æ

SicciSjfabuIofis, frutecofis traâibusgignuntur, vt in Pannonia, amp;:pleri{que Icali:lt;regio» nibus. locum in quo gignuntur ncc extuberarenec rimas agere,Plinius refert: Martialisve-rô findi frequenter folum cui fubfunc,his verbis oftendit: altricem tenero de vcrtice ter ram

Cùm fuerint imbres Autumnales ac crebrâ tonitrua^tuncpotiflimum nalcuntuf, Pli» nio audofc.

r'AvaGræcisiLatinis Tubera; Italis Tertuffi, Tertufali: Hilpanis Turmai detierrifTeft-KM, Tuberaa de terra: Gallis Trufle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Tubera autem,vt quidem Galenus ait,iis annumeranda funt,quænullamcuidentem qualitatem habent-.quibus omnibus commune eft,vt alimentum nulla infigni qualitate conftanspræbeantjfrigidiufculum tantiîm.

Dehis Auicennadiligcntiusacveriüs;Jquot;ubera terrena magisquàm aquca,omnisquequa; litatis guftabilis cxpertia refert-, fed tarnen melancholicos craflos ab iplis in corpore humores fæpiusquc manducata apoplexim acparalyfim inferre.

Vrugibtti at que aruis praflidet aima C er est Hifloriamque ^uam mirata, flmulquefiguras, Omnia qua referunt conuenienter, ait'.

T)um renouabit agros,fitlcts eiumfemina credet RuflicM,^^ fiactli demetetaruamanu'.

Semper bonos, 'Kemberte, tuns, laudesque vigebunt'j, '' Namqueflerabo mea nomen in ade tuum.

Ut tibifilennes poflbac mea turba choreas Infiituent ,fieflas in^^ltuentque dapes.

Et pofitü lati repetenH tua nomma men fis, Eembertumquecanefvirmulierquemeum. zAtque aliquis iuuenur\grati iftonumenta laborü, Su^pandet tumulo Ipicea flerta tuo.

Et plus optabit tua molliter ojfia /^iefiant, Sanbiaque perpetuü floreat yrnaroflis.

- .lt;.3 - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Î •• 7 i.b rr- ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--H'. '

medicam materiam facicntcs :'nunc 'uero ad eoi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eor~

Tragum autem nomine continentur Frumenta amp;nbsp;Lcgumina, qu^ Latin is Cerealia femina,Gracü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y.'^Maii'ipfjiÿ.T^appeUan^

tur^quarum hiilorias modo profequihuitts efl inilituti tùm amp;nbsp;eor um qua eo pertinere necnon Üirpium earurUi qua ipfts coniungi poffi 'videbantur.

Pertinent -verb ad frugum b arum hiLfortam, omnia ex frumentü j^ittayTtfar,chondrtss,alica,tra^^mylum,pti/ana,polenta,maza, ßtfvn, zythum,amp;fiqu^e funt alia eiufcemodi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

iaàunteodem amp;nbsp;alia mult a femina à Theophrafio lib. oLlauo inter fruge s, df tertio quidem liicii,repofita,qua dr à Gaifnoprimo De facultatibus alimentorum libro,inter i^dchfjigi ftue edulià tnumerantur,cuiufnîodi funt Sefami,Eryfmi, Lini, Cannabis, Lœnograci, dn aliorum fimi-lium,lt;veluti dr Fegopyri, quibus 'vel prior at as in cibis vfa eil, ‘vel noiîra hac 'vtitur.

ïam d'frugum-vitiajtamexipfisfrugibasdegenerantibus^per cali autfoliihclementiam peius mut at is enata, quàm etiam inter eas exeuntia ipfis rnpleila ,frugibus etiam oportune fuccedunt ; commode faltem omitti, aut ab iis feiungi non pofjunt. Cum quibtis non inconcin-nec prater inst it ut um, aruorum quoque ac pratorum pefes ac vitia, in hanc opcris partem ^»mittuntur.

^ddita funtpalufirium multarum dr aquàtilium herbarum defcriptiones, quia nulU noiiri ^lgt;(rù parti commodius,quàmthuic,coniunganiur. PaluiMum etenim plurima iumentorum alio-^'^'^yabula quadrupedum ftnt,'veluti dr multarum frugum 'vitia,dt‘ ipfx quoque non rarbfru-^^^.'f^^uatiles autem paucas quidem,aut null as,anim alia hacpafcuntur ,fcd natalium locorum '^‘^^gt;ittasacaffinitas,easinpaluiîrîumconfoitiùmtraxit.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

^ffcripta autem funt palufres non omnes,fed qua huicparti congruere magü “vifa funt ; zzôzf dr dàta'etiam opera onüifimtts,qiia '''videlicet aptius aliis locû defcri~ ’■ contigit. S tint 'verb amp;nbsp;inter paluilres miniyne taies, •veluti trifolia quadam, qua 'velpropter ^^'minis communion'e ,'vel ter na cohar'etiafolialabaliü palusiribus trifoliis diueüinonpotuerunti.

propter has maxime rationes horum omnium hiiloriàiin 'vnam hanc ', nit dixirnus,partem ^^^traximus. frumentis autem exordientés,de Triticoprtmùm agern 'ua, quot;vt dîr priere loco de^

«tur,qu()domnibusfrumentis etiam ppafertur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

TR ITI c V M folio exit Secalis minore; culmis affurgit plurimis,geriiculatis,hordeial-tioribus; quorum tertio aut quarto articulolpi-ca eminctjVt plurimum mutica, interdum verb amp;nbsp;ariftis nonnullis breuibus cinCla: granapro-fcrt colore flaua; quæ c gliimis ac folliculis faci-Ic cxcidunc,ac exiguo negocio in area exterun-tur : radicibus firmatur multis tenuibus.

Prouenit in omnibus föïè Habitari ac culci ot-bisregionibus;àquibusamp;complura eins notan-cur genera,cognomina ab ipfis natalibus forcira; quæ colore,magnicudine, fpecie, Sgt;c proprietäre inter le difFerunc : redis Theophraftus.

Læcum aucem pingueque folum Triticupo-ftulatjidquc magis apricum amp;nbsp;iiccuin, quain ri-guum. In dcco cnim, vcColumella referr,melius coalefcit : In humido verb ac vliginofo dégénérât 5 amp;nbsp;poft tertiam fationera in Siliginem, hoc eft, laeuius amp;nbsp;candidius Triticum conuerti-tur: quæ tarnen amp;nbsp;rurfus in Robum, id eft, præ-ftantiusTriticum biennio tranlit,fi inconue-niens Iblum Am data, grauiflima eius grana le-rantur : auftor Plinius.

Seritur frequentius Autumno: interdum Vere. Autumno fatum per hyemem in herbaeftjamp;î pluribus culmis attollitur,amp;frequentioribus radicibus firmatur. Æftiuis menlibus vtrumque ad maturitatem perucnit.

Itali lt;7r4z?tfHifpani Trigo ; Galli 5W 9nent: AngliWcct.Græcis^roeÿçdicitur: Latinis Triticum.Significatverb Triticum generaliter quidem omne frumentum,quod ex fpicistritum ac trituratione repurgatumeft: in ftgnificato lurilconfultus nonnunquam hac voce vtitur: vt IE de Verb, oblig. propriè tamen idem cumeo,quod GræcisTmep'ç, eft.

In Tritici verb gencrc,quod durum folidumque, amp;nbsp;rutilo colore nori modb extrinfecus fplendetjVcrdm etiam in partes diuifum,eundcm interius refert : €olumellæ Robusappd-latur. Pondère hoc (quo maxiiftèomnisfrumentigræftantradifccrnitur)amp;nitorepræftat.

Aliud genus raolhus,læuius,interiorcque medulla laxius ac candidum, (quale plerilquo locis laudatiflim urn habetur) l^ligo afeteribus Latinis appellatur. Hane Plinius propter candorem,ac in mandendofuauitatemjCommendat^amp;Trfticietiam delitiasnuncupar.Sili-

uenienshuraidistralt;ftibus,qualcsltaliæfuîit,amp; Galliæ Comatæ: lib. xviii.cap. vin. Columella verb,eius quidem fpeciem in pane præcipuatti concedit ; fed tarnen quia pondéré in-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferior,Tritici vitium efte cenfet : Qaiod extrinîccus,inquit,albidum,intusvcrb confpienut

candidum,leue ac vanum mteftigi debet; necnosxanquam optabilis agricolis, fallat Siligo. Nam Tritici hoceft vitium,amp;:quamuiscandorespræftec,pondore tarnen vincitur.

Quod Vere feritur,Galli,RueJ,lio auûore, Martium cpgnominant : Bclgx^oomertcrtoc: Setmium. Gvæcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TTO^Çjid eft,Trim^ftre Triticum,amp; (niTav4xç: Latini Setanium vocant. Hu-

ius vfus,Columella aic,agricolisgraciftimus ; vbi enim propter aquas alidmve caufam nwni-ra fatiqeft omifta, præfidium ab Iwc petiy^r. .Trimenon autem fine trimeftre dicitur,qubd tertio àûtionc rncnfe,Italix mature feat. A T ritico ac Siligine potiflimdm, (cui candorclc-uitateque fimile eft,eiusquc idcircb genus qupddam) folp.fationis tempore dilFcrt. jQiiodli enim maturius lererctur,coraraodius prouenirct.Neqqççnim vllum natura triincftreTn-ticum: quippe idem fatum autumno meliusxeifpqn4et.: Columella.

Triticum autem,vtinquit Galenus, frequentiflimè ac fummacum vtilitateabhomini-^bus vfurpatur.Inter ea plurimum habent alimehti, qua: denfa funrgt; totamque fubllannam

PEMPTADIS QVARTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481

Jwbenta(3côcoiripaâ:am,vtdentibusvix diuidiqucant. Talia enim exigua mole, corjsori plurimum nutriunt; quæ vero iis funt contraria,quæque dentrbus facile franguntur, fradaqj raraamp;laxaapparent,niagna moleexiguumredduntalimentuni,

VtmedicamentLiin verb forisimpofitum,priinieft ordinisexcalefacicntiunijnoncamen necreficcare,necliumedaremanilcfte poced. Habetetiamquiddam lentohsobftruentiC-que naturæ.

Tritica,Dio{coridesaitjCruda in cibis teretes lumbricos gignunt:canummorfibus pro-luntmanfa impoli ta.

Farinacum Hyolcyamifuccoimponiruraducrfusncruorumrheumatifraos : item contra intcrancorum inflationes: lentigines ex aceto muHo tollit. Setaniorum farina contra vene-natosiâuscum aceto autvino impofita prodeft: eademfi decoéta in glutini modum delin-gatur,cruentisexcreationibus fuccurrit: contra tulTim exafperatas arterias, cum Mentha amp;nbsp;butyro decofta efficax eft.

Tritici nbsp;nbsp;nbsp;li ex aqua mulfa au thy drei,to deco^uatur omne dilcutit inflammationem.

Furfures autem in acri aceto decodi lepras remouent, incipientibus omnibus inflam-niationibus commode imponuntur: cum Rutæverb decoóto cocH, turgentes mammas le-dant,viperarumiâibusauxiliantur,amp;torminolis profunt.

Siliginisgrana,Plinius lib.xx 11 .combufta tnta in vino Amineo,oculis illi ta * epiphoras fedant.Triticiverb combuftajiisjquæfrigusvfleritjprarlentaneofuntremedio. Farinaexa-cetococla,neruorumcontrad;ionibusauxiliatur. Furfures tonfillis faucibusque gargariza-tionc profunt.

T) Eperitvr verb amp;nbsp;aliud frumenti quoddam genus,grano amp;culmis Triticuni referens,quod culmos quidem habet breuiores ac tcnuioreSjfpicam verbariftis longisamp;duris Hordei limilitudine munitam ; granum autem durum,denfumjColore fuluum,Tritico minus, I,, quodque facilè c glumis fuis exteritur.

Nalciturinquibuldam Hilpani£e,ac infula-rum Fortunatarum agris:Phalaridis enim femi-ni,quodillincaduehitur,permixtumreperitur: vndc colleiftum atque in hortis fatum, ea,, qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '

depiiftum eft,forma prodiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sulpicari quis pollet,lemen hoc Typham ef-: fe,cuius Theophraftusamp;: Galenus meminerut. Sed dim Typhac granum j multiplici folliculo inclufum , difficulter dcglubatur, huiusauteiit facilè,Typhapropriè elle no poteftî licet tarnen, ex T ypha nacumfS^ degeneratu elTe poflit;nam quod ad reliquas notas attinet, eifiraillimu eft. Inter c%enim quæ Tritico ac Zeæ fimiliadeuif-limum eft,tenui ac fimpliciculmo alfurgit,vc de Typha Theofihraftuslcribit. Semeeiuspar-uum^uoqueeft,amp;cxile, denfum item coa-dum,atque colore quamTriticum magis ruft'o, vt Galenus de Typha lcriptumprodidit.Iam5C Ipica ariftas habet longas ac duras,qualésTyphç elïè ex veterum plerilq; locis manifefturn eft.

Quæ omnia tarn magnam huius frugis cum Typha limilitudinem oftendunt, y t plane hon - , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud,quam*exTyphaTriticumae Typhinum

L'ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;Typha,audore^heophrafto,inTriticum tranlitj

conlenCjneum videtur Triticum ex Typha natura W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retinere, nonfeçus ac Triticum ex Zea genitum, quod cub

Pæaquc Zeam refert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., o

eft admodumdiflimile. videtur, quod Hieronymus Tragus W^^lfcttVhoc ' ’^'ticutn Italicum aut Romanum cognominat,: nam amp;nbsp;huius Ipica atiftashabet longas eft tarnen culmis,lpicis,atque granis maius,fpicas etenim habet pleniores, rotun-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dioresque

4'81 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ s t I R P I V M H Ts T O R I Æ

dioresque quàm Triticum; fernen verô pulchcrrimû atq; Triticeo fimile,vti Tragus refert.

Scrirur frequentius in Alfatia,rariûs in aliis Germaniç regiombus,idque locispotiflimuni montofis, prælèrtim vbi apri fruges depafeuntur, nam ab hoc vno ferè abftinent,quôddu* fioribus eius ariftis offendantur.

CO N F i c IT V R panis ex omni quidem frumento, léd ex Tritico longepræftantiflî-mus. Veluti eteniin Triticum reliquis omnibus frugibus præftat,ita amp;nbsp;ex Tritico panis, reliquorum omnium frumentorum panificia anrecellit.

Sunt huius panis aliquot genera, quæ à Triticeæ farinæ partibus, primaria diflèrentixnomina acetperunt.

Moliti fiquidem Tritici,partes quædam tenuiores funt acpuriores,aliæcraflîoresim-purioresque,quas inter fecommixtas ac confufas, tota farina continet.

PurilTima, mollilTima, ncc non tenuiffima ca eftjquæ ab omnibus furfuribusexaftiflîme repurgata.Dicitur hæc Latinis Flos amp;nbsp;Sdigo,tranflato à candidiore ac leuiorc Tritico nomi-ne,quod propriè,vt diximus,Siligo nuncupatur.Grçci voce à Latinis mutuata hanc partem aiÄi'-yviv appellant^ proprio^ vti Galenus ait, nomine defticnti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Græcum nomen Srantiqiium; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veto neque Graecum,neque iplam aliter poflinn exprimcredib.i.

De aliment, facul. Alij tenuiflimamhanc partem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellariexiftimant.

Hefÿchius tamenQzvpt/TJii' apTcfjàoTDOTeÿpfîueconfufaneum intcrpretatur,amp;T£UOT'aAgt;)r,Hordei Miliique non farinæ tenuiflîmum; fed aAlt;lt;6epp Aê7ï?op,hoc eft, farinam tenuera.

Plinius puriflîmam Tritici farinam Latine etiam Pollinem nominat, fie tarnen vtiilter cum amp;nbsp;florem,di{criminis nonnihil faciat. Flos fiquidem punllima ei eft farina Siliginis,fiuc candidioris Tritici: Pollen veto Tritici alterius. Pollinem (ait) appellant inTritico,quod florem in Siligine. Veriim in hoc fignificato Pollinis nomen à Cornelio Celfo non vlurpa-tur,quiper Pollinem impuriorem acfurfuraceam farint: partem intelligitjVtpote ex quo panes fiuntcibarij,autopyrisimpuriores infirmioresquc,velutihaec ipfius verba lib, ii.wp. XVI11. euidenter commonftrât.Ex Tritico firmiflimaSiligo: Similadeinde,cuinihiladem-ptum eft (quod lanüTivçÿv Græci vocant) infirmior eft : ex Polline infirmiflimuscibariuspa-nis.Quæ Cor. Celfi verba, cum iis conueniunt,quæ à Paulo Ægincta hune in moduinIcri-pta funt,lib.i.cap.LXXViii.Teplt;p/M^'S’’’çd^^’'®gt;' aprut ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*’ ó crépu

Quodcùm Marcellus Vergilius obfcruauerit,acin Commentariis,quos in Diofeoridera cdidit,fcriptum reliqucrit,admirarianimo fubit,quaratione vcl argumento induftusPolh-nem exiftimare potuerit,tenuiflîmum puluerem magisefle quàm farinam,qualis circa mo-lasplerumque,ô? loca inquibuspanis pinfitur,parietibushærensinuenirur. Namfipan'scx Polline,Cibarius,acpuTrâpa Græcorum refpondet,(vtordo ipfe oftcndit) Pollen Cor.Celfo non puluis vcl farina tenuiflîma,fed aliud nihil efle poteÄ, quàm fordidior farinæparsjfur-furum mültum habcns,ex qua puriflima mollifllmaque farina excuflaeft. Ex Polline liquidem cibarium panem, poft au-nKWVQpvQ Celfüs collocat, codem wdelicet loco, quo apud Grxeos pvTfaçÿç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

. Poft Florem fiue SiHgittem,Similago,qu3E amp;nbsp;Simila eft,à Grçciscrî/x/J^A/çdida,amp;tenuis quædam farinæ pars, fed Siligii^ impuftor,vtpoteexquanonomncs exeuflî funtfuftufeSj led Craflîores tantum repuirgati: medium videlicet quoddam genus inter florem amp;: farinam confulàneam. Laudauit hanc Martialis in Xeniis hoc diftiçho:

Excraflîoribusvcrô moliti Tritici partibus,vnaquidcm impurior, quædaiïi amp;nbsp;furfiiracea farina cft,ex qua Flos fiue Siligo,hoc eft, tenuiflîma farinæ pars exeuflà eft: altera verô, cral-fiorum partium furfurcsfunt. PrioremCor.Cclfus,vtdixiraus4’ollincmappellat:vnde exeuflbria per quæflorisfit fecretio, Pollinaria Pliniodicuntur. Pofteriorem veteresCani-cas,Græci 7r/TOep!nominant;Palla4io creturaeft:pleriquevtficulos nbsp;nbsp;exfa Tritici dicivo-

lunt: alij Græcè v.veJ.ßiA appellant,quætarnen GalenusHordei purgamenta interpretatur, in expofitione linguarum Hippocratisà i-

In horu m omniu m medio farina ëft,oranes fïu menti partes in fê continens, cui nihil vel floris vel furfurum dccelTitjLatinè Farinam dixeris confulàneam,Græci commun! nomine, nu ne U pant.

Ex hat panis codus ajjroTnçÿç nominatur, S£ crvyKOfjuçoç, quafi confulàneus, quoniam ca-ftratus non fit,fed fimul omnia ferat; item nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tsvotvoi : ac telle Hely-

-I*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed

PEMPÏAbiS qjrÀRTÆ LIS. ï, Sedexpuriffi'flima,molliffima,nitidiflimaqucfarinaSiligineusac 5iA/gt;j'zîgt;îçdicitur.Qiiod siiigi'»eiâ Si luuenalis Sat. y. oftendit, feruari referens domino, ex filigiiie confedûpanem, his verbis:

Quiautem ex polline fine furfuraceafarina,coaâ;uscft,p!/7jw'épç nuncupatutjacLatine cibarius,gregarius,acfordidüs, pauperum acferuorumolimcibus.

Pacuuiusïbrdidum panem Canicaceuin, Feftus Porapeius Accrofum nominàt. Ex ho-gencre Trone/o«, hoc eft,Fùrfuraceus,qui furfuris plurimum recipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caL^fa»îs.

Panis autem nomen à Pano dici Varro putat: MefTapij redundantiam faturitatem m-rlw (teftisAthenæus)appellant: vnde Latininomen Panis deflexcrüntjVtRuellius ait.

Parantur porrô omnespanes,auc cura fale amp;nbsp;fermentOjauc abfqUe his: item aüc in cliba-no furnóve coquuntur,3ut in craticula,aut lub cineribus,vcl alio modo.

Qui fermentum, ac falem accepit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;:^ermentatus j abfque fermento verô fact us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«è-

«Ct'AWÇ,non fcrmencatus,amp;à Nicandro Colophonip appellaturjtcftis Achenæus.

KÂ/^nfiTnçHacfurnaccus,diciturinfurnocodus,idem Varroniteftüaceus;nam/gt;/j»K. xÄlßcaQf teftum nominat. Ex horum genere ÎTrviTOf quoqüe funt,in minoribuS furnis codi.

luper craticulam torretur. Huicfimiles funt, fupercinerescalidos,6iTBei/ôgj«xêç^A^’^’''''^5-Athenæodiôh,autfoci pauimentum aflati. Efcharitem,Athenæus aitjpaflb olim intingi litum,ac fubfinem menfæinfcrri,multisrebusiucundisacmollibusitamiftura,vt multam EabeatobdelitiaSjadvinumpalTumproportioncm, lie vcebrios quafî refipifeerefaciat, ac türfus efurire eos,qui anteà latis comederanc.

£)Kpu(!gt;/iK,ûuceyxpuTffûç, Latine Subeineritius dicitur,qui cincribus obduduscoquituf, ^ualisludæisolira familiaris.

Eft amp;nbsp;cftOTg/TOç hue Bàcodus,qui ignem ac coclionem bis expertuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sifeoaut.

Inter panes autera (vt Galenus inlibr. De aliraentorum faculcatibüs Ichbit) Siligineus plurimum aliméti præftat: port: iplura autem Similagineus : tertio loco médius,qui amp;nbsp;avyxo-/^çoçii^ca/TDTivç^i: quartum port hune eft pvTmpàv liuelbrdidorum genus, in quibus^nTO-€/alt;,hoccft,Furfuraceus;pofticrauseft, minimumque omriiuin nutrit, amp;:omnium inaxi-n^èperaluum fccedit.

Concodu autera inter panes,funtfacillimi,qui plurimum funtfermentati, amp;probirtimè Eibafti,quique in clibano igne moderato codi funt.

Atquifuper craticulam, aut cineres calidos, aut foci pauimentum aflantur,praui omnes ^untjVtquiinæqualiter fehabeant;nam partes ipforum extimæfupramodum luntcoda:^ interiores autem crudæ.

Cæterùm iis, quos fubeineritios nuncupant, propterea quôd cincribus tedi decoquan-turjcinercsipfiprauitatemquai|damafpergunt;quaptoptetomnium panum (fi ipfiscætera Offlniapariteradfuerint)quod ad aftandi faltem raodum attinet,propemodû funt deterrimi.

Panis cum melicrat(gt;codus, (Diolcorides ait) amp;e. crudus,inflammationes omnes impofitus ^itigat. Nam emollit ie quadamtenus réfrigérât,prçfertin»hcrbis fuccifve quibufdam per-ïûiftus.Vetuspanis,acariduSiCiîm perie*pfum,tumquibufdamadmixtus,citam aluum co-Eibet,Recensautem muriam.'iceratüsamp; impofit«s,vetu^simpetiginesfanac.

Quodex pane fit cataplafmaivt Galen.lib. De facul.fimplic.medicament.tradit, vim habet niagisdigerentcm,quàm quod ex Tritico: nimirum ciim (alem amp;nbsp;fermenturri panis ad-quot;infta habeat.Fermcntum etenim viin habet attrahcndi, digerendiqj ea,quç in altorefidêc.

^EAjfiuejVtvuIgOjSppltajCulmis fpicaque Tritico fimiliSjcuImisenimafTurgitnume-tofis,gcniculatis,Hordeialtioribusjfpicam profcrtinconditam,vt plurimùm abfquea-grana multiplici folliculojà quo non facile deglubuntutjinclufa, geminis vtriculis duoi “niul iunguntur,quæ repurgata amp;nbsp;è glumis extrita, Tritici granum referunt. Radix Ci qüo-^•^ejVtTricici,multiplex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Nafeitur qualicunquefolo,etiam humidiôfê,quoniam folliculum, ait Columella, quo contmetur,firmum, ac durabilem,aduer{uslongioris temporis humorem liabetjlæco tarnen pinguiquemelius proficit,

Mutatur atque in Triticum tranfît,fi pifta atque purgata feratur, idque non protinus, fêd ^iïöotertio J vc Theophraftus tradit.

%lta,VE diximus,vulgônominatur jGcrmanis 0pd^/nonnullis veto(Sinfd/noftris f Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sprite/

484 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I S T O R I Æ

Sprite: Gallis Ef^cautré: Italorum plcrifque Pirrafarra-. Hctrufcis Bi ad a : Infubribusgt;//^lt;^gt; quali alica.A Græcis^««^ nuncupatur.

Zeæaurcm genera Diolcorides duo facit, vnam fiue fimplicem; alteram quæin duobusputaminibus grana bina cóiunóta fort. Éllautcm Spelta Diofcoridis quidem Dicoccosiquæ cadcm eftcum Thcophrafti ac Galeni Zea.

Antiquilîimi ac Prifci Latinorû,Zeam fine Spelta,Far nuncupauerc, vtlocupletiflînius teftisefi: Dionyfius Halicarnafiæus.Nominabant(inquit)prilci Romani facrasnuprias,voca-bulo fuo (pa£ppaz/«,quiaconiuges vefcerentureodê Farre,c]uod nosGræci ^âcwdicimus.ideni affirmât Alclcpiadcs apud Galenum,;($tTa tctïciç lib.^. ita lcribens:(pae^£lt; 0 /(giÄoCaj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,

Appellaturverô Far iftud Latinisquoquc Ador,Adoreum amp;nbsp;fernen Adoreum,acàpofte-rioribus propter frugis prefi:antiam,peculiari nomine Semen.Hoc populum Romanum tantum,è frumento ccc. annis vfum, Vcrrins tradit.

GenerahuiusColumcllaquatuorfcribit: FarClnfinnmcandorisnitidi : Far quod voca-tur Venniculum rutilum,atquc alterum Andidum , led vrrumquc raaioris ponderis, quam Clufinu : Semen trimcfl:rc,quod dicituf Halicaflrum, idqs pondéré amp;nbsp;bonitate præcipuuni.

Ex hiscum Halicaftroconuenire Spelta pofict,!] trimellris cfict,ac Verefcrerecur; verùm ciim Autumnolcratur,Vcnniculoalbo magisfimilisefle videtur.Naraveluti Venniculum, lie amp;nbsp;Spelta,pondère præftat ac candida eft.

Nutrit ZeaHordeOjVt Diol. tradit,potentius,et/s5A(p?,hoccft,ori grata eft, (Galenus èvço^ /lt;$e;^'oç,hoceft,vecriciilum iuuat,) p.anificiaexeoconfcda minds quàm ex Tritico nutriunt.

Galenus Zeam vniucrfa fuafacultate,in medio quodammodoThtici Hordei efle,in lib. De fimplicium mcdicamentoruni faculcatibus,fcribit.

QV o D Germani QrinFoîrt/ hoc eft, Mopo-coccon,fiue vniusgrani appellat, ad Zeam rccentiores quoque referunt, breuioribiis eftSi tenuioribusquam Zea culmis; fpiexinordines quoldam vcluti Hordei digeftælunt ,acariftas habentafperas:femina pariiafunt,Zeægrand minora, fingulis lingula vtriculis contenta,a quibus no in area, fed in mola, ac quo Zeaino-do,repurgantur. Culmis autem id, gluniis,ari-ftisjfemineque nigri ex rubore colons efle,Tragus tradit. In Belgij tarnen hortis fatum,Triti-

Nafeitur alperis amp;mOntofisplerifqueGet-maniæ locis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Autumno cum reliquis frugibus feritur,fe; rids taifien ac lubinde Septembri dcradm melc maturelcit.

ac SmFflfom à quibufdam etiara appellatur ; ab aids, Pfftte foîn/ id eft, D. •Petri Frumentum : a nonnullis Söücfcrt/ agro Wormatiefi l^infoîn:quod Monococcon lónat. Noftri temporisfcriptores, vti iam diximus, ad Zeam referunt, ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue fimplice Zeam

Diofcoridis eirevolu*nt,amp; nectemercquideiîi. Poteft veto idem, amp;nbsp;\lncfithei zcaeire,quam ipfe Typhafua detcriorem facit ;Typhani ni* mirum,quæ Theophrafto Zea eft ; Zeaautem, tranllatis amp;nbsp;tranlpofitis vocabulis, aliud omni-••o genus faciens, quod communi Græcofunt Zea,à Theophrafto ac aliisdefcripta, longé lit deterius.Nam fimplex Diolcoridis Zea,cum Mnefithei Zeaconuenire videtur, amp;:nonalia de caufa Zeæ generi adfcripta,quam quod aliud eius nome ignoraretur,a Mnefithcoauterti Zea nominarctur. Simplicis liquidem Zeæ Tlieophraftus, Diodes, amp;nbsp;alij plerique Diolco-nde vetuftiores non meminerunt.

PIMPTADIS Q^ARTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48y

Mneötliciautöm hanc Zeam, GalenusnonabfqiierationeconuCnire cum eofrumento ftfpicaiur,quod Macedonia: ac Thraciæincolx Brizam appcllantjfrumétum Typhæ Græ-wtuiBjquæin Afiana{citiir,uonariftamodô,{ed amp;totaplanta lîmillimum jcxquopanisfic aKtjgrauisodoriSjac inembranofam fubftanciam Habens: cum qua Monococconiftudnon exiguamquoquefimilitudinem,ac affinitatem habcr.Panisetenim,qui ex Monococcocön-ficiciir,exrubore nigricac, fordidus atqueingratifaporis, (Trago telle) eftjVelutiexBri-za fadus.

Conuenite præterea Monococcon i flud videtur,cum ea Fartisjac Frumenti barbati jfiiiCj vcvulgo Galli nominate confueuere,BladiapudRuelIiumfpccie J quod Rubrum agricolæ appellant frumentum ; partim etiam Locar, quad loculare, quod pluribus tunicisperinde quot;nbsp;quafiloculisinuolutumcondaturjpartimitem Pullarc, quia ex rubro in pullum dégénérée colorera.Scruntid Galli,aitRuellius,concauistraôlibus,quifacilèfentiûtrubiginem. Nam iftudjVt volunt,nec pruinas,nec rubiginem horret: in petflatis amp;nbsp;exeelfîs,etfî bené conüalel-catjlâtionem tarnen inibi damnant,

Similitudinem quoque nonnullamjfortaflisamp; Monococcon cüni Farre Vcnnicüloniti- Far^enni-lohabet; verdm in tanta Columellæ breuitate, limile aut idem fit, nec ne, quis diuinauerit? Multafiquidemfuntfrumentorum genera,luis regionibus peculiaria,quæ licetaliarum re-gionum feminibus fimilia videantur, in aliquo tarnen fubindc difïcrunt ; idque partira loci natura; partim cultus, atqüe humanæindullriæoccafione: quæamboad mutationem amp;nbsp;lê-minum,herbarum,plurimiim poirunt.

Ex Monococcoautem panisconfeólus,atefeflamp;liominibus ingratus,vci fiiperius feri-Tragus ait.

generibusnonperpcra^i quoque accedit, Amyleum Germânisdiclum frumen-'^tum,ælliuum fiue trimcllrcgcnus,quodculmoacgrano Triticum proximèrcfertjcæ-terdmfpicam habet,aridis quibuldam Hordei ferè fimilitudine cindam,ac induosverfus digeftara, SemenfolliculisiHcluditur,amp; non (ecusac Zea,repurgari podulat.

Gerraani,quia ex eo amylum conficiunt, 2(ttldfoîn appellant, Latine Amyleum frumen-turadixerimus.ExidimantTragusamp;FuchfiustnmedrcTriticum ede,fedcfimgranum ha-^’eatglumisconditum,exTritici generibusefie nequit. Inter Farracitiùs reponendum fue-fitjinter quæ Halicadrum forte erit. Hoc enim, telle Columella, Vere feritur, amp;nbsp;trimedre f»t Hati=-ca/n ob caulâm coenorainatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/tfirum.

A D Zcam quoque referre eqf fentaneum videtur, Orizam Gcrmanicàm à Tragonun-Vupatam,Frumcntum ed culmis gemculatis,(picis,aridisafperis, atque acutis, Hordeo ^niile,linguli5 tàmen rn^ioribus 5 grano candidiore, quod vtriculis etiam continetur, ac Hordei,aut Zcæmodo dcglubitur,Ex ædiuarum fiue trimellrium frugum numero ed,

tornen huicOrizæ Gcrmanicæàvulgari noinpnclatura Hieronymus Tragusinucniti ^ui amp;nbsp;ipfam Farris fpeciem,ac Tragum cerealem efie exilnmat, in quo veritate nobis hand ^‘deturalTecutus. Nam Tragus ille Chondro alfimilisjex Oiyraaut confimili aliquo, rc.s fa-öitiaeftjVt Galcnustedatur,tantùm abed,vt frumentum aliquod naturale fir.

Olyræ autem magis fimilis Oriza hate Germanica ed, quæ à Diofcoride Zcæ generi ad-^^fibitur;aucPlinij Sanralo, FarrisGallici fpecie,nitidifiimi grani,illicBrance, ait Plinius, ''oc.mt : aut certe Farri Clufino, quod forte idem cum Plinij Santalo cd. vtrumque cnim Far ciujl-^3ndidum,amp;Clufinum,a Vlufiodicipotuit,oppido tranlpadanæ Italiæ,quæaliàstogâta Caillanominatur. Si quid rcpugnet,qLiô minus hæc Oriza, vel Clufinum, vel Olyra fit, lóla ^dqiieeritvcrnalisfatio. Nam Olyra amp;nbsp;Clufinum Far, ex hybernis lèmcntibusfunt. Adeö ‘^efti,deplerifque frumentaceis,dcfimri nihil poted:cum propter veterum iplórum breui-raten];tiim fruraétorumappellationesaut diuerfas,autf^penumero confufas,eandem rem aliisalitcr fubindeappellantibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•*

RuelliusFarrisGallici,fiue frumenti Barbati genus quoddam efie air, cuius granum can^ didius,ac fpica minoribus aridis circumuallatur, quam Locularis, quod, inquit, Clufinum ' putatur: iftud autem an fimile fit,vel idem cum Oriza Germanica,expendendum ed.

Vtilis autem Oriza Germanica, ad multa culiuæ operaj cibis adraixtaori grata ed:cum Ude Orizæ modo décoda,probè aid.

ANnvmeratvr prætereaamp;Zeis, quod Germani Aïrtl appellant, nalcitut hoCjinquit Tragus,codem quo Spelcamodo, nilïquod lemen hulusnon perindeac Zexfiue Speltæ glumis ac folliculis inuoluarur,fedin area facile cxtcratur;VelutiTncicum,cui lub-luteo colore fimileeft.

Seritur plcrilque Germaniselocis,ad piftri-narura amp;nbsp;culinaruraopera,in quibus Hordei vfum præbet.

'LiOTtvç^v quoddam cfTevideturjVtriufquee-nim limilitudincm ac nacuram habet, ^iiai videlicet ac fiue Tritici. Gum Chondro aut Alica rebus faditiis (quod Tragus fufpica-tur) nullatenus conuenit.

Zeopyron fiquidem ,vtGalenus inlib.Dc alimentorum facult’atibus lcribit,vtriufquena-turam refert : ac ficuti nomen ex Zea amp;nbsp;Pyro compofitum,ita fubftantiacius inter vtrumque media quodammodoert,veluti li exvtroque clTct commixta.

De olyi^ acTypha, cx TheophraHt), Galeno, dr altis. Gap. i x. /^Lyram ac Typham Mnefitheusidem frumentum,vtroquc nomine appellatuni exill:imauit,ledeiusopinionemGalenusrepro-batjDiocli ac Theophralfo accedens: qui Oly-ram aTypha diftinguunt.OlyramDioicorideï Zeæ genen alTcnbit,

Theophraftus Olyram ac Typham inter ea quæ mature feruntur, ac Tritico lirailia funt, cnumcrat; Se: Olyram quidem ait, Zea ac Bromo molliorem arque infirmiorein, Typhani verb omnium leuiflimam. nam limplici culmoalTurgir, Se folo tenui contenta ell;nec,vù Zea,pingue lætumque deliderat. Vtramquc præterea fcribit multiplici folliculoineJudi:ac Typham vtiZeam inTriticum m u tari foie re, li piftalê||tur, idque non protinus, fed tertio anno.

Plinius Olyram Latinis Arincam dici affirmât. Ex Arinca, ipqug:, dulciffimus panis: ipla Ipiffior quam Far,amp; maior fpi«a,eadem ponderolior,rarô modius grani non xvi. librasim-plet: exterieur in Gallia difficulter,ob idlumentis Sari,ab Homero didajhçc eftenira quam oAugjei'VOCant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

RecentioresTypham,cognominantcercalem ,ad diffcrentiam nempe alteriusTyph^j quæin paludibuscnalcitur,de ijuainfra fuoloco.

Typhæ fernen, Galenusait,corticem excrinlecusveluti Olyraac Hordeum habet. Quod verb ad colorem naturalem attinet, in Hordeis quidem ac Olyris eft albus', in Triticis verb lubflauus: Typhæautem vel Triticisfunt flauiorcs. Quin amp;nbsp;harum corpuscoadum eft,ac denfum,quodfortaffisad Ibminis paruitate nonnihil adfert momenti. Eftenim id Tritico longeexilius,quamquam non delint,qui ipfum quoqiie in Tritjci numero ponant jvelintq; id lemen efle,cuius Homerus meminit,cum Hedoremequosfuos alloquentcm facit, his verbis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' uquot;':'

HoceftjTriticum enim vobispriihum prædulcefcrebam. Aiunt enim Typham paruum Triticumeire,eamqueequos linejioxamandcre,verum autem Triticuin non ablqiienoxa. Necabfurdècertè Typham quis exile TriîTcum vocaucric,cum ei,amp; colore,amp;denfitatc,amp; caliditate lit affimilis.Vtrumque autem fernen Olyræ videlicet ac Typhçin Aliaeft fregucs, amp;potiffimdminrcgionc,quæeftfupraPergamum,adebvt ruftici iplipanibus cxiisladis Temper vtantur,propcereaqubdTriticum omneinoppida comportent. Olyrini fane,fimodo ex bona Olyra fiant,poft Triticeos faltem funt præftantiffimi : fecundi autem ab his funt Typhini.Qubd ft Olyrini ex vitiofo femine funt fa(^i,Typhini non erunteis inferiores. Ca-

PEMPTADIS QVARTÆ LIB. I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487

hdi vero panes ex laüdatifluna Typha faäi,OIyrinis longé funt præftantiores ^alTeruati verô éeteriores feipfis euadunt.Cùm enim mafla corum lit tenax ac dudilis, denlatur raaiorerà iiinioduni; SiC maxime cura negligcter parati fucrintjadeô vt qui panera huiulceraodijpoffc vnumaut duos dies,ac multô magislequentes aliquot, comcderit, putaturusfit lutura veu-triculo fuo inelTe.At calidusadhuc cura eft,ab ipfis etiara vrbanis expetirur ipfumque cuiri cafeoqiiodam mandunt,quera vcrnaculo noraineôgt^jaÂaxr.î'oi’appellant.Porrü huncquo-4ue tenerura elTe oportet,amp; iplura panera calorera clibani adhuc rctinere. Qui cercè liunc ininodura eft paratus,non rufticis raodô,fcd vrbanis quoque hominibusindcliciis habetur. Qui verô trium,quatuôrve dierum cl} vcl iplis rufticis raanditur infuauiùs:prætcrea con-coduefl:difficilior,actardiùs pcraluumfubducitur,quæcahdorainimè acciduntiqui tam-etfiabHûrdcaceo,quod ad dciecboncm attinet,multura relinquitur ; non taraé in eo adeoj vt Miliaccus,eft vituperandus.Quinetiam corpus adraodura,dura calidus eft, nutrit, vtpe-nèTriticeo fyncomifto par fit.

Congeriturautera in panes Typhæ fernen repurgatura, oranique vfu accommodatur: uam amp;nbsp;ex aqua raanditur, haud aliter ac vocatunA rufticis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hepléraatc, quod alij

Et de Zea atque ei lirailibus hadenus: nunc ex his faditia lèquuntur,quæ apud veteres iii vfu efle folent,vt lùnt: Far,Chondfus,Halica,Tragus,amp;: firailia.

pAn alias naturale fruraentura,quod Græcis,vti oftendimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appcllatur; alias

tesfaditia artisque amp;nbsp;non naturæopus,de illo fuperioribus capitibus,de faélitio ve-*^0 modo.

fuilTeautem iftudapud veteres illos Romanos,quos pulteFerracea,non pane,]ongô Knipore vixifte Plinius lcribit, c^ Farre frumentofadum, nomen ipfum amp;frugi amp;nbsp;rci fa-ftitiæcommunc,indicat. Quod inde tranflatum eft,adcuiufuisfrumentigranum,ab.vtricu-lisquibuSconditur,co modo,quo Archigenes Far confie! tradit,repurgatum,atque in partes confraftum.Nam amp;nbsp;FarHordei,Palladiusvinoconfperfum,phafianorum pullisprimisdie-busdaripræcipit. amp;: Plinius in Ægyptoex Olyra Far confie! lcriptum reliquit.

Modum autem.conficicndi Farris,Archigenesapud Aëtium Sermone ix. oftendit; l'mv ideft,frunientum,ait, modico tempore aquamadefacito,indeque extradumacinpilam conieâum,velutiptifanam à cortice repurgato: vbi verô corticem exuerit, tollito atque iiî lole ficcato : deinde manibus tritura, donee penitus à cortice fucrit mundatum, cralîillimé moJitOjita vt granura vnumin quatuor aut quinque partes redigatur,amp;: lîccum afleruato.

Porro faditium iftud Far, prælèrrim ex Zea lîue Farre fruraento, plerique noftræ æratis nbsp;nbsp;t

idemcum Chondro aut AhcaelTccxiftiraant,firailitudine quadara eorum indudi. Chon-/^'• ‘ltoetetiimfimilceft,nontamei^dcircô idem,veluti ipfe Archigenes oftendit, quando Far Chondri modo coqui lcribit.

DilFerentiam horui'^præparationis modusefficit. Chondrus liquidera gyplôharena admits (vt paulô pôft dicctur) purgatur : Far abfque his cura a^ua fola. Diffère verô etiara ab Halica;Fareteniraantiquura,quo Ronwinorura vetuftiflimi vixerunt- Halica verô, vt Pli-niusait, res noua ætatc Magni Porapeij nondumcogn!ta,cui non folùra aqua, fed amp;: creta candorem teneritudinemqueconfert. DilFerentiara præaÂea horura etiara olÉenditTral-lianus lib. amp;nbsp;cap.vn i.vtrifque vti diuerlis vtcds,amp;S eorura iijter fe comparationera faciens.

Quod autem Gcrmani ac finirirai Fnfij, Hol^ndi, Batauique ex Hordeo amp;nbsp;Auena con-ficiunt,Farrilimillimumeft,acc!us quoddam genus : Gerraani^îupctt/ Holland! «ôojtap-pcllant,amp;ex Hordeo quidera jjerfteiic gnqien/gcrftcii go^t/cx Auena verô gaberen grupeu/ôa» nom gojt.

Cæterûm Far quod ex Zea fadum eft, facilitate Chondro aut Halicæ quodamraodo fî-mileeft,nutrit ea de caufa valenter,fed tardiûs dcfccndit,a£:griusque concoquitur. Vfus tem-potCjVt Archigenes tradit,Chondri modo coquitur, amp;nbsp;àfanis in cibo furaitur. Pro ægris vero varié apparatur,amp; epithematis quoque admilcetur. Ex Hordeoautera vel Auena Far le-i^JUscft,minusque aliraenti adfert.

£ftamp;Farapud Aëtium cognomentoClulînum,noif naturale aliquod Far ;verûm puis quædara Farracea, de qua Martialis Epigrammaton lib.xiri.

CHoNdrvs Scexfaditiarumfîmilitcrrerumnumerofunt.Fitautemvtraqueex Zeaiamp;ChondrusquidemexZea Dicocco, Diolcoridc audorc. Theophraftusamp;ex Hordeo fylueftri bonum fieri Chondrum tradit. Galenus Chondrum ex Tritici genereefle aitjquod nihil aliud lónat,quam ex Triticeo genere ipfum confici, non quôd Tritici aut al-terius frumenti aliquod genus fit,veluti nonnulli perperam fibi perfuafêrunt. Nó enira fru-menti aliquod genus gt;nbsp;lcd res plane, vti diximus, laditia.

Galeni amp;ahoru Græconî medicoru interprétés ;i/6ps/^ot'3Latinè Halicam fiue Alicam,in‘ terpretantur.Chodrum omnino idem cû Halica efle putantes; qua in rcjiion paru à veritatc recelTerunt.Chondrus liquidem amp;nbsp;HalicadilFerunc,veluti abunde vnus pro multis, Paulus Æginetanon vnooftenditloco: aut videlicet de vtnfquelèorfim agens,amp;fuascuique vires ac facultates tribùens,vtlib.i.cap. ixxviii.aut vnamalteriuslocol'ublhtuens,veluticap. xix.xxxix.amp;rLxii.libritertij.

DilTerunt autem hæc inter fe,non quiéem toto genere, fed quodammodo, veluti genus amp;nbsp;lpecies,aut potius vt vnius generis duæ fpecies.Nam Halica lîue Alica, Latinis ac Plinio generahuséftnomen,Gra:corumcùm ;^ó('öjboi',tum aA/;î5tipfispeculiariternominatatn,fub fe continens.

EU: enim vna Halica ex Zea,quæ fernen appellatur,propria quide ac genuina, quæ à PH-nio,lib.xxi i.res Romana elfe fertur, Magni Pompeij tempore nondum in vfu.Hæc à Paulo Ægineta Græcè aAiÇ dicitur,amp; à ipfo præparationis modo dilfert ; non eniin gypfoSC arena veluti hic repurgatur,lèd creta candorem perfedionemque fuam alfequitur.

Eli verb amp;nbsp;altera Halica,ex Zea in Africa dcgenerante,cognomcnto adultcrina j Græco-rum Chondro limillima; gypfo liquidem amp;nbsp;arena, veluti Chondrus perficitur.-licettarnen Halica quidem ex dégénérante; Chondrus verb ex Dicocco Zca,fiac. Nam præparandi ratio apud vtralque nationes conlimilis, eandem elfe rem ^rorfus oftendit, quemadmodun amp;nbsp;ea diflimilis rcs diuerfas.Non enim tam fpecics frumenti,quàm præparandi conficiendiq; ritusac modus conliderandus.Frumentienimaliquadiuerfitas,fpeciem rei fadhtiæ nonvi-detur mutare,modb in præparandi ratione nihil varietur. Siquidem ex Zea amp;nbsp;Hordeo Far: ex Zea amp;nbsp;Hordeo fyluellri Chondrus: ex Hordeo amp;nbsp;Tritico Ptifana confici polTunt.

Quaautcm ratione Chondrus conficiatur ac præparetur,in libris De agriculttira, fiue Tai' 7€lt;w7rowxdrr,Conllantino Imp.dicatisà Callio Dionyfio Vticenli,docecur his verbis.

Zeatunditur amp;infcruentemaquam iniicitur,acpremitur;deinde gypfum album tufuni cribratum ,amp; arcnæalbilTimæaclubtililîimxad gypfum parsquarta paulatim admilcetur, donee Zea probe rcpurgetur.Præpareturautê in Ganicularibusdiebus, ne acefeat. Pofiqua verb rurfustotusperpurgatusfuerit,percribrumdenliusexcutiatur.OpcimuseftChondrus, qui primiîm exculTusell: lècundum locum habet,qui fucœdit : deterior autem tertiuseft.

Halicarumverb præparationem Plinius lib.xviii.cap.50.tradit.Halicafic,inquit,ex Zea, quam fernen appellauiraus; tunditur granum eiüs in pila lignea, nam lapidis duritiaconteri-tur.Nobilius,vtnotum cft,pilo vinétorum pœnaliopera,primori in?ft pyxisferrea,exculîîs indetunicisjiterumiifdemarmamcntisnudata coitciditurmedulla;itafiuntHalicæ triage-nera,minimum,aclêcundarium ;grandiirimum verb à!pa/pn/c{^ appellant; nondum habent candorem fuum,quo prçcellunt%im tanfen Alexandrinæpræferuntur.Polteà,mirumdidu, admilceturcreta,quæ tranlitin corpus,coloremqs amp;nbsp;tenentatem adfert.

Deinde paulb infra: Halica â^ulterina^ maxime quidem ex Zea, quæin Africa dégénérât . Pinfunt cum arena, amp;: fie quoque difficulter conterunt vtriculos, fitque dimi-dij modij menlura, polleaqs gypfi quarta pars infpergitur, atquevtcohæfitfarinariocribro fubcernunt. Quæ in co remanfic,cxceptitiaappellatur,amp; grandiiTima eft : rurliis quæ trafir, ardiori cernicur,amp; lècundaria vocatur: item cribraria, quæ fiiniti modo in tertio remanfit, cribro angullilfimo, amp;nbsp;arenas tantum tranfmittente. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

EthadenusquidemCairij,amp;:Plinij verba:ex quibus manifellumell,aAu£5£ àChondro differre,amp; Chondrum cumfecunda Plinij Halica conuenire;Vtramque item rem faditianJ cire,amp;: non pcculiaria frumentorum genera.

Cæterùm Chondrus, vti PauluTlibro primo tradit, egregiènutrit,amp;: glutinofosparithu-morcs; veriîm puis ex eo confeda nocet,quoniam qüamprimûm crafiTclcens incoda perfflâ-net.Probatur magis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfiusex integro Chondro bene decodo,exprcirusptifançfirnilis-

GalenusChondrum valenter nutrire,ac fuccum lentum habere affirmât:fiueinaqua duntaxatcodus,cum raulfo,vino dulci,adllringcnnve : fiue cum oleo faleque fiixusfuma-tiir.

PEMPTADIS Q^VARTÆ L IB, I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9

tur. Atque eo modojinquitj Chondrum medici ptifanæ fuilTe confédionem diditant; quidam autem ex ;:(ôFlt;r£ÿ7ï7za5-ai/„ç ægrotum fuiflecibatum.

Veterum verb nonnulli, vc Diodes Philotimus^TÎ/iaraw OTg/vw,Chondrum hoc mo-doapparatum appellant. Ec vnoquidem horum modorum^eo videlicet qui prior eft, Hali-cametiamcoqui ac cdi apud Romanosfolitam,Martialis inXcmishocdilhcho oftendit: j^^os Halicam, midÇum pot er it tihi mit tere diues.

A G V s ChondrijVt Diolcoridesait,ftmilitudinem ac figuram gerit,rcs quoque fadi-ria. Fieri eum, Galenus inlib.Dealimentorumfacultatibus,ex nobiliftimaOlyraait; cum,vrdecet,fueritexcorticata: inCommentariisverolib.primi De ratione vidus inmoi-bisacutis o« hoc eft, ex zeis, quarum vtique Olyra fpecies eft. Caflius Dionyfius Tragumex frumentoconScit Alexandnno.PliniQslib.xviii.exTntici femine in Campania duntaxat ôôÆgypto fieri tradit. In Ægypto aiftem, cuius celeberrimaciuitas Alexandria, Olyra facilis fertilisque: eiuldcm lib.cap.x.

A Chondro amp;nbsp;Halica amp;: materia, fed potiflimum ipfa præparatione diftert : Chondrum fiquidem,gypfum amp;nbsp;harenapcrficiunt. Halicam creta emundatj Tragus folaaqua macera-tus excorticatur.

Eiusconficiendimodum Caflius tertio De agricultura lib. ficdocct; Frumetum Alexan-dtinum appellatum,maccratur decorticaturqucjamp;r in folecalido ficcatut; deinde idem rur-fusftt,donee ci pelliculæamp;quicquidfibrofumeft,infrumentodelabatur.Appellatur auteitl Tragus ifte, fubinde cognomento frumentaceus, ad dilcrimcn eiufde nominis, amp;nbsp;animalis, amp;herbæ, non quod naturale aliquod frumenti genus fit. Nam vt veterum audorum tefti-nioniisabundè confiât, res fading efi.

Trago autem,Galeno audore,plerique vtuntur,primdm eum in aqua decoquentes, deinde eaeffufaï-\[«/lt;$e,autvinum dulce,autmuliummfundentes ,1'upciiniiciunt amp;nuces pi-neasaqua præraaccratas,donee pluhmdm intumuerint : multo tarnen mindsquam Zea, Diolcondes ait,nutrit.

De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X r I r.

Ä M Y L V M ex Siligine fit,vt Cato fcribitjitem amp;nbsp;ex Zea: optimum verb ex Setanio, •^^auftore Dioicoride. Fit etiam in Germania hac ætate, ex eo quod 2(lîîdfoirt,id eft, A-nayleum frumentum nuncupatur, quod veluti Zea qua:dam trimeftris ac Halicaftrum (vti ^cripfimus} eft.

Rationem conficiendi paucis complexus eft Cato cap. lxxxvii. Diofcorides latius his ’erbisrradidit.PurgatutrimeftreTriticum madefcitquinquies die,amp;fi fieri poteftnode. cûmemolliricœpcritjeflundatu^nfim fine agitatione aqua,quo minus, quod vtile eft, vna effluat.VbimolhirimumfadumTuerit,elFufaaquapedibus calcare oportet, deinde aftiilà aquaiterum calcare , ^m enatantes ibi furfures , cribro cxcipicndi , reliquumque per columtraiedum,confeftim integulis nouisfub ardentifliiÿo foieficcandum. Namfivel modicchumidum man(erit,acorcm contrahit.

A’/ai/Aov autem ex eo nomen habct,qubd abfqy r^ola, Græcis mi/a« dida,fiat. Officinæ cor-ruptavoceAmydum appellant : Gcrmani 2ïrtimd/fra|T£mÂ(:.Brabanti^ntribcnfB/ôôqubd glutine inde fado,mulierum pcpla inalbentur,ac durcntur,jlrjffcl.

Tritico,inquit Galcnus, cdm frigidius, turn l^ius cft : læuigandi exafperatas partes vim obtinet. Diofcorides fanguinis reiediones potu cohibere,contraq5 oculorum fluxiones,ccE-iotetas,pufiulasque effreax efle addit: quod verb ex Zea fit,nullius in medicina vlus eflc ; ad äiia tarnen conueniens.

Galenuslib.vii.^TaTO^tçAmyli loco,Siligine,id eft,puriflïraa Tritici farina vtitun

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceiiaaeum.

A ThÉR A forbitioeft,inquitDiofcorides,ao-:7îp7ft)ATaezoi'iÎ5^ov,ideft,velutipulticula y^liquida.Fitex Zeatenuiflimèmolita. Apud Belgas non ex Zea tantum, fed ex quauis etiam puriore farina coquitut; veluti Secalis,H«rdei,fre^uentiflimè autem Tritici,cum te-nui cermfia vel alio liquorc permixta.

Eftautemedulium,quodcitb concoquitur, facile^j nutrit, infantibus idcirco amp;nbsp;fenibus conucniens;interiora tarnen vifceranonnihilobftruens.Daturcapitedolentibus,ex tenuift ^ma Secalis,vel Hordei farina^ dolorem enim fopit,amp; fomnum dementer conciliât.

Athera craflius folidius eft gluten, Græcis »oM«, ex Sirailagine amp;nbsp;farina Tritici, quo kóaa«-

chartæglütinantur. Quod propter earn, quam habet obllruendi vim , lânguinisexcreatio-nibusprodefl.

In vtnufqj medioçtoAtoç ,fîuepuls eft, folidior quidcm ac fpiflior Athcradiquidiorverô rult. Glutine; amp;nbsp;minus Glutine,plus autcm quàra Athcra vilccra obllruens.

Atheræ^autpotiuspultisgenused,edulium,quod Galenuscx m ul ta Tri fici farina ladi pcrmixta fieri lcribit,quo hacætatc Belgium, ac vniuerla inferior Germania frcqucntiflimè vtitur.Cibus boni fucci amp;nbsp;multi alimenti,lèd eos,qui iplô afiîduè vtuntur, olfeudens. Nam in hepate obftruiâionesparit,amp;calculosin renibusgignit, auâore Galcno.

Rogga ûae fecale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C E G A L E folio ciîm phmdm prodit,‘rubef-

*^cir; inde vt reliqua fruincra virer, numcrofis culmisaflurgitjTnrici tcnuionbus, logioribus, quatuor, vt plurimüm , genicula habcntibuj.

'• Ipieain ordinesamp; verfusdigelh,brcuibus,non acutis,lèd innocenrioribusarilhs cingitiir,qux cùm fioret, crcâa elf ; leminc vcro pragnans, procumbitae deorfumdepcndcr. Granum ob-longum,nigricans, gracile, acnudum;ûuodè glumisfacile concidit,ac læpenuracro {ponce cxiht. radices mulræ,tenues, fibrofic.

Naîcicur ciîm in Germania ac apud alissm-tionesplurimas, prælcrtim Sepeentrioni iubiC' âas,rum in Bclgio omnibusfèrèagrisram/îeri-libus quàm Ixcis, veluti in Brabatiæ Campania, quæ hoc frqipcn tu m, hcet arida ac fienlis, feh- nbsp;nbsp;nbsp;I

ficferro caerum.aiicquod primiim in farraccafcgecerencoepcum*Varroneauäorc,dcirur. I Ex Hordeo Farraginem faccre docer Columella: Farcaginem,aic,in redibili dercoratilF- I moloco,amp;:alcero{'ulco{ercreconuenic. Fade opcima cum Chancerini Hordeidecen]rno- I dnsiugccum oh{cricur,circaxquinodiium Aucumnale,{edimpendencibuspliiuiis,vrcon/ira nbsp;nbsp;nbsp;j

ciim aha pabula dcfecerinc, ea bubus cçcerisq^pecudibus,optimc dc{ediapr^berur:amp;fidc' f pafeere fxpius voles, vlqueinmenfem Maium fu/dcic. Quoddeciamïèmcexeavolesper- / cipere,à Calendis Mardispecora dcpellenda,amp;ab omninoxa defendendaed, vrdridonca

lam amp;nbsp;ex Tritico Fatraginem fieri Plinius quoque teftatur. Ec in Tricicijinquit^genere, pars aliqua pabuli eft,qiiadrupeduni Gaufa fati: vt Farrago. Abfyrtus etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id

dt,Triticeam Farraginenijequulis maxiniè probat: eafi non adfit, quam Eumelus iisrefertjpoft trimatum dari fblitam. Hoc modo amp;nbsp;Secale Farraginis genus eft,quando vi-delicecpecudumiumentorumqj perhyemem pabulum efficitur.

Recentiores Roggam Siliginemferèinterpretantur:quain requanturri hallücinenturjlâ-tisex iis,quç capite De Tritico,fcripfimus,apertum eft.Nam Siligo candidius ac leuius Tri-îgt;cumeft,ac Tritici,vt inquit Plinius,delitiæ, ex qua lautiflimuspanis S£ piftrinaruraoperâ ^audatiflimafiunt ■ at Secale nigrum eft,amp; ex eo panis ater,pauperum,non lautiorum, men«, lisaccibis dicatus.

In non diflimilcm errorem lapfi videntur ,qui rotfen cum Olyraconuenire autumanti Olyra fiquidera candida eft,ac vtriculis multis continetur; Secale veto præter quod nigrum dljglumis nullis implicatur.Ruellij conicdura plus verifimilitudinis habet,qui Secale à Bri-2a non longe diflidcre crcdi {cnbit,atqueinde putari nomen Bizi panis in Galliç vulgus ma-nafle. Panisfiquidem ex Secali fit grauis, firmus, îbneodu non facilis, qualem ex Briza fieri Galenus traditjamp; hunc nigrum ex Secali panem, extrita litera v,pain hiz. Galli nuncupant; fic VC ab inuicem non diffidereexiftiman poflint,nifi Sccalis granum nudum foret,Brizç vé-rôgluinisimplicitum,quodhæc inter le dilïerre manifeftè oftenditi

Quodvero Brizæfemenglumisimplicetur, ex hisvidetur colligendum : turn videlicet, quod earn Typhæ perfimilem Galenus fcribat,quæmultiplieifolliculoconditur:tum etiam quödmembranofam fubftantiam panis ex ea faàus liabeat,exiplórum nempe fblliculorum ^dmixcionc; contra plané quam Secalinus,quiTriticeo fyncomifto membranas ac furfures Vdpauciores vel non plûtes habere comperitur.

Porro Secale proximum inter frumenta à T ritico Tfiticeifqj feminibus locum habet.Pa-nisexeofadusjlencorisatqueob^ruentisnaturænonhiliil obtmet,difficulter concoquitur, acventriculograuiseft jprælêrcimfîfurfurumexpersfuerit. Nam confulaneus,quifimul omnia rccipit, ac ex tota farina concinnatus eft, fi probe codus beneq} fermentatus fuerit, minus lentuseft,non admodum aegrèconficitur, citoqjdelcendit,nondum tarnen Triticeo fyncomifto par,quo grauior amp;nbsp;concodu difficilior etiamnum eft. Alirnentum autem corpo-t* Iblidum,ac firmum præftat,nec mali fucci, fi ex bono frumento codus fuerit ; ex raalo au-minfruméto amp;:corrupto paratus,prauosamp; corruptos fuccosingenerat,amp; diuturnioresmor-l’os procréât,veluti morbumjGermanis ftoîbuÆautftoojbupcfe/didum.Admilcetur huicnon mrôTriticum,vcleuioremgratiordmq}panemeftîciat,qm Secahnopurominus grams ac lentus eftjamp; teneritudinem lüam T riticeo diutius retinet.

Secale autem vt medicamentum, Tritico in calefaciendo ac digerendo potentiüs eft.

Panisex hoc autfcrmentum,promptiusaccitiusabfceirusmaturanc amp;nbsp;rumpunt, quàrri ex Tritico fada. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'-f

Farinaconfufanca,diuturniorescapitis Coloreslénit,in linteo capiti circumligata.

CVL M o Hordeum eft,quàm TritiAm breuiore fragilioreqj, pluribus articulis genicu-'^lato; folio in ftipula latiore,lcabrioreq5:lpicalpngarury,alperarum, mordaciumq; arifta-tumvallomuniturjacin verfusftriata, ordinibusconftaf, fubinde binis, alias ternis quater-mfvejVtplurimumjVtiTheophraftus aitjfenisjfed^vtTrag^is, etiam odonis- Spifliorautem pofituq; ardior eft, quæ pluribus conftruitur. ®ranümtenui oblonga palca includitur: radices fubfunt frequentes tenuesque.

Hordeum autem (vt Plinius inquit) frugum omnium molliflimum,atqueex omnifru-mentorainuscalamitofum,quodquecelerrimè reddit fertiliflirauraquc.

Ser!tur(audoreColmçella)folutaficcaqueterfa,amp;velpræualidavelexili. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Nafeitur pallim,ac vniuerfæ familiare Europç cft:cùm Autumno,tum frequentius Mar-^’OjAprilijMaioque menfibusferitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■

Græciszex.Sgt;i dicitur:Gcrmanißlt;’rflfn:Belgægctflefitali/Jrzô.-Hifpani Ceuada'.'G^Wïûrge î^uncupant. In huius genere, quod pluribus verfibus^picatur,7roAtgt;57;t^i'recentioreS appellant, ac Germani gro^getfïen. Quod fexverÄum è^eiçi^bii : CantherinumhocColumellx eft. Aliud duorum verfuum £As7;:^àr,à ColumellaGalaticum,à Germanis fuUf getjtCrt/fleiti Ô(r^/ideft,exiguum ac paruum Hordeum nominatur.Quod magnum amp;nbsp;plenum,fpicam^î gerit eredam, a;^Aa/ç Kei3-«,ab Hippocrate vocatur,aetdgini id ôbnoxium eft: quod verô in-curuatur,môzê/.9-oç; àbærugine hoc minus infeftatur.

Ad Hordei genusiSd; reducendum,inquitRuellius,putauerim,trimeftreilludHordeum, quod

ste0ttriim. quod Galltcè fecourgeon lt;licitur,quôd rebus ad egeftateip adduéhs^ cura annonæ premitpe-nuria,plebem alat^ôiS à farais noxa vindicet. Sericur verb amp;nbsp;in Galba, quod mundum Hordeum vocaftC,Ruellio eodem telle: huiusgranüm nudum eft,ac fpontèglumaconcidit/x-tcra Hordeo fimile: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac nudura Hordeum, taie à Galcno, in lib. De aliment, fa-

iamp;o*’. cuit, appellatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;('■■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■

Cætcrum HordeumjVt Galenus in lib.De aliment, fa^lt. non eandem cum Tritico fa-cultatcm habet. Siquidem Triticum palam càlefacit : Hordeum verb non modo noncale-facitjfed quoquo modo ea vtare,fiue panes ex eo fcceris,vim quan^ara refrigerandi habere cernitur.DilbdetprætereaàTfitico fucci Ipecie.quam vtrumque ipforum gignere conlüe-uit. Siquidem Triticum craflum amp;nbsp;lentum eftîHôTdeum autera tenuem,amp;rronnihirdeter-Ibrium fuccum in nobis gignit.^ *

Panes Hordeacei Triticeis mu4tà minus alunt,qui tarnen ex prçllantillimo Hordeocon-ficiuntur,minus à Triticeis in etjfuperantur: qui verb ex laxo amp;nbsp;leui, panibus furfuraceisre-fpondent. PanesautemexHordeoeiulnwJi citiflimèper aluum fubducuntur,quodrcli-quisnon minimum accidit,fi Triticeiseos contulcris. Sunt autem nonmodb Triticeis,ve-rùmetiam Olyrinis,amp;:multbraagisTyphinis,friabiliorcs,nihil inle lentoriSjVtillijhâbcn-tes. Ex quo perfpicuum eft, quod exiguum corpori præbent alimentum, potiffimùni, ß faóli ex peiore Hordeo fuerint, ex quo Hippocrates ne PtilanarrT^uidem lien voluit: neque enim dura coquitur,fuccum copiolùm ex lêipfo emittit.

Laudatilbraum autem Hordeum quod candidum,vbi pinfîtum eft,apparer,nonnihilque denfitatisaeponderis (quantum Ho’rdeo datum eft) habet. Porrb quod totum plenumefl) amp;:circurafcriptioncm externam habettenfanijmeliuscoeftjquodgracile cft,acrugofum.

Hordeum phmi eft ordinis inexiccand(»amp; refrigerando, ait Galenus in lib Defacult. fimplic.habet etiam pauxillum abftcrlîonis,paulb ctiam plus deficcat,quàm farina fabacea, cuinoninfuntcortices. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,!i'

Hordeum,Diofeoridesinquit,abftcrgit,vrinam cit,inflationem parit,ftomachoaduerfa-tur,œdcmataconcoquit. Farina Hordeacea in mulfa aqua cum Ficu deçodta, inflammatio-nes amp;: œdemata difcutit:duritias,cum pice^refina amp;nbsp;fimo columbarum concoquincum Mc-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liloto

Hlotoautem Sgt;^ Papaueriscalyce, dolores finie, qui latusexcruciant : aduerfus inteftinorura inflationeSjCum Lini femine, Fœnogrxco Rutaimpofîtaiuuat:ftrumas cura pice liquida j tera,oleo,amp;: impubis pueri vrina,ad concodionem perduciexum Myrto verô auc Lentifcogt; âut Malicorio,auc f'ylueftribus Pyris,aut Rubo,alui profluuia fiftit: podagricis inflammatio-^ibuscum Cotoneisaucacetoprodeft: décoda inacriaceto, nîodoquo cJ/z« Avenç, amp;calida ®pofica,lepris medecur.

Eli autem «J Âumç, Pelagonio audore, miftura arqualis Fœnigræci, feminis Lini, amp;nbsp;fari-ûæ Hordeaceæ.

Cremor veto farinæ Hordei ex aqua,autcüm piceamp;oleodecodus,puri mouendoeft: Wm aceto fubadus,itidem amp;c cum pice,contraarticulorum fluxiones prodeft.

Habetpræterea Hordeum multiplicem vfum,nam exeo Ptifana,Polenta,Mazæ, Maltum amp;; Ceruifiaconficiuntur,dcquibus deînceps.

BTiSANA TO7Î7;aT«i'dicirür,amp;;nomenquidemcommune omniumfruraentorumà * corticibus fuis, “Su 7ï7/ay«i', purgatorum elfe poteft, fed propriè tarnen amp;peculiariter nonaliam,quàm Hordcaccam Ptilananï fignificat,quæ fimpliciterac citraadiedionem Äayzei/Hnuncupatur. Nam fi hoc modo,frumentorum aliorû quorunda lèminamundata, alicubi(quod tarnen rariflîmum) Ptilànæ nominentur,frumenti appellatio coniungitur. Itâ Hippocrateslib.-5:%z 7ia3-ôi',amp; Diolcor. x^xdwi'cap. liliixsäm Tiuo/vvivex OrizaPtila-nam Plinius dixit: ad Hordeaceæ nempe PtifanædilFerentiam, propriè SiC fîmpliciter Ptilà-nænominatæ.

Eft autem Ptifana hæc aliud nihil, quàm Hordei granum à membranis amp;nbsp;corticibus fuis tnundatum amp;excorticatum.nT/ay«r,id eft,macerare,tundendoque expurgate hoc oportetj ac in Sole liccare,deinde rurfus 77ÄM-«i',rurfusqj ad lolem ficcare. Quod autem tenue ex eo deeuflum eft,ipfi inlpergendum-, hoc enim ipfam conlêruat,vti Didymus in Geoponicis.

Humedat autem amp;nbsp;réfrigérât Ptifana,eduliumqs eft ( Hippocrates ait lt;îj%z' thalinç »oent/zaTav) inacutismorbis, reliquisomnibus frumentaceis præferendum. Namvilcofitas €iusIcuis,continua,iucunda,lubrica,amp; mediocriter humida: fitim minimè infert, ÔC fi quid abluieget,probè ablurt: non adftringit: non male turbat: nec in ventre intumefeit, cùm fal-reni,vtdecet(Galenusaddit) fuerit parata: hoc eft,quando in codionc,quàm plurimiim in-tumueritjpofteà igné lento,per multum ocium in chylum fueritredada,acetum tune ei ad-niilcetur,cùmplanéintumuerit: vbi verôcodaexadèfuerit,fubedendi tempus, falem te-nuem iniicerc oportet.Oleum àutera fi initio ftatim adicceris,codioni nihil nocueris, aliud Uinennihil milcendum,nifi velis Anethi aut Porriquippiam, idque initio ftatim admifee-te:hæc Galenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Noftro tempore rarô aut nun^am,horum aliquod additur, led facharum ferè, amp;nbsp;aqua è Rolisalbisftillatitiaeiadmifcentur; amp;fubinde Amygdala aliquot amara,vt palato gratior fian autfeminum Mcldhumvel Cucumerisnonnihil,prælèrtimquandoimpenfius refrige-randum,autfomnusea conciliandus eft.^dmilcetur ei amp;nbsp;n«nnunquam Amygdalorû dul-ciuni;)-ü'Aoç,fiue fuccus, ( Ûfficinælac Amygdalinum vocant) præfertimçùm aluumliqui-diorem cohibere vtileeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Fit itemex Ptifana potus,quem Officinç Ptilânam nominant.cùm tame nec Ptilàna,nec Ftifanç;^vÂoç fine crcmorfit,fedeius tantum tenuiusdecodum,ipfius fubftantiæpatumaut nihil rennens,quod ferè non ex fola Ptilàna, ftuênordeo mundato, fed amp;nbsp;ex Glycyrrhiza, ^Vuispalfis additis,decoquitur. Quarationepatata potiovtiliseftiisquiinflamhiatiônc pulmonis, partiumque refpirationi deleruientium,vel renum veficæque exulceratiorte aut inflammatione laborant.»

Plus aliment! (inquit Eüôlcoridcs) Ptifana ob cremotem in decodione redditum prçbet, ^uam Polenta ex Hordeo fada. Contra acrimonias atqs arteriæ afperitates, ex ulcer ationes^ pollet.

De Polenta. C a p. x v 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quot;pO L E N T A Hordei ftixi farina eft,quam Græci propiiè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominant: quanquâ fub-

inde 15aA^)»^onomen,dcomni alia præfertimrudiore farina,fed impropriè,dicatur. ;

Pluribus hæc,Plinius ait,fit modis:Græci perfufum aqua Hordeum ficcant nodevna,ac poftero die frigunt,deinde môlis frangüntiSunt qui véhemêtius toftum, rurfusexigua àquà 21pergant,ficcentq5pri fis quàm molant:’ali) verô virentibus fpicis deculTum Hordeum J te- .„ xa lt;^cnspurgant,madidumq; in pila tundunt,atquc in corbibuseluuntiac ficcatum foie i rurfus tunduut,amp;:purgatummolunt.

4^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I RP IVM HISTORIC

Galenus ex recente Hordeo mediocriter frixojaudaciffimam fieri ait, atq; ex hac Mazas præpararij déficiente autem recente Hordeo,nonnunquâ amp;nbsp;ex aliis ipfam cônfici,omnemq; rede fadam boni efle odoris,eam verô fuaueolentiflimam, quæ ex optimo amp;: recente Hor-deo,quod ariftam nondum habet ficcam,eftconfeda.

Exiguum aiïtem corpori,vt Galenusquoque tradit,Polenta alitnentum dat, ècpriuatis quidcm acabomniexercitatione abftinentibus fans multum; iis verô qui quoquo modo ex-ercencur, minus quàm fatis eft.

Dcficcatverômultô magisquàmHordeum: aluum etiara ( Dioicorides ait) cohibct,amp;: inflammationes mitigat.

Ma Z A ex Polenta humido aliquo permixta Sé fubaéfa conficitur. Et aliqua quidcm, cum fola aqua fubigitur ; aliæ verô, autcum vino, autcum oleo, aut.cuni melle,aut cura aliquot horuin permixtis.

Cumaquaautem earn fubigi, præter ^uod ex libro Hippocratis De diæta fecundofaris cuidens fit,teftis quoque eft Xenophonfexto Tmi^icn Cyn,vbi hic concione conuocata,milites fuosad aquæpotionem adhortatur,amp;:àconfuensnonadmodum receflurosoftendit.^ • ^057ç,^«(7),àAlt;piT0cniTïr,üJk7J/M/utvy[j.ivnvct£iTWàpTvamî, vJ}x,TtJ^JïüfX(vofTèr lt;ip®p,ideft : Erenim qui Polenta viditat, Mazam aqua permixtam edit j qui pane vtitur, panem aqua lubadum.

Subigi verô Mazam , cum vino, ex Hippocratis libro De internis aftèdionibusappa-retjvbiin hepatico morbo,cui fuftbcatio accedit, amp;nbsp;fimiliter in coxcndicum dolore,caffl, quæ vino dulci fubada eft,non edendara confulit.

Idem Mazam oleo amp;: melle quàm maximè fubadam, in typho quodam codem libro ex-hibendam præcipit.

Et à principio, Athenæus ait, populärem cibum ex Alphitis, Mazam veteres vocarunt, ipfàmque præpararcjwarTw dicebant, pofteà verô necefiarium^vidum,ob intemperantiam varietatediftingucnteSjftudiofequepaulanm immutantes, nomen ipfum MazTin/zawar commutaruntjita appellantes omnera cibum magnificum;/lt;^TTt/a^ei)» verô ipibscibospix-parare dixerunt. Arque inde forcafle,quæ ex Amygdalis amp;facharo placentæ conficiuntur,in Ofticinis MafTepancSjhac actate adhuc nominantur.

Porrô Maza,vt Galenils ait, panibus Hordcaceis ægrius concoquitur,magisque ventricu-lumflatuimpletjinquoetiamfîdiutius manferit, turbationém excitât. Citius autem fub-ducitur,fi comraixta diutius fuerit ae fubada. Quôd fi mel qnoqucaddatur,citiusenam ob id, ventrem ad excretionem incitabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f..

ï M N ON, inquitGalenusinCommcntariislibhlecundiprçdidionumHippocratis, \^craffîor Polentæ pars appellatur,qua: grandiu feula eftrado inuchitur Hordeo,refugiens vrdelicetmolîéexadiorcmcogfradionem. Diolcorides,quera Galenus etiam in lib. Defà-çultat. fimpliç. fequitur,non Polentæ modô,fed 5e Tritici, Zeæ, ac Olyræ, fiue anteà tofto-rum, fîuenon toftorum crafliorem farinam appellat, Crirani nomen ad rudiorem craflioremque farinam cuiufuisVrumenti transferens.

Solo molædifcrimine ac triguræ modo à farina fiue aAlt;ópödifFert. A'^AZepçcniindicitur quando granum in tenuifliraas partes qq^exadiftimè contritum eftj xe/z^o'' fanna,quæ fragmenta maiufcula iplôrürh granorum continet.

nÔATOP.ideftjpultem ex eo faciunt3inquitDiofcorides,qua2 abundc alit, facile conficitur, amp;nbsp;aluum vehementius aftringic,fi Zea ex qua fit, prius torreatur.

MAltvm àrecentioribus nuncupatura,exHordeo quoquefit. Nam ipfumHordei granum eft,prim uni donee intumueritaqua maceratum,quod deindegermen emifitj ac poftremô cumipfisgcrminibusfiueenatisligulisreficcatumeft.

Reficcatur autem frequentifliiuè ignis ealoresquem ad hoc conftrudus fornax pel exigua Ipiramenta admittitzrarôyerô abiq'ué igni^fubfidiOjidquerion nifi æftiuis menfibus vigento scftUjCiim intabulatOjCminentiore loco perflatOjtenuiter fparfum, fæpiusper diem vcrtitur, £0; Noftri mout/Germani mal^/recentiores Maltum voççàG'ermanis mutuataappellant, Bww), Aetius GræcusraedicuSjHordeura hoc modo prxp^-atum jSJm nominat,.

Ad Befæ fiue Cereuifiæ decodionem conficitujr,amp; laudatifiimura quidem Martio amp;nbsp;A-pnli menfibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qualitatem habet ficcam quidera Hordei intenfiorcm, frigidam veto multo remiffio-reæjprælèrtim quodigniscalore toftum ac reficcatum eft. nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod illi abaC-

htionediutinaque toftione inhæret,dccitatem einsintendit, ac frigidam non fokim remic-titjed amp;nbsp;qualitacem quandamcalidam ci imprimic. Quod verb æftiuis caloribus reficca-lutn,minus quidcm caletjtaraen iplum Hordeocalidius vel ibiagerminatione redditum; ^uæabique leui quadam putrefadione, obalienamhumiditatem^non fuccedic.Pucrefa-dioneautemcaliditacem muleisaccederc,fatisnotum.

Galenuslib.Dc aliment.facult.Hordeum aitjquoquo modo quiseo vtatur,fiue Ptifanam coxerit,fluePolentam fcccric,vim quandam refrigerantem retinere, verum id de Malto Jionvidctur intelligendumjquod vel germinatione fóla; deinde toftion Cjfi accefleritjma-gisà natura fua recefiit,quàm Polenta, quæ vel ex crudonondumquematuro Hordeo, vel inaquamacerato tantdm,vt diximus,conficitur.

Abftergitprxterea amp;nbsp;Maltum Hordeopotentius; minus lentoris habet,cdm,quia farinas minus,liliquarum verb plus habeat,quam crudum Hordeuiuj turn ab inhçrente illi nonnul-localorc; partim à leui ilia corruptione; partim al:^mpyreumate,qui abfterfionem coniun-dam habet. Ventristorminibusaliisqjfimilibusexfrigidacaufa doloribus, Maltum fubuc-nit,toftum feruensqjin lacculo appolitum.

Cataplafmaex Byncs farina tumoribushydropicorum vtiliter,Aetio tefte, imponitur.

quot;DEra éxMalto,amp;:Lupulifalnftarijfloribusmodo,proportioneq5certis,aquçdulciper-■*^niixtis,coquitur: amp;5ftmpliciflimaquidem acpropriiflimataliseft. Proxima, quæTriti-C’ltn, Zeam, aliafvc fruges, vna cum malto Hordeaceo admittit. Quæ verb præter fruges, ^^wbas,lemina,Hores,aromata,aut alia huiufmodi caput implentia, ac ebrietatem inducen-tia,àfrugum natura aliéna, permixtahabent, compofitæquædam Beræ, Hue CeruiHæ funt acniedicatæ,ab Hordeacea Tritftcave Bera amp;nbsp;lapore amp;nbsp;qualitate diflidentes.

Nominantautem huiuHnodicxfrugibuspotum cùmGermaniomnes,tum Britanni re-liquæq;Septentrioni fubiacentes genres,commun! quidem ac patriavoce,25ictc Hue LatinaautcmpaftîmCcruifiam.Veteres verb ex Hordeo potum variis nohiinibus appella-mnt: amp;oZi/o» quidem »e/Siroi', id eft, Vinum hordeaceum,omncm ex Hordeo compofitum Græci.Eundem Ariftotcles, Athenæo tefte, yrTvov dixit : alij ßpunv : veluti Sophocles in Tri-pcolen]o,amp; Hecatæus in Europæ periodo,vbi Pæonas/Spfro»' ait bibcrc, ex Hordeo • veröex Milio amp;nbsp;Conyza. Helîanicus tarnen non fohîm ex Hordeo, led amp;nbsp;ex radicibus fieri ^/itïspaflerit: Bibunt,inquit,ex radicibus ßpbTvv, veluti Thraces ex Hordeo.

■^Sypdj Hordeaceam potionem,^i/93i’Hue ^«OoVjTheophraftus ait, appellant. Idem te-ftatur Plinius lib. XXII. Exfrugibus,inquit,potus,Zythum in Ægypto,Celia amp;nbsp;Ceria in Hi-^pinia,Ceruifia pluragencrain Gallia,aliisqjprouinciis. Quos hb.xiiii. nominibusqui-‘iem aliisjfed ratione eadem coimci tradit.

Diodorus Siculus,'Zythum non in Ægypto folùm,fed amp;in Galatia quoque fieri affirmât. Tanta eft(inquit de GÉatia feribens) aëris frigiditas,vt neque vinum ea regio,neque oleum, producatjquare coaéti homines potum y bi ex Hordeo componunt,qué appellant Zythum.

SimeonZethijexpofteriorisætatis GræciSjhfliufmojJt potionemArabiconominelt;pôü- , tai'vocat,alij (po)tacAoi',fiuc (povxaJïav : Arabibustarnen, Phoucas non ex Hordeo tantiim potuscft,fed etiam,veluti Rhafis feriptum reliquitæx parie I-ftueri,hoc cft,Similagirieo,Men-tha,ac Apio compofitus; ac, vt Hali Abbas tcftatîir, quædam etiam Phoucas ex pigmentis; aut ex malorum punicorura fucco cooficitur.

Hatc aurerii omnia fiue fimilia Hnt genera, diuerfis appellata nominibus, fine proprietatc aîiquadifcrepantia,cum ^rafîue Ceruifia noftra ineo conuenire pofrunt,qubd ex Hordeo, acfri^ibuscomponantur^præparationis ramen modo, vel alia quali täte aliquaabeafortaf-t^diferunt. Nam fi Zythum, vt Galenus ait, lib. De facultat. fimplic. medicament, ex pu-^tedine proucniat,aut ex ffugibus fiat aqua madefadis^donec refoluantur in liquorem Vino hrailcm,veluti HermolauS Barbarusin Corollariis feribit : ac acre maliq; fucci fit : reries amp;nbsp;uenios tentet, quæ à Diofcoride ac Galeno quoque ei alt;tribuuntur,cum Bera fiue Ceruifia noftrancquaquam conuenire poteft. Nam Bera ex fruge non fit putrefeente, multb minus exeainliquoremrcfoluta,fêd ex Hordeaceo Malto,vt diximus,coquitur ,ab ortini putre-dine afleruato.Eft amp;nbsp;Bera per fe fuauis,dulcis,ac boni omnino fucci. Quç certè Beram à Zy-tho,cumconficiendimodo,tum facultatediflidere oftendunt. Sinautem Zythum non coj ^uo Galenus,aucHefmolauscradunt,conficitur modo, fed ex Hordeo ac Tritico fiat leui-

t Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter

ter tantum putrcfaôlis,ac à natura fua commutatis, vt Theophraftus (cribit, Zythum Bera fimillimafunt. Nam Hordeum in Maltum traniîcns,leuiter quodamraodo computrefcit Sc à natura fua recedit.Verùm tune Galenus, Diofcoridcs, qui deinceps eorû fententiam ac dodrinam inlequuti iunt, minus redè Zythi facilitates cognouifTe videbuntur. Propter leuem hancetenimputrefadionem fiue mutationemjHordeum, autexcopotus,nialiluc-ci ftaciin fieri non potcft,non minus quàm Polentajqua; ex non recente Hordeo j fed ex ma-turoamp;lîcco in aquamaceratoconficitur.Siquidem ôctunc leuiterquodammodoHordeum computrefcitjhumoremqjalienumimbibitjveluti dum Maltum futurum eft.Polentam tarnen banc ob caufam.neque Galenus ipfc,ncque veterum quilquam^mali fucciforeafleruit, fed contra omnem boni odoris,fuaueolentemqj effedicuti amp;nbsp;Maltum ritè confediim eft.

Zythum aute,liuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Hordeo amp;nbsp;Tritico confici leuiter putrefadis, Theophraftus

lib. De caufis fexto,vbi de faponbus agit,his verbis tradidit.Nónullos verb,ait, natura commutantes leuiter putrefacientes,in lùccos cogimus, ad bibendum idoneos, velutiquivi-num ex Hordeo acTriticoconficiunt,quodin Ægypto^gt;).Soç appellatur.

Cæterdmvtad cemperiemBeræveniaMus,pcndetca ex qualitatibus eorum, ex quitus componitur.At materies eius,vtdiximus,funt,aqua,Maltum Hordeaccum,fubindeThti-cum aut Zea,amp;: Lupuli falidarij flores.Aquaquidem fimplex cuiufmodi ad Berædecodio-nem fumitur,frigida eft amp;: humida: Maltum cum exiguacaliditate reliccat amp;abftergitTri-ticum ac Zea temperate calida lîccaqj funt:Lupuli flores fècundo ordine calcfaciunt, refte-cantq;,capuctcntant,vrinasmoucnt,abft:ergendi quoque,ac aperiendi potentiapræditi. Fa-ciunt hi ad Beræ cûm faporem,tu diuturnitaté ;fruges verb alimenti materia fubminiftrat.

Ex horum autem varia amp;nbsp;inæquali mifl:ura,diuerla Berarum genera, diflimilibus qualita-tibusprædita,fiunt.Tcnues quæd am,potentes aliæ,rubicundæliucnigræhæ^andidæillît,a-maræplera:que,dulcioresnonnullæ.Quæfrugum plurimumadmiferunt,pOTcntioresfunt: quæ minustenuiores: minimû tenuiflimæ.Ex Hordeaceo Malto,diutiûstoflo,rubicund.r; amp;nbsp;præfercim,fi diuturnior decodioacceflerit: præcipua aiftera parte ex Zeaac Triticocon-fedæcandidæ funt,fcnefccntcsqj tenue amp;nbsp;aquofiim vinû fubftantiæ tenuitate quodammo-doreferunt:amariorescaputq5citiüstentantes,lupuli flores copiofiusincodi cfficiuntidul-cioreseorum parfîmonia. frugesenimexfcdulcedinem conferunt.

Inter has tenuifrima,frigida quidem ert amp;nbsp;humida, fuperante in ea aquæ qualitate ac fub-ftantia,non tarnen alicuiuscaliditatis expers.

Potentiores calons plus habent,cuius ctiâ vi atq^ potentia, in vafà coditæ no fecus acmu-ftû fluduât ac efferuefeût, minus rame quàm mediocre vinû calidæ,à quo no fold téperame-ti caliditate,fed amp;: tenuitate fubflâtiæ fuperatur. Calefadio liquidé Beræ clemés mitisqj eft;

Alimentum autem præftant illæquidem exiguum,autnullum; hæ verbcopiolius;copio-fiflimum potentiores: omnes probi lucci, li ex bonis frugibusamp;: bene decodæ fuerint. Cral-fiores circa précordia aliquantilper hçrent,tardcqj delcend^n t : candidç, tenuiores amp;nbsp;citius digeruntur : amarç,abfl;erlionealuumlcniunt:mcdiç, mcaio le modo habent.

Compofitç Berç.quç videlicet prçterfrugesac Lupulum,amp;alias yuafdam herbas,vel flores, fèmina,lrudus,aromata, fimiliâve recipiunt, pro qualitate eorum quçadmifeentur, varias qualitates ac facultates obtfhent,fu binde ctiar» noxias.

Recens Beta quæ nondum fubfedit,non fecus ac muftum^vitia complura gignit; inflatio-nem parit,aluumconturbat,calclium prlt;Jcreat,ac vrinçfçpcnumcro ftillicidiumexcitatifo-ris tarnenadmota,neruofarum partium dolores fopit,fi dulci calenteq; eafoucantur:prçftat ad hoc recentiirima,amp;:cuinondüm LupuJj^incoduscft, ac inter omnes potentior.

Acida neruos amp;; renes tentat,ventnculumconturbat,acvitiofum incorpore fuccu gignit.

Acetum quod ex Bera conficitur,Vini aceto minds acre, minusqjpotehs eft, nee partium adeb tenuiura.

TkX II IV m multiplicifruticatculmojgenrculatoifolia habet 5mpla,harundinacea:fura-mo caule,non fpicam ledeffiifam promit iubam,fiue(póÊw(’,deorfum reflexam, flauivt plurimdmcoloris,fubindenigricant€m,in qua fernen gigniturparuum,durum,fplcndens^j, paucistenuibustunicisconueftitû,àquibusfacillimè excidit.radice niticurnumerofa,altaqj.

Lene folutamqs humum delidcrtit,nec iiVabulofo foldm, fed amp;nbsp;in arenolb quoqj proue-nit,modb vel humido cælo,vel riguo folo: nam ficcum cretofumqj reformidat, Columella ait. Miho Plinius Campaniam præcipuè gaudere tradit. Ante ver commode ferinon pored; teporibus maximè lætatur.

Mihum,Theophraftus aic,flccitate fua diuturnumeirc,plus centum annislêruari pofte,ft qubvcntusôdaër noperueniunc,vtaudorquoque èft Varro,condacur. ’

q^ArtÆ LJ b. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4517

Hippocrati Palpale,vc Hermolausait;Hifpanis Mijo, Mill-. \z-A\sM.iglio: GenuanisÇtVg: Gallis millet: noftnsj^irjS wiilie,

Milij grana ac paleæ, vt Hippocrates ait, fic-cant amp;nbsp;ventrern fiftunt amp;cum ficubus jfcrti-bus doloribus conferunc. Iplùni autem Milium codutn alitjBon tarnen aluo fecedit.

Primo ordine, Galenus ait,réfrigérât, exGc-cat verb tertio, aut certè fecundo intenfo, pau-lulumetiam habet tenu 1 tans.

Panis qui ex Milio fit,exigui eft aliméti ; fri-giduSjpræariduSiamp;T friabilis; nihil enim in fe habet neque lentorisjn’éque pinguedinis : iure ergo al »um humentê delîccat,veluti amp;Panicum, quo tarnen ad omnia eft præftantius, füauiusqj editur,facilius concoquitur, ventrem minds li-ftit, magis nutrit ; foris impofitura in facculis, idoneum eft fomentum iis 3 quæcitra morfiim exftccari poftulant.

Torretur,au(ftore Dio{coride,feruensque in facco ponitür, vt torminibus reliquisqj dolori-bus,ft foueatur, auxilio fit: neqj aliud, tefte Plinio, vtilius,quoniamleuifiimü molliflimumq; eft,amp;r caloriscapacilfimum. Iraq; talis vfus eius eft,ad omnia quibus calor profutu rus eft,

Tie Lachryma Jabi. Cap. xxiiir. MI L11genèriaficribitur quam Lachry-mam lobi recentiores nominant,arundi-naceæquoque naturæ: folia habet longa; lata, amp;nbsp;arundinacea j culmos craflbs, genicula-tos,ex quorum fupenoribus geniculis duo,tres, aut plures exeunt pediculi,amp; in fingulis femina fingula, dura, quafi rotunda, Ochris maiora, à quibus dependent quædam veluti Ipicæ inanes amp;nbsp;rauticæ : radicesin fibras multas diuiduntur.

In hortis Italian, Galliæ, ac fubinde etiam Belgij feritur jperegrinum fiquidem eft, amp;nbsp;aliunde illatum.

NoTinulli Ufthofpermi fpecic faciut, propter feminisduritienJjtoto tarnen genere à Diofco-ridi^ithofpermo diftert. I tali Lachrymam lobi appellant: poftet fortafle no inepte Arundo Li-thofpermos nuncupari, vt Gefnerus ait.

Vfum habet nullum, nifi quod muliercul^, feminibus iftis lycio fine filo tranfraifto pro fphxrulis precatoriisfubinde vtantut,catenu-las indefacientes.

riA NI c V M Milij firailitudineculmis profit complurimis,intusfarlt;ftis, multis articu-lis geniculatis,ac fenfim extenuatis:folia ci aru-dinaceafunt,multöquam Tritici latiora : fpica fiue paniculam fert oblonga ; traftam, praeden-fiim,ex multis coaceruatam amp;nbsp;copadam granis rotundisjduris,lplendetibus, foliiculis quibuf-c 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam

dam iiicedis ,£olore fublutcis, Md’O ’’ fed minoribus.Radice nitirurfibrofa^ y Seritur fimili,quo Milium, folo-cis regionibus libcntiusnafcitur : ftugum numero eft,quæ teporibus miaaqiiationefolium dimittit,vti j^iciü^ fed validius,aitTheopbraftus, Panicum ac infirmius: confummatur ce amp;nbsp;referuäri egregriè poteft. , GrçcisÏAy/tpçdicituf;ndnullis wç-Diocles medicus Mel frugu appell^^' mani^ejjMpfcniclj aut pft'njdj.'Hifp--^.^^ j^jete-li /gt;4»/c;Latini à panicula,nomen Panico RuelliusPanicü ab ItalisMf/iw ’ Matthiolus autem MelicamSorghum

Errädi occafione prçbuiiTevidetutK'^ rinita^f minis Melicç cum /tMA/vwç,fiue quç fecit vt Panicü amp;Sorghu inter le amp;nbsp;Melicæ defcriptionem cum Panici m Panicum autem facultate pauci nu eft,amp; exficcacoria,audore Galeno.’ un'*' ventrisfluxusceu Milium,in laäecapr'quot; . dum (addit Plinius) amp;nbsp;bis die hauftun’* forisillinatur,exficcatatqueréfrigérât, Panis, qui nbsp;nbsp;Panico fit,vt amp;S iSj

exiguieftalimenti, frigidus, præaridusgt; nihil in fe liabens neque lentoris, nequ^ ° dinisiquareamp; aluum humentern deficc

PEMPTÀDIS QVARTÆ LI B. r. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499

pRÆTE R fuperius Panicum aliud quoddam peregrinumoftenditur,quod Indicum cognominatur. Culmosiftud promit craflos,v11 i.aut ix.pedes altos,crebris geniculis ar-ticulatos : folia verô c fingulis geniculis dura, magnajonga, lataque, omnino arundinacea: ’picæiîue veriùs paniculæcraffæ fimt, amp;nbsp;dense compaâæ,aliquantulum hirfutæ, breuiores nonrarôquàmvulgarisPanici,fedcraflîores.exeunt bæ^èlummoculmorum,amp;èfolio-lutnfinubusjbreuioribusac tenuioribus veluti culmis infidentes: femçn oblongum capilla-^cisglumisimplicatur,quæipfaspaniculas hirfutasefficiunt. radices validæfunt acfibrofe, ^ïiipliorcs quàm prions Panici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

Sub finem æftatis, etiarafi calida feruensque fuerit, maturitatem fernen in Belgio vix Wequitur:incalidionbusregionibus mcliùsproficir.

M E L I c A tribus,quatuor,aut pluribus Wiflurgit culmis arundinaceis,prxaltis, fe* ptem, o(fto, fubinde decem, pedum altitudine velampliore,nouem articulis vtplurimiim geniculatis, medulla candida farólis : folds è ftn-gulis geniculiscubito longioribus, trium qua-tuórve digitorumlatirudinc: iuba dodrantali autlongiore,milij crafliore,erc(fta, non depen-dente:grano multôquàm milij maiore,aclentis ferè magnitudine, alias in rufo,alias pienius nigricante : radicibus nititut fibrofis, mnltis ac validis.Tota planta arundinem refert: culmi amp;nbsp;fpica, ftmine maturefcente rubeicunt.

Solum amat pingue humidum. ex æftiuis fementibus eft: autumno maturefcit: gigni-tur in Italia, Hdpania, acaliis calidioribus re-gionibus.

Ab Inüibribus Meiegua, S£ Ji/e/ega : Latine Melica : in Hctruria Saggina : aids Italiæ locis Sorgho : Germanis @Oîgfanifl1/ hoc eft Belgis ^o;gfact:Lufitanis3/z//«/«appellatur: nonnulli Panicum peregrinum, aut Indicum cognominant,idipium videlicet ex Panici généré effe exiftimantes ; quorum cette opinio probabilior eft, quàm eorum, qui illud inter

'^'^Wjnigrum colore,amplum grano,harundirteum culmo^adolefcit ad pcdesaltitudine fe-jprægrandibus culmis,lobas vocant,omni^ frugum fettiliflimum, vt Plinius tradir. Melicæautem huic,amp;firailisaliaquædam Melicacandida reperitur,quæ harundinaceis præaltis amp;nbsp;geniculatis culmis,efFulà iuba Sorghum quoque refert ; (ed fernen cius to-Mius Sccandidumcft.

^cllonius hanc Melic^Ä'peciem in Cilicia ac Epyro feri,amp; illic à fe repertam Icribitäbiq; P^’^esexcacoqui.

^’’ArabibusHareoman,eodetefte,appellatur.Apud Auicennam tarnen Cap.cccxxxi. ’^^man non Melica,fed Zea eft, ft interpret! fides. •

wtcrüm Melicæ vtriufque fernen Panico fapore amp;: temperamcnto ftmileeft. cogituf '^i^earufticis in panes,fed friabiles,amp; paruwi alimerfti fubminiftrantes : frequentius, ^pluriniüm,gallinacei generis ac columbarum faginae feruit.

RIZ A Lolio afpeâu fimilis eft,vti Theophraftusrefert: non fpicam, fed velutiiubara effundit Milij aut Panici modo : folia ei,Plimus ait,carnofa ,ac Porto fimilia; fed la-C 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiora;

I nbsp;nbsp;nbsp;fa/l--^^^^^^^oncfijr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Oriziia tt^'

fruamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cubicoramqus'

üirry ferre ’ ^^âbere: copiofüO^^^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pleiadam OCCS'

V ^nfcitn ^^odorcpurgaaad' 1 ^7 Er.ÏZ^ ^bricu^ j'^^^pnhiünhus acrigüis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

^aJh'jp^^^' C '^^^lt;^ophra{lus,o/iii^^ 1 o Gcvijian■ vocem r€tinealt;^‘ I

Ck eoaup ^P^^^ eodem modo, 1 tiy-a confie,^‘f^^dius ramen geain 1 mtr ^ ^^^^^^ericcr ^^^^^^gt;^dulium paranr^^f 1 alaam ad/lrmgir,ni^^ ƒ

f^ddüc ct^lmus eH aruiid‘' 1 lacfl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pf, '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medulla referas, I

Uj nail ^^^‘P^^ces ij.,^^^^^^^ales,mbxferèao' I 1' Hnr f'^nien ^^^^procumbenres, vsea^e, /

I ret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eruiljx magaitudinefqita I

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^‘^^ore al, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fnperfeie verb I

'^icmisA.j Occidenre amp;texA' ƒ deirjfjQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn falls, In Hifpaniaa ptP I

PEMPTADIS QjARTÆ EI B. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ01

äum eft. vbi amp;nbsp;fcritur, ex co panis conficitur, ac fubinde proccrius multö adolefcit.

Germani cîurfi|fbfoîtt«BcIgæ'5rojcrcojen: vulgo Frumencum Turcicum:GallißUde Tur-appellant: Araericae acvicinarum infularura habitatores Maizium amp;Mai2umnomi-nanc: Valerius CordusTriticum nuncupat Bactrianuin, fedratione aut occafioncnonopti-inaiNec enim cum Tritico noftrofimilitudinera habet:neque cum eoquoque Frumcnto, quod in Afiæ quodam loco vitra BaiStra nafci proditur. Nam hoc Theophrartus quide adeo grande fieri,narrari refert,vt grana fingula magnitudine nucleos Oliuæ æquiparent. Quod amp;Pliniuslib.xviii.cap. vii.lcribit. Traduntjinquit,in Badris grana tantæ magnitudinisfie-rijVtfingulafpicasnoftrasæquent. Inquibusverbis,prodidionejfpicaSjfortaflisrediuslege-ïCturjOliuaSjVtapudTheophraftumjCxquohæctranflcripta. ,

Extatctiam apud Strabonem,lib.xv.Bofmori mentio,qui Eratofthene teile,in Badriano / (juoque ac Babylonio agro,iildem quibus Oriza locis nafeitur. Eft hoc frumeti genus,quod invenerationeeire,Oneficritus tradit,Triticominus:interamnesproucnit,excuirumqjareis protinus torretur. lureiurando etenim adiguntur melTores, non afportaturos le inde, priuf-quam coxerint,ne lernen in alias terras exportari^oflit. Huie Bofmoro Frumenturaiftud etianiparumftmile,cümferneneiusTriticeodiftimile amp;maiusfit.

Quam ob caufam ,cum duo hæc apud veteres Iblum reperiantur, quæ Badriani Tritici nomine appellari pofte videntur,atque his ipfts Frumentum Turcicum diftiraile fit : no Tri-ticumBadrianum,fed nouo Tritici Turcici, aut Maizij nomine potius nuncupandum, donee vêtus eins nomen Oedipusaliquis demonftrârit,qui à veteribus alicubi delcriptum, aut cognitum fuifte,perfuadere queat.

CæterûminnutriendoFrumentum iftudTurcicum,Triticeisomnibus,ipfoqj non fo-Juni Secali,fed Hordeo longe eft inferius.Panis ex eo apparatus mediocriter quidem can-iiduseft,ablque furfuribus concinnatus,fed durus ac ficcus,veluti bilcodus, nihilq; lentoris ^îbens, Concodu eas obcaufas difficihs, corponqs nullum automnino exiguû ahmentum præbens: tarde delcendens,ac al^um conftringcns,veluti ex MiliOjaut Panico fadus.

Phalaris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BH A L A R I S culmos tres,aut quatuor pro-

mit,cubitalcs,geniculatos, Zeæ aut Tritici culmis minores: folia item fimilia,Icd minora quoque:fpicas brcuesturbinatas,exiguis Iqua-miscandicantibuscompadas ;è quibus flores candiduli, à breuibus ftaminibus dependent: fernen deinde inter eas gignitur, fplendidum , candidumque,vti Milium, mains, oblongum Lini femini forma ac raagnitudine,aut,vt Plinius ait, Sefamæ fimile.

Peregrinum hoc fernen Belgio eft; infertur autemex Hilpaniaac Fortunatis infulis.

ôræcis B^riterac Latinis (paAsie/ç dicitur: Galcno (paA»e/ç: noftri €anancfa£t/hoc eft,Ca-n^enfe lènÆn appellant, à Fortunatis nimi- ■ rum infulis,quarum vna Ptolemæo Canada ^nominatur.

Succus amp;nbsp;fernen ad veficæ cruciatus vtilitet bibi, Galenusait,creduntur. Pharmacopœi plerique,deficiente Milio,eoin fomentisnon infeliciter fubinde vtuntur.In ficcis liquidem fomentis, Milij vfum habet, ac eius fucce-daneura eft.

CV L M O geniculato , folioqj Triticum ac ZeamAuena imitatur. incacumine ve-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luti iubam emittit,ex qua paruulç veluti bipe-

«ilocuftæ dependent,!!! quibus fernen oblongû,fupenore parte,exiguis capillis hirfutum, acglumis

acglumis inuolutum,conditur. Radicibus nititurcopiöfis,aquibus pluriraisdilpargitur culmis.

AGræcis/3pw/ü)çj)(Se^^(;dicitiir: Gerraanis^abfVH: Brabantisï^atterc; Gallis Auoifie, Eftverôamp;:/3plt;3'/«;cognomentolt;3r6a,ex frugum vitiis, de qua infra.

lam amp;nbsp;Auena quædam eft,cuius fernen nudum nullis §|iumisimplicatur, alias vulgari h-uenæ per omnia fimilis: nudam Auenain quis nuncupauent.

Auenaautem,vtGalenus aic.iumentorum eftalimentum,non hominum:nifivtiqueali-quando extrema fame,ad panes ex eaconficiendos compellantur. Panisqui exeafit,eftin-luauis,non tarnen aluum aut f^litaut profitât jfelt;4 quod ad illudfalterapertinet, medium locum obtinet.

Vt medicamentum verb finii\m Hoittco vim habet, nam cataplafinatis modo impoliu deftccat,amp;mcdiocritcracftnemorfu digerit: temperiem autem habet paulofrigidiorenij nonnihiletiam aftriiftionisobtiftet,vtad^mitrisprofluuiaiuuet.

Pulte huius,Diolcoride au(ftore,aluu^ftitur,amp;rprodefteiusinfbrbitionetulfientibus fuccus.

IN frumcntaceorumnumeroFegopyrumquoqueeffevidcturjubindcenimcogentcne-ceflitatc, panis ex eo,aut cum eo conficirur: habet id culmos rotundos, lames, ftnatos,ru-bicundos,in pluresalasdiuifbs: folia Hederæmolliora minoraqj, Semydæ proxima : flores paruos,candidos,racemofos :fèmiiîafordidfc colore nigricantia, triangularia,Smilacisni-græ (malocociftumvcteresnominant) limilia, fed paululummaiora:radicibusnititurparuis ac fibrofis.

Nafciturqualicunquefôlo,nequcvllum quantuinuisaridum,macrumq;refpuit:gaudet imhribus : cito prouenit, celeriter maturefcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Seritur Martio aut Aprili ; ac non raro Autumno, pabuli caufa. Plerifque Germania;

PEMPTADIS QJVARTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOJ

fegopyron. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jocis amp;nbsp;Brabancicïc Campâniæ vulg-ire^ kalix

Tndencina rura FormcKtOfîe : Foroiulicnfià Ó’4r4t7gt;?^',vttell:is Matrhiolus, nominant: Ger-maiii kipcriorcs.hcpÖcnfoni ! inferiores öotfe^ luepötaut bucramp;niUicpöt/ quæhirciaucFagiTn-tieum fonant: Gtæcèfa.yo'^ç^v auc Latinè Fagocritieum dixeris à feininis figura, quod Faginam glandera,forma triquetra ^colore fordido,quodararaodo refert,licet quantitate ratiltô minus.

A pud veteres nullum nomen habet: nam Ocimum quidem non ell, fine illud Diolcori-diSjfiue alterum Varronis amp;nbsp;Columella:. Oci-raumîiquidem Diofcoridis, autvtpleriq; Ozi-mon,herba eft odoraca,quam noftrâætas Bafi-licum nominat.

At Varronis ac aliorumrei rufticæ Latino-rum fcriptorura Ocymura,non alicuius herbæ otymum. genus,fed pabuli nomen eft, ex ftgetibus videlicet , ac leguminibus, veluti Varro lib. 11. cap. XXXI. deOcymo fenbens, teftatur. Id genus pabuli funt,inquit,(egetes virides lêéfç aiitcqua liliquasferant. Itemamp; Plinius lib. xyiii. cap. xvi.Apudantiquos,ait,erat pabuli genus,quod Cato Ocym’um vocar,quo ciebant(exem plaria pleraque minus bene,liftebant,habent) aluum loeut DubuSjid eratèpabuliSjlêgetevirididiflèótaan-tequagelaret.Sura Manilius id aliter interpre-tatur, amp;nbsp;tradit Fabi modios decc, Vickx duos^

^ntundéiii amp;Eruiliæ in iugero Autumno mifeeri Sz ftri folitos,melius amp;nbsp;Auena Græca,cui ^oncadit lemen admixta: hoc vocitatum Ocymum, boumq; caula feri folitura, Varro ap-pellatumàceleritate proueniendi ait.

Ex quibus fane euidentilfimum eft,Fegopyron proprie Ocymum non eftcjled ftugem no-veteribus vel non cognitam,vel non vfitatam,vel neglcdara.

Cæterdm Fegopyron Tritico quidem, Secali ac Hordeo minus nutrit, plus tarnen quàm

Eulmcntariaac placentæ quæ ex cius farina conficiuntur, facile concoquuntur, citô de-^t^enduntjalimétumqj cSrpori adferunt,exiguum quidem,non tarnen malum aut vitiofum.

Eànisquicxeoaliquando,cogenteannonæpenuria,coquit4ir,aut farinameiusadraixtam • ßä^tjhumiduseftjcitiusq; defcendit,ac flatulent! plus obtinet,quàm ex Secali codus.

kerbam viridem priufquam fernen maturuerit J?oues iuinentaqs palcuntur. Semine gal-naeeum genus paftum citiflimè pinguefeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Rvmentis fuccedunt Legumina,frugum alterumgeiiftf. V Frugum nomine Frumenta Legumina complexi.Legumina Grtxcis oairgx«

15 P funt, tju£ quia manu Icguntur, non autem vt frumenta fubfecentur, . Galenits in lib.De alimentorum facult.tertium damgenns addtt, eortim •videlicet,quorumÇemina in cibariorum numeruwfn^f^' de admittuntur. hor um autem mult a inter^egumina repofita, fauca alibi defcrifta.

Maior Bana culmo fiue fcapo exitquadran-gulari,glabro,inani,nullis gcniculis interfepto, longo amp;nbsp;eredo;qui vbi quidem dense léntur, non eget: vhàvcrô feorfinijfacilè in terrain col* labitur. folia ex interuallis promitoblonga,ex pluhbus vni coftæ fine pcdiculo adnatiscomporta, quorum fingularia fubpinguiafunc^^; nofa,glabra,rotundis longiora: flores fpicaci funt,forma oblongi, colore autcandidi,litun5 nigris confpicui,aucex purpura nigrefeentes: fuccedunt filiquæ longaî, craflse^ carnolx, infc* riore parte tenuiores, interius quodara veluti candidotomento aut mollibus floccislanote amp;hirlutæ,quæ ante maturitatem virent,poft vero ficciores faâæ, nigræ funtacduriulcula, veluti amp;nbsp;CWiifta?liliquæjhislongiorestamen maioresqucjin qutbus fruâus tres,quatuor,aut quinque, rarô plures,f)blongi, lati, compreflîj humani fcrevnguis limilitudine,magniamp;iê-midrachmæ (æpenumero pondo,vtplunrouni candidi,fubinde ex rubicundo colore purpu* rafeentes ; qui fuperiore fua parte oblongani nigrum veluti vmbilicum habent, quem tcgic oblongus dilutèvircns vnguiculus. Putamen huius denfum eft, interior pars reficfcatadura folidaque, in du as partes facilè finditur,amp;:ab vno latere germuT^tionis principium euidens habet; veluti amp;Ocbri,Pila,Ciceres,amp; plura alialegumina. Ra^Jices huius longxfunt,ac multis fibrisfirmantur.

Floret Aprih ac Maio menfîbus, amp;particulatim quidem ac diu : frudus lunio aclulio ad maturitatem peruenit. ,

German! OSoenftt: Galli Febues-. Itali r4«4«?,quafi Fabam,vulgaremappellationeinrecu-ti, nommant : Hanc etenim veterum Græcorum Kua/tusv,ac Latinorum fabam eflcjnonfo* lùm Officina:, fed omnes paflim crediderunt;qua in re quantum àveritate abfint, eavelli-quido oftenduntjquæ de Fabæ forma amp;nbsp;magnitudine,apud veteres fparfim rcperiuntur,qu^ parum admodu aut omninô nihil,cum Bû)na,pra:lèrtim eius frudu,conueniunt.Nain Fabx quidé frudus rotûdus eft,amp;: paruus;Banae verô longus,latus,amp; Fabx comparatione magnum.

PEMPTAOrS Qjy-ARTÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pf

Rotundatn autcm ciTe Fabani, roukorum rotundorum fruduumamp;raliorum adcani collationcs okandunr. Thcophraftus/rerebinthi femeiij niagnkudine Fabx cflc ïcnbic : fi-militer amp;nbsp;Loti rotunduin frudum, quem Diofeorides Piperemaiorem facit 5 Tdix item frucluin,Pacinos Vins Idçæ(paffulas Gorinthiacasnominant} quos Hederx acinisfimiles etiam perhibet ; Taxi denique Iruólum , Faba minqrem affinnat. Diölcor. Xyridis rotun-dum leinen Fabx limdeaflerit. Plinius Tkhymali Paralij frudura, magnitudincFabxcfle aa. Gaienuslib.xi.De fimplic.medicament.facul, Onilcosquifubhydriisnalcuntui’,etiam

ek,Fabas appellari refert: quod vbi fefcin globum conuoluerint, efculentisFa-bisluntperiimiles.-Libro veto De alimcnt.facul.cap.de Aphace amp;nbsp;Vicia^Horum ierainum, inquit, Hguranon eft rotunda, vcluti Fabarum. Cornelius Celfus, acrochordones thymos, cpinyäidaSjrotundaamp;cxiguatuberculaFabisfimiliafacit.

Qux oinncs limilitudines comparationes, non folüm Fabxrotundiratcm, led amp;nbsp;par-uameaineflejCuidentercomraonftranr, Omniaenim ipliscomparata non lolum rotunda, ledamp; exiguaquoquc funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Paruitatem porrö earum,prxter illajamp; hoc fimiliter confirmât, quod DiofeoridesÆgy-ptiamFabara,vulgarem Grxeorum magnitudine fuperaretradat: qux tarnen amp;nbsp;iplaparua eftj ßanaque longé minor. Pendet enim Ægyptia Faba, audore Galeno, lemiobolum tantum: Bana verôlèmidrachmam (vri feripfimus) ideft,obolos integros tres,fxpe complet. Idem ofl:endunt,quxapud veteres nonnullis locis teperiuntur amp;alia,veluri apud Galenum amp;nbsp;alios eiusxtatis fcriptorcs, huiufeeniodi capituli alicuius titulus : Si calculusaut Fabaauc confimile quippiam in auditorium mcatum illapfum fuerit. Item quo.d Luciariusinorfi'/a» Mycillumadducatobiicicntemgallo,quod Fabas füblcgilfet :ac in Icaromenippoformi-camfingat Fabxtunicam apportantem: amp;:alia limilia,pairim occurrentia :fîcutiamp;quod Anftoreles libro De animalium hiftoria lexto, pullorum gallinaceorum oculos,decimoab incubicu die, Fabis maioresefTc^eribit, qui tarnen incxclufis,non admodummagrii funt. Decimo iam die,inquit, pullus totus perfpicuuscft,amp;:membra omniapatenticaputgrari-dius toto corpore ek : oculicapitegrandiorcshxrent,quippe qui Fabis maiorcs per id tempus cm meant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.

Ex quibus omnibus euidentikimum manifekifTimumquejVeras Fabas rotundas ac paruas multoque ipfis Banis minores,qux omnibus iis qux Fabis comparantur,longè funt majores,amp;reade caufla,a Fabis dik'crentes.Vc interim prxtercamus, Fabam fubkanciam habe-rc,vtiGaIenusait,raram amp;nbsp;laxam: Bûinam verb reficcatam cornu modo folidami.iam amp;nbsp;Fa-bam,eodem auctore,minus alerc,quàm ciceresj Bûinam aütem Ciceribus gratiorem, acali-ßientumcorpori hamanocopiofius prxkare: amp;nbsp;fiqux alia funt ciufinodi argunienta,qux fabarum amp;nbsp;Bwnarum dikimilitudinem aliquo modo okendunt.

Bwnaigiturnon Faba,fedomninoaltcriusnominislegumen. Ciim autem apud veteres ^tillum aliud reperiatur quod Bamp;lfx fimilius elfe queat,qiiàm Falelus, Bwnam candem cum EaleloelTeconfequiVidetur: quem Grxcorumcomplurimiipao-xAoi’, Diofeorides (pao-ZoAor* Simeon Sethij (^ctmiv^ov lîominauit.

Habet enim in prirais Bftina, frudumJDoIichis forma fin?!Jem, at maiorem,quxmaiot ^iljcuiufmodi Fafeli elfe Dolichus innuit, diminutiüa voce,.à firailitudinç Fafçli, çayjoAoç nuncupatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

HmSiBàinaaltaproceraque ek,qualcm Fafelum efTe (folumella tekaturlib.x.' Et ^rtiuis at triplici conpirgit longa F a feins i

Vulgarem item olim per Italiam fuifle Fafèlum^x libris Columeîîe,Palladij,Virgilij nor ^'ffinium ek, fàtionisenim eins amp;: tempus amp;nbsp;modus in his docetur: Btana yero hac xtate ni-‘Hfamiliahus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o . .

Hisacccditjquódminori^Büjnxfrudus, Sparti fruticis,fiue Spartijlpbum magnitudine forma,amp; non raro color^proximè referai: at Spartij Ao/3ût.'çlt;iazrêp(pao-«Aovç«ipÂOTÔAaç,Dio-fcondcs tradit,id ek,lobos veltiti Phafiolos.

Ebalioliaiitem,quibus Sparti fruticis lobiàDiofcoridc fimilcs perhibentur,iidem func lt;um Phâlèlisjà Galeno in lib. De aliment.facult.appellaiis.; Dikérentem etenim tpaçrloÀzv, a omiJacehortenfi, qui alias J'ÔAi;^oç, Diofeoridesfacit: terbium aut,çnj;firaili8nonîçnclatur.x isgumen,nufquara defcriprum reperitur,quamcgt;Drationeîp,quadrifyllabuslt;paflr/94()çpçrîûiJ'-'’»lècimdafyllaba,atrifyllabo®aö-«Aöper dra daffetrènequit. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ rr-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ;-:

Duorum prxterea Borna ck generumcandida videlicet Si rubicianda : duplçx quoque C'aTot/Xoçapud SimeonemSctliij; vnus candidus, rubens-alter. tpaaÓLiAoy autemnuncupat, allj pó!^«Aor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Repcrmntur pokrerad in Bwna facilitates cac, quas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Piofçorides tribuit : nam rc-

cens Barna nondumqj matura efitata,amp; inflationcm parit,amp;: tam a:grè difficultcrqjcôcoqui-tur,vclæpcvnàcumcxcrcmcntis alui,non pcrmucara defccndat,aluumquoquecômouet, ac non raro citj quæ Diofcoridcs Phafiolo tribuit.Phafiolijinquit, inflant, flatus mouent, æ-grè concoquuntutjViiides cibo aluum emolliunt,ad vomitiones autem idonei.

Quæomniaparitcrac flinul,tain tnanifellè innuunt, oftenduntatque dcmonftrant,Bô-nam Germanicédidain,vcterum Græcoruin amp;nbsp;Latinorum (pa(7«Aof',acDiofcoridis(paö'«AoF eflCjVt dubitandi nullus locus fuperefle videatur : nihil cnim dePhafeloalicubi occurnt, quod non cum Bwna conueniat.

Efl: autem Bamajiuc Fafelus,quodad facultates cius attinet,inalimctorum numetonon portrcmo loco, arida vt cætera Icgumina dccoôta amp;nbsp;in cibis alTurapta : nam recens guidera inflat,amp; flatus, veluti mox lcripfimus,gignir. At reficcata arida, probeqj deinde coâa,mi-niîsautparùmadmodum flatulentaert,corpori alimentum mediocre jamp;illudracdiocriter confère: defeendit autem cum putaminibusquidem,nccomninôfacilènec omnino tardé; abfque his autem aluum conftnngit, amp;nbsp;p»tentius quidcm,quæ rubra eft.

Farina Bamarum .cataplafmatis prarfertim refîccantibus, déficiente Fabarum,eius loco hac .ctate admilcctur,amp;: non inutiliter quidem. Sicuti enim tempcncs eius parùm à medio re-cefticjta ad multa vtilis eft.Talia fiquidem raedicamenta, auiftorc Galeno, multis aliismif-centur,ceu materiæ quædam. Abftergendi autem facultatem Fabaceæfarinæ,Ba)natura non habet.

Galenus lib.i.De aliment.facult.Pha{elus,ait,medium quodamraodo locum obtinetin-ter caquxlüccum bonumamp;prauum générant : inter concoâu facilia amp;nbsp;diflicilia: tarde cclenter tranfeuntia : flatulenta amp;nbsp;flatus expertia : pariim amp;: multùm nutrientia. Nullam enim effedricem habet qualitatem inftarquorundam,quæ acrcs^aut aufteros, aut acerbos, autfalfos, aut amaros,aut dulces habent lapores.

MI N O R Bamp;inacaulcjfoliis, floribus, ac filiquis, maiori fimiliseft,fingulis tarnen mino^ hbusjamp;foliis pluribus multoq; crebriohbus; ex quorum alis, flores infingulisparuis pediculiSjVt plurimum feni,{picatim digeftiprodeunt,quos totidem ferè fucceduntfiliqux, torofiores minoresq; quàm al tenus : frudus quoque minor eft,verùm non omnino latus neque compreftuSjfed teretis quodamraodo figuræ, ac in rotunditate oblongus ; colore alias fubalbicansautfubflauus, alias niger ,quiamp; vrabilicura fuperiore parte paruumac nigrum habet. Putamenhuiusduriufculum quoque eft; interior autem medulla minus dénia aut dura,fed rarior amp;: laxior.Foecundum admodum legumen,quod maiorem Banam no lôlum multitudine foliorum,fed amp;nbsp;florum,filiquarumq; numero fuperat.

Sentur in agris,amp; frequentids apud Zelandos, equorum lumentorumqj pabulo. Medium quoddam genus eft,inter maiorem,ac fylueftrem rotunOTm Bôiiam : maioribus liquidera, minor amp;nbsp;rotuiidior ; fylueftribus verô raaior ac longior.

Brabantivnàcum Flandris,Hollandis,Zelandis,ac aliis finitimi?,vulgô îôecrtjsïjooncn/hoc eft,Bâ)nam equinam, amp;nbsp;ritpn ooonBenjï, id eft, parlas Bwnas, appellant; plerique etiamSW ftÇcÏjoonamp;cnjS/fiue Zelandicas Bornas.

Eft veto hxc Bona, amp;: Phalehis liuc Phafiolus quidam,amp; potiflimum illc,fluem Diofeo-rides videtur foldm nouiflc; ille certè, cum cuius frudu Sparti lobum comparauit, qui huic frult;ftui,amp;: forma,amp; magnitudlhe tam figj^is eft,vt fublato eo,quo ftirpi adha:rct,ac adnalci-tur pediculo,nihil aliud,quàm huiufccmodi parua Borna,primo afpeûu videatur.

Cæterdm facultateac temperamento,hçc Borna non admodum dillimilis maiori cftjnon tarnen,tam hominumcibo,quàm equorum faginæferuitac vtilis eft. In cataplafmatis farina huius idem quod maiorispoteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

SYlvestri s fiue nigra Borna, caule quoque eft angulari,inani,nullisgcniculis interfe-pto,amp;quidem vbi fux fpontiseft,vcfertur,breuioreacere(fto; in hortis autem noftrxiu' ferions Gcrmaniæ,longioris,ac rrifi âdmi|iculisfulciatur,caduco: folds quoque Bonxfimb libusjled inclauiculasdefinentibus,’quibuspropèairiftcntiaapprchendit,ac compledictir. Flos Boinarum forma,colore èpuniceo nigricans: liliquæ quoque velutialiarum permuturi-tatem nigræ, interiore fui parte albosmollesquefloccos continentes, irrqujbuslèminatria, quatuor,aut quinque rotunda,Eruiliæ forma amp;: magnitudine,fubindc paulô maiora, colore nigra,paruura candidum vmbilicum habentia; quorum feptem, oâo, aut fubinde nouera fcmidrachmam pendent. Subftifitia horum femmû rarior eft,ac minus dura lôlidàve,quara

Q^VARTÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;ƒ07

Bdanarumniaiorum:dulii au tem mandiintur, foetorem veluti quendam ingratum excitant.

In Narbonenß Gallia ac Aquitania plehfq; locis fua fponte exit; apud Belgas rarum eft le-'gumen,neque alibi quàm vbi latiira eft^prouc-nit.Siccitatibusin Belgiogaudet: iinbribusac Immido cæli ftatu æruginofum effici tu maxime cùm in flore eft : paucis à fationc diebus cxit,citoq5 attollitur.

Noftn toilöe öoonüftijS fujccrte boonBcnsi/ Hoc eftdylueftrcm Sz nigram B«nam appellat^ à ßmilitudine videlicet amp;nbsp;caulis, foliorum^ amp;ßliquarumcum B^na.

fltan qüisdixcht. Quæenimde Fabafparßm apud Tlieophraftum aut alios veteres reperiu-tur^multa cüm liacBana coueniunt, vtexbis, quæ lequente capite de Faba collegimus, fatis manifeftum eft. An autem propter hancfimili-tüdinem,pro vera Faba liaberi debeat,confide-landum telinquimus.

Porto vfüm Bana bare nigra nullum apuJ nos habet,cüm,vtdiximus,rara flt,amp; in pauco-rum bortis,quos varieras amp;rftudium berbarum dcleólat, tantum feratut.

B A inter legumina fola potiffimdm, in-quit Tbeopbraftus , caule conftat ercóto, ^uadranguló,ac,vt Plinius tradit,vnico,eoq;gchiculato (alias ajpmTOxfwjboc eft,abfquege-niculis)amp;inani,quamobremcalamusappellatuseftifoliisexit rotundis,multis. floretdiu-tiflimè,diebusquadraginta,Só particulatim quidcm,alio atque alio flore fubinde prodeun-te.fruftusparuus,rotundus,amp;numcrofus, (inuentuseft enim,teftePlinio,Icapuscentum bbisonuftus) flliquæ adbærct,germinationis principiuraeuidensoftendit: putameneius «affum : interior fubftantia rara laxaqj : in colore amp;nbsp;fapore diftcrentiam obtinet,candidior autem dulcior ; eft nigra quædfm. Nam apud Galenum bb. x. De medicamentislecun-dumloca,Afclcpiadis pbarmaco admifcctur,aAeoe^i' ip(yiu.ivor rS jw«A5!i'oç,hoc eft, nigra: Fabæ lomentum fiue farina. Radice mtitur Faba parua,non numerofa.

Solum amat leue,tcrramque iolutam.Columella tarnen Fiibæ3ait,pinguiflimuslocus vel ftercoratusdeftinatutjamp; fl vetuadum eril:,in valle ßtum,quod à fuperiore parte fuccum ac-t^'P'^'Aquas fluentes bis magis prodefle quàm cæleÂcsaffirrwat Tbeopbraftus.Solum in quo ûtacft lætificat ftcrcoris vice, ideoque circa Macedonian* amp;nbsp;Tbeflaliam ciîm florere inci-pitjVertuntarua; Plinius. At Columella, funt qui purent, inquit, in aruis bane vice ftercoris ^ungi; quod ego fle interprctor,nonfationibus pfBs pinguefcerehumum,fed minus banc QUim exterafemina vim terræconfumere.

Nafeitur Sgt;c fua fponte plcrifque in locis, fleuri in Septentrionalis Oceani infulis, quas ob ’uFabarias Romani appcllamnt. Item in Mauritania fylueftris palfim,Ièdprxduraamp;quà: F^tcoquinon polTit; audoçj’linius.

Seri debet ante hycmem,maturximbccillitatiJ fua: caufa,quo ferenis diebus radices con-t^'pbqquibus valenter frigori amp;nbsp;tempeftatibus byemispolïit refiftcfe : fl ehim cùm fatafue-ntjimber plus xquo fuccelferir, prouentgtfïBnino diificilis redditur. Virgilius per y er earn icri iubetjCircumpadanæ Itabæ ritùj iêdmaior p|rs maluat fabalia maturæ làtionis, quàm itimcftrem fruétumcius.

Floret Vereortu Vergiliarum. Àpiculaproccdens Fabam florere indicat,Fabaque flore-Feenseameuocat. Solftitio autem metitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(u:,;

^lodeft Fabæ imber cùm floret, tunc enim pExcipu^imadefieri cupit, lèd pofteaquam Qefloruerit,parum omnino aquæ deflderat, imberque ei tune nocet.

SentitFaba inter legumina épuô-ipxrjboccftjrubiginem magis: turn quia folia vndique ÿ Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mülta

jo8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J t I R PI V M HISTORIC

multa geht,tum quia dense obferitur, tum ctiam quia humorem maxime ad fe trahit, fuz raritudinis caulajadde quiafruäum terræproximum gerit: putrefeuntenim inferiorapotif-ljmùm,quoniam minus perflantur.

Fabam autem hanc Græcè Kua/Jisv appellant, hoc eft, Fabam Græcam : item amp;nbsp;TTt/'avov; vnde Athenienftum feftajApollinifacrajquibusTrtai/o/jideft, Fabx amp;legu-mina coquebantui jàquibus rurfus menlis, quo hæc celebrabantur, Troape-xf./û?»' nuncupatus eft,qui ferècum Odobri conuenir.

Nominantur porto zi/a/lt;pz,etiam tefticuli,quôd lint 7» xt/W cu-noi, hoc eft, pariendi audo-res, vel eiç to Jïeiw), quod eft, ferendo vtero valentes. Ab his xya/lt;pzç abftinendum Py-thagoram præcepiflc plerique interpretantur,ac rei venereæ vfumjhoclymbolo,eumdece-ftatum aiunt, non autem efculentarum Fabarum.

Farina Fabarum lomentum, inquit Plinius, appellatur. Grxccepf-y^ç aut se/T'yiwç, Faba frefa autfradanominatut; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aÂôbQpv, Fabæ frelæfarina.

Flatulentus autemcibus (inquit Galeijpslib.Dcahment.facult.) Faba eft,etiamfi coda diutiflime fuerit,ac quouis modo parata. Habent verb fubftantiam no denlam ncc grauem, led fungofam ac leuem:qüæ vim quandam habet detergendi. Apparet enim pcrlpicuè,iplà-rum farina 1'ordes à cute detergere: obquam fane facultatem ventrem non cundantcr per-meat. Ciim autem Fabarum puls fit flatulcnta,multôadhucmagiserunt flatulentæ,fi quis integrisiplis codis vtatur. Si tarnen frixæ fuerint, flarum quidem deponunt,fed concodu funtdilficiliores,tardeque praetereunt, amp;nbsp;crafli fucci alimentum corpori exhibent. Quod li Viridespriufquam maturæ lint atqueexliccatæ, edantur,idem eis accidet,quod frudibus omnibus, quos ante perfedam maturitatem mandimus, humidius fcilicctalimentum corpori præbebunt: obque id excrementoliuSjnon in inteftinis modo, fed in toto etiam habitu: meritö igitur Fabae eiufmodi minus quidem nutriunt,led promptiiis dciiciuntur.

In hb.vero De limplic.medic, facult. Faba, ait, in vtrot^e medij tern peramenti proximo eft in exliccando amp;: refrigerando. Caro eius paulum quoq; abftergentis facultatis continet, licuti putamen nonnihil adftringentis : idcirco medicorum nonnulli totam Fabam cu oxy-cratodecodam,dyfentericis,cœhacis, aevomentibus exhibuerunt. Excrcationibus expe-dore amp;nbsp;pulmone idonea eft: foris impolita deliccat innoxie in podagricis : ea læpenumero vli fumus ex aqua coda,amp;: ita adipi fuillo admixta: ad neruorum tum contuliones,tum vul-nerationes farinam eius cum oxymclite impofuimusj ad eos quos ex idu plcgmone occupa-ueratjcum polenta: fed amp;nbsp;teftium,amp; vberum aptum cftcataplalma.Nam hç partes ciim in-flammationetenentur,moderate refrigerah amant, maxime quando vbera exladeiniplis concreto inflammationem patiuntur. Quin lac quoque ab eo cataplafmate extinguitur,fic-uti puerorum pubes farina Fabacca illita,plunmo tempore glabra permanet.

Furunculos(additpraeterea Diofcorides)fuggillatapar(^idasq;cum Fœnigræci farina, amp;nbsp;melle,lomentum eius dilcutit: cum rola autem thure,amp;oni candido oculorum prociden-tias,ftaphylomataamp;œdcmata reprim it: fubadum vino fulFulionibus amp;nbsp;idibus oculorum medetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Manducata fine cortice Faba,ad fiftendas fluxiopes fronti imponitur: décoda in vino, te-ftiuminflammationem lanat: puerorum pubi exeacataplafma impofitum,ipfos diuimpu-beres conferuat : alphos quoquêjbftcrgit.

At cortices Fabarum,capilliseuulfis impofici,graciles amp;nbsp;vt non nutriantur eos conferuat: cum polenta,IcilTo alumine,amp;fetereole^mpofiti,ftrumas dilcutiunt : decodum illorum lanas inficit.

Faba dempto cortice in duas illas partes diuifa,ex quibus natura coaluit,languinis fluxio-nesab hirudinibus natas, impolita fupprimit, fi dimidia apponatur.

E G YÎ TIA Faba, folia habet ampla, petafi fimilitudine, fuper aquas emincntia^c aulew ^lignofiflimum,quatuorcubitorum, (Diolcofides cubitalem tradit) digiti craffitudinc, calamo molli,amp;non geniculato fiinilem,c]4ii rimas infrinfecus habet, tendentesper totum, Lilij modo: flos duplo maior,quàm papaueris,colore rolèus, quivbi defloruerit, caputpro-fert fauo orbiculato velpanî limile,in cuius finguliscellulis, fingulæ Fabæ continentur,pau-lulu amp;nbsp;bullantis,vt Diofcorides,ampullæmodofupereminétes,multitudine, vtpluhmùm, triginta,quæreficcatænigrcfcunt7amp; vulgares GræcorumFabasmagnitudine fuperant. In his amarum quoddam eft,ex quo fit,inquit Theophraftus,)! Radix cralfiirinia,harun-dine plenior, fpinofa,rimas fimiliter ac caulis habet.

NafciturFabalîæcin ÆgyptOjVelfua fponceplurimajinpaludibusacftagnis. Sericuramp; in limo paleis admixtis,vt delcendat,incorruptaq; maneatjdcqs fabeta, due Græcè wa.ms’taÇi faciunt.Siautem Içraelapprehenderit,pcrpetuô manec: radix enim yalidacft, ncc Jiarundi-numradicibusdiffimilisj cætcrùm {pinasferens. In Syriæ etiam amp;nbsp;Ciliciæiacubus reperitury led craclus ipli non plenè conficiunt.Et circa Toranam agri Chalcidici quodam in lacu exit, Jnagnitudine mediocri, vbi amp;: percoquirur SiC perficitur, amp;£. in plenum frudidcat,

Fabam banc Græci xCa/Jisveft, FabamÆgyptiam appellant, nonnulli etiam ^^aij.09 mv-nzov, vc Diolcorides refert.

Fruâum, inquit Galenus,incolç Ki'dji Kiètà'ë/ov nominant. Item »//SaTiop.audore Diof-toridejqua{i{'ciiniolum,autarculam,quoniam feratur ipfa humenti glebæ mandata, amp;ita inaquamdemifTa.

Radici ÂoAojytaƒ„nomen e{l,qua: cruda amp;nbsp;elixa amp;nbsp;alTamanditur, eoque cibo, qui palu-incoluntj vtuntur.

Cæterùm Ægyptiafaba, vt Galenus lib. i,De aliment.facult.tradit,fîcuti Græcorùpi ma-gnitudine longe luperatjita amp;nbsp;naturara habet humidiorem,magisque exçrementitiam.

AdftringendifacultatemobtinetjDiolcoridesaitjamp;ftomacho vtiliscftrdyfencericisjcœ-^'acisque prodeft, inlperfa, polentæ vice, farina : datur quoque in pulte. At cortices in vino ^ulfodccodijfitcrni indccyathi bibancur,magisefficaces funt.

Facitadaurium dolorcs,quod in earum medio viride {pedatur, guftu amarum, fitritum ^cuin rofaceo codum inrtilletur.

Cornelius CelfusÆgyptiæfabæ amarum cum Rods eöntritum,oculorura cum dolore ’^flammatioiiibus adliibet.

J^O LI c H V s caules profert tenues, longös, ramofos, pcrticis ac vicinis fruticibus lelc i. circumuoluentes; folia per interualla Hederæ folds maiora,afperioraqj tria vni pedicu-^•^^xrentia: flores ex omnibus aids erumpunt nüraerofi,cändidi,lutei, pallidi aut rubentes, y J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eruiliîç

jro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StI R P I VM H I STO R I Æ

Eluiliæ lîmiles: filiquæ dcorfum pendent longæ, rotundis latiores^êxtrerna parte in paruura veliitivnguiculum definentes, in quibuscontinenturfcminafcptemjOdOjautnouem,öb-longajn latitudincm comprefla, paruis renibus, ac maionbus vulgaribus Banis duc Fafelis drailiadcd minora,colore luteo,nigrojrubentejaut variojfæpcnumero etiara candido,qui reliquispaulôlongioresfuntjôcrenumformam preflius referunt. Radicesfubfuntmultæ, longæ ac duræ.

Facilèac citô Dolichus alTurgitjac in longitudinera maxim am excrefeitjongis pedamen-tis propc affixiSj aut iuxta topiarias ac perticalcs feenas fatus, quas iis fêle circumuoluens ad-umbrat : alias humi procumbit, tardé germinat, difïîculter frudificat, vitiofusac ærugino-lùs, vt Theophraftus ait, redditur.

Hippocrates,Diodes,Theophraftus Sgt;c plcrique alij,(J'ÔÂ/;^ûP appellant jnonnulli àfiliqua-rum magnitudine AÓêoi» ac A6ê/ot',Latinè Siliquam : à Diofeoride nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luimianominatur,

quôd Smilacis flmilitudincconfcendat,5? vicinaadminicula aut frutices appréhendât. Ab aliis tpeccréoÂoç dicitur voce diminutiuaà tpao-iiAa, cui frudum, vtdiximus, limilem,fed mi-norem gignit.

Nequeenim,vtquidam exiftimantjfpa'oTiAoçactpaa-êoAoç idem funt legumen diuerfis no-minibus appellatum,lcd frudus diucrii ac dift'erentes, veluti Galenus lib. i. De aliment, fa-’ culc.fatisoftendit,vbi de vtroque agit. Nam primum qui'dem,de Phafelis Ochris,deinde poftcà,aliis intcrpofitis,de Dolicho,qui amp;nbsp;Phafeolus,dilputat: licetvideatur addubitarc, quale legumen fit à Theophrafto Dolichus appellatus ; tâmé Doliçhum colligit ac refoluit, frudumeflein Italia quidem hortenfis plantæun Caria verô,inagrisnaiccntis, qui formam habeat Lachyrislongiorem,ac vulgô fuasetate Fafeolusnominabatur.

Huic accedit Paulus Ægineta,de Phafelo amp;nbsp;Phal'eolo, q^era Doliçhum nominant, vt diuerfis,eodcm cap. tradans, lib. videlicet primo cap. Lxxix.

Iamamp; Faièlus,Icaliæ quidem ac Romæ vulgare olim fuitlegumcn: Dolichus veto pcrc-grinum. Namfationis Fafeli, Columellaamp;Palladius rei rufticæicriptores meminerunt,amp;r vilem cum Virgilius appellat ; Georg, primo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

De fatione veto Dolichi nemo Latinorum feripfit, vtpotè qui in Italia rarus fuerit, atquc in hortis tantum {àtus,veluti Galenus innuit, cum fubinde plantam hortenfera norainaiis, ac in Caria,vt diximus,feri referens: amp;nbsp;fimiliter Diofia/z/As!^ gt;Mi7ra/a»,id eft,Smilacerahor-tenfèmeum nuncupans,quôd videlicet in hortis feratur. Qui etiam feorfîm,feparatoacalio capite hanc perftringens,aliam ac differentem Smilacem hortenfera fine Dolichuraà Fafe-lo cfre,quera Phafiolura nuncupat,euidentercoramonftrat.

Quas ob rationes dubium effe nequit, Fafelura triura fj|labarura, à Fafeolo quadrifylla-bo diuerfum effe ; non minus quàm Cicer, Cicercula, amp;nbsp;Ciccra differunt, quæ tarnen no-

• menclaturis affinia funt : ac à veritate receffifTe eos,qui vnum legunjpn diucrfimodè appel-latum effe exiftimant ,

At Dolichi,vt Hippocrates rradit,magisPifis pet aluum fecedunt,minus inflant,amp;pro^ alunr,amp; non mirais quàm Pifa,a4fdorc Diocle,nutriunt: prçtercaflatu fimiliter carentsquod verô ad fuauitatem ac deicdioneiTi pertinet,vincuntur.

niofeoridis nbsp;nbsp;Siliqua,vtiDiofeorides ait,ci^fèminibuscoda oleris loco, veluti Afparaguscftur;vn-

locutfujpt- nam cit,amp;r tumultuofa fomnia Hcit: Quaitamenpoftreraum,perperam ànonnullis adic-dum exiftimatur,ac ex capite De Smilacc læui,huc,ab imperitis, tranflatum.

Dolichis fimiles,fèd multô minores.Sunt hi forte Fafioli illi quos Alexander Trallianuslib. vii.cpaOTÔAoLÇ(Mzxepuç,amp; lib.xi.Phafiolos Alexandrinos nominat modo non per Fafioluin paruum,Dolichusveniatintelligendus,quodvcrifimillimumviîletur. Dolichusenitn,vt diximus, Fafelo minor eft.

' nbsp;nbsp;nbsp;feolis,fed lingula anguftiora multo’ac fimilÄcr nigriora : filiquæ breuiores, planiores ac ma-

quot;pi s V M quod maius vulgô dicitur,caules habet longös, fiftulofos, fragiles, ex candore vi-refcentes,ramofos,humi fjparfos,nifi propèappofitisadminiculis fuftineatur:foliumfre-quens,amplum,amp;longum,exmultisrotundislæuibusaccandidis,vnicoftæ adnatis, amp;

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aducrlo

aduerfofitis,compofitum,extrema parte in clauiculas, ac capreolos definit, quibus iuxta af-fiftcntibusadminiculisfefe implicat.Flos candidus,circa vmbilicum purpuream notam habet; filiquæ longæ finit,teretes cylindri figura, in quibus grana continentur, Ochris, id eft, ininonbuspifis,maiora,quç reficcataangulofafiint,inçqualesq5anguloshabent;colore alias candido, alias iórdido. radices fiibfuntparuæ.

In Germania ac Bclgio, fubindf in liortis fentur: ferendum autem vcre,ficuti legumi-na alia, cum quibus ctiani æftate perficitur. Cæli llatu calido felicius prouenit : frigoribus, ptafercim quando florei^facile oftenditur.

Noftn vulgo ûoonifcôeerüîtteti/ amp;nbsp;groote ertoiten aut flock c^toiten appellant, ac Latine Pi-fumRomanum autmaius. Theophrafttftamp;alij veteres, Græcè Tr'imv, Latinè Pifum nomi-narunt. Plerique etiam Aêwôor, fed paruni propriejiuncup;yit. Lecytlios fiquidcmnonpc-culiare aliquod legunien aut frugisgenus,led pulmentariwmex leguminum farinis,vtiGa-Icnuslib.DeEuchymiaamp;t Cacocliymiatcftatur:gTPoçappell^,inquit,pulticulani,quæex de-corticatis amp;nbsp;frefis legumiiiibus fitzAîxy^pi' verb «bmolitorum farina, in aqua, cum aliquo pingui décoda.

Pifum autem,veluti Hippocrates tradit, minus Fabis inflat,per aluum autem magis fece-‘^'t'Galenus,Pifacum Fabis tota fubftantiaquandam habent,inquit, fimilitudinem,eo-^^niquecum Fabis modofuniuntur. His duabus tarnen rebus abeis difcrepant,tumquöd æquèac Fabæ funt flatulenta,tum etiam quod detergedi facultatcm nonhabentndeoqî ^cgniùs quàm illæ per aluum fecedunt.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P. 11 11. *

pl s V M minus, fine vt Graeci ô;^oç,caule inani, foliis, caprcolls,filiquisque maiori Pifb fi-* mile eftjfingulis tarnen minoribus: flores habet vt plurimûm candidos, aliquando tarnen cxpurpuraoblcuros;filiquasquoque cylindri figura, rotundas ac longasjinquibusfèmina nafeuntur odo,noucm, aut decem rotunda, Pifis minora, colore vt plurimùra luteo, fub-inde virenti.

dem in hortis, mains efl, ^retur ? adminiculis ac pedamentis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qï° i

guiim ftuâumeumquefcnus r vero in agris fcritur,amplum vagui fpargitui'jac abfque vllis^quibusin^ fulciatur adiutoriiSjfi'udlum rem tarnen loco apricOj^ cçh coqucjnam vliginofisparuna

Pifum frigohbusquoquecito ..Jmât*’' Seriturautem Vere. lulio menie aa ritatcm peruenit.

Gcrmaninoftri iles ^^J/'sappcllant. Græci licet ochræ colore; quern interior a^j-es Ef' dulla refert: Plinius amp;nbsp;alij Latim a uiliam;recentioresac OfficinatjP^’ amp;nbsp;Pifum minusnominant:propter pe,quamcum PifOjamp;caulis,amp;m liquarura âmilitudinem geritjiee j^^plh £lus rotunduSjSó non angulofusnbH

nio telle, Pilum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F^'

Facultateautem,amp;: viribus Pi ” ..jirar^’’’* lelo fimile eft, nullam eftelt;ftricein ‘I infignem ligbet, amp;nbsp;medium‘1*’° i-aiiil*’^*' locum obtinet inter ea,quæ 1'ucci: multùm ac pariim nutriut. ftculter concoquuntur : tarde Si dunt; flatulenta funt ac flatus expe ’ Galenus lib. De aliment, faculr* felis fcriptum reliquit.

SYlvestris Eruilia gulofoSjLathyri quodarnrnoao latiores, in Amos atque hurni ex quibus per interualla foliaexoy* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quh

gajlata, in capreolos dfcfinetia, Si m yafo' dem flngularia, altius verb lin liola^iuifa:Florescandidifimr;fl h fimilesjminores, in quibus rotun Eruiliis minora acduriora,colore .ßo. aut nigra,làpore fubinde arnara. ra rum lcguminum,fibrofaeft. Can e Pifum,Ochrum, ac Lathyru colore Rarum quidem amp;nbsp;peregrim*^ quod^ue à ftudiofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si^r. ,

Eruiliam j flue Ochron fylue lauimus,alio deftituti noinin^P^Aj^abet' quam fruduscum Eruilia fimihm qoik' Multum autem à veritate recc ’

tarnen femper nigereft. Aracusliq p^^^videquot; leno tefte,Lathyro fimilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ante’’’

Q^V ARTÆ t I B. I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ 15

huic fimiliclidinis cum legitimo Eruö eft, vc iii-feriüs Cap. XV i 1. laciüs oftenditur.

T Athyrvscaüleshàbetcomplutesahgü-■^lofo^, vtririique in membranolam lacitudi-nem excenfos,vagos,humi procüràbentesrfoliâ è cauliurh geniculis éxeuntglabra,anguftajri mucronerii definentia, bina vni iniiftcntia pe-diculo,interqùæniedius hærec capreolus,in-cortus,quo adminicula propè affiftentia, ac pro-prips ctiam cauliculosapprehendit : flores can-didi funt: Siliquæ Eruiliæfiliquis minores, non çylindraceæ, fed latæ arque compreflæ, colore fi mile« jfrudus in hisgignuntur angulofi ,'fons candidi,*intüs lutei j iàpore Erüiliïn. radix tenuis fibrolà.

Rarüm Belgio legumen,quodt]ue inhortis tantfim colitur,amp; eorum quidein,quos varieras ftirpium dele^lât: vnà cum aliis leguminibus amp;nbsp;(èhtur,amp; colligitur.

Subftantiara Öchris Faielis aflimilem , vt Galcnus feri bit, habet, ctaflîorem tamen : obqj cam ipfam caufam plus aliquantô quàm ilia nutriunt.

Si M i LI s Lathyro Araeüs eft ,caüle enim h fbliisqj eum omnino refert : flores habet ex rubra purpura in puniceum inclinantes; filiquas paulô minores : atqj in his grana angulofà quo-que amp;nbsp;Lathÿris fimilia,fed minora duriotaque^ minusqüe comprefla,colore obfoleta,nigroquc proxima.

Rarum amp;nbsp;hoc etiam legurnctt, qüodhcquc ab aliis quàm rei herbariæ ftudiofis feritur.

Galènus hb.Dealiment.facult. âçÿtxûv appcl-lari fcribitjamp;pofteriorem nominisfyllabam,per »jin AriftophanisHolcadibus,notatam inueni-ri,ad differentiam videlicet alteriüs Arachi, per ;^,quicerealiujpfrugum vitiurh eft. Latini Ci-ceram nomkiant, quôd videlicet Cicerculæfî-militudinem habeat,atque folo potüTimiira co-low^itbèo diÆdeat. Cicera, inquitColùmellai faporenihilàCicercuIadiflTert, Colore tantiini diieernitur : nâ eft obfoletior amp;nbsp;nigro proprior. Item Palladius in Martio, nunc Cicera feritur,; qux diftat à Ciccrcùla folo colore,quo fordet Sr nigrioreft.

Vfusomnis Afaci, amp;nbsp;facultas,inquit Gale-nus, Latliyri facultati eft affirailis, nifi quÔd A-raci fîntduriores,minus^ facile elixantur : quæ caftfa etiafti eft, eut Cicerculis Concodü fint difficiliores.

Eft porto amp;nbsp;alius Aracus, flore fruduq; can- x. didiSjCæterùm magnitudine, amp;nbsp;forma fèminis, reliquisqs omnibus,priori firailis,quem no Ara-cû,fed Lathyrû minoré elfe, fottè quis dixerit.

CV M Latliyro amp;: Araco, firailitudincm magnam,{ylucftfe quoddam legumen habet, quod plerifquc Germaniæ acBrabantix locisjua fponte exit. Caules id promit,folia, capreolosque Latbyri longiores maioresq;, flores Araci colore,ßliquas deinde paruas,amp;an-guftasjinquibusfeminaparua, rotunda, duraq; concinentur, Craccæ ,fiue Araclio rotundofi-milia. radix huius raagnajCraffa, dura,lignola, acdiuturna,fingulisre2;erminat annis.

Lxtopinguiqiie agro, circa eorundemmar-gines, propc fcpes,dumos ac fènticctacnalci-tur, quæcapreolis fuis apprcliendcns confcen-diracfuperat.

SylucRrera Lathyru aliud cius nome ignorantes,nuncupauimus,neque enim,vt plcnq;. aliquando perperam crediderunt, Éruuracft. Eruumenim non viuiradice confiât,lèdvcluti alia legumina,fingulisannis feritur, frutico-fum,liue vt Tbeophraftusait.^TAaj-iójöit/Aoreft, fpótcquefua affurgit : iftudauteminualidum, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per terrain lpargitur,nifiprops

LEcYMENquodab Italis Mochm ßue Mt' cho appellatur,caulem habet duriufculum, non quidem ereâum, nee tarnen procumben-tem, fed in latus vergétem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiqiii-

dem (vt liuiufmodi leguinina.Theophrallus nominal) eft : folia Lentis fimilitudineexpar-uulisamp;anguftis compluribus,vnipediculo, flue coftæ aut vtnraque adnatis,amp; flbi inui-cem oppoftti^, componuntur: Flores exigui funt,fubcandidi,poft quos paruæ,oblongi', to-rofæjà Icniinibus interflt;iptæ,filiquçfequuntur, in quibus terna quaternaue femina ,plurima quiden« parte rotunda, fed vno eminente an-gulOjArietinisCiceribus quodammodo fimi-Iia,fed multô,atque ipfis etiam Eruiliismino-rajguftui noninfuauia,{cdEruiIix haudmul-ablimilia.Radicibusfirmatur tenuibus.

Nafeitur Hifpaniæ amp;nbsp;Italiæ compluiibus locis : In Germania verb ac Belgio nonnifl in hortis,amp;: à paucis feritur.

Diofcorides leguiftcn iftud id eft, fitiuum Cicer Appellat. Theophraftus Cicermagnitudineab Arietino differens Ê/aioynominat,ab Orobi videlicet aliqua fimi-litudine.

• Plinius verb, Columbinum ac Vcnereiiin: Ciccris differentiae,inquit, plures funt,magni-tudinc,figura,colore,fapore.Eft enim Arietino capiti hmile,vnde itaappcllatur,candidum6i nigrum : eft amp;: columbinum, quod alij Venereum vocant, candidumamp; rotund urn, Ixuc, Arieti-

PEMPTADIS QJVARTÆ lib. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ!ƒ

Arictino minus., quod relligiopcruigiliisadhibec. Deinde mox : dulciffinium, quod Eruo «minimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Officinis Icgumcniftud incognitum eft; Itali mochoyVZï fcripfimus: Hifpani jertio jernos^ WiEriium appellant,non,vcvcriftniilevidetur,antiquanuncupanone,led à quibuldame-^icisaut;pliarQ^jj(^opQ.isj-ecen5 introduda. nam Mochum hunc multi ex recentioribusogp-wlmeEruum efte exiftimant.Scd bi noftraquidem opinione amp;aliorum redciudicantium fcntentia,à veritate non pariim rcccflcrunt. Mochus ftquidcm folia non habet angufta, ve-

Lcntis modo alata,nifi fingularia,ex quibus totiiis folij compolitio eft: ad quç foliorum ^nguftianonvideturreferenda.Nullapræterea guftabilis qualitas euidentcr amara, aut in-grataeiineft; vnde amp;cum Eruo nequaquam conucnire poteft.

Eruum enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;due anguftifolium cft,amp; vt Galenus ait,guftu infuauiflimum,ac Zruum.

pi'auifucci,amp;:abeoquidem horninésabftinent,boucsvcrô,in aqua dulcoratum palcuntur.

PottoCicerfatiuumaluOjDiolcoridesait,idoncura eft: vrinamcit: inflationcm paritrco-lorembonumfacit: menfesacfoetuspcllit: lac auget. Gum Eruo decoótum iraponitur ad tcftiuminflammationes myrmecias : ad fcabiern^vlcera capitis manantia : impetigines, vocant: carcinomata,amp;: vlcera. quæ cacoëthe dicuntutjcu melle amp;nbsp;Hordeo prodeft.

Ciccr Ariecinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A RIE T i N v M Cicet, caulcs profert tc-

-^nueSjlignofoSjramoibs, modice hirfutos, in latus déclinantes: folia ex pluribus vni pedi-culo flue vtrimque adnatis,amp;fibi inuicem oppofitis congeftajquoru fingulariaparua funt, lataac in ambitu crenata,Tcucrij folds mino^ ra: flores parui funt,colore autcandidi,aütex purpura rubclcentesj quibus fuccedunt lingu-læ paruæjbreuesqs filiquæ, vtriculorum modo ac veluti à flacu dift:entæ,in quibus duo, aut ad fummum rriaclaudutur {cmina,angulola,tur-binata, vnoqj acuto angulo prædita, Arietino capiti no admodura diflimilia, colore aut can-dida,autex fubrubente purpura nigra,quçger-minationisprincipium hand oblcurum often-dunt. Radice nititur gracili, candida,longaqj: vt enim Theophraftusait, radiccm inter legu-mina altiflimara Cicer agit.

In Italia,Hilpania,amp;: Gallia, paffim in agris feritur: perutilis eiquc familiaris eft falfilago. Naturaenimeius,vtTheophraftus tradit,eft cum falfilagine nafci, ideoque Iblum vrit. Si non nil! madefeótum pridie, Plinio auótore* feri debet.

xp/oÇ} Latinis Cicer Arieti-numdicitur,amp;colorc quidemexpurpuraliib* nigrum, Cice» nigrum, Officinis rubrum Ci^ cerralterum verb candidum, flue album ap-pcllatur.

Cicer autemedulium eft, Galenus lib* De ®Ement.facult.fcribit,noi»minûsquàm Faba flatulentum, fed valentius nuttitquam ilia. AdVeneremauteminci#at:creditumqjeft,fernen quoque generate; vnde quidam equis ^omiffariis ipfum exhibent.Ineft præterea Ciceribus,facultas abftergendi maior, quam Fa-b's;adeo vt quidam ex ipfis calcules in renibus conftançes manifeftè comminuant, nigra au-tem lunt ea amp;nbsp;exigua, Arierinaque ipfa nuncupant. Satius autem eft, fuccum ipforum in a-Huacoftorumbibere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Diofcorides,Arietinum vtrumqj, inquit, vrinas cit,dato cum Roremarino,hydropicisaut ^cgio morbo laborantibus eorum decode. Lxdunt autem ea exulceraum veficam amp;nbsp;renes.

Ç* I c E R fylueftre latiuo fimile eft, Diofcorides ait, odpre acri, led lemine dilcrepat. Rc-'*^ccntiores aliquot fylueftria Cicera proponunt.

Vnum cauliculos promit complures,ramofosjiumi decumbétes ; circaquos folia cxplu* ' xibusad vnamcoftam commifla, vcluti Arietini Cicehs,fcdambitu baudcrcnata,Securida-cæfoliis idcirco fimiliora: flores in pediculis iuxt^ cauliculos excuntibus, è luteo pallentes, ïpicatoordine prodcunf.fuccedunt folliculi exigui, Arietini Cicerisfrudus figuraamp;magni-.tudine,nigri nbsp;nbsp;nonnihil hirfuti; in quibus fernen exiguun),durum,planum,lplendens,gufta

Herbofis incultisprodit traólibus,amp;: non modó in ItaliÄiuc Gallia,fed amp;nbsp;apud Bohcroos.

Alterumfylueftre Cicer cauliculos quoque complûtes habet ptr terram iacentes;circa quos folia mqllia fubhirfutac^dicantia,ex tribusautquinque ferè ad vnam coftam comif-lis,compofita; quorum minimajquæ ad pcdiculunfjmaximum verb extremum: florcsex an-nexu fqliorum exeuntluteiplitfes fimu^Icquuntur folliculi oblongi,mollcs,amp;hirfutij)n quorum Hngulisfiliquaparua,in^na duo grana Arachis fimilia*

Tertium fylueftre Ciccr r^ofum,cauliculos verb fpargit cubitales aut longiorcsjcirca ’’quosternafolia,Trifolij modo,maiora,c»aÄiora,latioraquequam fingularia ArietiniCicc-ris,ambitu tarnen crênata : fîliqua breuiseft : femina in his comprefla, multb Ciceribusmi-nora. radix reftibilis fingulis annispromit germina.

In Hçluctiorum Sc Allobrogum, quosSabaudos vocant,finibus repeririP. Penaamp;Kf. Lobelius auûores lurit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ciccr fylueftre non aliud apud Graxos quama’j/pfoo Ipsê/i/^oy nomen habet : àrecentiori-bus verb nullum inuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ex ijifs,yerb, qux pro fylueftri Cfcere ab his oftenduntur, quod primo loco defcriptum, ihagisquam reliqua,cum fylueftri Cicereconuenirc nobis videtur.

f Cæterùin Cicerfylueftre,vcDiofeoride^it,idem quod fatiuumpræftat. Galenusverôa-grefte Cicer ad omnia efficacius fatiuo ait jamp;eb turn calidius,tuin ficcius,quanto Siacniis amarlus. ‘

LEîî S‘ tenuibusexit cauliculiSjduriufculiSacobliquis foliolis, ab vtraquemedij pcdiculi Parte,multis0£anguftis, Vicia: finülibusidèflajiguftioribus minofibus: flores exigui iimn'Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........... funt.

funt,colore purpurafcentcs i liliqüîfe pafuæ, latæ.fchlinâ in his, tria, aut quatuor, paruagt; ro-tunda,plana,comprefTaque: radicibus firraatur paruis.

Græcis (faxàç » Latinis Lens amp;: Lcnticula : Gei'raanis iîrtfctî: Gallis Lentille s Italis ^^»tichi4rilt;im\.x\2Z\3iX-.}r[ï(\gt;a.x\\sLentetaamp;cLlentillgt;is.

Tenentauccm Lentes,vt Galéfiüs ait,medium caliditatis amp;nbsp;frigiditatis, deficcant tarnen Lcundo ordine ; corticem habent adftringentem, amp;nbsp;quæ iplbrum eft veluti caro, crafli eft ^uccijac terrei,aufteranT,qualitatem habensexiguam, cuius cortex multxeft particeps. Suc-cusporrô in ipfis efl:,adô:ringenti conttarius/C^ocircà d quis in aqua ipl'as coxerit, dein-, ^eaquamfaleamp;;garo,auccum iphsoleo«ondiens fumpfèrit,*potusis aluum deiieit. At ex ßilcodis Lentibus,Lensapparata,facultat.Gra habetfuccocontrariam,vtquæ ventris fluxus ^iccetjftoraachum, inteftina, totum denique veTitrem t^rrroboret. Quam ob rem cœlia-cis,amp;dyfentericis,cibus eft aceommodus.

Lens veto decorticata,vtillam adftringcndi ^eiremCntiaîn, amp;nbsp;ea quæipfâmconfequun-ïur,amittit,itamagisnutrit,quàm quæcortice fpoliatanoneftjfuccum craflum prauumque S'gnit: tardeque cotnmeat ; non tarnen alui fluxus deficcat, vti ea cui cortex non eft adem-pïus. lure igitur,qui largiùs hoc edulio vtûtur,clephantiafin,amp;c cancros iUcurrunt.Siquidein ^raflaficcaque cibana,fticlt;Ä) melancholicogencrando funt idonea. Quare iisduntaxat,quitus âquea incarnibuseft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lens in cibo vtilitcr præbetur : aridrs verô amp;nbsp;fqualentibus

3‘lmodum damnosè. Eandera ob caulain vifura integrum amp;nbsp;inculpatum hcbetac,ipfiira lUBnoderatè exfîcçqns: ei veto,qui contrario modo fe habet, confert. Ad menftfuas autem purgationesnon eft accommoda: crafliim enim amp;tardiflîmum fanguinem reddit:atraulie-bri profluuio eft vtiliflima. vt Gal.in lib.De alinjent.facalt.

Sotnnia turaultuofa (vt Diofeorides præter hæc (cribit) excitât, çapiC*i,neruis,amp; pulmoni 'öunlis. Contra alùi fluxiones, melius hro fungitur officio, addito cum aceto, Intybo, auc fottiïlâca,aut Bèta nigra,aut Myrti bacçis,autputaminePunici,âutRofisaridis,aut Mefpi-lis,autSorbis,auti?yrisThebanis, autMalis Cotoneis,aut Ciehorio,aut ArnoglofTo,aut Gallis ijntegris,quæ poft decoâionem abiiciuntur,aut Rhoë,quæ obfoniis infperguntur : ve-

yi8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T 1 R P I V M H I s T o R I Æ

rùm àcetum cum eo diligenter percoqui debet,alias aluum coturbat. Contra fubuerfionem ftomachi,trigintagrana Lentisdecorticata,deuorari proderit: decodacum polenta,amp; illita podagras lenit: finuscum melle glutinat: cruftas rumpit: vlccra purgat: décoda in aceto du-ritiasamp;ftrumasdifcutit:cum Cotoneo Maloaut Melilotomedeturinflammationibusoc^-lorum,fedisque,addlto rofaceo.verùm in maioribus led is inflaramationibus magnis finu-buSjCum putamine Mali Punici,ac ßccis Rods adiedo melle dccoquitur: Sc fimiliter ad no-tnas gangrænicas,adieda maris aqua : Puftulis item Sc herpetibus, ac eryfipclatis, pernioni-busque,vtididumcft.Contra mammas verb, in quibuslac ingrumos coiit, amp;qu£eladisni-miam redundantiam non feruntjcoda in aqua maris,Sc impofita auxiliatur.

quot;pR V VM ex leguminibus eft, quorum in latus caulis tendit, vtTlieopliraftus ait, fine, vt -^Diofcorides,{rutex,paruuseft,tcnuis, anguftisfolds: floriseius produdio diuturnillinia eftjVeluti Giceris. azr«/)/za7ia,ideft,exigua (cmina,in filiquis cylindraceis fe inuicem contin-gunt ArachiSjGaleno tcfte,maiora; Æthîopidis veró,Dorycnij, ac Lithofperrni fimilia;La-thyridis autem,audore Diofcoride.minora, fapore infuauiftima : quæ fapore SC colore dific-rentiam obtinent,amp; du Iciora quidem,ac minus medicamentofa candida funt iis,quæ ad fla-üitiem,ftue •zamp;eÿ'ç lè ^eM'-3-oi/,aut ad oebræ colorera acced unt.

