Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re,aquis,amp; locis,

al Liber olim mdncui,nunc integer-.qui Galeno,De »I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitationibits, ^ aqua ,i^ temporibm (i^

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ Adriano Alemana apud Parißos medico, commentarOi quatuor iUtt^lrattif.

2| AD CAROLVM LOTHARINGIAE « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DVCEM I LLVSTRI S S.

Par. ^ace ^ friuHe^e dit R»^ , il efl fermis à Gilles Ctr-bin, libraire en l’vniuerßte de Fans, d'imprimer ou faire itrpri-mer tn livre intitulé Hippocratis liber de acre, aquisjocif, olim manciis, mine integer: avec les commentaires de maiflre Adrian l alemant. ï.tfaiél lediél feigneurdefences, à tous attires libraires, tÿ Imprimeurs, ^ autres perfonnes rjuctsijusni^ues de ce F^oyaume, de non imprimer ne faire irr primer fur la ceppie, ne •vendre ledicl liure fans le -vouloir (i^ confenlement dudiü Gorbin, fur peine de confifation defdids liures.ejui fe trouver rot imprimé^ amp;nbsp;diamende arbitraire, Et ce iuÇijues a» temps e^ terme de dix ans, finis fyr acomplis a compter du leur amp;nbsp;date jue ledicl liure fera achevé d'imprimer , comme plus amplement efl contenu ÿf déclaré par les letres patentes , Çur ce données a Villiers cofle-reteZr le dixfeptiefme ioiir d'Auril, l’an de quot;race mil cinq cens cinquante fept. Et de neslre reone l'onzàefme.

LO CALABRIAE,LOTHARIN-giæ,Barri,amp;C. eximiæ foæi duci,va-fti re2:ni Archimarfcalco , Pontis montionis marchioni, amp;c.Princi-pi optimo acclcmetißimo, Adrianus Alemanus Medicus, perpétua optât fànitatem amp;nbsp;fcclicitatem.

luintts Plaîo emniu Cgt;'£~ dæ philo/ophomm prin-ceps ^pr£clM'e dicerefoie-bat non folum nol^i^ßd patrie Çcjud mbil duldns, lt;^ cu£ 'ynd omnes orn-nitim chadeates copledii-

tier) natos cfe. Quod didlum tametfi ytd^o ia-dlätum, omnmmqtie peneßrmone trirum fi ^1(1.5 accurata menteperpendat,ccrtóque iudidoponder a ij

ret : nullum proféra peniciorem naturx Jêntiet inßin6ium,quo de^inatum Jui ortuf ßn^m con-ßquatur. id quod in animum induxit meun2,dux iUufirißime, ÿtdliquid Peipub.contribueremç^ dliquo ßaltem oß^icio meos omnes conatiti com-rnuni bono confecratos eße teßdrer, Nemo enim torpeßens, ^ perpetub ßmnolentus yUo duium premia di^nw eß. E^^o yerb pro med qudntumuu tenui ope nihil mdgu frudluofim prxßdre pojß ßim drbitrdtm: qudmft librumprius decurtdeum ^ mutilum, nunc inteo-rum ^ ddprißinum ni-torem reßitutum, lucu^rdtionibus illujlrdtum, in hominum rndntwproferrem. Mdgno certe mor-tdltum commodo. Multdfiquidem qu£ ddßnitd-tem^ßne qud nemo yd inßmmu honoribtn con-ßitutus ytuere y eilet) retinenddm, dd morbos nd-turx teterrimos hoßes cognofedos debeUdndoßue pertinent,continet. Qt^ßne yt eruditis dc bonis ^rdtdfore : ftc erudiendis frudlum dliquem dlld-turd, non difftdo, Verumenimuero quonidm yi-diurus liber nequegenio ,neque md^m nominis du thoritdte : quiC contra nouitdtis inuididm (j^ Cd~ lumniasei ßfragetur, cdrere debet. idcirco la-bori ndtdlitins ßtßeptor pro recept o more difqui-redits mihi fuit: qui noßrituteldm ßißiperet, ^ contra maleuolosgloriamßbiexalßno comparant tes oppro~

tes oplgt;robrio nos ç^ noflnu yi^iliä4 defenderet. Tu tandem ex raru(^lt;juos deies optimtes maximum ßledios habere 'yüluic'^ynus opportune occumfli dux/erenißimc,qui ß id muneris pro candore tuo, pro tua di^nirare,pro tua amplitudine obire di^ne-ris^ancipites ^falßi yulgi centras non refor-midabit: ßd ybique locorum , ybique terrarum lon^e la le que diffußa, y tuet. Tantta enim ea tuinominisßlendor, tanta eß tuorum natalium dignitM i^ exceUentia, tam preedaree ßnt tuorum maiorum resgeßte, yt yix y Ui principum ce-dere debtor. Quod omnibusßet manifeflum, ß tuam ori^inem, maiorum fadia j re^na queetibi iure debentur, nature dotes, qu£ in teßc relu-cent yt adem perßrin^ant meorum oculorum, quxque multa ^ ma^na poUicentur : pauro aldus repetierimus, ^tqi yt à maioribus tuis exor-diar. si genus paternum conßderare yelimus, in tun imaginibus magna pietas ,ßrma çd^ conßans ßdes, dementia, maxima potentia, multi Teges: qui magnam quondam ^ latßimam orbis term partem tenuerunt, conjßieientur. lUic regnum Hieroßlimitdnum,^i^ S iculum qu£ tua ßnt cer-nuntur. lllißquidem lud^ts, Turcis, atque Sar-racenis expulßs omnium chrißianorum yna yo-ce (^ conßnß, yir religionis cupidus , demens, a iq

pins Godfriclii-s revendu consiicutm iß. In cuins dejundl': locu/n tialduinw frater eins eledï‘M,ac ejito ma^n hoßibnsßdei timarim incuterent chri~ ßt:agt;2t recall corujM decorams eß.Cuificafrit Bai-duintis cornes, ejuo mortuo prajedius falco comes ^nde^auenßs. Tandem ad Fridericum freund aum Sicilia re^em, delata eji regnandîpotedlas. Jie^mtmquoque Ntapolitamim, Calabria, daca-tin Geldrenßs, Itdiacenßs ,^nde^aiienjis, Bar^ renfis, çÿ* Lotharinfr£ cemunlur. Vt htne con-jeßtim ßt lon^t tuam domam amßißimam eße: (ju£ per fr contenta cfl,iamp;fra ipßusßoriareirL tur, tum j Chrißianißimi re^a GaUiarum cando-re frlendißit. Cnins auxdio, copia inuidlo marte,Çyt ad gemr iam ßsdeßvfjattn) Sicilia, Cala-br:a (hei^que refrones,'}’tjfrro ,te re^emmerito rcco^^nofcent. Sic parentes artibns pacis darißi-mos imitabcris,quitam prudenterß^effrrunt,yt main eßent frrmidini, a bonis atttem impense amarentnr, OMrum arma ßnßntnt aberrantes, Ctquot; adßnßram déniantes ^Ißitiam. Sic magna-nimns Benatits Stanns tints imperauit incidente tarnen Carola Bur^undiano, qui periadoßs eum laaßiuit bellis, Ct eßnibtss conatns efi expcllere. Sed Del dudln Benatus in bello ßperior ßacius, ßßs,repreßißque hoßibffs,occiß) Carola, ducum

Bur^undiiC nomen penitui deleuit amp;* extinxif. ^[ yt innumerd tttorum mdiorum ornamentd frdtermitrdm, nónne ex ttw fan^uine duo Gdl-lidrum lumind ducunt ori^inem ? Cdroltti Cdrdi-ndlif Lothdrin^iiO ^ GufidnM dux, quos libi coniuncrißimos i^ tui dmantißimos intelli^o. Quorum alter omniumßä ordints^rduißimuiß~ fientißimus, nee minori fietdte quamfinblimo-nid frxcldrta habetur. 1 n quo ßdes ^ reli^iontf edrdo conßdntißime fundantur ; quern régis area-norum farticifem et ytilitatis fubUde yalde cu-fidum Franct omnes ddmirdntur,ßmmtßueho-noribm amfledluntur. Quern tota Parißenßs ^eddemid yeluti bondrum literdrum farentem yenerdtur ^ colit. .Adeb yt bonis ^ dcFiis eum dedijßyidedtur..^folio. QwmfroindeDeus maximui in dltißimum dignitatis gradum erexit, yt fofulum pium informdret, doceret, yt ßtera-tiori literaturx ofitularetur, ytßnFlimonid;, yir-tutiyfrobitdti, iußieix, replis ßudiü, bonts art ibu^ amp;* dißißims offreßu ßiccurreret, Collegium Fc-menß nonßlum inßitueret,eri^eretßropriisßm~ ftibus dotdret, ßd etiam Farißenßem ßholam refurmaret. Cui nunc incumbit cune: yt quiequid bonis Uteris aduerßm, quiequid à yeterum inßi-tutis ^ ritibus alienum fuerit dbrogdndum CiF a uq

e medio tollendum caret. Hoc eil yeri cardinalis lt;amp;nbsp;ßinciißimi manus dc ^dtum Deo miniße~ riarn, ftadiorum emalabom/qae omnibus /iilutd-re. Qm duce fammaque eim prudentia ad fitum nitorem ac Jjilendorem noßrd tandem reßitue-tur .Academia. Certe quantum ad noßram medicorum facuitatem attinet, in eo noslra ßes omni-no ßta eft,quodipß Ic^ere^a, TneJßalosomnes aßnos, audaces,empiricos carnifices, qui magna, populi tadiura medicinafadiitant, medici festem induunt amp;nbsp;yeluti ßmi£ medicos imitantur, qui iliotts manibus in meßem alienam falcem im-mittunt explodedos,^ eliminddos,abigendos, pu-niendos acclamabit, Chrißianißimoque régi no-ßra ejß conßrmanda priuilegta perjuadebit. .Alter yerb rei military ita perituseß, yt eluce-reineo filo prißa GaUoru mdonanimita5yided~ tur. id quod Ceeßdriani in omnibus expeditionibus bellicu ßris expertifimt,^ in dies fio detrimento experiuntur. Hoc eß,Dux illußrißime,pdternum tuum genus,cuimaterna non eft impar, cuius or-nameta excutereß yellem,nb argumentafed tepus deßceret, ^ in immeßim crefceretepißola. Qt^~ obrem ad animi tui tuaque nature dotes me con~ tierto, lt;^ ne longiorfim imprimis yultusfloridum colore, dignitatem formée ac yenußdtem cotem-for.

flor, ija^ frobam wAJw ^ Jymme.'ridm codr-' ^Kit. ynäe/dlubemmd corforif confUtutioJlngu^ Idrum fdrtium non mutild : Jèd concinnd amp;* in~ te^rd conformatio, ßrmißimd membrorum dmfli-tudo ^ (juddrdtd quic in fdrtium Çttu, numero Çi^ rdrione cernitur. ^deo quot;Vt ßeculum ndtune fr£ teferdsqui yelutindtur^cdnon iudicdrii, O~ culos totiétf corpora indices circunj^icidnt omnes, amp;nbsp;mox dubitdre defment, cur nonfolumprincipes ^fedetiam cuiufiunque conditionis homines in dmorem tui rdpias, Eft enim primus dmoris hone-ßi Quicker oculus duthor. Qui ^erb corpore /anus eß i^formoßis niß à ndturd de^eneretßt z^P (t-nimoßecioßus.Moderdtos i^itur ^ bene compo-ßtos tibi con^enitos eße mores oportetßoc eß, yir-tutußmind qu£ cb/uetudine,pr£ceptif,infHtuttß que Philoßphice ädoleßunt,^ dd bond frußefœ-Uciterperueniunt.Qwdß yelim de te conßdentius loqui^eximid tux nature dotesßtis arguant te dd ytrunque tempus ndtum eße, nutum inqudm,dd yirtutes imperio dßniiS,quod etium, in hoe prim£ tetatußoreßducid,fortitude, liber all tas, equitandi ■.dexterities ,pdleßrd, hdßiludid, ymbrdtilu armo-rum meditdtio,ldbor,'yendtio,teßdntur. Sedhiec pußUdfunt ß meUorem tui pdrtem,hoc eß,dni-tn£ ßendores conßderemus, amp;nbsp;quantum nd-

tiuiyigoriihiibeant, manßietttdo, beni^nîtas, tno-deßia, continentia, tranquiUicits, iuflieia^pyuden-tia,dißendi facility,ßolertia,menti(dcieS)Co^irdn-di ç^tudicandiprom[)ntudu, conßdntid, cjuie Ee-gi£ cuitifddm indclis imd^inem conuincunt dj* demonßrdc.Sic ßn tuM animta (juißb luuii im-perio in hoc formoßßtmti corpt^s-, cum dclabortur certaquandaminip/o deßenßßbi concepit indo-kmz^ ß^ram louu aßro conueniente, adeo yt mediocre de te nihil expeóietur. Cuißtißacere po-teruß natura tuam ducem feciuani^CjHo: ad ßren-nue (^ yirihter a^edum femper cohortabitur con citabit c^ (quamuu calcaribas non e^eas ) exti-mulabit. Quam ßem prteter cetera conßrmat, (juodprudent ice ßsßudioßs,pulchri amp;nbsp;honeßi de-ßderio capiarU, Martitarma Dianeeße opera po~ tins t^uàm rerum aliarum ludibria ß^ierif, nee ylla libidine commouearü, nee in aliejuam turpi-tudinem di£lo aut opere dilabarii, yt ejui ßeios corporis yoluptatem nonßatis eße dipriam hominis excellentia, eamße contemni reÿcique oportere. Tuam yerb mentis coßtationem penitus à yitio^ rumlabealienamejjèexeo abude inteUigere licet: ^uod ß cum tucs cetatisprincipibus, aut aliu ludas, aut 'yerßris,nulla yerbüru obßcoenitas abs te profe-ratur,autß quit parum continenter (^ fabric lo^ qua-

(judtur te non audireßmules, guemiidmodunt te^ Jits fûm oculdtißimia, teßü ^ücui créditas es^ cuias yiid te moribas tingit. Teßapreceptor tuas yir finguLins eruditions cuias familiari conße^ tudine ytor. Tcßes denique ßmtgrauißimi quot quoi tuafruuntur pr£ßntid. Omnes'ynoorepra^ dicant te tantum inquirere quod adanimuforma-dum,ad Valetudinem tuendam, ad yires exercen-das referatur. Qm in re omnes tuos co£tdneos à tergo relinqtiis. Quapro^der cum tantdßt tui nomma am^itudo, tanta dignitas ^ exceUentia, mirari nemo debet ^curnoßrarum'yigUiarumin medicina patronum ac lieluti ßßeptorem con-ciliare contenderim t^ eptauerim. QMnuis enim infoeUx noßra tenuitasfoluedo non ßt,neqi celßtu-dini tu£ rejfondere queat: ßero tarnen te fa^Ïu-rurn remgratam ^ Etilem multis, ß noßras lu-cubrationes tua ßde eße atque in luce exirepatia-ra,imbfortdßis tibifilutarem, quod cœli tempe-riemy^entorum elementiam aut ajferitate, regio-na cuiußibet fitum, mores hominum, aquarum o-mnium notas yires amp;nbsp;yßtm etiam cum ad yr-bem tibi incognitamperueneris, loei dmeenitatem, babitationis qu£ ßtforma pulcherrima,dut mißr-rima,pattes ßs inteUedluras :fine quibas nee yi~ »ere nee falubriter yiuere poßis.

Nee enim y nas et idem aër in hac pere^rinatione perpétua ducitur,nec eifdem aquisfemper yü licet, deni^uenee in eodemlaco ßmper coßßendumeß. jdquod^ animum qui yidendi ^ audiedi de-leblationerapitur: recreat,reßcit(^exercet, car-pits ßrmat^yaletudmem in long^ius tempus protra-hit. ytJ^erare pro certo debeas reliquo y it de tempore frul^lum aliquem ex hac aeris mutatione te percepturum: Conßrmato enim corpore ^ ad di-uerßdjß{eto,fortis, beUicoßts Çp optts fuerit'^ ma-ÿ^animus euades. Nimis odoß yita ytibs non e/l, quiapoteß incidere laboris neeeßitas. Ergo tibi gratulor quod magno tuo commodo ç^ citra yalctudinis iaëiuram Lothanngix. limites ßs e-grejßts: quo diuerfas Gallic par tes^eß enim mult» ßc a tenens aßueßere') eu tui amantißimis perlu~ ßrares, animum deledlares et informares. Eeliqu» nuc eß,quata humilitatepoßim,yt à te cotendam, ^ deprecer yt noßrarum yigiliarum primitias tuo amplißimo nomini conßeratas hilari ^ ex-porreëla frote dccipias,^adextremas qudßue na tiones tuo pdtrocinio ddireßnas. Q^dß in dliqud re fartaßis propter tetatem, hteßtes, hdbes peritiß ßmos in tuum obßquium medicos, quorum eru-ditione omnia ßent exploratd ^facilia, ignoßdt yero

yero mihi omnes ißi ft nonnulla tux yaletudini con/êcrauerim. id enim à me fa£lü eß certo iudi~ cio, tuiobfecjuio ^ beneuolentia,nondmbitionej • non Jß' lucri, nulUm contemptu yt qui neminem contemnere dut yelim^dutpoßim, dut debed. NoRri ßquidem condtm premium ßtis amplum petxepiße yidebimur : ß dbs te (lt;;* prudentißimo tuo conßlio probdri dudierimuain cxterisprecdbor yt Dem optimm maxima Heroicos ißos in^lin-£ïu} beneßrtundye per^dt, eumque dnimumßm-per yen nobilem fouedt,quo ydledt populum tibi concreditum legibm optima tuo tempore moderdri (^ dirigere ßdemque Chrinidndm tuorum exempla propdgdre. Vdle, PdriÇtu y. Cdl. Mdÿ^ ànno 15^7. ^ ^lemdnum tuum d^noßere incipe.

^ mterpreres Jacere conßte-ueruntjhic/pwejuc nobufa dendum, ’yidedurntjue (juo titulo hac opus confirip/ê-'j rit Hippocrates:yrfdcilitis conplium eiusy^ßopüm, lt;juem in pmni fcnptigenere maximopere tenure re-fert^teUigdmus. VtilitM deinde ejuxßt,ctn iegiti-mumpt opM,^ lid ejudm medicinie pdrtem rejer-ri debedt, quóye cirettmßribdtur ordineßieendum. Huncigitur librum d mdgw Hippoerdte, medico- .mp^ttra. rum principe,Danocrdtis duditore, qui yixit dpud“^ huimU Perdiccam Mdeedonie Eegem, ^ Ldrijßedißyeß nbsp;nbsp;‘““^’^' fit annum centeftmum quartum-ßiie atatu agens, conßriptum probant qu£ paßim proßtetur Galenits,pneßrtim in comment, ad huncßfphorißium:

Ey tEiü Ka-^çaoj Kÿi£f7lt;!n h âg^ia^ iri iifai^ ô/mJifyi^'r, wioSiitt ^ ^xfiiAif ai v^m jtrajw.^ A' mn ày^-raçâ-

Tnim, à.!i^Ta.ça.T7ii yj^ Jl'^fiTBi. id eß, In leo^itimis te-Foribni,quitm tepeßiud fiunt temfeßme, morbi le-^ttimiiamp;boniindicq /ùnt. In intempeßiuM aute, non le^itimi amp;nbsp;mah indicq. Cum inquit, iiaStt^ ■mKÿ^eçofyideft, leßtimd tem/ford nomindt, quæ tempore ^ loco ßdm recipittnt temperdtfirdm. Opern yero le^itimîtm dppeUet annum, tibi licet dißere ab ipß in libro de aère, dquùdocùi, ç^ re-Ai ii. ii.^°^gt;*^• P^tßti in comment.dd dphorißßquen-ij^.lib.i. tes,ßmptoexhoc opere teßimonioßum conßr-cimen in ^‘^'^ inflitutum: qui etidm dlio in loco libri de acre, i. eiid. nbsp;nbsp;‘^f^ amp;nbsp;iocu mentionem fdeit, ^ eins ytilitdtem profert,cuminquit,PIippoerdtemeorum qu£ ina-phoriß de temporibns ßripßt, edußs reddere in lib. de dere, dquu,locu. inoperedeniquecuititulum fecit, qubd temperdmentum corporis ßquunturd-nimi mores, multd ex fini huius yßipdc : non alia rdtione, quam yt Hippocrdtis ßde conuincdt dr-gumentum, lt;^reipropoptie ßdem ßieidt, Gdle-ni yerbd hxc ßnant. Cum diuinum Hippoerd-tem illum medicorum omnium dc philoßphorum primum huiuße contcmpldtionis dutorem teHem ddire licedt. Js ißtur ßribit in eo hb . in quo de dquu,dëre CiP locu pr^ecipit,primum quidem de his yrbibus quoißetldre ddßptemtriones ait ,itd ad.

Verbum: Mores quo que a^reßiores,quam mdüßie-tiorcs.Etboßhxcruißis de bis,qui ddoräyer^unt: ^ ird ^ßlertid meliores dquilonUs ^c.Ex qui-bus certe omnibus ßM perßicuumßtßibrum de dire, dquis ç^ locüddmagnum Hippocratem referendum elfe, Gdleni etidm ßnientid, cuius marte ^duxiiio Hf^ocratis arcanaprodierunt inlu-cem : qux fortaßu in occulta adhuc laterent,ni-ß deus Galenum nobis dedißet. Qi^muis con-ßet eum librum pr^ßrtim gr^ecum qui hodie ßb titulo de aire, aquis, locis, circunfertur, in mul- ^.^^^^^. tu locis eße mutilum,^ decurtatum, M ex-latina ciu mutU* antiqui interprets ( cui forte legitimum ^ pu-rum yidere contigit exemplar^ conuerftone liquet. Dabimus tarnen operam,ytpurus ^ integer pro-deatinlucem.

Infiribitur bic liber apud Grecos , l-jrmxfijtie lt;1^ ai^av ,ilt;iiü'mii, 'n-mt. boc eß,Hippocratis de acre , aquis, locis. Galenus qui m hunc librum com-mentariosedidit,ytipfmet multis in locis tefa-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffpFtubb» tHr p lUjCnbi dlt^ «sfet o^yjacnav y^ ùel^Twy y^ a^'aif ^^feripto, api ^i^elm, id eß,de bdbitdtiombus^ aquis,^ ^yt^ntt». temporibus,i(^regionibus.Sedcum temporayen- ^h^bb'^. ti, babitationes nomine aerü qui ea circunßribit, yeliUorumcdußeß, intelligdntur,ytriufjue titu-li ßnßts eodem reuoluetur :i^ inßriptio Galent declarabit Hippocratis titulum. Nußuam tarnen,

quodfeia hodie extant (fiiperuacdneti^ enim fuijJet noRer labor'^hicommentarq,Jed cum multisji-bruhuius authoru diUgentißime ßrjtu periemnt. Uÿ. töft. Ex proprio conßilio lt;^ inflituto, nailer Hippo-pus^^^“' crottes habitation's j^rbium ßtum, ç^ad caelum tib.p^rii- habirudines deßribit : deinde aquarum natures

non per tranßnnam demonilrat . tertio muta-tiones qu^in temporihus contingunt, zi^ morbos inde oriundos acutißime déclarât ,poilremo loco-rum ßu reßonum inter ß dißidentium coniun-iliones, quas ^r^eci m^uyas üeu/tioTi!'mf,nos dißor-dantium comparationes tolerabiliter dixerimits, vtilitas, facit. Q^rumcognitio cumprimisadßnitatem tuendam , amp;‘ morbos natur^e teterrimos hoites

proßi^andos, adeoße'mque prædicendos, tam communes quam dißerjös , ad yichts rationem pro-i be conitituendam , ßt frmmaneeeßitate expeten-da : Medictts hello i^ pace clarus ejß , lt;^ ad ßtblimis ßientiiC ßoriam pertin^ere non poterit, niß qu£ traduntur hic, diligenter tenuerit, memo-'''‘dqtießrmiter mandauerit . Q^ res plurimum ^‘quot;^ honors ytilitatißjue iUi eil dUatura . Cum enim diuinum quid ßt aer ^ yires cum in temporum

turn etiam tn corporuin mutatione non exi^uas habeat ,coeli ßiraculd qux per aerem feruntur, Ipßußue aeris conditionem animo petpendere debet, Omniaßquidem qua: caelum teßt ^ ambit, coUußrat,

collun:rdt, mouet, permedt , dff'icit, perdit dut con^udt t^ fitfiinet : yt tp/cmet teüu edt ocu- ^^ ^^ Idtißimm Hippoerdtes . Ventorum eft reonum ^j j,^p' der , i^ terræ 'ydiiculum , igm/^ue pdbulum. Per derem,/ól, lund , c^eteraqueßderdJttos cur-fiti ducunt y t^ iti h^c inferiord ßtoi exercent yires con^enitoi. Q^m proinde coeleftem nun-dum ^egyptip dppoßtißimo nomine dixerunt. Coelorum ndmque femel exceptd feirdculd deor-fetm yid occultd (^ fenfetm Idtente lonße Idté-que impdrtit : ß^ndque rerum qu£ fetnt dd ter-rM demittendd, ob oculos ponit . Omnium tem-peftdtum imd^ines dd yiuum depingit, dqudrum diluuid ^ inunddtiones,qudles dnno 1555 fuerunt: hominum morbos,Cdldmitdtes, beUd, mortemprin-cipum,rerum denique clddes (^ ruines legendas yi~ denddßjue pdldm exponit ,feipernorum decretorum ßgnd,^futurorumpro^iwflicd,prlt;efefert: quoru terrx ^ dqu£globus etidm pdrticeps efl, ^ quie in eoyerfeintur dnimdlid . Hinc dnimdntes rdtio- ^'^^'* ■^quot;quot; nis expertes yimoccultdm dens fentientes,db ipfe mofirant-ddmonit£,nobisfuturd,yoce, mo tage sin, dduentu, difeefeu pr£monflrdnt, yt yentos futures, toni-trud,pluuid,niuem, pruinds,grdndines, corufedtio-nes,cometAS,tepeftdteïferenitdtes,pefiem,dnni tem- ^^‘f ^“'^^^^ pord,quoru omnium Idtißimus cdmpus efl der,prie- „at. hilfo. ß^ttißcdnt:ytgdllusgdllindceus Çquem excitddtsin ’'‘*-