Lætatur folo, ait Columella, macro; mature ac (crô lèritur,fêd fi Vere feratur, facilègra-tumq5 exit,non graue,veluti autumno fatum. Seritur inter Braflrcas,contra papiliones,

Græci nominant:Officinæ Germaniç Orobi nomen retinuerunt,rcm autem ignorantes, pro CO Viciam perperam fubftituerunt.

Neotericorum plerique,Eruum efle exiftimant,quodab Italis Mocho nominatur,veruni quàm parum cum Eruoconucniat,cùm ex capite de Mocho fiue Cicere làtiuo,tuni expræ-fente Erui de{criptione,facilè animaduerti poteft. •

*Eruofimiliusvidetur,{ylueftre quoddamlcgumen,quod fubfequentecapite,pro Eruo fvlueftri defcriptumeftjquamquamnccipfum verum autlegitimûfit. Nam qui-dem eft,ac ?zXa740jc^t;Âor,filiquasquc habet cylindraceas,amp;formamodoque loquendiDiof coridiSjOportuniftimè d-a/MiKnibv ipfum quis dixerit; nullis enim pedamenris, aut propè alTi-âce/xF/m/ ftentibusadminiculis eget, fponteque fuaerigitur, amp;nbsp;inaltum aflurgit;cuiufmodiftirpes, Diofeoridera ^d/Miouç « Saytw/cntooçaliquandoappellate,OTAùyô»aTOi»abundèofter)dit,quod ipfê -S-ayurioy facit,non alia de cau(a,quàm quôd ab humo furfùm fpote fua afturgat. Sed ciitn fernen proférât Aracho non maius,amp;: durum,fapore non amarum, non ingratuin, pro vero Eruo haberi non poteft, nifi forte Sc paruum quoddam Eruum fir,quod in lias inférions ac maritimç Germaniç regiones tranflatum,infuauitatêfuam deponat, quodverifimilenôeft.

Accedere veto ad Erui deferiptionem Sc legumen illud apparèt,quod Cap. ix. huius libri Eruiliæfylüeftris nomine deferiptum eft.folia fiquidemcilsoblongafunC,quænônullorura comparationc angufta dici poflunf.frudus rotiindi Arachis maîores,Lithofpermi feminibus magnitudîne haud diftimiles;colorefublutci,quandoquenigri;fap«re veluti Erimmamari; minus tarnen qui albicant quàp nigricantes.Quæ huiusleguminis cum Eruo{finon idem) ir«;/«««. âffinitatem maximamoftendunt;amp;: tantamquidAn vt pro Erui fuccedaneocitracrrorem pi queat,atque omnibus msdicamcijjcis eius loco adhiberi : repugnantibus licetfiliquis nonomninocylindri modo teretifcus:qualcsEruoTheophraftus tribuit- Quæfi tales,exi-guum Erui delcriptiôni répugnas adeflet: nunc verb ad Lathyri accedentes, lcrupulumin-iiciunt.Veluti quoque SC ipfaftirps non 3«;*r/oxoc,vtDiof ait,hoceft fruticis in modum af-furgens,fed humi,nifi pedamentis fuftineatur,proçumbens. Quod Scfylueftrem Eruiliam ab Eruo differentem facit.

CætcrùmabEruOjVt Galenuslib.i.Dcalimcnt.facult.tradit,homines prorfus abftincnt, eftenim infuauifltmum amp;praui fucci; boues verb tumin Afia,tuîhapudaliaspleralqucgen. tes inaquadulcoratum paicuntur.In magna tarnen fâme,quemacfmodû Hippocratesquoqj fcripfit,neccflîtate coaôb ad iplum nonnunquam accedunt. Nos verb ad eundem modum, quo Lupinos,præparantes,OrobiscÎJm melle vtimur,ceu medicamentis craftos thoracis ac pulmonis humoresexpurgantibus.

Porrb inter Orobos,albi minusfûntmccÂcamentofi iis, qui adflauitiem aut ochræ colorera accedunt. Qui verbcodi bis fuerint,amp;in aqua identidem dulcorati, infuauitatcm qui-dem deponünt.led vnàcüm ea abftergendi etiam Srincidendi facultàtera, vtfolain eo rc-hnquaturterfeftris{ubftantia,quæalimentum fit; quod citrainfignem amarorem.deficcan-di vira habet.

In il bris verb De fimplic.medicament.facult.defîccat,ait,Otobus exce/Tu fccundo inren-io,câ-

PEMPTADIS QVARTÆ LI B. I it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jTï^

fo,calefacit.verô primo: porro quatenus amantudiniseft parciccpsjcatenus incîdit, cxccrgit, obltruéliones expédie, cæteriim lî furaaturcopiosèjfanguiijiem pervrinaseuocafc-*^

Diofcorides,capitis,inqiiitjEruu m grauicatem efficit; aluum cfii turbat,amp; fa^guirtem per vrinam extrahit; elixo tarnen boucs (aginanturapppßto.

Fit è feminibus farina^quam oç$Cnov ^^AeüôTjid eft, farinam Ertiihàm noniinant, ad me- ôpôC/j'oîr dendi yfusconueniens. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Atwfo»'.

Paraiidæ cius ratio hæc eft: Vberiora grana candidaque deliguntur, permifccdoquc aquà re{pergantur,amp; donee (ufficientercombiberintdînuntutjpofteatorrentur, vfquedum cortex difrumpatur, deinde molatritajfarinario cribro incernuntur^farinaquercconditur.

Hæc aluo vtiliseft: vrinam cit: raeliorem colorem efHcit:frequcnter incibo autpotufàn-guinemeum corminibusperaluumjamp;rvcßcam ducit: vlceracum melle purgat,Ientigincs, item^ephclidas maculas,quas azrlAot^vocantjtotumqs corpus emundat : nomas, îa,amp;gangrænasferpcrenonpatitur: mammarurti duriticsemollit: vlcerafcra,quæS7;£xJ«A, vocantjcarbunculosjfauosqs emarginat ac rumpit; cum vino fubaóta morübuscanum,homi-nutn,vipérarumq}illitamedetur: vrinæ difficulties,tormina,tenefmosqj ex aceto mitigac. Prodeftetiamiis,quialimcntum àcibo non fcntiunt,frixaamp; adnucismagnitudinem melle excepta fumptaqj. Deccdum eiusfouendo,pernioncsamp; pruritüsin toto corpore fanat. '

Eruum,cauüculos profertpedales auf lon-giores,rotundos,erc(5los, npnnihil ad latus inclinantes, inexiguosquofdam ramufculos di-üifos: folia tenuia,oblonga, aögulLa,grar»inis foliismulto amp;;minoraamp;:anguftiora: floreste-nuibuspediculis ,ex foliorüalarumq; flnubus; exortis hærentjpatui, lutcoli : lîliquæ deinde luboriuntur paruulæjformaoblohga, tercti amp;: angufta ; in quibus femina nouem aur dcccm vel plura,rotunda,dura,nigra, fplendentia, A~ rachis aut exiguis Eruis fimilia,guftu nonin-fuauia.

Floret magna æftatis partc,cxorietibus fub-inde riouis,prioribus marccfccntibusflofculis. Nafeitur luafponte plerilque inaruis,amp; iuxta ferobes foflasqucjrepcritur etiam locis qüibüf-dam non procul à mari, quod filiquas non rotundas,fed l;^iufcUlas progignefc fertur.Her-barum ftudiofi fubindc apud Belgas in hor-tis lerunt. •

oylueftpe quoddam Eruum videtur,cum delchptionijcnim eius, cxccpto folo feminc, c tuperiore capitc diximus,conuenit. Videtur ctiam Diofcoridis prima Catanance ,tametfi etiam fernen non incapitulis,{cd in fihquis fcrat. xfstpnÀàç etenim in quibus lernen hanc Catanancen ferre Diolcoridcslcrihit,nócapitula,fed filiquas hoc loco interpretari debcrc.

quod CÛ eo coiungitur, oftendit : naCatanan-ché)£«;paÀaçveluti Orobu habcre,Diolcorides ait: aÆ)robus no capitula gcrit,lcd liliquas.

Verba autem Diofcoridis de priorc Catanance ha:c,in veteri exemplari, lunt: « /uSfidç ôjû-

THÇ(foMa f.(^Ke^,aciiaQ^v07iDJbç,pi^eugt; Âi'^^,^oifaS'tj,KÆ(^eiÂeèçSi ai; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cdç tf_^p- nio/eorlJis

'®'oçKafjt.TÎfi'TOLiirw)ttH/ ixTivov ofJigiovTai vixç^ti,id cfl:,v-naquidem folia habet longa vt Coronopus: radicem tenuem, lunceam, filiquasvelutiEr-quot;' num fenas feptenal've, in quibus fernen Eruo fîmile: Arclcens in terrain flc£litur, amp;; le contrahit ad fpeciem miluiexanimati.

Plinius Catanancen Thcflalara herbam ,qualis lit,fupcruaGUum feribi ait,cdrtifiteiiis

vfus ad araatoria tantum,ad qux etiam fola cdm hæc,tum altera à Diofcondc vtilistraditur. Vtramquejpquit, narrant in araatoriaexpeti: Theflalieæmuliereshisvti traduntur.

Satiuus Lupinus caule aflurgit firigula-ri, rotundo, intends concauo, exteiius mo-dicè lanuginofo, firmo, amp;nbsp;qui ablque admh niculis reólus confiftit^ c quo, poftquam pri-mi marcidi fadi lunt, flores in huius faftigio e-minentes, alij tresramuli, infra (picam floriim prodeunt,quorum finguli non rato amp;nbsp;aliosquo. que, modo binos, alias ternos codem proferuiiC modo; præfertim fi tcmpeftiuè Lupinus latus, xftatem calidam diuturnamque nadus fiierit: folia ex quinque, {èx,aut feptem cohærentibus componuntur, Viticis fimilia, fuperiore parte virent, inferiore verb candidaamp;lanuginofa,amp;f fub velperam circa Solis occafum,veluti flacci-dafada deorfum dependent. Flores infummo cauliculorum fpicatim digefticandidi funtduc-cedunt filiquæ cra{ræ,latæ,Bi!anæ fiue Fafeli mi-nores,dur.T,fubflauæ, foris tenuiterhirfutx,intus verb glabræ,#^ qu ibus lemma quiha,fenave, plana,rotunda ac veluti comprefta,foris alba,intus lutea,faporeamariirima,quæ amp;:germinario-nisprincipium baud obfcurum,amp; qua parte fi-liquæ adhærent, concauitatem quandam,veluti exiguum vmbilicum habent. radice Lupinus nititur fingulari, tenui, lignola, paucis capilla-mentisfibrata.

Pofcit,inquit Theophraftus,folum arenofum ac vitiofum, cultis ægrè prouenit, natura fua fylueftris.

Floret apud Germanos, primdm quidem, fub finem Mau ; deinde lunio, aut initio lulij fecundbjtcrtib verb lulio aut Augufto mefibus,fi anni tcrapeftas calida ficcaque fuerit. Fru-dusduo priores fæpè ad maturitatem perueniunt,tcrtius in inferiore Germania rarius.

Grasci hoc legumen •S-ep/tpr : Latini Lupinum, amp;nbsp;Lupinurt! fatiuum nommant: Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itali Lupifyi domeftico: Hifpani Entraniocos z'QrcHoznii ©gt^booncn amp;

Lupini fernen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc^^ft, freq^entis multique vfus eft, Galcnus in lib. De ali

ment. facult.ait:clixusenim,deindft in aqua dulci maceratus,tantilper donee in eaomnem libi ingenitam exuerit infuauitatep3,ita demum manditur cum garoautoxygaro, veletiam fine his,falemediocriconditus.Lupini duræâB terreftriseft fubftantia: quocirca ipfeconco-du fitdifficilisJ'uccumquecrafTum gignateft necefie ,ex quo non probe in venisconfeâo, crudus propric appcllatus iuceus accruatur. Cxterüm cum inter parandum quiequid habuit amaritudinis deponatjTO/ç “^/o/Çjid eft,qualitatis quæ fenfu depreh^ndatur expcrtibus,fimi-lis euadit,amp;t ita præparatus, vt in lib. De medicam.fimplic.ait,ex gej^ere eft emplafticorum. At vbi natiua etiamdum manet amaritudo,cxtergendi digerendique vim obrinet: intcr-ficit lumbricos,turn illitus,turn addito mellelindus,tumexpofcaepotus. Quinamp;deco-öum eius lumbricos eiieere poteft:tuni etiam forisidentidem perfufum vitiligines,achoras, exanthemata,pforas,gangrçnas,vlcera maligna iuuat, partim extergendo, partim citra mor-dacitatem digerendoficcandoque. E5cpurgat*lccur amp;nbsp;lienemcum rutaamp;pipere fuauitatis gratia,afiTumptumielicitmenfeSjacfoetumeiicitjCum Myrrhaamp; melle impofitum.

Porró Lupinoru farina,fine mordacitate digerit, nee enim liuida tatüm,lcd amp;nbsp;chœradas amp;nbsp;phymatacuratjfed tune in aceto aut oxymelite,aut pofca coquatur oportet,idqs pro laborantin temperamento amp;nbsp;affedus diucrfitate,quod ex vfu eft eligendo idigerit item amp;quæ liuida lunc,amp; quxcunq5 modo diximuspræftare pofte decodum, eadé omniacfficit amp;nbsp;farina.

QJARTÆ lib. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jli

Decodi pluuiali aqua Lupini, Diofcorides præcer hæc Icribitjdonec incremoremlcntei^ cantjfaciem abfterguncrmedenturouium fca-bieijCum radice nigri ChameleoniSjfi repente dccoóto abl liant ur.

Lupini vbi edulcatifuerint,triticum aceto, potiftomachifaftidium leniunt, amp;nbsp;cibiappc-tentiam excitant.

CYlvestrivm Lupinorum duo triave ^funt genera, vnum florem profert luteum: alia gurpurcum.

Luteus caule foliis^ue fatiuo fimilis eft,v-trifque tamen minoribus ac breuioribusjflores habet pulchros,luteos,fuaueolentes,in Ipicani congeîlosjviolæ lutexcolore amp;nbsp;quadamtenuS odoreJiliquas paruas,duras,aliquaten us hirfu-tas: fcmina parua, plana,rotunda, fapore ama-riffima,colore vario,fordida,fatiuismultô minora.

Purpurei, caules longiores procerioresque funt quam lutei,amp;: in plures alas ramosqj diui-fi: folia verb minora tenuioraque: flores parui ac luteis minores, ex purpuracærulei, aut liîb-rubentes: frudus colore limiliter vario,amari, amp;: inter omnes minimi.

Nalcuntur fylueftres Lupini plerifque Ipcis fdafponte,verum apud Germanos nonnifi fa-ti proueniunt.

Amariores funt,vt Galenusait,amp;ad omnia valentiores, quam fatiui, eiufdcm gencre cum ipfis facultatis.

I c IA tenues habet amp;nbsp;quadrangulares cauliculos, tres ferè pedes altos; folia ob-longa in clauiowlas delînünt • ex pluribus vni coftæ fiueneruo adnatis compolita,quorum fingwlaria m#iora, latiora, craflSoraque funt quam Lentis: flores Banæ flue Falèli formafî-miles,fedcolere ex purpura nigrirfiliquælatæ, efIgUæ,atque infingulis grana quina fenavcj non globofa,fed Lcnticulæinftarpropemo-dum comprefla,colore nigra,guftu infuauia. Seritur quocunque folo,cultu facillimo. Maio floret,frudum inde perficit.

Latinis Vicia, à vinciendo, vt Varroni placet, dicituj;,quod item capreólos,inquit,habet vt Vitis, quibus furfum verfus ferpit,ad Ica-pum Lupipi,aliumve calamum,ad qucmvt h^reat,eum folet vincire.Galenus in Alia Per-gami ab Atticis verb ff-agjexoFaut 'adafj^sv norainariait. Germani liefen: Brabanti ©it# fen : Galli Vefee nominant : Officinæ pleræque perperam ac Eruum : multum enim Eruum à Vicia differt.

Theophraftus lib. VI11. Apliaces cuiufdam leguminis mcminit, cuius filiquac latx, amp;nbsp;fru-ólus cclcncer périt: lîæc an cum Vicia noftraconueniat,con(iderandum eft.

Porrô Viciam,cura ipßs filiquisacqj integra planta rufticireponunt,vtbrutispecudibus^ fit pabulo. Per famem ramennouijGalenus ait,qui hanc quöquecomederint, potifliraiim Vere,ciim etiamnum viret : quemadmodum Fabas amp;nbsp;Ciceres efitare cpnfueueruiit. Eftau-tcm non inluauis modo,led concodu etiam difficiliSjaluumqueinhibet.

Perfpicuum ergo eft,quod cum naturafit huiufmodi, alimentum,quod ex ipfadiftribui-tur, habeat haudquaquam boni fucei,fedcrafium Scadfuccum melancbolicumgigncn-dum idoneum.

SE s A M o caulisfiue culm us eft ferulaceus,aims,cralfior multipiiciorq^quaniMilio.Semi-• nisferaxamp;fœcûdum eft, quod oleofumacpin-guc amp;nbsp;valculis continetur, candidumque,vti Plinius:Theopbraftus,genusciusquoddamcan-didura, inquit, radice fingulari cohærer. Viridc .Sefamum nullum manditanimal, propter ama-ritudinem amp;nbsp;grauitatem faporis:led ficcatus,acceptor euaditfrutex eius, amp;nbsp;fiiauc fernen elfici-tur,ciboque idoneum.

Nafciturciim inÆgypto, turn in India. Ab Â nbsp;nbsp;nbsp;Indfs, Plinius ait, Sclama venit, ex eo oleum

liarum exorturfijPlimo au(ftore,{èruntur, Colu-mellatarnen, Sefama, fcribit,ab xquinodio au-tumnali ferenda funt,in Idus Oólob.

Purre folum, quod Campani pullum vocant, plerumq5 defiderant : non deterius tarnenetiam pinguibus arenis, vel congeftitia liumoproue-. niunt.Sed hoc quidem fernen Cilieix Syrixque regionibusipfe vidi menfe lunio 5c lulioconfe-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri,amp;:per autumnum cum permaturuerit tolli.

Palladius in Septembri,nunc Sefama, inquic, fe-ritur,putri fo^ velpinguibus arenis,velterra congeftitia.

Quadragintadiebus à florc,PIinius ait,macu-ratur, magna tarnen crrfiterrxque differentia. Moleftifiimum terræ Sefamum, plurimumeam

Hanc ffugem Grxei £7«(nz/(pv,t.atini qiwque Sefamum acSifamum, nonnunquamferai-nino gcnere,Sefamam nominant:V)fficinis Germanixincognitum eft.

Semen eius,vt Galenus lib.Dealiment.facult.ait, pingue eft, ideoque repofirum celeni-mè fit oleofum : quamobremeos, qui ipfo’v?fcuntur, celeriter implet, ftomachumque fub-uertit,ac tardé concoquitur, pingucque corpori prxbetalimentum. Liquet ergo quod ventriculi partibus vigorem ac roburaddere nequit,qucmadmodum nec aliud quoduis pingue, Eftautem craffi lucci,ideoqj non propere peruadit. Ipfo autem f(j|o non admodum vefeun-tur,fedcum mellecrudo,quasvocant effingetes.Panibi|setiam infpergitur,tem-peramento eftcalidum,ob eamquecaufam fitim etiam excitât.

In libris verb De facult. fimplic. ^famon non parum in fe continet, ait,quot;vifcofuni amp;nbsp;pingue,quare emplafticumeft, ÔC emolliens,ac modicè calidum. Eiufdemfacultatiseft,quod conficitur oleum,amp; herbx quoque jjecodum fimilem vim obtinet.

Diofcoridcs,Sefamum,fcribit,ftomacho aduerfatur: oris graueolentiamfacit,quoties inter mandendumcommifTuris denrium inhxfit:neruorumcraflitiemimpofitum,difcutit: medetur auriumcontufionibus,inflammationibus,ambuftionibus,àrtüum doloribusScce-raftx morfibus:capitis dolores,qui ab xftüatione oriutur,ex rofaceo Icnit: eadem efficitdier-ba décoda in vino: prxfertim autem inflammationibus doloribusquc oculorum prodeft.

PEMPTADIS Q^VARTÆ LIB. it . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JIJ

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Be Cameltnay fine Theophrafii Eryfimo, amp;nbsp;Myagrio Diofcoridis.

XXIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

CA. M E L i’n A ,furGulo(aèft herba, caule redo, rotundo, in alas diuilojduos auc tres pedes longo: folia oblonga,angufta, in acutuni definunc,iingularibus Rubiæfoliis bauddiffi-milia : flores lècundum cauliculos, exigui ; fernen orbicularis vtriculis, Lini vaiculis prope-modum fimilibus,fcd compreffioribusconti-netur, minutuna Fœnogræco minus, pingue amp;: ole.ofiim.

Plcrifque Gallix locis, vt apud Suefliones; bene l^badis amp;nbsp;ftercoratis agris, vt Ruellius fcriptu reliquit, (eritur: ferituramp; in agro Leo-dienfi,apud Zelandos,amp;aliis Bclgij locis:in Germania non nufquam fua fponte exire fer-tur,atque vnacum Lino enafci,cuius vitiuni cxiftimatur.

German! jhofcern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomi-

nant,Galli Ca^telffie, c^uo etiam nomine Belgis innotuit : Officinæ pleræque Sefamum appel-lantjoleoque huiuspro Selàmino vtuntur.

Eftautem Camelina hæc, cereale illud Ery-fimum,quodaGalenolib.i De aliment, facul. ac à Theophrafto Ipva’i/tor appellatur,quodque interfrugesvnacum Sefamorefertur. Siccum id, vt inquit Theophraftus, cibo idoneumçft, quia quatum in eo amaritudinis d ifBcul tatisqs, fblis opera percodum excretumque eft. Viride verb anullo animali tangi videtur, propter a-maritudinem,amp;: grauitatem faporis.

M'defcriptum, cuius lib. Defimplic.medicam.facult.vi. Galenus mcminit,abhoc Theo-pbrafti Eryfimo multum differens : nam præfentem frugem Diolcorides non , fed Mgt;'«gt;eeovnominat,quod aliqui,inquit, ,««Äa/tOTe9i’Vocät,flmilitudine forte foliorum, quam cunialtero Theophrafti ac GaleniMelampyro,à Myagrio differentc,habet.

Piinius frugem Sefamo fimilcra Latinis Irionem,G ræcis ipvaj/ui$v, Gallis VeUrurn appella-^lib,xxiii.Gap.xxv.fcfibit:amp;Libro xviii.cap.x.huic(fcilicetSefamo)flmile, ait, in Alia GrjEciaquc6ptgt;(n/{pv:idemque eratjnifi pinguiusefleqquod apmdnosvocant Irionem. : î'orrôqucmadmodum,Galenus inquit,Milio Panicum,adfimile quidem quodamraodo ^ft»verdmvndcquaque deterius:ad eundem mod*im 80 SÄ'amo Eryfimum, corporis fub* ftîntiaquodam pado eft affine :fed in cibo eft infuauius’corporique alimentum parcius ^xhibet,prxdidoque omnino eft deterius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Seminis oleofa pinguitudine corporis afperitates læuigari atque expoliri,Diolcorides ait, cteditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Vlccribus oris herbam fucco fuo mederi: oleo pauperes in epulis,'diuites inlucernisvti, Raelliusaudor eft. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- * .

^Envibvs ac rotundis culmis flue virgis Linun^afliirgit, folia ei oblonga, angufta, acuminata: flores in fummis virgis fpeciofi, colore cxrulci;quos parua, rotunda, orbicu-latacapitula,fiue vafcula fuccedunt; in quibus fernen, fig^ira aliquatcnus oblonga,lxue, gla-brum,fplendens,cx fuluo colore punicans. radiôbusnititur exilibus.

Pingui lætoque folo,locis humilioribusnon fitientibus, felicius prouenit. Pinguiflimum enim, vt Columella ait, locum Sr modicè humidum polcit. Aliqui,inquit Palladius, macro IblofpilTum ferunt, itaaflequuntur vt Linum fubtile nalcatur. Plinius Icribit feri fabuloffs, maxime vno fulco, nec magis feftinare aliud, vrereque agrum amp;nbsp;deteriorem ipfum facere, quodamp; Virgilius inGeorgicisatteftatur:

Vrit Lint campum fè^es ^vrit Auefix^ Vrunt lethao ferfufa Papauera femno. Seritur Linum Verc : Maio amp;nbsp;lunio raenfî-

bus floret; poft meflem (Plinius lib. xix. cap.i.) virgæipfæmcrgunturin aquam, fclibustepefa-dam,pondéré aliquodepreflic: raaccratas indi-cioeft mcmbrana laxior ; iterumqs inucrfx, vc priiîSjSole flccahcur: mox arefadæ in faxotun-duntur ftupario malleo.Quod proximumcorri-ci fuitjftupa appellatur, détenons Lini,liicei'Da* rum ferèluminibus aptior.

GræciA/ror pari ter vt LatininominantjGcn mani^lacb^: Italiamp;HilpaniZ;gt;?tf: Galli dttlin’. Belgæ Î0ln0.

Hoc fcmine^Galcnuslib.i.Dealimcnt.facul» ait,nonnulli quidem frixovti obfoniocumgâ' ro, nonfecus acfaditiofalCjVtuntur; Vtuntur autem ôr melli permifcentcsrquidam panibusSi ipfum quoque àïpergunt. Stomacho autem no-xium amp;:concodu difficile,exiguumquealimen-tufticorpohexhibct. Quodverô ad ventris de-iedionem pertinet,ipfum nec probauerisnee vi-tuperaueris:exiguam tarnen vrinçmouendç habet facultatem) quæ magis apparet cümfrixuin fumitur. T un» autem aluum quoqj magis liftit. Ruftici autem homines, eo vtuntur fxpcnu-mero,frixotufoqj meladmifcentes.

In libris verô De fimplic.mcdicament.faciilt. Lini fernen efum flatuofum eft, inquit, etiam li frigatur. adeô fànè recrementitia humiditatc

plénum eft. Eft verd etiam in primo ordine quodammodo calidum,at humiditatis amp;fic-citatis velüti in medio eft fitum«.

Quantopereautem flatuofum,amp; recrementitia humiditate plenum fernen Lini fit, pau-cis ab hinc annis Middelburgi in Zclandiis animaduérti potuit, cûmpropter frumenti alia-rum^ frugum inopiam,pleriquc ex ciuibus pane amp;nbsp;libis ex hoc codis vefcerentur. Diftenta cnim his valdè cito hypochondria fuerunt,amp; faciès aliæq^artes tumidæ faâ:æ.quorum non paucifieaffedi,etiammortuifunt. Nequeenim aliund^içc fymptomata,quàmcxrecte-mentitiafeminis humiditate,quæ flatulentiam parit.

Lini fernen,vtDiofcoridesmemoriæprodidit,eafdem quas FoAiumgræcum vires obti-net: difeutit amp;:emollit,omne»i intus forisqj inflammationem,cum melle, oleo,exiguaque aqua decodum,aut melle codoexceptum: cutis in facie vitia,quas vocant,cruduro, amp;nbsp;varos cum nitro amp;nbsp;ficubus impofîtunvollit: cum lixiuio verô parotidas duririasq; difeu-tit: herpetas fauosq; cum vino detodum expurgat : Vngues feabros eximit, cum pari modo Nafturtij mellis: quæ in ped«gt;rc vitiofa educit,cum melle eclcgmatis modo acceptum,82 tuffimlcnit. Venerem cxftimulat,fi piperÄ: melle accepti1,pro placenta largiùs aflumatur.

Huius decodum ad interaneorum vuluæq;erolîoncsimmittitur,amp;alui excrementaedu-cenda; infeflu ad vtcriinfltmmationcs,veluti Fœnumgræcum, pcrquàra vtile eft.

Oleum quod exfeminc cius exprimitur, multiplicem vfum l^bet, nec enlm àpiftoribus aut ftatuariis aliisve artificibusexpetitur foliim, vel ad lucernas Rantum vtile eft, fed etiam medico vlüi feruit. Nam amp;nbsp;duritiasomnes mollit: neruorum renfiones,contradionesqjla-xat; dolores illiturafopit.Suntctia|n qui bibendum exhibeantlatehs aut coli dolore labo-tantibus,verümreccnsficoportet,rancidumenimfadumamp;: nauleamexcitât,amp; plùsquàra par eft calefacic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

T INV M fylueftre fatiui Lini fimilitudinem ac fpeciem quandam habet: cauliculisafTur. J-*gittenuibus jcircaquosanguftafuntfoliola,velutiLini: flofculi formafimilcs,fed ali-quanto minores, amp;nbsp;haudquaquam easrulci, fed colore lutei : fucccdunt rotunda qiioque capitula, fed minora.

Linum appellatur fylucftrc, quöd noniatugt; fedfponte exeat:item amp;Marinum Linu^quod maritimisgaudeat. in ftamina didüçi amp;nbsp;iftud poderefcrtur.

Suntvero amp;aliaquædam iylueftnaLiha à C. Clufio diligentiflimè deicripta in fuispet Hifpanias obferuatis.

Vnum foIiisrefercefTelatiufculisjtrinefuiiS, i. lanuginoiis ; ramulis faftigio, vti Heliotropij maioris,reflexis: floicülis Lini maioribuS: capi-tulis Sä femine ßmilibus.

Alterum anguftioribusfolüs, flofcülis,cäpi-tuliSjamp;ièminibusLini minoribus.

Reperiuntur in Hlipaniisprimd örterdüm: alterum in Gallia baud procul Lutetia.

Cæterùm fÿlueftria hçc Lina nullum in medicina vfum habenr jfacultates idcircô eoruna incompertæ.

Igt;e Cannahe. C a ?. x x v I. * Annabis caules profertrotundos,ere-doSj inanes, quinque aut fex pcdesaltosi aliscorapluribus luxuriantes; qüando vidcli-cetjuaiponte lylueftrisexit: vbi^verôiûagris Cannabis fœcunda.

fcricur,räm{s nulljs,aut omnino pauciffimis.folia ei dura funtjafpera,fi4bnjgra,amp; fi cofriccn-tur.graueolenna,cx fex,fepcem,aucplunbusaliis ßmul hxrentibus coaccruata,quorum fill' gulariaangufta,oblonga,acuminata,amp;: pér oras fèrrata. fernen ex alarum amp;foliorum fînubuS cxitrotunduiïijduriufculumjmedunarcfcrrum candida, radicesinulrasfibrashabcnt.

5 j Eft in huiusgenerc quardani ftcrilis; flores ramen proferens paruosJicrbaceoSji'acematira jçohærentesi fed inutiles iS«: vanefcenres : alia verb feminis fœcunda; cuius flos non eft tonfpicuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ , C

EftSc fylueftris quædam Diofcoridi Cannabis: eadem amp;MaIuæ fyIueftris,fiueÄIcex /pccicS,de qua in ok rum hiftoi ia inter Maluas.

J- Solum aurcm Cannabis,vr Columella fcribic,pingucftcrcorarumqucamp;riguunl,velplanum arque liumidura,amp;alrèfubaólum dcpoicic. In quadracumpcdein ferunrur grana ftx ,T feminis Arduro cxoiicnte,quod eft vlrimo menfe Fcbruario,circa fèxtum,aucquinruni Ca* Jendas Mareias: nee tarnen vfque in æquino(ftium,flßepluuiuscxli {lacus,improbc fereeur, Apud Belgas,hac ætate Arâurusa»«j':;;:)^lt;5!)'çcxoriturcirca Marcij diem rx. aucx.amp;Cannabis Martioferirurac Aprili.

i - r Grxei X£ugt;ffaC/t' ■^àç-ie.iovnominant : ieem a-yo/ro?-e/lt;poy : Laeini Cannabem Odicinx nomen reeinene: Germams^aincr^anff: lealis Canape: Hifpanis Canamo : GaibsChanure-. Brabands ßmur dicieur. gt;

Semen Cannabis,Galen us in Hb. De aJimencorum facultatibusprodidic,concoûu ettdif-ücilc,ügmacboaccapiti noccc,prauiqien:iucci. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;'''

Sunecamcn,c]ui co.frixocumaliis eragemaris vercaeur.voeo,aie,quxpoftcœ-nam,volupeacis incer bibendumexcieandasgraeia,cduneur.Muleüm aurem calefaciGidcc^ funiptinn paulôîargiùs, capue feric, vaporem furfunj adipfum miecens cahdum ßmulac medicamencofum.

Fiaeus icem cxcinguie,ve Hb. Dcmedicamenc.facule.^deoquedeßccae, vcßplufculum (^acur,gcnicuram exiiceee. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Siiccusexrcccnti berbaconuenieneeraurium doloribus,Dioicoridesaie,inilillaeui' ab pbllrudtione, ve mihivideeiir,Galcnusaddie, nacis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ - Ridhei in BcI^io feminisconcuümedul]am,ac liquido aliquo exprefjam,iäero laboran-Fibusjnidoipßusmali, cxhibenc, amp;: crebronon abfqucprxfidio, ßquando cxfolaobflru-

ûione, cirraque fcbiim exoricur. Ajxiiccniin fcllis mcâtam j bilispcr corpusdi^cÜioncm promouec.

A V L E XI Foenuingra^cuin emieeie fingu-lai cm, een uem, viren eem,intus ebnea uum, in alas ramosque diuifum : folia praeenfi Trifolio iimilia, fotundiora tarnen ac minora,qux fuperiore patte virent, infcriorevcroadcincri-eiupi inclinant : flores infummis virgisexigoos candicantes, Lupim ßoribus minores : filiqtias 3 ‘mguflas, inflar corniculorum recuruas, m quibus feminanon magna, forma oblonga, angulofa, Haucfccneia ,quæ reßccata cum grauitare quadam iucundc oient, radice niticur ten ui amp;: catfdida.

Scritur in Bclgio in bords medicinx caufa, I tVquidem Vcrciolim in agris ferebarur.Lxruni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

mella,quorum akcrum Septçmbris mcüs,cuni pabuli caufa fcritur, ijfdcm diebusquibus F/-cia, circ.a xquinoäium : alrerum mendslaniia-rij vlcimo, vcl Februarijprimo, cdmina^dc^

Græcis T«Â/ç appellaturjitetn Käp-me^, fiue, vt Pliniana exemplaria, Kttptfoç. Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tû^

gt;'”«£95?, kaç^Itiç,âcotj)V'. Larini Fœnumgræcum : ruftici Siliquam, Columella ait, appellant. InPlinio Silicia legitur,apud Varronera verô Silicula : Germanis Q5o(ff,^o:n ObVrfu^Oîtlî Fte»^rec0: Hilpanis Alfornas amp;c alholttas: Gallis Fenegrec-. noftris ƒ cntflricrB dicitur.

Semen Focnigræci inter manifeftôcalfacicncia,Galenus in lib. Dealiraent.faculc. tradif, cenfetur,eundemquehominibusincibovfum præftat,quem Lupini. Sumitur ehin^ipfum cura garo,alui fubdncendægratiaicftque huic rei multo quàm Lupini accommodatius,cùnl ’^'hil ex propria fubftantiahabeat,quodtranfitumrcmoretur. Manditurautemamp;Tcum ace-toamp;gaio,ficut Lupini.Multi præterea Fœnumgræcum amp;nbsp;Lupinos ex vino,garoyamp;oleQ ûimiint lalij etiam panem addunt,eoq;obfoniofunt contend,quodvc ventrem minus fub-ducat,caput certè (ceu nonnullis Fœnumgræcum ex garo facere folct) non feric : præterea ftomachum non fubuertit: nam idquoque Fœnumgræcum inquibufdameffîcic.

Vefeuntur autem nonnulli Fœnogræco,prius quàm planta ipfius fernenproduxerit, aceto amp;: garo intingentes : quidam autem oleum afFuq^entes,eo obfonij vice,cum pane vtun-tutifuntqui cum aceto quoque amp;nbsp;garo ipfum mandunt. Caput autem hoc quoque fiim-ptuiîi copiofius fentiquod faciet impenliùs, fi quisipfum fine pane fumpferit : quibufdam Item ftomachum fubuertit.

Succus autem elixi Fœnigræci,cum melle fumptus,ad omnes prauos humores, qui in in-teftinis habentur, fubducendus eft accommodus,fuo quidem lentore leniens, calore autem «lolorem mitigans. Quod autem abftcrfôriæ facultatisquoque fit particeps,intefl:inaetiani adexcrctioneminftigatjfêdparcius meleieft admifeendum, ncmordacitas exuperet. In ^iuturnis veto thoracis citra febré afFeôdbus, pingues cum eo Palmulas elixare quide opor-tet. vbi autem fuccum ipfum exprefiumjCopiofo melle mifcueris,ac rurfum fuper carbones îdmediocrem craflitiem coxeris,tum demum longe ante cibum vti.

Inlib.Dcfimplic.medicamenWfacult. Fœnumgræcum, ait, calidumeft,fècundiordinisgt; deficcat primo: proinde feruentes phlegmonasirritât acerbatque: quæ verb minus funtcau-dæamp;magis duræ,eas digerendo curat.

Fœnigræci farina,Diofeorides tradit,vim habet emolliendi difcuticndiqj : cum melicra-todecoâaamp;impofita, facit ad inflammationes,tam internas,quàm externasjlienemcum aceto amp;nbsp;nitro fubada, amp;nbsp;impofita extenuat.

Decodum cius infeffu, ad muliebria mala, quæcunque ex inflammatione,aut præclufionc confiftunt, vtile cft.

ExprefTus in aqua decodi fuccus, capillos, furfures amp;nbsp;manantia capitis vlcera, vo-cant,purgat: cum anferino adipe pefTi vice fub-iedu m,locos circa vterum dilatat amp;nbsp;emollit.

Viridecum aceto debilibus Iocis,amp;: exulce-ratis prodeft. Decodum cius aduerfus teneC-mos,amp;r grauiter «rientiadyfentericorum exere-mentaconfert.

Oloum quo^ex eo exprimitur,capillos amp;nbsp;in • genitalibus cicatrices abftergit.

Sunt porrö äc quædam fylueftria appellata Fœîîogræca, dequibusinferius cap. xv. huius Pempt.lib.iin

SP E R G V L A cauliculis exit tenuibus, ro-tundis, geniculatisque, dodrantem aut pe-dem akis. foliola circa genicula radiantisftel-læ modo, y? orbem difponuntur, parua,te-_ nuia, amp;nbsp;angufta. flores in fummo cauliculo-rum candiduli, Alfines perfimiles. parua deinde rotunda ac orbiculata vafcula, Lini ca-pitulisfimilia,in quibus fernenconditur,par-uum, rotundum, nigrum, Rapi fèmine minus, radix tenuis cft.

Seritur in aruis, amp;nbsp;potiffimum quidem autumno, vt hyeme,ac prînîô veté, cum alia pa* buladefecerint, bubus præbeatur.

Vulgo inBrabantia^pucric appellacur,arque inde Latine Spcrgula. Nonnulli Polyga-lum nominant, quod ladis abundantiam bubus ptoraoueat. Non eft tarnen Diofcoridis %oA£gt;3^Aop,quod multiim ab hac differt.

j Semen vomitione pituitofos humores educere plerique referunt; eftur tarnen à gallinisamp; columbis,qua:non folum citranoxamidipfum{ublegunt,veruraetiam,hoc pate,amp;oua plura,amp; einusexeludcre creduntur.

TA E Frugibui hue 'vfque egiww.iAd ear um 'vitia,fahul0rûmque r cliqua genera » amp;ff nbsp;nbsp;nbsp;^ttó-

RI M V ik inter vitiâ locum Lolium facile obtinet. Gerit id folia culmos^ Tritici aut Hordei,hirfuriora taracndpicam longam velu-ti ex multisparuulis lt;i)^?(ÂHAeôç,ac altemo or-' dine digeftis,cotnpofitam; quorum fingulæ bina ternâve grana continent. Triticeis minora, quæ nullis quoqj aüt exiguis glumis includun-tur,amp;: facilhmè fimilîter exteruntur.

Nafeiturinaruis cum Tritico ac Hordeoi feminibus iplôrum corruptis ac in deterii^, vc Galenusait,permutatis,amp;: iolo quidem, præ-fertimvliginolô, per ca:li,mêfibuspociflîmùm liybernisjtempeftatem bumidam.

Græci àiçÿsi nominant: ArabesZi'^niam fceylem : Galli 7'»r4/e:Itali Loglio: BelgÇ‘©00c6.

Deficcat,vt Galenuslib.vi.De fimplic.me-dicament. facult. amp;nbsp;excalcfacitefficâcitef, vt propinquum fit actibus,mâgis quàm Iris ; ièd non eft petinde vt ilia fubtilis eflentiæ, verùrrt multum ab hac deficit. Secundum hoc, ponat ipfum quifpiam in principio tertij ordinis ex-calefacientium, lecundi verb in fineexiccan-tium.

Diofcorides,Loliuni niolitumgt; ait, vim habet compelcefidi nomas, pütrelcentia vlcera^ gangrçnasque cum raphanis amp;nbsp;fale impofitum : feris impeti^ines fiue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,amp; lepras cum

fulfure viuo Só aceto fanat:cum fimo columbino amp;nbsp;Lini fc«ninein vino dccodum , ftrumas ^i{cutit,amp;quæægrè maturantur tumpit : dc-codutneum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impofitum Ilchiadicis prodeft.Cum polenta autem^aut Myrrha,

Loliumautem frugibi^, ex quibus ceruifia coquitur, permixtuni, ebrietatem cito exci-rintem earn reddit: ideip poteft panicopiofius additum. Nocet verb amp;nbsp;oculis^caliginem ip-fisadferens: quod amp;: Ouidius Fallorum lib.primo feriptum reliquit:

Atque hinc natum videtur Prouerbium j vt cæcutientes Lolio viditare dicäntür.

IL o p s Triticum ac Hordeum foliis xmulatur,ledculmos promit tenues amp;: breueSj ^dodrante baud altiores,atque in horumfaftigioexiguäsfpicas,bina ternave grana pro-f«entes,quam Hordei paulb minora,glumis ftriatis implieita,a quibus tenues, prælongæ, acutæ ariftx eminent.

In Icàliæ amp;nbsp;Natbonenfis Gallix agris inter fegbtes cf ebrb reperitür.Frequentet^ vt Gale-y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nui

r’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur : Latinis^Plinio

' ^^S^^endi virn obcinct,GaIenus âic: id exguftu pacctj leuicer enim eft âcris : vcfùm ex eojiquec,quôdphleg

Medetur, inquit Diofcorides, herba xgplt;’-pnSj ôcduritias dilcutit, cuna farina inipoi^^^' Siæcus ad eadem lèruarur, farinx adinix*^^® reficcatus.

-ti P E R I V N T V R. vcro in Geriusnix^^ quæad Ægilopis due nnnlitudinem accedunc.

P^^iorFeauca foho quog; Tritico iimitó^{Ï' nuius tenuesjlpicæ due iubæ mi lores: grana oblongafuntjnrfuta, fubrubr^^ tollicühs indu/a, ac tcnuem capillaceam Ion' bâbcnt.

_ Al on modo in Hordeodèd amp;r cum Scc^’ requentius erftfdtur ; potiÆmumvbi eonftnutio hümida fuerit : aut ager fnio oo' aiunr, llercoratus.

quorum fiimmovelutielfuamp;Dendpnrink nbsp;nbsp;nbsp;^°^®t»cinetTriticoHordedvetenuiore^y

QjyARTÆ L IB. I I ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J3i

nuiorajcuioraqs multô,quæ membranulisfiue Vtriculis paruis continentur jcquibus cûm iii area teri.tùr,concidunt.

Propriè Secalis eft vitiu, cum aliis ênim fru-mécisjaurnon^autrariflimè repentur: fuccref-citj veluti alia hui us generis, per im bres frequentes; annijhyemisqüe conftitutionem dementem ac repidam.

Priorem Ægilopisefle fpeciem fatisapparet: i. necimpropriè idcircô Fertuca dicicur : Bra-bantis«J5ÖcöacrïJt mène appellatur.

, AkcramGcrmani;©üZJamp;îlîkîjvocant:Bra-à; banti »©jaiiidj: Latine Fcftucam altéra non male quis dixerit. Nam inter ea quæ frugum fimi-litudinem gerunt,illasq5 intérim mfeftant, minimum acleüiffimum elf granum jFeftücis ea decaula fimillimum.

T)H OE N IX culmis, foliis, fpicaqs Lolio fi-milisjhngulis tarnen minoribus.culmos habet multos J breues, gemcülatos ; folia Hordei minoraangiiftlöraque : Ipicas Lolij, fedminö-resjtenuioresjbreùiores ac rariores.

Nafeitur in aruiSjfecusvias,amp;in ædiheio-rum redis : in Italia amp;nbsp;Gallia frequens amp;nbsp;vbiqj ferèobuia : repentur 'etiam in Vbiorumamp; E-buronum lînibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Grecis à phœniceo colore dicitunLà-tinisetiam Lolium rubrum amp;nbsp;Lolium murinum : Plinius Hordeum murinum nuncupari lcribit.

Appellatur autem BeîgisHbrdeum aut Tri-r«?/«/® ticum murinum f vulgo l^tipfe to?en) amp;:aliud'”quot;’'*”‘”’’ oranino herbægenus, breue ac humile, fre-quentibusbreuibusque culmis,dodrantis alti-tudine,foliisanguftis,quod Ipicas gignitcom-plurcS,frcquétibusariftiscindas, Hordeofimi-les,fed breuiofts, tenuiores, molliorcsque: na-Iciturfecusvias; nullius plane vfusac omninô iniirtle. *

At Phœnix, vt Diofeorides feriptum reli-qnitjvim haßet, vt in vino auftero pota ftar-rhœam, fanguiniS ex vtéro profluuium, amp;; co-piolioreni vrinæ fluxum liftât.

Sunt etiam qui fanguinem cam fupprimere prodant, phœniceæ lanæ inuolutam corporî alligatam.

B Rom VS herba Auenæamp;ÆgilopilîmiliS eftjhabituque iplo fylueftris qüçdam Aue-multiplicibus enim geniculatisquecuirais;

-, foliisque earn refert,licet vtrisque teneriori-bus. iuba rariot,ariftas afperiorés, longioresque habet, radice hrmaturcopiofaactenui.

Herba natura fua in totum fylueftris, æftate fecus vias amp;: agrorum margines reperitur.

GracXóo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aucnx.q'^i

^^^'Dccooi„r quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnquic, vim ba-

‘^^as^colacur rl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rndice in aqua, ad ter-

coâa ad nr;c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roiisdccisin vino de-

Eorba Bfonir,^ ^'^'d^Çdam quorundainiudicio ‘^‘^^oript^r), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vidcJicec altéra, infra

Eerbx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Broivum autßtom/

^^^oruna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babiram non abl^^^

nee ariHata cd, dd Eaud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ianusine condanr»

nomen ^‘^pericur in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum frugibusxdatCf

^^^pinam dixeris: Gaililt;~^ Anilins r,„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jdiomatel0ßftnamp;ia^

^^ns,'Jpheoni ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfns;d£vjribnsen‘^

^^Eqtiçj-Q^ E ^^^nusvcl Plmius, nihil lcriptub^ '^yitico 'vacetKo, fme Mclan^pjrfi.

A^Crz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^nticnm,caulejngent(‘^' Eâoblonpn „ ^’’^niorenijin alasdiuifnmdO' ^^^3:ipicas in r^‘^^^‘^^ddgricdtia,perGrasdr-Epeffü pulchr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caul Him îatas, crabfas, a-

^^nt,accorn,^’^^’ PP^^^aqua deßornerunt,^'/' ^^ibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latos proferan[gt;m

l?^^pociffl,.t., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tritico acSccdi,^

P^^radus ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redibili agro. TbeO'

Theophraftus quoqjj res innoccns Mclampy-rutn aiCjiieqj ßcuti Lohum graue, èi caput ten-tans.

QVam rccétiores Vftilaginemnuncupant, Auenç ac T ritici propriè morbus amp;vicium eft, fpicas fiue iubas eius, priufquam perfedè è vaginis fuis efumpere queant,infeftans.Marcef* cunc hoc vitio fpicæ, amp;nbsp;atro puluere obfidétur.

Nalcicur Apnli amp;: Maio menlibus, cùm cæli tempcllas crebrô incoftans, alias nimbofa, alias fèrena,fcruensq5 fucric ;tunc enim fpicæ humo-fe m^idæ, à lolis feruore corrumpuntür, ac quodammodo, vti aiunt, aduruntur.,,

Germani vulgô bîattt : Latine Vftilaginem appellant. Videtur ïg/o-j/S« quædam, Latine ru-bigo,ac robigo dicta ; quæ, veiuti Theophraltus \uiâ. ait, corruptela quædaiu eft telîdcntis humoris, ac commune quoddam vitium cerealium femi-num,frumentacea tarnen magis quàm legumi-nainfeftans; frequentiflimahæc in rofcidotra-âu,conuallibus, ac perflatum non habentibus; è dtuerfo calent ea,venco fa amp;: excelfa. Gignitut plenilunio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

R V G V M, ac frumetorura præcipuè,vitiuin i. t^uoque Craccafîue Atacfîuseft. cauliculos

ƒ54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stïrpivm histôriæ

promit graciles,anguftos. folia ex pluribus,paruis,anguftisfoliolis,vnicoftx, fîuepa^adna-tis,ac fibi inuicem oppofitis,congcfl:a,in capreolos fiue viticulas definunt.flores parui amp;pur-purei. filiquæ paruæ,rotundiores,minoresqj quàm Viciæ ; lemina in liisfena, feptenâve, rotunda, nigra,duriufculajEruOjVtGalenus inquit,minora.

Græcihuiufmodi vitiuma^;^i'nominant,amp;tertiamnominisfyllabani per;;^cxprimunt, ad differentiam altchus Araci per k fcripti. Galli fauuage, amp;c refferon j quad Viciolam aut Viciaftrum dicas: Germani QBîlbC tvicfrn/amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Il^nfîoffd6ftau(:Brabantilt;!EïOC.Ruel-

lius Craccam etiam appellari refert.Lcordiartus Fuchdus in commentariis luis De ftirpium liiftoria,Craccara banc Aphacen appellat; Matthiol us verb , in commentariis in Diolcori-dem, Aphacen nominansquam paflim Viciam , Craccam non Aphacen, lcd Viciamfccit: quantum autemvterquehîc à veritaterecelTeritjfeminisCraccæ figuraoftendit,exquilîte globolà: nam Viciæ amp;nbsp;Aphaceslêminum forma noneft rotundajedaliquantolatiorvelun lentium: teftaturGalenuslib.i.De aliment, facult.

» , Craccaîautem huius,amp; aliud fimilegenus eft, caule foliisqs paulô minus: flofculis,in paruis lpicis,candidulis; filiquis deinde breuioribus ac paruulis,in quibus bina,terna aut quater-nagignuntur grana,rotunda,colore amp;nbsp;fapore prions Craccæ fimilia.

Araehit Appcllatur amp;nbsp;iftud genus,Brabantis €jûc/ Arachusquoquequidem eft, autpotius«©«-vtin expofîtione linguarum Hipp, lcribitur,minutaTriticilegumina, Græciae5e;:^'/cAzç nominant.

Prouenitvtrumqj vitium vnàcum fegetibus, quibuscæli ftatu humidoadmodum perni-tiofum eft,tune enim cito incrementum fumens,confcftim fegetem prçoccupat,tencrari)q; pertinaci vinâ:u,crebrisq5 circurauolutionibus,deorfum trahit, delapfamque erigi nonpati-tur,ac calamitolàm ipfam efficit.

Atnoftricum herbas iplâs virentes æftate,tum refîccata^liyeme,cum aliis frugumrepur-gaiftentis, bubus non iniucundè obiiciunt.

Craccæ granum,vt audor Ruellius,columbarum cibo gratiflîraum habetur, feront eade caufaeam villici,qui numerofa fieri columbaria cupiunt,fiquidem illcdæeo cibatu colubæ, ■cùm emittuntur aj peculiares cellas tam cicures alias,quàm feras adcerlère nofeuntur.

ES T verb amp;nbsp;aliud quoddam fylueftre legu-men,quod citius ad Arachos, quara adEr-uum referri poteft.

Cauliculos ifte Arachus profert coraplutes, cralllulculos,fed breues,pedalis vix longiradi-nis,qui non a«olluntur,led humum verfus in-clinantur: folds luxuriat, quç ad vnum pedicu-lum fere quihque,rar^ tria, lata, amp;nbsp;in rotun-ditate oblonga.eftnu horum inlongioribuspc-diculi»congefti flores, colore aut candidi ,auc dilute purpdrei,minores quam Eruiliæ,alioqui baud abfimiles : fuccedunt filiquas longæ,an-guftæ,planæ,in quibus fernen Vicia minus, ra-«dixdiutinèviuax,fibris firmatur.

In collibus herbofis apud Bohemos fubinde reperitur: In hortis Belgij facilèproficit.

PleriqjEruum Veftetum appellant; non tarnen Eruum aut Erui lpecies,led lylueftrc legu-men,quod baud alio quam ad Arachi,pcr ch, genera referendum videtur.

ORnithopodion paruiilis, multis, tenuibusac gracilibus exit caulicuiis,non quidemeredis,lcd per terram ftratis. foliolaei iunt

lunt parua Arae In ac Lends minora amp;nbsp;tenuiora: flolculiinexiguisGorymbisluteoli : filiquæpar-uæj tenues, oblongæ veluti articulatæ, extrema parte recuriiæ, in quibus (ena, fêptenave minu* tajtotundaieminajNapi ac Rapi fimilia.

Nalcitur in arms, fegete potilîîmùm deiiief-fa:reperituramp; lotis incultis,veluti in collib.pra-tisque ficcis amp;nbsp;apricis,ac fecus vias,quod in aruis nato,minus etiam ac tenerius crt.

Brabanti ©ogclüoct appellant,id Græcè eft ôp-i'/5p7rôcOor,Latinèauispes,à fimilitudinenempê pedum paruarum auicularum , quos limulcon-iundimqj na{centes,tenuesjrecuruæ articulatæ-que filiquæ referunt.Ex Araebidum quoque eft numeÂJac genere.

Nonnulli çroAt/jÂÀor efle exiftimant, quod Diolcorides tradit,exiguum fruticem efte,pal-mi altitudinejfoliaque habere lenticulæ ftmilia, guftu efte fubacerbo, qui potuslaélisabun-dantiam facere credatur.

Porto Ornithopodium eundem quem Arachides vfura habet: bubus enimaciumcntislæ-turn iucundumque pabulum eft.

Aliud prætereaabifto amp;nbsp;nonnulli Ornitho-z; podion oftendunt; folia cuius maiora amp;nbsp;Galegç ferèlîmilia,attamen minora funt: flores in ]»r-ua vmbella,corymbi forma exeunt,colons dilu-tèrubentis ; poft quos tenues aliquantulum reçu ruatæ,plures flmul exigu.T flliquæ, Ornitho-podij fuperioris liliquis fere flSiiles,led maiores' amp;nbsp;nequaquamarticulatamdigitorum fpecierii referentes.

Reperifi fertur plerifqj Galliç,prçfertim Narbonenfis,locis, (ecus vias amp;: in agris.

Ornithopodion quoque appellari polTe vidc-tutjà fimilitudine filiquarum,cum paruarurti auicularum pedum digitis : amp;nbsp;Ornithopodion quoddam eflemaius.

AP H A c E tenuibus,angulofis, gcniculatis, longis,Leateq5 altioribus cauheulis alTur-git: folia ei fu«t parua,tenuia, latiufcula, in acutum definentiaijè fingulis geniculis bina, fibi in-uiom oppofita,amp;: circa hæc,tenues viticulæ, 02 graciles pedieuli, flores ferentes,paruos ac luteo-los: quos filiquæ (èquuntur latæ, Lentis longio-res,in qu ibus (emina quatuor, quinavc lata, ni-gra,dura amp;nbsp;Lente minora, plana, rotunda, radicibus nititur paruis ac fibrofis.

In agris frumentariislçto pinguique folo,vnà cum Tritico,Secaliac aliis frugi bus exit.

Noftris licet tamen non infrequens fit.Diofcoridi verb amp;nbsp;Plinio ac fimiliter Galeno eft. eft tarnen lt;52 à^ctM quxdam apud^^;,^^ Theophraftuni,cuius filiquæ amp;nbsp;frmftus eelenter pcrit, quæ cum hac Diofcoridis Aphaca non conuenit, fed Vieiæ, de qua fupra fcriptura eft, y 4 firailior

s T 1 R P I V M H I S T O R I Æ fimiliorvidctunNatïi Aphace,hoccapice depiâ:a,durabiliscft,ac diutinc alîèruari poteft.

Eft item amp;nbsp;Aphaceapud Theophrafl:um,cx olerum intubaceorura numero, herbain-fiM. guftabilisamp; amara,quæamp;cum bac Aphaca nihil habet commune.

Cæterùm Aphace, vt Galenus hb. De facult.limplic. medica. ait, facultatem obtinet ad-ftriâoriam,ficutamp; iplà Lenticula: fed amp;nbsp;fimiliter vtipfa Lenticulaedi folet;verùni ægriùs quàmillaconcoquitut:valentiüsautcm delîccat,amp;: moderaci'caloris cftrhisautemhaud diflimilia de Aphace amp;nbsp;Dioicoridesquoque Icribit.

Semina,inquit,adfl:ringendivim habent,quapropterftomachi amp;:alui fluxioncstoftajfra-ôfa decoéla Lentis modo hftunt.

Hanc autem adftringendi facultatem ac vim Aphâcen,quam deferiplîmus, habere,cette expenmento cognouimus.

HE D Ÿ S À R V M caùies prohait à radice multos, cubitales, rotundoS : folia oblongà ex multis Lentis foliolis rotundioribuSj vt^rachi j'Viciæ amp;nbsp;fîmilium, congefta : flores in corymbisjluteos: filiquas deinde oblongas, planas, nonnihil reCuruas, in quibusfeminacom* plura, ruflia, amp;nbsp;amara angulofa fecuris effigie.

Eft huiuS amp;: alterum genus,fuperiori caule foliisqué fimile,vtrifouc tarnen minoribus: fi-liquæ huic breuiores font amp;nbsp;magis recuruac, in quibus amp;nbsp;ièmina qnadrangularia, ancipitetn quoque fecurim æmulàntia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Nalcitur Hedyfaron,Diolcôridésait,in Hordeis amp;:Triticis. Galenus Lentis vitiumeflè, atque vnà Cum eà enafci,lib.l!De aliment.facult.fcribit. Idem teftatur Plinius. Theophra-ftus autem ,Gum Aphace exire refe^p.

' Primum iii Germaniis incultum non proÆnit, floret in hortis Maio ac lunio menfibus: alterum fua fpohte j plerifque fuperioris Germaniæ aridis amp;nbsp;apricis locis exit, Gelnero in hortis Germanide’tefte* i

Græci hoc,fiue legumen flue cerealium frugum vitium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;: ^wAsÄrtornoiiiinant;

Huius fernen, Galenus lib. De fimplic.inedicament. facultac. vi. ait, amarum fiibaccr-bum

qvartæ lib. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J37

bumappaiet.Quamobrem pottim gratumeli ftomachOjamp;vifcerum obftruóbonesexpurgac: idem præftant tori us fruticis germina.

Diofcorides, ftomacho etiam in potu com-modum referc,amp; ancidocis admilceri j ante verb coitus, exiftimari , cum mellc appolitum conceptionem impedire.

RRVM equinum vulgb Itatorum nun-cupatumjcauliculos habet multos, tenues, amp;: procumbentes : folia tenuia Hedyfaro minora: floreslecundum ramulosparues: flliquaS deinde oblongasjlatiufculas,amp;nonnibil recur-uaSj^üæab vno latere,profundas, rotundas, ac flnuofas incifuras, foleam equi ferream quo-dammodo prx Ic ferentes,obtinent.radix lon-giufculaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

QYlvestre appcllatumàTragoamp;recentioribusFœnumgraecum,multis,rotundis,amp;: i. ^longisrepitcaulibus : foliaci oblonga funt, veluti Viciæ, fingulis particularium tarnen ^3icyiibus,latioribus ac rotundioribus: flores ex foliorum finubus prodcunt,albican tes : fili-qux

cjuæ oblongæ fünt amp;nbsp;aliquantuhim rccuruæ, Fœnigræci fimiles, fêd minores ; in quitus fernen angulofum,fapore Viciæ.Radix longa amp;: fæpè cricubitalis,que non facilè intermohtur, Verùm fingulisannis primo Vcrc regerminat.

Gcrmani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgæ31i)iltitfetiigriccamp;/ideft,fylucftre Fœnumgræcu appellat.

2. nbsp;nbsp;Pratter irtud verb,amp;:aliud lyluertrcFœnumgræcumrccentior ærasobferuauit,Fœnogrç-

colegitimofimiliLiSjVtpotc etiam trium foliorum. folia liquidera habet ternaTrifolijmo-jâo cohaerentia,eaquc exigua per ambitum crenata : flores perpulillos, aliorû minutorum leguminum perfimiles: filiquas deinde teretes,tenues,paruulas,oblongas,trcs quatuorveli-mul ab annexa foliolorum exeuntes, in quibus lemen exiguum.

In Hifpaniaplcnfquc incultis locis fpontè exire iftud Fœnumgræcu fylueftre accepiraus. Facultatemaut vtilitatcm porro,nobiscognitam,nullam habct,in medicinæ vfu.

GAleg A cauli bus confiât rotudis acere-âis.folia Arachi maiora ac longiora: flores fpicati funt,colore aut cærulei aut candicanres; fîliquæ forma oblongæ,rotundç Se angullæ.ra-dix breuis amp;lignofa,multasfibras habet,amp;diu-turnaefl,aliquot continuis annis primo Vere regerm inans.

In Italia palîim locis pinguibus,huracôis,6i prope aquarum huoscopiosè prouenit.In Germania veto St Belgio non nilî lata.

Itali Galegam amp;nbsp;Rutam caprariarajnonnul-licorruptè Gralegamnominant. Hieronymus Fracallühus herbam Gallicam ; Hctnilci lnua^ iieje. Appellaturveroamp;aliis dilferentibusno-minibus in diuerfis Italiç locis,vtGelhcrusait, Vt funt : Caliracane, Uuanna, thorifia vel tauri-na ,martanica, pirracena, capra^ina,herhanefti, Fœnumgræcura fylueftre,amp; telleBrafauolo,

Quidam Onobrychim àveteribus nuncu-patam elle iudicanr,ahj Glaucem, nonulli Po-lemonium ftfe volunt: verùm omnibus,non tara Petr.And.Matthiolusin fuis commenta-

ride fticmoriæ iîiandatç,ac feripto traditç,con-tradi?ût:quemadmodû iis,qui GalegamPo-lygalon elle autumanr,amp;: Galegç nomenà Po-lyggloluxatûjiplaquoqj Polygalidefcriptiore-pugqat : altior cnim amp;nbsp;maior Galegaeft,quàtn • exiguîîs frutexpalmù tantum altus,dicipolfit.

Galcgæàutem huic amp;nbsp;alia quædam,altera veluti Galega, limilisreperitur, quæcaulibus, ' foliisjfloribusqieamæmulatur. Cauliculis hæcefttenuibusifoliis oblongisinexiguosca-preolos definentibus,Aracho fimihbus: flores in fpicisex purpura cærulei funt ; filiquæverô paruæ,latiulculæ,amp;; femina in his parua,Viciæ minora, radix du Abilis quoque naturx pluh-bus annis,primo Vere regerminat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nafeitur fubinde in fentibus circa margines agrorum, frequentiùs autem in pratis fecus foiras,fluminum acriuulorum liue torrentium ripas.

Noftriijjflbciôitffn/ hoceft,Viciam fylueftrem appellant : Galegam autem fylueftrematit Germanicam no improprièquisipTam norflinauerit ; nam Galcgæquædam fpccies vidctur.

Porrô Galega,vt Baptifta Sardus,amp; alij feriptum reliquere.ad omnes peftilentcs morbos, contra ventris lumbricos,amp;: venenaaflumpta efficax cil: remedio quoque eft, aduerfus ani-ihalium vçnenoforum cù m morfus,tum iôlus,amp;: lucco epoto amp;: herba contufa plagis impo-fita. Puerisetiamconuulfis, accomitiali morbolaborantibus,fuccusdimidiçvnciæpondo fumptus prodefle fertur.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------------— --

giora: caulem dodrantalem, florem phocni-ceum , radicem paruam : nafeitur in humidis incultis. Plinius verb hunc in modum: Onobrychis folia habet kcntis, longiora paulo: florem rubentcm;radicem exiguam ôi gracilem: nafeitur circa fontes.

oamhabere euidens eft. Quamobcaufamamp;earn veterumefle Onobrychim minimedu-biumelle videtur.

AtOnobrychis,vtGalenuslib. De faculrat. fimplic. medicament.fcriptum reliquit,ra-•’^heiendidigerendique vim obtii^t,proinde folia ciusvirentis,etiamnum impofitaadmo-^^^/'^^^P^^^niatis phymatadigerunt;arcfadæ veto fi in vino bibantur, ftrangurias fanant, ^inctiamfudores elicit,cum oleo inundum.

Quæ S£ de Onobryîhi D|ofcoiüdes quoque his verbis perhibet : Vim habet herba Phyniata difeutiendi trita amp;: impofita; tjjim vino veto pota*ftrangurias fanat ; cum oleo autem illita fudotes mouet.

A D Onobrychim fuperiore capite ^efcript^ki proximè ätcedit alia, temerè inter Se-curidacas relata. Sunt liuic multi à radice cubitales Cauliculi , procumbentes ac uiui proferpentes: folia è multis congefta veluti Lentis, fed quàm Onobrychis fuperio-latiora : flofculi veluti C^enirtæ, minores, elegant! colore rubent, fpicatim digefti: fuc-fruâus afperi, fpii-^^lî, plani, clypeolis exiguis limiles • in quibüs fernen minus quàm radix fatis alte demittitur.

^nhortisBelgij apud herbarum ftudiofos confpici ipterdum contingit. qua in regionc

failunturqui ad Securidaeæ genus referre ^udent,Securidaca nomen habet, quôd etnina eius ângulofa fecurim æmulentur : talia autem'huius non funt. Cum Onobry-^Qi fuperiore plus habet affinitatis : quamobrem amp;nbsp;alteram idcirco Onobrychira nun-•^upauimus ,i,

Non défunt verb qui velint Helenium efle Ægyptinm:Diolcoridésenimquot;duodeftri-HeZ«»lt;«« P Helenia : vnum Inula amp;nbsp;Enula campana vulgô dicitur ; alter um ait Crateuam re-^•Te in Ægypto gigni : herbamque elfe cubitalibus ranaulis, Serpylli modo per humum re-pentibus;

H I S T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

pentibus:foliis veluti LetiSjïèd cauîiculosmukis: riidicclutea,diggt;^^^^ fitudine, inferius cenui, fupcriùscr^ ii veftita nigro : nafciqs in

cm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ibusodoracum.

tcm î fn, ^^^^nyPîiawslib.x}ir-D,li ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bumi felpargea-

^^^Caiiceijj I ^^^^^^^jfoliisütniicmßee-v^^dMxdirpcs, fc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f:,^^^^^P^^^^bendum:hocr3:

pi^^^ciint.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indrmiscauli'

aïJÎ/lenrbcoPO' : tiares fü^rnis ßh' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minores, ex purport

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^iinBobcmiaBelgiocpiocis 1

,^^’^^gidoß „: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus cenues,iinbecil' ƒ

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^Pmoln nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cohxrenfp^' /

PEMPTADIS Q^ARTÆ L I B. • ï I t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ41

Eft tarnen alius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur, cum quo terreftresglandes non

conueniuntjVtpote forma non pariim; viribus autem plurimum ab eo differentes. Nam ApiosquidemTithymalifpecies eft,amp; radice fua aluum vtrimqjmouet; glandes verb iftx eanderaconftringunt,non fecusac AftragaluSjCui fimiliores videntur. Talorum fiquidem limilitudinem quandam gcrunt,ac formam etiam quodammodo referunt, vnius fatiuæ ro-tundioris, ac breuioris Raphanidis, minores tarnen, plures quoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuxta ipfas

nafcentes,fibi inuicein implicatas habent; amp;c reficcatas duræ funt,ac ægrè tunduntur.

Porro terræglandes cotftæ ac in cibo aftumptx, difficilius quidem quàm Rapæ aut Pafti-nacæconcoquuntur,fcd ali menti tarnen non minusquàm Paftinaeæ fubminiftrant, minus quàm illae inflant, tardids defeendunt, ventrem quoque adftringentes : crudæ vero efttatæ ctiamdifficiliusconcoquuntur,amp;:ægriiîs fèriusqsdefeendunt.

Temperiem autem obtinentcalidam quidem mediocrcm,fîccâverôpaulôintcnfîorem, cumnonexiguaadftridioneconiundam ; vndeetiarn non folùm ventris fluxus,fèd amp;nbsp;fàn-guinis fluorés, præfcrtim ex vtero,aut per vefteam^eprimunt.

AStragalv s,vt Plinius tradit,foliahabetlonga,incifuris multis,obliquâcircaradi-cêicaulestresaut quatuor foliorum plenos : florem Hyacinthi : radices villofaSi implicatas, rubras,præduras.

Diofcoridesverô,Aftragalus,ait,paruulusin terrafrutex:foliisamp;famis CicerifirriiiiS i florespurpurei,parui- radix rotunda veluti Raphanus grandis, propagines habet firmàs, nigtas, , duras,vehiti cornua,inter feiniplicatas,guftu adftringentes.

Nafeitur in petrofis,apricis,amp; iifdem niualibus : Plinius. Aut, vt Oribafius, in vcntofîsac niualibus.Diofcoridis exernplariaaddunt,£TOo%/oiç,idcft,opacis. Copiofàin Pheneo Arcadiæ, vtGalenusamp;: Plinius.In Diofcoiédiscxemplaribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àpi'jt^la^ legitur ; at Mem- maduirti-

pliisÆgypti ciuitaseftjin Arcadia verb nulla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• »«r.

Radices habet AftragaluSjinquit Galenus,adftringentes : quamobrem ctiam ex numero eftnoninftrcnuèexficcantiuminam vlceraveteraglutinatjôt aluum fluxu tentatumfiftit,fl quis in vino deeoftam tàdicem bibat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. »

Eadem quoqjde AftragaliviribusmemoriazDiofcor.prodidit: aiuifluxüm,ait,ftftitradix in vino pota,amp;; vrinam inouet: facie ad vetufta vlcera ficca inlperfa; ûnguinem fupprimit : x-grèautem propter duritiam tunditur.

CA V L E s Aftragaloidi eriguntur,amp;r cubici altitudincm petut, angulod funtj tenueSi durijamp; in alas diuili ; folia qualia Galegæ 3 ex multis ad vnani coftamcollcda : flofeuli elegantes in fummisvirgulis c cœruleo purpiireii minores quàmi^icias : lîliquæ fuccedunt tere-tes,oblongæ,nigricalitesjvti maioris Arachi; in quib^isfemen*Viciaminus,maius vero quàm Arachi, fcd“non perinde rotundumacglobo-fum.radix longa,tenuis, non abfque fibris, altè dîfccndit,amp; multo tempore durât,hyemis frigorisque patiens.

Quodeum Aftragàlofimilitudinem habere exiftimatur, Aftragaloidis nomen accepit; nônnulliÇruum fÿlueftre appellant.

•Nondeîunt verô amp;nbsp;alia quædam legumino-fa,flliquaspfoferentia,quçamp;: Aftragaloideadi-cipoflunt: horum cognitioniscupidusrcquirac in CaroliClufij obferuationibusdiligêtiflimis.

Aftragaloidesauté quali lit facilitate donatû, aut cuiufmodi virib’prçditu,côpertû nodu cÜ. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

■px V P L E X Diolcohdi Anthyllis : vna Lenti fimilis: altera Chamæpytin fiuc Aiugaw rcfert.

J, nbsp;nbsp;nbsp;Ad prionsdefcriptioné proximè accedit herbaquædam humilis, cauliculi cuius dodran-

tales : folia Lentis modo ex plunbus formata; vtraquevej^ mollia, tcnui laniigine incane-fcentia; flolculiincauliculorum falfigiislutei,complures,veluti in vmbcllaconiunâijpoft quosfiliquæ paruæ, inquibus lemenexiguum. radix tenuis,duriufcula. Talemliquidem priorcm AnthyllidcmelfeDiolcoridesrefert : foliisfiq^iickm Lentis iimilifus,lcdnwlli-bus: ramulisdodrantalibusreiàiSiradiceparuatcnli.Qualiseft quam defcripfimus.

Nec tarnen amp;nbsp;illa ab Antliyllidis prionsfimilituaine abhorrer,quæ à C.Clulîo in fuarum obleruationum lib.x.pro GlaucBdepingitnr.Ternisautquaternishçcaflurgittenuibuscau-liculis,incanis;folia quos conueftitmtè plunbus ad vnam coftamcohærentibus veluti Lentis,liipcriore parte herbido colose virentia,inferio«e^crô Ianuginofaamp;:albicantia:flofculiin fummisvirguliscoaceruati purpuralcunt: raîlix tendis amp;nbsp;candidula.

Lobelio,gignitur : rcperiruramp; inlongius à mari litis regionibus, veluti in quibufdam G«-maniæ,8lt;: Pariliorum agris: Brabantis hortenlis eft.

Vtraque ad Anthyllidem priorem referenda videtur,qux Græcis A’#3v?^)ç,Latinis limili' ter Anthyllis: Auiccnnæ Zahara appellaturcap./yy.

Cæterûm quôdadfacultatesattipet prions Anthyllidis,vrinædifficultatibusamp; renibus plunmùm prodefle denariorum quatuor poSdere epotam, fcribit Diofcoridcs : tritam verd cumrofaceoamp; ladevreri inflammationcs emollire impohtam. Pliniusverôvuluisvtililïï-mara,torminibusque amp;nbsp;fecundarura raorxin vinopotam referc.Galenusautem vtramquc modicc deliccarc aie.

LImodorvm GauIiculuseftpedalisauÉ maior, (ùbrubens i fiftulofus, fragilis ; flores {ècundum caulem , parte (iiperiore nafcuntur, fiibcandidi, aüt lùblutei, Vrticie inèrtisfloribus baud multùm abflmiles. floribusl'ucceduntob-longi calyculi, in quibus fèmina minuciflîmaj candicancia, ôé inucilia, radices fublunt rocun-dæj turbinatæjdigiti au t pollicis craflitudine, fo-ris fquamis nigricantibus conteôlæ; intus vcró fubcandidæaut fubluteæ rquæ récentes fuccum habent lentum,acfacilèfrans:untur; aridævero cornu modo durefcünt.

G^nitur in agrisjinter legumina quidern fre-* quentiuSjCum Lino quoque Gannabcjamp;r: Feeno-græco non rarôæxit etiam vnà cum fegetc; iuxta vias quoque fecusque agrorum fepes, vt Mat-thiolus{cribic,in Italia frequesprouenit: In Eel-gio in arenoûs iuxta maris littora tumulisjetiam repefitur.

Theophraftus huiulmodi vitium appellat, veluti , hoc ell, famem adferens. frugumenim alimentumad lètrahit, ipfasquc amp;;extenuat, amp;incrementum fumere, pcrfeéle-ve adolelcere, non finit. Sotioni ôazrefAg^atlîue legu min U m Leo eft,ali i s küvoiliÔqjlovj à fi m i h tud h ne canini genitalis,vt Plinius refert : Diofeoridt veio ÔQ^licty^ nominatur.

Erttàmen amp;nbsp;alia Orobanche,quæ complextl ac circumligando fe, legumina Eruumque ene-car, quam Theophraftus amp;: Plinius peculiariret Orobanchen nominanc.

A D Limodori generaref^n^afiantquoque Valerij Cordi Anblatum,amp;quam NcoC* ^tianiexvernaculævocinignifîcat|onG dixeris. •

Sunt autem Anblato folia quidern milla,cauliculus verb dodrantalis,eredus amp;: fuccofus, ^'^uiusnjeJæfmpfnm^yei-fuSjflores in ruffo c^dicanteS,abexiguis veluti calyculis fqua-^ofisexeuntjomnes antrorfus amp;nbsp;ad candem partem fplt;?ÖanteSj poft quos parua acuminata ^afculaprodeuntjin quibus fernen nymim. radices haiietminufculas,albicaiites^fiiccu-æntas, amp;nbsp;fquamis, vt Limodori ctyjlmas. •

Putti amp;:vmbrofogaudct{blo: in F.ranGoniæ, Bohemiæ, Silefiæ, Italiæque fyluisjac alibi ’^fperitur.

Anblatum Cordus a^^cllat : alij radicera Iqualïiàtam : Matthiolus Dentariæ tnaiorem ’peciem facit.

Facultateautem reficcans hæc eft: radix guftu acerba. Aquam ex tota ftirpe deftillatam ^rlüs Comitialem morbumnonnullicômendant,fîaliquanro teporc àiciunolumatur. Prufertfimiliter amp;nbsp;Neottiacaulem ablque foliis, Ljmodori colore quidcm fimilem, fed ^euuiorem,teneriorem,ac minorem,in cuius ftimmoflolcuh veluti in paruam fpicamcon-8^111,eiufdem cum caulc coloris.radices multæ fibrofæfibiinuicenijnidi alicuius auis modo, '‘^plicanturjvnde yjoTT/ayjauis nidum,amp;: vulgô noftrate Brabantica lingua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefl: nomi*

’'îtunt: Gallicc T^id^oifeau'. German! autem marßcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt appellant.

. ^'A?lt;5'aepy,vtdiximus,genusquoddam eft, quod fortè etiam Aeiiuwc/lagpv per «prima fyl-^%aucÂ«{zù)vô«/li)(O9P potiûsjhaud abs re,quisnuncupauerit, veluti to/v Âet/i^ciiV'Sv «î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boc

cft,pratorumdonurtli nam in paluftribusamp;vliginofislöcis proüenit ,acin bus,velutiamp; Anblatutn,quodeadera cxcaufaamp;AftuàJ'ôc/b^eÿpefrepoteft.

Sunt porro amp;nbsp;alia Limodori genera,vt quæ à Cilli radicibus exit Hypociftis,amp; Rapuquo paflim cum in fuperiore, tum in inferiore Germania Geniibe cohnaicitur. Scd de hisiiica-pitibusdeCirtoSi Genifta,fuis locisagetur.

CA s s VT H A pIurimislyrarumfidibusfimilibu^fogißrejjifcirrhTSjaliascrafnrudineca-preoloru acclauicularum vkis, alias tenuibus ^capillamentoriim quorundam infer, qui ftatim ab ipfocxortu,herbarum fruticumque ramulisac folds (eie implitant,atquecre-brisvoluminibus proferpentes,cBmascoi»pleól:untur,tam fpiflb non rarocontextu,vt amp;nbsp;propriam parentem fubinde laquei? fuis ftrangulcrgt;t,fic vt,aut mole oneratç ftirpes procuni-bant,aut natiuo alimento deftituKc cotabefcant. Giwi^i autem vel candidi lunt, velexdilu-tiore purpurarubét.Flores edit CalTutha paruî)s,cirrhos^pfosquibufdâ locis vcluti ambien-tes,à quibus femina quædam exigua,lèd inutilia prodeunt: folia habet nulla, radicibus niti-tur nullis,in terra enim non gignitur,lèd fruticibus herbisque tantum innafcitur.

Reperitur lunio, Iulio amp;nbsp;Augufto menlîbus: in Rubo,Vcpribu^Lupulo amp;nbsp;Lino, roaior, craifior amp;nbsp;candidior: in Thyrao verô,Thymbra,amp; aliis humihoribi^,ac durioribus,vt Êryn-gio,Genirta,amp; ahis, tenuior ac ruffior.

Maiorem cradîoremqueOfficinrBpalîîm Culcutam appellant: nonnulli quôd Linum ampleâatur, podagram Lini : dodiofes Calfutham aut Calfytham, Gefnerus ArabesKejfutl ac Chafuth'. Brabanti ^ulgari fua lingua^cljojftc amp;nbsp;Wjangöt '• Germani fraut amp;: lt;^oblftn/ iJlafdjffpbtn: Galli Goûte de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;C. Augurrede Ltn.

, Minorem actcnuiorem,quæ duriori ThymoThymbræquefeimplicat,Diofcorides’^-nom inat, Odîcina: nomen feruant. Alij inter quos Aôluarius folius Thymi Epithy-mumjquod verô ThymbræEpithymbrum; amp;nbsp;limiliter quod Stœbx innafcitur, Epiftœbcn êwwC«. nominauere,fingularem cuique generi appellationem tnbuentes.

Videtur autem Calfutha,nonnuliis quidena huius ætatis dodis, eadem elfe ciim Cadyta, quam

qjartæ lib. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74;

quam Theophraftus Syriacam hcrbulam tradie,arboribus, vepribus, amp;alii.s quibufdaraia-nalccntem. Verum cüm CafTutlianon folum non êoTawoP, hoc eft, hcrbula, hue exigua her-ba,fed nec herba propriè videatur,vcqua,’ lon-gioribusEantummodocirrhiscôftet,acvicium

Îîue morbuspotiusfit,quàm herba : nec in Syria folum,feanufquam ferènon reperiatur: ac i non arboribus quidcm,{èd herbiscitidsjvel iierbofis fruticibuSjVcpnbusqjie impliccc,cum Cadytanon admodum conuenit.

Cadyras etcninijVt Theophraftus ait, ßera-yjflpeft amp;nbsp;Syriacum quidem,quod ctiam arbo-. hbu»nnalcitur,modoquoVftcum,Stelis,Fjy-phcar,Polypodium,amp;aiiafimiliaquædam,de quibuseodem loco Theophraftus agit, quo de Cadyta (cribit.Meminit Cadytæ Plinius quo-

, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir 1 Plirnjlocut

Alij CalTuthanfiue Culcutam, Diolcoridis Androfaceneftc exiftimant, fed quantum amp;: illi .a vero aberrarint,Antonius Mufa Bralauo-lus in examine fimplicium dilucidè common-ftrat: tametfi enim Androface âzvyÇKoç ac line Androfàct. foliis fit,alia tarnen ac diuerla à Cafliitha céc. Nam maritima Androfacc eftherba,breuis, tcnuibusvelutiiuncis auteirrhiSjab vna radice conftans plurimis, in quorum fummo, exigui nafeuntur folliculi, lemen cofltinentes : amara infuper,totaq; candida cft,amp; non vepribus aut aliisherbisinnalcitur, fed c terra, Mufa tefte,prodit.

Probabilior ac verolîmilior,corum videtur fententia, qui Cufcutam ftue Caftutham, O-robanchæfimilém, genusquoddam eiüs elfe exiftimant,nonquidem Diolcoridis Oro-banchesjfed eius dequaTheophraftus,amp;rquam Plinius lib. xviii. ait, circumligando fcjCi-cerenecareac Eruum. Hæcetenim Orobanche Cafluthæ quædam fpecieselfe vidcEur,Erui videlicet CalTutha. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Orobanclien liquidem Theophraftus Eruivitiumelfefcribit, Eruumq;ipfumfuperare, ombancljt amp;amplexu compreftuqs fuo necare: atqiie in hoc ci lîmilem Aparinen facit, quôd ea videli-cetLentem itaaggrediatur, ac ijiHTittthqAis,vel retibus totam capclfat, lîcuri Eruum Oro-banchc,fiuc EruanginajVt Latine Thcocjirus Gaza vertit. *

Temperiem autem,CalTutha habet calidara quidem remilTiorem , liccam vcrôpaulô in-tenfiorem,fecundi nempe ordinis,abftcrgendi dciÂdc facglcatem,cum quadam adftriiftio-neconiunâ:am,amp; prælèrtim ca quæ in Rubb reperitur.Parentis enim fuæ,cuique innalcitut ftirpiSjUaturam äc facultatem aliquam l^J^uoqjie adfcilcit.T^iæ enim calidioribus herbis, •fhymovidelicet,acThymbræ adnaftttur, calidior, lîccior,tenuiorumqj partium redditur. Quæ Geniftam luperat,vrinas potentiùS mouet,amp;: ad alui dciedlioncs magis efhcax eft i hu-JUidior quæ Lino implicatur. Adftringendi,vt diximus,facultatem admixtâ habet, quæ Ru-uoinfîdet: quæamp;proptcrl'^nc potentiam adiun(ftam,aliisad iocinoris lienisqjaftcôtus me-fito præfertur; cùm enim ^xpurgandi adftringendiq} facultates limul habeat,vilceribus iftis ju primisvcililfima eft.Taliaenim iocinoris lienisque oportere elfe medicamenta, Galenus ub. xiii. methodi medendi abundè docet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• '

Expeditautem hæc CalTutha iocinoris infarctus,lienisqs obftrudli vitiaivcnasà pituiteilîs caffuth» Diliolisq; corruptis ac fuperfluishumoribus exonérât: vriijarn mediocriter pellit ; renés ape-ïit: regio morbo quem iocinorisfellisq; obftrudio comitatur,fuccurrit : febribus auxiliatur gt;uturnis,vttertianis impuris ac longioribus,item quartanis, amp;nbsp;propriè infantium febribus, vtMeluesapud Scrapionem ait. Qui amp;:naturam CalTuthæ elle tradit, flauam bilem per al-uutn dcducere : ac efficaciorem cum AbfynthiopræbereefTedum : ninlio deindeeiusvfu S’^æviari. Auicenna tarnen non grauare eam, fed fortcm efficere ventriculû qui ^buisfitjfcripcutn reliquic^quod amp;nbsp;nobis magis probatur.

EpithymuiHjCaflutha de qua (cripfimuSjCalidius eft amp;nbsp;ficcius^ad tertiu videlicet vtriufqj qualitatisgraduiiijGaleno tefte,accedens;partiuitem tenuiorum, amp;cxtergendiapericndiq; efficaciorepotentia præditum;Iieniidcirco vtiliflimumjamp;s longe quam locinori vtilius.Nam vtGalenuslib.xni.metliodilcribitjValentioralienis medicamenta elTedebent, quam ioci-norisjtantö videlicet,quanto crafliore vtitur aliraento.

Opitulatur igirurEpithymumcuólisferèlienisafFeólionibusrobftrudionibusacfcliirrolïs Crifta Galli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiusvitiis omni bus fuccurrit:ad diuturnos capi

tis dolores, morbu comitialcm, melanclioliam, potiflimüm liypochondriacam efficax eA, aJiosque ab atra bile morbos exortos .-prodeft lue venerea, malignis viceribus, elepbanciafi amp;nbsp;Icabielaborantibus : dacurcriani vtilireradaer-lus quarcanas.

Purgat humorcs atros S^:melancholicosper inferna,vt Aé'tius, Aäuarius Mefuesfcribüq

nec nopituitam, Diolcoride tcAe. Purgat itcai amp;nbsp;inferiorem ventrem, quod in Tbymbra ac Stœbe nafcitur,fed facultate, vtAäuarius^A, ebiimbecillius.

'quot;T^EN VIS S^:ereftuscaulis akitudinepedis, Crikxgalb e{l: folia anguüa per am bi nun crenata: ßores lutei auteandidi, inertis Vrtiex baud multuq^ ^bßmiles. icmen latum,colore nigrum aut fubluteum, in valuulis Jatis,qua! quodam veluti folliculo brcui,concegantur. radix tenuis 8^ parua.

^^^isamp; non raro inpratis, vtrobique inucilisamp;: vitiofa: plurima aeßatisparte foret.

Bclgxßatclmamp;SjjeelcrateiennominaaqS^pIc-rique Aannammeftensi/vulgo Latinè Criilamgal-fdrißam : Germani

De priorc Plinius lib.xxvii. eap.v. fc: Ale-erc^olophos,^ua:apud nos Crikadieitur, folia

Qii^urem hæc facultate autpotentiapi^-^ita,co^jj^icere, cura: adbucnulli fuit, cum in-utilis hapeatur.

OO L IA Fikulari^parua habet, crebris inci-kiris crilpa; caule^tenues, breues, quofdam per terram ferpentcs,alios creäos,circa quosäo-res vt Crikaegallinacex, fed minores Sr: colore rubentes aut albicantes: ïiliqum deinde baud ^bkmiles, paruae, in quibuslêmen latum, amp;nbsp;nigricans. radix tenuis Sr: kbrofa.

h^afci rur in vliginoks pratisiherba non folum parum vtilis; ledSiTnoxia, acpratorum iplbrum vitium.

PEMPTADIS QV A RT Æ LIB. Ill, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ47

Gerraanorum plerique biaim roöd/alij amp;nbsp;6ïaun ku/Jfrauf/ Grxcèlt;pS-/ezoi', Latine PcdiculaTcm ab cftedu noniinant,quôdpccoriaciumentis,quæ in pratis vbihæcprouenit, palcuntur, pediculorum copiam gignat:noftriroo0c ratdeujtecentiofuni nonnulliFiftula-tianijnon pauci Criftam eciam galli appellant. Cum Mimmulo Plinijplus fimilitudinis, lt;3uam fuperior habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Creditur ad Firtulas finuofa vlcera vtiliseiTcj nec non menfes, amp;nbsp;aliunde profluentem f^nguinem, in vino auftero décoda,potaque fillete.

De Tribttlo terreßri. Ca.v. x x v i i i. Tribulus terreftris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nPE R R E S T R i s Tri

fcribimuSjCaules promit tenues,foliofbs, circaquos.foliaex multis vnicoftæadnatiscôn-gefta,Mochi hue fâtiui Ciccris,autcitius Lends foliis f^niha: frudus fecundu eaules,poftquinqs foliolorum flofculos,iuxta foliorum exortus, à breuibus dependent pediculis,duri, multis acu-leisac fpin is horddi,in quibus fernen jradiecni-titurfibrofa.

Apud Hifpanos in aruis frequens, frugibus infeltus, fed tarnen, vt Plinius ait, inter frugum morbos potius,quàm inter terræpeftes nume-radus: reperitur amp;nbsp;plerifqs Italiæ ac Galliæ locis.

Te/ôoAoç Grarcè, amp;nbsp;Latine Tribulus dicitur, ac ad differetiam alteriusin aquis nafeentis ßoÄoQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T ribulus terrellris.

Eft autem terreftris Tribulus Theophrafto duplex jvnus folio exit Ciceris : alter fpinofo' confiât. Hunc (poMa^t^ii'^DPappellari ait, fed us germinate, amp;nbsp;fernen nigricans in lobo ferre : ilium vcrotwe^'iov flue præcoquum effe. Cum autem, qui hoc loco defcriptus, magis conuenit; quern amp;nbsp;terreftrem Theophrafti Tri-bulum, non omnino abs re, quis nuncupauferit. Diofiori-

Wcorides cnim ,qui vnius terreftris tantum mcminit,hiinc omifit, Suum fiquidem Tri-‘^»-tgt;ulum,non Ciceri fed Portulacasffimilia tradit habere folia, ac tenuiora,amp;: Ac^Tix,fîuc te-ndores tenerosqueramulos,per terram ftratos,inquibus fpinæacerbæamp;duræ. Quicertè Tribulus (py?^a»a$5-(»,a]^eri videlicet TTcophrafti tribulo, magis fimilis eft, quam «argjo/a flue præcoquo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Cæterùm in terreftrhTribulo terrea slfrigida qualitas, qu^ amp;adftringens, audore Gale-no, luperat: frudus eins cum tenuium fit partium, potus laides in renibus comminuit.

Terreftris tribulus, Diofcorides ait, drachmae jlbnderc^epotus amp;nbsp;impofltus commorfis à vipetaopitulaturiauxihatur etiam aduerflis venena cum vino potus jdecodum eius refper-fum pulices necat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mVccedvnt Frugun^vitit! Gramina amp;nbsp;Trifolia , quorum pîurima in pi' bulum cedunt iumentorum -^veluti quoque exvitiis wulta. Sunt autemgrami' numinnumerx quodammodif fpecies ^fed non omnes 'uttles : Trifoliorumetiafn non pauca genera, qua alio referri pojfent : fed congénères ac ftmiles ah inui-ccmdiueliefe, no(Irum inïiitutum non admifit. Proindegraminum multi-,Tri'

FO L11 SjCulmisjac iu'baparuçHarundini Gramen iftud haud multùm ablîmileeft:foliaete-nim ei funcangu^a,inacumc faftigiata, Harun Jinis quidem longe minorajfcd quàm prateniis Gra-minis duriora ac maiora: culnii rotundi, fefquipc-dales,autpaulàlohgiores, quatuor aut quinqj ge-nicula habentes: non fpicam,fed iubam fert,Milij aut Harundinislimilitudinc,minores tarnen acra-riores. radicibus lêrpitlongisjcandidis,geniculacis, guftu non ingratas dulcedinis,lîbi inuicem iinplici-tisjqiiré plurimis locisemicantes progerminant,folia caülcsqj proferunt.

Nafciturpotiflimdm inaruiSjamp;S agris fruinen-tariiSjtam frugum quàm agrorum virium ac peftis, agricolisingratui^: nam agro profciffo radices ra-ftris eruunt, ac colledas, flam mis ne renafeantur

cxurunt.FafliI^njnilicet famiaridx, terra obrutx radices reilrelcunt^m pertinacis eft vitæjamp;xgi'c intcrmoriftir.

Floret reflate vnà cum frugibus, autumno radi-c^leguntur. Rura Brabantiæ |öcmnominant,alij 1Lrl3tßra!ß^rxcis ajçaçjç efl; Latinis communino-min^Gran^^ Ap|gt;a57ç autem ab ipfis agrisdida putacur,qui Græcisquoque a^ornominantur.Ap-pellatur pon* idem amp;nbsp;df^^iitii, diyiKov, Sanguina-lisamp;r Vniola.

Radix Graminismcditcrirerfrigidaeftamp;ficca, làpore dulcis inflaraquæ,at?re tam êquiddam exi-guum ac flibacerbum jVti G alenus feribit, obtinet: ' * cruenta vulneraglutinat. DecoétumradiciSjteui-bus amp;nbsp;veficæ prodeft: vrinam mct^ocriter mouet; calcules fubinde pcllit.

Diolcorideseafdem GraminijquajGalcniSjtribuitvires. Radix,inquit,tntaamp;impoßra vulneraglutinat: dccoâumcius potumad tormina facit, amp;vrinæ diflicultatemicalculofa etiam circa vclicam excrementa conterit.

Reccntioresdecoiflum radicum infantium ac puerorum vermes necarc, ac excludercpo-tum ,autumant.

a. Aliud itemamp;Agrofteosrcpcriturgcnus,quod eulmisfoliisque præccdcnsrcfert,amp; non fpicam.

fpicam,fed iubamquoque profcrt; tametli non tam eftufam/edrariorem Auenç fimilio-ieni,nonnihil camen ab eiusdift'erentem.radiceseius craflisjinagniSjtrcbnstp tuberibusval-dèfuntnodofæ,amp;hàc illacqj ferpentes progerminant.

Nalcituriftud Gramenfimiiibus vtipræcedens Iocis,amp;non raro fccus agrorum margU ncs reperitur.

Noftri à crebris geniculis ac tuberofis radicum nodis, jUnoopgrajS ! id eft, Nodofum Gramen /appellant.

Meniinit huius Marcellus vetusaudor, cap. xxvi. Herba, inquir,quæ Gramen dicitur, nodorumxxvii. ex vino ad medias décoda amp;:exprcflaatquccolaca,pocuiq5ftrangurio{b ex vinicyatho vno mixta data,adeô potenter fuccurrit, vc vbi fine torinento vrinam facere coe-peritjdari non oporteat: fed febricitantibus ex aqua fola dabitur.

Exquibus verbis apparet,nodofumiftud Gramen,apudveterespro Graminepropriè di-ftofiue Agrofti liabitum ,amp;:aduerfuscalculum amp;nbsp;veiicæ morbos commendatum quoqué fuifle.Reccntiorætasnunchuius,modôillius indi^crenter,pro Graminisradicibusvtitür.

Ad Graminis gcnusr^etendavidenturamp;r alia duo fylueftria fpuriaquot; dêgeneraqüe Fru-^menra.cerealium (csainum vitia.

Vnura cuirais aflurgit cubitalibus aut altioribus,crebro geniculatis, per maturitatem fub- Gramen mbentibus:foldsarundinaceis,pilo{is,ptæfertim ea qu^eulmos ambiunt, amp;:ampleduntur parte,luba ferè Milij modo eff’unditur,minûs tarnen denfa,colore nigricans, cuius fingulæ feâionesacveluti {picç,longæ Sgt;i. perquam tenues lunt,l^m^ntp ab vna tantum parte habet, Milio minus, forma oblonga ; quod à glumis ac vtriculis, quibus continetur, repurgatum candidumeft. radix vtaliorum cerealium feminum fibrofa.

Plerilqueltaliæamp;Germaniælocisincultis fuafponte exit;reperitur amp;nbsp;in Bohemia fyl-ueftre,apud quos tarnen amp;nbsp;in agris feritur,vcluti amp;nbsp;in Goritienfi agro amp;nbsp;Carinthia, vti Mat-thiolusrefert; apud Belgas peregrinum,non nifî fatum, prouenit.

Gcrmani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,Ca:h rorem,appcllanti Matthiolus ea de caufa Mannç gramen.

Milij fyliieftrcacfpuriuraquoddam videtur genus. Crediturà Leoniccno acRuellioCa-priüla acSanguinaria diéla.Suntqui velintPlinij Gramen aculcatum efle, fedquiaeiusom-ninô breuisdefcriptiojaffirmari nihilpoteft. Multuni autemà veritatcreccdunt, qui Coro-nopunieireexiftiraanc. Coronopusïîquidem,vtDiolcorides ait^perterrain répitamp;füliiscft finis: huius verô eulmi eredi afTurgunrjamp;r folia harundinaeea nequaquam in partes findun-tur. quæ Mannægramen non efle Coronopum euidenter oftendunt.

Cæterum faculcace Grahiinis iftius lèmen Milio ae Panieo fimileefle videtur. Bohcmi cum pinguiumearniumiurecodumedunt,amp; lie apparacum,grarura ae fuaueeduliumcfl.

Gramen Altcrum Mannæ gramen harundinaeeæ quoque naturæcft. culmos gigniteomplurcs, al- quoldam autem eredos,nonnullos verô in latus amp;nbsp;terram vcrfus reelinatos: folia vti prions harundinaeea: non iubam, lcd veluti Ipieam fertjeamque alperiufeulam, Panici paniculis brcuiorenijtariorem amp;nbsp;tenuiorem mulro; Sz fubindc fingularem, non rarô autem mukipli-cemacexpluribus eonftantemjquandoque item herbaeei coloris, alias in ruborcnigrican-tem; in qua lèmen candicans, duriufcuI^mjPanico minus.

Frequens eft luxta agroi um aggeres, m hortis amp;nbsp;alibi: reperitur non modo in Germania amp;nbsp;BelgiOjVeriim amp;: IraliajGalliajacaliisEuropæprouinciis.

Panicumpaluflrenonnullijalij Panicum lylueflreappellant.Eiufdem cum fuperiorcgeneris eft, amp;nbsp;cerealium quoque frugura vitium quoddam, veluti amp;nbsp;illud, Mannægraininis Ipecies, ea de caufa,altera.

Semen à galiinis,columbis,atque aliis auiculis,veluti fuperioris,fubinde editur.

SV NT verô amp;nbsp;alia multa propc^odum infinita Graminumgenera. Ex hisquædamiu-menta amp;nbsp;quadrupedia paicuntur animantia: alia pariim aut nihil vcilia funt.

Quæ pabulationiconueniuntomniaanguftis foliis, amp;gracilibusquoqueexeuntculmis: quorumquædamLolij,autMilij,autPanici,autalteriusomninô frugis;nonnullxpeculia-rem,ac libi propriam fpicam,aut lubam proferunr. radices omnibus tenues, plurirais fibro-læ,capillaraentislimiles,pauciflimis longæ amp;: ferpentes.

Nafeuntut frequentius inpratis ac locis paluftribus, non rarô tarnen amp;nbsp;in montibus, quibufuisaliisincultis,auc defertis locis virent.

fri». nbsp;nbsp;Hxc gênera Theophraftus TToo^,hoc eft^herbas nominat. Eft tarnen amp;: 77^a,eodcm auro

re, generaliter omnisherba à radies foliaca,non ratnofàjquæcaule fernen fort,vtfrunienta, ôcpleraqueolera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Huiufcemodi autetn Gramen Latini generali acconwiuni Graminisnomine appellant, Gallis Imberbe dicitur: Germanis ac Belgis lt;0^a.ä.

Palcuntur id boues amp;nbsp;iLimenta,cùm viridc, tu indice um iam foenum fadum.

Inutiliuin Graininuin nonj^xigua quoque eft «rfeR^Â^dam horum inlocisexeuntpa-lufttibusriguisamp;plurima parte aquas habentibu.^liain aridis amp;nbsp;apricis.

g. Inter paliiftriaaut potius aqsatilia,amp;: vnum eft,quod Eriophoron redè appellatur.Habet iftud paucaperquàm anguftaamp;*blongîfb4^Graminifimiliaj inter quæmedius exittercs amp;longusftylus,iuncoLxuore^forma fimilis, a*dcuius fummummollis,candicansdepen-dctlanugo.radixhuius vei aliorumfibrofa*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____

Plcrilque huinidis defertisBrabantiæ Gernlfffinbcis, huiufcemodi Gramen repe-ritur-.prælertim lunio ac Iulio méfibus,quâdû ex i^s iunceis ftylislanacandicansdepédet.

Exeorum verb numero, quæ inapricisamp; aridis locisexeun^minimumquoddamacte-nüi(ftmuraeft,fubindcvixpalmumaltum,cui pro foliisiunci fuattcnuiflimi,interquosge-niculati, amp;nbsp;tenurftimi fimilitercuhniexeunt,dodrantales,autbreuiorcs, mollcmjlanugino-fam, inconditamque fpicam, aut pOtius lt;po(3w, ftue iubara, proferentes. Pro radicibus fibjx funt capiUisltmilés.

Gramen quis drxeritiunceum,propter earn,quam cum tenuiflirnis ilincis folia fimiliW' dinemhabent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sfartum nbsp;nbsp;nbsp;Sparti autem herbx, qua: in Carthaginienfi Hifpania gignitur, fpecrcs forte quadam eft.

Wa nbsp;nbsp;Narn amp;: huic Sparto, pro foliis,ftyli iuncei funt,lend,obfequiofi,ad omnia vitilia vtiliflimi:

locisquolt;ÿgigniturandis:PliniQetenim audore,Sparcura iftud,iuncuspropriè eft aridi/bli.

A D Graminum generapertinet amp;nbsp;Lcucan-^chcmum gramen, cauliculos id gerit ara-dicibus multos,tenues, terctesjcrebrô gcnicu-latoSjfacilè in terram nifipropè nafcétibüsfru-ticibusfulciantur, procumbentes : folia ex fin-gulisgeniculisbina,contra fe polira,anguRa, oblonga,duriulcula,Graminis tarnen breüiora. Flolculi fummis caulibus erumpunt plurimi, lingulifuisinlîdentes pediculis,candidi,ex ah-quotexiguisamp;anguftis folioliscongcRi, Lcü-coij floribus minores; quibuS percuntibus,folli-culi fucceduntoblügijin quibus fernen paruuni Mili8 lîmile: radices tenues amp;:geniculatæ,latô vcluti AgrofieoS ferpunc.

Rec'entiorum plcriq5 Eufragiam faciünt, ve-rùm perperam jmultùm enimab Eufragiadif-fert. Gdrmani 2(ugfn-trdfl Qraß : Brabanti lt;©0^ ÖÖni-troofl: gvajönominant. cumxi^Taioyóvipau-tem Diofcoridislimilitudinem habetnonnul-lam,quüd anonnullis xe5«ra/oyoi/,àThcopbrffl:o vcroxgptiÆÎbçappellatLir. Nani folium quidem' habet Myagrio,quod à Diolcoride Melampy-ron quoqj dicitur, baud mul^iim dillimilc, ve-riim minus: culmos etiam geniculatosgt;ab radU ce vna complûtes, fernen exiguum : conue-ftiuntetiam natales, nam frutetofis quoque ac opacis locis proucnit.

Cracxogonon autem,vt Diofcorides ait,foha habet Melampyro limilia: caules ab vna ra-dicemultos, geniculatos : fernen Milio lîmile: nafcitur in vmbrolisac fruticofis,vchemcn-tctautem acre.

PorrojVtTheophraftus tradit^^TaToç nafcitur aamp Äwt hbc éft, veliiri Linum triticeura,amp;frudumtanquam Milium fert.

Pliniusautem Crataiogonomy^jl^i^elampyrifolio, aut Linopyrino : ïèd lpicæTriticifi-P//»ÿgt;rrlt;,r 1 Kgt;ilc efTc prodidit,non ablqj cftórèïquilti fans euidens eft,i^ amp;nbsp;lufpicionem mouct,Theo-phtiftiquoquelocum corruptum acvitmtum eire,acproeo,quodlcgitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z/w

’’“’jlcgendum cik,etlcarfp HA'Xó.yL'm^v. præfcrtim c^m Lini p^'rini, vel apud Thcophrartüm,«wf;/«/.' ^elaliosetiam auâorcs,ne nomen quidci^yij^Sm reperijrtur.

Cæterùm Cratæogoni,vt Galenus im^itjherbæ frudu^Só acâs guftantî eft,amp; vtenti ad-inociumfimilis Milio. TradituqjxfL^^ibufdftm, Diofcorides lcribit,feminis Cratæogoni potionemefficere,vtmillier malcul^pariat,fipoft menfium purgationem,priulquam concipiat, iciuna ter in die,trium oboiorum pondo,in cyathis aquç duobus,per dies quadra-ginta bibatjlïmilicer amp;nbsp;vir,totidem diebus^ deinde cum ea coëac.

Â Cc Edit Graminum generibus Polyanthen^um Gramen jquod folia pratenlis -^Graminisminorajtenuioraacbreuiora proferncauliculi inter hæc exèuntdodrantales, foliisviduijinquorum fummo flofculiinexiguavmbella^mpadi, incandido leuiterpur-pUralcenteSjLcucoij floribus linguli minores, fadicc ntitur tenui amp;nbsp;longa.

Reperitur in pluribusper Germaniam,Bohemiam, amp;nbsp;Sileliam locis in agris, ac non raro iuxta Rhenum ac Mofam:atqüe vno quidem loco maius ac altius,alio verö minus ac humi-lius. Exit amp;nbsp;in paluftribus nonnullis,haud procul à mari in Zclandia.

Grämen appellari poteft Polyanthemum, àflorum multitudine, alio nempe deftitutum

9^od P^fn^ß ê^nera percinere videcuï, *':^f,.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlTj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognomimtup

niitin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acuminata, He3c~

^bfèu^quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodrantales,

^io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnicoferè folio,eo^

^touï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^icacntcdncuiusfi'

Pittiil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vacant. Cu/nco /

Pelai^ eiQ,^ ^^‘gforidePatnafïum dicitur, ƒ ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^^tact :atque inde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

PEMPTADIS -QVARTÆ LIB. I I 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒƒƒ

bitur autcm iftud à Diofcoride his verbis: Quod in Parnafo Gramen naicicur, tioäuxäo.-^c^nçÿt hue raulrorum eft raniulorum : folia Hcdcræ fimilia fere : florem album amp;nbsp;odora-tum: lemen exiguunijnou inutile : radices quinque aut lex digitalis craftitudinis, candidas, molies, amp;nbsp;ad modum dulces. Cum qua deftriptione Gramen à nobis propolitum conueni-retjfi radices relpondercnt,quæ neque cralfæ neque candidx funt. Qua de caulk non legt ti-miimded fpuriiim genus habendum.

Cæterùm Ipurium iftud Gramen Parnalîum adftringentisfacultatisnón experseft,quod ûporeiusnonnihil acerbus fatis oftendit,qualequoque legitimumelfe apparet.Nam Diof-coridesGraminis in Parnafo nalcentis fernen ait valdcquidem diureticumeftcliucvrinas mouere: aluum autem amp;: vomitioncs liftere.

“DR A T E N s E trifolium caulcs cubitales aut longiorespromit,rotundos,lubinde nonnihil hi]^tos,plurima lui parte per teiram ferpen-* tes: folia circa hos perintcruallaex tribus limul hærentibuscompolîta,quorum fingularia, qtiæ quidem terræac radicibusptOxima, rotund lora funt;quç veto lècundum caules enalcuntur,ob-longiora,amp;crebrôcandidiorem maculam

Flores in lumrais caulibusexeunt âb Vmbella cralftore ac breuiore vcluti Ipica, colore alias in rubro purpurei,aliâscandidi,guftantidulces:fe-men irt exiguis folliculis rotundum.radix longa amp;nbsp;lignolà,teres,in alfum delccrtdit.

Nalcitur in pratis ac paluftnbuslocis, prælèr-tim iis.qüæ fubinde fluuiali aqua rigantur.

SehturScinäruisapud Bribantos nonnum-quam huiusgenerisTrifoliumieft hoc,co quod in pratis gignitur,lætius amp;nbsp;procerius.

Floret Maio amp;nbsp;Iunio,ac reliquç deinde æfta-tis maxima fæpenumero parte.

^pTvnoTniQii; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no rarô, hanv tovcv

nominant : LàtinisTrifolium praten-fedicitur: Italis7'r/ƒtf^/w;Hifpanls7'^e^tf/: Ger-manis Tßtfcnflf^ vnö ßfppblltUKn: noftris€latte* ren: Gallis T reffte, amp;: vetere eiufdcm gentis lingua,r//«w4yr«r,pt tradit Marcelluslcriptor an-tiquus.Quod in agrislèricur,Mcdicam,imperi-cognitionis herbarum ac fimplicium, perpci^ nominant.

Trifolij autem huius,cüm folia,tumflolt;»«'efngerandracreficcandi potenriam obtinec. fcrtur,exhorumdcco61oadditomelle ma.inteftinoruaB rolîones ac dolores fedarc, ''ifcidoslentosqueadhærcntesi «lyhümoPeseducere : ex ipfaveroherbacataplafma v-Militer inflammationibus impon

Pafcünturherbamcùm bouesamp;:iumenta,turn vtiliflïmè vituliamp;r agncllh.Floresapibus S'’3tifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Trifolium quoque inh Jîrelcéfe amp;nbsp;folia côtra tempeftatem furrigere certu cftj Plinius ait.

De Trifûlio Biiuminofo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v 111.

^JP^iFOLivM bituminofum, virgis fruticat tenuibi^, magna ex parte eredis, bicu-bitalibus amp;nbsp;altioribuSjVnde longiores enlt;lcuntu|pÆiculi, tenues, vcluti ramulijin ’îuibus rerna folia,oblonga,veluti in mucronem definentia(quae tarnen ante eaulem excunt ’^otuhdiorafunt)pratenlisTrifolijlatiora,maiora acnigriorajè quorum ftnubusrurfusalij ^'^nuèsprodeuntcauliculi,vmbellasferentes, Scabiolie vmbellis liue OTt/û£cr/û/çminores,ple-^^flofum,coloriscæruleijliueHyacinthini, ideft, eius quem Hyacinthusrefert cæruleus. ^^menindefubièquituroblongum,amp;:vti Diofcorides cradic,aliquatenus latum, hirfutum;

Trifolium biruminofum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altera parte fummo^uc cacumînc^veb

uti apîcetn Habens, radix tenuiseftamp;oblon-ga. Odorem herba, foliaque bituminisre-ferunt.

N afeitur,Hippocrates non Cous/ed Hip-piatros ait, locis fragolîs, vt Ruellij conuer-fio habet. In Belgio ac Germania, nufquam fuafpontc, lcd in Hortis tantummodo latum prouenit; vbi Iulio Sc Augullo demum menie floret.

Græci Te/®tgt;^or3amp; vri Diolcorides Icri-bit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominant : plerique /zwyav-

ôêÇjalij aô(pa''A7Joi’;nonnulli xr/z/op: Nicander ctiam -rei^éîjjZop : Romani Trifolium acutum aut odoratura noftra aetas Trifolium bituminofum- AuicennæTarifilon ell:,non autem,vtquidam exiftimant, Handacocha. Sub Handacochç liquidem nomine Auicen-na Diofeoridi Lotos didas comprehendit, vrbanam videlicet,fylueflremjamp;Ægyptiam, quas vno capite inter fe confundit.

Dclcnbit Trifolium iftud Scriboniusc-tiam Larguscap. c l x 111. his verbis;Quod ô^ore/cpi/^oi' Græci appellant, nafcitur hoc Siciliæ plur^um,nam in Italiæ regionibus nufquam earn vidi herbam,nili in Lunçpor-tu, ciîm Britanniam peteremus cum Deo noftro Cæfare, plunmum fupercircumdatos montes. Eft autem foliis amp;nbsp;fpccie amp;: numero fimilis commun! Trifolio, nifi quodhuius pleniora funt, amp;qualî lanuginera quandam

ruperfcHabcn’t,amp; in extrema parte veluti aculeum eminentem. Sed huius frutexduorum pedum interdum,aucetiamampliorconlpiciturjamp;: odorem grauem cmittit, quorum nihil circa pratenfe T rifolium inuenitur.

Vis autem Trifolio,quod Afphaltion dicitur, calida amp;nbsp;ficca, Galenus ait, vti bitumen,' vtrimquetertio ordine,proindepotum laterum dolores abobflruótione iuuat,amp;vrinara menlcsque prouocat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

Hippocrates Trifolium nonfoliim menfes prouocare, led amp;nbsp;fœtuscdmfumptura,tuni appolitumexpellere tradit: Mulier,inquit,fi ex parmmon^eritput^ata,Trifolium in vino aibo bibendum dato,hoc etiam menfes educit amp;nbsp;fyuSWt^te loco: Idem etiam (de Trifolio fenbens) appofltum menfestrumpere facit,flfttum elicit.

- Diofcorides, femen,ait, amp;foiiainaquapota,pleuriticis, vrinædiflicultati,comitialibus, iisjqui aquae inter cutem principia fentiunljiâ^^ftcricis auxiliantur. Dari autem debent fe-minis drachmae tres, foliorum verb quatuor, rræîîdio etiam funt commorfisaferpentibus folia tri ta amp;nbsp;ex aceto mullb potaTT radunt altf|ui,tol||is fruticis, rad icis,folioruraque deco-ólum,fotu dolores eotum finirc,quos ferpentesmomWßennt: quaautemaqua fanatusquis fuerit,li eaquifpiam aliusvlcus Habensfoueatur,pcriiTOe cum aftici ac à ferpente iâus.Ç^i-dam etiam tcrmtfoliajau^lcmina in tertianiscum vino exhibent, amp;nbsp;in quattanis quaterna, vclutifebriumcircuitusexolucntia.Radixquoquc antidotis additur,Diolcorides ait.

Atveteresalij non radicem modô,fed amp;lcmcn iplisadmilcueruAt,vtexpluriraiscompo-^ fitionibuSjlib.ii.De antidotisapud Galenura videre eft: Theriacis videlicetÆlij Galli,Zc-nonis Laudocei,Claudij Apollonij,'E«demi,Heraclidis,DorotHei amp;nbsp;Herae.

Trifolium RIF O LIO bituminofo aliud quoddam flmile reperitur peregrinum ex America Tn-X folium.caulesiftudfertaradicecomplurcs,rotundos,ramofos,in latus déclinantes: fo-lia in fingulispediculis terna,colore in virore fubnigra,figura rotundiufcula,primis amp;nbsp;è radice exeuntibus bituminoflTrifolij,forma,colore amp;nbsp;odorc quoq; quadantenus flmilia,latiora tarnen amp;nbsp;per ambitus magis crenata. flores in fummo ramulorura cxeunt,exigui,luh-candidb

aliquantulura planij Apliaces à nobis dclcriptæ femini fcrè ßmiles. radix in pJuresdiuiditur.

Ex America in Belgium Trifoliumiftud il-latumeftjvbi lulio amp;: Aura fto floret.

Trifolij bicuminofl fpcciem odor grauis, amp;nbsp;eiusodoribaudmuitum diffimiliSjOftende-rc videtur.

1 F o L IV M odoratum,fiue vcPliarma- i’ copœorum Offîcinæ nominant, Melilo-tüSjftirpseft tres aut quatuor pedes alta j caule inafasac ramulares adnafcentias compluresj mox à radice diuifo:folia ei terna,T rifolio aut citiusFoenogræco limilia,candidioragt;per oras lenteac minute fimbriata : flores luteimelini coloris, in breuibus fpicis exeunt : fernen inde fubfequitur in exiguis, nigris aclatiufculis flli-quisjparuumjcolore pallidum, radix longa eft. Rcfert tota herba odorem gratum ^ac priccipue flos eius lü teusjqui amp;nbsp;liccelcentibus ipfls inten-ditur,exiguam quoqs amaritudinem cum folia,tum floresguftatu referunt.

Eft amp;nbsp;alterii huius genus flore candido, cau- i. Icjfoliisamp;reliquis priori flmile.

Itemamp;r tertium quoddam peregrinum ac f rarilTimum genus, flore purppreo cæruleo, fed inodoiato.

Reperitur amp;nbsp;lutei floris lohgioribus filiquis, 4; quam Ciliciampleriquecognominant.

Præter banc alia eftlutei floris quædam, ƒ• foliis percircumfcrcntiam non crenatis.

Nafeitur lurea flue vulgaris Melilotus no in Germania, Galba,ac Italia modo, verflrn ßrin BelgiOiCirca aruorum amp;nbsp;pratorum raargines^ fluuiorum ac torrentium ripas, ac fubinde fe-cusvias,locisafperisamp;:inruderibus. Similibus locis candidain multis regionibusexit,apud Belgas tarnen rarior, vbi nonnunquam in hor-tis fe^tur. • ^^^minaift priorem Melilotüm recentioru li nonnulliTrifoJium odoratum : plerique Tri-fdbum cquinum amp;:caballinum3quod videlicet ab equis auidifliraè in pabulo expetatur : Ger-mani gro||c @£pinfie£’,id eft,no{ha lingua,gcoo:^ te ^tftcïaucren/ item amp;j^î!W?ÎÎT(ee/id eft,Trifolium vrßnum; RomaniacHetrufei Tribolo^vt Mattbiolus Icribit: Saxifragam luteam Fuch-fiusjalij Mejilotum Germanieam aut Ofiici-narum,appcllarG maluntiAltera, Melilotusal-badicitur.

V tuntuifcmem luteo T rifolio odorato,vni-uerlæGermariiæ Oflîcinæ in omnibus medi-camentis ac compofitionibus, pro veterum Vera Mcliloto.

Reprehendunt id ex recentioribus complu-limi, qui veram efle Melilotum pernegant;

yyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M HISTORIC

quorum rurfus nonnulli nQuumamp;veceribusincognitumTrifolij genus :alij Cytifum ve-tcrum clTc contendunt: verdm ncutri horu veritatem afl'ecuti.Cum Cytifoenim exiguum, imo nihillimilitudinishabctjVtexipfaCytifi dcfcriptionejfatis cuidenseft: necctiam prionbus fccuhsincognitaftirpscd.Nam etiam fi non altcrius(quod tarnen no vcri(imile)ipfiiis certe Auiccnnæ Melilotos ert, quam candem cum Diofcoridis MelilotoefTe, de viribus ac facultaribuscius,ipdus Diofcondis ceftimonium addudum,cftendir.

Duorura autem generum Mclilotum AuiccnnafacitjVnam videlicet lutei floris:altcrani candidi: vtramqucodoratam amp;: nonnullæamaritudinis parricipcm ,ac limuldigcrendi fa-cultatemcum nonnulla addriâionc habentem, Qualis vtiquecftprælèntecapitcdclinea-ta,qua officinæ hums inleriorisamp;fuperioris Germaniæ,vtuntur.Qua de caufanecnoua necveteribus incognita rtirps,(cd ipfaveterum vcrilfimavidetur Melilotus: prxicrtim ciini. ei nullæ veræ Mcliloti notæ delînt3amp; in qna facultates ac vires omnes, Meliloto à veteribus afleriptæ, reperiantur.

Eftcnim odorata herba,quæ plenius^rcliccata rcdolet,ac talisaliquandiu perduratjqua-lem MeIilotuc{rc,Thcophrartus lib.DecaulîsfextOjXxii.amp;: xxiii.cap.mcmoriæprodidir.

Florem ctiara habetlutci coloris,veluti eiusc(re,quæin Campanianalcitur.Diolcorides tradit,(colorcnim ad Horem contrahédus,nam herba, Plinius ait,incanaefl:)laudatiflimara hqu idem in Attica, Cy2ico amp;nbsp;Chalcedone naram ait, quæ colore Croco vicina eft, amp;nbsp;boni odoris;ateam,quæin Campania,in luteum languclcere acodorcinfirmiorem. Vnde colligendum odorcm amp;: colorcm floris,rcmitti atque intendi, pro locorum ac regionu varietate.

lam amp;: habet Melilotus Germanica amaritudinem,quam Auiccnna,vti diximus,Melilo-to inefle fcripfir.

Digerendiquoque potcntiamobtinet,quamnon Auicenna modo, fed amp;nbsp;Galenus Meliloto tribuit. Caraplafmatis liquidem, ac emplaftris digerentibus refoluenttbusque,necnon concoquentibuSjtiim amp;:acopis omnibus vtiliteradmilcet»r.

certè omnia latis luculenter ofl:edunt,vulgarem Melilotum à veterum nondifere-parc, quamGræci quidem /zsAzAaiTrPjLatiniScrtulamCampanam, Cato Sertatn Campa-nam,picriquc Coronam Regiam nominant.

Copiofior autim,vtGalenusait, in Meliloto fubft:antiaeftcalida,quàrafrigida, (primi videlicet ordinis calida amp;nbsp;ficca) habet etiam quiddam adftringês,fed amp;: dilcutit amp;c maturac.

Diolcorides Melilotum tradit adftringcntem amp;nbsp;maladicam vitn habere; Atmalaâicani habet non propriam,fed quatenus in inflammationibus,aut alias collcdos hu mores difcutit ac digerit: nam catenus,quod durum eft ac tenfum,cmollit, quæ propric non emollitio, fed digeftio amp;nbsp;per halitum difcuflio eft,cuiufmodi facultatcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græci nominant.

Atque hoc modo inflammationem omnem emollit,prælertim ,vt Diolcoridestradit, circaoculos,vtcrum,fedem,aut telles, cum paflb codaamp;:impolita: interdum autemaddito OUI luteo alTatOjaut Fœnigræci farina,aut Lini lèmine,auTTritici farina, aut capitulis Papa-ueris, SerideVe. Sanat eadem recentes melicerides per fe in aqua : amp;nbsp;ßue manantia capitisvlccra,cum terra Chia,Vino autGallaillityli^jijjfii^ttcm Colorcm da,cumaliquoexantedidis,l»uat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Aurium etiam dolores crudæ cxprclTæ fuccus cum palfo inftillatus, fedat: Capitis vero dolorem,quem KÆ^aÂaÂyiav nominantdapi^^m accto amp;: rofaceo irrigatus.

De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diofcoridn^^lefio aliis. ’ '

Fr v T E X Cytifus eft, vt Diolcorides aic,candilt;ys totus, vti Rhamnus, (aut, vt Plinius, alpedu caaus,^euitercitic fi quis exprimere fimilitudincm velit,anguftioris Trifolij fru-tex)ramos fpargi^ÖTn^les autlongiorcs,inquibus folia Feenograzei aut Lotitnfoliæ,lcd minora,medio eorumneruomaiore ac eminentiore, quædi^tiscontritaErucamolentu guftu Cicernondum maturum rcfipiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Galenus lib.i. Pe antidotis, Cytjfum fruticofam plantam elfe tradit, earn alritudineffl attingentem,adquam Myrti crefcunt. Theophraftus;^A«ç7à(',fiuemoleftumeum elfe fed' bit,ac omnia fibi propè airiftetiJ||necarc,fed eo tarnen valcntiorem aA//lt;p)',qui ipfum etiam Cytifum interimit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Materies Cytifi nigra eft,amp;proximc ad Hebenu accedere videtur, vcPliniuspofiTlreo-phraftum lib.xvi.refert.

Prolegitimo autem Cytilb .à recentioribus oftenditur frutex quidam lignofus, bicubita-lis,autaltior, in multos ramuloslêlè explicans : folia cuius vnà cum caulibusincanaamp;albi-cantia,quæ trita Erucam nonnihil redolent,amp; terna ab vnopediculo Trifolij inftardepen' dent;

dcnt: riorcs in fuminis virgulis elegantes,luteó auri relucenr colore, forma Genillæ, lcd minores,amp;amplius colorati : valnulæ planæ func ac rccuruæ,amp; falcarç,crelcentis Lunçformam referunt; in quibus lemen, radix inramulos Ipargitur.

Inuentus elf hic frutex in Cythno infula, inde tranflatys in omnes Cycladas: mox in vr-bcs Græcas, niagno cafei prouentu, propter quod maxime miror raru in Italia: no æftuum, non frigorum, non grandinum aut niuisiniu-riam expauelcit: Plinius.

Galenus in Mylia, qua parte Græcia^ finiti-madtljtraâum quendam occurrerc, memoriç prodidit, quem Britum nommant, vbi collem non magnum, Thymo, £gt;6 Origano refertum, alibi locum Cytifo plenum vidillèfe,lcribit.

Satio autem Cytili ( Columella ait ) vel au-tumno circa Idus Oclobris, vel Vere fieri po-teft. Cùm terrain bene fubegeris, areolas faci-to,ibiquc,veluti Ocymi lernen,Cytili autum-no lento, plantas deinde Vere difponito, ita vc inter le, quoquo verlus quatuor pedum fpatia diftent. Si fernen non habueris,cacumina Cy-tilorum Vere deponito, llercoratam termini circumaggerato. Si pliiuia non inceflerit, riga-to quindecimproximisdiebus,fimulatquc nouant fronde agere cœperir,farrito.Poteftetiam ante S^rcmbrem,fatis cor»modè ramis Cyti-

Ifis feri, quoniain facile in quouis agro, quam-uismacerrimo çotnprehendit,amp;: iniuriam omnem fine noxa furtinet.

Nuncupant hune fruticem Græciac Latini gt;iyt)(7ûi',Theocritusetiam wTjAoi',nonnulli ity-Ält;Wpcr’-3-,älij thäjv. A. Cythno,aut vt allj,à Cythifainfulanomen,auftore Scruio,habet.

Refrigerant porrô Cytili folia,Diofcoridc auól;orc,tumores intra initia difcutiunt,fi cum panetfitaîmponanturidecodamvrinamcirpotum.Galenus Cytili foliadigerendifaculta-tem obtinere refert,aqueaî ac tentperatæ miftam,ficut Malu.r.

Mulieres,Columellaait,fi ladis'inopiapremantur, Cytifum aridum in aquam macerarc oportet, amp;cûm totapj^maduer^ poftero die exprclTi fucci ternas heminas permilceri mo-diCoVino,atqueitapotandmi^fHl!*flc^ ipfa:valebunt, amp;pueri abundantia ladisconfir-niabuntur. Hippocrates Cytifum etiangt;ntcr ea,quælacex?indum reuocant,libr. Denatu-iamulieBh;amp;;demotb.niùlieb.cfiumcrat. Afiftomachus lt;^oq; Athenienfisapud Pliniura, nutricibusindefedu îa£l:is,aridum,atque in ecodpm potui,cum vino dan iubec.

Apes non defore Cytili pabulo conti nte, promittunt Democritus amp;: Ariftomachus. ^alegus inquit, tfaduut, apes ex Cytili flore pluri-

Columella Cytifum ctiam vtililTulum tradit gallinis, apibus,capris, bubus, amp;nbsp;omni ge-îicti pecudum,quod ex eo cirô pinguclcit;amp;: ladis pluriraum præbgj^jaiJiH*-

Marcellusantiquus ai^or, alium quendam Cytifum deleribit, a fupcnore Græcorum cytifut Cytifodifferentem,quejîn noniumentorum pabulolaudat, autad ladis copiam augendam conimertdat;fed mirum elfe remedium tradit aduerfus ilchiadem Sz arthritim.

Herbaeft vel frudetum,ait,quôd maximècirca fepé^vinearum nalèitur. Latine Cytifus ûicirur,virgultiseft fubtortis vel curuis,foliisoblongis, bcnc vircntibus, floribus conclu fis, oHongis,albis vel ctiamgalbineis,beneolentibus,id|elt;,mcllitoodore,frudetumipfum femper virensæftate atque hyeme. '

QCcvrrvnt vero amp;nbsp;aliæ Trifoliæ^lignofæ ae fruticofx fl:irpes,quç cum Cytifo fîmi-litudinem habet epoflevidentur.

1. nbsp;nbsp;AfTurgic vna à radicc cauliculis terctibus, fragilibus complurimisjin alas ac ramulos diui-

ïis; folia circa quos crcbra,minora quàiîiTrifolij pratcnfis^colorcvircntiarflolculi circa vir-gularum falbgia (picato quodamraodo ordine digefl:i,luteijminores quàm Genife, alioqut confimiles: lucccaunc liliquæ tcnuesjoblongæ^anguftæ, Sâ ipfis Genifta: fîliquis minores;in quibus fcmina cxigua nigricancia. radix longa,altèdelcenditjquandoque in obliqua tendit.

i. Alterafpeciescopiolis ramulis ac cauliculis fuperioretyefcrret, mfi humilior aclanugi-j nofior clfcc,nec attollerentur,fed magis ad latus cauliculi cius inclinarent: foliaquoque pau-lô maiorajfed tarnen quàm Trifolij pratenfis minora : flolculi etiam magis conion/^b atque veluti in capitulum comprellî,tum etiam nonnihiloflinioiai^nt: fiRquaequoquealiquanto grandiorcsjliirfutçquc. radix alte demittiturjn paiAosdiuifa appendices. Contingit autein non rarô vno loco hancreperiri birfutiorem fiuelanuginofiorem,quàra,altcro .•quôautcni birfutior ac lanuginofiorjioc etiam raagi^incanefcit,nam ipfa hirfuties albicanté quendani colorera vnàcoufcrt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Reperiuntur huiufmodi Cytofijinnoftra ætat^ppcllata, Morauia,Marcomannoruni olim prouincia-amp;: in Pannonia fuperiorc fiue'AuftriaLüHwias, præfertirn profundioi'cS)amp; agrorum limites, vmbraetenimaliquomodo gaude^videntur. ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ , . nbsp;nbsp;nbsp;. i

lunio ac luljocum floribus præcipuè vigét: {emenintcrcaamp; poft,àd matuiitatéperuenit.

Carolus ClufiusirMlBÇper Hifpaniasobferuationibushuîulcemodi aliquotgerierade-fcribir,quæabiftisexiguum vel nihil difièrrevidentur. Dift'erenfja fiqua éft,coeliiôliquc differentiumacdifiimilium occafione contingcrc poteft: NamhtÈcduo adftirpiümmuta-tionemplurimum noflcjTheophraüysfcribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ù .

Cytifi autem elle fpurias fpecies làtis raanifeftum ; idcirco ôc Plèudocytifi dici ac nuncu-pari pofiimtjVcl Cytifîlfylueftrcs.^

Qualis autem facultas horum fruticum, vcladquæ vtiles,cxploratumaut cognitum nondum habemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;‘

RIF o L IV M fruticans virgulas profert tenues, virentes, bicubitalcs amp;nbsp;longiores, in A obliquas,breues,ramuUres adnafeentias fubindc diuifas.-foliacirca*hasproximèab ip^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• radicibus

QVARTÆ LIB. IIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'il

radicibusplurimaj fmgulis' pediculis cerna, lcd medio coium maiorc ac loneiore,Trifoliis art-giiftiora minora, cx nigro virentiaj inferiore ramen parte viridiora: flofeuli in ramulorüm fummo,exigiiisinlidcnt pcdiciilis,lurei,aban-guftiore cxigua veluri liihila, Iclc in quinquc aut lex foliola pandenres, BuglolTi vulgaris Horibus quodamraodo limilcs, led minores : fru-öusrotunduscfl, magnitudinc Eruiliæ,initio viridis, per maturitatemvero niger,inquibus feminalata,Lcntibuslimilia. radix alba,longaj late fubterra ferpit, acplurimis nonraro pro-germinat locis.

Floret asftate ; autumno fernen mäturatur: frutex iple pcrpctuovirct, amp;nbsp;viuiradicecoftat.

Cytifumplerique appellant : nos Trifolium fruticans nominate maluimusrcum Cytifoete-nim nonconüenit,vt ex eiusdelcriptione fu-periore capire facis manifeflum ; nili Marcelli Cytifus fit,cum quoaliquam forte fimilitudi-nem haberevideri poffer,li flos,quici lutcus cfl:,albuscfletautgalbineus.

cæruleo, aut lîmilis. Vegctius enim RenatuŸinquot;^'”’' fua veterinaria,lib. i.eap.x VI I.amp;: lib.i 11. cap. 11. Eryngiumherbam defcribens, florem, inquit, habere aureum vel galbincym. Rcpcritur autem Eryngij flos cæruleusamp;:luteus.

Sunt veto amp;:nonnulli ,qui Trifolium iftud Polemonium efleexiftimant,quôdvidelicet cum vulgaris Rutæ, aliquam huius folialimili-tudinem habere videantur. Sed Polemonium non vulgaris flue graueolentis Rutæeft folio, fed alterius, Hypericoidis videlicet, vcluti amp;nbsp;Hypericum, Anonis,amp; Cetaurium minus, qux etiam folio Rutæ defcribuntut.

Porro Trifolium fruticans nullius quiderri vfus eft, nec anigiancium cuiquam, multo minus apibus,quod fciatur,gratum.

TPk IF o LIV M odoratum alterum , cauli-culos habet ercäos,rotundos,inanes,cubitales aut longiores, ramulares adnafeetias mul-lioflmilia,leniter acfuperficie tenus per ambi-tum crenata,ex quorum alis in fmgulis pedicu-lis flores in exiguis veluti fpicis,pallidi ex cçru-leo albicaiîtes, quos afpera lequuntur capitula, inquibus fenyn Fœnogræco minus, radix fi-brdfa eft. • ’

Tota herbacum caulibiis amp;:foliis, Trifolio non foldm bituminofo, fed amp;: pratenfi candi-dior eft: odorata item eft, aroma cum graui-tate quadam fentit, amp;nbsp;plenius reficcata qui-dera: qui in decerpta aridaque diu etiam odor inhxret.

ƒ62/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

inhæretjamp;pluuioûac hiimentecæli conftitudoneintenditur. Fcrtur vircnsatquecrefcens fepties in dic odorein mutare,vndé amp;nbsp;Germanicè fùtxn fwiit ! annoße anus ipfuni appellant.

Florcc lunio Julio ac Augufto ciufdem ^quo latum ell^anni menfibusrin hortiscdin in fu-pcnorcjtum ininferiorc Germaniadn Italia^iGalliajacaliisin regionibuslèritur.

rrifoJium viilgô odoratum appellant: GcrmanijVt diximusj ficben ! noflrißniai^ Sh^ttjn'uijriboccll^icpccm temporum berbtimtHifptini TrebolReal:ÇiA\b Treffleodoriférant. Lotus vidctur vrbana,bu£rat:iiia,dcquaDiolcondeslib.riii. quæGræcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,Sâ è,

Vim aurcrn vrbanam due domellicani Lorum mediocriter concoqucndi, reûccàndi poiridcre,GaIcnusaii:,Se: incaliditatis frigidicacisq} coniugationc mediarn qiiodammodoac temperatam eïlc.Qjj^’ccrrcfactilcaccs in liocodorato Trifolioeuidontcr conCpicuzIunt.

Diorcoridcs,cxrraâus,aic,{uccus addito inclle oculoruni argemasjuubeculas, (albugincs vacant) Sôquxpupiliasoculorum oblcuranc,expurgat.

Nodri oleum in quo ibba tioresq} odt^ati biiiusTtifoIijniaccrata, rcccntia vulneragln^ tinarc tradunc,amp;:adpucrorum cntctocœlas:,bubonocœlasq}plunmûm cornmendant.Inter-ponituranda berba vcllimcncis.qutcnea tineis rodantur.dcfcndcre putatur.

T 09V s gua:m campisÆgyptiaguainun--^datis prouemCjCauliscdl, vrDiodcohdesre-fort, Ægyptim faba^dlimiJis : ilorc babetpar-i^üm,candidum,Lilnsljmilern;qu£m ferunt oriente Solecxplicari,occidente yéro occJudii totoque capitefub aguis condi, amp;:rurfus oriente Sole emer^ere. lîmile caput i^ius edi Papaueris maxima calycii in quo fernen Mihj quantitate, quodreficcatum Æg^ptij in paniScium recipiunt. radicem Cotoneo malo fi-milcm habet.Eadem dehac Lo^lfheophrfdlusrefcrtpaulö tarnen latius hanc deferibens: fiorem üquidem,ait,candidüm,Liliisangu{liafoliorum proximum- multos veto aedendôs promideuê exire,Sole occidente feCe contrahere caputq^ integere; ad ortuni vero apenn, amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Extat in antiquo i Ilo Bibliotheca: Cæfareç CodicCjÆgyptiæ Loti icon, fed qüæ non nid folia amp;: radicem exprimat.folia autem depin-guntur tna,latajfingulalongis accraffispedi-culisinfidentiajac èradicibus exeuntia: radix verb rotunda,maliinftar.

Ægyptia Lotus dicitur,quôdin Ægypto gignatur. Radicem huius Corfium appellari Theophraftus ait: Strabo autem Geographiç lib, XVII. Corfium frùdurn eflc tradit piperï fimilem.

Radicem crudamamp;coétam edi Diofcori-ii‘ des fcribit: Theophraftus elixam aflamqj in fpeciemalbuminis verti memoriæ prodidit, èâ ciSis gratamimandi etiam cru dam,led grâ-tiorem decocî:am,fèu aqua,feu pruna.

Qui huiusradicibusviditant Lotophagoâ dicijStraboauôtoreft. Thcophtaftusautem ex Loti arborisfrudUjqui dulcis ac fuauis eft; viuenteSjLotophâgos appellat.

COk N I c VL AT O R VM, lioc eft, quæ exigu as filiquas inftar corniculorum pro-' ferût, T rifohorû aliquot rèperiuntur gene A.

Corniculatorum autem horum Trifolio- i; rum primum genus, multis exit tenuibus amp;nbsp;♦infirmis cauliculis, humi pjocuinbentibus ; circa quos foliolâ incana, minora amp;nbsp;anguftio-

féAe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sti r P I VM h istoriæ

ra quam Tnfolij:flotesprofertluteos,fplendentcs,Ochri Bonbusn;inorcs,coœpkirc'l'imùl in virgularumfartigiiseminenteszlùcceduntfiliquæ aliquot paruæjoblongæ,tenues, teretes, èâ anguftç,in quibus fèmina rotunda exigua. radix dura aclignofa,(îngulis annis regenninaf.

Alterum genus cauliculosquoque habet tenucs,longosque: folia Trifolijaut Fœnogrx-ci,ambitufêrraca: flo{culosîuteos,pallentes jinvmbella inftar ferc pratenfis Trifolij; poft quosexlguîc complureSjiecuruxcorniculorum modo,lrliquæexcunt,in quibusfèmina par-ua,fapore ac forma lèminis Geniftæ: radicibus firmaturlongis,tenuibus fibrofis.

3. Teitiumgenuscaule,foliis,aCradicibus,prioribus,vtiTragusait,fimilc,florcsautemraa-iores,amp;; in luteo fplendidiores, filiquæ verô ei longiores, ex fingulis tres,aut quatuor,auium vnguibuspcrfimilesjinquibus feniina rotunda,vtArachi.

Nafcunturhæc genera,pluribusGerraaniælocisfua fponte : primum Bclgio familiarius cftjvbi fecusviaSjSi agrorum margines paffim reperitur : florent æftate.

Trifoliacorniculata,addilîerentiamaliorum nominari pofiuntjaut Loti fylucftres. Dif-ferunt tarnen non parâm,à Diofeoridisf^ueftri Loto,quæin Libya prouenit.Nam Dio/co-Syluefiris ridisfylueftris Lotus,cauleeft bicubirali,amp;fæpèmaiore:alismultis: foliisTrifolij pratenfis: femineFœnogræcijinultôminorejguftumedicato. Quale in totum nullum horuracorni-eulatorum Thfoliorumell.

Habentautem ifi:acorniculataTrifolia,cum Serapionis, autYlàaci Meliloto fimilimdi-nem maximam.Serapioeniraex Yfaaco Melilotum delcribcns,vaginas iplâmfacereait,ve-luti amp;nbsp;ifta T rifolia faciunt,quam ob caufam (cæteris notis non repugnantibus) Yfaaci fie Serapionis Meliloti videntur: non tarnen idcircô Diolcoridis, aut Galcni, licettamen lias inter le Serapio confundat, vt fæpè multas alias confundere Arabibus proprium quodain-modo cft vitium.

Diftcrcntiam vtriufqucjiplè fine Ylàac„ lîue Serapio oftendit, vaginam amp;nbsp;fernen Inn’us Meliloti præcipuècommendans: namalterius Meliloti fl^ribuspotiflimùra , veteresGrxci vlffunt,nonfiliquisautferaine,vtexcmplaftrorum,malagmatum,amp;:aliorumcompoficioni-bus,quæ apud Galenum,Paulum,Aëtium,amp;: alios repehuntur,euidens cft. Melilotifiqui-dem,quod à Diolcoridedelcribitur,in floribus præcipuafacultas eft.

Meiiloft» Delcribitautctn Melilotum fuam ex Yfaaco,Serapio hisverbis:Alchilel,fiuc Melich(ita sfraphnù! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mclilotum Arabes hi nominât) herba cft,quæ habet folia rotunda,viridia: rarauli eius

[ ]ndetur funt fubtiles multùm,amp; folia rara, amp;nbsp;fruéfus habens vaginas lùbtiles, rotundas [iîcutvirgx puerorum paruulorum] amp;nbsp;funt in eis grana paucajglajaci colons, rotünda, minora granis Si-napis,amp;: quod de ipfaadminiftratur,funtillæ vagma:,cum eo,quod cft in eis ex granis.

Qurccertèdefcriptio iftis corniculatis Trifoliis làtis relpondet, praefertira primo ac tertio generibus.

!• At primum horum Germani ttJtïbenîl((/ fîcinHcf /frauwcn fdjUC^û»/ widen appellant ; noftri fteni tlauecen amp;nbsp;bogelïS titfen: nonnulli herbam leponnam ; Fuchfius Melilotum Gcrmanicam facit.

a. Alterum genus idem Melilotum Italicam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(înnfiffnuncupat,amp;

I. Faciiltatem autem primum genus poflidet euidenter adftringentem, frigidum ac ficcum , natura fua,incipientlbusidcirco inflamniy^ibus vtile^ amp;nbsp;omnibus, quxreprimi ac refri-geraridefiderant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

De Trifoliis cochleatisy hoc efi, quorum filiqu^ tefilt;e cochlearum fimilitutline, in 'vertiginem tor tit funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x v 1 i l.

I. TJVI vs c EMoTTTTrifoIiorura duo potiflimum funtgenera. Primum cauliculos habet quot;t-*-tenues,rotundos,nonere(ftos,ièd perrerram repentes:folia’^rifoliofimiha,venira minora, teneriora: amp;: per ambitum crenata: floresexluteo pallentes, paruulosinfummopedi-culorum : frudusJatuseft,amp;aliquQC circumuolutionibus in fpirascochleæmodo contor-quetur,in quibus femina patua,Gandida,nonnihil recurua. radix tenuis eft.

1. Alterum cauliculispriusrefi^ifoliaquogue Trifolij minora,fedhaudquaquam permar-gines incifarflolculi quoque lutèuvaluulç quoque in fpiras contQrtæ,fèd longiores,anguftio-res,amp;fpinulis aliquot horridulæ.

Conuenit iftud aut fakem proximum eft ei,quod à Carolo Clufio Medica Marina appel-latur,amp; à fe in Hifpania,amp; Gallia Narbonenfi luxta mans Mediterranci ; in Lufitania vero iuxtaOceanilittora,repertum refert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Apud Belgas amp;: Germanos vtrumque hortenle eft. nbsp;nbsp;Æftate flores ac femina proferunt.

^alli huiufcetnodi Trifolium L'herbe au Umaffon nuncupant: Recentiorum pleriquc hæc “folia Medicaseireiudicantjnos Trifolia cochleata appellate maluimusjà iîbquijcochlcç

^læuiiis modo conuolutis : nam cum Medicæ delcriptione ( licet fortè fimilitudinem ali-habeant) nonconueniuntâ Lentisenim magnitudinenijfruâus fîuefiliquamultüm lernen veto quod in iplis continetutjiion modo Leritis formam non habet, led nee ^^bOitudinem, multô Lente mifcus. lamamp;: iumentorum aut boum pabulo hæc Trifolia ^^^feqmruntur,necvtiliahabentur,itavthis decaufis (prætef alias rationes)non elTe veras •^^dicas, abundè conftatf vidcacur^

Trifoliorurri,amp;:corumquidem,quorum^luülæco«hleaftirn riiodo intorquentur^ - gonereamp;Medicaeft. Virgulashæcfiu ulos haltetcomplures,rotundos^Virentes: /^oaTrifolio fimiliajcirca caules minora contradloraißorcs in vmbella breui, cralTæque P'cæquodammodo perlîmili ex tenlistfrifolij anguftiore amp;nbsp;rainorcjcolore vt plu-incæruleo purpurci: lèqûuntuWnde liliquæ lîueeornicula cochlearum fimilitudine ’^'^orta, fed multô, quàm cochleatorum Trifoliorum, anguftiora; Lentis videlicet tantum ?^gt;idine,aut paulô ampliorcjac inpauciores fpiras contracta, duawiidclieCtaut trestan-j^^^’inquibus lèmen mi«utum amp;candidum. radices lùbfuntjVti aliorum Trifoliorum^ '^^iæ)tenues,amp; lignofæ/

^afciturpleriliqueHifpania: locis fua fponte, qüod latiuo tenuiora habet folia^ flores i^o'ndefubluteos. In Valentinoregno, amp;vocata Catalonia,TcrraconeWîs Hifpaniæpro-agris feritur,vbi crebro lingulis æftiuis menlibus :^'eeatur,amp;: in decem aut duode-antios petdurat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Serendam Medicam,Varro ait,in terra non nimium arida,auE varia,lèd tempctatd.Palla-, Aprili menfe,ferendam elfe Medicam fcribit, ac femel fatam decem annis permanere, quater vel fcxies poflet per annum rccidi,

pPpellanthancherbarhiGræci Latinilîmîlitcr Medicam: Caftellani âæntinl ac Catalani AlfafUi \qcc aut Barbara, aut ab Arabica dcflexa:nara Arabum prin-

^ooque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ppellacionemreeipi

ß^'^^^/yluellreZ Trifolij guoddaai tv r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buic Urne tenues:fo'

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^raslenirfgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btnilia,verum minU'

^bia breucs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' boresexiguiamp;li^'

^ë^^^atitibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capicula,exmulds

^^dix ce/fii] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femimbus conge-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^e:us vias, agrorum

^^^^vnde man nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fpiras vllascotra' /

ant altioribus; folia ci Trifolio,aut Fœnogræco minora, in fingulis pediculis trina,acuminata: flores candidi,aut tenu iter ex albido purpurafeentes, radix lignofa viuax eft.Totalicr-fla,vnàcum caulibusamp;foriis,abvtraque parte,incanaeft,amp;r molli tenuit]^ lanuginc Inrfuta.

Studiolbrum plcrique Glaucem,alij Cytifum faciunt,nonnulli Scribonij Oxytriphyllon.

Cum Glauce autem flmilitudinisquoquc nihil autexiguum ömnino habet ,neq5 enim caulibus fuis ferpic,neqi flores habet purpureos,amp; ramuli eius dodrahte funt longibrcs.

Delcribit verb Glaucem Plinius his verbis: Glaux antiquitus ft/j/xAsotrov vocabaturjCyti- Glaùx. foamp;Lenticulæ foinsfimilisjauerfacandidiora (füperna virent. Diol, addic) raniiin terram fcrpuntquini,lenivcadraodum tenues(dodrantaèeSjDiólcoridcs)ab radice :flolculi purpü-Kiexeunt: inucnitur circa mare.Eugaladon ab elFedu nominatur, amp;ideirebà quibufdam tion),Aav^,fed 7,Aa^auE).aA5f^ pronunçiaturrliæe jinquit DiofcoridcSjdecodäbvm farina flordeacea amp;nbsp;falc,amp;: oleo,amp;; in lorbitione exhibita,extindum lac reuocat: earaqueqüf häufe,Plinius fuperaddit,balneis vticonuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Atcandidum Trifolium cuius facultatis fit,aut ad quævtile,incompertum. ' nbsp;nbsp;nbsp;,

T Agop VS caulccnalciturrotundo,credo ,foliisTrifolij minoribus,paucis: paniculas, i. ‘*^fiuefpicas,in fummo cauliculorum amp;ramulorumgerit, molles,lanuginolàs,leporinis pîflibusfiniillimas : flores vt pliirimum luteoli : fernen paruum.

Sunt tamen amp;nbsp;Lagopi quidam maiores,flore rubentes: vni folium latius, amp;nbsp;Trifolij pra- a. 5-tenfisæmulum: altcri oblongius. j.

pcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leporinuspc^;

àe lepre • c ( r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de hébrè ■. Icnbs Pt^

billis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trifolio, fedTridcof-’

^ongiore'^^v fä^ Plt;^i‘^Plt;^ruo yelüt Oleä, Acîl^ir, ’ PP'PP^f^^^tcs fcrihic: .

^iaber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P-^gopiJsamp;:exdcca^^^

dandi A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aucem , cum aqü^

f^Puronc: dorcc: • ‘^,'^^digicm quadamteuus e radice nm/r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pediculis inccc fo~

P^^^^gona in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ochris minora,

^d.^A^^urum /.y, d^rjßs^ humidioribus,iU' t^^‘'^rie p ^^diccs , fccus aquofa,

^uhis^ni Ponem ciicu!i:quàd ^^^ocur,auc quia hoc 0' etj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocem porißimdm eß^b

^^^^d^cani^P^^uya in templis Pre-^^^^us GuvuG nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HieronymusFracO'

Porrô tempcriem Trifolium acetofum,frigidam fîccam habet. Putridis ac fœtidis oris vlceribusmedctur: fitim arcet, amp;nbsp;eadem, quæ Oxahspoteft.

AV R E V M Trifolium abfquecaule herba eft:folia habet lata,magnitudine folioÂm

Afari; fed in tres diuila partes, amp;e: magno alicui Trifolio lîmilia; inter quæ medij ex ipiis radici-bus gracileSjteretestp, lubhirfuti,ac modicè ex virore rubentes ,erumpunt ?oliculi, dodrante breuiores:in quorum fummofinguli flofculi, forma amp;nbsp;magnitudine Ranunculi hortenfis flo-ribus fimiles, colore cæruleo diluto,ex Icnis, iè-ptenisq; folioliscômiflî, quorum medium exi-guum occupât capitulum,paucis exiguisfta-minibuscandidis circumdatum, in quo fernen deinde nalcitur paruum candicansq;, quod fua Ipontc maturum exilit. radices fubfunt graciles,numerofæ,nigræ, in diuerfa tendentes.

Folia hyemejjermanent: fl orcs, ii cælum Clemens fuerit,circa Februarij medium erumpuC: fin rigidius,m»nfe Martio. Semen Maio matu-r9lt;^f. Poft flprum defluuium noua erumpunt folia,quæ auerfa parte nonnihil purpurafcunt, fod minus tainen quam Cyclamini rainoris.

Reperitur plerilquc Germanî^djeriotislocisinfyluis vmbrofis,inter fruteta, in Bohe-tniaveroamp;fecus vias : in Belgio autem non nifi fatum pi?ouenit. Inueniri amp;apud Italos, amp;nbsp;Hon modô cæruleo flore,eoq5 fubinde multiplici,fed amp;nbsp;candidojab AlfonIcrPancio Doûo-leMedico in Academia Qprrarienfi,in fimplicium cognitione ver(atiflimo,accepimus.

Hcrbarij noftræ ætatis Hepaticam appellant : Germanice CÖfl 'ictcrfrauv item amp;nbsp;gulamp;cn«’ fl((/ hoc eft,T rifolium aureum: noftris cbrl UeuercruDt/amp; gulöen UcucrctuÿtzGallis Hépatique. BaptiftaSardus,Trinitatem amp;Trinitatis herbam nominat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Sunt qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elfe fufpicentur,quam Trifoliam herbam efte Hefyehius fcribit.Sed Ba-/3«A«e(f.

Refrigerandi autem ac reficcandi potentia cum adftriâ:ione,hæc herba prædita eft; hepa-ti per caliditatem debilitatoconferrefertur ;namamp; refrigerat,amp;:robur ei nonexiguum confcrt.

Laudatur,amp;ad radicem effieax à Bap. Sardo perhibetur, fi reficcatæ puluis cochlearis iiicnfura,ex vino aui iurc aliquo, aliquot continuis diebus exhibcatur.

pAhvsTRE Trifoliumcaulibus exitcubi-calibus,virencibus,leuibus,interna parte po-rofis: folia ei lata,glabra amp;nbsp;carnolà, Fafelorum, fiue Bû,narum foliis iimilia, nifi quôdin fingu-lis pediculis non plura,fed cria tanciîm vtTrifo-lio; flores à medio caulis furfura verfus ordine digefti,candidijfolioli; folliculi inde parui, ro-tundi, in quibus feme ru Hum Milio fimile: ra-dicibusfcrpitpluribus,gcniculatis,inciîscandi-dis,amp;:porofls,in diuerfâ tendetibus,quçamp;plu-ribus locis erumpunt, amp;nbsp;caulesfoliaqs promut, vnde facile herba ipfâ latèprôpagatur.Saporera habet fernen nonnullæ amantudinis participe.

Germani ^iMff«,id eft, Caftoris Tiifo-lium,fiue Trifolium fîbrinum nuncupant. Belga: autem à fimilitudine foliorum cum B»na fiue Fafèlo, i5or,rüooncn/hoc eft,Fafêlum hirci-num: aut Bamp;nam hircinam ; Recentiores Trifolium paluftre nominât. Cum Ifopyro autem nonexiguam fimilitudincm habet : nam Pha-flolo, fiue Fafèlo,foliis fimillimum cft,ita vc propter banc i^oq; fimilitudinem,vulgo etiam à Belgis, vti ïam diximus, Fafelus nuncupetur hircinus.

Ifopyron enim amp;nbsp;Phafiolum dici, propter earn quam cum Phafiolo fimilitudinem habet, ' Diofcorides auâor eft. Additur amp;nbsp;alia in vul-

garibus Diofcoridisamp;Plinij exemplaribus ratio; amp;in illiusquidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to TveraAop ?gt;8p«p, id eft, quod in fummo folio claui-

culasferat: In huiusverô,quoniam folium, quod eft Aniio fimile,inpampinos torquetur. Diofcoridit Quæ vtrique au(ftofi,perperam accclTilTc^ratis manifeftum : necetenim Fuieli, necFafcoIi, Dolichi,fohum clauiculashabetj amp;Anifi folium, prçterquodclauiculiscareat,cumFa-

d»t». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autetiam Faieolifoliis,nullam habet fimilitudinem.#

Emendandum igitur Diofcor. exemplar,amp; hoc modo legendum ; Jercyms^r, oi (paa-logt;^at Ififyron. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Sîi èo/«.iveu tpacnÓAa, ePê ilt;ar tw i(gLÄov‘^i^ai^aiytpfdgiTiwvT^lpaç,

gt;!t)^7û^no-lci)v /0M/\gtv3-ia) nv yiùaiv. hoc eft, Ifopyron aJfqnWflSfiolum nominant,à fimilitudine Phafioli,capitula ci func in fiîmmo caule renuia,|lena fcminis,in guftu Melâthio ûmiHs.

Quod verôdeinde fèquitur;75 efè ipdAÂop àvltra),ideft, folium vero Anifô, autaccefTorium fimilitereft,auedeguftu quoque vpfitintêiügendum.-formafiquidemfolium IfèpyriAiii-fum referre non potcft,cùm Phafioli foliis fimil?ft: fed verifimilius eft ab aliquo adicftumj Oribafij enim liber ex Diofcoridff tranfcriptLÿ,ho?{â^ftre^m non habet.

Arque hoc quidem modo,Ifôpyri dcfcriptionecn^tïîPîamp;:caftigata,TrifQliumpalufîre ei tam fimile elijVtnon aliud quàm.verum Ifopyrum ^♦deatur.

Ifopyri autem Ifmen, vcDiofcoridesaie, contra tuifim amp;nbsp;dolores circachoracemcuin melicrato fumptum prodeft: confertetiam hepaticisamp; fanguinciÿ cxlcrcantibus. Extcrgic enim,inquic Galenus,amp;incidit humores craûos, cum hoc,vccorpa^ cotraharamp;côftringac.

P 0 S T Gramina ac Trifolia ad aciuatiles amp;nbsp;rdiquas jgt;aludres traKfeuKdum'videtur.qua^'vi Mtea dtximuSy nulU alteri opères nodriparti, quàm huic aàdi potueru/it. Subfequi hic liber tirtium potui^et, fèd Graminum dr Trifoliorum^efcripticnes prAmitterc ma^is conÇonum j'^it-yAquatiliufn verb dr palufiriunt poHéa traHare.

Tribulus aquatilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Qjr A T i L I s Thbulus caules habet

-^^longos, inferiore,amp; qua fub aquis eft parte , graciliores, iuxta vero aquæ fuperficiera craffiores ac foliolôs. adhærentfub aquis cre-bra capillamenta,quibus fundo affîgitgr: fuperior folia promit lata,Populeis aut Vlmcis propemodum fimilia,fed breuiora amp;: forma quodammodo rhombi, per circumferentiatn crenatajintcr quæ flofculiexcunt; deinde fru-âus Auellanis nucibus paulô maiores, nigri-cantes, quatuor duris aculeis modicè recuruis fpinofijin quibus nucleuscadidus, guftu haud ingratus,qui amp;: recens mandi,amp;: arefadus mo-laque contritus in panem cogi pofte fertur.

In fuperiore Germania in lutofislacubus vrbium foftis,quibus limofusfubcftfundus, nafci Cordus reiert : apud Brabantos veto amp;nbsp;alibi in Belgioinftagnatibus purisamp;fontanis aquis non raro reperitur.Matthiolus non modo indulciumalt;quarumlacubus,fedamp;in ma-rinis quibufdam iuxta Venetias prouenire,au-*

^vuS'QPQ Græcis : LatinisTribulus • aquatilis fiucaquaticus, amp;nbsp;Tribulus lacuftris: Officinis T ribulus marinus dicitur: Germanis nu|j/ wn^crnu^/ ffcnu^/ fïac^clnu^/ «U^:BrabantîsWaternotrn;amp;àfimilitudine a-culeorum ferreorû JfôhicfeÿfcrjS: Galli MrffW.

Refrigerantisporrô Tribulusifte eftnaturæ : ex huimda amp;fngida efti^tia componitutj quæmagisinhocaqueaeft,quàmintcrreftri,inquaterreumfrigidum pcnentiuSjVt Gale-nus ait: proinde inftammationcs omnes,vti Diolcorides tradit, cataplâlmatc adiuuat : cum melle aphthas, tohfillas, oris putredines, gingiuasque peîfmat. Succus ad oculorum médicamenta colligitur.

Thraces,Pliniusinquit,qui Strymona habitant, foliis Tribuliequos Paginant,ipfînucleo viuunt,panetnfacientesprædulcem,amp;:qui,contrahatventrem, 'j. ;; nbsp;nbsp;nbsp;. . Tn;

I. /^Avlicvlös habet Fontalis,tenues,viticulofos,geniculacos. folia oblong, lijs minora,durioraque,quætenuibus aclongiufculis pcdiculis infidélités,Tupraaquas eminent,amp;ipfiusfupei ficici,vti Nymphææfolia,incuml^nc: flores in brcuibusfpiciSjCXû*' lutiorc purpura rübent,vt Biftortæ. fernen durum.

Reperitür in paludibus, lacubus,vrbium foflis,amp; aliisftagnantibus aquis,nonrarôetiain inriuulislentèfluentibus: vbiquefrequens.

A Græcis Tiorm/ui^yilTZêv dicitu^ amp;nbsp;ça;gt;y/Tj)ç:Latinis Fontalis amp;nbsp;Spicata : Germani noftri ƒ otitcpncriipt: Galli nbsp;nbsp;nbsp;d eaue nomâ|ianc.

i. Eft verô amp;nbsp;aliaquædam Potamogeiton fiuc?^8fkicata,quæcompluribus tenuibusactcrcti-bus cauliculisluxuhat, in alas fnbinde diftributft. ^olia huic funt lata, oblonga,acuminata, multô quam prions minora : è flnu ramulorum ac|^gt;«Mun pcdiculi fubinde prodcunt,in quibus fpica breuis, flolculosprofcrcnscandicantes^niuftolospic deinde femina plana, rotunda veluti Ap^aces, radix fibrofa fundo adhæret.

. Totaautem lùb vndisnafeitur,eminente tantummodocacumine,fed in aquis baud pro-fundis amp;dulcibus,quæ tarnen maritimoæftu attolluntur :velutFjnfinuilloquià Dordraco Hollandiæciuitate,ad Bredam Brabantiæciuitatem parce. *

Potamogeitonautem,inquitG^Jenus,adftringit Sc réfrigérât fimiliter Polygono, fed cflentia eius cralTior eft, quàm Polygon! : pruriginibus vtile, contra veterum vlcerum depaftiones ; audor Diolcoride^ ,

F Evitât amp;nbsp;in aquis,ac eius occupât fuperficiem, ficuti Fontalis, huius veluti Ipe-cies,quem Ranæmorfumplerique nominant: funthuic folia breuiora,rotunda;A-ûri fohisferè fiiuüia fed minora, eodem quo Fontalis modo, aquæ innatantia. Flores inloii-

in longioribus pediculis inter folia cx-cuntj parui , candidij medio lutei, ex tribus foliolisj Plantaginis aquaticæ flo-nbus majores, Iulio aut Augufto çonfpi-cui. Pro radicibus ccnucs fibræ funt, qux ex breui ac paruo veluti capite, vnde fo-liorum exortusj fundum verfus tendunt: à quo etiam obliquæfibræ cxcunt,qui-bus progerminantibus léipfum multi-plicar.

N O fin 13o;frl)ni bcct / id cft , Raiiæ morfiim, vri dixiraus, appellant: plcri-queeriam Nympbæam paruam j amp;CItpn plotnycii.

AT IL E Millc^liumcaulem promit reâ:um,læuem3amp;: tenerum: folia veto corn-■^plura, multisincifuris diuila, Fœniculi foliisfimilia, amplius verô dilfeda, quæ fuper ''^daseminent: flofeuli in vmbellis veluti Millefolij. raftlix fîngularis. %

Huiusautemfpeciescfle habetur,quæ Viola nuncupatur aquatilis :caules quoque hæc 2,, Iiabct teneros, redos, fingulares : folia circa intum cauiisi^ orbiculatim ipfum ambientia, Ciukifida, fimiliaquodammodo vulgari Millcfolio,verùm quàm huius ampliora maioraq;: florcsiiixtafummumcaulisproueniunc,5c ipfi orbiculato ambitu digefti, ôr ex quinque fo-^joliscongefti,Lcucoiis fimiles,fed minores, candidi, medio illorumluteo, odorati : radices ^ubfunttenues,fibrofæ,nigræ,extrema tarnen partealabaftrimodorefplendentes.Totahcr-b,antecaulisprouentum,fubaquis conditur,atque tune ei innatans nouella videtur Abies:

P^^ciejjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vnfciim HoribüS Ca^

n^^S^^^sfiijQ^ -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8caquis {lâgnânribus

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^crbain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgas frequeatëC

Vfr o’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^S^ó^pe^üfappellant:

-v/xf ^P‘^^ns voc, I ^y^'iophyllum ; Diatur n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Oni'in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç-^TîCigt;mgt;i, f

Veneris: Omd' ^leefo n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tAjópePPiof qaeß*

V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^’”=^-,l:h. :d

iPn/^-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellaat,peS.

f ■ Pollis hanr ’ ^^lbce Gyrafflees f^yriophylh fpecieai l^ecenitn J^^^.^ 'P^^^tiecius paruni con-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^¥,^^^‘^amp;jl^n,aecradke

' Uf. nbsp;nbsp;nbsp;^^^^idein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcribitnecon-

^‘^^^t:atis:(.^' ’^\^^lenusait:,reiiccatotix ƒ r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eceat, ref,. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InHainmariones vnf /

pemptadis qj/artæ lib. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y7X

aceto vircns aut reficc«itum impoficüm.Datur veto ex alto prxcipitatis cum aceto amp;nbsp;fale. Facultatem autcm. Viola paluftris fhgldam firailitet videtur habere amp;nbsp;liccam j nullius tamcn in medicina vfus.

Nymphrcaalba, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nympfcæa Inrca.