'Opera mortaUbM, rupendoeji ßmno naturagenuity nouieftdera,^ ternoi dißinguit horoi cantu, dum fuloritur^mediumcoelMytrinquetenef, ç^ occidir. Cumßle it cubits,ßlü ortüpercipitßteque yenien-tem nudatcantu, ^ latem applauß. Sicgruesßi^ rundines,cot»rnices) lußini£, ç^ yolucmpbrdque ali£ anni dißrimina comonßrant. Canes domißici, coeleßü exortu ßntiunt, ^pertimeßunt. .Arietes non ßne detrimento maleßcaru ßeliarum cu arietä a^wfarü ^^'^ß^ con^-eßum agnoßunt:quodideajßuerandu €on^ejju eß de tauro,leone,capra,i^pißibns:yndepefies cer f'fla on»- u^ animaliugeneribM infeßißim£. Quf cu it a ßnt, Ç^ ratione carentes beftias ( qu£ ßbi tantum ßntiunt, i^ hominibnspraßßunt'y ab aem ßiracu-lu extimularißuce meridianaßtclarius, hominem pmdeti£ ^ conßlq cdpacem,à deo, à coelo, ab aere, de fu^iendu e^ ampledlendu admoneri,quis erit tarn ferrens lt;amp;nbsp;ßneßnß,yt ambi^at? cuius cauß beihas ip/às^enitas ejß, ipßm y erb ad deum conte-plandum ^ imitandum ortum eß nemo dubitatß quopotißimu redidconßantemquehabuitratione. ijomoprx £ßne deteriorisgradus homo,qui ad dei imagine co-ditus eß?minime.Sibi’ißturpr£ßßt homa, dy*ßu-turacognoßit,in qu'c ßum inuenta fuit asdrono-mia:cuius ope ii^r beneßdoßgna temporum, imer-ualla,dies,annos, ßderum conßitutiones, annorum . mutationes Çad quas multaßmperretulitUippo-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cra-

crdte5')ob/èruiimia:lt;^ ex his morbos eaenturos col-li^imns.morbispr^uips nttionem l/iEbiss qî^^e pr^e-Cdutiom comeni.it,prjepnbimiss.ïncolM yepbi cd-uedt exhortdmisr i^pr^emonemus.QtMobrem non popum/dttsmirdriquofcld medicos hunts cetdttsiu-dicioplebis igndr£ dociißimos,qui in omni t^eßdte neßechs pderu fignipcdtiombus, eddei^yulgdri methodo, remedies pene eifde omnium morborg cu-rdtione, nonpne^rdui yit£ ideturd i^ lue publica d^rediunturiqui erid yr prajdgire yidedtur, pruts obpriidtrices(quds lucri participesfdciunt,dut qui-bits numos annudtim numerantjpiper his qua pertinent ddagros,interro^dt,amp;*edrum obprudtione inilrudlinon yerentur quida^o conti^erir djpir-mare. Satis Hits efl cum mulierculu ^ obpruatri-cibttsfdbulari, cofdbuldtionibupp fl medicos exhi-bere perdodtosp mulieribits pldcere,edplemque mu-neribus ^ pecunia yincere, fitfl medicum oßen-derecelebrem ^ dodlum.Vndej-ucits,puluis,frdu-des,malitia ,omnéfliue faUendi i(^ mentiendi artes , in medicorum ( qui deo pmiles efle deberent) ßudia profudcrunt, Hine omnu falptds, omnis circunflriptio db hoc errorts fonte manauit. Me-dendi y id nepigitur , yerd ^1^ fllidd dodtrina obtenebratur, faciendi fuci flxeenta yia inueniu-tur , qutbus inßrudli quafluarij maleuoli ,inuidi, difficiles, lucifu^i, maledici, monßrop,pétulantes, a ii^

Medimrü dtidiiccs,J)roterui,igndM,cdrn!ßces.Empirici,partes *ddur^abü /^‘^ tutdntur, çp;r*deßdi^nordntidexpenmetd fd-put, ciunt,ytcerdones,Jdrtores, cocos,textores,/ùtores, ndMitf,fdbros, mercdtores,phd)7ndcopol(if, nobiles i^nobiles,i^ omnis^enens homines dUiciant, ç^po pulißmdm ducupentur, adeb yt inprouerbH eejje-rit. medicos pro muUerculdrum ^^ objeruatricum delirdntiu yoce,cldmore,dodlos ybique yel i^ndros hdberi. Quo quidindi^nius?quidpernicioßusiquidà boni medici oß-icio ^ di^nitdte mapu dlienu?Sic-cme per déliras dniculMymedicinceÇquæ dei ampliß ftmum munus eü ) yßis quaritur ?Siccine medi-cind trdbldtur, excrcetur ? Eßne hac exei'citdtio yenerandcc dßciplmat O di^ndm prdxin, ^ omni Idudepradicanddm, in qud mentiri docetur, ^ per yetulas quaßus habetur : qudm prxßdntißimi medendi mdgi^m Hippocrates ^ Galenitsßre-uiuißerent admirarentur, approbaret, optarentl In qua non in publicu yßm, non in ajprißlute,ßdin priudtuthcßurum,in proprios loculos omnia refe-rutur.Eos fräßoyqui yelametopietdtù, ßecie redli, medicos philoßphos in poßerioresßdes deiiciur,c£te ros fallut,qui cdtdlogu ßeu deferunt,cdpitdtim ^ oßiatim le^t.fortdßis apud Indos dgrotatiu nomina expügut, autßlteßylo notât,qub Ceeteris yidea-tur exercitatiores,et in loculis multo plura reponere (ßc enimfert mundi Cdldmitds,yt ditior Japientior pute-

putetur ) QmdgrdUdtim nonferrem modofiüfd-bulti (^ fris libellis dpertis dlios de honoris freie ^ de praxi detrudere non condrenrur.Hispdnim dißimi-les ies^iysi qui nihil non ex lo fr infreôiioneprxdici poßepu[dnt,eeidm fr morbus extremes dittos oçcu~ pet: dut ex turbidufontibus ^ lutofrfiamo impu-rior dqud yidenddpropondtur, quod fortdfris ex ed refrt illis quxslus lutofrs i^ ’yberrimus', ld quod ionem prorjus inutilcm exiftimem ( id enim 'Veterum pldcitis efret recldmdre ) frd dbufrm prorfris yitupero, quod ex yno frigno tdnqudm ex omnibus frmul iunclu, de morbi ejfrntid,frde, ^ euentupronucidre dudednt. Sunt nbsp;nbsp;dfr qui ydnitdte prodifrofri yufrusprofd-

mm in rebus dpendu pdrum prudent circunducut, amp;^ fris propnofiias d frde chrifridnorum (^ yerd dflronomid prorfris dUems, miras, nouas ^porten-tofrishorrenddjquecomminifruntur nugas,ytpopu-lum demeredntur,frd neminem non illudunt : adeo ytfere qu^rdturfucus ^ ymbrd,mdlintque multi yideri quam efrè yeri medici,qui quoddochind non pofrunt,fdl!dcits,incdntdmentis,frtlutdtiombus,dn-nulis, nu^, oßentdtionc, mdledichs, iniuriis confr-qui nituntur : quos iure diuinus Pldto quxUudrios frphiflasyocdt.propter quos drs ipfr in cmyticei/ dbiit, M ultd dlid prcetereo,quibus drsyenerdndd quotidie contdmindtur, IdbefdFidtur, Idbefdcldtis pdtrum

confiliis, ^ iUorum diminuta ^fradia audlori-tate.Hü igitur interea relidiu,ad noßru inßitutum reuertimur, dicimufque artemprofagiendi medicis quales depin^it Hippocrates ,pturimuprodeß:quo-rum rejert nonßlum temporü mutationcs, qu£ po-tifimu morbospariunt, pneu iderefd ^fideratum per aérem deßuuium, cum prxßns, turn preteritum acfuturum diligenter exploratu habere. Prêter hec ex arte tenetur medicus aquas quarum mutatiogratis eßeßlet, ^ yßis creberrimus compertas habe-re,non negleclo locorum feu fine quibus eff nequi' mus..Hd quorum omnium notitiam maxime parat ^i^T*ßemit iter liber hic : qui cum ytilia in primis ^ neeeßaria contineat,philoßphie, medicine,aßrolo-Ail ^u4s gios,géographie multaßereta complediatur,erit le-mtdicinx gendus, edißendus dtligentifimè, ac nunquam de ^fraturquot;' ^“^^^^^ deponendus. Pertinet autem ad cas medi-cinepartes,que Greets sniuuviti i^ mt^Ks^xM nun-Ad ^uß cupantur. Multorum nanque morborum caufas red /gt;ti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit,z^ex 1 ignis eßectus colligit.Ejt etiam ex eorum Onto etge numéro, qui Idteßßque rem déclarant, quique ad nui ace i claritatemßntaccommodati.Dodlrinaycrocuius

limiribm drcunjcribitur,ell rcßlutoria. Natura e-nim reiperßta/us, ^ habita ratione cauße de tempor ibin ^ c^eteris dißutat Hippocrates, qui fuit dux eins medicina: qu£ rationalu yoeatur, quiqw princeps.med€ndi pr^cepta clarifime tradidit. C£~ terum

temm ijui le£tionem morborum yul^drium magna côm.j. gt;» fibifiadstad artem emolumento el^jhuin^ magna- ■^quot;jquot;'quot; fera intererit ante omnia euobdße mnc librum, dicebat Galenns. HadienM præfatißtmnf.iam Hip-pocratempurgatisatiribuizd^ attente audiamns.

Tcxtus primus. l’»7e/idtgt; óf 'm ^^^7011 if^f ^«Titt, -ra /i ^gt;1 •miïit. ®£p-wfi^' ù^iuiâtaToi Sg^^f ntnof^ó^'ei J^vuTtuAmfyt-^iä^ iJÖtSD.J •yif io'nfg^v «S^Fji^Xa 'mKi.Jisl^i£?Vlt;ffv ÀUTIU 'niuwnSy,)^ àf nm y^TaßoK'ümv.

^^ Vicunque arte medicam intégré adfequi velit, primùm quidem tempora anni ratio-nem habere debet,quantum potentia quodlibet corn va-leat.non enim fimile quic-quam inillis exiftit, verum diftcrunt,nimi-rum propter varias quæ in eis hunt mu rationes.

Ordine refilutorio per diuißonem materiarn proquot; ponit de quaßt didiuruó,^ breuiter oßendit qualif eße, amp;nbsp;quid prxßare debeat, qui medicam artem if^^f ßßqui ^ comparare yeHe. Efl autem medici- Hif^o.^i-na, '!3eÿâii^{:^^fif,lcri{, ideßappoßtio ^ ablatio,eo- f' Ïquot;™('' rumßilicet qux excedunt, ablatio, ç^ appoßtio de-

^phA^.s. ßcientium : quorum yü in contrariorum le^e cemt-‘ ^tp?j ^^^ ' *^^ apponere ^ auferre diligenter intégré ; 1. Je mor- nequimus/tiß temporis babeamtis rationem, quem-bie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admodum feite Uterismandauit omnium bonarum ta 3' Lfa. ^^'^'^ princeps PJippocrates. Eft enim tempus inlub. dieta. eboandarum amp;nbsp;abfiluendaru rerum magifler opti-i^sr^^'‘^ ^^’^ ‘^^‘°^^gt;^plt;i^^siliayßrpanda remedia,bye- , phe. f^ in ^^ atque eeßate,non eademfiruanda nabisproponi-eemen. ad [ur yiuedi lex,yt luculenter ab Hippocrate ^ Ga-^yarte a- ^‘^^^ tnultis in locis docetur. Tempusprlt;£terea quod-phorif. nbsp;nbsp;libetproprios obtinet morbos, babetq; magnam y int

tur Hippocrates, ybi morbos ßngulis temporibus ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognatos(in quibus minus periclitamur') narrandos

claMonen/^fi’P''^- I^^iquc diligenter aebjj ideß, tempus inßi~ - ciendum, qua latentes in yißeribus humores depre-bendamus, commonefacit. Ob id Galenusßmper interfebrium notas, temporis mentionemfacit, ^

l-ib.decu gt;'‘it. per phleboto. Aph.il. hb.i. ^ph'zi^

^' epi.

nun mß temporeperjleilo detrahedum eßeßn^ti-nem aßerit. Qt^mobrem non temereßnbebat Hip pocrates acceßiones ^ conßcutiones S^ae Ä ÏTiet ideß,dnni tempora indicare:temporique dandum a-liquideße. Deniqtie yt mutationes tempomm accurata operaperpendamus,quoniam ex bis yarios mor borum euentM preedicere licear, bis yerbis bortatur. Jam templis expedendu, numßiUcet cities aut tardifs quam conueniat fa£lumßt, (^ anpluuioßm yel

^elficcum, calidutn yel frigidum, cum yentu yel citrayentüSjquibufyeyentii^erflMum^i^numin ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

pyincipio,medio,jim,yel dßiduo ,peæterito dut pr«-fentißtent tempore. Ergo dd cognojcendum, ddpr£-Jd^ndnm,ddcuradiim,eßdn-ni temporumhdben- oUiHir dd rdtio. Niß contentai ex Gdlenifiriptii, tempus, ^b,^^' quidßt dgendu,nihilindicdre, quadßneyerumeß, ztlittia. nontdmen ßquitur dnni tempord eßßmgligendd, medicumq-,ßumprdßdre munus ßm temporis con-ßderdtiom.QMmuis enim quidfdciendum ßt,ntm-qudm edocednt, quod tdmen djdcultdte requiritur, interuertunt,!^ m dccipidtur impediunt, quemdd-modumteßdtuseßGdlenus .Tempus igitur primo r» m,, j^ nonmdicdt,ßdßcundb,id eß,ßdcultdte ^ primus oft fi^t^ indicdtioms(qu£ db ipßs yiribus lt;^ morbofumun- ^yj”'*' tur) db eo metimur, modumque cibdndißsmimus. ^adtm ia qu^ndm yerbßt dn-ni legitimd conßitutiü,quot dn- ^'’“’' ni tempord,^^ quomodo dißingudntur,inßquenti- ^^^j. jß‘ busyidemus,quot;, 'ii\J''üvawk^^^iäuj,ideß,qudntum in^.favu ynumquodque efßcere poßit, yt hyemspituite:pro- ^'‘‘'' ^'^’''' credndx tempus opportunißimü, morbis iudiedndis inept ißimum..y^Eßas contra bilemgignit,^ crißn morborum iuuat, morbis omnibus dddit celeritdte, bycms,tdrditdtem,qiMdßcilicetlt;eßdtei!^difiutihu- j^^h. i^: mores, c5» yires dißbluicotingdt, hyemeyerbintus ^‘i-“ß“ remdn-ednt,yeluti latibuUs incubdntes, lt;l^ yiresßr ftentur. Multu igitur dijferunt propter y arias qua-

Iitdtes,qudrum dutor cß aerßeta diximtn,^ qua-ï^com.^ litatum mutationes qu£ in eis contingunt, quéque ifüJzr- potißimum morbos yni confintietes^ alteri yerb rc-Mb. 3. flânâtespariunt, ytßribit Hippocrittes in aphoriß ‘^'^' mis : quem locum Galenus explicans ,per mutario-

De natura ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

hminis, t^p^mf^ tenere de

perdmentorum : yt ß æfltis in qua calor ^ßecitdi bent, dd humidiedtem ^frin-ditdtem yergdt, yer deperddt qu£ ei debetur ^equd-litdtem,dutumnuf edndem nancifidtur, ^ hyems lt;efluferuedt, hdud dubie multiprocrcdbutur morbi.

^ërempquidem quem dßiduemj^irdmm^atque d-deo corpora noßrd immutaturßumores ydrios in il-i-froOL i. manturdicente,cum tempora eudridnt,rat!onërune fenionis, temporis diligentius habmdam.C^terum dixie tempora nihil habere ddinuicemßmile, hoeeß, non eße ßmiliaßdplunmum dißigt;re:yt indicarerßmilitu-i» Ub. dines tamp; dßimilitudines rerum de quibusßßipitur quot;’‘Z ’** inßitutio , medicis diligenter eße examinandas ^ in ^. de perpedendas: y t fitefiriptum reliquit Hippocrates, f^it- nbsp;nbsp;cui Galenitsßtffragatur. Inßmili nanque c^ dißi-^lat ^ r»ili,eodeiamp;^diueßö,proprio lt;^ communi,totdye-

lisgénérant ^ idß potißimum in Hits corporibm qu£ fint adpatiendum ^ßßinendu apra-Namßmili corporißmilesßiritM ßmiliter permixti ^ cofuß ßmilesggnunt morbos, yt exemplofebrtu commu-J‘Egt; nium Mcet IJippocrares,Hlt;ec ab ^rißotele conßr-ÇVffZu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• L,

DE ,^EEE, ^QVIS, LOC. 9 temm diälechca, (ju^ nihil aliud eß qua rationis yfui,cernebdtur.ob id Hippocrates partes ajßclai ^^^*^^*' cum bene ‘yalentibus ejß conferedas admonet. Sa- (Inrn. nis enim qu^efrnt prorjusßmdes^bene yalet: mul-tum yero dißimiles, deterrimeßß habent, inquit Galenits. Hadienus de temporibus anni ^ßnt e- 1» nmmt nim amp;nbsp;yitee lt;^ morboru tempora ) quie ^t yenti ad aerempertinent.

i.^TTi-Tt Zs TO meu fjuna tÙ ^(/mti ^ to 4u;!^a. iMKi-^ti^Taiuiiè, imtir aidptimtan, èw^TO A' ^^MÓitttSU j^^ii óm^vx Mira.

Deinde ventorum calidorum amp;nbsp;frigi-doru, maxime qui ex his omnibus homi-nibus funt comunes, amp;nbsp;mox qui in vna-quaqj regione funt indigenæ amp;nbsp;proprij,

Pvou^TO, a^iptof id eß, yentus, quidfit, i;^ quam ^ ‘^”‘9’ ob caußmßirat yentißiximus. Nunc yideamus flanbu,. quo numero yentos complexißnt y et eres : yt eo-rum natura penitus compertam babeamits. Hippocrates ißtur yideturpotißimum duos yetos ob- irK,amp; in ßruaße, calidosßilicet i^frigidos, qubd yiribus *f^'’quot;f' potentißimisßnt.quatuor yero fibi oppoßtos,ßcut poet£, deinceps ponit:Subßlanum,Zephyrum,Bo-ream, CZ .Zußrum. Peripateticoru magnus dux 1. Metes. .Arißotelesyndecim memorat,Eliniits CZ Nlar-“^--^?-^'^ eus Varro duodecim coßituunt,yt terni'a quatuor ßß^*'^‘‘

mundi (dydinibm,penes ejms dißinciionefn ßt-munt, erumpant, qui yerßbus hisßmißeantur.

Fiant Sub/ö[dnus,Vultumus ^ Eurus ab ortu .yltquedie medio Euronotus,Notus, .yiphicus, harent

Caurus in occdßi,.^r^eßejquefduonius dfßdnt, Tandem .ylquilo, atque Meßs, Septentrioper-ßdt ab ^rdio.

Tres igitur ab ot tu foirant, yt ab aquinoFiidli Subßlamus yentorum cardinale,qut ^ .ylpelio-tes dicitur. Naßitur enimßtb radiisphœbeis, dum ßl aquinoFUdU circulo inßdet:temperdtus,ßtduis, ^ Tm. 1. do. purKs,ß[uberrimus, pracipue mane, inquit ^ui-fum i^' ^^^’'^^- L^ittc enim pur^dtur der ,ßtqueßbtilior.

Nee dudiendos eße dßrologosputo dicetes Subßla-^‘quot;^ hr‘' ^‘‘^ ariditatisplurimu obtinere : niß nomine Sub-‘U aßr^ fildnicateros orientdlesinteHi^iyeUnt. Nam caddie. cidsyulturnuße dexterior Sußoldm^ab aßiuo ex-ortu yeniensßbcdlidus eß,(^ omnid magis deßc-cdt. Eurus aßnißro Idterc yenit Subßldni,db hji-berno ortu proruens, minus Cdliduseß^ßccus: quoßante omniayideri maiord teßabatur^ri-Jioteles. fÖTof dußerplaga merididna Cdrdindlu,db hduriendu aquu dichts, cdlidus, humidus, md^na ex parte pluuias il^ tempeßdtes ddfert,^flore^l-ttit.^erem craßtim,ßißi(m,peßilentefouet.qud-propter nee ceUaria, nee a des, nec^-dnarid iUidpe-riri

VE ^ERE, ^QVIS, LOC. lo yin debent:de ciuo hunc in modumfcripfit qui libr'ii fab titulo fieri morbi edidit : .Aufler incipit aerem compadium denfire, dc difiundere. quamobrenon ßdtim mamusfiirdtjßd primu lenfi^ lems eß, quonidm dëremfiperdrenonpoteH quipri^ den-fm eß i!^ compddiM:fid temporaprogrefiu ipfim di/filuit.ldem porro ^ in terrdm operdtur,!^ in mare fluuiofque, infantes ^ in puteos,Cs^ qUie ex tem ndfcuntur,amp;quibushumor irteß.Eß dutem inomnißndlioplus,indlio minus. Omnid dutem bi£C yentum fintiunt, i^ ex filendidis tenebrafi funt, ex frigide Cdlidd, exficcu humidd. Et quie-eunq-y in domibus yafi iuxtd terrdm fint cum yi^ na dutdlio liquore/d omnid duflrumfintiunt, lt;dië* formamin dlidm fiede trdnfinutdnt.Solemyero, Lundm,dcßderd multo hebetiord quam ex naturd. fint reddit C^c. EuroduJiercdlidus,humidus,du- ' ßro Idterdlu yerfus orientem ,fic dichts quad yna ex parte habeat Eurum,ex altera ^ußru. ^phri-cus nonita lateralis .^dußro yerfis occidetem fih rat enim ab eius ßnißrisfic diftus quad ab .^plm ca yeniat.Zephyrusfiufauonius yentus ab aqui-nocliahflat occafi, yejferi filubris, inquit .^duh cennas..Zlio yerb tempore an fitfilubris,^ ytru bene dicdturfduonius,poßea yidebitur. .Argeßes à dextro Zephyri latere intonans. ab ipfi enim ad-brumalem partem recedit ,hyemale occupant fol-

ßaiuf» .ffi^idus, hufMidui, tempeßatisƒ r4?ƒ^(^/^f. Cam-in jmißram tenet Zeß^ri. Sefitentrio yen-tusiTrimmohiecftn außra, à polo flans ar^iicOy flic diShs ijMjd fltb plauflriflptew fleUis ormnem duc.it. frifldus, fliccus. poros ciaudit, ^ ae-rem nojimm purgat. Circius, Gr^cis Thracas, à dextraparte Septentrionis efflans, niuis ^gran-dinis eJi autor. .Zejuilo, qui lt;!^ Boreas ,'ex alto flans j^elidus atque fliccus, minimeque pluuiojus, flores ziz teneros fruêîus ledit, yineas ^ floren-tes herbas yrit.

Becentes hydrooraphi, maxime quiyerflmtur Jïsper oceanum mare yniuerßm hori%pntis am-bitum in ^i. yentorumpartiuntur diflributiones in 4. cardinibus Jolis cum yeteribm conùenientes. Nam inter ipfls cardines quatuor, ruifln yentos quatuor prxeipuos ab eijdem cardinibus aque di-ßantes conflituunt:fluntqueu^o numero:inter quos medios collocant yentos ynà cum prioribus ejfleventes 16.hos tandem biflariam diuidunt,pra:-ciptmrumque yentorum quadrantes appellant. Vet-um mediciflilas yentorum qualitates conflide-r antes, duodenariofuere contenti.Qma qua mun-diparteJJirent, nubium motu depreheduntur,yel aflrolaboJecundum quatuor mundi cardines pa-rato ita,yt eiusjacies appareat,flt dus eri^atur ha-ßula : cui mobile yexilium obediens adhaireatjfla-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tim

UE ^ERE,^QVIS,L0C. n tim ex qudparte '}/exiüum incipit dratrnfern^ co-^noßitur ex eadem yentus efßtre.

Prêter yentos diEtos communes ,ßnt ç^^ alij generales yelparticulares. Generales quinque Typhon , Plinio yortex ,pra:ceps ^ i^itus yentus, ^ g. q^^,^ locum ex loco mutans, ^ rotatim deorßm irm- i’lgt;‘Z.h'fi. ens, paleas ^flragula circumuoluens. Eß i^y* Ec-nephias,(jui imptufit deorßm pondéré avéditât^ rapida yertigine noues mergens. idem iutjureper-eußus, correptaßeum in cœlum rßerc ,ßrbetque in excelßm, homines etiam ^ pecora in altum nonnun quam attollit,arbores ^ßxa in ßluü tor quens. Differt Typhon ab Ecnephia, qubd ide U-tius ^ altius yagatur ,ßtque exßbtiliore mate-riOy ^ abßue diuulßone continueperßat : hichu-milius ^ angußius dißurrit ex ßißiore materia gtoßans, i^ obuia queque mottens. Tertius tttrbo yocatur,qui cumfragore cunEta preßemens erum pit. hic ab altqua mundi plaga certo pr^eßripta ßi-rare minime deprehediturßed e nube deuolui, quo-ties ßilicet oppoßti yenti duo ex oppoßtis nubibus ^S'^ßi} concurrentes impetu magno ^ perualido commißentur, ac de yiEioria interß concertant. Qt^nquam de ynius yenti codißone ad ano^uto-ßm aut cauum obßaculum etiam turbo ßen poß ßt. Preßer quartus cunEta taElu dmburit,pro-terit, igneam y im obtinens. Qwntus eß aura, quce

nihil eß aliud qua aer lender impulßn . E’ut^eun hoc eßpropre dicuntur, qui regionem ßlum per-ßant, yel ab eadeßirant,yt Phaßanu Cenchron, ^thanienßbm Sctron.Sunt preeterea quidamdn-numerabiles ) ex fluminibus aut fla^nis autflni-bus nominati. Sunt ç^ alqproprq qutbußarn tern paribus, aut lacis, yelut Eteflx, Orinthix, ^ Fa-uonq, Diebus enim quadraginta perflant Eteflue, incipiuntque odlo diebus ante exortum canicule : de quibusplenius deinceps dißutabitur. Paß has außrifrequenter ßirantyfque ad exortum .^Ir-Huri. Fauonius yeraperit. Ornithie flu auiarq, ßic ab aduentu auium dich flptuageßimo prima ^-i?^- die paß brumam per nouem diesflant,inquit Pli-i.nat.biß. ^-^^^ Omnes dihti yenti natura ^ ori^ine,ß cre-dimus ^rißoteli ,ßntcalidi ^flcci. .yiutor ta-i.tib, j^(;^^ i^g dieta contendit omnes yentosfrißdos ^ humidos, quoniam e niuibus,glacie,gelu,ßa^nis, , nbsp;nbsp;nbsp;fluminibus ac locis humidis proueniunt, ideoque o-

mnes flopte natura refrigerant ^ humeélant : yerumpro locorum ynde yel per que Jfirantdi-uerfltate ,mägis y el minus. Nam qui ex paludi-bus ac niuibus ortum ducunt, humidißimlßnt. qui ex mariprocedunt,ficciores his : ex locis medi-terraneis multo fleciores : ex montibus fleeißimi. Ergo déprima origine loquitur autor libri de die-fa : ^nßoteles yero proximam materiarn per -ßrinxit,

DE ^ERE,^QV'IS, LOC. ix fimxit, (jU£ a regionum diuerfts partibis jgt;ef quoi ducitur, immutdrifortuitopoteß. Hincyent^n in ^no loco ficcw, in dlcero humidas ejßpoteß.Pree-tered yenti omnes ydlidi, refrimdnt, exiccdnt, ■ firenitdtem inducunt. Ldn^waï Cdlefdciunt, hu-me^idnt jplmids inuchunt. Boreds mrar propin-quißimus ydlidißimm ndturd ^ßtu rejrigerdt, ßiccdt ,ßrenitdtem pdrit. quod docebdt iUe qui de fiao morbo libmmßripßit, his yerbH. Etenim d-quilo compingit dërem, ^ turbdtum dc nttbilo-fam excernit, i^ iüußrioremdcperlucidumfdcic. Bodem modo etidm dlij omnes yenti ex mdri lt;^ dliù dquis proßeißentes. Ex omnibus enim rebiis, dtque ddeo ex ipfts hominibus humiditatem dc te-nebrofitdtem excernunt.OudpropterßlubemmtiS ommumyentorumdquilo exißit. .^iußer contra multumdißdtjdeoplumons. Orietdles^cdlorisi^ ^’m^quot; ficcitdtu moderateJunt participes, quidßl cos Hlu-ßrat, matutinique temporis calor contemperat no-eiisfrigiditatem.Occidentales inxqudliter rßrige- ^^ „flea-rant i(^ humeclant.De Mentis yide .^rißotelem, ru,mpTeb. '.y^uicennam, Vitruuium, PtoUmeum, .ydetium. ^^^'‘^ß'ßß Quod yerb yentorum conflitutio ßt medicis ob- xandrum. ßruanda, docet Flippocrates in epidemiis, cum ait, Cap.iyi. Tm^S/M iimjiTwe ^^uti-ries'h'^o^éTiesVy'M.'^'nesViKt- ^‘^'. ^quot; 7rcTtCßV^^»Cß'^CßVgt; t»7^07ïg:^y. 7T6‘®XH^5/x^yüv pHym ^ 'rf far.^,(i.

id eß, conßderadum an yentus calidiur ,fri^idior, craßior, tenuior, humidior, mindjque autplus im-pleat, ^ quidpermutationesexhisinhttspoßint. Habet emm yentus magnam yim ad morbos pro-creandos, yt/cribit .^nßoteles. Imbßerinequit, ytßnum corpusßruetur, y el ee^otumfinitatet» recuperet,niß leßtimis yentispur^etur. Hinefieri morbi autor cenßt morbum comitialem in yento-

rum mutationibus excitari. Quidyerb calidi yen-T.X.J. a/ih. ti, quidßigidi y akant,ex alio loco tibi dißendum amp;fiqHet. eyif^ypi mßil aliud aÿt Hippocrates,niß quod mala qu£ exyentorum mutationibus oriuntur, com

mémorât , Cateru dlXtt tc TrteZfMTa yjuva, i^ im^-aa. ideß, yentos communes ^propriosßupa-trios conßderandos, qubd in his rationis y fis cer-natur ,ßcut dicium eß.

△e7 JV Twy ula-mv ^^ij^îâw 705 liwiijijt, Sem^ -^ ^ TO çifMV hiiif'ig^U!^]/, ^^ ra ga^a/fi, irai i^'i JifH.. (MK Ha^if j mhu ’i^^SiU ,

Neque vero negligentiorem (e circa aquarum facultates cognofcendas exhi-bere conuenit. Quemadmodom enim guftu differunt amp;nbsp;pondéré amp;nbsp;ftatione,fic quoque virtute aîiæ aliis præftant.

VE ^BRE,^Q_VIS, LOC. ij potent,ysyttmetidm yt lauert,yt hortis,coridriii, fuUonibiUjcloacis, yt etidm imprimit ßibitu in~ cendiorum caßbus dbundefuppeditet. Optima ni-mirum pli^enda ent, quam potui des. C^terx de-nique yti quibu/que conférant accommodabun-tur. .^quam Eheophraßus afßrebat,quo frißdior eft, eo plants commodiorem efß : turn ^ lutojà ^ turbulenta , qux praßrtim delabitur à ßlo fertili, reddi a^rum pin^uiorem confiât..Equipu-rißimu aquis non deleéiantur, mufiofis tepenti-bußuepingue/cunt. Êullonibus crudißimx inpre-tio fint.Jdpud medicos ii^uenio necefiitate aqu£ adtuendam mortaltuyitam ejfeduplicem : yna, ytßtimfidet : alteram, yt qua: inter yefcendum fimpferunt nutrimenta, quafi yehiculum perdu-cat in yenas: qua depuratus inde ficcus coclufijuc in membra adigdtur^yt Jcribithacoratione Ga-lenus. .^tenim in hac quoq-, yena (de caua loqui-tufjmulto adhuchumore tenui çl^ aquofi plenty ^-^ quot;^f-efi ßn^uis. Vocat auternipfirn Hippocrates Ïjÿ -pa aoit'afdd- efi, yehiculum nutrimeti: fimul cum appeUatione yfiim quoque eius oftendens. Neque enim ex yentriculo in yenas commode tranffimi poter at cliymus iam ex cibis fadtus, neque facile pertranfireyenas qua fiint inhepate, çd^ mul-ta,iamp; angufide,nifi tennis quadam ^ aquofi hu-miditas tanquam yehiculum fuiffit ei admisla.

Llmc traque '}ß{mpr£ßar animalibus aqua. Si~ quidemexeanutriri nuUa ^articula potesl. Di-ßribui yem ex yentre, quoi nurriturum eß, non poterM^niß deducium fuijßt à quopiam ira liqui-do. Hicyerb tenuis humor poßquam ßfo oßicio perfundius eß, euacuatur yrinu, yelßdore , yel foUquam peruenit ad cauam yenam ßn^uinis fitßrum, ytilitatis aUcuius cauß. .Aquam yerb nonnutrire, yires tarnen recreate docet Galenus, tarn. in. 3. cu ait:Etqu£ nuUopacio nutriüt,yt aquaeayir-^ ‘^de ^^^^^ nequeßmme imbeciditare, neqtte roborare raUiHK q^ßtam yere dixerfi:nifi id aliquando peracci-yifl. Mut. dens contin^at..^qua fiiquidem non yt alimentu yires recreatßd bene yt medicamentum, ad tem-

feramenti ßmmetriam, qux propter ipfius im-moderationem imbedUa ßtnt reduces,ad bate qua: nutriut,partesßUdas humediat. ßituraqua, qua: quot;“' quot;rh^' ^“^^^^ minime partes filidas ( ad quas nutritio ’ ' '^ dütaxat pertinetßume^at,no nutriet. Uifii quiß piam contcdat aqua omniaper omnia nutrire, yt alibißribitur.quodßne yerucß.lllicenim yide-re licet ignem ^ aqua reru omniumprincipiaßu caußs eße, quod inß cotineant qua: ornntu rerum ßnt elcmenta,calidußilicet ^ ficcu,fri^idu iamp; bumidu, ex quibus omnia conflantur, yt ipßmet Hippocrates teflatur. lÿteyerb ç^ aquam rerum principia eße confirmât plutarchns ,Jic querens,

Qwdeßqußdnoud nulgt;t(icw m mdtrimoniH da- ^/^‘^l.ai. tur,igne nbsp;nbsp;nbsp;aqud iubetur attin^ere ? .An quod yt nbsp;nbsp;nbsp;*' in elemetis acprincipits eodu,alter maru,dlterafœ-minæ locu tenet^CS^ upnncipiü motionis iniicit,ilia y erb frbiedii ac materie yim hdbet?.Aqua i^i-turomniaper omnia nutrit,id eß,i^ni coiuncla co flituit did et coponit: ex hu yeluti in mdtrimoniu coeutibus perßeiuntur omnid. Licetßimplex dqua nd'nutridt,eiiis tarneplurimu coßtmimus.Na et in

pane,C^ inpbßniis C^R inpotu, aqu£ yßupluri-mus eJißicebatArißoteles.Hinc aquaru mutatio ÿ^auts eßeJolet,eode teße. Q^re cü quotidianusfit pf^i^i^ ^^ -dqii£ multiplex yfiis, ciborumque yehiculu:qudfi Hb. i. amp;nbsp;ademeris,omnid futurd Cint nuUddure teneturme- ‘^' ‘^f^ uici46 aquarugenerd, qu^mHltdi^ ydrid fgt;er ß Hum, firnt,tenere, earümquefacultdtes perßecias habe- ^pffoH-re. Sumunturaute aquaru differentie à fubßan- ‘^l^^”*-tid,fitpore,odore, C^ colore. Optima fiquideneque guflu, nequeodoratu exoticamreferre qualitatem debet:itd yt nequejalja, neque acida, neque acris fiit,neque^duiter olens, yelputris: minime eoeno-fit ffèd yelut colata : caredt mufio yiridi,fru-fiulorumque ndtdntium fit expers : ^ omni labe pollutions fitexpur^dtaxolore perlucido. que po-tdbilii erit,fi exurvat è loco ad orientemffedldte, per meatus munaos celeriter currat ,per terramq-, pura coletur:efiatefrigidd, hjieme tepida, quéque

eade celeritate calßat^ refrigeretur.Talis enim aquaeßtennium partium, concodin ^ dißribn-tione facilis, atque hyppochondria celeriter tran-^y^Mh ^^^''^^ lt;j^‘^ ddippocrates :^quaqoiecito calet,^ ' cito refrigeratnr,leoißima: (jux yerb amara,falfi, ï Janita ‘^^^^’^fi ,foetida , dut dlterinsßporn yel odorn tu tuende. p‘^tticeps,damndtor: inquit Gdlenits,dumßcßri-^ômet. ad bit:Dico dutem optimam dquam, fÿ* omni yith t-m:^ U (^^^^^^^di^^ neque limt quicqudm habet, neque ^. epid. mdle olet,g^gußdntibns nullam qualitatem pm ßfert. quiedamemm aliénas qualitatespermißas habet,flits,dut nitri,dutßlphuns et bituminis i^ dluminis,quee yitio no Cdret:pofßnt tarne corrigé tap^^ I^^mßfibitDioßorides. Plinius quoque qui no^ ^^- 31- ßyo Hippoerdtiyidetur his yerbis aduerfri: Quf «tt. hifie. ^^^ßatera indicant deßlubritate aquarumßn-

ßrante diligentia, quandoperrarumefiyt leuioit ßt dliqua. QMmobrem Galenits exponens Hip-pocratis aphorißnum contendit Hippocratem yo-care aquam leuißimam,non qux pondéré tails eß, ßd eapotins qnieyentrenongraiiatj^quiecito permeat.ld qmd etia docet Galenits hune in mo~ dum feribens. Hippocrates aqnam quee celeriter caleßitjrurßßjueeyeßigio refrigerator,lenißima efe exißimat.Poi ro non pondéré lenem diiiülicat, yerum qnx tenuinm ßfpartiitm,necgranatim co-trariom admittat q-aalitatem. Hequeenim in lu-rofis,

DE ^ ERE, ^ QVI s, LOC. 15 tops,dut mdle olentibus, dut quippidm medicdme-toßm vufidtui imponentibm hui/modiÇignu yfii ejppotefl, quodomnibw notum dpertümque ,fid in- i{lù,quœ omnibus hifce qudlitdtibus cdrednt,no tdmennegdmusleuiorempondéré ( lt;;tt^uov'yocdt) cxterù pdribus meliorem ejp ,pcut de dqud cœle-fii yidebitur: ybi quiénd dquxpnt Jalubres, qux~ ndm yerofu^iendie, decldrdbitur.

ûTç» k wïM» tmicAty â.?ix,«Taï'nf,5f ami£ss ’G^j.^ta.-^esvneai ^h tIm ^ni àjwnnf , oMS xiiTOi, k^ sifç)( -ri miMUATa^iLj -Ofijs tus ceiAnKOi ri äxik.k yüf 'Wcani Ji-la-ru « 'n sB^f Co^nlw xjiî.w, ^ » Vf 'iBÇJf vô'mliVS'' 'ivt ^Sf^iKtoi Aïi^tra^iS'' » Vf zisçsf JÏLbQvni.

Quare fiquis ad vrbem fibi incognita peruencrit,circûfpicere oportet eius fitû, quomodo fcilicet ad ventos amp;nbsp;folis exor turn iaceat. Non emm æquales vires funt ad feptemtrionem fitæ, amp;nbsp;vergentis ad auftrum: neque eius quæ folem exoricn-tem, amp;nbsp;quæ eûdem occidentem fpeftac.

Ji.cgionemyeteres,yt omni nocuo liber dm, C^ commoditdtibus refertißimdm hdberent, mdxi-■ me eldbordbdnt. ^tque inprimis cœlum ne hd-bituri eßent^rdue ^ infeßum, omni diligentia, prlt;ecduebdnt,prudenti ^ permaxime neeeßdrio conplio. Ndm terram iamp; dqudm,ji quid infèyi-

t^ liabeantiarte ^ ingemo corri^i poße non ne-' ^anfxœlumyerb nulla invent ope, mtUa^ue ho-minum manuemendari Jatit pojje ajjeuerant. Et omnino f^iritta anhelitus, quo yno maxime yita aliferuarique Jentimus,mirijice ad ßnitatem conféré , ß eritperquärnpurißimus. Tum ^ quanta habeat cœlü in vi^aendis,producendis,alendis, fèr-uandfque rebus ‘yim,quü eß quem idfugiat?Quo-niam t^l^ prceUarein^enioeosqui cxlufruuntur puriore,quam eos qui eraf o iamp; madeti. QuxTna res eß'eetjfepotißimum creditur, yt .Athemerfis acumine in^enq multo praßuerim Thebanis, (^ tnli^io. ^e^yprijCyteris,inquitPlato..ylerepurumdici-ina.frni. ^f^cumGaleno,qui necßa^ninecpaludis ha- ' tam tuen- litufitinf€£ius,necex prof undo ßecupeßilentem quot;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auram ßiret, qualis circa Hierapolim, alibique

terraru yifitur:nec qui ex cloacis qux yrbeaut nu meroftmexercitupurgant, Tuiu cotraxit, qualis extra ianudmontis martyrum Pariftis cernitur. Nee qui exanimalium, le^uminu aut olerum pu-tredine autfmo coinquinatur. Nee qui editis yn-dique montibus in cauo loco claufts nullum red-pit perflatum. Suficans enimputrißue eß,ßmi-lu ei qui in domibu^s quibußlam eß inclufrs, in quibusob putredinem, iamp; perflatus dfccluplu-rtmus aceruatur fitus. ideo dcclinadus eß aër qui fngulos prendre yidetur, t^ corquafi compri-mere,

quot; DE ^ERE,^QVIS,LOC. iS were^n quo hominesmde colorai, Idn^uidi^ylt^ breuis, yariis morbis corripiantur, cuiujmodi ßm ^duedines, dnginje,lifgt;pitudines,refilutiones, dpo-plcxi£,/ùrditdtes^cdpitis dolores. Item feculentus^ fœtidns, turbuletuSj multis dnimdlcuhs corruptns der nocet o mnibus, mdxime quot;Vero Idnguiduy ydle-tudindriis,dduenis, debilidhdbentibus edpitd^ lt;!^ his quorum corpus multis ßsdtet excrementis ,in-temperatu^ulops, yinoßsyocioßs ^fludioßs fène-£lutem dccelerdt^yitdm dbbreuidt, morbos pdrit, tedium cibi triflitidmque djßert, Un^uidum corpus fußinet, (^ mdle eolordtum. Contra bonus omnibusprodeß.Qmrßtmhxc^yt hts infiruchts, nonillotis, yt aiunt, mdnibus i^pedib^ss mediais dd yrbem ßibi inco^nitdmperuenidt, ßdeius ßtu circumj^iciens ^ßdtimmtellip^dt derem quemre-fbirdnt '}irbdni,fdlubrem^ yelnoxium. Eß dutem ßtits(pitt!tydppelldnt)ddc(elumi^ ddyentos hd-bitudo.nonenimiequdlesßmtyiresyrbis ßit£dd ßptemtrionemy^ yer^entis adduflrum:qudndo- ca.^M. quidemPlimusßribit aquilonem omniumyen- 17‘^‘fio. torumadbondmydletudinemreßitueddm atqtte ’**^'*' confiruadam dccommodatißimum. hoeßgno du-6ius^quod arboribus außrumßeclatibus eelerius folia deßuant, ßrius dquilonem. Dicitur yrbs ad feptemtrionem idcere, qu£ montemdd meridiem, ipß yerb ab aquilone ejl détecta. Contra dicitur

quot;Vrbs ad aufirum y ergere. cuius habitatio prx C£-terisgenerihommumnoxiafiutdtur. Imbpecude außrofidnte non fine periculo eße inpdßuis drbi-tratur : lt;^ CiconidS nonß temere dtißro commit-fere obßrudrunt.Eß enim cdlidusßumidus, crdß ^^’•t?. fit,putredinis dutor:ob idduditumhebetdt ,cdli-'^' ‘'1‘oh. einem yißioßimdit, Cdputgrdudtgdrditatem ^ Idnguore inducit, dluos humecidt,nocet iuncturU (iit* pdrtibus infsrioribusßebetiordfdcit ingenid.

Vrbesorienti ßoliyiamp;eipdrtiyndeßl emergit, expomtntur,qu£ db occidente montem bdbentß-lem yerb orientemßecidntßßeßluberrimejyt poßed yidebimus. Qim y erb occidentem ßlem re-ßicitßuntdxdtß filubriterhdbet, dum yeßri ßirdt ^phynu.

toHth 3 amp;#3ufz«t3ai in ■'^wi^.y f^i r ùjd7at ij^sl äs tyouen.^ ■mnesi igt;^alhn^iarT!u,]y-fjgt;itKaM'tinv S mt.»-c/iei 70^ ölt. ^inapay Kj ùe m'^aliuv tS-n aKonuisi K^i üTi^ujiQiöiv,

Hæc itaq; diligerer oportet perferuta-rij ac fimul quomodo circa eam habeant aquæ,numnepalud:ribu.s vtätur vel mol-libus vel duris ex fublimi loco prolaben-tibus Sc fcaturientibus ex petris,fine falfis amp;nbsp;crudis.

tium yel corrumpentmm^/èd etidm re^ioms ^ rf-•judrum diligenter eß hdhendd rdtio. Phmmum enim intereil 'ytmm hdc y el iUa ^tdris dqnd : qux etidm eodem in loco diuerßt eße fileßeius nd-{^ue qudlitdsßcundum locd m quibus fcdturit^ycl fer quxflHityydridtHr ) nam pdlißrium 'yßs md ximefugiendus, yt qu£ fint odoris ingrdtißiporis putridi,coloris dtri, dildte cdlid^e, hyemefrigide: ^^^^^ ^j^^. quod ßgnum eft mdliti^e dqudrum. Ventres per- de bonita-tßhant, dyeßedtdrde defcendunt, ^ ßpißime ts‘*‘Ei‘^’o*' dyßnteridiprouoednt, /M.Ktif.gt;J, SJU-w, hoc efl molles aqudsyddUs fildribtis Hluflrdtdf, copiai, et yeluti fubdcids yoedf.quxfl nimu coqudtur^yt xfldtepd luflres,(y* qu£ inregionibus cdlidis yerflis duflr» fluunt, erunt infdlubres : qubdpdrte tenuiore db-fitmptd erdflior flibAdedt- flyero medtocriter^Rt qu£ yerfln ofientemfuucurflmducHnt,nonerut

contemnend^. lt;rr.f.«^,fl,durdS,dppelldt terreflres, limofldS,qu£ non fdede diuiduntur,cuiuflnodißnt ßptentriondles lt;^ occidentdles, yd db eßeLiu graues (y dur£ nomindntur, quod '\entriculum ißeflent,^ d potuquodddm onus plures fentidt, cemm.ai inquit CjdlenM. ón uiTta^ei'i 'n'm)v,id edl^exßbli- ’” ■ ‘'^^** mi proldbuntur loco,qu£ in montium yerticepvel 6“’!^^' circd yerticemßdturiginem hdbentj/ùduiores ^ dulciores,bomqiodoris,dd'yfltm dptißimdeßnuUu -ddfltdliundeyitium.Qu^ ^erb iv.-mß^fiay^ij^efl

fXpetris fidturiunt, terra non mßciuntnr,^pU“ treeline terreßri minime corrupuntur .falnbritati i^itur corpora dccomoddtißimie, (jumperßixd de-uoluutur^modbßt omnis dlid noxd ßtbldtd. élKHut ^Jiup, id eßßißi dqud,exiccdt (^ emdcidt,fin^ui-ne Idbefddldt^pruritu^^nit atqueßdbie.'a.Ti^iJU^ SJit-Ttt^id eß,crudds dquas,'yocdt cocodin diß'iciles, quibia er deities ^impuritdsfrigoreinduéTedjper codbionenodußperdtd eß. Eß,enimß'igoris copri-mere,coßringere,^ in duritie cohere,aicebdt G^ lentesi^ ^rißoteles.Cceterumdqu^einuenienaiS tnodamßc trddit PdUadins, cu dit : Nuncß deeß teororum. aqud,edm querere ^ inueßi^dre debebis : qua td-literpoteris inuenire. .^nteJolts ert» ha locis qui-hus dqud qu^rendd eß^^qadUter promts, meto dd ßlam deprejß) idcens in terrdßecldba orientem: (^ in quo loco crißum ßbtili nebuld dërem fittere yidebis,^ yelut roremßdr^ereßgno dliquo yieinteßirpis dut drborisprlt;enotdbis. Ndm coßdt ßecis locis ybi hocßet,dqudm ldtere.S€d terrdrufn ^enus conßderabis, ytpoßa de tenuitdte ^ dbu-ddtid iudicdre. Cretd tenues nee optimi ßporis ye-nds eredbit, Sdbuloßlutas exiles, inßdues, limo-fi^s Gè'* ßdtio dltiore ßibmerjas. Ni^d terra hu-mores ^ßiUicidia non magna exhyhernis im-bribus 1^ liquore coUeclaßdßporis egregij. Glared mediocres ^ incertas yenits,ßd ßauirate prx-cipuas.

T)E ^E RE,^QVIS, LOC. i8 dfiUM.Sdbulo mäß:ulus, ^ arena: ^ carbuncn~ lus certas,^ ybertate copiojas. InJaxo rubro bo-ïMßint. Sub radicibus montium, ^ infaxis fdi-cib^ oberes frigide falubres. Locis campeßn-bus falße pp-aues , tepid^ mfiaues : cjuarum Ja-for ß optimum fuerit, nouera etis ßtb ten'ts exordium de monte ßimpßße : fid in mediis cam-pis montanoy'um fontium fitauitatemconfiquen-tur 3 fit ymbrantibus tegentur arbufiis. Sunt ^ htc fipna ^eflipandlt;e aqu£, quibus tunc credi-mus, fit neque lacuna efl, neque aliquis ibi ex con-Juetudine humor infitdet, aut preterit , luncus tenuis, fialix fyluatica, alnus, yitex, arundo, hedera, exteraque fit qua humoregipnuntur. Locus erpo ybi fitpradi^a repereris, podiatur lati-tudine pedibus tribus , altitudine pedibus quinque , :^proxim'e fillsoccafitm. mundum^asibi tereum yel plumbeum interius '\nclum inuer-fiim ponatur in filo foflionis.Tunc fiprafoßfie labra crate pa^a de ÿirpis ac frondibus , ab-ditaque terra flatium omne cooperiatur.Sequen-ti die aperto loco ,flin eodemyafifiudoresintrin-ficus inuenientur,autfliUce, aquas ibi ejje no dubi-tabis. Item ßiyasßCiile ßecu neque codlueadem ratione ponatur,ac ßmiliter operiatur, altero quot;yerb dieß. aquarum yena eft, in pnefienti yas concepto humore filuetur. IfernyeUuslanlt;e £quepoßtum c ii

yelco9^ert^u»i;ß tantu colligit humorkjyt alia die fund^ expre^ùm^ copiai inefß teflabitur. Ite lu~ certueleo plena Cst* accenja ƒ ibi ßmibter tedla ponatuTj ^ diefecjuenti muematur extincba Jit-perantibia alimentii,aquas ibide locus habebit.Ite ß in co locofocumfeceris, C^ terra yaporata hu-nadamfumu nebuloßintque rudlauerit, aquas in-ejßcqgnofces. Nis itaquerepertis, eer ta ßgnorum ßrmantenotitia aqua caput requires :ÿel ß plu-ra ßnt in y num collides. Tarnen maxime fib ra-dicibus montium in fiptentrionaU parte quaren-da fint aqua,quia in hit loeis magis abundant.

Kat TÜiu y!», •mH^fir •]iKiir‘. ^ alvlf^of, » litietit, y^ tfu/^a, ^ èî-n ^ Koiwas ’ë^ i^ 7niiyflt;i:y, ^-n f/.i7iu£^(, y^

Terra etia ipQ confideranda, nudane fitjamp;aquis carens,auc denla amp;nbsp;aquofa,amp;: an cocaua fit,amp; çftuofa, vel alta amp;nbsp;frigida.