Foliacadida habet in lógjj,tcretibus,glabris, intusqj porofis pcdiculis,inagna, Iata,amp;: propemodurotuda, aqua: plurima parte fupernatantia, quæ fuperiorc parte glabra amp;nbsp;laruiai ^ùnt,inferiorc veto fibns aliquot diftinda. flores in firailibus cauliculis Scinflngulis finguli eminent candidi,excof!^IuribiWlt;ókehsoblongis acuminatis,in quorum medio ftamina multalutea, poftflorem capitulum prodit rorundum , in q«o fernen nigricans, fplcndens, ^'liomaius. radices fubfunt cralfe, nodofe, fohs nigræ, intus candidae ac fungofe, vnda plurimæexeuntfibra:,quibusin fundohæret.

Luteæjfoliaiimiliacandida: funt,paulà tarnenoblongrora;foliorum florumquepediculi Smiles,nifiangulofi effent: flores lutei,ex^iuinquetantün» foliohsbreuibus,rotundiufculis eommi(ri,in medio quorum capiw4um gignitiTr rotundum,turbinatum, compluribus luteis ftaminibus,circumdatum,in quo,vbiiid maturitatem peruenerit,fcminaquoque fplcnden-^maioraquam alterius,Triticeograno minora. radiccscrafræfunt,longæ, quibufdam vek *Jtiacetabulisafpcræ,intûs forisque candidæ, fubftantia fungofaamp; poroll

Nafeitur vtraque in paftdibus, ftagnantibus aquis, amplioribus foffis, amp;: pigro lapfu dila-^ntibusriuulis.acfubiiTde fluminibus. Maioac lunio floret.

GræcisNt//z(pa/a ac Latinisfimiliter Nympha:a,qqôd aquofa locaamet,dida,auâore Diofcoride : Officinæ Nenuphar nuncupant. Apuleius Latinèait appcllm,matrem Hercu-hniam,Algam paluftrcm,Papauerpaluftre,Cl^uumVenerisacDigitum Veneris. Marcellus pcruetuftusaudor, Latine Clauam HerCulis, amp;nbsp;Gallicc nominari refert. Gcrmani waffcr ma^rm/ ^o’wurO/ Çoîfîrang/ fceblumcn- traßer gflgfn : Belgæ plompen appellant: Galli eaue. Luteæ flos /SAeOagj«,vt Diofcorides refert, dicitur.

Habet autem,Galenusait, Nymphææ turn radixj turn fernen deficcandi vim citra mor-fum: itaque ventris profluuia cohibet,femenque ftue per infomnia, flue alio pado immodi-cc profluens retine t. luu at porro etiam dy fentericos.

Cæterum Nymphaîajquæcandidam habet radicem,potentioriseftfacultatis,vtamp;mu-lîebrimedeacurprofluuio. Verum amp;hæc,amp;;eaquoquequæatrarn habet radicem ex vinoni-groauftcrobibitunnonnullam verô habentamp;abftergendipotentiam ritaque amp;:alphosià-nant,amp;: alopecias.ad alphos maccrantur aqua.-ad alopecias pice liquida.Sed ad hæc aptior eft ca,cuiusradix nigra eft^îcuti ad alia^cuius alba.Tlieophraftus, tnta^jinquit, plagæ impofi-tajiànguinem filtere tradirur.

NoltraætaSjCandidæ NymphææfîoreSjad capitis ex cauiacahda äffeäus commendat; Ju-tCài vero radicem^ renum amp;nbsp;vciiex calidismorbismederi ƒ amp;aduetrusgononhæam cffica-cenij non teracrê exiftimat.

PEMPTADIS QV A R T Æ L IB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ77

wti/orma Ranunculi perümiles, quos, vcluci in horrenfi Ranunculo, afpera confcquuntur ^^apitulajemen continentïa. radices tenues funt amp;: capillaccæ.

Infollisaquas habentibus, amp;nbsp;lente dccùrrentibüs huulisjnecnoniuxtacoründemripas, acaliislocishumentibus gignitur.

Ranunculusquidem efl:aquatili's,amp; Polyanthemum aquatile. pharmacopoeorum amp;nbsp;licr-^’ariorum plerique Hepaticam aquaticam,amp; Hcpaticam albam perpciam appellant,amp;cuni inaioreerröte refrigerantisHcpaticæ albælocojinedicamcntis àdniifcènt: facilitate liquidem hic aquatilis Ranunculus calidus eft, Ranunculo herbæ liuiilis.

GIT T A herba in longis triangularibus læuibus pediculis, folia profère triangulâria,’ Afl foliislongioraamp;anguftiora, alatapfagittæcufpidcm proxîrnè referentia, inter qux ^edius exitcaulis rotundus, Ixuis, intü^ f{?on2iofus, în qwo per interualla terni nafcuhtur ^orcSjamp;ipfi ex tribus folioliscommilli,candidi,ftaminibusquibufdaminmitdio puhiceis. loribusfubnafcuntur virentcs,rocundæ amp;:nonnihilafpcræpilülæ,caftanêis minores, radi-^^sfubfunt palEdæ amp;nbsp;fibrolx.

, Gignitur in lacu bus, amp;nbsp;aquis rclèdibus, vel etiam fiuulis lente dcflùcnftbus. radices fun-. oinnærent: folia, flore^«amp; frudus fuper aquas eminent: amp;nbsp;vno quidem loco lætior àc ma-'^“«peritut: altcro veto minor amp;nbsp;anguftioribus foliis.

^âgittam amp;nbsp;Sagittalem recentiores appellant: nonnulli Linguam lèrpmtis, Sé vulgô

Sagittam autem,àGræciswjç-ai»a4 appellari-Magonern referre Plinius traditj ntanam dicit à Grxcis vocari,quam inter vluas fagittam appellamüs, lib.xJcï. cap.xvii.

Qvatile Sedum,folia habet Aloes herba: fimilia,fod breuiora amp;nbsp;minora, per am-bitusjdurisquibuldam breuibus aculeislpinolàjînter qux vaginæquædamerumpunr, CC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Can-

Cancronim forficulis perfimileSj quibus dehifeehtibus flores exeunt cindidi, trium folio-rum,Ranæ morfus pcrflmiles,lurcola exigua ftamina in medio gereutes. Pro radicibus fibrx longa:funt,rotundæ,candidæ,craflloribiislyrarumfidibuSjaut longis lumbricisperfimilcs, qux ab mlo folia promente, breui capite defccndcnrcs.aqux fund um petunt,quera tarnen rarius alTcquûtur.Exeùt ab eode amp;nbsp;aliç oblique fibrç,quibus vti Ranç morlus multiplicatur.

In ftagnantium aquarum Ijcubus, amp;fofliSjlocis circa Scaldim amp;nbsp;Diliam Belgij flumina complurimis reperitur. Maxima foliorum pars vna cum fftribus aquas fuperat,reliqua: ipfius ftirpiSjfub aquisconduntur.

Sedum ap'pcllari poteft aqu^tilc^ab Aloes videlicet fîmilitudine,quod Latine quoque Sc-dumappellatur ;à quibufdam Cancri chela,fiueT^ancriforficula dicitur. Videtur auteni ô uSaTuv tpt^cAt^Çjid eftj^tratiotes aquatilis, quem amp;nbsp;ç-ç$tvaTtif imâ/Mov no-minantjLatinc Militarem aquatflcmquis appell^ucrit. Namaquisinnafeitur,lifdemque fupernatat,amp; fi fibræ illæ quas ajJ aquarum fundi*na demittit, radices non funt, abfque radi-ce etiam viuit:iam amp;nbsp;Sempcruiuoorbiculaift foliorum ambitu fimiliselLfoliisqucquàmil-lud maioribus ac longioribuSjnecnon refrigerantis eyam naturx, qualera Stratiotempota-mium elTe Diofeorides memoriæ^rodidit.

Siftit autem hit Stratiotes,eodem audore, fanguinem èrenibus fluentem; vulneraabin-flamraatione afleruat.-eryfipelatis œdeÿnatis cum aceto impoH^us prodîeft.

Be Sio. ÇLkv. TQ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

SI VM longis,tr4:ubitalibusaut ampliotibus, craffîs,rtriatis amp;nbsp;inanibusafiiirgitcaulibus, quifuperiusattenuati,in alasquafdam diuidutur: folia ei oblonga,expluribus aliiscom-miffa,quorum fingularia,pinguia^Ribra,amp; percircumferentiam ferræ modo incilà,parncu-laribusHippofelini foliis minora:florcs invmbelliscandidi. Radices tenues, nigræamp;capd-laceæveluti fibrx funt,quxnon modôfubfuntj fed amp;nbsp;cauliumgenicuhs adnalcuntuqiis quibusaquis condunturaut limo infigunturpartibus.Apio aut etiam Hippo{èlino,totahcr-

' baodoratioreftjNaphthx (vulgôPetrolei)odorevicina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Huic autem affine eft,quod Lobelius inpaluftribus aeferobibus nonnullis haud procul

'^^crpia rcpcri ri refcrt,folks (vt pingicur) magis d iflèâis,finguiaribus per marginem quoq; ^renatis : cuius flores in vmbellis è luteo virent : fernen fapore nontiihil habet acrcdinis. ra-'^^ultis fibrisfundo adhæret.

^«rmanorum plerique WaOvf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jrofc^ CppicIj/waDcr mettf: amp;nbsp;noftrate dialcâoUiater

Wflominantraquatile Apiurn,autHydro{elinonquisdixerit:Itali Gorgoleflro-^A\(^zmRa-''flt;Plinio ac Latinis L^er; Diofcoridi l£iov eft : quod in vetuftis cius exemplar:bus, Ana-Salusaquacica amp;nbsp;luncus^oquedici odoratus Icgitur ; vnde occafionem luiupfifTc viden-^‘^^uiAnagallidem vulgo didam aquatjcamJ verum Siumêfleexiftimarunt. Qui fl diligenter Sij defcriptioncm expendiflcntj vocibus hisfuppofititiis,aut adulterinis : licet læpe-ßumerö ad ftirpium notitiam conférant,non tamea temerè ipfis quiequam tribuendü, facile ^nnaducrtiflent.Nam cum Anagallide aquatica,aut Iuncoodorato,SiumjVti à Diofe. de-fcribitufjfunilitudinis habet nihil. Eft ctfcrÄrh Smm, vti fchteit, öa/zi'/or opamp;ov,

/TTTivaiÄivalo/xoTa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agÿs^^^Til^ot'Tajidcftjfrutex redus,pinguis, folia

nabenslata,Hippo{èlino fimilia,fed minora amp;r odorata,qualis non eft luncus odoratus :nec enam Anagallis aquatica,qüæ néque fruticis fpccie adolefcit, aut odorata^ vel Hippofelino flJiquomodofimiliSjfèd plane diffimiliSjà Sio his dccaufis multum diiferens.

Porrô Sium,vti G ale misait, quantum guftu odoratum eft, tantum etiam excalefacicntis facultatiseftparticeps.Cfudumcodum.qj efu calculos,Diôfcorides tradit,content expcl-lit, Vrinascit, partu$amp;:menfeseuocat ,comeftum dyiqitcricisvtile. .

Ci0 autemflue Laucriodore amp;nbsp;facultatc proximumeft,alterum quoddamvelutiSijgc-' ‘^nusjmultô tarnen amp;nbsp;minus amp;tenuius.Cauliculi huic funt tenucs,rotundi,læues,obfcu-lègeniculatijinancsjluncisquodâmodôfimiles. profoliispauci, tenuesfuntamp;inanesquo-^uepcdiculi,fiuepap|lt;sç autcoftæ,àquibusparua aliquot amp;nbsp;angufta promuntur foliola: flores C C 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in exi-

^«ncus Odorht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P T xr

^n^io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cornprcüicxcunt:

hferSbra: ah nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rL^^^^^^^n^^s.Eüiici:itvigt;

Dinf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proiy^ ^^^^^nces,radiccsfac}uni:

tl r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^bipfkm hoe modo

xitn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jood tarnen minds nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

f. • a-^jp ,^gt; ’Nomine eû:,mûSium d-ttibn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eû:,IunciodO'

lt;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ' mÎ i/bjj '‘ß foppohtitiæ habeatut:

f^nS y^detur^^''''' nonimproprièap^ J dmiles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;^^undo ilh caules lent

ar 7quot; de Sc vhiK odore làporcqj pi^m^ mum videjj^ f^emperameaco hmilm ^^dccumj Sevrinaseiens.

9ueJo'^^^^^^atam,fapraaquasbicabb ƒ . P ^mum viridÆ gt;nbsp;di plures alas diuifum» / yerojcdm Jemen ma- j n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f .f dm luteum languefeentem: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

^^didbfe^'^^gmsvmbelh^, parui fumamp;^ / ^^^^^-tadicQc pa ^^^^^mjfubnigricanSjÄnifo I

PEMPTADIS QJVARTÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ81

Apud noftros,quod lciam,noraen non habec: Officiniseciam incognitum,ftcuti amp;nbsp;aPlinio Phcllandrium nominatum videtur, quodlib. xxvii.cap. xii. lcribitinpaluftribus nafcijfolio Apij. poteft autem amp;nbsp;iftud genus, Sium illud efte, quod Pleufippus, apud Athe-iiæuminaquanalci affirmât, foliumqj habere paluftri Apio limile, de quo Homerus:

h/j-fp} J's gt;lt;niJ.iSviçc/ov «J's oîÂti’ou. id eft. Sunt Apioatque Sio circtim molU^imu prat a.

Quodautem ad facultates attinet, baud dubium eft,quincalidum lit iamp;r ftccum,äc Sio potenciaactemperaraento hmillimum.Qua decaula,vrinam amp;menlesprouocat ;ad vefi-frigidos aflbdus vtilejamp;: ad calculum, quern comminuere ac cxpellere poteft, li natura iuafhabilisfuerit.

Plinius,Phellandrijjinquit,fernen bibiturpropter calcules amp;nbsp;vclîcæ incommoda.

longusamp;inanis : folia multa,oblonga, amp;c virentia,ex pluribus inrotüditatcoblógiscom-polita. flores luxta alarum caulis fupcriores partes particular m prodeut:flliquæ deinde rotunda:, tenues,oblongas, in quibus fernen par-uumlutei coloris. Pro radicibus fibræ tenues candidæqj funt,cauli,qua parte aquisimmergi-tur,pluribus locis adhærelcentes.

In fontium limpidiffimorum riuulis, amp;lt;Iiis locis purasaquashabentibus, gignitur.

Floret æftate,femê interca maturatur:hybcr-nis mclibus ad cpulas infertur, acctarioru locum cxplet. TOta herba odorem, fed fiporcni raagisjNafturtij refert, vndc amp;nbsp;illi nomen.

Appellatur autem noftrisWatcrfecrffc/Germa-nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Italis Crefione : Gallis Cretan

d’eaue.Y.2.t\nc recentiores Nafturtium nommât aquaticum: pleriqjetiam Nafturtiariam. Diof-coridisautem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiueSifymbrium

alterum eft,quod à nonnullis,quia guftu . /lt;pr,hoc eft,Nafturtium reprælèntet, nominatur;ab aliis verb Sium.

Appellatur q^tem Sium, à Crateua, ac Pli-nio.Crateuas liquidem,o-/oi',ait, '^óa ^juuioçi^ïiç„teHamp;.

id eft,Sium herba eftfrutjpofa, vilis, multafercns folia, ro-tiühda,maioraquàm Mentha:, nigra Scad Eru-

, ca accedentia. Plinius verb lib.xxii.cap.XXII. ^'U)inquit,latius. Apioin aqua nalces,pinguius nigriusq;,copiofum femine,fapore Nafturtij. Qnarumdcfcripdonumvtraque Nafturtio aquatico conuenit,quodftion raodb diuifu-’:^ftllorura, aut flore Sc Itmine ;ad Erucamacccditjverumctiam odore acfipore hortenli ^aftüfctio,acErucælim41*eeft. jfiM

Façultatem autem.iftud Nafturtium euidentcr habetcalidam Sc liccam : ad ftomacacen, lt;iuam Germanij@djOïFU(f Sc ^cöoojbtipdt nuncupant,'in vino au t lade dkcodum,Sc aliquot coWifflMdiebus cpocum,'i!nKl'tdm prodeft.Vrinamprouocat,calculum Sc arenulas content aceXpfillit; renibustamp;svolicarlviiile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* f«

S^ntquireferanriTtiligna‘,.Scantiquavlcera,vtiliter decodo huiusfotieri, ac lauafi, her-D.amqj ipfam,dcinde.iffifïQniiGalcniis Silymbrium alterum, calidam habere Sc liccam tem-pcric^^itjSc virenSiquidem lecundi^liccum verb tertij ordinis.

Efturjnquit D,iôC,crudum:vrinas mouet:purgatlentiginem Sc ephelim,totano(fte impo-«turn,matucino^ué tempore dctraâum.

hc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hrt^e? ^^bnullas alasdiaifos:

9 ^razci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Berulam dici référé, /

j-jV Mills herba Cochlearia eft : folia fcrt inmediocris longitudinispediculisà radice *exeiintibuSjCompIurajfpIendentia,lata,craira, modieç caua, inftar pa’rui amp;nbsp;non valde Profundi cochlcariSjinterdum noynhilangulofa. inter folia^aulcs prodcunt dodrantalcs. '^'^'^sincoliculiscandidi, fecundum longitudinem eorum nalciintur. lemenparuum^ruf-i ^^)inexiguisvaluulis,vti Nafturtij. radices tenues funt amp;nbsp;albæ lîbræ.

InFrilîa,Hollandia, a^liis maritimisinferiorisGermanix regionibus^ locispalufthbus, fpótè nalcitunapud Brabatos amp;nbsp;alibi quoq5,i» hortis lata,feliciter prouenit.

Gignitur veto Cochlearia in Britannia baud procul à Tamcfi fluuiOjVt Lobelias referr, ”®'^c,fcmine,guftuque priori limilis: foliisquoque^olore qflidem jfed non pcrindc cauisj ôô ^^exigui Lapathi aut Atriplicis magis accçdentibus^ *

Floret April! amp;nbsp;Maio menlibuSjaltero à fatiÄie anno: lemen Maio amp;nbsp;lunio particulatim ^iturelcit.

^lominantcam Holland!,Frifij,ac alix finitimx nationes -loffclfraui amp;nbsp;Ucprlcrupt/Latinc Gochleanam: veteribus,ni fallor,incognita. Nam cum Tclephio aut BritSnnica (quod ali-4uandolulpicatifuimus)ift)nconuenit.Cauleenim amp;nbsp;folds Portulacam non refert,vtiTe-Jep^iium : nec adftringen% aut Lapathis facultate alhmiHs, veluti Britannica eft, Diolcoride amp;nbsp;Galeno audoribus.

Facultatem autem Cochlearia câlidameuidenter habet,amp;ficcam, vi^nti Nafturtiofa-porCjamp;qualitate perlimilem. Malo,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germanianuncupat,efEcacitermede-

Eft autem malum iftud graue,permoleftum,ac diuturnum ;abfcedunt,tumcnt,exulcc-tanturquegingiux: ex ore malus odor: infemoribusaut cruribusliuores,haud multumdil^ ûmiles lis, qui parte quapiam fuggïllata excitantur, creberrimè çoncomitantur : facies reli-quumque corpus fxpenumerô pàltet: pedesque œdematoli,veluti iri îeucophlegmatiai'^À Caftreniis, Olaus Magnus ait iti gentium Septentrionalium hiftorià7eft'raorbüs, qui

ƒ84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STIRPIVM ttlSTORIÆ

vexât obfê{ros,amp; incluGs; ac falforum videturciborum clu nafci, frigidaveromurorum cx-halationefoueh.

Nominant hoe malum GermanijVt dixinius,@COlhKf amp;nbsp;^roojbuprÏK ïi PJinio huiusma-li fj-'mproma,os infcflans çs/^}(^xîi- cru ra vero afficicns,ini'cÄ0Tfpßn appcllatur.-MarccJlus vêtus fchptor,oris malum Ofeedinem nuncupac.

Hippocrates Jib.De internis afl'edionibuSjhuicraaîofimilcffirnodô non idcrael'i)defcei-bir^quod eiÀéot'eû/iierfTuvnominae. Fxorc malè,aie,olcta denribus, amp;gingiuxdifcedune, 86 ànaribus/ànguisfluit : aliquandoetiam ex cruribus viccrapullulant, amp;nbsp;alia fanclcune,alia cmergune,ô6colorhe nigcr,86 cutis eenuis.

ExcraÛb autcm,frigido,Ientoque fânguine,qualiscft,non exaduilionc,fcd qüiveJuri li-mus fânguinis,melanchoJicuslucciiSjOrigincm fumit.-qui ex praua viucndi viôtusqiicratio-nejVtdiximuSjincorporibuscolhgirur.

Afficiunturautem per hoc malum,non modo oculispatentes partes, vcru'm 86 inceriorcs non parum lardunrur; nam jccurquidem nô rarô,crcbcrrimè aueclienjCraÛb buiufeemodi, fhgido]entoquefûccorcplecur,tumiduAquecfficitur, vrporecuiusfublîanciararalaxaque Be,ô6prompri{IîmaadrccipiendoshuiusgencriscraBiorcs frigidioresquehümores.

Quodamp;6 Hippocrarcs,prorrhceicilib,ii.fcriptum rcliquie.Gingiuç,aie,viciatx,S6oragra^ ueoleneiahis fune^quibus fplencsmagni.Qincunque verô habenciplcnesmagnos, 86neque fanguiniscrupeionesipûsconcingune,ncquc orisgraucoleneia,horum tibiç vlccraprauaha-bcnc86cicatricesnigras. Tradie idem PaulusÆgincta lib. ni. cap.xL r Xi\bi huiusmotbi diBcrenciam,ab iäero nigro, prompeum cil videre.

Hcpatorium aquatile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A?:'’ ILE Hepaeoriumcauleaifurgie

bicubieali,ob{curè rûbcee, compluriniis alisramo{o,foliaquam vulgarisüueadulecri-ni biepaeorijlaeiora func, alioqui ei iaeisiimi-lia,ambieu quoque crenata atquc incifa. in fa-Bigiiscauliculorum Hoiculus émincé aliquot exiguis foliolis veluei alabàû:riscinâus,colore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

renc. prodk vcro amp;: incra ßuuiorum tjuonia-daiTflacc psccnccsahieos; quod aïtius creicic ScHovci profère, orbicuLico ambicu, muleis exicuis ïuceis foliolis Üip^ros, Buplitbahniir-Non modoâurem in Belgip Jedamp;iii Germania ,ac Bohemia reperirur^nec dcüi-tuunrurcohumidaBrirai2ni:e loca.

PI arima xBatis paree Borceac vigcc/caien-que perBcic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ad Hcpaeoriu éilud vïdecur referendum, quod vülgarcsé adïdecrinum cognominaxur, quodSc Tetzola dicieur, dc qua ï^pmpcadis

fere, folia eius nigricant quoejue, fed longiora, duriorajper marginesprofundius incila quam Bàllotes, nequaquam tatncapilolaj fed rugolà quidera.flolculi parui inalbic'ànt. radix inultis nisricantibus fibriscohæret.

In huulis , ad Icrobium aquas habentiurn inarginesjamp; fecus foflaSjgignicur.rigari etenim pofluJat; in aridis dutem non prouenit.

Aquatile ac paluftre Marrubium dicitur. vi-detur Matthiolo Sideritidis eflè fpecies, amp;£. ilk quidemjqùç à Diolcoride primo loco defcribi-turjfedcura hacniagis conuenit herba ludai-ca,vfprimæPemptadis libro quarto fatislucu-lenteroftendiraus. Cum fecundaautem Side-ritide (quod amp;luos aflertores habet) multo mi-nusrefpoildet: nulli liquidem Filici folio fimi-lis ell. Sunt verb Sgt;c quibusplaceatÆgyptianl dici herbanij quod hi qui fe Ægyptios métiun-tur(qüalespcr Germaniçciuitatesfubindedif-currunt ac diuagantur) hac herba, nigricantem colorem, qualemque Ægyptij, amp;nbsp;Africani ob-tinent,fibi alcifeant. Succus ênim huius herbæ, huiulcemodi colore quæuis inficitjqui amp;nbsp;adeo pertinaciter inhæret, vt elui aut abllergiene-queat: adeo vt tek lirieæ hoc infeétx perpetub eum retincant.

BEc HIO fine Farfaras fex feptem,autpluraàradice prodeuntfolialata,angulofa,Hcde-ræfoliis maiora, candidioraque, Popüli albæ fîmiliora,fed tarnen maiora, quæ luperius molli tenuique lanugine inalbicant; iriferius herbacco colore virent, flores in breuibus pedi-culisante folia exeût, colore lutei è multis foliolis fardi, qui citilfimè in pappos euaneicunt. ladixtenuisamp;r candida late fub Ärra ferpit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Subfinem Martij amp;: circa Apnhscalendas fugacilfimi flores confpicuifunt, qui cito vnà cum pediculis marcenq^de folia progignuntur tota æftate in vigore futura. Atque hinc da-moccalio, vt ablque flore Bechium creditum fuetit, quod amp;nbsp;Plinius lib. x x v i. cap. v i. eciam fcripfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Secusfontes,amp;:riuulorum fluuiorumque ripas,lcrobiuin acfolTarum margines,aliisque humentibusamp;aquolislocislpontènalcitur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

GræciB«;«ar, Latini Bechion amp;: TuflMaginem Dominant : in Olficinis Farfara amp;nbsp;Vngula caballinajnonnullis Pata equina;aliisPo’pul^o aut Farfatella: Germanis tic^:Belgis^ocfl)laôeccn:Italis Fnghia di caaaüo: Hifpanis afno'. Q^\\sPai d’afrie-.Fai-glis ƒ Ole footed: €olte0foûte dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Eaderu verb amp;: Chamæleuce eft, quam Plinius lib.xxnii. cap.xv. Çarfugium amp;nbsp;Farra- chami-num (fi non in exemplar lapfus) appellari etiam refert. Quod amp;nbsp;Aëtius fatis innuit lib. pri-mOjBechij nomen prætfirmittens,Chamæleuca: verbçmnes Bechij vires amp;facultates aflerir ' bens.Accedere videtur Oribafius CoUcdionum medicinalium lib.xv. Chamæleuces folius ^entionèm faciès. Cönfentit amp;nbsp;ipfe Plinius,quofdam Bechion alio nomine Chamæleucen diólam putarereferens: lib.xxvi.cap.vi. Et fieri potell vt de vna eadeinque herba, feparatis locisjdilferentibusqüe nominibus Diofeorides fcripfe|it Si modo pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non lit le-

gcnduni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt quidam exiftimat in Diofcoridis exemplaii legi oporçere.

Bechion aütem amp;nbsp;Tulfilago ab efFedu dicitur: Farfara verb à Populo alba, cuius folia rc-rcrt,quæ veteribus Latinis Farfarus diôta eft, vt apud Plautum in Pœnulo:

Appellatut veto Popuîusalba Græcis AevSw), atquc hînc quoque Chamælcuccs Domeo. Bechio acceflîc.

Recen(èt Plinius lib.xxvi.cap.Vi.duas Bechij fpecies,quarum alteram à quibufdam Sal-tiiam appellari aitjamp; re vera hæc non alia quàm Saluia,Græcis fÂtÂ^cr(paxoç di(3:a,quani Apu-leiuscap.ci.BechionacTulIilaginem etiam dicitclliseft.

Cæceriîm Bechij recentiaamp;: adhucvirentia folia rcfrigerandi nonnullam vnà cuin refic-candi potentiavimobtinenc: vlcenbuscahdis.amp;partibus^lnflammatione laborantibusira-fjofita prolùnt. Atida veto folia calida fünt SiC {icc2,amp;c modicèacria; horum in primas cadences iniedorum fumusper infundibulum aut harundinem patente ji^iiante orc reccptus,or-thopliceç amp;nbsp;tufli liccæ medetur^pracflant idem radices aridæ recepto quoque earum furao. Auxiliantur veto amp;nbsp;eædem in tabellis ex facharo, awt eclegmate permixta: aducrlus tuflim Veterem amp;nbsp;refpirandi difficuItatMn. Reccntium veto foliorum amp;nbsp;radicum dceoüunigt;velex his Serapium,rcccntiamp;:extenuid»ftillati5nc tufli medetur.

* igt;e /etafiie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a p. x x.

PE T A s IT E s priusquàm folia,floreSjVeluti Bechionjfimiliter profcrt, fed exiguos,mu{-cofoSjColore purpura{centes,quigt;in craflam veluti fpicam coadi, citô vnà cura craflb, car-nofo,fragiliq5 fuoûbuliculomarcefcunt acconcidunt. folia pra;grandia'pctafo fiue galcro autrotundo pilco flmilia,tantæ amplitudinis,Vt humanura caput^b infolatu amp;i. pluuiis vni-cum vindicate queat; arque idcirco qiaàm Batdanæ maiota ; colore fybcandida, inferiore ramen parte albidiora. linguli autem pediculifua fuftinent folia, pediculus verônonrarôcu-bitalis,craflus,carn(ifus,cuifolium ciituraferentiæ centro aut proximè infidet,ampliffinii fungi (nifi vna parte fifl'uram ad pediculum pertingetcm liabcret) Ipecicm quandam référés, prælèrtim pereûtisac emarcidi. Naiaj initio (Juidemfungorumfuperiorluperficies conuexa apparetjcùm veto marce{cunt,concaua raagis.Ita amp;nbsp;Petalitis folium concauinonnihil fupe-riore parte habet, radix craflajlonga/orisnigricat, interius candida, fàpore amanulGula,læ-numero tarnen àvermiculis exela*

In humidisprouenitpropefluuiorum ripas,iuxca lacuum amp;nbsp;ftagnorum margincs acvici-nos aggeres.

Petafitesi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petafites fine florc.

Circa CalendasAprilisfpica cum floribusviget;fequuntur inde folia in hyemcm vfque pettnanfura,nouis fubinde fubnafcentibus.

. Cræciseft Tivmcr'nyiqab amplitudine folij Trérafroyflue galerum, vt diximus, rcfcrcnte: La.-^gt;ni Petalitem flmiliter appellant: Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Belgis ©otfiefilabcrcH. Similcm

®echiofiueTuflilagini, accongenerem elfe, fans apparet ; fed idcirco non cfle Petafitcm, ‘'ïudquaquamcólèquitur. Sedffliura ,refradariusdicec,n»neftrotundumac folidumvc-J'^tifungusjfedrimam habet. Ac Diofcorides folium non elfe vri fungum folidumait; led fiiopediculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|M[;SMiç,id eftjincubens veluti fungus,vti re veraeft.Sed quor-

hieyrgemusnimium Diofcoridis verba? confiât enim incomparationibus non femper ’Pfumfuilïevaldecxquilitumjamp;qualegicunque fimilitudiŸiem fæpc illifatis fuifle. Quid ’'iticisamp; Conyzç fob is cum Oliuæ? quid Althçæcum Cy^laraini? quid Cannabiscum Fra-

quid item Quinquefolij cum Menthæ? nbsp;*men liarumjcum illarum foliis compara-

reperiuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

TeinperiemPetafitis radix amp;quidemîrid^ calidam a« (iccam obtinet ordihefecundo; Jcnuium quoqueeft partium:amp; ad fudores mouendos effieax. valetidcircoaduerfuspefti-‘£ntesmorbos,amp;aliosquifudore leuaripoffunt,ventris lumbricoseadem interimit, vrinas menfes promouet; prxlertim cortex, qui radicis præftantior pars ef^ folia malignis amp;nbsp;^■^odcntibusvlceribusvti^terquoque imponi pofte feruntur.

J^AlvstRI s CalchafoliisacfloribusminusChclidonium itarefcrt^vtfpeciesomnino eiusaliquavideripofTetjnifimulcomaiorfqfetjacdurabilis nec facilè intercidcns. folia fluiuslatalunt,fubrotunda,lxuiajelegantervirentia,ailfS?tu tenuitercrenata,quadruploaut impliusquàm minotisChelidonij maiora.caulesinter hæc dodrantales in obliquum affur-ë'int; inquibus flores auri luteorefplendentcolore. Ranunculi firniles, fed maiores etiam. ’^^’iiccs multis committuncur fibris.

Hmnidis,paluftnbuslocis,velutiriguispratisgaudet. fubinde abipfis aquis exit; cuius fo-lu fupereminentia longioribus nituntur pediculis, quæalias breuioribus infiftunt : flores huic

huic raro vcl nunquam, apparent; quamobrem Epimedium efle quandoque vifum fuit : temerè.Nam hçcab illa,quæ in locis minus aquofisgignitutjin pratis videlicet,baud aliacft.

Vnà cum Ranunculis Vere floret J tarnen amp;nbsp;feriùsjfubihde quoqueæftatc. totoautem anno ipfa viret herba.

Germanis îDîo^blûttten/îDotfti'blûmfn/ gffl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇSJîarfcrblûntfn appellatur.Vale-

riusCordusCalthampaluftrcmnominat.Non eft Chamælcuce autTuflilaginisfpeciesali-qua. Ineptè quoque Farfugium amp;nbsp;Farranum habetur.Chamæleuc^fiquidem,quæ à Plinio Farfugium ac Farranum dici perhibetur, à fimilitudine foliorum Âis6'x»)ç,ideft, Populialbx appellationem accepit.Virent autem Lcuces folia lèperiusquidem, at inferius tenui candi-daque lanugiiie incanefcunt.CaUbæ veto huius neutra inalbefcunt parte: nec forma eorum refpondet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Defacultatibus vero huius, quod vel ex alioruifi Jchptis, vcl vfu amp;experientia coinpcr-tum adferamusjoccurritnihil. *

INter easfl;ir{?esquælociscxeuntriguisvenir amp;nbsp;Epimedium numerandum,quod au-doribus Diofcorideac Plinio in humidisnalcitUr.Caulisefthaffd magnus,Hederx foliis, denis aut duodenis, neque floremne^ue frudum ferens, radice terfui, nigra, grauis odoris: Atqui talequidem Epimediumnonduma quoquam repertum acccpimus. Oftenditur ramen huius nomine,herbapalufl;ris flores amp;nbsp;frudusfaciens.

Folia huius ampla numerofa amp;crebcrrirne ter trina à teretibustenuibusque dependent pediculis. funt hæc Hcderæ foliorCHW figura,*atajacuminata, duriulcula, fed diliitius viKn-tia,ac per circumferentiam fertata. furgit inter hxc teres amp;aodrantaliscauliculus rarofolia fuperans, perquam elegantes progignens flofculos, forma quadrangulares ; quorum rubent margincs; interiora lutea ; medij verb virent apices, rubet verb amp;nbsp;exteriore amp;nbsp;auerfa parte flofculus, led dilcurrenribus reâis candidisque ftrijs variegatus. radix multas inobliquum inferius flbrola.

qjvartæ lib. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ85

Nafcitiir inhumidis inplcrifqdcltaliæpra-tiscirca Bononiam ac Vinccnciam;apud Belgas in lîorcis quandoque rcpcntur.

Appellancpofteriores Epinicdium ,fed Icgi-timumeflc aÆrmaVi ncquic. Nam,vtfupràdi-ximuSj Epimedio Diofcorides florcni amp;nbsp;lernen clTencgac. Plinius nunquäflorcrc Epimedium cciam referc.

Epi medium aucé moderate refrigeratöriarh vim habere GalcnusalErmac,cura aqucahumi-ditate. talisverö facultas cius elfevidetur herbae quæ pro Epimedio habetur.

Argentina fiuePotcntillatenuibusamp; viticulofis cauliculis humi Icrpit. folia eius oblongajVeluti ex pluribüs compofita, Agrimo-niæ ferèfimiliajfed Tanaecto proximiofa, minora tarnen, am bi tu quoque lerrata ; fuperiore parte herbacco colore virentia ; inferiore verdi inalbicantia:flofculiin tcnuibuspediculislutcij veluti Pentaphylli.

Argcntinam Potentillam recentior ætas appellat: nonnulli Agrimoniam lylucllremralij Tanacetum fylueftre ; Germani ©rcnficfj amp;nbsp;^cnfvnc^: Erabanti «^snferiMi : Galli Argentine .

Tcmpcriem aurem Argentina toediocriter frigidara habet,ficcam verb ordine tertio fere; vnàcum adftringendi facultate.

Sanguincm autem vndequaque fluentein reprimit; menfesmulicrum fiftiqhæmoptoicis acdyfèntericis vftlis. valet amp;ad alias alui fiuxio-nes,quocunque tandem adhibcatur modo.pul-uis aridæabralà intertrigines etiam iumen-torum infperfus fanat • prodefi: amp;nbsp;hoc modo cruentis vuIncriBus. Decoctum ex aqua mobiles dentes firm^t, gingiuarum ac oris vlccri-bus Ainducy:.

R p IT Numraulatia veluti Argeiltinajte-^nucs obloygos eoliculos multos emitcit; circa quos ab vtroque latere,foVa digitalis latitu-dinis jpropemodupi rotunda, virentia jatque è finu horum flolculiin breuibus pediculis, colore lutei. Ranunculi floribus fimiles. radix tenuis eft. •

Iuxt.a ferobes amp;nbsp;fluenta, aliaquerigua locà prlt;ucnfr,fi^nde 5^ in humidis repeiitur fyluis.

Nummulariam appellant, amp;nbsp;Centummor-biam : nonnulli amp;nbsp;Serpentariam. ferurirur autem Icrpcntesvulncfatijhac fibi rnedcrij vndc nonlcn accepit Serpentaria:. Gentümmorbiaà

hl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I vlceiibus confer^

dn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^tex folds ansußio'

^^y^^^^nodhc ■^^’^^'-^PiorJacuiSjXgiialb^ (h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dl cüiusfumiao

' ^JOa exis^ja ci-^ ^^^P^^pura dilijd,in gaibns hiP^^^^P^^Purea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcqnuntanndo

cralr^^^^ ree nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^,, • , miniicum. radix

P^l^dribus in {lagnantibus Pbaio ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duentibusduulis^

. ^^biriijj^^ y ü^dnni vfquçßoret-ç, P^inflrcïn ^Ppf^Pant: Lacinè GIadio‘ büncn^ a nbsp;nbsp;nbsp;buncosperperamrcfe-

It'^^‘^’^^vocicenr. Viderur th c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^‘‘P'}'«yjor,quod folia Gladio-

lu^tno cau]e\^ ‘^rigis inclinarahabere, S£ Ç'^oQûizfçl qoQq^j^^^^globuïos ferre cradirur. ^^^^^^ullisnuncupacun

dfiri ait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^dicem amp;nbsp;femenh^ra ƒ

‘quot;“^'P^mibusiais. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ï’Utanaria à fruótuum cum Platani pilulis fimilitudine nuncupari potcft.Ex noftris plehqj ^WgrajSnominant, id eft,Gramen arundinaceum, ac Graecè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: non videtur ta- Gramm a-^

Gramen arundinaceum efte,quod Diofeoridesait,in Babyloneiuxtaviasnafti nientanecarCjtradi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘-

Matthioius hanc vel huic omnino fimilem pro Sparganio depingit : verum quantum ab ^'us defcriptionc abfit, vel folu%pilularum fitus oftendir,q»ænon Itt aKç^utô ^vAa, fiue ifi fummo caulismodö,fed multo infra eins faftigium amp;nbsp;alibi quoque,exoriuntur.

Exhiber autem amp;alteriuscuiufdam huius generis ftirpisiçonem Lobelius,pilulâsamp;circà

lt;^aulem,amp; Itt’ ferentis,quæ cum Sparganio plus,quam fuperior,fimilitudinis pofte hadere videtur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Plus fimilicudinis Platanariacum ßsnfjta habet,cuiusTheophraftuslib.i.amp;: iiii. De ftir-P'Um hiftoria fæpius raeminit,quodquc ait lociS paluftrious exire,foliis multis angularibus, HarundiniacCypcrifimilibus:caule/^i æqualitatem peculiarem fortitusfit;amp;frudunï-grOjSidæmagnitudine proximo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sida autein lacuftris eft planta, quæ caput gerit vti Papaueris, eodem Theophrafto tefte';

Huius Butoraimentionem facit Democritus Geoponicon Caftij Djonyfij lib.n.vbiait ceofmicim folia ipfum habere Cypgri, grata boum pabulo.vnde nomen , Ruèllio auélore ,accepit. In/of«« Græco exemplari habCTur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o/btpia. (pipeia«ê/o/5,.|cd pro ««(yoiÇjteftituédum »ü7r«g/ro/ç.

Ha R V N D o vulgaris,multos profèreculmos,craftîores quidem quam vllius vulgàris

Frumenti,fedtenuioresquam multarum aliarum Harundinumj inanes, genicüjatosi interiore parte merabrana tenui fubeindos: folia longa, lau, afperai ln fummo caulis effufa exit iuba,mollis,ac veluti lanuginofa. radices fubfuntlôngæ,numerofæ,geniculatæïlatG ferpenteS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ôo.î'îv: rUt

Islafcitur in aqüisrefcdibtis,vcluti in vrbium foflîs,Si circafiuminum hxiorum ripas.

Harundincm GræcixaAs!/«»' nuncupant:noftri âtrt;Gcrmani CKoîÇÆalIi Canne oitro(eM.

Traduntjautem Vctcrcscalamorum fine Harundinum complura genera. Theophraftus oinnes in ^po prima genera prinjùm diftinxit,inde in plures fpecies fubdiuifit: Calami, air, 3uo genera,t;radunt,TOP te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tov ETEepr,hoc eft,tibiaTcm^ vt Pliniiis reddidit, amp;nbsp;reli-

cibialem,Plinius foraminibusmultis peruiutn cfTo^cribit, ac tibiis vtilenij cumque' amp;nbsp;Orchoraenium nom*naC: rcliquos autem calamos inter fe differre,Theophra-adirrnat^fi.Emitatq,çraflitudine5tcnuitate, exilitafc.

^,.Gra0am,amp; validamndtninantjÇaza Haïundincm vallatorianijtenucra verô ^««#^iem5^Ó36;/{pi',texilenr,Pliniusploftamjlï modo nqii vitiofùm cxcmplar:Iiancnafci,Theo-itt. phifaffusrefertjS^'rdSVîjXoat/bFjid^ftjin infùlisfluitantibus, Plinio interprété: illam vero ripisexpatiantislacus, rcddiÂ^linius.

ka'fAvdui; autem appellant,vbi acéruata harundo, multo radicum mutuo implexu eft.

^,[,,Feruntuf.Aulcticæ/fiuc tibiales Harundines,ault;5ta altitudinclacus, durante inundationc ’ cralTari, v.tPliivu?airjpdm anno vno, inundatio permanferit, proficere in aucupatoriam * '■ ,-,nii,iâmpIitudinem,hanc iHe,hic armamentariam appella£:cùngt;vero aqua non perman^

Ær!i,t,amp; raaturiüs reciproca fuerit, gra^flî^ ßop.Cux/ac,{i\ic bombyeinasnafei.

Eli:autem (^d6;,/TOçplenior,carnofior,foliumeiusamplius candidiusquCjS^:minuslanugi-nis habet quàm cætcJKEiquædam etiam’omninô nihil habcnt,quas amp;sfpadonesno-minant:cx hac optima fieri affirmant rà ^tgt;j^,Ga2aparia: PliniuSjhinc erantarmamentaad inclufoscantus,vertit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ganepaiautem non hæc folûmtj lêd plura etiam intelligufttur: Theophraftusdeindcfcri-bitJ.Quædamenimdcnfâtam cadüe,quam gcniculis ;aliacauatota,quam e/^^amp;ififiularem nominät,fifbjJäsvtililfimam:alia folidaamp;pçnc toca intus repleta. Item, alia hrcuis:alia proccEagt;excelfâ craflaqj: amp;c alia gracilis amp;nbsp;fôlioîà : aliis paucis oraninô foliis, fiuevnifolia. Multæetiam dift'erentiæpro naturavfuqsintclliguntur,fingulæautemad fin-• il .2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gula

gula vtiles,nominlbusautem variis appellantur, fed J'óm^communiflïma,quam denfifli-mam maxime omnium referut,amp;apudfluminalacusque potiiïïmiimnafci:To^/x«quoque, quam Crecicam quidam appellant, Plinius Sagittahamjui generis eft,nodis paucis genicu-lata,carnoftor omnibus,flcxumqs maxime recipiens,obfequcnsqj quo libeat ftedijCalcfada, Sunt amp;nbsp;difterentiæ maenx.ex foliorum non multitudine, aut*mas:ni tudine raodo, led colorCjquippe quæ Laconica cognominatur, verficolor eftjitem Sz ab ipfb lîcu,quædâ enim abima parte foliorum plurimum ferunt,alia frucicismodo adolelcit.

Genusetiam quoddam nalcitur,quod nonerigitcaulem, fed iuxta terram Gra-niinismodo fe fpargit: vocatur aquibufdamElegia: Plinius inquit. Hums mafculafolida eft, femina verb caua amp;nbsp;inanis.

DiolcoridesHarundinesin quinque contraxic genera, veriim an bene,vel lecus,expcn-dcndum ledori relinquimus.

PrimaminHarundinum genere, raç-év, id eft, folidam ftue plenam facit, ex qua làgittæ i. fiunt:TD^izo('xagt;i5!/lt;pvhunc Theophraftus,ideft,f,gittariam harundinem nominat.

Proxima feminacft,exqualigulætibiarum.hæc Çlt;lt;6;z/7Mç;ô!/êt/r8;;jlt;alt;dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

Tertia fyringias.quam 7»îgt;Âüo-à|5;ciir,hocëft,multùm catnofam,ftue multum carniUiaben-tenijTOxi'ojPi'awfiuefrequentibusgeniculiSjamp;ad librorum conlcriptionem vtilemTbeo-pbraftus rcfert, qui amp;nbsp;hanc xa/Aw cauam nbsp;nbsp;inanem efle tradit, quod amp;nbsp;fyringiæ nomen fa-

Qjiinta phragmites, fepicularis, fepiariaj gracilis,candicans,vulgô cognita: Ruellius hanc ƒ, ^allatoriaminterpretatur: at Gaza Vallatoriameamconuertit,quam Theophraftus;^o£lt;£ps-*'Mvocat.Qtiodft Matthiolusanimaduertiflct,non tarn facile vitiolam Diolcoridislcdio- Mittîjià-netneire,{ufpicatusfuiflet: nam mendum hie nullum apparet,tali omnino exiftente lepicu-l^ri,qualemearn Diolcorides peÄiibet. Siquidem ,vt exiftimamus. Phragmites fit paffim ßdgioacGermaniae vulgaris,tcnuis,candicans,prælercim vbiinaruerit, amp;:inanis Harundo: q^æoertènonfolùm ad operiendas domosvtilis.fedamp;fepimcntis maxime idoneaeft.

Inancm veróamp; lt;Pölt;gt;|Ml'nii'efte,ip{e etiam Hippocratcs.lib.De Hæmorrhoidibusoftendir, ''^gt;lt;ôeaç-gt;?ejr,fiue«At/ç-He;icftbrmare docet,admodum CalamiPhragmitis» inftrumentu per S^odferrumcandens in anum mittatur.Poreft veto hæc vulgaris Harundo amp;nbsp;Tbeophrafti fine fiftulariscfte,quæ,Theophrafto amp;nbsp;Plinio audoribus,vacua Sgt;c inanis eft.

Gætcrûm quod adfacultatesattinet. Calami Phragmiris, inquit Galenus,radicem cum “ulbis aculeos amp;: ftipites ex alto extrahere quidam fcnpfere.ceu trahendi quædam vis ei in-'flèt; nos tarnen eius rei pcriculum non fecimus,veriim quantum guftu liceatconiicerc, ab-‘ærgentem facultatem poffidet non paucam,minimeqi acrem.Quinetiam folia ipfa abfter-S^'^hsfuntfacultatis: cortex veroHuscombuftus admoduriMenuium partium ,amp;:digcrcn-^‘sfacultatis eflicitur,adiun(ftum nabens abfterforium quiddam, vt exiiccet amp;excalefaciat f^’'boquodammodoordine,pldstarnendcficcet quam excaleficiat. Vitandus efteiusflos, vocantmatfffi inauresincidat,adeô tenaciter adhærens affigitur,vtauelli non

PAl V sT R. I Typhæoblongafuntfoli«,angufta,dorfbeminentiorc triangüla:caulis in-^creaexitrelt;ftus,altus,glaber,lçuisq5^1bnodis,noninan^,cuifummocacumincprimiini î.^^uhgigniturfpicamu{cofos flores proferensfqua marcefeente ac decidente panicula re-‘'nqmtur,denfacompalt;ftaq; lanugine ftipata, pollicis craffitudine, palmo non rarö longior, P^nicci acobfeuri colons,in pappostandem euanelcens. radicescraflæ, gpniculatæ,candi-æTapore dulces. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. Julio amp;AuguftopanicuIævigent,flo{culorumfpicaiamaridaacdecidente. Reftant fub-^'^'lepaniculx ad alterius anni æftatem,atque tunc nonjraro pediculi in ipfa panicularum la-’^'^8'nenatireperiuntur. quod admirationc baud caret, Ciimcnim caul* tunc omnino fit ^f'dus,amp; lanugo adeoficcavtventoabripiatur^nitMalcula huiufeemodi fub lanugine ifta amp;gni acviuere pofle mirum eft.

A Diofeonde ntpn flue Typha nuncupatur ; recentiores ad differentiam alteriusTyphr,-interfruges eft, paluftrem amp;lacuftrcm Typham hanc nominant: appellatur ab iildem morionis, necnon Typha aquatica.

Pbeophraftus Typhæ flue Tiphæ etiara cuiuldara raeminit in lacubus excuntis,quç abf-folio,vti fcribit, eft,quia non vt reliqua radicc numerofa adhæreat, huie noftræ ea de

StiAPIVM HISTORIÆ caufaparum fimilis. Plus certelimihtudinisno-ftra cum Theophrafti habet, eo videlicet.

Lacuftris Phlei flos apamp;wn flue ar-S-wA», id efl, panicula diciturrid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theophrafliis

ait,quoddam molle amp;: lu bru bens efl, quo vtun-tur '2^9^ T« Ç xovioç, hoc efl ad opera tedoria,mifl centes videlicet ( vti veriflmile ell) papposflue lanuginem lutoautcalci,flcutinunc iildein,pi-lusaliquis,fœnum,autconflmile guippiam, ab his qui in open bus verlan tu r tefloriis, adiicitur • admilceturque,quô aut tenacius parietibiis ad-h.rreant : autminds findantur dilriimpanturue, ex luteo illiniti,cratitij parieres.

De hac edam PaluflnAriflophancsin Ranis, vbieasincer {eloquenccsadducir,admodun] Iç-tanres,quod totum diem conflimpflflent inrer Cypcrum Pbleum falranrcs.

Hutus generis feminam,ait quoqucTbeO' pbraüus Hçrilem ad nexus vrilein; raarem ve-roinutilem. Quod amp;nbsp;nodri de Typha palullri referunc. aiuntenitn foliaeius, quando caulcin non promit,afli regeres Si floreas, quas marras ^^ißdjContexendaSjvrilia fore ; vbi vero caulem facir,inurilia.

DiolcoridcsTyphx paludris Horem qraoquea nonnullisnuncupari, referr. Onidius ar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vidcrur nomtnarciex ea

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;gt;4tdomtnu2,difcedfte,ait,plaufiro^moraf}tes

CM^a/a3ppcll,aiu:amp;ippor,KqaidempnqunRncllm!:CanixruaM,lamp;sdimm^^ gt;l‘^odfccpmregum,Malamp;:^Klgod,äas,pcrpolmsci,ul^lanolal!occorumdenßtmbm. œatim fift.gutusæmulerur. HcOTfcis,Ma«lnoloauaorc,uv^^^^Ä^^^d,„t„r Janugo,ßinaurcsdectdar,lurdirarem affcrac.

. CibojdonapheopIuitlusM^PhlcipaKKnmabadicibusptoxirnaca.rcqmniMn patuultporiunnum mandunrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Diolcortdes Typba^ ßorem fuillo adipe eloro exceprum,ambudis mederi referr Herodorus Indos qui in paluJlpbusdutninis habiranr, vedem ferre fcnbir rpÄohw, ided, cx tpAetÿ,quein ipie ^Abi'nominar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

Teitius fccundo magnitudine fimilis eftjfed'afperior,amp;: medullam habetcandidam qui-•^em/ed omninô exiguam,plurima parce inanis,ad vinciéduiii quoq5 idoneus,amp;: præfercim ’ feüccatus Sgt;C aridus : huius lunci fine ftyli, nonomnes èradicibus, vcduorumaliorum ,fed iiontiulli ex aliorum finubus oriiÿitur,iicuti Iridis amp;nbsp;Ferulaecorum multorum folia ab aliis ante caul is produdionein excunt; reperitur iifdem,quibus priores,locis.

Appcllatur auccm luncus Græcisquidem ^ojî/oç: Germanis'SinÇÇH: Belgis'.Öicfcn: Italis •^w»Cö:Hifpanis Iz/z/r«': Gallis/ö.^'c.

Etprimum quidem anobisdefcripti^enusoAos^o/t'a» à Gtæcis nuncupâto fimilcefl::ple- i. nqueex noftris vulgô Jïîattenbiefcn nommant.

Etoximus læuis luncus,due ^oZroç Aeîa Diolcoiidis elle videtur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;

Tcrtiusacutus Iuncus,amp; a^llari poceft: ànoftris^fcrcnbicfcnnuncupatur.Iun- 5. eriitn aliquot differentia genera vctereftradunt. •

Thaenim lunci generafunt,inquitThcoj^raftus,vtnonnulli diftinguùnt,o^^ç;j^a;i«p-’oç,acutus amp;:fterilis,quem maremappellant jXapOT^tpçfrugifer,quem jutAsiyKçÿtv/r (arti-faum Gaza vertit) vocitamus,quoniam fernen nigrum ferat,craffio^ hie luncusamp; car-nofioritertius magnitudine,crairitudinejCarnoficate infignis,qui ÖÄo^olvoi; vocatuseft, Gaza ^arifeum interpretatuftw* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Diofcorides triaquoque lunci affignat genera, alitfr tarnen, quàm Theophraftus ea di-ft*nguens,vnum læuem Iuncum,fiue «^'o/i'ov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupat:alterum o^v^oivov amp;c acutumjter-

tium cum Thcophrafto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acuti qui^em vnum ait,a«ö8pw due fterilem : alterunl

fruâiferûjfemen nigrum fercnte.Hanc ^«AsiT'Kejzi'lt'jd^î™ marem Theophraftus nuncupat.

Holofchœni autem, vt Galenus inquit,fru(ftusfomnumadfert jconciliât amp;oxyfchoeni ^ius,quæ fernen fert,fomnum, fed minds quàm holofchœni : quanquam tarnen hoc caput tontet. Vtrumque d friótum cum vino bibatur, ventris fluxus dedccat, amp;nbsp;muliebre rubrumi pfofluuium dftit. Ex quibus darum eft,quod compodca eorum temperics eft, ex terrena vi-‘Iclicet effentia leuiter frigida amp;nbsp;aquea leuitetcalida : vt amp;nbsp;inferna dedccare pofrent,amp; fen-

Dinfn^^ J tcnerd n^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;radici foli^

àa.Phntn^- ■ J niucronem dciincU' jRïWaciora^’r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PoliislongioràSi acu'

3n(ruhrpe • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excancIoagi,cgt;^i'

^os^diuHï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;complûtes ratnU'

tmnliXr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ioin^ paral, SI

Floret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siriuulorii margineS‘

Gallicè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ïaater

bd baber ‘prxcer enim foliura^^^' P^artraftin' r^r^^^^bs,quod ramen SlipP^^ ^oncîiis^tTifll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'^fpondcr: nam

viderur/n^^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eÛè, cui qao^aetio

Pbcem-lbd^^^^^^^ ^edcxa,Sicaulemdm' Joogiorâ n a ^erba,Planraginisiaaiora, äahabZ

'^^rociinf P ® P E RI caulescdir cabirah^^ ^^ios diudbc^. jP^.^’êoniculacosdnplurcsm'

borurna- r; ‘J^bmdia : dores ex alaram fo' bsAnlonpin^k' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pummiscaahcu-

^ont colors ^^bu^P^dlculis racemarim coh^' de ièmen^di,^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;^aos dein^

» Euifum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aainurum , larialculum/

broils n'iti,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: radicibus maltis ac

bibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PoiPisSl^

PEMPTADIS A R T Æ L ï B. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^97

Iulioamp; AiifTiiftopotifTimum floret. GræcîsJJ'èP’a^««^ : Latînis Hyflrobipèr flue Pi-^taquacicunTjaut Piper aquatile dicitur: Gcrmanistvaffct Pfeffer/ oöff ÇUÎllIWCn tat / no-ftóstoatftlamp;epcr: Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi(panis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;gt;

Facultatem autem habet èuidcnter calidam Sgt;C ficcanr non tanicn,vti Galcnusaffitmat, ’^amcalidumjquam Piper.Folia vna cuni frudu itnpofitajDiofcorides ait,oedemata amp;nbsp;vete-rcsdurities difcutiunt,ac luggillata delent.

pE R SI CAR IA caulibus, foliis, floribusj femine,Hydropeperi fimillima eft. caules

habet rotundos,gehiculatos, folia quoq5 Per-hcæ aut Salicis,led fæpè latiora nigriora qüàmHydropcperis,macula flueliturain medio »igra,plum bi colore,qua nota manifeftiC-fimaab Plydropepere dignolcitur: flores Pi-milirer racemolijcandidi, frequentids purpu-rafeentes, fernen nigrum, radices fibrofc. Saporc autcm hæc herba non eft acris,fed fubacidum quippiam reflpit.

Reperitur fimihbus,amp; læpc iifdem quibus Hydropcpcrilocis; florerqs codem tempore.

Perflearia à foliorum Perlîcç flmilitudine, nuncupatur. Germani pcrpcfjftat vnïi franc Bclgæ gßtrfcncrupt nominant. Sunt qui velint Plinij Plumbaginem efle,propter c«j quæinfoliis confpiciuntur plumbei coloris, notas.Sed Plumbaginem Plinius non à colore , léd magis ab effedu nomen habere vult, qiiod videlicet plumbo ocTilorum affedui medeatur.

Nafeitur,Plinius lib. xxv. cap. xiii. air, vulgo Molybdæna,id eft,Plumbago criam in Molybdimi aruo,folio Lapathi,crafla radicc,hilpida:hac commanducata , ft oculus fubinde linatur, plumbum,quod eft genus vitij ,exoculo tol-htur. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tcmpcriem auterrt Perflearia frigidatn habet, amp;nbsp;nonnihil flccam,inflammationibus incipientibus recenCibusvulneribus fertur prodefle impofifa.

O s T E A Qjy A M annotAtiones Alexandrinerin quadam Galera Ioca ad me pertienerunt rAtque in cap.'x.yy;., lib.primi De alimentorumfACultatibtn incidil[eni,non fatis potuiadmirari,qubdnoïiram,de Buna GermanüdiÜa, fèntentiam aciudtciumolim tibi probatu7n,nuncputauern (vtplane loquar} futilibui na an is quibuÇdam argument is refellendum.. Placebant tibi turn ex Veteribus adduida obferuationes dtquot; 'variorum locorum tellimonia,quibus Bunam naulgb diilam Fabam, non e(f-x-vaiaQv ac legit imam F ab am euicimus.

Tant omagis iudicium hoe noflru ttbi coT^endabatur^quod olim etiam in eadem fententiafuil^et DocUpi.njir Euricius Cordm in fuo Botanologico, quod tibiprimus amp;nbsp;o^endi amp;nbsp;communicaui, Inquo iifdemquidem,fedpaucioribus teiiimoniisnaulgahabitamFabam, fiue Bunam, nonene iegitimamacgenuinam njeterum LatinorumFabam ac GracorumxdcifjLov ipfeitemdocet. CufUt nos iudicium amplexantes, hoe ipfum quoque pluribus argument is ,ac ex Vetcribus petit is tedi/»o~ niis confirmare ac adftruere anniÇi fumus.,^£ talia funt^nat nael ipfa luce dar ins osiendantflul-garem Fabam (iue Banamyn'o ejfe Kvet/aov amp;nbsp;Fabam, fedomnino alterius nominislegumen.Cumqi eonfitearisipfcrmi Alexandrine,argumentaacteflimonianofiramagna dr nonpaucaeffe,timen, àprioretiufententia nunc recedens,h£c confutare canaris-,nanicum df paruumrVtipfeais,hisaf' ponens, quo naniuerfum no[Irum iudicium corruiturum (peras, ac nefcio quatemeritatetihi per' fuades. Crinnaerb mnico dp exiguo argumenta dilui poterunt multa dr magna^Faller is AlexaH' d^ne,fi hoe ex animi f'ententia een fes. Biaittris audoritatis^emper huhita funt multa d magna argumenta, quampauca dr exigua. ,^gtid ergo tc mouit,'vt 'vnico eoque paruo argumenta, putaue' ris magna dr non pauca refcllendaP Hilum ais, Hilûmne res minima ac nulliusprecijlSane finan aliud babes, quam ab Hilo pet it urn aut didudum, fententia tua in fe max cor met, dr nihilum abibit. Tdam Hilum neypù quidempro tua fententia facere, aut tibi prodefe poted. Sed dilues quoque,dicefque noïira argumenta, atque ex Feteribus pet it a tejlimonia, aliter ef? accipienda ac intclligenda,quam nos fecimus.Sed de his poferius-li^nc prii^ de Hilo nobis ref^andendum,Fefes aaducis Ciceronem, Farrenem,ac Fefium, magnos quidem eelebres claficos audares-fedqut in nuUo tibi patrocinentur. Nequeenimpro tuafententia ex his quicquam in medium pr a ferre potes. Cicero\eloquentiaprinceps Fufculanarum quadionttmlibroprimo, fatis quidem ffuum rem effe minimam odendit, fed tarnen quidproprie ft, multp mfnus aliquid effe Faba adharens, nonexplicat: exPoeta'verba sudferens'.

Saxumjfudansnitendojiieque proficit hilum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Varro Hilum fgnificareprodidit^ non quod Faba adharens reperitftr, fed medudam eiusjeru^-cea planta qua Ap^hodelus dicifur,vt refert ifidortts. Et hac quidem de Hilo apud Ciceronem Varronem.Ex his autem nihil quod fecundum te faciat coUigere potes. Supereii Sextus Pompeius Fedtss, ex quo HHum interpretari^ minin^m efe in Fabagrano nigricans illud, quodin fumin grani ed. nbsp;nbsp;ddis deinde-, quod in nullo (quod fcius^cum vifatur, qudm Faba (nempe 'vulg^t^'H

grano,nigrum exiguumque id. h»c in quo vifitur nib'a habendum effegranum femenqueqult;^H^'’ monfrari. nbsp;nbsp;cpaulb pod :Et repcriri,ais,qt^dem in Phafeoli quoquegrano, fedgranH»

non autem in fummitate nigrum quippiam. effe^ id in Phafeolo multo qudm in Faba rnitus, -cumfj occupare niaiorem,’vt proptereaHilumefenonpofit ^quippenon tarnparuum-Aum'vere^ neque carpi aut decerpi digitis manuq^ ex Phafeolis illudpofe,'vt ex Fabispoted. ex quibus^xem-ptile ef,amp;digitisd,ecerptum,abiici in contemptum tanquam nihil9^es{vt fieri folet)p^P^- . ' denus quidem Alexandrine tua, i^’^ibtts Fed urn adducis, velutiflro tuafacientemf^^f^‘f' Bed nec vel hunc fententia tua adfipplantem offen des-, fi modo emendata confulueris exemp an f quale efi d lofeph^S caligero fumma cum diligetia ae animaduerftone qudm corredifirrtp*'^ datifimumq^ an.’Lr.yiw.editum, inquo Hi^me^einfummitatc(vtturefers) grano adharens haudquaquamlegif^-,fed omnino aliter. Verba autem hac funt putant efle quod grano Fabæ adjiæret. Vides nunc temere Hilum te facere quod Fabagranoadharet: drFedumfecus qudmexemplar habet ate teflemadduci. Feduspr nullum locum defignans. Hilum idudputari ait, quod Fabagrano adharet. lam vero, quot;A (F Pi.^ affirmas, HHum cxiguum quiddam ed, atque idcircb 'vefiigium illud,in Phafeoli medio, qua anneditur,negas Hilum effe: Mains fquidem ais, qudm Hilum effequeat^vtpod

Fabæ (vulgaris nemfe)agparens, magnitudiaé exceâens. t^dhihe eculos^ad-'^oue j)er(j)ici//a fl caligant,prefer in medium BanamyCtiam minerem , amp;nbsp;Phafeolioranum fine f'^ucinm : obfer ua deinde not am qua P hafeoii frucins filiqua adharct, amp;nbsp;nigricansquot;illtidoblon^ quod in huius Bagt;n£ fnmmitatc confficuum efi,haud poteris norkimprobare fentetiam tuam-, à‘ aliéna à verdate te fer ip fff’ non mox con fiteri. ManifePiifiimum fiquidem efl, etiam minor is notulam oblongam nigricantem,maiorem effe amp;nbsp;pln^ (faetj occupare,quam Phafeoliideqiia flrtpfimn-s,nota fue veftigium. Si ergo Phafeoli vePiigium, Hilum did non debet, quod maiuf'eu-l«'m fl,)ieccerte veloblonga nigramacuUiVelid,quohactegitur,in fummitateBanai adh.erens, Hilum effc poterit,nam ipfam in Phafeoli grane apparente not am quantitate cxcedunt-.non modb quidem maioris, fed etiam minor is B conXi cuius, amp;nbsp;nota nigra, dr quo hac contegitur vngnicn-Itu minora funt quant maioris. .^id re flat nunc A lexandrine,nifi vt ingenue agnofc.ts. Hilum quod mult is dr magnis argumetis opponere fluduiPH,ne nbsp;nbsp;quidem ac ne Hilum pro tcfacere,äui

flntentia nostra, aduerfari poffe. Prater verb iflud de Hilo inualidum argumentum, dr aliud in medium prodHcis,dr ippfffi nihilf de pulte videlicet^qua Grads gTvoç dicitur,quam Galenus lib. i. Pgt;e aliment, facult.ex Fabis in ollis liquidam^ in patinis (fiffam confici fcribit. Tu verb ex nullo dio legumine meliorem prastarfquam ex vulgaribus Fabis,hoc ePt,Ban is,nullam fl haefrequen-tiorcm men fis inferri addis. Ex quo autem legumine hum feemodi pultes Tridetini aut Ananien-fis rust id coquant, ignorare mefateor. Sed in Pannonia fuperiore, in Bohemia,ac in Belgio fdo tales frequentiflimc ex Eruiliis parari.Et Galenus non exfolis Fabis,fed ex quouis legumineirvav far an,in lib.De.Et{chpmia nbsp;nbsp;Cacochqmiafcriptum rcliquit.E'TV(ie„ait,oeio ovofadifeo n cm Tav

oan-çfav te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mdjoCflfamp;pov : hocefi, Etnos appello exdecoPiis offriis dr legu-

rntnibiis conf eEi urn. .Quid nunc habes Alexandrine, cum ''irvoe; non modb ex Fabü, fed dr ex aids ^(luminibus componatur? Atquefie argumentis, exiguis (vtipfus fcribisj quibus magna dr non faneaoppugnandaduxisii,reffonfum eito. Reliqua fiquidem quapraterea adfers re(fonfionenon funt digna,vtpote ad rem nonfac^ntia. Pergamus igitur ad ea quibus nostra dtluere ac conf cere ttfræfùmis. Occurrunt autem primum qua de rotuifditate ac paruit ate Faba adduxi, quam ralem tfie,exquarundam flirpium baccis ac feminibus ad Fabam comparatis oflendimus, vt funt Tere-binthi,Loti,Tilia,Taxi, Xyridisfl^ fruElus.Hic tu moxplures Terebtnthos à TheophraPio lib. De ^isiona ftirpiumdc fcribi in medium adfers. Quod vt nemonegauerit, ita^uoquefatendumex jtmininisappelfatis Terebinthis alteram fruEiumagnitudine Faba aTheophraPtodefcribi. Exi~ ^utim autem dr rotundu huius effevelamiciflimus tuus Matthiolus tePlabitun. qui Terebinthum ^unepiHura exprimit,quare non eflquodincognitam fufficeris aut affirmes.Indica efl Terebin-» thus qudjfi tn haudnotam exiPtimas, fed hacfruElum non Faba magnitudine, fedamygdalis fimi-^twprofert. L oti verb,Tilia,dr TM.xifruEtus,c^ui Fabis quoque comparati Peperiuntur, nefeio '^gt;ide exiflimes à TheophraPto maiores vifos, quam fint modb or bi noHro ac prafenti tempore co-^tiitiflos etenim vel magnitudine vel forma iam alios faEloéà nemine haElenus proditum efl. tuumipiudefleommentum aut potius femnium. Xyridis fernen F aba fimile quoque Diofcorides tfertyformavidelicet, nempelt;^ç^yPvÂav,idcircb tarnen nec colore neefapore ipfam ref erre ait s quod tu nihilominus affirmare fludeS’^ Diofcortdis verba in alienum detorques fenfum,contra lo-qutndieius confuetudtnemydr fecusqudm dquoquam vnquamJtac verba accepta funt. Interpre'^ tArisrygrb dr ç-çÿyPdrtov effc, id quod teres amp;nbsp;cylindratum, (Q flmiliter contra Diofcoridis ment ^^^loquendifl vfum.Diofcoridesfiquidem çç^yPEi^vglahofam figuram habens appellat, no quod Hretent aut cylindri formam obtinet-, Ari^olochiam oblonga amp;nbsp;cylindri fere modo terete radice alteram verbglobofa radicc ç-çÿyPJ^nv vocat. ita dr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue cepam, cuius bulbus. ad

flobofani figuram accedit, ç-QgyPuÂQv nominat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;td ngt.v.çfiv tS

^xnt dr talia globofa rotunda nonnulla alia-, vt Rubia fernen, fyluePlr is vnius Gy mini capipiila, ^^fcibacca,amp;c. qua Grace à Diofcoride ç-ç$yPuÂ£t quoque'dicuntur. Eating hac rotundaappef-fed magis proprieglobofa dixerint,nam dr rotunda habentur,plana ac compreffa circulareni bohentiacircumferentianj,^ funt Sampfyehi, Cotyledonis, Cyclamintflfoliq,Cretici Sefeléosfet ^^gt;gt;,LupinifruElus,Agt;Ethemidis capitula, Achillea altor^mfl fimilium vmbclla,quad Diofeeri-^^battdquaquam lt;rp$yFvgt;\st, fedperhibentur. In^Tithymalo Paralio nonefl harendum, fgt;eque refert hue adduci,quomodo vel in Oribafli vel Plinq cxemplaribus le^atur. ipfe notiflimus non in Italia-,veriim dr Belgqmaritimisnpnnullisfrequensnafcitur. Fmhellam fertpar-^iim,quam Dio fcorides mifitRiiv nominat, dr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efife^adit, in quafruElus, aliorum Tithjp-

^alorum amulus. Plinq exemplaria quadam magnitudine Faba hunc effe habent: alia verb alïtèr. ^nifcffs autem Galenus e feulent is Fabis fimile s facit, non colore, vt tu interpretaris :fed (fidili-pynter verba e/up expendantur) tunc vbi fefe inglobulifiguram contraxerint.Si etenim colorefi^ toiles efentyquorfum opus foret inglobulum aut flharam contrahi,vt ftmiles Fabis redderentur? Ham fefe inorhiculum flue flharulam contrahendo colorem baud immutant. Sunt autem Onifei

non émîtes natura tales, fedpracipue tantummodo thv pgaax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl,fafci colore ext-

flentes. Inter Onifcos flquidem quidam funt colore fordentes,ac terreum quidpra jeferentcs,qid emnino non conglobantur, aiit certe nec citb nec facile : alq ad cærulcum colorent inclinant, amp;nbsp;fuperficie nonnihil fllendent. Hi fitnt qtatol à G alen o nnncupati, qut facile ç-r vel leuiflimo conta-cl U [cfe in glob U lum confarmant,quam formam vbi acceperint, Galenua ait cflulentis Fabisperfi' miles effe,atque idcircb ds' Kvctfaar, a nonnuUis appeüari. InteUigd modo Galenum ac fenfum ver-bar um cites tcnesl Hune nefeio quomodo alib det or quere conaris per per am eitts verba trans ferons, ne Fabam vetertiparuam ac abfolute rotundam tili confitendum foret, quod tarnen tandem agno-fcerc debebis-,vtcunque dr alium elabendi modum quxras-,Onifcos cumfecontrahunt orbicularent ac fpharicamformam prorfits non reddere, fedoblongam ex parte referre fer ibens,qua Faba fig't^ ra efl els- forma,vt tu addts. Hic Herum te moneo,vt cœcutietibus tuts ocults perflieißaadmoticas, quo de figura Onifeorum contraHorum reclitos iudicare in abfoluta flhara modumhos fefe contrahere^talcm enimformam exquifite référant) melius videre queas ; atque banc elabendi ra-tionem ac viam tibi in nußo vtilem effe cognoTcas. Simili modo dn tßuderc noltrum argumentum excap.de A ph ace dr Ficia fludes,in quo hac verba flatim initio leguntur-.-n rav cartftatt-raip nstav k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jt/Aor 'ëçiv^cûcujip ib rav Kvdfacav,amp;c. id e/l,forma horum feminum non efl globofa,

veluti efl Fabarum. .^ibus verbü tSç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ççgyFuÂiso,hoc efl,globofbs effe manifeste innuitur.

Tuverb ç-çg-ylvAcv non quodgloboflum, fed quod teretem figuram habet ,iterum cfie contendis.Ad quodnon aliud reflondeo,quàmquæ paulbante deg-^gyluAeafcripta. -^^crockordoncs, Thqmos, HpinpHidasq^ exigua effe tubercula, qttts negauerit? Si fortuite cafu aliquod ifl or um quandoque maius reperiatur, ad hoc comparâtio non eFl facienda. nbsp;nbsp;nbsp;d ea enim qua frequenttflima ac cont-

inuniflima,comparatio adhiberifolet. temereidcircb efi- prater remadfers te verrucasvidiffedi-midiata vulgaris Fabx magnituâine. De pondéré verb Faba qua feripflmus per euidentemcahtw-niam diluere laboras.^^is te ex aceruo commune granum Faba accepiffe, idq^ vix decent tritici grana pependiffe. ^^ccepiFH baud dubib minor is Boon a grants. At ego non isHus fledmatorif Benina fruilum fape dimidiam drachmam pendere fcripfl. tdq in cap. de Buna tnaiore. .^odne inficias ire poffes, bine quoque dr maiercs dF minores aliquot Batnas ad te mi fl, vt difertmen vtrarumque cognoficeres,quad vider is noluiffe animaduertere,tarnet fl feparatis capitibtts à. me de hisfitferiptum. Ha^immaiorcs(plitsmintss)femidrachmampondereaquarHnt^ametfinbhii'u{S generß maxima, fled mediocris magnitudinis tantummodo. An nc manifeFla calumnia,ad minores pertraherc, quod demaioribus fcripfl? Itaflanb videtur. Maiores autem negabis fortafiate vnquam vidiffe,quod certe non potes, cum Vienna dn Braga bar urn ds“ rccentium dr aridarum etiam fit vflus, vbi baud dubib, Ulas non flolum vidiFii men fis inferri,fled, vt verifintile efi,ga' flasii dr edisli quandoque.Seddiflimulandum hoc erat, vt liberior calumniandi occafio relinque-rctur. .^qgod non hoc loco, fled dr alibi facere vider is, fiquidern qubd B cana in auditorium meatum incidere nequeat,id quoque de mitßoribus accipis, in cap. tarnen de maioribtts Banis d nobis tradi-tum.VidiFii nc aliquando tarn patentem homtnis auditorium ^eatum,vt in eum facile maior Bana inciderepotueriHnegas. .^id ergo htc cauillaris? Simile esi degaßogaUinaceo, quern ais pofle Fabas deglutire: minores Banas fortaflis pojfet-, fledmaiores .tgallo n»nmeminisii intégras (vt crcdo)deuoratas. Hic verb et id cattillarà, in opdpa Luciani legi affirmas,quod ex isvanviacitaiii’ eilo. fit lap flus ifletranffcribentisvelmcus, quidad r^ln? Luciani locum effe confiteris-. atque in eius Dialogû reperiri My cilium ob^cerstgaßo^ qubd Fabas flublegiflet. De reliquis abflineo,vt de formicis Faba tunica adferetibus,dri.qiiia neminorajjjptenuia nimis,vtais,proflequamur pofiu^ las. Ad Ariliotelis locum lib. De HdHoria animalium flextoveniendum. In hoc^autemquafidom voces aliter reddendas cenfles, qudm d. Theodorottlaza fint conuerfla. Verum pratermiflis iflfi od infleilionem pulli te prouoco. F range ac aperi ouum gallinaceu decimo,vndecimo yiut duodecimo ab incubitu die,qualisqj^ tunc fit pullifofmatio cofidera dr vide. Reperies caput formatu, dr vtrimq, eminentes oculos, partibus tarnen eorum indiflcretis,rcliqHi verb corporis fibrasac rudimenta: vt bine pateat baud perperam ab Arilîotele flcriptHm,dectmo die caput r9ll^uo corpore grandios effe, dr oculos Fabis maiores per id tempuAl^inere ; F ah is videlicet quas vifteres Kudnove dixerint. .^uid nunc A Icxandrine, Fabam ne de loco fledeq^ flua deieHam refiituilfi? amp;nbsp;de bonorum facilitât umfi^ fluarum pofftflione deturbatam reduxiflt? exauHorata auHoritate reddidiHi neomnem? I ta enim Ub.-vu. De fimp. medic.facult.cap. de Faba inaniter gloriaris, triumphum canens ante vicioriam.Sed erube fleer e te nunc vid!^ Salua res efl.Agnoflcis modb te temere nimis Euricq Cordt ac noFl ram flententiam impugnaffle, tuaq^ argumenta omnia concidiffle, ac in nihilum euanuife: Bumamq, ncc maiorem, nec etiam minorem, veterum reuctfsev Latinis Fabam diHam, effeconfite-rts. ciim orbicularemfiue jfbxroidcm formam, neutra obtineat,qualem }ivdfaovejfe,abunde oFlen-fitm. Vale.

V D V M absolue ram Alexandrine priorem epi^loldm,cùnf in locum Çecitndi libri De alimentorumfacultatihus cap.primijincidcrem, vbi refers recent is Phdfeli Çiliquas efeulent as efe jVt amp;nbsp;Phdfeoli fine Dolichi ; ex quo deinde nonnuUdm occaÇionem iterum arripis, reiicienda ac reprohdndx nostra de 'uulgari Fahd fiue Basna fente nt ia. Galcni funt verba, xuctfauiv S' our. ^ÄMpav Ó ^oßoitdlüSifjioQ-. id efi, Fabarum autCm viridium filiqua non eii efculenta. putbus tu hac adiicis : Vbi igitur funt, qui noflraces Fabas ma-iores,minorefve,vecerum elTe Phafelos perfùad^e nobis conantur ?eft fiquidem PhafeJi Wiqua efculenta jCecentiSjVC amp;nbsp;Faliolij line Dolichi/itidem recentis : eflur enirn vtraque flodie paritcr : at Fabaruni nufquam editur, Htc optarim intcrrogatum te Alexandrineapud Iticmauitoremvnquamlegeris Phafeli recentis filiquasedulesef'e. Nullum enim (fi reile iudi-ducioremproferrcpoteris. Nam Galentts, codem loco, folius Dolichi,dumadhucvirefcit,fru~ ^f^fnintegrumvefcumcfeteiiatur. Fruclumaute?nnominat,quodexfiliqua dffeminecompo-Wur. Vnde ergo Phafcli etiam immaturum fruitum efculentum efecognouipli f Sed fortafis ^^afelam, Phafeolo flue Dolicho congenerem facts : vt poPteriora tua verba ofiendunt, in qui-btuphafelos df Phafeolos (tue Dolichos veluti duo differentia quidem legumina nominas, fed ^“»‘e forma fimilia eoru femina affirmas, amp;nbsp;renu quorundam animalium fimilitudinem 'vtraq^ ferre, lllud infuper ( 4^ ) in vtrifquCj Phafelisinquam,amp;: Phafiolisjiue Dolichis^magna animalium quorundam reiUbuslimilitudo, in Fabis nulla. certe verba ofien^nt te difcrimcn inter Phafelum trifllabum ,amp; Phafeolum tetra fyllabum fiue Dolichum ^^»eficcre. .^od df cap.yLX.\\ eiufdem libri apertius oflendis. vbt Phafelum aliud nihil effe af-j^^ds,quam qui ab Itdlis omnibus Fafolo dicitur’. Phafiolumverb (vt quibufdam placet) nihil quam Fafolo Tur chef co, d Diofcoride Smilax hortenfts, d Galeno veidt Dolichus diHus^ Phafelogenus non dinerfum, fieeie, vt ais, diuerfa tarnen. Hie velim ex te feire, mi Alexan.-, quid inter hac gencre eadem, (fecificam differentiampariat, quod tu nec exprimis nec Sunt quidem, fcio, nonnulli, qui inter Phafeolialbida feminatdp alia qua vellutea,vel ffigyicantia, vel ex albido nigro^ permixtis colorât a, diferimen facere conanturz ffo/iterea quod albida femina renum quorundam animalium figuram paulb magis exprimere vi -futur,qudm alt er ins colord, .^upd fi autem huiufeemodi efi diferimen, quo fpecie diuerfa ac '^^S^rentia effe exiPiimas: valde ex^uum idudefl, df certe tan^xiguum, vt necnomine nec(fe-hac eapropter dtPiinguenda fint. Neque enim color veinomen vel fpeciem mutât, nifi alia ad^ iff diferimen oflendentia. Cuiufeunque ergo colons Dolichi feminafint, haudidcirco nominibus ^dingtienda, df quadam*Phaf€li,alia Phafeoli dicenda. Phafelusetenim haudalius efi, quant ''^‘*ly,nris Faba Germand Buna diPla,aPh^'eolo fiue Dolicho dfifferens ; vt Pempt. 11 11. nbsp;nbsp;nbsp;11.

^ff-’^'iihundemultd ofienfum efi. ,^ibus acccdere potefi,qqpdGalenus lib.t. Dealimentorum jucult, inter ea femina, qua in aqua eoufque dunt rad^^ egerint, id efi ,germina fecerint, feerata eduntur , Phafelos quoque pttcenfeat : dn nofira hac atate v^f^lgares Faba , ^^rmanorum Bana tn aqua maceratdt quociue edantu^ ; d' quidem à Rcligiofis montd ^thou-.vtBellonius Singularium lib.ï. cap, xx^viii. XL v 11 i.refert,quos verifimileefi fc confuetudinem à veteribus retinuiffe, fic vt dr^ hinc cofUgendum videatur,veteribus Pha-r^osdiclos fuiffe ,quas modbvulgb dpperperam Fabas, Germant verb Barnas vacant. Semina qua in aqua macerat^,donee radices produxerint, eduntur,^eferente Galeno, funt Fænd S’'‘^ci,phaf€liac Fruilia-fnem dP Lupini. horum autemjipflum cum vulgari Fabafiue Bana con-'‘^''^trepot€Pt,excepto folo Phafelo. Proinde dr hactua argumenta (lane Alexandrine concidunt, enim vulgare Faham Phafelum effenegarepotes, msiltb vero mintss,legitimam Fabam effe dficmare. Nequetibi in vdoprodeffequeunt Galeni verbaqua ex cap.de Dolicho, haudintegra fldmutilain medium profers ; deinde dP alio dettfrquts. ÿ^fgrt Galenus Dioclis verba de Doli-Pifis,poPl qua deinceps Ochri, Lentis, Ciceris,dpàrobimentionemfaciens,Lathyri flue ^ieerctiU nomen pratermittens, eandem, inquit, dubitationem prabet. f quam videlicet Hippo-^'^f^^pcius) Dicere tarnen (addit) quispoffet: omniahac, Ochrum, Lathyrum, Fafelos, vnum f chenus, verum pluribus nominibus appellari. Htc tu mox Alexandrine adiicis'. Et re vera funt

^ot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

genere eademjrpeciebusquibufdam diuerfà cundahæc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gaîentü t dicere aliquot po/fe

cadem ejfe gcftere hlt;ec refert-,non,’vt tu.^ affirmât, ne Ochri, Lathyri^ ac Fafeli eadem funt? negas. Sed phafelumac phafeolum eadem genere effe ref^ondes. Verum hoc ex i^d Galeniverbd coUigi nequaquam potePi. Define ergo G ale ni verba ad aliumfenfum, contra mentem eiut de torquer e, (fiquot; integra, non mutila, tn mediumproferto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia ahs te non faPium, htc integra

adfcribenda futauimwt. In libro De ratione viduSjHippocratcs lcriptum fie reliquic:Pifâ minus quidem inflantjfèd magisperaluum fecedunt: Ochriaucem amp;nbsp;Dolichi iis quidem fe-ceduntcelerius: verùm minus funtflatulentijamp;nutriuntaffluentius. Cùmenim Hippocrates his verbis Pifa Fabis comparer,quarum prius vt cibi flaculenci meminerat:deinde Ochros amp;nbsp;Dolichos adfcribat, in eo fignificac, Dolichon eiufdcm eile generis cum prædicbs lemi-nibus,^potifllmum cum Ochris. Verùm cùmnullam prorfusLathyri autPhafelimen-tionem fecerit, fufpicari quodammodo polTumuSjillorum fèminum quoddamliccreap-pellare Dolichon. Quod iiquisPhafelosetiam in Lathyrorum genere reponat,negare fal-tem non poterit,quin Lathyri in prædiôta oratione Dolichi appellariqueant. Nam amp;nbsp;Diodes inLeguminumcatalogo, vtFabasprjpas recenliiit,moxPifa,deinceps adverbumiîc fcribit: Dolichi verb non minus quàm Pifa nutriunt zpræterea flatu limiliter carenc.-quod verb ad fuauitatem pcrtinet,ad deiedionem, vincuntur. Verùm is quoque deinceps Ochri quidem, amp;: Lentis, amp;nbsp;Ciceris, amp;nbsp;Orobi mentionem faciens, Lathyri autem nomen prxter-mittenSjCandem præbetdubitationem. Diceretarnenquispoflit,omnia hæc, Ochros, La-thyros,Phafèolos,vnum elfe genus, verùm pluribus nominibus appellari. Hac funt,midle^ xandrine, integra Galeni verba,qua quam nihtl pro tua fententiafaciant, vel no fir a aduerfieu-tur,fatis manifeiium. Vale.

Ntecedente Pemptade Prumentorum leguminum^ rnnteria, compre-henfa eH-. Tguncaltéra eduliumherbarum fucceditpars,tjua Olerumhiïtorià continetur. EU autem inter hac differentia baud exigua. quadam etenim hcrbafiue foliis edulia funt: aliafruciu: radicibitsverb non pauca.

Eorum autem,qua herbaßuefoliis edendoßiint, duplexeßgenus-, nönnul-la entm tota,acßubinde fola cdi poffunt,'ut Atriplex, Beta, Brap^ica,Laciuca, amp;c. alia verbiec fola nec tot a edunturffed ciborum ac olerum aliorum con-dimentaßunt ,vt Apq genera ,Sinapi,Eruca, Elafiurtium,^c. ^ua omnia njt ver'e ^era äicuKtur,ßc nbsp;nbsp;hac, Pemptas iPta explicabit: nbsp;nbsp;dditü quinto loco ßinoßs Carduis,quorum non-

^rimo autemloco occur runt herba, qua tot a ac fubinde fola efitantur. add^tis interim amp;'ik, ^U£ cognatione aliqua ipßs adharent, tametß etiam edules nonßnt. Igec enim, vt fapius admo-^tumusffnnilesab inuicem diuellendas exiPtimauimus: lam amp;nbsp;expedient cum'vtilibusinutiles /ta enim facilius'vna ab altera dignofci po te Pi.

Horcenficaulis procerus amp;ereäusnonnullisalisamp;rramis Brachiatur: folialatajacu- i. roinata,amp; Bliti foliorû çi»ulajlçuiora intérim raollioraqsiflofculi exigui fublutei coaceruati. lernenfoliatum,tentii cortice obduâ:ura,raccmatimcohær«. radix in altumdefcédit^mul-^exquafibræ promuntur.Sunt folia cÆlesqj initio fubcandido relucentia eolorej'ac veluti tenui refperfàfarina; proccdente veto tempore ig lutstimfionnibil fubinde elanguélcunt.

Sylueftris læuitate formaque foliorui^i^floribuSjfenjinc foliofo bortenlèm æmülatur, lèd a.' numilior ac minor elf omnibus partibifs.»

Vcriufque generis caulejfoliisquejamp;: fucco r^bensfpccies ctiam quandoque reperiturƒre- 3. qucntius tarnen hortenfis.

Eftverô amp;aliafylueftriSjhumillimajramofior,folirsanguftioribuSjfloribuSj feminibusquc 4. prioribusrefpondens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

InhortisolitoriisfreqjitnterjSatiuaetiamnon fat^rouenif. Sylueftresiuxta vlas^femî-tas,fcrobesjamp;; margines*agrorum fæpiusgignuntur. *

InMaritimisad Tergeftini falinas à fc rcpertam amp;nbsp;Atripliccm quandamMatthiolusrc-fcrt,humi fuis caulibus procurabcntem : foliiscandiJiSjSpinachiæ minoribus Hémine in funimis virgis racematim congelfo. radice mul^ipliq. quam Marinam appellat.

Græcis aTgÿéîpa^/çdicitur: item amp;nbsp;;i^üroAa;^ilt;oi':Latinis AtripleXjamp; Aureum olus; Offici-næ Latinam retinent nuncupationem: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CDîtttCrt: Belgis »dötJtalis Atri-

Armola,Trapefe:liï{'p2.nxs Armo/les'. Gallis Arrouches, ou bonnes dames: Anglislt;!DjCtV StïBohemis -leboba. Plinius de Atriplice amp;nbsp;Chrylolachanolèorlim dilTerit, veluti ab inuicem differentibus: DeAtriplicc üquidemlib.xx. DeCbryfolachano lib.xxvii. cap.vni.

corides ediolcrum modo co£ia:n air : aluû itenl mollire; ac panos quoquc dilcucerejlïue cruda ü-ue coda iraponatur. Semen cum aqua mulfa re-gium morbum fanare.

Ad Atriplicum genus referenda vulgaris óc-curric herbajPedcm anlcrinum appellant, cubitali aut altiore caulCjnonniliil ftriato, ac ra-mofcMîæcairurgit.foliis circumueftiturlaris, læ-uibus,fplendencibus,a!iquot ledionibus petotas diuifis. flolcLiliexigui fubrubent. lemen ramulo-rum cacuminibus raccmatim adliçrcns, Atnpli-cis fyluellris facislimileeft.radix in multas Hbras diuiditur.

Secus vetcres parietes^viaS, Icmitas, alibi^ in-cultisacdefcrtishumcntibus nonnihillocis fre~ quens exit.

NomenrecentiorærasPedi anferino dédit,à flmilitudine pedis anferisj qucm angulis St Ic-dionibus fuisjfoliu quadantenus cxpnmit : Ger-manicè fû^:eadem vocatur Gallicc Pied, d'o^e : Italicc pede di Ocha : Anglicè gt;0tiofe foot« Belgicè lt;î5anfrn Uoct,

Facultate liæc herbafrigida quoque ac humi-dacft, ôc quidcm non minus Atriplice, lcd, vti apparet, etiamampliusrefrigerans. Suumgenc-ri exitialisac perniciola,fi edatur,fcrtur. In Medicina: vfumnonadmittitur; multo minus inter cdulia.

D M O D V M fœcida hæc herbula eft, cor-rupta putrîdaqj fallamêta,ac fœtens horunl ius grauiflîmo n^lcftifllmoqj odore fupcrat. exigu is répit cauliculis,circa quos foliola colore for-maqj Atrighcisçled minora multô,omnino videlicet Aigua:^olculi pufilli : lémenqs minutum veluti fylueftri Atriplici. radix tenuis fibris non-

Locisincultisjiuxtafemitas nafeigaudet: femel ad hortostranflatadiutinè rccurrit.

Garolnruan ex éo quod foetidum 7-a0)P,fnie li-quamen pifeium redoleat Cordus appellat: Tra-gium Gerrftanicümaut Atriplcx fœtidadici po-teft;hirciliquidem virofum odorem, huiusfœ-ten?odor ey»m fuperat. Ad Atiiplicum autem genera referendum.

Nullus autem vfus eft herbæ ; ex vtero tarnen laborantibus grauitace odoris prodefle potefti Nam vti Hippocrates ait: Cum vterus ftrangu-larit ad nares graueolcntia adhibenda.

Quod maiusappellaturjupra duos aut tres pedes attollitur:caulis eius rotundus in i. alas non paucas diftribuitur. Foliafunt latajacurxlinata, veluti Atriplicis, fed virentioraac glabra ;flofculi nbsp;nbsp;femina latis raembranis inclufa in ramulorum faftigiis racemofa. radix

^Inus Blitum humilius eft, folüsque anguftioribus: flofcifli huiusobfeurerubent: ferai- z: vt Atriplicis acmaioris Bliti: radix eiufdem modi.

Vtriufquerubens quæijam reperitur fpecies.maioris autemcaules potiffimum rubent: 3« ’aiinoris veto caulis, foTiaque,ac radices;quæ amp;: è purpura tubicantem fuccum attri-teddunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Blitum foliis non modo virentibus,fedrubro luieoquecoloribuspulchrediftin- 4. ^Isjfortnaprioribusfimile.QuodnonabsreBlituftim§?fflofumfiue raacularumdicitur:amp;: ’nonnullisherba Papagalli.autrediusl^taci hcrba,*a foliisvarie coloratis,fimilitudine hittaci plumas referentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

lam amp;nbsp;ad Bliti genus referendusquoque venir Amaranthuspurpureusvterque,cum coc-^daturatoac elegant! rubote tindas; turn obfoleticoloris^rapliorcsaclaxiores fpicasprogi- Amaraff gnens:DequibusPemptadisi.lib.i.fcriptumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Paffim repetiuntur vulg^ia Blitalocis incultisrnon rato in hertis fponteenafeuntur.

Gall! Blete, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Olus,Galenusa!tlfb.vi.De fimpl.med.facult.efculentum eft Blitum, humidæ frigidxqj ^^niperaturæ, in fecundo maxime exceffu. Aliftientun^»autemcorpori præbet exiguum, vt

Dealiinent. facultatibus. Exoleribusfiquidem eftfiue guftabilis qualitatisex-P^rtibus;quorum fubftantia aquofior eft.

Huiufeemodi autemolera non folum exiguum nutriunt,fed amp;radfacilemdeielt;ftionem luntpropenfa, non camen vehementer, cum nulla ipfis adfic qualitas acris aut nitrofa, quæ l^^ntrem ad excernendum cxciccc.

SPIN A c H IA Blico vel etiam Atriplici co-gnata eft.folia profère molliajobfcurè viren-tiajlucci plena, acuminata, amp;nbsp;latiore baletrian-gula,iuxtapecliciilum fepenumcro vna vtrira-que profunda fedione diuifa: caules tcretes,pédales,intus concauosjfimilibus foliisconuelli-tos,iuxraquar, turaamp; in faftigiis raraulorum flofculiraceraatim cohærent, luccedentemol-* liter fpinofofcmine.radixtcnuibusfibrisGolhc.

Quouisferèanni tempore feri poteft. Vere » faeacito adoIelcitjSd intra duos menfesperfici-tur. Quxvcro Autumno feritur,noniraceleri-ter increfeit; fed per hyemera reftans, mox pri-' mo Vere lemen proftrt.

Spinachiam noftra ætas appellat : nonnulli Spinacheuraolus.-alij Hilpanicum olus:FucIi-lius Græcc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocat:AbArabibusacSe

rapione Flifpanac dicitur. Sunt qui ;^/«i',autTît/TÂoytlt;p!.?ifie;^^i',id cft,malLiaceam betam norainant. Germams 0pinf(: Belgis ^pinagie; Hilpanis Ef^ifiaca : Italis SpifiAcci : Gallis El^i-!iars‘. Anglis ^ppmaefje.

Falluntur qui Plinij Boulapathon elTeexi-ftimant: Laparhi fiquidem genus Boulapathon ell: radicistantum altitudine ab aliis dinerens, vtlib. X x.cap. XXI. iplerefert. Ncc qiioque Hippocratis Blitum eft, quod velun linguaeF felcribitlib.il.De morbis muliebribus : Nam

inter fubdititiaiftud refertur,quç rubrum fluxum muliebrem rcprimuntaclillunt.Talisaü-tem Spinaebiæ facultashaudquaquam ell:,adfl:riôlionc omni carens.

Eft autem Spinachiahuraida plane ac frigida ordinc ferèlêcundo ; fed humida magisiex olcrum numero,quorum lubftantia aquofior,S^ lapor qualitatisexpers : cito idcircôdefcen-dit,amp;aluum emollit. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Èditur décoda, lcd alimenti exiguum aut nihil confert : flatulentanonnihil eft, amp;nau-feam faciléparit,nili-Zinzibereautalioconlimili condiatur : Rccipitur tintercrudaaceta-ria recens enaca,prius fcilicct c^uàmlatiora ei fubnata fuerint; fofla.

B Et A duorum eftgenerum : i^in^idavnacni^altera.-cuius vna IpcciesradiceeftcralTa admodum, aceduli. *

Sunt autem folia priori magna,lata,læuia3|iclplendentia,quandoquedilutius,aliàslâcura-tiusvirentia: caules Iongi,bicubitalcs3ftriati3inramuloselfuli : circa quos initio flofculi co-pioli ordine d:gefti3colorc fubuirentes: deinde femina alpera3 rugofa. radix teres, longa,intus candida eft.

Altera Beta foliis,caulc,llt;?mine,radiceq5 fimilis3folo colore d^.rens eft. qui in foliis,cau-libusrubenselucet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

Tertia caule foliisqs rubec,led fubinde dilutius. radices verb habet paulo brcuiores,fed cralTas.Napis fæpeaumeroperftmiles’quæinteriore pulparubent, amp;nbsp;oh quam reliquorum gratiores, ciboque aptiores.

Scritur in hortis Beta; folum amlt maden’s acIxtum.Oportuniflimalatio eius Vere: wta îcftatevirer,nccnonamp;hyeme: altero annocauliscum leminibusalTurgit.

Græcis2eÛTÂop,TE~TAov, amp;anonnullis tk/tAw dicitur : Latinis Beta : GcrraanisîDcgn^oftî Bclgis35fete;Icalis.5cM, Bietola : Hilpanis Afelgat : Gallis delaJNrée^ Anglis JStrih

Nomine vicina eft ctsutà/ç difta : led vt apud A-chenxum diuerftim genus amp;nbsp;à Beca difl'crens.

Candidam Becam , id eft, Siculam i. cognominari Theophraftusait: Hine Siclç vok, qua Barbari amp;nbsp;Officinæpleræqj Betaappellitat.

Tertiam Betam Germanis ro£ Otiibfrt/ideft, Rapuin rubrum dici Fuchftus auiftoreft. Non eft came Rapijed Betæ ipecies, quam nonnulii Romanam Betam vocant.

Cæterùm Beta candida quidera humidum*j. acfrigidumolu^eftjquodadiundam quandam • falßlaginem ac nitrofam facultatem habet : vn-dc amp;nbsp;exterrit,#^: per nares pituitara euocat. Co-iamp;a a’Tireiîie8itur,citô delcendic,amp;; aluum ad excernendum amp;nbsp;deponenda excrementa excitar praffertim cum iure in quo decoquiturfum-pta; abfque iure edtata,depofita nitroficate,minus extergit^ac aluum irritât. Nucrimentura au-tem ex Beta qualicunque taftdem exiguurn auc nullum corpori aocedit, idque minus quam ex Laäuca probum.

Succusautem naribus inditus pituitam dementer eitrahit amp;:caputpiygat. Decodum foliorum radicum furfures lentes abftergit. . r , Rîdix3er^fononnihil cortice ano glandis modo impofita,aluum quoque ad exCreraentorum , expulflopeminuitatjprælèrcimexiguofalecon-i ; Iperla. . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..-.ji

Rubra Beta nonnullæ adftritftionis particeps, aluum minus mouetjfed cibo minus idonea.

i^IÔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M HISTORIÉ

Tertiæ radix,menfibus hybcrnis,cum fale amp;nbsp;aceto condita,acctarij altcriusloco fubinde cofta infertur : palato amp;nbsp;on grata.

BRassicas düas Diofct^idcs facit : (atiüartl vliam, fylueftrem alteram : quidem præter tcrtiam Marinara,quæad Helxines genera perftnct: de qualib. 3. Pempt. terrix.

Tnaautem huius Theophraftus genera ftatuit, óuAofPt/Mop, fine Crifpuni vnum : alterum Z«oipvMûi',Læue: tertium liucfylueftre. Theoplirallum Gatoimitatur, tresquoque Brafficasreferensrprimani quidam læuetti,grandem, latisfolds, caule magno : alteramcrif para: tertiam minutis caulibus.teneram acerrimSm.Eandcm diftindionem refert amp;nbsp;Plinius lib.XX.cap. ix.vbi in tres fpeêic^iuii^e cam ait Græcorum antiquiifimos : vnam crif pami alteramtertiara,quæpK^rièappellater Libro Verb xix.amp;aliàplura genera bis adiicit,Tritianura,Cujjnanum,Pompciaim,Brutianù, Sabcllicum, Lacuturnura.

Noftraætasnon paucas quoque obferuauit, vel colorével forma dift'ercntcs BrafTicas. Quædam eniin feffili folio patulæ finit: aliæcontrado capitatæ: nigræ nonnullæ : pleræquc albidæ; veletiam faturato colore virentes: lain amp;nbsp;læui folio ilLe: illæ verb crifpo,aut lacinia-to.Eft amp;nbsp;in caulibus differentia.

J, nbsp;nbsp;Prior Braflîcæ fpccics folii ^iuxuriat rhagnis,latis,expânfis amp;nbsp;p«lfcntibus,iisque in faturato

cumviroreruborc nigricantibus : pctficulis tarnen foliorum , coftîsac fibrispaulbdilutiùs rubentibus.caulisqui c mediis Vere furgit foliis ramofus,flofculosprofertluteos;filiquas ob-longas,quales Rapi,amp;: femina rotunda*fîmilia. radix fibris firmatur.

2,. nbsp;nbsp;Huius fpecies amp;nbsp;quçdam foliis in orb^ amp;nbsp;globum contradis capitata reperitur,cuius ta

rnen globofum caput minus quàm albidç capitatæ.color verb folioruin huius dilutiusetiam qu.àniantecedentisrubet: feliqua conueniunt.

J. Tertiæ folia minora funt,vtrimquc ad coftam vfque mediam profundius lèmel atq; ite-rum inferiusincifa, per marginesverb admodum criîpa: inreliquis non differt.

Quarta foliis eftfi(ïîs,amp;: in lacinias multas dilfedisifecusabaliisnondiflerens.

r nbsp;nbsp;Quintacaulc foliis^ omnino minoreft,amp;naturafuafylueftris: ideireb nccin cibatude-

fiàcrata:feminisauremcau{àpræcipuèferituraccolitur,exquofubinde non exiguus quæ-ftusaccedit.

Sexta cauleinnititurcraflb: folia initio efFundicampla,lata,ex albo vitentia ,crafliscoftis albidioribijsdiftinda,reliquainglobiautc^itis formam arâidîraè contrahit,quæcandi-diflima funt. quibus Vere diflblutis caulis anurgit ramofus, flolculos, filiquas,ac in his femi-naproferens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Eft verb amp;nbsp;alia quædam capitata, albida quoquc,quam Sabaudam vocant. oblongiora^ liuiusfuntcapica,miniislt;^arâ:èconclufa,quæii Verecxplicentur,caules emittunt limilirer ratnofos,floribusalbidislpcciofos:quosfiliquæamp; leminafucceduntaliorum limilia. Hye-mishgorem hæc non {iiftinet,nequc ad»Ver peruenit,nifi a^modum clenicns hyeins fuenc.

SucceditCauliflora didaj haecpriorccaulefoliisqs albidasrcfert, fed foliorum loco ,quæ in caput conglomerantur,cauleshuic in mediisAeuifS^liiscrafli,albidi,molles,quiori graft cum fuauitate coSli cduntur ; à quiblÇyere, ft hyeamp;icm fuperare ( quod rariffimum ) po-tuennt,altioribusfadis,florcs,feminaaliorum limiliaprodeunt.

lam amp;nbsp;alia quaedara ex albarum genere,cuiHS cauhs omnino craftus redditur ; no quidem inmediisfóliis,verdm infra amp;nbsp;proxime radicibus,quo loco ftrumofus fadus cria Rapi baud parui magnitudincm æmulatur : huiusinterior.mcdullajqualisreliquicSulis, amp;nbsp;reliqua ve-lutiaharum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Supereft amp;nbsp;alia Braftieareliquis procerior. folia Imiusnon laeuia,fed rugofa,(aturato viro- jq. renigricantia. caules,flores3fihquæ,amp;femina abaliorum baud diffident.

Bralbcæomneshoitcnfcsfunt,fed quæfylueftriotftn agrislêritur. T'ornât Brafficafolum inediocre,pinguc,probèftercoratum,amp; benèfubadum.Tranflationeomnisproficic, acme-liorçuadit.IndigenæomnesBelgiofunt; Sabaflda,Cayhflora,amp; pofterioribusduabusexce-pfts,quarum fernen aliunde infertur,

Seriac transferri quouis anni tempore Brafficam poffie Petrus Crelcentiusfentit. Apud BelgasMartio menfe,Aprili,amp;quandoquc Maio feritur: Augufto verb ctiam non rarb ,auc Eibinitium Septembris.Transferri,inquitColumella,fexfoliorum Braffica debet.In ahum autenalocum transferunturac traniplantantur Brafficæ in Belgio,Maio aut Iunio,qux quidem

dem primis Vêtis ménlibus fatæfuntjquædeindehybernismcnfibus virentjac fuccedcnrc Vcrc flores acfemina proferunt: Augufto verb demum menfe fatæ, Odobriaut Nouembri transferuncur,velquandoque eciam Marno menfe, qualis præcipucalbidæcapitatæfunr, quædcinde poftSollUtium in capita extuberant. Sabaudæ verb ôiCauliflorætempeftiuà ierendæ, Maioque transferendæ funt.

Omnis autem Braflica DiofÂ: Galeno Græcè ajipcllatur: fatiuæquidem ßcüi »(uéfist/: Theophrafto verb hæcpaipavoç dicitur. Eftquidem Rbaplianus Diofcoridijquç Latinis Radicula; fedThcophraftus Radiculam non Rhaphanum , fed Rhaphanidavocat. Eadçm verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herba c ft, lie dida.non modb qubd ebrictacem arccat, vcrûm quôd

colore(quæ pnorisgeneris ebß Amethyflon gemwiam référât. Oflîcinæ amp;nbsp;vulgb Caulem nominant,abipflus caulispræftaïuia: Germani ,KpUhaut:Brabanti ïtoolni: Galli des Choux-. Hifpani ColhesfCotiu€s-.ïzz\i Caulo,f^f^a. *

I. Prior fpecieseft ea,quam Theophr^us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plinius vno loco A«cu’, alio Cumanam

cognominat: eandem amp;nbsp;CaulodAquoldam vocitarcäit: Cato hanc Lçucm appellat:vulgb Rubracaulis: Germanis95înjUrrool)rJ'fl5knÆraban.«15jootcrûOïicRooien: Gal. Chouxrouges.

X. Alteram fpeciem BrabantivulgbtóoofRcnjSvocantcLatinè Rofaceam braflicam dixeris. Pertinerehæc ad Tiritianum genusnonnullis videtur: Plinius fiquidem lib. xix. cap. vi11. Tritiani caulem fapore amp;mjgnitudine praecipuum cfle ait, fed^ terrx aggeflione talent fieri: cuiufmodi Roläcea non eil. Magiamp;cum Lacuturribusex valle«iricina,capite prægran-dibus,amp;: folüs innumeriSjConuenire videtür,

j. Tcrtiam Crilpam,Theophraftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominat,atque inter Braflicas primo loco rc-

fert: Catoni lecuntfaeft : Plinio Sabellicaeft : Sabcllico, inquit, fgenen) inadmiratione/tgt; crifpa funt folia. Germanis AtOU^ fdl: Bflgis lt;Cöccronc6ctoc6oolc:GaIlis cheuxere/^uz.

QuartafolüsfiflisoîAr/oeidHç, Latinis Braflîca Apiana rede vocari poteft j tametfi Plinius, lib.xx.cap.ix. Crifpam ficdidam velit à fimilitudine foliorum Apij: funt autem Apijfoha gt;nbsp;liaudquaquam crifpa, fed in varias partes difleda: Vulgb apud Brabantos lt;6I)cfjat6eWclu’ülc. ƒ. nbsp;nbsp;QuintaVeteribus tertia eft,quam Pliniusproprièxe$é/c/3»jgt; diciaffirmat: Brabätis#gt;loojn^

Qüæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;albidasprima eft,vulgo Capitata nuncupatur: à nonnullis BralTica Imper*»-

^’^■■^cimanis^appf^ fratît: Belgis €abap^ rioole/^lilptamp;oole: Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi^anis

^extam Brafficam Tritianam nonnullià Pliniödiélam ellecenlênc,cuius magriumamp; fx- (j; P'^pcdâlecapuraliquantloconfpicilib.xlx.cap. vin : amp;nbsp;pai^ô ancèex tcrrçaggcn.iüne cale “^'■'laffirmar.BraflicaaucemiftaÂpitara^nonexaggerendo autaccumulando terrain jtalis ’’^fotutjfedfua natüraji tempore amp;nbsp;loco idoneistranfplantetur, capitata efficitur.

Quæ fuccedit, fepriinÄordine, Brabands ^nuoÿcûook/ id eit, Sabauda Braffica dicitur, 7. ^d'turex femme prouenire Gaulifloræjquod in Belgio mat^ruic.Inter Lacucurrcscapitatas ^ontemerènumerari poteft.

Cauliflorain verô nonnulli cciarri Cypriam Braflij^n \Racitant : Irai is Caidofiöre: Gallis 8. ^nouxBrabands 25ionnlîO(ik.H.xj^um Plinij I^mpeianaconucnirevidctur , de qua ^^lib.xix.cap.viii.Pompeianij(génus)pi»cerius,caulcabjadice cenuijintra folia craflelcit;

Pcöximam Rapæcauleinvùlgo noinînant. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9-

Poftremam NigramcognommantBradicanVabItalisj\Tçrrea///(;w(vcfcrtur;didam.An ïo; bæc ad Brutianuin referenda fit expendenduin. quod Plinius prægrandibus folds j caulc te-’id.faporeacütocficlcribic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Gætérum BralficaoinrÄfreficcanCem ß^ädllringentcin factritatem habet,atquevnani-trofam quandain veherffentius abftergentem qualicOTm: hanc autem fuccus aut decodum emsfibi vendicat. fubftantia fiue Brafiîcæcorpus adftringentem amp;reficcantein rctincc. De-ponitetenim BralTica decodione nicrofam hancqualitatem,quæ fucco oc humidoeiusinfi-det;quam oinnem aqua,in qua primo decoquitur,^ fepertrahit. Quam ob caufam dcco-dum eiusaluum mouet: vcluti amp;nbsp;fuccus fi bibatur. Ahiedo autem primo iure in quo décoda eft,aluum Bfalficaficcat Séadftringit : alimentum autem corporiprasbet exigu um jfuc-çutîi vetoingenerat non probum,vtpote crafliim ae melancholicum; minus tarnen cralTuni autvitiofum ,quæ albidae func : qux idcirco amp;:aliîspræftanc. Cato tarnen crifpam maxime cûtntnendacdèdhuic albidæ cognitæ non fuerunc. Obfcuritate vifuslaböraintibuS amp;;trc-muliscomefam auxiliari,Diof. audor; Cymam veto eius acriorcm, ftomacho vtiliofem, ôc

ad vrinam ciendam validiorem efTe: Sale aütetn cdditatn ftornacho inimicam e{re,amp;aluum conturbare: Ctudam verb ex aceto manfam lienolïs prodeflcj idem ait. Phiiius fpleniticis in vino albo per dies quadragintacxbibcndamfcribit.

Fertur amp;: BralTica cruda ante alium cibum fumpta ebrietatem arcercjneque incbriari pof-feeum, quicrudam præfumpf^t: pofteàvero fiimptam crapulametiamdifcuterc: Caula cuiusnaturale Braflîcæcum vitediflidiumjquod taie eft,vfß quando in aruisappropinqua-ueritviti, aut ftatim tabcfiat, aut vins farmentatabefaciat :aut ii, dum coquitur, vinum in-ftilletur, de cætero non coquatur,ac color eins corrumpatur: vt in^eoponicis Cafîîj Diony-fij Vticenßsfcribitur. Athenæu^tamen arcendi ebrietatem potcnnampion foliis, lèdfemini Braflicæ alTcribit.Conferuntvero folia omnibus ftiflammationibus ac oedematiscum polenta trita ac impoli ta. cum falc cÂrbmiculos rumpunt.

SuccusBralficæjaudoreDiofconüt,cum irideamp; nirrofumptusaluum mollit:cumvino verb epotus viperarum morfîbus^diicrfatur. Ideq^im Fœnogræci farina podagricisacar* ticularibus doloribus impofitusprodeftjtun^ vlceribusfordidis ac vetuftis: caputpurgac naribus infufus: cum loliacea farina fubditu/menfes mouet.Piinius fuccum cum vino auri-bus inftillatum,auditus tarditati ppodeflè refert.

Semen,præfertira Ægyptiac Braflicæ,quod amaræ, Galeno telle, qualitatis particeps eft, lumbricos pellit : faciei lentigines, ephelidas, amp;nbsp;quæcunque miè^ioam abllerlionem expo-ftülant, expurgat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■«— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»,

Aqua,in qua décoda eft,neruosarticulosq5 mirèadiuuarifcrunt: tum amp;nbsp;vulnerarecenria ac vetera: etiam caicinomata,quæ nullis aliis remediis lànari poflunt,!! bac foueantur.

Cauliculorum cum radicibus crematprum cinis admodum reliccans eft, Sgt;c adipe vetullo cxceptus ad inueteratos later um dolpres pro^eft.

. Q Y lvestris Diolcoridi nuncupata Braflica,làtiuarum minori quinto loco deferiprx »^finiiliseflct,nifî hirfutior, albidior,ac fapore amarior foret, folia liquidem,flores,liliqui-que fatisrelpondent.

NafciautcnihancinmaritimispræruptislocisDiof ait: reperiturvcroamp; in Zclandiæal-tioribus iuxta marc tumulis.

Præter hanc vero amp;: alia 1 ylueftris eft,folio omnino minorc,læu i,indiuifo,latæ Si oblongç zi formæcaulcmquodaramodoampledentejPerfoliatxferèlimili: cuius cauliculi teretes,tenues,inancs flolculos initio profcrutcädidos,atqjftliqüasin^ tenues,oblógas, amp;nbsp;angulofas. lu campis fpontè gignitur, inPÂlpaniis quidera audore Qufio : turn verôamp;in nonnullis AuftriæacGermaniæ locis.

Diofeoride Græcè prior diéitur: Latinis B^iBica fylueftris,Braffica ruftica, à nonnullis Braflica mannajdifterensTamcnà Brafficailla,quam Diof. hoc nomine inlcri-Fit)amp; tccentiores Soldanellam appellant: de quajPcimaj^cfts tertiæ lib. i r i. (criptum eft.

Eftveto priorilla{ylueftriscalidaac,amp;quiaamar:^cxtergens quoque. folia,inquit E)iofcondes,impofita vulneraeonglutinant,amp;:ÿnflaramationcs tumoresqj difeutiunt.

Dealterius facultatibus compertum nihil eytat: à nemine enim in cibum admiteituri «

30RAG INI latafuiWolia,rotundistamenlongiora,hunfideCumbentia,Verbafci fo- i. '*^liorumferèmagnirtfdine ;led nigricantiaamp; afj5CTa, bubulasæmulantialinguas : caulis cubitalis,autaltior,ramofus: flolculiincacuminibus elegantercærulei,rarôalbidi,exquinqî lolioliscompofiti:c quorum mcdio nigra eminent ftamina,faftigiocoëi»ntia,Pyramidis in uiodumacuminata, radix fîbriscohæret,hyemisac ^igoris impatiens.

Huius verô amp;nbsp;altera cxtatfpecies,foliisfimiljbus,(e(lminoribuS: flofculiscæruleisparuis, ab(queftaminibus,quàm vulgaris Buglofli minohbus. radix reftibilis hyemera fuftinet : fo-lusintcrea quoque virentibus.

Officini Borago dicitur: Gcrmanis SSuttClfc^: Italis Borragi^e: Hifpanis Borraces: Gallis Berrache amp;L Bourrache-. Brab an cis iSrenagtc: Anglis 25cjage: Boheniis 'Sovaf : à nonnullis Por-rago. Vcterumcft Bot/gt;Awojo)',quod Latinis Lingua bubula, Lingua bouis, BuglolTuSj Li-banium dicitur: Apuleio amp;nbsp;Corago;vndefortaffis Boraginis nomen C. in B.mutato : niiia-pud Apuleium Borago pro Corago legendu ra fit: A Plinio verb amp;nbsp;lu^pg/oi/royjfiuc Euphrofy-nunijquod bilaritacera cxci:et:^uod Sgt;c antiquus verficulus de Boragine teftatur:

Huraidiautem cuidentcr eft ternperamenti,calidinon item: fedincalore frigoreque ' medij efie apparet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

In vinumconieiftum Buglofiiim,inquitDio{corideSjanimilçtitiam efficcrecreditur:Ga-lenusquoque amp;c Plinius,vino iniedura lætitiæ amp;nbsp;hifâritatiscaulàra efie exiftimari, animiqi voluptaresaugere,affirmant. *

Nüftraætasnon modo herbam, l^præcipuè flqms fubinde in vinumconiicit, vel accta-fiis infpergitftætitiæ ac hilaritatis^xcitandaecaufi^lt;»Condiuncur amp;nbsp;in hunc vfumcum facha-ro flores: turn ôô alia ex iis paratur,quibusad y)rdiscorroborationcm, tnftitiam pellendam, amp;animi lætitiam augendam Medici paffim vtuntur.

Folia cum aliis ojeribus decoda^d aluum molliendam nonniliil conferunt. Conucniiint verb iis, qui ob faucium afperitatem tuffiunt cum mclicrato, audore Galeno. Aiunt (vt inter Diolcoridis notha) Buglbffi herbam,quæ tres caules emitt«tfi cum radicibus femb ne tota teratur, amp;nbsp;in potu detur, contßlcrtianos rigotes prodefte ; îftl quartanos verb ,qua: quatuor.

Vk M Officinx BuglofTamappellant, foliaquam Boraginislongiorapromit,acumina-'^ca,maioraquam Laducæ, afpera, hirluta. caulisin altura furgit bipedalis,autaltior, fuperius in ramulosdiuifus;quosordinedigeftiflofeuli conueftiuut, priufquara totidehil-cantin rubro purpurafeentes,deinde cærulei,non magni, quinque foliolis patentes;in quorum conccptaculisoblonga, aliquantulum rugofaternaquatcrnaepie fucccdunt iemina. radix oblonga, teres, digitalis cralfitudinis ,pluribus annisreftans : in calidis regionibus locis apricis

äpticis fofis rubcns, alibi fubnigricans, intcriore carne candidäjentoque fucco prædita?

Eftkuius amp;nbsp;minor omninô Ipccics, foliis quæ, alpcris ac oblongis, fed mulrô minori- i? bus;flo{culisquôquëCærulcis,lcd exiguissradix cuius tennis albida. Prior,vtDiofcorides ætjincampcftnbusnalcicur: leritur veto in Germaniaac Belgio,tum alibi in hortiSé

Floret vulgaris Buglofla à Maio aut luniovfque in æftatisfinem : folia hycmepereunt,

Hæcautem à veteribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flue Eycopfis eft diefta. quam Galenus inter Anchufç Ipe-

eiesnumerat: aquo Dioftoridesquoque baud alienu|«û,Lycopflm ànonnullis Ancbulam Vocari referens. Nectemere inter Anteil fas babetul, ciirn omnibus partibus ipfasreferat. Eflc veto banc Lycopfin veterum, dubitÄe non poterit, qui iplain cum buius defcriptione conferrevoluerit. quæfic babet:

lt;ra (pfZXa 2^« OfAs^a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J's nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yiXaTtj- tyctffiii

Tçyi^'ia.ç. àviaÎQ av^ yTicptpu^^ovTix,. pil^a StepuSçyi. boc eft: Eycopfis füliababet Lacfttælimilia,fed n)aiora,a(£eriora,amp;crafla,adradiciscaputrcflexa. eaulem eniittit longum,re(ftum,afpcrum,adnata muTta afpera dodrantalia babetem; in qui. busflores parui purpurafeentes. radix rubicunda. Anpe tabs Buglofla vulgaris.’foba afpera

Laftucæ maiora refpondent; amp;nbsp;caules ramofii flofeuli item circa alas* cæruleo purpuraE tentes: nee non radix in calidis regionibus for*6 riibcns. Qua de caufa audiendi illi minime Punt,qui Bugloflam vulgarem Cirflon efle cxiftimant!*Cirflon liquidem ex Carduorum eft generibus,cuius flos in papposabit. ex borumautem genere Bugloflaneutiquam eft;ncc flos eiusin pappos refoluicur.

Altera fpecieSjLycopflsquædara minor eft,aut potius Anebufae quoddam (purium genus: yulgb Bugloflam lylueftrem nuncupanc.

■ ..... FF 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæte^^

Cætcriîm facilitate Lycopfis,audore Galeno,refngerans amp;nbsp;deficcans cft. Cum oleo, in-quit Diofeorides,radix iinpofica vulnehbus mcdetur icum farina liordeacea eryfipelatis. Sudorcm,Piinius ait,in febribus mouetfucco aquecalidæadmoto.Reccntior aetas huius folia, flores,amp; radices eodem,quo Boraginis flue legitimi BuglolTijloco habet,amp;:medicamen-tisomnisgencrisquç triftitiam depellere,mœrorem excucere,liilaritatem excitare,volupta-tem adferre, amp;nbsp;cor corroborate creduntur,admi(cet.Oleribus folia addita idem,quod Boraginis , queunt.

An c H V s Æ, excepta Lycopfl,tria Diolcoridi funtgenera, ®nocliavidelicet,Alcibia-dion,amp;; tertia proprio norAne deftituta.

J, Onoclialata,acuminata,hirfuja,amp;:afperapromit folia, Bugloffe vulgarisbreuiora,fed quam Laducælatiora; caules comp^eies b«cues,humum verfus reclinatos,folds non minus afperos,quorum faftigiain alasfparla irofculis ornaiè«ur,Bugloflæ diélæ æmulis, lcd minori-bus. radix digitaliscraflitudinis l«nga. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

I,. Alcibiadionfoliiseftmultôminoribusan^fl:ioribusq5,afpefistamê, hirfutis,acpungen« tibus.caulismediocris exiles fundit ramulos: flolculi parui puniceo colore purpuralcunt, forma Bugloflæflmtles. radix teres amp;nbsp;longa.

J. Tertiafoliisetiam quam T^lcibiadion minoribus,anguftioribus, nihilominus afperisamp;: liirfutis: flofeuli in alis cærulei. radix a^um flmilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

Harum radices in calidis locis ac regionibus rubent,amp; fanguineo colore manus inficiunt: In Belgio veto fatæ ac aliis frigidis regùjnibusid minime prçflantmeque colore rubent.Tan-tum Solis calot feruorque,ad colorem radicum intendendumjpoteft.

P nbsp;nbsp;Præter has veto amp;nbsp;quarta quedam ref^ritu»: foliis afperis,hirfutis,ac pungentibus,ac non

rarôhumiorbiculariterprocumbentibuSjtertiæ flmilis, è cuius cauliculo dodrantali flofeuli dependent oblongi, interius caui, doliolis pertufis flmilcs, colore lutei. radix oblongaa/tc delcendit.

Locis apricis Anchufænafcigaudent,acpinguilætoque folo. PriotinHifpanixagrisre-peririferturiRcliquæ non modo Italiæ,fedamp; Narbonenfis Galli« indigcnæfuntiReperiun-rut

Floren tacvigent Anchulæ æftiuis menfî-bus: Meflis tempore fanguineum fuccüm radices fundunt, audore Diolcoride.

Græcis didâjapud Latinos rtomé feruat: extant veroamp; hums inter nothasvoces quædam nomina, vc, KaTaj,;:jcLlt;OTt, eip^ßi^iov,ov0q)V?^OQ,7niplt;^VQjiQ,/ut!J})Vlt;m, aut f^t-jbuem,,a. nonnullis verb Fucus herba.

Prior o\óxA«a appellatur : à nonnullis I. xaAv^: a nonnullis in Belgio BugloflaHifpa-nica.

Secunda A’Ax/ê/alAûi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anchula z.

Tertia Anchulæ nomen retinet. Galli cum 3. hanCjtum alias Orchanette appellant : Hilpani Soagem: Itali Anchufa.

Quarta ilia elFc poteftjquç àPliniolib.xxii.4-cap.xx.Pleudanchulà appellatur: Siaquibuf-^^^*”' dam Enchulaac Doris.

Cærerûm Anchulæ Onocliæ radix refrige-1. rat amp;nbsp;reliccat,audore Galcno,amp; vna adftnn-git: quia lubamara biholos ctia extergit hu-mores: folia imbecilliora, adrtringunt tarnen quoque amp;rcliccant. Diolcorides adambufta amp;nbsp;vetera vlcera ex oleo amp;nbsp;cerato efficacem ra-dicem ait:eryfipelatis cum polenta mederiile-pris amp;vitiliginibuscum aceto imponi: partus cxtraheregenitaliimpolitam: decodumexhiberildericis,nephriticis,amp; lpleniticis,febriCi-tantibuscum melicrato: ad vnguentorum fpilTamenta apigmentariis vfurpan : folia in vino potaaluum fiftere.

Alcibiadij radicemjGalenuscalidiorem elTetraditjacraagis medicatam. hac veroetiami* Cîlidiorem tertiæ paruæ, vtpote quæ cæteris amarior fit, amp;nbsp;amplius medicata. Diolcorides Vttà has aduerfus virus viperarii ni ac aliorumferpentum coi» mendar,amp;: fiue inpotu fiue in cihoautctiamalligatu auxiliari.Pliniuslib.XXI.cap.xv.Anchufæradicem aptam elfe tra-inficiendo ligno ac cens.

Recentiorum nonnulli’butyrum recens infulfum cum Anchulæradice addito vino, do-■^ccruborem contraxeric,coquunt: qui)^ Butyrum rubrumfippellant, amp;non modôex ^elapfisexhibentjVerùmamp;adexanthematumfacilemerujitionemprodcire ferunt,fi cura’^quot; wlenticeruifîamox initio propinetur. • j«*

pCrt 10 folia à radice exeuntoblonga,noi^admodum lata,hirfuta,alpera,amp;veluticxi- i; T^guis fpinis horrida,humi procumbentia, Anchulç fimilia; inter quæ médius alTurgitcau-^‘steres amp;nbsp;redus,foliofus,non minusquàm folia alper, adnatis multis appendicibus extre-^îparce reflexis,veluti ramuli Heliotropij-.quç prçter exigua foliola floleulosproferunt ca-'^0S)furfumhiantes,ini^o?^ubropurpureoSjinde cæruleos, ïtaminibus aliquot purpureis *^^diis; quibus fernen fuccedit angulofum,acuminatum ,anguis caput aliquo referens mo-^0. radix prolixa,teres,locis apricis lubinde foris rubejcit.

Huiusamp; Ipeciesquædam flore rubens quandoquevifa, ceteris priori fîmilis : Candidis ttiainflolculis alicubi extare fertur. • nbsp;nbsp;nbsp;•

Secus vias amp;nbsp;femitas,nec non agrorum margines,ac tn ipfis delèrtis agris prouenit : Içtum pmgueq; folum amat. locis gaudet apricis.

Tota æftate floriferum eft: fernen interea maturatur : hyeme folia reliant. , Græciê;^ov amp;nbsp;àA}c/ê/aeAoi»,audüre Diolconde,appellant: à Nicandro verb Ijyoç, ''t)ç!eiw, «AxiC/ovdicitur. Facitauterahic duasEchij fpccies, vnam Anchufæfîmilem : alteram altio-

temjm'aiorefoiiojflofe jbaruulojCäpitülisviperse. Prior non temerè Anebufe /peciescredi-tur,tcrria videlicet aut iecunda,quæamp; Alcibiadion nominatur,

Altcrum autera Ecliium non aliud efle apparet,quàm quod à Dioicoridc defcribitiir.

Appellaturverô iftudEcbiuln fpuriisquidemnomcnclaturiSiVt/7réptgt;^e5«,Jls:o’«a,aut“ex-Jà: LatinisAlcibiacum. Officinishæcftirpsincognitacft.

Apuleiuscap. V. de Vipcrina^crbaagit,quam ait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-xe/ôe/^ovdici,LatineSer-

pentariam amp;radicem Macedonicam;lcd hæcabEchio difîerenseft.Echium Hiipani yerua de la BinordjVci Chu^amel: Itali Bu^lojfa faluatica : QoiWxBugloff'e :Gcrmani^i(amp;lt;t CC^ftnjun^^fnnomiiiant.

Facultate autem Echium Anlt;hufîs,fecundæ præfêrtim âc tertiæ finiile cft. Radix pereuf-fisàièrpcnteex vinoprodcftrcos verôqui ante biKruntferiri non patitur, folia amp;:fcinen idem præftant: Diofcoridcs auôïb^^icajjderinTheriacisEchionquoqucintereas referc ftirpeSjquæ fcrpentium,ac prælertim lipcrçmorlqy^eiiftunt^âcfetpentes abigunt.

I. TL r A rv folia promit lata,oblonga,cvirore ad cærulcuminclinantia,candicarîfibasaJi-J.Vxquot maculis^gnatadubindêdeorfum tcficxaicaulcsrotundosac ramofos jnnilibus foliisjed lèniun attclluatisconueftitos: c quorum cacuminibus flofculi dependent rotundi, oblengi,intuscaui,colore lutei ,circa^nexum quandoque exi^q^bmbo purpurafeentes; quibusfemina{ucceduncangulofa,nigricantia. radix oblonga,mcdiocritercrair3.

i. Huius Veto amp;nbsp;minor quædam fpccjes/obisanguftioribusjinhilommusoblongisrcaulicu-lisc'’ncrioribus,aliot]ui priori fimilis.

In lætis ac berbofis collibus exit:tum*Rlt;: fc«uS vias ac agrorum margines in BoheftiiàjRhe-tia, Vindclicia, Norico, Pannonia,acTvltracitra^; Danubium lociscomplurirnis.

Recentiorætas MaruâppellatèMeminitautem Maruhcrba: Auiccnnacap. ccccixmï. quinqueeiuslpcciesenumcranSiquarum prima amp;fecundaodoracæcalida?q; : quartafimili-ter cabda,ûcca,ô^ attenuans: Tertia verô temperata^quæ exiftmiatur efte Bugloifum ; quinta rcfh’

ta refngcrans Mifebar dida: Cum qua autem Mifdar. harum fpccierum Maru à nobis delchpruin conueniac (fi modo ex his cil) difficile eft in tanta Auicennæ brcuitate,ne dicamusobfcuritate, cognolccre. Si ex facultatibus iudicium faciendum, poteriteflcMilébar; nam amp;nbsp;hæc Maru fpccies frigida apparetpotcntia.Videcur verô ôâ Cerintheeademftirpscfl'e,de qua Plinius lib. xxi.cap.xn.his verbis:

Eft Cerinthe folio candido, incuruo, eübita- ceriatht, Ii,capiteconcauo,mellisfuccum habenre. Ncc abhorrer cnim Maru ab ifta deftriptionc. Albi-cantibus liquidem maculis folia candicant ; de-orlum quoque reflexa incuruantur ; ciibicalis ftirpstft; capitulum fiuefaftigium caulisconca-uos flolculos promit,è quibu^s Apes mcl legunr. Thcophraftus inter a:ftiuos flores lib. vi.cnumcrat; interquos amp;nbsp;Maru herbæ flos habendus. Meminit Virgiiius Georg, iin.vbi ipfatn appellat ignobilc gramen : quod Scruius interpretatur vile atque vbiquenafeens:

Trita Meli^hyl/a dr Cerinthe ignobilegriimen, quibus verbis , aut Graminis nomine Poeta (quod verifimile)abutitur,autaliam vultintcl-ligi Cerinthen,quæGraminisfit Ipccies. •

Extat veto amp;nbsp;apud Plinium Leucographidis herbænomen:lib.xxvii.cap.xi.quæ qualisel-^ let Icriptum fe non reperifierefert. Quöd fi verô non temerè nomina ftirpillbs indita,hçc non

Anguftiorisfolij Bupleuron bicffBftalibusautaltioribus aflurgit caulibusrotundis, i. geniculatis,in complûtes alas dift'ufis: foliis circa fingulos Articules oblongis, anguftis, ftria-tis,latioribusquàm Graminis: flofeulisin ramulorura faftigiis exiguis, veluti Ancthi,lureis, 'inbellatim compofitisjquibus fucceditoblongum,amp;: Peirfoliataîæmulum lemen, radix te-îiuisin ramulos diuellitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Alteriusfolialatiora,bi^iora,fed non minusftriata,quædaBî àradice, aliaiuxtacaulcm x? cxcunt,qui teres, geniewiatus, craffior, ac breuior elWîolculi fimiliter lutei : vmbellæ paulô ïuaicres; turn amp;nbsp;fernen: radix oblonga,craira,foris nigricans.

In montofis ac iuxta faxofas fluuiorum ripas nafcitipr: anguftioris folijjilerifqj iuxta Mœ-numGermaniæfluuiumvaldèfrcqucns. Vtraquein Bohemia pluribuslocisviret,acnon taro in ipfis rupibus,quod latioris eft folij. RcpAitur^^liis Germaniæ,tû amp;nbsp;Hilpaniæ locis.

Pro Boupleuro vtrumque habetur: ncc deferiptioni BouTjXîuepu repugnant,quæ apud Pli-niunilib.xxii.cap.xxn.extat.Boupleuron in IpontenafcCntiumnumcro Grçci,inquit,ha-benUcaule bicubitali: foliis multis,longisq5,capite Anethi.

Latioris folij Valerius Cordus Ilbphyllon, non feio, quo auiftore, nominauit : Plerique Elapho-

Elaphobö{cum,alij Gratiam Deivocitant: Sedaliud Elaphobofcum, aliaque Gratia Dei3 nobis defcvibuntur.

Cçteriîm Buplcuri fernencalidum ficcumq;fcciindo apparetordine.Valetcontralêrpen-tumiétusjvcnon modo Plinius,fed Nicander in Theriacis affirmât. Fouentur veto amp;nbsp;décoda herbaplagæ adiedis foli» Mori aut Origani. folia a^ fccundas,vel fuccus ex vino illi-tus prodeft: ftrumis verôcuni faleSr vino folia imponuntur.-Plmmsaudor. qui amp;nbsp;ineibis ab Hippocrate Bupleurum laudatum refert.

quot;P IV s D E M generis font Cichgriüm amp;: Intybum : fed Intybum fatiuum : Cichorium ve-

-^rô fylueftre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i •

Iniyhum. nbsp;nbsp;nbsp;Intybum folia edit oblonga,lata,lænia, cj: albidc^drentia Laducæ fcrè æraula j ainbitu

nonnihil crenata.caulis inter hætfafTurgit rotundas,inanis,in ramulos diuifus,è quo vulne-rato ladeus profluit fuccus nonnihil amarica^s. flores fecundû eau les ex multisfoholiscom-miffi, colore frequenter cærulei,rarô candidi. radix oblonga, candida, non abfque adnatis fibris,poft ferninis maturitacem deAciens.

Seritur Intybum in hortis,^ quod Vere fatum céleri ter adoletojac ipfa æftare florensfè-mina profert,ac deinde intereidit. luli^verô fatum in hyemem rcftâfjScpterabriautOdo-bri terra obrutum,colligatis prius foliis,niuis inftav candid um redditur, ac deinde menfibiis hybernis,raenfîs aliorum acctariorum.loco inferrur.Id quod Plinius haud ignoraffe videtur lib.xx.cap.viii.vbi^eridcmduorumgcncrum efreait;nigramasftiuam,detcriorera.jamp;liy-bcrnam,candidiorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;•

cichtrtum. Cichorium duplex cft: vnum folij1atiofis,ac minusarrofi,veluti Intybi,fcd tarnen mino-ris,ac non adeô læuis,amp; nonnihil pilofi: altcrum foliis laciniofis3amp; ad coftam vfque raediam vtrimqueincifis. vtrique caulisqualis Intybo: flores fîmilcs, colore cxruici : fernen fubalbi- nbsp;nbsp;'

dum: radix oblonga,candida,in plures annos reftans.Diffluit amp;nbsp;ex his,caulc,foliis,autradice vulneratis,albicans amp;nbsp;araarusfoccusiamari verô faporisamp; ipfîus herbæfolia ac radicesfunr.

Non modo in horcis fcriturded S' per vniuerfam Gcrmaniam^tum amp;nbsp;alibi fecus vias, ac locisincultis exit : ac potiHiraiim folia Habens profundioribusincifurislaciniata; quod re-liquis amarius eft.

Eft verb amp;:præteriftafylueftrc quoddam, Cichoriofolii^ed cxiguis, fimile : caulibus ce- cichrium rctibus,raraofis,in obliquum tenaentibus; flofculis feeundum ramulos paucis, raris, amp;nbsp;uulisjluteisjquiinpapposfoluuntur.

Nafcituramp;iftudpaflinHn Germania locisnegledis ac iricultis : xftiuis menfibus flo-tiferum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Prior 2«e/ç«^epç,Intybum fatiuum:à nonnu|lis En^jiffa: ab Auicenna ac Serapione Ta-raxacon: ab Icalis Scariol(i,c[\Ji2.va appell^tjonem pler^^uc Officinæ feruant,quæ Sc Seriolam ipfamquafi Seridem hand pcrperam vocil^nt, fed minus r^dè Scrriolam per duplex r. nam Scrriola Laducaeftfylueftris:ab Hifpanis5’^’r»^ƒlt;I A»»/^/f:Germanislt;S((inol;Gallis0’c4rz(S’/e.

Alterafpecies cr«exça7^e/aac ki^cüqjlqv dicitîk : Latioris folij Piinio Hedypnois eftiqua: ^etoamarior otxcxç Dioicoridi dicitur: Latinis Intubunrfylueftre , Incqbum agrefte, Intu-“Unicrraticunijamp;Cichorion: OfficinisCicorea dicitur : quæ vox non modo poftchoribus Medicisrecepta,verum Ä^b ipfo Horatio Ode xxxr.lib. prifho vfurpatur:

Erraticumintubum,Plinius lib. xx. cap. viii. apud nos quidam, inquit,Ambugiam ap-pcllauere.(Ambubeiam alijlegunt.) Nondefjntv^ro amp;:quiRoftrumporcinum nominee, *nterquoseftGuilhelmus PIacetinus:Petrusverö Cr»fcentiusSpófara Solis,amp; Sqlfequium ^ocat; Germani 533cgWlt;irtVnzid eft,cuftodem viarum: Itali Cichorea : Hifpani \yilwerones, • -^icoria: Galli Cichoree-. Belgæ lt;iLico^tpt: Angli «JTpcöojpe: BoHemi (Tlûfatlfâ. quot;nbsp;' ‘

TertiumgenusfloribusexiguisluteisnonabsreHyofiris, aut (vtquædam exemplaria) ^yofcirisefleexiftimatur: de qua Plinius lib.xx.cap.viii. Hyofiris, inquit, Intübo.ümilis, minor Sôtaduafperiorj contufa vulneribus præclarè medetur.

Eftautein vtrumque Intubum frigidum ac ficcum fccundo cxccÛu, atque adftiingendi fa-cultatis particeps:quiaverô lubamarum, etiain cxtergcnsac apericns.Et fariuum quidem frigi-dius,ac minus rcliccànsautextergcns: Sylueftre verô, quod Cichorium dicitur -, iiccius, minus refrigeransjmagisapericnsacextergens. Et propter hasqualitateSjVt Galen.lib.vni. Decom-pofttione mcdicamentorura fecundum loca, lcriptum reliquit,optimapharmaca calidisin-tempcraturisipiiushepatis exiftunt. Vitra hoc cnim quôd moderatè refrigerant,ampliusamp;::ro-bur vilccriaddût peradftridoriam facultatcm. Infuperquc commifturas ofculorum venarum in fima vifccris parte ad easquae in gibba funrgt; extergunt. Neque verô fngidas intempéries magnopcrèlædunt,quemadmüdum quæ ftigi-dam humiditatem abfqueadftridioncautaina-ritudinc poflident,faccre folent.

luuarcctiamvifcus talium olcrura fubftan-ciapoteft, eriam fi citra feroforum aut aliorum humorum vitiationcm intempéries fiat perfe, amp;nbsp;cum humiditatiscuiulcunque complexu, ex mixturaenim raellis, humiditatem pervrinani educunt. Qujproptcretiamfificcatatiifaquis potioni infpergat, indem muant. Quinamp;îde-codorum decodum,potatum multum com-modi adfert. Si verô non calida aliqua intempéries infeftet,aut fi obturatio quxdam fitcirca vifcus,magnoperè auxihatur,éx vinoalbotc-hui porata,cum his quae vhnam ci une.

Vtilisautem non folûm fuccus ipforutti eft turn recens, tum exficcacus,fed amp;: ipfaoîcra fcxficcata, tufaque ac trita potui inlperfa,amp;: corum decodum in potu acceptum,auxiliantun Hadenus Galenus.

Stomachum verô cadem,fi cdantur,æftuantcin adiuuant, amp;nbsp;imbecillum toborant, prx-fertim quod iÿlucftre: Nam vtrumque cibarij eft generis,vel Galcno tefte.

Satiui folia in olere fubinde Aquuntur: eadem hybérnft menfibus(vt didum eft)cande-fada,cruda cum oleo accto alterius acctarij loco non raro inferuntur, ac eduntun Foris adhibitapodagræamp;oculoruminflammationibusfuccurrunt.

Herba item amp;nbsp;radix impofttaà fcorpionc perçuflis fubueniunt: amp;nbsp;cryfipciatis cum polenta mcdentur.Diolcoridcsaudor.

De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ÇAPi Xvf.

î, TAÉn s Leonis vulgôdidahe^ba,folia à radic^romit oblonga,vtfoq5 rhargineprofun-dis incifuris veluti per laciniasdiuifis,fyJueftrisGichorij a:mula,{êd læuiora. cauleca-retjlèdpcdiculos habetconcauoSjinquibus flores finguli maipres quàm Ck:horij,amp;explu-ribus foliolisdcnfiusfardi, colore Iwteijodorefuaues,qui tandem inglobofiim pappum re-folüuntur;quitusféThen fubeft. radix oblonga, tenuisjladeo fucco turget, qualis amp;nbsp;è foliis florum,cauliculis,ac calycibutvulneratis manat.Amara autem hfMherba omnibus fuis par-tibuseftjamp;magisquàm Cichorium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

Reperitur frequenter in locis herbofis,non omninô aridis : nam vnà cura Gramine, prx-fytira in hortis,na{q gaudet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Mox ipfo Vere floret,amp; ante Auguftum vi:^florerc définit : pappi interca fuccrefcunt.qui vento rapiuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

1. nbsp;nbsp;Huic foliis,pediculis,flore,amp; pappis fimilcm fibi Conftantinopoli miflara P. A. Matthio-

lus depingiüjCui radices multæ fub(unt,vcluti Afphodelo, fingulæ tarnen minores.

y Ad hune verô referenda videtur amp;nbsp;alia Cichoracei generis herba: folia huius oblonga, incila,veluti latioris folij Cichorio: cadtcsliaud diflimiles,in ramulos diftributi, Dentis leo-nisæmuli,fed minores, in pappofam lanuginem quoquepcreuntcs.radix oblonga,albida.

Pertinent hæftirpes ad olera Cichoroide flue Cichoracea diâ:a:interquæ à Theophraftolib. VII. babentur,gt;ti;^ae/or (flue propriè di-ftum, A’tpsZoi j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(exeraplatia quædara

Leonhartus4^uchflusDentem Leonis Hedy- j? pnoilt;faPl^iij efle exiftimac : de qua lib. xx.cap.

• _ Viii.quod ait cfleCichorij {ÿlucftrc genuslatio-risfolij: idem vero Dentem Leoriis Tafaxacon efla^it:Taraxacon autem , audore Auicenna cap. VI ‘^.xci i.Intybum eft fatiuûjamp;: fimiliter Serapione cap.i^^.xLiii.quiPaulude facultatibus eius teftem adducees^ea verba refertjquæ a Paulo de Seride amp;nbsp;Intybo feribuntur. Ex recentiori-bus nonnulli Dentem Leonis etiam Roftrum porcinum*vocant : quo nöaiine à Guilhelmo Plarentino fcripfimusCichorium appellari.Ger-manis .S?gt;r(frau(/ ^^faffcnblaî)£/ ^Ofajfenrôrfin/ 4e-Wtn pn: Belgis îâapcntrupt/ï^ontjS rcofen/lt;îl'an£amp;ers i - ï)ïocinen/^rû?ftWocnifn/î5mW bloemen :Hifpanis DienteâeLeo: GaWisPijfeenliêt,otiLetdeLyon.

I Alteram fpeciem Matcliiolus Cichoriu Con-i.quot; fl;annnopolitanumnominat:SedLobeliusDen-

cem Leonis Monfpelicnfium facit: nee etiam alio,quàm ad Den rem Leonis referri poteft.

Eftautem Dens Leonis Cichorio, hoc eft, fylueftri Intybo facilitate limilis ; refrigerans quidem,{ed magis re{iccans,amp;: vnaextergcnsac aperiens,propter camquam habet coniun-dam amantudincm: proinde amp;nbsp;ad eadem,ad qux CichoriumjVtile ac commodum eft.

J Pnor folia habetoblonga,formaac diuifura Cichorij fylucjftris fimilia/ed minora# denfaIanugine,qua obfidentur^ncanefeentia; caulis pcdalis,albidLi.s, ac lanuginofiis,in aliquot alas diuifus, in fummisvirgulis flofculosprofc^fardos veluti Cichorij, fed colore lu-teos,qui in pappos rcfoluuntur.rWix longa,mediocfis craffitudinis.Effluit non modo ex hac, verum amp;nbsp;è foliis ac caulibus fuccus* IJidu?, qui rcficcatus ruftefcit amp;: acris eft. iuxra autem huiusramulosgummi reperitur,vc Diof. fcribit,lt;^ius hac xtatein Lemno vfum cfle,Bel-lonius teftatur.

Altera Chondrillx fpecies foliis vtrimqu^ profundius, amp;nbsp;ad vfque mediam coftam inci-ftsjfylueftre xmulatur GichoriunijJunt tarnen minora,amp; minoribus feélionibusdiuifa. caulis tenuis fimilibus’fedfenfim extenuatisfoliolis exornatutjin cuius ramulorumfaftigiis flofeuli eminent multiplices0;olorecærulci,Cichorij fimiles, fo^Uninores radixalbida, oblonga. Turgentamp; huius caulis,folia,as Kidixladeofucco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

Vtraque in Italix locis incultisiuxta fcrobesSóagrorum aggeres nafcitur.C.Clufiusprio-rem in pluhbusHiipanixlocis proueflirerefert,atque inibi circa ramulos fuluefcentes gru-mosconcreti fuccireperiri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

J. nbsp;nbsp;Prxter has amp;nbsp;alia quædam fepetityr 5d Cnondrillam referenda, folia oblonga, angufta,

amp;aliquantulum afpera hæc promit ,adnatis veluti exiguisalis ramola,Cornuceruididx herbç fatisftmilia,amp; codem quo illius ferè modo per humum decumbentia,tarnen aliquan-to maiora ac longiora, è qûibus mediis cauliculi afturgunt tenues, ramofi, culminantibus in fummocapitulis,ex paruis candicantibus, argenteoqs propemodum fulgore fplendentibus fquamis compadij flofeuli è quibus prodeunt multiplices,Cichorij xmuli jcolore pulchre cç-ruleo.

Poftcrioics duc in Belgij hortis Maiojunio,^ aut lulio cum flore quandoque repertælùnc.

Grarci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant : La-

cini noine lcruant:Plinio Chodryllon Chon-drylledicitur: anonnullis vero, ctiain Diofeo-ride tefte,Cichorion acSeris^propter nonullami hauddubiOjCura his flmilitudinem .-quæ li in floribusrequiratur,in poftcrioruni diiarum clu-cct:nam vtriulque cæruleus, vcluti Cicborij.

Cieftream verrucariam eflecontendit: Exhibet tarnen Matthiolus pro priore Chondrillxquan-daniiCniusimagoa Zacinchie icone{quam amp;nbsp;cxpreflit) dilïercnsefl-,

Tertia nonullis Selimoidcs rnihusefle vidc-3. tur: parum tarnen cum ifto Selamoide coucnit. Selamoidcs vtriiinque ab aliqua cumSelarao flmilitudine nomen amp;nbsp;appcliationcm accepit: hæc verb herba nullam Selami fpeciem refert. Quamobremad Chondrillç genera citi us referenda venit. flores etenim habet forma amp;nbsp;colo-læ.Non tarnen eadecaufavnaearu,quçàDiol^ coride delenbuntur,fed ipfisaffinis. Ncq; cnim alienum pluresvnius herbæ fpecies efl'e, quàm Diolcoridesrefcrat, QuotÆianaliquidéoften-ditobfcruatiojherbarumacftirpiummhltarum genera multo plura reperiri, quàm vcteribus cognita fuerint aut delcripta.

Cæterùm ChondrillaCichorio facultatefl-milis,fedaliqüantôliccior:vt Galcnus. Succus prioris perle smt cum vinopotuSaluum liftit. Radix cum foliis tntaaddito melle in paftillos formatur,qui nitro admifto alphos flue Vitiligines expurgant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gummi ingrdinatos palpebraru pilos repli-cat:quod alteiius fuccus poteft.Cum myrrhä gummi trituTn ac linteo impofitum gt;nbsp;menlcs ducit, E^of. au dor.

duo : pofteriori lÂiftrç artati plura: quædam ex hiscairtealTurguntfohofo: aliorum caules foliis carent.^

Primum Hieracium cawles proihic complu- i; r|^cul^tales,autaltiores, foliis qui conuefliun-tur obloagis, digito latioribus, virentibus, per margincsexiguu incilis. flores in cacuminibus lutei,fardi,in papposrefoluuntur. radix fibrola.

Altcrumcaulequoquéfoliöfoviretjfed folia vtrimquc profundius incifa,amp;: exigüis lpinis,in-ftar foliorum mollioris Sonchi, per margines

cxafpcrantur. flores amp;:pappi qualcs prioris.radix fimilitcr fibrisquoque cohæret.

Tertium folia promit à radice multajOhlonga,circumrolàjDenns Leonis fere fimilia, fed minora,non raro procumbentia^alTurguntè medio horum aliquot cauliculi tenues ,læues, glabrijfubnigricanteSjfaftigio flores profcrentes luteos, ac deinde pappos. radix candida, tenuis, ac oblonga eft.

Proximum folia habet fatisfimilia,fed minora alcioribus incilùris difleda: cauliculi 4. tcnèriores flint: flores minores, radix breuiSjVelutipræmorlà, multas flbras demittit.

Huie fimile Sr minimum quoddam,quodfoliis,nudiscauliculis,exiguis flolculis,pappis, ac radicibus fibrefls proximum referr.

Gignuntur Hieracialocisincultis,iuxtaqj margiiies agrorura. primum quandoqueinfyl-uis repcritur: veluti quod minimum non raro in agris inter frumenta exit.

Continentur hæ plantæ vno Hieracij nomincj quod Græcis etiam appellatur: Latine ànonnullis Accipitnna; quod Germanis eft .^abiC^fraiU: Belgis ijjauîcjrcruijt: Gallis non-wffis Cichoree iaidne: Anglis4gt;aüjamp;etoföe. Apuleius etiam Laducam lyluaticam ,0rGra;cis OTitgaJh dici ait.

Ab Accipitre,qui Græcis'/âgp:^,nomen habet : Feruntur enim huius fucco oculos tingen-do, oblcuritatem eorum difcutere.

Poteft verb Sr hæc 'd2sro;^/ea\ a Theophrafto dida elTe: à Gaza Porccllia.Numeratur enim Hypcebts. inter Cichoraceas,inter quas Hieracium quoqueeft. Cuius vt nomen apud Theophraftum’^'^* noncxtat,itanec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;penes Diofcoridemjcdm tarnen reliquat Cichoraceæ ab vtro-

Duoprioraàd illud genus referuntur,quodhe/wi’ /zs^a,Sr Hieracium magnum dicitur.à nonnullis (n.9jA8a,ro7z;^//'njf,6r Lampuca.Rcliquaad alterum pertiiientjquod jMzpovfi-ne Hieracium paruum; Sr à quilüifdam Intybum agrefte nuncupatur : quorum, quod orat-niorfa eft radice,quandoqueetiam Morlusdiaboli appellatur. quod vero minimum, ab Hi-ipanis Terra crefoli.

Hieracium autemfrigidam habet,Sr cum adftridione nonnulla reflccantem facultatem: ''nde,Diof infertjftomacho atftuanti ac inflammationibus impolitum pri^eft. Auxiliatur Sr afcorpioneiäiscum radicibus tritaSr impofita. Quænonmaiora modo, verum Sr minora ptæftant.

ftriatuSjin ramulos elFufus.foha virentia, oblonga, ambitu nonnihil incifa, ferè veluti

Cichorij, led minus,ipiis etiam minora, Erucat quodammodo limilia. floresjutei citilhme in pappospefeunt.radixfibrasemittit.Eftautem huiusfpecicngt;]uandam maiorem,paululura i, x. Hrfutam Srgraucolentem: altera^ verb minorem/la:uera,Srinodoram reperire,Ibla alio-qni quantitate differentes.

Nalcuntur Erigera paflift lecus vias,agrorum margines, locis haud cultis. Malus fyluolis gaudet: Minus,frequenter in hortis,vn^cum oleribus fucerffeit.

AccedithisduobusSr tertiumquoddam,inCudioi^osorum ac Intubaceorum familiatrt quoquereponendum: Dift'erttarnen ah£rigero folii^naioribus, profundius, ac Cichorij niodo,incilis. caules ramoli, pedales, comÄitibus in fumn» flofeulis luteis ,qui citiflime Sr tancfcunt,5r in pappos relbluuntur,veluti Erig^i. radix craftior. cçtera Erigero qualis.FoeteC autem hæc herba nonnihil, vnde Cichorij fœtim à nonnullis appellacionem adepta eft.

Annumeranda Erigeris Sr alia quædamjcitb quoque cahefeens, videtix.huius autem cau-liculi tenues, dodrantales,parum hirfuti, ex obfeuriore rubore fubnigricant: folia angufta, pauca, molliaque. Flolculiroramulis emincntes,pallidè lutej,citiirime,ac non modo eodera die,l'ed fæpè intra horæîpatium in pappofam lanuginêm conuertuntur.

Dicitur autem Latinis Senecio,ex eo videlicet, qubd citb ac*pfo Vere canefcat: appellatur verb Sr reiedaneis vocibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sl Fie«butum : A Gerraanis verb

^zinbtfraui/ hoc eft, Belgis lt;!5jinötcrupt/ €rupfcrupt/ èc înonnullis «Cntpfvoojtel: Hilpanis Bon yeruacana: Italis CardoncellOjSpeliciofa: Anglis «ïhjounfeîL

Tertium cum AphaceTheophrafticonucnire videtunmerainit autem lib.vii. Aphaces, nonmodb leguminis,fcd Sr herbæ,cui hæc Erigeri fpeciesperquam llmilis. Nara, vt Thco-quot;^'*'’ phrafl:us,Aphace herba ex Olerum Sr Cichoraceorum eft numero,inguftabilis Sr amaraife-ftinanter floret : fed celerius flos fenefeit, atque lanugine pappofa raarcefeit. Talis quideni

PE MPT AD IS . QVINTÆ LIB; I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6’31

Erigcri fpecies. ScdadditTheophraftuSjtotahyeinetotoque vcrc florere. Huiusautena florcs ællace tantum vidimus,inclcmencioriscxlinollri fortallisoccafione. Poteftinnatiuo . ac patrio folo diutius florere.

Mixtas au tern vires. Erigcron habet : refrigerat ac fimul modice difcutit : vt Paulus Ægi-netaauftor eft. Tedium ac ledisinflammationesfolia cum floribusaddito exiguovino,aut per le impofita (edant: Plinius veto cum rhuris farinafqu.x Manna dicitur) aut cum vino id prædare Icribit.Diolcoridcscum manna aliis vulneribus, etiam neruorum,mederi ait. Emile pappicLim aceto impofiti poftuntjquifi recentes bibantur, ftrangulationemadfcrunt. Cauhsin aqua decoól;us,amp;cum vinomuftopotus,ftomachia bile contfadosdolores fanat. Diofcondcs auólor., ,

Recipitur Erigeroij,quod minus eft, apud Belgas hybern'is menfibus non raro inter acetâ-ria, ncc on ingratum eft.

De lacobea. C. hv. X Xî f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Af) Engen genus pertinerc non abs re exî-ftimantur là^obèæ nuhcupatæ herbx: quarum non vnaeft îpecies. ' 1

Prior, vulgo notilTima , folia initio promit ampla, magna, vtrimque laciniolà, quae Abfin-thij larifohj prioribus foliis refpondercnt , nili longiora,latiora,crairiora,non albida aut mollia, lcd glabra laturato colore virèrent, caulis alTur-gitcubito altior, ftriatusjlubrubente colore nigricans, in alas elFufusjquæ foliis conueftiuntut minonbus, Erigeri aut fylueftnsErucææmuhs; flores in fiftigiis ramulorum, amp;nbsp;medio dili^, amp;: ambientibus foliolis auricolore lutei,qui in pappofam lanuginem reloluuntur. fibræpro radici-busfuht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Alteriuscaules haudrubent.-foliacandidiora, 2. molliora,amp;fubiiTde minora. Flos palhdior: radi-cis fibræ longiores.

His acccditamp;r Cineraria vulgô dida, cuius 3. maiora ampliora multo funt folia, non modo pnoris Iacobcæ,fcdamp; Abfinthij maiora, vtnfqi margimbus liiwolà, crafta^ molli quodam to-menta lubalbidâ : flores ftmiliter lutei fun,t, qui amp;nbsp;ih pappofam vanefeunt lanuginem.

Prior palTira per vtramquc Germaniam tocis incultis paulô Jiiumidioribus,amp; iuxtaaruorum marginesexit.

y^rcpiZeliydij^ maritimislocisfrequétior. FertuiLamp;: Cineraria haud procul à mari re-

Herbam S.Iacobi, aut S.Iacobi florem,pr'iï^em appcllariex eocontigit, quod Germanis blinncn/aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jacobe fraiudicatur: vnde lacobeæno^jien accepit: amp;nbsp;a Bel-

Altera,vt huius fpçciÂÎ^ta amp;nbsp;lacobcæ nomenclaturam reflnet: addito Marinæepitheto. î^on défunt veto amp;nbsp;qui Artemifiam marinam facidnt ; in qua amp;nbsp;nos quandoque lententia fluimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... • '

Terria à fubalbido cincrum quorundam colore quern refert,Cinerariæ nomen accepit: à ?•

Eft autem lacobea ordine fecundo calida ac ficca,8,5 propter earn quam habet amaritudi-ncm etiam extergens. Ad vulncra S^vlccrainueterata acfordidaa rccentioribus commen-datur : qqæ fucco huius cum mclle permixto expurgantur. Laudatur verb amp;nbsp;huius decorum gargarizatum ad gutturis tumores amp;nbsp;abfceftuSjquos amp;nbsp;dilcutitac perlanat.

. ^lter rnin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renerior âc tnoï“

mahnu/u ° ^'^^j'Jücïirior,pra^t:cf Kf' inâtîis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cubialis, ânâatofiis,amp;^

rubens. Pohâvi' ^^^oquQ tnarginc altiobbus (^arcnc. plores in ÿipluribusfolioliscôfarâj, ^.^‘bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^e’ro rapiuncur^ruccediinc:

toiausónl^^bs^ fed folia dusangudior^ ^^Polbubs ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcd tarnen

* -^fnchus repet^'^^^^ ^ertiusquidam fpino/Ïor ^’nis borrcnr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caules fubrubenres.

^elütiEchij d’ ^^ba}quxamp;: omuinoafpera ^^niupp amp;nbsp;reliqua cum aliorumcoa'

PEMPTADIS QVINTÆ L I B. t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6’35

Qui Græcis Latinis fîmiliter Sonchi : à nonnullis verô CicerbitXj Laducellæ, Laâerones nominantur : Apuleio Sonchus Laduca Leporina dicitur.

Priorem Germani r^afertfôü/id eftjBralficam Leponnamnominant: Belgæ Ipafcn lattoui^ i. toe:Galli Falaysde HeureCerrayus^Cerralhat:1zzÏï Lu^uceUa'. Angli iiferbitarLatini Sonchum teneriorem.

Alter fpinofior,afperioracfyIueftnorcognominatur:Tertius verô Marinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z.

Temperamentum autcra Sonchi,audore Galeno, miftum eft. confiât enim ex aqueaac terrcftri fubflantia,vtraqueleuiterfrigida:adflriôtionisquoque cuiufdam particepsefl. Te-nerveroamp;adhuc vircnseditur aliorum olcrumrhodo. Siue autemedatur, fine foriscata-plafmatis modo applicetur, manifeftè réfrigérât : prodcfl idcirco omnibus inflammationi-busimpofitus.

Succus in forbitione datus flomachi ardorcs ac rofioncs mitigat,amp; laólis abûdantia facit; Tarn radix,quàm hcrba fcorpionum iélibus auxiliantur;

Hortenfis fîue fatiua Laduca folio exit oblongo, lato, læui, dilutcqi virente : caule i, Verô rotundojCraffojfoliÂftjladlei fucci pleno,qui in latam eflftifus comam, flofculos profert fubliiteos,pappofos; fuccedente femine pufillo,obrongo, piano, amp;nbsp;albicante, rariflimènigri-cante. radici longx,craffæ,raultæ adhærent fibræ. Vulnerata hæc aquofo laéli fimilcm quoqj ^uccum non minus quàm ipfe eius caulis effundit.Et tâlis quidem quant natura produxit, no WsformauitjLa^lucaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Culturæ fiquidem mangonio non rarô folia eius»irt aliam fpeciem transforraantur ;vel etenim crifpantur,aut ita in fècontrahuntur,vtcapitatam Braflîcam æmulari videantur:atqj buius quidem media ac interiora folia ex diluto admodum luteo colore inalbicant.

Prætcr has verô amp;: alia quædam Laduca folio eft obfcurius virente,aut,vt Columella ait, z, viridis coloris; quam Plinius Nigram appellat.

lam quædam fufci ac veluti purpurei coloris, fîue ex albido rubicunda : hanc Ruben- 3.

Amatlolû Laâuca, P al lad nis ait,fubadum, pinguc,liumiclum,ll:cicoratum. Aprico cælifta-tu, locisquibus aquarum copia ciblcripotcft, Columcllaauâore.Lætior fit ß rara ponarur.

Certuin eft,Palladio tefte, toto anno Laâu-cam bcnc feri:Scritur verp in Belgio primo quo-que Veris tempore,amp;mox quidem hyerais ngo-reremißb,in multam vfqueæftatem. Qiixma-turè fata eft,citô transfern poteft : quod nifi fiat, velociterquoqs intra tresméfes, veletiâcitius in caulcmabit, flores feminaqueindcperficit.

Laduca fatiua Græcis-S-e/'Jk^ Galeno dicitur ; à nonnullis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: à Py*

thagoricis êorotPyornn OflîcinisLaâuca.Aladeo fuccoqui vulneratis caulibus ac radicibus profluit, nomen Latinis accepit, Gcrmanis-éaUlC^î Belgis Unttcîîtoc/ ^alact : Hifpanis Ltchuga, Let-tuga,^ Âlfdce: }t2[\3Lattuca-.Gà\Y\sLa{àue.^O' hemis ©dfiïf: Anglis 3LettC)S.

Huius generis cûm folia crilpantur, Crifpa Plinio , CeciJiana Columcllæ cognorainatur: Gerraanis Xtaufcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis gcBronBctot 3tat*

Altera verô ^oliis in orbem contradis vulgo Lad uca capitata, Ladu ca felîîlis,Plinio Laduca Laconica , Columellæ Laduca Bçtica, Petro Crelcentio Laduca Romana; Belgis €ropfalaft: Gallis Lai£iue fontméeou tefiue: HilpanisZrr/^Â-ga parada por el fuelo.

Purpureifolijjfiue ex albido rubentis,Cypria efl: Laduca Columcllx,Plinio Grxca.