Terra cuiußnodißt, rßert, C^ ad qua rem bona,an non bonaßt. Ea tribus modis dicitur,com-tnuniproprio,i^ millo. Comuni, yteum dicimus orbquot;e teira,^ Italia terrd,aut quam aliam. In ea enim C^ lapis C^T* arena, C^t* cetera eins generis fint in nominando coprehenfi. ^Itero modo dicitur terra proprio nomine,qu£ nullo alio yoeabu-lo neqi cognomine adiedio appedatur. To-tio dicitur

DE ^ERE, ^QVIS, LOC. jp tur terra m qua Jeri quidpoteß amp;“ naja,y t ar^l-loß, aut lapida fa, ßc ^ ali£, cum m hac J^ecies ßnt no minus mult£ quam in iUa communipropter admifiiones.Inilla enim,cu fttdißimiliyi ac potentate,partespermult£ fint,in quels lapis, mar-mor,ru(Us arena ,fabulo,argilla, rubrica,puluK, ere ta,farea,carbunculus, id eß qu£ fle perferuetita yt radices fatorum comburat. lam omnis terra yel est yaldelapidofa,aliamediocriter, aliapro-p'epura-JwmidiorjOridior, aut mediocris. Item ca-peßris, collina,montanaiquibus fingulu ßn£ JJe-cies contribuuntur,macrum,pin^ue ,flutum yd ßißum, Immidum yelßccum: qt^x qualitates inter fi mß£'yicibus (^ alternate, plurimas effi-dunt terrarumyarietates : quas omnesex arte te-neturpranofere medicus, turn ad aquas difame-disficut diclum eü: turn ad di^tofendum triti-cum, cateraque omnia ex quibus alimentum pe-titur.Non enim omniafert ^na tellus, fed alio Jo-logaudent alia. Prasterea ex terree qualitate argumentum de acre capitur: yt terra rubra often-quot; ditaerisbonitatem.Sit igitur medicus rerum nature fagacifimus , declinationum mundi non ignarus,yt exploratum habeat quidcuiqueplagie coueniat, quid repugnet: fiderum ortus ^ oc-cafus memoria répétâti^t imbribus yentijque im-minentibus qualis ßtfuttmts aér, preuideat. Coeli

Ç^anni prx/èntis mores mtucatur. Nequeentm cundem /emperyeltit ex prtejeripto habitum Fenint : nee omnibtis dnnu eodem yulM yenit authyems : necplttuittm ßmpereßyer, nee hu-miduf dutumnui. Q^ omnia pernoßereßne 1»^ mine ammi, ^ exquißtißimis dißiplinis, quales ßme phyßcdyäßrolo^idy^ej^rdßndnfjn quequam poß erediderim, lam ipß terrae yarietds, ^ eu-iußue habitus, quid nobis ne^et, quid promittat, crit mediei dißernere : cauebitque ne eolor ei im~ impondt:de qua re Cßnßle plinium . Sed tempus eft yt ad Hippoeratis textum yeniamus, qui terram yoeat -^Ktn/dd eß,nudam,nihilg^nentem, arboribus yinetis herbulißjue minime yireßen-

tem ^ ornatam. aluJifaa dieitur indquoß,ßtibu-da,^ aquisearcns, euiußnodi filet eße ßerilis. J‘a.msi,quiefiluis ^arboribus umbroßsteßtur, yeleonßta eil. Suntenim nonnullac arbores quae yentos,ne aeram purgent,imp€diunt,yel eidem occulta iniuria nocent:yt nuces, ficus, taxus, ^ a-maricorticisarbores, qu£ corrumpuntaerem,yt quaecunque atrum odorem prie fifirunt ^ emit-tunt:quod fimiliter de herbarumgeneribus male olentibus dici poteß ,ßcutßint erucd, caules, ^-^*ßß- abrotanum, Plinius firibit arborum quaeßint logo pediculo,ymbram eße leuem, euiußnodi fitnt ^opulus ^ ylmus,platanus :ßcut cdrum qux bre-

DE ^ERE,^QVIS,L0C. 20 ut, ^duem (^ noxiam. item cjuiiectfnque im-hrem dum defluit admittunt ,/dltibrioresputan-tur : qu£ yerb proiediu frondis ita dijfundun-tur, ytper ipfii nondiffluant imbres, JliUci Jïe-udeß (^ yenenojd, yr abies, pinm . Qt^ i^i-tur fylu£ ex hts confiant, aerem coinquinant. Er^o plurimum intererit an hds yel iUds arbores abit terra . ïifuJi^oc aquo/à dicitur , maritima , yel qu^ fluminibus abundat. Ex his, qua: yelodßimo curßt deßcendunt, aerem atténuant^ corpora macilenta reddunt, ÿ'acilia , mobilia^ C^ crudeks hommes ^ in^dos alunt. Coenofa yero , ^ qua tardo lap/u feruntur , corpora minus yaUda mmulque fana Justinent : homines tarnen man/uetos 1^ ßdeles. Mare füafal-ßdine pMredini reßflit . Oblia per qua plumina mare admitit,aërem perturbant : quod dum mare aßuat ( quodßr^ulo quoque dießt duodecim holt w) aqua retinetur, ^ß* in halitus yertitur aerem cormmpentes . ks^ ('m à MiKa 'S^ »^ mn-nf«. hoc ebt an in cauo,^ aßuofa ßß'oednsye.Eß autem terra in cauo, qua inter montes ^ in coualle eß abdita.hacßne yüa dignitate dcliteßit, et perße-clus amœrtetate intercepta nulla habet gratia.im-briumruinis obruitur.immodico imbibito humore cotinuo madeßitji^ terrenuyaporem yaletudini hominu yehemeter moleßu aßidue effumat. Non .

illic i^itur yalebut m^enid,Jjgt;iritibM hebetdtk:nec iUic durabunt corpora. TuJi co mgreditur Joljyn' diqi reciprocate radiis torrebantur amp;lt;nbsp;fi^ocabu-tur.Si non excipiatfiles, crudefient ymbra atque torpebunt omnia . .^idde quodß yetus ebpénétrât quafi canaUbus coardiatus ,durius lt;^ moleßias quampareft furit.Sinoninpreditur ,ßt ytcon-crettis illic aer lutefiat. Terram huiufinodi conca-uampojßumus nonindecenter lacuna flagnumye pu tare aeris, Bedie i^itur inquit, anconcauaßit, rçd'agt;i}«f'}i, ideß,fifiocans:in qua quénonpotefl nßirare,ac premltur angußia ßiritus, à yerbo ■^ »-)(lt;gt;,hoc eßfißbco. d-n tKrni^fs ^ -^fj^ilpd eß,al-ta ^frigida, qux yetis aßiduisperflatur, illicque fileraduis deficit ^ldguefiit,yndefiri^ida.Por-rofii-b extreme diele terris medias inte liiere opor~ tet,cuiiißnodieß plana,qu^eßuminu ^ aquarum cbmoditateprdeßat,qu£qj lt;eßatefcruet, zßhyeme al^:t,yndique Solis radiis ^ yentis obuia.Sedyt exepdar aßeramte, eam priffiribereplacct yrbem, quam omni ex partefutura commodam cuichßi-mi arbitrabuntur: in Cceteris tepori çi^ reru necefi Jitat! objequentes illud Socratis tenebimus:yt qu^ resita per ficondlet ,ytnifi in peius nequeat im-mutari ,ejfi hancputemus optimam. Itaqueejfi oportere yrbem eiußnodißatuimus,yt incom-modorum nulla adfint : ^ fit qua res ad yitse neeeßitatem

ijc ^ERE,^ QV IS, LOC. ai neceßitcuemoptentnr,null£ defint. Habebil: a^Yt filtibrem,lcitißimum,'ydrium,cimlt;xnum,ferdcem, mnmtum, omnifruSluum copid rßertum, omni fontiumfidturigine ßlendefcentem ^ orndtum, .Aderuntflumind, mdrißue opportunity pdtebit, ynde commodißim'eßuinx deßint contrdhdtur, i^ (itt£ ßperßnt exportentur. Hdne hufignü deprc-hendimus ,ßi fines numero pluresgrdndes dldt ,fit formofidm amp;nbsp;ydliddmiuuentutem ,fi mte^o ^ frequenti pdrtu dbundet ,ßi purospdrtus ^ nullit monfins fœddtos dettfi denique lumentdi^pe-cord jirmißimd membrorum dmpUtudme multd fuerintfitgrdndes drbores lt;i^ mulcie. Denique pe-cudum iecur pin^ue rubrum cumddipe Cdndido, tefidtur locumfidiubrem.

Ka ifjjj Jiewm 7ay ai^aimi óiwï« Stfty’^.TroTt^'' Çlt;W-m w ^ teenrATju :g ci.TaKai7m(^i S ^üMyjufeiçwj-n ^ çi-

Hominum infuper diæta perquirenda, qua maxime capiantur ; anbibuli fint, amp;nbsp;lurcones,amp; ocio dediti, aut exercitiis va-rüs vtentes, amp;nbsp;tolerantes laborum, cibo-rumq; plus appetêtes quam poculorum.

Per TÏui Sieu-mi intclligit yiElum yfiu^iuendi rdtione : qux nonfilum in cibo ^ potu,fid etidm

Galt, in i.J0mno c^ Vigilia, mot»,cjttiete ^ animt pertur-^^‘^' bd[iombni cemitur. aerem excipimM, de (juo di-Lbum eß. Morbos enim ditos à yi^btagenere,ditos d ßintnjucm trdhentes ymimtts,prouenire dictt-Italiefla. Pat Hippoerdtes.Ndm cum yna at^ritudine com-plures eodem tempore homines corripiumr, edußm dd id reiieere debemtts, ^uod maxime commune, (jttoque omnes ytimttr.ld autemßiritns eß quem accipimM reddimußiue. Tunc enim yieitt noßtm nequaquam in cauß eße, manißßo conßat, cunt morbus omnes pariter attinßt tarn iuniores quam ßniores^tamfoeminas qua mares, tarn temulentos, quam abßemios, tarn qui hordeaceum qua qui tri-ticeum in cibatußmunt pane,tdm quiparum qua qui multum laborant. Er^o non yichis rationi in cauß ponendum eß,cum homines quoque yeßedi modo y tentes, in eandem irteidunt æ^otationem. Cum yero eodem tempore diuerß morbi ^^nutur. ßne dubio yichis cuiußiue culpa eß. Oportet itaque eum cui in animo eß duo morbomm^enera cogno-ßere, ^ eademproßt^are, a'eru natura per cdußi amp;nbsp;eßechtsperßehtanabereßmiliter quxßt dite-ta indiÿ;nis,cognofcendum: yt inßeeba hominum natura,^tate,forma,anni tempore, ^ morbigénéré,yicium mutare, i^ remediafacere modo de-

medo modo addendapoßir. QtMmobrem cibomm ^^ potuum Ci^eterordmque ßmilwmfacukdtes cop-mtn '

DE ^ERE,^QVIS,L0C. ta h.ibere debet priuß^uamyiditts rdtione morbos curare poßit.lUe yero male yiuit, ^ inyidltt feccat ^ qui plures cibosßiccos yel humidos corpori dat, quam ei ex y fit fit, yt cum plures ^ y tribus dijferetes quiffiam fümit:quemddmodum teßdtur Hippocrates : cuius interpres Gdlenusproftetur, ttb.^i^i moderdtdm, ^ qu^yitio caret yiuedirdtionem, 9^lt;'»''-Cdldmo defcribi non po ff ,fd tantum experientia meMu. CO^nofci.-niTi^'l tfiKa-miai gt;b ècet^rToi gt;9 cLtaKcuTnag^i^ boeeß^ytrumpotatores, comeffatores amp;nbsp;delicati: yt enKomw ßu bibulifint egre^q potatores, qui ex crebra bibacitateac temulentia fri^idu accumu-latis humoribus refrigeratur: quemadmodum yer-bis hu teßdtur Galenusinec yinußmper cdlefdcit: t^il’-i J» fid ybiplus bibitur quam yt yincipofit, tantum *^^’ ^ abeßyt animal calefaciatyyt£tiafrigidid yitidgi gnat : quippe apoplexie,paraplexia:,caros,comatay reflutio neruorum, comitialis morbus, conuulfto, tetanus,immodicum yini yßm comitantur. Sdt-que hdeßnt eximia temulentise ç^ebrietatu dete-ßandtepreemia. Hine ^rißoteles dixit immodicu yinipotumcdloremnatiuum extinguere, homines infanos effeere. Princeps ^rabuferibebat, ebrie-tateiecons ^ cerebri temperamentu labefadiare, ^ ad neruorum morbos perducereßuporem,erro-res, obliuionem inducere. Eß autem potus triplex, pmplex,nutriens, iip^ medicamentofus. aetsK-m à

yerbo aeena id eß jprandeo, lurcanes,galop, Cff^ mefjatores, yt hepateßnt magno, itdfi^e y en fff frigido'^quiplas appetunt quant concoquerepopint. Hi multu morborum generibusßnt obnoxq, nec S longæui ejßpoßunt. vbi enim cibus prêter natU' ramplta ingeßus eß^yt dit Hippocrates) hiemor-bumfdcit.Nonptietas,non fames, nee aliud quoi modum exceferit, bonum. Hine propter ßtieta-tem imnwdicam deprauatur tottas corporis fgard, calorfijfocatur: ad quaßquantur accidentia h£C, inflatie , yentrisfilutio,deiecia appetentia, capita grauitcis,mentis perturbatio,dolor aurium ,ßoma-chicompreflio, melancholia,choUcus dolor,yitium ■ ßlerus,hepatis,drticulorii,febres. Quapropterflib' tradUoni magts ßudendum quam adiedlioniflri' ( bebat Hippocratesicuiusflntentiam Galenas enar j ransfleinquit : Q^dplus eß, exaperatque,noXiü interdum inemendabilesfacit, yerum qaod minui eß,facile emendatar. Pneflat igitur omniuprim» adflnitatem taendam, ne cibisfatiemur, id eß, ne yfque adfltietate cibos ingeramus .fieri enim non poteßquin y bi palato gratifleatas fueris, corpus ; graaes.Hinceßqu'odingargitationemillamguU' ■ que intemperantiam tot morbiflquantur. Proinde j Janitatis eßnonflitiari cibis, iamp; impigrum ejfl ad j ldbcres,ytfliteflripfitHippocrates. Qm de caufd j qa^erebat .7^rißo teles, car cibum quidemßbtra- i here,

l)m,laboremyero engere, ad^iiletudmemtuen- trahi.^,^_^ dam conféré ? .yin cjuid^inquit') caufdm oe^otcindid“-^' excrernentdrum habet nimieEu, qux tune exultât, turn dut cibus fùperefl,dut labor deeß. Vnde hoc in loco noßer Hippocrates hortatur^t medicusper^ pendat an À-ntKcà-mieshhoc eß ocio ßnt dediti. nam ad yaletudinem eußodiendam maximum nocu • mentum offert omnimoda corporis quies, crudita-tesparit, yitioßrum in corpore humorum copiam procréât j^t fufius docet Galenus, inertem calo-rem,ignduos ffiritus,dd omne fenfus amp;nbsp;mentis na ‘h- amp;nbsp;CK tnrxqueffnElionesfemioresfacit, corpus yniuer- quot;‘^' Jum deprauat,ldnguidum,moüe infrmumque reddit,y t tandem yerumfit illud Ouidq.

« ^/w/j'xfaçrz)' ri ij ^iKarz'/m. Hoceß,aut exercita-^ tionis cu^diffu amantes exercitationem,^ tolerantes lXgt;orum . Eß autemexemtatio motusye-hemens ,ficut eßffltus, difii iadlus, curffs, ym-bratibs armorum meditatio ,pilae ludus, equitatio, ^eßatio,nduigatio,iamp; eiu/modi .Vehementiahinc cognofitur, cum ßiratio mutatur:quod certe non omni exlt;equoper eandem motionem continet, yn défit yt idem motus yni quidem exercitatiofit,alten non fit. Metiri igitur qui/que debet motatio-nem, atq-, turn demum ß exerceri putare, cumJfi-rationemfenfiritimmutari. Cxterum quißnita-

IN LIB. HlPPoe. tisßudio tenentur, y exercitationum curam{gt;)'£■' cipuam habebunt, quod iUarum maximaßt com' méditai. Tria enimpotißimum ab hit fn corpore e' xercicando perßeiuntur. Inßrumentorum durities ex mutuo ipßrum attritu. Cabris au^nentum,amp;' ßiritM citatior yehemmorque motm. Sequuntuf yero hiccaliqua etiamparticulatimcommoda.P^' ßrumentorum duritiem, cum yt minus ex labors

^ffgt; • 4?gt; lib.iï.

Afh«, In 1. de metu muf.

afßcidntur,tum ad arianes robur.Calons au^men. turn turn deducendorum in corpus yaHdus attra-flus,turn immutatio ma^u expetita, turn nutritib ma^ufelix turn ytßn^uliC corporis partesßntper' fußte : cuius beneßeioßolida moUeßere, ^ humidd tenuari, ^ exiguos meatus laxiores ßeri accidit. ob ßiritus yehemetiorem motum expur^ari meatus necefß eß,^ exerementa expeUi.Porrb ad ex-ercitationem tempus optimum eß, cum heßernut cibissfueritpetfecle confcclus duplici coco£iione, Zl^ ea que in yentre,^ ea que in yaßs agitur:i^, tarn denuo cibadi tempus inßat.Eß (^ abudexer-citandigenus ad animu pertinens. Tidendum an ^iKimmidd eß,diligentes amanteßq^ laborum.Nam qui affueuerutßlitosferre labores,etß inualidi ßnt Zl^Jenes, facilius jerut quam qui nonßut aßueti, quamuis robußi z^ iuuenes.Vt enim in ceteris,ßc in laboribus non paru momenti habet conßetudo, que yt yulgofertur, altes-a eß natura, teße Gale^

nE ^ERE,^QVIS,L0C. 24 no.qwbiK consentit Celßa cum aicOmnem labu-remfaciUm yel puer y el ßnex con/ketm quam in-ßtetm homo fuflineî. Eins rei nulla alia aiußi, nißi quod corporis partes exercitat^e ßm robußiores. Laborare igitur debet quilibet : alioqui edens ßmts eße non poterit. Contrarias enim yires interß havent cibi i^p^ laborest^eru interß mixti conferunt fanitate.Labores ea qu£ mßnt conßmereßlet,ad cibi yero (^ potm ea qux euacuata funt expient. Oportet aute,'yelut par eßßboru ^im prarroßere turn naturalium,tum eorum qui per yim^unt, i^p^ qui ex ipfis carnes in augmetumprtepar quot;t,i^ qui in defeilum. Nonßolum hi]ec,ßd eüat. ti^ ßuram acproportionem laboru ad multitudin''m ’borum. ^ hominis naturam,^ corporisßatunts, ^ ^eta tes,iamp; ad tempora anni,^ ad mutatipnes yento-rum,i^ adptus regionum in quibus de^t, ^ ad anni conßitutionem acßatum.Itaqi dicebat Hip- Inl’rim* pocrates malam dUta eße, cum multitudini cibo- ßß^^ß rum labor non reßondet. Cxteru labors etßi multa tibut. ßntcommoda,dicatß Hippocrates ciboslaborem 'quot; ^' ^ pracedere :ßnt tarnen ^ eins incommoda. Nam labor immoderatus,ßue ßpra corporis y ires, morbos infert. Multa quippe defatigatio ßiritns yi-riumq-, ßbßantiam exhaurit ^ dißipat,tandem-que corpus reßri^erat,mußuloru,'neruorü çÿ* yin-culoru robur dißoluit, membranas interdum laxat

(!^ diueUit, yt enterocelen excitet. Sed yt yijcerit concutiens,tenuesplertimqj y eno.! dirumpit :ex (juL lgt;M eui£iiones,yomitiones, ^ expuitiones cruetie, pleuritides,peripneumonia,aliicjue morbi.Sdn^ui-nem yniuerßtm ita plerunque in yenis di^undit, ytconcalfadlus liqudtuJcjuepropriis conceptdculis coerceri hdud poßit :ßd his dpertis fords excidens, pdrtibusphle^momtsinfli^it :dut fi coercetur,cdpi' tis dolores, pulßtionesjßnocbdßuefebres excitdt: corruptos dutem humores qui dlioqui trdnquiUi, i' ^obUi loco conclufi, ^ qudf conßpiti tenebdm tur, qmque d ndturd tempore concoqui,domdri, dC demum blandbe excludi poterat,irritât,^^ qudfi in furorem aßt, quipoßea tdnqudm motd edmdrind tetro ydpore corpus Idceßunt :fed i^ ipß quoquo~ uerßm efeufefe:dbiem,tuberculd,omnisgeneris db-feejfeis,putriddsfebres, dluiprofluuid, yomitiones, morbójque multiplices amp;lt;nbsp;yarios inuehunt ,quos ddiuudntfldtus,yeleos^enerdt. Impurdio^iturpk' thoricaque corpord Idborem neßbednt:quod doce' bdt .^rifeoteLesfecqUdrens : QMm ob Cdufeim tU' berculd ^ ylcerd nonnuUis ex Idboreproucniunt? .yin corpore impuro motus concdleßciens exere-mentd, dha etidm cumfeidore ydpordtim deßrin' ^k} q^^ crafea ^ humoreprdud, hoc ef dcuto dut dmdro dutfelß contentd fecemi penitus fetdm ob concretionem nonpofßnt.itdqueper edmem intU' me/cunt

I)E ^ERE,^ QYISyLOC. 25 meß:mtdtquccxulceriinturpropter ämdri hnmo-ris yiolentidm, ^ «fuAî ^, a-m-mi, hoc efl, ciborum plus dppetentes qunpoculorum. Fit appetentid cibi potins qud potiu db mmodied corporis indnitione, y elflomdehifri^ore , Indnitio y erb yi cdloris nd-tiui corporis jubfldntidm dißipdntis, dut retentridi fdcultdtis impotentid, ^ expültricisrobore, cutis rdritdte nimid ^ fubfldnti£ ejux per hdlitum dd geritur tenuitdte,pr£tered dd^ immodied dlui deie-tiione, Refri^erdturflomdehus dut db humoribus dcidu dcfrifldis,dutßldfrigidd qudlitdte.Vtrun-queflomdchum rodit, djfleélionemqueflciioni ß-milem efpeit^proindefdmem excitdt. Si igit»rfri-pusinflomdeho quis flntidt, dut dcidum rublet ^ immodiceque frigidu cibu depotu y flus ßt, dut rebus dliis refligerdndi yi pr^ditis ^ ciboque yerttrem mn^odico repledt,dppetentidm dfrimrepotins qud db indnitione proßeißi conUcere heet. Sin ßlito tempore citius dppetdt, dc frequentius, minim'eque corpus dldtur, imb potius eudcuetur, nee ddßt nee prxceflerit dlui profluuium^dut dud immodied eud eudtio yel meflium y el mdrißdrum, certu efl hdne cibi dppetentidm db ed indnitione ßeri, qud in dm-bientem derem corporis ßbßdntid per hdlitum di-geritur, mdxim'eque ß Cduße preeeßermt que entern ßbiebidm eiußue flirdculd dildtdrint, cuiuß modi cdlidd bdlnedßnt,lt;^ dmbientis cdlor.Potus d

hberahom pr^ejertimfrigidi appetentiaacaloreßt yd ßccirate, yel ytroquexjudmßomdchi yd pul-moms yd cordis yel toting corporis habitus Cdli-dam ^ ßecam intemperiem tejiatur, qu£ ealidos morbos parèreßlet. Interdum ßtis oritur quibuß dam mane prêter rdtionem,maximepueris ex cru-ditate heßemi cibi:^ferepoß harte incidunti» morbos : quod lt;Ii^ prouellis accidit. Sunt ^ alite ßtis caußetde quibus alibi dibium eß.

Hippocratesproßtetur medicu nil debere qtue-^iulicma ^^^ ^^ dicere quam de afßeblionibus ex quibus d-ÿ-otamus .qua in re etß non ßmperßopum adß-quitur,non eß tamenmedicina reiicienda : imb eß a ealumniis yindicanda, que certis coniediutis (ÿ* indicationibus quam proximeadymtatemacce-dat,^r morbos profliget. .^t coniediurx qutedatn funt artißeioß, qutedam carent arte, quales exi-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßunt qu£ in authorum teßimoniis ac experimetis

nulla probabili ratione cbßrmatispoßteeßtnt, quibus philofiphiæ i^nari pro artißeioßs coniediuris, atque adeopro certis demonßrationibus ytuntur. Necenim philoßphießreißdeinteßibus ponere : tV“^^^ ^‘^‘^^ ^^^^°^^ ^^ experientia: quibus nititur medicus, sßif. ’ authoritatem adderepoßit.^rtißcioße aut ex ye-rifimilibus

DE ^ÉRE, ^QVIS, LOC. z^ rifimilibnijiHnt,dut ex rerum notu dc ßgnu, quic finßibm dppdrent.De quot;verißmilibui,qtionidm non medicorum fid ordtontm fitnt proprid, difiepure hoc in loco fùperudcdneum foret. Ex rerum igitur notu dc fignii drtifeiofii conie£iurdi medicusfù-mit, nempe exfunciionibus, qudlitdtibui tempe- . räturMpdrtiumfiquentibm,^ ex te qux ex corpore rciiciuntur, dlufque qudmplurimu, yt docet Gdlenm. Funelioncs fùnt, ndturdlù,'Fitdlù, dni-mdlu, .^nima.lufinfK,motu4 ~}ioluntdriu6,i^ d-diio princeps. Senfits dlins exterior, dlitü interior, tn ant qui communis yocdtur. Exterior, 'Fifiu, duditus, ^‘^’*‘*’ olfdFlus,guflu4, ^ tdFlus.Internus, fi)mnus,yi-gilid,mfiomnium. Motus ~\'oluntdrius,tum corporis'ymuer ft,turn dus pdrtium,^ thordcisre/fird-tio,cruriumprogrefiio,mdnliucomprehenfto.Prin-ceps dFlio,mtelledlus,cogitdtio,^ memorid. Fun-^io '\itdlis,funclio cordis, lt;!^ drteridrum pulfus, dnimi dfietiiones. Ndturdlis dFiio,Generis concu-pificentid,cibipotufijue dppetentid,conco6lio,nutri-tio,tamp;c. Qudlitdtespdrtium temperdturas ficin entes,quidfienfius mouent,finfibiles yoedhturfit yi-fiim,color,fgurd, fitus,numerus,mdgnitudo aff-r dt.Color quidem,^ fdciei ruborfgurd,yt capttu rotunditas (^ longitudo mdcrocephdlorum. Situs, quot;Vt oculorum prominent id. Numerus ,^1 digitus excedensyd def dens. Olfdclu, qudUtas olfadlilis d ij

ferctpkur, yt anhelitta ßtauitas (^ grdueolentid. GuJiara/apor,y[ Iingu£dm4ror. Taólu' (jHaliM-tisprimie^Cdloryfri^iK/iumidirafjftccitMjtlUieqM hds/èijuunrtirjyr duritid, moUitia, dßgt;eritdi, lenitic, dolor (^itoque,pruritus,yoluftdi. ^udiru/ôni, yt yoces, In notdrumgenere contmentur quiS ex corpore expelluntur,cuiufmodi funt f^utd, trinity detedhonefyfitdores, cdlcul^, lumbrici. Eiufmodi j^itur not£comedturdidrtißciojdipdriunt:q(f.£ e-tidm duel po^nt ex fumendu ,fdciendis, ^ dd-mouendu. In dj^umendu numerdtur cibtts ,porus, mediedmentum djJùmptum,ç^ der dttrddlu^, I» faciendufridtiones, dmbuldtiones, exercitdtiones, (^ ontnid qux circd corpus ßunt./ömnuu quoque, yi^ibd, yenta, dnimi d^ediue, dd hoc^enus refe-runtur. In hu qu^e ddmouentur ^Junt circundu-diiu der^ yr^uentd, bdlncd. Hddlenus de conie-cturu dbundefitdidium : nunc de indicdtionibiu quibiu medicus inßmclMßium ßnem conßqui-^^^} çfl dijßutdndum. Indicdtio i^itur eß inßmud-tto eorum qu£ d^enddßnt, yel quidpidm quidd-^endumpt demvnßrdns.ßmitwß exndturdrei, cuimßnu intentio dicitur, conßrudtioßiliceteitu quodßcundum ndturdm eß, ^ expulßo eorum qux ndtur£ répudiant. Secundum ndturdmßnt, ßnitds,eiui cduß;,(tßedtus,yiresj conßetudoyem^ perdmentum, ç^r exterx res didix ndturdles : qux ßmi~

DE ^ERE,^QVIS,L0C. 17 ßmilibus /tint con/mtand^. Ndtur^ repu^nduty morbiü, eins cd.ufd,fym^tomdtci:ijii£ cotrarin ex-fcUutnr. Morbusfimplex, or^dnicus i;^ compoÇi- iMetinidi tus. In morbo com^lexo contrariettitis ordo ferudn ”'^‘’“^*' dus, dl hgenterque quot;yidendum qui/hum d/ji^tts fri mum curdri debet. Is quot;Vero efl, cuitts curdtio dlte-rius curdtionis efl edufd, dut flne quo non curdtur dlter,dut qui md^ 'yr^et,lt;^ periculoflor efl. Qui-bus cognitu dccurdtd operdperpendendum,dn qu£ Jècudum ndturdm,confèrudri poflint, ^ qu^nd-tur.^ repugndnt, expelli. Interdu enim curdri mor-bus nonpütefl:quid exfud ndturd curdtionem non ddmittit: yt elephdntidfls perflBd : yiel quid Idbo-rdns duxilid renuit, yd quid morbipropoßti curd~ . tio occdßionem probet mdioris mdU. Morbum ex /ud ndturd curdtione non ddmittere/cimus ex lie~ fl pdrtufubfldntiddclionepv/ufltu.vbi morbum deprebedimus curdbilem, remedid/tint perquiren-dd-. quibus yti r^n licet,ni/i ia qux indiedt ^co-indicdnt,ob/èrudtis qux his yerfleuUs /ï^nflcdtur.

Mirs,£tds,yirtus,regio,complexio,formd, Mox i^ ßmptomd,repletio,tempus,^ y/ùs Et beneßi numéros, ßgurum innrere debes.

Hicc omnid fi ob/eruducrit iQ^ exdminduerit medicus fdcile fuum/copum con/èquetur, qudmuis more The/fllorum non fdlutct ob/èrudtrices ^ pburmdcopoLos.

'Li^'Wnaeiliiimf i(ÿ,\at,/MiKi^ fj^/j mUTit^ei •} fM ’^'}^‘trK»ça.jViai'àjuiivKiii/^)ii) irTivKif àifiHjutifi^or, ^( cut Ami^f «jK7ï vosDi^itTtt c/^^£iK, vTi ■my xoiyat i ^uA'f ÓMiii Ti{ 'Sgiy^iut r (/.i armfitS!^ iyn^ççf^reî» r y«^ aay^M, li Itafj/tp-my^iy a eiM{,’oiIyyyiä(flwfMTJ( toU-w faç^Ti^y tiStif 'S!Ç}lt;ffay veV.

Nam quihæc omnia probe quantum fieri poteft, cognouerit,aut horum pluri-ma,eumnon latere pofTuntjCum in vrbe etia ignota fibi peruenerit, neque morbi regioni peculiares amp;nbsp;proprij,neque communis regionis natura,quæcunque tandé cafuerit, vtnon pofsit in cognofcendis morbis dubius hærere,aut errare ficubi ad morboru medicationem adhibeatur. quæambo illis euenirefolet, qui no prius prouidi hæc diligenter cognouerunt.

HaÜenui pro maiore parte ea de (juib^ eß di-rburuspropoßtit: nunc 'ytilitateddfert:'yt medicos fdeidt dldcriores, ddhortetur,exciKtdded queehïc dtciinturdmdnddß^enddßißenddque: Qui enim h.ec obßruduerit, ^ pro yiribus co^nouerit,fil-rem plurimd horu, nihil eum Idterepoterie quod dd co^nitionempertinedt morboru : quorum dlq à re-£^ione,fdmilidres quidem permultis, amp;quos multi nojeunt-dhfix corpore^^ yidius rdtione, dc temporis

pomconflitHtione,(Wt a temporibus, inquit Hifgt;- tH/ Je hit-pocrates.Qui'yelmukisfantcommunes,yeltmg^. iu, id efl,ß)arß,qui Jßcirßtmpriuutimqiprtehedunt tearos difcrepMter fat liantes,neque fecudum corn-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TIeratime

munem modum conjMntes : yt cum hicfieunttde, ^^^^ i„ iße nepbritide, lUephthißi expro^rio yitio 1^ erro~ mtr.aat. re Ubomt. Pudemiorumfeu communium alijfetnt femfeices,dlq endemq,cilij efedemß qui caufeim ha-bent commune feebi.Eu ƒ efl in communis cibi yel potus yitio,fimpUces pandemq ßuntfe cdufei eß in dereyendemq yel epidemij. ^er enim ƒ ab inferio-ribus temm/que caufes inßcitur,endemifßunt.Si a fetpernif, id rurfess aut ex temporum tempeßatum-que mutdtione,amp; tumßuntßimplices.aut cxlcßiu corporumyiribus (^ defluuio,^ bifemt peßilen-tes. Qmrum dlqgrduiores,alq mitiores:alq confeie-ti,dlij infelentes. Qtumuii ^ in dUorumgene-ribus peßilentes reperidntur. Pdndemij feimpUces fetnt febres, alui profluuid, aUaque multd genera excommunia cibi dtque dqu£ y/uprofecid. En-demij quibuflam regionibus peculiares, ytphthi-ßs Lußtams, HiJßanis ßruma, ^ ^Ipinu, hydrocele Gdllia Narbonenß. Huiufemodi morbi,yt ßmplices pandemq ,yocdntur ab Hippocrate ixan-lM.-nzan^eiti, hoc eß^patrix ^ regionipeculia-res. Simplices epidemij fetnt lienteria, dyfenteri^ populäres ,fednguints cruptiones, tujfes,pleuritides, d Hij

^35^. febresputride, ^utiles hoc anno^ajjantur,^ ab Plippocrate in epidemiis numerantur : peflilentes, ytfebris peßdens, carbuculus, bubo, quißnt^a-uiores. In leuioribus ßtnt exanthemata turn rubra , turn purpurea, qujeßtrnma cute maculis non extuberantibus effloreßunt, Infilentesßnt para-^f^^a. plcxia lethalis inaudita ,(juàm Hippocratesenar^ rat in Thaß ednti^jß: ^ßap^rantes ar dores. ß-dor .Hnjrheus. Bios omneis morbos co^noßet medicus,^ in eorum curatione non aberrabit, aßro-nomia, ^ Hs qua: commemorantur inßruclus. Communem hominum naturam, cjuacunqueßt, non ignorabit. Vocat autem t^vedv, id eß, naturam temperametum, hoeeß qualitatumprincipumpro-

proportionem : qu£ 'ytgemina eß, communis, ^ cuiußunqueproprianta neutra ignoranda,ytßite Priore ad proßtetur Galenus. Sedquoniam dijßeiUimum eß Glaucone. ^j^ -^^.^^ incognitaprittatas naturas,qu£prie multi-tudinepyarietate^acpeipetua mutattoneßib artem cogi nonpojßnt ,perße^iai habere:totis Viribus e-niti debet medicus, ^t communem revonis natu-ram,hoc eß temperaturam qua: a regione dependet, agnoßat. Etenim pro diuerß climate diuerß nan-eßuntur hommes temperamenta. Medium qui-dem, quißtb climate medio ç^ tempcrato naßun-tur:calidum,frigidum, humidu ,ßccum, caltdum humidum, calidum ficcum ,jrigtdum humidum,

frigidum ßecum, qui in dliis, yt te^latur Gale- i» iJdmV nuó,dumßcfcribuRiccigrTeiles ^yduti torre- ‘‘^duendt. fticliin lefluo^s tracUbusßunt. Rurßts frigidio-rii pldgts incube, inequali temlgt;erdmento ^ifitn-tur,yt quibus exteriord frigednt interiord dtque in hu yifcerd immodice cdlednt. Sdne optimu cor-pM^e quo nunc firmo proponitur yeluti Polyele- A ti repaid efl, cui in noflro ßtu, yt pote probe tem-perdto,'nonpducd fimilid cern(U..gt;4pud GdUos ye^ rb,Scyth(tSy^eo;yptioSy^rdbds,neperfomniu qui-dem tdleyßqudmeßyidijße.Imo ineodemclimd-te pro mutdtione derußiuerßtdte yentorum, ßtu ydrio,ßtderum ortu amp;nbsp;occdßi diuerfù, mores ^ hominum temperdmentd mutdntur. Hinc dflro- cardan^, logi quiddm fenbunt, Hißdnos, Britdnnos, amp;* Neufiriosydpdces CR* ßtbdolos, qui olim cumßub fdgittdrio degebdnt,erdntßdi,lt;(y* bone yite.nunc yero eorum mdlitidm cordi feorpionu ßub quo de-gunt^dßcribunt. hec enimfleUd mdximdm ßgni-ßcdt dudritia.m,crudelitdtem, z^ duddeidm. Ce-terum cumdit,yt nonpoßit e^c. Grèceßc lo-quitur Hippoerdtes, alt;n (Rf à/m^iiâtu êv t^ ^^mi^ 'm-/ linwi/, (R '5 itlaiMfrätieiv a tiMs 'S^ yiytiSmxPuR (R

ns Tujj-ra /m^-n^sv ttSiis ’Bç^ifiçai -m ï. hoc eß, itd yt nondmbigdt in curdtione morburum neque erret: que yerißimile eß ei contingere qui dd hec proui-dus nonfucrit.Verumcu non ßt interpretis ,yer~

iu^erboreddere,/êdautoris menteßsa interpre-tatione manifeßioremfacere^meritb Cornarius ßlt;^ interpretatus e^l/^tno fnßit in comofcéndis mor^ hts dubius h^rere, aut errare ßeubi ad morborum curationem adhibeatur. Prima ßquidem curandi indicatio^ ^remedioru inueniendorum initiu eX morboru ipßrü naturapetitur^ytßribit Galenits. Erut itaeli morbi prins cognoßendi quam eoru ett-rationemoUamur.QiMntü yerb momenti naturae c^nitio adcognoß'endi lt;^ curadi morbiexquiß^ ta rationem adferat,nemoßrte niß qui rudisplane omnis médicinalfuerit,ignorât. Fieri enim non poteß,yt quißid ad naturalem ßta temperaturam aliquereducat,cuius ytraque naturaprorßts igno-taJuerit.Priußjua igitur morbu curandum Jußi-pias, du nofem oportet, .yit citra naturam cognoßi nonpoteß. igitur natura (à qua conßruandi ratio primaßumitur)prius cognoßenda. Quamobrequi morbum curat incognitum, empirice curat ^ te-mere:quemßßnat,ßrtuitüeß, non artißeioßm. propterea etiam eos tegros felicius curamus, quos nouimusßnos,quam ignotos.

neat e)»iT« 5 ^it^i itacimvun ^ di dtioMn Ktyn ui, ixiim TS yom/MTa fjulOi^ imyneiyif. Tiw -mKn fj-Tj. ^tcreiy, » 5tf«0(-j» y^tlfMvas-.CMva 71 ÏI)x È^gîçs; idy/iwai ylyyiäf, Bit fUTaßahiif ns Jicuns,

Quare quiea ftudiofe nmatus fuerit, vniuîcuiufque tëporis ac anni futuri con ftitutionem prçdicere poterit:qui videlicet morbi commun! adfedione ciuitaté funt inuafuri,tum æftate, tum hyemc, Ôô quæcunque pericula vnicuique funt ti-menda ex diætæ ac vidus mutatione.

Qm dnni tempora coßderauerit, yentorum na-tuntSj^rbu ßtußabitudmes ad cœlnm, aquarum ^ terr(e quahtates, yiuendi rationem toti plebi communem ob oculos ßbi poßterit, mutationes animaduerterit, pr^teritis futura coniunxerit ^ ex pr^teritis 0^ praßmibusfuturd fdette eolliget, (^ yarios morborum euentus, qudlis ßt dnni futuri coflitMioddefl^quiéndmfit dnni jfecies,ßcu-dumqudmex tdlibus conflituitur teporibus ,prte-dteere poter it. Verbi grdtid, quißidm ßderumnd-turamperj^ebidm habedt^numerum, motum, or-tum ^occaßtrn perfekte tenedt,ßt quoquepr£-fldntisingenij,z^ norit ordinem, ‘ttque conßque-tidrecleconcludere, depre^oendatque coniunÊlio-nem Martis cum Sole in Leone futur dm. dridd quidemprimo dc feruens erit conslitutio temporis iUiusttumyerb hominesquieo ndßuturte-pore^ cdlidi ^ßeci cordis erunt, dtque ob id dni-mi irdcundi, crudeUs ,dmbitiofi, prompti,rdpd-‘^‘ßl»^ • Qi^yero idm ndti funt, nis quidem qui

fri^ida ^ humidaßtnt iMemferiepreeddiyßlud ^^. 1. a(ÿ^eret,at(jue animi moderationem. lUu ym M .^.t^hs- (-^i^^g ^p^^Qj^^j. temperanteto, ardorem, ^ßi, murboßiue ob id bildjôs, iram (juoijue^rdbie,pr£-cipitem änimum pr^eßabit. hélicos y erb debilèf' que iam fdblos immoderdtd calons (^ ßecitatif intempérie, lu^ulabit. Similiter afpucranduin de ahis congreßibus ^ oppoßtionibas ßgnißcdnti-bus dliafutura, humiddmßilicet ^ß-t^ida anrii conßitutionem. Nam coßitutione totim anni yd partis co^nitd, futuros morbos praidicerepoterit. ^tfuturt anni conßitutionem ejuis deprehended an dßronomi^ i^narus ? cuius co^nitio eßoerli-beralisy^ dignißima medico. Nam ex co^nitio' ne coeledUum motuum,tempeftates annorumß^ ßmorbipr^uideri pojßunt. Vocat autem ^„nM' •m myKiifd,morbos yniuerßles,i(^ßimpliciter eß demios, atquepeßUenteis : cuius reigraußimus te^ torn. i. in ßi^ ^PI Galenusßcßribens: Q^re in libro de mt- ’ ' ‘ ’ tura humana caufam eius quad multis eß morbis commune y communißimam appeUauit : in libro de aere,aqud, e^ locis, qui ßc^enerantur morbi, myaiitiif, hoc eß yniuerßles yocauit Hippocrates : adeo'que eius ßnt yerba : .Hmunctiri neigt;il.in dutempoterit, qui quoque tepore procedente (S' ^^qu^ ‘^^’^ ^'^‘‘^^ßdes morbi duitatem tenebunt fea nbut. ßhiteßu hyeme.horum exempla apud Hippoerd-

îtm mule a. propontintur imm n ïtfi n êx^ca mS^ot vyfi^ ^ ^-i-m^oNiti ni /icû-mt.hoc(sl,qn£ciinqus pmculd priudüm ymeuique timindd ex immutd-tioneyeUnuerÇioneyiElus.Ciim enirn eximmii- ^^^^ tdtianerepentma eibi iamp; potus eMmdeterioris pe ù.i.afi,, YÏculam nobis imminedt, 11^ dd inßtetdßt tmnß eundHm^vidlüßjHe rdtio diuerßs anni temponbus i„^ ^, dlidßn fenidndd, diligenter medico eil f^e£ldndu ^'““i. ör quAndo mutAndd ßtyiuendirdtio^i^quidpoßit '^^Î^^'^'‘ immutAtio : ytß. deprehendds dnni conilittitione dutt. futurdm cediddm cl^^ßccdm, db yßt yini erit dh-fimendum, dul erit 'Siinum ' dqud diluendwn : nee dqu£ copid exhibendd,ßed tdntd, quds ddßtupro-inbitionem fufficidt, In^vidlm denique rdtioné deßenbendd ^ddinßietd pduldtim efl trdnfeundu. Qmne nimium ^ repentimm^ndturx mimienm: quod^ero pduldtimßt,tutum mdxime ,cum db dltm in dlterum trdnßituf ßt. ^tque ddeb non folum m'^iuendi normd,fed in contrdriis quoqut i^ omnibus dliis ddhibendis corpori rwflro, fubitd mutdtio eritfußiendd, quxpldne ndttirx dduerfd-tur. Nunqudm igitur db exercitiis ßtbito dd oei«, ut ocio rurßim dd exercitid, a 'vim potione dd d-

• qux potum,iamp; rurßis 'd cdlido ddfrigidum^db hu-mido ddßiccumtrAßferdmuspvtprobdtdUbiHip-poerdtes.Qmdßper u.iTaCaKi^'yidius inuerßonem ‘ß^ß^^*;,,

’ nbsp;nbsp;nbsp;yelu quot;Îttüigi, hdHd dubie cibi qui pr^poßero ordine mr.»cu ■

m^eruntur, morbos m temporum mutatlonibitf parient. Omnesferemorbi inmagnisremporu mft tationibas dete^untur.

tJAf '^Of 'J^t cifiav mt (wiaCoKof , ^ 'm/ aç^ar int-7tKaiTB ^ J^cta;, iamp;^'n'iitÿ.çnvtST^cin j^’^tim, cii^fr Jit)i aü n Ïtvs q)u7igt;v u iM}},( yiyjiiäru.

Cum temporum mutationes,amp; aftro-rum ortus,amp; occafus obferuauerit, quê-admodufingula hoiu eueniât,prænofcet vtique amp;nbsp;de anno qualis fit futurus.

.Anni tempora ^ temporu mutationes medico dili^ter obßruadai ç^ notadasfatis diximits. ./It anni tepora coeli motu dißinguimus, ç^ eoru di-ßrimina, ortu ^ occaßi ßderum notamus atque obßruamus-.yt cum Sol arietem in^reditur, inci-pit yer-.ar^luro exoriente autummus. Cumfilca^ niculte iungitur, maremouetur, ßhifcruet aër, morbiconcitanturacutißmi.ExortuVero-iliaru!» flat außer, Orionis aquilo, occaßfldiculxfauo-n MS : rythme omnibus perßieuum flat, aßrono-mi^e partem quæßderum do cet ortus ^ occaflu, medico co^nitu neeeßaria eße.Hsec res yt planier flat,id efl, yt ortus çÿ* lapflu fliderum promptiuS intelli^amus,Ptolem£ide inerrantiufleUarum fl-gnifleationibus libellus coflledus efl. Q^uis enim Ptolemneus Paluflenfls easflanifleationes adßtutn yrbu

VE ^ERE,^QVIS,L0C. ji ~\rbis .Al(xdndrin£, qu^ ideeën medic tertij cU-m(itis,'ybi felus 30 ^rddibM (^ 45 minutis ek-udturjdque anno jdlutifer^ incarndtionis 140 erunttdmenytUeSiytßbi quijquecertd methode fmiles,plaque yrbis yertici deßmientes fdbried-reboßit. QuodmeUmyt pr£jïdre quedt, hoc eft, ßi£ yrbu dccommoddre yertici ^ imprimis obfir~ udbit dqumocUdep^ ßlftitid^qusemmcfic ßhd bent : dquinofHum yerndle die decimd Mdrtij, ßlßitium eefliuum yndecimd lunq'.^quinoctium diterum decimdtertid Septembris, brumdle folfti-tiumdecimdtertid Decembris'^ deindecongre^m filu ddfleUM^quißüt diebus quinque yel Jex date quot;Ve/ poft diem defcriptum d Ptolem.eo . Exem- edritA plum.Zond ononis emergit nonu Februdrij, id efl, quintd Februdrßyt Ptolem^nsponitmeo libella ihoc ddiiciens, turbidus eß der Fduonü fldtu. Pr mum i^itur dccepto globo in quo ßell£ dd ynguem dejeriptx ßnt , dnimdduertes qudnda cinatilus emerifet. id yerb erit circd decimd yel yndeemd FebrudrJid eft,quinque yelfix diebus

efl in omnibus certd propter cUmdtu impolidi-uerßtdtem. objêrudbis etidm quijnd yetM ßirdt, quiprufeclo eßfduonitts.Nd in dßroru ortu et oc-Cdßßmper cocordabut obßrudtionesnoßr£ cunt obßerudtionibusPtolemiehpdruo tepons difinmine

txcepro. ide de yetis et coelißatibus diclÜputd.Co' ßtlo t^itur^yt ^uicun^ue yolet defuturis tempor'^ annipronuncidreßatibus, tribus yel quatuor art-ms obßruet ortus ^ immerfisßderu, quales fm-guUsdiebus inßare^ione continguntj ^ prêter id yentos,dtquecoelißatus dnimaduertat, in qui-bus conuemunt adnotet, tdbuldmque facidt toti anno in/êruientem,exemple dedudio à 'Ptolemao, qui tdlid diligenter exdminduit jfdedeenim tune ßc inslrudlus, qudles mor bi ßnt futuri pnedicet. Quod ad exemplum atque inuentipnem attinet, ßßictt libellus Ptolem^i, queßbUcere yolumus-de qua re ßripßt Frdeißus Sirigattus, .^iudio mi-^t^aldumaßrophaniampararedri' quahoßeßderi ■ exovtus iamp; occaßts magna ytilitate humani generis ad GaUicanum horiçz^ontem reuocaturus eft-Ne tarnen putes eofdem ßngulis annis perßaturos j yentos, qubdßlisßeUis ßxis coniundti yires dU-geantur yel imminuantur planetarum conßgu-rationibus. Verbi gratia, dominetur Saturnus iff yere.yentos quiturtej^irabunt,^ calorem coni-minuet.qubdß dftati idem imperet, earn in calage çlv frigiditate moderatam ßnties,ßd ßpt^^ modumßecam ^ tranquiUam. Citterorumpbt-netarumpdr eß ratio.

Claud. Ptolemæi incrrantium ftd-larum fignificationes per Lco-nicum è Græco tranflatæ.

K. nbsp;nbsp;Q Ol eleudri incipitdongit^U ßunt dies, ö ,y4quild ^ Corona occidunt^ tempe-flatémqm ejficiunt.

prid. Hyems dimidiata:aquilor^es continuuDel-phinus cum cane oriuntur matutino. , PJon. Tidicula exoritur,aquila occidit,Delphinus totusemergif.yetorumque fit cocurfus.

yi Martis domiciliu. auüer çl^ fauonius fl-mul fiant. Capricornus emergere incipit, pluuix fimul C^cahgo yelfertino.

x^itj X'Vtj xyi xy

xitif xiif

xi X ix

^ßrum ob^uru. yaria atiuilonis (^ Se^ ptentrionis inconßaria, 'Leo occultdri in' cipitjpluuiæ ßunt.

Septentrio 0lt; aquilo yehementesßant. Soi in dquario.ßultumus cumpluuia. Fidicula occidere incipit matutino. yentO“ rum concurßtsßunt.

Leo çisr Delphinins matutino occidut.dqui~ lo,ßptetrio et außer concurrunt, pluui^' C()uerßo,^hyemis medium, ^queßunt. ,rlquilo ßat (1^ außer,medium Cancri oc-cidit:,^qudrius emergere incipit.

yß yi^

yi t

,rdßrum darum in pediore Leonis occi-dere incipit.ßdicula yeßeri occidit ßat aquilo, amp;nbsp;interdumpluit.

yiij Tidicula occidit,€t TauoniM ab occafuflat. yij nbsp;nbsp;Veris initiumfauoniusfirat.

ld. Sagittarius yeferi occidit : tepeflas afpera, x^i nbsp;nbsp;Crater yeferi oritur ^ lt;i^ commutatis '^~

Pauonio (^ aquilone. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Septemo et außer fiant, malus occultatur. Mquiloplmiofus ßirat.Leo occidit, .^d' quilones chelidonii appellati incipiut, amp;nbsp;; per quatriduü fiant, hirudines apparent' Mr^iurus circaprimam yigiliam oeddere incipit. Fauonius ßirat^oxque nubiU ; exißit. Uateyonei appellati dies. Corus ^ aquilofimulfiant. Aquarius oriri incipit. hyemat matutinO' Mrchrus emergit,^pluit. MrPlurus oritur matutino. Malus yejperi occidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

^ußer ^ ^phricus ftmulJpirant. Vindemiator apparere incipit. aquilo^t' bdu^ß^f. arblftrui occidit matutino. ^er mmbojtts,lt;^ pluit. ^rblurus emer' ■ git: eleuMo So[e:t^ flat aquilo.

À’on, Equuf occidit mdtutino, amp;gt;nbsp;flat ,^quilo. Corona »MtHtino ooculcdtur : dqudn de cœlo eluuks.

yiii Marine dues apparere incipiunt.^^quila (^ Septetrionesflat.principtu'yerts eji. Sol pißtum dimidlu obtinet. eqwts occidit.

in tergore matutino occultari incipit, yi nbsp;nbsp;nbsp;Equm occidit matutino. Miluus a ßhlimi

deorßm^ergit. Vindemiator occidit,dr~ Elurus aute emergit,etgelidusflat .Aquilo, y Hyemis abßeßio , ^ .Aquilonis adSe-ptentriones commutatio.

Hi ,Argo nanti emergit yeßeri. Fauonius ^ außer fiant: ^ in Leonis caufa hyemat dies.

x^iq Sol in .^Lriete, Eauoniui latefpirat. x^H Ciconia apparet, e^ mare tranßntttit, x^i lnconßantes~\ienti..Aquiloßirat. xgt; nbsp;nbsp;.Außerflat. miluus diluculo apparet.

xiii Equus occidit matutino. .Aquilo yelSeptentriofiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e iii

xij \/^ries in Idtm emer^it, pluit aut nin^iti xi nbsp;nbsp;nbsp;Cancer terrors oritur,außer flar.

yOj Pifies tergore emer^unt. nix imbre wi^^ cadit.aries matutino emer^it cum mark turbatio aens.

uidjque cum tonitribus commiflet. iUj nbsp;nbsp;nbsp;Scorpius occidit.Septentrio pluuius,

K. nbsp;nbsp;Scorpius occidit.Sol dieipartem ynam ad-dit. .Aqudonu flatunebuloflim ellc«‘ lum.Ver^Ui^ oriri ^ pr^fl^nifleare ir^^ cipiunt. ' i. 4

Hip nbsp;nbsp;Nebuloflu aerper omnes terras. tip nbsp;nbsp;nbsp;Ver^dia occidunt yeßertino. Prid. Flat .y^phricus.

.Außerflat,et yerÿliaru reliquum occidit. FauorÙMflare inà^it matutino, Vcr^iUie occidunt.

.Aquilo yehemes flat.yeßer eß ^luuloßis. Erigidi fiant yenti,^ fluit. Suculx occultantur. .Aquiloflat.famum frappe exoritur. Obßurum aßrum.,^yenti i!^ imbres. SucuU occidunt .frindi ßirat yenti.Pcr-fins oritur. SucuU occidunt.fiirat Fauonius. Solintauro.fùculde occultantur. .Afimcus flat. SucuUfenitus occid^t. .Afhricnsflat ye-Fduoniusfiirat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fieri.

Tauri cafut occidit,^ fluit. Ver^ili^exoriuntur. Fauonius fiirat. Fidicula circa frimam affaret. Fidtcula cemitur,^ fluit. Prtefife emergit.définit y er. Sucubefenitus occidüt: ç^yyeriscouerfio. .Außerflat. ./infirma dies,^ fluuia.

Prid. Canis occultatur yefieri, aer conturbatur ah aufiro,^ .Aquilo fimulfermifiet.

yiq CdpeUd oritur mdtutino, ^ flat dquilo. yip nbsp;nbsp;Tdurus occidit.dufler ^ dquilo fllant,

y pidiculd oritur mdtutino,^ ‘^^ßoyflat Hij .yiufleryehemensjlat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Non. .Aquild exoritur.fldt dufler, ^pluit. yiij .y^quilofldt,^pluit. . ^rEluv^ occiditmatutino.Fauonius flairât Delphinus emergere incipit. arFiurus oc~ cidit.

xyi^ Orionis humeri eleudturj^princifia aßadi xyÿ Obßurum aßru.Fauoniw i^ außerfiant, xyi ^emtempefl^i^^t^acjuilonii flatus.

xH^ Sol in Cancro.Orion exoritur matutino. xiij •^ußer^Fauonifüfiant.plnit^i^torMt, , xÿ nbsp;nbsp;nbsp;Serpentaritaoccidit matutino.

iiq nbsp;nbsp;nbsp;Orio exoritur.Ciconid occidit, (^fduonius iij nbsp;nbsp;nbsp;Medium Cdncriexoritur. (fiirdt. Arid. Etefl^Adnt,!^ cum duflro dquilones. mon. Corond occidit mdtutino.flat dufler.

Cepheus exoritur: ^ dufirindd'ens pertur-Orion totus emergit. dufler flat, nbsp;nbsp;(bdtio. Etefldrumprodromi flatus flirant. Imbres cumtonitribus .fldt aquilo.

Eduonius ^ interdu dujlerJpirdt. canis ori-^ tur mdtutino,ç^ eteftse dmpUus inudlefut. xùtj Ono exoritur.Corns flat,totu/qj appdret orio. xiij Sol in leone.Cor ns flirat,!^ amis exoritur. xq Eteflu cum dUis Mentis per y num ^ yiginti flcint dies.

X C^cer totus cu leoneexoritur, i^ aquild occidit ix Leo cum foie exoritur ^ edne.edneer defledit. yiq Gemini.oeddere incipiunt.ainis emergit, ^ aujlriniflsntfldtus.

Vehemetes calores. etefllt;e yalenterflirant. Ludda fledainleonù ped^ore : exoritur a-quilo egelidus propter aflum. .ylutumnalesfrudius apparere incipiunt. a-^uild occidit:mdtutino Mr^w turbidiorfl. .,^ttfler atm aphricoflmulflirant.