OlusautemLaducahumidum ac frigid um eft:,non tarnen vehementer,fcd omnino moderate,alioquienim edulisnon eflet.Æftuantcm veto ventriculum bæc réfrigérât:à bilein-feftatum adiuuat: fitim arcet: fomnum conciliât: ladis abundantiara facit, mulicribus quidem,quibus propter caliditaté ac ficcitacem,lac vcl déficit, vcl parcius fucceditjiiam ficcita-temamp;cahditatemcontempcrando ad huius generationem conducit: natura veto frigidis, ladis generationem non adeô pft)moucr,{èdcitius remoraf ur.

Editurautem Laduca non iniucundè5rudaaceto,olco,amp;cxigUo lalccondita: Elixa veto in aquacitius concoquitur,amp; magisalic. Infertur mox initio cœnæ, amp;nbsp;ante alium cibum editur. Quod amp;nbsp;olim fadum Martialis tcftatur,qui antiquiores ^Sn fub finem cœnæ appo-fuifle, eoacm difticho refert: * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

■ Claudere /^ux coaaas LaStuca folebatattorum, Dicmihi^ cur noïtr^TIficheat ida dapes?

Poteft verôvtroque tempore fubinfle haud abfou?frudu aflumi:prxfumpta etenimlan-guentê appetentiam fubindecxcifat: àccenaverdtemulentiam ex vino dilcutit,dumnem-pc vapores ad capüt eflèrti impedit.

Succusautcra,quicx Laduca iri.venisgignitur,humidus ac frigidus cft,non tarnen vitio^ fus, fed non multusÆx reliquis omnibus oleribus omnino pauciflimus, ac prauus, Galeno tefte,fuccedit. Aluum vcrô,c®dcm audore, hæc nec fiftit, nec ^ritat : Nihil enim habet neque aufteri neque acerbfà quibus venter fiftitur: nihil quoque iallMuc acris, quæ vim ha-bent extergendi ad excretionem excitantem. Vtcunque autem hæc Galcnusfcribat,amp; qua-litatibus quoque iftis^eftituta fit.vfu tarnen compertum, ad alui facilitatem, codam præci-puè,conferre. Aluum fiquidem humedansfaciliorem cam reddit. Quod amp;nbsp;Martialis baud ignorauit, fie lcribens Epigrammatonjil?.xi.amp; Iuliura Cerealem:

Forisadmotaomnes inflammationes Laduca mitigat; ambuftis priusquàm puftulæaut veficæ fiant cum faie( Plinius ait)impofita prodeft.

Semen Laducæ réfrigérât, amp;nbsp;genitale fernen,fi frequenter fumatur,extinguit: Somnum idem conciliât forbitionibus additum.

Sylvestris Laéluca folia promit oblóga, minora tarnen amp;nbsp;anguftiora quàm Satiuæ,ac vtrcque latere profiindioribus incifurisfinuofaj quorum media cofta inferiore parte, à duriufcu-lis aliquot Ipinis, ordine quodam amp;nbsp;inftar ferræ digeftiSjobîîdetur: caulis cubitalis, qui in alas ef-fulùs flolculos profert fatiuæ Laducæ æmulos, in papposquoquc fuo tempore ferelblilentesilè-men nigricans, alias veluti fatiuæ. radix breuior ac minor. Effluitex bac fraéla aut incifafuccuS albidus,diluto ladi colore affimilis, lapore ama-ricans?

Nalcitur lecus vias, agrorum aut pratorum rnargines 3 turn amp;: iuxta Ic^pbes: reperitur amp;in vineiSjac hortis, in qnibus olerafèruntur. Facilli-rnè autem vbi fémel fata fingulis annis recurrit.

Græcis aj-e/a : Latinis Ladluca fylue-ftris: In Officinis Pbarmacopœorum perperam Endiuiavocatur: Intybum enim vocedeprauata Endiuiadicitur. Appellatur vcrô Laducafylue-ftris à quibuldam Serriola per duplex rr. ^ôd ïèrræ modo acutas fpinasfolij coftaàtergo ha-beat : Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Belgis üjtlöe Hat#

toutoc: Gallis LaiStue fauuage : Italis Lattucafal-uatica-.lA\^^2.YïX3 Lechuga faltige.

Apud Galenum Dealiméntorum facultatif '^^slib.i.legitur,La«Stucam fatiuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellari: præterhanc veto apudfuos (id eft,

^^fgaincnos in Alia) amp;nbsp;aliud quodda efle olus agrefte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine, quod in viis ipfis

^^fcitur locis foflarum eminentioribus,amp; præterea riguis ac plerilque incultis.

Exiguumautem idoluseft,inftar Laiftucæ hortcnfisnuperenatæ,amarorisquequippiam Thrtdaci-P^æfe fert,5ó multô magis dura adolelcit: vbi autem caulegi iam produxerit,laporcm ama-

An autem hæc Thridacina,Laduca ifta Iylueftrisfit,nec ne, cui integrum erit diligentius pcrquirere, per nos licet. J^obis fatis fuit ea de Tbridacina hoc loco aflcripflfle,qüæ de bac à Galenoreferuntur.

, Cæterûm Laduca fylueftris frigidjcft, amp;nbsp;quidem ( fi papaueri, vt Diof. fcribit, fimilis) circiter tcrtium ordinem: ficca veto lècundo: amp;nbsp;fttnulefpurgansatqüe aperiens,'quianon-^ullæâraaritudinisparticeps eft. Diol^orideshûicqiîoque purgandi per aluum facultatem tribuit:Purgat,inquit,curaoxycratocpqjusfuccus,duorym obolorum pondere,aquo(âper sluum. Argemas amp;nbsp;oculorum caligines expulsât: cura laâ:e muliebri aduerfus ambufta concert. In fumma fomnifera amp;: dolorem fopienî^Menfes veto etiam mouét,amp; contra fcorpio-nuniac phalangiorum iâusbibitur. Hæc Diofcorides.«-

Recentiorætasloco Intybi bacnon infelicitervtitur: Nam adiocinoris inflammationes, amp;morbum regium conÂ^;calorem fiquidem contemperat,amp; meatus expurgando apcrit.

Semen huius idem’cjuod Satiuæ poteft,amp; Veneïhrefragatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

T ActvcÆ generibusacccdere poteft, Algô*dij^um Olusalbum,herbulaexigua,pri-c. ■*~'nium erumpenti Laducæ foliorum quantitate,forma, amp;nbsp;colore.fatis fimilis jfoliolaliquidem eiusparuula,latiulcula, non tarnen digitumlata, rotundis longiora,dilutèquoque virent icauliculum hæc promit tenvfem,angulofum, tres aut quatuor digitosaltum rarius dodrantalem,duobus aut tribus geniculis articulatum,è quorum fingulis foliola bina priori-bus è radicibuscrumpentibusanguftiora longioraque; infaftigio veto cauliculorum flolculi albidi

N E R A Lapaclii Diofcoridcs quidcm quatuor refert ; fyluclireiiue oxylapathu: alterum /aciuurnztertiumrotundi folij:ôâquar' tum acetofum, quod Oxalis dicicur : quibus amp;' f^ippolapacbum poblcaannumcrac. Poserions xcâcis obïeru^io amp;nbsp;alia quxdam his adiccic. Syluellri Lapacho hue Oxylapacho folia fonc oblonga, dodrancaha, acuminata, non valdèla-à,d uriufcula: caulis focundus^arhculacus^ lub^ inde bipedaliscuius ratnulis ac appcndicibus

A. Huie foliis, caule, femine, longa luteaque radice hmilc eh fatiuum Lapathum : foliisramen maionbus, mollioribusque,amp;:caulcmultbaltiore,vt qui hommisalttcudinemnon rare aftequatur.

3’ Prxter hxc veto tertiu ehfHippolapathu diólu,quod^tia folio ch ampliore ac maiore quam fatiuum : hofculi Sc femina hmiha. radix verb cralTa,interior pulpa dilute rubelcens.

4’ nbsp;nbsp;Oxalis,Oxylapathum foliis Scrcliquis xmulatur, fed folia molhora, virenrioraque funt^

f. nbsp;nbsp;Hums verb Sc fpecies quxda^ reperitur,radiceii^iulta iotuda capitula, ex hbris depeti-

Accedic Sc alia quxdam Oxalis, fohj) bfAii,lato,Sc quah rotundo, ex albido virenri : cau-liculis tenuibus ac cenellis, qui facilè drheidunt ifèrf^me cxiguo.

Jam Sc minima quxdam Oxalfs eh,caulep^alnrivix altitudine : foliisanguhisacparualis, qux frequenter,prxlertim lcminemaruro,t^rubensapparec.

S. nbsp;nbsp;Nec deeh verb Sc rubens hue nigrum Lapathum,quod caule ch Oxylapathi breaiore,fQ-

liisminoribus,fatur^orubore nigricantibus, coha ramen mediaac hbrisdilutius rubenti-bus,exquibusfuccusinharviÿirubenrisexprimicur.

Oxylapathum aucem in pracis locis tiumentibus riguisq; hponcegignicun Saciuum in horcisferitur: fologaudet flercoraco, amp;: benè fubaâo. Hydrolapachum tn folTisac fcrobibvs aquas babcncibusrcquirendum. Oxalisliccequandoq; tn (ylucflribus reperLiturjCuItura tame meliorac fpeciohor euadit. Rotundi folij Oxahs fyluefiris efl nbsp;nbsp;Th afgris ac montohs pleriiquc locis exit : transfer-

Quod verb GræcisAa7ntSov,LatinisRumcx nominatur: Plinius tarnen lib.xix.cap.xii. Rumicisappcllationem fàtiuo loli tribuere vidctur.

Latinis Rumex acutus: in Officinis Lapathium acutum dicitur : Germa-nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Italis Rembice: HifpanisÄ^»w4i4jP4-

Alterum Aa'W^r«A«€9gt;'gt;Runiex fariuys jLapathumfaAium : Vulgo Paticntia à Gallis nomenclatura mutuata,qui hoe Lapathigenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant;quos Belgx imitan

Tertium genus quod rehquis jjjaius acproccriuseft, Dio(cori3i amp;: Galeno i7TW?lt;a7tu^ eft: Plinio verö etiam tflt;^o/a7raâoi',à loco m quo nalcijjir: Latinis Lapathum magnum, La-pathum aquatilc,Rumex paluftris.Hoc geni^plcriquc Rhabarbarum nominant Monacho-rum,quód cius radice Rhabarbari loco jpiidam vtantqf.

Quartum Lapathum Grarcis ô^^Âlçeft,amp; Galeno etiam ô?t?Aa7roâo»,*ideft,ad-dum Lapathumjiueacidus Rumex: Officinis grvulgo Acetola : Germanis

Tuberofam Acctolam,amp;tuberofum Lapathum quintum genus non abs re recentiores nuncupant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

Sextum genusfylueftre Lapathum.Stf a^eto” AaSra^oveft,quod Ehölcorides tertium facit: amp;nbsp;à nonnullis Oxalis Romana,amp; Acetofa Romana temcrevocitatur.

Minima Accto(cII»rcéfc,amp; Oxahdisparuulænomen adeptaeft : Germanis ampffer: Brahantis^racpöfurhclc/hoc eft, i^cetq^a ouilla : à Gallis petite oT^ille.

Pofterius nigrum Lapathum,amp; nigewRumex dicitur,aut rubrum Lapathum. Perperatn autem faciunt,qui iftud Sanguinem Draconis vel elfe {ufpicantur,vcl nuncupant: nam fuc-cus aridus qui Sanguinis Draconis nomine in Officinis venundatur, non ex herbahac, fed omnino ex aha ftirpecolligitur.

At Lapathum omnetemperiem habet nonnihil frigidam;amp; quoddam quidemexiguam ac moderatara: aliud verb intenfiorem.reftccant verb Sr-omnia, lcd non omnia a:qualitcr.

SatiuiLapâthi folia,quç efculcntafunt/rigiditatem quidcrh cxiguam,liumiditatem vc~ t:, *^0 niaiorcm obtinenc,ac vnalcntorem: vnde öd facile acciro, quando eduntuPjper aluum. ‘^^^cendunt.Diofcohdeseciam omnium decode olere,aluum emolliri tradit. Quod amp;nbsp;Ho-’^adusannocauic Serraonum lib. i. Satyra quarta lie fcribens:

ßreuem autcra appellat Lapathiherbam,priusquam caulisenatus fuerit dccerptam. quó temporeefuipotiflimunaidoncaeft.Editur autem hçccoda,(cd minusquàmBcta velctiani ^machia fuauis:fuccunTVcroingencrathumidum,mediq^iitcr cralï'Lim,amp; parum alihien* tl eonfercntem

.Qxylapathiautem foliacumfrigiditatc fcficcantjSenfina verb huius,tumamp;fatiui, ac etiam Oxalidiscumtenuitatequadat^fubftantiçre^igcranr,valdc rcficcantamp;adftringunt. Contrady(ènterias,coeliacosaffedus,ven^iculiex bilc (n)3uer(iones amp;fartidia:tumamp;: ad-uerfus fcorpionum idus, vt Diofcorides refers, bibüntur. Prófünt (anguincm (pucntibus ^lt;iditaacacia,audore Plinio.

Oxalis baud dubio refrigerat,amp;: potenter teficcat: quia verb acida, lt;^iam lentos bumorcs 4. tncidit. Hums füccus xftmis menfibus multorum cibariorumvtilccondimcnturn eft ,ac pdatogratum.Ventricul«#! æftuantem réfrigérât: appctenridtnciborum excitât : locinoris caloremcontemperat*,obïFrudiones eiuldemapcric. Foliadecoóbs (quorum aduerfus femes vfus ) vtiliter adduntur.

SimilisfacultateOxalisrotundiorisfolijeft,quam*,vtdiximus,Rorrftinamcognolninant. S. Necinferiorisfacultatisparuulailla Aceto^llag/l:,quiEetiam magis rcficcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.

Radices Oxylapathi, fatiui Lapathi,ex Oxalidis C3»aceto decodæ, amp;: per (ctaceum tranf- i. mi(ræ,(câbics,impetigines,amp; pruritus curant,(ï affedis partibus illinantür;præfcrtirh butyro perdecodionemnigrefaido,autoleo ex Lauri baccis,amp; Zinziberi^nonnihiloadditis. Diofcorides hoc amp;nbsp;crudasradices pofTe refert: amp;earum ex vino decodum dcntium auiiumque dolores mulcere,fi co os colluatur. Decodum autem harum etiam lcabicsac prurituscollu-tionemitigat.quod amp;:balneo radices præftanc. Fcruntur verb eædcmex vino dèCodaèpo-*

lt;?4lt;3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P 1 V M H I S T O R I Æ

tionc regio morbo mederi, amp;corporis colorem emendare : ex aceto codas lieni im po (iras piodcflc: cum vino verô Ihumas ac parotidas diicutere : Quod ôâ vinculo collo appelaspræ-(tare quidam nugantur. In peflb muliebres fluxiones tritæ amp;appofitæliftunt.

Hydrolapatln autem radix aluum fumpta raoucre fertur:quod tarnen nobiscomper-tuni afîîrmare ncquimus*

abiifdem generibus annumeratur. caules bæcedit complûtescrafToSjfoliofoSjpcdaleSjVcI paulôaltiorcs; cuiusramulis furfum verfusher-bacci racemofi adhærent flofeuli, ac deinde fc-minaAtriplicisæmula. folia,quæ longis inni-tuntur pcdiculisjlata funt amp;nbsp;acuminata, forma • quodammodo foliorum Ari,fcd candida,amp;ve-luritenui farina rclpcrfa. radix crafla in plures quandoquediuaricatur, colore vchiti Oxylapa-thi interius lutca.

Incultis locis,ac firpenumero ruderatis,fecus vias, veteresmuros,amp; agrorum lèpimentafre-quenterreperitur.

Recentiori ætati Tora bona dicitur; Belgis goeô£/amp; UainmeBcnjS oojt: Anglis «cngliflj mtr* iwrp. Suntqui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^vmÂa^vov ,iieû,

aurcum Olus cflcdèd Chryiolachanon Atripli-cc efle diximus,nifl quis veiit Plinij illud Chry-folachanon elle,quod in Pineto Laducx limilc nalci refert lib. xx v ii.cap. vi ii.Gcrmanis vocatur,amp;:@uur Jjrinrtcf/id cft,Bonus Henricus, à fingulari quadam vtili faculta-te: veluti amp;pcrniciofam quandam,MalûHen-ricum appellant, quam Conrardus Gefnerusin

Quadrupedum hiftoria cap.de Boue hisdelcri-bit verbis; Prouenit apud nos (in Heluetia) no-xia quædam herba, à qua non lolu'm ipß boues • abftmcnt, fcdltiam graminecircum circanaC-cente,licetcodcmcqui velcantur. Ruftici quidam apud nos Malum florem:alij Malû Hcn-ricum appeIlant(Ægolethron elfe exiftimo.) Caulis ei albus, pcdalis, folidus,amp; fubftantia quadam humida molliqj infardys: flores hirluti, pumurafeentef,nn Ipicam congefti, vt in Tefticulo canis ferè: femine rotundo inftar Milij,gugu fubaftringentc: radice altiflima, no-dis quibufdam exalperata,amp; velu Pi fquamata.longiluniajad quinque vel fex cubitos defeen-te : quamuisraro integra effodiatur. l^cens plane fjÿgida humidaq5 tadu percipitur. vites vicinas corrompit amp;nbsp;frigore fuo Inédit. Hæc Gefnyus.

Sed vt ad Bonum Henricum lîueTotam bpnam rcdcamus,calidaamp;ficcâha:c moderate efl;,amp; vnà abftergcns arque expurgans.

Folia cumolcribijs coda, atquo elitata, lubricam reddunt aluum. Eadem concilâaut contufareccntiavulncraimpolita veniunt:fordida verôae vetcra,tumamp;eiufmodivlcera cxpurgant,amp; vermes,li qui m«ipfls enati fucrint,intcrimunt. A«

Plinius Chryfolachanum quod in Pintto nafeitur, lànare ait neroOs incifos, lî confeftim iraponatur.HocautemliTota bonapræftarequcat,nonabs rc,nectemerc, nomen fuuni adepta eft. •

Alvæ genera complurafunt: ex quibus latiua,fiue hortenfls vnaeftireliquxlÿl-«d-’ueftres Maluæ funt.

Satiua liue hortenlis Malua folia ampla amp;nbsp;rotunda promit,in virore albicantia,alperiora, amp;maiora,quàm fylucftris:caulemfiuelcapum rcdum,lîmpliccm,quatuorautquinquecu-bitos non raro altiorcm, cui præter inferiora folia, flores è pediculis brevubus adhærcnt,ina-iores

lores multôquàm fyliieftriSjalioqui forma non admodum diflimiles, quandoquc fimpliccs, ^quinque tancummodo fohorum;frequenter verô multiplicesjcolorc autcandidi,auc ru-oentes, Coque modo {aturaco,ali.às purpuræ modo relucence, non raid vero omnino diluto. Hisfucceditorbiculus rocundusinftar placcntæex multistunicatis ferainibusplaniscoag-loentatus. radix longajalbidajlenta,acflelt;3:i facilis,altèdcfcendic.

Altero anno à quo lata eft,cau|^m profert,ac flores Iulio sait Augufto facit: lemine perfe-ôocaulis inarcfcit: radix fubindc aliquot annis reftSt, Vere nouo noua folia promens. gt;•

Græcis dicitur,amp; addiflerentiam altcrius,(t(5eAa2*soi;nuT«, id eft, Maluahorten-*is:ànonnullis verb RolàMtramarina, Sc Rofa hyemalis. Arque hæc illaeft Rolâ, quam ex ^laluaceocaule fundi, Pliniuslib.xxwcap.iiii. tradit ifoltaoleracea (perperam in plerifq5 oxcniplaribus ,Olcæ,aut Oleacea) haltens,quam Molèjuton vocant. Germanis

.^crbjîro^/ ^rnrojÇ: Belgis WinterroofeuMjetfStooftn i Gallis Jiofedquot;outre f»er, Maulue àciAriin oucùltiuée:

Appcllari vero iftam MaluamaliisquilÂifdam nominÜMSinter fpuriasDiofeoridis voces reperitur: vt àPythagora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab Ægyptiis;^}MpT«ç,abaliisalt;^oÇ

Calida autem moderate hortenfîs Maluaeft,amp;: humrdaquoque,fe«lpaulô,quam lÿlue-fttis, minus : glutinofam ft|piliter vt ilia fubftantiam habet, ouæ in flore, femine, ac radiée Dîanifeftior. ,,

Florum huius Maluædecoiftum, præfertim rubentium,fuperfluentes muliebresmenlès flftitjfi in vino ru bro decoquantur,amp; alia quædam eb/acientia addantur.

Folia,radices,amp; femina,omnia poflunt quæ fylueftrium, quarum fr?quentior amp;nbsp;familia-rioreftvfus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;-

CYLVESTRivM Maluarumvna foliocftlato,rotundofimili,lèdtarnenangulolb,per i. ^circumferentiamleuiter crenato,glabro,l£cui, acvirente^caules fubindeeraittitplures, rotuudqs,quandoque bicubital^esyel altioreS} circa quos praeter folia, flolculi inmediochs

dnucè purputcota^ ^!^^j~iJpino non ’^phcenct tndârorbi-f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phmbuscongcÜüS

oon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' cauliculi buius tenues

: folia roi^^ft: ‘ P’^ocumbenccs quafi re-‘ncila : ßn/p minora,a/nbitu tC' parunin.^gui ô^albidt; feminuai ^^bida, craïfa, amp;nbsp;Ion-^^hi^itcm r ■

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidam procera, amp;ere^

^’P^fcij^oij^p Rotunda,lxuia,dilurê ^^.'quot;^^^di. radix b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do/culia^i-

aÿ ‘^quot;^dam Malua eü^ad ^dice redlo foj; ■ ^^P^g^ns : caulc, auc podus ^^^^^d:igioin^^^^^,^^dt}o, brachtj craïfmdine} J^^^^pnda,moi]: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^J^sdiui fus, folia pro-

P ‘S^^^^ylucllriç i^^i^^^^^^cntia,maiora quàat ^dunt. radice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iirixquxdam nigrç 1

PEMPTADIS QVINTÆ 1TB. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^45

Reliquasduasnonmeniini me alio^quàm in hortisjoco viderc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J. 4«

Maluæ agrcftes à lunio menfe in multam æftatem flores proferunt, incerea amp;nbsp;fernen eamp;-tumadmaturitatem peruenir.

Sylueftris Malua Græcisf^Âà^ayo/a dicitur: à Diofcotide verô ^Âa;f^;ifpffa?ei:ànon-nullisa«ô7roç,quafldolonsmitigatiua: item amp;nbsp;tiÂtoç-çÿ^oç, Oliriaca: Germanis ^appdn: Brabands JKalutoe/ItccfüfnjS erupt: ltalisamp;HifpanisJ/4/^4:-Gallis AngliSjBallotorBo-bemis ©li^.

Huiùs alrerara fpcciem plerique Maiuara Pumilam nominant. Belgæ cïcpn jBaloutoc: Gallî petite aulne.

Tertiam Crifpam cognominant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3'

QuartaàTheopl-iraftolt;ApJ'ep/lt;5!Aa;wvocatur,hoceft,arborefcensMaIuâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-

Moderatumaueem amp;:tepidum quendam caloremcum humiditate fylueflrisMaluaob-tinet.-fuccuseiuslentusacglutinofuseft. Satiuæautem hæc præferenda eft, vtapiid Athe-næum Dipbilus Siphinus redè fende, qui aperce agreftem Maluam meliorem efle hortenfl referc: tametfi Diofeorides hortenlèm pralcratj^i quo nee ei nee Galeno accedendu: Nam lylueflrishaud dubio efuiaptior, ae fuäuioreft. Interolera aucem hæc non poftrerao eft loco : Commendatur ab Hefiodo :

tihTnoiouS’lazttnvotJtâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mvnç,

ôüj“ tlmv iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ainpo/eAa pety ovetetp. id eft,

Stulti,netpue fciunt,(juant 'o pli/^ dimiàium ftttoto, Netpue ^uàm magnum in '^^alua amp;nbsp;Af^hodelo honum.

------ amp;nbsp;graui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Malua falubres corpori.

Nutritautem Malua,vt Galenusait,mediocriter:fuccumverô ingenerat craflîorem : al-uum reddit lubricam, ac durain emollit. facile autem defeendit, non folùm quod humida, fcdamp;quia glutinola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Folia Maluçaducrfusomncs aculeatosiâusfcorpionum,vcfparum,apum,amp;firailiumef-ficaciafuntfiimponantur:hisvcrotritiscumoleopriuspcrunôii,ctiam (vt Diofeorides ait) non feriuntur. Achoras,furfures, omnesqj fn cute afperitates cum vetere oleo fDiolcoridis cxemplariaquædam perperam ot/g^whabenr) impofita fanant. Eryflpeladsamp;ambuftis ''tiliter quoque adhibentur. Inteftinorum rofiones ac dolores,foliorum, tum amp;nbsp;fèminis, amp;nbsp;tadicum decoiftum per clyfterem infufum fedat: vteri verô durities inleflu mollit ; quod iphMaluainciboaiTumptaeffleit. Daturamp;fuccusparturicntibus,vtpartum faciliore red-lt;Iac,autexvinodecodum.Infumma,veficam,renes,inteftina,thoracem,amp;pulmonéiuuat.

Æ amp;quædam agreflÿ fpecies Althæaeft: fedaÂida mollis amp;nbsp;lanuginofa : folia fimiliterlatafunt,nonnihiracuminata,ambifu modicè ferrata : caules rotundi eredi, binûm frequenter cubicorum,vel altiores; flores vt lylueftris prions Maluæ, non tarnen ru-bentesiveriimcandidi,auf*xalbidodilute admodum purpurafeentes : lêminum orbiculus qualisamp; illius. radix crafta, Icnta, intus»albida, Sâ vifeido lefitoque fucco prædita.

Finguibusac humentibus gaudet: itnJta ferobes amp;nbsp;Icnt^ecurrentes riuulosad pratorum niargines nafcitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;1

Flores Iulio amp;: Augufto menfibus vigent: radix viuax fingulis annis primo Verc regermi* nat,quæamp;veltunc,velNouembri menf(*colligi poteft.• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

A’ASaîa ê€!o-xaç,âUC/Stff-Koç Græcis appelUTur: à nonnullis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Latini Althæsc

Ibiicinomina feruant: Officinæ Bifmaluam 5c Maluauifcura,quafi Maluam Ibifcum di-cunt.Germanis^btfdj: Belgis toitte Jîfâalutoc/toitten l^uenfl:: îtalisac Hifpîhis Maluauifco: Gallis Guimaulue-. Anglis jBa^einalloUjc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Althææ verô pere^rSaquædam fpecies,apud Belgastantummodo hortenfis,oiccutrit, i. cxalbido hæc vireiccns,minusquàm priorincanefcit. cauleseiuscraflî,rotundi:foliamol-lia.inferiorcpartealbidiora:quinque foliorum flos,maiorquàm Altl|ææ,dilute in rubrö purpureus,autex albido purpurafcens.ftamin^vt reliquisMaluis, medio: fruólus haudqua-quamplanus,fed tuberofus,rotundaferèacgR3bofS,^uinquangulari tarnen fpecic; radix qualIS Althææ.

Nonnulli hanc Sidam cfle voluerunt, (èd Sida aquatilis eft ftirps, capite quam Papaueris maiore,vtThcophraftusteftatur;qualisnon hæc Althæa. Quæautem de SidaTbeophra-fluslibriiii.fcriptareliquit,in hunc raodum fehabent:

Sida forma Papauen limiiiseft,nam amp;nbsp;Cytinodes caput fuperiusgeritivenim maius,ma-

gnitudine tantx amplitudinis quantx pomum; non nudum^fed candidis iuxta ipfum mem-braniSjlupcr quæ folia foris hcrbacea,numero quaterna, fimilia Rofarum alabaflris adhuc in calyce contenus, apercum Caputgfana rubra oftendit; figura non vt mali panicijèd orbicu* latajCxiguajnec multô Miliomaiora:fuccum aliquatenus aquofum veluti Tntici reddic: maciirc{citæftate;pediculo paruoanneditur: flos Rofç calyci fimilisjêd maioramp; duplex fe-rè magnitudinc. Hune itaque amp;nbsp;folium fupra aquasemicarc affirmant: amp;nbsp;mox,vbi deflorue-ht floSjfrtidum formatum magft in aquam declinarc deq^umque terram artingere.

Nafci aüteni banc in lacu Orcbomenio Athenæus teftem citans Tlieophraftumrefert, amp;nbsp;ouesfrondibus vcfci: gerrainaveto fues comedcrc.Thcophraftus in hoclacutriafrudifica-re proditum ait,SidamjBoutomon,amp; Phleon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* è

Moderate autern cahda Altfîæa eft, fed ficciorqjièm cæterx Maluæ: fîcciores verô huius radices amp;.femcn,ac partium tenuiorum, vtquidem Salenus.

Foliadigerendi, laxandijamp;r doloreÿnitf^andijamp;concoquendi vim obtinent. Fomentis, turn amp;nbsp;cataplafmatis adlateris,calculi,ventris, velicjPque dolores accruciatusvtiliteradmi-feentur: in balnco ctiamdolores’omnes leniunt.*Decoôfum corum idem præftat fi bibatur, quod Ô6 non modô dolores ex calcule fèpit^^um ad ipfius faciliorem dclcenfutn aeexi-tum confère.

Radices amp;: lemina ad eadem proficiunt. luuat vcroamp; dyfentericosradicum decodum, non quidem adftringcndo, f^ torfiones rofionesque mitigand^Non enim adftriâionem vilain habent; tametfi Galenus aliter Jêntiat. Additis veto amp;aaîlripgentibus, vt Biftortx, Tormentillæ,autfimilium radicibus,dy(ênteriam curant.

Muccagoradicujn omnibus oleis,‘vngucntis, cmplaftris laxantifeus amp;nbsp;dolorem fedanti' busvtiliflimèadmilcetur.

ABvti L ON cauleaflurgit rotundo,duriulculo,ramolb,duos aut tres cubitosalto; quemeum fuisalisfoliaconueftiuntlata,fubrotunda,(èd acuminata,albida,mollia,tc-nuiffimèhirfuta,Cucurbitinis fimilia, è longiufculis pediculisdependentia. Florescfolio-rum ac ramulorum finubus exigui lutei: frudus rotundi,nigri,cnfpi,ex multis paruis filiquis cohærcntes^in quibus fernen nigricans, in ramulos tenues radix diuancatur.

-■-y— - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- P...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....-....... peregri-

qVïntæ lib. r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;?4j’

Abutilon norainanr,ncc répugnât ei quod Auiccnnacap.xxix. fimile Cucurbicæ ( fei-licct folio)cflc{cribit,amp; Abutilon ac Arblu-tilondici.Vidcturverôamp; nonnullis Althæa bare cflè ilia,cuiTheopbraftus lib. ix.De bi- Theofhn^-ftoriaftirpium,florem tribuit^xA/rot'jboc Mcbni due lutci coloris: Nara vulgônotæ Altba:æ,nonlurcus,fed albidus eft flos. Sed poteftTbeophrafti exemplar, quod multis locis vitiofum,amp;: hiatus multos habet,amp; hoc lofo mendo non carcre : quamobrem no facile fuerit banc Tbeophrafti Altharam affir-marc,pra’fertim cum tantum lentoris ctiam Althaea? radici Tbeophi’ftustribuere videa-tur,vt aquam condenfare queat, fi trita buic iniiciarur, quod vulgaris Althææ radix om-nino poteft; Abutili veto minime.

Abutilon autem Auicenna ait vtile haben vulncribus recentibus,amp;rconglurinare ac confolidare ea ftatim.

Alcea eft.caules huius rotundi,ereäi,cor-tice conueftiuntur lento,amp; qui inftamina ctiam diduci queat, vcliÄi Cannabis : folia circa bos viretia,profundis incifuris in quinque particulas difleda. flos qualis fylueftris Maluæ : orbiculus placcntæ inftar amp;nbsp;conß-milis. radix prolixa, mediocris cralTitudinis, intus albicat.

Huiusverb amp;:aliaquædam fpecies minor, t« fola magnitiÄinc différés: cætcra refpódenr.

AlceamjSræci eadem quoque voce xfew rfominant :.a nonullis noftræ aetatis Herba Hungarica, amp;: Hcrba Simeonis dicitur: Germanns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î Italis Mditto, fal-

* uatica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monteÇina : B e Igi s

Dicitur verb amp;nbsp;eadefti x,ixyyaë/çix'y,s/a,riue cannahii Cannabis fylui^ris, quod videlicet ex corti--^^’*'-^'^^' cceius,Cannabinoperfimili,funesintorque-ri queant. Defcribitur tarnen amp;nbsp;quædâ Cannabis lylueftris à Diofcoride. Sed qui volet

^diligenter expendere amp;nbsp;AlceæS^ Cannabis •fyluf ftris defcriptioncs,mox vtramque vnius efle ftirpis facilè agnofeet:

Cannabis fylueftris inquit, virgas habet Althææ ftmiles, minoresamp;: nigriores.- folia nigriora amp;nbsp;afperióra : florem Lychnidis : fe-mina S£ radices Althææ.Qua: delcripcio ipft

(34^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ST I RP IVM H I S T O K I Æ

Alceæ vel maxiftiè rcfpondct: caulc foliisq;non albicatjfcd virer jatquc idcirco vtraquc ni-gnoira quàni Alcharx: Hos qui eft agrcftis Maluæ primæ, amp;nbsp;Lychnidis fatiuiq fylueftn Ro-læ comparari poteft: reliqua Alchææ fimilia perlubentur. Quid ergo rcftar, nifi vr Cannabis fylueftnsamp; Alceaeadem Hcftirps, aDiofcoridebislubdiuerfisnoininibus defcripta ?præ-Icrtim cùm amp;: ipfa Alcea cortice conueftiacur Cannabino Hmili,vc prius lcripHmuSjamp; Diof-coridcsetiam référât.

Alcea autem,vcluti glutinofum lentorem quendam obtinet, ita quoqj ad Maluaruni fa-cultatcm acceditjmediajVtapparetjinter lylueftrcs Maluasamp;Althæam.Radices dylèntencis ruptiscum vino aut aquapotæ medentur; Diolcoridc amp;nbsp;Paulo Ægineta auiftonbus.

I. TX ï F F E R T liæc à præcedente Alcj^aicAiliculisautem exit rotundiSjtamofiSjhaud firmis, fed facilecollabentibus: foins veto altisincifurîs difle(ftis,per marginescrenatis,læiio-rc,fplendore,ac colore,turn amp;: qSadamtenus foÆaa ad fatiui Acanthi accedentibus, fed tarnen minoribus multô: flores pulchrijMalu^ccis finiilesjlùbalbidi, lêd niedio ac vrnbilicum verfuselcganti colore nigricantjè^uo auri lutei coloris ftaraen cminct: aperiuntur hi tribus aut quatuor lioris p0ft Solis exortuæ; horavna autlclquihora vigent, relinquitur poftflo-rem folliculuspatens, inquf^capitulum rotundo longius,hirfa)ÿm,feraincintusparueac nigricantc. radix mediocnslongitudiuisfibras emittit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. •

In Atrebatum ac Morinorum finibus iuxta agrorum margines rpperiri ac Ipontèprogigni ; fertur: Italiæ ac aliisjirouinciis haud incognita.

Alcca veficaria haud perperam dic^p5tcft: plerique Venetam cognominant:alij Maluani Theophrafti nuncupant; Sed Theophrafti Maluaà vulgarihaudquaquamdiucrfaeft. Mat-thiolus pro Hypccoo depingerc videtur,cum quo nihil habet vel fîmilitudinis vel affinitatis. Hypecoon foliis eft, (vt oftendimus) Rutæ:huius verb longe ab iis diflident.

i. Ad hanc veto non abs re pertincre exiftimatur,Sabdarifa appellara hcrba,Maluacei quo-que generis, cauliculi huius tcrctesjn nonnullasq; alas diuiß,ereäi per Ie conliftuntdolia m z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquot

PEMPTADIS QVINTæ LIB. i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^47

aliquot partes di/Teda: flores fpicatoordinedigeftijAIceæVelîcariææmulii medio videlicet eleganter nigricantes.

Aliunde autem in hortos Belgicos ohm illatafuit. Sed vtad Alceam vefleariam reuercagt; mur:folium huiuslæuc, lento fuccoprxditum gt;nbsp;adMaluæ temperiem hancatcedere, amp;nbsp;cmollientis quoqs facultatis efle parcicipem, ortendere videtur. Sed tarnen ciim nihil cora-pertura habeatur, quid affirmandum?

MErcvrialis duuîn eft generum 1 Mas amp;nbsp;femina»Vtrique caules rcrctesdæues, t internodiis aliquot geniculati,dodrantc altiores,fubinde cubitales, in ramulos diftri-

I’uti; folia circa hos complura,lata,oblonga,acummatg,ad P^rictariæ atcedentia, fed tarnerl læuiora,virentiora,ac per margines ICrra^nodo incifa,Ocymi foliis fatis iimiha. radices fub-funtfibrofæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Mafculæèflnu foliorum in bteuibusac tenu*buspcdiculisbinaeohærentia prodetint fe-Wina,ad Aparincs S^. forma amp;: afperitate acced*e»tia,compiiciriora tarnen; in quorum fingu-lisvnicum fernen paruumacrotundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»,

Feminæ veluti cxiguae fpicç,in quibusraceniatim mufeofi tenuescohçrcntflofculi,abfqj ii nulloqj fuccedenteèHninc perçûmes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Repcritur Mcrcurialft’inhortis olitoriis,invinctis;aliisquelocis huinentioribiisac vm-brofiSjfecus hortcrum arucrumqjfepimenta.

Græcis item amp;£: '^pèiviov, ^oràvjfiv : vnde Latinis Mercurialis : à Theo-phrafto epoZAor Eft tarnen amp;nbsp;aliud Parthenium ,amp;apiftl Diofcoridem quoque aliud Phyl-J,/'’^^’^*' Ion: Germanis bfngclFrau(/.KutVurf^/0)înïUriU6 fraud Italis MerconUa: Hifpanis ac Gallis 3/érc«rz4Zf.- Belgis fîmiliter jiBcrturiacn/amp; lt;âinWngcItrupt: Anglis french iUcreurp.

PliniusMercurij inuentum elfe refert:idcô,inquit, apudGræcos?p/{ptZlt;arÓ6èi’ ttulti vocant,amp; apud nos omnes Mereurialemi

Ac Mercunaliscalidaquidetnt* peratura, neutra tarnen primuin cedit: abftergentem vcrô (vt Galenus)digerentem etiam racu_

Vfuseiusin enematis hac in quibus adexcrementorum aiior intclbnis hærentium facilem ^^E^p^gjfetiatîi abfterfioncinqj non exiguûpotdt-ad alui deicdioneinolereautali^^^pituitoß^ non modo excrementajfç^i^^P*^ • ^acuO' ac bilioßa expurgans.Dioicoridesetia ïüsliumores huiusdecododuci poi

MirnrajVtetiam Plinius, quod proditur, vt mares gignantur male re, vt feminac feminam.

De Mercuriali fylue^ri ,fnfC Cjnocfâf^ Qkv. XXXIIII' fads Sylvestris Mercurialis alte refert, léd humilior ramen : eau tenelli dodrantalcs fuut: folia ‘î^^j.gunaii' maiora : Icmina veluti malculaî M ^grc-radix fibrolâ, candida, latè fub diens ferpit. Tota herba viiofî oao i tumredolqi.

In fyluis,ac ahisperindcvmbrou b Viret,vigetq5 eodem,quo altéra lis,anni tempore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caniquot;

Græcis KvnaSCxtujox^$cpß»‘ na, amp;Braflica Canina,ôepafliiii^ fylueftris,

Eli tarnen alia Kujuox^sf^ßquot; ’ ^Germangt;5 xtuio)gt;: de quo lib. 11 i.Pempt terti^ QBalöt bfnâelfrau(/,^unïgt;^foûi ï/r^llis haït ar da'. Belgis 3©flöt |ßcrcurf®^‘* curialefauuage. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rrainbc,

FacultJIe autem ha*c Cynÿ^ fylueftris Mercurialis alteri relpon quidem cum cauliculis aluum interoléra rccip*queant,amp; decoc x piti»itam,bilem, amp;: aquola detraha t icoriäes Icribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x X X

D^Irnpatiente^herba. CaP' ^-jgtnaC-AD Mercurialis formam ac ^jjjhxC cedit quoque Impatiens- cau 1 anurgitteretibusjglabrisacgcnicu alcioribus,in alasac ramulos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j' jpen r^'

acum'inata veluti Mercurialis,le ^^^(tigiis neriora,acdilutjl»virencia. flolcu 1 pediculorum dependent res,in corniculum tenue fucceduntfiliquæ terctes, f maioris pcrfimiles, quæ vel lem ’ g^ptra' du.exilientc maturo femine, m pi lîuntur. radix tenuibusfibriscoiæi r

In Germania?, BohemiæjGal cum amp;nbsp;alibi reperitur; adolefcttcit ’ gyjp-facile in hortis :locis gaudethuim brolisjhaud apricis- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;floret

PEMPTADIS QVINTÆ LIB. i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^9

Floret æftare:annuaeft lierba: hycmern non fuftinetj femel tarnen lata fingulis facile an-nisrenafcitur, nifi prius,quam fernen maturuerit,fuericeuuHà.

Gcrmani Öpn'ngfraucBclgx Æruÿbcbni en rucrtmp niet:vulgô Noli me tâgere,quôd videlicet velleuilfimum manuscontaólum filiquæhaud admittant.Quadecaulà Impatiens di-ci poteftjVrpote qua: non patiatür lî 1 iquasmaturato femine attingi. Plinius lib. xxii 11. cap. XVII, Ælchinomenen hetbàm nominat lie appellatam,quoniam appropinquante manu fo-liacontrahat. Quod li mutaré ledionem Plinij integrum foret, amp;nbsp;pro diótiöne Folia, Sili-quas recipere, Impatiens hæcÆjchinOmenc eiret,lt;ham appropinquantibus digitis^filiquas nioXjVtdiximus, contrahit. gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Cætèrùm facultate hæc hefba fertur pérniciofa, ac inter dcleterias habenda.

AlTurgit vrrumqjPhylJon tribus,quatuor autpluribusrotundiscauliculis,dodrantali-bus:è cuius lîngulisvcluti geniculis bina op-pofita exeut folia obWga,Oliuæ foliis latio-ra,multôquàmMercurialis anguftiora. radix delcenditvnica,no abfqs adnatis fibhs. Mari fémina gemina , veluti Mercuriali malculærfeminæverô Ipicæ muticæacfte-riles, velu ri femina’. Herbæ verôipfiusamp;t caüliculi amp;nbsp;folia, perquàm tenui ac exigua molliq} lanuginelübalbida.

Nec paflîm,nec vbique obuium Ph^lohi in Narbonenlî Gallia ac in Hifpaniisrcper-tum accepimus: in làxofis Diolcorides naf-ci tradit.

Æftiuis méfibus amp;nbsp;v^get amp;nbsp;floret Phyllo* Diofeorides (po'ZÄoi'appellat, amp;

I Aox; ad difïerétiam forraflè Mercuriahs,qu2É amp;nbsp;à Theophrafto vocatur: Delcribit cnim Theophraftus «pt/ZAov folio Ocimis quod haudquaquam de ifto Phyllo, led de Mercuriali vericatem habet.Malculumau-tem Phyll» Diolcorides feminam Verb ^Ä/76yovnominat,iildem videlicet vo-cibus,quibus lt;pv?v\ov fui genera Theophra-ftus diftinguit.

FaculcÂe autem Diolcorides huic Phyllo omninoeam tribu it,quam alten Phyllo lineMercuriali etiam Theophraftus: Atrhegogon videlicetmalculi fexus parrutn elficerey feminam veto feminei adferrc; Cuiu« Crateuara elfe «udorem referc.

De Portulaca. ƒ C A p. x x x V11. pORTVL A C Æ duxfunt:Maior acfatiuafna: altera'minorfylueftris.

Maioriscaulesnonrarô dodrantalcs,teretes,crain^ubrubentesf(iiccoli,l£cücs,telplen-dentes,in alàs quafdam diftribuuntur. folia vncialis longitudinis, latiufcula, cralfa, pinguiagt; glabra,virêtia,àtergo*al9lniora: flofeuli minuti,pallidèluteiâd annexum foliolotûgignun-tur, fuccedente conceptaculo exiguo herbacei ac virenris colons, inftar fere dimidij grani hordeacei,in quo fernen pufillum nigrum, radix fibtas habet.

Altera minor eauliculisfimilibus rubcntibus,fed mmoribus pethiTmum fternitur j folia prioriforma,colore,lajuorejcrallitudineq) râ])ondent,Ièd minora multo.

In hortisaceorumareisfubadisacftercoratisconîmodè prior feritur: folum deliderat Iç-tum, pingue, non aridum.

Alterainfemitishortorumacvinearum,acquandoquein petrofis Iponte gignitur. rigua amp;nbsp;hæc amat loca. lemel fata,ft ad feminis raaturitatem relinquatur, facile annis aliquot poft fcquentibus renafeicur,

' ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seri

Seri poteft Marcio aut Aprili,Iunio verô ac deinde in Autumnûm vfque vigetac viret, Græcè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominant: Làtini Porculacam: Eft tamé amp;nbsp;quædamarborlÿl-

dttPoupUryixut Pourceüaine vocant: Bclgæ jèojceUcpne: Icali Procacchta.^ PorceUanA-. Hifpani r’erdoldgoijBaldroegues: Angli ^ojcelant.

Iccebra à Lacinis appcllacaert.Confundicur auccm hæc quaffdoque cum minore, fiue lylue-D«^«r»W«ftri Portulaca modôdelcripca.Ncque ab hoc errore pleraquc Diolcoridis excmplarialibéra »et»iur. funt.j^am quod in Portulacæfykicftnsdefcriptione, Cauliculos pi^nducatosbonufuccum parere,vifcofos amp;: aliquantulum (tlfos efle affirmatur,ad minorem fylueftrem referendû eft: Quod verofequiturivisei cxcalfadona,acriscxulcefansSd:c.non hums,fed Illecebrçfacultas eft; de qua nos cap. x. hb.v. Pemptadis pigmæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' n ;I '

Recentiorætas amp;nbsp;quandam fupotioribus nlirinam didam Portulacam annumcrat .'quae dim fruticofa fit,hbro«l'ecundo PcnTptadis lèxtærequirenda.

At Portulacafrigidaeft, ac tertio quidem ordinc, humida veip fecundo. fylueftrisverô minus humida.Salfilaginem quandam coniundam habct,quæin l^ue|l:ricopiofiorapparet.

Crudanonraroinacetariiseciam fold editur cum olco,faleamp; aceto. Æftuantem autem ventriculum fedat: appetentiam excitât,: alimentum autem ab haccorpori exiguum,vitio-(um,frigidum,craflui^,humidumq5acccdit,Commanducatadentiumftuporestollit:ideni poteft amp;nbsp;fuccus in ore detcntus,amp; aquapor organa extrada. Quæ amp;nbsp;aduerfus vermes pueris commendatur,amp; valde vtilis eft,præfertim ft febris adlit:Nam amp;nbsp;minium calorem contem-perat, amp;nbsp;vermes interimit : Quod quidem falfilagine permixta efficit, quae amp;nbsp;verm 1 bus 55 putredinibus aduerfatur.

praterfrumenta quidem dt“ legumina. Hacjitjuidem dr fru^fm fuKt,frequent{ùs tarnen aJr'^fgt;^aç^'ra.,id efi,femina, quam t(ef.fi7ro},fiue jruciia nominantur.

^u.i autcm y^pTio) [îue fruclui dt9untur,herbarum haud multi funt-^ dr except is paucts\non alijquam ad Cucumerum naturarn accedentes, atque idcirco Cucumera-rios etiam appellatos^ quos cumpaucts aliis^hoc libroprofequi prafentis e^^niiituti.

T Ong I Sjfarmentofis,rainofis,amp;afperiscaulibifsCucumercs in:if»er rcrramhûcillûc •^reptant : circa quos folia angulofa, ampla fßfpera, ambi tu (errata ; fubinde clauiculæ quædam.èfinu foliorum flofculicrumpunc dilute fuBci: deinde frudus craiîi, femipcdera longi,quandoque fed rarôdodrantales,angulofi, tuberculisquibufdam exalperati, per ma-turitatem lucei,inquibus tranfparcns folidior medulla,quæ vnà cum feminibus cditur, pau-1Ö antequam ad integram matuhtatem peruenerint. Semina autem oblongaamp;: plana fub-candicant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

lulio amp;Augufto menfè frudus eduIes,fedS«ptembri dcrnuni ad perfedainmaturita-tem perueniunc,

Paflim Cucumis,amp; in OfficinisCucumerappelIatur,amp;:pio eohabctut qui GræciscrZat/ç «/“«ô’Çjid cil,Cucumis fanuusdicitur.

Galeno au cc ni non Cucumis aur a/jti/Çjfcd juuAomTzwi/ eft. Nullius enim frudus Cucume-rarij medulla fine caro interior editur,led omnisabiicitur,excepta huius carne, quæcum fe-minibuSjVtdiximus.eftur. Quodde Melopeponibus fieri Galenus fcribitlib.z. Dealimen-torum faculratibus: Homines, inquit,àcarne intima Pcponum abftinent: Melopeponum autem mandunt.

Germani (lufuntcrtî; Itali Infubres, Concomero-. Hifpani Cogomhro: Galli Concombre' Bcl-gæ Æontointnetenvocant: Bohcmi iæofurfa. In Hetruria,inquit Macthiolus,Cirruluraappellant, à Citrij luteo colore,qui in maturofrudueuidcnseli.Sunt veto qui Anguriam dicivelint, fed omninô alius frudus Anguria.

Cucutn'K Sunt veto huiusgenerisamp;:oblongi quidam Cucumeres,quosars culturaprimùm (vc fcrtur) produxit,natirradeinde conferuauji:: Primo enim fruélusrudimento in fiftulam auc tubum impofitOjoblongusnafciturCucumiSjCauitatefiquidem anguftioreimpleta, inlon-gitudinem incrementum capit: Et huiufcemodi Cucumerum lèmcn iàtum,nonquales an-tea étant, fed quales culturæ mangonium genuit, profertjqui cum fuoptedudu,longi qui-dem,fed crebro recurui reperiuntur: quos amp;nbsp;Anguinos inde vocant.

Omnium autem Cucumerum frigida ac humida ordine fecundo teraperies eft : horura autem minus quàm rcliquorum hiimidà. atque idcircô quando eduntur, minus cito in ven-triculocorrumpuntur; fucci veto etiam minus prauifunt. Alimentum veto corporiconfc* runt frigidum quidem nec non huraidum,ac omnino exiguura,amp;: fucci haudprobi.

Eligi debetvirideSjiiondû maturi,maturi fiquidê amp;.iâ Citrini fadi,efui baud funt idonei.

Semen frigidum quidem,fed multô minus quàm frUdus. aperiendi vim atque extergen-idi pij^terea obtinet: vrinas mouet: iocinoris obftrudiones a^rit: pedori ac pulmoni inflam-matione laborantibusprodeft: contufiam forisqueabfterforij loco adhibitum, cutim fplen-didam reddit.

QVem recentiorxtasMelonemnuncupac caulibusliumiprocumbentibus,longis,far-mentolïs,atqueafperis,vulgariCucumerilïmilis.FoIiafatisrefpondent,minoratamengt; rotundiora,minusq5 angulola: flofculi fimilicer lutei: fruâuscralîiores,initiononnihil pilo-fijqui modooblongam, alias contradiorera rotundam figuramobrinenc:fubindeveró SZ niaiores,quandoque minoresreperiuntur. cortex horum vtplurimumexterius viret, fubdi-ta pulpa fiue caro,quæ editiir,è luteó langucfcit,medulla lutea^ mufcilaginofa, liumida, de-fluensjin qua fernen veluti fuperioris Cucumcris.

Scritür locis cultis. tumülos amatSoli vel maxime expofitos jtèrram veto riiediocrem, non nimis pinguem aut llercoratam.

‘ In Germania ac Belgio non nifi fero, amp;nbsp;ciïm aqflas calens ac ficca fucrit,ad maturitatem • perueniunt.

Vulgó Melones appellant: Itali 'Mellone-. Hifpani 3/f/t'Z7:Galli Melons'. German! ac Bobern i®e(aun: Bel gæJÎ'îriociicn./zijÂoi' autem Græcispomum bgnificat. Proindcredms/zhAott«-Tjarhic Cucümisappellandus; Pepon videlicet Mali odorem referens. Nam liuius frudus odôrifcrismalisodorc fspenumerô vicini funt,ltbinde veto obfcurc molchum redolent; qui idcircó amp;nbsp;Mofchatellini cognominantur. Galenusnon iftum,led fuperiore capitede- , „ Icnptum Melopeponcm facit; hune veto pro Cucumi habuiffe videj^ur, qui Græciso-/x4iç^“‘^“’”“ »/«g^iÇjLatinisSatiuus Cucumisdicitur.

■ Huiusautem vcl etiam fuperiorisfylucftre geiiuseft^quem tsinovfylucftrem Cu-Cucumif cumerem vocantjdc quoPempt.tertiælib.i.cap.ii?.

Frigida porrô quoque ac bumida Mclonum caro çft: difficilius quàm reliquorum Cucu-merariorum conCoquitur : in ventriculo autem fi diutius hæreat, corrumpitur, malignis febribus occafionem præbct. Quodamp; Aè’cius teftaturTetrab. primi lib.i. febres malignas inducercefum Cucumerum ienbens;eft fiquidem amp;nbsp;buicCucumis,qui vulgô Melon. Semen ver-o buius idem quôd alte^us aC fuperioris Cucumeris poteft.

X V M H I S T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ß

cifurisdifleda: flos aufei colons;frudusg flriati,colore luperius virentes,infcrius, miiacent, inalbicantes, quorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Ixuis,interior caromediocritcr durad^P^^^ quam Melonum flmilior : medulla lung qua lemen oblongum, planum, Cucumcrum ,auc Melonum , minus qua ponum,exterior cuius cortex nigricans au . rubens ac durus eft. Non facile autem Cucumcrarij fruduscóputrefcut(velunvu g Cucumeris aut Melonis didi,qui corrupuncur)leddiutinèafleruariqueue, p tim Triticiaceruis,vt Matchiolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si-

In calidisregionibus,vt, Apulia, C^a^ ^^nia •ilia, ac limilibusfacileprouenit: Inycr raro feritur,rarius verb etiara

Anguriara recentior ætas appellat : u Citrulusamp; Cucumis Citrulus dicitur: mina liquidem frigida,Officinis iora , huius fernen admittitur Citruli. Siautem Cucumis Citrulusà, * teo colore nomen habet,vulgaris Cucu nbsp;nbsp;r

prie Cucumis Citrulus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3jçli-

Sylueftre autem huius genuseft ue Colochyntis dida, de ejua cap. ^7' Pempt. 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ßjbeft»

Cæterùm Angurix caro, qux corn‘d* jlunc' cruda,fed frequentiuscodacomem^/’'-^^^ turn autemconfert exiguura ,idqî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,o{ulPgt;

humidum, languinemque ingenerat aq qui internarum partrum inflammation gat,amp; bilisacrimoniam ac feruorem rat. Cruda in ore commanlalifignaîn’ afperitatem lenit,amp; fitim fedat.

DePejf^e. Cap. ’ L^ies wI PE p o N V M aliquot reperiuntuf ip magnitudindvel forma differentes^ «ónn^' Maior Pepon cralfos,afpéros, fpini^fl^j^^j^y, lisoblîtoscaules promit prxlongos,qui lis flue ca^eolisfùis ^icina compr^ncn fierticas,lccnas,acfepimcntâconlcen nilî iuxta pofita iuerint, humi repunt. pla funt,valdè afperâ,aliquot P*^® j j* m ma-lt;^iMfa,marginibösfcrratis. flores admo gni funt, calathi formajauri quinque prominentibus angulis ^j.j(fiori-frudus magni,craflî,tÿundi, qblongb ^ytid bus ftriis veluti angulolierfquôrum pui{? fubiacens candida mcdioçriterq; dura, riormedullafungofa ifemcn plénum, fubalbidum , multô^uàm t- , jcuf-màius; forma alioqui hand dlfterens. treis quandoqueobfcurèvireri?,alias rentis autem Pepofiis cortex dùrior clt, lignofus;albidi verb molliorac

eft;fed foliorum filTurx minus profnndx,caulcstp tcneriorcs. dores dimlirer lurcijpatentcs, anterius angulofi veluti^Tioris. frudus autem globofi, rotiÄidiores, modo maiofes, fre-^ücntermtnores;amp;quâddoquevirentes,duriorisquecorticis:fubindecucc mollioreacalbi* cantCjCaro quibus fubeft veluti prioris: lemma quoque eiufde formx, fed aliquante» rbinnrä;

Huius generis amp;nbsp;teriius eft Pcpon,afpcriscaulibus,‘foriisque filTis ac ferraris priorem refe- j. rens; flos magnus quoque ac luteus veluti alioflim: ^udus mediæ magnitudinis,cuius cori textuberculisnonnullisexalperatur veluti maliCitrifcutis,qui permaturitatemfimiliter luteus eftjproindeamp;sCitrium malum cum colore, turn afpetitate referens.

Quani generisPepon forraaabaliis plurimum differt: caulesquidem, folia, floresque 4. aliorum fimiles funt-, frudus auteqj baud longus aut globofus, verum omnino latus, (Juodammodoplanusjfcutoalicuipropcmodumfimilisj in medio quidera craflior, per cir-cumferentiam veto cenuior,amp;r quibufdam locis reflexus crifporum inftarxortex Imius môl*

îis;tenûis,accandiduS eft,caro interior fatis duraac durabilis : fernen quàm Cucumcris ma

Omnes Pepones hortcnlèsfunt: lætnm folum,pinguemque mediocriterrerram poftular.

In calidis regionibus citius maturefeunt: apud Belgas omnes lerotini funt,amp; nifi æftas ca-lida ficcaque fuerit,vix ad perfedionem perucniunc.

J^rxcisTrtTmv : Latinis lîmiliter Pepo. ©-îotohç autem^mnes friidus perfedi aç maturi eommuni nomine dicuntur:vndc Medici quidam, inquitGalenus,frudum hune cnjtvoTrs-TToveiy ideft, Peponem Cucumeralem nominarioportere contenderunt. plin. lib.ix.cap.v. Cucumeres,inquit,cummagnitudineexcefrcre,Peponesvocantur.Germanis5.^(»Çcr;Bohe-mis Galli9r^K/gt;igt;xis:Bclgis^epocnen vocantur. Maiores à nonnulIisTurciei cogno-minantur: Secundi veto Marini iTertij Hifpanici: Quarti antem LatoruraPeponüni nomen obtinuerunc.

Eftautera omnium Peponum natura frigida cum copiofà humiditaterkabentautem vira quandam abftergendi,cuiusbencficio vrinamciunt,deorfumexpeditius quam Cucurbi-tæaut Mclopepones permeant; vt Galenusfcriptum reliquit.

, Editur autem caro Peponum haudqüaquam cruda, fed coda. Dcfccndit autem fie om-niuô facilitcr,aluum facilera Sfquodammodo lubricam reddens. Alimentum autem con-fertexiguum,tenue,humidum fngiduiflque,(vitiofumfÂquitGalcnus) idquepotifliraùm cüm probeconcodanon fuerit. (^o cafu cboleræ morbo obnoxiosefficere folet.

ƒ Duriorearo Latorumcft,qui amp;idcircodiutiusquàm reliqutincorruptialTeruariqucunt: cdüntur autem hi nonmodôeîlxi,{èdamp;in pinguialiquo fridi. Deftenduntverô amp;peral-uurh haud fegniter,alimentum ^erô adferuntquale«4iorum.

i Semen magis quam caro cxtergit,ynna« promouet,renibus ex calculo infeftatis vtile cft.

'(v nbsp;nbsp;nbsp;' quot;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• be Pepone l^iteFiri.

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.

VE Ly T I Cucfùmeribus amp;: Anguriæ fylueftres fuæ funt fpecies, ita quoque amp;nbsp;Pepones. quidam agreftes Srjjota natura lÿlueftres. proferunt ^i caulesafperos fpinisoblp tps: folia alpera: flores lu teos velu ti fatiui,fed minora fingul:i:fjryduscrafl'os,oblongos, ftifiatos,durions corticis ac colore virentes, fed minores multô; quorum pulpa amp;nbsp;interior , medulla vmi cum fcniinc, veluti fatiuorum; fed admodum'amara; fernen quoque pau-lo mirius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

7 Alicubjloicis incultisfponte buiuljefnodrPéponcs gigni dubio procul eft:Verum in Germania ac Belgio non nifi fati proueniunt.

j nbsp;nbsp;Tametfi V eteres herum non meminerint,res ipfa tarnen oftendit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àyeJovç, Pc-

. -j 3ylupflxes autem Pepoiies vti to'ta'fua natura valde amari, ita quoque temperaraento ca-lidi, fiedique, fecundo quideni 'ordine inte'nfö : expurgandi quoque non minorem vim, 2d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......

Vinum quod. calyci, exemptacum femme medulla, infufum tantifper ineo hæfcnt,donee amaritudinem plene contraxerit, per al-uum purgat,ac pituitolos biliofosque educic humores, în fumraa humsficcus idem quod. Cucu meris agreftis prællac: reficcacus verôjEla-terij loco fuccedere potelï.

cvRBiTA oblongos, viticulofos, amp;nbsp;angulofbs cailles in alasnonnullasdiftribu-tos profère, qui adnatis capreolis yicina propeqj affilfentia adminicula coraprehéndentes, fur-fum lcandunt,amp; maltumtolluntur;foliaad-mcdiîm magna,lata,amp; nonnihilacuminata, Baidanæferè rnagnitudinefimilia, fed moHia, alboqjveluti tonicnto vnàlt;umcaulibusacfo-liorum pediçulis candicantia, inlfar Altbçæ. Flores foliorum è finu albidi excunt : frudus ftiblequuntur non vnius formæ: quandoque cnim lagenarum formam quafiexprimens ,in ventris modum turge{cit,{upereminentecol-lo,quod, qua parte ventri adhæret, frequenter anguftius : fubinde verô amp;: ventricofàac crafb fa, fed abfque collo,amp;: inferiore lede latior, py-ri turbinatamfiguram quodammodo referas: alias veto in longi'tudinem producitur. Crclcit, inquit Plinius lib, x i x. cap v. Cucurbita qua cogitur forma,plerumque intortidraconis figura. Libertate penfili coceffa vifa efl nouem pedum longitudinis. Omnibus autemcorteX permaturitatemdurus,ligneus,ac flaui coloris: caroàutem fiüc pulpa interior candida: fèmina oblonga, plana,comprefra,anteriorc parte acu-minata,polferiore lata, duobuseminêtibusan-gulis quafi cofnuta; cortex quorum durus amp;nbsp;candi4ps, medulla fîmiliter albida ac dulcis.

Sub Autumni tempus ad maturitatem de-mu mperueniu^it: in calidis tarnen regionibus citius,maximèpræcoees: Præcocesautera Cu-curbitæ^tum^Cucumeresfic redduntür, vc Qumtilij tradunt. In cophinos autfidiliain-urilia terra cfij;irata raittenda Ifercore admixto liquidior fada: amp;: anticipateconlucto tempo-fb,«iferevideliretinchoante,femiha implan tan-da, ciim Sol fuerit amp;nbsp;cjlor moderata plu-uia,cophinosfüb dioexpones,circaque Solis occafus in domuifi contedam inferendi: atque hoc aflîduè faciendum,aqua irrorataquandó vfus poftulauerit:poftquam veroperfedè cefi fabunt ftigoraamp;glacies J 0ophini fiuedolia iii l®cum£ubâdum amp;nbsp;êxcultum defodiendi,ita vtlabrasÄjualia fint tefræ, deinde reliqua cura adhibenda: ficille.

Græcis KoâÔâwSî6,amp;: KoAozwSa item KoAÔîcuySa dicitur; Latinis Cucurbita,Cucurbita edulis,Cucurbita fatiua:à rion-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullis’

nullisvcrôxôAÔKWTàperTvltimafyllaba ;ab aliis «nzt/w/ataPIinio Cucurbita Camcraria, quod cameras,tc{tudincs,pergulas,topiarias hortorum fcenas fcandacac (ÿ)criat. Huie vero amp;nbsp;altera,quæ nullis prope airdlencibus fulta humi repit,Plebcia cognominatur.Italisautcni Cucurbita Zucco, dicitur: Hilpanis Calaba^^: Gallis Germanis Autbè .* Belgislt;Cau« tooojöcn: Bohemis «îjjïfiv.

Cucurbitæautem caro fine interior pulpa frigidaac humida tempcramentoeft jVtraque qualitate fccundiordinis.Succusadauri^m cum phlcgiy^iicdolores,addito rolaceo, infu-fus prodefl: tu mores ctiam omnes calidos pulpa impofita mitigat,capitis dolores puerorura amp;nbsp;oculorum inflammationes hoc modo fedât. Si infanti dormienti paris longitudinis Cucurbita vcletiam Cucumis in l(^uloadiungatur,Só fcbricitaucfit,moxàfcbrilibererit.

Editur veto amp;nbsp;hæc pulpa coda/ed quialuccum habet aqueum ac tenuem, cxiguumcor-pori præbetalimentutnjatquefrigidurn achumidum:facilèautem fubfidctprçcipuèelixa, quæ amp;nbsp;propter fubftantiæ luæ lubricitatem,tum amp;C l|pmiditatem,aluum emollit,

AlTaautem velfrixa infartagiye,quàra pluhn^^m de propria humiditate deponit^atque idcirco minus facile de{cendit,nccaluumadeô citô emollit.

Sylvestris autemCucurbitaamp;:quædampræterfuperiores^:hæcautemviticulo-fiscaulibuSjCapreohs,acfoldsmollibus,aeveluti lanuginofis fatiuaraæraulatur,omnibus ac fingulis multominoribus. fcaixlit veto nbsp;nbsp;hæc fcenas,vmbraculajacteftudinêshor-

tenfes:frudus Cucurbitis ventricofisac lage^ulas referentibus formaquidemfimilis,fed magnitudine longé inferior,omnino ]{idehcet paruulus,nec Vulgari pyro maior, vtpûtèqui amp;manuconcludiaccompræhendi queat.cortex huius exteriorinitio viret,portea durus fadus ligni quoque colorem afiumic. interior medulla humida amp;nbsp;admodum fùcculentaeft, in qua fernen,latet. amara autem hæc eft,veluti fylueftrium Peponum.

Incalidisregionibusfpontè alicubigignitur/edinOtrmaniaacBelgio non nifi fata repe-ricurjvbi tardé ac rarô pcrficicur.

fyluefths. Plinius lib.xx. cap.iii. Cucurbitam lylueftrem Græcis aôp.^ov dici affirmatjquæ ina-niseft, digitali Graflîcudine,non nifi infaxofis naleens, ciiius commanducacæ faccüs ftonia-choadraodum prodeft: Sed huiulcemodi hæc Cucurbita lÿlueftrisnon eft, quæ craffitudine d igitu m excedit; nec inanis, fed fucci plena, ac ftomachum nimiaamaricudineôffèndit.

Suntverô amp;nbsp;quibus légitima hæcGoloéyh-this videturjfed à veritate abcrrantibus: Nam

Anguria lylueftris eft, cuius amp;nbsp;tenuis cortex facilè adimiturjamp;S pulpa interior fungolà reficcatut;dequa Pefnpt. rertiæ lib. tettijcapi xxvw. Huiusautem Cucurbita: fylucftris durum ac lignofum putamen, medulla verb adeô» humida,vt reliceah fe noi]^ aut ægrc admodum patiatur.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Cæterùm facultate hxc Cucurbita caliâa 8c ficcaeft, nec minus quàm Colocynthis, aut Pe-pones fylueftrcs, vtnufque videlicet qualitatis ordine lècundo : Eftvero amp;:inßgniter amaragt; quamobrem amp;oblh’uéh)s meatus expurgatac aperit ; purgandi quoque vim per infenorerrt ventrem aequcac fylueftrcs Pepones obtinet.

Vinumetiam quod in excauatam hancGu-curbitulam node tota pcrmanfcrit, valenter quoque purgat, amp;nbsp;biliofos ac pituitofos humo-reseducit.

CHarantia tenuibus aliquot acgraci-libus viticulofîs cauliculis vicina quæquc confcenditjamp;: capreolis fuis,ex alarum finu pro-deuntibüs, apprehendit: folia non magna, lata^ glabra,ac mollia,in quinque partes difleda,qua-' rum ftngulæ aînbitu circumrofæ : flofculi ex quinque foliolis mediocris latitudinis ex albi-do in luteum elanguelcunt: frudus oblongi,ali-quantulum turljinatfoui ferè forma,fed minores, veluti fpinulis aut aculeisinnocentibus ex-a{perati,quiper maturitatem forîs intusque ru-bcnt* fpdnteque findüntur; in quibus fernen latum,planum,ferè vcluti Anguriæ, fubnigricans * vbi inaruerit.

• ^^on nifi lata proüenit : Melius ac facilius in Italia calidisqîie regionibus proficit, quàm in Germania vtraque,vbi raro 8l tardé frudus ma-tufelèit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Èaptifta Sardus Momordicam appellat : ali ƒ Viticcllam,Balfaminam, Charantiara: Italiseft Garanza-. Germanis €S»atfatM opffeU: Gallis Afer-ue^e, Latinis Poraum mirabile : nonnullis Po-mum Hæiofolymitanum: Belgis 25alfain appel. ’ Balfaminae nomen inde aecepifle exiftimatutj quôd oleum in quo maturum pomum macera-tum admultavtile,veluti Opobalfamum,ha-* beatur: Eft tamè amp;nbsp;alia Balfamina,de qua mox.

i?lt;?Ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StIRPIVM HISTORIÆ

cximiaïïi róficcahdi vim cum moderata quadam frigiditace tcmperiei hiedix proxima.

f, Vulncra recenciaconglutinarefolia impolÏtafcruntur:cum vino verö alTumptacoli in* ’ - teftinoruraqs doloresfüpircjamp;ruptisconuulfisquevtiliterexhiberi.

Oleum in quo fruólus,exempto feminc,vcl infolatus, vel in calentis aqux balneo deco-öuSjVelin fumoequino maccratus,vulnerum inflammationesarcet:cademamp; facile accitö voit ac perfanat. Doloribus acvlceribus maramillarum auxiliatiir : vteri exulcerationesac inflaramationesiniedum curare poflecxiftiinaturrpunólisacvulneratisneruisvtilitcradhi' betur: aduerfus combuftioncm ex aqua oleóve feruente,ferro ignico, vel ignc raulcum con-fert: cicatricesextenuat. ramiccs quoque huius vndionclanelcuntjfi foliorum puluisali-quot dichusintercaexbibcatur. Sterilesquoque hoc fœcundas reddi affirmatur, li poft bal-jnei conuenientis vfum partes circa pubem ac vtcrum ifto vngantur, ac demum viro inulicr raifeeatur.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Bal[amiKagt; Cap. ix.

Ba L s A M IN A hxca Charantiajquçamp;Bal-làminajnon parum difterenseft: caules promit non tenues au t viticulofos, led redosj craf-fosjab imo ramofos,glabros,lxues,fuccofos,vel-uti Portulacxjnferiiis nonnihil fæpè rubentes, circaquosfoliaoblonga, acuminata, Salicis fi-milia,per marginem tenu: ter ferrata, c quorum linu duo all t tresfubrubentibus infidentcspedi-culis dotes erumput, anterius latiorcs acpatentes,pofterius in tenue corniculum, vclutirecur-Uam caudam,defincntes ; colore cleganti dilute tuben tes. fuc^dunt frudusrotundi,alperi,ac hirfutijfeiquam fupcrioris minores ,pei iuatu-htatem Iutei,qui amp;nbsp;fpontediflinduntur,fen)ina IpargenteSjLentibus fatis limilia.

Vulgo Ballaminam nuncu’pant ; amp;nbsp;quandoç neutro genere Ballaminum: Gefnerusßallämi-namamygdaloidem : Cordus maluit Ballamel-1am appellate : alij Ballaminam ferainam, qui-bus prior m^vnde hxc Germanis2)flifum upf* fdl wnWdn / amp;nbsp;Brabantis35alfam appel toyfBm.

De huius autem facultatibus nihil afteren-dum : Plerique priori facultate limilem affirma-reaudent, ledtcmcre, ciira huiusexperimen-tum àqiîoquamfadumnon conftet.

DeFragii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

INte R herbaccosfrudusFra^a quoque locifm obtinent. Horum herba nullis caulibus nititur,fed pediculos tenues amp;nbsp;lanugino^s.a radicibus promit,quorum nonulli folia» alij flofculos proferunt: deinde amp;nbsp;fiKrasqualdam prolerpentesedit,quibus feipfam multiphcat: foliaautem invno pLdiculo terna,oblonga,lata,per circumfcrcntias ferrx modoincifa,(u-perius virentia,inferids albit^ora,quorum lingula maiora,latioi».gue quam Pcntaphylli:flores quatuor autquini ab vnopcdiculo.exeunt albidi, quinquefolij,:/ubfcquuntur Fragafu-perncie exafperaca,cxiguis Morisquodammodo limilia, colore rubentia,quandoque,fed rato, candida,guftu vinofofuauiajquo-rum interior pulpa mollis, humida, amp;albida, in qua fernen pufillum radixdiuturna,lubnigricans..multis fibriscapillata.

Horum veto amp;nbsp;alterum genus,quqdVupetiori pediculis,fibris,foliis,flolculis fimile eft,led Fragaguftu dulciora: firmius etiam fuis pediculis adhxrelcunt,nec ira faciledecerpilc,vc fupcriora,patiuntur: radix huius quoque reftibilis,amp;capillis librata.

Inmontibus,non raro in conuallibus,in.fyluis acaliislimilitcr aliquantulura vmbrofts Fraga gignuntur: proficiunt amp;nbsp;in hortis. Priorapalfim'Vbique vulgarialunt,led altera rario-ra,nec alibi quam in hortis requirenda.

Virée toto agno herba: Vere latius fibris fuis expatiatur,ac deinde flores facit : lunio, vel ctiampriüsfruöusinaturi fünc.

Fraga ipflfrudus Latine Virgilio ac Obidiodicuntitr, nee aliud nomen vulgo cognitunl: Cermani (i5tî)bmïn:Belgælt;Ôertbcftcn:Qallifr4//êj- appellant. Herbaro Fragariam vocant:! lacobus vero ManliusFragularri: Gcrmani ^ramp;bcftcnfragt: Brabanti iCcttbcfjenerupt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Hallucinantur autem non pUspm^qui fraduni hune Rubi Idéæ morum exilbimant : nèç biinusqui Comarumfaciunt.

Cætcrum herbæ folia ae radices refrigerant,amp; cum adftridione reficcant : Fraga verb fri-gidafunt amp;humida. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.b

Vulnerum inflammationem folia impofitaarcent. Decoclumeorum gingiuas roborat, dentes firmat,amp;; aduerfus incipiences ons amp;: tonfillarunl ihflammationes vtilitergargariza' tut. Fluxus muliebrcseademfifl:unc,#5lt;:dyfcnterias curant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Fraga ficim fedant,amp;: ventriculi diflaijimationes,calcy;cmq5 reprimunc : alimentum con-fount exiguum,tenue Sc aquofum; amp;nbsp;fi in rentriculo ipfacorrumpi contingat,etia prauum.

Scillatitius horum liquor faciem fertur expurgate, amp;jdcletis maculis nitidam ipfam red-dcre,aduerfuscjue calculum renum vtilitcr bibi. '

Vcvmerariis fiultibu'S , pauctfque herhiirum alia ^iti vefcentlä fufit y radices eduies oportune fuccednnt. Cum autem illarum exigitus fit numerus, amp;nbsp;bulbos, qttiefui idonei habentur, in if arum focietatem admit-tere operapreciumfuit. Plurimos qmdem bulbos Pemptadis fecunda librofe-cun^o defcripftmus, fed quorum flores elegantes ac 'venusii hortis gratiam ac ornatum conferunt, eculbfque magts quam ventrem pafcunt.

cum hisprofequ^^'^’') nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnius generis cenfentur,ab tnuicem diuellercntur. Satis fit florifères

ab iptis feparaff^gt;‘l^*^ alioqui,vnà cum reliquis flmul vno libro comprahendi potuiffent.

K a PO ob]ongâ,a{pcra,amp; virentia funtfolia,vtriraquc profündisincifurisdifleäaxaulis vcro ramofus: floîculi lutei: filiqux ac Icminaqualia Brafficx. Rapum, quod pro radice eft,tuberofura,rarôglobiinftar orbiculatuin, frequcntius^in latitudinemeffufum,rariirime oblongius fuprarerramcxtans,inferius tcnucm quandam radiculamdemittit,cortice vefti-tur craiTojalbicantCjamp;carnc intcrius albida,quxcrudaco0Uqjcditur.

Ferunt autem nonnulli órRapum quoddam c{rc,interiorc pulpa rubens : (cd fortaflïs iiocillud ell,quod inter Betas repofuimus3amp;: ànonnullispro Rapp'rubente haben lcripfi-iQusPemptadishuiuslib. primo cap. VI.

Ed verb amp;: fylucftrc quoddam Rapum,cuius varias fpecies Pemptadis fecundæ lib. primo oftendimus.

Terrain Rapum mediocrcm poftulat amp;folutam,acadcö folutamj,Petro Crciccntioau-ûore,vt fere in pulucremfitredada: In agrisôinonnullisvinctisquibufdamlocisgignitur.

Seritur Vere,vel pod dcmciTam fcgetem,in eodem in quo Sccale natum agro. Altero anno vnà cum Bradica dores amp;(cmina producit. Transferri autem primo Vere,vel ctiamci-tius Rapa oportet,fi ad fationcm Raporum fernen vtile Ipcratur: Non trandatorum ad rcli-qua quidem vtile {èmcn,verùm ex co non extubcrans Rapum, fed exiguæ radicis exdtcicit.

Rapum autem Grxeis Poj/t/Awjaut ro^z/ûA/ç dicitur;amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vulgaris vfûs,in

Odicinis amp;: paifim Rapa: .à Laccdemoniis verbapud Boeotios verb^mAT/ç,vt Athe-na’usrefcrt: Germanis Qtubcii:Belgis üapnvGallis Naucaarofid-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redondo^ vcl

Catcrùm Rapituberofa radix,quæpropriè P.apum,amp;:d)rpi nomen dédit,crudàqqando-quc,fcdfrcqucntiùs coftaeditur. Cruda inflatjamp;lùccum craifum frigidumquê ihgenerat: Coda minus réfrigérât, imb adeb exiguum, vt refrigerate nonpercipéatut; humida tarnen nihilominus amp;nbsp;Hatulenracxidit. Refert autem non parum quo modo R^apum dccoquàtur: In aqua aut lurc-aliquo dccodum bumidius ed,citoque defccnditjamp; aluum facilern réddit. Super carbones verb afl'atum dcciused, amp;: Hatuum minus ingeneràt, non omnistamenex-pers. Quocunque autem tandem coquantur modo, ampliusmultb quàm crudaalunt.ali-nicntum conferunt non vitiofutn, temperato proximum, fed noncopiofum : ad Jadis tarnen amp;nbsp;fêminisgenerationcmfaçiunt. Ed verb amp;c facultascorum nonnihildiuretica;

Dccodum Rapiadtuflim amp;; vqeis raucedincm confert, vcfpcri bibitum additofacharo autexiguomcllisdeipumati. iJîpfcoridcs hoc,amp;: podagras amp;nbsp;pernionesfoueri refert. Idem amp;nbsp;ipfum Rapum tritum vtilitcr pernionibus imponi addiq turn amp;nbsp;ceratum rofaceum, quod inexcauato Rapo pcrcincres feruentes cxcodum fuerit, cxulceratis pernionibusprodclTe.

Alparagi Rapi duc prima à tranlplantatione germina décoda,vrinas, fi edantur, mouent. Semen m antidota rccipitur,amp;:Thcriacisadmilcetur:in potu fumptiVewcnisaducrfatur. Bclgæoleum ex fcminc expteflum ad rçliquos à partu dolores fubinde CKhibent; turn Sé ipfispucris ad uerfus vermes, quos perimitiK ex-pelli t. Idem lotum cum aqua frigida caloreS,fet-uoresq;, amp;rafperitudinesjcutis illitum mitigar. Vtutur verb amp;nbsp;hoc in cibatu, fed no priusquàm probe codum aliquadiu cffcrbucnr, velpleraq; in eo incoda Ijicrint. talc autcm facilcjin vécri-culo ifinatans,amare{citjamp; bilemcommouet.

NapVs fftliiSjCaulibus,flore,filiquis,femi-neqj Rapum refert,led radix qua: Rapo in orUicukitani latitudine cxtubcrar, Napoin lon-gitudinemexporrigitur.Napi fiquidem craJfaamp; longa radix oli, Napi amp;nbsp;ipfa nomen retincns.

Solutam quoque terram baud aliter quàtn P^pumpodijlatjin lætioritarnen etiam prouc-

Huiy$aurem,tum amp;nbsp;Rapi, fylueftris habetur fpecies,quam Galliæ rara*Nauétam,Ruellio té- nmui». ne,appellant. Quæex non tranfplantatorum fine Rapdrum fiuc Naporum femine nalcitur: amp;: foliis,caule, reliquisqj Rapum ac Napum æmu-latur,fedradice non cra{ra,oblongaquidem , amp;nbsp;haüd magnaed. Rapumctenim transferri,amp; in alium locum defigi debere,ex cuius femine naf-

citurumcxpeólatur Kapuni,antcdióluin:eodemmcdo amp;; Napus rranflationcm deïïderar.

Sehcurauté huiufeemodi iUrpsnonpaucisJocisin agrisfciuiniscau/a,vc]uri amp;fylucftrier iJla Bra/Iica, Crambe vcreribus nuncupata.Ex vbenorc cnim horum fcminum proucru magnum fubindelucrumjamp; baud mediocris quællus agricolis accedit : Trufatilibusdquideni molisex eo oleum cxcuditur, cuius non modo ad oblonia, aut ad Jucernarû Jumina vfuscft, verùm etiatn ad laponiscompolicionem requirkurrNam ex hoc,Sz vnà fordlBmo exnonul-Iiscinenbuslixiuio,fàpo decoquitur^quoadelucndas expurgandasq^Iineas vellesvniuer-fum ferè Belgium vritur.

Napus Græcis l^awafdiciiiiri quod taméno-men Rapo magiscóucnit : Nam Bouniadisap-pcllatio à rumence ßgura. diduóla apparetiGer-manis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brabancis^tcchrapê/^ar^fcfje

riânullâfacitƒamp;reuera Napus^ Raponilî lóla radicis forma dilfider : vr amp;:anrelcnptum cû.

Napus à Rapo fâcuhacc amp;nbsp;cèpe ratura no diBcrcnSjoili quod Napus pauJô bccior,mi-nusqi facilé concoquarur au t delcédar, paucio-rcsq5 flatus Ingcncrec. m rcliquis cûRapocon-uemr.

JD A P1 s T R o folia excunc lara, obldga,af ^pera,vc}u^ Rapi ac Napißed lateribus ia~ diuifa.cauliculi élus tenues, hirfuri^pedalcsvel alciores. fècuadum ramulos exiguos Hoiculos proferunt colore fubluteos; ac poRca tenues, oblongasjamp;:paruas ûliquasdn quibus lerne vel-U a Rapi, lcd feruens ac acre gullu vel u ti Sina-pis,led amarius. radix non magna.

Frequenter in agrisjdum rcquiclcunt,amp;^ ara-rarro non prolcindunrur, Ipoiltè nafciriir ; non ininus tarnen fecus vias^propc veteresmu-toS)amp;c aliisincultis Sc alperis.

A Martio men^ in multam xûatem eu Horc fepcritur: in^ca verôamp;:lèmcn perdeitur.

^Noüra a^ta^apillru nominat : nonnulli vc-rôamp;:Sinapi lylueüre: GcrmanisJÿ(Deri{^: Belgis i^etfeè: Gallis Felttr^ou delà Tortelle :■ Nó elfe Eryûmum,vt quibufdam vifumßoli um indiui-funjjamp;eha^dquaquam EruexUmile,oliendit. ’ Cxtcrum RapiRri fernen calidum amp;: Ucciita no minu^quam Sinapis. VfurpaturànonnulJis huiu^ocoj qui condimentu à Sinapi name ha-bcaSjVel ex hoc componunt, veleiadmifccnt; I led palaeo talc minus grata,quod amaricans Ut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

He Lamp fana.Cap. i j i i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

T A M p s A N Æ foliotNapi autRapi Umili- I -^terfatisUmilia funtfed minora, minusque alpera scauliculi cubitales, tenues ac ramoU; Hamuli in fafligiis virgularum lutei, minores, pfieraeij xmuli, Sx aliquot videlicet paruis fo~ Jioliscogefii. radices ten ucs,ac cohxrétesUbrç. / Juxta agrorum Sc: hortorum latera acmar- / gines, fecus viasi locisincultis,noa omnino ari-iUs baud rarS exit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Tota xflatccumßoribusvigct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

PBMPTADIS Q^yiNTÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;‘^5’

Aa/u-^aiftiv hoc olus Græci notninant: Latini cadcm voce vcuntur; Inter nothastamen à Romanis Napium dici refertur. Napio autemilli nomen àNapi fimilitudine,quem folio refcrc.

Reficcantem autemacextergentem,nonnihilquedigcrcntemfacultaccm obtinet. Gale-nushanc efam malos fuccos procreare Icribit : Diofcondes veroplusalere aitquam Rumi-ccm.amp;ftomacho vtiliorem. Coquuntur aurcm,eodem audore,caules foliaque,amp; in cibum rccipiuntur.

DeRaj)haniiie,fiiie Radicula. Qkv.X» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- I

1) Adicvlarvm fatiua vna, fylucftris altera : tercia Tnagnæ cognomen accepit. De ■^^lingulisautemfeorfimagendunx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Satiua Radicula foliaemictic magna, virentiaiafpcra, vtroque latere profundis inci funs lt;îillèd:a,Rapi foliis baud diflimilia, led waiora ; caules tereces font inqj alas (pard j è quibus llofculi quatuor folioloru dilute purpureijfeccedentibusfiflquiscraffis,acuminatis, interius fungofisjin quibus duo auttriafemina,maiorqquam Rapi aut BraHîcæ. radix foris intusquo. frequentiflimèalbidajquandoqueexterius nigneans ; craffa, amp;nbsp;longa, li conueniens foluni ^^afueritjfubinde verocrafTior aebreuior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Diu beneque fubaâam ac folutam terrain Radicularcqmn^amp;: mediobriterpinguem: in aienofaetiam quando'quetoninfeliciter prouenit. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ii

Poft æftatis folftitiuAlunio aut lulio mcnlêcomm'odiffiraè ac optime Radicula lcritur^ Vcretempcftiuèfata,parum radice probaturaut proftcit. Nimi^cniin Cito incaulcmaifur-. gens,tnox flores,feminaqueprofert: lèridsfataradlcegrandcfoit : hybernismeniibjisinfer^ tur;Vercfcquenteflorcslêmina^uedemumf^ir. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i.-r.ff i

Theophrafto,Dio{coridi,ac Galeno,aliisqué Veteruhi GræcèpaÇarR dicitu^;,amp;;qùæfe-^ iitur pà:pctt)ç «ytMgpç; Pofteriores patpiwop appellant; Àntiquiores auterp,amp; Âttici,xçl^dGale-^ ïiOjBrâflicani paipapop vocarunt.Latinis autem pÆfporlç Radicula, amp;nbsp;fatiua Radicula eft: dnis vero Raphanus : GermanisOvcUif^: Belgis ÖabijjS : Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\tiï\3Ra4iceyRafano'\

HifpanisÄ4«4Z7tf;Anglisüaöbgföe/ÜalJon^ BqheraisiX^eÖfctV. Radiculæ'femé Gælius a^Mar-‘^dloEmpiricó Bacanondici affirmât: Sifimilitér abÀctioTetrabihlilib.ii.cap..ii.Corna-jBrfM»w-....... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rius

rius tarnen non Bacanon,fed Cacanon legit. Inuenitur veto nomen Bacani etiam apud Ni-colaum Myrepfum compof cclv. lib.pnmi.

Radiculamanifeftè excalfacic Sé rcliccat : attenuandi Sraperiendi vimhabetjacri inea qualitatefuperante: In tertio autem ordineexcalfacientium, Sé fecundo reficcantium hanc Gaienusftatuit,amp;obfoniumraagiscfle refert quamalimentum.

Editor autem cruda. Nonnulli autem hanc cum pane alteriuscibilocofumunt : hoc modo efitata,pauciffimum confert alimentumjidque vitiolumac reprobum.Plcrjque verb non lolam hanc manduntjfed inter prandcndum,autcœnandumjaliorum ciborumveluti con-dimentumjSóappetentiæ incitamentum adhibent : Sé minus vitiofum fuccum fic ingene-ratjfedcum difficiliusreliquiscibisconcoquaturj quandoque Sé ventriculo moleftaipfum perturbât: ad ciborum tarnen diftributionem adiuuat,præfcrtim fi àcibo fumatur. ante vero cibum fuinpta ipfum fubleuat; ruftus excitât; ventriculum fubuertit. Vomitum etiamante cibum data promouct,fed præcipuc cortex,qui ipfa interiore carne vt acrior,ita quoque majore efficaciavomitiones cumoxymelitc datusfacit. Prouocatverö amp;Radiculavrin3S,ac cohérentescalculosdidbluit ac expellit:decodocius ad ternoscyathosmanè, vt Plinius ait,epoto.quod,amp; ai^ore Diofcoridc,ad veterem tuflim confert,amp; quæ in pedorecralTa lièrent extenuat. Huius loco noftra ætas fbllati tio vtitur per organa extrado liquore, qui Sä vrinaspotenter cit, amp;calculos renumeiicit. Idem verb Sé ad vomitionem confert,additis iis,quæipfam prouocant. Radiculaverb tufa,licnofis impofita prodefl::fuggillatatolJit,amp;: contra viperarum morfus auxiliatur.

Eadem Sc feinen potcft,nam amp;nbsp;vomitionem facit:vrinas fimiliter mouct:amp;cx aceto im-pofitum lienem extenuat.Galenus Radiculæ cauliculum Vere erumpentem elixumà non-nullisedi refert,ipfumquemagisaitnutrirc,quam Radiculam crudam :proptereaqubdin aqua magnam decodionc acrimoniæ partem depofucrit ; q^ilominus tarnen pauciflimuro habBre alimentum.

Sylvestris Radicula folio eft breuiore,anguftiore,crcbrioribusq5 incifuris difleifto, propemodum veluti Erucæ,fed multb quam huius maiore. cauliculi tenues,pedales, vel altiores: flofculiluteicxigui: filiquæparuæ: minutumquoque fernen, radix digitum quandoque crafta,oblonga, alba, lâporeacris,mordaxqueac viuax.

Flores eiusinnio menfe potiflîraûm vigent: radix Februario auc Marti! aliquando eflfb-ditur,amp;: latiuæ loco infertur, ac editur.

Radicula fylueftris Græcispaî»ai')ça7,e/a: à nonnullis verb Sé Armoracia dicitur : Germa-nis WlWer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis toïlbe ÛaînjiS: V[i(^.Xaramago: Italis Ramolacci:G2[Y\s Raifort faauage.

Facultate autem hçc Radieuft non inferior lâtiuaeft,^ calidior ac ficcior,quia amp;acrior.

Diofeorides folium inter olera recipi lcribic: tum amp;nbsp;rïmcera codam, qué,vt ait,excalfa-cit,vrinasmouet,amp;æftuolaeft.

Ma g n a Raphanis grandia profe*rtf(îlia,longa^laCa,acuminata, faturato colore viren-tià,Hippolapathiæmula,fedmaioraamp;î afperiora ccaulem (fiquando promit)cdit te-nuem,atque in eo flolculos albi Jos, paruulos, nbsp;nbsp;xiguas fîliqnas. radix magna amp;nbsp;albidaeft,

guftu admodum acris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Humentibus hoi;torumlocisgaudctjatqueinhismeliûs,.quàm inandioribus autaridis proficiç. gigni verb amp;: in pratis nonnullis Fuchfiusaudoreft.

Aprili autMaio quandoque huius flores apparent,filiquis ji^ftfuccedentibus.adeb verb rarum hoc eft,vt fernen nullum hanc proferre Petrus Creiccntius fççipferit: qui Nouembri, Decembn,Ianuario,Februario, vel etiam Martio ait menfe radicum particulas ferendas,ac i:npinguem felutamque tccram defigendas, exque iis facile magnas craflasque fubnalcitu; ras radices. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Raphanum magnum aut Raphanum.Rufticanum vulgÔappellant: nonnulli,amp;flmplici-tcr,Raphànum: Nos Raphanidem magnam,aut Radiculam magnam,àut Rufticananidice-re maluimus: Germanis verb eftîOîflTCftic^/aut .Krain flue Xrtn: Gàllis Grand rafain,grand raifortfrequentiusRaphanusquandoquead imîtationem GermânoruinjBccrraötjiS: Bohemis ii^îen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Inimicam autem hanc magnam Raphanidem flue Radiculam vitibus eflè nonnulli fem tiunt,amp; tantum quidem inter haéc odium efle, vt Raphanïs magna iuxta vitem fata retror-fum

lum fugiens abeat ; huius radix arida ac tula in vinum coniedadpfum mox in acerum comucer. Vctuftiflimi autem feriptores,diffidium cum vite, Raphano quidcm , fed non huic, fed Bralîîeæ adcribunt;quara antiquifllmospa^ctvovnominate iara ante fcriptum eft.

Cæterûm Raphanidis huius radix admodum acriseft: calida tertio amp;nbsp;ficca fecundointenlb: Contufæ admodu frequens apud Germanos pro Gondimento vfus eft. Valent ad eadem ad quç fa-tiuæ,fedamp; vehementioresfunc.

Oxymeli ex aceto,in quo triduu cortices ma-duerint,vomitum excitât,amp;aduerfus quartanas commedatur : Quin amp;nbsp;cortices ipfi in aceto macerated cum exiguo mellis edantur,deinde aqua fuperbibaturtcpida,vomitione quom expurgat.

Herbæ folia cum vino decoifta, additoqj mo-dico oleo, ac cataplafmatis^in modum impofitaj locinoris ac 1 ten is duhties molliunt: peólini verô admotä,vrinx ftillicidio auxiliantur.

PAsTiNACARVMduo poftctior ætas genc^ ra oftendit; tenuiorisfolij vnu: latioris altcru. Tenuifoliarum autem Paftinacarum quçdam fatiuæ funt : lylucftris verb alia,

SatiuæPaftinacæ folia faturato colore vftent, i* ampla funt, fed in tenuidimas ac minutas partes multiplicibusfeâionibus diuifa. caulis, quando

aflurgitjrediis amp;rotundus eft,fonsque nonnihil hirfutusjinteriore parte cauuSjCulminanti-busin fummo rotundis vmbellis, in quibusflofculiparuulialbicantcs.fuccedicfcmennon magnum,fed afperum amp;nbsp;hirfutum. radix craira,dodiantalis,lutca,efui grata,amp; ori iucunda. z, nbsp;nbsp;Huius altera fpccies,priori omnibus partibuslimilis, fóloradicis colore ab eadiffert,qui

Seruntur iftæ Paftinaeæ in agris ac hortis,in quibus alia olera habentur: tenam quoque defiderant non firmam amp;nbsp;bene fubaólam.

Eft verôhæcproprièà Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dida: Nam quam nos latioris folij Paftinacam

nuncupauimus,àVcteribus alio deferipta eft nomine: Hums autem fatiuum genus saOvA/w; jyaueus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis Paftinaca faciua dicitur : Theophraftusautem lib. ix. De ftirpium hiftoria

ihtofhru- -bunc Staphylinum nominat,amp;: apud Arcades nalci refert: ac in Sparrend Achaixlau-datiflimum,radicerae]ueait;z?iA/r6M',ideft,luteamefte. exemplariaquædara //«AozyaHegunt: quod de altera fpecie veritacem habet. Galcnus lib. De med.fimp. facultatibus Daucum quoque facit,fed tarnen non fimplicitcr I^ucum,fed compofito nomine Daucum Paftina-cam appellat. Nam Theophraftoquidcm,vt diximus,Daucuseft. à Diofcoride veropro Pa-flinaca hanc haberi, fylueftris ab ipfo defcripta Paftinaca, huic foliis, flore, feminequeafli-milis, fatisoftendit.*Nosautem hancPaftinacam tenuifoliam, addiflercntiamalteriusU-tjoris folij, amp;nbsp;candidæ radicis, vocauimus.

Priorera autem harum Paftinacarum Gcrmani^amp(ßinaffn/amp;gCdrtt6cnappeIlanp Brabanti gccl peen/gtcl pocten/ gccl too?telen: Galli Pajlinade iaidne: I tali PaPHnacâ: Hilpanis Ca-tîAheria, PadiNagues Cenouras.

Alteram vulgo Carotam vocant. lacobus Manlius Caryotam,amp; Paftinacx,cuius radix ci-trinaeft:,fpeciem facit: Veteresautem Caryoram interpalmx frusftusnumcrant. Carotaau-,.tem haec Paftinaca dicitur à Germanica voce rol, quo^eft, in totum rubens : qux non modo ad Brabantos,vcrtim amp;nbsp;ad Italos Gallosque vox peruenit.

.: nbsp;nbsp;nbsp;(îæterüm Paftinacælutcæ radix frcquétilfimêcura pinguium carnium iure coda editur.

temperatècalidaeft,amp; nonnihil humida. alimentum, non multumquidem, fedminusvi-tiofura,quam aliaplcraque,fuggcrit.flatulentum quoque quiddam obtiner,led minus quàm Rapa; quibus ctian^ minus cito defeendit.

Rubra flue nigra,amp; ipfa coquitur,Ied raro cum carnibus: cum oleo vero, falc ( quod pro

garo Veterum) amp;: aceto frequetius editiir: aceta-riorumaliorum locohybernis iITciibusfuccedcs. Similis autem hæcfacultate Lutexeft. Semen vtriulquecalidum ac ficcum: flatus difcutir,vri-nasque mouct,veluti fylueftris Paftinacæ,fed minus effieax^^.

Sylvestris tenu ifoliæ Paftinaeæ folia te* nuiter ac varie difleda funt, veluti fatiuarum, I®d albidiora,amp; paülo hirfutiora: caulesfimilitet hirfuti amp;nbsp;aîperiulculi: flofeuli in latis rotundisqj vmbellft parui,albidi, quorum médius fiturato colore purpurcus eft : fernen alperum amp;nbsp;hirfutu, quo ad matuntatc perueniéte, vmbellacôtrahi-tur.radix albida,tenuis,mediocrislongitudihis.

Incultis locisie'cus ajroSjipforum margines, prope viasacfemftas: quaadoque amp;:inruderibus fua îpontè gigrtitur.

Augufto fernen legi poteft : flores lunio aut lulit^vigent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Græcc çwcpvA/'yoç’a'j.g/oç : Latine Paflinacafÿl-ueftris: Offlcinæ pro Daueö hqbcnt,eiusq5 loco, nee male, nee infeliciter vtuntùr. Nam amp;nbsp;Gale-tur;amp; Dauci affheophrallo didi fylueftre genus eft. Gerraanis Wï|Ïgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Braban

üs©ogcljj ttc(t/€roonïïai0 erupt/ toilös l^aflcnaBen: Gallis Paflenade fauuage: Italis Pa^inaca fal-Hilpanis pnahoria faluage. Athenæus Diphilum audorem cirans,Paftinacam ait vocari.quôd ad res promoueaevenereas.Orpheus etiam, audore Plinio, amatoriû huicquid inede dixit : Suntautem hæc de fylucftri Partinacafcnpta ,cuius radixefficacior eftquàmfatiuæ; amp;nbsp;venereum quid,vtGaleilusait,obtinet.

At fernen huius lÿlucftris Palbnacæ,tum radix lècundo ordine excalfaciuntj rcficcant, amp;nbsp;vnà aperiunt ac atténuant, - ,

Radix decoâa,aut epota vrinatn cit, calculos pellit, fœtus ex vtero detrahit, quod Sr in pelToappolitafacit.flatuofumautemquidobtinetjvndcScad Vencrem extimulat.

Semen potum amp;:appofirum iimilitcramp;: menfes ducit: vnnædidîcultati fuccurrit : flatus difcutitihydropicis prodeft,amp; qoibusvcntertumiduscft.aducrluscolicosacncphriticcsdo-^ lorescum vinofumptum,autdccocl:um,plurimumconfcrt:muhebres fuffbcaiioncs lie hoç inodoaflrumptumienit,amp;;conceptusadiuuat. Cotra venenatorura omniummorfus aciûus ^tiliflîmum: fertutj ait Dio(corides,ab his non li^di qui præfumplerit.

T Atifolia Paftinacaduplexquoqueeft:fatiuavidelicet,amp;fylucftris. . nbsp;nbsp;•

Satiuæ folia ampla Âfit.ex multis ad vnam coftam cohærentibus colleda, Ftaxini fi- i. ®ilia,fiue(vt Diofcorides)vtTerebinthi:quorum firigularia oblonga,digitosduos lata,amp;: ambitü ferræ modo incifa. caulis reâ:us,ftriatus,ad Hoip in is altitudinem quandoque attolh-tuijcomantibus in fummo flofculis,in vmbellis,luteis,amp; feminô dcinde^an'?,rotundoque, ®aiore quàm Anethi. radix caq^ida,oblonga,^dulci«, efuiapta.

Inhortisacnonniillisagrisamp;; hæcPaftinaca ferifur’terram autem requirit pinguera ,ae folucani,alteque perfofTam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Sylueftris huius generis Paftinaca (atiuam foliis,caule, vmbella, flolculis luteis, lèmine x. piano,rotundoqs refert,fed radix ten^jis,durior,ac lignofior, efui miqus idonea cft.

Gignitur liaccnoapaucisBelgijacGerraaniælocis incultis,ac lubindepeneshortorura fepimenta.

'S-yO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STIRPIVM HISTORIÆ _______

Vttaqj Iulio aut Aiigufto flore profert,{èmé deinde perficitjamp;; alteroquidc ex quo vel fà-tavcl cnatacflanno: fatiuæradix Autûno èc hyeme vfqjinproximû Ver efui aptiflîmaeft.

Nôftraætaseain quæ ferîtur gaipLiAZwac Paflinaeam quoque appellat Jdcircoamp;eam La-tifoliara,ad difleréciam altcrius tenuifoliç(quç verè amp;nbsp;proprièveterura Staphylinus/cogno-in 1 nau i ni us: Geimanis cft 'îOîozen/tvttf; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt/^am ÇOîozcn: Brabands

Sylueflrc huius genus,quidam liæfitantcs ac ignorâtes quo referri pofletjPanacis fpecieni efl'e flnxcrunt: Nonnulli verô Bauciam, alij Brancam Leoninam vocarunt, Bauciaautem, auâore lacobo Manlio in Luminari maiore ,PaftinacacftDiofooridis Si. reliquorum Ncic-tum,Tenuifûliavidelicetdiéla.

A Veteribus autcm,ac precipuè DiôfcoridejPaftinacahæc Græcè lA5«fpóêoOT«ovnominatur: Id quod cönferenri Elaphoboïci deferiptionem cum bac mox fit manifeftum.Radicem veto amp;nbsp;efüi idoneam clTejipfeetiam Diolcoridcs agnofeit.

xJâphtbtf- Elapbobofci fiquidemcaulis,vti Diofcoridesfcribit,efl: Libanotidisfiue Fœniculifiinilis, gcniculatüs: folia digitosduosIatadèdlongioramultô,acvcIutiTerebintbi,lt;a%é»ê«Aaff^zê('a, hoc efl:,ambitu pcrfraéla fiue incifàjaliquÂituIuin afpera : caules verô habent

fine ramulares adnalcentias complu rcs,profcrctcs vmbellas quales Anethi;florcs lubluteos: lemen AncthofiraiJ^ radix triuni digitorumlongitudine,, vniuscraflitudine,candida,dul-cis, amp;nbsp;ciui idonea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Dicitur vero idud etiam èÀacp/xat',vé^é/oi’, oip/yanov, o(p/oxwor, tpTev^n Sc Lacinê Ccrui occJluSi vrinternoebas aÛcripCLim reperitur.

Voices auteinacedules Pailinaex huius radices,modcratccalidx fanCjamp;pJus ûccxguàm humidx.aliincntuni conferuntamphusquàm Rapa,aurcxtcrxPa{liaacx, idq; eciampaiild craûius,non ramen viciofum autrcprobum.Edunturauccm coâç.Hatuîendquoquealiquid obcincnt : dciccndunraurem nec tardenec citô ;{cd quod adaluumpertincc, mediocriter didc habent: vrinasautempromouent: ventriculo,rcnibu^e{]cx,acpulmonibus vtiles.

.^emen calidtus acûcciusc(l,ad{ècundum vtriufque quaîitatisgradumpertingens. Vrinas hoc mouct,amp;: ihrus diicutir.Fama cil, Diofeoridesair,Elapbobofciherbxpabulo ceruasfer-pentuinmornbusreßllerc: vndeamp;contra ferpentum idius fernen ex vino datur.

Cl s ART fohaex pluribus ßmiliter ad vnaco-' ^ilam committuntur, quorum parricularia per circumfcrcntias nonnilnl quiffljuc crenata, ièd minora,vircnriora,aclçuiora funt,quam Latifo-folixPailinaex. cauliculi brcucscübitufrequen-^^rnon attmgunr. Hofculiin vmbellis albidi. ra-diculx ver^^ vno capire piures dimirtuntuf, palmi longirudine, digito ixpifEmc renuiores, duriufeulo m medio ncruo, dulccs, candidx, efui idoncx,oriquc'‘ruauiûimx.

•^ilärum iilud in bords ferirur, Siradiccporif ^\pßmüm : nam maiodbusac craffioribus fublatis, minores^tcrum in terra dcEguntur.quod Marno acAnrih oportuncEr,priuiquacaulesafrurgant: atqj hoc tcporc exemprx radiculxcodlxedütur.

amp;ier{in / Tragus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iXapun^den : Bdgx

c^,quoda Gelduba ad Rbenum cailello fibi Tj- j bedus imperati^r adferri iubebat, vt referr Pli-z niuslib.xix. cap.v. Intermcdica, inquir,dicen-dum Sifer,Si ipfum Tibertusprinceps nobihra-uit,flagitans omnibusanmsà Gcrmania.Geldu-baappcdlaffir caflcllum Rbeno impofitum, vbi /

PEMPTADIS q^VINTÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7l

Serapion is an tem Secacul,de quo cap. Lxxxix. vtnonnulli exiftimantjhaudquaquana secacul. eft: Sccacul fiquidem folio dcicribitur lulbenjid interprété Matthæo Syluatico : ituâum fere nigrum Ciceris magnitudine, huinore plenum, ac fapore dulcem; lt;}ui granum Culcul dicitur. Pili autem folium non habet Sifarura,nec frudum nee granum fert nigrum Ciceri fimile, Vnde fatis confiât, Sifarum à Serapionis Secacul plurimum differre : tantum abeft vt idem lit-.

SilarIautem radicular moderate calidar ac humidæ funt: facile concoquuntur, non tardé defeendunt : nutriunt mediocriter, nec praui funt fucci: Hatulenti autem quiddam etiam obrinent Vencrem promouentis. Eduntur codæ, ôc quandoque cura aceto, falc, amp;nbsp;exjguo olcoacetarij in modura : quandoque verb inolcoaut butyro frixa: apparantur Shahisrao-dis. In Sueuia,ait Hieronymus Heioldus,mulieresprçparantmaritis fuis/atqs vfum norunt.

AI^lii fatiua quædam fu nt genera : fylue-flriaveroalia. Satiui Allij bulbus tenüifli- Ï'. rnismembranisexalbido dilute admodum pur-purafeenribus velarus,expftribuscoharrentibus nucleis,fiue,vt vocant,fpicis fepararim conuefli-tis coaugmentatut; à quibus inferius tenues quç-dam fîbræproradicibusdimittuntur. foliis viret oblongis, Cepaz fimilibus, inter quæ cauliSjlcd. admodum rarô, nec primo aut altero anno, fed feriuSjafTurgit: quam obrem amp;:caulc femineque carere à quibufdam creditur.

Pra-terveroiflud amp;nbsp;aliud quoddara fatii^pm iquot;. Allium Valerius deferibitCordus, cuius bulbus minor eftjamp;expaucioribus nuclcis,iplisq5 nudis, ac non conueflitis compofitus,membrana tarnen tenuiirima,ac dilute purpurJfcente bulbumip-fum quoque contegente. folia huius qualiaprio-ris,fed nonnihilo minora : cauliculiis verb teresi cubitalis, glaber, faftigio capitulum proférons a-cuminatum ,candida membrana vel;itum,qua per maturitatem difrupta,fruä:us apparent inflar pilularum, orbicularera figuram habentes, Pifis m ai ores, race matim cohçrentcs,colore foris pur-purafceTites,fed pulpa intcriorc candida,fapore amp;nbsp;odore,bulbi nucleis fimiles, qui in terram' de-fixi in plantas fuccrefeunt.

Veteres verb Só aliud quoddam fàtiuum Al- ?• lium defcriptiyn reliquerunt Vlpico nomine, yipicum.

hoc,€olLÏmcllalib.xi.ait,lögè maioris eftirtcre-. menti,quam Allium, habet autem velut Allium plurescohaîrencesfpicas.Pliniuslib.xix.cîp.v.amp;hoc graifdins-cfTe teflatur,amp;præcipuèA-fticæcelebratum inter pulmentariaruris. *

Noiiembri raenfe aut Dccembri Allium bene feritur, Palladio audore, amp;: Vlpicum terra Waxime alba foffa amp;nbsp;fubaâa fine flcrcore: licet amp;: in alia etiara flercorata, addit Petrus Cref-tentius,proucniant. qui fcrigpofTe hæc raenfe Septembri, Oclobri, Februario amp;: M^tio : ill calidisautera locis raerife Decerabri tradit. Plantaninr autem, vt idem ait, in areis vno pal-ino diftantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Allium autem GræcioTtogpc/bi'dlcunt: Officinæ Lapinam appellation^ çgtinent.Germa- t«

ni.Knob(uud5: Belgæ ÎLootB: Hifpani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aglio'. Galli z//Z,aut Aux-. Bbhemi^^ff-

nch Angli «J^arlplic. appellatur \^rb amp;nbsp;fpuriis vôciljiîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è^ipóêoo-xc!'. \

Alteriî genus Cordusa/z?mtapOTi’appellat,qubd duobus locis fruûus fine nucleis gignat. z.

Vlpicum Græcia^ieÿa'x.ôepc/bvnominâtjàfpumaquæab eoeffertur,vc Plinio videtur.Tri- 3. tuni,inquit,in oleo amp;nbsp;aceto,mirum quantum increfcac fpuma:Dicitur verb lab codera ôdar-TiTOogpJbrac Cyprium Allium. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;■ . .

Pûtefl verb amp;nbsp;iftud Allij genusefle,quod jLi«JAy^anucupatur,quo nomine Galenus in ex-pofitione

•pofitionelînguàrum Hippocratis Allium appellari ait fimplex caput habenSjamp;: non diuifum in fpicas,cuiufmodi tarnen Ärprimum eft Allium.

Cæterùm Allium acre admodumeft , reficcat accalfacit quarto, vtGalenus ait,cxceflii; furftmam corporiscutern veficasexcitandoexulcerat,

Incibo fumptum corpus infigniter excalfacit, qui in ipfofuntbumores craflbs atténuât,lentos tenacesque incîdit, digcrendi etiam vim ac obftrudioncs apcricridi facukaicm quoque habet, aducrfaturvero amp;nbsp;omnibus venenis frigidis, virulentorum animalium ictibus;quamobremôlt;:;àGalenoTheriacaappellatur rufticorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Alimcntum autem corpori confcrtomnino nullum : fuccum autem ingcnerat praumn acacrem: ab eiusidcircovfu,qui calido prarditi funt tcmperaracnto abftineievel niaxirac oportet. Quod fi autem in aquaelixum fucriteoulque doneeacrimoniara depoluerit,vires habet imbccilliorcs,fucci quidemprauitatem, vtGalenus ait,non ampliusrerinet;ali-menti tarnen corpori quam pauciftimum confère. Vtile verb in cibo fumptum contra aquarum mutationes: afperam artcriam clarificat: veterem tuflira Icnitacmiticremreddit: vri-nas cit: flatusdifeutit: hydropicisexaqusPfrigidaauxiliatur- ventris vermesinteriraitatque expcllit. Datur verb pueris la'C,in quo decodum fuerit,vtiliter aducrlus vermes. Nonnul-li cum camibus colt;^m Allium edunt,amp;; fic quidem minus quoque acre 'eft ; vtntriculom Verbfrigidum adiuuat, flatUsque turn in hoc,tum in inteftinis hærentcsdilcutit, vrinas nie-diocriterpromouctjamp;a peftilcntis aeriscontagio tutos reddit.

Allij comædecodum in infeflionibus menles lccundas,Diofcorides ait,trahit: quod SiC fuffitu poteft.Cum Origani verb dcccdo Allium epotum pediculos amp;lendcsenecàt:vfluin Sâ cum melle permiftum,illitumque hypopia amp;nbsp;alopecias lanat.Cum nardino vngueiito, fa-le,amp; oleo exanthemata curat, aufert verb amp;alphos, impetigincs,lentigines, achotas, furfu-rcs,amp;: leprascum mclle. Cum teda amp;nbsp;thure decodum, fi in ore contincatur,dcntiuni dolores mitigat. Contra murisaranci fiuc /aojaA«? morlus cunntci foliis SiC cumino imponitur.

SYlvestria Allia recentioribus duo funt: vnum folij anguftiorls:altcrumlatifolium. Priori folia funt Iuncisfimilia,teretia, glabra,amp; interius vacua, inter qua- médius exit ’ caulij

P E M P T A D I s QJV I NTÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€7^

can I is nudus, teres, glabcr, durus, ac folidusjn cuius falligio poft flofculos feminaexigua in globum collecta,exiguisnucleispetftmilia,odore laporeque Allij.pro radicevnicusparuus eft bulbus in nullos nucleos diuifibilis.

Gignitur nonraro in agris frumenci feracibus : non raro verb Sc inpratisjquod ramen aruenft magnaex parce ramus eft.

Alteruiylue'ftre Alliil folia craittit bina tcrnave,palrao logiora,duos digitos lataJæuiajSC i* dilute virécia:caulêdodratalê,tenuê,coraatibus in iiirarao aliquot floiculiscadidis.pro radice bulbuluseft oblogus,tenuis,fibrasqui raultasdeorlura demittit, Scraebranis coueftitur.

Sylueftria zXlliaaraboquoque funt, fine oxogpe/k a.yç/a,\ Scprius quide Diolcoridi otpiom^-€?Jb(',id eftjAnguinum Alliurajà nonnullis verb ôc êAsttpo«wóepJb(/,üue Ceruinum Alliura di-citur; à Germanis 5ötIÏgt;fr fnoHauc^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Brabantis Wüöt loctfi: Hilpanis Aiofalitagez

budj / id eft, Allium nemorenfe: Brabantis veto üDajö lootfi: Allium Taxi: exiftiraaturverb iftud Sc Hippocratis^tzyAtgt;efle,de quo tarnen paucaapud ipfura extant.

Eftautelylueftre Allium,Sc prçcipuèOphiolcorodon,auâ;oreGalû«io, latino Valentins ac potentius. Allij autem vrlini folia concufa,nonnulli in Belgio cum nonnullorura piicium fallamcntisjpro condimento edunt.

Moly anguftifolium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Moly lari folium.

Foliis autem anguftis primum cft,amp;^Graminis fimilil5us,quæ ftfi^feipfis'robur non i. habeantjfacilè in terrain coiltidunt. caulis proc^uj^laber,actenuis,culmirtante'infumrao niulcario flolculos proferente candidosLeucoiis minores, bulbusparuus iubeft,fibrisaliquot deorfum demi ffis.

Alterum folia promit longa,lata,læuiai pinguia,quam Porri maiora, intra quæ medium globolum quoddam cxilit, eiufdAn cum folds coloris, caulis redus, crafTiufculus, teres,ac glaber,cubitoalcior,faftigio vmbellaraferc lacam,in quaflofeuli purpurei,Sc capitula poftea

H I S T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j j.

exigua triangularia. bulbus cepaceus pf ce eft.Tou hetbaccpaceigeneris Ipccic^ fe fertjodorem tarnen nullum, aut pt- ‘i exiguuraafedemitcit.

Huicfoliis,orbiculo è foliorum jp pente, caule, bulboque fimile eft, cum cognominatur, fed vmbellam Hon iftudnon habet,fed veluti capitulum,a to latiorisquàmgiobolæ format, ^/nul-clu mcmbrana,in quo frutftusgignuntur f }o apparente flore ) nucleis aut exig^^’^ flmiles, qui terræ commiftî, incremenW cipiuntjamp;: folia caulesque proferunt.^

Soient hæc quadoqs in Belgij hortiscoli. Theophraftus Moly apud i exire feribit, amp;: aflîrmari apud elfe. Ad Moly,cuius Homerus mentionéfacit,tria bec rccentioresrer^i nanturJn Galatia verô amp;nbsp;Cappadocia Moly prouenit,non bulbolumquidcm5 quod Harmala dicitur ; vt teftis Dioftof de quo Pemptadis prima:lib.vdcrip”^^^^;\ «i ' Phmumautem,^zû)/\f/oç extantis deferiptioni, fatis relpondet; quidem hab^ajzp^ç-« fimilia ; flores/ perfimiles, albidos, minores :caulem hoceft, tenuem, vt Oribaflj exemplar (non Adójtoi', vt in Diof perperam leg**-radicem exiguam bulbolam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z-nlta-

quod à Galeno I^b,vi i.De fimp i^rid. tibus (xv^ïi appellatur, fl non tranflen errorepro^wAtyfcriptumfltjw/«; , lycft^

Proximum genus latioris rolij)^®7 Theophrafto lib. De hiftoria iX. fpflo radice videlic~et rotunda, Cepx .’Jy^ffus Sciilæ. cuius vfusvt Alexipharmaci a veneficia jacantamenta. quod etia difflculter,(^îaudverèHomer.ait)e^°

Tertium ad fecundi generis Moly jJq, dummonnulli hoc Caucafon vocant,au ly Indicum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idevtb

Cæterûm Moleos bulbofa radix va ^isad apertionesvteri cum Bino vngu^^ ta amp;nbsp;fubSita: vt Diofeoridesauâor.oe nuseftamteftemcitans Diofcoridem, p

/zp'ept/,fiue vnguêto Irino,legir‘^£^’'^’‘^* e9t/,hoceft,Lolij farina. Cum jgj apertum vterum fan are feribit Dioleori

De Alliari^l.^^ Cap. a^.\' her-Ad Allij IbcietatéjiMIiariam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j -

bam,nonforma,quæ différéseft, e pertrahit ;contrifa liquidem reç^let.Foliaautem huiclata funt,di rehtia, ambitu iiTcifa, amp;nbsp;acuminata : eau 1 nuis,cubito altior,circa cuius rainulos gignuntur candidi,quibusfuccedunt paruæ,formse oblongioris flliquæ, atque lemen nigriftn exiguum. radix obloga, ten duriufcula. '

Prope hortorum fcpimenta,veteres muros,fecus vias,vel ad pratorum margines frequenter fpontefuaproucnic.

Flores hums Maio aut lunio præcipuè vigent: fernen interea perficitur; Martio aut Aprf-Ffoliaad condimentaadhibenrur.

Recentionbus Alliariaac AIliarisdicitur.Noneft autem Scordium^pro quo olim Offici-næhac pcrperam vfæfunt: Nec Scordijfpecicseft, de quo Pempt. primælib. v.ànobisfcri-ptum. Fertur verb à nonnulhs Pes ahninus dici. Gerraani AnoHailC^fraiK/ 4^CltC^d/ frniit vocanc: Belgæ ÎLoocIt fonbtr loocB: Allium non bulbofum Latinè dixeris:Galli AlUajrc.

Excalfacitquidem acrcliccac Alliaria,fed multoquam Allium minus,fecundo videlicet ordine intenfo,auc tertio rcmifTo.

In medicina autem vfum nobiscognitum nullum habet; folia autem contufacum pifci-bus falitisà nonnullis pro condimento elitantur,veluti Allij vrfini,vt pauloantè fcriplîmusi

Sunt verb amp;:qui folia enematis incoquant, quævel ad coli, vel nephriticos dolores inii-Ciunturjin quibus non modb flatus infigniter difcutere, fed St ex calculo dolores mitigate aefopirefcruntur.

CE p A R V M, inquit Thcophraftus, genera pluta, qua: à locis cognomina acccpcre. Sunt verb amp;nbsp;minores no^ullæ; maiores aliæ: Item quædaqp rotundæ; oblongioFcs verb

Folia autem Cepa: angufla funt, amp;nbsp;intus concaua : baulis Angularis, teres, inferiore parte cralfior,cuiusfaftigio capitulum profertur membranatenui velatutij,;c[uadifruptaflofeuli in globi formam congefti apparent candidi.ac deinde fernen trianginarenigrum, fed al bi -cantibus glumis implicitam. pro radice buloos e^j^^jy^bus compaäus tunicis, flbrasaliquot deorfum à medio demittens. qui quandoque latior Rapi in modurti exfubetat;non rarb oui modo oblongusj fummatim autem prætenuibus conuertitur membranisi vt plurimum lubrubentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Terram autem Cepa defideratfÄnguem,vehementer fubadam,irriguam,ftercoratam,vt Falladius ait.Paffim autem per vtramque Gcrmaniam in hortis olitoriis pingui beneqs folfo

^^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

folotolitur.Subindc autem in arcisiolafèminatur: quandoque vcrô cum aliis herbis permi-xta^vcluti Laéluca. Palladiuscum Satureialcriprobar,quoniâ mclius,Plinius ait, proucniat.

Seriturautem Marcio autAprili: In Italia vcrô etiam lanuarioacFebruario,Palladio au-dore: vel etiam Nouembri,vt per vniucrfamTulciam, telle Petro Crclcentio. Bulbi Vere quoque plantandi lùnt,à quibusfernen fpcratur,quod Augufto menfead perfeâionein venir. Nouellæautem Ccpæ exaélismeflibuscolligi ac reponi pollulant.

Gcpà autcrn Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur: Latinis,vt diximus,Cepa,amp; quandoque Cepe neu-

tro genere : Ollîcinæ nomen rctincnt. Cognomina autcrn huic multa à locis apud Vctcres accelTcrunt: Quædam enim Cyprix, Sardiæ, Cnidiæ, Creticæ, Samothracia: Afcaloniæab oppido ludçæjquæ Pompciana. lam amp;nbsp;Marifcaquædam, quam vnioncm vocant rullici, inquit Columella.acque inde clTcjquôd à Gallis Oignon dicatur^Ruellius fentit: hinc fortal-lisetiam à Belgis'JCijeuîjn/Gallica voce cotrupta,nomen habet.

Setanit. Sctaniæappcllanturquæ minima: finit amp;nbsp;dulces, atquchæputantur ilhEc/Tcj quas Palla-dius CepullaSjquafi paruas Cepas nominat.

Schißt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Schillæ veto lîuc IcilTiles aut hlfilcSj qua: hyeme cum coma relinquuntutj quibus amp;nbsp;Vere

Cepæ vcrô lpccics«xê'paÂoç, line abfquecapite,amp;quafi longam ceruicem habens,gerrai-nationemque totani^n fronde obtincnSjquæque fæpius vt Porrum attondetur,à Theephra-llo yri3-uov nominatur. de hoc verô amp;nbsp;Plinius lib.xix. cap. vi. Apud nos duo prima gênera (Cepæ videlicet) :vnum condimentarium,quod illi Gethyoiijnoftri Pallacanam vocant: al-terum capitatum.

Cepa autem omnis acrisell, amp;:odorclachrymofajcalida Sgt;^ û.ccâ, audore Galeno, ordine quartOjfcd tarnen minus quàm Allium fcruct. fuccus tenuiSjaqueç acreæque fubllantiæ: re-liquum cralTarum ell partium. Optimaautem quærotumMima : longa acrior quàm rotunda: fcfa liue ^eui^yi quàm candida; liccaquàm viridis : crudaquàm coda^aut fale condîta.

Mordicant autem omnes CcpXjextcnuantjfitim excitât. Acrimoniara coda: deponunt, praelèrtim bis terve aqua mutata; extenuandi tarnen potentiam ne lie quidem amittunt; flatus vcrô etiam dilc^tiunt: vrinasmouent : amp;aluo quàm crudævtiliorcs. alimentum autem cruda:corporinullumjcodæcxiguumconfcrunt : Natura bi4iofisaduerfantur:his autem, quicrudum accralfum fuccum pituitofum coaceruarunt, conueniunt,amp; quibus mcnllrua ex frigiditate dcficiunt; obftruda enim aperiuntjrefrigerata excalfaciunt;^ meules piouo-cant. Hæmorrhoides verô amp;nbsp;cædem appofitæ, vel cum aceto inundæ, prouocant, vt Gale-nus ait. Diolcorides verô aperitiuas ait elfe h£Emorrhoïdumjamp;: aliarum oKZQjLatuvjüüc expur-gationum, de tradis tunicis in oleum coniedisjac glandis inllar fubditis,

SuccusCeparum per nares auradus caput purgaq crudos pituicofos humores extrahic. Frequenter autem Cepain cibnetiam c^da comefa,cajjijiBdolorescfficit, oculos lædit,ac acicm corum retundit,amp;;fenfusllupidiorcs reddit. Trita autem cura falcjruta,acmelle,ca-nisrabiofimorfui impofita, prodell.

17 O LIA Porto oblonga funtjRitiulqula^ed complurajamp;r dorlo erainentiore carinata, o-• dorelaporeque Cepæfirailia. caulis,fi nonfrequeijter folia fubfecantur,altero aut tertio annoalfurgitrotundusjfloresproôjrcnsin cacumjpe in orbiculura colledos, veluti Cepa: fuccedunt amp;: talia lèraina, fedron nigra, bulbus tenuis amp;nbsp;oblongus cil, potilTimùm lèdiuoj crallior ac raaior,ei quod non attondetur. •

Mediocrcraterrara Porru polluht: inpinguijllercorata, amp;nbsp;raediocriter foluta benc.pro-ficit. habetur in Germania ac Belgio,in omnium ferè hortis.

Tempelliuè leri potcll: MAtio aut Aprili in vtraque Germaifia : In Ttalia verô etiam Fe-bruario. Sediuum fine Sedile poil duo?à fatione menfes, manens ih*areis fuis, dclêçari po-tell: Sed quod capitatum vt fiat defideratur, attondendum non cil, amp;nbsp;Odobri menlè, vel etiam prius,transi«* debet. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Græcis: LatinisPorrum: amp;nbsp;P.'Jladidknalculino gepere Porrus dicitur : Germanis -lauc^: Brabantis lâarcÿc: Hifpanis PiTSfî’^Itahs Porro: Gallis Po'rrean Anglis 'ÎLelie: Bohe-mis

Quodfrequenter rcfccaturamp;: attondetur,Porrum lèdiuumfiue Sedile Coluraellæ ac Palladio nominatur: Sed quod non relecatur Porrum c^itatum çft: Græcis ««çaA«-Tot.Iftud autem DiphilusapudAthenæuravocari ait;,iiôü?v\/6A»:ànonnulhs verà Si. yiiSi/o» dicî.

dici.Gethyum agfcm Plinius Ccpæ fpecicm facit, Thcophraftus frequenter veluti Per' rum attondcri tradit : vtfuperiore capiceIcripfimus.

Excalfacit autem Porrum: reficcac si extenuat^petinde ac Cepa : corpus cxcalfacit : craf-lbs,lentos^; humoresincidit.Noxium tarnen fuccum ingenerat: tumultuolaac terribiliain-fomniaparit; oculos offendit: vifusaciera oblcurat:natura calidiores ac biliofoslçdit.-ingra-tum amp;nbsp;ventriculo : inflationcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Coólum minus nocenSjacrimoniæfuæ parte depodta:amp;:nec fic tarnen bonum fuccum corporiconfcrc Cum frigidis autem oleribuspermixtum , qualitatem corum contempcrat. Cum Ptifana codum amp;nbsp;coiîieftumjquæ in pedore crudafu»r,concoquit amp;: educit.Scnbitur etiam indelindu vtile efle, Scarteiiam expurgate.

Succus cum melle potus contra fcrarum morfu^ prodtrt : amp;nbsp;firailiter folia trita impo-fita. Idem veto fuccuscum aceto, thufCj amp;:laâejautrofàceo inftillacus, aurium doloribus amp;fonitui prodeft: Veteresfanguinisrcieó^onescohibenc ^^minis drachmæduæ cum æqua-libaccarum Myrti pondéré potæ.Idem invinum conieduiT^pfüm in acctum mutari pro-bibcrjamp; iaraconucriumeraendat: vtnonnulli»fcribunt.

pO R RI Ipecies iljurfeft. folia veto promit mujpa quidem,fed palmo raro Iöngiora,tc-nuia,teretia,exiguisiuncisfimilia;interquæfubinde cauliculi breues eminentjcapitula quædam cum flofeulis proferenteSjinftar Cepæd'ed minores multó. bnl|^lifubfunt exigui multi cohærenteSjàquibusfibrçdeorfum pluÿmç dimittuntunOdore autem amp;:fapore Ce-pam ac Porrum refert. . • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Seritur in hortis Germaniæ ac Belgij. diutine viget,acplurimis annis reftat: hyemls ac fri-gorispatiens: fubfecaturamp;attondetur frequenter,veluti Porrum fediuum.

Gcrmani 0C^ni(-iaucV amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant : Galli petit PourreAU : Brabantis

botamp;/quafi dicas, lunceum Porrum:^nde nomen illi facere aufi, çr^oivo-Ufç^fnv, Schoenopra-fum appellauimus.

S T I R P I V M H I S T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z’ l pft ; eX-

Facultate autcm iftud Porro fimi c calfacicnsjreficcanslt;atcenuansj apeP*^^^’ prouocansicalidiorem veroamp; noxium ingcnerat : fngidos humoresconcempcr^lt;^^j^^ coquit, incîdit ; vapores crallos lurl oculis cerebroque moleftos : tumu tu fomnia adfcrc : Sgt;c quæcunque Porru gt;, quoquepoteft.

De Ampeloprafo. Ca-V. X i -j, Am P EL O P R A s V M foliis CXlC pOtl caule veto aflurgit bicubitali, muîtô inferiore,in cuius fafl:igitgt;‘^^P'’’^f'^j^j£jn tiôraèmbrana renui contedum, fltia

• fpontè dehifcente, flores amp;r Cepæflmilia. bulbus rotundus,durus, dus cft, qui plures à fe renaittenSjfacdea

mulciphcatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„»rcsioni'

bus fua fponte nafcitur : tranflatum a diutinèviuit, fîngulisannisregerminâ’^^’.^j.jgQ, nim vllavel aërisinclementia, vcl , re bulbuseiuSjCtiam in Belgio,corruinp’ Æftiuisautem menfibus loliacau

rent, ac l'uo tapote flores, frudusproce“ byeme bulbi in terra latent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ^p'

pellationera accepit : Latinis Porru aut Vitigineum Porrum dici pofl(^^ • incognitum. SyJjieftre autem tota i^a efl; : nec inter cdulia idcircô rccipic'-’p

Plus autem quàm Porrum jyeffa-ç-0Alt;^;;^ôTegpv, hoc cft, itomacïfb mag'S tur : vrinas ac menlès vehementius cit-ferpentum morfus efum conuenit: Icorides.

D^c'M. Ckv. ^ulem IL L A, prius quàm folia apparu’ Ajirn, ofert cubitalcm ve! altioiem luum, pa.Ç,Jgt;}e9^Luj vt Berytiosa^/'^^^j^j^^j rico flmilem, à medio furfum ver^ao-particulatim prodeuntibus grauidum, ' 'didis: (quidaluteoscfle feribit) quos valuulæ flue fîliquæ triangulares ^on^P quibusfeminanigricantia plana ac pa Jiaquç ferius excunt latiufcula funt,lt;iu inata» ve,lata,pinguia,amp; elatiore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, magnus

quç liuraum verfus reclinantur.bul ^jus, eft,albidus, ex tunéüsveluti lento fucco plenus, mukis Abris deor

Septembri ac Augufto ’^5” , j^jn particulatim quidem : primùtn bqui . n’^jurn riores: deifldemedij: poftremoi^n ^niexot'^'’^ «ccupantes vigent; quos cernos flotu

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tlieophraftus tria arandi cem])ora oftcndere affirmât,fic vt primura arandi tempus fit priori-»l^usprodeuntibus: alterum medio tempore.-tertium cum fuperiores florent.Odobri ac No-’^embri fernen jwrficitur. pofteaquam autem caulisemarcidusfaäusinaruerit, tum demum folia in conlpedum veniunt,ante caulis aduentum peritura.

Bulbum huncGræci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latini quoque Scillara: Officinæ Squillam nominant:

't'onnulli Cepam mûris: Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brabant! Zccaijrugn:Hifpani CebolU Albarra-

^'’:Galli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angli^eaonponjS.

Scilla ex lecundo eft ordine?^lfacientium,alt; admodum incidentem facultatem obti-iiet, vt Galenus ait:prçftat autem aflam aut elixam fumere,fic enim Virium eiusvehementia oxoluitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Aflatur autem pafta aut luto oblita, ( vt Diofcorides tridit ) in clibanum deinde coniici-tur,autcarbonibusobruitur,donec^bducenscrufta fuffi^icntcr intofta fuerit,qua exempta, fi non emolle{cat,altcro polline fimili,aut luto^ircMmlinitur,amp;: eadem quæprius,fiunt.nam Snæita non aflatur,interaneis maxiinè noxiaeft.Torretur item in olla,indito operculo,quæ in furnum demittatur-Sumi etiam folet,«|uod maxime eftjj^tum.direpto viuotenus tuni-cis : quod fruftatim confedum coquitur,mucata fæpius aqua,donee ipfa nec amaritudinem, necacriraoniam habeat,traieä:aq5 linofrufta ficcanturin vmbra,ita vtne vlla quidem parte fecontingant. bis Scillæfegminibus ad oleum, vinum,äutacetumlcgt;llinum vtimur.

Ex aceto autem fcillitilt;ÿ),additomelle,oxymeli coquitur^ cuius ad incidendum craflbs, lentosjvilcidos humore^fus cft.

AflaScillapotioniLusaliisqjmedicamentis a(îmifcetur,quævrinam prouocant,obftru-üionesiocinorislienisqj aperiunt: tum amp;nbsp;tlieriacis.^atur bydropiciamp;;regm morbo, amp;nbsp;tor-niinibus laborantibus: amp;nbsp;contra veterem tuffim, difficulterqs refpiranrrou?ïn eclegmate.

ParsautemScillæcunxod^falispartibusfubaéJj^^àiciunisvnius aut duorum cochlea-riiim pondéré fumpta aluum mouet: Semen etiam tri tum cum caricis,aut melle exceptum, fi manditur, idem præftat.

Pythagoras Scillam in limine wmuæ fulpenfam malorum medicamentorumintroitum pellerc tradit : vt Plinius refert.

CV M Scilla fimilitudincm baud exiguam babet^quod Pancration diciturd'olia huius maiora amplioraque funt,amp;:,vc Diofcohdes ait, Lilij foliis longiora, (cdangufliora. bulbus veroetiam maior cllquàm Scillæ, ex multisb-militer tunicis conftans,exterius rubens,fiue 'ôroçroêÿç r lôs^Trôptpt/Qÿç, lubrubenSjauclubpur-pureus.

HetfXi^wv Græcis dicitur;amp;: fimiliter Latinis Pancratium : à nonnullis verô amp;: Scilla, amp;: ab Hifpaniæ rufticiSjVt C.Clufius refert,etiam Ccbolla albarrana.

Scillx autem fj^eciem clTefimilitudooften-dit. Poteft autem illud genus eflcjquod à Plinio feminadiciturlib.xix.cap.v. Nobiliinraa eftjinquit, Scilla^quanquam medicamininata, acetoqueexacuendo. Duo genera medica:Ma-Iculus albis foliis: (malim legere,bulbis) femi-nanigris.(potiusrubris.) Meminit tarne amp;Pan-ciatijlib.xxvii.cap.xii, Pancration, ai t,aliqui Scillam puiîllam appellate malunt, foliis albi Lilij longioriÂs craffioribusque, radicebulbi magni,colore rufo: Inquibus verbis amp;conrra-diftio quædam apparetj amp;nbsp;à Diol. fententia di-uerfa: Si enim radice magni bulbi, quarc Scilla publiaappellatur?Folia Lilij albicrafliora, Plinius: anguftiora,*Diofcorides habet. Atque vel bine Plinij exemplaria plerifquc lociscorrupta

CæterümPancratij radix Scillæ fimilem guftum refert,vtGaIenusait;quareamp;:eapro Scilla quidem, ea fi non adfit,vtuntur, efficit enim omnia fimibter, lcd longe imbecilbus. quod amp;nbsp;Diofeorides fentit: Scillæ,inquit,vires amp;nbsp;prçparationem babet,eodemque pondéré in morbis efficaciter alTumitur; rginor tarnen quàm Scdlæ ei facultas meft.

BVlb I Eriophori meminitTbeophraftuslib.vii. Deftirpityn biftoria,amp;: pofteum A-thenæusDypnofopbiftarurrflib. ir.quemaiunt lanam lub primistunicis babere,fie vt inter internum quodedKur,amp;: externum media contiheatur, ex qua amp;togæamp;: alia vefti-mentatexuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ,

Hune inlittoribusnalcitradunti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

E’eaoÇogpçautemdicitur,hqceji|laniferus,abipl*quamfubprimis tunicisreconditamlanam habet, interpresquidam Lanofum cognominat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ r

Huius autem iconein ofim vir quidam magnificus ad me mifit, quam tarnen non genui-nam elfe nonnulli afficmant.

Memini verô amp;nbsp;me quandoque inborto Ioannis Brancionis bulbum videre Eriophori nomine inlcriptum, fed caulcm floremt^ non proferentemj quefh C. Clufius Vicnnæ fu-periorisPannoniæ in borto Ioannis Aijcnoltzij Medicinæ profeflbris îlorem fecilfe feribit, imaginem eius in ftirpijim per Hifpanj^s obfcruatarum hiftoha fua vnà cum deferiptione exbibens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sunt autem ei folia Hyacintbinislimjli^ cauris cubitalisvoialtj,or,veluti Scillæ, flofculos proferenscæruleos,inodoros,particulatim quoque fefe cxplicantes. bulbus ex plunbus tunicis contextus,albus,tomentol us,ac veluti aranearum telisobfitus,adnafeentibusaliis bulbis, qui bus multiplicatur.

Et fané bic bulbus,cum pidura nobis milTa baud conuenit: quapropter fiifte Eriophorus yeruseftgt; baud poterit legitimus cffe,euius iconem accepimus^ NonpolTum tarnen facile indu ci.

cxiftimemfidam ac emeriticiam îmaginem abhoneftiflîmo acamiciffimoviro ^ranfiniffiamjnil^ortalîîs huic ab alio fuiflet impolitumjquod baud verifimile: Citius idcir-crediderim, n Eriophori h,-rc icon non eftjcffie ramen peregriniac rarialiciiius bulbi, vel-y quem apud Indos nafci Theophraftus amp;c Athériseus referont : nam flos qui sulbai ^arciffis flmilis,Ianuginofus,ac capillaceus ei depingitur : quam ob eau fam reólè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trickoilth

“'^ecapillaccus,autcapiliarisdicipotéft. Vtcünque autem cft,nos huius amp;alterius imagi-

Eli q^v a Olerum nc Oleraceorum fefe off^Tt multituào^ eorum uiJelicet^ejUit di cibariorttrK condituramntagû,quant ad alintentimateriam faciutitac gertiKent, Multaautemex his licet acrimoniani habeant amp;nbsp;proprie olera idcircb non cen~ feantur,neqa€ per fefeldque,^ alia Olera,edantur: 'veïutiBeta, Braßica,acfimi-« lia: tarnen ab Olerumcenfuacfamtlianec excludinecßciungi debuerunt,ctintpltt~ rimunttncibatu vfunygt;btineant,amp; cibosgrata fapore condiant, palate^ 'velgratiores, vellalu-briores reddant.JdquodApium,Sinapi,Eruca, Naflurtium , Çimilia^ 'hts,efficaciterpraßant, qua:Jota drperfe non edunturßed ctbariis admifeentur: amp;nbsp;ipJorum ntcl qualttates corrigunt,ac tn meltfts entendant-, 'velconcoÜienempromouent-, aut languentcm appetentiam excitant.

Ji P11 genera complura funt. fed deßngulis -d- -^feorßm a^ndum , aeprimum de hortenfi, quod famihariusac excerisnotius cfl.

Folia autem bortenßs Apij puicbrcvircnrh, cx muleis exiguis cobacrencibus,tripartito fere diuißs,ambiru etiam incifis compofitafunt:cau~ liscubitoaltior, fenuis,aliquancum Rriatus, in cuius fafligio culminates vmbellxßofculosper-quamcxiguos,ac deinde IcmioK parua proferut, guflu nonnihil feruida^ radix longa Scalbida e/l, cfui grata.

In bortorum areis fetitur.calida ac frigida fa~ Rinctloca,rn^övelhumidum naturafolumßt, vcl fxpius rigAir. Loca ßquidem amat bumen-tiajaqua lattatur,acque idcirco circa fontescom^ modeprouenit. Fu^hßus in paJuflribusnonnul-lis Germania fpontè natum reperiri fcriptum reliquit. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

» Tcmpeûiuè feri poreR, led tarde erupit: æüa-te faepiu^attonderi ac demeti poteR: caulem al-tero Amoprofcrt:fcmina verb lulio velAuguflo ad macuritatem perueniunc.

ro a-eAtyoyxainaiop,id cR, Apium horcenfe : ORici- I nxScvulgo Pecrofehnum nuncupanc: Germani / ygt;(t(l'fiIgcniSe: ßi(t(tiifl:Bjelgae H^etcrfcUe: Galli du J 1 Perfil: Hifpani Perexil, *Juliuert, nbsp;nbsp;Salfa: Icali f

PEMPTADIS QVINTÆ LIB. Ill I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fSj

ficcans femenjquod ad fecunduracaliditatis,amp; tertium fere liccitatis ordinem attingit. radix inoderatam eciam caliditatem obtinet. '

Folia in condimcntisdngularem gratiam habent,per iura,vt Plinius lib. xx. cap. xi. lar-gis portionibus innatantjin quibus præter quod grato fapore ipfa condiunt, ad aperiendum obftrucla,vrinasq5 promouendas,etiam non exiguum conferunt: Quod amp;nbsp;radicesiuri fimi-liccr incoitfæ baud Icgnicer præftanc: deinde amp;ori vcntriculoq; gratæ funt.

Semina Mcdicinævfui vtiliora, exténuant, aperiunt,vrinas ciunt,calculos cohçrentesdif-foluunt,flacusdilcLitiunt,conueniunt bydropicis,mefes promouent,fecundas foetusmor-tuoscxpelluncicommendantur amp;nbsp;contra veterem tuffimcclegmarispermixta,autincoóta.* vcncnisetiam aduerlànturjatquc idcircoTheriacis admifeentur.

■ De Elcofelinü, (iue Jpio paluHri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. kv. i i.

T) A L V s T R E Apium foliis læuibus ac refplen-dentibus,ac incbplures particulas difteiâisft-milfter viret,maioribus tame Sclationbus quàm hortenfis: cauliculi ftriati in alas diftufi, fummis virgulisflofculos candid«ios proferunt,ac deinde lèminapaulô minora quàm hortenfîs. radix muleis fibris cohæret.

Cum hortéfi Apio vigetac viret: alteroquoq; à fàticfie anno caulis eius aflurgit, ac ferainaad-fert: quæ poft fblftitium matura func.

E’A5J/olt;7îA/(/ov, aut potius tÄf/oaeÄtyoi': Latinis paluftre Apium : à Gaza Paludapium : Officinis abfolutè Apium nûneupatur: Gerraanis ftcîj: Belgis ‘i?ppc: amp;nbsp;nonnullis SjOuffroutonicrcB: Hilpanis^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Ga^is «le Extant

verb huius amp;nbsp;inter Ipurias voces quædâ nomina: vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apium rufticum:

‘1 Hydrofelinon verb fine aquatile Apium etiam àGermanisSiumdicitunvtcap. x. lib. v. Pem-pradisquartæ fcripfimus.

Atfaeultate actemperamento hortenfi qui-dera iftud Apiimi fimile,fed calidius fîccius^; amp;sad pleraqvemcacius. Incibatu autem huius 'nullus vfus, neqj ad condimenta vtile habetur: Medicinæ autem baud inutile.

Succus eius Id multaconfert,extergit,aperic, crafta attenuat,obftruôbones tollitjamp;vrinas mo-uct^tquè idcirco Serapia dida, quæ hune per-nuxturrf habeht,veluti Byzantinum,i«cinôris lienisqj obftrudioncs aperiunt, amp;nbsp;diuturnis, fiu'e’tdrïiànisifiüe quartanis febi'ibuSjOmnibusq; ex caufafii^^a,tum amp;: obftruôhonibus, e-iiatis,autiliântur,ac'rcgio mörbófuccurrunt.Idcmfuccus onstonfillarumqjetiam maligrta vlceracnm hordéidecodojadditô melle rofàc8o,gargarizatu atUào^atemperducit.prodeft verb amp;nbsp;omnibus externis vlceribus amp;nbsp;iordidis vulne^tfs cum melle* cancris etiam exulce-ratiscônfért: NamÉamctfthôs'curare nequcat,putredinitarnenrefiftit,aefoetorem eorum reprimit; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-■

Sértien ad eadem,adquæ fatiui Apij,vtile habetur; minus tarnen tutus vfus eiuseft: Nam coraibali morboobfioxij,abhoc ôffenduhtur,vteui4entibus cxperinagi^ compertum.

Eleofebriovis,vÉ Plinius fcribit,priuata contra araneps. nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'f'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

^'R'É OSEE 1N olt;aütem,vt DîofcoridesaitjCâuhseft dodrantalis, ex tenu! radicepro-^diens,circaquemramuliSätapitulafTheophraftüSfolia;)Cicutç fimilia; multbtarnen -, tcnuiora,in quibus ;(gtp7i'ùç,id eft,frult;S!us,ftüe'femen,oblbgüm,acre,tenue, odbrâtum,Cü-mino fimile.Et taléquidem Oreofelinon ip notitiam hac ætate peruenilTe non cbftat. Nam Chætephyllon verum Oreofelinon efre(vtplerifquevidetürjhaud eftverifimile. Pro Oreó-’ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;felino

Folia huic funt velu ri hortenfis Apij, fed maiora ampliora, ex muleis in cenuibus pe-diciilis hærentibus compofita, caulisbreuis db ßoiculi in mulcariis albidi: fernen exiguum.radix mediocris longicudinis ac craflîrudinis al-bida,guftu nonnihilacriSjamp;amaricanSjac o~-doraca.

Nafci inperrofîs amp;moncibus Orcofdinoa Diolcorides rcfcrc. prouenit verô in monti-bus Veelgutta, vt in iis qui Silcûam à Mora-uia, olim Marcomannorum prouincia, diri-* munt;tumamp;inaJiismontibusaccollibus.Me-raini veto olim banc ad me mifTam à Marci-no Tulemanno, qui in monrofîs npud EburO' ncsacTongros,nnnc Leodios, banc reperça,iti horto iuo Traieôb ad Mofam iludiosê alcbac.

A montibus autem oy?ccrgA/yô apud Grx-cos nomen cil, ejuod Latini idcirco Apimn montanum ac Montapium appellant. Dicirvr verô idem, vt inter reiedtaneas vocesreperi-cur,7nT^mÂ/fo'v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lacinis Apium : Scd.

Diofcorides •ctrofèlinum ab Oreofehno di-uerfum flatuit. Nccenim, ait,baliucinari nos oportet,exidimanccs Orcolelinon edequod in. fàxisprouenit :aliud nqiiidced Petrolclinum.

Veelgutram verô Latinè Mulcibonamqnis dixerit,hoc enim nomen accepit,quod ad nwb fa vtilisamp;commoda babcatur. Non omnino verô impropriè dchxc Orcofelinonnuncupa^ mr, nam inmontibus, vcdiximus,gignitur, Sv: Apionon didimilis cd. Dedderacur fernen Cuminodmilc: taie d babcrct,Oreoiêlinonlegitimum cdc,quisnegauemi‘

Oreofehno autem, audore Galeno, facultate Apio dmile, fed valcntius. Diofcorides vrinas,inquit,cit,{emine ac radice in vinopotis :menlcsmouet: antidotis, diurcticis, amp;cal-lacicntibusmedicamentisadm^ecur.

Veelguctx radix excalfaciens amp;redeq^ns quoque eH^^ecundo quidem ordineintenfo. extcnuac,inçidit,apcrit,vnnasmouer,calculos did'oluicamp;cxpellit, menfespromouct, ioci-110ns ac Items obdruôtioncsaperit, regio morbo auxiliatur. manducata dentium dolores mttjgat,acïaliuam elicit. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adttiodutn pauca Veceres /cripta religaere. Diofcorides fèminciEud

cflcAmmios ïîmih,odÿ^^fiorc vcrojacri,ac»romaredolcnce cancummodo fcnbic.'de :fohorum formajHorumco]orc,Se:radicismodoniIiil.Br€iiiorvcrôeciam Pliniusefi. Theo-phradus vero ne nomej^ij^dem habec: Ap^j Hippofêlinij Eliofclinij Oreofelinitancum-modo mentionetn faciens.

uumMiut- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^eo/ehno aucem L^nharcus Fuclifiusolim propofuirdirpe, non Apij modo/par-

donicum ^sac diffcdis folüSjfed oblongisamp;' ex cmnnullisambicu crenat^^cdïculoqÿ medio verimq;

Fuchßi. :Conexis compoûcis, Pimpmeilx Saxifragx,en}s qux minor ed,primi^,tolns aliquacenus,noa tarnen omnino^mi^us. cauJiculus tpnuisSi^cubitahsed: ûofeuliin ymbellis albidi; fernen fubnigricans, /iraïr/q at? borttnûsApijxmnlumjadmodnm odoratumj nonnihil acriijjonia: obeinens. radix tennis, dbrofa.

Tetrofeh- Pro Pctroielino autem legitimo^iîu^ Lobeliusexhibet,à Vcnetis^accdonicum voca-lt;^^i foha Apij hortenGsj velpotins Pimpinellx Saxrfrr^gre: cauliss^fd^alis :_albicanccs ytnetfirum. ymbelîae:,fernenpuûilum,euanidum fvtait:) facultate amp;: viribus quàin fàtini Àpijinfèrius.

JT Fin pcxrnpcislocisaepetrolis Pctrolèlinum gignitur, apud Af^cedónesiyeró prxdantilTi-wumivndciJli Macçdonicocognomen acceamp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

or,i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A petroûs

Apetrofisaunftn locisînTejiajA/i'oodicitur: Latine Petrapium ac Petrofelinum Macedo-nicurii: Officiaisincognitumeft.HalluGinanturnon parum quia Fuchfio dep^idam Amo-Wum efTe volunt: mukum enim ab hac difFerens Aniomu eft, vcex cius apud Diofcoridera defcriptionc vel luce clariusconftat, Nos verb amp;nbsp;banc pro Petrofelino arnpleftimur, donee aliquis aliud nobis oftenderit,Apiis folio fimilius, amp;nbsp;f^nine tali, quale Petrolelini efte oportct.Ecpoteft vel folumfemShànhac fentêria «os retinerejadeô delcriptioni relpondés Vtnullum magis: acre ncmpè,amp; quàm Ammios odoratius, aromaque rcdolens : non repu-gnantibus intérim foliis,qu|p licet exquifîtè aliorum Apiorüm formam non referanr,no om-nino ramera diflirailia funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

At Petrofêlini fernen,quod maxime vfuieft ,calidum ac ftccum eft,vnà Cura incidendi cfFcftu: vrinam fié mcnfescit: contra ventriculi^cali innationes,ac tormina prodeft : à'tpu-w/îquidcm,vt Galenus ait,hoceft,fla«usdifeutiés eft. Laterum,renura,amp;: velicædoloribus auxiliatur:roifceturamp; antidotis: Diofeotides.

pO LIA Hippofelino in plures laCinias diftedajEl^cllni quidem ftmilia, fed multô ma-ioralatioraq;, læuiaguoauc, óófaturato colore virentia: cauliscraiTus, fubindecubitalis;

cxvmbcllisfloiculi proaeÉmtesalbidi: fernen verb craftura,oblongum,nigrum,araaricâs, amp;nbsp;aromaredolens.radixc*rà{ra,forisnigricans,intusal^,Raphanidicxiguæ fimilis,efuiidonca: guavulnerataaut præcifa,fuccusprofluiteitbconcref6ens,acriamanta4in_^Myrrbam fapo-iereferens;quodamp; Tbeopbraftus annotatum reliquit : Lacbryma ex eoMyrrbæ fimilis, inquit, defluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;•

Amagnitudine,quareliqua Apiafuperat, GriecisZTrOTo-eA/wdicitur : à Gazâ Êqüapium. Appellaturverb amp;nbsp;Olusatru;amp; àno«nullis^ea«Aoi',amp; àj/exoo-eA/i'oi'jhoc eft,fylueftfc Apium: Galeno verbjamp;aliisquibufdam etiam c/zt/pv/or eft,propterfuccum ab ipfo profluentem,qui Myrrham,boc eft,o-jUt/pFav(vtdiximus)refert: Eft verb Sz aliud Smyrnium Amani montis,dc

quo fequente capitc. OfScinæ appellant Maccdonicum ;alij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rel-

gæ ißetetfrite ban j^attbonitu Ifpanb^inî; Irali Macerrerx : HdP‘quot;i’^’ CM ace don ico-, Galli amp;: AngVi

Excalfacit autem amp;nbsp;reficcat femen ac radix no minus quàm ApV fis: expurgant verb amp;nbsp;exténuant : ot tiocaiidaamp;: ficca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

manducari aitjamp;r per parari: cadem ctiam cruda muriaco dicem fimilitcramp;crudam lit. codam £eç-c/G£,;^r,fiueori gratû'effe. Infettut ac mcnfiÉ apponitur, bac ctiam buiusradix,acetariorualiortilocum t Semina rcmorante.s menfes prouoca cunda,scxpellunt, flatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tta'

bus pro^ûtia folia lata amp;nbsp;arnp!^ funt,amp;: in complûtes p^tticulas ter difleda, quarum fingulatesam tæjob vno pcdiculo ferè ternæ qua rotunda, veluti Ariftolochiarj*^^ odam-ûc am biunt, vt per med ium corum modo tranfirc apparcant : lunt ^“^jj^flof-mofi, in quorum alis cornantes VIT* culoscduntlutcosdcmina verôtoW bofa, Braflitæ limilia, lubnigf’^^^’’^^ ’ candida, radix forisnigricat,

In Amano monte prouciiit : gt;n j. collibusj^^ridisjacincultisterr-ï^ Dio{coridcsrcfert,na{citur. nstatn^^

^fjtvpviov amp;nbsp;iflÿd dicitur : ab Hippofelino,quod ctiam fuperioFe cap. fcnptum. In Pctrolclinum nuncupatum lu**- • ridcs(î: Galènusteftantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pettofe-

•Viribus autem non longe id^^^ ^{elîno linOjGaleno au dore, abedjjupoot men ac Apio minus acre.vlccp’O j^defic-potcftjquia videlicet citramolc „pceftquot; cat:digercrever(^ que indurata t rel,qu:visAp,o^îçnolcl.notoü^j.^,„, circa amp;nbsp;fèminccius vtimur an

Vis radicis, lierbæ, amp;t: fèminis^jpc-■ radieem auteft contra ferpentuna i ^^jpgat: re conuenit: tufles amp;nbsp;vrinæ difficultati medetur: partus tiat fi fcruefàda fubiiciatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccun-

nura,ac teficæ vitiis prodeft: me dadas pellit: pcculiariter tur,amp;: cotra febrm circuitus:

amp; magnitudinc, Apij illud genera re-fert : lunt etenim ampla, in pluresque partes d'.lfcâa : caulcs veto rorundi, ftriati, geniculis aliquot articulati, intcriusconcaui, cubitales, vel altiores, ab vnaradice fubinde binitcrni-ve, inferiore lede quandoque obfeure lubru-bentes: flores in rotundis mulcariisalbidi : lemen rotundum,planum, Anethifimile. radix in ramulosacappendicesdiftributa inredum amp;:obliquum fpargitur,intcriuscandida.Torä aiftem hæcftirps laöeo fcdundacfucco,qui, quacunque tandem parte vulnerata , ex eà profluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

luxta lacus, vliginofis acliumidis locis,in Icrobibus aquas refedes habentibus, quando«^ iuxta Alnoru etiam veteres truncosrcpcritur.

Officine Belgij olim perperam Meum nun-cuparunt ,ac legitimi Mei locoinvfu habue-runt. Germanis^ljVnic^ : Valerio Cordo Ol- oyiiüthiS^ fcnichium dicitur : apud Belgas à nonrîtillis

cppc, hoc eftjApium lylueftre : non de-fucrunt vero amp;nbsp;qui Wattr cppc/ id cft, Hydro-lèlinon l^caqwatilc ApidjJinominarent.Hy-drofclinon aurem,vt ante lcriptum,amp; Eleolè-linum amp;nbsp;Sium quandoque appellatur: Sylue- syiuesin ftreApiumreóbusdicipoteft.

Diolcorides cap.de Dauco: amp;Thcophraftuslib.vii.vbi Apio-rum cüm in foliis,tum incaulibusdilcrimen conftarerefert: amp;nbsp;quædam caule candido : alia PHrpurco, vel verficolore: lylueftre etiam quoddam Apium elfe oftendit: Nam quæ purpu-ieunicaulem,auc verlicolorem habent,lylueftri Apioproximaelfercfert. Atqueidcircô cum Ollènichium caule inferiu«e^'t fubpurpureijjac foliis Apioaccedcret,ôlim maluimus jplum Apium lÿlucftreappellate, quàm cum Officinis in errore verfari ac pro Meo habere. Fofteaquam veto nunc pro PlinijThyflelio recipicognouimus,nechaberemuscuraduerla-remur, facilè quoque in eatftlem fententiam deuenimus: pilt;fertim facultatibusetiam con-^icniencibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Thylfclium,inquit Plinius lib;xxv.cap.xi. eft nop diffiînile Apio: huius radix purgatca- Thyjjilinm. picispituitas. quod amp;nbsp;Olfenichij radix^fficacitcr.vt mox dicemus,præftac. Relpondet veto

amp; nomen; diâum liquidem -SwaygAeioi'ƒ i4ptur, quia fe pqJ^at/ç, fine loca paluftria -S-t/oy«, Foe eft, extendit.

Eft autem huius radix calida amp;nbsp;ficca tertio otdine : rommandugaff multam ex ore pitui-tanielicit,amp;: dentium dolores fopit. Non dubium vc^cft,quin sZeaSem extcnuet,incîdar, amp;aperiat: vrinas amp;nbsp;menfes moueat: amp;nbsp;quæ Apij genera reliqua, cadem nec leguius, (cd

FOlI A Caucalidifuntalpera,veluti PaftinacæfyîiieftriSjVnriisque^Wftts difledajinul-toquequàni Apijcenuius 4iuila.caulicuUsrart^bicalis,in cuiuÿ alis vmbellæculminantes flolculoseduntfuaueolentes,albicantes,ex{fu5ïr, per circumferenciam tarnen maio-Ks: lemen alperum,oblongum,non minus quam fylueftris Paftinaeæ, maius qüàm Cumini. ladix nullius momenti.

Incampeftnbus folo inculto per ^aliam frequenter, veluti in Hetruria, occurric. reperi-turamp; quandoque in agris baud procul Traiedo ad Mofam,in Tongrorum finibus.

Caucalis,Græcis fimilitcr nonnullisvcrô amp;nbsp;JlztZjMça^ezoç, bocelb. lylueftris: fpiinis vocabul!S^Û’«iy,/^‘'^^^' .jj, raocrito ßo/ov: LatinisPesgallinaceus,! cs p Ægyptiis Sciclis ; Hetruriæ rura Petrojt ; uatico nommant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/Tcaf'

Caucalidcm autem Diofcorides firmat, quod crudum ac codlum editor, v moueat. Plinius Caucalidcm inter cnumerat: Galenus verô muria, adrcp ncm,hanccondiri adiicit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcalft'

Semen autem Caucalidis euidenter citac rcdccat, nec minus quàm fecundo vrinasamp;: menfescit.-calculos amp;:arenulas^ •uit ac expellit ; à iocinohs, lienis, ftvudionibus libérât : crudospituitoiosq^ mores incîdit, concoquit : ventriculuni dum adiuuat : flatus diflbluit. fercur fumptum, aciem oculorum intendere,co prodefle.

Hærefolio tcnuia a.c uilàlunt foliajnonnihilbirfuta, virentia: cauliiWi breues,tenues,teretcs, concauij qui initio vnà cum folds ddut: fèd femimbusperfedislubrubent: flo xis vmbellisalbidi: fernen veto oblong^^^ guftum, tenue,acuminatum. radix Inhortis cumsliisoleribuscolitor-corata,amp;: aliquantulum humente nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efui^î

* citô parum idoneum redditur : Sed fto feritur, per totam infequenteio by etiam ferius,vtileeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnnul!’®

Cerefolium vulgo dicitur gt;nbsp;Vuaba-' I placetjCenj^iéiumper ofecunda ly lumellæ verô Chærepbyllum,fioc folds Nominari autem ficputatur,quôdro j^jjarita-gaudeat: vel potius,*quôd gaudium ac tem excitefcGerman! XorffdfrdUt/au frâUC Belgæ Ifóeruchitali Cerefo^li^'^^ ‘ J'ueil: Angli^Dcruelvocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foue

Nqpeft autem Gingidium ’iri-fum fuit, Iiaudamarum liquidetn A’ cundoque faporecommendatuni- Q^tuon-quoque baud eftjhortenfeetenitd ^p'ùjpogu-tanum ; fernen etiam non acre, • „j. pli-ftu fimile , veluti C^tofelini efle icri

CæterùmCIaacrefolium inter ‘^’^’^ß.;cein-ra recipitur : ventriculo acori S5^’’'^'^^^jj|coque peratè exca^facit,modice^jdebccat, etiâpt^' minus quàm Apij genera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;srpud^

deinde calens admotum, vino verè, in quo de-cocium fuehtjhaufto- FJatuIentum verù etiam aliquid obrinetj quamobrem Venerem pro-inouer.

Xyr Y R R H 1 s caule foliisqueCicutæj vt Dioicorides fcribit^fimilis eft. (une ete-nim huius folia magna, ampla, amp;admoduni difl'edtaveluti Cicutæ, led amp;nonnihil birlùta, colore verô, làpore, amp;c odore Chærefolium re^ ferenria : caulis verô quandoque binûm cubi-rorum, craflus, geniculatus : flores in vnibellis candidi; fernen verô magnum,oblongum,cral-fum, nigricans, Cumino maius. radix longa, canid!da,mollis,quaflquefungola, dulcis,cibo, vt Diofcoridesquoque Icripfit, idonea, faporè ferè Paflinaeæ albæ.

Fertur apud Germanos in pratisalicubina-Ici: apud Belgas hortenfis cantummodo eft.

Maio menfe flores profan ; lunio aciulio fernen maturelcit. radix flngulis annis primo Vere règerminat, poft lèminis perfcélionem reftans.

Græcis /zt/ppzç diciturmec aliud notnen apud Latinos habet : nonnulli verô amp;: Myrrham aut Conilam vocànt,vt inter fpurias voces annota-turn eft. Germanis wflhCï .îlôîjfflfraùt: Brabands toilbe iicruct

Memiuit vc^ô huiusPlinius lib. Jtxiiii. cap. xvi.\bi amp;: Smyrrhi2.?hi appellad refert: Myrrhis, ait, quam alij Smyrrhizam , alij Myr-rham vocât,fimillima eft Cicutre, caule fohisqj amp;flore,minor tantum amp;exilior jCibonon in-fuauis.Occurtit verô èc mentio huius lib.xxvi. cap. XI. fed ibi cum Geranio confunditur ; vc Pempt.priraælib.iii.fcripturn eft.

Mvrrhidis Âutêfolia non minus quàm Chç-refolg edulia funt,in eorundemqflocum quandoque afliinniutur.

Radix, auäyre Galeno, exlècundoeft ordi-ne excalfaciehtium, amp;: tenuitatem fubftantiæ adiumftara ii«bet.Diolcorides hanc in vino po-taift acTuerfus phalangiorum morfus auxiliari refertiexpurgare verô amp;nbsp;menlèsac lècundas-.in forbitione VCT,b«O(ftam phthifîcis vtiliter ex-hy^eri.