K nbsp;nbsp;nbsp;.Xi^uild occidit matutinorflit aphricus. ar' dentes flint æflus,

Non. Corona occidit.leonis medium exoritur:ye' hemensflat aufler,^arues apparent.

yp nbsp;nbsp;Orionis medium occuhatur^^^ dies ab dU' ^ßro Cdli^inofis ^ teßuoflis.

idus. ’Delphinia cum lepore occidit. xix .y^eßuoß i^fqudlentes cdlores. x’yüj obßurum dußrum : ^fauonita cum du-firo ßpirdt.

yiq nbsp;nbsp;Eteßxponunt.dquilo frigidiorflare incipit. yU nbsp;nbsp;Delphinus exoritur,^ außer flat.

ßunt.flatyultumui inconßatesfünf yeti» yi nbsp;nbsp;nbsp;.^ußralu pißis non amplita occultatur.

^'yeßeri apparent. boeai cum ßle exo-riuntur.'yentorum ^ maruproceUee ’ya-Udeeßunt.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flat matutino.

Non. Corond emergit,lt;^ conuerfto eß xßdtis. 'yin .y^rietii medium occidit cum Scorpione. 'yU Eddem qu^ priorßgnißedtio.

V ergili£ c^ Orion penitm occidunt. .Areluruó occultdtur, ^ yehemetesfldnt yenti.

f^ Cd^iol^ed incipit occultdri. prid. Orion i^ dqwld pen-itM occidunt yej^eri, ^ jidiculd exoritur.

Prid. Mufter ^ Eduoniusfldnt ,ßuntqi imbres. Non. Eidiculdfile exoriente dffdret.dquilofldt.

Prid. MeclidJcorpionußeUäemer^it. idtif. Vergilix i^ orion occidunt matutino. x^iy Scotfitts maturino occidit.

xH^ Soi in fdgittdrio. Orion cum fdiculd exori-tur:derifqu€ tempeßM exi/iit. xi^ Tduri cornu cumfile occidit,i^^flat aquilon xq nbsp;Horridd tempeßM.

yiq Initium lyemu.fri^ora incipiunt,gclidifi cadunt rores. yq nbsp;nbsp;Sol in prima figittarijportione.

iq nbsp;nbsp;nbsp;Cams occidit matutino,!^ .^Iphncoflant: pluit. prid. Orion occidit ,Fduonists fpirat, çl^ außra flante pluit.

Frid. Sagittarius occidit,i^ aquiloflat. Pertotam diempluit, C^flotaquilo. Mediumfcoipßmergit. nbsp;•

x'^ nbsp;nbsp;nbsp;Incipit flare dt^uilo-Jupenteniem außer to'-turn obtinet diem.

Cictcrum per làt /xiTa^oKal inteUigit alterationes ficundum temperamentum. 'mv a.?pat wmeKtK Kdi /umeu^ id eß, ortus amp;nbsp;occaßn aflrorum. Sumitur autemaßrum proßeUarum multitudine, yel y»a ßella.

/Mhiçaiît (tlÉiii'!^'ii(d.çsv. il 'm isKeï^ wy^aTÜfV’ yeî«f,^ r^’cf'^v ÇiCfm vu ihi^ço. cv n 'dyf^.

Hoc nanque modo fi quis rimatus fuc-ht^ac prœcognouerit temporum occafio-nes, maximè de fingulis Icict, vtplurimu fanitatê adfequetur,amp; recta via procéder non minima arris fua? gloria.

(fuTu^ a.y rif ifiutûçKiof^ ideß, boc nanque modo fu^uù perßrutatu^fuerit ,àyerbo i^ewZ^ ^uodeß inpuiro.i^ inquirenspric/cierit y^fw, hoc eß tem-porum occaßoncs maxime de fingulisßmendisf i-eiende educendu amp;gt;nbsp;admouendußtet. nam occa-

fio efl dptißmurndd dliquid agendum yel non a- Tempui gendum tempos. In quo qHxn filet, dnpotefl, an quot;^J^°’‘'' quot;P debet aliquidflen ? qu£ quidem circunflantix cum crlt;ect, nonfacilemtelligantur, certifiimum efl occaflones »•««??«.

^^^‘^o*’”^*difficiUimM: quxin morbis curandis, ß'Jiquot;quot;^^^ , f^finitate recuperdda magnummomentumhd- occafio.in. bent. Morbi flqwdem in diuerfi tempore diuerfia ^“'’ ^^quot;’ pro occaflone poflulant remedia-.yt in curatione mp.mï. pblegmones aliquam partem exteriorem occupan- ^‘ ”^ojlgt;U‘ tu, initio fluxionis aflrin^entid qu£ hac repeUant, exceptis excipiendis, yfirpamus : In flatu, cum fluxio qweficit,diaphoretic afiu refiluentia.m dug-mento y traque permifiemus, ^ut fl forte materia reflolui non poflit,fippur ant thus ^Vtimur. Et in febribus C£teri(que morbis, primum exuberantis ^^-^^f’-t.

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lA.Apho.

materia portio yacuanaa. reliqua deinde nature ^^ imitatione prteparanda .Cumqueiamilliusbenefl- lit. 1. cio concord, aliqub propeUitur, illuc etiam proti- ^^ j^‘ nus arte yacudnda, ac prorfis extirpandd .^utfi forte nullus, yel certe languidusflt naturae motus^ drtispr£fldium eius yices flippleat. tunc enim me-dicamento locus efl .Opportunegerit omnia,qui morborum temporibus, omnique mutationi remedia accommodât. Naturam quippe adminiculan-tem habet,qui progrefltim eius imitatur. Felix mc-

1 dicatio,cui adiutrix naturafluccurrifeutfl confln-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiat coeleflis ^ fiperior naturacmidto fehcior, quot;yt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ di

fneJicamentdJunt exhibendajuna exißente in ft-mù ä(juäti0s,qutefint Cdcer,fiorpius,pifics.ndtn lund per cancrum decurrete exhiberi commode po' ' teß eiedtuarium ^ prefertimß trintts ßt afiedltü) y elßxtilif. Qupdßi yeneri iungatttr, roborabitut fdcultM expultrix ad enacuandam bilem.SoU yeto dut Mdrti,pituitdfdci[e pur^dtur. melacholid de~ nique,ß lauemßmditer dfiicidt.Perfiorpiumbt' nd currente, patio ddndd : per pißesfiluU : eifiem pldnetü comundid. qUie cum in rumindnteß^no cxißit,ne reuomdt (ever, noneß propindndum tntquot; dicdmentum. Q^d etidm diligenter obßruddum, lundSdtumüdutMdrtem rejpiciente. hicintefid nd, die yentriculum Udit, in louis ^ lunx co»' pp'ejfi medicdmentum fias y ires non exerit : cpiid Jupiter ndtur£ eß dmicus. Pr^tered inprimd amp;nbsp;tertid lun£fiptimdnd mouentur humores db inte' rioribuó ddexteriord. Vdlet i^itur tune phleboto-mid,z^ cucurbitulu eß locU'S.In ßcundd ^ ylti-md contrdrium dccidit: trudunturque humores dl centrum. Purgdns ifitur medicdmentum firnen-dum.Inyomituprouocdndofium tenedt curßim lund,cum driete,tduro,yel cdpricorno.Feliciter cd-Icfdcimus lund inßgno i^nco exißentejdem iudi-cdndum de tcrrenisddexiccdndum,^dquofisdd refrigerdndum. Vrmicntumyelcdtdpldßnd,tunC ^ulmouendum,cum lund eß inß^nopdrtem^uber-ndntegt;

1^E ^EÄE, .AQVIS, LOC. 44 ndnte. ^d aarvanfma luna fit in driete, cdncro, vei Cdpricorno . Signa ignea lt;(^ aerea imant bai-Vieds,excepta capricomoiterrenanocent, Q^om-nidfitntinteUigenda de tempore conßlij.Nam quot;b’-gente neceßitate etiam ft natttra poflerior Cd:leßi non confintidt, exhibendum medicamentum ex-^’^‘^ dffiiElionem^i^ ante impetum exacerbationis. Sed i^ yi^lus rdtia pr^fenbenda ex morborum temporibu^. Ndm initio tenuis exhibendum,mere- ^Igt;bo.3. mento tenuior/nflatu tenuifimum. Cum enimfe- ^ammai uifimafymptomdta eigent, 1^ natura in morbi ^.Afh». co6lionem tota incumbit, aiio auertenda non efi, ^^^’^quot;^ ^. nequeplenioris cibi conco6iione difiraheda. Et quo i.A^h». ' breuiorfuturum efl morbus, hic yiclum tenuiorpro cuiufp, temporis conditione efl imperadus.quo quot;Verb ' longior,eb minus tennis, Itaqs fine clauo iamp; remis nduigdt,naufrdgium tandemfaBurus, qui ab/que '^lld temporum ^ eflroru obfèruatione medicina fciLlitdt. lam y er o cumplerique morbi certis hurts concitentur yehemetius, neqs ~vlliumferefit eadem (^perpetuaxqualitdiihorarumquoqitumdlendo ^fhat. turn medendo habenda ratio.In acceflionibus dare ^'^-^'^I^' cibu,nnxium efl. Cum enim per circuitus irritatur morbi,natura hu obfflens,noud cibi cocltone rum efl retrahenda. Sed t;^ ipfa concoElione füfeitatus Cdlor morbuplerunqi^duius exafperat : cum etia fecuda l'dk'ludmc non pauci dum cibus confeitur,

ingfaueJedntjaut non lgt;drum d^i[entur..^d h^c ift ififi morbi mdximequefebris ex edndeßentid tetro ydfon ynwerßim corpus pegt;fund:tur,cibu/qjfum' ptus corrumpifur. Qffoßt yt ne^i in dcceßione m^i Cafi^. x. cum moxfuturd eß ßed duntdxdteum eins eß d.C' ’”“^^‘ ^^ß^’ ‘***^intermißie,cibus ddhibedusßt,nißi co^dt ncceßitdS.Priefered medicus deprehedens dnm con-ßitutionem preßribit ( ßmptd cibdndi ocedfione) yiciu morbisfufuris dduerßnte. QiMmobrem hü ßrudtis,lt;^ dili^eter perßebiis, quid d^endum,amp; qudndo,deprehendet,ßnifdtemß pro mdiorepdrK djßquetur(ßeri enim non poteß, yt omnes inßni-j.rrögno. tdteperduednfur lemti') ^ te^bd yidßu methode procedet,qu£ conjidt ex remedioru qudlitdte, qud' titdte,ytedi modo, ddhibendi opportunitdte,que/n' i.ad Glau admodumßeite teßdtur Gdlenus. Bemedioru qud' liras db d£lionc qudm edit,à pdrte cuipr£cipitur,ab dßedtu cuimeaetur ,ßmitur. Q^ntitas non fi' lum molem ç^ menßrdm, yerum etidmfdcultd-tem, ordinem ^ numerum ddhibendorum reme' diorum compleclitur. Hlt;ec omnid deßniunt d^è' clus ma^nitudo ,proprid corporis ndturd, yirium robur,pdrtis conditio, Vtendi modum oßendunt humoris ndturd, yid per qudm ipß humor edu-citur, locus cui remedium ddhibetur, mediedmenti yehementid,morbique conditio. De opportunirdte fitis didium, Sic tnßruclus qui medicinamfdcit, non

ve ^ERE,^QYIS,L0C. 45 non minima fu£ ar tu gloria earn exercebit, lt;ju£ omnium artium efl pr^clanßima. Verum propter ignorantiam eorum qui earn male exercentyfamp; ob yulgi ruditatem^quod telles pro medteis tudicat lt;^ babet/am res eo deuenit, yt omnium artium longe yilißima cenßeatur. ^t 'Vero hocpeccatum ob hancpotißimum CMißm mihicommitti yidetur. Soli nanque medicina: nulla poena in rebujpubltcii flatuta efl praterquam ignominiec.yerum hxc ip-fanon afficit nee contingit cos qui ex compofito perfinam ipßius induerunt. Simiüimi enim fint per/onis quee in tragoediu inducuntur . Q^mad-modum enim iUi ß^ram quidem amp;* habitum ac perfonam eorum quos riferunt habent, iUi ipß ye-rb non fintßc i^ medicifama quidem amp;nbsp;nomine multi,re ciutem (^ opere y aide pauci. Quifquts enim medicina fiientiamßtbi comparare yolet, eu his ducibus yoti fii compotem ßeri oportet, natura, dobinna, loco ßudiis apto, inflitutione, indu-flria,lt;^ tempore, dicebat Hippoa-ates. Quee om- w lc^tgt; nia conficutus medicus per yrbes obambulabit, prxßntiapratet'itaprießntiens, ^futura preedi-cens:cuiproinde magu concredent,i^ in omnibus yeluti deopr£cipienti ob temper ab tint :nihilque ßua intemperantia delinquent agri, quare felix cum medici gloria contineet euentus.

E l 5 JhiUM Ttf TWJ-rt MTMe^Koyi nvcu lî izi-ntç^ ‘nt y)ti^n( , (M^i aroTi w (Actj^^y fii^^t mbiC!if}.iio* açfoytfliiide lii'fix.hjù, ctAXà mvu ':e\êiçDf, a,'Mf. -^of t^i’P Sfutruyilj ai icDiKtaj /j.iTaSa.yi'.xôiv-nlffiy aè^ei-Mint.

C^ôd fi cui liæc filblimiora vidcafl-tur, is fi ab hac fententia difeedat, difeet fane non minimam partem conferre ad rem medica ipfirm afironomia, fed om-nino plurima, quu vna cu temporibus amp;nbsp;ventriculi in hominibus commutentur, OccKpatione itdUcitfortaßis, (ja^i.tputare(jiti dióid ßnt de teporum murdtionibus^dflrorum of' tu (^ occdjû,jùblimid eße,nee dd medicumßd di philoßphumpertinere.Qmdßne yerum none^f. Ndm cum multd iudiedri poßint expoßtu düro' rum,deydletudine corporum,de ingénus i^ inctb ndtionibusßu monbu^-.deque muleis in yitd cdß' bus,de [cpeßdtibus,e^ mutdtionibus reru^ßnt^ut dnni tepord medico coßderddd,'yeti,locd, reßones. ortu y erb etoecdßßderu,pdrtes dnni diftingud»^ tur,nopdrum coferet dd drtemedendi aßronomid. Sub hxc diuerße pldnetdru ediuncliones tws ded»' cut imemporünotitid,^ diuerßs yetos cocitänt: rextie V7. yt dodleproßtetur Ptolemeeus his uerbis. Na ipß ^‘ß \ *^- ^P‘^^^ yniuerßiles teporu conßitutiones t^ mo' ii^ ' dosfdcit:yndeetin^eritimdthemdtufuturdpr£-^neßtwU

nojM.lteproprietdtesjignorH dd ßgnißtdtionem yentuvH lt;1^ yntuerpiru ndturdrußint dfßimedd:. ob id igittiv^i^ quid dies mticos motu lunx meti-muYj ent medico perdifcedd dflronomid.Eflenim eifitologid^medici oculusxuMS ft fnerit expers,mc-rito cxcus dppeüdbitw. Ne coßdds gitur mdnibus ßeüdrußcientidignordntis.QiMd'yeroßtdßrQno-midmedicoperdijcedd,docct Gdlenus ßc fcribens: ‘i^^^^^ii* QMdflronomix rm^entus efl, hunc cxldtum nahm t^ßum hdudqudqud ohßqui Hß^ocrdti dd tUd obprddicioru,yßtmcohortdti. qudobremmihiw quePicus^neqi quißqud dliwperfrdferitßderd nul los hdbere eß'eclus in elemais,!!^ in dnimdtu cor-foribusipYdtered nuUdi ßignißcdtiones in hdc inferiore ndturd.N dm ex^ierientidüflendit drdentium fleüdrum congrefßiSyyrere hxc corpord, ^ ßc-citdtes ddferre.rurfus etidm congre^tM humetium ßderum dugere humores. deinde ydrie mißd lu-mind y^drieque temperdtee qudlitdtes, yt inphdr-mdcis res dtßtmillimx dliter temtierdtx dlioshd- in.t.mt-bent Cheches. ideóque re6l'e dixi^e ^rifiotelem *'”’■ iudicOyCum dit f une inferiore mundum dßperiore gnherndr^etfuperiordcdufdmmotus inferioribns corporibus efe.Neq^ quifju^dUti^ rehie inflitutits dliterfinfitynqud.fdlfdopinioneimbutis nihil po zMtt^. teflperfudderi,'yt firibit ^rifloteles. qmd indicds

loceilßquisaßdfdlßopinionedißeßerit, et fad ßntentidm mutduerit, dißet quod non mininut pdrte confert dd medidndm dflronomtd.QMmuii ßiperftitioß ilid ftderum obßrudtio per qua fa-turi euentus ex horoßopo ^ yoedns dmoru re-uolutiombus prionuncidntur, ^ qu^ cuique ne-^odo perd^endo, yeßi yel inddendteyel inditen-d^certM pr^ dliis horos pr£ßribir,db omnirepab. cumfris-dutoribusfit reiidendd, yt reebe contenu tf!ß.^.hb. dit Mdndrdus.Vtißtur teporumutdtiones d^o-ßdmus, erit eo pars afronomio^quo: motus, ortas ocedsßque coeleßium metitur,co^noßendd. CuiaS rationemfibiun^it Hippocrates, cum ait yentres in hominibus y na cum temporibus immutari. I»‘ tedißt dutem per yentrem, quem lundis yoedt, no tantu cibi receptaculu, yetrieuKproprie appel-ldtü:yerum etia yniuerßm cauitate in qua inte-ßina ^ alia inßrumenta cochoni minißrantid continentur. niß yelu caput ^ thoracern nomi' }.JeJieta. neyentmcontineri.Cumi^itur aliqudtemporum

Rentres eß^idant calidiores, dlßud yer'o frmdio-j^.a^b. res^HddUn modo dßßcidntßtytyentrescum t^ poribi/6permutentur. Hmc Hippoerdtes dicebdt, yentres hyeme (^ y ere naturd cdlidißimos, cibos Itb.defa- lt;eßdte ^ dutmo diß^idUime nos ferre, hyemefi’ Ub dstu- ^‘^^’^}^^^^ßeundo loco, qmeridm dlibiiuxtdte-nionbuj. porummMddones dixtdm permfttdndam ejfedo'

DE ^ERE, ^ QVIS, LOC. 47 eet. Intemponbusemm^'yicïus ^ cibi tapotas (IMlitacemfuAmrequirunt. Nee filttm tempora 'yHiHerfdyentres,pd etiam fdrticuldridmHtdnty ytßdnte Bored féliciter jit nutritio, minimeyero exfietitd fpirdnte duflro,Bored6 dittos exiccdt, b»-meEldtyerb Außer.

O’w»«5 ;^H ’h'^sa- ’mj 'üdyjpH.nS/Jav nami ks« Citra-H^lb^T« ?fira ua^iBf.» tu (J^ 'jniKK 'Stç)! Ttt TnoÓfjMTA rMTiUim ^ffM.'wi'm J’ iga^ fUTa^ü n( 'n •)^{aamp;n'«( ««TDMf T JXWjbT®» J^A IMK^ WV ;^U«e«»MV,^ÓjU7ï» TWTAT«. TrivSiMTA 'ö^ ^UMO/jUt . TWI J Wn -my 'i^KTOT '!nlt;MUA'ngt;i,i!r.iTn ^ TW^TiiTÏ'TróAH’ÊiïjTa.Tt uJ^T«TniK-hi ^ U?«X«,KSM tUft/KJl ^ica M fZOTiagai n fAi SrtfSOf Stçtw.jT^ 3 ■)(t(Mvof -V-J^Ç,*quot; lt;9 aadTniKifJua. aiSsfi-jni- K« «» W »Vittlijn jm xlx«f èmçop^H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la^Goopit,

Quomodo autem lingula qua: dixi-muSjfcrutari ac explicare oporteat, dein-ceps dicamusmamfeftè. Q^cunque ci-uitas ad ventos fita eft,calidos; puta auté cos qui inter brumalem folis exortu, iti-démque occafum perdant, huic Ei venti peculiares-.a feptentrionibus autem vêtis tuta amp;nbsp;proteda ea ciuitas exiftit:aqux veto eius multx, Sêfubfalfx funt, 06 ne-ceffario non fublimes, æftate quidem ca-

lidæ, hyemefrigidæ: amp;quæcunque funC ; hominibusaducrû, vanos morbos in* ferunt.

Haétenw mdteridm de qud didlurus erdt fO' ß{it,ytilifdtemmHlt:ilgt;licem ßtbittnxir: nuncpfO' Narratio, poßtorum ndrrdtionem d^^reditur: primóqueil^ citdtdtum ßtu qHdntum dd montes, yentos (^ ‘‘' quM dij^utdfddque yt docedt morum,rituu!n, igt;^ j geniorum,ßudiorum, morboru,corporumque yt^quot; f rietdtes,in temporam,yentorum,dqudrum, terril'' ruqudlitdtesreferendae^ß. C^eterumyentiquo^ inter Boredle Solis exortu^ occdßmjlirdrefr | bitßint méridionales,dus 1er ßilicet,dphricus,E»' : ronotus. Q^obrem ciuitas ad eosyentos idcet,qft^ 1 dußru et eiusßciosßecldt, admittit,monte yefO habet quoprote^itar à yetisfiptemfriondlibu’S amp;nbsp;eofleretinet.Cuiusincollt;efint imbecilles,ejßoemi' ; nati, dudri, timidi, dißimulatores, aßuti,fdlldees, . ßsaru y mu conßq. Omne ßquidegenus animi' hüroboreyeldßutidß tuetur -^ ybipeUeleonii Cdremiss,yulpina induimus.tv' ula.-ni. mtxà, id eÜ, aqua: muitte.No conßntiut faerx literie eu ^d' ßotelicis,de ortufontiu ^fluminu, que exwi^f^ perydrios dlueos medtuß^ißuere, ac ddßbsfontes ■ reßuere teßdtur his yerbis Eccleßaßes:0mnidß' mind intrdt mdre,^ mare non redunddt, ad loci* ynde exeunt reuertutur flumind, yt iterufluard' .Nrßotehei

TiE ^ERE,^ QV is, LOC. 4S ^rlfloteUci ^eró fontium mdteriam dicunt ep ƒ yahorem refilutum in dqudm, (^ UcjuefdElum dfrigon dut d cdloreintrd terrdrn: Çicut nubes, nix,pluHid,prumd,grd.ndo, in dè're ex^dpore nd-fiuntur condenfato, ^ Uquefdêlo rur/um. Sicut igitur mpM ]wminK extrinßeus dlioqui plidum, intrinfecus tdmen fiuuljdhetyenas,drterids,nervös ,ifiritiis Cdloris,^ fun^uinis reccptdculd^ ßdes , cjuibus flmnt 1^ refluunt : ßic etidm ter-rd ipfd epudnuis ßlidd intrd ß ßios hdbet med-tus , eduemds, cuniculos, fordmind, yins qui-bus ddmittit dire, ^dpores, ç^ exbdldtiorKS,qud-ƒ ßiritum ^ ßmguinem : dtque bxc intrd ß. continet pdf im irrigud 1(1^ humecldtd . Itdque ydpor intrd ‘yendS dtque medtus cldußis primum frigore condenßtur ^ con^eldtur : deinde con-tiertitur ^ refoluituridemliquefddlusindqud-rum ^ttds ,qtix pduldtim ßidoris infldr diHil-Idntes in eifdem yems , ^ demum dd modum riuulorum colledix ex ydrUs yenis fiiüdntibus lt;5* ßddntibus in imum terne tdndem dper-to dliquo loco decidentes erumpunt , 1^ ßd-turigmem efficiunf.dd qudmdloco difliUdtioms gutcdrum mdgnd efl dliqudndo difldntid . Quad yero nonnunqudm yidetur in iugo dut yertice ^. mentis fedturire fords, iflud dccidit inde, quad 1 terrd porofd iüic intrinßeus dd fummum, eduer-

mu habeatpenetfabiles yj^ue ad îugum ç^ yertf cedn cjuas ctim aer y [pute leuù defeendere reeußt' yiee eitu, ne admittatur yacuum , co^itur d(iii^ , afiendcre,ytmyerrice tandem erumpat.SMeiÿ' turf antes C^flumina oriantur à marifteutfet^ ßriptur£ credi prjecipiunt,fiue per reflutione y^' porum emergant^yt .ydriftoteUcii ytßtm ef,mnl' tu abundabit aquù hacciuitas-.puodfit inlocoß' tis declmi, ciu£ à yenu per quas tranßunt, (il ‘‘^ alueußlfedmem contrahunt : ßeut yinum récifs peculiarem yim aut ßporem à file (^ à terri-Cum enim ßccum terrenum redundantia cdo' ris attenuatum z^ adus'lum mifieturhumidoi' quafiftfilfim.^t terramfilifimper expofttiO» aduri noneftdubium : quad pro maioriparte^i' rum edl.N'on enim omnes ytputeales erunt filfi nifi ciuitas in yno fit ex fix cUmatibus, In dimi' te noßroyel oclauo non oportet ißudßeri,etidgt;gt;i fi cuitasfitfirnper expoßea fili meridiano.nifp(f To- Sif'tha inteUifi yelis aquas teclas (^t* puteald' quodyerb fiubditaquasnecejfaub ejßnon fibH' mes oJiera alâyxM Ît^t/u (am u^7iaçy.fieß^profundd^' quod contingit propterea quod auUralu terra ßl fa!gt;. i.hb. fnulto demißior fptetrionali, ^ridtotele teüeyd quod earum alueus non ßt multum projundus d filereßccatd (iigt; retorrida terra.hincaflatefh ^ore yido incalefiunt, hyeme contra reßigeran-tuf

VE ^E RE, ^0^IS, LOC. 49 tur cdlore extm6lohic nullum hdhec dntipmfldßs locu, Ventii^tuY (^ ^^^‘^ omnibus modii insalubres : qudre (^ regio peßime ßitd morborum omnium ßmind pr£ ß fer et.

.jSi Tnc.uua.'mtiüSci.in 71 ^«/'^ rt/tSTjTcïVjOjuTTU w Jiojoj ttio'^yovTO Ti)(87M» fwraêiixeav.

Et quæ quidem wbes bene fitx funt adfolé amp;nbsp;ad ventos,Sc aquis bonis vtun-tur,hx minus àtalibus mutatiombus afb duntur.

0^ demce^s ßquuntur yfque dd ^erba bxc, x^i hHMTOioi K3^ üJi^amfjwßnt in exepldri Gree~ co quod fubtirulode dere dquis cl^ locis dreun-fertur. fed db im^erito quoddm librdrio ddiecld funt libro Hippoerdtii quern de cdfitis ^ulneri-bus mfcripft : cum potius dd Imnc hbrum perti-nednt, c^ referri debednt. Eorum enim qu£ défunt yices fupplcnt, C^phrdfim dc mentem Jlip-poerdtiedm redolent. QMmobrem Inxc ipß dichs cum Comdrio ddqciemus^ cl^ decldrdbimus, donee meliori éxempldri iuuemur.Vrbes ißtur -m^^w r^iMi n^Mr^ -m-'/ mzv^j.-ni'i ,id eß dd ßlem cl^ 'Ventospulcbreidcent, qu£ ortum^el dquilonem ße^dnt .OVientdles enim yenti C^ boredles derem optime purgdnt,eümqueßbtilioremreddunt.Itd-

^ue quot;yitam tranquiUäm ç^ yaletudinb plenum dues devant^modo bonisaquis ytantur. Laudd-tur aqua quie ad yn^uem qualbatis eft expers,»ec odoratuyUampTtc ßfere qualitatem, pr^cordb quoque celeriter tranßt : cuius ad orientem ßlem fans erumpit, ^fermeatum aliquem mundum, autpuracolaturterram, eadémque caleßt ^re-ßigeratur ocyßime:quam omni tetati ytilißimdW futandum inquit Galenus. Cum igituraerem purum , qui naturaßt perluddißimus, quemque ye-teres theoloßpaUadem nuncupauerunt^ optimißi aquispneßrtim orientales ytantur,morbis minus CiCteris erunt obnoxq, ma^nanimi,dnimoß, artä minutarum contemptores.