T7 X fy4?ftftrium olerum numero Scandix éft: folia habet çpnuiora quidem quatn lutere radicisPaftinacejlatioraverôcrcbriusquedifle-da; nigriora item minusqs odoratâ,quàm Chç-refolij :eauliculus dodrSuJ^jJis-.vmbellæangu-ftæ: flofculi candiduli: lèmê longum in mucro-nem df»anuatum,roftellis,autcitidscrafllsma-gnisque acubüs limile. perquam exiguæ radi-culæfubfunt.

In aruis pingui lætoquc folo exit : non rare inter iplâs fegetes, non niodô in Italia, ve-

6ÿO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I RP IVM H I s T o R I Æ

Maioacîuniomenfibuspræcipuèviger. Scandicem Latini appellant,à Græcismu-tuaco nomine,quibus eft. Inter nothas autem voces reperitur RomanosScanariam herbam amp;nbsp;Aculam vocare; Acula autem à femine acum rcferéte apte dicitur.Rucllius hanc PeaenVe- fub Peâinis Veneris nomine defcribit. ApudHifpanos alicubi in forum venalis infcrtur,ac «‘’■if. editur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgxj^adöeBeruekAnglilßtnBe nriÖE/Só^tojamp;ejSbpIl nuncupant.

Hæc eft,Pliniuslib.xxii.cap.xxn.ait,quam AriftophanesEuripidi Poëtseobiicit ioculari-cer: matrem eins ne olus quidem legitimum venditalTe olim,fed Scandicem.

Scandix autem,vt Galenus ait, olusfubacre eft amp;nbsp;amarum, adeo vtin liccando S)Lexcal-faciendo autlccundiordinisintenfi, auttertij fitincipientis. Crudura amp;codum,'Diofcori-des ait,manditur: ftomacho amp;nbsp;ventri vtile. Dccoâû eius veiîcæ,renibus,amp;: iocinori confert.

G In G 1 DIV M, DiofcorideMit,/3oTawovfiue^xiguaherbaeft, Paftinacae fylueftri iïnii'

Iis, tenuior, 00 amarior : Calcula fubalbida amp;amaricans. Duo autem Gingidianoftra ætas exhibe c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Primum folio eft PXftinacæ, cauÜŒlo rotundo,ftriato, geniculato, ac quandoque fubni-gricante, hirfutulo in ramulos diftnouto : in quorum faftigiis eminétes vmbellx, aliquot circumambientibusfoliolis ftf|)atæ, flofculos edunt albidos, lùctl«lente lèmine; quo ad ffia-turitatem perueniente,vmbellæ limilittr'vt Paftinaca: fylueftris, ccfntrahuntur,amp; tadu ali-quantulum glutinol^fentiuntur. radix paruaamp;: albida. Amara autem huiusherba: folia, turn amp;nbsp;radix eft*quot;^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Alterum Gingidium Paftinacam fyhieftrejTi quoquelâtisj^fert, tenerioratarnen,læuio-ra,minusq5pilofahuiusapparent variÇoilfedafolia, caulesgenicSlatifatisreipondent : flof culi ftmiliter albidi: contrahuntur amp;i. huius vmbellæ femine maturo, quarum pediculi non-nihil odorati,adeo duri tandem redduntur,vt ad expurganda ea, quae dentibus à cibo inha-rent,dentifcalpiorum vicem fuppleant.Et huius quoqu^folia ac radices amaricant.

Vtrumque in Syria nafcitur,amp; pler umque în Cilicia: poftremum verb amp;nbsp;in Hifpania alicubi repenti fertur.

PEMPtADlS QVINTÆ LIB. IUI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ëS)l

Quod Græcis riyrt/tQv, Latinis eciam Gingidium eft : in Syria verô etiam Lepidium: amp;: aliud ramen Lepidium eftjde quo pofterius agetur. A Romanis Bifacutum dici inter nothas ac reiedas voces extat, cuius nominis, apud Syros,reliquum vcftigium eft : quibus alterum Gingidium,vulgô Vifnagadicitur.

Gingidij autem maximus eft, Galenus in lib.De aliment.facult. air, in Syria prouentus, irianditurque non aliter,quamScandix apud nos Pcrgami:ftomachumqueadmodumiuuar, âuecrudum,fiueelixum ipfummandere velis. Perfpicuum autem quod medicamentum potiusquam alimentum. Sicuti autem guftu amaritudinem amp;adftri(ftionem præ fe fertjfic amp;temperie caliditatem amp;: ficcitatemicaliditatcm verb non admodum confpicuamobtinet, duobusautem numerisdeficcat;Idem in lib.De limp.medic.facult.

Diofcorideseadem quoquehabet;Olushoc crudum,ait,codum,conditumqueeftur magna ftomachi vtilitate: vrinam cir: decodum ex vino potum veiîcæ prodeft.

Hortends Afparagicaulispofteaquam adoleuitcfaflj^s,4uru?‘^crotundus,bicubita- j. lis,ac non raro altior,in multos ramulos difFunditut; foliolisconueftiuntur mollibus, vi-rentibuSjCopiofisquidcn^fed exiguis,amp;: capillamenti inftai*tenuibus. Flofculifecundum ramulos exeunt minuci: fuccedunt baccæ per maturitatem Corallij limilitudine rubentes, rotundæ, Ochrî magnitudine,in quibus aliquot nigra femina conduntur radices flint mul-tæ,crafræ,molles, fpongiofæm fibræ; ab vno capite dSpendentes, amp;nbsp;ii^w»*ie partem fparfæ.

Scriturautcm huiufcemotL Afparagus in4iortis^ingui, humido, benequefubadoloco. Hyerac vel ftercus,ait Colùmella,vel cinis iniicienOT^t füccus eius pluu iis manans ad radi-cem perueniat. Palladius fblum quoque ftercore tegi præcipit,fed per hyemem fuper ftrami-na iaciendum,amp;i: primo Vere tollenda.

Contingitverô amp;nbsp;huiufcemodi Afparagum quandoque fpontè Srcitra culturam proue-nire, amp;nbsp;locisquidem humentibus ac herbolis, veluti in pratis, in quibus baud procul Mo-guntiafrequensreperiri fcrtur.Exiguum hic ab hortenfi difFert,nec ab eo généré aut fpccie,

fedcultura tantutnmododifFercns eft. quæ fpeciofiora 8c ampliora omnia reddit, Cauliculorum primarudimenta Aprili erumpunt, amp;nbsp;dum adhuctcne»func,cruda,fed liepius coda eduntur,quç nifi cito decerpanturin caulem afliirgunt: cuiadnalcentcsfruftus fub finem æftatis matuntatem conlequuntur.

paucioresibaccærotundæfunnhuicquidem nigræ;priori veto cineritiocolore fordentes. radicesambobusqualesfatiuoLutbreuiores paulo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I. Sylueftrium horun^piww locis petrofis,tum in agris,ac iuxta lèpés in Caftellæ aC Granatæ regnisàC.Clulio repcrtus : nafcitilgt;Rgrô amp;c idem in N ar bonen ii Gallia.

3. Tertius verb in Lufitania locis fabulods. Meminitverb 8c ^leftris in Creta nafcentis Petrus BelloniusSingularium lib.primo,cap.XVII I.

Appcllatur au£ci^ui hortcnfiseftjGræcisquidema(zex«ejlt;3i)ç,nonnullisa(r(pae5(j£)ç:Lati-nis fimiliter Afparagus: Officinis Sparagus, amp;^Speragus: Germanis @pdr0fn : Gallis A (Merges-. Belgis fimiliter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c quan^a«5ne lt;toraclcrupt/ id eftf hej;ba Coralli, à baccis coralli

inftar, vtdidum eft, rubentibus : Italis A/^arago : Hilpanis E(^arragos : Anglis ^perajje auc ^pcracôc: Bohemis ÇlomottoC f Oîf

Pereminentiam autem fine Afparagonomen datum, qubd videlicethuius,rcli-quarum omnium ftirpium Afparagis præferantur. Pwpric fiquidem Afparagus priraum germencuiufquc ftirpis,præfertimtenerumacprius qüàm incaulem abiens durefcativt funt

ÎEMPTAD15 QVINTÆ LIB. I I 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«fpj

funtLupuliprimi turiones,item Vitisfylueftns,Bardanæ,Rubi,Oxyacanthæacidx,Sam-buci, amp;nbsp;aliorum dmilium.

Sylucrtris Afparagus proprie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, mûris fpina,SCeienra^^ç ^TîT^je/oç, ftuc pe-

træus Afparagus dicitur: Lacinis enam Afparagus lylueftns, Sc Corruda : Ofticimsinco-gnitus cft.

Rccensaucem cnati turiones fiue Afparagiquandoque in pinguiumcarnium iure deco-•ftieduntur : vcl in aqua codi, cum oleo, aceto, amp;exiguo (ale acctarij loco infcruntur. Ori autem grati funt: facilè concoquutur: aluum leniter molliunt: vrinas nonnihil promouenc; renibusamp;svelîcævtiles : alimentum verb corpori exiguum, amp;nbsp;humidum, non tarnen vitio-fumadfcrunt. Semen genitale augere,amp; ad Veneiemexcitareexiftimantur.

Radicesautem ciirn (atiui,tum (ylueftris Myacanthæ citramamfeftam caliditatem ae (jccitarcm extergendi vim ha be nt : renes iecur ab in far du libérant: pedori acpulmonb busprolunt. Decodum earum dentium doloribusmederi, Diolcoridis eft.

Primum fruricofumamp; vndequaque folioftraeft:caulibus quandoquccubitalibus: L foliispinguibus,numer«(is, inparticulasdiftediSjquarum fmgulareslongioresqüàm mino-ris Portulacæ,guftu fifm exigua falfilagine aroma Fcfercntes. vmbellæ in fummo culminantes flores proferunt candidos, fernen fuccedens ceu Libanotidis eft, amp;nbsp;odorarum.,tres aut quatuor radices coherent grati ac iucundiodoris. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In rupibus ac fcopulofis li^toribus marithnis ItaIiæ,Hi(paniæ,amp; Galliæ nafcitur,amp; abun-defrequenseft. *

Proximum genus priori fimilc eft, fed caulis geniculatus.proccrior: folia in anguftiora fe-gmentadiuifa,duro mucronepungentia acfpinofa. fernenmaiuseft,oblongum,amp; fpinis ’ obfitum. radix oblonga,Paft:inacq’albæfaporeamp; figura, efuiapta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Tertium Crithmum complures ab vna radice cauliculos promit,foliis circumdatosmul-tisoblongis,extrema parte diffedis, craflfloribus, latioribusque quam Abrotoni, in quorum faftigiis

faftigiis flos exit ChryfanthemiemuluSjmcflio videlicet difeo Sé orbiculato ambitu luteus.

Hæc duo genera rariora funt : gignuntur tamé alicubi baud procul à marij amp;nbsp;Ipinofura quidc in Narbonenfls Galliæfabulofis maritimis.

flue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galcno verb Kptdjuffr

Grxcè dicitur : Latinis eadem voxinanct : à nonnullis verb amp;nbsp;Bati:In Belgij Officinis Creta marina:Petro Crefcentio Cretamu amp;Rin-cum marinum: Germanis ÇOîwffnt^cU: Italis Fccniculus inarinuSj Fenocchio marin o, Herba di San Pietro : vnde Sé à. nonnullis Sampetra: Hitpanis/VrfÄv/af Umar^Hinoiomarino, Fenol mari^ Sé Funcho marinho : Gallis Pacille, SZ I FenoilmarinzE.t hçc quidéprioris nomina lut. Reliqua duo reuera amp;nbsp;Crithrna fuut: fed recentiorum plcriqj alib pertrahereconantur: nam fccudum , Paftinacam raarinam quidam appellat : tertiura verb, Aftera Atticum marinum facit.Nobis verbjficutiamp; Mattliiolo,inter Crithini genera reciperemagis placuit: Sé alterüquidcm Crithmum fpinofum ,tertium verb Crithmum Chrylànthemû nuncupate.

Cçtcrùm Crithmi viSjVt Galenus aic,exfic-catoria eft amp;nbsp;itfl^crforia-Diolcoridcs radiccra, fernen, amp;é folia vino incoóla vrinæ difficultati acregio morbo auxiliaritradit; menfes item Sé cierc. edi verb Sé crudum amp;; codum oleris modojtum Sé in muriaafleruari.

In muria aut^ conditum quandoque in Belgium infcrtur,quodcod;um,veluti Cappa-res cum oleo amp;nbsp;aceto manditur, Gratuautem admodum ciborum condiraAtum eft : vetri-culo bene facit: locinorijicnbrenibus^ac vefl-cæ prodeft: vrinam moderate prouocat: vilcc-ra ab obftrudionibus expedit : appetentiam ciborum exc^t.

Satiuopriori Rapo flmilia funt folia, afpe-'riora tarnen amp;nbsp;minora: caulisrotunduSjalper, amp;nbsp;hirfutus, bicubitalisvelaltior, ramulisali-quot%rachiatus;circa quosflofeuli ordinedi-^efti,colore lutei: flliqux deinde oblongx, tenues J afperæ , in quibus fernen globofum, maiusquam R.api, colore luteum ,guftu acre ac mordax.

Alterum fatiuum falüs, ramofis caulibus, vtrifque afpcris,floribusquc lutcispriusreferr, fed lemen huius non luteum, fed è nigro fub-ruffuirijintcriorc medulla b lutco virelcens: quod Sé fimilitef n(gt;paru acre aut mordax eft.

Sylueftrea fatiuis minore proceritate diffè-Xenseft: : flolculiquoque lutei funt,quadrifo-iij: lemen in flliquis fubrubet, nec minoris ramen, quànî reliquorum, acrimoniæ.

‘^iligunr, VCinqeic Palladius, aratam, amp;nbsp;fi fieri poceficongeftitiam : gaudencliuraore.

Sylueftre vbique fpontc nafcitiir, afperis, pecrofis ruderatis locis, quandoqueverô ctiam humcncibus.

Primo tempore Sinapi feripoteft : lulio aut Augufto fernen maturum reddit 5 perficitur liquidem eodem anno.

Græcorum quidem rcliqui Atticorura ^ro ndmo, vtapud Athenxum Icgitur, cr'f f’Tîjjlcd vaOT dixit: Latinis Sinapieft: Barbaris Sinapium: Gerraanis (Sftlff: Gallis ^‘oustarde: Belgis jDofrarrl^fart: (quod autem exfeminecolcTimentum conficirur, Jßoftacrt fitnplieiter appellatur) ItalisSf/24/gt;f.-HifpanisMöf/4i^,»2i»/?C74jamp;»2öf//irza!'4-’Anglis.fl3ulin'crö/ ^nibcpc:Bohemis.Plinius Sfriapi etiaà quibulda'Jhlafpi: ab aliis Saurion dici refert.

Satiui lemen quod luteum amp;nbsp;maius Belgij Qffioinar pro Erucæ lêmine exponunt ôc ven-^unt: vulgo tarnen üjitntoflaert fact n(Wninatur,id eft,Sinapios albi lernen.

Altcrum Sinapios nomine cognirumufe ex hoccondiiiijf mm conficicur,quo adciborum intinftus vtuntur. V trunque autem Sinapi hortenfe,amp; a-’ivn'm xK7ra~ov eft.

Tertium o-/rwwja7.e/oi'dicitur,amp; Sinapi fylu?ftre:GermanisttiiUi!X^fnff: BrabandsiDilticn JßoftacrnGallis Seneue[auuage-. Hifpanis3/lt;7fZ4C4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faluatica.

Sinapiosautem fernen, quod præcipui vfus, calfacicndi,extenuandij cxcral^epdivim Iiabet.-Excalfacit vcro,y^Calcnusair,amp;: reficcat qrdine quar’o.

Commanducatum pituitam elicit,amp; dentium dolores rnitigat:tritum naribusappofitum fternutamenta cit, amp;nbsp;feminas ab vtero ftrangulatas çccitat: cpilcptica^ prodeft. Lcthargicis derafocapite emplaftri modo imponitur. cum ficis admifturb, ö^doifblflocusrubelcatad-motum Ilchiadicis: adorpneWitem diutinos exfrigj^da caufadolorescofert.conducitquoq; cütn cxalto aliquid infuperficicm attrahendum eft. Extrahentibusemplaftrisnecnon fca-biem excenuantibus vtiliter admilcetur. Alopeciis impofitum auxiliatur, Suggillata cum iïiellc,adipe, amp;cerato delet :cum aceto contra lepras amp;nbsp;feras impetigincs illinitur : tum amp;nbsp;contra fcorpionumac ferpentum iöus. Breuiter Sinapios feminis magna vis eft,non modo adnares,fcd amp;nbsp;ad cerebrum etiam penetrans: Quod facile pcrcipitur,quando nimium con-diraentiex Sinapi cum cibo alTuraitur^moxcnim narcsimpetutur,ccrcbroetiäconlentiere.

Fie àuÈcm ex Ïetïiirtc Slnapios, quo Germania amp;nbsp;Belgium frequenter vtitur, condiniert-tum,quod Sc Sinapi tlicirur,vcplurimum cum aceto,quandoq; vero amp;nbsp;cum vino raufto.

Palladios vero ex Sinapi condimetum componere docct,cui prçtcr acetum,mcl Sgt;c oleum àdduncur: Sinapis fernen, inquit,ad modum lex tari j vnius amp;nbsp;femis redigere curabis in pul-uerem, cui mellispondo quinque,oleiHilpani vnam librara, aceti acris vnura fextanura miicesjamp;tritis omnibus diligènrer,vtcris.

Columellaautem lib.xii.cap.Lv.multo aliura modum oftendit: Semen Sinapis,inquit, diligenter pu rgato amp;cribrato: deinde aquafrigidaeluito,amp;:cùm fuerit bcnclotum,duabus lions in aqua linito. poilca tollico, manibusexprefiura in mortarium nouum, aut bene cmundatum comiciro, amp;piftillis contcrito.ciim contritum fuerit, totam intritam ad medium mortarium contrabiro,Sccomprimito manu plana, deinde cum comprefTeris,facrifi-cato,amp;: impofitispauciscarbonibus viuis,aquamnitratamlufFundito,vtomncm amaritudi-nem cius,amp;pallorem exaniet. deinde ftatim mortarium crig!to,vtomnis humoreliquetur. poft hoc album acrcacetum adiicito.amp;piftillo pcrmifccto,colaroquc. Hoc ius ad rapacon-diendaopomèfacit. Cæterùm fi velis ad vflim conuiuiorum ptæparare,ciîm exaniuerisSi-napi, nucleos pineos quam recentifiimos, Sc amygdalum adiicito, diligentcrque conterito infuio aceto. Cxcera^t fupra dixi, facito. Hadenus Columella.

Caulc cubitgt^atiua aflTurgit Ertica : folio longo, angufto, vtrimque profundis inci-' furislaciniato: flofculisfecundum ramulosquajdrifoliis fublui^i-. leminein filiquisoblongis Rapiac Napifimili. radix candida acreftfbilis eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Agreftis fiue fylueftris Eruca caule, foliisque fatiua minor eft : flores lutei : filiquz vero etiam tenuiores. cætera refpondent.

Satiua in hortiscolitur,quandoque verb Sc inter rudcrr^vetcru xdificioru Ipontè gignitur.

PEMPTADIS QVINTÆ LIB. Ill I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6$^

Erucam autem Græci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominant: Germani 9tanÆcrt/9îailff(nfr4ltf î Galli Roijuet-

te: Belgæûaliettt: \t2\iRuchetta,S)C, Rucola: Hifpani Oruga^Sgt;C Arugua: Anglilt;6reatÛocamp;ctt: A Poetis quandoque Hcrba falax appellatur.Diffère autem Eruca herba ab Æruca perdiph-tliongum: hæcfiquidemæriscorruptelajqua:amp;Ærugo dicitur. Eft verb amp;nbsp;Erucainfedum animal oleribus maximè Brafticisinfeftum j Græcis , cuius varias fpecies meta-morphofes, non intereft hue referre.

Excalfacit autem ac reficcat Eruca tertio ordiné; proinde ipfam folam edere, vt GalenUs air J non eft facile ,nec verovfu receptum. Additur cruda in acetariis Laducæ aut Portula-cæ,aliisve frigidis herbis, vtnimiofrigoripar feruorimmixtus tcmpcramentumæquet; vc Plinius redeait.Semen generate creditur,amp; Venerisconcitatrix cffe.Capiti autem dolorem infert,præfêrtim fi quisfola ea vefcatur,audore Galeno.

Semeneius vrinamquoque mouet,amp;: fcorpionum ac mûrisaranei venenis medetur. Be-ftiolasomnes corpori innafcentesarcet : vitia cutis in facie cum melle illitum emundatj lentigines ex aceto: cicatrices nigras traducitad candorem cum felle bubulo: Plinius.

JAR A CON I didæhcrjjæobloiiga âranguftà •*-^funt folia, obfeure virentia, maiora,longio-raqj quam vulgaris Hyffopi : cauliculi tenues, ac rotundi, cubitales vel altiores : circa quorum ra-mulos rotundi cxigui flofeuli nUnquam intégré patentes dependent lutei nigro permixti. radice ferpit tenui Graininismodo, qua progerminan* te multiplicatur.

In hortiscolitur,fæpiusramulisquàm femine feritur: Mirabili modo hæc , Ruellius irf^uit, nafei prædicatur, ex femine Lini,Raphanis auc Scyllçbulboinclufo,amp;: in terrain obruto. Mât-thiolus fado piÿiculo nihil fcribit fucceflilfe atqs idcirco eos,qui eo mod*o nafci tradunt,falli.

Draconem noftraæras appellat: Itali Dragon-cellum: Gallix olitores Dragon^ quo nomine Belgis ac Anglis innotuit.Exiftimatur verb Auicen-nç Tarcon illud cffe,de quo cap. dclxxxvi.Sed breuisadebdefllioc Auicenna eft,vtcertb affir-maiiifihil queat. Fertur amp;nbsp;Dracone herbagt; qua: amp;: TToÂuiclbç, Glalcus olim in vitam reftitutus; de quo in Erafmijthiliadibus. Difterentem verb hancavulgari Dracone vcrifimillimum eft.

Acria autem huius Draconis folia funt; fali-uarfl dum manduntur ciunt:atque idcircb valde calfacientia.

In acetariisîhitem eduntur nonfola, fed La-dijcisaddita,quarura etiam frigiditatem tem-» perare non minus,quam Eruca,poirint.Nec alium hui^ herb^Tvful'ix nouimus.

DeDracoj^fyluefiri/iue Ptarmiex. Cap. x v i i ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r

AD Draconisherbæ,finonabfolutam fimilitudincm,facultate certèproiiimè accedit, i.

quam Draconem fylueftiem nominant,amp;:Diofcoridis Ptarmicc effecreditur. Cauli-Culihuiuscubitalesvelalriores,alisnonnullisbrachiAi : foliisxonueftUintur oblongis,for-niaamp;magnitudincOleaginisfimilibus,fednaarginibuscrenatis. flofeuli in fummis virgulis medio difeo fublutci,fed oirciÄnambientibus‘plurilnis foliolis albidi, minores quàmCha-micmeh. radici multx adhærent fibræ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: r-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

In raontofisjfaxofisjiam amp;nbsp;circa margines quandoque agrorum vel pratorum,lcgt;Gfsq5 vm-brofis nafeitur: ad hortos verb etiam transfertutjin quibus citb multumque luxuriat.

Altcrum verb amp;: huius genus habetur,foliis quoque oblongis amp;nbsp;anguftis veluti Oleæ : co- x,'

liculis quandoque cübitalîbus,faftigianre in fingulis flore eleganti mediociÿ magnirudinis, rnediumcuiusdifcumxiiii.autxv. oblonga orbiculariter cingunt foliola,diluto rubore purpura{centia,ècapitiilo hic prodit fquamolô. radix redain altum defcendit.

Depriorisaucem nomine non omninô conuenit: Sunt qui velint Pyrethrum dici fylue-ftre: aliis verô Draco fylueftris aut Tarcon videtur ciTe ijjuiftrc , quod magis placet : Nam Draconem foliis referte poteft,cum Pyretliro autem flmilitudinem habet nullam.

Lconhartus Fuchfius hanc Elofcoridis Ptarmiccn efle iudicauit ; quadrant caules, folia, amp;nbsp;floris forma : fed florem odoMtu vel acrem efle, vel flernutîtioncm excitare, nondum Belgis exploratum. Ptarmice liquidem, vcDiofcoride^ ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exigu us eftfrutex;

ramulos habcns tenues, nfhltos,rotundiorcs,fimilcs Abrotoni, arque circa hos folia oblóga,qualiaOleæ,multa, infummocapitulum veipti Anthcmidis paruum,rotundum, odore acre amp;nbsp;ftcrnutationem exotâs.Poteft autqgi in frigidis regionibus ignauior vis huius efle,quàm incalidionbusJn càlims liquidem omnia odoratiora eflicaciora,vcTheophra-ftus ait.gighuntur. Ptarmice^autem Plinius âï Theophraftus non meminerunt, quod kifpi-cionem nonnullis adfcrt,nullam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propricdiâam,amp; eandcmcum Struthio

Ptarmicii. liTupfjiiKa fiquidem gencraH voce Græcisdicuntur,quæcunquHftcrnutationem excitant: Struthwn'i inter quæ amp;nbsp;Sttuthion. Quod li ira fc habet,eademqj lit Ptarmice ch fia Struthio, fylueftris Draco nequaquam Ptarmice crit.- nam Struthion fpinofa ftirps eft, caule ferulaceo, tenui, lanuginofô;foliis Oh?æ,vt Pliniushb.:îix.cap.11 i.lcribit.qualis modô delcripta non eft. ; Alteram Matrhiolus pro Ptarmice quandq^ue etiam habÿt,fcd poftea mutata fentétia, Fuchfij indicium amplcxus,pnorcm cjubque pro Ptarmice habct’Sô hanc quafi altetam eius Ipeciem facit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -

Facultatc autem amp;:viribus Draco fylueftris hortenli non eft inferior : excalfacit amp;nbsp;refic-cat: guftu acris feruens. Adduntur veto amp;nbsp;Laâucis aj^isqj acetariis'huius.folia, quorum frigiditatemjVeluti Eruca amp;nbsp;Draco, corrigunt quoque ac tempérant.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

An G V s T A, làciniata, ac diÏÏeóla, non tarnen magna Nafturcio 1'untfoliola:cauli-culi rorundi, pede altiores, flolculis primum al-bidis, deinde valuulispariiisrotundiufculisgra-uidi : in quibus fernen ruffo colore rubens.

Quoduis anni tempus .excepta hyeme,ad fàtioncmciuscommodum; celeriterenafcitur: citoquoque in can Jem afTurgit .ac fernen perfi-cit. quod taillch fcrius fatum eft,noil itacicà atcollitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gra?cisxap/amp;«oi’:.a quibufHam KtuioxapJù-inter nothas voces habetur : Latinis Na-lturtium:nönnullisverö mutuata, à Germanica amp;nbsp;Gal lica appellation#,voce Crefiio : Ger-manis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gartfUFrt^ : Belgis ïîcrffE/amp; hoff#

fecclll: Izâlis Naf/arf/ûj S)C gr et to-. Hifpanis fluerço,morritort, amp;nbsp;mefiurço: Gallis Crejfoft, SZ. Crej^on du ïardin : Anglis lt;5arbpn treffpjS/âut Cûlünc crefîpss: Bohemis ^aÇîaônï)

Nafturtium aucem Latinis appellatum, vt Varro amp;nbsp;Plinius fcntiunc.ànanbus torquen-dis, quod^uc odore fènlinis acrirnoni^^cr-nutamerita ptouoccf.

Nafturtij autem herba acris amp;mordax’eft: potenter idcirco excalfaciens acreficcans ; fed minus taaaen lt;^m adhuc*firensamp; tenellacft, propter aqueæhumiditdtis admixtioneriiacri-moniam eius obtundente, adeô vtcum pané veluti obfoniuiB, vt Galenus ait, hoc vti liceat : veluti non raro apud Belgas, qui Nafturtid Cum pane amp;nbsp;bùtÿro menfe Maio frequenter vefcuntur.Acetariis veto amp;inditur,veluti Dra-C0amp; Eruca: arque huius caufa maximè fèritur. Facit eadem ad graue illud malum, quod Gcrmarti Scorbutum appellant:necminoreft huius.quàmvelCoichleariæ, aut Nafturtij aquatiliSjin hoc motbo vis amp;: facultas.

Scraen Nafturtij multôacrifFs »ft quàm herbj. calfàcitamp;deficcatordine propemodum quarto ladurentis facultatis particeps, amp;: inter rubefacientia fiue (powTz/zoJç noilpoftremo eftloco: proinde àd coxeni^cis dolores,aliosi^ue veteres, qulrubeficri poftulant, conducibi-Ic. Lienem cunl mclle impofitum extenuare amp;nbsp;reprimere Dlof. ait: Cum aceto autem ac polenta ifchiadicis auxiliatur,amp;: œdftmata ac inflarriräatignes difeutit: lepraS amp;nbsp;impetigincs abftergit: furunculos,quos Græci sAj-Sjwo?, cunynuwaad fuppurationem ducit. Sorbitioni-busadmixtum quæ afthmaticis exhàbenturjCraffos thoracis humores valenter incîdit ac educit. Stomacho autem,referente DioÂoride,inimicuni eft: aluum tufbat: lumbricos pel-lit: lienem imminuit: menfescit: foetus enecat: venerem tarnen excitât.

Ex alto delapfis aut præcipitatis datum coiîfert : fanguincnrucoagulatum difToluit, amp;ne alicubi in corpore coeat aut coagulccur præcauet : fi^yjgtem etiam naoüetjVt recentiôfùm experientia jnuentu m ac corn probatu m.

TîArbarea Rapum acNapumfoliisæmulatyr,quætarnenlanjiora,acminusafpera '^^funt. caulis relt;ftus,ftriatus,cubitalis, qui à medio ferè ad faftigiumTvfque tam ipfè quàm eiusramuli flores promuijt ligt;eos,ac lîliquas obloHgas,teretes, in quibus exiguum amp;nbsp;colore ruffum fernen, radix mcdiocriter crafTa amp;nbsp;oblonga eft.

In campis ac hortis in quibus olera ferûtur^ tum amp;nbsp;alibi,veluti fè’cus femicas ac vias quan-doque nafeitur.

acZïr; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vMcec Nallvrcij loco

jêfppnrr^ ^d^iatur : à nonnulJis vero poliere fcrtu^j- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfus calculvm

•B un il J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4lt;^J'oßo(fy/ürf hoc cftj falfuiJi

sitretn ei^^^“‘^°^“”'“«^e(reipfelcribit. Nócll reuia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiusfpecies,vei ScO'

cat vninrï^ -ß^rbarea valdè cxcaîfacitacre/îc* ^^^is^Sc'NalîurriofacuIraceâC-/ertim ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;additurjryeraeprç-

Qoàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cadera Scorburo non minus

o s tria genera noflra obfem^-uic ætas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

vrrom?^^^ 3ari^nbu5ç(| foliis arque oblougiSf ülro nnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonnihij mcUis : caule pedcra

culæ valuLilæ, fuperiore parce filfacac infradç; in quibus fernen nigricâs, acre, amp;nbsp;feruens gu-ftujallium eciam fimul nonnihilreflpiens. radix cenuisefl'.

Alccriiis folia minora ftinc amp;: acuminara: 2.. caulis limiliter ramofus amp;nbsp;paris alticudinis: cauliculi quoq; ràmofi: flofcüli albidi:valuu-læ planx, rotundæ ac infradæ, fed minores multo; femeaere, mordax, Naftürcioßmile.

Tertium caulictilis cenuiiiinineft,fed ma- 3-gis ramofum: folia exiliajvaluulæ minimede-men valde cxrguum, non camé minus quàni fuperiorum, acre aüc feruens.

luxta vias, Ixpeln agriS^ lócis non rarö fa-«ofisac inculcis Thlalpi gignitur, ïn Bôhe-miaac Germania frequencia func; Rhenifa-ixofam amant ripani^ Galenus ThTàfpi in Cappadocia acCrecanatum commedacjfèd peculiariterex Sauro alporcatura, quod optimum elfe aitj amp;: nec Cretico, nec paffim na-feenri fimile. Iib.i.De Ancidotis.

quifeutumexiguum infa'râumrefert,nomi-nant.Extant verb amp;nbsp;aliçeius inter notîfts vo~ cesappellationcs:vt,-amp;-Âàazr;=rj!op, aivuTn 7nfgt;(n-xor, cimn a^iov,/üLti'î'Tïii,iuilt;jô'fft°cv,J'i:ia-f/.o(pav,ë{--^orjScanduljceumjCaplellajPesgaliinaceus. Nec défuntreectioribus fua nomina, quibus Nafturtium tcâorum, amp;nbsp;Sinapi rulficum di-citur:Germanis ^aurnfeh|f/baiîrnfpf(5/ tvilôtv

Priraum genusànônnullis in Bclgio 3^^(fe^ trupt/amp;: Scorodothlafpi : tertium à Germanis ^^jemfraift/lioc eft Brabantis 25cfleraftupt, quandoquenuncupatur.

DiofeorÄes amp;nbsp;aliud præterea Thlafpi zihlaßii, Crateua ti^itum refert,foliis lacis, magnis*quot;’''“^quot;'** radicibus. quod efle videtur vulgô Bolbonac didum,afflib.i.Pempt.fecundaE Violçlatifo-tiæ nomine deferiptumextat.

Thlafpios autem feniep facültatem habet, vt Galenus ait,acre: Internos abfceiTus rum-»pit:menfes mouet : fœtus enecat : per fedeni infufun^ânguinolenta euacuans ifchiadicis prod^îu bilem per infcrna amp;nbsp;fuperji^ aceta-buli menfura potum expurgat-aüdore Diolc. Adnjifcetur verb amp;nbsp;ariridotis veluti Theria-ce,amp;aliiseiufmodi..

D*’RrABA caule aflurgit pedalis àltitudi-nis ,aut proceriore, in tenues tamulos fparfo:foliis ôblongis,anguftis; faftigiantibus hiufcariis eu flofeulis è cæruleo rubroq; per-mixtisjvtrifq; dilutis,elegâter purpuralcenti-bus. fuccedunt theex paruæ infradx,alterius

7Ó2- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R PI VM H I s T o R 1 Æ

In Pannonia (iiperiore,Auftriaminediâajocis incultis,amp;lecusvias hæc nalcitur.

Grarcisâôeôudicitur, vel A’gjejS/çfacililapfu ex △. in A: Latinis Arabis amp;Draba:àPIinid lib.xxvii.cap.ix.Dryophonon: vulgôThlafpi Candix.

Feruencisguftus ;ac potenter idcirco excalfaciens buius non minus quàm Thlafpios fernen ert. Admifceri verô idipfum aridum obfoniis,raaximè in Cappadocia, Diofeoridesait: herbam vero vnà cura ptifana coqui,cui incoôta adcrudorumhumorum peûoriinhæren-ciiun concoôhonem Sc expurgationem conferre pocefl.

IR IO foliisabvtraqueparteprofundius inci-lîs Erucam vel potius Sinapi refert, cauliculi •um amp;:ramuli tenues funt,lenti admodiim ac obfequiofi,ac HcCti faciles; quibus adhçrenc fiof-culilutei,ac deinde fîliquxteretes,tenues,ob-longXjgraciliores quàm Foenogræci, in quibus fernen exiguum veluti Nafturtij, feruentioris guftus.

Locis fàxofis, iuxta rudera, fecus fèmitas, a-liisque incultis ac defcrtis,fubindenonnihil hu-nientibus reperitur.

Flores amp;nbsp;lemen hxc Iulio amp;nbsp;Augufto per-ficit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Irionem Grxci vocant: nonnulli verô amp;nbsp;^(JigLÏTîKKiv-, Chamæplium: Deferibiturau-tem iftud à Diofeoride. Theophrafto autem aliud eft Eryftmumallud videlicet quod Diofco-hdes Myagrum appellat, vt lib. i. cap.xxni. quartx Pempt. latius fcriptum eft. Hallucinan-tur autem non parum,qui Irioncm Verbenx fpeciem exiftimant, amp;nbsp;VerbenJba feminam nominant.

Atirionis fernen ficutiguftu Nafturtioappa-ret fimile, ita, Galenus ait, amp;nbsp;facultate igneum eft amp;nbsp;excalf^^ium : eft vero amp;nbsp;fimul exte-* nuans. Facit autem ad thoracis rheumatifmos, fuppurationes, tufTes, i(ftcrum,amp; coxendicum dolores cum melle éelimftum. Vbi autem in

eclegmate vti eo expedit, prxftataqua maccra-tum refrigcrari,autlintco inuoluttPm,amp;,mafra piftoriaoDlitum,pcrafrari.

Bibitur vero amp;nbsp;aduerfus mortifcra venefta, addit Çiofeorides, quod cum aqua amp;nbsp;melle cataplafmatis in modum irapofitumoccultisproft^ancris, parotidibus,duritiis,amp; mararaa-fum teftiumque inflammationibus.

MVxti s tenuibiis ramulis àcinîHali cauliculoprodeuntibus Iberis luxuriat: folia ci p^ma, oblonga, angufta^veluti Nafturtij: flofeuli fecundun^amulosalbidi, exiguæqj Valuulæ,in quibus fernen, radix longagt; fj^nfim attenuatur, intus forisci,«candida,fàpore acris. luxta veteres muros,amp; inculta itinerum in Italia alibiquc prouenit : apud Belgas non nifi hortenfis eft. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Græcisz/3êe/ç amp;nbsp;jf5tpcAtyt{5ev7ixgt;):a nonnulhs amp;nbsp;€aleno A«lt;z!r/eA^:a Plinro Latinè Hiberis.Na-fturciumfylucftre,amp;fimiliteretiam Le’pidiu'm. Aliud tarnen amp;l_cpidium latioriseftfolij GriMher- Phnianum,proximo capite defcribendum.Exiftimatur verô amp;iftud herbaefleGriasdida, de quo Apulciuscap.XL.euiusadifchiadicos vfusquoque eftcommendatus.

Iberis autem ex quarto eft ordine excalfacientium, fimile Nafturtio turn odore, turn gu-ftujtum viribus,fed minuseo dcficcat,audore Galeno. '

Radices,inquit Diofcorides,calfacientes adurentes,quae vtiliter cum pinguedinc por-cina

PEMPTADIS QVINTÆ LIB. Un. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70}

cina falû cataplafmacis in modum ifchiadicis horis quatuor imponûcur; (I deinde in balneurn defeendatur,amp; poHc.ilocusolco cum lana per-ungatur. Quæamp; latins à Damocratc aliquot carrainibus cxplicanturapud Galcnumlib. ix* De medic, fecudum locos his verbis extantibus: Herba hacvbiejue freqaens nafeitur, CMonnmenta iuxtaanti(]ua,muroj amp;nbsp;'veteres, Tquondam publice pedibu'S vias, ^juas iuxta aratrum duxtt baudquü agricola'. Semper virefcens,foliis Nallurtq Florentibui Vere,attamen maioribt/s. Caulem cubitalis longitudinû gerit Paulo minorem autrurfus ampliorem,abhoc estate pendent folia,donee mult a hyems Sarmentitiam deducat hae adimaginem, HeieHa amp;nbsp;ex it cat a depcreant gelu^ Adnata radici tarnen cernes alia. Aeïiate floremfert colore laHco Multum tenuem varium^ valde cauliculurn, '1' Ad quern fiquitur fernen penitus fic exiguum', ViÇum fere vtfallens, oculosquoque ejf ugiat. Odorem habet radix at inde acerrimum, Vero fimilemquam maxime Naîiurtio, Hane erutam largafatts cape copia A ell ate, nam tunc optima amp;nbsp;fortifimU ei Adhuc recens, ficcata fit feddebilior.

Tu fam bine probte, ( nam difficulter tunditur) Pauca fubaefamfi^ excipies axungia, Crurififtoti maxfime c^entlici

^dhibeb*, amp;nbsp;ligabts, amp;nbsp;fines duos H eras muliertbtss, viris fed quatuor.

• Hine balneo induHos, nee vUo exvnguine', Tlecfmegmate'vllopinguiore colUnes, Sudorefed modico exiliente, infolium Merges, iubens per ferre, nam mordacitai Ingens, calorü fen fus atque exo/itur. nbsp;nbsp;•

Veriim bine rtgftos Ie mt er prothtcito. lUati cnim quamuis manibus fint plurimuit^ Exibit alamen fuis pedibus valent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfi

d multum oleu^t mifeebis bine vinunt modicutnx ' Et concuties, efr ilUnes lotos e^i

c mox madore te^fo ér pinguitudine, Totum teges crus molHVUs tu vellerihus, * Iubens obire aff seta vita mu^ia, ^giacunque vult, ér nongrauatim fufûpit. Hoc auxilium certum atque confian^^egre efi. Et nullo^lio adiiciendo ei Çimul indigum. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***

.goddam fupèyfit,poïi reputes hocprafidium, Hiebuä ^t ^ltum decem hü'praifritis.

^^iDlo Euicfoliafuntoblongajlata,ècæruleovirentia,Laurinismaiofa,moIliorquc, ^mbitu verô etiam crenaca; cafflcscubito altiores,teretes,ac Icnti; quorum ramulis flof-'^Eadnafcuntur candidi,fcraenque cxiguum. radix albida,ferpit amp;:nonnuUibiprógermi-

’^^öïere fiicric alibi quàm ia r^dixvigct: folin „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oca,amp;: nóofnninoanda.

ffofculi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' luaio ac lulio appa-’

^x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lepidiu à Plinio lib. xjx.

P-^uvinis fcdm i/l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;akicudinc foliis

^^dlisl^apbann^r i^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;£. à non-

^^‘am Canfrngt;^ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canaen Piperins

^^t:elligi[u^g-'^^^^^^Pbaiiislib.xx.cap.xvii. '^^cerando • ’vr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eurem emendae ex-

necur. Sifn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eera amp;c rolaceo facile ïâ-

amp;c cicatrice^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femperfaci-

r ndmlnl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capficuin virea-

^^^^ê‘orem:fohn I cubicoquandogue Genlis Solam fcrè^ ^^^gadaciuf:ula,la:uia,hor-^^^dia^léd angufnum^ac ma-

ê's acuminata : fccundura ramulos flofculic foliorum alis apparent candidijVt plurimum Suinquefolijjvmbilico medio afterilci inftar virente : filiquæ forma amp;nbsp;magnitudine diffe-'^’^ntes portea fequuntut; initio quidem vircntes,fed per maturitatem elcganti rubeds Coral-^'jcolore,acnitorerefplendcntes;in quibus exiguum planiim. jOX diluto lutco fubalbicans ^ciBen^guftu Pipcris modo acrejveluti ipfa eft filiqua: Sunt autem hæ quandoqueoblon-gæ.amp;inftar digiti redx; alias obtepgxquidem,fidtornicun modo recuruatx: nonunquam ^atioresjamp;cordisturbinatamfiguramreferentcs: rotundxôi Iphæroides étiam quædara ac ^inimæ;acredinisautem vehementiaomnibus ftmilis. 1

Aliunde amp;: ex Indiis aduÂlu m apud Germanos ac Belga^n hortis feritur : fed frequêtius in fiftilibus colirur,fic etenim comnvgt;dius transferri,amp; hyeme,quæ huic inimica eft, fub te-^uni deferri poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;*

Tardéadmodum,amp; fub finem Autymni denîum frudusin Germania maturitatem con-icquuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V • nbsp;nbsp;1 rr

Appellatur autera iftud ab Aduario Græcè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiftimatur verô amp;illud efte,quod ab

AuicennaZinzibercaninum dicitur: à Plinio'•croSiliquaftijijjjj^’J^d Piped^faporem ma-g'squàm Panax refert; Piperitis ideirco amp;nbsp;nominatur^j^b.xix.cap.ii.lcriptum reliquit: Panax,inquitjPiperisfàporem reddit,magis etiamSni^aftrum,obid Pipentîdis oçmine accepto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Recentiores fubinde Piper vocant Indianum,aut fodicu: aliquando Piper Calecuthium, vel Piper Hifpanum: Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfcfffr/JakC^lKifcljer pfeffcr : Belgæ frequérius

23ufüic|amp;eper/ Brcfîlianum Piper : quandoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nbini: Galftt Guinee ,aut Poiure

Cæterùm excalfadoriuTn vehementer ac pariter fbficcans Capficumeft, ad quartum veriufque qualitatis ordinem accedensjinultö videlicetcalidiusacliccius,quam Zinziber caninum elfe Auicennatradit.Vtuntur autem nonnulli huiusfemine Piperis loco, fed non reftè: nammalignumacvenenofui^quidobtinet,quo iocinori aliisque vifceribus incommodât. Auicenna Zinziber caninum canes feribit intcrimere.

PSevdocapsicvm altius ac cofius eft quam Caplicuin : caules quandoque bicubitales,lignofij lia oblooga,latiulcula,l^euia, guftioraque quam hortenfis Solang , candidi: fruäus rotundus, ruhens, i tarnen quam Capllci: fernen in hoc pian nulliusautexigui guftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rn.,ij,

P.eregrina eciam ftirps, qux Si in bus à Belgis alitur.Diuturniorisaute qi Capficuin vitæ cft,amp; pluribus annis np cffe poreft, ß hybernis menhbus a tnj, caueatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/'um

A Capßci fimilitudine Pfeudocapücuin nomen inuenit : Sunt qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,r;

brum, aut Solanum lignofum ehe Scd Solani non eft fpecies, Hifp^^* das de Im Indas appellant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj

Temperie aucem Pfeudocapficum Capfico non conuenit : non fiquidem eft,fedrcfrigerans. QSf prxterea eius ßnt faculcates nondu ploratum^

iArdvorvm 'varia efl materia, ad Olerum genera referri pote fl : Cina-ra,Scolpm(ü. Carlina radix ad multa'vtiltf medicament is annumeratur ,In-ter medicos herbas Carduo etiam Benedildo locus ,'veluti amp;nbsp;Eryngio^ac ali K nonnullis. Kenenatû accedit Chamaleon niger.

Ciim igitur ad 'vnum aliquf^genusyvcl claffem aliquam a nobù inUîtu~ tam referri hac de caufa rtèqueant^necflepararieos conueniat^ in quintum hu-ius Pemptadis lihrum digeflos^veluti Parerga olerum hiflorü fubiunximus, atque inhunc recepti,ftirpium ear um hiforia,qua ad herbarum cenfumflertinent ^flnem impo-«unt. Beliqua enim fexta Pemptas frutices amp;nbsp;arbores proponit ac profequitur.

A C A Wt H I duogeiiera^num aculeacum amp;*{pino{umjVere4}a;ôei'.9w«î?ç:aIterum læ-^ue,fpinîscarens. quod à fimilitudine cum priore Acanthi quoque nomen amp;nbsp;appellatio-nem accepit. hic hortenfîs ac faciuus ; ille fylueftris.

Satiuo Acantho ampla,læuia,fubnigricantia funt foliajprofundis ab vtroque margine, amp;nbsp;hequentibus incifuris linuofa; intÂ quæ médius eredus aiTurgit caulis craflus, compluhbus floribus à medio ordine digelHs adornatus,colore candidis, forma oblogis^qui duobus veluri

7o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R pi VM HISTORIÆ

nucamentiSjVno Rjpcriore,altero inferiore muniuntur. fequuntur valuulç,in quibus fernen latum, radices fohsnigricantjintuscandidxjlentoqjfuccoplenxjin plures diuiduntur pro-paginesjquæ vti late ferpunc,ita fubinde progerminant. Tam pertinacisautemhæfuntvitæ, vt quantulacunque earum relida pars ftirpem non rarö ctiam progignat.

Sylueftris Acanthuscaule, faftigio acuminato, flohbusqj cindoj florum coloreac fpecie, turn amp;lèmincfatiuum refertjlêdtarnen breuior ac humilior: folia fimiliter ampla,multis incil'urislaciniofajèd haudquaquam læuia,verùm frequentibus afperis jduris fpinis circa marginum crepid ines horrentia.

Satiuum Acanthum Diof.in petrofisjtiguisjac ctiam in hortis nafci tradit : in vtraqj Germania temerè fueiit alibi quam in hortis requirere,

Sylueftris in rnaritimis quibuldam Italiælocis repcritur.Huiusfolium,flores,ac ferneno-limadmein Belgium mifit Clariftimusvir AlfoniusPancius Ferrarienlis Ducis Medicus, amp;nbsp;fimplicium ac Medicinæ,dum viueretjprofeiTor.

Vterque Acanthusæftiuisfloret menfibus: fernen fub Autumnum perficitur. radixrefti-bilis; fubinde tarnen hyeme in vtraque per^t Germaniajfi rigidior fuent.

Græcia^i'Swi'nominant: Latininomen feruant : Acanthus tarnen generaliter omnem fjïinam flgnificat: Per Antonomaflam autem ifte Acanthi nomen accepit.

Satiuus flue horttftfis Acanthus Tm'iJïçÿç quoque appcllaturjamp; A6«Aa/z(pt^?Âoç Galeno,Ori-bafio,amp;: Phnio audoribus: Plinius verb amp;nbsp;hune Acanthum læuem nominat, ac topiariam vrbanamherbam eflerefert.Dicitur àquibufdam Brancavrfina: (alij SpondyliuraBrancain vrfinam vocitant:) Italis Aca»tho,amp;c Branca, orfina: Hifpanisyeruagiguante.

Huius Acanthi folia in epiftiliiscolumnis, ac aliis operibus, poculorum etiam anfis vete-res fculptores olim imitati funt : vti inter alios Virgilius vel iple teftatur Bucolicorura Eclo-ga tertia:

Alter Acanthusfpinishortens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iylueftris Acanthus nominatur.atquc

hicpropriea;C36vSa fiue fpinadici pdteft; quo nomine Acant|ius plerifque didus reperitur. Efttamenamp; alia Acanthafrutex ipinofus,cuius, vt Herodotus amp;:Theophraftus aiunc,Ia-chryma gummi eft. ad cuius fortaflis differentiam, Herbacantha hoc Acanthi genus à non-nullisdidum. Reperitur amp;nbsp;inter Acanthi appellationes Mamolariæ vox, ffem amp;nbsp;Crepulæ, fed cui, fylueftrinean fatiuo,debeatur,nonexpreflum.

Cæterùm Acanthi fatiui folia temperie in calidi amp;: frigid! medio quafi confiftunt,nonni-liil humida,emollientemacleuiterdigerentem facultatem,veluti Maluæ, obtinent. Ene-matisidcircô non minus quam ^aluæ vxiÜter incoquuntiÿ', Radix,audore Galeno, refic-catoria magis eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Diofeorides ait,ab igné vftis luxatis artubus has impofîtas fubuenire : potas vrinascie-re,amp; aluum cohibere: ruptis,co^ulfls, tabidisque prodefle. Pr»funt autem tabidis fangui-nemfpuentibus,tum exaltodel^fîs,abidu,autconatua!iquo fupra vires læfis non minus, quàm Symphiti raaioris radices,qyas fubftantia,lento fifccOjamp;qualitate proximèreferunt.

De Acanthio. Ca.9. i\. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

AC A N T H I O magna, longa,fetaque funt follSÇvtrimque incifuris difteda,amp; acutisdu-risquc fecundum marginum crepidines^inis horrentia, qua^ molli lanugine totacan-dicantjèquibus médius cauljratfurgitprocerus, fupra duoscubitosaltus, adnatismenibra-nisangulofusacfpinofus. capitula uwètcr fpinofa, ac acanacea in caulis ac alarum faftigiis eminent,flores ex multis purpurei coloris ftaminibus,hæc profen^gj. fernen fuccedensjanu-gine conditur,oblongum,glabrum,diluti punicei coloris,minus quam.Cnici.radixalta,can-dida,dura,ac lignofa,Abris non deftituit4r.

A lunio in Augufttm vfquê floret ; altero àguo enatum eft anno : interea amp;: fernen ma-turitatem confèquitur, quo maturopgrit^vtplerique amp;alij d^rdmi,quibus non diuturnior eftvita,quàmadfeminisvfqueperfedionem.

Huicautem amp;fimilisCarduus,foliisquoque candicantibus,amp;:fecundum marginesamp;: angulos Ipinofîsjfed anguftioribus, tenuiorequeac nonitadenfa lanugineobfitisfeaules alti veluti prioris. capitula minora quàm fuperioris, longJbribus pediculis infîftunt,amp;: inno-centiori bus fpinis horrent, flores purpurei ac ftaminei funt, veluti prioris.

Habeturautem ifte Carduus pro co^qui Gra?cis am$-37ot’diciEur,quod Diolcoridcs foliis lt;îefcribitperextÂraitatem aculeatis, ôrarancofâ lanugincobdudis, ex qua collcda amp;ncta ''eftes fîrailes bombyeinis parari qu.eant.Gènnanis^et'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öjßvn:Belgis Witteloerlj öijïcll;

DiofcorideSjfolia vel rad ices huiüs ad remédia Opifthotoni bibunturjait. Galcnusexcal-faftoriæfaculcacishxceflcjcxeofentit.

t Carduus Leucographus. fo-‘^liafiquidcmeius magna,laca,amjjla,ambicucreriacajraultisduris acafperisfpinulis ftt-p3tajVeluti Acanthij, fcdlanuginecarcntj omnino glabr^fjdilutè vircntiajnocisaciineisva-riedudis iisque candidis ac ladei coloys maculaTa- caulis akus,digico craffior : flores c capi-ïulislpinofis ftaminei ac colore purpurerj^men lanugini implicatuin Acanchij fimile.

Vulgo Carduus ladeus, amp;nbsp;Carduus Manx nuncupaw: Germanice ^^îâfknbtjîdl/ fraugt; *'’fnbi|tcll: Belgice lt;®nfer btoutoai billrikGallice chaînon denollre Dame: Anglicè lt;!9kc 3La* îip tIjifîdL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Leucographus autenrhaud improprie dici potcl^, à candidis foliotum notis ac lincis. ^eminitPliniuslib.XXVII.cap. xi. Leucographidis herbæ. fed qualis ea fitnoncxprelTiC; difficile idcirco fuerit hanc cum Carduo Leucograplfb eädem efle afle^re. Exiftimatur ve-tö hic Carduus efle Spina alba;^Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diäa, quæ à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diflerens eft, amp;

fpuriisvocibus ctia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jbpax?TJç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carduus ramptarius vocatur,

ab Arabibus Bedoard flue Bedeguar Mattbxo Syluatico tefte. Defcribitur autem hxc fpina a Dioftoride foliis Chamæleonis albi anguftioribus amp;nbsp;cândidioribuSjVzOTcAtcrêo/ç flue fubhir-futis:talia autem edm Cardui Lcucqgraphi non fintjegitimam Spinam albam cflejnonfatis ctiara conftat.

Cxterdra Cafdui Leucographi folia tenera, demptisfpinis,aliquando oleribus non in-éom-

H I s T o R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:ji-

comraodè adduntur, ad qux prçterea i gt;nbsp;cognitumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zirracoriaiîi

Galenus Spinæ albæ radicern delic effe inquit, amp;nbsp;rnodicè adftringentem ; COSamp;: dyfcntericos idcircôadiuu^e ; reiediones cohibere: œdematacôtrahÇ*' ' tium dolores lenire, fl decodlo Semen eius tenuis eflentiæac calid^^ra eïTe; itaque potui datum conuenireus uelluntur. Diofeorides autem epotum _ conuulfis infantibus, amp;nbsp;à ferpen’^^ Icribitauxiiiari: amp;geftatum pro amiuccö, ïerpentes abigere.

C P H Æ R O c E1’H A L i repcriuiitur ‘^plures Cardui. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .

Vnus caille eft præalto: folüs lacinu’eólcn-gnis,longis,latis, profundiusincifis,giauc tibus, fùperiorcparte virentibus,infenoi|^ candidioribus ac lanuginolîs. flofeuH e g amp;abfolutæ rotunditatiscapituloin rum faftigiis exeunt candidijCxiguij medio cæruleo. fernen oblongem ? hir{utum,mftiiocris Icngitudinis.ctai a mola radix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. iptinf

Alter acutus Spbçrocephalus foliaba nota,at fjjinoßoraicapitula quoq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duris

PEMPTADIS Q^VrXTÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7X1

Tertius primo forma fîguraquefimilisjfed longé minor,amp;flo(culieius adcæruleum ma- 3. gis acccd unt colorem.

Minimus eft quartus,foliisque acutiftîmis ac fpinofifflmis: capitulo exiguo ; cuius flofcü- 4* li,vtprimi,albidi funt.

Refcrri hue amp;nbsp;alius quidam pofTevideturjfcd tarnen capitulo minusglobofojcompreflîo- y. rcvidelicetacfuperius laciore,èquoflofculicærulei. tenuis,huiccauliseft,exilique lanugi-necandicans:foliaoblonga,vtrimque lîrailiter laciniatim diuifa,amp;adlingulos angulos ipinis munira.

Suafpontenati in Germania Carduiifti non reperiuntur. Memini veroolimhos videre in horto Pétri Coudebergi Pharmacopcci Antuerpienfis: Prior verb amp;nbsp;inaliorum hortis frequenter feri folet.

Priorem Fuchiiusquandoque Chamæleonem nigrum facere ftuduit, fed poftcarcdiùs fentienSjSpinam peregrinam nuncupauit.Valerius Cordus Sphçrocephalum appofitè appel-lauiticonuenitamp;reliquisidem nomen,namorbiculatumiphæræ inftar capitulum liabcnt. Quintum aurcm plenqueefte volunt,quem M«tthiolus pro Spina alba proponit.

Cçterum de temperatura amp;: facultatibus Sphçrocephali Gardui niftil corapertu habetur.

ERi ocE P H A L VS Carduus caulibui: af-furgit craftis amp;nbsp;altis: folia eius laciniofa,ma-gna,fpinofà,prona parte candidiora.capitula rotunda multa, tenui,candida, molliqj lanugine conueftiuntur ,emicantibus vndequaque exi-guis pungentibus aculeis; fuperius verbftami-neis purpureis floribus. icraen fplcndcns ob-longiuSjVtimultis Carduis.

Aliunde in Belgium hic venit: fertur coplu-rimis Hiipaniæ incultis locis reperirijfed tarnen breuior,li«mili#r,ac minoi^qu.àm in Germaniç inferioris hortis; in quibus luxunans, altior atqj omnino amplior naicitur.

Enoccphalus,àcapitulolanofo,alio deftiru-tus nomine appellatur. Videtür nonnullisefle, quam Barptoloma:us Vrbevenetanus amp;nbsp;Angelus Palea Francifeanæ familiæ fratres Coronam fratrum nomi^ari referunt : Sed ab Eriophoro multyra differens hic Carduus cft,vt ex iis,quç de Corona fratxum ab ipfisfcripta,manifeftum. Quælic habcA: In confinibus Rcgni Arago-niæjVerfus Rc^num Caftellæ reperimus aliuâ Carduigenu^quod dopiosè ibi iuxtaviarum fe-mij^SjSé in tnticeis campis nafeitur.

Quod quidem habet folia fuper terrain cx-pan(à,lînnliaïbliisCarlinæ. Caietcauleomni-' no,amp; producit capita plura; taliter brdinatè ctftnpolitaividalwetvrium magnu caput,echi-nomariglt;j^mileeft in medio,ac immediate radici annexum,amp;:circum circa ipfum o'diojUO-ucm,veldecem,Scaliquai«loplura,pauciorave capitula,Nuîisluglandis amp;ampliore ma-gnitudine fie contigua,q*uôd vnum tangit aliud,ômçiaq} terræadha?rentia,amp;c. Etdum ba-culoelfodiebamusex ipûs plantain vnam,tranfeuntem quédam ruftii^um intérrogauimus, anfeiret nomen illiusplantæ.Qui vulgarifuo idiomate nomeh indicans,idem eft qüod La-bnè Corona fratrum. Quod n^men nobis vifltm elj non difconucniens elfe rei. Quia caput Wagnumftattanqüam pater,capitula verb tanquamfiîijeiüs,amp;: fratres inmodum corona: ftantcircundantesipfumpattern,amp;c. Demumeffoflaex parteradiit ,baculigroftitiem hauens,tencra,alba,amp; cum quadam adftridione iucundi faporis état : hæc illi.

CI N A R Æ nulla quidem verè genera funt: nam aculeata amp;nbsp;Ipinofa (Carduum vocant) non nifi degenerans Cinara eftjcx eiuldem fiqui-dem ftirpis femine vtraque cam fpinofa quàm nonfpinolà enafcitur.

Folia autem Cinaræamplaj magna, oblonga, amp;nbsp;lata funt,profundis inciluris ab vtroque latere laciniata,fpiniscarentiajautomninôpaucisobfi-ta,è viridi cineritio colore candicantia.cauliscu-bito altior, faftigio frudum profert globofum; Pmi cono initio fimilé, ex multis videlicet com-padum Iquamis;quælrudu grandiore fadodil-éoluunturacfupcrius virent,intehus veto acin-feriuscarnolæ lùntamp; albidæ: pandente vcrôfe ipfo cono flosproditftamineusex lübcæruleo colore eleganter purpureus. fcmen oblonguni, mains amp;nbsp;craflîus quàm Cardui Leucographi; mollibus ac lanofis pilis fubeft,qui intra frudum continentur. radix craflàjmediochs logitudinis.

Carduus fiue fpinofa Cinara à priore nondif-fert,nifl quôd foliorum huius omnesanguli,ac coni lquamæ,duris,pungentibus fpinisarmêtur-vnde amp;nbsp;Cardu#nomen meritô accepit.

Colitur autem Cinara in liortis .-ftercoratara amp;lblutam terram diligitjquamuisôdinpingut polfet melius prouenirc.

Screndaeft circa Calédas MarriasLünacref’ centc fi fieri potelidèmina in areafpatiofemipe-dis difcreta,non alte imprimenda funt,fed tribus digitis comprehêfa mergantur, donee ad primos articules terra pèruenerit: tune leuiter terra operiantur, amp;: herbis liberentuf alfiduè. Cacu-mina feminum fi confrada fuerintfpinis carebunt.Circa Calendas Nouembris, (vel etiam citius in Germania,) planta deprimenda,multoq5 cinere ftercoranda: Id enim genus ftercô-ris huic oleri videtur aptilTimum. Singulis annis àcaudice auferendæ funt planrx fiue fobo-les,cum aliqua tarnen radicispd^te vcllendæ,quæcirca j^u^mni a^quinodiumdifponendæ funt,Columellaamp;: Palladio audoribus. *

Acincre,quoftcrcorariama^inaradida:GaIenüsKt/i'ae;rv quoque Græcè appÈllât,fed per x amp;nbsp;y prima fyllaba: Italis C^ioffi^Archiocchi-. Hifpanis AlAirrhefa: Gallis amp;nbsp;Belgis Jr-tichatix'. vnde amp;nbsp;Articocalus,amp;: Articoca à nonnullisnyncupatur; Germanis 0iro£gt;tlîgt;Oîn.

Spinofa Cinara non modo vulgô,veri]m amp;nbsp;à Palladio Carduus vocatur; Italis Cardo :F^i-fpanis Cardos-, à Gallis Chardos. Scolymunf autem h^nc elfe Diofcoridis, Leonharto Fuch-fio,amp; plerifque aliis vifum fuit.Scolymus autem ^iofeoridis folio eft Chamæleonis aut Spi-næ albæ: caulemultumfoliofo.-capitefpinofo.Cmara autem huiulcemodi non eft, amp;nbsp;nee ilia quidem quse fpinofa; Namtametfi capusl'pinofum illi fit,caulem tarnen non habet muk tum folio(ùm,{èd fæpè foliis vidui^,vcl vnoautaltero tantumdem folio ornatum.

Conuenitmagis Cinaracumet^hl xax^ç à Theophrafto ac Plinio dicitur ,tametfi per terram repentes caules à radi«e non emittat. folia habet lata amp;:f|^ofa; defquamatx fiue de-tradocorticcjfoliorum mediæcoftæ émules funt,amp;frudus,exempta cum Icmine lanugine, vefcendus ; quodqs fubeft,Palmæ cerebro tencritudinc haud inferius. Quaz de Cado Theo-phraftus amp;nbsp;Plinius rlt;ferunt..

Quod autem de caulibus feribunt mox in »erram à radice^iflîs,qui cfui funt idonei, for-uflîs foliorum funtcoftæ,quæ fublaris vtrim'que foliofis additanîentis (quemadmodu men-fisinferuntur)caulemreferre polTunt.Nifi velinSicilia,vbi tantum Theophrafti ætatenaf-cebantur,amp; caules quofdam ^^dotr,fiue in terram procumbentes, amp;nbsp;alium credum quoqj proférât; pofteaverô in Italiam aut Germaniam tranflatus illos emittere definat: Solum fîquidem ac cælum ad ftirpium mutationem plurimum poire,non modo Tlicophra-ftus audorj led amp;: ipla rerum experiencia oftendit. De Cado veto hxc T heophraftus.

PEMPTADIS QJZINTÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;713

Ka»75ç in Sicilia tantum na{citur,ftatim à radice caules in terram procumbentcsemittit, folio lato atquefpinofojCaulcsdef(]Liamaticiboidoneifunt,pauIuIum amaricantes, qui in muria afTcruan queunt. alium verb amp;nbsp;caulem producit,quem vocant, is quoque ci-bo aptus,fcd referuari nequitj®%ixap7nov fluefrudus fpinofa facie, exemptis lanuginoßs fc-ainibuSjVcfccndo elifScPalmxccrcbro CimiliSjcr^iÿcÂiiai appellant, (Plinius Afcaliam legit;) Athenæus A.’mctÂiiÇÿv.

Ipfiusâucem Cinaræ frudus extcriorum fquamarüm vngues, hoc eft/inferiores albidre craflioresquepartesjtum amp;nbsp;ipfiusmediusdifcuscui pappofum fernen infidet, cruda cum pipere amp;nbsp;fale; frequenter verb cum pinguium carnium lure addito pipere décoda eduntur, acinter delitiashabenturjgulæqivencrisqsincitamenta, Sicamp;: foliorum mediae fpinae nue coftæ culturæ mangonio candidæ teneræqj fadae magno apparatu menfæ vnà cum beliariis inferunturimandunturverbfale amp;pipcreadditisveluticrudæCinaræ.Vtraque autem pra-ui funt fucci.

Cinara liquidem fuccum in le continet biliofum copiolîorcm ,fubftantiam verb habet duriorem,adeb vtex hac liiccus melancholicwsjcxillo verb tenuis ac biliofus gignatur; au-dore Galeno in lib. De alimcnt.facultatibus. Præftat autem ipfam elixam mandcre. Folio-rum autem coftæomninb durions fubftantiæ,crudum amp;nbsp;melanchglicuni lùccum corperi conferunt, amp;flatulenti mukum obtinent.

CHrysaNthemo Carduocaule§àradiceTubindecomplur^elferunturrotundiac lamofi. folia autem ho^onueftiuntoWpnga^ pulchre virentia, vtrOque latere profun-diusincifa,ac fpinisper angulos horrentia. flores à foliorum alls eparuoacanaceocapitulo foliofiprodeuntjCicllorij floribusperftmilcs.ledauri colore lutei,lacum,planU3palcaceumqi fernen,non magnum,nullalanugincimplicitum luccedit.radix longa,digitalis craflitudinis, dulcisacmollis,efuiq; idoneajqu^ô^: fues deledantUr. Effluit autem ex hoc Carduo, qua-cunque parte vulnerata,albidus amp;ladeus liiccus.

In Belgi) hortis fatum cognouimus. Petrus Bellonius in Creta frequentem clTelcribir: 00 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn

turn amp;nbsp;in Italiæ plerifquc locisgigni. Clufiusin Hifpaniæ, præfcrtim regni Caftellx agris à fc repcrtum refert: amp;nbsp;circa Monfpclium-, paucioribus tarnen ramis amp;nbsp;aldus alTurgentem.

Diudnè amp;ferbin Bclgij hortis floruit; à menfe videlicet lunio ad Autumnumvfque.

Ghryfanthemus autem ifte Carduusa Theophrafto oxoAü/tÿçnuncupatur. QjJæ etenim deScolymolib.vi. amp;:vii, apudhuncleguntur, ea Chryfanthemo huicomninoquadrant: aid^blftitiofloret: pulchre diuquefloret: radicem vefccndam cum dccodam fti, turn crudamobtinetjamp;durefcensladeumemitdtfuccum. Gaza Carduumnominat. Me-minit verb amp;nbsp;huius Plinius lib.xxi. cap. xvi. Scolymos, inquit, Carduorum generis abiis (Acorna videlicet amp;nbsp;Atradili ) diftat,qubd radix eius velcedo eft décoda. Item lib.xxn. cap.XXI i.Scolymu in cibos rccipit Oriens,amp; alio nomine A«/xawoi* appellat. Quod amp;: Thco-phraftuslib.vi.innuere videtur.vbi etenim (pvAAa;t5u*Sa.hoceft,foliislpinofàrecenfèr,addit: mÔÂVfJipç « ÄeifaMv'iet.

Facit tarnen Plinius amp;nbsp;alterius Scolymi mêdonem,quem ait florem mittere purpureum, amp;nbsp;inter medios aculeos celeriter canelcere, amp;nbsp;cum aura abire: lib.xx. cap.xxi 11. Qui baud dubib dilFerenseft à Carduo Chryfanthemo^ hoc eft, Theophrafti Scolymo,‘acqueillo,dc quoprius. Itaduoapud Plinium Scolymi. vnusradiceeduli: alter flore purpureo pappofogt; amp;nbsp;celeriter canelcentc^

• Scolymus verb amp;nbsp;à Diofccride defcribitur,fed hie cum Theophrafti Scolymo haud conuenit: vnus autem corum eft qui à Plinio referuntur: vt infra latiiis oftendetur.

Sed ad Chryfanthemum conuertarur orado. Hunc Cretæ inhabiratorcs, veteris veftigia nominis rednentes, Afcolyrabros vocant: Irali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romani Spina borda:

Hifpanis Cardon Lechar. à nonnullis verb amp;nbsp;Glycyrrhizon,id eft, dulcis radix. Sunt qui ve-lint Eryngium efle à Vegetio in arte vetcrinaria nuncupatum,qui falluntur.Nam Eryngium illud,dcquo Vegerius,Marinum eftEryngium: de quo paulbpbft agendum.

Porrb Scolymi huius radix amp;nbsp;tenerafolia,quæ fubinde ediintur,ftomachum mediocritcr iuuam^ed nutrimentum habent pauciflimum,ipliimque tenue amp;nbsp;aquofum,Galeno audo-' rc.Plinius radicem huius Eratoftheni laudatam efle ait in paupcriscœna: vrinam verb amp;nbsp;eiere præcipuè tradi : fanare lichenas amp;nbsp;lepras ex aceto : venerem ftimulare in vino, Hefiodo S£ Alcæoteftibus : item graueolent^m a|^rum emendate radicis emedullatæ vneiam in vini Falerni heminis tribus dccodam ad tertias,amp; à balneo ieiuno, itemque poft cibum cyathis flngulis potam. Quæ pofteriora verba, Diofcorides quoque de fuo Scolymo habet ; ex quo Plinius hæctranfcripfiflevidetur.

I. ^Ar L1NÆ valdè fpinofafunt folia,vtroque marginefrequentibus fedionibus pro-^^fundius incifa,amp; per angulos duris multuraqj pungentibus fpinis communita, quorum mediæcoftæ fubinde rubent:caulisdodrantalisaut altior , vnicumvt plurimum proferens capitulum,exteriorecircuituacaiflbitu echini Caftancæmftgr fpinofum ;quo fuperius patente,flos exit Iatus,medio dilco ex multis iTaminibus fardus; quern paruula oblonga folio-la cingunt,fa:pe albicantia,rariflirfèrubentia:fèmen tenue amp;nbsp;anguftum fubeft.radixoblon-ga,digitalis craflitudinis,fubnigricens,adeb rimofa, vtfeifla vidc^Iur,odorata,guftunonni-

hilamaricans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Huius verb amp;nbsp;altera fpecies caul^carcns; foliis quoque valdè fpinofis alterius fete fimili-buSjCircumquaquc per terram procumbentiftis; inter^juas medium orbiculatum cruropit capitulum,extcriuseodem fpinofujn raodo,led ma^s,cuius flosmedioftamineusrubenti-busfoliolis ,quandoque verb candidis ambitu circumleptuseft. Sereno autem coelociim huiuSjtum amp;nbsp;1'uperioris flos expliçatur latequefatet: nubilo verb veluti (e recludenscontra-hitur. radix huius oblonga quoque S^dorata,(ed albida,folida,non rimofa/aut fifla, faporc Verb etiam minus acrisaut amaricans; atqueidcircb Medicinæ minus expetita.

Nalcuntur ambo in montibws aids, locisdefertis, ac quandoqu^ecus vias : fèdquæcau-lem fert Germaniæ frequentior.

Iulioamp; Auguftojtumamp;feriusquandóqueflorentac fernen maturum proferunt. ' Prior Carlinaamp; Caidopatium ,ac à ribnnullis Carolina dicitur; à Carolo Magno primo

eiusnominis Romanorum Imperatore,cuiusexercitushuius r^iceliberatus amp;præferuatus à pefte olim fuifle fertur: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis,Gallis, ac ahis quoque Carline. Diol-

ZtHciKitn- coridis eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conueniunt radices validæ amaræ : refpondent quoque facultates,

vt mox referetur. Appellatur verb Leucacatha amp;nbsp;aliis,fed nothis vocibus,OTAw7zoi'aTO)»,Çü%oi', Romanis Gniacârdus,à Thufcis verb Spina alba. pifFerens tarnen ab ea fpina,quani DiofcoridesazaiiSwv A«vz«p,hoc eft,Spinamalbam facit: De qua etiam feorfim fcribens, vires

Alteram veto amp;nbsp;Carlinam recentiorôsfaciunt: Sgt;^ Garlinam liumilem, vel minorem ap-pellant.Falluntur autem non parum,qui ambas âd Chamælcones referre ftudent ; In Italiâ liquidem,Germania aut Gallia nufquam Chamçleones nafcuntur,vt vnus,pro multis,teftis eft Petrus Bellonius lib.lîngularium primo: qui quantum dilcriminis inter Carlinasac Cha? niælcones lit, fatis oftendit, quod ex Chamæleonum fubfequente defcriptione manife-ftum fiet.

At Carlinæ radix,cuius præci^uc vfuseft, fecnndo otdidfc latis intenlb excalfacit: amp;cum partium ac fubftantiæ tenuitate,tertio ordine refiêcat. ludorcs verô etiam mouet:ventris tineas ac lumbricos pellit : venenis omnibus refiftit : pcftis c^ntagia non modo arcet, lèd candem curat fi tempeftiu^ropinetur: commanducata dijdtium dolores fedat: iocinoris ac lienis obftrudiones aperit: vnnas cit^menfes proraouet: hydropicis confert: datur amp;nbsp;ex alto dclapfis accælis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Atquc hisfimiliadeLeucacanthapiofcoriifes habet: Leucacantha,inquit, prædita eft Tadice Cypero fimili,amara acforti, quæcommanducatadentiumdoloresfopit.Decoâum eiuscum vini cyathis tribus auxiliatur aduerfus veteres laterum dolores:ifchiadicis item,ru-ptisacconuulfis. Succusveroamp;eadempoteftapotus*

De Carlina fylueriri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i X. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ 'i

A.VLE alfurgit fylu^ris Cârlinadodrantali velaltiorc inramulosaliquot diftributo: L ^foliisoblongis,marginibusafperisac valde fpinpfis,Carlinææmulis: flore è fpinofisfit, militer capitulis in medio ftamineo, ambitu veto foliolis fubluteis circumfepto. radix tenuis, amp;nbsp;acre refipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Paflim in locis incultis ac d^fertis per vttaraq; Germania,amp; quadoq; in mdtofis reperitur.

Huius verb amp;nbsp;alteram ijuandam fpeciem CarofusGlufiusdelcribit,cauliculovnico,te-nui,breui,amp; palmum non fupcrante: folds fpinofis velutiprioris, fed minoribus,vtrifque la-nuginequadam incanelcentibus : capitulis fere binisjflos media lanuginepallcns, foliolis Verb circumambientibus rigidiufculis ac luteis: radice tenuiac rufFefcente.

Hane in aridis, petrofis, ac defertis quibufdam circa Salmanticam Hifpaniæ vrbem fe re-perifle memoriæ prodidic.

Germani^ôld bj(leÔ/p?aUWCnî)i|iïn/ ^fUWbtflcnfubindenominânt: Belgx5D?g« Vulgô non inepte Carlina iylueftnsdicitur; nam flore Carlinamæmulatur,ncc foliis valde diflîmilis eft. Hanc autem efle tantô eft difficilius aflSrmare, quo breuiordehac Theophraftus eft: Ait auté hanc Cneco vrbano fîmilê,colore flauefcentem,fucco pinguem. 'Aeen». DifFerc autem Acorna ab Acarna: AcarnafîquidemjVt Hefychius ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flue Laurus

Excalfacientem verô amp;: hanc efle,præf?rtim radice,fâpor eius acrimoniæ particeps often-dit. Scd cûm nullius fit vfus,facilitates eius reliquæ non exploratæ funt.

CH A KïÆLE ONES duofunt:vnUscaiTdiduStalerniger.viresradicuminterfediftant: Sripfae radices fpecie diiFeruyt,vtTheophra^s.

*' Chàinæleon albus foliis Silybiaut Scolyrni amplioribus, amp;nbsp;per tcrram ftratis, craftîori-bus,afpcrioribus, amp;nbsp;validiori^ij^,quà m Chanaæleonis nigri:caule caret,lèd è mediis foliis caput promit marinoEchinOjCina^aut Acano fimile : flos purpuralcens,qui{ènefcensîn pappos çonuertitur: lemen veluti Cnici. radix magna, crafla, in lætis collibus inftar huraani cruris, inter i us al bida, val de oioratâ, fie vtodore facile cameranj^liquam totam, caput intérim aggrauans,adimpleat;fapore verç dulcis. Sub huius folws circa radicem guramirepe-ritutjquod à mulichbusCretenfibus non aliter manditur, quàmin Chio abiildem Maftix.

In Creta infula à ftrepertum Charflæleoncm album Bellonius prodidit,nufquam vero in Italia,Germania,aut Gallia ilium prouenir«

I A Graccis ^tinstiÂtav Alt;iamp;x.oç: à nonnullis verô amp;nbsp;Latinis Charaæleon albus,amp; Ixine« Gummi tamen fine Vilcumpropriè Ixiadicitur. Nothis verôetiamacfpuriisvocibus,;^!'-lt;ïïaKi'7Îlç$v^S)C Carduus fuarius. Extant amp;nbsp;multæ eiufmodi voces apud Apuleium cap. ex- led multorum Carduorum inter fe confulæ.

Vocariautem hune Charaæleonem idem ait propter foliorum varietatera: Quod Pli-hius

PEMPTADIS Q^VINTÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;717

nîuslib.xxn.cap.xviii.afleric: Mutât enim,inquitj cum terra colores,hic niger,illicvirens, alibi cyaneus, alicubi croceus,atque aliiscoloribus. quod Diolcorides de nigro fcriptum reliquit,

Porro Chamælconis albi radix tcraperamétocalidaeft amp;ficca,ordine ad minus lecudo.

Hæc,inquit Diofcorides, oxybaphimenfuralatos lumbricospellit. fumenda autem cum vino auftero aut Origani decodo: hydropicis drachma commode in vino datur,ctenim eos extenuat. Contra difficultatem vrinæ deco dum eius propinatur : cum vino autem fumpta Thcriace eft, hoc eft,aduerfus omnium viruletorum animahum morfusamp;: idusremedium. Occidit autem canes,fues,amp; mures cum polenta,addito hydrelæo,fubada.

Radicem, inquit Plinius,eius aliquicoricilam feruari iubentfuniculis pendentem, deeo-quuntque in cibo contra fluxioncs,quas G rare 1 Rheumatilmos vocant.

NI G E R Chamæleon foliis eft SedTymi minoribus,fenuioribus,amp;rubro diftindis: caù-lisdodrantalis,digitum craftus, fubrube^isrcTz/ocOop fiue vmbellam profert, in qua flores ^pinofi, ténues,cæruleî hyacinthini coloris, radix verôoplPïTFbris nigrajdenfajinterdu èxela: quæ difledainteriuseft colore fùfflauo,manducatavCTÔ mordicat. *

In Lemno,inquitBc^Ionius, valdc communis, vbi tamijleganter casruleum flôrem pro-lettjVt coloris pulchrieudine cum ipfo cælo cettarc, amp;nbsp;Cyaqus floscumifto collatus, pallere videatur.Nafcitur in campis iuxta Abydum,amp; j^ope flumina Hellefponti, amp;: in Héraclea Thraciæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Iconem autem ChamæleonisnigricoloMbusexpreflam olim ad me mifît Magnificus vir chstmtiem lacobus AntoniusGorttffuspatritiusPatauirius,rldieecraflaac nigra,inferiusinpluresdiuä-ricata,per fummacapillata: toliis oWongis, vtrimque valdè fpinofis : caule rubente, in alas quafdam diuifo,vmbellisfaftigiantibus-è quibusflorescparuis virentibuS acanaceis capitu-liSjdilutè purpurei rubentis coloris.

Accedit verb hæc icon ad deferiptionera propofitam, nifi quód flores noft depinganrur cæruleihyacinthinicoloris,quales efle Chamæleonis nigrinonmodoDiöfcorides,fed amp;:

718 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M HIStORIÆ

Nicander in Tlicriacis teftatur, in quibus nigrum Chamæleonem xvariov ; à fiorum ncmpe colore appellat: nififortaflis alicubi alteriuscoloris flos eiuscxiftat. id quod didioncm wd/m/-Ase poft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubfèquentem oftendere plerique lufpicantur, fed hoc non verifimile.

Nam diftio varietacem fignificanscura ûaxtvâ-i^ovTK cohærcns, non nili cærulci va.-rietatem oftenditjqui modo remilliorfiue dilutior, alias intenfior efte poteft.

Meraini vcrô amp;:in horcis Belgij olim me fpinofum qucndam humilem videre Carduum Charaælconisnigri nomine: folia huicnumerofajlonga,amp;: angufta, valdèfpinolâ, dilute vi-rentia quafl candicantia: caule ftriato,pedem alto,in ramulos diiiifo ; quorum faftigiaoccu-^^^”ç^quot;”pantaliquotcohærentes flolculièfpinofisacaneisprodeuntes, colore purpurei : radicenigra tnttntKîJîs. ac dulci.Defcribitur hic à Clufioin fuis Hifpanienfibus obfcruationibus Chamx’leonisSal-manticenfis nomine,à loco in quo ab ipfo repertus. In agro liquidem Salmanticcli frequentem huneefle ait. Verùra hune non efte Chamæleonem nigrum fatis raanifcftum, nec Clu-fius quoque affirmât.

Sed vt ad Chamæleonem nigrum reditum faciamus: dlcitur hic Græcis ànonnullis vetô amp;nbsp;inter notha reperitur 7ra^yfp-zëro)',ö(yA6:pa!gt;oi',i^/ajXw6/£lt;$e^oi’,zopóg:;?K.'i': Ro-ihanis Carduus niger,Vernilago.

Radixautemhuiuslethale quiddam,vtGalenusait,ohtinct. Numeraturverôé^inter dcleteriasà Nicandrolh Theriacis,à Diofcoridc hb.vi. amp;: à Paulo Ægineta ; quamobrem SC ad externa tantummodo adhibetur,veluti ad pforas,Iichenas, vitiligines, Sc in fuinma ad ea quæ deterfionêpoftulat :præterea digerentibus amp;: emollictibus adrnilcctur,Galcno auôlote.

quot;P R Y N G TI vnius T5iofcorides meminit. Plinius lib.xx i i.cap. v i r .duo videtur agnouifle: vnum in afperis natum: âltCrum ii^litioribtis maris. Poftei4tati vcrô amp;nbsp;plurafunt oblèr-Uatæmarinum quidem vnum: campeftre veto amp;: aliud: deinde amp;nbsp;alia quædam fpuria.

J, Marino Eryngiolatafuntfoha,Maluaceisferèfimiha,fed marginibusangulofa,durisquc fplniscircumfepta,pinguia,ècælîocandida,guftu aromâtico; cauliscraftus.dodrantealrior, inferius fubinde nonnihil rubefeens: cacuminibus verô «api tu la proferens fpinofa acglobo-fà^nucisferè magnitudine, fenis vtplurimum fpinofis foliolis cauliculi faftigium orbieulari-ter

PE M PT A D I s Q_y I N T Æ LIE, V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71^

ter ambicntibus incumbcntia, quæ vnà cum capitulis cærulco nitcnt colore:flofculi autem è capitulisümiliccr cærulei, ftainintbusmcdüscandidis. radix digiti aucpolliciscraffitudine, valde longa,amp; adeo prolixa,vt cota extrahi ncqueac,nifi admodum raro,aliquot locis nodo-fa,candicans,fapore cl ci Ici s amp;nbsp;grata.

In cumulis arenofis littore marino apud Belgas nalcicur,velutiamp; in Icaliaac alibi,

Alterius Eryngij folia multipliciterinvarias particulas difl'eda fpinislècûdum marginùm ij' crcpidines horrent; catilisin coinplures alas diuifus capitula promit Ipinolà, fed quàm Marini minora,à quibusamp;flofculicærulei exeunt, rarôlutei: fubfunt amp;:lingulishorum féxafpe-ra pungentiaquefoliola, vti prioris, fed tenuiora minoraque. radix huius oblongaqüoque, foris nigricans, intus albida,digitum crafla,fapore odore alterius,vcluti ôc folia ipfagu-ftu aromatica,quæ recens enata,amp; adhuc tenella, efui etiam apta funt.

Locisincultis,3fperis,etiam quandoq5 faxolîs, fecus viasper vniuerfam Germaniam,tunî amp;nbsp;in Bohemia frequensreperitur.

Dicitur hæc Spina Græcis fpüyQov: Latinis iFrailiter Eryngium ; à Plinio veto etiam Eryn-ge: in Officihis Iringus: Inter fpurias verô voces amp;nbsp;hæc fequentia extant nomina: xapt/oi',7£gt;jO7-/woi',‘//3(CMor,;:i^Ä8i'/oi',/zc'|05é';f5ii).amp;oy,Capitulum Martis, •

Prius Eryngium marinum : à Belgis vulgô €rupfbi(idI/lt;£inIieIoo!S/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur; An- i.

Alterum à Plinio lib. xxii.cap, vin. Centum capita vocaturiàGermanisîDî^in^iJ'Cfl?/ z. ^îac^cnôtjîfü/raîJCtl ôtjîfU: ab HilpanisC/rri^öo^rr^i^^'r.- ab Italis Eringip,^^ Iringo. Campe-ftre autem iftud ad alterius dift'erentiam cognominatur.

Vtriufque autem radix excalfadoria, fed moderate,ftccitatem verô cum cenuitate fub-ftantii non exiguâ obtinet, Galeno tefte. Vhnas mouet : menlès pcllit; tormina amp;nbsp;inflatio-nesdifcuticin vino decoóla. IoFinoroiis,aducrfus venenatorum idus,amp;contra aflin^ta vc-nena codem auxiliatur modo.Sacharo aut melle condîta non modo ncphhticisprodeft, fed amp;nbsp;Veneris concitatrix eft. Idem in pinguium carnium iurc dccodta potcft,fi edatur.

Affirmabatquidam, inquit Actius,afliduo Eryngij vfu,nunquam pofteaminxiftecalcu-los, ciim prills co morbo frcqucnthfirae vexaretur.dBibitfr, inquit ©lofcorides, cum Sta-phylini femineaduerfus plufima drachmæ vnius pondère.

Aiuntauceap Eryngium herbam, ft capellavna in oslumat, iplam primiim, moxtotum gregem fubiiftcrcjdonec accedenspaftor ori earn cximat,Plutarchus auólor.

SPvRiORVM Eryngiorum primum folia amp;nbsp;è radici^us, turn amp;nbsp;fccundum caules lata i. profert,rotundisIongiora,Tir«ntia,mollia,npnIpinoia, fed fccundum margincs leniter crenata,Mali Cotonci folds maiora; caules verb cubito^tiores in altumfurgentes, in quotum faftigiis fpinofacapit^ilaquinafenave eminent veluti aliorum, colore vria cum floribus cærulca. radices fubfunc tres aut quatuor reôlæ,albidæ,p(îdalis longitudinis.

Inhortis Vratiflauiæ primum iftud obferuauimus: oftendit verb Adamus Zafchfflauw ciuis Glazenfis,à quo in Boruftia fpontè nafei jpcislt;iccepimu$ maritimisjiuxta videlicet mate Germanicum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Matthiolus verb amp;nbsp;Eryngium quoidam piduraexliibet, Plano cognomine, folds latis, x.' ambitu ferratisjcauliculis conipluribus,quod nullis ab ipfo defcribitur verbis : Si autem hoc illudeftjCuiusP.Pcnaamp;M.Lobeliusin Adiftrfariismemiia^iunt, perquam cæruleoarridec tolore,amp;cauliculos promit redos Ielquicubitalesvelaffiores,pcr interuallagcniculatos: folia inferiora maioralatioraqj, ambitu crenata; I’uperiola verb minora ftellatim articules am-bientia, molliter ac innjftentibus aculeis fpinofa: capitula itAn fpinofa, colore cærulea: radi-cem to ro fam, veluti Helenij*,forisnigricantem,intijsalbidam,odoratam,fapore Eryngij.

Proucnire iftudfcribiturin luræ montis, aliorumque finitimorum arduis iugis,paluftri-bus humentibusque locis.

Tertium verb amp;C. ÇluÂus oftendit pumiluwi achumilc Eryngium, cuius priera folia maiufcula,lata, acmollia,inorbem circa radicem htimi fparguntur:caulis gracilis, alis aliquot brachiatus, foliolis multifidis, tenuibus, aculeatis, radiatim circumpofitis : capitula in alarum cacuminibus globofa fpinofaque, Colore cum circumambientibus foliolis ac floribus cærulea. radix tenuis amp;annu».

In agro Salmanticenfi in collibus à ferepertum Clufiusrefert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Præter hæc verb amp;:aliud quodd^m,nonquideraforma,fedfapore Eryngiunireferens. 4.

folia huic ab vno mediocris longitudinis pediciilo cerna vt plurimum cohçrent, rarô quina, angufta,oblonga,dura,dilutèvirencia,vtroqüe margine ferræmodo incifa, fapore foliorum : Chulis cubitalisjtaniofus, geniculatus diflbluta profère mufcaria, in quibus flofeuli, ac ieniina deinde parua, longiotis figuræ,odorata, nbsp;aliquantulum acria. tadix albida, proli-

xa, digito cenuior,güftu initio dulcis, poftca acre quiddam reßpiens, amp;c non ingràtum redo-Jens^quæ reficcataadmodum friabilis citiflîmè concericur.

In planis ac campeftnbus baud procul Praga in Bohemia reperiturmalcitur amp;nbsp;in Flandriç quibufdam fabuloiis.

Spuriaautem hæc füncEryngia, acpofteriorisbbferuationis :idcirco amp;nbsp;nulla corüm vetera nomina-

Quartum Crithmi generibus alfcripfit Matthiolus; alij veröEryngiJ,quodhobisproba-tur: Odorc liquidem amp;: laporenon Crithmum^led Eryngium refert.

De Carduo Stellato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x i i 1 i.

Carduus ftellatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇT E l L A T V s Carduus , tametfi CarduilS

^appellatus,nufquam tarnen Ipinas, quam in fölis capitulis gerit, folia eius initio oblonga, dodrantalia, molli lanugine hirfuta, fecundum margines grandibus incifuris laciniofajnter quç cauhcuh cubitales in alaS quàm plurimasdiuifi, falligiantibusoblongisjhaud magnis, nu^cro-fis capitulis, quæ longæ , acutæ, durilfimæque fpinæ in modum radiantis ftellæ ambiunt: flof. culi purpurei. prolixa radix amp;nbsp;tenuis eft.

Exit pSlTim in Zelandift amp;nbsp;aliis maritimis: circa Antuerpiam ftequensireperitur amp;nbsp;in Ger-madia, Italia, ac alibi fecus vias.

Nonnulli Stellariam vocant : Cordus Polya-canthamjled tarnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liue

Theophrafti (Gaza Aculeofam vocat) fot-taflisabhac dtflert. Falluntür autem qui Eryn-giutfl,autaliquam eius fpeciem elfe autumanr. Matthio4us C^lcatrip^am ItalisdiciaitiGerma-nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis

Semen ad vrinæ difficultatem commenda-tur: vrinas ciêre amp;calculos expellere fertur cum ■^no exhibitum.

Baptiflii^SaTÖus aquamex hoc Carduo dc-ftillatam auxiliari affirmât lue venerea infedis: iecur item hüiusvfu adj^uari, obftrudiohes eius colli, fan^inemque à vitiofis hamoribiis cmundati, amp;nbsp;aduerfus'diuttrnas febres, fiue quotidianas, flue tertianas, vtilicer éxhibeti.

CPina SolfticialisCardniftellatialteraquxdamfpecieselfevideturrneque etenimali- t« *^bi quàm circacapitülflm fpinofä eft; fpinæeiüsfteJIatim quoque digeruntur. caulescubitales in ramulospauciofes quàm Scellatidiftribuuntdr : membranaceas fecündumlongitu-dinem appendices habent,quibus quadrangulates apparent, folia longiulcula funt,incana, ab vtraqj parte profundis fedionibus laciniofa; flofeuli ex ftaminibus compadi lutei : fernen exiguum. radix oblonga,tenuis.

72'2' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StI R P I V M H I STO R I Æ

Solftitialisautem Spina(licitur,quöd folftitio æftiuofloveatjGcfneroaudore : vel potius quod poft folftitiiim fpinæ eius maxime punganc.-- alia cius nomina, ft quæ i^betdneognita. . Faccrchue videturamp;alia laccæ luceænominedefcripra :foliis vtrimqucprofundiusdif-feâis: floribus luteis: capiculis perquam fpinofis: fed priore maior,amp; cauleabfque merabra-naceis appcndicibus. Hane autcra in Salmanticcnft agro luxta vincas, arido folo, afe rcpcr-tam Cluftus leribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JDe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, xvi.

DI p s AC 1 generanoftraætasnluoftatuit:Cariuum vnum.-fylueftrcalterum.Non autem nifîculturæ hxe mangoniodifferunt: La;tiora fiquWcni quæ excoluntur,amp;:vfibushu-manisvtiliorapleraquercddifolent. .. •

Aculeatarum autem generis Dipfaeosquoqueeft. c#ulemeditredum,prxaltum,genicu-latum,amp;: fpinis horrentera: folia è iinguhs artiejulis l«na, non modo contra Ic pofita,fed caulemarhplc(ftentia,ftmulqjcoalita,atqueita cohærcntia,vrcxigui labri modo rorcm im-bremquepluuiumcon.tineantikuiga autem lÆc{unt,dilutèvircntia,amp;;La(ftucæfîmilia,fed marginibus fpinolà; dorjo vetocmiiîbnte durioribusetiam fpinisrigentiora: Icaporum fafti-giaoblonga occupant capitula,mordacibus Ipinis echinata, mucronibus h^-^ulorum inftar reflexisjcquibusflolculicandi(fi,frequentiusquidcm fttiuo,fjd dTtute purpurei fylueftri: fernen fucccditvclufi foeniculi/guftuarruricans: inalbicant per vetuftatem capitula,acin danxvermiculircpcriuntur. radix candida,me-

Nonntillis locis in agris Dipfacus ferftu^cuius echinata capiÄila»vtiliora ad rudes pannos expoliendos habentur,qu.àm fpontè ac citra culturam nati; Nalcitur verb fponte iuxta flu-uiorum ac fcrobium raarginesj huroidos ac madentes tradusfequitur ac difigit.

■ Præter verb ifta Sz tertium huius generis oftenditur .prioribus folds cauleqs aculeato fimi-le,fedprocerrusac altiusjcapitulis verb brcuioribusacrotSndioribus,niagnitudine videlicet tantummodo nucis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Reperirur veró amp;nbsp;iftud præfertira in Bcigio, hurawisetiam limitibus,acluxta fluentaamp; fcro-bes aquas habcntcs.

Appellatur autem Dipfacus Græcisfimiliter Latinis verb etiam La-brumJ/eneriSjCardüu s V encris. Dipfacus auterri quail fltiet^ dicifUFjquod aquam in cohxretiuni foliorum linu contineat,qua ad fitis iniuriasabi-gendas vtatur.*

Labrum vgrb Veneris à foliorum etiam pofi-tUjjiplursvellauacri fpeciem conftituetCj humo-rem perpetuô continente : Vulgo Virga paftoris, • amp;; Carduus firilonum : Germains ÖlflfU/ ‘ißuBcnflrcII/TBeberfarUn: Belgis »Hacrticn/îDoïiicrjS ss^ raSöcn: Hifpanis'Girä?f;?cAa, Cardo penteador; Italis Dtjfac^yamp;c Cardo‘. Gallis Chardon defoußon^ Kerge à bergt er: Anglis 'î^afel.

Nominibus v Ao amp;aliis appellatur,fed fpuriis ac reieólaneis,vt func n^^feoMÄtoy, j^a/^icuÄfügt;y,oyo'’ K/tpJ'ioy.

• TertiumgenusTlinij Galedragon cfTe non te-mcfeoldRimaturjdequoIib.xxvii.cap.x. Gale-dragon vocat,ait Xenocrates, Leucacatho fimi-lem,paluftrem ac fpinofam,eaulc ferulaceo.alto, cui fümrao capite inhæret flmile ouo. In hoc crefcenteætatevermiculos nafei tradunt.

na vfus eft. Capita, vt (}iximus,ad interpolicndum lancos pannos vfurpantur. radix ad quçda à Dioicoridecommcndatur.Galenuscxfecundoordinccxiccantium hancefleait,habereq; nonnihilabftcrforium, Diolcoridesin vinodecodamamp;tulam ad ccrati craflitudin.em, rimas fiftulasqj fedis impofiram fanare refertrrecondiautem æreapyxide medicamentum hoc deberi: ac prxtercadici formicisac verrucispenfilibus remedioefle.

Qiiæautcmde vcrmiculis in Cardui capitulo repertis amp;appenfis prxterca adduntur^ amp;fimilcquoddeGalcdragonePlinius,nonreferthuc transferri,nonenim nili vaniflîmæ funt nugx.

CN I c I fpecics amp;: fylueftris quidem Atra-dyliseft.Duplex veto lixc, Theophrafto amp;: Plinio au£toribus:Reóticaulis vna.-^^/ó^t/-

Redicaulis Atradylis rigidumjredumjacflr-mum caulem promit, fuperius in alas quafdam diuifum. folia autem habet oblonga,finuofa, ac fpinis horridula : capitula in cacuminibus alarum valdèaculeatajè quibus flores ftaminei,ve-luti Cnici, lèd dilutè lutei coloris, quandoque verô amp;nbsp;purpurei: lêmen maiufculum, nigricans, amarum, Cnici alioqui lîmile. radix mediocris cft craflitudinis.

Nafeitur in Creta, nonnullisque Grçcixpro-üinciisacinfu^,amp;in Narbonenli G allia : Ger-manis ac Belgis horteniis eft,

Nominatur Grxeis A'Tç^iCTtiXii; â-7eza: ànorinullisipovoç vtTheophraftus ftribit: Latinis Atradylij, Sylueftris Cnicus;amp;quôd olim mulieresrigidoeiuscaulc profuibautcolo ’Vterentur, Fufusagreftisamp; Colusruftica. quod amp;hacætatc apud Grxcos müderes facereBel-lonius refert, qui voce deprauata Atradylideln nunc Ardadyla nominant. Rccentiorum non-nulli fylueftrera Carthamum appellant,hoc eft, •Belgis When »iißrthauiujS. Nothis verovocibus a.nvçjVyà.aji'i,^bv^ ?gt;C Prxiepium etiam dicitur.

At facultatem Atradylida habere deflccandi Ar modicedigerendi Galenus tra;lit.Coma,femen,amp; folia, Diofeorides ait, trita ae cum pi-pere amp;nbsp;vino pota,a fcorpione idis auxiliantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

De Cardt{obeKed!^o,aiterai^tra^ylidü ffecie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

CA R D V I benedidi caules tcretes,Icnti ac obi?quiofi, amp;nbsp;in alas nonnullas efFufi, humi accumbunt: folia vtrimquelaciniata.inijpcentibus aculeis per margincs fpinofa funt: capitula in fummis virgulis acanàcc^,fpinofis amp;nbsp;pungentibus foliis ac aculeis ftipata,è quibus flos cmicat luteus : ferrten oblongum fuperius barbx modo capillatum. radix albida in fibras diuiditur.Tota herbacum foij^isaccaulibus,nccnoncapitulis,mol^ tenuiquelanuginecon-tegitur,amp;guftu amara eft. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;*

In Lemno Mcditcrranci marisinfulälocis campeftribus frequens occurrit Petro Bcllo-niotefte: apud Gcrngt;nosamp;: Belgas, tum amp;nbsp;Idilosac Gallos ftudiose in hortis colitur.

lulioac Augufto floret,quo tempore ad medicinx vfum maximecolligenduSacrepo-. nendus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Carduum benedidum paflim vulgo nominant : Officinx Cardobenedidum compofita didione.Atradylidisalteram eflefpeciem, vcantèdiximus,fatismanifeftum: Nam quxäe hac AtradylideTheophraftus,huicadfunt.Aaa£?oç fiue lanuginoftiseft,ac ^^.«o/jjtt/AoQcau-liculisque per terram reptantibus; ferne barbx rtiodo hirîutum; amp;amara funt folia. Quam-obrem amp;nbsp;à nonnullis Atradylis hirlutior dicitur. Valerius Cordus Cnccum fupiniim nominate

s Vintæ lis. v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7xj

nauGermani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îgt;îfîcn/^arîgt;obfWfhK(:

quarum poftrema vox etiam Belgis innotuit: liifpanisCariioÇan£lo : Gallis Chardo/t benoïïf^ ou benüfi-. Bohemis Xarïgt; bfUfÖpff : in Lemno Gardera.ca.ntha,.

Veluti autem amara Cardui huiusBerbà eft, itaquoque amp;: excalfaciens ac reliccans ordine lêcundo,amp; fîmul expurgans acaperiens. Venfe-nîs omnibus refiftic,amp; peftilencibus morbis au-xiliatur,fî tempeftiuèpropinetur:curatamp;quar-tanasj ac inueteratas ac diuturnas alias febres: VifceràjhepaVjac lienem ab obftruâipnibus libérât: véncriculo,qüem bilis infeftÄ, confère, eiusque dolores, præfercim vitio ventriculi fu-p«ruenicnteSjfopit: vérris lumbricos interimit acéxpellit: tormina lèdat: fudores mouet: vri-nara cit: nephriticis,ac i^lculolis ptodeft : renu aclaterum dolores mitigat.

Optimum autem herbæ decodüm ex vino û febrisadlît. Datur amp;aridæ puluis cum vino. Minus efficax aqua eft per organa deftiliâtoria extrada.Contumaciaprçterea ac rebelliavlce-rahuiusdecoéio aliquot diebusaflumpto cura-ri quoque affirmant : Prodeft verb amp;: hetba tufa impofita,vél fuccus eius. commendatur amp;nbsp;eodem vfurpatamodo aduerfus virulenfbrum animalium morfus ac idus: cum amp;airumpta.

t X Carduorum amp;nbsp;Spinarum numero etiam Cirlîon eft.'folia eius oblonga,Laâucçqua-iTîimilia,verum acuminata,amp; pcrcircumfe-rcntiasaculeata,candidiora,Iongioraqucquàm vulgaris Bugloffi: caules redi, bicubitales, in a-las nonnullas difereti; in quorum fingulis capif tulumeminet fpinofum ac bifpidu ,quod pofl flôris vigoreA deorfum reflexum nütat, tan-demqj in papoofam lanüginem refoluitur. floS purpureb rulBt colore, lemen læue refplendet aliorum muUoruni Garduorum inftar.

Similes verb amp;nbsp;huie nonnullæ aliæ Spinæ, quæ ad Cirfij genus non inepte rbferri polTe vi-dtntuf.

Vna foliijeft Cirfio nigrioribus, per circum- i. ferentiam altiüs ferratis: floribuspurpureis: ca-fâtulo Cirfij, quod etiam aliquantulum refle-ditur. Altier hæc fpina eftjamp;r caules eius mern-branaccisappendicibus angulofi.

Altera foins «ftfpinofionbus: flofeulis con- 2,. coloribuSjfed tribus quacuorve vnitis, quorum minora capitula non refledutur. Hanc pro Cir-tio Ad^ttrhiolusdepinxilîb videtur.

T|rtia cota fuaftirpemagisfpinofaeft: folia 3. profundts incifuris feda, duriffimis amp;nbsp;acutiffi-mis fpinis horrent,colore virentia, medio tarnen candicante nerud : capitula nutant quoque: flofeuli purpurei: caules craffi, membra-nacei, angulofi.

71^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R FI V M HISTORIÆ

maniam locis ineu 1 ris quidera, non rarô faxofis ac ruderatis, ac (êcus vias : quædam verô in maridmis,vtin Zelandia,Flandria,acHollandia iuxtaOceani litcora.

Fluiufccmodi Spinani Græci Kip:ncr appellant : Latini eadem voce vtiintur : aliqui veto etiam^vt inter (purias voces,BtiglolFum magnum,amp; Spinam mollcm nominant.

De facultatibusau tem Cirfij nihil apud vetcrcs fcriptum reperitur. Andreas quidam, qui nugas multas 56 mendacia in medicinam inuexit,radicem adalligatam varicum dolores fe-dareferiplit, vt Diofcorides refert.

IN T E R omnesfpinas amp;nbsp;Carduosfpinofillîhiushic caules eius præalti,adnatis à fo-iiisdemiflismembranisangulofi apparent: foliav^rimque profunde laciniata multis vnà cumcaulibus horrent fpinis; capitulaIpinofiflima,ex fquamis multiscompada,èquibusflores purpurei veluti aliis,rarô albidi. radix ferè wda,{êd non altè delcendit.

Peregrinus ifte Carduus Bcigio elj;. Onopordon herbarij appellat : Plinij tarnen e/Te Ono^-pordon affirmari nequit: nihil enim apud eum de Onopordi forma.

FortalTisctiam Acanoseft,qjiem Bellonius omnium earduoruiTÉjjînofiffimura refert: amp;: in Creta hac ætatc Aconachiam vocari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Pauca autem de Acano àveteribus prodira extant : pauciora verô etiam de Onopordo. Certius eft Acanon fptfiam elTesquàm Ohçporàon.

Huic verô amp;nbsp;ille accedere potefl:,quem^obeîiüs ab Italis L^onem amp;: Carduum ferocem dici lcribit: abinfeftilTimisfiquidera atdurilFimis ipinisjquibustotus redundat,cauiiculus eius breuisjvix palmum æquat: flosècapite acanaceopallidèluteus, velutiAtraclylidis, lon-gis, duhs fpinis acaculeiscircumambientibushorrens.

Fertur in aridisnonnullis collibus baud procul ab Apçnnino montcUn Italiaquandoqj, fed tarnen rarô,reperiri.

CV p EB. s V NT vero præter eos quos haâenüs defcripfimus Carduos amp;nbsp;alij fylucfties ^non modo in Bclgio, fed ôc alibi occurrences.

Primus fupracubitalemaucbipcdalemaltitudinemraroairurgic: caulespromic complu- i-rotundos,alismultisramofos: folia Acanthij ^mula,fed minora,nigrioraque, non la-^uginofa. in faftigio cauliculorum fpinola echini in^ar (^pitulaprodeuntjè quibus flores eleganter purpureiexeunt;qui inpappofam lanuginem tandemcomrautati,lemina alio-^ujnflmiliarelinquunt. raSix ex multis fibriscommifla eft.

Altercaule aflurgitaltiore,fubin^e bicubitali,rotundo, minusramofo, paucioribus folds conueftito,quæ fleuri prioris fpinofa ac mor^cia.funt,fed minoraamp;anguftiora.capitula fluoque rainora,oblongiora, non vfqtie adeo fpinofa. Flofculi purpurei in pappos abeuntes. radix nigra ac pedem longa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tertiusaltitudine, alarum paucitate,nec non amp;:foliis, item amp;nbsp;floribus fecundum refert, 3. fedcaules multo fpinoflorcs: amp;: radices magiÄibrofe.

Paffim fecus vias ac femitas exeunt, præfertim primfs : reliqui diw non raro in pratis re-periuntur.

lulio menfe, deinde^ Augufto præcipuè florent : SepteAbri verb pappofa lanugo ven-rorapitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sylueftresquidembi CarduifuntjquiverbfecundusScolymuseft^on quidemille quern Theophraftus oftendit ladtefcens, de quo prAisfclptum, fedVnus illorum, qdos Plinius lib.sci'ymm Xx.cap.xxiii.defcribit. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*. nbsp;nbsp;|

Sylueftrium,inquit, (Jarduorum genera funtduo : vnum fruticoflus à terra ftatim : alte-rum vnicaulecraflius: vtnque foliapauca (aliâsplura) fpinofa,muricatiscacuminibus. Sed alter florem purpureum mittic inter njedios aculeos,celeriter canefeetem Sgt;i: abeuntem cum aura Graeci vocant. •

Meminit verb amp;altctius Scolymi Pliniuslib.xxii. cap. xxii. quern ait incibos Orienten! reciperejqui idem cum Theophrafti Scolymo,amp;: ab ifto differenseft. Nominatur verb

ille amp;nbsp;A^paviov. poteft hoc nomen huic quo^ conuenircjin pratis ac paluftribus fiquidemgi-

gnitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Defcribitur veró amp;nbsp;à Diöfcoride Scolymus, quicum hoe Plinianocóucnireexiftimatunfoha habet, inquit, Chamæleonis aut Alt;56x«ç dxitfSaç, nigriora amp;nbsp;pinguiora : caulem edit longum, fo-certè defcriptio à Scolymo ifto fylueftri aliéna noneft. Facit hucquôa Scolymus Carduus in-telligatur fy]ucftcr,amp; agreftium nomine veniar, vt Ruelliusfêntit.

Scolymum autem hune Galenus aitcalidum ficcumque fecundo ordine efTe labeflentiæ taaien prophetate SiL graueolentem Vrinara, fi in vino coda radix bibatur, cuocare : acgraucolen-tiam corporis ac alarum fànare.

Diofeorides radicem ait emplaftri modo im-pofitam graueolentiam alarum totiusque corporis emendate: ac idem pofTe fi in vino décoda bibatur, copiofàmque vrinamfœtidamexpellere. Idem verb amp;nbsp;herbam tecentem adhuc tenerani inter olera Afparagi modo recipi afTcrit,

Plinius,hie antequa floreat contufus.ait.atque exprefTuSjillitoéicco alopecias replet. Radix cu-iufeumque ex aqua décoda, potatoribusfitim facere narratur: Stomachum' corroborât, amp;nbsp;vul-uis(ficredimus) ctiamconierre aliquid traditur, • vt mares gignantur. Ita cnim Chcicas Athenien-fisfchpÉt amp;nbsp;Glauci^^, qui circa Carduos diligentiflimus videwr. Manducatus Carduus hie odorem commendat oris. Hadenus ille lib.xx. cap.xx UI.

P R Æ F A T I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

A c T Ë N V s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herb Arum hiTiorias ue deÇcriptiemes prAcipue ver-

piti pemu^: nunc frutices fefe ojperuKt ac arbores ^hanc opens partent poïleriorem ambientes. In ^ua primi occur runt pinofi frutices’. deinde (pinis carentes-.tertio loco arbores ptccedunt fruitifera.cfuarum 'videli-ce'tfruóiusedules funt , amp;nbsp;vfibtu humants deferuiunt ’.quarto loco re-liqua funt arbores, fruólu hominibus inutiles, quas idcirco fpluefres appellautmus. Poferiorem federn acordinem occupant perpétua ftondé vir entes,inter quas Con if er a funt ac Re fini fera.

concept um, aliqtiando attentatum, antehac ad perfeSlionem peruenire non potuit: vel ocio de ft derate , quod inter medica negotiofas agrotorum curatio^es f^e ac frequ^ter exiguum contigit : vel animo, communi pat ria, turn dx domeflica clade pertitrbatifimo, à fiudiorum labori-bus nos auocante.

A (pinofts aul^m hanc Pemptadem aulpicati fumus, quod pracedent is fnem concludant fpina: Sic enim àppinis adppinas tranfittssfit,dxapiimiles non videntur feparatai

Vulgaris RubustCnues,oblongoSjlentos,acob{equ^fos , fed per fe nonconfiftentes ij caulescdit,durisj minacibus,acafperis fpiniscommiînitos.foliaexpluribus cohærentibus componuntur,quæafpera,ïura,amp; per margines incifa funtjfuperna parte virentiora,inferiore Verb candicantia.flofculi aliquot^inguli in breuibus pcdiculis, in caulium faftigiis fpica-tnufere digeftioriunturalbidi.exquinque folioliscomm*(li. frudusex compluribusacinis Moris fimilis,fed multo minor eft; initio rubcns,per maturitatem niger,guftu cum dulcedi-ne quadam fubacidus. radix fibrofa etiatj ferpit,fubinde qpua germina profcrens.

Huius autem duo genera Ruelliusftatuit,fed fola magnitudine differetia. Fitautem non if rarojv’t vno loco Ixtior: altcro tenerior eadem ^irps proueniat, pro foli videlicet, in quo na-feitur, conditione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f .

Maio menfe flores c«nfpicui funt : fed Augufto ac Septlmbri moia ad maturitatem perueniunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hie frutex Grxeis Ba^ç : Latinis Rubus amp;nbsp;Sentis dicitur : quandi^jue amp;nbsp;Vepres, vtab Ouidio Metamorpbofeon quinto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;। *

ànonnullis wveas^ame;. Sed Cynosbatus Rofa eft fylueftris,vt alibi fcriptum. Germanis ttlcn.’Brabantis 25?aenicn amp;nbsp;25jcnnen: Gallis Ronce-. Italis Rouo: Hifpanis Carca : Anglis 25janv blc buffje/aut blactt berrpcbuflje: Boh^nis TBoprujina.

Frudum Gtx.c\.p.aQ$vTYic,ßd-ngt;u,p.b^vßgt;dmQr. Latini Morum Rubi nominant,ac,vtFuch-fius fentit,Vacinium:quod tarnen nee nobis, nec aliis probatur : Officinæ Mora bati, amp;: qux barba-

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-*

barbariorcsfunt,Morabaiïî;Gerniani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î5;acmïjcficn/amp;:ôa9ÔcW^ Hifpani Carça-

Minotera Rubum ;^^zaz/3aTcv ac humirubum à Thcophrafto didum nonnuUi eflc 'vo-lunt. Frudum Rucllius Gallis Catherine nominari affirmât. ,

Rubiautcmgermina,folia,flsres,acimmaturifrudus valctcrexiccatoriam vim habcnt, amp;fimuladftringentem facultatem obtincnt. Manducfcaorisjtonfillarumque inflamma-’ tiones rcprimunt : aducrfusdyflt;nteiiam,alui profluuiaconfcrunt,fanguinisque eruptiones qualelcunq; fiftunt. Idem poteft amp;nbsp;illorum dccodu,quodamp;orù vlceraaddito melle curât. Oculosprocidentcs,condylomata, hæmorrhoïdes l'anguinem nindcntes folia irapofitafa-nant.Succus ex caulibus,foliis,autimmaturis frudibus^xpreflus,ac in Sole den latus ad omnia cfficacior eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;lt;

Maturusfrudus dulcis eft, amp;nonparum habetfdteitemperatecalidi^efui idcirconon infuauis; adftridionis verô nonnihil ctiam retinctA^ entriculo idcirco amp;nbsp;gratus eft: amp;nbsp;ü quis, • Galenusaitdargiuseo vefeatur, capitis dolorem lèntiet: Reficcatusvcrôdumadhucimma-turus eft,m agis quàm maturusadftringitac exiccat.

Radix prætcr adftwdioncm nol paucam in fe habet fubftantiam tenuem, propter quata amp;nbsp;in renibus lapides comminuit : Galenusait. Plinius Rubimora amp;nbsp;flores vnnam cicrere-fertjamp;calculorum ex vino dfeodum prælcntaneum efle ren^ediif^p.

ID Æ V s Rubus vulgarem non pauciMeferos fed caules amp;nbsp;folia dilutius virentia, pauciori-bus fpinis ac aculeis exafperanturjtenelli verô recensque enatkuriones fpinis quandoque etiamcarent:frudus acinolî,fed colore rubentes,cum dulcedineinfuauequiddararefi-piunt. radix valdcferpit,amp;multislociserumpensgermina noua profère.

Fertur amp;nbsp;in nonullis Germaniç ac Bohemiç fyluisreperiri:apud Belgas in hortis habetûr. Floret eodem,quoprior,tcmpore:frudusverô amp;nbsp;ferotinus Augufto demum maturefeit.

BaTDç IJk?«.* Latinis Rubus Idæus, ab Ida monte iuxta quem nalcitur tGermanis.^innff’ , ttdincn?

SEXTÆ LIB. I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;751

bubiKn; Belgis ï^iraKfecfif nt Hifpanis Carca Hamada Idea : Gallis Framhoifcs : Anglis J^rair.bopfc/ J5afptó/amp;: i^inböcrp,

Vinbusautem ac faculrate altcri Rubo ifte fimilis videtur.fcd tarnen rainus adftrinsens auc reficcans. Eadem jDiolcoridesaitjpvxdat quæ fupradiclus.

Flos cura nielle oculorum inflamniationibus commodiffînic illinirur: erylîpelacaredinguic; ftomacbicis ex aqua bibendus datur. •

V LI c V L 1 s Anonis dodrantalibus auc pauloaltiohbuscxitj geniculis aliquot arti* culatis ramofis, obfequifc-fisjduris acutiflimisqgt; fpinis horrentibus: iuxta quas folia parua Hypc-ricoidis Rutæ magnstüdinc forma fimilia, parcicularib'us Lcntis foliolis niaiora, colore la-turato virentia : fiofculi fecundum cauliculos quoque enaffcuntur^forma veluri Ochri, led colore vtplurixnum purpurcfraröaibi3i,rariffiinc verôluteidttblêquuntur valùulçexiguæ,in qui-bus femina plana, radix longa late per furama terræ progreditur, lenca admodum acTrangi contumax.

Inagris ac iuxta limites due margines læto pinguiaclt;eftibÄi fologigrycur:rcpcritur in Germania ac Belgitj^ac m Italia, turn amp;nbsp;alibi.ftirps ajj^m admodum viuax cftjquæ ncc facile petit, lednec extirpari, niüdiffîcillimè, poteft. Agri-colis læpèraôicflaefijquando duræaclentæ radices aratrum remorantur,amp; boues fillunc.

Nouafubfinem Vens germina emittir, Au-tumnoperncitur, amp;tiincquidcm fpinofiffirria’. Iulîo*amp; Auguiro cum florc vidctur.

A’ramp;x'lçlîue Ç’yôr/çGrçcisquidéappcllatur,àc flmilitcr Êatinis Anonis amp;nbsp;Ononis: Vulgo ante licrbarioru Arrcfta bouis,Refl:a bouts,amp; Remö-ra aratri,quod arantes boues in operc hçrcre ef-ficiatjSi quo minus aratrum progrédi queat,frequenter radices eius impedimcnco fine. Diciwr verb amp;nbsp;Acuaella, aduris acutis lpiriis,quibus rranleuntespungit.

man is eft J^uw^cc^cU/vOcijj'tnfrmu/^taft'r Autï Belgis^?angtoojtclc/^talcrupt:Italis5(7alt;î^4.- Hifi panis Hetiene btt^y Oattilhos : Gallis Arrête ƒ(?«ƒ.• Ajiglis€amor0camp;:pctlWpnf-^ Anonidtsautem radix^xcalfaCiedscft, Æaletfcs,tertio qamp;adantenusordinéyextenuans

• vi-i , i EiiqvèrbalincidGns quoque'eft. CortéX 'êius cuifi • s ’. : an mnvinqnpocustvrinamcit, calculösquc'diftbluitäÖ pcllit;cruftas verbamp;abftergit. J-quot;'

' 'o b gt;' ?nib?i ' Decolt;ftaradix impölcadentiurii dolores mi-I'i » i ■ tigat 3 ore fæpius colluto. Plinius comitialibiis liia-fl d c’ , . jodecoétamiiî oxym'eliteaddimidiaSjdarirefcrp.' i.ralk ’■ .„f d 'Matthiolusfibinotum hominem affirmât, pufl

73X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R PI V M H I S T O R I Æ

Primoshuiusfruricisturiones fiue afparagos,priu{quam Ipinofifiant,muhacondiri,amp; eibisgratifiimoscfle; auôtor Diolcorides.

Rufeum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T1V MI LI s ftirps Rufeum eft,cauliculiauc

A -i-pQtius pediculi eius rotundi, Jenti, viren-tes, amp;nbsp;ramoli, feraipedem alti : foJia parua Ja-tiulcula, Buxi, aut citius Myrtinis fiinilia, fed pungenti cacumine mucronata: baccæèmediis dependent foliis, per maturitatein rubentes, maiorcs quam Afpatagi. radicesalbidæ, ramo-fæ,fcrpentes, mcdiocris crafîitudinis, guftu dulce quiddam refipientes.

• In nonnullis regionibus,veluri in Burgun-dia, amp;nbsp;Italia; turn amp;nbsp;alibi locis afperis frequens nafcitur. In Belgij hortos transferri folet.

Primo Vere virentes ac tencros adinodum turiones promit, qui edialiorum afparagorura modo pofTunt. Autumno fernen perficitur.

O^uptvpa-ivti,quaß acuta Myrtus,amp; f/uptr/viiù' ^/a,id cli,fylueflris Myrtus Græcè dicitur : La-tinis Rulcum aut Rufeus : Officinis Brufeus : à nonullis Scopa regia, vt teflatur Marcellus Empiricus vetus iFriptor : Germanis ^aeffHoin: Belgis ^tehcnbe l^afin ; Italis Rufco,amp;c Pe»goti)}gt;i: Hifpanis GiLbarbeyra. Reperiutur verb huius Ipuria quædam nomina ac nothç appellationcs, V Cjfao'Tcif^ïQa JiÇÿpivp-nf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, a jowp, miyKOç, 4^esalix.

InueniuneurßnquicPliniuslib.xxv.cap.xni. qui Oxymyrfine radicem Acaron vocaeddeo^ quidam Acaron agrion vocare malunt. Sed po-

plinitts ne- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuit PJinio vocum aßinicas impofin/re,amp;:pro A-

Serapio cap. cclxxxvui. Myrtum agfiam eandem «um Cubebiseße lénde j racionem adducic,quod GalcnusMyrcum^griajn,boceß,Rüfcum non defcriplèric, ncc Diolcoridcs Cubebas. Q_uæ vc nullius moment! racioeß, icanec veritatem l^bcc: Galenuseteniinnufi-quam Cubebarum mentionem facit; amp;nbsp;vcfccißec, non con/èquererur ideircô Rufeum Cu-Ctrpißttm bebascße.Mcminicaucem GalcnusCarpeßj,quodAui9ennacap.cxxxviJ. Cubebas facie.

Carpeßum autem à Rufco muftum dufïèren^ eße, oßcndunc ca qux de hoc lib. primo De AntidotisGaJenusferipearehquit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Eft Carpeßum herba,inquir, Phu appellarogenoge ßmiliSjValidijor tarnen amp;nbsp;arömaticura quiddam plus Ipirans: plurimum hxc in Sida vrbe Pampbilixnafcicur. tenuiaautequxdam Carpcßj {'armenca Cinamomivirguleisßmili^func.Eiusduo genera repcriucur. vnumquod Lacrciami alterum quçd Ponticunfnominatur, à moneeßn quona/cuntur, vtraquenomen habcnc:lcdPoncicum meliuscß: quodcüm plurimum haberem pcrmulcis medicamcncis admifeuijin quibusPbu vocai^ imponi debuerac. Eß enim Carpefffim, vcdixi ,PhuümiIe, validius camen,amp;qualicatem quandamaromacicam gußacum^odoracumq; remiccens : Ha' üenus Galeni verba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

! Ex quibus manifclcc conßat, Rulcum fon nbsp;nbsp;nbsp;Carpeßum, hoc eß, Auicennx Cubebas;

hallucinacum Serapionem qui cale alicfjid ûifpicacus fueric.^uffcveró amp;C. fruäus ßue grana qu.Tdam Cubebenominc,non larrnenca} verum nec illa cum Rulcoquadranc, nec Galc-nocognica excicere.

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;735

Cxtcriîm Ru fei radices,qu arum præcipucvfus,tcmpcracè calidæfünt, âccfTeiitiæ tenui* täte mediocritcr quoquercliceantcs.Vrinam ciunt;renumcalculos,ac arenulas expellunt: vrinæ ftillicidio fuccuriunt,decodlo earum cx vino afTumpto. Eadem Diofeoridesde foliis ac baccis,quæ prxterea menfes pellerc,capitis dolores, ac regium inorbum fanareait. Pro-funt vero amp;nbsp;radicesad cralforumpulmonipedoriqj inhçrentium humorumfacilcm expur-gationcin, acconcoclioncm eorumdempromouent.

HippoglofTiimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T T Ippoglossvm: cauliculos erigit do-

longa,lata,acuniinataj fed non pungentia. Lau-rinisquidem limilia, fed multo mino^;maiorä vero quam Rufei, è quorum medioiltruoalre-rum exit folium acuminatû eciam,fedparuumi ne« Rufei folio maius : deinde amp;bacca Ochri magnitudine, colore per maturitatem rubens, quæ ipfo exiguo foliolo guafi tota fubinde con-tegitur, radix albida,longa,amp; fuauis odorist

In Ligurix Alpibus, ac Pannonix fuperioris motibus rcpcritur; Bellonius circa Athon mon-cem valde frequentem elfe feriptum reliquit. -, Sub Autumni tempusfrudusmaturusell. Grxeis iTraróyAaos^ov dicitur: à nonnullis verö amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab aliis 'ezroj-Aeaaror : à recentiori-

Necrgfertquod Diofeorides deHippoglof-fo vno locojqj^o veto de Lauro Alexandrina fcryiferit : aut quöd Ruellij verfio habet, femi-na inter folia exirc : aut quod talein iconem, Pvuelliançnempe interpretationi refpodentemj Mätthiolusexhibueht, frudu videlicet in lon-gispediculisècauliculis inter folia dependentCi Nam de vna ftirpequandoque fubdiuerfîsap* pellationibu?, fèparatisque locis Diofeoridera agere, amp;nbsp;alibi oftendimus: veluti cap,de Tufîi-laginc. Ruellij autem conuerfioncm non efle fidelAn Seipfè Matthiolus pofteaagnouic. Græcum exemplar habet*;(9îp'7rbvc*/u6OT/ç (fcilicet (ft/Mû/ç) fpy-S-epV.hoceft, frudum in me--diisfoliis rubentem. Quod amp;nbsp;fie fij habere Theophraftusetiam teftis, qui Laurum Alexan-drinam amp;nbsp;Rufeum lib. ii i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoceft,/rudôm folio ferentia cfTe refert. Prxtcr

hxc duo nec alia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;norginäns, in’huere volens, non reftare cpiphyllocarpa alia,

(^od fententiam noftram adftruit, S^^ippogloffum I^aurum Alexandrinam fiuc Idxam elle confirmât. Hue verb etiam facit,qubd inter appcllationes Lauri Àlexandrinxnomcn ■ôro'j/AâiTToi' aficriptum quoqjfit.Matthioli vwrbfal fame fie iconem, amp;nbsp;ad infidelem Ruellij MutthMi verfionem excogitatam,ex his, qux hadenus fcripfimi|»,fatis apparet. Mirum autem qubd cûm ipfc erroré Ruellianx inrerpretationis animaducrteritjtam falfam amp;nbsp;imaginariam ico-nem infuiscommentams relidam voluerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Cxrcrum Hippogloirumlt;iue Laurus Alexandrina à Germanis quidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/amp;

^wngvnbfabt dicitur: Belgis lt;ongDculjfabt : Hifpanis Lengua decauaNo:An^\s ïDoufilc tonge. 5uperfunt verb amp;: aliaquxdam eius apud v«crCÂGrxcos nomina: vt, lt;/ïiFaH,^aA«a,çï?gt;aw, ac inter nothas 2ayi(p3-(y!x/;lt;i,(r/),^£ô«ro|apudGrxGos vcrb noftri temporis Cora-co Votano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Porto Laurus Alexandrina temperatura euidenter calida eft. Radix pondéré drachma-turn fex cum dulci vino difficulter parientibus, amp;nbsp;ftillicidio laborantibus fuccurrit ; amp;nbsp;fan-guinera quoque rnenftruum elicit^vt audor Diofeorides. Similia amp;: Plinius habet: Celeres parcus,ait,facit,radicepotatrium denariorum pondéré, invinidulciscyathis tribus. Seeun-das etiam pcllic menfesque eodem modo pota*

7^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I s T o R I Æ

Bapcifta Sa rd us ad fuffocarioncscx vtero banc vehementer commendat: Exhibendo, in-quitjCochlearparuum puliieris, velherbæ,vel radicis mulierem fùfFocationeexvreroIabo-rantem moxlibérât: Eandera vero amp;ad intertinorum ramicesextremum ciTc feribitreme-dium, pulucre videlicet radicisexiguicochlearis menfuracum iulculo carnis aliquoteonti-nuis diebus pfopinato.

ACvlv. A-TV 3 frutex Cappariseftjcuius ra-muli non minus acutisamp; hamorum inftar aduncis fpinis horrentes quàm Rubi, per terrara orbicular]terfternuntur,fi nonpedamentis qui-buldara fulciantur. folia circa hos lata, veluti Mali Cotoncæjfèd tarnen rotudioraj èfinu quo» rum tcnuesexcuntpediculicapita rotundapro-Terentes,quibusdehi{cctibus flos candiduspan-ditur,quemfcquunturfruâusoblongi,Oliuisfi-mileSjin quibus lèmina parua amp;nbsp;albida condun-tur. radix lignofa, grandis, numerolà, craffiore cortice conueftitur, cuius in medicinafrequens vfus.

In Italia,Hifpania,aliisqjcalidioribusrcgioni-bus abique cultura Capparisnaicitur,tenui fôlo^ afperisquelocis, amp;; iuxta rudera, vt Dioicorides IcribitTheophrartus natura fuafÿlueftrem e/fe, amp;:cultum non*admittcre refertnofira tarnen ærate ànonnullis colitur, ac ficcis lapidofisq; lo-cis leritur.

Capparisæftate floret : viget verô in Autum-num v/que: rudimenta florum antequam dehif-cantcolligcnda,amp;*muriaaut iàlecondienda. ■n^^omcn apud Græcosidcm, quod apudLati-nosobtinetjÂOTTïraezç fiquidenWdicitur: à non-nulhs verô amp;nbsp;xt^yôirêaTsç, icd propriè Cynosba.^ tosfiuc CanirubuSjCfl; îÿlucftris Rolàivtalibi oftenfum eft : Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis

Capitula fiue rudimenta floruigt;,hojcft,nondum completi flores, Capparorum nomen in Oftîcinis acccpcrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Capparesitaque fiue Bores nondum completi remperamento calidi funtac tenuium par

tium.fi récentes edanturexiguumadniodum alinlcnti Amferunt: file vcromaceratimultô ctiam minus: non ram cduliaidcircô,quàmgborum ob/ônium amp;nbsp;mcdicamcntofum con-dimentum. collaplâm ciborum appetentiam cxcirantfhumido ventriculo conferunt : fali^ uaeionem eiusreprimunt; pituirani vero amp;in eo harcntemdctcrgunt.-iocinorislicnisqjob-ftrudionesexpurgant: quartanalaborantibusaclienofiscum ciboprofunt.Edunturautem, lâle priuselotOjdeco(fti,addiro oleoSc:acetOjatetariorum alioruminftar, aufvnàcum cibis coquuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Cortexaurem radicis ex diucrfisfacultatibusconftat: cxcalfacirextcrgit,purgat, incîdir^ digerit,contrahendi adftringeilt;liq5quadam potentia coniuin^a.

Lienesinduraros,fiquod alicid mediGamentum,iuuare valet, cùm forisidoneisremediis admixtuSjtum intracqfpusafliimptusjö^quidtin vel in aceto autoxymelire decodusj vcla-ridus contufus,ahis^5 permiftus. hoc eten^n mldocraftbslentosq; humorcseuacuaf,amp;eos pervrinaSjlæpc etiam per ventrem fimguilolentos deferr, vndt Silicncsadiuri amp;coxendi-cum dolores; menlêsverôetiam promouet,amp;excapirepiruiras purgac detrahirque,quod vacant; audorGalenus. Idem cortex, vt Diofeorides feribit, vlcera vetera Ibrdida,amp;quæ occallueruntexpurgar: lienoüscum Omelyfi imponitur:mäducatadent)uni doloribus auxiliarur ;cum aceto vero VitiliginesabHergif. folia verô radices conrrira,du-ritiasamp;:^^e;écB»çûucIlrumasdiIcutiunt. Succusauhum vcrmiculos infulus cnecar.

Ad Capparem autem referre re-centiorum plerique ftudent Capparem Fabaginem nuncupatam, non fruti-cis quidem,fed herbe fpeciem.cauliculos hæc promit tere tes,læues,ramofos;amp;: circa hos folia lata,oblonga,cra.ffiufcula,mi-noraquàm Capparis, Portulacaîæmula, ab vno pcdiculo bina, fàturato colore vnà cum cauJiculis virentia: flores veto priul-quam pateant rudimentorum Capparis florum fimihtudinem referen^^S; completes autem inalbicantes, ftaminibusa-liquotluteismediis: fuccedunt filiquæ in quibus lèmina. radix tenuis in diuerfà tendit.

Quibus locis l^ontè exeat atitgigna-tur nondum accepimus : in hortis Belgij ohm hanc conipicere datum fuit.

Nominarur hæc à recentioribus Cap-paris Fabago,vt icripfimus, amp;:à plerifque Capparis leguminofa. Vcteribusnotam fuifle nonconftat:Cepçam fiquidemelfe no fuerit facile affirmare, breuiacfüccin-daadmodum apud Diolcoridem lt;iefcri-ptionc extante. Delcribitur verô ab Aui-cennacap. xxvin. herba quædam Ardifrigi noijine, cum qua Capparis Fabago ra *ius relpóderet, Ä tam graui eflet odo-re, quàlî^lapore amaricat : Ardifrigi fi-quidem valde acuti amp;nbsp;grauisodoris eft,vt AvWCPhna fcnbit:

Eft herba,induit,lîmilisCappari,acutiodorisvalde amp;grauis,Habensfrudum invaginis. Quod fi autem errore tranflcribcncium,pro faporis, odoris vox fuppofiraefiet. Capparis Fabago cum Ardifrigi conuenire pofle vidcretur. Sedquis hoc tcmerè affirmauerit i Sitergô Capparis Fabago, l'ua contenta appellatione,nec aliam expctat aut requirat.

Dc Dua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.

BTcvbitalis aut :!^tiorhiefrutexeft,amp;admodumlpinofus:multistenuibusligno-fis aculeatis amp;c albicantibus ramulis luxuriat : folia non magna, lata, rotundaquoque effent, nifiprofundiusincifa, Vitiginea quodâmmodoreferrent,ambitu vetoreliquaetiam crenata, colore autem pulchre virent ,mollia*crô'amp; vnà funtac modicèpilofa : flofeuli ex hcrbaceoalbidi,aut perquam exiguum purpurei : fruólus acini rotundi, non racematim co-hærentesjfed fecundum ramulos fparfifh baccarum aliarum modo dependentes, colore initio virentes, guftuque aufteri, per maturitate^ verb fubflauefeentes, vinofo fuccopleni, fa-pore aliquantulum dulces,in quibus fernen candicans. radix lignofa fibris non deftituitur.

Ad limites agroruih amp;nbsp;hortorum hæc fpina collocaSir, amp;: non rato ipfa hortorum eft fe-pimentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Cito admodum, amp;?'freq^entcr ante Veris æquinodium.folia crumpunt : acerbi frudus Apriliac Maiomenfibuscolliguntur: maturi verolubfinem lunij demum decerpuntur.

Nomen frutex hie apud V eteres non hahfct,qui «um noncognouArunt, vel neglexerunt: Recentiores quandoque Grofrulariam,frc(y entms verb ab acinis Vuam crifpam, Vuam fpi-nam,Vuam fpinellam, Vtiam crifpinam appellanx: Germani Aîlt^beCEaut .Kiufdbcfri Belgæ ^tcfeelbcficn / fäitocfdcn amp;nbsp;lt;Croefbeftcn:Hifpani rua cref^a, line Ef^ina : Itali rua f^ina : Galli GroiÇelles: Angli lt;(5oe0 berrpe. Non eft autem Rhamni fpccies,vt ex iis.quæ de Rhamno raox fcribcnda,fatis conftat. Non eft etiam fpina Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dida,qnam Theophra-

Sunt autem huius fruticis baccæ nondura quidem maturæ temperaraento frigidæ ac fic-QjQ^i ex.

cXjamp;ordißc quidcm fecundo intenïb,amp; facul-tateadftringentcs. In cibatu harum vfus om-phacij Jocoeft. lulculajin quibus incodæ,ori grata,amp; febricirantibus vtilia. Eduntur verô amp;nbsp;aliisdccoôlamodisiquocunqueautem tandem inodo.fêmpercrudum ac frigidiim fuccumin-gcncrantjqui ad aJimenti fubftantiam nihilauc exiguum admodum conférât : aluû verô etiam fiftunt,amp;: fanguinis fluorés, ac menlium purga-tiones reprimuntjnifi in debilem admodum aç~ frigidum incidantventricuJum,quem nonad-iuuantjfed vel aggrauantj vcl aJuo quoque vnà pcrmota conturbant.

Maturifrudus vti dulciores funt, flcamp;pa-eruin autnthil adftringuntj amp;nbsp;caloris exiguum quid obtinent: aJimenti vcrôamp;paulôampJius quàm immaturi confcrunt, idqj non adeô cru-dum ; vcrùm rarô Iii vel ad condimenta defî-derantur,vel eduntur.

Tgt; I b E s I V M non Ipinofum quidem ed, lèd certis de caufis ab Vua chipa non vidc-biturdiueJJendum. Eius Ipeciesduxfuntjfru-âus colore amp;^âporc di/Fcrentes j vnius enim rubec: airerius nigcr ed.

Frucicofa autem dirpsefl,lentos ac dexibi-les ramos profert cortice rubnigricätcs,quibus adnafeuntur folia lata, ambitu amp;:crenata, amp;:

VitisfoJiorum mpdodiflcóla, lcd minoramul-tôjèquorum finu pcdicuIidefÂîdentobIongi,floribusinitioonufl:i, deinde baccisvuxnon racemolx mododige/bs,coloreper maturifaffcm rubentibus,Iàpore grato aciduJis.

X- Altéra Ipecjespriorem ramis, foliis, floribusq} refert,fed fruâusnigere(f,3ôingratifapo-ris,amp;idcircô nuIJiuspretij acinutiJisIiabetur.

1. Ribeflum rubentis baccæin muJtorum Iiortishabetur :adlcpimenta vtile, turn amp;:ad to-^ piarias Icenas,quas non diflîcili opère conueflit ac ornât,

X. ÄJterum in bords habcrc nen«ni veJ paueiscuræ ed :^uxta fodas amp;nbsp;ferobesagrorumaut pratorum quaudoque reperitur, •

Floret Ribe/ium Apnliac J^io/fub Gnem verô lunij quandoque, fa^pius verô luJio menfe bacca^maturæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

NodraxtasRibefiumappellat,amp;:Grodulariam rubr|m,ac GroÛulariam tranfmarinam: Germani 0anftteuM fiu9treubfin / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgx J^eficèenis ouec^ee:

Itali Guetta, rojfa: Galli Groiffelet^GroifèUes^outre mer'. Bobemi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odici-

nis Rtbes nomine cognitum quod fruâu rubet, Deferibitur veràidud à Serapione cap^ ccxLi.Sed FucbiiusS^Mattbiolusnodrum neganfidemeumilbus elfe : facultates tarnen conuenire diditeri nequeuntj Ardclcriptio,aipnrjnon refpondet.

Ribes edjinquit Serapio,planta ^benscapreolosrtibros ad viriditarem tendenres,amp;:fo‘ lia magna,lata,rotunda’,viridia: grana,quorum edlàpordulciscum acetodtate,amp;ipfa funt frigida Sâdeçà in fecundograt^.Quid autem in bac dclcriptionei^pugnans Plantam ede, ait,hoced,fruticem,babenteTnramulos (interpres capreolosdominât) rubeos,ad viridita-tem cendentcs,amp;: talia funt Vere noua etumpenria cum foliisgermina,(]ux vetudate fubni-gricant. folia,ti cam Riorum minorummonntllorum fruticum multô minoribus compa-rentar foliis,magna funt^lataeadem vnentA ede,mamfed^m : rotundaverô etiam did podunt.Quidigiturdcddcratur?nidre£mmiûdicium: id daabibtatur, Ribesnodrû idem cum Serapionisacreliguorum Arabum ed.Quod din aliquo verbo, velutiin diâione, Ca-preolos,biedtatio aliqua occurrat,incerpreti impurandum,qui nôddidimus Serapionicon-tigit,vcex cap.de Mummialatiscondat. Nuquam Serajgio Mummiam exidimauitedemi-xturam ex aloe myrrba amp;::eoquod bisadmilccturex humiditatc corporis humanblnter-precisidadedcommentum.Itaeum biepro Ramulis,CapreoIosfcripddc, quid vetad

Petrus Belltÿlius i n lib.De arboribus Cbiuferis.pro Ribefio aliam oftendit ftirpcm à fe in Libano monte locis frigidiffimis repeftam,vbi ferè toto anno nix vifitur;foliis Lapathi gran-dionbus ac rotundiöribus,fenisfèptenifve ab vna radice, baccis rubenti bus,è medio linu fo-liorum veluti LaUro Alexandrinæamp; Ru{coexeuntibus,racematiraquedependétibus.quod legitimum efle Ribesex eo colligit,qilia Serapio Ribes ii^ niuofis prouenite fcriptura reli-querit: verum amp;râliæftirpcs innioolis non rarbyafeuntur, quæ tarnen idcirco R.ibefianon uint.Infummaautem Arabum breuitate nihiltemerè alîi|mandüm,præfertim cùm Ribes Vulgare ; defcriptioni quam ex Yfàaco Serapio adfer?, non repugnare queat, amp;nbsp;facultates conueniant, vt oftendimiTs.

Ribeli)autemnoftratis rubenteèbaccæ,quarum vfusamp;nonaliarumeft,frigidæamp;ficc£E temperamentofunt,ordine fécundo iatis intenfo,amp;cum partium tenuitate nonnihil quoqj adftriclionisobtinent. Ardorcs febrües reftinguuntacmitigant;bilemreprimunt,fangui-nemcontemperant;putredinibusaducy('antur;fîtim vehementer fedantj ventriculi fubuer-liones,amp; cholcram morbumfifluntidyfentericisex calidacaufalabôrantibusvtiles.

quot;CRvtex acida'^pinaeftprocerus,plurimisvirgultisacramisaflurgensjacüleiscundican-tibus amp;valdepung^tibus,âdraodum fpinofis, quorum^ottex Ixuisac tenuis eft, ligni verô materies lutea-, foliis h^c coüüeftiuntur paruis,oblongis, dilurè virentibus,ambitu etc-rgt;atis,amp; nonnihilafperisjfapoteacidis. flofciih exoj^longis pediculiscohaerent lutci: baeex fuccedunt paruæ,oblong2E,tenues, colore p(gt; ma^ritatem rubentes,oflco intus exiguOnu-cleojfapore acidç-,quæ vty itAructunt nigræ funt. sadi,ces lignofæ in diuerfa fparguntur,luteç quoque,fèdcoloratiores quàm litligni materies.

In pluribus regionibus in incultis ac dcfertis,non tamen arentibus,fed nonnihil humenti-bus locis gignitur. tum amp;nbsp;in (yluis : quandoque verb amp;:iuxta agrorum limites. Transfertur Verô amp;nbsp;ad hortos,ad quorum lèpimenta véiliseft.

Aprih folia ci fubnafcuntur noua,atqüe codem tempore ex veter ibuscaudicibus turiones

erumpuntoblongi,molicSj Mylt;'}cant lae fparagis fimiles, qui elui idonçi (unt,nec c to lignoli fiunt aut durelcunt. Maius orc adfcrt: fed September frudus. / n,«

Galcnus hanc Spina GrxccO ƒ vocatjamp;: abdifferentem De facult.fimp.medic.facitdêd amp;mani c ftius in lib.Defacul.aliment.vbi tbæ Alparagos inter edules refert,qu^ non Oxyacanthus, fed Oxyacantha i Acidafpina, vtiaœ fcripfimiis,prnfert.

Diofcorides hums Spinæ non nam quaipfe Oxyacantham feminmo ge nere nominatjGaleni eft mafcuhtii Oxyacanrhus; vt fequentc capitc etiam cendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, •

Auicena vtruraq; frutice fub nomine com plexus videtur ; ai t enim .n eo eft rotundum,rubeum,campedte:ot grum, oblongum, arenofum ( r fum)amp; montanum.Quibus verbisvtriu fruiftum expreflit: nam rotundus ac m Oxyacathi eftmigcr verb Só oblógus canthæ ,quem fcripfimus arefaifttit^'ê^'^ efte. Officénis autéhic frurex pellatur, ab Amyrberis voce dcprauata^^^^ centioribusCrefpinus : Italisfimih^^ (btno-. Hifpanis Efiino ms 33aifîdbm-y eaundj Belgis^aufebtoin/^UEröooni : Gains 'vinette, atque inde Latino uineta: Angli5ï^auötjf|ö^ntr^amp;: misiDwt ^nßall. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^e

Folia auté amp;nbsp;fruólus huius Spm?^’ (ècundo refrigerant ac reliccant : ienus qucqjaffirmatjtenuiufunt parti gt;nbsp;ac inciftjjum quid obtinént. ufnnii

Folia ad ciborum condituram^t) locoanonnullisvfurpäturAy^titi Decodum eortffidcm aduerlüs ardent biliolaifebresconfert: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Fr^^dus ad eadem cohferunt, qm liacis acdyfentericisvtiles habetur, nes fanguinis fuperfluos fluorés co n pofliint.

De Spiiia acuta. Cap. _ A C VT A Spina magnus eftfrutcx, -^^rarö in arbocm Pyn alntudmeJX' crefcens,præf«timcultuaccedente.ca ces ei funt crafli, rami duri ac lignou, o gis acutis amp;nbsp;duns fpinis horrentes : o la ' tiufcula, profgndisincifurisdilfeda, æ. / cum virore refpldhdentia : flores in vm lis albidi,fuaue odorati: baccæ rotu«^?’^ maturitatem rubentes, in quibus rno ■ dulcis pÿlpa,amp;lèmina aliquot albida.r alte in terram defcendit.; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nrto-

PÈMPTADIS SEXTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;735»

rumque fepimenta ac limites nafcitur:ac non raro hortosipfos fepjxyvbiquefrequens.

Huie vero amp;:altera quædam annumeraturacutafpina,cuiusfolia angulliofajed oblonga x. funt: flores quoque in exiguis mufeariis candidi odorati, prioris fimiles : baccæ forma amp;nbsp;magnitudineparcsdcdlutco Crocicolorerubentes.Humihorautem hxc fpinaeftjnec ita facile arborefeit, rara quoque, amp;nbsp;in paucorumtantummodo hortis apud Belgas repenbilis.

Vtraqucmenfe Maio floret: folia pauloprius erumpunt: baccç Auguftoautferiüsmatu-refcuntjcicafuturæ turdisjfturnis, merulis,ac aliis per hyemem auibus.

Diofcorideshanc defcribit,amp;:ô^t;«jtlt;xrSarfemininogenere nominat: Galenusvero in lib. De fimp.med.faculr.mafculino genereo^t/azcM’Srr.Oxyacanthus,ait,arbor, vt Pyrifylucftris habet Ipeciem: ita vires non diifimiles.amp;rc.Sic amp;nbsp;Diofcorides de Oxyacantha : Arbor eft Pyraftro flmihs,valdê fpinofa,amp;c.Serapio hanc Amyrberim appellat. Sunt verb, vt amp;: Diofcorides fcribit,quibus diciturautTnwapSïj. Pyrinæautem nomen alteri acmmori Spi-næ propriunQ efl'e videtur. Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgisi}ageöojcii/amp; toitteï^agebojen^rior Spi-

nadicitur: \zaY\s Bagdta,Amfgt;erlo-. Hilpanis Pirlitero: Gallis A (the ^iae. Nuncupatur verôamp; à nonnullis Spina vallaris,amp;: Spina fepicularis.

Cxteriim huius baccæ,vt Diofcorides fcribit, alui profluuiu amp;nbsp;mepflu abundantiafiftun

TRagacantha humilis fpina eft, furculos edit breues,robuftos, late di-fperfos: folia verb circa hos complura, ex multisadvnum neruum flue coftam co-hærentia,inftar foliorum Lentis, quorum fingulariatenuia funtamp; angufta; fub his autem duræ,albicantes,reâ:æque fpinç.ra-dixlignolà in obliquùlatèfpargitur,1!um-mo terræcelpite hærens. ex quavulnerata lachryma flue gummi effluit albidum, fa-cileoue cc^icrefcens.

Theo^aftus fpontè lachryma efflue-re atque lpnlari,nec opus efle vt radix.vul-neretur,hb.ix.fcriptum reliquit. Præftac autem,Diofcorides ait,pellucens, gracilis, læuis,fyncera,amp; fubdulcis.

In Creta infula copiofam reperiri Bello-nius lib.primoSingularium refert,amp;qui-dem noitnifi in mbtium iugis. Theophra-^us: bæCAnteà nafci tantum in Çreta, ait, putSbatur; nunc verb in Achaia,Pelopon-nelb,amp;aliis locis,ac in Afia circa mediam comperiricertum eft. In Arcadiaetiâ nafcitur , lt;5uæ Cretica non deterior exiftima-tur. Nortra ætas in Gallia Narbonenfi hâc etiam obferuauit.

Grçci hanc Spinam '^aya'XMi^v vocant, LatinèHirci fpinam dixeris. Lachryma flue gummi, Tragacanthæ quoque nomen habe*inOflSeinis gummi Tragacanthæ,

aut gummi Dragagant^barbarè vocatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tragacantha autem flue i.achryma Tragacanthæ, emplafticam vim obtinct, quare acri-moniam humorum obtundit,reflccatverb etiam nonihil. Adtufles,arteriæexafperationes, raucedines,^7mnesqj acriores ac tenues deftitfationes plurimum in cef^gmate'prodeft. Lin-guæ fubdita afperitatem eiu^colliquelcens tfcllit: Knum doloribus,veficæ rofionibus,ac vri-næardoribusauxiliacurctim paflbautglycyrrbizæ’decodoepota. Vfus quoque eiusad ocu-laria medicamenta.

Eft autem hæc frutex arbore{cens,nori tarnen op3ocpü»ç,hoc eft,relt;ftè aflurgens,profe-lens ramoslignofosj'durisamp;oblongis fpinisaculeatos, circa quos folia funt expluribusad

H I S T O R I Æ vnam Gue coftam veluti lune Lentis: flores albididobiliuc i planæfuntjamp;: latæ quidein parre ièmen continent : quod doque duabus lobi particulis cohçrcntibuscomprehenditur.-femeng amp;relplendens.Expriraitur autem ex nis qui in vmbra liccatus: niger ex inatutis Kvppoç fiue lubruftus ex immaturis : ex tolns amp;c frudu (uccuna colligunt.

Inter frutices autem ac arbores.perp^^^^jj^^^ i, rentes Acaciam etiam numerat Petrus

• niusSingul.lib.i.cap.XLiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftnx-

Hanc Ipinara Græci etiam no tatevocant: Latinis fimiliter Acaciael cur amp;; Ægyptia fpina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SuccusAcaciæquoque nomen habet. cinæ Germaniç hums loco luccum ex a bus Prunis exprelTum fubftituunt : quem eaciam appellant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. •

Gummi in Officinis Arabicu j Matthioluspro Acacia Arborem luda^ tioribus dibtagi, pidura exhiber, cui ritatem fpinas addidit,vt Acaciam mentit fed tarnen nee fie Diolcoridis delcnpnon fpondentem reddidit.

Acaciæ autem lùccus,vt Galenos partium fimilahi|mj fed cum fubllantia amp;nbsp;terreajCui quxdam aquea con3nnfta,fl

••Aim etiam in ïèfe difperfas partes amp;cahdas. Eftitaqjtertij ordiifls refrigerantium verb non lotus ptinn-verb vbi lotus fuerit, Lotione epim^^'-* ac partes calidiores deponir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ocu*

. Coducicautem, inqüicDiolcorides,a lorum mediTamêta,amp;; ad eryfipel^ta, herp chimetla,pterygia,oris vlcera: P*^^? -lorum rcprimit : manfiuin abundaPtiam procidentem vterum contrahit: alm , fupprimitjÄra potus,tumper gis: câpillos dénigrât. Ad oculorum autem dicamenAlauatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pIE

Gurtii adftringens amp;nbsp;modicè emplafticam verbvnafaculratêhabet,qu^ inoniam medicaraétorum, quibus admnc^ nbsp;*

vt piofcoridex ait, fed longe ^^,1 rierque, ftirps hur^ili�uleatis f pinis conua ta : folia habens Rutæ : fernen in aut quatuor capacibus Lente minus, quidem, exhibita olim*à Matthiolo fuit, J F lignofîsamp;adileatisramisjfoliis tibus, Kutæ graueolentis non valde

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74t

bus; fcmine minorc quàm Lentis,tribus aut quatuor in vnafiliqua,quç per matu ri tatem colore funt luteo,amp; fub radiis Solis auri colore refulgent. Si veto èâ hæceadem eftquatti An-guiliarafecundam Acaciamefle iudicat: floseiquoqueiuteus,veluti filiquaeft.

Nafcituraltcra Acacia in Cappadocia ac Ponto, vt Diofcoridcs refert : reperitur veto amp;nbsp;in Corfica,ac nonnullis Italiæ montibus; turn amp;nbsp;alibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Hane nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alteram Acaciam,amp; Ponticam Acaciam nominant: Officinis amp;:

Huiusautem fuccum Diofcoridcs adftringere ctiam ait, fed viribus quàmalteriusinfe-riorem,amp; ad ocularia medicamenta inutilera.

L V E s T RI s Prunus humilis ac fpinofuJ ^-^rutex eftjPruno multo breuior acrainotj tamis tenuioribusdurisq} hinc inde fpinis acu-leatis: foins verb amp;nbsp;angult;ioribus,durioribus,ac minohbus : flofeuli fimiliter albidi : früdusro-tundus,patuusinftarmagni vuæacini, è cæru-Ico virelcenSjofte intus exiguo,guftu admodum auftero adftringés.radix lignofa in diuerla tédir» Aggeres agros fêpientes,aliaq5 eiufmodi edi-tiora amp;incultaloca fylueftris Prunus occupât. Apud Germanos amp;nbsp;Belgas frequens, tum amp;nbsp;alibi.

Primo Vere floret, Autumno exigua î’runa colligi pofliint, amp;cxpreflus fuccus reliccandus: rcficcari verb amp;nbsp;ipfbs expediens ac vtile quoque fuerit. • nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Fruticem ln^c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,aut xaxx/-

Succum ex his expreflum amp;nbsp;reficcatum Of-ficinæ Acaciam appellant,amp; déficiente légitima Acacia,banc eiusloco fubftituunt:vnde amp;nbsp;Aca- AeacU ciæ Germanicæ ftirpi nomen fadum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuectda'

Çermani fruticem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; frudüm ”***”*’

votant:Belgæfimiliter^Ugcbo;en/ amp;nbsp;dicunt : Galli Prunier Çauuaige : Angli ^Iootïec:Bohemi c^rnfa.

Refrigerant autem amp;nbsp;reficcanttertio prope-njpdum oraine Pruna fylueftria , ac præfertim ipforû denfatusfuccus:amp; vnà valide adftringût.

Prodeft fuccus ad omnia quæ adftriÂioné poftulant: tànguinis vndequaque fluorés repfi-mit:emplaftns ac cataplafma tis quæreprimendi vim habent vtiliter admifcetuf,tum amp;nbsp;cœ-liacorum ac dyfentericorum mcdicamentis.*

Frudus poft maturitatem.vt Diofcoridcs ait, refic#ti,amp; cum paflb decodi, ventriculb vtiliores,aluumque ma^is adftringunt,quàm bortenfia videlicet Pruna.

R H A M N I Tbeopbraftoduofunt,albufeamp;iÿgtr,vterqfaxctr-9-ôfôe9ç,fiüe fpinas ferons.

Plinius fimiliter lib.xj^in. cap.x II îiTRbaranosduosrecêfet.Inter genera, inquit,Ru-borum Rbamnos appellatur à Græcis candidior ac fi*uticofior: alterum eft lylueftre, nigrius, ac quadantenus rubens: fert veluti folliculos: buius radicc décoda fit medicamentum quod Lycium dicitur. Horum duorum Rbamnorum meminit amp;nbsp;Diofcoridcs, fed tertium addit, quern reliquis propOnit, priorelo^oipfumenumerans : candidumfecundum: nigrum verb tertium facit.

Primum autem fruticem efle refett iuxta fepes nafeentem, amp;nbsp;ramos ferentera redos ac i

fjïînas duras vel iiti Oxyäcanth« ; folds pariïKjoblongis, fubpinguibusamp;mollibus. Ec hanc quidcni dodifs.Clufiusdiligentiusdefcripfit his verbis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Eft Rhamnus frutcx fcpibusfaciedis idoneus,ramis rcdisjn multa virgulta fefe diuiden-tibuSjCandidiSjValidisac firmis aculeis horrentibus:foliis, quae plerumquequaternaautqui-naadfingularum fpinarumexorcusnafcunturjoblongis,fubpinguibus, Olexfimilibusjub-albidiSjled teneris,amp; fucculentis^uae AutumnOjnouis fuccrelcentibus,intcrdum decidunt: flores AutumnQlongiufculi,candicantes,«xtrcmis oris iffquinquecrenasdiuifi : quibusde-cidcntibus,quoddam feminis rutflmcj^rum jVt in lafmino relinquitur: nunquam tarnen eius frutftum vidcre mihi contigit: crafla multipliciq; radice firmatur®

Iftius verb generis amp;nbsp;alium fe obferuafte addit/ere aflîmilem,fêd humiliore, frequen-tioribus ramis fruticantemjac cant^diorem: minoribusToliis, magis carnofis : Honbus eiuC-derh formæ,led colore purpureis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Horumprioremjnafciait,multisHilpaniæ,LufitanftEjamp;GalliæNarbonenfis locis: alte-rum verb rariorem,amp;: non nifi vncCloco in Regni Valentini finibusà le repertum.

Alter Rhamnus multisalbidisramulis, lenrisaefrangi contumacibus,acutarum longa-rumqj fpinarum vallocommunitislatcdiffun*Situr : foliaoblongajanguftiora,candidior3, minora^jquam Oleae: flosherbaceÄscircaramulosfrequens: baccae deinderotundae,race-matimcfuaficohærenteSjAfparagiminores,colore flauefccntes,fu^cointeriusluteo.

Nondeeft hic Rhamnus in^4ollandiae,acpotiflimùmFlan^riæ jnaritimislittoribus : re-peritur verb amp;nbsp;alibi in conuallibus, ac iuxta profluentes amnes : veluti iuxta Lycum Vinde-licije fluuium jvbi eu« frequentem elT^Valerius Cordus feribit.

jV rerque autem hic Rhamnus^prior vilt;j|l;licc|ac fecunduSjperpetub cum foliis virent:fru-dus fiuc baccæ fecundijCtiam hyeme fruoici adhærentespermfneat.

J. Tertium Rhamnum Diofeorides delcribit nigricantibuSjamp;quadantenusrubentibus;ra-misoblongis^quinûm cubitorum, fpinofisjed minus duras ac infirmiores fpinas habêtibüs: frudu latOjtenui'jfolliculari J a^ovSjÂ/^ fiue verticillo fimilem.Exiftimantur autem hçc verba ànonnullisdoôbsjamp;quidem baud tcmerc, non ad tcrtij*Rhamni,lêdadPaliuridefcriptio-nem facerc,qua: mutila amp;nbsp;imperfeda apud Diofeoridem eft.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam

Nam Tlicon’nraftus amp;: ipfus Plinius, no« vTdentur inter fecundum tertium, hoc eft, inter album amp;nhgrum,aliud quàm colons difcrimcnagnouifle. Quod fi itacft,Paliuruster-tiaRhamnilpeciescflcnon poterit,qui pro tertio Rhamno à multis habitus fuit: fed omni-nofbrpem aliam tcrcium Rhamnum efte confcquetur,Rhamnis cæterisnôabfimilem:qua-liseft Clulij Rhamnus tertius.

Fruticolusautem hicadmodum cft,frcquontes habeeramos,cortice veftitos nigro ,fpi-nisq; longis aculeatos: folia oblonga,angufta,crilt;fliufcula^liquot fimul enataäc cohærentia,^*^^’***' colore virentia,guftu adllringente; Horesexiguosiuxlt;afonaplurimos,colons herbacci : fru-äusnigri, rotundi,ac acdrbi.

Spinam autem hanc Græcipâ/iMov appellant; LatinisWîmilitcr Rhamnuszà nonnullisverd amp;nbsp;7ripat:f)0vtov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id ell,Spina alba,Spina Ccrualis: vt inter nothas voces aftcriptum

eft. A Marcello verb ctiam Spina lalutaris,amp;Herba lalutaris,quævclutvuam,inquit,habet. Italis Marruca,^ Rhamno\W\{^A.w\^SAmhronei. *

At RhamnuS;VtGalenûsaic, deliccatSd digerit ordine fecundo : refrigerat verb prim 0 cornplcto,ac fecundo incipiente.

Omnium folia,Diotorides ait, cryftpelatisac herpetibgsefficacitcrin cataplâfmatead-hibentur; fed teneris atihu^vtendum : Galenus addin

DAlivrvs frutex prædurus,quandoqnç in ^borem tranfiens,ramis lotigis Hi aculeatis, I« fed fpinis iuxta folia minoribus ac minus nocentibus: foliis verb paruis,Ians,quaft rotun-dis,acuminatis,e virenti nigro quaft lubrubentibusrflofculisadfaftigiacauliculorumcoacer-uatis,colore luteis: lobisplains aclatis fpondylis Hue vcrticillisaflimilibusjinquibusfemi-naccrnaquaternave Lritia,pinguid vc Lini,ftue,vt Diofcoridesait,AwwJ'«.

Eft verb amp;nbsp;alius prætcr hunc Paliurus,fruticoftor Loto: folia cüius qualia prions,fed fru-

dus difFerensjqui non planus,fed rocundus ac rubcr,magnitudine qua Cedri bacca auC paulô minor,nuclei cuius non fimul edun-tur.frudus fuauis eft,amp; efui per fe iucûdus: fi quis autem vinum infundit, turn amp;nbsp;iplc fuauior,amp; ipfum vinum fuauiusrcddiaflc-Ueratur.Quod amp;Pliniuslib.xiii.cap.xix. Fruticofior hiefruduq; raagisrubés, cuius nucleus non fimul manditur: iucundusper fe (frudus) arque fuauiter è vino,quin amp;nbsp;vi-nafucco fuocommendans.

HuiusPaliuri mentionc quoqj facir Di-philiisSiphniusapud Athençum lib.xiiii. rcfercns Içpius in fecûdis nicnfis in piilchra Alexandria appofitos lë comcdific friidus.

Foliaauccm Paliuro decidua (une,non quemadmodûRhamnispcrpctua.Ccptiuo Vere germinat Paliurus : Plinio cefte.

Spinolûsautëhicfrutex Græcis TmÂioV' e$çdicitur: Lacini ac Icali candcni rctinent vocem. PliniusfcméZurâappellari referr.

Porrô ftiliun folia amp;nbsp;radix no obfciiram habentadrtringendi vim : Icmina verôin-cidendi,qua calcules veficæ comminuunc, amp;nbsp;ad pedoris pulmonisque excretiones au-xiliantur: vtGalenus ait.

Foliorum,inquit Diolcorides, amp;: radicis dccodum aluum fiftit,vrinasraouet,';côtra venena ic ferpentum morlgs auxiliatur.

QV E M Rhamnum folutiuum appel-lant,frutex^ft facilè arborelcens, cau-dice mçdiocris crafiitudinis, cuius exterior Cortex qualis Cerafo ; interior veto ligni matches fublutea,amp; rami aliquot acutis fpinisveluti Pyraftrifepiuntur.-foliaviridia, lata,tenuifllmè per margincs ferrata,minô-raquàm Pomi : flofculi exigui iuxta folio-rum pcdiculos aliquot exeunt herbacci ; fuccedunt baccæ initiovirides, per matu-ritatem nigræ,vneaut altero intusexiguo nucleo. •

Iuxta limites agrorum, in fepibus, in fyl-ïuis,atque aliis incultis exit locis,araat riuu-Vos amp;nbsp;icrobes q^juas habentes.

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74^

kalis Spino werle,Spi»o ^rlino,Spino Ceruine : Bclgæ frudum ßl)gnKicftCtt/id eft, quafi dicas, Baccas Rhenanas vocitanc.

Bacca? autem huiusSpinç,vtguftu amaritudinem cumadftnlt;ftionenonnullareferunt,itg amp;calida:fîccæque funt ordine fecundo.Purgatrices eædein lune, craftam pityitam bilio-fos quoque humores per aluura educunt. Datur aridarum in puluerein trirarura à drachma ad (èfquidrachmani: nonulli baccas numerant, qui à xv. ad xx. exhibent, vel etiam plures duris hominibus. Præftacautem ipfas confradas in iufculopinguiscarnisablquelale inco-quere,acqueiufculum ebibere: ficetenim minore cum moleftia,ac paucioribus ventrisdo-loribus ac torfionibus euacuant. Incoquuntur autem baccæ à xl. ad L x. pro robuftiflimis etiam plures.

Baccæ nondum maturærcficcatx,in aqua temperatae, luteum præbentcoloremj fed ma-turævirentem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Exprimiturexmaturisfuccus, qulcummodico alum inis decoduSjpidoribuspto fatura-_ to virenti colore in vfu eft: quern ^afftgrucn appellant.

Pyxacantha Matthioli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XACANTjiA fpinofa eft arbor, ramu-

A lis trium cubitorum aut longioribus, cortice ïuteo,amp; colore diluti Lycijjiuxta quosfolia Bu-xi æmula, dcnla hue crafla. Frutftum habet Piperis magnitudine, nigrum, amarum, xm.denfum fiuefucci plenum, amp;la:uem : radices multas obliquas lignofas.

Nafeiturin Cappadocia amp;: Lycia,amp; aliis re-gionibus plurimis.-locaamat afpera. Bellonius inPalçftina àferepertamfcnbit.

Pro Py^canoàiaàMattl^olo piduraexhibe-tur ftirps foliis ^^i ,frequetibus admodumra-muli^jfpinis aliyot intermediis, led banc non elle legitimam,dodilT Anguillaræaliorumquc fèntentia,cui quoque amp;nbsp;rtos accedimus.

Extrahitur autem ex Pyxacanthæfoliisac ra-mulis, aut, vt Plinius,ex ramis amp;nbsp;radicibus, per decodionem fuccus, cui Lycio nomen . FoliâjinquitD^fcorides, cum ramis tundutur, amp;nbsp;muPtis diebuf macerata decoquuntur: poftea lignofis reiêdis, quod reliquum rurfusdecoqui-tur, donee mellishabeatconfiftentiam. Plinius fie habet: Coquuntur in aqua tufi rami radices-que fummæ amaritudinis æreo vale fere per tri-duiJhi: iterumqueexempto ligno donee mellis cralfitudo fiatjib. xxi111. cap. xviii.

Qiiam Græci OT^a/fstpSavvocant: Latine Bu-xea»n fpinam quisdixerit: Nominaturvero ÔC XvKioi à fuccqi qui ex ea coquitur,

Hem nomen retinens.Oflicinis Lycium incognitum eft, qua: «iusloco fuccum fruduu Pe-hclymcni hue Caprifolij perp«râ,amp;cugraui{lîmoetr2refubftituut: vtfuoloco fcriptueft. quot;nbsp;' Diofcoridesex Rhu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docet,adeadcm,adquaeLy£iuqj) conueniens. quod Lytijfuee»^

dcdcicntis ac defiderati Lycij fuccedaneum elkamp; in omnibus rtiedicaliacntiseiusloco adhi-'^'^**'”* beri ex re eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;'

Lycium autem,audofeGaleno,eXiccatoria: eft facultatisiamp;compofitum ex diuerfi generis fubftantiis: vna quidem tenuium partium digerentc atque calida: altera terreftri ac tri -gida,exquaädftridionem obtinet; in calorc autem mediisac fymmetris proximueft. Pro-indead vâria eiusvfus.Cahginem,influit DiofcprideS,oculorum difeutit : palpebrarum Ica-biem,pfuritus,veteresq5 fluxiones fanat: facit ad autium putredines,exulceratas gingiuas, Sc tonfillas,labiorumfiiru|as,fedisrimas,attritusqjillitum. Coeliacis amp;: dylentericis potum amp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per

per clyfterem inditum prodeft. Datur fanguinem excreantibus Sâ tufTicntibus ex aqua : mu-^ liebria etiam appofitum fiftit. Contra rabioft canis morfus in catapotiodeuoratutjaut in aqua bibitur,aut ex melle fumitur.

Agrifoliura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A G RI FOL IVM frutexeft,quandoquc„

-^^cultura præcipuè ,in arborcm excrefees. caudices arbohbus mediocris craflitudinis j fruticibus non valdc crafTi, quorum ramuli lentifuntac flexibiles,amp; cortice contegun-tur læuiac virente. materies ligni duraaefo-Jida 3 ac interius nigricans, qux amp;nbsp;in aqua d-dit; veluti Lignum Indicum, quodGuaia-cum dicitur : folia pulcbrè virent, læuia ac glabra, Laurinis fere fimilia, fed minora ,ac pungentibus aculeis per margines angulofa j quos tarnen fenelcente arbore pauciores vcl nullos habent. flores albi amp;nbsp;odorati : bacex rotundæjOchri magnitudine, vel non multô maiores , colore rubentes, fapore ingratx, nucleo ' intus albido , qux non facile deci-dunt, fed diutine ramis adhaerent. radix li-gnofa.

Fit ex 1ftius arboris aut fruticis corticCj qui læuis eft,Vifcum,quoin capiendis aui-bus aucupes amp;nbsp;ruftici vtuntur. Corticera, inquit Ruellius, detrahunt, amp;nbsp;fada humi fcro-be, locis vliginofis maxime, obruunt,frondi-bus arborum iifüoluentes, amp;nbsp;ini bi putrelcere , patiuntur, quod fere duodems diebus fieri fo-iet. Tuncmarcidumeruuwe, amp;nbsp;tantifperpi-la contundunc, donee in vilcum lentefcat : demum in profluente,vt adhérentes cord-cum rcliquix fordes^ue fluitent, proluunt, amp;nbsp;adiedo olei nucum momenfo, fidilibijs recondunt.

Exit Agrifolium locis incultis acdefejtis, turn amp;:quft)ufdam locis iuxta vias,acinfyluis. Perpetua autcmac imraortlli cjma viret : Autumno fere bacex maturantur,quX'non rarô etiam hyeme ramulis adhérent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Agrifolium hunc fruticem arborefeentem Latini vocant : I tali j4grifo^lio ac Jguifo^ glio: Hilpani A^bo ; Gcrmani‘^all)l)ijlcll/ amp;nbsp;nonniflli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Belgx : Galli

Hous amp;nbsp;Houffon : Angli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

CreditureffeaTheophrafto ayojLo. di(9:a,quam jHeriqueLatine etiam Aquifolium auE Aquifoliamdici volunt. Pliniu^autem lib. x x vlt; i. cap. x x v 111. Aquifolium interpre-tatur : Sed Cratxgus folio eft oblongo Mefpili fimili, quem Athenæus lib. fecun-doeundem cum Cerafo efleiudicat. Theo’amp;orus Gaza (p/AvW Theophrafto nuncupatum Aquifolium interpretatur. Phil^eautem ex perpetuàvirentibus quidem eft, fed candor ei quahs Celaftro , cuius materies albida : amp;nbsp;in alendo pecore honor, fronde femper redun-dans. At tale Aquifohum*non eft, cuius materies neque albfta, neque frondes pecori vtiles præbet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-•

Agrifolij autemibaccæ temperanjento calidxfunt ac fîccæ:tenuiorum item partium: amp;nbsp;flatus difeutiunt. Ad colicos dolor^ vtifcs funt : craflbs fiquidem pituitofos humores per aluum educunt,x. aut x 11. njaroero airumptx,vtab’lii�cepiraus,qui earum eX-perimentura quandoque fecerunt.

Viicumautem ex huius cortice fadumnon minus nociuumeft,quàm ex arboreoVifeo prxparatum :tenaciflimum fiquidem eftiinteranea omnia conglutinat: excrementorum exituscontrahitacclaudit,atque hoc modo pernici«n homini adfctt,non qualitateali-qua, fed glutinofa fua fubftantia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

IN totumSpinaliæcfrirpseftjdeniàfpinarum i; du a umacLitarumqsagminecircumquaque circumfepta: foliis tarée, nili Vere amp;nbsp;quide exi-guisacmoxdeciduis. fruticofa 3ntemeft,amp;:n6 raro cauliculis lignods pluribus affurgensjhurai-lior^uandoqj, fubinde aitioFjpro loci natura, flofeuli è fpintlisrâmuliseruinpunc,qualesGe-rilftæjlutÆl, qui in fcalidis regibnibus fub feruen-ti Solis aeftü àdeô rufo colore intenfo funt, vc purpurei appareant.-liliquæ fequuntur affimiles. radix lignoTa ac Icnca , modo reda deilcendit, anàs per obliquum fertur.

Huicacc(idcrepote{l:amp;: altéra fpinolæGeni-ftæ fpecies,quç virgülas qüafdam admodum te-rfties promit,initio minutulistoliisacinnocen-pibus exigfis fpinulis çirciimuallatas : poftea Verôcum annuæ fuerint,dèfluentibü5 foliolis, fobs durioribüs«(pinulis communitas. flofeuli huic pjUidè lutei, niihores quàm Geniftæ : fili-qüæ paruulæ, ih quibùs jpminaexigua rotunda ƒamp; fubrubentia :*radix lignola amp;lenta quoqj eft.

Priorin pluribus reperitur regionibus ,vtin î. Germania,Belgio, Italia, Gallia, Hifpania, An-glia,amp; locis qüidem incultis quoq; ac negleâis.

Altera pluribus per Brabantiara locis occur- i. ric,nonnibilliumentibus, fed incultis quoquè acneglcdis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

74^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- s T I R P I V M H I S T O R I Æ

Flores harum Maioconfpicui : amp;nbsp;prions quidemin Hifpania Autumno etiam : vt Clu-fius referc.

I. Harum priorem Belgæ Geniftam nominant lpino(am:vulgô lt;0afpetoo;cn. Habetur autem hxc pro Theophrafti Scorpio,quem Gaza Nepam nominac. Duo fiquidem, Theophraftus ait,ex toto ac^Ieata e{re,amp; difficulter alia prætetjhæcjeperiri pofTe. In totum aculei lùnt, in-Sc0rfiuf. quit,Corruda amp;nbsp;mop/arioç. deinde poft: Quod ex toto fpinofum exiguo eft numero, amp;nbsp;difficile quicquam inuenerispræterCorrudamamp; Scorpium. Corruda autem nota eft: relinqui-tur Scorpius idem cum Geniftafpinofa. Scorpij autem nomen apud Plinium quidcmj^rc/G pgt;;^t(pv,amp;aliquotftirpibus commune. Præterenimhune Scorpium, cuiuslib.xxv.cap. v. mentionemfacit,Theophrafti verbareferens,amp; Aconitum Theliphonon Scorpiusilli eft lib. X X V.cap. X. lam amp;nbsp;Scorpioidemdidam herbam Scorpium quoquenominat. Ex ar-gumento nomen, inquit lib.x x 11. cap. x y. accepit Scorpius : lemen habet ad fimilitudi-nem caudæScorpionis: folia pauca. C^a: de Scorpioide Diofcoridisfunt verba.

Z. nbsp;nbsp;Altera,Geniftella paflim vocatur ; Gernunis {JrîXpfttmmfn ! pfniWîKn: Belgis

De fpinofi autem Scorpij îacultatibus nifllil apud Theophraftum extat. Plinius eafdem quas Scorpioidi vires eitribuerevidetur. Eft amp;nbsp;alia, ait, eiufdem nominis effedusque fine foins : lib. x x i i.eoikm quofuprà loco.

AS P I N O s I s fruticibuiadne» j^ifiofbstranfeandum,qt(orttntnoiiexigutii/ft(merft^ eccur^ rit: Sedtamennon omnes Veteribns cognitosdefcribereinfiituimuijfèdqtiorumnotitiaad pofieritatem peruenit, vel quos cognofcere refert. Superiori dutem librofinent if/ÿpefitu Geniïiit [^inofajhtiins uerb iuititt)»non^inofaexhibetGenista. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ■ - ■

FRvticosa ftirps Geniftacft: caulesautpotius tenues caudices habet lignofos, à qui- i. bus plunmætenuesfpargunturvirgulçangulofejvirefttesjlentæjamp;'flechneâique faciles, nonrarôquoquein alasdiuifæjcircaquas foliaexîgua,obfcur^ vitentia, amp;flofculi êlcganci colore lutei, amp;nbsp;tandem ifiiqu^ planæ per maturitatem nigricantes, veluti Fafeli fiue Blt;»nx didæ, in quibus femina plana, du ra, fubrulFa, Lentrbus minora, radix du ra amp;nbsp;lignofa fibras. quafdam obliquas fubinde àfedimittit. Attollitur âutem Qerjifta fÆquenter in fatis ma-gnam altitudinem, hominis ftaturam atting^s: flaribus hæc multis iæpè grauidajquandoqj verôhumilispermanet, qyætarôflorifera. Huius verèradicum fîbrisadnafeitur quod Ra-pum appellant Geniftaç.

Eft autem hoc tuberofum quoddam, turbinatum,fubnigricantibus fquamis opertura, Rapam pulpa interiore fublutea, à quo caulisafTurgic dodrante breuior,floribus circafaftigiumfub* candidiSjLamij ferè xmulis jfuccedtntibus oblongis,craflis,teretibus,non tarnen magnis lo-^ gt;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RR 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culis,

7)0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I X P I V M HISTORIÆ

culis, in cjuibus lèmina minutifliina füpcruacanea. Tota autcm facic iftud Orobanchen Diofcoridis refcrtjlib.iii.Penipc.iiii.delcriptam;hoc foloabeadifterens, quôdnon inter Legumina exeat: fed è fibris radicum Geniftæ, quibus adhærelcic,

Naicitur Genifta in Germania,inferiore prælertim,frequcntiffima aridisjincultis, ac de-fertis locis: tum amp;: iuxta fyluarum Sgt;L agrorum limitcs:amp;: quæ hümilior eft rapumque ferons, macro, tenuijîic arenofo folo gaudet.

Præter verô banc amp;nbsp;aliaelegantior Genifta eft, ramuli fine virgx cuius virentesquoque, Jentæ fimilicer,amp; ad vinciendum accommodæ,paucis adeô foliis conueftiuntur, vt nudæ fe-rè appareant:circa harum autemfaftigiafloreslpicatoordineexeunr,eleganterquoqj lutei, odorati,maiores quàm priorisjliliquæ veto amp;Ó. nigræ,planæ,amp; longiores.

Hæc Italiæindigenaeft: fertur amp;: in Hifpania prouenire: apud Belgas verô hortenfis.

lam hirfuta quçdam Genifta eft,candidioribusac mollionbusfoliis,qualisin Hifpaniç nonnullis regnis, amp;: præfertim iuxta Calpem nafcitur. Meminithuius Titus Calphurnius BucolieSh Æclogafecunda, fie feribens:

Cernisvt., eceepater^ejuas tradidit Ornite'vaccie CM.oUe fub hirÇiita latus expltcuere ÿeniiia?

Floret GermanicaGenifta fub finem Aprilis,aut Maio menfc,atque tune rudimenta flo-rumadhucvirentia,p^iusvidelicetquàm lutcafiant,decerpta,muriaauc fale condiunrur, 7^ ƒ Ml. y.-'n« qyæ pofteà dota amp;nbsp;décoda Capparorumin obfoniis loco habentur, nec minore cum fuaui-tate manduntur.

Siliquas cum maturis femiSibus Auguftus menfis præbet. Rapum lunio præcipuè menlê apparet ac conl’picuum eft.

Appellatur autem hic frutex à Latinis quidem Genifta,aut, vt quidam volunt, Genefta: Italis Genefira-. Hifpanisfimiliter Geneïtra^üz Giefira : Germams pfritîîrtîfn: Belgis 25jnn; Gallis Geneïi-. Anglis 25joomc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

AtGeniftæ virgæ,flores,ac femina excalfaciunt ac reficcant fecundo ordine : tenuis quotp • funteflentiæ,amp;expurgandiac aperiendivim obtinent: amp;nbsp;præcipuè fernenquodficciuseft, minusque excrementitiis humiditatibusredundat.

Decodumvirgularumamp;cy^aruiÿ Geniftæ, hcpar, Iienem,amp; renesexpurgat ac aperit: peraluum aquofos Hhmores d^ahit, hydropicis idcircoauxiliarejpræfertim ex vino: reli-quis ex aqua vtilius. Ad càdenrcommendatur amp;nbsp;fernen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Paratur verô amp;nbsp;ex Geniftæ ramulorum'acvirgultorum aridoruamp;combuftorumcinerc cum vinotenuialbo,cuiufmodi Rhenanum eft,lixiuium.quodadCacho:iamamp;Leuco-phlegmatiamànonnullis valde commendatur : amp;potenter quidem hocaquofosaeferofos humorescum vrina amp;nbsp;per veficam expellit: fedamp;acrimonia fua interna viiceraquandoque amp;nbsp;læditamp;exedit.

Mefuesfloribusac ramulishftniditatemrait incidenjpm adeire,fedcxcremento{àm, amp;: ob id vomitoriam:amp; ftirpem orryibus fuS partibus coturbarc,prouocare,incidere,attenua-re: pituitam amp;nbsp;crudam materiam à iwnduriscüm violentia vomitione ac deiedione expurgate. Videntur autcm ifta non de Genifta, fed de Sparto icripta, i^od per fuperna Hellebori ri tu purgare,audores funt Dioicorides amp;nbsp;Plinius. Addit^erô amp;nbsp;Mefues Geniftam calculum frangere renalem atque veficæ,neqtté permittere vtin his materia diutius hæreat,autin calculum durefeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Flores exigui muria conditi, gfo obfonio manfi,languentcm excitant appetentiam, amp;nbsp;hepatis ac lienis infardus expediunt. lidem complftæ maturitatiscum axungia porcina tri-tiac permiftijdolorcspodagricoslenireferunjur.Mefues verô hos cum melle rofato aut ouo ftrumasfcribit refoluere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Rapum Geniftæ in vino decodum ad renum amp;nbsp;veficæ dolores commendatur,vrinas pro-mouetjCalculosdifloluitamp;e^ypellit Suceuserecenti rapoGeniftajexprefluSjtecentiavul-nera glutinat, vetera amp;nbsp;lôrdida expurgat : vlceribus quoque rualigiiis ac diuturnis prodefle recentiores affirmant.

FO LIO s A hæc Genifta ampliuseftquàm præcedentes, humiîior tarnenamp;rarôredèaC-furgenSjfed ad latusdeclinans:farmentofas quoque ac tenues herbaceas virgulas àcau-dice exiguo amp;nbsp;lignofo promit, foliis circumueftitas multis virentibus,latioribus,longiori-busque quàm vulgaris, flores circa faftigiacopiofi,pulch^ lutei,quales Geniftç:fihquæquoque eiufmodi: fernen non abfimile. radix lignolà.

PJuribuspe^ramque Gerinaniam prouenic tecis incultisjquandoqueliumentibus autvm-broßs.-fyluas quoque ac montofa non Taro fubit. Italiæquoque hand incognita,

lulio amp;: Augufto cum flore repéritur : atque tuncànonnullisadtinduræ vfum colligitur ac fubiecatur. 9

CSufius sAalteram huius fpeciem exhiber i« magisfruticolamamp;akiorem,amp; ad duorum cu-bicorum altitudinem rcclè aflurgentem : cuius caudex enodis, digitum craflus, candicante ob-ducitur coïKce, paniosque multos fpargit fragile, circa quos folia Lini, fupernè virenriaj infe-rius incana ac refplendentia: flores fpicati, Ge-niftx cinôtoriææmuli. Hanc aucem in Murcia-HP Hiipaniæ regno fècusvias à feconfpeäam, amp;nbsp;menfe Martio cum flore repertamjrefcrr,

Eft vero*amp; inter Geniftas quçdâomnino hu- 3. milis,ac terræ fnperficiei incumbes,cu’iuscauli-culi in membranofam latitudine extefi,folia ob-logareîerutjàquibusamp;r deinde alij enaicutur^Sr .ab his rurfus alij, nec finrS donee ad faftigiu per-rfuentflm:foliaauteni nulla habet alia.ex hör um faftigiis emicant flofculi lutei veluti Geniftæ, fed minores; amp;nbsp;filiquae exiguæ. radix tenuis eft.

Harumautem Geniftarum priorem plerique i. florem appellant tindorium: redius verb Geni-fta tindoria dicitut • Meminic huius Plinius:

'7f% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

Tingendis, inquit,vcftibus nafcenccs Geniftx: lib, xvi.cap.xviii. Germanis «f)epï)fnfnilicf: Belgis ■Jtfftcrbjcra: îtalis (ni fallor) Cerretta^ Br agita,Co far ta, yt Cap. de Ly-'firaachia Matchiolus fcribit: Anglis Wetocb,

Sapore aucem Genifta tiniftoria amaro, Geniftam priorem refert, proinde amp;nbsp;iecundo ex-ceftii calida ficcaque. exiftimatiir verb amp;nbsp;reliquis faculcatibus ci aflimilis.

Sparcum frutexGeniûæ,q*w.m Italaterraproducit,virgulis fimiliseftjqua:viren-tes, ftriatæ, tenues, amp;nbsp;ad nexum flexumque feciles ac expeditæ lùnt. Folia ci nulla,nili prima geri'ninatione,quæ paruula amp;nbsp;citô defluunt: flores i^latcralibuspediculis fpicato exeunc ordine lutei; lobi qui fucccdunt rotundis oblongioifs, minoribus Bwnis flue Fafelis ( quos Diofcorides Phafiolos nominat) adeô fimiles,ÿt iùblato pediculo,ab huiufmodi Fafelis non mox difcernantur-, in quibus fernen durum ac nigrum, radix lignofa.

In Hiijîaniæ prouinciis Spartum iraicitur,Sd; vno locb altius ac fruticofius: altero verô hu-milius,cdius tarnen lobi maiorgsfunt.

GræcisozrapTOi'acearapTïoi'dicitur : Latiniiifdem vocibus vt|^tup,modoSpartum,alias Spartium nominantes: Hifpani Âc/^wïrf'Vbcant.

Sparti.autem,quo vi^es alligajiturjtum frudüs, turn virgarum fuccus non inftrennuè tra-dientiseft facultatis:flc Galenus.Diolcorides ver2,Semina,ait,amp; flores cum melicrato quinque obolorum pondéré pota,purgant per fuperfora vehementer’veiuti Helleborum; fed tu-tô,ac citra peticulum. Semen per inferna purgat.

Ramorum in aqua raaceratorum ac tulorum extradus fuccus, ilchiadicis amp;nbsp;angina labo-rantibuS auxiliatur,fi quantû cyathus manè bibatur.Quidam verô hos ramulos marina aqua iniiciuncxducuncaiftcm fanguinea amp;ftrigmcntofa.

ALtervm Spartum herba,vtinquit Plinius, fponrènafcens. tcnuia aciunceahæcè radicc numerofà emittit folia, cubitalis fubindelongitudinis, Icnta quoque amp;: obfe-quiofâ,quxætate duriora redduntur jculmiinter hxcarfurguntaltiores, paniculam fere arundinaceam profcrenres, nonnullorum Graminum affimilcm, in quibusoblongumna-fcitur lèmen. radices fibrofæ funt«c perpetuæ, q^æ facilèluxurianccs arque inter fe implici-tælatum conftituuntcelpitenijduorum quandoquepediln fpaciumoccupantem.

In compluribus Hifpaniæ Bæticæ locis hocSpartuTh prouenire Clufiusfcribitjfed tarnen omnium frcquentiflimè âb initio Granatenfis rcgni ad Murgim vfque vrbem, quæ modo Murcia,in quo terræfpacio amp;nbsp;Noua Carthago,nunc Cartagena,lîtaeft: Reperitur vero amp;: in Valentino agro, vbi lætiusamp;vberius exit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’* nbsp;nbsp;nbsp;*

Conucniuntautem hæccum iisqpxde Sparto herba Plinius lib.xix.cap.ii.fcriptum rc-liquit: amp;nbsp;quidem his verbis: Herba hæg fpontè nafcens,amp;: quæ non queat feri. luncusqj pro-priè aridi foli,vni terrædato vitio : namque id malum telluriseft : nec aliud ibi ferfaut nafci poteft. In Africa exiguum ac inutile gigniturîCarthaginienfis Hifpaniç citcrioris portio nec hæc tota,fed quatenus parit,montes quoque Sparto operit. Hinc ftrata ruHicis eorum, hinc ignés facesque, hinc calceamina,amp; paftorum velles : animalibus noxium præterquam cacu-Riinum teneritate. .• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Conficiuntur veto ex hot amp;hac ætate aulça,cottjes in quibus vuæ palTæ amp;nbsp;caricæ:tum aliaconduntur.-nec alius huius,quod lcitur,vfuseft:ne(Ç nomen prçtcfquam Sparti,aut Spar-d hetbx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• De Tantari!^,, Cap, v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , .

M A K1X frutex haud magnusefl, hominis ferè altitudiné ; caudices habet lignofos quidem, fednequaquam craflbs ; ramulos verb ab his complures : folia verb circa hos frequentia,patua,oblonga,teretia,ac tenuia, quad lineolis tranfuerfis ac obiiquis due incifuns fuperficietenusexalperata,indiftifa tarnen: flores mufcod,nunierofl,albidi, aut exalbidö purpurafcentestenuium furculorum faftigia occupant;quibusfernen fueccditpappofum, quod

quod per matufitàtem,dehi(ccntibusconcepc^cùlis in quitus cöntineturjCffluit, ac à vento abripicuvjnon minus quàm Salicis, radix qualis fruticum lignofa, in diucrfa wndens.

Secus profluentes amncs,ac quandoque exorbitantes fluuioSjUon raro etiam circa paludes hafciturd'olo frequenter iaxofo: humidiores fiquidem amp;nbsp;lapidoïós amat traâus.reperitur iti Germania,Vindelicia,Icalia,Hilpaniajac in Græcia quoque.

In Ægyptoautem acSyria,vi^iofcoridçs,Tamaricesquoquegighüntur: InTylo verô Arabia: infulajVtTheopbraftulicribit, i(uarum,inqui^,lignum, non vtapudrios Grxeos imbecillumjed validum veluti lt;#e/wor,fiue IIignum,aut aliud quoddam forte.

Tamaricem banc Dioicorides «xw^PVjfiue fatiuam atit vrbanyn nominat,amp;frudumaic proferre Gallis pcrlimilem, guilt) inæqualiter adftringentem.

Petrus BelloniusSingulariuml^.fecundoTamanceîpræaltasamp;aliarum arborum inftar magnas ie in Ægypto vidiife refert: amp;nbsp;locis qyidem quandoque humidis fecus flumina: non raro verb etiam in arid is amp;nbsp;iabulofis,vbi nulla alia na(c«retur arboir.quç Gallas,incolis Cher-mafel didas,i'ubinde adeô multas è ramis dependeiètesferrent,vt onere earum grauatxferè fatifccrent.

Tamarix Græcîs /wwe/'iMi; Latinis verb etiafh Myrica: in OfficinisTamariicus dicitiiriab Oólaüio Horatiano M’urica.DiofcAides in Græciaamp; Italia nafeentem à^e/orac iylueftrem facit: Germanis eil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis ^beuboom/iTainariftDbooni: Italis

r/^/örHiip. TamargMeiraamp;cTfhiari^ Gallis7*4W4rzj.- Angl.lt;ainaftfrfe:Böhemisc$at1tari)(|?.

Myrica autem abftergentiseft ac ineidentis facultatis abiiqu? perlpicua deficcatione : habet verb amp;nbsp;adftridionpm nonnullam. ^tque ob has facultates admodum prodeft lieni indu-tato décoda cum aceto aut vino; liue racVce,fifle foliis.fiue extremis ramulis. audor Galeh.

Decodum foliorum exvinolieneqi abfumereDioicorides*UQqj fcribit; deinde amp;nbsp;idem ad dolorem collutione prodeiTe : amp;nbsp;ad muliebres menfes infeflu : amp;nbsp;apte ns qui pediculis Si Icntibus abundant affundi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ciniscombuftæadmodum deficcatoriæeftfacultatis,plurimam abftergendi facultatera habens,pauxillum adllringcndi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Frudus aiitem hue galla maioris Tamaricis non paucam fortica eft ^Ilridionein,adcb vt

PEMPTADIS SEXTA LID, II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yjf

gallxomphacitidifiue immaturç proxima fic,nifi quöd acerbitaseüidentior eftin galla:My-ricæ autem frudus témperatura inæqualis^immifta eft enim natur« eiüs multapartium tc-nuitas, atque vis abftergendi, quod lanègall« baud ineft,vt Galenus ait.

Conuenienter hoe vtimur, inquit Dioicorides, vice gall«in medicamentis oeulorum ae oris: ad fanguinis cxcretiones:prodeft verb amp;nbsp;cœliacis,flüxui muliebri,iderq,ac à phalangio demorfis. Cortex ad cofdem vfusadhibetur. Conficiunturexlignoad bibendum pocula,vt cx bis potus fumptus lienofis profit.

ErIcA humiliSjlcdcamenlignofaacfruticolaItirps,raródodrantalisaltitudinis:virgu- n las promit complurcs, ac circa bas foliola duriufcula ac afperiufcula, Tamaheis au t Cu-preflï quodaramodó fimilia: floltulos fecundum vireulas ordine digeftoSjexiguos,diluto ru-bente colore purpurafcentes,rarö albidoS:j:adiccmrignofam perfummam tçrram fparfâm. Ethæcverèacpropriè Erica aputf Veteres habetur.

Suntverôamp;alij humileslignofiftutices, qui inter Ericas numerantur. Quarum vni vir-gui« quoque lignofx à radicibus complures/ed tenues, fubrubentc colore nigricantes, non rarô felquipedales vel altiorcs, foliis qu« aAnodum exiguis^ircumueftiunturj quàm vulgaris Thymi minoribus: flolculi in fartigiis ac cacumiqîbus virgularum quini fènive,aut plures coh«réc,deorfum degendentes,forma oblongi,intus caui, doliolî alicuius cffigij:m referen-ics, colore diluto purpuj^feentes. radix ferpens, pluribtft germinalocis edit« Ex bac Erica fcop« fiunt,quibusdomus verruntur,tum amp;nbsp;aliaamp;jquibus'vellesexpurgantur.

Vfraqj inferior! Germaniç fiue Belgio fatis vujgaris,locis aridilÇmisdlerilibuSjac incultisi Floret amp;vtraqi«ftate,fed prior diutiuS,fie vtamp; Autumnocum flore repeririqueat.

Meminivetoamp;al»nrquandam meobferuarQEricam,humilem quidem , fed lignofis 5. virguhs ctiam luxuriantem,cuius exigua quoque funt foliola,fed angufta, amp;nbsp;oblongioris for-m«. huic fpicatoordincad faftigia virgularum ,vnico tarnen tantummodo latere, exeunt flofeuli eleganter rubentes,nignsprominentibusapicibus. ‘

Nafeitur h«cin German!« ftlo tradu,qu!ex Bohemia Norinbergam ducit,locisaridisamp;: iincultis,ac iuxta lyluas.

H I S T O R I JE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f*

Menlê Aprili cum çlegantibus \ reperta. Delçrib.untur vero amp;^muhie dodifs. Ç.ÇlufioEricæ, quas ex fuis per ƒ paniam obieruationibus requirendas re i

quimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

Ericaautem à Græcis speôw)lt;îicitur:nonu^^ perperam Myricamnuncupant: Gernaani Belgis l)Eijbfn : Itahs£rM:

AcEricæjVtGalcniisfcntic,digci'ciwi P halicum faculcatem obtinet. Flore ciusac liis vtcndum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,

Auxiliantur, inquit Dio/coridcs, com a flores ferpentium tnorfibusimpoflra. Ex ribusautcin repiobum melapescolligui^^'

Deraccifiiisnigr^. Cap. viï- . VA c c IN1A J de quibus hoc loco ag mus, à Vioiis differunt : nec flores nbsp;nbsp;nbsp;»

fed baccæ; iftorum aucem Vaccinioruma quotrepcriunrurfpecies,Nigra videlicet, bra, amp;nbsp;quæ Pâluftria dicuntur.

VulgatiflimaGermaniaî font nigra, fl“ ' rura fruricem Myrtillum quidam appc“^. ’ eftautem hic exiguus, vix dodrantalis, culis amp;nbsp;ramulfs tenuibus, virent! cortice co^^^ ueftiris ; foliis maioris Buxi, tenuioribus men amp;nbsp;ambitu leuiterfcrratis,ad ^y^****jj, generis accedentibus : flofculi fecundui“ mulos rotûdi, concaui : baccx lunipens m gnitudine fàtis re/pondent,in lui^imitat^^^ t cajLium veluti vmbilicum habent, pcTÎ^^^ rè vc T axi; colore è cærulco fàtffrato j fapore fubacido ac adftringente, io fl“* complura tenuia,parua,albicantia femma. dix lu beft lignola, tenuis, amp;nbsp;fubinde pt lcrpens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ,

Macro ftefilique folo, ac incultis gaudet : fubinde in editis, vento cxpoß^s» montanisrcpcrityr i^ion rarô etiatnadpia delcendit.In Germania vtraque, Bohemia, nonnullisQfelliælocisfrequens.

• Subnatis Vere nouis foliolis, paulo pol flolculi app«rcnt: baccæ fub flnem lumj^ Iulio peificiuntur. reperiuntur vcrô nonnun quam Scptcmbri : tametfi enim matm^, nlt;Âi facile tarnen corrumpuntut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Baccas iftas Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appe -

lant: Brabanci «Crnficb^icn ! quôd ftrepitum - quendam, dum dentibus franguntur, ca3.n^’ nonnulli ï^auerbeficmGalli Airelleaut vt Iohannes de Choullcribit: Bohemi

Germania: pleræque Olficinæ Mymi -‘ los; pTopriè autem Mystilli frudusfunt Myt-tijprout hoc tempore Pharmacoposi loqunn-tur. Apud Græcosamp; veteresLatinos nomen, quôd IciamuSjUon habet;nam fluôd pleriflu® Vitem Idæam Plinio Alexandrinam cognpquot; ininatam,exiftiment,vcrita6i répugnât. Vins liquidem

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75’7

fiquidera Idranon modo cum Vite vinifera fimilitudincm aliquam habet, fed Vitisetiam Ipeciescft. Siquidem Theophral1:us,quihuiusmeminic,nulloaddicocpicheto,a^z;75Ao»fim^ plicitcr norainac (vtpaulô poftoftendetur) quod baud dubiè non fuilîetfadurus,li àVitc vinifera dilFerentem habuiflet.

Quæcunquc cnim ftirpis alicuius nomen accepcrunt, addito aliquo epitfteco exprimun* tur, VC ab ea, cuius nomen mutuatæ (une, differences agnofcancur: vc Laurus Alexandrina; Vins alba: Vicis nigra: Vicisfylueftris: amp;: calcs aliæ.

lam quæ amp;nbsp;à ftirpe aliqua appellacioncm mucuancur, fi non in vniuerfum, tamcn vcî fo^* liOjVelfruclUjVcl alio aliquo ipfasrefcrunc. Vitisalbaamp;: nigra,due Bryonia vcraque,foliacla-uiculasquchabenc, vcVicis vinifera^ rcpucamp;eodcm modo. Vicis fylucflris farmencaVicis modocmiccic,amp;fruâiicxiguisvuisfimilemprofère. Laurus Alexâdrinaamp; Chamædaphne, item amp;nbsp;Daphnoides Laurum foliisaEmülaricur.Sycomorusfruótu Ficum, folds Morumte-fert. Chaniædrysfolio cft Qucrcusdmili:Peucelt;^anusPeuces. Icade aliisquæahftliaaliqua nomenaccepcrunt. Frutex autem iftc humilis,nec vllo modo,necvllaparte Vitem refert.

Nafciturautem Vitis,quam raodö Idæameognominant, non ihaltiflimisacniuofis Idæ tradibuSj (vt quidam interprecari If uduerunt) fed circa Idam prouenit: Idamquidcm mon-^ tem non Crctæ,fed Troadis in Ada minore,qüa:àPtolomæo Geog|^phia:lib.v.cap, ii. Alexandr! Troas appellatur. Vnde non temcre à Plinio lib.xi 111. cap.i n. Vitis Alexandrina didaeft; baud fccusquam illicenata Alexandrina Laurus à Tbeophraffonominatur: Propria Trill id eft, circa Idam effe fcruntur, inquit, Ald^andrina dida Laurus, amp;nbsp;Ficus quædam,amp;r af/mÂûç,id en:,Vitis. Huie autem Viti dmilcs apparent,quas Pbiloffratus in vita ApüllonijapudMæoncsamp;rLydos (baudproculàTroadcdtos) nafci refert,cum iisvitibus illascomparans,quæapud Indos vitra Caucafum gignuntur. Vites autem,ait, paruxadmo-dum,qualesapud Mæones Lydosqueibinafeuntur :vinum tarnen exilliscxpreffumguffa-tuacorciucundifdmum. •

Traditur autem bxc Vitis, iuxta Idam nata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, fruticis inftar cfre,^a(S^/oiç yitklâtÂÏ

id elf,virgulis paruis,ramulis verb ad inftarcubitumextenfis,circaquosjBa'5«ç,duc aci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ni, êjtdueobliqui, nigvi,magnitudine Fabæ,dulces;intus habentesytya/iTàiAi; id eft,vinaceum quoddam,molle: foliumautem buiijf rotu#dum,indiuifum,acparuumi

Deferibitur hæcàPliniobb.xiiii.cap.iii.iifdemfercverbis; AleiÄndrinaappellatur, in-quit,Vitis iuxta Pbalacram breuis,ramiscubiqlibus,acinoBigro,Fabç magnitudine,nucleo molli amp;nbsp;mini^o,obliquis raccmis prædulcil^us; folio paruo ac rotundo fine diuifuris.

In quibus vcfbis, pro eo quod Tbcophraftus habet,e/ojf ck Plinius non âci. nos, fed racemos obliquos legit: quod Viti magis conuenit.

Cum deferiptione autem bac,fruticulum GermaniæOfficinis Myrtillumdi(ftum,haud-ijuaquara conuenirefatis manifèftum. liumilisenimeft,vix cubitum altus, paucis breuibus écncquaquamcubitalibus ram^^lis;baud tatemoSjfcd^ecvuarum acinis dmiles fruduSj fed veluti Taxi baccas profert ; non dulces ,*fed fub.'çidos amp;nbsp;adftringentes ; in quibus quoque non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tI molle , fed multa exigea candida plana femina : folium Ve

rb non rotundum, fed*rotundo longius; non vt Vitis, fed ad Buxi accedens. lam amp;nbsp;credibile eft hune in Italia , G rjgcia, ac minore Ada non repcriri,cùm Germaniæamp;Bo-hemiæ proprium Matthiolus alferere videatur : tanrtm aigt;cft vt Vitis Idæa aut Alexandrina dici authaberi queat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vaccinia autem huiusfruduspoffenon absre nomiyari vidcntur,cum baccæ dnt : narh à baccis Vaccinia quad Bacciniadici polfunt.Sed tarnen amp;nbsp;alia Vaccinia effe non répugnât; Vaccinium etenim$7DÄ«/cnj/{p?cft diifio plurjaus communis. Violas Vaccinia dici cap. de Vio-lisfcriptum.Hyacintbumfcriptum amp;nbsp;Vaccinium LasnisappclIarHnnuit Virgilius Bucoli- i con primo Æclogax.Tbeocnti verdculum Latinèreddcns,qui eftEidyllio x.

Ka) TD » juiAsiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

•Virgilius: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

VitrUüius Arcbitcifturae lib. vii.Vaccinjum quöque à V«iola dift?ngüit,amp; ex ea purpuram elegantem deri refcrt,adcjjiamcüm HyaeinthuHcriptus non conférât, aliud omninb iftud Vaccinium ab HyacintTio effe oportct,quo(l ad tingcridum purpureo colore faciat.

Meminitamp; Pliniuslib. xvi.cap. xviii. Vacciniorum,quæ adveftes feruitioriun purpura tingendas adbibentur.

Sintautem hæceadem Cum ngftris Vacciniis difficile fuerit afferere : prxlertim cum Plinius Vaccinia inter easftirpesrecenfeat,quac in aquods, gignancur: noftraverbin montanis, tditis ac vc’nto cxpödtis:nec conftat deinde in Italia cognita effe. Vtcunque eft,,Vaccinia ha-c

yyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R P IV M hïstoriæ

nortra cl ici poirunt,amp; cum Vacciniis Plinij ac Vitruuij in eo conucniunt, quôd veftcs telæqj lineætingi puipurco colore his queanc.

■ Cæterùrn Vaccinia hæcfaculratefecundoordine, eoqs facis intenfo frigidafiint,amp;vnà y cum raanifcfta adftridione rcliccant, Vcntriculo arfluann conueniunt: fitim fedanc • arden-tium febrium calorcs mitigant: aluum rcphmunt: vomitum üftût; dyfcnteriam ex flaua bile natam curant: aduerfus choleram morbum prolunt.

Excoquitur horum fuccusdoneecraflefcatjamp;additomclleamp; facharo confêruatur, Rob Officinæ appellant: quod ipßscrudis baccis ad omnia præfcrendum : nam fubinde, dum hx crudæeduntur aut amimuntur,ventriculum debilem aefrigidum ofFcnduntjamp;r tantum ab-cllvtaluumadlbingant,aurfluentem reprimant,vt etiameamlua fngiditate accruditate perturbent: quodfuccuscodus lîue Rob haudquaquam efficit.

RVbrokvm Vacciniorumfrutexquo* que humiliseft, nec quàm nigrorum al-tior: virgulis tenuibus; paucisramis : foins du-riohbus,perpetuo virentibus, maions Buxi iî-milibus,31iquantô maioribus. flofculi non fe-cundum ramulosjfcdinfaftigiis virgularum aliquotßmulproueniunt,formaoblongi, ro-tundijdiluto colore rubentes: fùcccdentibus baccis,quç maturç rubcnt,fapore acidx amp;nbsp;âd-ftringenres; radix rcnuis lerpit.

Syluo/isamp;inrcrdum opacis quibufda Bra-bantiælccisri^critur. Gtinerusm ains Hel' ucriorum montibus gigni fcr,prum reliquit.

Nomen à nigris,quibus forma ïatis rcfpon-dent,Vaccinia rubra habenf. GermanislXco^ ter ^(pîgt;elb((rc: Belgis öooöc ^raferbcfini : Gallis Aurelies reugef-. Conrardus Gefnerus Vi-• tem Idæamrubrisacinisdixit. lcdmulto minus quamnigrarn cum Idæa¥ite hanecon-ucnire ipfärum baccarum exortus oftendit: nonetenimadlatcracauliculorum vcluti nigra ( quod cxiftimantibus vitem Idxam eÜß impofuit) lêdèramulorum cacuniinibus co-rymborum Aftar dependent.

Facultatem aurem rubra Vaccinia amp;: frigi--dam ßccamqpe habgnt, Sr ßmul adftringendi Vira.

bentes coliculi, dodrante brcuiores exeunt; (flrcaquosparua foliola,velutiTbv mi aut vulgaris Serpylli. Bolculi in extremis virgis, deinde baccx dependent,rubra Vaccinia referen-ces ; ied turbinata:, peftnaturitatem rubentes, quot;'quandoque pundulisptirpureisconfpcrL'e.lä-porc acidç.radix in/lar tenuis bacilli, obliqua, exqua furfum complûtes coliculi, amp;nbsp;inferius hbrx aliquot dcnfittiinrur. Talern enim ob-ßruare me memini,quando virenscefpesvna cum baccisolim ad memi/Tusfuit, fublara/i-quidem vndcquaqy terra ac herbis,radix, qua-Icm de/cripiwnus,reJida eft.

lt; In humidis 5r vJiginofis locis proueniunt Ixpenumero apud HoIIan^Jos. Valerius Cordas quafdara his ümilcs baccas, û nçncxdcaif inmacris,humidis,patridis, mulco/is^uo

Hollandi Î3ecnbcficn: Germani COîo^bfcrrn/ idcft, acinos autbaccas paluftrcsappellant: Oxycoccon V alerius Cordusnios V accinia paluftha nominauimus, à fimilitiidine,quam ab aliis babent Vacciniis.

Frigidaautcm amp;licca buiufmodi Vaccinia,vnàcura quadampartiumac fubftantia:tc-nuitate, quæ tarnen quandam adftndionem coniundam habcat,

Ardentiura febrium calorera, arque in bis fitim, mulcent: bilis ardorem repriraunt : vo-_ mi turn firtunt: ciborum appctcntiam, per biliofos corruptosque bumorcs deiedam, reftau-rant: peftilentibus morbis aduerfantur.

Coquitur verb amp;nbsp;borum fuccus, donee craflîor fadusaddito facbaro conferuari queat qui ad omnia, ad quæ baccæ, etiam vtilior eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

Ma R IN A didaPortulacanonberbavcTutibortenfiSjfedexiguuseft frutex; cuius ra-muliduri ac lignofi: folia pinguia, carnofa, forma Portulacææmula, fedalbidiora ac duriora: Hofculi caubcul^s parte fuperiore ambiunt,qualc?Bbto aut Atripbei ferè; nec diflî-^ mile fernen latum ac planun^ radix lignofà,viuax,veluti Sgt;C i^la ftirps,quæ defluentibus paiï-cisfoliisbyemem fuftinet.

In maritimis Zelandiæ,Flandriæ,Hollandixagg€ribusalt;;tümulisarenofisigignitur: amp;a-libifîmilibuslocis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Huiusverôamp;aliæreperiuntur fpccies foliiscandidioribuSilôngioribus,5^Oliuï^ferè fi-milibus,nonrarôquoque altiores aut ramulis teneriores,quales in Lufitaniaamp;: Valentino Hifpaniæ regno fe v id i fïe amp;nbsp;obfcruafîe Clufîus fchbir.

Hanc ftirpem Græci aAz/^ircun^afpirationevocant: diffcrt ab aXi/JLa abfqueafpiratióne: î-atinisquoq; Halinwis eft: vulgo Portulaca marina:BelgisSccço?criqjne:Angl. .âm pojeeniUE.

Partium autein eft Halimus,vc inquitGalenuSjdifTimilanum : Maior verb pars eiusca-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S S a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iida

quot;760 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^TIRPIVM H I ST O R 1 Æ

Folia,Diofcoridesait,dccoquunturciborum gratia, radix conuulfa,rupta,torminaq5 mi-tigaccum melicratodrachma; pondéré pota: eadem ladisvbercatcm facit. Foliaautera in Êelgiovcluti (îapparcs fâleautmuriacôdiuntur,amp;corûlocomenfisinferunturedunturq;; amp;nbsp;necquidem reluólantepalato,cui gratafunt.Galenus vcrôctiam primaeius germinain Cilicia eïïtariacreponi, in pofterum vfui futura,memoriæproditum reliquit.

M Y R T V S magnitudinc foliorum non parum dilferens eft rdiffert amp;nbsp;frudus colore,qui modo albicans, alias nigercû^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Frutex aiitem Myrtus baud magnus,culturä in exiguæ arboris fpeciem quandoque ado-Iefcens,cuiusramuli fiue virgælentæ,flcxibiles, ac oWtquiößc,fubfubcntc cortice conue-ftiuntur; folia circa hos læuia àc réî'plendcntia, latatliquantulum acuminata, vni quidem minuta, alteri verô maiora,amp; Vincaî peruincæ vulgaris æmula, tertiæ autem mediæ magni-tudiriis: funt eadem nonnullisrariora ^quibufdatri freqücntiacauliculosdenfiusftipantia. flores cahdidi funt,ftafiiinibus aliq^tconcoloribus mediis. frudus baccæ funt oblongæ,colore autïiigræ aut fubalbidæ,i^ qliibuscopiofa minuta candidaque femina.Foliis ac floribus Myrtus iucundè odorata cft. qui etiam ex his, amp;nbsp;præfertim c ]^ori5us, Rillaticiu? clicitur liquor, gratùmac fuauc redolct.

Circa autejn Myrtiramulo^ ac caudices inæquale quoddam eminensque fubinde nafei-Myrtid»- tur,eiufdem coloris, ramos ipfos veluti manti%aliqua amplcdensac ambicns: quod Myrti-danum vocarur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Lætatur Myrtus littoribusmàrinis,lacuum, ftagnorum ,fluuiorumqueripis,moqtiuni conuallibus.gigniturféliciter inhortisamp; viridariis, cultüqueluxuriat, VentoSeptentrio-naliexpofitaacfrigidioraoditloca: montesfugit: In calidisidcircôregionibus faciliscopio-fusque cius proüentus. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

In Germaniaverôrcliquisquefrigidis ac rigidisprouinciis £Egrèac«difficulter colitur^SS nifi intra penuarias cellas hybernis menfibus trarisferatur^ntercidic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbi

Vbi füç ipoqjiseft le nafci gaudet,vnà cum Rofis floret: frudus Autumnomaturcfcit.-ali-bi florem tarde : frudum nunquam perficit.

Grxeis /zvpir/fn eft: Latihis Myrtus: Arabibus Alas: Italis Myrto: Hifpanis Array han: Lu-fltanis Murta, amp;nbsp;MurteHa : reliquxnationes Latinamferè appellationem feruanr.

Inter Myrtosautem,quæ minuto ac exili folio,t‘linioTarcntinacft: qux vcfù frequenti-bus foliis denfiflimajCxotica.Nig^ Myrtus,cuii^s baccæ «igræ : candida, qux albidas baccas gignit,appcllatur: vfrent verb amp;nbsp;buius dilutius foIia.Satitra item habetur in hortis ac virida-riis culta: fylueftrisquxfuafpontcnaftitur: huiusbaccæcrebro minores:illiusautcm maio-res.Numerat Plinius Sr anas lpecies,Patritiam,PIebeiam,ac Coniugalem,quæ qualcsqj linr^ nonoftendit. Oxymyrfinen etiamwnter Myrtilpeciesr^onit ,quæ tarnen Myrtusnoneft, fed aculeata ftirps: de qua inter Ipihofàs. ,

Quod caudices ambit/ut^pT/J)aj'û«^ticripfîmus,appeIlatur: Plinius ramen lib. xiiii. cap. XVI. vinum ex fyluefthbus Myrti bacc^ Myrtidanum vDcariait, ft modo integrum eft ex-cmplar.Diofcoridesfiquidem,SrftmiIiterSotioninGeoponicis, ex maturiflimis Myrti ni-gris baccisvinumexprimireferunt:verura hdfc ipftim juypT/7JîÇoîrôç,hoceft,vinum Myrceum aut Myrtites dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, teum.

Conficiturvero Sr vinum ex Myrti baccis cum foliis tufts,acuimuftum infufts,quod/z[//)- nbsp;nbsp;nbsp;Mjr-

w/Tjiço’poç,ideft,Myrfijfltevinum,vtDiofcoridesait,vocaftir. Neutrum Myrtidanumà Græcjs nominator. *

Veneri autem facra habita olim fuitMyrtus: Pliçiuslib.xv.cap.xxix. Ara, inquit, vêtus fuit Veneri Myrteæ,quam nunc Murtiam vocant-

Cæterûm Myrtus ex qpr»rariisfubftantnsjconftat„vincente frigido terrerio : habet Sr tenue quiddam calidum : itaque valenter, vt Galenus ait, deftccat.

Adftringunt autem folia, frudus, germina, ac fuccus,turn foris appoftta, turn a^mpta. fanguinislputationes,tumSraliaseruptionesreprimunt.contramuIiebria profluuia inieflu profuntjquomodojtum Srfotu fgperfluenteshæmonhoidcsftftunt. Alui fluorélaboranti-bus ac dyfentericisauxiliantur: Renum ac veficæ vlcera roftonesque fanant : Oculorum in-flammationciraitigantcum farina polentx impofica: vtihtcr quoque omnibus incipienti-

S T I R P I V M H. I S T O R r Æ businflammationibuscxteriusadraouentur.-necnon rccentibusex cafuptki/aiit conatu fu-pra viresdoloribus. Vcncriculum humidiorcm adiuuanc: vrinasmouent fruâus foliaque reiiccata;virencibuscnim humiditas quardam fupcrfluaac nocensadeft.

Luxatos arti*s horum dccodo foucri cxpcdir,amp; fradacuraùoni vebcl.liajtum extrema-rum partium vlccracx vino:vitiligincscraendat ; purgat furfuresachoras :capillosdcni-gratjamp;fluentes continet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Evireritibusautem baccisextrahiturfuccus,quircliccatur,amp; advfusfupraditlos ferua-tur.Exprimiturverô Si c foins iuccus,aftufo vetere vino aucaquapluuia fcuiusrccentisvfus cft,nam éxiGcatuscariem fèntit,amp; vires,vt Diofeorides ait, amitcit.

Myrtidanum magisquàm Myrtus deficcar,amp;: vebementiusadftringit. Qiiidam id ton-dentes,ac vino auftero fubigcteSjpaftilJos formant,qui ccratis,in{eflîonibus, cataplafmatisqj admifti,a®aliis vbi adftringendum eft,folio ac ièmme cfficaciores funt.

VItex baudmagnusfrutcxeft^rborisc^iguæinmodum alTurgit : caudices habet li-gnofos non craflb*; ramulos vet^ oblongos,lentos,flcxibiles, frangin contumaces, folia ex vnô pediculo cohærent q^it/a,oblonga,acuminata,veluti Salies, fed minora molliora-que,medio horum maioreac longiore. floresverticillatim fpic^o ordine virgularum fafti-giacircundant,coloreaut purpurci tot^Vcl purpurei albointermixto. fernen rotundumin-ftar piperis. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Nalcitur influuioruttiafperisripisjin cottuallîJpuSjtorrentium alueis, locis videlicet palu-ftribus,in Italia,acaliiscalidioribus prouinciis.'Germaniaaut Ôl:lgium Viticem non habet, nifi cun^diligentia ac cura in hortis excultami

GræcihuncfruticemaT/Voi’nominantjamp;Aujpi': Quoniam,inquit Plinius lib. xxiiii. cap* ix.matronæThefmophoriis Athenienfium caftitatem Æftodientes,his foliis cubitus fibt fternunt; Latinis veto Vitexappellatur. Dicitur verô amp;nbsp;ànonnullis,vc inter voces nothasâC lpuriâsreferturX}gt;üyoç,ayMXTP(^fa/i’oç,^itraxîvAoç: LatinisSalix marina, aut Salix Amcrirta, amp;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Piper

'Pipei'agrefte;Germanis@djaff)ît»nf/Belgis vnà cum Officinis Agnus caftus: -Italis P'itice,AgNo cal^o: Hilpanis Gattilo caflo'. Anglislt;C{)^iftctrfc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '

Agniauteni folia amp;:frndusexcalfaciuntac reficcant tertio ordine : partium funt ad mo-'dumrenuium,amp; flatusdilcutiunt.Eduleautem apud nonnullosfernen habetur,telle Galc-no,amp; quidem per fe vel fnxura. Non frixum dolorem capitis adfert : frixum ’^rô minus caput tentât. Alimentum autcm præbetcorporiexiguum, idquereficcans : flatus valide difli-pat : quamobré accommodu iis^qui «à vcnercispurosfc conleruarecupiut; huicenimrcflftit.

Præftanteademfruticis flores ac folia,turnamp;aflumpta,turn amp;:fubflrata. Prodcftveio Viticis fernen ad iecur amp;: liencm indurata ac obftruda: à ferpentibusdcmorfis : Iplcniticis liydropicis bibitum. lac euocat,amp;: in vino drachraæ pondéré po cum promouct.

. Decoélum herbæacfeminis circa vterum morbosacinflammationesinfeflumitigat. Cic menfes etiam fernen cum Pulegio bibitum: item amp;: fuffiturn acliippofitum. Capitis dolores in cataplafmate foluit. fouentur hoc addito oleo amp;nbsp;aceto Lethargici ac phtenitici ƒ

Foliafuffitaacfiibftrata venenafugant,amp;:impofita moriibus illorunr auxiliatur.Teftium duritiascum butyro amp;nbsp;foliis vitium cmolliunt «ledisrimas fernen cum aqua impoflrum mi-tigat: cum foliis verb mcdetur luxatis amp;nbsp;vulneribus. Virgulam qui manu tenu ent, dura iter facir,negatùr intertrigincra fentire: auûorDiolcorides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Fr V T E X arfforelcens Liguftrumefl:, cuius rarauli aut virgæ redæfoliisconueftiuntur raollibus,relplendentibus, faturato colore vi-rentibus, ClcraatidisDaphnoidis fiuc Peruin-cææmulis,fedtamenlongioribus;quàm Oleæ ctiam maioribus, lationbus ac nigrioribus : flores candidij'uauiterodorati, paruuli,rac«moli; fequuntur baccæ initiô virentes, per raaturira-tem nigræjin exigux vuæraodum congellæ, quæ fu^cum jpdduntè rubro punicante purpureum : radices hinc indfe per obliquum Ipar-. guptur. ’ •

•’ Itahæ, Galliæ, Germaniæ vtrique, aliisque plurimis Occidentisregionibus Liguilrum familiare eft: lecusaruofura marginesjamp;infyluis quandoque reperitur: rigua amp;nbsp;aquola amat. Ad topiarias feenas à nonnullis cxpetitur,quas faci-Jf opéré hauÉ jneleganter conueftTr.

5ub finei4 Maij menfis, aut lunio flores facit: Auwmno ac circa hyemem baccæ matu-rantur,quæ fubinde tota hyeme reftât,defluen-tibus interim foliis,quæ Vere noua renafcûtur.

LatiniJiiguflrum: Itali hacætate Giùïirico, ^oce à Liguftro eorrupta,appellant:Græcorum cft (piMt/p8a,ncquaquam verôzt/®e?ç: Cyprus liquidem ^rutex Orient! proprius, Ligulhum Pccidenti familiarius. Magna quidem vnius cum alter^ fimilitudo eft, vt ipfx deferiptiones oftenduht : fed tarnen Iroc dift'erunt, Bellonio tefl:e,quöd Èigpflro folia hyeme defluantj Cyprus verb perpétua fronde •ireat:Iam amp;nbsp;Cypri folia capillos ruffant,vt Diolcorides ait; ac,vt Belloniusrefert,adluteotingendacolorefaciuntjL'iguftrîverbadtinôluræ vfum haudqua-quaraferuiunt. Proinde perperam Plinius lib.xîniii.capux. LiguHrum e^demarborera p/zWlt;«t elfecénfet,quæin Oriente^yprus.Quod.tameiTnon ex fua,fed exaliorura videtur lenten-^”quot;quot;’quot;*’’’ tiafcripfilTe: nam lib.xft.cap.xxnII.Quidam,ait,hanc(lcilicerCyprum) efl'edicunt arbo-tem,quæin ItaliaLiguftrum vocetur.Efle verb Liguftrumipfam Græcis appellat^m cp/Mü-pecMi deferiptio oftendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'

Pliillyrea,inquit Diofeorides, arborcft Cypro raagnitudine fimilis i foliis Oleæ nigrioribus ac latioribus: fruétum habet Lentilci limilem,nigrum,fubdulcem,racematim cohærcn-tem: taie omniiTb ipfum Liguftrum,vtiam oftendimus.

'7lt;^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T J R PI V M H I s T o R I Æ

Arabs Sérapio Liguftrum cap. xliiii. Mahaleb nominat : Eft tarnen amp;nbsp;aliud Mahaleb granunijCuiusmentionem facie Auicennacap.478.tcpidocalorerefóluensac dolore fopiés. Serapio de vtroque fimul egifle vidccur, amp;diuerfa Mahalebfubvnius capitis rirulocóple-' xus.Appellaturverôà Germanis Liguftrum ^nn^ol^kin/OÖcr tVflhen: à Belgisîrcdtnipt/ilîontïjout: à Gallis Troefne-. ab Anglis^:puct:a Bohemis ©invonif.

Baccasfunequi vchnt Vaccinia etiam dici,atque Vacciniumilludeftejcuiusarchiteduræ lib.VII.Vitruuiusmeminitcap.xi11i.decoloribuspurpureis: Eadem ratione, inquit,Vacci-niumceraperantesjamp;slacmilcentesjpurpuramfaciunt elegantem. In tanta veterura breui-rate.quid poteritccrti adferrijaut ftatui?

Frigida au tem amp;: adftnngentia funt folia: ad oris amp;nbsp;tonfillarum incipientes inflammation nes plurjraum conducunt.ßaccis merulæ,turdi,aliæq; nonnullæ aues hyeme haud iniucun-dè vefeuntur.

NO N magna quoque arbos Cyprus eft, raali PiAicæ magnitudine, aut paulô amplior: folia eins oblonga funt vti Oliuæ,fed tan^^n latiora, molhora, amp;nbsp;non perinde candida, ièd virentiora : flores candidi, racenjpfi, odorati : frudus funt baccac nigræ, Sambuei aci-nis fimiles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Optinîüm,inquit Diofcotid^s,fi.afëitur in Canopo amp;nbsp;Afcalone : Canopus autem vrbseft Ægypti,olimeelebris,qua:vni ex ièptem Canopico Nili oftio agnomen dédit, Afcalonciui-tas cft Palçftinæ,quæ Sy riæ eft prouinciæ.’

Plinius Cypyam in Ægypto quoq; arborem cije tradit, Ziziphi foliis, femine Coriandri, flore câdidojodorato : Coriandri autc lèmé cum Sambuei bacciynagnitudine iàtis couenit.

In Ægypto raagnus hüius,amp; hac ætaCe cft prôuentus, vbi eius fÂia ftudiosècolliguntur, ïeficcata^ue in alias prouincias mitturitur, præièrtim Turcarum Imperiô fubditas,vc Bello-nius lib. n. Singularium refert.

Gra'cisxürzërg^çeft: Latinîeandem vocem retinent.Falluntur qui Liguftrum,Plinij aufto-ritatc decepti,exiftimant,vt fuperiorecapite oftendimus. Arabum Alkannafiue Henne eft: âppcllatur amp;nbsp;modô à Turcis Hcnnc;

Adftrióloriam au rem vim Cypri habent folia, vt Diofcorides. Commanducataonsvlcc-tibus medentur ; icruidis intlamarionibus im-pofira profunr, Decoäium ipfoni ambuftis af-funditur.Rulïanteadem trita capillos, heibæ Lanariæ fuccomacerata,SaillirajVt quidem Diofcorides. Bellonius non modo capillos,fed amp;nbsp;inferiores humani corporis partes gt;nbsp;tum Sr vngues bis colorarï ac tingi refert : quod apud Turcas, vt ai t, pulchrum habefu r.

E V D o 11G V s T« V M ad mediocris ar-boris magniiudinem ferè adolefcit : folia ei funt oblonga,j^ta^ veluti minoris Ccrali : flores cahdidi j fuaueolentes, plures ab vno tehüi obloiigo pediculo ordine digefti dependent^ quibusfucccdünt baccæ pet maturitatem ni-græjofleintusdufo,baud magno,crifpis lineo-lis elegäter imbricato, in qüo exiguus nucleus.

Repenturbæc arbos no paucis ßelgii.locis, fed tarne rato obuia. in Auftria freqüe^dmo-du viflrur, ac in dcnlis Silcliæ quibufdä fyluis.

Floret aütem Liguftrum iftud incipiente Maioenenfe» baccç lub^utumnum ad matu-Axatem perueniunt.

Pfeudoliguftrum,aliodcfl;iTutum nomine, appellatüt : lunt qui oT-tior flue Vitice , fed per-peram Vocitent : vnde Sr Pfeudoagnos à non-nullis didum: vülgo ©ogdamp;erfen nominant.Su-fjîicânturnontiulb Mabalcb illudcfle, de quo AuicénaCcW.478.ôr quod à Serapione ex Me-lenteinia refertur:fed idiplum difHcilli-mum fuent aflcrere,cùm Mabalebiftud ab Auiccilîia nullis exprimaturnotis.

Cæterùm quod ad Pleudoliguftrum attinct, eius quidem in medicina vfum efle nondum accepirnîis. *

Nuclei qui inôflicuIiscontinebtur,vtiCe-raflnucloos faporclatis referunt, ita quoque facultate ipfls relpondcre videntur ; tetnperatè • videlicet calidi, amp;L vrinas clèmenter promo-bentcSj^c nepbriticiiea propter vtiles.

S Y RIN G.A frutex ampbter luxuriat. caudices eius ac rami geniculis articulati, tenui cqytice fubrûbro extehus forÄefeunt i interius verofâdida, fungolajmolliqj medulla replen-tur; folia obloriga,lata, vcnolàjarnbituleuitet incifa,Pyri foliis magnitudine form«^ ferè af-flmiliajcd afpeliora, ex vno geniculo binafibi oppofita: flores fpicato breui ofdine digèfti fa-ftigiisadnafcunturcandidi,ex quatuor mediocris longitudinis foliis,ciim grauitate rjuadartî odöratii

StIRPïVM KISTORIÆ odorati: frudusparui,crilpi,ac quali ex multis exiguis valuulis coh£erentcs,fupcriuslatiores, verfus pcdiculum contraóiiorcs,per maturitatem nigrij in quibus fernen tenue amp;nbsp;oblógum. radix aliorum fruticum modo in ramulos diuulfa.

Apud Belgastemerè alibiquàm inhortisrequiritur :fcrturcx Hifpaniaallatusfrutex. Sub finem Maij autferius flores in hortis apparent : feme AuguftoautSeptebri perficitur. Syringa à rcccntioribiis nominacur,aut potius id eft, fiftula, quod caudices amp;nbsp;ra-muli exempta medulla fiftulofi fine inanes. Cognomiuatur non raroquoque candida,auc Syringacandido florc,ad dilFcrcntiam nempc Lillach,quæ Syringacærulcafubindcdicitur.

De vfu autem amp;: facultate huius fruticis nihil compeitum vcl ipfi habemus, vcl ab aliis accepimus.

Fr V TI cO s A ftirpscft quænoft'raætate Lil-lach appellatur. complurcs hæcàradice promit virgas, fiue tenues caudices reólos, ramofos, ^niculis quoquCjVt Syringæ,intcrfeptos,fcd breuioresj cortice minus rufFo; interiore verô medulla candida quoque aefungofa. folia huic è üngulis gcniculis duo litu oppofita,lata,acumi-natadæuia, maiora, duriora, vircntiora, ac magis refplendentia quàm Syringæ. flores racematim cohærentexiguij dilute cærulei, ex tenui oblon-giore collo in quatuor paruula folia explicati. luccedunt filiquæ planæjCblongæ, per inaturita-tem punici coloris,membrana media interfeptç, in quibus 1cm inf quaterna ferc,angufl:a,âcruffa. radix in non paucasfibrasdiftribuitur.

? Recetiores,vtdifimus,Lillachnominat:qui-Mamctiam Syringam cæruleam. Vocemautem Liflach plcrique Ben interpretafttur : Ben verd Scrapionis amp;nbsp;Arabum,Glans eft vnguetaria,hoc eft, BaAfltroç fwpe-yl/xn Græcorum ,a qua Lillacli plurimum differens cft. Inter aliadifcriminaeui-dentilTimum eft, Lillach nullam nucemferre; j^tcunque à Mhtthiolo contra veritatem ci ap-pingatur: fed ftliquam exiguam tantummoao profert, cuius lemen r^ail oleofi continet.

Glans vnguentaria fruduseftarboris Tama-rici fimiliSjmd^nitudinc Auellanæ nucis,è cuius nuclco,nonfecusacex Amyglt;îalis amaris, olegfus exprimitur fuccus, cuius ad pretiofavn-' guenta vfus eft,vc Diofcorides ait: hac verb ætate non oeinino ctiam neglcdus : nam huius oleo odoribus imbu to,chirothccis aliisque, fuauis od^ris gratia Conciliatur.

Cæterùm Lillach vfum aliquem in Medicina elfe ignoratur : idcirco amp;: facultates eius in-compertæ amp;nbsp;latentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

D?Rhoé ftue Rhucoridria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xviir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

RH V s ad duos aut tres cubko^ afturgitjfubinde culto amp;nbsp;foecunlt;i,o folo proceri hominis altitudinem fuperat, inramylos,aut citiusvirgulas multa^ift'unditur: folia ex pluribus, ix.vidclicct aut XI. comnaittuntur, quorum medius neruus fine cofta rubet, fingularia verofolio!ainaU3icant,lata,obloMga,amp;aAbitu ferrata. flores candidi racematim prodeunt; fuccedente feminc aliquantulum lato,quaîî Lerftis, ad Tcrebirif hlfrudus magnitudinera accedente;quod tandem rubelcit. radix naud alte delcendcns, per lummaceljjitum hæret.

Theoghraftus huius duas facit fpcciesiraalculam amp;nbsp;feminam: quarumvnafterilis: altera frudifera.

Plinius lib.xxiiii.cap.i I.Rhoïs duoetiam genera defcriJbit: altcrum êpt/3-gpi/,quodreuc-ranon nili Rhois fernen: priusherbam fylueftrem foliis Myrti eflerefert^mox fruticemco-riarium appellari aic,fubrutilum,cubitalcm,crairitudine aigitali,amp;c. Sulpedusautcm hie locus

locus viderur, amp;nbsp;duarum flirpium defcriptiones compledi ,vei alias erroreac vino ahqiio baud carcre...

Nalcitur, inquit DiofcorideSj Rhus in petro-fis: apud HI ipanos nonnulhs in mdntibus ac lyl-uis frcqucns : proucnic amp;nbsp;pluribus in Apcnnino Itali.T monte locis:tum amp;nbsp;iuxta Pontum. Archi-gencs apud Galenum de med. lecundum loca Jib.VI11. in Syria gigni oftcnditjSyriacueligens.

GræcispotZç: Rhus, inquitPliniuSj Latinisnomen non habet, Gaza tarnen ex etynro Græcæ vocis nomen effingenSjFIuidam appellat. Arabi-busrft 0'«zz/dc^.-'ltalis Somacho: HilÇianis Suma-gre\ Belgç Arabicam vocem contrahetes^macB vocant. Folia frutkispou^ ßupavtA'yf.ix.ti appcllan-tur: Latini RhuncoriariandicuntfiueRhocn. Semen verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;povçtù nomina-

Huius frudus, folia, amp;nbsp;fernen infigniter ad-ftringunt, vnaque refrigerant ac reficcant : re-ficcant quidem ordine tertio , fecundo verb re- . frigerant; vt auclor Gaicnus.

Foliorum vJus addenJanda coriapræcépuus: Laudantur hircorum caprarum his præparata. Decodum verb foliorum capillos dénigrât. dyf-entericisÿtilitcé infunditur, amp;nbsp;in horum potio-nostoc inlcflus additur.Ealt;?bm ex aceto amp;nbsp;melle

gangratnas amp;nbsp;pterygia cohibent impofita. A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Conficitur aridis foliis in aqua ad melliTconfiftcntiam dcco61:is;:^t/A/3-/lt;lt;56(reccntior çtas extradum dixerit) ad eadem vti Lyciumconueniens,audore DiolcorideiPaulus verbÆgi-netacxprefTum èvirentibusfohisluccum huius loco com mendat.

Semen eofdem effedus præbet : Coeliacorum amp;nbsp;dyfentcricorum obfbniis admilcetur: fradiSjluxatiSjluggillatiscum aqua impofitum inflammationes arcet: linguæ afperitatem cum mel]cpcrmixtumabftcrgit:#iulicbriaprlt;îfluuiafiftif:liæmorrhoides nimm profluen-tcscum querno carbone impofitum cohibet.

Aqua m qua fernen infulum décoda concrefcit.fpffTaturq}, quæ amp;ipfb femineefficacior habetur. Dcfluitamp; ex ipfofrutice gummi,quod dcntiumcauitatibus inditura dolores tol-lic 3 vti Diolcorides refert. •

COti N v s Coriaria frutex quoque eft baud magnæaltitudinis,ad quatuor aut quintjj cubitosaffurgens : ramulos fert ccmiplures, rotundos, obfeure fubrubente cortice con-ueftitosi fbba lata,vcno{a,rorundis longiora^ijuorum pediculi rubent, Vlmi folds fere fimi-lia,{edminora,la.’uiora,amp;dilutiusviretia. pro floribus jjifummiscauhbuscrifpaexit,tenuis, Riollis, veluti lanugo,copiofa,inftar racemi compada, oblcure purpurci fiue punici coloris, Lentibus minora exiguefemma, quæpoftcafequuntur i*ifFo fubnigricant. radixlignolà baud alte dimitiitur. •

Reperitur in plerifque Italiæ amp;nbsp;Galliæ raontibûs, in Hiftriæ Alplbus, in Pannoniæ fupe-rioris,fiue Auftriæ,tumamp;:inHungariæ,acQohcmiS arduisJyluis. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Nominatur à Plinio Connus lib.xvi.cap.xvi fi.Eft,inquit,in Apennino frutex,qui voca-tur Cotinus,ad lincamenta modo Conchylij colore fnfignis. Eft tarnen Sgt;c Kortvoq Oleaftcr fiue Oleafylueftris,aquafrutexiftemultum differt. Proindc CotinusCoriariarcdedici po-teft: placet nonnullis Scotinum appellari, quæ apud nullum Veterum voxextat. Pannonij lîarbiaiilf vocant. Exiftimarur vejp amp;bic frutex Plinij elfe Coggygria,dequalib.xiii.cap. Xxn.his verbis agit: Similis (fcilicet Vnedoni) amp;nbsp;Coggygria folio magnitudine minor, pro-prietatera habet fruttum amittendi lanuginc (pappura vocant) quod nulii alij arboru euenit.

Suncautem huiusfolia, fenuiaque virguï-cum feininibus valide adllringeacia, ^diccaqj,veluti Rhus, Dcnünturetiam cortanon minus felicirer nbsp;nbsp;elegancer buius

Anguillara) r J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colore lanas pannosqae ind-

Quod Pliniushaud ignorauic,ad linea-rj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ConcbyHj colore inûgnem fru-

Iir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humilis Sócxiguus

Pen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raroarcin-

rnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folds handmul-

n ^^^^^^^'^=^^^^^^'^'iora,amp;ófubir}delor)gio^^ pYP. nbsp;nbsp;nbsp;™''orum Hores Ipicaci exiguilureolt

, oleofoCuccopetm^-diirV^-rfübeblenra dnr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grauitatc quadam o-

tni?‘^^’‘^^'^°5'^'^^‘^^’^encaHris,aIiquan-rifr,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^ludribus, In BricaniaplS'

^on^^olleaas fratb colas ad forum vnàcum fruäuinferrar. nnlli S'’”quot;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;6agclappellant : non-

VOYni ^æagnum:nobisCbamelxagi» Tbeopbralio li i ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vitici timibs:fobo mol-

à nobis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Populii qualis haudeft

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P^*^ Vetercsgt; quod fciamus,tto»

fyIueftrisPlinij,cle quo ^crbacddnqairdylaedrist breuib°,quç venena amp;: tineas pelüf-RI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LobcJiusalium omninopro

*03^” J'^ædri fruticem exhibét,ad cariaprx*’ P ^an aetiamvrilem ,ramulis quadrangulis xuriantem : virenribus frequenrihas foins «utRufei Hmilibus, cuius en in anguldfis va’luulis Ipiræauccochleîc oao conuolutum gignitur : quod minus ^^^^^Kabberbxfit.

Familiare e'ffi^e^runt Narbonefi GalHx, nixca Lani Huminis ripas Hue raarginesco-

femina imjjiensè calida ac ficca (iinr, ad vtriuCquc gradum accedunc. Folia calida amp;nbsp;facultate ûcca fuut-, fed niulto nus«

nus. Fi'udusccrèbromoleftus :ceruilnrinter coqucndumaddicusfquod.iplerifque fitjad-inodum capnt ccntantem , amp;citô cbrictatem adfercntcni cam reddit. Totus frutex cum fruiâuandusj vcihraentisinterpofitusjàcineisamp; vcrmibus eatuetur.

TNte R humilcsfruticcsamp; Lantananume-ratur.virgaslignolasliue tenues caudices edit bicubitalcsjautaltiores,digitalis autpollicaris craffitudinis, lentos, fledi faciles, frangique tontuniaces, cortice albicantes : folia verô magna ,lata, ambitu due margimbuscrenata, VI-mcis hiagnitudine S£ forma ferè nmilia, fed birfuta Sódum vigent candida, rubentia veto é^ùm citô cafura cmarcefcunt;!luæ exfîngulis ramulorum gcniculis bina ex aduerfo cohæret: flores racematim ena^unturcandidi. acini fuc-ceduntin vuam congefti, Lentis magnitudine ac flmilirudine,vtrimque leuiter compreflî, qui initio virent *inde rubenr,pcr matuntatem ni-gricant. radix per fumraa cefpitumhuc ôcilluc diuagatur.

Locis frutetofls, afperis, ac petrofis, in mon-tibusacfyluisetiam prouenit: ltaliæ,Germaniç acGalliæ nota.

Æflate floresvifuntur : baccæ fiueafini fub Autumnum ad matubtatem perueniunt: Vere noua folia excunt.

Ita|^ vulg«jZ4Z2r/î»a»iî nominantiGallis rior^-dicitur. Crediturefl? Viburnum ,quod hu-qjllem lentuitique frutieem Virgilius Bucoli-con Æcloga prima ortendit,Romam commen-dans vrbem :

Verum hue tantum alias inter cajgt;ut extulit'vrbes^ ^tantum lentafolent inter Vtburna Cupreßi.

Sunt autem Lantanæ amp;nbsp;folia amp;nbsp;baccæ refri-gcrantis,reflccantis, adftring^ntis facultatis. •

Ad tonfillarumamp;!:gutturis,omnesque oristum infl^mationctumores decoéium initio vtilitcrgargarizatur : laxioresgingiuascontrahitfc dentes firmat. Inlixiuioeadem décoda capillos dénigrant.* Acini facultaterefpondent,quorum aridorum puluisalui fluorés, fanguinisque profluuiajtum amp;n^liebria cohibet. Ex cortice radicis aliquamdiu fub terra maccrato, ac deinde decodo tuloque, vifcum ad aiwupiaçarari pofle funt qui référant ac affirment. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

BVX Vs paruiearborisfimilitudineafTu^it,caudicibusfubindehumaili cturis,rarôfe- i, moris cralfitudine. ramofa eft, folia verô habet magnitudine Myrti ferè, fed duriora craffioraque , rotundis longiora , læuia, ac refplcndentia. flofculFherbacei fùnt: frudus rotundiufeuli ,inguflabiles, amp;nbsp;omnibus animanribus iBui^i:vtamp;: Theophraflifs lib. i 11. teftatur. Materieslignidmilfimaac denli(fimaquidem,fedad opera quæuis conueniens, amp;nbsp;valdè tradabilis, grauiflimaquoque,amp;in aqaafubfidcns,colore lutcopallefcens, ca-riemac teredines non fèntit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Huiusverô amp;nbsp;alia quædara fpccies hqMiliso.xiftit,quæ ad duos aut tres pedes tantum- a, modo attollirur,fêd in l»ti Adinem diffundrtur.ranxili huic numerofi tenues admodumifo-lia verô rotundiora amp;nbsp;dilutius virentia.

Algcntia amp;nbsp;vmbrofa Buxus loca amat : nafeitur in altis quoque ac rigentibus mon-tibus.

Perpetuô autem viret,necfr(goraliorret: Aprilinouagermina promit, atquefubinde flofculos. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Buxum autem Græci (srJ^ov vocant : Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bclgæ 30»]rfjoom : imperitum

NU ■ai^TO Kl je. vcrô vulgus îâalmbootti : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galli Buy}-

Angli 25o;!:e:Bohemi]3ußpan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Buxi folia, quantum quidem guftabilisqua-Iitasortêditjcum ficcicate quadam adftringunt; vfum tarnen nullum in medicina habent; naw quodquidam huiuscomam tufam apopleäicis propinent ratione caret, nam frudus vel odore frequenti quem tarnen exiguumhabet, bro ac capiti moleftuseft.Multdm ri tare aberrabit, qui huius fcobe,ligniGuaraci loco vti voluerit.

• De rêrga pinguinea. C KV. X X111' VIR G A fanguinea ab Italisdida,Corno a ' limiliseftjin arborera tarne non excreicit, fed fruticofa permanet. virgulæ eius nooel geniculatæ funtjac obicurè pùrpureo colore ru-bent ; intus verô mcdullam albidam ac fungO' làm habent,veluti Sambuci: vetuftiores veto caudices, ligni materia dura ac olTea, Corno non cedunt.quam amp;:albidam habent.foliaqua-lia Côrno,lata,virétiafunr,acrieruola. quoy x pediculi etiam rtfbent; quandoque A: mtercurfantes venulæ. faftigiantes vmbellÇ ribus albidis grauidæ funt : baccis verô initié vi rentibus, cûm veto maturæ fuerint nigti^anti-buSjfapore ingratis amp;nbsp;volucriù nulli defiderati * durais ac lepÆus crefeit, ponè agro5 a

Italis vulgô Sanguino Sunguinetto• Petro Crelcentio Sanguinus : Matthiolq Vitga languinea.Extant pauca de Virga fangranea 4)ud Plinium Ifb. xxiiii. cap. x. Nec Virgagt;i quit,fanguinea felicior habetur: cortex terior cicatrices,quæpjæfànauerc, aperir. cileautfortaflis etiâ temerèfuerit,ex hispau cis verbis, Pltnij Virgam fanguineam eufn Sanguino affirmare. Germani ttcgcl nomimnt : Belgx toilbc id Cornunjilylueftrem : Gallicè Corne/lierp uage. Valerius Cordus^'S^'^^ô*’'^*’’ Z fanàm lîue fpuriam Cornum. Videturver® hæc efle Theophrafti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j u^m

femina. Virgulas hæc habetparuas, medu a intus continentes,non feluti maris duras ac lidaszfrudum verô^fSe^TBr, hoc cft, clui hau idoneum,amp;:ferotinum,vt qui poft Autunin æquinoôbum demum perficiatur. Actahsqu^ demtornus fylueflfis üue Virga fangui ius noui ac tenelli termitesrubentesmedu a intus,vtlcripfimus,habent:fru(ftusveroingra gt;nbsp;Sj: qui tarde maturentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Partiumd^milariû baccæiftius dam enira habent calidas,^maras, rias: pluriroas verô frigidas ficcas, acerbas

PEMPTADrS SEXTÆ LIB. li. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;771

ftringentes: Vfuiii tarnen in medicina nullum habent. Matthiolus ex baccis phus decoólis, deinde prelo fubditis,oleum exphmi referCjquo Ananielcs rullici in lucernis vtan tur. Quod veto de cortice Virgæfanguineæ Plinius icnbit, id prællare polTc corncem buiusCorni fyl-ueftnsfiue Virgæfanguineæneccompercumjnecvcnliinileefl;: Aicenim^vtiamretulimuSi corticem eius intcriorcm cicatrices, quæpræfanauere^apenrci

HAvd procerusfrutexEuonymuseft-j mali Punica: maenitiidine. ramulis plurimis diftunditur. vetcres caudicts cor-ticibus inalbicant; recenciotes ac Mon ica dudum enaci virent, amp;fquibufdanl .^cortice eminentiis quadrangularcs apuarent. li-gni maceries dura^ex dilutelureo albida. folia oblonga, lata, tenuia, ac mollia fun t. • Flolculialbidi quini fenive,et tenui pedi-culo Vmbellæ fere inftar cohærent. fruólus quadrangularis, ru|^;nS, qUatuor continet grana albida, quorum fingula luteo conte-guntur cor^cc,qui decraClus luteo inficic colore.

Locis inculcis ac frutetofis exit, circa af-peros colles amp;nbsp;aggetesmon raro agris pro lepimento efl vmacurn Rubis aliisquefen-tibus.

Aprili menfe flores : friidus fub finenl Augufli auc Septembri menfe maeSri apparent.

A Theophrafto hie frutex pell^tur, Ä lib.III. Deftirpiumhiftoriaab •Kipfo defcribitur rnoiTnulli Anoniymospa-Arum reâe lîgunt. Petrus Crelccntius Fufa-

num appellat,quod ex huius ligno fuß fi.at: atquc ex eadem caufa aGermanis ©pirtss tdbailttt ; plehqj tarnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dieu nt:

Brabanti verb ^ôapcnïjoutJtali Fufano-. Galli Fuftn,amp;c bonnet depreßre: Angli^êpinbel tree. Qiii hanc fine lugale« faciunt, à ^ro recedifnt: Zygia fiquidem Aceris eft fpe-cies, vtinfràdicetur.

Pcrniciol'us autem hic frutex omnibus efl:,vt Thed|)hrafl?us fcribiqcapris verb amp;nbsp;nociuus.' Fruélushuius,inquic,onesenecat: fimiliter amp;foliumac fruótus caprasmaximeinterimit, nili infra fupraque purgentur. Fer«r verb hie fruéfus homini cxhibitus,amp;: per fupernaac per inferna purgationem moliri, fi terni aut quaterni frult;SMs de/ttur.

COM PLVRE s hradicibusredasvirga^ditFrangula,X.autXili pedesaltas,pollicatis craiTitudiniSjinramulosnonnullosdiuilasyquar^m exterior cortex niger eft; qui verb ligno proximusfubcft,lUteus,ac luteo quoque Croci colote tingit.l^^ni materies candida Sc fragilis,ruffefcete qualt;^m rriedülla media* folia funt quulj^ Alni vel Gerafi,nigrtora tarnen amp;nbsp;paulb rotundiora. flofcwli inalbicat. baccaerotundæ frudus funt,in quibus fiflutaquçdara apparet,quafi ex duabus invnam coaluiflent, cblbreinitio virentes,deinde rubcnces,po-fteanigricantes;nuclei verb in his duo funt exigui, radix per fumma c^pitum vagatur^

In fyluis apud Brabantos frequens eft, pratfertim humidioribusac vliginolb Iblo fitisi Reperitur amp;nbsp;in Germ^ia ac Bohemia.

Alnum nigram fruticem huncfunc qui vocicent: ahis Frangulx nomen magis placet: Petto Crelcentio Auornus eft: Brabanti ^po;Beu0out/amp;quandoque ^^ÔÏÔout/ qubd pueri ex his fibi tela conficiant: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boherais Xrujfpna»

• ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT a Interior

H Ï S T O R I Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ft'

Interior auccmliuiuscortex apud rul cos nonnullos in vfueft ,quieius vtuntur diluto ,quando corpus expurgate cupiunt. Expurgat autem cralfos pituitofos humo-resjtum amp;:biliofos : amp;nbsp;non modo perm e-riorcm fedein,fed frequenter etiam vomi-tionejCuin magna ventriculi perturbatione acmolertia. Rufticorum idcircômagis medicamentum,quam vrbanorum ;ac eo-rum qui crafla vidusratione vtuntur,quam delicatè viuentium. Sunt verb amp;qu^^ rant, corticem aridum mitiorcm elle, minores molcftias exci tare: rccenti fiqu' ac nondum reficcato humiditatem dam fupcrfluamadeire,quxtorfionesa^ e-rat ac vomitionesexciter, ventriculuraque perturber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Idem verb cortex in vino aut aceto codus collutione dentium doloresam^’ gat : aduerlus Icabiera amp;nbsp;cutis fceditate

etiam commendatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. v

Folia lartum feruntur bubus,ac ptçcipu^ vaccis pabulum, quæ horum paftulacre dunt copiodus.

DeCeiftca. Cap. xxvn FR v TI c o s A quoq; ftirps bominisaltitudinem fiiperansjcau buslignofis noadmodumcrairis,qui‘P nues ramos Iparguntur. folia oblongs ' ex plunbus ackvnum neruum compo”^*-^* veluti Viciæ, (ed maiora -, quorum ûlt;’g ^riacum particularibus Fœri^grxci con» nire pofliinc.floresluteifunttnrtarG^^''^t’ fuccedunt lîliquæ veficularum iidtat . ftentæ,ac veluti vento inflatae colote n^ nihil purpurafccntes; in quibus lemma ra,nigrajplanajac Lcntibus proxima, Horten fis apud Belgas eft flitps?

* Frutjÿ hic à Theophrafto Græce Ts« per oî; diphthongum in fecunda fyl dicinir: Latine,interprète Gaza,Coloi^^^’

• autColutea: Germanisflüt/ff^fl^^P*^' ïïsBaguenaudicr. FallunturquiSenarn rentur : idcirco amp;nbsp;impropriè Belgis boom vocatur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Differens auÄm hjccCoIureaeft a a tera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per v (ecu nd a fyllaba : Colytca

flquidem hçc,vtTheophraftus .bitjfruticofaSe^J^ÿJlsç, id eft, odorata, multiramofaeft,muentu rara,non folium habet Laurinum veluti latfto^^^ Lauri, rotundius tarnen ac maius, _ apparens yimi folio, fed oblongius,co o vna parte herbidojinferiore verbalbi

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. il. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^3

hcruofOjCorticc non læuijlêd veluti Vicis veftitur. ligni materies dura' fblidaque. radiées pet fummavagancur graciles,folutæjCrifpa:,amp; valdèluteæ. florenî frudumque dicitiir non pro-ferréi Etdc Colytcaquidcm hæc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;gt;

At Coluteç fruduni line {êmcn,quod in filiqua nalcitur^mirum in raodum ouespingue« facerCjTheophraltus (criptum reliquit.

An A G YR IS c)ùgux arboris inftar frutex cft, ad flbminis altitudinem,autinterduni ampliusaffurgcns; lÿmosàcaudicibus fuis fundftcomplûtes, fubinde tenues,quorum cortex faturato virore nigricat. Folia circa hos abvno pediculo terna, Trifolij Afphaltitis xmulajdilutius tarnen fupcriusviftntia:florGsoblongi,auri colore lutei,Gcniftx perfimiles, biniternivequoque cobxrentcs. filiquæ fq^ceduntpSlliceTnlatæ,inquibusrenum forma Phafeolis fîmiles duri frudus,fedttninoreSjnitiô albidi,deinde purpuralccntes, poftremo c cxrulco nigricantes. Ingiatoautcm h^ius folia ac florescdorefunt,veluti Spatulæ fœtidxgt; adcoque graui, vt amp;nbsp;prætereuntibus moleftus fit.

In plerdque Gallix Narboncnfis,tum amp;f4ifpanixlocis abfqueculturagignitur: turn Si alibi fecus vias,vcluti in Creta in(ula,vt Bellonius refftt. •

Primo quoque tempote flores producit: fernen cum vya,Diofcoridesinquit, durefeit.

Græeisara'j.vexç, auAVa\t?êP^) qï^iæ 5^ incorrupta adhuc Tox in Creta permanet : Latinis Anagyris: ànOnnullis vero^ aut, vt inter nothas fcribitur,a’jya«47roç.

Exirtit vero Si alter huic baud raulrùm diflimiljs frutex, non raro arborelccns: folio quo- xJ que Trifolij : floribus luteis, racematim galmi Ipngitudine digeftis : filiqiîls ac femine vti prioris! qui non modo gra»i, fed amp;nbsp;omni deflitutnjertodore.

Vulgôapud AnanienfcsEghelodicitur Referturliicad Laburnum,de quoPtinius lib.t«^»»'»«».' XVI. cap. xviii. Alpina hxc arbor eft, nee vulgo nota,cuius florem cubitalem longitudine, apesnonattingunt.Répugnât aiccm Matthiolus,qui mauult Anagyridis alteram fpeciem fûtuere,quàm Laljuinum efle concedcre : floris liquidem raccmum,ait,non cubitalem,led

palmi tailtumttlodo longitudinis efle : apibusvero flores gratosaffirhiari. quaz aPlinij dif icntiunt verbis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Cæceriînl Anagyris,vtGalenus{cribit,cxcalfacicntisae digerentis eft: facukatis. Folia, Diofcorides ait,tenera trita oedemata reprimuntimpolita: cum paflb verb drachmç pondère bibuntur aduerfusafthma, amp;nbsp;fl menfes, fecundæ, aut foetus hxreat : ad capiris veto cum vino dolores, ftadicis fuccus digcritacmaturat. Semen comeflum vomitioncs cit. Quod non modo graueolentis Anagyridis,fcd amp;altcrius Eghelodidi, vt Matthiolus lcribit,tacit.

IN TE R. frutices numeradavenitSi Arbor ludæ di(3:a,non nifl cultura arboref-cens; qua acccdentc Jiaud difficulter arbo-ris aflurgit modo, è caudicc hgnofó ramulos nonnullos promit,corticrbusè purpura nigricantibus ' à quibus flores in breuibus pediculiscxcunt forma Ochri, fedcolorc eleganti purpurco rubentes,quandcque cadidi, rainulorum cortice amp;: vnàalbican-te. folia rotunda funt,Afari ferè flmilia,fcd raolliora,tenuiora,dilutiusque virentia. fl* liquæ fuccedunt floribus,digitu m longç ac latæ, planæ, tenues, com prefix ; in quibus lemen planum durumqj vcluti Lentis.

In nonnullis Hiljîanix prouinciisin lê-pibus ac dumis reperitur : Italix quoque montes,ac Narbonenfls Gallix agri hoc non deftituuntur frutice.

Vulgo Arboris ludx nomen inuenit: Sunt qui Sycomoron appellauerint,quGd videlicetecraftioribus ramulis flores aefi-liqux dependeant : Sed légitimaSycomo-rus fruäu Ficum refert, amp;nbsp;lia habet qua-lia Morus arbor: vnde illi nomen. Abaliis ?M/)x.\creditur eflcjde qua his verbis Theo-phraftus: Cercis fruólum in flliqua facit. Qux adeo pauca fiint vcrba,vt ex his nihil - certi hab?ri queat : plures etenim in flliqua frudumfercntes frutices funt.Galli (^4/Wex,quaflvaginulam,appellant.- Hilpanorumple-rique Algorono loco^xà efljflliquam lylueftrem autfatua: alij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter elegatiam.

Incompertxautem incognitx huius fruticis vires funt amp;nbsp;facultatcs. Nara quod Matthiolus hanc Acaciara (additis grxtej,veritatera Ipinis) fatiat, figmentura eft.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De CeratoniA. Cap. x i x.

CEratonia ex fruticuraarborumquefiliqu^fcrentiura numero quoque eft. mc-diocrisautem magnitudinisarbor,valdè ramofanoliisoblongisexaliis pluribuscoacer-uatisjveluti Fraxinijfed particularibuseorum l«ioribus,durioribus,rotundioribusq5.frult;ftus oblongxfunt flliquxjp^e longiores/pollicem latXjplanx^cralTx, in quibus lemina plana la-taque. flliquxipfx faporedulces funt,amp;à nonnullis cduntutjfcd nonprius quam dudu col-ledx amp;nbsp;reflccatxfuerintrnara viirehtes adhuc,etiam maturx,ingratc^apore, efui difplicent.

In Apulia regni Neapolitani prpuincia jura amp;nbsp;nonnullis Hifpînix locis incultis gignitur. Nafciturveröamp;apud Indos aliosque Orientales populos jvbi flliqux mcllco adeo redundant fucco,vt eifad condituram ZinZiberis, aliorumque fruduum vtantur, vt Matthiolus refert. Strabo autem lib.xv. Ariftobulum ’refeijtf ait, arborera tfle^in India non raagnam, qux magnas flliquas habeat,denum digitorum longitudine, mellis plenas,quas qui ederint, non facilàlèruari.Quod de recentibus,atquc nondum rcflccaris filiquis,veritatem tantum-modo fortaflis habet.

Floret Ceratoniamoxfoluta hyemc : Vefe appetente frmftusmaturos fub Autumnuin profcrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

FrudusfiuefiIiquaK«e5«7i£):» dicicUt : Siliqua Lacinis,autSiliquadulcis:inOfficinïsnonnul-lis Xylocarada.: in aliis Carobe yic CaroboleNQ^ cibus Italicis: ab Apiilis veró Salequa vocaturi Hilpani AlfarobiU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfque ar-

ticulo ; Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hot/

Ceratonia autem exiccantis eftamp;adftrin-gentis facultgtis, ficuri amp;: frudus, nonnibil eciam dulcedinis concincns, vt Gftenus au-dor. Silitjuæ autem récentes afliimpcæftoma-cho aduerfantur, vt Diefeorides^it, aluuni Äluunr: reûccataî veto carjdem ftftunt, Sc fto-macho gratiores funt, Vrinam quoqueciunti fed præcipuè vinaceis^exemptis. Eft auteni praui fiicci edulium,concodu difficilcjamp;quod non facile auc^eleritet del'ccnditi

nigræjquiatarnen filiquasprofère, hoc loco defcribenda fuit, nefiliquarum feraces fe-iungerentur. Magna autem Sc procera hæc arbor inftar nucisluglandis, folia habet baud diflimilia,ex pluribus compoftta,fed fingulari-bus magis acuminatis. materia arboris folida amp;con1|?adaêft,coloris^ienigri veluti Guaia-îKexteriusve|ô cortice contegitur lutei aut bmcci coloris. Frudus fîliquæ funtoblongæ, tetetes,nigræ ac ligno far, crebris iigneis mem-branis tranfuerlalibus interlèptæ, inter quas^ praeter femina plana lataque.qualia Siliquæ,amp;: nigra dulcisque continetur medulla; quæ exempta intej^ medicamenta dementia locum inuenit.

Veteribus hçc arbor incognita,vel adcö nc-gledim habita^^vteius non mcminerint. Ara-Jaesvfu medulla: filiquarum cognito in preci® primi habuerunt, atque deinde pofteriores G rxcijVt Aduarius Sc eius ætatis alij, à quibus i(gLtria jMgt;lt;auvct,,\à cft,Cafia nigra appellatur. Eft Eutern frudus, inquit Aduarius lib.v.,eius fi-ftulofus Æ oblongus, iwgrum intus humorerai ,concretum geftans, qui haudquaquam vna continuitate coaluit, fed ex interuallo tenui-bus ligMofis membranis dirimitur.

O^cinx Cafiam fi(lulam, SC Caflîàm, per dtipjex flT,fiftulam nominant. At Veterum • Calla 6ftula,fiuc crife/7^Gra:cc,cortcxilleo- Caßaff. doratus eft, fiftula: oblongae ac teretis inftar conuolutus : quem nunC Officina: C^nellam vocat,amp; quo legitimi Cinamoihi loco vtutur.

Cæterùm medulla Cafix nigrx, Cuius eft vfus,humida eft ordine primo lâtis inteftfo: in

calöfc vcrè pamm medium temperatumque excedic. Vim habet Icnicndi, amp;aluum clc-menterfubduccndi : fecescducitjamp; humorcs qui circa primas venashxrent,idquecitra tor-fioncs amp;nbsp;moleftiamjed tarnen ventricule min us grata,facile naufeam excitât. Admifeetur idcirco à nonnullis ci vcl aloë, vel hiewe picræ puluis nondum raelle addito: fic verb amp;nbsp;ven-trera magis fufcducit, amp;nbsp;Ventricolo minus nocensredditur. Alij Rhabarbarum addunt,amp;: itaquidemcholagogum fit raedicamentum, atque febricitantibus ac tertianalaborantibus Vtile. PoiTunt Sialia admifeeri proconditione morbi amp;nbsp;laborantis. Calculofisquoque ac ncphriticis haec quoque admodum Conuenienseft, præfertim admixtisnonnullisdiureticis, fed non vehementibus: dolores liquidem Ibpit: viaslaxat: amp;ad calculi aut arenularum fa-ciliorem delcenfunl ac exitum non parum confert.

Tam bcnignumautem,vtMefucsait,amp;innoxium hæc medulla eft medicamentum, vc cuiulcunque tandem artatis hominibus,ac etiam pueris,tum amp;grauidis ac puerperistuto ex-hiberiqiftat. Forisadmota cutis afperitates mitigat, amp;nbsp;inflammationibus impofitaadfup-purationem adiuuat.

Rvticibvs arbores ptccedunt. quarum tria fjobù funt fasîigia : 'unum f-uüiferarum : ait er um fy lue^r turn -.tertium perpétua fronde virentium.fru-efiferxautem ha omnes funt: fcdiUasfru^iferas nuncupare libutt^cfuarum fruclus hominibiss edules ac vtiles, (]ua rpà^ijftue domeflica autcultiua id~ àrcb etiam dicuntur: Pliniu^has vrbanas non improbe diet /fntit,quia'vi~ delicet fruéiumitesyvelalttjua dote hominestuuant: lib.w\. cap.

^^rborumverb earum^ijua fruSitts idoneos proferunt ^diferimina quadam funt: dam frud tu carne edules funt^ TJt P orna ac Pyra : alia nucleo, 9t Amygdala nbsp;nbsp;Huces : nonnuUa

quot;veto carneacnucleo,'velutiMala Perfica,Pruna, Cerafa, tdgenerù alia. Suntverb in fingulis differentia ,qu.ts hiPioria progreffu facile erit cognofeere.

Cfimautemdeidarboribusprimumagendum'videretur,quarum frudus carne fua pracipue efui apt i,Malus fiue P omus fe reliquis omnibus praferenda offert. Ab hac igitur initiu fumedum.

Mali nom«n late apud Veteres pq^et, pluribusquccommune eft, led de præcipuè didis Malis phmum:de rcliquis deinde.

Eftautem Malus arbor quidemcau-i. dice fubinde mediocris craftitudinis, no alta,led longis ramis iisque inconditis in laritu^inem expanfa. cortêx mediocri-ter æ^ualis,non valde Icaber eft: folia la-taj-otundislongiora, marginibusleuiter crenata : flores quinquefolij, non parui, colore albidi, led frequentius exalbido amp;nbsp;d^titoÿurpureo rubcntes:frLilt;ftus ma-gnitLidine,forraa,colore,amp;: iaporedilF®. rentes funt. horum fuperior pars floris fpeeftnen retinet jinferiori ,qua finuofi lunr,pediculus adhxret breuis,cum quo arbon anneduntur. radicum quædam altiuSjfcd per obflquum ramen, delcen-dunt:reyquæfub iploterrxce'fpite hue illucfpargutur. Conftantautemfrudus ’exterio're cute,interiore carne amp;feminc, lt;]UQdin.loculis duhulci4is membrana-ceisinclufum in medio refldct ,amp; cortice quidem nigricat,medullaverô albi-dum eft. Permagna autera nó^julla Poma funt: quædam paruula : medij generis plurima non défunt, pallido colore albicant pleraqj : cineritio fordent alia ; rubcntilla,amp;: vclparte aliquaveltota.

77® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T IR î I V M HISTORIC

formaquibulHam rotundior: plerifqj oblongior, Sapore vcl dulcia,vcl fubacida: plurima ex bis varièmiftumfaporem obtinent:aufterafunt fylueltria, ,

2. Sunt etenimamp;quædamfylueftres Maliculturæexpertes,non infiræ videlicet,quarum fruôlusacerbi funtôiadfthngentes. Inlicione fiquidem Poma Se Pyra mirelcunt.

Efttarnenquædam,fine humîlisMalus,fruticis modo adolefccns,qua: non propter inlîtioncm , fed natura fua Poma tert prxcocia, mcdiocritcr dulcia, colore ad-modura dilutè flauo albicantia.

PJantanturacferüntur in hortis aeparadifis eo deftinatis cultæac infitse Mali; fylueftres alicubi negledim habentur.

Florent circa finem Aprilis,aut fubinitium Maij : Poma præcocia quidem ,matura circa Calendas lulij: reliquaSeptembri ferè menfe : paucilTnna prius.

Malus Græcis^oiÂêa eft: Latinisamp;Pomus: GermanisX?p|fdfaUI1i:BcIgis^Jtpp£HJoom:GaI-lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bohemis

Frudum Grxei fjóiXov vocant: Latini Malum aut Pomum: Germani X5p|fcnîBelgæ3(lppcI; Galli'PtfWiïe: Hilpani ty^a.nfan(ts'. Bohemi

Prçcocia poma bumilis Mali,Brabäti vulgo Poma Paradifi,aut Poma D.Ioänis nominät.’ Eft autem Pomorum omnium temperies frigida amp;nbsp;humida, coniuótacum humore quo-dam excrcmentitio: veftimficuti ncque frigiditasomnibusæqualiseft,itanee quantitasfu-perflui humons.Ciriuscorrumpunturin quibushic redundatzdiutius verb afieruaripofiunc inquibuspaucioreft.aduentitiaéiquidem amp;excrementitiahumiditascorruprionis eftcaufa. p«- Dulcia autem Poma minus frigida funt ac humida : carnis fuæ foliditatem hxc coda re-tinent: alimentumconferunt amphus ac minnshumidumjquàm cætera Poma: minus facile per ventrem etiam dcfcendunc.

Acidafrigidiorafunt,tum amp;nbsp;humidiora:horum codorum fubftantiadiffluit, nccfoliditatem fuam retinet: alimentum parcius fubminiftrant.idqs crudum ac frigidum : ita verb facile cicbdclabuntur,vcetiam remorantem aluum protfloueant 5 præïertim ante alium • cibum alfumpta.

jtcerlaßue Acetba aut Auftcra Poma,vt font fylueftria aC immatura, frigidiora funt: fuccum ingene-^ufler» rantcraffiorcm,acomninoflatulentum.minusnocent, ficitbac velocitcr defcendenntjli hæletint flatus gignuK,ac colicosadfeftint flores.

Qux inter hæc medij font f^oris Pomar^ non rarb duariftn vel trium qualitatum gu-r« Ptma. rcferunt,vincentisfaporis facultates præcipuè obtinenc jaliaru verb participes font.

Præftantautem fempercrudis,Poma coda : quorum mâlignitas læpenv.nazrb nonmodb pcrignememendatur,fodamp;additisvelaromatis,vel aliis corrigi poteft.

Prodefle autem polfont Pomaventriculo calido. auftera verb etiam calore languentetn ac refolutum roborarequcunt.Inflammationibusomnibus,fed præcipucincipientibus, Poma etiam cdlnmodè imponuntugt;-

Succus Pomorum odoratorum^cmedijfaporis comptJTitionibus nonnullorum medica-mentorum admilcetur,tumad humprum melancholicorum contemperationcm ,tum ad medicamentorum impenfius reficcantium qualitatem rcmittjindam ; vt font, Serapiura ex Pomis Regis Saporis, Antidotum ex granis cocci Baphici,amp;: fi quæ font alia.

Conficiturverb amp;nbsp;cumeii|fmo^ Pomis vnguentuifi ex adipeporcinaamp;aquarofacea, Tomututn. ouius ad nitorem faciei amp;nbsp;aduerfus cutis afper*tatem vlus eft.

Arboris folia cum aftrmgendi facultatc refrigcrantilt;f:inflammationibus initio quoque vtilia habentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

ARbo R hæc non admodum magna eft, rami eiuslenti acobfèquiofi cortice virent, amp;nbsp;fpinulas aliquas,nftn tarnen frequentes adnatas habent: folium oblongum, latum, læ-ue,odoraltum,Laurinofimile :jloresfubpurpurei ,ftaminibusin medio tcnuibusaccapilla-ceis: frudus oblongus eft,Cucumere vulgb dido non rarb mai^,cjTkindoqj minor,amp; Limo-nia mala non multùm magnitudine eVctdens : cortex huic diTuti aurei coloris, tuberculis nonnullisexaljjeratus,odoregrato p.ræftans. fubeftearo crafla,albida, dura aroraaticûquid rcfipiens,lèdexiguum,amp;:neq5acrisneqîaeida,fçdferèqualitatis guftabilis expers. interior medullanoti multaquidem,fucco acido plenaturget^inqua feftiee conditurHordei grano maiusa^craffius; cortice duro, interiore fubftantia albida ac amara.

Ad huius genus pertinent amp;nbsp;Limonia mala, tum amp;nbsp;Anerantia dida, quorum arbores Malum Medicam magnitudine, virentibus fpinofisqueramis,acfoliis Lauri æmulis refe-runt. floresautem vtnulque candidi funtiamp;: Anerantijîjdoraci admodum, cuius amp;nbsp;folia fu binde maiora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Limoniaau^mmala oblongi craflîque (wtfrüdus, Citriis tarnen minores : cortex lu- Maiati-tcus3amaricansamp; luaueolens,fed cenuis;caroalbidacui valde exiguaacccdic.copiolamau-tern admodum hæc mala medullam habcnt,fucco magis prçgnancem ac redundantem jqui

Anerantiamalarotundam formaminftar globiobtinent, amp;: Limoniis minora funt. cor-tex horumintcnliore auri colore i^itet; odoratujquoquCjéxterioreque cute amaricat, non-nihil alperjquaß rugofus, fubindecralTiorjquandoque tcij|pior, fed tarnenquàm Limonio-tum craflior,fubditam Habens lubftantiam albidam, mpllem.ac fungolàm. interior pulpa fi--ue medulla multo copioliJque fucco madet; amp;nbsp;femina comprehendit minora quàm Citrio-rum/orma,colore, faporeque alio^ui fimilia. fuccus modo dulcis eft ; alias acidusj non raro medij ac vinofi laporis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, nbsp;nbsp;nbsp;,

Hue veto amp;nbsp;alia quædam referuntur Mala^Aflyria nuncupata.horum arboraliarum Ma^ Malm lorum fimilitudinem refert : rami fîaud difiîmiles : folia paulô quàm Limoniorura maiorai.ö'’'quot;’-flores Medicæ mali æmuli: frudus rotifhdus ,fed triplo qdadruplóve quàm Anerantij maior, cralTo èluteo pallidulo rugofo acafperiufculo^cortice.in quo quandoquç quædam veluti fit-furæ parent, interior fublïantiafuccotàadmodum eft,fapore acidula veluti Limoniorum, fed palato minus grata: in qua amp;nbsp;femina gignuntur veluti Mali Citri^amp; aliorum.

Nafeuntur Mali Mc^icæjtum amp;nbsp;Limoniæ Anerantiæjn Italiæpræcipuèmaïitimis,ac in Adriatici amp;nbsp;Tyrrherii,tu«i amp;: Ægæi maris infulis: gignuntur veto in Meditetraneis iu-xtagrandioreslacus, qualis eft Benacus,vbi Citrîajl'ed caêteris minora, proueniunt. Eft amp;nbsp;Hitpania horura ferax, fed locis præcipuè vel iuxta»mave, vpl liaud procul diffitis : Galliæ S2 quædam prouinciæ,quæ Mediterraneum ijiareaptingunt,ctiam iftisgaudenîfrudibus.

A Mediaautempriiflûm in Italiam veniflenon modo Plinius aperte fcribitgt; tèd amp;:Vir- , gilius innuit Gcorgicon ii.de Malo Medicafieferibens:

Media fert triées fuccos, tardumjj faporem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nxiliam verätyac »tetnhrirtgit atra venent, Ippi ingens arbos,faciemg. fimiUima. Laurg, Et (Î nofj Aliuni la,te ia^artt odorem^ Laurits ent, folia hand vllii labestla 'ventis Elos apprime tenax, animos amp;nbsp;oientia Medi

Arbores iftx pcrpccu?) virent,ÿ,vt Plintus inqüitjomnibus Horis pomiferxfunc,aliisca-lt;lentibus,aliis niaturefcentibus,ali[sycró fubnafccncibus.

Fruókis vcro ftüÄov jttfJiKop x/re/ov: Malum Mcdicym fiuc Cirrium, amp;nbsp;Citromalum. Æmylianus apud Athcnxun^ lub^ Mauritania:Regem referc.deCitrio meminifle,qui JtJalum hoc apud eos Malum Helpericum ditat nomii^ri.Galenus Malum Medicum am-pliusvocaiinegat (cd Citnum dici,atquecosqui Medicum appellant, hoc agcreait,vtquas Joquuntur nemo intelligat : Officïhæ huiufcemodilt;nala Citrones vocant : Germani op|ffH2^ittina(cn:BcJgæèitreeneu: Itali O/Xö^/gc Cedri: Hifpani Cz^/r^y.-Galli Citrons: Angli Citron appel: Bohemi ’^ptrpncivc lablfo-

Altcrum Pomi gerftrs Limonium raalum dicitur : Officinis Limones : Gallis Limons: Belgis Unnoncn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tertium Malum Ancrantium aut Anarantiumjà quibufdam- vero Aurantium : ab aliis Aurcngium,ab auriluteocolore’: Suntejui Arantia dici velint ab Arantio Achaiæ oppido: vcl Arania agente ei us.nominis^in Perlia: Itahs Arancio ; Germanis Penuran^cn: Belgis Straengtetappclnt Gallis /’tfw»zfj-zj?’Orfzi'^w.*Hilpaeis T^ranfas: ^ohemis ponwanct).

Quartum Pomum AlPyrium aquibufdamdiciturivulgo ItalorTim Lomie appcllatur,3 quibus amp;nbsp;Pomi Adami nomen accepit, ex eo nempc, quod rude vulgus huiulcemodi Po-mum tuKTc exill:imet,dcquo Adamus in Paradilo,tranfgreirus Dci mandatum,comtdent: vnde in illo morfus veftigia apparcre aiut. Sed ahj, no huiusgeneris Pomu, (cd ilhid fuiflb ferut,quod Arabes Mulam liueMoläm vocät,cuiusAuiccnacap.3^5.mcm!nit.llludcteniin ludçorû noaulli pro eo habet,ex quo Adamus coedens peccauitjVtAndr^as Thcuctus refert.

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78!

» Cæterüm frudusomnes ifti exdiflimilibus amp;nbsp;facilitate multdm diffcrcntibus partibus compofiti flint.

Caro albida fhgidaaccraflifucci, præfertim Citriorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Interior fuccola pulpa fiuc medulla acida,qualisCithorum ac Limoniorum, refrigerant cftjamp;s cum partium tenuitate reficcans.

Cortex autem Citrij venenis omnibus aduerfatur: qua de caufa amp;Thcriaciscompofirio-nibus quandoque admifcctur: commanducatus oris halitum commendat,amp; fuaucolentcna rcddit: afTumptus verb amp;: frigidum ventriculum roborat.

Caro verb albida,folidajduraque fubindeeditur,fcd difficulter admodumconcoquitur, cralfum,frigidum pituitofumqj fuccum procréât. Galcnuscum garo Si aceto i^am man-di refert, vtfaporishebetudineni acuaiit: atque hoc modo afliimpram faciliusconcoqui. Podcritashanccum facharocondiredidicit:qyo modopræparataori gratior,fecihonscon-codioniSjamp;copiofionsalimenti redditurjamp;obflrudionibus minusobnoxia.

Veteres Citriamala(vt The0phraftushift.l1b.il I i.fcribit)nonedcbant,placebantodore. Si inter veftes reponcbantutjquas à tineis amp;nbsp;blattisinoffenfas conferuat: contra verb venena mortifera,quando opus,ipfis vtebantur^quo nomine vol maxime fuiffe commendataetiam Virgiliani verfuSjquos fupraattulimuSjatteftantur. ExtatafÄd Athenxum lib.iii.facinoro-forum adferpentcsdamnatorum,quiabcfu Citrij maliliberi ac falui euafcrintjhiftoria.

Interiorem pulpam fuccoacido plenam Galenus non vefcam ait: fed noftraætas hacnon rarb pro condimento vtitur,atque inter hæc afTumpta, bilem, fi quæ in ventriculo eft, repri-mit,languentcm appetentiam excitât, amp;ventriculo grata eft. Facit eadem aduerfus vehementes ardcntesquefebres.amp;^nnes morbos pcftilcntesacvenenofos,quibus àtotius fub-ftantia’proprietate refiftit. Cor eadem roborat : refrigerat,amp; fimulcrafl'aattcnuat,ôlt;lenta vifeidaque incidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Paratur ex hac amp;: Serapium,quod de acetofitate Citri O4ficinænominant,ad eadem vtile amp;conucniens,palato gratins; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Conficitur verb amp;nbsp;tale Seppium ex LimoniorunFacido fucco, fira^is omninb facultatis. Urnonij Nara amp;nbsp;Limoniorum intenonspulpçfiue fubf^ntiçfuccuaacidus,Citrij fuccum tum qua-’ litate,tum facultatibus reliquisita refert; vt.vnodcficicnte,altcreiuslocofubftituiqueat.

Cortex Limoiflj nec inferior Citrij cortice habetur : Albidam autem carnem Liraonium malum tam habet cxiguam,vt nullius cenfeaturmomenti.

Aqua exintegns Limoniis per vitrea organa elicita,vitiliginesamp; maculas tollit,faciei4ue nitorem conciliât. Eadem potavrinasprouocat, amp;nbsp;calcules cohaircntes difroluit,frangit, amp;cxpelht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Malorumverb Anarantiorum cortex Citridtum ac I«moniorum facultate fatis fimilis, tantb tarnen càlidior, quantoacrior ac amarior. Interior fuccola pulpa fiue medulla acida quidem eiufdem aut non «n ü 1 to infetioris eft facultatis, quam fit Citnorum aut Limonum, atdulcisnon adeb refrigerat aut reficcat,fed ad temperatum quendam calorcm Si humidi-tatem accedit,ori grata ; Si alimetiplusquam acidaco»ficrt, fedidipfum tenue acexiguum: medij autem faporis fuccovinof^rædita,fnediofe habet modo, frigidior quàmdulciii minus verb frigida quam acida. Flores Anarantij odorati ab vnguentariis ad odoramenta parandavfurpantur. Extrahiturvcrbamp;%b ipfis per vitrea organa aqua admodum odorata, quæafTumpta felquiunciæpondofudoremn^uet,amp;febribus racdetur.

Semen autem omnium iftorum vetrislumbricosne^tS^ expellit : venenisquoqj poten-ter refiftit,amp;: aduerfus fcorpionum idus aflumptumconducit. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuluttt-

Qiia: Adami vocantq^Poma, Limoniis præfertim acido ^iicco facultatibus relpondere Videntur,fed tarnen m'inu^efficacia.

He Malo Pttnica. , ’C A P. • 111. nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vtraqj humilis ft baud magnus frutex eft,tenues aliquot ramulos promit, exiguis paucisq;aculeisfpinofos.foliolaparuafunt,amp; Myrtixmula,pediculis annexa ruh^ntibus. floresfecundumramulosvnacumftaminibusmediisac ipfisquoqs Cytinisèleganti purpu-teo colore Tubent.

Cytinus calyx eft oblongus,anteriore parte latior, in ïêptem rimulas ( totidem videlicet Cytinut. quot flon foliola) fatffeens, Afah floribus maior, cuius inferior pars in frudum ac amplum tranfitpomum: fuperior denticulata vna cum ftaminibusipfi medio infidet Pomo. durusac

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi

781 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R P I VM H I ST o R I Æ

quail lignolus huiusPomi cortex eft, fo-ris oblcuri ac fordidi purpureicoloris, in-terius luteus,in quo oblongioris figuræ granula rcconduntur,quæ, vbi maturita-teni aflecuta fucrint, eleganti colore ru-bent, ac fucci plurimum habent,vno in fingulis vinacco fimili femine. difFerunt grana làpore : quædam dulcia : alia acida: tertia vinofoguftu media.

Sylueftris Malus Punica florcm qui-dem facit, fed qui nullo fuccedentefru-' du perit: è breuibus calyculis hic exit, Si frcquentibusdenlisqucfoliolis multiplex eft. Huius genera complura Diol. colore differentia efterefert: vnum candidum; altcrum lt;aruppov fine fuluum : amp;nbsp;tertium rubentis rolci colorisiOffi-cinis autem Belgij,notior eft rubentis coloris.

Proueniut Mala Punica in calidismeridiem verfusregionibus, veluti in Italia, Balearibus infulis,Hifpania,ac prçcipuè in regno nunc appollato Granata: - quod à frcquctia malorum Punicorum(qux vul-gOGranata) nomen accepiffe creditur. Gignuntur autem paftimetiam citracul-tnramiculta tarnen melius proficiunt: In hortis fiquidem, vinctis, viridariis, aliis^ perinde excultis lætiora proueniunt.

Frudusveroamp;ipfcpóa fiuepó/tfdicirur: Latinis Malum Punicum : OfficiHiS Malum auc Pomum Granatum: Germanis(ÿranatopfffU: Belgislt;i5ranartapj»el: XtsXxs Melagrano,!)LPomo Granato - }A\ii^2.n\sGranadasSi!.Romanas : GallisGranades : Anglis Ißoingranat; Bo-hemis ©ranatowc.

Flos fœcvwidç Mali Punica: Guccis xt/n»’q$dicitur ,qui tarnen propriè ipftusfloris calyx eft : Latini nomen feruant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sylueftris verb acftcrilis flos nominatur; Oflficinæ ftmiliter Balauftium vocant. Cortex flue putamen ipfius mali, cuius frequens vfus, Grxcis aUiov : Latinis Malicorium S! SidiuiTP: Officinis cortex Granatorum appellatur.

Sunt autem Mali Punici intgrior^fucculcnta grana eflJi apta,boni inedioeriterfucci,ven-t^culo grata,{cd omnia tenuis ac cxigui aut niellius alimenti.

Dulcia non a:que vti cætcra refrigerant ad nu tncnduffi aptiora funt, fed promptx infla-tioncspa»iunt;febricitantibusidcirtb minuslaudat«

Acida,amp;pra:lertiai nonnihilauftcritatisrefcrentia,manifefte refrigerant,reficCat,amp;non-nihiladftringunt:æftuanti ver.tricult^rolunt: choleramraorbumrepnmuntac fiftunt :ad-ucrlusdyfenterias,nau{Fam,amp; vomitum conducunt.

Fit autem ex acidorum eiufiÿodigranorum fucco Serapium, quod cadem poteft ,amp;:gra-uidis Kirra laborantibus (atpenumero multu prodeft, nifi omniq^vvcfriculi frigiditasobftet.

Nuclei acinorum,ac præfertim' aciddrd,rcficcati refrigerant limiliteramp; ad ftnngunt: ventris fluorcs,von^tus,amp; languinisexcteatkonescohibent: vcntriculum roborant.

Idem verb amp;! Cytini amp;nbsp;Balauftia præftant,teipf eramento ac facultatibus nucleis fimilia: mobiles verb dentes firmant,gingiuarumq; vitiâ amp;nbsp;ha:c collutionc Äncndant: Enterocoelcn erumpentcmcumcataplalmateimpofita repellunt.

‘ Malic^rium,acinos,cytinos,ac balauftia facultare non modb refert, fed amp;nbsp;ipfispotentius eft: réfrigérât etenim amp;adftringitvalentius:oristonfillarum^ inflammationesgargarizatio-* nercpnrnit: amp;nbsp;ad omniaquxrefngerariadrtringiqj poftuTantvaldcconducit. । r

Succum verb refert Diolcoridcs amp;nbsp;ex eyhnis ac balauftijs colligi: hicf autem facultate ac viribus affimilis eft Hypociftidi: eodem audorc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

Ad MaliPiiniciformamaccediCjMaliaureædiclæjPomumamp;ipfum cognomentoau-rcumjed magna procera hçc arbor eft; longisramis valde patula : folia cria prçgran-diajtresfubindecubir-os longa duos lata J in quibus crafliores vcnæ fccufldum longitudi-nem produiftæ,VGluri in Cinaræfohis: frudiispermagnuscft, adinftar humanicapiciSj forma amp;nbsp;colore MaloPunico (imilisdrabct veto amp;: intus recondira complurima fucciplei7.agrana,led oblongiora amp;c maiora,quam Punici æali,ôlt;: colore nou rubentia/cd auriiuteo fpicn-dentia,faporéfubacidulo,ori grata.

A quo huiusdelcriptionem habuimuSjlibi banc Panormi in Sicilia vifam retulir in horto excellentilfirai cuiuldatn Medici : baud dubium autem, quin percgrina lit, amp;: ex India vcl aliunde illuc olim aducifta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nomenautem bic vel arborisvcl fruólus buius nullum fibi aliud cognitum aflirmabat, quam Maliaurei,atque hoc nomine frudum appcllari; Poteft autem hoc nomen accepiffe, quod grana auri luteum colorem référant. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Plinius buius, vtvidetur,meminitlib.xti.cap.vi. vbiarborcm banc Palam .-frudum ve-to Aricnamdicirefert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

. Maior alia (videlicet in India) Porno amp;nbsp;fuauitate præcellentior, quo lapientes Indorum Viuunt.foliumalasauiumimitaturilongitudine triuin cu^itorum ,latitudine duum. fru-dumcorticcemittit,admirabilernfucci dulcedine,vtvno quaternosfatict. Arbori nomen Palæ: Porno Arienæ.Plunma eft in Sydracis,cxpeditionum Alexandri termine.

Defacultatibus vcrônihilquoque aliud accepimus,quam quodipfaauricolore fuccu-Icnra grana valde acute febricitantibus admodum ell'ent grata amp;nbsp;vtilia ; vtpote quæ amp;nbsp;calorem magnum con temperarent, ac litim vehementer fedarent.

HA V D magna arbor Malus Cotonea, fed hu milis,frequenter vero ctiammftarliuti-cisnalcifur :c®rtice vel^ur afpcriulculo, Iqua-nîasqualdam t^andoqjoimitrcte: ramosexpli-cat'aliarumarborummodojcircaquosfoliafub-’ rotunda,veluti vulgaris Pomi,fuperna parte vi-rentiaac giabra;prona verb molhaacalbicantia. flores ex purpurco candidi lunt : frudus Porno fimiles, nifi incifuris quibuldam quandoqj cril-pentunfiguraamp;magmrudinedifttïunt.'quidam cn'n^i rotuncutatis in orbem circinatæ, minores: alij oblongicîles, maiores : tertij le medio habet modo: orancs tenth pubclcuntlanugine, colore auri lutei,odorefragranti caput fubinele ferien-

omnibus auftcrus; carointe-y or lutcaiîïmenq; nigricans in membranis, v^i aliorum pomorum,conditum.

In hortisii cültis locis proucniunt : non rarö vero in bortorum ac vinearu lèpiracntisferùtur: Jaanisâcmcdiocriter humentibus gaudet.

Pomum Cydonium, non raro Cydonium ab-‘folutç:*quo’nornine Ofticinisiniïbtuitiàquibuf-dam verb etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ab exterions cutis

colore aurum reterenre : Gerrnanis .Ouiftfn/ .Ouiftcncpffd aut ^iïttenopffcl : Belgis lt;aueappcl: Italis Mele cetogne: Yïii'pAÙ^CodoyoKf^Membrtl-hos,S:C Ma.rmeDos\ Gallis Pomme cl^coing: Anglis 41îuinrc : Bobemis XöGUlc. b, '

Maiorahuiusgeneris niala,quæferèpyri turbinatamfiguram exprimunt,Galeno ç-çsu-•9-/a,Struthia,amp;:ç-eÿw.Sio^b?As8appellantur: Belgis lt;ßiuej3ccrcn/id eft, Coronea pyra. Columella

tria Cydoniorum genera ftatuit,Struthia,Chryfomeliana amp;nbsp;M ullea: fèd qua: aut qualia fint non exponit. Struthia Galenus commendat: Dioicorides vero minora iftis prxferr.

Suntautem MalaCotoncarefrigcrantiaquidem acreficcantiaordinefiucexccfiii fccun-do, ac vnà valid^dftringunc, præiertim cruda: adeft verô amp;nbsp;ipfis fuperflua quædam amp;: cx-crementitia humiditas,quç diu ipfa incorrupta afleruari non patitur.Crudorum vix vllus efl: vfus: Coôlagraciorafunc : vf ntriculum roborant : vomitum (èdant: alui fluorés reprimunt: dyfentericis ac cœliacis vtilia ; prolùnt verô fanguincm expuentibus, vel etiam vomentir bus:tum quibus menfes copiofius fluunt.

Cotoneum malum additooleo Maftichino coôtum,ac deinde tritumjamp;caraplafraatisin raodiim ventriculoirapofitum,fingultum potenter {èdat,amp;: vomitum ac choierai» liftit.

Ex carne leuigata amp;nbsp;cum melle coda, quod iMfÂoTiXstKotJvm Galenus appellari air,olim in Hifpaniis cfquebatur, ac Romam deferebatur, diuque afleruari poterat. Nunccaro eorun-dem non cura mclle, led cura facharo coquitur, varieque apparatur : quænon modo leruari diutinè poteft^fed amp;: multis annis incorruptadurât: Vclutiamp;illud, quod ex decedipomi exprefla fubflantia cura facharo concreti iuris ffiftar gluten conficitur: vel quxcx crudoruin fuccoparantur : vt luntSerapia ; vel etiam ipfa poma integra facharocondita. Quæorania diutilfimè citra corruptiAiem alferuari polTunt. Sapiunt hæc omniapalato: ventriculograta ipfum roborant: fluorés omnesfiftunr,fiue ventris,fiueaharû partium, tum etiam languinis.

Coquitur Sé oleum cum Cotc^eis,quodju«A/i'o»'VOcatur,quo vtimur, inquitDiolcorides, quotiens adftringentc opus eft.

Semen Cotoneorum in aqua temperatum muccagincm reddit, qux in ore detenta lingua: afperitates in ardentibus febribus vehementer ac cito lenit : ambuftis eadem vtiliter il-linitur,acdyfentericorum enematisadditur, doloresetenim inteftinorum lenit, amp;nbsp;morda-ciura humorum acrimoniam obtundit.

ARborescit quidem Malus Perfica, led in arborera magnam baud cxcrelcit: ramos eftundit nonullos,fragiles adeo, vt quan-doque fruduum ponderi fuccumbetes difrum-f pantur. Foliaoblongafunt,ambitucrenata,Sa-•Hgnis ferefimilia, guftugt;}»ara: flores dilute purpurei. Frudus rotundi,tima: ^odammodó pcrlimilem figuram ab vna parte oftetantjmolli tenuique lanugine pubclcunt ; colore foris vt plurimum albidi;quidam vnapartejalij into-turn laturo colorerubentesjluteictianonnulli* ^aro exterior«» corticem colore refert; lutea luteis : rubens lâturatè rubentibus : candida al-bicantibus.quorum tarnen nonnullis,vna videlicet parte extrinfecus rubicundis, circa nuceni eleganti purpura: rubeæ colore caro nitet : func ve^o huiulccmodi Perfica fapore vinofiflima, atque idciro gratiflima;lutea verô cætcris du-riora. injnedio autem Pcrlici lignola,dura, fca~ bra, amp;nbsp;nmofa nux later, in qua amygdali xmu-lu%nuclcus,corrice perfimiliifubftantia inrerius albida,faporc fubamara.

Ex cortice autem Perficæ vulncrato gummi profluit initio liquidugt;i,quod fuccelTu temporis ficcius ac dunus IWditur,veIuti ex Araygda-lisac Ccrafis.

Cito Perfica malus enalcituntertio aut quarto à latione anno frudus facit: facilè etiam périt: diutuma non eft. floret paulô poft erumpentibusfoliis April! menie : frudus Septembri maturos reddit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

M«Aea îrtopixîiiLatinis Malus Perfica,amp; PerficaiGcrmanisPffpf^t’dUjnzBclgis î^crfcbooin: Gallis Pcrfcher: Anglis tree.

P.EMPTADIS SEXTÆ LJ B. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78;

MwÄoy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tupmuov quoque abfolutè, fruäus, vt Galcnus teftatur^dicitur : Latinè

j. Malum Perficumjamp; Perficum: Gerraaiiis )5ferfmg: Belgis ï^erfen: kalis P4’/cÄlt;?:Hifpanis Pe-xe^es: (jiW'is Pefches: Bohemis '^Zffksv. Horum quædam Duracina Latinisdicuntur, quorum nempe caro anuce non facile abfcedit/'ed firmius adhærefcic.

Sunt vero amp;raliaquædam.Perfica nullarà ferentia lanuginem/fcdglablhjæuia, exterius zï turn amp;nbsp;inceriore Carne virêtia,aliis duriora; in cuius lignofa nuce nucleus reconditur Amyg-dalqpçrfimilis.Arborhorum Pcrdcamreferc. Medium quoddam genus inter Perficum öó Amyg,datum videtur : vulgö Ferfenaux Perfenoix appellant : Latinè id NucemPerfi-cam îônat. i

Per(icaautemjrigida funt amp;nbsp;humida, vtriufque qualitatis ordine fècundo : fuccum ha-^bcnt acvnàfubftantiamfacilècorruptibilem^qui ali menti conferre queatnihifnocereverô ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftj praefertim fi poft alios cibos poftremoquc loco edantur : tune enim amp;nbsp;alios cibos in

corruptionem pertrahunt.Sed ante alios cibos aflCumpta minus malaexiftunt.-cimienim hu-midaaclubrica fint, facile ac cito delcenduntjamp;:aluum lubneam reddentesaliisaddelcen-fum viam pra.’paraiît. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

( Nuçlei autem Perficorumcalidifuntacficci: aperiuntamp;Textergunti aduerfuslicnis ac io-cinorisobftrudionesconducunt; breuiter Amygdalis amans faculgiteac viribus fimilcs.Ex-trahitur verô ex hiscum aqua Pulcgij fuccus latti fimilis, quem in ore frequenter contincti Apopleifticis prodeft, laliuam elicit amp;linguam expedit.

FoliaPerficæ amaracxcalfaciuntquoque ac reficcant : ^ilcerufn obftrudionesaperiunt: aepurgandi potentiam obtinent,qua biliofosac pituitofoshumoresper aluum detrahunt: Decoquunturin aqua,fero laâ:is,aut vino diluto.Eademcontufaac vmbilicopuerorumim-pofita,vermes intcrficiuntaceduçunt. Reficcataverôamp;cruentis vulneribus infperfa, adla^ nitatem perducunt. •

Feruntur amp;nbsp;flores,facharo |ÿgt;tiflimùm conditijad alui expurgationem quoque facere.

Gummi temperamento mediocre eft: fed fubftantialentum ac glutinofum,cuiu Aienefi-cio tenuium humorum aenmoniam obtundit; phthificis ac tuflîentibus in eclegmate con-ducit,ô£ ad omnes languinis cxcrctioncs,aliosquc fluorés accommodatur.

Æoiarbor maicr eft quàra Perfica: caudices nancilèitur craifiores. du-rabilior eft, præfertim infita . folia huius lata amp;nbsp;acuminata velutinigræPopuli,at minora, amp;nbsp;ad Betulæ magis accedentia, marginibus ferrata:flores albicantifrudus rotunllus Perfico fimilis, cdïorc intus fo-f isqu»Iuteus; in quo cocluditur offea nux nigricàns,nequaquam afpera aut (cabra vt Perfici.brcuioretiam àc minor^in qua nucleus dùlcis.

' Djfteruntautem poraafiuefrudusnon parum magnitudine. parui quidam fuiTc, neePrunis vulgaribus maiores; alij veto ad mediocrium Perficorum magnitudi-nem accedunt, vèl etiara æquant. Ex huius ^tem arborls caudice,qua parce cortex rimofuseft, veletiam ramis, gummi quoq^ queddam effluit, veluti êx Perfica.

Habçntut ac feruntur in hortis:amp; quae-’dâra abfqüe cultura àut infitione,quç exi-guafuntxalia infita maior».Inlèruntur au-• rem optime in Prunum, Si fi taleolus fine fOrculus, qui inferitur ,arboris fuerit per infitionemcultiuæ, elegantes ijiagnique fruiftusfunitfutuh.

tini Malum Armeniacam faciunt. Frudus verö jxHÄor A’p^viaxov vocatur:à nonnullisvero «©eÿxôxwrjVel /Sêexxôxwvvocibus à Larina deprauatis; Latinè liquidem præcoxquandoque præcoquum dicitur : nominatur veió S^ Malum Armcniacum : vulgo Armeniacum : Ger-manis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfafing: Belgis b^ocgcî^erfeti/ «liant ißerfcn : Italis

m€niAche^Bacoc^e,GTifbmele,Montache-.Çi-2^\3 jlbrico^ Hifpanis Aluarcoques fAluarchigas,

Galenusintcr Præcociaamp;: Armeniaca differentia facere videturinlib. Dealiment.facul-tatibus; Præcocia Armeniacis præferens: vtraqj tarnen A’p/MÆmxaappellariconfîterur.quæa. lij ^£p.(v^a per quatuor fyllabas proferunt. In libris veto De limp, medic, facultatibus, tum fruéîum, tiimarborem '2ï?e?»óxx/oi'VOcariatfirmat.Recentiorum nonnulli differentiaquan-dam inter hæc etiam conflituunt : vt quidcm maiora ac inlita Armeniaca fint, Gallis Auant Pfr/fj: minora veto præcocia, Gallis Abrico^

Suntautem Armeniaca fiue præcocia mala frigida quoquc achumida fêcundo ordine, fed tarnen minus humidaquàm Perficajquadecaufa necita cito aut facile corrumpuntur, amp;nbsp;ventriculo ac ori gratioraapparent.Corrumpuntur tarnen amp;nbsp;ipfa, nec alimenti conferunc quicquam: atque hociplumfrigidum,humidumjacexcrementitium. Poft alioscibosfum» pta ipfoscorrumpunt aevitiant: initio veto fixante alios cibosefà,facilèdefcendunt,amp;alio* rum faciliorem defcenfum procurant,veluti amp;nbsp;Perfica.

Nucleus interior horum diriüs eft,Perficorum nucleis facultatc nullatenusfimilis. Foliorum liuius arboris facultas nondum cxplorata.

■pE R s I c Æ fimilitudinem Amygdalus rèfert,arbortarnen procerior,caudicc cralfior,amp;wita diuturnior. folia eius oblo-ga,acuminatà,raarginibus crenata,qualia Perficæ î flores fimiles : fruôtus Perlicura quoque æmulatur, fiffuram ab vna parte inftar rimæ habens,amp; exteriore cute molli, araneofaqs^uafi lanugine obduda j lèd fub bac nulla,vel exigua eaq; dura ac car-tilagineacaro fubeft, quæ^on editur. interior nux longior quàm Perfico, non ita afpera, fèd læuis, in qua nucleus, hoc eft, Amygdalû cótinetur, Perfici nucleo lon-gius,fapore dulce quandoqueamaru. radix arboris altè defcendit.Gumrai autem qUod ex hac manat fimilé eft Perficorumi

A mat loca regionesqj calidiores, atque idcirco raro ac mmculter nafcitur aut fru-* dumfgeitin Belgioi

Floret eodem,quo Perfica tempore:A-mygd^a fubindé lulio ad perfeäionem perueniunt

*ArboràGræcis A’^zt/T/tTaAu: LatinisA-mygdaius nominatur: Germanis bciamp;aumt Gallis Amandier,

Amygdalûm frudus ap-pellatur: Ofiïciiyl. Amygdala : Germanis ÇDîa nt’cH: BcIÇk «manbclm : Italis Mando-le‘. H i fpanis Almendros, Amelies ,^Amen-doM\ Gallis Amandes-, Anglis «Inwnb: Bo-hemis

Amygdala autem quæ dulcia funt,vl)i inaruerunt moderatecalïSa ac ficca funt : Amari verocalÄaac ficca ordine fecundo.Adeft veto vtrifque oleofa quædam aepinguis fubftätia, qux prælo excuti poteft, fed tarnen exigua^

Dulcia Amygdala recenter decerpto ori grata funt, alypenti nonnihil conferunt,fèd hoe ipfum cralfum ac terreftre: Craffius vero etiam quæ arida ac dudum colleda funt. Tarde autem hæc defcendunt,præfertim à putaminibus liberata; Nam veluti Frumentorum cortices fiuc

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. ÎII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7«7

CCS flue furfures ad facilem excrementorum alui defcenfum adiuuantjitaquoque Artiyg-dalorum putamina. Abhisicâqiqüærepurgata funt,adeo tarde delcendunt,vcetiailifluen-tcm aluum cohibeant: quamobrem amp;nbsp;cœliacis dyfentcricis vtiliter exhibentur.

Extrahiturcx AmygdaiisdulcibüSjàdditoliquore, chylusalbidusladi firiiills, quiprxtet quodalat, acdyfcntericisac cœliacis vcilisdcjpleuricicisquoque ac purulejjpaexpuentibuà prodeft,vc Alexander Trallianus teftatur: adeft ehim amp;: Amygdalisapefiedi concoquendiqj cum excerfionc quadam facultaSjquapedori ac pulmonibus auxiliacur, amp;nbsp;ad fputi piirulen-torumque cxpurgationem adiuuant. Conficiunturvero Sgt;c ex Amygdalis iftis b'ellaria aC tragemata,vcfuncvocati MalTapaneSjS«: aliaeiufmodi,quæplus quidem,qüàm extraé^uâ lùccus relîccant,amp;: ventrem fluentem retinent; ad pedoris taitien pulmonisque expurgatio-nes non minus faciunc.

Oleum ex AmydalisdulcibusrecenterexprefTum anodynon ell,amp;: doloresomncsfopitî exhibetur fanguine prius detrado pleuriticiSjfed vtiliflîmè nephriticiSjamp; à câlcuWdolonbüà moleftatis:vrinarios meatuslaxat,lubricosq},amp; ad calculorum defeenfuni aptiores redditi aluum etiam lenir,faciliorem facit,quamobrem amp;nbsp;colicis huius vfus accomm^usîVtile verb amp;rpuerperis,reliôtosenim à partu dolores citotollit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;,

Amygdala amàra extenUandi ac aperièndi vim obtiiieht: iccur ac lienem ab obftrudionU bus libérant;laterisdoloribusiâcircoauxiliantur.- àlüum quoque Acilioremetîîciuncivri-nas amp;nbsp;menfes prouocant : ftranguriæ médentur: cxpurganturamp;faciliusin pulnionibtis ac pedore hærentia,AmygdâlisamârisineclcMmateadraixtis»fanguinisfpütationesàddito A-mylo fupprimunLfcruntutquina fenave à iciuno affumptaebrietàtem arcere; Abftergut verb amp;nbsp;hæc cutis in facie vitia,amp;:in reliquis corporis partibus : putrefcéntia vlcera quæ lerpunc emundant: canis mordbus cum nielle imponuntür: cum accto vel rofaceo temporibus im-pofita,capirisdoloribuapfodeire, DiofeotideS refert.

Exprimitur amp;nbsp;ex iftisoleun^quod vrinas prouocat, fed potifftmüm feorpiohibus aliquot in eo extindis ac raaceratis,quod calculofis,àc cum molcftiaac difficultate vrinam ^dden-tibus, pubi perinæoque illitum,multuni prodeft.

Gummi Diofcoridesaitcalfacere amp;adftringere,quçtaj^cnin liôcnonpercipiutur. San- * guinem autem expuentibus’aüxilio efle poteft,non adftringendi facilitate,fed fubftantiç fuç lentore; meatus videlicet ac poros obliniendo,amp; fiÄ]uidem amp;nbsp;vetejùuffi mederi poteft, magnosex calculedoloresTenire,amp;: pôtiftimùm vrinæacripioniamretundere, ficumpaiToi vino bibatur,veletiam cum alia quauisdulci potionc,vtglycyrrhizsE ,vel vuarum paflarura decode. Extft-gere verb idem cum aceto difTolutum impetigines,furtimûcorpuS occupantes (quod Diofcoridcs addit) a fationc baud alienum eft.

quot;P Y R O R V M vrbanaî plurimx funt : fylueftres verb al^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vrbana Pyrus arbor eft MÎle procerior: «imisnorynlatitudinem efFufis,fcd altuni péa tentibus.câudexfubindecraffiis.Iigni materies admo^um tradabilis,ad typos ex cafculpen-dosvaldbaccommoda,œlore fublütea. folitim Iatiufculüm,ambitu leuiter citeinatum ,vi-rens,fèdprona fine inferiore parte albidius. flores albicant. Pyra (hoc eft, frudus jBraagna ex parte obloMâ,amp;: turbinatæformî:,fed raagnitudine,folor^ forma, amp;nbsp;guftu fiue (àporead-môdumdifïerentia:cuteetiam contegunturnonvniuscoloris.quædam enim virenti ; qjià cxparte,velintotumfubrubente? plefaquéfordente.caroalbida eft: fernen in mèmbrana-ccis leeuHsnigrum,medium occupat»radix Pyri in red\im acobliquum fertur.

SylüeftrisPyrusvrbanàm fatis referret,nifi fubinde breuior,amp; fpyias fecundumramos duras haberer ac pungcntes,amp; frudus duro?,aufteros,amp;: efui haudquaquam aptes.

Plantanturac in hortishabentur Pyri vrbari£C,nonrecusac Malifquorum Varia infitione ex agreftibus mites acedules frudus redditi funt. . *

Sylueftres Pyri in pletj^ue locis,vel in fyluis, vel circà agrorum margines, iècusque vias, nulla cura aut cultura adhibita fponte fua naicuntur.

Flores Pyri Aprili menfè vt pliirimum apparent: fqliaipde fèqupntut: frudus non omnis eodem tempore maturatur.(|uçdam eniqp Pyra Julio; alia AuguftöiSepteinDri nonnulla,vel etiam ièrius,vtauften«ratiux hyemern attinguntu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nominatur Pyrus vrbana fiue cultiuaGræciSÉâ;OToç,a7r/cAoç, vel per duplex w aW/oçamp;: . «w/cOo;: à Tarentino in Gewponicis aTns'Kpiav ; Germanis ^ijxbaüm î Belgis peerboom: Gallis Pûrrter.

Pyrum Gtxcisamovamp;CoTznrtJfov: Germanis SSpm/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis jÖcere:Italis?er^.- Gallis

Poyre\Hifpanis.^ez'/ii): AnglisJ^eariBohemis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sylueftris PyrusLatinis Pyrafterctiam dicitur; Græcis : quo nomine amp;nbsp;fru-äus amp;nbsp;arbor ipüs cognita. Cognomina Pyrorum multa apud veteres ac præcipuc Plinium lib. xv. cap. xv. quorum nullum ad pofteritacem perucnifle apparet : Non défunt verôamp;recentionbus fuæ nomen-claturæ^quas ad veterum referre difficilli-mum , cùm præter fola cognomina vix quicquam pofteritati reliquerint: deinde amp;nbsp;fingulis natiombuSj vel ctiam vrbibus fuæ fint: aliis acque aliis loci.s,aliter Py-ra nuncupentur.

' Relidis igitur Pyrorum variis cognomi-nationibuSjad facultates,quæ Medico co-;gnofcédæ,conuertimur, quæ pro faporura

! difterentiisetiam variant; Pyrorum enim .;iquædam dulcia: vnduofà nonnulla; acidà ' aliarauflcra aut acerba pleraqucjpræfertim fc fylueftria : nec défunt ex horum miftionc compofitaj vel etiam quæ infipida dici queant,ad aquæ faporcra accedentia.

Suntautem Pyra quidem omnia ffigi-da; adeft veto amp;nbsp;«unôtis adftringendi quç-dam facultas,ac terrena fubftantia:amp;accr-bis quiderÄ amp;nbsp;au fteriscopiofior : dulcibus veropauciori Quænonnullis adcômuîto eft excrementitio humorc imbuta,vtdiu-tinè conferuati nequeant : alia verb minus huiufeemodihumoris obtinent,quædiu-tius conferuarij vel omnino etiam rcficca-

n, m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nqueunt.

Alimenti autemPyr£^omniaampliusamp;r copiofiusquàmMala fiuê Poma^onferunt,fed hoc ipfum frigidum quidem ac reprobum.

Dulcia amp;nbsp;vnduofî faporis plus quàm cætcra nutriunt ; aquofa exigui habentaîimenti: parce ctianïalunt acerba amp;nbsp;auftera^velut amp;nbsp;acidiora.Crudis femper coéta vtiliora, amp;nbsp;ad corporis nutritiopemmeliora, Quæd^ veto amp;nbsp;adeo acerba aut auftera funt,vt non niß coda edi queant^horum autem amp;nbsp;nonnullis tamcopiofa humi8itas,vt fuper prunas, vel lub ipfis coquiipfâ,expédiât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

, Retinentautem Pyraomniavcritrem,amp;:accrbaquideraamp;auftfrapociflimum:dyfênte-ricis amp;nbsp;coiJiacis in cibo conueniunt.

Arida ac reficcata Pyra, due coda fine crudaedantur,Gentris fluxus fedant, amp;nbsp;fanguinis jqnqque fluorés fiflunt: ad muliebri^profluuiagccommodari poflunt.

.r^Incipicpibus inflammationibus Pyra,aHfteraautacerbîmaximè, vtiliterimponipoflunt, turn amp;nbsp;arboris folia,quæ amp;nbsp;adftringcndi cum refrigoatione vim amp;nbsp;facultatem obtinenn

Me s P1L 1 duæ Diefeoridi, vnaî^ronia vocitata:altera in Italia nafcês,quç vulgaris eft.

Vulgaris Mefpilus arbor çft non magna; caudice frequent^' tortuofo : tamis duns, frangicontumacibus: f01iisoblongioribus,fed anguftionbus qu^jÿ%Iali: flonbus albisma-gnis,qumquefoliis:pomoparuo,rotundo,vmbilico lato amp;amplo: pulpa initiôalbida,amp;tam acerba,vtedendo non flt,prius quàm mojljelcat; in qua feminafiue ofliculaquina,planaidu-tarecondita fuA. gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Mefpili in hortis habentuh non rarbaiero amp;:-in dumetis a(?vitiisfcpibusvirentacvigenc. oxj««»- ïn Oxyacanthum,nonquidera ih Acidam illam fpinam, lèd in alteram acutam,infita, opti-thitm, nbsp;nbsp;nbsp;mè profiA,amp; frudusprofert duplo triplôvc,quàin non infitæ majores,exiguis Malis magni-

; Sero admodumfub finem Odobrisraenfis Mefpila matftrefcunt ; flores tarnen fatis rem-

’ii; . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;■ *

Arbor à Thcoplirafto Græcc /uicar^Ätt : Latine Mefpilus : öermanis '57(fpeIb^Uttt : Belgis JiBifpribooin: Ga^is Nefflier.

Pomum /zïar/Aov: Latinis fimiliter Mefpilum: Germanis ??cjpel: Belgis Jlïifpric: Italis ï^effolo-. Gallis Nefße: Hifpanis 7{efferas: Anglis JBdbcr amp;nbsp;j!ß£brier:Bohemis

Hancautem Mefpilum Diofcorides nbsp;nbsp;uwA/Jkquoquedici affirmât,amp; à nonnulliscr/Ta-

nov: Galeno etiam inlib.Defimp.medic. facultatibushæc^/z»A}çeft:quæ àriffiicisin lia(vtait) oi/i'«Jh)v,fiue VnedoappeTlatur,ac plurinaa in Calaoriagignitur. Sub Mclpili liqui-dem voce, baud alterius quam Tricocci, quæ amp;nbsp;Aronia,ii^eminit.

Sitanij nomen Thcoplwaftocognitum eft, tametftnon o-ituvicv, fed tmrdyeioçcxcmplaria habeant. Tria huic Mefpilo funt genera, arSuJ'av, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àvSjifoeiiJ'ii' : Saranios^ruótum

grandiorem candidioremque habA: reliquç minorem.Conuenit Satanios hac de caufa cum Melpilo vulgari: aliæad Aroniam Mefpilumlt;efcrendæ.* *

Aronia Mefpilus,quæ apud DiAcoridem prima,arboreft Malo altitudine inferior: ramft i. durisac aculeatis: foliisfiffis veluti acuBe fpinæ,maioribas(vcTheophraftus ait) quam Apij (videlicet hortenfis)diuifuris, quæantequam decidunt rubefcunc : floreshcrbacei racema-tim cohærent: fruftusrotundis longiores,quabi vulgaria Mcipila minores, qui initio virent aedurifunt; maturirubentesacmolles,guftuq5 fuaue?, inquibust^ia tantummodoconti-nentur dura officula. «

Eftautem Mcfpilus’S||igpia Græciæ quam Italiæ, àGale^i amp;: Diofeoridis ætate notior. Nafeitur modo Neapoliin hortis.tefte Matthiolö. •

Frudushuiustardeetiam maturefeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Appellatur hæc Græcis^zîazr;Aoçamp;(Imcjt/Ax: àlt;nonnullis A'^via. Galenift banc quoquç Alt;€(ztr/Aovnominat,neclt;(ltc?lus*mcntionera facit: prioremfiquidem,vtlcripflmus,^/z«A/(Àt vocat. Huius frudus^/Âôxiwçetiam à tribus granis dicitur: Neapolitanis veto ji^rolo.

Vtriufqueautem Mefpili fruâ:usrefrigerans,amp;potentcradftringcnseft.Vulgar«quidem acerbus admodum amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac ventriculo ingratus;capitis mouet,vt Galenus ait, do-

lores.quod quidem veriim cftJISdbuc durus amp;nbsp;priufquam mollis tenerque redditus fuerit, edatur.Mollior faétus minus adftringit,ncc ventriculo æqùè moleftus, citô tarnen corrum-pitur.

y.pCi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STIRPIVM HISTORIC

pitur,vr qui iam femicorruprus exiftat: quaraobrem Sgt;c parce admodu hoc frudu vtendu eft.

Aroniæverô MefpilifrudusvcntriculogratioreSjCrudiaccodieduntur. condiuntur hi quandoque cum facharo aut melle, quo modo apparati ori ac palato graci lunt ac iucundi: ■ vterum verb gerentibusetiam pcrquam vtileSjVentriculum ecenimroboranCjamp;rillarum ma-iaciæacnauleæreliftunt.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Corno. C a p. x i.

Cornus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A/T E D i o c R I s arboiis in modum fre-

■^’--^quenrer Cornus nalciturjquandoqj vcro numcrofis virgis fruticat:cortice vefti-tur fcabro. marcrics ligni admodum dura amp;: folida eft.folia lamia,lata, amp;nbsp;vcnofa. flores mulcolijfublurei: baccæ oblonge,initio virent;maruritäterubent; làporecura aci-ditatc quadam auftcræ ; oblongo, oflco, al-bidointus nucleo, veluti in Oliuis ;quibus amp;nbsp;frudusforraajamp;non raro raagnitudine aflimdis eft.

Plerifqiic Germaniç lociscitracultoram gignitur: habetur tarnen in hortis,amp; non modô Germaniæ aut Belgij,fed amp;]nalns rCgionibus.

Cito amp;multo prius quàra pleræquealiic arbotes Cornus flores fuos profert :,fiiidus tarnen Augufto^emum menfe raaturfta-tcm nant^citur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Banin / .K:urBtcvBaiiin : Belgæ lt;£o?nctlf bccm: liali Corniolo-. Galli Or«/?^»r:Hilpani Cör-nizolos: AngÜ «Cornell tree: Boherai ivißhc.

Atqs hæc CornuSjThcophrafti mas qui-demefle videtur, dupliccm liquidem Cornum facit :marem videlicet amp;nbsp;feminam.

Maritribuk folidum lignum, ^ale huicCornO; quan^tum propter hanc,turn Scalias rationes pro Marc recipimus.Femi^a videtuP vulgo diéta Virga languinea, quæ amp;nbsp;Cornus lyl-ucdnSjSZ5nÂuxçÿtiifa,vt huius Pempsadislib.ji.cap.xxni.latiusoftcnfumcft.

Cæterùm Cornifrudus admodum acerbus: refrigerat,de(iccdt,amp;:adftringit, efui tarnen âiaptusfnon rarô quoque editur: aduerfus alui profluuia amp;nbsp;dylenterias auxiliatur : frigido tarnen ventriculo nocet, amp;: cn^i taÿjs eius adauget. Folia autem arborises germina acerba At ^iliterguftu funt,valcnterquedeliccant: maxima vulra^aglutinarepofliint, potiflimudugt; rorum corporum: at paruis vulnehbus mollioribusque corporibus magiscontraria, Galeno audore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

i. nbsp;nbsp;Eft vc«o amp;nbsp;lylueftris quædam Sorbus, Vitigineo folio,laeuijAceris aflimili; quæ arbor quo

que procera,corticelæui,amp;materia fatisdura: flolculis in laxiore vmbellacandidis^lucce-dunt baccæ oblongiorcs,Auellanarum aut Oliuarum nontnagnarummagnitudine,punicei autrubentiscoloris,faporecumacidieatequadamacerbæ,in quibus cxig«! nuclei nigricant.

Ad Sorbi fj^ucftris.genusreferturjamp;anonnullisOrnusdióiajquaeIib. Iiii. huiusPerapt. ƒ.• cap. XIII. cxhibccur.

Sorbi Italiæ familiäres fünf: in Germania verbamp;quanJoquc rcpcriuntiir/n montanisac frigidiSjfolo lapidofo,Só non raro luxca Rhcnum, auc alios fluuios.

Diciturarbor Græcisquidcmowamp;oV«: LatftiisSorbits ; Gcrmanis (SpcrWCrb^ïUlîîBelgis

lt;amp;ojbcnl)Ooni: Gallis Cormier. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sylueftris verb à PliiTio Sorbus torminalis:Germanis2(re(f€(/lt;JfcIjrófd/'amp;:Wift)ft'lt;Spfr-WfrlMum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Baccsefiue frudus Sorbioórfiueót/ov: LatinisSorbk^n; Ciermahis^peifVling/ 0poîopjfdî Belgis ^ojbcn: kalis Sorbe ^rbole : Gallis Corme : Hilpanis Seruas amp;: Sorboi : Bqi|ie-mis .K^crbtntj.

Adftringentem autem ac refriger^tem Sorba facultacem obtinenc. amp;validius quidem dura,quam quçmitia molliaqj redditafunt»Molle(cuncautemalicubi tepenre,auc non ora-ninofrigido loco^fufpenfajaut fœno paleifve fubftragis repofita. Nimium fluentéaluo talia incibo admirtuntur: ventrem enimretinent: alimenti verb fiquiSpræbeât, boe ipfum val-dè cxiguum^craflum A^dumqs eft.quamobrem cüm afc Uis,turn aliisfimilibuS’frudibus in cibatuabftincreexpedif^ec aliter quàra vtmedicamentofisvti. Siftuht autem hæcomnes ventriscœliacas amp;nbsp;dylcntcricasfluxioncs : vomitiones reprimunt : fanguinisitem eruptio-nescompefcuntjfi priusquàmmaturafu»rint(^Âéda,amp;'inSole fkeata, a^vfum lèruentun Poteft verb vanis mo^is iû:isé/ti,pro coilditione videlicet afFedus amp;nbsp;loci malè habentis.

HV M 1LIS magna ex parce Arbutus eft,Cotonex mali(cui banc Diolcorides cbparat) magnitudine plürima parft fatisaflîmilis: caudice alperi ac feabri corticis : ramis fre-quentibus per faftigia rubentibus : foliis latis, oblongis, læuibus, Lauri vel Ilicis æmulis, è Virentccolorepallidulis: flofculisraccmatimcobærentibuSjConcauis amp;albidis, fubinde vna parce

parrepurpurafcentibus. fucceduntfrudusctenuibusdcpcndentcs pediculis Fragis fimilcs, fed maiores, magnitudine Sorbi,nullointusolTiculo,ledexiguis tantummodo feminibusj qui per initia virent, maturi veto cleganti colore rubent; guftu fubaufteri, ac quafi infîpidi, quibus turdi ac merulæ per hyemcm velcuntur.

Arbuti in Græcia: plenlque regionibus, in Creta Infula, in Italia, ac Hifpania gignuntur. Proueniuntamp;iÿnconuallibus Atho^montis,vbi,quæ alibi pjj mile,in magnas arbores excre-Icunr, vt Petrus Bellonius feribit. IqJîaetianRaudor cfi, quinquagintacubitorum in Arabia elfe: vt tradit Plinius lib.xv. cap.xxii y.

Iulio amp;nbsp;Augufio Arbuti flores demum erumpunt : hyeme fruöÄs maturitatem alTequi-tur. Tlieopèrafius anno integro frudum ait niaturelcere,fic vt fimul vnum haben, alte rum veto flore fponderi contingat. Ç^od Plinius. frudus,inquit,annomatarefcitjparitcrque floret fubnalcens,amp;: prior coquitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Fruótus lUe/uainvÂovjâut vt alij legudt,/lt;«jMa)CüAoi':LaPinc Mcma:cylum:Plinius verb etiam Vnedonem appellat, ^hudcorpus^ait, efi terre^jribus Fragis: aliudcongeneri eorumVne-doni: quod folum Pomum fimile frudui terræ gignitur.Galenus tarnen Vnedonem Epime-lidem facit,vt ante fcriptiÂn. Arbutum autem ï^ïAlbatro'.Yïïi'^icaiCMadrûno^Medronhey-^ ro,amp;i.Medro»ho-.Gâ\[\ Arboutes. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

At Arbuti fruôlus edulisquidem cfi, fed à^vpûJ}iç : vt exemplaî^nolcoridis habet : (aceto fus Ruellius vertit; fortaffis redius a;;^eÂî»6niç,fiuc infipidus) ventriculo infeftus,capitisquc doloremadferens. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'»f

De Prtino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

MEdiocrem Prunus altitudinemamp;craflîtudinem aflequitur:corticcvcftitur Ic-uiufcglo. folia habet lata,amp; quam fint rotunda longiora, circumferentiis ferræ modo incifis; flolculosalbos. Pruna colore,forma,amp; magnitudinedifferunt. omnia carne cutcque confiant,ac nucleolignofo putamini inclufb, quod officuluiti dicitur. Prunorum liquidem quædam ex cærüleo nigricät;quorum amp;nbsp;longiora hæc,rotundiora ilia:aliaœræcolorelutea: ex punico rubentia nonnulla, reliquis fere maiora : nec defunc virencia fubmde admodum longa.

SEXTÆ LIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7P3

longa, l.hpore dulci gniidîma. Caro etiam qui-bufdam iiccior,facileq; ab ofTe feparabilis : aliis huniidior,amp; percinacioradhærens.

Gignuiicur Pruni in omnibus cogniti orbis regionibus : terram amant lôlÿtam amp;nbsp;horten-fem. Differétiarn vero ab ipfis regionibus etiam accipiunt,non lokim formæ quidem,lèd prxci-puèjVt dicetur, facultatum.

Inleruntur veto amp;nbsp;Pruni in alterius nonnun-quam generis arborern quæ faciem parentis, fuccum adoptiortiSjVt Plinius dicit.çxhibent.

PrX’ter has veto amp;nbsp;fylueflris quædam Prunus x', eft: vtcap.xini.hüiusPempt. lib.i^fiptura.

Theophraftus autem, amp;nbsp;Plinius Ægyptix 3-etiam cuiuldam Pruni memin^unt. quæinfi-^nis magnitudinis ell arbor, frudum ferens natura amp;nbsp;magnitudine Mefpilo proximum : qua: menie Pyanepfione fixere incipit : ftudum ve~ ro circa lolftitium hybernum perficitjnec folia dimittit.Vcri^ huiufcemodi Prunus incognita ell.

Vulgares ac hortenlcs Pruni Aprili menlc flores edunt : folia mox vna erumpunt, ællate t’runa maturefeunc : quædara citiiis: nonnuila tardids.

Prunus autem Græcis jfoxWjMiiAîaapgellarur: Germanis pflaumcnbaiuii : Belgis ^d’upinbooin: H i fpan i s Ciri^elo, Anârinofic A mexeiyrd ; G all is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

7^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M HISTORIC

inquoplulculumficmellisjaluum admodum (codera audore) deiiciunt,etiamfiquis{bla ipfafumpfenc,amp;multô magis fi poftipfa Melicratum forpferit.

Noftraætasin Germania circa Damaicum Syhæ vrbemnaciscaretiPannonicafiueHun-garica laudat,oblonga amp;nbsp;dulcia; fed magis tarnen Morauica ad aluum Icniendam commcn-dac, prælèrtim ^unnænata, quæMorauiæ olim Marcomannorumprouincixvrbs eftpri-maria. lixceccnim^vbi aquea humiditateconfumpta^eficcatafuerint,ori fuauiapalatoque gratilfima,aluum citra moleftiam itafacilèciunt, vtdeicdoria vi Cafliam amp;Mannampoft le relinquant: vt Thomas lordanus affirmât.

Gummiautemquodex Pruno profluit,Dio{coridesait agglutinare : potum invinocal-culum comminucre: cxaccto illitum lichenasinfantium fanare. Poteftautemidem, quod Pcrficæ ac Cerafi.

Ad Pr^orum genus Myxa referri pofle videntur. arbor horum Prunoliaud multûm diffimiliSjfed humilior: folia rotundiora ac duriora: flores in racemulisjauteitius inla-xioribus exiges vmbellis albicantes; fubfequuntur paruis Prunis affimiles frudus fiue baccç, calyculo cuidam veluti glandes infidélités ; quibus maturis color eft ex atro fiuc nigro vire-feens, triangulum in hisofficulum nucleum continens. làpore autem hi frudusdulcesfunt, lcdpulpam habentlcntafh admodum ac vifcidam, ad vifeum conficiendum idoneam.

' InSyriaacÆgyptofrequentiaMyxorumarbuftafunt lolira Italiæperegrinajnunc in il-lius bords familiaria,Plinijætatcçrimumillata:Nunccœperunt,inquit lib.xv.cap.xxvni. MyxæRomænalçiinfitæSorbis.

Arborera Plinius Myxara appellat, banc veto cara elTcjquara A’jua,Mn^b Matron Parodus incœna Atticaapud Athençum appellatjfufpicariquidem licet:fedaffirmare non eft prora-ptum, præfcrtim cura amp;nbsp;exemplaria quædam A’/xa/ua^lç habeant. Baeça autem fiuc frudus f^iu^ov amp;nbsp;dicitur: neque aliud nomé Latinis. Arabes amp;nbsp;Officinæ Sebeften appellant.