O'zodtu 5' ujitcn Ti iKc^om ^^ïevitu gt;y KiiMea/im, xth-Ttu Ti u-n y^Ze tSv 7nilt;MfxaTav ^ Ti ïidx, Sutiu ^ /mK-Kot. '

Qux vero aquis paluftribus amp;lacuftri-bus vtuntur,amp; non bene fitæ funt ad vetos ëc ad folem,hæmagis.

Palus eßt aqua collegia in lon^m latumyedl-ueum, quie habetßuasßaturi^ines, aut riuos amp;nbsp;ßumina ,qult;ein ß recipient rurßts emittat, ipßi alioqui intra ßurn alueum conßßens. Talis eü palus mecotica, (P^ mare PJircanum. Lacus diß fertaßa^no^qubdiUe aquas habet perennes,ßa^-ernum

DF ^ERE, \AQVIS, LOC. 50 vnum quot;yero temporales,^ coUecioi l^eme. Lacus triplex eü, alter flatarius (yt fic eurn appellem) (lui ßds contentifs aquisfefc continet, alter quiflu mints parens aquas profundit.tertiM, qui quidem aquas influentes excipit,itcrümque profluentes re-mittic . Primus flagni natur am fapit, ßeundus fonti flmillimus efl : tertius , ni fallor , dilata-tus eo loci fluuius efl . Ex palude ,flagno, lactt propter coenofam circumferentiamUmofa^^ gra uu efl aqua, crafla, lentofi ,^ propterflatioiwm ac immobilitatem yeluti mortua c^putrefacia, reflate flbjalfa, quee Juo foetore nauflam mover , qute colore eft atro 1^ liuenti, ^ J^fll~ tudinem in yaß multamafleruat,mucofa,cavitate lentejcit,peflima,qua: fäwtuifitcs tetri colons (^ afleclus alit, quee yiri^em Muxitin fù-perücietelam. quare nunquam aliaprxflnte aqua exhibedaefl h£C,inquit ßtetius.fllene äuget, fe-bresgignit.teperamentum labefablat .Ciuitates ad yetos no bene iacet, qult;e omnino a Mentis no per-flantur: in humiUimo loco poflta:,fleet antes au-flrumauxtapaludem yel flagnumybimultiyel languidi flant yenti, aut fl ex aduerß exitus nonpateat. Itaque montes ad Septentrionempo-flti,cum Boream non admit tant, plurimu nocent, flpaludes aut aqu£flagnantes,aut imbrium copia ßleateam ciuitatem madefacere . Indigent enim

yaUdißimis yentis yrbes ^u£ aliquo horum yb riorum laborant : inter quosprimas tenet Boreits, qui aerem atißimepur^at ^ atténuât. poJlEti-rm/ertib \epb^rus . .^4ußerper ß inutilis .fitd-men yaUdusßit, quanquam^ aerem condenfet, praßrtim ybi mala qualitatepaludis,aut imbriii, aut ßantium aquarum duitas inßeitur, non pd-rumprodeß: ytß ad yrbispartem Borealem eßt palus,ßltdsrior ejßt außer Borea. nam hic ißert peßem ciuitati, ille quam longißime auertit. Pt' bet autem balitus ab yrbe auferri, non ad gt;' bem trudi. Hac ratione Sardinia inßla redonar» omnium habetur inßiluberrima. nam très habet aquas. hypßranas,leßtanas, ^ neapolitands i meridießa^anteis omnes : aßptentrione m£fgt;0‘ menos mentes, inßulamfere ab oriente in occideff temdißeßentes,inquitPtolemieus. Qwßt, ^t cum ealidus ßt locus ( nam ^ hoc facit ytpa-ludes ^ aquarum copia maxime noceaf eleud^ ti yapores craßià Borea nuUo modo expurgaripof ßnt : ab audiro yero conculcentur çi^ retinedn-tur. ob id peßilentißimum eße locum ^ habitd-ttonem neeeße eil. Itemciuitates duobus month bus concluj£,meridiem yerßs detediie,peßimefr ta: frnt:(^ quieomni ex parte montibus claudi-tur, ad yentos i^ adßlem non beneßhabentfi aßate pastorretur reßexis radiis, hyeme torpentß

»ïi.M 3 sitïf^CePTjiTXuj^iMoi yvev”^, ^ çaj^cAaïai w*-ySf ê^yvsamp;u am ■otj»; lt;zjçjÇ(L37o; »» 4W»«»*»4»iiTO.

Et fi quidé æftas ficca hicnt,cinus Icda-tur morbi.fi. vero pluuiofa, diutuvni Eût;

.Aeüds cinni templis edUdißmum ^ ßteeißi-mu, m quelfihres qudrtdnx ^ omnes morbibre-wores eßeßlentßlip^ocrAte teile. Num bumores apht.z^, excrementoßi dmbietis Cdloreper'^niuerßm cor- l‘lgt;-^.

bdt Hippocrdtes,imbribus ßiccitdtes eße ßdlubrio- ff«™ *^^^’ res.lnßccitdtibMenimßtperßueehumiditdtes di- ß^^^ geruntur : per imbres dutem intrd corpus coUebbee putrepunt. Ergo in regione qux ßitdeßdd duilru (^de ed loqui '\idetur'^ytinceeteris Cdlidioribus, dfldteÇiccdcitiusßddbuntur morhi ,ßcuri0rque crißis erit. Tempore ^ero pluuioß morbossen logos ,minime mirum. egent enim dd morboru fi-

■ lutionem coClione eegri. Plures dutem bumiditdtes i nonniß longo tempore concoqui poßunt. qudre i temporibuspluuioßiserunt diuturniores morbi,'^t

fibres lon^qe,dluiprofluuia, putredines, morbico' mieidles, apoplexiie ^ cinginqe : morbi tarnen fia, bb.}. afi, ^^^ '^ß ‘j^^i corpusßccum afiiciunt, lon^iori ter»' porepe finerant. Lapidi enimaut firro impreß nota, tardius deletur. Sic quodftccius efi, morbi» mafis recipere , ac magis dolere,idefl,dMi» a natura filet : humidum yerb minus . Morbi» enimquiin ßcco efl, Jlabilitur, ^non cefi», infrin. b. inquit Hippocrates. Morbos ifitur quorumb»quot; hamiM.^. morcsl fides, dUudefl confikutione humidaß' mtihedi, ueri, ^ ßcca comminui : dUud yerb corporißeO' imprefim tdrdius deleri. Quodß humorum yb tio corpus inßeiatur, (^ Meus excitetur: hoc i» pha^ed£ndm,idefl,ylcusfirpens çl^ obdmbuUi» de^enerdbit propter humorem biliofim : dut ßd' firn putrefientem. VlcerdndmquequqefirMi‘id' idcentespdrtes corrodunt (^ depajeunt^ çti)sl»t^ qudß Ldtine dicas depafientia nominantur.

y^ S ^s^ris^ii/lS^ )'i^^'r^‘i^^i^i^gt;‘r 'm xsf^ i'yïlt;ii i^r ^ ifKiyfMTalios ,70(71 xqirdtii coiTior yrJM'i. cdlagylau^ arm -f lu^aklis tpi ^riyuoTqf emu’jffrof^»' mcTOTi èl/iac/Ptii td.k^s ainiav OTüniKS^r ^i“^ iätjl Jï’ in ttjaS»? civoj iJi 7!tf,gt;t. ónómi pi 'jOf idfrO-a A^dof «X^Wj inalditm, ayo^t qdrjf.i fixfo/iuUd

DE ^EIIE,^QVIS,LOC. 51 Si veto hyems fri^a fit, homines capita humida ac pituitofa habere par eft, amp;nbsp;ventres ipforum frequenter cxtur -bari pituita à capite influente, amp;nbsp;formas ipforû vt plurimû diuerfas effe, ipfófque ad edendum ac bibendum non appofi-toseffe.'Nam qui capita debilia habent, non fuerint boni potatores. Crapulac-nimmagis grauat. '

^ér mildeduitiite fdlubrisrwnen:, ideóque cdpiti primo noest,deinde cordi, tertio pdrtibus nd-turdUbus. Cdput i^itur IdngmdMm mmimd de edit fd phmtoÇis excremsntis repletur, çÿ» bw exceptis Ixditwr: t^uibm dd inteüind pullis ^ extrußs dluus perturbdtur , i!^ j'^umoßi mxtd docin-ndmdeiiemntm . dues lt;1^ hums loci incole Idho- api,. 50. rumßintimpdtientcs,ldnguidi,mdle conformdti, lgt;b-7‘^ mollis dnimi, effoemirMti,propter Cdlidi ndtiui me-brd corporis effingentis imbecilhtdtem.Ndmfldn-teduflro Idnguefcunt omnid.tdntdhuicquot;vento m-eflcrdßities,mdli^itds,i^in morbosyis,yt co Çpirdnte non poßint oues concipere ,nec fine dquu yiuere dnvuille-.qudstdmenßdnte Boreddies du-rdre fex fine depuis dffirmdnt . QMmobrem dd edendum lt;^ bibendum non funt dppofiti.^p-petentid enim deiidturß fuchoms fenfus peredt.

dut ßf£1:io non ßdt. Pçrit quidem intempérie cd-bda yelßla^. ^el cutit cdlidis~ri[iosißiuefnimo~ ' ribu^pVel cumßnßs objcurus i^ hebes eß. Calor enim humorem fundit , promdeque flomachi ßbn:dnttdm replet. Sudlio non ßt, aut quid corpus plenum efl . aut quid eins ßbüdntid non dißipatur in ambientem aerem . plénum' cotpus a Vicinis parti bus non attrahit, nee rur-fits ha db dliu: atque itdd yentriculo nihil at-trahitur. Neeß quid attrahitur, aut trdnßnitti-tur,coipus admittit ; non dißipatur, dut quid cd-loris imbecillitds non digerit nee dißipat corfo-ru fubdidntiam, dut medtus cutis clauß fint-QMre ßibfldntidm etiam à Cdlore tenudtam, C^ in yaporem reßlutdm di^eri non ßnunt. ^ut quid erdßior dc yißoßor es t humor, reßo-luique contumax,dut expultrix robuHd non eH, nee partium inanitarum dttrachix yalidd. Sen-ßs ßomachi ßt hebes immodico frigore, aut ku-more defluente flomachum conßpientc. ^thic y ires ßnt languida:, cdlor imbecillis, ae totu corpus eß hebes ^ languidu. quare ad cdendum non ßnt appoßth^d hac malus aer tadiu cibi adfert, corpuseneruatum relinquit.Videntur tarnenßti-culoß ejß,qubd belle non cdcoquant.corruptionein enim ciborum comitatur putredo , banc ßtis-

*’0® ^S'%^fmtpotdtorcs. Qmtl yeni nonefl.Eos tntm ad bihendum dpfiußtos c^e dicimm, qui ymi bulturn chrdydletudinu laciurdfurnere poißunt.

^t ifii ßumpto yino mak fc hdbent .Vmum J iqui- 1« quot;’»• *i demcdlidumlt;!^ßccumpromptißim'eomnidpene- ^J^ß^' trat iamp; fubintrdt,neruofumquegenusfdcidme replet,y tfcribit Gal.cdputimbeciüum maximefe- '’‘;*;^quot;^ ritj^t ide fdteiur-.Cuius rei h^c efl caufa^quiapro- ^m dm. pter Cdliditdtem celeriter dd caput fertur ,jcruen- uaii-par. teifque in Cdputfecumfert humores ,prxßrtim 'yi- j' „„r^*^' numgenerofum^odordtum^polyplwrum. Qwjcircd »c». yitdndum iu qui cepbiakd dut hemierdnid labor at, epilepticu,mdnidcis:amp;yt infrmmd dicam,omnibus quibus Cdput infefidtur, fult;riendum telle Gd- ^'‘^ß'‘'» 1 r J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• lib.deatte.

i Leno. Lduadt tdmen Soerdtes dpud Pidtonemyi- yi^„^ num in conuiuio modice jumptum, quid haud aliter quam louis imber plantas leniter irrorans ye-\ nbsp;nbsp;nbsp;getioresfdcit,qudm impetu defeendens : it a merum

yirtutem excitare^alacrem animum ad of^cia red dere, immodicum yerb obruere contends. yinum enimpaulatim lt;!^ interpoÇito tempore epotum minus capita tentât,quiayis eins mor.tpotationisfra-gitur.Cdeterumfeniorés inter c£teros,dcpueri citms dyino nocumentumßntiunt : bi exceßtt, iüi defe-i Elu calons. Non mirum iÿtur crapulampotißimu 1 nbsp;nbsp;nbsp;cos Udere,qui capiteßunt inßrmo, cutu/modi dixi-

Î^mn/tan q^ Tolt iTH^zici ciyai. ^p^m /^ rif ■yMcüitg.{ Itm^i i^ fnüliaf ^yea. iTa-m ■m)Xd( àr.uvf •üm vmrti ^ i ifu^fi MTiTfam^zu Ti Tmxii, mat TiaatP Ji:iaty wnTtTrJait amajütif ^ A^iMTa a tü/Mi^^óit m mt-Jtav mnaï ,gt;^10^1^ t’^opi/ üi/au, mat 5' alI'^an Jïiann-C'-Og ^ ItA^^aiaf. 5 ^ H7naK^f ^ ^ Tfa^i'iifïi artKu^ati^ ^ f^ititif, 07niluKTtJii.( ■mgt;yci; y.ÿi , xju dfiofpijitf Ù ra 8‘ •Tpy.'aK'MetTtJïf 5 lt;5« a^TUcAJiMy'iou i^ ifgHaai nju w.«« e^ia vaavMtm vif^i^o'/Tiu, sa tyyitayTm ’7rot},ii.,K jof wtTtj Sicav al xoixia^ vy^ai iZat,T«^ viauf TO/âmi ’la^w.ifiax-fXiAiTii’Yj/itatiat vyfM^ ^ i ^Ki'mù ihi^e^irKit. it/J-f’!^ JijtTaj^ yiayi/xa, amyxoïtay ï» UiTa^QKÏif.i^ ixorrtf ta tni' TttxofTa tria \Ä^ ß0.».eiiaijXä,Tv.ffQi ^yiyó^jiyiii ^ijUyquot; taf AM m^^MKTtMut mùiiai rà^a al^amt, iuTnui'fiu ^/»s xhia^aai T^wKAfahLuj ü ftyamai.TzûjTO. »^ ta nai* fia.Ta eumtiatv oftn^eta 'S^tt. ^ela 5' Uw ■miyyjiitat n^' m^l vamM in. uiraßaM^ r car^tav, t^min wiTi^nü)-

Morbi veró hiipfis vernaculi funt. Pri' mum quidem muliercs morbofe,acflu-xionibus obnoxiæfunt. Deinde multx denies funt ex morbo,iion natura^Sifte qucnter abortiunt. Pueris veró incidunt conuulfiones ac anhelationes, quæ morbus puerorum Sc facer effe putantur. Vi-

DE ^ERE,^QVIS,L0C. 54 ris autem dyfenteriæ Si alui profluuia Si febres Icues, diuturnæ, hyberna: Si pu-ftulæ nofturnx multæ, Si hämorrhoides in feie. Pleuritides autem,peripneumo-niæ, Si febres ardentes,Si qui eu que mor-bi acuti putantur,non muhum proueni-unt .Non cnim fieripoteft vtifti morbi vigeant vbialui liquids exiftunt. Lippi-tudmes veto obonuntur humidæ, non graues,nec diuturnæ ,fi non ex mutât 10-ne temporum morbus aliquis omnibus communis occuper.Et vbi quinquageft-mum annum tranfgrefsi fuerint, deflu-xiones ex ccrebro accedentes hommes lemifideratos faciût, vbi caput de répété infolatum, aut frigore correptum fucrit. Arque hi quidem morbi iplis vernaculi hint, præterquâ fi morbus aliquis omnibus communis ex temporum mutatione oboriatur. nam Si huius participes hunt.

fAtrios ,^lebi communes, confuctos hyemefri^idd^ fofi leflAtem pluMofdm futures in^rbe yergente AdAufirAles^entos. Primum quidem muUeribus ^.^^ ^^ cômunes,quxfrigidiores ^ humidioresyinsfuntj d^i. ca^. tefle HippocrAte,multifquepituitofis dbuddnt ex- ^■^'^- 5* crementù, Gdleno fiefcribentei His contrd dreix ^' 1^^

inter yafi re^iones/unt, (juos adept moUi/^uec^ arque excremeta quidam occupantpituieo/a. ./ilt;^ hiec/pijJum eß, ^ male per habitu dirent corpm ■ Prxterea coguntur in corporis partibus iUabordU craßi crudique humores.Male igiturßß habebunt ad lt;eßatem pluuioßm (^ hyememfrmdamßtbß“ Afh.i.lib. quente iuxtd dodbinam Hippocratis. Pe^ionesft' ^hu^‘ ^^‘‘^ ‘^^ tempora mate di^ofitx, tales morbos pariunt, quali tempori ftmiles fuerint. HincfliS' xionibus ex capite in partesßbiettas,ßilicet in nlt;t res,oculos,thoracem,faucespVertebras,m tota cat' nem facits ßntobnoxilt;e, fiälau dicit. Fri^tuß quidem ßperueniens caput inßrmum ^ multii excrementis refertum yeluti manus qu£damcA-piens acpremens quandam ytißon^iam exprimit illam qu£ in ipß continetur humiditatem.h^c yt' ro delaea alias ad alium locum ex his quipintfad-^he^in ha- ^^^ adpatiendumfeptemfluxiones quasponit Hip^ mine. pocrates, multofque alios morbos generat. Multi prxtereaßenlesf àtImik yocat'^ßunt^nec pr£ mor-bo conciperepofunt, quid ora yteri obßruunturA ^fbe. sz. pituita,qua totum corpusßatet.Vterus etiampro-' ^' nbsp;nbsp;nbsp;pter dßiUationes nimis humidus redditur, in quo proinde extinguiturgenitura, yt in terrapalußt cerealia ßmina, interdum maiore quam oportet copia merßserumpunt,yndeßerilitas. Qt^yero yterogerunt,frequenter dbortiunt,quia iUu pluri-

^^”^pnßudt:tum quid mucofrs humor yteri im- Kpha.^^. pleit dcetdbuld,lt;(^ ligdmcntd itd remittdt, ytfoe- '^' ^-turn continerenonpoßint, ^ddidit dutem, « çûow, idefi non ndtwdiquidß eeßdi eßetßcedjjiud non dCcideret.TÓïmiiraiiïiim imTuï^if ætnts/zàsJjoceJt, puera conuulßionesßiperueniunt.P ueritid,qu£ fiel -tim db eo tempore quo yterum mdtra infdns egre-ditur incipit.^1^ dd decimumquintum unnum durât ,cdlidd e^ humidd morbos hdbetßbifdmiHd-resÇVt docet Hippoerdtes : inter quos efl conuulßio, 14,^ i$ cui propter inßrmitdtemßimul lt;amp;nbsp;neruoßi genera ‘‘^^- ^^-^ mollitiemßuntpueriopportunißimi,ytß:ribit Gd- ^^^cL** lenia. Ergo i;^ in hdc dußrind regione ob nimidm cerebri humiditdtem eos corripit conuulßio, dnhe-Idnt,^ crebro reßirdnt propter humorum copidm dd pulmones defluentem : yt tefldtur Gdlenus. ^^ß‘™^ ** «iMfxîÇïn» TO TratefioyOTi^v , yjù UçLuî vkot» uveu ideß, a^har.

^w« fut lint efßcm puerorum morbuniyt^ picrum ^(.Epileptici ßquidem conuelluntur i^ anbelant. ' i^tepilep^iit^Gcilcno tejle, nihildUudßtqunmcon 'i-H.i.lK. uuljiopArtium^nonperpetua^pd qu^e ex temporum Acciddt interudUu, cum mentis ^fenfuum obU-ßione,ßic dicïd.j qubd ßnfum cdpitu clique mentem pcinter cipprehendiit,Lcitim yoccmt morbum comi-tidlem, quid hoc morbo compti in comitiis mdxi-im detegebdnturyComitidqi quo diequifqudmcon-cidi^et/nterrumpebdntur.^lio nomine fdcer no'

mlnatur, propter grduttdtcm,quonM homo eo cor-repliesJubitb corKidit .Græci enimJdcrumpro md-^no 'yfirpdntjyt dum osficrumpro md^no dicut-^quot;ub^Je '^^^ ^^^^ /dcrdm corporis pdrtem finquitPldtOi mor bo fa- occupdt. ^Uqui yoednt ficrum, id eß, diitinutnt quot;’•^ quod nonpldcet Uippoerdti. Vocdtur HerculeiH, pCh^rb^? quid fuit IIerculifdmilidris.yiriß.teße.Lundticn!

quoque nomindtur, quod eum qui interlunio ndtiü eßfoc mdlumferc pdti compertum eß. y el quad d lund mittdtur. Denique cum is morbuspuensprd' cipue, (^frequenter ddmodum pduro dnte lucerU editis dcciddtfd£tum eß yt Grxcis, prêter dlid hu iußnodi nomindjTOjJiaftfómfsa, hoe eß,pueroruru lib dTh^ '^^^hus diceretur : ob qudm cdufim nomindpuerU animal, dnte ßpttmum diem non imponebuntur, mtiWt Ctmm. ad ^rißoteles. Hdneßntetidm Hippocrdticdm eß) far^frima ^^^ herbis teßdtur Gdlenus : Comitidlis dßeaUi 6 .if id. dut d ndturdli intemper ie prouenit,cum humiduru ydlde cerebrum eß, tumf morbus ißepuerdppd' Idtur, quemddmodum ipß in lib.de dquis, dëre amp;nbsp;locts itdßribens ß^ißcduit. Pueris dcciderecoU' uulfones (^ ßißgt;irid:qu£ putdntpuerum effeo'C, il^ fiertm morbum eße. Inhis yerbis cldrë pdtet, idi didiioni,pue)'um,ßbintelli^endum eff aft' Hum.yt locutio itdß hdbedt,qu.-e putdntpuerileitt a^e^um ejfcere,(^ßa-um morbum elfe, luai^ av/^dmv J\inmelas,ideß,yiris dyfnterids. luueU' tus q»^

tus ^u« dlid nomineflorens eeM, conßflendi tem- Ctm.^oi pus, amp;'}/irilM letAS dicitHridb cinno Z'^.dd I'^.fecm ’„^'^ dum Galenum extenditur ; Cdlidd i^ ßecd exi- lib.^.oigt;h. flens,fuos etidm morbos bdbet,yt docet Hipboerd- ’” S-‘*f^*' tes. Sic in bde duitdte bumoribus dëri ßmiUbus ob nimidm in coyfgt;ore mordm putreflentibus morbi proueniunt. Etenim frigide cduj£ bumidiedtes db aère collenias prohibent di^i. Putreflentes quot;^ero bwwores pituitoßßunt mterdumfdlflyinterdum d- ^^^^ .^ ^_ cidi. .Amorti emmfrigoreßt pitnitd dcidd:qu£ ^e- men.xd 11 ro a cdlorepYoducitur,fldlfd. Ed igitur cptne, tune in “^h.Ub.i. yirußt, interdum fdlfd erit. Q^propter deriudtis ßiperßuitdtib^ in inteflind,'gepote imbeciUiord (ex '\dlentioribiis excrenKtum pdrtes excipiunt imbe-düiores') dut quid locusßit ndtur£ confùetus,dyfln terie ßeu dißßcultdtes inteßtinorum generdbuntur, quido flibeet fdlfdpituitd londori tepore mordens deque dbrddens inteßinum äffende rit. ^hisflum dluM perturbdtur citrdoleerdtione, pituitd d cere-bro defluente intrdnfitu per inteflind rum bierete. Didndtxd qudqud dici pofit omne dlui profluuM, id tdmen proprie ß^nißcdt quo ßnceriores bumo-res deßuuntßne'^ehemeti fenfu doloris. Potefl eßß pituitofd,biliofd, et meldcbohcd.Gdknus Jicippiaj, 'yocdt,cumfemper (^ dfidue bumidd excrementd Comm. deiiciuntur. »wiMit, id eflfebres in quibus ^no ^ ’• quot;^pi-eodem temporefrigefcit lt;amp;nbsp;cdlefcitdger .Efl enim

ßbnum. ■^^^‘^^f^^ 3 quemadmodum docet Galenm. Neque dha de Cdufit itd Grieeii didia cß,teße Paulo, qi^^ quod ti'^ai ctKtcuvj,omf 'óki ^t^uahi, idefi,blandet^^ ladrer calcfacit, ytpote ex humore natura fit^ido jpronata:^ quod n^orem yna cum calore, ea cot' re^iti ßntiant. Non eß enim epialosfibm niß cuH^ ßmul fébricitant lt;d^ ripent ie^otantes, atque gt;nbsp;trunq-, eodem tempore m quauu corpora parte ferr tiunt,non tarnen in fimmo^radu. iflud yeromb . rum yidcri non debet. Siciuidem epialos febrd bb Yoenata. _ / _ •

tu. y^t yitrea pituita non tota æquauteryGaleno (j Paulo teßibu^fid ex dimidia ipfim, eo qubd erf ßßima fit,putrcfcit : fed aliqua: ipfirus partes putti' diC funt,aliqu£ yerb nonduputruerunt. Particule igitur^idm dich humons qu£ nondurnputredinefi^ expert fint ,yentriculi autalterius partis met»' brams communicat£, ri^orem concitant, putref' dl£ yero calorem accendunt. i^ TrvfH ü« mhu^efk! :^f «50?^;, id eß, fibres diuturnas ç^ hyberms. Ph . tuitafóla,yel alus humonb^ mißa,in inießinis quot;yd in meßnterio,yel circum yentriculum,yifierurn' que caua eoerdtia putrefies, fibres quotidianäspto duett,diuturnM,id eß,quadrd^cfimum diem trän' '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiendentes-.quignon niß longo tempore humiditi'

tes mult£ concoqui poßunt : ynde hybern£ dicuff tur. cito enim non difiutiuntur, yiribtts minima proßrad,