Suntÿutem Myxa fiue Myxaria temperateadmodum frigicla ac humida, ac fubftandam habent vifcidam ac cralfam jcorpus idcirco plus quàm alij quidam frudus nutriunt; lèd amp;C vilccraanguftosquc meatus facilè^bftruunt,acinflationespariunt. Leniunteadem exafpe-ratas fauces amp;nbsp;pulmones: fitim quoque fedant in cclegmate, au?alio quocunque modo ap-parata,vel etiam per fe affiimpta. Ventrem verb amp;nbsp;borura pulpa Icnic drachmarum x. aut felquiunciæpondereexhibita.

Conficitur verb amp;ex his Antidotus fiue Efeduarium ventrem fubducens, lèd quod facile muccorem contrahit : proinde non nifi recenter parato vtendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

I. IzYPH VS arbor eftPrunononmultbminor:caudicecontorto;corticeIcabroac ri-'^-'mofo rraaaisduris, frequentibq^ac fortibusaculeis,fpinofis, àquibusdodrantales auc longiorcs pediculi emittuntur, luncgrum inftarjenti ac oblFquiofi, tenuesque inftar virgu-larum Sparti; circa quaz ex interualhs qjterno ordine folia prodeunt oblonga, haud magna, duriulcula, Clematidis prioris, Peruincæ didæ, æmula; iuxta verb f»lia palliduli ac mulcolî exeunt flolifcli;deinde baccæ fuccedunt oblongæ,magnitudinemcdiocriura Oliuarum aut paruorum Prunorum,ra quibusl^ncuçi veluti in Prunis olTiculum, quo nucleus cótinetur.

yi Italiæ complurimislocis Zizyph?nuncnafc*intur,quæolim pcregrinæex Syria illuc al-latæfunt,amp; circaPlinij quidemætatem,vt iplè lib.xv.cap.^111i.lcriptum reliquit.

GræcisÇl^t/tpoç amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per tuiu lècunda lyllaba nuncupatur:Latinis fimiliter ZizyphuSî

Frudus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à nonnullif^lr^/ipa dicuntur. Galenus etiam appellat: vt

fatis oftendit Auicennacap.3lt;j5gt;.de Iniubis,hoc eft,Ziziphis,in quo ^ripta ca funt, quæ de Scricisinlib.Dealiment.facult. ôaleni habentur. Latinis fimilitej^pzipbaac Serica: Offi-Cinis verb luiubæ nominantur.

Arbor autem llScceftnon magna, fed fruncofaayamofa: cortex laeuis eft, amp;:vecerum ta-mulorum punicco colore nitec,aquibusamp;5tenueyveluti priori Zi^plwvirgulaccxoriuntur tenues,albidæ ac molles; quibus folia adnafcuntur oblonga, mollia fimiliter amp;nbsp;albican tia, ôè auerfa part?ctiam candidiora,Salicis fimilia,nifi anguftiora amp;nbsp;albidiora elTent. flolculi verb amp;nbsp;lècundum folia bini terra've prodéunt,concaui,fublüfei,odorati, ftarainibus aliquot exi-guis mediis: frudus qualis prioris Zizyphi, Oliua: fimilis, alUidus,dulci quoque amp;nbsp;candida pulpa, officulo medio,in quo nucleus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Non paucisJttalixamp;;præfcrnmHi(panisclocisnafcitur:GoliturquoqueinnonnullisGer-maniæac Belgij hortis.

Florès lünio menfe in Belgiô appâtent: frudum Autumno in Icalia ae Hilpanîa matuta-ricohtingit: In Belgio nullus floribus fuccedic.

Altera ha:c Ziziphi fpecieseftjqüani Columella lib.ix.cap.iiii. albam nominatjäd difFe-tentiamprioris,quæilHrutila.Plij^iushancCappadociamtognominac:lib. xxf.cap.ix. vbiziziphtu agit de honore Coronarum,quarum duoaitediygenera. i^uandoaliæ flore Gonflant :aliæfo-lio. floféméflè dixerim,inquit,geriiflasfnam ex lis decwrpitur luteus: ) item Rhododedron: item Zizipha,quæ Cappadocia vocantur: hisodoratus,fimilisqjOlearum floribus. Nccte-inerc hæc à Columella,vel à Plinio pro Zizipho haberi videtur : nam amp;: folia amp;nbsp;flftres ex tenens rècenterque cnatis virgulis,veluti priori Zizipho,i^ceinif : flores valdè odorati vrpote late etiamodoremdiflundenteS:amp;fru(flus Ziziphi alterius fimilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Suntautem Zizipha,prioraquidcm illa OflicinisnotilÏima,temperiequidemfrigida,fèd non vehementer,vrpotèprimum frigidttatisordincm non excedentes:humidaquoqjnon-îiihihfubflantiæautcmhuecflentiæcraflîori^.pro edulio afliimpta difiiculter concoquun-tur: xgrc ac tardédefcendünt: ventriculum aggrauant^parum omnino corpori alimentiexhibent. Medicamenti vice data, acrimoniam tenuium inordacium*ac lalforum humorum obtunduntac mitigant^ofdemqueincraflant: Atqueidctrc^quaE ex ipfis fiunt e’clegmata aut Serapia perquam co^g^oda lunt aducrfüs tufles,fanguinisque Iputationes; exacrium te-tiuiumaut falforum humorum deflillationibus.

Valet ad eademamp;:deco(flunlipforum,{e^potiir«l«Mnaduerfus vfinæ arbores ac ftillici-dia, renura cxulcerationes ^amp;^elica: roflones. nbsp;’

De Ceraßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qa.v. xvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

CEras or vm quatuor genera noftraxtas numcrat. vna raaiof ac lylueftriseft : altera hortenfis: tertiaäcidulifrudijs: Chamæcerafusquartaeft.

Prior magna amp;nbsp;pjocera arbor eft: caudice mediocriter cralfojatque in ramos plurimos fu- j j periusdiftribuco:eorciccnonnihilla:uièpuniceo colore fubnigricante,Iento ac obfequiofo.

ligni materia medio quoque fubnigricat; circumferentiainalbida. folia magna funt, lata, oblonga,vcnofajambituquecrenata. flores albi,mediocrismagnitudinis, quinque conftanc folioliSjamp; aliquot flam imbus concoloribus mediis: frudus in rotunditate oblongi ex tenui-bus ac prælongis defcenduntpediculiSjOlTiculo intusduro^quod exiguacarne contegitur; cuiusnucleijttcum leuiquadam a^exiguaamaritudine non ingratus.. Colore autemfruiâus quidam rubcnt,alij nigncantjapore veto juices. •

Altera Cerafus cortice, magnis fo^iis, floribus candidis priorem refcrt ; fed bumilior eft, ‘ nccin tantam vtillaaltitudinem cxcrefcit: caudices etiam min^s crafli : Ccrafum autcm maius,cÂ'nofius, plus fucci habet;quod amp;nbsp;dulcc,amp; colpre vel rubens,vna tarnen parte albi-diorc; vel nigrum, ofliculum huius amp;: nucleus,veluti fupfrioris.

• TertiaCerafusetiamquàmprioles humilier actenerioreft .-caudicestenuiores;cortex afperior,non minus tarnen oblequiofus: folia fimilia qui^em, fed minora : flores haud diifi-miles; at frudus,hoc eft,Cerafum potundius,carnol|us, plus fucci Habens, fapore vinofo aci-dulum: colore fimi^iter aut rubens aut nigricans; quoddam verb amp;nbsp;quafi albidum, quod ra-riuseft.Eltautem in hoc,amp;rnonnullavarieras^lia. quæ etenim citra infitionem nalcuntur Cerafi,aut in alias eiuldkm generis ifffitæ,magna admodum Cerafa frequenter exbreuibus pediculisdependentiagignuntjquæ fubinde adeo magna funt,vt xvi. vel etiam plurafuoru olTiculorum pendeant: Earum verb qua: in fylueftrem flue prioren^erafum (quod læpè fit) inleruntur,Cerafa minora flint, amp;longioribus hærentpcdiculi^itius autemmaturitatem bæc aflequuntur ; oflic^ila verb i.ftorypi^iiinora funt quam fuperiorum.

Præbent autem amp;nbsp;hæomnes CeraligiBnmi,* corticibus aliqua parte vulneratis; quod ex luteo colore palle{cit,amp; tandem durunareddit-ur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

4. nbsp;nbsp;Quarta,quæquidem Chamçcerafus,humiliseft,nonarbor,lèdexiguafruticolàacramo-

faftirpsjîubinde cubitalem altitudiuem non exccdens : foliola cum aliarum forma conue-niunt,(ed omnino exigua funt: frudus verb etiam paruuli,aliisque perfimiles.

- PræterhasverbCerafosamp;alteriuscuiufdamiconem Matthiolus exhibet,cuius Cerafa * compluraracematim inftarvuæfimulcohærent,quamamp;idcircô Racemofum appellat,amp; fibi Veronaa Francilco Calzolario raiflam referc.

Ceralbs prior natura fua fylueftris in fyluis,fecus agrorum margines, aliisque incultis fre- I.' quentiuSj,quam alibi gignitur.

Chariiæccrafus in Bohemia,Morauia,Aufl.riaiuxta (cmitaSjac vias non raro reperitur:amp;, 4.

Aprili mcnic Cerali'florent. In frudiu pra:bendo,quaE'dam pra?cociorcs,alia2 fcriorcs. Rubra auccm Ccialalemper lui generis nigra præccdunt. Primaautem lylueftria func.Ccrafa, quæluniomaturancur:fuccedunc circalulij Calcndas Amarenie,pra;lcrtiminfylueftrcm Ceralurndnlita^^nam aliælunetardiores: tardillimafunt lecundigenerisCcrafa,qüæSc hor-tcnliaac-dulcia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Arbor Grçcisx^e5lt;ot)ç: Latinislîmiliter Cerafus eft : Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis|îcr#

Atfructuszîg5«o-/aamp;;Me^ffaà Grçcis appcllantur : Latinis fimiliterCerafiff Germ^nis Xl'rfcljftt amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis ïîctffti amp;c «Cricciten : Italis : GdMisÇertfes :

ZM : Bohemis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘'quot;7 '^

; PriorisgcnerisCerafavülgôrifpnBcrfni/idcft,paruaCerafa,quiacseterisrainora,dteün£Uf: h item amp;:üJüôeamp;etf«i:Germani Wither nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, fylueftria Cÿ'afa, funtenim fylucftris

Cerafifru6lus:eadem amp;pra:cociafunt, priusliquide quàmreliquamaturitatéconfequutur. ' Secudi generis Vulgo Hifpanicacognominäeur Ccralàrfieriautem poteft,vthà,’clînt Lu- z-fitana à Plinio dilt;fta;quibu5 principatum Belgicailliusætaîe tribuit.

AmarenastertiæGeraftfruiftus, poftenorætasnuncupat, vel etiam Merendas: Italoçum plerique CMarafche S^Amerifje: alij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Buritcinc'. Germani 2tnwVfItfl1

nigra funt TöfK^^tcn-WCinflelt: Brabantilt;£riecÊni:alibi in Belgio ctiam lâerfcn.PIiniuslib.kv, cap.xxv.Duracinis principaium tribuiqquæCampania, Piiniana,ait,appellat. Ad hoc verô genus referenda videntur C.wihana rotunda,neqj cniin ex Ceralis alia his rotundiora : item amp;nbsp;nigertima Aiftianominata,quædam fiquidem amp;nbsp;horum nigra funt. quæreliccarilt;c diuci-nèconferuari queunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Inter Ceralîaautemop^mafuhtacidula, Amarcnadifcâ: Dulcia iliapaxuafylueftrialîue præcocia deterrima, mah lunt fucci,citifiîmè corrumpui:lt;ur, amp;nbsp;malos ingenerant humorcs. vndcnonlolum facile lunabrici,lcd moleftæaciubinde pcftilem^febrcsgignuntur.Atq; idcirco in bcnc inftitutis Rebulpublicis, ne ii^forum ventant peftilcntiæ temponbus, diligenter cauc^r.

Lulîtanicâ lîue Hifpanica Cerafa,facultatibus his vicina funt, minus tarnen promptècor-lumpuntur,amp;frigidioralunt,nec tarnen boni fucci.

Amarena verô,quæ quidem rubent,mclioris funt fucci, led aquei, frigidi,açhuraidi : fi-tim fedant: æftuanti ventricUloprofunt :fcbricitantibus vtilia: facile delcendunt,amp; aluum lubncam reddunc : nutriipent*vcrô nihil exRibent. 79. nigra huiusgenerisfîcciora funt, amp;: nonnihil quoque adftrmgunt. hæc rcliccataliue palT», PrunorurajnRarori ac ventriculo grata funt,amp;aluumlaxioremcohibent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Ccraforum gummi’cum vinodiluto fumptum, fertur adiuuare cal.culolos:^rqdclfcau-tem poteft viaslubricando,amp; li^iînoreSjfi qui acres lunr,contcmpcrando : turn veteri amp;nbsp;hoc modornedetur : Addit Diolcorides bonumcolore»g,ocilt;iiorumclanratcm,amp;:ciboiumap-petentiam facere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

T)R O c E R A arbor Motus cft,nec Ainus ramolà. caudex cius non rarô cralTus: cortex ICa-ber,radicis verô luteus: folia lata amp;nbsp;acu*ninata, duriufcula, amp;: lecfindum margines lerra-ta. pro floribus iuli funtvirentcs,lanuginofi, fruûus^blongus, ei^raniscoaceruatus, Moro in Rubo nafcenti limilis,fed crafriorjlongior,ac omnino maior, initiô vircns, maturitate ni-gricans,liicco tarnen,|uio redundat,rubens. radix in millt« fpatgitur propagines.

In hortisferitur ac plhtatur Morus: calida amp;: lîccalocadefidcrat,ac Isçtum folum:in hu-inido deterior redditur,amp; pauciora Moraadfert. IScritur Morusco’mmodè talea lîue furcu-lo : Inferi verô aut inoculari etiam poteftân noi|tfùths arl^ores: In Populuiÿ albam inlîta mo-lafertcandida: vt ^idc^pÇcritiusinSeoponicisrefcrc. t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- *

Inter vrbanasarbmes nouilTimè Morus germéneraictit , nec prius qüàmfrigore foluto, Maio menfe: Arborera idcirco fapientiinmara,eam Veterum nonnulli appellagmt.

Auguftoraenferaaturamoraleguntur. Hcgefandcr apud Àthenarura, fuisternporibus intra viginti annorum fpatiun^Morosfrult;ftum non tulilfcaffirraat, arque tantam Podagræ peftem orancs inuafilfejVt non viri folura,fed pueri,pucllæ eunuchiquc,amp; rauliercs eo mor-bolaborarent. *

Morus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Morus candida.

Mopêaautem Sz m}^g^)Mv^et vel avKci/Mvor, arbor Græcis: Latinis Morus eft: Oftcinis Morus Celß: Gef-tnanis^alllbrrbailW; Belgis j!fôoerbcficboom: Gallis Meurier,

amp; avaoitMvov frudus nominatur; Latinis Morum : Officinis Moruni CclCi: Germa-nisÇS)?aulh:cr: Belgis jDocrfaefie:Icalis CMoro\ Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HilpanisMoroj^ ?)C Mores-. Bohe-

At Mora antematuritatcm collcda réfrigérant amp;nbsp;refîcctnt ordine propcmodutn terdo, amp;nbsp;valenteradHririgunt: reficcataadTocliacos amp;dylentericosaliedusvtilia funt.adniilcctur puluisobfoniis.velcum vino amp;nbsp;aqua bTbitur. Sanguinis Hu orcs, amp;nbsp;fypcrfluentes menics ea-dem repriqjunt.ad oris amp;nbsp;faucium inflammationcs conducunt : turn amp;: ad aliarum partium inflammationcs incipientesidonea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Maturaac recentra Mora frifida lîftiiliter fuj^t,amp;5 humorevinofi faporiscopio/bredun-dafitjquinonnihilreficcantis clt facultatis,amp;adltridionft baud expcrscft: atque idcircô quoque ad Itomatica racdicamenta, qui oris tonlillan|mque inflammationibus adhibenttr, vtilisamp;pcrquàm commodus.

In cibo bæc mora fumpta, ac ante alios ingelfc, citiflîmèper inteftina fubftantiæ fuxbu-miditate ac lubricitare d®iccndunt,amp;:%liiscibis dudu luo viam,vt Galcnilsait, ftruunt : ad-uerfus fitiru conducunt:appetennam calorelanguentemexcitant:vcntriculononaduer-lantut; parciflïmèautcm corpuAkinr. Secundo autem loco, aut cibosaflumpta,citô quoque vna cum ci bis corrumpuntur; Xametfi enim fugacibus lifltinnocentiores,corruni-puntur tarnen ac viriantur,nificeleritcrJ/^J^ndant.

Cortexradici^Mori amarus,calidus,a4ficcu?eltjamp; expurgandi faculratem obtiner. Decodum huiusiocinorisaclicnis obftnjdiones a|gt;crit; aluuin wioggf, amp;latoslumbricos expcllit. Idem cortex in accto maceratus dcntium dolores lèdat.præltat hoc ipfum foliorum, amp;:corticis decodum,Diof air. Qui amp;nbsp;circa meßis tempus ex Mon mci faradice fuccum pro-manare tradit,quern poftridie fit concretum inucniri, atque huncaduerfus dentium dolorem cfficaccm,phyma dilcutcre, ventrem purgare. In foJiis autem acprimis gcrminibus arboris,mediam quandam ciTe Galenus ait adftringentis ac expurgryitisfacultateiu.

FoL'is vero nutriuntur ac fuftinentur vermes illi qui fcricum nent ac præbent: Ex Eruca-

rum funthi genere^fcrico confeäo in Aurelias tranfeunt: indc in Papiliones vertutuij veluti aliæ omnes Erucæ.Papiliones ifti corpore graues,cxiguas pro ratione corporis habcnt alas, proinde non auolant, fed generationi inccnci cito pcreunt : mas quideiri coitu, fcmina vbi oua exclulcrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

C Y c o M o R V s non exiguæ proceri-^catis arbor eft,Moro magnituduicamp; afpcdu proxima : folio verb amp;nbsp;ipfura referons, frud um verb fert roagnicudi-ne figura,Ficus, fucco amp;:fapore Ca-prifici perlimilem ; verum d uIciorem,Sc incerioribus granis carentem^jui non ex tenerionb^usramulis procntjcdex caudice amp;nbsp;maioribus vetuftiscjueramis fœcundiftimo proucntu er^mpic. mul-to aucem laétco fucco lixc arbor tur-get, qui vulnera^ parte altqua mox ef-fluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

Nafci^Lfr,vt Dioicorides (ctibit, plurimum in Caria, Rhodo, locis^ue non multiTritici feracibus,în quibusiuua-mentum adfert, amp;nbsp;pro pane frumen-tbqj futficit,cdm annonæpreniitpenu-ria. Galenus Syconiori plantam in Alexandria Ægypti, vnà cum frudu Ficui albæaflimilem,fe vidifte fcribit. l^uius ramum cum fruftu ac foldsolira ad me mbit rffagnificus vir lacobus Antonius ÇortuÂs patritius Patauinus.

Ternos quat^^nsquc fructus anno vno funêitjSó ft ferreisvnguibusfcalpa-tur,etiam frequentiores.

Huie arbori avxo/uiópaa. Ficu amp;nbsp;Moro nomen eft : Cornelius Celfus inuerfo

Bellonio: Dicitur verb amp;nbsp;mx,ii àiyv^ta, ftue Ficus Ægyptiî: item amp;: avKctfjuvoceft, Morus Ægyptia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Frudus verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uoque appellatur,amp;ab ItalftSycomoro^^ficoi^Egitto.

Sycomori autem frudus, vt Galenus ait, nullam habet acrimoniam ; exiguæ d^lcedinis particeps; eftque facultate vt MoraJlumidior quodammodo ac frigidior.

Vtilis,inquit Dio(corides,aluo,fcdaT€9(po^hoc eft,nblliusftlimeti,amp; vetriculo raoleftus.

Eximitur verb ex arboris cortioe lachryma primo Vere prius qu.am frudus ferat, quit fpongiaaut vollere exceptaftccatur;in paftilloscogitur; af fidilireponitur. Facultatem hæc habet mollientem,vulneriim conglutirfttricem,amp;:crudorum refolutricem: Bibitur verbamp;s illinitur contra ferpentium morftis,lienis durities,ftomachi cum refrigeFatione dolores.Ce-lernme autem hicfuccusteredincmlentit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

levs nonomninbr^Äa{rurgitcaudice,nccomninbl5euicorticc,fedäfperiufculocon- t tegitur.materies ligni alba,tungofa;tenellorurn verb ramulorum mollis ctiam ac medul-lola. Foliaampla in quinque partes, eminertibus |on3tm ingulis, difteda, Veluti Vitis-, fed maiora,duriora,afperiora,a^nigriora.fruÄus,nulloapparente priusflore aut iulo,ahóve quod floris vicera lupp*T?requeat,iuxta pediculorum,quibusfoha adhærêt,anncxumerum-punt,amp; quidem particulatim; initio admodum paruuli, fucceflu temporis maiore» ; forma* turbinatavtPyri,nonnu111 tarnenlongiores, alij verb breuiores ac magis fefliles;colore vel^ albidi,velfubrubentes,velexcærn^eo (aturatopurpurei; pulpa interiore molli, fuaui,acpræ-quot; dulci,granis compluribus referta.Ex Ficus autem cortice, foliorum pediculis, immaturis fi-cubus vulncratis liquor fluit ladi ftmilis, fed acris amp;nbsp;amarus.lt;

In Græcia,IraIia,Hifpania,aliisqjregionibu.spcrincîc calic!is,ac Solis radiis expoüris frc* quentes Ficus funt: In Germania ac Bclgiocreicuncquidem, fed raio ad perfcólioncm frii-éluspcrucniuntjnifi vcldiligenci curaadhibica,vel hycmsadmoduinclemcnsjæftasquefcr-uida fuchr.

GcrminacuinfoIiisMaiomenlèin Germaniaerumpunr,atquehis inlongitudincmpro^ fïcientibusifiultiplicantLiramp; foIiiFamp;r FicuuiBrudimcnca.-^uorum priores Scpternbri ad ma^ turitatcmpcrucniuntdia.’ftasfuei»ccalida:5n Italia vcroac Hiipanid eciam ciriusac pHus. pollerius vero enarç Ficusji per JiycAem non dcciderint,alcero anno mox aduenicnte æfta-te perfïciiintur.

Arbofrdcus Græcis 47igt;3t«dicirur,amp;:à nonnuIJis'ad diftgréntiam CapriFei avxngt;i/^fe$ç:Lâti^ nisFicus,amp;: Ficusiàtiuadiue V�nlt;*Gcrraanis^ftgfnlgt;auttï: Belgis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Gallis

guter: Italis Ficû: Hifpams Higuera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Atfruôlus£rd«cirGræcis:Lacinis,vcrôcciam Ficus; «SiTqui nondum mafuruscll, oÀvydnç: Larin is Gro/Tus; qui verô re/îccacus fîue pa/rusgt;Græfc/(r;j«ç,L3rinis Carica dicitur ; Germa-nistJfpßrn: Belgis GallisIvalistFic/ti: Hilpanis Higes: Bohemis^iff. Semina quæin iplîsFicubus ««^a^e/£Aç,Ccc^ramides Galen us appellat.

2. nbsp;nbsp;Inter vrbanas Ficus Sé humilis quoque ac parua quçdam clHêIquicubiraIisaltirudinis,fo-

Eft vero fylacHns quædam Ipecics, cuius fruâus ad matuflWrcm peruenit nunquam: Tlieopbrallo «e/i'sàçiPlinio Capriècus âpocllarur. fruduso’At'r^o; quoque nominantuqamp;;,vc Diolcondes, è^reoi. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;quot;^*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Viridesautera recentes ac maturxFicusrclicpfisfugacibu«irbcib^o præfcruntur. aliracnti quoque amplius quamcxceri prxbcncquot;, icd non omninooptimi lucci. Superßuam veroSâ ^uandamcxcrementitiam humiditatem coniunûam habcntjpropterquam amp;:ßatibusvcn~ crem implcrentjuifi citô dcrcenderentjS^:facilcper ventrem permearent jhuius ecenim bc^ ncßcionecßatüsvclpermancncvcldolorißci funt; Profuse veróS^exdem Ficus nephriti-cis,nam viasJaxant, lubricanc, aperiunt, Sdnonnihil quoque abftergunp’vnde poß earum cüim arenulas fubinde aiulcas cxcerni concingic.

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. lit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8oi

Siccæautem Ficus,line CariciE,nicdiocricer excalfaciunt, nutnuntquoque,amp;alimenti non exiguum confcrunt/cd tarnen non probum fanguinem gignunt: quamobrem ofFen-durtturqui iisiargiusvefcuntur,amp;: copiapediculorum ipßsprouenit: Aluum verb amp;facilio-rem rcddunc,amp;:ad excrctionem irritant; præiêrtim ante alios cibos præfumptæ. Alperæ ar-teri.T,pedori,pulnionijrenibus,ac veficæ vtilcs iunt,necmuliebrivteroincÂnmodæ :atre-nuandißquidem,leniendi,concoquendi,acniaturandi facultatcm obtinent. Qjaæpedori inherent concoquunt,maturant,amp;expurgant,præferEim cum HylTopiautconlimilisherbaî decodo: vcnrrijtufl'i/dc diuturnispedonsac pulmonis vitiishoc modo auxiliantur. renesex-purgant, ab arenulis libérant: veficæ dolores mitigant: grauidæ fi Ficubus aliquot ante partum diebus velcuntur faciliuspariunt: exanthemata fiue papulas prætcrea,amp;i fudores Ficus ctiam,vt DioicoridCs ait,prouocant. Tumores vel concoquunt vel dilcu tiunt;ad conco-quendum Triticeafarina;ad digerendum Hftrdeaceaadmixta, Galenoaudorcj^nferunt.

Dccodum Ficuum oris ac faucium tumoresamp;abfceirus cito facileqs ad fuppurationeni perducit,la?piusin oredetentum autgargarizarum.

Ladens autem Ficiarboris liquor amp;nbsp;fuccuffoliorum eins non mordicat ta’?itum,autab-ftergit vehementer,fed amp;vlccrat,amp; ora vaforura référât,amp; myrmecias eiicit: veriim amp;pur-gare poteft: audor Galenus.Coaguli modj,Diof.ait,lac coagulat, c^icretumque vtacetum difibluit. Menftrua cu m oui lu reo aut Ty rthcnica cera appofitus cit:podagricorum cataplaf-rnatiscum farina Fœnigræci acetovtilis. lepras,lichen^fdifcolorem à Sole eurem , al-phos,(cabies,ichorascum polenra expurgat. Inftillatum plagæpercuffisà fcorpionê,venena-torum idibuSjamp;rabiofi canis morfibus auxiliatur. dentium doloribuslSnaexceptuspro-defl:,amp; cauitati eorum inditus, myrmeciam tollitcum adipecircumhta in ambitu carne.

IN D IC A hæcFicusappenataarborisfpecicabfquecaudiceamp;ramisadolefcerevidetnt, rota enim nihil aliud quàmc«fohis folia apparet ; folium fiquidem in terram depadum mox radices agit,^ alia ex fe promit,àquibusamp;aliis prodeuntibus fuccedunt rurfusamp; allay donee ad arboris altitudinem peruencrinc,efFufis interim velutiramis, ab vnonempe fub-indc

inde duöbusaut tribus foliisenatis. nonnunquam ramen caudice facit; tune videlicetquan-do non ex folio enaca,fed ex femine fata fuent.Oblonga aucem Ficus Indicæ lataq; funt folia,amp; pollice non raro craflîora,è quibus albidæ,tenues, oblongæ, acutæqs prominent fpinæ (rarôrbfquehis prouenit.) in extremis autem foliisprimûm flores erumpuntoblongi; deinde frudus fubftquuntur Ficubus turbinataforma quodammodofimilcs,ncc minorcs;co-lore è viridi piirpureo,inteiiore pulpafuccofa rubicunda,(ànguineoque colore manus veluti Morainficiente,quorumfaftigium foliofaquxdam inftarcoronæ ambiunt; veluti oftendic icon,quam magnifico viro lacobo Antonio Cortulo patritio Patauino acceptam ferimus.

Ex India in Italiam aliasq; prouincias illata fertur : In Germaniæ ac Belgij hortis banc quandoquereperiri contingi^fed haudquaquam frudum proferentem : quem Italia tarnen quandoque videt;Hi(pania autem frequentiûs.

O/iuntla- Exiftiimtur autem bare elle Opuntia à Plin»didaberba, de qua lib. xxi.cap. xvii. fie habet : Circa Opuntera Opuntia eft herba,etiam homini dulcis: mirumq; è folio eius radi-cem fieri,ac fie earn nalci.Opuns autem ciuitasPhocidi in Græciavicina, vt Paulànias, Strabo ,amp; PbniusTeftantur. Vulgo autem bçc ftirps Ficus Indica nominatunab Indisverô Tune.

Deferibitur autem alia quædampro Fieu Indica àTbeophrafto lib.nii. quam Plinius hb.xii.cap.v.iifdem feiÿ verbis, fed Latinèredditis, eleganter exprimit: Ficus,ait, ibi exilia poma habet. Ipfa lè femper lêrens.vaftis diffunditur ramis: quorum imi adeô in terram cur-uantur,vt annuo fpatio infigamur,nouamque fibi propaginem faciant circa patentem in or-bemqucRlam opéré tOpiario. Intra fepem eamæftiuant paftores, opacam pariter amp;muni-tam valloarbori.lt;^decorafpcciefubterintuenti,proculque formeatoambitu.Superiores eius rami in cxcelfum emicant, fyluolà multitudine, vafto matris corpore, vt Lx. p.pleræquc orbe colligant, vmbra verô bina ftadia operiant. Foliorunllatitudoj^eltæ efligiem Amazo-nicæ habet: eacaufà frudum integens,crefcereprobibet. Rarusqueeft, nec Fabæmagnitü-dinem excedens: fed per folia folibus codus prædulci fapore/dignus miraculo arboris:gigni-tur cirA Acefinem maxime amnem.

ADmo D VM magna amp;nbsp;procera arbor Caftaneaeft : ramos cxtcndit,plurimos : caudex crairus,qui aliquando tantæ amplitudinis vifus,vt à tribus hominibus vix compledi po-

tuerit: ligni materia folida ac durabilis: folia magna,afpera,rugofa, ambitu incifa, fingulari-bus Nucisiuglandisfoliismaiora: tenues,oblongi,viridesq5iuli: frudus calyce concludicur rocundo,afpero,amp;rechini modo fpinofo.qui fpontè debifccns maturum frudum fine hucem demiccit: Nux non rotunda,fed comprefliorab viao latere, plana, amp;; fuperiore parte acuminata: cute contegiturdura,lenta,amp;admodumlçuf,obfcuripuniceicoloris:car«fiueinterior nuclei (ubftanriadura ac alba, tenuiqj membrana velatur, quæcuti lùbeft.

Montibus amp;opacis gaudent : delcendunt verb quandoque amp;nbsp;ad plana; folum amant molle ac nigrum. Quibufdam verb in locis ac regionibus inaiorcs ac minores : aliis verb minores gignuntur.

luli Cum foliis Aprili menfc erumpunt,fed nuces ferms,ac Autumno demum perficiutur.

Caftanearumautcmarbor Græcispariter ac Latiniscum fruefu nomen habet comune: Germani AcfifUtaiim ! Sgt;c Âa|îanit»aiim: Belga^Æaftaniboom: Galli Caflaignier : Andi iutt5tcee vocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Nux autem Græcis Ketonvar. ànonnulliseboçßÄAavo^,lt;rBtplt;/idi^va nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut gt;(ggt;^aticiv

appellatur: Latinis Caftanea,louisglans,Sardiar,^glans: Germanis Aflîcn: Belgl»lt;Caflanicn: Italis Caflagne: Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Hifpanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caflana^ : AnglisC^eftjiutj: Bohertiis

Ç^æ autem maiores Italis M.Arroni-. Gallis atqj Belgarû/ionnullis Marons vocätur.

Eil verb præter hanc amp;nbsp;alia quædam Ca{lanea,arbor procera quoqiTe amp;nbsp;magna, cuius fo- x;

lia in quinque icgmentadiuifaPentaphyllireferunt,fed maior^amp;ad Ricihi quodammodo acccdcntia. clauduntur amp;nbsp;huius nuces durisac fpinofis echini^îquæ craiTiores, amp;nbsp;quàai vulgares Caftaneæ rotundioresfunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hæc Italiæ peregrina, in Orientis regionibus gignitur. Equina autem Caftanea idcircb nominatur,quod anhelolîs amp;nbsp;tuifientibusequis auxilietur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' «î««»'»-

At vulgares noilræ CaiMneæ admodum reficcant, amp;nbsp;fimul adftringendi facultatis participes; incalido verb ac frigidoÿ;mperatæ videntur ;habent tarnen amp;nbsp;flatulentumquid’r dam, atque propter hoc, mil priuscute vulnerata,cum ilrepitu repente, dum ab ignaco-quuntur,exiliunt.

Interomncsglandes,Galenusait,principatum Caftaneæt»nent, folæq; iylueftriumfrü-éluum alimentum memorabill corpori præbent.Tardè auteqji admodum deicendunt,diffi-cultcr concoquuntur,amp;: craih^m humorem adferunt* flatusque ingejj^-ant ; ventrem verb ctiam fiftunt,præiertim crudæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Codæ Caftaneæ minus difficulter conficiunturjîacihus delcendunt, flatulent! minus ha-bcnt; ventrem tAien amp;nbsp;adftringunt.

Ex Caftaneiscrudisarefaôlis,amp;«infarinam deinde redadis, panem coqui pofle, funt«qui affirment ; verum hune ficcum amp;: friabilem admodum efte oporteret; difficulté! concoqui;

amp; tarde admodum delcendere: Auxiliaris autem talis efle poftet cœliacisScdylèntericis.,

pRAGRANDIS arbor hæc Nux eft,craftb ac procCracaudice : cortice cineritio colore fubuirente,amp;frequent« rimofo:ramis in amplitudinem fefe diffimdentibus : foliis ex quinis fcnifve ad vnâcoftâ Fraxini modo cohærentibus,vnoq; eminente ;quæ latioÄlogio-raque lünt quàm fingularia Fraxini,ßcuia item amp;r odore ^aueqlentia.Iuli nuces pfæcedunt, quæ iuxta foliorum pediculos binæ aut ternæ prodeunt,per initiacum tenellç fuaueolentesj» herbaceo ac virente hæ conteguntur*cotticc; lignofum putamen fubeft,in quo nucleus con-tinetur,tenui Velatuscuticula,quadnpartipo ferè diuifus,intermedialignofa veluti membra-na,cuiusinterior caroalbida,dulcis,amp;:ori grataeft : recens quidem;andaicnim oleofura ac rancidum quid fubindecontrahit.

Inagrislecusviasacfemitas,pingui ac reftibilifoloNuxproficit,5cfh hortis: lætisgaudet collibus: aqüofos non amat tradus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Iplà arbor xapwa appcllatur: Latinis Nucis nomen amp;nbsp;arbori ôc frudui commune cft:Ger-manis O^u^bautti: Belgis j^ooteboom/Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G: Hilpanis No^eyra : Anglis

3©altiuttrcc:Bohemis QBlajïp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

NucemGræcixcipvo(«wc4ht,*amp; KÂpvav ßaaiXiwv, id eft, Nucemregiam : Diciturverbamp;: N ux luglans, quad louis glans, aut iuuans glans : amp;nbsp;à quibuldam Perfica nux : G^manis ^flflt;:^nu^amp;SÎÔ«imtnu^:Brabantis*©o6ernoten/î®aIfcôcnoten: Italis 2^« : Gallis Hi-fpanis Nue^s SC Nous'. Anglisî©alnut: Bohemis ^laf^

N ucu auté adhuc virentiu recenfes nuclei ori quidem grati funt,frigidi exiguu habet,hu-tnidi verb imperfedàeocoâi no paru«Difficulter côcoquuntur,parûm alut,ægrè delcédunt.

Aridæ nuces excaJfab’unt redccsni:^ amp;ma-^squæoleofæ ac rancidç fadæfunt; vcncciculo vaJde inutilcs,amp; præcer quôd difficukcr cd-coquantur^bdemetiam adaugencjcapitisitera oiorcin adfcrunt,amp; tudiencibus ac pedlori no-

c la ibus yenenis aduer/àh feruntur : óchtos ^^’■ginsedtacar pellere. Cum Cepa, 3 e, ^ ^^^^decsnishominisq} morfuiimpodra conüeniiînt.Cornrnanducafa;veiôacimpofica5 gangrænas, carbunculos, ægilopas, amp;:a]opccia5 ^elenter vt Diofrefertdânât. Efficacicer amp;!: hoc exipds expre/Tum, quod tenuium c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;digercns ne èxcâlfucicns.

uces integrç,priufquain Jignofum indu-’ ruent putamen.decerptæ, accum /àcharo aut fl ^^??^^^?^°^‘^cpalatograrçfunc,arômati-ad^ nbsp;nbsp;nbsp;redpiunt,amp; propterexcerioriscorheis

ongendi potenciatiijVentriciiluni etiam ro-oiant} non tarnen vtalimenruini fêd vt medi»

xtenor Nucum virens cortex adflringendi riin^‘^^- °^rinet, ftomaticû medicamen-dr, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elt;5|gt;onere GaJenus in uenit ac

ïrjador^nesorisinflâmationes vcilifîimu. germinaaliquidaddrkhonis, cm aurore,poflidenc ; cxccliiz catnen in ip-^ ricA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad balnea.corpo-

^^^^s(3Ppeinumcrocaüdicibui niç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æhuftis fruticat ftoJonibus, qui homi-

*iiif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^»ratini inci/â,coJoreviretia,

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;albidiora ; cortex cenuiis cil .-radix

= ot^ongi tenues compa-dependent: nüces luglan-inherent callo/b, Rnf ^oJohs,extremis pattibusdmbriatis, propemodura ceicrentibus.

nhgnofum eft. interior nucleus /bhda^,tcnuisquem îtegit ^embrâaùa,quandoque rubicunda^ plus candicans,4ÿfere non ingracus.

^^^^ücnter in fyluis ac in vliginoßsiu' nZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoftis,quarurn

rfJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nîMartioaut Aprih fuc-

PEMPTADrS SEXTÆ t T B. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SojT

Nux nâptjov 7mn}Kov,ScT^i'^o'x.etfiVQv-, id crt,Nux Poncica,tenuis NuXjparua Nux : Nomina-turverôamp; Nux Prçneftina,Nux Hcracleocica,amp;:vulgo Nux aucllana,quonomineetiâ Of-ficinis innotuit: Gcrmanis .^afdnu^ : Belgis ipafdnoten : kalis T^cciuole, AutUane^ Nocella Gallis NoiÇettesfic luifeller. Hifpanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obérais ipffowp WOïfC^.

Quçauccm harumcute rubent (àtiuçac vrbanæ Auellanæ babeneur, aclégitimaPonti-C£e: Gcrmanis9t()urnil)5 amp;nbsp;Ovotnu^ : Belgis üooöe l^afdnotcn dida:.

Auellanæ autem nuccsrecencesnondumquerefîccaræjiumiditatisquoqueexcrcraenci-tiænonnibil in fe continent, cuius occaûoncflatulentæfunc.«Concoâ;ioni verb non modô récentes,(éd Sâ andx adraodum rebelles {unr,eflentiæ liquidera funt terreftris frigidæ, denfioris folidiorisque fubftantiæ,qua de caÂfa amp;: difficulter adraodum delceridi|at: ventri-culo quoque idcirco moleftæ iplum aggrauant.

Succiisautem ex bis,veluti ex Amygdalis,ladcuscxtradusvalcnteraluüm^drtringit,atqi cœhacis amp;nbsp;dyfentericis bac ratione prodefte ^teft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lull f'rigidi ac ficci,amp;:lirailitcradftringentes: ventris quoque fluxiones fiftuht.

A Rb OR Piftacia fl^nsTercbintboftmiliscft. Folia liBius quàm Lenti Ici m ai ora, Ld eodem modocomp)uta,fimiliqueordinc difpolîtaacdigefta;colore èviridi inkiteum languelcentc. Fruftus lîuc nüccs raceraatim ex fwiÿ'pediculis dependent, conorum Pmi nu-cibuslîue ftrobylismaiores, Amygdalisvefômutô minores; extehus horuîh corium renuô ac virenseft; putamcuJignMiti Fragile amp;: albicans;nucleuspulpa viret,laporc fubamaro dul-ciSjOti gratus,nonnihilque odoratus.

In Pcrûa,Arabia,Syria,turn apud Indos Piftacianafeuhtuh lara verb amp;: ItaHte indige-nafaóFalunt: Vcnetiisenim,amp; Ncapoli,ac alibi pfoueniunt.

Nucem autem banc Græci TnfctMv vocitant; apud Athcnaîum, Nicander Colophonius in Tlieriacis 4''rTlt;x/oi' nominat :

• Pofidonilis 3tç-axiQV‘. alij fp^ç-ax/o»»: Lacini voces feruantes Piftacion, Biftacion, aut Phi-ftaciondixcrunt: OHicinæ Fiftici: Hifpanis AlhocigoSyamp;cFiHicos:\t2\x3Pijiacchi.

Theophralluslib.iiii. De ftirpium hiftoriaPiftaciorum arborem lub Terebinthiapud Indos nafcentis nomine defcriplifTe videtur: In India liquidem TercbinthumeiTetradfc, autTerebinths limilcm,quæ folio, ramis,ac reliquisTerebinthum armuletur, fed frudu difFerens fit, quern Amygdalis fimilem facit. Et hanc in Badris efle, amp;: frudus Amygdalis etiam fuauitate præftantiores.

Pifiaciórum autem nuclei non raro vèluti ftrobylôn cduntur: temperati calidi ac liumidi funt: concoquuntu r non ita facile,fed multo quàm nuces faciliusifucci funt boni,aliquantu-lum tarnen crâiTi; all menti corpori bus conferunt non exiguum:extenuatareficiunt:vires réparant: phtlïilicisac tabidisprofunt: cruda pulmoni autpedori inhærentiaconcoquunt,ma-turant amp;a^purgant : iecur ab obftfudionibus^liberant : nephriticisquoqueauxiliantur. renés etiam ab arenulis amp;nbsp;calculis liberanti dolores eorum mulcent-, vlcera leniunt : lemen Iibidinem augent.

HV MIL I s arbor Nux vcficaria efi, non raro emilfis aliquot à radicc vir* gis fruticans : ligni materia albida amp;nbsp;per-quamduraaclblida eft: cortice èviridiin-albicat : folia ex quinis fere particularibus cohærent, per ambitus incifa, Sambuci æmula, led minora, dilutius virentia, nec graueolentia: flomscandidi racematim ex tenuibus pedicuHs dependent : folliculi fuccedunt#eficarum inftar, in quibuscrc-brö duæ, quandoqj vna tantumraodo nux parua, Auellana minor, led quamCicet Arietinu mai|r, putamine lignolb ac fub-ruftb,pulpa interiore virefcentc,faporc initio d ulci, fed Ändern naulèofo.

Loca amat inculta, ncgledagt;fyluas,du-i; tnos,amp;(epimenta. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

eft Belgis I^inipernoten : Gallis Nez, ctufe^ nonnullis Piftac^um Germanicum : alits Arbor vitis: Nucis veficariçappellatio nobis præwætcrisplacuit. MatthiolusinEpi-ftolis fuis Coulcoul amp;nbsp;Hebulben Turco-rum cum hacconucnire fentit.Gulielmus Quacclbcnus Coulcoul à quibufdaCon-ftaRtinopoli indclitiis habcriaffirmat,prç-fertini quando récentes ex ÆgyptO aduehunttfr. Vetus autem nomen hçcftirps non habet* nifi fit Staphylodendro» Plinij,pro lt;^o àrecentioribushabetur. Meminit verbhuius Plinius lib. X.VI. cap. XVI.

Eft amp;nbsp;trans Alpes,inquit,arlf)f*fimillima Aceri albo materia,o^-vocatur Staphyloden-dron: fert filiquas,0^ in iis nucleos fapoçe nucis Auellanæ.

Cæterum nucesiftæ humidæ funt, Iqgerfluoœ crudo humore redundant: atque idcirco amp;nbsp;facile naufeaA excitant,amp; ventriculun^perturbant,vtpotè quç adftridionisobtineant ni-hihatq} idcirco edulesnon habentur.Vfum verb in medicamétièneç^lu habent cbpertum*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di Paimai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G A P. X X v 11.

pA L M A proceraadmodum eft arbor;caudicecra{roamp;: fqiiamolb,ramos faftigiotantuiil-modo promit,Sc quidem numerofos ac foliofos ; foliis '•eftitos obibgis quafi veluti Iridis. flores inuolucro quodam includuntur;quod inter ramos exit; quo tandem dehifeente ac feie pandente,albidi prodeunt,ex breuibusac tenuibus pcdicuhs, virgulis quibuldamadhæ-rentesj

hærentes; fuccedunt ab îifdcm virgulis dependences Palmulæ,forma tereti aC oblong^dul-ccs,Sâ quandoque cüiri le'ui qusfdam aufteritace,colore fubrulîæ; oflîculo intus duro àc oB-longo; quod pro nucléo àc Icmine eft.

In Africa ac Ægyptô Palmæ frequences fünc : carum auccm quæ in PàlçftijjaSyriæ præ-ftanciores Palmulæ lune: indice ^aaléno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Autumno Palmulæ maturefcunc,acque cun •decetgcƒ in Sole’fîccahtur, vc commodius amp;C. cransferrî amp;!:conferuari qûèâht.

Arbor Græcis dft:itur:LacinisPaIma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 •

Frudus BaAaFoç (^oivifiav, id ell^glans Palmarum, amp;nbsp;vna didionc lt;po/wzô(3lt;ZA5eroç : Lacinis Palmula: Officinis Dactylus: Germanis Sattdfrt: Bel^ ©aftlcu : Icalis Dattöli: Gallis Z)4^-tes'. HifpanîsT'rfwzrfr^/if amp;/)4fif?Zrj-;^ohcmiS^afrpk. Palmularum auccm dulciores,quales Palçftinx appeilancur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Inuolucrum fine cegumentum floriÂn ac Palinularum (nradu, à lt;|uibufdam sAa-nj ho-minacur: A nonnüllis veto amp;nbsp;ipforum floru» ac fruduüm rudimchtum inuoluCro concen-tumêAawvocacur jabaliisverô BÔeseojôç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9, nbsp;nbsp;-

Ac Palmulæqualelcumqüe tandem omnes concedu difficilesfunt,amp;capitis.dolorem toouent: détériorés qüi^m dccæ amp;adftringentes,vt ÆgypWæ; molles verô llumidç dulces,vt Jôtpi/«ra),innocen^ltcS fünt, Succus autem qui à Palmulis iri corpore genetatùr craf-fus omhino cft,lentoris quoqiie quippiam obtinqf.Celefrimè autem à talibus iecürobftrui-tur, ptæfertira inflammatiorie auc Icirro oacupatflm : lien quoque læditur at olfenditur. In regionibusfrigidioribuscngt^alraulæ,tbiintégré maturefrere nequeünt,fifrcquencius cdantur,crudis etiamîîlimoribuscorpus implent,amp;flatusgignunt.

Sicciorcs Palmulæ,vt t)iolcoridesrefert,languincm excreantibus, ftomachicistc dylen-tericis vtïlcs funt : cum Cotoneo amp;: cerato œnanthino vcfîcaémedentur malisimpofltæ.

Officulorumfiuenucleorum cinis adfl:ringcndi,amp;: fimul emplafticam faculutem habet: contraoculorurapamp;ftula$,ftaphylomata,palpebrarum defluuiacumnardo efficaxeft : cum

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y Y X vino

8o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M I SXQ R

vino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,in vlccribusçaçnisexcrefcentiasreprimit ,atque vlccra ad cicatricenx

Kami amp;nbsp;folia adftridioncra euidentem quoquc obtinent,fcd prxcipuè ipfa ElatCjhoc cft,

^orum inuoluciÿm: Proindevbiadftridione opuseftjhis vüi licet. nbsp;nbsp;nbsp;:.i

-Extatcompolitio Diacalcitheos in lib.De medic.lccundunlgenera,quæ cum Palmæ.ra-mojrudiculxloco,mouendaeft,nôaliade caufa^quàm vtadftridionisaliquid indeaccipiat.

PA L M Æ fed humilc genus Chamçrrhi-phesàThcophrafto habetur, huicautem ^ÿox àradicegermen quoddam crumpitcu-bitalejinfcriore parce onfninocraflura, lupe-riore tenuius ; à quo folia Palmç âmtliâs led •minora ac breuiora; à latere veto Si.coma e-rumpit, cum flolculis racematim coherenti-bus. germe veto iftud,priusquàm florescon-fpicui funr,innumcris tcrc mcmbràqàcêisin-uolucrisjcircumfêpta in le continetfoRorum florumque rudihicnta ; vrraqùe adräaudura candida,quçfecundis mehfîs cum exiguofa-lis amp;nbsp;piperis eduntur • ori palatoque grata.

Nafcunrur,vtTheophraftus tradit,in Creta,fed multô plures i#Cicilia: lam verb amp;nbsp;iii maritimisquijjufdam Italiçrepcriunturicuin in Hifpaniç nonnullis locis proucniunc. vnde Antuerpiam adfeçuntur.

XctjucuppitpiQa. Theophrafto appellatur : A Neapolitanis C^haglione : vulgô PalmiteSi Quod verb in njedio ipfius gcrminis edulé habetur, l^xtifaAoç t»?ç Latine Palniai cerebrum dicitur.

^.Galenus Palmæ cerebr,um*ex difièrenti-buspartibus tonftare ièntit; aqueavtdelicec quâdam Çubftantia tepida,amp;alceraterreftri frigida : proinde huraidum cum adftri-ôionequad^m refrigerans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ gt;

..... In cibo, fumptum crudos humores ac flatus gigniCj; arque idçirco cumfalc pi-petc edi conducih^ecft.

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: cf t : '

.Cap. XX rx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,, •.

Vrbanæ fine latiux Oleæ«prægrandes iæpilfimè ac procerx arbores funt : ramis complurirnisin latupa amplumque diftüfis. foliaobTonga,angufta, dura lùbcandicànt. flores racemofi albidi. frudqsfiue baccæoblongte virentinitîo,fcdmaturxrirgricânt acoleo-fæfuntjnucieo interiuaduro. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■•.'■r nbsp;nbsp;nbsp;gt;.gt;■

X. Sylueftres Ôleæhumilioresac minoresfunt.* ramiharutriaçuleati.-foliàmagnîfüdine ce-dunt (atiuis : baccæ quandoquC frequentiores depcndent,fed mirées, paüciorisque caftjis;-Nalcuntur fatiuæ ac fylueftres Ôlejcin complurimisitaliç ,Malli«^vac Hifpah'iÇ locis^ turn amp;circumuicinis infulis.amare feïpoturloca maritima.-plcriqub ênim,vtGblümeli ' la refett, exiftftnant vitra miliarium fèjîageJjiftumàmati Oleamaucnôn viuere ,'âùtnon efle fcracem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • .o ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

lunio menie Oleçomnesflorent : decerpuntur Nouembri aut Decembri i vbf'è'drô pàti-lulumreficcatç fuerintamp; rugas contraxerint, torculanbus fübüciüntùr;'amp; ôleûmex ipûs addita aquaexprimitur. Quç faleautem amp;nbsp;muria condiéndçacaflerüandç luhc/^flüsicgi debentjamp;quidemantequarnmaturai flntjdumque adlmcvirent..

E’Aa/a amp;nbsp;èAala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grçcis appellatur, quç fatiua ac vrb.'iïi'a Latih^piea eft pG'enpanis

Bacca Oliua dicitur: Grxcis verô ctiam lAoia : Hilpanis Az,eytuna. ; Gallis 5e Belgis Oliiie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,9

Oliuæ fale ac muria conditæ, Græcis aÄ-amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominantur.

Sylutftris Olea A.’yejLiÄai£fi, a.c etiam aó'n-*yoç vocatur: à noonullis iÂff.la aj’SioTnxîi: Lati-nis Oleafter,Connus,Olea Æthiopica:Gcr-imanis wal^ XDfIbaurtt: Icalis Jaltiatico-. Hifpanis, A^buche, A^mbulh^ro •. Gallis oUai«^ fauttaigc, ...

I Oliuæ autem, (|uæ quidcm adeo matÿra? funtjVCfponte fua vel cadant, vel moxcafu-ræ (quas appellant) moderatè cali-dæ ac humidç funr,ewguum tarnen,li edan-tur, (ÿjtpori præbentalimentum. ,

Halraacjps due muria afferuatæ , quæ amp;nbsp;ColymbadeSjhumentem nimium ventricu-lufn reficcant amp;rroborantjaduerfus eius fa-*4fuation8m conducibiles-^jbi faftidiura tol-lunt : appetentiam excitant; alimentum veto ab his nullum, multó minus probum ex-pedandura.

Kami, folia, amp;r germina Oliuarum refrigerant,re{iccant,adftringunt;amp; potilfimum lyiueftris : Satiux vi ac facultate inferiora flint: idcitcd ad ocularia medicamenta, quæ

8io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I RP IV M H I s T o R I Æ

adftnngétiiiadmifceri poftulant,vtiliora,vcpocè mitiora. Cohibenteadem, audore Diofco-ride,erylipelata, hcrpctas,epinydidas,carbunculos, nomas, fiue dcpaicenna vlcera : cruftas expurgant cum mclle impofita jcmundanc verôamp;fordidadnflammationes amp;phygerh]a cum mellc impodca difcutiunt: amotam capitis cutem agglutinant: oris vlceribus comman-ducata racdcr^ur.

Siiccus amp;nbsp;decodum eofdcm prarbet cffedus : Succus veto eriamfanguinis eruptionesfii muliebria profluuia ßftit.

Expriraitur fuccus tufis föliis,affufoque vino (quod pra^ftat) aut aqua, ficcatusquc in foie, in paftillos digcri tu r.

Sudor èvir^nti ligno accenfo profluens,lichenes,furfurcs,amp;lcabiem illitu lanat.

Oleum ex maturis Oliujsît]ualeso(bü7rîTOçdidæ,humedat ac modicè calfacit:ac tale qui-dem omninôdulcilïîmum quoquecft: At àOjufpax/povappeyatum, eximmaturis videlicet %liuis,quantum habet adftridionis,tantundem Sé frigiditatis.

Vetus Oleum quod exdulciacmaturo inuettrato talc redditum eft,calidius vnaetiam fadum eft, otentioribus ad digerendum ijinbus pollet : quod veto ex crudo confcnuit, quippiam adhucadftridionisconleruat,amp; mixtæeft facultatis;partim videlicetadftringen-tis,amp; partim difcutientiSidigyendi fiquidem facultatem ætate contraxit, adftringendi à. Ce-ipfo retinuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Qy Æ ßut fylue^resüobùarbores,tnprtecedentisUbrifgt;rlt;efationèdi£ium est,tJempeqnarum fritmus homini^dendo non funt, qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fyluefires ac dyodatJi, magna fiqutde^fex farte in

fj/lu^, aut aliis loits agrestibus froueniunt:neque etiam cultura ßc mitefcunt ,'vt fru£ïus efui ido^ nei reddantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

GLandiferarvm arboru,quasGræci«^w^appellant,complurafuntgenera;Eiai tarnen quæ comqwniter LatinisQuercuSjduei^int: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videlicet quæjî^j

etç;amp;à(7eza,quam RoS# appellant: nam reliquat propria.nomina obtinent. veluti lt;Tire/voç,lt;pé7^occùyiÂûgt;^, 7JÂaT(/cpu^oç, aA/^»Ao/oç;qvil^us quandoque amp;C. lt;paygt;i Hup Fagus annumerantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* i ■ ai ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• aUrannio-•

Hemeris Quercus Robgrejiue agrefti* qpereu fæpè bumiliorefl: jcaudicc tarnenicpafriiri-^. i, mOjCo autem nec rei^b nec læui, fèddetor,to,multis,ramis absque comolo. materies biiicto-bufta, verum infirraior quam Fago ; tradatu adommàopéraquàm' Roboris faq^llorjglans omnium maxima,amp;dulcis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ' quot;nbsp;■ ui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

Sylueftris Quercusnon rarô. iy permagnam altitudinem alïurgit, frequenter ingentium' ramorum armaraentis latilTimè patet: caudiceseius fuhindc admodum craffi^arabitu duas auctresorgyaspatences, ramosampliûîmosfundit,inplurimas alasdiuîlbs.folia læuia luht,

duriu(cula,lata,oblonga,ambitu finuofa/uperna parte virentiora:glandcs oblongç quidcm, fedbréuioresquam Hemeridisjfîngula;fuisinhærcntcalycibusjforisafpcriufculis;amp;mem-branaceo cortice conteguntur. interior nucleus ex duabus partibus componitur, veluti Fa-feloruni Eruilioruinque fn]ûus,amp; Amygdala. Cortexnouellarum,ac veluti frucicantium, læuis,glaber,adt:oria denfanda vtilis; veterum verb afper, craiTus, durus rimofus. interior ligni materies fufflaua, dura,ac folida,amp;quo vetuflior hoc quoquedurior, exteriorcortici proximacandida,facilc cariem fentit:prælertim fi tempore non idoneo cæfà arbor fucrit.ra-dices late futiditquefcus,amp;'partirh in altura demittitjquibus firmiter inhæret.

Vixvllum fblum QuerCus refpuit,namamp;arido fteriliqueprouenit :lastioreramenfolo melius proficit : in collibus S^ontofis gignitiir : ad plana ctiam dclccndit. paflim per Eu-ropæprouinciasobuia eft Quercus,pra:fertim Robur. Hemeris liquidem no ita vulgaris eft.

Sylueft^s autem in quibufdain regionibus aitior, in aliis humilior e^adit: nam in plerif^ Hifpaniæ^ouinciisad tanranijVrClulius rcfcrt,altitudinem baud cxcrefcitjquantam vel inCermania, velin Belgio:adeo verbhumilem Quercum quandam baud procul Vlixi-pone à fè repeftam refcrt,vt pedem altitudinelt;ix fuperetjquç tarnen amp;nbsp;glandera fert Robo-risfimilem,fèdcalyci fohslæuiori infidentem,quæguftu adraoduraaraara.

Folia Quercubus vt^luriiftura fub Autumni fincra defluunt : quibufdam cota hyerae, fed arida permanent, donee ànouisluperuenientibusdeturbcntur,quod fubfînem Aprilis in Germania accidie, •

InagrftTbufio quandam QuercubiTheopbraftuscflè inquic,quæ nunquam folia de-ràittit,amp;: non cufti aliis, fed poft exortum Caniculægerrainet,

Cedendæ funt Qucrcus ad ædificia vtiles futuræ Decembri aut lanuario menfê, Sô de* crefeente quidem Lunælumine. Si etenim incrcmentum Lunacapiencc fuccidatur Quer-cus,ligni materies citb caYiofa fir,præfêrtim candida. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

* Qu^gl'^^ï^demdulciofem maiorem profertjffAae?« eft,quçamp; «yi^e/çnominatur.-jLatinè Placida,vtGazavertir: potefè'fatftaamp;vrbana,âijtctiamcultad^i;nonnulli fMthov quoque vocant: Macedones i-jvpio/'pt/v aufc7VjU0c^t/£»',quali dicas Venqucrcum, interprété Gaza,auc verb Quercum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Altéra ùpvQ aye/»'- Latinis R(fbur dicitu* fÿlucftris Quercus :vulgb Quercus: Italis 'quot;^wreU-. Hifpanis Robleaut Roure-, Gallis Chepte: GermanisBelgélt;epc6enlwtitn: Anglis*lt;©amp;ctrcc: Bohemis®uR

Frutfus Græcis/3aAfl£Foç: Latinis Glans: Germanis ^IC^cllTBcIgisïSdifl: Hifpanis

Chiande-. Bobemis^mIuî) appcllatur. Sunt taràenamp;aliæ ßaÄavot,fed quænon fimpli-citcr,verùm cum adieâione alterius vocis proferuntur: vt, Jibç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aztpe/)civa ^aÀsci’ôç,

Caftaneæ fruîfus: t^otvuioßetAiivoQ, rtllmæ frud:us. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ü/ifiuiif. nbsp;nbsp;Cauum cui glans inhærA,Grçcijlt;^z(paz)çappellatur, Faulo Æginctalib. iii. cap.xLii. te-

fte: ofÂ.i^a,'A}c;, inquit, toooTâôv a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» t«ç Spvhe ßd^voQ : hoc cft, Omphacis eft cà-

uum exqiÿiglanS Quercibaenafeitur. Latiniscalyxglandis:Officlnis Cupulaglandis.

Quercus aurem folia,cortices, glandium calyces, glaifiksque ipfæ vira babent validé ad-ftringentemeum relîccandi teifio o»flinc potenriaamp;nonnulla refrigerationc. Præftàtau-tefh rcbquis(vtGalcnusait) membranaquæ cbrtici caudtfis fubeft, amp;quæ fruétiiscatnera tonueftit. Ad fluxum muliebrem, fuperfluentesmenfes, fànguinis expuitiones,ventrisquc fluorés vtilia amp;nbsp;comraoda babentür: Datur decodu A horum aut aridorum puluis: raifeen-turamp;rpelbs. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Glandcs,fîcdantur,ægfèconcoqui*ntur; alimenti homini quidem nihil,nifi fortaftiscraC fum,crudum,amp;frigidum conferunt :Suéshispinguclcünt,amp;durara fblidaraquecamera colligunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* • ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.

WVlta prætcr glandera proferre’y^ercura Tbeophraftusannotauit, quorum non omnia, ledipræcipüènota, aC in vfunî rccej*a,nobis defehbenda : vt funt Galla, Pilu-ia, SeVifeum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ,

Gallas autem feruntfîngulaglandiferarumgencra,fêd Hemcrisamp;T.obürMedicinævti-gt; Iem,amp; adeoriadenfànda accommodam.

Duplexautem Diofeoridi amp;nbsp;Galcno Gallacft: vnaparuula, fblida,non perforata: altera tóaior, flauefeens, foraminofa, amp;nbsp;interiore parte laxior.- vti^que rotunda; amp;nbsp;pilulæ formam refert. amp;nbsp;quædam exteriore fupcrfîcie læuis; in aliis tuberculaquædam ejygua eminent.

Similis forma Gallæ cft,quæ foliis abfque pediculo quoque mhærct ac infidet, pilula fîue fphærula^

fphærula dilute vircns,laxa,amp;: aquofa,in cuius qjcdiofubimâeautmufca autvermiculus re- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

peritur : quæin calidis regionib'Us, in modumlæuis paruæ Gallæ quandoque indurefcit, vt ’ Theophrattusait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

In rarnulis tenuibus abfque pediculo vt plurittium gignuntur GalIç,qüandoque,fQd rarô, ab extremis virguiis dependent.

Apud Italos,Hilpanos,atque Bohemosfréquenterréperiuntur. In vtraque Germania ra-ræautnullænafcuntur: Sed pilwlæinfoliis in bis rcgionifcusfatisfrequentes. •

Galla autem Græcis^^z/çdicitur: Latinis,vtdixin?us,Galla:nomenOfficînçamp;Italireti-nent: Germanis©alopftell:Belgislt;J5aInoten;Hilpanis AgaUafialha^amp;c Bugalhaz Gallis »ö/x de G'4/Zc’;BohemisiÖubowafulfa/(^Be6» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Ex

Prior,quæ minor,GræcisôjMfpaz/TÎçdicitur,non quaujimmatura,fed acerba admodum fit, Omphacij fiue fucci immaturæ vÿuæ inftar.THlfertab bac galla ôflt;^agt;t)ç,quæeft,vcfiiprà fgri-pfimuSjCauum Glandem continens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.-7.

MaioremGalenusàrufticisappellflrirefertS/iioK*ix/Jix,quafi vini GallammOîmullilegùnc êrox,}ix/cr!x,hoc eft,afininam Gallam. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. î

Theophraftus quoque duarum Gallarum memigit:vnam patuulam eflè ait: alteram mTtdhoceft,plceam (alijrefinofan^amp;nigram:Plîbiusnigrara lib.xvi.cap.

Vil. traditdiutiusvirefc amp;nbsp;crelcere,vtinterdum Mali cen^pleat magnitudinenr.^

Quod in folds natuiWf cperitur, atpeue/ov nbsp;nbsp;«Tpûoç appellatur: Lacmè Pifula qucrcus: plc-

riqüéGallamviridem,aut mollem Gallam; Germani^ic^opffcü: Brabantis^fycamp;cnflippel. ,•

At Galla Omphacitis,auélore Galenojtertij iri‘aeficcandô,fecundi in r^ngerando eft oc-dinis: admodum acjgrbmjicilraedicanfleneum: partes languidas amp;:laxasconftrin,giCGontra-bitque, veluti in carne excrefeentias : fluxi’ones re’perculit, ac reficcat ftrenuèipfisrefiftensgt; prælernm ad gingiuas.tonfillas, autvicinasorisparcesdecümbentc^. - - î ‘

Altera Galladeficcat amp;nbsp;adftringitquoque,fed tantô minus, quantô acerbæqûalitatis nii-nus eft particeps. Décoda, trifa, amp;nbsp;cataplafmatis modo ad fedis inflammationem proci-dentiam vtiliter jrnponitur. Decoquitur in'aqua,fi modica adftridione opus :4n vino vèrô, præfettimaccrbojlivehementiore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ;u

814 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ï I R. P I V M H I S T O R I Æ

DeniqueGalIzcombuftæ^/ànguinis reprimendi facukacem acquiruntjfùntqueiis quaç jgnem expertçnon fuerint,rura fubtiliorum partium,tum maiore deficcandipoteftatezCar-bonibusaucem imponere iplàs oportet vfque dum vndequaque candeant: aceto amp;nbsp;vino deinde extinguendæ.

Profunt ve«o Gàllæ dyfcntericis amp;cœliaciscum vinoautaqua amp;impofitæamp;airumptx, vcl obfoniisadditæ. In fumma bis vtendiî ad reficcadà amp;nbsp;adftringéda,quæ his opus habent.

PiIuJæquæin foliisreperiunturad Gallarum facultatem accedunt, fèd tarnen iplîs mul-îôinfirmioresac minus elficaces.

CV B ITI altitudincm Vilcum non excedir, in latitudinc vero fèij cHnndit, ramis mul-tis,gcniculatis, lentis, amp;nbsp;lignofis, qui in multas alas diuiduntur,amp;corticetonuefliuntur dilute admodumviitntc. Folia oblonga funt,duriuF cula,Buxiraaioris fqliis lacis fimilia,attamen paulù longiora, circa genicula,poft exiguos flol-culos fubluteos fuccedunt bàccæ très autqua-tuorcohærentes,candida.’,tranlparcnres,cxiguo in medio fèmine nigro, quibus inert lentus ad-. modumiVifcidus,actenax fuccus.radicesnullas profertjarborum enîm ramis adhæret.

Nafeiturautemnon modo in Qucrcu,ac re-Iiquislt;F(Ov»gt; generibus^veriîm amp;:in Pomis, Py-ris, T iliis,Betuli4,Salicibus,Mefpilis,Cotoneis, amp;nbsp;aliis. In terra fatum non proditj fblius arboris cornes eftjnec nalci proditur, nifi fêmine per auis alicuius aluura reddito. Fercur,inquit A-thenxus lib.ix.fi owaeVifei fernen comederir, fuperquacunque arbore ventremexonerauerit, ^Vifeum nafei.

Oenadem autem Latini inteiÿrercs Vinagî-nem nominant; quæ à nonnullis Turdüs exi-ftimatur,nam Hîec vinearum accola eft.

Vifeum femperviret, tam hyemequàni çfta-te:baccç Autumno perficiuntur, tota hyeme rc-flant, efca futjjræ nonnullis auibus, vtturdis, fherulfs,ac palumbis.

Græcis, Latinis Vifeum appella-tur: Germanis €O?tf?en?Belgi s jîDarentacBen : Ita-

t J' Glutinum autem,quod ex b»ccis |üfci confîcitur, fîmiliter Vifeum amp;nbsp;îxia vocatur. Dici-Cttf verô/^/aquoque Charaçleon albus, proptei*V ifcum q|iod iuxta radices ci us quandoque reperitur. Chamæleoni quoque nigro hæc vox inter nothas âdfcnpta cft. Refertur Ixia quo.. lt;]ue Iib. viià Diofconde,amp; à Paulo yÊgineta lib.y. iiittr delctéria amp;nbsp;venfcnofa: qua: autem fîc hçc venenofà amp;nbsp;maligna Ixia,difficuIrate amp;nbsp;an^iguitate non caret. Multi Chamæleonera nigrum elfe volunt: alij glutinum efti^quod ex Vifei acinisfiue baccisconfe(âum,qui Ixiam à Chamçleone nigro dim;rentcm liaud/emerè exiftimant.

Paulus fïquidem Ægincta in^namcrationefimplicium vcnenonnv,lib.v.cap.xxx. Cha-mçlconis nigri primùra nlcminit : deinde paulo pôft Ixiæ. CùmNcrô parriculatim fingula profêquitur,de Chamçleone nigrbcap.xxxii.de Ixiaverô,quæamp; Vlophonon,cap.xLvii. agit,amp;vtriufqu jmültum diftèrentia fytnptomati praua oftendir.

Diofeotides verôamp;ipfê lib.viJnccnfu fîmplioium vcneqpfgrum, Chamarlconem nigrum phuSi deinde paulôpôft Ixiam repdnitj tanietfî de fbla Ixia partic'Slatim feripferit.

OftendunthæcChamçIeoncm nigrum ab Ixia,quçinter venenofà habcrur,difterre.I.am amp;nbsp;ChamiÂeonem nigrum Vifeum ferrc,aut itaglutinofàm amp;nbsp;Jentam habere fubftantiara, vt/^iaanc Vifeum dici debeatautqucat,nufqüam legitur.

lt; Proinde Ixia intervenena relata, exacinis fîue baccis Viîci glutinum eft, quod cùm acre ^^linguç iurtammationem cxcitare poceft,amp; cenaci ae Ien(a f ùa fu bftantia înteranea i ta eon-

glutinarejfimuleontrahercacconcludere,vtexcreraentoruniexitusac defcenfusimpcdia. tur: quæ inter nocumenta Ixiæ referuntur.

Cum acrimoniaautem Vdcum,id eft,glutinumex acinisconfedum, calfacit;ex pluri-ma ccenim aerca amp;nbsp;aquea, paucißimä cerrefth fubftancia,audore Gàleno,conftat} nam acri-moniaineoamaritudinem fuperat: humores vehementer ex alto extrahit, «ec eos tantum tenues,fed etiam crafliores,eosq5 diffunditac digetit.Phymata,ait Diofcorides,parotidas,5i alios abfcefliis cum refinaac pari ceramaturat: cum thure vetera vlcera amp;malignosablceC-fus mollit; lienem cum calce autgagare lapide,aut afiocodum, amp;nbsp;impofitum minuit: cum auripigmento aut fandaracha vngues extrahit: mixtu cum calce amp;nbsp;vini fece vim fuâintédit.

Intro autem aifumptum iftud Vifcumlethaleeft,amp;:grauiirynafymptomacamp;adfert:vehe-menslingoæcum tumore inflammatio excitatur; mensmouetur jcordisvires^animusqs re-ccdunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----^Ambo

Incœco obn^raiîi tonniuent 'ventre meAttu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

DAntflrepitum,^?“ circumf^Miis •voluuntur iniquâ', , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Orefote^i animam. vt in Alexipharmacisi^icagder,intefprcteGorræ(gt;? Ligno in Quercu nati Vifci,proamuletoaduerluscomitialem morbum nonnulli vtun-tur,amp;: fimiliter contra fanguinis vndequaqueeruptioiiesj led^xiguo, imo nullocum frudu aut hiccelTu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

'T’Ametsi Theophraftus vnius tantura-modo fiue Ilicismeminerit, duo ta-. men eiusgenera pofteritas ftatuit:vnu Coccurü ferens: alterum Glandifcrum tantum.Quod à Diofcoridis lententia haudalienum : IMcem liquidem glandiferam lib. i. inter J'puiç refert: alteram verb Rb. y II. fub tltUlO KOKKOU ßcttpiKÜ^ , defcribit. •

't Coccum autem feirijs Ilex quandoquevni-ccyzaudice arlworefcens attollitur: fçpè frucicans lt;nbsp;plures à tadice caules promit ramolbs; circa quosfoliaoblonga, marginibuscrenata’adfin-gulos angulos aculeata ac fpinola,mintranon modôquàm Roboris,i(cd amp;quàm Ilicisglandi-M feras, ramulis grana ablque pedîculisadhçrenc^ colore priilümalbido, per matliritatem verb

S cffieritiôjamp;ruiliç ra»gnitudine,in quibusexigui vermicifÜgignuntufjqui immobiles initiô, donee Soli expofiri vi caloris prorepagt, amp;nbsp;aufu-gere conentur,fèd àcuftodibus quiaflîdentin linteo ta?iFifpe»concutiutur, donee exanimen-

• tur: glandem (fi quâdo profert)pufillam gigÄir, calyce Ipipolbac echinato inhærentern ,guftii amarum. alta, inqüit Theophraftus, radice de-• feendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

In G^lia Narbön^nfi, ac eiufdem Prouin-cia, in Hifpaniisquoque llexcrelcit, fed tarnen non vbiqueCec^um gignit, fèd iispotifiimùra qua: ad mediterraneum marè vergunt locis, quqjrS^lisatdore torrêtur,C.Clufio tefte: Neqî • iilic perpétué, fed tanfifper q«àm humilesfru-tices funt; vbi eriim adolei^rint amp;nbsp;glandfcm fecerint, Coccum ferre definunt.Idcircoincolç prçgrandiores fucci Junt,vt iteruni noüi prodirc cauliculi queant,qui Coccum adferant.

Petrus Bellonius in Singularium luotum libris in Palçftina,ac iuxta Lacum qqj marc Ty-beriadis dicitur, nafci Coccum baphicum refert, amp;inexiguisquidem arboribusprouenire: Item in Creta infulaparüulaysfle arbores Coccum ferentes,ex quo indigenç locuplcteni prouentum accipiunt,qui cortices à pulpa fiue vermiculis fcparant,atquehanC leuiconï-preftu in pilam efformatamjmulto pluris quàm inailes exuuias,amp;: veluti relidas grànoruni

vefrcuIaSjdiftrahunt; ad tfnduram purpurei coloris, qucm vulgo Scar latum vocant, vtilcm.

Meminit amp;nbsp;huius Cocci Pau(aniaslib.x.atq;arbürcm,quçhancproducit,liaud magnani quoquc oftcndic,vrpotc Rhamni magniciidinc;in Phocide quidemnaici,quæ Maccdo-tiiæ prouinciaeftjiuxta Bœotos,baud procul à ParnafTo monte.

Tbcophraftus'syiîio)’arborera elfe raagnara, Roboris modo alTurgcrc, Sc quidem non vbiquc) ied fi Jocuin,amp;: folu m adipifcatur idoncum,montibus propria effe, S)i. in planis baud nafci,quorum contrariura recentiorura obicruationes docent.

Ipfo Vere, (pirantibus Fauoniis ac imbribus decidentibus, granulacxigua circa ramulos, præfertim vbfin aliosdiuidi^itur,apparcreincipiunt; lunio menfead pcrfediönem veniuc vnàcum innatisvermiculis,qui calofeSolisanimatimoxauolant,finonfiudio acdiligentia cuftodurn{æpiusconcuifi intcreant. Arbufcuèifiucfrutcx perpétua ô^ondeac comaviret. Glans fcrf admodum perficitur,noua veterem occupât : quamobrcm bifcram quidam exi-llimant, au clore Theopbrafto.

Frutici fiut paru vla* arbon buicTre/roç GraKisnomcncft.-LatinisIlex; reccntiores Iliccni Coccigeram autCocciferara appellant ; Hdpani Cofcoia : Diofcqridi xoxjmç ßatfux» dicitur, led minus propnè. •

Granum aurem,quod tingendoeft, propricxoxjmçLatinis Coccusinfeiftoria,aut GoccuminfedonumiPlinio «lam Culculium,fiuc(vtpIeriq;legunt)QuiiquiIiumdicitur: Idem Sii^colccion nominari aitfquod in Afia Africa nafcitur, quia celcrrimè in vermieu* Ium mutetur: Aftibesamp; Ofiicinæ Chefmes amp;: Kermes nomine agnofcunt. Hallucinanrur qui Chcimcs ab Infedorio Cocco differenscfle opinantur : amp;nbsp;circa radices alicuius herbas veluti Pirapinellærepeririaccolligi. Itali Cocci granum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Hifpani GrAiïA

far A tannir,amp;c grana de tintoreros: Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galli rermtllon, amp;nbsp;graine efcar-

late,^ ScarlatumvoQ\Z3.nz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Cæterùm granum tindorium adftringendi vim cum nonnulla amaritüdine habet, citra acrimoniam ac morium refit^at.Proinde,inquit Galenus,ad ii^entia vulnera conuenit, ad ncruorum Ixfiones irapofitun^ cum gceto nonnulli, ahj cunfoxymelite tcrunt.

Aduerfus fiiperflue^tes menfes à reccntioribus commcndatuf,amp;r cxhibetur. Refcrtur inter ca quæ cordi profunt,amp; ipfam corrobiyare cxiftimatur. Ab hoc celebrisilla apud Ara-

ConftiHa bes Mcdicos compofi tio Alkermes nomen accepit: quæ ad cordis affciftus à meltis probaturj Aiktrmt}. tametff non nifi ad melanchohcorum putgationes præcipuè inuenta ac inftituta. ld quod

Lapid» CyaneijVulgô Lazuli,in abundc magna quantitate additio,euidenteroftendit.nani hic cum facultatem habeat deleteriam,amp; firaul melancholici humoris expurgatricem, cordi per fe prodefte nequit; profunt autem rcliqua,quæ idcirco admixta, vt cor à Cyaneilapi-dis iniuria rud’entur,amp;: malitiam ifUius réprimèrent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Commedatur autem hssc compefitio ad Fordis trerrtorera,paipitationcmqi amp;nbsp;fyncopen: aduerfus mclanchoheas affcótiones,trfftitiamque ablque caufa cuidente ; animum rccfeare amp;:cxhilararc fettuh

Aduerlfis mclanchoIicosafFclt;ftus,vanasimaginatione%»fufpiria, triftitias, amp;moerorescitra manifeftam occafionemcoifteni%quidem,qiiód raclancholicosamp;atroshumotes expuf-gc»Prodefleamp;hoc modocordi pGteft,amp;aniftium hilari«rcm reddere, auferendonempe caufam quæ moleftaeft.Sed aho modo cor debile aut malcaffcdum robotarc non poteft,nifi Lapide Cyaneo prætermiflb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Idcirco qui hac cortipofitione aduerfus palpiaitioncs, tremoresq5 cordis, ànimi defedio-nes,fedhaudquaquam veluti expurgènte mcdicamentovtiinftituit,prudcntcramp;redèfa-cict prætcrraittendo lapiaem CyaneUrtü Nam exiguo pondéré autparua quantitate hic aC fumptus,ex’purgare nequit,pejtwrbare interim ventriculum potcft,cAter qüöd acri fuaqua-litate ac deleteriapotentia interna yifeeraf fi frequenter fumatur)pufimum oftendat:atquc hoc modo plus mali,quam auxilij conférât..

Deinde non n^ceflejirtio non expedien’s cft,vt«inhanc compofitionem addaturfetatin-da in ChefmeSjVt Officinæ loquuntur.nam feta hie abfquc a*»ri^igm^to amp;: aliis pernicio-fis additis non tingitur,quorum raalignæ quâlitateS vnà cum colore fùccis communicätur; fi fencum^indum his incoquatut.

Cocci granaperfe fumendafunt,quæfôlafuccostingereabundè poterunt, amp;fuarum vi-riumparticipesreddere: Neqjopusquoqj cftfctam crudatp vnàcumgranisincoquerc,vE plcriquc iudicant jomitei liæc poceft,ad cordis cnimioboracioncra nihil fiu-ic.

IL E X maior ad iuftæ arborisaltitudineiÀ non rarô excrefcit, fubinde Pyro magnitu*-dine baud inferior, ramis aliarura glandifera-rum more dilfunditur. materies firma ac foli-da. Folia humilisac tenellæ, per margines,ft;-rè vti prioris, fpinofà amp;nbsp;aculeàta ; adulte verà nbsp;nbsp;‘

haudquaquam fpinis horree, ambitu quidem nonnihil fed minusquàm Rolsonsfinuofa,ia-ftar foliorum �ris, fed maiora amp;: latiora, quæ fuperius virentiora, inferius-inalbicânt. Glans calyci fpinofo inhæret,Quft-næ fimibs; quæ per maturitatem nonnullîs locis nigricans eft, nucleo intus q^indid^ , fapo'rebaud ’ingra'tö.

Dependet «x buius ramis fubinde tenuis amp;capillaceus mufcuscinenrij colon’s.

Veftiuntuiê Ilicibus irt nonnullis regioni-bus nemor;^ colles, loca campeftrij», aut con-ualles : compluribusHifpaftiæregnisfamiba-ris. InNarbonenfi Galba ac Prouinciaetiani baud infrcquens. In Italia quoque nafcitur. Glandern veto vno lOco maiorem ac grandio-f em quàm lit Quercus: alio minorem ac bre-uiorem profert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Omni anni tempore viret: glandes ferô ac tarde perfifiun^ur. florcm racemofum flaue-feentem f^Maio menfe confpexifTe, ClufiuS fcril^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

• Græcis oft lt;Kre/roç: Latinis IIcxiHifpanis Enzina. : Italis Elice : Gallis Chefhe quot;verd, ôâ eoufe-. AlIobÂ)gibus Eulfe. Frudum Hifpani Bellota. aut Abillota, nommant. Theophraftus Kanc arborem non «ayjfvoi'fed ött/Astiyt appellate videtut: vniusfiquidem Ilicistantuftimodo meminit, çoccum videlicet feienris: altéra veto non Iliçem ,fed Smilaeem ab Arcàdibus vo-cari tradit.Eftautem vox OTÂt/ôu/ïpç fine multa fignificans. Inter LeguminaeïlSmi-làxcognomento horcenfis,qu.5^Dolichusamp;:P.haliolus ljuoque appellatur : Sftiilaxafpcraamp;: læuisinter casquæfefêaliisconuoluunt: SmilSxitem Ûiolcoritkeft Latinis Takusdida.

De Smilace autem Theophraftus fie habet lib. ii »Qui Arcadia incolunt,arborem quan-dam Smilaeem appella»t: limilis bæc Ilicieft: folia eius baud aculeatajfed tencnoraamp;; lon-giora,plurimasq5 difterentiàs hab«itia.

De bac Smilace etiam Pbnius*lib.x vi .cap.Vi.Ilicit^nquàC} duo genera : Ex iis in Italia fô-lio non multûmab Oleis diftant^Smilaces^l«juibufdaih Græcis didæ, in prouinciis Aqu#b-liæTn quibus verbis pro Oleis ,rcdiiîsfortafiis Suberis aut «peMo/ç erit reponendum : Nam lecià Oleæ folio nequeeft,ncque àquoqu:»n veterum hæc Ilicisfpcciesfine SmilaXeffe traditur: Suber autem, vtdiximus, folio rcfert,quü(jj Græcis (pêMoç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ .

Cætenîm ïlicisfoliarefrigerandi acreprimendi vi^a,veluti oraniuni glandiferatüm ,hâ-bent: tufaautttitatumonbusœdematofisimpofitqjprofuntjamp;imbecilles partes corroborât.

Radiciscortexcun^aquacodusvfque dum diftbluatar,4i^deqj totaimpofifuscapillos dénigrât; prius cimobaVatra purgatos,vt Diolcondestiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Glandern expeti,cdi,ac in forum venalem lnfe|^iapud Salmanticenfes, ac plerisque aliis Hifpaniæ locis C.Clufius refert. Atquc dijhac g’ïaSde fctipfifle potliit Plinèis bb. xvi.cap.v.

DePheUoßueSubere. . Cap. vi. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

SV B E R mediocris magnitudinis arbor eft, Iliei fimilis;caudicc tarnen craflîore; ÖA17/0-xAaJbçjfiue paucorum ramorum. folia plerumquemaiora,latiora,rotundiora, permargi-nés incifa amp;nbsp;aculeata,quandoque veto longioraamp; acuminata, cortex craflus,admodum Ica-ber,Si rimofus,fpt)nteq5 debilccns,ac in fragmenta fefe feparans 5 quæ nifi tempeftiuè detra-

hantur,alteri fubnafeend cor-tici ccduntjqui fublaco vetere, veluti colore aliquo oblitus,in-figniter ru bc t.glans calyce ma-icrcjhifpido, afpero, niagisquc cchinato inddctjadftringensjamp;: guftumultô quàm Iligna in-gi ati or: vno loco maior ; altcro ndnor.

Nafeitur in Aquitaniæ tra-ûu Pyrcnæisrnoniibus vicino. cft ve rô amp;nbsp;an Hi/paniæ regnis fi\ qucns,ab Aquitanico noni-lîildifFefenSjVt C. Clufius rra-dit:gigninjramp; in Italia,ac in agroquideni Pilàno folio longiere ac acutninatiorerin Romano verô lôlo,lariore,amp; per margincs Icrrato ac aljjeriorci Matthiolo telle.

Perpetua fronde inHilpania ac Italia viret: circa Pyrenæos montes foins hybemo tempore exuitîr. Q^od amp;nbsp;de liheopbraftus lcribit : yïvKat p.îvz9 mppm/a aux, àamp;tÇiv^ov. id eft: nalcitur quidem in Pyrrhe-ne folio baud perpetuo virete.

^MoçGrçcis:Latinis Suber 'dictfur: GallisZzf^e: ItaJisJ«-garo.eaâcm amp;!. corticiapud hos

homina: Hifpaniarborcm.»^/o9rz?z?^w.- corricem verô Corchade AlcornoqueyfiC'mf. vndc Belgts €o?fBdicitur,qui tarnen amp;:ipfum ©lotboutappellanc.

' Edrtfcnrerautem cortex ifte cum adftridione reficcat: trftus amp;nbsp;cum aqua fumptus lan-guinem vndequaque fluentem reprimit, Subèrex vinoru cadis, inquitPaulus,combuftum, cinerem redditficcado vehementiftimujqui medicinis ad dyfenterias inlcriptisadmifcctur.

Eft deinde ad multa Suber vrile, Tfuseius^mquit Pliniusfancoralibus maxime nauiunij pilcantium^j tragulis,amp;cadbrum ol»turamenris,prætereain byberno feminarum calceatu. Qui atate adhucnoftra,vfus perduratjîiam pîfcarorcscorticem btinc, reticulorum alis, nc fidant,appipdunt: fiitores Ibleasaduerfus frigora boc muniunt. *

IfePhellod^ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. vii.

, “Z TNter glandiferasarboresrepontfuramp;Pbellodrysdiéla.-bæcmedia quædaminterlli--*cemamp;koburapparet: materiesciusmollior aclolijtior quam Ilicis,fuluior veto quànl Quercus: frudum minoremquam Ilexbabetjr»inimisglandibusfimilcmjamp; dulciorequidem quam Ilicisjamarioi^m verôquà»! Quercus.

- In Arcadianafcitur,amp;,fi Mattbiololt;credimus,in agroSenenfi,amp; Comitatu S. Flora: apud Italos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;• *

Ex lylifeftribus perpetuo virentibu?amp; hjec eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

ArcadeSjinquit Tbeopbraftujf^appellant,amp; 3-xÄvv ‘sifpivov^id eft, Ilicem feminam elTe cxiftimant: iéco^vbi Ilex nort proucnit,bat Sd plauftra fimiliaqs vtunturopera: Lace-dçmonij vcrô,EIij,amp; Dores «7/e/=M’gt;id eft,l,ÿlueftrçm7nempe Ilicen) noj^iinanr: nonulli non A’fw; agt;exlt;M,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legunt: fEft autem Aria lÿlueftrisquoque arbor,perpetuo virelcens.) Italie

Mattbiol(Äiudore,Pbellodryn Cirro fugaro Vocant,quafi Cetn fubercm : Diciturautem quafi Suberi quercus. Plinius eandemeum Subere elfe exiftiraarevidetur,verbâ quæde Pbeilodry Tbeopbraftüs babetad «péMoF transferees, lib. xvn cap. viii. bis verbis: Sunt amp;nbsp;qui feminam Ilicem vocent: atque vbi non nalcitur Ilex, pro ca Subere vtantur j in carpentanispræcipuè fabhcis,vt circa Elin amp;nbsp;Lacedæmonera.

------ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Glans ■

Glans huiusaxt^Aop «axyAoçetiam dicitur. Appellant, inquit Theophraftusjlicis amp;nbsp;hums ftuclum aKuÄov.

Il X nunièrö glandiferarura i^t'amp;o'jÆgilopsqüoque eft.arborproccra,caudice^edo,6xtêI-' fo,ac lxui,përlongitudineij;i robufti(iïma,lèd mate» a improba.glanstriftis,amara.echi7 natusalpcrquc calyx,velutiCaftaneæ. fett qutque amp;nbsp;gallas Hegicridisfiiniles,fedixuiores äc inutiles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* .■

Quod verôlt;pa5xoi'(Cîà2âpehehi) appellant,fimilefola Ægilopsproducit, ca-nû,mufcofum,cubital! logitudiyÄaepedcSjCeuyilPlinteialicüiüsprolixus.nafcÄur id è cortice, no è furculo vnde glans,nec ex o^SaA^cpt/ fiue g«ma,{(td alatere fupernoru ramulorum.

Incultis autem arnica Ægilogs : rarô h(5n»nifi in f0ueftribus rcpcritur. Italiæ mag 114 ex

patte incognita,vt Pliniusrefert.Græcis A’/7,/Ää;4-La’:*’'^isCerrus; Meminit tarnen amp;Ægi-lopis amp;nbsp;Cerri Plinius, Eft verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter frugum vitia, qua: Feftucâ dicitur, multuni

ab arbore Ægilope differens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

ExramisdependensPlinius Panum noniinatlib^xvi.cap.viii.Egîandiferis,inquit,Iola qu$ vocatur Ægilops fert panos arentes,mufcofÿ villo canos,nlt;Jli in cortice modo,verûm amp;nbsp;c ràmis dependenifcs cubitali magnitudine,odoratos^t^iximus inter vnguenta.

Nihilautem apud ^effcresde huiusfacultatibus fcriptura reperitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ab Ægilope proxima Latifoliæ proseritas eft, amp;nbsp;ipfa inter gfendifei^ referenda:

fed materies ^dificws minus vtili^, qüæ carbone dotata, vltiis obnoxia eft. Glans huie poft Quercusgratiflîma. radix alte defcendit : amp;nbsp;fi Virgiiio credimus, Ælculus quantum corpore eminct, tantum radice defcendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non vbiq5,vt Plinius ait,nalcitur.

A latitudine amp;£. magnitudinc folij,:ïAaTü(pü?Aoc, ac Latinis Latifolia dicitur : Eadem verb

ÔC Latinis Æfculusnuncupari^enfetur: de qua in Odis Horatius: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEfiulm.

Dicaraolim Æfculusioui fuk:necdeeius vfuaut facultatibusplura cogno/cere contigit

HAliphlæos altifudine non exccilif: cortex eius craffiflimus : caudex plerumquc cauusacfWngofus,necaIia puttcfcitex hocgenerc etiamedm viuit:pcifimavero Sc cârboni amp;nbsp;materiæ: ad axes materiern eius cantummodo accommodam Theophraftus tra-dit^alioqui omniiio inucilem: carboncm quoque paruni vtilemjquod fein tiller amp;nbsp;cranfiliat, raro eidemglans, vt Sc fterilcm nonulli exiftiment: ciirnautem fert,amaram gignic amp;aded vitiofam,vt eam'prçtcr fuesnulJû attingat animal;ac ne eæ quidê,fi aliud pabulum habeanc.

Gignit ver5amp; Haliphlieo»quiddam fimile Phafco quern Ægilopsprofert,led idipfura nigricans amp;puiillum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Græcis,Latinisamp; Plinio SaliicortA appcllatur; Macedorttbus, audore Theo-phrafto AWêzç dicitur ; huius etenim frudum adeo ait vitiofum, vt eum nullum animal manderc que^iprxter fues,amp; has cum alium non habeant. Quod de Ægilope Icribitur.

fA G V s procera arbor eft, in orbeia non raro latècomofâ : caudice craflo multisramis brachiaro. cortex cuius læ-uis eft, interior verb materies candida, dura,ad multa vtilis : folia læuia, tenuia, lata,minora quam nigræ Populi: luli minores quoque aoi^reuiores quam ßetu-Iæ,lutei. Fruduscalyci includunturforis hifpido, aliquantulum echini modo alperojminus tarnen quàm Caftaneæ^quî la;ui molliquecure contedi, colore amp;la:-uore Caftane j ab echinis exemptis firai-les,fèd multô funt minores, amp;nbsp;forma dift'erentes ; vîpote triangulares, interior horum nucleus dulciseft, adiundaqua-dam adftridione.radices F^us nee multas nec al^^ agit, led quæ fummo terr» cefpite gaudeant.

Plana amp;nbsp;campeftria Fagus amat.-nalci-tur Sc in montolis, led nonnihil humen-tibus. *

GrxAsefï (Çiiyoç: Latinis Fagus :Ger-manis S5uc^6aum/aut Belgis25n« Benboonfitalis flt;r^^z:Hifpanis Hata^Fatay Sc ^ax-. Gallis f4»,aut Heßre: Anglis 25ecDt ttte: Bohemis SSiif.

FruduSjNucesfagi : GræcisCaAûM'o/ra çnyou: Belgis ISutfecn nootfenijS: Gallis Fai-

^e: Bohemia ^nfwtfCdicuntur. Glandiftrisautem arboribus Diolco^desFagumannume-rat, tametli frudus Quernæglmitii nihil limilehabeat.

Ad Fagi genus à nonnulhsrefertur,qua;ô^ü» à Theophrafto dicitur ; a Gaza Scilcima. Arbor hæc eft ereda,lxuis,c/iodis,crairitudiiie amp;nbsp;alritudine Abietis limilitudine referesdignu eius fiue bShe coloratum,roBuftum,ac nerifofum xortex lxuis:folium crairum,«/b«^^i-hç,ideft,diiredum,oblongiusquàmPyroyextreiix)aculeatum:^aaices»equemultæneque profundæ: frudusiæuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in echino,non tarnen lpinolb,lèd Içui,non hifpido vt Ca-

ftaneaîjlîmihs tarnen illi dulcedine atque fucco: Gignitür amp;nbsp;in montibus. vtile lignum eius ad multa. Huculque Theophraftus.

Plinius amp;nbsp;huiusarboris meminit,lèd fub Oftryæ nominemodo non pro Ofttyalegcn-dumfit OxyaJ lib.xiii.cap.xxi.Gignit, inquit, (Grxciavidelicet)arborefti Oftryn ,quam

amp;£ Oftryam vocant^folitariain circafaxaaquofa,(îmilcin Fraxinocortice amp;:ramis ifoliis Py-rij paulo caiiien longioribuscraflîoribusqué acrugolîsincifuris,quæper tocadifcurrunc: ie-niine Caftaneæ ( perperam Hordeo) fîmdi colore, materia cfc duraatque firma : qua iii do-mumdlaca,difficiles partus fieri produnt,mortesque miferas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emendatut.

Cæterdm vt ad Fagum redeat nofter fermo, folia liuius refrigcrandi facultatem cum non-nullaadlhidioneobtinentiinflammationibus omnibusincipicntibus vtili«r imponuntur: commanducara labiorum afpentatibus amp;gingiuarum doloiibus medentur.

Interioresfrutius nuclei fapore cumleuiadflridione dulceSjCalidi quidcmfuntaç humi-di: feruntur renum ex calculo dolores fi edantur mitigare, adcalculorum ac arenular.um faciliorem exitum prodefTe.Muribusautem hi gratiffimi fiant,ac Iciuris,quorum etiam pro-uentura augcnt. Saginantur amp;: horura paftu porei,alia quædam ainmalia: deleâantur liis quoqueturdiaccolumbæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ALta amp;nbsp;proceraarboiFraxfhùsquoqjeft: caudiceafTurgit reâo,craflitudinisfubinde haud exiguæ:frecjhenty mediocrisicortice con-tegiturlæui. lignum albidum cUJauc, durum, amp;nbsp;fubcrifpum:^.lt;nuli huius teneriores recensqj enari genicülisaliquotnodofi funt,m^ullamqj intus habent candidam amp;: fud^ofam : fed vetu-ftiores toti lignofi geniculis ac medulla carent. Folia oblôga,pennata ex compluribùs confiant, abvno pediculo fiuccôfia,aut,vtTheophrafius, aVêràç fzlt;^oü,coniugatim hærcntibus,fibique inuicem ex aduerfo pofiti«; excepto cftrcmo, vnico;quorum fingulariaoblonga, lata, Lauri-nislîmilia,nilfmlt;iiliüra,dilutius virentia,acne“ quaqu:yia od^ata, amp;nbsp;per circumfercntiam Icui-ter lèrrata.à teneriorihuiramis iuxta foliorum exartum muite prodeunt fimul dependentes, oblongæ, angufiæ, planæque veluti filiquæ, vo-lucrium nonnullorum linguis ferc affimilesjin quibus femew perficitur-, quod gufiu auftricans efi. radices multæ amp;nbsp;fublimes.

Locis humétibus,yeluti circa pratorum mar-gineSj.autflSuiorum ripas, meliu^raxinus pro-ficic,quàm iti ficciSjîAtaridioribus,

. Apriirmenlè in Germania ac Belgio folia S£ fijiquæ prodeunt : fernen tarnen no^ ante Au-tnmnum raaturitatem confèquitpr. ■

ArboAaec (Jræcis/zÆA/adiôta efiiànonnullis eTia (u/ä««: Latini? Fraxinus: Getmanis (f

, , , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buuiti/^fcJyrn^ol^/amp;rlt;Sfepnefc^(rn:ßelg,lt;cfftöm

Foliorum fuccus,aut ipfa folia impofita^ut ex vîno affampta vip’erarummorfibus ac iâi-r bus refifiunt,vt Dio ait.liQnta autem eTt huius arboris contra ferpenres vis,vt ne matutinas occidenteïve vmbras,quàni fint longiffimæ,arboris eius,ferpens attingat, adçoqj ipfam procul fugiabvt Plinius lib. XVI. cap. XIII. Idem vero aitFraxinifrondibusçircum^ptum fer-pentem,citius inignem proximum,fiadfit,abiturum,quàmad Fraxini frondé acceffurum: amp;nbsp;præterea florcre Fraxinum,jgt;rius quàm ferpentes appareantjneeprids demitterefolia, quàm hi condiciefunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZZ 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex-

Sil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St I R P IVM H I ST o R I 4

Experti, inqait, prodimus : ft fronde ea gyro claudatur ignis amp;nbsp;fèrpens, in ignem potius quàm in Fraxinuin fugere fèrpencem. Miranacuræ benignitas,priijs quàm hæprodeanc florere Fraxinunij nec ante condicas folia dimittere.

Vtraque,lioc eft,folia amp;nbsp;cortex ventrem feruntur adftringere,amp;cum accto amp;nbsp;aqua décoda ventriculoimpofttavomitum ftftere.

Semen quod* folliculis eiusineft medetur iocinorisac lateris doloribusex caufa frigida cum vino.AquamquÇjCUtim fubiteducitjVrinam cit;ferturamp;Venerisefle incitamcntum; præfertim vnà cum Piftaciis ac Fini nucleis aftumptum.

Ligni materies eft ad plurimavtiliSjHomeri præconio amp;nbsp;Achillishafta, vt Plinius ait,no-bilitata.Eiusverô TCp«i//t{^-wftue ramenta potu perniciem adferre tradunt: Diofcoridcs ait. Corticis cinis ex aqua illitus4epras curat, Plimo audorc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

OR N V S amp;nbsp;arbor quidem fubinde magnaeft,amp; Fraxino ftmilis,eiusqî altera fpecies, fed humilior. folia ex plu-ribus ad vnum pediculum cohærêtibus, vnoqj eminente, conftant, veluti Fraxi-ni; fed minus dilute virentibus, mollio-ribus, ac nonnihil pi lofts, per ambitum profundi us ferra.tis, inftar Sorbi. cortex mediocriterlæuis eft. interiorligni fub-ftatitia minus crifpa, coloratior, fed non minus dura, floees in vmbellis albidi amp;nbsp;odorati. balt;jcæ initio virent,maturæ ru-bent,gu(fl?ânfuaues,ac fipore ingratx.

In prça.ltis amp;nbsp;afperis montibus Ornus gignitur,arque bis gaudet: ad plana non, aut raro adrjodum defcendit ; in quibus ægrèo^uoqueadolefcit, fruticis tantum-mod^ûjiion arboris fpeciem referens.

ïAaio menfe amp;nbsp;folia redeunt amp;nbsp;flores vig^cnt : Autumnô veto lÂccæ ad matu-, ri tatem ÿerueniunt.

Ornum banc arborem Latininomi-nant,amp; non raro fylueftrem Fraxinum: Et Fraxini quoque fpecies eft. Græci fi-quidcnf,vt non modo Pbnius fcribit,fed amp;nbsp;Tbeopbraftus,duo Fraxini gcnerafe-ccte: vnum al«m atque procerum:alte-rumjiumilius: Alta autc amp;nbsp;procera,Fra-xinus^ulgaris eft; bumilior verb Ornus, • quæ amp;nbsp;èpeivti , fine montana Fraxi-ÈsVjUjx/«. ntft,quiamontibus propria : veluti altéra»?-?œl(fiuecamj?feftrisvocatur,qu:;çamp;Bov,«ÆÂ/a,fiue (vt Gaza) Bubula Fraxinus; f èd redins magana dicitutFraxinus. Particula enim /3o{Z,intcntio-

nis nota,folet magnisj»ræponi; fie BovAi/xica, aut Bot/A/ytüJç magnam ftgnificant famem, amp;nbsp;Bov-/MA/a,Fraxinummagnam.NominarurvfAôOftiusGcrmanisC!i)îlt;ïIbaiinî:Bclgisl)auerefttf)cn; nonnullis «JBuaïfîcr: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Preßte fatftta'^e : Bobemis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mattbiolus bancSorbum fylueftrem facit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

De facultatibusautem velÂfliorum,velcorticis,aut etiam ba^affum,vt nibil apud vetc-res extaÂ fte amp;nbsp;à recentioribus nilftl crjnjpertum. Plinius veto Ornum facultatibus ftmilcm Fraxinofacerevidetur;lft)gt;ftquidem xvûeap. xiii.vbi de vtraqueFraxinofcribit,campe-ftrem crifpam efft tradit,montanam fpiflam. mox J^æc fubdit: folia earum iumentis morti-fera,cæteris ruminantium innocua Graeoi prodidere. Quæ quTdÄn de^axo veteres Icripfè-plin'^error. re,non autem de Fraxino. FefellitPlinium vocum /mâou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afiinitas : /z/Aoç Taxus eft:

Fragt;nus. fie vt Fraxino pern ïciofam illam facultaté perperam tribuerit,quæTaxi eft.

Sympho- Lapfus eftamp; in Orni biftona B enedidus Curtius Sympbbrianus, cüm ex Virgilij Geor-riimilu- gicis Omum Pyri flore cfle cxiftiiHat: exipfo fiquidem Vii^ilij carmine nequaquam bocre--y'' decolligi poteftj agit fiquidem non deformisarborum,fed de infitioiîe nonnullarum itï alias- •

alias dilïimiles ac natura differentes; veluti Nucis in Arbutum: Mali inPlatanum : Fagün Caftaneam:PyriinOrnum:Quercusin Vlmum. Atquchoc modo Platanumlcribitpomi-feram: FagosCaftaneam ferre: Ornum incanefcerePyriflore. amp;:c. vt ex ipfisVirgilij verbis manifeftiflimum eft,quæfic habentGeorgicônfècundo:

In(eritur verb ex fætu nucis ArbutM horrida^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Et fieriles Platani malos gejfere valentes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Callanea Fagos :OrntS5 incanuit albo Flore Pyri,glandemf, fues fregere fùb FImd.

AlbaPopulus perquam facilisaudu L arbor eft:,ciró in altitudigem affurgit.fu-perius ramofa : caSdicis cortex læuis efl;

ramulorum verô etiam albitÿns.lignum candidifin fa®lè finditur.Foiia lata pro-fundius incifà ac angulofa^V itigineis fere finÿlTa,féd multô minora,fuperiore parte læuiajglabrajac virentia; auerfa veto albida, ac lanuginofa : iuli oblongij pappofî,initiôpurpurafcentes:radicesin diuerfa tendunt, fummo terræ cefpiti fubfunt,nec altius demittuntur : atque idcirco validiore vento bas arbores fub-ucrti non rarb actidit.

F^igra Populus proceritate albanon z, efl: infeitor, fubindc verô Srexcclfior, frequenter ramofior : non rarô craflioris caudicis : cortex eius Iseuis fimiliter eft, fed li^ni materia durior, flauior, ac minus albida^neruofiotj ac diffîciliusfindi-tür. prima huius germinà futurorumq; folierum rudimétaoblonga, hordeaceo grano maiora, pingue oleofum ac refî-nofumquiddam contingt digitis adhæ-relcés,colore flauo ad luteum accedensj odbre fuaui gratum,quod maiohbus fa-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^is amp;nbsp;in folia iam abeuntibus périt, fo

lium autem non angulofum,fed inftar priorum Hederç foliorum latum amp;nbsp;acup|inatum,per ambitum veto nonnibil crenatigAjColorevirensjlæue ac refplendens, longo tenuique pedî-culo appenfum, quamobrcm ventis concmflum ftr^pitur^exbibet. profert bæc amp;iulos: ac deinde poft: bos oblongum veligti racemunf,vuæ oblongioris fpeciem exbibentem, cui^ac-cæadbærent rotundæ, quævbi matujuêrCjin pappofam vanefcunt lanuginem. radix buius altius defcendit,amp;firmiûs bæret.

Tertia Populus non multô minus quài» priores excelfa amp;procèra eft. cortex ac ligni ma-teriesadnigræfimllitudinemaccedunf.iuliiongiorftacnigriorcsifoliaquoque nigriora ac duriora,fùbrotunda,marginibusprofundius incif^,quæè longioribus pediculis dependetia continuo ferè moueifturatque inter fc collifa crépitant,cÆte etiam tranquillo ac fudo, vel quàm minimum ventofo.radices buius firmiores,profundiûsquàmalbædefcendiTnt.

Lucos,aquofa,amp;paluftriaPopuli amant: ftagnis gaudent: Ixfiorcs circa amnesnafcürt-tur,ac præfertim alba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Inter primas Pogulus ge«ninat: præcedit reliquas nigra, cuius prima germina tune colH-genda,cùm inipfîsrefinofusliquorreperitur,quod fubinde circa a;quinodij tempus,aut paulô pôft contingit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Populus albaGræcis Aêwxjl nominatur : Latine verö à nonnüllis Farfarus. vtàPlauto iii Penulo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;-------tgt;ifcuin legioni dedi

Germahis eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^opdwepöf «: Belgis Äbcdboom, qua Gram

matici perpcram Abietem interpretantur: IzdYïsPofoLo bianco : Hiipahis Alalko blanco, Amieyro : GaWïsPeuf lier blanc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

manis3(pfn: Belgis îpopiHwr amp;nbsp;îôopelact: Italis Popolo nero : Gallis Peuplier noir : Hifpanis Alamonigrtlhoz AnglisMp vel ^opl^trce.

Primum illud erumpens eermeujcuius in j^edicinavfuS ,t)fficinæ Oculos Populi appellant: alij maluutGcmmam ropulidic^e: Græcorum 'quidam azrep/t^e appellant, vndeerrö-Xfror qua- ris occaftonem acceperunt, qui non prima ilia germina refinofa, fe4 racematim cohærentia gt;«»lt;lt;lt;1»» granulajin ^mpofitionc vnguenti ex Pbpulo aflumenda temerè exiftimant ; in quibus nihil reiinofum.Græci certè non aliud quàm quod refinofum ell*accipi volunt, licet fortaflis hoc ipfum baud proprio nomine exprimant. triMw ^IJaulus Ægineta lib. vn. ait, nbsp;nbsp;nbsp;-n earipy(ffi,

id eft, multa circa fernen refina exiftit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

In non minore autem verfanturerrore, qui Poëtarym fabulis addidi, Succinum exPo-puhlachrymisin PadumdeflucAtibuscoireac durari credunt. Neque enim exPopuli li-quorejfedexalioconcreicit: neque in Pado, feif in littore Boruflico, Germanic! fiue Bal-Snetmum. thici maris Succinum ciilligitur. •

bus Tremble dicitur: Belgis à arffpitu aeftrepitu foliorum nomen^um^ueaccepic,qunSate» leer ipfam^ominant. Exiftimatur verb hæç effe à Plinio Libycadida, nbsp;aTheophrafto««p-

I. Cætcriim alba4^opulüs abfterfofiae eft facultatft,jnquit Galenus, amp;nbsp;temperaturæ miftæ, cxaqueatepidaamp;terrenaextenuataeflcntia. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;•

Cortex,Diofcoride audore,vnciæ (aut vt alij,amp;tediusdenarij) pondéré ifchiadicispro-dett,amp; aduarfus vrinxftillicidium.Ifchiadicis verb hunc corticem vtilem fchbit amp;: Q^erc-hus Sammonicus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stepius occult it ’viüa coxendice morbm

PEMPTADIS SEXTÆ LIB. Ill I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sly

Fertur vcroamp; idem cortex fterilitacem facere cumMuli renepotus. quod amp;r folia poft purgationcs fumpta polfe exiftimantur. foliorum tepens fuccus aurium dolori inftilla-tus fuccurrit.

Populiveronigrærefina,quæprimis ineft germinibus fiueOculisdidiSjCalidaacficca, partium tenuium,atteiiuandijac molliendi facultacem obrinet : acopis Si ufalagmatis commode admiftctuf.

Foliafimilcm quodammodo facultatem habent,fedad omnia infirmioi'em, Galeni fen-tentia.Cum aceto hçc tritamagna vtilitate pqdagricis doloribus imponijDiolcoridcs tradit. Semen,hoceft,primagermina,vtanteoftendimus, ex aceto potum comirialibus vtile cfte, idem auiftor eft. Fit ex Populioculis vnguentum Officinis ncyiflimum : Doîetvero amp;nbsp;O-leum ex his conficere Paulus Ægineta, quod Ægyrinum dicitur.

T N T E R proceras amp;nbsp;altas arbores Si Vlmus •*eft J ab imo ferè frcquonter ramofa : crafti, fcabri, acrimolî exteriores caudicis cortices funtjlenti verb fe fle3ÿbiles,quifubfun6velu-ti Si ramulorum, qui non minus quàm Tiliæ ôbfequioli ac flexu inuidi funt : ligni fubftan-tiafblida ac fûfflaua. folia lata, indiuWà, rugo-fa,venofa,longiora quàm PyTi, ambitu crçna-ta,quadru pedum nonnullorum ànimantium, ac præcipuè boum, pabulo grata ; in quibus folliculi fuperiore parte eminentes gignun-tur, præter exiguos vcluti culices, Si liquorem continentes lentum ac vilcofum,qui quando-que Solis caloribus induratus gummi inftar concrefcit. fîmo» planum, rotundum,tenue, membranoj«m,maiusquàm Atriplicis, quod inter folia ac fubipfi^latitàt. radix non inal-tûiaidimittittfr,lêdperobliquumfpargitur.

Loca amat plana ac campcftria, Ixtiynque ac humidum folum: iuxta fluenta, vel ftrobes aquas habeijtes féliciter gignitur, Si facile in altitudinem aifurgir. ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' ,

Huicautem non multdm difrimilisamp;alia qùædam pftealta quoque ac procera arbor na-fc^tur, cuftis ligndfa materies multo durior eft,amp; fd opera idcirco vfurpatur quæ pon-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus ac vim fuftinent : vt funt Cochigæ Si mo-

iertdinorum rotæ.foliahuius rugoÄfimiliter amp;nbsp;ambitu ferrataexiftunt,velutiprioris,fed longioraamp;auerfapartelæuiora,duutius virentiàjquæthi rdSccatafuerintgratumoient, ab his verb nuliiexeunt aut nafcuntqj; folltculi?Äbubüseadem niinus grata fuht: fernen pri8-nsfatisfimile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In denfis iylUiSjlocis montofis ac atdbis hoc genus prouen*t,Veluti in Arduenna lylua ac Sonia in BrafaantiadidajolimArduennscpalfe: in quibus hæc arbor fr^quenà repcritur.

Erumpunt vtriuiqjfoliafubfinem Aphlisautcirca Maij initium^n Belgio quidem : eo-de tepore Si fernen no raodb prodit, fed amp;nbsp;perficitur^pc véto mox abripitur amp;: decidit^quod inutile habetur : Ncirif enim, vt Columella ait, Vlrhostx4'^ine ferit, fed ex fobolibuà.

Vlmum Græci noroinant:Germani ÎXljfl^olÇ/ÎXuflamp;aum/ ÇÔlwbaurtt: Belgç GalliOr?»f:ItalioZ»zlt;’:Hifpanir’/w^gt;.-Anglilt;glmt«e:Bohemi@lIf»T. •

appellat: Duo liquidem huicgenya funt :vnum öpeiTiTsÄ«« : alterum Eademverbôi Atinia Columellç.fiue Gallica Vlmus.Nam Si hic duo Vlmi genera facit; Gallicum Si Ver-naculum : Illud,inquit,Atinia; hoc noftras dicitur.Atiniam liquidem lætiorem ac procèrio-rem

^z6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T I R P I V M H I s T o R I Æ

rem e(re,frohdemq; iucundiorc bubus prcbcre^quàm aliâ;quo4 de priore quoq; fcripfimus. a,. nbsp;nbsp;Altéra Vlmus àpef^tÂta Theophrafto eft, quam Gaza Montiulmum interprctatur : Co-

lumellæ vero Vernacula ac noftras diciturpd cftjltalica : Belgis hæc l}crfckcr : amp;c quibulclani iocis ï^Écrenteer n uncupatu r.

Plinius lib. xgt;i.cap.x.vii.quatuor Vlmi generarefert: fed Atiniam 6^ Gatlicam tanquam differentes produobusnumeratjquæColumcllævnum idemquefunt genus. Tertiumno-ftrateni fibi ac Columellacdidam facit, quartum genus addit lylueftrcm Vlmuin,cuiusnec Columellancc Theophtaftus inemirterunt.

Vlmi au tenaprioris folia amp;c cortex cum moderato calore abfterfionem non obfcuram ob-tinentrlentunfac vilcidum qjjid in mandendo habent.

y ulnera folia glutinant: idem amp;nbsp;cortex falciæ modo ipfis irapofitus ac circumligatus. Ad lepras cunxaceto trita faciuiit amp;nbsp;foha.Crafliore^ corticem vnciæ pondo cum vino aut aqua potum pitmtam detrahere Diolçorides refert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Humor in folliculis repertus abfterforius eft,atque vnà cdnglutinans: illitus cuti nitorem inducit, faciÂque giaculas delet. Vulneraregentiaconfolidat ; curat amp;nbsp;enteroccelas non inueteratas cum fplenio impofitus, ligatura redè adlnbita.

Tilia femina, vulgô nota,Sô magna arbor eft: multisamp;soblongis ramis inlatitudinemara-plam fefefacilè dift'undens : caudices crafli funt: cortex læuis, foris fubnigricans,fed interiuseX luteo inalbfcansjlentus, lt;lexibilis,admodum ob^ feqüiofùs, ex qu^amp; funes amp;chordæ conficiun-tur,ac alia quçdam texuntur. interior materia Iç-uis^hon dura,euodis, amp;nbsp;inalbicans, ex qua carbones confiant,quorum ad pùlueriseiuscompoli-tionem vfus,quo bojnbarclæamp; bellica implentur tormenta:folia læui^fplendcntia, lata,acumina-|a,Hedcrænonangulofîsferèfimilia,feddilutius virentia3amp; per marginesibcifa. Flofculi racema-tim aut vmbellatim potiuSjin It^gis cohærcnc pediculis,qui à«]uibufdam veluti anguftisamp;sal-bicantibusfoliolisexeunt.iemen in rotundis folliculis baccatum Hcderçmagnitudine nigricans,’ fpontcvbi mat^rueritexcidit. radices in profun-llum defcendunt,ac in latitudincm firaulexpa-tiantur.

Tilia mas,non miner aut minus in amplitudi-nem dift'uf^pft quàm femina : cortices lenti ac obfèquiofi fimilitcr funt;amp;adfunesconfieien-d#«donei, fed tarnen paulö duriores ac fragilio-rcs. lignuni cfuriüs,nodofius,amp;exluteo colora-tius, Vlmi fatis fimilc: folia lata ,haudquaquam læuiajfcdafperiorajpropemodumveluti Vlmijin quibus tarnen folliculi nulligignuntur. Frudum

adeô rarô profert, vt fterilis êS£ nec vllum facerc éxiftimelur. Eft autem hic pi^us,rotundus,amp;: vti maioris Thlafpic^ infarâ:us,cohærentque plure%èlongiufculispcdicuTisraccmatim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Pingue Ixtumquc folum Tiliærcquirunt: in ftercorato optime proficiunt: in aridoxgrè adolefcünt: giÿauntur*quandoquc, fedriôjin j^luis.

Flores femina Maio menfe adfert: frudû verôrfnaturâ Septembri menfè,aut paulô prius. Tiliam Græcilt;p/At/e^k nominant,quidiiFerensà «piAAepea eft:*Rueftius perperam (p/Mepsor Latinè Tiliam interpretatus eft. Dicitur auté Tilia Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Belgis

3ünôe SÆinbenfjoô: Italis 7'/7/4:Hifpanis TewiGallis Tilet: Anglis3Ltnùentrcc:Bohemis4^j?iT, Marem,Bclgarum nonnullipatria voce Çpdineappcllant.

tnofqiû- Falluntur autem non parûm,qui Vlmum,authuic îum folliculisin foliislirailempro

Tilia mare icône exprimuntac exhibent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •

Tilîæ autem folia amp;r cortex reficcandi quandarî) vim habent, amp;: viià repellendi. Folia in aqua decoóla oris pullulas reficcant ac fanant ore ex hac colluto. tumores etiam pedum re-primere feruntutjcum aqua décoâ:a,amp;: emplaftri modo impolita.

Flores calidi funtac ficcijamp;: partium adraodum tcnuium: adüerliiscapitiscxcaulàfrigida doloreSj vertigines, apoplexiäm,äc etiam mo’rbum comitialem, à qUibuldan^commendan-tur: Sinon modo ipfi flores,fed Si ex ipfisftillatitius liquor.

Tiliæ folia,Theophrafl:ùs äit,pr2Edulcia,Si plerifque animalibuspabulo : fruólus mandi à nullopoteft.

Alnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“VT O N m«ius quàm prarfe'dentes altâ

acprocera Alnusell. caudice alTurgit mediocris craflitudinis reólo. cytex eius lcaber,fragilis, riigricans,ad conj aliorum-que tinduras vtilisdignum fubrubet,mol-le,actraólabile, quod«xtra ^uasnondiù incdrruptum dutat; fub ipfis verb aquis, aC in aquolisadHtenijtatem immortale,ædi-flciotum fundamentaac immänia ftrudu-rarura poq^tra fuftinet.-multa certe ædifi-cia ex Aino paios fubditos bàbér.Tolia au-tem Alni, Pyri foliis mai8ra rugofioraque ad Colurnaaccedunt; per clrcumferetiam limiliter crcnata , tadu glutinola. iulos qualesBetulaprOfloribus emittit. oblon-gum ell Si ex multis Iquaniulis copadum quod pro frudu liabetur , quibu?dehi-fcentibus lemen excidit.

Grçcis nominatur: Latiiys Al-hus : Petro Crefcentio Amedanus : Ger-‘manis ©rknbaum Si ^Hfrnbaum : Helgis elfen Si eifcnboóin: Itaifs Aino: Gallis Aul-ne: Bohemis^olffc.

CxÄriim Alni cortex refrigerantem ac jadllringentcm cum ficcitate facultatem obtinet. Incipftntibus’mflammàtibhibus vtilitet imjioni polfunt. Condi^unt quoque adoris Si tonlillarum inflammationes ac cumoresi vcluti nucum luglandium cortices. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

BEtvl A faepead mediocrisarboris altitudinemexetefeit: quandoqüc hümilior fruti-cola magis. cortex eius exterior cawdicem conucflitns cjalTus, fcaber, albidus, ac rimo-fus;qui verb huic fubell interior,tcnuis âdra^düm,læuis,atque inllar membranç pellOciduJ. ctalfiorum ramulorum cortices inalbicatquoqUe,led minimorum nonita,quipunico, qua-lis ell Callancx echino exemptae color, relplendenj^,qui ferè deoftùm redinati ex arbore dependent, veluti iulo^um aut foliorum pondéré grauart limi materia alba ell, fimiliter Si ramulorum, qui Si adeo l^ti ac flexibiles, vt ad circules vamios non minus vtiles^nt, vel etiam vtilioteshabeantur,quàm Salignirami.foIiaJata, acuminata, Si per Ihargines incila, minora quàm Fagi,læuioraque ac virentio|a. lufi oblongi,funt,in qwibus qqpd lemen exilli-matur,gignitur; quod dehifeentibus pCrietatem iuliseiffluit.

In Germaniæ ac Bbhemiaî montibus ac fyluis,tum Si alibi glgniturrSi qUandoque in are* nofîsacaridilfimià,veluti inBrabantiæ Campania,quibilfdamlocis adeb llerilibus, vtne herbamquidem producant,inquibus tarnen Betula viget ac crelcit.

Nominatur liacc arbor Græcè* Theophrallo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à nonnullis cnj/ztîç: ab aliis arifMÇ. La-

tihis Betula ; non Sefunc verb Si qui pet duplex 11. Betulla Icribanc, veluti quædam Plinij

H ï s T o R I Æ* exempfaria Iiabent : GcrManis ÇSl'w hnbâuni: Belgis 25mB«iamp;ooin;Italis Betula : Tridcntinis Bedollo : Gallis Bouleau'. Bohemis

De medico autem vfu Betulæ vel parcium eius, nihil vel apud veteres, vclrecencioresexcac.

Gallica hæc arbor, inquit Plinius lib. XVI. cap. XVI11. mirabili candore atqs tenuitace terribilis Magiftratuum virgis : nam ex ea olim conftabant faf-ces magiftratoum.hac vero ætatCjpue-ros quoque pçdSgôgi ac parentes virgis ex Betula terrent.

Geris fpecies tres fant : vnà iïiaior : altera minor : tertia Car-pinus dióba.

Maiorlpeciofa ac procera drborcdr cortice mediocriterlæui : materia in-teriore tenera ac tradabili : ramos ex-pandit in onftrem partem complureSf circa (ÿios folia magna, lata, angulola, vitigmcis fatis fimilia,led Içuiora mol-lioraque, pediculo longiore eoque rubente annexa, flores raccmatimde-pendentex albido hcrbacei.fucccdunc frudus o^ongi, bini ex aduerlb cobx-tentes,circa annexum nuclei concepta-culotumentes^reliquajparte plana, ac membranæinftar tenui; fpheraeriauc interiwrum Cicadç alarumftmiles.nu-clci candidi ac exigui funt.

Minor Acer frequenter in arboris Ipeci^n quoqueadolelcit: amp;pèveràgt; rruticisin modum humilis permanens nalcitur: cortex huius ftmilirerlaeuis:

fubftantia albida actra-crgt;bilis .-folium vtipriorisangulofumi ‘æycjglabrumquc, pediculoque adliæ-telcens rubente, fed multo minus, Sa-folio cum magnitudine,tum Jplendore fere perftmile,nifi qiicdpro-iundiusinciftim flores velutimaiorisj ncrbacci,non tarnen racemarim,ftd iri • vmbellis exeunt.-frudusfimiliterflmi-' les bini ab vnofpediculo dependent;

Carpima caudice aflurgit proceroj co^ice inalbicante, nonnihil aCpero ac icabro ; ligno loltdo ac tenaci. rami in ^^^^idûtur foliis circum^ angiiloßs, fed ad VI-trn folia accedennbus, niâ tencriora eflent: inter hæc triangularia quædam t^acer^tim dependent,iuxtaquç capitula Cicerum magnitudinci inqinbus huetus flue feme, radix flrma craflaqi^

Minor amp;nbsp;in lyluis montofisgignitur,vbi facile arborefcitireperitur verb iuxta agroriim fepta,acquandoquefccus riuulosfruticisinftar nafcens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Carpinu,samp;:fyluisamp;montibuÄgaudct. '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vere omnibus folia exeunt,ac flores vcriqj Aceri; fèqjen fub finem æftatis perficitur. Acct Græcis trçei’Jk/wroç nominatur.

Maiorcm Germani 2(b?:n ïVuföffcfxrn vocant : Galli Plaße : Bohcmi pro- j, prie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc diéfa efle exifliiwîcur. A veritate au^em ilt;ÿigè recedunt, qui pro Plata-

no banc habent, vicinicate Gallicæ vocis dec^^ti ; Platanus fiquidem multüin abhac dif» fcrens eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Minorera GermaniîSJîafôbolÔfl!: Érabanti 25oofll)ûut r Gain£r4^/É’appellant : Creditur 2,' cflc didla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•. j-j

TerriaCarpihuseft: nomen Italiamp; AllobrJ^esretinent. ZyylaJi hancGræcis vocariteflis^ 5.

Plinius eft. Dicitur autem quot;Cyyïà. quafi coniugalis^quod aiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latiifisiuga quibus boucs

iunguntur,conueniat. quæ nue ex baccôficitcîlatu^BencdiiftusGurtiusSÿtnpJîôrianus, Theophraftus tria quoique Aceris genera ftatuens, Primum^cperiAtAWoP ; alterum ^y/cw:

tertium ttÂivoTÇÿ^v appellariîit: proutvidelicctStagyritediftinguerefôleht:Zygiara autem à Spbendainno differre,quod huic candida ac neruôlÜ materia lit ; illi «utem l^ua açcrifpa.. At verb Olympi incolæ,eodem aud:ore,Z^ara montanam'efle volunt:Sphendamnonvegt;* rbinplanisnafci: Nafccntemtvarbin monte Accrem*gratècoloratam,crifpam, amp;nbsp;ligno fo-lidam efle: campeftrem verb in planis candidam,rariôrem corpore, minusqs criipam:^haric à nonnullis^AZror flue 7,A«yop,non autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocari.

Pliniüsquoquetria Aceris genera traditlib.xvi.cap.xy.dTitulusperperam notant denà-P/, rij x.proternarij ni.habet.) fed Zy^iamfîue Carpinum tertiam facit, n^ivoTpó^u.noh me-,tmacuiatM minit; campeftrem etiam vocari refert. ' ,r. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Cxterûm Aceris aucCarpiniquis fit in medicina vfus,àGræcisproditura non reperitur,

8^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I s T O R I Æ

Pliniusverolib. xxini.cap. vin. Acerisradiccmcontufam locinoris doloribus cfiîcacilïï-raè imponi feriptum reliquit.

• SiUt^ immeritum morho tentAtur acuto^ t^ccenfitmtinges lapidem^ridentibui 'ufidts, Hinc bibis : aut ceris radicein tandis amp;nbsp;vneL Cum 'uino cap is: hoc prüfens medicamen habetur.

Ma G N A arbor Platanus eft, prx-longisamp; ampliffiinèluxuriâtibus rainislatifiiæèpat^t,fpaciofàm admo-dum vmbram efficiês, cuius gratia olim Romanis gratiffima, expetita, amp;nbsp;com-raendabilis fuit: folia habet Ricini modo angulofa,maioraquàm Vitis,ruben-tibus annexa pediculis. flofeuli non ma-gni,palliduli : frudus pilularuminltat rotundus, feaber, amp;nbsp;nonnihil hirfutùs: In Afia quidem hirfutior ac maior,ad luglandis nucis quantitatem accedens.

Fontes ac fluuios Platani amant: Plinius aliquando vino enutritas refert. Tantum,inquit,poftea honoris (fcilicet Platanis^increuit, vt mero perfufo enu-triantur : compertum id maxime pro-deffe radicibus. docuimusqj arbores vi-na potaré. Jib. xii. cap. primo.

Italix autem hxc arbor aduenaamp;pc-regrina : In Germania aut Belgio nuF quàm apparet : In Afiafre^quentior eftî reperitur amp;nbsp;in Cretx cof^uallibus, ac iu-xta Atfeon môtem : vt Petrus Bellonius in Singularibus refert.

Platani,folia hyeme dimittunt, telle Bcllonio ; proinde nec mirum fi folcm xflate’arceant, hyeme veto minimèi Commendatio arboris,Plinius ait,nulla alia maior, lt;^àm folera xflate arceren hy^me admittere.

Dicitutautem fixe arbor Crxcis^TXaTapbc: ôcfimiliteT Latinis Platanus, à latitudine nonnen habet.Gallorum Plaine multum ab hq^differtjquæ Aceriesfpecies eft.

At Platanus humidiotis ae frigidioriseffentix efl,vt Calenusait. folia viridia ad oedemata amp;nbsp;incipientes inflammaticyies fâciünt: in vino décoda oculoru fluxiones impofita fedanL

Cortex amp;nbsp;Pilulac maiorem reficcandi poi^ntiam habent. in aceto decodus cortex den-• tium dolores fopit: Pilulx virehtes^um adipc tritx ambufta perfanant : exdem ex vino po-tx,a ferpentibusdem^rfisauxiliantu|.Crematus cortex vehementius reficcat, Sevnaabfier-git: lepras pellit,amp; humidis ^ceribus medetur.

Vit4ndusèftpuluis,GalenusaitjfoliisarborisinfîdenSjfpititi^fiqaidematttadus,arteriani offendit,valenter deficcans amp;nbsp;exafperanSjVocemque Ixdit ; ficuti amp;nbsp;vifum amp;nbsp;auditunij fi irt oculos aut au|ps incitferit. Diofcorides fioc n^n modo foliorum, fed amp;nbsp;pilularum lanugini tribuitiitf^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

SAljcè s dux funt:vnaprocera:aitcrahutnilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

I^ocera Salix,caudice medioeriter crafro,in altitudinem non minörém afrurgit,quàm • . nbsp;nbsp;nbsp;' alixmaioresarbores;fi non initio amp;citö àfationeprxcifàillifumma pars fuerit.cortexeius

lxuis,lentus,ac flexibilis eft. lignum albidumamp;adeolefitum frangiquecóntumax, vtnullo oneri fuccumbâtjquamobrem amp;machinxexeö ad eleuandamaximi^dhdehsonéfa confi-ciuntur, folia oblonga,minora amp;nbsp;anguftioira qùàta Perfici,fuperiore parte vircntià ac glabra;

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aucrfa

aùerfàverô mgllioraalbidioraquc. rami cortice vcl purpureovel albido conùeftiuntur. iùli qm primo tempore promuntur obrongi,mufcofijcitô iu albidos Sgt;i:lanofospapposabtîunt, • ,

Minora capite paululum eHiinentevirgas pfogignit tenues,corticenonnihilrujjentes aut virentes,viminibus vtiles. fèritur talcis aut virgis in tefram depofitis, quarum, vbi incre-mentum acceperint,{uperior pars prxlcinditur,dc quod caput dicitur,illis fùbnafcitur;vnde tenues virguïæex'èunt,quibus f;^iusrccifjs,caput grandies redditur. Mutîlanèur quandoqj amp;proccrarum Salicum depofitæac plantatæ Wileæfiuejurculi,4pd altiusamp; fupra hominis Haturam; vnde cralliores nalcuntur perticxjad multa^'tiles, SiC frequentius ad circulos, qui-buslignea vafaac doliac^lligantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, t.

Salix aquola defîdcrat ac hùmenèia loca, nec etenitn alibi Saliceta commode pÄueniunt. iMinor in paluftribusomninôriguis féliciter nafcitür.» •

Aprili mènlèjVel, 11 ferius, Maio,cum fofci^ prodeuntiuli, inquibusfcmcri fli modô^-rant)citiüscum pappisabripitur,quàm ad perfedionem perueniat.Ocyflîmc, inquit Plinius poli Theophrallum, Salix amittit fernen, antequam oAning maturitatera fentiat,ob id di-ûa Homero Frugiperda : Græcè aÂea-J/(s(p7^i;. Virgulæ amp;:perticæ cæduntur qüoque Vere, priufquam germinate Salix incipiat,amp; eodem tempore furculos deponcre amp;nbsp;ferere couenit,

Salix Græcis Iréavocatur: Germanis ïBfplJfrt : BeFgisï©ilgdi: IAlis Salice,Salcio:Ga.[Yi3 ^4//x:Hifpanis5’4Z^»f/x/?,.y4Z^(?r,Sôlt;5’4«à: Bohemis ’ïüîba.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Maior Salix pêrticaiisa^pellatur;pr£cfertimquæ làepius mutilata ab vno capite plûtes ramos elFundit. Huius generis cortice ru bens Theophrafto nigra dicitur : altera verb candida. Plinius nigramGræcam cognominat (fiijclitur* inquit, Græca ruUens) ca^didiorem verb Atnerinam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Minorem gA/k»i',ift)n nbsp;nbsp;nbsp;Arcades homiliare,Theophraftus fcribit: Pliniusamp; hanc Hell

een nominat.Vterque hanc Salicis tertiam fpeciem ftatuit: Dicitur verb amp;eadem Salix pu; tnila,Salix viminahs,Gallica Salix,à Columella Sabina, quam amp;nbsp;Arhcrinam vdbariaplu-rimis fcribit: Gcrmanisfkpn^tnöen: Belgis Wijtncn: Petro CrefccntioVincus.

Salicis autem folia refrigeranai faciiltatem obtinent, amp;cum nonnullaadftri£tionecitra morfum reficcant?m: ad cruenti idcircb vulneriscurationem adhiberi commode polTunt.

^54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I S T O R 1 Æ *

Inferuntur étiam pcrquam vtilitcrrami cum folüsvirentes incubicula, aciuxtaledulôt ponuntur, acute fcbncitantiumjaëris fiqutdemcalorem vehementer contcmpcrant,quod fcbricitantibus mujtùm expedit.

Cortices firailem facultatcm habent. hosincincrescombuftos, amp;cum aceto maccratos, callosamp;clauos extrahere Diofcondes fcribit, Nonnulli,inquitGâlcnus, dum fieret Salix cotticem incidinit,amp;:: (utcum quendam colligunt,quo vtuntur ad ea qux pupillas odufeantj cxtergcnt-e videlicet limulque tenuium partium medicaminc.

CAMfi» cVs fubinde meâi'ocris arboris magnitudi^cm æquat, ramis fuis late effufa: ‘-^quandoque verbfruticofa pÿ-mangt. caudex plurima jfertelignofus exiguumadmodum nwdullæ intus habet. atrami,amp;: prælèrtim iùi^i^resgeniculis articulati, medullam multam albidam craflam in terius recondunt, ac lignoli minus habînt. cortex caudicum feaber ac ri* mofuscineritiocolorefordcfcit : raitiulorum nonomninô læuisjcolore ferè affimilis, qui quidem exterior; fuly ft chimTiuic amp;c alius, ligno vicinior, vircns. ligni materies dura Ibli-daquejfufflauefcens, findi facilis. Folia ex plunous ad vnum medium pcdiculumquinislè-nilve cohærentjVeluti I«glandis,fed flngühs minoribus, ambitu icrratis, amp;nbsp;graueolcntibus. flolculi in-latis laxis^ue vmbellis albidiamp;odorati. fuccedunt bacc.^nonmagnæ, initiôvi-rentes,poftea nigricantes,quoîum fuccusfaturo colore rubet:fcq|ina in hisparua,plana,ob-longiorisformæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Adnafcitur non rarô geterum arborüm lut fruticum caudicibus gummi quoddam, molle,nigricans,tcnfle,membranofumque,hominis auf iculamquodammodo fubinde referens, quod ablatum,reficcatumque tontrahitnr ac durefcit.Ethuiufiîlodi quidem eftpaifim vulgaris Sambucus.

PræteiKianc verb aliæ quædam nafeuntur raræ ac peregrinæ. cuiufdam liquidem baccç non nigræ,{èd albida: exiftunt: foliis ac floribus priorcm referens.

5. Terriaî folia admodum filTaS^: multùmlaciniofa:foliiAc baccisprimæfimillima.

4- nbsp;Qwartae flores quidem albidi funr,fed bacca: rubcnc,amp; veraque non in*vmbellis,fed racc^

^EMPTADIS SEXTÆ LIB. Illi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hiatimcongefta,ac vuæ inraodumgignuncur:foliisauteni acrcliquis vu Igari acceditjUili ^quodfubinde altiusexcre{cat,amp; proceriorreddatu|.

lam amp;nbsp;Sambuci fpecies eflec Ebulus, nifi herba foreCj amp;: nequaquam arbor auc frucicofà f“ liirps. de hoc aurem Pempc.terciæjib. i i.cap.xx 111i.lcïiptum.

Humidis iætatur Sambucus ac opacisjtamen amp;nbsp;alibi prouenitj vt in horcoruhi j agrorum; ipratorumque fepimentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Subfinem Maij,auc circa lunij Calendasapud Germanosac Belgas Sambucus cum florc eft: maturæ bacca: Sepcembri ac Odobri leguntur.

Græcïs «xT»,quæLatihisamp;: OfficinisSambucus: Guliclrao Saliceto Be^â : Germanis Belgis ©lier: Italis Sambuco'. Gallis//zzj ^Suin : Hilpanisó’a//ci? \ Sauch^

QuartamfpecieA nonnulliSambucum iylueftrem,fcd Matchiolus montant facie. Gummiccaudice Sambuci profluenSjAuréSambuci pleriqj: alij iudæauriculanominat. Galenus Sambuco qualem Ebulo faculcat^m aflcribirjreliccandi videlicet^tonglutinan-dijacmodicèdigerendi: veriim non hæ tantum,fed «feahæ cifaculcate^àdlune. Nâm Sambuci quidem çortices,folia,primagermina,flores,acfrudus,n^n modÔreficcant,{èd amp;:calfa-faciunt,amp;: vnà quidé purgandi vim obtinenc ; fed no abfqj raoleftu^ ventriculi incomodo.

Primaenim germina coda, Afparagi m'odô affumpea ventrem commouenc j amp;:quan-doqs ventriculo percurbato vonâitioncm faciunt. Simile pefTunc amp;: folia.

Interior virensq; cortex potentius purgat: bilem aquofosjaumpres dgFrahitjhydrOpicis ea decaufa vtilis.Tunditur,amp;: cum vino autladis tero liquor expreffus propinatuh

Facultatis huius participes fùnt ôôflofculirécentesquidem,cum cibo aliquopermixti; vcluti cumouisftixi, ^ftntrem quoque conturbanc amp;deiedioncm moliuntur : reliccati verb lîmul cuin hiiraidicafe,purgandi potentiam arnittunt : digerendi amp;ateenuandi retinene. Acetum in quo flores aridi macerati funt, in cibis ventriculo gratuni appetenciam ^xcitat; craflbs crudosque humorcs incidit ac attenuar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Seminis facultas paulb quam reliquorum mitior: ven^em quoque mouet, amp;nbsp;humored aquofbs detrahit,in puluettfin redadum, amp;drachmæpondcre exhibitum, recens cölledum in acetoidmacerari expedit,acdeindereficcari,cofnmo^ additur fæcis vini arid^ par pondus,amp; nonnihil feminis Anifl ; fie etenim citra omnem m^leftiam pAerttiam fuam exercer; amp;:hydropicis fubuenit. continuis autem aliquot diêbus exhibendum icummodico vini, quibus. placet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Gummi Sambuci adftringe«diacreficcandiviiT}obtihet.Dilu tum eiusin quo pâucis bons maccratumfueritcollutioneacgargarizationc oris tolifillarumqj incipiences inflamma-tioncs fedatjamp;columellam laxiorem reprimit.

Diofeoridesteneraae virentiàSambuci ait folia cuqj polenta inflammatiiines mitigate: arabuftisac à cane demorfisprodefle: dolores jiodagric^scum f^oarietino aut hircinö le-nire impofîta: glutinare verb amp;nbsp;Tézro:po€5lt;ç,id eft,cauqfnôfa vlcera. Nouellorum ramulorumi medulla qualitatis expets eft : hæc reficcata,atque nonnihil comprefla auc contorcajad fiftiC-darum anguftiora ora dilatanda, uppofica, cönducit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

DeSa.mbticoygt;aluflri.* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

T) A t V s T RI s quæ dicitur Sambucus,non foliis, fed ramis ipfam refert. humilior mulcb i-eftjamp;frucicisinmodum nafcicur. rami cortice corfueftiuntur veluti Sambuci jcineritio colore fordentc; gcniculis per interualla inçrfèpti funt,ac multatricopiofamqs albidam me-dullam intus reconditam habent; lignoô locirco minus, qüod candidum amp;nbsp;fragile eft. folia lata,angulofa,Vitigincisferè fimilia,fèd minora ipolliora. vmbÂlæ flofculosedùnt, quorum exteriores fècun^um marginum crepidines maiores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eleganter albidi amp;quinque-

folijjLeucbiis minores; roéiqui verb mcdij ac intra thargines^xigui. baccæ vbi maturuerinc rubentjVuæacinis minores,maiorcs,quàm Sambuci; fàpore haüd gratX’,in quibus duri pla-nique nuclei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Circa humidos tradus^^paluftres gignitur : fepit verb amp;nbsp;non rarb prata ac veruada.

Vmbellæ cum Abribus Maio vigent : Autumfto baccæ perficiüntur, quæ fubindetota hyeme infruticereftant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Huiusverbamp;alteraeft fpecies;fîmiliterfruticofatantummodb,quæ caudiÆius, ramis 2.’ per interualla articulatis acnodofis,medullaquecandida refertisjfoUisqueangulofis prio-rcm omninb exprimit; fed flores huius non ab vmbcllis exeunt, fed in rotundum, denfùm, orbicularcmqueglobumconferdimcollcdifîmul vigent, exterioribus amp;: vmbellamfupe-

HIs ro R I Æ noris ambientibuSj magnicudinc amp;fof^ ^a. pares omncs; coJore eleganter albi-dij led odore deftituti; nullo luceedente rrudu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Horten 1ÎS hxc eü, Slt;: cukuræ mango-mo talisj vtcreditur J faóta, Apud Germanos ac Belgas fu binde reperitur.

De liac Sambuci Ipccie apud Veteres nihil rnemoriæ proditum; neque enim Opultjs eftjVt nonnullos tcmerè fulpica-ri contigit; multo minus Platani Ipecies. Recentiores Sambgcum paluftrem ,auE Sambucum aquaticam nominànr. Valerius Cordus LycoBaphylon facitjamp;prio-rem fruâiferam fem inam: alteram lleri-km marena nuncupat. Saxones,inquic Gelherus, Vuam lupinam vocant ; vnde ^^^^ipt/Aounomé,Cordas inuenic:Ger-manisQÖalt§olÖcr/amp;:^ltjc^^olhfr;Belgis ^toeltBenôout; Gallis quibuf-dam Ohiere.

De facultatibus autem huius amp;bac-carum eius nihil comperram apud ali-queni extat: neqÄe nosqnicquam adfer-rcpoBiimgs.

Loto. C kv. XX II It. f O T V s, de qua IcribimuSjarborma-gnitudine Pyri, vel etiam maior ai-notóue ; caudices fubinde habet yaldc craflosjcortice circumueftitos lçui,atque e catruleo colore eleganteil virente ; ra-mosprornit logos, in laticudinerncypan-los;folia verbveluti Ilicis,lerra;modo marginibus incifis. baccæ rotundælunt, e longioribus dependent pediculis in-• Itar Cera^brum, initio ex candido flaue-leentes, rubenccs deinde;fedvbimatu-tucrint nigricantes.

P eregrina «Slt;: ftra admodum hçc arbor Germaniæ : ex Italia ohm ilia-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is frequehs, Matthiolo te-

Nalcirur verb amp;: Lotos arbor in Aphri-ca,lcd ab Italica in frudu aliqualiter dif« 9 ferehs, vr Pliniusapcrnsverbislib.xitn càp.xvii.oftendit. Aphrica, inquit, qua vergk ad nos infignem arborem Loton g'gm^gt;quam vocartt Celtinjamp;ipfam Ita-hæfamiliarem*lcd terra mutatam. Ma-ghitudo quæ Pyro, quanquam Nepos •Gornelius breuem tradat. Inciliira: folio .. cfebriores: Coquin Ilicis vidererur.Dif-fefentiæ pîurès,eçque maximè frudibus ^sgnitudo huic Fabæ,color Cro-ci, led ante maturiratem alias arq^ alius, hcutinviiis.

Nalcirur denfus in i^mis Myrti modo, non vein Iralia,Cerali; tarn dulci ibi cibo.

PEMPT ADI s SEXTÆ LIB. I I 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8}^ ,

cibojVt nomen etiamgcntiterræquedederitjnimishofpicali aduenarumobliuionepatria.’.

Ferunt ventris non lentire morbos,qui eum mandant. Melior fine intenore nuclco, qui inalterogenereoflcusvidetur. Vinumquoqueexprimiturillijfimilemulfojquod vitra denosdies negat durare idem Nepos: baccasque contufas cum alica adcibos doliis condi. Quin amp;exercitu?paftoseoaccepimus,vltrocitroquecommcant(^ per Africam. Lignoco-los niger. Ad tibiarum cantus cxpetitur. E radice culrellis capulosjbrcuesque alios vfiis ex-cogitant. Hæcibi natura arboris.Hadenus Plinius. Præcipuam autcm hanc , eodctn loco ait, circa Syrtcsac Nafamonas. lib.verô v. cap.vii. baudprocul à Syrti minore,infulamcffe traditMenyngemjLotophagitimdiûamjàcopia Lotorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i.

Straboautem lib.xvii. non modo Menyngem/lêd ipjgm rainorcm Sfrtini Lotopha-gitim dici affirmât. In principio ,inquit, Syrtis infula quædam adiacet oblonga, nomine , Cercinna : item altéra minor Cercinnitis. bis continua eft minor Syrtis, quamXotophagi-tim Syrtim vocant. huiusfinusambituseftM.amp; dc. ferè ftadiorum. orîs latitu^ DC. Iuxta vtrumquepromontoriuminÇulæ adhærefcunt continenti,Cercinna fcilicet amp;nbsp;Ménynx, magnitudine æquales. Menyngem Lotpplwgorura terram putant,ciiiùsfÂgt;rmerus memi-nit, amp;nbsp;ligna quædam extant,amp; Vlyffis ara, fruxSus ipfe. Nam Lotos arbor mülta in ea eft fruôtufuauiffimo.Hæc Strabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Delcribitbanc Lotum Tbeopbraftus lib.i111,Generaeiuscomplura efle refert, frudu difcreta.qui magnitudine Fabç,mature(censvuarum mor^colorcm immurat. apud Loto-phagos editur dulcis,fuauisjinnocuus, amp;nbsp;ventri falubris : Æauior veto qui ablquctiuclèo, ex quo amp;nbsp;vinum exprimitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Natura aùtembæc Lotos,eodemaudore,perpétuaeft.exemple funtLoti,de quibus Plinius lib.xvi.cap.T^iin, Romæ,inquir, Lotos in Lucinæ area, anno qm fuit fine magi-ftratibus cccclxix. vrbis ædecondita, incertum iplaquanto vetuftior. Eflequidem vetu-ftiorem non eftdubium ,cibn ab eo luco Lucina nominetur. bæc nunc circiter annum ccccL. habet. Antiquior ilia eft , fed incerta eius ætas, quæ capillata Jicitur : quoiflam Ve-ftalium virginum capillusad eam defertur.V’crùm altera Lotus in Vulcanali, quod Romulus conftituit ex vidoria de decumis,æquçua vrbi intelli^itui^vt audor eft Màfturius.

Græcè hæc arbor Awto?: Latine àPlinioCeltAvoc^r:abItalis ■ à Tridentinis Bagolaro, Sunt veto amp;nbsp;eiuidera nominis herbæ trifoliæcompluresç dc quibus Pempt.quartæ lib.iiii.latiffimèfcriptumert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

InÆgypwetiam quædam Lotos,ex paluftrîum genere.huic,vt Tbeopbraftusaÿ:,caulis^^''* ? natura fimilis Fabæ(videlicet Ægyptiæ) amp;: fruduseodem modo;nalciturenim frudus in ca-pitc modo quo in Faba : flos candidis liliisfoliorftm angulliaproximus.- radix huifts Loti, Kopoiov dida, rotunda amp;nbsp;Mali Cotonei amplitudinç, cortice nigro, quali nux Caftanca tegi-tur.cuiusinteriuscandidumelixumautalfum gratumeibis. manditur vetoamp;:crudum;fed crudo gratius decodum. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Lotusautem arbor (vtadbancredcatdidio) non rflultæadftridoriæ facultatiseftparti-ceps,audore Galcno,fedamp;cenuium partium acexi?catoria.

Ramentorum hgni^ecodum fiuepotumfiue infufum dyfentericisamp;rfluxignevterila-borantîbusauxiliatur : citam al*iflm cohibet,amp;:capillos rufat: amp;nbsp;defluentes,additGale* nuSjCohibet. Coquuntur autem,eodemaudore, rament ƒ, interim in aqua, interim in vino, niroirum prout vfuspopofcocit. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Ar B o R magna Azedarach eft : cuius folia ex pluribua corrif ofita, Fraxinij Orni, auc Sorbi referunt, led tarnen minus derisè cohærèntia, amp;nbsp;profundioribus incifuris per cir-cumfercntiam(errat«i colore faturovirentia: flores quihqifbiûnguftisfoliolisftellæinftar radiati, c medio longiore t?nuique eminente calyceifrudys forma Ziziphorum inflir, fed lu-r teo colore pallefcentes, guftu virofo amp;nbsp;amaricanti, fapore ingrati, olTeo intus nucleo;quern tranfmiflo licioadprecatoriascatenulas, Sliarum fphærularumloco,nonnblli adbibent.

In Italiæquoruq^am wTwaftcrioruih fçptis hanç arborem haberi Matthiolus refert: Lo-bclius Venetiis amp;nbsp;Norbonæ frequentem elfe ait. Sólet veto amp;nbsp;olim in elegantiffimis Belgij viridariisferi accoli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Nomen autem huicab Auicenna Azedarach,aut,vtnonnulli legunt,Azedaraeth: Srno-minanteam,ait, in RechiarboBf m Myrobalanorum: Sr in Tabraften,amp;: Kien,amp;r Thahich. Recentiores autan non parum errarunt, hanc Sycomorum efle volentes;amp;: non multo mi-nus,quiLoton arborem affirmarunt.

audore Àniccnnajcalidus a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teniojamp; âccus in fine primi: ob-

nruMionesaperiCjacpræcipuè ccrcbri. fta-ctus peôlori valde nocet, ventriculo aduer-iacur,ac moletliam adfcrr, perniciofuseftgt; amp;nbsp;fortaflis interficit, Aqua folioruni pe~ capilJos loagiorcs

Ferctir amp;c, decodum corcicum ,Funio-terræamp; Myrobalanis additis, conferread-üerfus febres ex pitüita natas. Succus ex-’ ecrcmorum fofiorum cura mcllc venenis fcfiftic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Siradia SrRhafîshabet: Azedarecht,aif, talidâ cfl S£. ßcca. : obftruélionibus qux in congniâ exifiit : capillos prolongat. Friicxus tarnen cius vaidc ilomacho noci-uus, qui amp;^uandoqueperniciofus inaeni-tur, MatthioJusfoJiabuius Silignura ani-raaJia eham necare tradit: veneno veto ipfius, reraedijs quibus Ncrio occurren-dum,

s T I È. P î V M HiStORIÆ PEMPTADIS S E X T Æ LIBER QJ/ I N T V S, * nbsp;nbsp;nbsp;,

Ij ÂM ad operîs niaflrÎKoç^iihtacfnem proper amas, xtjt Pemptadà,leddr totiusfiirpsum hifioria librum aggredtmur.^tio non pauca comprehenduntur perpétua 'virentes fronde : inter Conifera ac Refinifera occurrunt. De qtfihas pro operis nofri infliflito deincepsagendum, quot;nbsp;Aulpicamur autem à Lauro femper f rondente ac'virente fruttce,atque eo~ dem quoque coronario. Open fine impoftto,vcluti nbsp;nbsp;certamini féliciter per-

a£io^corona debetur.T^n qutdem cuiuà abfoluto eadem ,fedpro eiufdem con-ditione differentes. zJÏLedico operi nùlla aptior,quàm ex Laurt^ fonferripotefl.ApoRinifquidem hac facra effdedicata ipuoque amp;nbsp;adamata. Apollo autem non 'uaticinationû tantummode, fed dn Medicina parens ac inuentor celebratur: atqaevniuerfarumhe^arum ei fubiclla potentia fer-tur. Oportune idcircb ad operts huias finem Lauras adit urn prabet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

LKvkn nonrarômediocrisarborisâlticu-dinem aflequitur : ranjis pluribus l«xuriat, cortice virentibus. folia ci oblonga,lata, dura, colore virenüia, l^aueolcntia , fapore nonnihil amaricantia. flores hcrbacei coloris fecundum famulSsac folia cxeiyit. baccæfiuefruélusro-tundislongiôiÿs,cortice intcguntur nigricantc; interior lâariim nucleus in duas partes finditur, veluti Perfici,amp; Amygdali,alioruniq5 5 lt;?olore è ruffo liibnigricanSjodoratus, fapore cuinexigua acrimoniâ nonnihil amaricans.

Huius veto altera fpecies fruticolà magis 2; e^ciflitjà rad^cibus germina plura »mittens, quæ tamcn in aljitudincgi tântamvt prior non aflur-git,amp;: ccèrticibus ramulorum rubet :folia verô letiam teneriora ac minus dura habet : cæteris 1 priori non abflmilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• ^norauit.Quandam enim tenuifoliam efleeit: alteram verô T^a.n'riçÿ.v flue folio latiorem jaut potiusTejr^L/TJ^Vjid eft,duriorem, quod magis conuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

' Nafcitur Laurus ih Hifpahia, Italia, aliisque calidionSusregionibtft : Solo apud Belgas falfî-iagine infcótp ijieliu s proficit,vt in Zelandiæ in-fülis. alibicuraeget,amp; hyemeàfrigqfe arceri. debet..

d’e noua germina^atqüc ^nà flofculos pro-fertrbaccælub Autumnum perficiüntur. Viret

Grxcishæc Aaippudicitur: Latinis Laurüs : Italis Lauro: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î Belgis

5Lauruô boom: Gallis Laurier: Hifpanis Laurel,Lorer,amp;C Loureiro: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25aD tree:

Bohemis ^obccf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» •

Fruâus Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Laflnis Lauri baccx : Germanis : Belgis 35aBeïeer :Hi-

^5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I S T O R I Æ

At Lauri baccæ folia,vc Galenus aitjreficcant amp;nbsp;cxcalfaciunt vehementer: plus tarnen frudusqiiàm folia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Cortex minus acris amp;nbsp;calidus eft,fcd magis amarus: habet veto amp;nbsp;adftridionis nonnihil.

Lauri baccæoum mcljeautpaffo incclegmàte profuht, DioC ait, aduerfusphthifim ,or-''thopnœam,amp;omnes circa thoraeem defluxiones fîue rheumatihnos ; contra feorpionum idus ex vino bibunrur: vitiligines fiue aAcpoùç expurgant;exprcffum veto harum aurium do-'lonbusamp;?auditusgrauitatiauxihatur,cum vino veterqamp;rrofaceojoleo inftillaturü:mdcetur 'verôamp;:iftudacopis,amp;: calfacientibusac difcutientibus vnguentis.

Noftra ætast)accisnon ad pyîmohisaiitpeâoris morbos vtitur,’fed ad ventriculi, iocino-ris, lienis, ac vclicæ aHèdus has exhiber: refrigeratum vcntriculum concalfaciunt : conco-dionem cmdorum humorum promouent : lagguentem appetentiam excitant : cibi falli-dium pelltmt: ioeinorishe lienis obftrudiones aperiunt: vrinas cîunt: mtnfèsmouent, amp;nbsp;ad fecundàrum expulfioriem faciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Oleum vei^ ex h^j exprefliim aut decödioi^ elicitumjlcabiem'atquc fîmilcS cutis foedi-tates cito curat: cælis atque ab alto délapfis quoque illitüm prodeft : fuggillata tollit amp;; fân-• guinemcohcrctum,amp;h^mowscircadolentemlocum digeritac difcutit.

Folia,Diof.ait,in balneoautinïèfTu vteri ac vedeæ vitiisconuenire; vireritiafolia'placide adftringcre: tritaverôae importavelparumac apum idibus mcddrncüm polenta autera amp;: pane inflammationem omnëm iflitigafe ; mitigate veto ftofnachum cum po'tu à'flum'ptà, fed vomitum ciefe. •

Coquuntur veto Lauri folia à recentioribus nonrîrôcum nonnulliscibariis,pfi:fêrtim pifeibus: vcrùm Tnde nulla naufea acccdit,fed cibus iftis conditus iâpidior,ac ventriculô'gra-tiorredditur. Radiciscortex,audoreGaleno,'calculosconfringit,amp;Â)cinoh prodeft,triura . obolorum pondéré ex vino odorato potus.'qudd amp;nbsp;Diolcoric^s habet,qui addit,fœtus in vtero rifccarc. .

ramufis oblpngis,articulatis, in alas di-uilis: foliislatis,læuibus,relucentibus, Lauri æmuliSjodore deftitutis,'hon alternatim diipolifis,fed è fingulis afticuns fîtu.oppofi-tis: flofeulistn vmbellis paruulis adramu-lorum cacuminaâlbidisjforisfubinde nonnihil purpurafeentibus : baccisveluti Myr.* . ti,fèd longi^rib'us, ac cærulei elegahtiflîmi “ ' coloris,

Peregrina hæc ftirps Belgio cft : in paü-ciflîmorura hortis%limconfpicüà. Italiçac Hifpani» agri, tum amp;nbsp;aliarum regionum h'iiius feraces exiftünt. pro quarum differente fitu ac riatùra ttlutationem quoque nonnullam accipit.

ViretTinus pcrpctuô,amp;: frequenter vno |codemque tempore curü flore amp;nbsp;maturis Daccis confpici poreft.

Tino huic nomen cft, dicitur amp;nbsp;Laurüs fylueftris, flue «Tatpp« àye/a : à Catone Lau-tüs fyluatica; Itaiis Lauro faluatico : abHi-ipanis Vuade f 'erfo : ab aliis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: à non-

jQccürrit hums apud Plihium mentio lib. x v. cap. XXX. hi ƒ verbis: Tinus,hanc fylueftfem Laurum aliqui intclligunt,non-nulli fui generis atborem. Differt colore ; eftenimei cærulea bacca.

SEXTÆ LIB. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33:$

ARborescens ftirps Rhododendrum eft,Lauri effigie fpedabilis : folia eiusob-longa, maiora latioraqs quàm AmygdalijCrafia item daraq5; flores elegantiflinftj rubentes Ro-farum fpeciem exhibent; quibus pereuntibuS filiquæiùccedunt digitalis longitudinis, tcre-teSjin quibus fernen lanofls floccisalbidisim-plicitum,qui amp;nbsp;vento fleuri pappi abnpiuntur. Tadix longa, poliA, amp;nbsp;lignofà.

Nâfcitur,inquitDiolcorides, in id efl;,amœnisviridariis,maritimis,^lecus flu-mina. In Italiæ quibufdam huiufcemodilocis • repentur,

Rhododendr^f, amp;: pocfoJ'ix’ipr«, Rhododaphne', id eft, Rofea arbor, amp;: Rofea^aurus:^nonnul-Jis verb, vt inter (punas voces, eizray^^, àiy^ça.-e/ç: In Oflflcinis Oleander; InjJis Oleandro: Hi-fpanis Adelfa, Eloendro, ac Aiendro : Gallis Rofagine.

Nerion autem flue Rhodödeudron foris im-pofltum digerendi vim,vPGalenus ait,obtinen at fl intra cqfpus aflumatur, perniciofus ac ve- * nenofus,non taiTtum hominibus, fed pletifque erian» pec»ffibus.

Vim habent,DiolT:Aides Icribit,flores amp;fo-liî càniBus, aîinis, ïuulis, amp;nbsp;plurimis aliis qua-flrupedibus animantibus exitialem ac lethaiem : hominibus verb ex vino pota, fuiit contra ferpentium morfus præfidia; #c magis addita Rutj. lihbecillæ animantes,vt oues amp;nbsp;caprx, fi aquatn bibant in qua folia maduerint, moriuntur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

IN T E R lüniperos viia minor : altera maèor pere^nna. Eft verb harüm quædatn floreni edens,non tarnen frudificans: alia frudum gignf ns florem naud adferens.

Minor luniperus ll^nofus eftfrutex,freqüentibus alisramofus : cortice membranaceo fpontèdifrumpente: material^i fulua,amp;s cùm accenditurodorata. foliolah^et angüfta, acuminepungentia;fpinasidcirco magis quamfolj^ referential non ramen admodum du* tas.baccæeius,quæfrudumfert,initio virnJes, pet maturitarem nigtæ, legitimæFabæ, (in Græto pcrpefam ;fgtpi/ov pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitur ) ac Ochri, id eft, Eruiliæ magnitudine. nûiices

hinc inde fpargüntur,quædara ramen altè defcendünt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iMw.

luniperus maior ad Cuprefli altitudin^m fubinde excr?{cit ; foliç rUaiore âc duriore: fru-du qüoque grandiore,ad Auellanæ nucisquantitatem accedente, amp;nbsp;ferè inftar Gallæ, Bel-lonio audore. Lachrymam hæc fondit li^uidanf æftiuis m'enfibus, quaz calofis officio ia gummi coit. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I * nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Minor luniperus pslffim in vtraque Germania, GalliâJamp; alibi gignitur in ihcultis, defers tis,apric is,mort tolls: rarb ad plana defcendit,amp; fréquenter humilis,feffihbus in têrra ramulis latèfefediftundensjquandoque tame^cxiguas/arboris inftar fe^ttollit, prælêrtimcultuac-cedente,autincalidisreg^ibus. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

InTauto monte BeTlonius maiorem gignirefert: Aïoifius Anguillata iùxta littora maris Liguftici Sii. Adriatici,amp; in Illyrico luniperum magnas baccasferentem: alij in Galliæ quoqi Prouincia reperiri fcribunt. Afperis maritimisqueloci$pïerumquena(citur,Wtinter nothà Diolcorides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Vtraque Iqpiperus perpétua fronde viret,’necfrigorahorret:früdum tardé perficif,nec ante biraatum,flngulis tarnen annisnouos promit, quo fit vt nunquara abfque frudu fit, amp;:

lunipcrus Grçc)sap«4f 3t)ç:Officinæ Latinam vocem retinent: Arabibus Arconas amp;nbsp;Archen-cas: ftalisG'/Âô/'rtf; Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Hi-

fpanis Egt;tebro,Ginebre,amp; :GaIlis ôeBel-gis Geneure : Anglis SÇunijJerttEE: Bobemis3lt;^ loiUCG

Appeflaturverô minor apzevâiç,/wi3-/3iôÇf amp;nbsp;ei:(gi7aÂ)ç, vocibu S quidc inter nothasrelads.

Maiorvcrô amp;c: fimilibus vocabuIisKyWexiz-OTç ayo/a., ê a^psTêgjijnecnon /Mira-iSioç.

^acca lunipcri Græcis dicitur,quan-quain amp;:ipfa Iuniperusap««c^ô}çquandoqueap-pellctur:Gerinanis ,Kfa)nftka:'^e(f§offfrbfa; Bcjgis «tßcnetorebeficn; Hifpanis Neurinas: Bohe-înis^9(no 3(î(cw(on?e.

Lacliryma lunipcri,recepra Officinis voce, Vernix nuncupatur: Serapioni Sâdaraxamp; San« daradia dicitur. Græcis veto alia Sandaracha Auripigmenti fpccies, quæ in iifdem incralJis quibusauripigmentum gignitur, longea Ver-niceliæcdiflèrt.PIiniusIib. xi.cap.vii. amp;altc-rius quoque Sandarachafttncminit,quæ Èrirha-ce amp;nbsp;Cerinthus vocatur : hæc eft apum, dum operantur, cibus.*

•Calida autern amp;ficcaeft luniperus.-vtrimqj,' vt Galenus aitjCcrcij ordinis.Baccç vcrô amp;cali-

dæ funtjfed no perinde reficcâres. Vernix primo • ordinc cxcalfacic ac rcficcac, vt Arabes referûr. Iuniperifruä;usieeurt*e1iesque^alenoatidore,expurgat;crallos glucinofosquehumores exténuât :fàlubribus niedicamentis amp;^antiidî)tis admifcetur. affatim fumptus^lomacJwni mordic^jCaputque caJefacit: aJui excrementanec retineCjnecpropeJlit:vrinam cit. Po tu ni hunCjDiofcorides ad vitia thoracis,tulTeSjipflâtiohesjorminaife venena prodelTe.-conuulfis, ruptis,amp;^uluæ llrangulationibuscohferrc refert.