DE ^ERE,^ QVIS,L0C. 57 fro^kïAtù^i!^ corporis rne-itibus clduÇis.Hinc Hip-poerdies projitehdtur morbos bybernos lèfliuo tempore termmdri. ngi ämwriSa^i 'm^^asjd eß,noElur ndspufluldi mult di. Humores non ndturdles qui dgt; fdnguine quo Çm^ul^ partes nutriuntur ■, fepdrdri inueniuntur,i(^ ob frdmprduitdtemyel corrupte-ldm exfiipfis, boc efi, ex ndturd fùd inepti funt dd corpora nutneatumem^^^ ad ahmonidm illi pr.C' yifJtd-fldnddm : qui qudtenus in dire nos dmbiente per- ^^“^ ^^‘ mdnednt,nunqud concreßunt. bi dutem yel qud-dam ndtune prouidentid certi dUcuius yfits^dtid in conceptdculd qu^ddm rele^antur, dut fonts dd corpora extimd propulfi.,tumores non yeros dc il-le^itimos d cbirurga dppclldtos, dbfieffas,puflulds, ^ cuta defoeddtiones générant. Interdum ~Vero infenfibHiperffirdtu,~V!l finfibiUter perfudores di-geruntur dtque exbdldntt nonnunqudm in corpore pumfunt, (^febres excitdnt. Sed dUa omißa, de pußula que Greca ùm^ynTtfi; yoeantur ,dicen-dumfe Celfo peßime funt pufule,colore y elfab-liuido, yd ßbni^o^Vel dlbo,fdbe magnitudinem nonexcedentes/neminentibus partibus ,~vr tibia amp;nbsp;pedibus maxime nafentes .Circa basyebemens eß mfammatto'^R* cum aperte funt, reperitur intus exulceratio mucofa. color eß bumori fuofimi-lis. dolor'\erb ex eis ,ftpra magnitudinem eantm. NomenanoEle acceperunt ^yel qubdno^lugra-

ttiori dolore torqueant,yd (yt Celßts yoluit^qubd nodlufere oriantur.Pliniu^ eMpußulM Huentes ac nochbM inquiétantes nominat. .Arabes yerb, ef-ßre,ßre,yelßire eiußnodiqgt;ußulaißc no diu infe-ßantes yoeauerunt. habent autemßeciem carbun ^5 5 ^- culi,quales hoc anno multu apparuerut. Qwmodo yero nodiu potiiis^enerantur,quam interdiu,con-trouerßta non caret:quia nociu humores intro con fugiunt, diu yero foras properant. Hine Simoni Afhar.is. cuitts memmit Hippocrates, exanthemata non e' ^*E \ tumpebant niß cum ad i^nem inun^eretur,aut ca-lida lauaretur: quod nimirum calida yn^uenta ac balnea, cutem denßtam crajpiß^ue humores te-nuiores efßeiebant. alio yero tempore inprofundo cotporis manebant, quod humores craßi qui tantum pußularum caußi er ant, per cutem paulo den-ßiorem hyemis frigore fadiam emergere nonpoß ßnt. 0^ tarnen hicdicit Hippocrates, yeritati nihil adueißintur. Etß enim initioßmnifacultas naturalis,ßucalornatiutts quiintrb ycr^it,per ßmnumyideatur imminui iamp; füßoearfybi in aceruumßditb incurrit in^eßee materia:, quomo-do lt;!d7^ i^nis cum in H^norum in^entemßruem in-ddit:atqueytidemi^nisybi füperior euaßt materia ,ßrmior ßteisr^ mgens:ßc innattts calor cum fruaturalimento,confedits iamßtedsinquosin-ftaßerat, copioßor ^nam anteßt, ^ yalidior, yi

firibit Gcderws. itacjuefdculttu naturalk circa ß- 9-‘-3- Uh nem no£iii ^ lomni robuftior facia, fumores

noxtos ad CMem protrudit : eux cumJttjrtgidita-te no flu denßorfafia, ei inhärent, ç^ cpinyfIides oboriuntur. A'luoffaiSif Grascis yendrum in fide fimt explicdtiones dildtdtione/qi à crebrofim-guinudefiuxu dppeUdt^e.Cum enim bills dutpitui-td ,prlt;efertim fitlfd, ad yenas refli inteßini decu-buerit ,ßn^uinem qui in yems eß calefacit. Cd-lefientes dutem yen^ ex yieinis yenulis fitn^ui-nem attrahunt : çl;7* ybi replentur, interna fidis pars intumeßit, ^ capita yendrumßipereminetj amp;* partim dum a ßercore exeunte comprimun-tur,partim dumacoaceruatofinguine coguntur, fiin^inem eiaculantur, atque hoc maxime qui-demy na cumßercore, aliquando etiam fine ßercore,quemadmodumfaibit Hippocrates. lecur e- Lib.deiïtt tidmfinguinefdlfi,quiquoddmmodo eßmelan- ”«gt;rrigt;oi-cholicus,teßeGdleno ,redundansfèfi perhxmor- ,' ^’^^^i, rhoidas repurgat. Pleuritis Galeno eß inflamma- iz.Afhor. tio membrdna:,qu£ fuccin^ens nominatur. Peri-pneumonia ejtpulmonis mflammatio. Caufusjt- n.Afhw, ne febris ardens fit, cum magnum bilis ineen- ^‘^' ®’ dium in cor ^ précordia deuergit, eademque obfiidet. .ydcuti morbi dicuntur, quorum moties yelox eft, 0* ßbita illis pericula adueniunt, quifereomnesßntdbile humoribus calidioribns

(de hit enim qui qudlitdte tales dicutur loquirnur) .Atmlj^’emepituitd redunddt. raro itdqueproue-niuntmorbi dcuti.cuius rdtione}njubiicit)qid)(lfr l licet alui fmt humide. IIa:c Gdleniis confir»gt;^ hunc in modumfcribens:Qwbus pituita reaund^! rare à morbo IdteralicompiunturfprieJcrtiinfip fedinem dtque acritudtnem ßbi adiunxerit. T^ln enim inteßind mordens irritdt ad deicclionem :/^

Com.diUa n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t l

Juperßuitdtes excemi. Dicebdt ^ero ipje m libro ld aere ^ aqud ^ locis,eos qui hdbent Ventrem bn' . midum^minimemorboIdterdli^dtquedliismorb“

É.ïpij^ rum dcutorumgenenbus compi. Perrarum enit» eß in omni corpore duo dliqud membra tcqiutld^ ejß debilid.in plurimuynum eßi deprehenditurc iußnodi, in quodßuplenitude ßu bilioß humof^ in corpore contraclißnt, omniaßperuacanedßi^' unt. ynum autemß h^ecprieoccupauerint, reHqi^^

^ membra inßnitatepo-mdnent.QMdetiamdtti' lubnlt^ ß‘^^^^ Galenas in eum modumßribens:Quei^-modumparticube altera ab altera alimentum trd' ! hunt, ita altera in alteram quodßtperuacuuwtfi‘^ ! ß depomt.!^ßcut trahentium ea mincit, que ent j yalentiorßc i^aß deponentium : eßque yoedti' rum fluxionum hec cduß.habet enim queuu pdt' ticulanatiuum quoddam robur,quo quodßpo'Kd-cuumeßpropulfat, vbi i^itur eorum aliquaaß' aus

(jH£cjH£ indhds. idßiecdtenM longtimeprocedit, quodd ex omnibus puljumfùperudedneum in^nd. qudfidm mdxim'e imbeciUdru rndnedt.hinc enim ylcrd in dlidm trdnsfltiere nequit ^ytpote neegt;lt;1-lentiorum dliqud id veeißente^nec dffeEld d ß fro-peUente. Fit emmin cardons pdrtibus idemquodin

mdld repub. qudm ^rifloteles quot;V ocdt oU^drehidm, 1» poU in qud qui ^iuspoßuntyminus^otenteis opprimunt, lt;!^ bi rurfus dUos^doneedd inßmdplebeculdm per-uentumßit, q-ux ddeo omni potefldte deflitutd efl, quot;Vt edm neceflè fit opprimi tdneum, amp;nbsp;neminem opprimere. ^d eundem modum membrd qu^prin cipem locum in corpore hdbent, quiequid in eis re -dunidt,dd ed trdnflninunt qux minons dignirdtis flint:i!^ bxc rurfus dd dlid, donee y el extrd corpus peüdtur,yel in dliqudm ignobilifimdmpdrtem de-cumbdt. Qmm yerb dieit Hippoerdtes morbos i-flos nonyigere ybifluit dluus, cdue ne inprduum fenfummentem eins detorquedS ,putdns dd pleuri-tiiem (^ fimiles morbos «o fequi dlui profluuium. jd enimdffrmdt Hippoerdtes in ^pnorifmis: lt;^ A^lwa«. cum dit : ^luw turbdtd in pleuntico dut peri-^' ^*

pneumonico autßppurato , malum. Ham cunf pars aßecia nonnullas ,aut yniuerßm corpusß' cum in conßnßum trahit, non eßabßrdum ytn^ parte laborante reliquas ajßei. Cxterum dixit nofi multum prouenire, quod interdumpoßintinlyc' mefebres ardentes accidere. o’ipSM^iMet, hoc eß, lippitudo , phlegmone proprie eß eins membrafia qua: corncte tunica adharet : quam ob id Crad cmmipuxÓTa, Latini autem adnatam, alq adh£' identem, alq albam, barbari coniuncliuam appel' lant:cuins cauß tenuis bilioßque ßnguinis ino' culosßuxio e temporum angulorumque yenis d obturas ^ latentes oculorum yenas irruens f fuerit,ßcca yoeabitur. Q^muis Galenos intet' dum yoeetphlegmonemßiccamferuorem citra hu' moris affluxum. Qßd ß pituita yelßnguis pi' tuitoßts, bili tarnen mißus,eam excitet,humide

arguunt tumor magnui citra magnum ruborenh dolorem ^ adorem cum lachtymarum copia.

- * Ergo parummoleßa:ßfit lippitudines, cum humb lm.tpi. ditmyixexcitet dolorem. Qmmodo yerb diutut'

noi ne^at?c»mjcribat alibi lon^o tempore durdft propter humiditatem i^fri^M. Maturationeni jnttm.ad tnim fluxiones,cum ab inßto calore JüperantKti Mum it-- coi^^quuntur, inquit Galenm. ^tqui minore fit' ^odo^perantur ybipauctts eß humor, ^ minu^

DË ^ERE,^QVIS,L0C. go frigide, cum dutem muhumfri^oris efl, difßcul-ter concoejuuntur. Sed reß^ondendum eß, Ißpitu-dims in hac regione non ejß diMumM ,ßdtimque depeUi propter dbù fluxiones qute illico confitjuri-tur. Ndm lippientem dlui proflunio corripi bo-num efl, intuit Hippoerdtes : quid, tejle Gdleno, Afhigt;r.2. bumorum dbunddntid flmul eudcudtur ^ deque dd iß,^^„,f inf eriord retrabitur. Morbi y erb quos hd^lenu^ enumerduit, omreis dut multos ciufdem fexm m-uddunt. Sunt nonnuUi omnibus indijcrimindtim communes, Mpeflis: cum fcilicet der d coelefli y el temporum mutdtione infeitur : qudlem conflitu-tionemdejeribit Hippoerdtes. Et ybi quinqud^e- ins-'^i»i. flmum dnnum trai^ßi fuerint. SeneChss Gd- fi^'^amp; leno tefle duplex efl: ynd prior, in qud agentes pro- Com.^s. prie Greeds 'orulÜTJ-t^Ldtinisflnesyocdntur.liiec ^lgt;•i•^t^‘ incipit db dnno tri^efimoquinto,^ durdt dd qud-drdgeflmum nonum. Miterd Jênedlutispdrs tnei-pitdhdnno quddrdgeflmo nono, ^ ddpoflremum diem extenditur. In hdc dgentes Grxce yle^nsf, Ldtine quot;Vero flniores dicutur. b^c d Gdleno in tres ^' ^‘‘’’’' diflribuiturpdrtes. Primd efl eoru qui àf^yi^ç^-ns nomindntur, boe efl, 'Viridi ddhucfinecld prMiii, qubdJcilicet ciuilid obire negocidpoflint. Secundd efl eorum qui ciuilid obire negocid ob quot;virium im-becillitdtem bdud ydlent.In ed qui conflitutus efl, «, quemddmodum Homers ait,

Vt iMityßimljßtque cibum,ddt membraßpork Tertidl)drsfèneéîutis eß, in qud extremd exi-ßityirium imbecillitdi. Graeci yocdnt eum qui dd hdne letdtemperuenit, TnnT^xor^ à mittendo in pom pdm,qu.-e ducit dd infernum. Inßeunddparte qui font conßituti, hoeeß, quiextremdm d^unt cetd-tem,fopißime d dißiUdtionibu^ Cdpiuntur: quonid pat tes dd cdput attinentes in ipßsfacile rfriperan-tur:^ ideo mult£ in ipfsfuntpituitofofoperßui-tdtes, cum iam multumfrifodam cerebri habeant temperaturam:qucts cdlorfundens,dut frigus com^ primens,pardplefods,hoc eß,refolutiones ex apople^ xia in partem aliquam decumbentes excitât : yn-de paraplediici dicuntur. ^Eßas ßquidem plu-uiofo caput ^ßnfoum inßrumeta plurimum hu-meélduit : cui tandem accedente hyeme iUorum Cdput comprimente dijlilldns humiditas mtg^.'^M-inuti! hommesprocredt,^ refolutionespdrit, .^It-quehiquidem morbi ipfts yemdculi font. Dixi-mus enim fopra morbos ex temporum tempeßd-tumfoe mutdtione procedetes ,ßmplices epidemios appeUdrrqui quid epidemqfont, nonnihilreßpiunt mdh^nitdtis yußaris, ommque tetati nocent : yt Com.i.td henteri^e, dyfonteriit populdres. Hlt;ec Hippoerdtis j.lib.£^i. yg^i^^ Galenus yfurpauit, yt liceat codigere ad hunc librum pertinere.

o xoinu 1/1’ eunKjuvw wTiaf ta^ÿi tk mc^fM'T^ Ta 4“;^à fMTO^i Wt J}jap.Zt TOV SrteiySli « ifL ^ -f Ma-'nKiii if SiöW. iy cujTVsi TVjj-ra -re TneVfMTa ênn^aii ’£^1,ói 3 »ów ^ Twy a^t/vwiiTycv/zetTOy niTm. aJ^'i^ /iru r mKiat ■nwriail, la^-nv (^ ia SjiL-m ui nhiig^ ’’ ÏJ 4'-'/^,^- ós àmii 'aKtiSnis yKuwi’^ . ngt;vs Ji sù^fâ-lt;!rtus tnwiis 71 j^ aziM^fw (wißu» cîyiu.Touf 71 TrAnar 70^ MiKioi dTi^fijrits l^t ly nhiiQ^s mf nj^iw. icE A oLa CiC^l^n^S. ^K^LiOf Ti JuZ^XllV S fK([fMTl!t( ^ycU . TOi 3 z«ç«xàf ijsii(^s IX’“” ’^ oT-Kiig^fj ^xyiMmotTitiair cm liirM^s.

Quæcunque verô ciuitates his ex op-pofito ficæ flint,ad ventos frigidos inter occafum folis ærtiuum amp;nbsp;orientem æfti-uum:etiam ipfis hi venti vemaculi ac in-digenæfiint.ab auftro veto amp;calidis vêtis protefe fùnt.Etde his vrbibus fie res fie habet. Primum quid cm aquæamp; dinar amp;frigidæ vt plurimum dulcefcûr.-homi-nesautem vegetes amp;nbsp;ficcos effe neceffe eft,amp; plures ventres infernos crudos ac duros habere, fupernos veró fluidiores, biliofófque magis quam pituitos efle: capita veró fana ac dura habentiamp;plerun-que vafa ipfis rumpuntur.

tIdSienui expofik coditiones yrbu dtie yerJÛ4 außrum-.nuc quomodoJeß hdbedt ciuitoipdrtibuf SepteertondUbtts exposed,decldrdt. InteUmt dute per yentosfrigidos,.^quilone,Bored., ^ Circiunij qui à pld^d inter orientem !^ occdjum ceßiuu Join poßtdperßdtßrwdi, ßcci^ydlidißimi,dytique dë-ripur^dndo, yrbibus ddyrßm deteblü^dd dußru te£iis,indi^enlt;e.Eß dUte Solis exortus æfiiuu^pdrs cœU ynde Sol emerge xdldte : occdjiis yero, y bi Sol diebus ^ßiuis occidit. Huiu/modi yrbes à So' le duerfie duras i^ frigidas habent aquas. EÜ enim certum, tellos qudleßunque aquas ymbrd frißdiores , cldriores, ßd crudiores, duriores i^ craßiores ejß,qu(mßnt quas lußrauerit Soi : quad frisons ßit comprimere , conjlrin^ere , in dun-tiem cohere , yt patet de cijstaUo quod naßi-tur ex ^elu yehementiore concreto . Dulceßunt ^elu conßmente i^ yelut exprimente materiam ad ßporem gignendum aptam.hinc incoEiiles tardi tranßtus ßnt, tarde'que caleßunt, in qui-bus legumina tardißinte elixantur : quas yoeant crudas ^ indomitas. quod inteUigi yelim de aquis coelo aperto expoßtis.nam ßbterrane^ calore ^ i^neo ßiritu terra: yißeribus inßo coquuntur, rays lè aè^â'Viss àt-nvai ^ mMîpB«’ aliyiui nyeu . hoC eß,hominesintentos yegetoßue ßcccs neeeß esd eße. ^quilu yentusfn^tdus ^Jtccus^omneis co-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßmit

ßtmit, exhdurlt,dißipätßtpcrudcuM corporii humt dirates : robur adiicit ipfis inßrumentis. Qw)d a-flrin^it ^ in^nurnip/aco^itdenfindofitbßan-tiam,ob hoe turn nature,tu animée meUores reddit operationes, corpora robußiora,facile mobilia, bene colorât a, ^ reelin audientia,étrécießri- Apho.i^. bit Hippocrates.ynde Lapones inßptentrione,ybi ^'^ yeteres ob aeris iniurias negarunt yllam efè ha-bitationem, multos annos yiuunt,corpore Ofque adeo agili, yt accincii pharetra ^ arcu tranß mittant ß per circulum diametri cubit alis. Septe-trionalibu^yentres infemifint Àn^'M'.i,id eil, crudt,duri. Crudi quide, propter y/um aqUie tardi tranfittls,^ circa précordia h^rentts. duri yerb, id eil adslridli,inquit Celfus. yel qubd eorum ye-ter inferior dura excernat, teße Galeno: turn propter loci natur am quieyergitad ßecitatem: turn quia corpore toto exiccato yenter adß ipßim trahit humidiores partes ahmenti.feces etiam dlutius tn corpore remanet,rtec excemuntur,omnino exu-guntur ^ areßunt. facultas etid retentrix qu£ fleets gaudet, yalidior eß. Superiores,hoc eil,me- ‘^‘’•3 Y’^* dq,fluidiores,quia ealidißimi. hahent enim pluri-mumcalidiinnati,cuiM principiuC^yelutifons eß cor..At calidi eß dilatare,meatu/qi thoracis la-xiores ^ magis apertos reddere, yt ßribit Gale- ^ nias-Quareno filu yetresßpernosßd yniuerßm ßrameiJ.

IN LIB. IIIPPOC. ’ corpus adperfiiratum habent probe comparatum, aph.i^. purum,excrementisyacuum. Qmdßfrifidunt Uh.^, a^h. ßf lj^iff^;çj^j.fj^ neruis,oßibus, dentibus,ßinali me-duUa;, quomodo in hacregione y entresfiperlores eruntfluidi?Befiondendum ,frigidum qualis nix dut facies, peclori eßß inimicum, tujßes mouere, fanguinisprofluuium,^ deßilldtiones,quibus fii-licet calor natiuus non eß robußus.^ut dixit ejß fluidlores apertos ^ laxiorcs à yifor matrice ya-lida. Sicmagis biliofl animosique fint copia calo-risper antiperißaßn aucH .• ynde cibus bene co-quitur. Pituitoft yerb fii^idi humidi cibos mate conßeiunt, in quibus ma^nus excremetorumpro-

uentus cemitur. W J lufetf^a} óym^t'iy^^n. eäpitd yero Jana ht^ent.Caputfanum eß, quad cert^ eß md^nitudmis, proportionemque ac ßmmetrianf cumreliquo corpore habet, minüßue tentatur à yino,^ qu^e ab eoprodeunt partes, robußlt;e ßnt. tunc enim yirtus qu^e ab eoprodit,par eil: rc^endo corpori^perfeCiafèjue acitones xdit ,^tqul BoreAS yimformatricemyalidareddit, ^ omnesa^üo-’ nes animalesßrmat,ytßribit Galenus. Talis capitis fituræ contraeixfint, minus patent, iniu-riis externis yehementius reßßunt.pro inde e^t du-rum.fityMt.'ncufiu («yua-Tafint yenarum ^ ar-teriarumruptiones. Ipßsautem yafirumpuntur, quiafii^us corpora yenarum conßrin^t ^ contrahit

DE ^ERE,^QVI S,L0C. 6^ trahit,ßiÄciKe fri^iditate durM de extendi contu-maces reddit, ideaque tmicM eorudem rumpit : yt fußus Gdlenus monslrdt. Conedufd quoque ru- e.’vît.m,^ ptionis efl yendrum durities : ddeóque in natura ^'J‘ ^o^‘ durioribus citius quam aliu ruptio accidit. Nam propter duritiemyenx iwn dilatantur, ^ ad ex-tenßtonem contumaces ßunt:atque adeb accedente frigore rumpuntur, quad continere ob nimiarn co-finchonem fanvuinem copiofum diutius nonpop ^l’^-'^o^i^ fint, iflud confrmatur ab Hippocrate in Epid. ^*'^’‘

HottMuan '5 èunuim àm/nuÀi'ni^nKtiuenTi'S^s 'n mK-KlU ,eu Ti ó^Hou iiiiui^iiJ^fiajt Wil. MdyM Si wA t)^V, Iri-nu KstKiou mMfUfamitiiTiva'ni TofXo» yvorru a/m move 0!Ç}^a,sw(, thutïx A ouTJ^v 'S^ TA aa/juntis « ev7tt-CK ^ nKtlgó-mi-ffif MOdtlf . » -^ ^llg^ÏTiK ^K^fM-nOi ’mKH «yw» ^TO uSdns » 'h^^int‘iSuJiit ^ oJi^M 'lat'nt^ evru ^Mma; enau, ^ 5 mMmms , J ytf óiom S./M miKu-amp;«Vii(’n»'vaj, ^ ■jnM'n’taf. eif^KiMat tl vysiâaji p^ ^‘i}^«n(. ytytiSTtu SinMe^s X^t lOjd^f, X^ Iv^iK pii-yivóoi n ’i/xfi.a.'TTt,

Morbi autem populäres ipfis Ei funt, pleuritilt;ies,amp; quos acutos effereceptum eft. Neceffe eft autem ita habere, quum alui dura: exiRunt : amp;: fuppurati multi ex o mm occafione hunt, huius autem caufa

eft,corporis excefio,ac vetris duritia. Sic-ciras enim, amp;nbsp;aquæ frigiditas facit vt vafr rupantur. Edaces ante tales naturas efte necefle eft,amp; no multu bibaces.No enim fieripoteft vt fimul multum edant ac bi-bantdippitudinéique his fieri ex temporis interuallo, duras autemac vehementes,amp; ftatim oculos rumpi.

Nso^üiUÄTa c/TnlufM^yocat morbos qui^erpopubu ^ajJantur,?^ publice'y^atur-.quit^ore quodi plureii in code loco infefiat,cutupnodi Juntpleuri-tides,(^ C£teri morbi acuti,cu publice ya^antur. pint dute yerlt;e pleuritides ex tenui bHiosdqipM-ÿtine,qui quot;Vend caud cordi dßidete in ea qu£ d:!^y' ges nucupdtur, dein in tenues coßdru yenas impe-tu quodd incurrittex quibus dpertis dut diruptis exi lit,incidi'tqi dut in mupulos mefipleuros,dut in lo‘ cu qui eß inter coßm iamp; pKcingentemembrdrM. Cduß yero qu£ ßen^uinisßuxioneimpetumqj wo uet,eßßbitd reßi^erdtio,dutpotioßi^idd, dut Wd ^^”^ ^fi‘ilit(ii,qu£ excdlfd£iu pn^uine, exdßtd~ tumqiproptet'exeremetoru putreßetiti retetionent ydrie depeUit dc deijeit. Tenuis prxtered biliopßi pn^uu e dextro cordis ßnuper ycnd drtcridlßn pulmones yehemetius ^ dbüddtius irrues : qui no modo pulmonis yen.es i;^ drteritts,yeru etid totam ippus corpus prêter modu implies atq-, dißedes coat

DE ^ERE,^QVIS, LOC. 64 ^Mur acputrejcit, ^ pulmonis inflamatione dc~ tendit.Morbos acutos 'yeteres dixerut cofialë,peripneumonia,mjanidjethcir^, ardorë,febres continuai,Hippocrate teße. .y^cutidicutur yd ratio- in i. Je ne loci,yel multitudinis,'yel quaUtatis. Sed de mor '^*'^ß'^quot; bis ßcuduqualitate acutu potißimu loquutur, qtû omnesvi^ipoßunt propter yëtris duritK,lt;amp; ßgt;i-raculoru adfiri£iionë:quod defebribus ardentibiu teflatur ^rißotdes ßc queres: Cur potins in fri- ^^^^ gidißimu terris ardoresfebriumfud.yin quod fri- pd.i^ gusealoreintus circuobfßit, cuius cotrariu gt;£Sii-uo teporeagitur . Partes naque interne ßigidiores redduntur.ardor autëfebris eß. ergo partibus refri geratis extcrioribus,caloris copia interiores redundant. fc in hyeme retetis excrementis biliofis qu£ anteaexpurgabantur, febres ggnuntur ardentes etm.i.;,^ yel continué . fisTruu TreWaï, noc edl,fippurati ‘P^ ^ purulëti,quipus excreatex omni occafione, yt quando abßeßus in membrana intrinßeusßc-cingente codas,aut alia thoracis membrana acer-uatim rupitur, C^ in yacuum thoracis locum, qui efi inter pulmonc ^ füceingentecoßas mebrana, ejf^itur, aut propterßmgumis corruptionëylcere ad cicatrice nonperdubîo.Interdupropter cofluxu ex capite ^ ahispartibus illic manante : quod in anginaßpe cotingerefilet,iuxta hue aphorijmum:

io.Vb. j. Qmcunque ab angina liberantur, iu adpulmone yertiturj^ in Jeptem diebusperemt. ß quot;Verb hos eJ^figerintjJüppurantur.'l^is 5 tunny'S^ -Æ aóifuimt - iïtTamy i) nKnefTUf'^ MiKiiK,hoc efi,huius reicauji futatur ejße,corporis dißentio^^ yentris duritid. yiorborumpradiclorum caujam ejß yentris ad' ßricHonem. Retentis enirn excrementis corpus re' pletionedßenditur,^ y aßt comprimuntur,fdn' guis agitatur ^ perturbatur, agitatus incaleßit) accenditur,eß'luit,?norbos laterales (^pulmona' riosprocréât:ynde i[^7nii(ui,ßigiditate aquteßu' ritiayaerisßccitateyente rumpuntur,ob quaruns ruptionem diximus morbum diclum fuboriri.Eos prlt;eterea qui multum comedunt^ (JinJ'is Graeci,in' terdum^nß yocaht. Quemadmodum igitur hy' berno tempore plus appetunthomines, (^ cibufd' cilius concoquunt j propterea quod y entres obciv' cunßantem extrinßeusfrigiditatem ßnt calidiß ßmi:itaßptetrionales dißiciUime ieiunium ferut, ^ 'üzriifayßd eß, edaces exißimantur.ltemßh gida: aqu£ yßs non parum confert ad excitanda famem, quemadmodum hac oratione docet Galt' i.depim^t, nus. Itaqueadexcitandamfamemßigus inyen' triculo non parum confert. Nam ^ yacuared' dit corpora,ac tunicas ipßru cogens adßrino-enßi, tint 6 ‘^Pf^^^^^“^^ excitât, quod conßrmatur a^Hip' *Plt;^‘ ^' ' pocateßicßribentc, tarn aqua quam yigiUacibi appetentiam