Aduerfus autem veterem tulfim, amp;nbsp;difficilem illam, qua fubinde pueri excruciantur, pctquamcrudi^Ientijvilcoh, fànguinp vnàquandoquepcrmixto eiiciuntiir, decodum ho-xumplunràum valerecertiflîpaum elT. e’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Nonnulli in Bohemia aquam,in qua^rudus ifti macerati,alteriuspotusloco alTumunt, quiadmodum falubriterviuunt. Vtilitcr autem hæcaduerfus febr«speftilentesamp;venena bibitur. relîjÿt autem haud ingratuni. Superfunditurnonl^mel tantum aqua, led priorc fere exhaufta,iterum vafcuIumnotÿadiiTjpletur. io* ' Foliorumacligniaccenforum luffitu lerpentqfiugantur;amp;fiquæeft malignaaêrisqua-iitas%oc eracndatur. Succum fohorum ex Vino ilJini amp;î)ibi,aduçrfusviperarummor-'V,'fusprodeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i

Ramenta ligni alTumpta perniciola eire,vulgaria Diolcoridis exemplaria habent: fed tmcndarioranequaiquam;9ecc{uiCquatfi vereramhocaflèrit.

Vernix defluentes c capire pituitofps hifraores fuffitu reprimit. afliimpca potaque ventrl-culoac intçftiniscrudospituitofofqueinhærenrcshumores concoqwit:lumbricosamp; Ventris tineas necat: menfiumprofluuia amp;nbsp;hæmorrhoides fiftit. coramendatur ad finguinislpU-tationemjfinuolàvlcerâinljjerfareficcatac^rnercp|et:cum oleo rolàtopermixtamanuum amp;nbsp;pedum rimas lànft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t,. .

Fitex haccum oleo ex lèmine Lîrii temperata, liquida Vernix, cuiusvTus ad tabulas de-pidas illußrandas,tura ctiam ad fern nitoremj amp;nbsp;à rubigine defenlîonem,vtiiis.

‘..sn. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 'i - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... H-;:. j oif' ;

De Qxycedro, fiue Cedro mincre. Cap. v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lr lt;

IVnipero fimilis Oxycedrus,quæamp;minorCedrus dicifur,adddîèrei^iam videlicet raagnæ, proeeræ, amp;nbsp;eoniferæarboris Cedrclates, de quapofterius. Huius vcrô amp;duo ge

ncr«'X,The(|phrafto jc Plinio audoribus ; Lycia videlicet amp;nbsp;Phœnicea. ,

Phoenicia Gedrus, quæ amp;nbsp;Oxycedriis, caudice ramisqs tortuofis ac nodofis,in alas coni-plures diffulis, lunipero pcrfifhilis apparec. ligni matehf s riibet,amp; vti Cuprefli reddlet: folia angufta amp;nbsp;acuminata,Iuniperinisdunora,acutiora,magisquepungencia,accircacauliculos ranora: kudus Aucllanæ iubinde nucis magnitudineiaut.vtTheophraftus, Myrtibacca-rum, per maturitatem fuluu^aut rubelceiw, odoratiÄ,guftatuquc adeo fuauis, vt Scruftici fubindcaddito pane hoc vefcantur. • nbsp;nbsp;’ nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Exudat quoque ex huiuscaudice,in calidis rcgibnibus, gummi durum SC perfpicuum, Maftichi fimile, quodfamennon vti ha:c in maildendo Icntum coalefcit, fed fjjabile in te-nuhlîmasfacilèrefoluiturpartiÿ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Altera hu mills Cedrus Lycia,pnorisaltitudinen#îiaud1hrequitur: caudice vero fimilitcr tortuofo,brachij craffitudine,al^ multis Æiftofo: cortice fcabro, exterius fuluo, interiu? ru-bcnte. folia frequentiora, initio luniperi æm ula, fed.tamen paulo breuiora ; tertio veto aut quarto anno crailiora, amp;nbsp;tereti figura, ad CupreifivelalKriusSabinæaccedunt,retufa videlicet S^ minime pungcntia; quæ digitis Éli ta odorem fpirant pergratum. Ita vna eaderatjBe ftirpsinferius acuta Sc pungenria,fuperiusvciô crafr^amp; retulaprq^nitfoliaivt adodiiT.Clu-fiodihgentifiime obfcruatum. frudusautcmhuiu^rotundus baccarum luniperi inflar, colore per maturitatenj flauus,ad ruboreminclinans:guftu fi»Uamarus,cæteriîmodoràtus.

Vtraq;humilisCedrtflGermaniænon modo infcnori,fcdôôfuperiori peregrir». Amant tarnen,vt Theophraftus ait,faxofis Sc frigidis n»fa.

PhoeniciaOxycedrusin Italiæ,Hifpaniæ,ac Afiæqi*ibu{damT^ocis,aialicubiptocerior i. amp;nbsp;maior exit. Quæ eten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argan o Apuliæ nionte multo alibi enatisaltiorjprocerior,ac

amplior eft,baccasî|5 prormmaiores,nucem Ponticam magnitudine æquantesac dulciores: vt dihgentilfimus Icriptor Bellonius refert. C. Clufius Ôxycedrum Sc luniperuw tantæma-gnitudinisin nonnullis Hilpaniæ locis fe oblèrualTe tradit,vt ad hominiscraflîtudinem caudex earum accefierit.

Lyciain GalliæProuinciahaud procul Maflilia reperiturjamp;in magna Græciæparte in i-Illyrico ac Epiro gignitur.

Pcrpetuô vcraqj virens^Il, amp;nbsp;hybernis quoque mcnfibusfructu ambæ grauidz, Vtpotè fcmpcr prægnanteSjVcrere nouumcxcipicMe.Vere noua germina, rudiinencaquefruduum promuntur: Autumno matyritatem alteroanno,veluti lunipcri baccæ.aflequuntur.

Minores ac humilcs Cedn appellantur,ad differentiam Gonifera:'proceræ Ccdrelaces.

nio vero Phoenicia cognorainatiir,a Phoenicei colorisfruâu. Hane Hilpani Enebro quoqj, Giulio tefte,appellant,eodem videlicet quo luniperum nomine ; in quo ôi: veteresnonnul-losimitarividentur,qui luniperum amp;nbsp;Gedrumnomuybus minime diuifcrunt,fèd ambos, vtTheophraftusait,Gcdros vocaruntjGedru tarnen cum additione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupates.

Ctiirû. Cedn frudusK^tfazeThcophrafto appellatur.Eft tarnen,amp;:iplb telle,Gedris ( GazæCre-

• dula) cxgenere5a^zyJ'ii'^iuel»uticantium,paruum quoddam,quod nunquamarborelcit.

Gummiautem lineLachrymajquxab Oxycedro profluit, Vernix quoque dicitur,ac ciuslocodiucnditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Garteriiiti Gedrusminor,audoÆGaIcno,caIidxacficcætemperatura:,amp;rtertijquodam-modolècundum vftumqueordinis. Materies verb eiusvelutiluniperiodorata,amp;adfuffi-menta vna cum foliis vtilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gcdridcs, id elf, baccæ flue frudus humilis Gedri, moderatiores vires, eodem telle, ha-

bent,flc vtamp;comcdi queant: Si liberalius tarnen quisiisvtatur,capitl*doloreminferunt,amp;: ardorem ac morlum in ventriculo lentiet. Ellautem inter Gci^ides dilcrimcn, nam Phœ-niciæ Gt^rides minusà^alent ac reliccant, vtpote dulciores,gullatuque luauiorcs,adeden-dum idcirco vtiliores ; alimenti verb corpori amp;nbsp;nonnihil cofcrunt.Lyciæ verb frudusacres, cahdiores amp;: flcciores ctiam quim Rinipcri, àquibus acrimonia potiflimflm diffcrunt : alimenti omnino nihil adferuntjac ^amflquis parciflîmè ipfls v»aturjllomachuramordi-cantiamp;capiti doloremin^crunt.

SA BIN A duûra él^generug], vnafolio Tamarici flmilis : altera Gupreflum re-ferr. ' •

Prior humilisell ac breuis arbufcülà, in latitudinem frequenter fele diftundens ac æxplicans , iiÿmortali coma virens : foliis Myricæ [ Græcum exemplar perperam xv-7me/axa] led durioribus, amp;nbsp;aliquantulum lpinofls,grauiodore^cutoferuidoq5 gullu: frudus,roftg]dæ funt baccæ,nigricantes,Iu-nipehnis flmiles.

• •Altera Sjbinaarbor cllprocera,vt Bello-niusait, Amygdali altirudinern petcns,amp;: ad Guprefli làtiuæ flmihtudinem multdm a/cedens ; caudice flnuofo, craflb, amp;nbsp;tantæ quandoqueamplitudinis, vt hominis vIna » comprehendi ncqueat. ligni materies vt lunipcri amp;nbsp;Oxycedn in^erius rubet. cortex baud valde cralTuF, rufus. folia elegantilli-movirorenitet,GuprelIinisflmiha,frequen-ti(lt;a tarnen, laporc amara, aroma oient, amp;: tiorcs multis adnatis appendicibusalarum inllar expali.veluti Piceæamp; Taxi,inquibus baccæ frequentes, admodumrotundçGe-dridibus linjiles, quæ initio virent ; maturi-ratem verb conIcquutæ c?^cyanco flue cæ-

E radicc huius refinàquandoque fluitjquæ concreta Vermei lîmilis, amp;nbsp;ïnmandendo qùoquefhabTlis eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

In moncibus ac fyîuis,aliist^e petinde incultislt;/traqucgignicur, veluti in Creta,«Myfiai j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;alibi. P, BclIoniusvtramqueinTâurijAnianijamp; Olympiniontiumexcelfis àfcrepertam

Fïiorin vtnulqucGcl'raani£^amp; Gallixhortïs frcquwterclilca reperîtur: Seriturhæcfer minéamp;furculo. Defîgcndi furculi mediocrictr humi«^ ac vntbrofo loco, donee radices egerint ; fruticcs ab iiisenati in latus déclinant, ram» naituram retinentes. Quæ verb ex fe-inine lata eft Sabirta rcdftis airurgititemporisprogrcfTu hæc Icminaprofcrtnlla vtpluriraum fterilis permanet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ - • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■ • ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Virct perpetuo vtraque: foetitus fiiis graüida altara froi^uenter hyeme reperitur. fera-per fiquidem fruótus arbori huic infidct;lt;psiuseniniquara vetcres perficiuntur,noui4u-perucniuht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

; nbsp;nbsp;nbsp;GræcisBejZôvç aut Beÿ«ôü,veI,vtnonnuIlilcgunt,B€5r^^4icitur:Latinis Sabina:

i verb amp;nbsp;vocibus fpuriis.Prior vulgo in^pfficinis Pharmacopoeorum cognita Sauinç no i.' ' mine : à nonnullis Sauimera : Itali amp;nbsp;Hifpani Latinum appcllationem feruant: Getmanis

Alteram CilpreBiim Creticam quidam,inquitPhniuSe^^j^crunt. Idem lib.xtt-cap.xvn. z2 gt;nbsp;Brutæ arbonS meminit. h»nc alteram Sabinam élTe funt qui opinentur, amp;trahfpoljtis voca-BwM. libus pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bru ta legi. Deferibitur fiquideijî à Pliniô lib.xii. cap-xvi i- Cupreflb fimi-

lis bis quidem verbis : Petünt in Elimæosgrborcnf Brutam, Cupr^iTo fuf:^milem,exalbi-disramisj iucundi odorisacem^àô*» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nîiraculo hiftoriis Claudij CæTarisprædicatam.

Fbliaeiusinfpcrgcr^otionibüsParthostrâditiir.OdoremcireproximuEnCcdrOjfumumqs ciiis contra alia ligna remedio. Nafeitur vitra Palîcigrin in finibus oppidi Sictaeæ, monte Zagro: Hæc illc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,*

Elimæi autem in Affyriorum regionepoft Sagrum montera fupra^abylonios Srraboni dclcributiturjhaud procul à Sin8 Pcrfico Ptolomæo. Difficile ideireb fucrit Bruram cllê Sabinam alteram aÄrmare, cùrai tanta loci diftantla baud dubib diffèrentiam adferre ijucàt;

Sabina autem tertij ordiniscxim excalfacientium,tum deficcantiura,amp;:exnumcroco-rum,quævelmaximètenuiumfuntpartium,vtGalcnusait. ,

Sabina cum vino decoda,autepota,fanguinem pe^vrinasducit;4nen{cs fuppreflbs ctiam potenter prouocat : fecundas poft partum relidas eiicit: fœtum mortuum expcllit: nocet'amp; Viuo. Eademfwbtusappofitavel fuffita pofte exiftimatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

Plinius cum mclle 86 vino lumptam regio morbo mederi feriptum rcliquir. Rarum func vitium ven'ucx in pene extubêrances, bas tollit^abinæ ex aqua dccodum ,fi eo foueantur, inlperfo dÄnde puluere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

pRocE R A arbor CuprefliiseftjCaudicc longo turredojfaftigioacuminato.iramiscom-•* pluribus in orbem ciftgitur, qui n^n in amplitudinem diffunduntur, fed fecundum cau-- dicem aftargunt,cacumen tanjpxinon^ttingentes,com fimilitudinem ctfingunt.ligni matcries dura,folida,compada, odorata,amp; fubbitea,fere veluti ^nd*alorurn lutèorum , led paulo dilutiore colore, nec cariem nee v^tuftatem fentit, necfiftiiram fpontècapiç Folia oblonga, tcreti^ vcluti«Tamaricis,fcd Œtnofiora, Frudusad ramulos dependent Larignis conisferè alTimiles, fed tarnen cramores amp;nbsp;compa^iorc^;qui per matuhtatem Iponte in rimas fatifcunt,femenque deinde delabitnr, ac vento impellenn^xcutitur, paruum,planum, prætenu^obfoleti coloris, quod formicis gratum,ciboque ab ipfis çîçpetitum.

Huiusgenera duononnulli ftatuunt: feminam amp;nbsp;marem. feminam quidem fterilcmr marem verôfœcundam. Tbeopbraftus ex femina marem proueniregt;nonnullos affirmarc refert. Fundit autem Cuprelfus liquidam quandam rcfinlta,Larignæ confiftcntialimilem, fed fapore acetnmam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

• ^EMPTAPIS SEXTÆ I B. ’V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4^

Loca feruidajinquit Theophraftus, Cupreflum habcnr, vt Creta, Lycia, Rhodus: in Cy-rcneniiagroctiam prouenit: InCretæaucem moncibus Idæis,Leucisque,id eft,albis voc^;-tis, luper lutnina quorum nix nunquam dceft, eciam repeririaffirmatur. Bellonius negat in iugis horum montiuminueniri,fed circa radices in rudenbusamp;fuperciliismoncium.Adue-naquondani Italiæ,nunç verb Galliæac Germaniæ inferiori. Nullopado necfimumnec aquam concupifcitxmori dicitur fi nouella copiose adaquetur. Carteris in Acis femine exit, in Creta verb etiam tS id eft,ex ramulis.

Semper viret ipfaarbos: fruótus ter vno anno colligi'poflunt ; Ianuario,MaiOjac Septem-bri menlibuSj idcirco amp;nbsp;Trifera appelTatur.

Kt?7rai3taj-oç, vcl ü’jtwâQjLTTüi; Græcis: Latinis CuprefTus: Officinis Cyprefliis : Italis Cipref-fo: Gallisac Hifpanis Ctpres: Germanis: Betgis €ppjffleboojn.

Fruélus Tgt;)Ç3fct/7Tag/£CT.û£/: Latinis Pilulæ Cupreffi, Nuces Cupreffiac Galbuli di-cuntur: Officinx iSîfcccs Cyprefli appellant? Diti olinl lixe facra habita fuit,amp;: ^ralis didaj exquocreditur vmbraeius infaufta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Cuprefliautem folia,germina,amp;recentes^albuli, reificcandi vim habent^vna adftrin-gendi,abfque inhgni tarnen acrimoniaaui^ariditatc: rantaautem^ caliditas eis alt;^eft, quantum fatislitdeducendæinaltumadrtridioni amp;acerbitati,vtGalenus audor. Magna vlcerainduriscorporibusconglutinant: in alto latentes in f^accidés affcdibus humiditates innoxiètutoquedepafcunrur atque abfumunt. Ad entcrocoelas hocmodo profu nr ; partes hquidem præ humiditate laxas reficcant, deinde ipfis robilt;Sddunt. Quidam etiam ad car-bunculos amp;rherpetas polenta: permdeeptes his vtuntur.

Pilulæ tufæ ex vino,audore Diofcoride,in dyfenteria, alui fluoré,amp; fi reiiciatur, conimo-difiime bibuntur.Eo{dcm,dccodum harum amp;folibfum præbeteffeólus.»

Foliafuffitu culices^jibigereferuntur: atque idem poflepilulas. Ligni ramentaveftimen-tis interpofita à tineis ea tuentur. Refina tineas,vermiculos,amp;: teredines quoque necat.

De Thja, flue Cupreffo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Theophrailo amp;nbsp;atiû.

Th y A .,audorc Theojihrafto, proccraac perpKtubarrens eft arbor, Cupreflb adeb forma tiniilis,vt ramis;caudice, folds, frudu iplam^rcferat j Æ potius fylueftris qux-dam Cuprcflus.materies ligni lolida,odorata vîluti Ccdri,quç non corrumpitur.radicc hu-ius nihil crilfllus, preeïola opera idcirco ex hac conficiuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Præçipuaautem haeceft luxfa Ammonisdelubjura, amp;nbsp;in reliqua Cyrenaiceregionis parte enalcitur montium cacuminibuslocisquealgentibu?. Cuprelfum verbquandamlylue-F^quot;^ ftrem in Creta quoque reperiri Bellonius refert,quæ non ad aliarum CuprelTorum alntudi-'^ nem excrefeit, nec metæ modo falbgiataattollitur, lc^ humiliore ftatu confcnta patulam comam inlatitudincm diffuncRt. caudicc vergamp;^ craifo earn eflg affirmât. Sitne hæc Thya, dequaTheophraftusamp;r: Phnius.cxpendcndum rcfiguimus.

Græcis dJ« fiue 3éiot amp;: ^vov : ]^iffcrt ab his di^'eianon ftirpis nomen,fêd moi«arij,in quo resaridx tcruntur. Nota (inquiPPlinius lib. xii r.gap.x^ i.) Homero Thya;Hancigi-cur inter odoresvri tradit in deliciis Circcs^yam Deam voTebat intelligi, magno errore^o-rum, qui odoramenta ( videhcertimnia) in eo vocabuloaccipiunt,cûm prælércim eodem verfu Ccdrura S£ Thyam (Lariccrn pcrperam exemplaria} vna tradat : in quo manifeftum dearboribus tantiim loquutum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ExtatverfusOdyfleas quinto,vbiNÏercurium inducitlouis mandato Calypfusantrum petiifre,amp; Thyæ Ccdriqjcombuftarum arborum odóïemlongè prtfcnfifle: aitenïm

•-----TnÄom o’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Thcophraftus magnum huic yborLnonorem tribuft, memoratas ex ca referens tem-plorum veterum c»ntigriîfïSn^ quandâraque immortalitatem materia: intedis, contra vitia omnia ihcorruptæ.

QVæ arboris Vitae noraen^ccepit, in altitudinem cxcrcfcercpolTefcrtuncaudiceaf-furgic lignoft», duro, amp;: nodofo, cortice è rubro nigricance conucftito. ramuli ab hoc 5 vtrimtjuc

Arbor Vitæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtrimque complurcs al term fparguntur,à

quibus rurfus alij frequentes alarum inftar cxpanfijqui redi eflcnr,fi non ad foliorum exortus refleflerentur, amp;nbsp;adco applanati apparerct, veluti û prælo comprefli forenL Folia aurem Cuprefli quodammodo rcfc~ runt, led tarnen planióra, èc fupra inuicem feiïïlia, veluti compaäili nucamento cohç-rcnt.*FlofcuJi in extremis ramulis-, exigui, ac fufflaui exoriuntur; fubfequente cono perquam exiguo , nuclei ftrobili nucispi-nea:magnitudine,ètencllis iquamuliscom pado, quo dehilcent? palcacea quædam iemina excidunt exigua.

Odoratus totus frutexeft, exteris hu-ius generis odoratior : folia guftata amari-cant, quorum odor contritorum itadigitis adhteret, vtdifficulterabluiquear. Spirant aurem hunc odorem non modo virentes ramuli ac folia, fed amp;nbsp;récilà ac reficcata diutinèeundem retinent.

Ex peregrino orbe, GalIiæprimùm ad-uena eft fada, tempore Franciiciprimi Regis Franciæjamp;in llbrtosRegiæ Fontanæ-blæi, ex Cai^das Septentrionalis Americæ prouincia illata; vnde ad complura Galliæ, amp;non pauca Belgij peruenitloca. ramulo

• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in terramdepado Ich tu r: radices facile lo

idyemis ac frigorisjj^licnseft, affiiftbfaraen bybernis menbbj3selegantivirore,foliara-muliqucfubnigricant,quæ Vere «clutirediu^ua iterum virorem acpriftinumnitorem rcci* piuntjvtnon temerc Arbor Vitædidavideatur. ,

Notfiinant ftquidcm-banc rccentiorcs Arborem vitæ, nequé aliudexploratum babemus eius vogabulum. Tbyam Tbeopbrafti ault;Plinij Brutameflèfefterere nonfuerit facile?No-ui orbis,noua ftirps babenda eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

Calida autem ac ficca temperamento 5^ folia amp;nbsp;ramulos efte,non modo amaricansfàpory fed amp;odor abftnde vebemensdocomt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

T)eTa9(o. Qkv. x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

’ A x V s longa ac proecra atbor eft, caudice mediocris craflitudHnisfedo, amp;nbsp;circa verti-cem rfhiofo, rcliquaparte^nodc, quiexteriuscortite contegitur ex albidofordentCj fcabro,ac rimolb; amp;: interiore m«teria iignea nigricat. rami in latus effiindnntur, in complu-rcsrirgulas ac alasdiftributi;quæ foldsvtroqjUftrc frequjntibus multisque densecircum-feptæ Ibnt, inftar ramulorum Piccæjquæ Rofmarinicorotiarij baud diflîmiliafuntjfedlæ-uiora, amp;nbsp;in virorcnigriora,nor^odofata. Flofculi ab inferiore virgularum parte iecundum f«lia, turn amp;nbsp;circa cace mina frequentiores depfnd«nr,exluteobcrbacei. baccaà’fucceden-tes rotundæacrubcntcsfunt,concau^ quodam exiguo fuperius apparente, veluti innigris Vacciniis, quibus amp;:fornîa amp;raagnilt;tud^ie proximo rclfxindent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Prouenif in pluribusregioniij|iV.Taxus: apud Græcos in Maccdonjpamp;: Arcadia:In Itabæ quibufd^n conuallibus : in Narbonenfi Gallia : in Arduehna BelÇij fyluaj turn amp;:plerilque aliis, vbi fata eft,locis gaudet autem vmltfc^s.

Martio aut Apjili flolAili cxeun^,nouisgermiij!busmox fucccdentibus : Autumnoma-turæbaccæ ex arbore decidunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. •

Arbor bæc Græcèà Dioicoride nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominâtur, àTbcopbraftö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed à Nicandrd

in Alexipbgrmacis o-juiAoç: Galenus vcrôctiam vocat : LatinisTaxus eft : Germanis (^pbfltbainn: Belgis^benboom; Itabs Taffo: Hifpanis Texo, amp;nbsp;Tdxo-. Gallis,?y: Bobemis cîie» TtrbŸ nm In Offîcinis indodis,^ quæadbuc reftanr, Tamarilcus/qu^ olim buiuscorticem,pro Ta^ mariciscortice,medicamentisnon abfqucgrauierrore admdcucrunt.

Venenofe,inquit Galenus, facultatis arbor eft. Diofeorides tam ptæfentis Narbonæ Taxum ■

Taxuin cfTe vencni fcribit, vfetiam fub vmbra ciusrequicfccntesautdormientesoffendanturj amp;quÄidoque moriantur.In Belgio minusper-niciofa cftvmbra periculo caret. Thcophra-ftus animaliaj lumenta vcrcit Gaza, mori ait ii folia comc^erintripd id eft,ruminantia non offendi : fruólusque vc-róamp; aliquibus hominibus mandi, fuauesque efTcac innoxios. Nicander in Alcxiphatmacis Tax U ra intervenenatasftirpesquoque retulit, aÛcripto fimul i^medio : amp;nbsp;quificm bis verbis: Interprète loannc GoiTa:o:

■pinus duplei^efl; Theophrafto aü6tore:vna «yWÆepçjCultiua fine manfueta : aliera dy^fa., fylueftris.Macedbnes veto 5?tertiamjaitjadde-re,d;(^p7rüv fine ftehlera, nobis incognitam.

Manlueta Pinus proccro*amp; craffo caudice in altum tollitur : inferiore quidem parte nu-do,fèd fuperiore adraodum ramofo. Folia Ict.r equinæ ferc modo tenüi», oblonga,.dffra,cacu-mine pungentia ac aculeata, extremas ramulo-rum partes,*co»arura inftar, plurimaambiunt; qiiojÿim biitaabvnoferè exeunttubcrculo.coni magni funt ex nwiitisl'olidis,duris,lignofis «impaÂi fqflamis, fub quibus ftrobili lignoß . putaminisjinftar paruarumnucum,lacunatis includuntur toris-, horum nucleus aIbÆus,dul-cisjRblongùs, tenui’racmbrana,ficilir attritu digitorumdecidcnte,velatus, cuius vfuseft.

In multis Itali3elocis,amp;: præfertim in agro •Ràuennafb ,5t: circa Mafliliam’in Narbonenfi Rallia, iif Flifpanta, turn amp;t: alibi ,veluti in O-ricntis proüinciis fpontc fua nafcitur : colitur veto in bortis acviridariis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Latinis Piftus amp;nbsp;Pinus fatiua, vrbana,aut potinsfnanfifttadicitur : Macedonibusacreli-

* quis Græeis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: fed Arcadibüs lt;zÂtoç:

nam qu^m Maccdoncs TnûuMv ritaaçÿv-, Arcadûe incolç TTiTuv vacant,vt Tbeopbraftus ait: Atque fie HAwepç. Pinus in Axfc^dia ac circa

men pwmùtat. Ex li^c autem norainis permu-•tatioie aiîcidit vt frudus Pini in conis reperti, à

Diofeorid^,Maleno,amp;Paulo ,ali'sque mTv'iJïç nomincntur,quafi 'niviôc, fruftus, quos Diofeo-rîH^s frudüs efle ait OTTi/y!/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui ta

rnen non^ltcrius quàm hfjà^umviwt; funt, ab ; ArçadibusTT/Tvç appellatæ. Eft veroamp;alia^rJ-

gt;ri/ç, Picea Latinis, à Pinu mulcdm difFerens; fedPitysjAn^diä^nibil aPinudi^rt.“''

Frudiis autem barüm nâvoi Græcis dicun-tur, amp;nbsp;Latinis fimiliter Coni. eft tarnen xwroç commune nomen omnium fruduum buius

848 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s T I R P I V M H I s T o R I Æ •

generis arborum:Nominantur vero amp;nbsp;Latine Nu ces Pineæ:à Mncfitheo Grçcè Diode verô'Caryftio Tnrjivct zapya^quætarnen fruduseïTe arborisà Theophrafto thuk^ç ap--pellatæ Athenæus teltatiir: Videtur amp;nbsp;i^é frudus zotus,ççÿèiÂoQ x.Ôk}(^âolt;; à Galeno voca-rijComentario quarto lib. Hipp. De vidusratione in morbis aeutis: Libro tarne fècûdo De alimentorû faculratibusnon zatov, fed nuces in eo contentasç-epêiAot/çnominat: amp;:liniiliter lib.vii. De fîm^liciumrfncdicamentorum faculratibus: Coni,inquit,frudus,quem Cocca-lum amp;StrobiIura vocant:hos autem TnTC'/c^çetiara nominari paulô antedidum ed.Genna-ni Conum ^prbd: Brabanti ^ynoppcl nuncupant.

Atfrudusiftius interior nucleus,vim habet concotloriam moderate excalfacientcm, in medio quad frigidi ac calidi conlidentem : exafperata Icnit : tulTi veteri amp;nbsp;pedoris diu-curnis vitiis afixiliatur, per amp;, aut cum meJle , aliove ecicgmate fumptus : phthificis aC tabelcentibusvtiliseft : vires reparat: corpus alit ac redeit : crafli ac boni eft fucci,mul-cumque nutrit, non tarnen omninôfacileconÂiquitur; idcirco bcllaiüstritus admifcctur, aut lachar'incoquitur.

Pioddlvcroamp; idem nephrîticisgt; ac aduerfus velîcæ roliones, vrinaïqueardoresjacri-moniameninfmitig|»t, doloresfedatjVrinam^clemcnterprouocat : augetitem amp;lacamp;lê-mAi genitale ; Venerem idcirco etiam excitât.

Totusconuscum Mq^rubifirecenti decodus,inquit Galenus,fipoftca additomodico mellis iterum coquatur,donec ipfum decodum mellis accipiat crairitudinem,raedicamen-tumedad thoracis pulmonisqüte^xcreationes conueniens.

Similc*amp;: Diofeorides habet: integri , ait,ac recenter ab arboribus decerpti ,confra.-di, inpalfo d^codi ,vetetituffiamp;tabitudiniconferunt,fiquotidieexeo iiquore terni cyathi bibantur.

SYlvestrivm Finorum complura funt genera, qu^d duo fi referantur : vna crit lÿluedrismontanaPinus:aIterafine Marina Pinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Intermofltahasautem prima,vrbanæfiueMjUê/x» fimilis eft,fed frequenter humijior,ac i. minus alta,craffitudine vero l^ud cedens. cortex eins glabercrt: folia qualiaPmivrbanæ, dura,gracilia,acuminata,fed breuiora,interquæftfbinde^fruôlus fiîturi rudimentuA latet. coniverômultôniinores,breuesac parui,refînofi ac odorati^qui quamprimum inaruerint, dehifeunt, ex arbore decidunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

In fyluis Bohemiæ,Silefiæ,Morauiæ,Lu{àt^,Polonræ,aliisque Germaniæ, âc ctiam Bo-ruflix,large proucnit,ac in omnibus Septentrionalijms*regionibus:frigidos tradus amat,amp; montofà: gtandines, nipjes, amp;nbsp;gelu ilon reformidat : Iri Pyrenæis montibus, ac Italicis Alpi-buSjtumamp; Gallia Celticaetiamjjpperitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Alterafpeciesaltitudineamp;pft)ceritate minoreft,^lioqurarbor elegans ac fpeciofa. folia i. veluti alterius Pini frequentia,tenuia,amp; a^minata. Conus Picco craffitudine ferè æqualis, fed breuiot; refinofus quoque SAdmodum fragilis. nuces vrbanis rriinores ac ferè triangulares, ligiii materies elegans eftamp;odorata.idonea ad tabulas alijique opera ex ea confîcienda.

In Tridentino agro, vt Matchiolus fc^bit, ac in Rhetfhbrum montibus, in Comitatu Tyrolenfi,àcpropc Oenipontem proiftnit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Tertiam veto praeter banc amp;sMontanam idem reftrt;haecäutc«a caudice nullo aflurgit, 3. fed plurimis tarais effunditurkumi ferpentißus, d'üodeam aut quindecira cu^itoslongis, flexibilibüs acobfcqTiioi^,amp;: adcirculos vafarios perquanrhloneis. coni huiusquales prions montani, fed odoratioreSjamp;: plus refinaeproferentes. nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Marina Pinus duorum hominura ftaturam fuèinde non excei^t: folio Pini breuiore:fru- 4* du Coniformaoblongo amp;nbsp;tur^atomïùltam rciinam*profcrcntc. liuiut duæ funt ipccies, frudus magnitudine tanfïWffiSuo differentes. •

Gignitur in maritimis Italiae, ac etiam Hilpanix,tum in aliis prouinciis, hàud procul à niari locis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Minorera veto amp;nbsp;quandam kuius generis Carolus Cluftusexkypet, hominis ftaturam ƒ, vix artingenteni; folks miniftis, ôi veluti Lancis,fed perpetuis; Cono paruulo,ac nu-cleis pulüli^. • '

’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fluiç

■Pinusmaritïina minor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fluit autem ex his omnibus refina alba amp;

odorata. conuertuntur vero S£ in Tedam,amp;: ex his nigra Fix vi ignis cxcoquirur. Tranf-eunc vero amp;nbsp;in Tedam quandoque Picea amp;: Larix, fed rarôadmodum : Pini enim ïÿlue-' fins propriusacpeculiarisinorbusTeda ell. In Tedam autem arbor conuerla dicitur, cüm non modö cor eius, fed amp;nbsp;reliquaeius fublldhtiain pinguctudinem mutataefl.

Appellantur autem omnes hæ Græcis àye/tti-, amp;: Latine fylueftrcs Pini.-à Ph^ nioverô Pinaftri. Pinafter, inquit lib. xvi. ^ap. X. nihil aliiid eft qwàm Pinus fylueftris minore altitudinO, à medio ramofà, ftcut Pinus in vcrtice. (cxcmplaria plcraqueper-• peram habentimira aftithdine) Falluntur autem non parumjqüi Pinüm Græcis^Iriuf appellari exiftimant, prætervrbanam iqiiæ tarnen non abomnibus, (cd ab Arcadibus tantummodô ( vtantè feriptum ) rsrin^no-minatur.Sylueftris PinusOTt/»« omnibüseft; Arque huiüs idcirco Teda, non Picea, icd Pinea Latinis dicitur : vt fatis teftatur Oui-

Jllic accendit geminas pro lamp^de Pintts, HincCerertsfacrü nie quo^f Teda datur.

Jpf^i^ter medias,ßagrantem feruida Pinuj» • Sußinet. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

VbipQf flagrantem Pinuhi, Tedam Pifteam intelligcnflatn Serums admonc»Accedit Catullus in Epithalamio Iuliæamp; Mallij: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

lam amp;nbsp;Peucedanosa flmilitudine nomen habens, Latinis à Pinu quoque appeîla-tionem Pinaftelliinuenit. QuælânèOmnia fatisoftendurttOTt^'^urJ-atinisnon Piceam, fed Pinum di^.

Prior autem fylueftrium hariîm Ipeciés Idæâ Theophrafti efle poftet,fi conus qui breuior elLoblongiorforet.nam exfylüeftribusvnam Idg:am nommât,fruiftu longiore.-alteram ma-rinam fruâu rotundiorc. At nobis contrario hæc ic haben« modo: Nam (ylueftris montanç breuior eft conus : mantimæ yero longior. Poteft veto hæc venus Macedonum mas efte : hi etenim fylueftrium vnam marcfn:alteram feminam ftatuunt: Et marem quidem contortio-Âm amp;nbsp;opera difficiliorcm : feminam verô facili^cA. Contortiusautem huius lignum eft, minusque opcribüsexplt;itum,quàm^roximæ: Idcirco amp;nbsp;mas efte pofte videtur.

Gcrmariis hæc arbor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tWlOCf ^ar^banili: Galhs in Celtica Eluo,Aleuo: Hif.

^2.n\^Pino,Carax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Alterîfpecies Italis, Tridcntinis,amp; Ananienfibus vn\^egt; Ce^ro amp;nbsp;Cirmebe dicitur. A Macedonum feminalÿlijeftri nihildiflèramp;Ipparetj rtam tradabilem amp;admultaoperama-teriam habet idofteam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* .

Veluti autcfti Diofcohdcs inter Si lt;wiTuv camexiguum, vevix vllum jdiferimen ftatuic: ac eiufdemgeneris vtratnqiie facie: fie Si facultaces verique communes tradie.

VtriufquCjinqiue,cortex adftnngit: prodeft aduei^bsinterrrigines tritusacimpofitus: ad fupcrficiaria item vlcera amp;nbsp;ambufta cum argenti fpuma Si manna thuris : Cerato vero myr-tinoexceptus teneriorum vlcera claudit:cum atramento futorio tritus Icrpentiacohibet: fuffitu partus Sc fccundasextrabit: potusalHumfiftitjamp; vrinasmouct* •

Galenus fere eadem : fed Peuces corticem, Pity os modcratiorem efleait, Foliatritain-flammationesfoluuntjSc vulneraabipfis arcent. TritaScin aceto decoófadentium dolores mitigantjfi hoc calido dccodocolluanftir: hepaticis verb Si cadcmvtilia funt,cum aqua vel melicrato pota. Idem verb poteft Si firobilón cortex, quod folia pota: fed G alen Us incono, quanquam his fimilisvideatur, minus tarnen validam facultaiem efle affirmât,lie vtnihil diótorum probècfficcrequeatjled moleftam miandam habeat mordacitatem.

Teda particulatimècéla, Si in aceto decoSta , dolores dentium etiam fopit ; decoólo dentecolluto.Ex hac etiam fit Spathaad acoporum Sc pefibrum compoiitioncs vtilis. Ex hac verb combuftafuligo ad atramenti librarij confcftionem excipitur, Sc ad Sc ad crofionem angulorum oculi,Scad palpifbrarura caluitiem. Si I«hrynîances Si Itn-pientes oculos:Diolcoride audore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

PRo C E arbor Picea eft, mult is ra- j misluxuriansjuon fohim quicÆm circa verticem, fed multb inlerius, ac etiam infra caudicis medium , qu^reflexi terrain verfus nutantes nonrarb dependent, folia angufta funt,non qualia Pim, led breuiora latioraque,Abietis fimiliora,quibus tarnen nigi'iora, latiora, mollira, tenerioraque, qüæ etiar^non orbiculaiiter,vt Abictis,te-neriorcs virgiftas conucftiiintjed è duobus taniumnaSdb fibi oppofitis lateribus, fre-quenti.aadmodunfdtnfeque cxeunE,vel-^ti T«xo,ctiius folia fatis æmulantur. Co- • nus huiusoblongus eft. Sc Abiegno fiere fi- » mills, cortex arboris nigricat, lentus ac fle-xibilisefl»,nonvt Abietis fragilis ; fut) quo proxirnèligno,refina colligitur,quæquan- . doque effluens Larignæ limili^ apparet.

• in fyTuis Bohemiæ ac Germaniæ iuxta Pina^r^s Sc Abietes fiepe haec reperitur. nafeiturSeinaliisregion!bus.

Coniferam autem banc arboi^m Græci ^lTOi/noniiiÏant : Latin! Piceam,nó autem Pinum: Nam Pinum Græcorum TntSwii'elfe (uperiorecapitc oftenfum.lt;z«r/TOi' autem Latinis Piceajn die! teftatur Scribonius Larguscorrf|)olitione*cci. Refinæ ,!nquir, Pitu!næ,!deft,exPicea arbore. Accedi?

Pliniffs hb. xvi. cep. x. vb! verba Theo-phAfti â^Peuce Si Pity! transfetens, Pityn

Piceam intcrpretatur,tam«tfi pro Peuce Laricem fcriplcrit^t ïam anrè indicatum eft.

Verba autem Theophraft! fie habent: Tnvxtfv ^;(gi,uôeiaâvTav pi^àvoux, dv^Q^ç-a-vetv. T«p fsr'iTVV tpasr'ii-iviQ àva.Çgt;ÂstçdveiVi cï/^ipj^îtç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è/utTsjina'amp;ivgDÇ tStS tji-

tvaJhfe: Pli ni i vefb hoc modo: Larix vftb radicibus non*ïepullulat: PiccaTcpullulat : vt in Lesbo accidit inceiffo nemore Pyrrhæo. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

lam Si TmvoKdumi vix in alia vlla arbore, quàm in fola Picca reperiuntur, telle Bellonio: fie vt non réméré Pityocampx ac Piccarum Erucæ vocentur ,tamctfi pleriqueiWterpretes,7ralt;. Pinorum crucas nominent. Atque idcirco etiam ttitvç à Tbeopbrafto ÿôeipÔTroioi; cognoini-natur,qubdvidelicetvermesac^ed!culi inea gignantur.

Qüandbquiddîn autem Triruaç nomen commune ad Pinum vrbanam Si Piceam eft,vt anteà

ancca oftenfum , rcccntlorum nonnulli hac dc caufaPiceam lt;w'itvv à Theophrafto nuncupanexiftimant.Theophraftus^quidemhiftohaelib.iii.Montibus,inquitjiuxta Ma-cedoniam propriæêAaTWj:7îi/x4i,7r/7Vç à,yçJ.a.fiLc. paulô veto infernisjnter ^lueftria

ïîuc femper foliofa, lt;zirdC)M, Tr'iryi^ dyp/a. Sed lib.primo inter tt/tuai ayo/M’ medias alias nu-ineratjita ttItm) ab à,yçj.a. feparans: interpres etiarn «T/exop Aquifoliam interpretatusert.Ap-pcllatiirautefh Picea’liæc à Germanis lt;^aniKàaunVamp;: 2io( c^dUttCbdUltliquandoq; verô amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod camen amp;aliisnomen quadrat.

2 De fâcultatibus verb vel corticis vel frutieis huius arboris, fuperiore capite Icriptum eft.' Nam vefceresPcucesamp;Pityqs facultates, veluti confimiles, fimul defcriplcrunt. Reftat de Refinis, de ^uibus mox fequente capite agendum.

EXPi^orum, ptælerti‘m fylueftrium gencftîuSjliquida,ftibalbida^odoratàRefinaprofluit,amp;s non rSrô quidem fpontè ; (êd ex ramis aut caudice vulneratiscopiofior, arbore . inTedam œnuerfa.’‘Exitverb amp;aridaquædamècorticis rimis.velcircaablciflbsramulos, , amp;i: quidem Piceæ Abietis. lam amp;: circa conos fiue ftrobilos Sc concreta quædam rc^eri-ritur Refina.

Refina autem omnis Græcèp»ir^p« dicitur : Germanis Belgis Italis Ragia: Mi-iQ^ams Refîna.

LiquidaRefina GræcispMT/»( 07-e5enohiinatur,amp;ànonnullisat/TO'p^7cç,iideft,lpontcflucsi à Lace5æmoni|S/jîre50TDppL''g5ç,fiuePrimiflua : In Cilicia verb Y^a.7rvaiXiov. vt Galcnus ni. De medicamentis Iccundum genera feribit : In Officinis Refina Pini. Contingit autem quandoque diÿn negligentius hæc colleda fuerit,vt quædam lignofa aut lapidola ei admi-Xta fint: huiulcemodi autem Galenus avyKo/aiçnv quafi cônfufaneem vocat j quæ liquefada aeà fordibusrepurgata, dura redditur ac friabilis.

Simile acciditamp;Refinscaliæ liquida, qux vbi colliqu^ada fuetit coda,refrigerata duraac friabiliseft^cündijterijCribrarique poteft. Talis autem Græcè'ppt'XTWjLatinis Frida dicitür, amp;nbsp;non rarb Colophgnia fiue xöAo(p»p/a. Galcnus fiquidem in lib. De medic. lè-cundumgenera 111. fridaiflabaliisColopboniam appellari affirmât: Refinarura, inquit, omnium ficciflima,quam nonn^llifri«S:am,alij Colophoniam nominant. Colophonia autem vocatur,qubd oflm à Colqphonc,vt DiolcoridcSjpetebatur. hæc præcæterisfolua,fi te-raturalba fit : Plinius lib. Xnii.cajff XX. •

AUera arida pnrivt! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupatur, præfêrtim ex Picea arbore,pinguedinis expers, amp;nbsp;ce-'

leriter arelcenSjquæ,vt Galenus vi.Dc^mcdic. fccundumçenera, proptie TUTvii/cvi In Alîaquæ fite Picea admodunf candida Spagasvocatur, Plinio audore.

Tertia^T/f'Hçç-e^êiA/ÏDç nomen accepit:eadem vcroSctpvmif^ç^^tÂivovdicitiir-.Officinis hæc incogni|aeft. Proftat tarnen his vcnalis quædam arida quidem refina, fed ex Pityina, llrobilina,abictinaque cogfufis permixta,t]«am Garèpot ndlninant: Thurisloco hæc non rarb fuffitur ; à quo tarnen multiim di^èrens eft.

Refina autem omnis deficcat amp;; excalfacit, fed non æqualiteiomnes : eftfiquidem intef casdifl'cijgntia.QuæacrioreSjexcalfaciunt magis,vtftrcypilina,omnium refinarum calidiflî-ma;quiaamp;acrior. Pityinum^yfcqjaminus acre, miniftexcalfacit: Inhuiusamp;:ftrobilinæ XBcdiOjAbietinaeft. Liquida Pinea humidiojaft:ad Laricisqualitatcm amp;nbsp;facultatê accedir.“

Vtilesfuntrefinæ,Diolcotide audore,vftæ fiue friéîæad malagmataamp;: acopa:præter enim emollientem quam rQtinentfacultatcm,criam tenuitate partium fuarum acficcitate digerunt. tv.moresidcircoamp;cmolliuntacdi(c^^i^t:cadem quoque facultatc acopis per-•mifti laflîtudinibus medentur.

Liquidærcfinævngtcntisad rcfdhtia vulncra folidanda commcndaxis,commodi{fimè admi{cenxur,nam amp;nbsp;ad fuppu^tjpnci^,tum amp;nbsp;facilera vnitionem faciunt.

Excipiturverb amp;nbsp;Fuligo,A/7i't« Græcis dida,ex refinis perintWacexthure, quæad^^Az-^Aéfpae^ljhoc eftjpalpebrasornantia con^iy:it,amp;angulorumoculicrofioncs,amp;:coll3chryraa-tiones : citra morfum fiquidem reficcat.*

Conficitur c#hac,inquit Dioftorides,atrameatum^Ij^mtgjium. verum hac ætarc noa quo fcribitur,fedquodàTypographisiiîexcudcndis libhsvfiirpatur,tx hac fuligine,aliis nonnullis permiftis, paratur.

EX pinguiflîmisPinilignisinTedamconuerfis,viignisl’ixclicitur. Locum oportetefle lapidibus,aüt duriore aliquaraatcriaftratum^medio^uc paulb clatiotem, quem Icrobes, ambiant, '

P E M P T A D I s S E X T Æ 't ï B. V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 ƒ5

ambiant,in quos Iiiimordefluac,àquibus deindeamp;alij canalesdiducuntur,perquosdelatus cxcipiatur: exceptusin vaiàacdolia reconditur. Coco paiato, Tedæ fifTaligna ereéiacon-geruntur,deinde ramis Abietum amp;: Picearum plurimis circumpolicis.luto ac terra muka cir-cumquaqtic contegunrur, ac diligenter ne vlla rima pateat cauetur ; folo in vertice forami-ne relido, perquod, amp;r ignis emitti queat, hoc imraiflb flammœ ac futUo exituspateat Accenfo igné Pixdéduit,primümquidem liquidior, poftea vcrô fpilTior.

Liquor hic Grxas furtaira.: Latinis verb Pixdicitur: amp;humidiorquidem ac primo deflues à Plinio lib. xvi.cap.xi. Cedria : Pix^inquit, liquida in Europa è Teda coqüitur jnaualibuscflt;inlt;«. muniendisjnultosque alios ad vlus. Lignum eius concifum, furnis vndique igni extra cir-cumdato,fcruet;primus iudor aquæ modo fluit canali : llbc in Syria Cedrium vocatur, cuiùs tanta vis ck,vc in Ægypto corpora hominum defundorum co perfufa lèruentur. Se-quens liquor, craflier iam ,Picem fundit. 3ld Diofeorides Ccdriam ex Cedro ^jagna arbore colligi {cribic,amp;: exTeda Pinealiquorem vi ignis extradum êyçÿtvnominat: Latinis hæc eft Pix liquida: Irai is Pecelt/juida: Germanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;budj.'Belgis lt;eer:^allis Poix fou-

dire: Hifpanis Pez liquida. : in Officînis quitflildam Kitran. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Exhacverôcumcoquitur,durioreffrciturPix: hæcG'ræcis ^rç^Triosa: Latinis Arida flccaPix: nonnullis TmÄi/uoiriaxa, quaû irerata Pix,quia lecundô «lecoda cfl::huius autem quædam vifcola fada Boaxàç nominatur: In Officinis Pix naualis ; Germanis : Belgis ^tEcnpcfft: Italis/’ere fecca: Gallis Pp/x feche: HifpanisPej^^c^.

Pixaütemexcalfacitquoqueacrcficcat:amp; huraidaliue liquidacalidiÿreft : duriorverô plus deficcare poteft,ault;âore Galeno. Gonducic autem liquida ad cóiillarum amp;nbsp;vuæ inflam-mationes,acad anginas fpnsillita: ad purulentasaurescum rolaceo : ad f^pentum morfus cum fale tri ta amp;nbsp;importa: cum æquali portionc ceræ Icabros vngues aufert : phyraata dilcu-tit,amp;vteri,ac aniduritias:addita hordei fàrina,amp;cum pueri vrina âccoâa.,liue ftrumas diflbluit : cum lulphtre verb ac Pice,É cortice vel furfunbus, ferpentia vlc^'ra illita cöhibet: cUm thuris manna amp;ceratopermixtaprofundasledisacpedtim rjmas conlolidat.

Dura flue ficca Pix,Maladice cfl,durities emollit ; puy?romouet : phymata ac phygethla difeutit : vlceracäua replet: vulnerariis medicamentis cornnftdc permilcetur.

Intra corpus quid liquida Pix alTümptapræftariqueai* Diofeorides amp;: Galenuslcriptum quoqs rcliquerunt: Verunf hæc afleribere curx nobis non fuit : ndrffo liquidem hoc laeculo banc fibi exhiberi facile admilfurus eft. , * nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Dei^hiete, . TZàp.* xvr. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

quot;pXcE LS A amp;admo(lum procera Abies limiliter eft, Pinumaltitudinefupefat: caudex i. -^'cius redus, infenusenodis,crelcendo in altitudinem progreditur, natui^li contradura peïæquata adcacumen vlque;tirca quod ram^spromit,exeadem caudicis parte lîmul qua-iernos,ex aduerfo ita ficos, vtdecuflim imitenturjèj^uâtüorcaudicislateribuserumpentes, tali adïaftigium vlquegrdineobferuato:abhis veto ramis amp;nbsp;alij exeunt, fed binitantum-inodb laterales,fibi mutuboppofl^i, qui fubindedeorlum nutant, reliquisfurfu^i magis re-clinatis. Folia ramulos ac eorun*propaginesnullo o^ine c^gefta circümdant,oblonga,tere-tia,amp; leuiter mucronata,anguftioraalbidi^ra^5 multb qüàm Piceæ,diluto videlicet amp;nbsp;q^afi albido colore vircrttia. coni obliîngi funt,amp;1ongiores quàm vllius Coniferæ,mollibus com-padi Iqu am is, ab extremis virgulisdeorlum dependences, qiy née facilèdecidunt, feddiu-tillîmè in arbore hærent :coccali in his e)^ui, nucleo olFi^erafi nqn raaiores, adnata vna parte membrana, alisapum aut grandiSWm mufearum ferè perlimili. mateneS lignialbida eft,amp; ex multiplici tunica conccxta,vclutiCepæbullfus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Huius verb amp;: alteram Ipeciem Belloniusnn ht^De ^boribus coniferis oftendit, conis zï non depcndentibuSjfèd f,^(um eredis,quam legitimam clm Abietem, amp;: marem dicipofl'e, exiftimat. Theophraftus liquidem lib.iii. dua,^ Abietcs^facit: vnammalculam:alîeram fe-minam. Maris folia acuriorâ,magisqu^ungentia,pinnata ,amp; jp anguftius tendentia elfe ait, ligni verb insteriam duriorcn),amp;: forma decoram efle arborera: Feraftæ verb raaceriam candidiorera raolli«rera(|flc,J?aa opera fàciliorom.

Abies inmontibusaltisnalcitur: InGerraania:ac Bohemiæ fyluis fatis frequens, in quitus vnà cum Pinaftris viret: gignitur verb amp;nbsp;in Italiæ, Galliæ, amp;nbsp;aliarum regioiHim monta-nis: defcendit verb quandoque amp;nbsp;plana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Éx Abietis autem cortice liquida quædam colligitur rcfina,Lariceæ conliftentia aflimilisj fed magis tranffÄrens ; amaricans amp;fapore Citrij mali corticemproxiraèreferens, quæin - . tubercuiis nonnulliscorcicis,nonquidem vetuftiorura, fed nouelîarum Abietum contine-c é nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut}

Feri^ ahdani rcflnai» Abies, quæ cirtjftcorcicis rimas, veÄibfciflbs ramos vctcrum arbo-rum rcpericur,vel etiam lub ipfiscorticibus.

Abiesautem Græcis èAaT4 dicitur : apud Græcos noftri temporis Vök integraacincorru-pta tertat : Getmanis iPcifj hannfnèamp;lt;sj^annlt;?nbaiini : Belgis tuitte5Doinciiljóüni: kalis y^^er^iHifpartis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Gallis prior,cuiusnenipe coni oblmigiorcs dependent, altera veroconis furfuin 2.xrc.Qàs,dnSap2.\stSapiff. vtquidem Belloniusait. qui amp;nbsp;balie marAn,vt diximus, facit, legittimar#Abictem:illam very feminam,amp;: Latinis Sa|Mnüm dici affirmât.

Sed Sapinusnon arboris fpecirseft jdèd caudicis Abiegm inferior acenodispars,vc non m(lt;ló Plinius bb. xvi. cap.xxxix: fed amp;nbsp;Vitrgifius lib. in Cap. xi. teftatur, qui SZ biperio-^niJerna. partem nodofam ac duriorem Futfetnam nominant.

Liquidam rcfina,quxex ncwyllaruAbietucorticeeximitur,Gra;cc S'dxpvov 'TMçèÂet’riiç vo^ cgnt: Latinè Lacbrynw Abietis,amp; Lacbrymam aLns^nä: Officinæ Germaniç pcrperàm Te-rebinrbinam Venetam: Italis Lagrimoeft.Exiftiraantnonnulli à Dioîcoride nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pnTi-

v«r,(iuc oleofam refinam Sppellan : v^’ruÿi ole^fa refina,à Pinea liquida differens baud eft.

Arida Abietum refina, pwr/p» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abiegna refîna reâè nuncupc^tur, odorata èft, chu-

Laebrymaverô Abietis vtiTcrebinthinaac Laricea amarioreft, itaquoque hiscalidior ac ficcior ; Sbftergit, aperit ;vulnerarecentiaconglutinac : Ibrdidiora emundar: capitis vul-neribus praécipuècoiWucit. Dimidiæ vnciæpondéré afltimgta,aluum dementer mouet,amp;: in inteftiniscontenta expurgat: tum amp;:calculosamp;: harenulas in viis vrinariis bærentes ex-pcllit : raediocriter verb amp;nbsp;vrinamcit. Aduerfusautem ibrdidorum ex pene bumorum pro-fluuium,Gonorrhæa Venerea quæ dicitur, huiusvftisconfert, fi aliquot diebus continuis matutino

raaturino tempore fu matiir :præ(ht veto clotam efle cum ftillaritio liquorc Plantaginis,La ftucæ, auc alio conlimili réfrigérante J qui achm8niamamp; calorem eius remittat.

CE D RI ôuæ funft vna maior,Co-nifera : altera bumilisybaccas fe-rens lunipehnis fimiles ; amp;nbsp;de liac qui-dem cap. huius libri v.adum eft : nunc maior defc'ribenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Eft jutem maior Cedrus magna ad-modumamp; proceraarbor, non modo exteras refiniferas ac co||i feras exce-‘denSjled amp;nbsp;reliquts arbores omnes va-fta amplitudine fuper^s. caudex eius . -frequenter adnftdum cralTus e^, vt quatuor hominüm vlnæ edm complc.» óti J auiîore Ä'heophrafto, nequeant: cortex inférions partis, qiiæ à terra ad priip^^potrigitur ramos, a^erior eft: tcliquus veto læuis^c glaber inter ramos conTpicuus.rami ab imo fcrè,Ô£ baud alte à terra, at^ faftigium vfquc exeunt,paulatim altiüsque ftandendo minores breuioresque fadij arbore Py-ramidis formam referente. o^iculari-ter autem bi cauificemambiunt, taliqj altejno ordiiie difpoliti funt, vt per bos âd cactftnen vfque, veluti per fcalas, co»feendi qüeac. Foliacapillata veluti Pini, fed brcfliôrâacminimèaculeata. «oniTnultô breuiores funt,amp; craffioreS • quàm Abietis, mollibus,nô duWs fqua-mis compadi, qui non deorfum pendent, fed furfum arredi, in ramis con-

fiftunt, quibus amp;nbsp;adeô pertinaciter bç-rent,vc citra rami particulam auelli nequeant,vt Bellonius fcribit.ligni matqries duriftîma, nec cariem nec vetuftatem fenàt: cor odoraûim ac fub?ubens. Dei Opt. Max. templum ex Cedrino ligno idcirco Salomon ludxorum Rex pyefbfolymis extrui voluit Gentiles Deorum fuorum limulacbra ex boc finxerunt.

Fluit autem amp;nbsp;ex Ce^ro refinaabiegnæ fîmilis,odorata,lentæ admodu fubftagptiæ ;com-manfafiquidem dentibusadcôfifffiiteràdbxrct,vt^rè aiîelli queatjqux initioliquidior amp;nbsp;albida,vi ardoreque Solis durefeit amp;nbsp;ari^ fit: vi verô ignis,amp; ex bac Pix excoquitur,^ui Cedriænomenjamp;quidempropMe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cedri».

In niuofîs montibus Cedn nafeuntur, veluti in Syri» Libanp,in quo adhuc nonnullas ex-tareBelloniusrefert,Salomonis,vtcreditunmanufatas;ianTamp;inTaijro ac Aibanoliront^ busreperiüntur. frigidis Sz faxqfisgaud8!»^Cedrum,inquitTbeôpbraftus,Syriagignit, ea^ ad triremesvtuntur,qui Syriam ac Pbœnicen incolui»E;quiaPino «rent.

Perpetua coma, vt cæteræconiferx,viret. Wümidb ac’y^ftfino cxli ftatu Cedei materies, atqueexhac ftatuæ abaque opéra fudare amp;:bumorem emmterc videntur: velutiamp;omnes quibusoleofuseft fuccus:Sudor Tbeopbraftus. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Proceram autem ac vaftæ magnitudinisarborem banc Grxci Latini fimiliter Cc-drum: Plinius lijxxxi ni.cap. v.CedrelâtÂi nominat,quefi CedrumabietÄnautCedrinani abietemj turn ad/aif^rentienwinnoris Cedli, tuma^uôd Abietem valde référât.

Pix autem ex bac extrada, Kt^e/a propriè dicitur: Plinius tarnen amp;nbsp;priorem TWæ liquo-rcm Cedrium in Syria vocari Icribit** vt iam antèdixiraus. Optima ei^inquit Diofeorides, pinguis,pellucida,odore grauis,qux guttatim effufa coit,non diffipata permanet.

At Cedriatemj^ratura calidaeftamp;ficca,cum partium tara exquifîtatenuitate,vt vtriufqj qualitatis ordinem quartum attingere vidcatur. Mollem itaque carn'ein citô ac prompté ce X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citrà

Sy*? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S T I R P I V M H I s T o R I Æ

citra dolorem putrcfacit, veluci feptica diôla medicamenta, ex quorum medicamentorum genere ipfâ quoque eft, fed infimo Joco, f tpotè debiliffima : arque idcircô mortuorum cor-poranon corrumpirjèd reficcatjamp;àcorruprione tuetur,humidjcateseorumdepa(cens.

Afin viuentibuscalot ipfê qui in côrporibuscfl:,Cedriæ Vires adaugenSjCaufa efficitur, vc teneræ carnes ah»cadeuaintur: Galeno telle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Condiebanturautem olim mortuorum corpora magna ex parte CedriaapudÆgyprios; tàiiie'td alij condituræ fuerint modijquos Herodotuslatius refert.

juww/'x 'Conditum veto corpus Offîcinæ Mumiam nomintnt,ièd perperam : Mumia liquidem Arabum,nihil aliud ellquàm à GrçcisPilTalphalton didura,vtex Auicennçcap.474.amp;: Se-rapionis a515. Hftis manifellun»

'E.rreŸin- Ettoris occalîonempræbuitSerapionisinterpres.qui ex fua,non autem ex Serapionislên-urprefii [entia Mumiam interpretatur, mixturam ex aliÂamp;myrrhaj quod ejf admilcetürex hu-mnii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cedriam redeamus.

Hæcad oculariaquoque medicamenta commendatur : oculorum aciem intendit illira: albuginesamp;ciFatricû» detergit: aurium vermAnecatcum acetoinfulà : amp;fonitus fibilosqj curft hylTopi decoôlo: dentium cauitatibus impo'lîta 60s frangi t amp;nbsp;dolorem fedat; idem facic * *cum acetocolluta: conti^ angftias Sc tonfillarum inflammationesillitaprodell : lentespedi-culosqueenecat: Cerallæmorfibuscum làle impolîtaauxiliatur : contra venenaleporis ma-rini in palTo fumptaconueni t; jA^dell amp;nbsp;elephantiacis inunda: vermes amp;nbsp;tineas lübtus inie-daenecat?amp; partus extrahic. vc quidem Diolcorides.

hon exiguæ quoque proceritatis arbor ell: caudice redè alTurgenre, etiiuS cortex inferiore parce,qua: ramis fubell, crairus,alpcr,in frequences rimas dehilcic, ptæcifus in-teriusrubere conljiicftur; reliqüa parce Iæuis,glaber, nonniUil foris inalbicans. ramos Latix multos promic,in alios minores diuilôs,qui lend ac obfequiofi funt : folia wsrô circa ramulos mulca, ab vno tuberculo numerofa,fimul cohfErenda,breuiora,tenuiorajmollioraquequàm

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fini,

SEXTÆ LIB, V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8;7

Pini,haudaculcotafcd rctufà, flofculifèu po-ttus«onorum rudimcntaè tcneirimis ranniJis crumpunt rotunda,elcganti tandem purpura rubentia. Coni parui Cupreiïînis magnirudi-nc fere dmiles, led rajncn foj^iorcs, gracilibus foliolislquamuliscompaóti jliibquibus latent frudusexigui, adnata tenui me'mbranula , a-pumaut vclparum alis pcrfimili. ligni materies duri (lima, colore prælcrtim qpæmediaac inrerioreft rul^elcens, ad diuturnaopera per-quàm vtilis.

Flammisautcm no accendi Laricis lignum, aut ab igné non comburi * vt VitrÂiius de Ca-llro Larigno à Cxfare oppugnato refert, veri-

, tatem non habet: Nam^ in Ift nacibus ardct, amp;nbsp;in carbones vcrtirur,(cirariis Oflicinis ftilil-limos : vt Matilholus fcribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

Colligitur vcroex Laricc fefina liquida, candicanti mc^Ii, veluti Attico aui Hilpanico,’^'^^'^'’' colore amp;nbsp;coftlirtentia pcrfimilis,qu» tamé non Ipontè cffluit, ièd cx arbt^is rrunco mahat, cralTo oblongoquc terebro ad cor vlqüe per-forato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Galcnushanc dupliccm quodammodo clTe tradit, lib. Demedic. lccundum genera iiii. Vnara fimilcmTcrebin^iinæ : altenWn hac a-criorcm,calidiorcmjmagis liquidam, odoratu • grauiorcm,Çu (l^ amariorcm calidioremq;. Sed pofterior nqji Larigna, fed Lachryma luiïÏe vi-detuf Abictis,quam4ji(lenus,quiaconfiftcntia

q^odaj^imo^o limilià , pro Lancca habuifle , pntuit.Adnalcituramp;: Larici fungli^nonqiialjsaliisarbonbus,fcd albidus,mcdicinxque vti-^£«ww^ Iis,qui Agarfti nomen adeptus. de hoe aute^m vbide Fungis agiruriatius lcriptum cft.

Nafciturautem Larix non^uidem in Grxcia aiit Macedonia ,4ed præcipuèin IwiÜaï Al-pibus, haud longea Tridcnto: iuxta Benacum ac Padum fluuios ;tum amp;nbsp;alia corundem montium loca: reperituramp; in Morauia,quæ olim Marcomannorum prouincialocis mon-tolis; Fuchfiusin Sileliaquoquegigni refert; alij verö âi in Lufatia, circa Polfinix fines,-

Inter conheras Iola Larix al?lque fol iis hyeitie reperilt;ur: Ver»noua ex hfdcm, vnde prio-radecideruntjtubcrculiscrumpunt. Comlcgendilt;untante hycmemciîm folia deflucre incipiunt: pofteactenitwfelcpandentibusac diiroluentibüsfquamulis,feminaeffluunt, Rc-iinaæftiuismenfibus colligitur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Belgis ÎLojamp;cnboom: Gallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

LiquidaRelinaàGalenoquoqueAa'e/^ nominatur: LatinisRefinaLarigna, vel Refina Laricea: Italis Larga: in OfficinisTcrebinthina appeflatuteîftqueeiusloco diuenditur, amp;nbsp;medicamentis admilcctur. Necnouun^^ft, nam amp;nbsp;lua ætate GalAius Rhopopolas LaÄ-cem Terebinthinæ loco vendidifle refert: Etpotelfjaoc citracrrorem fieri:iple liquidem Galenus vno loco pro Terebinthina Lariceaqj,alioJoc» pro Laricea Terebinthinam fublli-tuit: in lib. De medic, fecundum genera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• V

Atfacultate Laricearcàiquisomnibu.s relinis l-ujmidioren:,acvna acrimoniæacmorfiis expers,Terebinthinæ alTimilis: medicamentisvlceriamp; rccentia vulnera probe curatu-raluntjVtilireradmilcetur OmneSjinquijGalenus,reliqæ huiufA;modii)umiditatisgratia fimulamp;r vifco(ît!ki^,quam^gj^iâ:am4aâbent,ficca medicamenta velhticolligant : quia verb non cuidentemftgt;tinentacrimoniam,vlcerancquaquam irritant. Quapropternonnulli mcritbtalibus medicamentorum compofitionibus vel Terebinthinam vel Lyiceam ad-milcucrunt : Hæc Galenus. Potelfverb amp;nbsp;Laricea omnia quæTerebinthina,cui facultatei vt diximuSjalTnnihs eft. quod amp;nbsp;ipffe Galenus affirmât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

'P X ](j’lucftnbus pcrpejuo vircntibus rcbinthus quoqug, Thcophrafto teftc, eft : hæc -^quandoqucfruticisinftar, frcqfientervero arboris modo attollitur. ramos fpargitnon paucos, oblongos : folia quoque oblongiora, ex pluhbus ad vnam coftam, fiuc, vt Theo-phraftus vocaw^z/^oi'jcohærcnria; vc^iii Fraxini, led craffiora pinguioraque;fingulariaquorum Laurinisfimilia. dores^acemacim coh;:^fent mulcofi.fti OIesc,purpura{centes: kudus per maturitarem ex eæruleo viret,l^ccarum lunipcri magnitudine , durus,attadu pin-guis ac refinofus, manus^ inficiens. ligni materies durajamp; qualis L^ntifeo.

Fcrt praHereajTheophrafttis ait,oblonga quædam veluci juçÿiva, liuc cornieula, interius vacua,colore nonnihil rubentia, gi qudjus exigui vermiculiTulicibus fimilcs, quandoque bugior quidam repentur.

Ex huius autem trunco ac lignofis ramis, refîna proflliit liquida quæ Terebinthina dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• In ludæa, Syria, C)4pro, Apbnca,amp;Cycladibtmi^ulis, vtt)iofcoridesait,prouenic. Tc-ftatur Bellonius in Syria ac Cilicia copiolam inucmfi, atque ill inc vcnalem Damafeum ad-ferri : Clufîus in Narboiltnfi Gallia^^in plurimis Lufîcania:, Hifpaniarquclocisfpontè gi-gni ait, led-maxima ex parte fru^qlam^ rclTnam baud proferentem.

Theoghraftuscirca Idam circa Maccdoniam breuem,frutic^(arfi,contortamque nafti refeit: apud Damafeum verb Syria» magnji'^jCopiofara, dccoramquc. Idem Terebinthum quandam malcul^m: altt^am féminam facit. Maftulam quidem ftcrilem: feminam autem frudiferam, Huius verb vnam frudCi protinus rubente, nja^nitudinc Leny^ qui concoqut nequit:alteramfruduinitioviridi,pofteaTuflefcênte,poftrenTbTïigrp,»mn Vite maturcf-cente,Fabæmagrtitudine,refînolb,

Traditvïrbamp; Indicam quandamefte Terebinthumlarborem videlicet ramisac folds Terebinthofimilemj^edfrududiftcrentem,quem Am^gdalis fîmilem habet, vidctur autem hæc eadem cum arbore Piftacia fcrente: vt anteà IcripAim.

Vere autem Terebinthi flofeuli vna cum nouis germinibus crumpu#t: Septembri ac Odobri ,

Odobri vindcmiæ tempore baccæ maturicatem aflequuiitur. Cornicula circa'idem tempus nafcuntur.

Hæcarbor Grxcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: quaudoque verb «tiam Têpèê/i/^üç dicitur : LatinisTcrebin-

thus : Italis 7crebintho-. Hifpanis Cornicabra: Gallis Tcfebinte : Arabibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum aftl-

Grarcis Rcfina TP^fz/i'd/rwcognominai^r: Latinis Tcrcbinthina : Gerni^nis cî^ftrtieHtÇïfn: Arabes gluten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominant,quibusfrudus Granum virideclt.

Cxterum Terebinrhicortex,folia,amp;: frutlusadlfridionisquippiam obtinent : (ecundo verb ordine excalfaciunt: redccant quidem virentia modicèjanda verb ordine Iccundo.fru-dus verb etiamamplius,propinquus tertioordinc rcficcantibus, amp;calidiorquoijuc.Elui hic aptuscft,vt Diofcoridcs ait, led ventriculo aduerfatur : vrii^am prouoeat.-lt;10110115prodelb contra phalangiorum morfus ex vino bibitur.

Refinaverb Te^bintliina oinncs alias^Diol. lententia, anteccdit ; ÎÇèâ Galenb audore primas omnium Lentilcina meruit: pofthanc verb Terebincliina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Manifcftamquoquehæc',non tarnen lîmiliteracLentilcina, adflndioncm-pofîidct,cæi. teriini adiundam habet amaritudinem quatidam, per quam magis guam Äentifeina dige-rit, ob eanàem qualitatcm ineft amp;: abfterlio tanta quidem, vtamp; plorasfanet: lib. vi i». De fimp.mcdic.-facLiltatibus; Inlib. veib De medic. fecundumçenera,Tcrcbmthinara LariccÇ alîimilcm facit,quam reliquis omnibus humidiorcm,amp; acrimonix ac morfus expertem elÏc affirmât ; vt luperiore capite latius fcripturn. •

Le N T I s c V s frequenter inftar fruticis nullo grandiorecaudicf, ledcompluribus ftolonibus Coryli modo luxuriat : fxpius verb amp;nbsp;ad mediochsarborisaltitudinem affiurgit magnitudinem alTcqugur: Icnti adBflexibiles rami eius funt: cortex fubruffiis, fimiliter ob-fequiofusîc fij^ingi contumax: folia ab vno pe-diculo o^na ferè cohærêt,Glycyrrhizæfoliis allmailia, feddurio#a.colore faturato virentia, ^mbi^u quandoque nonhihilrubetia,veluti amp;nbsp;nonnuHisdilcurrcntibus venulis: odore non-nihil graueolentia. Flores mulcofi raccmatim loiigis pc^iculis adhxrent. baccæ fiàccedunc Erin magnitudine, initib vlrcntcs,inde purpu-rcæ, pollrerab nigræ, pingucs ac olcaginolæ, nuclei) iitusdurOjOigro, cuiufmedulla candida ell:e»quibuslt;c oleum fic. Diolcoridc telle.

culi modo intortos,in quibus initib liquor,de-inde hocvet^rafcente animalculJexiguaculi-cibus^ïmili», velnti inTerebinthi corniculis, • accomplicatis Vlmi foliis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Rcüna, pjjTZi'|e^zF/r»,amp;: /lt;5er/;y,: Latinis Lentifcina Refina amp;fimiliccr Mailiche nomina-

tur: In Officiais Maftix: ItalisJl/^/zcf: Germanis, Belgis,Sd Gallis Hifpanis Alwa-^ttga,MaHech, ^Imec-g.i.

LcntifcusautenijVt Galenas ait,ex aqueaeifentia lcuitercalida,amp; non pauca tcrrenafri-* gidacompofiüuscrt. deliccat ordine (êcundo completo :in caliditatis ac irigiditatis quo-damniodô mcdii^s. omnibus fais partibus fimilitetgdftringitjCxtiemisturioniL us,germini-bus,foliis,frudu,ramorum ac radicumcorticibus,tum amp;:luccoex toliisexprciTo.Bibiturali-quod horum perfc,vcl cum aliisciufmodi medicamentis,ad dylènterias,alui fluorés,fangui-nis {putationcs,amp; ex vtero cruptioncs;eiufdcm acetiart fedis procidentiam:Idem liquidem poflunt quq,d Acacia amp;nbsp;Hypociflis.

Decoàum vPrô horum toticaua vlccra carne implct: fradaoflaconfolidat.-fluxioncs mulicbrcs fiftit : nomasrcpiimit: vrinas prouocat ; mobilcsque dentes collutione firmat ac llabilit. Exramulisaut ligno dentifcalpiaquoqudtineundem vfum conflijiuntur.

Mitsiiche. ' Similcm quoqjfacultatem Maftiche obtmet, omnium refinarum optima, amp;nbsp;primas partes mcritöoccupans;n»m prætcrquüd modiceäHllringat,inefl: illiquoquemoidacitatisex-pers (^tliccatio: Galeno auôtore.

• * Vtilisautem inprimis^ebilT ventriculo Maftiche eft: dolores cius fedàt,veTinexigua quantitate,trium videlicet granorum,aflumpta,vel bonscum olcoillita,led præcipuè alutæ indudaSô cmplaftri modo adm*u,quo modo naufèam cibiquefaftidiumtolht,dolores fo-pic,retinen^i potenriam intcndit,ôc concodionem promouet.

Auxiliatur vcrôSc languincfli cxpucntibus in cclcgmate, amp;nbsp;vctcri tuffi: additur ad denti-fricia,quæ mobiles dentes confirmant,^ lordidiorcscmundant: faciei ilhnitiombusquæ cutis nitorem conciliant pcrmifcetur.

Commanducata veto Maftiche oris halitüm emendat : pituitam ecapitedementer ci-traque molertiam detrahit: dolores dentium rn.tigat, dcntesq;«p(os firmiores reddit, ac gin-giuasconWahit: rephcMC veto amp;nbsp;iu oeuhs piles, Dioicorides addit.

CO N T I N G ITquandocftie vt animononnnBisdtIira^o\^Çubinâealitermanui firthat,aliter vero ingenium méditetur. ide^uod tarnetÇi haud decèns eît^amen euentre pôff’e (jaù negaue^ rit? Siquiâem'vt inproueYbioe(l,(juandoejue bontu dormitat Homerus, iam ^ faflipoffunt ty~ forum etiam diligent ißtmi colleSlores-. jugiSbt etiam quadam non raro iffos corrobores tametß induUrios. Vbi autemhuiufcemodi aliquid con tiger it ,froximum cfl 'ut rorrecJio ac emendatib adhibeatur. Itaque quacunque animaduerfone digna in his P emptadibus ob fermata, hac exfub-fcrifto elencho corrigenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Prior numerus folium: alterlineamoflendit: Sedybi tfes af^riptiialtercaput: tertius cUpitts lineam notât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

DESCRIPTORVM. ^VIVS PRIOR N E R Pemp. alter Librum : amp;nbsp;tercius ac ffi adfint) fequentesj cap. notant.

	I N D		E X.	-«s
	ÎH-55	zJxÆ^K Mf^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4	5.I.I0		4-5-4
■kSvQ^	6.531		^.^.lO	/MySftI	1.4 10
			1-3-52	(MI'OJßtVAljy	1-4-5
AttyaTn/f^		MTfiv	1.3.32	(MvaM.apiQ*	1.4.14
KttyoTicv	4»4*i-2	Kvy'yifa,-)^ict	1.3.17. amp;	(il}pâipv}^..op	2.2.8
ÄtiJiii)	/U-3O	■^.i«5.-24		fippia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	6.3,18
f^acDivof	^.1.30	Au;^'l'îf Sï?)«)/».««??»')	2.1.14	(u/ay^iap	4.2.23
flt;a3vfi(		Kant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4--^-27-amp; 6.4.24		lM/ciP.ÿ,p5a	6.1.4
Äctdup@-	4.i.io	Âan^fisp@.. i -	4.4-14	(jûj5waa	5.1.11
■f.tt/jL'O-ett	z.1,15			(IVITIf	5-4-8
	gt;•5*4	AladÇbvfS	6.3.14	(J.VÛVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	6.1.^
f^e(!7aäi;igt;		f/M-yucTae^t	2.5.24:16	(IVuItïU	3’5’^^-^5
A«e(Ç	ô.j.iS		4-1-19	/xvAh	-5-5-14
^nJbr.,	• nbsp;nbsp;nbsp;2.1.30		5-1-27		6-3-15
	i.i-3O	paM-)ÿ àyp!»	5.1.28	(lu^iée/al^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	6.3.15
Knfiavia,	5-5’7	(MKetKWlail^	3-36	(ivis ovp)^	1-4.27
	5’5-i^	(MÀl^ct^eOy.» ,	5-4-51	(,ivôp7P^y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.2.9
f^eie^oi'	,2.1,1:11	pAKttlbV	2.1.14	(IvÓKTtPOV	i4-8;i2
Ahöo»' tnpsy	i.2.24		1.2.^	(ivapTPOT/^npàp (^SlûTO	1-^9.
Afjpi^r	3*5-15	(MvJ)iAyà^{	A 3-4-^	(ivapTPOT/^npàp (^SlûTO	1.2.9:10
AèWaSsï	4.2.7	fjt.et.^.^av	2.5.1	(lupaitg-p^y	5’5.12
Ajora»ï)	lt; '3.1.16	/Mipua’piTJif		(ivptó^i/f^óy	4-5’4
i^iarnav	I 3-17	[JM,pavn	^i.ii	(ivpp/! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	5.4.10
Kurmri-nKiiv	7	IMi.pai'iov	3-1-I*	uvpfflyn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3;3,23.amp;6.2.I I
t^iwmrâJior			6.5.20	[lupoiy» ày^iic	6.1.4
^iOlfTB^pi»	2-4-I5		• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2.11	p.vpriJ^yoy 9	6.2.1I
fiiTTlJiOV	5.4,12:24:25	fMyyitpaiput^Di	2.2.11	pvpn'/riTOÂoy	1.4.29
fi.i’^an.a.pvov	6.3.24	(ii/iKII	3.1.20	p.upii:pv}}\Qy	1-4-15
çrai'âefMf ZêWTîÿUZA©- 77âwtlt;«.	3.1.a	f^ctSrpiW	6.1.5	pvró^ySo	6.1.4
çrai'âefMf ZêWTîÿUZA©- 77âwtlt;«.	3.2.12*	tiJiKa.yyytmt	4-5-29	paKu • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.5iîfamp;:5.3.i3:i4
KiuKai(ÿ,v^	5,5.3.amp;6.i.i6	IHKap^TTupoir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-	2.23.amp;4.3.7	paM opeiyoy 9	1.5.1
fiillIamp;Kâ'VSil	5-5-8*	pUheipiTa/tov		paM^»	5-3-12
fiiuxâf^My nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î.l.lj-oC 2,3.15
AJVÄÄff	2-4-15	pafiât'^ov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	•^-7-8	ÎCaPTi	5-4.15
ZSUKW	lt;?.4.i4	yAM.V^av cktSv TlVS^^y	2.1.ly	yitp^t Ày^iA	3-1-25
gt;l,iVKnigt;pOIgt;	1-5.17	.ptfKiti'âppl^oi/	• nbsp;nbsp;^.1.1^		3.1.II.-«
MviuyiaipJe •	• 5-ï-’5	(19.01/ 'ü.gjfcaoi'	1-4-4	ytywOT©-	• nbsp;nbsp;nbsp;2.1.11
KiVKoi^	^.x.3.-4	füKitt * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	6.4.12	yccp3r^	^’5’'27
fitvMÏoy fa'Kivaf	2.I.f		,6.4.13	yijf^livet	• nbsp;nbsp;nbsp;2.5.27
KiVM\a.y^nv	5.1.24	(J.iKlvn	4.1.25	yci70(	4-5-27
	1-2-55	tfO^Kaw	4.4.10	yiKTitemy	3.1.IO
f^ivgt;i,agt;m{	1.2.12		• , 1-4-6	ydljlet	4-3-24
^iCafUTif	, i.^.i^f	(iiKi'ipi/gt;},o» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.4.6	Vical/iV	J.i.ii
/uQetyan'tt ^ifca/a(MVK'i		(liKOOMiy	• 2.4.15'	yîfie/oy	7.3.10
fi/Gvxti		y/A(ia.t/tu'gt;.s/'f	6.3.15	yneió/iicy	2-3-9
fitSvtFetaay	3.1.16	(iiautKamp;’	6.3.10	ytavejs	2.5.11
	-2-5-15 ,		W5-7	yuy.TipiTJf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®	i.2.11
fjyjÇjticr	2-i-iy	(MiJl'M	•* 4-é-i9	vvpifauA	4.5.5
ta^àa'^UJiV	1-5.51	(litUIl/ ,•» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3*2'	.11.8c 3.4.16	yvpipeiia	• 3-5-1
fj^'^tetoy	3-5-8 '	(intunr	2.5.8		1.2.19
tii/Âveaav ,	3.1.12	amp;’3.4-18	A	Soi’Sjoy	1.2.19
Kif^i'umair	3.1. II.-12	(litXjaii àippa/rf-Hf (inxiay	3.2.17*19	^'iMay	5-4.21
Kl/^VtlÇlf	3.1.II	(litXjaii àippa/rf-Hf (inxiay	-1-3-17	^npóy^	7 nbsp;nbsp;3-^'29
	2.2.11	(MtKiet	, nbsp;nbsp;nbsp;6.3.1	^t^ATTIOjO	6.7.15
t.iuoi'afa?	4-5-25-24		, • 6.3.17	^iipi'j^oy	4-5-25
Mav	. 4-2-24	(W^éc( xi/JifM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	. 6-3-5	^t/ptpy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1	2.2.11
Kitilt;/ts-tur	♦ 5.25	fiüKta fii/tin	6.3.2	^tjÀtiy	1.3.13
	1.1.2^		. 6.^.1	^vliAaniy	1-4.32
/iifQ^açjc	J-i-35	(MlhOV	0.^.1	^^AO'TêTOAOl’	1.4-52
XoÊ©-	4.2-6	ÿlf^OHeçp-r^	. 5.1.1	*	' 2.3,4
	K *5’5’9	fiuiÂOTrihiii’	5.2.2	d'^tuey	2.4.10
t^aTUfM	6.3.21	(inAaSpDi/	3-5-10	d'^tuey	2.4.10
fii^e f^uxafStuoir	6.2.12 5.3-9	(imior (MiMyiyeior	2.1.32 2.I*52	ci, 9 c^âyiov	6.3.12 1.2.29
tiVXiOV	6.1.19	futhewQst	4-4-8	ciyetySn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.^.l.Sc 2.^.1 i.8c
KvMimvor	3-4-9*	fMp/(	3.2.22	3-3-2lt;î	6.4.3
KtiMI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	2.3.1	/u'm^ zé«C	5-3-2	è,yo{	6.4.3
AvwsttfuAX«»	6.4.25	luhtet /	6.4.12	cTy©.-	3-5-51
AvwsttfuAX«»				d li 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	cMySvf

	•	ï N D E	X.	•
■■Cepxa	'4.5.15	Cineraria	ƒ.1.10	CoronaRegia -3.4.33.amp;4.4.10
Ccrafus	lt;^•3.17	Circæa	5-4-19	Corona terræ	3.5-4
Ceraconia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;	^•2.19	Cirfion	*• 5-5-'‘9	Corruda	5-4-15
Ceraunia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•		Ciftus	Z.l.3.^	Corydalis	1-3-5
Ccrcis	lt;’■1.18	Ciftus Lcdon	2.1.30	Corylus	6.5.24
Ccrinthe		Citocaciun^ Citrulus Cucumis	3.2.6	Cory m be	2.1.14
Cerrus	6-4.8	Citocaciun^ Citrulus Cucumis	5-i-i:3	CoftiÄ niger *	5.5.12
Cerui caria	1.1.9	Claua Herculis	45'5	Cotinus	6.5.29
Ccruifia	4-1.21	Clauicula	5-3.i^	Cotinus coriaria	6.2.19
Cerui ocellüS	5.3.10	Claiiui^ Veneris	4.5-y	Cotulæ	2.3.16
Chaniæcerafûs		Clematis altera ,	3.5-iJ-*’S	Cotyledon	I.^.JZ
ChamæcüTus	3.5-4	Clematis Daphnoides	3-5-17«	, Cotyledon paliiÄris	3-5-^5
Chamæcypariflîis	^•5-27	Cleomaherba	5-4-5	Crepula	5-51
Chamxdaphne	3.3.17	Cleonicum	2-4-5	Crimnum	4.1-lO
Chamædrys repcns	1.2.24	Clinopodium	1-4-}	Crinita Criàa'galÂ	3-5-’o
Çhamædrys fylueftris	3.1. ZI}	Clymenon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.1.3	r.amp;5-5-14	Crinita Criàa'galÂ	4.5.2lt;S
Chamægenifta	6.2.2	Cneoron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4.5.amp; 3.2.7=^:9		Criftagallinaceà	}-5-i4
Cham.Tiris	quot;.3.3 3-2.6	Cnicu^îr/e Cntcus	5'1'5	Crithmis *	54.14
Chamelæa	quot;.3.3 3-2.6	Cnicus Itipinus	5-5-’8	Crocodilion	0.1.6
Chamclæa Germanica	3-2-8	CnicHS lylueftris	5-5-‘79	Crocus	2.2.1 ƒ• «
Chamelxagnus	6.2.20	Coccalns	6.5.11	Crlt;Äus SaracenicuS	5-1.5
Chamæleuce	4-5-19	Coccus infedoria	6-4.-^	Croci lylueftreS	2.,Z.16
Chamæleon albus	T-J-io	Cochlearia	4-5^lt;^	Cruciata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3,	■^--^9-35 .
Chamæleon niger		Coggygria	6.2.19	Cucubalus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	5.4.1^
Chamæmclum	1-3-15	Colchicum	• 5-4.34.’	Cuculi flos	4.5.14
Chamæmelum odoratum	1-3.17	Colocafia	. 31-y	Cucumis	5.2.1
Chamæpitys 1.1.17.^	1-3-15	Colocynthis 3.Ï.16.amp; 5.2.3:7		Cucumis Gafeni	5.2.2
Chainæpîtyes fpuriæ	I.2.2S	Colophonia	6.5.14	Cucumis lylueftris y.i.i.amp;y.i.iy
Chamæplium	5-4-î '-	1 C(?ior ferrugineus	1.2.1	Cucuibica	5.2.6
Çhamæriphes •		4^olubrina	5.i.6:9	Cucurbita ly-lueftris z.z. z6. Sc
Châmæfyce	5-1.19	Columbina	1-5-34	5-^-r
Cham.-Exylon	1-5.11	•Coins rullica •	5i-’7	Cuminum •	^-5-5
Chamæzelon	1.5.11	Colutea	6.2.i(J»	Cuminum Æ thiopicum	Z.f.ó
Characias TichymaluS	S-iTii	Colytea		Cuminum fyluellre	3-55
Charantia	5»i-8	Coma	1.3-15	Cupfla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. CuniTago .	4.16:20
Chartamus	’•^•5	ComolandaluS *	1^1-1		1.2.52
Chelidoniur^maius *	3.Z.Z^	Concilium	* nbsp;11.10	Cuçueirus	6.5.7.-8*
Chelii^nium minus	1.2.10	Conilk	5.4.10	Cuprefliis Cretica •	6.5.6
ChæreFoIium	5.4.0a ConfoTida mtdia		1.5-17	Culculium	^•4-4
Chærephyllum	5 4-9	Confolida minor F.	5. iS.amp;i.	CySnus flos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.5-8
Chiliodynamis	1-1.16	3-13 Confolida tegalis		Cyanoides flos	2.3.8
Chironia ampcios	.Î-3-1O	3-13 Confolida tegalis	1*3-9	Cyclamen	3-1-15
Chironiuni Panaces j,	' 1- H:	^Confiligö. 1.3.1	^.§\|^.2.19	Cyclaminus alwera 3	.3.13-14
12:10 , Chondrilla	5-1,17	ConftamittopoMtanus lus	Rapuncu- • nbsp;nbsp;nbsp;5-4.5	^yclaminus orbicularis Cyminalis	5-1-15 5-1-18
Chondryllon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	•5.1.17	Conus	6.5.11	Cynocr^nbe	5-1-54
Chondrus	4.1.1 ï	' Conyza	1.2.32	CynoglofTiim	1-1-55
Chriftophoriana	^-5-12	dcbnuoluulus	. 3.3.»H	Cynorhodos ®	i»i.i8
Chryfanthemum 1.3.15;	: 16:17;	Conuoluulum cæruleilfti		Cynofbatos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j	i.i.iSjSi:
19:20. amp;nbsp;3.4.1		l^onuoluulTim marinum 5.3.5		6.1.6	•
Chrylanthemu latifohum ij3.11 ÇhryfantlR-mii Peruuianû 2.3.12		Conuoluulum nigrum 5.5-6 Corago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 5-’S»		Cynofpaftus Cypariffias Tithymalus	1-1-52 5.1.12

A Balzemer. Jl^^Abrong Abrugi Abuttlon Aconachu Acorus Acus mofihata	S.i-30 • nbsp;nbsp;nbsp;2.3,J i.3-'°	TBerulAr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t3-i3 Befafa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-3.2 Béza nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó.4.21 Bifaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.1.? BLtttaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.^.2S Bolbonac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.1,3 Bombax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.3.13	Corrigiola Corona fiatrum Cot Cotum CoulCoul Cracca Craffula Hktbaria	• •	t.4-29 3.5-3 4.4.19 t.3-i3 6.3.26 4.3'9 t.3-ii
Agrtnionta Jt f/tÂ	1.2.7 6.1.11	Barna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2,1:2 Bonus Genuis * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,3.23	rr , Ç maior Cranula ^inano“		1.5.10 1-3'9
Jilafileti	4.4.19	Boniti^Ienrtcüs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s,i.2d	tCreßio		é'4-i9
j Albaras	6.4.J4,	Bofct.'al'ii^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2-4,22^	Creta marina		5.4.f •
Alboiitt	6.2. l ip	BotuT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.2.iÿ	Cti9kj^e		6 t.4
Ak Intel	*.^.4.17	Branca leoy- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3,3,16	Cucunier		5-2-t
	* 4.4-19	Branca vrjtx	Culcul		5-3'it»
Alkali	1 3 30	Brunella nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i .3^, 3	Cupulagtandù	9	6 4^'!
Alkanna	1-.2. j	Brufciis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.1.4*	Cujcut^ •		43-25
Alkekengt		* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^,., g	Cyclamen		3-' gt;3
Alleluja	4.4.23	* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^,., g	Cyminum •		2.5-5
Alphefera	• 3-3.10	Bargtjptna . nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.r,,s	Cyminum •
Alfcebran	3-2-13 3.2-1^ ,	B1tz.etden nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2.31	D A c T i 1V i		6.3.27
Alfcobran nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3-2-13 3.2-1^ ,		Denscabaltinus		3.4-t-'‘-
Aliercum	3.4.21	CALAi-l-EUTVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.4.12	Dentarilt	w	2.1.6
Altercangelum	3 4-21 •	Calamw aromaücv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227	Diagridium		3'3'1
Aluardachult	1-2.2	Calcatnppa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2.9, amp;3.3^,)^ Canieltna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^-23	Diapenfia		1.5.23
Alxardahune	i».29		Digiti citfini		z.2-31
Alzeli» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.	3-^. 13	Campana Lazura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.3.7	Di^tamum		3.1.24
Amarellà Ameos Amorispoma^ Amjdlnn	12, ty ‘ 2-3.g * 3-430	Camomilla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,, Cancri chela nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;4.3.9 Cancriforficttla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.3.9	Durifigi • El ACTERIVÄ	•	3'4'^ • 3.2 25
Amarellà Ameos Amorispoma^ Amjdlnn	'^'‘'•3^	Candelatta • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;.3.27	Endiuia		5-''23
Amjrberit	o.t-to: 11	Canum Cerafa nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;^3.24	Er/tila Campana	•	3'1'20;
Anthora	3-4-14.	CaßtUus Veneris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.3.10:11	Equitis calcar		2.2.9
S. Atttonij herbâ	t 2.31	dardiaca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . . fCardopattuÿi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j- j. g	Equitis calcar		2.2.9
Arblatiltin	^■*'30 . ^3-4		^ARftVM •		3.433
Archeucat	^■*'30 . ^3-4	Carobe	^errariafftinor ,		1.2 7
Arconas	^•3.4	. nbsp;nbsp;3,4.21	Eicaria minor		l.i.30
Ardifiigi Arrella botiK Arthanita Afarabaccara	• ^-‘-7 ^‘t.3 ^'•'•3 , 3.2 ,	Caïlrangula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.231 Çmaior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k Caucafon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;3^^,^	Eilago * EtHiâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Eœniciilum porctnum Eraoula		1 3'14 6.3.25 2.5'9'23 5.2.to
Ajabafaß-a ■^jf^fo^tida	2-2.31 2.3.26	JJauchun *• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.2.2^ Cauda equina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.3.21	Euga damonum		93'24
Axanfia ritri Azedaraclf	•3-30 ^■4.23	Cauda vulpina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 4.3,^ CentummorJiia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.3.24	G ALLITRIC VM Gith		2.4.23 2.5 g,
B AA RAS Sadttif	2-1-32 4.3,3	Centumnoüa Cellrum morionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 r ,9 Ceterach t , nbsp;*3'3 g	Gith quod in fegete nafcitur G^la		2^.17 2.4.26
Baptifecula Sarba Aron Sarba ßluaticd Bardana	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2.s • nbsp;nbsp;nbsp;*3.1.3 ^•3-30 gt;-2.,t	Chanach a£tp * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Chartitm^ Jjlueßris • : nbsp;nbsp;nbsp;4^:23 Cheltdonta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	Granum Alzeltn Granum Nil Gratia Dei Gummi Arabicum	•	3.t-t5 3'3'7 t.3''‘gt; 6.1.13
Saucta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Secabunga Sedejruar • o ßedoard	3.3.10 ^‘3.1 j. ^3.3 t ^'^'3	Cheßes 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 3.1',3 Cttrones	H A B A L^ I L Habalzelin Handacocha	t.3.2g. amp;3-3'7 3.G'3 4.4.g:’3
Jlèen album JiècnTubrum }ii:tla doHit	‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i j^ 3-^-9-26	Colocafia • Ooloquintida nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.^ 2^6 Concordia	Dare^un Hebulben Henn^		4 ^.27 6.3.26 6 2.14
Hen Berberis		r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'2.7 Conjobdamaiér nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p CoraUina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» '	Hepatica Hepaticapetraa		3-5-'5 3.5.15
		S-i -19	Hepatica aquatica e e 4	•	4 5.7 Herba

S A c R Æ Cæfareç Maieftatis priuilegio c au rum eft, ne quis Typographus aut Librariin, Rembertt Dtf-donai Stirpium hiüoriæ Pemptades, in facro Romano Imperio, autaliis quibufcunqffefuæmaieftatisregnisac ditionibiis, imprimat,alibive imprcflas inferat au^iftrahat,intra decern annorum terminum, præcer eutn cui àDodonæocomrnilfe fiierinr,hoc Cbrifrophorum Plantinum Archit^ogra^um : fub pœnain DiplomateCæfareoexpreflaj • Datc^Pragæ, Anno m. d. ixxx.* Auguftidiexi,

Subßg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Rudoiphus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Henri cJ Chrißianiß.RmsGalliarum prMegiocauti^ eß,)h^uif typographus aut bibliopolaintota GaBtaac in ceteris ipft fubieilis ditionibus imprimât aut difirahatlibrum vuum integrum,velpafle^ tins,quern Chrisiophorus Plan-tinus Antuerpiaprimusexcuiierit ,velfuis fumptibusexcudHuffer'i^ne iflk fuislaboribus,(irimpenftsquas inrehtterar^ iuuanda innu^eras quotidtifullinet,fin^lr^r(modb ij libri nec Catholiea Apo^olica ^omana^ Religioni.neque Statut no-firo a^erfintur.) idq^ ad fexenntum,atemporefpfo qu^prima editio in publicum prodierit, numerandum: Sub poena con-fifi:ationishbrorum-,vtlatittspatetin9lplomatei Dato Fontanablai y.dieAugujfi, Anni m. d. li^xii.

rriemonenturj^hoc priailegiotj/po^aphi acltbrarÿ,vt cum tenor harumRegiarum Litterarum ijfdemUbris prafix^, tut eorum calci annexus fu^t, legitimatf^tbi faéiam e^e fignifuatioiicm cert)) ßatuant ,nequit ^norantia caufam fratendati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• 'J	y, UA.-V'' ■ t \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J	•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: 'C - V4 . j i. •		.’uXÂAV.. ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.*• i. ..	^PMI-. - «»' ?
... nbsp;nbsp;nbsp;2 V V \	, ■' R 03	* n T. rr ’	•
			•	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;» J
	• A.V--.-)	I . . . \j.-.
		' Ï
	. . - ..Vi'A	’v V.ctj A ...WûAv.	)	■ .,■■■ -	I
	. d J A	\'ï tW?/. '	■ ■”)
	' ' b ü'v' \	•			■- ’.
		•I.3'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	A
	■ ■'•Oi“:’’'	1.' «C	,gt;		k
’’y.	'■ ViV ■* .		's .		AMsVï X
.■ ■ V	' . ■ ..V'-' ..ï'	. quot;AAv-. ;			•
•W.	■ -■J.ÓA'.i.'i'.	L			V .10 JI A /
■ï'-. .-K- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'	U.S .ÀVf Wx	I ‘I. ' *	V
	■ v'/M				1 v '»
•Viv) ƒ	■ : ?	.V. ..,4?,.'^ tiX? •? gt;	gt; w U , 4quot;‘-	•V . .	V '.k IS ' .tAsV,
•J- J •	! : gt;		■. w		. y.AxSssVj
	ù’k'A'.ûV; ■ 1 1		• AU		wiT’»:- . j

A BóuTSPor	1.2.I.	etxxvtrjmir n	1-4^	gt; /»lt; AVApptVdï	• nbsp;nbsp;nbsp;2.1.14
	I.2.I .	ecKVtJÇüÇ	dv6clt;rlt;p0pQy		3.r.i
eè}a9à(	2.;.2}.	eixoyinx Mxoxnyix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4 9		d\ etnf^ixày	3.5.9 1.3.12
dynQpw	î-5-i4- • nbsp;nbsp;Z.},20	cSKoi'/Tt»’ mpJii^ay^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4.^ «WT©. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.i.zS.Scô.z-zy		dytc^eeAif «.yettpvnir	3.5.9 1.3.12
tiyMüifarlt	2,1.5 2		}-5 9	»yS'pcéyrn ,	Î.I.Î7
	• nbsp;nbsp;nbsp;6.2.27		^•^•1	»quot;iptîyi'it iyptct. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-f.io
	6.2.12:15 6.1.4 6.1.10	dm , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* gt; nbsp;nbsp;\ » t AKTHÏ Ay§tA 3/ aiwKQii	6.4.11 à.vS'pami^y 3.1.24 ànpâyu 6.4 4* «fS^xif		. . . 1^.27 I.5.I7.amp; 3-4.7.. z.z.lt;}
ày(/iÂcait	6.3.29	eîxüKai'liiy	2.1.14	«l'ilXtlîoX	s-^
	3.1.10	etMXTwioKaifQ^	4.3.		2.5 2
tlyetoiui'-xtfMiÀict	6.1.15	aMvpl^	4.i.3.to	itninr	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.;.2
tiyamp;oxi/i'a^	5-Jî	dKiupmif a^T©.	4 1.3		• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 5.10
Àyeji^lyavQ^	1.4 16	aAÄüzos	5.’.29	«Vi^i'a»	4.5127:18
	5 44	«Alt;«jî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	i.^ny.Si6.z.io	«PSpaTopwp?©^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4-29
»iyamp;t'o'pytt.it		axi^	4-1.11	«X-ÎUAA/V	4-3-21
»LyfaiJt	3.3.10^44.1		6.4.10	dviXüZTiy	3.3-9
ïé.yvi'©-’	6.2.1 2-	. «Ax/«	ƒ.1.31	dviffsi»	V y y .^•5'3
iyy^um	i.i.n	ei^XjCïiX	5.1.12	»votijias _	• nbsp;nbsp;• 1.2.32
iLJ^lxâm	3.4.1I		6.}.zg	ùyTSv^ipSioif	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.2.21
	?.4-2i	^KW	3* ^,	àyrixdyStcpQif	1.1.7
ttS'i.Tmif	Ï.4.Î	ÀMtm	3.1.18 «l'îJXupai'Mx		^2.29
	î.5-^o	ÀMini	• nbsp;nbsp;«n.9	IXVTtpVtKtt	3.4.29
	3.2.16*17	aMixyay	14.3	«ctZA’*	3.4.29
àjfii fi^tt Àeî^aoi/ fxiya	3 i.i	«Al/siT©..	rf.4.i^'3-i^2	ctVTip^i^ar	2.1.24 •
àjfii fi^tt Àeî^aoi/ fxiya	. t.f.S		4.1.18	a''T/ppiya9	2.1.24
deî^uaif /^Kçàr		«ÀûiTjxoap©-	4-56	ayTta-xipoJiii	• C 1 ■■ 5-r^^
ti(î^uw »yeiit	i.i.tt		i.^i5.amp; 2,4,1	. a’-iie^y	• gt;-4.27
ùipîvt	^»2.11	dixit^mr nbsp;nbsp;nbsp;Z.	1.27.amp;1.3. fj.Sé		2.1.21
ti^vuas»fTS{	4.1.î			etvav'tt	6.1.3
ilîd'etl/ÂT©«	2.1.14	âfxap.v^i{		tt^îvn p(î^ar	. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.3.23
n^nçpt	4.1.14	^pÇ.povM	Â2,14		J .1.19
	4.4.1	dpi.'iv^i	2,1.14,05.1.7	d^p/yit '	3.1.29
Ktyi’xa'J.	4.3.2.amp;6.4.8	on©-	• 3.5.i6	«TaVapdaOT»	5.2.10
àty/PH		ApuxTnptouf^^	6.2,12	a,vmt	1.2.2
àtyÎTJt	i-z.tt	txppÿvQ-	1.4-2j-	ÀttÎv^W	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.2.2
aiyixjiptiit	4.2.17	âtiTnhiiamp;pmf	.•3.1-ÿ	eiMa(	3.2.I4.amp; 6.3.9
tuyjflQ^	6.4.14	dpTnz.a'sjpetmv	5-i-^9		1^.3 5.3.IO.amp;5.I.34
eù-9et\}(	1.5.8		3.3.11.-16	^xjunf	1^.3 5.3.IO.amp;5.I.34
di^o-r'it	I.54i	AixmKii nptip©*		'SmKii'iir	5.2.7
difxei^iyer	2.1.32	cl,pmKas Kiuwn	3.3.1«*	d^TTriJ}^	lt;î.3.9
àtfJM «fîûlf	3.2.1	dpTnMi	3.3.10	«'SJäO)!'/« *	3-5»
tii[xa, Mf^xAiocf tUUA^tVi	3.1.11:11	■ apm^of ônaTôp©.	^3-3.	'^es/^'n	ƒ.4.21
tii[xa, Mf^xAiocf tUUA^tVi	4 4.1	a,pTmxB(		tîpayfh	z.^.n
	6.7.3i	âpvy^’ÂKn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’	B	A^xat	. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2.1I
airei^/oif	• 3-^7	àpuyJdKay			4.5.9
CUTCÛifU^?	i.^i6	«/xv gt;c/itAo« J'tif Tj^up/^af nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.1.12			• 4.3.9
AKctfUA	4.3.»	tt^ZVAOX	. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.1.15	tie^à	6.4.7
AKctfUA	6.1.13	»pv'pw ■	5;5.ï7	cieta^	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2.11
	^.44 ,	ttp^'SlQt	3.2.2	» \ ctpi{	3.I.S
		àptlxa(7ni9	• nbsp;nbsp;nbsp;5.3.’^	Àpiaapax	5-1.8
	6.1.4	etxtiSetajl			5-i.29
		àyet}a.)y,){	J.2.11		• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.1-«
aJKfcï'-3a )c«eeylt;î^%t	6.1.7	àyity^À@»	6.1.4	ApxTtw
	s-si	^a.y/ejt{	\ 6-z.z-j	«èpxfr'ox	1,2.18
		«x«x7selt;o»	2.2.il	afXJiV^tf	0.5.4
ttX«Pgt;d7Ûgt;		àj/ô^nnt	1.3.12	àpfaityetof	3’i.’lt;î
ajwp®-	X.4.1X	àra^vp/e	/.i-2 5	apmaf
ajwp®-				d d	ttpfayAuoTif

s?fi'ó)/Aaar(^ «pol'	3.1.5.-6	jS«6lt;xÓXA/0F ßlTmiHll ♦•	(gt;-Y7 I.Z.ZI	7«ÿ SpzifaKlii 7Mi Çificey©-	I.5.I2 3.3-4 3-3-27 5-4.12 4-4.21 1.2.29 4-4.21 3-3-29 2.4.14 1.4.13.amp;:
«ppi;uil'a!' «èpTtpoeiiKoi' «f75M«ri« âfir@^	J.i-55-36 2.4-’i 1.2.12 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•4.1-J Î-5-IO	ßiwoy Bn^oy ßMpoy ßiKioy ßti-äKiap	2.4.21 4.5.19 3.1.6 4.2.21 6.3.25	yiyapra yiyyiJ^oy yfict^' yfxctwi©-y^av^
ùp^£if^/tgt;y	5.1.II	ßMtpAQIt	4.5-5	yMvM(
»pot’ta	3.1.6.amp;6.'i‘'^o	ßM^oy	• 3-5-1	yÄti^ay yÄn^ay
eCimpoy	3.2.1	ßÄ^Tny	5-1-4	yÄti^ay yÄn^ay
ticnceiÄU^oy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• tCOKii ttfrxjupay	’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-S‘^ ,	ß^a^yoy	3.5.1	2.4.12	3.1.16
	\.2..1() 3.1,14	ßyil^ay ßoKQlf»	^.4-14 2.4.14 2.16.18	^AvKngpfisP ^AUÄUOT-.Cj’©-* yhuKvppi'^» 9	3.3.13 3.1.6 2.1.32 3.1.16
àtasAP^©^	• 5'4-ï?	ßt)^.CMct?avov	3.1.10	yMiu/sr^ïi	3.3.13 3.1.6 2.1.32 3.1.16
ÀajsiJiav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_	I-4-3-amp;	ßahCif aiMaTJKai	2.2.7	yÄVKVdUTny	Ï.3.I2 53-1 2.1.8
ia-TdÂvKt	• ^'5'8	ßoÄÜf êpunxoï •	2.2.21.-22	yycttpuMy
a77^i/lt;ir	3-3-i5	ßofÄGi^uKoy	3.4-29	yyyvM /if ytyyuÄU ay^/et
	6.4.10 •ßogpTM'©^		6-3-27	yyyvM /if ytyyuÄU ay^/et	5.3.1 3.2.27 2.J.2O
ttçafk '		ßotrnctf	6.5.iy	y^yyuÂif
«sn?« âpj/ot aS'êaol'	3.2.10	ßiTfii	1.2.13	yay©' j)£j(Xa!)©-
«sn?« âpj/ot aS'êaol'	l.J.II. amp;	*ß^vp)^©'	3.3-27	yopi'vKioy	5.Ç.12
4.1.ft «fnp	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-3-i4*	ßovQawy ßovyKäias-ay	2.3-24 J.I.9	yopymay yipyavity	7 7 1.3-31 1.5.15
à?^^a.-)aK@^	4'3-^0	ßavKipai	4.2.27	ysta-tTnay	4.1.15
ht	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-4i4	ßauKpayiay nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.I.24.öc 3-3-*°		gt;€«51?	5.4.5
«fftfÂKmv	i.4-29:3i 4.4.8	ßlt;iuÄ.iim^y ßoviZiKiii	^-4-13	y^mXay • yufAVQKei^y	4.1.6 3.5.10
lt;t!r®óAA(Si	2.2.9	ßciuyteii	5.3-2 lt;nbsp;i.5-34	► yvynniïy^	4.1.1:5
empaof		ßiiway	5.3-2 lt;nbsp;i.5-34	yvpti A	4.1-Î
ÀTiyMV	Y'i-'n	ßnUT^HIlit	5-1.14	yupvTJif etpns	4.1-Î
ÀTiyMV	Z.l.1 j 9 ßaanpuy		4-5.26	£^x.pvigt;v rüf êAAlSJ efttJOtlAZTlS- ljwa.pl ttti	6.5.16 1.5-16
«.T^KTUK'li		ßpx^v	6.3.14 6.5.6		6.5.16 1.5-16
ÀuMTJKQi KO.Mp,©’	^■5‘^7	ß^äu;	6.j.6		6.i.y
dv^vamp;is «U7DJÆI'4^ àvTBfnpoi cipT©~‘ «pw	i*4-i7	ßpi^Mn^^	1.2.32	Jixta,n	1.2.52
dv^vamp;is «U7DJÆI'4^ àvTBfnpoi cipT©~‘ «pw	2.2.21 4-1.3 4.3.f2.amp;	ßplay ßjvay nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • 3-5;’^=»5 ßpuoy 5wA«otof	^*4-8 y3.2i.amp; 5-5-I9	Jityatf * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 ^aptPitv©quot; Jitniiheiimy c/icvx,©	3'5-^ 5.4-8 6.5.1
(«PpoJl/TDf AOU^Ô»	5.;.i6	ßpvTjtt	3-3-27	Javiulf	3'5-^ 5.4-8 6.5.1
àlt;pp!gt;Jiirlii{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	i-5-7	ßp^'^U *	4.1.2X	^äiptn	6.5.1
à’ppmQpaJ'if «puWiOnSk	5-3ii i.j:6	ßpiii)7^p)( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ß^vTioy •	3-5.^ t-5-9	J'api'i) «x'“* yappM «Aî^api^««	6.1.3 6.1.3
	M-i; 4-5-4 6.3.9	ßpVMt’ia AêUKH ßpa/ji.©-^pafMf 'yräet	3-3-10 4-1.32 -F-i-5	tPafytl iJ^M camp;pPOf'i'êî	6.S.I 1.2.32 2.3-9’
	1.2.1	Ilun» •	4.1.21	^wéypi©	6.S.I 1.2.32 2.3-9’
«•^pSïoi' «•J-^FwlOX iSwAotW/OIl	1.2.2 1.2.4	ßao'Mp©' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• *	4.1.29 •	JïMpwioy	3.2.12 5.1.28
«•^pSïoi' «•J-^FwlOX iSwAotW/OIl	•	rÓAtt^	4-4-21	J^yj^ofMMyÿ	3.3-34 1.3.9 6.1.5
^a^vOTKpsi' ßttup^^e/f	I.Z.Z i-4-i5	j4(Aa7»oF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■ytKtißJiiKo»	3-1-31	JivTteiA	3.3-34 1.3.9 6.1.5
ßetÄaiii©-	•6-4-1	•ythieto^	3-1-31	S'iyfiUixs-oy	3-4.21 4.1.4 2.4.12
	4-4-i4	yaÄ^y • nbsp;nbsp;nbsp;•	3-1-31	/t^a/jiSejay
ßttheiu^iar	6.3.3	^ÄtO'^/S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.5.56	i^lxßAMf
jSaAAetMV»	2.1.14	yagt;^^tD9 •	3-1-31	^llfTafjii’©-'
	1.4.4	jartlf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’	5.3-1	lt;r/olt;lt;ip.5(^	-t.» * • •• *i»
(SapuSpo)' ßapuoniltiK^^^I^	^■5'^ 3.4.53	j^seiro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• yiÄoADipvTl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	1.3.12 ■ 3-4-2:3 • j.i.iS.	CäfidW©quot; Jiof Kvapt©	3-4-21 3-3-25 3-4-29 2.1.32 ' nbsp;nbsp;nbsp;S.5-'^ 4.Z.6 4-5-27 3-5-13 JipKl/iif
ßaajMuof	2.4.10	)4l'77«l'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*.	1.3.12 ■ 3-4-2:3 • j.i.iS.	Àl'UPlOP
ßxT©^	6.1.1	J4p«F/0F	13.6	JjpuMa
ßaw !Ji»,7e( •	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;é.l'.Z	yipxyioy ßeCTfci^w^	1-5.10	{PtyopinvlDf
€et'^»)^ov ßJ^Kvpi	3-4.i • nbsp;nbsp;nbsp;3.Z.6	^igpfFo^spap yi^Sfynmihir	1.3.6 •t.i.14	S'liMy(_©
ßiKKV	2.4-15	yxßoiTxey	5-3.»2	JhvaMTJt
ßzKniMt	2.4-12	j-m-Stop	5-3.16.-17	J\óifa^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
ßiÄQvdKdt	2.4.12			JhpK'eiJ^af

tfhpKJtfior		sez»'/a’X))Tj5ox	5-5-3	^OTTweioy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.2.?
JkpuMiav		tpi^lQy ipfuoy	•. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-1.4 5-5-12	«P=c/.a«bk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.z.i.Scs,2,6 ripAKA»A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.4.29 HpätV^fZäl» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.}. [8
J'poj’.ÀvfQ-		ipfMyoy	3.2.2
JftuMnîtt		ipMV ßoTeiyiir ïpTTVf^®^	. 2.4.9	tipiyk^Ay nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.i.^ «{i^l'tay nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2,;^.
ifpVf i’iimtriMf	6.4.1 ï»5-7	ippru^n spuyp/py	5.3.10 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.7-12	n^Aiçiw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j’4-2.
Jïimoif		ipv^piJicyiiy	3.1 28	@AAlllf^oy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.5.5 ■Saü/427Óf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.3.x
Jgt;uptx,T£pii	.I-3-I7	îpi/yUeif	5-5.12
J^pli	1.3.17	èpvcrtë»	4.2.4	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.l.zg
^ßivhe		epuajpaiy	4.2.23.amp;5.4.3	à.y.S ^Am'cTi) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.}, I
^ßivhe		îpvjiiygt;u.':r^ay	3.1.14
ißiO'W		'^^P‘'nt(‘tp79'	4.1-3	^oSpimy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.^ ()
Êj-XêfitAOf TH( ipujuill^	^•?.2.S	ST)'©-	4-2.7	^oS'ói'io» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,1.^ 2 3tp!M{ ^fup©.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2.19
	4-I-3		6,4..i
tunueif	3-i-i9	st/Coix), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f	5.2.24	^AaxQnfM • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.2.25 amp; 6.3.1'! 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
iKeÛn		syyzAftxTDF	4-4-21
iMtQfyrhor		iu^auay	; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-4-1^	SiiiAuyóy®^
ÎK^T}! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6, J	zf. Sgt;cG.^.z-j	êuTOTtue«)»	1.2.7,amp; 1.4.1	^^.V^Apxyny nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hZ.I
		sy/TiTttAol»	3-2-9	SwAV-ïSseiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 e_r
iAaçô.Sotriaii'	i.4.ii-amp;	Suaapay	è-A'	A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J SmAuipoyüy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4.8
^.yïO.-ÏZ		sywj.Aüz^/«e		^Auji^ópioy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l.Z.t
	ƒ •5.15	ivlt;pipßioy	3-2.2?	^piitpayoy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4.8
i^Soumir	2.4-1 X	luipponyoïf	. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-^’9	G. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ” g, r.
tÀMJ-ÎÂil'tll/	5-4.X	ii^poa-uyit	1.2.54	^AüCCPTZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21
fKeia^vaul'	• 2-Î-X5	iuayjpt®^	6.2.24	^pvßn^oy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.f.iy
tM}df^a,KiQ-‘ éAsnoii êA/iTà	2.4.il 3.1. A 3-3-9	tipieiet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I S?SS7©-	1.3.22 .2.1 2.amp; 3.1.1 3.IU	^piJkwn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 ■^•2-5 ^Ijit^^Ày^lA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-X.X5 ^uep®^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,1,22
		SÇM/Zspop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z.2.6. Sic 2.4. ll.amp;c		^uaaais nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.1,13:14
		3-4-34	•	^''0»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.4x7
«A/Of «KTll «A/lt;	3.i.x4	s;:^;(«i)p	JbI.I2 y.i.iz	6?MpoP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4,27 6.5.8
«A/;^y£7sX	^•3-i;			^aaxIus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4.16
iAAsêop/Fii	}.2tZ8:}i			2,4,1 ƒ
i^^ißapini •	• 3.1.12	ZJ^etA	6.1.s	9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.^~^
i»tiSopf( Ätvxof	3-2-27		I-4.2P	SnifUATl-Tlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-4 32
i^^eScpof piiÄttf	3.2.29;3o	^'nt	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•4-1-4	äJf.l®quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;2.4.7
	1.4-18		4.1.4	ÄufMf Kilt;pAAanf_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.4.7
tA^iyi) Juayó.pnm^amp;^	3-5-lt;’		5.5.1	^WfwyjxAopoTsp©- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4.7
ipß^KTfay	2.4.12	^iaTnipay	• »4.1.8	^ypszo)' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'4'7
ilMiâviay	1.2.33*		. 3-1-14	^or'iAftn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5*4'7
ipipMvlf	î-4-i,i	^iuyt-niiXAKapx®'	• 4-5-27
fpntiTiav	i.^-3o.amp;	^»'Sty	4.1.22	3.1.6
2.4-S	i.^-3o.amp;	^HAMUp®^	,1.2.11	iAoiâyti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.l,io
«'OfOI'	3-4.27		.6.3»i6	5*4-24
VMTiTJS	3-3-9:23	^vyiA	•• ^-^‘9	îÿlSX©- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5'1.2^
iityrmt	3.-3.18	£v^y nbsp;nbsp;nbsp;* •	4.1.22	tckui®^ ^AXTUA^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1.32
^j-Asiaxor	6.1.J	Çv/xIt^sapt®-	-*♦1-3	iJïóipvTvy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,3.16
^âuiioy	4-3 2J	^aiyvy^v	• 1.3-16»	1'^''“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-5.25
èijiJ.iK}{	6.3.10	^aóf^AApuv	l.^5	liey ßoitty« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.5^34
	4-j’-22	a'Jïjjuai	! ,	iipAX/oy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,118
^■m.x'r'K	3.2.28	a'Jïjjuai	• 1*2.32	isp^«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}.!.$
	4-3-25	wi'yoT^©- nbsp;nbsp;nbsp;•	• •I.4.IÜ	ttpAXiArinTioy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,1.1 f
v^a.Tà.iupQ'	. 2.4.23	«J^viropoir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	4-?i3	, nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.5.1
	2«4-35	«AA	, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.3.14	iippßaAß®- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,2.14
ipéCiyâl^	4-2.15	»Aiam'aTitix Tt^viM.A®-	, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SiZ’li	/ipÓMjpny
ipeß/yä®- S/nep®“ ipiC/ySvf xpi®*	4.2.13 4.2.14	MA/OS-pó?©-aA^toTfo^oy^iya,	• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.28 •1-3-18	/Sï^opio»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.5.2 5 i?/« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 5-5-io:ii.amp;6.4.5
ipiypUf	?r.2.4	nAto^â'^9' fMÇpày	1.3.19	6.4.5
ipeiK^	6.2.6.	«ptip/{	6.4.1
îpêu3’4JitFlt;q[	3.1.28	itfiipay^TAAAAXT^y	2.27	lay TiBp^^ouy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.I.I
ipi^^nns	5'2-’9	n/Aipoitä^i	^•^■7	'lArirliyAaariiy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g. i ,5
iCiytxoi	4-2.4	nf/A^-ny		j-sr !7BAa»x Soy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J .1.1^
» \ iCiViOi	6.3.20 ’	*ùpciiyioy	5-5-8	l'^Tiüpuiyii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-2.15
ÉÊiOÿop©-' ßiKßQlt; •		n/Moyl-ni	3-5-7	Î^TlDplÂpAâpIliy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.3.1
émZjSit	4-3.8	Vpuiàvf êTSÖt	1.5.22	iTTSTSAH'ay nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.4. J d d 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-TTiDw»

yifperuUodoratii Afphaltiuih	5-I.54 Blattaria 4.4.8 Blitum	5-I-1	f Cannabis i Cannabis iÿlueftris	4.2^26 5-I-3I
Afphodelas	Bolbocafltnon	3.1.ic	) Canirubus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.1.	28. ^6.1.6
A(phodelus buJbofus	2.2.10 Boleti		Cantabrica.	2.1.18
Afphodclus Juceus	2.2.10 Bonifacia	^.1.5	Cantherinum hordeum 4.1.16
A/plenium	3.5.8 Bonus genius	2-5.i3	Capparis	6.1.6
Afplenium fvluelire	Borago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	5-^-9	Capparis Fabago	6.1.7
Afplenium magnum	3.5.9 Bofmorus	4.I-29	Capillaris	3.5.10:12
Afplenum	Botrys	1.2.13	Capillus Veneris
r Afpris	6.4.10 Boulapatbum	•	Capnos cbelidonia	3-1-4
Aftaphis agria	3.2.10 Boupleuron	5-I-I4	Capri ficus	6.3.20
After Atticfc	2.3.14 Boutomum	4.5.26	Caprifolium	5-3-i5
Afterion	2.3.24* Brabyla	6.3.14	Caprifolium Italicùm	3-3-25
Aftragalus	4.3.20 Braflîcaeiusque genera 4.3.21 Braflîcacanina	5-*-7	Czpfèllz	5-4-21
Aftragaloîdes	4.3.20 Braflîcaeiusque genera 4.3.21 Braflîcacanina	3-3-io	Capficun?	5.4.26
Aftragalice^ris .	Z. 3.3 Braftîca marina	S.i.S	Cardiaca	I.4.9.-IO
Aflranda . , .	a.5.25 Braflica perfoliana	S-i.ÿ	Carduus	5-5-^-7
Aftrantia nigra •	3.2,30 Biaftjcaiÿlucftria»		Carduus benediiftus	5-5'^^
Athanaiîa	* 1.Z.16 Brefilianum piper	5.4.26	Carduus Chryiànthemus 5.5.7
Arbora	4.1.14 Britannica		Carduus Eriocepbalus	5S-5
*Atraôl:yIis	5«f.i7 Briza 5.5.1$ Bromusberba		Carduus fullonum
Atraftylis altera A triplex .	5«f.i7 Briza 5.5.1$ Bromusberba	4 3.y	Carduus Leucograpbtis
Atraftylis altera A triplex .	f.i-i ^tumaria	I-3-J7	Carduus niger
Atriplex fqitida Aiiletica bar undo • J\uornus	5.1.3 Bruta	6.5.6	Carduus ftellatus
Atriplex fqitida Aiiletica bar undo • J\uornus	4.J, 17» Bryoniaajbaamp; nigra 6.1-Z5 Bryopteris	3-y-4	Carduus mhærocephalus 5.5.4 Carduus iuarius
Aurea mala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3.4.30 Buboniufti		Cardüi fylueftres
Aurelia	2.3.25 Bucinus	i-3-9	Carduft Veneris
Aureumolus	^.ï.i Bugloilùs	5.i.9?io	Careum	2.5.4
Auena	4.1.31 Buglum		’Carica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 3,.2.i4.	Si 6.3.20
Auena niÄia • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।	g 4.1.31 Bulbus agrcftis	3 •4-34	Carlina	5'5-8
Auricomuin a	3.4.2 Bulbus Eriophorus	5-3-2i*	Carlina iÿlueftris
Auricula mûris 1.2. a: lo, amp;nbsp;i- -pulÄus Leucanthemus		Z.2.iÿ	Carnabadion	2.5.4
Auricula vrfi	BulBus iÿlueftris	2.2.20	CÂrœnum	3-5*30
Auricula vrfi	Bulblfs vonfltorius • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Buniura	1.2.22	C^peiîum	6.1.4
	Bulblfs vonfltorius • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Buniura	2.5.21	Carpinus	6.4.1^
BacANON	J^-5 Buflium ^uriuftï	5.^. 20	Carum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_	2.5.4
Baccharis	3.4.25 Buphthalmum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2	,.^.16:19	Caryopßyllata	.î-y-:?
Bacchioii	i.2.iS Buxus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	6.2.22 •	Caryophyllei flores	2.1.18
Baûrian^u triticum	4^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;	5-5^	Caryotæ	6.3.27
Balauftiuni	Cactvs	5-5^	Calïïlago	3-4.2r
Ballote	5.4.4 Cadytas		Cafia nigra	6.2,30
Balfaminum	5.2.9 Calab^n;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,•		Cafia odorata	2.4.5
Baliàmina	5.2.8:9 Calamintba 9	ï .4.12	Caft'utha	4-3-25
Balfâmella	Calcedîu^Marianus	^.1.22	Caftanea	6.3,22
Balfamita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	2.5.26 Calendula	2.3.II	Carangt;nce prima	4.2,18
Barbarea	5.4.20 Callion	j-4-24	Cattaria herba	i 4.gt;4
Barbari ca lt;	2.1.18 Cjllionymum	2.^3^	Caua radix	3-Ï-4
Bardana	1.2.18^ CilitricTmm	3-y-«o	Caucalis	5-4.8
Bafilica Bâti*	3.1.18 Caltha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•*2.		Caucon	1.5.22
Bafilica Bâti*	5,4.14 Caltha paluftris	4.5.21	Cauda murina	2-4-27
Bitrachioii	3.41:4 jCalycukris	3'4-2*	Ccchramides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	6.3 20
Bechium	4. J. 19 Gllyxglandis	6.4.1	Ceciliana ceraia	6.3,17
BeJien	•3.1.9 Camelina ,	4-i-^3	Cedrelate	6-5.17
Bellio	i.i.zi Campanula	3-3-2	Ccdria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.5.15:16
Bellis	Campariuli • nbsp;nbsp;nbsp;2.1.9:10		Cedrus magna	6-5.17
Bellinuncia	3.4.21 Campanula ardtnhs	2.1.Il	Cæli flos •	2.1.14
Bcncdiôla hetba	Campanula Autumnaljs 4.1.22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;3.1.19 •. •	2.1.12.	CeltB	6.3.24
Bera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•			Centaurca	3.i.ir
Berula	4 pi 5 Campana cærulea	3-3-7	Centauris	5-2.4
Beta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	^^6 Canchrys nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;	2-5.1?	Centaurida	3.1.1 I
Betonica	1.2.20 Cania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	*«-y-35	Ccnt?urium®agnum	3-1.II
Betonica aquatilis Betonica Pauli	Canina lingua	’•2.35	Centaurium minus	5.1.12
Betonica aquatilis Betonica Pauli	. 2.21 Canis cerebrum	2.1.24	Centummorbia	4-5.24
Betülâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®	6 A.18 Canina malus	3 •4-29	Centumcularis	1.3.12
Bifoliutri	a.2.32 Canina Roià nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.1.28:^9		Centunculus	2.3.12
Biftingua	6.1.5 Canicaceus panis	4-’-5	’Cepa	5-3-ilt;^
BiRorra	j.i.ÿ Cannabina	1.2.8	Cepe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	5-3-16
•			1*’	Cepæa

H A L I C A	• 4,1.11	INDEX.			Ifopyron	4.4-25
H A L I C A	• 4,1.11	Hippophae		3.2.20	Ifopyron	4.4-25
Halicacabum Halicaftrum Halimiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Haliphlæos Harmala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.J. Hiirtinrln	4.1.4:'^ lt;3.2.10 6.4gt;'o	Hippophxftum nbsp;nbsp;nbsp;% Hippofclinon Hippuris Hirci barba HirundinaÄa		3.2.10 ƒ-4. ƒ i.J.ii 2.3'13 3'3'}9	luncus. luncusangulofus luncus floridus luncus odoratus • nbsp;nbsp;nbsp;4.5 lHnc»squadra»us	4.5.29 3.1.14 4.5.25-,1O.' I I 3.1-J4
	J» y nbsp;nbsp;nbsp;1	Hirundinaria maior			luncus triangularis	3-1'14
Haftula regia Hedcra	T’j t	Hirundinaria minor Hifpaaicum olus		1.2.30 yi'i	luniperus	6.5.4
Hedera arborea Hederalis Hedera candida Hedera mollis Hedera nigra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 Hedcra plumatica Hedera terre ftris T-Ti^lpninm	J / 3-J-4 3-3-4 2.1.20	Holoftiurh Hordeum Hordcum murinum Horminum Horminum ^lueftre Humilis Fraxinus Humirubus Hyacinthus no» feriptus		1.4.26 4.1.16 '4.3'4* 2.4.24 2.4.23 3.1.24 6.1.1 1.2.17	La B E ON I A Labrum Veneri^ • Labruica Laburnum Lachryma lobi Laótaria Laótoris Laótuc^ nbsp;nbsp;nbsp;•	1.4.1 5'5-16 5-3.26 6.2.27 4'1-24 3-2-12 , 3.2.1Z ƒ,1.22
Heleniu Ægyptiû Hplleborine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.1.4:14Î		Hyacifthus feriptus Hyacinthi fpurij		2.2,2 2.2.I8^	Laducella Laótuca caprinâ	1^1-22 3.2.1* .
Hélianthe	2.1.31	Hydropiper		4.5'31	LaÄucaleporina	ƒ,1,21
Helianthemnm	2.1. Î ■	Hy dropeperi rubens		'3.1'7	Laduca marina	3.2.12
Helioicopius Tithymalus Heliotropium rhaius Hcliotropium minus		Hydrofelinum Hyemalis Ranunculus iyophthalmum nbsp;nbsp;nbsp;,		2.3^2? 3'4'3 2'3'24/	Laóluca iÿluatica Ladueafylueftris • Ladanum •	5.11^ 5-1'25 • 2.1.30
Heliotropium tricöccon Helix hedera		Hyohris Hy4)fcyamus albus *		5'1'15* 3.4.21	Lagopus Lamium •	4.4'22
Helxi ne ciflam pelos Hemeris	• 3-3-lt;’	Hyofeyamus luteus		3.4.21	Lampfana
Helxi ne ciflam pelos Hemeris	6.4.1	H^iofcyamus niger		3'4.2	Lampuca	5-I-I8
Hcmerocallis ,	i.t.f	Hyofeyamus Peruuian’3		.4.22:33	Lanceolata	I.4.25
Hemionitis	}-5gt;7	^lypecouin		3.4.20	Lanaria» . • nbsp;nbsp;•	1.P27
Hepatica	4-4-i4	• Hypericon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*		1.3.24	Lantana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	(gt;.t..Zl
Hepatica alba Hepatorium	4-4	Hypociftis *		2Â.2Îgt;	Lappa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-	31-29
Hepatica alba Hepatorium	K.S	Hypochoeris		ƒ.4.18 A V	Lapp,i maior	1-2.18
Hepatorium aquatilc Heraclea	4-%gt;7 I.5-8	Hyllbpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*		1.4'18	Lappa minor Lapaffhumeiufq. genera	3‘i-29
Herbacantha	J-J-i	Ia	et A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	2*1.2	La^x	6.5.16*
Herba alba •	l.Z.^	lacfa nigrä		1-5'5	Laricea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	6.5.18
Herba feenedióla		lacobeS nbsp;nbsp;nbsp;•			Lafèr	2.5.26
Herba cafta	2.1.32	*Iafione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•		J^I.IO	Larrpinum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4:3’i(gt;:z6
Herba Doria	i-5^5	lafminum		3-3'“	Latifolia quercus	6..».9
Herba Gallica	4.3,16	Iberis		J.4.24	Lathyris	3.2.16
Herba Gerardi		ibi mi Ida	-, •	^.2.27	Lathyrus	4.2.10
Herba Hungarica Herba ludaica	5-1-31 I.4.8	ibi mi Ida	eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 'US ddftyluS	2.1.32	Lathyrus«fylueftris lauandula	4.2.IÄ 2.4.5
Herba Paris	^•4.i5 3.2.10	lllecebra			Lauer •	4.5. fo
Herba pedicularis	^•4.i5 3.2.10	Ilex coccifera		^-4'4	Lauren tina	1.5.17
Herba Pinula	3.4.21	Ilfk glandifcra		lt;^■4^5	Laureola	3.2.S.-9
Herba Rutinalis	2.;.II	Im	jatiens herbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•		Laurio	2.4'9
Herba iàcra.fanfta	3-4.ii	Im	jcratori;# •		Laurus
Herba Sardoa	3-4.3	ftc	icum	1.3.28	Laurus Alexandrina	6.1.^
Herba Simçpnis	5-1-31	Inguinalis		• ^'T-24.	Launïs fylucftris	6.5.2
Herba Siminina	2.1.24	Infana		3.4.?!	'Leótipcs	2.4:'3
Herba ftclla	1.4.24.	Infanafhala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,		3.4.31	Lens * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	4.2?i6
Herba venti	3-47	Intybum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•		5-1'15	Lensaquatilis	4-5'6
Herbutum	5-I-19	Intybum agreijf		•2.1 15	LeSs lacuftris	4-5-6
Herculana	. i-J-34	Inula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•		3. gt;.20	Lenticula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’	4.2.16
Herculis fanguis		Inula ruftiça		‘'5-i5’	'Lcntifcus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;i	6.5,20
Hermodadylus	^■4-34	louis flos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*		2.1.14	Leo herba ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ •	2.1.24
Herniaria	i.4‘30	louis glans		.6.3.22	Leontopctalon - i.3.17.	amp;3.i.:5
Hefperis	2.1.3	Irio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -		•5-4.2 3	Le'ontopodkim mr;:	1.3.16
Hicracium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'X	5«.IS	ins		2.3.1	Lepidium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.4.12.'24;27
Hicrobulbus	2» 2.14	Ins bulbola		'2.2,14	Leucas	2.4.15
Hippacc	3-1.I7	Iris minor		2,3.2	Lea^a«ntha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'-''7''.'	5-5-8
Hippion	3.2.20	Iris fylucftris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;		■ ^.3.4	Leucöion	Z.l.^
	6.1.5	IriWÿlucftris lutea		‘”^•3'5	Leucb^n bulbofum	Z.Z.ZÔ
Hippolapathum	t.i.if	•Iris tiiberofa		2.5.'6	Leucographis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	5-1-15
tlippomancs ?lt;•!;	3-4.53	Ifàtis		1.3.27	'Leuifticum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'	2.5;i6
Hippoiaarathrum	i.j.i	Ifophyllon		5'hi4	Libadioh	3.1.12
Hippoiaarathrum	4				ee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Libaniünt

•	I N D E		k X.	•
tibanium	5.1.9 Malicorium		^•3.3	Millefolium	1.4 ’ 5
Libanotis	2,5.10 Malinath^a		- 3-4.5»	Millefolium aquatilc	4-5-*
Libyca Populus	6.4-H	Malaaurea	3.4.30	gt; Millefolium minus	1,4 16
Lienen		■ Malus	6.J.I	Millefoiium4ylueftre	I.3-*
Licinia	1.5-}4 MalaAflyria		6.3.2	Millegrana	1.4-5*’
Ligufticum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	M5.15	MalaAnerantia •	6.3.2	Millemorbia	1.2.5^
Liguftrum	6.2.1 J	MalaÆthiopica	3.4.32	Milimandrum	3-4-^*
Liguftrum nigrum	5.3-^7	Malainûna	3-4.31	Miliraris 1.2.32.amp;i.4.i5,amp;i.5.54
Lilium	2.2.1	MalaLimonia	• ^-3-1	Milium	4.1-25
Liliaftrum	' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2.7	Malum fpinofiim	3-4-33	Mimmulus herba	4-5-^^
Lilialis * nbsp;nbsp;,	2.3.1	Malus Armeniaca	6.3.7	Mineruium	1.3.16
LiliafphodeluS	2.2.7	•Malus aurea	6.5.4	Mollugo	3,1.3»
Lilium Alcxandrinum a.x.ip		Malus Cotonca	S	Moly	5-3-’*
Lilium non hulbofum nbsp;nbsp;nbsp;1.2.7		MalusMcdica •.	1 6^3.1	Monococf^n	4.Ï-5
Lilium conuailium	, nbsp;nbsp;nbsp;i-^.S	Malu^erfica	~ 6.-J.G	Morelia	3.4-15
Lilium inter fpihas		Malus Punica	6.3-3	Morus	6.5.IS
Lilium Perficura^	2.1.18	Malum terræ *	3.1.1.15	Morum rubi	6.i.t
Liliu«t purpureum	2.2.2	Maltum	•3-.I.2t	Mula herba	3.5-^
• 4-ilium iylueftrc	2.2.3:4	Malua hortenßs	5-1-17	Multi bona	5.4.5
Limodoron	4-ti3	Malua fylueftris,ciufque genera		Multiradix
Limnefion	*3-2-4	5.1.28		amp; 3.2.4
• Li monium ï-i.JJ	.amp; 3.1.9:26	#damolaria	5.5.1	M urica	6.2.5
Linaria •	2,1.26	Mîndragoras	.•4,’-9	Muricida	3.4.’^
Lingulaca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	i.r.ii* Mandrai^orasMorion		3-4.19	Mußaim	3.5-’5
Lingua bubula		•MandragorasThcophiiiti 3.4.28		Muleus
0 Lingua canis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	i-2'33	ManifoliAn «		Muß:us arboteus
0 Linguaceruina i.i.i	l.Sc 3.5.1:6	Manus Martis	»-4.31	Mufcu^capillaris	}-5’'^
Linguapagana	6.1.5	Marinella	3.»b»5	Mufeusmarinus	5.5-^9
Linum	4.i-i4	MarifeaCepa	5.3.16	•Mufeus palußris
Linum iylffcftrc^	• 4-2-2y	Marifeus	4-5-1^	Mufeus terreftfis	3-5.»*
Lilium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.2.I4'-2I	Martis capitulum	5-5.11	Mußeros	1.2.5^
Lichofpermum	1.3-31	^Maflim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.4.3*	Mußum	3-3 .»9
Lolium	• 4.3.^	Marrubium •	1.4.1	A^odonon	3.4-*
Lolium rubrum	4-3-4	M.-ffitibiafttum	»-4.4	Myrica	6.2.5
Lonchitisafpera	*3^ 9	Marrubium aquatilc	4.5.18	M^riophyllon	4.5 *
•Lonchitis prior	i*3.6	M ftrubi^m carHlidum	i.4.i:2	Myrrhis	5.4-10
Longina,	3.5.9	Maipeton	2.f.26	Myrfinges Tithytij^Ius	3.2.11
Lora	5-3.34	Matricaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	•i./.34	Myrtidanum	,6.2.11
Lotus •	6..f.24	Matricalis •		Myrtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’	6.2.11
Lotus Ægyptia	4.4.ilt;î	Matrifylua	3.5.13	Myrtus Brabantica	J 6.2.20
Lotus fatiua	4.4.'4	Maza	4.1.19	Myxa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,	}-‘f
Lotus iylucftris	4-4.1 ƒ	Meconiugi	3-4-16	Myxaria
Lunaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.j.2».amp; 2.1.22		Medi?a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	4»4-igt;
Lunaria maior	3.5'.“	Medium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- •	1.1.8	Napbiivs	3.4. »1
Lupi crepitus	• 3-5-^^	MclampAliura	3:1-19	Napium	G 5.3-4
Lupinus	4.2.19:20	Melampyrum	4.3-7	Napift	5.3*i
Lupulus •		Melandrium	i-5^6	Narcifli genera	2.2.21
Lupus amp;nbsp;Lupulus (alidarius		h^lanthjpm	1.5.?	Narciß'us Autumnalis	2.2.24
		Meleagris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	^’2.18	Nareißus lutcus luncirouus
Luiltanicus Ranunculus 2.4- 5		Mel frugura	4-1.gt;5	2.2.22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Luftrago	1-5.34 ,	Melica.	4.1.27	Narcifliis luteus fylueßris, 2.2.23
Lutum herba	^■3-^9	Melilotus	4-4.10	Narciß'usmarinus *	2.2.2y
Lïyula	•4.4.1 ƒ	Meliiïà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ••	1.4-6	Nardus Cretica	5-’.i5
Lycia Cedrus	6.5. ƒ	Mcliflo^hyllon	».4.6 ‘	Nardus I tal ica	1.4.5
Lycium	6,f.t9	Mclit^na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	Ï.4.1	Nardus rußica 1.5.19.amp;3.1.25,
Lychnis coronaria	2.1.14	Mslq * •	5.2.2	amp; 3.2.1
Lychnis (ylueftris	2.1.ij	Melopepon Galeni	5.2.1	Nardunfrußieum	1-4-15
Lychnitis 'Verbafeura	i.5-i7:i9	Melofpinuift . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3.4-53	Na^us fylueßris	ó,5-»-15
Lycodonon Ponticum	3.4.9	Mcmæcyku5	6.3.13	Naronica radix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“	■ b^'5-’
Lycoperßum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	2. ƒ.12	Mentha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	»-4.10	Naßurtium	5.4.19
Lycopodium	3-S.’4	Mcntfiaftrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,	»-4.*io	Naßurtiurrmjjüaticum 4.5.15:14
Lycopfis	5.1.10	Mentha corymbifera'	1.4.26	Naßurtiurrffylueßre	5-414
Lycoftaphylus	• ^.4.23	Mentha Græca	1416	Naßurtium tedorum quot;	. 5-421
Lyron nbsp;nbsp;nbsp;•	2,1.21	Menogenion	1.1.32	N.iutica radix	1.5-7
Lyßmachium	• ».3-31	Mercurialts	-l'J.33	Neottia	r 4-5-14
		Mercndæ	6.3.17»	Nepa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■	,6-1.21
M A DOM	3.3.10	Mefpilus	6.3.10	Nepeta	’•4-’3
Alagudaris	2.J.24:26	Meum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.J.9. amp;nbsp;5,4.7		Kephelion	»-1-
•				■' Nicotiana

Platypliyllos Tithytnalus J.i. i i		Q_y ER CVS	6.4.1	Rofalunonis	2.2.1
Plumbago	45.5i	Quercula mmor	ƒ.2.24	Rofa mariana	2.1.14
1'neiiinonanthe	i.i.i i	Querna Filix	3*5 4	Rofa iyluatica	2.1.29
Polemoniuin	a.i;i6	Quinquefolium	1.4.52	Rofea Laurus ,	6.5.3
Polenta	4-I'I8	Quinqucncruia	1.4.15	Rofmarinum	2.5.10
Polium	• nbsp;nbsp;nbsp;^-4.' 5	Q^iiquilium	6.4 4	Rofmarinus coronaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4.4
Pollen	4.1.5			Ros Solis	5 5.17
Polvanthcmum	Î 41	R A C E M VS	3.3.26	Rubeia	5.1.28
Polyanthcmuin aquatile 4. y. a		Radien La	i-î-y	* R Libia	5-1.18
Polygalum	2.5.10	Radicul^ magna	3-i-7	Rubia marina	5'1-35
	5.1.28	Radicula iylueftris	5-i6	Rubigo	4-5 8
Polygon aton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	5.1.21	I^diolus	3 5.6	Rubiis	6.1.1
Polypodium'	3-y.5	Radix caua	3.1.4	Rubusidæus	6.1.*.
Polynhiz as	5.1.2	Radixdulcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 5	.1.16:17	Rum«	S'-^S
Polytrichum •	5.5.10:18	Radix Rhodia	3.1.23	Rufeum	6.1,4.
Pomus	* 6.5.1	Radix fquamata	4.3 24	Rutacapraria	4 3-16
Pomum fpinofum®	3-4.35	Ranæ morflis	4.1.3	Rutagraueolens	1.5.1
Popula^o Piÿiulusvtraque		Ranuculusaquatilis 3.4.2.amp;^. r.y		Ruta horren fis	1.5-1
Popula^o Piÿiulusvtraque	6.4.14	Ranunculi extern!	3.4-3	Ruta muraria	5-Î.1'
Populus Libyca	6.4.^	Pfenunculus Flammula	3.4.5	R'lta hlueftris hypcricoides
Populi oculus	6.5*14	Ranunculus hortenfis	lt; 4..1
Porcellia	J-i.i8	R^unculuslongifolius	3.4 5
Warrago nbsp;nbsp;nbsp;•	5.1.9	Ranunculus Platyphylli^r	’•4.t	S'A BINA	6.5.«
Porrum ‘ Portulaca	• J.Ï-37	Ranunculifylueftres ^nunculuAuberofus	r4.i 244	Sagitta Sagminaiis herba	4-bS i.7-34
Portulaca marina	• nbsp;nbsp;6.2,10	Rapa nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;,	J-5*1	Salix	6.4 21
Potamogeiton	4- 5-^	Rapeium	*-3.17	Salixrt. tcrina	6.2U2
Potentilla		Raphanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	5.4 2y	Salix equina	I.3.21
Pothus flos	2.1.20	Raphanis fylueftris	5.4 2y	^lix marina	^.2.12
Prolepium * nbsp;nbsp;•	^•5-'7	Raphanis magna	5-3-7 '	• Vilicaftrum •	5 3-1*
Prolcrpinaca •	i»4.i9	Raphanus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.7.amp;: 5.5. r		Saliuaris	5.1.22
Prætomedia	1.4.21	Raph«nus RultiAniis	Si 7	•S al fi cortex	6.4.10
Prunus	.6.3.14	lÄpiftrum	■Î-3.5	Salfirora	3.5 ^7
Pfcudoagnus	6.2.15	RapiAgt; •	5.5-1	Salifla	• 2.4.2l
Pfeudoanchufa	5.1.1« A	Rapum Genift«	6.2.1	Saluèa agreflis	2 4.1t
P^eudoalphodelus	2.2.9:10	RapuBn poi^inuma	5-1 13	Saluiandria	1.5 s
Pleudocapficum Pieudocyperus	5-4.i*4	Rapum îylueftrc	i-'.S	SambucH^	■ 6 4 22
Pleudocapficum Pieudocyperus	3U14	Rapum rerrae	4.1 13	Sambucus palufiris	4-15 6.4.15
Pfeudocytijps	4.4. V	Regius flos •	2.5.9	Camera	4-15 6.4.15
Pfèudodiótamnum	^.4.«3	Remcifia	5-4-21	Sanamunda	1-5-19
• amp;	^.4.«3	Remora aratri	6.1.5	S.indaracha	6.5.4
Pleudohelleboriim	3-2-Î9	Rcfina •	^.5.'4	Sanguinaria	1.4.21.-24:29
Pfeudoiris	. 2.5.Ç	RefinaÊaricea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'	^-5 i8%SanguinaIis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.		.4.29 amp;’4 4.1
Pfeudoliguflrum	6.2,15 •RcfinaLentifcina* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,		(6.5.2Ö	Sangiiifbrba	1.4.2t
Pfeudolyfimachia 1.	3-3V54:3^	Refina Terfbinihina	^‘Si9	Sanicula	1 5 25
Pfeudomelanthium	2.1.17	Rha	}-^-ii	Sanicub Alpina	1.5-31
PfeudonarcilTuS	2.2.25	Rha album	3.3-i	Santa him	4.1.7
Pleudoordiis	2.2.52	Rhyoma«^	Î-1-53*	' Santolina	2.3.27
PCud^'hu Pfylliura	3.i.i7	Rhamnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	6.1.	Sapa	3.3.30
PCud^'hu Pfylliura	144.3*	Rheon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	5-2.33.	Sapinus	6 y.itf
P tarmice	5.4-* 8	Rhodia radijf	3.1.25	Saponaria	l.i.zr
Ptifana	4»’-*7	Rhpdodaphne	6.5.5	Sardiana glans	• 6.5.22
Puligium	^4. *4	Rhododendron nbsp;nbsp;nbsp;•	*^-Si	Sardoa herba	3.4-5
Pulegium regale Ptilegium montanurrt	2.4.14	Rhodora *	i.3.1	Saracenica	3.1-5
Pulegium regale Ptilegium montanurrt	2..?é	Rhoë • * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	6.2.18	Sarxiphagon . i.l.io.amp; 2.4.8
Pulegium (ylueftre	1.4.13	Rhuj coriarR , *	6.2.18	Satureia	2.4.20
amp; 1.4.11 Pulicäria • i.i.t	1.4.13	Rhus obfoniorum	6.2.18	Satyrium*	2.2.29:30
amp; 1.4.11 Pulicäria • i.i.t	2.amp; 1.4. 3*	Rhusfylueftr« , nbsp;nbsp;nbsp;•	6. 2i2O	Satyrfum bafilicum	2.2.31
Pulmonaria		Ribefium *	6.1.9	Saurion	54.15
Pulmonia	• nbsp;nbsp;*-3^	Ricinus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3-1.11	Sauchromaton	3-16
Pulfatilla	5.4.6	Robur	• 6.4.1	Saurÿnaron	5 1.6
Puls	4.1.14	Robus	4.1.1	Saxifragiæ	■ nbsp;nbsp;nbsp;2.521
Pycnitis	^.f.i7	Roraftrum	3.5.10	Saxifraga alba	2.5.22
Pyrethrum • Pyrola		Rorella Rofarum genera	3.5.17 2.1.28	aurea ibidem Saxifraga lutca	4 4-'o
Pyrus.	*■6.3.9	Rofacanina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.1	.28:29 1	Saxifranga	2.4.8
Pythoniott Pyxacantha	3.1.6	Rofa cæli Rofafatuina	2.1.14 2.1.32	Scabiofa Scammonium	1-5.5 . , 5-3-1 Scammo-

Scammoniû Americanum 3. j-S		Sideritis tertia Sidium Sigillum B.Mariæ Sigillum Salomonis	1-3.8 ^•5.3 3.5.11 3.1.21	Spinâ filutariä Spina lèpicularis Spina folftitialis Spina vallaris	611.16 6.1.11 J-5-’5 6.1.II
Scandix Scandulaceuni , Scliiftæ Cepæ	5.4.11 5-4.^'		1-3.8 ^•5.3 3.5.11 3.1.21		611.16 6.1.11 J-5-’5 6.1.II
Schœnoprafum	5?-'*^	Silc Attkum	^.'1.1	Spondylium	2.5.11:12
Schœnos	3.1.6	Slier montanum .	^•5.it	Scaenvs	1-4-5
Sclarea Scüla	i.4.i3 3.20:21	Sihqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2.6.amp;6^ ’		Staphis-agria 3.2.10. amp;nbsp;3.3.11 Sraphylodendrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.3.26
dcirpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.5.25U0		□ HlUUtiLlIUHl	5-4.26	Stataria	.2.Î.23
Scolopcndrium	^.8	Similago	4.1.5	Stellaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»5.24.amp;3.1.32
Scolymus	5-5 7	Sinapi	5-4.if	Stœbe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	1,5-3
Scolymns Diofcor.		Sinapirufticum	5-4-21	Stœchas	2.4,6
Scolymus Plinij		Sinapi fylqgftre	5-3-3	Stœcas cicrina	2.3.26
Scoparegia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	6.1.4	Sinnentiana 0	^■37	Stramonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3-4-33
Scordium	I. ƒ .7	Siræum	3-3-50	Stratiotesmillefolius	1.4.16
Scordonia	2.4.22	SI fa rum	5-5-11	Stratiotes pot^nios	4-5-9
Scorpioides	1.3.20	Sifei^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* W	5-5-11	Scrobftis
Scorpius	3.4.S	Sillitiepteris	1-4-21 '	' Strumea	3-4fc^,
Scorpius herba	1.3T20	Sifon	2.^.9	Siÿumus herba	3-4-23
Scrophularia		Sj/yftibrinm	1.4.11	Strifthia mala	6-3-5
Scythica herb- «■	3.Î-17	Silynrichi’iiD		Struthion	5.4-’8
Sccale	'•’5	Siup- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.	5-ï».-i5	Strutiopteris	3-5-^
Securidaca	- ; 13	Smilaxalpcra	3-3-9.	Suber •	6.4.6
Sedum	-2.2	Smilaxlaiiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3-3-2:gt;	SuceiilUm	6.4-14
Sedum aquatilc		Smyrrhiya nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;« Soiannm	5-4-10	Sued fa	1-5-4
Sedum maius	I. J.8	Smyrrhiya nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;« Soiannm	3-4 23	Supercilium tfcrr®	3-5-10
Sedum minus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	i-S-9	Solanum furiofiitn	5‘4-27	Supercilium Veneris	1-4-15
Segetalis	2,2.14	STilanum fruticohim	3-5-13	Sycomorus	6.3.16
Selenion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	2.1.32	• Solanum liortenfe	3-4.25	Syluægiater • nbsp;nbsp;•	3.3-25:'i5
Selen iris	}.3'4	Solanum lethale	3.4.28	Symphoniaca •	3.4.21
Selen ici um	5-5-i5*	» Solanulignc^iirft3.5.i3.amp; gt;4.27		Symphytum maius	1-5-1 ƒ
Semen Iconinum	1.3.17	Solanum maniciim 3,4, 26:		Syringa,	6.2.16
Seminalis	I.?.29	Solanum fomniferi^i	•3*5.iö	Syringa,
Semperuiuum	^2.2	Solanum tetraphy Hon	3-4’5	T« *1 AR I X	6.2.^
Semperuiuum fnaiuS	, I-5.8	Solanum veficajiuni	3lt;-i4	Tamecnemum	i.4 2c^
Semperuiuum marinu^		S(^dana	3-3*5	T.flnus	3.3-11
Semperuiuu^ {ylueftre	1.5.It	Soldaÿella	3-3.5	Tanus	* 3-3iii 1.2.16
Semperuiuum tercium	i.f.io® Solccium		6,4.4	T.^i acerum	* 3-3iii 1.2.16
Sena	3.^'3	Solidago	»,y.i5	Tanacetum album	1.2.17
Senecio	J nbsp;nbsp;nbsp;J	Solidago Saracenica	i.fiS	Tanacetum inodorum	1.2.16
Sentis	6,t.t	Sol Indianus	2.i.2i-	Tanacetum Peruuianum 2.s.i2
Sepicularis harundo	4.5'.^7lt;	.^oifequiiim 3.2.12. 5?î.i.i 5		Taura ,
Septineruia	’•4.13	Sonchuj nbsp;nbsp;nbsp;*	5,1.21	éTaxus 'T' nbsp;nbsp;1	6. J.10
Serica	6.3.16	Sophia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	1.5 14	1 eda •	6.S.12
Scriphium Serpentaria Serpentaria maior Serpentaria minor Serpentina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; Serpentina Matthioli SerpilTum»	• 1.2.4 4.5.24 3 1.6 3.i.5:9 1.5.21 1.4.24 2.4.9	Sorbus ^rbus fylueftris «orbustorminalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Spagas ^partum • S partum herba Spatha	6.5'’^ 6.4-’3 6.5.14 6.2.3 6.2.4	Telephium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.5.11 Terebinthus 9 Tcrræ capillus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.5.10 Terræ glandes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i3.i9 Terræmalum 3.1.ni3.amp; 3.4.29 Terræ rapu m tuber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.1-13 Terreftris malus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-4-29
Serpil him vulgare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4.S Serratula Serriola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • nbsp;nbsp;nbsp;5.1.13 Serra Campana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4.10 Sertulacampana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 4.4,10 S efamoides j, 2.31:3’2.amp; 5^1.17 Selamum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2.22		SpatuU • Spatula fœtidà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Sphacelus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Sphæritis • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Spica Spieata • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Spinachia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	2.5-’ 2.5-14 2 4-’-^ *2.4-5 4-5-^	1 eue»on Teucrion palufire Telt;iculus hirci Telliculus morionis Telliculus odoratus TefticulusSerapias • Thalietrum	1.2.24*25 1.2.26 2.2.29 2,2.30 2.2.29 2.2.30 1-3-5 3-4.8
Sefamum fylueftre	3.2 11	Spina aci^	6.1.10	Thciyphotipn
Sefeli Creticu'ffi* Seieli Æthiopicum'^ Seieli Maifilienfe	2.5.20 2.^.18 2.5 ^7	Spinaacuta Spina alba-' Spina buxea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i	•6.1-1’ 6.i.’lt;5 6.1.19	Thenacana Therion The*iqnhonon	3.1.25 3.1.6 3.1.6
Seieli Peloponncnfe	2.f.I9	Spina cerualis	6.1.	Thenum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Thlafpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,1..	3.1.4
Setaniæ Cepæ Setanium	5.3.1^	Spina cerui •	63.18		4,amp; 5.4.21
Setaniæ Cepæ Setanium	4.1.1	SpînaÆgyptia	6.1.13	Th!af\|# Cratcuæ	2.1.5
Sida	ƒ.1.29	Spina hirci		Thora Thora Valdenfis	3.4.12
Sidericis prima	1.4-8	Spina infedoria	6.1.JS	Thora Thora Valdenfis	3.4.15
Sideiicis altera	1.4.21	Spina peregrina	5 •5-4	Thridacina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* e e 5	5-’ 23 Thya

Herba bcfteiü^a		Mifabar	y.i.t3 Pofirum Ciconia	1-3-3
Herba doria	I S-ay	3dothus	4.2.13 Roßrum porcinum	y.i.iy: 6
Herba catti	i.4t4-	Molucca	1.4.7 Ruberta	1.3 3
Herba claftellata	2.1.2	Momordtca •	y.2.8 Rubia tinSlortim	3.‘‘2S
Herba Lajfulata	2.4-26	Mora bati	6.1.1
Herba leporina	• nbsp;nbsp;nbsp;4^.17	Morandula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	i.y.17 Sabdarifa	y 1.30
Herba paralyßs	I S-30	Morfus diaboli	1.7.4:18 Sal alkali	1-3-39
Herba pinula		Mor/nsgalUna	1.29:10 Salicornia	1-3-39
Herba S re tri	t-S^3o	Morßts rana	9 4.t.? Sandarax	6.7-4
Herba flella	1.4.24	Mcyßs Kapellus	3 4-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;draconis	y-',27
Herba Tunica •	2,i.id: I S‘.2t	Mumia	6.y.i7 Sat^inus	6.2.23
Herba Turca	14 2 g	^iußiptila	2.1.19 S.chriß:photi herba	3-3-12
Herba venti	3-i-7	Myrtilbcs	6.2.7 Sanina	6-7.6‘^
Hippia	t.2.9		Sc am one a •	3-31
Ht/panac		Napeilvs	3.4.12 Scarlata	2119
		Mapellus luteus	3.4.9 Scarlea	2.4.23
Ia R V s		i^apellus MojiJ S •	3.-1-. 14 Seatellum	l.y.12
le/einin	3	Naueta	^y.3 2 Scatumcali	15 12
i^eminim	3-3-e2	Nenuphar	4.y.y SivbraH	3-2.1 y
louii barba		Nepeta	14.13 'Si eßen	4-3-t
Iringus	S*S 12	Nigella	2 *. 8 nbsp;nbsp;dorzdftera	2.3.14
lua	l-.igt;27	9d	1.3.28 St our geon*	4.1.; 6
*Iua mofchata •	t.2.27	Ni^ranuni	3.3.7 Strophulâria miner	1.2.30:31
luiube	• nbsp;nbsp;6.3.16	•Nóltnte tanj^ere	S.1.3S '^ebefien	6,3.if
lufquiawtu	*34-2I	*Nux Methel	3.4.33 Secacul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-'.2l.	amp;7-3-‘^
Kali Kermes Keruap^ha	* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;-3 30 6..4.4 a.211	0 c V L V s Chrilli , Oljenithium	• • nbsp;nbsp;nbsp;Semen contra lum- cos y 2.1.14 nbsp;Semen (atcTum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 7.497 nbsp;Semen Zedoaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 3,7-2 9ementina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« J Sena amp; 3-2.11 Septem temporum herba	1.2. 6
Keruagh Keffuth	9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-^-n *4-3-2y.	Ojmunda P A 1M A Chrißi^.2.3t. 1		3-2-3 4-414
	2 2.y	j^and^t dl Perßano *	2.2.18 Seruillum	y-311
Lancea ChriÜi	• t.y 21	Panis cuci/li	4-4-23 Stcl^	y 1 6
Lapdannm	2 t ys	Pafft9i^ua •	3.3-26 Sinamum 4-7-19 Soda	y.4.iy
Zappa maior		Pata equtna	3.3-26 Sinamum 4-7-19 Soda	1-3 39
^az.ura campana	3-3^7	Patfleonii» •	t.3-17 Solatrtim	34 23
LeuinZ um	2.ytt6	Pedua	2.3^2 Solatrum Ifthale •	3 4,28
Zdlach	6.2 17	Ptlltbojßa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	^.3.32 Solßequium ■	*2.3 u
Lingua centra	3 »d	Pera pa^loris 9 Perforata	1.4.19 ^Somaeho	6.2.17
Ziqutritia	S-i-t?	Pera pa^loris 9 Perforata	1.3.24 Sorghum	4.1.27
Lttcar	4.,i-5	Peruinca	3.3-17 Sparagus	y-4.13
Lticciela	. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^y^i	Pes ydlexandfintu	3 1.22^ Speculum Veneris	2.1 it
Lunaria maioï	, nbsp;nbsp;• nbsp;3Z-2	Pes Leonis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_	t.7.24 *Spelta	41.4
Zuparia	3 4 9*	Pes Leopardi	* 3.4 2 Spiniuineta	6,1.10
ZUpha	• 3-I-3	Pes Lupi * Pettimborfa	3.7-14 nbsp;Spon fa Solis	y.113
Zuph crippum	3 t.d	Pes Lupi * Pettimborfa	2.1.12 nbsp;nbsp;Squi Ha *	y.3-20
«		Petj^rn	3.4 2^ Stoecas citrind	2.3.26
Macia	1^2.11	Ptg^liilHm •»	, t-3 3 nbsp;nbsp;Strangulatoradip	3-4-9
Maha^b	6.2.! y.ty	Pionia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	2.1.32 Strangulator Leopardi	3.4.8
Zlaiztum	4.1-29	Plantaleonis	1.5.24* Sumach	6.2.18
Mattum	4.i.2 l	Pomum Adami	6 3.2
lAalum Granatum	d-3 3	frufsium	s.4.1 Ta B A c 0	3*4-22
idalf/s Henricus	f.t 26	Primula Veris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*	y-30 Tfimarifitis	6 2.7
Zlarmorella	1.2.7	Pulmenarii^	1.7.16 Tapfus barbatus	i.y.27
Mart agon Maru	2-^.3 y t.ts	Pul/attU^ *• . •	3.4.6 Tarax.tcon Tare on	y.i.16 5.4.16
Majfa	4ty.23	R A N Æ morßu	4-1,3 Tar filon	4-4.8
Ma/fepanes *	4-i.t9	Rapum^D.Antoffÿ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Rapunculum	3.4.4 Tartarum	3-3-36
Mater herbarum	1.2.12	Rapum^D.Antoffÿ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Rapunculum	2.1 9 Taura	3-4-13
Matricaria		Raued , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3-2.33 Terdina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •	31-25
Methoacan	3-3-S	Rha album	rs.3.8* Terzoho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,	1.2.8
Melich	4 4.17	Regina prats	1.3.2 Terzola aquatica ,	4.7 17
Mem it ha		Reila bouts	6.1.3 Terrahil	' 1.4.8
Memtran	1.2 29	Reuharbarum	3.2.33 Tetrahit	! 4 8
Mewiren Scrapionit	1^2.30	Ribes	6.1 sg Tiggtar	5-2.23
Mezereon	3.2 6:8	Rincus marinus	7.4.14 rinitatii herba	4.4.24
Mibmandrum	- 3-4.21		4-117 Trolliusflot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•	3-4.3
MUtum Soler	i’3‘3t	Roraflrum	3-3-19 Tune	6.3.21
•				Turbith

Tnrbith	3-2.2^	Vifnaga	5gt;4.12	Zahara	4.3’22
2 Urfani		Vifumarus	4-4‘7	Zanibach	3’3.22
Valeriana	a a. dome^tca s-t.zj-	Viticella nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H	3’3^10	Zarza parilla	3-3.9
Velarum	, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-2.2^	Vngues Leopardi	3’4.2	Zedoaria	3.4.14
Veelgutta Verbena	^‘4.3 t-^-34	Vngula caballtttit Vfnea	4.J 19 3’5’13	Zerumbeth Zez,ulus	3.4.14 ^•3’16
Vmca peruinca Virga pa^lorù	3-3-17	XrioCARACtA	6 2.29	Zinzsiber canilHtm Zizania	4.3.26 4.3.t
Vifcaria	2.l.tg	ZAFt=ARAN	2.2.is^	Zurumbeth	3.4.14: