Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are. In order of appearance:

■ barta FiK^ßo medico cliirißimo,aiitliore: SchoUifin finguUfrofe capita lon^è vtilißimiii vira quodam mcdich nit doclißimo adiecli',amp; Pld' taram voces gallier faß ... ; »firn exprimentthif.

Accéfiît iis fuccinéla adinodum voeû dif-ficilium amp;nbsp;obfcuraruin pafsim in hoc opéré occurrentium explicatio.

Vnd cum triplici indice, epiiomm primus qui” dem Stirpium nomendaturits Grxeas, alter Latiquot; nas,tcrtius ojßidnis Seplaßariorum amp;nbsp;berbariû vßtatM, continet,

STIANISSIMO PRINCIPI AC Domino^Domino loachimo^Sacri Komani impcrif eleftori, Marchiem ßraiidenburgcnß, Stetinx, PomeraniXjCajJuborum, Sclauorumj: Dud, ^'U'ggi'Uuio Nogt;‘imbcrgcnfi,necnon Kugix Prmetpt,Domino (uo longe element ißt* mci,Leonharliis fuebfiw medicus

quot;S^ÿ^ ^“»‘ina vniuerfi medicina nu!» J lis non ficulitgloriofa amp;nbsp;diuina i fit habita, [ Uußrißime acgene* 1 rojißime P rincefs, tarnen in hoc eiusßumo fplédorepftr flus lau ^du, admirationis ac f onderis, ea nis amp;nbsp;lau HHus fars qua naturas flir^iu ycsligat rimaturj;, dis fern- obtinutttidß partim quodvetuTiate, cuius maxi* per obti* maßemperapud omises autoritas etvencratiofuit, nutjfe. eßet antiquißimatpartimetiam quidiucundait* Stirpium tills amp;nbsp;necefidria dus efßet cognitie.Nam cum re origo dim liqua propemodum omises artes,fimulatque à Deo na. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opt.max. creaties eft homo,inuenta fint, acfubinde

multorum indusiria aubla, rolx herbapofl condi* taßatim elementa,ttulloq; adhuc extiiente homi*

Myna cum diuinis fuis viribus,ita iubntc D«, i teir^e latebru eruperunt, Vt bocnominenuUius rd aut artis iniicntio versus ejuam medicime amp;nbsp;flir-fiH,rgt;co aßi^nctur-Cuius rd !Aofcs m^ua^enep le Mofes feri fits omnia qui aUquid flrifferunt Vetußißimus,amp; ptor om^ non mmus profanis qua noflris admirabilis atq; ve nium anti ncradus,Teflcs ite fut poetagracoru antiquißimi, quißimus, Orpheus, Mufaus in Valu laudib.Hefiodus in iifde, amp;nbsp;ma!ua amp;nbsp;Afphodeli virib.ïlomerusin islepen the,Loto,Moly herba Mercurio inuenta: Latinian te Ouidius,dum medicine inuentione ApoUini trio buit.Vergilius, du paßim diflani amp;“ aliaru herba rum natura mifeet. Platos aute atque adeb plant tOru ipfarum vires omnes,tum iprimis quaUtatit bus profeilas,tHm quM tota ipfarum fubflantia oct eultas tegit,mcthodo cxpcrietiafpeinouijfc,quim fit non tucundum modo,fed etiam vtilc ac clia net cejfarium,adfanitatcm^quanihil hominipriuset optatiuseffe fofiit}vel prafentem tutandani,vel abfentem reuocandam, abide prodit veterum etia regum in earn rem fludium nobile ac flrcnuum,qH» horum quinque turn de pofcris bene mereri tS not men fuum apud eos immortale reddere conatus eft, fuo nomine plantisà fe inuentis, impertito. Hine Gcntiana,l.yfimachia,Mithridatiaherba,fcordiii etiam dilla,à potentsßimisregibus.illyriorum Get tio,Maccdonum Lyfimacho, Ponti amp;• Sithinia Mi thridate adpellato fiint,vt à Teuao TeHcriHm,ab

Achille Achiieid,à Chiro»e Centauro Cetaurium, ab Artemißa Caria regma, amp;nbsp;alia ab alüs pluris maamp; inuenta (Sr' di^afacrunt. Q^in amp;nbsp;Mthrh dates idem, Attains P er'^ami,Salomon ludaorum, iuax Arab um, laba Mauritania rex, plantarutn ttofeendarum nonßudioß modi fuerunt,ßd horum pterique de his accurate quadam feripferunt, alij compoßta ex his non pauca medicamenta mißue-runt,maffto mortaliumcommodo. Addequod Ro= mani R.i^es pariter ac impcratores in multisrc^ gionibus herbarios magno fumptu alcbant, vt ßm^ pliciHmmcdicamet»rum,fid optimorum notitia amp;nbsp;fibi effet pfui, amp;nbsp;ad poßeros yfque permanaret, idemquoqueßudium Philofophos tenuilfe,bis coh ligai licet, quid Pythagoras balbos, Chryßppus amp;raßicam,7,cno Capparim, Aristoteles rem herbas riam volumine iuflo eelebrauit. Quam veUem hu^ ius atatis Kegesac Principes aliosin idemßitdium incumbcre,velfaltem viros bonos rei plantaria flus diofis fumptu iuflo iuitare. Quam veilem quoque huius tempeflatis medicos hone medtcina partem diligentius tra^dare, neque totam Pharmacopolis amp;nbsp;ruflicis mulierculis permittere. Tam enim amp;nbsp;morbis ratione certamederi feiret: iam medicames ta methodo componere,iam compoßtorumvircs ex’ penderc,iam compoßtis recte vtiprofecii poffent. Quem Veri lapidem non moueruntTheophraflHs, , Diofcoridcs,GalenHS, vt plantarum non modo hh floriam.

ßorianijfedvniucißtmquoque naturam nobiicx* primèrent?Qm Deur boneßudioHamolam Ëar-barm amp;nbsp;leunnes Kuclliur Plinij exemple ex va^ rits vctirum libris rem plantariam reßimere cona” ti fuut ? Nt co nomine fterqnebne ‘etatedodißp mus de poßeris prxclarè fitmeritus ^vtetinm me nonpudcat aperte fatcri,Kuellij comentarios mul= turn mihiprofuifjc^vt idem de iJermolai,amp;‘ Mar^-ce[liiamp; Othonis BrunfclßijPurrcü Cordi^PSieronss mi TraßßriptiipoUfcear.Quorum lon^è dodißi-morum virorumßudium imitatus j hos de hißoria ßirpium commentaries maximis cùmvi^iliis turn Çumptibus confeci.Primü yniuerfam cuiuß^ueßire pishißeriam breuileramp;ordine optime complexus. Deindeßn^larum imagines yiuis proximas, quä catcri emnes artißeioßus expreßi, rt ctiam yul^a^ res quafdam non pratermittendoa cenßerim,nc o-Hm à peßeris i^iorentur,quomedoplurima Diofee» ridisfaculo notiores,quam yt cas putarit deßeribe^ das,hodie ctiam dedißimis amp;nbsp;diU^entißimis i^no rentier. Addidimus quoque yulnerariae prajertim plurimis chirurg yß quetidiane co^nitißimas, quas ineptis neminibus exprimere quam tacere, maluimus. du quod nomen apud Graces aut Lati‘ nos germanum funtßortitaßß tarnenßuntßertita, ignorctur. Appinximus amp;nbsp;arbores aliquot, ob id quid ad carum ßolia fap ins Diofeorides herbarum quoque folia comparat.Quasporté plantarum yie aa iq res

tes ex Diofc.GaleM.AetletJ'aulojSinieone, Pllni» recenfemus,fi vno ore ab omnib. confïrmattir,fufci* fieda: Si m his dijfeitHtar,Ga.tibi prater catcros imitaitdits,vt qui methodo inuentoe plantarum fa cultates experientia lan^a comprobarit. I» his aus tem defcribedis,Galcnum, Aetium,Paulum fequus tus, literarum Gracarum ordinem tenui, non cum Diofioride con^eneres pafim herbas conexui,qutid ha in idem tempus non incklant perfecta, quales nabis ad viuasreprafentare in animo fuit, oh id vm bris pie lord libidini confuetis ab^inere voluimusi neveram planta formam obf urarent. C^^mvei rb vftato more patronum aliquem iis nafiris corns metarUs quarerem nabilitatc amp;nbsp;virtutumjflendo re excedentem,nemo omnium cui iuflius quàm tibi lUuflrifime Princeps Joachime, clarifimo heroi, hosdedicandos efe putareoccurrebat.Na figeneris tui yetufatem atque nobilitatem fgt;ef}o, nemo te hadie Principum autmelior,autpraflantior,vtpos te cuius maiores à Guelfis, qua vix vda in Germa nia vetuflior eïlnobiht.is, artos eße confiât. Qmd fi eorundem virtutts expendo, nuUa prorfus virtus te marnis amp;nbsp;bonis Principibus dignd illis defuijfe ■video. Prainde dim in fi:e certißimam adduccre--mur,nofiras hos vi^ili.ts non 'vulgärem ^atia ex amplißimi nominis tui inferiptione apud Candidas amp;nbsp;aquas initur.is, fore^ vt edab caufam maledi, card couidatordpetulantia perf ingeretur, tequi-dem

Jem tn tante »matißimorum Prlnctfiü numero mi hi Jelegi,cuipotißimum haa ipfat to/ecrart. C^aa» re mm eatfifetpies iUuflrip.P li r ^ C E P S com mendari tibi defenßone amp;nbsp;conferuationem huius partis medicina qua ftirpium naturae inquirit,fla nbsp;nbsp;, .

tues.QjMm vt cupidè libeter in te recipiM,mul ^‘’^’’‘^ ta, ßiB,mouebunt : potißimü yero hoc ipfam,quod 1’^^J^^’ß fix ex vUa alia re magis diuina prafentia amp;nbsp;beni ^, fftitof eluceat,quam ex tarn variaflirpium tu for ^^^“^ ^* ma,turn natura, dam fcilicet omnes idae ad vfum hominis conditas à Deo ipfo perpendimus.Si quid ^^^^ ^^'*’ i^ituraUud, herbarum certè diligent contemplatio ^^^' exu/citat, imo confirmât in animis nofiris opinion nem hanc,quod homines Deo cura fint, qui ta am xiè laborauitin iis iuuandis ac tucndts,dum tot e‘ legantißimis atquepraßantißimisflirpibus quib, ill- ta varies morbos propulfarc peßunt, terra exs omauit.t^o para etiam ad earn fufeipiendam cura te praclarißimerum tu Hegu turn Principü exem pla,qua fupra recitauimus,hortabHtur.Sed omniu maxime immenfa commoditae qua ex iflius partis medicina confiruatione ad vniuerfos perueniet.A.d herbaria denique medicina turn amorem turn de-fenfionem mira queque tucuditas, qua in contems plandis tot herbarügeneribus animum fubibit tuü, inuitabit, Quid enim iucudius, quid deleflabilius quamintueri fiirpes,quas Deus ept.max.tot tamq; variéspinxit cotoribus, totelegantißimis redimiutt aa iiq fierihus,.

flonfiM,quorum alortm iiuSitf vnquam picTor fa* tit cxprimerefomitHot Jtiiiqucfcminibus tirf u^ Ûihtn quoru amp;nbsp;in culina amp;nbsp;in medicina vfia tn maxima,omauit? Vcrum no eß cur tepluribm in admirationem huimfartis medicina pcrlrahere co ncr,vtpote qui ameaßudio amp;nbsp;amere dutßc tenea* riSift vix fit aliud qued it ma^ delcdet. Nun-quam enim in extruedis hortii totarboribut atqui herbis confitis,tantum opera amp;nbsp;impenfarum pont* res,ßnon iüue tereiiucunditot acßn^ularts amor pertraheret.B^eliquum nunc eß iUußriß.P KIN» CEP S,vtpro tuaexccllenti bumanitate^ua tie* ßra familia ce^ata tß, munies hoc noßrum tan* quamßecimen tàquot; teßem mei er^aCgt;T.amoris amp;• obÇcruantia, exporreda lataqsfionte accipiat, at* que me tua fauore complcclans, £gt; autoritatt ab inuidorum calumtiiii defc»das.Ëona autem fes efl bune hortum quem donamut C. T.fore lon^èpra* tißimum^n tantum quo d in co omnisferè generii herbas de^antißime pidas repcrire qucas, vcrlim etiam quad inde ad quanis morhorum^enera rente dia dccerpere tibi liceat.Deus opt.max. tetuam^ ditionem ineolamcm firuetatt B^eipub. Chri-ßiana atque Uteris diutißime prodeße poßis.Tubin^a, Calendes hiat*

fumäria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSi nbsp;Hordeum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^y

Helxine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^z nbsp;Irnfyluefirls. .r 131

Abfintliium officinis Romanuni idem cum pontico teâè fends, à vulgari autem id elfe diucififsimura ex Galcni Mctliodo abundc probatur.

Santonicum à SantoniaregionepropeBur degalam albius Romano eft, folio non multo latiore. Vnunqueenim amp;nbsp;Seri-pbium eft tenuifoliu, cum vulgare fit la* tifolium.Aloine nobis didum ab infigni Aloes amatitudine.

•^miov Grace, Abßnthium tatlni 'affeUatur. Jn officinit fuam affcBa‘ tionemretitwit CaUki de Laloinc, t^uaß prohtbem hiUritatem C^alar . iritatem, cb immenß fita amaritudincm,nonii‘

PLANTARVM Hf STORIAE Ahfintfji^ treftando,pegt;- M/rl^^irtv JcflexeiSt, tjuidnitb urn vitJe turn animal,ob eximiam amdritudincm,httttc her di^im- bamattingat. Veteres Grlt;eci Comici isrtvSlOfi quocjite conformi ctymo, tju.tß imgt;iotabtlcm dixc^ runt,ejuoil hacnemo.frofterinfi^nem amitrorcm, bibere faßte.

Abßnthij feencra fuut tria. Gaiern (^r Dlofeer: Vul^a.fc riele tcflibui.V num ejitad Ü^omantim , vulgäre fin Abßn^ nbsp;nbsp;camminte vacant,amp;efl id quadpaßtm in Germa

thium. ma nafi itur.Huiusgeneris efl quad a i’anta region Poticum. ne,in qua nafeitur, Panticum cagnominatur, esh que catcris multi pra^antius. Alterum ^enus efl Seriphh marinum,quad Seriphium nominant. Tertium urn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Santonicum, à Santanibus Galliapopulis, apud

Santanh quos plurimumgignitur, difturn e^. Hine nan^ cum. nullt eiusfimen coirupta vace Sanctum, quaniam Sanlonicum dicendum eßet,appellant. Niß id naminu ob inßgnem eins eßteadam, quam in necandis lumbricü abtinet, iUi impoßuerint. Hoa die fernen lumbricorum nuncup ant,Gallice Mort devers. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Abßntbiumvulgare,btrba efl caule ramofo,ßt liis incanis,multipliciterßftis, aureoflare,fimine Vuigare rotunda ,racematim coharente. Seriphium veri Seriphiu. baba efl pratenues ramos cirtófve habeas, minari ßmilis Abrotona,exiguisreßerta feminibus ,fuhaa mara,^graut adore. Siquidem herba efl tcnuibiu cirris.

tirrilt;,^brotonofirmintefîmilii,fimine infili^u^ pairuo,^iatiiteroitfn'at/t,^' fubamara.Santonicum Sântonî= fimUe efl Abßnthio ,ßdnon adeo copkfi Jemine cum. fcatens,amp;‘ fubumarum.

Kafeitur, Oribaßo er Apulelo autoribuf, lecù cultie,montofis amp;nbsp;faxoßs .• plurimum nutem pr^=^ fiantißimdmijue in PontOiCappadocia.amp;Tauro monte, Striphium paßim circa itinera , maccriiU vincarum, er fepes prouenit: vtverum ßt quod à Plinio diftum efl,plerójque herbofpedibm cocul» camM,quarumfi nobu virtuiperfpclla effet ,eM in ceelum laudthutferremm , Santonicum m Gab lia,vt dtximics,copioff ^i^itur.

CoUi^ndum in fine luff menßs, ac invmbra exiccandum, quo etiarn temporefinri bm amp;nbsp;fimb tfffif^fft^t'ittfi-

Ponticum minât calefiacit, quod aslriclioni! multaßt particeps. Minmetiam exterif ^neri» bui exténuât, non minui tarnen reficcat. Gale:! no itaque autore calidum in primo pp'adu, amp;nbsp;fic* cum in tertio flatuitur. Succui autem eiw lon^ ^ quim herba ipfit caUdior efl, Vulgäre qub dem afiriftoriamiamaram eT acrem qualitatem obtinct haudfccui atque Ponticum. In boe tarnen ab codijfierrt videtur, quod inido maior fit aniaa a ij ritudo

r:tudo quim adfiriltio. QuanuK ncque Ponticum modicè amiifumfit,qnod Ouidiu^fatu in innuit ferfibm:

Turpia deformes gij^unt Abfinthia campt, Terraque de ftie{1-u,quamßt arnara docet.

Loquititr autem de Ponto. Seripbium ipfum Ab* rotono minus cß (aUdum, verbm Abfnthio caU-dim. Santomcum in extenuando, amp;nbsp;calefackndo defccandóve,Seriphiigt;paulè imbeciUiKi.

Abfnthium calfacit, adflringit, bUemqueflo* macho amp;nbsp;ventri inharetem expurgat-Vrinae cit. Crapulamprafimplum arcct.Inflationibm, ven* trifqueamp;flomachi doloribus,cum Scfeli amp;nbsp;Nar» do Gallico potumprodeß. Paflidia dißeutit, Morbo reÿo correptos,di!utum ant decorum das perßn» ^ulos dies cyatbis tribas hanßaßtnat. Menfes turn melle ßmptum aut appoßtam emcat. Str annula» tionibus fun^orum ex aceto potum Cubucnit. Ixia, cicitta,marts aranci morßbas, amp;draconi marino cam vino adaerfatar, Anisims cum melle amp;nbsp;nitro inun^itar. Contra epinydidas ex aqua, ßu^Uata vero amp;nbsp;aculorum ealigines cu mdlcßmihter au» ribas ex quibas manat fames illinitur. DecoSH eias vaporßsffitiifve, dentium auriumque dolores lenit- DecoPium cum paße dolentibus ocula obUni» tar- Pracordia, iednori, amp;ßomacho dolcnti, ac lon^o tempore affeflo,cum cerato Cyprino tritam

iHimtur. Itomacho autcmcumrofaceo Hibaflum. Cumßcif,nitgt;'o,amp;farina loliacea,aqua inter car tem,lienigt;fsq:fnbuenit, Preterca vefliariis arafjut inditum Abßntbiumf'vcßes ab erodentiarn iniurOf-feruat. Culices cum oleo peranfium à corforibm abi^t amp;nbsp;arcet. A tramentam librarium ex diluto dut temperatum, Uterat à murium erofone tue^ tur.Par eß etiarn fuccum hac omnia faccre,atta-quot; men infotionibus impnhatur,ßomaebo enirn ob* e^,amp; cafitu dolores adfert. Seriphium vero fer fi,vel cum oryxa decofium,amp; cu meUefumptum, afcaridas amp;nbsp;rotundos lumbricos necat, aluum ßr mulleuiterfubducens. Padempoteßfraßare cum edulio aut Icnticula decoSlum.Santonicum cadem qua Seri^hium poteß.

Abßnthium adßriftoriam, amaram,tif acrem fimul qualitatcmpofidet.excalfacienspariter amp;nbsp;extergms,roborans amp;nbsp;deßecans. Proinde biliofs fetru humoresper c^eßionem infemampropcUit, aeper vrinamcuacuat. Ma^ verb quod invenu efl biliofumpervrinasexpurgat.ldco cotentam in ’Ventre pituitamfumptum nihil iuuat.Sic nequeß in thorace aut pulmone contineatur: nam ad?lrine ^cns in co facultas, quam amara valmtior ef.

Stomachu corroborât,amp; ob hocfapor dus in vi na transfertur-Ribitur decedum in aqua,exposé a iq ca

PLANTARVM HISTORIAE eamne amp;nbsp;die ref i^eratum fub dio : dccaflk fix drachmis foliorum cum ramufuu in cede [lil aqua fixtarUt tribus.Ofortetamp;falcm addi.Tritum, vt aiunt^raro invfu cftficutamp;fuccus exfrcffui.amp;is bituramp;madefadi dUutum. Exprimitur autem cü primSfernen turgcfiit,madeftclü aqua triduo reces^aut fccüfeptem dicbus,deinde cociü in areo Vafi ad tertio, decent heminu, in aquafextariü quadraginta qumquc,itcrumq; percotati!,berba os ieda,lente coquitur ad crafitudinem medis, qua^ liter ex minore Cëtaurio quariturfuccus. Scd bic Abfinthij fuccus inutiUsflomacho capitiq; cfl,c!im {vttralunffit illuddecolKfaluberrimummSflo maebum adftringit, bilemf detrahit, vrinam cit, aluum emollit,amp;in dolore Panat, vetris animalia p cllit. Malaciamftomach i amp;nbsp;inflationes cu exiguo Sili amp;nbsp;tiardo Gallico,addito aceto,difcutit.fafi= dia abflergit,cocofHoes adiuuat.Cruditates detra hiteS rutatamp;piperciamp;fale. Antiquipurgationis gratia dabdt cü marina aqua veterii fcxtario,fco minis fex drachmis,cu tribus fall',amp;mellii cyatho. iffcacius purgat duplicata falc.Quide in polenta dedere fupradiPlumpondus addito Pulcgio . Alij cotraparalyfn.Alq pucris folia in fica,ßc vt amaa ritudintmfallcrët. facile thoracem purgatcu M« de fumptü.lnre^ morbo crudii bibitur cu Apia, aut Adiato, Aduerfus inflationes calidüpaulatim forbetur ex aqua.lecineris caufa cum Gallico Nart do.

dojienu cum accto,autfultc,a»tficef!im!tiir.Aii^ Udfaturfw^ ex aeete. Item yifco,cieittit ex yi“ no3amp; ntttris aranei tnorßbt(^,draconi marine, fcer fienihui.oetilorum clarittiti mitltum cenfert.Efi^ fhoris cüpaffe impenitur , fugiUatislü melle. Aua res dus dececttim vaporis fuffitußmanaut ß ma^ natfanies,cum melle tritum. Vrindac menßs dut tres quatsiérveramuli, cum GaUid nardi radice yna,eyaihis aqua 6. menßspriuatim cum melle ßtmpium,amp; in ytUcre appoßtum, An^nisfubue‘ nit eu melle amp;nbsp;nitro . Epiny flidas ex aqua fanat: Vulntra reeentia,priKßjHam apuatan^antur im= peßtum:prateredque capitis ylccra. Pcculiariter ilibus impenitur,cum cypria cera,aut cumßco.ia nat amp;nbsp;prurits. Noneß dddum infebri, Haufios maris arcet in nam^ationibus petü: in^uinum tu^ more in vetrali habitu. S omîtes allicit olfallu, aut infioßsb capite poßtum.Veßibus infirlum tineas arcet. Culices ex olco perundis abigit, amp;nbsp;furno ß vratur ■ Atramentum librarium ex diluto dut temperatum, literas à mufeulis tuetur. CapiUum deni^atabßntbii cinis,vnfruento rofaccoque pef mixtus.Mai inum,qued quidam feriphium voedt, ßomacho inimieu.Aluum mollit,peUitqi animalia intcraneorum.Ribitur cum oleo amp;fitle,autin fari na trimeflns firbitione dilutd.Coquitur quantum manus capiat,in aqua fextario ad dimidias.

Abfinthitcs vinumflomacho accomodatum eid, vrinam cit.Tarde concoquentibm vtUc:iccmaro(ii itidem^ejihriticit, amp;nbsp;rc^ia correftii morbo.fSibi non appctentibm, amp;nbsp;flomacho male a^^it, cgt; lon^ f eiecordiorum dijlenftonibm oc ùtflationia bm,rotunda lnmbricù,amp;‘fnjipreßü menfibm au* xiliatur.Contra ixia venena haufia, cofioßusfo* tum,amp;‘ vomitionibin redditum prodeß.

Variavini Abßntbitu ßtnt an feel lenes, vtex Diofeoride conßare poteß. Optimum tarnenßt,ß tufa Ponticiabßnthij drachma oiloflinteo ran li» ^ata,in amphoramvini conUciuntur.Muflum de» inde mittitur, relifh vno vaßsJpiraculo ne elfer» ueßens foras exiliat.

Semen lu Santoniciiqued vt commemoratum eß,hodieß» iricorum. men lumhricorum vacant,pracipuus hoc tempore ad lumbricos ex corpore pellendos amp;nbsp;enecandos vfus. efl.Pt ß^nuinum cß , ma^a cjficacia cum melle aßumitur tarn à pucrn,quàm adultis. Seri» phiu quoque aduerfus lumbricos à multis comme» Morsver» datur,eóquenomine Mors vermiüappeUatur.Sunt mium. nbsp;etiam qui lambricorum ßmennominent.

manum videtis pidura exptimere,quan-quam id vulgo fylueftrcmcypreflura J fimilitudine amp;nbsp;odore foliorum eiufdem appcllarifcribis. Quampofteaex Plimo chamrcypreffum pingis,quibufdam vi-detur abrotonumfœmina. *!gt;«lt;’/gt;’quot;quot; tt^f^u.^Kt-oh,.

A^f JtoVOV Gr^di,A.brotoniim Latin« nantie mttur.Officinx antujuH nomenrctinuerunt.

GaU« Auronne a^pcUatnr. Hecautem nomm Abrotoni « fibi vfurfiauit,vt Nicandriteftatuf interpret,d^ld. vndedi*

«MiafTtHj d'ici ilt;pu®rvxil etVûU. hlt;gt;cefl,quôd ciin(jgt;cciu tencrû, molle amp;nbsp;delicatü apparent, aut quodff-aue,acremvc amp;“ difficile hàlitüproffiret.

Abrotoaum duorum efl generum, veterum amp;nbsp;receatiorum omniumfententia, mai amp;• feentina. Pliniut lib.it.cap.y.mai quidem campeßre vos cat Abrotonum,famiinam vero montanum . ' Vul* pttffylueflrcm cyprefftm, à fimilitudine £gt; odore foliorum eiufdem, nomenclature herbe frutidfvt vocat.Gallicè Cyprès.

AbrotoMim, quad mot appcllami(t,ptrmento^ AbrotonU fum , minute folw, minm album quàm feemina, mas. tenui femine ac numerofi vti A bfinthium. Semen autemnonquou« tempore produeit^fcd ad 5e^ ptembrit

ftemkris duntaxat menßs initia, quo ß JiU^mter ebferuabif temfore, femine pragnans effe comjx^ riti.Racete igilur ÄißiliKt/U^TioV in Diofeoride le» gituTihuK lef boni nonfulum 'octetum eedienm ß-Abrotonu deiVerumctiamfenfufujfiagante .Faminaßntex famina, eîb, arborit fpeciem habens, candicantibfK foliit, Serif hü modo minuttm circü ramulos incißs,flork‘ tue reßertm mßummo aurißulgore comates corym bos obtinens,odorats eMm cüff'auitatc quadam.

Hasfaßim afud Germanos in bortss,amp; in cam feßribus naßeitunfamina Vere in colUbtn amp;nbsp;mon tibstsßnaßonlc frouenit.

floret vtrunque Au^ßto. CoUigitur autem in autumno,fotißimum Seftembri menße : hoc enim temfore ßemen,vt diximsn,frofert.

Ahotonum ealidum amp;ficcum,inq; tertio ordi* neßcu reeeßiefoß med a ßtum eß, id quod amaril tstdo eis(s,quamgußufra ßefert, facile monßrat.

Vtriußque Abrotonifernen feivefaftum,fir cru dum tritum, cum aqua fotum, non niß re fia cere nice ßirantibm, ruftis,conuulßs, ißhiadicu, vrie na difficultatibus,amp;fuffrefis menßbus auxie liatur. Potum in vino exitialium venentrum an» tidotum eii.Gumolcori^entibin itlimtur.Scifee tes

teilest Inflratum amp;fuffitum fugdt. Cum vino p»tum aduofin eorundern morfm^pecuUdritci au* temfcorpionum e^ phalagiorSfpndefl.Oculorum inflamatKnihm lü Manco coda, aut pane illitum Jùbuenit.'Tritum eu farina hordeacea decoibun.^; tubcrcula difcutit.Admifcetur irino Vnfftento, EX GALEN O.

No» infrenuè excalfacit amp;nbsp;deßecat.Nam ßue comam cum floribiufelicjua enim dus palea in* utilis efl')contufam vlccripuro illinat,mordax amp;nbsp;irritansvidebiturfluc co in olca maccrato, caput aut tenti em perfundercvoles, admodum calefaa cere roperies. Quin amp;ßqui per eircuitum ribord bill capiuntur.cos ante inuaßonem rigorum hoc 'Vo les conf icarc, minus vtique rigore concutientur, imo amp;nbsp;feil fus confeßim vbi admoti fuerstipfum calfacereperdpit.Porro quod lumbricos intenmat pareH,nimirum quum ßt amarum. Protium 'vero quad amp;nbsp;digerendi amp;nbsp;incidendivim habcat,Çcies. fraterea abrotonum vflum calidum amp;ßccum fa cultatc efl,magis etia quim cucttrbitaßeca vfla, amp;anctbiradix.lUa cnimflcciihus humidis fr mul amp;nbsp;citrapblegmoncm caUo induratisprofunt, aeproinde maxime vlceribus iis qua mpudendoiü praputUs funt compctcre videntur .• at cinis Abro* toni vlceribus omnibus mordax cn^ac iddreo cum oleo tenuium partium,CicinoJdlicct, aut Kapha* nino,aut Sycionio vcteri,potißimum Sabinos, ad alopecia«

PLANTAIIVM HfSTORIAE tlofedM confert.iiarbam etiamfi^ius tardmfi que enafccntem cum aliquo Jiftorum oleorum eU* cit:feil nee minus iUisdentifemo maceratum. Ka* refaciendi cnim vim,eo quid tenuium efl partium tbtinet,amp;' mordax efl,amp; calidum. Abrotonüve* ri inimicumflomacho exiflit.

Vfrs efl amp;nbsp;filtis.fld m.tior flmine, ad calefa* ciedum,idco nemis vtile,tufli,orthopnoicis,'vrinie, torminibus,couu!fls,ruptis,lumbis.Datur bsbedum manualibus faflicuUs decodis ad tertias partes, t-x hisquatemis cyatbis bibitur- Datur amp;• flemen tuflum in aqua drachma pondéré, Prodefle^ vul* ua.Concoquitpanos cum farina hordeacea, amp;nbsp;o* culorum inflammationibus idinitur cotonco malo concofio.Serpentes fu^at. ContraMus eorum bi* bitur in vino,illin!turque. ^jflicaciflimum co tra ea quorum veneno tremores amp;fiigu5 accidunt, vt fleorpionum amp;nbsp;phalangiorum, amp;nbsp;contra alia ve* neiia, Prodefl quoquomudo al^ntibus ,amp; ad ex* trahenda ea qua inbarent corporibus • PeUit inte* raneorum mala. Kamo cius,fl lübiiciatur puluino, veneremflimutari iradut:effïcacifimdmque her* ham effe contra omniavcncflicia, quibus coitus inhibeatur.

ÄCJÜpov Critcethfarum tätige dicitur. 0fgt; ficinis hodie mmcnretinct. GaSice du Ca» baret. Afaron autcm diSlü efl, quid in omatum Afaro coif non veniat, vel vt Plinius lib.i i-Citp.6 .inquit, diilum. quoniam in coronas atqueferta nonaddatur :vel quod manualibus fcelgt;is,qua odorisffatia gefian-tur,minimè foUtum fit inficri.

Polia bedera fimilia habet, lange tarnen mob liora,rotundiordque.7lor(s inter folia ad radicem furfureos odoratos, Hyofiyami cytinofimiles, in quo p:men acino no diftmilc. Radices multas,geni culatas,tenues,obliqHas,ggt;aminiperfimiles, longe tarnengraciUores, odoratas,calcfacientcs, amp;nbsp;Un* guamadmodum erodentcs.Caterlim hie admone* dum ejfe ledore duximus omnia Diofcoridis exë‘ Diofcori* flaria hoc in loco defrauata effe, ferferamq; ha- ilij [„^^ bcrevel i:!Vmigt;riÇy vel ftlK^ÿT^ct,cum potins ernedatteu feribendu fit fJ.aÂCiHUTf^a,id quod partimplinij teflimonio,partim etiam indicefenfis ipfi eoproba* ri potefi.Plinius fiqnidê tib.! z.cap, 13. Afarum fic depingit: Pft hedera foUisrolundioribus tantum, molltoribusq;.Siquis vero ea dere ad iudicem fin fum referat, Ajarumj; cumhedera conférât, Afari certefolia neque dêfiora,nequc minora hederafe* Uis effe comperiet.quum Afari foliamaioramulei fint quam hederx . Proinde cumfalia hedcra itla*

rum cSfiarMione mitlto mim'ra.ßnheiiidetißimum efl pro petK^xi^a. legendum e/Je izaAanür^ci, huienimirü ieêtioniadfiipulantibui Plinioamp;fen fut iudidOfVt dl Hu efl:ad toHu enim huim folia lo^ funthedera molliora.Acccdit quad ab vnadi flionc in alia facilis ft traftiu. Hisitatpirationi^ bui motuf,Aftri folia fj.«.Aix,KaT^lt;3l,hoe efl,molt Hora hedera foUis effe dixi,vt reuera etiam funt^ LOCV S.

Nafciturin vmbrofs locis,ntontibtti petifimum ^Jyluis:aJpcracnim maerdve amp;feca loea amat.

Bw anno,verc nimirum amp;nbsp;autumfloret • Colli* gendum infne Au'^ifi^d die videlicet decimoquin to eim menflifVpque ad oHauum Septembris-

Afarum in calefacicndo amp;nbsp;exiccando ordinis tertij exifiit,radicespotifimum dits.

Kodices Afari ealefariunt amp;nbsp;vrina mouet.lli* dropicis ^ifchiadicisdiuturnisprofunt. Ducunt meßspoderedrachtnarufex cu mulfo pota, Pur^dt Edehori atbi modo.Kuptispratcrea.ronuii'fsjtuf flveteri,difficultatijpirandi, amp;nbsp;vrina conferunt. Cum vim potaferarum morlihus falutarc, Folio odflein^nt.llUta capitis doloribits, oculorum in* flatnmationibus,a^ilopis incipientibitt^mammis o partit tumcntibits, i^ibusj: faens p.oüint.Coma fomnum

Afiriradica vtdes fine,facultate ßmiles radie cibiu Acori, intenßores tarnen. ïtaejut ex üs^qua de illis frodita fintfiie facienda canicélara.

V.fi Afaritm Graeè Valga^ dicla Latinè. Kac calida Gr fccavirtutis dicitareffe. Tertius cTl iliigradus,vt dicuntjn vtroque. Preuocat vrinam,fitatdque mcn/lruaparlât. Pïôcque modo iecoris medicatur fumptadolori, Hydnpicéfiue iuuat, fehiapm fu^athaufafee Et yulux morbis decodio fubuenit e us. (quêter. Dicituriêlcricum potata repeUeremorbum, EUeboriq; modo vomitu pracordia purgat, Sednon efi buius pu'^atio tarn violenta, Nec metuenda quidem,p fiat talites'ilia: De foliu dus tri^ntarecentia tollens, Adde meri tantum quo poßint cunda retonds. Tota nolle mero facias macerentssr in illo, Mane terens.vinoquofuntmacerata refolue. TuisC oltssexcoêlssm cumpin^i came recents Porcina,prisis a^oto da fijftcienter, - - i Et fumatvim vult quantum fortis amp;nbsp;albi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sic Afari Caecum colatum trade bibendum. Portibui amp;nbsp;ma^nis cfi bic numenufoliorum SuJficiens.reliquKjTt dixmus, e?l miiMcndm lux ta quod vires,ataf,amp; estera fefeunt^ APPENDIX.

Pixtuium in quo Afirum decoflum efl, fe» ca^ut lauctur, cerebrum roborat, amp;nbsp;memoriam. SuccM etiam dus cum Pompholy^e, caligantibut oculis confert.

Acorusofficinaruiiijgladiolus aquae vut* godicicur,florelutco non vtendu3gt;ied jndicuj vulgó galanga maior quxverus effe Diofcoridi Acorus videtur.

NOMINA. ^^gt; tv4A»i^f«'' AKofovGrace,Acoru Latineafi^eUatur. Of» fcinisnomcnretinct.Gallicè flame baftat« de ou glaïeul de Riuiereou de Mares voca» tur-Acora aphrodißam quafi veneream Greci edit Vacant.ApuleiM,quicunque iUe fuerit,in comme* tarielo quod de aliquot herbis Çeriptum àfcreli* quit, Piper apium dsdiamfuife banc herbam te* fatur,quid ea in alueariisfu/penfa^nunquam dif* fu^iantapes,

Telia iridis babct,angHßiora tarnen. Radices no difimilcs,implkatas,nequc in replum cnatas,fcd obliqu.-u ,amp;in fupcrfeic cxifcntcs,^eniculu feu -e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intemoditj

intemodiu diflinclM, fuhitlbM,^flu acres, adore non in^MM. Pra/lae denfam, candidim, non ca^ riofnm,plenum amp;nbsp;odoratum,cuiuÇmod( efl in Col* chideamp; Galatia.Ex qua fane Diofioridis defcri* ptione faits liquet,hcorum noflru,quo hodie offici* Acorum na vtuntur,etft no veruflt,tarnen aliquamfaltcm officinaru Acorifleciem ejfetïridis enimfolia obtinet, an^ no ifl ve* fliora tarnen. Radices quoque flmiles, implicatas rum aco* amp;nbsp;inuicem adnaias,non in reflum.fedin obliquu rum. tendentes:non inprofundo dclitef:entcs,fid inflt-paficie existentes,amp; modico ccflitc testas .• deni* que^eniculis feuinternodiis interceptas. Kcq;ctia in colore ab eo que Diofcoridespin^t,variarc vi* dctur:noflrum enirn AcorS nonraro irSoA^’w^, hoc efl,Çubalbas flu candicantes radices habere co fpicitur.Accidit autem vt 0 rubetes intus habcat radices,qua tarnen ciim candicantes pafirn inter* currentes venae obtincant, refitfubalha did pof funt,quod nimirum neque vere rubefcant,ncq; cd* didum etiam prorjus colorem rcferdt,fed eu potius qui ex rubra el^ cadido mixtus fit.Catcrum radi* ces Acori qua intus candicant ,foris vtplurimum fubrubcnt.lïinc efl quad Serapion in Acori dcfiri* ptioiie Diofcoridis verbareferens, ittoA^HiSf di. ftionem ita verterevoluittl-t color radicum exte* riortedit ad rubedinem . Proinde qui bac fola ra* tione,quad Acori radix intus interdum rubéfiât, mouentur,Vtdiuerfum noflruniprorfusaDiofori* b dis

PL A NT AR VM HISTORIAE dis trcddnt,lt;i non vtuntur ar^mcnto quod tanti manie tißt, ft quad conantur,fcißHitderc aliis fop ßnt.Cümim nioßorides Acoriradioes VITOÄ^J-KiSf ßoe cfl,albicantcsfaciat, naßer certe nunqua non tales habere deprchenditunvcl enim fere ca’ dicantes funtyelfubt ubentes,quM etia vno\amp;l^ KBf relié did faße iam ofledimus. Porto quanuis edorata nonßnt eins radices, tarnen nihil obflare faßet odor,quo minus noßrum verum eße putarer mus Acoru,quum abunde eißet illHm,haud aliter quam colorem,ß cumtu diuetfas regiones in eadem fapeherba mutariß non eßet aliud, quod vt dia uerfum certo crederemus nos vrgerct, hoc nempe, quodnoßri Acori radices ^ußuacres no pnt, quod tarnen omnesveteres vno ore de Acoro aßirmant, fid potius adfiringentes.Qiÿiproptcr eßtotafieri deficriptio idi refiodcre videatur,tarnen quia acris nö efl,vires calquas veto Acoro tribuunt Veteres, habere iw potefi : vt hoe nomine vehemeter errent qutafiolis deficriptionibus tantu pendent.Nee mp nushallucinantur oßieinx qua ad vrinas mauen’ das,aut menfis cuocandos, lienefive minuendos co Vtuntur. Perperd etia Diacori copoßtionem ex coo dem coßeiunt. Curent itaque vt verum Acoru ha’ heat,quod ia in multis Cadix oßeinis proflarc pu to-Nam.radix ilia qux a nonnuilisfieplaßarjis nuc fiub nomine maioris Calata veditur,fl catcra etia rejpondeant, baud dubic radix ven Acori efl . Er de bent

GAPVT nil. lO' tiebentfcjilaßarü ca vti, ejnctics in copo^tienibm tncàicar/icntorum Anrifit metio,pracfiue autan in Diacori comfoßtionc apparanda^eitiod bac caa lefadendo eonnéUoncmßemaehtfupra modii iu^ uct.f.t hec eb confidcntiugt; faciendum eße hortor, ejuid Cald^am maiorem Vtii Acori radieem tße exiflimci^niculiicnimfatctiforisfubrubrajntut faba ba,gHßuacris,odorc ni ingiata,vthocnoïc il la tutè ^ßne errore ojfidnapro Acorovtiqueat.

Afulciui locu cultis, fratii ac hortis nafei, ra-ram que inuentu herbam hanc tradit^Noßrü Acor rum iuxta amnes , amp;faßim in aquoßi amp;nbsp;fatua frtbm loeit frouenit.

Icxitur radix Acori aflatit inilio, amp;nbsp;feeatur ia ymbra difftahbtn frufis.

I» calcfaciendo amp;nbsp;dcflccando tertii efl ordmit, Koßrum quidem dcßccat,at eitra ealefadtonem. ■ VIRES. EX DIOSCORI DE.

Acori radix calefacicndi vim habctd^cccdum t:tu fotum,vrinam cid Prodeß latcrit,thoracis amp;nbsp;iecorit doloribus.torminibuf,ruftis,coiiuulßs. Liea nes mmuit.V rinaßillicidio,amp; vrnenatorü morßo hucfubucnitAnfeßu^queadmodtim lris,ad muiin hiiavtihs eß.Succutradicis cabinesocuorudif tutitlt;Antidotis fraterta radix vtiliter mf:ctur.

Acori vtim»r radice qux^flu ams c/},amp; mo-dice Amarafodoréque non iniacunda. Hinc mani* feftum eß hnnc facultate calidam,amp; conßüentia tenmum fartium eße. Huie confentancum eß ,vt Vrinant moueat,amp; lienes induratos iuuetttd core nea membran^e craßkiem detergentßmul arque extenuet. Ad hoc autem melior eß ipfiusfuecM, Omnino vero ßccißcim eße darum efl.

Nis eiefl ad calcfaciendum extenuandilmque ejficax.contrafufl-uflones amp;• ealigines oculorufuce cociufllempotOiContrdqucfcrfentcs.Peftorisdoloe rihui fubuenit,amp;' ideo antidotis mtfletur. I eelnori medetur, thoraci quoque amp;• fracordiis, Vrina di eilte deco fium,amp;omnia veßea vitia fanat.Tefliu tumores radix décoda in vino, tritaque dtquot; idita miré difeutit. Duritiae amp;nbsp;codedioncs omnes fanai décoda huiiu herbaßuuentibuf.Contußs amp;nbsp;euer* fis fata duobus abolis in mulß cyathis tribus radix frodefl. Acoron quoque vtile ed interioribui fa* minarum morbis.

Acon as” Guflus abundè monflrat eine radicem immens dulterini famadflringendi facultate obtinere Hineeßqubd facultas diuerfimplanè à vei-i Acori radice vim fortita fit. ^éi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam Vthac tenuium eflpartium fir facultate ca

îta tüa conßfientia cra/farum partiitm,ac facultas *'’ fi‘gi^‘* co»flri»^it,dcnÇat, cogit amp;nbsp;contrahit-Quare vrina non cit,vt 'va iim Acorum,ncc meCes euocat,fidfotimfnpprintit. San^uinem etiavn* dccumjae manatem cohibet.Proinde rcfle Pade--fiarü author Ccribit, cum gui fecü Acori radieem ^Tlct,a nuUofan^uinisfroflunio corrifi.Pt ex relt;‘ centioribus aliqui hanc facultatè Acori nosirt ob^ firuarunt,atque binc adeo tradunt ciuifuccü i^t exprcßiim,menfes nimiumfromanates confirin^c-^ refofje, idquod cote de Acoro affirm are vanißri inü erit-Ex iis itaque inteUigentiafepla/iarij, quit yfas noßri etiam in medicina pt Acori: nee comité tent,yt fanatici cuiufdam,qui nuf er Morofhrasii impudentis hominis fcïiilcntifimas nagas amp;nbsp;m^ eptias tegcre,atque adcoefisiola aliqua operiU* lists temerè prafxa commendare, acpra ido mon* Tiro reliqttos omnes medicos, ß diisplacet, conte* mnere außts efl,conßlio obfccuti,hocprorfits abU* dant, dim illitts immenßtßt adßringendi, quod dcmonsirauiniusßacultat.

N o M I N A.'^»gt;* ßo‘rnß-)ßs^. „ial-‘-le’e AA^eda, H l^iirsfjs, u i^urMt Grace : Al*

thaa-Ebifsts,} hifus Latine dicitur. Offici* Eifmalua na,quaytplurimumbarharis vocibsts gaudcnt, Maluaui* Lißna!ud,}Aaluauifium^Crßmpliciter Luifed no* fetts.

minafM tJiiM^fciaatem vox comtl’ttt quot;ft,ex mal* ui irim rum amp;nbsp;euifto com^oftta, cju tfidicat ali* tjuis M.t’u lt;elgt;i('cus,ljoc nomiae iUam ah aliis mal* tiis, jua fan's multa Cant/r-c^as. GaUicè Guim-Althea m tinted , Althaa ven à multipliciremediorunt Vndc di* fotc^ase amp;nbsp;vftt,vcl vt ?lmiut aie,ah exrcUratia éla, cfféiT-ui nominata eft. Siquidem iK^MOt CrMS idem valet, aeftà medendo medicam ftmolicitcr dieai.Nam aASotlveiv iUis mederi ft^ifirat, aA’ 9 of verö remedium amp;nbsp;medicinam,

Sylueftris Malua^enus ell,cui folia vtCyclami* no rotunda,lanuvinoft,flosroftccM,caulis euhito* mm bi»ùm,radix lenta V!fcoCaf,intiu Candida.

Kadiccs,vt reliquarum ferè herbarum omnium inter autumni initia,hoc efl-,inßne Au^fti amp;nbsp;Se* ftembrh menfliprincipio,larenda.Foliavero amp;nbsp;ftmen in aftatc-Florctlulio amp;nbsp;Au^fto menftb.n, TEMPERAM ENTVM.

Tolia lt;amp;nbsp;floret calidi amp;nbsp;fted primo excefufeu ordine. Spadices vero in princtpio fecundi,

Kadix in aqua mulfa aut vim colla,aut per fe pota,advulncra,parotids, ftrumat,abfcelfui,ma* marum mflammationcs,fedis contufiones, inflatie* nes.

rks,nenuifiim dißmtiones,cjftcäx cfl, Siquhie diß cutit (^ maturat, aut rumjiit, amp;nbsp;ad cicatrice»» ferducit-Co^-a quo ditdum eß rnsdo, amp;nbsp;cum adi^ fc anferim aut /uillo.vel terebinthina fibada ad ftert inflamationes amp;nbsp;pradußones gt;ti!iter admo n»ur.Dccoftu dits ide fraßat, ßeudasq; à partit rclifias cducit.Dectiflu radicis eu vinopotu, vri^ na difpat’tati, cahuloßiru crHditati,dyßcntcricis, ifchiadicis,trcmulis,amp;‘rHptis ßiccitirit. Dentium mitigat dolorem cum aceto dccoda, coduto inde ore, ■ ernen autem vinde ßecumque tritum, cum aceto in ßolcperunelum alphes exter^itX urn ace* to Cfo'eo inundu,a venenatorum morßbiti prae feiuat.'V alet ad dyfmteriamßanffdnis'rciefHoiie, amp;nbsp;a'uifluorés.Seminisdecofbum inpoßea aufvie no contra omnes apurn amp;nbsp;minutarum feraru iflus bibitur .folia cum exi^uo olco, morßbus amp;nbsp;ame buflis idinuntur . Addenfat aquamfub diuo radix trita amp;nbsp;admixta.

Di^erendi, laxandi, phlc^mone leuandi, mitte ^andi,concoqucndi coclu diflicilia tuhcrcula.Por* ro radix dus amp;nbsp;[emen catcra quidempari herba quot;uiridi modo a^nt-verum tenuiorum partium,ma ^tfljuc exiccatodam , adhac ma^is eseterfiriam quam iUa facultatem oflendunt,vt amp;• alphos de* terrant,amp;flemen renum calcules confringat.Ka-dicis autem decoftum dyflenteda ,aluiprofluuio, b iiq C

{gt;Jansmis rtufUmivtUe efl,ncm^c cum äßrin ^tntem quandam facultatem foßidcat.

Althaa contra omîtes aculcatos iftus efficacior 'Vls,frxcipuifcorlgt;ioiium,vcßgt;arHm,ßmiliümque, amp;nbsp;minis arand.Qwn amp;nbsp;trita cum olco,hacfer* unQi ante vel habentes ed,nonfiriuiitur.üiui ra» dixpracipuè conuulßs ruptifqueefficax efl.Cofla in aqua aluum ßfiit. Ex Vim albo ßrumas amp;fa rotidaSiamp; mammarum inflammationes,amp;fanos in Vmo foliadecoSia amp;nbsp;idita toUunt.Eadem ari-da in lane décolla, quamlibct femiciofa tuft ci» tifimè mcdentur.ïïiffocrâtes vultieratisßticnti» bußque defcflufanguinis, radicis décolla fuccum bibendum dedit.Et earn vulneribus cum nielle amp;nbsp;reßnaftem couulßs,luxatis, tumentibus, amp;nbsp;mu» fculis,ncruis^rticulis imfofuit. Et aflhmaticis ac dyfmtericis in vino bibedam dedit.hiirum,aquani radice eaaddita addeßtri fub dio,atque elallcfce» rc.Ejficaciorautem quo recentior.

\’fiu dus ad rufta,amp; tußes è vino duld,amp;ad vlcera in oleo. Aliasß camibus cocoquaf,iii idem a^gretrare ac vcluti conglutinare fojje affirmant.

AnagaUis vtraq; in bonis frtqués.paruu-la,arboris tarnen babitu, taule quad rato. Mouton petit amp;nbsp;quatre nobis dicitur.

CAPVT vr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

NOMINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nis inufitata,Gcrmanicè Gauchhey l.oder Casicho Coimarkraut. (GaUicè Mouron) Hoc nominis heylGere forte à Cermanis inditum efl,quod AnagaVis in lie manisqua mine vcftihulifluffenfa maleficiorum introitufele yc diila. lere creditaflt.Eirdt quitiorflim^aUina flu Paf AnaraHis firinamvulffo diflam herbam,Ana^allida putai, „g fMo^. baudfecus atque ii,qui Auricula muris fro Anœ flu rallie ^allidedcfiflamoftendunthcrbarij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na.neque

D»o duntaxat Anagaliidis effegenera,veterum muris, omniu teflimonio conflat,maremJciUcet amp;famie nam,qua fane nulio nifflorum difirimine diflant. Mae cnim funicco,flt;rminavero caeiuleoflore on» fficitstr. Proinde haducinariiuniores ac barbares medicos euidetißimum en,qui f Iura duobus Ana-gadidis genera conflituunt.

FruticesJunt AnagaUidcs farui, in terra iacene tes,folia in quadranguUs cauUbusfußlla habetes, amp;nbsp;modice rotudaad Helxines ßmilitudinem. See mcngeruntrotundum.Konquicquam fane certius bac flrtf torum fiflttra reffondet : cum duplex fit in flore color,puniceusnimirum amp;nbsp;cierulcus, quae dranguli caules per terr am ffarf,folia no toto am* bitu rotunda,amp;fernen coriandro non difimile cire cinatum.Nonefl tarnen quodfle hums frosiratos .hos

hosfiutim intelli^lt;tf,vtfro^ftu mn fuppuüulent-t^am in ahnm ctiam fm^nt, non tnmm altius, quant ipÇatAi examußim piffura monfirat.

PeJibus in aruis vineifijue vbique calcatur,nique quiequam nunc Ana^aUidc dejpedius eß,clim tame inantiqua medicina multm dusfuerit vCus. Liect autem vbiqueferè fnueniat, in vtiginoßs tarnen latior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S-

Per xd itemVtriufque prouentus maximus eß, fotißimum autem rnenfe Au^ußo . florcnt autem a Maio menfi vCque inautumnum-

Ana^aUidis vterque fixus caUdom amp;nbsp;ßecam facultatcm obtinet,quod fiUicct externe poßint. Errer qua Mutteres nanquc qua aßeriore amp;nbsp;dccolurem à na runda dc= ^^'^^ ^^t^^accepcru tt,ad ieuo^ em nitoremq; mullus tc^itun ^t*’^fucco vtittur,vt hac rat one m are necefie ßt, qui Ana^aUid.tf fri^:das amp;nbsp;bumidae eßefiatuut,

y traque mitigandi facultatem bahent, inflame mationes arccnt,furculos extrahunt,vlcera Perpen tia compefcunt.Succus ea- urn^^argarißatus pitud tam capitis pw^at. Per nares infufus dolorem de= tium tenitfi m contrariarn narem iniiciatur. Ar-gema cum Attico mcUi cmcni{at,amp; oculorum ca-lignes iuuat.Contra viperarum morfie^renum amp;nbsp;iednoris vitia,cx vim potui prodcfl.lradunt nü-nußi

nu^i cam ^ue camletiflorcm habettprociduamjc^ dem re^rimere'qua if er à (fttmcatmiHlitfi ct/ocare,

Ana^aUis vh'aeiue»tam ca tjffa florem partt cee^ rttlct^miquam ca ejua [)f4niccum,adinc(ium extern ^cndi factiltatem obtinent-. (^etuhm eham calo* rem attraêlorium poß/dent, rta vt imlfa^os cor^ fori replant acttleos» Suceta ca u ex narib^a fttr^ ^at cade de caufa, Ef vt (ummatim dicatur, exk^ catorid citra mordicacionem facu^tatem babent^ ^udobrem vaincra glutbïdtjamp;^futrida adwaant»

Vtriafciue Otecus oatlo' um caUi^ncm diCeatk cam mclle,amp; ex ic7u cruo^'cm, amp;• ar^ma rabens^ ma^^k earn Attico meiieiwtSlus.PaifiUa^ dilatât^ C^ idee boe hf-m^ntar ante , cjaibas ^araeenteßt fitjiamentorum ejnoe^ae oralis mcdentar.Sacctu ca futpM^at pemares infaCh , 'tavt deinde vi/fi coduatar.^ibitnr amp;nbsp;contra a a^aa facci drachma tn vint.Mtrnm,qnod feemin tm pecora vitant. At fidecepta fimiUtU’dincCflo'fccnhn tantum diflat) de^n^auerCfflanm earn qu^e Afyla vocatnr^in rc^ medio quarttnbEa à nofhns fe^ns ocnltts nnnenpa^ tnr.Pracipinnt al/qw e^ffnrk,antcfilk ertam, SnjJcr/ïh friuftjnam qi/icquid aUt^d loquantnr, tcrfalnta c tiofum^ cam^tancfnblatam exprimerct ita pracipuas eße vircs.^rinacient Ana^aUida* lecinori miré proa Çnnt.cobibent quoi nomof vacant* Vtilci amp;nbsp;rece^

tilm pUgistl’rxcifiuè fenum corpori. Aaf recent^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;^qiKVulncra tanta tradilur vis,vtfantcm oßi* bus txlrahant. ^na^allis caeruleafroeiämtiafedis retro a^t,e diueßo rubensproritat.

^ttfis A AnvH Grace,Auricula murisLatinèiMof ^aliina, JiJS-fusgallina vulgo appellatur.Paucrina I tali* ce,lt;]uodpaueris,id efl,iunioribus anferibusgratii pabulu fimmittißret. Auiculas caueis iuclufof, cit faflidiunt cfiam,aucupcs hac herba recreatefilet.

Callice Mouron , aliis Morgeline Vocatur. Alfinc ettr Alfine autem difla efl,^uodlucos,qua Grad äh' data. nbsp;nbsp;(TH notninant,ncmorofaj;, amp;nbsp;vmbnfit loea amet. Auricula Auricula vero muris, quid mufculorum auribus wuris. foliafmilia haheat.

Quamuis Diofioridcs amp;nbsp;aid vnam tantum Al* pnen faciunt,nos tarnen tria eiujdemgenera , licet plura adhuc inucniantur, damns. Primumgenus

' Alßnen maiorem vocauimus , quod feiUcet vera fit Alfine,amp;aliis maior,Gallicè Mouron nomi* n‘''a.*f,n.- nbsp;natur. Alteriusgeneris plantam Alfinen mcdiam

appcllauimus, Callicè Moyen mouron. Hac quod adßorcs attinet, qui cceruleifunt, à deferi* ptione variat:eiufdem tarnen cum priore faculta*

tis.Terti^generis herbam, Alwinen minerem Vodf^^y ^‘’f‘'^^r/-uimus.Hlt;ee,ijnitlem,vt jgt;rima,^i(lcbrè Jcfcriftio* ni reJpondet.GaUicè Petit mouioa nmenpatur^ „

Cauliculis firpitrotundis^c ejuorügenicuUs exi” Iesrnmulifgt;roßlinnt,fi)liis Helxines mimribus,mi niißjuc hirfutis,florc cxiguo,candido ,firis berbar ceo.Hxc cum teneur cucumis odorem refert. No» autem iUam PeponismaturiiHcunditatcm,fidber baceum cucumeris odorcmfubolet-Porr» cum Dior feorides Hclxime’ßmUem eße Alßnen tradie, non de eaHelximeijuie vuige Parietaria ,fid eapo^ tius qux alia nomine CiJfampchs dicieur, intclU^ gas oporeee:hac enim folia Hedera baud dißimh jjel^lne lia ohtinet.Adeo vtlüjuidi iam conftct,Alßnencfi fi eamberbamejuampaßm bodie Morßumgallis na appeUant.Huc accedit quid facultaecs, vtex fequeneibuspatebit, quas vulgus MorfuigaUma tribuit,ab Alßnes viribus nihil varient.

Naßhur in lucis,hortis, amp;nbsp;maxime in parietia bus,maccriis,opaclfque locis.

Xncipit a media byeme.Areßit ante aflate me^ dia,Cum prorepit.mufculoru aures imitaturfoliis.

Kefligcratem amp;nbsp;humefiatem baud ficus quant Üelxineobtinet facultatetefl enimaquea eßentia fiiSidaqi

fii^iiifj;:c]uarc amp;nbsp;citra adlîri^iontm reßi^crat^ VIRES. EX DÎOSCORIDE.

Älfine rcfii^crand^facultatcm obtinet.Oculom inßammationiLus cumfQletaillitaconHmrt. Suc eus dus aurium dolonbus inßiUatus frodefi. lu fniuerfum eadan lt;jux hilxinejgt;ot(ß,.

y fus dus ad ceUcûimes inßammatioKßjue. f^um tmendat omnia ejua Kclxine ,ßdinßmius. iftphtris peculiaritcr imponiturdtem veredis gt;!• ctribufjut cum farina hordcacca.Succus dus au^ ribusinfunditur- APPENDIX.

f afdim facultatcs, herbis guas morfusgaU na 'Vulgo nominant, noßri temporis herbarü trihuuti ^uèdfdlieet ad feruentes inflammationcs, ac eryo ßpclatapropnt.Cminesenim, vtdiüum eß, refria gerant atijue hume-^iant. Uinc efl ijuod mimrem tdiqui Cermanorum FiebeikrAut focent ,quiit fcilicctfcbribus accommoda,amp; vtilis ft.

Eräthemiim quia vere floret in calcaris effï- t^t^ii^^tf giem.io anibiiu purpureuni,comueta nobis difla pingnui i quæ tarnen flötet mefsibus.

NÖtjUtf,« ;(^K/J.x£fiHAov Grxcè,Anthémis, Chnrntmeien Latine, o^icinis corru^to no“ mine Camomilla dicitur, Gcmianicè Cann llen. ÇGallice de ia Camomille.) Chamamelonejuo^ Qf,an,a‘ niS odorem habeat mali,afgt;jiellant,idtjwd-de^n* f„fi^„ j.,^ mo centre puttßimum intelli^endumycnit. dicium.

7ria cius^encra,ßQrihus tatum d/sfantiadnHet niutur.ïïi tnim amp;nbsp;fi intus aurei pnt, tarnen foris fer ambitum illis adacetfrlia ant candida, aut llUca,aut purf urea.Qua foris in orbim cadida fao liaobtinct, ca eflaua à Diofcuridc froprtè A^» Leucathe HOJl^ifJ-OV, G^uulgo hedie Camomilla vocatur. „,^„^ C}iia fero luids per ambitufoliis ciftat,ea hand dubie efl,ejua priuatim Diofcorides a fris fieri bul ^pt aaxblficv nominal, Germani aietcmpnlchrè chryfat^ ad Graca appcllationemalludcntcs, Goldtblii« tl,cmon. totn.GclconMcnfizreiciMnmcn,appellant. ‘IcrtiaJpccicschamameh, qua nimiril purpm ea ^rantbc* per orbem folia habet, nulla alia cTl nip ca quam „,f,,f^ hodic tul^s mediccru Confolidi rc^alë,Germani autéa fimilitudinc calcaris,eui ref onditfioPcu'us e.us hirbie,Cf à colore lepido rc^ioq:,qui afifbari

nunqittm fitis potesf, R itterfporn vacant. Diot fioriJes pecitliariter »poj/ätfiov, co ^uo vercflo» ConfoliJa rcat,dicitradit.Triaitalt;juemvniuerfrm Anther recalls efl midis feu Cham£mcligenerafunt,quorufane pri^ tertia cha mum Chamamdon leucanthemon, alterum chas mamcli mamelon cbryfanthcmo,tcrtiu Chamamelon eras J^ecics, themon Diofloridi nominatur. De duobus primis gene ri bus neminem dubitare, lt;juin ver a amp;nbsp;legitim ma ßnt,arbitramur, quad nihil in iis fit, quod Diofcoridis dcfcriptioni,quam moxfubiiciemus,no reflodeat.Tertiuforte ninuUis qui morofiw omnia obferuat,minime genuinu Chamameligenus ejfe videbitur, ideoif quibus fimus argiunentis amp;nbsp;cons ieduris impulfl, vt tertiu Anthemidis eflegenus crcdamus,necejfe erit oflederc. Potifiimum autem quod nos its hancflntentia pertraxit,est,qu!gt;d fins gula in Diofcoridis deflrip tione Uli congruant, ras mifcilicet palmum non exccdentesfiutleafs, mult tM ahst hahentes,parus amp;nbsp;cxsgui,capitula rotus da,aurea,foris purpurcis filiis,magssitstdigt;se in nul to alsogcncre amp;.utafoliis magis fsmiUbus circusts data. Deindefententiam hasse noflram confirmas uitantiquißimus codex manuflriptus,inquopiiht ra exquifitißime legalem dsda coflUdam refert, quam iis fane Verbis dcfcribit:herba efi quam quis ce dam MonacheUamfiuc Capuciariam voeantÇà ca a cullo baud dubie snonachorum , quern flores illisu ^^herb« referusst, nomen imponentes) Diifco. ides

iranthemon appeUat^ç^ efl vnaJjiccies Anthimi^ dis,lt;jua folia infiarCamomiUa babet,nigi'iora ta^ minsflore aule viola fmilem.Uac iUc. (Ribits os mnibus illtsd etia acccdit,7toß)äde hachaba fia» tentia mirifeè cotroborans,qMdvulgtn hodie me^ dicorum Confolidam regalem calcitloßs, amp;nbsp;oculù frodejfe tradat,adco vt iUiia etia cößeflufn mul” tos ex oculis laborantesfanaffe dicant.Atque hinc ftvt ßudioß faßim earn h er ba in fuis mußis fine j^enfam habeant,oaslis hac rationecofulcre volen-tes.îïas autem omnes faeultates, vt ex/equetibut fatebit,Eranthemo fiio Diofiorldesctia adferibit. Quamobrem nihil certiuseß, quam Confolida res galem tertium effe Anthemidisgenus, id quad ars gumenta noßra iam adducla falam eutneunt,

Kami falmum non exccdunt,f'Micoß,f equens fes alas hahentes,farui,tenues amp;nbsp;multi,cafitulit rotundis. flores intus aurcos continent, foris verb fer ambitum candidos, aut lutcos, aut furfurcos, foliorum Kuta magnitudine,

CoUigunturvere in calidis fotißimü re^onibus,, innoßris tnter affatis initia,hoc cß,iunio menfe, TEMPERAMENTVM.

VIRES. EX DIOSCORIDE.' Vim habcittrariiccs, flores, amp;nbsp;herba calfacimdi, cxtoiuandifl.Potn amp;nbsp;injiflione mcnfles,fietm,calgt;‘ culos, amp;nbsp;lerinam fcUunt. AduereM inflettioncs, amp;nbsp;tennis inteflinidolorcs hibütur.amp;ileflnffiißs exo pw^Mt, amp;nbsp;iednorops medentur. Dccodo carum quot;veflex vitia fostcntnr^Eflflicacius ex omnibtts gene‘ ribns efliC/uodflorem fert purpureum, cxtei tjque mninscxiflit,idj; proprie Eranthemonvoeafur. f^uod veri Leucanthemon amp;nbsp;Chryflantbemon cou yrnomm^nt, vehementinsvrinnm ciunt.Aegilopiis illitx medeMr.CommMducata orn vlctra fanand i^onnuüi in elyfleribsts exoleo vtuntur, terentes ipfles ad peUendosfebrium circmtns.Folia amp;nbsp;flores reponi tlebent,amp;feparatim contufa 1» pafiillos co^ formari.S.adix quoque ficcatur, amp;nbsp;vfupojeete in» terim partes ditas herba ,floris autradicis modo fnani:interim contrafloris duas,amp; herba vitam, alternis diebtts duplicantespondsts, dare conuenit» abere autem oportet in vino diluto mulß,

Temtium eflpartium,qHamobrcm digerëdi,ra-refacicndi,amp; laxandifacultatcmobtinet.Efl ito» que Cbamxmelon teniiitate Eofla perflmiie, calo» re vero adolcifacitltatesmagis accedit,anima!ifa miliares,amp; teperatas. QiMproptcr lafitudimbas vtfi quidaliud,cofcrt,doloresq; miti^at. Pratcrea tenfa

c A P V T V11 r. i s tmfiremi'ttit amp;nbsp;laxat, qitxj; mcdiocrlter dm'‘f funhemoUit, quxq; conflipatalandenfatavc fuM, Mrefadt^Ad Igt;^c febres qux citi'iivijccriiaUcuiits inflamationem infiflant, dijjahtit, prttfirtim qu^ ex humoribui bUilt;gt;ßs,aHt cuM denfitate conßßSt-Q»lt;J de rc amp;nbsp;ab Ac^yptiomm papimtißimis Soli conficrata cfl, fcbriumq; omnium remedium putae tur.Verùm hacquidem inre à veritate aberrant: pilas cnim quas diximus febres fanare poteß, räß que qua iam concoda funt. luuat autem pulehrè reliquats etiam omnes qua melancholicafunt, aut pituitofa^aut ex yfeerii infammationepro^nata: nam amp;nbsp;harum remedium Chamamelum velßre^ nuißimum efl, vbi iam concodis adhibetur : qua= propter t^ hypochondriis,vtß quid aliud,^ratum exiflit.

tiiedici vers folia tufa in paflidos di^emnt.item florem amp;nbsp;radicem . Dantur omnia mixta drachi‘ ma vnius pondéré contra ferpentum idus. Pedit mortmspartus,item menflrua inpotu, amp;nbsp;vrinant ca'.culójquc ; inflation::, iednorumvitia,bi!cnt P*j^f‘ta,a^lopia. Commanducata vlccrum mas nantes in ore eruptiones fdnat. Er omnibus iis ge^ neribusad calculas eßeaeißima efl, quaflorem purpureum habet, cuius amp;nbsp;foliorum, amp;fiuticis amplitudo maiufcula efl. Hane proprie quidem Teranthemon vacant.

ÄNsäoiz Grace,Xnethum Latine aftpcllatnr-Nomen in ojficinit genuinum retinet, Ger-maince Dyllë,amp; Hochkrauî(Gd/Zàe Anet) nominatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Anctlmm fifiiuicubitali froceritate affnr^it, multicanle, nimofiim, exilitate foiti inflaminisfe ne modum extenuàta, lateoloflofcnloj/èmine lat» amp;nbsp;i]iiaßfoUato,radicelignofa, nclt;i;adeà prolixa, vmbella fanieuHieui co^iatum quafigenut ,pro» fterßmilitndincm videri fotefl.

In hortisferitur : interdnm (^ßtonte,fceniculi-tnodoprouenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TE M P V S.

Anethnm adeb calefacit,Vt babendum fit ant ficundi ordinis intcnfi,aM terta remißi, Lxiccanf tium veto ordinis efl fecundi incipientis,antprimi finientis.VflumaMem tert^ turn ealfacicntium, turn deflecantium ordinis fit.

Ancthi aridi comafiminisj; dccofhim poti lac euocat.Tormina amp;nbsp;inflationcsfiedat. Alusim leuefi yuc vomitioncsfiflit.Vrinam cit. Sin^nltm lenit. Gculos hebetat,amp;^enitHramafiidue potum extin ^it.Decoclu eins mnlicribnsprafacatione vnlua laboraati-

lahorantilna adinßdendum vtilc.Scmci» etufdem vßum amp;nbsp;iUitum condylomatatoUit-.

Ancthum in olco dccoflum dij^erit, fidat dol»gt; res^mnum concUiMt etudes amp;nbsp;inco^ios humores concoquit. Vitenim ex co oleum, cuitts fropinqua pttem^eriesjms mouentibus,amp; maturdtibusvo» catis mcdicamentis,niß quatenuspaulo illis tü ca^ lidius,tum tenaiorumpartium efl, atque adeb di» gCrendifacultate fraditum. Vflum vlccribtts ad» modum humidis iUitum prodeß, potißimü iis qua inptfdendo confißunt.Ciua autem inpraputiofaut inuctcrata,iis probe cicatrieem inducit. Caterunt ■viridehumidius cß,amp; minus eaiidum,it.iquc ma ^ concoquitficcojamp;fimnum conciliated minus di^crit. idcirco mihi videntur veterts coronis ex co concinnatis infympoßis vfieffc’

Anetbum rucltts mouct, amp;nbsp;tormina fcdat.Al» num ßßit.Epipheris radices idinunturex aquavel vino. Singultus cohibtt fernenferuens olfadum. Sumptum ex aquafedat a’uditates.Cinis citts vua m faucibus leunt,oculos amp;genituram hebetat, 'EX SIMEONE SETHI.

Ad crafforum humoru inflationesprodeß. Qui* dam fane ipfum fomacho bonis efe, alij verb mi» Hime,dixcrutAlli quidem ad eists calidftatem, amp;nbsp;faiultatem qua bumiditatem concoquit,amp; fatsu c aj qui

PLANTARVM HISTORIAE quifuntinventiiculo diß:ut!t,rcßicxerunt: ij vtro ad fubflantiam eii(i,qux cra/famm cß partit, cö^ toHu lt;iifficili!,amp; naufiofa.Öleo incofdü diftutit, ^ jómnü conciliât. JnunflS tumorcs crudos coco-quit.lnflationes qaoque qux in Ventriculogenera« t»r,digcrit. Corpat ex immodito labore defatiga« t»ni,c»rat.R.enes vcro,vt quidam aiunt, Ixdit, DE AI ZOO. CAPquot; X.

Sedum maius nobis louis barba,minus mas.Triquemadame, hortéle eft acetariis cxpetitumialia duo fylueftiia quorum po fterius vermicularis nobis dicitnr calida multum heiba,non autem teneo aliud.

fl f»ov Gracè;Aixpon, Sedum, Sepemiuum A Latinè nominatur. Poßremum nomen offlci* louis bar« na obtinuerunt .Vulgo Touis barba, Gallicè ia. de la loubitbe dicitur,quodßUicet nonnuUii lo cisplcbii animos iam pridem inuaßrit opinio , non feririfulmine domum, in cuim tegulis virent Se« dum. Porr o Aixfion amp;nbsp;Sempcruiuum appellant, quod perpétué, tam aßate quam hyeme virefcat, necvllisfiigoribus,aut cocli iniuria quantumuis figidaernoriatur.

^wfdc.a,.,l,ae«« Diafcoride fcque tes tria dut genera fiatuimiu. Amjion Primum Aisioonfia Sedunijnaiustquidfilia la« maius. dora habeat.Altcrum Scdum_miniu,quod Gracis '^dd.j^^.,^^,^^^,^j ^.y ^^f^„,„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^iam

ttiam TflSocÄlf,quia tcrfloreatiaanito.'vocatur, V ulffi V a miculariSjà ßmilitudinc foliorum, qua Vcrnilcu^ rotunda fun!,amp; figure oualisyt vcrmiculosfutes, laris.

amp; Crafula minor nominatur. Huius iterum duo Crafula Junt frcncraMltcrum enim mas efl, quod nimirum minor, fioribus lutcisfle{latur,amp; Gallis Tnqueniada- Ainoon iaeafl’cllatur.Alterumf«mina,quodpallidis feu minus, candidis conflicitur fioribus . Tertiumgenus efi Tertium quad A'Koonfyluefire,abaliis Portulaca fyluefiris genus dut lllecebra minsts rcfle amp;nbsp;improprie dicitur. Aixpi^-Z-iqam portulaca fyluefiru diuerja ab hoc tertio Se= mueyor^ digencre herba efl , ntfito dicemut loco. tUecebra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

autem nomen alia dibetur herba, qua Telcphion focaturyt in ciufdem hifloria docebimus.Komina Verb haegeneri ills indidcruntfducli errors eoru qui Portsilacam fylueflrem cum ra tio Ais^oo apud Diofcoridem confudcrunt,atquc adeb qua deben^ tur Portulaca amp;' Tielephio nomina, Ainoo temen afiignarunt.'Vt enim firibstsdluafaefl Portulaca fylueflr'it ab hocgenerc tertio Aisejii, ita etiam nos mine amp;nbsp;forma. Ç^are meritb reprehendendi funt qui duo hac capita fic phi temerc mifeuerut. Vuh gares herbarq Vermicularcm minorcm vacant, Galli Pain d’Oyfeau.

S emperuitsu maius caules profert cubitales, ins Malus, terdum etia maiores,pollicis crapitudine, pingucs, ‘S'''^ÿ^ Viri^tes ,inCifitrtuCharacia Tithymalli c Hij inflar

inflarhitbeMcs.'Folia^i»^uia,]’ollic'K maffiitudh nc,i» cacuminc lin^utc fimilia,alia in terram rffu-pinata ,a!ia in capitc inuicem contrafiit, circulo tïl!n»s, oculifi^uram circunjcribunt. Minm Ai^pon caides ab vna radice exeuntes multos habet,tcnucs, foUis flews rotandiSjf inhibits,paruis,infimmo acumi* natis.^mittit autem è medio caulem falmi altitw dinc,vmbellam amp;nbsp;flores fallidos luteoß'e fuftine-yfl\a?^- të: X^apd enim hoe loco,vt alias fiepe,pro ù^gii accipieur,id quod ex Serapione etiam abundè co^ flarepotefl,qui hue Diefloridis loeit ita reddidit: cc Et habet vir^am in medio lon^am, eirea hn^tw cc dinem falmi fufer quarn efl eafitellum, in quo efl cc flos eitiinuiyflibtilu. Earn autem Semferuiui mi-norisJfeeiem quaflojculis luteolis Jfeélatur, dilut eidioris doehina^atia,marcm apfeUauimus. Al* teram verb qua eandidosobtinet flores,fieminam. Tertium Semferuiui genus/ylueflre diëïum,folio* la habet finguiora,ad Portulaeaflguram aeeede* tia,amp; hirfuta,breuioriq; eaeuminc. H« verbis ex* quifite admodum DioCiorides ö* Plinius tertium Aixpigcnut,quod vermieulare minorem hodie af* fellaltt,delinearunt. Habet enimpinguia admodu foliola,ad Pomslaea fylucrfris forma nonnihilae* cedentia,hirjuta,amp;breuioriquàm inAix.00 mino* ri eacumine.P.eliqua quafequuntur in quibufllam Diofeoridis excmflaribitt, manifeflè adulterina funt. Nequeiisflura habet Aldinum exemplar, amp;

Maiits tntfiitur in montait amp;nbsp;tcflcù. NwnuUi antem in tefiit domorum conferitntMinui Aixfoit in min il amp;nbsp;{ictris^macerUi 'vinearum ,farietibâflt;t que frouenit. Tertium inpetroßs lacis ,jiqiulclgt;ris Vntbroßs,offidonimqucfaßis, T EM P VS.

'Plorêt tiaia amp;nbsp;lunio mefibus malus amp;nbsp;minus» quot;Tertiumautem^nus in Maia tantum flor ibus ara naturluteù.

Ai^oon vtrunque,tam malus quirn mmusßeflc* cat modicèjVehemeter autem reßigeraißunt enim ex terti» ordine amp;nbsp;recela refiigerantiii. 'Tertium genus calidum eßc,T)io/coridis amp;nbsp;omnium veteru teflimanio conflat.Guflus etiam minime réclamât: ß cnimguflaucrisßinguam vehementer vrif.

Malus vim abtinct reßigerandi eit“ adßringedi, Conferunt ad eryß^clata,hcrfetas,nomas,oculorii inflammatienes,ambufla,podagras,folia per CgO cum polenta illita. Succus veto cum polenta eiv roa ßtceo,capitiin doloribus infunditur. Daturaphaa langio morßs in potu diarrhoea laborantibus, dya ßcntcricisq;. Teretes lumbricos cum vinopotus cx^ cutit- Subditus inpeßo, muliebres fluxiones ßTfit. Succusetid lippicntibus à finguine vtiUter inuna S““r.

^Hur. Minoris folia antcdiâlo eandcmfacnltatem habent.'Tcrtiitmgentti calfaciedi vim habet,acre, amp;nbsp;exulccräte. Cä axungia iUitu,ftrnmas difcutit.

Scmpcruinumvtrlique tarn mains quam minus deßccatquids modice,quSdoquidem amp;nbsp;mediocria ter adfirin^at,omnis alterius Vebcmetis quaUtatis expcrs:quarc in co aquea effntia abundat. Hefri* ^atmm mediocriter,idcóque ad eryfpelata, hera fetas,amp;afuxione natas pble^onas prodeß.

V triufque vis cade ,perfiigcrare amp;nbsp;adßrlngca re. Medentur epiphoris folia impofita, vel fucetts inun^lus.Partant enim vlcera oculorS, cxplentq;, ti^ ad cicatricempcrducut.Palpcbras de^lutindt. quot;Eadem capitis doloribus medentur,ßseco Vcl folio temporibus illitis,A.duerfantiirphalanfforum idlh bus-oconito veto maius Aiwum pracipue. A fora pionibm quoque feriri id habentem ne^ant. Mf’ dentur amp;nbsp;aiirium dolori.

Err««! nonparum hodie magna medicorum pars, qui Sedigenus tertiil ref igerare,aferere baud vc« rentur.'Et mirumfane cur ab eo errore illos Diofo rides mnreuocet.quidiftrte ait,hocipfum calefa-ciendi, tinexulcerandifacultatemhabere.Sedfor te non magnopere laborant, quid de hac planta Diofcorides tradat ; debuiffet tarnen erroris huius admet

ttdtnónuifjc CDS (altem ^rmamcaelm planta na^ menclatura. Neq; enim alia ratione M aurpfeffer noflrii Germann diamp;a efl, mfi quad in mûris pro* ueniat,^ßuque acris admodum pt.

Phntago liaccdiplex omnibus nota,amp; lt;nbsp;quæ ipcciatim piætçr bas Arnogloflum dicitur,rotundioribiis foliis,Ianuginofïs, fefsilibus.vfu fiequétifsimo ofFicinarum Celebris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

APV(?)KWMquot;OV Cracis:Ar)io^lo(jHm,l'lanta^i-latgt;itUf w Latinisnominatur. Nomen latinum Plan^^‘’'*tp*-'^ ta^nis ojpeinx retinuerunt-Galiicè du Plantain, Germanicè SchiSzungéquodnomen Crxcoful ehre refpondetjdicitttrgt; Amo^offum, quad eiusfo* Amo^'op lia affsinx Un^uxßmilimafint,apfellarMt Crxci./üm vnde Latini aute Plantaffnem,duflo aflanta voraba^ dictum. lo,nuneuparut.Sunttarnen qui à multitudinc ncr- Planta^. uoril,quibies quaß coßis indorfoper lon^itudincm folia dus dißincla funt,Polyneuron focant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poly neu*

Duo Plantaarnsßsntgenera, veterum omnium ßntentia^maior C?“ miner.Maßr^ua peculiariter ajeptenn qux infoliis apparct,coßis,Grace ißlii* ZÜ\^pov, id cf, Septineruiam vocantMinor, co quod cists foliaßbris quinque tanquam ncruis di* ßinHa funttZTWlinÄlgoVtid cß, Quinquencruia dicitur.

Jicitur. Ojficinit, quonktm folium arSti ta définit in acumcn,amp;‘ velut in lancet mucnnemfafli^ia* tur,titnccolatam,vul^iuautem Lanceolam ap^cL* Int,quidfcilicctacuminntior amp;nbsp;lon^ior ef,

tAiiKr Plantagean^ufliora, minora, molliora, leuiora, ^tenuiora folia habet,cauleangulofo, in teiraminclinato:florespallidos : fernen in fummis caulibm.Maior contra craßior vegctiórquc,latiorc folio,betacco.Poliaßquidem maioris Plantaginit betaceorum effigiem,nonalterius oleris referunt, qmdDiefcorides Kei;;^tiU/S^if dixit. Mamapud Athenienfes Ady^ou/oppro Èctafrpefumifolet, à cuiusfolUs non multam Plan tag nca videntur ab* hoirerc.Mon itaquc olut intedigere potuit, cum in exprimcndafimilitudinefpeciatim loqui,non geo neratim conucniat.lïuiuó caulis angutofM,fubru-bcr,attitudine cubitalijà mediofui ad verticcm vf que tenuifemine circundatttf,flofculHm inJpica lu teu,nonnunquS herbaceu aßetat, Kodices fubfunt illi tcnera,birfuta, Candida, digitali craßitudine. Defcriptionesha Diofcoridis pulchrè piflura reo jpondent. Antiquus etiam herbarius eafdempro maiori amp;nbsp;minori Plantagine herbas exhibet,

Maior in patußribus potißimd nofeitur. V traq; autem dreu fepc5,agrei-es,prata,0‘lacHnofa loca.

Hrrïirf (^flores in aflatis initia,Mait (gt; lunit menfibm,fernen fere ktigufto carfitur menfe, TEMPERAMENTVM.

Mixta fH tcm^eraturaplanta^o,habet enim qniddam aqncum fii^idumehabetvero amp;aufle^ rum quiddS,id quad terreum eß,ßccum,fii^idum, I toque ref itérâtfimul amp;nbsp;deficcat, amp;nbsp;in vtroqut fccundirccejftuàmediis efl.

Vim habent folia exiccatoriam amp;nbsp;adßringeni tem, idea ad omniavlcero maligna, clcfhantica, qua humorcfiatet,amp; fórdida,canferunt.Eruption nes faiiguinis,nomaf,earhunculos, herfetas, efinye flidasq; cohibent.Vleera vetera amp;' inaqualia ei» tatricc obducunt, Medenturdf iis qua Chironia nuncHpatur-SinutglutinatMorfibui canif,ambu» fis,igt;tflamatianibus,lgt;arotydi,panis,frofunt.Stru» nis amp;nbsp;a^lofis cum fale illita conferunt. Oluo co» (burn CU aceto amp;fale dyfenterids amp;nbsp;caliacufum» ftumfubuenit. Datur t^ in locum beta cum len» ticula coclu. I» Icucofhle^atia^oTt aridae epu» las in medio herba deeoeba datur-Comitialibits amp;nbsp;aßhmaticis data froßeit • foliorumßueem oris vl» cera continua eollutione [lureat. Cum creta cimo» ' liaamp; ccrufa i^ibus facris medetur. fisbulas irt~ fufus fanat • Aurium doloribus Cbnliffitudinibua fuccus inßillattis,amp; collyriis additasprodeß.Cin» ^iuis fan^itiolcntis,amp;fan^inem reiicietibits fo» tM

PLANTARVM HlSTOÏlIAE tus cofert.Dyfentericssfubterperaltfum imkitur. ßibitur cotratabe. Aduerfm vteri firan^latsones in lana appanititrsitcmvnluxfiiixiones.Scmëcum Vino fatum aMflnxioneSiamp;ßtngiiinis excreatio* nes fiflit.R.adix decofia coUutione. amp;nbsp;comanduca^ ta,dmtid dolores fedat. ^.ade cS folks in paffo ad Vefca reiiumj: vlceraprabetur ferüttres radices en tribus vint cyathis,amp; pari aqua patas, tertian nis auxi!iari,amp;' quatuor quartanis.Suiit qui radi‘ ee è collofufpenfa adflrumas difcutiendas vtatur.

Quacunque medicamenta cum hoc quod refrk gerant vna etia adflringut,ea amp;nbsp;ad vlccra malk gii.1 omnia,amp; ad fluxioues,amp;putredmesprofimt atque adeo etia ad dyfenterias: na cly fanguinis c^ ruptioncsfiilunt,amp; fi quid aduratur refrigerant. Sinus quoqiglutindt.amp; aha vlcera recetia fimul amp;nbsp;vetcra.In omnibus ferè id genus medicamentis primas tenet,aut certè nulli fecudum efl Arnoglofi fum,idq; téperaturaßmmetria Nd fedtatem ob^ tinct morfus experte, amp;nbsp;frigiditaten qua nodum obfiupefaciat,Semen eins clr radix fimilis funtfa-s cu'tatis,attamen ficcioris,amp; m'nusfrgida.Scme etiam fubtiliu efl partin,radices autem craßioru, 'Et huius herba folia exiccata, hibtilioris amp;nbsp;minus frigida facultatis fiunt, nepe dijflatoex co ac digefo excremento aqufo. Hac rattone radicibus y.-d dentium dolotcs,iim ma,-Klucatcs,tun eollutioni»

CA P VT xr. 14 coltutionibus incotjuentei.Pr'tlcrca idl ttcinaris O renum objlrudiones non bas taiitnm adhihent,fid folia ijuaq; amp;nbsp;mnlto ma^b fernen: bac enirn quai damabflergendi in fefacultatcm babent,quant amp;• in berba viridi ineffefatis conUci fotef,verùm ab bumiditatis copia quot;vinci.

V ù mira Inßccando denfandoq; corpore, cauter rqvicem obtinens. Nuda res aquè fifit fluxioner, quoi Graci rbeumMi/mosVoeât.Stomaebii comi boratPldta^perfcfumpta incibocum teteaUi caiic forbitionc, So umis medetur. Semen dus in vino tritum, vel ipfa ex aceto colla,aut alica ex fitcco dusfumptadyfentericis datur.Liebenis fado mala medetur trita.Vitiafedis tl)“attritus celcrrii me fanat.Px aqua mulft-duabus boris ante aceeÇi fonempota duabus dracbmis,tcrtianas lenioresfa cit,vcl fuccus radicis madefa‘la vel tufa,vcl ipfa radix trita in aqua ferro ealefada, Ouida ternat radices in tribuscyathis aqua dederunt. lidemin quartanis quaternasfccerüt. Hydropicosfanatin cibo cum priuspanemficcu etmederintfine potu. folia podagras rcfd^e^dt,amp; in primo impctupoi da^x rubmtis,boc efl,calidx,conucniunt.Oris vli (erafuccus cmendat,amp; folia radicefauc comadu-cata,vel f rbeumatif no laborct os. V itio reiedioa nisfanq-uinis idem medetur.Pbtbifan fanatß bibai tur,amp; ipfa décoda in vino cis fait amp;nbsp;oleo à^omn» matutino

Matutino refii^rat. Luxatii dolores amp;nbsp;tumores tollit folia tufa,addito file modico.fiflulis infufus fuccas auxilio cß. Saguinis profluutußßitfernen, fi ore reiiciatur,fiue aluo fluat^ue feeminaru vice ro.SuccM vomentibusfan^uincmdatur.Contußs, euerfis omnib. modis ipfafumiturMedetur omniu generu vlccribus,peculiariterfimiinarKm,finum, amp;nbsp;infantium,igne mollita,mclior amp;nbsp;cum cerato, DE ALISMATE. CAP. XII.

* * mafonium Latine nommatur.Sum cjuica her^ barn effeputent, quam herbarijamp;‘vulgus nomi* VlaMago nant ßarbajyluana,^ Plantaginem aquatieam: aquattea. nonnuUi vcro cam, quam multi paßoralem fslu^ lam vocat.Prior Germanis Vuaffer Vuegrtich, €gt;• FrofchloffclfGaamp;ce Plantain aquatique) quodfiibcet inpalufiribus naßatur,vbi fiequetes funtrana . Altera veto iifdem Hirtenpfeiff no^ minatur.Plantaginem autem aquatieam,eb natas les amp;nbsp;fimUitudinem qua ilU cum vera Platagme efl,dixerut:qucmadmodufflulapafloralcm,quód fin^larifcapo mdisfifiula amp;nbsp;logitudinem Cv efi figiem quadam vidcaturimitari.Qi^a veto noßra de iisßtßntcntia,paulo poßliadicabimus,

Alifma folia Platagini ßmilia habet,angußlios ra tarnen amp;nbsp;in tora rcßexajdcmijfaif.Caulis idi tßi

fît tenuis,fimplex,itlMudinc cubitum txcedente, *fgt;ygt;fi fimilis,capitula h abc s. flores tenues,Candidas amp;nbsp;lüiijuMentss pallidas abtinct-Kadices vtEl* lebori niffi tenucs,adaratas,acrcs, modice'quepin» ^uts.f.x qua quidem dclincatianefatis cofiat, neu^ tra herbaruquarumpifluras damas, efic Alifina, Ni herba qua bodic PlStagine aquatica vacant, no per omnia hifioria rejpodet.'v t enirn alia prat terea,radix eiusncq;odarata,neq;acriscfi.Altcrius ante,qua pafioralëfifiula nominauimus,ctfiradix odarata fit,minimè tarnen acris exifitt. Quiequid tarnen Iit,hai potias qua altera pro Alifinatc vtë* dam effe cenfico,f,ius cjfigiemfiuo loco dabimus,

Calidam eße hancherbam falis monfirant r,o= dices,quas ams eße confiât • Abfierßriam ctiam quandam in fe faeultatcm abtinent.

Kadixviiius aut alreriu: drachma pondère eu vino pota, bis qui leporem marinum dettararunt, prodefi, amp;nbsp;quas rabeta rana momotderit, qulque opium haufeiut. Torminibus amp;nbsp;dyfintcrix perfi, aufeuin Dauca :gt;aripcndcrc potacenfert. Couub fisitidem ^Vteri fi racial iambus- Herba fifiit d aliium.

Damafinium aut A.lifima.De hac herba in ter^ th libro tradit Diofiorides^qiudradix eins efota dyfienteriMfitnet, amp;nbsp;alnum fijlat, atque œdema-tamitiget. NoiWo en expertinon[»mns.QMd üntem conftitutos in renibns calcules aqua in qua décolla fucrit fota comminuat, cafiu experts fu^ mus. Ex quo liquet, quad abfieifioriamquandant facultatcm obtinet.

y fins inradiccaduerfists ranat tsf leporesmarh tgt;os. Lepors marino aduerfatur in vino potiS. Strua misimponiturex aqua ccelefii folium tritHiVelra’ dix cum axun^otuÇa, ita vt impofita folio fuo o» fertatur. Sic amp;nbsp;ad omnes ceruicis dolores, turnon réfquequacutsq;ie in parte, DE ARTEMISIA- CAP. XIII.

Artemifia viilgiris nobis nomen ictinet. Tenuifoliam pingisqua matncanavnl go vocamus. Monodonii vero Tanace-turn fen Atbanafiamvulgodifta.Tage-lé veto que Ociilum Indicum vocamus.

AfTtfUiTl a Gracis,Artcmifia Latins,Germa nis Beyfufz.Biicken.S. Johans gurtel, Sonnenuned gurret oder Greffer reinfarn ^Cadicè Armoifeottfherbe de laind 'eha) appeUatur.

*plgt;eUMur .Ojficinxi’cterem afpeUationem rcth nent. i^omenhtrbx inditum putant ab Artemifta Artemi ft if yxorc MnufiUrc^ie, quisjibi hanc herbit adoptifs ynde di-uit^cuantc l^artheiiifftdeßy'vir^ijalbjqttbdvir^o ida^ deaillinomfndcdcrits yocarettir, ^on deßmt tpui ab Artemide co^ommata arbitrctititrjiptiodprii^ u/ttimfammaram malit, quib.’liUpri/J.lf, hoc esb, Tiianitprxefi^mcdeatur. Komen Cermanicum S • lohans gurteljg'Ma/t dim ioanis xynam dicM, à ßtperflitiofulK nonnuUif monachit amp;nbsp;mutierculis herba huiempoßtü efl. Kafuerftt ejm no coroniu duntaxatjed etiaxfiihu ex ifla herba confeccrut, cjUiK tandem ini^em,qui in die ditto lonnni bai’ ptiflafacrOjinflnfftlii plateis yrbium fuccendeba^ tur,nefcio incite euetum^proicccrunt, baud dubie hne herba indejirto diunm loamum cindufuijf flfomniati. GENERA.

Tresfu)it,Diofi6ridetcfle,Artemifixflecies ejua , etiam hodie apud nos paßim reperiimtitr. Primait^nmsf-'StbotncpvXAo{,LatineArtcnflflajMifolia dicipi^^'tttnißa tesi.üä autem efl ejuaßmpliciter hodie Artemißa^tttifoUa. yeeatur.iluifu iterum duofluntgenera colore dun taxaidißantia:ynum caulcamp;floribttsrubès^Cer manis RotbuckejKcZ Kotbeyfufzdicitur:alte rum cadicas caute,floribus ycrè flauisyGermanici Vueifzbucken appellalur.AttwGracèAi’ji^i^ Artemifla lt;{gt;vXAo{,l-*tinèyeroTenuifolianominatur:qubd tenuifolia quidemnuMVulgushodie Alatricaria,Cermani Matrica^ d q Mutet-ti^’**’‘'^’‘

Mutcrkrant dxMcttram/Grfffrcèdel’Efpar* goate^quod vteri que maoice vocat,morbis mc” Artenh dcatur.TcrtiaJ^ecia Artemifiamonoclones Jici* ßa motton tur.Tanacetii corru^to nomine pro ta^etem bodie clonos. nominant, Cermitni R einfarn , quid filicis ferè Tamtce* JpeciemreferMamp;maquardripis nafcatur : alia turn. nomine Vamktiat,quoniam lumbricos è ventre Tnietes. pellat.Effe veri hanc berba aliqua Artemißxßif tu^^iretiyi^ifAri, ^-^j^ ^j^ bincetia co^are potefl,quid prima jpe* dem ,vtdiximu! ,nonnulliGermanicè GrofTen reinfarn vocant:bac enimnomcnelaturamanife^ ße docent, amp;nbsp;earn quamTa^ctem appellant Ar^ temifia eße co^encrem , quidfcilicet caiulem ba^ beatappellaeioncm.ïïuius baud dub:e generis est berba qua elc^antißimosprofcrtflorcs,^i^aryopbyb los Indes vocatos.nulla enim in re nißfloribus,qui funt elegantiores amp;nbsp;lon^ maiores, ab bac noslra dißat: odorc tarnen noßrd banc etia vindt. ilinc ^^eeßn}^,„^fp eßquod Takelern Indicam appcllauerimus, Ger^ ‘^uan!cßypt,i,„,^manice autem [ndianilche ncgelen.HZj.iotf»» berbis tribus conuenire Diofioridis deßriptiones fa eile vnußjuißque ex Us qua paulè piß dicemus co^ ^^noßct-Eßt aute Artemißa genera ex maitufiri* pto codice,qucm ob vetußatem lubens dto,manp fefle coUi^ipoteß . Iscnim pidas ordine tres iam commemoratas berbas itaob oculos ponit,vt nemo qui nias vel fimel (altem vide rit,tse a^ofcat. Pia (cura accédant defiriptiones,amp; nomeelatura boa

die etiamvßtat-e.Primam enim A.rtemlpam,altca ram Lel)tolgt;hyllonamp; Matricariam, totiarn vcro Tastern,cjuo mmine Ajuilcuu vfuf cfliamp; Tanaquot; tetii appellat, ita vt nemo deincefs qiiin feraßnt Artemißagenera dulitarc debcat,aut merite foß ßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORM A.

Primaßecies qua priuatim Artemißa dicitur, ^rtcmic fiuticefaeß hcrba,Abßnthioßinilis, maiora tarne ß^‘ amp;pin^iora folia habet,qua ftperne ex ni^o vis refiuntfubter autem cadicant,a'ebro etia l eßcla funt.Ples lUi tciiuis, (^ fernen rotundum. Altera, folia tenuiora obtinet,ßores exi^tot,tenues, albos, amp;^auiterolcntes.Porro Sampßschiodorem eon» ficata cius folia amp;nbsp;flores referut. Qua étique de^ feriptio ita fAabicariam tul^o diH-am herba ex» primitiVl nemo non,niß talpa cacioi fit, banc eße alteram ArtemißaJfeciem videat.Prutieofa enim, herba efl Matricaria, foUis quamflt Artemißa fropriè dielagracilioribut ,floribtts tenuieribsu, per ambitum albis, (intsts enim lutei cxißunt')^ra= uiter am vniuafa herba olentibtie.ïlallucinantur itaque qui Serapionis interpretem fecutiiDiofcori^ dis Parthenium eßeputant,'vtfuo loco abunde deo Parthe* moß-abimtfs.Tertia piovC:tÜMVOt,hoceft,-vnicau- nium non lis difla , flmplici caule canÇurgit, foliu minutim efl Matri’ fafu.Qaulu infummofloribus lutti amp;nbsp;tenuibus caria, abudat.iïac odoris iueuditatepriore vmeit. Qua fane deferiptiopulchrè herbam Tanacetum appeb

P I A N T A. R V M Hr S T 0 R Î AE latam hoclie,'lcliitcat,iMvttertiam cjfc artemi^x Jpecië ncnio dubitare debeat, aut piltê inre que^f, T.i^^tcs Xndica caide exitrgie ntbefiente, ntmitlis mitlttf bMchiato, fuliis trnitib.mitiutim fiißit,amp; ^dnitcr odorMif^florib. in Çumno caulc lutd^, amp;nbsp;croci ferè eolorem referentib:^, ele^Mtia nullt al-teri cedendbm. 1 O C V S.

Prima nafeitur in aquofts, incultis, aßterißjue locis. Altéra inhortis,lociißecii amp;la^idtfis. Ter^ tia in aquarum ripis, atqne vinearum a^eribut faßm franenit, vnde Gcrmanicè appofito ’voca* bull) Keinfam vocatur. Ïndtca Ta^ctes non niß fita prouenit i» Germania.

Sin^tla jettera tria aßate,potißimü cumvua matnrefiit,titnc enim abundantßoribus, coinin’ tur. Indien paulo tardiM in noßraregione floret.

Calefaciunt amp;nbsp;modice deficcant, amp;[unt,qujd ad calefaëlionem attinet,ordinis (ceundi:quod vc^ co ad reflccationem,aut primi intcnfi,autfecundi remißi. Sunt etiam modieè tenuium partium.

Px-calfitdut amp;nbsp;exténuant. Peruefafia profant ad infirm muhebreiflucendoi mefisflecundas amp;nbsp;fietus. Vteripraelafionem atque inflamatione iu= uantflapidesfian^nt, amp;nbsp;vrina fuppreßionem tol fat. Herba ipfa into ventri illita copiofa mefis mo^ net.

CAPVT Xlir. 18 uct-Succta tiw cü mynhafubadtu dl'admotm, cxvtm elicitquxcunquc,amp; infeßio.hibitur etia coma h mm drachmannn pottdere eorunde ducof domm^-atia . Si quitflomacho laborans Artemis ßam leptopbyllon contudcritprobe cum oleo amy^ dalino,amp; veluti malaga confecerit, flomachoqt impofuerit,fanabitur. Neruorum quoque dolore ß quit aßiäluf fuerit,ac luteum eiw cum oleo rofia ceo mißens inunxeiit,eurabitur-

Artemißa priuatim faminarS mails medetur', Tandem qitoqucßeum habentibus, nc^ant itoccre mala médicamenta, beßidmve vllam, ne file qui^ dem.amp;ibitur amp;nbsp;haeexvino adumus opium. Ab ligata priuatim potens traditur, potdve aduerßu ranas, Alb^atam qui habet viator, ne^atiw laßt, tudinem (entire,

Praterdiflasfacultatcs vfucompertum eß,flu resTanacetipucris ex vino vcl lade datos, mirio ßce ex ventre lumbncos pellcre,ideoq;Germanis herba lumbricorum,vtpaulo ante diximus,appel lata cß hac Artemißa jpeeies.

NOMINA, ^-^----frf^iir-Omiiha^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noUfilviijti ofitpoiKwu/^znot,» tpiX^ó^at

locarpts. A Woy GrM, Afarine Latiiiè, Klehkraat Philan* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccrmaiucè. ÇCaUicè Gratcron) nomini^

thro^tos, tur.Ompbiilocarfos ab vntbilicifimiUtudinc, qaS fernen cimrefert,recte dicta efl.PhUSthrolios au^ tem V0X humanitatilt;,amorii amp;nbsp;comitatm idi im* pofita efl,quod blanda, comis, amp;nbsp;hojpitalis herba ßt, nee aliter pratercuntiitm vefles apprehendat, quam folent amici amp;nbsp;boJpitaUores à fi difcedentes eomprehenfa veße retincre,autß id ncqueant, ali^ quandinfcqui. Quam appeUationempnlchrè Cem mani exprimentes, Klclgt;k.tiat nominant : cß c= nim illif KI eben, quad Latinis tenaciter adharec re. O^icina amp;nbsp;berbarij nonnudi Aßer^lam hoc die vocant:rcfl!Ui tarnen vna detrita litera nemic narent Aßernlam, quodaßeritateßta attin^ena tinm veßimentis pertinadter hareat.

.tinnotac Errant qui putant Icgendüefle èpuptmi-tio, M^irof.na Diofcoridis amp;nbsp;Pauli exemplaria caftigatiora omnia habent ofecpctAin(tfpTTofj. Cui fanè leétioni amp;nbsp;ratio ipfa fubfcribit, efi fic nominata fit ab vmbilici fpecie.quam fru dus eius refert. Q^are cùm altera ledio ra-tioneomni deftituta fit.immcritó ab Orol-fio Hifpano Hermolau5,Marcellus,amp; Ruel-lius Diofcoridis interprètes optepaAiKVJp-Trof legen tes,taxantur.

Kämuhi habet Ajiarine multos, exl^s, quita drangulos,amp; aßieros.^oUafcr ambttum orhémve Kubia modo per intcrualla circumpoßta.Tlores alf hos. Semen disrum, candidum, rotundum ,à meo dio,vmbilici modo, leniter coacauum. Ïp^a herba feßibus adhareßeit.

Hafcitur infiumentaria q^o, aut hortis circa fepes amp;nbsp;maceries. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

Aparine modicè exter^t amp;nbsp;deßecat, habétque nonihil teuuiumpartium: vndefatis confiât hanc aliquam etiam caloris in fi portionem habere.

Aperinesßeminis,caulium amp;fuliorumßuectu cü 'vino potus,phalanpporum amp;nbsp;vipcrarum morßhue auxiliatur. I nfußus doloribus aurium medctur.Vler ha ipßa cum axu^ia trita confia,ßrumas dißeutit.

ïjficax Aparine contraßerpentes ,ßemine poto ex Hino drachma:amp; contraphalan^ia. San^iinis abundantiam ex vulncnbui reprimunt folia imo poßta.Succus auribus infunditur.

AKOH^otiHXHajIamp;K Grxcli,fiLCathui ßue A« caittha Latinis didtur.Officine à ßmihtuo dinc,quam dus folia asm anterioribus vrforu fie* iranca dibus habent,Srancam vrfinam vacant. A d quant Vrfna. etiam fmiUtudiiKmrcJfiicietes GcrmMi^Bentk.. lauu, oder Bern taiz, nommant, lUud nonpra* tercundum efefutam, banc herbani oUmetia Ko Marmara manis Mamtorariam cffcdiSlam: qua vox in ont* ^^^' nibus Oiaßcoridiscxcmplaribusdcfirauatacß, ac Diofcori* m ftlamolariamdetortaiquod dus folia columna* dis locus f„„, maximèCorintbiaruni capitulis infculfichaa entendu* für, quarim identidem tam feafi quam verhees ^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marmoreJfilcndcbaiit.Antiqui etiam Acantho ^a teras fin^tbant.

À- t.-r^i-“Iftiufj,,,^ Dua Acanthifrencra damus. Pumum quidem ^^^ii^^d”- Acanthunt itaminauimsts,quod fcilieet dcjcrijitioni per onmin refondeat. Germants did* ài-igt;*fi)‘'^‘*‘éilm^'*^ ^uellcliberokhuu. AltcrianQermamcant, quad nimirum in Germania officina amnesfro A* cantho hanc vfurfent berbam. Ccrmanii fmpli* citer IJctiiklauu vocaiur.

Volta habet muite qii.am LaUuca latlora, dn langiora, V.ruca modo incifitris diuifa,niffrieantia, finguia,lcuia.Caulcm lcucm,binüm cubitorÜ, dia ^itaU crafttudine, ex intcruaUis fub i^fum vfque verticent

quot;»ertlcem foliaUs qu buflamobhi^svc'.utlnucti^ mentis,aaileatis,cx qnibnicadidnslgt;romitu;'flos. Semen iUi efl oblon^nm, Inteiem,caput thyr^i ppc* de. Radices fubfitnt^lutimfa, mucofa, rubentes, lon^a , Hafbcniu niafcorules.Si autemveri A* canthi piciuram diligenterJpedïare volucrisjtnic defiriptioni prorfiis quadrate videhis, ita vt nuit la fit nota qua idi nonadamufiim refiondeat- Ne* que impedit quad Acantha (pinam fl^ficet, [pi* nofacnimamp; bac quidem herbu efi, Ccd molbbus duntaxat {pinis, ideéque à V er^Uo mollis Acan-thusdicitur. Germanicam tarnen Acanthum ad Diofi:oridis picluram nonpenitus accedere,eft cui* dentifiimstm. P a te fl tamcnlnprioris inspiajiulut etiam commodus ejfevfiis,ytex ijs qua paulà pbfl diccmus,patcbit.

Nafeitur vera in hortis,pctrofis amp;nbsp;humetil ut locis.Gcrmanica in hortis amp;pratis indique.

CuOl^itur in asiate dumfloribus (^ femine a* bundat,Punio pracipnè (if luUo menflbus, TEMPERAMEN TV M.

'Polia Acanthimediocriter dipper einem faeu'toa te obtinet.At radix exiccatoria e/l,amp;leuitcr incia fin ia,(if tenuium partium. liane vim Acantho c* tia Germanico ineffe, ^flus abundè mottSlrahP» liaenim dus modicè amara,radix autfubacris eft, VIRES.

Acanthi radices vßis amp;nbsp;luxatis idita frofint^ Potavrinam mouent, amp;nbsp;alnumßßunt- Tabidu, risptis,cigt;ijuitlfis,mirè vtilcs finit,

Radices Acanthi vßis [uxatlfjue miripreftint, item ruptis,c«nitiflßs,amp;‘fhthißn metuentihin m‘ cocT-x cibo,maxime ptifina. Podagris quoique idia nuntur trita amp;nbsp;calefafta calidii.

Plßnoßra Branca vrfina facies fi^lura Acanr thi non vndiqitaqne rejpodeat,tarnen dus radieem eandem habere cum Acanthi veri radice facultate eß cuidetißimitm.Cum enimgußufubacris ßt, nd teffe eß vt exiccetiinddatjeby tenuium ßt partiu. 'Errant itaque noßrx atatis medici, qui neglcfta prorfus radice,finis tantum vtuntin',qux quidem mediocriter difeutere valent.

KotfSa AÄ/wJ Crxce,Spina alba latine, A Offidna Bedegarim fiu Bedeguar Pano Bede^uar nomine appellat, Germani VueMiftcl, Spina ab oder Steebkraut. (Gallici Chardron noftrc havnde daine,ou Chardron argentin, ou Artichaut dida. fauuage.) Idomcnherba hacab albis foUis feu lacieis

Q^anuii Diofcorides Spins albs duntaxat vrut fai:iat-(^enu^,tammcümflures inuemantur spud nos herbs qua deßriptioni reßodent^ pinra etiarn vt iUimflatitamus ff!nera neceffe efl.Vnim itaque iß^Vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J^enus efl, quad hodie vuige Carduus Karis dicif ^HMquot; tur,Gergt;namsvero Maneodiftel ,oder Frau-Ucodiftel nominatur.Kosßinam albam hortene fern,quod nimirum in hortis tantum proueniat,ap^ pellauimus.Xltctitmgcnus^lueßre cß^prexime ad^eh- hitik-Dioßoridis dclineationem acccdcns,ideóquc à Get* 'i^'y manis Vucifzuuegdiftcl vacatur. Cstcrum vi» dimus herbam pcregrinamßecam, qus fylueïïri, quad ad formamattinct^pcromnia reßondebat, qus baud dubii vera ßina alba erat amp;nbsp;deßri‘ ptiani prorfus conucniebat.Picluram eius,quod via ridi deflitucbamur,dare mm potuimus.

'Folia albo Chamsleontifimilia habeGangHflioa ria tarnen amp;nbsp;candidiora,ßubdeßa,fubaßerävc,amp; aculeata caulem bines cubites excedentem , digiti magni aut minoris craßitudineßibalbußntus cas uum.ïn cacumine eius caput eflaculeatum, Fchia no marigt;K no abftmile,minus tarnen amp;nbsp;oblogum. Flores pmpurcosßn quibusflemen Cnici forma, fled rotundius, C^sdefleriptio invniuerflum quadrate videtur herbs qus vuige Carduus Karis appellat tur.

tur.Voliaßqwdem Channelconti nS dißimUia^an* ^TiiorajCandidiordque (albis cnim macuUs vndi^ que conßgt;eTfa,vndc tam Cracum quam Latinum, adds etiam Germanicumnomen Vueilzdiftel,l't diximui,illi impofitum cßjfubdenfißtbaßerave, amp;nbsp;minime moliia, amp;nbsp;mirum in modu aculeata funt^ita’vt contre flat a immodicè pungant, Caulis eidefupra bina cubita altus,digiti maioris aut mi^ naris craßitudine,ctinanis. infummo -vertiee E ebi no marina baud dißimile caput aculeatum obti‘ net,Llores deniquepurpureos,in quibm fernen Cni coßmUcjß'd rotundius babet,id quad ex Vtriufq; feminis collatione pulchrè deprehendes. LUsaccc« dit, quad facultates quM alba ßdna Diofiorides tribuit,ßmilesßnt iis qua Carduo Maria à naßris hedie herbariis aßignantur,'Vt ex fequentibsts in» notefeet clarists.Sylucßrißc quadrat deßriptio vt nihil ma^is.Nani,ft catera omittam, radix deße» catoria cfl, amp;nbsp;modicè adßringens, atque adeo ^f nuinae Spina aiba facultates abtinet.

Üapciturln montibusamp;fyluoßs locis.ïJodie in hortispaßimetiamplantatur, vtalia quada Car duorum genera. Sylueßre in lacis incultis amp;nbsp;arena fis prouenitgt; T E M P V S.

CoUigenda eß her ba in aßatc dum femine pra» psans eß.Lloretautem lunio Cf Ïulio menfibus,

Ka^x eita deßecatoria cfl, amp;• modicè adflriw ^sSemevert) tenuis cjjcntix^ctcalid^ facultatis, VIRES. EX DIOSCOMDE.

Kndix huius pota,fangmncm exmantibui, fio^ machkis amp;nbsp;cceliacisprodefl.Vrinam dt.Oedema tis ilUnitm-, Decoclo dm dentes in dolore collnuna tur. Semen potnm conuttlßs mfatttibus,amp;' à fiepen te demorßs auxiliatur.fernnt etilem quad amulet turn exeo venenatas bedias abigat.

Kadix ceeliacis,amp; flomachkis ßtccurrit^Saffü nis j^iecliones cohibct,amp;oedemata iliita contrat hit^ac dentes deletes iituat,ß decoHo eim eolluaat tur-Semenpotum iis qui eonuelti(ntur,prodefl.

ÄGardp^yot GrxccjhJpara^ latine voca j^o,^,.^ tur. Ojfidna extritapriore HtcraSpara^ o-usyndi nommaGGermani Spirgcu/GaHi Des afper. ^es) Sic autempotißimu altilis fitiuilfivc,dc quo nabis bic ferma efly nominatur, eo quad cauticulos hos,qui prima ^erminationcprodessnt è terrayprat. cipHos babeat.

E radkulis tbyrfusprimurn cxilk, caeumlne in torulos turbinaro,quod tandem increfcens cxplkaa tur in pra^randes ramos, quibus infunt folia ca‘ pillamcnti moiio, amp;nbsp;ytßmiculi tenuata, qua per y ctuf at

Vetnßate occalefcut in^inulas- VlarefunJitfat^ uulum^quo dccufß bacc£ dependentfrimum l'iris des,qua tandem maturitate rubefennt^feminihus refcrta,R.adicesjponffefa, lon^a amp;nbsp;rotunda,

In hortis feritur amp;• plantatur, inq; nonnudh los cu lapidoßs Iponte prouenit,

Tibyrfiprimum cum ver appétit emicante Dis ret,(pica turn cibis expetita. Kecentes bos tbyrfus lot in voluptatcm^la verterunt bcUuones.Hodie decoPlus in iure AJpararrus,aceto,file,amp; olco cons * jperfus map^no^la delcflamento comeditur,amp; in ; principum dcliciis efl.Semenfuole^itur tempore, nimirum aßatc,

Abßcr^endi facultatcm habet Ajparapu, tdque citra manifeßamaut ca'iditate, autfii^iditatem.

Afparagi caulicu’i colli amp;nbsp;comeßi aluum mois lilit,amp; vrinam moucnt.?^adicum verb decoPlum, dijpcullati'vrina,re^ morbo correptis, nephriti-cis,iÇchiadicis:cum vino autem idem decoPlu phas Un^iorummorßbus auxiliatur . Si dccoHumßts per dente rctineatur,cius dolori medetur. tacit ad eadem omnia fernen etiam potum.Fcruntmori cas HCS dccoclum cius brbentes.

Rra« ac iecur infarflu libcrdt hJjMrd^ru, amp;nbsp;maxime herbaijißm radices amp;fcmcn. (:^namp; dentium doloresfanatficcitatis nomine,quam vel. maxime dentes requirunt.

VtiUßimus fiomacho cibns,'vttradit»r,^fparao ^hCuminoquidem addito iuflammationes flomao chi colique difcutiut. lidem oculu daritatem ad^ ferunt.Ventrem Icniter molUunt. Pestris amp;• fit-n‘edoloribus,intcfliMriimque vitiisfrofunt. Vino concoquuntur addito,lumborum amp;renum dolores miti^ant. Veuerem flimulant. Vrinam dentvti'^ lißinii, fraterquam quad veßeam exulcerant.Ka dix quoqucflurimorumpradicatioue trita, amp;nbsp;in vino albo fota,calculos extwbat.Ciuidam ad vulo sta, dolorem radicem cum vino duld prof usant.-'Eadcm in aceto décoda contra defhautiamprofit cit.kjparago trito cum oleo pcrunclum pun^i ab apibus ne^ant.

AJparavtu olerum omnium maxime nutrit.Pro^ indefi quis dicatciusnaturampoßtam eße media inter olera amp;nbsp;cartses,nottprocul àvero aberrabit,. propter nutriendi facultatem plantarü amp;• camiü, qua fimiliterfc habet.Vrinam quoque cit, ect‘ olß ßrudiones iecoris Üfrenu apcrit:id quad manifc-ßu ex eo,qubd vrina odorem infuum trauftnutat, vt Itunc qui aUquantulum dus cdiristt,fcntiant.

l^ccjue qu’fixa aJmiicturiUum patim vrinxfaam qualitatcm inderanam amp;_rubca tinffomm ß ma nibm cmtincatur, vriiMm m fnum colotcm traitfi tmitafquod paradoxum el tam effe vidctar,vt cx^ trinfeem imqtofitum •vrinamtingat. Afpara^i co« ticis amp;nbsp;renum afficHb!ii,qui à piMita froueniHt ^ auxilantur : fernen genitale angent, amp;nbsp;eelcrus qn.im rcliqua olera mfanguinem mutanfur. Men^ fis ciunt.Coriiis fa’fitatienibsafuccuri'uiit: denti* bas^nfintfed no femjier ßomacho boni Cunt, pro“ ptereagaro amp;nbsp;oleo conditis, cum medioerita' eo“ fHfunt,iisvti oportet.

AUligt;v'l!,H (ivavii Grads ; Anonis amp;nbsp;Ononis Latinis appeUatur- Vaigus herhariora Re« ^efa bo“ ßam bonis,quod in opere arames bouesfibinde ß“ ■ quot;'■’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiat, nominarefilet. NonnaltiKemoram aratri,

S^emora ^,^^^1 altis amp;nbsp;duris radicibus in agrisaratrum re* aratri. nbsp;nbsp;moretur,appellant.Simt qui Aculedavocent.quod

AcuteUa. fuis CcilieetJpinis ingredientium pedes pungat f^i^ , o/fendat.Cermanis tdïuuhechelituncupatar,amp;

Öebfenbreebj quit crebris inter folia aculeis, . baud ficus ac infiriimentumhocquomulieres lit num carminant ,amp; à eraßiore purgant fiuppa, horreat : vel quod ligone ad aculeatam banc ber“ bam eruendam amp;nbsp;extirpanda lum in altum agio tur.

tur, cgt;’fifi propagat.ofiHs fit. Equités Germait Stalkraut, co quoddecoflu dus meiere nequeut:^ tibus equis ojflr4tur,vocant.Einominis autem un^ tiquis efl feriptoribus, VM tantum lita'a mutata, Sunt enim qui Ononim, vt Thttphraßus amp;nbsp;Ga^ lenus:funt etia qui Anonim, veluti Diofeorides amp;nbsp;Pln}ius,nemincnt.Anonis hauddubie à nonimtanc Anonit do,quod nullo iuuamine pollcat,diSba efl. Siquide curdifla. aratoribus inimica- efl,'Viudxque nimis frühes eji= primit,fuijq; aculeis nocet. Ononis verb, quid aß^ Ononis nos,quos Grad ovouf vocantßcfe terentes ad illam Vnde. feabentesq: iuuct.Complurcs quoque Craü herbam fic appcllari prodidcrunt,qubd in eafe volutantes, ßinis dusdorjurn libenter aßricent amp;feabit. Of» ficinis prorfus ignota amp;nbsp;inufitata.

Kamos habet palmarcs,aut maiores.fiattieeßs, fi equetibusgeniculis eindlos,cauls alarum multis, capitularotuda.Poha exi^a,tenuiaceu Letis,ad Kuta.,aut fanarti Lotif^s^uram accedcntia,Çubhir^ fata,odorata,nec iniucudè olentia. KamuU acutas ßinas,ßiculis acuminate ßmiles,(0lidasq:gcrunt. Kadice candida nititur. Theopbrapus toto caule fóliatam eße tradit,vtvelHti coronam ex internal lis totaßecics reprafintet. Tlorcm quoque illi eße minutulum, e^mßljqua nonyndiquefeptu firio bit.CßMfaneßnffilapulchripiciura revendent, amp;nbsp;Anonim eße hancbcrbam,quamKeßam bouts e ij hodie

hodie herbarijnominant, euidenter, nulla reda» mante Mta,o(lcndunt.Nam hac rames ßsar^tfu ticejàs.palmo lon^iorestfiequentibus cii^os arti* cults à quibusfala fundutur.Cafitula excrit orbilt;=-culata,folia Lentis parua^ ad Kuta vel pratenfis Lotifi^ram accedentiajgt;irfuta,iucudum odorem expirantiajnter qua nocentiores, amp;quot;nbsp;miKronata eufitdis aculei quaf Jpicula fibri^ntur. Flosferè PißdUutiore micat purpura, in filiqua non vndia quaquefeptus.Kadix in ni^'o candicans.

VaCcitur culto /ólo,pin^i,amp;e^lutinofi, praerr pue aute in ß^tibus amp;nbsp;aruisjnimica a^^icolis,vi uaxq: Pupra modum. Cu enim altam latdmve na* ff a tellure fucrit,protinus in alluni a^tur,amp;‘fins gulis annisfureuhs in latus emifiis.rurfifs anno pos flero deorfum verfits aPlapluribus ramis luxuriat, ideoj:runcanda amp;nbsp;radicitus extirpanda vemt.

Aeflatererminarc incipit,d fu^bus pofidtur, autumno Pui incrementifinemfaciens,^floret au* tem lulio menfi,amp; Aupuflo.

AntequaJpinofafit (aie conditur,amp; efl cibis^a tifima.Kadix dus calefactt , c^ exténuât, cuius cortex cuin vinopotus vrinam ciet^ calcules rums pits-

CAP VT XIX. j j f}t,cruftâfq«t abßcr^t. Denda radix in fofia dentium dolorem coUittione mitioat. Uuitu decoa dum Jgt;otitm,bamogt;rheidasfaiMre creditur.

Kadicb cortex maxime ytilb cfl, babens quif » fiam abflerforium amp;nbsp;inciforium. Proinde non ta» turn vrinat ducit,fcd amp;nbsp;lafideseonfim^it-Padcm facultatc (if crufiat confeflimdetrabit.V tuntur quoque ca ad dentium dolores infofia decoquetest t^y coUui decode dus iubentes^

Kadix decoquitur infofca dolor! dentium. Pa» dem cum meUe fota, calculas feUit. ComitiaUbus datur in oxymelitc,dccoda ad dimidias.

ÄK170V Grace, Anifum Latine -rocatur. Of» jicinis stomengenninum retinuit, Cermaniei

Anifum caule,folio,flore,Afio far eß'c videtur-, G.auUm statique tenuiterfiriatum, rotHndum,mul tifqueramulis braebiatum obtinct. Poliüvbifri» mü cnafcitur.rotundll,/cd dcincefs Af ij modo difi fedusn.Plorcm candidum,mufcarionf'aniculi.’ro» ta berba,baud aliter quam fernen odarata cß,

AniJum invniuerfnm calefacit,exiccttt,S\tTTVisp refiim men/enlentia interprct.tbititr pro co quoi efl,facilè/})irare facit. OrithaUtum iucundiorem facit. Anodynumefl,dolorcmve leitat.Vrinam cit. Diffimdit. Hydropicispotnm ftim arcet. Pndesï ad venenata aninialia,amp;inflationts. Aluum, elf album faminamm profluuiumfiflit-Lacad marne mos elicit,amp; Veueremflimulat.Sn^tum naribm capitis dolorem fedat.Tritum,ciimque rofacco in^ flillatum ,aHrium medetw rupturis.

Anifl fernen maxime veile cfl,acre elffubamao ru,vtpropè ad Vretium accedat caliditate. Proina de elf vrinam cit, elf di^erit, atque ventris inflae tionsfdat. EX P L I N I 0.

AniJum aduerfts fiorpiones ex vine bibitur,a Pytisa^ora inter pauca laud ttum,flue crudumjfi ue decodum.ltem viride aridiimve, omnibus qua condiuntur,quaquc intimeuntur deflderatum. Pa^ nu ctiam cruflis infcrioribusfubditum.Saccis quo^ que additur.Cum amaris nucibtss vina cSmei^at.

Quin ipptrn oris haUtum iucundiercm facit,fata« rem^: toUit maducatum matutinis cS Smyrnao,amp; meUc cxiguo. M.ox vino coUutum, vulta iuitiorcm fraßat.lnßmnia Icuat fitßißm inpuluino,vtdor mimtes olfaciant, Affictentiam ciborumprxßat. Dolores capitis Icuat fafftamnarihas. Epiphoris oculorumradiccm cists tufam imponitlollasdpfum cum avcopari modo amp;nbsp;vino , ^perfe tritii cum polenta,ad maniasfluxiones, extrahendaq; f qua iit oculos incidcrint.Narium quoque carcinidcs co fumit illitS ex aqua.Sedatanginas cum mcUe tà* ^ylf°{'’‘ ex acetogargarioiattim.Auribm infundi^ tur cum rofaceo .7horacis pituitos purgat tofum, cum meUe fumptum melius. Cum acctabulo Anif nuces amaras qusquaginta purgatas tere in melle adtufim.Pracipuum autem efl adrtKlus,ideoiiv flationihusßomachi amp;nbsp;inteslinorum torminibus, amp;nbsp;caliacis medetur. Singultus amp;nbsp;olfaclum decoo iltsm potunique inhibet.Potumfomnum concitat. Calcutospellit.Vomitioncs cobibet, amp;prxcordioss rum tumorcs.P.tpeclorii vitiis, neruis queque qub bus fuccinflum cß corpses, vtilifimum. Pradtfi co sees (er capitis doloribsts infiUari fuccum cum oleo decodi. Non aliud vtilifts ventri amp;nbsp;inteßinispua tant,idco dyßntericis amp;nbsp;tenafmisdatur toflü.Das lion herbaritts dedit bibendum cum anetho paro turientibus . Phrencticis qttoque illinunt recens cum polenta .Sic amp;nbsp;infantibus comitiale vitium e iiq aut

aal cotrad-ionemfentiet^bin. Pythaffirai qHidcm wn comfi 'vitio comitiali in manu habetes, idcó‘ que quarn flurimum domifcrendum. Parère qmq; facUitu olfaélantes, Sopmenes ebtra omnes durities ex aceto ffia cß.Semine eimfoto, laßitudiiw au^ xilium viatoribmßoföditStra^lationes vulux, ß madacetur amp;nbsp;linatur calidum,velß bibatur cA cafloreo in aceto amp;nbsp;medeßdat. 'Verti^^ines à far^ tu CU femine cucumcru c^ linifari menfura tri^ num di^itorum, vini albi tribut cyatbit, dißeutit. Vrinamcict. V eiKrcmflimulat. Cu vinofudorem leniterpraßat.Vcßesquoquea tineis défendit, EX SIMEONE SETHI.

Prodefi ad Vetuflos ex fiffirc iecoris aßefiut,^“ ad Ißiradi' difficultatem qua ex fituita frofidfei^ tur. Platsts qui in vcntriculo funt di^it. Obflrw Diones tollit,amp; lacht coßiam facit.

AKth' Gracis,Latinis Sambucus nominatur. indiqua nomina dicemus faulb fèfl, vbi cm vndc huius genera indicabimus. Sambuca porti vidc= dicta. nbsp;nbsp;nbsp;tur ab authore appcliata,cui nomen Sambyxfuit:

vel à fabucamufeo infirumento,quod alqpeßida nominant, alp magadin. Atque hinc eß qifod Sa^ bucuspotius quarn Sambucus,ß Screnio Qmnio crcdimut.fcribendum ßt.

D«o «»»^WM. y num arborefcit, quodprlud* tim ojficinx SambumnifGcrmniii Holder n con* cauitatevocant.^GaUici Du Sus ou du Suin.) Allcrum Grtccis )(ai^dm»,qu-^fi bumilis ,z^ )(Kfi!U.£ coaUx breiiitMis A^Je niminâtin , Latinii Ebutui, xTit. 4//tri. Germanif Atticli ,vcl niderer holder. ÇGaUif ZbHlM, Hyeble. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORM A.

Sambuctn In arborent affm^it, virils barndinü Sambuci, modo rotmidhifubcauts, candieantibwjfroicris, ^oUa tria,autquatuor,aut qtiiitq;, autfex, autfe-ftem fer interuaUa circa vir^M obtinct, nucù iu^ ^tandis ßmilitudinc,^raucolentia,plHribus îneifu^ ris,in fummis ramii fine caulibusvmbcUasrotudas feretia. JE lores albos,fruétu aciniimvc.Tcrcbinthi inniquot;rofurpureu,ractmolum,fuccofum, amp;nbsp;quot;oinoo fum. 'Ebulus bumilis miiwrq; cfl, herbaceogeneri ’Ebulb propius acccdes,quadrangulo ca»!c,denßs ^cnieu^ lis. Folia ex interuaUu circa finrulosgeniculos A-my^aU ßmilia ala inflar expanduntur, per am= bi turn fcrrata,lo^iora,^aueolcntia. Vmbellam in fummofert Sambuco ßmilcm,fiores itidem amp;fiuo 0um,R,adice nititur lon^a, digitali craßitudine.

V/riinque^enus inopacis , afpcrisqspotißimnnt locis,amp; iiixta aquas emicat.Fbulus vero in a^ü etiarn quibufdam prouenit-

cus.TardiusauteEbulm, Tunio nimirnmamp; Julia mmfibut.fn Au^ßoverb bacco^ fuMpr»fcrt.

Sambuem vterque culcßtcicndi ac deßccandi ßtcultatem habet,id quadamaritudo, (^ adshi* el ia madica abunde monfirant,

'Eadem vb ifyucfacultat, amp;nbsp;par tfM cxiccans Jcilicet,aeiuam cduccns,ßomacho nacés. 'Fotia ok^ rummodo dccoüa ,fituitam amp;nbsp;bilem purgant. Quinetiamtenei ieaulcs inoUactéli, eadem pra^ flaiit. Kadix in vino decofia amp;nbsp;in cibis data by* dropids auxiliatur. Eadem medo pota viperarum marfibm fabnenit. Vuluai emollitamp;apcrit ,amp; ^ua circa eatfnnt aßi{bioncs,deco{ia cü aqua ins fißiane carrigit.Fmflui eu vinopotitt eadem effd cit.lUitm capillosdenirrrat.Folia recentiaac tcne^ ra cumpolenta iUitaiißammationcs mitigSt.Am» bußis etiam, amp;nbsp;canis morfibus iUita ßtecurrunt. Profunda amp;quie in cauernas debifeunt vlcera ag^utinaut. podagrids, cum taurino hircinóve adipc illita,auxiliantur.

Vtraque Sambuctn,amp;‘ arbortfees amp;nbsp;hcrbacea, exiccSdi,c»nglutinandi,modiccq;digcrendifaculr tatem obtinent.Paulm Aegineta hac adiicit: Po» ta amp;nbsp;manducata aquamperaluum educunt.

Vtrl»Jij»e Jccodum in vino veter!, foUorum, Vel fcminis,vcl radicis , ad cyathos hinos fatum ßomacj/o inutile cß,aluo dctrahens a^uam Kefiia Tcrat etiam inflammatianem,tnaximè recetis ama ouUi: amp;nbsp;cams marjitm cum faleiita,mo!lißimis fa Horii lUitis. SuccM cerebri collclliones,friuatimo ^uc membrana guie circa cerebrum cß,lcnit infu fus. Acini dus inßrmiorcs quam reliqua : tin^nt caf ilium: foti acetabuli menfura, vrinam mouent. Tèoliorum moUtßima ex olco amp;fale cduntur ad fi tuitam bilémque detrabendam. Ad omnia efficao dor qua mimr. Kadicis dus invina décoda duo cyathi foti, hydroficos exinaniunt, vuluas cmols Uuntfiliorum decodo inßdentium. Caules teneri minoris Sambuci in fatinis codi,,aluum ßluunt. Keltdunt folia ferfentum idibus invinofota.l'o^ da^ is cum feuo bircino vebementer frofimt cau= liculi illiti. Iide'mque in aqua macerantur, vt ea ffarfifulices necentur. Foliorum decodeß locus ßar^atur, mußte necantur.ßoa affeUaturmor^ Boa, hur fafularum, cum rubent corpora. Sambuci rott mo verberatur. Cortex interior tritas, ex vino al» bo fotus aluumfilait. Bbulifumofu^antur ferfe-tes.Tencrum cumfoliis tritam, e.x vino fotum,cal eulos fcllit.lmfo[itum cedesfanat.

AfifU Crxcis,A.mmi tatmi,\mcoiojpc!n!t conuptèiGermitnis Amey ap^eSari[otefi. fOKMA.

Ammt ca»!e rotundo e^^ herbacco confl^Ktfur* citlii multis amp;nbsp;exi^ui^: folio obton^o., an^slo fcr ambitum incifuris diuifoforc fam9,caiidido,-vgt;rv bcll-i Anethi:femme exitiori mtdto quim Cumi^ ntim,^nfiuori^.fgt;ium fr^ji ferente^eri amp;nbsp;ftibit-maro:radiee candida amp;nbsp;multifibra,Efe ante bac Amnn ve berbam verum Ammi, (eminis in^itflufapor,qui rum. fubamarus Macris cfl,omii!um maxime oflendit: talem enim in eofapore Ga.requirit.Origan!f etia ^ußu refen'e videtur. Qmbus acceditantiqui amp;^ manuferilgt;ti herbarij tcfiimoniitm,cuius fetura et def riftiofatisdocèt,hac herba ejf ? Ammi^enui^ num. Inter extern enimfernen Ammios fifer^u^ fiu referre, ideóque à nonnuUkpifcrculadiflam effeait. td quad certè verifimum eff? compcrici,fi fernenfftÏiaueris : miram enim huic acrimoniam ineße fenties.

Üufjuam in Germania fuafpontenafitur. Sa^ turn tarnen facile f^ma^a copia proucnit,ßc vt detneeps extirpari vix queat.

Vis femini excalfafloriatfcrucns amp;nbsp;exiccas.Pa dt ad tormiisaiVrina difficultatë,vencnatorH mor fus cumvinofotHniMmßruaciet, Mificturdero^ dentib.ex cantharidibm confes^du medicamentis,. yt inde exortis vrime difficubatibus reßßat.Su^il lata cum mede iditum todit^Colorefotu e^ inmt^ £ium infadorem mutat.Sujfitum cumvua paffd aut reßna vuluas furent.

ïîerbaejuamyocant Ammifemen maxime efl ytile. Vacubatis eß excalefa^orix amp;nbsp;defecator riabenuiumj;partium. Sed amp;‘gußufuhamarum tfl,amp;acre.Etclarumefl quod di^crat,amp;y,ind maucat.

Issfiationes amp;nbsp;tormina difiutit.V rina (^ mène firua det.Su^idata amp;oculorii epiphoras mitirat. CumUnifemine fcorpionumictstsinyino potum drachmis duabusfriuatimq: ceraflarum cum pari portione myrrh a. Colorem quoqw bibentium fmi litermutatinpadorem. Suffitum cumvuapaßt, aut refina,vuluaspur^at, 'Vradunt facilius coneb pere CM,qua odorentisr id per coitum.

Â(àV,H à(tffa^ovGrlt;tcè,Arum amp;nbsp;Art's T-atU ne dicitur.Offcimt corrufto^vt frlcnt,voca^ hulo,latum afpeUant. Q^iJam, quodfobum c^ Pesl/ituUgie bubuliveftigiiproJcatjPalcm'vituli vocaräh Abbquod dracunculum temulaturjitbi ma^iiitudi Serpentas IK dtfirtfans, Scrpetariam minorem afpeSant: ria miners ncqiidfanètcmm. Videtur enim Aron cjfc Drib cuncuhti minor, cui Diofcor.dis filia mS'S'oit^H, boe cß,lardera ßmilia eße dicit,qua proifus Ars funt,nißquodpauloßntlon^iora, Plinius etiä As ro CM facultatcs tribuit,qUM Diofioiides Draeun eulo minori.Vt hine coniiecre liccat,Arum cu Dra cuneuto minors mifeuiße Veteres, Vul'rus,qitodps ßidum promit exertiferep^enitabs effigie, Saccr“ S teerdotis dotis virile nominat, Id quid ür^ermani noßri fa virile. ciuntquifisalin^aPtuffenpintÇGallicè Vit de piebdte^nuncupat.Alias Aron,amp; ob vehemente acrimonia,tcaticiien Ingber (Gallice Pied de Veiu'jvocant. FORMA.

Folia emittit Dracunculo ßmilia, fed lonpiora tiv minus mac»lata,caulcm dodrantalcm, purpus rafcentcm,pislillifi^ura,à quo etoei colore fruflus exit.IAadix illi Candida, Dracunculo fimilis, qua quid minoreacrimoniaefi, cocla lomcditur .lia vtique deUneationcs adamußim, nulla reclamant te

te notd,noflro Aro conueniunt.Si^uidem falidpro’ mit DrdcunculiJ.on^iora, amp;nbsp;paucioribut maatlit rfjpcrfa,cauleni dodrantcm altum,inpurpura Uni ter tendent cm. Ante fiminis partum^Ja^aci natura artißeio dignum.erumpit inuolucrum amp;eucuÜH, quod mueronaM in turbinem va^inulapisiiüü (Ot plefUtur,fit'fuo fouetßnu.Verüm ubi frufbuprar gaans fatifeit in biatum^fjUda pisitlli facies dilif tiore purpura rutilans emergit, e!y anfi-aclu peni-tus tandem patente, primumviridia, deina ocea JpePbantur femina,qua in corona modum concinnè contcxta,imam eine partem ambiant. KadiccntC’ tiam obtinet albam, ad nracunculi radUemace cedcntcm,-vtpicbura graphicè monTirat. Neque obsiatquid Galenits radteem Ari cli.vam mandi Obieftio» fcribat,noTiri autemtamacris fit,vtvixguT{ari nn diffolu ob mirat amp;nbsp;diutinas, quas in lingua acpalato cx’ tio, eitatpunUbui-as,poßit,tantum abefi vt edendo effe queat.Siquide Cal. lib.fecundo deaUmentorufa!: cultatibus teße, non parent in omnibus regionibut acrimoniam abtinct,fcd in nonnuUis minimam,vt Cyrenis.^t Plin.qiioquelib.xix.cap.V.tefle,in Ae^ gypto Aronnafeitur radice molUoris natura, qua etia cruda editur. in quibufdam,vt Germania no flra,maximam.V erba Gal. paulo pbß in facultas turn commcmoratione citabimns.Pline dtfccndim rrit,rnulta nobis inferiptoribus rd herbaria,primo flatim obtutu pugnatia videri,quaß ad eali region

nûmejuc ditterfitatem rcßicxtrimM, nihil frorfitt fu^iMti't aut abßirditatis habebunt, C^dniß diligenter itnimaduertM,muttMgenninat hci bM fro adnlterinis abUciai neceffe crit .lïis accedit ^»bd Galenm non ßm^licitcy dicat mandi Ari ra diceni,fcd elixam. Nonefl autemmimm ß acria etiam edatdo fant,fi ctixeiuur.amp;isenim aut ter in aquadécoula,Galem lib.z.dealiment facul.caj). vltimo, teT{e,acrimoniaJjgt;otiatar.Porri ßiflaßeio lis quibufdam baud fatisfeeerint, dicendum flanè erit Arü Germanianosirie eße Arifaron^ quodo^ ßu , Diofioride amp;nbsp;Galens autoribsu ,Mrites efl,. (Jamais ego cü R.uellio, diUgentißimo earn rerß inquißtore,Ariß«on ab Aro dißiirehaud putem, qubdfeUiiet forma vtrifque eadem fit. Cuiasc^ tiam reifidem facit ipfa nomedatwa, qua vtriuß que retinuit appeUationem: duobus tandem vocos bulls invnu coalcfccntibus,dici capit Arifaron. A» pud veterrimos enim Aris primum .■ dein poßierio-ribus, copulatis vnanominibus,Arifaron eöfidum eft nomen. L O C V S.

'Polia flatim lu Hartio,inter primas herbas veris exiliunt, in iunio difpereuntpta Vt baud facile hocnomine herba ipfarepeririqueat. Semeniu lio amp;nbsp;Auguflo menßbus reperitur,primumjVtdi^ ximus,viridc,mox croccum.

fii um Calmmin calefaciendo amp;nbsp;dcßccamla primi ordittis cffcflatuit.lt locatus efl de An ejm nan Vchemcnti acrimoniapollet. Noßru hand dus hie la tertio ordine calidum amp;nbsp;ficcum eft,ob mul titm,quapiitditum efl,Mrimoniam.

^‘idix,femè,amp; folia Art eafdèDraeunculo vis res habent. Kadix priuatim cum fimo bubulo iUis ta prodagricis prodefl. 'Dracunculi more reponinus In totum,ob mitiorem eins acrimoniam ededo ejf.

Arum terrena ejfentia confiât,fed calida :proitts de cxtcr^ndifacultate poßidct,vcrum non vaien tem,ficut Dracont'ü.Kodices eins maxime fun tvs tiles. Siquidem comefe a'afitiemhumoru mcdios criter incidut,adcô vt cxcreationib.cxpcflorc ido neafint: fed magis tarnen aptum efi Dracontiu.Et in libro fecundo de alimentorü facultatibtis fic de Arofcribit:Ariradix rapt modo maditur. f^ibtifi dam auteinre^ionibnsacriornofcitiir,vt Dracon tio ferèfimilis fit-Dum rcclè parare Voies, pi loris dccoflionis aqua cjfuft,repente in alteram calida iniicercoportct,vt in Eirafiicaamp; Lett di fluni efi. Cytenis contra quam in noTira redoneplata.fe ba bet: nam illic minimum medicamento fi,mininit j; acrimonia habet,adea vtvclrapis vtilior rcputi‘. tur:idcirco radiicm quoque in Italiam comportât,

lif qigt;£ itbfquc vt putrcÇcat aut rc^erminet-, lon^ ^ temporepent;tfave poßit. PerJpiemtm Veri est a'cndiscorponbus bancacconmadatiorem eße. Si qui s aietem in thorace ac pulmene coUedos craß fis lentifqae humorcs extaßire findeat, aerior ac medicamentofior magis conueniet. Tn aqua elixa efiur enmfin-api .tut acetii,ex oleo e^jearo- C^n^ etiam cum opfinüs, amp;nbsp;Ça!e, amp;nbsp;iis qua cafeo confiant, rumitur. H.tud vet o obfiurum cfl,freed eins qui in iccur ac vniueifrm corpus dijfunditur, quo Vm animal nutritur , crapiorcm efje, tdque maxime qiium radix, quemadmodumfunt qua Cyre nis,aducbuntur,medica vi caruerit. Apud nos nans quoin A.pa,pleraq; Ari radices acriores Junt,amp; medicamentofarn iam vim obtinent.

Aron miris laudibusextulcre Graci,prlmum in ■faUàifees cibis^ fimharum prafcrcntes,qHoniammas dub minam.. dor effet,amp; in coquendo !entior,pechrl(que vitia f’tf’fffiret: aridum inpotione infrcrCum,aut ecli gmafe,vrinam amp;nbsp;men/ès cicrct.Sic amp;nbsp;in oxymts litcpotum.domacho: interancis exulceratis ex las (Je ouillo bibendum, ad tußim in cinere cofluin ex olco dedere. A ld coxcre in ladc.vt decodum bibe retur. EpiphoriseUxum impofucraitem flipllatd, tonfiilis. £x oleo hamorrhoidum vitio infudere,les trines ex melle idinentes. l.audauit Cleophantus amp;pro antidoto contra venena, pdcuriticii, péris pneumonieu

pneumonids qiioquc amp;nbsp;tußientibus- Semen intri^ turn cum olco autrofacco infundcns,aurium dolo-ri DieiKhcs.Clcophantus tußicntibui nut pijpirios-ßi amp;nbsp;orthopnokif:,amp; purulenta excreantibui,fa rina permixtu m pane cofto dedit.Diodotue phthi fids è melle cel inmate, amp;nbsp;pulmoiiii vitiis, oßibui etiam fraelu impofuit. Partus omnium animaliu extrahitnatura drcum’itnm. Succus radicis cum meUe fittico,oculorum cali^ines,acßomachi vitia dißutit.Tußiin dccofti ius cum meUe.VIccra om^ nium ^encrumßuepbagedana pnt, ßue carcino^ mata^ßue ferpant, ßue polypi in naribust fuccus mircfassat.PoliaambuTHiproßint expino amp;olco cocla, Aluuminaniunt ex falc ûquot; acetofumpta.p!: tiam luxatis coHa cum mcllc profunt.ltcm articu Us podavrids cum falc, recentia i/el ßcca. Hippos crates ad collect tones cum mcllc impofuit. Ad men festrahendos feminisvel radids drachma dua in vini cyathis duobusfuffidunt. P.adcm potto ft à partu non purrantur, 0^fecundas trahit. Hippos crates û“ radkemipfam appofuit. Dicunt amp;in pcsiUcntiafalutarem eße in cibis.p.brietatcm difs astit. Serpentes nidore cum crematur,priuatims que abides fu^at, aut inebriat ,itavt torpentes initeniantur. Pcrunflosquoque Aro vtlaurco oleo’ fu^iunt,ideo amp;nbsp;contraidus dari potu in vino' tgt;iSlt;'oputatvtilc.lnfoliis Ari cafeus optime firs' »art traditttr.

res qua^ Poßeriorcs tnediti Aron difinticndt ^ extent^an^ fact^Uates dijCxtcr^etulUjucfactiltatcm habere tradut: ideo» Aro tri^ nbsp;nbsp;ejuc tttmonbttsawiumjficubuSiflrtftnisjfiirrhiÇqtte huante nbsp;nbsp;nbsp;tncdcrijfadci defirmitatem eudfque aufenr^dM denique radicein in pulud'em redad^am rupcrcrc9 ßentenj in'vnlncribttscarncm minucre feribuntdd aute paffepraßarCiacrimonia ipßt Vehemens quee ^ß^fifi excriti^hwjdè monßrat.Dioß:orides etid Arißtro acrimonia bami exi^na proidaum fa tbits idcóqnc illiMm nam as ßßej'eiCollyridque eß'tcaci(» ßma ex eo contraßsbulas fieri. Denique radice eus itßuqisc animalis pudenda impofitam^id cotrum^ peretradit, Plmn^ quequc Arißtro vlcdibus me deri manantibusßtern combusts (^ßßuUsßeriptü reliquit. Pratcrea commixtum codyrio nomasß^ ßd’e ait.

N O M I N A.J-^Pk^*f^^-f) AfM^fow, S 'ürpoü'düTioVyH z^^oirtüZrisGras ciSjPerfinatia Latinisdtcitur^Oßreina Laps pam maiorem, vulgus Qardand vocat^ Gd'mani Grofzklettcn (Gallicè Gleteron ou Gloutc-ron) Perfinatia bacqisondd ad perßnas vtebans tM’jquotics intbcatris dlitsve locis qui co^wfeia popttlo noUent, coiffe quidpiam yolebant. iß en m fdiorum eins tanta ampUtudo^vt totii humana fa des

des lis te^ poßiti atque hitte hauii dubieta Grx-d tjitam Latmi,nomen ills Profo^ii amp;nbsp;Perfmati^t indidcTHM.

PerfonntiafoUei Cueurbitx ßmilin habet,mal9 rx tnmë,duriorx,m^iora amp;nbsp;hirfutti’Caulèfuben’ didst,interdit nttllit. Keldicem^ande, Candida in-tits,foris ni^a.P.x qua dcß:rilgt;tione nemo no intells git,Perfonatiam eße earn herbam qtta hodievtsb ^s Rardandvocat,qua folio confiât omnium lajt farum maxima, parte aHcrfitherbido,aduerfit cat Rardana. no,caulc infurpureo albicante,^andibtts lappis, qua tranfeuntium vefiibusadhxrët, inquibusfios purpurcus nafi:itur,non cuidens,fid occultas,intra fie terminas, radice ^adi,intus cadida,^ ris atra.

Kadix Perfonatia drachma pondéré cum pineis nucibus pota, fan^uinem ür purulcnta excieantie bus auxUiatur, Arliculorü quoque dolores, qui ex f lij memt

PLANT ARVM HT S TO RIAE incmbrorum fiaClionihi^ coIUßonibufve punt^trh ta amp;nbsp;iUitafedat, (^btetiamfoliavetp^ßis vlccri^ bt/i vùlher idinttniur,

ArctttWÿCfUod Profopida yocantjCawfqt/c folia Caewbita ßmilimafuHtjniß quatenus tß maiora, tam dariora^difiatit ftmal ö* defecate fed Cl^ ad^^ firin^itmediocriter: qaamobrem foUa das yetert^ bas vlceribas m ederi posant»

Perfinatia herbaßecas cam vino veteriinpo* donem datasjomnes morfas ferpendam mirifcè Ja nahEiafdemfoUis cin^^csfcbricitatem, amp;nbsp;fatim febrem miti^at, caloremj; fanat» Valnw, edamfi cancer critjeam aqaa decoflionis folioram das fo acto:ddnd€ ipfam earn nitro amp;nbsp;axan^ia,ca aceto tercj^ in ^anno indadto amp;imponito,A.d cana ra bidorum morßa radix earn modicojale trita imjo nitar m^rfa^^flatim a^er Ubcrabitar.Saccasfo Uoram das earn melle forai dataSjVrinam froao« cat3amp;veßca dolorem tollit»Palais feminis das ca vino oftimoferqaadra^mtadtes dataSfifchiadh cos mirabiliterfanat. Polla trita ca albamine oai amp;nbsp;impoßta,/tmbußa mirißce curant,

Vmena vipera peUit fuperfcarißeatione ferro faftam herba Perfinatia trita amp;nbsp;cum fale impo^ ßta. Plus ctiam ciußiem radix fontufapfodeß co= tra

fra ferfentei.^x vino liiiturduûm dcnarioiüfon dere.Strumis radix dus medetur.item cum axun* gia ofcriturfoliofuo importa,

Airnv^apf imu^oeJ^it Grace, Afeyron Lit tine nominatur.Ojficinisiffiotum .Cermae’ nice H.inhouu, id efl, durum f mum apficllalur. Craci à contrario,huic herba nome impofuijfevh Aflyron dentur.iTKvpof mim iUis aflicritatefignifleat.Pub cur diitä. ehre i^itur ad Cracam appeUationem Germanica aUudcre videtur.

lïypcriciJ^ecies efl Afyron,ma^itudine diffe rcns,maioribus ramisfuticofus, punicco colore-m hens,Plores fert luteos fernen ïïyperico flmilc, oda rereßna, quod cum atteritur digitos fere cruetat^

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f quot;^ Semen

Semen Afyripotumf'n hydromelitis hemimi diMbief,ad ifchgt;‘*^icos frodejl dolorcs:bUie'fi enim mitli“ excrementa dnât.Sed a^idne dan oportet donee eonualejbant. P ra teren iUitum ad ambuTin conducit. lt;'

Semeneim purgatorium- Futurum verb faeul* tat modicè externem amp;nbsp;depccans,vt amp;nbsp;ambuïba fanare credantur. Caterum in vino au?fero dcco“ dta/vinum ipfitm ma^norum vulnerum rlutin.tto* rium ejftciimt.

Vfut feminis adtfchiadicos,potmduabm drack mit in hydromelitis fixtario. Altttemfoluit,bilcnt detrahit-lUinitur amp;nbsp;ambußie.

Av/pi^Mptov Grads, Andro/âmon pariter Latinis dicitur. Ofpeinis ineo^itum. Ges'ï Androße ^ manis K.antilhf quaß Grace dicat Thraßbu^ monvnde ta nominatur. Diflum Andcofemon, tjuàd aut dictum, coma, autßoribus cists tritis, hominis fancissen référât.

Difirt ab Hyperica amp;nbsp;Afeyro Arsdroflmö.Fru tex eß pratenuib. ramss,ßreutotus, punicco colore rubentsbus virg'u,foliistriploquadrupl0vc maia. rshsts^uim R.uta,qsta contritafan^uineu fuccum remittunt.

«A PVT XXV. 4f remittunt.Klam caua habetplura,in fammo ala* rum auium modo pennata exfanßve, circa quoi flofcuti fufilli lutei.Semen mcalycc,ni^o ßfaue» ri fimUct-veluti fun^is deßflü dißttinum'Ve.Ca’ ma trita reßmßm odorem reddit*

Andreßmi firnen tri tum, fotumque duarum drachmaram pondéré biliofit alui exerementa da cit. ïÇchiadicif autem foiißimummedetur^fled a fargatione aquamflorbere oportet.Uerba iUita ont buflafltnat,amp;fan^inem compejeit.

'V l’m ad jntr-^andam aluum tafle cum flemine, potaj; matutim , vel à cerna duabm drachma in aqua mulfla vel vino, vel aquafura,toti!u potio» nis fl:xtario,Trahit bilem, prodefi iflehidtaca ma^ xime.Sedpofiera die,capparis radicemrejinaper^ mixtam deuorare oportet drachma pondéré, ite* rumque quatridui interuaUo idemfaccre. A pur^ patinne autem ipfla robufliores vinum bibcre,inflr^ miorte

mures aquam. Jmfonitssr amp;poda^rù, amp;nbsp;ambits flisaamp; vuhieribw,cohibcnsfan^hsem.

AfXivêcit,» ajpmu^'it Gr^ce,Tui)iperus Lath nè vacatur. Ojficina Latinam appcllatioaë retinucruin.Ccrmamcè VuecJcholder.Krama-“^^et (GaUicè D u Gen efu re) id efi turdoru baf ca vocantur,^uod frufhbus cists tuidifm^efcata Junlpcrus Luniperm autem dici vidctur,lt;juod iuniorcs amp;no Vndc dh uellosfrstflus pariat:Jóla enim firi arbarum fa:(m (la. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fros lt;» bienniumprorogat,t]ui ne maturefcunt quh

LuniperusDiofcoridi duplex efl, maiar f^ mh norajoia arboris ctfiminis magnitudine interfe dif ferentes.Minor bumilis cfi,fcj?ilihus in terraramu luabaccu minoribus,radicibusfummo cejpitefußs. Maior altitts adolc/cit,amp; iniußa arbor is magnitu dine cxurgit,caudice proccro, cortice fragiti, ligno fu!uo,odorato,!atioribtts ramulf ,aculcarum acer^ noßipatu,baccis aitcrißmrlibus,mai'.rgt;bus tarne.

Vtriußiue fades hoirida, coma virent perpe^ tua, fpinâciuepotins quamfolioaßd berbacca vea ßiuntur.Cortex illi‘ mrmhraneiss,fragile,nec dsß fnu'ter fatifeens, materies fislua,quaßignibus di catur,tKn laiucundunt funtum expirât, qui odoris juaustate

faamtate graffantia fcflUenti't contacta depellit^ Ex ea etiain,vt rccmtiorcs Graeci tradunt, xTiiuis tanforibiis lachrynia thuris odorem atque colore xmulans fudat,lt;]u£ coloris officio durMa,coeat in ^iimmi.Arabunifdmilia,tion fine mafftneonfußo^ ne nominum,Sandaracham ajifiellat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandarac Officinaverb Vernicem vocant.amp;acciu ferStfri^^ '^ha Arox mamvireteSideindeper matitritatemniff-aiycjua bum. biennio antequam maturefcant in ramis fendent. Vernix. Hine funt qui baccus in Us effe ternas codem tefo^ re dicant,anni froxime cxaclt nondumaturas, amp;• tertq ante fra/ente iam maturas,tcrtia.s nouas amp;nbsp;recentes.Catcrum non défunt qui noßra lunifcrS ObieStloa nongenuinam fuient, quad bacca eins ad Diofcos nis diffoln ridis ma^itudniem.qua nucis ef} fontica autfa- tio. ba,non accédant. S cd cogitent to cum in caufa effe cur minores froducatur:vt flunmum enim omnia qua in Germaniafroueniut,iis qua in Gracia nas feunturminora funt. tiobis etiam luniferi lt;^ana aliunde aUatavifa funt, qua nucis auedanaqua-titatem aquabant:ob id vt ma^itudinem aefor-mam corüdem etia exfrimeretfiflor, curauimus.

Amant ï/miferi montes, amp;nbsp;maritima loca, in flanijque amp;nbsp;eultisnafli rccufant.

Ïunipcriu caUda amp;• ßcca, vlrinque tertii ordi-nis. AtfruSliußmiUtcr ejuidem calidiu efißednS ßmihtcrßcciti.vcrum in hoc primi fuerit ordiaii. Vernix calefacit amp;nbsp;exiccatficuitdo reeeßu.

Acrisvtraque fß^calcßtcitjC^ vrina mouetAn“ CC)tÇlt;e ßßituJcrpentesf»gat.Enr£fiufiM,hic quh idemfab-e,alius verb nucispotica ma^^tiiudine in» uenitur,ntitndM,odoratus,in mandendo dulcis,amp; Cuban arm, fiodice calefacit amp;nbsp;adfrin^it ,foma* cho vtilis.rotM advitia thoracis, tußes, inflation nes,tormina,amp; venenata,prodefi.V rinam cit.Coa uulßstruptiSiCfVuluaflran^latiomhus confert. Polia acria obtinct lunipcrus, ideoque tarn ipfa quam corum fuecum ex vino cemra viperarum morfut mini amp;nbsp;bibiprodcfl.Cortcxpatrerca ere* mattes amp;nbsp;cum aqua iUitus,lepras eximit.Kameno tu Verb U^i deuoratum,interßcit'

lunipcrifiuclus iteurrenesj; expurgat, nimiru Craßts amp;^!utinofos humorcs extcnuaiidigt;,eaq; de caufafilubribus medicametis immifeetur.Pcrexio ^um corpori humana alimetum ex co apponitur. Aßatimfumptushicßuflus ßomachu mordicat, capiltque calefacit:ex quo illud quandoq; impicns, dolore diuexat. Alui cxcrementa necrttinet,nec fropcllit.Vrinam cietmediocritcr-

V traque excalfadt amp;nbsp;cxtciiuat.Accenfa Cerfea te$ fu^atSemen fllt;imaehi,j)e(lorif, laterijquc do^ loribiuvtUcÄnflaticNcs lan^oraq^difiutitouffes concaquit amp;nbsp;duritiar. I Hitum tumorcs pflit : item aluum, baeeii ex fim ni^o potiidtem ventris tu» mores illitis. {gt;itß:cturamp; antidotisoxyperis. Vri» nat eit.l!linltur (^ oessOs in epipboris.rsalur eott» usslfis,ruptis,tlt;irmiigt;ibt(s, Vuluispftbiadicis cd vi-no albepotum pilulis q»aternis,aut deeoftis vi^st ti m viito. Sunt amp;nbsp;quiperungantcorptss ifimine eisisinferpentum metu.

VERNICIS VIRES EX RE» CENTIORIBVS GR AEG IS. Proßssentem e naribsts fanpsinem pßit,ß ex ca» dido ons liquore trita temporibus amp;nbsp;fronts idina» tur.padem vomitionem ex poUine tburis amp;nbsp;oui al bo exceptaÇupprimit.ïtemproßuentem aluum est eißdem iUitaßrmat. Stomaehum inbiliofosvomi» tos ejfufissn, deuoratain ouoßrbilipolenta eias co bibet,cruentdmque alui prolutsicm retinet. DeflU lationes fußpenditfuffita nidor,arcetque ne prach pites ad imadecumbant. Pituitam qua inßoma-cbo aut inteflinis coiit, dii^crit. Humorem etiam coercet,qui pernixa cerebro dcuoluitur.Tanins et catcra ventris animaUa necat.Vli^inofosßßularli pints inditarcßccat.Meßruos continclßuxtts-Gra uedinißtjfsttts citis auxiliatur- Hiatibus manssum

P LA NT A R VM HI ST OR IAE tb* p ctltim rimis iUitn fuccurrit. Tit infnmma, Sua cini ^oUee viribns.fed patelo c^icaeioribns : qnlt;eß deßt.dnßo Rondere in vieem fabßituitur.

Alcea run freques.Monoclonos fere eft; non malur modofruticolaamp; farmento-fa flore akhææ.

JN O M I N Aj^Mhe^u-fi^^y/l^ ÄÄKi« Greeds,Meen Lntinisvocatur.OjJic!:^ nis i^nota.Vulgnrcs herbaiß et Emßrici Sk meonisherbam, Germnni/toßri Sigmars, kraut, oder Sigmûdfzuurtz,amp; Hochleuclité (Gnl lice Guimauue fauuageou ruftique) appeb lant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Sytueßris malun ßecieseß Alccd,folin verben nnen modo feda habens,caules terms nut ^nntene nos, cortieem Cnnabißmilem obtinentes. florem exiguS KoßeßmUem, indices albas,Intas quinsy’ aut fox cubitales.

Ex cmplaßieorum medicamentoru numero ep ß Alcea, amp;nbsp;fjtin,ejueegluiinofiim quid ac lentore quendam pm ßcßrmit,amp;radix ßfa qun^luth noßidu’cis,!^modicè adßrin^nsapfarct^ßa» tibus.

ti^m,alunite monflrant.ïïincfatis conflatKlccam txtra omneni inß^nem turn caliditatem,tMmfii^h ditatem ßccarc,ac plane emptaflicorum conpfien^ tiam obtinerc.Vide Galenum Itb.iiu deßmpl.me^ dic.faeult.eap.iiu amp;fcquenti.

Alcea^^lucflris malua ^cnus efl .1» vinopota dyfentcria amp;nbsp;rupturis medetur^potißimum ipßus radix-

V lus radicis Alcea ex ’vino vel ex aqua, dyßne tericis,aluocita,ruptis amp;nbsp;conuulps-

Celcbraturad caligincm »euloru ab 'Empiricis, ita venen deßnt qui credant radieem Alcea è col^ le/uJpenfam-acicmeiculorH fupra modum acucre, amp;nbsp;tueripoffe.

DEADIANTO. CAP. XXVII r. Adiantum duplcK TheopHrado ,triplex Diofeoridi,nobis quadruplex.

N O M I N A. lfpeeussgt;^A AS'IOJ/'^P, ÿ TSoAvJlypip, Il itScX\lj(^0f3,H iSlve^iyioV Gracè. Adiantu, Polytriebum, CaUitriebS,Cincinnatis,Terra capiUus, et Super* ciliS terra,tatinè appedatur. Ojficina hodic Car CapiUm. piltum

V encrts. f ilium 'Vcgt;milt; quot;vocant, quo ctiam nomine appeUa“ Adiatum riLatinu Apulciits teßatur.CermamVtiuaen-•vndcdi‘ liai,veZ lunck.,fiaauenhar,Ai/iantunomen nb lt;Iumgt; nbsp;nbsp;nbsp;cuentu acccpit,qHod folium cita perfufm aqua W

diai'ATCilpdcsl^non madeat, ßccofomperßmile ft author Cil Thcophraslut Ubrofeptimo de plan tarum hifloria,cap.x!ij.ïd quad minime inteUipß* dum erit de merßone longiorc in aqua : nam diu* tim merfum acirrigatumgt;aqHe ac alia herba ma defiit. Quare reflim de imbre defeendete è mlo, cuimflillicidium filits eins no iußdet.-ut teflis est in Theriaeis Nicander,accipienduvcnit.'V el quod magh arridct,ab intmorihm puteoru parictibm, amp;fontium mar^inibus qum coronat, diSlum e?{ Adiatum, quod nimirum quaßßties iUoru aquM, Polytria quoi tamenoditamp;'reßiuit,quarat.Polytriehoau* chon. tem quaß multicomü,quod capiUos multos ac den Cadi tri* fos faciat,eimq: defluuia expient. Callitriehon fe* chon. co quaß pulchricomum, qua d eapillostmgatgt;puU chrtorespreddat. Nccaliaratione capiUm Vene* Capidus ris ßae herha difla e?l. quim àßecioßs reddedif V eneru capidis:nec alio note V emris vox adit fia eß,quant cur difla. quod hacpulehricomapii^atur.ïîincpateßt ma Pharma* ximmpharmacopalarumnoßri teporisenor,qui copolaru fuß trib.nominibm/vna amp;nbsp;eande duntaxat herba ßffiißiStihus, tres diuerfas herbas deß^natas cjfe putat.Aliam enim Polytrichil,aliamCaUitrichu, quam tarnen compta focabulo Callitrichum vo* cant:

CAPVT XXVIII. 49 cant : aliam etiam CapiUum Vencris effe herbam exipimmt.Qiia'es antem hcrbx fint, Polytrichü, amp;nbsp;CaUitricha illis nominate,Cuts loeit oßeaemus. FORMA.

Polia albicantia Coriandro ßmilia habet, in fiimmo incifitgt;-is diuifa, Caules ex quibns nafeHtnr frodciintve,n!ffv! admod»m,tenues,dodranta!es, nitentesq;.Ncqueflorem,neque fiemen ereat. Poliis Vero Coriandri iam quidem erumpeutis, vel fiau» ■ lo anten enati,necditm ca»leßentis,qua quidem in ' nbsp;nbsp;infima eins farte quodammodo lataßmt,amp; in ex‘

tremitatibus incifia, confiai t Adiantum ficiendum i erit. Px qua nimirum deficriftione manifeflifiimu e^, cam herbam qua fiere omnes offiema fro Ca ! nbsp;nbsp;fillo Veneris vtiitur,amp; quam nes à muris in qui-

busjgt;ucnit,Gci'manieè Maurratté,amp;Steinrau Kuta mu' ten v»camus,noncffi veru Caf ilium ''fcneris,aHt raria non Adiantum:caulcs fiquidem dus nonfiuntniff-i.fid efl Adian virid(s:ncqucadmodii tcnues,fiedfroherba quais turn-titate crafii:ncquejflendëtcs.{nfumma,ncque fi-^ra,ncque ma^itudo,neque color,nec natales e* tiam rejfondcnt,quia in ficcis amp;fioli exfofitis muris naficitur,in humidis centra Adiantum.

Lods ofacis,falufiribiifqHc,cly humentihusmu rls,amp; frofc fiontes naCeitur . f n Germania tarnen nofira,quodficiam,non freuen: t: cofiofie autem in aarbonenßGaUia,amp; Italia,

Adiantum in caliditate quidem amp;• fri^iditatt Jyntmetrum efl,verum dcßccat.

DecoflS eins kerbte jiotum, aflhmatitiSydtß'in eultatefpirandi laborantibus,id^ericis,lienoßgt;, öl' ! vrina dijßcultatihus auxMatur.Calculos coterit,. amp;nbsp;aluum cohibet.V enenatorum morfihui,amp;‘ßo* j tnachifluxionibits cum vinopotumprodeVi.Meßs ' citamp;ficildas.Santinis reiefhonemßflit.Cruda ' herba ad venenatorum morßus lUiniiur.Aloptciae ; captdis exf let.Strumasdißicit.furfitres amp;nbsp;acht» , res cumlixiuio exteiit.Cum ladano, myrthino amp;nbsp;f ßsßno,aut hylßopo amp;nbsp;vino^capiUos deßuentes con^ tinct. Decorum eitss cum lixiuioamp;vino abater- ' ^it.GaUinaceoi amp;coturnices cibis eorum additum fu^aciorcs facit. Serdur amp;nbsp;maffia vtUitate cirt . (a ouilia.

'Exténuât Adiantum amp;nbsp;di (cutit. Alopecias cat ’ fiUisveßitjßrumasamp;'abfeeßus digeiit,tapidefq; _ fianfftepotum. Vifeoforum craforumque ex tho-race pulmoneque excreationibas non mediomter tonferttCyvcntrisßuxioncs fißit.

NOMINA. V^-n ç-v^M— AjumAof olvoiplçot KM ü/Ki^c! Gr^cèj Vh M vint fera amp;nbsp;fatma, jeu culta Latine api feUatur.Germanicè Vueinieb.CGaUicè vnevi-gnccultiuée.) Vitis autem , quid inuiteturad Vitis vn^ y nos panewiai,dicta efe primo videtur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedi^ta.-

^nnumera vitium repcriuntur^nera, qua fui ^laperfequi fupei-uacancum effevidetur. Si quit tarnen ilia difqunere deßdcrat,rei ruflicaferiptm res,Pliniumq; tibro xiiq.naturalù hißoria:, qHi di* linntißime de iis ßnpßtfeppat.

Nitiscaduea efl,amp;nißfitfulta,fertur ad terra. A radice eins caudex ynM cotortus exit,qui in ra* tnosßequenits ßinditur. Multiplidcorticecin^ tur,rimofo,faillis lon^ lateque 'vagantibus,qui* bmfe quaß fuis manibastrigit, amp;nbsp;qutcquid na* da eß compfeditur. Sarmentis,foliis latis, amp;nbsp;in extremitatibus incißs,laf iuientibus.Lloribusßu* flum ambientibus lanugineis .Vua compluribm acinis aceruata, qui in ter dum purpureo , nonnun* quam rofo,atiquando yiridi colorefulgent.Stmi* nibtu tunica daußs.

Omnium partium vitis temperamentum ^fa cultatum enarrationepatefiedVua tarnen imma“ tura amp;nbsp;acerba^ßi^ifla zp' ßeea funttmatune ye-ro caUda amp;nbsp;humida in primo ^ aduiautore qui“ dem Simeone Setbi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

'Vitis vinifera folia capreoliq; trita amp;nbsp;ilUta capitis dolores,ftomaclsiqueinflamationes amp;ardore Folia amp;nbsp;cum polenta miti^at.Folia ctiaper Peimpofita,vt-Caprcoli. pote qua refileront amp;nbsp;adfiringut- Sucetts ex ipfis potus dyfntericujfm^uine expuetihus, flomachi* cis amp;nbsp;citta laborantibns mulieribus prodefl, Made fafti in aqua caprcoli amp;nbsp;poti eadem effciunt, fachry- Lachryma verb cites qua velutie’^'^’i in’eaudi“ ma. cibles concrcfcit,pota cum vino calculospellitAnita licbenas,/cabies (in lepras fanat. Oportet tame locum antea nitro confiicaf c. Fadcm cum olcofie quenter inunfla, pilot denudattpotifimum ichor, stquoftifve humor,qui ex incenfis viridibusfarme-th exudat, Hicetiam myrmecias inunfltes elicit-Cinis farmentorum amp;vinaceorum circa fede qua antea ablata amputatave (lent condylomata (in thymia,cum aceto iUitus fanat-Cofert luxate amp;

quot;^ipframm morfibin . Llcnis inflammaMnibits cu tofacco amp;nbsp;R.uta,amp; accto HHtiü.'Vuit reçoiscjiilt;c= Vustt nu aluumturbat,amp;ßontachum inflahMinus be» rumfarticclgt;s qux aliquanditf decerlitaDépendit, quid inea cofiahumoris exarucrit^Stomacho ac^ comodata efl,afpetcMiamq; cibi {xcitat,amp; imbe citlii conuenit.Q^ autem in vinaccisjMt è yina^ V ide Gd« rioyafiferuatx fitnt,ori Crßomacho ^'Utxßtnt. lenuli.z, Aluumßßunt ,yeficdm tarnen amp;nbsp;caf ut tentant, de almee ProÇunt fanguinem exereantibm. SimilesHsßunt torufacu. qua in mußum conieHa ßunt. Q^a yero ßa^aaut triflieem müße condttajlomachu ma^u infeßant.K.eßonun hune fiya tur amp;nbsp;ceeleßi eu aqua prins paffa faCla, minusq; uadai um yinoßaßunhßiticuloßsdtrdcntibus amp;nbsp;lentis f ebrie yuarü ma busytdes.Vinaceiearum reconditi,infiammatif, du explie durit, turgentibusq: mammu cum ßale illinuntur. eantem. V inaceorü decodu dyßciitcricu,c(eliacis,amp; ßuxui mulicbri infußum confert.Ad injtßioncs quoque ac clyfleresajßumitur. Nuclei acinorum adßrin^nt, ßomaeba^ati.Toßi aute,amp;‘ triti amp;nbsp;pro farina il liti,dyßentcricis,cteliacis etßomacho reßolutis pro» ßunt.Vua autcmpajfaalbamarris p exténuât.Cae ^ScrapiS ro illarum cameßa,arteria,tußi,rcnibus ac veßea le^it, ade confert.iflur indyßenteriaperße eumnucleis. Adeßrin^^t. mixta milij amp;nbsp;hordei farina amp;nbsp;ouo,ac esm mele lcßixa,amp;'perfe etiam ßumpta,atque cum pipere commanducata,ad capitis piluitam purrranda ya let. Teßtium inßammationcs ßedat.cumfibarum

O' cumin: fitnnaiüita.^^inydiditf, carbunculos^ fa»os,amp; in articulis jtutredines amp;nbsp;gan^:enAs,fi^ nc nuclcis trita,amp; cumruta impofitafonat. Poda ^x cum ofofanace illita auxiliatur. Mobiles Vnn gues lUitaccleriteradimit.Vint facultates tui^fe cx Diofconde, Galena,(1^ Pliniofiete :/u^cruacaa neum cnim,imb t^edio plenum effet,ea( in yninera fum mines commemorare.

quot;Vitis pitiua amp;nbsp;culta adfimilis facultas ef ßl* ucflri,fed ad omnia imbecillior. Vitis veto fyluc^ ßris racemi, exter^endi vim obtinent,vt ephelds amp;nbsp;nauos,amp; id Renies quacunque in cutis fuperßa défunt,curare foßmt.PIabetverb amp;afirifiione quandam ipfi,amp; extremagermina,qua (Is' file co diri aßblent. P Iura de vuis habet idem Galenits lia brofecundo de Aliment.facult.cap.de vuis.

Vax plus nutriunt reliquis oporis,minus tarnen fcis:ncq; malifuccifunt,ß matura fuerint exquis pte.Tamenhis nonrobufla,necden(a,fidlaxa amp;nbsp;flaccida carogi^nitur.Maximum quidem haru ho num,ait Galenus,qubd celeriterfubeunt, atq; idco ß retincantur, lxdunt:nec enim tunc probe concoa quuntur,fcd crudum^i^munt humorem,quino fas die infan^uine tranfinutetur. Nucleorum natura, ßcca amp;nbsp;quodammodo adflrin^ns efl.Pertranfilit i^tur omnia intcflina,non alter Mi. P enfiles vero

“Iw«, neefuefiflimt vmtrem,iKj; profitant, cateris autem facilius concoquuntur. t^eque vuarUparHa tfl in dulcedine,amp; aufleritate, amp;nbsp;aciditate differ rentia.Dulces quids ealidiorem habent ßtccu, aw fiera vero amp;nbsp;acidafri^idu. Aluum fubducStdul ces,etmaximequado humidafucrint. Omniu itao que tutifiimuivfm est, quado carnofafuerint amp;nbsp;maturx, amp;nbsp;mcdiocrittr quis ipfas affumat. Vua qua alba finit, ma^is fubducunt aluum quam nh S^*-Omnesvei-o ciborumappetentiam cxcitat,amp; Henerem- Conuenit cltm cduntur membranam amp;nbsp;nudeos cxpucre,quid dijficultcrconficiatur- Qua immatura funt, ventrem fiflunt, amp;nbsp;flomacho bon na.Caliditatemaflauahileortam fedant. Minus verb nutriunt.Oportetautem nonfalum vuas ,fid etiam omnes frufhes modi corticepraditos humin dos,antereliquos cibos apponerc.

Aconitum Pardalianches quadnfoliumj quod quida putauerunc Aftera rede pin gis in fyluis frequens.

A Moving Grads, Aconitum tatinis dicitur. Aconitu Sic autem Theophraflo lib.ix.de Plantar» ynde di‘ biftona tefle, non itso Tap iKomii,id csi,d cau fl urn, tibusfid ab Aconis Periandynorum pa^,ad He s racliam Ponti fito, vocatum esi. Aid quod vu can dem in mortem efjet,qua cotibus adferri acif de* ^ iiq trabendam.

PLANTARVM HISTORIAE trahendam,fiatimq;admotavclocitat fentiretur, Suntqui aliam ob caujdm,qud referre minime nc* cefdnum duco,ßc nomina turn fuße cxßiment, GENERA.

Pardalia Duo Aconitifunt^^nera : vnum Gratis Parda* ches. Hanches dKlum,quod pardi co necentur. Vocatur Scorpiu. etiam Scorpium, quodradteem Scerpionißmilem Vua ver^ habeat.Vul^m herbariorum Vua vcrfam,amp;vul‘ fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pinam,Gcrmani VuolfFsbeer,amp; Doluurtz no*

Lycofo^ minant»Altcrum LycoUonon Grads dicitur, quo^ niarn deuoratumlupes cenfeßim intcrficit.Vul^tu Luparia. Lupariam,Gcrmani Voulffsuurtz appellant.

ParJalia^ ParJalianchcsfolia habet tria aut quatuor Cy chet Jc^ clamino vel fyluefri Cueumeri fimilia,minora ta fcriftio. men,amp;fubafgt;era, Caulem dodrantalem. Kadicë fiorpionis caudt Itmilem,alabafri modo nitetem. Ex hac defirifitione omnibm liquide apparct,her* ham cam quam Vuam ver/dm aliqui nommant, cuiuij; hlc ficluram exhibemui.primum efe Aco niti^cnu! : habet enim tria aut quatuor folia, eaq; Cyclamini ßiccie.Caulcm falmialtitudinCtamp;rai dieem incuruam, for plénum cauda ßmilcm, alaa baßrique modo flendcntem, Qutbitt etiam accc“ dit quod manufriptus amp;nbsp;vctuflifimui herbarium flanißime cam herbam quam hic dam ut pro Aco» nito fin^at.Gcrmanica etiam nomcnclatura fatu mduat hanc herbam ob fuam facultatem perni» cioÇam

ciofitm effe Aconiti Jjiccicm .LycoClonon Platani Lyco^a* folia habct,magis tarnen inefa diuifave, longiora non.

amp; niff'iora. Caulem veluti Filix, cubiti altitudio nc,a»t maiorcm:^cdic»lumglabrum.Senten in f^ litjun altcjuaienm tandis. Radices arris marina^ ram fjuiUarnmfimiles, nigrar. yndeiterum «»a Luparist. fiatLu^tariamtiul^ a/tfeUatanijeffe altera Aca: niti ficciem ; ea enim folia Platani, qua Cid aut y itisfoUisfimUiafunt,multas habetia diuifuras, obtinet.Caulcm Filici ßmilem,fcdiculum^labru. Florent oblon^m,luteum,fofi quem lon^afrone« niantfiliqua, in quibus efifemen. Kodices etiam niff-os,vt nemofubtitde quin yerum ßtAconitum, dubitare foßit,

Primum Aconiti ffnnsfaßim in nemoribus amp;nbsp;collibusquibufdam nafciturtaltaS autem in mon« tium valUbmaltißimisMafftaautem illius copia efi cinambtem baud vitra vnum lapident à fu« bingafitum,qucm Germanica voce Fanenberg nommant.

Aconiti primum ff nus Maio menie potißimum erumpit.Alterum autë afiate,lunio amp;nbsp;lulio men« fibusfloret,

Tcrunt Aconiti frimi radicem fcorfiioni admo* titm eum refilucre, amp;nbsp;è diuerfi admoto cUebora excitari. OcuUrihiti medkamentis dolorem tollcit tihut mifcetur,V.nccat pardos,fites, lttpos,amp; feras »mncs,earnibits impoßtttm amp;• obiefhtm . Alteriuf radice ad htporitm venationes veuntstrAn/erta car tubus crttdîs,amp; à lapes deuorata,eos enecant.

Aconitum Pardalianches putrefaciendi facub tatem obtinet amp;nbsp;létale efi,itatjue in cibo potiîque fugiendumsattamen adputrefaciendum codi^uan dumve tjuxdam extra corpus,aut circa Jede, idoa le^dum neum cJl.Plerba -verb radix ad haevtilis eft . Ab enim Tl- terumfimilcmpriorifacultatcm habet, fed pecu^ vol 7tafj hariter lupos,ficut illud pardos, interficere coitf iktot iTCo fucuit,

ptocfëgt;{,ct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EX P L I N 1 O.

non Tivol Cofiat omnium venenorum ocyfimum effe A* ^oÿ $i - conitum,amp;‘taelis ejuocjuc^cnitahbus femimnifes pia.'^f, xus animalium,eodem die inferre morte. Hoc tas quot;Pt habet men m vfus humana falutis 'vertêre,fcorpionum b exemplar Clihus aduo/ari experiendo aconitu datum in pk Aldinum: no cahdo. Pa eft natura vt homme occidat, nifi ins aftipalans ucneritquod m hominepérimât: cum cofiilo codas tibushuic fïatur,Pclat pari intus inueto.Sola haepu^naeß leSlioni cum venenum in vsfecribus repcrerit: miramquc, Actio,pau exitialiaper feambo cum fucrint, duo venena in homine

fiomine commort»ntur,vt homoßtjxrßt.lmo veri lo, ^ ana ctiam ferarum remedia antiqui prodiderunt, de’ tiejuo in* monflrando tjuomodo venenata ijitoque tpfafana* terfrete rentur.Torf’efcütfcorfiones Aconiti ta£hu,flu[gt;ént’ Latino» que parentes, e^ vinei (e conßtentur. Auxiliatur eh eUvhorum album, taSiu refoluente: ceditq; aco* nitum duobm malußuo amp;nbsp;omnium^Tan^nt car nes aconito,needntquc^flatu earum pantherai, oh id quidam PardaUanches appellauere.

Atiftolodiia longa videtur quam pro ro« tunda pingij, quod folio fit rotundo, fed radiée ctiam rotunda efle debet Diofco-ridi. Pifli lochia autem tuaradice tocun da eft,foliisautcm altèincifis.

barn amp;• oßieinis corrupta voce Anflologia, quemadmodum etiam Germans Holuuttz ,amp; Ofterluccy. ÇGaUicè de lafarrafine) nomina* tur. Difta autem efl Ariflolochia, quod WjnyH j^fmgt^ 1cU(Ao)'o'i{, id efl,optima puerperifßt, vtpote dji^y^g qua remoratos menfis,harentcsfecundas,amp; reli* ^j^a quiasomnesapartuexpcllat.

Ariflolochia Dioßorides amp;nbsp;aid Grad tria eße ^neraßatuiit.Vna efl qua rotunda etfecmina di* titur.

German citar.Alters IS^a amp;nbsp;mafcala. Tcrtia Clcmdtit!s, nix offici i]aafidic.-ufarmetaria,algt;fcllatur.llaruicrtenub nx fulit Io la prater loga officinx Germanixnoßrx a^nofiut. ga Arifio l^aniqaafab AriflolocljixrotSdx nomine ftutur lochia a^ hcrba,minimeff;nainacfl,vtpaulop0flcuidHißb gnofeunt. mis arfftmeatis oßedcmtn.Plinias tribus su pene.. Pißolo= ribus add a quartum,ac Pißolochiam Vocat, quX chiaqux, certecaeßquanoflrx officinx Arißolochia rotan* dam , amp;nbsp;CermaniKande Holuuitz falfo ap* peUdt, vt in das dePcriptione faßsts docebimas.

Arlßolo* Arißolochla rotunda folia Hederx fimilia ha* chiarttd* hct,cum acrimoniaodoratafubrotiusda,tencra, cd da, d ç multis in vna radicegerminibusfarmenta illsfunt ' “stu-^quot; nbsp;nbsp;nbsp;“^^^ quot;S'^ ’ fl'”''^^ candidi, pUeolis ßmiles, in quihsu

quod rubet^'aaiter odoratum eß.B.adix slims ro* tunda,rapo fimilis.Ex iis quide verbis file elarius fst, Arißolochiam rotundam ojfscinarum, amp;nbsp;qua edmanites- omnes vtuntssr,non ejfc cam quam Dio* fioridcs atqae aid Veterespin^snt. Hxc enim non Hederx folia fed R.utxpotius, maiora tarnen ha* here depreheditar. Ncqaectia odorata,ncquc fab* rotunda funt. Graais etiam qui exfioribsts exha* lat odor, in noßrx Arifiolochixfloribsts nufquam apparet. Kadix denique ctfi rotunda fit, tarnen quia concaua cß,plohsqHC formam obt nct,rapo, qttod folidum eß amp;nbsp;oblenpum, fimilss did no po* tefl. No latet tamea interdam etiam reperiri eias generis

generis radices firorfus rotundas ac Iolidas,'vt alte‘ rapiciura monfireCrvcrltm cum rcliqua Diofcori* dis nota ahfint,lc^itima Ariflolochia effe haudpo tcfi.lïis accedit, quad manuferipti herbarü pi^u^ ra plane hanc Ariftolochiam Hedcra folia habes re doceat,vt hine etiam euidentifimumfit noTlra nonejfe^muinam. Arifolochialonga,folia qua Arifolo» rotunda lon^iorahabet.R.aniulos tenues, altitude chia lora.^aS ne dodrantales. Florcm purpureum,grauitcr odo^f^rfotwetA-C ratum,qui cum deflorucritpyro ßmitü fit, Kadice digiti craßitudine dodrantalcm,aut longiore.Tam b ulus verb quam prions radix colore buxeo,guslu amara,amp;‘ odorc virofo efl, Hacfane deßeriptio no abborret à noflra Arillolochia,qua Heder a etiam

foliis constat, ramullfque tenuibm. Keque obstat Obieclloa quod hae nonpurpurcos,fcd lutcospotius flores ha nis dijfolu beat : nam vt in Symphyto magno vherius dice^ tio, mus, non vbique terrarum, carundem etiam hero Earudem barum flores flmilcs cffe,cuidcHtipimum ft in bos etiam her ragine, amp;nbsp;Confolida maiorc hodie nominatie hers barum flo bis, Çfiamuts autemlutei fint,grauiter tame ados resnofbis ratos efe confiât, Deinvbiflosnoîira etiam Aris que terra* flolochia dcfloruerit,tum pyro fimUts fit,vtpi{tu- ru fjffß' ra etiam fulchrèmonfirat* Scdhicobtrudetnobk miles» ^uißfiam Diofcoridcm^quiGcntianaradiccm A- Obic^Ho^ rißolochia lotira ßmilcm^ craßamquc eße feribit: nis ds^Qllt h»it^a»tem noßra nedumdi^iti craßitudine ob^ tio» tinetjtii/ftumabesifVtquantitatc Gentianaradh ei

nfimihs effe lt;^ueat. Keffendeo , hitc quidem ve* r^effe, fed nihil mirum effeß apud nas minor rea feriittar : variatur enim in vna etiam amp;nbsp;cadem herba iuxta regiones dtuerfas radicum magni* tndo. Sic vifa eïl nabis radix Ariflolochiit rotuna da multo , lt;fnàm ^t maximtu digitus, maior amp;nbsp;eraßior . Hac tarnen in Italiaprouenerat. Nc^ que dubium tfl quin noflra etiam radix maior fu tura fit,vbi cultus, amp;nbsp;terra apta admodum aceeß fer it.Na vt Theophraßus lib.i.de htfl.Plat.ca. f. autor est, quadaob culturä diuerfa eßteiutur, atque à fua natura difcedunt. Sic Malua in altum fe attoUit, amp;nbsp;arboreßit, atque in longitudine amp;nbsp;eraßitudine in far haßagrandefiit. Quid malta? cum noflra maxima etia pradita fit amaritudine, tutb lUa pro vcra amp;genuina,nihil obflatibusfloa Clematis ^‘^'*^ i'*^‘^'' gt;^ radice minima ,vti licebit.Clemas fj^^ titis ramulos habet tenues, foUis fitbrotuttdis,mi* nori Sepcrutuo fimilibM,plenos:flores Kuta baud dißimiles.Kad'ceslongiores,tenucs,corticcm crafi Fiftolos fitmhabentcs,amp; edoratum, Piflolochiaa Plinio chia. Itb.xxv. cap. istu.iispingitur verbis ; Pfl amp;nbsp;qua

P iflolochiavocatur, quartigeneris, tenuior quam Arifiolos tertia, denfls radicis capitlamcntis, iund plcnioris chiano= eraßitudine. Plane quidam Polyrhixpn cognomia flrarotun nant.Ex Us autem verbis nemo non intelligit,Aria da cTl Pi ftolochiam rotundam vulg'o vocatam, ejfe Pifloa flolochia. lochiam .• hac enim fupra modum tenuis, vel vt apertiM

CAP VT xxxr. 5(f tip er tim dicam,tmer4 herba esl.^adix etia mul» tn cafiiUamcntii veflita,craßiiirii etiam inner ma ffùtudinetattjue add concaua,vtpiihira mon* ßrat.llii accedit,quod bac qua rotunda yoeatur, cams vlcertbusfrofit,quam etiam facultatcm Pi ßolochia,yt faulo faß fatebit,Plinius tribuit. Pt quid multü opus eß yerbii ? nomen ipfum abunde docet ejf ; pißolochiam : creditur enim. quiui! re* uera nonßt^effe firißolechia hodie quoque, baud fecus quam PUnif temporibus. H^c yt tetam dus fatiem teneas,caulem habet rotundum, leuem,fo* lia R.uta hortenfisjatiera tamenßores ferè Pran* themi^purpweos ; lUa candidos,vtpiftm a qua y troßp ynà complellitur,pulchrè monßrat, quibus abeuntibus,filiquas profest refertas femine atro,. lentibus baud difimUi:radices,yt ofleßsm efl,hac rotundam amp;nbsp;cauamdUavero rotundum. at omni tempore folidam obtinet,colore Çuberoceam.

Vera rotunda,quodßtam,nufqua in Germania noßra nafeitur. foga paßim in yineilt;,ac hortu a* Uisproucnit.Pißoloehiain/yluit Clocu ymbroßs..

l.onga Tunio eÇy iulio menßbus floret. Piftolo* ebia in Martio Q- Aprili, quo praterito flatim e* tiam difperit.

hchi^iCalidasamp;ßccas eße infec!ido,vel,quod ma gis credibile cfi,in tertio ordine reilèflatuemsts.

Kotunda contra aliavenma valet. Longa ver o drachmavnius f andere rum vino fota amp;nbsp;illita, adueifns firpentes amp;nbsp;lctalia.lrlcnfes,fccsindas amp;nbsp;fietus omnes invtero confifientes cum myrrha amp;nbsp;pipere pota peUit. Inpeßofibdita eadem poteß, Rotunda ad cadem omnia ad qua pradiSla con» dncit:ampliitsq;afihntati,ßngultui,rigoridieni,ru ptis, connues, laterisq: dolorsbus exfrigida aqua pota auxiliatur.fuiculos amp;ßicula extrahit. Squa mas oßium illita eduest. Lutrefeentia excarißcat, amp;nbsp;fordidavlceraexpurgat, Cauacum Ïridcamp; melle explet. Lxteritgingiuas amp;nbsp;dentes. Credit tur amp;nbsp;Clematitis ad eadem prodeße,cßtcaeia ta» menpradsélis minor inferiórque eß.

Arißolochia radix ad medicationes Vtilißima eß, amara amp;ßubacris. Sed ex illis tenuißima efl rotunda, amp;nbsp;in omnibus effieaeior. Aliarum verb duaru Clematitis vocata magis odorata efl : itaq; ea ad vngsteta vtuntur vague tard ßd adßanatio-nes inßrmior.Longaverii minus quidem tenuis efl quim rotudaßcdnee ipfa inejfieax,verum abßcr» gedi amp;nbsp;catefaciedi faeultate poßidet,minus tarne quam rotuda abflergit atq; digent : fed non minus (alefacit,imo fortaßis etiamplus. Itaq; in quibus

CAP VT XXXI. 57 vfiis efl mcdtocritcr ab^ergerc, comodior efl lo^a, ijueadntodii in carnis exulccrationibus, amp;nbsp;in vtc-ri fometationibusdn quibus autcm eraflii humare vaUdius extenuare »portet, iUicvflus efl rotund^e. Qunpropecr dolores ab obflruflione aut craflitie crudorumflatuum natos,magis curat rotunda, e^ furculas extrabit,amp; putredines flanat, amp;nbsp;fordida vlcerarepurgat,ac dentes gingiudflj; Candidas efl fldt. A uxilio efl afll»naticis,finppsltientibus,conti‘ tiaUbus, podaff-icis cum aqua frigidapota. R»« ptis etiam conuulfisq;,vt ft quod aliud medicame^ tum,idoneaefl. EX PLINIO.

y aient radice tantum, P^otunda contra ferpenquot; tes. Oblo^a in fumma tamcngloria efl etiä modo. A conceptu admota vuluis in carne bubula,mares flfftrat,yt tradnw.Q^a Piflolochi elf PolyrhiXÿS cognominatur,conuulfts,contufis, ex alto pracipi^ tatis,radice potaex aqua,viilißima efle Iraditur. Semine plcuriticos amp;neruos confirmarc,cxcalfa» cere, Putrida vlcera exefl,fordida expul sât, vera nef juc extrahit Ariflolochia.Clauos in vlccribus natos,eiy infixa corporis omnia,pracipuefla^ttas,.

^ olf‘*frafita,ctm reftna.Caua ylccra expletper fe,amp; cum Iridcn ccentia ruinera ex aceto.

Ptft nojlra Ariflolochia rotunda nongenuinam effie dixcrimus,tamcn ob id in medico y flu no repu dianda crit.Qmins enim habeat amp;nbsp;infoUis amp;nbsp;in h radie»

radice ammoniant, edmijuemn [euern cjKidcmifi genuina défit, fine omni dificrimine ilia vti licebit ad omnia ea ad qua vera vjürjgt;atur.

Bryonia nobis colubrina,quócl fub hu-ius vrabra denfiori ftabulare ament cola bri,aliis Ignis ardens dicitut à cauftica ri baccarum rubentium.

Aftm^of Ati/HH, H S^vovllt;i^, N -l-lha^fov Gracè;V itis alba, Pfilothrum Latinèafipel Bryonia, latur. oßeinii fix berbarUs Bryonia,Vul^s V igt; ticeUam nominat,Germanicè Stickuurt2,Schic-fzuurtz,Rafzuurtzel,Hunds kurbfz,R,omi« lchrub,Vuilder zituuan,TeufeIskirfz.(Glt;«Zlt; licè De lacoulcuree, «/«s du feu aidant.} vo’ Vitis ab catur. Vitis alba veto dida, non quid vitis ßt, bacur difiedquidvitifimilùexifiat. Sic etiamViticeda, da, Pfilotbrum, quod ex dus acinis caria depilariac Pfilothru confici forint. Bryonia veri a ^a forte, quad vnde, nbsp;nbsp;efi pullula atque adeo extollo,amp; exalto, eà quad

Sarmeta,folia,capteolifiatiua viti ßmilia funt, birfutiora tarnen omnia, Profinquisfruticibus fi implicat caprcalù apprehendens, Frudumbabet

CAPVT XXXII. 18 racemo[ùm,rubentcm, quo caria dc^ilant •S.adix alba.crajja amp;nbsp;ma^na.

Vaßim infepibuH^fcnticctis nafdtur, eófque quoi ^rofe fi nancifciturfruticesfiandit, vt ele^ gutter in carmine fua Columella cecinit, dicens:

Q^q; tuas audax imitatur Kyfie vitcis, Hecmctuit fonteis ma vepri btu improha fur^s AchradoSiindomitas bryoniai alU^at vîmes.

Floret tota aßate in bonam vfque fartem aut tumni,inquo frudum froduclt, qui [irimum vi. ridis efl, dein vbi maturitatem confecutus fucrit, rufus ejfe inefit.

Prima germina fubamaram amp;nbsp;modicè ocrent adfirWlionemhabent. Kadix autem deficcatamp; moderate calefacit.

Bryonia in f rima germinatione affaragi elixi manduntur,vrina amp;nbsp;aluum cicntes.Folia,frufiut ^ radix,acrem vim habent: ca^^ro^ter ebironUs, gagi'anicis,jgt;hagcdxnicis,amp;' tibias putrefacientd oM vlceribus cum fale illita auxUiantur. P^adix abflergit corpus amp;nbsp;erugat.Vitiafaciei,varos,leti* gines,amp; cicatrices nigras,CHm eruo,terra cbia,amp; fasnograco cmcndat.A.d code prodeß decora in o» leo vfquedii Uquefeat. Sugillata toUit, ^ digi torn hij pterygia

pt‘’ySi‘f compcflil.Cam vino illitn inflammatio-nes difiutit, amp;nbsp;ahfießus rumpit. Oßd extrahitr trita amp;nbsp;iUita . Mißetur apte medicamentts quit txedendofinit. Ribitur comitiahbus drachma pon dere quotidie per annum. Attonitis amp;nbsp;verti^ine laborantibus conßmiUter aßumptaprodeß. Con^ traviperarum iftuspota drachmis duabas pro» defl. Fœtus necat. Meutern aliquando fubturbat. Cit vrind pota.F.clegina ex cafitcum mede,quad prafocatione opprefis, tufientibus, latera dolen» tibus.amp;ruptis datur.Appoßta vtero,fatus amp;nbsp;Çe» cundas trahit.Lienem mum obolorum pondéré ex aceto tri^nta diebus pota conftmit. llliniturvti» litercumjico adeadem, Ad inceffus deeoquitur: Vuluasfiquidcmpurent,amp;abortum facit .Vert tx radiée dus exprimitur fuccus, bibiturquc cunl aqua mulfi adeadem,pituitam ducens. FruduS dus ad pforas amp;nbsp;lepras illitus amp;nbsp;inundus facit-Ladis abundantiarn effcitfuccus dus frudus,ß turn tritico dccodo forbeatur.

Vids alba, quam edam ßryonia vocant^primi ] qudcni termina ab omnibus pro more per ver e» duntur,vtpote cduliumflomacho co quad adflrin» j gat^adi.Habent etia amara amp;nbsp;modici acre ad» firidionem,quarc vrinammodcrate mouent. Rtf' dix aulcm abfergentem nonnullam, deßecanteru [ amp;nbsp;tenuium pardum, ac moderate ealidam vim ' obtinct-

CAPVT XXXI I. y? tiitlnct gt;nbsp;quamobrem amp;nbsp;licnes induratos ligiufitti cit,tum cpoM, turn forts cuficubits mlgt;ojita- Pß* ram ctiam ac lepram fanai. üaccmofiu dus fru, (lus pelles tm^entibus vtUn eß.

Bryonia afpara^i decofli in cibo aluu (^ Vrinn eicnt. Polia amp;nbsp;caules exulccrant corpus: Vtip, Vb cerum pha^edanis,dr^^ap anis,tibiarum f tadio cumfaleillinuntur. Semen imtuararisacinis deo pedet,fucco rubente pofea croci. Neuere id qui coo riaperficiunt: iUo cnim viuntur. Pfiris amp;nbsp;lepris illinitur. Lachs abundantiam facit codum cum tritico, potumque. Nadix numerofs vtilitatibus nobilis ' contra ferpentium id us trita drachmis duabus bibitur. Mitia cutis in facie, narófquc amp;nbsp;lentiffnes,amp;fu^iUata cmcndat,amp; cicatr,ccs.Pa~ demf praflat décoda in oleo.Datur amp;nbsp;comitialio buspotus.ltern metecommotu, amp;nbsp;vertiff ne laboo rantibus, drachma pondcre quotidic anno toto-Pt ip fa autem larffor aliquato,purquot;at fcnfus.Hla vis praclara,qubd of^ infrada exirahit in aqua imo poßta,vtLryomaiquarc quidam hanc alba Kryoo mam Vacant. Suppuratiancs incipientes difeutit, vetoes maturat amp;nbsp;purgat.Cit menfes amp;nbsp;vrina. 'E.cleffna ex cafitfujpirioßs, amp;nbsp;contra lateris da-lores,vulfiSfruptù.Splcne ternis obolupota triffn* ta dieb’ cöfumit. Illinitur eade eufeoamp;ptcryffis dtfftoru.Lx vinoßcimdasfaminaru appopta tra h iq hit:

f)K^amp;pitulta,drachma fota ex aqua mulfa.Suc cm radicis coUigi débet ante femmis matitritate: ^ui iditm per je amp;nbsp;cam erao, latiore quodam ce* lore amp;nbsp;entif teneritate man^nix/tt corpora : ferlt;‘ pentes fugat.Tunditnr ipfa radix enm pin^uifico, erugâtque corpm, fiflatim binaßadia amhulen-tur. Alias vrit,niß frigida abluatur.

NOMINA Avi'*dHvi^i%«iE|-AMWt Aof /ciAMVCi Grads,V itis nigra ta‘ tinis nominatser-Officinis incognita. Germa nis Vualdreben. oder Lynen, oder Lenen, quot;Vitis nil (GaUicè Efpece de Couleuree, ayant les ra-gravnde eines amp;nbsp;fementz noirs.) vocatur. Nigra veo di fia, nbsp;nbsp;nbsp;rà vitis difia est à radice nigra, amp;nbsp;qisod vitis ß*

quot;Folia Hederaßmslia habet, magis tarnen ad Smilacis folia accedëtia, cui amp;nbsp;coulesßmiles obo tinet:maiora tante dus folia quam illimfunt.Cla uiculis hacetiamarborcsamplcfiitur, Semenra» cemofum,initio herbaceum,cum maturuit deinde nigrum. R^icemfiris nigram, intus buxei coloi ris-Fx qua delineationc omnibus confiât herbam hanc cuiuspifiuram exhibemus, cjfe vitem m* gram.

p'dm. quot;Folin enim Hedene^maieribin tamen,Stni‘ laüproximioribitStCaulibHS quoque co^^tis.dih uicultsfuis arbores fieri tide atque adminicula corn prehendit. Semen racematim coharet, interprin-dpiavirens, pofl maturitatem nigrefcens. Kadix foris atra, intas bnxeo colore nitet. flores eius, qued omifit Diofcorides, funt candidi,amp; odorats quibus dccidetihus fernen fnhnafciturplumis qnaß VeTiitiim,aut barba cana effi^iem prabens, LOCV S.

iîuiiis caules inprima^crminatione olerummo do manduntiigt;r,vrina amp;nbsp;menßbus ducendis vtiles. lidem liencs minuuM. Comitialibas, vertiginofis, amp;nbsp;refilutis accommodatifunt. Rjidix eadem pra^ flat qua vitis alba,minus elficax tarnen, folia eu vino idita ad iumentorum ceruices exulceratas condueunt. QMnetiam luxatis eodem modo impoo nuntur. EX GALEN 0.

. Afparagi dus in cibo vrina ciedadieniq: minue do vtilcs, S..adix ofla inf rail a ejflcacius extrahit h Uq qtiam

tjuSfit^ri diÛa.Cxterùm eidepcculi/tlt;'cefl,qucid iitmenterum ccruicibus vnicè medctur • Aitint fi quis cd’n in villa cxtruxerit, fu^ere accipitres, tus tdfque fieri ancs viUaticas. Alite)' eadem in inme-to hominéque fhlegma a-at fianruinem qui fereoa tur,talos circunli^atafanat.

Anjeantus luteus inSantoiua, amp;nbsp;Gallia N atbonenfi frequens eft, in ofFicinis propè omnibus ftoechadii citrec nomine,Amaran-tus purpureus nobis Paffe velours,quód im-mortali colore etiara villutum purpureum vincat. NOMINA. Hmgt;ilt;‘'»t-Afiot^ou/'^i Grads, Amarantes Latinudici tur. Medicis amp;nbsp;berbariu noTira xtatis ex amore amp;“ anthos diélionem comfioni credentibus. Flos antoris vocatur.Hanc apfellationem vfurjiaa tes Germani Ploamot nominant,alias Samat-Antaram bj^rn amp;nbsp;Taiilentfclion'G/rff.’cè Dupaffeue» ^''‘^‘ lours) afifdlatur. Amarantus autem non alie ma A ^nxia!^l^-i ^‘quot;^ ‘^‘‘■^ capit,quant quid flos eins nunquä mars metA^'iyit- cefleat. aine efl quidpucUa byemalesfibi corollas ntS^aiK /'^^ex eo confidant: id quad Frfordix,vbi nonflolum e fiSrnte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hyeme^ftant ceronatflerifo tipimumfilet. GENERA.

Duplex efl Amarantia: vnus lutcw.qui Diofleo Sticbai ridi iAty(^pu^ov, Galcno Amarantusjofftcinu amp;nbsp;dtrina, imperitisStiebas citrina,vel vt iÿfl loquHtur,Stia cadot

Cd los cltrmuni,Germ,tnis Rheinblumen cjuod in regionibm qux S.Igt;cito adMcent,t)otißimum ve r'o quit intra Sfiram amp;nbsp;VttormaciamÇunt,lgt;ro* ueniat: oder Mottenblum oder lunglingd/is UeUcbry feUatur. Helichryßn dictum,quid adfilis refer- fon vnde cuffum comantibus in orbem florum foliis, fulgore diStum. aurifrafeferat. Alter furfurcui, qui bodie Flos Flosamo“ amoris vul^^CrGermanis Flotamorodet Sa» r«. matblü vocatur.vtfaulb ante à nobis dielu efl,

Amarantits luteus qui lîelicbryfinalto nomine Amarant dicitur,virq-am habet tenuem, virentem,recta,Co- tusluteitSi liddmquc. Folia an^ufla ex interuaUu, Abrotono ßmilia.Gomam orbicularem, auri modo fulgcnte, Vmbellam rotundamfVcluti coiymbos areßentes. Fiadieem tenuem.Fx qua deferiftione planum fit cam berbam quam hodie ojficinafitloecifmo vtem tes, Stiebada citrinam nominatfcße ïleliehryfion. F.fl enim herba /urculofia,cxilibits ramulis,folio vt HyjJbpits an^fto,lt;ruflu amaro,ct infiar Abrotoni albicantc: comaorhiculari, auri modoßlcndente: vmbeUa rotunda Veluti corymbos arefientesuadi-cegracili.Ftvtpaucis dicarn,non eflnota qua illi non aptißime quadret.Curpurcus verb pedali alti tudineJur^t,caule purpurafeente,foins Geymofis Amaran a milibus,maioribies tame amp;nbsp;longioribus,flgt;iea pur- (its purpu purca,vcritts qu.àm flore, inodora, qua nihil ^aureus, tins afleCtu cernitur. L O C V S.

Nitfdtur in afperis, ritb»loßs,ßccis dr conaUib-locis luteus. Alter an^ in bortis amp;nbsp;fiflilib-feritnr-

Hdichryfum ïunio amp;• luUo menfibus floret. A» marantinvero purpttreus reflate, potißimitm ante A»^uHo men/i-

Luteue caUdm amp;nbsp;fla ns hand dubiè efl,id ijuod Antaritudo inguTin amp;facultates dus abunde de* monflrant. Parpureus autem recentiorum herbas riorum fintentia,fri^idus eft amp;nbsp;fleats.

CoOTii Helichryfi cum vino pota dißicaltatibus frinXi Jêrpentium i£Hbus, coxendicum doloribus, amp;nbsp;ruptis auxiliatur. Mefles durit,amp;(an^inis ff'U mos in veflea aut aluo cum oxymeUte puta litpuefa cit. De^iiUationem trium obolorumpondère cum yino diluto alho ieiuno data compefrit. Keponitur etiarn cum veftibus, lt;puas ab crofione inteff os firuat.Vnde iterum eolliffre licebit, herbam qua RheinblumcD yocant,€fleaelicbryjum,quodil lam hacfacultate vt veftes à tineis tucaturpr«di tam eße,omnibus in confeßo eft,

Amarantus,!uteusnêpe,facultatis eft inridentit tir extenuantisoQ^^roptercoma eit/s ettvinopota menfes c(i»cit,amp;Jaa^inh^umos liqitarc erf* ditur,non f dum in vetre,ft;d amp;nbsp;in veflea. Sed tue

fot'ius iltam cumnwlfo bibere conueiiit.Omnes've* fo fim[iUcitcrfluximespotadeficc/ttiflomacho ta» menadutrfâ. EX PLINIO.

Keliochryfitm detvrinoi è vino pota,^ mena fes.Duritias amp;nbsp;infiammationes difcutit.^mbußie cum melie imponitur-Contraßerpentium iciut amp;nbsp;lumborumvitia bibitur.San^ine toneretum ven tris aeveßeaabfumit cum mulfe.toliaeists trium obolorum pondéré fifluntproflunia mulierü invi* no albo .defies tuctur odore non inelegantly

Keemtiores purpureum Amarantumvehemen» terficcare ts-adunt,ide0que turn vinofumptü alui fiuxioncsfisicre feribunt: fed, vt aiunt,flomacho aduerfatur. Luteifloribus invino decoftis,ad lum bricos educendos vtuntur: amp;nbsp;adpediculos enecan» dos in lixiuio coblis.

Aquileg aaliis angelicaancolie vulgo Gal lorum, riorum omniü pukhenimus ptx-fertim qui duplus eft.

*^Agcley nominaturyf^uovero note Gra ni efl Ae* cis aut Latinis medicis vocata ft,nobis nodu cosia gilopSy re potuity Nou effeenim Gracorü A cgilopa.vtnon AegUok^ folum vulgäres herbarii, verumetii magm nomU quid, nis

PLANTARVM HtSTORIAE nitmedicifutant,notiufcfl quant y t dentonflrari à me debeat.tiam nihil in Vinucrfa Acfflojgt;u,quti alttrum Auenx ff’nm efl, hijloria reperitur, quoi ad Aquilegiam referri qucat.Neque enim tam ah an^iUa eiieer,quant Ae^Uojis ah Aquilegia dißi* det: yt hoe nemine errare toto calo euidcntißimä Jtt.qaiAc^lojiaejfe Aquile^iam arbitrantur.

'Polia Chelidonq maioris hahet,fcd pauloroi tundiora,ac molliora,Caulem cubitalem,^ intern dum froceriorem, in euiw frmmo flores furpurei (unt,cx caudis quibufdam veluti muliebres loculi fropendentes.îîis decidcntibus capitulaflubnafcuit tur,haud ficus atque in melanthio,in quibus ferne atrum eft. Kadtx eim crajfa.

Nafeiturpaßim in hortis,amp;pinguibus quibufi dampratis. Inuenitur etiam inmontibus lytuoßs, Cf interdum in petris amp;nbsp;muris.

In^uflu dulcedincm quandam prafefem viden tur,vt hoc nomine mediocriter ealidam ejfc,ac mo dice di^erendi vim habere verifmile fit, VIRES. EX RECENTIORIBVS.

Kecentiores omnes,tum hcrbarii,tum medici. An qui'e^ia omnes Ae^ilopis facultates tribuunt, at quant

ejii^im re{lè,iJgt;lT'Vulcrii)t. yicj; enimverifimUt cfl hcrbx qux fiibacris no eß,tatam ßtfcutiendi ineße facultMcm foße. f^um verb modice Ji^mt amp;nbsp;exKcct,jcabiei amp;nbsp;fifl»lis,potipimum ß Uti farimt commifiMtur triticeii,confcrrc fotefl-

Alliaria vulgo fcordotis ab odore allii ber ba qua funt baftenus malevfi Pbannaco« pil loco fcordu nulle notilïiuii.

amp; l Minis h er ba hxc aßfeUMa Jtt.yulgb AlliarU tarne,eó quid trita dus folia in^-atu ac plane ab vnde dia liaceum odorem redolent, Alliaris amp;nbsp;Alliarianos bla. minatur.Germanicè Knoblochkraut oder Leu chel oder Salzkraut. Pandeed arum AutorPede Paafi^ afininumvocat, FORMA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ninut, Polia cists dimprimS cniicant fub otuda futit, ViolA fimslitudme, aliquantulttm tamcnmaiora. Adultaautcm inanrulos exeunt: Pierba ip fa bien bi tali proccritate conlurg:t,caiilc tereti, foliis V rti ca,nißquod Icuiora funt,parcius fimbriala, amp;nbsp;a peJiculo latiera. Alii odoratu cum teruntitr,flore ladeo albóve,exili in ßliquis Remine,atro colore,ra dice oblon^a,eiitfdcm cunt foliis odoris- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Pafim propter fcpcsamp;ao^rorum marlines proa • uenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

ToUaflatim primo-vere,atqueddcà Martio ipfo erumptint. floret autem afiatc,atque deincepsfi» men profert.

Quumprorfm fklioleat AUinm,necejJe eflvttt» peramento eode priiditit ßt- Cale facit i^ttur baud dnbiè amp;nbsp;deßecat, non tarnenperindeatqueAlliii in exceffn quarto. VIRES.

EafJe props AlUifacultates habere vel hine cö» ikipotefl,quod nonnulli in iuribus tortiuieffuccu fro Allio fubflituant. Proinde corpus calefacere, crajfos humores in eo extenitare,^utinofos inddea re potefl:omnia tarnen hac minori quant Alliu efi feada.Semen eim cumaceto emplaïÏri modo mu lieribusfran^latu vtcri laborantibus impoßtum, amp;nbsp;vulux admotum prodeß, ac eafdem excitat.Et fummatim,omnia qua Naßurtiifenien,fed minori efficacia,potefi.

Vrtica Roniana nobis mas dicitut/emi-ne in globulis ceu lini fed minori. Maior in fepibus hortoru.minor agtia nobis di-eitur Ortie griace. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

AmtAvipHfl uviS'H Grads,Vrtica tadnis nua cupatur. oßeina Latino nomine vtuntur, Aealyphc Germanit Nclfel (Gallicè Ortie ) appeUatur. ‘^nde di» Acalyphevero dicla eß, Athenao authore, quid imac undo

intucundofit tit/fn,amp;prmipnem deat.Cnide au^ fta^ tem,quad veUicet, fgt;imgat acfito morfufenfum la- CniJe. ceffdt, à verbo KA^m, qued fun^e 0^ vedicare Vrtica. fi^nificat.Vrtica ab vrmdo,qMd praritum puflus lai^:i^l fimiles cxcitet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vrtlcaro»

GENERA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mana, too n,f’^

Diofcorides duo facit genera, ynam afperam, ^■^^' ejuam hodie P^nnmaa vacant : amp;nbsp;efl ea quampi^ flam damus.Huius quide femme in ojficinis vten^ dum,na alterim qua paßim in fcpibut ac dumetif ftafcitur.Germanicè V ueKchaeifelÇCaSicè Oi-tie griefche) apfeUatur. Altera minw aflteram, qua ob id modern nominant. Hancnondum videre potuimm. Tn Germania noflraprater bacgeneraf^.^^ w^ ' alia duo inueniutur.Vnu mmui,quod Germanice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

HeyternelTel nominat:altcrii minus, Germanice ^gt;'t'lt;^^ »• Brcnneflel vel HabernefTel quad nimirS in a^ fltamaior ucnanafeatur,appedarifilet. Uaruetia piduras^^^'’^*^* adiicereplacuit,qHod no prorfus inefficaces effepu nor.fi fl’etf tems(s,quandoquidembaud ficus atqueR.omana p Ungere vidcantur. FORMA.

Komana caule efl rotunda amp;nbsp;afiera, filueflrlor ctiam amp;nbsp;ajperior, latior amp;nbsp;mgrior folds, fimine baud diflimuli inglobulis quibufdam flmine lini, fed minore. Altera priori fimilis cß,nifi quad non fimiliter afperaefl,tcnuiitsq;fcmcnhabct.

PLANTARVM HISTORIAE custitquc mollis vacates vgt;■ti^'a■'Vu’^arespaßim i» dumetis ac fepibus rig-nuntitr.

Subtilhm efi partium,cir lemferatwa ßcca,!iS tarnen tantum habet caUditatis vt iam mordicet^ VIRES. EX DIOSCORIDE, Ntriufque foliacum falc idita canismorfbus, gan^'anis,mali^isvlccribus,cancris,firdidisq:,lu xatis,tHberculis,parotidibut, phy^ctlis,amp; ahfief fbus medentur. Lienofis cum cerato imponuntur. Proflumafan^mis ex naribus cumfucco trita amp;nbsp;impoßta fifunt. Cum myrrha trita amp;nbsp;impofta menfes mouent. R.ecentia admota vteri prociden^ tias emendant, Semen cum pafe potum venerem flimutat,^ vuluas aperit.Cum meUe linelurn ora thopnaas, pteuritidaf,amp;’peripneumoniam luuat. P,a qua in thorace funteducitMifictur amp;nbsp;exedét tibus medicamentis. Polia cum conehulis decofla aluum moUiunt,vrinasq; mouet.Cum ptfana deco fdaea qua inthorace funteducunt.Decoflum fr liorum cum exiguo myrrha potum menfes elicit. Succus^argarijfatus,vsiam inflammata reprimit.

Kcrba fernen amp;nbsp;folia, nam hac Potifimum in quot;vfum adhibcntur,di^crentis funtfacultatis,adei ft tubcrcula amp;nbsp;parotidat fanent. Sed amp;nbsp;quidda ßatuofum

CAPVT XXXVIr. e^ fiatvafum oJ)tiitet,lt;jHo ^ vcncrem extiMulüt, ma ximèvbi cumfaffe fernen hibitur.?orr'o quiJ non ’Vehementer calefaciat, fed admodum tenuiumßf feirtium,teflatHr crafforum vifioßrumque humo‘ rum ex thorace amp;nbsp;fulmone educHo^ tü quodpar^ tesquM conti^crit^prui'iant. Cxtcrùm fatuofum eius,euiusparticips eßcdiüacßydum cocoquitur, nafeitur:no enim aflufiatuofaeßßdpütentia.'Ve^ tremautem mediacriterfubducit ipfa dutaxat ab' ßerfionc,ac veluti titUlatéonc^onpur^ationc.Gd^ granofi amp;nbsp;ennerofa, amp;nbsp;in totum qua exiccari d-tra mordacitatempoßulant,ea couenienterfanat,-EX PLINIO.

Nrticaplurimisfatetremediis.ScmencimCh euta contrariumeße i^icander affirmât. itefun^ gis,amp; ardente viuo.ApoUcidorus amp;nbsp;Salamandris cum iure décoda teßudinis, I tern aduerfari Hyo^ fcyamo,amp;ferpentibus,amp; fcoipionibus. f^m ilia: ipfaamaritudomordax,vuas in 6re,procidentesq; ‘vulHas,amp; infantium fedc5,tadu reßlire cogit.Le^ thargicos expergifei tacliucrurihus, magisq; frons ■■ te,i.adcm camsmorfbus additofale medetstr.Sani guinem trita naribus indita fiflft, amp;nbsp;magis radd^ cc.Carcinomata amp;nbsp;fordida vlceraffale ammixto;r ite luxata.Sanat amp;panos,parotidai, carnesq;ab) ofibusrecedentes.Semenpotum cum Sapa:,vuluat ' firagulantes apcrit, amp;proßu»ia nariumßßit im^ • pofitum-N omitioncs inaquamulfafumptum à des i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nai,

M,facilcs lgt;rieflat,lt;iuigt;bM oholis.'Vm autem in vi^ no fotojaßitudines recréât. V ulux vitUi toTfum, acetnbuli menjura. Potum in fapa, reßßitßomitgt; chi inflationibm. Orthofnoicii prodeßeum melle, amp;nbsp;thorace fur^at eodem ecligmatc.Et lat crimes detnr cum femine iini;addunt HyjJofium amp;nbsp;fijgt;e^ risaUciuid. itUniturUeni, Dijfiedemventremto) ßum cibo emoUihHipfecratci vulnam purgari po to eopronunciat.Dolorc leuari toflo acetnbuli më^ fera dulcipoto,amp; impofita cumfucco malux, lm teßinarum animaliapcUi cum HydromcUte amp;ßl Ic.Dcfiuuia capitu,femine illito cohoneriaii.Artd cularibut morbii.amp;- podxff'ici) plurimi cum olco ■vetere.autfilia cum vrßna'adipe frita imponunt-Ad eadem radix tufa cum aceta, non minui ytilm Item licni.pt coHa in fino dißutitpanos,cu axun ^ia veterefilfi. Padem pflotbrum exiccat. Com didit laudes dus Phamos pbyßeus, vtilißima ci» bis coflam conditamveprofeßus arterix,tußi,-ve» tris dcßillationi,ßomacho,panis,parotidibus, pefs nionibustcum olcofudore,coflam cu cochulis eiert aluum,cum ptifana peflus purparc,mulicrilmtjitt menfes cum (ale,vlceraqux ferpunt cohibereSucs eus quoque in vfu est. Expreßus illitiißpuc ßouli ßm^uinem nariumßßu,potus winam cicttcalcm los rumpit-Vuam^argariffatus reprimit. Siqum drupedes feetum non admittant,yttica natura fis candam monßrant.

A^emn Grlt;ecis,hphace Latin!s,'fulgo Syluc^ flrisvitia,amp; Os mundi,Cermanis Vuild-uuicken,odcr.S. ChiinofFelfzkraut (GaUicè Veffe fauuage) vocatur. Alia efl ab Aphaca T'hcofhrafli,quaJylueflrium olerum^cntts efl,de quafuoloco ^lura dicemus.

Yxi^usjrutex efl, !eticuiaalttor,tcnuicrib.fo^ liis.Qjye nafcutur in ca filiaux letc maiores,tcma aut quatema[emina ni^^iora amp;nbsp;minora cetinent.

Mlt;jio menfe floret, amp;nbsp;fiibindc fernen infllquis froducit. TEMPERAMENTVM. lAoderati calons cflyalcntiiis autem deflecat.

Semina adflrin^endi vim habent, quajiroptcr flomachi O aluifluxiones tofla,ftacla, amp;nbsp;dccoo Üa lentis mfiarfflunt.

Aphace facultatem obtinct adflricloriam, ficut tif ipfa Icnticula-Scd amp;nbsp;fimiUtcrvt Icnticula idi flctttalcrbm a^riw quam iUa concoquitur-Aluü rctinct.

a uturn « ad fpiffdndum efficacior quant lent!-Hcliquo vfu eofdcm c^fhn habetS tomacbi alul‘ quefluxiones fiflitfernen dccoilum.

Portulaca vtraque nobis cura fereno pul læ pes,Poulle pied,corrupte Pourpier di citur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N O M I N A-q^ntnlem

Tortulnca 1 •i/ifi?_y)(yn Grads,PortulacatatinisetOfpr JC\^dnis,Geimanis Burtzelkaut (Calltcè Du pourpier,ou delà Pourceline,)dgt;cif»,sfon«« fta tarnen toeejdiefferendu efet Pottzelkraut,, 4c ß(lorccllórum herbam dicerent,Alias Siuubo-iifdem apfeUatur,.

hortenßs, tenßm,amp;alteramfylueßreni,qua none fl tert Ium Syltteßris Aisiagt;iff:nas, vtaliqui fidufli medoßs Diofcoridis txem^laribus credunt, Nam quod flarique nomi na haru duarum plantarum confuderint, fadum fabinde efl vt multa adulterina, qua fcilicet tertq generis Aixpo dcbcMur,capiti de Portulaca fluce-ßri infertafint,qua omn^aprorfits expungenda ve n:unt,vt paulo pofidarius monßrabimus.liortee Pent Germani ßmpUcicer UmlïdlerunifylucPlre WfP Vuil oder acksrburtzcl focant.

»1tmn ereflos,lente 'vergentes in funiccu,folia fin fflin,a ter^o candida^flores exiges luttas, jemniit nigra in herbaccis calycibns to tenta Sylueßrisfa lia olca Bbtinct,mtnora tarnen m»lto,nHmeroßo ra amp;nbsp;tenera,rubentes eaaliculos ab fna radice mula tos in tcrrafcf tics,qui commanducati fucto abun* dant,^utinofiq;,amp;ftforefalfi ^nt. Hac cfl ge* nuina afud Dioftoridem ?ortulatadtlineatio,rc= liqua vcro omnia funt adulterina ,Cfab imfe* rito aliquo rerum ex cafite de tertio Aix?» exca'* fta,amp; buießne omni iudicio inferta,

ProUenitin hortorum areolis,'vineif,ei^ aliis cul tis lotis,hortenfis. Cateri Cylueßris infetroßs (i* intuitu etiam nafeitur.

I»»jo amp;nbsp;Ïuliofotifimttm menfibus carfedafo lia e^fiorestfimen veró fequentibur.

Kefrigcrat vtraque quidem m tertio ordine à temferatis aernediis, hurneflat fcro in fecundo, t^arc viribm etianondiflant: hint qua in Dio* feoride Icguntw nonfunt frof ria, fed Aixpitert^ generis,amp; à feiolo aliquo temere Portulaca fylue* ßri attribut*.

Portulacavim habetadßri^oriam.CÜ folenta iUita,tafitil dolortbus,otuloru infiammationibw, i iq amp;

Cÿ* aliarifmfiirtiitm,^omachiardoribm, ery/î^e» latilt;.amp;' vcßcx dolorib.ituxUiaMr.Commaducatii dmtium fiit[iorcm,ßomaclgt;i amp;nbsp;intefiinorU xflua* tionefluximesj: ßdat. R.e»es erofos amp;nbsp;ve/ka ad» iuuM. V eneris impetus exoluit. Pari rjfeSlu et fuce CM ciMfrodeßpoint, amp;nbsp;ia febribnt etiam valei. Contra rotuados lumbricoi.fin^amis excreatione, dyfinteriat,hxmorrhoidat,ffluuia fanguinis pef cofla cjflcax. Contra Sepn morfitt-Ocnlarib. me* dkamcntisvtilitercommifcetur.ïnteflinisfluxio. nc laborantibnt, aut vulua croßone affecta infuna ditnr. Contra dolores capitis ex vßione cum rofa^ ceo,autolco cxaltodcflillatur.P.xanthematain ca pite cum vino cxterit.Vulneribns adJyderationon J^diantibus ex polenta illinitur.

Portulacafii^daamp; aqnea teperamento eß,pait ca cniußdaufleritatiiparticeps, Proinde fluxion nes reprimit,maxime biliofae amp;nbsp;calidat, cum eo ^nod eas mMct, amp;nbsp;ia qualitatc alteret, ma^ope re refri^eraasiUac ratione amp;aßuantcs,vtßquid aliud,adiutiat.tii vetris ofculo impoßta. turn lotis hypochondriis,potißimii in hedidsfebribut. Pro,’ terea dentiumßuporem fanat, nepe qua abacidot ru contadu aßere exiccata fuerant,!cnicns atque rcplcns,vtpote cS viße^am habeat humiditatem. SimUitervero amp;fuccuscim.ltaqinon foris modb igt;npoßtuf,fid epotus quoque refri^rat. Hocfane amp;

^tatlherlx comc^^ accidit. QMnlamaute ad^ flrhi^tjVtiliterdyJcMericis editm-,amp; in mithebri proßuui0yamp; fan^nnis mcf^lienibut. Sedadhac niuho quidem cfficaciorefl herbxßtecu^-

Portulaca mtmorabiles vfm tntduntur.Sa^tn tam venena amp;nbsp;lirfmtium hxmarrboidn amp;nbsp;pre* flcmmresirin^it,pro cibo pimpta,amp;pia^is impo ßta extrabit-ite hyefcyamo poto^èpaßoq; expreß ß rneco. Cum ipfa no eTt, fernen dus ßmili effiftu prod eil. R^efisl-it amp;nbsp;aquarum vitiis,capitis dolori, vlccribusq; in vino tufa amp;nbsp;impoßta.Keliquavlce ra cümelle comanducatafanat.Sicamp; infantium ccrebro imfgt;onitur,vmbilicoq; prociduaAn epipha* ris verb oim,fronte teporibusq; eupoleta. Scd ipßs oeulis,è lach üv meUe.V-adeßprocidcnt,prodeTf, folUs iritis eu corticibus faba.Puflulis eu polenta amp;fale,amp; aceto acccra.pt vlcera oris tumoremq; ^in^iuarù comanducata crudafidat. Ïte dentium 'dolarescTlonpllarum vlcerafuccus décoda. Mobh les dentesßabilit comanducata. Cruditatesfedat, vocemq;frmat,iamp; ßtim arcet.Ceruicis dolorescu Gada amp;nbsp;Lini femine pari mefuràfedat.Mammao rum-vitia cum mede aut cimolia creta. Salutaris ^ßßtrioßsßemine cum mede bauflo. Stomaebu inacetariisfumpta comborat. Ardentibus febrib. imponitur cum polenta.Pt alias manducata refrh ^erat ctiammteflina.Vomitiones ßflit.Dyfenteria i nq amp;

PLANTARVM UlSTOMAE j Cÿ* vomicis dxMr ex Meta,vèl bibitur dl Cuminot Xenafmis aute colla, amp;nbsp;comitialib- dba velfotit l prodefl,Pitr^ationib.mi(litriim,acctabu!i menfira in fa^a. Poda^is calidis,cn falc iltita,etficro igni. S uccut duf potm rencs muai amp;nbsp;veßeaf. Ventrit animalia pcllit. A.d vulnem dolores,cx olcociljgt;oo lenta imjoonitur. Nemom duritÏM cnioUitsVeno e inhibet, Vencrisjsfomnia. Pratorij viri pater efi, Hi/pania princeps, quemfdopropter impatibilei vua morbos, radieem eimfilo fitjpenfim è celloze rere, praterquam in balncis, amp;nbsp;ita liberatum in» commodo omni. Qiunctiaminueni apud autores,ca put inde Uturn deflillationem toto anno non Jenti» rc.Oculos tarnen hebetareputatur.

Afphodelus mas Diofcoridi fcriptus,no^ ^l(o/)famp; biseftfrequens folio porraceo,radicibus glandiummagnaró effigie multis fimul agnatis,porcorücibus. N O MI N A. , ACtepi/i^ot Griecis,A.Jpbodelus Latinis,0fi • ßcinis corrupta voce AjJbdillus, Germanie Coldaunz(^aliicè HafteRoyaHe)nominatur.

pbodeli tus fit DioJcorides,tcflatur Pliniuslibro xxi. cap. genera, xvii.marem nimirum amp;• feeminam. Has proprio Albucits. Albucsss nominatur, feemina vero Hafiula regia, quodßiUcet dum ßoret,prorfusregüfeeptri effigie referat,

nd.de hifloria plantaru cap.xij.amp;Hcßoduimen Keßadut tionem faccre videntm^quandoquidem cim nfum ßieminA incibo qiKitidMnumfuiffefmbaiit.ilocenimdc mentions mare dici baud paffe ,radicis mirißca aa monia feciffe vic facit.Galenm etiarn lib.ßcundo de aUmeM.facul, detur-Ajphodelon feeminam co^ouiffe videtur,dum fcri bitj.^lpbodeliradicem Scylla radici, magnitudi^ ncff^uraamp;aniarHudmc quadantenutßmile effe. thee enim de Dioßearidts Affhodelo nere did non poffuM,cuiMquidem radix no SeyUaffed Paoniit potiuf ßmilis efl.Denique non efl nefamina anta raffed acris. Ncq; obflat quid noftra ïîaflula reo gia tanta amaritudine^quanta d Galenm tribuit, no habcat.ldd neque ea qua llcßodmßuo carmine tatopere celebrauit,tanta praditafuit amaritudh ne:alias enim citra co£lura multam, cuim tarnen ille non meminit,cibo quotidiano idonea effe no pa tuiff:t. Et certè vt Aron non in omnibus regionibiu pare acrimoniam obtinet,ita nee ïîaflula rc^ia pa re amaritudinem omnib.in loeitfortitur . Ade'o ft dubiu non fit ïïeflodum de noflra Affbodelo, qua famina efl,loquutum effe-Defamina ante loquuo turn effe ïïefiodum,confirmât quad alibi tradat in Cyluis naßi Ajpbodelu.Qupd eertè de ea qua flemi namfecimut, relié did potefl, quando raro alibi

quam in Çyluis nnfeaturSententia noßramfirmd^ re videtur Ajiuleius ide, qui in libro fuo de herbis infiri^to, feorfim amp;nbsp;Affhodebm, (^ haßulä rc‘ ^iam deßribit. FORMA.

lut mai- Ua.Caulcm leueminfuntmoflorent ferentem An‘ therieum vocatum. Radicesftblen^as, rotundas, glandibusßmUes.^ßu acres.Nos marem hac vice Pamma, habere non fotuimus.Pœmina folia habet obloga, an^ßa,lcuiter lenta,Plantagini minori non difi* mUiascaulcm leucm,infummo non Vnum,fcd flu-res flores finguesretrorfum incuruos,flenosfgt;uni^ ceismaculis,radicem itidem bulboflm,capidis Ab lu inflar multis fub bulbe enafcentibsts,comatam, ^flaque ^lutinoßtm.

Maeno frouenit in Germania, niß in hortis cut ta amp;nbsp;flan ta ta peemina veto in montibsis amp;nbsp;Jyb uisfuaflonte ac co floß naß itur.

Maris radix calida amp;nbsp;fleca efl. Pcemina folia cum amara nonnihil pnt amp;nbsp;acria,itide calida amp;nbsp;ßeca e]fe,quemadmodum etiam radieem, conflat-

Kodices Albucivim calefaciediobtinet, vrinas (it“ mefes fota mouent-Lateris doloribsss, tufsbus, connut*

tmuullïoitHin, ru^tion'fbm, drachm^t pondère ex vinopota medentur-Cornmnnducataafiragali me furavomitiones adiuuat.A firpete demorfisdatur ytilitcr trium drachmarumpondere.ldinirt aute oportet morfM foUis,radiée, amp;floribus cumvino. JtemvUerafordida,amp;depafcentia. Mammarum guoque amp;nbsp;tedium inflammationcs, tubcrcula amp;nbsp;furuneuloStdecofla in vim face radice: ad recetes aute inflamationes cupolenta. Kadidsfucem, adf tedo vetcre vino dulci,myrrha amp;nbsp;Croco ßmul de» cedis, perquavtileßt ocuUs medicament!!. Ad pu rulentas aures perfc,amp; cum thurc,melle,vino, amp;• myrrha tepeßtdus prodcfl.ln conts'ariaaure per fe infußm dentiü dolore mitigat-Cims è radice ere* mata iUitus,alopeciM capiUis explet.Olcl! in exca uatis radicibus i^ni decodum, illitum exuiceratis pernionibut,amp; ambuflis igni conducit.Dolori au~ riu inflillatusauxiliatur.Cadidavitiligine linteo antca perfridainÇole,illitaradix emendat. Seme amp;ßores invino pati,feolopcndra amp;nbsp;fcorpionum venenis coreriè aduerfäntur, Aluü quoq; deiieiät.

AfpbodeUradix vtiliscfl,perindeatque Ari^A/a riamp; Dracontih^xter^entisßquidem amp;nbsp;difcutie» tis facultatis. Vfla tarnen cinis calidior, amp;nbsp;exie* cantior, ma^is tenuium partium,amp; ad dißsutiena dupotetior e^citHr,proptcrea amp;nbsp;alopecias fatiat. Incß itaqi ti extenuandifacultas,atque obïlrudu demoUendi,

PLANTARVM HTSTORTAE demotirndi, veluti ctiam Dracontla, ïdeoj; ipßtd ' caulicultu arquaiii tanquam furnmum prafr diu cxhihttur. EXPLINIO.

Defeftis cer[)orib. amp;nbsp;phthipcit confiât lulboi tint cumptifanadccoclos aptißime mederi^f'aneqs tx his cum farina fubactum faluberrimü ejfe.ïih canderamp;contra fermentes amp;nbsp;fiorfioncsyel caule vel fime,vel balbos dedit in vino tribus drachmis; fubftrauitj; fiimno contra hos metus.Datur amp;nbsp;co* tsa venenata marina,amp; contra fcolofendras ter* refis-es. folia quoque illinuntur, venenatorum vul* neribsts ex vino.amp;ulbi neruit articuluqs cumfolea ta tafi iUinuntur.Prodefi amp;nbsp;concis ex acete liehe nasfricare, item vlccrib. putréfient thus ex aqua imponercMammarS quoque amp;nbsp;tefiium inflama* tsonib.DecofH in face vini,oculoru epiphora fup* pofito Untcolo medetur.folqs in qutcüq;morbo de* tof bis magis medici vtuntur.lte ad tetra tibiarum vlcera,rimafq; corporS quacuque in parte,farina arcfaclorü. Succus quoque ex tufis exprefM, aut decoélus, vtilisft corporis dolori cum mclle.ldem odorem corporis iucundu affi{ldtibus,cu Iri arida amp;nbsp;fale exi^o.folia etia fupradiflismedtntur,amp; firHmis,panis,vlccribus in facie,dccobla cü vino. Cinis èradice alopecias emendat, amp;nbsp;rimaspedü. Decofla radicis inoleofucctts,pemiones(^ amba fta.Et adgrauitatem auriu infunditur. A cotraria aure indolore dentium.Prodefi amp;nbsp;vrina pota mo* dici

dice radix,amp;’ mcnßruii,amp; latcris doleriimAlem ruptiStOnuulfiittußlbus draclim/e pondéré in vino pota.^adem amp;nbsp;vomitiones adiuuat comandneata Semine fumpto turbatur vcnter.-Chryfinmie amp;nbsp;P arotidat in vino décocha radice cwauit.Ite ßru-mM adtnixta cachry ex vino.Q^dam aiunt,fi im poßta radice pars eins infitrno fufpendatur, amp;nbsp;quarta die foluatur,vna cum radice arefeerefinu: ma.Sophocles adpoda^asvtroj; msdo,coamp;a cru daq;vfHs efl.Adpemiones décoda exoleodedit,ct fuffufisfeUe in vino,amp; hydropicis.Venere quoque concitari di vino amp;nbsp;meUeperundis,aut bibentib.. tradidcrunt^Xenocrates C^iichenas amp;pliras,raf dice in aceto coda toUi dicitdte fi coda fit cil hys ofiyamo dx pice liquida^ alaru quoque e^ fiemina' vitia.üt capillti cri/piorem fieri, rafio print capite, fi radice eafricetur. tapides renii in vino décoda atquepota eximit.iiippocrates femeeius ad imps’ titslienis dari cenfiet. lumentarum quoque vlcera at Ccabiem,radix illita,aut décoda fuccus ad ph turnreducit. APPENDIX.

Animaduertendum fiacultates à Dioficoride amp;nbsp;Caleno commcmoratas,AlbucoJeu Afiphodelo mef ri conueHire,huiM cnim radixgufiu acris efi.cyisa vero à Plinio recenfentur,ha partim mari,partim ftemina debentur. Pamina, cuius radix, amp;nbsp;folia ,^lutinoÇaamp;‘ amara fiant,vlcera ^lutmandi^fcO’ bicm,rimâfique corporum,amp;fi qua fimUesfiunt faiul*-

facultatcs conucitiunt,ijuMferiti methodifimplp j CMm mcdicamciiterum faciledifimtcitt.'ExpcriM t tia ctiam qnotidiana tcflatur, huim vfum effe in ylccnbus maU^nit falutarcm, (^£ autcm mari fint tribuenda, ex Diofioride, Galcm, amp;^^uitn quiais deprchcndcre fotcrit. Nos intranfurfu tS^ tiim param attentes montre voluimus,ne indifirt' minatim amp;nbsp;promifesti v trique gentri hos facultas tes meße putarcnt-

amp; Preudefciume dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j NOMINA.-wÄ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•

ArpdepcefKfH )(guTohlt;lp(^oaov Gratis,Atris t plex Latins tt Ojficinis, Germains Malte, oder MiliêfGalhs Des Arroches,ou Des bo AMbbas *^^* dimes)nominatstr, Atraphaxis Attkis dlite xis auare ^^ *”^ mutarefrequeter amantibus,difta efi,quàd JiP}^ tb^ptof ä'jlet,id eflfiatim in ampUtisdintm adole fiat,liquidem oflaiso afatit die profilit,cofcflimq! incremento proficcre videtar Fidem cclcris au;rme ti fatit creptum in tonfnio catcris ber.bis alimtn-tum. Ac nt in hortis quidem luxta ta nafei quits ChnUlas 1’*^’quot; ttadunt, nifi lan^idum. ChryPoUchanon chanoa. ^‘^°’''^ ^fl’ ‘quot;f’enm olns dixcrunt,à lutco quern profert fiort.

lt;5/ JylucTïris.Satiuam lim^Ucitcr Cermani Mol— M»«*’ tca,Çylueftre veri cumaclitftionealitjUiti'VuiH'^ ^“^ molten oder Ackermolten,odci Kleinfches ifzmilten nommant.

tîortcnfiscaalem ftindit quaJratum.ramÏ! bra f^t^lplex cbiatim,q»ibui frimum flores tutesexirui, dein I,ortcnßs. foUatumfernen amp;nbsp;obdudum cortice fromitur.B.a dieem y nam habet in altum deCcendentcm,no gla bram,feed fibris quibitfldam capiUatam. Sylueflris Sylueßrü tam luxurioja froccritaté prodit, ytquaternosflai fe cubitos excedaf. caulc vt hortenßs anffilofe, ramofo ,amp; purpurafeente : folio hortenfl non ads modum diflimili, potiflimum quad ad eolerem ats tinet: flore luteo exi^o, femine racematim con^ geïlo, radice flmplici in altum defeendete, ex qua fe malta promunt. 1.0 CV S.

Hortenßs wn niß fata prouenit. Sylueflris fua fponte nafcitur.V traque autem afiduo humerefa* tiari amat. T E M P V S.

Atriplex humida in fecundo ordinc,fri fda au' tem inprimo, Hortenfis tarnen fylucslri humidtor frfidiórque exislit,

'**” ihimvel coclutniUitumpanos dtfiutit. Semen eim potam cum aquamulfa morb»m rcp^inm fanat,-

Atriptex cetcriter,»b l»bi-icitatem,vcntre per‘ meat. Parum autem omnino eita efi, quad digc‘ rendi abtinet facultatcm. Phlcpmonis amp;phyges thlù quidem incipientibus, crefientibus, amp;mo!li^ hm adhuc,ac velutifcrucntibus,hortcnlfs: vigenti busvero, dcclinantibus^CrindurePcmtibuscomme diorefl fylueftris. Semen eim abfler^ndsefifa^ cuttatis.preinde ad morbum re^ium ex ieems du firudionefregnatum ftilis efl,

Coquitur difficiUimè. Addidcre Dimyfius amp;nbsp;' Tgt;iocles,pturimes^^i ex eo morbos,nee niß muta 1 ta fapiuS aqua coquendum:flomacho contrarium ' tffi,lettenes amp;nbsp;papulasgipptere. Hippocrates vul • uarum ritiis id infundi eum Reta. tyeus Neapold tanus contra cantharidas bibendum dedit. Panos,-furunculos incipietcs,duritias omncs,vcl codo vel * crado idini vtiliterputant.ltcm ippnemfacrS,cum J melle,aceto,nitróque, Similiterpoda^ris.Vnppues ^ fcabros detrabere dicitur ßne vlcere. S not qui mor ' bo regio ddpemen dus cu meUe,arteriös et tonßl* . las nitro additoperfricentialuum moueant, collo autper fi,aut cum malua,aut lenticula concitan* tes vomitiones. Sylueftri capillos tingunt, amp;nbsp;ad . tupradida vtuntur medicina, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

CAPVT XtlV 75 EX SIMEONE SETHI, V entrent quidem cit, frodeß ad caUditatem ie^ eerii,ac i(ïericis,amp; calidamtempcraturamhabe^ tibus ßiccurrit. Comodißima autem bilioßs- Cum malua illita inflammationesfidat.

AtraÖylus minor frequens in viis flore Cnici,fedp»llidiorc.Atraüylishirfutiorcar duus bcnedidus,nobis hodie duplex.

AT^^tKTuAifjS Hvluos ày^taGracis: Atra^ Atra^y^ ^lylis.CnicuifiluefierLatinisdidtur.Atra^ lis Vnde dylis autem idea dMa,lt;juideaantiqHamulicrcs dich Syl fro fuß vtebantur: otT^tunofemmfufus efl Gi «= ueßris cis.SylueVlris verb Cnicut,quia Cnico vrbanofit Cnicus, mUiteß. GENERA.

Sylueßrls Cnicifeu Atraflylidis,?liMiigt; lib.xxi, tafi.xv. amp;nbsp;1 heopbra^o libro ■vi.caßüq, autori. busßua fuutßecics.Viia mitier, amp;nbsp;Cnico fatiuo Atrafty^ ßmilior. aanepropTiè Grxci Atraflylida, Latini lispropriè quot;Veri fußtrn a^eßem,aut colum rußicam, quid es difta. tus caule ri^ido admodum amp;nbsp;exili,vetcrcs mu-Ueres pro colo,vt dictum eß, vtebantur, nommas bant. Simt qui CartamS fylueßre appellant. Gcr Cartas

■ taaniceitaquevocetur'Vunder Ce\lt;i(!ißran(^Cal musfylue li(è Vnc efpece de Chardon ayant la feuille ßris, i»ulne,ou du laffian batardjw hacratioc dis k fccmatur

fcernatur à Cnico,que aliqui Cartamiim,amp; Crolt;‘ eu bortenjern nomiitant,Altéra hirÇutior,ca»les amp;nbsp;folia Soncho non afiera ßmilia habens,qua Ojpei Cardaiti n'-somnihus amp;vul^ Carduas benediiîieinuniu^ benedi- fatitr.Gcrmanicè Cardobenedid BornuurtZ, {dut.-r oder Gefegneter diftel vocatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

Atrafly Spinaefl CnicofimillSjinfuinmoaMem vir^frut | lit propriè d‘gt;rum folia multi lon^ora habt ns, caulcm mot diiîa. Squot;“ ‘^ parte nudum,afperûmquc. quo etiam mut Herts pro fuji vtuntur.Capitula in cacumine acui^ leataforem pallidum ,radicem tenuem,inutilcm-E.v qua fane defcriptione omnibus perfpicuum efi fe pntamus,fpiiiam qiiam pit lam exbthemus e^e AtraPlylida,quid Cnico Çatiuo fimitis admodum , fit, dr in cacumine virgulaium folia quam CnH etts longior habcat,caulem denique ma^a expar^ te nudum, autumnipotißimum tempore,quofolia fua finmte décidant, amp;nbsp;minime leuem,Jcd afic“ rumfiriatitmquc obtincat-ldem etiam ri^dus amp;nbsp;exilis eß,ytfuß v/hm prabere qucat. Summitaa ti 'j^uoque dus capitula infdent fpinofi,flosilli padidus, radix tenais: amp;nbsp;in fumma,nulla efi nota Carduus qua huienon refiondcat. Carduum autem bene» benedi’ didum valgi nominatum effe alteram Atrallyli ^Uf dis figt;eciem,ex Theophrasli amp;nbsp;plinq verbis often di potefi • hirfittus enim efi, caulibus Sonchcis,hui mi ferè reptantibus • propter fits enim moUitiem

'Vc!uttftßitiscaducMq:fi[opro(unthit,fcm'nemt-nuto,frepiuenti,Amaro,amp; puis barbato,cjuolt;{ mol lilaiuigmc operitur.f loses faUidus hsteiifvc, LOCV S.

tAitior Atraclylis in amis amp;nbsp;montibnSjhirfutior nutem in bortis iam paßimprouenit.

Pi'Mc Aussie menfe appant,cius tarnen feme^ ante autumnum non maturefeit. Pon-eriorcitisti nafiitur^eius tarnen femenferó etiarn ad maturita tem feruenit.

Cuflu dim amarafintjpina ba,enidentißimum eß calido amp;nbsp;ßcco temfteramento ejfepraditas,id quod ex earundem etia facaltatibus eoUi^ipotefl.

AtradyUdis folia,comaamp;fernen trita eum pi“ fere vinique pota, cotrafcorpionum iclns profunt. Sunt qui dicant à fiorpionibus pcrcu(fos,qHamdia tentant earn herbam, nonfentire dolorem,depofi“ ta veto, dolore apfici-

AtraclyUs aut Cnicus fylueflris.ijacplanta ex ' jfinarum efl genere . Pacultatem habet dejkcanv-di, amp;nbsp;modice digeretsdi.

Prima fpina in fanadis vlccrib-c^ fTluUs diu“ turnis ejficaeißima efl, Altera qua Carduu beneo k ij diamp;uni

diStum vacant, ohflrucHancs intemsnun vifiern tlt;gt;llit,vrmam miuctyCalculHm franfft,vlceta,pot tißimumpulmonii,fai}at,Percußii afcris VeneiMo tis medetur, Nc^ant etia fcHis exferiri conta^a, quiautcum ciba,veljtatu frafam^ferit. laqiioq; comptis ma^nofore remedio ftbi vul^tu ferfaafit^ Zx qitibm ctiam omnibus ft pcrßicuum, caßdem quit veteres AtraiJyli t^-ibuerunt,vtra’iqueJfina habere facultatcs. Item herbam quam Carduum bcnedifbumvacant,contra ferfentum amp;nbsp;feorpio^ num morfus valere omnibus in confeffb cfl:qua far nèfacultate cum Atraflyli etiam afi^tet DioÇcer rides,confiquitur ab eadem diuofam non ejfe.Pier centiares Carduum benedidum contra capitis ver hemmtißimos dolores, verti^inim,memoria amifi fam,in cibo autpatufumptum valere tradunt. ite ad putrefcentiavlcera,mammagt;'um potißimum,fi inpuluerem rcdaclus inßcr^alur.

Angelic» fatiua Panfils frequens, fyluc-ftris defideratur, NOMINA. n^efsrA N\liquid veleribus cornita fucrit hachera ba, amp;nbsp;quo nomine appeUata ßt,nondu fcire licuit. Neque mim Smymion cfl,quodfeUket vm bedam Anetbi amp;nbsp;fernen rotundum,iilidque multa qua defiriptio requirit,no habeat. SUphion ctiam eße baud poterit,qikd folia Apii habere minime deprebedatur. Kceentiores aute vim ore omnes An ^elicam

geUcam, amp;ftnCliJpiritm raJicent, à füMißimo S^n^lßi ernt radicis adore,quem Chirac aut ab immenfa co s ritus ra-tra venena facultate,afpcllant.C,ermanis Ange- dix cur lick oder des Heiligen geyft vurtz. oder di^a. Bruftuurtz(Gdfi»cè Angelic)vorder.

Dao eitss herba iimeniuntur genera, Vna mint Viorteßs. tnitior efl,cuius quid?radix valde odorata,a Gfr= Sylueftru-manis Zara Angelick nominatur. Altera fylue-ft ris,dus radixfuaui adore deflituitur,amp;a Cemta nis vliilde Aogslicknominatur.

Caulem profert duum cubito runt,concauum:fo lia oblonga, per ambitum ftrrata,^»bniggt;a: flares in purpura Candidas,flemen latumflfloUaceumsradh tern crafflant dr multam,floris nigricantem, intus candidam. LOCV S.

Kitior in hortis plantataprauenit,dr in mo tofts etiam nannullis lacis,perinde atqueflylueflru.

Caleflacicntcm amp;nbsp;deftccatoriam viminterti* ordine ei aflignant herbariirecentiores.

Aperit,extenuat, dfleutit, vt recentiores perbio lent. Vnicevemnis aduerflatur, PeftUentia popssa Utimflauientis arcetcantagia,Corporaa lue per ^ ’^ fliftta

flifcra vindicat,ß tatùmtVt affirmat,m we teneit tur.Per hyeme ciceris ma^iutbiUfie mm vmo,jgt;er •tflatern exfliUatitio rofarnm liquorefumpßßc ft-tueß. Neeßnfurumeo die conta^ionem foUicen^ t»r,qua quis dcuorarit:ita vrina amp;nbsp;fadore venem «bi^it. tentitia pituitie dimwit, q»afgt;ro[gt;tcr tußi, qui fii^M attulcrit, medetur. Craßt quit in the* race coierrnt, difeutit. Hcrba if fa in vino amp;nbsp;aqua co^ta, vulnera interna^^lutmat. Concretum fangt; ^inem refoluitßomachum eßcorraborat.Cor re^ créât. Pituitam ventriculi deiieit, faßidia ciborß difeutit, amp;nbsp;elan^ucf entern inuitat aff etentiam. Kabioß canis mwfi, autferfentis iamp;u libcrat,ß conirita cum ruta amp;nbsp;melle folia indantur, dein coda in vino bibantur . Libidinem cxtin^it ore ieiunofumfta. Laßitudines repcit,thoraccm exfur gat. Sufra febricitantis cafut imfofita,fegt;tur ad ß feruorem elicere. Valere cotra fafeinationes ad‘ ßrmantß quis eamßeum ^eflarit.

,.' Loiiufn tuum eft Githago amp;nbsp;Nigella vul garisjahis iurea Gallis diäa.

•öfftemaa A l^,HSvlt;iifo{,H^i^ilvloiiCracis:Loliüta rß error. XX finis dicitur. ofteina nonnuUt^nonßne ma gno errorc,fro Melanthiofeu Nigella vtuntur,vt non fernere etiam Pfeudomelanthiondici queat. Germanis Ratten, oder Komnegele ÇGallicè yuraie.

ToUo c»nflM anguflo,Theofhraflo lib. vw. de Plant ar urn hifloria,cap. 'vij,tefle,pin^iamp;fiiliilt;‘ fo, flore fuhpurpurco, femme exUi inflliqua hijph da, vel vt Pliniiu ait,in cortice aculeato. Ex qua fiquidi defcriptionefatufer/picuum flt omnibm, Pfeudomcianthion hoe effe Lolium, feUananque Pfeudo* Porri habet,oblon^a, hirfuta, florempurpm'cum, melathio flemen in pilofa,lon^a, an^ulata, ac per interualla efl Loliü, ftriataflliqua .P.t vt paucn flngitla compleilar, hordeo, cuiusvt reliquarum fiu^um peflis amp;nbsp;vi* tium efl,tota ejfi^enon difliimilc efl.

P^onfilum in triticea ^ hordcacea,fled in omni ferè alia fleste perfleprouenit. Prugum acerba pt flis,ideóque à Vergilio infieUx appellatum.

quot;Deficcat amp;quot;nbsp;calfacit cfficacitci'.vtpropinquum flt acribM ma^is quam Ïris : flcd no eflperinde vt tUa tenuiu partium,veriim multum abefi. Secüdu hoeponat ipflum quijpia in principio tertii ordinis excalcfacientium,in fine veri flecundi exiccantiu.

Lolium molitum nomas,putrcdines,amp;^angrao ummmïapbanii amp;nbsp;flalcillitumcompefleit. ferat kiiq impet'^i*

PLANTARVM HISTORIAÉ im[gt;cti^nes, amp;nbsp;lef ras cü fiilfhure viuo amp;nbsp;acet» fanat. Strumat quoq; cumßmo columbino amp;nbsp;Uni femme in vino decoflum elgt;fcutit.Q^x a^è mntu ranturrumfit.Decodum ex aqua mulfa amp;nbsp;iUitu, ifchiadi»!frodefi . cum folcntihaut myrrha, aut fnco,aut thurefufftum,conceftioncs adiuuat.

Folium molitum ex aceto codum imfoßtümq:, fanat imfcti^ncs,celerius quoßefius mutatie eß. Medetur amp;nbsp;fodaffis, alUßq; doloribus cum oxy* ineUte Curatio haca ceteris dtßvrt. Acetißxta» rio vno dilui medis vitcias duM iuflum cß: ita té“ peratu fextarUi tribm, decora farina Lolij ßxta* rUs duobus vfque ad crafitudinem, caUdiémqiee iffum imponi dolentibus membris. Hadern farina extrahit offa fraéla. Ma^ etiarn ceteris furgat vlccra vetera cir^an^anas, Cu rafhano amp;nbsp;fale amp;• aceto lichenas. Lepras cumßelphure viuo . Lt capitis dolores cum adipe atsßrino importa fron« ti. S tramas amp;nbsp;panos cocoquitcum ßmo colubino, amp;nbsp;Uni femiae decofla in vino.

Ïam commemoratasfacultates huic etiam her be,quam Germani Ratten nommant, recentiores tribuunt.Mirißce enim hancinfanandisimpeti^ nibus,aliisque fabitigenerihus cemmendant. ite in vulncribusglutinandis,acßßu!is curandis, com ftfeendóque ftn^ine, dus effe vCum tradunt, vt hint

AiTKAnCTlof Grads, Afilefias latinisjhtr^ Afcle^io) barils HirunfUnaria.Officinis Ninectoxieü, ynJe dia Cermanis Scbuualbéuurtz afpeUatur.Afelefiaa ff^i airti autem ah Aefeulafia antiqua medicina autore no Vinaria, minataefl. JJiriidinariavero à fill-quit quits fro* yincctoa dncit,qaa dchificntesflumojum fernen oftendut, xicum. atq: adeb hirundinis effi^em referunt.'Vincetoxi= cu, vclredius viw'^lmi}! hauddubiè dicla efl, quid idi infinis aduerfus venena vitfit, vt^auH fofifußus docebimus.

Kamulosprofert lon^s, in qulbus folia ton^a Kederafimilia.Kadices numerofM,tcnues,od»raa tas.Flores^auiter olentes.Semen Securidaca feu Hedyfari.Vx qua dclineatione nemini nonperjpia tuum ft Vincetoxicumappcllatam herbam, eße Afelcpiada. fruticofit fiquidem herba efi, caulem obtinens rotundum,leuem,tenuem,acferè iunceü, ramulis lon^s,folio hederaceo,fed oblon^ori,in vi ridi ni^icante,floribus exi^is, candidtt, aut ve’ rillt

rmtin lt;ilbo faUefemtibut ,ff-auiter odoratu, ex quibuifilujuit oblonge funt,qux Jehifcentes feme plumofum Securidaex ßmile,hoc efl, rufum amp;nbsp;la ' turn oflenduM,radicibfU multii,exit^K,tcimibut, amp;nbsp;odoratii, add vt mdla flt prorCM nota qua illi non refpondeat aptißimi. H« accédant locut na* taliiamp;facultatcs,qua fin^la eu Ajclef iade illi communiaflunt,qucmadmodum ex ils qua flatim fubticiemm monifeflißimumfiet.

Preuenit !n motibut afleris,altis ac arenofls.Co piofißime autem nafcitur in monte hand froeul à Tubin^afito, in quo olim arx pofita fuiffefertur’ TE MP V S.

Auguflo menfifloribut abundat, aefubindeße* mina in folliculis oblongis, foiniam hirundinis eu dehifcunt referentibta profert.

Afde^iat, Paulo teflc, calida, ßcca, amp;nbsp;tenuii flubflantia efl. Quo fanè tempcramento ïLrundi* naria etiamfradita exiflit : amara ßquidcmamp; fatum ^lutinofa eius efl radix, flUa-tcro aliqua fra fe ferunt adftricliencm : vt itetum cuidenter affareat,Hiruttdinariam eße Afilepiada.

Kodices cum vino fota, torminibus, amp;nbsp;vent* natorum morfibwflubueniunt.PoUa verb iUita ma iefleUs in mammis Zyvtcro vitiis ofitulantur.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lxfaulo.

Tornnngt;^gt;^ mvinofotacomjgt;etit.Tlliiitveri '^enmatorum morfibus, amp;nbsp;miiliÿns mammarum O vtcri vitUs fuccurrit,

B^adices torminibm medmtur, amp;nbsp;cotrafirpen tium ie bur nonfiluin pota^fed ctia idita proßint»

Kecentiores radicc dut maffia efficacia ad me» fium prouacationem ytuntur, amp;nbsp;ad rabidi canis morfum,vencttisj;potcnttr reftflere ajprmant,vn^ de etiam baud temcre Viclrix toxidab iifde ap= yiPfrix pedata eït.Hydropids etiam radice in fino maceo toxid^ ratam amp;frbinde co(bä,mirißce auxiliaritradüt^ Floret pratercafoliaj:ficcata,max trita.vulneria bus vtiliter injperff aiunt. Sordida etiam vlcera purfftre,amp; ad deatrkeperducere,ffmitali»mquc nitns amp;nbsp;rupturis offregiè mcderi docent. Q«« in yniuerfum omnes facultates cü Us quas fPclepias ■ ebtinetpulchrè quadrdt,vtcande eße Hirundinao ria Vocata hcrba,gt;tudus deinceps dubitare debcat.

AtnofjHÎ'^aç, H gt;;a/XKzMAw'0f Greets: •'«'■* fipios,B.aphanusfylueflris Latinis dicitur.

Officinuicoffiita.Germanit Erdnufz, Erckelé, Erdfeigé,amp; Erdmandel, (CadicèVne Raue fauuage,ou vne üfiailiiaui^ejappedatur.

Aplas cur Apian vero dixcrunt Grach^ucd radicis extremu dida, in pyri formant turbinatur- iadem etiam ratione IfchM. ifebas amp;nbsp;chamabalanos ab iifdep nominata efl, Chama* quad in ficus,velglandis effluent radicis extremu balanas. turbinetur. Quapropter non mepte Latinis etiam ^lansautfcus ,fcu caricaßlucßris naminabitur, FORMA.

Kamulos ditos aut tres iunceos,tenues,ritbcntéfi queprofcrt,quifupra teiramparumfi attoOunt, toiiaruta ftmilia , lon^itra tarnen , amp;nbsp;virentia. Semen exi^um.K.adicem Afphodclo firn Hem,d^ adpyrifiguram accedentem, rotundiorem tarnen, Cf liquorc plenum,intus candidam,firis ni^o car ticeteclam.iïacDiaftorides. Alijadiiciunt Apio habere tenues capreolos,florem Pifo non difimi^ lcm,fidlon^è minorem. Q»« pn^la fatii dccla^ rantherbam cuius pielura exhibemus,elfe Apion: ramulos enim maffia ex parte duos, vel terhos, imè vt Theophraßus ait,quatemes, Cf interdum flures emittit, iunceos,tenuéjque, Cf infima parte rubentes,quiJupra tciram parumfie extollunt. Fo» lia quoque Auta habet, at lonff ora Cf virentia. Semen etiantexifftum.Aadieem denique Aßibo^ delo marifimilcm,Cf adpyri effiffent accedente: quad tarnen non de tota radice, qua lonffßima eß Cf tenuis, intediffndum venit,fied de extremis c» iußlem,hoc eß, nue thus ßußandibus ab ca depend dcntibusipyri autfietstformam hahentilms, qua:

libtti ctia Pitonia famine radix aßimUatur» Suc cofa quel; radix Cii,!ntiuq; Candida.Quihus omni^ bus acceduntflores Pifo ßmiles, amp;nbsp;miriflee odorat ti,mimrcs tarnen ■ neenon caprcoli teimes.Conue-niunt etiam vires,vt exflequentibuspatebit, ita vt prorfus nuUafit nota qua reelamare videatur.

P fournit in frumentaceis a^ris, bordeaceis po^ tifiimum,tritici amp;nbsp;x.ea,quos interdum CHes,dufla cupiditate dus radicis,fieu reftim nucum ex radh ce dependentium^prorfus euertunt. Atque bine efl quodpanisporcintts à quibufidam nominetur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Panu por

Apios temperatura calida efl amp;ficca mediocri^ ter,id quod ex^ßu facile deprebenditur.

Pars radicis fuperior fumpta, vomitione bilent pituitamque extrahit. Inferior per aluum, Tota verà vtrinque pur^ationcs mouet- Succus dus fiefi, quioboli pondéré hauflus, vtraquc parte, boe eft, fupra amp;nbsp;infrapur^at. Cumvero liquorcm collie ^ere Volueris,tundito radices, conicfUfquc in eras terem aqua plenum mificto,tum penna colleëlunt quifupernatabit liqisorem flecato.

^xperimtia tcflatur nuces hos itaufiam atqut adeb vomitionem ciere,ß quis UUi vefcatur.

A^ù^ à^lKoCj^ÿ^âviap Grads: Afltr Atth cuSjln^inalis Latinis didtur. Ofidais i“ lis. ffiotaherba.Germanis Sternknuz^Gallicè Du AfterVu^ petit Müÿset^commodèappeUadfi»tcß.Afims de dida. autemme,no à filioru incaulibus, fcd infloribsts fotiusfigura amp;fitu,accefit . Siquidem fidiorS m huius herba flore numerusamp;fiorma, ßeUd fra fie ferunt,vel vt Plinius ait,cafitu[afer ambitu diui fia fioliis fußdis,flella modo radiata fiunt. Errant itaq; qui fingula fiolia in caulibsts flella fiormam Ine-uina^ refrafintare futantSuboniu amp;nbsp;Inguinalilt;,quod Vu quare gt;»S'*''’‘^'” frafientaneum fit remedium^dida eft.

Cauhculus ligisofius,furfstreum amp;nbsp;luteum in fiummoflorcm babens, vdutiCbamamclicafitu-lum,vndiquc fer orbem indfiuris diaifum, foliolis flella fimiliius.Çfua vero drea caulem fiunt folia, oblonga amp;nbsp;denfit birfiutâve.Px qua qaidem deU-neationc omnibus ferjficuumfit,herbam cuius fi^ durant

CAPVT XLVIT. 80 dur am exhibemus,effe Aficra atticum.Natn eau* lu dus Ugnoftu cfl,foiiis veflitus oblougis amp;nbsp;Jen^ fis.incactimittefles iüi purjiureus amp;nbsp;lutem^fleU^ motto radiatus, ^ui fubinde in pappas abits radix fbris multis capidata,

mixta efl potentia,vti rofa:refi igcrat enim,no tarnen vehementer, £gt; di^erit at^; exiccat, quo d fliheet ilU amara inflt qualitas.

Aefluantiflomaeboillita cofert. Suceurrit cti^ oculorum inflamationibus, bubonibus, amp;nbsp;proci-dentifledi. 'Traduntpartem in flore purpurcam, fl bibatur ex aqua, angina correptis, amp;nbsp;pucrorn co^ mitialibus opitulari. Kecciis inguinu inflamatio* nibus illitaprodefl.Siccaflniflra mann doletis dc‘ cerpta,inguini adalligatadolofibus liberat.

No» tantum illitum, fed etiam Puflpenfumbuboa nasflanare crcditur.lïahct vero quiddam etia dh gcres,vt mifla ptfacultatis, verum id no aflrigit,, ÉX PEINIG.

PLANTARVM HISTOUrAE ! diana [iniflra manu dew^i iubcnt, amp;nbsp;iuxta dnf flus adi^ari. Prodefi amp;nbsp;coxcndtcis doM adadi» gata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

NOMINA, y-t^^ Ay^öi^K Gr'tcis, Gramen La tints. Germants Glitz/Godie'e Dent de Chieu) affieda tur-Gramenvero dictum eß, quèd^ticulatis inf Gramen terntidiismirificèfcrfattaff'adicndotVcli^^en ' tende dia di fitcunditatetßquidcm crebrà ab iis nouas j^arf flum, git radices.

Geniculatis per terram ferpit ramulis, amp;nbsp;ab lis dulces^cnicuIatasqtradicesJparfft.Foliaeiusacuf minuta,dura, amp;nbsp;ftparua arundinis lata,qua i» menta bouéfquepafeunt. Px quibus verbis planum fit omnibus,plantam bdc,cuiHspifluramdamtts, elfeveri^aminisfftnustgeniculatis enim ramulis per terramferpit,amp; ab iis dulces,^niculatas, amp;nbsp;exilas admodum ac tenues radices/partit .E do. drantaUbus etiam ramulis circa Vnumquenque^ niculum bina folia acuminata, dura ac lata emits tit.ploribusdeniquc ad gramen Parnafi accedere •videtur,cddtdi enim funt, (SV quinis difllcti foliis, amp;nbsp;his ipps diffechs : quibus decidentibus folliculi rotundi lini infiar,fiminepleni cxiguo,vt Parnafi ^amen,prodeHnt. Adeovt nemo fit qui no vidcat imper omniagraminis rejpodercnotas-Quarerc‘ prehtn»

L O C V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rundd fe»

Paßim rtafcitur in vmbnßslQcis,amp; dumetis. plaßaria^ T E M P V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum..

Kadixgraminis mediocriterfrigida Crficca tß ,. mordacitatem quondam cxiguamteifquot; partium te*' nuitatcm obtmens.lïcrba 'verb ipfa in primo qm* dem exceßu réfrigérât,in humiditate Ver o (^ fic* citate moderata. Semen alibiquidem imbeciUum tfl, in Pamafi -verb deficcatorium,amp; tenuiupar*. tium Cffubaccrbum.

Craminis radix trita Cf iUita vulnera conclu* tinat. Hecofium dus inpotu torminibus medetur, ■ amp;vrina dißicultatibus, Calculofa etiam 'veßert. excrementa comminuit.

S.adix cruenta 'vleera glutinat. Caterum mor* dacitas i^tenuitas qua radici inefl, exigua csi quidem,fcd intérdum tarnen frangcre lapides aß /•lft,ß quis ip fam decoquens bibat.Scmen ante al* terius quide imbeciUum efl,eius 'vero quod in Par* nafo nafcttur,'vrinam eiet,amp;fluxus -vetris Cffe*^ macht reßccat.

Gramen Parnaßmaxime veile efl, ficcae, mo » dice rcfrigerat,tcnuium partium,amp; fobacerbum, j eóque vulnera Crucntaglutinat, amp;nbsp;dccoftum ciiit ' Veßea calcules confién^it.

TSecoftum gramen vulnera conclut mat, quad (^ ipfia herba tufapraflat: tueturq;,amp; ab inflam mationibufplacat-Decoflo adiicitur vinu ac mil: I ab aliquibus amp;nbsp;thumidrpiperis,amp; myrrba tcr‘ tia portiones. Kurßifque coquitur in area vafic ad ■ dentium dolores amp;nbsp;epiphoras. Kadix dccofla in •vino,torminib.medctur,e^Vri»a dijficultatibm, vlceribusq: veßca.Calculosßangit. Semenvehef mentius vrinam impedit. Aluum vomitionesq; fi^ flit. Priuatim autem draconum morflbus auxilia‘ tur.Suntquigeniculanouem vel vnius,vclè dun» bus tribufve herbis,ad hue articulorum numcrum Superftiff quot;tuolui lanafuccida nigra iubedt,ad remediaflru tioflum, nbsp;nbsp;”'‘^ panorümvc.lciuno debereeße qui coUgat.lta

ire indomum abßentis cui medeatur, Puperueniens tique ter diccre, Ïcianio ieiunum medicamentum darc,atquc ita amgarc,triduoq; id faccre. Quadè grarntnumgencrefieptem internodia habet, eflieoe ; eißimecapiti contra dolores adaUigatur. Quidam ' prop ter veflex cruciatus decoftum ex vinograms ad dimidias e balncis bibi iubent.

AA01Î Grads, Aloe Latinis appedatur.office na veterem appeUationem retinuerunt. Ger mani deflitutipeculiarinomenclatura,panter La tinis Aloen vocant. Sunt qui banc à cranks foliis, amp;pmilitudine quarn cum Sempcruiuo habet,Ser perumum marinum nomment,

Scylla folium habet Aloe,crajfum, pin^e, mor dice latum,rotundum,repandHmque.Lolia vtrinq; ^crunt exobliquis aculeos raros,amp; brciics. Caule profert Antherico fimitem ,fltgt;rem album, fernen Ajj’hoiielo fimile.GraHi efltota herba odore,amp;‘quot;'u ßu amarißima.Kadke -mappan in terrant adafU ßiecie.Koßrapiduranon niß radicemamp;foliaegt;b oculosp!gt;nit,reliqilt;a hoe tempore haberenb potuk mus.Dabimus autem opcram,niodb Deofie vifiim fucrit,vt aliquande inte^'Xplanta piduramßua dioßs exhibere lictat.

Kafiititr eopioßßima inXiidia,prapln^lsq;,Vn^ defucem quoque defertur.rroueniteliam in Arabia Afia^i, amp;nbsp;in maritime aliquot locii amp;nbsp;infur lù^vt in A ndro. Nunc in aliquot hortis fermant» mßra plantMur,

ticqueflorcm aeque fernen in /lirjgt;c nobii Viele» re citigit,qiearc de iis qiio nimirnm jmueniat um f ore,nihil certi monfrare pojfumm.

Aloë calefacientium eVi frimi orJinie inienfi, nutfecundi rcmißi,tertij autem exiccantium.

Duo funtfucci concreti^cnera.Vnum nrenofum, quodfidimetumfurißiniit Aloes vidctur Çhoc of» feints Cabetllinum Vocatur.') Alteiü iednoris mo» do coafium^Succotrinum barbnrialgt;pcllant.)E.li* gitofuram qux nihil doli fnftj!ae calcuHs,j^len dcntcm,fubrujfant,friabilcm,iecinoris modo cóere tam,facile liquefcetcm,eximi‘e amaritudinis.Kc» frobato autem ni^am,^- fraflu contumace. £?/ uloe vis adfirin^ere,fomnum conciliate, cxiccarc, , corpora dcnftre,aluumfoluerc,amp;fomachum fur ^are. Pondcre cochlearium duorum aquafri^ida, nut tepidafota,fan^uinis excreationcsfslit. Re» gin motbumpurgat trib.obolis ex aqua,aut drach ma ponden in potu .Deuorata cumrcfna,aM en aqua,aut coflo mellc cxccpta,aluum foluit. Trid drachmarum pondéré perfekte purf^al.Mixta alUs purzatorUs mcdicamcntis,ßomaeho minus noxia. eareddit.Siccata amp;nbsp;infgt;arfa,vulncraglutinat,ce vlcera ad cicatrieem perducitjCompefcitqs.Priua» tim aute cxulceratis a-enitalibus medetur, amp;nbsp;rit» ftainfai/tiH' prdefutbta^itttinafo Condylomata, rimai jf

timmij; Jèdii cum paffo mixtafinahS/otgumis au ft tones ex hamorrhoidibittfaflai comfcfdt.Digi forum rcdumM ad cicatrieem ferducit.Liuores et fu^iUata cum mclle ddet. Palfcbrai umfcabricia, an^lonimijue fruri^mes lenit. Vsolorem cafitis fidat temforibia amp;nbsp;fronti ex aceto cum nfaceo inunda.Cafiüesfluentes cumvino comfefeit To* ßUu^n^uu, amp;nbsp;omnibus oris vlccribus, cx melle amp;nbsp;vino frodeTbTorrcturoculorum medicamentu in tcfia fura ^cddcntejrudiculdque frbinde y er* faturdoiKC xqualiter torreatur . Lauaturvtquod eß arenoßßimum fubfidat,tanquam inutile,0- le* Ite amp;nbsp;fin^ißimum aßumatur,

Litte herbaiMi admodum afud nos froucn'it:(^ qua in magna naßitur Syria aquoßor eît, amp;fa* eultatis imbcciUioris:attamen yfquc adeb deßeca* re fotefl.vtvulncra congiutinct. At inregionibm calidioribtts,qualis esiCeelcßriaamp; Arabiamul* to eß melior.OftimaVcro Indica,cuius liquor eß id quod ad nos importatur medicamentum cogno* minatum Aloe,ad plurimai res propter ßccitatem mordicationis expertem y tile. Eß autem nonßm-pheis naturaßed, vt indicia esigußus, adßringit ßrnul t^amaraeß. Adßringitquide mediocriter, ßd'vehementer amara csl. Subducit amp;nbsp;vetrem, vtputa ex numéro mcdicamentorli qua Craci ab excernendoßercorevocat luKo'nptmKei. Veritm

Ö* ifßia facultatis mißwam atteßantitr partie»* laria ciu^ igt;pera:nam amp;^atum fiomacho eß me* dicamen,vt ß quid aliud,amp;ßtau^lutinat-Sanat amp;nbsp;vlccra qua a^è ad cicatrice dud poßunt, amp;nbsp;maxime qua in amßunt amp;nbsp;pudendo.Iuuat etiam eorum inflammationes aqua liquata, amp;nbsp;ruinera ad eudem modâ^lutinat.Ceaÿ'uitßmUiter vten* ti (irad inflammationes in ore, nar ihm e^ oculit. Infumma repeUere c’y difiutcre flmulpotefl,cum hoc vtpaulum extergeat,quantum videlicet vice ribuiparts nonßt molcflum, EX PLINIO.

Natura Aloesßifptrc,denßare,amp;leuiter ealfa cere.Vfus in multis etprincipalis,aluii foluere, di pene ßt ßlamedicamentorumquaper feidpra* flant.CÖßrmatetiaflomachumadeo vtno infeflet vlla vis contraria-Kibitur drachma. Ad flomachi vero diffblutionem jn cluobus cyathis aqua tepid^ velfri^idx,cochlearis menfuraßh terve in die ex intcruallis,vtres exi^it. Purgationis etiam caufa plurimum tribsts drachmis.P,fficacior,flpota cafu matur cibus. Capilium fluetem continet cum vino auflero, capite in file contra capillii perundo.Do* lorem capitis fedat, temporibus amp;fiiti impoßta, ex aceto amp;rofaceo.Dilutiorq: infufa,oculorum vi-tia omniafanari ca conuenit.Priuatimpruri^nes amp;fiabie^cnarum,ite inßgnita ac huidaßlltta eu mclle,maximè Potico: tonflUaSi^in^iUMiet omnia orit

cris vlcefa. San^inis cxcrcttt!iigt;jcs,ß fnodic^ßnt, -drachme federe ex a^ua,fi minttt, ex acetofota. Vulncntm quoi}; fan^i»cmiamp;vndccunqueflue‘ temfiflit ferfeiVel ex aceto. Alias etia eßfulne^ rib.vtilißima,ad cicatrice ferducens.Vade injfer^ ÿtur exulccratisgenitalibtts, 'viroru condyloma“ tis,rimisq;fcdis,alias ex viao,alias ex faßo, alias ficeafer fc,vt cxi^it mitigada curatio,aut coerce“ da.ilamorrhoidii quoq; abundatiam leniterßftit. Dyfentefta infunditur.^tfidijflciUus concoquan” tur cibi,bibitur à cana modico intcruaUo.^t in re“ ^io morbo tribus obolis ex aqua-Deuorantur filu“ la cum mcllis decoflo,autreßnaterebinthina, ad fur^anda interiora-Gißtommpterygia toUit. Os eulorum medicamentis lauatitr,vtquod ßt arenas ßßimum ßbßdat.Aut torretur in teßa^fenndque ßsbinde vcifatitr,'Vt foßit aquaUter torreri.

Tufsilaeo vngulï Caballina amp;nbsp;paffus afi nivulgo dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

BM;(lop Cracis, LatinisTupilago autVarßte techie vn riadicitur.Sicvocataquèd^H;(lXJ, hoc csl^ de didti.

tuffes tuuare crédita fit. aerbariis amp;nbsp;offscinis ho“ Vngula die yngula caballina aff cllatitr .Cermanu Rof. Cabaßh 2hub,oder Brandtlattich.GrtZZ»« Patte à ehe na.

Voila hedera habetiÇid malora, fix aut fifite à radiée prodeutia,fiilgt;ernè quot;viretia, inferiore autem fiifarte albida,f lures angulos habetia.Caule fai Sechio no mum altü.Vlorcmverc frodeuntefallidum,lt;jitem nafeitur quot;vna cum caule confcflimabiicit- Indc nonnuUi exi fine fore, flimaueruntfine caule hanc herba nafei. Kadix id-li tenuis c^^qua minime inutilis effi fote^fquam' doquidem illists,vt exfiquentibus fatebit,in rum* fendis thoracis abfiefiibw, amp;nbsp;citciendo exvtero emortuofictu vfiits ft.Subeffi itaq; errorem in Dio Diofiori* fioride manifeftifiimum esfybi radicem Tufiila* dis locus ^inis K^^fli^Ofj effe inquit,que tarnen nemo inter* emedatus fretum,qubdfi:ia,animaduertit.lloc etia adiicie* dum duxi fro confinnanda Diofcoridis defiriftio* nc,amp; confutanda erronca quorundamfintetia,flo res Tufiila^nts ejfe fugadfiimos : iis cnim enatis hreui vigor vitdque durât, long^imaq; mora tri* duum autquatriduum,fo^ quod illico tefus fiac* cefientes in faff os cuanefi:unt,amp;caduci marcent, itavt nonnifiverefififortefortuna ferantobuiS, quofotifiimum tefore flos amp;nbsp;caulisfine foliisvi* dentur-Quafrofterqui her bam iffam hoc temfo* re non configt;exerunt,amp; tamfubitamfloris amp;nbsp;cau lis iadluram haudanimaduerterunt,fine vtrifque nafei crediderunt.Nos tarnen amp;floremamp;caulem fief iso oculis contemflati fiumus,idcóquc vt vtriufi que fidlura accederet diligenter cueauimus- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

'Flores T/cre.f^ in hprUi eoUiffintur : ab bac e« nim temporeiVtfaille ante clixfmtis,nufqiiam af* farent.FoUa amp;nbsp;radix tota aflate durant-

Folia f ufiinfinis yirentin aquea Çubflantia admiflione habet, vt bac rationefri^ida et humi' da did foßint-SKcaieerb acrieralunt, ideoq;calb= da. VIRES. EX DIOSCORIDE.

Tuflila^inisfoUa trita eum melle illita,i^ibtts facris,amp; inflammationibas cunctis medentiir.F.a= dem fleca ineenfa, cos qui fleca tufli ^ orthofnita infeflantur,q»umfumugt;n fer infitndibulum hiati fuflifiunt orc,fanant.A.bfl:cj]us thoracis rumfunt. Fadem radixfuffitafotcfl, fietumq; emortuum in aqua mulfa coda amp;nbsp;fota eiicit.

Fechiumideo nuiicufatumes fquodêS^ci!, id eTf,ti^es amp;nbsp;orthof notai iuuare credits fit,fl quis videlicet folia arida aut radicem in frunis accent dcns,afcendentem inde fuli^incm inßiratu attrat hat. Efl autem modice acris,vt flne moleflia noxa^ ve omnes thoracis abfeeflus crédita fltruferc. Sat né folia viridia fartes cruda inflammatione obfefl fasilhtu extrinfictu adiuuat,froftcr aquea humi ditatis admiflione,quaomniavirentia tenor a,alia fluh

flu5,alia minus participant. Nam ficca Rechij fo^ lia acriora funt, quam vt inflammatione laborant tl bus partibus conumiant.

Tußilaffnis anJa cu radice fumusper arudine hauflus antdeuoratuf,veterem fanare dicitur tufi firn fed cgt; inßnffshs haußus paffum^ßadu cfl.

Benjfhaos'öp Gracis: Kugloffum, tabula lims ^^a, Rouis linffsa Latinis, quad fcilicc teins - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• folia bubula lingua ßmiUaßnt: ojpeinis amp;nbsp;b err ° ' bartis Rorrago , Cermanis Burretfeh ( Gallics bourrache,ou Bourroche) dicitur. Aliavcrb herba efl qua hodie Ruglofd vulgo nominatur, (Buglofe) vt ßuoloco indicabimus, FORMA.

^uglo^um Verbafioßmilecfl,foliumhabesIn terram depreßum, afperu, nigrius, bubula Ifngua na difimile.Tlorem ceeru!cum,ßecicfum. f^a ni» mirumdeßriptio ita hodie vocata Rorragini hero ba quadrat,vtnemo non,nißtalpa cacior ft, ver tcrum eße Rugloßtm videat. Qhgt; tarnen eius rei plura argumenta dcßderat,ea qua Itb.primo,cap. xxxiù. noßrorum Paradoxorum produximus, le* datier nihilputo deinceps dubitabit.

ï^afcitur mpUntis c^Cabuloßs locls. Vaßim e» I tiam hodie in hortisferitm,lt;ib id oUtoribuso^tmi coÿtitum,

folium Ku^loßi in vinum dcieftum animi litt!» tiam ejpeere creditur. Aiuntqux tres caules emit tat^fi cum radicibus amp;nbsp;femine tota teratur, amp;nbsp;in fotu det»r,cotra tertianos rigoresfrodeffemd quar tanas vero qua quatuor.Horü autëdecodio invi no fiat. Herba abfeeßibusetiam vtilem effeferÜt.

^'‘S^offutn vinis iniedum latitia et hilaritatis caufa eße creditum esl.Sedamp; Us qui ob faucium aßeritatem ti^iuntßn melicrato codum couenit.

^'^^•Ifofracipuum qubd invinum deieda ani mi -voluftates auget,amp;VocaturEufhrofjnum.Ëu gloffb inarcfcente,fiquis medulla è caule eximat, dieatque ad quem liberandum febrc id faciat, amp;nbsp;alU^eteifi^tem folia ante aceeßionem^aiunt àfe» bre liberari.

co^i amp;nbsp;audi comefii iecoris affichbuiprofaM.^-fiatoribui ex co con^citur nff!apio»,amp; efl vtile, DE BVPHTHALMO. GAP. LID N OMI NA.'lt;^»r’^*£^v

Bovip^a,\uov Grace, Rupbtbalmum Latinè' Hodie ocuIm bouis, aut vacca, {gt;lt; Cotuln fatida. non fœtida herbarUs vocatur. Germanis Rind-BuphthalfmgodeT Kueaug(G4fc'Oeil deBoeuf,ou mum cur pide en liâ) amp;upbthalmu autem non alia ration dictum, ne dixerSt Veteres,quam quid dus flores ocuti imi teneur formam,amp; boum potißimum oculisflmiles Anethum flnt, Germanicè etiam Kudill boe efl, vaccinum vaccinu. anetbum dicitur,quodflcilicet verum Anetbum e* ins folia refeirc vidcantur.

Ëupbtbalmum caulem teneruem!tt!t,folia fes ' niculo flmilia,flores lutcos Antbemide maiorcs,ocit lorumflo^ura,vndc amp;nomcntraxit.U.a flquidem nota adamußim conueniunt berba quarn vulgus berbariorum Cotulam non fatidam vocantxaules fiquidem dus teneri, folia fieniculo flmilia. Nee te Obleftios ftoueatquod à Diofleoride amp;upbtbalma lutd flos nis folus ris tribuuntur. Gotula autem nonfietida albifint: tu. addifluenim mcdiiimvcDiofc. reflexit, quad lus ten efl, non adambitu, in quo folia radiata candis da,vtin Cbamamclo,cxtfiunt.Quod dicimus,cos firmant qua Galenos lib. vi.de flmpl.med.facul. in bunc modumfcribitiüupbtbalmi, inquiens, flos res

CAP VT in. S/ ns colure Anthtmidis paribus fimUimifunt^fid mitlto maiores Sera^ionqifoquc florcm cites ma^ luteum flore Chamitmeli eue ait.St itaque Afithe midis floribus flmilimifunt, uec nififola magnitu dine diffcrunt,amp; Antbemidis froprii didia flores in medio lutei.cly fer ambitum candidi exitiunt, neceffe efl, -vt Ruphthalmi etiam flores tales flint, ft fcilicet candidaillorumfolia,luteum medium tintant. Q^dmultal buphthaimi flores ab An* tb emidis floribus nonnifl flolamagnitudinc differ rUti^andiores cnim Kupbtbalmi flores quim An themidis conflpiciuntur,reliqHa facie quam flmiti* mi. Q^d i^iturad colore attinct,in nullo variât. Id diflis accedit,quid Seraf onis interfres flub Co tula nomine Rufithalmum dcUncat.lScnique con ^cnerem elfc fane berbam ^ufbtbalmum cd An-~ themide Diofloridu tradandi ordo abunde docet, quiim conflet ilium tres herbasfibi admodumflini lcs,cbamxmclum nemf,Parthcnium, amp;nbsp;Bujik* thalmum,vno in loco defcriberc.'/nde itcrum fa* num ft Buphtbalmum cjfc Cotulam nonfatidam, quid fcilicet Cbamamclofrorfasflmilis flt,exce* f to duntaxatflorc,qui in ilia maior eft,

TE MPERAM EN TVM. quot;^ flores Rujihtlialmi acriores fant Ch^nnemeb fioribus^ob id illis funt calidiores.

Bu[ihtha!mi flores cum cerato triti,lt;edtmataamp; duritics diflcutiunt.'Feruntfofl exitum à balneo f» tam,re^io morbo correftis coloris bonitatem tradif temporisredderc. EX G A L E N O.

Buphtbalmi flores Anthemidis floribus vebe-mentius difcutiuM, adeb vt amp;nbsp;duritics ex cerat» mixti fanent. EX P L I N ( O.

Be’Iides nobis Margarite amp;nbsp;Pafquetes quod a J pafchafcrè flores Ei incipiant Bellis maior confolida media vulgp.

Bellisneque àDiofloride, nequeà Galcito,neC aliisctiam Grxcù,quod fciam^dcfripta cfl, idcóquc Grieco nominedeTfituitur. Latinam itaq; duntaxat appeUationem babct,amp; Bedisflue Bel* lists,autore PUnio^ominatur.

Duorum efl^cnerum,maioris amp;nbsp;minoris dif rU Confolida mine infl^iisMinor bellis cfl ca qttam officinx Ca minors filidamminorem appeUant.ïIaciterum duüm csl i^Uif nkt-et generum.lt;fuadam enim bortëfls amp;nbsp;domeflica est

bIumle(Glt;îZZ/re Des marguerites,ou desPaf» lt;]üetK!i)iKiminât.A.ltcra/ÿlue^-it,quam vul^itf hei bariorum Primula veris, quadÇcilicetvcre in^ Primula choanternox crumfatyGermaniautem Maflie-i'ftis. ble,amp; Kleinzeitlofle(GdZZZcè Petite confyre) Consolida nuncupant.hiaiorem officine nonnuUa Cofilidam media, mediam quad crcdaturvulncra^lutinare,Gcrma ni Gensblum ÇGalUcè De la confyte) vocant, Üesaliam ConfoUda mediam infià deferibemus, FORMA.

Minor hertenßs, fy!ue7lri,f raterflorem qui ru, timer.^r^-ß , licundur cfl,feromnia ßmilis efl,Conflaatverà fJ^i^i^ flores ii interdumßmßieijnterdum rnultiqilicifa,'^''^quot;^ ’“' liorum contextu,vt figura aßabre oftcndit-Sylug flris, Plinio lib. xxvi.eap.v.tellc,fllt;n-e confiât ab Plinü lei’s bo^aUquatenus rubente,quinquaffmiT{ernis,inter, eus exflb dum etiam quinqua^eniflquinù barbulis eircinato, catur, folio pin^ui, in terra iaeente, m rotundum eblona ^o,leuiflimè ferrato. ^cque obflat quad Plinius lib.xxi.cap. viii.tiellio luteum eße florem tradat, quia non ad ambitum,fed ad difeum mediumve floris,quod fanè luteum eft,reßexit.Hinc efl quod à quibufdam PUnii locus ita Ic^atur. Luteum amp;nbsp;Maior, b'^'^'^ 3etlio,vt jubaudiatur femen. Maior Redisproce,ißar,ß’d(irm rior aßurßit,folio non admodum diuerß,aittoribus dutaxat crenaturis laciniato,cauliculis tenuibus.

furculofts, cubitum altis,ftorcpriorinon diftimili, maiore,pauciigt;rib,tatum barbulis,amp;in vniuerfum candidis.

Paßim inpratis vterque nafdtur üeSiui.ïd amp;nbsp;iigt; hortu feritur,fcd fiore mtiltiplici,barbularu ßu fatudenpore, TEMP VS.

Minor frimoßatim vere afparet, (if tota ferè ^ßatedurât. Maior auteln Maio mcnfeßoret,quo ctiam temßore carßi debet..

'Belliui vterque calidus amp;nbsp;peeuteßpd quod ex Vlinio colH^foteß^quiHloru ad dißcutiendof ßmr mat vfum eßeferibit. Acetoßu tarne faper que in J^ßu minor ^ra fc fert,aliquamfri^iditatii in ea fortione effe monTirat-Quiequid tarnen ßt^xic careËedioi euidentißimum efl.

Q^otquothodie viuunt vulnerariam berbaËel Hum eße noiter»nt,vale'tque fotißimum in caßitu fraOura admota. Suecui etia berba vtilitervubgt; neratis btbitur.LaudaturetiS berbaad membroru rcfolHtionem,quam Graciparalyfin vocanttitemjf ad l'oda^as,ifcbiada,amp; aduerßusßrumae.

B^lt;ibv{ 0 ^ii^vè^ov Craeis,Sabina vel Saui^ jMRoOT4««,Seucnbaum Germanis (Galln' cè S3ainiet)dicitur. Oßeina nomen vetits reti* nuerunt. GENERA.

Duww eftgenenun Sabiiut . Vuum quad hic fiel um exhibemm; alterumTamaricu folia ha^ hens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Primi generis Sabina foliis Culn-effbßmilis efl, fpinofortamcn,graui adore,acru e^feruens. Arbor brcuu amp;nbsp;in latititdinem magit fefiutdens amp;nbsp;txfUcas.Tofiariui itaque f utex cfl,imfnortali co^ ma agt;ircni,^atulofa^igio,tuni^eri fimilitudine,

T ertii efl ordinis cxcalfacicntium O deficcan ■ tium, ei' ex numéro corum qua vel maxime tc‘ nuiumfunt partium,

Priori: foliis nonudi pro fuffitu vtuntur.V triuf que folia nomas fiflunt.ïnflammatiotKS idita miti gant.Cum mede idita nigritias repurgant, item^; fordes amp;nbsp;carbunculos abfergunt. Cum vino pota fanguinem per vrinam ducunt, fatumq;cxcutiut. Idem appoßta amp;nbsp;fuff, ta praß ant. Mißentur vne guentis excalcfacicntibus,priuatim Cleucino, EX GALEN 0.

Sabina ex numéro eflfortiter cxiccantium, idj; ficuadum très quaUtates quas ingufiupra fefert m fimUittr

ßritiUtcr Cuj!rcßo,nifi quod eu amor tsi^ amp;nbsp;vt ftc dicam, ma^is aromatica,ßu odoratior, }vitur hu^ tut quammodo dixi quaUtaris cfl partieels,mm* fe acrimonia conßftentis in ealido temqicramentogt; {’l•atcrcaamaritudillisamp; adfiriflionis obfeurioris quam in Cu^reßo.Siquidem quanto ma^is acrimo nia faperat,tantoctiamlgt;otcntius dij^rU. Itaque ^lutinarc acquit ob fiedtatis amp;nbsp;caUditatis robur‘ ' Nam vtriufque idi tantum incfliVtctiam tendat, Cf inflammationem afferat. Atfutredinibusfimigt; ’ liter Cu^rejf ) accommodari fotcß,maxime Us qua maU^niores fuerint, amp;nbsp;diuturniores. Nam ha citra noxam medicamenti vehementiarnqierferuti QjUn amp;nbsp;qua atra fintreddita, amp;admodum fir* dida,ca cum mede expur^at.Carbunculos itemfilgt; uit. Porro ob effent ia fartitlmve tenuitaie menfes ■ quoque frouocat,vtß quid aUud.'Et fan^uine fer । vrinaimouct.Fcetum etiam viaetem interßeit, amp;nbsp;• mortuumciicit.Vn^entisinditur, amp;^otißimum GleuciiK,amp; in multam antidotes inUcitur. Qmda. j vero etiam Cinnamomi vice duf Ui dus adiiciunt: [ eß enim extenuandi amp;nbsp;di^^crendifacultatis,ß{o* ( tafuerit. EX PLINIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Sabina à muleis inßtßitusprotburc affumitur. In medicamentis vero duplicatepodere cofdem cß fcs‘lsts habere quos cinnamomum traditur. Code» Hioncs minuit, amp;nbsp;nomas compeßeit. I dita vlcera pm-^at. Partus onortues apporta extrabit amp;nbsp;fuß ßtu. •

ftu-llllnttur igni fdcro çÿ* carbunculls.Cum nielle amp;vinofigt;ta,rcgiomorbotnedctur.Gallinacci.^e*^ »cris fituitMfuma eim herb^ fanart tradunt.

Rubus ronce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Beî^Ç Crxcis, Kubusautfentes Ï.atlntsvocalt;^ tHr.Aliqmbtu Mora-ratieana^corrufta'vocc, dm fru^lus dieuntiir,cum dicendum effet mora 'vacinia . tiam in hodiemum 'vjquediem Graei mora ida à Ssdns.ficLTlva O jiaTliia.cogmmia nitnt. tesln Calenm librefexto, de comfcf.medic. fecundum laces: capitefrimo. 'Verslint mamp;uco^ ItcisyntM literie i'nmutatione vacinia vocanit, inqniens: Alba U^nsira cadant, vacinia ni^-a la baafna ^ntur.'Eclo^.ii. Anoïha atatis medicis barbarts Cb?“ iïerbariis niera bacci appcllantur,eum illis di cendum effet mora bati. XbeopbraÏio libro tertia' de flantarum biTloria, capite xvif. Ghamabaa tos,quafi dicat bumilis ritbtts, appeUatw* Germa» nice Biombci(GaZ/icè Ronce.)

Kubum omnes noucrunt , vbique enim veßibtu pratcreuntium fefcaffi^its remoramqtte viaterir-hM inUcit- Gaulent habet minacibus aepungen« tibusfaillis amp;nbsp;acnleis ve?fitum.Polia incifaris dbgt; ui fa, nigricantia ab vn» latere,altcro candentia, • Vierern, initiorubcfcentem,dcin cadidumprofert,, m ij quo

qiK abcuntc frucha exit,qui cum maturuerit m«^ ro perßmiUsfit mp'cfccmjauibitf^dtitttnec homi nibus infuduis cAus.ïnefl ilU frccm fan^ineiu,amp; fcluti cruoreatro manM infidens,

Paßim in dumis ^rouenit Kubui, qui Imtinds quam j’äuü accreuit, retro vergit in tcrram,atq; ita riidic4tur,iteriimque ex fe naßilur.

D/ucr^s temqioribta filia, flores amp;• fruftm R«’^ bi coUi^nntnr^ Poliananque invere: flores xTiatis initio, ïunio nimirum amp;nbsp;ialio menßhtts sfritduf antem vbi iam maturncrit per meffes amp;nbsp;extrema xflatc dccerpitur.

Kubi folia,pxrmma, flores,frufhes et radix qua-litatc adflrinn^ente participant ,cdque non obßu^ ra. S cd hoc inter Çcdiflirnnt,quid folia potißim» Treces nataplurimnm in fc habeantaquea fabs flantia, parum vero ad^irin^ant. Padem ratione amp;nbsp;termina. P,fl itaiqne comm tempcries ex terrea frigida ef mtia,^ aqnea tepida. Fm ^tM autem, ß qtiidcm maturm fnerit, non param habet fucci tempcrati calidi, qm daleis efl. Proinde cam ob rem, amp;nbsp;propter modicam adjlrifbioncm, efni non infliaais efl. At immatarns à fri^ida terrea fub^ flantia vinciMriacproinde acerbus efl,cp' exiccan tarins ,Vterque autem ßecatm recottditiir,validim

Kubus adflringit amp;nbsp;dcficcat.Cafidtas tingit.Ku tnorum citss decofbum fetum aluumfiïiit, amp;fce^ miMrum frofiuuin cehibet. Presferis morfui vei* le.Cdn^iuiu firmat. Oris vlceribus folia comma» ducatameditur, Cohibent hcr^ctas, amp;nbsp;in cafite acboras,oculosq;frocidentes, condylemataamp;bat morrhoidas,illitafolia (dnant.Cardiacis amp;fiomi chi doloribm trita amp;nbsp;im^ofita fubsscniunt.Succtis ex caulihus, foUis^; eins exprefus, amp;nbsp;in fiole coat fins efficacias amnibtss id didUs medelw.Pruclus eiusofitimè maturifiuccus,adoris medicameta cot uenit. S i?iit amp;nbsp;aluum in media maturitate corne. fius.Flos quoque eius in vino potus aluum fifiit, EX GALEN O.

Tolia amp;gcrmina Kubi fi maiidantur,apbttj.u tbr alia oris ulcéra faisant. Quin amp;nbsp;alia tulnei a glutinare valent. Plot dus eandim frudui immat turo facultatem pofidetivtraq^ ad dyfentcriasjcyn vetris profiuuia,eiusq; robur deperditu,C^ fianruit nisexpuitioncs,idonearcmcdia, Kadixprater adt ßridione no paucam in fe habet fubflantiam tet nuem,prop ter quam etiam inrenibus lapidcscoms minuit. EX PLINIO.

P^ec Kubos ad malcfcia tantum genuit natural ideeip ex eis mora vel hominibus cibos dedit. V ins habent ficcaadi,adfi{ritt^tsdsquc,^n^uis, tonfilt m sij Us^

lis, ^cnitalibus accommojatißimi. Aducr/äntuf firfeittmfcelcratißimisjixnioirheidi c^preTkri, flos amp;nbsp;mora, S corpmiHm vulncrn finc coUcfliunss fmcuh iHn^uM.Vrinam ciunt.Caisles earn tuitdu tur tenen,cxjirimiturqs fuccus, max file coritur it craßitudinem mellis,fing»lari remedio eStra malt oris,ociitorumj; (dn^ine exerçantes,an'^itiM, ml^ itas, fides,aieliacos,potus aut iditus. Ons c/uidévh tUs ctiamfilia commanducata profunt,amp; vlceri“ bus manantibus,aut quibußunque in capite iltinu^ Mr-Cardiacis velfic per fe imponuntur à mammit pni^ra.ltem flomachi doloribus,ocsslisq;procidea* tibus. InflUlatur fuccus corum amp;nbsp;auribus. Sanat condylomata cum rofitcco ccrato.Calculorum ex vi no decoSlum prafintaneum eß remedium. Ite pet fi in cibo fimpti cyma modo, autdecofli in vino auflero, labantes dentes firmant, Aluum fißunt amp;nbsp;profluuiafianguinis.Oyfintericisprofunt. Siccatur in vmbra, ft cinis crematorum vuam réprimât. ^olia quoque arefa^-a (^ contufit,fumentorum vl ceribus vtilia traduntunMora qua in iis nafidtur, velejpcaciorem flomaticenprabuere quam fatlua morus. Eademj; compofitionc,vel cum hypoeißhia de tantum amp;nbsp;mede bibuntur in cholera,amp;à car^ diacis, amp;nbsp;contra araneos.Inter medicamenta qua ßyptica vocant, nihil efficacius Kubi mora ferem tis radice deeoeda in vino ad tertias partes,vt cob luantureo orisvlcera,amp; fidisfiueaistur. tantaj;

Latinilt;, Offidnis t’iairubium ni^um , aut Mairubiafirum ,aiu Praßium fatidum dicitur, Cermanis fchuuartz Andotn.oder Andorn Vueible (Callicè Du marrubin noir.) Murr»» KärrulUt lium à fimUitudine foliorum, nigrum à caulis co» ni^m cur lore,quini^crefl ïtlarrubij ref^c{lu,difla,}!gt;allo^ diétum. te cfl.

Gaules cxfctuittitZadotc quadran^los,lii^h cantts,^itl)hirfutas,al) vna radice com^lurcs.PoUa Viarriihio flmilia,maiora tarnen,fubrotunda,pilo-fa,per ttcrualla in caulcdifpopta,hpiaflroflmilia, ^raucolcntia, vndc aliqui Apiaflritm ca vocarut. flores inrota fpeciem caules circuméacent. 'Theo^ pbraflus etiam lib.vi.cap.ü.dc htfloriaplantarü, ßallotefolio bcrbido,ferratiori,inc:furisq; profund dioribus amp;nbsp;cöfpeClioribus difircto coflare fcribit. Vndc liquida conflat bac qua pifld damns efle ve ra üatlotcn,qHad iUa ßt bcrbaf, Hticofa,quadran* pillis tanUbtu aßmrens.niff'is, bitfutisfcrè, folio Karmbij f d maiorc,pi'ofo, dn^enlcper interca^ pedincs caitlê,adoreer aai, orbiculatofloiu pHrpu= reoruambitt!,quifcapos yerticillatim obducunt.

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt iiq LO»

Vlafcitttr pratter vim, domos,fepes, camlterlsti amp;nbsp;aliis vmbroßs in locii.

Tlorct m fnt I umj menfis, amp;nbsp;initio Julli,quo fit ne tempore carpi commodepotefi.

A mara amp;nbsp;acris efi, ideóque calcfacit in feenne do ordine iam coplcto, aut tertio remifio -f deficcat antem in tertio,

Kuius folia cum falc illita, canis morfibsu mt^ Jentur.Eeruenti cinereflaccefcentia, condylomata reprimunhfordiddque vlcera cum mclle pur^ant, EX PA VLO.

Eallote,quod alq Marrubium nigrum dicunt,M tril e?ï amp;nbsp;abfierforia facultatis,lllitum cum fait tanis morfibus medetur.

yix eiits,cfficax aduerfus canis morfus, ex fale folUs tritis impofita. Item ad condylomata, collie cintre,infolio oleris. Purgat amp;Jirdida vlctra di mille.

Ranunculi omnia hæc genera Gallis funt ftequétilEma in vineis, fyluis,paludofis lo.is, NOMINA.

hts Latim dicitw. Apuleiiu SccUratam n»^ 5 ^dei-ata minat.Vul^M mcdicorumperjicram Pcdem corui txicat.SHnt ctiam qui flammulam,ab vrendi fa^ Vlamula, cultttte.appcU/uit. Gamani Hancnfufz. Ëatra» chionautcm/iuc Kanuncultudi^a efl baud du^ Kanuncu dir, quod limniims humidis opdeisq: mar^nibus lutynde ranarum more latetur : dut quid dquis ybirand diaus^ de^nt potij?imum,^audeat,autquiainter eittrfit tices rartx frequeter mueniantur.Aff-efle yero A» ^ff'^ß^ piumCcu Apiafirum,quad finis apium dmulctur. apium. Scelcrata,co quid comefla noxiaßcyeltquod mu Scelerutit gis anidet.quid fabdifieleratiq; mendicantes fi-iH4„;;„,b ttiotj, bi a ura amp;nbsp;laçantes bac ipfa dilauiat, qui poßintlV‘-''gt;rfi 'quot;'^^-, impudentius fiipim extorquere, atque bac impt^^°^***^‘'”‘’ , ßurapccuniolam aucupari. Kaufimlq dnuLt d^M k^fy^ew

PiurafintAanuiKuligenera, dofierides yeri tin Galenus quatuorpotißimum eße tradum. Prù^ tnum duplex cß : buim enimgeneris Ranunculus quidam Jÿlueflris e?l:amp;bic iterumduabus difirn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

minatur différentiis.Vnus enim lutcosflores pro- ^y‘'*'ß^ fert,amp; Cermanis Vutiffer Hancnfufz dici»'^^'quot;’'^’'“ tur. Alter yaopurpurcos,quinnbi, quodfeiam, ‘ nendumyifuseft.f^idam autembertcrgt;fls,quinn g fi cultura accedat prouenire baud folet. ïiie itide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

duplex efl . Nnus quifimpliciflorum textitra con* flat,German!cè V pgefuUer guten hanéfufz.

Alter multi^liccm filiorü iigt; floribta comba^em obtinct^idcoq; Germanit gefuïter garten nanéquot; fufz dichts en. Alteram qued afoliorS ßniilita^ w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^''’‘ qitam atm Ajtq folUs obtinct^à nonnnllii ffî^ ^pm^h AlVofl cly^loy,id eß^Apiüfylueftrc,vcl Afiiu rijm ^ßi'f^ co^Kminatur,Germani Vuafferhanenfulz vo’ cant.TertiH^enus cxl^uü eß,ob id etiä GermaM Kleiner Hanenfufz nominatur. Q^artum etia minimuj^crmanicè Vualdthenle appoßtißimit voce afsjieUaturtcn enim tter reliquat herbas qua germanicè Pcdes^scalU vocantur,^ minima,amp;no niß in fyluit vt jilurimumproucnit,adcoq; compoß tavoce redißime Vu»ldcten}e nominalur,quafi dicae minima inter pedes Galli, amp;nbsp;in Pyhiit pn^

J. giOta.VJlqi duum^ncrum t vnum quid cm ladeo , 1 fiorc,alteram luteo,vtpidura docet.Primum au^ ^^’^ ‘]'*o‘^ ladco florc omatur, cd id quod à mot ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ fiuridc pf^itueppermanicèvocatur yueihyail“ dlienle, A/fowWjdas^elb Vualdbenle.

lia habet,latiora,vcl vt Plinius ait, ad malua bf genus, titudinemacccdeHtia,fltbalbida ^ pingtia,Plore luteum, interdum purpureum. Caulem non craß fum cubitali altitudine. Kadice paraam, albam, am ar am, adnaßentias Pdebori mode habentem, Caterum effecit cultura, vt qui in limitibus pms plici foliorum cépage flores oriantur,gemin» quo» dam

dam denfoq; ac multijtlicifoliorum ßipätit nttei» hortû coUueeßat:, qusmadmoditm pi^htva aßahye montrât. fi-tterum^enM lanu^inoßus, quot;vel vt Plh Altcrum. nins inqHitfulio(it(s,altiore coule, fluribuifiliorii incifuristco^iofißimum in Sagt;dmia,accrrimungt;q;, quod iam kpiumfylneflrc nominant•^ertiumge^ Tertium, nm volde faruum,g)-aui adore, flore qui auri Jpe* dem refert. Chartum huicßmilc,flore autem los Quart!!, ^co aut lutea, radice longiere, amp;nbsp;modo quodam nodofa,gufltu am,

Primumgenus P^anuncuU Jÿlueflris lutci fine eultura circa fluenta, amp;nbsp;in Umitibuspratisq; hu^ midis amp;nbsp;vliginofls proucisit.liortcnfls verb adhh bita eultura in bortis nafeitur. hlterumgenusfle* eus aquas amp;nbsp;fontesgignitur, amp;nbsp;apud Sardos coa pioflfimi!.paficomcdatur,vefcentibusncruos co‘ trabit,rinuqi ora diducit,vt qui mortem oppetut, velutridentium facie intereant. Ob id Sardonius Sardonl-rifus in prouerbium cefit. Ptflautem noflra non us ri fus-perinde effteax ft atque co qua in Sardinia na-feitur,tarnen bane vehementifima etiam croden-difacultate effe praditam,guflus aflendit. Tertm genus inpratls eis' campefiribus pafim prottenit. QMrtum,vt Germanicum uomenpalam demons firat,f)luis familiare efl.Lutcum vero invallefu^ pra amp;nbsp;infra hebembufum monaflerium iuxta a^ quas copiofifime nafeitur,

Prinwm^enfa herteßs HamMculilutehflatlm inter initia Afirilitßorct: Maio autem meß Jißc^ fitter nußjuamfubindtconßiicititr.Secundum amp;nbsp;tertium^enm itidem tota aflate inueniripoßunt, QMrtum in Vere, AfrUi nimirummtnfe, tantum affaret, quo Jane tempon hoc ipjô fÿlua, lud amp;nbsp;netnerafcatent,floribnsj: eint candicant.

Omnium turn radix,turn vniuerja herba vehelt;= monter ealida amp;ßcca eft, Primi tarne^nerisfyl ueßrii lutei,nonpcrinde ac reliquorumacrit ad^ modum eflfacultae.

Omnium folia C caules tenerifi illinantur,exo ulccrandi,amp; cruflat cum dolore creandi vim ha‘ bent. Proinde fiabros vngues (^ flabiem toUunt, amp;fli^ata delet, myrmecias, acrochordonas amp;nbsp;alopecfM modico tempore lUitufanant.Tepido co‘ rundem decedo perniones fouentur. Kadixßcca tritdque,flemutamenta naribut admota ciet- De* tium dolores adhibita lenit,eos tarnen contcrit.

Q^tuor habet fpeciatim Kanunculus differ en tiaf. Omnesverb vehementeracrem facultatepof ßdcnt,adeo vt cum dolore exulcerent. Hac itaque rationeflmoderatèvtare,pf!gt;ratamp; lepras excoo riant,amp; vn^s leprofos diuellunt,acfli^ata dif cutiunt.

':M!unt,amp; acnchordonasamp;• myrrnedai detrac hunt- Qk»» tiz alopecias iuutmtpauco tepore ad^ mota.Nam p dtutiM inhitrcaM,non excoriatur (o lum cMi!,jédamp;in cruflam Vritur • Atque ip^itur hitc omnia cauln figt;‘ faUorumPHM opera, fi idinSo tur féridia. Porco radix arefadaßemutatorimn ed medicamentum pmilitcraUis qua valuer dc^ ficcant.Sed amp;nbsp;dentm dolores m»at,'Vtamp; eos^Ve^ hementerfiUicet cxiccaisdo,fian^at-

Omnibus vis cauflica, ß cruda folia imponana tur, puflulasq: vtignisfaciunt. idco ad lepras amp;nbsp;pfrMVtHnturamp;ad tollendaflirmata, caufidfi que omnibus mif xnt.Alopeciis imponunt,eeleritcr remouentes, ^adix indolorecomaducata diutius, rumpit dentcs.Y.adcm fieca concifa,flcrnutament!i fadt. No/tn herbant ßrHmeamvocant,quoniam medetur frumis,amp; panis,parte infurno fußenfa.

Latinis,Lupulusoffidnis,vulpro Kumulus vo Kumulstt catur. Aliquot Italia rura, ad Gracarn appellation

, nemalludciites,Rrußandulam,quaßRryonflann ^ryon, ßle nominant. Germani HopfFen.fGdfikè Du houblon.) Graciautem Kryon à ßryoniaßmd litudinehauddubiè nominarunt. Lupusverb falin Lupusfm darius, quiafubitfianditquefaUces, amp;arbußa lidar isst» omnia

candicantes.ac mnltis exilibus foUiculis fjuama» tim compaCliles.Kadicemfubni^am^lon^am.

Faßim amp;nbsp;cojiioß in Germania noßra iuxta ve fres amp;fah/taprouenit,ex edqae ceruißam petit, ; quo vini vice’VtuntMiyGermaniconficiunt.ldeoji [ in hune nfum in hortis plantatur-

peramento medium eßeputant. At étriqué, mca j quidcin (cntcntia,falluntur:flores enim quorii pœ • tißimum v/us cfl, caUdos amp;fleeos eße, odoris amp;nbsp;j gramtaf,amp;’ immodica amaritudo teflantur.Anti* nbsp;nbsp;!

quusetiam herbariuscalidumamp;flecuminficun * do ordine eße tradit.Hcniquc confiât radices quo» que dus calidas eße.

VIRES. EX RECENTIORIBVS. 1 Eilem'Vti'anqucdetrahit.Abficßusdifcutit.Pie j tuitam in aqua inter cutem per atuum ducit. Sue J tus eius crudus haufius ventrem magis fubducit, J minus fero obfirucUones aufert.Codus veto ma^ ? ^u ab

^ aboifiru^ionibat Hiermit, mmusqivcntre fitbt ducit. Auribm infitUatm cm àputrcdiiK yidicat, t^afatoreUberM. S^adices QbßrHClioncs toUtmt, Iknislotißmum iir iccoris.

VEteribm Grxcii amp;nbsp;Latmis co^tta fucrit nee ne h^c herbet, ntiidum confiât, Vuitrui autem herbarhirum hodte 'Vcronicam,Gerniani^^^^’^*^^ Eienbteifz oder Grundheyb ob mirißeam foo nandi fleera amp;nbsp;'vnlncraflfcultatem,nominant-

Tiultm efigenerum V eronica : vna mm, altera •vero feemina^Difcrimina earn ex doßriptionibm fatebitnt-

'Veronica mm herba eflfer terramßrfens,cati‘ licnlo dodrantali amp;nbsp;noimimquam etiarn longiore, mbeßente amp;nbsp;lannÿnofo,foliis oblongs , ni^is, birfutis amp;nbsp;ferratis ,floribtts in cacnmine furfu* reu, fernen infafenUs loculi fieciem babentibut, radice tenui-Vamina itidem ferterramJerfitcau le lanu^mofo, faills rotundio inflar berbx qua Cc^t tummorbia amp;nbsp;N ummularia hodie vacatmsminio me in ambitu ineißs, ßaulb quam maris viridio-ribnf,floribus in luteoßurßureisifemine in vafculu^ rotundis.

Amaritudinem quandam amp;nbsp;vehementem dd^ firiclionem ingufluprd fe fert, vt hinc cahdam amp;nbsp;fccitm efc conUcere liceat. VIRES.

Mirifcè ad cruenta ac vetera vulnera amp;• vb cerafanada confert. S cabiei denique amp;nbsp;omnibus cutis vitiis medetur.Ferunt quondam huius her ba adasmento R.egem Gallia clephantia morba cor^ reptum, à quodam venatore fanatum effe, cum is ceruum à lupo vulneratum dus herba comefie» ne, amp;nbsp;afidua in iUa volutationc, euraffe feipfum animaduertijfet.Tumores etiam,in quaeSque coro porisparte fuerint,potißimumautem in ceruice, difcutere poteß.Kecentioreshuius vfum vnicè coo mendantin febribuspefliletialibus, iecoris amp;nbsp;Ueo nis obflrtsflionibus,potißimum vero pulmonis exo ulcerationibsu.

C A P. L X.*'lt;’’ J^f fv,., 7it„^,u Bulbus fylueftris hinevidetur eflc quod ■ aUaViMi^ leucoium Theopbrafto pingitur amp;nbsp;nobis iamin hortisfrequentiusadnatalé Cbrp ftianuin floret.

l^o{ cly^iof Qrtccis, Rulbiis fylueflrn Ce^d ^d B l.atinis, Sunt quibta Ccfafyluepm algt;‘ uißris, fcUatur. Ccrmanicè Ftld, Vuild oder

ackerzuuibel.(G(!ß(ccvn potr.oii.)B«Zóo5 lt;i» Smlbi. tem nommant radices Juismembranis tunicat.n, ßucfluribm capitulis coa^icntentur,i’no follicu^ lo omnes ambiente,fine quad .ntenus diftintla. fe^ farentur. FORMA.

Herba efl caule dodratali,cauo,folils forrace:s,~ floribtu lilufinuatim emieantibtts,fßcciofls,fex fo^ Uis e calatho ficBatim radiatis, ex viridi in lutcii tendentibus, capiUo intm crocco, cafitnio fleribus dccidentibus trianffilari,fiminibus fleiio,radice butbofa een Allium,citra odorem^lutinofa,

I» locis vmbrops, cii caj: marines querundam fratorum cofio/è fnuenit. (yuare in 'uaUibui nott froeul à Tubinga iuxta monafletium S,eLebufin^ fiptis, amp;nbsp;radice mentis Auflriaci ad fratum tf= me yocatumiRulbusflurimus nafcitm .-

Pc initia vcris,Martio amp;nbsp;Ajirilimcnflb.crumr fit,acflatimfiibindc euanefeit-Semen non tantum in caulibns,'vcrumetiam luxta radieem frofert, TEMPERAMENTVM.

Arnara aufleraque qualitatcfraditos inuciiict, non hunc,fld amp;nbsp;alios bulbes,quiguflü exade een* n fulucrit.

Julumt ■ Pro inde hos abßer^crc ftmul CrgluthuS^ t'e,amp; nitniram etiam cxiccarepaffe,ncmini no M^ turn eff.

Omncs bulbi acres Cnnt et calefaciut,veneregt;))^ que fiimulant.Lin^a amp;quot;nbsp;tonfiUas exafferat. Muk tumnutriuM. Cames procréant,flattafffadunt- , Ad luxata, codifa, fttrculos, articulorumj: dolores iU/ti coisducunt. Gan^-anis amp;poda^^ris cü mede, C^I’erfe, hydropicordmque tamoribsts amp;nbsp;canum : morßbmprofant-Cum mede pariser amp;piperetri ! to iditi,fudores cohtbcnt,amp;flomachi doloresfedat-Furfures amp;nbsp;achoras cumnitro toflo exterunt. Su’ gidata o varos perfc, aut oui lutco purgant, amp;nbsp;lenti^ines cum mede autaceto, Frochs auribus cu polenta, amp;nbsp;contußsvn^uibuspropmt.Ficos inctP ' lidis cincribus tofli, amp;nbsp;cum manarum capitibus crcmatis appoßti,tadunt.Combuflivero amp;Alcyo‘ mo permifli vitia cutis in facie,amp;nigrat cicatrix ces infolc illiti emendant.Cum aceto e ixi amp;nbsp;in ei» bo ßumpti ad rupta faciunt.Cauerevero corum in cibo copiam oportet,quoniSneruofas partes tetant-

Eu!bia:naramauflcramq;vim manifeflam ob- , tincnt,quamobrcm clanguefcetisfiomachi aliquot tenus auiditatem excitant. At veto neq; iis inutiles | funt,quibus è thorace amp;nbsp;pulmone pits expuendum erit,quaquam crafioreac^lutinofiore fit corporis fubflantia:

fubftantiä •' cMm amaritudo craßitudm aduerfis tur,lï:ta crajfa^; nata incidcre.Q^aproliM' lit eH^ xivberiits quidem alut,fid cxcreare VQlttib.relu-^altmtm'jVtjiiitc omniamaritudine exuti-Tü TC’‘ ro cx MctOiolo Tünq; miflii, efiiarcfatim fucrit: nam ita ma^is obletiahut acnutrient, minmq; me fiabunt^yaciUM conco^uentur.f^dam horum ciba abundè amp;nbsp;immodice yfi,plane feminis anda cofiam,inq: 'vencremfe ejfe promptioresfenferunt. Hw qnoque homines varie apparaat. Kon enimfi lum aqaa clixos,vcrumctiampatinas ex ipßs vae rie conditas inflruunt. Alq quidê infarta^inefiie ffintimultiincraticulaajpant. Vcriim himaltam co^lioncm baudfuflinent,admodHm pauca contciv^ ti.Suntquinihilprorfuspracoquant: dclcdatnae que eos amaritudo ipfa acaußeritas integra^quipe pe qui amp lias ab ea ad eibum allitiantur : quane quam ad huiufmodi iUecebra duo aut tres plus jae tlsfacicnt.Sivero liberalistsße apparatifurnatur, prafertim,vbi vt mos eß,erisdiores in^eruntur,am plint eruditatemgenerabunt. (^idam ctiam non Ï’robe co^i,infiationes amp;nbsp;tormina pariut. Qui ad junemodum cßta»tur,alimentu minime bontfuce ci procréant. At plurimum deeonorum, aut bit 0 tiam,ßccus craßior quidem illc erst, cateravero melior ac alibilior reddetur.

PLANTAR-VM HISTORIAE dcntur:^er fevcro tritineruorum contradionenir amp;• cx vino jgt;om^ines.Snccii cum mclle catta-mpf fibus-Erafifirato [ildcct cum fice. San^fne idott eosßfitre tradit iditos cum mcUc.Alif ß ^ narihut fluM,CoriMdrum amp;farinam adiiciunt.Theader rut amp;nbsp;lichcnM ex aceto bulbu curat, amp;nbsp;erupem tia in capite cum vino außeto aut ouo . Et bulbes epiphoru idem illinit, amp;fic lippitudini medetuf^ Aeque vitia qua fint in facie,cerum rubcntesmis xime in file illitù,cu melle et nitro emendant.Len tiginem cum vino,aut cum cumino coPlit. Vulne' ribm quoque miré profuntperfi,aut,vt Damion, ex mulfi,fi quinto diefoluantur.Xfdem amp;nbsp;auricu lot faflas curat,amp; tefiium pituitas.In articula* rum doloribm mfientfarinamAn vino coPliillio ti ventri,duritiem pracordiorum emoUiunt- Dyfi cntcricis in vino ex aqua coelefli tepcrato dantur-Ad duulfa intm cum Silpbio pilulisfaba map^ni* tudine.Ad fudorem tup iUinuntur ..Neruis vtilcs. Idea amp;paralytids dantur iuxta inpedibm. Qui fintruffi ex hie,citißime Çanant cum melle amp;*fi* le.Vcncrcm flimulant.Sylueßrcs interaneoru pla* got amp;nbsp;vitia eu SilphiopiluUsdcuoratis pedant-it fatiuorum fimen cotraphalangia bibitur in vine-Jpf ex aceto illinuntu)' contra frpentiu iflut. Se* men antiqui bibendum infinientibue dabant-Flos iulborum tritus cruru maculas varietatcsqi igne fitilas emedat. Elixos afis minus vtiles adUdunt

Hi'c quempi^u damm buUiuó facultate emob liëdi amp;nbsp;dijeutiendi durostamores habet.ïJumidis denique amp;nbsp;depafcentibM vlceribut teßm calido citKre,amp; cum mede tritM atquc admotmprodefl.

B OfficiM mn fine maximo errore ea pro Ojfichnt • Orobo vtuntur. Germani aUudentes ad y^ error.

Gracam appellatiunem,y uicken fimplidter, vel cii adiedione zam VuickenC^Gallicè De li ve-{ce)vocant.Vieia a»tem,vt Vamni placet,dicta 'Vida vif e?t à vindedo, quad ite vtvitk capreolos, babcat, de dicta, quibin farfitm Verfits ferpit.

Cubitali altitudincfur^it^foUis Apbaces,angit ßionbui tamcn,florc Piß.m'inutis.niff icantibmq; infiUqun feminibat,quorum quidem pgui a non ro tunda efl,fed,fimiUter lenti,latiifßula.

Medium tenet cahditatis amp;nbsp;ßccitatii,validiM tarnenßccat,infecundo nimirum orditte.

Semina hacnonÇolinn iafitaitiajid concoffu o tiam clijficilia,amp;aluum retinentia.PerJpicuS er* go eß,qu»m huiafmodinaturam obtincant^alimo* niam quoqueqnx ex ipfis in corfuipermanat, im* frobi craßij: Jucci ejfe,idoneam adhiemoris melan cholicigenerationem.

gt;'--lt;i’i’,nffi^ T^ Anlop Gracb,KlititmßucE,litm tatmuvo Officina * catur. Officinx hanc herbam enm Beta con* rïerror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maiet SHtS vn* (^‘‘^*‘^‘ De la blette, ou efpiaits^dicitur. amp;li* de didlS tum nomen inde traxitqieod inert amp;fatuumolnf ^ÂÎ^ol e^ffettfi^efipore aut acrimontavUa.Nam ^^11]^ fiolidos amp;nbsp;ignauos Graci dixerunt-Sichodie Gre caimilatione focordes, amp;nbsp;nulUmmomentihomi» nes,bliteos appeUarnus.ita Plauttn in Tmculento bliteam merctrieem nominauit.

Ulitum nonpingitur à Dioßoride^ Çcd ab Her* mo!ao Rarbaro,hominenon minui dodo quam di* ce ligente,infuo CoroUario iis verbis dcfi ribitur:amp;li-ce turn erumpit oeyßime, faUisbetaccis^ßiKaerimo* ce mafatuis(2vinfipidisßcmine vt beta cortieeo,co* ce piojô,racemofi,vt Ati'iplex,radice non vna, mn in reflum

CAP VT LXir. IOO ïc^um tendente, fed multi[’lici,oblilt;jM, (^ prolix 31 scif. V.xquibui vtiqueverbit omnibus perfpicuum ftjierbam quam depiibamdamns effe RUtü.llac fiquidem ocyf?imè empit, atque in altum toUitur, faliaq; Retaceaprorfns habct-inßpida denique amp;nbsp;fine acrimonia.Semen eins ft Reta cortkeum, ces piof»m,racematimfin^lis ramis infidens.Kadice non fna nititur,fed multipUci ac lon^a, non in re‘ {bum,fi:d obliquum tendente. Keftiorem tarne amp;nbsp;magis defcriptioni rejpondentem fi quifpiarn pro» tulerit^nongrauabimur nofiram mutarefententia, ft qui probe perfpedum habeamns in Us herbis qua à Diofcoride non defiripta funt, facilini 'e alk quem in tanta rcrum penè omnium caU^me aber’ rarepojfc.

^^fijpof^k-fita interdum herba bac proueniat, tarnen vt de Rlito etia traduntifi culto folofemel nata fuerit,ipfafepermultafaculafeminisdeie-dione reparat,ft etiafi fclis fixpofiit aboleri,fic femelnatapluribgt;annisrcfiibili fcrtilitateproues nit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

Rlittfmfit^idiiamp; humidum infecundo ordinc. VIRES. EX DIOSCORIDE. Rlitumolcrts fice in cibumfenit.Aluo vtilc efi, nullam tarnen medkamentofam firn obtinet.

Aqimfum efl olm, acvti qms nonabCurdèdixt^ rit, qualitativ exfgt;crs,amp; igt;tfipidum:qua^rojgt;terno ex filo oleogaróq;,fid oildito accto fxpiuf meliüfqi afflimitur.NoanihU etiam ad leui^^atida aluu mo^ menti ajfert,verum idiffum perquam exi^uii etf, quonia mtlla ipfis acris nitrofdve adeH qualitav, qua aluum ad excretionem irritarepoßit. Liquet etiam quad minima ab iffi alimonia in corpM di mand. EX PLINIO.

B Uturn iners videtur ac fine ptpore aut acrimoa niavUa-Vnde eouieiü fieminis apud Menandtum faciunt mariti.Stomaebo inutUeefl. Ventre adeo turbat,vt eholerafaeiat aliquibm.Dicitur tarnen aduerfm Çeorpiones potum è vinoprodeß'e,et clauu fedum illini.ltemlieniamp;temporü dolori exoleo, mppocratei menflrua fiftieo cibo putat.

Napiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueiu)appellatur.Suniadis aute appellat

quare di^ xerut. Nanq;radix Napibuniadu in ampUtudine flus. exercfcit,amp; in rotundum extuberat.Cliuos fiquu’ fiewiot. dem,coileSiVerrucofaqi loca ^isvi( nommant.

tjafi buniadif, que Galenits amp;nbsp;aHiveteres in yjajats lliaj)orumfenfumrcponunt,duofunt^cnera.Vnum Runias fa fatiuum,quod forma froximi ad Rraficam tertia tiuus, J^ecici accedit,radiccmq; oblongiorcm obtinetfier manibuiitsgeneris N4pos,Ti uckcn fteckruben nommant: A.ltemmfylueflre, quad foliisfuis iru^ Sylucfril ca nondif imite es1-,radice amftiore, amp;nbsp;rotundio-re.Germanicè Nalzftcckruben a^^edantur cita generis tiafi.

Volia habet S^aj)i,leuiora,R.ruca modo lacinia-quot; ta, caulcm cubitalcm, interdum altiorem, rotun* dum,flores lutcos,Rrafica froximos,fernen infill* quis,radicem oblon^am.

Cum eafde quas Kafium vires habeat Runias, neceffe est idem etiam vt obtineat Icmferamcntü. R^l itaque Napus bimias in fecundo ordinccali-dus,amp;in primo humidits.

KadixRuniadis clixa,flatus créât,minus tarne quam Kapum nutrit,Semen duspotunt Ictalia ve nena ineJficaciareddit.M.ifceturantidotis. Kadix etiam dusfale condltur.

Botrys herbahicfrequés.diuerfaa fruti-ce que Piment vocamus.Blattaria amp;nbsp;yua crifpa nobis ignotae.

Èi^Vf Gradsfiotrys Lat inis affeUatur. Offp cinis amp;nbsp;vul^aribas hcrbariis iaco^ita. Ger manis baud ineftè Traubenkraut (GaUicè Du iotrysvn Pyment^nominabitur.üotrysvcrb didaeßafe» dedida. mine,quidraccmatimramulisadnafeitur.

Herba Ma efl lHtea,fluticofa,fbarfa,mtiltaq; ala rum caua habeas. Semen totis ramulis adnafeitur, folia C ichorio fimUia obtinct,Maq; valde odorat ta eflddeof veflibtaaffonitur. Ex qua quidë dea feriftione omnibus manififlumft,herbd cuiusfi^ durant exhibemus effe le^itimam Ëotryn;vniuer‘ Ça enim herba ad luteum eolorem verfft,fiuticofa tfl,amp; multisflolonibusfufli,foliis Cichorihodoraa tis, femine circaramulos totos inracemos colle fles nafcente, Quid multa ? nuUa eflfrorfus nota,qua idi non affoßtißime quadret,

fiafcitur circa frofluentes aquas C^v torreteiJn Germania tarnen,quod equidemfdam, non niß fa tafrouentt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S..

Au^ßo et Septebri ad maturitate maxime fer^ uenittqaibas etia menßbits,vt B^ueUiui annetanit, quot;venaUs herba^er Parifießumvrbe defertur.Oda* ris enim gratia GaHiveßimentis, panis, amp;nbsp;linteis curiofe mtcrponut.Al’ud Germanos tarne eins her^^ ba nuda efigratia.que d idis hacteniss ignotafue^ rit. TEMPERAMENTVM.

Calida amp;ßcca eßeBotryn amaritado dus qua guflui »ccurrit,facile monßrat.lte vis dus meiden di,qua idipropter calorem.tenuitatemqsineïi,

Planta efl admodu odorata,qua cum viitopota nonniß refia ceruiceJpirantibus auxiliatur.

QVo nomine veteribus Gratis et Laiinis bac Hac her^ bcrbavocataßt,nobis nondum compertum ba non efl •^eß. Keque enim Pycnocomon efl, qubd Pycnoco= à defcriptione idiusprorfus abhorreat. (Suare Bat^ mon. bamcaprinam interea donee certiusnomen nafii Barba ca^ fuerimus,nlicupabimus, aflorum nimirumfigura, pri cur di» qua caprinam barham referre vidctur.Gcrmanicè da. Vutld ÿeUzbattfVt earn fegregarcmus ab altera dufdem noministqua non in fyluis,vt bac ipfa, nafcitur.

PLANTARVM HTSTORIAE naf:itur,fedm^rittk iamp;finticetiijiip^eUarc nobi^ flatuit.

Ca»!tm Jiabettricubitale.aiigulBjüm^folia Cd ßancte aM Corylo ßmHia.inambitu ferrata,flores, Candidos,cxiguos,raccmMim cófaSlos, inflar baf, ba cana dependentes, radieem nigram, lignoflam, intus candidam.Flores dus in Mos abeunt.

Calidam amp;nbsp;peeam effe hanc berbam fadtè ex . । ^flu dep rehenJituismiram enim amaritudmo», i in radice potiflimum,ettflata exbibet.

Abßerßt baud dubiè expur^dteiue, dr qua in Venis efl,craßiticm imSdit. Qu^amobrem menfes j ducit, edueendóque, ex tborace amp;nbsp;pulwone, furi ' auxiliatur. Etinfumma, ßue irajfa in dspitubgt; ta, ßue fus, ßue aliud qu ffiam continetur dufa. mods, exfu-gat.Hae vtique rationc amp;nbsp;morbo co , i mitiali cofetit. Extnnßecui illita amp;nbsp;imfojita,tua mores ex fituita ortos dißutit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

MotA-„nst^^ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Flum ‘ T

CAPVT LXVI. 105 NVm Gratenauthoribuf co^nita hxc hcrba”quot;'^'''’!^^ fuerit^mdum comferMm habco , PUnim certe libroxxij.cap.ix.Rlattarium neminAt.lnM^ Zlattaria nitautem nomen boe Latinum.à colligendu infc vndedi* blattis. Idcoq; conucnientißimo nomine Germants fia» apfellabitur SchabckrautfGaöicc Heibe ver» ttineufe femblable à Boillon blanc )

PUnitts loco ia citato Zlattaria fiefingittamp;lat” w tariaefl ßmilis Verbafeo hcrba,qux fape faUit 5J pro ea capta foliis minus cadidisacauliculis pluris aa bus,flore lutco.Px qua ptfiura fatis confiât,herba cuius pifiura damns eße blattariafic enim Ver-baflum mcntttur,iit pro eopepius abimperitis de» cerpatur.Ptfunt nS paud berbarßqui bacfimilio tudine dcccpti,ea inter Verbafcigenera connume* rent.Polia tarne, qua minime funt hirßta amp;nbsp;can didaßcd potins viridia,facile ab hoc errore pauto attentioresreuocarepoßunt.Plures deniq:caulieu» los habet,flores item lut cos,ad V erb.sfei flores pro* ximè aceedetes. paUiculos quoq; lini inflar,'n qui* lus fernen citinctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOC VS.

tStonpIara de hititis herba facultatibm apad frobatos autorcs inuenio,fid baud dubieß quit Ci* vtiva!ucrit,cadcm qua alia amara,in corparcgt;io‘ fin cßiccrc patefi.Quiequaliafint,cx cavité fra* cedente facile inteUi^es.

BPüjaol Gracè,Auena latinis ac Oßicinb,Gef manti HibetnÇGallicè Auoyneßieitnr.

folin (^ calma Tritico flmilii ,geniculii inter* fcdo.lnßtrnrno verb fin flum habet velnti heu* flaa dupUci entre diuaricatof,in quo fimen inclue ditnr.Kadicem copioßm.

Paßim in Germania a^is nafeitur, ac iumeto* rnmpotine quam hominum pabulum exifiit.

Auena vt medicamentum rcfi-i^erat,Galcno au* tore:vt aUmentum vcrb,codem tefle, calefacitfuß’ ficienter. V traque verb modo cxiccat.

Semen dut baud fiatt tjudm bordeum ad cataa flafmata ftUc-Plui etiam ex caßt cohibenda al^ uo accomodata-Succut eiin infirbitione acccftiHi tußientihm frodefl.

Auena vt medicamentum ßmilem htrdeo vim obtinet.tiam illitum deficca^dy digerit mediocri* ter,amp;ßne morfu.ï^mnibil etiam adfiridionn ob^ tinet,vt ventru profluuia iuuet.

• Semenvtile ad cataftlafmata atque bordeum ^ßmilia,Prodeft tußientibue fucetu. kuenafar rina in aceto toUitnauot.

VP-teribiisne Grads amp;nbsp;Latinisßutex iUe co* quitus fuerit,me iterate adbuc ingenue fa= teor. QiMfc cum nomen aliud quo bunc aqipeUare^ mus in fromqitu non elfet,vulgarcm amp;nbsp;qua omnes bodie berharij vtuntur nomenclaturam vfurpare voluimus. ÿuamautemcrijjiamfiuticcm bunc Vuacr!* dixeruntab intortisferéque in circula verfis'eriC- ßacurdi pa aid vocantyfoliiStüP acinis quosproducit. Ç^M (la. etiam rejpicientes Germant noflri, Krufebeer, oder Krufelbeet vocant. Latittiusfirtèvuain* torta nuncuparctur.

PLANTARVM HISTORIAE ndrum mucrone horridits,foliis intortis ac circimf tx rotundttatis,A.fv modo diffeflis,flore ex herbi’ do furfgt;urap:catc,acinis ctindicantibmjamp;'Jplender fccntibm, frimum acerbic, à maturitate dulcibui’ Ex üs abundè conflare futamus, fiHtice hunc itr’ im piduram exhibemM,non efleprimant,venons nudiarbitrantiii^K^hamniJpccicm.Ham etfi etter ra refltoiidcant,tarnen folia qua rotunda amp;nbsp;miuir mioblongafunt,vt Kbamni,repu^are manifefle Tidentur. Paßet tarnen citra aliquod vita difcrie men Pihamni^encribut annun)erari,qubd fcilicet Viribuf idi flmilii admodum ft, quas etia idi fut leco adflribemm-

Infrutetis amp;ßpibtn nafl:itur,non tarne paßim-ÎJuJquam autem copioptts quamTubinga luxif riat,vbi circa omnes ferè fepesfefe profundit.

Verifflatim initio frutex ide pubet,priniu ha c tempore folia,dein flores,ac non diu pifladnos feu baccas acerbitate^iatas profert.

JJaud dubiè idem quod Khamnus tempérâmes turn obtinet.'Vt enim bic adftringit amp;nbsp;refri^erat, ßc etiarn ida, tiefriff:ratautem in prima copletOf autfecunde incipicntc,dcflccatveró infecundo.

CAPVT LXIX. lof tertur (!}“ fames duiforibsts amp;nbsp;fcncflrii ajifoß-tes veneficiorum afcere maleficia.V. quibsts Diofio ridis verbisfatis liquet, V uam inter tam non hoc tantum nominefipibm apfoni vt eafJem muniat, atque adeb aUenerumin^elJum frohibeat,vcru^ etiavtveneßeia ab hertis propulfetlt; Vtbineque^ que codigere liceat, dufdem earn B^hamne effefa-cultatis.

Vlcrpctesfanat, amp;• eryfipelata non ma^nopcre calida.Porrè ad hac teneris vtendum eflfoUis.

Balfamine eft in hortis religioforum S. Gerinanifrcquens,Gallus Merucile à mi tandis eins effeâis, quæ in momordica fetibit Pandeélarins in fine,

QVo nomine veteribtu turn Grads eu Lati= nis appedata ßnt ha planta,md^norare *__inp^enuè fatcor. Puto autem idis plane fuiffe inco^Htas, quad de iis ne verbum quidem apud eofdëperiptum inueniatur. Üodie Ralfamh nes nomine vacant • Caufam indteabimus paulo pèfl.Germani ad Latinam nomcnclationcm adu^ Jf»to,Balfamkraut, baud (arbitror') inepte ap^ pcdabunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA.

Duo Ëalfaminesgenera damus.Prima,qua nos Prima eerttans difcriminis^'atia marefedmus, tigures balfamd o Padani ncgt;^

Hierofily Padam ßalfammam •vacantiHicrofolymitanHfo* mitanum mumlictruria,yiirabileGallia,vu!^M Jtaloru»! pomum- CharanMm, ^iioniam fepti modo in hortisfine* ebarau^ jlrisj;per canceUos opcre topiariofacile di^eratur-tia. Alteram,quamfieminamnominaHimtee,italinclt Altera tro gencre Balftminum appellant,prioriqmdem Bafemi’e, quad ait fine til attinet fimitis,nill quad miner efii Balfami^ in aliit dißimilinneque enimfolm, neq; etiam flo‘ ’ num. ribm re/pondetV traque planta vifu pulcberrima efi,vt boe faitenomine pingi mcruerint.Btfipragt; | ßet etiambarumbaberepiS}urai,vtdc iif plma iauejli^andi pofleris occafioaliqua ft.

Prima. Prima tenuihut pralon^fq; fa^elln vltro cllró^ • que reptatibur cuagatur,filiü'V itb albafeuBryo^ nia,articulatioribM,exiltbui pampinis ex alarum f finuprodeuntibm quibus ilU^ante!fiefi eancellatim Ï vicinu impUcantper^lufiore eucumem ex albe a in luteum lan^efcente,turbinato vtrinquefvfflh 3 carnofa cutc,amp; perverfus verrucofa,ac rigidiorb » bui bullisintumcfccnte.cueumcrisfytueÏlrif pufili 8 li fmilitudine ,puniccus maturo color, ebartUa^ I intuspunicea vel lutcafanguincu/quefuccus. Po‘ u mummaturitate difiilit,inanitdjq; confiaclopa^ J t(t,femina intus pomifurmam refcrentia contints.. I

Alteriw Altera caulem babet crafifimS, Portulaca afb * milem,in berbaceo colore rubefcentem,Polia Satu ■ cis,in ambituincifs,florcsma^iios,pHrpureos, nu 1 ß“' '

ßarConßUdiC hodic regaUsvecatx Ijerbit cauda^ tos,ßu(lumprmigt;KndißimUcm,frimohcrbaccu, dem pallidum liiteümvc,pilrjf»m ,qui maturitate. dißilit.manitäfque conf ailo apfaneßemina intus aliquot lenticulx fere figura continentem.

N on mfifata in Germania froueniunt. S cd iam tn multorum hortis plantata nafcuntur.

idem quod Tclcphium tempcramentum,potifi fimum alteram,obtincrc arbitrer.Ciuarc in (ceum= do ordinemtenß, aut certe principio tertü exicca-rc,nec infignitcrcalefacerc, primo nimirum ordt‘ ne,efl yerifimUe^

quot;Ex primigeneris Ealfamines feminibus olcü exo primitur,ad vulncra,quod in Corollario Çuo anno^ tauitdo^ifimus Hcrmolausfracipuum. NinuUi pomum olco prius imbutum aliquot dies infolant, deinde Vel fimo,vcl terra tantifper obruunt, dum prorfusintabucritfie Rafami vires^utinadis vul ncribus adfeifeere potliccntur,inde tract urn Ralfai Ralfamio mina vocabulu. Quid multa? invulneribm fana- nevoxvn disTelephiononinfcriorcscpfeconUciofsincfRal^ de rntta, faminas appedatas . No» tarnen de its peculiarem

ex^erimtiinn nullam habemus • Pstcrunt itagut albtß lubct,earundem virium facere fcriculum, DF GLYCYRKHIZA. CAP. L X X.

rMmççt^oi Gradl,Dulds radix Latinis, th quiritia (ijficinis,Germants S u fz lioltz( Gab tia. bcè Érculiff.', ou rigolifle}f/»(gt;t(ti'.Noïn8 turn Glycyr^ apud Grxcos,tum etiam Latmos à dulcedinc, qua rb^it vn^ radix dm pradita cfl. inuenijfc notim cfl, quim de dida, vtdiddebcat-Tbeophraßusnonode plantarum Scythica hiftoria hhro, Scythicam nominauit radice,quod radix, in Scythia circa Maetimpaludcmplurimumpro^ ueniatSunt etiam qid cc/i-l^oy vocitent,quod fr tim retenta in ore arceat.

3reuisfrutcx eß, ramos binûm cubitorum alth tudine fpar^ns, m quibm folia denfa,Lentifco fh milia,pinguia,talluq;^Minofa, Ploremfert Hya cintho ßmilcm, Prul^lum pilularum Platanima-^nitudine,ajpcriorcm tamen,fliqu«s Lentis modo rubcfcentes.breuesq; habentem. Radices iUifunt lon^x, colore buxex vt Gentiana ,fubacerbx,fed dulces,qua Licq modo in fuccum co^ntur Ge den fantur, Itxc dclineatio itaLiquiritiahadievocao tx quadrat, vtnuUapenitus ftnotaqux in illano reperiatur.Pruticofaenim eft,ramos,bicubitales es.

CAP VT LXX. 107 fnittcnSifoUis lcntifiinii,ilenßs, finguibm, taflu^ fiquaci Icntorc^lutimßs. fLoreïiyac'ntlgt;i,fiu(J» ptlularum Platam craßamcntoßd aßieriorcißli“ quiu tcntilt; figura, (^ breues babente, Kadicibui frxltn^,biixco colore,amp; diilcibta-

Plurima amp;nbsp;ofitima in Cafadocin etc Ponto nil- Pabenber feitur, Kultaprxtcreii nee iffiaua aliquot Germa genßs a-nia noflra locis,Pabeber^eßprafertim a^a,lGA^ ^er Gly-CH\1AI noflri Camerarij viri dodißimi fatria, cyrrbixjt froducitur,P,thodic nuflqua fere non Ceriturin hor feecudus-tie. Hisqua Cemelcomjirchenderit, tarn fertinad ioacb-Ga fertilitate cabaret, vtvixvnqua pofit radicitus mcrariun extirpari, tarn reflibilifatcunditate regerminat,

Carpitur Septebre menfe, quando femine pra,-^nans cfl, aut ver^Uiarum occafu. Plorcsfuos I»» lie menfe profert.

N4t»f4 eins noßra temperatura famitiaris eß: nam talcmonflratumcficjfeid quod dulce efl.Sed quam adßridio quadam adiunda ßt, nntuerCum dus temperamentum quantum ex caUditate amp;nbsp;adflridione cfl,te^ida potißimum caUditatisfuc’ rit, quamproxime ad Cymmetrum temperatumve accidcns. Perro quum etiam duleis ßt, bumida 'quoqueßt oportet.

Sitccui ritdicis ad artcria exafj/erationes vlltif cß.Oportet ante vt linguafMitM eliquefcat.hr” don flomachi, amp;nbsp;ad iecinorii thoradfque vitia prodefl. Vefitafcabicm,amp; renum vitia cim fajfr fotm cmendat. Xdem clujaatmfitim reßinguit-Vulncribm prodefi circitnbtm.ComddueatM flo^ machoßuccmrit.S.adicum recetium decodam ad cadem commit.Kadtx verb ßcca in pulucrcm tri ta,'ptcrygM commodißime injpargitur.

lluiitt ßnticn radicü fuccm in primis vtilü efl, fimiliter vt eim radices daleis, ßmulß modicè ad* ßringens.ProindeaJperitates lenirepoteft,nefol!im in artcria,vcrumctiam fiabta veßea, idq; tempé* ratura mediocritate. Ç^Mnia autem tempcric quo* que humidum eß quod modicè dulcè eß, iure fane fitim arcens medicamentum cß,nimirum modicè humidum,ßmul amp;nbsp;natura humanafrigidtus.S.e* fei t Diof :orides,radicem ßccam ail leuorem reda* clam,ptcijgiorum illitu idoneum effe remedium.

Dulcis amp;nbsp;Scythica radix vtilis adfußgt;iria, eß* thßim ßccam,atque in totum thoracis laborantis medicameto commoda redditur. Qmn amp;nbsp;ex melle vlceribtis mederi poteß. Si tim quoque extinguit, ß t eneatur in ore. Qim de caufa tum ea, tum Hip* pace,Scythas decem amp;nbsp;duodecim diesdegere, amp;nbsp;vitamprorogare affirmant.

Kaiidivfut infubditis dccoflaad httîlt;u,cf^ tero ad mcUn crapitudinem,dlitjuando amp;nbsp;tufa. E quo goure amp;nbsp;vulneribus imponitur, amp;nbsp;faucium vitiii omnibus. Me vad ytilißimo fucco,ficutj^ift Çatus efl lingua fubditonte thorad amp;nbsp;iecinori. lu Ole habètes fitim non Çcntiut:ob id quida Adipfin A.dijgt;fin. appellaucrüt eam, amp;nbsp;bydropicii dedere neßtiret. Noparum auxiliiconfert iisquiferfetuafitiex^ emeiantstr: ideo commanducata amp;nbsp;ßomasice e^t, amp;nbsp;vlceribus oris inßergitur,fafe amp;nbsp;fterygiis. Sa nat veßea fcabiem,renum dolores,condylomataiHl ccragenitaliü. Oedere earn quidam fotui in quar^ tanis drachmarum duarum Rondere,amp; fixere, he mina aqua. Commanducata fanguinem ßsiit ex vulnerc-Sunt qui amp;nbsp;calcules ea felli tradiderunt.

fhularia maior,^icaria,tA.illcmorbia amp;nbsp;Caftran- ^^*a ma-gula dicitur. Germanicè Kraunuuriz, Sauuirz '®'’* gtolz feigiiuattZenkrant.Afpo/ïK autem Ga Galeoffis leoffis al)lgt;cllatur,nomine ex grace amp;nbsp;latino cofa^ ^quot;^ diéia, fito,qued eitts flores prorfstsgalca afpeflureferat. ^quot;bl^ g'aca cum latinis componi baud poffunt, yKÄHo.^l{cum H amp;nbsp;not,vt babcntmultaexëploi, o iiq ri.t.

ri^jfiribendam efit,vt idem valeat ac muslela a^ Jjiefbum refcrensrflores enim non dißimHes effe cat fitUdiM animalii videntur-f-tita legendum eße Plinm etiam teflatnr, qni Galeopfinbanc nomit nat hcrbam.Scrolgt;lgt;nlariam antem à enradu flr»’ mb, qn.tefirophulM vacant recentii» es,dixer»nt.

Totiu cnm fno caulc amp;nbsp;foUis frittex Vrticaß-milu eß,icniora tarnen habet folMj^“ cum tcrun turgrauiter odorata-Plores idi tenues, amp;lgt;iirjgt;ut rafcentes, Huint deUneationis nota in vniuerfum emncs,nulla jirorfiu réclamante, herba quam vul ^us Scrophulanam maiorem nominat, conueniüt, frutex enim eflqui ad humani corporis feré lont gitudinem intcrdumaßurrit,foliaq; Vrtiea habet, fed lauiora,amp; qua tnta^auemfundunt odorcmgt; f lores tcnues,atqueparpurafcentes.Keßgt;ondet etia lams natalis,vt ex ßqucntibns patebit.Pße auie veterum Galcopßn vulgi Scrofhulariam maiore, prater ea qua iam diximus,manufcriptus quoque codex cuidenter oflendit, in quopidura ita Scro‘ phularidrcfert,vt nemo fit qui cam non a^mfeat-Hue accedit qitód in deferiptione, quam ex Diet feoride deßsmpßt, aperte teflatur Scrophulariam maiorem alio nomine didam effè Galcopßn Cz Ga Icobdolon. Neque facultatcs d/fcrepant,fcd vtrat ruqueßmilcsfunt,adco vt haud dubiè veterü Gat leopßs,reccntiirum herbariorum ßt Scrophularia maior.

Ticficcat, exténuât, amp;diflcutit,adcoq; partium eft tenuium,idquod amaritudo qua inguFiupra ftfert,[atii indicat.

folia, fuccui, cauUs amp;nbsp;femen.duritiai, carcino‘ mata,ftrumai,parotidas c^ panes difliciunt.Opor tet autem bidic cum aceto tepidum cataplafma im poncre. VoueMur amp;nbsp;decodo eins vtiliter.Ad noa mas ,gangranat, amp;nbsp;putrefcentia cum flale iliita praÇant. EX PAVLO.

G alcopfts,quam alii Galcobdolon appcllant,vr'‘ tiex flmilis herba efl,maiorem tamen lauerem ha bet,amp; odoremgraucm.Scirrhefls tumeres diflipat amp;nbsp;emoil: t.l te ad nomas cataplaflmatis mode iliita confert. EX PLINIO.

CaleopfisfiUa caulcsq;,duritias amp;nbsp;carcinomata flanant ex aceto trita amp;nbsp;impoftta.ïtcm ftrumas,pa nos amp;nbsp;parotidas diflutiunt.Hx 'vflucftamp; décoda fluccofeucre.Putrcflcetia quoq: amp;^ii^xnasflanat.

Kecentiorcs etiam Scrophularix tribuut facub tatemflanadi vlceraputreflcètia,amp; marilcM.Suc^ cum

cum eiutmederi deformitati facici tam ferè elf* fhantiextradSt.ftmdejatii conflet à Galeopfi no dtucrfamclfe. Semen in citjtcllcndis amp;nbsp;enecandis lumbricis effe efficax adiiciunt,id quad ab dus a» maritudine non abborret.

Gallium aflorum paHidorum amp;odorotS . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copia, florafire dicitur,aliis afpergula mi« '’d v M nori,qu0d afpergilli fonnam habeat. XJ/rT , NOMINA.

ra^iôv , N yaXl^'^iov, H yn^dmv GraM, Gallion Latinis-O^icinis, vt mnltx alia o^th vnde di‘ ma hcrba,ne^lecla etinco^ita eJl.Gcrmanis Vn fill. ferliebefrauuen Vueg oder Vual,oder bet-ûioÇGalUcè Petit mu^aetquot;)dicitur.Nomeninne nit ex co quod vim coa^ulandi, acj^iffandi lac lit habeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Kamulos redos,zlr folia Afarinaßmilima hao bet. Ftorem infummo luteum,tenuem,fiequetcm, valde odoratum. L O C V S.

Nafieur in aruis et humidis falußribusve lotis.

TEMP VS.

lunioel^ lulio fotißimum menßbusßoret. ■i' J TEMPERAMENTVM.

Gallium ßccum efi amp;nbsp;fubaere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ -' M

VIRES EX DIOSCORIDE.

Ulos eins ambuflis iïiaitur,amp;ßneruinii profus uia cohibet.lde cerato rofacco mifcetur, infolatiiiv que ®

GnlUu inde adeb nomen fortitum efl flum, quod lac coa^ulet. faeultatem obtinet exiccatoriam amp;nbsp;fubacrcm.Plos eins fan^inisprofluuUs completere videtar, amp;nbsp;ambuTiis mederi ■ Zfl autem boni oa doris, amp;nbsp;coloris lutci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

AH;(^v,H i2iAH;^»v Grace,PulegiS Lath r nevocatur,Officina latinünomërctinët, GermanicèVoïeyPGaUicè du Pouliot) ^PfçJjQffl ilecbona autem apjietlarunt,qubd^flatum afea“ core cu floret,halatu condtct.ld quad Plin.li. xx-capitexUij.autorc, defyluejirivere dicitur. Pulea gium verb, quad eitts flos recens incenfus pulices interficiat, GENER. A.

Plinins amp;nbsp;Apnleins duo Pulegiifaciuntgenera, altcrum faminam,a!terum marcm:ncc aUaratioa ne diflerre fcribunt,nifi quod mas cadidn, faemina Verb purpureumflorem habeat. Diofeorides Pulea Sattuuni gium mafiulum, quodflatiuum alio nomine in Dia Pulegin. Ûamni deflriptione vocat, duntaxat depingit.

Sylueflrcautem ficundam CalamintbaJpcciffaa Sylueflre. cit, quam latini proprie i^epetam nominant, vt flso loco dicemns.

tukgium miti feu fatiuum,cuiMpiffuram il^e mmfiuticofum aflurgit,amp; ad cubiti altitudinetn increfeit, maximefi ßt quo fu^iëtetur: foUis Sam’ fjychi.furculis hirßitis,rubicantibus,amp; per inter* uaUafurpurco flore orbiculatim coronatislt;

Prouenit locis cultis amp;nbsp;aquofis : flcmelq;flatunt diutina durât atate. T E M P V S.

Carptturdumfloribus fracas efl,id quod lut lie amp;nbsp;Anfftîlo mcnßbui accidit, TEMPERAMENTVM.

Pulc^ium quum acre amp;nbsp;flubamarum flt, valde turn excalcfacit, turn exténuât, ideóque in tertio ordine calidum amp;nbsp;flecum efleflatuunt.

'Exténuât,calefacit,amp; concoquit. P otum mefeSt ficundas,amp; fietus trahit. Cum mille amp;nbsp;aloe fatum, ea qua circa fulmancm junt,educit, amp;nbsp;can-uulfls auxiliatur. Naufeas ftomachique morftu cum fofca fatum Icnit. Atram b lcm fcr aluum tducit.Cum vino fatum venenataru moißbia fuc* cuirit. Dcfcflos animo cum aceto naribui abtcclu récréât. Siccatum amp;nbsp;in fuluerem tritum crema* tümquc^ingiua) fnmal. lllitum cum folenta im flammationcs omnes miti^at.Poda^ru ferfe cont fert v/quedum rubeßeat cutis. Cum cerato varos tollst.Lienofls cumfalcvtilitcr iUmitfir. Decaëlu eiui

tim frurl^ines ß co laMnturfedatdnflationes,du ritiM,amp;‘ conuerponci vulua in defeßtonib- iutMt.

P uhff urn calcfacere abunde mafftum efl tcTlh monium, quad illitum rubripeat, amp;nbsp;qusd, fi quit diutiut toleret,cxulcerct. Extenuarc vab futis in^ dteat quum humidn, ernffd amp;nbsp;Icnta ex thorace et pulmone exmatu facilia faciat,mcnfisq^l moueat, EX P L [ N IO.

M.i»7i4ÇadetM cum Mentha, ad recreandos dee feflos ammo, Pulegio cum furculis fuis in ampult lot vitreus aceti vtrifquc deter lis, d^ua de caufa dignior è Pulegio coronavertigini quam è roßs,cu biculis noplris fronunciata cfl. Nam ez capitis do lores importa dicitur leuare. Quin (Sy olfaflu cœ pita tueri contra frigorum aflstsq; iniuriam,et à ft ti traditur : neque afluarc cos qui duos è Pulcgio furculos tmpofitosauribsts infolc habeant.illmtur etiarn in doloribut cum polenta amp;nbsp;aceto. Nou feat cum jdle amp;nbsp;polenta in frigida aqua pota inhibet, sic ctpciloris ac ventris dolorem. Stomachi anti ex aqua item rofloncs pflit,etvomitioncs cum acet to et polenta.lnteTiinorum vttia mellcdccoclaamp; nitro Canat. Vrinampcilit ex vino, ct fi aminaum flt,amp; calculos,ct interiores omnes dolores,cx melt Ic et acetofedat.Menflrua amp;nbsp;fccundas,vuluas cot uerfte corrigit,dcfunclos partus eiicit. Comitialie bus in aceto ejathi menfura datur. Si aqua infilur bres

Irres bibendafunt,tritummJjgt;er^itur,Salptttdi»eS carforis ßeum vino tradatw minuit-Ncruorü caU fa amp;nbsp;m contrafHanc, cumfale,aceto amp;nbsp;mcUe cons fiieatitr e^inhotono, Ribitur adferfentium iHM decofbum. Ad fcor^ionum, in vim tritam, maxi* me quod inßccis nafeitur. Ad oris exulcerationes, ad tußim e^eax habetur.Flos recentis incefits,fus lices necat odore, Xenocrates Pule^U ramum lani inuolutum,iis tertianis ante aceeßionem olfaflam d»mdari,autflri^slis fubiid,amp;ita coUacariat ff-um, inter remedia tradit.

Pule^iS atténuât amp;nbsp;cal facit vehementer, quar frofter humida amp;nbsp;crafa in thorace, amp;. in pulmo tse humida amp;^lutinofa iuuat, amp;nbsp;vt cxmentur t^icit.Cum vinoalbo coflum amp;lgt;otum,calidumqi fyncerü menfes prouocat.'Extrinfeem ilhtu ifhia’ dicis, amp;nbsp;alUs partibus fri^re afeclis auxiliatuT' • DE GENTIANA. CAP., Ixxiiii.

Imcivil,^iccè-Gètiana latine appeUatur-r Komenapud oës officinas retinet-Cerma» nice Entzian.oder Bitteruurtz- (fialli Gentsana ce Getiane) nominatur^Sicà Gentio idyriorure Vnde dis re, qui in bcllo primas eitis vires rcpa it,dt(ïa ef-Ha. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORM A.

il aut Planta^ini ftmilia,fubrubetia:fed qU't à me dio caulcjpraÇcrtim autem cacumine fndclit,brc-uioribm incifarisfida [unt.Caulis itti inanis,lcuis, digiti craj?itudinc,binim cubitorum altitudinc,^e nicuUs interli{iitf,cx maioribm inttruaUis folia froferens. 'Plortscint luteifrimum calycibM can« duf^foßea intumefeetes exflicantur.Semcn in cod lycibus obtinctlatiti,lcue,glumofum,ad Sfondilij fernen accedens.P^adicem mittit longarnffimilcnt-ArifloUichi'a lon^‘e,cralfam,amp; amaram,

îlaÇciturin altißimis montium cacuminibus, ‘vmbrops lacis amp;nbsp;aquafis. Vlurima vero e^ copiât fifimafub Alpims montibus in lllyrio, O in mate-FIttembet^haudproeul aTubingafito.

Gentianx radix caïefados'iam amp;nbsp;adfrin^ente vim habet.Vcitenatarii morpbits fuccurrit duarti, dracbmaril poiKlcrc cd pipcre,rHta Gr vim potaf Succi draebma, laterum doloribiis, ex alto cadene tibut,rnptis ct couu'fs cpitulatur.bïcpaticisjioma ebidspota cum aquafubucmt.lGadix collyrij mo-

d»fubJiht fictifs eiicit. Vulncraria efijimfuißtii vt lycium,vulncrtbusjißnUiitim dcpäfccntibui,patiß^ ßmum luccus,mcdctur,Oculii mflammationelubt ranttbus illinitur.Pro meconio collyrüs acribus mi* i fietur Cuccus-R^adixalbhos abßcr^it. ContuJarOs dix diebus quinque aqua maccratHr,foflca in eadé dccoquitur,du aqua radices fùlgt;crflant eminedatt Ve '.deinde vbi refrixeritaqua Unteolt percoUatUTt iterumque decoquitur, dum mcllis craflitiem con» trahat: demum in vafi teflacco reconditur.

R.adix Gentiana herba admodu epficax efl quit opus efl extcnuatioc,purgatione.abflerßone,obftru dionis libcrMionc. Ncc mirum ß hacpoflit, quurn impenfè amara fit. EX P L [ N I O.

Vfits in radice amp;nbsp;fucco. Kadicis natura efl ex» calfachria, fed pra^nantibus non bibenda. Praci» put aduerflusan^ucs duabus dracbmu cum pipere amp;nbsp;ruta,vini cyathiifix,fine viridis fine ßccapota prodefl. Tanta buic vis efl, vt iumcntis etiam non tufiientibus mods, fed ilia quoquc trahcntibus au» ' xilicturpota. Stomachum corroborât ex aqua po • ta. Farina eins ex aqua tepida faba ma^utudint nbsp;i

pota. intcrancorum vitiu occurrit.R.ad:x trita vet gt;nbsp;dccocla,aruptis,rouuu!fis,etexalto deiedis po» 1 tatur.DE G L Y C Y S £ O A. C A P. Ixxv. |

CA PVT LX XV.- 115: NOMINA, tni^i'^e^^v:^)^«^'* rAUHWl ƒ M isailovlci Grxns,Vxon!a ^-Ca fla herba Latinis dicitur. Komen Pteonia in officinisfiruat.Germanis Pcó fzblunijK onigz» Eluro Gidicuuitz, Benignenrofz, Venedif-chroi'z,Benedifl:enrofz,Pfingftrofz. ÇGaUicè Piuoioe^'vocatur,Glyeyfida('orr'o difta eflquód GtycyfidÀ: ^ana maUpunkiacinisfimilidhabm 'videatur. vnde dk Kaßdia matipunki grana à Raotis nominantur. (Ja. Vamiia ab eins imietore medkinaperitißimo,Pao Paonia neappcUataeß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curdida.-

D»o eins genera funt, mat amp;nbsp;famina. Mas in fulgaribus herbariisNinlucnuunz,/icwi«lt;: ve ro Peonienblum, aliisq; nominibus Germankis paM ante comcmoratis nuneupatnr.ïide, magno errore Paoniama Pionia dijßrreputant,atq: adeo dinerfis etiam capitibus,imb amp;• viribus difiun^t. Peredus tarnen iseiroreffet,nißvtii^ue etiam her 'Error her' ba, hoc efl, Paonia amp;nbsp;Pionia, duplex genus aßk barkrstm. • gnarent,marcm nimirum e^ßeminamtCum tame flub vna Paonianomenclatura,vtrun^!genus Dio» feorides amp;nbsp;alij Veteres complexi flat.

Gaulis duorttmfesè dodrantum altitudinenaßk ' tur,multas propagines habens. Maslu^landi nuci foliaflmilia obtinet:fumina verofinymii mododi ' uiÇa. Summa caule filiquas quafdam Amygdalis p flmiles.i

ßmües proferttilt quib-quum a[)criHntur,^a»4 tflt brti,multa,cxi^na,funici mali aems fimilia iiuu^ niittur,ïmedio nigraflun jiureatqitinq; autfex.M dix maris dibits eraßitudineßodrata'i vere logitit dine,guflu adfiringens, alba. Feemina frofagineS fibolejve fia glandesfeftem aut ofto,vt Ajphode* lus habet, Fx quafiquidem deßriptione abide lia quet,Paoniam quapaßim in hortis nafcitssr,amp;eit ists htc pifturam damtss effe famina,quod eisufo» lia Smyrna modo fint laciniata;amp;quid radixji* ftemautoél» velutigladibsts confiet, Sieliquano ta,fotifiimum qubd in filiquisgrana alia rubetia, alia nigra fiint,v trique generi communes exifiunt.

Nafciturin altifiimis montihus, amp;paßim ho-dic,fvemina potißimum in hortis prouenit.

Paonia radieem habet leuiter adfiringentem d quadam dnlccdine.Si •verbplufculumdentsb.mas das,acrimoniam item quampiamfubamaramfab' ^ßbpercifies,id quodinradice etianofiratisPaas nia,quam fieminam efje diximsts, defrehendes. Paonia •verb in 'vninerjum temperamentuns tea ttuium efl partisfm,exiccatorisfm, hatid tarnen iiv figniter ealidum, fed asstfymmetrnm, aut paulb ealidists.

Ddt»r radix tnulicrihm à partit non pur'^atii. Cit menfis krny^ala magnitudine fota. V entris doloribua cum vinofota anxiliatur. ^epo morbis correptis prodesï,rcnum ac veftca doloribus. De» eocla invim amp;nbsp;pota,alnä ßfiit.Seminisff'ana ru bra decern ant duodecim pota in vino auftero, nia ffio,rubentcm finxionemfiftit.Stomachicis amp;nbsp;cro* fionibm comefla profant A pneris pota et comefla, initia calculornm eximunt.Grana uiffia no^urnie ^»pprcfiionibns,epbialtas nominant, vulua firana ffuationibm.amp;vtcri doloribm in aqua mulfa aut vino quindccim pota,opitHlantHr,

spadix Paonia mcnfis citex mulfa Amygdala quantitate pota- Sane tundere earn oportetac cria lrare,amp;fic injpergere.p-xpur^at etia iccur obfiru flum amp;nbsp;rents. Sed hac efficerenata c^quà acrit amp;nbsp;(ubamara efl, quavero quiddam etiam adfiria {tiorum obtinet,fluxioncs ventrisfiflit.Oportetau tern tunc in auflemrum vinorum quopiam ca dc^ coHam biberc.P.fl omnino reficcatoria vebemeter, vtno defierauerim cam ex collo pueris fufienfam, meritb comitialcmmorbumfanare,p.quidem vidi mfioria. puellum quandoque oHo totis menftbits morbo comitiaU liberum, ex co quo gefiabat radicem tempore • \bi autem fortefortuna quod à col* Id fuj^enfum erat decidiffet, protmus morbo

correCtm efl: rurÇmq: Cu/penfoin iUiiti locum alio, iiKulpiuè poflea fehabuit. Vifumvero tTImihifi tim cjjc dénué id certiom experietia ^'atia detnt here,id quum feciljem,itc puer it er um effet cÖuuh , fm, magnum ac recentem radicis partem ex collo ! eiuifufpendimut, ac deinceps prorfum fanm effip i flm cft puer,nee poßea connu!fut. g^ationabde ita* que erat aut partes quafp tarn à radice defluentes,. I ac deinde per infpirationem attrapas, ita ajfelieS locos curare,aut aerem à radice aßidue mutari amp;nbsp;alterari . Nam hoc polio fuccus Cyrcnaicits coliu mcllam phle^ane ajfeltam iuuat,amp;‘ Nigella fil^ flapalam deflillationes amp;grauedines deßccat, ß quit earn incalidum linteum rarum liget,aßidue’ quecalore ex ea per infpirationem quo per nares fit,attrahat. Quinetiam fi compluribus linie, magt; xims marina purpura, collo vipera inicceru, HHl viperam prafocaueris,cóquepoßea cuiujpia cello obuinxeru, mirißci profuerittum tonßUii,turnen mnibus iis qua in collo expuUulant.

Paonia medetm' Paunorum in quiete ludibrlisgt; R ubra grana rubentes mefes ßßunt quindecimfe repota in vim nigro.Nigragranavuluis medetur, ex pa/fo out vim totidem pota,R.adix omnes vene tris deletesfedat in vino, aluûmquepurgat-Sanat opißhtttenum,morbum regium, renes,Veßcam,Na tricern ante et ßemaebi décolla in vino^alutom^ ßßi^-

CAPVT LXXVI. Hf ßßit'E.ßur etiam contra malim mentis,fid in tuft dodo quatuor drachma fatupmt.Grananigi aau^ xUiantur amp;fuppreßiombu^ nofiumis in vino psa ta quo diclum cfl numero. Stomacho vero amp;nbsp;ero* fitmbioi,ct eße ea et idinireprodefl.Supfurationes quoque difcutiuntur recentesniff-ofemine, veteres rubro.Vtrunque auxiliatur à firfente fcrcußis,et fueru contra calcules incipiente firanguria.

i^lóp Graeè, Geranium Latinè/Vul^o ^ ^oslrtm herbarUs B^oflrum ciconia appellatur . Geros ciconia. mum autemagrumi capitis imagine, quafummo Geraniu ciM planta capitule inest,Grads aptißmaßmis -ende dd litudine dscium ett. Sic rccentioribsis à cicenia cium. reßi i eß'igit,?^oßr»m ciconia nominatum eti, GENERA.

Dao Geranq Dioßcorides traditgcnera.?rimum Primum qued longioribMroßris,amp; in mucronem acumina genua, afUaAf tis confiât. Hocbodieojficinisamp; berbariis Aesu pafioris amp;nbsp;Mußeata, Germanis verb Stercken-Ichnabel dicitur. Altcium qued maluaßolia has bet,Pcs columbinai vulgo mminatur. Sut qui tuts

piter aberrantes, Amomum ejße exifiimant.Ger* Amomil manicè Taubenfufz. oder Sebanenkcaut ap= nonefi Pes pellatur . Prater hac duo alia adiccimtts genera, colubinsu-mter qua id quad tertium ordine eti, ßoUis Artes xertium ■ p iij mtfia

mt/t^ tenuifolia vel Chare^hyllo ßmile exiflitt Kobertîa^ herba Koberti lt;^?^obcrtiagt;M à nomu!lis,h^itd d» ^ta.^-'^itt^bie à fi^erflitione aliqua mui, qua fuferior atai ^ mirifice imbuta fuit,ajgt;pcllatur, Germanicè Ru-y^artu. prechtfkraut.. (^u^ufoUaobtinss latiniata, fxuf, Germanicè ß certiori difcrimine Kranich halft W« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°^‘*’'^^ foteft. Quintum, quod folia Ranunculi habet,^atia dei nominatur, Germanicè-GoMt Sextum, gnad,46 inf^i infanadie vulnerib. cfèèlu.Sex* tum,quodformaquarto^enerifmilimum e^, nee ferè ab illo niffola ma^itudine foliorum forum amp;radicti dfat,Germanicè Blutuurtz,« rubro co lore autmirifcainfiflendofanguinis froflumofa“ cultate vacatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

lanu^inofos.folia Anemones.diuiftris incifa, floret flurfurcos, amp;nbsp;in cacumine caulium fafligia cajiu tulis ciconia aut gruum cum roflellis lon^itudine acue emicantia. Kadicem oblo^am (if fubrotunda Secundi, dulcemj;. Alterumvt pracedens caules tenues, rubetes à radice flatim.lanuginofisq; obtinet,folia malua fimilta,candidiora,flofculosJubpurpureos, capiteUa^ruini capitis modo roflrata,radice tenue Tertij. amp;ohlongam, Tertium caules habet à radice ru beflccntcs,lanuffno/ös,ff:niculatos,faporis amp;nbsp;odo-ris iniucundi, folia Charephyllo aut Artemißa te» nui folia flmilta, flores purpureas, capilelLt gruini capitis modo roßrata,radi(em intm viridem, amp;nbsp;adfrin*

tiißrin^ente. Q^rtum cauUculos itidem vt re- QMrth liqua rubcnte,laiMpnofum,folia lacmiata admo-dtm,flores ^urfiureoi,ex quibm cafiteUaffuini ca fitis inflar refirata, amp;nbsp;in tis jemina quinque na^ fcuntur:ritdiccm inttu candidam, extrafublutca,

Qwntum reliqua omnia ma^titudine excedit, Quinto caules emittitoblongs,retundos, modicè lanu^no pgt;!,a radiceflatim rubcntesfilia ^anunculofimi lia,florcs fcre caruleos, cajiitcUa fracedenti Ccra^ »iefitHilia,radicem er alamen lon^am , multi! exists radiculis veluti cajgt;iüamentii quibufdant fbratam, Sextii ramos habet tenues,lanuffnofos, Sexth folia laciniata, tenuia,flores in frmmo purpureas ex quibus,'Vt in quarto,capitdla^uini capitis for mam rcferentiaproucniunt.'R.adiccm extra amp;nbsp;ina tui rufam. L 0 C V 5.

Omnia Cerani! genera in incultii proueniut.Vri mum pafim in campcftribus,amp;‘ nonnunqud inter fcgetes nafcitur. klterum in colliculii. Tertium in fmbrofis locis amp;dumetis.(^Mrtuminagrorum li mitibHi,eieiuxta fepes. Quantum in pratii.Sextü in lacis montoßs amp;nbsp;faxens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Vrimumftatim inter initiavcrii April! mefeflo res fuas oflendit,amp;ßibindeper integram aflatem, Altcrum,tertium,amp; quartum, Maio menfefloret, f^uintumiunio amp;nbsp;Iulia menflbui,quemadmodum ttiamfextum.

Omnium foliar radices,primo excepta, cuiuS radix daleis e?i quodamoda, atque adeà difcatiea di vi pradita,adflriguntac ficcant.

Kadix Gerandprimi in vina drachma pondéré pota,vteri infiationes dijeutit, S ecundum nuUd ha iiet in medicina vfum.

Geranium quadfoUis refpodet Anemones,rads’ cem habet efculcntam,qua cumvino drachma v’ . nists pondéréfismpta,vteri infiationes dijfioluit. Al tera GerandJpecies inre medica inutilis csl.

Prima GeranijJpeesei radix, reficientibusfic ab {mbecillitate vtilifiima.amp;ibiturcontra phthifin drachma in vins cyathis trib.bis die. Ite contra in’ fiationes,qua amp;nbsp;cruda ide prafiat.Suecsts radicis auribsts medetur. Opifihotonicis fernen drachma quatuor cumpipcre amp;nbsp;myrrhapotum.

P-tß fecundu Gerand gentisi Oiofcoride aliisq; tKnnullis,tanqud nullisu in medicina vÇts damna’ tumßt,ta!nen poficrior atm quotidiana experien’ tia infiinandss vulneribus amp;nbsp;fiftulis, dus ac reis’ quorum etiam mirum effe ejfeclum comperit:pro’ iisde cos herbas his ipßs in potu mirificè conferre .tradssnt.£.t certè no mirum efi earitdem vires olim

fuiße i^oratiU, mm ^ aliarum multarum platte tiiru facit ltates,cjua} confiât ejfcl)odie notifimof, l’ctcrihus fuijfic inco^itat,notiits fit qua vt demo^ firari dcbeat.fintiquusquoq; hcrbarius,pradiffiirii Ccraniorum folia ma^tam vim obtincrc ingluth nandis vulneribus,(^ articulorum doloribus Icnie^ dis tradit. Primiautcm radicem mouendi vriiMm facultatem babereait,ideóquecalcu'ofis,firanfff riaamp;difficultativrinaprodejfc.Tcrtiumgmus ad oris, mammi!la'um,pudmdorümcjuc vlccrafaa nandavnicè conducit.fi^eliqua fimiliterad glutia nanda vlccra mirificèprofitnt.NuUum vero adfian guinem vndecunque emanantem compefcendunt prafiatiusfexto cTLvndc ctiam Gennani, vtcom prehenfum fJïjBlutuurtz hoc efifan^inariaraa dieem appellate voluerunt.

Rapum fatiuum Auberuillianum Parifiig commendant radice tuberofa mulcum amp;nbsp;terra extate. R, apura fylueftre nobis cum Diofeoride Rapontium dicitur.

roy-yuAa S yo^yuAif Greets, P^apum Latinls Confie ^^«^hthsgermairis Ruben (Gallicè Na» qitaredh

uemXod'jappellatur.Graciautcmafigura etui, da. quaplerunqut rotunda ejfc filet, vocabulü detor^ firunt.i^anque quod in rotunditatem coadum efi, velinorbem circunia^titrt'poy'Yjf^oil dixerunt. yoyyvi'

Kdpa vu» Ka^a vero, qMd ex terrai titre, q»aßriiapa,'Var» de. rone teße nominata eß.

Kaß diio fint^enera.'Vimm fat!uum,qttod ßm f Heiter Germant Ruben vacant. ißji id iterum duum^ncram. Vnum candidum,quad Germant etiam Voeifruben vacant: amp;altcrum rubrum, tcapuncif R-ot ruben iidem appellant. Altcrum ßluefire, q'*°d vul^ Kapunculum, quaßparuum rapum, ' Germant Kapanaela naminant.

Kapum fatiuum caule amp;nbsp;faliisraphanaßmile e?l:flaribui vero amp;nbsp;ßliquis, in quihut fernen pro* Sylueßre fert,Napisautßraßicis.Sylueßrefrutex eßeubi» rapum. tali altitudine, ramoßtm,in fummo leue, folia ni-mirum leuia habens di^taUlatitudine, aut maio* ra.Semenin calyculatisfertfliquis.-dchißentibut vero fiminum inuolucris,alia intui capitumßccie e?{filiquaß quafeminapatua ni^aßtnt,fed qua frafia intut albicent. flos dus in purpureum ver» git colore.Kadix di^taUsferè en. G^a delineatia prorfus alludit ad hanc herbamquam vulgus Ka» funculum nominat:ßquidcm cubitalis cß,ßutica» fa,ramofa, folio digi tali, nigro in ßliquis firnine, quad dim frangitur album intus apparet.flas etia furpurei coloris en,radixq; digitimagna ex parit magnitudme canßat.

Satiuum rapum floret aflatc,acflliquatur Çub* inde. Sylueflre autem verno quide tempore priufi quarn incaulem attolUtur.acetariu fi equenter in* feri fokt, er uturn radicitut cum foliu fuis iam re» cens enatis,quofanè temport à pueris etiarn a^o» fcitur.Deinceps veris exit in caulëamp;• adolefcit,ac iunio menfeflores,acfubinde feminaprofert.

Satiui rapi tlixa radix nutrit, inflat, carnem flaccidamgenerat, ventrem flimulat. Decoflo e* ins poda^aac pemiones fiuentur.lpfa etiarn ra* dix trita illitaprodeft.Sivero quifpiarn in excaua ta radice rofaceum ceratumferuenti cinere liqueft cerit, exulceratis perniontbM profciet. Apparat dus decodi eduntur cienda vrina accommodi. Se* men in antidota amp;nbsp;theriaca,prxfertim qua dolo* res mitigarepojfunt, apte additur. Potumvenenit aduerfatur.Venerë concitat.Kuria conditü,come-flum minus nutrit fed appetentiamexcitat.Sylut* ftre rapum mifetur medicamentis qua ad deter* gendam faciem reliquumq; corpus, ex lupinorum, aut tritici,aut lolti,aut eruifarina confeiuntur.

KaptJimenvenerem excitât, vtpoteßiiritlifltt^ tuoßem procréons. Sic amp;nbsp;radix concoclu difficilu eß, infldtijue amp;nbsp;fernen générât, Suceur ex ta in corpus digeflus, temperato crafior eßsideäque fi quu vitra modum eßtauerit, amp;nbsp;maxime ß ferfe» ûe conficere cam ncqucaticrudum fuccum in vetùl eongeret. Adalui deteciionem nec conferre quie» quam,ncc offifere dixeris,potifinnum quando he‘ ne fucrit fercifdla, vt qua longam clixationem re quirat, optimdqifit bit decoedienem perpeffa, Sin crudior ingeratur,conco{lilt;ini pertinacius reßsiet, pariet inflationes, amp;fiomachum infiflabit, non* nunquam etiarn mordcre ilium non verebitur.

Kapo vis medica inefl. Pernionesferuens impôt fitum fitnat. Item fingus pcUit è pedibus aqua des coélum.Pt ins feruens podagris etiarn frigidis mes detur. Pt crudum tufum cum faie cuicunque vitio pedum.SemeniUitum amp;nbsp;potum in vino,cotra fers pentes amp;nbsp;toxicafalutare eße proditur.A multis ve ro antidoti vim haber e in vino amp;oleo. Democris tiu in totum ipfum abdicauit in cibis propter infia tioncs. Diodes magnis laudrbiu extulit, etiamve» nere ßimulari ab co profeßur.Itcm Dionyßussmas gisq: fi eruca condiretur.Toßa quoque articuiorum dolori cum adtpe pradefl.Sylucßri ad leuigandam »Ibicandamve cutem infadetotoque corpore,vtus tuf

tw mixta,vrinapar!menfiira . ^iusfucetu circa meffem exceftni,lt;iculos purgat, medetur caU^ini admixto lade mulicrum.

Admodum nut riant rapatVrinam ciunt,ittfiati genitale fernengignunt, fauces leniunt at^ue thoe racem.Crehrior idorum vfm cra[f cm humoregene rat,et ohfltufHones iecoris farit. V entre nee fiftit, nee mouent.Si cum aceto gyfale cdantur,affetcn tiarn excitant.iderum fernen tritum ^if hauflü ma gna cafiafVenerem fu/citat-fertur quèdp qua hoe iffum fernen cum Calamintha amp;nbsp;Lemnia terra cammixt»fumât, eo die ncque venena, neq; marfu vencisati animalis ladi. Affenfum inguinu mara bufeculiari quapiam prafrictate medetur.

Charcfalium,germanicè Kerbelkraut ÇGal , lice Du ccifafti\)dicitur.Cbarefaliumaute,Gra *cefo„ ca Voce amp;nbsp;Latina caalefcentibus in fnum namen, “* ' ab id di^lum efl,quàd faills luxuriet.fie tarne va’ cabularumvicinitas aliquam parlaicanfuftancm, ‘ imperitique leftari nameelatienum ßmilituda im, ‘'i^' panât, feiendum efl ajficinarum Charefalium dis uerfum ejfeà Charefolia Plinii.

turn amp;amamr.R.adiculafubcandiditjrimaricatt« te.Vndeßttif liquet herbam quum hodie Chiercfa Hum nommant,ejfe Gin^idium.Nam erratka Pa ftinaca folium amulatur, aliquanto tenuiusyradi’ Culafubalba,amaricante,floribut candidis,femine in filiquis exi^is oblong, an^ufo amp;nbsp;acuminato, L OCV S.

Sicut^uflu amaritudinem amp;nbsp;adfirkiionejirat fert,(ic temperamento quoque ipf ealiditatem amp;nbsp;fri^iditatem. Secundum veto vtranque quaUta^ tern defiecatorium in fecunda ordine efl:'vnde itet rum coUtp^i potef, Charefolium ejfe Cingtdium, quodipfum ^uflui amarorem amp;nbsp;adfrifHonem e-uidentifime refrafentet,

Crudum amp;nbsp;coSlum olcrum modo tfui idoncunt efl, Editur ctiamfale condltum fruatiimvc. StiP macho vtile. Vrinam cict. Decoflum dm cum vk no potum,vcfca accommodum efl, EX GALEN O.

'Eflur Scandicismodo. Stamachomire vtUeflue crudumfluc elixumlibeatfumcrc.Zongioru deco^ chôme impatiens efl, Nonnulhipfum exgaroolcó’ que efitant, Alii vinum out acetum adiidum, ac multa

tnulto fie rntt^ii flomacho coducit.Cu acet« aflumo ftum,fafiiâiofos ad cibum inuitahPerfpicuum ve ro eflhancherbam medicamentS magii c^c quant cibum,qHilgt;pe qua amp;nbsp;adfiritdionis amp;nbsp;amaritudi* lós non ob^curt nee exigua ^artice^s efl.

Codum erttdiimque flomachi magna vtilitatt tflur.Siecattnimex alto omnes humores cim.

Vacukates iam commemoratat etiam Charefo liofuo tribuunt recentiores: Çcribuntenim mirifici conferre ventriculo, cienduq;menfibits, amp;nbsp;vrina innino decoflHm,vt iterum hine conTicta Gin* ; gidto non ejje diuerfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■, .

amp; Plinio nominate.Officinis amp;nbsp;barbaram fidantibuf medidnam, Genefla amp;nbsp;Ceneflra.Ger Ceneßa. manis Ginti vel Genift(G4/Z»cè Du Geaet)af Cenisia feHatur.GcniTlam autem voedt haud dubiè quod vnde dd genu modo flexilis ad nexusßetvel^vt aliis placet, fis*’ quiagcnibiu medcatur dolcntibns.A.lia autem efl Renifla à Sparto, quid hoc Virgas habeat longas fine fo- no efl cas liis,vtfito dicemus loco, dia autem minutis foliis dem cum featet. FORMA- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sparte.

nutis fi:Mcntibui,fiore lutco,itlgt;iljtnq:^atißimo,fe tnine Icnticulis hand abfimili, quad ßliquit im nafcitur , radice fublutca,

Calefacit amp;ßieat in altera ordinc^ id quod as maritudo quam^uilata refert^ür eintßteultaUl abundè docent.

Semen Genefla paraat fUebori yiee, drachma amp;nbsp;dimidia fota in aquamulfa cyathis quatuor iciunis.R,amis [imiliter cumfronte in aceto macet ratis fluribits diebus amp;nbsp;tußs,fitccum dantifchim dicis ytilem, cyathi viiimpotu. Quidam marina ] aqua macerare malut,amp;infundere elyfere.Perils guntar eodemßteco ißhiadici, addito oleo. Quida ' adflra^iam vtunturfemine. Cenisia tufa cunt ’ axungia, ^enua dolentia fdnat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ex tarn comemoratisverbuferfricuumomnibut-ßt,Sfgt;arto (^ GeniJla.no obßate quad firma noni ’ hil dißet candem ineffefacultatem:vt enim Sfaro turn pituitamper fuperna amp;nbsp;inferna purport pot. teßfre ctiamCeiußa.ilinc adeo fit vt eim feminu hodiemo i

CA P VT IXXX. lit fjodierno temparc contra podd^’ant ma^m fit v» fut. Vrind etiamamaritudinisrationcmouct,amp; ^ma incidendi C^ cxtenaandi facnltatcm habet, lapide turn in renibiti,tumin vefica cofrinhere, vt ttiam recentieres tradunt,poteß. Struma) denique atejuc alias tumores difcutere paffe iidem feribunt, DE GENISTELLA. CAP.lxXX.

Geniftell» nobis frequens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

R.'or» nan admodum difimilem herbam na^ CenlftcUa nulliCeniflcUam vaeant,qu'odfcilicet Genifia exiliar et humiUar ftt.Gcrmamcè appedaripoteß, die fteebende Ginft. kiti vacant Erdpfryiné, oder klein ftteichbluiucn {Calhe'e petit Genet) Simteprittanfinemagnoerrarepra Genisia Vtantur, ejuum facultatibus diuerfis pradita fit. Kafnari Sunt lt;^ui rafmarinum aculeatum nominent, quid nue acu^ tiusfaliaKafmarinafcrè fimiliafint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leatus.

Fratex eß Libanatidu coranaria, qua Kaßna, rinum vacant,penè folio, fed rigido ac pungenteßa rclutco,pifo nan difimili-femincin exiguis ßli, quis rufo, radice fublutea.

A-dJirin^ntcm cum amaritudine facultate pof* ßdet,itcf minde valenter, fimu!j:citra mordicita* tem exiccantem. V IRES.

Semen eint ferpentihm aduerfari tradunt. De* coflumfiliorum,profluuium menfirnorum fsïit’ Idem etiarn potum ventrisßuori Pneeurrit. it vt rem in paaca contraham,ide Genißella,qu9d tHp* paris feit Cauda equina poteß.

CetScitlu. T^tacpô.\lo]i^racis, Ccntunculum ant Centnn Centnnen X. eularis herba latinis nominatnr. Cjfcinis i^ 1 laris her^ nota. Germanis Kbaiiktast appeUatur. Cnapha ba. linmverovocata eß bac berba,Galeno autore,a !

candidis mollibnfque eins foUis, quibus OJ/Tl yV« Gnapha- (plt;i\cnvbocefi,pn tometisvtuntur.Gnaphalion Hum qua^ itaqiie dicitnr,quaß tomentitia, Centunculum au» re diclu. tem dixcrunt,quod cetoiiibns cum tomento maxb | Gentunen maßt co^atio, Germanieam nomenclatnram ab i lm cnr vo eins facultate aduer/m dyfentcriam idi inditam. j cata. eße nemini non notum efi.

Dnum effe videtur orner urn: vnum enim pauto I latioribus ac candidioribns foUis conPiat: alterum Verb tenuioribns amp;nbsp;minm candidis, quidqueßo^ res in fnmmitateac cacumine tantum profert Ve ] rnm cum forma param admadum .facuitatibns *

Candida amp;nbsp;tnollia Cnaphalmm obtinct filial atque adcó tomentitia ,flori Çque lutcos , radiant Vero capidatam actenuem ,ytpi{luraiffa mon^ firat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L O C V S.

Vulgaris herbavbiquefeatens Cnaphalium, in‘ buis fiais potifiimum, interdum ctiam pinguibut froueniens. T E M P V S. lunio amp;nbsp;iulio menfibus floret.

CnaphaUifolUs aliqui pro tomento viuntur. Ta men fadunt hac ipflain auflero vino pota ad d^fi tntenam, EX GALENO.

I folia Gnaphalii mediacriter adslr'ngunt ,ae \ proinde quidam id exhibent ex außerorum fino* rum quopiam dyflenterids.

1 Datur in vino auflero ad dyfenteriam, ventris Ça lutiones, menfesq: muticrum fi^it.lnfunditurau^ tem tenafino. 1 Uinilur amp;nbsp;putrefientibus vlcerum, DE DIPSACO. CAP. Ixxxil. Dipfacus fatiuus amp;nbsp;eiraticus nobis eft.

Vir^.tpa^ A i-^KHo!Grxcis,tabrum venerls,Carduils ßoris, ^^^veneris LatiniSiVirra paßorts offïcints, amp;nbsp;CardofuUonü dicitHr-Ccrmanis Kartendiftel BubenftreljVuebetkarten (GaUicè Chardon à carder,Aids Verge à Bergier,ou Chardon Dlpfacus àPoullon) DlpfaciaMemnomenàcontrarioiiv quot;Vilde di- uenit.quoniam cuncttito alarum ßn» rarem vel im^ dia. brem recipiat,quo velut ad abi^das ßtis iniuriM abutitur.Labriveneris mmcnclationcm à carinae Labruvee to foliorum habita contraxit, qua fe anfiafluojä nerd. finuantia amba^, peluis vel lauacriJpeciem cone fituunt, amp;nbsp;intra fc humorem nunquam non retd ^îtgapae nent. Vir^apa^orisbauddubièdidlaefl,ob Ion-ßord, nbsp;nbsp;nbsp;^as virgas,quibus cardui adpoliendos pannos vtd

lesinßdent^quMpaftores fortefumunt, amp;nbsp;ea pare te qua pofit manu capi aculeis nudat, reliqua aue Carduus tem aculeata parte grerem ducunt. Carduus va'è fudonius. fuUonius ctrpit appellari,quèd ea rudespannos vee lut cchiiK quadam expoUunt, dctradltfque floccu Scrap ia is concinnat. Errat mirum in modum Serapionis ins interpres tcrpres,qui fub Vir^a patloris nomine, Poly^mn perßrin^i Diofeeridd delineat. GENERA.

tur. Duûm efl^eneium.'VnumquodàfuUonibusin hortis plâtatur,alta'u auodfiia /ponte pafirnpme ucnit.Dijfei-unt interfe hac quidem rationc, quad primum folialatioraamp;profundittsin ambituine dfi,flores candidat, echinataq; capitula ma^u ae culcata habeatialternm contra an^fiara amp;nbsp;mie nitt

CAPVT Ixxxir. 1X5 »(« lactnitita folia,flores purpureos,ca[)itulaq; mi* mts dculeata obtinct. Nos diÇcriminis illius ratione habmtes,frimigeneris appeUauimm Tyipfacum al hum, altcriitsfero Diffacum purpureum,adßo* rum nimirumrejpidentes diuerßtatem.

Aculeatarum generis efl hac hcrha.CauIem ha let ahum, fpinis horrentem, folia caulem ample* Cicatiadaciuca ßmilia, in flngulisgeniculis bind, oblonga,aeuleis armata,qua in dorfl medio ‘veluti Iulias intusamp; extra flinofas habent,concauo qua fe ingeniculis caiungutflau,quo aqua,rores,et im* bresapferuatur,igt;nde Dipfaeiquafifltientis nomen traxit. I» cacuminc caulis,fingulu furcuUs capitu lum -vnumechino fimile inefl,oblongum,aeulca* turn,quad poflquam exaruerit candidum apparct. riifl'ctlum per mediam meduUam caput,vcrmi* eulos habet. Quodfi itaque contcmpleris earn qua herbarii hodie Virgam pafloru amp;nbsp;Carduumful-lonum nominant herbam, offendcs omnes huic no* tas rejpondere. Siquidem haepafloria virga pro* fert caulem binûm cuhitorum,imà qui fapiulcule fupra hominis altitudinem increfcat, Jpinis horri* dum,geniculatMm,folia laducxflnfingulis geni* fulis bina,pralonga,aculeata,qsKrumtorulibul.^ lantibus turgent JpiHi!,dorfoq; nocentibus aculeit rigent, carinato alarum flnu, qui peluis vel labri tnodo roris ü* imbris pluuU capaxft. Gnara la* q iq ticit

tlcif hutM anicuU,mm Colli ardentißimm epprf , mit xßm,huc a^peUuntur odfMiandafith deftde” riaddis fada bibCdi potefidte anfraclu liberalem fatum minißrante.Scaporum fafligia echinata mi natur vcrtice,refupina hamuloräflexura , mueras’ nibMß leuiter vncmatis,quibM rude lanißciu aßgt;e ra dudu leui^^atur. S tumuli echini è rotunda in ob» Ionium quodant emu turbinantur, inter quoru Jpi* eula candicans autpurpurent emicatflos. Hit difi fedis in medulla vermiculos iddidem nobii in au^ V crm'icu^ tumno quum exiccari incipitjicet inucnire.Vermi» li in echd culm autem albm efl,qui per cauitatcm echini di nit Dip fa mouetur,amp;in caudicem tranßt. Hyeme etiS cum dinuenth demvidere licebit antequa prafri^re moriatur, Imb etid verit initio in quibufdam vermiculi à no bit repertifunt,partim viui,partim mortui.

î^afeitur humedit loeit, iuxta riuot aquarum amp;nbsp;fontaiquaprapter nonnudi Dip façon à Gracit naminatum eße arbitrantur.

DipfaciJpina radix ex ficundo ordine exiccan* tium efl,habet^ nonnihU abfterforium.

teraticraJÜtitdinè itcciflitt, im^aptitrimtußstu“ ^fy’ (^^^ fMM.Oliortet autëmtdkamentu hoe ito reafixiderecondcre, Vcruntpnetcrca formicii (^ verrucif pcnfilthw remedio cfpe.\'crmiculi capitii titel in frdic»lo clauß amp;nbsp;coUaatit brachio appep, qitartanatfinareprodutur. EX P L I N I O. Smat nniM fedii, itemßßutiu dccofta in vino radiée vßp, dûßt eraßitudo eera,vt poßit inßflula mittidtcmvcrruca^omnium^cncru.Qißdam amp;• alarum,quoi modo diximuf.Cueeum in tUinunt.

ftlia fa(ultatcs qua à Serapionu interprété amp;• aliu recentioribui illt eonceduntur,non funt^enuk na,ßedßuria,amp; Polygone adßiribenda.

N OMI NA. ßh^^iu-^^- .^^‘iO^^.^ß^ △ K^VO^^^Çgraee,V)aphnoid(S latine nomia natur, offieiiùs amp;nbsp;noßra atatu herbaria, graeam imitantihuf voeem ,taureola.Germanif i^^^fÿ[^ zcilant.S; zeidtlpaft fCrfflirèddi Lauieol-Ïe^nuneupatur. Dapnoides autem amp;nbsp;Laureola,à jyabhnoi* lauri formaamp;ßecie, quant in foliu amp;nbsp;fut lu j^^ ^^^^ refert.d,eiaefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-^^^

Prutex efl cubitali’,ramos eoplures babes lori in^ farflcxiles,à medio fuifum verfus foliofis.Cortex ramos vesliens admodu glutinofus lentûfve efl-Po lia Lauro ßmilM,molliora tamS,tenuiora,nce facta 2 Hij lißaa

le fraff lia^os amp;nbsp;fauces crodenttaiinccitdentiaqut. flores caiididi.fruclus vbiemaMruerit fithniger^ Kadlx inutilis • Quie in vninerfum omnes notet Lam-cola hodiediûa conueniunt.Necohjiatquid ObieSlIosDiofcoridesfineDaphnoidi candides tribnatflof n:s dijfolures, cum Laurcolafurpuraficntes potins habeat: tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filet mim color ficundum diuerfas regiones in ea*

de jape herba mut art, vtfujius in Symphyto ma tore dicemus. ft certe nihil incommodi eritfi et tiam Laureola flores quifiiam candidos dixerit, cum albi colons non minor quam purpurei iniis portio reluceat.Verifimile quaque efl Dio for idem ab extremopotisis colore, quam medio flores apt peUare voluijfe,

Ducitperinfernapituitofit ficcum aut recens Daphnoidisfolium.Vomitus amp;- menfes cit. Corn* manducatum capitis pituitas elicit-Sternutamen’ taitidemmouet. Purgant etiamfeminisditspeta grana quindecim.

Jiaphnoidcsßue ^lueflris laurus alu» foluit,re^ ccnti folio vel arido drachmis tribus CHmfaleamp; hydsvmelite manducata.Pituitas extrahit folium amp;• vomitus.Stomacho inutile. Sic amp;nbsp;bacea quitta denavepur^ationis caufafumuntur.

Animaduertendum hoc loco mirum inmodum officinaa errareofficinas.fropterca quodfoUis Daphnoidu rü error, pro tiexfreon, qua^amenfiracorum eft Chamao lea disserta admadum à Vaphnoide, vtantur: c^ eins fiuflupro cocco cnidio, qubdfrssdum Thya melaa ejfe mtius efl quant vt demoflrari debeat. Sic in manifeflifimu cacutire fient ojficina,pulo chrè interim ad eos errores conaiuentibsts medicis, non minsts quim iSi,reiherbaria imperitis, Thy^ Thyme* melaanvero no effe lassreolam hodie appeUatam Ixa no efl herba,ex eo colii^potefl, quod hac ipfa,Diofcori* i^aureola. de autore , linum nonnullis nomina ta fit, non alia quidem ratione, quam quod fatiui Uni fimilitudi* nem référât, eus quim difismiUs laureola flt, nc* mononnouit-Suntetiam qui ad hancfimilitudi* nemrejpicientes,in hodiemum vfque diens linum fyluefire appellant.

△puf Gratis, t^eressstatinis amp;nbsp;officinis, Germanis tychenbaum ( CaUitè V^g

i^otißima en arbor QMrcnf, procera^craßiort fly aßeriore caudice,ramoja,foltilt; profunde lad* niatis.Glandes pröducitoptimas,amp; gradifimia, gallas item amp;nbsp;vifcum.R^adix eins lat ifimé tireur iaeentem terram ample futur.

Mere quidem^eminaL fed tardists multis aliil arboribus. T E M P E R A M E N T V M.

Defecat, adflringtt amp;nbsp;excal facit paulo infra media,in^cnerc fciUcet corum qua tepida funt.

Quercus omnis adflrifloriamfacultatcm babeti prafert m id quod inter cortieem amp;nbsp;caudicem me^ branafmile elauditur: quinetiam membrana pu^ taminiglandes fubiefla, Decoflti ex iis datur dy f entericis f^f fangumem excreantibus, amp;nbsp;m pefis tritum cotra fluxioncs mulierum apponitur. Glan aies idem pofunt.'V rinam dut,capita dolorem, amp;nbsp;flatus comefa pariunt. Kefflunt eßtata venemf torum ifHbus.Dccoflum corticis cum laflc bubulo potum, contra toxica prodefi. Cruda autem trita amp;ill ta inflammationes Icniunt.AdmalignM du riti.ts,amp; m.tlcfca vlcera cum adipefuiäofatfe co ueniunt.GaUa fruflus ef quci cus.Aliqua ompbas citis appellatur,parua quidem^prafe fries formam in

CAP VT LX XX ITT I. ixtf •mii-ritii articulorum, ßlida, nuHo foraminefer^ fi:a.\[tcra Icuit,plana,ferforata, E^i debet om* phacitn ijux efficadorefl . Vtraque vehementer ^ßtiii^it.Carnium exerefeenteae tn ta ,fluxienes ^in^uarum amp;nbsp;colume!la,atque in ore aphtha: re* primunt.tiuclemearum cauernisdetum inditm, doloresfedat.Zrematacarbonihus doneeigne fla* grent,amp; vine aut aceto,aut oxalme extin£la,fait guinem reprimunt.Dccodum earu ad inpejjusvti* le,contra vulua procidetiaf,fluxione'fque.Capillot denigrant aceto aut aqua maccrata.Ceeliacis,dyfi enterich, cum vino aut aqua trita coucnienter idi* nuntur aut bibuntun'f tiles amp;nbsp;obfoniu mixta, aut intégra in aqua pracofla, in qua aliquid coquen* dum [it quod ipfis conférât.infumma Galla vtcn~ dum quoties opus eß adßriftionc amp;nbsp;exiccatione.

Quercut oes partes adßriclona facultatif par* ticipes funt: Scd plM tarnen qua in trunci cortice membrana fubeß,i-um quafuhglandis putamine, eavidelicetquafi ut lus carnem conueflit. Q^am* obrem ad fluxum muliebrcm ,fanguinif expuitio* Hes,vcntrisq; diuturnosßuxus,commodäejfe ere* dunt. Maxime fero ea vtuntur décoda. Siquidem ego quandoqueglutinaffe me vulnus meminirecu* ri infidum,quum nullum oil manu effet medica* metum prater ipfiue Querens folia .Terebam ve* re in leuifaxo,amp; vulnus cum esreumiacetibuf lo* CM

CM illincbam.'Eandem foUisvim habet amp;f ufhu Qmrctu, eó^ue medici ntnnulli ad incificntes,amp; crcfcelftespblc^onas vtuntur.Nam qua tam ve hementes ßtnt,adflrin^ntibus baud indigcnt.Cal la qua omphacitis nuncufiatur, admodum acerb» eß medicamentum, flurimum terrena amp;fi igida fübflantia farticefs, fer qua deficcatamp;refrimit fiuxianesiadhacconflrii^itcontrahttquepartes ht xas ac lafftidas,omnibii/quefluxion»m ajfeüibm flrenuè reßflit.^ßo verb tertq in deßccando,ßcHn di autem in refri^erando ordinis.Altera autégal^ la,flaua,!axa, amp;nbsp;ma^a,exiccat quide etia ipfi, fid tanto,quanta acerba qualitatis minus efl parti ceps.CoSla itaque ip/aper fe,ac deinde trita,cata^ plafma na inßrenuum efifidis phlegmonarum, ac procidentiarum. Parrà coquenda efl in aqiia,fl ma dica opus ßt adflrifHeneßn vehemetiore,in vine, lit fl augere influper adflriólionëfltopus, vino etia vtare aufleriorc. DeniquegaUa combufla flangui^ nis reprimendi facultatem acquirunt,ac nimiri yfla acri ctiamcaloremamp;acrimoniaex vflitne aflumunt, tnonia afl funtq; iis qua ignem non expertafuerint, turn fuhr ßmunt. tiliorumpartium, turn maiore deficeSdipoteflate, Caterum quumadfanguinis Jüppreßioneprapa* rare eas voies, carbonibitt impoßtas du vndequaqf candeant.aeeto aut vino extinguere oportebit.

CAP VT ixxxv. HZ tarant deficigt;dunt,cntdófquc himores ^itérant, proptereaj; iUarum vfum deuitariprMjiimtu.

Officma ahu amp;nbsp;adulterinis herbis fub bac »amine vtuntur. Germanies appeUationes in centrum exflicatione indicabimus.

Diofearides tria Daud (omemaratRentra.Pri» rnnmCrcticS daucUyacat. Germants Bemuriz, (Gaüicè Carottefaiiuage,ou panetfauuagej frotter cafiillatam radiccm,autquia yteri dolore, Zcriinrtx. qui nfdem ÿeitauteiappcdatur, fanat. Alternm curdiébo. nomine feculiari caretJohis Lafer^itiofim:le,Ger manisVaei z Hirtzuurtz dicitur. Tertium^a nus itidem nomine deflituitur frofrio, Germants autemnonnnlhs fehuuartze Hittzuuttz(G4fc ce Ces deux autres , les herbiers appellent adniani daucum)»omi»4tHr.

Creticstsdaucus folia fanicttloßmiUa habet, Gretiesu minora tarnen amp;nbsp;tenmora. Caulcm dedrantalem, daucus-ymbedam Coriandro fimilcm.Flores Candidas,amp; poit hos fernen acre,candidum,hirfutum,amp; in co-manducando odoratum,S,adiccm craßitudine dd

^taU,^ longitudinc dodraMli. Ornnts huius de-fcri^tionii not'X, berb^ ejuam B“ruurtz Germani vacant conuenire ad Vn^cm videntur, vna dun-taxat excefta'ß^uide fernen non efl hirflitum- Scd ejuum omnia alia,at^ue adea facultates etiam ip^ Ja reflandeant,non est cur vna hac nota nos imfeo diat, curminm Creticumdaucum credamus, aut filtern Germanicum qui Gretico fier omnia reflon» deat.yf clfl^rorfus alicui non fatisfadunt, qua db ximusflicatplane hanc berbam effi SeCcli Cretin cum, cuius etiam berba nota omnes hme noslra {onucnii!t,ncque etia fitcultatcs quM flmiles Dau co cretico habet, difcrepant, Alterum Apio ßlue* flri,vel,vtantea diximus,Laferpitioflmile csl:a^ romatum modo odoratum,acre,^flantiodaratum amp;feruens. Tertiumfolii« Goriandro aßimHatur, fiore Candida,capite amp;quot;femine Anethbinqua vm^ bellaerratica Paßinaca ßmilis cîl, famine oblan» ^o plenum,fapore vt Cuminum acn,

Primum in petrofs amp;nbsp;apricis lach nafiiur,nuf quam verb in Germania copioßus quam in Maro-tianafylua quibufdam pratis prouenit. Keliqua duo genera in altis montibus gifftuntur,

hltm ttiam,(éd minori cjficacia,facit ftcrba, VIRES. EX DIOSCORIDE.. Ommum Dauccrutn fernen calcfatiedi yim oh* tinct.Potummenfes,fatus amp;nbsp;vrinas mouct.Torlt;= minibiu libérât, Tuffes dtntina^ len/t. Succurrit fha^a^ernm morfibuteum Vino ftetum,Oedemas ta illitum difeutit.^x aliis feminis fatum vfia efl, ex lt;. retico radiers etiam,qux cum vinofrafertim ad venenata bibitur.

Daud fernen efficax admodum turn mouenda . Vrina medicamentum, turn freueicandis menß* bus . Multam etiam difcutere flt;,ris irnfoßtum var let. if ft etiam herba eandem vim obtinet ,fcmir ne tarnen inferiorem ,nimirum eb aquex humidir tatis mifuram.

Vebementer vrinam imfellit. Cretieurn magis, contraferfetesfoUct-Ssibitur e vino drachma vna, datur ey^uadrufedibutfereußisjaduerjaturfha lan^io,capitis dolori mcdetur,tHßi fubumit,ßranr gurixmedetm' drachmafeminis.Eias radix in vir no fota,dyfnteriam ßftit. Contußs amp;nbsp;cuerßs for tu duobus obolis in mulß Cyathis tribus fubuenit,. autßfebris adßt.in aqua mulfa. Menfes amp;fecHnr das fotum facilim'e fdht.Calcuios eiicit. iolia or mnia tcla inßxa corfori extrahunt.

△ p«HovTi’a fuyi^H, ü ^^jufjmofi liïyti GraciftUracunculiti tnaior Latinu, nonnub Strpenta^ lis Serpentaria maior dicitur.Ofpcmts iffteta her» ria maior ba. Germani- Schlangenkraut (Galli Serpen-Dracüeu= Cair,ou SeTpentine)vocant.Kemenautem à fi’ hts vnde gura ßsmpßt:caulis enim '^laber, purpureifque res dstla. nbsp;nbsp;Jperfits lit»ris,verficolori facie, corpus an^intsm reprapentat amp;nbsp;aquat lonßtudine. V ertex quoqsse ßnstofi oris hiatulinguam exerens erstentam, ca* put exprimit, Atque hinc est qubd veteribsts etia Colubrh üomanis Colubrinaac Serpentarianuncupataßt; na. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;velßc diPta, Plinio autore, quid i terra ad pris mas ferpentium vemationes exeat, rurfstsj; cum iifdemfi in terramrecondat,nec omnino occultaM ea appareat ferpens.

Caulem habet ^labrum Uuumq;,rcflum ,hicu-bitalem,baculi craßitudine,verßcolorcm,vt angui ßmilisvideatur,purpureis etiam macuUs abudah Folia fert Kumicts inflexa, amp;nbsp;plicata. FruPlum inßtrnrno caulc racemoftm, coloris inter initia eu neracei, poßea quam maturuit crocet amp;nbsp;punieeb R.adiccm^rändern, roiundam, candidam, tenus cortice veflita. Ex quadclincationc omnibsts per* Jpicuumßt,plantam cam cuiuspiHuram exhibes

miis,cjfc Dracunculum maiorm. Sim^lid mimgt; caulc MtoUitur,binüm cubitum alto, Ixui^labró-’ 'Ve,rcfto,haculi craß)tudine,'vcrficoloribus an^uiii macHlis varie^ato,pmjgt;ureis ctia intercurfantibus lititris,ita vt plane ferpentis hahitH colorcmj: ms=' tiri vidcatur.ln vertice camofofolia prodeSt femt-fiptenävetCraßiorc pcdiculo di^itorum modo pro-pedcntia,puniccis rc^ofa notis,^ umiiisprimi^t nertsfigura.'E.foliatofiapi fafligio, quot;vagina ejitadi firis herbacca profibt, inmumnem fenßm turbin' nata^Vchtt erupturipartus intro lucrum , qua cum’ dehißcens fefepandit,purpureum cornu in acumen faßigiatum demonßrat.ia feminis incremcoto di^ ßentadißilitin rimam ,amp; tandem clangtiefcens fiaccefcit.fubarefie'nfquepcrit rclifio cornu.Cuius imam partem racemoßts fru/lus ambit,acinispria mo virentibus, dein croceo amp;puniccigt; colore ruth lantibus.Kadix denique magna,rotunda, alba,te^'-nul que cortice veßita.'Et in fumma,nulla efl proto-fût nota,qua redamare vidcatur, •

Carpiturßmen cum maturitate nigrefeit. Ka~ dix per meflem cjfoditur,hoc cfl,lulio menfe laut ‘ initio Anguß i.

quondam adj'friStioncm habet, vtcalidam amp;nbsp;^c^ cam eße nullus dubitare lgt;oßit.

Kadixcalefaciendivim obtmet.Toßa amp;clixO cum mille deliria orthigt;jgt;micis,rujgt;tis,eouul/is,tufi fi b as, O' deflillationibus frodefi. Pota cum vine Ventrem fiimulat.Concifa amp;nbsp;ex snelle iUita, vice* ra maligna at que fha^edanica exliur^at,lgt;rafèr‘ tim cumvite alba. Exeaamp;melle eollyria adß* fi»lat,amp; firtsis euocandes componuntur. Ad viti* usines cum meUe cfficaciter illinitur. Pelyjsos amp;nbsp;carcinomata abJum t.Succus dus adoculoru me* dicamcnta,item contra nubcculas,albumines, cals* ^inemj; vtilis efl.Odor herba radicisq;,recens com cef tos abortu Vitiat.idem f raflant tri^nta^MO dus inpofea fsota.Sunt qui dus fuecum cum oleo J aurium doloribus infuderc.Quinetiam folia dus, , vtpote adflrin^entia,vulncribus recentibus impo‘ ; fucre,in vino autem coda femiombus. Peruntnou feriri à vipera eos qui folia mainbus a^ricuerint, aut radicem^eflaucrint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Dracuntium quiddam Aro pcrflmile habet,turu foliis,tumradice.Acreetiameflamp; amarum, te* ' nuiumf partium-Obtinct quoque leuem quadam adflridionem,qua quandoquidem cum pradidis duabus qualitatibus,acri fcilicet amp;nbsp;amara,coiun* da efl,medicamdum fadum cfl, vtique maxime

CAPVT LXXXVr. ijo tfficitx, NdOT radix vifcera omnia exfur^at,(rafi fis potißimü amp;nbsp;lêtos bumtres exttituas.O^timu^ remedium efi cotumacium vlctrum.^x^w^atcx‘ ffS^fjlgrenue turn alia qua exterßunem defide* rät,turn alphas cum aceta.poUa quoquc,vtpote ƒ= mUem facultate habentia-tVlccribus, vulueribuiß recens inflidis accammada Çunt,amp; quanto minut fucrintficca,tanto ma^ con^lutinantsnam qua fiedora fuitt,vmbttsfunt acrior:hui quam vt tub treribus coueniant. Creditum c[i caßeum bumidum fi illis forts tedus reponatur,ob tepcratura iUorum ficcitatcni,i putredinc cbfcruaci.lFrudus valetior tß,’ionfoliis tantum,fed amp;nbsp;radicetproinde amp;nbsp;cat^ cros,amp; polypodas cliquare creditmefi.Succus quo que dus vitiaocu'.orü expur^at.'Dracotij radieem bit térvc clixa,quoomitcgt;n cxuat medicametofatrt quot;uimjin cibo interdum Art modo exbibemus,quum craft ac^lutinof thoracem pulmoncmj; infeßano tes humoresfortiore vi cxpctlendi veniuiit,

Gninino babentem Dracunculum ferpentes fu» ^iuntddeo pereufis predrjfcin potu maiore aiut: Vtamp;mcnfesfifciro non dttingatur,fftat, Succus eius amp;nbsp;audum dtloriprodcß.iieliquas facultatcs in Art dejeciptione o^rt fis, Videntur enim 'vetes res Arum cum Qracunculo minori mifutffe-, APPENDIX.

erit,amp; minimi ea quam alia nomine RiTiortam vacant. Nam viribue filanè ab ea qua^enuina cil dißiJet,vtfuo etiam loco monuimm • Q^are non eß cur deinceps eandem medicamet» qua thoraci expur^ando adhibentur admißeat medichfed bde fotiM,cuitu picluram oculu fubiccimm.

Laurus Alexandrina biflingua Sc bonifa-cia,mihi ex Germania delata vifa eft qua» lis hiepingitur.

△ k'epm jiKileu/^iaatjU iJ'cu.at ^racb : Latv ms Alcxandrina,aut Idaa latinis,offieinit Vuularla Vunlaria^nonnuUu ßonifaüa,multis etiä Parana ^ifhyla Un^ua,Germants zapflinkraut, hauefcatt.Sc locarpos. iaffenklMdicitur.TheophraflusapfellatlZTl“ Alexanr if’jamp;^iH'JfjsTtop , quadfruHum fuperfiliis ferat-. drina lau Alexandrinam autem laurum dtelam putamus,, ms cur di quod Alexander vibtor ea vfits fuerit. Hine eß Sia.. quad Apuleius hanc viclorialam nominee, quod ' V icloriar nimirum vu lores ca pro Lauro in triumphi amp;nbsp;vi* la.idaa. Horia fi^um vterentur : quanquam in eo capite

Daphnoida cum ViHoriala confundat.idaa vert ab Ida monte, quo in locoJpeciodor amp;nbsp;copioßor nafcatur.

maiara tamen moHiord cdudidiord. rruflttnt in mediif filin fert rubentem , Cncrn mdguitudi^ ne.Kdmosfidrpt à terra dodrantaks, amp;nbsp;aUqua^ dgt; amfiiores.Kadieem F^uÇeofimilcm,maiQrem ta men^odôratam ; e^ moUtorem . Ex qua fine deU^ neatiene fitii perfiieuum ßt,eam herbam cuiiiipi duramdamM,effe Laurum Alexandrinam. tolio fiquidem lAyrtijÿlucJlrn,fcd vt Plinim lib.xv. cap.xxx'ait,acutiore,m(illiorc,amp; candidiore, fru* du inter filiarubro,nia^itudinc Cieem ,raniu^ lis à terra fiarßs dodrantaUbus. radiée fylueîlri, Myrte prexima,eidorataamp; molli.

i^aßeitur in loeit montanis,amp;‘ in Ida montetVt eomprehenfim eTifieeiofißtma.^dune adfertur ex inferiore Pannonia,atquein nonnuUis hortn plano tataprouenit.

Prudum in aflate in medio filijfmgeniculo afi tcrimfilqquod maiori (upemafcitur.profirt, TEMPER ÀMENTV M.

Calidaamp;flcca efl,id qi guflus euidder moflrat. Siquidemgufiatibus acresflmul amp;nbsp;flubamara efl.

Kadix dus pota pondère fenum drachmarum turn duld vino,diffieultcr parientibm, amp;nbsp;flidtcd dio vrind laborantibut fiecurrit-San^inem quoo que menflruum elicit.

Celeres partus facit.radice fota trium denarlo* rum pondéré,in vim duld cyathis tribus, Secundat ttiam peUit menfisj:,eodem modopota,

Kecentiores in faudum vlceribia, Üf bumeSla ftpra modum columella vtutur.Hine efl quad m^ nulls appendant banc herbampuerù, vt nimia il* lorum humiditoi exiccetur.

t{/a^^of),iitpif iy^la Grads, Epbemeron, iris fy lue fris Latinis didtur.Cum autem Ca* ipbeme* leno,Paulo,amp;Diofcoride teflibt(s,duo fut Ephe* rt duo vet mei-i^nera,alterum,quod Colchicon à natali folo nera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dsdtsir,interfidens,de quo fso loco plura: alterum

quod non letale eiljdrpracipuo nemiste Epheme* rum didtur,bic defecundo, nempe non interßeiof Ephemer te, nobis ferme duntaxat erst. Ephemerum asstem rum cur nominatum ef},nonquQd eadem dieiu^ulet (nulla did urn. enim ti vis mortifesa inefl)fed quod flos iUius com feflim marcef.at,ncc lon^isa vno c^ altero die co* tssoretur.

worctw . V»(j«j amp;ojficinx Lilium conuaUiiiMt Liliü nn* quoi in opacis amp;nbsp;lucis nafcatur, af^iellant. Ccrlt;= uaUium. nani May enblumIc(Giï//;cè du Muguet.)

Caulem amp;nbsp;folia Lilia fimilia habet, tenuiara tamm.f lores Candidas amtwófque. Lruclum mal’ lern.Kadtecm Vnam di^itali crafitudine,lon^am, adfrin^entcm,adoralam. Q^ fqui dem delincalt;‘ tia ita herbe iUi quam vul^ Lilium conuallium nommât, conuenit, yt nuUa frarfus in eaft nota, que ci non refjiandeat.Caulim enim amp;nbsp;folia Lilq habet,fed tenuiara, Flores candides amp;fuauit(r a* lcntcs,^fu amaros-FruHum mollcm,calorcfunio ceum, al^ara^ fruclui non difimilem. Kadicem fm^larcm digiti minimi crafitudine,longam,ado fringentem amp;odoratam. Nec obfatquod nuqua Cilicia autrarifime apud nos reperiatttr radix qua mh diluitur, nimi digiti crapitudinem aquet. Liiafcorides enim cum alicui herba autradici menfiuam tribuit, id facit yt maiori farti indiuiduorum illites J^cciei quadret.nec adeb fatam menfuram afignat,quin quandoque infra aut fufra banc ejfe fofit. Cui hoc etiam accedit, quod magnitude fecundum di“ uerfas regienes in yna eademque herba [a^e yaa riatur, itavt nihil mirum fit radices noflri ^fheo meriifaulo quam illius quas Diofcoridcs yiditj minores ejfe,

Ïn Kalo menie flores iUius ma^a copia erum^ punt ,ac mox iterum euanefleunt atque ilcciJunt. Deinde Ïulio menfle fruilus profertur AJparn^a haud diflimilu,vtdiclugt;n efl.

MftiC efl tcmpcratura.Galcno teflc,ncmpc re’ peUentis amp;nbsp;difc»ticntif,quia[cilicetradix adflrilt ^itfloréjque amariflunt.

nuises radix iss dentium doloribses remedio e^t fidecoflo dus coUssuntur.Folia invino décoda amp;nbsp;sllita,iidemata amp;nbsp;t»begt;'cula,qua nihil odbuepu’ riscontraxeruntflifeutiunt.'üSvov enimamp;sson V’ ypie lc^cndum,vt ex Galesso liquet.

'Epbemerum no illud letalc,qmd etsam Calebs’ cum nomistat,fid alterumiquod amp;nbsp;Ïriit a^e?fcm quot;Voedt, folia amp;nbsp;caulem Lilio fimslcm obtinet,rads’ cem oblonprans,ssost rotunda ceu Colchicum; di^ti autesstpotiflimum craflituilinc eft,adflrsn^ns amp;nbsp;boisi odoris.Ex quibstspalam fit quid mifla fît fa’ cultatis,ssepc rcpellcntis,amp; halitudferentis. TC’ ftifcantur vero id qua particulatim adit opera. Siquidem non isseffscaciter radix eiser iss dentium doloribus colluitur. Eolsa tubcrculorum turn au’ ^ttOjtune vi^ori co^ruunt. Oportet autem in vi’ na de*

Kadiccm vitam di^iti craßitudinc (ibtimt,din* tibiufrxcifttam coiKiJam in aceto , dccofldmque ft Kpid’i coduantur. Et i^fa etiam radix mobiles fißiticaitis amp;nbsp;cxcßi imjirimitur-

R.cccntiorcs rabararc cordeLUr, cerebrum^; tra^ dut Hinc eflquod eimfitceam aut dccocT-mn ßyn” colgt;a,verti^!nc,morboq; comitiali concptis,atloni-tis,amp;ßbrenetiäsexhibeant. Catcrum meipienti clcfhdtix,nc latiiu Çerpat, amp;nbsp;altius radices a^at, viain pracladere ßrtbunt.Ocularij medici ad oeu^ lorum caliieinesdifeMiendas co etiarn vtantur.

Elenium vulgo cum Latinis Enula camping' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

cinis Enula,ruflids Camfana, vul^o lundis Enula cao vtrijljuc T/ocabuUs Enula Cam^ana dicitur. Ger» fana, manis Alant. Elenium autem ab Helena lachry- E.lcniu yn misiè quibus natumfabulatur,quidam didum cfi de diclu, fe volunt. Alq quoniam contraferf entes ex co frio mum ab Helena remedium muentumßt,

Caulem exfe mittit Elenium crafum, birfutu, cubitalem,amp;aliquando maiorem^interdum enim iußam

tuflan: homiiÜ!flatura altituiine isquaty an^ulf fumq:.^^^ßtferiK luteiflora infldcM, amp;nbsp;in hit fernen Verbafco flmilc,tafln pruritum excitas-fot lia an^flifolio Verhafcoßmilia obtinetflanuginot flora tantum amp;nbsp;oblonga, R.adicem fnbruflam,ode ratam,mapmam, fnbacrcm, ex qua ad confltionem Liliorum aut Ari inflar,finîtespropa^ines appe. Obieflio dicéfve auferuntur-Ua fl^uidem nota Enula ei» dilnitnr. fana vul^ difla pnlchre quadrant, neqne obflat quod non in cüflis Grade exemplar! bm omna il* la habcdtur,cum innonnullis,ii^aeprebatiflimh Îiareelluefdltcm le^antur-Sic HarceUnt 'Vir^iline florentin florenti- nue in fun quos adidit in Diefeoridem commenta* WM. riis tcflatur,flbi vijum efle antiquiflimum ac pro*

batißimum codicem,in quo adhne omnes Peruetur. E t certè nihil abjurdi committemste, ß nonnullas Diofcoridem notas Jubticuifle dicamue,ciim tuide* tißimumflt [nulam nonpaßim vna formapradi* tam nafl:i,qaando,codcm Diofcoride tefle, in qui* bufdam locis cautem hand emittatdn iirijpm de* niqueprocerior amp;nbsp;de^antior, quam in ßccioribat froucniat.îluc accedit quad alias flepe notât etia admodum neceflarias pratermittat.

Nafeitur montants, vmbrofls, iß“ fleets locis. In hortis etiampaßim hodic plantatur, TEMP V S.

quot;Elctw radix non primo fiatim occurßt excalcfa* tit,acfroinde non dictnda e?{ calida amp;nbsp;ficca ex« lt;tK,ceu mei amp;nbsp;piper album,fed cum re crem en th tio humore.

Kadidi ^lenij decoélum potumifrina amp;nbsp;meno fes ducitApfa deniq: in cclc^atc cum mede furn-pta,tupi,orthopncea,rupttu u, conuulfionibui , ino fationibtu,venenatorum moifibuiprodcjl,calefa^ eieadi ui quam in vniuerfrm habet. folia eins in tino co^aifehiadieu vtiliter illinuntur.Viadix eo tiarn Elcnq inpajfo coditafomacho vtilis efl. Sh quidemfalgamarq paululum ficcatam earn ,mox decollam,fi^da aqua dcmer^Kt,pofremo in deo f uturn conieflam ad vfum recondunt. E a trita amp;nbsp;potafan^imm exereantibm auxUiatur.

T,lcnii radix maxime vtilis cjl.iicle^atis qute fadunt ad educendos lentos amp;nbsp;craffos qui funtin thorace amp;nbsp;pulmone humores commode mfeetur. Kubrifcant quoque ea partes fi^idu C^quot; diuturnis Vexatas ajpiflihuf^cuiufmodifuatnonnuUa coxa* rum pafiones ifebiados vocant, e^ exigua afh duaq; quorundam articulorum pra humiditatt luxationes.

Inula à ici»)fis cam manditcatit dentés cSßrmat, fivtemta eflitciram mn attingat.Codita tußim emendat. Kadicis verè deeoefx fucem tineas feb lit. Siceataautemi» vmbra farina tufa, amp;nbsp;eon* uulßs,amp; inflationihM,amp; arteriis medetnr.Vene^ natorum morfus abi^it. VoUa ex vino InmborHm dolors iUinuntur.

EVZtonä^tov, « HZS’UTÜfiov Grace, 'Cupals’ riiiamp; lJelgt;atorium latine, offtesnss A^imo* niadicitisr.CermanisOdetmenigyliloc\}UUTtZ {Gallicè de i £inpatoire,ou aigremoine.) Ex patorid ab Enpatore rege,qui iUä primus inuenit, nominata efe voluntAdepatoriu verb qitonia ieco ri pracipuè medeatur. FORMA.

Fruticofs efl herba,vnum,interdum alterum e* tiamfeapum efèrens,tcnucm, li^ofum,redÏum,ni ^um,hirfutum,cubita’em,autetiam maiorem.fo lia per interuaUa partibus potifimd ineifa quits* ^lte,amp;‘ aliquando p’uribt{S,Quinqucfolsi vel Ca* nabispotisssfoUis fmilia,ni^icantsa,amp; ferra mo do in extremitatibus incifa. Semen à medio caule enafcitur, deorfum incliisatum,hirfutum, adeo vt ficcatumve'slsbttsharcat. Vla delisseationes ada-mufim,nulla rcclamate nota, berba quam vulgus Cfofkina vacant Aff-smoniam,coucniunt. QjM* propter

frotter hanc •verum amp;nbsp;genuinum effe Eu^ato^ Agîmes rium facile ‘tcprebendet,qui f uvulae defcriftionis nia eflvt fartes dili^ntcr exfendet. Siquidem Afffimoniarum Ew fruticofa efl herbafcafamvnumaut alterum ob- fatoriH^■ tinensdi^nofum,t{nutm,re(Ium,ni^icaitttmfgt;iri futum^cubitalem vel maiufculum. folia ex interim uallis Cannabina.aut (l^inquefolto fmilia^ quin^ quefartita vel flur:fariamincifa,fer ambitum ferrataÆ medio caule fernen crumfit deorfumffe” flans,fubhirjietum, vt reficcatum veflibtss adbao refcat.Proinde frafrafla quadam ac immedicabi licacitatecaftoseffeeos iudico,quihociffum ho.

'Eufatorium berba tenuium farttum,incidcndi txter^endiq; facultatem citra m/mifeflam cahd^ totem obtmet.lnefl ei amp;nbsp;adflriflio modica.

^ Contrita buiusfolia ö* cum veteri fuitlo adift tmfofta,vlccribus difficile eieatrieem contraben» tibus medentur . Semenaut.berba invim fota, dfifcntcricis,iecinorofs,amp;fcrfentium morfibus au xiliatuï, EX G A L E N 0^.

HAuddubie Euphraßa herbanomcniCrat cè Un^a impcritis pharmacopoUs depraua turn cß, enm olim £ùfpolt;nvn diPla ßt, guod ni“ minim ocnlos,quorum cali^incmdifeutit.dcleclct. Ad quod nomen Cermani noßri pulchrè aUudetes Augentroft hoc eß, oculorum ßgt;latium appeädt. NonnuUi hac quoquc ratioitc moti ophthalmicam fp“ oculariam nominant.Oßieina.vt fere in omni“ bus aliis herbis, corruptam vocem retinentes, Eu“ phraßam vocant. Eß autem herba hac Graco amp;nbsp;tle^antinomine donataßt,nihiltarnen deea,quod ■ ßiam,apud vetcres^acos amp;• latinos,nempe Oh“ ßoridem, Plinium , Calmum, adde ctiam recou tiores, Aetium, Paulum,amp; Aduariumßeriptum repcritur.Ciim veto appeUatio ipfa Gracam teße* tur ori^nem, videturfane à ßu^loßb vetcrum mu tuata amp;nbsp;defumpta eße. V tenim hoc in vinu con-iedumanimi laticiamparit, atqucadiè P^jß^i^ BWov didum cß, ita ctiam iUa quia oculos iuuat amp;delcdat,S[j(ppo!lüvUappedariccepit- Cßßifub“ indevocem imperiti lin^(a,vt diximt(S,dcprauan tes,in Eupbraßarn vertcrunt.

Hffla cft par»a,palmii vniKs lanritudinCtlïyji fo^o limilis, cauliculis fHrj)Hrcii,fo!iiscxiguis, pet ambitum fernttiStflofiuUs albicantibus,radiée exh ^i amp;inntili.Nccob]}at quid Hermolaus,mme* Herma* fa eruditionis vir,libro tertio,cafite decimooélauo lans bar* fui CoroUarii, luteolos e]fcdicit:is eniin ad fartent barus, duntaxatflorum relfexit,qua lutea eff; cuidenter affaret.Certè ßflores ^ufbrafia exquifitè confia deres,uequc frorfus luteos, neque in vniuesfum e* tiarn Candidas cjfe def reitendes : tribus enim eolo* ribus,nemfefurfureo,cddido dy lutco,vtficlura if fa oftendit,maculati funt. f^mm veri fotiorflo rum fars candido colore con?iet,fa(lum efl vtfer mè omnes herbam hanc defingentes, albos idi afli* ^narint flores, nobis autem hos candicantes dice-re flacuit, L O C V S.

Q^« farticulatimfacultates obtinct, abudi da cent calidamamp;flccam effe herbant.

V wijtw ea ad oculorum caUffstes amp;nbsp;fuffußo* nes vel fcr fe imfo(sta,vcl ex tfino décolla. Mem» riam etiam oculordmquc adem rcdaHa in fulue* rem, amp;nbsp;in vino albo fata, minflee raborat,amifl fdmque refarat.

EKi^tiTCpCiKovGrxœ,Saluiit Komanu amp;nbsp;afi ficinis,Germann SaIbcy affcUalur.Pom ci if fi herbafirn fer retoirida amp;nbsp;exueca vijeatur, HeUffba folium eß,vt Grtcii ElcliJfhacon, quaß in tabs ton vnde redafta,Tcl inßderationem flacceficns difht fit,-dttfa. nbsp;nbsp;nbsp;iAlAl^av O' T^AKoivocibusin vnam coalcfcen^

tibm affellationcm.PJl au tern crepdHof^reufotius trtpdxi^ cepiUHiKofjmaluminflantis quumfer aßatfm Atif. amp;nbsp;ardentißimum cams aßum vi filis altius fe^ netrantedtumoréque quo nutriuntur deßeienteßa* ^entamp;arcfcunt.Latinifyderationenominat.Sal Saluiaciir nia autem did-a latmi!,quod ad multa, fraßriiut Vocata- ad fœcunditatcm,fitlutaris ßtgt;

D«o funt Saluix^cnera,qucmadmodumetia» flebcdabunde noucrunt.Vnum quod friuatim E'’ IcliJfhacon dicitur,fqualiditii folio amp;nbsp;fcabriusßa ' cunofa facie frxaficrum,multo tatim,quafi cultu Salmit finfcrit,adcci vt domeßiea aut hortenßs Saluia dùgt; liuior^ cifoßit. Nos cuidentiori dißindienc vß, Saluiam maiorem noniinauimus.Germanif etiam grofi os derbreyt Salbey (Gallice delà Sauge) ■voca-tur-Altcrum folio lauim amp;nbsp;contraflius,quaßfit ueßrem ob id rcferatß^ram,filucßris Saluiaafi fedari folcß,miiius etiamJqualorc obßtü eß, Not sßuiam

SaMamlnorem diximin.CcrmanicxeulZ Sal- Saluiami bcy oder klein Salbey,oder fpitz Salbey.e- nor. del SaIbcy(G«ZZi«' De la faulge franche) noo minaot-Diofiorides vtrunqaegenfufub vno V.lc^

IliCfhitci nomine com^lexm eß^quodfcilicetfacub täte nihil difient.fed idem ^rorfiu officiant.

Prntex efl oblon^m, ramoffs quadtan^n'ai 0“ candidat vir^ai babes, folia mali Cotonei effffe, oblon^ora tarnen,afperiora, Cquot; crafforit,quafcn^ firn attritarum vcslinmmodo hirffta,ffbalbida, Vehementerodorata, fed viraffffnt. Seme inffm. mil cauUbui fyluefiriCnminefimilegerit.ïïxc dea fcriptio,nHlla prorfm réclamante nota, cum herba

' veßium afperitatem fcahritidmve rcferetibiti, in. canis,vehementer odoratis,purpurea in ff ica flore, in aquilini rosirifpeciem falcato.Jlminc flylueflrit

^afeitur inlodsaffcris, amp;nbsp;vtrunque^enut ha diepaflim in hortis inucnitur.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carpitur in 1 unio ci^t“ Iulio meiifbu!, quado nit thimmfloribut amp;nbsp;femine pra^ans efl,

Zlclffhacos cuidenter cxcalfadt, ac Icuitcr adt firit^ih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i VI.

Toliorum ramorumj; dcco^lum [lotu vrina cit, menfes fletuij: extrahit.Paftinae^ marine inibu4 Mxiliatur.. Catillos dent^'at. ’Vuhiciibm herba vtilit cfl,Çai)^uiiicmqi coniprfcu.'Ftrina tctrave vl cera furgat.P udoidorum fruritm foUoritm egt; ra mot urn decofhm cum vino,ß co abluantutyfedat.

Tradunt quidam fußt tarn Salulam menfes mt. noderati fluentes, amp;nbsp;emnims muliebre frofiuuiu cgmjicfcerc. A^ßfa facram herbam vocauit,qud fg-a^nantes muUercs,f fluida laxans fucrint, vti^ lifimè comedunt .• continet enim conceftum vita^ Icmj; reddit,ac fifucci huius heminam cum modi» €0 falc quarto à fecubitu die mulicr jiotauerit, de^ ialc viro mifceatur^froculdubio concifict. Aiunt. in quodam Ae^fti locofofl feuas feßHentiM ab hu quifuperfunt,ad cum fuccum bibedum mulict. res co^iflurimosf indefroducifcetus.Dato,inquit Orfhtus,fim^inim exfuentibmfucci Saluia cya, thos duos, iciunis cum melte bibendos, amp;nbsp;fancis tstida, ilico eolssbetur. Tabidis fUula in hunc modum parantur. Spica nardi, Zinßberis fingul.drach, ij. fiminis Saluia affdti triti amp;nbsp;cribrati drach. fiij. Piperu longs drach- xij.cumfucco Saluiapi» lulas conf 'cito,amp;mane ieiunis drachmam vnam, e.xhibeto, cademf modo invcfpere,acpoßea aqua puraquippiarn propiMto-

Henfes Saluia at amp;nbsp;vrinM.Paflinac^ mariine t^UifatMtiToTporcm atttcni imltiatpctcufjo loco^-^ibttur cum Abßnthio ad dyfcntatamtCutn yin» eadem commorantes menfes trahit. Abundantes fit ßit decofboeiw foto. P er fe impoßtayulneru fan-guinemcohibet.Sanat Ü-ferfentium morßu.'Etß m vino decoquatur, pruritus teßium fedat. Partus emorluos appoßta extrabit, itemyermesaurium. Ad tußim latcrisj; dolores bibitur. Contrafeorpit*-nes eadem amp;nbsp;dracones marines eßneax.Contraßr pentes quoque ex oleo perun^ea prodeß.

DE SERPYLLO. CAP. xau., Serpyllum nobis Serpolet., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Du SetpoletfappcUatur. SerpyUuautfvtautor SerpyBu eß Varro,ab eo quod ferpat ta Grads quàmlathynde dia nis diM cfl,quonia fi qua dus particula terra at^ dum. tingit,imbi radices demittit.ifl entyt T heapbra^ flus libre flexto de plantarum hifloria, capitefeptü mo ait, proprium quoddam dus ramulorum incre» nientu,quippe cum poflit in quanta voluerit quifi piam lonritudinem trahi ,adicclo illipedamentn aliquo,aut fprope flpcspldtctur,aut ex altitre lo» co aliquo deorfum dernttatur .•ßc enim in ionium s ij proira»

frotrahuntKr:amp;ab bac planta in ramulii eiitt lia tara, qnod in lon^um Çcrpit,^'aci amp;nbsp;latinipeeUf liariter Serpyllinn nominaucrunt.

Serpyllu Duo élut^^eiiera.lîortePc,lt;puod Germanicèiicy, bortenre. milcher Q^nài:ldicitui.Sylueflrc,qHoJpriua Sylueßre tint Zy^u vocatur^quad farte eo iu^arenturvites. ZVpitv, Zvyav enim Cracii interdS idem quid Latinu li ^arc amp;nbsp;Dincirc ßrnifcat. Ccrnianicf pnipUcitcr, Q_ucndtl dicitur-Nos fylucßristantlun Serpydi pi^luram damm. FORMA.

llartenjc. Hortende non dißimile efl Ori^ano, potißimum quid ad folia amp;nbsp;ramulos ipfos attinet,qHos candh diorestatum habet, odorc tarnen prorfm Sampßa ’ cbuni reprefentat.Kepit humi,^in reflum nó at^ Sylueflrc, toUitur. Sylueflre contra humi nonfirpit, fd reSlu cxilibus ramuhs amp;nbsp;U^nofs attoUitur, Kutafohu plenis, an^uflioribiu tarnen. Flofiulos habet fub^ purpureas,^uflu acres,odore iucundfradicem mul l^linU ers tijidani. Plinius fecus quant Dioßcorides hortenfl ratum. fcrpylluntnequaquam,fylHcflre'vei-i humi ferpere afferit, adeo viftbefe in hoc mendant -verißmile ßf. res enim ip fa amp;nbsp;viua herbaruni imagines faa tis teflatur, Diofeoridis fententiam eße I’criorcm. Diofeoridifubferibit Actius.î^cque miruni efl ma ^is humi reptare cultum, quid infirmius humoris copia eß,atq; adi o rantts inualidioribus flare nea quit,quamJylueflre,quod illo ri^idim adi^noßus e.viflit. L 0 C V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hora

Hortff^c »o» nißfatum froucnit,amp; Columtb III tefle,iKque flinkem,nequeflercoratS,fed afrir cum locum deßderat, vt quod macenimo filo na^ fiatur.Sylucfirc autem inpch'is,collibus,amp; manti but fla'ifq; cofioßßime nafeitur, ita vteo quaß ve firi vidcantur, T E M P V S.

Serfydum ^uflu acre efl,ob id ealidum yalde, tta vt menfes amp;nbsp;vrinam moucat.

SylueStrc efficaciu» dy maiori ealcfacicndivi quam hartenfe, atqueadvfum medicina aptius. Menfis trahit, amp;nbsp;vrinam cit fatum.Torminibus, rufgt;tis,conuulfls,iccinorif inflammationibus auxh liatur. kduafus refti lia fatum amp;nbsp;ilUtum.eZapitis dolores fedat caelum adicflo rofacco,^ aceto ma,gt; defadumMaxime vero Icthargo amp;nbsp;fhrenitidi co uenit. Sanguinis vomitum fedatfuctuseius quae tuor drachmis cumacctofotus.

SerfyUum ita calefacitvtmenfcs amp;nbsp;Vrinadue cat^Huius^enus duplex. Sylueßre cfpcacius call-diusq; hort(nfl,atque omnina vfus etus in medicina prafertur. Vrodeß torminibus,conuulflanibus, rue pturis,inflammationibus iecinoris,repttlibusq:. Po= turn ac tUitum capitis dolores fedat. Madcfaclnm s id autem

ttutem aceto ac decodti admixto rofacco lethar^i* til, amp;• diutind fhremtim faticntibia fummo^cre co^uit. Pratcrea drachma vniat f andere ex act to bibituntjan^uinis eiefbianes comfe/cit,

Aduerfm ferventes ejficax, maxime Cenebri» t^ Scolofiendras teircflres ac marmot amp;nbsp;feorpioa nes,decoblis m vimramit folinq;. Pa^at amp;nbsp;adore cominin fi vratur, amp;• contra marinorum veneno pracipuè va'.et.Capitii doloribm decoctum in ace to iUinititr tem^oribuf,acfronti cum rofacco. I tem fhrencticit,lethargicie,contra torminaamp;iccincrie dolorcs.PoUa abolis quatuor dantur ad lienem ex aceto. Ad cruentM excreatiancs tcritur in cyathit duthut aceti amp;nbsp;meUis.

Scrjiyllam calidu,fimul nabis vtile medicina v» fits aflendit.Capitis dalorcs cofld ex aceto amp;nbsp;rofa ceo tejiori ac fronti illitum mitirat. Serfientes amp;nbsp;omnia animalia venenata aduflum nidor-crepcilit, ideo amp;nbsp;meffbribut in cibo mifcetur.vtfifati^atos forte famnus op[irc[fcrit,tutè quiefcant contra ani malia qua hoc temfare venenatis haufibstsfauire cofueucrunt.Cotufipuluh exferupuUs xq.m aquO datas tormina emendat, vrina difficultatcs refill uit, lienis quoq; iniuria ide puluis ex aceto mixtue eccurrit.Ncc minus cruentis excreationibstsfabuet uit,ex duabus cyathis mcllss amp;nbsp;aceto teperatssr-

Panir fern Liable au Millet) dicitur. Panicum Panicum autem à fanicuUs inquituf Jemen cß, Latiniaj^ quot;^’ndedi^ JicUauerunt. FORMA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• flum.

Millißmilitudineproßlit, denis viplurimufo» Uis luxuriant, lulmufenè in furculum extenuate, nutante,ruhido panicularumfafligie,pradcnßs ae ceruatogranù,aliaspurpurcis,aliàs rußs,ni^-is a-liàs,itcm amp;nbsp;candidis,

Saturn facile queuis ferè loco prouenit, leuem aate amp;filutam torapot^imum deßderat. Net infabulojo duntaxatßloßßd in arena quoque na~ Jcitur,moda humidum caliim,vcl ri^umfilufor* tiatur^ T E M P V S.

G^adra^eßmo die peßqua fatum eß abßlui, vt »ninia aßlua, inter omnes conumit. C^ocuiiq: iai. rur temporefatum fuerit, vbi femine pra^ans t* rit,tum carpendum venit-

Milq fimUitudinem rcferl!,eodemq;modo in pa^ nes defn^itur,amp;ad ,dcm accomodatum tßtminm s Hij tarnen

Panicum facultate jtauci nutrimtt:,ü“ cxlccif toria. Siflit quoq; imnihil ventris fluxtts,ccu ipfum etiam Milium.Panisitaquc eins exigui efi alimeti amp;nbsp;reßi^enuts.Confiât infufer praaridu amp;nbsp;infiar arenx aut cincris friabilem eßc:caret enim femtus. finguedim amp;lcntorc,lurc i^itur aluum humente defiecat, Agricole farina buius coóla admifto adi* fefuido amp;• olcû vefeütur. Panicum in omnibus Mi lio cedit infuauius cfu,concoflu dijficiliuSiVetrem^ quema^ cocreet,minus f nutrit. lïuius farmam interdum cum la^Ïc cofdam,ruflici veluti triticea eßtat. Clarumj; eflid cduliq tanto quarn iüudfer fcfilum aßumftu melius effe,quanto lac huiusfi‘ minis natura ad bonifucci frocrcationcm,alidque omnia eminetius habetur. Dico autem alia omnia, conconioiscm,vcntris fubdullionem, in totum cor^ fus diflributionem, adcoq; iffim in edendo ßaui^ taton amp;nbsp;voluptatem.ïîocnaque femcnnulla^a tia aut iucunditate commendatur.

Panicum Diodes medicus melfru^m af fellas uit-Pfficius habet quo\ Milium.tn vinofotu fro’ defi dyCentericis.Similiter iis qua vaforandajimt excalfaiium imfoiiitur.Sißitaluu in lade cafris tut decodumiCf bis die haußum-Sic frodeß et ad tormina.

NOMINA. 7‘r* Eftlm Gr‘tcii,'e.iica Latinit,üeyi Germann ÇGa^kè Briere) dicitur. offteinu inufitata.

'Erica fritticofa arbor eThTamarici ßmi!is,mutr to tarnen brenior. Eim flore vtentes apes,rclirobum mei conficiunt.Plinitos tib. xxiid. cap.ix.frut eem effie fcribitnonmnltum à Tamarice diflerentem, colore e^orirmarini,amp;fenèfolio,ld cjuod ycrè de ta Erica^cniM nos fifluram damM,dicitnr,Tbeo fhraftin etiam Kofinarino fimilem Ericam facit. Habet flores in candido purpiercos.

Diflutiedsfacultatepraditaefl Erica:florccittt pottfimum amp;nbsp;foliis vtenditm.

R ecetiores herhari^ fréter iam commemorMft ^Utts ftcitltatcsaJdütin^mirumßorKm deccchiru lumborHit ac ventris dolores lenire jmffe. SHecHm tx foUis floribttsj; elicitS, omlis imbcdUibtis^ut^ . nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tntim inßi!l.it:im,aut foris inunSlnm conferee.

E^’jenfiOft Grtteè, I rion Latine vocatur. offl* cims noftris inco^ita. Vulgares berbarij non inesite Sinaliin ^liteflrcm,nottutli etiarn Kapiftrut Germani Hederich amp;nbsp;Vuilden fenff (Gadicè Velar.oii dehTotteV.cyaliiicIlat.SüttjHiper^ peram.co quod^nftu Lruenm imitaturfy'uefrem V.rueani nominant. fdia enini eji Ei iica Pylucßrit Kapißrü ab ca cjnam Kapißrum nominant herba,vt fuo lo nmeflffl codicemns, i-ryfmoncjiiidam àzsûjev IpciHdp uefiris E» nomen mutuatum rjft cridnntfid e?f, à multiplies ruca. foliorum fcclionc:nam Ernca modo laciniata cona T-rydmon ßneiuntur. Alüab oleris praßantia difhim vos vndc dis lunt. gaafs ipmpiop,gnod cß preciofum amp;nbsp;nobi-dum. Ic. Mil's «Zü à èp.,afS potisss die turn elfe videlur, Irionguas guadob faam caliditatcm maxima trahendifas revocata. eisltatepraditapt-Latiniautem Irioneabirruena dodixertsnt,quèds^ncavijamp; feruido faporcira raat tn^ußum.

folia haict Jylueßri trifcafimilia, cdulcs tori modoflcxtlcs, flores lutcos. I n cacHmi»c fiUciurU tomiculorHfleura, vt fceiti^-xci^-acilcs inquib. femind continentur(gt;anM,Ndfliirtio flmilidjfguÏfu fcrukto. Üx vtij;notx inviiiucrjum omncs hcrbx UU qua pi^d bic exhibemus adamuflim quadrat, LO C V S.

Seinen Idrypmi hand ficus quam Üaflarcq cal,, facit amp;nbsp;exiccat. Hcrba ctiam ipfaarefafla flmi, lern fiemini vim obtinct. Humida tarne ac viridis, mutto Cemine inferior en.

i ryfimi finten thoracis fluxionibtu furulentls, tufientibus.refo morbo,coxedicum doloribus lino fluni cum melle confert. Üibitur ctiam contra le-talia venena. Ex aqua autmeUe itlitum, occultis carciiKmatibus,duritiis,gt;iarotidib!ts,tcfliu ac ma» maruminflammationibui frodeU. Invniucrfum exténuât amp;nbsp;Calcfacit. Mitius ad edemata fietfi aqut madefiat amp;nbsp;torrcat»r,aut lintcolo iUi^atum dreumUta pafiaperaffetur.

IrlonU fernen ficut^fl» Nafurtio fimilc ajifao rctjtit ftcultate i^ncum cß amp;excalefachgt;ri!l. Por rovbi inede^ate yti exvfucTt, jirxßataqmt pramaceratum tor,cre,aut Imteelo iUigatufubine deque crufla pißori£ inuolutum alfarc, Vtile cT( cum ede^matif ad promouendm craßorum lento* runique in thorace amp;pulmone humorum expuitio* nes. Quin amp;nbsp;parotides induratae, arque duritiaf mammarum amp;nbsp;tefliculorum vcteresiuuat.R.cfcrt Diofiorides,quod cü aquaamp;mdlc ibitum, oceul* tu profit cancris.

V tilifimum tufientibus cum ihdle,(tf in thora cü purulcntis excreationibm.Datur amp;nbsp;re^iomor* bo,amp; lumborum vitiis,pleuriticis,tormintbus,cce* liacu. I llinitur vero parotidum amp;nbsp;carcinomatum malu.Teflium ardoribm ex aqua, alias ex melle, infantibus quoque viUlßimhu. iteßdis vttiii'amp; articulariis morbis cum melle (iffica, Cotravene* na etiam eßieax potum. Medetw amp;nbsp;fußmofs. item fillulis lü axuno^ia veteri, ne intus addatur.

EAjl m MOfiilptmÄiifff-acis,Helxine eißape los tt duoluulus Latinu nominatur. Vulgus her*

Iterlaricru C^offidnit jVolnbUê medirtm CfNiquot; tcatemafilicUantficrmani Mitteluuinden.odcr Vltc^iUs. Vueingartcnuuinden (GaUicè Campaiietie, Ciffdmfei ouVitreolc,jliisl zet}Keamp;èauttmiiffdmfi’ losejuare los dicitur: in vincis eniw potißimum nafcilur, amp;nbsp;dicitur. folio hcdcracco.ConuolHulw vcrc,qu'od crebrare- Couoluu* uolutione vicinosfrutices amp;nbsp;herbM impUect. lus.

Volia habet ïîedcgt;afmilia,minora tamen.Kao tnules exiguës circumplcflcntcs quodcunquc conti^ gerint.Folia denique ciusfidfili ordine alterna (abs eunt. Floresprinjutn candidos Lilij ejfi^ie, dein nt punieeum ver^entes.profert. Semen angulofim in foUiculis acinorum ßccic,

Heptaphylluin tormétillaquanuis amp;vul-garc pentaphyllum fæpe cura foliisfepte ^ertmgt;^i.e inuenitur,vt Tormeutilla cum quinque.

Torment T^ 'jijeiipuXhip Grace, fiftifiliii Latine^vul^i tiUa. I , TormentiUa namlnatur. Sunt exrecentimb. Hepta. quiperperamRiflortamvocent.Ccrmanice Tor* flijUon. mentiltRothcil Vurw(G4/Zlt;«Tormetille) appeUatur. HeptaphyBon aute à feptenario folio* runt numéro dfla efl. FORMA.

(yuintjucfilioßmibma efl,nifiquidfeptem no» quinq; habet foUa,vtrinq; lanuginofi,exiffta,par* »a,fcrrata, caulcm certisfere interfiitiis amb en* tia,flores tutcos,radice puniceam M modice intor* tarn.Ex hac deferiptieneomnib. conftareputo,her bam noflris TormentiUam diPlam,non eße DioJio* TortnetU. ridis (Jinnqucfolium. Hocenim,iitreliqua omit* la non en tam,radteemnonintonamfed reclam amp;nbsp;oblon^â (Quinque* habet.Pliniits etiamlib.xxv. cap.ix-herbâquin* folium, nbsp;que folium incipere amp;nbsp;deflnere cum vite fer t bit.

TormmtiUa autem non maturcprouenit,fed eu vi* tes iaflorent- Accedit qu'od hacin montofs amp;Jÿl-uefrihus incHltisqi,hocveropratis,cultis amp;• aquo* fls in locis potiM prouenit.Apulcius etiam Vtranq; ierbarnfeerflm defribit.

Kecentiorcs iadicant hac herbam intcrtio ordi* ffigida amp;ficcam effe. Cateràm non effe f i^i* dam,jgt;otij?ima in tertio ordinc facultatcs eins abu* de declarant.Cufhii etiam adftri^HonemiUa tata fii^iditate prorfus tarere falàm oßendit. (yuare asm caÇdem tjitasQ^inqnefoliis facilitates babcat, idem etiam temperamentnm obtineat neceffe tTh irit itacjuc radix deßecatoria ex tertio ordinc,niil latemts tarnen manifeßa caliditate participans■

Ucptaphyllo herbatrita amp;nbsp;cum oleo mixta,pt des périmées,amp; tertio die dolorem toUit.

Tacultatcm obtinet^intinandivaincraiarina herba vel radicis exfneeo Planta^inis propinatvr indijficultatcvrina . Padcmrejpcrfitiuincraad cicatricepcrdacit.Ctim albo ouifiibafla amp;f^lina.s decofla,dat»r choltricis. ioliorü vis drploratrs f* ßniii inßillatnr,nclt;]itc nonoculisaddifcntiendaf' nnbcculas.Adputreßetia oris vicera herba Cvrao, dix coma»ducata,amp;in ore retenta valent.Herpe tas,ß ritmasjduri tiatitum orcsi anen rifmatdqne (ha nat,.

mtt- itvtantca diximtn, fiictiltaics fcrè eafdem ^UM lt;^igt;uiucfi’ium obtinct. Quafroptcr venenif rcfiJJit.dyfenteriin, amp;nbsp;omnafan^uinis cruptioneS compefcit.

Ev^afzop Grxcij,V.ruca LatintSiO^/cinx Lat!» num nomen retinucrunt, Germanis Vueifz fenftfGd/Zicède la Koi^ucuejappcltatuy.t.uxo^ £uxpmos mos autem Grads,e/uoniarn iura commendet, ha^ •vndc dl* bcatj; m eifdem pccuUarcmpratia^dida efl.iLru^ fla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;camvero ideo nominatamyolut qubd crodat:hac

Duplex efl Eruca.Miia l/ortmßsfeufatiua, qua Germanis Zita Voegt;(z Ceaffdidtur, Alterafyb ueßrisrfdemVuAdet Vueifz feoffappeUattH, FORMA.

Sc/quipedaUtbyrß confur^itfatiua,folio ion^, aiiguflóque,rn profundas fed rat lores crenas lach niato,^fluprater modum acri,floribus padidio^ ribus,fcmine inßliquis rapi,ycl ßnapiydrmofradh ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc Candida. Sylucßrisfolio faduafmili,flrifliore

«4î millar!s:prolietamëaquMprouemt magna copia, (^a autem apud nos ci-edititrejfe fylucflris Eru-ca ,eanonefl,Jiil Erißmon, de qua qitidem herbif fuo in loco abundè feripßmta, TEMP V S.

Satiua Ma aflatefloret:jylueflris autem circit Calendat lunqpotißimum erumpit:alio enimte^ pore vix reperitw.

Cruda ^rucafatiua largius comefta venere fli» mulat Adem pote ft flemen eins,quad vrinam cit^co flionem adiuuat,aluumq; bonis efficit. Vtuntur fc^ mine ad condimenta.Q^od vtplurimo teporefler-uetur,aceto vel ladle maceratum,amp;‘ inpajlillos di geflum recodunt.Sylueflrisfemine homines in H»= ]paniafinapis vice vtuntur.Ejl autem ad ducenda' Vrinam efltcacior,amp; multo quamfatiua acrior, EX GA LE NO.

Olus hoc perquam manifleflè calcfacit, adeo vti non facile flolum abfque lundis Laduca folils lt;:• datur.QuMtiam genitale fernen augcre mditiir,~ amp;nbsp;in ventrem flimulos adderc.Caputmagis dolore ajßicietfifolum edatur.

«6 ^«oj ad venerc mfli^at.Seme ciiu vrinS ijucj; tnouet.CatcramJylitcflrif dorneßiea valcntivr cfi.

Eroca diaerfa efl quant Lacluca natura cecita’ trix veneriftidcirco inn^tur illifen in cibu,'vt ni’ mioßi^^oriparferuor immxtui leperametu aqueb ^tuf ßmen ßorpionu venenu amp;• mûrit arand me^ detur.amp;eflielas omnes innaßetes carport arcet. Vi^ tia cutis in facie cü meUe illttu, Letigincs ex ace’ ta.Cicatrices ni^ at traducit ad candorem cu felle bubulo.Aiunt verberafubituru potu ex vmo ,du‘ ritiarn quandam condafinfum inducre. in cod e’ dis opfiniü tanta cß fuauitat, vt Graci euzomon appcllaucrint.Putatfubtrita Erucaßfoucanturo’ culi, claritatcmrcßitui.Tußim infantiumfedarü Kadix eins in aqua décolla,f acia ojfa extrahid TritafoUaßlucßrisEruca ßnißramanudccerpta, amp;nbsp;trita taqua mulßi,ß bibdtur,vencreßimuldt-

DE EVPATORIO ADVLTERINO. ^aeßantpu-tyt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP. C.

NVm herba hac veteribus Grads df Latina cognita f»crit,amp; quo nomine ab nfdem ap pellata ßt, mihi nondum conßare ingenue fatcor^ Officina. Ojpeina tarnen feie omnes pro Eupatoria vero, rü error, eiint tarnen non fit, baud fine ma^o errore vtun’ tur.

tur.Wne mm nemtn aliu4 non effet lt;JM illam af-^cUaremuijEufatoriiMn adulterinu nominarefla^ Lafato^ cuit. Germanité üüni^uodkTHitJioceflfherba riü adul-S-KunigundisvoMtKi-jO Vuaflerdofl,(G4Z= terinum. licé Curaige) ah Origanifimilitult;iine,amp;quid iuxta aquasfroueniat. Aliu Hirtzerklce, quid quot;vulncrati cerui fibi hac medcantur herba.

Caulem aditretundum,f urf ureum,^iculatu, folijum amp;nbsp;hirfutum,circa quam ala fanduntur, folia lon^a,Zanabinis ferè ßmilia,amaraq;. floret infummo faruos coaceruatos,in candidofurfuran feentes, tandem in faff os tenues abeuntes. f,adh cem multu ßbru cafiüatam dx inutUem. Errant baud dubiè quiherbam hanc Diofcoridis Hydro-fifcr effe futant.Kam etfi fere tota dus herba fa- Eufato-eiesfloribus dcmftu,Hydgt;ofifcru deUncationi re- rm adul-ßiondeat. tarnen quianullafror/utfiferu inflin terinüiion autflonbus acrimoniaaffarct^non efi cur Hydro- efl Hydra fifcr dicifofitaut mereatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fifcr.

Ïnfluminum rif is, alUsqi loeit humidit nafci-tur,fotiftmum veri iuxta refides aquas,aut tarde fluxu frorefentes.

P L A N T A R. V M HI S T 0 R r AE cam effe infecunjo ordine, aM in media tcrt^ non fit dnbium.

Hand dubiè herba bac ahficr^it.ex^uradt^ne^ amp;nbsp;qua in venis efl^rafiitiem incidit: qnamobrem menfes Ü^vrinat manet^edneedaf ex thorace pul^ manej; furi auxiliatur,aliasj; facuitates amarifa faris,quies recenCet Galenits lib.iiij.de Sim^.mcdi facul.cals.xvd.obtinet.Patefi itaque obflruiliones iccoris amp;nbsp;lienis aliarumq; fartium corforis faînes re.Ex recentioribus funtqisi hanc vulneraria effe tfadunt,ncque temerè:idijgt;fam enimfaffe,ficcitaf eins teflatur. Sujfitum fraterea eita herba vencs natas farare feras iidem feribnnt.Euidentifiimum y era efl hanc etiarn contra y enena effe admodum efpeacem.

EPt.Slvüof ^rM, Cicer latine, afijcina latinü namen rctiniierut,Germanicè zy ffern(G4Z’ Ucè pois dees') nominatnr.

Tria pradfua funt Cicernm^ncra,album,m* fum e^y nb^m.tios ex iis tribus nigri tantum pit fluram darmes. Différant potifiemuminfloribus: hoc enmvteernispurpureas , album vero candi» dos fares producit.

'deer ÇatluS caule efl li^nofl,oblieiiio filiti exi^ git!S,multis,circinatis,flore albo velpKi jturcotfllh guts rotundis,radice tcniii amp;nbsp;non admodum lo^a.

Cicerfatiuum bonam facitatHum,vrina cit, in^ Rationesparit,CHtif eolorem commendat,mefes amp;nbsp;fatus educitflac au^et-Cum Ei «o decoPium illinia tur ad inflammationes teflium amp;nbsp;myrmeciat. Ad feabiem, acorasflmpeti^ineSiVlcera cocrefletia^ maligna,cum hordeo amp;nbsp;mcüc.Altcrumgenus arie tinum nominatur- Vtrunque cit vrmos,dato cum Kofmarino contra regium morbum amp;nbsp;cutem fub-euntes aquas corum decoSlo.Lxdunt autem vefed exulceratam amp;nbsp;renes.Contra myrmccias amp;nbsp;acro^ ebordonas iubent aliqui noua luna flngula carum capita eminentiâÇvefingulis Ciceribus lagere, de» ligataq; in linteolo femina lilapofl ft abUcere , Vt acroebordones décidant.

Cicer Icgumen eflflatuofum quod nutrirepotefl, tluo mouenda habUtiCiendafrina idoneum,amp; t tq femini

femini^eneranJo aptum.PnUdt vcro amp;nbsp;menfeS’ Porró quad vacatur arietinum, extern e^caciuS frinam prouacat. Decorum duf calculas renunt Canfiin^it.R.eliquu!n autem Ciccrumgenlis quad Orabiaum vacant,eadem vipallet,puta attrabe* di,di^credi,incidedi,extcr^cndi.Licncm amp;nbsp;iecitr, amp;nbsp;renes expurgant,fiabiejque amp;nbsp;impetirrines ex* terffint, Paratidas amp;nbsp;tefles indurates difeutiund Malika etiarn vlcera cum melleßtnant,

Cicera difficulter eoeaquuntur amp;nbsp;exeremeta ri gnunt-Veueremflimu!ät,ma^q;quamfabx nu‘ triunt,abllru{lianestallunt,amp; menfis cducüt.Iîaf bentfalfam ßrnul amp;nbsp;dulcem qualitatcm,amp; ob fai Juginem ventrem mouent, propter dulcedinem au» tem vrinam.lnflationes quoque faciunt,amp;‘ lacrif gnüt,extergcndiq; facultatem obtinet. t^igra me‘ dicamentofom vim habent:vrina enim vehemen* tifimè mouent,amp; calculas renu amp;nbsp;Vcficx fiagut. 'Nullu vero Icgumen pc vt Cicera,prxcipuè autem nigra amp;parua,lapides fragerepotcfl.ld vcro ma gis dus ius , quad tame veßcx morbis Jùpra exte-ra legumina officit. Cicera verb rubra calidiora amp;nbsp;craßioru fait partiS qua alba. Ota autë vrind ducut. Madefaëla notie vna t aqua amp;fumpta,lu^ bricos diciunt,fid qui vtitur, fex idunct baros at portet, Impoftovtcaiaplafma parotidibus, mob Uit amp;nbsp;difcutiut tumore, Parina hard aceto fuba* ffa.

^a^f^ fcabiofis inun^afiroJeßJut eomdem ifle^ ricos iuuat,amp;‘ vrinam albd reddit. Oportetvera iit nefjuc ante cibigt;m,neque poft vt’, ßd in medio.

NOMINA. ^^- a/f'ntovje EXlov.S d.\m^iJ.^lov^acilt;,V.chlon amp;nbsp;Alch biacum latinii dicitar- Oßiemii ignotii. V ub ^ares hefbard fyineßre Rn'^lojfumnominant,quos Ru^loßü /equetesGermaniVnUiOMenan^en/Gab fylueßrc. lice Pois cices^afifiellant Echionautcmdiflu va Echion lunt, quad Contra feram ifha ßfftile. Aid ijnbd quare di* floreßit calritulis viperaßmilihM.KcfHut Dioßo Hum. ridcs,quod femina vipcrim capitißmilia habeat.

Teliaobtinet oblonga, aßera,tenu!a, Anebufa proxim t,minora tarne amp;pin^ia.Uabet amp;nbsp;acif leos exiles foUd adiacentcs.Cauliculos tenues mub tos,amp; vtrinque foliola tcnuia,pcnnata,ni^a, mb nora proportione ad cacumen caalis. luxta folia flo respufpureos,in quibusfernen efl vipcrino capitifi-‘ mile.Kadix dipt to exilier, fubni^a. Ex qua Çane delineationc file clarius fit,hcrbam cuius piHura hlc exhibemm effe Echion. Telia enim habet pra^ lon^a,hifuta,tenHia,ad Anchu(am accedHia,mb nora tarnen pin^uidquc,tenuibusßinis borridula, cauliculos tenues,numerofs ,minutaq;folia vtro» que latere dependentia, ni^-a, in fumme caule t iiq minufculA

PLANTARVM HISTORIAE minufcula, inter que furlgt;urei flores emicant, tn quihm fcn/inavifierarum ca^itnlisfimitia infidet, à ceruice faulatim in roflcUum extennata, tumi'‘ diofe fdperna parte,in qua quadaprominula quaa fifedes oculonm apparent,id quad e^ hiflee oculis nonflemeljfcd iterum atque iterum conjpexi. Kaa dix di^ito tenuior nip^ricat.

Calidum effe citra tarnen infl^cm ßccltatem inde coniicitur,quód la^is frocreatrieem facultas tem obtinet-Medicamenta cnim,Galeno hb.quin^ to,capitcvi^eßmo de Simp.med.facul.tefle, quia p imitons humores calefacicntia infanguinem ver» tant,lac procreate flient.

Kadix m flolum Us qui à ferpentibsts m»rfi flunt fitecurritpota cum vino, verumetiam praßumen^ tes cam ne feriantur facit.ïdempraftant folia (pgt; Jemen' Sedat etiam dolores lumborum,amp; cum via no aut/orbitione Jumpta lacproritat.

^chionjpinofa herba efl,qua non modoa Jerpea te commorfis cum vinopota auxiliatur,Jidprafua mentes quoquepercutiuonpatitur.

EAtóo-ïAivop,H vf^aiAivov ^/tcls, Apium palu?ircamp;ruflimm latinii,Ccrmanif Yuaf»

ferepffjoder Eppich,oderbauren eppich {CaUicè de Lache, ou efgrun perfil) nomina-tur.Sic dinumgrrteiijquod in paludibus amp;nbsp;aquoo fis locispnucniat.

Aph fatiuamaius eß,caulc tencro,concauo ,figt;^ lio niolli,raro nee hieCuto,ßmile Apia JäporCiOdore, fiotilnaßmine amp;nbsp;radies.

Eh^iSo^f A^yf G'gt;tcit,^lleinftu cadiihu amp;nbsp;V cratrum album tatmU,officinit panter latims Zllehorus albtu,Germans Vueifz nie'^ uurtz (GaUicè Ellebore blanche) appeUatuf. T.Scborui ^Uebomn autem Gracidifbum volui,quid cibum cur diéÏm corporu cripiat. Album à radice Vocarunt, qua nia Albmqua^i rej^eflu Candida eft.

ftru,brcuiora tarnen,ni^iora,amp; colore rubentia, Caulem palmi altitudine,cauum,quum fecari ina caperit corticibui feu tunicisinuolutum, Siadices illifubfunt numcro/a. tenues,ab exi^ amp;nbsp;oblong capiteceparum modoprodcuntes-Quod aute Dioa fcorides dicit colore rubere filia,id de coftis coruin iatcUigendum erit.

Jn tertio ordine eft excalefacietiu amp;nbsp;exiecStiu. VIRES. EX DIOSCORIDE. Optimus habetur qui mediocriter extentus csi

Of albus.fiaftli',carnofui,iw acuminatus, iiieeiif que,autquufiangiturpuluerulentus, exilem in'e* riorem medullam habcns,^ftu non admodumfero uens.

CAPVT criir. 150 uens,»eqite faUuam confertim ciens-ÏJuïuJcemodi autem /translat. Pur^at vomitionib- varia edu» cens. Mifictur collyriis,qux claritati oculorü ojpa dentia piergarc foj]unt. Menfes ducit, (^ fœtus in Vtero apfioßtHs enecat.Sternutamenta cit,amp; mus res interficit,CHm meUe amp;nbsp;polenta ftibadum.Car* nes fmul coflum minuit. Datur ieiunis pcrfe amp;nbsp;cum Seftmo,autPtifanlt;efitcco^Ht Alica, autmul fa,autpultc,autlenticula,aut alia forbitione, Pas ni compinßtur amp;nbsp;torretur. Apparatus amp;nbsp;viflut ratio ab iis tradita efl,qui de ratione amp;nbsp;modo da^ di eins, dicato priuatim opere,fcripferunt. Potifi^ mum aute Philonidi Sicule ab Pnna (übfiribimus. Longum enim effet ei qui de medica materia e^'t, curandi quoque rationem docere.Dant aute aliqui cum copiofa forbitione,autfucco multo,aut modieti cibum dari pracipientes,flatim Plleborum offerut, prafertim iis in quib.fufpeda timendave critfira ffilatio, aut corporis imbeciUitas imminet: tuto cs nim ea fleperagitur pur^atio, quid non intempe* ßiue medicamentum corporibus cibo munitis acte* dat.Sedi etiam balani ex PUeborofubdita cu ace* to,vomitiones eliciunt.

Plleborus extergentis fimul amp;nbsp;excalfacicntit facultatii cfl.Çruamobrem ad alphos,impetiffnes, fcabies, leprasq: accommodas eft. Qmnetiam ft in fftulan calio induratam infundatur duobus tri* biifve

PIANTARVM HISTORTAE hif fc dicbitf,caSum dch'ahit. Dentibmß cS MC' ta coduantur frodefl,

Candidum veratrum vomitione, edußtj: ntor^ lorum extrabit : quondam terribile,fgt;oßeatd fro« mßuu, vt flcrique ßudmum^atia ad ß-ouiden da acrim qua come»tabaittur,fa^iusfumlgt;titauer rint.Carneadem reßonßurum Zmonu librit: Dru* ßtm quoque apud nos, tribunorum popularium da rißimum,cui ante omnu plebs adßas flaußt, ofti’ mates veri bellum Marficum imputauerc,conTîat hoc medicameto libcratum cemitiali morbo in An^ ticyra inßtla.lbi enim tutißime fumitur,quoniam vtdiximus,Sc/dmoides admifcent, Italia veratru Vocat.farina dus perfi amp;mixta radicuU qua la nas diximsss lauarißcmutamcntüfacitßomnum^ que . Leguntur autem tennißima radices breuesq; ac veluti decurtate etiam ba. Na furnmaqua c^Ï craßißima,cepis fmilistcanibus tantu daturfur‘ gationu caußt. Antiquiradicem corticemq: camo^ ßßimum eligebant,quo teituior eximeretur medul la. Üanc humidußongiis opertam turgefcentém^ Zue,inlongitudinemßndebant.Deindeßla in vm^’ raßccabant,iis vtentes.Nuncramulos ipfosàra dicefua graußimi corticis, ita dantes. Optimum quod acregußu ,feruensq; in fiangendo puluerem emittit. Optimum pratcrea quod ederrimè mouct ßemutamenta,ß:d multo terribiliM ingro,prad=

CAP VT er JIT. Tir fuc fi quit afjgt;arätum foturorum ajtud antiquos le^at,contra hon ores,ftran^latm, intempcfiiHM fimni vires,fingultm infinitos,aut flernutamenta, ftomachi dijfolutiones, Urdiores vomltus aut lon‘ ^nqKiores,exiffiosaut nimios.Sed antiquorum vi^ tium crat, quod profiter hos mettu par cites dabat, cum celcrius erumpat,quo lar^mfumi’ur .The^ mifan binas non amplius drachmas donauit. Se* quentes ct quaternas dederc,claro lîerophiUprao conio, qui Êlleborum fortifiimi ducts fimilitudini aquabat-Concitatis cnim intus omnibus,ippgt;m in primis exire.Pratcrea miru inuentum eft,quôdin^ cifum forßculis,cortex remanct.Hoc inanito, me» duda cadit. Wac in nimia pur^atione data, vomi» tiones fiflit- Cauendum efi fieUci quoque cura, ne nubilo detur die,quippe impatibUes cruciatus exi» fint. Nam afiatepotiusquamhyeme dandum,no c?{ in dubio. Corpusfieptem diebuspraparandum cibis acribus,abflinentia vini,quarto amp;nbsp;tertio die Vomitionibits,pr:dic cima ahfiinentia.Albü è du!» ci datur,aptifiimè verb in tafle autpulte . Nuper inuenere diffedis raphanis infercre pllcborum, rur fusq; comprimere raphanos,vt tranfeat vis, atque eo leninicnto darc. S^eddipofl quatuor ferè horos ineipit . Totum optisfcptcnis peragilur boris. Mc» detur in morbu comitialibus,vcrti^ini, melancho» licis,infiinientibus,tymphaticis,e!ephatiaalbie,!e» (ris, tctatto,trcmulis,poda^icis,bydropicis, inch pientibuiq;

fienlibiifque tympanicuftomachiciifiaßiciiielf nicis,ifchiadicis,quartanii qua aliter nowdeßnat, tuft Vetcrißnßammationibui, term imbus redeuna tibm.V étant darißnibm amp;nbsp;puerh. ! tem modibus amp;fieminci corporis anima vccxilibus,aHttenea rispet feeminisminus quamyiris.ltem timidis,aut ß exulccrataßnt pracordia,vcl tumcant,minimes que ßn^^uinem excreantibus, vel latere vi l fauef e nbsp;nbsp;DUS .Medetur extra corpus eruptionibus.pituita cu axungia iditum.ltcm (uppurationi vetert. Mures polenta admixtum neeat. Mufea quoqitenccantur albo trito,amp;cum laeleJparfo,Eodëamp;phthmaßs

Erbam hatte mini pMuram damui non '‘'^''gt;*gt;f Edeborum faiilè conßabitt fi cam ad defa iptionem referai. Venitn Wrilt^lin‘^'^“^^‘^^'^ P“''^ hodie mctlKorum pro l.llcbo ro ni^o, neq: tarnen citra Cummam ejficadtatem

Vtatur , adititcrinnm nigrum EU( borum appellat rcplatuit. Germanif Chndüui'.z dicitur,nonaa hofane nomine tpuam qued circa feruatoris noTbri CHRISTI nata!em diem flot es, modo eaUdo in loco fta ßt herba,producat, e.ateru ctß genuin nui ide borui non ßt, tarnen nomhimodum ab ido abludn deferiplicenceviribm multoinferior cß,vt in

D«o dus effe ^na a deprehendimm. Vnü quad offiain^t hodic quot;Ltleborum nigrum , Germani vero Cliri(luuttz,vt diximui,nominant.Nigt;s certioris difertminis Mufi, ideborum nigrum adultcrinum hortendem afpedauimut, quid feilieet funJpente, idarteßs» amp;nbsp;mß flantatumfit,in hortu non praueniat.Ait!^ rum quidJyluefti e ßt,amp;fiontefua nafcitur,iUc‘ borum nigrum adultcrinum Jyluefircm nuncupar' SyluefirU uimut,Ccrmanigt; Leufzkriut dicitur,nl,t,ii ^^^4- httururyd-

iJortenfii caulcm,vclpotinspcdiculu habetob^ lon^f amp;foliis nudum,niß infummo, vbi folia obs longa, angufta, pluribusq: diuifurisincifii , atque add in ambituforata productt.Vlorcm habet her lacei colorisS^adiccs tcnucs,nigras, fclutia caph tula ceparum pendentes.Syluefiris priorinon admo dum difiimilis efi, nifi quia caulcm obtinct eraßiof rcm,foliaq: minora. Floremetiam ctfibabaccum habeat, tarnen è medio eius,follicult, autfiliqust dun aut trcs,in quibusfernen cfi,txeunt.

Uortenfis.quot;vtdiûumeVi,pafiint inbortis nunc prouenitfylucfiris inmontibus ajperisfiapidofis de fub'imtbm.

natalcm,vt com^rehenfum eflJloret.Sylueflrit au tem verè amp;nbsp;mitio lt;eflatis.

lt;^ experimtia tefletur EUeborum ni^S adul^ terinitm,jgt;otißimum hortenfem^eandem ijuamgc=‘ nutnuf hitberefaculMtcm.idem etiamobtincat te= feramentum neeeße efl. Calidm itaque amp;flccMt in tertio ordiae erit.

Pursat perindeatquegenuinuf mfertoremven tremfituitam amp;flaud bilem ducens. Prodefl coe mitiali morbo taborantibits,melancholicisdnfliniêe tibia,articulorum doloribus correftis,amp; rcfelutis-Menfisin pejjbfabditis trahit.Pcetittnecat.Porro cum idis etiam inßt exter^ndi vis,alphas,impeth ^ncs, fiabiem,leprafj; curant.P.rodentibia meda camentis commifecntur.tdeóquefylueflris non te^ mcre,qitodpediculosinterficiat, Leufzkraut Ger manis meisdicitur-Nonvero pedicalos tantum,ve rum etiam oues amp;aliaanimantia comeflm necat,

EÄflvHjU'ïïi^^'tMop Grace, Uelxine ^Vr* ceolaris Latinè nominatur. Ojficina vacant parietariam, amp;nbsp;dempta vna Utera Paritariam. Vul^ Muraliu amp;Muralcm,Germani Tag vnd «achtes. Petetskraut, oder Glibzls.uut,(Gab lici

lice Pariétaire.) Helxinc autcm ah ajjgt;eroßmis Uclxine «c tjuod tenaci ncxu Vcftihas adhxrctidiciaesl- vndedi^ VcrdiciHm veto,quod ca ferdiccsfracifuè vcfcan (la. tur.'Vrccolaris autcm,quid dctcrgcndis vitreis,vr’^ Perdido^ ecolis vaßsq; cjßieax fit. Muralis amp;nbsp;Parietaria, V recelas quid muros ac farictes natales locosßbifeeerit. ris.

Cauliculos habet tenues,fabrubcntes,folia Mo' Paricta-curialißmilia, hirßita, circa caules veluti exiçva ria' fcmina,aßcra,Vcßibus adharentia. FI«c fanèfi = dura ßcplanta iUi reßondet, vt nulla frorfusßt nota qua ills non adatnußim conueniat. Est enim fiuticofd, cubitalis, eaulicuUs tenusbus, Icniterru^ befcentibus, foUis Mercurialis hcrha,hirfutis, ßo.! ribuspurpureis minutißinns, cxiliper ambitu dus ßminc,a[pa'o,vcflibus adharete, radiée ßbrubra, ßbris capillata.

Maßeitur in ßpibus,niuris, niaceriis, parieti bus amp;nbsp;viaetis.Nûc in bords etiam plantataprouenic.

Vacultas Perdicio incfl abflcr^cndi amp;nbsp;conflrin ffmdi cum humiditate fubfli^ida.

PLANTARVM HISTORIAB Jußa.incipimtespaiKsßnflammationesomnes, Ó* tcdemata.Saccuiciu^ ceruUx mixtutß^ib.facris amp;nbsp;iis i]»x ferßunt maUi vtilitcr illinitur, Ïiiugt;'^i* titrfoja^ris cum ccrato Cyfrino , vel feuo birci* no- Diuturmu tiiffes adiuuat, cyatbi menfira ab^ farfitm. Cmtra inflammat.u tmpd.vf (rargariffa^ tm amp;nbsp;illituf lirodesl.Attrium quoque delorcs cum rofacco infufus iuuae.

'Vim habetabdergendi Cquot;[laulatim conßringe* di ac refiigerandi. Q^are phlegmonat omîtes inter witia.amp;inaugmento v/que adfialum fanat, ma* xime calideu.Quinetiam inciliientibiis phygetblif eataplajmatis rit»idimtitr.Suceiesquoquc cimad dolores phlegßionoßs mediocriterfrofuerit. Gar-gari^adam item nonnulli exhibent ad pariphmia-Aliquietiammedicorum iis quidiutina tußive^ xanturJUam exhibnerunt.Certè cuidens externen di expcrimcntnm frabet amp;nbsp;in vaßs vitreis..

Tèxteritalopecias amp;nbsp;impchgincs priuatimafi ßdue illita.Sedis hamorrhoidas aperitßfluUsmea detur , amp;nbsp;ßnns cohibct tri ta O cnm modico fale “ppoßta.

Hlt;c inßelt lanat.ßtnat ignés facros^t »mores,col Ictßionesq; omnes ^adnßa, [*anos Cucetts cites enm ßfimmythio, amp;gatt»ra incipientia tuigen ere, I te veterem

Veteremtußimcyatho Itaufto. Etomniainhumi^ do.SicMtvnßUiU z^varices cumroftcco, Ïmponi* tur o podo^ris cum caprino pus ceraß Cypria, APPENDIX.

tilonedi fant hoe loco medici vt redum Uclxi^ ncsvßim dßcant.Ham hadc»usnonrcdè earn in frighUs vitiisprofomento vfitrparimt,ciim refrige randiconfiringenditjuc vim habcat.Cxtcriim dim abfler^endi cj»oque UlißtcultM inßt,potcs{ etiam ca’.culoßi^c^ iis quidi^cultatc vrime lahorat exo hiberi potißmumß aliquid cöpmilcm facultatcm obtinens ei admiß:€at«r . SicActius ftdis hdimor^ rhoidas aperiretraditjß trita cum falc, cuietiam abßergendi vu mesi apponatur. Quare qui cab culopi banc herbam propinant, eurentVtatiquid' quod abßcr^ndifacultatcm habcat.commifceat-

EpvèpóS'liVop Grace, KubiaLatinè Vocatur. Kubiitcur Oßicina rubeam tint lorum appellant, Ccr-vocata, manic'eKgieÇCaUicè Garance) nominatur.Atu bore radicis, quo tana amp;nbsp;coria tin^untur,fadum ■ idi vtrunque nomen cTl.

DiofcoridiG^ abis duo Siubixfunt^encru, Al^ Satina, fera enim fatina efl,altera veto Jfontc frouemt,et fylueflris cxißit: nee effevidetnr alia quam qua d noßris SteUariavocatur.

Caules fatiua quadran^ulijlon^i,aßm,ßmiles Aparina, multo tarnen maiores robußioresq:,folia per interuaUa inßn^lis^enieuUs habentes,ßella^ rum modo in orbem circHmiacentia.fruflits rotun dut,per initia viridis,mox ruber,poßea cum matu mit ni^er,B^adix tenuii, longa,rubra . Sylueßris itidem caules qnadran^los, ft diximus, emittit, folia per interualla inßngulis^cnicuUsßellaru in' flar in orbem circumiacentia,ßores candidos,radi‘ cem tenHcm,lon^am amp;rubram,adeo ftfuo colore Unsere etiam fidcatur.

t^afeitur inplerifque nunc Germania locis,a^o potißimum Ar^ntoracenfi amp;nbsp;Spirenß.Scritur au tem propter emolumentum quod ex ea quxßuoßß ßmum fentitur.

CAPVT cvrir. ijj lorantibus cum a^ua mulfa auxiliaturntëifchia^ diacis amp;nbsp;rejUatis.'VriMm multam amp;nbsp;crajfam du cit, nonnunquam ctiam fanguincm.ßibmtcs quide quotidie lauari of ortet,amp;cxcremcntoriiqua red^ duntur differentiamJfefiare. Aduerfas venenato^ rum mor jus fuccum cumfoUis bi here prodeTi. Sco men ex oxymelitepotumdienem abfumit. Appofts la radix, fietus,mcnfes, amp;nbsp;fecundat trahit. Albas Vitiligines ex aceto iUita fanat.

Kubia tinflorum radix acerba amp;nbsp;^u[lu amara efl.ï taque quacunque agere diximus vbi eiufmodi coiuerint qualitates, eaomnia in hacradite lucu^ lenter con/picies: quippe quum Klienern amp;• iecur expurget,etvrinam eraffam copiofimq;,acnenun« quam etiam fanguinoletam moueat.Qtnn ii;‘ men fes ciet,ac mediocriter qua exterßonempoflulant, extergitsproinde Vitiligines albas cum aceto iUi-ta iuuat. Sut qui earn ifebiadids amp;rcfilutis in po» tucummelicratocxhibcant.

ZrythrodattS,quam nos Kubiam vocamus,qua tinguntur lana , pellcsq;pcrficiuntur , in medicina vrinam cit,morbum regium fanat ex aqua mulfa, Üquot; lichcnai ex aceto illita:amp;ifebiadteos amp;nbsp;para^ lyticos,ita vt bibentes lauentur quotidie.Kadixfi» menq; trahut menlis,aluumfißunt,amp; coUeftioncs difcutiunt.Contraferpentes rami cumfoUis impo»

nunlur. tolM zir cafiilium tin^nt. Inuenio apud ^uofdam morbum re^iumfanari hoe fruticc,ctiam f adaUigatusfpeftetur tantum.

Zea fpelra nobis.

NOMINA.

Zaa Gradsj 'Z.eaamp; Semen l,atin!s,vul^ Vitalis Sfelta didtur.Gallicè defefpeaa

cur dida ite) Semen aatemlatini à praflantiafm^is appel ^^‘^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;larunt. Hinc eß quad Homerus etia banc célébrai ^ ueritdicens,feiÏ'apci(apisp_pi-Quibus finè verbis fdJ^lopo! innuit aruum 2,eam largiens,non vtnonnudiar* lt;^S^Zdf^ hitranturquidvitamdonet,Plinioautore.

D«o 7.ea Diofcoridesfacit^enera.Vnum cuiM j. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grana infinguUs tunicis fcuglumu gemina, quad Grads earn ob caufim J^momoi cogmminatur. Germanshoegenus Spelt2,oder Dinck elkorn Vocatur- Altern ßmplidseTigrani,amp; Germanicè. nominatur.'E.iiskota,odei S.Peters kom.

Prlmum nbsp;nbsp;^timumgenus culmo,geniculis amp;fpica tritico ßmile efl,daobusq; vtriculis iunélu duograna ßs ^Ît^um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;^ica efl breuioribus,

' granafingula in ßngulis tunids dupUdordine feu verfu dijpoßtis proférons, ac in fummitate ari^ù fru plane hordeum referd

'Z.ca media quodammodo efl inter tr'ticum (!)• hordeum,quatenus ad calefaeiendi amp;nbsp;refri^erans dtfiteultatemattinetiflaeidevero exiccat,

Ïea majeisniitrit quam hordeum.Orifliauù efl, ^'S^fleimfaniflciaminmquant triticumalit.

7.ea vniuerfa fua facultatc quodamodo inme^ dio efl tritici amp;bordei:itaque ex illis co^ofcatur.

Zea farina efficacior hordcacea videtur^trimen firn motlior^üx vinorubro ad forpionum ifiter tepidai^ fan^uinem excreantibta. item artcria, Tufi cum eaprinofeuo aut bnityro. Vx 'Pano^x^ co moUtfima omnium.\'liera manantia fanat,^quot; furfures corpora, flomaebi dolores,pedes amp;nbsp;mam mas cum vmo amp;nbsp;nitro cofla.

7 ea faeultate habetproximam tritico.pfl ve ri facilis concoelioni!,bontquefucci: ad hxc etiam tmplaflica cxiflit,

H^iyi^tav Grxcis,Senetio !atiigt;ilt;,officine in-uptata, Germimi! Grindtkraut ( Gallice Eri^nn du Sene‘l^on)iicitur.Grxcis auteEn^ro tjitali cur dida. verntu (enex mminatur, feu cite vd vere finefeet quad celcritcr in fa ft pu amp;nbsp;lanufncm abcat..league compoßtionc naminis,tcmput ßniül quo floret, amp;florù mox deflorejeentii euentum, indicarc vo' luerunt Graci,vt quo tempore quarend t, amp;nbsp;qui^ buenotu inucnienda effet, omnesfeirent. Non igia tur fenedutis ratio aliqua in ea cfi,fcd canefeentes humani capiUi modo poftflore cimpappi, vtaft-nedute denominarctur, effecerunt. Earn etiam ob fenetio. caufam amp;.omani Senetionem itiam vocauerunt.

Herha efl cauticulo cubitali,fubrubro,foliit co-tinuis,mextrcmitatibuf Eruca modo incifuris dh uißs,rcd minoribue multo: floribus luteu, cderiter feiflu dchifcentibùsve,amp; inpappos deflorefeentia bus: vnde amp;nbsp;Ericon dida efl, quod vere fcilicet capilli modo flores canefcant. Malice inutili. Omn nes ba Diofcoridis nota, berba quam Germani Creutzuuttz amp;nbsp;Grintdkraut nominant, reflow derc deprebenduntur. Siquidem cauliculus efl idi cubitalis, fltbruber,folia cotinua babes, per extre* mitâtes Eruca inflar laciniofa,minora tarnen.Elo» res

«5 lutckquifcipiflatim in lanugincm alcunt-Tzr- Scnctia rant toto cœlo qui Senetüne l^aßurtiirni ejje^ar^ no cfl Nd rinnt. L O C V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flurtium.

Vere erumßt,qua etiam tcmfgt;ore,vtclitTu cid, cancfiit,,amp; durât ferè tota aflate eins Ixrhapm uentm. TE M P E K A MEN T V M.

Eri^eron,Paulo fie^ineta autore^mixta tempes ratura obtinct:rcfi irerat enim amp;nbsp;modicè difcutih

folia cumfloribut refi-igcrandi vim obtinent, quaprofter cumexi^uo vino,autperfl: illita folia, teflium fedisj; inflammationa fanant. Cum mans na,tum reliquis vulncribm, turn neruorum quoq; medentur.ïdempraflantpappi perfi ex aceto idis ti,vcrnm recentes epotiflran^ulant. Totus autem caulii in aqua dccoClus,amp; cum paffbpotut,floma* chi dolores a bili contraclos pefanat.

Lanu^o dus cum eroco amp;nbsp;exiguo aqua frisst trita illinitur epiphoris.ToTia cum micafalisfflru* mis. fri^eron quoque cuni farina thuris amp;nbsp;vino duld,teflium inflammationes fanat.

PLANTAKVM HTSTORTAE yr^’i.i^t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

H^yoTfict ,n' /i!t/Sn CrxcèjMcta Intinè ilici» tur • Ojficiiiit nomen latinum rctmueritnk UcJyof. Germamcè Munrz ÇCaUicède U Mente) vocn‘ wonvttde tnr.ïïcdyopnonGr^cijejuoel fkauemJJjtretotiorefn dielum- nominancmne.Mentit antem d/ffa eßt^uäd odore Identa, Jkometem cxci!ct,iiut quad grata ,ut ait Vlilduf, odore menftnpercurrat.

Ment^ in vnluerßtm duofimlgmera.Vna enim Satiurtgc fdtiua ^horteußseß: alteraßiueßruamp;fera.Sit J*’’‘^ tiU'^ iterum quatuor praertua ßtiitgenera. V na ^fl ^‘*‘^'’gt; ^fmani Devinent ßmfgt;liciter, vel eii^/ê^o' ^'••'^^^ Deymét Vocant..K!tera,qu,i Hdê krtuft,

^^^l^‘'^n}.Tertia, ^Mzz/ue Biilannnuntz apfieda ^■vivntnu- tur,amp;Vnfet Franuen niüiz oder tpitz mutz: À noßra atatis herbarUs Komana vel Saraceniea. Quartam Germani quidam Herizkrnut non^ nulli B. Jl jmkraut vorant. Per me tarnen licebit hosßeeies,quSdoquidcmfacultatib.ßmilesßnt vt cuiuu flacuerit, nominare.t^ohis auttm vt certiM difea'aercturfradi^Hsnominib. ajifeUarcflacuih Sylueßris,qHX latinis Metaßrum voeatur,amp; vul^ go equina Mcnta,',ermanieè Rolzmuntz Vuil« tier Biffarn, oder VuiUi Muiitz dienur. Idem igKramiti plureseße Heta Cgt;ecies,nos tarnen eut duntaxat quas vidimusyludlat exbibemtu.

Satiuaprima ca»!e!gt;.tbet lt;jiiadran^!ittn,a ra^ Prima» dice lente funicantem ,amp; lann^ine fiHhcfccntêjfoa Hum ferè rotnnJiim,ferratilt;m,moUc amp;• edoratum, flcfculos purpureas intermdia ^miculatim corlt;r~ nantes, vertidUato fimpcrambitu. uitent priori Secundo^ f er omnia ßmilis efl,niß ejuod lUi ^ubpurpurrus flos circa cauliculorum fafti^ia fpicatur.Tertia fo lio lon^orc fr acutiore confiât, flofeulis purpurcit colicalorum cacuminibus Jpicatim inpdentibut. f^arta itidem lon^oribtts foliis cß,fioribstiq; pur purest intemodiagenicnlatinifhaud Perus quam in prima,caulcs coronantibusMentaPrum 'vero foliis lanuprine canefientibus,atquc lrirfutiorihus,Sipfms brio proccrius,odorc maft virafj,fiafiulit Jpicatint Coliculorum faPli^ia coronaotibus,

Satlua paßim in hortis proueniunt.\mant apri» cum locum,non pinfuem,non ficrcoratum,humidie facilius adelrfiunt.Sylucfris autem, qua Menta» firum alio nomine appellatur,vli^inoßsgt;raudct lo-cit,paßimq; irrippua hoc Mmtafiro pubent,

Vtraq^tam hortenßsfcilicct quam (yluePrlt,pii fiu acris, fr facultate ealida cft,ex tertio ordine excalefacietiü.lnfirmior tarne efi horteßt,misutq: calcfadt.Pxiccat aute in fecuudo ordinetiUi mim e»

CalefMicndi,adflringcndt atqite exiccandi vint habet menta hortenßs. Proinde fan^inem ß^iit fuccm em cum acetofotiti.Lumbricos rotundas ca necat-'V encre concitat, Sin!ruttitt,vomitionc5,cho^ Icramj; (edant duo aut ternifurculi cum acidi grit nati fucco poti. Cum polenta illita abficßM dißu^ tit. Importa fronti,capitis dolores mitigat, Mam* mus qua trisduntur , aut lalle turgent, compefcit, Cum Çalc canum morfibus ilUnitur. Aurium doloa tibus dus fuccus cum aqua mulfafubucnit.Muliea ribus ante coitum admota,conceptieni reßfiit.Lina guafcabritiem confricata leuigat.Lac coire denfar rij: in cafeum nSßnit,immerßs in iisfoliis.Infuma ma,flomacho ftilis efl, amp;nbsp;in condimcntispeculiaa rem vfum habet. Sylucslris in fanitatedeterioris •v/us efl quam fatiua.

Alenta fatiua ad venerem medsocriter excitât, id quod omnibus inefl, qua humiditate femicofla C^flatuofapartidpant.Denique in abfießibus aU qui cam cum polenta imponunt. Habet etia quids dam amarum in fe amp;nbsp;acerbum : iUo quidem lums bricos intcrfcit,acerbitatc vero fl cum oxycrato bi batw,rccetes finguinis cxcreationes reprimit. Suba flantia efl,vt fl qua alia herba tenuium partium. Aetius addit, potum eins decorum tribus firias tim

Mentæ hortenßs odor~Snimum excitât,amp; fapor ouiditatemin cibis:idco inniammarum mixtura familiaris iffr itcceffcre, vt coire denfariji lac ni patiantur-Ç^are laflù fotionibus additur,nc hu^ tus coa^latipotu firan^lentur.Data inaejua amp;nbsp;mulfo,cadem vi refiitere amp;^cneratioiit creditur, cobibendogenitalia denfari. Acque maribus amp;nbsp;foeminis fan^inem ßßit, amp;nbsp;purgationes fautif narum inhibez Cum amylo ex aquapota^ cœlia^ corum impetus.Syriation amp;nbsp;■vomicas yulua curas: uit: lUe amp;nbsp;ieciitorum Vitia ternis abolis cxmulfi datisAtem fanguinem exereätibus in firbitianem. V leera in capita infantium m irèfanat. Art crias bu midas ficcat,ßccas adßringit, pituitas corruptas purgatin mulfo amp;nbsp;aqua^VocifuccusPub certamis ne vtilis duntaxat,qui amp;nbsp;varprarifatur vua turner te,adiecla rutaamp; coriandro ex lafle.Vtilisctcöa tra tonfillas cum alumine,Un^a aßerx cum meU le.Ad conuulfa intus per (e,vitiisq;pulmonis. Sins quitus Cr Vomiiusßflit cumfuciogranati, Vf Des moentus monPbrat. Keeentis fuccus nariumvitia [Alias [fpiritu fubduflo emendat. Ipfatrita choieras inßiritus acetoquidempota. Sangwnis fluxioncs intus:lleu pubdus £t:am impoßta cum polcnta,Cr ß mamma tÖdan» Plas. turAllinitur amp;nbsp;temporibusincapitis dolore.Sumis tur amp;nbsp;contra fiolopeiidras,amp;fcorpiones marines.

amp;ad fêrpentcs. Efiifhoris illinitHr,(^ ommbm in capitc cruptionibus,itcm fedis vitiis. Impcti^-nes quoquc,vcl fi teneatur tantum,prohibet. Am ribm cum mnlfi ins{itlatitr.Aiuntamp; lient medcri cam in horto^flatd,ita ne vcüatur. Arida quoq; farinam tribm di^^M apprehenfam, Oßomachi doloremfedare in acjua,amp;ßmilitcr afperfd inpo^ tiottem.ventrii animtliap diere.

An!maducitcndam,ca qua Pliniuc lAentastr» tribuit, Calamintba deberi, vt fatu liquet Diot fioridem leoenti. ï^cque faite mirum,quandoqui^ dem autores ficietate qua cfl inter Aientam,,Mem taTlrum (Ir Nepetam decepti,tum Jpccies,tumnoo mina confundunt.

Caterum appendici) etiam vice bic antiotddum erit,Arislotclem fiUionexx.prohle. fecundo, dim afferit Mentam re friperarc paffe corpora, non pm gnare cum Galeno aUbq; medici» qui lUa effe cas lidamajfi'mant.Pcrfenanquc calid.tcß Menta: atquia efa libilincmprofitât,amp; bac ebmimmoo dica fiierit corporis vires dciicit,a/qHe add ani-mum amp;nbsp;corpus rcfrigt;rcrat',idco cam ex accident tc,quia videlicet vein vcitcrem immodidruamm ejficit,' efrigcrare dixit Arislotcles,

Oc flotnachunitCoSlicncm facit,vomltum feilat amp;nbsp;fut^ltum.Proticfi ctiam ad corda morftts,amp; ^pft titioncm fufcitat. Flattu dfeutit, amp;nbsp;lüMcos in^ tegt;imit,potifimum fjlucßris Mentx iut.'V euerem flimulat, amp;nbsp;iednoris obfrucliones todit. V erùm hoe vefd adfatictate non oportet,quaniam finffiia ne cxtcnuat,amp;fcro]umfacit,amp;ipfum inflaua bi Ie mutat:dcin e^ficityt fancis qui maxiiaè eß te* nniH partie dißutiatar,Cr craßus ac mclancholi* CM relinquatur, atq; idcirco oportet biliofosab ea abßincre.Cotrita cüfalc, amp;nbsp;morfui rabioficanit impofitamedicamentdft falubrc.Arida vero tris ^^, amp;nbsp;poß cibumfHmpta,ad concod'iotie facit,amp; Ucnofosiuuat.CuvinopotadifflcuherparietifHCs cnrrit' Ferunt etia quid manfa Uppienti importa, fiat rcmcdiumiquodq; eiM liccodum abfirtii,lt;;anfe firn fan^uinem e faucibui eUcientes fanet. Fiuiut fernen ventrem purerat,^ pulmonem ladit.

Hemiomtistui dl Diüfcondis phyllui;, vulgaris frolopendria. N O M I N A. fteuffte^ HfUmiTK, H TWÄHVIOV Grach, Hemionith Scolopenl tatinis,Hinio 'rcucrion,ojf,cina et habarin driaoffei Scolopèdria amp;nbsp;Fin^ta ceruina, Gennanis Hui - narum. Zun^fGailicè Langue de Cerf) neminatKr.A* lia tarnen cß à Dioßoridis S coiopendno, qua As. fplenon alio nomine dicieur. F 0 R. M A..

dices vcro iUi muitje CuhptM, tenues- tlcquc caua Scolo(gt;cni lcm,ncqKe fernen, ncque flore fo t. Ejc qua defcri* dria eft ptione fatis liqHct,cam herbam quant t ullus Sco^ Hemioni^ lolicndriamvocat,effellemionitin,qu'od tota iUi tis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diofcoridis fiflura, nuUa réclamante nota, conue^

niat.Sunt enim iUi folia Dracunculifiu Ari,inflar lutta corniculantis falcata. Rtfl enim interdum in altum fur^ant, tarnen inter initia fotiflimum ins curua,amp; lutta crefcentis modo falcata funt. Ka* dicibus etiam coharct multis exilibus,nunqHaflos Scolopcns refcens, nee caulcm,nec femen proferens. flon efle dria non autem Phyllitiminlgt;rimisfoliadoccnt,quainca eft PhyUt funt reela,amp;minintè ficutin Lin^a ceruina lus tis, nata.Dcin in tergo vcluti vcrmiculi,qui in Phylli‘ tide fenfllcs ,in Lin^ua ceriiina autem feßiles amp;nbsp;nequaquam projtendentesfed liratim di^sli funt. Tertio natalcsiffl: Phyllitis enim in vmbrofls opa ctsvc,amp; hortis naftitur,Scolopedria vere, feu île mionitis in petrof s. Quarto,quod me omnium mos ximè mouet,PbyUitidi nuUaprorfus lienem liqua» , difacultasinefl,quam tarnen Scolopcndria vulga ri adeffe, prater communem confenfum, quotidias na etiam expérimenta demonsirant.His itaquede caufls Phyllitis, Scolopcndriavul^aris efeautdis ci nö debet. Dato enim quad defcriptio per omnia conuenirct,facultates tame ipfa,qua diuerfa funt, aliam à Scolopcndria e fe rttatiifcTle docerent,

I^afdtur locis vmbroßs, montofis ac petrofis,cot fisßßime autem iuxta montem baud procul alu hmga ßturn, que Gcrmmico vocabula Fambeig nomlnant ,prouenire folet. N»»c paßim mhortit habetur. TE MP VS.

Adßrmgens ßmul Cfparum amara efi, vadf credibile cß in primo or dine eße cahdam, amp;nbsp;m-fecundo ßccam.

iiennonitu ßmul e^adßriclioncm Cr amarituii dinem poßidet: quamobrem cum aceto pota, lic‘ uoßs auxiüo efl. EX P LI N I O .

Medcturlicnibut. Conßätqueßc inumtumeùm exta ßper ea proie fia eßmt, fertur adhaßßc lies nßeumq: exinanißc.Ob id a quibußlam Splenion Splénion:' foeatur. Karrant ßues quiradicem dm eduntß- ynde dio neßlcne inueniri, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flum. ■

Hpvyyiov Grads,V.ryn^ium latlnu ,oßicinn Jdn^.-corrupto yocabulo hm^m voeatur. Plarp Ccnlumo que ttiam Centumcapita nommant,a numéro ni- capita.^-mirum capitum qua in ßimmo obtinct. P lind tœ Men Cctttumcapita,ab Lryn^io efl diuerfa,yt etid ■

Serihma Scra^iionis-Si quis mim diligenter dus defmftio^ nis Cen^ nem excutiat,câplane ejji dcprchcndet^quie Oim tumcapi- fioridi Aster Atticus amp;• IngumaUs appeUatur. V^ ta cfl A= triufque enim pi^uraßc ßbi refpondent, vt plane fier» vna eße herba videatur. Germanis Eryngium net minatur Mjn(ztreu,Biachcndiftel,amp; Raddi-ftelfG.ifitt'è Chardon nomme cent celles.

Jngmereaculeatarum flirpiumefl Eryngium, cuius folia initio fale condita olerum modo cames dunturSunt autem lata,amp; in ambitu afpcra,gu‘ fluodorata. (^umveroadolefcunt,inmultis cans Hum eminentUsJpinis aculeanturdn quorum fuma mitatibusglobofa capita,durarum acutißimarüq; Jpinarum ambitu fleUa instar circumuallantur, quorum color modo viridis out cadidusßnterdum. caruteus inuenitur, R.adix HU oblonga, lata, forts mgra,intus alba, poUicis crafitudme, amp;nbsp;odorata, E qua nimirum deUneatione omnibusperjpicuum. ft,fpinam cuius picturam nune exbibemus, eße Eryngiu: aculeatis enim foliis amp;nbsp;per extrema JpU, noßs couppidtur, odorat is,caule cubitali, in cuius vertice coacta inglobum capitula, durorum amp;nbsp;agt; cudftmorstmjpiculorum vallo,ßclUe inflar radias tur,quoru color in pubertate viridis, adult a cirrus leusfiaceeßend Candidas confpidtur: radiccpollis cari,intus Candida, foris nigra,fed odorata.

Kafcitm-m campefinbM amp;aJJgt;erislocis. Proft Ar^eMoratitm dm magtia efi copia.

CoUiff hanc quidam, vt Vlinius tradit.cum fol Cancri hofpitium tenet,hoc efl,^ubfilfiitio,iujjlt;:re, TEMPERAMENTVM.

'Eryngid caUditate aut fatum aut nihil ea qua moderata e^ temferata funt fuferat. Siccitatem vero in tenui effent ia cofiflenteno exigua obtinet.

Vim habet calefafioriam radix. P ota mefes amp;nbsp;Vrinoi fedit.Tormina amp;inflationes difcutit.Cum vin o iecimroßs, venenatorum morßbia, amp;nbsp;Us qui Ictiferum haufcruntßuccurrit.ßibituraducrßts flu rima cum Stafhylini femine fondere drachma v* nim. Apfenfa amp;nbsp;illitatuberculadtfcutere frodi^ tur.R.adixcumhydromcUiefota, opißhotonicu et comitialibus medemr.

Votum radicis decorum colicu medctur.Mulfo ttddito calcu!os,flillicidia, difficultates vrina, retm vitia fanat: quad per quindccim inciter dies, amp;nbsp;ieiunos,amp; in ledbu ituros bibere oportet. Q^jd fi cum co Sium quoque decoxeru,marii proficies. Ajfirmabat quidam afiiduo Vryn^ vfu,nuquam pofica minxiffe calcutos, cumpritu co morbo frf quentißime vexaretur.

dara in primit aculeatarum fiyngion eft, contnf firpentes amp;nbsp;fenenata omnia nafcens • Aduerfut mlaa morfmq; radix eim bibitur drachma ponden rein vino: aut fi plcrunque tales imurias comita^ turfcbris,ex aqua, lllmiturplagis,peculiariter eßieax contra cherffdros ac ranas. Omnibus vero co tra toxica amp;nbsp;aconita efficaciore HeracUdes mes dicus, in iure anfiris decocT-ani^Arbitratur. Apollos doms aduerfm toxica cli rana decoquit, cateri in aqna.DE THRIDACE. CAP.CXIir. i

nünomenretinueriSt: Germanicè Littich» i oder Laftuck (GaUicè Vne Laitue) nominal ' tur. DiSla autem Lacluca efl, quod copia laétù, quod credebaturlender moucre ventrenhexuberet: ■mde apud veterts in primu epulis veniebat, quod Martialis etiarn Uste/latur verbis:

Lacluca primu in/atiuam amp;nbsp;ßflueßrem dedugt; citur.Satiua tria funtgenera,crifpa nimirum,ro-

tunda, amp;nbsp;capitata. Noi vna ione dim complcxi fummgenera, folium enim qimdfiatim à radice CriJpata erumpit,eam Laducam refcrt qua Latinu cri/pa, Ouca. à foUis criJpißimi!,Gcrmanii kraufer Lattich ap pedatur. Columella lib.xi.cap.iq. Cccilianam amp;nbsp;amp;xticda regionibui in quibui creßit,nominat.R.c‘ li qua

K^ua folia cam tjux rotunda à foliit rotundisvo^ Rotunda, catur^pra fifcrunt. Germanicè Breitet Lattich nominatur. Tcrtiigmerit Laéluca, qua Capitata dicitur,a foUisfuis,qua vbiparum à tara attodu^ Capitata tur, mati miufdamJpedem rotundam ohtinent,^“ inflar Rrafica capitata,in capitis fcrè forma cx‘ tuberSt-Gcrmanis gtollcr Lattich vel Vueiffer Lattich rf femine candido nominatur. 3yluc?lrii Lacluca fatiua opponitur,fponte enim fua in aruil nafcitur.Germanis V uilder Lattich nuncupatur.

Satina prima, cuius imaginem bic damus,folia Jntybo fatiuo hauddifimilia habet,inrefhimque fur^t, caultbus in fummo brachiatum, in quorum cacumine flores flint luien Altera foliis,qua crijpa admodum flint,duntaxat à priori variat,alias per omniafimilis. Sic etia capitata nen nififoUis fluit, idq;dupaululu creucrüt,iprioribus dijfert. ïdeó^ que duabuspicluris, qua omnes refcrunt, contenti y^^pp ^^^ fuimus, Sylue?iris flmilis eflflatiua Laduca,radii sylua cc tarnen breuior, proceriore caulc, candidioribus ß^q,^ San^S: foliis,^-acilioribHfque , afperioribus, amp;nbsp;^ßu a» tiré maris,qua vtaddidit Theopbraflus, vbi conflumo mata funt, aculcantur.V.x qua delmeatione abum de con?iat,La(lucam fylucflrcm ejfle earn herbam quapafliim nunc ab oflficinis amp;nbsp;herbariis, tien pne marno crrore,indiuia dicitur. Ea eniminarui Opficina» amp;nbsp;vinearum limitibus fponte nafcitur, folio Las ru error-

fhtcx,(^^ cumgt;adolemtfer eras ttculeatlt;i,amp; Uc!‘ niatim femtti),caulibi(t bicubitali froceritate cim* furgentibiutf^mulif inbomfcentibusiquibits fîtecut tnefl lacTcus,amarmq:, flore vt L/i^uM fdtiua lu^ tco. Deßnant itaque demcefs ea herb^[gt; re Endi-uia vti medici,fi mede re^è cefultS «51« cupidt.

Satiuil in hortii frouenit. Sylueßrii in arud ey^ vinearu herterdmq; macerUsflua fronte nafleitur. T E M P V S.

loétuca freina humidum efl fri^dnmq; olnt, uen tarnen extremefiquidem edendo non flore f-ve rum maxime ficundum aquajVtßc dicam,fontaa ^^fü^iditatem. Simeon Sethi friridam amp;nbsp;humie dam in tertio ordine flatuit. Sylueflris autem mit nue reflri^erat amp;nbsp;humcclat.

Satiua Laflucaflomacho accommodata efl,re* fri^erat,flomnum conciliat,aluum mollit,lafHs at hüddtiam flacit. Elixama^s aUrAdotaautem co‘ eflaflomachiciiprodefl. Semen eiuifotumvenet rem aßidue flomniantibue ofitulatur, amp;nbsp;concubin turn arcet.lpfr tarnen frequentiores in cibo,clarit tati oculorum ofpciunt.Condiuntur muria. Qmim in caulemprodierunt,'vim quandam nancifleuntur frcco aut lafd Jylueflris Laduca flmilem. Syluct firie

firif viribui in Mum Pafaum firnilis tfij^nde nr lirjui ciiufuccum tAeconie femifcuerunt. Aquofa fcraluum furgat fotus infofiaUijuor obolorum duorum pondere.f.xteritar^cma amp;• caliginë.Cum laëlc mulicbri müfhmd ambufia prodeflAnvnia unfum foporiftra ej^amp; dolorem ItuatMcnfes tra bit.Contra feorpionum Mm,(ir phalan^oru mor fits bibttur. Semen baud feem ^uàm Patina tibidia num imaginationes in fomno,ac veneri arect. Suc^ CM ad cadem valet, fed viribus infirmior Kepo. niturfuccus dus in fie HU vafe,anten,vt in alm Ih ^uaminibus moris efl,in/olat»s.

La^nca ad cahdas phlegmonös accomoda esd, et ad parua et leuia eryf!pclata,maioribHS tarne fa tisfacere minime idonea efl. P.fl etiS eduliü fitim arcensSeme potugenituraprofluum cohibef.quao obrem etiam Us qui Itbidinofis fomnUs vexantur, datur. Sic amp;nbsp;fylueflris Lafluca fernen- Cuius quae que fuccus coiligitur,argcma amp;nbsp;ealiginem expuro gans.Ad adufliones cu ladle mulicru inungitur.O. mnibusalm oleribuspaudßimufanguini et vitioo fumgencrantihus,cx fola laduca non mullus quio dë,nec vitiofusjsaud tarnen omni ex parte laudabie lis gignitur. Vt plurimum cruda ipfa vefcuntur, Ae?iatc autem cum in fernen iam proruptura esf, in aqua dutciprlt;ecoqucntcs,cum oleo,gareamp;aceto af'umiit,aut cü aliquo ex condiments, opfonilsve, x Uq prafertim

fr^lirtim iis qua caÇco conSîant. PUriqite etiam ttntequam exca»kfvat,in aqua elixa vtimtur: vti t^o iam facio^cx qM denies mihi deieriores effe ca per uni. Na amicus quidam meus, quum olere hoc à lon^ tempore mevt familiari cibo vfum fuijje fdret, videre'tquepofl mandi à me citromaffutm molcïiiam nonpofje, cociuraerationem indicauit-I» inuentute enim, quoniam aßiduo os ventriculi bile offeruefeehat, aflus moderandi gratia Ladif cis vtebar. (fmm aute ad proueflam atatem pers ueniff :m, olus hoe contra quam in iuuëtute fimnä iaßudio amp;nbsp;indufiria accerfinti mihi,auxiliofuit: quippe qui etiamnum iuuenis vigiliis dedita opera me affueficeram déclinante iam atate,ipfa ex fe infimndgrauius hoc incommoda molcsiabar. Ads uerfus quod vnicum mihiprafentißimum remedii Lacluca vefpere comaducata firnperfuit.Prigidu ergo humidumq; fuccum profert,haud quaqua tarnen vitiofum.ltaq;ßeutaliaoieraà iußacococlio ne non excidit, neque aluum cohibet,vti neq: ims pedit. Atque hac iUi non immerito accidunt,quum nee außcra,nec acerba ßt, quibus facultatibus in vniuerßom aluus ßjlitur, quemadmodu a falßs, as cribuf, amp;nbsp;omnino abflergendi vim habentibus ad excretionem cencitatur,qu'jru nihil Ladlucaineß.

Eß quids natura omnibus refiigeratrixjamp;s ide b aßategrata aßomacho fasliditm auferunt,cibiq;

quam pufnla fat,cum fale iUita.'V leera etia qua fcrpunt,coercent initio cum aphronitro,mox in vin no trita. i^ai facro iUinuntur. Conuulfa amp;• luxa* ta caulibus tritis cum polenta ex aquafri^ida len niunt.^ruptiones papularum ex vim amp;nbsp;polenta. I» cholera quoque copias pateUis dederut,ad quod vtiUßima quammaximi caulis amp;nbsp;amara. Q^ida lade infundunt. Defcruefadi ii caules amp;nbsp;floma* cho vtdißimi traduntur, ficut fomno ,amp; ßutiua maxime Laduca,amp; amara ladensq;,quam Mteo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cum muliebri lade vtibßimum eße pracipitHr,dii temp ediuè cap i ti inun^untur. S emenßatiuaru con trafcorpiones darhSemine trita ex Vino poto amp;nbsp;ii

bidinum imaßnationes infomno compefci.Tentan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i|

tes aquas mn nocere Laducam edetibus-f^idam tarnen frequetiores in cibo oßueere claritati ocula-

rsm tradiderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

©Vfi^^Gr‘tcii,Thymbra CimiUquelMt» nh, Kunel Gtrmanu ( Gallicè de la Sax» liette) ap^eUatuf.

Hortoss Thymbra feu Cunilx dme finît fiecirs. 'Vint horteßs feu fatiHa,quie quia minori eß tierimoaia, in condimentario^enere edulits concoquitwihinc à Satureia futurando Satureia dici cafit.Alii tarnen à Satya Vnde dia rü nomen traxi/fe putant,quàd/cilicctmarceßena fia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes coitusftimulet.Germanicè Satiiron,Huner-

fu/jtofeplen,Zuu]bcl oder Gartenhyfop,o-der Seigenktiatnominatur, Alteraa^eflisßue Sylucfirù rufticaCunilaefl,qua feculiariterThymbranua cupacur. FORMA.

Thymbrafimilise/nhymefed minor atq; tenea riar,fcrensfpicamflortbus flenam,coloris viridis. Satureia fcdalialtitudinefurgit,fi-uticofa,fitrculoa Satureia. ß^ ^trinque cauliculis, folio ïïyjjbpi,flofculis per intemaUa expuipura candicantibuSjodorefaporéa que ^^atißimo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,0 CV S.

Thymbra in tenuifolo amp;nbsp;afperis locis nafitur. satureia in hottis feriturpaßim.

Thymbra codent ijuo Thymus proflatßconfie nuUterfamatur.V tills ctiom infam täte dus vfus. Efietiam fotiuoThymbra in cunfUs fylucßrimi» nor: ad cibunt vero vtilior, prop ter ca quod non aa deo efficox iÜi fit acrimonia-

Thymbrafylueflris cade qua Thymus praßat. ^ortenßsautem omnibus quidctn imbedlfiortßd ad cibum laudatior»

Varina dus ex yino pota,medeturfulmonis,thoe racis3amp; vefica tsitiis^Ciet vrinas , menfespeUit* Herba ipfa cumfioribus Letbargicos excitât cale foHu, aut corona modo capiti imfeßta. iuccus cu rofaceo auribus infunditur . Cu triticea farina coo xedicibus illinitur.Saturciavfusmarcefcetes coitus fiimulat,quare à Satyrit traxiße nomen putant. Stomacki concoflianes adiuuat, faßidia difcutit, hebetes oculos exacuit,

0Aiiym3il SKamiho]i, » fl turn $ypiiv gratis dicitur:Thtafpi,CapfcBa,et Scódula ecu latinisCal.SeneDefiuut^e.Süthui’' teporis herbarii

'KaflurtUi hdiaiïj qui Naßurtium tectom, amp;nbsp;Sinaßrußt» teftcrum. cum,quid dißtif fiiatum ßnapim fubolcat, af fel* Sinafi ru^ lent.Alii amp;urfagt;n faßom 'vocant,non (anè quid fit fiicitm, nbsp;nbsp;reuera eiM herba ßecicsßed quid ad forma iliiM

Uur fa fa- quamfroximi aecedat. Sic antiquo herbaria Rur^ ßoru, nbsp;nbsp;nbsp;farn faßoru affeUare Tb laß in flacuit • Thlaßi

Thlaßi autem Gracu àf ueimfotma diflum efi,qui N/i» Vnde di* fiurtiofimilh eßfed latior, amp;nbsp;velut infraflm amp;nbsp;flum. cantufuf, 6hÓL'3zci enim iifile contundi esi amp;nbsp;in* fiinlt;ri,infrm*ëdoq; quod^lobaßm tumidumveerat maUeoJafide, fede've cu dilatatione exaquare,

^tfXi C^quot;*^ 'DuoThlaßb^ncra damiu.'Vnii latioribm fa liis, quad ad Diofcartdu defiriftione froximè ac* cedit.lloc Germanicè BaurnfenfF, odet Krefz ^è’‘‘lf’'*^^ naminatur.Alterumfoliisan^uflioribiu canfiat,ct Germanicè BefemkiauG quadfcofarivicesßf^ flcat,vocatur. Quare fi quißiam hac duo genera ab inuieem dißinguere certu affedationibus vo-luerit,frimumThlaßi maiuf aut latifolium,alte* rumvero minus aut angußifaUum af feilet. Dia* fiorides etiam duo Thlaßiosgcnerafacit,ynum la tifolium,alterum angußifolium.

Herbula cTl angußis foUis ad digiti longitudi* nem, in terra verfis,in extremitatibus incifis,fub* finguibus.Caulem tenuem,duorum dodrantum c^ mittit. adnafcentesfibi faucosramulos babentem, amp;

CAPVT CXV. 1^7 ^- per totiim cim amhitum finchu cTl infrmma nodkè latM,in quofeme exi^um Naflurtio fimi* le,diß:ißg»ra,velHti, coitqiiajpatum,vniie amp;nome inuemt.'Pïorem obtinct album,fenicnq; acre. Ex ca fane dcfirißthncfatii confiât, herbam banc quam fi fl a damn! efie Thlafim,an^fia enittfiUahaa bct,fotifiimum fnfrema elm farte, difftali lonffa tHdine,in ten-amfe couertentia, fer extrema leni* td' incifii,cau’em duAm dodrantum, afftatir in ea fancis calycibin,brcuifcdiculo nitetibw,quadatn lifftlarumvel cochleariorum efl'tffc,in quib. fernen, centinetur Nafiurtiofimile,fed latim amp;vcluti coo quafiatum, quad acerrimiefie ^uflus defrehendia tur,ita vcnidfitm Sinafis modo, os dr“ lingua vela licet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOG VS.

Galefacit, bUemferJuferna amp;nbsp;infema furgat acetabulimenfura fotum.lfchiadicK in clyfiere ina-funditur.Potum fanguinem ducit,amp;interiorcs aba feeffm rumfit,menfes cit,amp; fietm nccalu EX PAVLO.

iMemos abfccjfui petum difrumpat. tienfis cit,^* fatMenecat.Perfidem infufum fan^uinoleM cua-cuans ifihiadibmprlt;idc?{, Poteft enim alioqni turn fupemè,tutn infernè biliofis vacuare humores ace tab:iU menfura epotu-lnfunditur ^contra cexen* dicum dolores. Q^inetiam pot»m fan^ainem tra* ijit,amp; internos abfeeffusrumpit.

Thlafpifernenfacultateacre eït,adco vtinter* nos abfeejfts potam mmpat.Menfes mottet, O fae* tus necat. Per fedéinfufum fan^inolcnta euacuas ifehiadibutprodesi.ETi enim almqui turn infernè, tuns fupernè bilioforum humorum cuacuatorium, acetabuli menfitrapotum.

Semen afieri^uflus, bilem amp;nbsp;pituitam vering; extrabit.Modus fumendi acetabuli menPura. Pro* dc?l amp;nbsp;ifibiadteu infufum, donee fanguinem ex* trabat. Menfes quoque cit,fidpartus necat.

©'ppiet HpUpot Grads, Lupinus fatiuus La* tinusOjficina Latinum nomen retinucrunt: Germants Fei^boa^GallicèLüpia.)appcllatur.

Unicum caulem obtinct Lupintts, folium quin* quefatiam aut feptifariam dijfcèlum, florem can* didnm,Jïliquat in quibus quinafetut ve intus^ra* na.

’Exilent iimMterram,areno(am amp;nbsp;rubricaprtt cipuè.EmoÇo agro no exit,eitltura^: refarmidat-T E M P V S.

Tcrflorct^primum M.aio,dimdc lunio,amp; tertio Ïulio menfe. Posl vnumquemqueßorem filiqnM producit.

Varina dus cum nielle linfta lumbricos pc Hit. Vpll quaque maccrati,amp; amari adhue comeßi ide eßteiunt. Deeoftum eorundem cum Kuta amp;nbsp;Pipe repotum idem facit: vnde amp;nbsp;lienofs prodeSï.Eos demgangragt;tas,'vlceratctra,incipicntemfcabicm, alphos,maculas, exanthemata,amp; achoras perfun dere ’vtilc.tAenßes amp;feetus idem decoflum di myr rha Emelleßljduum trahit.Parina corum cutem liuore'mquc expurgat. Inflammationcs cum polens ta amp;aqua mitigat.lfcbiades O' tubercula di ace^ to lenit. \n aceto coda amp;nbsp;ilUtaflrum as diflip at,et. tarbunculos rumpit. Decodi pluuiaU aqua donee infuccum liqucfcantfadem abflergunt.Cum radd ce nigri Chamaleonis ouiumfeabiei medetur, fl tes pido decode abluantur. Kadix cum aqua coda

amp;pota citvrinam. Vht autem cdulcati fucrlnt,, triti cum aceto ^^otiflomachtfaflidium lenlunt, amp;nbsp;cibi auiditatern excitant.

Lupimu cdnur coclui, multu ante diebus ma^ eeratione in aijua amaritudine deponcnsjitq; tunc nutrimentum craßifiicci-Catcriim ft medteamen itafrafiaratus exgenere eß emptaßieorü.Qm veo-rä natiuam amaritudinem habet, huic exteroendi amp;nbsp;dm^endivis ineß-Lumbricos occidit illitusyamp; cum meUe lin(i-M,aut cupaßen potus.Qisin G'det conum eins lumbricos eitcere foteft.Foris identidt ferfufum, alphas,achoras, cxanthemata,ß:abies, gaitgranat, vlccraq maligna iuuat,partim extern gendo,partim digcrendo,citraq; merdacitatemßer cando. Expurgat iccur amp;nbsp;licnecum Kuta amp;nbsp;Pio pere fuauitatisgratia aßitmplum. E licit menfis ac fatum cum myrrha amp;nbsp;mclle adpofitum. Porto Lu pinorum etiam farinafine mordacitate digcritmee enim liuida tantum ,fid amp;firum.ts amp;nbsp;tubercu^ la curat : atqui tune in aceto, autoxymclite, aut pofia hanc decoquere oportct,pro laborantis nimi” rum temperamento, amp;nbsp;afePltts diuerfitate, quad ex v/u efi intteniedo. Digcrititem qua liuida funt, amp;nbsp;quacunque modo diélum efiprafiare decoflü, eadem omnia cjficit amp;nbsp;farina. Suntverb etia qui Ifchiadicis cataplafmatis modo iUinunt.

E» omnibus qua eehmtarßeco nuUt tniaiu pon* ieris eïf, nee plm vtilitatii. Mitefeunt cintre aut aqua calidit. Colore hominis frequentiores in cibo cxbilarant. Amari contra a^idair/aleM •Vlcera atra, aridi decorticatiq; tritt, fuppoßto lintcolo,ad yinum corpus rcdi^t.Strumin,parotida4 inaceto codi dirent unt. Snccfu deco6ïor»m cü ruta amp;nbsp;pin f ere,Vel in febridalur ad ventris aniniaUapellen da,minorib.tri^inta annorum, Pueris vero impoßti tn Ventrem ieiunis profant. Et alio^ncrc tofii, amp;nbsp;in deßutopoti,vcl ex nielleßmipti.iidtm auidita* tem cibifaciHnt,raßidium detrahunt. farina corü aceto ßthafla, papula prurttmq: in balntis illita cobibct,amp;perfeficcatvlcera . Liuores emendat. Jnfidmationes cüpolenta fedat. SiadmeUts craÇ, ßtudinem decoq»antar,vitiliginesn'lt;i^ as amp;lcprat emendant. P^umpmt carbunculos t..ipo{iti,panos Cvßrtmias minuimt.autmatieranhCoÜi exaceto cicatricibus candidum colorcm reddnnt. Sivero ae Icfli aqua decoquantur,fuccM ideßne^aßt, quo folcntfoucrcgan^anas,eruptiones plint ta,vlccret tnanantia,vttlißimiim.f.xpcditad l enem bibere, amp;nbsp;cum melle menßmis barcntibus.Lieni erndi d ßcoßcca tritt ex aceto imponuntur.Kadix quoque in aquadccocla,vrinas pellit.Ucdcntiirpecoricn Chamalcontc berba decocli, aqua inpotum coda* ta.Sanant amp;nbsp;ßabiern quadrupedum omniu in a* murca decocli,vtioq; Uquorepoßea mixto. fumns y crematorrtti

Viola purpurea aut nigra nobis Marti'a / V ■6fk~' ^ ^uadragefirnalis quod tunc fere flo*

Ion quart Top r^o^qiUPoupGradsy iolamwariavclpur» dida. J.p(« MLlt;jt»»ilt;,bIauu Vciel oder Mertzevio len Germanis(,Gallici Violette de Mars) dich tur.Offidnafimplidtcr V iolam nominant.Nican der Ion Grads diflam credit,quod Îüymplia qua‘ dam Ionia, florern ilium lout frimum dedere mut ncri.Alq Graci lonvocatiimfutaM,quod cum Io Viola vntt in yaccam à I oue conuerfa c^?t,terra florern ilium de voca* pabulo bouts dus fuderit. Latini quoque detrita t f^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litera,^iolam quaflvitulam imitatione Gracayh

Folium habet minus tenuiusq: qua Hidera,»!^ ^ias tarnen nec diflimile.Gauliculus flatimaras dice medius proflhtpn quofloflculusfuauiter olcns, purpureus.Humilis pratcrea efl,ftatimq; anumet rofla radice orbiculataflolia fine ramis exeunt. See me quoq; minutu in feUiculis vaflcultflre rotundis, ftpiflura indicat,cxtrcmafcre aflatcproducit., LOGVS.

ilafleitur in opacis amp;ajperis locis,adradices ma ximt murorumflfortorum mar^inibus, efflepihus.

VIrethitc^crjgt;etui,Thcophraßo tefle,fi ailtut adhibeatnr: tarnenVere,amp; Marti» menfifloret,, ejuo fotiflimum tempore coUi^i flores etufdem de» bent.Seminaver» inaftatc,vtdiftum cft.

'Viola folia aqueam amp;nbsp;Pubfiiffdam fubflätiam fitperantem poflident.lèri^idx aietemfuut primo w dine,humida ver» fecundo.

Kefri^erandivim obtinet.Voliaeim per ft: et c» polenta illita,flomacho afluanti, oenlorum inflam mationibustfiditqiprocidentiis auxiliantur. Pr«“ terea id quod in flore purpureum eïi cum aqua po» tum,an:^ina corrcptu,amp;pucrorum comitiaUb-mc» deriajfirmant,

folia per fl,aM cum polenta idita, caUdaipble-^onas miti^at, 1 mpontiitur amp;ori ventriculi a. ftKMtti,amp; oculis.

Purpurea violarefrigerant. Contra inflammaa iiones iUinuntur flomacho ardenti, Xmponuntur amp;lt;nbsp;capiti infronte. Oculorum priuatim epiphoris, • amp;fcdcprocidcnte,vuludve.ft contra fuppuratio» ties. Crapula amp;graucdincs capitis impofttis coro» ms olfaMvedifcutiunt. Anginas ex aquapota.ld quod purpureum eft ex Us comitiahbus medetur, nd maxime

Provint ad inteßinoram dolores, cor vero o^em dunt. Dolores capitis qui fiant àfiaua bile Copiant pota (^ odorata. Ventriculum irritant,amp;flauam in co inuentam bilem , Caput ficcum humeflant, caliditmque refrigerant fuo odoratu. Somnum in^ ducunt. Humida capita deflidationibus obnoxia reddunt.

VEteribusCracis amp;nbsp;Latinis cogita fiuerint neene Viola qua: hodie, quid cas matron na eolere fideant, matronales vocantur , nondstpn eomperlum habemus . Quare vulgar: Çyvfttaca nomine, donee redius inuentumfuerit, vtemur. Germanice, quid rara adhuc in Germania dum ijia fcriberemusfucrint, Vuelfch veicl appellate 'Voluimus,vt nimiru hac nomendatura à Ecucoiis, dequibus fuo dicemusloco,fcgregaremus. Potent etiam baud inepte Frauuenueiel, ad imitât tone Eatini nominis appedari.

ml cnlm generis candida cfi,alterius punicea, ter* td purpurea; nee differre admodum nififilis fiori» lui videntur.

TruticeCa eft herba,cubitali attitudine^ramopa, eauleamp;filiis tanu^mfis,oblongs,an^upis^moHi^ lusac canefletibus^oribul aut albis,autpuniccù, aut purpurcis ejuadrifoUis, ft mine in oblongs fitua epuis lato ac tenuisradice lon^asU^oJaspibrupd O* *cri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOG VS.

■ Admodum calidai efte fapor fotioru dr radicis, ^ui acris eft,abunde docet.idumiditate autem mul tarn,Galena lib, A -cap, 18 .de fimpUe.medi. facul. tefte,eoquod amara nonftnt,admiftam habent.

1pitGracis,lris tatinis appeUatur:officinisfuam appellatiouem retinuit, Cermanis bituu Gil-

gen,blau Schuucrtel, VeieluurtzCG^ÖK« du glaïeul, ou de la Çïibe'jdicituf.AcceUfluMcM îrllt; Vnde pmilitudinc^uam flores dm repr^fentat.vtpam dida. nbsp;nbsp;nbsp;là f oft dicemus, nomen acccliit Iris. S uni qui non

flne pudendo cmre alidmaßirnent lier ham redo, aliam cafuipaterno, ita vt Iris ah Ireos, tanquam purpurem color à niuco, diflin^uiputetur imperil tn herbarUs. Promanafte autem himc cirorem ex Caufavul Grxcavoce ?\apiop, qua Lilium, quod candidos ^‘tris error profcrtflores,^enti ilUft^nificatur,paru per vnius *''^' liters abieflimemdcprauataveriftmile e^t.Pri* mam nanque literam abiicientes,vltimam vero in ff vertentes,amp;pioS dixeruntpro Äe{piofgt;. Sedhac opinio indigna eS qua explodatur, cum Diofcorir dem amp;nbsp;alios veteres omîtesfleorftm de Iride amp;Lj rio fine Lilio anre conflet.

Tolia Gladiolo fimiliafert, maiora tqmen, lar tioraamp;pm^uiora.Ploresiii caule aqualibi»-ffiuh cemftatiis diftantes,inflcxi,varq. Aut enim eddir di,autviridcs, autlutci,autpurpura, aut aerulei confpiciuntnr. Vnde ob hanc varietale af tui cceler fti aflimUata cft.P^adices fubfltntgcniculatx, filit da,odorata:qua ftmulatq: fuerint dijjcda,flccanr tur in vmbra, e^filo traieda rccodutur.Hac Hio fioridispidura tota huie herba,qieam Irim hodie berbard amp;nbsp;ojfleina vocantfliflragatur.Siquidem ea radicibm nititurflilidis,^cniculatis amp;nbsp;odoratis, adeo

ailci vt violarumpurpurcarum odoremprorßu re* ferre vidcatur,amp; hoc nomine à Germains noTlris yeieïaart'z,hocep,'Violacea radix, ßtappcUa: violacé» ta.Folia GladietifaciemßmulaM,maiora duntan radix-xat, latiora amp;pinguiora.Caulc re^o fcpjuipeda* li,è cuiu^fafiigiis pari interuacanteJpatio flores e* rumputtt,inflexis mutuo foliorum labris, qui nitet varia ctlorum miflura,inflar caleftis arcus. Que* admodum enim aquarius ille arcus, qui cft ima^ male expreßifolis,caua nube recepta, varies men* titur colores,ficut caruleas,viridcs, lutcas, puipu* reasqiUneas ducat,itacauo calyculi finu vciflco* lores litur as flores oftcndunt,qua diuerjajpecic ca:* leflcm xmulantur arcum. Tallantur itaque qui in totofloris ambituhuiufccmedi varietatemperqui* rut,cHm inflexa foliorum labra velpHrpurtus,vcl caruleusfemper color infleiat.

1 -firn in bortis amp;nbsp;maccriis vincarü fumlt-Lau datißima tarne eft qua in I Uyrio amp;nbsp;Macedonia na fcitur,amp; melior inter has quadenfa amp;breui ra* dice conftat, quaq; frangenti contumax eft,colore fubrujfa, admodum odorata,^ftuq;fer«ida.

J^lorctvere, Maio potif mum menfe,quo Canete* poreftores coUi^i debent. P^adiccs autem fuo tern* porc,hoc eft,autumno,

lm in altera calefacit ordincjn tertia aute Je^ ßccat.^bfier^it quoque amp;nbsp;maturat.

Irides omnes calefacimdi extenuandiq; vim ab' tinent.Conha tußim cjficaces,humorefque nonfat cilè excrcabiles exténuant, ßUes ex hydromclite drachmarum festem f andere fata purgant. Som^ num candliant.LachrymM cient,Torminibus mea dëtur.Cum aceta fgt;ctx venenatarum marßhtK,lic* naßs,conuulßs, refrigcratis, ri^entibus, amp;nbsp;quibstt peintura effluit,auxiliatur. Menfis cum vina pota ducunt, Decodu earum ad muliebria fomenta vei* le,mo!licnsaperiensq; lacos.lfchiadicis infunditur. Fiflulat amp;nbsp;fnus carne expient. Qmnetiam^an* dis modo cum mede apporta, ftetsts extrahunt. Struma Veteresq; durities coSia amp;jll,f,t emol. Hunt.Arida vlcera explent,amp; cum mede purgat, is adat a afd carne aperiunt.Daloribus capitis cum aceta Cf roficea vtiliter idinuntur. Lentigines, cu‘ tu in facie vitia cu Ldebara albo,amp; duabsss mei* lis partibits idita emendant. Pefiis,malagmatu amp;nbsp;acapu miCcentur.in vniuerfum magniv/itsfint.

Iris tufi vtilis.Uumores in thorace na facile ex* creahiles extenuat.Torminibus medetur, viceraß f irdtda expurgat,Cum mulfa pota aluum ducie.

CAPVT CXX. 175 tien tibia fradpua efl amp;• tuflicntibm,tinedriim've fitio labor antibits infliUari.Cateritm vlccra fur“ gat,capitis pracipue ,fltppitrationcs vctercs.Aluum filltit duabtssdrachmis cum melle,Titflim,Tormit na,inflationcs, pota . Lienes ex aceto. Contra fir* Pentium amp;nbsp;arancorum morpa,ex pofla valct.Co* tra fiorpiones , duarum draehmarum pondéré in pane vel aqua fumitur . Contra canum morfiu ex oleo imponitur.Et contra pcrfrUlioncs.Sic amp;nbsp;ner» itorum dolortbm.Lubis verb amp;nbsp;coxendicibat cum reßnaiUinitur.Vis ei concalfa^loria.NaribitiCuba ditaflemutamenta mouet,eaputq; purgat. Dolori capitis earn Cotoneis milis aut Snutheis illinitur. Crapulat qitoque amp;• ortbopnras difiutit. Vomi* tiones cit.ditobus obolis fumpta.OjJdfrafla extras bit,impofita cum melle. Ad paronychias farina eins vtuntur. Halitas oris commanducata abolet, alarumque vitia.Succt duritiasomnes emoUit. Somnum conciliât, fed genituras conßimit. Sedis rimas amp;nbsp;condylomata,omniaque in corpore excret fcentia Çanat.

NOMINA. fanf/en ht^i 1^)00»,B croyy^lns Cracis,Uieraccum tatp nit diciturojficinii inußtatu.Cermaniee, quant aliud nemen expifearinon potnerimus, Habich-iraut(GijBic« Cichorceianinc) appcllauimttf, ad

^ till Grxcam aUudcntes appeUatianem: neque enim Kierace» aHa rMionc Grxd hanc herbam Hicraceum m* Vntic di^ minarunt^nift quod accipitrcs,quos idi !ï^^dK^t di ^^^’ cu»t,fcalfendo cam,fuccoq: oculos t:in^endo,ohfcu^ Sochitts- ritatemcumfinfercdilcutiaat-Soncbitesaute di* (ia efl, quad Soncho non admodum dißimilu ßt, maxime quid ad dm cireunfercntiam amp;nbsp;extre* mam partem,in qua caules amp;nbsp;flores funt, attinet, Hac enim amp;nbsp;iüa concauo,amp; iaden fuccum emit* Ladue a tente caule.luteisq;floribus efl. Apuleim Ladueä Jÿluatica.Jÿluaticam appellat. Plinimquoque libro vi^p* mo,eap.7.vtalq omnes ferè,in Laducarum/ponte nafeentium numm,proptcr flmilttudinem.llie* raceon hoc habet . Q^im autem inuicem flmiles flnt Hicraceum (p' Laducaflylueßru, vtriuflque icônes amp;nbsp;effigies codata monflrabunt.

a toet êfl rflt;o' 'Hieracei duo funtgenera maius nlmirü amp;nbsp;mi* ÿ.mfto’tofje nm.Haius Germanice grofz Habichkraut, mi* urn autem kïeia Hiibichknutnominatur.

Uieraccu Hicraceum maim caulem habet afperum j mo* maim, nbsp;dice rubentem,Jpinoßim,cocauum.Loliaper inter*

uadarariufculè diuißt,Sonchoper circunferetiam flmiha.Flores in oblongis capitulis lutcos. Qita de* fignatioprorfm hac quam pidam damm herbam exprimit.Siquidem caulcm emittitfcabrum, fub* rubrum,J^inuhs horrcntem,cauum,folia ex inter* uadii

iiaU'n t!^ raro laciniata, Sanchi foliis nan dißimi* Ha • floras in lon^iufculis capitulis lutcos. Minus Hieraccum folia ex iuteruallis far amhitum diuH Hteracctt furis feißa obtrnct- Coules de fa emittit cauos, tener minsu^ ros amp;nbsp;virides, in ^uibstsfores lûtes circulum dro cunfribentes.Qjta itidem ssota omnes berba idif cuissepieluram cxhibcmssSjCossucniunt-

Tnfne Tulij meßs,amp;'pervniuerfum Au^ufum floret Hieraccum. Suceste cisu capiturper mejfes incifocaule,

Masses Hicraceumplane Sonebi tempcramento tonflare fidetur, refri^at itaque amp;nbsp;mediocrit adjlrifHonis efl particeps , Minsu in gufiu pauld maiorem amaritudinem refert.

V im habet Hieraceum maisu refrigcrandi, amp;nbsp;modscè stdflrin^ndi,idcoq; afluanti flemacha, Cy inflamnsationilssts illitum prodefl. Success crofione dufdensinforbitionemiti^at. Hcrba ipfa cumrao dice illitafcorpionum iflibsu auxiliatur.Mintss fa cultates habet fisperiorseaflens,

Success fanat omnia ocularum vitia cü lade mu Herum. Arcet nubeculsUi cicatrices^ aduflioncfque omnes.

»mnestfr^cipue caUgints. Imfonitur etiarn oculâ in tana contra efiphoratAdtm fucem aluum pur* J^at,in pofca pottn ad ditos obolos.Scrpentium ifli* bits medetur in-vino potus. Et folia tofla ,thyrfq; triti ex aceto bibuntur. Vulneri iUinuntnr, maxia mè contrafiorpionum ifiiu.V erum contraphalaa ^ia^comtnixto vino exaceto*

Sunt^ui tamd ineffe h»ichcrba -vim cotra oett lorum vitia credant, ftp-adicem etiam à codeßtf* fenfam catigmem oculorum (anarepofe dicant,

Equifetu. 'X ^T{oVpl( Grads,Equifetiim,hcrbaautfalix f Xquinalu Latinis,recetioribus herbariis verbum Cauda e* verbo reddetibm,Cauda equina,GermaniiKofio quina. fchuuantz , Pfet^tfebuuanez, Rofzunadel, Ratz,enuuede!,katzenZ3gel, ianteniraut^ Schaftihouu (Gallice Queue de Cheual}„o. minatur. Nomen tarn Gracum quant I atinum à

Edas duo flint genera.V num lon^ias, quod non» nuUi atatis no/ha herbaril ab ajperitatequam ob^ /iJprtUa. tinet A^reUam vocant. Hine eft quod materiarq fabri

falri ligncam pedinum amp;nbsp;aliorum minutorum operum rudiMcm Iihms herba fiabritia in nitoquot; rem expoUant . Germanicè groli Rof2fchu-/y»”/'*^itr, uantz dicitHr.A.lterum breuiut efl, ad abficr^en* ^‘'^ '^ff^'^i da vafit aptum .Germani klein Rofzfehuuantz appellant.

P rim urn Uquipeti^enm cauUcuIos habet inanes, lenitcrrubentcs,fubafj!eros,filidos,^nicitlis qui in“ uieem inreruntur diffcHos, in quibus folia iuncea, crebra amp;nbsp;tenuia.in altitudinem adfurgitifiadm* do proximas flipites comis dreunfufa depedet mul tis,ni^is vecquorum cauda-tiadix iUi eftli^oja, dura.Altcrum comat per interualla habet bi euior res,candidiores amp;nbsp;molliorcs,

Longim ^quif tum in aquo/is loeit amp;nbsp;fcrolnbut-prouenit, nee eo infofit prope aquat O vmbro/is lacis alia planta frequentior efl , vf boe nomine )(iiipae^'pttj/ov Gracis diflum fit . Neque enim ^ptlUpi.-P(CV^cllt;P^ aliud efl illis nifi terra rima amp;nbsp;fffu- ^■p out o». ra, tqni/^V etiam non alia ratione, quam quod Ïefu^'^ol» in aquofisproduccretur, nominauerunt. Alterum in pratu inuenitiir, nee feri fiequentim occurrit, inuifa fienijecit.

Adflriii^cnton cum amaritudine facultatcm^c f minde valenterfimul^; citra mordicationtm cx‘ icca»tem,obtinet,

Iderba iffa adftringit,quaproftcrfuccm dm fin ^inem exnaribm crumjicntem fifiit-Dyfentcricit cum vinapotm cenfirt-Vrinam cit. Folia cruenta Vulneraglutinant trita amp;nbsp;injptrfi, Herba amp;nbsp;ra* dix tußietib,orthopneicis,ruj)tisj;fdccumt.QHin* edam inteflinorum diuißonts,velica diffe^ionent, fiv inteflinorum ramicem coalefleere co^t^uc folite in aqua fota/èruntur^

Xulnera maxima conglutinat,etiamfi prafiftos' tffe neruot contingatflratcrea inteflinorum rami*-cescogit.Catcrum ad fdn^iniirciccHoncm,adflui xum mulicbrem, fotißimum rubrum,ad dy/ente* Tias,amp; ad alia vetris fi-ofluuia^ncrofltm efl megt;' dicamentum herba flfi aut ex aqua,aut'cx vino' épata. Sunt qui de ea flcriptumrel:querunt,quod nonnunquam etiam veflea, çfl‘ tenuium inteftim* rum vutneraflueem ipflmflanauerit. P rode fl etiam frofluuiofinguinis exnaribm,tumfluxu obnoxiis in Ventre affefiibm ex auflerorum quopiam vino* rum potui,acfifebre teneatur ex aqua.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Vil dm fliffare empora.Sueem finguinemè nœ ribmfiuentem inclufim fifiit,ttcmaluuni.Medctur dyfinte.

CAPVT cxxir. tys dyfcntericls in vino dulcipotiu cyathu tribuf.Vri nam cit-Tußim, orthopnaam fdnat: item rnjita, amp;• qua ferfuMAntefiims amp;nbsp;vefica folia bibun» tur.Entcreceelen cohibet.

Gradi,Galena amp;nbsp;Paulo alio nomine Leßdion: ïlibcrif, Kaflurtium a^eeße Latinis appeUatur, ^afui^ Officinü noßris incognita.Germanis Gauchblum tin a^re* (Galticè Pafferaigefanuage) non aliarationeße, quam quad flcrofyue qui in iUiui netitiam non= dunt peruencrunt infatuet. Poteß etiam commode t/ici Vuilder Ktefz. Cardamantice, amp;nbsp;A^io= ^^iocara cardamum Gratis ajifeUata^quèd raditi odar im damS cur fit Naslurtq : Vel quad dus folia partim NaTlur^ di^tt-tioaqKatico,queda Diofcoridc Sifymbrium car-damine dicitur,partim etiam hortenß, quad Caro damon Gratis nominatur,fimiliafinf.vcl quid ^u fin Üaßurtium référant

Polia 'Nafiurtiofimilia hahet^verno tepore vi-rtntia,tubitali lofftudinc^aut minore,flora lafleo, raditibus duabus,Çcdvna apudnosfrcqHentius,ni^ tiMr,odore N aflurtij quim acerrima.Px qua ui^ minimdeftriptione omnibusper/picuumfit ,hert bam cuius piduram exliibcmus tßc Hiberidat tauhm

taulem mim culitahm obtinet,foliaque ^aÏiur’ thßmilia. Qu^ mim à radiccßatim cxemit, lt;t* quaticiiquai/cro infifiremii cattle cmicant,hor-tenßs NaTlurtij folia refecunt-Verno quoque tem^ fare virent,flos deniquc laflcuf eflJjoc cfi,in albo furfurafiens: hum: enim Diofcondem focare lat /leumflorcm,fatis teflatur quarta Kanunculifie^ cics,ru'm etiam flarcm,qui colore hmc ftmUis eß, lafleum efeßribit. Semen quoque in ßliquuUs tam exi^um producit,vt, Plinio etiam teße, vix aßici pof it : radiccm autem exilem atque acrem, tui inefi i^aflurtij odor,

'Vemo tempore apparet, Apriltpotißimum metto feamp; Maio durdtqueadaflatisinitia,quo petißh mum tempore laclcum florem fundit : initio enim purpurea colore maculatus videtur .• efftcaciorema que vfin obtinet ,quod turn femm etiam in ßlh quulis proférât,

Ex quarto efl ordine calefacimtiumtVt ï^lapuro • tium,minM tarnen eodeßecat,

Kadix calefacit amp;nbsp;adurit, Vtills eßad coxen^ dicis dolores cum fuillo adipe faß, cmplaßn modo quatemis bons lUita, Deinde in balneum der ßendatur.

Coxendicihus amp;nbsp;tirticulis omnibus cssmaxu^ia modicavtiiißima,viris plurimum quatemis horis, fœminis minus dimidio adaUigata, ft dein in bah neum defiedatur in calida, amp;poßeaoleo amp;vin6 corpus perungatur^diebusq; viecnis interpoßtis ide fiutifi qua admonitio doloris ßtperßt. Hoc mode rheumatißnos omnes fanatoccultos. Imponitur in ipfa inflammationeßd imminuta. fsdalUgata co» pitt cum C^pinqucfilio^epiphoras amp;fiqua in ocu^ Us vitia ßmt,emcndat.

R ecentiores her hard eins herbx cuius piPluram damns vßtrn probant contsapcdiculosß lixiuia m^quot; coquatur.V nde collide liccbit,eam exiccandi fite“ ex alto cuacandi trahendij; facultatcm, baud feo eus atque fiaßurtiumaut Sinapi,baberc,Na,Ga^ leno lib.i.de compoßt.medic. fecundum lotos, cap,-mi-teße, medicamenta qua phthiriaßmedentur,~ necefjario exiccantatque ex altotrahunt.Vtitcru cuidcntiflimum ßt banc berbam, co quad Naßuea’' tv, facu!tatesobtineat,eße veram ljiberida,no oha' ßante quad raro autnunquam duabus,ßdvnapó’ tius amp;nbsp;cxiU nitatur radice.

ITynroTtÄIKop Grac:s,OlKs atrum Latinis Jid^ tur:offirigt;M din femne pcrjicram prs Petra feit* ru error, no macedonico vtutur.Germanis grolz E pfficli, orfergtofz i ppieb ÇGaUicè acne, ou hache) ^gt;pj’ofi= appeUatur. iïippofilinon autem à magnitudine di Imum vnf ^um cil : ßquidem Grxci ma^is amp;nbsp;amplis rei’ de diftu. Itns hippo prxponerefilent,adeó vt ïïippojèlinunt Oliu atr» Latinis nihil alsud ni ft grande Apium fit. Olies a» quart aps tematrum velpullum à foUis, qua atre colore ni’ pedatum. tent.appellatam effe videtur.

Mai»« efl hortenfi Apia,taule cauo,alto,tenere, Veluti linear hahente,foliis latioribiis,fubpuniceis, Libanotidis coma, plena flore, in corymbos ante* quam dcfloreatcongefla,ficmine nigro,oblogo,fili* do,acri,odorato,radice odarata,intns Candida, ori grata, pro coulis magnitudinc non admodù denfit, Forrà ne mireris quid pidluro non ex omni parte reflondeat defiriptiomeque cnim HippofieUmi inte grum,amp;quod ad perfedam peruenit atatcmjfloi resq;amp; fernen produxit,damns, fed id tätum quid primo crump it. Kadice itaque tantum (st folia de* pingi curauimus,vtquo Oleris atri, cuius fape fit apud Diofioridem ment io,forma, faite infoliis amp;nbsp;radicc,cffct,ccrnercs.Annitcmur tarnen vt aliqua* do iategram tint herbapiUuram cxhibcamiu.

Saturn tarde prouenittideiijue factum vtinteo ^e defiHum dare nobu baud Ucuerit-Flaret, PU» mo teße,aflate.

ïflur olerum moda ceu Afium.Piadix etiam co fia ^ cruda eftur. Quinctiam folia amp;nbsp;caula co» flimanduntur, amp;nbsp;perfcout cumpiflibuiprapa» rantur.Cruddque ad falgama co,idiuntur. Simep o turn in mulfo menfis ducit.S.iffgt;re concuflos calfa» cit potum amp;nbsp;Ulitum. V rina flUlictdio auxiliatur, Kadix cadempraflat.

'HippofeUnifimilu Apio fis e5i,fa'idior tamer. Menflum autem amp;quot;nbsp;vrinx ciendx pot fimum fa» cultatcm habct,'vt liquet ex capite dufde de Smyr nio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E X P L I N I O.

Olusatrum ciuod HippofcUnum vocant,aduer* fitur fiorpiombui. P oto femine totminibus intera» nets medetur .itemejue dijficultaiibiH'frinx fc» mm dus dccodum ex mulfo poium.B.adix dus in •vino dccofla calcules peUit, amp;nbsp;lumborum ac latera dolorcs.Canis rabiofi moifibus potum amp;• ‘^i'‘ tnm rntdetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.lt;j DE

Iflt Greets,Vifium Lätink amp;nbsp;off',ciailt;,Germit!i ni^ Miftel.oJer Affolter (GaUia du Guy.

Planta eft fiutiiofa, lenta.ftm/jervi'rens, hitoi fortacei eolom, extra fabflaua, falih buxi, aciait exig»K,ftne fiere..

Calefacit cu aadmania: ex plnrtma enim aeria (ifaqHea,pa»cifiigt;na terrena fubftant^ eSfiat. Iff tur acrimaniaàneoàmaritudinem excelUt.

rgt;iftatit,emollit,attrahit: tubercuUyfaratida!, caterasq; ah/ceffut cum refina amp;nbsp;pari cara mix* tS,maturat.Epinyflidat.infilenio curat.Cü thu* rt antiqaavlcera,ctmalifftesabfcejj'ui meUit.Lie* nes cum calce,aut ^agate lapide, autafia caelum Ct'impofitum minuit.Cum auripiffnentoutue/an* däracha itlit»m,ynffies extrahit.Mixtum cü cal*, ec.amp;face,vim faam mtendit.

Valentcr ex aito humores exb ahit^ nee tenues tantum,fed c^ a-aßieres^osq; di^undit ac di^crit, lefinutem ex corum ^^enere tjua non protintti ad^ tnota calfaciunt,fcd qua temPui requirunta 'velut 3^ happa,

IfTotTif Grxcit,\j'aHs LatinfSVocatur.Cxü'n, vt in conimmtanis fuis tefatur Cxfarfilaflumot Um riialatut ^nunc Guadum.Get manif autem ad Qn^J^f„ hocnome alludetihus,'V\]eydt{GaUice du Guefs de,oil PaJtel)„»gt;wwi«f«»gt;'.Arabibus tiU, Nilcch, ^‘i^^j^ amp;lndicum, vtlibra frme Paiadox.cap.'vigcfis ^j^jj^J^jj mofexto monffrauimm. Rarbai t deprauata Voce „r ■ ■OJatim appellant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J '^*

Duo Iftlidb funt^ncra.Vna enimfatiua, qua tm^ndulani'infiflores^tuntur.Altera verbJyb ucfiris^qua lanarum inferiores baud vtuntur. Pria rtrnGermani jlmpliciterVucyAt,alteram wi cum adiedione Vuild Vueydc nommant.

Satiuafolia habet P Idtapnifmiliafedpm^loa nbsp;nbsp;. ra,nigriordque, caule duohm cubitisaltiore.iiac Diofcorides,qui reliquat notas, qua Ijluefri fimb les per omnia funt,commcmorare noluit. Ek lyluc-fris tarnen effigie facile qualesßnt aßimarepote^

rn,hicc mim teßc Diofcoride,fatiii£ ßmilit cs1,fo‘ Sylueßris lia tarnen maiora obtinct, ad Lad-uca folia acct* dcntia:caules etiant ten»iores,tnultifidos, rubican* tes,lt;]ui in cacumine folliculos Ungarn figura mul tos dependentes babentßn quibus fernen, flos ei lu* teits amp;nbsp;tenuif,

Ifatufitiua cofioß tn Germania prouenltf rat fertim agro fephordiano, cui magnum quaflu ada fert.Viridem enim herbam trufatilibus molis pret munt,vt herbaceam finie excludant: dein abado liquore digerunt in magms globos, quos tabulatit computre/iere in aflate feruente finunt.llos corth nis infeSioria roquant oftcina, amp;nbsp;laneos pannos, ac Sellera demergtmtiVt cceruleum imbibant colo* rem.Sylueflrisfuafionte in quibufdam Germania loeit nafl:itur,vtTubinga,vbi omnes vinearii ma* ceries hac herba fepta videntur.

Ïfatisfatiua valenter admodu exiccantis,nondu tarnen mordentis facultatif e^: amara enim flmul atque adflringes exiflit. Sylucflrii veri acre quid* dam tumguflu, turn aclioneprafert : proindeva* lentius quàm fitiua deficcat.

JfatiJii fatiuiefoliA o’nitia ailemata ^ tiihcrcn la illitt di/cutcre jiofjimt. Cruenta vulnera gluth nant- San^’mi finfluuta fifrunt-'f Icerapba^dtia nica,l)erlietM,cryfijgt;elata,amp; Innrejimti4 fanant, Sylueßrit cadent tjaafatiitafottst. Lienoßs ctiain fota amp;nbsp;idita auxiliatur.

Satina ma^ta vlcera d iroru cortiorü ßultnaf, ttiam ß in capitibia mufculomm fuerint, amp;nbsp;fant ^inif proflumo labQrantih.partihiavtilitcridinit tur.Tumores erdematodets mirifce difentit, ßmni amp;nbsp;refrimitiontnibmj; vlceribm maliffui mirabi^ liter reßßit,etiamfiputreßant,’tiamßerodantur. Qnod fijnando laborantis nattera validior appaa reat,foliis eim tritis autpane,aut bordeacca fari^ nam,aut triticea,aut poletam,pro vincete in vno» ^Moq; ajféStu.mifcere oportebit.Sy iueßris verè pc» tentißime hutnidispntredinibm obßflit,adcatcra vere ia comprebenßi deteriornntmoderatius mim dycam mordacitate dcfccat,talia itanque irritait tur hoepatto,amp;phlc^cneff-anari incipiunt.Cit terlim ob facultatis robur lienoßs qncq;ytilis cTlj quum alteraprodejfe nondum poßit.

Ifatidis folia trita enm polenta,vulneribut pro» funt.San^inemßßit. Phagedanaa amp;fntreßeti4 vlcera,dr q»a ferpunt,fanat.lte tumoresante fap {»rationem. Contra i^emfacru, radice velfoUis K, üq prodeïf

ITi« Grads,Salix Latinis,^inden, oder Felber Germanis (GaUicc Saulx} apfeUatur, Sa^ óli^a. nbsp;nbsp;nbsp;Hx vero à faUedo diffa eTf,qisr! d ea ederitate cre^

Ïtea vilde fcat,vtquaß fa!irevideatur. Si(etiam itea quafi vocata. SaUeem vocauei-untGrad,

Tria Salicis reneraTheophraßus lib. iq. cap!. Salix nh xiq-dchifloriaplantaru recenter. Primant ni^-am gra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mminari dteit, quid nigro aut punicco cortice ob^

Gandida. duclaßt.Secundam candidam, quod cadidoobdu Pumila. caturcortice.Tertiacoaflx brcuitatisac pumild, Idclicen Arcadibits appeUarifcribit.Plimits ctiam lib.xvu.cap- xxxvß.tria Salicis nrimina comemot 'Viminalis rat:'Vimina!cm,caiiJcmppisrpurcam. VitcUmant 'VitcUina. à colore litteo,gracitiorem priore:Ca!licatn,qu£ ßt CaUica, tcnuißima.Lucitts Columella lih.iiu. ca.xxx.eiup Craca. dem quoq; triafacitgeiicra,Grxcam,Callicam, et Sabinam,qua ctiam Amerinamvocari à plurimis fcribit.Grxcamflaui coloris, Gadicä obfileti purt Sabina, purei, tenuißimiq: viminis,Sabina ff'acilib.vir^.s atquerutilibiu effeafferit. ÇmxJanè ßnprula pulo ehre cum iis qua Theophraßsts tradit,coucnire vh Prima Sa dentur.Nam primam SalicisJpecicm,quam Théo licis ßc^ phraflits ni^-am aut puniceam vocat, P limits Vi-ei.es. minalcm,Columella veri Sabinam amp;nbsp;Amerinam appedat.

iilgt;jgt;cüat,Gcrmani rot Vuiden »ominaM.Secm- Sccumla. da fpecie.qatm Thcofihi aßai candtdam, Plinim quot;VitcUinam,Columella autim Cracarn vocat, Ccr tnaiii,geel yaciien.Tertlamiqua Thcofihraflo Tertith Helix Jidtur, Pliiiim amp;nbsp;Columella Gallica a^* fctlant,Germa»t vero à tenuitate klein V ueidé.

Sa’ix breui caudice cofur^it, ramis louais,etru* co extremo vcluti à calftc prodeuntihm leiitis,fle xUibucfaUis lon^ii,fubtin incaniSi fupcrnè virent tibia:flore liunucamcnto fquamatim compatilU, lanu^inoflotpropendentCffiuciu qui facile ante ma Mritatem euaneCcat.

Plorct primoflatim vcre.Ocyfime amittitfruo fdu,antè quam omit no maturitatcmflcntiat, ob id difla Homero aiKiiTiKMp-!SO!.boceft,frugiperda Odypf.ti.vbi flc canit: feempM t' Mpetpol MS^ l -Tictt. iPAirïxn/pISol.Prudiiifiquidem fcrt.Plmi» autore^aheuntè m aranea ontequampercoquatur^

■ Salicis turn folia^tumfloreijcitra mordacitatem exiccantis punt facultatis, ac modicè adfrin^nt-Cortex tarnen eitu ficcior.

CH^. folia tritA cum cxi^uo pifere (^vino pota i‘ leaps canucniunt. Per fi etiarn cum a^ua fumpta, praßant mulicrihuó ne concipiant. fruif us pattu l' an^inem espuentibus pradesf. Cortex eadem l praflat. Vfltu amp;nbsp;cum ace to fuhaifut, clauos amp;nbsp;callos illitus tolbt.fx foUis amp;nbsp;carticeßtectu inpu* tamini mati punici atm rofacea calfaiftu^aurium Joloribiu auxiliatur. Decoffa eorum podagras fa» ueri optimum, furfures exterit,b.xcipitur etiarn i Salice fuccus excljo cum floret tortice : in inte* riore enimeim parte cancrettu inuenitur. Vim aua tem habet exterendi cjuacunquepupilla claritati obflant.

Salicis folUs ad cruenti vulneru^utinatlancm quis vtipoff ?t. Vcrumfloribus eitu maxime prope omîtes vtuntur medici ad exiccatis emplaflri prao parationemiep enim vis earum dcficcatoriaihabet etiarn quandam adflriifionem. Suist cjui fisecu c.x ea expreffum,medicamcnferuent mordacitatis ex* pers amp;nbsp;exiccatorium, ad multas res vtile .llaud eniminuenias ijuidad plures resvtilitssmedicao meitta citra mordacitatem exiccate, quad paulùm etiarn adftringat.Parra arboris cortex fimilemfaa ; cultatcm abtinct,tumfloribus,tumfoliis,nifl quad temp cratura fit ficcioris,velut amnes cortices. Sed hunc quidam coinburunt,eiusqi cinere vtuntur ad ea amnia qua valenter deficcare oportet-ffam clan nbsp;nbsp;nbsp;^

Waf e/uts vtgt;cant,callos,myrmectaij; toUuntj netto ipfum macérantes acri.KonnuUi autem dom floret Satix,corticem eim incidnntiamp;luecum ipuendam codi^nti quot;viuntin q; ad ea ipuafupiÜM obfaßant^ txtergente videlicet fimulq: tenuiumpartium me* dicamine. V ti vero ido ad multa alia quispoflet, flquidem talisflt.

Salicis flutists ante maturitatem in araneam alit.Sed ß prises codigatssr,fanguincmreiicietibsea prodeTl. Corticis è ramis primis cinis, clauum amp;nbsp;cadü aqua mixta fartat. V itia cutis in facie emen dat,ma^s admixto fucco fito. E ftautem kictriura gencrum. Vnstm arbor ipfa exudat ^mmi modo. Alterum matrat inpla^a dim floret, excifo cortice triumdifftoru ma^itudine. Hic adpur^dda quet obflant »culisßtem adjpijfanda qua opsts f»nt,ciës ddmque vrina, amp;nbsp;ad omnes colled tones intsts ex* trahendas. Tertises ßiccses efl detruncatione ramos rum afalce deflidans-Ex sis aliquis cumrofdceo ia calycemâli punici calfadses, auribas nifundiiur: Vel folia coda, amp;nbsp;cum ccra ts-ita imponuntstrA te poda^icis.Cortice amp;folsis in vino decodis fouts rencruos vtilifimamTlos tritses cumfoUisfurfsts res psergat in facie,Folia trita amp;pota intemperas dam libidinis coercent,atque iss totum auferuntv furnfapittsfumpta,

Fiimin tertit,Germanic l rdtraudbOau* benk opff,katzenkorbelfG«Zücè Fumeterre, oujfieddc Ge\ine' afipeäatur . Fumarin vera h^c herba Jifla ep- prepterca quid fuccus ciw o* tulu inditus,tgt;cluti fumut tachrymof miiuct, ocu‘ lifquc mordkat.

Truticofa hcrbula eß, Gori^indr» pmilk, tenent admodum: folks candidioribftgt; , ciHcsacci colorât Vlidique numenpssflorc pus-puna.

Napcitur inptgetibus hordcaccis, bortis, vincis, fcpibugt;,amp; macenis , altifque locis incultis atque pinguibits.

Capnos calidsi ^ feca infeeddo cjfe videtur ordi ne,id quad exgufiupatetsacris enim amp;nbsp;amaraefl.

Uuiusfuccus acru eß. vifum acuit, luchrymas ducit, vilde amp;nbsp;mm en traxit .illitus cum ^mmi duphees palpcbraum pilos renafei mn ßnit.Corn* enanducaia herba bUiofam vrinam trahit-

Cafmos acris ftmul amp;nbsp;amare ^uaUtatis tfl far* tjcejis,nec tamcn^lanè expers eflacerbit.. Q^aoh^ rem biliofam vrina multam preuocat,fanaiq: ied» naris abllrsteliosics amp;“ Jcbilitates.Sucms eists acu* lorü adem acuit,no paru lachrymarum trahes,ver luti ipfefumusmam bine ci appeUatio indita.Plta heisas ejuidam ea Tti filehat ad fiamachum raboa randum.vnaj: ventrem lubricatsdum.Sujuide her ham primü deficcata codebatsdein eu vti Valcbat fiubducliants cjuidem^-atia melicrato mjper^ebat foboraitdi vera caufa^vino nimirum dilata.

Claritatem facit inuUtsocuUs, ddachrymatlea némque eest fumus vnde namen accepit. Padem tuulfas palpebras retsafeiprohibet.amp;ilem per visa nam trahit.

ritanis igt;ler»a,officinis nannuliis Cataputia Cherua. maioi^quibufdam etiam Petadadylon amp;nbsp;Palma Catapua Chridi,quad fiUicet eins falia inhumana mansas tiamaiarè effsgiemarticulcntun Cermanis Vunderbaum, oder Creutzbanm dicitstr. Cratan autem amp;nbsp;Crotondr P. ie mus afimilitudine animalis, quad fernen eissi aicimts re ferre videtur. naminata efl. Sssnt enim Gratis smde dd Mf^TtaKÇfamp;'Latinis Ihidni, infeda animantia, fla. qua canibusprafirtimadharent. quibia cibs nul- x^rmlf

PLANTARVM HlSTORrAE lut exitut en, colore liuido, nullis difcreta menf irù,inglobum continue crefcentia, donee pleniM faginata,poflaliquot diesßiontcfun dccidat.llinc eflquod à Cermanis noslris Z cckenkotnci no-minentur.

Arbor eflparua flens ma^itudine,folia Viator noßmilia habeas, maiora tarnen, lauiora amp;nbsp;nis ff iora.Caudiccs vero amp;nbsp;ramos arundinis modo co cauosSemen in vuu racemifve afleris, qubd cors tice nudatum, V^icino animali flmilc efl. Qua der fcriptio ita pUlura quadrat,vt nihil magu.

ï^aflitur nujqua in Germania noflra,niflfatum fuerit. Saturn autem femel cofiofl frouenit. Sine difficultatcetiampafim iam in hortisprouenit, TEMP VS.

Kictnus in flecundo Vel fummum tertio or dim calefacientium amp;flccantium effle apparet.

Cilcu Kia £x femine Kicini oleu nomine R icininum ex-Cmnium. primitur,ad edendu minime aptu: alioquin tarnen luccrnu amp;nbsp;emplaflris veile.Crana tri^nta mîmes iroputaminibaspurgata, trita(^poca,pituitam, Inlcm,amp;aquam per aluum deiiciunt.\omit unes ctiammouent.Vjiverà imueundaadmodu amp;nbsp;los boriofa

tmofi huiufccmodi purzatio:Jlùmacl/!i imm va‘ lidè (ubuertit.Tufa amp;nbsp;idita varos,maculdfquefoie contraft as purgant, folia trita cum polenta,ecu lorum ademata inflammationes fedant, mama mnfque turgentes cohibent .Perfe aut cum aceto illita,igncsfacros reslinguunt.

Semen Kicini.cjuó d etia purgat,cxtcrgedi ftP di gerendi facultatcm obtinetSieveri amp;foliü ,fcd ■vndeejua^ue debilius. Oleum quod exfimme cofie citur,tum calidius,tum tenuiorum pattium,quam eß oleum commune,acproinde quoque digerit.

Ktpenóv Grace,Spina mollis,Bugloffum mas ^uo-lojfa^ gnum Latinè nominatur : officina, neenon “^ herbarii RuglojJdm vel linguam bouts vocant.Cir= gi,f^ cur fionauterneb qubd varices, quoi Gracimpa-wi j-pp^^ nominant ,fanct, difta efi • Germanis Ochfen-

Nos duo damns genera.quorum vnum Germas nieum, alterum verb Italicum eß, in quo omnia funt maiora.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ai

Ah inferiore farte foUolii rofaceorum finira , an^ futlos ffinofi f er interuaUa, fed molles habeati* , bus. VoUa amp;»^lolfo ßm!lia,modice hir(uta,lon^ilt;rgt; ra,albicantia , cxtremitatibies aculeata obtinet, Cacumen in caule orbicular am, hirfutum, in quo capitula in fummo purpurea, qua in lanuffncs e-uanefeunt.llac fanedefcriftiofatis monfrat, Ciro ' ^quot;.l^offa ßonefe amp;u^!ojfamhodievocatam,ciimeidelinea ■ I noßra. nbsp;nbsp;tiones omnes,nullafae reclamäte nota,conuenidt. nbsp;nbsp;nbsp;i

S iquidemcaulis ei teuer, bicubitalis, trian^laris, ßinoßs per interualla an^ulis, fed modibus amp;nbsp;ino nbsp;nbsp;nbsp;1

TocusDio noxiis aculeii. Folia Ru^lo/foßmiUa, lon^ioratao feoridis co men aut lere /amf^T^^Xihoc eft, minora, cd PHo mSdatur, nio:ßbcandida,leniter hiifuta , in extremis farth bus aculcata.Cacumcn quoque caiilis circinatum, hirßttum,in quo capitula f serf urea.p.tßyero re* liqua omnia conueniant, tarnen capitula purpu* reaiton abeunt inpappos neque in norlra, ncque in italien.

Proddeitur loeis cultis amp;*incultu, arenofs po* tifimum amp;nbsp;petroßs.ltaUcum etiam hodie in msd tu hortisma^a copia nafeitur. '

Carpitur lunio amp;nbsp;iutio meifbut. • TEMPERAMENTVM, in primo calefaccrc Cm httmcclare ordine ap* foret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

VIRES. EX DIOSCORIDE. Kadiccm Cirfii laborMti loco adaHigatam , do-loresvaricamfidare Andrewferipßt^

H^rtc herbam radicemvc eins iidaili^atam,do* lores quot;Vtirictsmfanare tradunt.

^onphsres iam con;mcmoratis facultaics dr” fio, ZSiofcorsdes amp;nbsp;Veteres alii tribumit. \ideant igitumopra atatis medicine tentere Ku^leffa fix quas non obtinet vires adPeribant.

DE CORIANNO. CAP. CXXX. Coiiandrum nobis ftequens,adore dura viiet ftercoris Kumani. NOMINA.

KOfloV,« XJfl moil^racis:Corilt;infen Coria» nonlatmiSjVuIrbamp;offtcinis Coriandrum, .

•, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • Conans Ccrmanis,qiitlatinalcnomcinaru appcUationeni . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ J \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• arum, tmitatar Coiiandcr(Glt;t//(« C onai.drejfwm.s (^^^^.^ natur. Corio nomen fccijfc cimices vcrifimileeU, J '^‘1quot;^ quoi folsaamp;caulcsciutolmc y^'H enim Grads ‘'/ infefli id genus efi,quod latinis cimex dicitur. '^ *' FORMA. ,

CauUs Coriattno exilisjefquicubitalls,ramofus. folium dumprimam crumpit Adiati,dcin Zumas ria,odoregraui.Vlores candidos.Semcn rotundum ac nudum,firmii d diutinum. Kadicem breu uß eulani,ligncam,ncquc admodumfibratam.

Amattcira ^ingne, Palladio te fit,fed (^ meier« folo nafcitur. Ùuquam autem nififatumprouenit.

Coriandri temferametum minime fii^dum ae fm^lcx eßfed varié eoalimm amp;nbsp;comftftum.EÏi enim capiopt quid cm amantudinis farticelis, quit in tenuifimu’ac terrefirifubflantia fundaturt fed amp;aquoße humiditatu tefida einem farum ineß. Habet etiarn adpriiHonis nonibilßcut faula^iß ex G aient verbis claritts inneteßctgt;

HiiteDta* V im reßi^crateriä habet Coriandrum, vnde il* feeridif nbsp;nbsp;litum cum pane aut polenta cryßpelatilt;,amp; herpen

verbapau tibus medetur. EpinyHidaStteßium inßammatio» In piß Ga nesjcarbunculö/que cum melle amp;nbsp;vua pa/ßa fanat-lenus exit Cum lomento ßi umas amp;nbsp;lubercula difcutit. tum» blat^ nbsp;nbsp;bricos ßemen cumpaßopotumpellit,^niturämque

aurct. Lar^us tarnenfumptu ,mcntcm non ßnepe» rieulo mouet,quaproptercopioßonm amp;nbsp;cotinuum lilts, vßum cauere oportet. Succus cum cerußt, aut ar^enti/puma^ncenon aceto amp;nbsp;roßtceo iditus, ar* dentes iii fumma cute inßammationes iuuah

Coriannonßu e Corion,aut vtcunque vocare lu* itt.Netußiorcs Grad Coriannon nomiaab.int, ac.

tyquot; Diofcoiidcsrcfri^cratoriam eße herbam Hini^ DiofeW^ tans,p;dfcrpera.Sitpiiiclcm ex citranit lonTfatfa des reprer cultatibui, plurimu habens amarx cjJentix,ijuam head, tw^-eßend: mits effe tenuium partium^amp;- tcmnam,nec tnodicum etia aque^e humiditatis ebtimnlem,qute efl facHltatii tepidte. Habet autem amp;nbsp;adßridie^ nil pauxillum.'Ex quibm omnibus variequidem a* git eaquaferibit DiofeorideSiamp;non tatiim ex rc* feigerationc, Catnitm r^ euiuCqueparticulatim aftionu eaufarn enarrabo,tametp propofitumfre» rat mei Vnini duntaxat hoe in libre penteiiam ex^ promcre.Sed forte nihil obßabitdmh fi verumfai^ tendum efl,prodcrit nonnihit fuperioriores method dorique in paucu medicamentis fiint didx, hunc in modum repeters. Primum ergo non Diofcorides tantum .fed amp;nbsp;alq complurcs medieorum indeter^ minatè, amp;nbsp;citra limilationem de moibu prenun» ciant,fieut fanè bac quoque tempeflate nonpaucos rtperiai medicos infgnes,prlt;etcralia,hac in re ma ximè haUueinantes.lnterdu enim atra,linida,frio gidaq reddita parte qua eryppelas habuit,ncc atm pUus refrigerantiapofiente mcdicamenta,c(u an-tea,fidea qua infxumparti praternaturam hu^ morem eHacuent,ü tamenrefiigerareperfeuerant. Aliquado ante ad digcrentia quide tranfeunt,eatt rum cryfipclas fanarc dieut.Pt fanè feribunt ind* pientibuf etiamnü amp;nbsp;erefcentibm eryppelatif alla

conumirc mcdicatfienta,aliaj: dccliMutihm. Vf« rum res ita non habet-NtJ: enim cryppchu cliam focari dcbctfioflcaijMam inflammatio dm ^fcr uor, ac bdiofum iUud abicrint: neq; ^M facultate fnnt friffdit,!ieq; qux ill n fanant, remedio cJJc fu^ tandiim cß, fed vcl»t ß vel initio fret nm autjier^ cußis,aut alla de cauÇa quauis tumor in farte qua' piam aut huidm, aut ni^cr extiterit, eu fri^idum eße ajjichimcxißimabis,amp; qua digérant exeab faciantqifofeeremd eundem modumfi calida a^ clio infri^idamrecidegt;'it, negl^nda quidé prior eß,fed feeunda alio nomine appeUanda. Aut ß diß pUcetnominismutatio, faite ßeutaUqui aliafirb bunt principü,alia deelinationis reniedta,baudf i gida eße autumantes deelinationis remedia, concea dendum fane eß, ß tui ita placet, vt talis affedio etia eryfpelas vocetur fed ca etiarn calidam dtee^ re vbi iam refi-igcrata cßßd vo o neutiqua coneca demlum, l taque nc quod tune ei auxilio eß, refrb geratoriu eße credamus,feut Diofeorides Coriana non,quod,vt ipfe ait,cum pane aut fold a sUitum, erjßpelas ftnet-Na qusdexquißtum cß eryßpelaa Cr iam vtique infldmatum amp;ßauum cß,ncqua* qua cù pane fanabit Coriannon,fcd illud quod iam relrigcratK eß.Proinde nosfuperioribta voluminb bm,quHm determinata ac deßnita experientia cu iufque medicamenti facaltatem explorandam cen fuimm, quam maximeßeripoßet ßmplicißimum

t!i_^affeftum cofuluimta. AtfUriejucmctlici^e* que quad vel plurimi morborum pntimu ai inh tio compoßti inUitditnt/Krut,ncq;qubd alius affea ÜM fit eryßpcltu exa{lum,alim verb is qui Vocaa tur ab onmibus nobis vßtate^vt à veteribus quoq;, phlc^mone. Alq aute inter hos medupluriini,para tins vtfie dicans eryßpelata phlegnsonode,partim pblc^one eryßpelatodes.Ac inuenias nonrquant vbi neutru vincat,fcd ad vn^ue paria ßnt. (^ina etiam nennunquam Kdematodes effe ery ßpetas da Jpiciturßeut aliudfehrbodes, vt copoßtoru mota borumbaud paruus aceruetur numerus .De quia bus copioßus cum alibi dißeruimfts, turn its libres de curandi ratione. Dicetur autem amp;nbsp;nunc, quoa Lit.i 4. adfaltem eorum meminiffe neeeße efl, quid exaa élum eryßpelas baud vnquam ab antedido cata- Vxquißa plaßn.tte curaripeßit.Voco autem cxaclü, quum turn eiyßa à biliofaßuxionepars implcta fuerit.Poirà quodpelas. lon^ à refrißeratione abfit Coriandrum ,vel ex iis qua ipß feripßt Diaßorides dißere licet, Na ßrua mas,inquit,cuni lomento difiutit.Çiuôd vero nub lum refrigerantium medicamentorum idoncum ßt dißeutiendisflrumis,vcl ipßum Dioficoridem no dua bitarc arbitror,vt qui ßexcenta ßeripferit medicaa metafirumas ranarepotcntia,qua omnia temperie calida^amp; adionibus differentia eße confeßus esl. Kadenus GalcnMicuius quidcm,ctß proUxafint^ verbaldce recefiercplacuit, ft vulff amp;nbsp;nonulloru

TLANTARVM HTSTORTAE ttiam medicarum emre detegeremus, ijuiprêter quot;Veritatem Coriadri tcmfieramcntli ejfefrigidu afi firunt, Dcni^ite ytexhoe loco difierent ßudioß, Podculo^ lt;]uim ^ericulofum ßt Diofcoridlt nc aliorü vtterii fum Dio^ jirilgt;tit ßne limitationefiqui, Admonitos quoq: le^ fcorUn nbsp;nbsp;(lores cjfc volitmus,hoc ca ft ut ex corum eßi numc*

fcripta fio ro,in quo Citlenus à Diofcoridc dißcntit. nelimita^ EX PLINIO VALERIA* tlone It* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;No MEDIC O»

^crc. Non dubitanter Coriadro refrigeratrix potefim datur,nonttimeiißmplcx,vtpfudentißigt;ne Galena videtur.fed cui quada portio außeritatis immixta ßtßndc quo d qutda ex co vitia ciirxntur,quie nu^ qua omnino curarct, ßfola virtutefrigida niterf tur.Cum meUe amp;nbsp;vuapaffa tritum amp;nbsp;impoßtu, omnes tumores collcdionefque compcfcit.Pracipuè tarnen iflo genere medicaminis doloribus teflium fubucaitur- Succo maligranatiamp; oleo inpotione permixtum, animalia interanch innata perfiquh tur. Semen ex aqua potum filutioncm vetris ftrin^ git. Scripts à multu legitur tria Coriandrigrana tertianat excluderc ante aceeßionem ß fucrint de-uorata.ïifdem quoque repeUendis efficax efl ipfurn Coriandrum ante folis ortum ignoranti ceruicali viride fitbieflum.Mrum efl quod Xenocrates tra^ dit ,fl vnumflminisgranum femina biberit, vna die men^lrua cotineri,biduofi duOttUf totidem die^ int quot ggana ßumpferit.

quot;Eaim feri funt qult;e a!ter Plinim lib- naturae lis hisïo.xx.caf’itcxx.firibitiilcóquc omitta e flacrnt. Tantlim adJit, Marcum Vlt;m onm Imn tare Coriandre fibtrito cum aeeto, carncm incoi^ rupram asiate feruari.

No» tranjiundum ßlentio eritquod Diofcorides bic dm^^cntcr monct,Coriandri coftiofum amp;nbsp;cotis *- orsane nuumvjumejje fuffendumAdcoq^errareveheme^ ^’''gt;aigt; coter recentiores medicos,qui co tam frcquenicr,f0i P’°fi tir tißimum ad cafiut roborandum,CHi infenßßimum continua tß,vtutur,manifefiius eß quant ftprobatione in^ vtcndum, diktat. A qito fane errere vel id faite rcuocarc ces dcberet,quód idem Vitofcorides,librefexto,Ci,rian drum inter ventna connumcret.

Stomacho b-num efl,amp; eundem corroborat.Ci bos in ’vcntriculo donce probè concoquantur reti-net. Tosium i^nc yentrem finit. Prodefi adpblc^ gmonalt; amp;nbsp;calidas tcmpcralurM. San^inis proe fiuuium potum, amp;nbsp;fi imponatur, compefcit. Cum yino potum, lumbricos educit: immodicus tarnen dus yfus delirium facit. Huius etiamfitecus potus venenü cfl amp;nbsp;occldit. Qui enim hunc bibunt,mu-ti funt, amp;nbsp;deßpiunt.

Caffutha (ithymo inaaleitur Arabum eft Epitliymum» nobis iu fatureia, Lyfibpo A Uq amp;

amp; maiorana eft faepe vifa omnino eadé, nec genere at hacvariare videtur qua: in lino, orobo, lente, vicia etiain luxuriarifolet. Ea ornnis priinum radiculis nititnr.qur tü are-fcunt amp;nbsp;vanefcunt quandoprimum à planta cui inuoluitur cirris fuis alienunr depafcitur alimcntum.

KetTii^arecentioribus Grads: Ca!futha,y bterain v tranfcuntc,vt papè fieri filet,lati nis appeUatur : officinis amp;nbsp;herbariis noßra atatu hine deflexa quadampriflini nominis vmbra,CU’ ficutha didtiir,cùm primu Calfiutha,dcin conuerfit Caficuta,poflremo Cuficuta cœperit appcllari.Sunt qui poda^ram lini vocant,quod quaß compedibtu id cui incederit illiget,nec vindlumcofiacilè pofi fitextricari.Gcrmanis Filtzkraiit,oder Flach-fzfeiden, oder Todtern (Gadicè Goutte de lin,ou agoute de lin) dicitur .Errant qui nias

Ait:lnra' ßoriJii Ait-lr^ßicm eße futant, mm vetera GrX* ee noneß à^cjHaJ ßiam, de Cufeuta hoJie dicta,nihil me’ CaJJutha. mmaprodiJerunt, Pliniits tamenlih. xvi.capite vltimJidM videtur meminiße iis VerbistEfi amp;nbsp;in Syria herba. ejua vacatur Caßythas, non tantum arbortbus,fid ipßs etiamfpinis circumuoluensfefi: p!Mi los Ca/Jythos enim le^edunonCadytas:ficenim codi eus emens ces aliquot Pliniani, vt in fuis anitotationibus do* datui. (helmus iiermolaus admonct, qji emendatmes, habeat.

CAPVT cxxxr.' I8? halmt. Tam igitur memoria Plinij Ca^ytOf her^ laßto nomine Syriaco vencrat in Latin,qitod mul tis poftea fxcnlis vßtrpantes tam Peeni quim Ara bes,fitif Çcri^tK frotnuerunt. QmiI antem Plinim fincßjtritit protuUt, id librariorum culpafaftum *Jfi i^J^^of^ qm inuertentes mutarunt Cafjytha in Ca^ytltM. FORMA.

îLerbofiî fruticihm adnafcithr,carHm adminica lo fulta: radice nnlla,fid velut ab alaru fin» fro* demte cirro cafidametove mira ion^tudinii^fla* tim ab diu ortn fefe ramnln conuoluente. Qua ia Veluti elauiculii nixa,fcnßm froferfens herbarum fafli^ia (candens,amp;' trebm volutionibiu of ere to* fiario fer vertices ratata,comas herbarum co flea flitur: ta volubilii idi natura efi.Poliis Vidua cer* nitur,Plorem fundit album, femine quoque beatet tenui.Cirri dilutiore rutilant furfura,nonunquam exrubro rufeß:unt,ßdibas lyrarum craffilié fares.

Nom tara,fed in herbis arboribus^ faßim na* feitur Calfytha,quas tamffiffbfafius irretit cote* xtu,vt tentorii modo herbofum cejfite à file vina dieet. Nonnunquam cacummibus imf endens flira fes humt dcturbat,frofridmque farentem fuis la* quels ßran^lat, aut continue matei ni alimentißt dluferducit ad tabem.

maximus iUlKs in Germania bnaentusejje filet, hoc enim tempore tanta eins efl luxuria, vt mole fuaflirpes oner ata ferè procumbere vijeantur. TEMPERAMENTVM.

In primo calefacientium abpeejfi flu online,amp;• depccantiumfieeundoflatuendum: quandam enim reflpit amaritudinem,

Abfler^endi naturam obtinet, Ö’' earn quadam etd/lriflione roborandi facultate pradita cfl. Tecie norit impedimenta laxat,infar(liamp;obflrufH lie» nis expedit vitia,vennapituitofis atque biliofis ex» ■enerat humoribt{s,pellit vrinam.Kegio morboflub» ueitit,qui iecinoris ohflrufiionibus contrahitur.Ye» hribits Us auxiliatur,qua pucros male habent: fed vfu nimioflomachum Iüaadflri/lione^auat:ve» rum noxa toditur, fi Anifi momentum adiiciatur. Hatura eiusflauam bilem per aluum exi^'e, fed effieaiiorem cum Abfinthio prxbet ejfcétum.He quidem ex Peenoru ac Arabum fintentia faculta» tes Cafpitba tribHUntur,qui vtique vires illius lo» gè ma^if^ificre poUicentur, ß parentis ingenium cipatrodnetur. Hsneefl quid banc forfitan vete» rcs Graci, quamuis triuia!em,eo nomine fubticue» runt,quid natiuasfua mcrito parenfis dotes adfei» uiflet,è ßnu cuius vcrnaculum cbibcns humorem aleretur, N nm vt teflatum iidem Arabica faUio» nis medici rcliquerunt,fi calida infidet herba art borive.

iorive, ca^damfortietur facititatem, amp;nbsp;fi dteu* iucrit fng dx,vim ßbi frigidam vendicabit.

Bobis armoriedicitur.tuiiicaamp; tunici abla« ta prim a fy!labj,?c o in v cormpta ofFicinis, altilisautemnobis ocellus eulccdicitur. '

KiiTT^óV Grxcè, Rctonica feu Vetonica latl* nè:in off cinit antiqaii nomen retinuit, bra» unbetonitk Germanicè (Gadicè, Betome, on delà Betoefne ) a^jxUatur. A varictateautem amp;nbsp;copia remediorum, Geßron à Gtxcii difta er}: Ceßron hacßquidemvoce opu^interpuebum,neuvepi^ü vnde dit nominnucre. Libri etiam à varictate fubiefH , ab fia. aliquotGracu boctilulo infriptifutPlinmquo^ que aliquando phur ccftrum,id cfl,p fiuratum di xit.amp;etonica verb ab inuentoribus \cto»ibui,ïii, Ëctonica^ J^aninpopulif,no)ninata c^.

Herba efi caulem tenuem obtinens, cubiti alti* t»dinc,autmaiorem, quadran^lum.PoUalon^a, tno!lia,quernii fmilia.per ambitum incifuru diui= fa,odorata,propèradieemmaiora.lnfummo cau^ lium ßmen veluti TbymbrnJficatum ineß, R.adi ces fubfunt tenues vt Bdebori.

PLANTARVM HISTORTAE '^tlX^^lo chl»cis,iJeólt;juc Gr^cii •^v^iT^opov vocataeïf. ^OV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

folia Retonica carfutur amp;nbsp;pecantur plurmos ad vfM. Radices eu hydromclitcpota, fituitofam vomitionem clidunt. Folia dantur ru[)tis,couulßs, Vulua a!feclionibw,amp;dufdemflran^lationibut drachma vnim Rondere cum bydromelite, Terna iitvini fextards duobus contraferfentium morpu eblbuntur-ljerba ipCa illita venenatorS morpbui froded, Aduerpu etiam venena drachma ex vino fota conucnit.Hac pquisferrumfPeritPctalc hau ßum venenum nihil nocebit.'Vrinam cit. Aluum Çubducit. Medetur comitiaUbui amp;nbsp;furiops cum aqua pota. I ednoris amp;nbsp;lienis vitUs drachma pon* dere dl aceto mulp pota peccurrit. Coco^ione ad‘ iuuat, p quit à cana eÜ faba maniitudine cd mei* le collo deuorauerit-Fodem modoamp;acida ruUan tibuipropinatur.Stomachicis earn manducare,amp; fuccum deuorare prodcrit,ß poflea dilutum vino firbeatur. Datur ptn^inem excreantihm triu obo* lorum pondéré cum diluti vini cyatho vnt, Iphia* dicis,renum amp;nbsp;vcpca doler ihm ex aqua Hydro* fids autem binis drachmis, febrientibus cum hy* dromeUtef

CAPVT CxXXir. 191 dromelM,Hon fcbricitantihin cü mu!fo Kc^io mor bo labor/mtes recreat. Mcnfci ducit drachme pon“ derecum vinopata. Alni pur^antdrachmtiquatuor cum bydromelitis cyaihis decem potx.Cu mcl letnbidis, purulcntis auxiliatur-FoHa cum inarut rinttritaad hos cpjiclusfflüi S'aß reponuntur* EX GALEN o.

Vlm habet imidendi, vt pruflus mdlcat. Amm rmfcula enim cß,amp;fabacris ipÇa hctba,id qued et partieulat;m édita ofleudit aého.Nam colligeâtes in renibus lapides rumpit,amp;' pulmonem amp;nbsp;thora“ cem amp;nbsp;ieeur cxpurgat,ablle‘gitqi.Menfcs mouet, amp;nbsp;comitia’lbm prodeß.P^uptaatijuc eonuulfa cu“ rat, amp;nbsp;omnibus besliarum morßbus iUitavlceri auxiliatur. Acidum ruelantibus amp;nbsp;ifchiadicis bi* bitafuceurrit. EX PLINIO.

Morfibui ferpentum imponitur Ëetonica pras cspue,cuivis tanta perhibetHrjft inclufa circula eists fcrpe»tes,ipfr fefe interim-Hit flay^cUando.Da tur amp;nbsp;ad ictus fernen cists denarii pondère ci tria lets cyathis vint,'rel farina drachmis tribsts fixtO“ rio aqua imponitur. Obolis ti ibus in aqua, contra pur uien tas,centraque cruentas excreationesfacit, faciles prafiat vomitioncs radix eists t.llebori,mo do quatuor drachmis in paffe auc mufo. I fchiadir cos dolores amp;nbsp;fina Icuat eiufdem farina ex aqua tnulfa.Aluum foluit drachmis quatuor, in hydros mclitis cyathis noucm.Volia ßecanttsr in farinant plurimos

PLANTAKVM HISTORfAE flurimos ad vf^, i^lt vinim ex ca amp;nbsp;acetum,ßot macho fy- claritatioculorum. Paralyfinfauare dh citur.i^adcm torpentihuf membrh prodefi. Ad la* teru amp;nbsp;peclorn dolores farina eins bibitur.

Dn as effe Betonica ßecies prater Paulu Ae* ginetamlib.vij, Plinistsetiamlib.xxv, cap.

Viü.abunde decet: amp;nbsp;in aliquibus Dioforidis codi eibus huius qnoque ficunda Betonica mentio ft» tJerbaTu liane itaque poficriorem, tam ojficina quam her* nica» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barii medici Tunica, detradis a Betonica duabsts

literisprioribt(s,nominant. Germanis Grafzb/u-jiien amp;nbsp;Ncgelblumen, quod flores dus^aryo* phyllorum odorem référant,appellate plaçait.

Sylueflris Dui’m eflgenerü.Nna pqulde flucflris efl, qua CermaniVüïU NtgeIblunien,Aoc efl (ylucflre GaryophyUeam, öxÏSotiAetoeocle, Feldtne-gelc, amp;nbsp;BlmfzropffIe ( GaUkè Des armoi-Ahilis. tKt’)Altcra4ltilis efl,qua alio nomine Betonica feu Nctoi/ica coronaria, quid ilhui in coronis n:* mitts tfus ßt,dicitur. Cermani beymilcJi Nc’ gclblumcn (Gaff/rèdes cuilleiz) quafi domi* uatam Caryophydeam appellant.

etm enim totam rubram, odoratamj; habet- Folia forraeca, oblon^a,fiamine ejuo medium diuiditur funiceo ac rubente , cum reflo calamo trian^la, fienbus in vertice furpureis-Hac Diefcoridis deU-neation trique gentri communit eß: priuatimtoa me lylueflnsßctonicaherbafruticQfacß^foliis jgt;or Sylueftr» ri,ob'.on^is,an^fiis,lier extremum mucronatis,cas Sictenicth fiis,cocoloribui ca!amis,tcretibui,^cniculdiis,cubi^ taUbuitfloribus ßeciofis,ßml)licibus,qm. qumis,fct • nisvefolqs conßat,,lente fimbriatis,ma^a ex par te furpureis,quamuis amp;nbsp;interdum niuei Candida tur. Altilisfe» coranaria,foliis eßpoiraceis,.oblen= Altilisßit ^is, per extremum mueronatisy concoloratucafHi,. coronaria teretibus cauliculis fiß[uicubitalibus,^niculatis, ßetonica. coeuntibus pyxidatim internodUs ,floribM omni» /rßr -/A a fpecießßimis , Garyophydorum oderatu ,fed lon--naif^ó^ ^fuaußimo, quandequidem aliut cacco rutilât, aliitifaturata gt;MetpHrpura,.aliui candide ,alifu, emaculato blanditur eelere,, alim vcrßcolore ta-riatur cemmiTtu. Omnibus teres longiufiuhifque calyx fpeSlatur, orbicule ßperiorum dcnticula-tus, à quo quinafinave folia prodeunt, lente quie dem fmbriata. KonnulU tarnen flores frequentie*-re coma flipantur, geminis Titrinque emicanti* hut flamineis apicibus.

Sylueflris inpratis, mentibut,nit!disqi loeit na*-feitur-Coronaria veri paflim infl^ihbus vafs ali* tur.

tur,nccjuc facile tides inM:nies,ante ejuns non exp» fitam intucarls. TEMP VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

I?» leflatc vtriitfi»c ma^ta cfl copia.Connaria tarnen lon^iori tempore durât, arque aßiuas, aut tumnales,hyemale'fqucßruit coronas.

Calidam amp;nbsp;ßecam eße turn amaritudo,tu odor amp;nbsp;alia multa declarant-

Animaa hominum amp;nbsp;corpora cuTiodit. Contra ntltuma»pcrc^inationes,!ocainfdiofa, amp;dijfi— diesfomnos commedatur.ln totum,adomnem met dendi rationem cclebrata-Kecens trita vulncribtu capitis indita dolorem Jinit.V ulnera glut mat Fraa da oßa e.vtralgt;it,ct hoc quotidie efficit doneeperr fanefcat- Dolortcapids medetur ,ßdécoda ea ex aqua caputperfundatur,aut temporibus cum bitu^ mine iUmatuisaut radix ciufdem fuffiatur.

Farina dus tarn aduerßus tox'ea quam lerpen* tit amp;nbsp;fcorpionu idus ex albo Vino bibitur. Quarrt tana reUquariimque febrium horrorcs difeutit-Co* mitiaUbus opitulaturfub ipfam aceeßionempropia nata. Ladern perß carcinomatis difpergitur, qua tarnen praditerit her ba fut co prius abluiße.E-ßur contra ventris tanias-Succuspeßis arcet cotagia, atque etiam haußus, ß tam morbus inuafcrit, hbet rat.Fit exßorc oleum adcanisrabioßmoifus.adfia fulas

ßulM amp;^ArotidM,ijuibus illitit medetur.Vifus ac dem exacuih Idunofum^’ea dolorem dentium (c» dat,iure decodi eolluto ore^Difeutit ^auedincs. Partum,quipnefebre fit, accélérât. NeruorSful neribus imlgt;omtur. Pra/umjita ebrietatem arcet. Jntertri^nem in itinere fadundo non fcntient,qiù ex vino biberint. Fa/lidia cu aceto mulji difcutif. lis qui ex morbis ßß recoUi^nt, aluum ex aqua calida dciicit. Vomitioncs cohibet.Dolores poda^ ^a ac inflationes ventrisfedat.Venena rabiofi ca» ais morfitimpreffa elicitplapra diutius iUi^ata.

Kecentiores ßlucßris ßetonica fuccum miriß-ee commendant in attaendo amp;nbsp;educendo calcul lo,amp; medendis comitialtbus. Altilis autem radis cem contra pefiis conta^ia vtile eße tradunf. Hac eb caufam exfloribus ttiam eiafdem, medieamens turn confïciunt,quod Confiruam hodie Voeat,quod ad eundem vßtrn adhibent.

Colchicon à necaiidis .canibus nobis cn-cliien. Epbemerum non lethale nobis liliutn conuallium amp;nbsp;grand muguet.

KoAX^Kov,S s.ipi/a^ovGracis:Eulbsfs a^e Hermodaa flis latinis,officinis amp;bcrbariisHermodas fiylus.

dylttsdicitur.Germanis ZeitloféfGdZürè Mort Colcbicult; au chié)ColchicHm aCoUbide Veneni fcrace,in curdiduo B qua

qua nafdtur, nomen defumffit. Diflum vero eß V-pheme- V-phemerum, quoniamvnodie fumpturn interfit rum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciat,atque adeo ah altera Ephemera, quad minime

letale efl, amp;nbsp;de quo flo loco diximm,nonfljlumf» ^ra, vcrumetiamfacultatibits diflirt, Etft vero Ephemcron Colchicum etiam fi^iflect, tarnen fracipuè id Ephemera quod veneno caret,hoc nagt; mine inteUi^tur.

Autumni exitu florem fubcandidum,crocino ßt milem profert.Poflflorem foliaßulbo fimilia,pina guiara tamen.Caulem palmo altum,rufiim fleren-tem fernen. Kadicem habentem corticem inni^ro ruflefleentem, qua cortice fia nudata,alba, tenera, fuccoplena,et duleis inucnitur.ilabet ßulbusdm in medio rimam fifflurdmve vndeflas crumpit.Hu im defleriptionis in vniuerfim nota omnes ita Her tnodaflylo noflro conuen:uiit,vt nema, nifl Tirefia cacior flt, Diofloridu effle Calchicü amblgerepofl ßt. Exitu enim autumni in pratis florem adit ah bicdtem,crocifloribut flmilem.Poflcrius, Februar rio nimirum menfle amp;nbsp;primo flatim vcre,flelia Zul bi,fid pin^utora. Caulem palmeumfleretemflemen ruflum-Kadicem cortice in ni^ro,colore ruflefleente, qua decorticata cadicat, teneraq;,flucco plena, {gt; dulcisapparct.ßulbm etiam eiufldem diußonem in medio obtinct, ex qua flos erumpit,vt piHura ex» quifltè tibi manßrat.Hisacccditiquad Serapio A-rabs

rail fub nomine Hermodaflyli , DiofemJii Cob Hermon chiconprorfia depinr^M-AUum tarnen ejfe à noßro Jafiylw HermodaHylo iUum futamuf,quem Aetim, Paus recetiorü lut Aegineta lib.vq■amp;Aéiuai im^eculiariter amp;nbsp;Cracoru^ friuatim articalorum doloribm conducere fcribSt.

Panltu enim Cefaratim tanquam diuerfirum men tionemfecit, amp;de Colchico amp;nbsp;Pphemm diuerfr ab Hermodafiylo capita conïÏituit-

Mq^iu Colchlci in Aieffenia,^ apud Colchos pnuentut. Na/Hturamp;paßim in omnibut pratis Cetmama noßra. TEM P V S.

F lores in Autumni exit»,vt diximm,apparent. Polia autempaß flores generantur,amp;primo fla^ tim y ere è terra erumpunt. Semen in aßate Itmio potißimum menß producitnr.

Calidumamp;ficen nonnudi Colchicum inßcitn doordineßeu à medio reeeßußatuunt.

Kadix einscomeftafun^orum modoßranffildda enecat.Hanc aute depinximfts,nepro amp;ulbo deuo* rata aliquem lateat.Mirüeß mim quantum igna^ ros propter fuauicatem inuitet. Hac Dioßondes. Proindefatis liquet Üermodaclyli huius noPh i y^ ßtm minime tutum eße:vcnenum enim cß,^ yß: adßanguinu exeretionemper inferna fubducit. Es itts tamen,radicis potißimum C' fiboruni,ad ene* ß q condos

Kemedio funt ednibm rjuxcHquc cotm fun^s apem ferunt. Ëitbulum etiam lac potitnn add vl: quötics hoe afßicrit,niiilum praterca qiixrciidam frafidiimftt.. EX P A V L O.

Ephemeron,quQd noniiuUi Colchiagt;n,eó quid m Colchide nafcatur,vecant,aut Bulhum a^eflem, epotum protinut totumcorptu prunre facit,vdut Vrtica amp;nbsp;fcilla tacid irritatumq;:intcriara endit, fomachum vritcum podmfa grauitatc.ïnuale-fette aute malo,cructua flri^mßif miflapcr a!uu egeruntur.Siiccumndum,Tt SaiantSdra^vomitio »ihm amp;nbsp;dyflerih.Scd antequa viresfibi adfifcat Vcncuuniidari debetfoliorum quercits,autglddiu, aut ma’icorii,tut ferpylli deeoe^jum cum laße bh beitdu:aut P oly^oniifuccus, aut fureuhrum vith, aut rubi,auttenerarü ferularu medulla,aut myrti cumvinO'ßeitefMitetiam caßanearu interior tut niculaß cü aliquo e fuccis, quos pradiximus,affût maiur.Ori^am quoque eu lixiuia potum,in idem ejficax efl. kdeo vero exaßum praßdium eß lac vaednum ealidum potum, amp;nbsp;flmul in ore cotent turn, vt hoc prafente nullum aliud deßderetur^

Daphnoides latiniSaPeruicao^icmi«, Vinca fcruinca vul^è nommatur.Gcrm.tó quadfimfer ■vireat^n^tWj-velSifa^tunilGaUki Du Lifs Clematis feron.) ClcmatidaGraci,qnoniamK\HfMiT:a„ vndedi^ hoe efl,farmcnta feu ■viticulaiper terram fpar^at, daDaph dixerut.Daphmidavero à foliorum tauri, quam tioides-lias foliahabentfgura.P limits lib.xxiiij.cap.xv, Clematida Ac^ptiam nominatiUbro autem xxi. cap.xi.Vincarnperuinca,alióque nomine Chamar daphne did tradis, quad fcilicet humilis yidcatur Chamae taunts,yt nomen finat. Non efl ante cur ca Cha- daphne, madaphnepûtes,qua R.omanis Laureola ant Lau ra^ diHa cfi, hac enim a Vincapcruinca ^nere amp;facultatibus diuerfa cfl,amp;feorfim iUam Cha. mxdaphnen depingit Plinius lib.xxiiq.cap.xy.yt hinc manifeßißimum fit Plinio dupliee effe Chat madaphnen.Vna quam fie appeUantDiojiorides, Plinio du Galenits, amp;nbsp;alii Grad. Alteram quam priuatim plex Cha. Vineamperuincam alio nomine yocat Plinius, Sic madapht autem,quod humi firpat,amp; fi: in modum funiculi ne» porr^at yicina quaq; yincicns,appcllat.

Sarmenta oblon^a habet, iuncea crafiitudinis. Polium exi^uum, tauro fi^ra amp;nbsp;colore fmile, multo tarnen minus, lam ß quit ima^nem amp;• cfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

V meaner ret,ea deprehedetur ejje quit hodie vulgo Vinco^ uinca. peruinca nominatur.ïhtc mhumUes (^graciles Jpitrgit iugt;tcos,fotiaj;ï.aurifigura et colore ebtineti multo tarne minoTa:fiore hyacinthino feu in purpu rdcarulee, inodoro,rotundo,foliis quinj; fied conth nuisdifiinflo.T.aetiam,vt P linitu ait, fiemper vi~ ret,m modum UneafoUiigeniculatim circundata. Hyberno! fita perpétua fronde texit coronas.

Gifftitur pingui,vmbrofo,lateqi filofcd inculto, in agrum vinearumq; marginibus.

Hacetßnunquam non virefiat,vere tarne dun’ taxatflorefcere videtur,Martio potifimum inenfi amp;nbsp;Aprili.

Siccitas in Clematide,Paula Aegineta tefle, cao teris qualitatibus praualet. ld quadgufltts etiam oflendit:guflanti enim adfiriclionem quandam amp;nbsp;amarorem habere videtur. Adfiringit autem moa dice, fed fortiter amara eß. Siccatitaque,at citra mordicationem.

Uuius, caules ac folia in vino pota,alui proflua uia amp;nbsp;dyfenterias finiunt. Vteri dolores cu laide amp;nbsp;rofacco,aut cyprino in peßo appoßtaßnant.Qa manducata dentium dolorem mitigant. Venena-torum morfibus impofita profunt. Peruntur amp;nbsp;aa ßidum

Clematis daphnaides nequaquam eß exultera^ ttria,neque acris,imó aluifrofluuUs amp;nbsp;dyfenteria cm vim pota prodefi, dentiumque dolores manfa nitigat. V teri doloribtss inpeßo admodii vfiti erf, tanthmabeß vt vrat autvlccrct.

Clematis quibufdam Daphmides,aliis Myrß-notdes,nonullu Poly^omidcs,farmenta habet pra^ longa,craßitudinc iunci,foliumvero Laurr.Siccan di facultate poliet,qua alui fluorés, dijficultates interlinorum, amp;nbsp;dentium dolores finit- Contra Ve nenatorum morfus prodeft.

la commemorate facultates fatis ofledunt C lee matida daphnoida effe V incamperuincammam co dex antiquus manuferiptus, que in rebus dubiu lm hens cito amp;nbsp;fcquor.eaßlemprarfus vires Petuinca tribuit. San^inis enim ènaribusprofluuiomirum in modumprodeffe tradit. Item ijs qui fan^uinem Vomut outfpuunt.lnfummaomnem fan^uinisflu xum folia eisss ßflere ajferit,ita vt euidentifiimum fit Peruincam offtcinarum tandem eße cum det matide hac noÜra. Qmbtss ettamacceditpiclura amp;nbsp;defcriptioeiuÇde,qua vtraqueadamuflim Pers uinex nolire refpondent,

Cardamum ideft nafturtium narbonen* fibus nafcitur,à naribustorquendis dich tur nobis crelfon alcnois.

Ka.(^«,fiov Greece,Naßurtiumfatiuü lat!ni ^^^ ^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur.offidniilatitiänomeiiretiimit-ßar*

hortenßs ^“^’^ noflrtt xtatis berbarii Creßiom hortenfim vo CardamS lt;^‘^'gt;‘^-^lt;^gt;'gt;’’‘gt;»ilt;^‘ Gattciikrefz(G4/ZKèCrcflba Vndc dl- sknoys, ou nafitort) dicitur. Cardamumvera (bum Grxcis mnnulli didum effe arbitrantiir, diso ^

Kajjii'iaG^luód corfoitcat,amp;in fyncope iUa, qua Cardiacam nominant,plnrimum valeat.Alij diutr fa rationc vfi,fc dicium quad caput cdamct,quaß HM^H/a/aoViputant. Nam areem mentis obfidens faa fcritacrcntcnto,amp; i^cavifraditum caput tentât. Sunt e Gratisquittta^o). Thi^f /avamp;v, id cft,quod pupidas oculorum ctcuntibuivna pal pebris ahÇcondat,ita did cenfiant. Nam luminibtn admotum fubinde co^it conniuerc..\ quo^vt valut, euentu HMpS^aptvTTdV verbum dcclinarut, quad KMs^U ‘’®*’”'*^’'‘^mslra linguadicimm. Naflurtiumauo HÜTTdV ^^^ appeUatum efl, 'Vamne amp;nbsp;i'linio tcslibus, à Nadurti ‘' ”‘''^^^ tarquendis, qui d adore amp;nbsp;Çeminis acrima • aua -e ab- '^^ftemutamentaprouacet.

' ^aflurtium caulibur afurgit ffquipcdalibut, fatim à radice minittarum foliorum pediculo, fla^ ribus

CAP VT cxxxvr. 197 ribw candidis/emineper ramorum latera copiofa, frm»,ealycitlis orbicularibits contento,acri/apoi'e, LOCV S.

Idaßurtii ferne calefacit etdeßecat ordine quar» to.üerba quoque feeafimUem feminifaeultatem poßidet. Hum da autem adbuc amp;nbsp;viridu propter ^quee bumiditath admifiione muite inferior efl, adeoqueßc mordacitoe dut moderata efi, vt cum pane ea vti liceat een opfinio.

Omnium fernen calefaeit,acre efl, £gt; flomaeho inimicum.A'uumturbat. LumbrieospeUit. Liene imminuit. Fœtm in vtero enecat. Menfes eit, Vc^ oerem excitât, Sinapis amp;nbsp;Emex feminißmile eß. Eeptas amp;impcti^ines absiergit. Lienem iUilum cum meUe extenuat amp;nbsp;reprimit, amp;nbsp;fauos exput^ gat. Sorbitionibus incofluea qua in thorace funt edueit.Eotumferpentibus aduerfatur. SuJfitu eafi dem fugat.CapiUos deciduos continet, Carbuneu, losrumpit ad ßtppurationem ducens. ifchiadicis cum polenta amp;nbsp;aceto illitum confert. Oedemata amp;nbsp;inflamationcs difcutit. Furunculos cum muria illitum ad fuppurationes ducit, Herba omnia eau , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem

Naflurtii fernen adurentis efl facultatit fart ticepsßcKtßnalii.Proinde coxendicK amp;nbsp;ca^itie do lores, atque adeè quodcunqne rubrifcationempo= fiulat,eoferinde atque Sinapi excalefaciunt.mifi cetnr quoque remediis quit exhibentur aflhmatéi cii,t4nquam id quod craßos humores valenter in^ cidere valet,velut et Sinapi.Ham fer omnia ei ßt mileefl. EX PLINIO.

tiaflurtium Ventrem flimulat,animum exao cuit,aluumfurgat.Detrahit bilemfotum in aqua decern denariorumpondo.Cum lomento jlrumis idi tum,oqiertumq; Eraflica,fraclarè medetur-Capitis vitia purent,vifum darißeat, Commotat mentes fedat ex acetofumptum. Lienem ex vinopotü, vel cufico extenuat. Tußim ex mellc,flquotidieieiugt; ni fumant- Semen ex vino omnia inteftinorum ania malia expellit,ejficacius addito Mentaflro-Prodefl tit' contra fufliria cum Origano amp;nbsp;vino dulci.Pe‘ floris do tori bus decoflum in lade caprino. Panos diflutit cumpice,extrahitq; corpori aculeos.Et ma calas Ulitu ex aceto.Cotra carcinomata adiicitur ouoru album. EtUenibus illinitur ex aceto, infant tibusveroe meUe vtilißtme. Seflitu adiieithoc ferpentes futurefcorp ionibas reflflere.Capitis dolo res contritum amp;nbsp;alopecias emendare addito Sina^ pi: ^rauitatemaurium trito impofito auribus cum fico .

fico. Detium dolores infi(fi ia auresfrcco. Porri^i^ nem amp;nbsp;vlcera cafitis cum adife anferiao.p»run‘ culos coacoquit cum fermeato. Carbücults adfufo furationem ferducit amp;nbsp;rumfit.Pha^edsenas vice rum exfiurgat cum mclle.Coxendicibus amp;nbsp;lumbii cum poletd ex aceto lUinitur.ltem licheni amp;nbsp;vno ^ibus fcabristquiffe natura dus cauflica efi.

Lilium Domé retinet.Eft nobis Sc Lilium rubrum, vulgo diäum à floris colore in flauum inclinate, radice bulbofa, fed cro= cea quod hie croceum vocat.p NOMINA, ‘fti^n

K nonis rofa Latinis . Lilium album o^ittis, Vueifz tilgen,oder Gilgen Germanis, (Callicè r)aiis')dicitur.VeteresGracorumfocta fin^nt è lumais ladcrej^erfa terra natU Lilium. ï^anq: dim Herculespuer,quem ex Alcmenefiflu eofi^ae leratlufiiter,ïunonis dormietisvberibus admotus gt;'‘dsttum ejjeh^ ladefi reflej]'et,foflfisdü digreffus ma^ Lilium. ma lade copiofe profluxit. Q^d in calo apuero vago amp;nbsp;incerto fidu perfufum efl,ladcam effecit viam .• quod humiJparfum efl, Lilium ladeo flore niteatem creauit,vnde rofa lunonis didum.

Lilium caulefimplici,rarb duplici,tricubitali,co mofitfilUslongis, Satyrq effigie, ex herbaceo ni» tentibus.

tentibM,florc eximij cadorii,foliii firiißridtis,^ ab an^ßiü in latitudinem fifaulatim laxatibM, forma caiatbi^refnfnis fer ambitS labru, Imeis e“ micantibm exfindo calycir afcibM,a!lcriui qua flos odoru, confiât, flos iUe languido femfer collo efi,nonfufflciete-cajgt;itis oneri.Radix bulbofa. Hac defiriptio plane huic Lilio conuenit,quod hodie ca didum vocamus.tlos alterius cliamgentris piflu^ ram adiecimui,quod Croceum appeUauimus^dfia re cit(s,quinon,vt inpriore, candidus, fed croccut efi.Folia quoque dus angußiora funt quàm prio~ ris,aliisfimile,vt pidura luculenteroficndit»

filü flos tempcraturam miftam obtinet, pardm ex tenudpartim ex terrena effintia,ex qua vtique ingufiu amaritudine habetfartim ex aquea, cd» que teperata, Radix autem amp;• folia primi ordinit funt exiccantium amp;nbsp;abfiergentiu.P lus tarnen in-efl abjlergcnds facultatis in radice quàm infolUs, VIRES. EXDIOSCORIDE.

Lirmum £^. Liy^ flore vnguentumfit quad ab aids Liri^ e eurn, num, ab aids Sufinum appeUatur, ad emoUiendos ncrHos,priuatimfi vuluarum durities aptum.folia herba illitaferpentium morflbtts fisbuemunt. fer» uefada

CAPVT cxxxvrr. 199 uefan-aamhufli! proßint-Eadcm in acct» condlta. Vulncribm opitulantur. SuccM foliorum cum acc» te amp;nbsp;mclle in area vafe cofbue,contra vetufia vl* cent,dr recentia vuincra medicamentumfit .Ka^ dix afia, ant cum rofiacco trita amhuflu medetur, fulua cmollit,mefirua ducit,amp; vlceribm cicatri» ceminducit.Cummellc fubatfaneruoru pracifio» nibia amp;nbsp;luxatu auxtUatur. Alphas,leprai,.furfiu» resj; emedat, Achores abflergit,facicmj; emedat et eru^at.Tcfiiculoru inflamationes trita cum aceto,, aut Hyofiyami foliis,amp; farina triticca demulcet-Semcn-cotra Perpentium morfiMpota valct.lümt!» turfitcris i^tibus Pemea d^ foHa cum vino tritagt; EX GALEN 0.

Q^od ex flore Lilij conflcitiir oleum amp;nbsp;vn^en tum,citra mordicationem di^endi pmulj; cmol* liendi facultate obtinet. Vndefit vt vteri duritie» bits fit aptiflimum. Parro radix faliaq; per fe trita deficcant,amp; abfieigunt,amp;di^ut modcratetpro» indequoq; ambufiis copetunt ; fiquidem hac quoj; moderate deficcaatem extergentemj; facultatem poflulant.Piadiccmer^ affam toflamue,ac dein» de cum rofiacco contritani,amhuflu quoad obduca» tur cicatrix imponufquippe cum alioqui amp;nbsp;alia» rum vicerum omnium bonum fit inducenda cica* trici remedium. (Jojnetiam vteros cmoUit, mem ßsquc prouocat. Polia verb pracoquentes, amp;nbsp;ipfia: ad obduclam vÇque deatricem imponunt, non in.

tn ambuflionibus duntaxitt,fid aliigt; quoque vulnc ribm. Sed funt qui aceto ca condientes ad vulaera fin tempore vtantur.Quum alphas, autpfirS, aut lepram,aHt achoras,aut aliquid id genus externe* re yolumits,commifcemus idi aliquid aliorum me^ dicamentorum validius extergentium, cuiufmodi mel efl. Caterumß id moderate illi ac coucnienter admifleatur,amp; ad neruorum diuißoncs compctit, l^yadaUa vniuerfaqua valenter exiccari poflu-lantabjque morfu. Impofuimus verb etiam quan-deque amp;nbsp;foliorumJuccum cum aceto Emelle co* flam. Quinque partibus fucci plus vtroq; erat, at* que inflgne medicamen ad omnia ca qua exiccari poßulat abfque morjufuit, ceu vulnera omnia in* gcntia,amp;‘maxime qua incapitibus mufiulorum eueniunt, amp;quacunquc humidaflacciddue, diu. turna dr agre ad cicatricem perducuntur.

Lilij radices multis modisflorem Juum nobilita* uerunt,contra firpentium ictus ex vinopota,amp; co trafungorum venena.Propter clauospedum invi* no decoquuntur,triduoq;nonfoluuntur. Cum adipe aut oleo decora pilos aduflis reddunt. E mulfi pa* ta inutUemfanguinem cum aluo trahut.Lieni amp;nbsp;ruptisamp;vulßspro/unt. P.tmenflruisfa;minarun* in vino decocla.impofltaq; cum meUeneruis pra* cifls medentur, Lichenas,lepras amp;nbsp;furfures in fa* de emendant.Efugdt corpora.Folia in aceto coda vulne*

Duliuribitf im^onimtur. Efi^hom tcflium in meb le cum Hyofyamo amp;nbsp;fitrina tritici. Semen illinh turi^i facro.flosamp;foliavlcerum vetuflatim^ fonutur. S»ccm qui flore expreßit cfl,iib aliü mei, ab alm ßrium Vacatur,ad emaUiedas vuluof vti* lis. Sudores mouet,füfpurationes concoquit.

Odaratum fri^ido capiti fradefl, Oleum verb quod ex ipji paratur,vim habet diflcuticndi,amp; e^ molliendi.ïluimautemradicequidamvtunturad VulnerumJdnationem,

K Latinu vocatur:Oflïcina latinu nomen re-tinuerunt.Germanis KurbfzfGdfi/rè voe Courge.} Grad ex adueifi vocabulum impaflue^ re, KoAoRilvêtu/ nommantes, quadfctlicetpumUi n^ÄOHuV^ èreueflquefint partus,quos ipfia pafiim enititur, cu 0« quare tarnen corporis male omnes herbarum arborumve nomina^ fludm videantur fuperare.Cucurbitam verb La= ta.^l'^^'^^ tini à concuruatu haud dubiè dixerunt,qubdfach Cucurbit '^ lè fi quid objlitcrit autfucrit impedimeto qua mi= ta cur dia nm cxtcndatur,incuruefl:at. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fla, r^-c^ti

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcr^lai amp;nbsp;teftudines operit. Alteram plebciam,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua fcilicet fis fla^cUis burnt repit.tdos ad forma rc/picientes tria eiufidemgenera fccimtu.'Vna ma-iorem, altera vetominorem. Maioremvocauimm fle afloribm amp;nbsp;fruftu ,quos maiores babet.Mino^ i ^MC rnrrtvan fo» cotrà,qua pradiHa minora obtinet. Tertiam j 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longiorem,a f uelu oblongiore diximtn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lii in altum fcandcns , in ramißjue vitk modo fe diffunJit: tarnen ob caulii infirm it a tern, humifpar ^tur^mpropMS adfit cut caduCM innitatur : folio rotudo, Pcr^natix aut Afarifiliii baud dißimUi: flore candido, fruflu colorii hcrbaceiprimum,flai’ ui paulo pofl,pyri forma iMrbinato,!jui nut in kn^ ^um prorogMur,autin orbem collcilm intumefeit, aut in breue er a fam en turn cogitur. Cortex recenti tener, inuetcrato durus, quo came priai cxinanito

■ peregre proficificntcsvrccorum'vicefrequenterV‘ tuntur in co vina condentes, quo per iterfe à fltit ** ■ iniuria vindicatepoßint.

’Tardiui in Germania ebfili frigiditatem frui fîtes Cucurbita maturefcit, idcéque vix ante ex* aflum autumnum maturum dus frufïum inue* nies, abus autcm quotidianuSidonec H^ntfcat, ej* fc ^eteïÏ.

11 Cucurbitafié^ida humidaq: tcmpcratura csï, ftraque qualitate fecundi ordinis,

Cucurbita cruda trita amp;nbsp;i.Uita,cedemata,abl'ccfi ßuq; miti^at.Kamenta eitss infantibus centra ca* pitu ardorcm,quant ftriafn VocaGinfincifitc t/ti* liter illinuntur.Oculorum inflammatiencs, feda ■ ^ajque fimiliter iuuant.Succus è ramentis conta* ßs ferfe,amp; cum rofacco inflillatus,aurium dolori* bus auxiliatur. .\duflioncs cutis inunclus adiuuat. Totitts Cucurbita clixaamp; cxfreßa ßsccus cum exi^uo melle amp;nbsp;nitro fetus, aluum leniterfeluit. Si quit in Cucurbitam crudam excauatam vinum infundat,amp;' fub die habeat,temferatumq; ieiunui iibat,aluum Icnitcr mollict.

Succus ramentorum Cucurbita ad aurtum de* lores di fhle^ene iunflos, cum rofacee vtentibstt frodefl. Sic tota quoque iliita calidas fblegmonas mediecriterrefrigerat-Comefia humida cß, amp;nbsp;ß* tint arcet.Cruda cibe infuauis cß,flomachefernif.

*lofa,amp; concoflu flanè inexpu^abiliSj add vtß quit alterim cibi imjiia innerere cam co^cUafur, ce» quidam iam aufm efl^pondus cum al^rc ven* triculo incumbere ßtfenfuritt, ßomachumq: cuer^ tct,amp; ad Vomitienem cencitabit,qua vna cum ab fr^entibittJymptomatii liberalepoteß.Hane i^ tur,aliaq; exfu^acibm complura , aut mex quim elixata efl,autfri^a infartagine,aHt ajfam om»es hommes eße confueueruitt.Ipfa quantum infe eït, humidum frigidumq; carport alimentum frdbet,. acidipfameadecaufaexi^u,fedlcniterper alu» fibit,cum ob fua fubflantia lubrieitatem, turn ob communem omnium humidorum ciborum ratione, qui fcilicet citra adßriciiones tales funt. Nfcßtne infceliciter concoquitur, modo non anteuertat cor=t ruptio.Plura lib.q.de aliment-facul.Galenus.

Vetcres medici de Cucurbita ita fcnfer»nt,vt ea aquam dicerent coa^latam.Calentts humidapu^ tat virtutis amp;nbsp;frigide,idß ex eo probat, quod ipfa nbsp;nbsp;nbsp;^,

in cibo fumpta (lomachum relaxat, bibendi deß^ ■ deria non excitât. Catcra etiam in Cuem bita tart lia ,vt aperte frigidapotesiatis exempla demons ' ßret. Crudx amp;nbsp;trita Icniunt omnem tumorem.ln cibo fumpta moUiunfvcntrem . Succus carum, vt Galenus ait,ad compeßendum velocitcr auricula dolorem tepcfaclus infunditur.ldcm ßiccus amp;nbsp;do= lorem dentium mitigat ,ß diutius in ore teneatar..

CAPVT cxxxviir. las Scil dy rofaceo mfxtMSiamp;’vndioni corforis aJma tus^febrium reflingvit ardorei.Cinis uridx corticu t^icadter fioteß combußafiaare • Eundcm eine* ron didicimmab expertis vaincrainverctrotam inImtrcdinem verßtfurgare,amp;ad eicatricem vß ^M ferducere.Seminificco iUavistraditsir,vtw fuluere tufam amp;nbsp;in^erfum imfleat vaincra ejaa cauata ßmt. Qwdam iUud in vino bibendum dede^ re ,vtßtlMioncs aluifluentis inhiberct, Viticul^t quoque Cucurbita iam ßnefeentes cum faßa amp;nbsp;acete dyfintericis data, mira modo faucia inteßi-na comfonunt.

Concoflu facilis, b»niq;ßtcci eß ,amp; admodum nutrit- Sitim Ccdat,vrinam cit.dt^ventrem mouet. Calidis amp;nbsp;ficcis tempcraturis prodefl^ inflama tiones ventris amp;nbsp;iccoru fidat-Pituitoßs autem la^ dit,co[icófqae ajfccltts-Si malos humores aßequi“ tur,ab iis corrufitur, amp;nbsp;malum faccumgenerat. Semcngenitale minuit,amp; Veneris aj^fetentia ex= tinguitSanguis ex capracrcatus,coßflentia tenais eß.Thoraci,pulmoni amp;nbsp;veßeaprodeßSuccus ra^ ntentorum citts cum roßaceo imfoßtus,ad aurcs in* ßammatione laborantes conßert. Integra voo lüi* ta,calidas inßammationes réfrigérât-

Coloquiu T^ OÄQKUUamp;lS Crxcis,fyluefiris Cucurbita La tiJa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X\. tinis,Coloquintida barbars amp;nbsp;officinis,^er

W(«/iw Vuildcr Kutbfz,TrZ ColoquintZG^Zhrc des Coloquintes) ap^eUatur. sic auteni nomi’‘ Colocyn^ nata efl,quafi^arua Cucurbita ,}^amß dus fru^ thù vilde flumfatiua contHlcrii,quantitate lou^ miner f= di^a. nbsp;nbsp;.rit,ac fila forma in orbem coadtif.

V iticulas foliaqfcr terramflrata cmittit,fath un Cucumcri,ci nimirum que Citrulum bedie oß= ■• cina V6caMjimilia,diu:fiirù fiffdfrudum rotü* dum,mediocri filaßmihm,vehementer amarum, fun^ofa candidaqi intut mcdullaiflores, quod Dio^ feorides omißt.fallcfcetts ac lutcos,Cucumeri iam nominatofmiles.

Jn Germania ftaJfonte non nafciturfata tarnen froucnitßcd rarifimèferfefiionem attin^it, quod fri^idiorßt eim tara quàm quid in cafrudilfro^ ferrefofit. In arientalibm cii.m amp;nbsp;caUdioribut loch nata ad nos defertur.

Lias fores infne fere ^fatufrufltu autem exa tremo autumno affarcntsqnifi'imumquidcm her bacei,mox faßifißunh Le^tdi Veri funt ch m caa fcrint in fallidiorem cotorem Jemutari. Lt durât intc^ is natura amp;nbsp;viribus ad quinque annos.

Calcfadt amp;nbsp;deßccat in tertio online, VIRES. EXDIOSCORIDE. Medulla fruUmpur^andi vim habet, quatuor oboloru pondéré cum mulfa aqua fumpta, amp;nbsp;cum nitropnyrrha amp;nbsp;meUe confia in catapotiH.Arcfa* fie pile trite,vtiliter mifeetur clyfleribm ifehia^ dicoruni, reßlutionis neruorum, amp;nbsp;colico dolore affeflorum,pituitam,hilcm amp;ßri^enta,interdu etiam cruenta educentes. Appoßte firtm enecant. Dentium dolores,ß quit repurget hanc,(lr luto eb^ linat,amp; in aceto nitroq; inferueCcat, eir ad coUuel’ dos dentes det, tollit. Si vero quis aquam mulfam autpaßum in ea dccoxerit, ^ßthdio refrigeratu bibendum dederit, craßos humores amp;nbsp;ßrigmentn purent. Stomachofupra modum aduerjätur. Sedi etiam ex ea balans fubiiciuntur, ad excrementa eiicicssda.Qsiinetiamvirentis fucco,tßhiadici vti» liter perfricantur.

Colocynthisguflu amara eH. Sed que amarißie mo du potatur adfunt opera medicamtto,ea cuide^ ter eßiccre nequit,t,bpur^aterin facultatem qua vaUdam infe centinct,nimirum cum iis que expur gat,peraluum amp;nbsp;tpßt excemipreuatesss-Viridis ipßtiSßueesu intri tus ißhiadicis prodeß.

ijuoque clyflmbus inteßimrii omnium vitiisme» detur,amp;' ren»m,amp; lumborum, amp;paralyfi eietio fcmine.^qua mulfain ea deciqniturad dimidiiU, ßc tußientiinfunditur abolis quatuor. Prodesi amp;nbsp;fiomacho, farina aridaf Hulls cum decoflo melle fumptis. In morbo verb re^io vtiliter femina eins infumuntur, ^jirotinus aqua mulfa. Cames dus cum abfinthio amp;nbsp;fait dentium dolore tollunt. Sue* eus verb cumaceta calefadusmobilesßflit.Item ßina eis' lumborum ac coxarum dolores, cum oleo ß infiicctur.Vraterea,mirum diHu, femina eiusß fuerint fari numm adaUigatafebribus,fanare di* cuntur quat Graci feriodicas vacant.

H^MVia/ZHÀîa Grads, Malus Cotanea K et Cydonia Latinis,officinis Citonia,^er manis Kuttenbaü(Gdüzcè Vne Coin Cydonia ^niciere'jnominatur.Cydoniamveró GraciaCy Vnde dugt; done Creta opliido,vnde primum adueda efl,dixe da. runt. Cotoneaverb à Sidonte Corinthiviconomh Cotonea, nata ed.Sunttamenquißcvocatamvelint,qubd mala dus lana quadam te^ivideantur,qua coton dicitur.fetqui in re non admodum ma^i momena ti,pari'm refert vtram amplcdarisfintentiam.

CAP VT ext; 104 torOius duHmfiint^merum-Alia mint m!ncira,ri)’‘ tunda, odoratioraque funt, que ‘vera Cotmed apt feUantur.Alia autem maiora, duleiora , ac minus acerba, Galeno in fine librifixti de tuendafanitOf te tefie,Struthea nuncupantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Strutbett.

Arber notier eîi quam vt debeatrepTafentarb tialo vuigari baud di(iimilise?l,nifiquod infra magnitudinem tUius fubfidet,frufiu fiUicet incurs uatos detrimente ramos, prohibenteque farentem cref tere. Folium quoque dus anguflius à terra ah iieat-Poma trnui lanugine pubcfiunt,amp; incifuris ^riJtnnturtVt pi^ura ajfabrè efendit,

In cultis amp;nbsp;bortis prouenit. Locum tarnenp ecu* Uaritcr amp;fiig‘dum amp;nbsp;bumidum defiderat. Si in calido flatuitur aßidua irrigatiene illifuccurri o^ pus c?{:fert tarnen mediocris fitusyinterfrigoris ^ caloris naturam,flatum.Planis amp;decliuisgaudct, T E M P V S.

hlala Cetoneafi-igido amp;nbsp;terreßri temperamm te donate fuut, prop terfvincentem adflrifHonem minus ceteris malts humida exiflunt.Irigida ita» que funt prime ordinc,amp;feca fecundo.

PLANTARVM HISTORIAE moucnt,Toflamitiorafiunt-.Caliitcis,iiyfcnteric!s, ftirulcnta (xcreantibusjcholericis proCuntjprxfc-r^ tim crmla. blaceratarum liquor potmflomacht at^ que atuifluxionibui opitulatur. SuicM crudorunt aJJumjitus orthofnoicis auxilio efl. Dccodo eorun fidcs amp;nbsp;vulux procidentesproluuntur. Qult;t mede condiuntur,vrinam ciet,mel autem naturk eorum induit:quippe adfirii^em amp;c»fpiffiini obßrue'nfve fit-C^ie autem cum mede coquiftur,flomacho ytia lia punt,^ guflu iucunda, mittut autem canflrinr gunt. Cruda cataplafmatis mifientur adcohibcn^ dam aluum,contrdque fiomathi pubuerßonem: amp;nbsp;ardorem,mammarum inflammationesjienes indu ratos amp;nbsp;condylomata.Fit yinum ex iis tußsCfexo preßis^ßd quoperdurct,fedecimfextariisßted, vt nus médis adiicitur,alioquiacefeit-Prodesiautem Vnguentii ad omnia qua diSlafunt.Vnguetum etiam ex ipßs Helinum, conficitur, qsiod Meiinum appedatitr, quo vtimur quddo adßringeti oleo opus est. P-Ugi oportet quot;vera, qua parua,rotunda Fyodor ata (unt.S truthea ante Vocata amp;nbsp;magna,minus vtilia.Plos amp;nbsp;viridis amp;nbsp;ßccuseataplaßnatisvtilisjispotißimum qua ado ßridtonem deßderant conitenies.lnflammationib, oculorumßanguinis reieSbiombus aluifluxionibus, menßumq; impetui cum viiso potus prodest,

'Eximiu quid Cotonea pra aliis malts poßident: nam amp;plus ad/lringut,amp; durabilemßtecum ha* bent.

CAP VT CXI. 40$ let,ßco^a cum melleafferuarequii curial. Alio* rumßtccm repoßtus acefeit, vtpotefiigida humi* ditutemultu redundans.Struthcorum quoqitcfuc* eus perennare pote?{,'vhsrecle fuerit preparaties, ^uemadmodu amp;nbsp;Cotoneorum: 'verum hie minus fuauis amp;nbsp;iucundus cTl,maximeijue adßrtnp'it,ita vt huiles ijuolt;j; aUquado vfus ßtidoneusad yetris maiorem in modum diffolutiroburreftituendum.

Cotonca coélafiiauiora.Cruda tarnen dutaxat matura,profitât fian^mem cxcreanttbus,acdyfen tcricis,cholericis,cceliacis. Non idempoßunt dec»* lia, quoniam amittunt conftrin^ntem iUam vim fucci. I mponuntur amp;pcc^lori in febris ardoribus, amp;nbsp;turn decoijuuntur in alt;jua,ad eadem ^ua fitpra firipta funt.Adflomachi autem dolores eruda de* coédve ccratimodo imponuntur, Lanu^j corn car bunculosfianat, coHa in vim, amp;nbsp;illita cum cera. Alopeciis capiUum reddunt. Qua ex iis cruda in snede codiuntur,yrinam mouent. Mctlu aute fua* uitati multum adiiciut,ftomachó^ue id vtiliusfa* dunt. Qua vero inmeUe codiuntur cofla,e]iiidam ad flomachi vitia tri ta i urn rofaceo foUis dccodis dantpro cibo.Succus crudoru Uenibus, orthopnoi* cüjhydropicu prodeTt. I tem mammis, condyloma* tis,varicibus.Flos amp;nbsp;viridis amp;ficcus, inflamma* tionibits oculorum, excreationibusfian^inis, mem fibus mulicrum.Fit Crfuccus ex iismitis,cum vino

no duld tufM,vtiln amp;nbsp;cceliacu amp;nbsp;iecinorl. Deco* flo qaaque corumfouentur,flprocidant vulux amp;nbsp;interanea. Fitamp; oleum ex its, quod MeUnum vo* cauimur,quoticsnonfuerintinhumidu nata, M.i* nm vtiha Struthea,quamuu cofftata.

Stomachu adflrmgunt amp;nbsp;corroborant amp;nbsp;ante cibum fumfta ventre cohibent,vrinamfrouocah SiadJatietatem edantur,difficulter cocoquuntur. Dulcia minneadflringunt,acidaverb ma^n,vomi tumque compefiunt. Po^f cibum furnfta ventrem mouent:fed quibiu e^ imbccillafacultat vetris re* tentrix, amp;nbsp;excretrix valida, f ini cibi accipiant. Manfa à fotu vini va^ore in cafut dtflribui fro* hibcnt.Si qua prx^ans,vtfertur,crcbriui hacco medat, puerum induflrium amp;nbsp;verfutum pariet.

dyava, ff tf^ios ^Aavot,a tfMp/idvct K ^dhoivof, ff' AotSlptoy Grxcii : Cafla* nca,Sardiana^lans,louisglans, Nuxq; caflanea Latinu appellatur.Germanisnoftris Ca* ftanl,vel Keften (GaUicè Chaftaigniet) voca* tur. Caflanea autem à Caflano Magneflx oppido, vndeprimum aduefla funt, nominatae eße coßat.

Snrdiatix vero glaiidcs,quoniam in Sardinia opti Sardianx manafcantur. FORMA. glandes. Arbor efl vnl^o co^nitaj Xu^landi haudqaaqua diflimilif.

CAPVT CXtr. ioS 3ißimllii,folio tÜtiiin vemfiore amp;ßmbriato.iiux quant pro Judt intus filida, amp;nbsp;plurimum plana, triplid terminis ambitufepta,membrana primum amara,mox lento corticc,Jcmumechinaeo calyce.

Puram (fj' refilutam terram deßderat, opaco^; tif feptentrionaU cliuo latatur . Montes amp;nbsp;valles diligit.ln plerijque Germania lods copioßßima prouenit-

A dßringit amp;nbsp;exiccat Caflanea haud fecus quit aliagtadcs.CaUda vero elvßcca efiprimo ordine.

Caflanea adfirin^nt, eademj; quagladespofi funt-Potißimumautem qua inter carnem escort tieem membrana esl' Caro his qui Ephemero, hoc es{,Colchicoii,hibcrunt,accommodatacsllt;

Caflanea inter omnesglandesprindpatü tenet, folaß ßylucflrium fiuUuum alimentum memerat bile corporibus prabent.

Caflanea vehementerßfluntflomachi amp;nbsp;vent irisfluxiones,fan^ui»em excrcandbui profunt,car nes alunt-

Ca flanc x ex omnibm fortißimum quisle cibHm cor^oripreestantifedqui dijficUè concoquatur.Co^ Ha autem in carbonibMj'vel infi^iU vafe ßteeo afi fat£,amp;cum meUe ieiunu datttjtußientib.proßunt. Aqua in qua cum juo cortice decoquuntur, cteliaa tilt;,dyCeMericis,fanguinemq; excreantibus bibenda baud inutiliter propinatur. Interior mebrana qua corticem fluctumque difcernit,ad tertiampartem decoPla in aqua amp;nbsp;potui oblata^mirè aluufluent tern refienat, add vt Diofcorides putct etiam ca= thartico dato, per banc potionem iri obuiampoffe,. ß pbtjquam necefjefit,purest.

Copiofum corpori alimentum prabent, tarde tranfeunt.amp;difficulter coquuntur- Craffum bumo rem,capitis dolorem,amp;flatus cfficiunt,vcntrcmq; fiflunt. S i terreantur, autficcentur, multum nocu^ menti deponunt.

Capitis dolores crcant.Inflationes pariunt, con* copiadijßciles ,Tofla tamencrudis innocentions ßunt.ArcfaPla multumnoxarcmittllt. Trita cum melle amp;nbsp;j'aie rabio/ôrum canum morfibus imponu^ tur. Mammarum duritias diPcutiunt, cum bordea* ccopollineamp; aceto impofitlt;t,iisq;vinomaccratis, amp;nbsp;cum farina fubaPlis, peßi vice vtuntur ad fupr primendos menfes,

Perjïca,'[u^lanfq; Latinis:o^icmis iiux flm* fliciter^Germams Vuclfchnufz(GdÄ/ccNoix) apjxUjttur.'K.a.^ap aatemGreets à capitisgra- Caryev»^ ued nevocatam effe notißimum eil,Î^am folia ar^i de Graci borishitius ^'aiiem exfirant halitum, viresq;e!us appellat in cerebrum penetrant, atque adeo cos fopore tcn-= rint. tans ladit qui fub arbore decubuerint. baßUea ve= Èafilica et rè, Kegidmve amp;nbsp;Perßcam,eo quad è Pcrfdep: i Perßea mum in Gradam à re^ibus delata ft,diflam eße cur dida, con^at. Xu^landema iuuando amp;nbsp;plande nomina- Xu^lans, tam exißimant.

Arbor esf pra^andis,multis pralonglfjae nixa radicibus,proccro caudice,multisfummatim ramis in^entibus brachiato, ad binum ternumt/c cubito-rum complexusfepius crafjeßente, cortice hiulco, amp;nbsp;in rimas altos debifiente,foliis latis,oblon^is,c gt;ucundoff-auitcrfubolentibus,patuldmquciaculd^ tibusvmbram amp;'infalubrcm,per autumnum dc^ VmbraXtt ciduis-Verni temporis initio -veluti quoda gcflien^gladis arte foliorum ccnceptu,panicula pralöga,colloÇqita- borisinfta matim compaelili protracla ,ordine nucis pinea labris, protuberat, dehifttque, Plaiiefcens flatim quam frondem facere ccepit,nHtans caduedque prolabh tur.

tur.Turn fitper ramenti Imita pediculum flos erum fil:,totidemque caly culacta teg»meMa quot flores fetiolo contrahunturfln^t'iflquc fisflnguht incht* (tunturHuces^multis munitie muolua is.primu her baceo cortice, mox U^eo putamine,dein tenui tu^ niest. CriJpi intus nuclei quadripartiti di^erutur,. li^fa intercedente membrana,

Cerminatpoft afllatum Fauonij, non cacumine. lit maxima pars arborum,Jed lateribus impulfi. priorepuüulo.Frueltflcat autumno.

Kuius temperamentum ex virium enarratione patebit-Virides vo'o nuccs primo ordinefleea,^ cundo vero calida cenjentur.

Nuces iu^landcs dijficiles cococ'lu,flomacho im utUesabUem au^ent,capitis dolorem fadut, tuflien tibus inimice.Ad vomitiones ieiunis in cibo ytiles. Prafumpta cps à cibo comefia cum caricis amp;ruta-letalib. venenis aduerflantur. Lar^na efitata latos lumbricospellut.Illinuntur mammaru infiammai tioni,abfccflibtts,luxatifqs cum exi^o mcllc amp;nbsp;ruo ta.Cumcepaveró,faleamp;mcllea canishominifque morflui conferunt. Tormina cum putaminc/uo ere

CAPVT CXLIT. loj mat^ amp;nbsp;vmbUico admot-tfedant. Cortex combit» ßar,tritmj; m vino (2^ oleo,infantibtts iatmduf M filios elegantes cfficit,alofeciaiq; re^lct.Siflit men fes crematum tritumq;, cu vim admotum qmd im tra uHcei clauditur.Vetußarum autem nucum nm clei illiti,^angiattM,carbuncu'.os,agilofM amp;nbsp;aio» feciai commaadncati amp;nbsp;imfoßti celeriterfanante fit etiarn ex iis contafis amp;nbsp;exjireßisoleü. Keren* tes nuces ßomacho minsts meent, dulciores enim funt.Quam ob castfim altiis mifcentssr, vt aasmo» niarn aufcrantAÜttis limres qsioqsse tollssnt.

Arbor tssm in^rminibs(t,tn inpliis adßriflio* nemqstandam foßidet. Calerum cuidente eirplu* rimam innucisputamine recents amp;ßcco:proinde cofuUoncs quoquevtuneur. A t nos ea exprimetes, fuccofimilitervt mororum amp;ruborumdecoGo iss mcUe,vtflomatico medscamento vtimsir, amp;nbsp;ad o* mnia relt qua ad qua tmdo diGißsed conueniunt. Poi ro nucis ipßtu qmd edendo esl,oleoßim eG amp;nbsp;t.cnuiiipartiu,ideoq: etiarn facile t cxprimitur:amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

qsto dsutists rccoditstm fucrit,ma^ss tale cjficitur. ƒ ^^'“^^ Quamebrem oleam ex ca insieterato cxprinicrc cetstunefasse admodum difcutiensft,vteo nonuUi'^^s''* “’ jcangranas,amp;carbiicsslos,amp;’ a^itopas lanGsnonul^^quot;’ quot;^^^^^ li veso etia adneruosvulneratos vtutur.Caterssm^'*’^’ fi recens ftadfriss^entis nonnsbsl qualitatif quo* que obtinct.Atqstod impesfeGä cß ctiamdum,(2?^

nomlit lïccitm,velHt rcliqui fm-^s omîtes qaivh rules funtplenum estfcmicoflx humiilitatis.Cor* tex tarne eius vbi inat uit,tenuiumpartit amp;nbsp;exic catorium e?{ !ncdicameiitum,morfus expers. Ex PLINIO.

Arborum ipfarum folionimt^ue vires,in eerebt ii penetrant',bóeque minore moinento,Jcd in eib'is nu^ cleifaiiunt. Suntautemrecentes lucundiores, fie^ ta vnguinolïores,^ ßomacho inutiles,dijp'teiles co co{Ïu,dolorcm capitis infercntcs,tußientibus inimi C‘e,amp; vomituris ieianis apta in tenafmo folo: tra^ hunt enimpituitam, iade prafumpta venena he^ betant-ïteman^inam cum rutaamp;olco. itemad^ ueißantur cepis,leniuntq;carumfaporem. Aurium inflammationi imponunturcum mcllis exi^o. Ite cumruta mammisamp;“ luxatis. Cum cepa aute amp;“ fale amp;nbsp;mcllc,canis hominis j; morfui. Putamine nu cis iu^!andis,dcns cauus inuritur. Putamen combat flum tritump in oleo aut vino, infantium capite perunno,nutrit capi!lum:amp; ad ahpeciasßc vtun tur . C^opluses quis nuces ederit, hoe faciUus ti~ neat peSit.P.tqua peructcres funtnuces,^an^xnis amp;nbsp;carbuneuhs medentur. Item fu^idatis. Cortex iu^landium lichenu vitio amp;nbsp;dyfentcricis prodesf, Valia tntatum aceto,aurium dolori. I nJanfluariis Mithridatis maximi Rp»»; dcuiSH, Cn. Pompeius inuenit inpeculiari commentario ipßus manu com poßtionem antidoti, duabus nucibusßccis, Itemß^ cis '

(is tlt;itilt;icm,amp; rulst foUis viffntißmn!tritis,adlt;ii to falls ^-anoiamp;qui hoc ietunus fumM,nultum ve‘ nmum itociturum iUo dic. Contra rabloß quej; can nis mor^s,nuclei à ieium homine commanducatt iUitiq;,prafcnti remedio eße dscuntur.

Nox- viridis, vtfote adhuc aquatioris humoris, ßyfasca amp;fri^da virtute cenfetur.Poteß denique amp;nbsp;ßomacho aliqaid vi^orisacquirere, amp;nbsp;vetrem cü^.tro famfaa mollire. Nuces autem ßcca, dura,, ctim caricis duabus, ^vi^inti ruta foliis addito falls ^am [smul conteruntur, nuUisq; venenis ofa prims foterit ea die qwfquis ieiunut accepit. inter Calatdas C^ldus luid centum numcsv nuces ßars timvtarbori dempta fin.t,cortice adharetequaß ßantur:his admißentur aluminisßißi libra tres,et in nouoßSlili vafepenuntur ./uper hac infimdun^ tur olei boni libraires, amp;nbsp;diligenter in loconeque humido,ttcque nimmßcco obruuntur,poß nonagin* ta dies dabunt oleum,quodflueruium capUlorü da^ tuna reßituit.

Viridcs ventrem mouent ,quamobs'em quidam' ante eibu cum papo comedut. bacillus etiam quam amygdala comoquuntur, Arida in orc inflamma* tioncs C^plagm cfaciunt.Stomacho meltcres fût,, fi cum caricis cdantur.Fcrut etiam cum qs:i nuces turn caricis amp;nbsp;ruta ante reliquoscibos efieaucrit,

non mn^mpere it vmcnatis mcdicnmcntii Ixdi. C o cocjuuniur facile nuces infri^idis veiricutis,mca:gt; lidis vero in hilcm magis mutantur.’Pauciu amp;ca^ fitis dolorem ajf'erunt,amp; tuffes aagent. Ante alios cibosfumfuajVomitumadiuuant. Ad fittietate cos meflasjumbricos edaccrefcimus.Ad dentiumfru ritam vtilcsfunt.

DECALTHA. CAP. CXlirr. a»Mf^/^fn ■ Caltha leu calendula nobis Söul lie à fob / fequio dicitur, quod flos cum foils ortu aperitUGamp; occafu elauditur.

QVo isomine Graciplantam hatte affellaue* rint,fatcor ingoMe mihi nondum conßare, •^Latinh atite dtcla videtar Caltha y el Calthula, ejaam vocem deinde corrttmjientesojfis

etna,in Calcndalam immutarmtt.QMncjuam yes Caledula rißmUcetiam ftßcnommitam cßc,e]uod omnib. cjuarc di- mcnßumCaledisßnticare comperiatUr.AtI: hine fia.

fit quod nonnulU florem omnium rncnlum ajijicls flosoniu if„j:, dermani Ringelblume (Galilee Souliie) maijium. yocant,ab intorto,Cf incircnlutnaclofcmiite.

Herba cslfiut:cofa,cauledodi a!ttali,lignofi,flt;,‘ Uis longiu(iuiii,in angußnm defincntibits,floribits ßiecioßs croccis lutcîfvc,non ittgrati,quantiisgi-a-uU odoris, quadote in coronamenta venit : firnine, cuists vagitta fetrfionU canda imitatunradieeßm fl'f'e

flic!,mullo captUitiofibrata. Cur aiitem hac hn-^ ba Caltham tjfe creda,facit imprimis l’UniUftqui lib.xxi.cap.vi.Caltham odore ^aue cjfe fcribit. D ein Vir^lim qui A e^o^a fecunda ßc canit: Hoüia lutcolafinpritvacinia Caltha-l-utcolam à luteoflorum bauddubiè coltgt;rc,nommans.

Prouenitin cultis,atquc fix bortum inuenics m quo copiof nafcatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sin^dis ferc menfum Calendisyt diximutfox riA cdeprebcndituriMaioincipiens menfi: Magb autcin antumno dufilcm emicantfiores,

Calidam amp;nbsp;ßecam tjfe fatuuM, nequeidim^ merité,quandoquidem dulccdine modica cu amas! ritudine comunda participet,

Hcrba ipßt odbibetur condimetu amp;nbsp;acctarUi. flos ex vino potM cict menfes: item berba fucem, quo in denttum dolore os praßntaneo re medio cob luitur.Hon paru etiam eins flos adflauos redden^ dos capidos conducit.ldcm perinde atque ipfa bcr= bafceundas educit msrificffi aridusfujfitibsts ads^ motusfucrit.

MANTARVM HlSTORrAE »’uVk^^ phyllum olet,nobis Sana munda ab efFe-ft-'s vocatur, acetatiis etiam folio expeti-ca berba.

QVaUw Grxcii amp;nbsp;antiijun Littimi fmlito* ribuf h(Cc herbA uominAtA fit ^ no'itdutu co* ^^pertu h.tbco.Cur eitint Diofeoridif ta^ »o» fß Lagopum non vjfe ci'eddm, etfi pankitlum pedi lepo^ ^opitt^ nbsp;nbsp;f ino prorßufitnilembahcat, facit tjnodinmann^

fripto amp;nbsp;pernctufo herbario fcarfim defcriptam-df depiLtamvtranijueherbamvidcrim. Pitiwa autem tajpopi longé aliam herbam, qua in fgeti* hut nafcitur,quam ft Caryopby!lata,cxprigt;nit:de qua Cm loco diccmm blcque difint qui herba hac de qua agimiti,GcHm Plinio didam veUnt, quoru certè CeaMiapericulo vacat,qHod eadem facultoi vtrifque radicibietft. Sed ad infitutum reuerta* mur.Herbam quarn recentiores Latini Caryophyl latam,ab odorü faauitatc quant radices de ft prat Rinedida bent,nominant,t/ulgiu herbam EenedidSjadiuit Sanamun nafuaejftcacia,^ Saitamundam appellant. Ger* da, mani Benediau nuurïz. ( Galis l’Herbe be-

Duo efe dus herba genera ammaducrti,no ta* men mu'tumafe diß dentia . Primumgenus Cat-Caryo» ryophyUatam hortenfem vocjuiniult;,cui ex cultu* phyllata ra aliqua teneritas accedit in foliis,floribus amp;nbsp;pa b.orttnfs, niculis . Flos huiepaulo minor amp;nbsp;padidiorquarn Jylucfri.,

fylueßri-Gcrnmnice ü arte, oder hey mi fell ncdiftenuurtz alife!larifotc?{. Alterum huim^^ùfp^.yct herbxgmiu CitryophyEatamJylucflrcm diximut, Caryo* qnidfiilicctcitm cultummproueniitt. Flores dm phyUata muUn maiores, maglßqucad croci colore acccdilt. Syhtefirü Cermanicè Vuild Benediften vurtz nominari Commode {gt;otcsÏ,Dtffèrcntiam tamenemo reHiMt quam ipfapidura demonßrabit^

Coulis ilUßi]uicHbitaHs,^cnKulat«s, an^ßm, tema èfediculo lon^ folia articulatim exeuntia, perambitum ßrrata,bina etiam prioribus minora^ fn^la^eniculo cinfant. E medio alarum finuro» muli funduntur tenues^quib. infummis ßos lutem cm kat,quo ßsccujfo caput extuberat circitiatis ach nulls cumulate flipatum, quaß rudimentu eluccat naturaßa^minchoantis.S.ttdixmu!tis luten ca‘ piUamentisßbrata,Caryophyllonolet.

Primum in bortisplantatumprouenit- Altcrum in montanis,opacis,amp;iuxtaßpes nafeitur.

^^ecentiores,amp;pcrurtußsts etia herbarius,calh da amp;ßccam efe in fecundo ordincßatuunt.Folia ßaiie m^ßuno mediocrem adßridione oßendunt, Kadix itidem baud paruam adßridione obtinet»

Kitilix eitn lutoamp;firdibiu ehtta ßccatur, et in^ brc aceti rejperßi arcM ^tepes iacunjo commen datodorc.üecoSburH huimpmtiitr ad perficiediu ci»icoCtiones,feda»dóp]ue esU dolores. Kadix dm feilbar is laterisj; dolores amp;nbsp;cruditates iucundo pt* fare diputit. Manuferiftus harbarim facultatë ha here difpoluendhdigcrendi, amp;nbsp;ohftrsiëliones tollen» di fcribit.Pomentumitem ex vim dccoëtionis eins menfes eiêre.Contra venena tritam eum vino fnm-ftam valere.Coneoëlionem fraterea roborare.do» lorens ventriculi amp;nbsp;inteftimrum à frigiditate aut fiatibusortum,decoëlam in vino fana'eait. Mirifi cè etiam ad interna vulnera huim herba decaClu confert.Externa verb ex ca eollui debent.

Kemtivptoy IJ.lH(oi},Hgt;itHVHnop,KMl^l-» feveULOfj Gratis,Febrifuga amp;nbsp;fel terra tœ tinu, oßcinii Centauria minor, Germanis Klein Taufendtgulciékraut,Fiebeikraut,t rdtgall eëtauriS Se Biberkraut, (Gallis Centaure, ou Fiel de Vnde di» tstre)apfcllatur.Gentauri»m,eiuèdea curatus di ëlum. citur Chiron Centaurus,cum ïlcrculis excefti ho Limneßu.ffitio pertraftanti amafa^itlaexcidijfet in fede.

LlmneßS (^ Limnitiim,quocl fecumhun aejuarum fcatebras acfaiudes, quM Gr^d h'/J-VM Jicunt, nufcatar.Febrifit^a, cnqitidfcbresfu^at, amp;lgt;ro- Fcbrlfuga cal r corfarepeUat-feltcrrXiob/itmma quant ba- Fel teira. bet amaritudinem.

Fierba cTl Hyperica Ori^anótcßmilif,caulcm babens altitudinc Çupra dodrantem , angulo/üm. Flora inpunico colorefrbpurpura(cëta,ad Lych nidis flora accedenta. Foliis paruis amp;nbsp;oblägts veo luti K.Ma,Seme triticoflmile, Kadieem exiguamt inutilem amp;nbsp;leuem.

Propter laats Cr rigualoca, DioPcoride autore, naft:itar. fspuleio ver o teße in folidis amp;nbsp;fortibsts quoquelacisprouenit, idquadnonraro inCermaa nia naflra accidere camp er turn habea.

Floret aflate dn autumno^qua maxime tempo* re,quia femine est pragnans,calligitur.

Fn foliisamp;floribus vindt qualitas amarapate lulum abtinens adflriclianis, atqttepropter dufmo di temperametum admodum exiccatarium efl me* dicamentum,expert mordadtatis.

Herba ipfa adbtte virens tufa dn idita vaincra ^lutinadV Iccra vtteraptergati dn cicatrice obdst*

cit. Biliofa (^ craffa per it!Mum JKcit. Decoff urn eiufilem ifihiadicis commode infunditurjfanp^ume educeru,amp; à dolorc leuans.Succmad oeuforu me-dHdment^pcrutilrs, cum mede ^utep/tpidu/f obte^ nebrunt expurgansArt ptjjb admotits menamp;s aefœ tincducit. Privatim poem neruorum a^cclibia fuccurrit-

Centaurimimrisradixprorfus inefficax eß.Ka mi verb amp;nbsp;potißimum folia quie in Us faut atque flores,vtiliora. V leera ma^na herba ipfa adhne re^ cens iUitaglutinat. Vetera quoque amp;nbsp;qua a^ è ad cicaericem perdnei poffunteodem modo ytentibus cicatrice obduemtur. M'e/aflarlutinatoriis amp;de^ flecatorUs mifletur facnltatibw, iisTridelscet qua fliius amp;nbsp;llflulM fanare funtnata, amp;nbsp;veteres duri» ties emollire,tum vlccru malifpsa fanare, M^ifcetur etiarn Us qux rbeumaticis ajfefhbusmedentur^in quibus ea médicamenta optimafunt qua vehemt. ter defleeantia eu n quadam adflriflionc nullit ba bent mordacitatem.Decoflii berbaquida \fcbia» dicis infundunt, ceu biliofa ac craffd diKens t nam amp;“ talia purrat.Ç^Mnquam quum adeb vehemen ter Operabitur vt cruenta euacuet,tunc ma^sprat dcrit.Succus porro dus quum adßmilis ft facultas tis,boc est, exiccatorix ö“ abflerfiria, amp;nbsp;reliqua iam difta pulchn cjficerc potefl. CummeUe etiarn oculis illinitur,menfe,j;amp;f.etum appofitut inpef

CAP VT CXLVI. 115 foeuacat. Sunt qui ipfum pr^ebeant amp;nbsp;iis quibuf nerui qfi^i funt, vt qui euacuet amp;nbsp;dcpccet inw^ xie qux impletafunt, OptimS ctiam medicamen turn esl ad ieemoris obfrudionesfoiuèdoi.Ronum quoque lieni indurato foris impoßturnjamp;nihilofca trus fi quis biberefiiflinuerit.

Purentaluurn ptecus Centauru rninoris dtatb» ma in hemina aqua cum exi^un fairs (^ aceti, bh lemquc detrahit.

Kvciftof Gratis,Paba Latinis dicitur. O^rch na Latinum nomen retinent-Cermanis Bo^ neo,(Gallis Vne Pebue^appedatur.

SolaPf ba inter legumina fine adminiculo niti-tur, folio cartrofo, Portulaea fimili, ßore crifato, verfcolore,partim albo partimpurpurco,atrisqui bufdam maculis notato,quas M.Varro lugubres va catliterassfiliquaplarüquc femipcdali,fruPlu in^ tus lato humani vnguis eßigie, colore no fimplici, fidautfuluo,aut ni^o,iam vero etia herbaceo ^^ coccineo: radice fin^lari ,lignofa, amp;nbsp;capillatafio bris.fua bic à quibufdam, quaßnoflra non effet Vera Paba, afferuntur argumenta, non tanti mo~ mentifunt vt confutatione indigeant:confiât enim nofiram,CM quae veterts iUi adferipferunt,habere notât

notM amp;“ facultates- Non tarnen ne^amus in Jiucr ßs terris maiorem aut minorent product pofje.

P aß im in hortis/àtaprouenit.Latatur loco pina fftißimo amp;nbsp;flercorato,

'Paba in refri^ando amp;nbsp;exiccando ad mediant tempcraiuram propim^uißime accedit. Pfiitaque fririda amp;ßcca in primo ordine,

Spirituola,inflans,conco{iu pertinax, infimnia tumultuoßafaciens.Tußi tarnen confert,carnéjque générât. Deco fia in pofia, amp;nbsp;cum cortice comeßa, dyßentcrias amp;nbsp;caUacasfluxionesfifiit.^tths con^ tra vomitiones in cibo fumpta. Minus infiatpriore aqua in decofiione eßu/d, V iridis ma^s flomaeba nocet,ptuiß inflat. farina dus perfe amp;nbsp;cum polet ta illita,cx pla^a inflammationes mitigat,amp;' cicas tricesad rcliquicorporis colorem reducit.Mammis in quibus lac inyp-umos cogitur,amp; inflammatione laboratibusauxihaturdacq; exlin^it. Cum melle fitquot; fienigead farina furunculos,parotidas,acfiip^il lata oculorum difeutit.Cu roßa,thurc,eia »ui albo, procidetes oculos,ßaphylomata amp;ademata copes ßit. Macerata in vino fuffufiones amp;nbsp;if lus oculorii fanadAdfißendos ßuxitnesßne cortice comandus cata

CAPVT cxtvr. ii4 cata front! iwponiturttffiiu inflammattones in vl^ no decoflafanat. Puerorumfubi illita dia imjiube res fernat.Alfhos extmt.P.uulfisfUos-ptnonnu-triantnr amp;nbsp;gracileifant, cortictsiUiti efficiunt-Cum polenta, alumine amp;nbsp;oleo veteri illitijlrumat difcutiunb Decodum iUorum lanas tingit, fat lat ab hirundinibus finguinis eruptiones,cortice ablac to.faba qua parte cabaret diuifa,fi dimidia appa natur,compefcit. EX G A L E N O.

Cara faba paulumquid abflergentiifacultatis continet,ficut cortex ad/h-ingentis: idcirco medico* rum nannuUi totam fabam cumpolenta décodant dyfcntcricis,cieliacis amp;• vomentibm exhiluerunt. P orra vt eduliumflatulda eß, amp;nbsp;codu difficilis, yt fi quid altud. Èxcreationibut quide ex thorace amp;pulmonc idonea.Vt medicamentü verifirisim poßtaßne meleßia cxiccat.ïnpodagricis ca fape-numcro vß furnus e.v aqua décoda, deincepi adi* pem fuiUumadmifcentes.Ad neruarS turn cotufo* nes,tum vulnerationes,farinam eiuf cü oxymeUte impoßtmur. Ad eas qui ex idu ia phlegmonc oc* cupabantur,cumpolenta, Scd amp;nbsp;teßium amp;nbsp;mant tnarum banum e/i catapla/ma.Nam hapartes cü phlcgmonc tcnentur,moderatè refrigerari amant, maxime cum mama ex lade in ipßi cocreto phle* gmonenpatiatur.C^in lac quoque ab eo cataplaß mate extinguitur, ßeut puerarum pubes farina fa, baccaiUitaplurimo tepore glabrapermanet. Mai

f^^f^ß^ fitbacea farina cutis forties Jeter^erc coßst* dturtquotl intelligentes manffgt;nes,ac mulicrcula, in baincis ejuotidic hae vtuntur. illinunt fr^eterea amp;bac faciem quemadmodum ftiftna: nam quit infumma cute eminent lentes exterit,amp; maculas felut ex file co tract as. EX PLINIO.

Taba hebet arcfenfus exi^imata,infimniaquoq; facere, Solida frifta, feruensq; in acri aceto conies fla,torminibtu medetur.in cibo frejfa,amp; cum als Ho cofia, contra dcplorat.v tuffs fuffurationesq; feflorum,quotidiano cibo fumitur:amp; commands cata iciuno ore, etiam adfurunculos maturandos difcutiendosve imponituridf vino decora ad te' flium tumores amp;^enitalium.Lomcnto quoque ex aceto dccoHo,tumores maturat atque aferitAtem liuoribus,combusiis medetur.Voci etiam frodeffe, autor efl M. Varro. 'Pabalium etiam flliquarum cinis,ad coxendices, amp;nbsp;adneruorum Veteres doloo res,cum adifisfuiJli vctuflateprodefl.Ptferfe cor tices deco^i ad tertian ffluntaluum,

Qnam hiedat Confolidam media vul» neribus glutinandis aptifsimani,nouitnus imedia nobis dida diuerfifsimam.

INter multas alias herbas quibus vulncra^luti nandi facultas incß,r^ hac cuiusfieluram doo

mid cunnumerttttfr. Hine efl ijuid vulgm ho b.ilt;‘ Cmflilida riorum lUnm ConfiUdam mediam neminet. Qw t mediu. ^^ etid apltellatiouc nos vti 'voluimus quid nobis, quo nomine vetcribus ^itcu aut la-tints ajtftcHataflt, nondum conflarct-B^cflius tarnen Solidagodicert^ tur.Cermanis Guide guntzel nunctipatur.

Cau’em habet q»alt;lran^lum, lanuffnofiim,eit quo per iaternada foUa binaex fln^th ^eniculù in extremitatibits laciniata, Menthaflmtlia emia cant^ A medio canlii adfafli^ium vfque ex ßngua lisfiliontm alls.flores fex autfestem in furfurea carulei excunt.Kadix illifltbefl li^tofa, qua muh tas à fe exilas radices capillametorum inflar per teiramla;i Arpentes frofairat.

Guflu adflrin^it amp;nbsp;amara efl,vt ealidam fir flecam efle nemo dubitare poßit,.

y ulnera^’utinat-Sanguinis grumes ex eafu,vel tótuftonibus coa^os incorporedißieit ctditflluiti Praftns remedium efl aphthis amp;nbsp;tlccribus in ere ferpentibits- Decoflum eins tumoribus ilhtumcos dißipat. Vfits etiam eins ad intcrt) ignes,vlcera pudene

fuileni{orum,amp;‘ intcflimm cxuleerationes froilcfi. £ DE CANNABE. GAP. cxlvili. ne»iH4-^) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomina.

Ketwa^tt Gr^cü,Caiutabii LMtnb, Barbar is amp;nbsp;vu!^b Canapé dicitur,Germa/iit autem Hn»S(Galigt;i Du Chanure.) GENERA.

Cannabis duo [untgenera. Vna enim /atina cTl, ^uam GraciO'^olvi^poCfiijv,lt;]uàdmagniin vita vfus fit ad robufitßimos fitnes texedos.Germa.'Z.l^ taer lian£E dicitur.Altera Jyluefiris, quarn Latini Terminalem vtcant,Germani Vuilden hanfE

Satina Canabisfiolia fertfraxinofimilia,gra-Sylnefiris nis odaris^eautes longosfinanesq;, Cemen rotundum. Sylueflris vero virgasfundit Althéafimiles,nigrio fehajjieriores amp;nbsp;minores,atbitalialtitndine.Felia Çatiua firn ilia, afiseriora amp;nbsp;nigriora,flores fubm-beos, Lychnidi fimiles. Semen amp;nbsp;radieem Althéa fimilia.Eins ejfigiem videre nobis nondnm licuit, LOeVS.

Satina in lacis cnltis fata fronenit. Sylncfirn in Jyluis amp;nbsp;afiteris lacis, Afulcióqnc teße, iuxtafemi tas amp;fcfes nafcitur.

Herba ad vfies medicos carfitur dum maxime ytret^Semen autem c:ns,flinio autere,ciim matn= tu cß,id quodfrofe antfini aquinoflin accidit.

Satiux maiori copia lùmptum^nituram exila ^it. Ex viridi autem fucem expre/fHijContra aus riu dolores vtUitctinfitllatur.Sylueflrii radix des coda illitaq;,mflammatioaes mni^at.Tifmorcs dis fcHtit,amp; caUos dißieit.Uuius cortex texendu funi bier vtilis cfi. EX G A L E N O.

Cannabis fernen flatus extin^it,adcóquc defies catfistfi plufiulum edaturgeaituram exiccet. Sut qui ex viridifliccü exprimenteSlad aurium dolores ab obflrudione^vt mihi videtur,natos vtuntur. Se men etiam Cannabinu difflculter concoquiturflos macho amp;nbsp;capiti aduerfatur, prauefque humores creat. Admodum excalfacit, ideoj: caput aduifi ac medicamentoflgt; haUtu furfam mijjo tentât.

Semen Cannabis extinpucre genituram viroru dicitur. Succus ex eo vermiculos auriu,amp;quodcu que anima! intraucrit, eiicit,fcd cum dolore cap is tu.Tantaq: vis ei efl^vt aqua infufa, coa^laredi catur,et ideo iumdorü aluofluccurritpota in aqua, Kadix contrados articulos cmollit in aqua coda. Item podagras Cv flmilcs impetus. Ambuflis cruda illinitur, fedflapius mHta:ur priuflquam arcflat.

Coriandru affert:imm!gt;dKè cnim ft efl«r,vt illud^ deUrmfacit, folia veri arida [’ota^vchm farma^. aat magK pro potiono hac farina cxiccata^cbricta tem quandam bojpitalëfacit,amp; qua ab haurien-te nonfentiatur. Apud ArabM enimpinßtur.ßibi^i tûrve pro vino, amp;nbsp;inebriat.Deßecat veto fernere nitale vtCapbura. APPENDIX.

Quum ex iam diamp;ie conßet Cannabinu fimen caput facile tentare,atqHe adeo taderc,imprudent ter faciunt,qui vul^^i errorem fcquentes,in morbus, Hij; maximu .capitis ex bocfenßncconfcfla influx la airrotantibus ma^o corum malo exhibent.

Cardia« nobis Agria palma,liaud feio «jua ratione dicitur, nifi foi tè à rudi folio ruin filTura tanquâ in digitos , à qua fed perfethore ricinus, vulgo etiani Palma Chrifti nuncupatur: Amara forbain tor tis fponte fus pa (Tim luxurians.

Vo nomine berba bac veteribtaßtappel» lata.nondum nobis confiât. Hoßri tarnen temporis berbarii Cardiacam vocant.

CermaniVienz^ipan, oder Heitzgfper.Car-diaca vero hauddubiè à recentioribus nominata Caßtaca ^fl, qubd cordis palpitations, quàm illi perperam curdida. vsUpS'iuvdv appcllant.mirifice conferrevideatur.

Ctidiaca caulem exfe mittitquadran^Hi, ^c. niculatu,ni^um:folia laciniata, ni^a^per inter** ttalla in caule ex fin^lisgcmculisproJeuntia.fiQ, res incandidopurpureos.arbiculato ambitucaules eircumiacentes.radicem Inteam,intortam,cafilla= mentis fbratam. L O C V S.

Arnara admodu exisfit,vt hoc nomine calidam ^If^ mfeennde ordine, amp;nbsp;fccam in tertio conîlet,

R ecentiorcs rcflè contra cordis palpitationfeon t(ulfontm,amp; rcfolutioncm conducere tradunt:pos tefenimquum amaraßt hcrbafuacahdilatc amp;nbsp;ßccitate cralfos humores qui invenis amp;nbsp;aliispar** tilgt;us,ncruofis potißimum,funt,inciderc, exténua** re,amp; difutcrc.llac etiam rationc morbo comitia* li,confert,'rrinas mcuct,amp; mcnfruacducit,aliâp que facultatcs quas (Kalmus lib.iip.de Simp med. facul.cap.xvp, amans tribuit,obtinch

NOMINA. • :^‘^lt;^‘’»^gt;l KtiJp(gt;tGracu,C.aron vel Carcum latini',of'ia

emp Carui ncminatur.CcrmaniMittkiï^ Cagt;vi. michjodcrVuyfenkuir.cl (GaUu Dei Carot»

Cdreuvn tes) diätur.^ Cai ia fort! re^ionedn qua lauJd-de diciS- tißimum nafiiMr,appclltttiiincm accepit. FORMA.

Cables emittit quadran^los ab vna radice mul tos,flt;)lia S taphylini,flores candidos^Cy in caulium furnmo flemen an^loflum ac topiojurn, radteem ob^ lottram amp;nbsp;lutcatn,

Paflim inpratis Germa, mflea prouenit.Optbt mu tarnen eflquodin Caria,vtdiximtts,aafcitur, T E M P V S.

CariJemen calfacit amp;nbsp;exiccat tertio quodama do ordine,moderatè acrem qualitatem poflidens, VIRES. EX DIOSCORIDE.

Semen Cari calfacit,vrinam cit.Stsmacho amp;nbsp;e*. riffatu accomodumq;.Cenco(liones adiuuat.Anti dotis amp;nbsp;oxyporis vtiliter mifleetur, AniJi prepor* tione rejpondens. Kadix elixa Paflinacafylucßri) modo edendo efl. E X G A L E N 0. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Flatus extin^it amp;nbsp;vrinas eiet. non flemen tanz’ ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn,fled amp;nbsp;planta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

AueUatne elpwz^etmHÓl,» M7!i'^KdpviitCraeii:A‘ ueUana nuces, amp;nbsp;Praneflina tatinu, Hi» Rlnulz Germa.^Gadu Noyfette,ou Aucline), nomina •

nominatur-Pontica autem vocantur,quàd in Aßä Pontica-Graciâmque è Ponto vciscrunt.Parua , quid lu^ quare vo^ ^tandibus minores fint. nbsp;GENERA. cat'C^

Duo eins funt fa^igia. Vna cnim cft Cylueflris, quant friuatim Germaninoflri Hafclnufz nomi nant. Alteravcro vrbanafeuÂomeflica, quam ih yaJiquot;6^^'^ dem RotnulZjOder Rurnufz affeUant-

Corylm arbor in qua Auellana aux froucnlt,cau ^ice efl multis infemè flolonibus fruticantc,fitfer-ne raniis brachiato,vir^is brcuibus,flnc alarumfl= nu cnodibus,crafisq;nonnulli',foliii abvnafarte

ni^-is, altéra verô fiibalbis,fer ambitumferrai,-matoia admodum Icnta,cortice Çummo tenui^jiin ^ui,maculis albis quot;varia, medulla tenuiamp;'flaiia. Non floret,fidfloris vice quida i» eopcculiares co-pafliU callo racematim ceharentcSiamp;yelHti qir^e' lon^i vermesfinfftiarifediculo feßles iuli erufut, qui incute quot;Vere dchifcunt ac defluunt cil foliafros filiut,ac turn calyculacca tegumenta tôt idem fum-matimflmbriata,quot iulißtfra fcdiculu excunt, corumq: ßn^Us nuces fln^la infunt- Demenica Do nf, no differtàJÿlucflri,nifiquodciusfoliümaius,amp; cas”^^ * caudex frocerior,meliorfruilus,rubra membrana inclufus- LOCV S.

Gaudct.argillofis amp;nbsp;vli^itoßsloclstnaßiiur itaa que in flatta, lquot;icmora etiam dtt mates Corylis vt*-Jiiuntur,

quot;Tumcartcxtfiim planta, tumß uftmguTfanti auftciior tjuim Julians apparct, plus itaipue ha* bet effentia terreflris amp;nbsp;friffda.Simcen Scthi ca* lidas ^humidas ejje Aaellanas afjerit*

Stomacho aducrfantur AucUanx.Trita ina^ua niitlfa, amp;nbsp;pota vetci'em tußim fanant. Tofla vc* ro amp;nbsp;cum exi^D pipcre cemefia deßidationem matitrant. Tota cremata,tritx enm axun^faaut feno vi fno amp;nbsp;mü^x,alopecias cxplent.ferunt a* liquivßa carum putamina,amp; in puherem reda* fla cum oleo caporum oculorum pupiUat infanti* tibtss dcnigrare,pcrfufi Jyncipite.

'Valentm cs punt AucUanx ejuam TUmlandes: na denporpri^iórj; hu eß fubftantia,ac minsts oleo* Ja-Cxterama^x nsteißmUia funt.

AHcllana,(iiix amp;nbsp;N«.r pontica nucstpatur,tjttod in '£uxino poto frequens ft, prater quodfrigidior. außerior.terreftriorq cß,in reliquis I ti^laisdi aßi, mi’.aiur.ComcPfa dolorem capitis innehit.

Mrf^M nutrit quim lu^andcs nuces , dijpei* Uusqi cocoquantstr. I nflationcs faciutit,amp;, vt qui* dam

CAPVT ein. 1!5 Jam aiuntjeiunuminteßinum laditnt.Pacilim ait tem concoijuuntur^miiiMij: ventrem fiflunt,fi intc‘ rior earum cortex ahUciatur. Dicitur ijuèj ß quit ante reliqitos aboi cumruta fam^ßritjiuic aequo mot fin, neque venena offnere iUo die foffe,ctfcora pioncs ab ip[o fixere. Sumpta cum cariât, iam à feorpione ieboi iuu.tnt. kd aciditatem à ni^o hu* more exiccatam omnino confort.

DE CENTVMMOR.BIA. CAP. dit An IiæcCentumrnotbiafit »ulgô didura amp;piitatum gramen Parnaß explora, ^^^^^ •'tnvh

H Vicherba,vt aUis mu!tis,nomenalludimi foncre no licuit,quim,qH'gt; vulgà hodieap^ Centum’ pcllariflct, Centummorbia. Sic autem baud du’ morbia biè à chirur^t,qui ilia quotidie vtuntur, à mirifi’ ynde dis cafuaquam in phtrimii vlccribus medendis obti^pq^j^ net facultate,di^a efl.Suntqui àfiUorumfimiH’ tudine, qua nummi/peciem référant, fdummula: l^ummu^ riam vacant. k nonnullis îlirundinaria,quodpaf laria. ßmterra hirudinis inflarafflxaft,dicitur. tdec défunt qui Serpentariam appellent, quad compel turnßtferpentes bac berbafivulnercnturfibi mc’ deri.Gcrmanicè Egelkraut,oder Klein Natcr-2ung,oder Pfennigkraut nominatur.

latis prodeutibus nititar. Volia habet ex vtroque caulis latere rotitnda,pinpiiâque:flores lutcos.

P reuenit la locis humidis, petipimum verb etr» cafluenta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

Guflu admodum adftrht^it,vt bine confletfecS” di a»t tertij ordinis exiccantiunt effe herbam.

quot;Huius flores amp;nbsp;folia trita adeo deflccat adflrlit ^uigt;tq:,vtquauisvlceraglutinarevaleat.ldeoq;po ta cum vino dyfenteriat, ventris imbeciUitatesflu xitfqueac humiditates fanant. Cataplaflnatisrh tu illita vlcerumputredinofa iuuant. Profimt etia adfan^uinis reiefliones, proflauia niuliebria, amp;nbsp;ad omnia interanea vulnera amp;nbsp;vlcera potifrmu pulmonis.P,xtemis etiam vlcersbus fummè cofert, fi vino in quo herba bac découla eft , lauentur at^ que abftergantur.

OHMpLHKim Grads, Prunus Latinis amp;nbsp;ofl K fcinb,Germaniseinsarboris frueP Pflau men, oder Prumen , (Gallis Vn pru-niet)dicutur. GENERA.

Duofanè prunorum babenturgenera. V num fa tiuorum,in quo Rentre fuut ni^'a,cddicantia, vei^ fieoloria.

CAP VT ctr I r. * ^‘ ^110 ßcolona,cerca, hoc cfl, ex candido in lutcnm pah lffc!tia,purpurea,rgt;amafccna,amp; fi qua funt alia. Alteram Çylueflrium,qua Galtno lib ij-dc aliment torumfacultatibuiéyipioKCiMüpiH^^ amp;in AßaJ^ßen neier^-'l^vpLViit,Pruneolaßue Prunulavul^ nomina»^ Pfuncola, turfiermanicèScUèhen.Caue corum amplcfla= riifentcntiam,qui P oterium effeputant: neque c^ nimfacultateSineque nota Prunulh refondent-

Prunut arbor eßradicihmfummo eeßhe vaga^ tibmpaucis, caudiceßtbrcfloßcabrb , multis bra^ chiato ramh, folio ex oblong ferè rotundo ,pcr o» rat minutimferrato,flore candido, foUato,porno, carnc,cutelt;j- vcflito,offe intus duro in quo nuclctu includitur.

Satiua Prunut in hortis naßitur.Hamaßena in Damafeo Syria,à quo co^nominatafunt.Sylueßrii autem paßim infep that reperitur.

Satiuaprunifrunut mediocriter humeStat amp;nbsp;refrigerant.Sylucflrii adflrin^unt,vt fuflm ex co* rundem facultatibitt innotefcet.

Aluitm moUit.Syriacaautemprimajamp;fritfcrtiin in Damafio ^nita,exiccataßomacho vtiliafuiit, amp;nbsp;alnunt cohibent.Volia in vino deea^a amp;nbsp;gM* garifjata col»mcü.tm,^n^iuM,amp; tonßlhu fluxion ne laboranlcs reprimintt. Pneßant idem amp;nbsp;^lat“ ßi ium Pi unorum f, ucltn cnm meKn' iicrimt ßcc4* ti.Ciim fapadccofbißiimdcho vtilierci,amp; ad cot hibendam ainum aptioreireddiitar. Gummi Pru* narum^Mnat. Potum in vino calculas conterit, 'Ex aceto illitum,impetigncs infantium fanât.

Vruni frunus ventrem Çubducil,recensquidcm flus,aridtu vero minut.Cateru Diofcondes, baud ßio cur,Pruna Damafiena ßccata ventrem ßßere ait,(juum tarnen amp;nbsp;ipfd palam etiam fubducant, minus tarnen Us qna importantur ex ibcria.Da» maßena quidem ma^isadßrin^npat qua Iberia fert,didciorafant.(^in amp;ipße arbores fiu^ibut proportione reßondent: minus enim aßrin^ut qua in iberia naßuturyma^is vero qua Damaßi. Porv rovt in ßmma dicam,quarum tnfoliis aut permis nibus adflrifHo quadam meße apparet mamfeßa. iis dcco^lis phle^mona in columella aut tonßllis exißentes coduuntur. Syluesfrium frtt^us euidem ter adßriS}orists eß,vetremq; ßßit. Gummi autem arborisfunt qui dicant cum vino polum lapides d.^ frinpyre,cum aceto veri puerorumfanare impeti’ ^nes. Acß idpraßatjclarum cß inddendi tciiuä^

Jij: iUifamltattm ineffe.Karo fruftim hune auf fiei um autacidum, aut ernnino iniueundum inue* niaf,'»i)t exa^fam maturitatemfumt ^ecuttu, Priufquam enim ei perucniat,nuUus eß fermé qui non acorcm,aut acerbitatem frafiferateeß qui amp;nbsp;amaritudinem. Pioinde ex hoc fruebu minimum ahmenti coring accipit. Ver um quum humefiare (^ refigerare medioeriter fetrem ßatuemw, vth lu erit'-quem ßbducit humiditalù amp;nbsp;lenltrir fui gratia.Piunit forri aquè acfcubus conccU'um efl, gt;1 vel exiecata ftilia pamantant.Damafcmii jiri ma lam benitatu magna hominum ofinione dtf fertur-Proxima Us qua in iberia amp;nbsp;Hißiama f* ueniunt.Probatifima inDamafcenufunt,qua cS medioeri adflriélione magna laxaq;funt, at fart ua,dura^crbaq;,amp; in ctbo fermoieQatO“ ventri [ubducendo minm idonea, cui officia ibirica ma* t:ime conucniunt.ln mclicrato ftm mtllis habeat tc,ahüdè vetrem molliiit,etiaf fola comedatur,amp; multo magif ji meUa-atum iffumfubfoi beatm'.

Prunifolia decofla tonßllu.gingiuü . Vua frot funt in vino decucla, amp;nbsp;fubindc oi'e colluto . Ïffa Prunaaluum moUiunt. Sylucßnum quidem Prut norum bacca,vel è radice cortcx,in vino außero ß decoquaturfta vt triens ex heminaßiferßt,aluum amp;nbsp;torminaßßunt. Satis cß ßngulos cyathos deco* di fumi. Et in iis amp;nbsp;fatiuu Prunis eß limns art borum.

lorum,lauern Grxei Lichena appellant, rha^adià amp;nbsp;condylomatu mire vtUù.

Cicuta nobis eü maior,cuiuscaule cauo quod bibant ruftici.bibeul dicitur ; GalI. Ciguë. Alia eft minor.odorc no ingrato, i tereramultum.Cæterapriori fimilis quae '’7 arborefcit terra pingui.

KDraov Gracè,Cicuta Latinu eSr“ oflïclnif, Germanis Vutzerling, Vundtfcberling Schirling,oder Vuterich, (Gallicè Cigue) quafltyranus dicitur,quodfciliccthominiinterfl-datflintra corfim Çumatur. Uinc eflquod Athe-niefes dusfucco in interimedo fapientißimo philos floplo Socrate,que falfo Anytus amp;nbsp;Melytus quafl parum reflè de Düsfentiret,accufirunt,'vfifunt.

Caulem profert^cniculatu Faniculi modo,mae gnum.Folia ferula,vel, vtPUniusait, Coriandro fimilia,an^fliora tarnen amp;nbsp;t^aueolentia , In ca^ cuminibue adnafcentes ramulos ^f vmbella. Florent Malbum,fimen Anifi flmile,albidius tarnen, Kadiccm concauam nee profundam.

inter letalia conitmerat»r CfcMa,fua fri^idita^ teenccans.R.cmediocll meracivinipotm. Succus exprimitur ex eim cacuminibui cotuffs,priufquatn fernen amp;nbsp;coma arcfcat,exprcffuiq; in file defatur. Multm aridi ad medendi rationem vfm efiMifce-tur vtilitcr collyrih,qua leuadi doleris gratia ad-hibetnr.ïlerpctas amp;eryfipelata iUitm reflin^ttit. Herba eu coma trita amp;nbsp;teflibm circumUta, libidi num infomno ima^inationibut auxiliaturifcd ^ nitaliaillitarefoluit,tanguidaq; rcddit.Lac extin-^it,mammaf in virginitate increfcere prohihct» Pucrorum tcfliculos tabefcere facit.

Cicuta venenum efi, publica kthenienpumpee* »a inuifi,ad multa tarnen vfm no omittedi.Semi* ni amp;nbsp;foUis refrigeratoria vis, qua ft enecatjind* piutal^ereab extremitatibus corporis . Kemedio efi,priufqua perueniatad vitalia,vini natura ex* calfadoria.Scd in vino pota,irremediabilis exifi* matur.Succus exprimitur foUisfleribusq;:tuc enim maxime tepeflium eß amp;nbsp;mclior.Scmine trito ex* preffus,amp; fole denfatus in paßiUos^necatfanffsine Jpiffando . Hac altera vis. Et ideo ^c necatorum macula in corparibus apparent. Ad diffolucnda medico*

PLAl^TARVM HISTORTAE mcdicamcata vtuntwiJlo^ro aqua. Vitexeoail refri^eranthtm mahtgma.Prici^uus tarnen efi ad cohibendM efifthorM aßinai, oculornmj; daloret fedandos circunÜMs. Mifcetur coUyrits, amp;nbsp;alias o* mnes rheamatifmas cahibct. Poliaquaque tuma» rem omnem doloi emq; amp;nbsp;ebiphoras fidant. Ana» xilam autor eß^m immas à vir^initate iditas, fern ferßaturas.Qmd cerium eßßae fuerferaru mä^ mis imfoßta extin^uit, 'venerènique teßibus circa fubertatem iUita.

J-in^a T^ yHiiy^Uirov Grace,Latini linfftacanina: canma. alpcina Gracarn affeüationem retinucrUt, Germanicè Hundizzung (Gallicè Langue de Qhien^affellatur.Animaduertendum tarnen nas nan temere adieciffe offlcmarummcque enim Dio= ^lofcori- fcoridis damusCaninam linguam,qua vidua cau^ “^^ Gyno^ le eß,amp; viribus etiarn ab bac naßra diuerfa.

Caulem abtinet cubitalem, Ca* interdum logiaa rem,hijfidum,furculoßum: folia an^fla, fralon. ^a amp;nbsp;lanu^noßt,non Venofi,molliaq;; florem fris mum furfureum,dein cœruleum, ßamina haben* tem furfureairadicemoblan^am,^ frafundt ter* ramfenetrantem.

Oris amp;nbsp;aliis maleßds flceribns medetur. Oyß tnteria etiam frodeß . Debet ita^uc illim herba '*'fi*^ fffe in omnibus 'i'lceribtes,quot;vulncribits,ßcabie mßanica,amp; fimiübuf morbis- Auxiliatur etiam gontrrhtra z^deßiUationibussat^ue hineeßquod catapotiorum compoßtioni,quorum nomendatura eßad omnes morbos catarrhi, aut de Cyno^loßb, Catafoe admifeeatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiadeCy*

Kniif^ Gracè.Cniests amp;• Cnecus latine no minatur.Oßscina Cartamum amp;Crocu hör Cart am* tenfim ap[gt;e!lant.Gcrmam’Vuilden gartenfaff» Crocus ran (Gallici Safran laulnage) ad differmtiam hortenßs. Atraclylidis,de quafapra didum cß.

Rolia habet ob!on^a, incifuris diußa,aßicra,acu^ leata-Çaules cubitales,in quibus capita oliua ma^ fftitttdine.Rlorcmßmilcm Croco, femen candidum amp;nbsp;rnfum, obbon^um,an^tlofim,

ƒ Üniiußore vtuntur in opfiniii. Semen tunditur amp;nbsp;ex eo exptimitarfuccHs^qui eu hydromeUte ant ^aUinacco iure datni aluum furgat. Stomacho ta* men adueißitur.'Fiuntetiamplacenta qua aluum emolliunt,ßfuccits dm amy^dalu,nitro, aniß, C medi cot io mifeeatur. Oportet autem ante cecnam in partes quatuor diuifas luglandu nucis qitStita* te duM aut tresßsmere.^ai hoc mode conßecre o* portet. Sumatur Cnici candidifextarius, amy^^da* larum toßarum amp;nbsp;dccorticatarum cyathi ti es, a* nifi fextarius vnas,aphronitri drachma vna, card carum triy^inta carncs.Seminis fucctislac co^it^amp;t adfiluendum aluum cffixacius cffcil.

Cnicißmine duntaxat ad purprationcs vtimur. DE CENCHRO. CAP: CLVII. lytie/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

^ y;(;OfG’'lt;c»»Mgt;Z('»»» Latinis cgt; officd ÎAÎliuvn* K nis,Ccrmanis Hirfz (Grtamp;adu Mil,ou de diHu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;du. hhïict^appellatur.Vdomenilècfo autos

, CAP VT ^ Ci vm 114 t‘e,àm'iliiiriafitmr»ftdertuatum. „.■, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

'fi umenti^entuftipula mbito altiore,^enicula^ ta,folio aruivli»aceo,femine in Ma tereti ^fen^ dulo,foliiculo conclufo, radtce numenfa,cafllata, acmulti^Uci fiutifante culma.

Saturn inaruisfroucnit.In fri^ido amp;nbsp;aijucf» fi lof rins feicndum,fofea in calidofracifiunt.Cau dctfoloUmofo vliviitoff,

MUium frimo ordinerefriff:rat,exiccat autem tertio exoluto.aut certè fecundo intenfo, Paululum ttiam tenuium eßfartium,

Minus caterisfru^ihsts alit.Infanes aatem co* ac{um,aut tanquam fuls conf^am aluum ßßit, quot;Vrinam autem mouet. Toßumvero ficcis snditum tir foments loco affoßtum,torminibtts amp;nbsp;aliis da* loribtts auxilio csl.

Milium vtfercstlii comeßu inter omnia frame* tacea cdulia. minimum stutrimenti confert.Scd Cf ventremdeßecat. Porivforis imfofitum infaicu' lis idoncum eßfornentü iis qua citra morfum exie* carsfoßulant,Cataflafmatis etiam modo sUitum exiccare

exiccare potefl.attamen admodumfriabileefl.priX’ Pana ex inde diJpdUs cß eim in cafaflafmatis vpn. Panu milia. ex milio exi^i efl alimenti amp;nbsp;refri^erantis.Con^ fiat infuser fraaridum amp;nbsp;infiar arenula aut ci» neris friabUem effè : caret enim penitiu glutinofo fin^idure itaque aluum humentem deßecat. Milium tarnen ad omnia panico frafiantiiti,nam amp;nbsp;faanius editur,faciliut concoquitur,ventremj;mi^ nui cohibet.ac maps nutrit. Uuiusfarinam lafii incoclam eßtant, veluti triticeam agricola .• clae rumque efi id cdulq tanto quam iUa qua fier fifila fumuntur melius efie, quanto lac milq natura ad bonifucci frocreationcm, aliâque omnia emi-nentius habetur. Dico autem alia omnia, canco^ flionem,ventris fubduScionem, in tutu corpus difi tributionem, adeoque ipfim in edendofuauilatem acvoluptatcm.

Milio ßfiitur aluus,difiutiuntur tormina, in que vfum torretur ante. t^eruorum doloribus amp;nbsp;aliit feruens in facco ponitur.neque aliud vtilius, quos niam leuifiimum modfiimumq; efi, amp;nbsp;ealoris cao paeißimü. Itaque tails vfus dits efi ad omnia quis bus calorprofuturus efi.Parina dus cu pice liquid daferpentium amp;nbsp;multipcdaplagis imponitur.

'Prntricuti indi'Tcnt.SiimjTtum cum laflcyVel itmy^ ^ala thaJïafacUiiti cocoquitur, amp;nbsp;humidim ff-

Braf^ica nobis à caule in(ïgniamp; arborco caulis dicitur. Ea nobis multiplex magis cftquara qus lircfcnbituramp;pingitur.

cis dida dfiturquaf H0(£fc^^H,quidfupülM scutorum,quas Gmei K^ZS^f vocSt,obtundat, ho’ hetetj;. Inqua certè fintentia fuijfc Columcllam hoc eiiu de cultu hortorum carmen teßatur:

Attics intégra nomine KoqJipSluj protulerunt,alio fed potiore etymsfinfu,quafi Koptf afefni, vel re^ thus eun^H , id efl,crapule fatictatif contrasted niat-i^d vino aduerfatur,vt inimica vitibw. Att“ recedes incibis rbrietatemarcct,amp;'pofleafumpta crapulam difeutit-

'Etfi pissrima fist ßraßieagenera,vt ex veterl‘ bsts rei ruflica firiptoribses liquet, quatuor tarnen dùtaxat,qua hodie vßtata funt,producemus:qua= rumvna Grads Aamp;a, hoe c?}ffleuujiominatssr,ßraßicas grandibsts glatisfoUis, caule magno : Germanis lauu. vaa-^

’''breiter oder gi offer kol vocatur.AUei^ crijpa, A^iiani), qua it ßintUtuJinc afq atAtVoehf^Hi.id efl, Apiat na nunatpittitr. V u!^o crijput caultt, Germanice Zi ^‘^^^^■^ ^f ^'’‘^f k.o[.Tertiapropriè vacatur Crabe, minu ‘'’^^ tiaribm cau!thui,amp; tenuiartbiufaHie, flare lutco, Germ.titicè kleiner k al, vtab aUis dificmittur, naminari pateß,autflmplicitcr amp;nbsp;fine adic^ione Cupitittav ^’’b (^artafeßilis eft, folia amp;nbsp;capita putula. Vul trab-ut Itc)i,t’ ^u caputas cautes,quafl capitulatas appellat,qua-’ niä in cap itu forma extubcrant.falia enim horum in »rbem^lomeratur,cxtcriM callofa amp;per ambia turn ru^ata,multis intus carinarum volummibai, externis femper intcriora copleflcntibut.lïuc aüu dentes Germans Cappifzkraut voedt. Üouullsd candorcfolioru- ßraßieam albam, amp;nbsp;caules albos, appcllare maluerunt.lïocprenere ßraßica in pla^ rilquc Germania partibus, ßoioana potißimum, per isstepprum anni curriculum quotidie viflitant, quad illiccittsprouentusfitvberrimus, FORMA.

Gaule efl ßraßicalcuiter rubete,crafo folio pra» ap'andi,carnofo,cx cafo candicante,fn latus Vtrin’ que diffufo prominulis venarn tarisfiuticdte,cyma patula,flore turn lutco, turn albo,fcminc infiiiquts. LO C V S.

Inhortis hodie paßsm proueniunt ßraßiea, tri^idis vero pp' plisuiis re^ionibits pofltio carnn-dem optima.

Kraßica turn manducata, turn firn impoflta txiccat.Sicca vm amp;nbsp;calidaprimo ordine.

hraßieaflatiiM aluocjl idencafi lenitcr fimefa finedatKr.Pmoflaveri nluum fiftiti^s- mnlto mafis bit cafbatCy in lixiuio decofrit. Aeftiua flo-macho nocet amp;nbsp;nadar efl. In Ae^pta propicms mnritudinem non eflnr.obfiuritntc fifin labornn tibm amp;nbsp;tremulis cemefin naxilintur. A çiboflnm’‘ ptnex crnpnlnamp;''vinoitoxnsrefl(^Hitgt; Cymneius flomacho quot;vtilioriddna-i6r,amp;' nd dedam vrinnm 'vnlidior.Coditnflale flomneho inimien cfl,nlMlmt que conturbat.Crudm eiuifucctn cum iridcamp;ni^ tro deuorntnrnluum mollit.Cum vino potur vipc^ rnriim morfibin fitectmit-Cum Fani^nd fnrina, podn^idi c^ articulorum dolor ihm ooircptnjVd ceribmq; flardidif amp;nbsp;vetuflis iUitmprodcfl.Caput furent perfe naribia infufis- M enfa ducit cum lo^ lincenfarinn indrtw.Foiitf.per fi mit cumpolcntn tritn,oibtu inflanintionibw amp;nbsp;ademntn cofirut. Fryppelatis,epiny(lidis amp;nbsp;leprii medetur.Cüfile cnrbuculoi rüpiit.Cnpilloru in cnpite defluxü reth nent.CoUn nute amp;nbsp;msdi mixtngdgrnnnrupnfceii tibw mnlit opitulantur. Cruda ex netto comesin F ÿ lienefls

licn^ßs ^nßmt.Maiißt veri deuorato ßucco voeem arniffdm rcßituuM.Decoclum eim jtotitm, aluHm amp;nbsp;menfes mouet • Vlos faß conceptionem in pc fa fubditusßeriliMtem facit. Semen eimf rafertim qna in Xe^^pto n.sfitnrpwtnmlnmbricos peUit.ln antidota cteliacornm additur. Vadem lenti^inéf* que expurgat, CaulicuU virides ca radice crema-ti, amp;nbsp;adipe porei vetußo exeepti, diutuinos late* rum dolores mpoßti mit'^ant.

Rrafica eßnlenta defieeadi vim habet turn eßt, turn foris igt;npoßta,non tarnen etiam admodu acre. Alioqui amp;nbsp;vlceraglutinat,amp; maligna vlcera fa* nat.Praterea phlegmonas tarn induratas, ae a grt folubilcs,(^ id gentu quoque cryßpelata.V.adefa* eultate epinydidoa amp;nbsp;herpetes Canat.Habet quid dam etid in Çc abßerfiriHm,qu» leprM curat. Por-ri firnen eiiupotum lumbricos interßeit, maxime ßrafica Aegyptia,quanto eafiUicet temperatura ßccior eß. Saue amara quaUtatis particeps fernen eß,ßcHt videlicet omaia alia medicameta qua ad lumbricos idoneafunt.Secundum eandem faculta* tem ephelidas,lentigines,amp;quaeSque alia modi* cam abßerßonempoflulÜt, adiuuat.Caules Braßu ea combufii,cineres efftciunt admodu deßccantes, vt Videlicet iam amp;nbsp;adurentevim participet.lîaç ratione ei veterem adipem commifientes, ad inuo teratas btterum dolores, amp;nbsp;ß quid eiiufuerit ge* neru,

CAPvt ctvrrr. 117 tmii, adhihem . Naw valenter di^^erem mediate mentHmejfieilur.Erapica quoiquefiicctis Jurgan* di quandam vim obtinct: contra folidum dm eor^ fets ficcitatis ratione cohthere ma^is qaam incita* re dcicdlioncmpotefi.Proindc qHum cxfeUcre al* ai excrementapropoßtum crit,ahcno in quo elixa Vna cum aquafuit,propitti admoto,ipfam exime* re confeßim,vafcul0que in quoparatur, oleü cum ^aro iniiecre oportebit.At humentem aluum pcca* re volenta ,qHum mediecriter bullUff't videbitur, priore aqua ejfuÇa repente aliam ealentem iniiei» mut,ac ita rurfus in ca difcoquimits vfquedu te* nera ßacciddque cuaßrit.

Cato er iß am maxime probat,dein Icucm ^ran* dibult; foliit,caulc ma^o.Prodeße tradit capitadt loribut,oculoru cali^inißcintiUationibusq:, velßo* macht doloribui,crudam ex aceto amp;nbsp;meUe^corian dro,ruta,mcntha,laferis radicula,fumptam accta* bula daobm matutino.Tantamqteße vim, vt qui terant hacvalidioresßcri Çefentiant-Pr^o vel cum vino tritam,forbendam vel ex olei intinffu fumè* da.Poda^ a aule,morbiß; articulariis illmi cü ru* ta,coriädri amp;nbsp;falls mica,hordei farina. Aqua que , nbsp;nbsp;que eiste décoda, nerues articulosq: miré iuuari, Si

foueantur vulnera amp;nbsp;recentia amp;nbsp;vetera,ctiS car* cinomata.qua nullis aliit medicamnis fanari poß funt.Foueriprists aqua ealida iubct,^ bis die tri*

ta imlrnni. Sic ctiamßflulatduxataf^c^ t»gt;n«rct reuocarßquxq: difcuti ofiu fitAnfimnia etia^vi^i^ liasq; tollere dccoClamjß iciui» edant quamjiluri» mam ex oleo ^Cale .Tormina, ß decora iterum deetquamr addito oleo amp;nbsp;ßtle citmino,polcnta. Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,|

liqua bilem detrahitfer vinum nig^ßpota, Qw!» tpquot; vrinam cIm qui äraßiea eßtauerit, afféruari iubet,ealef,tf{dmque neruii remedio eße. Auribua l quoque ex vim fuccum ßraßiee tepidum inflidari fuadet. ïd^ etiam tarditati audientium prodeße aß'-itérât.Et impctigincs cadem Canari ßne vlcere.

aluum feinere, eandemq: bis coSlamßflere .Vino '' ttdneifari,vt inimicam vitibtu.Antccedente ind* bis caueri ebrietatem.Vofeafmnpta crapula difen ti.ïÏHC cibiim d^ oculorumclaritati conferre mul* tnm ,fucco ver'o emda angnlie vel tantum tadis cum Attico meUe.plurimum,Hippocrates cteliacii dyfenterids bis codam cum fale dari iubet. Ite ad tenafinon,amp; renum caufas.Ladis quoque vberta* tem puerperii hoccibo ßcri iudicans,amp;purçatio‘ , nem fieminis.Crudusquidem caulisß edatur.Par tits quoq: emortnos pelli, Inuenio amp;“ lt;i podagra li* , beratos ededo eam,decopt-seq; ins bibendo.Hoc amp;nbsp;cardiacis datum amp;nbsp;comitialibns morbis additoft-le. I te ßlcneticts in vino alboper dies quadraginta, ? Cotra verbßngultus coriadro,d:r anctho, amp;nbsp;mei*

CAPVT CLVIir. 118 le,itc jgt;iptre,amp; aceto.lllita ^mirjuc frodeffeinfla* tinnibui ftomachiAHmferpentiu ifhbui,amp;ßrdi* dis vlccrihm amp;nbsp;vctußis,t’tl ipfam aquam cü hor deaccafarina.Succüex acetoj-vil cü Fimo^xco, Sicaliqui amp;articstiiSapoda^^iq: imponbt.Fpiny* HidM ac quiequid aliud ferpit m rorporepmpopta Icuat.ltrmrcpentinaf tali^ines:hAi Cr“ß madstur ex aceto . Su^tdata veri amp;nbsp;alios liuorcs pura idi* ta.LeprM amp;nbsp;pforas cu alumine rotunda ex aceto. Sic (irfiuentes capillosretinet. Fpicharnitts teflii amp;nbsp;^mitalium malh hanc TtiUßime imponi ajje* rit.Fppcacitucandecumfaba tritaAtem couulßs curuta-Ft muris aranei morfM,foliorii aridorhfa rina alterutraparte exinanit-Stirpii Rraßiea ari* darum cinilt;,inter caufixa inlclligitur. Ad coxedi’ cum dolores eu adipepcructußo.flura deßraßiea ymbus vide apud Catone de rctußica,cap. clvij.

Halum fy- mc/anchoUcumfiiccumpnereat.Vio fum hebetat, amp;ßmnumper e'etraria inßmnia in* terturbat. Succus cites aliquatetms pur^at : cor* pus Herb eins fentrem ßßit. Quapropter in qui* bus bumeflam aiuu cxiccarei olumtosppCam mo* ditedccoquetcs,aquamq;primam abiidetes.cmfe* ßimalttri aqua firueiiti indimtnimhil mim tie* ^uc aci u,ntq,fi inda aqua: qued bis coquitur,taii* ^^crc débet.Aeßiuaßraßieapeior’S ßiciicß quam hyberna.Qit rci p Vrinamßumbricosintcrßcit, amp;nbsp;f iiq iu qui

1« qui ex vino crafula laborant auxiliatur.Tortur autem quod ab humiditate ortam hebetudiiKno Janet-CoSta cum fin^i came, flurimum noxa atq; vitq amittit. Tlos dutprofrietate quadam fernen pnitale corrumpit., vtcro impoftus,amp; mulierei concipereprohibet.Pulmonem ladit. Tradut quo^ que fi ante alios eibos ajfumptafuerit, ebrietatem arcere.Et quod eiusfuccitf eurn medefrmptus,ma paffee defefliencs Vocis iuuet. \'ulneribus impoßo ta,ea con^lutinat,amp; malefca vleera,lt;^ indura-tas inflammationes fanat.

QVo nomine veterts hac herbam appedauf rint,nondum compertum babeoMeq; enint u^ifatis efl, quarn vul^m Saponana voo cat, vt fuo loco docebimus, ideoq; nomen quo idam nominaremut fn^mdumfuit-Ad imitationem au* Crudata tem Germanica nomeclatura Cruciata diximut, cur dida. qubd dus radix in modum crucis transfo/fa ft-Vt TiW^- hoe etiam nomine Grace TtWl^'nntoidicipofet, mrof. Germanicè CreutzuurtZjSperenftichjö* Ma» delgeer(G4â/cè La Ccacute^nuncupatur-

CAPVT dix. ai, J»mmo mltntcm , al»t mu!tiu habentem ,èqui^ biußn^Hs bina fa/ia crajfa, an^uß^t amp;nbsp;oblonga^ fioreßque srbiculatim purfwei è ßhquii calorii herbacé frodeunt. Kadiam a!bam,lo)^am, cru. cis inflarah vtroque latm^eiforatttm ,àqtia ilU iKmcniuditum eß.

Kecentiores eiM effe ma^um contra ptïÏilen» tiayenenavßum tradunt. Item quid ea qua in thoracefunt educere valeat.(^afanè pnnla pra^ flare pofje, amarutfapor qui lUi inefl abundè do^ eet. Abftcr^nt enim expurgdntque amara . amp;nbsp;qua in venis efl crafitiem inddunt, Galeno libro quarto de fimplicium medicamentorum facultatif bm capite decimofeptimo , autore . Quamobf rem menfes etiarn mouet, comitiali morbo compcf tit^ alia qua amaris ab eodem tribuuntur,praf flare potefl. 'Vulneribus etiarn ^lutinandit mirifr cè conduct t.

Athenienfes Kacchum aj/feUarutCitton, Ctffos cur ^uo nomine ripens Hedera lt;^ua fine adminiculo Kommata flat,fola omnium genet urn ob id vocata efl ciffos: e diuerfo nuntjuam niß rejtens humi Chamaeißist Dionyßa. Sic Dionyßa,hoc eß,ßacchica nominata cß à Zac cho , ejui primut ex indis in Graciam Hederam aßgt;ortauit:vcl quad in tutclaeim fucrit • tlam ft nie iuiienisfimperßta hac viret.Uec fecus emnia, Keder a ßeut iUe mentes hominum,illigat. Kedcra yerö diquot; ynde ap. flaeß,lt;ju'odv(tufiiiparietihm hareal: yelpetim peSaia. ejuia aditapetat amp;nbsp;alte diuagetur:vel quia id cui adhaßcrt^ycdat atque corrumpat,

Phtrimat, Dio(coride autorc, ßgißattm habet Candida, ßecicsßcd maxime gener ales tantum tres.Cadtda

enim quadamdiatur^eo quid candidum fertfiuquot; flumthac faminaa Phnio yocatur .Germania Vueiffer £pbcuu nominari commodepotefi,Alquot; , tera nigra, qua nigrum producit frucHithac Pliquot; niomas nominatur. Germanis fchuuartzer E* pheuu. Hlt;tc etiamparictibusobrepit,murißiue pertinaciui baret quant ytpoßit abire,bitte M au replieuu Germanis vocalur ,amp; Bauinepheuo,

quidfciiicct arbores/uo complexu ßrangu!ct.7crquot; Kelix, P tiapritiatim Helix,id cß, clauicula, (^ bcderula ’^ßy^f nucupa*

CAPVT CIX. »50 uucu^dtur.Ccrmanis klein F pheuu, oder Er« deplieuu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Ki^a,quit inCcrmaninnoßra frouenit,arbo’ Nÿ’«*; res amp;nbsp;farietes radicofis amjilicHtur brachiüdn to turn fruticofti,foli4 firimiim mm pubefdt an^loa fa, comfilurimum in trian^tlam faciem exenmia habms.Vetufiiori rotuiulantur,i)inruia,Jura, ima martali virort : flore exili,vitiffnco, non inodon: bacen frimum htrbaceis,mBx ati'if, amp;nbsp;nomtSqui troccndon^^ori^cdiCHlo in viia modum depended tibwij^arfloribfu raiemn mn in^obum Candida modo cocuntibiu.fld in acinos difireti). Kadice n» merofa,dcnfa,flexuofa, conforta, acfurculoft, nee admodam profunda-Candida inter media folia ca Candida, mittit brachia,qn bus arbores compteditur , maa ximè. ramofaamp;robufia,corymhis,liBC efl,raccmis in orbem circuma^is,aHtfolio albicat.flcbx quaa HeUcis. tumun din viuat, Thcopbraflo autore, nunguam fertfruciuiadcoj: fierilitatc à exterii diftat. Pai-a ua tenuiave bnic folia,an^lofa amp;nbsp;rabra, viticaa laq; tenues flne corymbs,

'Hedcra aquisgaudet. Ni^apaflim circa mtta ros crefeit.lielix vo-o in ^luis humi ferpit,

PLANTARVM HlSTORIAE habet enim tjuMam adßrin^enth fubriatia^quie terreita amp;nbsp;fri^ida cfi.ilabet etiam mmihUaemt ^Ha calida cfl,Nec deeß tcrtia,ii^ueam nanj:fob* flantiarn quandam tepidam obtinet,certè fi viri^ ditßt. Siquidem dumarc^it, hxc prima exhalet necc/fe efl,matKtque qua terrea efl amp;frt^ida ad^ firin^ensq;,amp; ca qua calida amp;nbsp;acris.

Hedera omnit acru amp;nbsp;adßriii^ens eß. Teruos tentat.Florts triii di^itorScarptu, in vine bit die pigt;ti,ad dyfentericos fadunt, Ambußis cum cerata illiti profunt. Tenera folia ex aceto esda^aut cruc dacum pane detrita, liencsßtnant.EoUoru amp;co-rymborum^uccut cum irin» yn^enCo^meUe^aut ni tro narihut infunditur-Et contra veteres capitit do lores valct,atque eoperfunditur caput cü aceto amp;nbsp;roßtceo. Dolentibus amp;nbsp;purulcntit auribiu cum oleo medetur. Ni^æ hedera fuccut,aut epoti co* rymbi imbecillitatëpariut, mentemq; turbant lar^ ff ut fumpti.Pilula quinq: corymborii trita calefa claj: in malicorio cum rofaccoß iußillentur in con trariam aure,dolore dentiu mitigant.Deniff'at ca piUum illiti corymbi,Eolia in vino decofla, omniS vlcerum ffneri,etiamß cacoethe ßnt.iUinuntur.V i tia cutis in facie amp;nbsp;ambußa,vti iam diximtude* coflaßanant-fAouet menfes triti amp;fubditi corymb bi.lidem potipoß pur^ationesfeminarum dracht ma pondéré ßeriUtatem fadunt- Pediculus folios rum

CAPVT CLX, Ml ri mtlle Ïrri^ittm, ac vulu^e inditiff, menÏirua amp;nbsp;fatm extrahit. Succm infliUatits in ndrihm,^aa neolentiam amp;nbsp;jnttredines expurgat. Lachryma e» itudefiilat, ^ediculosj; illitanccat.R.adicum fuc^ etu mm acete fotm, phalan^iorum morfibm firn emrit. EX G A L E N O.

Viridh^folih eim in vino dectflii^'vlceragraif dia con^!utinat,quaqne mali^afunt,ad ptnitate redneit, igneetia faflat exnlcerationa cicatrh cc includit.Cii aceto dccofia folia lienofs profunt.-flores autemquodammodo validiores f»nt,vt ad lanorem reda^a cum cerato ambußh coniteniant. Praterea fitceut medicamentum eß,quod naribitt infaßtm capitipar^andoidonenm exißit-Vetu^aa auriitm fluxionesfanat:ad hac vlcera vetera mm in aaribus.tum in naribus. Porto ß acrior apparent aat rof4cee,aM duld olco mifceatur. Lachry ma en iiu pediculós interimit,pilis nudat,vfque adeo ca~ lida poteßadsyt obfmrè adurat.

tiaturaomniS Hedcrarum in medidna ancept, Meuternturhat amp;nbsp;caputparaatlar^impota.Ner uis intus nocet. lifde neruis ad'hibita feris prodeß, fadem natura qua (lt;y aceto,ei eß. Omniap^mera tilts refrigerant.^ rinam dunt potu. capitis dolort fedant pradpuè ccrebro:continentiq; cerebru mem brana vtilitcr molhbusfolits impoftis,dt aceto e^y-rofacto tritit et decodUs,addito pof ca rofteto olco.

Ïüinuntur aittemfronti, amp;nbsp;dtcofto eerum fauetur «s,caputj: perun^itur. Lieni amp;pota amp;nbsp;iliitapro‘ fuut. Decoquuntur amp;nbsp;contra horrora fcbriutn.c» ruptionesj;pituita^aut in -vino teruntur. Corymbi quoique poti vel iUiti tienemfanant : iecinoraau» tem iUituTrahunt cif men/ês appoßti. Sucem Hf» dera tadia nariü graucoleniiamq; emendat, prOt cipuea'ibxfatiua.ïdcm ittfitßtt naribut caput pur jcat,epJtcacim addito nitro.ïnfunditur etiarn punit lentts au' ibus, aut dolcntilw cum oho. Cicatricio but quoque dccorem facit. Ad liencs efficacioral-ba efl, ferro calefafhu :fati:q; cfi acinos fex invit ni cyatbis duobiu fnmi. Acini quoque ex cadent alba terni, in aceto mu!fa poti,tineat pcllut: in qua curatione vetri quoque impofaife eos vtilecft.lJat dera quant chryficarpon appeUauimm, baccu ano ret colons vi^inti,in vini fixtario tritis,ita vt tert ni cyathi potcntur,aqua qua cutem fubierit,per Vo rinam educit Erafftratus. I iufdem acinos quinq; tritos in rofaceo oho, cahfaflosq; in cortice punici, infiUauit dentiunt dohri à contraria aurc. A cini, qui croci ßtccum habcnt,prafumptipotu,à craput la tutos praß ont, I temJan^iincm exerçantes, aut tormmibusélaborantes, bïxdtraniff-a candidiores corymbi potiflerUes etiam viros fadunt. lUinitur décoda in vino omnium vlccrum p^cneri, etiamß cacocthe ßnt. Laebrymaîîedera pfitothrum cd, phthlrtafimq: tolUt. blos cuiufeunque nencrù tnu disptorum

digltorum car[gt;tu, dyCciitericts amp;nbsp;aluum citam entendit:,in vim auftero bis diepotus. Etambuflit idinitur vtUiter curn cera. Deni^ant capidum cm rymbi, S^adicu fieem in netto patm, contra fba^ lan^a prodefl. Unius quoqnc U^i vafe fp'cneti^ cos bibentes fanariinnenio. Et acims tcrnnt,méx* que consburunt,amp;‘ ita idinunt amb»fla,prius pers fuja aqua calida. Suntqui amp;nbsp;inddant /ucci^'as tia, cóque vtantur ad dentes ero^is,fran^tquc tra-dunt,proximo cera manitis ne ledantur. Gummi etiam in Hedera quarut,quod ex aceto vtUißimi dentibus promittunt.

ipjtS'ü Gracis, Cerafus Latlnis, Germants Rirfchenbaum (Gadis vng Cjcrifier) di*

citur. Cerafum autem arborem, vt Athenaus re' Cerafus fcrtli.q.Dipnofoph.a Cerafunte Pontica ciuitatc, vndedio primus in ItaUamLueudus intulit,dcbedato Mis (Jn. thridate. ïde idem eß qui etiam frucium co^nos mine duitatis appedauit Cerapum.

tria,quodfciam,dHntaxat proucniunt.Primi enirn Primum. generis funt retunda^ac maxime rubent,ßtaq; voce idisdicuntur Amiteilen . Altcriusgcncris,quigt;d Secundus adßguram attinct ,prioribus ßmiliaßmt, defft* runt autem colore, qui idis ai nigredinem accedit.

Ttrthim. 'Vocanturatitemhorum lingua Vueichfcl.Tmÿ generisfradi/lü minora Çunt ac longioraifartimjf rubent,partim nigricantsi nonttUts friuatim Kir-fchen vel KeUcbcaappeliantur^Kosvnaicoiif »mnia tria eomflexiJumifs. Qua in vtrorjuegenet re nigra funt, ea vefientium manui amp;nbsp;labrafacco fao^uifanguincus cfl,mororum inßarinjieiunt-FORMA.

CeraCus folio fere Mcjpili,duroJatiore,et in ant titu ferrato cen^at, cortice lam,in candido nigri^ cante,flore albo racematim congeflo^fruUu rubro ant nigro,magniludine faba.

quot;Prequens efl in omnibus hortis Cerafus. Qua-tamenpoflerioris generis Cerafla profert, in Jÿluu »onnHnquamamp; nemoribsu etiamrepcritur, Gam dit autem aqiiof s montibus, TE MPVS-

Tunio ac Ïulin potiflimum mcnflbusfruflsu mar turitatem confiquittw. Flores primo flatim vere ap parent. TEMPERAMEN TV M.

CeraJorum non vnum idernq; efl temperamentu, qmd ex eorundem facultatibus perfpicuumflt.Si^ mcon tarnen Setbi frigida amp;nbsp;bumida elfe tradit.

Cerafia quidem ipfa fl viridia fumantur, ventri vtilia flint.Fadeficcataalusm fiflunt-Gummi Ce raforumcuVino diluto fumptu,vctufla tußime-

Jttur.Colorë comendat. V ifum exacuit. Aj'pcteiilt;^ tixm inuitat. Idem ex vine potum calculoßsauxi^ Uo eft. EX G A L E N O.

Cerafm arbor frustum fert nonpars adßi iclio nit in omnibmpartieulatimplantisparticipe. Na amp;nbsp;in hommßeut etiam nialorum^auatorum,amp; malorum,quibujdam außera qualités,in quibufda fero dulcis, in nonnitUii autem acida exupcrat. Quinetiam ipforum dutcium ca qua nondu conco^ fia fant ac matura, quada admodS acerba June, quadam ßmiliter moris acida.Sed in niorii imma» turis acida quaUtas acerbam exuperat,iit Ceraftis non femper.irgoqua dulcia fintt,ma^ qua in in= teflinu frnt,fubducunt ,fed minui apta fiomacho funt. Contra außera. Quacunque verb acidafunt tapituitoßs exerementoßsq; ßomachis cenuenièt. Siquidem äußern ma^ exiccant, amp;nbsp;nonnihil f= tiarn incidunt. Porrè ipßut arboris^mmi commu nëomnibiu viß:oßsamp;' mordacitatem expertis mes dicametis facultatem oblinet, qua ad arteriof ex» aßerataeaccommodaeß. Proprie autem^ß quide ferum cß quod quidamferibunt) calculù ■vexatos cum vinopolum adiuuat. Piamßc illi tmuiupars tium quadam facultas ineß.

Cerafa amp;gt;nbsp;aluum molUuntßomacho ytilia.pas de ßccata aluumfißunt,Vrinam ciunt. Inuenio œ pud aMores,ß quis matutino roÇcida deuorct cum G fuis

Ceraßa maU/uccifunt,ytntnmfuhduciint,Jgt;ii» midum ventriculum ladüt,prüfen m turn ni fuut malura. Profuntautem Candis^ ßecis ventriiu* lis ac temperaturis.Cummi veri arboris cum vino ^mptum calculoßs auxiliatur..

Suntqui tradunt^^ummi qu d ex arboredcfiil-latyeteritufi mederi,exq;yino ßsmplum,^uttu^ ris lenire afperitates,faTlidia difutercj amp;nbsp;eiboru appetentiam moliri. Colorem eutis faccre^atiot rem,amp;oculis affeire claritatem. Lichencs infauf tium ex aceto fanare.

Cyanus vtGræcis dicitur,à colore fJoris,fic nobis Bleuet amp;nbsp;perccle,cur veró Gal. Au» bifoin,vclut ab albofœoodicatur,non vi deo,nifi lortè quod in co gentre quseda flore fuut etia albo , amp;nbsp;ijui purpurcifunc in ferta ligati, amp;nbsp;aqua: inferna paneim-miffi tandemalbefcunt.

KucU'oj Grads, Plinio amp;nbsp;Latlnlsal!!sCyagt; nus appeUatur. NennuUu ßaptifrcula ,qu'od tula.. nbsp;nbsp;nbsp;fecantibns amp;nbsp;metentibus cfficiat,rcluft in eius ee*

runt. KcfUus tarnen blaftifeeula quot;vocarelur, ejuèd fiiKeiwrdv Gratis noccre fi^nificet.ï^oTtriflorem FlosfrU’-fumetori!,Ger. auteBliü Aomblumen , (GaUi menteru.-Blaueoic, ou Aubifoin,ou B!uet,oü Bleuet) nominSt,eiuod fiilicet in fiumetaric nafcatnr affo.

Cyanos vero difla eß hacplanta,obflorcm ijuem Cyanes. f refait c(cruleum,aut quod honorem nomenq; dede eurditia»-rit cm-ulco eolori. Uinc efi quodpueri in hodicrnH ■vfque diem barbulas ea!ycibus erutas, ex eandidn oui liquorc terant.quo inpingenduff andioribusli teris carulei nitorem mentiantur.

Caulis idi eß an^lopis.foUa anffiVia (in oblong ^a,calyces roßirum,fed Pquarofi atque trißes,qKos, plurima tterulca ßipant amp;arbula,R.adix oblonfa, lifftofa,fibris quibufdam capiUata-

iuniopotlßimum menfefloret,nee parum ff'atia fut ceeruleo eolorefrumentisadfert. Hine eß quid rußieorum etiam coronis infiratur, quanquam in-odoriis prorfus fit,

Friffda eß temperalura aiqucadebrepeUenti',. idquod^uflus etiam facilè indicat,vißoßtattm tHanifeßam-.,0‘ nullum prorfus ealoris indicium fra ft ferens, V I K E S.

Kecmtiores reclè trtidunt huicherba facultate incffc,cjua oculh almq; fiartibm infiammatienc hu borantibiu profit.

Kpi/iftVpv Griccis, Cepa, amp;nbsp;in ncutro Cepe, Ldtinis dicitur.officinx genuinum nome re^ tinnerunt.Cermanis’Z.auihel ^Gallis Oignon) uppedatur: quod fine vocabulum à Gtllico detor* titm effe vidctur : quandoquidem GaUi fun Uno^ Cromyon Cepdm Vocent Siboulam. Crommyoniuite,\rifto ynde di- tele in proUematis autore, dicium efi, quad oculi Hum. pupillam comprimi co^at. Nam oculos vetlicando exprefitsfithinde lachrymis contrahipupillas en tu efi.ltidem libro ix . Dinofiph.teflatur Athenaui. Cc^a qua Cepa vero à capitis mar,gt;iiudine.

falia habet fieri poiracea,inti(s concaua:caulcm teretemrotundumq;,per cuiusfiasliffum fiorespru mum candidi,ac fibindeJimen,in orbemJpar^una tur: radieem capitata pluribus compara tunicis, qua fiummatimpratcnuibiu rufisq: -ueßitur mem^ hranis,vertice ni^ncantem, à quofibra capillitii modo firuticant. LOC V S.

Terram Cepa amant pinguem, vehementer fiuboHam amp;nbsp;irrifftam,paßimquc bodie in omnu bus plantantur hortis.

CAPVT CLXIlr. Mf floret IMo potißitnum menfe,^^ Jeincelgt;s pmê frofcrt,'j»odnon antè legcnilum,quam citm »i^ä colorent frtefeferet- Siquidcm co colore perfeflio» »cmfatetur,nigritiaq; maturitatis index cß, TEMP ER AMENT V M.

Ex- quarto efl ordine excalefacicntium,effentiói que eine craßdrum cfl partium. S i fuccum dus ex^ primas, quod reliquum efl admodum terrea fuif fiantia efl.eiufjue calida: atfuccus aquea aeria^ caUditatis.

Cepa longa acrior efl quim rotunda,item flaust quam cadidaßeca quam viridis, amp;• crudaquam coda^autfale condita.Omîtes tamenmordicätfla^ tusgignunt, appetentiam inuitant,extenuat,ßtim excitant, faßidium pariuntamp; exportant. Atua Vtiles funt. Detra^is tunicis inq; oleum conicHa, sieftoglandibusfubdita hamorrhaidas,reliquat^ txeretmus aperiundSuccus cum melle illitus,ocu^ lorum hcbetudinibus,ar^cmi s, nubcculis,amp; incia pientibus faffuflonibus auxiUatur, an^naq; labo-rat ihus. Suppießas mefes mouet.Caputpur^at not ribus infufus. Canis morfibtts cumfale,ruta et mel le iUinitur . C» aceto autem in file inudus alphas Çanat.Cum pari fpodio,ß:abra, Uppitudines fedat, yaros cum fale reprimit. Contra calceametorum attritus, cum^^alhnacco adipe vtilis eß.Aluifluoo ribusprodeß.Aiiiiu^rauitatiacfonitui confert.Ad

furulcntM aKrcSjd^ clicieinlant a'juitm in iif hu tcrce^tam vdlct. Alopcdit earüfocco vtUiterfera fricMtur: celerim cnim quam Mcyonium filas ta uocat,Lar^ior Cefarum cibus cafitis dalores liet. Cafla vehementius vrinam fellit.ïn marbis^cocla etiam,cojgt;ioßus comefla.lethar^m eJficit.Cu faß fis vu'k,amp;fico iUita,tubercula coneaquit amp;nbsp;rufit.

ÏHamorrhaidas afcrit, turn affa(lta,tum cum aceto inüfla.ln fólealfbos abTiergit,amp;alofea dis attrita fiks Alcyonia citius resiituit. l'orra fuccus eius iis qui Cu/psfione oeukrum labarant,aut adem oeukrum obtufam fra crafiitudine humo-rum obtinent, inhclus frodefl. Tota Cefa mandu cataflatuopt efi, itaque qua temferaturafuntßc-tiare, minus flatuumgénérant. Craffos corforis humares cxtcnuat.glutinofosq: inddit. Ris tarnen aut ter in aqua dcea{la,aerimania ffoliatur,qua-quam nc fie quidem vim ferdit extemsandi : vei rum faeultatcm quandam abfiurifiimam alendi carfaris exinde aeqairit, euius antea quam dccos querctur.nihil frotjus abtinebat.

Cefa olfadu if/i amp;nbsp;de!achrymatiani,(^ calk gini medentur, magis vero fueei inüdianc.Samnu etiarn faecre tradunttir,amp; vlecraaris fitnare,eom mandneata cum fane. Eteanis morfus virides exa .aecto ilkta,autficca cum mede amp;nbsp;vina,ita vtfofi diem

CAP VT ctxirr. uä dient tertiiem fibfMtur.Sic amp;nbsp;tritafinat-Toflam in cinerc ejiipboris mu’tiimpoßterc m farina hoiv dcacca,amp;genita!iiivlceribHS.Suceo amp;nbsp;cicatrices oculorum,^ aihn^nes, amp;argcmM innnxere, amp;nbsp;ferjgt;entium mor[iss,amp; omnia vlccra cu meUcAtem auriculamm enm labte mulierum,amp; in iifdem fo‘ nititm ac^-anitatem entendantes,cnnt adijic anfe* rino,aut enm melle flillauere.'E.t ex agua bibedum dederuM rejiente obmntefeentibusAn dolore qnej; ad dcntescollncndos inflidauere,üf Igt;la^is beftiarä omnium, friuatimfcor^ionum. Alopeciasfiicucre amp;nbsp;pfras tufs cc^is. Coblas dyfenterids vefeedas dedere,amp; contra lumborum dolores. Pur^amenta quoqae earum cremata in cinerem, illinentes ex a^ ceto ferpentium morfbus, inter ipfas quoque mul* tipedes ex accto.Keliqua inter medicosmira diuer fitof. Proximiinutiba ejfe fracordiis amp;nbsp;cocoblioa ni.ittflationemq; amp;ßtimfacerc dixeiät.Afclel/iat dis fchola ad validant quoque colorcm proßci hoc cibo.P.tßfuccum iciuni quotidie cdant,ßrmitatcm valctudinis CH(lodiri,ßomacho vtilia cffc.acßiiri^ tus a^itationijVentrem mollirc,hamorrhoidaf peb lerefubditas fro balanis,fuccum cum fucco feeni* culi contra incipientci hydrofiyßs mire proßecre. item cetra animas,ruta ü“ mclle.P.xcitagt;i dßlem Icthar^icos.

Ce^a lotium cit,amp;fernen genitale ^i^ùt. Cibi ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G Hij aß^etentiam

ajgt;jgt;etcntiS excitat.Calgt;tt!s dciloresfacit,amp;floma^ cho ojficit.KMionem etiamiVt aliqm ferSt,!xJit. Sivero coquatur^flurimum maUffutatis deponit, amp;nbsp;vtilis fit ad thoracis afieritates, dr tHfies.Ha* morrhoidat impefita aperitiamp;cam aceto inuctum alfhos externt. ï.tfi autem craffdriifartium fub^ ßantiam habeatfiumores tarnen crafios amp;nbsp;lentos extenuat-Vetnculam veto infiat. Si crebriics quit ea Statur,in lienis vitia incidit.

Campanula huius videtur nobis Gante-lee, amp;nbsp;Can noftre Dame à dadylothec« in flonbus forma.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y urn nolis non conflet qsio nomine veten^

bus appeUata fithacherba,placuit iSam Campanu ^^^^Capanulamfiiflorumfimilitudine,qsii lagt;nde campanam plane referunt, nominare. Cermand dida. Halfzkraut,6oc en Ceruicaria, (Gallii des gas Ceruica^ noftre Dame, ou des ganteletz)dlt;cgt;f»r, quid ria. ficilicet ad om amp;nbsp;cemicif fauciumq; mala mirifir d conférât. FORMA.

Caulem profert quadrangulärem,hirfiitum,rur iefcdem.folia oblongafinfuta, in extremitatibue incifaamp;[errata, ad Vrticam proxime accedetia, fiores purpureos campanx aui calalho fimUes, in medio luteum quid prominens obtinentes, quibue emarcefieno

CAPVT CXLV. 1J7 tmitrcefientikiu in rotundis capitulitfemmprour^ nit.Kadicem multifariam intortam, tSr caditiatn.

Gi^itur inpratu ficcii,in quibtn ditmetn pltf rima exiflüt. Profemodum enim nunquam nifi ia dumetn reperiri poteïi.

Adfiringendi halft facuUatem, ideoj; decorum illim y nice ad orii exuiccrationes , aliajj eiufdem maia qua adflric}ioneindi^nt,i:onfert.Vtilu ctia hauddubiè ad alia quauh vlcera,ob infifftt quant »btinet in exiccando facultatem.

Qu/nam herb« Caiaminthis genera a» pud Diofcondemamp; Galenum explicant, hodie parum conftat ,»t Mufst Ruellius repugnet,ob hiftoiis Diofcoridis amp;nbsp;Ga» leni obfcaram breuitatem. r, NOMINA.

ficim Calamentumntimmatur.Germanicaa Calant» appedathnespauhipifl indicabimitt.Calamintha tha quart

Vtri dicitur qitd/i y el bomt,vel vtilis mentba: n^^ que nidore fua fer^etes fwrat.Quod teßaMr ctiain Ärißo^ha^iei Us verbii: ITV J'J O^ei! )(x\n/J.lv^Hf^ Blt;JyM( iAanxS. Niß quß exißimeta K!ii.\gt;s, hoc tsf,li^^,ta,qu:iß lignoßim affe Ilan mentham.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ G EN E K A.

Tnmim . Calamintha Oiofcoridcstriaf.tcit^eitcra.Pri» Ç'c}kgt;’‘ /» m/i- mam atnat moteiß leo haiat zencr^t Calamintha montanavacatar.Gcrmaith steil} oder K ,tzen mijtz^GaÂ« Calâniét.ou Poliot l'aunage,ou Sectidum ““ Ch}t)dicitar. A.lterit'n Latiniproprit rulcnum ^lt;^t'^M'»i'‘'‘^l^‘lt;^00 quad Pu’e^ioßmilcßt, (ÿlnco ßilueßre- ^’''^ Pale^iam nominat.Gcrm.'titi etiam vidgi opia yf/tiA- foOn'ffnione (cqitentcSfV ailden Poley amp;nbsp;Kotnmûtz vocant.Officina pro Calamento hoc ßlo^ncrc va

Tertlunt • *'*’'“*''• Tcrtiltm Mentaßro fimile cii, Germanici xV^A Geiimnaiz commode appellatar.

Primam Calamintha gcnnifolia Geymo ßmia lia habet,fubalba,rdmulo5 an^lo/os,flarcm par pu ream. Alteram Palcgioßmile cTb, maim tarnen: propter quod quidam,vt difium eß, lylaeßre Pu-legium nommant, quoniam amp;nbsp;odorem idim amaa letar, Tertium mentafiri ßmilitudinc efl,lon^ioa ribus pgt;liis,cautc amp;,'amispradi^lu maim,fed mia nm cjficax:flore luteo.

CAPVT CLXV. ,38 fii^f^quot;'ti*r, vilde amp;nbsp;montitna diSta est. Altcrim in campefiribsis amp;nbsp;a^is.Tern^ in m^tsofis toen.

Ca!ami»tha ejjèntiit cß tenui amp;nbsp;calida, ßcedß tn tertio quodamodo ordmo Hord manifeßa funt indicia,partim^ußu apfarentia,partim experten tia capita . Guflu quidem acris amp;nbsp;palam calida tß,acpaulum omnino amaritudinis obtinct.

Omnium folia^ußuferuentia admodü amp;acria. Kadix inutilis . Pota autidita demorfis à ferpente opitulatur. Decottum cites potum vrinas amp;nbsp;men^ fes expcllit.R.uptis,conuulßs, orthopnoea, torminia bits,cholcra,riffiribusq; auxiliatur. Prafumpta in Vuto venenu reßßit. R.eviHm morbum expur^at. lumbricos amp;nbsp;afcaridas cum pile O mcUc pota, enecat,Necfecuscotta crudaq; ft teratur.Plcphar ticos efitata adiuuat,^poßea ferum lattis bibatur. folia trita amp;nbsp;apporta menfes ducunt,amp;f(ctus in’ terimdt. Aceeß autfubßrata ßerpetes fu^ant.Nia gm cicatricibus candorem reddunt, in vino cotta CP iUita-Sugiliaia toUunt. Ifchiadicis imponitur, Vt humorem ex alto euocct, meatasj; tranfinuict, fummam cutem exurens. Vermes nccatfuccm an“ ribminßiiiatus.

Pcriditantibm amp;nbsp;corporiaJmoucnttbuf txtrm feem imjgt;ofita,lgt;rimitquiiiemV4ldt excalfacitamp;’ mordicat,cietemj; laniat,lgt;oßremo etiam tlcM ef* fcit.lncorpm autem intro ajjiiml)ta,tum i^fi fer fe ficcit,tum etiam cum meUcrato^perJ^icuà calfa* cit,amp; fudorem eiet, omneque corfm turn digerit, turn exiecat. Baratiene du^i quidam iff am cone tra rigoros fer dreuitum refetentes adhibuerunt, foris quidem oleo incoftam toti corfori inun^ntes cum friedione non fe^i, intro vero aßumentes, fie cuti en diedum. (tuinetiam amp;nbsp;coxcndicibm earn quidam in a^itudinibm ifibiadieü tanquam fire nuum remedium illinSt:trahit enimqua infrofim do harent, totumj; adeb articulum excalfacit, eue temj; non obfcurè adurit, menfaq: turn fota, turn affofita admodumejficaciter frouocat. Ronum ee tiarn clefhaticorum remedium,non eo tant» quod firenuè tenues humores digerat, vesumetiam quia extenuet amp;nbsp;inetdat valëter cra}fos,quales funt qui hune morbumfrocreant. Sic amp;nbsp;deatricibm atris candore redditjamp;fi^Uata dijrerit.Sed ad taliaree cente magis quam arente adhibere fraßat.Quife fe arefadia vehementior redditur,Crad vrendum fromftior. Porri talis cum fit,ad venenataru bee ftiarum morfm ajfumitur,velutetia cauteria, amp;nbsp;quacunque medicamenta calida funt amp;nbsp;acria,t»‘ naiumq; fartium, quaq;fadlè ex alto ad fife cire cumiacentem omnem humiditatemfoffunt attroe her eu

CAP VT C lx V. iJ» herf.Cxtei-ïim tjuit iHiiaën amaritudo,filant exi* gua en,veràm ad quidam ita efficaciteragit, vt qua Valeatißima efl,niatiram quant coniaafiafit fehementi calori cütenui efientia.Çiuarc amp;nbsp;aÇca. ridiu amp;nbsp;lumbric«s Cueem eiw infafut autfotiu et nccat.?.adem ratione aurium vernies,aut fi aUcut bi in pxrte corpora finuofii, aut impUcata qux put tredinetetetur,ttilisproucneritafiinus.Sic Cv cot eeptufi'u pota,fiuadmotaintcrimit amp;nbsp;eUcit.i fis tur incidendi quident ei vis uden propter catorem *ias,tenuitatcni,amp; aniaritudincntiabfier^cndi ve ro propter vnicam antaritudinemAtAque t^hmat ticis ob omniAAntedinaprodenAfiericisveii! po* tißimuni ob amaritudinem, ßcut alia fere omnia Amara, vtpote abfiergentia Cv expur^antia in ic* cinore preuenientes obflrufHoncs- Ad omnia iam di tla eficacior efl montana.

Decora in aqua ad tertias difiutitfri^ra.Mu* Herum menftruis proden. Aeflate /idat ealores.'Vi* res quoque contra ferpentes habet. Fumum ex ea nidoremjfufut,quant amp;nbsp;fubflerncre in metu ob* dormituris vtilc en. T apt af lapis imponitur, Cv capitis doloribus rcccns,cum tertiapartepanis tent perata aceto Hlinitur. Succus dus infliUatus nari~ busfupinis,profluuiumfaii^uinis fiflit.ltimradix cum myrtifemine inpafo tepido^ar^ariKflta,aa-fnis medetui’.

Hordeum Polyftichon feu liexaftidion à difticho Picardis diftinguitur,Parifienfi* bus confunditur.

Kflów GMw, 'Hordeum Latims amp;nbsp;afpatut dieitur.Germanis GerP en,(CaliKOr^^e.)

Solenta. ixeo polenta,quum Craci oé\lt;pt'^fl gt;ioniinât,amp; F tifana,medicamenta vetcrihua TfitatiJiima,coii‘ fiduntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA.

Hordeum p^ußieiduo ejfeHordci genera tradunt-Vnü Pa (otyßiehu lyfliehum, quadßc diflum eß,quia in multos vera fut ßicatur- Suntenim ex hoegenere quaßieam tribus,interdum quatuor,nunefex, nue of la vetpa bus di/îinflamproferut, Germanit Grolz Geift, dßiehu•/' hoccfl.Hordtum magnumvocatur.Altcrum Dißi S aerts-u jeuß^j^^j^ „^^{„atur, quad fiiUcct in duos duntaxat verfusßicetur. Germain Klein Geiden, id eff, 'Hordeum exinum appellant.

Culmum habet tritici.ßasdliorcm tarnen mlnoa remq;,quinque, fex, O intn-dum pluribusgenicu-latum articuUsßmplici inßipula folio, amp;nbsp;co quia dem feabro aclato, Grana fare nuda, longiore car pillamento,mardac!que arißa.luvcrfus jiieatur, radiccfiiquentßcapiUisßbrata.

'S.iumlifta primo fatudiefeptimo,^ outputal^ tcrumgrani in rtlt;diam exit, alternm in herb.tm. Metitur Angüße menfe.

Kordenm Optimum efi eandidegt;m,purtin!q;.M'f nus qimm tritieu nutrit, Ptifana tarnen ob eremat rem in elixationc redditum ,plusaïimcnti prabet quam polenta ex hordeofafia.CootraacrimoniM atque faueium feabritiaf^exulcerationes^ pollet, quibus etiam trdieeaptifana praßdio esb.fedplus alit,magisj;vrinSmouet.tac abandefuppeditat, ß eitm fmtitulifemine dteoblafirbcatur,Abflergt; git,Vrina ciet,inßat,ßomaebo aduegt;ßitur,amp;iede'’ mata conecquit.Farina hordcaeea cum feo in mul ßi aijua decoffa, ademata amp;nbsp;infiamatiemes difcue tit.Duritias earnpice,reßna amp;ßmo eolumbi»a co coquit. Cum meliloto autem amp;nbsp;papaueris cay ce doloresßnitqui latus cxçruciant. Aduerßus inteßh norum inßationcs, cum linißmine, fanograco amp;nbsp;ruta iliinitur. Strumas cum pice liquida,cera, o== Ico, (Ir impubispueri vrina,ad ccnccfHoncmpera ducit.Cum myrto autem^aut 'vino,autfylu(ßribiia Pyrit, aut rubo, aut malicerio, alniproßnuiafi'! ÿit- Podagricis inßamtiiationibus cum cotoncis, aut

autxcctopnden.Dccocla in âcriaceto^mati^ qua horJeaccum cataplafma,amp; calida impofitajepris medetur. Liquitta eadem cum aqua,ittque enm pi^ cc amp;nbsp;olco decoflitypM excitât. Cum aceto autem liquata,(p‘ cumpicedecoPia,ctintra nrticulorüflu xienesprodeSÏ.farina ex iis aluum cahibet,inflam mationesq; mitigat.

Harden pauxidum etiam nbflerfimis haltent. Paula etiam plm deßecantquam farina fabacea, cui nan infntcarticcs.Catcravcro ftmUia funtfaa risvtentibus.in ciba auté hacprafantfabn^quod flatuafam naturam exuanttfabis quantumeunque caxcriißatuafa natura remanctßunt enim eraf ia* ris effentia quàm hardea, quamebrem iisplus etia nutriunt.Ç^niam y ere ambe paulum à media re* ceßerunt,multofuntyfui-Nam talia medicamen* ta muleis aliismifcenturccumateriaquadamsita* que etiam cera amp;nbsp;alcum paucis medicamentis can iun^utur.Polenta y era multa plus hardea deßceat. Plura de hardcoptifana amp;nbsp;polenta apud Galenu libra prima de alimentorum facultatibus amendes.

Parina ex hardea et cruda amp;nbsp;decafla,callcfiio* nes imp et tuf difiutit, lenitamp; caneaquit. D eeaqui* tur alias inmulfiaqua,autfcoßcca.fcd iednoris dalores earn inpafcapaftam eoeaqui opm efl, aut cum vina . Cum yera inter eaquendum difcutien* dumf

Jumj: cura eft,tue in aceto mcliw,aut inface ace‘ ti,autcotoneis pyrlfve dccofUs.Ad multipedu mor fits cum melle ,ad ftrpentium in aceto amp;nbsp;contra fupl'urdtia ad extrahedatftifpurationes ex fofea, addita refina fy'gaUa.Ad eicoSHoncs vere amp;nbsp;yb cera vetera cum refina. Ad daritiat cumfimo cot lumbino,autficoficca,aut cintre. Ad ncruorti infia* mationes,aut intcftinorum,vel laterum, ycl vnit Hum dotores,CHm fapauere autmeliloto , amp;nbsp;quot tics ab ofiibui cato recedit. Adfirumas cum pice amp;nbsp;impubispueriyrina. Cum oleo amp;fienooyadt contra tumores pracordiorum, ycl infebribus cum mcllc,ycl adipeyctuftoSuppuratis triticeafarma: multo lenior. Keruis cum HyoficyamiJucco Hlinit tur.^x aceto amp;nbsp;melle lentigini.

Officina antitjuum nomen rctinuerunt.Gert maniSaStm (Gadi Si^nn^yotantfimplicitcr, autcum adiedione, zamer faffran. Sicyerbyo- Grod^ym catus à Croce iuuenc,e^ui propter amorem Smila= ‘^‘^ diclut-. cis yirff nis, inflorem fui nominis yerfta eft : quod Ouidius teflatursquifiefcriptumreliquit'

Crocus folio eft an^fto adufque capidameti pet-nè exilitatem:flore purpur co Colchici fiorshtts non H admodumi

^modum dißimili, !n quo filmmat Crodßaml^ natradice bulb»fi,colgt;ioptq; ac viuaci,

J^aßitur bt Corya monte Cilkiit optim'it.Pro^ ximi nobUitM ei qui in Olympe Lycix mate pro^ uenit.Dein ei cjni ex Aegii Aetolix vrbe affertur. N«»c in plerijlfue Germanix locis flantari ceepit handinfo'idter^qnid viribiu è locisiam comme* moratis adatis band cedat.

Vlorcm ante folium adit fer antumnum nanqiie y evriliarum occafu floret,neipue vitra menfis far dum flores durant. Paflquam autem bi decidunt, flatim folia an^fla amp;nbsp;oblon^a prodeunt,virentj; totabyeme.

Crocus paulum quid aif rinnens obtinet, quad terrcumfliridûm'jneesi.-fcdfuperat ineo ca’efar ciensamp; qualitatamp;facultas, vt tota cjfentia fer cundi fit ordinis cxcalefacientium, amp;primi exic* canlium,

Cneiis emoUit,cocoquit,Icnitcr alfrin^it, vrir nam cit,amp;coloris bonitatem cficit. Arcet crapur la cupajfo potus.Pluxiones oculoram eu lade.mu liebri inundus ßflit. Potionibus qua pro intcraneis parantur,vtiliter mifcctur:item iis qua vulua fer dij; fnbiieinntttr amp;nbsp;ilUnnntur.Veneremflimulat.

CAPVT CLXVrr. 14i Ïnflammaticncs eryppelatofM inunfhu Imtt. Au^ rium rcmcdiilt; vti}iß:mat efl.Lctalem fanèdicunt h»nc ßtrium drachmaram fondcre cum atjua bh batur.^adix eim cumpajfopota vrinamcit.

Crtcm coacoejucndi Vimquandam habettad u^ tantefcilicet in hec amp;pauca adßricllone. Qmppe tpuibiti medicamentii,quum non admodum excah faciantypaucula adefi adfiridHo,eaparem facuh tatemhabent eßentih emplaßicif nominatis, quoi cum ianftaa ealiditati nowvehementi conti^erit, concoquentes eße conßat.

Dlfcutitinßammationes omnes quidem^fed ocu^ lorum maxime exouo illitum . 'Vuluarum quoque ßran^’atui-Stomaebi txuiceratiouesjpeftolü amp;nbsp;renum,iecinoru,pulmonum, vißcarumq:,peculia-riter inflammationi ea um vehemeter vtile. item tußi amp;pleuritieis.ToUil amp;pruritin.Vrinam cit. Qui CrocH priur biberint,cgt;apu!d nb Centiet.Ebrie tati eo reßßut.Corona quej: ex eo mulecnt cbiietao tem'Somnu facit-Caput leniter meurt. Venerem fimidat-floi cimi^i facro ilbn tur eti Creta Ch tnoliaJpßtmplunmit medicaminibur mißetur^

Stemacho benut cß, cibo umq; conceUloncm tjficit. ob lrufHones toUit. Pituitoßtf^ Icthara ^‘ca Vit ia imahDifcutiedi quoqutvm oltinel amp;nbsp;H q vifce.

y'tfceribus vtilis efl,adfpirittuq: difficHhatem con ducit. si ijuit iU» mediamter viatur, bonum colo^ rem habebie ftn verb citra madum, paUorem con^ trabet,amp; capitis dolorem,cibilt;j: mappetetiam fa‘ eiet. Cam opia e^ [aSie e^ rofaceo pedum dalorh bsa importas vbidolettfummopereprodefltfHper* poßtb Beta finis.

iteL Hçc brafsica canina licet mercurialis mas dicatur ob eius fimilitudiné,tamen Dio-feoridi diuerfæ font planta:.

’ivw^/t^H.ilHuuia. H Àivofanf ètypfa K applw Gracis,CaninaBrafiica,Cynia,amp;‘ filueßris Mercurialis mas Latinis, Vuild Bingelkraut das æennle.HundfzkolGn wJd» nis appeUatur-

Caule ex fe mittit dodrantale,tenerum amp;nbsp;fibal lidu.Folia Mercurialsfimilia.albefientia ex certis interuallis.Semenprope foliaparuum,rotudu.Bx ^ua quide delineatione file meridiano elaritts efl, herbam cuius pidura damtss effe Cynocräben. Si», quidam ea caulem binûm palmoru altitudine bas bet,möllern üf/übeandidum. Bolia PAercuriaUf^ milia admodu,certis intcrflitiis,fubalbida. Semen itemiuxtafilia exi^u,rotudum,^cmimru inflar tefiicfsa

CAPVT CLXIX. 14} tefliiulorum conexum:(:^ inß(mma,mlill eft quoit non in ea dt/criftioni adamiißim rcßondcat-

(yuHm 2;»s{u nihil à fatian Mercitriali di^et Cynocrambc,colli^itur hinc idem quad tUa^ohtind re temferamentum.

Coulis amp;nbsp;folia foto ,amp;olerum modo comeSto aluum eient. lus Verb deeodorum bilem amp;nbsp;aquoi fa detrahit-

Alia efi Cynocrambe ab hac noflra,ea cuius md tionem facit Galenm, Paulus amp;nbsp;alu, adde etiam Diofcorides, verum fub nomine Afocyni : quad lc^ florcm,ne diuerfas herbas vnam ejfe futaret,mo=‘ nere volui,

Colutea nobis Bagiienaudier.cuiusfo. lia amp;nbsp;follicules fene loco non fine viribus fubflituuntpauperes.

NOMINA, leim foaut/^-KoAv7Ïci Cracis,Colytea amp;nbsp;Colutea tatmlf (fiadicè Baguenaudier) dicitur : anuUo H iq tarnen

tameUftjiml fdam veterum, qitam à Tkeophraßt lib.iij.de flant.hiß-Mp.xviij.celebrant, GENERA.

Gtluiea. Duo eiuißtnt^enera.Vnucjuodprluatim Coltt“ te.t Vacatur,official! incoraitu. Germani Vuclch Linfen afpc!ldt.\lterum ojftcinis co^M Cxfie» ejutnti vfu à medicis vfurpatH,Mauritanofermone ßmA sena nomiiiatur.Germani ad cam aUudétes appel latioacm.Sftaec nun cupant, D ijferunt autem inter rimu^enm maiM cTl ah tero ,vtpote quad quadriennio, T heap braße loc» pau!o ante citato tepc,fein arbore ejjirat,Siliqua etiam Oliiu ma^u tHrgidoßiiritudifleiiduntur,Se‘ na verifiliquai profert lunatas, nee ita pratumi* d-OStSemen denique Golutca rotundum , lentu ob* tinem fimilitudmcni,3enie autem oblon^um, cor^ disqi humani inflar acuminatum,

Colutea Frutex eß ram n cxilibm, folio famgraci, flort defcriptio Renifla aut piß lutco, membraiKo foUiculo, pcUur ccnte,pratumido,amp;vduti quodamßiritu diflen deate turpfdeßta vt di^itu fi prematur , crepitans difiliat,in quo firnen atrum,durum, latum, lentis magaitudine, piß^nu, inordine'mque di^Tîum clauditur,

C A P V T C L X I X. 244 Vloret Colutea Maio amp;nbsp;Junio nienfilflt;^,ac JuL» tilde in fiHijui! Mongis Conen frofirt.

Seite pUcjHofns quidam fiuéltn à batbarisappel latur^qui citra mxam drachma pSdufculo potm, pituitâ amp;nbsp;bilcm dciicitipofl hos reliques humores modepißimepur^ataeterridam atramj; bilcm,et iti/quefuffupones ex pealUnacco iure depedit.Vetu-slo capitis doleri,pabici, cemitialibas, impeti^ini fuccurrit. ScdferuefaPli im petites quant tritt farte napropinatur. Jnteraneorum obflruflienes teUit,

Quum non ferma tantum,ime ctiamfapore duo hac Celutc a Rentraßbi ßmilia ßnt,facile dia bte Cellini turfacultate inter ft minime dißirre.(gt;itare flrunquc citra melcßia atram bilcm reteiridam^ educit,capHtq; ac cerebrum,^ infirum enta fettfuti à noxiis purgat humoribm.Quid mul ta ^aduerftes emnia vipa ab atra bilc nata valet.

Tium hofce commentaries ccrfcribcrcniui nonet rat ad manum CiracusThcophrafunquarecu La tine tantum vtendum effet exèplari Theophrafli, tien fat is coniiccrepetuimus ,anpery autper cv '^ox ipfafcriberctur,ciim ne rare Latini eM voces

fiirjuibui GrMUcIl^perv efferant.ClMre Lath nè did harte ha-ba Coluteam amp;nbsp;Colyteam jgt;»ta^ uimm-Sed naflo tandem GracoTheopbrafli ca» Colutea dice.fiatim deprehendimm KoA'tSTÏaj) à HoÂ'jrîet differt à dinerfam eff vidiffim ettim Theapbraßm manife“ Calytea, ße intMit, Ïn Latina fera Theodari ver/tane fter-feram pro Calytea (iribitur Colycea : id quad m^ It^u-u-^ bh etiam tenebras affadit.

Coronopum, id eld, pedem cornicis pin« gitquïm nos mento cornu cemi voca-mus.quód adulta eius folia cornu cerui-ni effigie ramofa fint • Coronopus nobis aliusefrin ^yluisfrequens folio infernè violam nigram aut geranium reference, fuperno exiguo in pediscornicis formam plane diuifo, cui flos fupereminet luteus patuus.

Ves Cor^ opepvlTtoUfjUoé^lov Grads, Pes Corr ntcis. K nids amp;nbsp;San^inaria Latinu dicitur.Ofi Corona^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßeittis inca^aita herba. Germany camodè

pus vrrde Kraen oder Rappenfufz ÇGallicè Capriole, diSla. ou fanguinaier, ou dent au Chien) appeUari San^h poteß.Coronapus etiimnanalia ratiane did ecepit, narra. quàmquàd Çomicispedem effigierepraßntet.Sa lîerba guinaria autem SangulnaliÇve vocata efl, quad ßeUa. Çanguiai ßßenda apprît herba. Surit qui herbam

CAPVT GLXX. 14 y Stctta nom!gt;Mnt,aUitJetcs handdubiè ad Grdcam appcllation-m aßrion. Konnulli ijubd folium eiM multipartito cifidum in ceruini cornu imaginent t *ffisiftur,Ccrui»um cornu vocarunt, k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

h • Uerbula efl ohlm^a, per terramflrata.foliisffi fis,radicc^raciliamp;adflrin^te.^x qua guide de-fcriptione,ctfi concifi admodum^fatis liquet,herba , hanc cuiM pieluram dantus ejfe Corompum.lïer bula enim eßfoliis oblon^u amp;nbsp;fcifii, acin muit at i partes laciniatis,atque adeo cornicis pedem effigie ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;referentibus,burnt quoquefemperfparft proferpif

^ dita. (^bm omnibus id quoque accedit, quid ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DioPcoridej^PÇylliumfolia Coronopo ßmilia habe^

i re fcribit : qusd fi verum ejfe ex vtriu/que herbue ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coUatione experirivolueris,fenties Coronopi hutut

I mum vbi primum è teira crumpunt: imi quid ad ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folia,flores amp;nbsp;femina attinet.omnia in vtrifque fl*

j quad PfiUium folia non fffdhabeat, amp;nbsp;inaltum (sr^atjfn^ldquc iam difla maioraproducatteona / traCorenopus humirepat, minoraq;omniaprofes rat, Vtraque ißtur herba lutcos obtinet flores, amp;nbsp;jemina in capitulispulicibus ßmilia.Capitula ve* ró in Coronopo funt multo quam in PlyUio tenuio^ ra aclon^iora,id qtsodpidlstragraphicè monflran

lit. Ex iis quoqsie manifeßüßt etrare illos Mo ca» to, qui^stmen aculattum amp;nbsp;C.oronojgt;umVMm O cadcm herbam cffc contendunt,cùm turnen for mit non fntrum difiare videantur. Atque line eil quidomnes vetcres ta Craciquàm Latinivtraqt herbam feorftm , amp;nbsp;in ditserfis Itcis deßrifferint, Plinius fiquidem lib. z a. caß. 19. aculcatum ^a» men in cacumine acttlcos flurimum quinos habe» re,atque adeb Daflylon vocatum effe loc nomine, quiidfcUicetdi^iterum fccicm refcrat,fcribit.Co ronopusvo o ncq;quinos,neqHein cacumine acu» leos obtinctjed tatum folia ffa,vel ft aculcos pla eet appellate lasfiffieras , non in cacumine,fed in ambitu pafirn foliorum eas repericstft certumft Coronopum nonefe aculeatumff-amen..

Diofcorides in incu’tis,femitis,(ir iuxta domicu lia nafti tradit.ln Germania tarnen, quôdfiam, »urquam nift fata prouenit.

Hcrba cocia efuroleru modo,R.adicê habetia cibo adfrin^nteniiqua caUacis conducat.

Seritur interim Coronoliw, ejueniam radix cae liacis prxclarè facit in cincre tofa.

Cyciaminusfrequens mlucoAureliane-, , ., fi.in tortis ttiaiiinoftris prouenit. ''’ƒ*

tuber vmbiUcwjiteira Latinis, Cyclamen cffictnn mHtatai'occ,Panisporcintet amp;nbsp;terra,at^ que Artbanita àm/ira atatu berbariis, Cerma-nis Erduurtz cider ApfFel, Schuutin oder Scuubrot (Gallicè Pain de Potcean') dicitur. Cyclamie Cyclamino Craci nemciifecerunt ,circHmafla in „^s vnde erbe dur circinationë ciiemplati,dTSo n HUKÀÿ, didâ, ^uaßaborbe Cyclaminon,boc eß,erb!CMlare dixe* Icbtbye* runt. Puitj; bac prior amp;nbsp;antiquiorplanta buim tberon. appcUatio.lcbtbyotbcrcm'rero iidem, quadpifies S^apb tcr^ eanecanturjmminauerut. Komani SAapurn terra, ra. quoniam eim radix in teira yelut Kapum extube Tuber ter rat.Qua ftnè ratione terra tubcr,quod in molcm, ra. quadam intHmeat:aiitvmbilicum tcrra,quoniam \mbild ■vt vinbilicus circinata forma emerfft,pc amp;nbsp;Cy‘ eus terra, claminusfub terr.t conßicitur,etiam appeUarunt. Panis por ï’anem Poreinu bauddubieprimu t/ocardtfubtilci, cimis.

qui pécari (»o raditem huita^Mam pabulis co^t uerunt. Cateri antiquum Cyclamini nomen ignot ratc!,quodfipim radiccm in orhem circumaflam intuerentur , qua non in y^lobum intumefiens, (cd veluti preffafefe in latitudine explicaret, quafot^ fanu ter- maquotidiano vfu fanes vifuntur, terra fane cee* ra. ferunt affeUare.

folia lïcdcra habet,furfurea, varia,fifra ins fraq; albicantibus maeulis.Caule lon^itudine qua^ tuordifftorum,nudum,foliisq; carentem,in quoflo res nfarum effigie furfurei.S.adicem nigrarn, ra» fo ßmilem,in latitudinemfe fandentem.

Cyclamlntts adfinem Augußifiliafua qua f er integiii retinieit annum, amittit, amp;fubinde noua emittit, atq; flatim inter ea fares ofendit, qui in» tegro durant autumno.

darum cß ex farticularib.oferationibits,quai ßatim fubiiciemsts, Cyelaminum effe calidam amp;nbsp;fecam in tertio ordine.

Kadix Cyclamini cum hydromeUtefata fitui» tarn, aquamqfer inferna trahit. Menfes fata o affofta

CAPVT Cixxr. 147 ^jmpta cit. Traduntß pne^tans minier radicen tranf^ediatur,abigt;rtumfieri. Partum appenfa ac^ C(terat.Ribititramp; in vino cotralcta!ia,fra firtim leporcm marinu. lUita contrafirpentiumidm rc^ medio cJl.Jmmifia vino ebrietatemfacit. Kefium morbumfiftit tribw drachma peta cum pafio^cut diluta mulfa. Sed oportet ei tjui hibit cubiculo ca* lido reclinarc.multif vcfiibm cÓtcfhim,rjuigt; fudei. 'Eiefittf vcrofudorfclletts colore inuenitur. Snccits eiin adpur^andum capM,naribm inflillatur.Sedi etiam ad deiicieda excrementa in lana fubiiettnr. Vmbilicofimo ventri amp;nbsp;coxa illitits fneeus aheum mollit,verum abortum efficit. Suffufis amp;nbsp;hebeti* bmoenlis inunflnt cum mette 'ueemprodcTl. Me» dicamentii abortum inferentibue admifcctur.Sede procidentem cum aceto inundut fuccut compefcit. ^xprimitur tufaradiccfuccm, amp;• admetti! crafii* tudinem dccoquitur.Kadix cutem exterrit.£xan* thematareprimit.y ulncribuipcr fe ex aceto aut mette medetur. Illita lienem minuit- Vitia cutu in facie à file amp;nbsp;alopecias cmendat.Dccode cim lu* xata,podagra, amp;nbsp;capita vlcufeula ,pcrnionefi:jue vtiliterfouentur. ipfaf invetere olco feruefada, ad cicatrieem perducitejua oleo itto inunda fue-rint.Cauata radix oleo expletur, amp;nbsp;cineriferuein fi imponitur, adiedo interdum tbyrrhenica eer a modico,vtflrigmenti crafitudinem contrabat vn* ^1 turn,cumprimes visiepcmioaibus.P..adix Scil* la

he modo concift rc^onitnr. Narrant ad amatoriant aj'fumi iontnfam,amp; in pafHUos conformatam.

Cyctaminiu variai vires obtinct,na et externe, amp;nbsp;in dditf^“ ira venarä aperit,'t attrahit,amp;dif cutit. Clarä veto id efl ex particnlartb. operibm. Nd laccm eins hamorrlgt;oilt;{.is re irat, violenterj; ad feceffum pronoeat in floecis appofltns.Sieetiant medicamentis tubercstla,fliumai, aUaij; durit ia difeutietibui commifietur, aefuflailis eii melle idp tta copetit: adhae quoque per nares expurgat, A « deo efl vehemens eiiu facult.is, vt abdomine iUito Ventre /ubducatiCrfeentm intcrimat, Na 0quot; allot qui validu intcrimendo conceptui medieamen csf, in peffo addita, Tota verb radix fueco imbcciUor ep,qudquam amp;nbsp;ipflt vehemens fit-Na amp;nbsp;menées flue epota,flucappo[sta euoeatiamp;regio morbo prot deft.nS modoipfum vifem expurgansfled etia qua in toto corporc bilisfuerit, earn perfadorem excer nens.Proindedpotioneomnibm modu fiidorii ado iuuamla prouecatio csi. Nodus cita hibeadi eH draebmamm triumfluc cum mclicrato, fine cum paflo. C.utem exterrit cum inaliis,tum quad alopeo ciai,ephclidai,omniaq; exanlhcmaia curet- Liend quoque in luratum iuuat iUita,turn icces,turn ari* da. Sut qutradicem flecam afthmatiiis exhibcat,

CAPVT CLx*rr; ti)t r» omnih^ fcrmd.t Jomibui,fï verum el{,gt;bi fitta fit,nihil nocere mil‘tmedicamcnta:ania!ct»m vo* cant.n-trrantq; ea^ ebrietatem relirtefintari, addiM in vinnm radice. Et ficcata SciUa modo cocifi re^ fonitur, decD^uitnrq: cadem ad craßitudmem mcl lis. 3num tarnen vmenum inesl ei, tradiintqueß frayant radieem earn tranf^ediatur.abartüfiea ti. Kadix dmique tribus drachmis bibitur in lac» calide,e^ ^jcrfriclionibtss t»to:fudores enimfeUcot mouct.

Cyperus nobis Souchet.fortè i radice quam Galli Souche vocant,cuius visamp;v-fus eft praecipuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

NOMINA. «'«^- 5-*^«-KJalfof ï Kj'^a^oi GradstCylrersu amp;nbsp;Cy^ frirus Latinis dicitur, (^m enim Gr.eci qua^ doq: diphthonri,vt Theopbra/lus, quandoque vo* cali breni,^nemadmod»m ï)ic/iorides,Ga!enm et aid sinidam, penultimam fcribjnt,ßtvt al,qui,e, aid verb i retineant. Pocta qui e ex diphthong re* tinueriit,meritb penultimam in Cypero produedt. Oßieinn Latinum nomen retinuerunt. Germanit Vuilder Galgafl^GüSicè Souchet) vocatur.

Cyperusporri folia habet,lon^iora tarnen,^-ad* lior tamp;ßUdiora.CauIe cub:ta!em,amp;‘ nonnuisqua altiorem, an^lofum, fbano ßmilemßn cuites ca* cumint

tumine minutorum foliorum ac feminis froduflia cf.V^adices iUi fitbfmt, tjuarum vfus efl,oblon^it, otiuarum modo fibi inuiccm commifx, autrotunr dx,ni^rx,fuauiter olentcs,amp;‘ itmarx:'tgt;cl, vtTheo fbraftur delinMuit,inxqua!cs,fartim craffe, car* nofxq:, fartimff-aciles atjiftrculo/x .t,x qua do fcriptione omnib. tjfeferj]gt;icuum arbitramur,fiir* fern cuim nüc pieduram dantur efe Cyperum, Si* quidefolia fertporracca,loa^iora,exilioraq;: eau* lem altitudmc cubitt,aut altiorem, an^lofum, in cuiur cacumine minuta folia prodeunt, inter qua femenreßdct.'S.adices buicfunt obloga, oliuarum modo interfc counexa ac muietm implexa,aut ro* tunda,ni^rit,iucundè fpirantcs,gußu amarx.Prx* terea ma^^ faquaUtate notantur,quid part qua darn crafa carnoßque,aquxdamgracili! atque li* ^nofa flMcmo enim nonvidet radieu tenuitatem furculofamprotinm in oliuaria tubcrcula verticil* lariMafdturquoqueè latere hum radicula,quod' 'Theopbraflui etiam notauit, vnde caulicuhu erü* pit alius,vtpi^ura affabrè montrât,

lüafcitur in Itcü cultu amp;palußriburdn Germa nia certè nonniß culttu in hortis prouenit.

Cyferi radjes maxime y/üi funt,excalfacicntcs paritcramp; cxiccantescitra mardacitatem.

Kadici Cypeii catefadendiVK mesi, quot;vriramq; moucitdi. Calculoßs amp;nbsp;aqua inter entern correal tu fata fucaerrit. Adiierfiufeorfimum ifim remédia tfl.R.efiigcraticnibM vulua amp;nbsp;jn-aclußonibur fia tu auxihatitr.i'cUitmenfes. Arida tritaoris flce-ribu!,ctiamfidepafeant,prode?{.Mala^matilt; eaa Itfacientibm mijïetur,amp; vn^ientorum fiißiimen tis accammodalur.

Cyperi radices maxime Tßiißmt,excalfacicntcs pariter amp;nbsp;exiceantescitra mordacitatem. Itaqnc flceribia qua pra nimia bumiditate cicatrieem d’fficulteradmittunt,mirificè profintdiabï’t enim quiddam etiam adfiringens, quapropter vlccribus item oris cotiueniunt.fiuin amp;nbsp;incidendi'vimquda piam itlis ineffe teflißeandum, qua amp;nbsp;calcula tea xatis cen^uunt,amp; vrinam menßesq: meuent,

Cypera vis in medicinapfilothrs.illiniturptery ^Us , vlceribüfquegenitalium, amp;• qua in humóre funt omnibus ficut oris vlccribtcs. P. adix aduerfut ferpentium iftas amp;nbsp;fempianum prafertim remea dio e'sl-\luluas aperitpota. Lar^iari tanta vis,cx^ pellit eaiSrinam del amp;nbsp;calculas: ab id vtilißima hydrapids- lUiniltir C^vlccribusquap:rpunt,fed I ' bis

bis prMpite qnx t flomncho /tint,ex vino vel acett iUitn.lintei radix in tribut heminis aijua décoda ad tertiat tußimcdctur. Senten to/him amp;nbsp;in aqua foiii,fiflita!uum amp;nbsp;faminarum menfee, cafitit^ dolores facit.

DE lATHYRI. C AP. C LX XI 11. ^r'injroftJri £jj] ris nobis à purgandi violentu £■lt;

Aa^v^if Grads.Latbyris Latino,off cims Ca tafutia minor,quod in jtiiiilis quibufda ,Jeu tia minor flt;‘tiiiscatalgt;otiis,fcmëfcrat:aul,qiiodvcrifimilitu quart di^ tsl,quia^ianisciuiada/ttiimfubducëdamfroca^ (j.^f^ tajgt;otiisvtantur.Cermani Sprnigkraiir,Spring« koriicr oder Treibkomer (Callicè- Elpurge) aqipcllant,qHid fernenfcilic tnif in tcmllt;ore aufeo ratiir,fuafronte ex loeulamcntis faUendo excidat, FORMA.

Caulem profeet cubitaicm,vacuum, ditpiti eraf fitudine: in ciut cacumine funt ala . Volia in cau-le oblon^a, amy^dalinis firnfia, latiora tarnen amp;nbsp;lauiora.Qua vero in gummis funt ramulis, minora, Ariflolochia aut oblon^a Heder a ffff ra . Prudum fert in funtmis ramis tribus locuo lamentis dtflindam, rotundum ceu Capparin, in quotetna/irntfemina putaminibus inuicemdio fireta, rotunda, niaiora, cruis qua quum cortici* t ut exuuntur,Candidafunt, amp;^f‘U dulcia . R«« dix

Jix ilU tehuis amp;nbsp;iniitilis. Totus nutëfi utex lafie» Uijkorc^TiiliymdU rncdo^plcnm cfl.lïac (crtè dct Catapu^ fcriptilt;më,pfi)igu!a cifaiwc VeUs, ita Catafutix tin minor minori tjuadrarcinucnics,'vtnullafrorjin ptnota guam no piftnra refirat. Ka hxc caiiltm cubitali engt;itMllt;in^itndinc,amp;diktat: craßitudmc.Cignü tur in faßi^io alx^^-ßoHa incaulc cblon^ajumyffi dalx proxima, latiora ^ htuiorn. Qua autim in ßimmis imicantraniulis, minora iis ijua taule am blunt conßistiuntur, Arißolechia aut lo^ioris Heo dera ßgura.ln catuminibuefi itflum^mt triplici Cilluta conccptatulove dßinflu.ccu Capparin roa tüdumßn cuiusycnlritulis ^ana tria intercurfano tibus membsanis danCa continentur, cruis maiora,, rotHnda,cjua corticibus exuta albaß!cplaigt;lurgt;^uo flatudulcia. L O C V S.

Carpiturautumno dum ft ubiu pra^ans fß,ßo menjseximiiurdum tumtula quilua induditur,, inarucrunt,

F urgant aluumpranacitußx vel feptimfumo pta in catapotio 1 aut comefta, aut cum carias aut palmuiis deuoratafrigidafuperpota aqua. DucSt

autcm fituitant amp;nbsp;bilcni,amp; arjuM. Saccus 71 thy ma'imodocxccfgt;tus,euisdem r^eflumfraflat.foo lia cum galUnacce aut oleribus decoquantur ad cof dem ejfcclus,

Sant qui Lathyrin dicantTithymali tffcjjgt;c‘ cicm, turn quod ßmiUterillis fuccum habeat, turn quod eodcm tnodopur^tjVniuerfaq; iUisfacultate ßmilis ßt,nißquodfinie ^uflantibus vidcatu)- dul ce;quodfané etid maximepurgatoria vim obtinct.

Grana vicena in aquafuraaut mulfa potaJjyt dropicos fanant.7rahunt amp;nbsp;bilem. (^i vehemen tins pur^ari volunt^cum foUiculis tpfis ßimunt ca, namflemachum laduntdtaque umentum cfi,vt c pifie ,aut iurc ^allinaceifumcrentur.

Leucoia nobis à caryophylli in floris figu r4,amp; acrimonia Gytofiée dicutur, 5: vnü genus luted ofFicinis cum Mauris Kein. NOMINA.

AtWHOlop Grads,\'iolaalba,vel Viola ßmpU citer Latinis,officinis Mauritana voce Che* iri vel Keirtm appellatur,Germanis VeielfCadn cèGyroflée,) Ne» autemtemcre adiefliimcsl Diofioridis:hac enim voce à leucoio 7hcophrasli, de quofuo loco dicemus/c^rc^are voluimus.

^tß Lciicoii nomine ViolaßffußceturcaJida, tarnen amp;nbsp;fgt;ro littea,amp; carulea,amp;pt«puren folét ffurfari. Quatuor itaq; Viola huiuf funtpoentra, qua folaflorum diuerßtateinter fe difirunt- Alia Viola pur tnim Candida,nlialutca^alinpurf uren. Non eß tn puren du* men quid per purpurea bîc inteUigOf cd qua Gra plex, cisïop,amp; Latmupropriè Violadicitur:nameim alia ab ca de qua bic a^imtufnmilia efifbuiequa^' z *° turn qualitatc tu facultate,addc etidfirma,cetra* ria.^a enim qua iep Gradi vocatur, bumilb cTl, eb id à nonullu Seßilb difla,(lr latiore folio.Con* tra noßra illn,vtmox dicemtn,cubitali eß altitu* dine,amp; minime fißUii.ldem de candidadiflupu* Viola can tes,nd ea quoque duplex cTl:vna de qua hießt fir didn du* mo,aliaßeßilis,de qua inprafintia nihil dicemus, plcx. Nos tria dutaxnt^enerapidla domus: ceeruleas e* nim vidcre no licuit.Quareßuppoßtitiu hoc ■verbu in Dioßcorideputo,maximè cum Plin.lib.xxi. vbi de pttiuls Violis loquitHr,purpureaßcilicetluteaamp;‘ alba,nullam de ceerulea mentionemßecerit.

CubitaU altitudine profiliunt ,rainofia, coule ^raßiea exiliere,folio longo,molli,canefiente,ßore quadrifolio,Viola fyluefiris edorem referente, non ynius coloris, nam atü enndidi, alq lutei, alü pur* purei. Senten feliaceum tcnuibiu quidem,ßcd quin* tunciaUbtußliquis continctur.

Vbiquc ferè in hortis amp;nbsp;cMs rcberiuuMr.No tnimn^fdmtur maj^a ex fiartenißfattt fnerint, TEMPVS

Prima vere amp;nbsp;M.aia potißimum menfe,inter fla res emieat Le»coion.îîac itaqne tempore flores car fendi. S enten inter aflatis initia brofert.

Leucoion abfler^entem faenltatempoflidet, tlt;^ tenaium eflpartium,Galena a»tarc,proinde vtcaa lidum flt neceffe efl.

Lutea in medicinapracipui vCus efl Huiusfloa fes aridi ejfcrue fach in defeßionibut,contra vulua inflammationcs valent,amp;menstrua educunt. Ce-rato excepti rimas fedis fanant: cum mede oris vb cera, Semm eins daim drachmarum pondéré ex Vino potum,aut cum mede appoßtum,menfes,feen-das els' fetus educit. Spadices cum aceto idita, reo primant lienem,amp;peda^icos iuuant.

Leucon frutex vniucrfiis exter^entem faca'tar tem abtinet, ac tenuiu partium efl, plus tarnen flor res,amp;inter hostjui funtflcciores ma^is etia quant viridcs,adeà vt amp;nbsp;acularum craflas cicatrices exo tenuent-Tum menfes quoque decorum eorum mor uct,amp;fecundas,fcetumq;emortuum e'icit,amp; f bi batur,abortum facit, Lslcr^a idmed camentum vt

CAPVT cixxrrrr. t5a ^t pquod aliud amaru. Q^j d p quu viriu eitti ve hemetia maltaaqua admtsla miii^^ct,aat certè id ff nas aliqao,habcbil amp;ad jgt;hleffnonagt; boni me ditamen'um.Sic decoflum ciM pnonmerii futrit, Vtcriphleffnonof identidem ff’fiifumfaiiat,^ofifi ßmum qua diathio tempore ad fcirrimodu iiida^ ruere. 5 ic cum cerato vlccra affa ad cicatrice^tr* uenientia carat, S ant ^’crô etia qui cam mille ad orifvlccra adbibeant.Semen quam ciafdim ptfa CH!tatu,aptißimS cß daaram dracbmai um menpt ralgt;otH!n,tum menphm eieda ca mclle aplioptum conuenire créditai-,fatamq;viiictcm iiitcrpccrc ac tnortaam cüccrc, Radices pmilà quoqiic faculta-tts,nipquatinas er.-ßiori! fant eßentia, amp;ma^ii tcrrena,cum acclo Uenis induratos fanant.üönub li Vero amp;[iblc^tona.i imlurataa iis carant,

TixtenHant,mcnT/ ua amp;nbsp;Vrinam dunt, M mor vit efl reccgt;itibttt,idcoq; arida pofl annum vtimid. La tea dimidiocyatbo in aqua tribut, met fes trahit. P.adicesdut cam aceto illita pdant lientm. I tem podaff-am,oculorum iiißammationct,cum myirba Ü“ croco-Lolia cum mclle parlant capitis vlccra, earn cera rimas fcdu,amp;'qua in hamidis ßint. E« aceto verb colic fliones fanant,

Oxylapason alapato,»ulgus Lapaticce amp;nbsp;Patelle. Secundu genus Lapatum,rotiio* 1 mj nbsp;nbsp;nbsp;du at

PI,ANTAR.VM HISTOMAE ■oA niktlrt, dura vulgo (Iimura vilt;letur,aut ei affine rha Tquot;*'t ^ barbarutncartuflanorum.Tertiuin genuseft ^xjljj Turonice nobis difta. Qn jttuni oxa tnf^t.ir-e ^*s vulgins, nomen Panins oxaile retinens. M L «JW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

AotTTixSov Crxd, Kumiccm Lat!ni, barban La^atium vacant. Lapathum autem ab effe» v.uledi^ fia nomen accc^it,qaod fiUicetexinaniat: cteaim ^‘gt;’^’ ^ ^a.'S^l^ail vacnare vel exinanire Gratis efl:ar»~ XlTSei^ nium jïquidtingenerutnfaliisdecallisaluusmab ^^'^- Utur.' GENERA.

Prtmum, Unias qnatuar genera facit Giafaridcs. Primn oxylajgt;atbonGracisamp; Latind dicitar. Ojficina Lapatin La^atiumacutu,Gcrm.tAea^elüutlz Grindt-(’f*^’*’^r““’^ï®»StteyfFui}rtz,Zitteruurtz,Vuild8mp XeCfiiZM^ ff” (.^adici De li pareils,OU de Lapacicce) v,.^nr)'’eif nominant.0xylafathum,qaam»isanccfs inacidii Jquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa^orem vel aentam pgnram vidcatur pgnificati»,

tarnen name hoe afoUis qua in muennem deßnnt Sicundu. accepijfe videtur. Secmditm genuthortenfi firiot m atrmdZ'’ ti dißimile, non quidem in vniuerfum, fed dunta« i t^,t...A. Kat infinis,qua Serapione tefle, multo fint latioo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra.lïoc^enua hauddubie efi R.babarbaruni mona

chorum,quodpaßim hodie in hortis plantatur: O» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xylapatho enim per omnia firè ßmile efl,folia taa

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men latiora obtinet, amp;ob cultum paulo ttnerim

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl. Cum autem primum erumpuntfilia.purpui'ea

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firèfint, dein quotidie viridiorafunt, v; aiclura

1 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^{f**

ipfi tHmllriit.Tei-tiumßl:ießre,paruum, filanta^i Ïti'tium • ni ßmUe, molle amp;nbsp;humile eß^nod vnl^ato nomit ^oett'ßetrtift^ ne boum Herichntfiermatree guter Heinrich'^J*^gt;’ dieitnrßd quod ex forma frimum codigitur : folia enim eim oxalidi, nifi qubd améliora funtiUtqueo adeo ad jilanta^inu nonnibUaccedunt fuha^fimi* lia funt.Flores autem eine amp;nbsp;fernenßc Oxy lap a» thum referitnt,vt vix ab inuicem difeerni queant.

Dein vires etiam conueniunt.vulneraria enim her* baeß ßonus üenrichustacmirifee adßrdidapur ganda.acglutinanda vlceraconfert,fic vtappenfa etiam,ac trita vulncribus impofta, vermes qui in iisnati funtexcidere faciat.Ç^rtum^ensu Gra* _ ci o^a\l J^Xjï^atini Oxalidem,officina Acetofim, 'f'^r Germani Siur hmpSetnominant.Oxalisautem ^ ideo dicta eß,quod ingußu acorem plane reßpiat, ‘^‘ quot;nbsp;’quot;^ Vnde etiam vulpens Acetofamvocauit.Hancpro* prié Komani appcUaruntKumicemßorßtan quid {^„„fx ab eafuccus non aliter atque mamma,quam R.u* ^^j^ ^j^ men veteres dixeruntßtientibus exu^i foleat.Ga* ^^^ tenus tria tantum ff:nera Lapathi facit, Oxalidë, Oxylapathon amp;nbsp;Hippolapathon, quidßcGraci ^f^^ßgrande Lapathum dicunt,magnis ampUßut ^Hpko, rebus hippo praponere foUti, ab equo exceUetis am plitudinis animali ma^titudinem mutuitntes,

Oxylapathum folUs duris (iv in cacumine acu- Oxylapn* tis sfemine herbado acuminato ex minutißimis thi, peids*

fedicuUs dcjJCMdcntc , radice Icnra amp;nbsp;lutcavet fotim crocca.Sccudû ^enm O xylapatho pcnjudm fimUe eH, foUis tarnen latiartbm ac tcncrioribm conïlat,cau!c bcubitali interdumrflriatOifloribttt exi'^isdutci’, femme vt Oxylafatbe teian^Iari, radicelonra C^ lutea feit erocea, Tertium^enue, ^uod vui^xt hodic Ëonum Ucnrichnm vocatifon linm Oxalidt, latim tarnen, aut Aro, vel vt Die:’ Oxalidii,fcoridcs inquit,jgt;lantar!niveßmUc ebtinet.Aliqtiit enim ArijaH-qua antem planta^iuif folia referunt. Caulem prioribm duobm humihorem, in quoßo^ res (^ ftmina racematim malta dependent, fiadi^ cemverii hn^am amp;nbsp;(itbflauam.OxaUi antem fea lia lylueftri amp;nbsp;paruo hnm:li've ê^umict fmilia ha het.Catilis ciM non adeo^randn cf,refjU'eHltitiitn altiu. Semcnacuminatitmjruh.iim, quodfoUacea Veflitur inuolucrei, fapo-e aerhquod in caule O ad^ nafeentibus coltcuUs nafcitar.

Oxylapathon in palnflrib. amp;nbsp;circa foffa^potiß ßmum nafcitur.Secimdumgmm h»die in multot rum hortis riftum prvucnit.Tertium paßim in a* reu,fepibutamp;eirca itinera crefcit.Oxalis in omni duts prath copiußßime prouenit.

Vieccntlores Acetofarn flatuunt effefiiridam amp;nbsp;ßcciim in fccunilo. Ati^ui ijif.tle huim amp;nbsp;reliquat nun B^umicum fit tt:mlgt;ei-nmcntum,cx facultatib, txrKn!lem,lt;ju.ti max diccmns^fitcile dej’t ebendent ßiulisß. Secundi ^mru B^umexin fohis mam fes Jiißimam aciihtatcm attendit, vt hinc etiarn con^ ikere liccat ejfe Bumieem, vtcunque monaebi amp;nbsp;cum Us multi quoique medici, Khabarbarum ejji contendant.

Omnium Kum cum o!us decorum aluum mollit. Crudum iS'tum cum rofaceo aut croco meticco rides difiutit-Semeßlucftris amp;nbsp;Oxylapatbset O-xalidis cum aqua aut vino vti!itcr contra dy fentes nas, caUacos affechts, ftomachi fafhdia, Çcorpioa numj; iflus bibitur.St quis etia in fotu Itrafumat, nihil icluslgt;atictHr. Spadices ilgt;laru ex aceto et cru da illita,lclgt;ras,imlgt;eti^ines,fcab oßisq; vn^^ues fanant.Sed antta lotus aceto Initio in foie perfrk candus efl.Pruritus decod-ü eartm fedat,fi co fat ueantur. Coda in vino f cum iure coduantur, aut rium dentiumf dolorem murent.Strumas parotid dasf difeutiunt ft cum vino décoda iUmtntur. Lie nes autem cum aceto, Aliqui vtunturradicibus cot tra ftrumas, vinculo collo eas appendentes. Trita Cf appofita fieminarum fluxioncs fiflunt. Oecot da cum vino amp;nbsp;nota reprio morbo correptos emet dant. Calcules veßca comminuunt. Menfes dent.

Scorpionum iflibtn MuxiUtmtur. Hi[gt;pola[^athon tafele ante di fik Kumicä^encribm ’vires «Imct.

l a^athum moderate d^^rentem facultatem habet,oxylaftathum vero mifiam: namßmul cum to quod di^erit,nonnihil quoque reprimendi facul tatc^farticifat. Semen corum manifc?lamquan~ dam adßri/lioncm obtinct,adcb vt amp;nbsp;dyferneriai, amp;nbsp;alui proflumafanetfotißimum autem oxylafa thi. Hßpolafathon eafdem di^is facultates obth net, fed imbeciUiores, EX PLINIO.

Sylucßria l,apathafeorpionum iffibue meden* tur,amp; ferireprohibenthabentes. Radix aceto de* coefaß coletur,fuccus dentibus auxiliatur: ß verb bibatur,morbore^o.Semenflomachi inextricabi* lia vitia fdnat.Hippolapathi radices priuatim quot;vn ypues fcahrofsdctrahunt.Dyfentnicos fernen dua* busdrachmisin’vino potum,libérât. Oxylapathi ßmenlotum in aqua calculi,ßm^inem rdicienti* btts,adici’Ia acacia letis ma^itHdine,prodeß. Pra* flantißimospaßiUosfaciut ex foUis radice,adlt;‘ ditonitro amp;iHreexinso.lnvfuaceto diluunt. Sed fatiuum in epiphoris oculorum iUinuntfrontibm. Kadice melicerias amp;nbsp;lepras curant. Ïn 'vino 'verb decocl a,ßrumas amp;nbsp;parotide amp;nbsp;calcules.Poto via no amp;nbsp;lienes, cœliacos aquè téf dyfentcricos cP* te* naßnos. Ad eadeq; omnia efficacies ite Lafathi, amp;

t^ ruéiiK facit,amp; vrinam c!ct,amp; oculorum calit ginem difcutit. 1 tem fmritu corforis,m film hxl^ ncitrum additum,autfriM ip/um ittitum fine olee. Firmat amp;nbsp;commanducata dentes.Fadem decoffa cum vi»o,fiflit ahutm.Felia filuunt adietlo fale.

Alteriatgeneris tknmicis,qui KhabarbarS ^o^ Khabar^ nachorum V0catitr,radix purgandi etiam vim obi barimona tinet,fi in pulnerem rcdafladrachma pondéré fit. choru fa^ matur.t^eque id mirum admodum,cum etia Dia cultM, fiorides ipfi omnium R. umieum olus decoclum a!= num mollire, arque decorin eorundem radices ca vino, regio morbo correptos cmcndare,ob biUs oi-mirum perinferna cduclioncm,tcïlcÈttr.

amp; Tintinabulum terra Latinis,vulgo Pyro la,Germanis Vuintergrun, HoIlzmangolJt, Vualdtniangoldt,oder VualJikoI(Glt;j/Z« Li- Ëetafyh moine,OU Bettedepre,ou bcttcfauuage,)«/» ueftris vn peUalur.ËetaautcmCylueflristixcherbadiflaefi, de diHa. quid in fytuis amp;nbsp;locis mufi:ofis,hortenfi üctx pri= Tintina^ mum erumpenti haud difiimilis,proue)!:at.‘rinti= bulum ter nabulum,a fioribses cites tintinabulo fimilibuf.Pye ra, f*la,qutdeius folia arboris pyri folio fimilia fint. Pyrola,

Voila Rcta pmilta habet,tenuiora tarnen (1^ mi nora,lt;}ecem,aHtlgt;tura,Caulcm temtem,replum,li-Ho aejualtm, femine rubro,^fiiij; adßrin^ente fit num.f.xqua fiijuidcmdeferiptioneabundè liquet, herham quant vui^ Pyrotam Vocat effe Lime^ niutjt.Voliis cnim Iiet‘t ftmilis eß,vcrKm tenuiorio lots amp;nbsp;minorihus (legendum cnim ht Diußoride fil)i(i7^^a.amp;non/aahfôli^a.Plinio hb.vierß, tno,capitc o(lauo,tefle')deeê,intciimpluritin.Cau le tenui,ref}o,lilioßmili,flenofiminii rubri, quod ^Tfu adßrhi^it.Cßnbns aceedit quad gtimanicè Vüà]dtm2ti^oh,idcß,heta Jÿluc/lris nominal tur. Neque vires dißrepant: adßrin^teii:m,VHllt;‘ nerariaq; herba efl Pyrola, baud fectis atque Li» nionium.ptores denique tintinabuloflmdcs fint,vt citra vltum difcrimen Pyrolam dofloridis eße iJ monium afleuerare liccat.

Volia amp;nbsp;flemen guflu vehementer adjlrinprunt, ita in tertio ordine flecitatis iUud reflè recentioo res toUocent.

HmonU fernen vtpote aufierum,ceeUacii,lt;lyfètgt;» tericis O fanzine fluentiLns mm vine exh ibeiit. Junat amp;nbsp;profluutum muliebre. Satis amem cft a» cetabuli menfura.

Üuius folia ambusfis vtilia,^Mtant!a aJfrin* gunt.Seme acetabuU menÇura dyfentcrieisprodeß^ Ar^ita e radice cofla mamlas vcTlinm eluerc di* citntur,itemlt;]uememb)anarii»gt;,.

Pyrola decorum internaamp; externa yulucra potum fanat. Item fiftults ac aUis maU^iis vlcerh bus medetur.

cap.xiiii.t’ecatiir.VHigovrticaincrs amp;nbsp;mors Archana tiia. Suntqui albam Vrtieam nominent. Ca Are ^g^ “ (han-rcheam. O^emis inufitatumfierma.'Podp y-tica neirul,oder Tuubneffet (GalUci Oitij mot» ^„vfKd te,OU ortie blanche) dicitur.ïnersamp;mortua^are d^ (ognorninata, auodfihis non mordcatibns ßt ,amp;^a nittißima-

V rticx mor lux tria inumiunturgenera. V num albis, quodprofiriè Lamiamdicitur: altcrum lu^ teis,amp; tertui pttrjiureis floribus confiât. Nas, quia folisfloribusdijfrrunt, nee in eorum foliis aliquod difcrimen apparet.vim icone omnia tria comflcxi furnuigenera. FORMA.

Poliis confiât Vrtica pungcntis^minoribus.fni' briatiticandidioribuejanuginc nequaquam morda ci,caule quadrangulo,fiore albojuteo, nut purpu‘ rco,radicecx intcruallu cincimit cajgt;illata. Graui adore tetafiagrat.innoxia efif^morfü caret. Ses men in caulibM per imeruaUacopiofiim amp;nilt;rru frofert. t O C V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^

Calidumamp;ficcum efi Lamium, veliiti etiam alia V rtica genera,id quod exguftu,ciusj; facul* tatibus deprehenditur.

Medetur cum mica falls contutis incufiisq:,!nitt fiis et firumiSftumoribus pod.tgrif,vulneribus. A b bum habet in medio folio,quod ignibus facris me-detur. Quidam è nofiris tempore difireuere o-cnet ra.^utumnal^t Urtica radiée alUgata in tertianis, ita vt agri nuncupentur ettm eruiturca radix, amp;nbsp;dicatur

CAPVT ClXXVIir. »57 dicatur qua, C- cui, amp;nbsp;quorum flio ex!matur,li, lerari morbo tradiderunt. Hoc idem contra quara tanas fodere.lidtm radice vrtica addito fait,in fi* xacorforiextrahi.Toliiscüaxungiaßrumas dif* cuti,velßfuffurauerint,erodi comfleriq;.

Kecentiorcs hac inerti Nrtica vtuntur fißendo ruentu è naribusfanguinit imfctu,ima ceruici vel fcafulis aUigando, inde fperant in aduerfüm trahi cruoris manantis imfelum, V Iceribus denique ,pu tredinibus tüt'ßilulu mirißce cenfcrrc,ac nieder ri tradunt.

AIVOV Gracis,tinum latinis amp;nbsp;officinif. Ger* manis Lein,oder Flachfz (04. Du Lin) “ affeUatur,

Herba eß tenui cattle,fohis angußis,ollong!s,et in ßtmmo acuminatis, flor thus caruleis,ßccioßs, quibus decidentibus foUicutus enafeitur in quofle* mina contintnlurfulua.

Gaudetpingui folo 0^ modici hum'ido.Agrü an , tem noxiu eß,détériorés enim eesfacit,id quod iii 'quot;'^^ tarminibus in Georg/cù ßgnifcauit V irgilius: nbsp;nbsp;*^^^‘‘ ”*

Vcüitur Inflate vbi maturitatem conficutum fue rit, qux fane duabus ar^itmentis intelh^itur, intu~ mcfcente femine,vel flauejimte celorc.

EJï in primo online catidum,ac humiditatii amp;nbsp;pecitatisauodammodo in mediofitum,

Semen Lini eandem Feenogrxco facultatem ob» tinet. Omnem intus fortij; inflammationem difeu^ Ut amp;nbsp;emoUit, cum meUe, oleo, exi^udqne aqua decofl»m,aHt melle coda exceptnm, Vitia cutie in facie crudum, varofque cum nitroamp;fc» ilU-tum.Cu lixiuiaautemparotidae , duritiéÇque difi eutit. Idopctas invino decod um, t^fauospur^ gat. Ungues fcabros cumpan modo Plafiurtii amp;nbsp;mellis eximit. Cum meUevict eclcgmatii fumptu, eaqua in thoracefunt educit.Tufim lenit. Vene i remflimulat ficummelle amp;nbsp;pipere mixtum pro placenta largius fumatur.lluius decodum inteflh-norum vteriq: erofionibus iniedum medetur, adj; excrementorum edudionem prodefl.amp;d vulua int fammationes in defefionibus baud aliter quant tanigrad perquam vtile efl.

Lini fernen efumflatuofim cfl,etiam ffrigatur, adeo fanè excrementitia humiditateplenum ed. Vifceribiutamenqua circa hypochoiidriafuncvt ft quid

ßquidaUud^ff atum cxlßit.Quidam hteteßo sm: flar opfonii mn ßeus acfaflitiofale cägaro vtun* tur. Invfu efi(^ melle conßerjum.lisfcrunt isom nulUpansbus qmque. Stomacho amp;nbsp;oncoftioni re:i pu^at. T enuiter corpus alit.QMdßcclat ad da ieUionem,nec lassdandum, nee 'vituperandum, perexi^am tarnen vim motudx vrina tenet, quse iistosla eppeaeior cß.ldem quoquc aluum magstßo fiit. R.uf{sci ßepenumero toirefacto adieda por^ tissue mellis vtssnlur.

l^tnifemestcumaliis quidem intfueß. Et per fe mulierum cutis vitia emendat infacie.Oculorii ade ßueco adiuuat.Epiphssr/u cum thurc amp;nbsp;aqua, aut cum myrrha.Cum finsifcdatparotidas. Cum-nseUe , aut adspc,aut cera,ßomachifilutiencs ins ßerßum poleta modss. Anginas in aqua et elco dero clum,amp; cum aniflt;s illitum.'T orretssr ft aluum ßs flat.Cceliacis amp;nbsp;dyfentericis imponitur exaceto. Ad iecinssris dolssrcs eßur eu tua paß a et adphthi fins ftilipimè. Scmincfiunt amp;nbsp;edigsnataMufius losum,nerucrum,aiticultirs!m,ceruicusss duritias, cerebri mehranas mitgatfarinafeminis,nitro aut (alc,aut cincre additie. Ladern cum feo item concos quitac maturat.Cüradice vero ascumerisfylue* ßris extrabit quacüq; corpori inharent.Sic etfras da efa. Serpcre ficus ist fines décoda prohibe t. F = ruptissnespituita eu meUe emedat.'Vngues fcabrsss

cum fari modo Ï^aflurtii,^ tcflium vitia.amp;rd» mices cum refina amp;nbsp;myrrha, amp;■ gan^xnas ex a* ^uu. Stomuchi' dolaren cum Vteuo^e^co Jextdriit ^‘rifyuc decoflit in alt;jua mulfaAnteTimom et thu a'ee ''y*^ ^‘’'^‘^perniciofa vitia,clyflere in olcoamp;mcUe.

tiebatica A ^^'*’' Gracu,l.ichêIatinii,ojfieinu amp;nbsp;her* Lichen ^‘‘^^^ Hepaticafierm. Stein,oder Bruna quare di: '^^^^^^^^^^^'^^‘^'■^’^’'•^^lt;^l^‘’gt;e‘‘”lt;te’»Gr^^t amp;nbsp;^^ latini nominauerunt, quod contra LichenM omni-hut remediis anteponatur:aut d re tpfa nomen de* dcrunt,quoniam faxaquibutharet Un^a modo tiebatica ^‘quot;’’^‘*^ • Hepaticant 'verb recentioret vocarunt, quare ^‘*°‘^ iednorum fibrit fimilis conjpiciatur. ° nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

folio piccipleno, crajjb (igt;‘ oblongo conTlat^roru tentu petris adharentc,Cub quo cauliculi,pedicul» rumforma,capitula ßeUata habcntes,excuigt;t.

Abflergentem ac modicè refrigerantcmfaculta tem,vtranque verb reßccantem habet.Abfiergen* tem quidem atque exiccantem à petra^efrigerau* tem autem ab aqueo humore.

liehen illitus fan^ms cra^tiones fiflit,et inßaa mationes compefcit. impetißnesfanat. inuncha cnm meUe regio morbo affeftis ^rotlefl.Orif amp;nbsp;[in gM4 defluxiones arcet,

Lichen qui in petris nafcitur, efl veluti mufcM quidam, p;d rede ex plantarum genere cenferipot tefl.Sicnominate Vtdetur,quid lichenatfeu impe tigines curet.Zxteigentcm amp;nbsp;medioeriterfrigida facultatem obtinet.Porrb quad ex talibm fubflan tiis componitur, aduerfum effe inflammationi nie hil mirum efl. An verb fanguinis cruptiones fislar, ft Dioßorides ait,id neutiquam dicere quco.

Sanguinemfiflitfulneribus indiUatm, amp;nbsp;cole lediones illitsts. Morbum quoque regium cS mcUe fanat ore illito amp;nbsp;lingua. Stigmata etiam delet. fans tm t meeui DE LINOZOSTE. CAP.CLXXX.

Agt;vi5^®7(f ,S ipfiov ^07civlov,iï neice, Gra- tAercuria cu , Mercurialis latinis amp;nbsp;ojficinis dicitur. Ut'

Kuurtz,(GdZ((lt; M.csc\sxiilie)lAercttrialisdida MercurU lt;ß,quod à Mercurio inuenta ßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lu ettr di-

Duo eiste genera,svas amp;nbsp;feemina.qua facile ex torundem deßeriptionibste difeernipoterunt. folia

'f^iercurialisfolia Ocimo fmilia habehact Heb xina foliorum f^ram accedentia,minom tamca. Kamulosgenicuhttos,alarum caua multa amp;nbsp;den* fa habetes.Vamina fernen fert racemofum amp;nbsp;mul turn.Mat vero iuxtafolia exiguum.rotundum^ge^ minorum tefliculomm modo coimexum.Totiufiit tex dodrantaliSiü“ nonnunquam maior-

HafiMr in camfeßribue cultis,'uinet!ij:,allquit but locu tarn cofiofa amp;nbsp;efficax,vt ftpore fito vb »a etiam infeiae^i^ bibentibus in^ata reddat.

Vtraque aluum mouetolerum modo comefla.Co Ha in aqua amp;nbsp;epota aqua,bilem amp;nbsp;aquofa due it. Creduntur praterea famina folia tritaamp;pota, autpofl pur^ationem pudenda appoßta.vt fami» na concipiantur ejficere. Mafcula verb fimiliter adhibita, mares pro^enerare.

ÏAercuriali omnes duntaxat ad ventris pur^a* tionesvtuntar. Verumenimuero fi quiseiusfacere periculum volet in cataplafinate,fani di^ereutis admodum facultatis efe experietur.

fAirum eß quod de vtfoquc eoramRentre fraa dUur: vt maresgifftanMr huncfacere, vt famine iUam lloccontia^reß à couccptufuccta jgt;rotim(t bibatw inpajfo.edaMÜrvefalia decocla ex oleoct Çitle,vel cruda ex aceto. (ßßdam decoquunt ea in noM ßemi cü heliotrofio^amp;daabueaut tribut J^icit,donee decoquatur. Decoctum dari Ment amp;nbsp;herbam ipfam in cibo altero die furgntionis mus lieribut pee triduum ^quarto die à balnea coire CM. Hippocrates miru laudibus in mulierum vßi pradicauit iUae. £afque ad bunc modunt adhuc medicorum nemo nouit. ïUe eat vulua cum meb le, vel roftceo, vel irino, vel lirina admouit. Item ad dendas menfes, ßeundaßfue .Hoc idem pros flare potu fotuque dixit. Inslillauit auribus fur* dis fuccum, inunxitque cum vino vetere. AM fas lia impofuit, epiphoris, flranruria amp;nbsp;veßea. Df coPlum dus dedit cu myrrba df tbure. AM quis dem foluendx , vel in febri, decoquitur quantum manus capiat, in duobus fextariis aqua ad dimis dias,bibitur falc e^ meUe admixtomecnan cu vns ffslafuis, aut i^atlinacco decoPlum flubrius. P ur* gationis caufa putauerc aliquivtronque dandam, flue cum malua decodum. Tbarocemportant,bis lern detrabunt,fed flomaebum ladunt.

Àl^avor'}. Groeit, Kofmitrinitt latink ^ officinit,Germanit Rofmarin,(Glt;»/Z« Rof nns- marin) afif/eUatur.Libanatis Vfio diftaefl,qnbd Libanon odorem thurii reddat. Libanotida autem non earn tis c»r di- qua fimpliciter ßc nominatur à Grads intedige, fta. fed earn qua cum adieflione, coronaria Libanotis Libanotis appeUatur. FORMA.

eoronaria. Hofmarinus r^ua nedentes coronas vtunturtVir» tas habet tenues, circa quas funt folia tenuia.cre-ra,oblonga dr^^acUiajintus candicatia, exterior re autem parte viridia,grauiter odorata, Florem, quad Oiofeorides omißt,in cartdido cceruteum,ra^ dicem n!^ram,multis fibris capidatam.

Kodie paßim in bortis (^fidilibus vaßspldta tur.la idarbonenß autem Gadiafuaßonte proues nit tam copiaf , vt dus incola aliud lignum non vrant, T E M P V S.

CarpiturMaio menfeamp; deinde vfque ad So ptembris medium. Floretque bis annuatim, vert amp;nbsp;autumno.

CalfMit. Ke^ium morbum fanat.fi quis earn in aqua decoxcrit,amp; ante exercitia bibendam dede* rit,dein poft exercitia lauerit, amp;nbsp;vino pttaiterih Hifietnr etiam acapis,amp; miisÏo oleo.

Libanotidii, qua ad coronat efi vtitis,quS Ro* mani R.ofmarinum nuncupant, decorum re^o morbo laborantes potum adiuuat, Omnes enim Li* banotides ab^fer^ntis amp;incidentisfacultatis fint participes.

Kccentiares Koftnarinum fijfitu tußim (^ de* ßiUationem fedare tradunt. Ét quad inprimis no* bile,tatam praTiare in peflilentia domum crema* tam, nidore improbam aeris diluentcm perniciem. Adiiciunt f^ alias facultates, eai nempe: R.ofma* rinus corroborât cerebrum,fenfus interiores,memit ria amp;nbsp;cor. Succurrittremori,rcfilutioniq;partiu. Loquelam amijfam reparat, amp;nbsp;alia maltapoteß, qua commemorare [uperuacaneum efi.

Ojßicinis inufttatum , Germanis Bcinholtz’ lin, Mundtholtz, Rein oderSchuluueide n, ^Gallis Du Troefne) dicitur. Quo autem nomi* ne Grads appedatumfit, nondum certo nobis on* flats

^ï^fl^ flM ; nequc enim vt fere omnes hodieputant Cy^ nS eft Cjs pros efl, qua Plinio lib. xq. teTie, finten habet Co pros. riandri,peregrmâque exifiit arbor. At Li^flrum

Jemen non Coriandre fimile, quod rotundu ac fub^ flauum efl, fed petius atrum, amp;nbsp;altera parte latd modice'que concauuminracemis^profert. Nfc ai^ hor efl peregrinatedJponte in Jepihus Cl^ fenticeM Phidyrea vbiqueprouenit. ilea tarnen fententia Phillyreit videtur patins apud Diofeoridem erit, quid hae Cypre co ^}f‘ Ligit- ^ner ac ßmilis ßt, eafedémque quas Liguflrum fa Jlrum, nbsp;nbsp;cultates habeat.ludicium tarnen penes prudentem

ZiguTlrum arbor eflparua,foliis Olea fimilibtu, floribus paruulis^candidis amp;nbsp;odoratis,racematim florentibusjftudibus initio virentibus,procejfu Kgt; ports nignSiVuorum more congeßlis.

nihil frequentius Liguflro in vepribus occur» rit,nihilq; crebrius in dumetis inueniturfeta vt hoc nomine contemptui habeatur. Q^apropter hue re» Jpiciens V irgiUus in Hucolico carmine, eins flores negligià paflorib.acinutiliterperire canit,dices:

Etfiforma nonnihil à Cypro diflet Ltgafirum, temperamento tarnen eodem eßpraditum. Eim ea nimfoliaamp;farculi mixta qnalitate conflant:difi cutiens enimqniddam cum aquea fubfiautia,' maa dice calida,amp;quidda etia adfirUloriS ex terremt fubflantiafi igida,amp;' fine morfußccate, oltinenh

Succm eitet neruis,artiaflis,at^ribiti,folia fbi* que veteri vlccri cum falis mica,amp; orii exulceraa tionibm pnfunt.Acini contra phthiriafm,ite cona tra intertrigines,folidve.Sandtamp;‘Gallinaceor»m pi tuit at acini.

Kecetiores Lifftflrifuccu vlcera oris,ver étriqué finare tradunt. Idem etiam paffe folia in vino dea coda adiiciunt:vt hinc euideMißimüßc.foliisLi-guflri,haud fecutatque Cypriaut Pbillyrea,ada fricloriam ineffe vim, propter qua comanducata f^ decocla.oru potifimum vlceribut opitulantur.

Lunaria minor inuentu hic rara, quan-quam nomen herbariis propeonunbus in ore eftfrcquens,tum eins,turn etiam ma ioris. NOMINA.

DIu maltumq;dehuiusherba nomendatura fuimiafalliciti,at Vteuq; multos itenv^auea rimae.

rimus.titmen uliud nomen quant iJipfum quo nunc af^eUamus cxlgt;iÇcari baud ^otuimui.Vocetur itaqt l,»nitr!a Lunaria minor donee certiorema^ptdationem bau minor, here eonti^crit.Germanice Klein Monkraut, vt

fit nd Latinam nomendaturam aUufio quadi,nun cupetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F O R. M A.

Kotundo en coule, eut folia vtrinque /êpte an* nexa,cordis ferè bumani formam babetia:infum* mitate caulisfernen amp;eta fmileprofert, LOCV S.

Ï^afcitur in montibus. Co^ioffiimè outem Tst» bin^a in ^edemotis ^.uflrioci jirouenit.Profebac nunquam non Opbris.Je qua fuo dicemus loco,in^ nemtur,

T erreßre quid fra fie fertgufata.atque forum addrin^it,'vt bine mediocriterfri^tdam amp;ficcam effe verifimilefit.

Vis foliorum dus bouddubiè vulneribus efireax. glutinadi nanqucfacultate fradita efl. Cbymieo* rum nugas,quihus dus berba vfus fiequentifimus en,lubcns fratcreo.s. .onflat outem exfcrientia,ad Juffrimendos menfis, amp;nbsp;album muliebre frofitta uium,mirifieè conferre hanc herbam.

I^E LEPIDIO. CAP. CIXXXIIII. __.^^ Lepidium iam in bortisfrequens, tritum A / nbsp;nbsp;^^

tur. Vulgiu herbariorii Pipcritimnomiaat. Ptperitit Qi^am demminariontm fcquentes Germani noßri PfefFerkrauG(GdZZor»ngt; v»Z^s Paffe rage^Ko» tant. Nowïfni'ero hoeapipcrttraxit,cums acri« moniam herba bac^u^ata refert. Diuerfa efl -vc^ ro yt obiter parum attentes moneam,ab ea planta ^Ham Plinius Piperitim nuncupate de qua fuo loco dicemus copioje. Sut qui Lepidin alio nomine Ra-phanumnominent,quodno»aliafitrationc,qudm ^‘*fhaa quid herba hac quod ad folia attinet,P.aphano fyl ’’quot;^ ^*’’ ^* ueflri,que Amoraciam alio nomine dscuntjadgt;no= ^‘','^quot;'' ^'“ dum f mills fit. Lepultumvero appellatum,quod^j“*f,' PsiZSl^afj hoc eFi,huamas amp;nbsp;maculas in facie deleat amp;nbsp;repur^et.

Pruticofum e?1, in cubitale altitudmcm fisr^es, foliis laurinisfed mollibuSjamp; maioribus. Sic quids Lepidion depin^t Plinius efrPaulus.Vndefide da rias fitJjerbam cuius pidiura damns ejfe Lepidion: cubitaUs enim C^ interdum bicubstaUs eft,caulefa lido amp;nbsp;rotundo^folds oblongis amp;nbsp;laurinis,maiorio bus tarnen amp;nbsp;mollioribus,gufiupiperrefertntibus amp;nbsp;acribuSima^operc^ lingam vcllicdtibus,floti ribus

rihits candidis,exi^is admodum,Çcinine farue,rai= dice oblongit.lnfumma, forma totius herba R.43 fhano,yt diximusfylueflrifimiUi e?f, LOC V S.

In hortisfotißimumfrouenit,mquibus quot;vluaci-Mcm fuam tfque ad multos annas ftara^at.

Sal^amamm morefale cum laite condïtur.Voa liorum vis acris amp;nbsp;exulceratrix efl. QMprojiter ißhiadicisprafentiremedio illtnitur, tri turn cum radiceInula,amp;quartavnius hora farteimpofia turn. Similiter amp;nbsp;lienofis predesl. Leproside pela lit.B.adix colloadadigata, dentium dolorem Icuaa re creditur. EX G A L E N 0.

Jnfacie cutem emendat exulccrando,vt tarnen ceraamp;roficeofacilè Çanetur, Sic lepras amp;nbsp;pforas tollitfemper facile,amp; cicatricumvlcera.Traduut in dolore detium adoUigatum brachia qua doleat, campefeere dolorem,

l.e()icli«n craffos ty glutimCos cib«i amp;nbsp;humores txtenuare, amp;nbsp;incidcre valet : ideoj; culiitaria cH l/erba,G‘falfamentis idenea.

Leucoion Tlieophraftii Maffario in ^^^^^^^^„ ^A ? ix.Plinn depiehéfum eft.quod nobis cit-^‘”Ly ,y*.’K' ca natale Chnftianum etiam fummis tri-gorib. floret pafsim in fyluis,amp; nuc quo» que in hortisquibufdam.

AWM^Ïop TIicophrafli hoe loco defiribimus, quid plane diaerfum es{ à Leucoio Diofco» ridis,qHod jufrd dcp’nximus,id quod tamcnfleri» que etiam dofli viri non animaduertet-unt. Lijs tints Viola alha dicitur.Germanicè Vueid Hor Viola ab nungfzbluméjoder Mertzenbiumé (Gallicè ba. ViolettCjOU Giroflée.)No» auttm ab re Viola Viola al^ albadicicapicfloscnim huius herba colorem ab bacurdb bumtó'Violarum odorcmrcfcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fia,

'Folia habet P orraßmilia,tcnuiora tameamp;moi liora,ex radice bulbofaprodeuntia, Pediculit etia profert dodrantalem , tenuern aefere tunceum^ ht quo candidus fios eß, in medio croccus. Violarum purpurearum odorem referens, quo decidente, ca* pitula Nucis aueUanx quantitate erupunt,in qui* busfemen Sinapihaud diPimilecontinctur- Quoti fiad

ßad hanc defcriftione adhibcMeaquttde'Viola alba Thcofihraflut libre fcxto,amp;feftimo deßir‘ fium hißoria tradit,certèfole manifeßiiu erit her b/tm hanc citim fifluram damm effe earn, ^uam Tbtofibrä ^wiiop Thecphraßm focat.KShuefrimaßte ßi alba rumße oßendit.Emieafvbi talum elcmeMiu^,ßa Viola- tim,ctiam non byeme exacla:yLt Vero immitiuf, foßea.Celeritcr ijuo^uc cuanefiit.Kadiccm deni* que hulboßtm amp;fiore odoratum obtinet.Quaßn* gula etiam de hac noßra herbavere dici fojjunt. flos fe‘ Primaßquidem florum,hyerHe etiam nonduexa* Iruarij Vo fla,fcbruario nimirum menfciCf die diuo V alen* catut. nbsp;nbsp;ttnoßicro-vbi ealum elementiusfuerit^fifaret. I n

Aprili-vbiaffrofinquare iam eaferit Malm, eua neßit.flos item eim-V iolarum furfurearum fror fut odorem refert. Kadix etiam adamp;ulbißmilitua dinem orbiculata exißit-vt hoc nominenemini du bium effe dcbcat,quinßtViolaalbaThcofhraßi.

Vroucnit invmbrofisjyluit amp;■ loeit,qualit esi nonfroeulaTubia^afaulo fufra amp;nbsp;infiamena* ßerium Rebenbufum voeatum,vhi cofioßfimi na feitur.Plantatur nunc etiam faßim irr hertu.

In Februar io ßatim hac erumfit, vt diximut, })erba,amp; inter initia Marlij ad fcrfediontm vc» uit.Semen in Af rilt oßeudit ineafitulh^t in al* terafielura vides.

folia ferè qualitatif omnu exferfia: radix au^ tem dulcis amp;^lutiaofa eil,vt hoc nomine adßrin gat amp;nbsp;exiccet,vt reliqui bulbi.

Digcrentem leuiter,amp; cum hoc adfiringentem facultatem,ficut reliquos bulbos,habere ex Us qua commemorauimui(atif conflat.Tame nunenuÜm, quod fdam, eine flirpis vfut eVf.

Äl^itwi^iaoy Graeù, LithoßermuLatims, ojßcinu amp;nbsp;medicis hodie omnibus iAiliuß= Miliu fo^ litalifeBatur.Germanu Meetlnrfz,oder Stein» lu. {osaea(Gallicè du Gremil.) Nome à laptdcafi* minudurttiaaccefit: neque enim Lithoßermon tithoßicr aliudfonat Gracu,quim lajgt;ideumfernen, f^uum mon vnde itaque [emina tanquam calcules ferat,candore cl^ didum. rotunditate margaritarum , duritia vero laf idea, commodißimavoce Lithoßermon didum efl.Hh Hum veto folie recentioribus nominatü futo, quo d fernen eins candorefolie amp;nbsp;lüdeßlendorefulgcat.

folia habet Olea {imilia,lon^ra tarne amp;nbsp;la* ttora,amp; qua inima fartefunt,humi iacent. R^» mulos veri redoSjtenucSiCraßitudinelunciacuti, ßlidosf.igmfosqi. ln quorum cacuminc bißdidiua*

rtcati^ cxortui^faul'CttlnruntJfecicm txhibet Ion» ^a habentes folia,inter qnx (omen lapidcum,rotugt;t aim,farHiim,mio xquale.Plinim^apbicè cado-fe amp;rotunditate margaritm rcfem dixit.NoJirtt antem LithoJ^crmonmuIto miitM quam Dioßori des amp;nbsp;Plinius tradidcrunt fernen profert, quodfo» li dinesßtati acceptum refei-endum erit. Kadix c^ tiarn Lithofpermi, quad adiiciendum ef'; arbitrer, exteriorefui pat te rubore perfunditur.

Semen l,ithoßermi,cuiits maxime vfm eß^co» lld»m amp;ßccum ejfe facile ex eiufdem facultati» lus coniicitur-Omniaßqatdem vrind eientia,Gas • lena libre v.deßmpl.medicam, facult-cap.xij. tef ' fie,calida ü-ßeca funt.

CAPVT dxxxvir. i-ee Tii^iUiscius dntchnmpodere fotisvino albo ca l culosfian^i feUiq; confiât,amp;firan^aria dificMi-

OU Pellebollè) nominatur. tyfimachiavero ab Lyfimao dus inuentore Lyfimachoappe!ïata,asitquiaTiis chiaynde tanta berba, vt iamentb dificordantibsis imfiofita diela. iu^o,afiieritatemcohibeat.Ç}Mareà dijjolueda dil'^ fidétiumpu^ta, iwn mepte Lyfimachia videbitur nominata. Saticaria vero quid filiafiaUcit, atte Salicaria quid interfalices itafiatur,dicia eïï.

Lyfimachia duo efic genera ex Dioficoride d^m mofatu liquct.Plin'd enbn purpureum florem haa bet,bincnos idam purpuream appcllauimsts, Gcr^ manicè braun Vueideiicli. Diofcoridis vero r»= fis, hocefi, aureos, vt ipfimetinterpretatur,fiores obtinet, ideoq: lutcam nominauimsts, Germanicè geel Vueiderich.Et hac quidealtera maffs ad* Jlrin^it,i.:q;vfumcdico hoc nomine eide prafiren^ da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Gaules profert cubitales, aut etiam maiores, te^ nues,fiuticofos,quorH a^niculis filia excunt^s^-a= L ij cilia.

eilia,frlici ßmilia,guJHi adflringentia,flores rufoS, aut ad am colorent déclinantes. Ex qua piSlura uhIH non notumßt,plantas quas piclas dam as eße l^yfimachias Caalcs enim emictunt cubitales, amp;nbsp;multo quoq; longiores,tenues amp;nbsp;fiuticoßis.Volia e* fiant habent falicis cunt lentore quodam adßrtn* gentia. flores bac rufos,illa ante fiurpureos habet, ft no contemnendui autor efl Plinius. His accedit locus nataru,amp;alia qua referre non attinet.

Tunio amp;“ iulio menfibus florent, ac fubindepur* purca in ßtiquis ohlon^u [entenproducit, lutea ves ro decidcntibusjloribus,finten exipuum.Coriadro baud diflintile profert, quod^flum nonficus aiq; folia adflringit.

Succtu foliorum eius,cui aifirin^ndt facultas en,ad fan^inis excreationes,^ dyfenterias potuS amp;nbsp;infufus confert.Siflit amp;nbsp;mulieru fluxum appo fitus. Contra crumpenteinarih.fan^inem herba ipfi vtiliter inferitur. V ulneraria ettam efl,amp;Jan ^ine compefcit.lncenfa acerrimu habet fumü, vt ferpentes

'Vulneraglutinat,erunifentemq; tx narlb-Can» guine emptaßfimado iUitafiflit: qumamp;reliquat fanguinu cruptiones comjitflcre turn iffa, turn fuc* au eim multè tnagiffoteŸi.Pota d^fenten at,fin* guinu reüiliones^c muUtbreni fluxumfanat-

V ’n eiui tanta eß.nt iurnentis difiordantibm lu* go imfofita, aßitiitatcm cohibeat. Pota yel illita, Vel naribui indita,fanguiiiisprofiuuium ßßit.Nul wribus its friuatim qua caleeamento faÓa funt, tontrita amp;nbsp;arida infricata efficax eïl.

Lagopus in tiitico meffibus frequensbic inuenicur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k'^fenuejp tut^ratuütt/

foliühumile amp;Trmitafà tribui folits her^TrimtOt, bariis dititur . Ojficinis noßris ignora csl herba.

yer'è Craciatque Latini batte herbamaffellarüt, 'Lagofut quodl-eporinopedipmUempanicuhim habtat- curdiUa.

A nullo,quodfeiamßagoptu defcribitur.Pïttba aute qua pro co exbibemtu,eaules habet rotundos, hiißutoSifoUa L»fo trifolia qua in pratisgignitur

[tmilia,fcmen infMicuUs mufeofis lanu^lnofisjiJe^ forino pc4i fimilibut admadii adfirm^etis

I» fe^^edbu^,?Imio etiamauthore, amp;nbsp;inhortf rum arasyt teflatur Dhfiorides.gifftitur.

V im habet La^oput herba ßßendi aluum cum quot;vinopota. Vebrietibm autem cum aejua dada. Al* U^atur eadein contra in^umum inflammatioiKi’

La^opuififlitaluum è vim pota,i(ut in febri ex aqua-Hadcm in^aim adaUigatur in tumore.

Ea: Us omnibus abudè confiât,berbam ea quant depidam damtos effe La^^pumfiquidem ennome amp;forma idi aptißime reJpondent.Locus etia con* uciut:nafi:itur enim copioßfitme infi^etihm . Nee temperamentunt abhorret, quod idi cfi adfirif/o^ rium amp;nbsp;exicca)u.llisomnib.acceduntvires,vul* gó enim omnes hac planta in dy^atteria, amp;nbsp;alui profiuuio vtuntur.

CAPVT CLXXXIX. llt;rS DE Lgt;RTCE. GAP. CLXXXIX. Larix in alpibus delphinuin frequens^fo-iiaeius in noftrate manna funcplurima, , quod ex hac arbore ferè decutiatur.'quot;^cvÉ’‘ «*’7quot;’quot;”’ NOMINA.

A nii amp;nbsp;vul^o Largit, G ermanis Lorch= L*’'**» baum (GaUicè V n arbre retirant a va

Citrix arbor efl ma^a, Picca fimtlis , craßiort lauioriq: cortice ,folio viUoßpeUinummodo^pin^ ^i ej^ dcnfi,molltqueflexa, materia prafanti,ru bente odore, acri. Hinc crumpit nonnibil liquoris meUeo, Diofeoride ac Plinio teflibm, colore atque lento,nunquam durelccntis,P.fl autem reßna quam Keßna la Lari^iam,aut certî Laricinam vcl Lariceam fo’ ricina ho^ cant,qua bodie omnesferè oßeinx pro terebintbi^ die pro te na, non fine errore vtuntur. Terebintbina cnim ca rebinthi^ dida efl,pcllucida, amp;nbsp;in modum coloris vitri ccegt; »a Vtuttir mica eäquot; odorata. Li^jum eitu propemodum i^h officine, bm inHi{tum,ncque fiagrat,neque in carbones re* cidit,ncc alio modois^is vi confumitur , quimfa* xum infomace ad ealcem coquendam adhibitum, quod quidem nee flammam recipit, nee carbonein rcmittit,fed lonn fpacio tarde comburilur.P. ramie eitti panicularsi modo nucamenta dependent, quoi ptcluraajpabre ofendit.

Larixift autor efl V itruuitu,clrea rlpamßumi nis Padi,amp;litora maris Kdriatici nafcitur.Cofia fißimi autcm in Silefia preuenit, vnde illußrißi* G E O R.= msu Princeps GEORGIVS Harchio Ëran-GI V S denburgenfis, dominsts metts clementißimtts,plut Marchio res arbores OnoltsJsaehistm tranferre curanit, à Rranden^ quo fani hanc etiam cuius bic damsts pifluram ad Lur^nßs.meTubingamtranfmißtAn Silefia ex dus arbo* ris liffto hypocaußa conßruuntur,tantus iUius ibi* dem prouenius eß.

Kinimum in dus temperamento ignis amp;nbsp;aerts, Jiumoris aute teirehiplurimum.Hinccumno ha* beatßada foraminum qua poßit ignispcnetrare, ßt vt dus 'vim,queadmodum paulo ante diximus, reiiciat,necpatiaturabeo dto ladi. Adßrifloria itaque facultatemßaudßicus atque picea,dus fa* lia amp;cartiees,vtßatim dicemus,obtinent.

Cortex dus adßringit, ae intertriginibus tritus t!r illitusprodefl,amp; vlceribusfammam cutem oc* tupantibus ambuflisq; cum lithargyro amp;nbsp;manna thuris.'VIcera in teneris corporibus cerato myreino txceptus adcicatriccmperéludi. “Tritus cum atra* mento

CAPVT CLXXXIX. 1^9 mento fittorio,fer[icntiacohibct.Fat»$ (^fccundat ftjfitu didt.Potus atuumßßit,amp; vrinam mouct. Foliit dus trita iUitajiinflammationes lentunt,amp; Dulneruah inßammatione vindicant .Tritaverd amp;nbsp;in aceto cof}a,calida coUudone dentium dolo» rem mulcent. Kefina dus vt onnes aUx , emoUit, ealefacit,difiutit,exlgt;urgat. Tußiendbus ae tabh dis in eclignate per fc aut eu m elle conucnit,^bo* radsvitU expurgat, 'Vrinum edam ett, maturat, amp;nbsp;aluum mollit. Pilos inpalpebrisglutinat-Cotra leproos cum eru^ine,atramento fittmo,amp;’ nitro in* un^iMr.AunbusfaniemßUlantibus cum melle amp;nbsp;tleo,amp; ingeniluliumprseritu.Mifcetur etiarn em* plaßris,malaffnatisamp;acopis. Latcris doloribus perfe inunéla amp;nbsp;impoßta uuxiliatur.

Cortex eius Vincentern habet aJßricloriam fa* cultatem vfijutadeo,vt amp;intcrtrijrines bclhftmè fanet,amp; ventrempotusßflat.Sed amp;nbsp;ambußis da catrictm inducit. ïn folds arboris, vt qua multa funtcortice humidiora,vis ineflvulnerum^tutinae ( • toria.Keßna eius deßccat amp;nbsp;calcfacit.

Laricis folia trita amp;nbsp;décoda in aceto, de tin do* loriprofunt. Cinis corticum intertriginiamp;ambu-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flis medetUr.Potus aluumßßit.'Vrina mouct.Suf*

! ftuvuluas cemgit. R.cßna larignatufi ejpeax 1^ habetur,pollet^: contra vifeerum vlcera.

-meeAn-n-t^t- Vulgari MelifTophyllo affricant apiaria ruftici, vt illucapes alliciant,necinfoli-ciccr.

Tl TEAlwJepu^AoVjH fH^iifvXKiv Grtecis,A* KelljJa „ iy/Jif/'^fi^i*ßueGitra^latinis,offlcinisMeliß fadidtHr. Germanis Meliffen,MeliflenJcraur, fUcUifo» Honigblum (GaUicè dcia Meliflè.) HeUßo^ fhyllum fhyUtun mn alio nomine affeUatum eß,nifi quod vndedi- ftfes eins folio magnoperedeleSlentur:nequc enim flum. nbsp;nbsp;nbsp;pi^^iipuXAoV aliud quant af um folium ßfftiß^

cat^ MelifhyUon verè, qua voce Oleander vfus eß,mcllis folium indicat. Sicitaque nominari cir* fit,quod hme af es meUis materiarn codi^ant.Pari Al’ia/lru. ’^“^^quot;^ Latini Afiaßrum hauddubiè dixerunt, quodeahcrbaafesflurimiilittetur,adeovt(i ea alucaria cofricentur ferun^anturve, detetu in cis cl trafo. ^^‘^^^'* nonfu^iat. Citraginem aute ab odore do tri:nares enimß cenfulantur Citrium malu olchit.

CooifiAr ti^tf/n jy,foßf„ffg.f,^!^^i„,„ berbariorum fententia lAeltß*^hylli^ettcra.'Vnumverum,alti'rumadulo n-A'rtfi’^'/' tlt;^rinum, quodGerminiVuiaizertknatnomio »ant,vtfault fèf dicemas.

Vldrmbtc ni^o ftmilia^tfuttwaiora tätnen amp;nbsp;tt^ nuiora,nec ita hirlMa,citri mali odare. Perferam Ixidieofftcmafrovera KeUjJdvtutur herba fafi firn in hortisprouenKnietquam Germani, vt dixi^ tna^^qnia cimices clerc videtur, Vuantzenkraut nominät.pledits itaqnc ctim hitifts herbx oder fit, nm efi cur apes ea delcfl-entur,neque eifiorenti in* fident, fed eamfotius fugiunt. Centra ida quant fro veraf iSlam damns vnicè ob!eS}antHr,quod il Uns tamgratus odorfit,vt in adibusflrata,eas ^a tißimo adore comfleat.

MeUffiphyUon ex fecunda ardine calefacientiü cenfitur,dcficeat vet o non aquè,fed iffum quifiia in boefrimi ardinis eße fofiuerit.

Polia cum vinofota aut iüita, contra ficorfionti fbalangiorum.canumq; mor fits frofiunt.rtccoflum eorundem, fi eo ferfundantur, idem fotefi: In in* fepionibus ad ducendos menfes vtile efi. DenWa eodem indolore colluuntur. Dyfentericis inienum frodefi. Eun^orum firan^lationibns, folia cum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitro

nitro potafuccurrut. Torminihut auxilimtur- Da* tur in edegmate orthofnoicit. 1 Uita cumJahßru* mM Jifcutiunt.'flccrafurgant.Artiiularios dologt; rei illita mitigant.

t'iclißophyüon Marrubio facultate ßmUe eß,fed flurimum ab co vincitur : quamobrem nee ftitur iUoquißiiam. Superuacancumßquidem foretpra fente MarrubiojCnim tantm eß ybie/uc terrarupro uëtm,yeüe fti MeUffophyllo. Caterum f cut forti ad manum quando^ue Marrubium non fuerit.iüo oti quacunque yti licebit, modi quato ab hoe exu* pereturco^itum habuerit.

Mclifophyllo ßue Melittana ß perun^antur al* ucaria^nonfugicnt apes: nuSo enim magu^audent fiore, Copia iflim examina facilimè contmentur. idem prafentißimumeß contra if lue earn feßa* rumq;,amp; arancorum,itimfcorpiomim,r(medium, Jtem contra vuluarußran^lationes addtto nitroContra tormina è vino. Toha dutßrumis idinun* tur,amp;fedis vitiis cumfale dccofla.Succtuftrmi* nat pur^at,amp;inßationes dijcutit,amp;vlcera fan at. Articularios morbos fedat,canisq; morfus. Prode^Ï dyfintcricis VcttribMs,amp; cccliacif,orthopnoicis,lic* nibus,vlceribus tboracis.Caligines oculorumfucco mm mcüè mun^i eximium habetur.

Ai ßomitchi ex fri^ditatc morßtt, ti)‘ d nigra bile triflitiM amp;nbsp;timorés qui ßne ratione ex ilia funt.confert.llilaritatem ejficit,amp;- ad mclancho licumacpituitofitm hnmoremfrodefl.fcrtitr rjuod indnflriam aj^crat^r^ quodante fomnum famptu, bon tfirnnia faciat,cptraria ratione c»m hraßiea, qua mala inÇumnia ajfert.ßubones ladit,

MA^9^v Grace.Vœniculum Latine, ojp^ f^ara* cina antiquum amp;nbsp;Latina nomen retinue^ thrumeur runtfiermanice Fenchel (Gallic's du Fenouil) apheUatu dicitur.fàaratbrum Grads di/dum putant à mart cc(cendo,quod ad condienda flurima cum inaruct rit commendatißimum ftt.Fceniculum autem did Pimicuo exiTlimant, quod fatum magno cum f enorc fet lum. men reddat.

faniculum fcrulacdgeneris cH , hominis^: plet rumq;froceritatem (uferat,caulegeniculate,fun^ gofa intus medulla, leui exterius cortice amp;nbsp;herbas ceo,folio febrotoni.fed longiorc moUioriq;, iucundo odore,vmbella rotunda,amfla,lutca, in orbem rao diatim cirdnato, in qua fernen nudum def endet, radice Candida,longa amp;nbsp;odorata.

Pafirn in hortis fatum frouenit.Sua etiarnff o* te interdum feu érnetbum nafcitur,

Fanicutum tam valëter excalfacit,vt ex tertio ordirte excalefacientium cenferi foßit.Exiccatve^ ro nigt;naquè,fid ijiftm quifpiam in heefrimi effe erdinis pofacrit- Proinde lacprocréât, quod,fiad-modumdeficcarcttiionfaiK efficeret.

Paniculi herba camera mammas lafie reflect Idem fotefl fernen potH, aut dccociH cum ftifina. Coma decofUifubditum impofitiimve,reitum amp;nbsp;Deftca vitiis vtilerquippe quod vrinS cierepotent. Cotraßrpentium têtus in vinopetumpredefi. Me» fes ducit.In febribtssnaufeam,amp;flomachi ardore ex aqua fri^ida potum,fedat.Scadices contrite amp;nbsp;cum melle illita,morfbus canum medetur. Succus caulibits amp;foliis exprefis in file ßecatus,medicos mentis qua ad excitandam oculorum aciem confia ciuntur, vtiliter adiicitur. Extrahitur etiam pact eus ex fimine viridi,foliis,ramulisq;, ad eade fti^ Us. Kadix in prima ^rminatione exprimititr. In eccidetaU Iberia tiquorem^^mmißmilem reddit, Caulem medium dum herbaßoret incola deme^ ttintjgnif admoue»t,quigt;fitcilius vi caloris exu, dans gummi remittat- Hoc eßscacius ßtcco est ad medicamenta oculorum.

Tantculum lacprocrtM, Sujfußs auxiUatur-Vri nM menfes^; cit. I» condimentis aßidiim Anethi i'fM^.'FanidtU ven amp;in opfiniis.Apudnos in hoc rtponunt,no fawac Pyrethrum amp;nbsp;Terebinthum condientespvt in totitm annum vfuifit,qucmadm» dum amp;nbsp;cep Of amp;nbsp;rapat,amp; alia buiufmodi ^uadS infolo aceto,alia in oxalme afjcruantei^

Adfiarpionum iClus amp;ferpentium ,femine in vino poto valet.S»ccitsamp;auribusinfliUatur,yer^ miculófque in his necat.ldipfum condimsMis pro^ pe omnibus infcritur, Oxyporis etiam aptißime. Quin amp;nbsp;crisflisfitbditirrpanisSemenfiomachum dißolutum adßrinff t. Piaufeam ex aqua tritiifc^ dat~ Pulmonibiu amp;nbsp;iccimribus landatißimum. Vmtremßßit cum modicèßtmitur, vrinam exci= tat,amp; tormina miti^at dccoflumjadisq; dcßclu potum mammas replet. Kadix cumptifana pota renes pur^at,ßue decodefitceo ^ßue feminefum^ pco.Prodeß (^ hydropicis radix ex vine codante conuulßs. lllinuntur folia tumoribus osdentibut ex aceto.Calculos veßcapeUunt. Cenitura abune dantiam quoquo modo haußum facit-Vaendis alt;gt; mieißimumßue adfouendumradtee cumvino coa daßue contrita inoleo illitum . Kulti tumoribus t^fuff^iatis cumcera illinunt.'Etradice inßeco Vel cum meUc contra canis morfumvtuntur.i.t cë* tra multipcdem ex vinot

PLANTAR.VM HISTORIAB

, EX SIMEONE SETHI.

Zac procréât,amp; fujjvßs remetlio efl, V rinam dt, amp;nbsp;menfes ducit.

DEMELANTHIO. CAP. CXCir. Melanthium nigella Romana ofFicinij, nobis eft femine oigro ex rure amp;nbsp;Cartu* fianis.fcmineiteni rufo quibufdä odora* tior,nobis eft donatum à Claudio Daui* de medico amp;nbsp;optimo amp;nbsp;dodifsimo.

NOMINA.

^^!l‘f’ '\ ^LÄcU^lov Grads,Japanerni^um,t^i^b X T X/4 amp;Cith Latinisdicitur,ÇGallicèNiel* le.ou Poiurette. ) Offtcina amnes Ni^Uam ap* Ktlathio pellant.Melanthionautem amp;ni^cUa, à ni^oflmi fnde di- nij colore hac herba hauddubiè dida efl.

l.idimA^x ^‘^^^^ Nt^cUaJpecies repenatur, nobu tarnen doo t- ßffxin /n'ax medicos amp;nbsp;bortenfes tres videre conti^it,lt;juar»m -■ ctox.A-M^,, j^^ quidem habentfemina ni^a,tertia verofitb* flauum.ïnter CM qua habentfimsna ni^a,prima febuuartz kom mich Germanicè appcllauimiee, alteram autem fchuuartz Coriander, quodfo* lia eins CoriandrifoUis non dißimiliafint. T ertia i^Mmrm*./ilr-'P quod ad folia amp;nbsp;flores attinct, prima per omnia ^i^Tnaoi- ’fi^^^^ e^gt;in fimine tantum quodflaueflit, vtdio C-oo-xAtt^ ximus,diuerflt,Herbarlj huius temporis Nippeilam citrinam nominant • Prater hos tres iam cememoo

mtäs e?{ quitrta, qua lytueßris Niella dicitur^ quôdfcitKet fu tßote in arms nafcatur. Germants Vuild fchuuartzer Coriander nominatur. Via detur autem effe potins tertiumgenui Cummi^l ucflris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

^idanthion frutex eT{ fußUM, ramulis tennis JAeîatlîio Jius.altitudine falmorum duorum vel ampltor^foo liis faruis,Senetionis herba ßmilibns, muite tame exilKribus,capituloin cacumine exiguo eeuPapa» ueris, oblongo, intercurfantibus interne dißindiec nibus loeuloßs quinque autfex, inßimmitate exe trinfecus corniculatis,quibus fernen ni^um, acre, edoratum includitur. Sylueßre alteri hortenßfere fimile eß,folia ßquidem anetbi babet,floresprime ßmiles,nifi quid celereßnt ele^antiores,Capitulamp; plane Aquileia reßendet, atque mfe femina ni^a:

Mclantbien demeßieum non nißin bortisfatu» prouenit.Sylueßre autem,vtdidü e^fin a^isjua Jponte prouenit.

ÏAelathiü excalefacit atq; deflecat tertio ordint. VIRES. EX DIOSCORIDE. Capitis doloribtss itlitumjronti Melanthitm,amp;-Mi inciptta*-

incipientibui fuffuftombin cum irino tritum lt;i’‘ tJ/t ribuf mfufum frode^ï.TollitlentiffncSjlef’nUaitiie mata vetufta ditrititij; cum accto iUitum-Circuna fearißeatös clauos excutit cum vetere vino irnfoß* turn. Dentium dolorihits cum accto amp;nbsp;tedadcco^ clum,fieo colluantur,ßuccuir!t. Kotundofventris lumbricos exlgt;eüit,cx aqua vmbUico illitum. Trh turn autem amp;nbsp;inlinteo coUigatu amp;nbsp;oßaclumj de^ fiiUationc laborante! adiuuat.Pluribut dtebmffo* tum,'vrinam,mcnfis amp;nbsp;lacproiiocat. Dißieuttaa temßirandi cum vinofotumßiiit- Phalangiorum morfibm drachma fondere cum atjua hauflu au-xiliatur.\ujf:tußerjientes fugaatur. Tradunt lar-gius epotum cnccare.

Tcituium e^partiü M elanthium,-vigt;dc deßiUao tionesfanat caUdu inlinteoadmotu,ati]Hc aßiduo olßaflu. feinet lam ß intro in corpmßumatur, vel maxime flatta extinguit, Hine confiât eßentia ta fßm effe tcnuis,amp;ad vague à calid.tate deboraa ta. Propterea /anè eliâ amarum efi. Itaq; mirum non est fi hibricoi interimat iton efum modo,fid ea ti.imforii impofitu . Nequefane etia mirandumß lepros,clauos,myrrnecias eiiciat.Sic verb etiam or thopneeam iuuat,amp; menfesproHocat,qui ob craßia tiem aut vifeedinem reteti fucrint.i nfumma, vbi mcifione, exterfione, deficcatione, excali faPlicne e^i opitts,prafiantißimHm id remeditini cfi.

‘Mchorthien medeturfirpentium fla^ amp;fcor« flonum. IUini ex ace ta amp;nbsp;nielle reperia, ineenfiq; Jirpeutes fii^ari. Bibitur drachma contra arancot, Deßtllationcm narinni difeatit tufom ht lintcolo ol fadum.Capitis dolores illitum ex aceto, fif infit* fum naribus miti^at.Cum irino eculorum epiphoa fas ^timorés Icnit.Dcntium dolores codum cum aceto.ylceraoris tritum amp;nbsp;commandueatum.l,e pros amp;nbsp;lenliffnes ex aceto tritum emcndat.r)iffi= eultatesfbirandi addito vino potim . Duritias tu^ more'fque Veteresamp;fitppurationes iUitu. Lac mu= Herum äuget continuis diehusfumptum.Colligiiur fucetts vt Hyofyami. Oculos purgat, Vrimtni amp;nbsp;menßrua cict.Similitcr largiw Venenum efl,quod miremur, cum jimaigratflime panes etiam con-diai.Cminimo lintcolo alligatis tantum grains trio gintaflecuudas trahi reperio.A iunt Cn elauis inpe dihus mederi tritum in vrina.Culiccsfluffituncca* ttnteni mufleas.

Lfl tenuiu partium,lubricos inventre necat,flao tus difleutit, pituitamp inetdit. Ad orthopnnas amp;nbsp;defluxus capitis facit odoraiü,praflcrtingt;poflquam cale fad um fucrit.Diciturvero quedß tcratur,amp; cum aceto ventri imponatur, etiam ßc lumbricos recare. Et ft cum mclle fermentctur,amp; calidaa^ equa hauriaiHr,calculos inrenib. amp;veftca minuit.

MANTARVM HISTORIAE tgt;rlnam cit,menfes ducittamp;’Vehitiremedium cona tra venena eTf^f quis ipfum ieiunus affumat.

DE MALA CHE. GAP. rnM^rvi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X c 11 r.

Malua A ^a^ctyjl GrxcfMalua Latine, Officinis la ^aare di^ JLtinum name retinuit,Cermanicè Pappel, lia.. ^GaUice M aulue)Æclt;/»r. Malua autem Grads ffStÄclT- ab emoUienda aluo name lraxit:feoÄtt.T^(IIJ enim XSp., nbsp;nbsp;nbsp;mollirefignifcat. Qwnetiam Latinis Varro Malua eiuafmoluamjijuod aluu mollMt, ditlam effe cou tendit. Antiejui enim ea vtebintur in acetarUs cü Laduca ad fubducendam aluum. Vnde biartiaUs Ifbro decimo ait:

^xoneratftras ventrem mihi vidica maluat AttHlit,amp; varias quas habet hortus opes, GENERA.

Haluarumgenera effe diso Diofiorides t^ Galt nur tradunt. V na enim hortenfis, altera fyluefirii

Malua dieitur.Hortenfsjqua in hortis fttafroMa \vmt.-t--,orffy nit, Germants Romifelie Pappel, vel Ernrofz, quodfeilicetmeffis tefore florcat,vel Herbftrofz

nominatur. Unitts iterum varia funt genera : alia ßquidem rofas furjnsreas, amp;nbsp;has Vel ßmflici vel multipUd foliorum textura conßantes,vtfidua, ra m^ßrattaUaeandidas amp;nbsp;iterum foliorum tex-turn differentes producit.Nos vna piel um quatuor ^^^uefiru haç hortenfis Haluagenera eemflextfumus. Syb

ntflru nonqux mfyluu, autafpens ligt;cis,Jia ^»* tn^entA-in incultii lock (ùaßionte naflitur, intcUiff debet' id quod Grxca vox y(^^}ierctlci,qua Viofiofides V« X^'^o2ti titur,maxime dacet-ü^tc enim Greecii mculta amp;nbsp;inelaboratam terram fignißeat, quälte in femitu, frutis^Uisq; huiußnodi ruris amp;“ a^-i fartibm efi. irreitica hete feu ßflucßris Walua itide in duM di firibuiturJpedesequeedii inim pumila eßifly humi P Unifia, [erpes, hancGermani Genfzp appel, Rafz oder Hafenpappel voedt.Ç^da altias attollitur,amp; feriarborefiit,hancGermanicè Rofzpappel »0« Arbon^ minant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flens.

Uortenßs 'Malua ^randeflit in arborem, eiusq: Horlanfls fleapus tanta ma^titudineproflcit,vt baculi nßim prabeat-Folia huk ampla, circinata rotunditatu, multis in ambituflffnentis.Gaudexßmplcxßuxu riofa proceritatis attoUituria mediofere ad vertice pulchemmisfieribas decoratM,brcui admodupeo diculo dependentibus .quivenufiatc refis non cc‘ dHnt,amp;' fijuppeteret odor,dcprincipatu certaret. Colore confiant purpurea,vermiculatóvc amp;nbsp;cadk do.Capitulaquadam breuibus innixapctiolis, amp;nbsp;leuiter inmueronem faßi^iata primü è caulepra fihuntdisqipaulatimintumeflentibuSjpra^nantia floru inuolucrafatiflunt,in quibus dehiflentes rofle. fiflpadunt,amp; explicantur in folia quinque,inters dum ßrufHli quadaferie, rt diximsts, numerofa, calycibus apicespaucos complexis,qui lutci mediis

PLANTAKVM HtST.0R.IAE tmicant, guihtn decidcDtibm crumputitpin'lgt;iire4 fl.irninn.iïit fatiufiiccrcfiit mn!ti[ilicitcr tunica^ titiyatj; in vmbilici farmam namcro/i (èminc coa* gmëtatiii,m quib. Am decujfa funtfoUa.reliqaa* Sylucftris rum Mnluarummadofimiimrecluduntiir. Sylue* pumila. firn fimita amp;nbsp;!jnmirepegt;is,fo!tü rotunda, pin^ui, amp;nbsp;in ambitu Çeimta conflit: caulc mn^noißtribm Sylucflris ex cAudidopurpu,•afcentihut,radiée cadida. Syb praccrior. ueflru altiorfolio ma^u laciniato nafcitur,fioribM ex caruleo pHrpureii,radice Candida,

quot;Hortenfi in hartes fata proucnlt.Syluc/lru aute loeit incultu.pin^uibui potifimum,amp; bumidit.

Uortenfs floret Tulio çl^Au^uflo prafertim me* ßbitt : neque enimflos it vt rofa fugax en, fed diu yigor vitaq; durât. Sylufru pumilaper iota afla* tem,amp; in maximam autumni par lern durât. Ar* bore/cens autemXunio (^ [ulio meiiflbus,floribuf quam maxime abundat.

Haluaf/lueftrii digerentb paululu,^ emollien til leuiter eflfacultatii.liortenfis vero quato plus habet aquea humiditatii,tanto facultate imbecil* lior efl-Prudui eun tato validior en,quatoet fle* eior.Inter Lanuca,Setam,amp; Malua id efl diferi* Sylueflria minii,nempe quodfleeiora ßMfylueflria,fatiua h» fatiuiifice midiora.Permifium efl Ma'uxfucco a’iquidgluti* eiiwar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mfum,

CAPVT cxcirr. 175 nofim,ij»o LaSfaca caret. A repi^eraniii facilitate manifeflè abeTl,vt ante fumptione cernere licet^ f ex ambohus particulatim oliribtis,qtiemadmoditm faditare homines cogt;t!ueuerunt,cataplafma ad ca lidum quempiam ajfedum,qualis ef eryfipclai,cS fonaStmoUinfcula folia diU^der tundens donce ad leuorem redadafint exadifimum.Tum nanq: cor ^lofces laducam manifeflè refri^erare, Maluam •Vero modicum,et quafl tepidmnquendam calorem obtincrc.fatilè hoc olm deorfum labitur, non tan^ turn qu:a humidu esl,fed etiam quia ^lutinofim, Si borum trium oleriifuccos inter fe compares, te« nuis amp;abfletfirius Eieta,crafiorglutinofiorq; Mal ua,in quot;vtriufque medio Laduca flatuetur-üae Ca lenas lib.ij.de Alimentorumfacultatibia.

ffui aptior hortenfis multb quàmfylueJb-is.Sto^ macho m\ia,aluum bonam cficit,prafirtim cau^ les,inttflinis (i^* ncflcx vtiles.ioUa ernda i!lita,amp; cum modicofale addito mede commaducata, agia lopM fanant.Ver urn in inducenda cicatrice, eafine fale vtendum e?{. Contra apum vefianimq; idut idita prodesi.Utfi emdatritaq; cumoleo anteafe inunxerit aliquis,nonferitur. AchorM,furfMréfque cumvrina idita fanat. Sacris j^ibus amp;nbsp;ambuflis décoda folia tritaf vtiUtcr cum oleo imfonuntur, Idius dccodum vuluas infcf ione mollit, l^rodcTl c^ rofionibM inteflinorum ,vul»a fedifque clyflere

infufum. Ïuf ilecofta cum radiée fia omnib. leto’ libiu venenis auxi!iatur,ß continuo à bibentib.re* uomatur-Contra fhalan^iorümorfitremedio eTh Laefroritat.Seme citu admixto Loti filueflrisfi* mine potunt cum vino vefica dolores lenit.

lAalua contra omnes aculeatos id tu efficacior '»ls,pracipuè ßorpionum,vefiarumfimiliumq:, amp;nbsp;muris aranei. Quin amp;nbsp;trita cü oleo tjualibct card ferundi antè.vel habetes tas nonfcridtur-folium impoßtumfiorpionthm torporem affert.Vaient co tra venena.Aatleos omnes extrahut lUita emda, ■f alias tust cum f- anetho pota. Décoda vero cum radice aceto, fiajeporis marini vencnareflrin^unt:amp;vtquida dicHt,fivomatur. Decifde mira amp;nbsp;alia tradutur, fed maxime,fi quotidie quisficci ex qualibet card firbeatcyathum dimidium, omnibus morbis carh turum. Vleera manantia in capite Panant,in vrina putrefada lichcnas,amp;vlccra oris cd melle.R.adix décoda furfures capitis amp;nbsp;detium mobilitates.Eo iiu qua vnu cau’cm habet, radice circa dente qui dolcatpunpre,donccdcfinat dolor . Ladern fir um as etparotidas panosq;,addita hominis faliua,pur^at citra vulnus. Semen in vino niffopotum,à pituitis amp;nbsp;naupeis liberat. Kadix mammard vitiis occur* rit,ada0igata in lana ni^a.Tufim in lade coda, •amp; firbitionis modo fimpta,quinis diebus emedat, Stemacho inutiles Sextus Nigerdicit. Olympias

CAPVT CXCIIT. 177 ThcläM,abortiifM cjfe cum ädipc anferis. Alitai fur^arificminas, foins c4rum manus plenx men* fura,inolco amp;nbsp;vine fumlitis.V tique confiât partie rientet fubfiratis foUis celerius foiui,protinus à par tu reuocanda, ne vulua fiquatur. Dant amp;nbsp;fuccum hihendum parturientibutieiunis,in Dmo décoda hemina- Quin 0“Jemen tritü adaU^ant brachio, genitale non centinentium • Adcoq; ea Veneri na* fcuntur, vtfernen vnicaulis ajperfumgcnitali.fa* minarumauiditates augert ad infinitum Xcnocra* tes tradat, I tem tres radices iuxta adaliigatas, te* nafimo amp;nbsp;dyjcntericisvtilifiimè infundi. Item fie* disyitiis,velfifoueantur- Melancholicis quoque fuccus daturcyathis ternis tepidus, amp;nbsp;infanienti* bus quaternis.Decoda comitialibus hemina fucci. tJicamp; calculofis,ct inflatione,amp;‘ torminibus,aut »pifibotonico laborantibus tepidus idinitur. Et fa* cris ignibus amp;nbsp;ambuflis décoda In oleum folia int ponuntur, (ir ad vulnerum impetus cruda cum pa ne. Succus décoda neruis proded, amp;ycfica, ó» inteflinorum rofionibus. VuluM amp;nbsp;cibo amp;nbsp;infiu* fioncmollit tolco.Succus décoda pori meatus fua* ucsfiaot.

Ventriculum facile fubit,non folumpropter hu* m,ditatcm,ycrumetiamglHtinofitatem,atq;impri mis ficumoleoamp;'garoojfiratur, vino quo editur temport irrorata.'Vcficam,theractm,pulmoncm^ iuuat.

tuuitt,amp; raucamvocem lenlt.Sylueßrii malua,Trt ferunt,C0mcfla,doleres cxveJjiMHm morßi tallit.Si qu'u morfm à veßiii aut allibitilrucco Maluwe,pr^ fertim/ylueflrk,plt;n un^atur,confcflim dolore Icua^ tur.Dicitur etiam quid haim decoiltim fotum,la pides cottterit,fimmmi conciliât, facilemq: partum pr^flat,ß muller ea crebrius ytaturAllita inflam* mationes lenit, cdque qu£ indurata ßmtcmollit’ Îllud M alua peculiarc cfl,vt impoßta iclibm ve* Jparum amp;nbsp;apum, dolores leuctgt;

Taraarix in GalliaNarbonenfiluxuriat, nunc etiam in horcis regiis quos fons bel læ aquzirrigat,amp; in bonis Reuetédi Bel laij Parifïcnlïs epifcopi amp;Cardinalis,Po fterorummcmoria,amp; noftra omnium re-2^rutueif^to nerationedignifsimi, vt qui nullis parelt fumptgt;bus,quo partem medicinæ planta* riam reddat illuftiiorem amp;nbsp;«ertiorem.

Tiiofcorides duo Tamarids genera facit.Vna e* nimfylutflris efl,qua!isefl eaqiiainplerifqiGer* tnama lodsprauenit,quamq:hi!: plÓlamdamust Alttra

CAP VT cxci ir r. 178 Alterd fdthidfijuttpriori in cdtcrisßmUis c^, niß quad fmdifera esi,amp;minime,Ht illa,flerilis.

Sylncflris drhuflHmfrutexHe humilis cfl,ramlt tx herbdcco fulmij; colore Vdriegatii, foliis Sabi* ^“^ dut f.rices, flore mufl:ofo, qui dcninm nt pappot CHolat. Satina cateraflmilis eÜ JylncßrißfuClum tarnen^aUd non diflimilcmprofert,quifftflu ina-quatitcradflrimrit.

Proxime palndes,refides fla^aantesq; aqaat na flitur, Sylueflriiq: copioflain Germania ad P^hcnH amp;nbsp;lftrnm,infi^ncsfluuios,pro»enit-Satiua in Syo ria amp;nbsp;Aegypto, vbiproceriflimoi aquat arbores, giSnitar.

Hyrice abfler^entis csl ac incidents facultatls, dbjqueperjpicuadeftccatione: habetverô etiaado flrifiioncm nonnndam . Caterum fruClus amp;nbsp;cor* tex nonpaucamfortita eft adflri^lioncm, adeb vt gdUa omphacitidifeu immatura proxima fint,nifi quod acerbitas cuidens esl in ^aUd ,fed Myrices fmflui tempa-atura incil inaquaUs : immifla est emm natura ciiu multa partium tenuitas, arque quot;bis abfler^endi, quodÇanè^aUa baud ineïî. Por» fè Üyrica combu^a ciifis admodum deflecatoria faeultatis.

PLANTARVM HTSTOIITAE facultatif eft.flurimamabfler^eitili facultateha* henStfauxiUam adflrin^ndi.

Vrufiitvice gaHa in oris oculorum^: meJicami* nihuf vtuntur.Cruentis ß:utis in lgt;ot»,caliacif,fce^ minarum fluxionthm^morho regio, amp;phalang^» mm morßbm prodef,Ocdemata iUitiu re^rimit. Cortex eadem quafru^-us potefl. Decofbum folio* mm cam vino potum lienem minuit. Ad dolorem dentium in coUutionibuf falutare efl,amp; mulierum fluxionibui in defefionibm. Aptè hu inquibitf pe* diculi amp;nbsp;lendes abundant circunfunditur.Cinif li* gnorum cim appofituf profluuium ex vtero fuppri* Calices mit, E trunco dus nonnulli potorios calices fabri* potorij ex cant,quibsfs in lienofspro poculo vtuntur,quo da* trtmeo tas tus in iispotus prof dat.

Myrice prodcfl admodum licni indurato,decoPHs cum aceto aut vino radicibuf,fucfoliif,fue extre* tuis ramuliS'Sanatvero etiam dentium dolores,

Lenaus Canari ea carcinomata in vino décoda tritaque cum melle dicit,Ad lienem pracipua efl, fiJüceus eins exprejfus in vino bibatur, Adcoque mirabilem dus antipathiam contra folü hoc vifee* rum faciunt,vt affirment,f ex ea alueis fadis bi* latfses,finc liene inucniri-Lt idea homini quoque fflenedco esbumpotumq; dant in vafis ex eafa* dis.

^is.'Lif^uni amp;nbsp;fl«i amp;nbsp;ßlM amp;nbsp;cortex in cofjem gt;[w adhibentur, ejuarujuam remißiora.Daturfim ^inem reiicientibus cortex tritus,amp; cotrafroflu-»iafa;minarHm,ceeliacis quo^uedjem tufus impôt ßtüfefue collectiones omnesmhibet,'Poliis exprimé turfuccus.Ad hete eadem amp;invino decoijuuntur: ffAVero adletlo meUegan^xnis illinuiitur . Df» coftum eorum in vino potam,Vel impoßtum cum roßteeo amp;cera fedat-Sic amp;nbsp;cpinyflidea fanat.Ad dentium dolorem auriümque decorum eorum fa^ lutare efi.Kadix ad eadem,ßmiliter amp;folia.iiAC amphus ad eaejua ferpuntjmponuntur cum polen ta. Semen drachma pondéré aduer/us phalauffa amp;nbsp;arancos bibitur-Cum altilium vero pin^i fut runcuUs imponitur.Pfpcax amp;nbsp;contra ferpentium iéiusipraterejuam aßidum. N cenon morbo regio, phihiriafi,tendibs!fquc decoflum infisfumprodefi, abundantidmque mulierumßßit.Ciait arboris ai omnia eadem prodeß.

DE ME CONE R HOE A DE., CAPVT CXCV. Z'-r^rj^ectafp.-'’^ NOMINA. re^-'ir^^cecßquot;

uer rubeum officinis amp;nbsp;herbariis’Cermanis aßre Papauer pitH quem ludentes pueri harumfoUis concauo pu rubeum, ^ impoßtis , altera palma ineußa adunt, Kla p= fenofen , quaß die as crepitacularcs rofas, amp;nbsp;Glufclicn,

Glitfclié,cgt;’ vuild Maen,4c Kornrofen,(G4/. Coquelicoc,ou Ponceîu)algt;pcllat.lihœ!u aif tem à ßore,qui ei protium deciJit^difium eß.

Volia ^rucx,aHt Cichorioßmilidj^ ineißa hd^ galias m^ betjoffora Mmcit amp;nbsp;aßtera. Cdulcm f lanugim^ ceum, f»m,rcÜum,aJpcritm,cubiialim. ftorem puiiiceu, amp;nbsp;aHqudndo cadidum, ßmUemßlucßrii Anemo* nesflori.Caput oblo^um,minm tdmen quam Anf moncs.Semen rufum.Kadicem oblon^amßubalba, minorisdi^iticraßitHdine,amaram^i.xqua delif neatione omnibus perßieuum fit,berbam qua Pa* fauer rubeum bodie vul^e nominant, iße Khaa* da,qMd fitfolio Pruca,laciniato,fiabro fly loffo* rctcaulc lanuginofi,rcilo,afpero,citbitali: flore fl* uefiris Anemones puniceo, nonnunquam atbo, ob* lon^ capite:fimine rufo,radice lonp^a,fubalbida, Papduer ^’’^*‘ di^iti craßit»dine,^fiu amara, Girant i* rubeü non ^‘^'*‘ quiAnemonem eße arbitrantur,qubd folia efl Ane* ‘**^*^‘*^ Coriandrißunticuidentißime redamenh mone nbsp;nbsp;nbsp;^°^ Khrradis vtriufquepiélurm damus-Vnim at* que adcoprimi, quod Eruca folia habet,altcr!!U , quod Cichorq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• f

quot;Vere amp;‘ aflate dumfrumenta meßem appelut, florct.-quo ctiam tempere decerpitur.

H»»« Paj/auerif quiixjuc fexVe capita cum tria Iw vim dathis dccofla donce ad daas reducatur, fotui dabis quibtufimnum accerfere volucris. Se» mcnacctabulimefura cum aqua mulfafotum,ah uum imiter cmollit.A.d idem fraßandum meUitis amp;dulciariilt; immifcctur.Polia cum calycibits iUi» ta inflammatio»esfanant.P.orundem^erfufioite amp;nbsp;fotufomiius alUeitm-,

Pafauer quodda P^hceaf nuneufatur, qubdfch licet eeleriterflos dm defluat.üuim fernen vali» dim réfrigérât ,itavt nequaquam co quu innoxiè folo vtipofit,velutifatiuo mclli admijiens.Admo» dumverb itafumftum fmnum conciliât. Scd amp;nbsp;fußdum eim inffergtir.t iis qua ex mclle confciu» tur bcllariis,flacentis amp;nbsp;fanilm.

Sacro igni mcdeturMulicrum nicnflruaproflm ui a compefcit.Sanguinem è naribmflucnlent icco» ri impoftu ßßit. Lingua ex decode dm lota,ardo» remfaucium [anat. Pudcdoriim tumores dtlumc» fecrefacit. Teporibm ilUtum^fbrcnctids fimnum coneiliat.

eondliitt. CaUdts oculorum dolores Imteo imj’oßtlt miti^M.Vnderurfm omnibm liijitet, Papauer hoc rubrum no efje Anemonem,qubdfcilicet h^cc if fit' contrarius flanèfacultates obtincat.

MHK»V l!ft^at^aci,Pafauerfittiuum la» tinè dicttur-Ofpcina antiquum nomen re» tinuerunt. Germanité Magfomen oder Man,. (^GaUicè Du Pniot'tvocatur,Di(}üautem Gra» Jtleco qua ^.^ fj,ün^]i à fiurjvè'I, hoc efi , non minifirando, re af felle quid finis fun^ muniis refcentes nonfatiatur. ftX'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA.

Satiui Pafaueru duflex»enus,album videlicet cuimflos amp;nbsp;Jemen candidum:amp;ni^um,quod fie» mine ni^o confiât ■ N os vtrunque^mu vna ficlu ra comflexiJumsts, EO R M A.

ToHis confiât lon^,ferambitum fèrratisinulló» que fediculo cauliadharentibusfioribus vel can» didis, vel ex candido Imiter fur furets .• cafitibui obton^fin quibus firnen atrum vel candidum..

Communit iffis refiigerandi vu efitfroinde foo lia amp;nbsp;capita in aqua décoda fotufimnum accer* funt.amp;ibitur amp;nbsp;decodum contra vi^Haa-Capita trita amp;nbsp;cum polenta cataplafmatis mixta, igni= buspderu amp;nbsp;inflammationihmprofunt • Oportet autemviridiaippa tundcre,amp; inpaßiUos confirm mare^ßecatifque reponereac vti. Capitaperfi c^ tiam ad dimidiar in aqua decofla,dcin itcrum di nielle dum humor denßtur crajfefedtque decofla, ede^a medicamentum e^ciunt,dolorem miti^as in tußiifluxfonibm arta'ia,amp; caliacu affedionio bus- P.jficaciui redditur adieelo Wypodßidis fuc= co Cm Acacia. Papaueru ni^ i (emen tritum cum vino bibitur contra ßuxiones alui amp;nbsp;faminarum profluuiaAnperuigiliisfionti temporibiifque cum aqua tlUnitur. p-iifdem liquor plus réfrigérât, in= ffiffatficcatque.Prui quantitatefumptus dolorem lcuat,fimnum conciliât amp;nbsp;concoquit. Tufi atque caUacis ajfcdibusauxiliattir.Maioriautcm copia hauftus nocet, Icthargicos efficims, amp;nbsp;intcrimit. Ad dolores capitis cum rofaceopdfufus facit. Au-res dolentibus cum amygdaline, myrrhaamp; croco inßiUatur.ln oculorum infammationibsts cum too ßo oui ^utco (^ croco, Ignifacro amp;nbsp;vulncribus cum aceto ,podagris cum lade mulicris amp;nbsp;croco.

Satiui Pa flauem fernen panibusvfiliter cat dul tiarium inßiaf^itui^no Ieeu4 ac Seftmum. Candi* ditunigi iorcpraflat/vimj: rcfi igerandi habet , i* dto^ifomnifcum cfi. Si Pero libcraliusfumalnr, lei forem-etiam inducet, a^eef, coneoejuctur. Tußim frai er ea ex thorace amp;nbsp;fulnione comfefcit.Cofert aduerfui tenues ex cafite deßillationes.Cosfori nul Ium notatio di^num exhibet nutrimentum,

Cadidi fernen toßum in fecundamenfa eu melle afudantiejuos odebatur. Calyx ifß teritur amp;nbsp;bi* litui ßmm caufa.Semen elcfhatis medetar. E. »i* ^0 Pafauere laelttts fucetufeafo mcifo exprimi* tur,ejiii defatur^Cn in paß tilts tritus in vmbra ßc* tatur, mnvi Poporiferamodo , verlsmßcopiofar liauriatur,ctiam mortifcraper fomnumiopion vu-cant.Seminc dus trito inpashdosfe laffe viuntur eld fimnitm. Item ad capitis dolores cum rofacco, Cum his aurium dolori inßillatum. Podagris illii» tue cum lade mulici'um-Hc amp;foliis ipßs vtuntur ud facros ignes.Itcm vaincra cu aceto., E^j tarnen damnauer.m ,collyriis addt,multof magisquas vo cant lexipyraas^quasf pepticas amp;nbsp;coeUacas . N« gram tarnen coebacis in vino datur.

I}alct,amp;' diffiàln efi locofHoKiSjpMitmq; nutrit. Si autem cü nielle edatur ,fimini^emtali ndUcit.' Pndefl amp;nbsp;thorMi,amp; afpcrie artcrinejae tußi.Vt^ trem ßßit^ctß quidafalfo putaucrunt ipfum nieué i e,cim eemtrarittm habeat vim.Lxdit caput,p co-piofitufumaiur , itemj: arp^rauat. Sunt i^ui ipfum (ontcrHnt,amp; vigilantium fionti imponunt, in hoc l’tfomnumconciliet.C.itterttm ni^um Papauerfii gidim efi,amp; ma^ fimniferum, adeb vt ß tjnh eo iinmodicè vtaturjomne profiindo fîmiliter lethar-^iciscapiatur.Ciimrofaceo impofitum cupiti duf dem dolores à caloreortos fanat.Dicituretläquod Hlitum cum laffe muliebri amp;nbsp;croco,podagricos in uet. Huius lachryma i’tncnum eß . N»^i gt;nbsp;autem fuccus cflvocaluniopium.

In Papauere corniculato mirumcurDio. fcoiides omiferit nüuin,£cu colubn in funima filiquaconfpicuuni,notam pU' nèilluftrem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

latum Latiids,oficinis Papauercornutum, papauer Cermanis GelbolmA^etiappcllatur.Cornicula^ cornutu-turn à f-uclu quempre~lucit, cornu medo htflexo,, wminatum ifl,

Volia habet candidajiirdtta, Verbafeoßmilia, fer ambitü Pafaiierh ßluejlrh modo ferrata:cau‘ lern etiarnfimilcm.floremlutcum faUidûm ve.fa^ flum faruum vt coma inflexam/famgraci comis culo fimilcm,vnde amp;nbsp;nomen inuenit. Semen]gt;uftl‘ lam,niff-urn quale Pafauerii.Siadicem in fuferßo de ta ra barentem,niff-am,craffdm.

Diofeorides in maritima t^fajpera locii proue» nire ait.ïn Germania tarnen noßra non nififatum fuerit,nafiitur.

Kadix ad dimidioi coda in aqua capota, if chiadM,amp;iciinoriiajfedu) finarepotefl.îia c» tiam qui craf u amp;nbsp;araneofas fadunt Vrinas pro» defl.Semen acetabu'.i menfura eu aqua mulÇa po» turn,aluum Imiter purgat. Foliaprxterea floresq; cumoleo iUita cruflas emarffnant.Padem inunda iumentorum arffemaacnubeculas emendant, EX GALEN O.

Papauercorniculatum nominatumquidem eîl àfludu leuem inuerflonem habentc.veluti amp;fcc»

Hum^/tcum j vt bouu comu pmUe efje videatur^ V im habet incidendi amp;nbsp;abfler^endi. Proinde ra* dix herba in aqna dcco^a ad dimiditm, iednoris affedut adiHtMt.'Foliaamp;flores, fordida admodii amp;nbsp;maUs^avlcera iuuant.Sed ab bis abflinere o* fortetvlceribus iam fur^atissadeo enim ab^er^c* re valent ,vtamp; fura quoque carnis nonnihil eli* quent.iïocfacultalum robore m fordes duntaxat, fid amp;nbsp;cruflam vlceribus detrahit, EX PLINIO.

Semen alnum purgat dimidie acetabulo in mul fo.Folia trita cumoleo, argemas iumentorum fa* nant.Kadix acctabuli mefura coda in duobus flx* tariis ad dimidias,datur ad lumboruvitia amp;nbsp;ie* cinoris.Carbunculis medentur ex meüefolia.

NOMINA. rnoL-x^é'^/fZ’ Ccom M0^a,ilirvnff.ni]iïa.Gracls, Horus tati* nis,ojficinis amp;vulgaribttsherbariis Mo» Mor«« rgt;tlt; celfl, Germants Maulberbaum, (GaSi» Vn eelfi. ^casiet^ap^eUatur.

Morm arbor notior eft quim vt defcribi deflde* ret. folia autem rotunda ferè habet, nifi qubd in fummo fint acuminata,ïextremitatibus ferrata,et ad Methx hortenfisprimit^fecundigeneris folia accedentia.Vlores lanugineos,fiudum flatim ab or tu (andtdum,citm pubefcitrubrum, vbi maturuit

lt;»tr«.No» cfi certcfilmtio tranfiunJH, quoJ Mort finis quailragintafirè diebas à Verff Harum exor irres ver^ tuvfi; adfilßitiumpafli vermicidhqui (rü^fgra omcisti vit cisjatsnis bombyces ac Seres nominaatarfiriceam de natrid' vellus,quo turret vterHS,pedibus explicantes Coßo tur,amp;eoo ciuntmuUa enim in re alia natura fagacior defies rudern mi heditiir.nec ars aliquid ab iis accefijfi videbitur, rada me- in quo in^enleßus laboraucrit,ß tam multas du id tamor3 vellus ferßeitur natura mutationes,amp;‘ artis du ad f!gt;oßs. nbsp;nbsp;vita vßum dißgt;onitur,!abores aßimemus.Ap^eten^

te ßquidem vere oua, pißeiu ouis baud dißimilia, linteolo ebartaue adbareßcentia, qua proximo au^ tumno produxerunt, radiisfilis exponuntur,aut ea lido in loco , bypoeaufta nimirum,ßrudtur. Oitoßt vtvermiculi excludantur exi^i,qui mox Morifo liis nutriuntur,quoad^‘^randioresfadii fuerint. tum ßatimpmula cuiq; cbartacea, velpotitts inuoluo era conficiiitur,quibusincluß mirabili natura ope^ re lanitio ßefe inuoluunt,ac congcftoglomeri fe cd* dentes,poßquamßtd nendiobierut munus emeriu-tur, adeo vt ßmeßris tantum illis apud nos vita fit. Mor tuis teßbacea ßubinde tunic,i inducitur, qua aliquot diebus obduffi reuiuifiunt, ac afiitis fibi alls in volucres papiliones deyxnerant, qui ajô fiduè inulcem incidentes coeunteßque, tandem re^i limits ouis milq ßoma amp;colore,quibitsßHa rediuh ua prolesßquente anno rcnaßcitur,iterum moriun* tur,atque adeo cu nullius pratereafint vßus abii* ciuntur.

CAPVT CXCVm. 18 àuntur.Oua aMem ad veris vfque initia feruatur, Vlanc rnirißeam metamorphoßn quant Mit rari ftónmacutn admifatione ac delcClationcßtnt con tcrt[gt;latitt, non potui non commemoräre, quo fl un dtojisvcmticulorunt istont qui ^{ori foUispaflun» tur natura prorfus perfpeda elflet.

idafcitur in hortis quibufdam. Amat autent in primis loca calida fabulo^aj;. Gaudet foßione amp;ftercore. TE MP VS.

^ouißimavrbanarumterminât,neenifl exado Moral friere,ob id di^ba japientißima arborum.'Proindc fapientißi eu banc reminare viderimm , frions minime th tuet arbo-mendum erit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt-

Ïmmaturiii Morifrubbus vbi exarucrit admot du adftrinfft. Maturuis ante mediocriter adflrin-^it.Cortex radicis arboris amaruudinit cuiu'da et purgantis facultatif partieeps efl.foliaamp; ^ermh na quedammodo media tempcric inter adflrifliae nem amp;nbsp;puroatoriamfacultatem funtpradita.

iAorifrufbus aluumföhnt ■facile conumpitur^ Stomacho inimicus eß.Praßat hoc idem dasfuc-cus.DccoPius aut area vafe,aut folatus^map^u ad* flrtft.Admixto mellis exi^io.adfluxior.cs,nomat amp;nbsp;tofidaru mflamationcs facit.Au^etur vis dus adiedo feißili aluminey^alla,croco t^ myrrhadte

tamaricisfcmineJrUe amp;nbsp;thureMoraverè immit twaßcca tufiq;,Khois vice o^ßniis mißent»r,amp; cicUacos iuuant. KaJicis cortex dccoSltu ’n aqui t^ po tuf aluum filuit-lattos ventris l»mbricos ec“ feUitnis qnoq; auxiliat»rijuiaconitnm hauferit-folia trita amp;nbsp;c» oleo iUita, ambuflis igne medcn’‘ tnr. Decocla in aijna ctelerfi cumvitis amp;nbsp;m^-it fd finis capidos tingant. Succus foliorum cyathi menfurapotits,phalanriorummorfibitsauxiliatiir. Corticis (Ss*foliorum accoflo coduuntur vtilitcr in dolore dentes- Codigiturper meffern Cucctu,circii-fijfa (Sr feUa radice arboris: inuenitur enim pofiri die concrete,qui in dolore dentium vtilis efl. Tus hercula difcutititp* aluumpurrat.

SAorifruclui maturus ventrem quidemfubducit! immaturusarefadus medicamentum fitfatis cent flrinrens,adeo vt ad dyfenterias amp;nbsp;caUacos affe-Slus,aliesq; omnes qui exfluxionufuntgencre effi-caxfit.Cotunditur autem ér opflniis mfcetur,vet luti Khoisfruitus: autficui itavideatur,ex aqua autvino bibitur.Porro quod maturorumfuccus ad flomatica medicamenta fit vtilis, propter earn vit delicet qua ineft idi adslriclionem, neminem la* tet.Praterea ad alia coplura particularia,qHa me diocrempofcunt adflrißionem,Copetit, At imma = turn prater acerbitatem acuhtate ettam participant. Tota quoque arbor in omnibtssfltis partibus mnlam

CAPVT CXCVIII. iSj tnlflam aliquamohtinerefacitltMtmex consÏrina rmte amp;nbsp;furgante compofitam videtur.Attamtn in radidi cortice furgatoria cum quadam amarh tudine exupcrat,adeo,vt amp;nbsp;latum lumbricumi)v‘ terficiat.lu aliis autem fnrtibus conTiringens vim cit.lnfolüs tarnen amp;gcrminibiu media quodam^ modo cofrimentis amp;nbsp;fabducentis facultas eß.Cao ternrn mora vhi inventriculum furum, Optima fucrint ingcßa,citißime per interma tranfeunt,et aliis cibisjuo veluti duflu viamßraunt.V erumft cundo loco affumpta, aut prauum in vend e humo* remin»enientia,celerrimè aliis vnà cum cibis con rumpuntur,extraneam quandam atque inexplica bilem corruptelam inducêtiaßmilitcr- Cucurbitis. Tametf enim fugacibus bacomnia fint efculcntis innoce tiara, corruptione tarnen nifivclociter dearo furnconcédant,nonfeemae Pepones,vitiantm'.Vor ro quando ventriculi as fqualidum caUdumf erit, turn ficutpepanibus, itaamp;morisvtendum .Talc naque iecur etiarn tune eßeneeeße eß. Xmmatura iAara ab arbore dccerpta,ficcatdq; in hyemen repo »hnt,vt ßbi medicamen ex us parent,vtsle addyß enteriam, aluiq: dinturnumflorem perfanandum. ty^d quidem facile defceruiant forte eis vfuuenit filafubfiantia humiditate amp;nbsp;lubricitate,fortè e* tia admifiione acrioris facultatis,qua fiimulanda ad exactione aluo fitfatis.Nam adifringens qua-litas adeo nihil ad deiedionem apitulatur,vtccii réprimer*

rc^rirnereflijtarc^; ßt ndt4. Proiiule Moré exi^H quandam eim facultatis poftmnculam ineffe cöii^ doicuim fermar^ inpur^dntibin medicamentii habetunqud facit nanfolum vtfacUedeiiciantur, •voumetiam vt dintim moratain ventre corruma fantar.Qmd ß corruptione ejfiigiant,omnino ^ui* dem humecbant,fcd non plaitè refri^er4nt,niß frh ^daaccipiantur. Pardfime corpus alunt ,fimilia ter vt Pepones, baud tarnen vomitum dent, nee ßemacho vt illi adaerfantur.

Mi^pl(gt;H puppet Grads, Mytrhis latinis, vulgar tints herbarUs Cicutaria,quod feilt eet caule amp;nbsp;foUis Cicuta fimiliniafit.ldacßmUi tudine quida decepti,vcragt;n ef e Cicatam putanea rut,dim tarne ab ea,viribus potißimum,diuerßfi mafit.Gcrmanis VuilderkorfFel appeUatur.

Cicuta caule amp;foliis ßmilis eß, radice obtlnit longam,teneram,rotundam,odoratam,in dbo non infuauem. Hxc tota Diofcoridu dclineatio, milla prorftts réclamante nota,herba cuius effigiem damns pMamfuJfragatur.Siquidem caule firiato,fo liis amp;nbsp;flore Cicuta flmilima eft,adeb vt earn nont

nudiaCicuta difcemere nefl:iat.P,adiccm ctia has het longam,tcneram,rotiindam,cibo iucundam amp;nbsp;tdoratam. L C»

Phalan^iorum morfibus radix Myrrbidir fac» currit mm vino fota, Menfes furgat (ÏP licundat rdncit.Cofla inforbitione tabidis vtiliterdatur.fe runt fraterea aliqui cam bis térve die potam ex vino in feßUcntiaUbus conTUtutionibus, à morba feruare incolumes.

CitmenTirua amp;nbsp;fartas mm vino. Aiuntquoq; eandefota inpeßUentia falutarem effe. Subuenit etphtbißeis in forbitione.Auiditate cibifacit.Pba laiigioru morßis refirinf^it-VIccra quoqiie in facie aut cafite fuccus das in aqua triduo maccratit fanat. DE MELILOTO. C A P.CC.

Ab Ttrique tua Meliloto noftra eft diucr fitSc odoris gracia nobis iucundiffiraa.vt ctiain cubicula præiertim dum recens eft, aut

PLANTAR VM HISTOMAE ?C^^? ’“‘®“*™ *1“™ cocluin fitæftatepluuium, ttiÂ^jf^ odoregrato repleat.

MlAi AuTof Gr^ci'jMclilotM, Serluld dtm^ pana,(Sr Corona re^ia latinü dicitur. Meti Scrtula loti nomeno/fidna retinucrunt-Strlulam veró dd cur dicla. xernnGquodflos eiiti coronamentis dicatm fit, amp;nbsp;quia ex ca antiquitm corona amp;nbsp;ferta faShtata Corona fint.Coronamautemregiam,qiioniam Intdsflori-re^ia. nbsp;nbsp;nbsp;bm fnpernè coronetttr,

MtUlos parent,flatim à radicefrudcofam, cubitalem folio tut. fanigrad minuta ac lente fmhriato ,flofc»lo in • teo,odoris fuauti,teretiper ramos dijjvfi femine. Primum Hoc quanquam tertio nneri,quod nos verum ejfi genui non putamm,foliisamp;floribui fimile fit,tarnen di nul efi vera lamgufiu frafefcrat adfiriHionem,quam fummi HelUotui. requirunt Diofi:orides,Galenui,amp; alUvetcrcs me did,amp; prater amaritudinem baud exiguam acri moniam babeat,fit vt inter Melilotos,mco quidem iudido,rtfH conumerarinonpafit. Hincefi qubd nos infra,hone alio nomine dignati fumm, S axifia garnis luteam appellauerimiu. KlterumaJpePlu ca no,Crociflore,foli'u Trifolii,minutißimu,vtpaulo Germann phßßfß^f dicemm.Hocfanigenm nos Melilotum ca f^clUo ^^^,^-^^^^i,^^^-jjj^^^^j illa,amp; non prior in *‘^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germania nofir a pro Vtra lAelilotofit vfur panda.

ob adßriHiene iUâ manifeflam quam gu^upra-fort, fsccednt folia quapingHiaflnit,amp;flores Cra ci eolorem referentes,qHos Diofiorides requirit-Se* tentiamnoVham coflrmat antiqutu manufriptus herbat^iMS^quihanepro Meliloto pingit. Neq;oba flat quid bac herba non admodum odorata flt:fa= temur enim non rfle laudatif imam l!gt;lelilotum,fcd earn quam Germania noflra profert. t^am quant Plinio lib.xxi.cap,xi.tcfle,Melilotuf vbiquenafca tur,fuamquauis habcatferè regio necejfeefl. N»» bil igitur mirum fl huic berba non adßnt ßngula nota,quas iUi veteresgracié latini attribuut.Sa tis autem efl ci mt?lam qHandam,nempc adflrin^ ^^ MtJu gentem Cf digerentem meße facultatem,haud fl-^^q qtoern^^‘ eus quàm optima. Germans banc berba nominan^fy^-n^iXui^ Vnfer ftauuen fchuclilin,rcZ VuildenkLe

ÇGalU Du Melilot.) Tertium^enui nosofth mam amp;nbsp;légitimant effe arbitramur tAelilotS,qua nos maioriidifcriminit caufaltalicamnnncufiauh Ïtallca mus,quoi mos ßtfatritu Germania noßra omnia iAeUloa feriferegrinavocare italica.Germa.itaquc baud tus. inepte Vuelfcher Steinklee nominabitur.

Vulgaris M eliloti defiriptionem inuenicsfuo lo Melilotm co.Germanica,herba efihuniilis,palmialtitudinc, Germania foliopratenßs Trifrlii,pingui amp;nbsp;ca»o,florcpiß,mi. ca. ttoretarne,luteo,fimine in ßUquisjradicerufa.itai Ïtalica. liea,quam è Campania allatam in Germania ara bitror.

l)itror,cdul(m habetfHbrufunt,rotna^um,foliüfit uiff‘aci,in ambituferratum,fiere luteo,edorato,fie* mine infiUtjua lMiMa,'vt fiflura lucitleitter ofiew dit. Tota etiarn herba odorat a efi,vt hine etia con iiem liccat veram ejfie MelUotum.

Cermanica pafiim in fratis Ccrmania,mo»to-fis potifiimum,nafi:it»r. ïtalica in Germania, nifi fidta fuerit,non prouenit. Ïn Campaniavero circa aolam,rgt;ieficoridc tene,copiofè nafcitstr.

floret fiere per inte^'am a?{atcmvtritmlt;jue ^‘ nM. SiliejuM tarnen in fine lulii amp;AugHslo mette fi: proférant.

MixIa efifiacultatis : habet enim quiddam adt Jlrii^cns,fied amp;nbsp;dfficutit amp;nbsp;maturat : copiofior e^ nim in ca efifiub^antia calida quamfiri^ida, VIRES. EX DIOSCORIDE. KclUotns adfirin^ndifiacultatem obtinct. Mol Ut omîtes infiammationcs , pracipuè auiemocif lorum,^vteri fiedis amp;nbsp;tefiium in paffiodccoela amp;nbsp;illita, Aliqaando autë addito oui Itueo affiato, aut faniffaci farina,aut linifemine,autpolliite molar rio, aut capitulis Papaitcris,aut Intybo recentes ' meUceridas per fie cum aqua, amp;nbsp;achoras cS crer \ ta Chia,et vino aut^aUa illita fianat. Stomachi do iorcm. cum vino colla,ei' cruda cum autedidis If nat.

»at.Aimimi etiam dolores cruilit expreffmjucem^ O'cum faffomßiS.UMfedttt. Capitis delcrcmlc-nit,fum acete O' roüteo injperfit.

Jdelilotot ocults medetur cd lade, aut cum liai femme, ^axillam ejuoq; dolores lcisit,ct capitis ca S'ofaccodte aurid è pajfo,qHa^; ia manibsts iutume» fcuntvel crumpunt. Stomachi dolores issviao de. coda,vel cruda tritaji-^dé cjfedus efi ad viiluae, Teßesverö amp;fede procidua,quaq; ibi (untvitia, reccas ex aqua decoda,vel ex paffo.Adiedo fop. ceo illutunlur ad carcinomata. Defcruefcit in vin» duld. Peculiaritcr O' cbtra meUceridas ejficax.

Utiftup^os Pytha^ora,l.atinit canina aut tertefiris mülui, off'tcinis Mandragora Germanis Circ.ta. Alraun(GdZ. Mandragore ) dicitur. QuqCir= quart di-caa vocarunt, nomen ills à dree feccrut, quonia da idlan» creditur radix eins ad amatoria cöducert. Pyl hago dragora. ras hauddubie ab humana forma, quim radix es Anthropo ins reftrre videtur, Anthropomorphon appeUauit. morphos iHnc ßsmpta-occaßone,a^riaO‘ impoßorcs tlli curnomi-circUfsranci radices humana effigie infignitas dra nata. cufcrunt, quat Madragoras effe tcflritur,cu tarne Agyrtaru eeßet cas effefdilias. O' manu fadas ex ednarû cometum. radicibushumanaffecie fculptis,poften platatu' ï^afcuntur

PLANTARVM HtSTORfAE ï^afcimtur autemJïtbiiKleradicul^farHXjqu^ re^ fr^CmtantcapilloStbarbaittefliniiliilos,^ ex ter^ ra eum acqufrutcolorem,vtraJKCselfeapftireat. Simt amp;nbsp;alia malta qua nebulones iUi fabulantur, i ftfeamiam abimferitis exttrqueant, qua corns memorare in prafintia nihil attinet. Terreflre ma Terre» lumKomani dixer»nt,quod mala froferat,necin ßris ma» altum vt rcliqua arbores Çnr^at. lus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA.

Duo Diofeoridi amp;nbsp;Plinio Mandragora fun tge Mas. nera.Mai Candida efi.faaptav Cracivocant.iï»» iiti bic efftgiem,citra tarnen poma,qua haberenon fotuimuf, damns. Pamina nigra, Gratis èpiifix» Pamina. Ht at à fimilitudinefoliorum appeUata.Theap liras Loewi nbsp;nbsp;nbsp;fus tarnen li.vi.de historia plantarum,ca.ii .tertiu

Theophra quoddam genus Mandragora conflituere videtur: fli expUs cuiusfrudusfit ffiPouS,'^ pecpàJ'HtyW^ wâ -tu discis ibui TCO ^pta,hoc cft,niger,acinofits,amp; (âpore lis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vinofiis.pt niß hoc genus à priorihus diuer/um e/fe

fiatuas,difcrepare inter fentn kuiter Theophraß» amp;nbsp;Diofcoridem necejfe eftfatearis.Mam Diofcori des palam afieritpomapriorum duorum oenerum Vitellis ouorii efiefimilia, amp;nbsp;pallida: contra Théo» phraßusnigra,acinofit,vtdiximus, amp;nbsp;fapore vino fit efie tradit.Kceeditquod idemTheophraßus eos dem loco Mandragora caulem tribuat,pcrinde at» que P linius, quem Diofcorides penitus aufci t : vt । hoc nomine necejfe fit hac omni.i ad terfium hoc

^f^y^ ^Xtindra^orai refefre^quod nos täJnen infrÀ inter Solanigcncra recenfebimus^ht etiam eins pi flnram äffendes.

Taminn an^Tiienhus amp;nbsp;minoribus cjssam Lni tamin^, /fucet foliis efl,^auiter odoratis amp;nbsp;'viro/is^fer ter ramJjtarfiSjiuxtnq; folia f omis ‘viteUis onißniiUb. fallidis,odoratis,inquibus fernen quäle pyri^radit ■eibus ma^if^binu ternisVe ,fbi inuicem implied tif.in fiperfiie ni^ù,intKS candidu amp;nbsp;crafi cors ticis.Caule Vero ni fert. Maris folia fitnt ma^a, candida,lata,lauia vt beta. Mala duplo maiora quam fiemina,croei colorc^cu aliquaffauitate odo rata^qua oomedetespaßoresquadantajusfoporan tur.KadixfupradiUafmtlûymaior tarnen candi» dioiffOrbata amp;nbsp;bac efl cdule.

Mandra^rm/incentem habet facilita tem refri geratoriam,adeo vt tertiift ordinis rcfne^erantiu.' Veruntamen nonnihil etiam caloris incfi.amp;in po» mis humiditatu.Kadicis cortexnon tantum refri» ^erat, fed amp;nbsp;deficcat.

Succus collifftur è cortice recentisradios tuf amp;• piaturuhietlo,qucm infolatum cim iam concreuc» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O rit»!

rit.mfffili vafe remontre of ortet. CoUi^itur itiJe c fom^sfuccMjimautortarnen. Delibratw radkis cortex,amp; traicüm Uno ad vfum fujfeditur. Q^k dam Mandragora radices in vim ad tertias decos quant, ü“ traiefiam fer colum iiu firuant, vtetes cyathi vniiss metsfura in fer»igi!us,amp; dolorsb.^“ in bis qsios fitte dohrkfinfafecare aut vrere volne» rint. Potm oboltrü ditorumf andere cum mulfta» qua Mandra^ra liquor,fituitam.ni^-amq: bilent veratri modo furgat.yerS maiore cof ia f otter vis tamadimit.lA'fcetier medkametis ocularibiti, amp;nbsp;ks qua dnlorcsßniunt.feßis quoq; emoUietibut. P er fefemioboli f andere affofittes,menfes amp;faties tra hit.Sedi fro balam lubdttM fomtumfacit,P,adi.v ebur cmollire fertur,fifenis Iioris cü eo decoftaßt, amp;nbsp;in qua valueritaliquis formant fin^i amp;nbsp;forma ri facilem reddere.Folia recentra,ocu'ord amp;nbsp;quar ykera excitarant inflamationibus cum folenta ik lita frofunt.Dißutiunt eadem omnem duritië,abfi certes, flrumM,tubcrcu!aq;,quinq; aut fixdiebm leniter confricata. Stigmatafitte vkcratione de-lent.Volia condttafiele (cruanturin eofde vfier. R,lt; dix ante trita exaceto i^tibtn facris,amp; ferfentiu klibtes ex mcUc aut olco medetur. Strumar atque tubcrcula ex aqua difikit.A.rtkulorum dolores dé fdenta fedat.Coficitur citra co dionem vinu è car ticetadicis. Teraa mina in vini duleis metretam coftikitintftr. Dantur ex eo teriti cyathi, its qui fia , cati.

Mrhäutvri dcbcnt,vt ante th flam eßSi^uide nul lo tunc ajpeiuntur dolore, eo tjnod firnno quodam freßi tarpcfcant.'^iala olfaflu,amp; cornera fo^ore aJfcrunt.Potefl idem amp;nbsp;eorumÇuccus-tiimius tas men eorundé vfus obmuteßcerc facits Semen male* rupotu vterum ^urgat, afjioßtumj; cumfiilphurc, ifftem non experto rubra fieminarum froflaaiaß-ßit.CoUifftur ex radiée liquor, eafearißeata muh tifaria,amp; co quod crußt,in eauit vaa recefto.E^ ante liquorficco ejpeaeior.Sednoferunt omnibiu locis liquorem radices,idq; experientia oftendit.

Sonorem conciliandi vim habent Mandra^or* foma. Kadicu cortex valentißimus eß, reliqaum quod intus eß imbeciUum exfflit.

• Saccusßt amp;è mails et è caulcidecifi cacumine,ct radicepiitln ajjcrtaautdecoela.vtilis bacvelfur rulo. Concifi quoque inorbiculos feruatur in vino. Saccus non vbiqise inHcnitur,ßcd vbiliotcß,cir ca vindemias quaritur.Odor^auis eius,fid radis cis amp;nbsp;mali^aaior. Sidla matara in file ficcans tur. Succus ex iis file denfatur: item radicis tufa, Vel in vino nigro ad tertias décoda. Polia feruatur in misrits efficacius, alias rceetiH fuccus feßis efi: fic quoque vires noxia.Grauedinem afferut etiain cilfadu,quanquammalainaliis tetris mandantur nimio tarnen adore obmutefeunt i^nari.Potu quide

lar^Jerectiam moriütur. Vu fomnijicapro viribm bibentium. Media patio cyatbi viiius-Ribitur amp;nbsp;contra ferpentes, amp;nbsp;ante fefHones punftionesq:,nt ßntiantnr,Ob bac fatn cß alieinibut Pomnum odo» re efuappJ'c.üibitHr et pro Elleboro duabus obolis in muljó.A,dflrHmai radix Mandra^ra ex aejua bi* bitur.Articulit profimt fotiaiü polenta,vel radix recens tufa cum cMciimcre fylucflri.vel dccofta in alt;^na, Cum cerato apoßemata amp;nbsp;vlcera tctra,fa* lia Mandragora reemtia fanant. Kadix vulnera cnmmcUc autoleo.

QVa mala infana hodie appcllatur, et a NM politann Melatiana,ab aUis amoris poma,. ^‘^aGermanisvero Melantzan pCallid Pomes damouis)»»»gt; veteriba* co^ntafnerint aßeuerarc non außm.Non latet tarnen ïîermolan in CoroUario Cao in ea effe fententia, vt putet eße ' tertian Mandragora ßeciem, ejisä M orion yoeSt* MalainPa GStsam tarnenfententia enr non probe,facit inpri* na nifunt mn T heophraßsu qui lib-vi-dc bifloria ßirpium tertia Ma ca.i/.eitii fruéhnn eße ni^^-um,acinofumq; fcribit, dra^ra qualia malainfananonfunt.Deinquód Morqfiu* ^tcies. nbsp;nbsp;hm letalisft,móla veri infina minimè,ytpaulè

fifl dicemuiMiilit autcminfana difia funt.non Mala in-quad letaUafint,fed quad difficultcr concoquatur. Cana cur Amom autem fmma,quad profiter elegant iam amp;nbsp;dtda. fulchrititilincm di^afintqnx amentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amoris

G ENE RA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fomaquit

D»o funt mnlorum infanorumgcncra.kUqutt c= re quot;vocAto^ mm purpurea ferè t«ta,aliqua Vero lutea,aut can dorem aliquemprafieferentia.Primi^cnerupema Cermanicè braun Melantzan , alterius autem, geel Melantzan -vocantur.

tiala infiana infrutice nafcuntur,qui PerÇmatia propemodum caule amp;falüs refert. Dijfcrut autë huiui folia à PcrfiniaM,qui:d lon^iora,ma^qi la ciniatafint.Plores habet purpureas,Jpeciofos,fex fa hu e calatho fiellatim radiatis,fi‘uflsi4 ohlo^i ma liforma amp;nbsp;mafftitudine,in quibmfernenfiliquaa firo nandifiimUe.B^adKcm multu capmatamfiquot; brislutedmque, hO CV S.

Iii hortis apud nasferuntur, fed frequenter Infia fiUibus ci)‘ penfitihus feneftrarum hortis.P.t eadt cultu quo eucumeres amp;nbsp;meloncsgaudent,

I» bis malss hauddubie yt incucumcre efculem ta ‘tutfun^o,fs^ida Cr humida tempcries fuperat.

Ï^itUujjuodfciaiinmcdMnavfum habcnt.Kilii* tur anti à nonnuUis ex olco^file amp;pij)cre fun^rü modo coHa^ Alii iibipauMn inferbnerut i^»,iit or bicults vel taleohu di^erunt,amp; in acctariis ex o-leo, vel filiere amp;nbsp;aceto comedunt. Sal^amani in mufia acidaferuantiCibo per hyeme amp;nbsp;verori^ra to,fed tamen qui a^rius focoquatur. cy^^d multa? delicatorü amp;nbsp;omnia digußare volcntid cibut cn malu infanu. Q^are qui fanitatisßudio aliquo tn netur^qßatim nomine ipß tcrriti,vfum illorü eui-tabunt.DE N Y M 1’ H AE A. C A P.cci H.

NVftepclici Gradl, Nympbaa latinii,offida nis Nenuphar barbar a voce nominatur.Ger phar. nbsp;nbsp;manif SecblumjVualTermahen (Gadicè Blac

phaa cur menßbivendicaßevidctur,quid aquoßtamet lo^ dieda. ca:vc!,vtex vcterib.aliquifahulatifitnt,a Nym-pha:,qua vlotypia Herculis intabuit amp;nbsp;mortua tßiin^palußrem banc plantam mutata.

Duo dus^nera.Vna enim àßore candido,ti!q da.ßf^jij^^^^^j^ ^l^p^H^^^^^Q^^^^^ Yufif^ See-blamea. Altera itidem à floribus,qui luteifuntflu ^ff'*' nbsp;nbsp;teanominatur,Germanicègeel Sccbliimeu.Po/

fentetiam radicibus difier»i,c'umprior niff a^altt ra veri Candida confiet,adcb vt hoc nomine prima candie

CA P VT ccrir. asi taniida,itIteM äiitem nigra dicereturMuIto vc* ri confnltita eß aßoribm, tjuim radice diferitnen fumerc,quöd Illi nuitqnam nonoculis expoßtißntt radices atthm non niß effojßa intiKrifoßint.

Primaßolia Ciborio ßinilia habet,minora tarne Cf longiora,qsiad anten ns fu^er aquam eminetia, aliqua tarnen etiam ßtb aquis,f!ura ab vna radice prodcuntia, Plos candidns, Lillo ßmilh,inmedio quad crocenfit obtines.Hic cu deflorueritrotudus, amp;nbsp;malo circKfi:rentia,aHt Papaucris capiti fimia lis,colore niger fit. ( n quo fianè fernen ciaiiditur nis grüflatn, dcnfiini,gufluglntinofum. Caulis illi la* nis,min,mècrapfus,niger,Aegyptia faba fimilis. Kadix nlgra,aßpcra,c!aua perßmiUs. Ha ßngula nota alten i^enupbariyocato quadrat, folio mint conffidtur i»biculató,lani,hcrbaceo,amplo,!n fia gnantibm aquisfapernatante: flore candido, Lilio fimili,in medio croceum habcnte,amp; enm dejlorae rit capite Papaucris, in quo fernen latum, amaril, fingiu.Caulisgracilis efl etlaui5.R.adix nigra amp;nbsp;ampla,dulcis,nodrfa,cloua formant rcpralentans, Altera folia aniedifla fimitia habetfed radice al bam amp;• afperam flore luted fplcndcnt(m,refa fimi iem. Q»« itidern nota inymuerfum omnes altert ^cnuphari,qua lateis eflflorihtis,rejpondtnt.

V lores in fine tiaij amp;nbsp;lunio menfie coHi^nturt Kdiiiees antem in antumna efivriiuntnr. TEMPERAMENTVM.

t^ympbax tumradix,tumfernen refri^erandi dr citra morfitm Jcficcanli vim obtinet,

Kadix prieris ficca cum vine pota,cee!iacis amp;nbsp;Jyfenterkis prodefl. Lienem abfumit. S tomnebi vee fic£q;dolorihus illinieur.A.ipbos ex aqun exterit^Ae lopeciMcumpiceimpofita fanat. Eadè contra Ve nerts infomnia bibithr./iquidem ea compefcit.Pait cis diebuf,fiqub co tinna bibat,^nitale infirmât, idem fernen potitm efficit. Alteritu qua iuteadici tur, radix amp;nbsp;fernen contra muliebria profluuia ex vino ni^o bibuntur-

tjympbaaradix amp;nbsp;fernen,vetris profluuia cobi bet,femenq; genitale flue per famniaflue alio patio immodici profluens retinent. luuant dyfentcricos, Caterum ^ympbaaqua Candidaradicem babet, potentioris e/i facultatis, Vt amp;nbsp;muliebri profluuia medcatur.Verum amp;nbsp;bac,amp; ea quoqua qua atra babet radicem,ex vino nigro auflero bibitur.Porro nonnuUd efd abfler^endi vim obtinent,ita vt al-pbos amp;alopcciM fanet. Ad alphas vero maceratur aqua,ad alopeciaspice liquida.Scd ad hacaptior eft ea cuius radix ni^a efl,flcutad alia,cuius alba.

^ymjgt;l’X,t trita plag.t im^ofïta fangainemfixere traJttitr-VtUu et ad dijficultatcs inteftmorii ^ata»

Venm in tota adimit ï^ym^haa, femel in qua dra^inta dies feta. Infomma quoq; V eneru à ieiu^ nofata,et incibofumfta.lUitaquoqueradix^ni» •■' talibus, inbibetnon fold V enere,fed effluentiage* nitura: ob id corpusal.cre,yocemq; dititur. Semen cum vino potii djfintericis auxilio efl.Tenefina radix ciuÇdem ex viisa bibitur. In vino quoquepeta lieitcm confumit.Dolorcs vefica fidat ex vino.^a nantiafanat vlcera-Haculas omnes emedat. Trita pla^s imponitur. Vlceribus,priuatsm sis qua cal» ceamcntofa^afunt,prodeflarsdainfricata.

Latine vocatur.officinanomeretinuerunt. Q^ic!„a» Per per am tame faciunt,quod altera gcisere pro t-- ^j^ error, rssca,quam fua loco depinximsis,vtuntur.Germani

« Zamoder Gartenfenff ( GaUice Seneue) nominatur. Sinapis autem nomen e Gracia venit Slnapls in Latium, cenfetq: didum Athenaus libro nono vndc dia Hypnofopb. Sinapi, oTl ixlwiou, n( uwaf cJt da.

TiT 0^'ftH, hoc efl,qaod olfadum luminibus offi» ï^apy CUT dat. Plaraque Gracia Piapy notninat, quafi Mn yoeaturn, phy,Vt idem codem hs loco intcrpretatur,quoniam non

win fine nalnra ßt,fed am amp;• fininde incommcJit donctur. Alii Ï^a^yper friuationcm viddiceivn-* dov, qua ft immitc did volunt, quoniam acrimo^ nia vchcmcntis partictfisßt.

Sinafiis duo inucniuntur genera, foli!s,floriiM fly femine dhlantia.Primum ftquidewgeum rapi tiam frondem exprimitßoremq; lutcu obtinet, ac fem en album profert. Nos à jloribin luteis Cermoe nice geelé Garteienffnominauimus Alterumin ß truca^Uum laciniaiur,flore'quc albicantt, eiy femine veftco puüóque constat • Nos genus hoc ab albicantibusflortbits Vueiflcn GartenfetifFrtp« pcHauimuit'vt effet huim aliqua ab f ruca nomen” datura dinerfttas,quam Germans fimpliciterV” ueiflen Senff votant.

Primum caiilem habet I)irfutum,longum,ramo” fum,folia rapi, minora tarnen amp;nbsp;afperiora,flores lutcos,ft!iquas rotundas ac hirfutas, plenas fcmini candiiante. Alteru genus itidein hirßsto caulepra ditum eß,minore tarnen,foliis Eruca,maioribt{s ta men ac latioribus,laci»iatis,floribns albicantibus, crucuq: effigiem rcfercntibusßliquis terctibus 0“ eblongis,feminepullo rufe/centéve refertis.

V trumque in hortisßttum proiienit.pt quamuis nullo cultuplansnquegerminct, terram tarnt aro”

floretvtrStjue lunio ac Ïulio menfiJitKiedilem* ^ue temport firnen infiliquis fuisprofert^ TEMPERAMENTVM.

Sinapi citïefaeit amp;nbsp;defieeat quarto online-VIRES. EX DIOSCORIDE. Cal faciendi,extenuandi amp;nbsp;extrahendi yim het bet-Commanducatum capitispi^uitam elicit.Suco CM dus hydromeUti mixtus contra ton f daru prêt-dures tumorcs ,ac veterem caUofamq; artcria fief britiem conucnienter ^ar^arixatur • Tritum naria bus admotit,flernu:amcnta ciet.ComitialibM quo que auxiliettur.famin.-ts vuluaßrägulatuopprefi fas cxciiat.Lcthar^icis.derafi capite-illinitur. fio cis ammifium amp;nbsp;impofitum donee rubefiat loetu, ad coxendieum emdatus, lienes, (igt;’ omnisgenerit diuturnos dolores confci ticumpermutanda paßios nis cauÇa ex alto in cutis fuperficie aUquid trabe re volucrimus. Alopeciis iUitum rntdetur. Paciem pur^at.Su^illata cum melle, aut adipe, aut cerat» delct.'Ex aceto contra lepras,amp; feras impetigintf pcrun^ilur.Aridum contra febriumcircuitus Libia tur,autpotuipolenta modo infperfum. ^xtrahen-tibus emplafiris, feabiemq; extenuantibas vtiliter ammifcetur. Grauitati amium amp;nbsp;fonitui, tiitum cum fieo impoftum prodef.Succusod bebetudines oculorum amp;nbsp;palpebrarum fiabrititm idinitur.

Synapi PythagerM priacipatum habtre ex hls, querum fiblime vis feriftur,iudicauit: quenia non aliud ma^s in nares amp;nbsp;cerebrum penctret' Ad fir^ Pentium iclus amp;nbsp;fcorpionum tritam cum acetohl* linitur. Fungorum venen/t dificutit. Contra pitui-tam tencturinore donee liquéfiât, autgar^arietsf tur corn aqua mulfa. Ad dentium dolorem mandie tur. Ad vuam ^ar^orixatur cum aceto amp;nbsp;mede, Stomacho vtilifiimum contra omnia vitia,pHlmoo nibdlque. Excreationes faciles facit in cibo fam. ptum.Datur amp;“ fifpiriofisAtem comitiaUbus tepi dum citmfucco cacumerum . Sen fis atque flernuo tamenta capitispurp^at,alaam moUit,mcnflrua amp;nbsp;vrinam ciet,amp;' hydropicis imponitur.Cumfcoamp; cumino tufum ternispartibus comitiali morbo. Ee vuluarum conucrfonemfujfitum excitât odore ao ccto mixto. l tem lethargicos:amp;fi vehemetiorfim^ nas letharpicos premat, cruribus aut etiam capiti ilUnitur cum fico amp;nbsp;aceto. Veteres dolores thora* ca,lumborum,coxêdicum,humerorum, amp;nbsp;inqua* clique parte corporis ex altovitia extraheda funt, iditum cauflica vi emcndatpuflulas faciendo, At in ma^a duritia fine fico impofitum ; vel f vehe* mentier vrigo timeatur,per duplices pannos. V tu* tssr ad alopecias cum r»brica,pfirasjepras,pbthi* riafis.

CAPVT cciiir. ïÿî riafis, tctMHCos,o^ißhotonicos ,ïnim^ntlt;jUlt;gt;que fcabrasgeniKiiiut ciiligantes oculos cum mcUc. Suc cttij: Inkm niodif exfrimitur infifUliiCalcfcitqtie in coin file modicè. hxit amp;nbsp;è cauliculofuccut la* ^f em^qui itaemn indaruit, dentium dolen mede* tuniemen ac radix cnm immaduei e mufio^cente* ntntuiymanu/quc plena menfura firbentaradfir* mandas fauces^flomachum ,oculos, caputfinfw^ omnes, Midicmm etiam laßitudincsjfalubetrimo medicina généré. Calcnlos qnoque dfiutii pet urn ex accto.]lijnttM' amp;nbsp;Uuoribut fugiUalilq; cu nielle amp;nbsp;adipc anfcrino,aut cera Cjpria .fitamp;- olcS ex femine made fail o in olco exprtßoqae^qno vtumnr ad neruorum ri^cs,lumbonimquc amp;nbsp;coxedieum perfiifHones.

S'napi vim habet dijfoluendi amp;nbsp;dißmiendi h» miditates qua in tapile amp;fiomacho(unt. Confert etia lienis aßdibm ab bumiditate (irfiatu pro-creatis. 1 tem quartanis morbis,qMi ex aduflapitui ta contrafli funttad hac amp;nbsp;poda^ù àpituitafa* {lis. Officitvero Vifii, amp;nbsp;calido capiti, ae iccori. Adiauat coneoélionem amp;nbsp;diPributionem eihorunt craffarum partium.Minuit qua in Ventrieulo funt humiditates -lUiium lcpris,cas inmelius mutat. Lm^^as etiam humiditatc^auatas ficcat. Si cum mellefiumatar,laß es refduit.l'um caricisverb if* fhiadicis illitum, amp;nbsp;Utnoßsvtileeß : trahit enim qua

^tt-t iMiuf»nt ad corporis faperßeicra. SuJptum Vfro amp;nbsp;incenfitm,lirpcntcsfitgat.

NHf (o» ,N paJ^oJ^depvn, 1! po/i/imd^ov ^a cis, Nericon amp;nbsp;Khododeitdron latinis, ojps Olcadtr- cinis amp;nbsp;harbaris Oleander, Cermanis Olander, Khododa (Gallis V,.o{ige,ou^oligine)dicitur.Khododa fhne cisr fhnen autem Graci dixeruta rofafloribus amp;nbsp;lau difla. nbsp;nbsp;nbsp;rifiliis,quafiaticishaissspracifuc 'untnota.Ntc

refert quid Diofcorides amygdala foliis eiusfilia comparaucritjauro enim amp;nbsp;amygdala non dißi* milis magnoperefoliorumfigura eß.Fecit idem roo Kl)odode^faflosamp; arborist eadem gens R b ododendrum isa dros quoo minaucrit.

re. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

idotus frutex, amygdala longiora amp;nbsp;craßiora folia habens,florcm rofarumfigura,fiuclum amy* gdala ßmilem,veluti cornu,qui dehificens lanea na turaplcnus efl,pappis acantbinisfimiU.lkadix illi tfl acuminata,ionga,lignofia,guftantiPdlfit.

Quo menfiefioribsssamp;fiudtu pragnans fit Nf= rion,non fatis confiât: mq: enim vel flores vel fi u* flut dus nabis videre Ikuih Hinc ëfl quid etiarn pidura

V^irlum Arabes calefacere m friacipio tertij or* itims,amp; inficundoficcare tradunt.

flores ^i^folia canes,aßnos, mulos flr quadrut fedcsplurimos enecant : bominum Veri cum vina fota contra venenatorum morfus fraßdia faluta^ ria frnt,prafertimfi ruta comifeucrie. Jnfrmiora Verb animantia,vtoucs,capraiq;, (i aquam bibet rintin quafolia dm maduerint,moriuntur.

ZeriumaufR-hododaphnenoties omnibus csl futcx.forisquidcmillitusdifcutiedivim obtinet. Intro aute in corpus affumptus.perniciofusacVet nenofiu non tantum hominibus, verumetiarn plat f'fif^ ^tcitJibtfi'

Khododendfos nc nomen quidem apud nos inliet nit Latinum:R.hododaphnenvacant,autî^crium, nimm,folia dus quadrupedum venenum eße,bot mini verb contra fer pentes praßdium, ruta addit ta,amp; g yi„g pgg^_ Pecus dia amp;nbsp;capraß aqua bit berint in qua folia ca maducrint,mori dicuntur, ■ DE OXYACANTHA. CAP. CCVI.

OZvciHCüi^ci Grads, Oxyacantha Latim^, officinis berberis, Cermanis Paiffclucer, bcibcru, Saurieb;

Saunch.ErbfeIjVcrfich/Grtfi» Efpine vinet» te. ou du BerberisJ^ocÄf-w. Hauddithiè Cneci OxyactM^ rt Jpinarum acuminatis cuj^id:btct Oxy/iCMtham tha vilde dixcrunt.

Sylueßri pyn firm lis arbor efl , fed minor amp;nbsp;ni“ tnif flinojd.fruflum fert Myrto fimUem, plénum cöfcrtumvc,rubetcm,flaüufacilcm,inlus imclcos babcntcm.'S^adicem multijidam amp;nbsp;aham.Huiui delineationis nota,nulla prorfiui réclamante,arbori ^uam vul^ Rerherim barbara voce nominat,ad-amuflim reflondent. Nanciue arbufcula esipyri ^lucflrif afleelu,fed humiliar,ramis ex intcraallo Jjgt;inofis,folio lente per ambitum aculeato , acinis rubcnt!bus,in pcdiculo iuxta amp;nbsp;racemo pendulu, pefluaetdo (Ir fHbauflcro,duobus intus^anu, ref dice numcrofa.

Hultis nafeitur locis,fiyluis nempe,fiutetls,camo fefirtbui,montante,ficcis amp;nbsp;a^uofis.

Germinat incunte vcrc,ab occafii autem 'Vcr^‘ liarumfiuftifera.Per Septibrem itaj; ac Oflobrt menfes carpilur,eampos jyluas^; exomans,

Oxyacantha aflrin^it amp;nbsp;deficcat ,atlt;jue adeo ^utrundam fententia fri^a amp;nbsp;ficca infecundo efl ordine.frublus tarnen tenuium eflpartium, amp;“ paululum

Kuimfiuftm potui O' comeßm.aluifnfluuiu, amp;nbsp;muliebre fluxu ppit-Kadix tiita (Sgt;’ iUita acu^ hos amp;jjgt;icu!a extrahit.fibortum facere tradutß finßm venter ter radice feriaturaut perun^atur.

Oxjaeanthus arbor vtfyro fyluefirißmiltm ha ^'*^ß’^^'tm ,itaamp; facultates minimi dißimUes, Q^inamp;ipfifruclm Pyriquidefylueßrisprorßtm arque abpilutè außerus eß,Oxyacäthes autem te^ nutum fartiü eß,amp; modicè ineidit.Porrà arboris huius fruH^ui,pyrißlueßrisßmilis no eß,ßd Myr* tipotiiisßunui,rubesßeiheetamp;• irarus.ilabttve ) à/p'f r« amp;nuchos.Cateruno tantii (fui,fed amp;nbsp;bibitus videturle omnesfluxionumaßinuscohibetatquepßit. nbsp;nbsp;nbsp;nedum vt

yinumexmalopunico.Condiunturitcm acini vel meUevel faccharo ad reßringendam ptim,dcpelle‘ damjifebricitatium malaeiam,quorum morofirn nimupalatum eibum ferre qHenicuquerefpuit.^^ la^efts appetentia^ato hum acore recreatur.

O^vpuGraeu^Qfyrti Latinis,tffie!nts Lina^ ria,’’onnullilt; herba vrinalisappeUatur.Cer^

Vnfer hauuen fladifz, Vuild flaclifz ,kro* ï-iMria tcnflachfz, Nabelkraut. Liaariam autem rH* lt;]»are di‘ xcrunt re^entutres afoUiiqtix Uni faciem refit re Üa- T/identur.

Vir^ltumftrmcntnmvc ni^um efi o^rn , te* nua vir^M lentafiuc hnhes.ïn quibitsfoliotafunt terna, amp;quatcrna,m9i{o quitta,interim amp;fena, ten l^ini m^'a initi», dein colore mutato fitbrube* fientia. lam fi rem diligenter expendar, nullam dtlincationis nota afiridi traditam,tn Linaria di* fla Iiodic deejferejtcries. Stquidem baccaulicuUs fruticat ni^ricatibus,amp; qiii obfuuni lentere baud facile fran^untur,tenuibus,atris quoquefitiis,ti* ni facie .Concoloridcnique fimine tantifier dum maturcfcit,fofiquanj ematuruit rubefcente, Sene* feentes quoque rantuli ni^itia in ruborem vertut. iïis accedit antiqui amp;nbsp;manufirifiti berbard tefli* monium,qui Linariam cam efe herba tradit,qua Diofioridi oßrisdicitur,floremq; habere lutcuiiW quit.Kefiondet etiam per omniapidura,,

Ofiridi amara inefl qualitaa, amp;nbsp;obßrudioitel ^ericnli,adeóquc ft cahdafit necefc ef. Amorti nanquegt;

naejiie,Galeno lib.iiij,cajgt;.«.ießnJlgt;l- meilicamfn^ to.facult.tcfle,ijua!itatejgt;r‘edit4:^lt;)mHia£alidafÜt. Sic ctmm codcm authorc lib.ytcap-xi.ciitfdcm tra (tatimisßngula ^uaporos O mcaius expurgant, ab infraftuj; libérantmedicameta, calida funt Gquot; teniiium partium. Vthnifnttr itarjue errant, tjtti Zinariam f ixidam G humidam effe afcrunt, T.t p^i„ar!a terteprater ca f^ua iam di^a,Çunt,t’cl hoc Vnoarc f,^ fßßi.^ gumento erroneam illfrum.'fmttntiism Confutare ir^l^, omnium maxime liccbit.Ciim etenim Vinaria vri^ nam mouendi facultatcm iniffefribant vulgäres etiamhcrbarüjColliffturillam nS cjfe fri^t'fimamp; humidd,qMandlt;tfii}ienodi^ro iam citato cap.^ü. attcftante,om»iaqtiayrinam ducuntexacriu at^ que adfo eaUdorum amp;fiectrum (int t^nere..

of/ridi, ex qua médicamenta ad exteredam ha uigandamp cutcm,Graci y^pHpceCTK vocantßcri filent,amara inefi qualités,amp;obßrufliones expe^ diendi facultas.quai e amp;nbsp;in ieduort coißßetes obßrufliones adiuuat.

vjfH/lt;«^enitn non foin ra lt;fopas,vt qui» Additiv. dam arbitratur,ïctumetiam tt^rpinTpa,. Suida amp;nbsp;Phauorino tellibu» , hoc tft , corn-jtoiw amp;nbsp;venuftajilu faciem raedicamenra

Græci dixerunt : è quorum fanè numero Ofyn'jeft.qiixcdm amata fit.extergtre e-tiam quae I'unt in corpore,facie potiisimuin, maculas poteft . Hinc reâè Plinius ci eius foliis mulieribus,vtpote quç plus ahis come re amp;nbsp;venuftarefaciem (oient, fmegmata fie. ri tradie.

Ojÿrù efl herba fubfiuiieoflt, tenurhif virent, Jraflionirenitentibufjfoliii Lino {imilibui ynif^ù frimo,foflcaÇnbrubc(centibitt,^ufl» amaril, VnJe re^io morbo conferunt.

Sfüè^ata mitlicribm cxDlyridis foliis facint. Kadicum decoftnmfiotumfanat arquatos.Ladem friufjuam maturefdt fernen concifle,(^ filefieca^ ta,alMSßflunt.Pofl maturitatcm vero collegia,amp; inforbitione decoSla,rbeumatiflnis ventris mede» turiamp;perfe trita ex aqua calefli bibuntur-

Kt^ov Grads,Ocimam Latinis,recentiorh hits Grads ^a.!Tl\tR0V,id efl,rectum appel*

latur,quBd nomen apud omnes noVlra atatis her* bariosamp; ojficiiias vfnrpatur- Sant tarnen quibits Odmum^ariophyUatum nominetur. Germanieè Bafilien.vcZ Bafilgram, fCadieè du Bafilic) Jicitur* Ocimum autem quibufdam anafcendi eeleritate

CAPVT CCVIir. 199 celcritiitedidum efl-ßquidem à fata terti» flatim die cmicat. Quad veritti Ocimo videtur couenire, quodpabHli amp;farrajrinii quoddamgeDm efl ,ßc naminatam abdmt Crxca difHoae, qua cita ß^ gHißcM-ProiHdefimt quißgniftcaiitiui ferx. ferp hendum dacantOKtmiiinb ond),quod redolere de^ ommunt notat,quoniam herba tota fitauißimumßirct odo^ ^^^ JifH^, rem.Ahetdem odorCiquod baßUea amp;nbsp;re^a domo difflumßt,ßlt;tßlicum hodic iMncupatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RaßUeu.

S unt qui duo Ocimi cemmijcatur^erti; vnum laüora folia habens,quodpriuatim Raßticum: ab terum an^ufiora, quod Ocimum ^ariophyltaium appellant. N os tria tibi exhibemsu ex vno promb fuèfemine nobis nata. Primü maioris difiriminit ratione Ocimum cxiguum,Germanicè Klein Ba fillen nominautmus. Altcrum medioirc, German nice Mittel Bafilien.Trrhow magnum, German nicearofz Bafilien vocauimm.-Ncq: enim nißfa Uisfolis diflare videntur,qua in primo genere exb gua admodum fuut,in altera vero paulo latiora, in tertio primirefpeédu latißima.Odor ante omnibus tribus -rntis idemq; efl: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ' gt;11 .; .

Odmumpedali altitudine proflit.furculofum, ramulis rotundis, folio Mercurialis, diluti viraris. ¥loretparticulatim,primo parte inferiore,dcmum fuperiore :ßofculo caitdido ,ßmine pudo nigove, ^ '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P iq tui

cui c-ortcx obducitur. Kadix vna defiendit in alt!» tudinfniCraßiar amp;'lifffgt;fa,cater« à lateribm fun duntur exila tiepreUxa.

Paßiminfi^lmisvaßstmilieres extra feneßrat ttrliitm fanent Oci/num,in hertis etiam fatä fn» uenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

Oeimutn ex fecunda efl ardine calefaeientium, cum excrementitia rjuadam humiditate.

Co^ioß comeßum acularum adem hebetat, al» uum entollit,flatiti maHCt,vrinam dt, loc euacat, ^X'^i' ''^ 'gt;’tntre mutatur. I Uitum lum polenta fa» rina,r»faceo amp;nbsp;aceto,inflammationibid,marinijs draconis amp;quot;nbsp;feorpionis idibits auxilio esl.Per ß au tem cum vino Chio oculoruht doloribiu.Oculorum caU^ines fucem dufdem abßer^t, corundemque ßuxitnes exiccat. Semen potum putbus atra bilis gi^itur, dißicultati vrina, iiifiatifyue conuenit. OifitSlupernares attraél»m,copiofa ßernutamen ta mouet, Qwdidemherba eßieit, Porto infiantq flemutamento ocnlos comprimerc oportet. Sut qui Odmum caneni minimej; comed!lt,quandoquide manducatum, lt;gt;nbsp;in file poßtu vetmes gignat, Li» byes autem adiecerunt,quod ß feriantura fiorpio» ne qui Odmunt ederint,nHllo delete confiillari.

Ocimum cxcrcmentiam bumiJitatetn habet, freimle nee commodum eTl qniid in corpm fuma* tur. Caterumfiris iliitum,ad digcrendum (^ een* tequendum vtileeTf, Plaiique hoe etiam vt^pfi* niovtunt»r,exigt;leo amp;^arti afferentes, \itiofioris autem fucci e?f. .\dmentiuiitur ob hac quidam di* centes,fi tritufiSbUi noua indatur. celerrimè intra faucos dies feorpioneseignere , prafertim vbi quit quatidie ollam foli expafitam caifecerit. Sed hac fane a vera abe?l.ldporta Verèdeeo dixeri.,pra* ui fucci,ßomacho inimicum,Cgt;'concoCtupertinaie olstseffe.

Ocimum Chryßppusgrauiter increpsilt,!nutile effe dicens ftomacho,vrina, aculoram quoque da* ritati.Pratereainfaniamfacerr,amp; lethat^s, amp;nbsp;ieciisoris vitia,ideoq; capras id ajpernarbhominib. quoque fuptiendum cenfet.AdHeiiint quida, tritam ß operiatur lapide,fiorpienemffgnere ; commun* ducatumjdt in file poßtam,vermes affem. Alijve ro,ß eo dieferiatar quifpiarn à fiorpione, qui edi* derit Ocimumfanari non pofe.(ßsmimo tradunt aliqui, manipula Oeimi cum cancris deeem mari* nis vel fluuiatilibns trito, conucnire ad eum flor* piones a proximo omnes. Diodotus in empsricis, e* tiam pediculos faeere Oeimi cibum, Secuta a tat alaeriter defendihna id effe caprat,necmintts qua

PIANTARVM HISTOR-IAE mëtham amp;rKtlgt;amfcoi-[iion!i tefreßrium icTiiM, marinorûmque venenu mederi cS yino,attdito act to exi^uo . Vßt quoque compcrtHtnßcßc-etibui cx aceto odoratum ßalutarem rffe.item lctlgt;ar^icts,et inflammatisrefri^crationi. lliitum cafitis dolori* hm cum raßaceo^aut myrteo,aut aceto. Item oculo* ram epiphoris impofitum ex vino.Stomacho qm^ effe vttlc,inßationes amp;nbsp;rufbum ex aceto dißblucre fumpturn. Aluum ftflereimpoßtum.Vrinam dere. Sic amp;nbsp;morbo rc^l» amp;nbsp;hydropicisprodeffe. Choleo rat (0 Cr dcflillationesflomachi inhiberi. £rgo etia taUacis l^hiliflio dcdit,amp; codam dyfcntcricis amp;nbsp;colicis Plifloniem. Aliqui amp;nbsp;m tenafino, amp;nbsp;fam gainem excreantibM,m vino.Contra duiitia pra^ (ordiorum illinitur mammis, Extt^uit quoq: lafiu prouentum. .Auribits vtilißimum infantium pra^ cipue cum ad pe anfermo . Semen tri turn amp;nbsp;ham fim naribus,flcmutamcnta mouet,amp; défit Hattet nes capiti qaoïjue illitii. V ulu.u purgat in cibo ex aceto.'Verrucas mixte afiamentofittorio toUit.yf oeremftimidat.

iaßUca ocima olfaëta cor amp;nbsp;caputiuuant, Si aqua iirigmtur,humidiorafiunt, amp;fomntim cone ciliant. Semenearum cardiacisaffePhbus fuccura rit.Animi mirrorem ex atrabi'e ortam, in Idlarh tatem amp;nbsp;httitiam mutat.

Vides in refcrendisOcimi factsltatihns non fa rum interfe dijfentirc DiofcoridcmjCnlcnit ^PU» niunji ita vt vix fusantes illorumfententias con* ciliarepoßis» Q^are confultum évitât hic,^nem* ad nodum in alUs etiarn , Galens amf^leélaris ofi« nionem,lt;iui quodammodo inter hos medim intcrie* Üu^t commendat exterioretn eius vfum in iis qua c^fi'C^'^ipiiud S^id.cpiçiis'ty, id efltConco^ione amp;nbsp;dtfeußionem defiderant : damnat yero internu eb exertmentitium humorem quo^rauat ^ ladit intcranea.Etadhunc etiamfiofum rc/ficicnSjfla rafque aUa^ Diofioridu amp;nbsp;Plinq contradiiHenef tollere foteru,

Ofiyavef Grxiif, Ori^anmvel Ori^anSLf timt^fiemis nomenfuum retinuit, Germa‘ nie Vuolgemut,Doften Braüdofté.vcZberg-rountz. [Gallis Maiioleine d’angletctre) nos minatur.Ori^anum vero quid montibus i^audeat OnganS afpeUatiene apud Gracos initenit, à.î!là 'm cpHf, vnde di* id e(},monte,amp;^a.^;,^audio.ïïcrodianM quod £lum. vi/um exacu^nome duxifp; tefiatur, abóqjipvi* dere,amp;‘ yava darißco^qua/iadem oculorum lUu* ßrans- 'Theodorus^ammaiicuinomcn ex aduerfi datu patat, a çtyu,quod efl al^eo, fieri çiyotvop, quafi ri^r)S,eenfi:t,amp; tandem ajeita btera princi* feojn Origanum eße ctnfiflum, contrario tarnen fienfu.

ticum. effi conflat.ifl enim Hcracleoticum,OnitK, Xra^ ^rii!;anumjamp; ^lutßre. Primüab Heraclea Pon^ ti dictum, ca fera à peconbtes coffiomenta définit Onitu- pferunt. Onitis, quadabaßnis impeteretur, acin Traÿirh cibo^ratum eßet. Traroriganum, quafi hiremum ^anum. Origanum,non alia forfitan ratione quam quèd Sylucflre, dutpabulivoluptateanimalhoccarperctur. Syl^ Heßre,quodßnc eultura, amp;ßta Jponte proueniat, cognomina turn fuit. Catemm quum in tanta cum Mmcnclationum,tum hißoria ambiguitate varier tateq;,tam Cracorum quam Latimrum non fach leßt quiequam in folidum de bisßatuerc,fltiißt fnum genw,Pylueßre nimirum amp;nbsp;-vulgäre,pro o« mnibid piclum exhihcre,quod, vt Paulm ait, vt^ euque nominibm diflinguantur,vna tarnen omniu ßt facultaf,adcoq; in re admodum incaXa, multü Opera aut labors temerè infamere minime neeeßa* dum putaui.

ramu Serpyllo ßiueßri ßmilu, cornante fipra ca « cumen vmbclla, in qua flores baud ficus quam in Serpyllo in albo purpurci, adore iucunda praditi e^ micant-Xx qua fine dclineatione fatu liquet, O rh ganu hoc vulgäre, Tragoriganu, vel faltem ciufde f^eciem

Jfiede qimnda tffe,quod hoe vt Diofiorldcs rtfert, foUis amp;nbsp;raniitlii fytatfiri SerpyUoßmite cxißiit. toc VS.

Kaittiiiu cUuo/tsß loch gauJet Origanum no* ßrum,^aßimß in hii frofterfiftinafiittir-TEMP VS.

Omnes OriganiJpecics,Galena amp;nbsp;Paulo teflio iiu,calefaciunt amp;nbsp;cxiccant in tertio online.

HeracleoticU excalfacityvnde decoflum eim di fino fotum venenaiorum morfibm ^rodeîl : cum paßo autem iis qui cicutam,aut mcconium:cum o* xymeliteiis quigyffiimaHte/ihemerumhauferHt. Kuptii, conuulfis, hydropich cum fico manditur. Aridum acctabuli menfura potum cum aqua mul~ fa,atros humoresferaluumducit, menfesque det. Lindum ex mette tußibm medetur.Prurigines ith dcm,fcabies,rcgiumque morbum,decoflugt;n cim cü in batnea defeenÇum c?i,iuuat.SHCcui dufdem ad* buc virenth, tonßUM, columellas, ori/que vlcera fanat.Per nares cum oleo irino infisfus trahit. Cumlafle aurium dolores mitigat .Conßeiturex eo amp;nbsp;ce^is, amp;rhH oqifoniorum vomitorium nedh camentum, omnibits iis in are Cyprio ß.b Ca* nis ardenti aßu per quadiaginta dies in/olatif. Üti ba verb ßibßrata ferpentes fuga/. Onitis eaiiem

tadem ijax HcradcetKum Ori^MUm friißat,ntn tarnen eadem effleacia.Sylutflrt priuatim foUis tt fioribin cum vinopoti!,venenatorH morßbus auxi^ liatur. Omnia autemTra^ri^ani genera califat ciunt,vrinam maiKnt,bonam faciitnta!Huni,fi de* cndum eim bibatMr:bUiofa mim deUcimt. Lieno* fis cum aceto fata vtilia : cum yino autem bis qui Ixiam hauferunt.Menfis ducunt.Tußientibusße* rij)ncumonicu,cx melk inede^ate dantur-ifiet ejficax fotilt;),quare cibum fafiidientibsts,(ir fioma ehe mak affedHs,e^ acida rufiatibus daturAtem *tias re* iis quibus f à maris iadatione naufea, amp;nbsp;byfo^ tiettane. ebondrioru cakr excitatur. Oedemata cum fokt^

Ori^antts Uerackotica efficacior eH Onitide. Sylueflris vere vtraqut valentior.Omnes aute in* cidendi,extenHandi amp;nbsp;calfaciendi facultatem eb* tinent. Tra^ri^anus quiff iam etiarn adfiridlio* nis afiumf/it.

Orls^anifnuatim yfus contra terfioncsfiomacbi in tefida aqua,Cf ouditates.Contra araneos fcor* fienefque in vine albe, l.uxata amp;nbsp;Centura in aceto amp;nbsp;cAco Cf tana.Tra^origanum Vrinam ciet,tuma resdifutit, centra vifium fotum viferaq; iel urn tfficacifiimum,fiomachóque acida rudati Cffra terdiis. Tiußientibus queque cum meUedatur, Cf fkuriticis.

fleuriticis,amp;pcrijiueummicif.ïïctdclium ferjien^ tesfugat.Pereußis efui datHrdcccflum. Pof» vri* nam dcl-KulttiStConuulfis medetur ca Panacis ra= dice. ïïydrojiicis enm fico,aut cum hyffopo, aceta* buli meufucis dccoSfam ad (extam. 1 tem feabiem, fm i^ntm.pfinUtindefienßone baincarum Suc‘ ciu auribits mfunditur cum laffe mulieris. Tonßh lis quoque amp;nbsp;vais medetur. Capitis vlcfvihm.V ec nena opv ^gypfi extin^it deceffum,fi cis cinert ^Jk^,\ -oi O’ vino bibalur.Aluum mollit acetabuli menfura, —gt;• » Sugillatisillinitur. Item dentium dolori, quihm e-tiam ^ candorem facit cum mcUe amp;nbsp;nitro. San^

acetoamp;falefumptumpautatim.Kcgio morbotrh 'ƒ' turn cum oleo in nares infunditstr. Lafiperunguno tur ex eo,ita vt ne venterattingatur. P-pinychdae Cum pice fanat. Purimcuios aperit cumfico trita.

Strumas cum olco amp;nbsp;aceto amp;nbsp;farina hordcacea. Latcris dolores cumfico illitum. Pluxioncs fangui” nis ingenitahhus tufum exaceto iüitü. Keliquiaa purgationum apartu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

OPXK H mvot opx^fGracis.Orchis et Cynog Tefikultn orchis iatmis, tejficulus canisofficinis,Gcrs cams.

OicJns manii Knabenkraut,(Glt;jfi« Du Satyrivin)r» cur diff a* CAtur^Orchis dida h^c herbA esbftjuvd radices /t^ Cynofirt b, inuice baud fictif atijue duo tefliculi coharcat. this, Cynofirchis vero, quod canum tefliculii fintUew radicem habcat.

*} quot;Orebcosduo effegenera animaduertimuf, ma^ 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_^^ui nimirum (^ faminam, Hasjnvniuerfittnma

Peres- etd^^ tor quiun firmina froccriorquc cHrVtpib^bura iffa quot;^ **** *“*^^ pulcbre dedarat^^fiq; duoruntp-cuerum, \aum [a tioribuijoltisamp;'candicaittibus fcrefioribui, quod btoch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’'‘^^'‘'gt; marem latifeUam vocauimui, Alterum

/ quodyutguflioribusfiliis, £gt; macu!oßsmapfi,fio= ribu/que-pur pur eu confiât .Nos maioris diferimia ■p^^fl^tt^ nu rationem babentes, Orchin marem an^fiifor '**y'fii.y liant nucupauimtiSffiamina itidem duorum efi treA ri^ tr^ittepp. nerumtynfLcuimmaioryalteïaminorcTijViptfluo ra fatii demonfiraf.

. Volta habet circa caulem amp;nbsp;tma eim parte per terrant fir ata^lca molli jimiUa, an^ufiiora tame^ leuia amp;nbsp;lonpiora-Caulem dodfatali altitudinc, in quo purtiurciflores.Kadieem hulbo fintitem,obloHa ’■' gam,dupliccm,mmodumoliuaanpufiam,fiipcrioe rem alteram,inferiorem alteram:^ hatte quidem möllern acru^fam,illam -rcrà plcnam.

CAPVr CCX. 384 noßi. T » Gcmait;a cote noßra io hortis amp;]gt;rati!, loci^ßßabuloßs cofioß jiroufoit.

Kadix dm maior caUda amp;nbsp;humida eß,^ßan tibmg: duldor tjßc apparct. Minor admodum da“ borata cTf,ad calidim ßedm^i tendit,

Radix editier vt bulhm coda, tertur de ca,ß maiorem edat yiri,gt;nares^cnerari:minere ver o fit minxfirm-nm.Addnat ctiarn in Theffalia mielies respamam cum caprino lade bibedam dart,yt ad Venerca excitcntiaridam verè ad iabibenda atgut dißipanda.Altcinm ctiarn alterimpctu rcfolui, EX CAIENO.

Radix maior Orebios multam xiditnr babert bnmiditatcm excrementitiam amp;flatuofam:quao propter pc ta Venei cm excitât. Altera Veri, minor yidebcct.cÓtra non mede nonßimulatad coitiem, fid plane cobibet ac reprimit. Eduntur huibentny morcajja.

Tumores ^vitiapartiS carum crumpdia,ctim polenta illita radix fedat^ydpcr/i trita, Eade ex lade oieiUo neruos intendit^ ex aqua remittit“ DE ÖRCHI SE RA PI A DE.

Ofy^K a^drsnnf , h T^i^X^f gt;nbsp;P“'*^'’ f^ Actio teflib.Grtecis dicitur. Orchis fi»e te‘ flic ulus Serapios Latinii.Ojflcma eins cognitione non habct.Gcrntanice KagülirtZjfGrtöjee Efpe» cedeSatytium qui a trois racines bulbues) Serapios dicitw.Serapios autem ah Andrea medico ob mul ^uare di* fm radicis rfus^vt inquitDioflorides,appcllata efl. ^*' Suntquii Sarapi Alexandrinorum deo nominale tam veUnt, propter lafliuiam impudentem, qua is deus Canopi, vbi tcplum amp;nbsp;cultuamp;rcligione ex» cellens habebat, eolebatur : de quo Strabo mxvq.

Triorchis fluageo^aphia libro.Triorchis vero,manifcflo ex cur dica^ caappeHationear^meto,quodnonduabsis,fledtri f*’^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus tefliculatis radicib. in terra nitatur- C^ua fno

Duo efe Orchis Serapiadis fluTriorchisgenes ra,res ipfla fatis monftrat.Etfl enim infolUs acradi cibus nihilautparum difcriminis habeant, tarnen Tnorchis infloribus manife/lè di^rre videntur. Nam alten »tas. rumgenus,quod nos marem vocauimus,florib. con flat purpurciSiCfparumper albicantibus. Aherum verb,quad nos vt certius à priori dfcernerctur,fie Triorchis minam nominauimus, flores obtinct diuesfls colon flemina. ribus diflinllos,purpureo videlicet,candido,viridi ac nigricontc, mferioreq;parte fuciplane effigiem exhibent.

folia ljabctPorrofimilia,obl(iga,latiora Ö'fltt guia in alarum cauls inflexa. Cauliculos dodratt* tales,fuhpurjiureosfiores. Kadiccm minimis teßia culisfimUcm. LOCNS.

JnfneMaü menßs amp;“ initio lunij hoc genus a^ faret,dein nufquam inueniri fotePL

Kadix illita tumores dißieiendi vim obtinet,atq; flceracxl)Hrgat.lierlgt;etMcohibct.Fißulasabolcl, inflammatione laborantia illita mitigat,Sicca noo mat comlgt;efcit,vlccraq;futrefcer.tiaamp;‘maligna 00 ris fanat.Cumvinofotaaluumßßtt. Ferunturde hac etiarn quacunque de Cynoßrehe did afunt»

Orchis Serapiofad Venerenon ßmiUteraccom modus efl.Oedemata illitus dißutit,Cy vlcera for didafur^at,amp; hcrfetesfanatSiccatus multo ma gis deßccat,adeo vt amp;nbsp;futsefcentia contumaciaq; vlcera Canet.lïabctetiarn quippiSfuhadjliingcnSi aefroinde ventrem in vinu potus ßßst,

Siix!fi^ f'~\(vlt;ivamp;it,N ^ivurm^of] Gr‘tcis,Oat!(ntJic La ga rubea, \^tinis,Vitipcn(litllt;toffidnis,amp;Saxifiagaru^ OenSthe ica, GermanisKotSzeiabrechnominatur.Oc* ^uare di= nanthe autem die la haudJubie e?{ quid cum viito ^a. florcat, Leucanthon vero d ßorum quos froducit Tilipendu candore. LiU^endulam A tsumeroßs idu amp;nbsp;ntun^ la. du in radice caßtibus tuberibiiß’C.qua quaß cxß* lo quodäpendere videntur, aßcUaiam effe coßat, FORMA.

Valia Paflinaca fylueßris habet,flores candidaSi caulem craffum,dodrattta!em, fernen A trip lieu, radieem magnam, malta habentem capita rotan* da-Vx qua defcriptione palam apparet, Oenan* then earn elfe ha bam, quam atas naßra fUipena dulam vocat, quid nuda proifiu fit nota qua illi non conueniat. FoUisenim Pafiinaca erratica eTh qua plane eins berba qua vulgo P ctrafèlinan ho* die appcllaturfaUisßmilia fitnt.lîinc eil quad in vulgaribus herbarUs firibatur folia PetrofeUno fi* milia habere : quamuis Staphylina legendum ejfe putem , Manuferiptus etiam herbarius Filipcndu* lam folia Daud agreflis habere tradit. Flores de* nique illi albi.caulu craffas, dadrantaHs, AtripU* cisfernen. Radices qitoque multa, quinque interdit autfcx,nonnunquam ctiamplura capita rotunda, tanquamdfilo pendentia, vt aitantiquus herba*

CA P VT CCXIT. jotf fiuifhabentcs: ita vt hüte cjfc Oenanthen alundt conflet, Sed demut mn el]e,iiil)i/ tarnen indeperi^ euli erit,tjitodfeUicet Omanthe eaß!cm quM fili» fcndulaficutexpaulo post diccndiipatebit.facul tates obtintat,

Kafdtur inpetrn amp;montibut ajperit. Tubin* ga certè in monte Aufiriaco nominato copiofißd mè proncnit,amp; inJylna non proculab arce eim op pidi diflante.

hinio menfiflorct,quo fanè temport,qnta facile exfloribnt agnofcitur,carpipotefi. Hadiccs tarnen inter autumni initia coUigenda erunt-

■ A mara adnodum eTi Filipendula,!ta vt non te* tneri banc recentiores calidamamp;fccam in tertio ordine ßatuant.

Oenanthes femen, cauln amp;nbsp;folia cum mulfi ad fecundas eUciendM bibuntur.Kodix cum vino con tra ßranguriam conuenit.

Canlu dut amp;nbsp;foliacum meUe ac vino nigro'po ta,facilitattm pariendi praßant,fccundäfquepnr»

FiUpcndula in lotüflilliddio (^ frinx remora* ta.ncijue mn rcitum dulorihm^att^ue lapide cormt« dcm,ciumit.F.adem ßomachi inßationcs difeatit-, medetur amp;nbsp;fiißmofis amp;■ anlgt;elantibfti,amp;iimngt;» bm morbis tjuos caufafri^da cancitauit.Farinam Q:igt;eramp;^^^e^ eiafdem cibis comitiaUum infpervunt.

TrifoUn (''^^^? Graeè,Óxis 1‘tinio amp;nbsp;Latinii,Trifoliti Meto/üm. '—' ‘»cetofum zlr Adeluya ofßeinis, vul^b Panis Adelnya. ^'quot;^’*^*’ '•''^ßquot;^^euculus auis co ncfiatur, vd quia Panis cn^ hoc crumpetc, csscsslsss vocem ßtam adere incipiat eu'i, Gerw4»«SiureiJilee, Bucl klee, ßuehSpffer, Oxysejua Buvlibror,G.iuchklee,Gui kgjuchklcc ft Ha redißla. ^^^^^^^(.CaUis Paul à coe]ingt;)appellatifr. Oxys verb ab acido faporc dida eft,

PlumiUs herba c?i,tondis tantum pediculis,tri/t Pummatm folia perinde atque Trifoliü proférés, exiffia,amp; in cacuniinc laeiniatafapore acido. Flo rem habet candntum, in ßmpltci flylo inter folia profilientem:r»fum in lunatis ßliquisfernen. P..adie cem in tranfucifitmlomeim.ercni' ulatä ac rufam. Anliqans et mannperiptus het barius patat bac her tam eße Lotiifall nam,emus certefeiltet tarn,cjitod dDiot

CAPVT ccxrrr. 307 i DloÇcoride nö Jedribatur l6tUi,iKc]UC frolo nc^ Quc impr0bigt;.'' Ur tame mn fcijua-,fMit quid her* ba quam AÜeluya barbari yoeant, non fitfatiua, fed faßim in fyluu amp;aliis locis vmbrofis nafcatur futura tempeßatu franuncia-Siquidem affrofin quante aliqua tcmfeflatCtairifftur contra tanqua tempeflati eolluciatura.

Hultu locuproumitma infytuis circapetrofa et aquea loca nafcente cofpeximuf-NuUibi autem coo piofiorem quam Tubinga in primo flatim cofcen-fumotù Auflriaciad dextram prouenire vidimits^ T E M P V S.

Aprili atque interdum Maio menfeßoret, dunt filicct cuculivox primum exauditar, atque hinc Cuculi panem dit tam eff • puto, vt diSium efl ano tea^Obfiruatum autem eß anobis^atqueadeo mul toram aliorum experietia cognitum,quod eim her ba copiofißores, crebraa iUtuf annipluuiai, amp;nbsp;ao quorum inundotioncs teltóportendant:paucicona traßccitatem.

Quum acidu in^ißu faporem pro fc ferat, ide cum Oxalidc habere temperamentum ,fri^idum nempe amp;nbsp;ßccum,cuidcntißimum en.

VlccribM^vtiliicriljtii amp;nbsp;pflulit, fotißimum au tern om,mcdetur.Sitim arcet,amp; vt CHmmMim di cam,eafde i^uM OxalitjOcctcfam noßri nominant, faculties obtinct.

Ophns vulgó Elleborus alb’ dicitur,pra« ‘' téfis herba qua: præcedût, aut nobis lunt, J sut nomen retinent,ob id 3 nobis omitf;.

OPbrin banc herbam naminare placu!t,lt;^uod inuenerim plantam binb duntaxatfoUis co* flantem bac appedationc infi^niri. Germanicum nomen niiltum extarquere potnimm : nequeenim ea efi qua DatchaaicbiS.boc csÏ.Perfoliata vo* catur,idcóque band ^eminis fibif Zuueyblatt nominauimut.

Caule à radiceßn^ularcm ac rotundu emittlt, fer bina qua tantum babet folia penetrante,à eu im medio adfummu vPque calyculi multifunt,amp; in bis veluti Uny'ua df'cfla nutantesflefuU. Ra* dix veto iUifuben tenuis, adnafeentesjibi radieux lot multas,obliqHas amp;nbsp;odorataa obtinens, to CVS.

Nafitur in motibfis,amp;nullibi maiori copia quS Tubin^ainpede mantis Aufriaci proucnit.

Nrfw ö* Ïunio menßbittfloret, dclnflat^m CH^^ tiefl.it.Qua/irol: ter hoe ^otiflimu temfore coUigin^ da. TEMPERAMENTVM.

Cuflati^!utigt;ioflacfl'eaffarct,lt;igt;'lt;jUolt;ïarKmotligt; daleis,ideeq; eaUdaamp;flceam effe ccniicerelicebit, VIRES.

luxta difiarum eiuaUtatam miflionem coirtra* Jiendiamp;conflringedifacaltate praditam effe oe* mini non confiât. Hine e?i quodadrufta, amp;nbsp;val* liera con^lutmanda hac hm ia commode vtanlur iccentiores.

Orminu oruale quod autu valenamp; toute bonne ab infigni vit tute Gallis dicitur.^, NOMINA.

tinis, GoUitrieu officinis, Germanis Schar- GaUltr'icS lach (GaUice Afparge fauluage. ou duale) affcllatur.Orminon autem Grads hauddubie di* Orminon tium es 1,qui a V enerem extimalat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cur diflür

Orminidao funt^cncra.ynam flit!uum,quod GaUitricum flm^lidter nominant, amp;nbsp;Cermanice Schallach.Mtemm f)lueflre,qHodalio nomine SalulaJyl Saluiam Sylueflre herban., vocdt.Germani'Vail- aeflris. den ScharlachjOderVuilàcSalbey.

PLANTAIIVM HISTORrAE tnUis.caulc (Juadran^h.femicHbitali,circa ejuon emindttiaßlitjuif ßmilcsprotieunt,alt;i radici y era ßn nittantcsßn qui bies ßmen efl. Ex qua dclinea * f,yrrAy **®”' abundè liquet herbam qiiam hodie GaUitri* / turn vecSt.efle Orminum pttiaumihac enim foliis Marrubio flmilu eff^niß quodflunt maiora amp;• mi* rifice odnrataicaulc fimicubitali, quadrangulo,ab imo rufeflente, calyculis circa caulem flUquarum ^ffiZ'‘ feeminetibui,amp; ad radice deorfum Jflefla* tibtußnquibuifernenni^um amp;obtongumindu* ditunflofcuUs in candido [iurjiureis,aut in dUulum Sylueflre- ruborem inclinatis, ^yjueflre priori non admodum 'yrSt irfln^jf dißimi'c e^, foliis fatis ad Saluiam accedentibut', rH^ofaqsaJferitatepraditisicaulefcfquipedali, Ic* niter hirfuto,inquadra^lum ßriatoiflonbus è ect* ruleo inpurfurcum ycr^ntibus,ad aquiliui roflri ^lf'S‘^^ falcatis,calyculis pluribus in terrant incli natisjn quibus adfummum quatuor femind, par* ua,rotunda amp;nbsp;fulucfcentia reperiumur.

Satiuum nujquam non in hortis fitumprouenit, Sylucflre autem paßim omniaprata exornat/uaq; /ponte in iis nafcitur.

OrminS calidu amp;nbsp;mediocriter/iccu efl.idquod 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amaritudo

Creditur ftmenjatiui cum vino pa^um V entre fimularc . Cum nulle ayi^emn (^ oculorum albu* glnes furgat- llhtum cum aqua adematn difiutit-Surcutos extrahn.ïierbitipÇaiUitacadcm poteif. Sylueßre vehemt ntitrem facultahm hiebet, qun* re hnguentis mißetur-

Orminum V eneremßimu!at,eculorü craßiti'es turn meUerepurgat,n-dcmaia dißutit,amp; extrithit ttculcos.Sylueßre domeßieo eß valcutiui.

Semen ad Veuerem flimulandam,amp; ad oculos ru argem a amp;nbsp;albugines valet.Vtroque genere tui ß extrahuntur aiulci ex corpore, perße iUilo ex a* qua,Folia ex aceto impoßta, panos per ßvel cum nielle dißutiunt.ltemfurunculos,priußpHam capi» tafaciant,omnesq; acrimonias.

^ecentioresetiam eaßlcmfacultates ßto Gallic trico attribuuntipotißimum autem conferi'C ad ah bugincs Cyoculorum caUginem tradunt, vthinc etiam colligipoßit,herbam hac Ormiiio eße Dio* paridis.

OfoCof Gfxcw,Er»»»gt; Latims Jidtur, Ojfi» cinit Gracamajifettationcmretinuerut.Ger manis Eruen (Gallis noer Vefle. ou. des ers) «d mitatione Vatini nsgt;ninis,a^^cllari-^ojJu)st-GENERA.

Duo funtgenera Etui: vuum caim candid»,ala tcrum autem rufuminumitur.Uecinterfinififlo* rihm amp;nbsp;radteibus differut^quemadmodum fidu^ raajfabiè moußrat-Kufum veto ßlucßrcc^ßuä* queJ^onte in aruis^amp; inter dumetajgt;rouenit.

T.xlfftusfiHtexeß,tcnuis,an^ßisfoliis,floriiM vel candidis,vel in candido aeruleis autfiuniccis, feminibus infiliquisfiaefi^to cylindiaciis,queada' medum pißt/e inuicem tan^entibm.

Cajgt;itisff-auitatcm facit Eruum,ventri turbat, fanffiintnijf fer vrinam duettft comedatur.Conu tarnen

c A P V T c c X V r. ■ no tarnen apfoßtum boucsfa^inat.Varina c!us bonam facit a!uum,vrinam cit,cor^eris colorcm commen dat. frequentior in efi aut potufn^inem cum tor minibus peraluutn amp;nbsp;veßeam dugt. Vlcera cum nielle purent, amp;nbsp;Icnti^incs, amp;nbsp;aßreJinem cutit infacic,eiufde'mque maculas amp;nbsp;reliquum corpus, Nomos.^an^ranasq; cohibet,amp; mammarum dut ritiascmollit.fcraielcera,carbunculos,fauosq;runt pit.invine macerata canum,bomlnum,viperaruq; morfus iUitaßmat. Cum aceto autem difficultates Vrina,termina t^teneßnos lenit. Prodefl etiam iis qui cibo non nutriuntur, nucis ma^titudinc frixa amp;nbsp;cum mcUe/umpta.DecoHum ciusfouendoper-uiones.amp;m corpore pruritus fanat.

Orobus quatcnusamaritudinis eßparttcepSjeau tenus imtdit, exter^it, atqiie obrirunioncs expet dit. Catcritm ß fumatur copiofe ,fant;uiitem per In inas euocat. Hominum cibis prorfus hoc fernen damnatur: eß euim amp;• inßtauißimu amp;praui fuct ci, Erao autem inPlar lupini praparato ex nielle 'Vtimur.vt medicameto craßospulmonis thoracis^ humores expur^antc. Cand dum minus efl media camentofum, quam id quod ad flauum aut palli* dum colorem tendit,

pwo^voii, S 'limfois-i^yov Sy^tav Gr^t O cis-Sy!ucflgt;e Petnfilinum, amp;• Afium mon* tanum latinis,igt;fficinis amp;nbsp;barbamm Ciftan tibm medicina PetrofcUnum dicitur.ld ijuud hint Petrofeli* accidiUe jJuto^quôd Un^a Graca infcitia,Oreo* nimojfi- feUnum di^lionem in Petrofelinum mutauerint: cinarum velquia fimliliciterenunciaHcriiitquod cum ad* Vetrofeh- ieflione nominandum erat Pctrofilinum fjlue^re, '*'*^fybi eld dijjirentiam nimirum Macedonici, quad veri Iteßre. efl Petrofelinum vetcrum. Germani PeierClgen gt;oc.ïf.Noj tcutfch Fttetfilgcn,oder Pecedin (Gd/Zidu Perfil des montaignes) nominaut* miu, vt difcerneretur à Macedonico ,dcquofut dicemutloco. FORMA.

, Cantern habet vnum dodrantalem à radice te* nui excuntem, circa quem ramuli amp;nbsp;cahituU Ci* cuta ßmitia, multi tarnen tcnuiora. In hu firnen »blon^m, acre, tenue, odoratum, Cum^no ßmilc. Ex qua fane defcrtftionefole clarine affiarct. Pt* trofiUnum officinarum ejfe OreofiUnum veterum: caule enim vno frouenit dedrantaU ex radice fer* tenui, qui per ambitum ramulos fiargit capitulis Cicuta, tametß multi tenuionbiti: in iisfernen,a* crimoniam guslu praferens, odoratum, tenue,Cu* DioCcorl* minoproximum. l^eque obviât quid in plarifque dis local exemplaribus Diofcoridis capitulorum Papaucris tmedatur faf mentio ; error enim baud exi^m fubefe, quid fciUcct

CAPVT CCXVII. jn fcilicet mn p.HHmiCiZra^filt;pi^H,hlt;icefl, Papa» uerifimiha, feti Kdnd'tf, id e/f,CHHtx Ic^mdum ßt. \d e/usd in primit enfirmant ea ^uit fcribit PUtuut libre decimonmo capite odattopn buiic mo dii: OrtofeUnum tfi CiiutK foliis,radne tenui,ß‘ mine knethi, minutiore tamen. Qii'odß tarne bac fentetia min»am(ci'it,nihti mtmrlt;iuin diia^ Pc» tro/iUnum^irmanicum, lùm formaparum admoe dum à •veto Peh oßiino di?iet,vtpalamßt vtrinß que ptfluroi intuenti,

Nafcitur in loeit petroßs amp;nbsp;montanis^Viide etia nemenaceepit. Ïn Germania veri noïha in bonis paßim plantaiur.

Semen amp;radtx invino pota frinam eicnt,M.e fes etiam ducunt Mif(eturantidotis,ncenon media eamenti' vrinam eientibu^ amp;nbsp;cxealfaeiitibui.NS hallueinari nos oportet, exiThmante^ OreoÇclinum *n^ ejuod in petits prouenit: aliud emm ab hoc eß P etrofelinum.

fcoriJcs, tomen caucre non fotuit quin pooler!tot medicorum Oreofclinunt cjfe Pctrofilinum certo crediderit.

Oreofelinum vrino amp;nbsp;menfirnif efficox- E o tt tiom pur^antur famino e vino, ^^^^^ nbsp;®® °’^' CAP. CCXVIIÏ.

OHGrocisjSorbm Latinis, efl arbor cuists ft it flus Grocis oa lud cSa,Cale. tefle, Latinis verb Sorbo appeUantur.Ojfidno Latinamnome^ claturam retinuerunt. Geimanis Speierling, vel Sporopffel corrupta puto voce pro SorbopfFel (Gallis Vng Ct)tmiet)nomitidtui-.'/clficabauo flcritatcvocatafunt,quaß mala auflera.

Sorberum duo genera tradit Ihtoplsraflsts Ub, tsuo/unt jii.ilc hifloriaflirpium,cap.xü.faminamfiuflifco genera ram,amp; maflulaflerilcm. Difperre quoique fiuflio Sorborum bm jilcmferibit, quèdaliaorbiculatum, alia oua^ Theopbra tumferant.truflusaulemorbiculatiduleioresfin flO’ tisintur, ouati (apenumcro acidi, minu q: odorati-Plin. lib xv.ca.xxi.in Sorboquatuor diflèrentios Plintus latinos noffe memoria prodidit:alii' enim eoru ait, quatuor rotunditat mals efl,aliis turbinatiepyri,alsis ouao to

lt;4 J^ecics cru maldrum. Q^'.rtitm rmus tormina Jlffcreno le apliellant.^ospiéiura eim^nerii damm,quod tins Sort turbinatum pyri inflar fru^um adit,t}iii German borum ^, nis Sporbim corrufta voce fro Sorrbitn aut nit-quaßa»llerum fyrum dicitur,

Sorbm arbor eflproccra,reflo caudicc,corticc le ui,pin^iufiulo,colore ad flau» albicatc, cuimfoo liapediculofln^tlari prolixe,neruaccoq;, in verflut condita, ala modo à lateribuf exeuntia, tanquam ex omnibmvnum fiat,ad ncruu vjque laciniatS, verum ampUufculo interuado diftantia. Omnibui ramulisin extreme pedicuti folium impar promis nct,cuiui acceflione impar numerut ejficitur.Vi^ut ra laurum tenuifoliam imitantur, verum ambitu ferrata, breuioraq; fHnt,necin extremum acutum mucrenata,fed in rotundim orbiculata. Vlos race* matim fln^ularipctiolo,e multù minute fiv candi , nbsp;nbsp;nbsp;‘

Vcl ouatuf, vel pyri instar turbinatus. Radices haud mu!tas,nec alti defeendentes,validai tarnen

Str ba malorum colorent refcrcntia,nccdum mat tUrefcentia,di[fefla ^ in foie ficcatajciint madun tur aluum ßßunt, farina eorum cum mola terh tur,polentx loco in cundem vfum fumitur. fotcfi idem amp;nbsp;decorum corum.

Sorba quidem adftrin^nt, fed multo fortius Me fiUaquam Sorba. Quamobrem alua fluenti in ci“ bo accommodatißime exhiboitur.Sorbamaiori cu foluptate Cumuntur: fror/us enim initio nihil acer bi vti MejpUa habent,fedfuccits corum citraacer-bitatem duntaxat: auflerus eß. I Rudporri nemine futo latere,hac omnia parce,non lar^è vtficus, v* - uasq: effe comedenda. i\ equaquam enim cis ft ci-bis,/cd mapris vt medicamentu egemus-

Hfrba hac appoßtißima voce Grace cepii.^ yAuiTlt;rov appcRari potcfl,non quodfic earn Veteres aut recentiores Craci nominauerint, fed quid cu Germanica nomcnclatura optime quae dret. Neque enimcerto confiât an Gracis, amp;nbsp;fub quo nomine het ba ilia cognita fuerit. Quapropter vt nouam ci inderemus appeUationemneeeßum ee rat: mclieremvero hac ipfa quamretulimusßnuee nirt

nirt hand potuimm-Latine Ophiog!offum,itut lin iJn^it ^uitferpcntmadictfotefl: Germanict enim ïdi’fer^etin4, teizan^linfGaUicè Langue de Serpent)vécu tur,A forma amp;nbsp;jl^uraquamrcfert- fc ßn^uhtnana quefoUis ßn^ulari fediculo frodit, qmd U^lam ferpentis firmafua refitre vidctnr,vt pk tara afi fabrè monTlrat. FORMA.

Folium vnicum obtinetpin^c,di^iti lou^itudine Flanta^mi aquatica vocata baud diptmile,è cu‘ iaifinu inferiore pediculta exit,cuiquippiam her* bacei coloris inßdct,qHod ferpentina lingua yoea-ti lapillifimUitudinem refert.

Copiofi in monte prope Tubingam Aufriaco no minato prouenh. Arnat amp;nbsp;alia prata in montanit fita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S*

Vutneraria efl herba,mali^a fiquidem amp;nbsp;cu* ratu dijficilia vulntra fanat. Tumores etiam difi CHtit,amp; ferè Symphytifacultates obtinet.

tappa ^^^ o(v9iov,H (pderyxvov Grxcè.Xanthium La » nuerfa. ^^^ tinè notninatw.Ab herbariis mflix tepefla Xantbion tb Lappa minor et LappainuerfavocatKr-Germa fnetedb nieè BettlersleufZjodct BabenleaPz.Xanthion Hum. diHu,quodfaj/Bi)L{,hocefl, flaues capiUos faciat.

Caulem habetcubita’em^pin^em.an^’ofum, •amp; in ipfi alat multas.foUa Atriplidflmilia, in* eißfras habentia,odore Naflurtii. FiuHum rotuna dum ecu ff-andem oüuam, aculeatum vt Platans pila,conta{lu vcftibm adharentem.Ex qua quids delineatione nemo non videt herham cuists piHus ram damns effe Xanthion,quèd illi omnesnota ad amuflim reJpondcant.Caule enim efl cubitalt.pin* gui,an^lofli,crcbras fundente alas, foUis Atriplid cis ineiflirof habentibusfl'iaflurtiS manifleftiflimè olcntibus,fi uHu ma^sx oHux modo, rotunda, vt Plalani pilaflinofl, contaHu vefles appréhende» te.KucIeus qui in echinata pitula clauditur à pus ris eflur duld amp;nbsp;grata dbo,

C^m cliÇcuticndi vira babcat, facile colligitHf temferameto efe calidoamp;ficco})radit«m,id tjUad exJdliorc etiarn, qui cfi amarus amp;nbsp;fubairis,de(re* bendi foteft.

PetcTi fruflus antequam jicnitus inarefcat cola Icctm, tufus,amp; in JifUli vafe reconditus, cafilles flaues reddere ,fi quu cum vfus cxigit,tryblüpon* dus ex ee filmens, tefiddque aqua madcfaciens,ni‘ troprins capite praparato iUinat. Alü cum vin» tufum ipfum reponunt, Prutius etiarn cemmedè tumoribus idinitur.

Xylon amp;nbsp;Coflipium Plinio amp;nbsp;aliis latmis dicitur. Craci, quèd ('dam, dus nufquam tneminerunt. Rarbaris ac Arabibus Cotum^ßSs lax feu Rombafum,C,ermanis Baumuuoil( Gab lis Plante cotonicr) appellatur, tinum dus co-tonium vul«o vi)catur,flcut lanu^ ipfa cotonum. Cotoniu. Ab huius generis p'ant ave fles xylina,amp;linaxya CotonS, lina nomina ta funt. lurifconfulti lanamhanc Ib xylime

gneam nuncupant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veftes.

bm luteii in medio fur^ugt;-aß:entibiii,fru{iu baria ta nuci fimiUdanu^inc plena, qua netur in li num candidißimu,mollißimumq;,Plux autem ipß cum hiaßcens fatifcit.lanupnu globos reprafintat.

Superior pars Ae^pti in Arabiam verp^ens,Pli^ nio lib. xix. capite primo teïie,fi uticcm bunc gh ^itAn Creta etia nafcitur,amp;in Apulia,ac Mab tha prope Siciliam in/ula. Nunc in Germania no^ ßra hortis plantatur,vtplurima alia percff'ina,no bis anteaprorfus incognita.

T am fertile hic frutex eflsVt ßmulatque ado» leuit,quod duorum menßumJpacia accidie,nXqua 'j. ^': nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deßnatflorem amp;nbsp;frucluhi profirrc,donec aßerita te amp;nbsp;inclementiahyemh impediatur,

Arabes,vt annotauit Strapan,fruticit huitts la nuginem catidam amp;nbsp;bumidam effeflatuunt,

foliorumfuccus medetur infantium aluiproßaa via atque torminibus. Semen tußi amp;nbsp;thoracis vit a tUs.Olcofeminis emaculantur lentigines amp;nbsp;faciei puftula,Semen etiam eistsgenitale ferne procreah DE PARTHENIO. CAP.CCXXII.

jsd . tm ti^6iwv,ift.éiJiiiiiWv,P(^x,ia)Xjlftilt;\eivCra l.cis:^arthenium, Amaracum,Solss oculw, tAilleftt

iAlSefoUum Latinis: Thufiis Cauta , o^dnis amp;nbsp;Cautit^ herbarUs CotulafiftiJa dicitur.Cermanis Krotté Cotu!a dilI,Hund!zbluni,Vuild Chamillen (GalUcifatida. Efpergoutte,ou Matricaire«) Ctetcmm cogitao hunt hoc loco fludi(ifi,Amaracum de auo nunc agit mus diuerfum ejje ab co ^uë alio nomine Sam^ij^c chon Gract vocant,vt fuo locofufius dicemus.

folia Coriandro ßmilia habet tenula.Flores per ambttum candidos,in medio lutcoSiodorcgraui amp;• fubuirofoy^ußuq; amaro. Hac Diofcoridis defcri* ftio pulchre et per omnia herba Uli qua hodie vul ^0 Cotulafatida nominatur,rejpondct. Siquideno eafoliisefl Coriandritenuibus,florc per ambitum alho,intus lHtco,oderc^aui,amp; flapore amaro, foo Uis autem Coriandri,non quidem iam erumpentis t^paulôantè enati,necdum maturefcentii,qua Çunt quadantenus lataamp;fubrotunda,atquc in ex» trcmitatibsu indfafled maturi, cuites quidem in al to folia ad ChamameU aut faniculifolios urn for‘ mam accedunt,capillataq;runt,conTiarefcias, Sic enim vtriufque folia ßmilia ßsnt, tt Coriandrum lParthcnü,amp; rurfus Parthenium Coriandri pror» fus referee folia videatur- Quod vtdifirtè innuerct Hiofco. lt;pijXh.Ct AtOTToi, id efl,folia tenuiadixit, ft fdliccthac voce latiora,qua in inflma punt Coo riddri parte,fedssdcrct,Quod aute de qsfoliis Dio feorides locutus ftt,cxtraclandiordsneahuside lio R tij quct.

^uct. Detribm liquide herbis,Chamxmelo, Part thenio amp;quot;nbsp;Ëuphthalmo,qux faiK inter fc een^ne* rcs,ntque finis admodumfimUesfint,ordinc a^it, quad nunquam feciffetifinulla inter bits fimihtu^ do intcrcederetfiliorum,adde etinmflorum.Hu^b* thalmum tarnen filiis ad Faniculi firmam pro» flus quant rcliqua dua accedit, Sententiam hanc nofiram confirmât, quid aliqui Parthenium, ob fimilitudinem quam habet cum Anthemide, Cha» mamelon dixerint. Tam fimilis enim efi Chama» melo,vtfiequcnter etiam ab imperitis fro ida car» patur.ilis accedit amp;nbsp;hoc,quod ob foliorum tenui» tatem nonnullis MiUefiliumappeUatu fit Parthe» tiium,quodfieri minimepetuiffiet fiad latiora Co. riandri filia Diofcorides refiexijfit. Pratcrea effe Cotula PartheniumCotulam,nomenquadiüiThufci in» igt;ox fade diderunt fittis dedarat : Cautam enim appellaue» deduila. runt .vade diminutiuum Cautula dedufiumefi,

amp; tandem corrupta voce Cotula.pictidam autem t]fe, »rauis odor qui in ea omnilt maxime fentitur, cuideter dedarat, Ncquaqua itaquc ea effe herba Parthe» potcfl,quam matricariamvulff) vocant,vt Hfii nium non molatts,Cgt;' alü multidodiviri huefiquetes putat: efl Matri» quid huim filia latiora fint,quam vt eu Chama» caria, nbsp;nbsp;nbsp;meli, Ruphthalmi aut Coriandritenuibusfiliis co

parari queant,tâtùm abefi vtfimiliaßnt,Iiuc ac» cedit,quodomnium maxime euerterevidetur ad» uer/ariorum fintentiam: uem» Vaquant ex recen*

CAPVT CCXXir. u# horibut Malricaritt herbie bilit amp;pitukt per in^ fc'na tradricern fMultatem tribuit,ejuam tarnen Parthenio Diofeorides, PaielHs,amp;alii veterts afi ßfftant,vt etiam hoe nomine Parthenium no pof, fit efe Matricaria herba dida vu'^b.

tdafcitur inter fe^etes (^ iuxta femitas , inter* nixta ferè temper Chamamelo. I» hortorä etiant fepibns,Plinio tcfle,proHenit.

Hd»^ inflrcnuè,Galcno autorequi Amaracu vo* cat,ealefacit,no autè vehemeter defircat.itaq; in caliditatt ter tu efi ordinis^nficeitate verb ftiüdit VIRES. EX DIOSCORIDE.

Sicea cum oxymelite,aut fait po ta,non [ecus at* ^uc Ppithymum bilem atram amp;nbsp;fituitam per in-fema ducit-Afihmaticis amp;• melächolicis proden. Herba ipfafioribm deptis à calculofis amp;nbsp;aflbma* ticilt;vtiUtcr bibitur.Dccoflum dus ad incidedum prodefi in vulua duritia amp;nbsp;infiammationc.illini* tur cumfloribus facris ipiibus, amp;nbsp;infiammationh EX P A V LO.

Siccatitm cum melle amp;nbsp;aceto fgt;otum,hilcm tra Jiitatram oh hoc contra verli_^nes vtilu amp;nbsp;cab culofis. A d in/idcodum JecoHum in duritia vuluao turn amp;nbsp;inßammationihui, I Uinitur amp;nbsp;facto i^ni, itemßrurnif cum axunffa inueterata . Ma^ con^ Sttferßte tea tertianai finifiramanu cucUi earn iubent, dh tiefum. nbsp;nbsp;ci tejue cuiM can fa vcllatur,ncc refficerc'dein cim

nO\Vy0va^v Grade,Polyt^onatum latmu d.’citur.ojficinif, item herbariis amp;nbsp;vul^, Sl^iHu Sa ß^.du SalemtniijCcrmanh Vucilzuurtz, fGal‘ Itmanis. lit Signet de Salomon^hocefljradix albancmi Polyana natur . Poly^natum autem à yadke^eniculorum turn cur frequentibut nodis ex interuallis tumente aft^tb diclum. laucrunt.

Dao eins genera damns. Vnum verum, latiork bus fdik:altcrum multi anf^ßioribus, qisemad“ modum piftHra^afthice oJicndst.A folks vtriqut nomina fuut imbta.

Prutex eßeubito altior, folia lauro fmilia ha» besfatiora tarnen (ir lauiora,fapore mali cotonea autpunicea :^ufiatum enim adßriclioncm quana dam

CAPVT ccxîcrir. 317 Jamreßfit. Perßnr^^osfoHo um cxortus caJitios ßorespnmit numéro maiolt;e ijuöm fo!ia,fKpputai‘ tionc à raJice facta. Karlictm habet candi Jam, möllern,!on^am,p^cniculis p!enam,Jcn!dm,^^a«eoo lentem di^iticraßituJin'mobth enttm.lamßfn^ fftlac Salomonu pgitU notai hbeat preß qui, o« siceiHnnt mnes,ne quot;vna quidem réclamante, adeße riperies. saiff^g, i^anquc in montibmßi^^ilar ,fiulirc iiihito pro^ nium ceriorc,ßoliigt; lanri latioribitt,amp; leHioribiCtqHa^ ßata quendam mail cotonca aut punica ßaporem référant cum aliqua adflnflione. flores per fin^u» los fotiorum eruptiones exihunt candide, qui folia numéro tenuè fuperent,à radice ad carumen Puppu tata.Siquidem bini,terni,autptures abvnoquoqut fiiliorumßnuprodeHnt.B.adix illa Candida ,mol‘ li!,longa, ertbru nodis artieutata,dinfa,p-auiier olens.difftaü eraßitudine.floi ibm exeufu bacea fififerè ma^niudmc dependent, ex viridi niff’ll cantcs,amp; in quendam orebnem di^ßa.

Polylt;i;onatum miß am habet quaUiatem,in e* nim in co adfrinionis par iter amp;nbsp;acrimcnia quipa piam, neenonfaßidioßt cuiufJam amantatu ex» (licatu dißreilis.

KaJiv ill’ta vulncnbui auxUiatur- QmneMM Kultus macitlas delet amp;nbsp;aufert.

Kadicem Poly^^nati quidam vulnerihm idinut. Stmt etiam qui iUo nauos maculdjquc in facie detergant.

Kodie quoq; muHeres pgido S alomonufhi facie extergüt amp;fucant, vtplane nullit pibft dubium, quin Polygonatum efe conflanter credamm.

nOAvTrüPloV Grace, Polypodium, Plllcula LatiM,officma Gracam appcllationcm re^ tinuerunt, Germanies Engelfufz, Baurnffarr, . ^^^ Dropffuurtz/Grffficè du Polypode^oMWr. d it vgt;tdc^'‘‘^^°‘^'^ ’^’”'^^^ tadicequa polyporum modo diflum ‘^^^''''^ obtinct, inditii cfl.Filiculam autem Latinid fiUcula fi''’f^gt;fquot;‘^'^f*^i^’''*”’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lüUice nuncupaucrunt.

Uerba eft patmi altitHdine,Pilic! flmilbfubbir fttadnei/uris diutfa,non tarnen add tcntiibua. Rtf* dix illi c7t tgt;irfuta,cirros polyporum modo habens, minimidigiticrafitudinc. Derafabacintus viri^ du efi,accrba ,guflu fubdulcis. Parte auerfa folia fuluis maculis mtatafnefemine.

Polyfodium dulcem fimul amp;nbsp;außeram habet tincentem qualitatem.vtfacultatisfit admodun dcficcantis,citra morfitm tarnen,

Fur^andi vim obtinet-Coquitur aatem lü^al* lina, autfifiibiu,aut Reta,aut Malua ad fur^ao tionem . Arida aqua mu!Ja infiaifiafiilem amp;nbsp;pia tuitam durit,S^adix trita amp;nbsp;iUita luxatis cofert, (^ adfijfiuras qua inter dittos funt,

Kadix in vfiu. Px^rimiturfiuceui aqua madefit ^a, (^iffa concifia inficr^tur oltri, amp;nbsp;Re ta, o Ha!ua, velfialfiamcnt». Vel cum fulticula coquia tur adaluum leniterfioluendam vel infiebri ■ De» trahit hilem amp;nbsp;pituitam. Stomaihum offindit.A* rida farina inditanaribm Po’ypum confumit, 11* lita luxatis medetur.

MinruUti TT’ Pavlov Gneci-,Marrubium Latinu, Pra^ Paßium, X 1. (tumofficims vacatur. Germanu Andorn das vueiblin , Vueilz Andorn , M.irobel, Go;tfzucrgclz.(G4ÖK du Marrubium.)

Prutexeßab VnaraJlce ramoßn, fùhbir/utuf, itlbicans,virgis tjuadranfftlis.palium paUici aquaa le,fubratugt;idum,hir/'utum,ru^ofùm,ptftu amarü. Semen per intcrualla in caulibus efl. Flares aßeri quot;Verticillorumßgura . Uac dclineatio adamußim Marrubiu Ma’rubi» hadie diflorej^odet. Liquidem ßn^ulaa ri radice,an^laps ramuHsßuticat, lanu^inafum: faills ferè arbicu!atis,poUicis tna^iitudine,incanù, hirtis,amaris,laffeo flare,vcrtiallato cinllu eau* lem ex interuallo ampleflente , cuifuccrefeit tci'ts O ajferum flmen.

Marrubium in ealiditate quidem fecundi ardi» nisiam completsefl, infledtateverb terrij medq, Mt complets.

Mt y iridium expreffitrfuceuf, datur cum melle a« ßhmitticihtußientibm amp;nbsp;tabidii.CrapJa e thont^ ce cum iride ficea ducunt. Dittur mulicribuf quit turnpur^aiitur, vt menftrua amp;nbsp;fecundae fcllunt. Item dijfleilè pariëtibui.his t^ui à firpentibtie mor fifunt, amp;nbsp;rjut letale ^uid biberimt. Vefica tarnen amp;nbsp;rcnibnt noeent. Folia cS mclle illita fordida vl^ cera purgant^ptcrygia nomaij: eohibent • Dolores latcrum mitiçiat.Ad eadem pollet exfoUis contu* fis exprejjus fuceus amp;nbsp;file coaëltu. ( urn vim Cf mclle iUituSioeuloru claritatem exaeuit, Horbum re^ium pernares expurgat.Aurium doloribtts per fe,auet.um roÇaceo inflillatttsprodcft.

Prafium vt^ftu amarum efi titafiejuis viatur conCentientem buiefiapori adionem habet,iecur ac lienem obflrudione libcrans,amp; thoraeem puimo* nemque expurgans, ac mo jes promouens. Scdamp; iUitum deter^it ac difeulit. Smeo dits cum meile ad acid oeulorum claritatem vtuntur.Quinctiam amp;nbsp;per nares morbum rc^iumpurgantfCf ad auriS dolores imicteratos adbibentdn quibiu vfique ebs firudionem dtliiccrc,mcatumq;ipfum Cf expiant tationes membranarum expurgate neceße efi,

Wuius foliafemenq: cotrita profunt cotraferpet testpedorum amp;nbsp;latera dolores,tufiim veterem-lit qm Can^uinem cUciuteximii vtHe,fiapis dut cunt panic*

fanico aqua decofUsiftaßtcritas fuccimitigetur^ Im^oniturfirumis cum adijgt;e,SHnt qui viridis fe^ Men .quantum duohus di^itis cariant, cumfarris fusilla decef}um,addito exi^o olei amp;• fa!u,färben re iciunos ad tußim iubcant.Alünihil comparant. Ine adem cau(a Marrubd amp;nbsp;TcenicuUfuccis ad fextarios temos expreß^, dccoPUßque adßxtarios duos,fi cochlcarü menjùra indiefirbeatur in aqua cyatho-V iritium vitiis tufum cum meUemirépiw defi.Lichenaspurent ex aceto. B^uptis, conuulfis, neruorum contrafHonibus fàlutare. Potum aluum foluit cum fiate dr accto. 1 tem menfirua amp;nbsp;fecune dos mulicrum. Arida farina cum melle ad tußim fitcamefficaeißima efi.ltem ad^an^enas amp;pte ty^ia, Succus veto articulis,amp;è narihtis morbo re ^io,minuendaq; btli cum nielleprodeß. 1 tem centra venena inter paucapotens -Ipfa herba fioma^ churn amp;nbsp;excreationcspc^oris pur^at. Cum iride amp;nbsp;mede vrinam eiet.Cauenda tarnen exulccrata Vefica,amp;renum vitiis, Diciturfuccus claritatem eculorum adiuuare.

‘Veiienat quot;1 T I.(l^^iüiV,i^dlfio'TC()/tt GracèiVerbcna» ca, X jL ca,\crbena,Co'umbaris ßu Co'ub’na,bere Nerbena, ba SagminaUs Latinè,hcrbariisamp;ofiicinis Ver* benavocatur, Germawee E.iïeciks»at ,vel ti« fernEarr,

CA PVT ccxxvr. 310 fer nil art, (GaUiceVetaaine,) hoc eß.fiiraria, quoit mmenvt olim,ßc hojiequequehabet. Perh PcriTbe* flereon nomen inditum à columbis^qui in ea verpik reon cur ri plurimum deleflantur.ilierobotanc autem, hoc difla-eß,facra herba idea difta,quod ea otim apud Ros ïHeroba* manos domuspur^^abatur,familia lußrabatur, los tane^ uh menft adfacrißeium amp;nbsp;epu’asl’errebatur, amp;nbsp;foeciates in facris le^ationibus iUa coronabaturtyiel quot;Vt Diofiondes inquit,quod in expiationibus fuß^o /a amp;alligatamire vtilis ft-Sa^inaUsverc,quod Sabina» interfa^mma,hoc efl,gramina ex locofacrotpra^ /u, fertim arce Capitotii,cu fua terra cHulfa,frimum hac honorem haberet.

Dao 'Verbenaca eä^ Grad amp;nbsp;Latinifeccrüt^a nera.Diofeorides C alü Grad à planta babitu re* dl am t^ ßipinam,Plinius à fexumarem ^ßentia nam. R cdla Prioßondis^efl Plinii masjalioq; nomi ne Crißagallinacea,äfetrath foliis qua ^aUinaeca Crißa^al trißa fjrmam referunt.didtur.Keflaaute nomis Unacca» nata cfl,quod reflis ramulis ajfur^at, Supina ante Dioßoridis, apud Ptinium fiemina cß, Komaahq; Ctndnnalisvocatur.Supinam porö vocarut, quod femper humi fupinè procumbat, Germani etiä per fexum genera itta di/lin^uunt, voedntque redam 'Verbtnacam l ifenferaut das niLniile,i»2gt;inrtw» yeri) das V uciblc.

Keita. Keita fiue masherba eß altittulinis falmi, alia ' e^aaado ctiagt;n maiori^, Folia h»ic incifajubalbida, t caulc j/rodeuittia.ijid ei vnitt efl m t^aa ex partCi ^uemadmodifm amp;nbsp;radix vaa.Flos latem.ijao folo fere afaemina differre vidctur.Uac defcriptio pul chre V erbenaca marl rejpondefefl emm herba do drata'is, interdum vero proccriorjepHCinadmodutn ea efl qua in Germania mflraproucnit: nunquam enim aut rariflime palmi altitudincm no excedit. Folia habet ineifnris diuiflt,alhefl:entia, erumpena tia e caulc. Sinful aril dcniijue illi,vt plur.mUtCau Supina, ^^^ ^ radix vna. Supina flu fiemina ramos pro* fert cubita!es,aliqHando etiam maiores,an^loPos, circa quosfoliafunt per interiiada auernis fmilia, angufliora tarnen cp' minora per ambiium ineifa, colotefubcaflo.Kadiccm habet oblo^am. tenuem. Florespurpurcos, tenues. Cuim itcrum deUneatio* nis nota, V erbenx fiemina adamufiim conueniut. nbsp;nbsp;1

Siquidem multis ßatim à radice an^lofs colicu* ) lit confiât,coma fubtusincana.fiilioquerno no difl fimi!i,nifi quid minus eß amp;nbsp;an^fiius,mHltisper ambituminefuris ,floflulo ex albore amp;nbsp;purpura Verficolore. Qmhus omnibus manuferipti codicis, qui Periflereon interpretatur Verbenam, accedit' ; tcflimonium,amp; co munis omnium conpenfus, à qua fine manifieflis ceniciluris amp;nbsp;rationibus nuquam efl difeedendum.

KiKcitiw qiiam faminaaj’fitict. CcDi^i Je‘ Icnt^potißmum famina, [iren Canis onum^ nom hoc temf orc floret.

KeShefl/erbenaca folia cum foflteco, aut aJife fuillo recenti aplgt;oßta,vuluarum dolora flnire fu* tantur. Ifftemfacrim cumaccto iUitareprimuut. Putrefcentia vlccra cohibent .N ulncra ^lutinant, fetcraque ex nielle ad eicatrieem pcriiucut,Supi~ nx autem folia amp;nbsp;radix in vinopota illitaq;, ad^ uerfut rcptiliaferpcntéfvcfaciunt. Ladern dracht mx pondère cum thuris obolis tribtUitif vim vete* fis hemina,quadra^cnis diebtu ieiuno contra rc^iS morbum hihuntur.V eteracedemata, amp;inflamma tioncs iUita miti^ant.Sordida vlccra purgant. To* ta autem berba in vino deeoela to fillarum auf at abrumpit, amp;nbsp;oris nomas^ar^ariffata cohibet-Ter turjfarfo aqua triclinio qua maducritilxtiorcs co* uiuasferi.Öatur potandum intertianu febribut tertium à terragcniculum cum adiacetibiu folOs: quartanis,quartum.

VerbcMca rclta ad capitis dolores fummo pra» ßdio eße teflatur Archivées, ß ea coronctur patiss, autß teratur eu aceto (^ rofaceo amp;nbsp;HUnatur, aut oleo dccoqnatur,acfoucatur caput.Nectantum ca pitis dolores fedat,fcd capillos quoquejhsentes com^ peßit.B^adicis dccoUum calidum ore retentum de^ tlum dolores mitigat,ac mobilesßrmat.orisq; vice» ribus medetur. Ad calicos radices ßmicontufas in aqua ad dimidiam decoquito, amp;nbsp;diebus quinque dccodum potadum datoselficacißimum id eße exo perientiacompertum eß-üaeit amp;nbsp;ad calculas atq; ad inchoantem elephantiaßm, ß cum melle propio netur. Vterc itidem ad epilepticoS:,amp; ad quotidia na,quartan,tvefebre laborStes.Adpoda^icos veo ro amp;nbsp;coxedicum morbo affedos, i/ino decofla exo hibetur. Suedè radiceexpreßi coUutio adßßula^ commodißima efl. ^tfi mororum liquori ac meUi mixtus cxuratur,et acidas tllinaturßflulaa fan-tt. Potefl etiam meUe aßumi^amp;ßflula tanquam eolo Ijrium iniici,ac mirum m modum prodefl.

Aiunt ß aquaJpae^ttstr triclinio qua maducrit Verbenaca, latiores conuielus ßeri- Adsterfits ßefo pentes centeritur ex vino.Omnibus vifeeribus mro deturßateribuSj pulmonibus, iednoribus, thoraci, peculiariter antepulmonibus,amp; quos ab iis phthio fis tentât. Dyflentcrias emendat ex aqua data cao rentibus febrc, aut ex vino aminao cocblearibus quinque.

Vcrbcnaca rc^ta facit ad capitis dolorts amp;dct fliientcs capiUcs inunfla.Detium doloresfidat, amp;nbsp;motasatque concitffbs conflrmat.Oris vlcerafanab Decoffum dits calicosamp; calculonsiuuat-Pota iit quiprimum elcphantia labararc incipiunt, ^ co-mitiali morbo affects fitccurrit . item quetidiana amp;nbsp;quay tana tabor antesßmilittr iuuat. Podaj^i^ cos vero amp;nbsp;coxendicis morbo captoSjVulncratófque illitafanat.

nT^djH'^f^tov Gracis,Pilix Lathtif did- PUix, tur-O/pcina Latino nomine vtuntur. Cer“

tnanice V aldtftn, (Gallice Feuchiere.) Ptcris Pteris car autem amp;nbsp;pterion ab alls auium,quarum forma in difla. ramulis diffofta dm folia refirut,Grads dicilur: pennatutenim, amp;nbsp;pennatit foliisfutex Pilix csl, GENERA.

Pias Grads fmphciter'Tdßpli Latinu Litix mat, Pteris. Germants Vualdtfarr niennledidtur.Pocmina Grads 6n^fiffpit,Latmis Pilixfccmina, German Thclypte tiis'yuildifirt'VaeihicappcIlatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris.

Filix mafculafolia habet fine caule,fine fiorefi“ Filix maf nefemine fCxviK pcdiculo cubitaU lon^itudinc eula.

PL/NTARVM HISTOKIAE txeimt!a,incifa,a!arHm auüi modo explicita,mlore fuh^auia.Viadiccm in tetrafaperßcic foeii nigra, craß'am,ob!ogam,adiiafccntia4 appendteej've miib tM habentem. E.v ijuafitjuidcm dcfcrlptionc fatit confiât banc ejitam fitb hoc nomine piflam damuf hcrbam,efie 'Filiceni mafinlam .• bac enim neque caulem (quod enim in ca fupra terram cxtollitur, pediculifo!:orum,no caulis rationem obtinctquot;) neq; fl6rem,ncqne Jemen habet:folia ex fno pediculo on bitali à terra fiatim,aut ex fiipitc eins excunt, v^ troque laterepinnata,fifbgraui odorc.B^adix deni, que Uli efi perfumma ceffitum ni^,'a,amp;' vt T beo, phrafiM ait,crafia,ob!onga,mifltis adnatis amp;nbsp;co, pillamcntisfibrata,atquc,'vt Jummatim dicam, 0« mncsillinoia adamußim rc[pottdcnt. Filix firmi na folia priori fimilia obtinet,non tarnen vno fin^u lariq: pcdiculo ft ilia bxrcntia,M adnafeentes ra* mulos multos altiorcsq; babentia.Kadix Uli longa, obliqua,!n nigro colore fubfiaua,a!iquado veto rts, befcens. Qua deferiptio iterumper omnia cum ea her ba cuius piHuram exbibcmus ita conuenit, vt nulla prorfus fit nota qua Uli non rejpondeat-

Arndt « firnt filices,fgt;aHluium habmta adfirb dionis, ft cuidcntißimtimßt hx^ calefacm amp;nbsp;txiccxrc poßc.

Vilicis mafculx radixpedit latos lumbricos pü^ dere dracbmarum quatuor cum aquamulfapota, Meliut autcmßcum Scammonia, aut vcratri nh gri quatuor obolis detur:vcruntamcn oportet fume tes allia pralumpßßc.Lienoßs vt reftituantur pro“ deßpota, Kadix etiam cum axun^ia illita contra idut ab harundine fades ftilis cß.^itu aute hac probatio. PcribitFilixquampcr ambitü copiofor harundo coronct:amp; citra euanefiet barunde,qud ebfepiens multa Filix in orbem cinxerit • Famina radices cum mcllc in eclc^matc fumpta,latos luma brices pedunt* Cum vino autcm pondère triu dra» chmarum pota,rotundas lumbricos eiiciunt. Mulle ribtudataßerilitatcm faciunt.^tßpra^ans fu“ mat, abortum,Sicca ü“ in farinam trita, bumia dis amp;nbsp;Us qua difficultcr (ananturvlceribus injper guntur-Medenturiumentorurn ccruieibus. Folia e‘ iw nuperprodcuntia olerum mode eUxa comedu“ iur,aluumq: mclliunt.

Filixmas radieem habet maxime vtilcmt latü enim lumbricum interßeit, fi qws cam quatuor drachmarumpondéré in aqua mulÇa fumpÇerit.Ad S iq eunder»

cunJem modumfatS quidem vtmm necare, mor“ tuum autem eUccre mirum non cß. 'Vlcmbui im“ foßta valenter deßecanJi facultatem obtinet, non tarnen mordax efi. Similemei vim habet Thcly* fterisnominata.

Tbelyfiterisfeufxmina Vilix contra lumbricos Ventris amp;nbsp;latos amp;nbsp;graciles vtilis eß.Contra latos quidem cum mcUe mixta, contra tenues autem in vim duld cumjgt;olenta data. Qmnetiam mulicri ß detur,{gt;ragnantiquidcmabortum:ßmf Heiter au“ tern fieminis ßei'ilitatem faccre affirmant.

Vßts radicis in trimatu tantum,neque ante ne“ que feßea.Pcllunt interancorum animalia.Ex his tinc.ts cum mellc,catcra ex vim duld triduo f ôta, Vtraqueßomacho inutihßima.Aluum filmt,pri“ mo bilem trabens,mox aquam. Melius tineas cum Scammonijparipondere.Piadix dus duûm obole“ rum pondéré ex aqua,peß vnius did abflinentiam bibitur, melle pragufiato, contra rheumatißnos. Feutra dandafieminis,quoniamgrauidis abortu, caterisßerilitatem fadt.Parina earum vlceiihus tetris in/pergitur. !umentorum quoque ceruicibus. Folia dmieem mcant, fi-rpentem non recipiunt, ideo fiubflerni vtile efl in locisfufipcdis.Vfia etiam fugant Isidore.

Talfum amp;nbsp;c-ommentitium futuddubie cß tjuict ^uid ncotmci aUqiu de Filicii femmefabulmtur: YiUxfe* ^mdfeilicet vnafilflitiitlinofbefloreatjcademque mine pror hara c»m defloruit matHmm in terram fernen ca fus caret, datddcoij; niß qnißiia tnnc ajfuerit,ncc hideri flore,nee coUigi fernen foffe^ quia incredibiUa funt, turn quid omneSjThcofbrcfliofeUieet ,Qa!entu, r)iofcorides,Plinit{«,flcrilem e^rfine femme dixe‘ ruM.Î'icque etia medicivel Arabes vel P erft, ad ma^ica^ vanitates nalifcminis huius memincrut-Quafrofter omnia bac agyrtarum comenta cjfe Videnliir bumana ignorantia adquaflum impu-denter illudentium , qua certè vel vna bac ratione abundèflatisconfutaripoffunt,quid cunfla iUafl^ eri amp;nbsp;obfleruari natali no fie dim I oannis Raptifla pracipiiint ,eumnatalis eattox amp;flo/flitia!is iUa duodecim dierum numero nune inter fe dflent.

n'ZVK-S'ötl/o; Gracii,PeuccdanM Latini!,ofFœittcit-feinis et berbariis noftra atatis Pcenicu’.m lus porch porebnisdicitur-Germanis Har(trang,Seüufen= mts. cliel.odei Schuuefeluurtz, (Gallis Peuceda= Peuceda^ me,ou queu poiceAUj^quidlaebiyma è radice nus vnde fulpburi aut thuri flmslis exudet. T’eucedanu aute diéla. nome inuenit apiiiu quagracis ttS^ Kd dicitur,cui Pinaßeh folio par eft .nine poftcriores latini PinafteUumlus.

Caulem emittitten»ein,macilcntum, feenicu’o flmilem comam habet circa radieem copioflam amp;nbsp;dcnflam.florcm l:tteam,radiccmforii ni^am , in» tus albam,ff a»i odorc,cralflam,liquoreplena. Hx flanè omnesnota ,nHlla prorflits réclamante, huit ofpeina» quampifiam exhibemus herba comieniunt. Ojfi» rü Peace» cina^qua non raro adalterinatpro^enuinis ve» danus no dunt herbas^ Peucedanum oflendant radice no fiic eß renui» coja,fled li^noflt,nec ^aui odore,fled iucundo ; vn»

Giffiitur in montibw efacii,fotiflimitm in mo^ te profe Tubiniram,cuiolim arx impofltafnit, in itinere verflof P^etenbar^pim /ito. TEMP V S.

floret luUo amp;nbsp;Auouflo mcnßbits, atj; Jeinceps flemen producit.R.adix foditur exit» a»t»mni.

S^adice adb»c tenera Pe»ccdani cultello incifli lit^uor effunditur, profluensj; flatim in vmbra re» ponitur.in/öle pquidem languefleit. facit cam col» liptur capitii dolores amp;nbsp;vcrti^ines,nifl q»is antea roflacco nares praanrat, amp;nbsp;caput iiri^at • Biadix afflata

CAPVT ccxxvirr. 315 a^iita inutUis fit-CoUi^itur amp;ex cauUbui amp;nbsp;ex radicefiiitt è M mirador a liquor MqMfucem. m i* nm tarnen cfficax fneo liquor, amp;nbsp;velocius exfi^ rat. Interdum etiarn concreta mieniiur lachryma tburi fimilis,caulibus nulicibufquc adharem. Ex aceto (^ rofacco iimuftm lcthar^ici’,fbrciictieis, Vertigin»ßs,comitialibitf,diuturnis ca^itb doloris bui,rcfotutis,ifcbiadicii,coi)u»lfis : in vniuerfumq; neruorum aßefliombw ex olco amp;nbsp;aceto inu^mr, Stran^latu vulua laborantes olfal^hts, foporeque frofundo correptosreuocat. Suffitu ferjicntcsfu* ^at.Aurium doloribut cum rofacco inflillatia pro-defi. Caun dentium ero^s inditus eorundem dolo= resmitigat .Contra tußim in ouo fumptus facit. Difficultatißii-andi, torminibm amp;nbsp;inflationibut fubuenit. Aluum leniter mollit. Lienem minuit. Difficiles partus erre^è adiuuat. Advcfcaie» niimque dolores amp;diflcntioncs potus confert.Afe^ rit vuluam.Kadix adeadem vtilis csi ,ftd inefß. cacior.Eiusdccoflumbibitur. Sicca tritafirdida purgat vlccra, oßiümque fquamas detrabit,vete^ rdq; cicatrice obducit. Ceratis mala^matijque ca^ Ie faciendi vi praditis mifcetur.^ligi debet recens, non cariofum,folidu,odoris plenum.Sucem ad pon tiones amaril amy^dalis,autruta,aut pane calido, aut anetbo dißaluitur.

ttiam fucco amp;• liquore ■vtimur.Sunt autem h^tc o^ muM eittfJcm ßxcie facultatif ,fcd valetier lirjuor, admodum excalfacicns amp;nbsp;digcrens. Quart ajfccti-hus omnihm circa ncrues eeßfietibuf couenire ere-ditur, tü morbis inpulmone amp;nbsp;tborace cx crafi-tudinc atque vifcoßtate humorum faflis. Et intro quidem in corjgt;tcsfumptajed tarnen ttiam olfaélu projunt. Porri quid incidatatque extentsct,/ape etiam dentium perforaterum dolores cauitatiim-poßtm protiiiusfirbtuit.quia videlicet efl tenuium partium,amp;cxtalfaflorius. Quinetiam licites in-duratos iuuat,ncmpc incidendo,digerendo amp;nbsp;exte nuando crajfoshumores-Sed amp;nbsp;radice ad hac vti liccbit.qHaamp;fiuamas abofibus celerrimè detra hit, quia videlicet validé defecat, minus tarnen quant fuccus cxcalfacies.Etvlccribus malignii a-rida illita optimum eß rcmediumiipfa eitim expur gat,carnem gcncrat,amp; ad cicatricemperducit.

Peucedani radices coneiduniur in quaternos dt-fftos ojfcis cultellif,funduntß fuccu in vmbra, ca-pite prins amp;naribus rofteeo pcrunflis,ne verti^v fentiatur.Et alius fisceus iiutenitur caulibus adha-rens.ineifisqt maitat. Probatur crafitudtne mcllea, colore rujfo,adore fuauiter graui,ferucnsgußu. Et hic in vlu amp;nbsp;radix,amp; decoflu dus pluribus me-dicamëtis. Succo tarnen ejficacifimo, qui rcfolui-turamarps amy^dalis,aut ruta, bibiturque centra

CAPVT ccxxrx. JKT feilientes,amp; ex oleo pei-ü^los tuctur.ïjem pecTorit Joloribieifubuenit, Pituita amp;nbsp;bilcm delrabit Peno cediini radix. Eadem decoSla lieiii amp;“ renibu^pro» defl. Pcrun^unt amp;nbsp;radicem fadoris caufa eUciedi, ^Honiam cauflica vis ei c/l.Peitcedano ad recentia Viilnera taata vis efl,vtfaniern oßibus extrahat. Cum femme Cupreßi bibilur, ßfanguisper os red» di tits efi,fluitj: ab infernis. Stranpilatus vulua ni» dore vfium recreat,laxanturj;frffoeationes eofed quidam ammiflent ia vino fëmen Cupreßi contri* turn. Potum eum coa^lo vituli marini aquis por» tionibus comitialesfanat. Succus infantium rami» ci,amp; vmbiliciscmincntibus inungitur.Stranguria cum melle medetur.ïtem femme lethargici excita» tur, amp;nbsp;vtperhibent ex euphorbia nanbus tadlis Peucedanifucco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ïpS'lKt putKioi Gracis,Perfica malus lat n tints ' antiquum nomen herbarß vulgäres rctinucrunt : Germants Pfeificlibaum, (Gallis Vn Pechieilappellatur.Perflca forti di‘ Perf ca dia,quod exPerflde primum aduefia flt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^r diela.

1’erflea foUis amygdala maioribus confiât: flore fuhpunicca,, porno carnofo, fucculcnto, foris lana» S^fisdura intus C fcabra nuce, in qua nucleus

Paßim m hortis,vineii ^otißtmu,nafciliir.Cait» Jet autcm aquofis, T E M P V S.

Tlorttprimofiatim vcre,frun»svero ciusau'^ tumni ferè exitu maturefiftfCelarimè marcefces. TEMPERAMENTVM.

Perßea arbor in ^erminibus ^foUis yincetem amaram qualitatem habet,y t hoc nomine calida eße nemo liubitarc fioßit. Prüf Ins eins in feenndo ordine frigidas amp;nbsp;humidus cxißit.

Perficapoma flomachogratafrnt,maiura bona faciunt aIuHm,crudayero a!u»m confiringut.Sic* catayehementius adfiringut- Siccorum decoftum haußumßomachi amp;nbsp;yentrisfluxiones ßßit.

Polia Perßea trita amp;nbsp;fuller ymbilicum impoße talumbricosnecant.fdioquifane etiam difeutiens medicamentum eß, Pemorum verb ciusfuccus amp;nbsp;ve'uti caro facile corrumpitur, omninoq;noxaino fert,quaproptcr haud foß alios cibos vltimcq;, ßt cutnonnullifolcntddaoffcrri oportetmam infum-tno natantia cormmpuntur.iiuius verb,quad omni bus commune cß,mcmiiiißc oportct:quacunq; vi tioßfucci,qua bumida amp;nbsp;lubrica iunt,facillqne defeendunt ficedHntve,prx aliis comededa eße: ßc tnimamp;ipfa ccleritcrfubeunt,amp; aliis pracunt,ac quafi

CAP VT CCXXIX, }17 quafiitermuifiimt. Poßremi autem fHmjgt;ta,tfni fccum alia lt;juoijue in corruptionern trahant.

Perficorum cibus cß qui Jem ßornachoinutiUs, to quid citofitecus eins inaccfcat,amp; can aque in Ji^esiione vitietur, vertim minime ff auilt;,dumno diutins in inte^inis moratur,ctad imaß:mper exi tu céleri feßinat. Perßcorum abus negatur à medi cis membra nutrire- Scdamp; Galenitsßuadet nuqua omninofoß cibum ßimere,co)rKmpi affirmant ß cibis catcris innatent- Perßcorum folia trita amp;■ im foßtaventris animaliaperimunt amp;nbsp;expeUunt.Pa demßcca amp;nbsp;in puluere tufa,récentes plaças cruen torum vulnerum claudunt. Nucleus Perßcorum ca pitisdolori cum oleo c^ aceto tritits iSinitursquans nis quidam cumflo refacco tcrere malucrint.Gum mi attaquant Perßei truncus illachrymat.ßueno ti aluo medetur. Vadem mixta cum vino etiam in Veßca lapillos franst. Trita ex aceto impetiff nes rcprimit.DccoSla cum crocotumoresfaucium mi^ tfft.Aßeram artcria canalem Icuierefacit.Ex-creantibus finguincm miromodofubucnit.Thoroo cis obsiridos ßnus reßerat: vitia pulmonis expurs Sat. APPENDIX.

Flores P erf ca Caccharo conditie inslar rofarum aut violaram, aluum baud kuiter mouent atqui Jubducunt.

niZTÄof Grxcis,Pcflos Latinis,‘gt;fßcmis^ vut^o Efula rotunda,Germam5 Teufcll’z» timiia. milch,(Glt;»Sw RcueiUe matin des Vignes)«^ pellatur. FORMA.

Exiguës frutex efl alba liquare flenitt : filiis f antis vtBoutte,latioribm tamcn-y ota cim coma tlodrantalis,roMnda, bumifitfa : flmine fab foliis famo amp;nbsp;ratumio,minore quam caadidipapaueris. B^adicc vna.ex qua totus frutcx frouenit.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOCVS.

Idem cum T ithymadis habet tempcrametunij atqueadeà ex quarto calefacientium ordinc lt;fl.

Tlcrba il^fa multos habet vfus^radix verb inuti^ lis.Semen eins tujum^feruidaq; aqua madefaamp;um nbsp;nbsp;;

reconditur. Pituitam amp;nbsp;bilem acetabuU pondéré ‘ cum hydromcUtis cyatisopotu ducit.Opfoniis mi- » xta herbaaluum conturbat.Gonditurin muria.

Peplosfrutex liquoremflmilcm Tithymadis ha bet,cum in atiis,tum quiapurent ecu idi.

Vitultam ac hilem ducit acctabuli menfura cum mulpecyatbo bibitum Ptflifimm.Sale ctiam her ba »iaecrMur,flaMiq; difcHtit,'vtïIilgt;lgt;ocrdtcs ajje rit. Summopcreigiturconfertflatuojis affiSbibus qui inmelancholia domin!lt;nlur,itcm diuturnis lic nis amp;nbsp;riteri amp;nbsp;colifiatibui, tumefadisq; cedcm.t= tibus in itbJrminc,

Semine Peplipoto aluus filuitur,bilis aepituita detrahitur. Hedia patio efl acctabuli menjura, ia aqua mutfa heminis tribus.it cibisinjjicroiturop finiisqs ad maUiendam a'uum.

QVo nomine vetcribus Graris aut Latinis no mistataßt hac herba, inrenM fatcer me i^ »— ffiorare. lüeque enim efl faVot óüf Dio ßoridis. Cum itaque Gnaco amp;nbsp;Latino nomine de-ßituercmur,barbaro vti nobis neeeße fuit,nifi pla^ nè herbam banc vulncribus trlutinandis mire vth Icntipr^^terirc yoluifjerfitts. Hcrbarii itaque noßra PtlofiHa atatis à copioßspiUs quibus veslitur,i ilofella,Ger vnde di* maniMcaCzQTVinj'vocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da,

lor PitoJiUa mminatm-jGcrmuHif prajifii Nagel« Kinor. nbsp;nbsp;krant-Klterum minmibMfilin,igt;i terra/cfililm,

ßoribmpurpurd^,amp;quap inpappiim (uanefccnli b(n,Ccrmann Meulzoilin,oder Hafenpfatlin pcculiariter appcllatur-Sicetiarnfuam PilcfcUam manuPaiptur herbarius in maiorem amp;niinorira tbi^ißit. FORMA.

Herba cfl foliis interramgraminh meilo [palt;ps, piIoßs,albicaiitibM à terraPfupernè virt]itiLns,ßogt; ribtu lutcis aut purpureb, radiee in exilitate mul* JAyofett! tamextcnuata.Pxquadeferiptionefiile elarituft, nc csl Pd cam herbam qua à Gradt Myofotis, à Latinu au* lofclla. tem Auricula muris dicitur ,noneffc P ließ Earn: nam,ft reliqua taccam,ncqHc maior neque miner Pilofella cteruleum ßofeulum velut Ana^aUbob* Auricula tinet: vtnonparum errent berbarq neshi tempe* muris non rb qui PUofdlam alio nomine Murb auriculam ap efl Piloßel pcllari tradunt. LoCV S.

lugt; NafdturTtrunque^enui locb montoßs amp;nbsp;eoEd bar ten-enb.Maior autem inucnilur etiam in aße ru amp;nbsp;incultb a^orum limilibui.

Maio tlr Tunio potißimum menPeßorent. Minor tarnen PiloßeEapauli pbß initia iunq meßt diße* rit,amp;nußquamfubindeinuenitur-

P-Pfe calidoi amp;nbsp;ßccas PilofcEafffißuf palam déclarât: habet ent adßrbdione di exi^ua quada aerd

CAPVT CCXXXlI. 315 ammonia eiiunela^vt hoc nomine ad pui ifieanda acfubinde^lutinanda vulncra pnt mirifee vtilcs, VIRES. EX RECENTIORIBVS.

FcruntfuUoium farinavulntra mirum inmo^ dum^luthMre. Hethie lecetu fuecii exprimunt ad cohibindos quartanx febrit borrorcs. Pode tin^nt ^ladiorum acicm,vt omne ferrum aUuddomct,fc‘ cetq: : ferrum enim quedhuitufuceo cimaduitta^ tarn contrabere duritiam,tamq; magnum induere roburprodunt,vt cbalybu aciem ref natdia, ecr-teomnes faeultatet manuferiptur hcrhanui Pilo^ fella adfcrihit,R.eeentiores huiiu herba radiee Ma io menfe epjoffam , ßccatam,amp; in puluerAn reda= (lam,ac(ubinde potam, autin eibodatam,ejficai‘ cifimit ejfe aduerfui ramicem remedium tradunt, DE P I M PINELLA.CAP.CfXXXIf.

Neutra ex h s PimpineJiis noftram ex-priniit,qu.T eft odore ciicumeiis.coliculis rubentibus,amp; fiofculisin c.ipiiellopuipu rafeenubusjquam poft fanguiforbam vo-

NOMINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fit Crteds aut latiuis herba b'ec^^-*''-'*'’^'^

V lt;juam bodic vul^in herbariorutn amp;ojficina ^'*^'‘'‘'' rimpincUam vocantinondS nobitcerto fare licuit-Sunt qui Pamfiinulam amp;• bifienniillammminat. ^ , .

Germani Bibinelle O BiLerneHcn^Ga/Z« Pim ■* pinellcjou Pimprenellc) appellant, GENERA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Duüm cfigencrum Vimpinclla.Vn^iamwitili fe admodum longa,foliismultifitriam fUßiStiiCaquot; ra baud dißimdibuS^aidib^ ani^lelïs,flaribMj;iii ßmmü cxi^ft! amp;nbsp;candida^ Altera gt;ninor,Citulibm ritftfcmtibm,falttfqnc minoribm,amp; non dijJeSlh )nuUifariam,fed iernuis tantum, alias priori per, amnia firniUs,. ,

Herba efl folio mneronato, difleélo, aut In ex— trcniitatibm Çerrato , caulibm ab cade radice bi* nis aut trinn, an^tlafs, amp;nbsp;interdum rubcntibiu, in quoru fttrnmo nafiantur flores minuti Cfcadidi, amp;nbsp;Us decidentibus fmen e.\iguum OrcofeUni fc* minifimilc,S,adicecralfa,loigt;^a,amp;fubrubentc,a* tri admodum.

Lucis amp;opacu lads minus,inpratis aulem ma* tus,alf.itim citra cu’tum erumpit-

Quum acrimoniam non exi^uam m f^uflupra ft ferat,bauddubie infleundoordme ealida amp;nbsp;fie* ca crit, into fecundum ealefaciendi ordmem exes’ dcre credibUe efl,amp; ad tertium fere acecderc. VIRES. Ex RE CENT IORIR V S.

PimpincUa ßseetts bibitur contra ferpentin mor*. fus,Ex vinopota calculas terit, Stra^riam ctiam decoSla

CAPvr ccxxxiir. 3^0’ dicoda leuat- Sitccm dm fotm omne venen» dif-mtit. Aqna dmignnvi exfrejja oculoinmcnlh' ^inëdiCentit.lïx funt fneultates qum UU nntiqnm herbarim tribuit, filii traduntfitccum einfdem fx-dd maculai deter^ere poqJc.V.ß ante radicis Pim^ fineUa turn vfm pradpum,quum Çxuientis popm latim pcëiilcntitecont.tgia arcerc-conamur : vnicè' tnim venenu aduerÇatur, amp;nbsp;corpora ab- bac lue Vindicat, vt adfirmant, ß tantum in orc teneatur. Qq^d eertè nonpotefi caquambodie San^ for^ Sa^u ß^r.^ bd vacant berba.Ç^arc mirum in modum errant, ba nomsl qui banceum Pimpinellaconfundundvtfufimfuo Pimpinc.igt;^ dicemm loca, bt.-

CAP. CCXXXUI. 'ë^vf^-ni’jS'tr N OMINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

QVo nomine bcrbaquamvul^m Paßoriain‘ buifam appeUat^Cracis amp;nbsp;Laiinis medicii

Suntqui peram etiam paflorisnominant,àfol/b perapai culisin exq^ua vulga ßmiUtudinem cbprcßis,tur- ßoris car binata cordis effi^ic.Gcrmanis Ddclielkriu: O difla-Hirtenfeckcl vocatur.

Herba rara pede altior,r,jmoßt,P.rucie folia ba‘ hens,at minora,Flores cxi^uts,candidos.Scmcn in Villon! mniutum amp;nbsp;niff um. R.adiccm candican-^ tarn amp;nbsp;oblon^anii

Ex aceto teita coUce/ioitu inflammattoites eeprif ^crat^ac co conßuetes humons cohibet. Ïtn^onititr ßtcris ignibus.O- tjuibus ftomachm xßHat.Suceus eists Itut'ulentis auribus infunditur, Cruenta Çanab VulncraMcdeiur dyfinlcricis,fait^uinem excrean tibus,nequc non muliebrifrofluuio- Mannfiriptus herbanus addit hanc fitn^inem è naribus froflue '*’1 temfißere mirißce folfe-llcrbam quoquemanutS^ f^m ^eflatam,mox idem cfficcre/radit. Q^id mul ta? mirè cjficax eß in comprmendi^ omnibtu ßw» o'uinü crul’tionibus.

QVam vulgui herbariorum Pedem leonisnoa minat,gt;ion eß r)ioß:oridis Leontspodion, id •— quad deßriptio fatis monßrat. Quo ve fcoridii ra nomine Gracu amp;nbsp;Latiaii appeUata ßt, mihi non en nodum conßat.Suntex barbaris qui AlchimiUam, Pes leonis alii etiam qui plantam leonis nommant. Sic ante herbaria' diela, quid folia habeat innar leonini pedis lata rum. (^ rotunda, Cemanis Synnau Louentapë,l o» ueofufz,

CAPVT ccxxxiirr. 331 uenfufz.cÿ'vnferfrauucmantel (Gallis Pied de Lion) yocatur.

Doilrantalis cTl herba, fjlia lata, cri/pa amp;nbsp;re* tonJa oSlo ferratis incifuris diïlinHa ,nois tarnen “d pedimlos v/que, ^^1 ftatim è radies exeaat, fiffd babeiss. flores item exi^uos amp;nbsp;lutcos profert. Kadieem digito craßiorem, amp;nbsp;fifquipalmo lotit ^iorem^Pabrubefeentem.

folia amp;* radix adjlrielione vehementi participant, atqaeadd exiccant. fiecentiores idipfum in fecundo ejßiccre ordine tradunt,

Vtslneribns^lutinandis aptißima efl.Deco^o ct nim illins lanantnr vtihtcromnia vulnera.Lintcif quoique in eo madefaPlum tllis commode imponia tur-PAuticrum mammas impenß taxas linteä des coPlo eiuÇdem intinûum amp;nbsp;impoßtum, duras flo» lidasq; ejfieit. DecoHum denique hoc epotum in* teranea vu’Mcra,ruptuid/qucßutinat.ftquod di Plu mirum efl, tanta dus planta inßutinando vit •Jl.vtramiees inteflinorum,inpuerupotißimum, fanare poßit.

Polygonum mas herba innocentium vul= go dicitur, quod Parifiis in Cœinitciio Innocentibusfacrato luxunat.

oAuyovoV amp;^^iV Gr^cè. Proferfiiiirtca^Se^ II nbsp;minalis à femmis multitudinc, amp;nbsp;Sanguh

naUsa cohibendo fanguine nominatur. Ojji dnis corri^iola ^Centumnodia. Germanicè V-Coirmn^ ueggral2,Denngr3fz, Vuegdtitt afpeUatur. bt Ccittü^ Pi,iy^ononagcniculorumfrcqucntia,amp;miiltitudi uodia. tiediclumefl. FORMA.

Herbet cTlramis tenuibHs,teneris,clt;ipioßs,geni!' culis interfetbisdu terra^-etr/tinis moda refëtibus. FoUis Kuta ßmUilusdon^ioribus tamen-luxtaßn gula foliaßmine.viide maßulum vocatur. Flore abba autpunicco. L O C V 5.

Pdafcitur paßim.ciuotidieq; pedibus tonculcaturt fa ßoate in aggeribus amp;nbsp;fimitis proueniens.

Vti adfiriblionemquaitdam obtiiiet Foly^nü, infanè vindt in eo aqueum fri^idum,vt videlicet fieundißt ordinis medicaminumrefri^rantium, ■.aut etiam quodammodo in initio tertii. Efletiam xxiccaloriutn.

V im habet ad/lrm^endi amp;nbsp;refi i^crandi fuccM Polygoaifotiu. Prodeflfin^itinemtxlutecibm, amp;nbsp;aluidefluxiontbits, cholcricii amp;nbsp;vrina fliUicidio. Vrinam enim cuideterdinit. Cu vino potui yene^ natorum moi fibm aHxiUatitr.Vatet etia adfebrUi circuitui'vna hora anteacceßioiKmfumptm.Wu’' liebre profluuiam appofitmßftit. Aurium dotori‘ buit^ pnrulentit aurihm inßHlatUf confert.Cum vim decochu melle adicf{o,eximiè ad fxnitalium vlcerafacit- folia contra ßomachi ardoreßan^io nisreieflionem,hcrpetiu-, i^s facroi, inflamman tioncs,rcdcmata,amp; vulnera recent ia iUinuntur.

Volygonum Us fanè quibui flomachui aßiifer* net extrinfeem illitum auxiUatarrveluti etia i^ncs facros amp;nbsp;calidai phlegmonai maat. Porri talc cS fit^üf ßuxiona reprimit, amp;nbsp;hacratione videtur exiccatorium effe.Quare earn herpctitm, turn vice rum.aliorumj; bonum eïi remediitmtefftcacißimu aiitcm inflammatione amp;nbsp;fluxionc laborantiü par^ tmm,f.ft e^ cruentorum vulncmm^lMinatoriHm , 3cdamp; aurium vlccribus prodefl:amp; ß velfitis pu ris infit,hoc tarnen etiam deßecat. fa^dem obfa‘ eultates amp;nbsp;mu'iebre profluuit!,amp; dyfintcriani,^ ftn^uinis eiefliones,amp; Vndccunciue aliunde immo dcratiores irrpetusßßit. Kefert Diofcorides quod Crvrinamproiiocet exhibitum fliUicidioaffédii,

Sneeuw eim infufm narihmfipprimit fangume, amp;nbsp;potm cum vino, cuiußibetpartisprofluuiü ex* creatimesqieruentas inbibet • Viseiies Jpißdreac refii^crarc. Semen aluum lar^^iusfumptumfiluit, Vrinam ciet,rheigt;matilmos cohibet:qui ß iiöfuere, no prodeTi,Stomachi fernorifolia imponuntur.Ve ficadolori iUinuntur, amp;nbsp;ignibusfacri}, Succus amp;nbsp;auribus purulcntis infliUatur, amp;oculorMm dolori per fc.Dabatur et in febribus aaté accefioncs,duo* hits cyathis in tertianis quarcanifvepraepuè.1 tt cholcricis,dyj'cntericis,amp;‘ m flutioneflomachi.

nuyetvop wtSivrov üracè,B^Hta hortefsLa tine : ojficina retinuerunt nomen Latinum: Rauten amp;nbsp;VuemrautéGermanice (GaUicè de la R.a-:)vocatur.Peganon Graci, Plutarcho tibn tertio fuifympofi tèflc,a faeultate.quód calorc ßc citate'que^nituram coa^laret,dixcrunt:-!:^Hyw ^CU enim coaffslare, amp;nbsp;quafi in'rladem contra* here esï . Hinc vterum^eßantibus inimica etiam coronis infer ta putatur.

FORMA.

Prutex eß Kuta hortenßs^auißimi adoris,fem perforé f trens:folio exi^uo^penè rotundo, caßi co* loris.

CAPVT CCXXXVr. 33J loris,Jenfiißfrculoßs ramis:flore lutco,aM^loßs C4 lyibtts,inqtiibiu ßeme» album continctur, L O C V S.

floret aflate^feme autem Aatumno mature/cit, quo etiam temjiore carfendum venit.

Gußu nonßlum acri,ßd amp;nbsp;amaro cß,ex tertio erdine excalfacientium, amp;firenuè deftceantium.

^rit,calfacit,exulcerat,vrind mouet,menflrudo que dueit.Aluum ßßitfota amp;nbsp;comefla. l.ctalinm venenorum antidotum en,ßfernen acetabuUmen* fura in vino bibatur . fohaperß ante eibum Cum* fta, amp;nbsp;cum nucibm iuglandibits, aridi,ffcis,in* effuacia venena reddunt. Contra ßißentes ßmilio terfumptaprofunt. Genituramtam in eibo quant fotu extin^it.Coflum cum anethoficco, tormina ßßit.fadt etiam ad later is thoracifque dolms,dif fcultalem ßirandi,tußcs, fulmonis inflammation ncm,coxcndicum, articulorumq; cruciatus, riffires circuit, bus certis repetentium febrium, vti f radio flum csÏ,[gt;ota. Ad inflationcs coli,vtcri Cf refU inteßmi,décoda cum eleo Cf infufa.Vuluaßran~ gulatu libérât trita cum mcUe,fi agenttali vfq; ad fedem imßonatur.feruefafla cum oleo Cf I’ota,tiéo bricos excutit • Aïticuloium dolen bus cum melic, aqua

aquA inter entern, qn^i hypofarcadkitnr, cam fi* 'cis ilUnitnr, Eifilempota auxiliatw ^ in vino dcci^ éÏa ad dimidiagt;spartes^C^ß ca abfler^antw^Cnt» dafialcq; condita ac comefia, vifioi aciem exacnitt ^ocnlomm dolores cum^folenta illitafiedat. Cum rofacco amp;aceto capitis doloribusfuccurrit.Sdguit* nis narinm profinuia trita c^ importa ßßit. Te« ßium infiammationihus cum Lauri foUis illita, C^ exantbematis cum myrto 0* ccrato prodeTL Cum vino autemjpipcre e^ nitro confriéla^ alba vitili» ^int medetur- Cum Ufdem illita thymos amp;nbsp;myrme das todit^Cum melle e^aluminc impoßta Uebeni* busprodeit. Succtts in malicorio calfaOfts (^ im flidatus aurium doloribus ß^ccmrit.Oculoru hebe tudinib,cumfucco Ï^aniculi ^mede inunflui fub* uenitA^nes facroSjberpetes 0* aebores cum aceto^ cerußaf^rofaccoinunffusfanabCeparum O ab Uortfin acrimoniam commanducatadomat,

Kutaincidercatque di^ercre crafos lentujque humores poteTLob earn autem vim '^ vrinas mo ^^^' Qj^^edam tenuium eTi partium, flatusq; ex* tin^mt • Qf^read infiationesprodcil, ac Veneris appetitum cobibet^Difcutit atquc exiccatflrenuè: esienim ex eorummedicamentorum numero qua valenter exiccant»

foU'is tritii ^ ex yinofumptis^Cotraaconitu fnav ’xime amp;ixiamAtetn fttngeSjpnc in fotu detursßne in cibe. S imili modo cotraferfentiunt i^tu^^'vtfott ejuH mU'ficllt;€ dimieaturte cü bih^f^t^^frif^i eden dofe mnniant, Maiet amp;nbsp;contraß orlgt;ionü iflu^, f^ arancoruta^nmacrabrontim^vejparum acnleoS) amp;nbsp;xatbaridas,ac falanjadraSjCanifve rabiofi morfw, acetahuli tnefurafi fuccus è vinohibitw^C^ folia tritayd comandneata imponuntur cn meUe et fa^ le,ycl cüaceto amp;nbsp;lgt;it:edecoda,Sftcco ve^'b ferun^ doSiaut etM habetes,ne^dtferiri ab bis malcfictis. 5erpetes^hfi yratnr P,:ataynidore fu^c. Efficaciß ßma tarne eßßylucßris radix tu vinofrnjpta:cdde adiiciut efficaciore effeßab dio potam* Pytba^^ras oculis noxia putartitfalfo, qnoniaßculßtorei i^fh /lores hoccibovtUtur oculoru caufa.Cu fiane quo^ que y cl naflurtiofatitta atq; (ylucßris propter y’s [unj.Vtaiüt, tnultißteeo aus eu melle attrito inu^ di difeujferuntcali^^neSiyel eu lade mulicris pue rum enixaiVelpurofucco audits oeulorum tadis^ i-pipboras cum polenta impofito» Lenit autem ca^ pitis doloixspota cum ymo,aut cum aceto f^rofas ceo idita^Stycro fint cepbalaa, en farina bordeas ^ xea,ycl aceto , Vadecruditates dtfiutn,mox inßas tiones,do!ore5ßomacbi yeteres.Vuluas aperitiCor^ '^*^^i conunfaSiidita inmeUe toto ydre amp;pcdoo re, Hydropicis cum fieuj amp;dccodaaddimidias fartC-^potaque ex yinQ»Sic bibitur (^ adpedorU dolores

PLANTARVM HISTORTAE dolores latcraniq; amp;nbsp;lugt;nborum,tuff':s,fitJpirM,ful monu'n,iccinorum,rcnism vitia, honoresfit^idos^ Ad cra^»lse^-auedines decoquimturfolia [gt;oturil-Kt in eibo vel cruda vel décoda coditave frodefi. Item torminibiu in Hylfojio décoda,amp;eum vino-Sic Cffangninem ftflit interiorem, amp;nbsp;narium in^ ditafc amp;nbsp;codutis dentibns j’roded.Auribsts quo* que its dolore ßteeus infunditur, eußodito vt dixi* mus modo, E fylueftri vero contra tarditate amp;fi* nitum cum rofaceo,vcl cum laureo olco,aut cumi* no (iv melle . Succus amp;nbsp;jshresteticis ex aceto tri ta inßiUatur in tempora ^ cerebru. Adiecerunt ali* qui amp;nbsp;Scrpyllum,amp; Laurum,illincntcscapital Cülia.nederunt O tethargids ex aceto olfaciendu, r)cderuntamp; comitialibsis bsbendum décoda ßue* cum in cyathu quatuor ante aceeßiones, quarum fti^itt intolerabUe eß.Alfioßsq; crudam dari in d* bo. Vrinam quoque velcruentampcllit. Famina* rum etiam pur^ationcs, fecund auf, etiam emor-tuospartsis, vt Hippecratividetur, ex vino duld niff o pota. r taque iUitam amp;nbsp;vuluarum caufa etia future iubet.Diodes amp;nbsp;cardiads imponit ex aceto amp;nbsp;melle cum farina hordeacea. Et contra Ueü de* coda farina in oleo, ù“ veUersbus colleda. Aiulti vero amp;cotrapurulcntasextreationes fecadrach* mat daas, fulp hurts vnam (^ dimidiam fumi een* fent.Lt cStra crucntat,ramos tres in vino decodes, Datur amp;nbsp;dyfenterkis cum cafco in vine contrita.

CA PVT CCXXXVr. 3JJ Sederunt C^cum hltumincinfri^ampetionifro» fter anhclUufn, l.x alto lapßi feminin tresmeiof, ex old libra,vintquefextariodUinitw atm olco co Üü foliis partthmquiu fri^iió adujßrit, Sivrina mottet,vt llijgt;pocratividctur,mtrttm cH nttoßlam dare velut inhtbentempotui' conh'a htcotinentiam yrime» Pfora^ amp;nbsp;lcpragt;f cum melle amp;nbsp;alumine ib Uta emendab I tem vitiU^ines vel ru^a^, ftrum^f, amp;ßmiUa, cum hrdno ^adipe fittllo,ac taurino feuodtemi^emfacrum ex aceto C^ol€o,'velpßm^ mythio» Carhumu'u ex aceto. Konnuüi laCerpitiü yna illini iubent,ßne quo cpinyflidof puftulas pu^ ratdmponunt amp;nbsp;mammis tur^tibui deco^'ld,^^ pituita cruptionibus cum cera. Teflium vero eph phoris cum ramis laurcte teneris, adcopcculiari iu yificribu) bis e feeju, rt Cy lucßri Khm cü axü^a veteri iUitos raniiccsßtnaribradât. 'Frafta ejuaque membrafemine trite m cera impafito. Kadix R»» ta faantiné ocalii fiijfafum, amp;nbsp;intete corfwe ei. catrices aut maatlos illita emendat. Ex rebquis quoque qua tradtintHr,mirum eil,eam feruentem KatA naturam eßj'e eonueniat, fafeicutum eim in roldcce deeodum additameiaaloes, ferunflis lu. dorem reprimere. t témqi:c ^enerationes imjiediri hoccibo,ideopreßtnfio^enitalidatnr,amp; Venerem erebre per fomnia ima^inantibus. PracaHcndU tTf grauidis,abflineat boe ciho,necari enim partus in. uenie,V.adcm ex omnibas fatisquadrupedum quo.

c/uc morbis in maxima vfn c/i, fine difficile ß/iran tibiK,(iuc cotra maleficorum animabum iftuc,in^ fufa fcr nares ex vino: aut ß fan^uifu^am exhaue fcritjcx aceto,amp;‘ quocuque in ßmib morborum^^c ntre vt in homine temperato,

Inctdit craffos amp;nbsp;tenaces humores, feront vrie nam vaciiat, amp;nbsp;ad infiationes canducit, ajipctene tiarntjucVeneru compefcitiac firenuè exiccat. fid. inflatas aquM inter CHtcm,amp; anafdrcam,morfus à vipera,fuccum Papaueris aut acanitum bibentes, calic0ßjuc,pota amp;nbsp;iniefia-Traduur epued cameßa-ViJurn acuet, ab id antitjui picores liane aßtdue degußabant • N annuli i amp;nbsp;fuccum dus mclli comd feentes,medicamentum adocutorum aciem acueije dam canßciunt.Succurritdifficultati vrina ßcum-elco cotpuatur, amp;ea veßca foucatur. I fern dijfi-cultcr fpirantes cum melle data, confeflim iuuat,-Lethargieu pota,amp;pcr clyjlcres iniedia remediu-ßt, Intcßma corroborât, non falum taliditate,ßd proprietaicquadä-Pcrturctiam quad fipragnans mulier ex ciusßicco bibat, abortiat. Ef ßin dies quindecim fo'.iaaffumat,idcm facit.ObßruSdones, iecoris amp;nbsp;licnis todit. Siieiunusquifquam ipfam ajJumpfcrit,eö die à veneno nan ladetur-

CA P VT CCXXXVIL jlf NOMINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4xy*^ATtgt;

QVo nomine Gmei O* Lätini banc berbarn apfeUarint^t nnllo, quod (ciani,adbucIgt;ros »^ ditum esb Keeentiores bcrb.irü rötens PoteiiHil^ tmAnhaliqui obßmilrtudine A^itnoninm ^Tar Tanaectii-naattimfylueflrcnuncupant.Germanij quodber^Jylucßrc.» ba dia anjerei in tibo delcÛeturjGcnîcïichÇGal IkTàmiû [mü^^e^vocanb

'irlcrba quot;EulJatorio^qued A^fimontambodie voa cant^baitd dißiwilu. Gaules ex quot;Pna radice multos frofcrt,bumi firatos. PoUa Eulgt;atorioßjniUa,fue perne y^-idiatinfemecandicantia.Plores lutcos ßn ^laripediculopendentes.Kadieem cxtrinfccu4 ru^ feßentem^intM candidam,

Nafiitiir papin circa finirai O hca aquofi^ arque :njluiiiorun hpu ac mar^inibm.. 5

C^rt 'tj folia dus amp;radix adfiriugant,temperas meto à Pentaphyllo feu Quinqucfotso nihil differ^ re videtur.CiStsare haCtpoiiflimum autem dus ra^ dix,ex tertio ordine dcficcatoria cs{,minimsimqsse emdentu caUditatis habet. Errat itaq: mirti in mo dû recetiorcs,qui hatte humidd effe patuunt,nul. Pol ent ida la alia moti rationc, quam quod in humidis loeit no eft hu* proueniat: mda.

frouem^Ctjuaß vero Naflurtiu Acjuaticum^tjuoil SiJÿnibrium cardaminc Dioßcoridi vocctur, hand vbflante quid in aquoßs nafiilur^mn etiam in ter tio deßccet ordinc.Dcbuilfttcertè iüos ab hacfen* tetia deterrere non leuis tUa adjhiüio, qua certifi ßmm esifiicitatis indcx:adfirin^cntia mim, Ca* leno libro quarto deßmpha. medicament, facult. capitefixto tcftc,tcrrma funt amp;nbsp;craffd corporis co fificntia,atqueadeó ßcca.

Kcccntiorcsfotentillamfluxionibsts amp;nbsp;punflu* ris oculorum prode/f •, recentia ruinera frlutinare, amp;nbsp;exedentia fanare, mulierum menftrua compe* | f :crr,artus amp;nbsp;membra confirmaresreftè tradunt: namidipfarn poffc,adßrifHo, qua mhac h er ba baud modica eß,abäde docct.^t cü habcat Quin* quefolq trmpcramcntum,cM! etiam facultates ob* tincat isecejje cTt. Dentium itaque dolorem finit-ixedentiaoris vlcera fanat. Dyfentends amp;nbsp;alui profiuuiis, coxendids articulorumq: dolonbue fitb* uenit-San^inis eruptioncs fiflit, afafipoteß qua à Dioficoride Quinquefolto trihuuntur.Quèd Vero ! adiiciuthanc ctiam lubricosextermmarepopje, id j ïïerbarü minus rcflè fadSt .Ibaßquide facultas non htde, ; Potentida (cd illiinefiherbaqua veri Taisacctudidtur,qua cu Tana* quide efl tertia,vtfuodiximusloco, ArtemifiaJpe ceto confia des- P roindc no ßne m.tgno errore, PotentiUä di ca J derunt. quapropriiTanacetu vocatisrhcrbaccnfiisdcrut. ,

NOndum nahn ccnïlat qm nomine httc her* ba veterihm turn Grads turn tatinis â^* fcSata/it.Vulgus tarnen medicorum amp;nbsp;herbaria' Prunella, rum PruncUam nominant. Cermam BrauneHcn oder Gottheyl.

Gaules habet in medio flriatos.jtin^es ^ hit* futos:folia Qeimo pmilia,c»torisherbacei, amp;nbsp;acu* minata.Tèloresiniummis caulibttsJbicatos,Lauan* dula vocata herba non dißimiles.Kadicem tenue, multis caßUamentis fibratam.

Calida amp;nbsp;peeSeffe conftat,id quad ex^flupa ‘ tet-^lutinofa enim admodii amp;nbsp;modicè amara est.

'Vulnerariam e[fe herbam euidentifimum cTl. Succum dus cum aceto amp;nbsp;rofaceo mixtum, fehe* mentes capitis dolores fedare recentiores vno cona fenfu traduntip tempo-a ex co inungantur. Apha thus eis' oris vlcera,fauditmque vitiafuccus ciufl dem fanat.

Yr^VnyctA»^)-^’^quot;'’^’^^®-'''^ HrSTORIAE ■»/ffti«- DE PENTAPHYLLO.

IVTÄiJiV^ov Gritci!,(^iiiqucfo!itm la^ n tiiiif amp;nbsp;officinis^Germanis Funff finger« kraut,oder FunfFbIatt(Gd/ZM Quinte« Quiaquc' Çaeiile'âfpcUatHr.Nommà numérofoUoiH InP folium Vn bct:in vnoq»oi^uc cnim pedieulo ejuinj; effe tltpre* de diflu. henduntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA.

^t/î Diofeorides vnum duntaxM Pentaphylli^e nus faciat,titmcn nos ad noßras reßieientes terraa Maias Pe tria cistsgenes'a in vniumfum produximus. Vnum taphydu. quedmaitts appeUauimsts, prorftts ad Diofcoridis piSlura acecdens/vt boe nomine verstm efe Gpuin^ quefoliumputemus. Pfj; duumgenerum : Vns:m ejstod padsdos feu candides flores obtinct, hine c^ qued Quinquefolium maius candidum appedaucs timus,Germanicè grofz Vueilz Funff fingef» küüt.Alterumfloribsts ornatur aurieolorem amu lantibtts^ßulMeis.Nos vt difcersteremas à priori, QuinquefoUam maius luteum nominauimus.Dio* feorides etia hac duo genera innucre vidctur, dim inquitflorem habere vet caitdidum vel auri amu lum.Tcrtiii missus diximus, quod priori Isaud diff ßmite eß,non tarnest paßim vt idud quinquefolia obtincns.Hoc cum no baberemus aliud nomest quo ipfum appedaremusjinter quinej^uefotqgenera costs numeftareplacuit.Vi'dctur vero ïiippocrates etia 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duo

CAPVT CCXXXTX. 338 -duo Quinqucfoiagciirran-n!^c,vt ugt;n himiHitt}, altcrunifroccriMytit hoc mnimc nobh ctla Uitat minaiamp;ntaUnfialucre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Kamulos habetfeßuearum inßarff'acilcs, do^ dratate!,^ iniis fimcn.folia KenthaßmUia, in ßn^Us fedicuUs qHii;a,rarc f iura,f(r anibiiu fer ra modo ineißa : florem in Candida fallidiiaùri a^ malUfKadieeßubrubrdm ,ablan^d,illcb6ra nigra craßiare.Ex qua fane defcriftione omnibus liquet, Maias mains C^iinqucfrilium eße leg titnum. Ex-ma ß= Q^inque^ quidem radierßubrubra ci?quot; ablonga iramHiasfrof folium efl fert tenues,acprorfUs fCßu(aeeos,amp; inUsfemtn, -verst Pena folia Mentha,quina itrjingtilispcdieu!ts,pcrarnt taphuis, bitum ferra modo crenata,flortm luteum, aut au= rcum.Quibtts aceedut natalis loeui (in riguis mim nafcitur')amp; immefa adßrin^di facultartqua qui demßngula -verum eße Quinque folium docent. A* deoq; mirarifatis no foßum,cur nonnulli adultérin na bac eße Pcntaphylla fibi ferfiiaßrint.

Prouenitaquoflslocis,^ iuxta aquaduflus.Tn^ terdum etiam in incHltis,ßeeh amp;nbsp;arenofis lotis.

Vtriufque certè felia,flores amp;nbsp;radices veheme^ ttr adfiringunt:atqueadeè.-vt Galcnus ait, radix.

Culftt multit! cß vfiu,ex tertio cß ordine deßecan» tiitm^inimum habens eifidcntis caUditatis-

Kadim Qmnquefold decodlum ad tertiof deo frelfum deduftümveßin ore retineatur,detiu d»^ loresß:dat.Pntrefientia oris vlcera coUntione pßit-Arteria aßeritatetgar^ariicatum emendat. Con^ tra alui profluuia,amp; dyfintcrias auxiliaturdtem articulorum amp;nbsp;coxendiium dolores potum ßmat. Cella in aceto amp;iUitaßerpetas cohibet-StiHmas diß:atit,duritias,(rdemata,ancisryfmata, abfießus o^ßpelataßlfftorum pteryyria,condylomata, ßa^ bießqueßrnat.Tenera radicisßteeus,contra icciit»^ ris pultnanisq: aß-eHioncs amp;nbsp;venena prodeß. 'Polia cum hydi omelitc,aut'rino di!uto,amp; cxiguo pipe* re,contra febrium tircuitus bibuntur: inquartana quidem quatemorum ramulorum folia,in tertiana Veri triü,in quotidiana vnius. Tricenis diebuspo* ta comitiaU morbo medentur. Suicits foliorum per dies aliquot trium cyathorum mcnfurapotus,cele* riter regium morbum fanat. V ulneribus ac fiPlu* lis cum fate amp;meile illita mcdcntur-Pittcrocalicu, id eßßnteßinorum ramicc laborantibusßsccuirut-Sanguinis cruptioncs potum amp;illitum Quinque* foliumßßit.lnciditur adexpiatitnes lußrationef* fefan^uinisproßuuia amp;nbsp;caßimeniaa.

CAPVT CCXXXIX. 535 mum vero acris cß : quare in muite cfl vfu, vclut alia quoque emnia , qua qiiumfint tenuium paf tium,citramor!um Jeficcant,

(^nqucfolium adhibetur pur^andis domibutt Strumismedetur, amp;pcflorit quot;vitiis.ldcm ifichia* Jicit bibitur amp;nbsp;impenitur. Panos fanat, Impofi^ turn articuhsvtilifiimum . Fifiulii qua inomni parte l'erpunt auxilio eft cum fale amp;nbsp;metle. Pha» lanrio aduerfatur , liebenat emendat. Succus de Quinquefotio potui cyatbu tribut angina medc‘ tur.ldem iecinarit amp;nbsp;pulmonis vitiit,fitnguine'm~ que reiicittibut,euicunquefian^inis vitio intut oc currit. Multi fupra omnia laitdant ad deploratos dylintericos Quinquefolium, decodit in lade rat dicibui amp;nbsp;potis.ltem decodum ad tertias in vino idericit dari atque iUini Vtibfiimum efi. Hut fo» lia ex aqua comitiales fanant .item contrita ex finefumpta tri^inta diebus in betonica farina pS do denariorum trededm cu aceti fiiUitici cyatho, comitialibut morbit liberant.Celerrimè fuccut ret ^0 morbo medeturjribut cyathit cufale amp;nbsp;mclle potut. Qmnqucftlif folia quidam tema tertianit dedire,quatcrna quartanis,plura caterit,omnibus tbolis tribut cumpipere ex aqua mulfit.

n tttr. nficiiüs hoc nomine notum. German nice Er[?fz. oder EruueylTen, (GaUici Pifum Pois.) Sic antem à Pißt loco in quo olim copioßßh qu.ire di- me ntfeebatur, nominatum cß, ^i»^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA.

Duo a^ud nos genera Pifirumrejierluntur.'Vnu in aruis cadueum,humiferpcnStquodo-niin Gcrmit ni Klein fold EtuaevSeanomina/it.Huiiet.vt-fote •vulgaris, jnflurum Isaud damns, klterum in nltumfcandit, arboribus dutI’aUs quibus accubet adßKis,quibusfife cagt;gt;rcolis vinciens illi^at. Hoc Germani Grofz girren EruucylT.'n vocat.Ges nusboclgt;i(lumexhibcmus. FORMA.

Gaules in terra fpar^it concauos.ramofosq; pras tenus furculo:folio frequents prater exterorum mai rem lon^iufiulotfiorc papilionis forma,circa ymbi^ -licum purpurea :filiqua oblonfrafeu cylindracea: granisrotiidii,amp;,vt Plinius lib.xviij cap.xq, ait, ■ anvulos multos inxquales habentibus : radice ims becilla:vt mirarifatistson f ifiirn, vnde plerilque fufpicio orta fie, vt Picumnoßrum lefftimum ejfe nbsp;nbsp;nbsp;1

dubitauerint. Scio autem effe qui Icfrume hoc quad ■ hodie pa film pifum appeUatur ,putcnt ejfe Cieer arietinum ,quod fcilicetvaluula feufiliqua cius cornu arictiniformam babeant.Qmrum certe fen» tentiam probare nonpojfum,qubd,Plinia tefie,Ci»

CAP VT CC XP 5 40 «r itnctlnumßc mn ßt illflum,quit yaluuht efi f^^cm arictini camu exprimant,fid quia Icgumen ^Pfi*^fatff'anum Cicerisarietino capitifimile ßt. 'Eam autem formam le^umen hoe quod Pifim^no* minamus non refert.

Aprimfandet loeit,fa^orum nanque imptuleno tißimHm.Tepiduni itaque locum ,amp; calum fre* quentis humoris deßderat.

lunlo amp;nbsp;ïulio më^busfloret, amp;nbsp;Culinde etiam Jemina in valuuUs profert,

Q^um PiCumflmile quid tota Mflatia cumfa^ {gt; t,vt teflatur Culcnus,olitineat,neccjfl; efl vt non multum à medio temperamento in refri^erado amp;nbsp;exiccando recedat.

Simile quid tota fubflantia cum fabis obtlnent pißt,nee alio quim illx modo manduntur-ïn duo^ bus autem cuariant.No enim fimilitcr aefaba in-flant,ncc abflcr^cndifacultatcm babent,idcoq;ße^ ^ius quim ilhe per aluum fecedunt, E X P A V L O.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V Hij N O»

PLANTARVM HTSTOUrAE ‘ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

NOn temerè adief/um e^i Apulev, ne fcilicet ! ijuiJpiam Diofcondii C^ aliornm Grxcorum ^e^yti'i^ inteUigerct Polytrichon, ^uèd fanè forma ab e» chu ApH= qua^„if^f- defcrfbimas a'icnißimum esl. German led cur di nice à colore auree quant habet, Guldiner Vui* ^um. derthoa vocatur.officind inco^ntacs}hacker* ba. Polytrichon dicia cf à ramulu,qui capiderum infar tenues funt.

Doo Polytrichi Apuleiani damiu^nera, Vnu maiM.altcrum minusmeque enim differuntnififi la ma^itudine.

Kamulos habet capiUorum inflar tenues, colore aurum référé tes, dreumj; hos folia multa capiUa* ’ cea,in fummo capitula lentis aqua: ica ferè forma, eiufdem cum ramulis coloris.

I» caliditate amp;nbsp;figiditatefymmetra ftnt: de* pccanttamen,extcnuantamp;digerunt.

rum ratiices firmat,ijeoq; in alopecia ca[’Ut '^!alirii capiän veflit.fotum, vijeofirum cralfiorumqiè tha race pulmonej; excreatiombui non meJioenter co-fieri:lapides fran^t,amp;‘ vrinas ducit. Marbo re^o correptis amp;lienofis auxiliatur, Strumaa dificutit, amp;nbsp;in Jumma cadem qua Adiantum potefl.Kecen* tiores fiuperfiitione quadam dstfli idis multa ridi* tula ûquot; incredihilia tribuunt.

NOn clam me csi quam Trarii à multis diui* ^, natum fit,quo nomine Perficaria vocata ve Perfica* tcribns fit.Sedmea quidemrentetia in vniuerfium ria, emnes coniefiuris vfi non fiatisfirmù,dccepti funt. Et ego quidemfiateor ingensu ,ncc mihi conTJare num à veteribus deficripta fit,tantum abefi vt fid-re queam qsta illam appellauerint nomine . Vulgue herbartorum'vno confienfiuhodic,quodfiotia Perfi Perficoa cahabcat. Perßeariänominant.Germani Floh= riagt;nde krautj(G42rCurajge.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dida,

folia Perfica arboré habct,fu(ca in medio moa tula plumba^nevctcaulegcniculato ,rubcntc, ion. go: flore f}gt;iceo, primum cadido, dehinc purpurea: fiemine minuta,radtee lutea,numerofia, L O C V S.

In humidu amp;nbsp;palujlnbus locisfi equentiusproe ittnit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMP VS.

'Pr[^iditm amp;nbsp;admaiium ßcc.-tm ejje fftflus abun* dé monjlrat:mirificè emm^^ußMa adfirin^h

Vidncrdrlam berbtm eße temlJeramcntum etm frtis docet.V^eflè itdque iunioref medici in vulnt^ ribin, (^ maxime fifiuUs curandis vtuntur. VtHii handditbiè in dyßnteria, aliisj; maas qua repi^e^

’ ’ rationem amp;nbsp;adßrießienem requirunt. ^ax^vaS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PERFOLIATA.

AN hac herba veteribm capita fuerß Grif c'a amp;nbsp;Latinis, aßirmare cet te non pofjiim. Eço plane Cotyledonem putarem Diefceridif, niß radix in däterßim me traberet ßntentiam, qua o^ liua inflarrotuda mn eß.llodie tamen,quod eau Perfolla^ liseitit ßn^u'a foliadijfecatatquepe.tehat,Perfa tacur dia liataabomn bMafpeUatur. Germanicè Dutch* fld. uurchfZjO Bruehuuttzihcitur.

nuia admedum amp;nbsp;i^labra. I»fummo coliculorum capitula, amp;nbsp;in iis flores lui ei,amp;• fleminaformSfea rè Tit'hymalli,quam vulgo Efulam nominant,pm fe fercntia.R.adix Candida,flbris capidata.

i temts carandu aptijUma efl herba: hac emm^lu^ tinat. Valet autem fotißimum ad ramicesfntero« rum l'aaandos.Auxiliatur etiam exulccrationibut

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 • NOMINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ep-M^i

11 cinis,Germa. Lauch (Gallis Poureau) appeUatur-Porriiautem diflumputant, pu^yj^y,^ quodporro eat,amp;longè latégue ^raßetur.

de dielu.

Capitatii Forrum. Secliuu.

Ifia'f^üfiL

j pltatum,fic nominatü quodeim radix in caput in” crefeat atq; exMeret. AltcruetiJepHuum,cui fron” dens comafuper terram emmens aufertur amputa tiirve. Hoc Germanipulchrè ad nomen tatinum aV,std»es,^c\tWÜM(isfKminöt,etüvjiTda\ich.

*-quot;gt;5gt;gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 0 R*

Capitatum fimfiHci ca/iite ex alba ceruicis au* gufliis extHberaMe conflit fronJe ptper terrain ca rinata,amp; inan^lum oblon^a.Scctiuo veri caulis tß lon^mjntut caunt,multii in verticefloribnt a* ceruat m cei(c^is,amp; in Jpeciem abßluti orbis con' glomcratis.iJ quod in bimo accidit .• quodetiam /ê' inentefcit,fparfo per eimcacumenfemine, amp;nbsp;emo* ritur. Kadix candicans,crajfa,multisßbris capiUa* ta,ac tunicit quibufdam veßita,

Calcftcit t^extenuat perinde Mquccepa/nt ex eimfacultatibiu cuidentius innotefeet. Simeon S e-thi calidum û'ftcciim inficundo facit ordine.

PwHOT capitatum inßationemfacit.tioxiufucr turn créât, difpcilia infimniaparit. Vrinam cict. Aluo accommodum. Exténuât. Oculorum obfiurir tatem facit. MenfespeUitiVefcamexuiccratam, renesq; ladit. Cum ptifdna verà coflum amp;nbsp;corne» fum, ea qua in thoracefunt educit. Coma eins in aqua maris amp;nbsp;aceto caSlaßn deßßionibiu adpra» elußones vulua ü-duritiaftHtihs habetur. Vnaamp; altera

CAPVT CCXLim. 341 »Itéra alt;]ua conum,aM aquafri^ida maceraium, dutccf(it,amp; multi minus inflat.Semm acrius cil, amp;nbsp;ijuandam adßrifloriam vim habet. Quare fut* eus eilis cum aceto, addito thure aut mâna,fan^ui» nem,max me è naribus frorum[)entcm, fifiit. Ve= ndeßimulat.Contra omnia thoracis fitiafro de* linflu ejficax cTb,amp; ad tabem comeßum, Pursat etiam artcriam.Sedß aßidue cßur, vißs obßuid* täte iiiducit.Stomachoaducrßatur.Succus ex mel* lefotus,contra heßiarum moißis auxilio cß. I dem guoejue iOitus potcsl. Cum aceto, thurceSr laffe, autrofaceo infliUatus ,aurium doIoribusCs“ (oni* tut frodeü, Varos toUunt folia, cum rhoc o^ßnio* rum illita. fpinyflidimedcntur.Crußas cxfalcU lita rumfut.'V ctcrcsßtn^uinis reicflioncs cohibent femints drachma bina cum aquali baccaru Myr* ti pondère pota.

Corpus calc facit,amp; crajfos in co humores exte* nuat,g!utinofosq; inesdit. bis tarne aut ter manna dccoffum, aertmoniaßoliatur .■ epuanquam ncßc quidem vim perdit extenuandi.

Pom capilati acris faporis veluti amp;nbsp;cepefunt, cuius ratione corpus calcfadunt, crajfosq; humores atténuant,adentos inctdunt,vrinam prouccatfan ^^inem parmant. Praßantißimus vfus cotii qui bis toquuntur: itaenim acrimoniarn deponunt, neque amplius

Pon«»» malified eß e^ acre. Vt aute Dlofco^ rider ait,^rauia facit infimnia,aluumqitc Lonam, frind cit amp;nbsp;exteniiat. Habet amp;nbsp;abßer^ndi vim aliquam,cum ftifanaßquidem cef}Hm,eaqHa in thoraeeßmt educit.SemëVerb eins nefbriticismi» fcctur medicamentii. Polia etiammnnihil adfrin ^nt.ob camj; caufarn fuccus ifforum fan^uinem ft^frimit.

Poirofiëtiuo profluuiafanguinis fifli in naribus, centrito eo obtKratis,velgaUa mixto,autmentba. Jtem exaborlu])nfuuia,piito ÇuccocHmlade mn licru.Tufi etia veteri,acfc(loris ^fulmonii vp tiis mcdctur.lUitisfoliisfananturambußa, efiny‘ f}idts:ita vocaturvlcus adem hebetans,amp; anffl^ lo oculiferfetim humor cmanans.Quidam eodtm nomine appellant fußulaa liuentes, acnoflibiis in^ quictantes.it aliavlcera cum mette trito. Vel be» fliarum morfus ex accto.ltcmferpcntinm.Aurium verb vit ia cumfelle caprino,vel pari mëfura mul“ ß. S tridores cum talie mulicrii.Capitis dolores fi in nares fundatHr,dormiturtfrc in aurcm,duobusfuc“ d cochtearibus,vno mcllis.Succus amp;adferpetium fcorpionumf idus inpotu bibitur cum mero^amp;ael lumborum dolores cum vini heminapotus.San^i“ nem verb excreantibus amp;phthißcis,deßil/ationi“ bus

Imlon'^iSt'vclfuccus, yclex ijifo dbusproilcfl. Ite morbo rc^.e, vclhydropicis.ïtad renum dolores, cumftifamtjucco acctabuli mtnfrrei.ldem modus eu mellejVuluM fur^M-Teßusverö editur amp;con trafun^orum vcncn^,imfonitur amp;vsdticribus.V e nerem lfnsulat,ptim fcdat,cbrictate dißutit- Sed oculorum ueicm hebetare traditur, inßatiouo quo'» que faeere, quit tarnen flomachononnoceat, vena tremq; molhat.Caqiitato maior eHad eadini effea flus.San^umem reiicientibusfuccus eius eum cau^ le aut thuris farina,vel acacia datur.iïtpf ocrâtes amp;nbsp;fitte alia mixturadariiubct,VHlua‘q; contrat flos apenriputat, facunditatem etiamfeeminaa rum hoc eibo au^ri.Contritü ex mcUc vlccrapur gare.Tufitm amp;defiillationes thoracis.Pulmonif et arterixfanatvitia,datum inforbitioncptifanx:vel crudü,prxtcr capita,fine pane, ita vt altemis die* hitsfutnatur: Velfipurulcnta excreentur. Sicvo:i Vel Neneri,fomnóqHC multam confert • Capita bis aquamutata cocla,aluu fiflunt.amp; infiationcs Vf teres.Cortex decoflus illittnq;,inficit canos.

Nrinam cit,amp; malifucci efl.Afiiduè comeßum ’fifimhebetudme cfficit.Tsiffialia inuehitfomnia, amp;nbsp;fiomacho nocet.Semen genitale calefacit,amp; ca pith dolores excitât.iecut ,renes amp;nbsp;veficam Ixdit. Cofert ad hxmorrhoidas.amp;u verb aqua coflu, amp;nbsp;aceto,C^aro amp;nbsp;oleo,CHminoq; ceditu,ßilubrc efl iis

VT vetcribitf Gr^eci^ amp;nbsp;Lat^HÜ nomiinttit pt hxc I)erbii,noilum fcirc liatit. Noiitcmi tem* forti medici amp;hcrbarii PulmonariamvocaGGcr mani Lungékraut, (Gadi Herbe à Poulmó.) Pitlmona- Sic t utem bauddubtè dffcdariccefitfCjubdfitlmo fia citrno num vitiii, exulcerationibmfotißimum coriindé, minata. frafini rcmcdiumfit,

Polia mollia habet,muicem incumbentia,imiter laciniata,cauii multu fradita,lufcriore farte vi* ridia,infaiore in luteo albicantia,ac feluti piiflii aut fufiulii quibufdam notata, atque hoc nomine aliquam fulmonh humam formam rcferentiaivn* de ttiam Pulmonariam diflam eße conUcimiu. LOGVS.

Kecetioresfii^idd Cy humidam eße,mea quide flntetia,falfi flatuunt admodu enim adftrin^Gft hoc nomine idem cum querca in qua na/citur ha* beat tcmfcramenld-DcfiLcatitaque ct faulb infra media calefacit, in^cnere eorum qua tefidafimt.

ricpccMdi amp;nbsp;adJJrii)^cndifacuItatem ohinct, quamobrem ruinera recentia^lutinat^fotißimurn autem jiulmonii. hd incifientes quoque ac mfeen tes fhle^onas vtilif : nam qua iam ychementes funt,adflrin^enM refluunt.Confert autem baudquot; dubic ctiam ad muliebre frofluuiuni^amp;ßm^uinis tx^uitioneS;amp; diutumos aluifluorés.

nTOUfi^lHH Grlt;ew, Sternutamentaria lath stemutat nu did foteH.Suntqui lylueßrc Pyrcthru rnentaria nomincnt,qubdfl:ilicet Pyrethri modo,nHanquam Syluepre mitisuPin^am veUicet.Atque hinc ed quodnon^ Pyretbru nuUiproyero Pyrethro flduélieiustitillanteacrh monia,defl:gt;ipferint.Cermanis Vuilder .Bertram appeUari poteTf. Ptarmiee dida c?f,quid flores e^ p tarmice im naribitt obiedi flemutamenta eUciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^. Jipp^

^reuu frutex eTt,paruis,multis,tcrctibus,0'A^ Irotonofimdibus ramulit, circa quos folia muita, oblon^a,olea^inisfimilia. I» fummoChamanieli capitulum, paruum, rotundum,o!fadu acre,pcra nutamenta dens, vnde nomen inuenit. Uaderntt l)iofcorides.QiMd fl itaq; naturam atqueimagine tiusfruticu redi expendas.vndiquaque ci planta cuius piduram damns, hac defcriptio quadrabit.

Na furcults fiuticitt eniffiiftmifltiiirotliclit, Abn» tom) runs ttspintUibaStkiitè rufcfeenttbHStfaifiliis fieqitcigt;tibusji)n^iufcuiis,olc‘cßmHibm, an^ußis, ftrinque leniter ferratis arnbiut^cacumine Anthe^ midis vmbcllam obtiiuntc, qax acri faa adoreim^ res fcriens ßentutamentum irritât.

Eins temperier efl ealida amp;ßcca,viridis ctianis num ardine feeuinlo^ecatx tertia.

Eolia cumfloribns illitafußUata emendare pop ßsnt.E lores flemutamenta cffieaeifiime mouent.

Etarmices flares ciendx flemutationis vim ob* tinent, vnde amp;nbsp;berba nomcis. Su^idata amp;nbsp;reli* quas ecebymofets difiutit.

Etarmices folia flemutamenta mouent. Totits autem frutex viridis fu^iUata, liuorefque alios diflicit.

nuftflfop Gr.ece, Saliutm Latins dicitur. officine Grata appedationem retinuerut.

Germ/tnicèRex'.tim,(_Giillicè Pied dalexandri, Pyrethro OU pied de lilialt;!Lte')nominatur.Pyrcthrlt;inautë airdidu^ iferiiido,ac i^^isfiiniU,qui incitts radice e?ffa^o SaUuam re,Graeci dixerunt-SaUuarn vcro,qiiodmtnfaycl berbaqua ore tantum detenta eim radix, copiofam faliuam re mmio cUeiat,KamaiM ajifcUataeTf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nata,

Kerkt eft caulemfoliaq; fyluefiru Daucitif pat niculi infiarproferens.N mbeUam knetbo ßmHem orbiculatam • ikadicem foUicii craßitudme, hn’ ^am,faltore feruidißimam.Hac nioßarides • V bi nobb monendm vemt ledior, Pyretbrum noflri foU nonex omnifarte buicdeferijniomrcIjionderc.Pio PyretbrIi enim vmhedam anrtbo ßmUem, fed antbemidb iioflrum fotim orbiculatu cafitulH, qmd Ptarmici tribuit Piarmitcs r)iof:arides,habcrcdcfrcbettdilur. Cateraomnia flores ob-adamuflim reJfondent.Siquidem habetPyrethru tinct, cautes amp;nbsp;folia Dauei f/lucflris amp;nbsp;FiTnicu!i,radi -cem foUicis i:raflitudine,^fltis ardentiflimi.

Vituitam elicit radix : ideoj; dentium doloribut dccoSla in aceto,colluto inde ore,aMxi!iaiiir,Manf fapituitam cxtgt;ahit.Siidores ciet,inimcia ex o 'eo, Diuturnif ri^orib.cjficax.Contra refrigerattu par tes corporis ac refilutas eximiè conducit.

Pyrethri radice potißimum utimur vrentemfa caltatem obtinente, ipua vtiijue dentium etiarn re* fii^eratoru dolores miti^at.Et adri^res ante cir* cuitum cum oleo infricatur.Ad hacfiupidos ^re* folutos adiuuat.

Pyrethri radix adarentem poteflatem occupât, dentium quifriffiri patuerunt dolores lenit. I tem ad febrium rigores ante circuitum infricatur cum oleo, Ad hac iis quorum corpora ex refii^eratione ßupent,amp;refoluta funt,cjficacifimè adhibetur, DE PYXO. GAP. CCX LVIII.

NOMINA. nufofGraciSiEuxui Latinis, Germanis Bnquot; clifzbaum(Glt;ïZ?« Du ßouys^dicitur.

Arbor immortali coma virens:folio Myrti, exi* ffio,fsbrotundo:flore herbacco ;fcmine rufo amp;nbsp;re» tundo,omnibus animantibus inuifo.

CAPVT CCXLIX. 547 Verpetuafronde i'iret,ncijue ei vUo temfore décidât foUa. Qito nomine fetißimum hitnc célébrât germanica ida cantilena,dufdem ac Salicis conte* tionemcontinens.

Keet nt lore s tem/scratam eins arbore eßentiam eßeflatuunt,id quod ob multas caufas, quas recea fire fupci uacuum efl,nonvidetHr verißmUe. 'Hautl düble verb adflrin^t,atque adeo exiccat.

Non admodum maffias Ruxi in medicina vfitt efl. folia diss in li\iuio décoda rufant,aut flaue* fiere cjftciut Cupidos. Scobem dus decodam in a* qua aluiprofluuiuflanare tradunt. Somnum cape* re flub hac arbore,cerebro vehementer incomodat, quid dus odor natura prorflus aduerfletur. fer ant firpentes vulneratas dus radice dcffiftata .flatim flanitatem recuperare.

11 pedatur. Officinispenitus ignota, Cer* mams Pcftilétzuu nz nominatur,quid nimirum dus radix prafintaneum fit contrapefti* Vetafites lentialcsfebresremediu.fetafitesautcm apetaji, quare di* pilium figniflcantc,dida e^,quod folium dus pe* da' diculo flupeipofitum,petafi modo amplum, vtfun* ^ dépendent.

PeJiculm efi cubito maier,craßitudiiic lgt;o!licif,!n ^M petaßfigura folium magnü, vt fungui depend det.Pxquafanè defiriptionefatiipcrfiicuumfit, herba cuiuspi/turam damut ef e Petafitem. Hac enim flatim inter initia Martii, flores fuos in albo purpureas, agglomeratos,amp;’ batri figura referentes profert,eitra quide folia,quod rsiefeorides osnifit. Ui mare-efcetes finefruSlu abeunt ac deeidunt.Po fiea purpureas eniiuit pedieulos, eaues, hiifutos, quibtts folta fisperpaßta funt magna,pilei ampli figuram abtinentia, ßipeme viridia, infernè verii candicantia,qua its fantam erefcuntamplitudine, nbsp;nbsp;।

quot;Vt Vnum interdu, orbicularem menfam prorfits te» gat. Kadix iUi erafd amp;nbsp;longa,intsu Candida,ve» heméter odarata amp;nbsp;amara. ÇUtibus accedit,quod Tires huius herba à Tiribtu Petaßtcs,'vt ex fiequen tibuspatebit, non difcrepent : Tt hoe nomine nihil euidentitu fit,quàm earn herbam eße plane Teterä Petafiten. I o C V S.

Nafeiturcopiofißime in prat is humid is amp;nbsp;ist» xta riuulos fitts, T E M P V S.

initio Martii menßs,vt comprehenÇum efi,fio, ribusfisis confpieua efl hcrha,qui Aprili imminen» tefiatim citra fruHum decidunt.Qga faPlo folia cum pcdiculisfuis prodcunt.

Ad m^iffta amp;nbsp;fhagedanica vlcera^ea vtutar. idem etiarn de Petafite tradit Paulm.

Pxperimeato cemprebatKni cßradicem hdc mi rißet canferrepefiilcntialibitsßebribut,qa6d fados rem vehemder meiicat.ßin fulucrcm redada eü Vinefiimatur.Piccminori cjficacia bibitur à mulle ribits qua» vteri tormina ^prafocationa exercet^ \alct etiarn vniee ad enecandos lumbrieos.Suceur rit qtioque iis quifpiritus dijficultate laborant.Du cit vrinam amp;nbsp;menfes. Pfßeax efl ad vulncra prao humida,amp; ad reliquas cutis fœditatcs.îïac vero pol]e,amaritudo dus cuiddiftmè docet,cuius qui-dem ba Çunt facultates,vt ex iisquafape iam ‘^la^f^ckeSi ximsts,amp;Calcnus lib.iiq.defimpl.mcdica.facul.l.^■^f^.^e^ cap.xvq.fufists doect,manifcßum efi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. firuß-^Si

tinb, Scrihenio Largo Syiua mater,vulgb Caprifia Caprifolium amp;nbsp;'M.aterJylua.amp;nonnullis'Lilium lium.Lia mterfpinasdicitur.Comanii Geyfzblatt,Speek Uü inter

Verkly oder Viialdgilgeo, O 7,eutiIing(Glt;i/Z« Che menon mefaetile^Sic ^anè di/}um,quigt;ii drcumuolucn* vnde di- daad fe vicimti arbores aut fratices vocet.

Simplex frutex efi,cx interaallis filia/parpens ipfum ample(ientiafithcandida,lïedera ßmilia: flores Candidas, Paba ßmites, ßubrotundos,lt;]uaß in foliumprocumbentes: fernen durum,amp; quoddißv eile veditur: radicem craßam,rotimdagt;n. Ex qua quidem deferiptione pcr/picuumft,frueicem que piflum exhibemus eße Periclymenon : ßquidem caulibusfais vicina amplcflitur,^minaper inters ualla vmbilicatafoUa habeits,à tara caßisfaper^ nè berboßsad Hedera ßmUitudinem:flores albos, Paba non dißimiles,fubrotundos,potißimum antee quam dchifcant,baccas hederaceas aut Slt;ufci,ra^ dicem craßam.

'Nafcltur inaruis ac fepibtn,ronuolucns fe vich nis fruticibus. f^unc in hortis etiampaßimplan’ tatur. T E M P V S-

floret Panto amp;nbsp;Pulio menßbta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

V ebementer calcfacit amp;nbsp;deßccat, id qaod^ flu etiam ipß deprebenditur. Foliaßquidem acri-moniam qaandam pra fe ferunt^flata.

CAPVT CCI. 34j in Vmiraficcatum,drachmefonjere Jatur tn vi. no qu^draginta diebm, vt liene minndt ab fumât* quot;»et^ laßitudincm difcutiat. Ortbolmrcx amp;nbsp;fin* gultui prodefl.Vrinam cita fextodie cruentam. Partum acctlerat.liabent caflem vires amp;nbsp;folia; qua trigintafeptem dicbitspota, flerilitate facere produntur. F nperiodicis febtibsts cum oleo inü^la, earum horrores mitigant.

Periclymenivtilu efl turn fruf lus, turn folia,a-deo Vehementer incidcntitiamp;excalefacicntisfa* cultatis, vt ß plufeutum bibantur, vrinam fan^i nolentam ejficiant.Principio quidam vrinam tan* turn mouent: porrè forti cum oleo illita calfaciunt. luuant amp;nbsp;lienofis,amp; difficulterfpirantes-Compe tens potionu menfisra efl, drachma vnists pondm ca vino. Caterum deficcat quoque fcmtn,i.tqui* dam aiunt, p copiofius bibatur,fierilitatcm omns* no hibentibus afferre.Sunt etiarn qui eert urn dieru numerum ad talcm potionemprafimunt, quem ad* modum Diofcoridcs,quifeptem ^triginta dies cos tradi refert. Hic quoque cruentam vrinam reddi à fexto die memorat.

Semen dus in vmbra ficcatum tunditur, tSf in paflillos di^eritur. Hi refoluti danturin vini albi cyathis tribus, tricenis diebusad liencm,eumq; vri na crucnta,autper aluum abfumit,quod inteUigi.

tur à decimo flatim dic.Vrinitm cient amp;nbsp;folia de-co^a^qHa (^ orthofnoicisfrofunt-

Ex iam commemoratis facultatilus nemo non , intelli^itfruticem hune ejfc Peridymenon: enm c‘ nim f^upu acrimoniam ^rafe firat, neceffeefl om^ niahac e/ua vetera Peridymeno tribnHnt^frofit, f^ibus accedit, quid recentiores etia herbarUfio Caprifolio eafdem vires af intent. Exiccare enim iffitm tradunt vlcera humida amp;nbsp;fïgt;rdida,fanare impeté^nes.ei^ alias cutis fœditates, licttcth abfu^ mcre,dijficultatifpiranJi conferre,partus eeleritat tem faccre, calculaspcllcre,facicimaculas abslcr-gtrt,amp; alia paffe qua nonaltinetrcfcrrc.

T T Vf Cf Grads/Triticum Latinis dicitur. (yffi JL A cilia antiquum latinum nomenretinuerüt. Triticum Germa.VueySeiiÇGal.ble, ou formet) appelé vnde di‘ i‘‘t‘‘r.'Triticumvcrodicitur,quodtricumexJpicis dlum. ftiVtautorep'M.arcus'Varro,

Tritlci fumma^nera tria obferuantquifrumet Vrlmum . taria rei periti fuut. Primumppuod R obus dicitur, quoniam Cpondère ^nitore praslct,Cermanis Secundi!, fimpUciter Vutyffeo nominatur. Secundum tri-meflre, amp;nbsp;nonnullis Sitanium dicitur. 'rrimeUre. quidam,quad tertio ferè fatum menfe maturefcat: id

id quod tarnenmfln in m bc nonßt,in ^uo Mania menfe fatum^quinto tandem, hoc efl, lulio menfi metitur.Germanis Amelfeorn diciturfljauddnbiè non alia ratione, nifiquad ex hoc^enere tritici a» mylum optimum conflaatur. Ziuspi^uram dart hoe tempore non potuimus.Tcrtitimgenus tritici, Yo-rf)»)»' nonvndiquaquenotum Germanis V achdiCt V- u:aoT„fl^-LtydeibCT'Vucyfrcnkolb(//«tH)'. ■ •»vry»'

Primum triticigenus culmo efl quam hordcum altiore,tribusgeniculis con[late,folio arüdi»co,ßpi^ ca à foUis remotiore,incondita,amp; in nullos y er fus difloßta. Exterieur in area,'Vt alia quadam flume ta. Altcrum culmo,gcniculis,granûq; prioriflmis le,necab eodijflcrt,nißqHodjpicam multu arislis vallatam.tix in duos verjus dijpoßtam obtinet.

'Paßimproucnit^riticumprimi (^ficundige* neris. Poflremum in Alfatia,amp; agio Tiubingifigi gnitur. T E M P V S.

Triticum vtmedicamentumforis impofltum,pri mi efl ordinis cxcalefacicntiü,no tante nee reßecao re,nee humedare manifeflo poteft.Porto quod ex

ro conßcitur amylii,eo tu frigiJim eß,tumßccittl. VIRES. EX DIOSCORIDE. Optimum aJ ÇecunJa valetudinii vfum T rit!* rum habetur tjuod receus amp;nbsp;iamperfefbe adultu, amp;colorem malt rcfert. Crudum in cibis rotundas lumbricos gignit.Canum morfibus fradeß mafum amp;nbsp;iditum- Cofcclus ex einsßmilaginc jgt;anu,plut alit tjuam cibarim, ijuem Grad iTV^W/al^ov va* cant. E Sitanii farina pants leuioremcibumpra-' het,amp;‘ qui facile in membra demandetur. farina eim cum hyofcyamifucco iUinitur aduerfus nernaa rumfluxiones. Item contra inteTiinorum inflatio-nes.Lentigines ex oxymelite toUit. furfures autem acri in aceto eUxi amp;nbsp;calentes iUiti, lepraspeliunt. Incipientesetiam inßammationes omnes iUiti lc^ niunt. In R uta vero decoflo eUxi^mammas turgen tes fedant.V ipcrarum i^ibus auxiliantur,amp; tor» minofs proftnt.Confeflum ex farina triticea fcr-mentum calefaciendi extrahendiq; vim habet.Pri uatim ejuainplantispedum funtexténuât. Gate* ra tubercula,furunculotq; cxfale cencoquit, amp;nbsp;a-perit.Sitaniifarina contra venenatos iflits cu aceto autvino commode illinitur.Eadcm ßdecofla in glut ini modum deUngatur, cruenta cxcreantibui fuccurrit. Contra tufim (^ exafgt;cratam arteria, cum menta r^ butyro decofla cfficax cß, Tritici pollen ß ex aqua mulfa,aut hydrelao decoquatur, *mncmdifcutitinfiammationcm.Vamiamp; di mc-licratt

licrato coflus O' crudtts mflammatlones omaes illittu mulcct,ciim cmolliM,amp; qitadanteniu refri-geret,mixttu herbu fiiccüq;qnibufdam.'Vetits xit^ tem amp;nbsp;itridm per fe,^^!^^: aUis quibufdam,ci* tam alum cohibet-Kceem muria maceratui amp;nbsp;il-litttSjVctusl.u impetiffnesfanat.Clutinum exfmi lawine amp;pollinc, quo charts glutinantur,fanguit nem cxcreantibm prodefl, ß liquidiiu actepidum cochlcaru menfura dctur forbendum,

^riticum quidda lcntoris,amp; ohflruentt! natural babet.Quad verb ex pane fit catapla(ma,vim ob-tinctmagu digerentcm,qHam quod ex Tritico: nit mirum quum amp;falcm amp;nbsp;fermentumpanu adiua Ha habeat:quippe cumfermentumvim habet att trahendi digercndiq; ea qua inalta refidcnt.Plura de Tritico petenda eruntex capite primo, libripri mide aUmcntorum fdcultatibus,quo in loco varia panisJpecies exponuntur.

Grana Tritici ferro comhu?la,:is quafrigtu vfi feritprafentanco funtremcdio.Farinaex aceto cot {ia,neruorum cotroHionibiu auxiliatur: cum rofa cio verb amp;fico fieca myxisq; decoHif.ltcm fuppu ratis neruis cum hyofcyamifucco iUinitur. £ x ace* to o mclle lentigini. Furfures tonfiUis faucibiuqs gargarix.atione profunt.Sex.Fompeiiu pratorUvit rtpater, Fli/pania citcriorit princeps,quii hoireis fuis

f»is vmtilandis fr^ßdereMmfttu dolore po Jlt;f ff'x.mirßt in TritieS fifc f«pcr^cnuadcuai-iifijut ficcittispcdibitf mirabUimodo, hoepoßearemedio vßes efl-V« tanta efl,vt cados plenos ßccct.Palea quoque tritici vel hordei caUdant imponiramicié incommode cxpcrtHubcntj quâque decofix ßnt aquafoncri-

CAP. CC LI 1.

NO WIN A. mapioyeiTiavß^apßirut Grxcè, fonta^ lis amp;nbsp;Potamo^eton Latinis dicitur. Offici nis ipenotaeß berba.Cermanis Samkraut

. p vocatur.Potamo^etonxMemqna ittuminilinsyi-ton vndc. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i L i

, . enta dti i-a eßqtquidcm aqnoßs amp;nbsp;palußribtts loo d'' cis nafdamat-Stachyitesveroqaaßppicatajob castle que ex ße mittitflorihiu clr fern inc ßieatS.

Poliam ßetx ßmile habet, denßim, amp;paulum extra aquam eminens. Ex qua quidem breui ado modumdeUncatione ßatis intcUigipotefl,herba cur ins pifburam damtes ejje Potaniopretsna.Caule nao que rotsusdum habet,geniculu intcrÇeflum,è quio buspcdictiliexeu’stfolds ßctx aut Planta^ims ve-fiiti,paulugt;n ßipra aquam emhsentibsts. Flores etia ßicato!,Plataginis inßar,profcrt aefubindeferne. Quid malta? folia h ulus herbx plane refcruntfoo Hum Indum vocatum ojfidnis.

Adßrinaitamp;rcfri^rat ßmilitcr Polyana,fed effenlia eins craßior quam Paly^ni efl.

Vatamoreto ex vino dyPentcricis lt;^^ ctrliacis me detur.P ecuUarilcr refrigerat.Jpijfat.Vpits in finis, cruribits vitioßs vtilia,amp; contra vlcerum nomas, cum melle vel aceto,

Vo nomine veteribus turn Grads turn tad \^ nis fit appeUata hacplata, nondum cogno* fierepotui:quapropter nouam vt iUi no tneclatura indere neceffefuit. Alia ante amp;nbsp;come* diore non licuit inucnireprater cam, qua aUudetes adgermanica appellations impofuimtis- Nafi fo- Pcsanferi lia eins fiedes in ambitu laciniata, plane an^ermi nus cur di pedis firmam ac fimUitudine reprafintant. Hinc (la.

ttfptlitißime Germants noßris vocata efl Gen fz« fuflz.oder Genfzfufz'e. Qui vero eadem here ba fuibus inimira admodum fit^tqueadeo mortem inferat.faftum efl vt à muliereuUs etiam fit nomi nata ScutoJ, amp;nbsp;ScLuueinfztod. Etfiverè in officinis eim herba nullas fit vfies, tarnen cjuia ^afi flm nafcitur, amp;nbsp;fernere fortaflis à nonnulUs vires eins i^mrantibus vfurpari fojfet, ea filentio trafi ire noluimas, qua fcilket famltiu tam vulgaris herba omnibttspateperet, FORMA.

Caulemfrofert cnbitalemflriatttmrfolia ad Iï4» licacabiformam accedentia, in ambuu tarnen las einiata, atqueadeè anfirinipedis fleciem re feien* tia: flores cxi^s rubentcs, feme raeematim,velu* ti in atriplice p)luesïri,fin^utis ramis infides: rœ dieem obliquant,multasj: adnafientias habetegt; L O C V S.

Suibiu exitiuajfert herba hac comesla,id quod txperientia cops:turn efl.ln humano corpore idem potefl

tTfoffiAlVov Grads, Afiium faxatUc Latb Afiium fa ÏT nü,amp; PetrafUnum afificllatur.Germanice xatile.

frembder Pcterfilien Gallicè Perfil, ou Perfil des Koches e^ lieux pierreux) nomina^ ri commode,ad a'ter fus quod OreofeUnum cfi, vt fuo dtximus loco,differentiam,fotefl.Ojflcina dus Offidna. herbacuiusnuncfiillurâdamusÇcmincpro Amo‘ rùerratu. mo vtuntui^non tarnen fine ma^m errorc,quu con^ flet omnibus, modo conferre inter (e vtriufque hia Jioria non figeât,Amomumabea herba efe diners fifiimum.Nosvt tandem feiremusè qua ßirfe firne hoc dccerferetur,terra itlud maiidauimus,amp; bar cuius picTura foimim oftendit herba erupit,quam nos verum efe petroÇclinum,vt faulô fôfl oßendf mus,credimus. FORMA.

PetrofieUnum, inquit Diofeorides.femen Ammi pmilc obtinct: odoratius tame,acrc,amp; aroma oies. Rreuis qui lcm delincatio bac cfl,atquc imperfes fla.vt nihil mii-umfit,nos baflenus quod verb efi fet Petrofilinum no potuiffc cognafierc. Mérita ita^ que hocloco,vt comfluribus ctiamaliis,Diofioris rsiofeori. des negligentia infimularifotcfl,vt qui mancof ac des ncglb mutilas plarafq; foßeritati relinquere fiirfiü hù gentia int Y fiorias

flori.uvoliicrtt. Si verà quil'ßamiiatic.-t.s ctiahot notiif expenditt,hM,îdubiè berbam hitnc cuius fi^ filtrant oath'sfubiecimus, Petrofilimim eße comité riet, Semeiicnim dus Ismmi tarn ßmile eß, vt ab eo vix dificmi qucatiodoratius etiam exifiit,^ at ' cre,ac aroma olct.in fi{inma,nulla eflnoti qua ilU non refiodeat, vt boe nomine verum Petrofclinum eße credd. Quiitctiamtota eim herba forma, qua. nimuhä à nofiro amp;Germanico Petrofclino abefl, atque edor, S clini ßecie eße docent,vt fro P etrofee lino vfurfarc hatte iffimojpdna tuto foßintißme enim quohodievtuntur, non Maecdonicum Petrif ' fcUnumifcd iïifpofclinü,vt fuo diximus loeo.exi' ßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L O C V S.

I» Macedonia frequens oftimumq; nafcitur,hii)C Maecdonicum dicitur : inqae faxis amp;nbsp;fraruftis fotißimum locis, vnde défit affeUari PetrofeU“ num. MafciturCi! aliisin locis, vt lib.i.de antidot ‘ tis tesl.itur Calcnus,at minuslaudatum.

Petrofclinum vt ^u^u acre est cum amaritut dine,fic amp;nbsp;inoferibus calidum. Pucrit itaqucamp; i iffum tertii ordinis turn cxcalfacientium,tum de* ficcantium.

tiinflitmgt;ndtionibusiiuxiliatur,amp;* terminibus,La terum quoque, renum fi;‘ vefted doloribut in fota fumptumfuccumt. Mifcetur antidotis yrina den-tibus. EX GALEN O.

PetrefeUnifimen maxime vfiti cfi, quum tota etiam herba vnà cum radiéeßmilcm,ß:d imbecile liorem facultatcm Certiatur, ïncidendi etiam vim habet:hinc mèfisamp; vriiiiu largitcrprouocat.pta^ tus quoque extin^uit.

Sunt qui baueberbam quam pro Petrofelino das muSj Sifina eßcputeai: quorum fententia cur non maptofere repu^iem, facit inprimis Dioforides, qui Sifina perinde atque PetrofeUnum fuis notie baud defcripfit. Dein quad viribui non difere-pent, atqueadeb in vfu buius aut itiim nullum fit periculum.P!os tarnen noTiram fintentiampropttr addudias paulo ante rationes defiercre,nifi euiden-tibui conuiniar^umentis,nonpojfumm.

tiee Role.) Kbodon autem Cracb, Plutarcbo paboden autore, nominatur, quid lar^um edoiis cffiiuium ^^f^iPl^^ tmitttat.

Theopbrafius libre fextoicap.yi.deplantar» bis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

fioria.^eneranfarum mu!ta efje trgt;tdit,^ult;e folia-rü multitudinc, llt;aiKitate,ajj)eritate,imitate,cola» re amp;nbsp;adore dijfcrunt.PUniM etiam li.xxi.caji.iiié, ex loei diucrfitatc multa roÇarumgenera colligit, idos fimjiliciter duo duntaxat iUarum^enera fa* ciemM,l'ylueflrei (cilicct amp;nbsp;domeflicof-Sylucfres, gua etiaCanina rofa vocdtur,aÇlgt;criores tu vir^, tu foins funt,ac adore,eo’orc, ma^itudineà dome flicis fuperantur.Gcrmani HeydrofenjOquot; Vuil-tlrofen vacant, I» vtragueveri y^cnere du^lices exifunt,fHnicea nimirum amp;nbsp;candida.t^os vtrun gue rentes vna fill ur a camflexifurnus,

Vul^o onmihut nota cfi rofa-Vir^as figuide fu’ feu maculis tinclM,amp; aculcisflmas cmittit:folia incifuris diuifa,ni^ icantia amp;affcra .Germinat primum inclufa granof cortice, gua mox iittume‘ fcëte,amp; in virides alabafros fafli^iato, pau'atim rube(ccns debifcit,ac ^cfe pandtt,in calycis media fuiflantis complexa lutcos apicesßaminag; capil-lamentis i»ltdcntia,guie prapriè flores dicutur. Syl ueflrn flonriolas etiam producit,gH.ts plerag; o^gt; cina Germania naflra, non fne deteflando errort pro amp;cderar vfurpantfulium guogueparit rotiM dum,initio viridcm,deinpuniceum.

Domefica paßim in hortts prouenit. Sylue/lru tquot; tia nufgua non in eäpeflnbus amp;nbsp;dumetis na/ciiur-TEM

Rofa vt muipima inter vermis flores eruplt, itit etiaflatim deflcit.Oeeerjieda itaqueerit hinio me» fevbi jn ima eru^it,ne mox nufquam eompareaN

KoCarum vis ex aquea calida fubflantia dualm lt;tliis qnalitatibitffadflrtnrenti videlicet amp;nbsp;amant misia, com^oßta cfl. Flos carum ma^is etiam iffis Koßs adflrinrit, aeproinde fanè exiccatoritis esf» VIRES. EX DIOSCORIDE. F^ofa refrirerat amp;nbsp;adjirin^it, fed fleea magit adsirin^it. Sitccm reccntibm foliis exprimendM, detraddo forflee vn^e,SicappcUatitr qnod cadidu tfl in folioireliqitit mortario premi amp;nbsp;teri debet in vmbra donee denfetitr,amp; ita ad oculorü circülitia ttcsrecondiSiccantur etiam folia invmbra crebro verfata,ne mueefcant. Ex aridis rops in vino deco dis exprejfits liqmir,ad capitis,oculoril,auriu,gin* p^inarii fcdn, rediinteftiniae vulua dolores penna illitns,collutus infufi(SVc,coducit. Icade fine expreß fione co tufa amp;nbsp;illita,pracordioru inflamationibus, flomachi bumiditati,etfacris i^ibus medetur.Sier ca ac trita fcemoribanflcr^nturMifccri filent co pofitionib.quM antheras vacant,amp; vulnerariis an tidotis. Vruntur folia ad boneflandas palpchrae, Flos qui in medUs R.ofls inuenitur ßccatusi^inffua rum fluxionibus ejficaciter infler^itur.Capita po-ta,aluuprofluente,amp;fan^inis reiedioncs fiftuu t.

Vfut facet ad aares,onf vlccfaj^ingiitMttöfUM, gar^ariKiCtH: fiomachugt;n,vuluM,fcdiivitia,capi‘ ta dolores. In febre ferfe, vel eu aceto adfamnos, ‘ naufeas, folia Vruntur in caUiblc^harum, fflccit frmina afierguntur. ff^ifhoras ejuoquearidas Ict niunt.Flosfomnum facit.Inhibctfiuxioncs muUf rum maxime albas,infofca potta.et fan^inis ex* crcationes.Stomacliiquoque dolorcs,quantti invi^ ni cyatha trtbtts. Semen ha optima crocinum, nee anniculo vct»ßita,amp; in vmbra ßccatur.Iiigrum inutilc.Dcntium dolori iUinitur.'Vrina ciet.Stoma cho imponitur.I tem i^n facro non veta'i.Naribus fibditum caputpargat.Capitafota/jnruinem amp;nbsp;ventre fifut.Vnprucs B.oCa epiphoris falubrcs funt: vlccra enim ocalorum Keft fardefeut^praterquam initiis epiphora ,itavtaiida turn pane impona-tur. folia quidem vitia ßomachi, rofionibtaiö“ Vitia vetris,^ inteßinorum, amp;nbsp;pracerdiii vtilif ßma vel illita.Cibo quoque Lapati medo condiiino tur- Cauendus quoque iniisftta ederiter infidens. Etarida amp;exprepaaliqua rfia.Diapafmata iif . de funtad fudorescocrccndos,itavta halncis it» ' arefcantcorpora,deinfriffdaablHantiir.Sylueßris ' cum adipe vrßno alopecias mirijicè emendat.

Odorata calidis capitibusprodeß, humida vero opcndit,eaq; dcTiillamni obnoxia reddit. Sumpia ver»

CAPVT CCLVI. 35^ fei'« ad febrcs ex flatta bile procreata^ imiat, amp;nbsp;roborat flomachum amp;nbsp;iccur. Proprietate autem quadam telles lädiert ebibetj; acres exbalationcs nc in caput ferantur.

Spon^iola ac fntflus Cynoribedifeu flylueTiris Kofa miriflicè valent centra calculu,amp; vrina dif^ ficultatcs,fl leui^ata in puluerem cxhtbcatur.

Petcpatiot, iSfetcpcait Grads: Kaphanus, Rrf-dtx,Kadicula Latitns^GaUtf Raue,oil Ke-fott} dicitur.llac ante generis flint nemina,idcó‘ que errant lien paucinoHra atatis medici amp;nbsp;bers harii, qui Kadicula nemen ad flatinum duntaxat ^^^^.^^^j^ P.aphaniimtransfcrunt.R.apbanusautemfibinos jj^^^ men àz^oieS pu. (pcW/dV,id eft,quid facileappa p^^^jy. rcat,adfciuit: nam die tertio i fatuprofllit. Kadd cisvero nemenflbiarregauit,quodcaleras amplis tudine corporafluperet, velquàm paucifimis mas giitudine cedabptenimplarunquc in tantam mes Icm cealefleit,vt frigidis locis quibus p^audct.fîcut in Germania, Plinio lib.xix.cap.v.tcîlc, infantiu puerorum magnitudinem aquct.Pt memini meflu penda magaitudinis Kaphanos Erfordia, Purins gia celebcrrimo oppido,vidiflc.

Kajgt;ha^ ueflris.SaliumofficInK hodie jiccu'iaritcr Ktiphif nuf minor nmminor didtur,Gcrmiliücè Rettich- Sylueßrif ^rmora^ Latimi Armorariaa^jpeUatur. Gormani ad vocent cia. KomanamaUudentestMettetiA amp;nbsp;K ten nomi rt ToStji^ nant NoTiri hodie berbarii,fuapotim quim vetco rum autoritato fi eti, Kadiccm ßmjgt;liiiter,^enerü Kaj^ha- nomine,vecant' Nonnudi Kaphanum maiorem ap nus ma- pedant,propter folia ipfa,i]uafadHi folia ma^itu K»'‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dineluperanttaut quia acrimonia maiore,aut viri*

Sattua Kadixfatiua caudice vno afurrlt nonnunquam radix. nbsp;nbsp;arboreo,radiée ad Kapi ßmilstudtne,foliis laciniat

tis.anpeuluq; borridafonbus candidis,amp;femine in ßliquu, Sylueflris difla Armoraeia fronde copioi SylueßrußQr lju.im eorpore,folia ßatiua ferè fimilia habet, maru tarnen ad Lapfanaformam accedentia. Ion jea amp;nbsp;acuta:radice^raeilem,mrillem,Sinapi inßar acerrimam, adeè vt caput tentet, amp;nbsp;lachrymas ineitet. LOC VS.

Kaphansts inhortis naÇeitur.Amat autem terrS pin^ysem, Palladio lib.ix.cap,quinto teße, folutam amp;nbsp;diu ßuhacld.Sylueßrif etiam hodie in hortis ha betur,ßcq; tranßatstsadculta,edomitafcritatc mi tefcit meliorq: ft.Crefeit alias cireamar^ines itine rum,eygt; loca arenofa,inq; pratis nonnunquam fua fponte copiof prouenit, vt fitinprato ad oppidum Tubin^am fito,facrifcorum Vocato.

dim fifigarii fatieutißimtu fît KttfihanUf, non folum teflate,vcru'netia hycmc coHigipotefi. Sjlj: iltim vfin quotidianm.Floret xTlatc-

Kashanis fatiua excalefacit qitidcm ordine tor* tio,defccat verofecundo.Syluefiiis autemin Vtro* quo eß-xador efl. Q^in amp;nbsp;fernen iffum f tanta ef-feaetm efl.

Kaphanm fatiuns excalfacit,flatingigiiit,ori fitanis esi,fed flomacho inimiciti.R.uSlut amp;nbsp;V— rinam cit. Rona facit alunm. Si quis à cibo ipfunt fomlifiritjdiflributioni eiM magir cofcrct.Fraflm ftm ante,cibum fublcuat. Prodefl ante cibum da-tus vomiture.Senfus cxacuit.Dccottut cotravete* re tußim,O‘ er aß iti cm in thorace natam prodefl. Cortex eim cum oxymeHtefumptus maion ejfica-ciavomitiones citat.Hydropicu vtilu.lUitut lieno fis etiam confert. Cum mellc ea qua firpendo pao fount fflit. SugiUata toll t.Contra vipcrarii ittut auxiliatur. Alopecias pilis explet. Lentigines eu fa rinaloltacca exterit.Uis quiafungis flrangulano turjubuenit. Menfes trahit. Semen eins vomi turn proritat,vrinamq; mouet.Curn acetopotum lieitcm extenuat. Coftii cu oxymeUte ealido angina labo-rantibus vtilitcrgargarixatur.C.otra Ceraflis mor* fam ex acetopotum auxilio eß. Cum aceto lUitum

^an^xnM ejficaciter dißumpitfcarificatvc, Syl” ucsiris tam folia quam radix olcrum modo in da ba coquuntur.ExcalcfadtaHtem,vrinam dt,xßuo futeïï. EX G A L E N O.

facultas incfl Kaphano difiutiedißtaq; adfu^Ua latUiZp' alios id^enus tiuores oh tam facultate con ducit. S^adix dus ex eoru numero eflqua opfinij potins quant nutrimenti nomine fi-cquenter cornea dunturgt; Vis iUi extenuatoria,cu qua confpicuè vna excalfaeit:aquis enimin ca qualitas exuperat.V er no tempore caulem in altum affur^entem producea re filet, ecu alia qua nata funt cxcaulcficre, Hic elixus eflur ex oleo,^aro amp;nbsp;aceto,vt S.apx caulis, Sinapi amp;nbsp;Lacluca.ft fanè caulis bic magis quant crudus Kaphanus nutrit,yt qui acrinsoniam in aa qua deponat:quanqua minima Çane amp;ipfe alendi potefiate habeat.Quida nonfilum caulem,fid vna R.aphanos ipfis elixantes comedunt Kaparum mo do.Cateriim cum medicos, tu idiotas iUos mirari fubit,qui à ceena crudes ces concoPlionis iuuanda gratia edunt. Ipf quidemfi experientia id abundi compertum habere dicunt, nullus tarnen exemplu iSorumfine damo imitari potuit. Haflenus Gale nus,cuius equidem verba cb libetius redtauimus, qubdvulgierrorëS.aphanosa ceena comedentis le pidè notare videatur. EX P LI N I O.

B,aphani decoOi manepoti ad terms cyathos, tbminuunt amp;nbsp;didunt calcules, Iide inpefica decoa iii,

CAPVT CCLVr. 3 5 S fH,contraÇerfcntium marfiu iUinitntur. Ad tußint etiam manc iedMis firodeft Kafhanfu cuM mcUe. Semen carHtn taihtmdf'fii’Vj; commaducatum ad la^onoponen : I» aqua filiis dut decodis, bibere felfuccum ifßus cyatbis binij.Contra phtegmoni ipfos iUimretufisvtile. ïnebaantibus autem reeën tem cortieem cum melle, feternoßs fere quam a!-eerrimos mand ere. Semenque toslum^dcm centric turn cum mctlc fiißirioßs. lidem amp;nbsp;contra fene-naprofunt. Caterum ceraTliSjfcorpiombusaduera futur,vel ip(ô femme infodis manibus impuni tra dantibus. Impqßto Kaphano fcorpiombus,moriuf tur. Salutares amp;nbsp;contra fun^orum aut hyo/cyami fenena aque,ft Nicandcr tradit.'Et contra ixiam quoq: dari duo ApoUodori iubent, fed Citiemfeme ex aqua tritum, Tarcntinmfuccum.Lienem item exténuant,iccinori profunt amp;nbsp;lumborum dolorib, Hydropicis quoque ex aceto amp;ßnapi (umpti, Ü* lethargicisgt; Praxa^ras amp;nbsp;ilioßs dandes cenfet- Pli flonicusamp;‘ coliciS' Inte?linorum vlcerafanant.At purulcntapracordioru,ß cum melle edantur, (Quidam ad hac coquere cos in luto illitos malHnt,ßc et faminaspurgari.Ux aceto clP mellefumpti intefi* norum animalia detrahunt. Item ad tertias deco~ do eorumpoto cum vino cnteroctelisprefunt.Saiu guinem quoque inutUem fic extrahunt.Mcdius ad hac amp;nbsp;fan^uinem excreantibus codes dariiu-bet, Ptpuerperis ad ladis c»piam au^endam.

PLANTAR.VM HISTORIAE ïïilgt;^oi:ratescalgt;illos muliemm defluoifricari lid* ph‘-ifüs,amp;luider vmbdicttm imptjw,conh'a tonnen ta vulux.B^edacunt amp;nbsp;cicatriccrp adcolorem,Se‘ mcnqnoqneexaciua impof.tum ftjUtvlccraqua f bandanas vacant. Democritus Venerem hoc ci« j bo ftimulari ^atat, oh id förtaßts voci noccre ali« qui tradiderunt. Folia qua in oblon^is tantum na« Çcuntur,excitare oculorum adem dicuntur. M bi ve roacrior R.al)hani medicina admota fit, Hyffopu dari[irotinus imberant.Hac antipathia csl. Et au rium^aaitatifuccu Kapham inflidant. Nam vo« mituris,fummo cibo ejfceos.vtihßimum efl. Sylue pris vdna duntaxat eUcienda vtilior, efPertim DEKIBE. GAP. CCLVII.

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R.acis cognities fucrit nee nc ß utcxille,non« \ \Jdum compertu habeo. Mauritanis amp;nbsp;ojfici«

quot; ■ nis hodieKibes nominatur.Germanis S, lobanfz treublin. oder Bscilin, quad feiheetcirca diui ! Ioannis ßaptifla diem frudus eimfruticis ad ma« turitatem fertilisant.

lis Ionels dependentibus rcfcrtus,vt fUlura if fa a« bundè docet. Vnde manifeflum fit Mauritanorum Ribes à nofiro diuerfum effe, quod no vitiifcd la«

CAPVT cctvtir. Jï^ QuMquam non latent Arabes etiam in Kibes df feriptione non admodum concordes effe.

Circa diui Ioannis Rajstifia natales ferias, amp;nbsp;luliopotißimum mcnfc,baccis acvuis rubentibns f ûtes. iUcornatur.

Tolia amp;nbsp;fritftsu yehemetcradfirin^St. Mauri^ tani frigidum amp;nbsp;ßecumfasiunt in fecudo ordine,

amp;acca acidofaporeplaienl.P.efi!^erant aßuan tem fiomachum: fitim reßin^unt, ejua cumalios, turn maximi fébricitantes excrueial.Cibifaflidia dgt;fcutiunt,C^appctcntiam inuitant.ftcdam vetrit proluuiem cohibent. Vomitiones ßßunt,ftomac/gt;ii firmant Atuiprofluuium quodbibs attubt^retinet: erofiones amp;veUicationes eiufilcm todunt. San^i* nis feruorem demulcent, 0- bibs aa imoniam do* mant.Scplaftariifuccum cinsfrufluscondiuntjad anni totius vfum,R.obdci ibe appellantes.

Püj'ia fi Ja Grace, R.odiaradsx Latine nomi* natur. Officinis i^iota, Germanicè Kolen -uuttz

Rhodia uurtz vacatur. Kbodiam aute tarn Graeciguàm radix cur LatinidixcrHnt,tjuoniamcontritaP.afitf redolet. diüa. nbsp;nbsp;nbsp;Quafiro^ter rigt;fi,ejuas Graci ^{J^a naminant, mn

Kadix rbodia CofloßmUb efl, lauior tarnen m!‘ norlfliue fumderb, amp;nbsp;inaqualb, odorem Kefarum cum teritur reddens. Keliqua dus facies Telcjsbiü re fert,nifl quad flore amp;nbsp;femme carere videtur, id quad Galenus etia ajferit,amp; iis CoroUario fan aa* notauit Hermolaus.Dioflarides etiam iUorum nul” lam facit mentionem.

y tills e?l capstis dolor ibus fl madefada fronts amp;nbsp;temporibus cum modico roÇaceo imponitur.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NO»

S ra:i.i,gt;Lgt;ndracm Lati!M:ojficinx l^tina dppcUdtione rctiniicrunt,Germanis M a« ioran.vcZ Meyra,(Glt;«ZZ(lt; Mariolaine,ou Ma» roiie) dicitur. fininiaducrtcndiimautcmniisbic de fimitraco at loquiqH^ iitcudoplacetodorc-Dit’ Duplex plex enimGrads Amaracitt cl}, Vna qua Diofeo^ Amaracus ridi alio nomine Parthenium dicitur,inff-ato pror^ futamp; viroro edore pradita,mcritóque ca de caula hodie Cetulafietidanominata. Altera de qua bic iigimui,igt;dorata, quant Sampfuebon Graci priuan timmminant. ïd, nc imperitif vox iUa ISo^wTS* pt»! imponeret,monendum effe duximm,

Herba eft SampfucbumfurculoCa,per terra fer* pens:foliis bir/ûtis cl^rotundtsX.alamintba teiiui* folia ßmilibni,admodum odoratii-Hac dclineatia ad amufim berba Maiorana vulgb diPla fauet: ell enim furcuUs lente rubentibM,foliispiloßs, (in rotundii, iucundo adore,femine copiafo, quod buh lulif quibußdam continet: flore caitdido amp;nbsp;exi^uo, Serpitetiamper terramtverim idnonvbiquefit, inter dunt enim retla Pur fit in altum,

Paflim in bortb amp;nbsp;ficlihb. vafls prouenit.Cau det autem loci}.'ymhrofl!,aqua amp;flnia,

Sampfuchu tenuid parti«, amp;digercntis efifa* cultatisideftccat enim üquot; calcfacitordme tertio-VIRÈS. EX DIOSCORIDE.

Calefaciendi vim obtinet,amp; coronametis apta. Decofhem einspotnm, incipieti atjua inter entern prodeft, Cr ris ijnos Vrina dijficultas, Cr tormina difcrucidt. Arida folia ex melle illita,Çugillatatols lût.lnpcffofnbdrta menfis dneunt. CStra feorpias nis iflum ex falc Cr ace to tllinuntnr.Luxatis cera to excepta imponütur.Similiter Cr adematis. hd* tserfits oculorum inflammationes cnmpolhne polen ta lUinitur. Mifientur acopis Cr mala^atis calf faciendi ff-atia. Ex PLINIO.

Sampfuchn fcorpionibits adnerldtur ex aceto amp;nbsp;faleillitum.lAcnflrnis ^noipuemultum confertim* pofitum.Minor efi cidem poto vis.Cohtbctocnlorïi epiphoras enmpoleta.SuccnsdccoSH tormina difi tutit. Vrinis Cr hydropicis vtile. Mouct Cr nar in fiemutamenta - Fit ex eo oleum quod Sampfuchis deSAtria ”’*”‘ quot;Vocaturjaut Amaracinnm,ad excalfacicndos racinum, ^’quot;“Uiendosq; neruos.Vuluas catefacit. Ft folia fis gillaf cum mcllc,Cr luxatis enm cera pro^unt-

zs’«va;(^iaGf«CM recentiorthut, Sfmachit vel Spi/iaccum olies Latinn ap^cUaripoteft' Arabic*

Arabics fafHonu frindlies ïïijpanacli,hoc cß,Hi fianicum olm nominant-Germani S filmet, oder Spinnst ÇCaUii des tfpinartz.) Sfanachiam Spana» btifdditbic ab olerii raritatc dixcriintGraci;rarè chia cur fnim dlo vcebantnr medici^ qnbd cibo ma^forp» di^a» tan,(ju-,m mcdiciiix nataej^hnecquicquam illu» flrc firtita.Vcl, quod etia prnUe neri tsi, ab aliis nationibm emcndicatoJpinacco nomine. Spinacia Spinacia yul^è difla efl ab inßfftiJeminii fpiculorum nota:Vnde voca ttft enim hcrba ipfapalabra amp;nbsp;moiïù ßtßmen ta»ta.

men injpinaa occalefcit.UiJpanicum t'cró olm no= Hifpani» - ^ ^ minaocre .forßtan ijuèd indeprimum duxerit ori» cü olm-pincm,ad esteras tandem nationcs tranßata.

Jixitfeptem diebmà (atu,folio primum triapu* lo,molli,mox intybi,plaruni]iic qua pedieulo coha ret laeiniato,inc) tifaporc,cxipua radice, tenuihm eapiUamentii fibrata,eaulc cubita/i, nonnunquam altiore, intm cauoißoribm myerticcrotundù, ra» cematim coeuntibui,extpuu:ßmiiieJpinuln boni» do. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toev S-

Nullum folum rcß’uit,ßd ybicuiiquc fatum fue rit hic latifimèprouenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' gt;nbsp;iKt.

Seritur Septembrimenfe, non harrens hyemù 'A* fipora,yt vamo tempore cibum fuppeditare pofit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Martio etiam menfeferitur, lunio autem amp;nbsp;Ïulio menjtbm fernen amp;nbsp;fioresprofert.

Aluunj- cmolUttMelius Atrifliccfiipf éditâtali* menttimtfcdaluoparti harens facile cxi^tut\ 'Pla tm coUi^iti^ vomitioncs concitatt nifiexcrement tttim humor abUciatur.V entrent découla lus fro* luibStomacho inutilc.'Et cateragt;s fere omna Atri* flicis Vires ßbi fertur arro^ajfe .

HErba quam omîtes hodic SMÎciflam vocat, à nullo,quodfiiam,vetcrum defcri^ta esf, fid à reccntionbiu iimcMa ,'vtmis!t« aUx vuilte» Diapefia. raria herbx.Suntaute qui niitfinftamuomineiit-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' CermaiiuS3nick.e\fiGallis SiDicle)dicitur.tie

Saii!cul,t gt;»‘» Saaiculam à Sattandis vuhieribus truxißc eur dida. ^ti^So ‘»quot;ß^f- ,

Duuin efl e^eiierum.V na qux frofrii ajifidalur Saniculaddeeq marem, vt certius eßet difirimcn, 'tnAuid^- ajijieUituimus Cetmitnice Sanickéî mennlc- Ai» teraab omnibus fere herbariis fro fiecie Oferifi Vul^o vocatiJiabetHr,fedfalfi,quaigt;do neq; in fo ‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liis,nequeinradicevda affareat aerimonia,fid

ferinde atque in mare Sitnicula,amaritudoamp;ad‘ ftridio.Germanis errore etiam quodam die klein Meifteruurtz nominatur.Hos cande cum dyfor^

ma ügt;'facultatc ad veram Saniculam, qnam ma^ rem feiimuiifroximè acccdcrct,Saniciilam fami na raicupanimM.Gcrmagt;iicè Sanickle Vucible.

Samcula vera , atqae adeo mas herba cfi folio 'i’!tis,aut Afij,in quinque partes dißcfltaubentib. infne [edionum maculis quihufdamfurculis quo= que rubris ad radieem, qwe multis ei capiUanietis fibratafbcTl'.eapitults infummis coliculisfußllis, berbaceicolorisamp;fubniff is. fammaquèdadfu* lia attinetpriorifimilis,rubentibus tarnen maculis carct,itcmq; rubris ad radieemfirculis,quèd in ca bacfabula Candida fint, flores infurnmo eädidos, ac/ubindefernenfiriatum amp;nbsp;oblon^m profert.

No» efifimpheis natura, fed, vt iiutidó efi gu* (lus, adjirin^itfimul amp;nbsp;amara efl, vthoenomine calefadoriafn amp;nbsp;exiccatoria efie nulli dubiü fit.

i Statuunt autem calidam amp;ficcam ordinejecudo. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIRES.

! Sanicula herba fuccum vulncratis inpotu miri^ ' fee conferre experientia compertum csl. Tumores j quoquereprimere deeodam herbamimpofitd,aut , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 9 das

eins fuccum illitum tarn in homme quam iitfeca-ribus confiât. Neque enim aliud jsnefentius efl aus xilium, mm ad fauces velpulmones vitium deem buit ^-t infumma,omnia qua Sym^byton,prafiat etiam Sanicula. Potifimumvero fan^inisfimto, dyfintcria,rcnumq: vitiis medetur.

DE SONCHO. GAP. CCLXtl. t^iCren^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

oyy^oç Gracè,Sonchus,Cicerbita Latinè dis citur. Sunt qui Lacluccdam ^Pafieronem appellent, qubdficilicet caulis dies difiefhts copiofi dijfluat lalde. Germanicè Mofz.odet Genfzdi* ftel,(G4amp;tèLatteron,ou Palais au heure) va Sonchns catur.Sonchsu autem fibi nomenvendicauit Atro eurdidda. TSI iTCaop yy.oy,eo quodfalubrem fundat fuccum, ntpotc qui /ua förbitione fiomachi ropones leniat, amp;nbsp;taédis abundantia nutricibusfifmminiflret,*es nitalibusq;locis colleddionelaborantibus prafidio Cicerbita fit.Ciccrbita tarnenvocabulum,quo omnis lïctiu ria adhuc vtitur, recens ejfe adiedditiumq;,amp;ex non multo tempore Dio/coridiacacuiffe videtur.

afiera. leatius,amp;nigriM,quod Genfzdiftel Germanicè Non ajpet vocatur. Altcrum tenerim efieutentumf, ac minus ra. nigrum,Germanis Hafenkol dicitur. Et Apuleio ^ali^^rhHe Lafluca lcporina,qüoSmtn Icporcm animus defies eit afiu,bacfibi herba mederifioleat.

Citbitalisamp;‘ an^lofiu Soncho caulis en,canut amp;nbsp;aUquado rubcfienSiamp;quifranut cofiofi iade manat.Folia habet fa' interuaUa in ambitufeijpt. Tiere luteum,qui,Tgt;t Scnecionis,brcuidigeßut abit in faf^oSiVanefcitq: in lamines-

V bique ferè in macerUs hortorum.fotißimum au^ tern in vineis Senchus freuenit.

“remferamentum dus quedammodo mixtum efiteenflatenim ex aqucaterreaq;efp:ntia, vtraq; leuiterfrigida i^am amp;nbsp;adflridienis cuiufdam efi partice^s.t-tßue catalilafinatis inmerem tm^ona^ tur,ßue edatur, manifeße refii^erat. Peßea veri quam plane reßecatw fuerit, terreßre dus tempe* ramentum rcdditur,medicam habeas ealiditatem.

Nisytrique Sencho refrigerateria, mediceque adßrin^cns.Preindeßemache aßuanti amp;inßam-matienibus illitipreßsnt.Succus ceruminforbitie* ne datus ßemachi roßones merfiißve miti^at,etla* flis abundantiam efficit. In lana appefittts,ßdis ac Vu/ua inflammatienibus opitulatur. Tam herba quam radix illitaßorpionum idihus ßbuenit.

Sonchiis vbi ddolencrit, exJpinofis p'antis eÏt. Cxtcrum viridis etiamnum ü“ teuer efiur/tcritide vt cetera olerafylucßria.

Albusqni e lafïenitor,vtilis orthopnoids Ladite carum modo. ^riißßratus calculas per vrinam pel li eo monßrat, amp;nbsp;oris ^raueolentiam commandu^ f alias obo ''‘‘^’’ torri^iSucciiS triump cyathorum menóra in lorum ^^’^ ‘‘^^^ e^alco catefadus adlunatpartus ita vt à potu ambulent^^auida. Daturamp;mßirbitione, Ipfe caulis dccaelus facit laclis abundaittiam nu^ tricibas,coloremq; meliorem infantiumtvtilifimns its qua lac ßbi coire ßntiant, InßiUatur auribus j ßtccfss,calidüßuc inflrangaria hibitur,cyathi me^ ; fura: de inßomachi roßonibus cum femine CucH^ i metis, nucleifquc pineis. lUlnitur amp;nbsp;ßdis called flionibus. Ribitur contra ferpentesfeorpioneßque, radix verb illinitur- Rade'mque décoda in olco pit | nicimaU calyce, aurium morbis praßdium eît. ' üae omnia ex albo. Clcomporus ni^tv prohibet i vefi, vt morbos fadente, de albo condntiens. ' A^athocles etiam contra fm^uinem tauri demons ßrat ßucco dus vei gt;nbsp;Keßißcratariam tarnen vim eße conuenit nigro, amp;nbsp;bac caufa imponendam cum polenta. Zenoradicealbi flran^uriamdocet fanari.

Efif Grxcis,Scrii amp;nbsp;Intuhm Latinis voca tur.(GaUii Chicorée.) S^cHqitaqua iUi [»MnominaJn^cnerudiflinflionemoxcliccmtii, i GENERA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CMdtn^r

^Jylufftrem.Sic amp;nbsp;Intubum Latim in duo^ene^ radi^efferunt.infatiunm amp;nbsp;erratidi.SatiuS, qui Satluut nomtifi cultu amp;“ bumana diligentia prouenit. Ei« Intubus. raticum veroiqui fitte fpontb amp;• liber,Jub nulla on Erraticus litoris U^e va^atur amp;nbsp;errat,dixerlit. Satium Inn tubm,quempriuatim, Plinio lib.xx.cap.niq.teße, Scrinnominaruntvetcres,in dum difirahitur/pen cies.Vna latiorefolio cofiat,Laflucafmilior.Üac corruptaabtntubovocc,lnlïetrui-iapafim Pnn Endiuia. diuia appeUatur.üt debet in omnibus pro fera E»= diuia yfurparioff-ieinii.Nam qua hodiefub bac va ce vtuntur,non efl vera Endiuia ,fed Lafluca ^ b ucfrigt;,vtfuo diximui loco-Germanieè Endiuien Hoeari potefl. Altera an^ufiora folia babet,etfib» amara efl.liacdiminutiuoà Seris nomine Seriot Seriola. la dicitHr,quod deinde corrupentes recentiores Sca Scariola. riolam fccerunt,Germanicè Scariol appeUaripon tViHf c-rfir„n-terit. Erraticus iterum Intybin induo^ Jpeeies, Plinio loco antea citato autore , dégénérât. Vna, qua Grads ab infini amaritudine mxfifj wKl» )(psptop nominatur , tatinis autem Ambubeia.

vocitnt,Cermani Vue^uuittcn,q»jfiviarfim at ßodem , vel V ueguueilz , quid ftre'^imt qM^ vlam indicare vidcatur. Altera, qux latimc folio Hcdy^ frodit,Plinia Hedylmois nominaturjiaiiddifbiino fnois, nbsp;nbsp;nbsp;“lia ratione, nifi quid fuauitcr dormire, fmnilm^

queirreperefdciat.'Veltfifaulo duriorh^c vide* turiMerprctatio,quidfloi dus fritter alias Seri* des (uauiteradmodumJJiiret.Theofhraflo librefc* ftimo de flatarum Igt;ißoria,eafite felitimo,amp; Pli* Afbaca. nio lih.xxi, caf. xv. Afhaca alio nomine aff dia* turtdiuerfa tarnen ab ca quamfufrà deßriffmus, Densleo* amp;qua alias VitiaJÿlucfris dicitur. Vulgo Dens nis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leonis.quèd folium ßnuatim fer lacinias dentieu-

Koßrum latHmßt,amp; Koßrum forcinum nominatur.offici forcinu. nis noßris,qux barbaris deleflantur vocibus. T'a* Taraxa= raxacon,aut Abaraxaco dicitur.Germanis Kotl' een. kraut. Pfaffcnrorlin.Pfaffenbktt.

■se.ilt;no.-gt;^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Satiuus Satiuus Intubus caulem edit magnum,rotundu, Ïntubus. ßriatumßequentibus furculis brachiatum.Germi nat foliatußatim a radice venoß . Pios ills in ra* mufiuUscoeruleus, amp;nonnunquam etiam candi* dus emicat.Primaautem eim fiecies, vtdiximus folio latiorc,altere angußiore conßat. Eiratici in* Ctcboriii. tubi genus frimum,quod Cichorium Vecant.gei-* minat à radice feß V ergiUas ,folio beta lacinia* to.ferefemfer in file frocumbcntc:cau!c magno,ß* ßulefeßangi contumace , multis ramulis brachia* to,ad

to,tldvindum ^uetjuelenth-flore carulco,inlcrdii albo,particulatim vfq; in autumnu ernfente, qui nubilo etiam die fblis cxortupundilur, amp;nbsp;cum co circumavitur in occafum, nodufemper copreljui, amp;nbsp;interdiu hifces.llinc panditur rudißimm qm* rundam error, qui bane herbamquarrt Cemiani Vueguuarc nommant, HclKtropium eße content dunt,cum tamenprimum fotiarepugncnt,qua no funt Ocimo ftmilia,neque candida, fed ni^ieantia ma^ii.Dcinde non candidum,fcd mappta ex parte carulcußorem habet.Kadix denique ciu4,yt He« liotropq,non inutilis,fcd,cxpcricntia teße,mire efi feax.Qmhus omnibui accedit manifefla cum aliit fatiuis intubiifimilitudo, qua vna fatis docet in* tubum eßcfylueßrem,amp; non Heliotropiu.V t quo* rundam temeritatem nonfatis mirari queam , qui contra apertam Tgt;eritatcm,amp; omnium medicorum conßnfum,fccus pronunciare audcnt.Altcru, quod heonis dens nominatur,foliis multis confiât,ytrin= Leonis que denticulatis,in terra feßiUbus, cauliculis do* dens. drantalibue,concauis, Icuibui amp;nbsp;cnodibus, fiere lutco,fiipantibus in circulum foliolis coronate,qui fineftens cuanefeit in lanuffncm,qua cum aura ra* ptimfertur.

Satiuus non prouenit nifi in hortis eu'tu dr dili* ^entia humana:haud tarnen dijficulter vbi fatut f»crit,cmer^it.LrraticiprimaJpcciespafim iuxta itinera

Satin^a Tunio amp;nbsp;ïnUo menßbns floret.CichcriH todem fere tempore ineifitfiorcrc,amp;in autumnit quot;nfijuc durat.llcdypn«idis in Martio crumpnntflo^ res, amp;nbsp;in aßatem vfque perdwant.

Scris olns efl (itbamarum, amp;-marn quad fylue^ flre cfl,qiiad oh idipfum Picrida quida nuneupat, quidam vero Cichorium appellant. Efl autem ea peca fri^idaq: temperatura,vtrunque (ecundo ah* feeflu. PoiTo dameßiea map^h etiarn quam fll»e^ flriirefri^erat.SedCr humiditatis mutta admflio jiccitatem extinpçuit.'Vtraque autem adflrin^entu qualitatis particeps efl.

Omnes adflrinpunt amp;nbsp;refri^rant,amp; flomachu adiuuant. Aluumfiflunt cofta, ß cum aceto aflu-matur, Syluefires autemflomacho meliores. Corner efii imbeciUum (Ir afluantem leniunt. Cardiacu perfe aut cumpolenta vtiliter illinuntur. Poda^ru dr oculorum inflammatiombusPuccurriint.ïïerba amp;“ radix illita,pcrcuflis a ficorpioneflubuenit. ipmie bus (aa is cum polenta medetur.Succus corum cum cerufa dr aceto vtiUtcr üs qua refrigerations de^ fiderant inun^itur.

Intubi quoquc non extra remedia fitnt. Succitt Corum cum rofaceo amp;nbsp;aceto caliitis dolores len/tt Ïdemj; cum vlno ^otus, iednoribus amp;nbsp;veßcx amp;nbsp;eßßjans impomtur-Cichorium refrigeraten cibo pimptum amp;nbsp;illitlicolleélionesfuccufq; deco^i Ve^ trem foluit.lecinori amp;nbsp;renihit!, amp;fiomaebo pro* defl. Itcmfi in aceto decoquatur gt;nbsp;vrin'C tormina difcutit. r tem morbum re^ium è mulfo fi finefebre ft.Vefed adiuuat. Mulicrum furgationibusquide decoftum in aqua adeo prodef, vt emortuos paro tui trahat-Adiiciuntmagi,fucco totim ciim oleo pcrunflos fauorabilioresfcri, amp;nbsp;qua veUnt fad^ lius impetrare. Hedypnoisßomaibum difblutum ir J adßringit cof{a'crudaq;ftflitaluum.iE,tdyfcnteri*^-^^l . cisprodeflmagis cü lente.Kupta amp;nbsp;conuulfa vtro ^^^^^ quegencre iuuantur.ïtem quibusgenitura valetu= dinis morbo efluat. Seris vtraquefnmacho vti^ lifima, pracipuè quem humor vexât. Cum aceto in cibo refigerant vel iUita^df :utiuntq: f^v alios quam flomachi. Cu polentafylucfriu radices fa* tnachicaufaforbentur,amp; cardiacis iUinStur fuper finißram mamam ex aceto.Omnes ba amp;nbsp;podagric cis vtiles,amp; fanguinem reUcientibus. l tem quibut geniturafluit,altcrnodicruntpotu.

Stomacho bonum eß lntubum,f cum aceto quit eo vtatur-Poßquam decorum cß, alun ßßit- Ob-ßrußiones aufereitdi vim habet Vt nullum aliud oins.

elus.Sit^inisfcruorcm fidM,amp;inflamationcs ie* corisdiCcutit,amp; i^iericosiuu4t. Iccur^refrietate ^uadam comborat.Hediocriter firnnum inducit. Xradunt quidam foß vena Çe^lionem, aut tueur* bitasß quit cum aceto vtatur, iecinoris fanitatem conferuare. Veneris appetentiam extin^uit, amp;ß* mengenitaie in its quifri^idam habent tempera-turam,minuit.Vtile eß adfan^uinis excreationem. Huias etiam decoct urn iednori admodu vtile. Sc*

DE STAPHYLINO.

CAP. C CL X 11 I J. NOMINA.

^Ç' Ta(pv?üvoS Grace, Paßinaca Latine did* tur.Germanicè Paftiney,oder Paftnaché Paßinaca {Galiic'e Des Paftcuades, ou Panetz ) Pasli* fnde di- naca verb nomen apafcendo diclum videtur : na* da. tura enim ei calent ,ßpor vehemens , alit corpus, amp;nbsp;Venerem cit.

quaitcrum duorumcßgencrum.Vnügenus quad Vulgo Carota dicitur, Cermanict quot;Z-am Pafti* _ ^Dcy^amp;totKaben.Alteriim.qutdquidam inter f^a^iiii^^an^'*^'* tonnumerant.HinceßquodGermani Geel ' nuf Ruben vacant.Sylueßris altera,quapropriè Sta* 1 , fhytinus Gracis nominatin', Germanicè autem 'Vnkf^^^ ^“**‘^ PafleneyjoderVogelnefl-.

Polia Gintridii habet Paginae a fyiuefiris, latio» ra tarnen (^ fitbamara- Caulem reffum, aßnn'iima qiKtVmbcUam anetho ßmilem obtincntem,in q»a florescandidi, exi^uum qitiddampurlgt;urci in me* die habentes,amp; ferè ad croeeum accedetis. Kadix digiti cralsitHdine,dodrantalis,odorata, qua cofla manditur.ïïortenfes fylueftribus fer omniafimiles pMt,ni(lquidflores in medio purpureum quidda non habeant, amp;• radix vnius infupremafui parte purpureafit,alteriut autem magis lutea.

Paflim circa itlnera,locapetrofa, amp;nbsp;hortorum maceriesfua jponte proueniunt erratica.Satiua in hortis nafuntur.

Ptratica fernen potum aut appofitum mefes du* clt.Vrina dffficultatibue,hydropicis,Cf plcuriticit in pot» con fert. Contra venenatorum morfus (!gt;• i^us vtile. Perut non ladi à venenatis qui id pra* fumpferint.Conceptus adiuuat.Kadix ipftvrinam citiamp; Vencremflimulat.patus ex vtcro peUit ap* poflta.

pofitit-VoUa trita cum mcllc impoptavlcera défit» fientia cxfur^ant.ïJorteiifïi Paßinaca cibo af tier eß.Ad eadcm,ßd minori ^icadaßrodcß.

Paßinacaßttiua imbccillior,^lucßris ad omnia fotcatior. Vrinai mouct, amp;nbsp;menfis frouacat cum herba quidem tota,tHm maxime fernen amp;nbsp;radix. Habet forto etiam abßerfirium in fi quiffiam: quamobrem fafientiavlcera quidam foUis eins eu mc!lc,quo fura reddant,i!linunt.

Paßinaca erratica fernen contrilumtCir in vino fotum, tumentem aluum,amp;fuffbeationes mulic» rum doloresq: lenit in tantü vtvuluat corrigat.il» litü qnoq:e faf o ventri card frodeß. V iris verb eu fanis fortitne aqua tritum.Ex vinofotum contra ventris dolores. Pdlit amp;nbsp;vrinam, amp;fhagedanas vlcerüfißitreces cummclle imfofitum.y/elarida farina inßerfam radicem eins Dieuches contra ie» cinoris amp;nbsp;licnis,ilium,lumborum amp;renum vitia, ex aqua mulfa dari iubet.Cleofhantus amp;nbsp;dyfinte ricis veteribus.Philifiio in lade coquityamp;ad ßrd guria dat radicis vncias quatuor-Ex aqua hydre» ficisfimilitcr amp;nbsp;ofißhotonicis, amp;nbsp;fleuriticis cos mitiahbus.Uabdcs cSferiri à ferfetibus negatur, aut qui antegußaucrir.t,non lads -Pereußis imfo» nitur cum axungia. Polia cotra cruditates madu» tur.Orf heiss amatorium ineffe Stafhylino dixit, fortaßis

CAPVT CCLXV. ''jifS fortäßn tjuoniam V euerem flimulari hoc cibo cer^ turn efl:ïdco coneejxus itdiuuare aüquiprediderut. Ad reüqua amp;nbsp;frtdM foUet,effiCttcior tarnen lylue* ßris.Semen fariux quoque eötraßorjiitnum if lui, ex vino nut fiofiafa'uiarc efi. P^adice eitu eireun^ fcal^i dentes,doloi eliberiintur.

Halicjcabum pciegrinum amp;nbsp;Stramonia ex horto fanóU Germani pratenfis iam vulgariamuttwfunt. NOM I NA.

S abicilionem T^û^voi, SotanS Latine,ojfi^ s olanum, cutis Solatrum,vulge Cuculm, Vualuph natVua vulpn, MoreUdquedicitur .Germanicè Morella. Naclitfcliatt.(Glt;zö/fè Morelle.)

Gmatuor,Giofioride elr' Galeno autoribm,Sola^ Solanum ni fuiitgcncra.Primum hortenfe dicitur, quadfih hortenfe, licet olim in hortis cum atiis olcribus qua edendo funt,fcminabatur.liodie fuafponte,amp;inuitis cul‘ l,4(J^„|i'|j„l toribusproucnit, Nigrum alio nomine, à nigris ni. j- .^^ . ^ ^^ iP’^a mirum folgt;is,autin extrema maturitatcfruflunia ^fuit ^ee gro, appcUaiur. Germanit ßmplicitcr Naclit= ichatt, ÇGallu Morelle) vocatur. Secundum Ualicaca quadpriuatim Hahcacabum nominatur . Veßca- bum. riam qtioquc vacant à foUiculu quos producit, Veßearia veßcarum

jt/«HX4/-^. PLANTAR.VMHrSTOR.rAE , riKfA-PHoj.., y^ßearum in nnimantibui fjiccicm imiiantibuf, vel quad vcficx catculis medeatnr, Oficinx Ara^ Allulu^ besficM^fCormfto lialicacabi nomine, Aik.isi'.en* mxekaiHf. ginplicUant-Gcrmaninoßri rudenhutlm,oder nii,«.»«digt;É^, P°‘^^''quot;- ludenkidei),Schlotten,Boberdlé, / Rot Nichtfcliatten.(GrtZ/ii Baganaudes-jE/ï j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnetcrea aha lialicacabifpeciesnupemmè inuen* yinß inri^ljA ta,amp;aliunde in Germania allata,cuiin nemo ant doxrMvu.^ tiquorum ßriptorum,qMbd ßiam.mentienem fecit.

' Nosdifcriminispratia HaUcacabum fere^inum nomiiiauimtts.Gcrmanicè'huelbch Schlotten ni Solanum inepte nuncupanimus. Tertium filanumfomni-Jimnifeu. ßcum ab cjfielu Çcilicctnommant. Sunt qui Sola’ trum dormitorium vel marinum dicant, quad ru* Solanum pibus non Ib^ à mari inueniatur. Q^rti Gra’ furiofum. cis laaj/igt;iiv,hoceß,furiofumnominatur,officinit Solatrum mortale.

Hortet^. Solanum hortenß frutex efl cfculcntus, exilis,a-Im multas habens,folia m^a , Ocimo maiora amp;nbsp;latiora, fruflum rotundum, viridem , cum autem r » ^i-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maturifcrit,nigrum,aut rufum.Tlos huic cadicat.

,^iïattcaca HaUcacabum foUis prioriflmile,latioribus tante, bum. Gaules einspoflquam increucrunt in terram inclU nant frublumfertinfonicuhs rotundis veUcis f’ milibits,rufum,rotundum,lcucm, vuaru acinis ft’ milcm, quo coronary vtuntur texentes ceronas.

n?a: latiß me eiiim fuisclauiiulisfifecl-fftiidit. F» lia habet hblcn^a,^ laciniata.Fiojcs iar,itidos,ve ßcida« HaUcatabefimilci,m ambusJimminduJi turßßsaut liceribus fmitc,in cuius medio cjfie ^ics Vcluticordis humant infculfta ^ incifaap^a ret. Somnißeum fi utex e?{ ramos habeas multos, ^lt;»’*»gt;ßeu denfos amp;nbsp;ligntßsßißtdlcfra^ilesjilih f mailbus refertos malt cotoncißmilttud nCfßoi cm i ubi urn, grandtm. Scmcnin filiejuis croccum.R.adtctm cor tieem habentem ßbrubium,^andcm.FurHßimßgt; furtoßum, hunt obtint t truca ßmilc,ma:us tarnen, fatis ad ffinam cjiiarn Paderota vacant accedtns.Caules à radiccfroecros dectm aut duodtcimcmittit, vhtaa rum euhitorumve quatuoraltitudinc, caßtulu cfi f^c oliua inßd(ns,ßd hiißtlum vt Platani filua la,mams tarnen amp;nbsp;latius.Florê ni^um,l)oft huiic find urn racemofum, rotundum,ni^um,denis aut duodenis acinis conïlantem,ïicdcra cor^mbisßmi libus,mdlibMsvtvua,Kadieêcandidam, craßarn, cauam,lt;ubitald Caterum flamatur nunc in hor^ thCermania heibaJtalisvocata Stramonia, amp;nbsp;pomum ff inofum,quam nonnuUi inter Solani ffe* des numcrant, non quid deß:riftioni rcßfondiat, fed quad eiusfotiaofiiodorcm refemvidcantur. (^afevt ahis occaßontm darimus cc^ilandi de hacflanta,hoc loco eins ficluram infirt lef'acuit, flores huius herhafuautm Lilitffirantodcre.Vit detur viribus fatuma foßerioribtts ^mir.bus Sts

PLANTARVM HISTORIAE lani disfare. Germa. à pomis jtppeUare libuit) Stcchendoderraiichopffclkraut.

Kortenfi paßim in opads lacis, amp;nbsp;fimitis obui» eßt^ilafcitur amp;nbsp;in bortis^'üalicacabii in vineis co^ piofißimsproucnit. Somnißenmin ßaxoßsneepra^ ent à mari lacis prodttcitnr.Varioßnm in monranis, ae venta perflatis lacis, amp;nbsp;vbi Platani naßuntur.

ïiartenfe tata ferè afrate florct,aMumna autem fru^lsts dits mature fcit^iialicacabum veßeas illas faas inßnc Augufti,amp; inter initia Septebris men-' ßs calare primum viridi,moxpaulatim rubefcena te prafert.

Ïiartenfe réfrigérât amp;nbsp;adflringitin fecunda ar^ dine, medium autem abfolutè in humeflanda amp;nbsp;exiccanda,Galena lib.vfmp.cap.ix.teflc.ldcm fa dunt lïalicacabifalia.Samnificum tertii efi refrigerant ium ordinisManici feufarioß cortex radicis fefrigtrat fecunda ordineincipientc,amp; deßccat in fecunda iam campleto,amp; tertio indpiente.

Hortenfe refrigerandi facultatem obtinct,qua= propter folia igmbus facrilt;,l)crpctihus asm farina polenta illita prafunt. Perfe autem tri ta amp;nbsp;impo^ feta agilopas, capitifjuc dolores fanant. Stomas cho aiiaanti auxihäiur- Paratidits cum fate trita amp;

CAPVT CCLXV. 570 tbquot; iSitadifiutiimt. Succuieitn valet aJaerfinic gnes facros, amp;nbsp;herpetM, cü cerufi , rofacee amp;• li~ thar^yro. Ad xgihl!.ti vcrè cumpane. Iigt;faatinra quoque ardori, quem Jyriaßn vocaist Greed, cum rofacco perfußu preßeit. Mißetur ccUyriii pro a-qua aut oiio confi a acresßuxiona ad inuudiones, Aurium dolori inßillatus prodeß. Muliebria pro-fluuia in lana appoßtua ßßit- 5 uceut fiituogallic narum in domibus oberrantiumßmo fubadsts amp;nbsp;lintco appoßtfts a^Uopis remedio cfi. HaUcacabu Vim vßimque bertenßs Solani habet, voum non comeditur. fruSius eiuspotKS,eö ßsodvrinam mo Hct,regium mórbu'm expurgat.Vtrorumqiic herba exprimitür,^ fucctt^ßccatus invmbra reponilur, ad cadevtilis.Sonißci radicis cortex in vinodrach na pondéré potiis,fomnißcam facultatem obtinet fapaueris fucco mitiorem. truejus vehementer v^ rinam eit- Corymbi einsfere duodecim hydropicis dantur.Pluresaute potieeßapnfaciunt. B^emedio tß aqua malfdcopioßi potui data. Succus eins me^ dicamentis dolorem Icuätibus amp;nbsp;paßiüis mifeetur. In vino decedus amp;nbsp;in ore retentus dentiu dolori» busßtccurrit.B.adicisfuccus cümeUe inunffusocu lorü hebetudines toUit. furioß radix in vino drach ma vniuspondcrcpota,no illepidas ncque iniucuna das imaginesßeciesve epficit.Duarum Vero drach narum pondéré po ta,ad tres vßjuc dies eeßaßn afs fa t. Quatuor autem drachma haußa interimunt.

Solanum cfculcntum quad in bonis naflitur,«» turn cfl omitibus,vtu»tu) q; Ulo ad ca omnia qua re frigerari amp;nbsp;adflringiposlulant, Caterorum vero no cÇculmtoru viium quidem nuneufatur ISaUcat cabum fruft urn habens rufum,acitio vua fi figw ra,tH)n magnitudine aiiliini!em,quo etiam ad coro nas vtuntur. Altcrum autë fruticofum,quad firn-’ nrflcum,amp;‘ terttum quedfuriofumdicitur.lïalicatt cabum igitur in foliorum facultate hortmß fimile efl,fruf}um babes eienda vriiia idoucum: froinde multiscompofltis facultatibus qua adieiur^dve fleam amp;nbsp;renesaccomodantur,mtfl:ctur.Soiani ve-ro fomniflei cortex radicis ßcum vino bibatur,Com num accerflt drachma pondère flsmptstt.Sed et ad catera Papaueris ficco perßmitis efl,nifl qubd eo-ufque imbedUmr efl,vt ipfle tertii habeatur ordinis refrigerantium,quum bic in quarto fit conflitutus-Huius firnen vrinam mouendiflicultatem babeh Si autemplus duodccimcorymbis baulcruflimcn tiam furidmve adfciflet.Porro quid reliquu efl ex ditlu Solanis,ad medicationes qua intro tn corpus adhibentur,inutile efl.Na ß quatuor eins drachma fumantur,mortem inferent: ß pauciores, injas niam.Vnà cette innoxiè oflirtur,caterùm nee ipfa ftilequid obtinct.Verumfiforis corpori iUinatur, yleera

■ulcéra maligna amp;nbsp;defa/emtia citrat.Sed ad talia radicis cortex optimm eß,

Strychno^quam quidam Trychnonfcrijgt;fcre,titit nam neccoronarii in Argypto vterentur, quos mui tatHedera ßorumßmilitudojn duahtts dus genet ribus. Quorum altern cut acini coccinci,granofifol liculi,lialicacabum vocant.Noßriautem veßeat Veßearia r/am,quoniam vcfica amp;nbsp;calculis fgt;rodeß. Prutex tT{ßsrculoßu verists quam hcrba.folliculis ma^nis lat't!q;,amp;' turbinatis,grandi intus acino,qui matUs refest l^ouebri menfc.Tertio folia funt Ocimi,mi^ nime dilinntcr dcmonTlranda.Kemcdia cnim.non O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Venena traflamstssquiliqie infania facitparuo quot quefucco.Quanqua amp;nbsp;Grad autores in iocit vert tore.Drachma enim postdere lufum pstdoris gigni dixcrunt,ßccies vanas imaginesq; copieras obrer uaridemonflranles.Duplicatum huncmodum,legi tima infania facere.Quicquid veto adiieiaturpot dcrl,rcprafcntari morte, üoeeß venenu quod inno ccntifimiautorcsfmplicitcrDorycnionappcUauet rc,ab eo qu'od cupides in praliu tingerentur iUo pafirn nafccnte.Qmnamp;altcrumgcntts fiporiferü eß,atque etia opio vclocius ad mortem.Laudatum Vero à Diode amp;nbsp;Euenore:quippe prafcntaiicu re-medium ad dentes mobiles frmandos,ß cobueren-tur: huic tarnen exceptioncm addidere, ne dittlisu idfcrettdeliratione cnimglgni eo.Comendatur ^

in cibis tertinm^enM,licetfrafcratur hortenfisfit foribm.^t nihil effe corporis malorum,cuiiKnfits littarefic StrychisoSiXcnocratcsfr^dicitt. Somtiiquot; fci rndicem bibunt ijni funt vaticinandi caUentes, quodfurere ad confirmandas fuperfiitiones ajpici (i Volant. Kcmcdio efi(id enim libel nes retuterim) aqua copioCa mulfa caUda potui data. Nee iUud frateribo,ajpidum natura Solanumfimnifeum in tantum aduerflem, vt radice duspropius admota foporenturjUudfipore enecante vim earum. Er^ trita ex oleo percujlis auxiliatur.

Qupdnosfomnißeum effedicimtes Solanum,aU qui hortenß non fine maximo errore ejfeputdt,plu rimumque fteibus conferee, ac eafilem à letahbm morbisprafei uare afierunt. Nos tarnen non labos ramus magnopert quomodo fuibus fuccurrat, fid quid in homine pofist magis confideramsts, quum connetplaraque aliis animatibses effe cibum, qua hominivenenum funt.Hxperientia verb cognitum efl,geminos pucros flatim ex efu acinoru huiusges neris Solani mortuos ejfe. Quad fane exemplS nos mouet Vt fomniferum efie credamus, potifiimum cum in vniuerfum fieri iUi deficriptio quadret, vno hoc dempto, quidfiemen non habet in fiUquis erv' ceum. Sunt autem nota quadam inhortenfis etiam delineatione qua illi non conueniunt. Neque enim txilis eTi frutcx,fied propemodum arboreficensmes qut

CAPVT CCLXV. ï7t que ctlam flerem camUdum ,fidßidJiceum obti‘ net. Q^d verb ad flores amp;nbsp;fruflum attinct,vi^ detur accederead hiïloriam Solanifuriofl.vtfli^ flirio flerè fit duorum herum generum hStori.-» eße confufits: quam quidem aiigetThcophraHui, qui in eirundem deßeriptione nonnihil à Diofcerh de variât. Quiequid vero fit, certum efl Solani ef“ /ejpccicm,quod forma ipfit foliorum abundè do-cet:atquc huic vehementem refrigerandi vim,ma xime fipaulo copiofiusfumatur, inclfc,vt hoc no-minepro fomnifcro Solano dus vfusmedicis nudo pcriculo ejfe queat.^os vulgi fententiam fcquuti, appcllauimus DoUkant. Voffetetiam German nice vocari Schlaff Nachtfcliatt.SHwtg»; Seu« kruit nominät. C^uod fitarnen hac nonullu haud fatisfeccrint,certè neeeße crit Madragora ficciem ejfe fatcantur tcrtiam,qud pingit ‘Theophrafius li. vi.de hiTio.planta, capiteü. iis verbis iJ^iot ^i oHMpiitotJov picu/J^pjtyipcutcfipciKafTiVM çayûd'ai um cltdidH! à vote ref ^(ybi-^^, hoc eTl,fruflus Mandragora peculiaris, quia niger, acinoftfique amp;nbsp;vino fus fuo fapore fentitur. lia enim omnes nota in frucTu huitu fruticis repc-riuntur. Sed plura eadere in capite de Mandra^ gora diximue.

\\-rgt;^\^o-c^ PLANTARVM HISTORTAE ^^«»vp^i/it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

vurpuTo-j,» nuff'rrov p-lya Grads,Sy'» S fhy tü amp;nbsp;Solidago latiim,officinii amp;nbsp;hen bariis ConpiUda maior, Germaim Vual-Symlihy- taxez. Schim it txtiaetz.SchcneTititetz, groTe turn cHr beynuuell (Gallis delà Confyre ) NommiUi dtclutn, ajgt;ud Gracos Latinos j; egregia condringendt amp;nbsp;cong'atinandi vis feeit- FORMA.

Caulem emittit biniim cubttorum,aut maiorem, leurm, craj'fugt;n,angulofum, Sonchi modo inanem, dreaquem folia fantnonmagnh interaadn diflan tia,hir/!tta,angufta,oblonga,ad ßugloßi foliordf-garant arcedentia. Habet caulis fi cundum angu-los eminentias quafdam produ^as. Volium tenue expngalis alit prodit. flores lutei,amp; (èmen Ver-bafn.Touts vero caulis amp;nbsp;folia quandam lanugie nem modice ajperam,taclu prurituntmoucnte,baigt; bent. Radices in ruperfide extrave nig'a,intus can dida amp;glutinoCa,ej»arum ef vfus.Hxc ßeimdem dtlineatio adamufirn buicherba ^me vulgb Cofos Conolida lida maior appellater,cöpetere videtitr,^uod nud maior, la prorfes ßt nota qua Hit non quadret, Sed obtrua det quijpiam,florum eolorem non rcßgt;ondere,qHem Diofcorides luteum elfe dicit,quum in noßra Corn Obieblio folida alius ßt.Cui ita refponfum volo.Coltris ina diluitur. infloribus diuerßtas no tanti momenti eß,vt aliud a Conßlida maiori Sympbyto efe, conuincerepof fit: neque enim vbique terrarum, etiarn carundon herbagt;

CAPVT CCLXVT, 375 hfrJjarumjflores [tmiltspint. Exempt cslßu^lop fttm^eiuod èora^nem hodieofficinie vacant: hoc enim intend albas, quas nos ^orimher^a ^ Cub fnachU (ape vidimw: ma^ia autan ex parte pur» pureos producitflores. Sic quoque Symphytum fre» quenterflore fubrubro,vel IcniterpurpuraCecte^ vt: QnoUi^bachttjrariuf candido confpicitur. Tubin» ^a tamé omniaflore albo vifluntur, Luteis flor thus nullum in Ceimania vidiffe me memini.Q^od aus tern alios quant lutcos nonnunquam proßrat flores Symtgt;hytum,Patu docct Apuleim incommentario» lo iUo quem de herbis confcrip fit, qui jUius flores ni ^ros effe tradft,fubrubrosaut fubpurpurcos hauddu biè innues.Uos vna pi^ura vtrofqueflores exhibe mus.Germani caitdidisfloribus Symphytumfeemi nam, fubrubris veto marern appellant- Caterum non efl quod in Symphyti defiriptionete perturbée aut remoretur,qubd idem caulis fimulIcuü amp;nbsp;ans ^lofus dicitur:id enim fie inteUi^endu vcnit,quôd caulu non perpétué Icuü aut an^uîofus fitted mo» do hunc,modô ilium producat pro foU diuerfitate»

Radices trita amp;nbsp;fota cruenta exl’ucntibit),rin ftisj; profunt. Kceentia vulncra iUitaglutinaiit» Camesß vnà coquantur cogunt. Inßammationi~ bas^Çedis fotißmum, cum SenecionufoUs vtilitef illinuntur.

Symphytum ma^umßmilem petraofacultas tern habet,non tarnen^ßantibusdulce, iiequeo* dorantibus odoratum apparet,fid Us fane ab ills di uerfum efl. Caterum quatenut viflofitatem quana dam amp;quot;nbsp;mordacitate obtinet,Scilla flmile efl.Vti-tor eo ad omnia qua petrao.potefl autem pctraum coUeSlu in thorace,pHlmoneq;pue expurgare, Hat bet etiam contrahendi vim, quafan^inn eiedio* nibus auxiliatur-'Enteroccelds imponitur,amp; ad cot uulÇa amp;rupta cumoxymelite bibitur.Invinodet Collum ad dyfenteriam,amp;profluuiu muliebre rubrum consfrin^endum exhibetur.

Symphyti radix illita,enterocielM cohihet.Vnine rihusfanandh tantapraflatia efl,vt cames quoque di coquutur,con^lutinct addita,vnde amp;nbsp;Grad nt men impo/uere, oflibits quoque fraflis medetur.

CAPVT CCtXVI. 374 cultates leflorem in Symphyti ma^ni hißerM ab^ lèvent remittantj;,ncceffe efliVt liions ordinc connu neremm more quidem no/lro,^rimilt;- ex Diofiorii dcjdeinde ex Caleno amp;nbsp;Plinio.

Decoftum ins aqua nmlfaamp;fotu Sym^ibytHin petrxu,quit in pulmonefunt exfnrgat. Säffiincm teUdentibus amp;nbsp;renum doloribui cum aquadatur^ Ad dyfinteria amp;nbsp;rubra faminarum profluuia in fino dccodlum bibitur.Ad c^uulfa amp;nbsp;rupta ex ace to mulÇo fumitur.Comdducatum ßtim arcet. Gut« turu ajperitatibus prodefi.'R.ccentia Vulneragluti« nat,amp; inteflinorum ramices iUitum coerced Car* ties dim vnà coquitur, con^lutinat.

Sympbytü fetrau ex cotrarUs confiât facultatif bus:habet enim inddedi firn quampia,qua colle* flum in thorace amp;nbsp;pulmonefus expurppare potefi. Habet etia quadam contrahendi facultatem, qua eiedionibus fian^uinis auxiliatur:amp; tertia ad eat inefi humiditas quada no tmmodicècalida,p qua gufiantibusdulce apparet, amp;nbsp;oderatu iucundum^ Manfum fitim extin^uit,amp; arteria afientates fa nadPorrèficundumomniumdidarumvirium mi fiionefimuldi^erere abide potefißimulq; corpora cotrabere amp;nbsp;cofirin^cre^Proinde enterocteUisim* ponitur,amp;ad conuulfa amp;nbsp;rupta cum oxymelite bibitur.Caterum qui ipfum ia vino decorum ad dyfente*

i éyff»telt;-iamfamp; rubrum mulicbfe proßuuru exbi^ tgt;eigt;t,tanciu.im deficcante amp;contrabente Vluntur-Q^yero adnefihritin renumve Jolorcm,tanquatn txpU'gwte amp;nbsp;incidente.

V tilißimum lttteribusdienibiu,reniiHS,tormina bui.fefftrii fulmonibus, ftn^inem reiicientibus, faucibiu nfperu.Rihitur radix trita,amp;in vinei de* teSla,amp;‘ aUejuando/ufierUnitur.i^n amp;nbsp;comma* ducataßtimßedat, pracijiucj; pulmonem refii^f rat-Luxatis quoepue impon-tur amp;nbsp;conuußs, lieni, interaneis. Aluum ßßit coafla incineres, Detra* fiuquoijuefolliculistritacum piperis neuem ^a* nu,amp; ex aqua pota.Vulncribite fanadis tatapra* flantia eß,vt carnes quelque cum coquuntur,coglu tinet addita, vnde amp;nbsp;Grad nomen impofuerunt. OßtbM quoque fraedu medetur.

^^ l Wf ,Pj fflwot Hu^ii Gracu.Cucumu^ Cucumer Latinu dicitur. oßieina latinä ap feUationem retinuerunt.Petites angurium ctiS vo* cari tradit, GermaniCuciimetn (Galli Con» Cucumer combte) vocant.Cucumer autem,vt Varronipla Vnde di* eet,dicitur à curuore, quap Curuimer. Sicyn vero flut. Graci ex aduerfo ini TW ff^ av 0 xuav, quod Sicjs. fedieet appclentiam concumbendi minimeßimu* ht,

let jiiorn mäße videnttfr. Il me celehrettutn Creteil fnua bium cTß'yt ex Atbcneio annotauit Hermon Adagitt, laas: TexensfaUium mulier eaCHmerem deuoret, Textricet ^uid textrices mt^na expartCjfi Arißotcli eredie ma^aex mus,imjgt;udicxpitt,amp; opforttune V encri.V t er^o parte im* üs impetus infrenctur amp;nbsp;elan^ßat, adagium e^pudica. dendas eiKnmcres tcxtricibus confulchate

Cueumerumgenera funt Pepanes amp;nbsp;Melapepa^ Pepones^ nes in quos flatim dégénérant, figura tantum amp;nbsp;Melopep» quantitate inter fie dißiacntes.Siquidemqui ma- nes, gnitudinc cnccdunt,aut in iongitudinemprocedut, qualcsmultis locu naficuntur., Pepanes quondam nocati fiuerunt.Sedquiformamamp;tßtgiem mali reficmnt,amp;humi retundantur, Melopepancs Cra* cu vocantur,fdflo ex Pepone amp;nbsp;mato nomine ene» que inter Pepanes amp;nbsp;Mclopcq oncs aliud qua quad fiumitur,ex figura quondam,ut diximfu,dijcrimett fuit .Tatum h^egenus P.aUadiuiMtioncs, quafi Alelonei pmAcivaltid eft,pom cas,a maloium figura appeUa cur di^io uit, qua nomine maior pars bodte medicarum ß^ mul cum offieinis I’titur. Sunt itaque in vniucr-fumtna Cueumcrum fiatiuomm genc a, Pri‘ mumgenH^alfiodulf C ucumis,à nafira atatisher Cucumili bariis,cum adtcfltanc Cucumis citrinui , hoc esi, jf-ojomer flauusß colore quem habet ihm maturucrit,appel latur. Actins,quodequidemfieiam primus Anguria Angurio, focari tradit, qua vetcribus CtMa, idefi, Cucu* meres

tneres nominantur.lîorKmfanèplura ßnt^^cnera, nos quatner potiora commemorabimus , quorum etiam piPlurat exhibemus.Primigeneris efi vub garis Cummer Jrudum obtinens obtongum amp;nbsp;ma culofam , Cermanicè yocatur gemeyn Cucu-mem.Suntqui iliumpriuatim Anguriam appel» lent. Ad quod puù nomen alludcntes Germanino» ^'^r^. iigt; flri,alio nomine Gatclten nommant, Altcriut n 9'*'quot;»‘gegt;Kris CucHmerefipercgrinus,qucm vulgus Tur» cicum nuncupat, priori multi maior aeproeeriof filiis,floribus amp;fiuélu,qui vt in primo noeßma» culo^us,ßd tarnen oblogits etiam.Cermani T lire» kifeh Cucumem Appellant. Prudus dus admet dumßauus exi/lit.'Hine efi quid multi eundem Citreoli priuatim Citrulum ein Citrcolum.quaß citrinum, aut Citru hoc eßßaiiumvocent.Hiiittsßemina alba amp;nbsp;lata h ^k ^’*^'' 1^'^^g^'n^‘^^'^^^^eresÏquimarinusdi» yt /vrvmns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^J^^^ßn^^ß^g^ fÿ,ß^fj^^ ^^

nora.Vru^iu vtro rotundits, vtfitclHr.-ttnmßruf. Vul^M 7.UCC0 'marin ‘vicat-. Gd mani nicer Cu’’ Cumef.Offcinii ferinde atijneTurcicut 'îgnettii-Qi^arti ^nertf Cueumer e?l,ijHam offirint hodiè Citrulum'Vocant. Voüahabetferè C.olocynthidis, multifariam d'ijetla amp;nbsp;incifa : fiuft-um retun^ dum,herbacci coloris, amp;nbsp;in eo femina lata,amp; co^ loreIpadicca, hoc eß,in rufi atra. NosoJpcinas reo ^icientes nominauimm hune Cncumerem citrito

lum,Germanicè Citrullen.A/fowm ^emu Cue» nicrii eßt^uin»ncßm{’liciter Pc^ongt;a7S^o 'TSl WÈ= Pepe. ttamiSw., hoe cT/y matmefeere dicitur. Jsenim ße^ecrn^ nitis ac tetter niiituritMcflaeeefeit.GermMii Pfes hen altfieSant. Tertium^enm Cueumer» hodie Melon ab ornnihm voeatur,Germant M claun nos Melon, minant. A priore forma amp;/Mauitate disert: rotu^ mramp;eru diorfiquidern amp;nbsp;malt cotonei quafiformam refe» rtns,mitiorq: cxtfht.mfirimen hoe Çentientespaße riorcs Graei mww fmplieitcr dixerunt.quem nos priuatim modo Cueumerem •vocamus. Adieéla au tem peponis foec, hue quem noßra ataspriuatim Peponem nommât, itliUiU quot;SSiztovct, id efl, Cueu^ merem Peponem dixcrunt,mitcmfeilieet amp;nbsp;ma-turitate tenerum Gueumim innuentes. Sub quo eu etiam,quem à tereti ac rotunda mali effigie un-^WK peeuliaritcr dixcrunt,eomplcxi fHnt,

Cucumis farme tis wiculisq: pralongis fcrpitßn Cucumlst ramójque vitis modo pc diffundit,tamen ob caulis infirmitatem humi flargitur, ni propio adfit cui caducus incumbat: folio angulofi,flore lutco,fiu^ du cartilagineo,amp; interdum maeulofi, coloris tu berbaeci,tü citrini,tum nigri.Pepo viteßrpitprat Pepo. longa,flageUit vitro eitreq; reptantibus, vitigincis ferè frondtbits,feabru, flore luteo ,fruclu eartila-ginco , orbiculatim flriato , prominulis puluino^ rum torts ,flrigilibiis in verticepomi amp;nbsp;vmbUico coeuntio

cceunt buftibijenij:ßcUatim JtcuffatiStdUeitJjif ra Velut teniiginibus odupataiiarnc intus f»aui^ fcminibm m yten liratim iligcfik,

Piri^fgt;gt;g'»i‘^‘t filoilodij: apricis yberiorpmie* nit Cucumis, Nafemuur Crpefoncs bene cnltis !e‘ cit^ccijne latiM fifubindc rigentur. Amant tarnen africa loca,amp; file irradiata: ideé^ue dim anniu efl plHHiofus amp;nbsp;nnbilttfjno aquè vt in fictif annis pronemunt- L'bcrtateetiamgaudent, quapcßint V tn vagari.Ha^na copia Peponum amp;nbsp;Aidonom apud dotimbcr'ram^cclcbcrrimum Germania int’ fira oppidum,proucnit.

Ac?}atilt;fine,iuliopotißimum menfi, mature» fiunt. Citim tarnen Melones quampriuatim Cucu meres didigt;

Jn Cucumcribuifuperat bumida amp;friffda te» pcries,nen tarnen ychementcr,fcd quafi inficundo cenfitur ordine. Attamen fi quis autfernen aut ra» dieem arcfaciatjhaud etiam bumida fucrit natu» rafed ram deficcantisfidq; in primo quodammod» » dine,aut infccundo incipiente.

Satiuus Cucumis bonam facit a!uum,fiomachó» que acebmodatus efi.Kebßerat nee corruptionem fentit. Proden veßea. olfadu animo déficientes reftituit-

CAPVT CCLXVir. Î77 reßituit.Scmm dm mediocriter frinam dt. Cum lade aut fajjuvefica exKlcerationibui fitbucnit, ToUa ciiu cum vino iUita,mogt;fM canum^anant,cii melle verb cj^myfUdaa, Pclmnis aulem caro come-flavrinam citAnfiammatiofta ocnlorum illita fe* dat. Superior ciin cortex contra adußionem infan tium,lt;juamßriaßnvocatjyncipitiimfonitnr. Vrolt;‘ ti vt oculorufluxioncs aucrtat, imponitur, Mixtm farina,amp;• cum femine in file ßccatus fttccui jfme* gma ft ad extergendam CHtcm,amp; nitorem in fa^ de conciliandum.B.adix fcca,amp; cum bydromeld te drachma podere pota,'vomitio»es mouct. Quid ßquis modicè à corna Tomere cupiat,gemini eboli fatis erunt-Sanat amp;nbsp;vlccra in modumfaui cocrc= ta,ccria vocant,cum meUe illita.

Cucumis efculetus maturus ^uidem tenuioru effent ia eflrqaiwo immaturm cfi,craftoru.Scd et abßer^cndi amp;nbsp;incidendi facultate participât,ijua re amp;nbsp;vrinam moucnt,amp; corpusJpledidum reddut: at ma^ß quitfemine arefado contufq; atq; cris lrato,vicepulucris abferfria vtatur.lnfcmine et radice maior abßcr^endi facultas,quant infiudus ipfius carne.Vniuerfa PeponS natura figidior cum lar^a humiditate cxißit. Habcnt Cf quanda ab’ fterqredi vim,idcoq; quot;vrind eient, amp;nbsp;deorfum expea ditists quamCucurbita Cf Mcloq epones rapiütur. Quid porto abfergat, difccre liectfordida cutem

PLANTARVM HISTORIAE dcfriMndo.QMmebrcm macuhu etiarn /aHi cah» re fantas,amp; tentieuhufaciem occiilgt;ates,amp;infif f erfde alphas externere pefunt. Seme t^uail in cat rum veluti carne continetur,ad hoe cfficacim, a, deo Dt renibus etiam calcula infeßatis fit accom* modatum.Giffüt in corpore vitiofum/uccu,potifiu mum quando nsn recH concoquitur.Tu vero mar^ burn etiam qui cholera diciturfinducere confucuit. 'E.lcnimpriu/quarn ad corruptionemperuenit,vo^ mitioni quoque idoncus efidarffufque ingefiuf,nir ß quit aliquid corum qua boni Çunt Pucci fupermar dct,omnino vomitum concitabst. Mclopepones mp nmhumidiquam Peponcs (unt,necadeo praai ßteeiß^niua item prouocant vrinam, tardiufque deorfum defcendunt.Ad vomitum excitandum non tandem vim Peponibus obtinentßcut nee celcritcr invcntriculo, quado iUicprunus humor coaccrua‘ tur^aut alia corruptionis caufa iSum infefiaucrit, corrumpuntur. Ventriculo haudquaquam eeu Pegt; pones officiant. Cucumcres autem vrinam moue^ di facultatem,perindeatque Pepones habcnt,fcd imbecilliorem: minus nanquefubflantia humidifie deoq: non facile, vt illi, in ventriculo cotrumpun^ tur-lnuenias qui hos eeu alia malta,qua bont ho‘ minump arti concoqui non poffunt,confidant, ob to tins fcilicet natura cum eis proprictatem.

CAPVT CCLXVir, 378 l»,amp; cmollinnt aluum.Cttro corum efii'hmis ocu-lorumtaut doloribui imfomtHr. R adix fduatvlcc-ra cicrcta in modu fmi,qux ccria vocnnt- Tüadim ctntra vomitiones ßccalur, inf/irinit tnfj dalur, quatnor obo’.ii innqua mul(n, ilaTt quibibciit, quin^etos foflea paffut ambulct.H^cfnrin.t amp;nbsp;in jmegmata adiicitur.Cortex queq; 'vemitionem ma tut, facie pur^at.iîae amp;nbsp;folia cuiufiunque fatiui iUita. i.adem eu melleepinyfUdasjdnaCcumvin» cams morftts,Cucumis adore dcfcflum animi.

An^^ria,qua Cucumcres diciitur,ficuiidi! vero communem fermonemTetran^uraobfri^idum amp;nbsp;humidum temperameiism noxiafint,(ir malifuc^ ci.I.K iisaute parua maquisanteferre oporlct.ilac ‘Vrind ducitt,amp;ft in aceto macercturjnacutis pra fertim fcbribtts,mitiorem ealore reddunt.Crebrior quot;Verb bord vfusfimm^cnilalc minuit,in\enerem* que impetum aufert.Semenautem horum deßecau turn, ealiditatem quandam poßidet,eontrariäm^ que bis aflienem eÿîcit,vrinamq: ma^ preuocat, fituitd^lutinaftim Tetramra intêtriculoff^ut, qua cruda per Vcnai di^nditur. Propicrea qui bis crebrius 'vtunlur,illipropter humores temporit jpatio in venis, amp;nbsp;alUs corporis cauitatibm coa^ flos, longis corripiunturfebribsts.Semenvero bo^ rum vrinam cit ,fed minui quam Peponum, qua* nid celerius m ventriculo corrumpuntur. Meliora BB q in bit

inh 'ußnttqifx habent fernen exiguum. CalulosM tem amp;nbsp;fiecos flomachos muant,amp;ß in ardente fc^ bre eu aceto porrigantur, valdc proßmt. Proprium fero horum est naufeat Pentriculi calore cxcita‘ tas, fedarc.ïdorum autem interiora effe oportet: nam qua forisfunt,malifucci exiTfunt.e^ diffieul teradmodum concoquuntur , amp;nbsp;ferè venenata, Habentverb amp;ali.ts praprictates,vt animo défis dentes propter excedentem ealorem reficiant, Si autem pituitam in ventricule nancifcantur, nau-fi-as faciunt,amp; coUcos ajfedus.eix hypochondrias cas paßioncs.

Cticums S prié vocatur fuccus eins Grads, Cucumis an^uinas. anguinustfyluefirh c^ erraticus tatinis,of Cucumer ficinis amp;nbsp;barbarie Cucumer afinintss , Germauis afinintss. Vuild Cucumer, vel efels Cucumer (Gadis Concombre fiaa^ge^appedatur.

Solo fine tu a fatiuo Cucumere difiat,quem mul' to minorem habct,glandibissq; loiiffuficulis fimde, Folia amp;ßtrmentafatiuofimilia, Kadicem atbam amp;nbsp;mamiam.3iotits fiatex amartts.

Au^flo mefiflorct,iitijuefubinJe autumnof ut cl urn tem^eftiuum producit, auifeminibu^ ac Çtc’ co plaint e?i, qui decerpto pediculo confeflim exi^ lirefolet’

toliorumßiecus inßillatui aurium dolori coueo ni t.Illi ta ex polcntaradix omne vetus adema diß ‘cutit.lmpoßta cum reßna terebinthina, tubcrcula rumpit. Dccocla ex aceto amp;nbsp;iUitapoda^-as dißuo tit. tfehiadieis infumUtur eins decodum^eäque in dolore dentes eelluuntur . Arida trita, alphos, le‘ pros amp;nbsp;impeti^inem abslerp^it. Cicatrices nieras, amp;nbsp;in facie maculas expur^at : Kadicis ßsccnsßß quioboUpondere, amp;item cortex acctabuli quarta parte, bilempituitamque deiiciunt, prafa tim in bydropicis.Pur^atvero citraßomachiiniuriam, Kadicis felibram accipere oportet, Inque duobut Vini.praßrtim Libyeißextariis contcrerc^c dan^ di ex co terni cyathi,doncc tumor abundè fubfedec rit. Ciuod verb P.lateriumvocatur.cxßutlu bu‘ ^lateiü iuße Cucumeris paratur ad hunc modum. Hipto confefHi. Cucumeres qui ta^i faUendoßiccum exfc profund dunts ac noble Vna repoßtos dimitte. PoHridie

PLANTARVM HISTORIAB criimmrariits neque mbra foramina habens era* teri fu!icr^onitoftpinóqnr cnltro furfum verfusa-eiem habentefgillatim Cummem ytrifue mani* bm prchenitcnsdiuiilito,amp; fer cribrum infubie^ * fbum craicrcm humorem cxprimito,limulgt;j; catw ftm in eis quod iam cribro adharet exprimito, vt (^ iUud defcendat-Qua exprefa funt inparatam peluim coniicito.Coaceruatisautem in cribro qua antcadifeda fucrut,ea dulciaquapcrfimdito,amp; cum exprelf rris abiicito.lïumorem inpe’ui agita* turn amp;nbsp;lintco opcrtHm,folicxponito, dump fletc* rit totamfupernatantem aquam^cum bumore con creto,percolato.'pacitóque id fpius donee Superna* tans aqua/ubßdat,quam cum diligenter excolaue ris,conicfturn in mortarium fedimentumterito,amp; 'Vires 'Ela* inpafillos conformato. Elaterium yero à bimatu terij. ad decennium purgationibus vtile. Integra quan* titM obolus cd,minima pemiobolus, pucris chaici duo.Copioßui enim potum^periculum adfert. P/= tuitam amp;nbsp;bile per inferna pariter amp;nbsp;ftpematra* hit.Optima autem per ipfum difficultcrjpiranti* bus ft purgatio. C^odf itaque in ammo efl per aluum purgare : adiedo falls duplo, amp;nbsp;flibq quod colorari fiiffciat,cx aqua catapotia crui magnitu* dine dato.Poßea cyathus Vnus aqua tepidaforbea tur. Ad citandas yero yomitiotics aqua diluent Elatcrium,fubicdM lingua partes penitif me pe* na oblinito.Qifdfiquilpiadijficilim vomat, olco aut

CAPVT cctxvrir. ?So tut Vnguento irino dUuito.Somnum inhibcto.Pori ro Us quifupra moJurn pur^antur, vinü cum o!eo mixtum continuo dare conuenit: etenim vomendo tmedantur-Quodfi vomitioiKs nonßniatur, aqua figt;^ida,polenta,pofca,poma,amp;qua fiomachu den fare pojfuntojfcrendajunt. Ciet Elatcrium nicnjès. Ecetus enecat in paßo Jubditum, Morbo re^io mede* tur,cum laflc nartbm infufum. Dinturnos capitis dolores ßnit-Efficaciter an^na laborantibstsinuis* pturicum vetere oleo,mcllc,aKtfcUe tauriiio.

CucurnerisJyiueßrUietßitaHs ipßus ßicctti,que Elatcrium vocat,amp; no minime radicis acfolioru, ad medicationes pcrutilis efl.Elaierium itaqi mot* Çcscict,amp;fatum interimit appoßtum, ccu aliao-ronia amara amp;nbsp;fubtiliumpartium,maxime ß ali* quant habeant caliditatcm,veluti Elatcriu.Sümè ßquidem amarum eßjeuittr calidum,vt exfeeun* do fit ordine calcfacientium . Pom talc protinui quoqut di^crendi vim ebtinct,Sici^itur co angina laborantes inungunt quidam cü mellc,autolco vc* lerc.Eonum item efi regio morbo ajjifUs fufum cu laflc in itarcs.lïocetiam vfu dolores capitu fanat. A tque Elatcrium quidem ciußnodi efi. At radicis fiiccus, vt amp;nbsp;foliorum, licet fimilcm vim babeat, imbeedUorem tamen.Sedamp;ipfa radixadfimilcm facultatcm pofidel,abflergit nanque, digerit atq; tmollit.Porri cortex co potentie dcficcat.

Ex Cucumercfylueß^'ißt medicitmentim quad yomtitr Üatirium.ßtccaexfrrßo eßuclu. Cuiut tau fa niß matmiitf incidatur, fiiccut exilit, ocular rum ctiam pcriculo. OhfeuritMes amp;nbsp;vitia oculo^ rum pt)iat,^narümquc vlccra. Trxdunt hoefucco taShi radkibus vitium, non akin^: vuiuab ank hm. B.adix autem exacetocofta fodapit illim* tur ,fuccóquc dentium dolori medetur farida cum refnaimpetip^nem amp;nbsp;feabiem, quampfiram amp;nbsp;lichcnM vocant. ParondM amp;nbsp;panos fänatj csca‘ tncibies eolorem reddit ■ Et foliorumfuccur aurk busfiirdis cum aceto inßiUatur. Nullum ex medk camentis Elaterk lorioreauo durât. Incipit à tek matu, Melius autem quo vetußins crit.quodiani dacentis annis feruatum effe,autor eTi Theophno flsss.Etvfqueadquimjuarefimum lucernarumluo mina extin^uit.Hoc enim veriexperimentun: eß, fi admotum prists quim extin^sat,jcmtillare fssr-ßsmacdeorßsm cogat.P.ff'icax eß contrafecypionu s^us Elaterium^cyr adpurt^andisyterumj aluum o que.Modscs portione virtuns à dimidio oboto adßt lidum . Copioßtes necat. Sic amp;nbsp;contra phthiriaßn bsbitur amp;nbsp;hydropifes. Iditum, an^sinat amp;nbsp;arter rias cum melle,amp;-otco veterefanat.

p.!\a( wsralix. Gnecè, Smüax horteßs 'ton«^ , S tatinè, Officinit inußtata ; receatiores

Grxdac herbarii, amp;nbsp;gin Ki‘Jibiim,frf fenim Scrapionii amp;nbsp;fiiiiccnnteßflanlurflacita, Phaßolos vel Pafiolos.Galenm et am veterts Gr* fhaßoH. ei DoUchosalgt;[gt;cllant. Germans Fafelen, Vuel- Tiolichh fell oder Vuild BonenfCaZ/i PhafioleJvoc^r.

Polia ïîedera ßmilia habct,molliora tarne:cau^ les tenues, amp;nbsp;capreolos vieinu fruticibus fi impti* eStes,m tantum ineveßentcs,vt tabcrnacula eßen* ’ ^•epoßint. Pruftum peeno^aeo fimUemprofert, lonppiorem tarnen maioremque,in quo femina rent* busßmilia,non vnius coloris, fid ex partefitbrufa continentur.Px qua certe delineationefiile clarius fit, Smilacem bortenfim Dioficoridis non eße niß Phafiolos vul^a vacates, cum fint foUis Kedera, modioribus atque vcnofis,cauliculis tenuibus, dao uieulis propinquis fiuticibus fe implicantibus,rae mis incrementofiso tentoria e^ bortorum cameras fornicefve facientibas , ßiquis Pano^ aco baud difiimi!ibus,lon'fioribus autem Gcmaiorihaifimi* mbits intus Verßcoloribus, tir renib in Vniuerßum (Imihbus-Clua certè vnicanota ad docedum Smh lacem bortenfim eße Pbafieelos fußiecre paßet/see cedit quid Phafieolorum apod Scrapionem defies ptio non fit alia quam apud Diofiondem Smilacis bortenfis.

horitnfis,id (luad mdnifeflè fatchit vtrit/quc conft finti. C^t^cmm ctfiduo Phafeolorttm videatur efgt; fe genera:funt enim altqiti cadidi, nonnudi vero m bentes,Mineii quia infoliis nuBa efl frorfm diucr^ ßtM,amp; Dioßoridei quoque inniMfemina bic w efjcvitiits color'll , fcdvt Serajiion interjirct/ttiir, quidam ad candore, quadam vero ad ruboreacce dant,idco/»b vnkifigura vtriufque colorii Pba’ feolos exbibmuiiincquc mim dißant alia ratione, quant quad albi jirodacant flores caigt;didos,riiben’ tes vero furlgt;urafientcs. Licet non a l Candidas amp;nbsp;i^^^doa,. rubetes tantü hac Diofluridis verba,irflui^^a!)!, referenda e/fe exifiimem,fld ad alias etiam ; ftint enim nonnudi fafci, a’i) vero gilui, carulci amp;nbsp;ca* fii,alti maculis amp;nbsp;orbibai atris varicgati,mßquif amnes iam dittos colores fub cand-do O* rubro, ex quibusq commixti efe videntWiCom^ledivelih

Smilax de qua bic agimm , vt ex nomine fatii conflat,in bortis fata f'roucnit,amp;‘ cum lögn ferfat flagcllis,fro[’è foni ridia falive dcbcnt,quas ciC freolis fuiSjvbi incrcucrit,comlgt;lcclatur,

Simeon Sctbiamp; Mauritani injirimo ordine ca Udos amp;nbsp;humides eße Phafeelos flatuunt. Galt nut

CAP VT CCLXrX. J81 thdm in liln prims de A.!tmetsrugt;w famltatibuff hnmidiores natura effe afferit,

Qlcrum modo cfm apta efl filiqua cum femine AJparari modo elixa. VrinampeUit, injomniaque ff'auia amp;nbsp;tumultuofa facits

Dolichino minsu quàm Pifa nutrlunt^ßmillter etiamflatucarent:fidquid adfuauitatcm attinct amp;nbsp;dc:e(iionem,peiogt;es Çunt. Alibtlesitaque faut, niü quado inte^i amp;nbsp;etiamnum virides vnà cum (un filiquu cxolco ^praroah hominib.inscrit tur. Aliqui vinum etidadiiciunt^Scd borum in repof^ tionc^vt Piforum,nullui cß vfm: quippe quum na^ tara fint humidiores, citi corrumpi confucuerunt. Attamen fi quit hos tuto reponcre cupiat, ficcare prilu diligenter amp;nbsp;exafièoportebit.Siquide co ma do i^a putrefaH-ione et a corruptionc tota hyeme findicanturtcunde que nobis Pifa vfum exhibâtes.

l Siliqua fin Lobi qui nuncpafiim vocatur, apud omîtes antiques Dolichi amp;nbsp;Phaßoli appeUati, de genere Pifirum funt,fimilcs iUis quantum ad nip nimamflatusgenerationem: quantum vero ad ma cunditatcm cibi amp;nbsp;egefiionem pciorcs. Peculiaria ter autem Lobi dicuntur,qHoniam ferè ifli tantum eorum omnium quafiliquafcfliütur.cumßiiquis fuis comeduntur.

Q^ ex iis ’^aÿs rubri funt,cnlilt;ltaresMttnifeflit ^uaqite it iis humiditM,quàti citofutrefianl. H« morem^encrant craffum amp;nbsp;pituitafrm . Medium locum habent, y tait Galcnus, inter ca qwe facile amp;nbsp;dijficulter concoquutur,celeriter amp;tardè trafi cugt;tt,injlant amp;• non inflaut^parum amp;nbsp;multum un triune. Ante alias cibos cum fail afurnfti, ventrem profitant. Cumfnapioblatitplurimumnoxa depo nunt.Alsbi igitur Phaßoli craßieres,amp; dijficUtoK ris cofiionis,ac humidiores funt quant rubri. Pro‘ prietate autem quadam turbulcnta famnia facit, fed ad bonam habitudinem ctrparis conf runt, amp;nbsp;Vrillas mouent.^t horum decadum mefes mouct, SATYRIO TRIFOLIO.

enópiofi TplcpuXAa)J Grads,Satyrium trifoliu Latinis, Ojficinis noßris inco^ni TeßteuU tu autinußtatu: vul^b Tefliculusvulpis vulpis, nbsp;out ftcerdotilt;,Germ. Stendeluurtz, (Gallis Du

Satyriü à trois fueüles^nominatur.Satyrio aus Satyrium tem nomenfecerunt Salyri, qui primifylueßres dif Vnde dia eolludetes nymphis perfyluas amp;nbsp;antra,adfirmiaa dum. rem Venerem herbam hanc inuenerunt. Trifoliu Trifoliu. verè,quoniam triafertfolia ad taram verfa.

CAPVT CCLXX. 3S} tMm amp;nbsp;luhcntia.Caulein nnJum,!on^m,cubh talcm.Florcm Lilia ßmi!em,a!bKm.Kitdicem hub bofimilegt;n,mali modo cxlabei antem,foris rufam, itUits oiti modo Albitm^^itßu dulccm amp;nbsp;ori^-atH-Q^^d vm bic dicimm Lilio (ïmilem, nonfic intel U^endum venitqaitfi cjunntitatc amp;nbsp;Maf^tra ti lio ftmiluflos fit,lt;juando euidcntiflimum fit Liliü quantitatefua Satyrnflorem multis modis fupci'a^ re.Denique nee fi^^tra etiam per omnia reßondet: quare bac fimilitudo ad eolorem amp;nbsp;fioris e/fentia referri potim debet, qua plane cadem efl cum Lh lij colore amp;nbsp;cjfentia, id quod conferenti bos duos flores manifrflum flet,

Kadtx in vim auftero, ni^-o, ad opiflhotonum bibitur.Ferunt etiam banc impetum ad V euerem excitarc. EX GALEN O.

Satyrion excremcnlitiam amp;flatuofam humidi tatem poflidet, quocirca ad V encrem incitât, üae vero amp;nbsp;berba ip/ius radixpraflarepeteïi. Porri Vt nonnulli feribunt,cum vim ni^ro auflen potum opiflhotonum

Kadix cu Satyriogeminafit, dus inferior part etmaior mares^i^nit,fupcrior ac minorfieminas.

ctTuptop fiactiAiMp pofierioribut Grach, ^j^. nbsp;nbsp;.^J Satyrium return Latinis, officinis Palma

^quot;.'\*’ . Chrifii,ArabibusßHcheiden, Auicenna Digiti ch Digiti ci= trini,Cermanis Kreutzblumen,(G^ffij Du Sa* *’’*'’*• tyrium loyai^vocatur. Palmam Chrifiipropter fimilitudincm quam dus radix cum humana haa

D»o clui funtgcneTa,ijutirum alternm maefiUtt tgt;on maculoßt.ßoreßjuc fugt;lgt;ureos habet.Altemm famina maculoßt eYi amp;nbsp;pauto latioribm folbs, fioribminpurpurce albcfccntibue.Kaiiicumetiam tn colon eVl differentia,quod maris quidem radix flauc/cat citra albed:ncm, famina autem cum ale bedine. Qitam fine differentiam Auiemna etiam expreßffe vidctur, dum vnam ex fiauo amp;nbsp;alba commifiam effe colore, alteram fero exfiauofine atbedine inquit.

Volia cum reliqaafupcifcic Cynofirchofimilia fimt,S^adi.x tarnen cifubefi lutea autfiauefees, in‘ fiar

Plt;r mallid ramofamtodo enim qnatuor,mlt;itlo quit que,modofixautpluresradices frodcunt, qimfii rt humanos digitos imitari videntur-

Vtrunque amarum df, magis tarnen amarum quodmaculofis confiât foliii.} deóque non perpera cenfient Auicenna amp;• aid quidam ex recentioribus tnedied, qui eaUdum c/Jc amp;nbsp;ficcum inficcundo or* dinetradunt.

y (id cild ad eru^andam cutem, ad nemorum do bgt;res,amp; ciStra noxia medicamenta.tcrtur'amp; ama Ictum efie radix^fiata. Semen ex vino fumpttm nouem diebtd,comitiales fanat.ln eunde cjfcPlum vinum diluitur herba dccoflo.Scobsradicispropi” naturinvinoad arcendamquartand,quam amp;vo mitione curatpaulo ante aceeßionem pota , Pluta inprafientia reficire dehuiid facultatib. non licuit.

QVo nomine veteres aut poficriores Croit appeUauerint hanc herbam , co^itâmque ^^illam habuerintnccnepiobis nondit coivi

Saccifa. ßat. NannuUi Geum eße arbitrantur. No; Succb fam nommare voluimus, partim quad id naminis Latinum eßet, amp;nbsp;pulchrè buicherba ^uadrarct, cuius radices dreurafaßtnt,partim tjuid antiquus manufcriptus herbarius ßcrocarct, Vul^s Puper^ flitiane quadam motum credit cacadamona,tante effieade radice inuidere hominibus,at^Hc bacra^ tianevbi ftecreueritft at int eum Vndiejuncjue dr’ Mar fus nbsp;nbsp;^»'•'«'iere.lïinc efl quod Diabalt morfum appelle

diaboli. ^^’'^ ' ^iiS“”’ edam fuperflitionem pluPauam mu^ liebremfccutiGcrmani'TeuffelsMiffz.^Calli Mors de Ïi'i3iiie)hocest,premorfamadiabola,

Ëinum cubitorum fafib^iaturaltitudine ,foli!s Plantaginis minaris, aiit Cirfii leuioribus,falilt;{io’‘ r!bHsq:,lmgt;tcrlacmiatis.floribuspurpureis.R.adi^ cibus fiibm^ris,faccifis amp;nbsp;circunroßs.

Nafdtur lacis iucultis amp;nbsp;montiinisßaltibus, ac intcrdum etiamfratii amp;nbsp;dumetis,

fanandos carbunculos adhibetur ,fi btrba viridit trita im^onatur, tint yinum in quo décoda faerie bibatur. Kadix ferfc eflitr, aut finum dm dcco* di in Vulua dolonbus bibitur, Hacmanufcrij’lut herbariut.'Hodie,cti habcatfacultatcm difcuticn* di amp;incidcndi,ytuiitur ea ad di^olucndosfan^ui* napumos,

T hac berba quo nomine Grads yocetur,fao ty^f^y « f^i' temurnos ignorare . Sunt qui Actio s^GJ^p

turn frofequatur sson adicfla dcfcslftione, nshil certs coßstuifote?l.Vuluses Scabiofamyocat^quo

tsominc nobis ytessdum erit donee Icgitimusn coma fertum fucrit,Germans Scabiofen, oder Apo= ftenikraut, (finds La Scabieufe) nominatScaa biofam verb aut à Jeabro ber ba habisu, autquod fcabiei medeatur,afpcUatam effe cuidentißimum efl: id qseodetiam Pfrayox fratendcreyidetur. Stäben Diofcoridis non ejfe mullss argumentsi con fiat,qua pratcreo. ,

VoUa carno(a:Pruca mode ladniata ciy muhifi da habet, fubhirfuta, noss tarnen aculeis horretia. flores ßieciofos,diutumos,colorst ex cafe autour* furco albicantii.Kadicem crafam.

Qinimßt vehementer amara,calidam eS^ßeca eße nemo neßit, ide'mque cum Suceiß tem^ent» mentum habet,

Faßlcm quits Suceißßacultatcs obtinet, Patois mum autem feabiem amp;• tußim fanat.

VrCtp- \vMn^e^ Smilax afpera etiain foliorum ambitu fpi of-ßssoirk-ßiamp;y nolo modo folo ftipitc in GaLiaNarbo-nenfîvintur.

Xÿ^ ftlhetl Tfety^etu Dio/ioridi, falAcef Ga^es no, S milax aßera Latinis dicitur, oßieinis noßris incognita,Cermanicè Grofz Stechend oder fcharpfF Vuind[,46 aculeis quos habet,noe minari apteßteß.

Volid habet Veryclimenoßmilia, vel, viTheet fhraßus ait,bederacea:raniulos multas,tenues,Pa Huri aut Kubimodaaculealas.Ciriumfioluituraf baribusfurfum dearfumfe circuma^ns. Flore cao» didum,

CAPVT ccLxxrirr. s^g did»m,fru{lum racemofum fert, mm maturuerit ruhnitcm,gitfia Imiter mordentcm-Kiidice craji fam amp;nbsp;duram.

Jnfalufiriitts amp;nbsp;ajperis nafcitur,?lin!o autem teße in conuaUibus opacis.

SmUacem ^»idem afperam intfcentcm^onvidi: ficca enim aliunde ad me trartfmijfa cßßta vt icr^ to indicareijuo temporeflorcat aut fruflumprodu cat, baudßoßim.ld quad idea referre volui,ne nos ealumniadi anfam habcat ofirperuerfus, ßnon ex omni farte ficluram natiua iffius herba forma reßondere vidcrit. Co^itet enim non viridcm,fed ficcam nos f intendant tantum dedife. Theofbra* flus tarnen lib.iii.caf.vlt.de hifl.flant.bastc Verno temforc florerefcribit.

(^uale flt dus temferamentu, viresfatis declao rat,amp; folia if fa atque fruclus,qua finita ingu^ flulencmquandam mordicationemfra feferunt, Vt calidam e[feamp; ficcam baud dubiumflt.

lluiusfolia dvfrudus fiantè amp;nbsp;f ofibibantur contra Ictalia venena ejficacia lisnt.Traditu eil, quodfiquis tritum eorum aliquid nufer^enito ina fanti bibendum dederit,ntsllum idi f often venenü itociturum.Conciditur etiam in alexifbarmaca.

Wlax aßiera dauimUsplena csi, vt arboribut finfum dcorfum dinerfimade cimmualuatur. folia ^ußata acrimoniamaliquambabent, amp;alioqui fi illis vtarn,calcfaciunt.

Corona ex cafaefam impari foliorunt numero, munt capitis doloribus mederi. Contra venenaia ejpeaeißimi acinorum corymbi, in tantum vt ad^ norum fucco infantibits fape inßillato,nullapoßea venena nocitura ßnt.

^x^eA- Smilax læuis Lifet amp;nbsp;Liferon à Hgandis quitus adnafeitur plantis hiepingitur.

ValubUis n!7M;AftCi.Diofcoridi, faiÄK^ Calcna, amp;nbsp;maior. j^,a Paulo dicitur.l.atin:i Smilax lauu. Ojfiiio funis aiv nu CrberbarHs Volubilis maior,à.mimullisCam^ borum, ponella, amp;nbsp;funis arborum, Germanis Vuinden* Smilax kvJut,glatte Vuinden, oderVueifzglocken lauis cur (Gallis des Phafcclcs) tocatur. Lauis ante non nominatas aliaratione,nißquad aculeiscareat,dil}aeß, f O R’5*1 A.

fledcreßmUia folia habet,molliora tarnen,la» uiora et tcnuiora.R.amulos fupra diela ßmiles,ac» leis caretes.Couoluitur amp;bacarboribus,vtprior, liuclum fert Lupino ßmilem, nigrum, paruum, ßiptr

CAP VT CCLXX V. 3^7 fitter ^uemfimjiey flores albi,cop{ofl,0'orbic»lati fer totam Smilaccm exeunt. Aeflate titbernacu/a fcriffamfltutt,autHmno aMe folia cadüt. Ex gua defcriftioise flanitm ft omnihu^herbam hac lt;jua Vul^Ms herbartor» Volnbilem maiorcm vocat, ejfe Sniilacemlaucm, quod Ulifctlicctßnfft'a nota lt;» »«bis commemorata conueniant. ld quod etiamfi flura Smilacü afleraß cuoi hac co feras, fath de* monftrat,qiiam vno hoe nomine dedimus, vtex e^^ iufdem collatione manifeflius heuss iffa a^swfeco retur.lïis accedit asstiqui amp;snanufcrifti herbarij teflimonium, qui SmilM em lauern,M olubilem ma iorem issterfretatur. t-isss ctiamfiflura, Velubile quam maiorem affelliimus,fcnitsts exfrimit, LOC V S.

ÏHafcitur pafim ferfiuteta,amp;fcfibsssfife inuoh uit.Amat culta,amp; iniis etia fotiflimii^i^itur.

Huius femess cum Dorycnio,amp; vtrunauc trium obotorum f andere fotum,fomnia multa amp;nbsp;turbue lentafacerefertur.

TLm^irict hfidic ßteco Voluhitti maïot'ii ädcah* Jm vtuturpaßii)nes,capitu forißimü d^ oculoiit DE SISYMBRIO. CAP.

^ m/J-i^^tCU Grxci‘,Stfymbtiu l.atinii,(Gdl ^ lts CieSjoo)ajtpeUatur.SilymbriS dicipu’ tat Vatro à Si/ymbrio, ^ua fuit tetertbus connût Corona ‘^^*^ meretricula, Coronam etiam V eneris mmniHf ‘Ventris- dixerunt, vel quad ob odaris luauitate quant pra ßferGeo muentus qu-e ansoribitsgaudet corenata, in comejfationibus fuis blanda odaris abledamen^ tofitas illecebras commendaret. Velfotitts, quad Sifymbrij caulis articulatim per internodia veilt* cillatoforum ambitu concinnè coranetur-

Sifymbrq duo funtgenera-Vtium quad fmplici* Ralfami* ter Sijymbrium dicitur:hoefeplafiarijßalfaniildj ia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^t manufriptus etiam teflatur herbarius, vulgus

Mentha ante Metham aquatieam. Germant Fifchmütz, aquatica. Vuaflerinuntz.oder BacEmuDtzvocrtwt.AZ« ynalaumnnt-rumcum adieflione^ßymbrpumcapfaminenomi* Maflurtiu mtur. Oßteiuts ^afurtium aquaticum,Germanis aquaticS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yvAtet-evoef' BruDDenkrefz.

Brunnenkrcfz.Sjci’oo di{ïu,quódfafore Car* damumjioc efl K.-tflitrtium,imite tur,

Sißmbrium hortenß Mentha ftmile, quadrate SiJÿm-caule,quadantenuspurpitrafientei foUis Mentha, brium, ferrathilatieribm amp;nbsp;odoratioributtfloribiu inter* Dodia peniculatim mronanlibitf, verticiUatofern* per ambitu, Sißmbrium co’momciito cardamine Si/ym* folia inter initia orbiculata habet, cum autem ere brium car uermt vt ’S.ruca folium laciniatimfndimtur. Cau Jamine. Itfrofilit cauo,fcfquipcdali,ima fuif arte fluribm radicularum fibris fubinde cafillato, è cuim alaru eauii cirri fréquentes ßnuatim erumfiint,Flore ca* dido-Semine Eruca infiarin fiUquii acri amp;nbsp;exi’ S^o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L O C V S.

V tranque ri^uos traplui amat. Primum autem fotifimum circafia^a amp;nbsp;fifdnas nafcitur.Altt* mm nufquam non in aquatilibui.

sisymbrium frimum excalfacitatque refecat in tertio ordine. Alterum autem quum fecum en, itidem tereq en ordinis excalfacientium amp;nbsp;exic* cantium:quum bumidum ^viridctfccundi-

Semen dm ail flran^uriae (^ calculas cü viMpaa turn fradcß.Tomina ^ßn^ultus fcdat.reliatetn foribus amp;nbsp;fionti iUinuntur contra capitis dolorem. Aduerfus etiam apum amp;nbsp;'oefparum iclus valent. Vomitiones fatum ft ft it. Klterum cardamine co^ gnominatum calefacit, vrinam cict. Comeditur quoque crudum.Lcntipnesamp; cutis à file niff-ide fis- aßieritatem cxterit tota node illitum,manc au tem ablutum.

Sifymbrlum frimum tenuium partium ed.diff rentis.calefacientisamp;'exiccantisfacultatis.Scmen quoque eiste tenuium partiü cd amp;nbsp;calidum. Qÿoa circa ipfum quidam cum vino exhibent ftnfftltiem tibits, amp;nbsp;tormina patientibsts. Si/ymbrium quad quidam Cardaminess vocant,quandoauidem Cas-^ damoftd est.Nafturtiofimslc quiddam^ußu fra^ fert,cademferè potefl.

Vtruque Sifymbrium ejficax aduerftts aculeata animalia,vt funt crabroncs amp;nbsp;ftmilia, Sedat capia tis dolorcm,itcm epiphoras. Alu pane addunt. Alp perfe decoquunt in vino.Saisat amp;“ epinydidas.cu ti/que vitia in facie muliera ints-a quartum diem nadihstsimpaßtttm.diebstsqidetradum.Vomitioa ttts,ftn^ulttis,tormina,ftomachi diffolutioncs cobd bet ftueincibofumptum.ftue in luccapotum. Non edendum ff-auidis ni ft martua conceptu. Qmppe etiam

tttam impofitam eUcitMouet Vrina cum yin» po* turn, Sylueßrc amp;nbsp;calculas. Q^as violacé opus fit txcitat infufarn capiti cum aceto.

Sió feu Lauer diuerfifsimam pingit ab ea quam medici amp;nbsp;ofFicinxfyllabarum me» tathefi vocant veria, amp;nbsp;ad nepbriticos af» feftus vfi amp;nbsp;Cardamine plantam petfimi lem amp;nbsp;coneenerem féliciter vfurpant. ,

lop^H ivayaXfitf tvu^po^ Grads: Sion,La* uer amp;“ KnaraUis aquatica Latims dicitur.

Ofiidnis i^nota herba. Germaitis VualTerpun-gen,Bachpungen,oder Pungen (Gallis de Ja gj^^y^^ Berie) appeUatur.Sian autem nomen fibi adfduit jj^^^ a coneujju, quad Grad tret dp dicunt: nam exen-ticndivim nadum eft.vtpote quod à renibus cal- ^^^ ^^.^ culos peUatiVrina amp;mêÇes ducat, Ana^aUts aqua:: o . tica, quad flores dus Ana^allidisfœminafloribus per omniarejpondcant. Lauer nomen hauddubiè à lauandocontraxit, quodfionantibus aquis eaatum femper dui^audcat.

Pufidus esifrutex, redsts, pingais, foUis latis, Glufatro flmilibus,minora tarne,amp; odorata. Qua deUneatio prorfus aflipulatur huic herba qua Ger mani \'uafTerpungen namindt liaccnim riuu* Us^audct,frutcxpufillstspin^lfq; cd, latis foUis, Hippofilmo

tUf/ioJilmo ßmUibm, amp;nbsp;di^tis Icnitcrfriattiiti' cundum cxfgt;irantib. odorem.floribm camlci!, A.‘ Ba^oUidafeminam refcrcntibtn, LOC V S.

Inuenitur inaquit citato laqgt;fa reptntilut, aid ttiam refedibm.Safe vero intumefcentibut deiner pun videtur-

lt;^ exiccetnecejfe eïi. Atq; hme itcrum colli^ete li* cebit,vtpatebit ex verbis Aetq,eam eße Sium, VIRES. EX DIOSCORIDE. Sij folia co^la o uddque comefia calcules comi-nuSt amp;nbsp;excemunt.Vrinat mouent.tertus amp;nbsp;mea fes cducunt.Dyfentericis vtiliter comeduMur. ' EXGALENO, Sium quantSgufiu odoratum efl,tantum etiam calefacietii facultatis eßparticefs. Disentautem amp;nbsp;vrittam mouct, amp;nbsp;calculas renum f aillit, amp;nbsp;menfes cuocat. EX AETIO.

Sium quatenus^ßu odoratum e^i, ealenuscae lefacit,amp; exiccat, Difeutiendi etiam vires habet, Vrinam moucndi, calculas in renibsu dijfolucndi, ac menfes ciendi.

menftbiu, iiuc ifjüm in cibo fnmptum,ßKe im lt;!(lt;• conhliue fernen è vino iirachmilt; dnabtn-Calculos nmliit.aqttiij; qu^^^nunt eos^reffit.tiyfentcrio

j eisfrodefl infufuniAtein lentiginiillitil,amp;mulie» mm vitiis in facie, noein iUitum momenta entern emendat,amp;i amices lenit,amp; Çeabicm equornm^

Veterinarij in hodiemum vf^: diem bac herbet m tHmoribtu dfeutiendis,^ (labieequorüfanadn 'lt;'tttntur,vt Iliac manifc/lum fiat dlam efe Slum.

S tiotes millefolia Latinis,ojpcinis t^her* Mitlcfoliti bariis, hHUcfoUitm, Germann Garben, Schafgarben, Schafripp, Taulendtblatt, ö* GeruueJ, (Gallis Millcfucille.ou Cumin,ou

Aneth fauluage) nominatur . Stratiotes Tcio Stratiotes Cracisfid efl,mUitaris diamp;a cH, qiiadvulnerafer Vndc dira faSia fanet,atque adeo in militia amp;nbsp;caßris mul da, tus dus vfusßt. r O A M A.

'prutex cd exi^uus, dodratalis amp;maior. Polia ^ habet puin auium pennis ßmilia.Sitntque folioru exortusadmodum brcucsfincifurisdiHsß.Eicuitao tevero amp;aßeritatc Cumino lylueßri maxime aß ßmilantur, ^ etiamnum breuiora. duius déniquot; quevmbella dcnßart^pleniar: furculas enimin cacumine

PLANTARVM HISTORTAE cacumine faruos habet, inquibus Anctbi muia VtnbeUa ptat.Flarcs ilU canJidi amp;nbsp;exilai fuut.

Pximiè vtUis efl herba if fa adfan^uinis eruftior Item, amp;nbsp;ad vlcera vetera ac recetiadte adfiflulas.

V ulnera^Iutinare fotefl,^ vlceribm vtilis efl. Sunt qui ea adfan^uinu eruftionesvtantur, amp;nbsp;adfisiulae.

Ketruria Millefolium affeUat herbam infra^ tis tcnuem,a laterihus cafiUameti modo foliofam, eximd vfüs ad vulnera.Boum neruos abfcijfos vo^ mere, filidari ea rurfufj; iun^ addita axun^ia affirmant.

Kecentieres ad eofdem v/iu tntdcfoliü (imm ad^ htbmt,ad fananda nimirum omnis generis vulnes ra,diffoluendum fanguinem concretum,amp; ad ona flringendos menfes. Vndea Stratiote miUefolia no effe diuerfum omnibsts ferfiicuumft.

QV V M nobif non conßet quo nomine vetert bM nomina ta fit herba hac.flaeuit vßtata ^—-ac tritam noßri temporis herbarit! ap* peUationem vfiHpare, donee veriorem comperire continuât. Nontametf latetànonnullis corrupta iderbafor foce C.ariaplavinem,vel mavis depranata tdavit tn non e?l nemnominari, cnmdicendum eßet Ceratophylat Cartaßla em, quia nimirum partent oculomm ceratoida, ^o, feu vt boe eß, corncam defendatßaluttquc pereußam ac rcfUtis di lafamreßituat. Cur verb~'gt;ocnomine non appel- cß,Cerat9 landam cenfeam, facit inprimisquod deferiptio pbylax. CeratopItylacis iüi non conueniat. Dem quid pit dura eiufdem in manußripto herbario illi herbit quam Wörtern vocant,prorfus non reßondeat- Her ham ttaque fortem, fel vt alij habent Sortis, na^ minamuseam qua Germanis heydnifeh Vund. kt2ütvocatur,quódfortèa Sarracenu repertapu tetur.iîinc,nifallor,à quibufdam ConfoUda Sar* racenica dicitur.Fortis veri à vehementi odore.

^ Caulem rubcfcentcm,duüm triumvecubitorum ac canum habet, è quoprodeunt folia oblonva, in extremitatibus ferra modo incifa, Saliciq:ßmilia . flores luteos inpappos cuaneßentes-iCadiccm mul tifdam,foris^; rubentem.

^aÇcitUf inßluis amp;nbsp;in montibxi aids. Copio/ê aatcm inmonte fofl arcem Tubin^citßm,lt;jue Gif manico mmine die odeDbaT^vocantt^rauenit.

quot;VulnerarM berba efl, id quod Germanica ap» fellatio abundejatis monftrat.imfofita itaq; vul^ neribus carnem frimum generat,dein flatim glati* nat. Sicca in fulnerem trita recentia vutnera,fi in* ff ergatur,celeriter fana t. Fiftulis etiam medetur, malgnafl flcera mundificat,ac confleflim Çanat.

Latinis. Ofpeinis quibufSam ferperim Capidus Veneris dicttur,vt in Adianto docttimus. Kedbius murariaruta vocaretur.Sant qui SaluiS Saxfra* vitam hodie nomment. Germanis Maurraoten gon cur di e^ Stein rauten appellatur.Saxifiagon,quodcal* flum. culos è corpore pcllat flangatq;. Lmpetron yero, ijnpetto. quoniam infaxisproueniat. OJptcina hodie alhu frater

CAPVT CCLXXX. 35gt;1 fréter banc latincirtim Saxtfragai oflenJunt, de ^uibm fit diccmuf loco.

5Hrculofusfiutex faxis hxrcns,!uncis teimibetf, t-fithymi mn dißimihbm, ni^ù, breHibin,f»liis Trichomanis, maioribm, interim IcuUtitf , auerß» fero parte annexa puncta habcntibnt,ßneflerc,fir nclcniinCiraJice nigra fuperuama.

InPaxis (jf aß er is locis prouenit. Tdeo eim ma* gna copia inuenitur apud vetußa sedißeia, in lapt* dnm commijfitrif.

Satisex facultatibiueimgnßujidn^uo mani* feßa quadam adßriPlio apparct, eolligitur hanc herbam calidam (p^ßecam eße.

In vino copia amp;pota.febricitantibifs opitula* tHr.ßranguria amp;ßngiiltui medetur.Lapides veßt cafiangit,amp; vrinam mouct.

Siliquaftrum amp;nbsp;pipeiitisquç quibufdam piper Indien diciturjaliis cardamomi ge* i nusputatur.in filiquis Pyramidalibusie- | 'men habet rufum,latum,iura croci eolo» re tingens amp;nbsp;piperis faporecondiens.

Siliqmt- ^TUquafiiHmconumicntißimonomlnea Plinh i firum. »J lib. xx. caf. xvü. diCta efl herba hlt;ec, a ftU” quis nifnirS ma^is amp;nbsp;oblèigd quas freducit. £lt;« Pi^eritii- dem dia ab egde Pipcritis, quidßmen eitngußa^ turn ßl’crisßaperem amp;nbsp;acrimonia fra fè ferai,m^ minatur.Alia tarne efl ab ea qua vul^o piferitit» apfcllaiit,vtßupra ctidmeauimui. Sunt qui piper Piper 1»= Plißianü, aliipipcrindianum, nonnuUietidpiper dianum. ex CbalccbutVocant-AuicennaT/idetur appellate 7.inr^ber Zingiber caninum .Germanice did poteïï Chi- j (aninum, kehutifeher oder IndianifcherPfeffer.

ƒ 'ƒ^‘’ •’iajKdu Haim amp;minuieflSUiquaJiru. MaimflUquat producit maia-cs, amp;nbsp;coloreflebnigras, autfufcaii Minm contra minores profcrt,amp;.colorepunicea)-Nos tarnen ftruitque^enus yna pi flut a coplexifit mm ttq; hiantes dua pin^erentur filiqux curaui^ ! mm,nöfanè quo dJpontefuafic rumpatur ,fed vt quale intus effet fernen cemeretur. Prêter bac,^e^ ncraalia flint bina^quorüfnum tongißimas amp;nbsp;co lorepuniccai, altern verb latiores multoß breuiot rtsproducitßliquas. Damm itaque quatuor Silit quaflri

^».tflri t{ij}in^agenera,'vt ex piflura manifeßißh mt dcjirchciiditur.Horum primä diferiminirgra* tia maim,alterum mimu, tertium lon^um t^ttdf^urit-tum latum appeltauimin SiUquaßrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)’igt;J-ni

Herba, efl caille rubra amp;nbsp;ldffgt;,crcbrif ^eniculis, fol fi Laurijflonhus caiulidtsflnune infiliquis ob= longéi amp;nbsp;magnis aiho,velpotiitfflau(flciitc,tenui, ptflu Pipcrii acerriruo.Kadice vtifcajiibalba, ca^ fMametis fibrata.Px qua nimirü dclineationeflttii coflat herbâ cu m piiluram dantiii,cffe P huit Si-bquaflrù feu Piferitim.Caulcflquidé Tgt;t ex. Caflo^ ce codegit P linim,rubro amp;nbsp;lon^, deufli etiam geo niculù,vndt folia Paurifoliis jimilia erumfût-feo ruine albo^tenui admodum,guflu pipiru . Ç^ibm cmnibm etiam Siliquaflri amp;nbsp;Piperitidis nomen» datura,qua buic optime quadrant,acccdunt.

I» G ermama iam inffhlibtu ac teflaccisfatum fafimftrè prtuenit.Perpaucis antè annis Cerma» nii mcognitum fuit.

Aeflate quidem floret,atquemox decidente flore filiqua primum hcrbaccddeinpunicei autfufei co loris (ubnaf untur,plena firnine.

Valèter excalfacit atqucdcficcat,idqHod femh nis immenfa acrimonia ,amp; foliorum amantudo DD cuiden»

PLANTARVM HISTORIAE tuidentißime moi!flrat:vt certè non temcri flxri^ qne hoefiminc loco Veri Vipcris vtantnr: enfdcm enim facnltates hauddnbiè habet, q»M etiem ex Diofioridefumftasfubiiciennn,

Piper comuniter calcfaciendifacultatem habet, quot;Vrinam moHcndi,conco^ttmdi, extrahendi, difcH* tiendi,amp; qMpupiUM oculorum obtenebrant exie rendt. Prodefi ripporihm circuitucerto inuadenti^ bm potum amp;nbsp;inundnm. V enenatorum morfihat fuccurrit.fietus ex vtcro ducit. Tußi amp;nbsp;omniboe thoracis ajfeflibus in ede^atc amp;potu fumptum auxiliatnr-Cum mcUe innndum antina correptos iuuat.Tomiina cum tencris Lauri foliis potum fel-uit. Pituitamex capitepur^atcum StaphyPi^ria commanducatum.Dolores leuat, valetudinemque tuetur. Appetentiam mouet. ConcofHonem adiu» uat ad intincins addi turn. Strum as cum pice exet ptum dißatit.Cum nitro alphes ahflergit.

Auicenna Zingiber caninum abflergere cutis amp;nbsp;faciei maculas, lentéjque tradit.Itcm firumas a» liéfque tumorcs,cifts fernen digerere firibit,vt hinc etiam eafdem cum Verb Pipere habere faculties coUigere liceat.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE

Ko^J'oiz Grxcè^ hUium latine ajtltellai S tur.ojfninx Latinum nomen retinuerunt.

Germa. Knobloch ,olt;icr Knoblouch (Gallieè Aikou Aulx) Scondon ante dicitur, Scorodon vt nonnulUs flacet,quafi (XKlsU èv ^Ij'ov/d eß,ru vnde di~ dis S^ofa,quod aj^crèfiipra modum redotcat,amp;' al flum. facientium nares ojfendat.Latini Adium à Graco Allium, fortaßis -verbo àéXAiâ^tid eß^exiUre vocatiquèd nimirum exiliendo crefcat.

Tria in Vniuerfum Allq funt^cnera.Viiu horten Allia hora fi ^fatiuum domeßieamve, quod Cermani gar- tenße, /am ten oder heymifeh Knoblouch vocdt.Alteru’d'”^ • ffueßre quod Grad b^ploar^^ßcVjid eßjüngnia tf^ßoi^ num Alliunominantjinaruis ac campeßribasßdte Antina uaßens.Cuius nos duo genera damas, quorum pria Allium, fnum CeïSi^!gt;gt;i Vuilder Knoblouch dicitur, al^‘^^”‘’‘^J’orL terum veri feidknohloach.TertiumitidemJyl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' iießre,Vrßnumcofftominant,iitß)luis proucnicns,VrßnHmi Germanisyuildkaoblouciiappellatur. lt;gt;v«»»lt;- Üaeo^ker FORMA.

Allium hortenfe fronde virct cepitia, eaute terea Uortenfi. ts amp;nbsp;inani.ïn cacumine flores inglobu dreuaguna tur,in quo feme emicat.9,adids balbus tenuis, vea DD q lutur

Uiur memhraiüi.mox plurthM caagmentatHf nat cleis,amp; Hi feparMim vcßiti5,in cuius Vértice cota flares ßbrx cirrorum exeflo criffatur, tadiofa hat Sylueßre. bitu amp;nbsp;aff era fafore.Sylueßre foliis confiât frat loigt;^,tcrctthas, intus concauisfiuccam ßeciern ret frafi:ntantibus,caule frocero,lcni,furfureos flores igt;flentante,cacuminc tum colore turn forma conflit cao,radice butbofa c^cafitata, nucleis flicatim co faeHUbm intumefienteflummo vertice cafidamet Vrfinum. tisfibrato.'Vifinam odore molli, foliis^■adibiis,amp; ifhemeri non letalis foliis fimilibus ,floribus in funtmo candidis,cafite fratenui.

Uortenfe f af int m hortisfatum amp;nbsp;f 'atatu fro* uenit. Syluefreflonte m aruiSift diximiis,amp; cant fcHribus nafettur.V ifinum autem in nemonbut.

KortenJe amp;nbsp;fyluefire aflate florent. yrßHU aat tem vere, A friti O'Maio menfibus.

Vacutt.ts Adio efl acris,calfacit,flatus excernift aluum turbatflomachu cxiccat.Sitim eßieit. f»’ le^dusn flationesfermutat altcrdtvetO“fummam corfora in Dioflot cute cxulcerat Eademfoteil An^uinüadiu.Comt ride, KM eflum latos Ventris lumbricos exf edit. Vrinasdu* iTTlcpciUSt cit. Contra viferarum morfusO“ hamorrhoidum frodcsl.

CAPVT CCLXXXir. ;jgt;j fndefljta ftiKnaliud ma^if^ßvinum iugito fu- at iTufiO. malar,aut in co Jem tritum bihatur.Contra rabio= jav iA* forum morfm vtilitn' iUmitur. A ilium ffirm in d^ HUJIK^^ bofumptum contra ^Hamm mutationes confert. Aberas arteriös clarificat. V eurem tußim cruJä amp;nbsp;cofium comefum lenit.Cum origani deco{bopo ^m,pédicules amp;nbsp;lender enecat.Vßum Ûquot; eu mel* le fubaclu iUitumq;, hypepya amp;nbsp;alopecias fanat. ’Exanthemata eum nardino vnlt;ruento,fale amp;nbsp;oleo curât. Alphos, impetigines,lcntiff nes, achorasjee pras,furfuresf eximit. Cum teda amp;nbsp;thure deco* dumß in ore contincatur,dcntium dolorem leuat. Cotra mûris aranei morbus cum fcHlneisfolüs,amp; Cumino iUinitur. Coma decorum in infeßionibus menPes amp;nbsp;Pecundas trahit.Eiufdemgratiafuffitu. Eaclum ex eo amp;nbsp;nigra oliua mtritum,ejuod Craci HVT^aréwocant.vrinam cit,amp; obfruPhones aa perit.Vtile etiam hydropicis.

Excalefacit corpus, erases in eo humores extß nhat.glutinofisj; inddit.Ris tarnen aut ter in aqua dccoPlum,acrimoniaßoliatur : quanquam neeßc quidem vim perdit extenuandi,veriim facultatcm quandam objeurißima alendi corporis acquirit, cu hts antea qua coqueretur, nihil prorfas obtinebat. Caterum Allium non modi vt opfonium, verum* etiam vt medicamentum fanitati accomodii,quod eifrudafoluire amp;nbsp;difcuterepoßit,vlurpatur.Esi

Mtcm Allium cx tot urn cibonimgeitere, ^ui amp;nbsp;fiatum difcutiMt, amp;nbsp;minime Cttim inférant. 0' fhiofcorsdoitdomeflicotvcircliqu.t omniaJyluf flria,valcgt;ttim efl.

Allium cameßum flatus diflutitjfitim refrimit. craflos amp;lcntos humores inddit. Habet tarnen quidpiarn virofum,amp; mali flucci, quad amittit fi aqua clixetur.Ab ciM afliduo vju fraflrtim call* dat tem^eraturM cauere oliortet.

Adi» ma^na vu,ma^,ia etiarn vtilitates contra aquai ü amp;nbsp;quorumlibet lecorum mutationes. Ser^ pentes abi^it amp;fleorpiones odore:atq;,vt aliqui tra didere,bcfliarum omnia iUibtes medetur, potu Vel cibo,velilUtu.Priuatim cotra hxmorrboidai pror Jeß,CU vino redditü vomitu. Acne contra araneo^ ru muru venenatü morflum valere miremur,aconia tu,quod alio nominepardalianches vocaturßepclo iit:itcm HyoflyamUxotra canü morflus,inq; vulne ra cü mede imponitur.Adfirpentium quide i^us potum cum refibus fuis , ejficaciflimè ex olco illu nitur.Attritisq; corporapartibus,velfi veßea intti muerit. Quin amp;nbsp;fuffitu eo ,fecundas partus cuo‘ cari exiflimauit Hippocrates : cinere eorum cum eleo, capitis vlccra manantiafanitati reslituens. Sußgt;irioßs coflum, aliqui crudum id dedêre.Dio^ des hydropicis cum Centauren, aut infico duplici

CAPVT ccixxxrr. jixr »i euacuandam äluum:quod efficadutprlt;tßat 'vilt;i ride, cum Coriandre in mero fatum. S ujfirioßs ali grd amp;nbsp;tritum in lalle dedcrunt. Praxa^rœ amp;nbsp;contra niorhum return vino mißutamp;contra ileu inoleo (^fuite,ßc illinens. Strumu Quogue. An’ tigui amp;nbsp;infanientibui dabant crudum, Dioclet fbremticit elixum. Contra anginas tritum imfos .niamp; garrarixetre frodeß. Dentium dolorem trù bur cafitib. in aceto tritis imminuit:vcl,ß décoda aguacolluatur,addaturg;iffa in caua dentiu.Auri i’u etid infl iliatM fuccut cu adife anfirino.Phthi riafis amp;nbsp;frurigines fotum,tufum item in aceto amp;nbsp;nitro.Comfefeit amp;nbsp;deßiUationes cum lade codu, tel tritum fermixtumve cafio molliiguogcnere ct raucitatem cxtcnaativclfhthißnflnfaba forbitio nedn totum autem codu vtiliiu efi crudo,clixHm’ gue toTioßc de vocifltu co fert.Tineas amp;nbsp;» eUgua animaUa interancorum feUit, in aceto mulfo co-dum. Tenafmo in fuite medetur. 'Temforum dos lortbiu illitum,elixum,amp; fußulis codum cumcl le,dcindc trilum.Ttifli cum adife vetuflo decodu, tel cum lade. Aut ß fanguis etiam excrectHr,vel furuietaßnt.Zt fituita fubfruna codum fotum, amp;• cum mcllis fari modoßmiftu.Conuulßs amp;nbsp;ru’ ftù cum fale elf oleo.i^dcum adife tumores ßßgt;e dos fanat-Pxtrahit fslulls vitia ett fulfhure ct re ßna,ctiä bartindines ci fice.l.cfras,lichenas,lcn-tigine} exulcerattfandlgue cum origano,vel dnis

tilts ex oleo t^garo iUitus. Sicamp; C^cros ignes. SU’ ^iUata aut Uitcntia ad colorent reducit^comltuflu» ex mede. Credunt amp;nbsp;comitialcm morbiim fanare, pquis eoin iibo vtatur autpotione. Q^artanaf quoque exiuterepotum caput cnum cum Laferpi’ tiiobolo.In vino ausieio tnpim,amp;alioniodoacce ptum.Suppurationes qaStaßibet fanat,fraffa int coplnm faba,atqtte ita in cibo Pnmptnnt, donee fat uitatem rcfittnae. Facit amp;famnos,atque in toiitm rubicmvliora corpora. V enerëquoque flimulat d Coriandro virith tritutn,potiiniq; è mero.Catcrunt contra pituitani amp;gallinlt;e amp;^adinaccis prodesl, Mixtu fane m cibo, iumentis vrinam rcddcrc,att quenS torqueri tradunt,(i eo trito natura tao-atur, EX SIMEONE SETHI. “^

Commodißimum eß cra/fum amp;nbsp;tcnacê,aut cru-dum humorem ag^re^antihus : eugt;n enim inddit, amp;nbsp;obflruëhones ab co facias todit. Habet ver3 quippiani malißtcci,quod decofhim aqua abiieit, Jnfin^idis temperaturis ftpe fanitatemprafiruat. Temperatur a verè calidos ltedit,amp; maxime ocut l'gt;s,caput,putmonem,amp; rents eorum. Proprietate autem quadam fitim afalfi bumore fa dafidat, amp;nbsp;lumbricos eiicit,amp;flatus diJcKtit.F.tßvcrb fat num v,fum offcndatanbUomnms tarnen eiui hebet tudinem propter humiditatem ortam fanat. Semen in calidis corporibus exiccat.Infrigidis veto amp;bu midis corporibus ide calefacit, Venerêqs excitât.

Eyï etia retnedili contra vencaa et morfm venenata nm, jtcrinde atejne theriaca: vnde amp;nbsp;Gal.hoc the riacam ruiiieori vocat.lloc tjtfttmfugittnt ferpen» tes,tanqitam Kutam. Quapropter Perfa eoejninat iffirum Adiis repient, Nonfilü autem flatta dif-cutit,fed etiam horum ^encrationem prohibet.Co-licos aflecha dfiatibm ortos,amp; diuturnos coxeiu dicum qm à pitnitaprouemunt dotorespunat.AUt Mentum amp;nbsp;fan^inem extenuat,amp; faciem rubifl* cat,alperamq; arteriampurgat.St vero aßctur,amp; corroßs dentibta aut propter hnmidttatem doltnth bm imponatur, prodefl. Non flolum verb Jumptunt ad venenatorum morfta confert, fed etiapoftquarn tritum eji, fitpcrpofitum.Ledit plaçantes amp;nbsp;laf ^cntes,menfl:sq; ducit,

NVm herba hac vetenbus Cracis amp;nbsp;Latinif coffiita fuerit, nondum certo affinnare aut inflciart audeo. Vulgus tarnen herbariorum fanidi lacobt florem aut berbam nominat.Ojj-icinu ince-gnitneft. CermaniS- Iacobs blü (GaUt L’herbe de 3.l»qucs)appeiiant.

Herba eßfruticola, cauliculorubente, multifof riarn finato, foUis exists, Eruca inflar confeHiff flortbm luteif) forma Chamamelt flonbia baud difimif

Amara efl amp;nbsp;adflrin^it,ideo^; ealidam amp;nbsp;fleca eße constat. VIRES.

Keeentiorum medicorum exjserientia so^itum efl,berbam hanc vulneribus miriflei mcdcri,amp; ad interanea frodeßc. Fiflulas quoque iidem curare, time vitra firmant jgt;rohibere,impofltam trodunt. ti^x faite omîtes facultatcs fulchrè dus temfera* mciito reßondere videntur.

(Atvov hhismIov Grads, Af iu hartenfe aut Apiuhor, S fatiuum Latinis vocatur. oßieinx laciuu tenfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retinueruntnomeniGcrmanis Epffich, o»

Selinon der Eppich f Gallis da Peri l cultiuée.ou de quart dkliidiaynominatur. Selinonautem Grxcivocant, ftum, quafhAdt lt;Ttuifia))ov,hoccfl,faludibusimpuh fum: paludofls enimfandet ,amp; in ils citatum lx tins exurgit. FORMA.

Afiiim hartenfe fepe cubiSalem xquat altitudi nem: caule rotunda, tenuiterfliiato, multisj: ra-mulis

CAPVT CCLXXXITTI. J^S fnulif britchiato:figt;liii triliartito dilfe^ïis,^ lent-ter crijjiis,m extremitatibm lacimittis:flo^ielii ca* diiis,amp;‘ quibat minores haud fernere repertM: fe-mine exigM:radicefingitlari,lonlt;ra,calgt;tllatsi.'Hac itaque herba,CHias figura damns,efi veru kfiu, quid ldi omnes re/pondeanf nota ,ade'o vt temeri Omnudi^McM ejfe Duigare nostrum Petrofilinu, lOCVS.

Ia bortis fatum jirouenit : amat antem loca fo* tißmam aqiiofa. Pline eflquäd fua fronte no proa cul à Canftadio Dacatns Vuirtenber^eiißs oppido in paludofisproueniae.

Ad oculorum inflammationcs ciim pane ani te-nuipolenta iditumprodefl. Aefiumflomachi mul* eet. Kammasgrumis induratas diflicit. Crudum autcofhim eomeftum vrinam mouet.üeeodum e-ius radicumque potum, letiferis mcdieameistis ada ucrpttur,vomitum eiens. Aluum cohibet. Semen efleacius vrinam cit.Siiecarritamp;ferarum morßa bus,e^y iis qui Utbar^yrum haußrunf. Ïnflationes difleutit. Mifleetur etia VtiUter medicamêtis dotorë leuantibntf

Apium vf^ueadeo cabdum eß.vt dyvrinmd}' menßs drat- flattu quoique difcutit,amp; niagy^emt i quint herba ilgt;la.Ori,flomachoq;graiißimum.

Kami Aftii tarais fotionibus per Iura innatant, amp;nbsp;incondimentis pcculiaremgratiam habcnt.0‘ cutis ilittum cum mette, ita vt fubinde feutantur j ferucnti(uccedecoS}i,atihq;menibngt;um Epipbo^ ' risperfe tritum nut cum pane,nut patenta mpoßt ' turn,mireauxiliatur.Pifces quaqueft a^atentin ’ piÇciiiilt;,apio vindt reercantut,Verum apud erudb tos non atiud erutum terra in maiore fententiarutn autoritate efl. Ad cibos non e/i admittendtun, imi i omnino nefaf,nam id defundtorum epulis feratibiU ' dicatum extTiimant. Ipfius quoque vifis claritati inimicum.Eos qui ederintflerUefcere marcsfitmi-nMq; tradui.lnpuerperiis vero abeo cibo cemituu les qui vbera hauriunt. innocentiorem tarnen eßt mare. Eaq; caufa efl,ne inter ne fait os flut ices da» nctur.Mammarum duritiam impoßtis faliisemob 1 lit. Suauiores aquas potui ineoedum praïlat. Sucet maxime radicis cum vino lumborum dolores min.-gat.Eodem iure inflidatograuitatem aurium- S» , minevrinam ciet,menflruaacfecundosparlM.it fifoueantur femine deeoéto fusillât a reddit eolori, cum oui albo ilittum. Aut ex aqua cobiuni potumq;

cAPVT ccLxxxrriT. 353 tenAiumciletur.in fii^ija tritiim orif vlceribm. Fernen cum vmo,vcl radix ci veteri vino vefiett cakulos fran^it. S emen datur ex tribiu cyathu ex Vino a!bo.

Vrinam eit, obßrufHoaes toUit^non inflat,m/rit Veri flatm difl:utit,amp; menfes ducit, Di ficuller au tm concoquitur, atque oh earn eauflam oportet ip* (urn in medio ciborumfumi, 1‘auMumquid vene tri flflit. Proprietate veri quadam comitiales la* dit, c^ oportet bos omnino abflincre. Sape enim quidam qui fere ex hocmorboconualucre,parati autem eum incidere, ex eins vfu itemm comitia* In fam. flint. Oflenditetiam te?ies. Semen autem quam folia vaU liueamp;' efficaciM,et eo radix- Pc«« iefl ad fln^ltiu à craflis excrementis profedos. kbfler^trenes (ff veßcam.ObflrufHones invenii amp;a teriis faff-teaperit.SemenprafumptiS,ebriee ^j^j^^-tatem arcet-Confert etiam ad bonum 1 corpora o* ^^^ iorem,multiq;crebriore huius vfugrauemf corpo- ^g^^ riiodoremabegcrunt.Mulieres ad rem vencream pnmptiores facit. Si in huiusdecofto ralculoflde-fidant, calculas, vt ferunt, elicit, amp;• difpcultatem Vrina fanatamp;renes curat. Lardentei mulieresoe f ortet ab dus vfu abflinere: minuit enim lac.

PIANTARVM HISTORIAE 'Ptv^Aiid. ny/l- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

N^^ue huim herb't altuci iiom;n, rjuàm qm vulgo uppcHntHriaffcrrepctuimM. Suftf fittmie enini quidam duUi frioru ttmfom hn-S-aarba- y^iriiidiua Barbara herbamnominarunt. Kecnil ra herba ^[/^^ nomen vtcunque inueTiigantes ex berbari* curdiCba, ff^ptfitif extorquerefotuimtis-Cermanis S Sitquot; barakiaut(Glt;«Z.L’herbc de S.barbc^ focamt’

Caulcm habet rotundum,folidum,ßriatum,f»' lia Eruca modo laciniata,flores luteos^flUquai te-retes, Cemine refertos, radiccm ex obliqua Freddie tem, amp;nbsp;eblongam.

Cuflantiprimum fubams eßc,dein parum etia adsh mgere videtur, ftcaUdamCr ßccam eße nemo dubitare debeat.

Vulnerariam herbam eße tir temperamentiitn ehu amp;nbsp;experientia docet.Hu vero potißimum vh ceribus medeturqua imputa funt,amp; inquibus«! rofupcrcrefiens fueritmam quia Valenter fccat,i‘ deofordes extcrgerc,amp; cames minuere potefl.

N vctcribus Crxcis amp;■ Latinis herba hxc ca gnita fuertt,nonitum mihi conTlare in^nuè fatcor. Vutgia herbariorum amp;officinx Saxifrot gtm mai»rem,amp;‘ albam, quad fiUket mirifîcam incomminuendis frangendisj; calcHhsvim, ac ƒ o» fes alboi hitbeatj hodie vacant, Germani hohen SteinbiechjVfZ Vueiffcn Steinbrech aqipcUdt, FORMA.

Caulem habet lanu^inofum,fubrubicundam,fo* ha exima, roMnda,in cxtremitatibtn inci(a,flores eandidas,radicem exilcm,eui^anula Coriadrifit minis quantitatem referentia adhxrent,fartim al ba partim rubca, quibus ojficina pro femine eittt ftuntur. L O C V S.

Qmm flores,folia amp;nbsp;radixguflanti amara fint, ealidam amp;nbsp;ficcarn in ordine tertio effe Veriflmile ' exiflit. VIRES.

Vrind mouet,calculos frangit(itquot; conterit.Stran ^ria itaque confertsabHergit entm expnr^dtque, 0 qua in vents efl craflitiem ,ficut omnia alia qua amara f mt, ineidit. hienfes quoque cit, tfafi

' CA F. Cd XXX VIT. l^f^tfiKf^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA.

JL N /edicet aliud quo hei bam hac ajifdlaremul non occurreret,vt hac ratione a priori difcemi pof’ Saxifia^ fet. Saxifra^am autemvoeareplacuit,quid ninii‘ £acur di- rum calculosfraitgat.^d quadfanè nomen alludeil ^^ tes Germani Stcirik.[eenom nant, quadidemvif let,aefiTrifolium fransens lapidem dicerent. Alio nomine gulden oder geelenklec ,O, quad fem tentiam noTlram confirmât,Stctntgt;techen,à corn minuendo lapide appellant. Luteam feró diximos à luteir fleribus,valentes earn ab alba diferiminm re Saxifra£a.Cömodißinie itaque^ermanice ^eç^ . nbsp;nbsp;nbsp;^^f Steinbrech Vocahitur. Perperam ea officina

ßicmai nonnullapro MelUoto vfiurpantiVt fiuoetiamlon rit error, indicauimui. FORMA.

Caulcm cubitifere altitudine obtinet,folia feenoe graco fimilia,in quoun pediculo triatfioribus pifi, multi tame minaribus,lutcis,»doratis,deorfum am tantibus,fcmineper ramulosdtffufo rotundo,radice Jubcandida,

CaUditm amp;ficcarn cffc^uftui abuiniè docct : o* nara enim amp;nbsp;fubacris ix^it.

Abjlerfft,exliurgat,amp; qiœ in venh cfl,cr/tßitje inctdit,atqueadco obßruflisnes ieemoris lt;^ liciiii tnUitSrina mouef,mifis cit,laaidefiiinfft,amp; qutt in thorace funt^lutinoÇa extenuat amp;nbsp;cducit. Rca ^e itaq: recetiores in obßruaionibiK rend ty ve^ pc^,car»ndeniq; partium calcuUs bac berba vten^ dum effe docet-Sucan etia dus berba aefiorü (c iufdem ad caU^nem oculorum inflillatus confirt, DE S I S A R O. C A P. CCLX'XXVIII.

Sifarum pingit quod in hortis hodieeft ftequentilsimuni.Panacis nomine à ehe. milia diâa diuetfum, qua Luie Si/çt eft. fatiuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -trt^u^

quot;V' I ffCUftöv QraeisjSifer LatiniSiVul^a PaTld Sifer-.Z-j naca quod d -congenerfit, afpeUatur. Sunt qui extritis prioribus Uteris diminutrice forma, Serullum,aut ScruiUam,aut ChcruiUd,pro Siftr* Serullum cuit nominentyCermani ad corrupta baifc, appela pro Sifer* iationemrifpicientes ,Gctliaamp;-Qeil\ia (CaUi culum. Cherny) vocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,,\-,

PLANTAKVM HlSTORIAE lurA.Vnu fatiuu^quoJ iterS duum eß^cnerS : v»^ enim ma^nu dicit^r- Germams grolz zam Moren. hltcruvcri miimf,^uod iide^riiiatim Geit-lm, Vucifz Morden , klein zam Moren, vtl yioïchelennomiiiSt.Kltem erratieuquad VuiH Btuchts. Moren Ap^cUdt.Ojficinisnoimitlli!HauciMdiel' tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Sißirum sifim fitiuum cattle habet an^leßm,folia ob fatiuum. lonra amp;nbsp;in extremitatihut incifa, flora ma^u tn teos^minus verè candidos,fernenlatu C foliaceut radices intits cddidaa,iucitdiguftfei,cfiiij;^atifli' iErraticu. mos. ErraticA caulc eß bicnbita!i,foliis Pimfineß l‘e,fcd maioribtesflore Inteo ^ vmbclla Anethifl' tnitte lato df rotMdo,vtßitiitA,radice teniii ac lö^a, LOC VS.

Copiefi in Germania iioflra prouenit ; fandet f ttimfli^idis loeit.Satiuum quidem in hortis,errat ricum nerb paflim in incnltis.vberius autem in a' pricis pratis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P V S.

Sifaron Pattlus in tertio ordinc^Galc/ntt aittcrn ren-iin in fecundo calidiim ejfeflatnit. Satin« ont tem ßccum qiiideih ßmttl in primo ordine, quado' quidem V enerem ftimnlatteiraticttm verb,qnonii adiefdam amarltudinem qnandam citrit imicula adßricßione.ßccius exiflit.

CAPVT CCLXXXIX. ^q^ Suauii ori clixa Sifari rttdixjlomacho VtiUs fri^ VAm cit,amp; appacnt 'Am excitât.

Sifariradix coitajlomacho vtilis ef,^^ vriim deda.Sementenue eß amp;difculforium falidum^;: Udreo in qHos ßn^ltm amp;nbsp;termina malè habet dim fine exhibetur.

Sifer erraticumfatiuofmile efl amp;nbsp;rffcflu.StoA lathum excitât ,faflid:nm difutit. Ex aceto la-ferfitiate fum(itHm,aHt cxfijicrc amp;nbsp;mu!fi,vel ex ^Ara,vrinam cict,vt Ofte credit,Cf Venerem. In eadem fententia efl Dieclcs.Praterea cordi cenue* nire cenualeficntium, aut fofl multas vomitioncs ferquam ytUe.ïleraclides contra ar^ntü yiuum ' A(iit,amp;Veiieri fubindc efflnfanti,affisqi fl recel* lirmtibue. Satiui priuatimfuccus cum lade capri* tw potusififlit aluum.

YKH Hpi(^o{ Grads, ficus fatlua tatinis ^i^^ S amp;nbsp;efficinis,Ccrmanis Feigcnbaü,(Glt;#/»

^uanquam amfUßimx quidam inumiantur, vel fym xmula ma^ütudinc , caudicc breui, cortice l^»i,medulla camofa, folio fcrqita »ta^io vmbroe Joj:,profunde admodum laciniitto,pne flore ^ponio quodflupra foldpediculum nafcitur,tubinato,mol‘ li,iigt;tus granojofucco cum maturefcit laUco^bof^ ea melleotradicibm multii,obliquisac longii.

lam inplerifquc Cermanbe noflra hortis flan^ tatur,at inpaucifimufruclusmaturos producit. Cahdiora amp;nbsp;africa loca amattarbor enim omniti fei è tenerrima amp;nbsp;delicatiflima,gclicidia amp;^ae des horree.

ficus arbor calidx temperature esf, tenuium^ partit, ceu indicant turn liquor eius,tum folioriira fuccus.Valentcr enim eorumvterque caliduseïl. ficus quoque recentes amp;nbsp;aride primo ordine com plet» calefaciunt,autfecundo incipimte: deficcant vero ht medioprimi.

fici mature,tenere recentefveflomacho noxie. Aluumflgt;luunt,fedfult;:ilè ab cis contraria fluxio fflitur. Exanthemata amp;fudoresprouocant.Sitim fedanttCalorcm reflinguunt.sicca nutriunt, cale* fadunt.

CAPVT CCLXXXIX. '40} fitciuitt,fitim md^is affcruntibonamfadunt aluu. tluxionihm tarnenfiomachi amp;nbsp;vetrit inutfles:ar» teria ven veßea amp;nbsp;renibiuytiles.Kmica etia iii ^nas H^a valetud» decolorauit,afllgt;maticii,comi* fiali morbo labordtibw amp;nbsp;hydropkii.Decoéla eii ^ylP'pf amp;lgt;ota,qiia in tboracefant,purgdt. Velt;‘ teritußi,amp; diutumispulmonis ajfefUbusprofunt. Aluum modiuntitupa cum nitro amp;nbsp;croco maduca^ ta.DccoHum earum artcria amp;nbsp;tonfillarum inflar nationibui^ar^arixatu cofert.Cum hordeaceafa rina cataplafmati mifcetur,amp; in muliebria fome^ ta turn fienograeti’, aut ptifitna.CÜ ruta découla, in torminibus iiifundutur-Co(la,trita iditaq;, duo ritias difcutiütyarotidM ac furuncutos emoUiunt. Panos maturant,maximè iride,nitro,aut calce ad* dita.Cruda cum antediClis tufa,cadem effiidunt* Cum malicorio,pterygiapurgant.Cum atramento futorio dijficiles curatu amp;nbsp;malcficas tibiarum fiu xiones fanant. Quin cum vino decofta, addito ah* fintbio amp;nbsp;hotdeacea farina,hydropicis illita auxi liantur.Cremata amp;nbsp;cerato comixta,pcrnionesfa* nant.Cruda çy tritafinapihumido excepta,acau ribus impofita,fonitus amp;• prurigines curat-Succut tam^luefiris quim fatiua Fici,coa^li modo loc coanlat,concrctumq; vt acetum diJfoluit.S.xulce» rat corpora,ac venarum ora aperit. Soluit aluum. Nterumlaxat,cum amygdala trita potusMeftrua del cum luteo oui appofitui,aut thyrrhenica cera.

PLANTAILVM HISTOMAE foda^icomm cahtlilafmatis cum fitrina fani^^ ti amp;nbsp;acetovtilis.J.etgt;r,tf,Iicl)enM,!{ifcolorcm à file cutem,a!fhi)s,fi:,tbies,aclgt;arat, cum polenta tx* purrM.lnfiHtatum pla^ pereufits à fiorpionibutt 'Venenatorum luibui,amp; rabiofi canii morfibuia» xiliatur. Detium doleribiu lana exceptwprodefit amp;nbsp;cams eorum indiim. Hymedam todit cum o» dipe circunlita in nmhitu carnt.

Pici arbom liquor, O fuccus foliorum eim neU mordicat ta»tum,aiitabfler^et vebementerfed Ü“ 1elcerat,amp; ora vafirum rcjcrat,amp; myrmceiM eiu cit.Verumamp;pur^arepotefl.ficus arida tumorts duros co!icoquunt,eosq;fiatim difeutiut. Atque ip* ft perfe illita dufmodi vim obtinent. Sedamp; des coda carum eiufilcm vdq: natura efl, Verum vbi marris cocoquere confilium efi, niifcenda efl farina triticca:vbi vero plus di^crcre,bordcacea. Panis ho rum in medio efl. In prafintiarum harde caricu nouifefufficiat.Scire vero oportet, quidquapiiu flores funt, ma^ùpoflunt concoquerc : qua verb ffeflu acriores, ma^ù turn exter^re, turn difeutf re.Caterism quid ex iu plurimum in aqua cod is tfficitur,fimile eslmeUi nonfolum confiflentia,fed amp;nbsp;faculeate . Porri ficus viridcs come fa propter admiflam humiditatemfansltatis flint imbcciUies ru: fubducunt tarnen aluum vtraq; turn humida turnficca, Praterea fiem commcabdesflint, amp;nbsp;facile

CA PVT CCLXXXrx. 40 fictie in Mum clt;irlgt;ui pcruulHM, pciKhiintque» Hum amp;nbsp;abßcr^nji vi foUme haud akfeura ; cu^ iii:^aM cemmanßeß calculefis renibm ai cnulof run vim fn olxHunt. Caria licct multipüci vtili” tae cammendelur ,ß quit tarnen crebri lar^iierq; tßtauerit,ßntietnon eße irmoxia^.Nonadmodum etlim probum Jan^tinem ^i^nunt, quafroßter fe-dtculomm qu/tque armen ear comitattir.} neidens dl extenuandiq;Vim habcnt,quo ntmincaluußi» muiant ad excretionem, renesq; cx^urgant. l ecori aittcm licniß inßammatieme obfclßie officiant, ve* lut Ficiu quoque, communi rationc omnium dulo dum e^ularum.nonfccitliari quadam eximiafa^ cuitate. Obflruflù autem iüu , autfein ko tentai tu,ipfx ex fefe frofrOt viribui nihil froßunt, nec obfùnt:fidincidcntibM,extenuantibM, amp;nbsp;abßer» gttibiei iunfta,no mediocriter auxiliantur : ideo^ medici nonnuUi in diflif licnis iccorit^ affcclihm CM ton^ ante cibum cam thymo, autfixere , aut türffbcrc,autfulcffo ,autßtturcia, aut calamco* tha,aut origano,aut hyffefo darefoliti funt-Ad eu dem modum cü alio quouis aerem qualitatcm, aut •mnino incidendi extenuandiq; vim gereute caria du aßtmere,no folum ita affl fluffedfanis quoque exvfu fuerit. Siquidem iecoru meatus, fer quos ferturaUmentum , patentes apcrtofffeiuari non folis laborantibiu.fed bene Valcntibus etiam tutifr ßmum eil. fninde hoc fado fictu exténuante

file,aceto ^anj; conditai Vul^o comedunt, expf rimcMo id veile effe comfirtum habentes.

'Ficificcfts lakens,aceti naturam habet: ita^te coa^uti m»do lac contrahit. Uxeifiturante matf rita!epomi,amp; in vmbraßecaturad aperienda Vf ccra,cicnda mcnflrna,algt;jioßtni enm luteo oui, ait fonts cum amylo.Poda^ii iUinitur cum farina ft niff ad amp;accto.Pilos quoique detrahit.falfebri^ rumq: fc.tbiem emendat.ttem hthemts amp;nbsp;fforiu. Aluumfeluit.Laflisfculninaturaaduerfitur enu bronum,vefiarumq;,^ ßmiliu venenis, friuatini fiorfionum.ldem cum axun^ia verrucas tollit.Po lia elf qua non maturucre Fidßrumis idmunlur, omnibus^; qua emoUiendafunt difutieddve.Pra^ flant hac amp;f erfe folia,Pt aid Ffis eorum,tdqua infiicando lient amp;nbsp;alofeciilt;,amp; quacunque exub cerari of tuft,amp; aduerfis canis morfm . Mamoru teneri cauliculicuti imfonuntur.lidcm cum mcUe vlceribmqua ceria vocantur,i!linuntHr 'ExtrahHt infiacla ojfa cum Pafauerisfiliii fylueflris. Canu rabioforum morfm,folio trito ex aceto reßrin^nt. E niff a feu candidi cauliculi iUinuntur furuncur lis, mûris aranei morßbus cum cera. Cinis earum è foliis,fftnff'anis,cenfumendifqué qua excrefcut. Fidmatura vrinam ciunt,a!uumfotuut,fudoregt;n mouent, fafulófque • Ob id autumno infilubres, quoniarn fidantia huius cibi of era corpora refi^

CAPVT CCLXXXI*. 40$ gefcunt-ticcßtmachovtilcs,fid adbreHetemfm-Üeevei contraria intcUiffmtur. Kouipima falu^ briores quant primaMedicata verb nonnunquant tuuenumvires auvent. Senibus meliorcmva’ietit^ dinem faciunt, minii/que ru^arum. Sitim fidant, calorentrefri^ant:ob idnonne^^ada infcbribiu conflridis.quMflfgnoi vocant.Sicca Fici ßoma^ churn laddt,^utturi amp;nbsp;faucibut ma^ißei vtiles. Üaturaiisexcalfaciendi. Sitim ajferunt. Aluum nolliH!tt,rhcumatipnis eim amp;• ßomacho cotraria. Veßea femper vtiles,amp; anhelateributtaeßußtirio” fis.ïtem iccinorum,renum,lienHm vitiis. ('.orpuiamp; 1gt;ircs adiuuant, oh id ante athlete hoccibo faße^ ' bantur.Pytha^oras exerdtutor, jirimui ad carncs tos tranßulit. KecoOi^entibufße à lon^a vaictudi^ ne vtiltßima.ltem comitiaUbsts û'Iiydreliicis, o-nniibusq: qua maturanda aut difiutiendajunt,im ponuntur. Ffficadus calce aut nitro admixto . At coda cum hyjßipo pcdits purgant,pituitam,tußim 'Veterem.Cum vino autem ad federn, amp;tumorcm tnaxi!larum,amp;furunculos,panos, parotidat dcco^ da iUinuntur. Vtiles amp;nbsp;décoda earumfouere fa^ minas. Décoda quoque cadem cüfienograca vtia les funtpleuriticis amp;peripneumonicis. Cum Ra» ta coda, tarminibus propunt. Tibiarum vlceribuf cum arisflore.Ptcry^iis cumpunico malo. Ambu* ßis,pernionibus cum cera Hydropicis coda in vi* no, 0“ ettm abßntbio (^ farina hordeacea, nitr» addito.

PIANTAIIVM HISTORIAE ^ddito.Muil /tflutmaJucat^.Scorfionuiflibio ci fait tritt illiitimtur.Carbüculot txtrabunt in vino calix Cy imjiefitx.Carcinomati, ßßnc vlcere efi, tfuam fin^ißimam Yicum imponi,feneßngubtre nbsp;]

remedium cfltitcmpba^edxnt. Cinis non ex nlbi arbore aciem purent acrior, con^utinat,replet,nd» ßrin^it.bibitur amp;nbsp;ad dißutiendum fan^inem co cretum.Jtepercußit,prxcipitätis, conuulßi,ruptii, cyathis ßn^nUs aqua amp;nbsp;olei. Vatiir tetanicis amp;nbsp;fiaßicif.Uepotm vel in fußet cccliacit,dyfentericU^ V.tfi ^uis co cum olco perun^atur,excalfacit.ïtem cum eer a amp;nbsp;rofacco fubac'lui,ambußif deatrieem tenuifimam obducit, tufeiofis ex oleo illitiu emen elat,dcntiumq; vitia,crebrofiieatu.Produnt etiam fi quit inclinata arbore,fupino ore aliquem nadum dut morfu abßulerit nulla vidente,atque in a'uta idi^atum licia è collofujpcnderit,ßrumat C^paro* tidas difcuti.Cortex tritut cum oleo, Ventris vice* rafanat.Cruda y^ofi verrucas amp;nbsp;thynios nitrofa rinaq: additie tollunt ,ßadi.q: vieem exhibetfutio cum à radice excuntium cinis. Ris toßus aditedo pßmmythio di^eritur inpaßiUos, advlcera aculat rum amp;fcabritiam.

quot;Picut admodum nutriunt, ne tarnen adßrielam t^ robußam carnem ejpeiunt.Vt panit ac caroled laxam,Ventremßxtibut implcnt,nißprobe coqua tur.Mnitf veri quam catcrafopara fuut maUfuco nbsp;|

CAPVT CCIXXXTX. 40* t'.O Ventrem preritant, amp;nbsp;facile exemt. Vffatie diplom extcrpnJifacultatcmobtincnttproiniieae renofa multafi edantur nepbreticit excemuntHr. Matma fiem nihil ferè obfiint, prexime^; ad ca* ticas accedmt,^ua multavtilia habentMalu hoe iHis ineflpuodfdn^inem non admodum bont! pi* glimt,Viole amp;pediculiprecreantur. Oportet am tem poft vfum Picuum,alimetum ijuod extenner, ingci erc.fid hac Picipulmone amp;nbsp;thoraccm iHHat. Aimt infuper contra venena facultatem habere,fi ^MK finpuln diebtu ieiuniuiisvtatur. Carica pe* dm iHuant,amp; tufes.Vrina ciunt,fatisq; nMriüt, coiporu etiam bonam habitudinem ejfcinnt.Ante cibum fampta, ventrem irritant, fed nip ceterim Ventrempertranfeant,nonbonum fanpuinem gi* gnunt .■ Quapropter fi ad fatictatem vfijue edun* tHr,fcaiiemamp;pruritum excitant, C.ihtu autem lonm efi,amp; adueifm venena regt;nediü,fi cum nu» eihiu aut amygdalis comedantur.Kenes expurgdt, amp;nbsp;iec«ris,licnisq;obfiru(liones auferi!t,verùm cm lefaciunt,amp; ptim inferunt,^flauarn in calidio* ribus temperamentis bilem procréant.^ mpoptapa rotidibiu amp;nbsp;reli^uis abfcefihHS,emolliunt amp;nbsp;con* co/]uunt,potifimumin ih ^nibusfunt carnes mol* liores.Podagiicu cum fanograco amp;aceto impofi» ta,non paruin imeant.

PLANTARVM HISTORTAE ^^nci*(^ ii'^”) Spattuiara Pariflis frequens in calathis ‘’f-* ^'''f' ficuum Sc vuarum paffarum vfu frequen* ti/Iinium. NOMINA.

zrMpnVfHiTZraU^rlov Gr^ds.S^artuKo mMi(vacatur:0ff)cini( inco^itum Gemiif S^ditum »« Pftimmenf'Grf/.du Geneamp;)af^ellarifeteïÏ-vnde Jd s^afton vm dixcrüt,qU9dfumcudi ac vincuU r-^»gt;n' futa ia aHi^aadif vitibat prxbeat-

Tratex eß vir^xt lon^Mproferens,ßnefigt;liii,vä‘ Ud.Hidifftcultcr frtt^les,q»ibKt vites ligtnt.SiU’ quM fhafcloritin modo fert,amp; in iis firnina lentb farmam babetia-Klarem luteum, veluti teuccitin-LOCV S.

Calidum amp;ßecum eße,amp; ^ßui amp;nbsp;vires indicant. V i Si E S. EX DIOSCORIDE.

Spartifimcis amp;nbsp;flores in aqua mulßafotaquia» que obolorumpondéré, per fupema cumintenfione Veluti eUeborus citrapcriculum purent. Semen per inferna pur^at.Quinetiam maccratu in aqua vin gis eius,deinceps verb tußs amp;• expreßu, ßPuccus cyatbi vnius meßtra ieiunu bibatur,iÇchiadicis amp;nbsp;angina laborantibus auxiliatur. Quidam etiam muria,

CAPVT ccxcr. 407 fii«r‘nt,aut marina macerantes,ifihialt;licis dyßert infundunt.Stri^mta autem cruenta elicit.

ifarti,^uo fy‘ yites afud nos alli^ant, turnfi» mtn^tum virgarum fuccnsjwn mßrenue traheatis eß facultatif.

Sliarti,quo vîtes lisant,amp; fernen ^flos eu mul fa pondéré quinque ebolor»m pota, perßiperiora partant veratri modo ßne periculo. Semen per in-ferioraquoquepurste. Virga ipfistsadcoxeadicS iolores proßeiunt.

Sparti,quo vîtes Uganlurßemcn amp;nbsp;ßores cum aqua mulfa ß bibanturpondo obolorum quinque perfupcrnapurgant,vt lûUeborsn aibus,ßncperi* culo. Semen autem per infernapurgat.Virga vera ifchiadicis profunt.

LeueflCjOu Lioe(clt')dicitur.Smyrniondi flt!,quódhuicidfftt odor qui myn ba.Jlrratqui Smymioo l-euißicum hodie nominatam herbam.eam eße pu cur did»* tant qua Diofc. Ligunitumappcllatur. Keq:cnim Leuißltu caultm geniculatum,neqHe etiam folia Meliloto noneß L» ßmilia profert. Tolerabilior ePtfcntcntla eoru qui gußicutn, arbitrantur

Cau!cm habet Apia fmilcm,aiînafccnti.te ebli-Benton mnlta^.'FoUa latiora Afh,ad terram cm-fiaf{a,fibfinffiia,nbHfl.i,atm aerimonia odotiU ta,mcJieataj;,amp; colorefublntea-V mlellamfupra caulem Anethofimilem.Scmenrotundum^niff Utii, /af ore acre . Radicem acrem, odoratam,tcntram, Jaccofam,fauces mordetem,forts ni^am,intus fah .„ lidam,autfubjtbibd,Catcritmf^uis fn^la^bas ff^f^ y^ijf exfcndcre,fadlè f erf endet Smymitm tj e i-tut*^^^ ^ip, i,ifi,^f„ quam hodie Leuiflitum nominat-J icum. nbsp;^iquidem ea vt Afium caulem frofert concauim,

acfolonesmultos.FoliaquoqueAfii.at latiora,ad terram cifrafla,fubfinguia,firina,(umquadam aa trimotiia odorata , odore tarnen medicato, colc^ re in luteam ld^ido:mufcariHgt;n in cafitibus casts Hum Anetho fimUesfimenretundum,nigrum, acri faforesradicern odoralam,acrem,^flu fauces mor dentcm,furcofim, möllern,foris atram,intus Cubais , bidam,autfallilam.Mitacceditquodl,euijliciinf Leuißicu forma amp;nbsp;odore Afio valde fmile cf,itavt nonuls firma amp;nbsp;H hac rationc moti futaucrint ejfe Af H Jfecieia edore A- quandam: vt congenerem efe herbam.quemadm» fiofmile, Jum teßatur Calenus,ncmini dubsum effe debcat, ynde itcrum Hijuido codi^i foltfl eße Smymion, qubdeertè flatimabAfio Diofcorides,t.tnquam fimUem co^nere'mqasc Igt;erbam,idtffum defcribad

CanueniuM ctinm vtrammjue hcrhurum ßtculta'^ tts,vtjiaulè ]gt;oflmigt;nebimtu.ïttm niofcoiidcsfcri bit Pitoniam famina felitt Smymii babere, Q^id ‘»m folUi Pteonix fifmine,qHtim folia LaiijHd bodienominati ma^sßmUclvtnemo dubitare de-beat[iibindc Smyniion effe Lcuislieum,

Calefaciendifacultatcm habent radix,berbatif fernen.Olcrum modo comcduntiir folia muria ma terata,alutimciue fsfunt, Kadixßerpentium mors fibm pota fuccnrrit.Tnfes amp;nbsp;ortbopneeat miti^at, Vrina dijficultati medetur. I Uita recentia ademao ta,pbtc^mona), (1^ duriti-ü dif utit. Ruinera ad eicatricem perdncit.Peruefafla Cr fubdita, abor-tiufacit.Scmen eim lienis.renum amp;nbsp;veßea viiia prodefl.Menfes amp;fccundaspeUit.Commodè datur ifibiadicii cum vino. Inflationcsßornaebi lenit. Sa dores CrmtlHS det. PotH pecHliariter hydropids, Cfcbrium circuitibm prodefl.

Smyrnionefl elufdem^ncris cum Apio CrPc-tnfclino ;fueritj; Apia ^uidem validitu, PetroCco but

Uno autem imbcciUiui. Mefis itaijueamp;vrintu mot uct. Cilices in Amono montemttitm PetrofeUnitm vocant.ETl quiJem amp;ipÇiim Smyrnion,miniuye ro Petrofilino amp;nbsp;Smyrnio acre eß.Proinde amp;nbsp;vl-ceribus imfoni jgt;otcß,qu:a videlicetfine molcTlia deficcat-Sed et di^crerequa induratafiunt,valct-Keliqua facultas eins Apio amp;nbsp;Pctrofelino fimilis efi.Quocirca amp;• femine vtimur ad menfes, vrima et aßhmata.aac Galenui.Px iis Galcni verbis li quido a[gt;^arct duplex effe Smymion, vnum quoi alio nomine HiffofisUnontde quo fuo diximmioco, dicitur: altcrü autè qtsod m Amono nafcitur motp te,de qsso bic nobis fcrmo efi.

Vrinam (^ menfes dunt foliaamp;radix, Aluum fifiit fernen. R.adix fuß^ssrationes recentes,amp; collt fUones dfcutitsltem duritias illita.Prodeft contra phalan^a,ac ferventes, admixto cacbry autpollis ne,aut apiafiro in vino pota,fid farticulatim,qiio‘ nia vniuerfit vomitiones mouct,qua de caufa non-nunqtsacum'rutadatur.Partstsadiuuat,amp;fecuni dasfellit. Medetur tufii amp;nbsp;ortbopniea radix vel fimemitem thoracis,lienis,renum amp;vcfica vitiu. Kadix autem ruptis,coijuutfis auxiliatur. Sudores i ciet amp;nbsp;rudus,idco infiationem fiomachi difcutit. Vulneraadcicatriccmperducit.Datur ifchiadicis in vino cum crcthmo.Pxprimiiurfiuccus radicù,v^ tilis faminis,thoracis amp;nbsp;fracordiorum defideriis: j calcfat '

tuit facit enim,conclt;iquit,amp;' j’ur^atSemen fecu-liaritcr hydrof cis datur foM,qinbfts amp;nbsp;fuccm il-linilur.Concodioncsfacit.Saltorcfiniiliniafite i, ideo ad offinia vtuniur cum mulfo, oleo amp;^arlt;i, maxime ineUxii carnibue.

Confer cum iam di^is facultatibus cm quas Ze uislico recentiores tribuunt, amp;nbsp;comjicries frorfut radem ejfe. Traduntettim citerfimenmouere men fes CfVrinoi, inflationcs toUcreifcrpcntium mogt;fi hut mcdcri^calculos confrm^crc,fudorcs cierCiful nera con^lutinaredicntiq; obfltufHones auferre: a» deo vthinc iterum conilct,Leuificum à Sniymio non ejfc,faltcm yiribtUjdiuerfum, DE SïLPHIO. CAP. CCXCII.

Germant Pratenfis eft multum. me/ttexvefui ‘•'i.»’:'’ NOMINA. mer-^r^^e^f- e'ij/ein l^cpiov Grads, Lafer amp;nbsp;Laferpitium La*

ce.deflexa tamenquadam à Laferpitio psi fininomints vmbra,Oficritium vocatur-Primum ftquidcm,vtdidu efl, Laferpitium,dein depraua* ta mmenclatura, Ofieritiü, posïreme Ofritiu ca pit appeUari.Quifanè lapfusfacUisadmodufuit. dtbiedananqueprima litcra,.gt;sflcritium,amp; dein amutato in o,ofieritiü, aeposiremo ma^is co cif Gfridum Oßritium nominare imperiticaperunt. Veterihm cur diaS.

Gcrmanii hauJJubiè Laferuurtz Jifla enhlt;ic liaba,qua q»iJemviice,vtliote/imilatina,figt;ßcri nm reflèinteUi^tes.in Meyfieriiurtz mutant-Qqta quids al^fiellatione adhut bodic omnes vtuiu tur Germani, (GaUi Benjoin,ou L herbedont prouiêtleBenjoin.) FORMA.

Caulcm ferula fimilem habet, fo’ia verb Apü, ' aurei colors,femat lat»m,fiiliaceum,radicem qua corticern ni^-um obtigt;tct,a qua liquor etiam moJu ce rubens.tranflucidia, myrrhamqp.c redolent, ac odoratw desliliat. Ex quaquidem defcriptionebu ce clariw confiât,herbam hanccuimpiflu'am da Ïaifcrpi, mm,e]Je Lal'erpitiuni,faltem^rmanicum.Caulit flu^erma enim eifimiculaceut, jeu ferula,hoe eïï,^enieulagt; nicunt. tut,folia Apii in auri colorent lan^cfcentia,fernen foliaceum amp;nbsp;latum, nempe quod fffora exile fm , liolum exprimit : radix cra/fa amp;nbsp;multa , forti ni- , gleans, intM candida,mirdque flamant iucumli-tate, quaß vulneratitr, liquor profluit IcntM, ac modicè rufut,fltauiflimumq:ßirans adore, amp;nbsp;lint i ^uamfua acrimonia vedicai,vtfanè nuUa ftproiu fui nota qua reclaniare videatur.ïïii accedit quod facultatcs Oflritii nominatia Laferpitiivinbul non difcrepant, queadmodu exfequetibuipatebit.

Üaflitur in Syria,Armenia,fiedia (^ Aphrica, Quod ex Armenia et Aphrica afferturfitauflimS ndorem habet, prafertim Cyrenaicum ,vnde amp;nbsp;èmf,; J

ilSQfiidcfl,ÇHCCtttCyrmaicu^apjieUatur.'Nechac Sucau larferpitium aliiid cfl rjuim conerctutiUe fucctn, Cyreisah ^uè officine !gt;clij*‘»ii,vclßm ltiin»m vacant, cm. Q^od vm cx Media amp;nbsp;Syria affirtur riiofcoride Ëchfiinti teï{e,virofiim odarem ohtinct,ac piitrila^incm re^ efi Lafirt fipit,idecq; videtw ejjc id quad hodie officit^t paf • pitiiim. firn A.!amfietidamnaminat.(^odctiamhinccolo Afa fatir tippotefl,quad in bodiernHmvßfue diemex Syria da, . Atexandrina^^p* hincVenetiaa deportatur.Naßrü hmonteßs lacis praucnit,ac in omnibus perè harr tis nunc plantatur.

lunia menfeflores admodum exilas ac candû ias,inftar Agt;iiß,profert,atquc fubinde fimen tatS.

Si'phiiliquor caUdsflimus eft, Vcrumcnimitcro amp;falia, amp;nbsp;caulis,amp; radix flat ftrenuè excalfa-dunt. NoPlrum etiam taferpitium in vniuerflum calidius atque acrius eftpipti'e ipfe,adeóque tales facit amp;nbsp;exiccat in tertio ordinc.Kadix autem amp;nbsp;flemen, folia amp;nbsp;caulem fluperant, vt in eo etiam efi fleaeißimus omnium aliarum partium fit liquor, ' flecundo loco folia,poftremo caulis.

‘Lajerpitu liquor acris eft,inflat.inuntius di vu no,pipere amp;nbsp;aceto,alopecias fanat.Oculoru atiem exacuit.lncipientesfuffufiones cum nicUe inunHus dißipat, Cauernu dentium in earundem dolore ins ff ÿ ditur,

Jltur,aut cü thure in linteo circnmpmitur,aiit col» luitur eo os cum HyUofo, (i^ 'F ids cMs in fofiii-HfS fnJifi.quos beflia in rabiem efirata mamaf derit, vulncribus imlgt;oßtugt;n. Valet aduerfas omgt; nia animantia qua virm eiamlantur, veiicnaia IrresMi- *tla,^etut autinunflm. Scorjiioaumfila^oleoili ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;' lutin circunUnitur. Gan^xnui- anteafcarifcM

'^blnu'l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Carbuncuüfque cum ruta, nitro amp;

„, melle, vel perfe. Clauos, callôÇquc frim draim-•» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fcarificatos teUit, cerato, aut aridmum Ficuu Mf

nc pramoUitKi. R.ccenteslicbcnai exaceto fanat. Exeteßentias carnu,jgt;olyjgt;éjque, ß aliquot dicbul cum adamento futorio aut xrugine iliinatur.Exlu* berantia cumforfice cxtrahit.muturiiii aßera ar teria aßeritatibui oßtulatur. V oeem fubito ex’ ■ t^eratam irt aueeßentemve, dilutm aqua amp;nbsp;alu firptui confeßlim rcTlituit.Vuam cum mille inuif flutrejirimit. Angina laborantibin ex aqua mub fa vtilitcr^argadxjttur. Colons bonitatem iisqui eo vcfeuntur au^ct. Infirbiliouo datas tußiauxb liatutiJileHritidsqsinfirbitionibut. Suffit fus feile, amp;nbsp;bydieficis cum aridis Fids vtiliter exhibetur. Cu fixere,thure amp;nbsp;vino jgt;otus,ri^res foluit. No'’ uoru diflentione laborantibus, oßfthetoniedq;das tur obolif andere deuorandus. Elxrcntes^lx hb rudincs,^ar^ariK.atum cumaceto ddidt. Ad lac intus in^rumos concretum, Comitialihus ex oxys nelitc fumptus fuccurrit. Menfes det cum fff ere amp;

CAPVT ccxcrr. 411 amp;myrrb/tpiitus. CaUiteos in acinovux fimptus iuuat.Cumlixiuiop»tus,repcntinis conuulfionibus amp;rupturis proJeß.Ad potionesdiffoluitur amarif ‘Uny^ddlihatit ruta, auf calido pane. ‘Foliorum li* ^Mr cadem patented milité minori efficacia.Cum exyinelite manditur ad expediendam aß er am ar* teriam,prafertim amijjam vocem.'Vtuntar eo ciira ladneisipro eruca comedentes.

Ontnes sUpliiipartesflatulentama^ funt-ef^ fentia,ac proinde conceflu difficiles. Paris tarnen impact a corpori,efficaciares,amp;amnium potißimii lirjuor,admodiim trahentem facultatcm obtincns. Attamen excrep entias imminuendi, amp;nbsp;liquandi 'em quandampropter iam diflam tempcrierh haa bentem, 1. iquor Cyrenaicus qiiidem omnes (^ ca* liditate amp;nbsp;tenuitate exaperat^acproinde etiam a* nnium maxime difeutit.

Polia 5ilpbii ad expur^andas vuluae,pellendófi que emortues partits,decoquuntur in vint albo ado rato, vt bibaturmenÇura acetabuli à balneis.Pia-' dixprodefi arteriis cxafferatis,et colleélionibusfan 1 guinis ilUnitur ,Sedamp; m cibis concoquitur agri.

Ïnflationes facitefrruftus.Vrina quoq; noxia.Su* gidatis cum vino ei^ oleo amicifima, eif cum cera flrumis.'ferruca fedis crebriore dus fûffitu cadut. Liquor dus perfe algores excalfadt. Potü neruori ip iq Tritia

vitia extenuat. Feeminis datier in vino.^t Ianis mtl Irbits admitetur vulua ad menfes eiendes, [‘echini clams circunfearifieates feiro, mixtus cera extrits hit. Vrinam eietciceris maffiiMdine dUutiu. Andreas I^endet,cigt;pi»fiits Qimptum nee inflationcs fa ccrc,amp; coneoilioiiiflurimitm cenferre fcnihusamp; fieminis. Item hyeme qudm afiate vtiUits, ventn. tarnen aqua bibentibiis,eaueditmqi ne qua intusfit exulceratio.Ab a^ritadine recrcationi effeax in ei bs.Temlgt;cfliHe enim datits,cauteriuni obtinei: af fuetis etia vtiliui quàm exjicrtibus.Ad extera ee'P poriim,indubitatas eoiifefinnés habet.V enena teh rum amp;“ ferfentium extin^it potui: ex aqua vub neribushis cireunlinitur.Scorpionum tantumplai gis ex oleo.V leeribus vero non matHrcfcentibus,eii farma hordeaeea,velfeo licea.Carbuneulis eurm ta,vel cum nielle,velferfi vifioftperUtum vt ba reat. Sic amp;nbsp;adtanis mor fus. F-xcrefeentibus circa fedem,cum tegmine punici mali exaceto dccoCtus-Clauiipedu qui vulgo morticini appcllantur,nitro mixto,antè fubaclus.Camcs replet eu vino amp;nbsp;crm co,aut pipcre,aut murium fimo et aceto. Perniones tx vinofouet,amp; ex oleo coclum imponitur:fic amp;nbsp;callo. Clauis pedum fupcrrafis prxcipuè vtilitatis. Contra aquas malai, pcslilentcs tra^m,vel dies. I n tufi,vua,fellu veteri fufpulïonc,liydropicis, rau citatibui:confeflim enim purrat fauces,voce'ntqHe redditK Podagritt,in Jpongia dilutits pof a lenit.

? leur!tick inforbitione vin« foturis dat»r,e0ntra3 dimihui, of fibotonicis, ciccris magnitudine cera cinvnhtid.ln an^ina^argariKiit»r. Anhclntorib. amp;nbsp;i» tußi vctufla, cum Pom ex aceto datur, atj; ex aceto bis qui Coagulü lattis forbuerint. Pnecor* diorum vitiis,Jy»tcfHcis, comitiaUbM in vino, in uquit mutfalni^iix faralyfi.Coxendicibm amp;nbsp;lum* lorum dolorihm di dccodo meUe iUinitur.VSS een fiicrim,quidautores /undent, cauernis dentium in dolore inditum cera includijmagno exfcrimeto ba minis quife endem caufa frneifitauit ex nlto-

Laferfitiumnoßrumextraditionerecentiorurn , ,. Vnice venenis aduer/atur.Xtem feßdenti^fofula« ‘V'^r^ ritert^affmtis arcet contaffa. Lentitiam filHito-^‘i’^^’^* * forii humorum inddit ac difcutit: quafrafter tußi quitmß-i^sattulitjmedetur.Cra/ßiqux intbara cc cocutßifcutit.Coloriscorfaris bonitatem iis qui eovc/cuntHr,efficit, Concretum in carfare lac amp;nbsp;pinguine refiluit-Stamachu e/ucorroborât. Pitui“ turn ventriculi deiicit,amp; elan^icfccntem aff eten tiam inuitat.Menfisamp;vrinam ciet,R.abioßca»is norfu,autßcrfcntis idu liberat,ß catritafaUavul Mri indantur.iïyfoebadriarum vitiis auxiliatur. item lumborum dolaribus. Carbunculos cumfale^ ta tritum (/^ imfoßtum fanat. Cum vina fotii ri= ^resdifcutit .iierbaifßt invinoamp;aqua ct/la Vulnera interna ^lutinat:amp;infumma,omnia qua

Kn^Uca vocata herlia,amp;‘ maiori cßcacia.fotefi: ft bine efiani emflet Ofleritium à nofirb mmi» natant, eafdam babere quoi veterS Laferfitiunh inefficaciom tamen.fiicultates. (^Mre dim metm fit nc Laferjiitium a(iiilterii}um,aitt faltcm non o» ptimum ad nos afiratur, fraflat nofiro vti, quoi feUicet exigua admodum pecunia comparari poß pt,amp; viribus (atis efficax fit. Nam eadem qua Dioficorides amp;• idinius Laferpitio aßi^santircccn* tiorum teßimonio praftare valet.

Andorn (Gadis sauge lauluage.ou Staebys de montaigne^nominatur. Staebys verb dida, Vnde die quodVertidllato florum ambitu , amp;nbsp;orbibus ßi* fia. earum caules cingentibus coronetur.

Prutex efi Marrubio ßmilu.ßd attior,foliaferes plurafid rara,birjHta,dura,odorata,incana, Vif gas ab vna radice plures emittit Marrubio candi* diores.Px bac defcriptioneperfiicuu fit omnibus, berbam quampidam damus,efjc Stacbyn: ed e* nim fruticofa.Marrubi'j: fimilitudinem refert,ni» fi qubd altior est:folia quoqucplura,at rara obtd net,item birfitta,dura,odorata,clyalbicantia.Vire ,^tas deniqHe,etfiptclura idtpfum non ofiedat, ab vna

yM radice places emittit,candidiores quam Mar* rubium- Quibus omnibusfioram purpureoruver* ticHlatm accedit ambitus, ac orbesJpicarum, qui caulcs circundant,

Stachys^ßu acri amp;nbsp;amaroeïl, tertiiq: ordinii excalfacientium.Vndc iterum liquct bac herbam effe Stachyn,qubd^ßata acris etamara V’deatur VIRES. EX DIOSCORIDE. Vim habet excalfaHoria amp;nbsp;acrem. I dcoq; dec» dumfoliorum dus potü,mcnfes amp;nbsp;ßccudas pedit.

S^cale dicitur Plinio lib.xvi^.cap-ievi.t^Var* raffgt;,Cermanis Rocken C*Korn(GÄ du Seioïc^mminatur. Maffioin errore terfanturqui bocfiumentigenus Sili^inem ejje exißimant. S»« quidem ex hac, Plinio lib. xviij.cap.ix.teße, lau* SeCale itS tißimtssfitpanis,tener,candidus,amp;primatHmte* eß Siliot, nens:exidQ cibariw,ater,amp;podere pracipuHs,ad arcendan

ttrccntl^in päufierutnßimem tantum vtilis,qiii vt tera/tens acorem eMm coMnthit- ttern SUi^ ha^ betipieam crefb^tm, Plinio loco iam citato, cap.x-autore, necrorem cont net, qua rubiffnem facial: hoc verb procumbcntem,G‘ idea quid imbres reih neat, ruhij^ini opportunum. SUi^o praterca ^ano tVi candidQ,leui amp;nbsp;maltipUcitertunicato: hoe con tra niff o, firiato, amp;glumis fere explicita. Déni» que sm^ßnearifla efi,hocvero ariflis horret.fe Jiremum ex SUi^ine pißrinarum opera fiant laite datip!ma,exSecale nullum fci'c tentatum cif. Kil itaquerationibus euidentißimum effepiito,hocfiu mentipeenuf quadGermaninofiriRocken voedt, non eße SUi^inem,

Secalcfiumentigenui vulgo mtißlmumftipi« la eß eulmo triticeo,graciliore ebt“ proceriorc,gcnie culu vt plurimum quatuor,pica innocentioribid arifia horrcnte,non eredla, fiedfiemperpropemodii procumbente,granoglumu explicita, amp;nbsp;ob id ca’ duco,trifti,nigricantc,ßrigofii. Pliniiu cap.xvi. li‘ brixviq.ficribit.Secale foecunda, Çcdgracihftipue la elfte praditum, nigritia triftc,ftedpodcrepraci-puum.Qiiaßngulafatumanftrdt,fi-umcntu quad Rocken vacant Germani, effte Secalcn,amp;noJilu ginem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L O C V S.

Gignitur qualicunque ftolo,ideaq; paftim in Gero mania,prafertim Khoetia,^ V indcheaftritur.

M4^ videturcxcalfacerc quiint Triticumtmiquot; nm tarne refri^^erare quam Hordeum. Ma^ item exiccarequam TriticHm,miiifn tarnen quam Hor deunt out Zea.

Haltet aliquid Ictttorit amp;nbsp;obfiruentù natura. Hine fams ex co confeflus,foti^imumfii furfur rihuf mußt frohe furratus , flomacho ^auis eße folet,P.eliqua vires ex cafitibus de Tritico amp;Hor deo codigenda.

’^‘' iJ^Hflrii Grads,Sidcritis frima tatinisdi Chamaft citur. Marrnaoifteinaru fars hac herba fro tys adub Chamafityveravtitur, non fine errore,eum fails terina. exfoima illius conftet,vt faulb fofi mofirabimus, non efieCbamafttyn.Gcrmanit Glidkraut(Glt;ïZ lis de Lefpargoutte, ou apparitoer) affeda-htr.Sideritisvero nominata,qHod^lutinandu vul SideriM ncribusafta,fracifuum inbcllohabeatvfum. curdicia.

HerJ^ efi folia Marrubiofimilia babens,lon^io-ra tamcn,adfaluia ant quer cm figura accedentia, Veru minora amp;nbsp;aff era. Caulesfundit qaadratas, dodrano

doiirantales,itut hnjrioreSt^ßu non iniucuilos,tili‘ quo modo adßrint^cntes,in quibuffer interuuBa vt lut in Marrubio vei tiätti in orbtm circumaiti^Ü' in hit fernen ni^-um. E» qua quidem delineationi file dariui eöfiat, herbam cuiiu hiefiduram ex* Sidentii hibemut,effc Sideritinprimam^Siquide folia Mae frimn, nbsp;nbsp;mbu hübet,fid lon^iora ad faluia fimilitudment

afiera amp;nbsp;ru'^ofa,minora tarnen. Caulem quadra* turn ü‘hirfulum,r,on iniucundiffiflui, aliquantu fubadfrin^ëtis,qHem ^er interuaUa verticiBati of bes coronant, vt in Marrubio videre licet,in quib. fioresfubcandidi ac lutei, amp;nbsp;fubindefernen nigrü. Kadicem exlguam (Órftblutea,quod flentio trof Siderltis tuit Diofiorides.Non ejfe vero hanc herbam iuain noeß iuu arthriticamjsccChamafityo.sgeneribuefojfean* arthritica numerari,hinc cenUcere licebitfrimum,quód non ßtfumila,fed in altü furent,ßuticis verisu, quam herbaßecie. Q^d verb neque frimum nequefe* eundum^ensu Chamapityos dici queut, hinemoa nifeßum fit,quod vtrunque foUis Semferuiui mf norssßt,ä quibut (aluin, qualia hac habet,diuer* fißimafunt. Neque etiarn teresum,quia folia eiM non[unt exilia,

• SideritishabetqManditm abfler^cndifacu!taté, id quad amaritudo cimfatis indicacamp;fiauculam adjlriffime. Vlurima tarnen dm fan humida est, amp;nbsp;mediocriterfriffda.

Sidcritis tantamvim habct,vtquam»ii recent tigladiatoris vulneri illigata,fitnguincm elaudat.

DE SORGI. CAP. CCXCVI. d^ Sorgi panicum Indicu Parifiis dicitur.-^ NOMINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

P’S.rc^inum efl h«c^cnmfrtimcnti,amp; ex lUs lia ad nos aliat»m,idcoq; Germani Vuellché

Hitfz (Galli Ble.batbu.ou efpece de Paniz) ’»ocit.Alii Sotgümen,qHod/cilicetinltalia Sor ^i nomineturMeqHe constat quo nomine vetedbm fitaffeUatum, nififarrisgenat fit, quod in Gallia nunc rubrum amp;nbsp;barbatum fiumentum nuncufat. Probe cnim iVi hacnomenclatura yidelur couend re,quid nimiru dutjiica rubra et barbatafit-Ger to tarnen nibil affirmare audemas, nam Panicum ttidreferre.quauis magnitudo refugnettVidetur.

Quintus habet auatuer aut ^uini^ue altos, craß Jôs,geniculatos,rubicunJos,foliis veßitos tongù, ht th, amp;nbsp;infummitate acuminatis,harundini no difi ßmihbussßicam quant Panicum maiorem acdc» fiorem, rufam amp;nbsp;harbatam, in quafernen rufum, rotundum,lentii ma^itudinc,amp;acuminatü.llo* rem luteum.R.adicemmultiifibris cafidatam.

No» frouenit nißfatH,amp;‘ nunc in multoru boft tis colitur ac flantatur,non tarnen facile cmer^it.

floret Ïulio (in Aufftflo menpbue,fiore,'vtdixu niu!,luteo,nec nifi extremaferè autumniparte ad maturitatem feruenit.

Semen dulce eSi,amp;Panieumplane in^ßu rc* fert,ideóque temperamento ab hoc minime differ^ reputamus.

Tametß deillius facultatibus nihil copertiboa beamus,tarnen quia Panicum^ßurefert,eafdcm idi facultates obtinere cxißimamitt, quas fui loco inuenies.

QVo nomine veteribtts medicis Crads clyta tints appedata ßnt, nemo haflenits, quod «^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiant,

faam,indicarcpotitit.R.cccntiorcs herbartj amp;nbsp;ojp= Officlna lt;nbsp;cinxnon fine ma^no amp;nbsp;intolcrnnJo emre^Serpe:! rSenatS. tari.u vocant,no certè ejuèd in nomcncliUura tan^ tnm fit fitum, (cd ejubd forma amp;nbsp;viribmplnrimH ah caherhaquam GraciéÇjiKiimop, Latinian* tem Dracunculnm ac Serpetariam nominant.pln* rimun' dificrepent, vt fio loco latimdemonfirabh tinee.Germani nofiri ha^herbas Nateruurtzfaa lingua appellant. G EN ERA.

Duo fitnt Serpentaria recentiorum amp;ojficinae rumgenera,forma non multam variantes. Vnum Mati ^uod leuibas admodumfohis, amp;nbsp;radiée in fie con^ torta confiat.Uinc e^quód herhariisnofiri tempo Ki fier ta. ris Èifiorta dieatur. iioscertioris d feriminisgrao tiamarem fecimus,germanieéque Nateruurtz neaDÏevoeau’mtts. AltcrumrugofioribusfoUis, niaiortque radice, amp;nbsp;minus intorta,ac multu ca^ Vermina. pidata videtur. Vulgäres herbarijColubrina nunr Colubria eupant, Kos faminam eonfiituimus, ideéqueCer» na. manicè NatcruurtzVueible vocauimus. Serpes tarias vero vtrunque genus dixerunt, propterea quid vbiprimum e terra prodeunt, linguaferpena tinapelle tenus veftita,formam obtinent,

Cauticulo confiant tenus de iunccOfglabrefieete, per ima taistssm folsato^fpseofifiotum vertiee^qui^ bus dUutiorispurpura color ineft: folio Kumicisd terra cafio^fuperis'eviridi amp;• hes baceotradice maa quidem

guident draconis moda inuoluta amp;nbsp;cotorta,firrni’ na vero oblonga, maiore ac calgt;iUata, extra n'^i‘ catitc^intM ruhtfeente,

Florent Main menfe amp;nbsp;Junto, quo maxime tem forc,vt omnes alia qua floribm ornantur planta, di^noßtac inumiri foßunt.

Vtriußque radix mirißei adßrin^t,vt refii^era’ di ac ex ecandi facultatepraditas eßenemini fit dubium. Antique manufcriplm herbarim fri^' dai amp;nbsp;ficcas effie in tertio ordine cenfet.

Kadices iSarum glutinantvulnera,firtum inv tero retinent, oomicum biliofium reprimunt, dyfen‘ teriam/anant.Jrlacantiquus herbarius.Nofira ve ro atatis medici,atiorii errata impudenterfecian^ tes,ad lon^ dmerfi, vfus Serpentaria vtriußl; rœ dices adhibent, nempe ad eos ad quos Dioficorides, Calcnus amp;alti veteresfuum Dracontium.ium ta’ men viribus inter fie maxime dißerepent, quod^ fins etia abundè teflatur, cum Dracontu radix aa crisfit.iUarum vero. vehementer adßrinvat.N t i^ tur errorem bunc relinquant, fiubinde medicos amp;nbsp;feptafiarios hortor, nifi forteperdere ma^is qnàm ßaitare

CAPVT CCXCVIir. 4,7 fanaremdelitiis habcat:(iiantq; Safentariatfuaa nm aliat quam Ëritanieam haberefacultates^ad^ ßrin^endi nimirum, friuatim ad ea qua in ore Ci» tonßUis funt defaßxntia vlcera accommodât as,amp; ai omnia alia quibus adflriUtonc opus efl.'Folia es tiam infarinam trita labiles dentes confirmant. DE scoRDio. CAP. ccxcvrir.

Scordium i.im ootius efbquäm vt fitplu-libus dedarandum,nomen retmec. Vi'iiirs.rfiirni.g^

\^ Mpd'lcp Gr^cis, LatmisTrtxago fa/ußris .^^ dicitar.O^cinisferè ornnib.inco^nita. Cer )nanis allufione quadam ad Komanam apfellatios nemafti Vuarfferbatenig (Gadif delaCer-enaniliée'jnomiiiabitur.Scordis autem Grads ab A lliis diHa cß herba hac, quidmmim eiw folia affriS}a,Allü,qiiod Graas Scorodon vocalitr,odos rem référant. Ab hocmali amp;nbsp;in^ati odoris fenfu, iifdemctia^'viroffuov al!pellataeri.'Vtveri7ris r r -xa^o ditta j!t,fimilitudo ficcit’Trsxa^nt emm, y^/fi^o-g qua Gratis Chamadrys ncminaturßmiliscsl.Pa *^/„n^, luflris autem quoniam humentibus ac falufiribus '^^ yocas tods nafasur.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta.

Volia Trixa^niftu Chamadryifimitia habet, maiora tame,necfic in ambitu inefia,adore aliqua turn A Ilium referentia,fitfiHadfiringentia ^ama ra.Caules quadrangulos,in quib.flosfubrubefees.

Hac deUneatiofic refeU herba hanc.cuïM^i^n^ ram damui,vt ouum ouo non (tt tamßmile. folio ßqnidem eft Trixa^inio.maiore, amp;nbsp;per ambitum nonita profunde ßirato, amp;nbsp;ineßo odore aliquatf nia Allium reddetc,adfirin^entii amp;nbsp;amarigufliu, quadra^uUs caulibm:flore in caahbia,infar Cho mcdiyos et Teucri,fubrubrotamp; minime in fumntu caulibia,vt aliqui putant,quemadmodum pitiur* quot;.^, ^.. ^^ ipfa abundè docet.tîaeitoque berba in theriacos . ,..•■ -S paftiUos inf'errndaerit,0‘ nonfylueflre Allium,vt Seplafia^ maxima t errore verfinturfeplaftarq infliteres,qiii rioru eiu pro re tamfalutari atque omnibusputi'idû marco^ rar. ribia,Galeno lib.i-deantidotisautore, aducrflaitfi fylucfre Album vJurpant.Sed indi^niia erratum, quam quod multif explodi deheat.ln bunc auto» eofdem vicinitate vocabulorum potißimum into difle crr»rem,l,bro primo Paradoxorum,ca,xxiiij’ abundè monflrauimm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nafciturinmotanuamp;bumetibmlocb.Ncc iio ter fc posant Diofcorides amp;nbsp;Plinim, du hie in ta . pu bumidu pin^uibiaq:,ille aute in montanit nafd ' fcribit. V terq; enim verum dixit:in campeflribul fiquidem amp;nbsp;montanii,non tarnen omnib-preuenit, fed,quod Diofcorides etiam adiecit,bumentihtaio turn. Plantatumautcm S cordiu non dijficultermu fcitur,amp;polfunt de vno duntaxat rama camp lures pro»enire,modà felo bumido committantur.

Xmlo amp;nbsp;lull o menßbm fioret,flos tarnen no nh fidiem vnnm Jurare videtur^ßc continuo vnui a» lium fequitur.

Turn ex fa^eribuijtum etiam facultatibm faa lo fèfl exponendufatu confiât Scordium calidum tjfi:.liam,Galeno etiamtefie, amarum quid obth gt;gt;ct,amp;acre.

Herba vint cale faciendi habet, amp;nbsp;vrind cit re^ cens trita amp;pota. Arida quoque cum vino decofia contra ferpentium morfits, amp;letalia venena bibi= tur.Adflomachi rofiones,dyfintcrid,amp;vrina dif= fcultatcmpondéré duarum drachmarum cum hy^ dromelite.Purgat era fa puruleta è thorace. Vacit ad veterem tufim,rupta,conuulfa,cum nafiurtio, nicllc amp;nbsp;reßna in eeUffnate arida commixta.Hy pochondriorum vetujias inflammationes excepta ceratolenit.Succurrit eadem poda^iscuacriacc^ to circunlita, aut ex aqua illita. Menfes fuppoßta gt;nouet,vulncra^lutinat,vet»fla vlcera pHrgat,amp; cum meUe ad cicairiccm ducit.Siccata carniu cx-creßecntiaireprimit.Succus praterea ex ea expreß fus ad pradidavitia bibitur,

Expuraaifimulfexcalfacit vijcera,tum mefis hrinamq; mouct. Praterea conuulfa ruptaque amp;nbsp;CG ij laterum

latcrü dolores ab sbflruftionc amp;nbsp;fri^ore nato fa^ nat fotum. Deniqne virnle iUitum ma^a vnlnc’ ra con^httinarverum fordidaf)ur^at,amp; mati^ ad cicatrieem ncrductt,iUitam ariditm.

Scordium varium exiftit,ve quad arnarum,acer bi amp;nbsp;acre fit. Puri'at igiturßmul amp;nbsp;cal facti ri» fcera,'vrin.n amp;nbsp;meflrua cit, refrigerata omnia re* calfaeit,vulneraglutinat,refurgatquet aridnm d’ titum cicatrieem indneit.

TlX^f Grace, S tich.tt -vel StachM Lit* Streb at g tmè apjicllatur.Officinacognomento A‘ aralnca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rabieam vocant. Germaan nominatur Stiedrat Stichaskraut (Gallis du Stechados citrin.) vnde di* stiebas vero nome accefit à Stiechadibtn ex ad* “’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfoM aßiliaßtis Gallia inßtln, ia quibus froiu* ait. Araba failionis autores patnam Stichadare* ^ 1. nbsp;nbsp;nbsp;Isqais omaibits pratalerunt, hincfcquaces iUorata

’ iderbaeß tentiibsesramalis,eomamßmileTbp mo habeas, longiorctamenfolio,amp;gußttacri‘,amp; aliquantam fübamara.llaflénut Diofeorides, qa* flores atqueßieam prorfnt omißt. Sant autemfle^ res,vt piel ara abande mcflrat,exigui O* caralei,

CAPVT CCXCIX 419 j}’gt;lt;^‘tvcro flauefcit.fimine refertaexi^o, triques ^“i amp;nbsp;coloris J^adicci, ^adix iUi cfl tenais amp;nbsp;li* S^ofa.

^dfcitvr^vt sinled eß commemoratum,!n inßt* IhGaUixè redone Maßiliie,lt;juie Stichndesaffel* httitur,li quihm ctiam^^entUitiam djipcUatione at» ccliit.Prouenit ctiam in Arabia, alHi^; complurib, lociSjG“ in muleis etiarn Germania noßra horiis.

floret co quo hauandula tempore, nimiru ante ~ol(litium aßiuum,hoc eß,lunio menfe.

Sfeechadis quaHtas^ßu quidem amara cfl, amp;nbsp;nedioeriterßubadßrin^eni.X emperamentum verb compofttum ex terrena eßentiafriffda cxigua,'vn* de fani adflrintßt:amp; ex tenui,altera, qua terrena esT-,copioßorcßi qua clique amara cß.

Geeoem dus queadmodum amp;nbsp;lïylfopi,ad tbo rads vitia efficax cß. ViiCcetur antidosis vtiliter.

ObfiruUione libcrarc,extenuarc, externere, ro* borareque turn omnia vifccra,tumtotii corpus eVl nata. EX P LI NLO.

Kadicula quot;^ ' Iftiètop Gr^eds.Kadtcula.puc Landrlitfief | tanaria. ba Latinis, Mamitanh amp;nbsp;ojfn:iiiii Ctndifi Condifi. nonnuUisherbafullMUtViilf^'oSalxinariatGcmiit- i iapona^ nis Seyffenkraut (Gallis l’Heibe à foulon)^ na. dtitr. Vnde verb Craci hanc herbam StruthuM f Struthiu appellaitcrint,nofitis confiât, nififurtèafoliorutn l'ode no- pofttura, tjua aitiom alas quadantenm imitantur, miaatum oomiiUi mdnlcrint.Nam gens ea ^viop amp;nbsp;Sp'ii* 6(01;paßerem,amp; minorés alias aucs appellat .'/e^ forfitan ^uod Venere flimulet. Graci enim, vtdti flnmeH,^iSamp;avpafferem vacant,amp; ab eins Mil falacitatela'ciuos, amp;nbsp;in venerem proctiuiores bo' \ ^aiot. mines 5f)sbis!,cjuaft pafferes vacant. Patri firn’ ) theum,vteft apud f eflum,nuncnpantobfiana vi‘ rilem partem,Qua imitatione MartiaUs amp;Calub lus pafferem pro virili mebro in fuis verf,bus vfun Lanaria paffe videntur.Lanariam vero dixcgt;uiit,quod ad curdida, candorem amp;nbsp;moUitiem lanarum c,i vfa fueritam tiquitM. Na cumfuccida lana a^po fpurcata colores rcfpucrent,prolHta huiusradicußKco,äd , quofeunque fujfefltts imbibendos praparabantur, । quibus aeffpum erat impedimenta, Sicfirdefcentes Kadicula lanas veterts hac herba clHebant,ad munditit con ■ quare ape trahendam, quaprimttm ab infedlaribus quareba peUata, tur,fordidis colores afJtcrnantibus.Sic quoq; à pré' Sapona » cipua amp;nbsp;vtiliare parle,B,adicula S.omanis eflap' ria cur Vo peUata.Saponaria recetioribus dicla eß, quoniarn

CAPVT CGC. 410 (lumdii veflimentorum maculii , fi)rlt;libiift]uc la^ narum exlgt;urgandis ,fa[gt;Bniivicem exhibet. Ho- Herba ba autem fullonum nominata eTi, quèd ea inters fullonum. feUandis feßibm, amp;nbsp;man^onio ftoliendiifuUoiies quot;»tantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Struthion herba ci{ caulelanH^inlt;gt;fi,foIi!io!ex frodeuatibm ex intcruado quaßgcniculatin’,pla= rumque quinis in '»num coeuntibm,infummo colh culorum floribui candidn:radicc,qHam Cu-nmo cc^ Jpiti non in altum vitro citróquefcr longitudimm fundit, magna, tereti amp;nbsp;oblonga, qua conciditur furgandis lanis.

Kaßiiur iiiAßa Syridquc,faxops amp;nbsp;aß'er'n lot eu fraciimt.Hune in bords quibufdam^lantatur-

'Floret aflate,Sunio maxime menÇe,fl:d ferdum continuas menflesfloribuf fragnans efl.

Kadix eins acru cfl,vrinam cit,itcinorofis auxi ■,, liatur,tufli amp;nbsp;orthopnais cu mede cochlcaru men furafumpta.Aluü fiibducit.Fade cum Panace amp;nbsp;Capparis radicefHmpta,caleulosfragit,amp;per vri nam exturhat.Lienem induratum minuit Subdita mëfls eUcit,amp; fatü manifeflè enecat- Cum poleta

Ö* Aceto iUitdJcl'riis toUit.Cum farma honledceil in vino clixa,Mbcrcula difcutit.Mfietur frittered coUyriis amp;“ nMla^atn ijut ad claritatem ocutti’ ram cmßeiantur.Sternatammta eit,amp; trita cum rnedt naribm mfitfi,fer os furent.

Strath ij radice fotißimam vtimar,gaflu aert ^aidem exiflete.Sed amp;‘abfler^t,amp;’ irritat,idealt;f flematamenta mouet.cca cetera omnia qaa^aßa acriaßunt,amp; temferamento ealida.

Medetur morbo re^io if fa radix deco{îa,amp; ins fotam ; item thoracis vitiis.'Vrina cit,aluufilait, amp;vulaas furgat.Ea amp;ex melle frodefi ma^ifie ce ad tußim orthofncea cochlearis menfura Cum folenta verb amp;• aceto lef ras tollit.'Eadcm ca Pa* nace amp;Caffaris radice calculas fian^it,fellitfi Panos difcutit, cam farina hordeacea amp;nbsp;vino de» coUa.Mifietur amp;malagmatisamp; collyriis,(larita’ tis caufa-Ad fiernutamenta vtilis inter fauca.Lie* ni quoque ac iecinori.Padefota denar^vnius fon^ dere ex mulfa aquafulfiriofisfanat.

Sciün radix cafa modo miiltifliciter tunicata corticofaq;,ex q»a (irittt,vt in mco, canUs proßlit turn ex e» flos in lutea candide emergens inßdit, qui cum finuerit folia demum multis fofldiebut emicant lata,nudo nixapediculo, capitia quadam Jpecic,amp;plaraque exais in terram deflexa, LOCVS.

Scillam ter florere,triaq; temporafationu eflena dere/rheophraflut libra feptimo capite duodecimo tradit. Primum enimflorum prouentu, arandi pria mumtempus ßgnificare fcribitfecundummedium, tertium nouiftmum. Qmt enimfuerint ifli, totide amp;arari tempora ferme occurrimt. S cilla praterea fios,-vteft 6erytiusautor,nigrataJpecieprofiliens, modà celeriternon emarcefcat,largos frugumpro» urntm,ac vberem annenam nobis promittit^

Admodum incidentem facultatem obtinet, non tarnen admodum calidam ,fedfecundum hoceam quijpiaficundi ordinis cenflat excalfacicntium, VIRES. EX DIOSCORIDE.

'Vimacrcm amp;feruente habet-^jfata verà mut tiplicem obtinctyftm.Vaftaautluto obUtaßn clh banum conUcitur, aut carbonibus obruitur, donee circunlitapaflafujfKientertaflafucrit.Çluaamaa ta,fi

amp; itceto iUitailefiritf tolUt.Cum farma borJeaceit in vim elixa,tubercula difiutit.Mifteturpr^tterca collyriis amp;nbsp;mala^atii qim ad claritatem ocular rum conficiunMr.StimuMminta citiamp; tritacum mcUe naribus infufa,ptr es furent.

Struthij radice fetißimum vtimur, fußu acri quidcm cxifletc.Scd amp;‘abfler^t,amp;‘ irritât,idea f flemutamenta mouet.ceu cetera omnia qua^ußu acria ßunt,amp; temferamento ealida.

Medetur morborej^ioipfa radix decof}a,amp; ins fotum : item thoracis vitiis.Vrina cit,aluli foluit, amp;vuluas purgat. Ea dv ex mede frodefl ma^ßa ci ad tußim orthopntea cochlearis menfira Cum polenta verb amp;nbsp;aceto lepras tolUt.^adem cS Pa' nace amp;nbsp;Capparis radice calculas fanait,peUit'ß Panos dißutit, cum farina hordeacea amp;nbsp;vino de“ colla. Mi/cetur amp;malagmatis amp;nbsp;codyriis,clarita' tis caufeAdfemutamenta vtilis interpauca.Lie' ni quoque aciecinori.P.adepotadenar^vniuspon' dere ex mulfa aqua,fafiriofis fanat.

klXbci Grads, Scida Latlnis, Squida, S exemplo Varronis,omnihtisnucofficiaif vocatur. Germanis autêMeerzuuibel (Gadis StipoullCjOU Charpentaire.)

Scilht radix cap a modo multif Heiter tunicata eorticofaj;,ex qua priHt,vt in croco, caulis proßlit turn ex et flos in lutea Candidas emergens inßdit, qui cum fenuerit folia demum multis pofi diebus emicant lata,nuSo mxapediculo, capitia quadam /pecic,amp;plaraque exdis in terram deflexa.

iciUam ter florere,triaq: temporafationSeflens dere,TheephrafiHS Hbrofeptimo capite duodecimo tradit. Primum enimflorumprouentii, arandi pri» mumtempstsfigniflcarefcribst,fecundummedium, tertium nouiflimum.Qisot enimfuerint ifli, totide amp;arari tempora fermé occurrisnt. Scilla praterea flos,vteft Serytius autor, nigrataJpecieproflliens, modi eeleriternon emarcefcat,largos frugum proo urntHS,ac vherem annenam nabis promittit-

Admodum incidentem facultatem obtinct, non tarnen admodum calidam ,fidflcundum hoe earn quiflid/écundi ordinis cenflat excalfacicntium,

'Vimacrem amp;ferucgt;tte habet-Ajfata vero mul tiplicem abtinctvfum. Vafta aut luto oblita,m dia banum coniicitur, aut carbonibus obruitur, danec eircunlita paflafujfidenter taflafucrit. (^a amoa ta,fi

ta,Ji non tmoUefcat, altera paßa aut luto circimli’ nitur,amp;caJem ijua JriM funt. Nam qua ita non etffatur,noxiama^is cß,prafirtim interaneu data. Torretur item in oda indito ojerculo, amp;nbsp;in cliba* num conie^ba.Sumiturex ea.adieflis extimis far^ tihuf,quad maxime medium eß,quod cocifum,cfi fufapriore aqua, coquitur,i/igt;uaq;ßiperinfußttjq; dum nee amaritudinem, neque acrimoniä habcat aqua.Siicatur aute in vmbra dtßc(1a,amp; lino tra^ iefla,ita vt ne taleola inuieem je cotin^at-Sic i^i^ turfee la,ad oleu, ■vinu,acetumq; fciUitieu ttimur.

Ad rimas verb pedum a uda S cilla interaneapars ' in olcofvrucfaJla.aut eu reßna liquefafla impuni* tur . Decocta in aceto demorßs à vipera cataplafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ma csî, Aßa eiufdempars vna toßißalis partibtu eclo Jubi^:tur,datiirque iciunis cochlearis vnitu duortimve pondéré ad emoUiendam aluum. Addi* tur potlonihus amp;nbsp;odoramentariis medicametis,amp; iis cum quibtts vrinam eiere voluerimits, hydropi* dsq; amp;ßomachis,quibus innatant cibi, amp;nbsp;morb» rerio,torminibus,in vetcre tußi,aßhmaticis,crue-tareiicientibsss.Trium verb oboloru pondus in de* lindu ex melle jumpßjjcßttis eß. Coquitur eadem cum melle ,jumiturque in cibo ad eadem maxime ( ceflionem adiuuans. Strigmentitiaper aluum du* cit Coda amp;ßmili modoßsmpta,idem potcii. Cd uendiu Scilla vßts iis, quibus intcratseum aliquod txulceratum erit. ProdeTi verrucis amp;nbsp;pemioni* ^ but

CAPVT CCCT. 4XX hut affam inun^ere.Semen ei tu fritum, cam carit cis aut mellc cxcefitarntfimanditarialaum cmol-lit-Profiribits domusfujpettfa toMamuletum ell, EX G A LE NO.

SciBarum inmedicina alba eß qua mafculits,fa tninani^a.Scilla qua caiuiidißimafuerit.xtilißü ma erit-üuic aridis tunicis direftis^qued rcliquum t vine eflyConßtum rußenditHr lino modicis intoquot; uaUis,poßea arida frußa in cadum aceti quant a-fporimipendentia immergantur, ita ne vllaparte Vas contingdt.Pioeßt ante Solflitium diebus qua* draginta oUo.Gypßo deinde oblitus cadtts, ponitur ßtb tegulis,totius diei folemaccipietibus. Pofteum numerum dierum toUitur vos, Scylla eximitur, acetum transfunditur , Hoc clariorem ademfa^ cit.Salutaree?i ßemaebi laterumq; doloribtts,pa‘ rum fumptü binu diebus.Sed tantaviseß, vtaui* duts haußum cxtincla anima momenta aliquoße eiem prabcat. prodeVl amp;nbsp;gingiuis amp;nbsp;dentibus, Vclperficommanducata.Tine.ts amp;reliqua vcn= tra animalia pcllit ex aceto amp;nbsp;mcUeßtmpta. Lin* gua quoque recesfitbiedaprafiatne hydropici fie tirnfintiant.Coquiturplurib.modisin olla,qua cos üciaturin clibanü autfurnu,veladipeaut luto He lita,aut fiuflatt in patinis.S.t cruda ficcatur,detde concidie

conciditur,C0quit»ij; in aceto,tum firfentium iS}!^ bus imponitur.Tofl^ qntquefurgatur,amp; medium eim iterum in aqua toquitur.V/bsfic rofta ad hy* dnpicos.Ad vrina dendam tribus obolis cum mei le amp;nbsp;acetojiotaAtem adJfgt;leneticos amp;‘ftomaehd tos,finonfentiantvlcus, quibus innatet cibus. Ad tormina,regios morbos, tußi^p veterem cum fujpi‘ rio.Difcutst amp;nbsp;ex filiisflrumas, quadrinisdiebus filuta.Furfures caßtiSyt^ vlcera manantia iUita, ex oleo cofta. Coquitur amp;nbsp;in meUe cibi^-atia,ma xime vti coitionem faciat. Sic amp;nbsp;intcriorafur* gat.S.imatpedumfinatin oleo cofla,amp; msxta re fina.Semen eiuslumborum doloricx mede imponi’ tur. Pythagoras Scidam in limine ianua fujpêfim, malorum medicamétorum introitum pedere tradit,

Totiplt âyp!» Grads, berba Pedicular S ris et Vituitaria latinis,oßidnis Staphifa* Pedicular gria,Germa.'Rifzmâtz (Gadis de l’Efta» ris quare phifagrie,ou l’herbe aux Poulx.) Pedicularis dma. ante Pituitariaq; Latinis à viribus quas habet,dir Vituitaria da eßerupentibus enim è corporepedicuUs ex oleo Vnde, inunda aduerjatur, amp;• comandueataferuore mul tarnpiluita trahit. FORMA.

Folia habet Labrufca incifiris diulfa, etüculos redos,niodes,niff-osq;, flores 1 flati ßmiles,flemen in VafleuUs

CA P VT CCC H. 4XJ DafcuUs virüiibus pmiUbifs Ckeri,trianfft!um, at JpcrumJit ni^of»brufum,intui candiilu)n,gH?iu aac.thec d^cri^tio hnba hukcitifu bic effi^em damuiaperomniaquadratjfloribui titntu excefth, qui mmimè Ïfati fimilcsfuut, neque in colore,ncq; in quantitute.lfitis cnimflora luteifunt,amp;‘ cxi^ ^i,huiut co tra fubcaf^, ac muite maiores, vt hine ferèflufliccr cam herbam non effe qua veterts fin^' gunt Staphida agrian.Cxterum cumproximè tarnen adpielurant accedat,neque viribusdi/ietad* modum,inter Stapbidis agriasJpecies rcHè ipla* rifque hodk herbaria reifludiofls conumeratur.'Po lia enimfertplarunquefeptcm,aliquado ctia pau* doribus indfitris diuifa,celiculos rcflos,nigros,cSf‘ infollkulis herbaceisfernen triq«ctri!,in nigi-o fub* rufrm,inlus cadidum,guflu acre,ita vt ills onnes nota,demptis floribus,rcjpottdeant.

Nafcitur,Plink authorc,iu opacis.^a cuiuspk duram exbibemtes, niScpaßim in hortùplätatur. TEMPVS.

Q«BOT vrends vim babeat Staphis agria,conf* quitur cande in -quarto erdine eße cxcalfacientiu amp;nbsp;deficcantium.

deJcrit,craJ]afcr vemitum jmrgant.SeJqui bibf rint^mbulare debent, (^inet am aßidue attendelt;= re olgt;ortet,amp;‘a^ud mulfam potui dare,tjuid ßra»^ gulationis fericula inférant,amp; fauces deurdt. T ri ta eadem,amp; ex olco inun{ïa,pediculationi, prurit gini amp;nbsp;feabiei auxUiatur. Pluriniam cit pituita commanducata- Décoda in acctii,dëtium dolorif ea coüuantur,fubucnit. Gin^iuarum rheumatifmu fiflit- Vlccra oris, apthat nominant,cum mcUe fi^ nat.M.ifceturpraterea vrentibus mala^atis.

'Vchcmenttr acrem obtinct facultatem,adeè vt ex capite purget pituitam, abflergatj; valenter. Itaque adfeabiem accommodata eß. Sed amp;nbsp;vrem di vim aliquam habet.

V^ucleis dus ad purgationes vti non cenfucrim propter ancipitemßrangulationem,ncc adpituita orisficcandam:fauces enimladunt.Phthiriafca^ put amp;nbsp;reliquum corpus libérant triti.Pacihui ad* mixta fandaracha.Xtem pruritu amp;pforis.Ad det tium dolores decoquuntur in aceto. Ad aurii vitia, rheumatifmumgingiuarum,vlccra oris manantia. Vlos tritus in vino contra firpentes bibitur. Senten enim abdicauerim,propternimid vim odoris.f^o ddeam Vituitariamvocant,amp; plagis ferpentium Vtiqs iUinunt. Itemphtbiriaß,qua Sylla didalor confumplus eß, Nafcuntur quoq;infanguine ipfo hominis

CAPVT cccirr. 414 fgt;i»ninii animaHa exefura corpus.S^cpfiitur Stoa phidis a^iM fucco,cü oleo pcruPlis corporib.iixc ^uidê in aceto dcco{la,ctM vefles eo txdio liberat. DE SESELI MASSILIENSJ.

num dicitur.Semcn tarnen quad à fiP^‘^~ /“^t^^ ^ partis hocnomine venditHr,non bs^‘‘ßilicnps,CcdJ^J^‘*^^^^^ fiamaritudine refpicias, ^etl)iop^cJ,vel quad ma^

gisveropmile cß,PelQponeßaciQgt;cutrius enim i»a te^ram imaßnem vidimus') Sefcli fernen eßdatius enim, odoratius, amp;nbsp;carnopus Mafilienp exisbit. Cermanis incognita bafbenut planta fuit, ob id Sefel reibe iUam appeUabunt.

Voliagcrit Fceniculi,crafiora tamen-Cauleve-getiorcm,vmbcllam Anctho ßmi!em,in qua fernen eß oblongum,anguloßtm, amp;nbsp;deguTbanti confeßim acre:radicemlongam,amp;odoratam, E.r qua Dios feoridis delineatione fatis conßatßirpem,cuius ph iburam damns,efe Sefili MafilienPe,quod huit ni I mirum^iulla prorfus nota rcclamante, tota defiria ' ptio fujp-agetur, (fuid mu!ta?data ctiam quad pu» l gula iili non rcfpondercntnotaitamê cum cas quoi i feteres Sefeli attribucruntfacultates obtineat,cia tra omne periculumpro eo vfurparetur.

Qptlmu iuxta Maßiliam,tcßc DrofcorideiGitl-liit vrbcm aitfcitur,Vode etiam co^ominatum efl MaßiUcnß, Pnucnn autemalUs ijuoque in loeit ea!idieribuf,amp;'»lt;lt;cinplierif!jue CcrmMiiit hoi'-tKifid non nißÇatum amp;cultugt;n.

Seme amp;nbsp;radix calefacicndi vim obtinet.Stra* yttria,orthofncea,vterifujfocatienibus amp;nbsp;comitia libntpota medenlur,Menßs C^ fetus ex vtero dn» cuMAnterancis omnibus profunt,amp; diutinas tuf-fes fanant, Ipfum fernen cum vino potum coSlioni confert,termina difcutit,amp; epiaUsfebribusvti-le cß. Ad arcenda in itinere fri^ra cum pipere amp;nbsp;vim bibitur. Datur capris ahuf quadrupeds bus bibcndHm,vt partus iuuct,

Scßli amp;• radix Civfema vfjucadeo cxcalfacit, vtadmodum vrinam moucre qucat, Sedamp;te-nuium efl partium, vt amp;nbsp;comttialibus,amp; orthos puteis compel at.

Vrodefl homini ad tufim veterem, rupta, com uulfa,in vino albopotumAtem opißhotomds , amp;nbsp;ieduorum

CAP VT cccirrr. 415 teemmi 'vitiis,amp; torminibM^fl^' ftran^uif^ttdud» rumauttrium liffilarim nicnj'»ra. Sunt amp;nbsp;folia ytUiaiVtoiua partie adiuuent ttiam quadrupedu. Hoc maxime pafei dicuntur muaparitura.lUmi tur amp;- i^m facro.Multum in fummo cibo coOioni-bui confcrtiVel folio,velfimine. QuadrupedS quo^ que aluu fiflit,(iue tri turn potui infufumfue ma^ dendo commanducatim « fale. Boum morbu me« detur,vel fi contritum infunditur.

QVum ipptoraremm quo nomineßirpem bac Vetera Grad amp;nbsp;Latini,ßmodo iis eo^sita •^ fuit,appellarint, maluimm interca vul gari vti nomendatura, donce aliud certiM nomen inuenerimus. Elatinen tarnen eße iudicarem,fl folia pulïlta,pilofa,amp; rotunda obtinerct.Nücquum nequepu(illa,neqHepilofa,neque rotunda,(id mu-cronata effe videantur,certifatuere nihilpojfum. San^ui^rbaveri dida eß hac herba,non quid San^ifor Vulneribus inieda ferrum amp;ßieula facile amp;nbsp;eu ba cur di-tra fenfum doloris cxigat,vt nonnulli arbitrantur: Ha.

j idipfum enim non poße mirifea qua iUi ineß ad-ßrinredi facultas abunde oßenditfedpetius quid ei infißendofanguine vndecunque emanarit, mira ' admodum inft ejficacia,adco vt hunc ipfum quas fi abforbere videatur-Errom aute huius nuUa alia HH caufa

Eriwci)’ caHftefl,»ilicjuoilhatteflirpemmulticum eaqua riiqiti Pta hodie Pimpitteda vacatur, confundant,tjua certe f incUam profiter caliditatemquamobtinethaudcxiguam, cum Saip quandametiamtrahcndifacultatem habete vides guiforba tur,adec, vt infixa carport extrahere facile qaeat. cofundut' Çi»àdvcr'o cum pimpinellaconfuderint non alia far lam efl nomine, quàm t^d buitte folia froxia mè ad Pimpinellafolia,qua itidernvt hacfeiras ta fHnt,aecedere videntur.Sed hac confnlionö cas ret crrore,vt paulo pèfl dicemut. Girmanis hac herba Kolbleskraut,« capiteUit qua rufifcentia bits puitcbu maculattijunt,dicitur.tionnulli etiam Germanorum Hergots Bardin nominant, Z^is dametiarnàßftendo fdn^uine Blutkraut.

D«o funt citu herba qua Sanvuifarba vacatur San^uifir genera,Vna enim maioribus confiât foUis acloffos ha maior. ribue,coliculis tarnen tenuiaribus,idcoq; ab hacfo-Hinors liorum forma maior à nabis difta efi. Altera mi-noribus foliis,colicalis autem maioribus efe depte heditur, quare ab ifia foliorum effigie rede minor 'appeUari potcfl,vt inter cas aliquoddifcrimen effe herbaria reifiudiofi hac ratione animaduertaut, FORMA.

Herba eßa radice craffa amp;nbsp;longa fiatim folios fa,minor potifimHm,coliculos habens plurimos rus bcntes,feliaafpera,in extremitatibus late ermata t^ferrata, in fummo coUculorum capitella ruffes * . * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feentibus

CAPVT CC Cllir. 4itf \ [(cntib.ftuncT:! maculata,cjult;i fi h iaat flora cxcut herbacci, in medio enceam comam oftendentes.

Kafluntnr locis inc»[tir,aridioribut, z^ foli ex* fofltis.Vndc iterum coUigcre licebit non effe Elati* nen, vtcunqued facultatibus illiu» non diflerepet, quod Diofeoride amp;nbsp;Pl^io teflibuf,Elatiae in cub ^^ amp;fr^ctibusprouentat.

Cuflantibm adftriSHonêbaud yalgare ac viÇeo-fitatem berbafritJe ferre videtur.Ç^aprofterfle* cam admodum confiflentiamnacla cft,fimulq; cor^ fora conti aberc,amp; censbringerc potefl^atejue adeb emplaflica.cs quod^utmofaflt.facultate obtinet.

^.xiisqua diximtuabundè cofafotranque San* guijirbam in reflrinprendis acfupprimtndu fan^ia nis profluuiis ejje efficacißimai, adeb vt nonnudi tonflanter aflerantjCM etia manibm geTiatm fana guinem vndccunipue manantem fifterepoßc.^xfe* rientia certè copertum eft admuliebreproflunium fanandum,nullum poße repeririprafentiw iis fl ire films frafidium.Glutinant etiam vulncra ill arum folia, careinomatißue amp;nbsp;fflulis medemur. Gme-rtfum denique ac flrenuum remtdium eafdem eße nd dyjcntcrias,amp; reliquos yetrisfluxusfli exaqua

aut vino bibanturinemini non mtu ejl.Quid mul-ta? Elatines herba, cuim ccrtè ha duaftirpes ^i rimpinel nut effe vidcntur,facultates habcnt. Quart tot» ae la non fi- lo mant qui herbai haitVlfifjiraetiam comemot

lum facul ratum eßt cum Pimjiinclla cenfundant, quid hac tatibui, ifÇa acris admodumfit amp;nbsp;multum calida: ida con veructia tra fafiorc,bami fiecmatqu^Elatine,adßrin^nte. firma à Verumnon tantum differunt facultatibtn, into c* San^i* tiam odore,coloreq; filiorum,maximè veriflorum fiorbadr’ diucrlitate,vt quiuu exvtriufique her ba figura uerfit, coUationefiatim defrehendet, i auh-r^^uP- DE SCOLYMO. GAP, CGCV. f'ixnè’rCito.r; Scolymus Artichaut Gallis.

CarduM. '^ nó\Vfiof Gracu,Cardui(t amp;nbsp;Strobilm La» Strobilitt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linu,Columclia Cinaradicitur. Sunt qui ho Cinara, die Arcocum corrufia voceHomincnt,lirimam vo* cis lyUabam articuli vice fiafonentes, AlUfaulo Alcocalfss redit» Alcocalum vocant; Cocalifiquidem nomit Qocalm, ne,nH.v pinea,cui Scolymi capitulumfimile eft,ve» nit.Nunc vul^o herbarioru ab articulefiatim dua Artic*ca- biu interiedis Uteris Articocalf»,aut cxpunflavo lm. cali,a,Articocli»,vel mayfis curtalo,vtfirèfit,ve» Articoca. cabulo,Articolsvel Articaca nucupatur, Germani infiar vul^i ArHcoct,(Gal, Anichoutfiomina Strobilus bimt, aut Strobildom. Strohiluauie R,om.hanc i ur dtda, fiirpem non alia ratione dixerunt,quant quid dus capitulum, vt diximui,firudtli nudeorii firic pi-

■néant nuccm referre vidctitr.Cinarä vero pint qui Cinara a^hcllatam putent, quódfitum amp;nbsp;cultum cineri- quare ajig hut vaudeat. Alii à anarajiotim fuclla,qua in ct pedata, iusipecid Carduum mutata cfl,di^am eße volut.

folia habet Chamxleontis, amp;nbsp;Jpina alba vocan ta ßmilia,niff'iora tarnen ac,craßiora. Caulent ca mittitoblon^m,folicifim,io qua capitulum Jpinoa fum. e^adieem veri ni^am amp;nbsp;craßam Hac Dio« ßorides-Catcrü caput dus amp;nbsp;vertex inÇquarofum extuberatglobum, corticoßs vn^uibus tur^cnlem, /picisq: fquamatint coa^entatum, quorum orbis exterior viret,intcrior niuco candore nitefcit. flos purpurco rutilât colore,qui tande cuanefeit inpap^ pos.Caput vetuflate tande dißilit in cortice as la* minai,fernen ölendem Cniciß^ra.Nos tarnen ina tepam Scelymi fadem ac piPluram hoc tempore dare no potuimus,quodprimo anno fruedum fuum no oflendat.Curabimus autem alio tempore vtßua dioß inte^ram dus habeant piduram.

f}ußiuam,quod Çciam,in Germaniaprouenit da Scolynius nara,nißfata et eulta. Quare Scolymusqui in hor hortenßs tu colilur amp;nbsp;plantatur,verè Cinara exiflit.Quod proprie ideo monendum eße duximus ,quia inter Graces Cinara eße conflat,vteß Paulus amp;nbsp;Aetius,qui Scolymum dicitur.

à Cinara dßcriminant.Non eß autem aliud inter icolymin eoißirpes diferimen, quam quod Scolymus férus

*ft ^ fyluefler,Ciitaravero domita [ultUiidcoq:^ ttotmulUs Cardans altUis nominatur.

C^iMm Solflitiam afliaam agitur, Scolymlflos erüfitjîîefiodo in hb.ij.cui titulus Opera amp;nbsp;dies, teße, qui eaflorente cicadas acerrimi cantus effe, amp;nbsp;mutieres libidinis auidißifnas,virosq; in coitum pigerrimos,capite,genibus, actoto corporepra Si* rij aßu arejeentibusßeribit.

(yuafecudum qualitatem editur aflio,calidum inficundo ordine completo,aut tertio incipiente, medicamentum indicat,ßccum veto infecundo.

Spadix fcolymi iUitagraueolentiam alarum, amp;nbsp;totins corporis emendat.ltem fidecoPda in vino bi* batur. Vrinam etiam copioßtrn fietiddmquepedit. Herbaciim recens nafeitur tenereCcitve,aJparago* rum modo in olera tranßt.

Scolymi radix copiofim vrinam graueolentem elicit,ßquis earn invino cocT-am bibat:ideoq;gra* ueolentiamfinat,tum alarum,turn totius corporis, Atque hocßme medicameto ex tota ineß effentia, vtpote eins facco exißentc purgatorio. Et in libra fecunda de alimentorumfacultaiibus -prauißted edulium eß Cinara,pracipue cum iam durior cua* firit:tHm enim bilioß humoris copia abundat, to* tuque

fumatur.Sitamenin Patina autfarta^inead efim fraparctur,abfque Us comedatur. Plarique enitn fic dus veluti cacumiaa comedunt, quaßondylos

no,Pießodo et Alcao teßibus,qui ßoretc ca cicadas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'''

acerrimi cantus cße,amp; mulieres lihidinis auidißk magt;,virófque in coitumpi^errimosfiripfire, velut prouidentia natura hoc adiument» tune valentifi ßmo, Itcm^aucolentiam alarum emendat radk cis emeduUata vncia, invinifalcrni hem inis trk bus dccofla ad tertias ,amp;a balneo iciuito, itemq; poft cibum cyathußn^lispotaMrum eß, quod Xenocrates promittit experimento , vitium id ex alis per vrinam c^^uere.

Htrba qua ojpeina Sphatulam firtidam Voc Sphatula cant,qubd ff^auem exhalet odorem,qHomolt;‘ fectida i ur doveteribus ßt appeUata nondumcertb feite pof^ dicla. fum, Nomen quidem ipßmXiphii fc» Gladioli

Sphata. fpecicm effe doccf Sfihatä ßquidem LdtinisglaJiS Sphatula ßgaißeat.Non effe auum Xiphiumradix cita cui^ ßetida no denter admodum igt;ßcndi!,lt;jua non efl buUoJd, nee e i Xiphia ^emina,ita vt altera alteri inßdeat,ßcd caßUame^ nm. tiiflbrata • Neque etiarn Spar^anmm eße fartim S^on eTf folia eimjqHa interram non firoeambant, partim Spar^a^ etiarn firnina,qua mni» pillais, fedfollienlis aut niant. filiquit profert. No» vidctitr etiarn eße Xyrit, No» cï{ quod iUa radieem habeat lon^am amp;nbsp;rufam,spha Xym. tula vero fatida nedon^am nee rufamfed rotund dam,atbam amp;nbsp;capillatam.Tamenquicquidßt^e tilem M eße foliorum ßmilitudine confiât. Ger‘ mani cam Vuandtleulzkraur, à necandis limp cibin appellant.

Volta IridifimiUa habet,minora tarnen amp;nbsp;anquot; ^ufliora.Caulem ex fi mittit,in cuiutfummo filin’ culos aut fiUquai Paonia famina non difiimiles profert, qmbm dehifientibitt fernen in iis apparct rotundum amp;nbsp;rubrum .Kadicem obtinet capilia^ mentis multisfibratam,

Circafepes amp;nbsp;dumeta nafiitur,fiequens in Ita^ lia.nufquam tarnen in Germania,quad feiam, nifi fata prouenit.-

Vruflum feu ßliquatfuas autumno profert, ac fubindc in iis,vbi dchifcunt,fimcn ofiendit.

Vehementer acrem qualitatcm obtinet,adeo yt gußata,fauces quaß vrere videatur. Preinde cali dam amp;ficcom admodum effe conßat.

No» multum à Staphidis a^'ia viribus abeße a^paret:valenter enin^abßergit.Hinc adfcabiem, dus potifimum fisccses,abi^endam vtdis efl. Sur“ culos etiarn amp;ßicula,pertnde atque 'Kiphium amp;nbsp;XyrisJins dolore extrahit, Cimices quoque necat atque fu^at.

Latinè Vocatur. Ojf/cinu Pelytrichon faljo chon oßio diciturdd enirn nominis Adianto herba,quant ho- cinarum, die CapiUum Veneris vocant,Diofioride amp;nbsp;vete» ribus aliu teßibus,debctur. Germanicè Vuidei» todt, oder Abthon (Gallis dn PolytrichonJ Trichoo appeUatur. Trichomanes autem à facultate fua manes cup Graci nominauerunt, quidßcslicetfluentem capil“ diHum, lum expteat,amp; ßubnaßt faciat: fi Ctxov enirn ca^s rarum vocant,7fiy(ot autem capiUum.Hoc etiarn Capivaris nomine Capillarem latini dixcrunt.

filicißmUe cß Trichomanes ,paruum admo“ dum, ix vtraqueparte ordinequedam folia ha“ bet

bet teniu'a,tentisfyura,contraria inuicem ,inra^ mulis teimibittj/^lendefcentibmtfitbniff’is amp;nbsp;a»^ ßeris-Cnius eguidem deCcriptionis nota omnes,nul^ lap enit in réclamante, herba idi quam bodie ojpo cina Poly trichon vocant,pulchre quadrant. Siquilt;‘ dem cauliculif iunceis, quincunciaUbut, à radice flatimpent foliatis confiât,^Uis rotundu,lenticu^ la forma, aduerfis interfefediculh ramuliffubnb’ gris amp;nbsp;»itentibiu,fineflore,finefemine.

t^afiitur inpalufiribiu atque vmbrofis locls,hit mentibm muris,amp; iuxta fontes, baudfeats atque Adiantum,

Trichomasses in caliditatc quide ^fi^iditate fymmetru efl,verùm deficcat,extenuatamp;digerit, VIRES. EX DIOSCORIDE.

Eadempotefl qua Adiatum, Cum itaque AdiS* turn aliunde in Cermaniam fit deportatsdum, amp;nbsp;Trichomanes paßim proueniat,li cebit hoc in alte rists inopia vti. Et confultists multi vt Trichomaquot; ne vtantur Offidna, quam Adianto adulterine, Prodeft igitur Trichomanis decorumpotum afib* maticis,dyjpnoicis,f(lle juffufis,lienofis,vrinaq; dif f cultatihus,Calcules fiangit, Aluumfifiit, Nenes natorum morfibfts,amp;fiomachifluxionibsts in vi» nopoo

CAPVT CCCVir. 430 wpotum meJeturMenfisd^fecundat ditcit,fan* guinii autem reiefHonesßßit-Crudum iUinitur ve nenatorü gt;norßbm.A.lopeciai explctßntmiti dißh M.^urfurcs amp;achores cum lixiuio exterit. Cunt ladano,myrtino,ßfino,aut hy^opo amp;nbsp;vino capiUos dcflucntes continet.Decorum etiam eine cum lixi» uio 0“ vinoß co abß^antur,idem poteß.

Alopecia! denfat,amp;ßfumaf amp;nbsp;abßeffu! dißua tit, lapidéfqucfrangitpotum. Vifcoßrum ci'afß* rumque ex thoracepulmoneque exereationibm no mediocriter confect. 'Ventris profluuium ßßit, nul* lam tarnen manifeßam ealiditatem ajfert ,ßcut ttecfiffditatem.

Calcules è corpore miré pcllit,fian^itj:, Vtique ni^um , QiM de caufapotius quam quid in (axis nafceretur,ct à noßris Saxifiafum apptllatum ere diderim, Ribitur e vino quantum terni decerpfere di^ti.'Vrinam cient.Serpentium amp;nbsp;araneorS ve* nenis reßflunt, in Vino decoéli aluum ßfiunt. Ca* pitis dolores corona ex iis fedat. Contra fiolopen* dra morfus iUinuntur, crebro auferedi ne pereant. Koe dVinalopeciis-SrumM difcutiiit,furfuré/que infacie,amp;capitis manatiavlcera.Ciccoelii ex hit prodeßfu/pirioßs,amp; iecinori,amp; lieni,amp; felle fuß fußs,0 bydropicis.Stran^ria illinuntur,amp;reni* bus cum Abßnthio . Secundo tient amp;nbsp;mensirua, San^inem

Sa^^uinemfiflunt ex aceto^aut Kuhs fucco f»ti.Tii* fanées tjuoque vlcerati ferun^untur ex iss cum ro^ faceoamp; vine jiriits. Folium in vrinapueri imfu‘ bis,tritum quidem cum ajgt;hrlt;initro,0‘ iUitum vet tri mulierum,ne rugoftssfiattfiraflare dicitur.Pert dices amp;^adinaceospu^Mciores fieri putant,in cit hum eorum additis,pecoiiq; ^r vtilifiimos.

DE TELI, GAP. CCCVIIf. loni t^er/s- Fernumgritcutn corrupte. Vulgus S?ne» ' nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;grec.pet S loco F.

THKi(,gt;(^oi£rit cdyon^u{,^vK^^a( Grat cisiFcenugracum Latinis: ofiicina genuinum nomcis retinuerunt: Germanis Bockshorn, oder Kuhotn.fGdZl« Fcnegtei,ou Fenegree) diet* turMagnagi-acarü appedationumpars à ftliqua‘ rum quasproducit figura defumpta efi ; ha enim Ceraltis tomiculis fimiles exiftunt. HineCeraitis à cornu cur diPla. fimplkiter dici capit: H^pa! enim Grads contu Kegoccros ^ß‘ ^‘^‘^^e^ autem à caprini contufimilitudine, Zuceros quemadmodum à hubuli amp;uceros, quod fianè m* men Theopbraflus libro quarto de hifloriaplantât rum idi impofuit.Cùm itaque corniculis fimiles hat beat filiquas, fat lam eft vt idam Columeda finit plicitcr Siliquamnominaucrit, Plinius Siliciam, yarro Siliculam.

CAPVT ecevrrr. 431 »e Tri fini,flore candido amp;nbsp;exi^o, femme in flli* qiiie obloH^is,ac cornu inflar incuruis fleluo- Kadu ce flubrotunda amp;nbsp;oblonjr* innititur,

lunio £gt; lu!io mefll^floret,amp; Vnà filiijutupro ducit. Semen tarnen inAu^flo maturum le^itur.

Uodieiidi amp;• dißieiendi facultatcm habet fane* ^ad farina, Facit ad inflammationes ijua intua firtsj: funtfi cum aqua muljd dccofia trita idina* tur.Lienem cu nitro amp;“ acelo fibacia amp;nbsp;idita mi* nuit.Dccoclü eiat infeffu ad mulichria mala,quie* (mq; per inflamationes autpracluflonei confiflut, Vtile efl'F-xpreffm Fimoi^aci in aqua decoflifuc* cfti,capidos,furfuresCn achores exterit.Cum anfe* rino adipc pefli'rice apponitur,loca quaiuxtatte* rum firtt emodiem amp;nbsp;rclaxani-V iride cum aceta imbeciduC exulceratis loch prodefl.Decoctd eine adueifii tenefmos, (pt^^auiter oient ia dyfcntcrico* rum excrementa confirt-Oleum eim cum myrtinu capnios 0“ ingmitalibuf cicatrices abfler^it,

Fanumgfxcum habet etiarn abßcra^endi vires-VarUs modis comeditur,fed cojgt;iofiusfamptum caa fut tentât. At cremor decodi fano^aci cum mo* dice meUe exhibitus, omnes deprauatos intenino” rum humores educit. Permodieu ejfe oportet quad permifcetur mei, ne erodat. In diuturnis veri doh^ ribus qui ftnefebrithoracem infeßant, finies ß‘ tnulpalmuhe elixantur, indeJiKco exprejjo mei* léque admixto fuppofitis carbonibui rurftts deco* quuntur vjque ad congruarn conßßentiam. Datur id diu ante cibum, obferuariq; oportet ne iis exhi* beatur-qushus facile caput dolct.palmula enim ca piti infefia [unt.

Vis eins ßccarc,mollire,diffbluere-Succttsdecodi faminarum pluiibtts mails fubucnit: ßue duritia, ßue tumor,ßue contracUefit vulua,foucntur, in* fidunt.Infufum quoque prodeß . [urfurcsin facie extcnuat.Splcni addlto nitro decorum amp;nbsp;impoß* turn mcdetur.Itcm ex aceto. Sic iednori decofli. Diodes difftcUèparientibsts fernen citts dedit ace* tabuli menfura triium in nouem cyathisfapa ad tertiaspartes bibcrc,rt qui biberent in calidala* ttarentur, E t in balneo fudantibus dimidium ex re* lido itcrum dedittmox à balneo reliquH, profum*

Wo auxilio.quot;Farina fmrii^'xdcum horded aut Uni femine decofta aquamulfacotravulux cruciatui /ubiccit.ltemqsiw^ofuit imo ventri. LclirMdcnti“ ffncSiCtdfihurfrf’ariportionemiftafarina curauit, nitro ante praoarata eutefapim die UUnéstfenma ^iq;ptacipies.Tbeodorm Feenc^acomifcuitquar tä partem pur^ati Ï^^furtq acerrimo aceto ad le^ pros.Camion Fani^acifemen acetabuUdimidia menfura cum fipa (ir aqua nouem cyathis admë^ fes eiendos deditpotu. Ncc dubitatur quin decoflu eins vtilißimum fitvuluis, mteraneisf exulcera-thjllcutifernen articulés atquepracordUs. Si verb cü M.alua dccoquatstr, poßea addito tnalß petits, ante catera vuluis intcranei-f laudaiur:quippe eu vapor quoque decocUplurimumpefit. Alaru etia graueolcntiam dccodum Fœae^xcifernen ernenn dat.Farina porriffnes capitis furfuresq; cum vino amp;nbsp;nitro eelei'iter toUit. În hydromdite autem den coda addita axungia^enitalibiis medetur.ïtepan rotidi,poda^a,chira^a,afticulis,carnibuiq: qua receduntab ofibus.Accto verbfitbada luxatis.ïln linitur amp;nbsp;tieni décoda in aceto,amp;melle tantum, Carcinomatafubada ex vino pur^at,mox addito melle perfanat.Sumitur amp;nbsp;forbitio è farina ad pen dus exulccratum, logamq; tufim.du dccoquitur donee amaritudo deßnat,poßea md additur, DE TELE PH IO. CAP.

Telephium pingit vulgo Gallorum Orpin diftam hetbain,in qua tamê quidam defiderantur.

pbium amp;nbsp;lUeccbra Latinis,ojftcinis amp;nbsp;vub Craßula ga Craffula malar appeUatur. Sunt qui Faba eraf j maior. nbsp;fam, à foliorum quam cunt faba habentßmilitua

Faba eraf ne,nominent.Gcrmanis Vuundkraut.Knaben-fa. kraut, Fotzzunang. Fotzuuein , (Gallis du , Telepbiu Chicottin)dicitur.Telcphiuvcrodifluefl,quod Vnde di‘ vlceribus maUgnis amp;nbsp;deploratis,quibus Tclephus Slum. nbsp;nbsp;nbsp;My fia rcx ab Achille vulncratm cofenuit, qua ea

Diofiorides duo genera fitcit.Vnumfloribw ah quot;Telefhiii bis, quod mbu Telefbium album nominale fias album. cuit,Germanicè Vuundtkraut das vueible. Ab tcmmfloribiu luteis, quod Norimberga me vidifi fi memini.Damitf pro iUo Telephiumpurpurafib tibusfloribue emicans quod ad differentiam prio‘ Telepbiü ris Telephium purpurafcens apfcllare volumm, purpura^ Germanici Vuundkraut das mennle . PMtfr [cens, nbsp;nbsp;nbsp;fiares qui in primo candidi funt,in boe au tem puis.

A rrual/ulü^btul’purafientes, foliorum etiam colore dijfcrunt, qui ‘ivèl^ta^'^uni! '^ candido viridis amp;nbsp;herbaccus exi^it, inpurpu^ A'eu.i’^Pjitei, fofcentc autem paulo paUidior . Catera ernnia xóDaetiS ricê in üsfimilia apparent, folia potißimum , qua

CAPVT CCCIX. 433 fabacea fror fits funt,niß quod fin^iora, ^ craß ßora exißunt-

Volilsamp;caule Portulaca pmilis herba Telct fhium . Alas binas inßn^lis foliorum gmiculis inhärentes habet. R amuli à radice fini fiftenive frodeunt, refertifoU^caruleis, craßisaglutinoßs, carnoßsßores ills lutcs,'velalbi,vel furfurafientes radix ima, quod Diofio.omißt,snumeris tuberibsta fcatet.No eß autem cssr diuerfism Telefhium hoc nomine ab ea hcrha,quam herbarq hodie craßula maiorem nominant,fißiiecmur,eum omnes reUqute nota à Diofioride commemorate , iäi adamußim conueniant.P.tfolenne certe efi Diofioridi vt mub tos notas,in hisfotißimum herbis quas iffi no vb dit,atqueadeb ex aliorumfide fingit, easq: maxb mi quidem necejfarias omittat,amp;filentio trafiat. Quibus etiam accedit loetss natali!,amp;facultates Tclefhq, qua eadem funt cum sis qua Crafiula maiorirccentes herbarq adferibunt. Suntqui alteo rum acetabulum eße futenti quorum fane finten^ tiam non admodum abfisrdam eße itsdico,

Kafiitur intcr’vites, loess cultisamp;isscultiSfhu“ midis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMP VS, ''

Tclefhium txiccat ordineficunda intenfi , aut certe princifio tertij, nontamm infigniter calida, 'verum in hoeforfan quijpiam ipÇum frimi effe or‘ dims cenfint.

Volia finis horis illita,albas vifiUgines finUtfid ef ortet poften hordcitcca farina iUincre locum, Q^nctiam alphas lollunt^um aceto infile intfn’ fla.Scd vbi inaruerint,abfierguntiir.

Telephitsm detergendi amp;nbsp;exiccaisdifacultate efipraditum:proinde adputrida vlcera conuenit, amp;nbsp;Icucat amp;nbsp;alphas cum aceto (anat.

lUinitur Icntiginiidr cum inaruit teriturAllini-tur amp;nbsp;vtiligini,ternis fere menfibsts finis horis not fl is aut diei,poflea farina hordeacea iftiisitur, Mf* detur amp;nbsp;vulncribus ^fifiulis.

R.ecentiores herbarijfia Crajfula maiori lit cu-tandis vulneribus, amp;nbsp;ftfiendo fanguinisprofuuia vtuntur vt eandem effe cum Telephio tel hoc fab tern nomine nemo dubitare debeat.MagnS aulem efficaciam habere in internis potifimum vulnerb buiamp; vlceribus, mirifeeque herniofis prodefi; ii* dem tradunt.

QVonomiiiefriitatimflatal}‘tc Critek aut Latinis aliJicUaM ßt medicis , ignorare me ’‘—fateor. Confiât tarnen Viola inodora genus ejje,amp; mcaijuidcmfintcntia Ïouis fiorem. Touts flos. Vulgut a triplici Coiffe floris, herba trinitatis no^ Herba tri minat. Sunt qui !aceam^ amp;nbsp;herbam claueUatam nitatis vn appellat.Cermani DreyfekigkeytbluinenjC^ dediéla. Freyfchan)kraut(Glt;ïfi»Herbede la Trinité} lacca. focant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Herba bac folio efi initio rotundo,per ambitum firrato,pr»ceflu teporis oblongierc,cauliculo triant gulo,intus cauo,lcuitcrfiriato,ex intcruallis geni= culato,prodcuntibits ex alarumfinupediculis lon^ gis.inquibMfummatim elucetflorcsfigura amp;nbsp;fle» de violaru purpurearu,fiipcriore parte pnrpurei, in medio cadididuferiori vero lutei,radiis quibufi dam nigris diflinfli. Qgibus decidentibus fimina protubérant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L O C V S.

Sua fiote in aruis interdit prouenit. In hortis ta men vtplurimum plantaturfieciofio’ q; nafcitur. TE M P V S.

Herba inguflu lentorem quendam, atque mo* dicarn acrimoniam ecu mordacitatem pra fifert, H ij atquea

atqucitdeo à Sym^hyti temperamento nonadmot dum abeffe vieletiir,id quad etiam ex facultatibm quM illi recentiores tribuunt facile depreheditur-Calida itaqueamp;ficca efl.

Quum acrimoma ratiene incidendi vim quanta fiam habcat,ideo reSle recettes aßhmaticisjpul monlfque phle^oaibui prodefe tradunt : collet Hum ßquidem in thorace amp;nbsp;pulmotKpm cxpur‘ garcpotesl. Üac ratione puerorum etiam comh tialibm morbis auxilio effe filet.Caterum nonpa^ rum adpruritum amp;nbsp;p:abicm confcrlr,omnidque cu tu vitia emendat,idq; mediocris acrimonia amp;fic‘ citatis rationc-V leera etiam,quia vifoßtatem ob‘ tinet,^lutinare potefl.

TZÜTÄoViH ffSHT^óv Grxcis,3ctaLatin!sap pedatur Germams M angolt, oder Pi (Ten c^tAo» (Gallis delà Porrée^oudela lotte.) tr^ßrÄoi/ vnde dp autem Grad ab impulfu nominarunt, etenim cub Hum, nbsp;nbsp;tm ratione quadam incrementum capeßit arboris,

ncque vlli hortenfumlatitudofiliorum maior.amp;e^ amp;eta cur ta nomenßbi adfciuit, qtsoniamfi^ram ß litera dtHa. graca dufemine turgetreferre videtur.Nam funp mitatem in cacumine reflexam obtinet. idquod teflatum nobis reliquit Lucirn Columella in fuo carmine de cultu hortorum ita canens.

CAPVT CCCXI. 437 tiomlne turn Craio,ceit litcra froxima frimx, Pan^itur in cera do^Ji mncrone ma^ifiri, Sicamp; h»moping»ifetratx cu/}gt;idis ifht Dc^rimitur folio viridispede Candida Ëeta.

Pitna colore omnes duo genera faciunt, candis dam amp;nbsp;niff am. Candida alio nomine Sicala, vt Candida Theofhrafitn libre oclauo de hiforia plantarum, ^fta. amp;nbsp;P Uni tn libre decimoneno,capite e flaue,memo^ ria frodiderunt,appeiatur. E t nunc extrita Utera Vna fere omnibus noßri feculi medicis Sicla nomi* sida, natur.Germanicè Vuifler Mangolt.N/^rdtfi/rfs ^4,^-4 Be trum videtur tendere colorem,^^ à Cermanis ro- fa. ter Mangolt vocatur,

Caulem habetfriatum,bicubitalem,foliufere AtripUcis,flares exiffuos luteos , Çemen in caulibtts cepiofumtradicem vnicam in lonffsmprotetifamß cuitn lateribsn alia,mode /inffsla,modo bina,non* nunquam terna fisnduntur,flhris multis referta. to CVS.

Nitrofa qualitateparticeps eft. Niffra tarnen ad-ftriflienisquippiam adiun(lumhabet,amp; ma^ in

fit dice t^uam in alin partibM- Simeon Sethi call* dam amp;nbsp;ficcam ejje in tertio online a^ent*

Nigra amp;eta cum lente cold a aluum ejficaciiu co hibet.multoj; magii radix.Cadida aluo vtilis efl. V traque vero propter nitro fam vim qua habet ma lifucci efl.Vndefuccitt earutum melle naribm in* ditm caputpurgat. Aurium etiarn doloribus auxi* liatur.nccaflü radicum amp;nbsp;foliorum furfures amp;nbsp;ledes detcrget.Pernioncs fa tu mitigat.Crudis foUit alphas nitro prins perf ifios, alopeciasprurientes, atque depafcentia vlccra iUiniprodeft. V.oSla exa* thematu,eryßp(latls,amp; ambitflu medetur.

Reta nitrofa facultatis eflparticcps,qua tu ex* tergit,tum digerit,amp; per nares purgat. Caterum co^a nitrofitatem omnem exuit,fitq; facultatis phlegmonis aduerfe,leuiter difcutientis. Porro ad detergendum digerendumque validior efl Reta al* ba,Nam nigra adiunclum habetquippiam adflri* fHonu,amp; magis in radieequàm aliispartibus.Èe* ta itaque abflerfiriiss ineffe fltccsss conflicitur, a* deo ft aluum ad excretionem extimulct, amp;nbsp;tson* nunquam flomachü demordeat,prafcrtim sis qui* bus nie fenßlsor obtigst • eóque largius commanfd: flomachum infeßat.Huisss ceu aliorum olcru,cxt* gua esl alimonia. Iccaris ohflriscliontbus, quam Malua,aptitu accommodatur.magis autem vbi cu

CAPVT cccxr. 43ir Stnapi eßur,itutacctu.Limoßs itcmßmllitcrmä^ dacata, mirifieë iuuat.

Nee BfM ßne remedio efl vtraqac. Siue eßdid^, ßue mgra radix recens amp;nbsp;madefaftaßußenfa fa »iculo, contra ßerfentiam morfus ejßeax eße didi: tur.Candida ßeta cotla,amp; cam Allio crudoßtm^ fta,cotra tineas. Kigra radices ita in aqua coda, fruriginem todunt ,atque intolum ejficacior eße traditurni^a. Saccus eins capitis dolores Veteres amp;nbsp;vertigines,item fonitum aariarn fedat, inf «fus iis.Ciet vrinam. Medeturdyfentericis inieda , ^ morbo regio . Dolores quoque dentium Ped-st iUitus fuccas-Et contraferfentium idus Valet, fed butas radici dantaxat exfreßus. Ipfa vero décoda, f ero nionibus occurrit-Aiba fuccus epif borat fedat,fo* te illita.Alumlnis fauco admixtojgnemfacru. Sh ne oleo trita licet,aduflis medetar. Et contra era* ptiones papularu coda.iade cotravlcera qua fît: funt.lllinitaramp; alopeciis cruda.Etvlceribasqua in capite manat.Succui dus cum meUe naribus ino diius,caputpurgat. Coquitur amp;nbsp;cum leticula ado dito aceto,vt ventrem molliat.\'alidi»scoda,fs.o duationes fiomachi fflit amp;nbsp;ventris.

Eias fuccusmedioaiter abflergit.Hic etiam Ve^ trem ad ejpuxHmproritat,amp; (iomachS aliquadt teUicatiCorumprafertim qui hune valde fenßlem II Uq obtinent.

chinent. Qua^ropter edulium eß flomacho infe^ ßumßflurimum comedatur.'Exiguum efl tiui aU mentumßcut exteromm olernm.'Vtilis vero eß ad iecoris obflrueUones cum aceto comefla.Pari modo ß edatur,amp; lienii chfiruilionihm hnum fit medi camentum.Confiat autem Reta ex conti'arUsfacul tatibm. Snccut enim eita cali/tm cfl,yentrem con^ ßrin^it,amp; fitim affert. Ritte vero corpui ert^arii fiarti»ngt;,flatMofum,concefin difiicile amp;fii'^idum. vetremj: fiflit,maxime fi qua in aqua eoflum eß, fiubinde abüciatur.

ÀN herba bac veteribui cognita fuerit none dum comjiertH babemitstquafrolitcr adders manieam aUudentes a^lgt;ellationem, TindorHiflo^ rem interim dum certiue nomen nafHfiierimftf,na minabimut. Germani Gilb oder Streich oder Fcrbblum eu, quodflorum iUiui in tin^endù U-bris C^ aliis quibufdam vßiifit,nunculgt;ant. Sant qui Ackerpfrimmen vacant.

Genißa no admodu dißimilis efl bac berba : ra^ mos enim berbaceos,vt ida babet, acßabrosßalia tarne faulo lo^iora amp;nbsp;latiora,adHyj]olgt;i fiere fior« ma accedetia^ore luteli,Pißßmileßme t filiquis Lenticula baud adfimile^radicemflanè li^ncam.

Amitra efi haud aliter qua Gettifla,vt caleface re illa amp;nbsp;ficcare in altera ardine fit tuidetißimä.

quot;Vtfarma amp;nbsp;temferamenta Cenifia fimilis efi, fic etiam facultatibus hauddubii eidem reffandet-Hoi ^turfuo loco referiei.

Cracii:Tordylo» amp;nbsp;Tordylio,amp; Sefeli Cre gifiH Q^g ticum Latinis. Paulas Gordylion affetlat.Germof (fg^ff,^ nu Becruurtz (Gallis du SefeU^didtur ,vt Jü^ fra in cafite de Dauco quoque diximsts. Na dim Daud femenbirjutumfit, vtcunque extera refilons dcant ,hoc vero mmime, non efi cur Daucum efie credamus.

Pruticofa efi hcrbula,fernen habens rotundum, ^eminatü, dyfeo fimilefiubacre,amp;odor atü. Qua Jane omnes nota huic bcrba,qua à Germanis Bc-cruurtz diciturirejfondent,yteius figura, quant in cafd

in calgt;ite de Dauco rcperfes,abundè docct-ïdac au^ ttm frojiteren radicum fimi'itudincm inter Ditw comm ejfi^es habere locum voluimut,

Nafcitur in Amano CiUeia monte An multiie’ tiam Germania noßra locis copioßßime frouenit^ TEMPOS.

Potum ciiu fimen contra vrina dijficultatem, tSy ducendis menfbuffrodeß, Succtu verb caulu féminisai adhuc virentis trium oholomm pondéré häuften decern diehm infaftb ,nephriticos fanat. Eßicax etiam radix , cum medefiquidem linbla, jux in thorace funt educit.

Cordylon aid SefeU appcdant,vrinx amp;nbsp;menfte Im ducendis habile.Kadix iffim ex mede lincla, qua in thorace hxrent,educit.

Combuflafotu cict menfes, amp;nbsp;feflord exerça* tinnes,efficacioreetidnumradice.Succm eim ter* nisobolis hauftm rents fanat. Additur radix eim amp;nbsp;in malaffnata.

DE TITHYMALIS. CAP. Vxi^^jfe’^rwir cccxiirr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t^/t^mt^

Tithymalorum genera pafsim luxuriar, Reueille matin Gallis dicuntur,opinor quód vrenteacrimonia infomnia pariât.

herbu,amp;Lafluca caprina aut marina Lati» nis,harbaris amp;nbsp;oßeinis 'Efitla,Gcrmanisy uolffs’ milch (Gallis du tithymale,ou herbe à laifl) dicitur.Laflariam autim herbam commuai afpel LaUarla lationc, oh commune omnibus lac, 'vniuer(um hoc herba cur genus vocaucrut. tafluca vero obeadem caufam, nominata quia feUicct ex hac herba haudfecus atque ex La LaUuca flucafeSla lac fluit. Capri nam,quo d capra T ithy caprina mails vefcantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quare vo-

SeptemJunt,Dio/ceride amp;aliisveterib.tcflibus, cata, Tithymalarumgenera. Primus Characias, id esl, Characioi ‘vaUaris Jicitur,quad vallis feptisjsmuniendis idoo neus fit. Secundus Myrfinites, à Myrti foliorum fi^ Myrflnio gura aut à nucibus, quibusfimilem fert fruflum, tes, Caryitcsnominatur.Pluncfruclumfunt qui Nud yomicam,Germanis Kronagiin vocatam,effepu tent.Tertius Paralius,td efl,marinus,quod in ma Paralius. ritimisnafcatur,appellatur.Ciuartit^eliofcopius, HelioCcoo hoc efl,folifequus,quiaeius coma ad fills curfum plus,quot; a to'eis circuagitur nominaturtgermanicè Souenvuede» rfeamp;^£,.,e^-de V uoUEsmilch vacarifotefl. Adiis nominatur, '

'Cyparij^ grofz VuolffsmiIcli.Q«(»t(«Cj,’)^ciJ?,'«lt;d Cut fiift-fniMi preßtfimilitudme nUcupatHr-Ccrmanicè cypref* Dendron fene VuolfFsmilch nominarifotesÏ. Sextm De^ freies- droehlesß ramorum copia dicitur. Septimus Pla^ Platyr typf^doSjid efl,latifilius,a latitudine foliomm no phyllos. minatur, Germamd Brcytbletterte Vuolffs-^teßr^ve^mitailch^lii grofzTeufFelimlIch vocat.Nos ex iisgeneribustria tantum depida damus,quodre-liquavidere noodumnobislicuerit.Preferentforo te alq lon^è plura,

tJosea tantum genera quorum piduras exhibe» mut, omißis aliis,deferibemus. Helioßcopius itaq; Kehofeo» Portulacaßmilia folia obtinet,tenuiora tarnen at» plus- nbsp;nbsp;nbsp;que rotundiora-Kamos autem à radiceprodeuntes

quatuor aut quinque mittit,dodratales, tenues amp;nbsp;rubentes, copiofi ladis liquore plenos. Caput huit eft Anethoft mile,amp; feme veluti in capitulis inelu fam Circuma^itur huius coma cum ftgt;le,vnde amp;nbsp;Cypartfi HeUofcopij nomen accepit. CyparifiM caulcm fiat. emittit dodrantalcm,aut maioremfubrubrum, ex quo terminant foliapinifimiUtudine, teneriora ta men ac tenuiora.pt in vniucifumpino nupernata fimilis ed, vnde amp;nbsp;nomen traxit. Abundat hac e» Platy» tiamftteco candido . PlatyphyUosVerbafcoftmilit phyUos, estfongioraqs reliquisfolia habet.

^lgt;lgt;itla nafeitur.CyparißtM in eSpeßrihm fiequt* tißimm occumt.Platyphyüos veri in lylun.

Vincentern habentac^m calidnmq; facnltatem, ine^i verb amp;nbsp;amaritm. Ex quarto itaque calcfa” cientiumfant orJinCiamp;valenter deßecant.

Vint habet Characia liquor lafleui aluum per infernapurgandi,pituitdiamp; bilem Jucens, Jim» obolorumpondéré expoßeafumptm.Cum melicra to autem vomitu cit. Appetente vindemia lafleui eolligitur liquor. Depilat liquor hie recent ex oleo indole inunflut, renafeentesqtflauos amp;nbsp;exiles eßis cit, tademq; omnes deßruit. Cauernu dentin indh tur,lcuatq: dolorcsßed cera dentes oblincndi,ne ef» fluent fauces autlinguam vitiet.ldfinunflus myr mecias,acrochordonat,thymos amp;nbsp;impetigincs tob Ut. V alet etia aduerfits pterygia,carbunculos,pha gedanasgangrxnas,fifluldfque. Seme amp;nbsp;folia ca^ dem laflcofucco praßant,dimidi) acetabulipodto repota.B.adix drachma pondéré cum Itydromelb te injperßt amp;potaperinfemapurgat. Dccofla eu accto,collutoorc,dcntiumdoloriauxiliatur.Hclioo Çcopius candem priori vim habet, non tarnen vß queadeb intentam. Ncc diuerfam facultattm ebti* nent

'VaUdißimus Tithymaloru liquor cß, Secudum locütenetfenieit amp;nbsp;folia. Scdamp;radix carundem facultatumfarticejts effedno ex aquo. Sanè ipft cum aceto decora dolores deMium Pviat,maxime qui iltis croßs froueniuM. tdliquores vt qui valcn tiorem vim habeant,in foramina quidem ipfiden tium induntur-Caterum ß aliam corporis partem conti^erint,continuo adurHnt,vlceraMq;: quapro^ p ter forts illis ceracircülinitur.Sic pilos quoq; fuco eusinunfbustollit.forro quumvchcmetiorft,oleo mifcturiamp;'f idfape fiat,tandéprorfus radices pto lorum adufla corrumpentur,corpusq; depile redder tur. Eadem facultate myrmecias,acrochordonas, pteryp^ia amp;nbsp;thymos auferunt,detei-^cntq;liche)ias ^pforas^quiafcilicet ahfer^endt illis facultas ino efi,propter amaritudinem.Praterca vlcerumpha-gcdanica,anthraiade ^gaffanadc^quia valetcr calcfaciunt amp;nbsp;abfler^t,ß m tepore Cquot; moderate quis vtaturpuuarepoteruM. Vcrumenimuero amp;nbsp;ffiularum callos,eadcm facultate adimunt.Porro hac omniagenere quidem ßmiliter,imbccillius tao men amp;nbsp;folio C^fruduspraßarcpoßunt. Qmbus ftnè amp;nbsp;adpifces in aquaßagnali capiendos vti af folent.Cclcn imè naque ab illis in vcrtigincmafli, acfemimortui redditi, ad aqua rupafciemferuM tur.Caterum quufeptemßnt eorumgenera,valcn tißimus

CA PVT cccxrii'r. 44 a tifiimui fß quem Charäciam nominant,'(fy Mjr« finita,amp; qui in fetrif nafcitur aj moJum arborist deineejis qui verbafio aJfmilis rß, fÿ- Cyfariß ßoft^bß Paralius,dcniq: HeHoßopiiis .Profortione 'Vero eomprahenße iUoru facultatis amp;nbsp;cinii amp;nbsp;U-xiuiuni erst. EX P L r N I O.

Traduat totics pur^ri hydropicosßcoßimpta, quot^ttM la(lu Characia exceperit.Eß amp;nbsp;feme in vfu cum melle decodum ad catapofia ßlucadic aluigratia. Semen (Ir dentium cauis cera include tur.CeUuuntur identes ßteeo radicis décoda in t/ino autoleo. I dinunt amp;nbsp;lichenas fuccoßsibiintque eum vt purgent vomitiona, amp;nbsp;aluo fo’uta, alias fiomachoinutilem.Trahitpituitamßtlcadiedo in potußUem aphronitro. Si per aluü purgari libeat, inpofcaißvomitioncßnpaffo aut aqua mulfi.Me^ diapetio tribus abolis conftat-Picos à ciba Cumpßßgt; fe melius eß.Pauces vrit leniter.Pß enim tarn fers uentis natura,vtper fi extra corporiimpoßtu,pus ßulas ignium mode faciat, amp;nbsp;pro caußico in ufu fit, HeUefcopisss trahit bilem per infema in oxys mcliee dimidio acctabulo.Catcri pfus qui Charas da. Cyparißia eade vis qua Heliöfcopio aut Chas racia-.PlatyphyUos pi/ccsnecat,aluum foluit,radi ce vel foliis, vel fucco in mulfo, aut aqua mulfa drachmis quatuor.Detrahitpriuatim aquas,

TfKjiUÄop Grads, Trifoliumodoratam La* tinù, ojpdnisßmp Heiter Trifolium didtur.

^^cdoratum Cermanis Siben^ezdt,froptereaejuodfin^lu ”* ewdidu diebtufef des odoremftum habeatiamp;toties etiam l ^'i^iffiiS-^tti amittat,quandiu in herto crcuerit.Decerftu enim jfent'tefHft- amp;nbsp;exiccatum,odorem Juumper^etuo retinet.Qm ^oi^^^yfi^Scerte pluuiofa temporis coiiflitutionc ac tempeflate ’’^'*”** tnulto vchemtntioreTf,ficfanèvttotasa‘ tw^ ~ ramp; ^^ des,in quibtu hac herba repofta cd,odorefuo com pleat. Poteflatiamappdlari comodifime Vuol-riechender Klee.

Prutex efl cubito altior,virgtu babes tenues, nd 'ZxfvItZ ■ quot;Z gtisiiunceuqiadnafccntiismultispraditasjinqui» 1.1,1 r.C^-^n-d”** filta Loto arborifimilia funt, tema infn^lis ^t- ii’,,s,;r,i;,„ßl^ermiiiationibtu. Hisrecens enatisodorKutain* ^‘*'‘’ÿj.i ( rKM efi,audK verb iam,bituminii.Plorcm emittitpur* pureum, firnen modicè latum amp;nbsp;fitbhirfutum, ex altera extremo apicem obtinens,R.adix illi tennis, lo^a,valida.Lx qua quidem delineatione fatis can fiat herbam, cuiiu piduram damiu, effeTrifoliu adoratumfiquidem cubito altior efi, caules tenues oblinens,vnde ramufeuli multi ni^icantes quoda* moda,ac iunceioriiitur.quifin^li terna folia pro* ducunt odorata. Flores etiarn habet in purpurea cœruleos. Semen quoque Milio baud difimilein folliculis modicè latfs,pilofis,amp;infummitateacu* leunt

CA PVT CCCXV. 44r leunt habentibm.frefert. Kadicem Jeni^uelon^ gam,cattdiditm acvalidam habet.vtfrorfitf nihil Jltquod defcriptioninon re/pondeat.

Calidum efl t^ flecum in tertia ordine, VIRES. EX DIOSCORIDE. Semenamp;flo!ia in aquapata lateris dalare laba rantibin,difficultativrina,eamitialibur,incipien^ tiaqua inter cutem,tiuluaflßrangulatianibm au xiliantur.Menfis etiam ducunt.Opartetautemfle^ minis tres,foliorum vera quatuor drachmae dare. Succurrunt amp;nbsp;venenatarum morflbits folia trita eum oxymeUte C'pota. Kefcrut quidamji tatiut fruticis radicis amp;nbsp;foliorum decoclo foueaniurfa^ Üi exfirpentium morflhm doleres,eos mitigari.Si fera alim ylcus habens cadem illo decoclo quo quifpiam fanatus fuerit foucatur, eadem fentit quamorfi à ferpentibm .Dant quidam etiam in tertianis bibendafotia dm tria,aut totidemfemia na cum vino, in quartanis autem quatuor , Veluti qua circultus foluerepoffunt, Mifcetur vero eine radix amp;nbsp;antidotis.

“rrifhyUtm potum latcrum dolores ab obßrsi* flionc natos luuat^yrinam amp;nbsp;mcn/csprouocat.

Trifolium fcio crcdi praualere contraferpentiü iêlsts amp;nbsp;fiorpionum,ex vino autpof af minis gra nis viginti po,tis,velfoliis, amp;nbsp;tota herba dccofla, frpcntefqisc numjaaminTrifolio aJ^ici.Praterea celebratis autoribas contr^omnia venena pro aas' tidotofujficcre vsgintirjuinquegrana eins.

Debet cists Tri fold odorati vfsss efe fubinde in omnibus o^icinis,quodmirificè vciscnis aduerfetur a^ ad vlcera malefica fananda perquam vtilcfit.

No» latet hanc herba propè accedcre ad deferh ptionem Loti fylucfiris.Caulcm nanquefa-t bicut hitalcm, amp;nbsp;aliquado tnaiorern, numerofis alarum cauls. Folia Trifolio quod in pratis nafciturfimb liafmen Fanograco ita refpondens^vt niß minus ef it, vix ab inuieem difcerneres ; fapore item me» dicato. Tarnen non minus accedit ctiam ad Trifot lij acuti piSluram. Frutex enim verists efe quam herba videtur,cubito maior,virgas habens tenues, nigras , iuncofa adnata obtinentes, in quibus funt filia Loti infingulis pediculis tria, in ambitu cut fidibsts ßrrata,vthinc commodifimè did mereat turiôfvefvXhop.iîac etiam odorata Çuntvehemen ter,vtnonnullis caput ojfendant : amp;ad bitumiisis cote

CAPVT CCCXV. 44z ccrte odorem proxime accedunt^ßd nonpitrum ta” mcnfuaiiior amp;nbsp;iucimdior e^.Flürempraterca ex fi mittit purpureum, hoc efi, ad purpura eolorem nonnihil acccdentcm:cx a^bo enim purpurcui,aui fubcarulem efl. Semen etiarn modicè latu,amp;fub” hirfutum,cx alteraßne veluti co^u abtmêi.Quod ego non de ipfi quidam nudo fimtnc,fed de eiutpo” tius folliculo, quod in cacumine plane aculeatum ac veluti cornutum cxißit.intelligendumputo.Ka dix denique iUi langa,gracilis,amp;tcnax exiflit,ni” hilque c?l in tota defiriptione quod ciaptißime no quadret, ^cceditpratcreaamaritudo qua inßerni” ne non efl ohßurapulehreßbi etiarn Trifolq ado” rati facultatcs vendicans: mouentenimqua ama” ra/Hntvrinam,mcnfesducut,comitialibusprofunt, alidqucqua Diofcoridcs Trifolio huicadferibitef fccrcpoflunt.Quare iisrationibus motus, à conce” pta fententia difiederc nondum queo, nifl contin” gat nobis aliam inlueri flirpem, cuius femina, at” queadeo grana ipfa htrfuta, amp;nbsp;cemuta cxiflant. f^anquam non latent parum admodum refert e vtramfententiam,noflram aut aliorum ampleHa” rif,ciim Lotus amp;TrifoliHmfacultatibus non mul” tu autfi re nihildiflcut-in hoc tarnenfeminc,quod nos Trifolo odoratieße centendimus, nulla ineße apparct adfriclio, qua tarnen in Lotißmine Dio” fcor desrequirit-QMd pro confrmandanoflrafen tentia adiiccre veluimus.

T^ïipvXKop ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yiwtif^vóp

Offidnie Latiuum nomen rctinHerunt,amp; fimflici* ter Trifolium v^ant.'Vumlujif vero illis effet odo rato Trifolio, quemadmodum altero ah hinc cafi* te diximut-Germanu Vuyfenklee (Gallis Tre-amp;e)nominatur,

Tria^ene Tria afud nos pafim inpratis prouemetiaTri^ ra praten fi^^ inueniuntur fajligia,quorum primum à florin ps Trifon bttspurpureis.'ïrifoliumpratenfepurpureum.Ger lij- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manicè braun Vuyfenklee, alteru itidem aflo-

Furpureu ''^‘^fi**^ candidis,Trifolium pratenfe candidum, Candidu, Germanicè ‘VaciCz Vuyfenklee, é»“ tertium lu* luteum, teum ,Germantcè oeelVuy Fenklee appeUani» mus. Quad ad folia ipfa attinet, non admodii difi fcrHnt:qHoduis enim borum^nerum tribus coflat finis,qua in primoflsnt latiora amp;nbsp;herbacea,in fe* cundo autem longiora amp;nbsp;an^fliora,magisq; palier flentia candicantidve.ln tertioflsnt minora (^ rotunda,atque ad Fimiff-ad folia accedentia.Sunt quihoegemu Lagopurn cjfeputent.Sedde Lago-po fuo diximus loco.

CAPVT CCCXVir. 44J exUcSifaliaper interualhi tri)i:flores infiimmo aut purpureas,aut Candidas,.rut luteostmdicem iè^am amp;nbsp;U^nofam.

Adßriamp;aritt cuiufdam qualitatis fenfum in ^^ flu prafiferunt,nan tarnen multum admadum,vt nihilaminus[int tenuium partium amp;nbsp;exiccataria, quadaquidem etiamexi^a quafi aerimaniapra^ dita vtdeantur.

llauddubie mediacriter cancaquendi amp;‘ex!clt;‘ candi vim paßident, vtnon temerè quidam ex rc‘ centiaribus herbariis tradant, 'TrifoHa hac albo muliebriprafluuio mirißce conferre. Eadem etiam inflammatianibut impafita,eaf cancaquunt,amp;'ad maturatianemperducunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

'T tur, Latinis Hirci barba, amp;nbsp;Cama: oßllirci bar ficinis^ataeflherbagt; Germants ßo-ba.

eksbart amp;nbsp;Gauchbrot [Gallis Barbe de Bouc dicitur . liieran^musherbariusßraunfihuuip^en^

PLANTARVM HrSTORIAE fis maffia errare hypociphida in hac herba nafei futanit.Sicaute earn Cran vocitrKnt:,ijHàd à cof Traffpo , lyce eimfromijja fedeat barba,vel rc flitst quad gon cur nbsp;nbsp;lutei illitts flores in Volucres barbulas euanefeant-

•i^^t’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Caulem habepexifftum,lonffim tarnen,^ bien bitalcm interdit,geniculatunufiUa Crocoflmilia, radieem longam amp;nbsp;dulcem,fupra caulem calycem maffium,amp; in eiusfitmma fernen niff urn, florem lHtcun,qui in canefcentes barbulas fatifcit.H.ac e* tiarn cum carfitur lafte manat.

Dulccdo qua inradice ac totafcrèplanta appa ret.fatis manTirat earn effe caliditate tepida pradi tam,amp; modteè humidam.

Ex recentiorum traditione,amp; temperamenti ra tione, afluanti fiomacho vtilis efl herba, thoracis amp;nbsp;iecoris vitiis,rc?tum item e^r veflea mails. Suc‘ cus emfde mirifice laterum doloribus auxiliatur.

Typha in Wagnis frequens^Marteau qui-bufdam dicitur,quod flos dura deufitate lo-gus, mallei forinam amp;nbsp;pondus imitetur.

Caetera omifimus, quód vel effent medi-cis nota, vel nomen vulgoamp; officinis non habetent, autfaltem non aliud quam quod 1 Fufehio diligenWHime fcribitur;Cuius do Sis amp;nbsp;magnis laboribus gratia imprimis eft 1 habenda, quos in plantis non folum defcri-tendis, fed etiam affabté pingendis, in ftu-dioforum gratiam infumpfit: Longè interim valere iuffis, qui omnia calunian, nihil vtile meditari folent.

j' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NOMINA, jPtfamp;,$3iy

Tvlt;pH GrMS,Tyfha latinu,officinis inußtat ta.Cermit.'M.olïfiiet Narrckolb(Grt2« Plante fembiableaux maffes dcBeaux)dici» no-. A ntnnuUn Knofpen vnd Liefzeo.

Polium profes t Cyperidi (imile,caulem leue^eno dem,CHitis infummo capiteflos obducitur délits, (Hadensia pxppum feulannginem.QiMdefiriptio huie platxfc quadrat,ft nuda ßt nota qua reela* met.Polio ßquidem Cyperidis erumpit^caule alto, Icui,plano,enodi,cuiut cacumen denfaflorum con -1 S^ '^ flipatur,amp; feluti fpffa cingitur lanu^ine, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9** i» pappot tandem euanefcit.

Ïuho menfi caulis lanofa floccerum deaßtatt obducititr. Au^no autem ia pappas abit, amp;nbsp;e^ »aaeßil.

Q^Mum ex viribm eiufdcm coUip^ipotesl^non eaideater, patißimum ew flas, calefacit amp;nbsp;rei friirerat, modiceque abfler^it,aque adeb exiccitt. Qmm eaim ambuflis mcdcatur,amp; ambufla,Pau3 lo libre quarto^ capite xi.tesÏe, medieameata quit mediocriter dira infi^em caliditatem autfri^idi tatem abfterffint,requirant,fcquitur bocquale di xitnitf temperameatum obtinere.

Hoefrumentum,vtalia malta,ex eorum e?Ï geaere qua aliundè ad nos traaßaiafunt. E Turctcum Gra cia aute amp;• Aßa in Germania venit,vnde Tur frumentu cicumfrumetum appeUatum efl: Aßam enim vni‘ cur didlu uerfarn hodie immanißimus Turca occupât. Ger» mant etia ad loca vnde affertur rcßicientes,Tur^ ctifch kom, (Gal, Blede Tüilt;^uie)nomiaant.

Octuor hmm frumenti repmuntur generth (^Mitdam mim^ónd rufa,qitciddam vm purjgt;u* rea,aliqiK)d lutea^aHquod fubcandijd ^aM frlt;a fert- Spicarum feufanicularmn etiarn in iis efl dit ueißtM:ctJi enim omîtes muticd fint, tarnen alia Candidas,alia l»teos,^ia purpureas, proutficilicet grana eolorata erunt,flores obtinct. Aliâs,quodai formam attinet,in iis nulla eft differentia.

Culmum habet craßum, rotundum, altum lom giimve,infima eim partepurpurcum,geniculis im terfieHum: falia oblonga amp;nbsp;harundinacea,in ftum* mitate paniculae,autJpicam muticam, amp;granis Vacuam,inslar ftcales florentem nunc luteo, nunc Candida,nunc purpurea colore,proutfruflm qmm profert coloratm eft.Prudum vero amp;nbsp;grana triait gula,diuerfis iam commemoratis coloribm tin^a, infoliacis, rotundis ac craßis membranis ac vag^ nis,qua è lateribmgeniculorum ferèfingulorS pros deunt,contenta obtinent,coaceruata aepenitißine iuncla.inq: ofloautdece ver/m ordine dige^a, E faftigio vaginarum capiUi tenues,iam cadido,iam luteo,nunc purpure» colore maculltti depcndent,vt pi flora fitis ofiendit, qua vnica quide tibi omnia genera reprapentabit.Hac in vna vagina quatuor tibigranorum colores monftrat,eùm tarnen juauis vnim duntaxat coloris grana,nepe aut latea,aut purpurea.

purpurea,aut rufatdutfubcandiJa omnia habtat, Q^dnos,ne aliquem pidwadeciperet, monen» dum e/fe duximm-

■ E Gracia vel Afia,vt di^tu efl,primiim ad nos feruenit. Nuncaute paßim in omnibus hortispro* uenit. TEMPVrf.

Seriturmenfe Aprili,necnifi fubfnem Au^ßi amp;nbsp;initia Septembre ad maturitatem peruenit, TEMPERAMENTVM.

Dulcedincm amp;nbsp;lentorem r^uandamgrana guTlu frafeferunt,vthauddubièidemcum Triticoha* beat temperamentum.

dim idem cumTritico habere videaiur tempe ramentum, eaßdem etiam obtineat facultates ne‘ ceffe eTl.Grana itaque tcruntur incadidißimafa rind,qua inpanificiafubinde co^itur-Panu tarnen ide lentoris quiddam amp;nbsp;obßruentu natura habet, mine eîi quod in Aßa amp;Turcia idius nudum in ctbo vfum clje,niß dim annona premit inopia,di-cunt.Cateriim foliorumfuccumrefrigeradifacuh tatem obtincre tradunt,hinc ad eryfipelata vtilem sidmodum efe coniiciunt.

ierpydS C^\ spl-ot CraciSfTi hymus latlnis,herbariis vul Komanu, \^^atibus Serpydii Kemanum^hauddubie ab edore

tiare que cum Serjiyllo communem habet,Jidtur^ officina antiquum nomen retinuerunt. Germanit Thym,amp; Romifcher quédel(G^öit du Tm, Thymut OU Thiin)vocatur.Thymus auté Grads ab exci vnde dia tando,quod 6ü^v dicunt,nomeninuenit. NonnulUs dus, fotius hoc placet etymum,vt Thymos qttaß thyai m0S,hoccß,Jan^incgt;^ impeUens dicatur.

Thymus furculoßesfrutex cfl,mmutis multis dt* an^flis foliis circundatsts.inJummo capitula flori hits purpurds referta habens, ix quafane delinea tione omnibus confpicuumfit,herba cuites pidurS damus eue Thymum.Dodrantalis enimamp;furcu* lofus fi utcx eil,foliis exiguis,flofculis ex purpura candicantibus,fuauipimi odoris,capitclla Jpede co plicatarum formicarum, radice lignofa, cnafcen~' tias virides multas obtinente,quibus in terra radi* catur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l.OCVS.

Nafdturpetrofs amp;nbsp;tenuibus lods: neque enim locum pin^uem, neque ficrcoratum,fed apricü de^^ ßderat.Hunc in hortis multis Germania prouenit,

Vloretpro,quid Tbeophradus etiamlibro fe-xto de hiT{oriaplantarum,capite ficundo teflatur, circa Solßitia,cum da apes dccciput,amp; au^rium mdlis cd.

PIANTARVM HISTORIAE citmlo amp;nbsp;exiccando in tertio ordine flatuedus e^t VIRES. EX DIOSCORIDE.

Potw cumßile amp;nbsp;aceto,fitHitam per alunm dut cit. Decoctum dut cum melle orthopnoicit amp;nbsp;aßh^ maticis prodefl. L umbricos vdru,menfes,fotus amp;nbsp;ficundas peUit.Vrinam ciet. ÏAixtut meUe in ecler gm/itc, excreabilia eßeit thoracis vitia.Kecentitl cedemxta cum aceto illitus difcutit. San^inugru^ mos diffoluit, Thymos amp;nbsp;verrucatpenfiles toUit. Tfehiadids cum vino amp;nbsp;polenta impofitus auxilia tur.ïïebetibus oculis in cibofumptus opitulatur-V» tilis etiampro condimento in fiinitatis vfu,

Thymus inc}dit,amp; calefacit manifeftdob id (fi* vrinam amp;nbsp;menfispronocat, fatum euellit, amp;nbsp;gt;ie fierapotus expur^at,educendis exthorace amp;pul meine confert,

Uac experimentif de Thymo coperta funt.Doa toieiunisarticularimorbo laborantibus,Thymta-ridi minutißimi drachmas quatuor cum oxymelia tis cyatho. Rilemenim reliquófquehumorcsatque acrem faniem euacuat. Facit amp;nbsp;ad vefica mala, Ventre inflatis,lgt;bi intumefiere caperintfirachma Vnam dato ieiuno cum cechleari aqua mulfie. \d lumborum coxendicumque dolorem , laterijque amp;nbsp;thoracis, ac hypochondriorum fijpenfiones, ae infiationes, pondéré trium drachmarum cum oxya mtliti

Mellte temper Ato, menfura cochleari icitino exhio leto.SimUiter etiam amp;nbsp;melAnchoUds, amp;nbsp;mente turbath^timorejidetentii drachmM tres cum oxy melitis temferati cochleAriprAbeto.Datoitem iei» nis amp;nbsp;Ante canAm AdHerfus lippitudinem, amp;nbsp;vehementem oculorum dolorem,fraterea contra po» dagram,ctiam qua mqfit omnino interceperit,cum VinovtiUßime propinAtur. Poflremo ad tumefA-flos te^ies, ieiunis trium drAchmArum podere ex» hibeatur.

oculorum claritatimultum conferre exislimao tur,amp; in cibo, amp;nbsp;in medicAmentis, Item diutina tußi ecli^Atc faciles excreAtionesfAcere cum Ace to amp;nbsp;fale. sanguine concrefcerenonpatitur è meh le. tongas faucium deßiUationes extra illita cum Sinapi extenuate item fiomachiamp; ventris vitia. Medici tarnen vtendum efl, quoniam excalfactt, quanuisßflat aluum :quafiexulcerataßt.denarij pondus in fextarium accti elf mollis addi oportet. Item ß lateralis dolor ft,aut interfcapulas,aut in thorace.Pracordiis medentur ex aceto cum mcllc: qua potio datfs)' amp;nbsp;in alienatione mentis amp;nbsp;me* lancholicis. Oatur amp;nbsp;comitialibtts, quos correptos olfacTus excitât Thymi.Aiiit dr dormire eos opom tere in mods Thymo, Prodeß amp;nbsp;orthopnoicis amp;nbsp;anbelationi.muberumq; menßbus retardatis. V el, fi emortißnt in vtere partus,decoclum in aqua ad tcrti.is.

tcrtiM.Vim vm contra inflationes,cummeile t!gt;‘ ateto.'Etfi venter turgeat,te^e'sve aut veßea do^ lor exi^at.'E. vino tumores amp;nbsp;impetus todit imfo-fitiim. Item cum aceto,callum amp;nbsp;verrucai.Coxen dicibia imponiturcum vino.Articalaribm morbis trium obolomm fondere in tribus cyathisaceti amp;nbsp;mtUis.Etinfa?{idio,tritHn^»m file,

amp;ix^lov, H y^a/S-ütlJ'^vi Grads, Teuer ion Latinis apliellatur.offidnis i^iotum.Ger-

Teuenn manis grofz Bathcngel didtur. Teuerium aute Vnde dt' Vocatum efl Gracisfariter amp;nbsp;l^atinu^fjuèd Teu^ flum, nbsp;nbsp;nbsp;eer Aiacis frater hoe inuenerit. I nuentum Vero ab eoßc tradit Plinius. Quum exta in facrifcio fu* fer id jgt;roiefla fuiffent,lient adhaßt,cumq: exina-niuit. Proinde quod cafus oßenderattobßruatuniq; a Tcutro fuit,ad atemum bumani benefidi dteus Teuere erfamam illi accrcuit.Diuerfiim tarnen hocTcU‘ hoe diucr criumab Kemionitide, quad à Plinio etia Telt-ßum ab crium afjtellaridiximus.Cbamadrysautcm nomi iJemioni- nataefthae berha.quid Chamadryßmihmaft, tide, quod adebvtvidßmi etiam Cbamadrys hoemomine, multi non ftÇuo dicemus loco,dida ßt Teuerium. Kaius tagt; obßruat. ^tn efl Teuerium quant ßt Chamadrys.vt merité Cermanis ^testz Ëaiïen^el nuneupari queat.

ßmilis,tmiti folio,)Kn ntultH Ciceri dißimUetHtte quancjuam breaißima fit Teucrii delincatio,tanie abundè mofirat herbam banc, cuim fiftm am cx^ bibcmuitcfic verum Tciurium,c!im nihil Chamte dry magis ftmilc dici qucat,fi diligenter VtriuJque f Untie notiu expends.

ïüujquam^quod fieiam^ fientefim in CermanU frouenit.Satum tamencofiofienafcitur.lnCilicia flurimum habetur. T E M P V S.

Bifide cum jiofiajiotum, autaridumdecoftuni ae hauTfum, lienem potenter minuit.Lienofis mm fien zgt;raceto iUinitur.Vÿtenatorum autem morfio biu dim ace to lincfich. '

Ketens Teueria inpifia,ncifiica defcruefaSha, potu lienem cfiicacitcrconjumit. Item ex aqua HHo nitur. Pota arida amp;gt;nbsp;dccoüa quantum manui cao [iatfiacctihcminii trib.lieai medetur.Ad vulnui idinia

iUinitur titdcm cum aceto,autfi tolemri mnfoßit, exfico velaqua.SerJientiitmfla^im^onitur cum aceto tantum.

''Y'Z!Satnav, aj/i'fio'mftev, y^ufCMTUTV! X Grxcif, Hypericum Latinu dicitur. Komca httinum in officinu feruat.'Vulmi heriarierd Per^ forata vocat,quod folia foli obieSla innumerisfoo Perforata raminihm (catere,amp; omni ex parte punflis qud bufdam fer lundi videantur. Herbam quoque diui Iohannis appellant- Germanit S. lohans Araut Androfa » ÇGallit Mille pertuis} nominatur.findrefemo ob IK°»’ florem eiiu qui di^tit confricatui fan^incum e-Chamapi mit lit liquorcm,dixerunt.Ghamapitys verb ab de ty^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dore feminit reßnaceo nominata efl.Tu^am damo -

Pu^a da= num aliqui,quod fuperflitionequadamindufliyfu monum. gare poße damones crediderint^appellauerunt-

poliaKutafmiliahabet,fitrculofiisffutex,doe drantalis,rubc/cens.Plorcm luteum,qui di^itis af tritm ^anguincum emittitßccum,qua ratione An drofemon,quafi humanum dixerit fm^inem, ape peUatur. siliquatgerithirfutatdnrotunditatc ob^ lon^asjhordcima^itudinctinquibut fernen m^u, refnamobolens.Guiut nimirum deferiptioaù nota ita herba illi,quam Perforatam vocal noTlri tems ports

CAPVT CCCXXir. 44, f oru herbariiireßgt;0ttdent,vt nemo nififrorfm frite fiaiiofitanimo^ilypericum cffi deincefs rednmit repopit.Siquidem Çwculo(à eß herbn,dodrantaln, fubrubcns, folio S^utx,flore littco,quem fldi^^itii lie beat tercrc^mänur frofedo inuenics fan^ineoface co cruentatas. Siliqua denique terere, hordei moe gnitudineßmine inti^ nigro,reflntim olentc. Duo itaque ia ferforata inueaiuHtur,quit eße Hyferie cum certamtibifaduntfidem, cruentur nemfeflo ris tritt fuccKSjodorffcminis reflmtcem.quidiucr-Çumfentiunthauddubiè Marcedi florentiniintere hiarceUi fretiuione falfla fedufliflunt^quiflore albo concilie Florentini ‘ re Hyfericum aßnit,cùm tarnen in Diofleoride flt, erratma^ ’ouiamp;os'ix°'gt; ftHl^Vovßoc efl,florem luttu babes.

Nrinam cit,menflrua ducit affofltum.A tertiae nis quartanisj; cum vino fotum libérât. S eme quae draginta diebusfotum ifchiadicis medetur. Folia lt;quot;m femme iditafanant ambuTla.

ÎAenfis «^T vrinM promcac: fed ad hac totus fit* mendits esi fritfhts,nigt;n tantum fernen^ CumfoUis illitusviridis ad cicatricem diicitcitm alia,turn f tiam ambufta.Catcrlim fificca contufit infiet-gM, humida Oputredinofa vlcerafanabis.Sunt nonul li qui ifichiadicis bibendum exhibent.

Katura femini Hyjiericifiiifidndi, Aluum fiïlit, yrinam cit,ad calcules vefica cum vine bibitur.

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ónvetfio} Grads, Hyeficyamus, Afoh

Alteicu. ^ linaris Latinis dicitur. Arabibus plinius Altercum vocari tcTlatur. officiniscor* rufta vecelufijuiamus dicitur.Germanis Bilfani» kt3ac,vel fimfheiter Riifen,^Gallis du lufquia inc,ou de la Hanebanc.) Hyefcyamen autem 'Hyofcyai Craci videntur affeUare quafi fabamfiiitlam at menvnde Igt;rindmvc,quèd,vtin hifieria fita Helianus in* didum. quit, faß» huius herba conudlantur fites af rive, frafenti mertis fericule, nifi cofiefia aquafiatim fe feris amp;nbsp;intus freluerint.Adcuntqi aquas nen vt freluantfe tantum,verumetiam vt cancres venen* tur: iis enim nadis fretinus fitnitati reftituuntur, Atque hinc efl quèd à nennuUis etiam Germanit Afedina* Seuubon neminctur.Afollinaremvcrè Latiniab rij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A fiedine medicina inuenteredixerunt.

Triafiatlîyofcyami genera. Vnum purjiurcos Ngertiy fert flores, folia Smilaci ßmilia,fernen nigrum, ofcyamus. eythinos duras amp;nbsp;[pinofis. Hoc nigrum herbarii appellant. Altcmm flores luteos eeu mâli cjfigic,fo lia amp;filiquas teneriores,fernenfubflauü ecu (rion, p 1,/^^^ flauum vocant-üt hoc^ß quad t^icium damus.Ter y,ll,K^, tium vtile ad medicinam, ^lacidfemum exiflens, fingue, tenerum,lanuginojüm, flore amp;nbsp;femme can dido: album nommant. Qjtod ß vero illud non ad^ fit ,viendum flauo erit. Nigrum vt deterrimum im^iebandum,

T'futex efl caulcs emittens crafibs,folia lata, ob^ longa, incifa,nigra, hirfuta. Per caulem dcitieeps flores prodcunt veluti mali punici cytini,clypeolis ftpti,femiitc,yt PapaueriSjplenis.Quid multa?fiue tc.v efl trifti ajpeflu,folio lato,longo,pingui,hirfu^ to,venofo,amp; laciniato: caultbus crafiis,è quorum latere flores prodcunt tanquam maloru punicorum cytini,muricatis calycibus,ramos continuaferit ve J}ienlibus,ßmine intus Papaueris refertis.

PrimumgenusinGalatianafcitur, ^.!tcrü paf firn circa littora, amp;nbsp;inter ruinas amp;nbsp;rudera prouc’ nit.Tertium in Maritimis amp;nbsp;rudcribus,

Candida ex tertio quodammodo ordine refrise rantium efl.^eliqua duo genera venofa.

V-xprimiturfiiccm ex t^ero ^emine,folid,cau’ libinq:, inquemvCum tunduntur omnia, expreß fmq: ill file ßccatur.Vfm eim ad annum vfqueßa^ cili earnputrefcit.Exprimitur prinatim etia Cuc^ CM ex arido femine,aqua caUda perfufo,tufo et ex^ preßo.^fl verè fuccM liquorepraTiantior,^!^ mat ^is doloraßnit-üerba aute virent contufa, amp;nbsp;tri* meßri farina mixta in paflillos conformatur amp;nbsp;re conddur-prior veto fitcci exprcßio,amp; quod àfemi ne exprimitur,coSyriis dolorem lenientibtu commo de mifcetur,amp; contra acres calidafq;fluxioncs,do lores aurium,amp; vuluavitia.Cum farina ante aut polcnta,contra tcalorum,pcdum,aliaiq; inflamma tiones.Semen eadempoteß.Facit ad tufim, deßil* latione,oculof!ißuxionem,vehementes dolorcs,mu liebria profluuia, aUasj;fan^inis eruptiones,oboli pondéré cum Papaueris femine,amp;aqua mulfa po* tum.Cofertpod,t^u,tcfiibus inßatis, mammisj: à partuturgentibsUffi tri turn cum vim illinitur.Hià fceturvtiliter amp;aliis cataplafmatisdolore Icuan* tibus.Folia omnibus medicametisdolorem fedantio bus,perfe,amp; cumpolenta mixta vtÙiter tllinutur.

Kecentiaad miti^andos omnts dolores illinuMur. Tria aut quatuor cum vinofota, hefialas fibres fanant.Decoda olerum mode, amp;nbsp;triblii menfura come?{a, mediocrem infaniamgi^unt. Idem effi* ceretradunt,pin collo vlcus habenti quisferdyo flerem infundat- Kadice in aceto décoda, dentes in dolore colluuntur. ^

Hyofeyamus cuius fernen atrum eft, infanta amp;nbsp;fixerem ajfert.Huic is cuifernen mediocriterflao Hum eft,pro[iinqHam facultatem obtinct.Fu fciidi ante vtriq; funt vt inutiles amp;nbsp;venenof, Catei hnt cuius Çemen aefos candidtss ed,ad Janationcs vel maxime idoneus eft.

HyofyatSium contra canum morfsts valet, inq; vulncra cum nielle imfonitur. Contufum cum fos Uis ex vino datur feculiariter contra afgt;idas.Uius fuccus fanzine excreantibus medetur-Nidor quo* que accenft tufientibus.Vfus feministf erfe,amp; fucco exfrejfo. Zxfrimitur [e^aratim,amp; caulibits fliuq; vtuntor,amp; radice,tcmeraria in totum (vt arbitrer) medicina. Qmppe ctiamfoliis confiât me tern corrumfiißplura qudm quatuor bibantur. E* tiam antiqui in vino febrem dcfclli arbitrabdtur. S-t oleum ft ex fcmiiie, quad iffum auribusinfu* fum tentât mentem.

WuUjWemr’’ P L A NT AR V M HI S TO R. T AB DE HYACINTHO .CAP. .ji.cf «, lt;%- Ilt;ö« tf- c C C X X I II I.

«Kluflaf Grxcis, HyMinthas tatinis, offi‘ Y cinis incos^nittis,Germanii Blauu Mertz enblumlinj quod videlicet eu Violafur* furca in Martio amp;nbsp;q’timo i^re eru^at,apfellatur’ (Grt.Vne lacinthe.ou vaciet.) GENERA. DupUces (unt Wyacintbi.albi amp;nbsp;ceerulei.vt ex AmUya boe Columella carmine colli^i fotefi- 'Kecnonvel einthi. nbsp;nbsp;mxtos, vel cceruleos hyacinthos.Albos vero non inc

tclU^M prorfus candidos,fed eosfetiiu quifi cum cocruleis conféraipaUeßere videntur, quemadmo” dum pleura afabrè tibi demonßrat.Germani ab bum fam inam,fient candcum marem vocant.SSt qui ad atatem banc differentia coloris re ferre gt;0» lunt,quorum e^o fententsam veriorem effe exi^i ' mo:cùm enimadolefunt,pallcfcereincipiunt.Ceea ruleil aute Hyacinthu nofra tara tripliceprodu‘ cit, vt è fdJura manifefiè cerncre licet: maxima, maiorëjdyminore. Minorfloribus differtflurimu a maioretin illo enim maiores ac fatetiores, in hoc autem minores amp;nbsp;quaß orbiciilati funtfiores. O» mnibus autem delcriptio,vt ex iisqua flatim fub* isciemusplanum fet,pulchre conucntt,vt binc con générés berbas effe conlicerc cuiuis liccat.

CAPVT CCCXXIIII. 4jt lcuem,minimD di^ito tenumre, 'viridem,coma adiit ceiitcm incumanijplenamflQrumpurfureorHm^ra dieem amp;nbsp;ipfam bulbofam.Hitte certè defiriftio ita ' fittum quM ditmui quadrat, vt nullaprorÇai pt dut nota qua idat nonappofitißime exprimât.Fo-Uaßquidem 3ulbiprotinut à radiceprodcunt,eau lis dodrantalis,leuis,amp; minmodi^ito tcnuior,her laceus,coma proeun^ens ineurua,plenaßoru purs pureorii,radix hulbaeca.Verüpoff;t aliquis cauilla Q^l^p^jf^ ri,hos quos deßripßmtu flores non eße Hyacinthos, quid in iis difiurrentib.venit Gracaru literaru fleura au.,vtPli.li.xxi.ca. xi.prodidit,amp; Poetafla huldlurßaudißriptaligatur.Cuißc rejpodemus: Q^^y .•■ Kyacinthum,qucm Dioflori.amp; alii hiftorici de- j^j^^ ihr fcribunt, diuetfum eße ab co de quo Poctafabulan f ' • tur-Cuiusreiteftis efl Pauflanias,quircfertflorem^ c , ■ qui natuseP extinffo Aiace abud Salamina, non ■ efle liiactntbum,pd literu iiyacinthoflmtlcm 'bgt; y^ deri, ex candido rubcntcm,ac Lilio mimre,quemc fif^j^^f admodum Quiditet, iteniqucVcr^iUtu defiribunt. .^^f ■ Idem etiam autoi Cofmoflandalo dici florcm apud / « - ‘ HermionenfeStTruceniis cosines teJlatur.Cum itas ijfff,,i j,, que confier duplicem eße Hyacinths, altcrum ro« ^^ ^^^ hentem,cum Uteris Ulis infleriptis, qui à Poetis det .^f^^^^f fl:ribitur : alterum verb purpureum feu carulcum , i , .' Çnihil enim refert vtrum dixeru, quid Diofle.per ^~^ ^^ ’

^ijd ffd ypaft^uia 0 zsAwv où M.,Ält;l/oßoimo~t{ tst idheivt, Hiacynthus poetarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyacin

thus Dio ^urpureitm coloremviolactS ililutum,hoc efl,cltt^ fcoridis. riorem amp;nbsp;alttrtiorem, ejuem cmuleum vocamiu, intcl!e.verit:nam amp;nbsp;PUiiiM Itb.xxxy^'.dt.ix.Hyit cinthi colorem violaccum dilutum vocauitjßne U^ teris,a Diofctridc aimj; hinoricis defcriptum: ni^ Terru^i- hil enim Diofco. infito Hyacintho de litem come’’ nei Hyas minit: Hand i^itur temere ii^Ver^ilioferti^ineos cinthi qui hyacinthos^mn caeruleos.fed rubentes adßmiUtu^ afud Verdinem ferru^nis quifpiam interfretabitur,potißi‘ ^ilium. mum dim Poetarum Hyacinthus, non cceruleus, V er. 'Ed. fed ruhens ßt, quemadmodum alibi V ergilius amp;nbsp;tertia: Et Paußmiae docuere.E.ubet etiam color ferru^neai. fsaue ru-ï^eque obßat quod Nonius ferrugineos hyacinthes bens Uya caruleos interfretatus efl:is enim cceruleum tatum cinthus. Hyacinthnnouerat.Quidßverb hac moroßsqu!= bußlam non probabuntur fid prorßus funePia^ Ute-Litera In r.ts infiriptas eße contendantßisitarejponßrm voe Hyacstho lo. Q^as in Hyacintho literae appellant Poeta,ve qualcs, ras non eße,fid potins not-as quafdam ni^as, id Vir. Die quod hint palam fit. Plinius lib.xvip.cap. xq.vbi quibus in de lep^uminibus loquitur,literas lugubres in flore 0 tenis in- tiamfabaexfcntetiahl.Varronisreperiritradit, ficripti no^ in quo tarnen florc non literal vllas,fied ni^-as tan minarets turn notas, vt res ipfa amp;nbsp;pidura docent,infliccre naCcun- licet.Quodfinec iflaf'atisfeccrint,dicemus turn pe tur flores, nitus fabuloflim eße quad regum nominibus in/crit Pc'o.iß. ptum Pocta,floremhunccanit.Sicnimidcreden-dum ei it,credtdum etia quad idem expuero tranfi

fomuto itittus pt.V el,guod vmpmilius efl,de re^ ^iisflorum afpeUatimAiu Poeta iocum firuxiffe 'videtur,c!tm faVlorem inducitÇciÇcitantem,putbus in terris inferifti nomina rc^ napunturflores.funt enim comf litres flores ijuibus à fuis inuentoribus re ^bus nomina funt indita.Nequenune vüa jgt;rorfifs reffim permultorum^xtaret memoria,nifl inflorti nomendaturn,qui nominibus regum inferiftifunt, ajferuaretur.

i^afiitur in nemoribusiatque hint eft quod Gab li,a^ud quoSjVlinii etiam tcsiimonio,eximiô pro« uenit,vt infuis comment ar iis de N aturaftirfium l’if cruditioncelarusToannes KueUius autoreft,ne«Huedius ? moralem vel a^eflem capam nominet. Pteius cerA^eftis tè magna eft copia verno tempore in nemore baud capa. procul à Vico tufehenau lux ta Tubingam fito,vt vel ex natali etiam fatis confletflores hos quospia flos exhibemus,effcgenuines Hyacinthes,

Vere, menfibus nimirum Februario (^j« Martin, cum viola purpurea,Theophra^o lib.vi.de Stir« plum hifl6ria,cap,vltimo teste,erumpit:hinc Mar Martins tium flore Germanis no^ru diflu eft? fupra mon« ß^g, ftrauimus. Hoc potiflimum tempore prorumpit is quem Hyacinthum minorent nominauimus. Hx it etia,eodem Theophrafto aHtore,cum Cladiolo,qui vernus etiaflos eft,C^ fanè tepore is maximefloo

PLANTARVM HISTORIAE ret,quem maiorem afpeUauimiu^Promde mm te» fut etiam conHeniatfncmoeflquiileincelgt;t 'Veros eJJc HidcintheSyclubitaremeritopoßitaut debeat.

Üyacinthi radix butbofa efl, ordinis primi in dcßccando,ficundi verb completi,aut incipietis in ^‘frfgtrandn.Semen autem tiÿio quadantentu er» dine deßccat, in medio caliditatit amp;nbsp;fri^iditatii conßiicns.

iiyadnthi radix pueril cum vino alba iliita im pubères feruare creditur. Sisiit aluum.Pota Vrina dHcit,amp;phalan^ierum morßbus auxiliatur. Se^ men ma^ adprin^it, amp;nbsp;caliacispredefl, Potum cum vino regium morbum emendat.

Kadixpucros diutißimi ßruare impubères In vino idita creditur. Semen re^io morbo affedis in Vino exhibetur.

Kadix Hyacinthi in vino dulci iliita pubertate coercet, amp;nbsp;nàn patitur erumpere. Torminibus amp;nbsp;araneorum morßbsts reßßit.Vrinam impellit.Con» tra fir pentes amp;nbsp;fiorpiones, morbum j;re^ium,fc‘ men eins cum Abrotono datur.

Y Latine, ojftcint nomen le^itimum retinue“ runt.Germanicè Ifpcn.oder Ifop. (Gal.

Duüm^encrumDiofcoridi liyjjolgt;us ef!,horten fisamp;motana. Horfenfisqua inhortisfrouenit,ac Horteiißs culinarumcaufacolitur, fitten Ilpen Germanif focatur. Montana qua in mentibm nafcitur, amp;nbsp;MentanO. Germanicè Birg Ifpcn apfeUari foteil,

Hcrtrf efi pcdali altitudine hortenps.fruticofi, folio Satureia fatiuafloribui in cceruleopurpura“ fcentibus.thyrfosßica modo veftietibus,radice Ion ypa amp;nbsp;li^noÇa. Montana priori baud dißimitis efl. Errant qui neutram Hyflopum hortenflm mn eße Hortenßs fera putant:habct enim plane folium ori^ani, nifl (^ noftra quidan^fliut efl.Necplures funt dus apud Dio= Plyßopm fioridem nota, Plam qua de fmbeUa quidam ob“ eflvera et iidunt, nihil ad byßopum attincnt.cumßmplici“^numa. terflribat Diofcorides.Orig^num non habere fm^ bellam rotajpecieobtincntcm.ldquod ferum esl.

In horth,Vt diximus,hortcnfls,in montihut fe“ rè motana nafcitur.Catcrisprafertur qua inTau ro monteprouenit.

^yfiP^ talefacit amp;nbsp;deßccat ordine tertio: fed tyquot; tenuium eßpartiumlt;

Vim habetextenuadi amp;calefacicndi.Decofta cumßcK,aqua,meUe acruta,^ pota^peripneamo nicit,aflhmaticrlt;,tußivctufla, defliUationi amp;nbsp;or‘ thopnaa opttulatur.Lumbricos necat. Cum meüe linfia idem frafiat. Decorum eiitt cum oxymeli-tepotum,craßitudinem per aluum ducit. ißur eu fieu viridthui, aluumßthducens. Vchementiuspur ^atadiedo idi cardamomo,aut iride, aut cryfimo. Ctlorem bonumprabet.Cumficoamp;nitroiUiiiitur ad lienem,aquam intercutem. Cum vino ad inßd” mationet. Difiutitfu^Uata cum aquaferuenti dli= ta.An^na laborantibm cum decofloficerum opti^ mum^ar^arifma.DecoSta cum accto,dentium do^ lorem eollutione miti^at'Inßammationes qua cir^ caaures ßuntßußitu fluit.

iJyjfopum in oleo contritumphthiriaß refitfit, d^pruri^ni in capite.Stomacho eß contrariu.Pur gatcumficofumptumper infema,cum mede vomi tionibue. Putant amp;ferpentium idibm aduerfiri, tritum cum mede 0“fale amp;nbsp;eumino.

Y^^Wtartfl Gr«;« , Hydrepiber Latinifi oJJ'icinif incognitum, Germanit VoiRa-pfcfFer,oder M uckeiikraut (Gallis Curaige) nominatur.Hydroitieraatem à tocis quibat najei ïïydrepl o tur,amp;fiferisfasere quempra fcfert,quaß dixes per quart rü piper aquatile,appeUatum estMafia deniq; ah diClum. eo vehementer abhorrent: neque enim id quod fuc‘ co eint ajperfam eflattingunt^bineó; adeo alteram appellationem Germani idi indidcrunt-

Caulem aditgeniculatum,robuflu,circa quem alarü concauitates,amp;folia Menthaßmilia,maio^ ra,teneriora,candidiordque,guftupiperit acri non tarnen odorato.Semen inramuliifertfecHndumfo Ha nafcens,continua ferie congeflum, racemofum, amp;nbsp;acre. Kadicem exigua et inutile.ix qua defiri ptionefatis confiât herbam hanc, cuiut imaginem damutjeppe Hydropiper: nuSafiquidc nota ed qua ills non conueniat.Caulit enim eitetgeniculatttt,foo lidusadreaque ala panduntugt;yamp;folia Meth a coo ßmilia,maiora tantum,hoc efi,lbgiora multi,tens riora etalbiora.Qieafingula facile diliges quijpid oculis lufirabit. Sivero Hnguam confulat,folia meo ram piperis acrimoniam refipiunt, nullam tarnen odoritfuauitatemin eit deprehendet. Quidfirelio quam

quam fadem cxcuffcritioffeiidctfemmpro^cfilia enatum raecmatim con^ftum , amp;nbsp;quadam ferit coharensPpfumq; acre. Kcceduitt denique iiatalei, facultatcs, amp;nbsp;alta,vt nuUiu plane ambip^edi locut reliSlusßt.Damui Incetiam alterius berba qua in aquis proucnit piclumm,quam nonniilh Hydropi» peris jpedem ejfe arbitrantut^qua fit e Uedert fi lia obtinet,amp;fecundum eafernen, Ari feminibaud dißimile. Nos à colore feminisappcilauimus Uy* dropipcrrubeum,pcrmanicè rot VuafferpfefFer. liuius herba amp;nbsp;racemofus frudus, amp;nbsp;folia acrd moniafuntpradita.

d^ilur prope flantes aquae, aut qua leniter fiuut.Copioß prouenitadfiumen Pc^icum baud procul à Norimbciff).

floret feu^ßo menfefloribus albis fpicatim co* barenCtbM,acfubindefemen minutum profert,

Calidum cn,non tarnen vf^ueadco vtpiper, amp;nbsp;ßecumtid quodgufus abunde docct.

folia cumfemine illita,tedcmata, vetereiq; du* ritiae difcutiunt.Sugillaiadelcnt. Siccata amp;nbsp;tufa propipcre fall c^opfomii mifeetur.^adixparua, imlUui in medicina pfus.

CA PVT cccxxvr. 4î«r Uydnpiperalacis in qtiibui nitfiitur,amp; à ßmi lUndine qnx idi cam pilgert In^Jîn cß^nomeßr^ iitnrn cß , Cieternm calidum cß^ßd minta quam f ijler.Atqne herbd ijgt;ßt etiamnum viridü cSforti' ne cdtdjlafmatis inmodum imjoßta,ßi^illata amp;nbsp;indurates tiimores di^crit.

Hydrojijer berba efi in aqueßs nafeens, ramu* ßuln aeßaUis Menthaßmilis, maior tantum,gut ßu acerrima vt fifer,jgt;erexigHa feminaßngulu fo Ins fercns.Calida quidem efl,non tarnen accedens ßlgt;cri,qua recens ilUtaßugillata ac durities fanat. HancnonnulU condimentis fijieris loco addunt.

Cum intcreatemjiorü dum jub praloßtntnoßri commentait,quomedo Vetenbusßtappedata hert ba quam Uydropiper rubeum vocauim tu,diligent tins cogito,tertiam DraeÖtq apud Pliniu li•xxUf. cap.xvißecie eße comperio:hanc enim itapingit: Tertia demoßratio fuit folio maiore quam Cormts radice harundinea,totidem vt ajfirmabantgenicu lata nodii,quot haberet annos:t»tidcmq; eße folia. H« eaexvino vel aqua contra firp entes dahant. lt;^a quidem nota huic etiarn herba competere vi dentur,p.fl enim folio maiorequam Cotnus,ritdice harumlinea, »odifqucgeniculata. An vet o tot not dis ßtgeniculatd,quot habet annos, totidemquefo liis, nondum obferuare potuimus. (Suinetiam vniuerßt

quot;vniuerfi turn foliorum tumfrufltu formtt,Mrii‘j; ftfor, M M Dracont^^eitui effe euitlmter ofen* dunt. Facultiu dcni^ue contraferfentes,qua Dio» fcoridcsfuii etiarn tribuit DracoMiis,abunde quod contcndimut docet.Non efl aHtcm,vt quidam exi* flimant, Plinij AriSjquod dut radix oliua^andu magnitudincm atquefomiam non referat.lïdcno firam de hac firpe fententiom hoe loco referte ^la cuit^ne quit nos illam Hydropiperis efegenusper^ tinaciterajferere ac tueri veile exifiimet. \VC’^lt;^rty^gt;'^^ PHLOMO. GAP. CCCXXVir. NOMINA.

Tap fis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?^ifto! GraciiVerbafcum Laiinè,o^ich harbattu. * nisTapfiiharbatitsdicitur.SutquiCds Candela nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delam régis, Candelariam, ï.anariamq: nomlnent.GermanicèVallkriat,KeitzéktiU{, Vnholdenkertz, Hiinelbrant,Brennkraut, (^Gallicè du Boillon blanc ou noir) vocatur-Pblomos ^^^'gt;'”'’^'‘quot;^‘^ hauddubiè dixcrunt Graci, quid cur dicla *‘*f^'‘ ellychniis vtantur.Candelaria quoque reeëquot; Candela^ ^^°’^^^ uo’fioarunt, quid caulibus eius alt;lipe,fiuo, ^^ vel aliquo pingui illitis,nonullipro lucernisvtStur.

V erbafcum omnium veterum tefimonio duo hf letfummagenera.Candidum enim alterum foUis, nigrum alterum ef.Cadidum rurfsss in marem amp;nbsp;faminam digeritur. Prater tria hac, (if fylueUre habetur, y uild Vullamp;raut Germans appellant.

Sut etiarn Verbafiula duo, iju^ i noßris heriariis herb^ faralyfis,amp; vul^o artheticlt;e,c!im arthritb’ cx diccitdu effet,vocantur. Germanicè Scliluflèl» bluinen. Hor»»» vnum eß odoratum, a!tcrum o^ dartsexjiers.Priiu Germanicè fimplidtcr Schluf» Iclblumen.oder gelb Scliluffelblumen, Hi’ nielfchluflcljoderS. Peters fchluffèl, alterum Vuild Schluflèlbluftié.oder Vueifz Himel-fchluffel apfedat. fß amp;nbsp;tertium Verbafcuium, quad Lychnitim,ald autem Thryadida af pedant, Germani Marienrofen vacant. Hacfuntgenera Verbafci quemadmodum à Diofcoride amp;nbsp;Galena cömemorantur,quorum fanè omnium pidurae da^ mut,excepto vltimo, quad hoc tempore nandüßa* ruerat.Qudquam dißinguigenera hac,vt Pliniut lib.xxv.cap .x.ait,penè fupcruacuußt,quumßnt eiu/dem effcflue omnia. FORMA.

yerbaßum candidum famina, Rraßieaßmilia faliahabet,multa tammhirfutiora,latiara Cf ca‘ dida. Gaulis eins euhitaUs amp;nbsp;amplior, candidus, ßtbhirfutus.Plores albi autfubpadidnSeme mgiu. B,adix longa, acerba,craßitudincdigai. Candidu Cddidum mae à foliorum candore Leucephydon Gratis di^ mos. flum,oblongioribus amp;nbsp;angußioribtts foliis,amp; tes nui caule.}iigrumincuntliscandidofimilc,niß la t^lgrum. tioribusnigrioribusq;conßaretfaliis.Sylueßrevir Sylueßrt. gasfertaltos amp;arborefcentes,folia faluiaßmilia. Habet vero circa virgas ramulos Marrubij modo, MM Plorem

PLANTAR. VM HISTORTAE ^erbafciK Florcmlitteum^aurifulgorc. Verbafcula duo hirCu 1‘t’ t.-i.trrr^ inh‘ereMia,humilidve:foUis rotunduiü“ malto minoribm,rnrops,èciuib. mediis fylm exh lit tcnuüypalmi altitadtncjincanfttjn cuiat yerti^ cc terni, quatcmi, amp;nbsp;flares etiarn défendent flo» res latei,lammis labris dentieulati,in alten odorat ti,in altero inodori,calycHlo in album fallefccnte, Ïychnitis Lychnitis ßacThryallisfoli^ternis,aatqaatentis, aut etiarn flajlulis,craßis,f inhibits,hirfatisqs,ad lacernarum lamina vtilibtts,floribus furfureis,

Candida amp;nbsp;ni^'urn in camfeflribtis,ö' in fyb als etiarnfroueniant. Sylucflre in camfefiribus,fo tißimam fteds amp;nbsp;lafidoßs,nafcitur. Verbaßeula duofaßim in fratis amp;nbsp;hortis froducuntur- Lycht nitisßmiliter aliis in camfeßrihus nafeifilet.

Verbafiala duo frimo fiatim vere emicant, eer tique bahts affetentis nuneii. Hoe fine te fore cas' fenda veniant.quödconfeftim fu^acia cuanejeat: vita enim ilUs earn flarimam menfiraa, nee temet re adfiimmum fefqaimenßm excédant. Keliqua genera autumna, dam florentamp;fernen frofcrunt, codi^enda.

Kadix f riorum duorum adßrin^it:v»de tali lu‘ dim magnitudiitc in alui frofluuio vtiliter cu vh no in fotu datur-Decoflu eiufdem ruftis, connut fii,contufis,amp; antiqua tujiiauxiliatur-Dcntiu do lorcm codutione miti^at. Verbafeum cuiflosaurei coloris,ca^iUos tingit,amp; quoeuquereponatur blat‘^ tof tnfe contrahit. Folia in aqua dcco^a aduerfitt ctdcmata,amp; oculon^ inflammationes iUinuntur, Sydcrata vlccra cum meUeaut vino, cum aceto au tern vulnerafanat.ContraJeorf ionum iéhu auxi» lio ßunt.Sylucßris folia ambußts illinuntur. Ferüt famina filial caricis interpoßtajncorruftat atque d putrefailione immunes fciuarc.

F riorum duorum radix^ßu acerbacn,^^ ßu^ xionitaßefübasprodefi.Sedamp;addentium dolore tam nonnuUi coUuunt.Folia tarnen di^erendi vim habu.Sicetiam aliorumfolia,potifimum autem dus qua aureos flores obtinet.Capiïlos quoq; flaue* fleerefladunt. nbsp;nbsp;nbsp;EX PLINIO.

Contrafleorpiones bibitur radix cum Kuta ex a* qua maffia amaritudine,fid cjfcflupari. Verba-fleupriuatim tofillisin aquapotu medetur. Tribus obotis bibitur-Verbafleum cuiusflos arcus en, con* tra omniapefloris vitia,tuffem, amp;purulcnta ex* creantibus. Tanta huievisen, vt iumentis etiam ni tufientibus modè,fled iliatrahetihus auxilictur potus.Lateris amp;nbsp;pcfloris dolores V erbafleum cum WM ij Kuta

Kom ex aqua fidat. Panos finatcum fita radice tu’ ßm^Tino aßserfitm.amp;ita chure calfa{l-um,vt im^ f onatur caUdum, Senten ex vino decofl-um amp;nbsp;con tritum luxatis medetur, dolorem ^^ tumorem tob lens. R.adicis medulla collyrif tenuitate inßßulam additur.C*ntußs,euerßs,amp;fifcbrisfitpot,iturin aqua V erbafeii,cuitis flos auro flmilts efl. Polia ex aceto imponuntur inflruma.^emme acfoliis deco* fitsinvino ac tritis,omniacorporiinflxa extrabu^ tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDIX.

Ikecentiores duobits Verbafculis bos efliflus afli flpiant.Trita imponuntur eflicaciter articulorum doloribus. Kadicis decaf to veflea rcniimque obflru fHones fsluuntur. I us herba propinatur amp;nbsp;ilHnH turaduerfieiruptafluxataamp;Uuentia.Qifld veto haceadempoflint,temperamentum eorundem pa= lam docet: parum enim adflritt^nttjrppiflaueris, amara, amp;nbsp;modice acria funttvt hoc nomine deße” tandi amp;deter^difacultatem,quam illis Calenm adflcribit,haberenemodubitaredebeat.Noflrietia temporis herbanj calida amp;flcca effeflatuunt. Pt mulieres forma fludentesfucco efloribat illoru cx^ preflo faciem illinunt,quod maculas ru^asq;, amp;nbsp;alia eiuflem vitia mirifce detergent- Vt hinc euH dentiflimumfit herbae, quat Schluflèlblumen Vecant Germanijefle Verbaflula,

NOMINA. •^clt;if^-jf,r, GKxcis vt herba (juxfra^a gmt nominate fit,ccrto cmfUtucre nabis nondu Heet. Sunt tarnen qui ^d^fSiS'edtiü/jbacejtiKubutnldieHni ^ubw !■ t^fepatent,eum patißimum quißnejßinisinuenH dausyidt tur. Quoiü cei te fententia ob multas variitsjscau^ tureffie ßu;vtinfequentibi^icemus,minimèrepudiadam tra^aria, extßimanim.Apitleius Gracis M/eapep appeUari fcribittquodß yerum en,aliaßta Cornaro quant ÜKißtorides, Galenas amp;nbsp;ßii_quidam dcpinpßt,nc* eeße eTltbac enimarbor en,illa autem herba^ga tarnen vidi codieem manufcriplii, in quo hae y er* batComaronGraci, Komanifragum nuncupant: non habebantur. Quiequid yeroßt,ex numero Mo rorum eße confiât eiuefruSlum optimi odoris: hinc afragro ycrbo,quod adorent reddaßgnificat,herba ftagana ipfia Latinis tragaria,amp;' fruHus fiagum dici cic* quot;^»de di-perunt Gerpiani Erdtbect (G^ZZ« Fraifcs,ou ^‘*' hübe portant fi2ibei)yocant.Graciauteß Co* maron appellaiunt,abfrui Ium arboris eiufdem na* minis quifragis iis terrefiribusßmilis efijhauddu-bie fic dixerunt. G EN ERA.

Duo fragaria ßtntgencra.Vna flores ßuftus^ paulà maiores,altera minores obtinet.ldos vnapt~ (dura ytranque expreßimus.

Kumi fine caulé ßargitur,multis à radicetanu ginoflspeßeuhs,quorum alq flore candida corona* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MM dj tur.

tur,atij trigmino comagt;ilur,filio per amiitum fif rlt;tto atque venojo^alp fi'iiflum^erunt exi^is qui* dem Moris baud abßmilem,cxter!im fui generis fi liiium,eallofim,teacrum,quum maturuit rubenté, tumgu/lu^tum etiam adore fiauißimum . Kadice foris atm aut rubéfie» te, intus candida, malto fi brata capiditio.

Infilms,dumctisiZlf in opacis motibtu,acfecM quot;»iae/ponte nafeitur. Vnde etiam codigipotefi e/je Kubum ïdaumiquddo eis' is in lacis proaeniat. In hortis etiam nonnanqaamvtgrandioremfradum niiniflret,colitur fragaria.

floret yere.tly tota afiate,inq: maximam auta nipartem.Frudm tarnen eim fagax, raro nip a* flatis initio inueniripotefl.

De temperamento fragariarecentioresdiaerfa tradant. Serapio calidam amp;nbsp;fiaam infieSdoordi* nbsp;nbsp;nbsp;x

ne tradit.Alij fiigidam amp;nbsp;humidam in primo: no* nadi, qui tame prorfta meo iadicio haducinari vi* dentar,in tertioardine fcribunt-NóS fólia ipfigu* flamodicè effe amara,et ad/lringert deprehédimsti ftfiica e/fe hacratione,amp; minime humidaopor* teat. Quaproptcr in tantafiententiarum de cim te* peramento dimrfitate attimaduertendum,idcm de fragaria,quod derabo fe»tiëdume/fe,nepc quid f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fielst»

folia,flores,ß-H^lm amp;nbsp;radix adflringant. DiJfci rc ’ tameninterfe, quid folia fotißimum recens nata ToliaPra fturimü in fe habeant aqueafuhflantia, paru ve- ^arix. rè adflringant: adei vt veriflmile fit de iis locutos ^lft,quifrigidam amp;nbsp;humida in primo ordine tra* gariam flatuerunt. tft enim corum temperies ex terrenafli^ida effinaia, amp;nbsp;aquea tepida. trudus truflsa immaturoifriffdi^erreafubflantiapraditsts efi, eiufdem. ftfri^idus etflccM hoc nomme did mereaturMa turns autem no parti fucci teperati ealidi qui dub cis ell,modicamq; adfiriflionem habit,ita vt Calidas amp;ficcus dicêdas veniat.Defrudu itaque in* tcUi^ndi crunt,qui tra^aria calidam (^ficca efi fi afirmant. Quart yhi de teperamento tragaria afftur,nofiinptidter,fi;d cupradida diflindiore refiondendu cfl.Vnde cum idem fiere cü S^ubo tem peramentu habeat tra^aria,iterum hancab Idat Kuba nihil dijfierre versfimile efi.

Quum recentiores in comemorandis tragaria fa cultatibuspartim eas quasDioficorides R.uboidao partim etia quae Cornaro tribuit Apulcias, vires fragaria adferipferint, operapretiü mefiadurum arbitror,(i vtriufiq: de iis verba pramifero, vt nimi ru quifiq; hac ratione,quaproptcr iuniores iis fiacul* tatsbas f ragaria omauci ftjCertias stelligere queat, EX DIOSCOKIDE.

tiuifios cum meUe tritui amp;nbsp;illitui,oculorum inflS murionihus auxiliatur.Saeros i^tes extin^it-Stf machicis cum aijuapotui datur.

Ad lienisdolorcm hci bie fra^fuccum cx mellit fncia potui datum mirißd projicere certum eß.Ad fujpiriofis eiußdem fuccus cur^ipere albo amp;nbsp;met* le mixtus,potui datus,miripcum efi rmediu.lïat facultates etiarn antiquus mamferiptus herbariut Fra^aria adfet ibit, nomine tarnen Apuleii in Diot fioridis nomen immutato. Addit tarnen huiuspu* flum comeslumflomacho conferee lt;!r cx fttcco f« ius os contrafcetorem collui,id quad Serapion quo* que tradit.

Herba fia^ariain cibo fumpta medetur liemps, item Puccus ex meUepotui. I dem cum pipere can* dido daturfujpirioßs.fra^aßtimßdantßomach» prolunt,fidprafertimbili»ßgt;.Succus Fraais expria mitur,vetußate vires accipiens,prafintaneo reme* dio ad faciei vlcera,ocHlorumfuffuponcs,neque ne epiphoras.KadicisdecoPium iecinoris feruores mal cet matutino amp;nbsp;meridic potum. V tuntur hodiefie quenter Fra^ariaad ßutinanda vulnera, aluußa ßendam, menßrua cohibenda,ffn^iuas cenfrma* daa,oris vlcera, eiufdemque fectorem tollcndum, qua ßngula Kubus etia Idaus potcß,vt inde rur* fus coniicerc liceat Fra^aria ab code nihil dißerre.

DE PHV GER M AN I CO. \i4Â'tgt;ut-7 CAP. CCCXXIX. trut^-^r^y^t-N OM IN A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tijffi^t^

/^ OPjN àyfl’a v'M^/offf-tecis.Phu ö'Nardtlt NarJm fyluejlm Latmis.Vaitriana ojf'ciim amp;nbsp;her fyluesïrh barOfnafiritemforis,Gcrmani$ËiUlion,üen- Valeriat nenmarek.odet Katzenkraut .oder Augen- na. i uuttzel (GaUii Vsietiiaejaji^ellatnrt^uod/ci* licet cati adore radicis eins, quo earstm aculi raba» rantur,imfenjê detcclcnlur.

Dl» funtpracijiua Phu^nera.Ma^num quasi^r,uA- ieufeao, alia nomine Theriacaria vocatur. Hor deßriptio^ ni per omnia reßondet. Gcrmanicè grolz Bal-diion,amp;Tiiick.sappellatur. Vulgusherharioa runs Valerianam maiorem nominal Altcrum vul» gare, quad alio nomine Valeriana etiam vulgari^etmi^kasjtu) nuncupatur. Germants geimein Baldrion , ö* Katzenu uitzel dicitur. Hoc et ia genus à pi^ura Diofcaridis , vt paul'o poslfusses docebimus, non abharret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

folia plaphohoßo,ßHe OltsÇatroßmilia habet. Caulem cubitalcm.aut procenorem, Icuem , tenea rum,purpuraßcentem,in medio cancauum,genictsa lis intcrßclum.Plorcsad flarcißiflores accèdent tes,minores amp;nbsp;teneriores,in fisbalbida purpurafcea tes. Kodices in Çuperiore parte minimi digiti cra ft fltudine.Adnaflccntes etid radsculas obliquas velu* tisuna

ti luncus oJorMHS,aut veratrum ni^mm, inulcent implicitM,fobfiauM,beae odoratM,nardum in ^ ßu rcfercntes,cum quada yiropi^auitate.'Ex qua certè dcfiriptionefoleclarimftyberbam quarn vul 'Valerias parent bodie Valerianam nommant,effe DioCcorb’ na Vulga- dis Pbu, qubd omniaferi fic iUi reßondcant, vt ris, frorfus nuda redamare notavideatur. folia nanq: huius cumfrimu erum^unt^lafhoboftifrafeft^ runt imaginem: pofiea verb dum adolcfiit,in Olu^ fatri modum laciniantur.CauUs quoque eins cubi“ talis,amp;‘ maior (non enim raro ad trium cubitorum lon^tudinem caulis anobis vißts efißauis potißi^ mum in infima eiM partc,deniquc teuer, purpura^ /cens,in medio concauus,^cnicutatsts, flores duße quifummis caulibus emer^tnt, t^areißi certa ex“ primant efii^em,quanHis minoresfint, atqueadco teneriores, vt hoc nomine cum f^uedio in Grads codicibtss Diofcoridis liaxova pro fca^ova legen“ fini fois, du effe putem.Nifi quis exiftimet Pbu Poti, quod Dioficorides potißimum defcribit,faHentis ca!i be“ neficio maiupeulos habereflofculos.Pradidi ctiam flores accruatim eoeuntes in purpuram candicant, Kadices quoque in fuperiore parte minimi digiti craßitudine obtinet, multœq; radiculas obliquas, S chani,aut nigri Veratri modofibiipfis splicitas, Jubflauas,odoratas,^ardum,cH virofa tamengra“ tiitate,imitantes.Quum itaque ha omnes nota,Va ieriana noftra rejpondeant, multorumj; confi nfus nobis

CAPVT CCCXXIX. 4lt;ri nDbisfubferibtihdrfacultates tim quM iUi recent titres tsibuuntiflarsè cum iis ijua Diofcorides Pbu ^dferibit cÖiteniantjquid immédiat cur no certb af* frmemiu XalerianS bic vulgärem effe Pbu Dio* fcoridis nonvideo,friefertim ciim manuferiptM e* tiam berbarius Pbueffe Valeriana aperte doceat, ita vt mirarifitis n^ quea,cur aliquot dofli vin in Germania noßra diuerfum aßrucre valuer int, LOCV S.

Kiafeitur in humedis lecis,amp;prope aquas,bacf ad mirandam altitudincmfurgit.Prouenit etia in lueis amp;nbsp;caduis fyluis,fed hac in tantamprocerita* tern nonemergih

Pbu calefacit. Siccafotavrinammouet. Poteß idem amp;nbsp;dccoft-um eisos. hd lateris dolorem frodeß. Menfes ducit,amp; antidotis mßetur.

Odorata quodamedo eß buius berba radix,Mar do viribusfimilis,fed tarnen ad plurima infirmier. Vrind plus mouetquàm Indica aut Syriaca Mar* dus,fimiliterautcm vtCeltica.

PLANTARVM HISTORIAE gutationeSiVelpeûorù dolortStfel laterumMcnfci ^mque cit.amp;ihiturcumvmo.

M4^» phu radice hodie multi,magno cum ef* rare,pro calamo anmatteo vtHnturiqmd hoe in If co montre flacuit.

^*”^' fÏS*'^’^ ‘J“^*^^^cisjLensamp;lenticula lat tinu dicitur. Officinis amp;nbsp;herbarUs latinum nomen retinuit, Cermani Lmfcn (Gadi Leotil' le) af Reliant,

Lens racemofum legmen efl ,foliis Vicia ,f(d minoribns,florgt;bus exiguis in candido furfstrafiet tibus, filiquis faruis ^molliter in latimdintm fu‘ fis,in quibsts tria aut quatuor grana inter legume na minima,Jimt, i

Julio menfefloret,amp; deincefs infiliquis grana frofert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• t

Lentes medium tenent ealiditatis amp;nbsp;frigidita* tis,deficcant tarnen in fecundo ordine.

Ke^e concixjititur. Stomacho necet, eumj: amp;nbsp;iif te^Dia inflat.Aluum cum corticefuo comefla fiflit. Praftat qux facilimè concoquitur,amp; nihUatri in maceratione reJdenstVim habet alt;lflrif{orid:qHa* propter aluam ß^it, ß detrach antea cortice ac* citrate coquatur,primitq»c aqua inter coquendum effundatur.Primum enim eim decoftum a/uü fait uit.Sonia tumuituoßtä'^auia facit-NeruiStpulquot; moni amp;nbsp;capiti inutdis.MeUui fuo fungetur ojpeio contra aluifluxiones, admixto illicum aceto inty^ bo, aut pertulaca, aut beta niff-a,aut myrto, aut cortice punici mali, aut roßt ßecd , aut meßgt;ilis, autfirbis, autpyris Thebanh, aut coteneis màlù, aut cichorio,autplanta^He,autgaIlii inte^u,qua pofl decoflionem abiiciütur,autrhois qua obfoniif infparpptur. fi return autem cum eo dili^nter per* Coqui debet,alias aluum conturbat,Contra fubuer* fionem flomacht tri^nta iyana lentis ßfis cortici* bus denudata deuorata profunt. Decofta cum po* lenta,amp; illita,poda^d lenit.Sinuscum meUe^lu* tinat.Crußas rumpit, amp;nbsp;virera pur^at. Decoffa in areto duritias óquot;flrum as difrutit.Cum mclilo* to,autcotoneo malo,medetur inflamationibus oru* lorum C^fedis, addito rofaceo, in maioribus fedis inflamationibus amp;nbsp;ßnu amplo cum malicorio aut ßccis rofis,adicfio mcUe decofba.Contra nomas^a granicas fimilitcr vtuntur,aut adiunfla maris a* qua.A.duerfus autem pusïuliu,herpetas,eryfipela* ta,

tii,fem!onesj;,'vtantea diftum efl.Contra m^mM ff-umofum lac continentes, amp;nbsp;lafiis copia turken* tes,in aqua maris co ff a amp;nbsp;illita auxiliatur.

lentes non valenter adßrin^nt.ipßim itaque tarum corpus deßccat,amp;ßflit ventrem • caterum decoffum irritât. Proindt etia prior aqua abUch tur,vhirctcntioniscaußt adl^mtur. Cortexeius Vehementer adflringit,carnea fubßantia tenuiter, qua amp;nbsp;craßißsed amp;nbsp;terreßris eß . Saccus porri Letis adßrin^enti eß cotrarius, QMcircaß elixa inaquaiußculüfalegaro oleoj; condltum bibatur, atuum deiiciet.At qt od ex bis decoffa Letefercu Ium apparatur,cotrariamßucco vim obtinet.Nam qua ventri obueniStfluxiones deßccat,os ventrien li,inteßina,amp; totum denique vffrem coiroborSs. QiMmobrem cceliacis amp;nbsp;dyßntericis aceSmedatus tß cibus. Lens vero decorticata, vt iUam adorin’ gendi vchcmcntia,cumq; hac alia videlicet omnia qua coßcquuntur,amittit,ita aUbUiorquàminteo gra iUa efffcitur,craffumprauumq; fuccum gigues, tarde comeans : alui tarnen fluorés baud deßecat, Vti ca qua cortice non eflßoliata . lure igitur qui modü in hoc edalio no fl:ruant,elephantiaflm qua Vocant,(lr cancrum incurrut.siquidem craflafle* caj; cibaria facile in melachoUcos humores Vertut tur.Quare iis dutaxat quibus vitiofa efl habitudo eb aqua in came dißußtm, Les cibo vtiliterpra be» tur.

CAPVT CCCXXX. 4^4 tur,ctu aridis flrfqualentibm ddmoJum damnofi. tandem obcau/am vifum intt^um amp;nbsp;inculfatH hebctitt,immoderate exiccans. Ei verö qui contrat rio modofe babct,himidiori vidclicchofilulatur-Keflruispur^ationibut inepta eßteraffum enim et tardifluum fangumem faeit.At muliebri appeUa» toprofiuuio conuenieutißima.

Lens optima qua facilimè coquitur,eaq; qua ma ximè aquam abfirbet. Adem quidem teuloru ob» tundit,amp;flomacbü mßatßed aluumßflit in cibo, ma^iß,difcofla caleßi aqua.Eademßluit, mimte percocla-CruflulM vteerü rüpit, caq; qua intra os funtipur^at amp;nbsp;adflrin^it. CoUeciiones omnes im* poßta fedat, maxime'que exulecratae amp;nbsp;rimofas. Oculorum autem epiphoras cum melUoto aut co* tonea. Contra fuppurantia cum polenta imponitur. Découla fuccus ad orit cxulcerationcs t^e genita* lium adhibetur. Ad federn cum rofaceo aut coto* neo. In iu qua acriusremedium exi^ntcumpu* taminepunidj melle modico adieeto. Ad iddemu ne eeleriter inarefcat,adiiciunt (if ßeta foUa.lm* ponitur amp;nbsp;ßrumispanifque,vel maturü/rel matu refcetibiu,ex aceto difcoda.Kimis ex aqua mulfa amp;gägranis di punid tegmine.lte podagra,(u po lenta,et vuluh^Cf renibus df pernienibuStVlceri* but difficile cicatrice trahentibus.Propter diffolu* tioneßomachi triginta gratta Lintis diuorantur.

I» choleris quoque (^ Jyfenteria,efficacior e^ in tribut aquis cefia in qua vfu meliut femlxr eum tariere auttundere,vt quamteiMißima detur, vel ferfe,vel cum coianco malo,autpyrü , aut myrto, aut intuba erratic»,aut beta nigra,aut planta^negt; Pulmoni eß inutilis,amp;‘ capitis dalari, neruoßsq; o» mnibue,amp;feUi ,Kec famna facilis. A d pußulas vti* Usß^nique faao,amp; mammi^in aqua marina Je^ coelaiin aceto autem,iluritiat amp;flrumas difcutit. Stomachiquidem caufi,polentamada potionibtu inJ^er^tur.Qua funt ambufla,aqua fernico fla cu^ rat,poïiea trita,amp;per cribrü effujo furfure, mox procedente curatione addito melle.S.xpofca esquis turad^uttura.

Craßifucci efl,elf aufleram vim atq; qualitatem poflidet-Siquis ei-^ in aqua coquat, amp;nbsp;ca aqua, tleo amp;nbsp;fap a cum fate mifeeat, potione faciet qua Ventrem fubducat.bis autem coda vdriculum amp;nbsp;ad ipfum defluxus flflit, Inducit autem flomacho robur,amp; inteflinii,amp; vniuerfo vetri. Quapropter Vtills efl cibus caliacis amp;nbsp;dyfentcrlcis.Si ver'o cor* tice ablato fumatur,vehemcntiam adflrin^di ab» licit,marii vero nutrit,cu tardifit trafltus,amp;eraf fi fucci,na tarne adeà ßccat,vt antea dixi.Qui ve ro hacedulio crebri vtutur, elephantia cötrabut, amp;quot;nbsp;cancros amp;nbsp;duritiat,amp; neruoru d»lores,amp; me^ Ucbtlicos ajfedM.Aptus enim efl crafiusCrficcut fan^uis,

CAPVT CCCXXxr, 4^5 fin^is^ytjiatfuccHS mcltinchoUcus. C^iLus igilnr habitus quißiiam malus aquafus in carne efijis fis lis y tile efi cduliumiquemadmodumficcis amp;fiqua lidis maxime noxium.Similiter yifùm fialubriter fie habentem nimium exiccando habetatsCentrà Te ro.ajfcclum luuat.lSicquc etiam ad menfiruas pur rationes vtilis efl,e^ietid craffum amp;nbsp;difficultey fluentemfianguincnn^iiat.Ad hac feneris ajipe-tentiam fimen exiccando,cxtinguit:tdeo caslè vi-Hcre yolentibus ad hoc maxime confert. Grauia es tiam fimma facitsco quod ex ca melancholicifuc-ci in totum dißribuantur corpus-Cù mentha décos fla,plurimüinflationis deponit. b^cnulli zir Èeta huiusreiff'atia coquo dicoquitur teperc iniiciUt^ Zens vero probe dccofla amp;nbsp;trita,fi yulncribus ex iaculo aut telo faeda imponatur ,fianguinis fu“ xum vehementer compeficit.rarua verô Icntis de-codlum fiumptum,difficilcm partumfioluit-Auribus ex quibus pus emanat insïillatum,fiuccurrit.

Alia ab hac eft arbor qua Dioft.cpiXhVpict yocatur. i^dnon animaduertentes viri etidnow nulli doflißimi,y trafique arbores magna errore cas fundut,quad forma admodum dificrcpcnt,ytex iis NN qua

qux ^nuH poft dicemui,^ è Diofcoride amp;nbsp;Thco^ fhraTio libro tertio de plantarum/)tsïoria,cap.x. iimcem collate, abuadi conîîabit-Di^rüt itaque inter fe Vhilyra amp;nbsp;PhiUyrea, neqne vna Vtraque voce arborßgnificatur,ftd dtuerfte. -GENERA.

T ilia ‘Tbcopbraflo loco iam citato autore,d»o habeittur^encrajmayfcilicetffffotmina.Diflantq; inter fetitm materia,tam totiui corporis firma et quid altera fruflifira,alterafterilis. Materies ma ri dnra,flaua,nodoftor,Cpin»fiorq;, firmina candie diortür cortex mari eraßiiirfietiaelmj: inflexible lis propter duritiam eîî: famina candidiorflexibi liorq;,ex quo canoe faciiit:item firmina odoratior. 'Et motftcrilis, nulloq;flore cTlfloemina, cui us tibi pitiuram damns,amp;florcm amp;nbsp;fiaclamgi^it.

Polio efl liederaceo,nioUiore,amp; ia angulum acu tiorem rotandiore amp;nbsp;proUxiore,^ in orbem lente crifpo atqucfirratoflore tantifierdum colyculo cS tineiur herboceo,vbi emerßtflaaofladus ma^ie tuilinc foba,flmilis acinis hedcra,gt;n quo firne prat tenue quantum atriplicis, omnibus animätibus in-^ratum, cam foliorum pabulo maxime ducantur, coramq; mira dulcedine capianlur, blunccam Os confer ea qua Diofcorides de PhiUyrea tradit, ^ fentiese/fe dinerßßima. Namquis Vnquamdixit Tiliam habere folio olea,amp;fruilumfirrefubdult cem

CAPVT CCCXXXI. ^fftf cem aj pmUitudinem l^ntifii,ni^Hm,vuarii mM re conrcflum?rhilyrlt;e enim feu TUix foliafunt he Jeracta atejue Cerrata,actcof ah oleafoUu dißideo tia: frustum deniquefert nS modi nonfuhdulccm, fed qui à nulle mandifoteß,

Calidam effe Tiliam,vel ex co liquet quodf igi dis terebri malis,efilelifia,amp; id^cnusalUs mirif-ce conférât. Amaritudo etiam cum glutinofiate quadam in ea reliquis qualitatibus fraualerc via dctur,p hanc dcffsiles-Quarc abßcr^endi flanèfa cultatcm cum modica adßrifloria, perinde atque vlmtu, cuius faculties illi Vlinitis, vt ex Us qua paulipißfubUciemusplanumfct,tribuit, halen cuidentifimum cß.

\’ImifoUis aliquando recens Vulnus glutinauia mus,conf dentes adßrin^ente pariter amp;nbsp;extes-gena tem illis incjfefacultatem. Cortex amplius etiam fHbamaruscßamp; adßrid}oritts,itaque cum aceto lepra finat.Forro viridis etianum amp;nbsp;rccesfivul« neribus detip-atura vice circunli^ctur,ca^lutinare poteß.Kadices eande vim obtinent:proinde amp;“ de»

PLANTARVM HtSTORIAE cofloenrumquidam jJcrfunduntfraL'lurMquibus calhi indufboopus esb.

Cortex interior Tilix beprat fedat, ebr folia ex aceto UiM.Multi cortkemcommandncatim vul* neriba^ vtilifimum efc putdt^FoliatritafOquaa* fgt;erfapcdugt;n tumorhHumorquoque è medulla ca fratx arborii ejfl»ens,capilli1(rcddit capiti illitiO, deßuentesp continet. ^lunior denique cuti nitorem 'ind»cit,faci:mqigratiorem prxflat.Foha ad infan tium vlcera in ore commandacataprojünt.decobba amp;pota,vrinam dunt amp;nbsp;menfes.

Quu Plinim ferè omnes facultates Vlmietiam Tilix adferibat.vt e.v dufdem verbis patet^deo e Galcno qux idede Vlmo traditproduximus. Si ve ro quijpiam vires qux à recent oribm T ilix tri-buuntur.probe expendct^nibilab iis qux ex Plinq ^ Gaquot;cni fententia retulimut difèrre compcriet. t^am maculae facie ahfler^^ere fenbunt Tiliam.fi illa dusfucco lauctur. Mederietiammerbo comi* tiali bibitum eiusliquoremflillatitium,oculis clari tatem induccre,calculumÇanare,tumorcs difeutere iidem docent. Quid multalomnes facultates Vlmi obtinctTsliapdcaq; Vulncribus ctia recentibus Çue currit,amp;‘alia qux à Dio^coride amp;nbsp;Galeno in Vl-mi hisboria commemorantur.poteß.

ius Latinii,Offidmi CheUdoniafiermanii SchelkrautjScheluunZjgrofz Schuualben-knat,(Gallis Chdidoine.ou efclere) didittr. Chclidonio aMem,^lß mauis 'HirHndinaria,auis ebelidos birundo qua Grads }(l\l^ü)VvocaMr,nomcn in^nium vus didit,vc!,'vt autor efi Plimiss, quèd banc frinium Je diflu, inHcnit,amp; ca oculis fuUorum in nido refiitnit vit fam,vt quidam traduntiCtmm crHtis,vel quldflo-~ ret aduentubidlt;dinum,difceffisq; commarcefdt: id quod de minore verè dicitur.

Caulem emittit cubitalem lt;^ maiorem,gracile, adnata foliisfiena halcntcm.VoUa Kanunculo fi, milia, tencriora tamcn,amp; colore fubcaßa,iuxtaq; ßngula folia florem Leucoioßmile.Succsts ills cro, ceus,acris,mordax,df aliqua amaritudine ZP odoe riigrauitatc.Kadix fufiernèßngularis,inferne a» te plures- Prunus cornutiPapaueris infiar tennis, lengtes ycluti galca conus, in quo exigua femina funt,Paltaucrisfemine maioradiuius defcriptionis nota emnes Cbelidonio noßro rtfpondddiquidem fruticofa efl berba,cubitali altitadine,caulieulis Ia nuginoßs,tcneris, folio Ranunculi,magis angulofo, tcnuiori,aduerfa parte caßo,auerfa ineano,flore tut'

teo, Leucoio conßmUi, femint pajiaueris, quad lit corniculis feu pliquis loagit exibbm dauditur.Vul neratafuccum crcceum emittit,^f»m veUicante, Kadix in fu^cricre farte vna, in inferiore farti multis luteis fbris cafidata.

Chdidonium birundinum aduentuflorem excitât,atque adeo toto deincefs vere amp;nbsp;anate floret, quibiu etiam temforibm carfitur.

Succus Chelidonii mixtm méditer in aneo va, fe inearbonibm decode, contra oculorum cali^i, nem frodefl-Exfrimitur autem fuccut cxfdiif,ra dicibw erfloribua incifiente aflateßccaturque in vmbra erinfadidos conformatur.Kadix cumA' uifo amp;nbsp;vino albo fota,rc^io morbo medctur.Saiui herfetas cum vino illita.Dcntium dolores comma, ducata fedat.

chdidonium admodum exter^mtis amp;nbsp;caUda facultatis efl. Seder Çuccus dits ad acuendum vi~ fum commodut cfl,vtique in quibia crafum quid, daminfufiUa codi^tur difeuflione indiens. Vfi

CAPVT cccxxxiir. 468 funt quidam rajiceeitn ad morbumre^ium à icco‘ ril obßrudione profici fiente^ in vino albo earn pos tui exhibenteSjeum Aniß. Pari modo manfa,dem tium doloribtu confert.

Plorentibm fuccus exprimitur, amp;nbsp;in arco vafe cum meUe Attica Imiter cinere ferueti decoquitur, ßn^lari remedio ^ira caUgincs oculorum.Vtun turamp;perfe fucco i»coliyriis,qua Chelidonia aps peUanturab ea.p.adem acularum adem adiuHat,ß addita aqua foueantur. Succm eimcum mille eus lices,nubeculai, obfeuritaternq; difiutit, cicatrices txtenuat. Albumines etiam iumentorum.

XtAl/Jyiov jUtXfov Griecis,Chelldon!um mi‘ nm Latinii ,Officinis Sera fidaria minor va catur, quidfirumofa radix muftis ff-anorum fini- scsisfu’as menti ^umis videatur coaluiffe : vel quad finis ^q^ minor mis,quai imitatiane Craca Scrofulas vacant, mes ^^^j. Jip{^^ deatur.Germanis Pei^auimen oder Blatern. iraut,K/c/?F/'c4n4,Pfa£Fehodlin, klein Schel uuicz,oderSchuualbenuurtz,oder Meyen-knatnominatur. CheUdonium autem bacherba vocata efi hauddubiè,quód,vt Theophraflm libra fiptimo,cap.xiiij. birundinum aduentufiorem ex* citet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 0 R M A.

Herbula efl à flolonibm pediculisve fiendmsflf-ne caule^folus Hedersflfftra,ntinulioribiu minoi ribMikJtem teneris amp;nbsp;tiliquatcnttspin^ud}iu.R.a dices lgt;iibctlgt;itru.ts mKltM,ex code calloprodciites, tritici modo accruatim congcTiM, quarum très aut quatuor in [on^itudinempro^ediuntur. Hac Dio^ fioridis delineatio[irorÇus berba idi quam Scrofugt; lariamminorem vulgo nommât,conuenire vide-tur.Nambac hcrbulaefl à ^ediculù pendens, vidua caule,folifs îledera,rotüdioribM multo,min!gt;‘ ribusq;,teneris amp;nbsp;modice pinguibus. Kadices oflen dit ex eodem callo prodelites,paraam, complûtes m ^ranorum tritici morem aceruatim colleras,quas rum très vel quatuor in Ioniumprotenduntur. Flos ei R.anunculivtmaiori lutco colorenitens.lîis acs dunt locus,tempora,vires,amp; alia qua iam comme morabuntur,qua ßn^ula Scrofulariaminoriada» mußim quadrant,vtnemohanc CheUdonium mis ttus eße infleiaa ireflnemaffsa impudentia poßit,

I« paluTlribus.prope aquas,elo“ in limitibus bus midis, omnibu/que vliginoßs trallibus ac bortis paßim ^ignitur,

'Verno tempore,Maio menje,amp; praßertim birun dinum aduentu floret, nee lon^o p'o/l tempore mar’ eefleens cuanefi:it,ficvtirrigui limites,qui largo fos Herum florumque flipatu pubeflebant, confeHim

CheUdonium minui. Galena teflc,quai-tt ordinis alfilutießin calefaciendo amp;nbsp;deficcanda, idcóque ma^am fra fefert ammoniam.guflum erodetem. i^ofirumautem vfqueadca acre noneß ,ygt;t cem^ manducando fafe nullam prorfui fentiai acrimo^ niam,potifimum tf^fo quad in hiimido loco natum fit. Ï» hoc autem quid lock ficcis frouenit, p;nties amp;• amaritudincm amp;nbsp;acrimoniam,finfim tarnen ^ufium erodentem,

Acremvim habet, Anemones modo Jummacu^ tern exulccrantcm. Scabiem amp;nbsp;vn^uium lepras tollit. ^x radicibus expreßui fuccui ad purgation nem capitis addito melle naribm vtilitei- inflillaa tur. Similiter decoctum dus cum mellegargariffao tum,capu t firenuè purgat.et omnia pet lork vitia.

Chelidonium minui dim acritu fit maiore, iUk turn confenim cutem exulcerat, 'unguesq; ßeabros eUcit.Succus duspernares pur^at,vtpote veheme ter acris exifiens.

Keeentiores ca herba in exterendis ficubus mas rifidsvc,amp;ßrumis,magna experientia vtHntur,vt inde certè Scrofularia nominari, quemadmodii di ximus,mcrHcrit. Antiquus etiamac manuferiptus herbariuSf

PLANTARVM HISTORTAE herbtrius,fHb nomine tarnen PedisvetuU, lt;jno A« ron nominatur,fc à qnodam qui experts fit eoffta quot;‘lï^ fo ibit, quad bac herba contra marifeat ac ßrumm mirificè profit.

X nis^acum nomen infedit, quot;vul^o Qi^cula minor,amp;• à firratisfoUit Serratula appel* SerratuIa^‘‘tur:GaUicè Chefnette, ou petit Clicfnc,ou chaman dclioermïndtée.ChamadrjsverB Grads dh drysvn- ^ac/l,quafi humiUsacterrefiris quercus,quodfii de dida. ^^lt;^tefolia Quercus habeat,^ buitte refpeclu quar Serrata, fibumi repat.Sunt qui Serratam nominatamide» putet,qui d ab ea ferra inuenta fit, Diofcorides bac Teucrium, etiarn, propterea quod Teucrio fimUii admodum fit,appeBari à nonnudisfieri bit.

'Etfi Diofc. alUq; veteres vnicam faciant Cha* madryn,tamcn nos,quia plures berbat ad elite for mamacpiduraaccedcre vidcmiie,duo eitte ^ene* ra produximue. Qi^rufanè primum veraChama* drysexi^it,amp;CermanicèK\eia Bathengeln«« — minatur.llliue aute rurfiis duo funt^nera. Vnu e* nim quodpra catcris omnibuspidura Diofcoridit maxime accedit,mae dicitur, alterum verofamit tM-rneque enim aliternobisdificrimenindicateU-cuit

CAPvT cccxxxrirr. 470 cuitttißfexusratioue. Aho-um^enus vulgaris ‘^^■^'(^^^^^^ dtamadrySijuod iterum duum cfl gmtrum,maf sv^t^i^gj^^f^ fiilicetamp;fomina. Mits Germanicè Erdtuaei-y^ l ^^ ^ liüch^Foeminaveri Gatnendeile,Blauumeü-^ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

detle^VetgiCzmeiaoitapfellatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** j^xmlhv

Frutex dodratai^foUis exiguiStferma amp;nbsp;diuï‘ furis i^uemis ßmilil!us,amarisq;:florefubl'urfum, exili,fimine in calyculis atro. 0di,a vtiqut défait ftio ita herbis iUis quiufichu exhibemus refont det,vt nudafrorfies nota reclamarc vidcatur. Sut enim herba falmum alta vtflurimum,exilifoliot ^fiS*^ ^ diuifura Quercui,amar0,ßtre feni furt furco amp;nbsp;exiguo,ita vtmirarifatis non foßim,cur nonulii alteramßedemgenuina Chamadryn eße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

■ H^cititr a^ms amp;nbsp;fcirofts loch, interdHm etiS in montofis amp;nbsp;camfeftribnf pilidis.

Primum ^fçenm lunio amp;nbsp;lulio mmfibitifloret'. Altcmm niftefn yere potiflinun.Cetrpunturflmh ne prxfftantia.

Ex tertio ordine calcfacicntinm amp;nbsp;deflccan^ tium facit Galenit!. Germanica tarnen minui eai lefacere amp;nbsp;deficcare videntur, vtfote in regione fri^idiore nata,

Rerei ac viridis in aqua decofla (Iv fota, counts Jïs,luflietibu!,lieniindurato vrina dijflcultatibus, hydropids inter initia auxiliatur. Git menfes,fœ^ tusq: cxtrahit.Liene ex aceto pota minuit.Aduer^ fui venenata cum vino pota iiv idita ejficaxesl. Trita adfradiSta in fUulo! conformatur.cu mel‘ le vetera vlcerafiurgat.Gam oleo trita,inunfla amp;nbsp;iUita,ocul»rum caU^inem difcutit.

Chamadrys vincentem qualitatcm amara ba^ let,amp; e/lquodSmodo acris. Qmcirca meritb Hci nem colliquat, vrmam amp;nbsp;menfes mouet, crafitu^ dinem humorum inddit, amp;nbsp;vifcerum obflruclio^ nes expurgat.

'^^^‘•ffmi folia aj ru^ta^vulneraj; in oleo tri* ta ValentjCt' ad depafimtiavlcera . Semen bilem extrahit,droeuUi qnoque benefcum eß, Yoliu ad albu^ncs tritam in oleoprodefl.

A duerfiti firgentium venena petit iUitaq; ejpea* cifima.ïtem flomaclgt;o,tufi vetußa,pituita in^n* la cobareßenti,r^tfie,cenuulßs,laterit dolcribut. Lienem confomit.'Vrinam amp;nbsp;menfes cit,ebid in* eipietibm hydropicis ejficax,manualibus ßopis e* ius in tribus heminis aqua decodis vfqueadter* tias.Sanat amp;nbsp;vomicas,amp; firdida vlcera cu meb le.Fit amp;nbsp;vinum ex capedoris vitiis.'pelioritmfisc eus cum oleo,caliginem oculorum difcutit.Adßle* nem ex acetofumitur.

XA/aM.WnltJjilos'OS PUnio dida ef, quaf pumila Cupreffies.Apud Cracos,quèd fiia, cimßuticis nulla ftmentio, V ul^ Cyprejfus,Ger* mams CypteCT.,(Gallis Cyptes'jnommatur.Cy* Cypreffui preßusab adore amp;nbsp;firma filiorum eiufde nomeif vnde di* datura arbaris vocata eß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da,

În arbußuUformam fruttcat,faliisincanis,AbaChamacj rotonifiemina modo f hßis.floribus in fummo au* parijfusi,* ri inßar ful^entibus • ^ottli f utex adoratus ed. eß Cha* tirant mapityhj

Girant qui diamteftityn effe ärbitrantur.'neque e* nirnvt iUa humi. Ierfit,fid altim à tegt;ra,vt fictif ra moitfiratjConfurfft.

deflate floret. Paucos autemJrutlces inuenies in quibiu flores intueri Hccat.q^ntloper Vniuerfam fitam na nifi y num h»nc,cinuf fi/iuram damm, flut icon in quo flores apparuerinttVidcrim, TEMPERAMENTVM.

Apparct in ea,ficutguflus tcfliflcatur,leuu qu!‘ dem acrimonia,fid maiar amarituJo,mulioq: etia plus acerbitatis iis totaplata. R.eflccat itaque abfi qucin/iffsi caliditate.

Quum cafdem quat arbor Cypariffas qualitao tes habeat ChamacypariJfus, neceffe eft vt etiam facultateseafdemobtineat^Arboris i^itur hafunt quot;nires.Adflrin^it amp;nbsp;refli^rat.Folia eisss cum paß fi amp;nbsp;myrrba modicapota, veflea fluxioisibsts amp;nbsp;quot;Trina dijpeukati mcdentur.Pilula tufa,^' cS vb’ uo pota,contra flenpuinis reic^lionem, dyfintcrias, aluifluxiones,orthopnceam,tußimj;proßunt.Deco^ flum eamm idem potefl.Tu/a cum beo duritias c‘ molli unt,amp;polypos in naribusfanant-Leprofis vn pytes cum aceto décoda amp;nbsp;trita adiedis lupinis taUunt.lnteflinorum ramices illita coercenl- Folia idem

CAPVT CCCXXXV. 471 idem poffunt. Pilule cum coma fuffita culices ahi^ ^cre crcdwitur*Volia trita amp;nbsp;iUita vaincra^luti» naniilan^inémcjucÇupprimunt.Cum aceto autem trita,calgt;illostinj'unt. iUiniturferfeaut cumpoo lenta ad cryßpelata l}erpcta^,carbHnculos,amp; ocu-lorum ph!e^onaa.Ccrato mixta amp;nbsp;impofita vë‘ triculum firmant,

Cupreßifolia,^eminapUuU reeëtes t^ molles, niapiavlccra indm is corporibuiglutinât.Pxçiuo darutp efl ejuod reficcadi vim habeat.abfqueinßc gni actimonia amp;nbsp;caUditate-Tanta inefi ei acrimo nia caliditasp,quantafatisftt deducenda in altum acerbitatimuUam tarnen mordicationem out cali* ditatem in corporibus cfficit.Proindc in alto latent tes inflaccidisputrefcenttbiup afiëlilus humide tatetßne molcilia,tutéque dcpaßitur,quHm qua calefadunt amp;nbsp;deßccant,eaa quidem qua cotenta funt abfumant, catcrum acrimonia amp;nbsp;caliditate alias attrabat. Sic intefiinorum ramice ajfcHos iu uat:fiquide exiccat amp;nbsp;robur addit corporibus pra fiumiditate laxis,vtpotc quum adfirifHein altum fubeat, eè quid cahditas qua iUi admifia cTl de* ducat, ad cam quidem menfuram perueniens, vt praire quidem valcat, nondum tarnen mordicare. Quidam ea vtuntur ad carbunculos amp;nbsp;berpetas polenta mifccntes,tanquam abfumat citra calcfa* fHonem cos morbos effscientem humiditatem. Sût qui

PLANTARVM HISTORIAE quiatl cryfipelatavtantur, admißanimimm pat lenta cum aqua, aut oxycrato aquoß.

Cupreßi folia trita firpentum iclibus imponun^ tur,amp; capiti cumpolenta,ft à fblc dolcatj tlrami ci,qua de caufa bibuntur- Teßium quoque tumeri cum cera iUinuntur.Capidum deni^-ant ex acelo', Eadem trita cum duabtttpa^bmpanu mcillü,amp; evino AminaofubaPÏa,pedum acueruoru dolores fedant, Pilula aduerfmfrpentium iclus bibütur, aut ft diciaturfancis . Collectionibus iUinuntur, Kamici quoque tenera tufa cu axun^ia amp;nbsp;lome’' toproftint. Eibuntur ex eadem caufi. Parotidi amp;nbsp;firuma cum farina imponutur.Exprimitur fuccus tufus cum femine,qui mixto oleo,cali^incm ocule^ rum aufert.ïtem vidoriati pondéré invinopotus illitusq:,eu fcoßecapingui,cxcmptisgranis, yitia teßiumfanat,tumores difcutit,amp;eufermento ßru mas.B.adix cumfoUis trita potaq veßea amp;ßra* ^uria mcdctur,amp; cÖtrapbalan^ia.Kamcnta pota Chamacy menfesciunt,fiorpionumifliburaduerfdntur.Cha^ par ißt fa^ macypariffos berba ex vinopota contra venenafcr cultates, Pentium omnium fcorpionumq;pollet.

DE CHAMAECISSO. CAP. eut-naenfilr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCCXXXVI.

Kedcra ~\^ Afttutüos'o{,}l-pïipfi(pcutofff'acis,llede* terreßris. .2\^ra terreßris,Xen a corona latinis appellat

CAPVT CCCXXXVI. 475 **gt;■• officine nomen Heders tetresïrii retinucrut. Germanicè Gundelreb.cona^fofanè nomine ï’o» catm^mm diandum effet Grundreb,Aoc e?ljiu-tni repensvitieula. Nominat»r etiarn Germanit ErdeplieuUjC^ ErdenkréczÜn/Gdfiieè Lierre terreftre.) Chamaciffos vero diétae^ ,quod Chanta* nunquam non reM humi ,foUis Hedene fimUi^ ^‘1T°^ '*’quot;* bm. Corona terra^^id ramulos fnosper terram dediSla, ffargens ,foliofi veiati ferto tandem corenare vi^ Corona deatnr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terra.

Volia lïedera fimilia habet, minora tarnen amp;nbsp;tenuiora.Kamulos dodrantales multos, foUit pU^ nos,à terra quinque autfex prodeuntes.f lores teu coinßmiles,minores tarnen,amp;inguflu vehement ter amaros.B.adixilli eß tenuis, alba, amp;nbsp;inutilis. Ex bac hißoriaßttis confiât herbam hodie vocata Hcdcram terrefirem , effeDioficoridis Chamacifi fon.iiquidemfolüs îîedera confiat,minoribtti ta^ menamp;'tenuioribt{s,acincircuituinci^s.I.e^ê^dum enim effe pclH^Ti^oijtlf non fi.agt;',fjT^a.,rcs ip= ^itß'orf fa docet:na etfifolia Chamacifi aliquatcnus Ke= ‘^'^ ^'“^'*^ derafimiliafint,tarnen rotundiora,atque adei mi tmaculaa nora etiam amp;nbsp;teniiiora exifiunt, ï:tcflhic lapfus^“’'' ab 1 in a apud Diofcoridem frequens,vt exaliis e^ tiarn loeit fuprà notatii liquct-Kamultt etiam do^ drdtalibus multis fill oft,qui tarnen antequafein^ dantur,quinque autßx à radiée procedunt, flores denique

denied HC eins Lencois ßmites [untj non qiiidcm lu^ teis ,albis,aut j’urf streit,fid cirruleis : ita vr vehementer errent ijui eitts flores,neq»efigura,necjtee co lorefloribus Chamacifii, qui Leucois adfimUatstr, eßefiniUes putant^tficnim colorencque albs, ne^ que lutes fint, carulcos tansen , qui color Leucoio^ rum esl,cßc confiât- Ingufitt dusique,. peut etiam fiolsa,amari pent- Kadix quoc^ dus tenuis,^^ nut Hus prer/us vfis efl.His omnibus acccdit,qubd not men etiampulcbre quadratmeque enim Crsecssa^ ebama’ liudfinatCbatrtacsIfioSiniflhumslem aebumiret cifibs. petem Hcdcram.Caterum tson efie Elatsnentprao Uedera ter alia multa qua re ferrefupcruacaneu '.arbitrer, terrefiris fapor tnanifefle oflendit,qui in Hedera terreftri a^ non efi E= usartes amp;nbsp;modice acris efl,atquc adeo ealorempra latine, fie fert.Elatine verb refiigeratatquead/lringit.Sic Koneîl non effie Afilepiada ,vt taccam qubd Sceuridaca Afclepias, fimile fernen non proférât, vel vnut loetts natalis fatis monflrat. Afclepias enim in montibsts,Hedera autem terrefiris in dccliuibtts locis amp;nbsp;vallibtts, vt Germanicum nomen Grundtreb abunde indicat, proucnirc holet. Q^a autem herba fit, Afclepias,. fuel loco dictum à stobst efi.

Hafesturin cubit loc'si, iuxta etia fipes amp;nbsp;dur meta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMPVS.

Amaritudo cxi^uaq;it(rimoniafolieium d^ß^f rHm/atu monfirant herbam hanc caUdam amp;ßi- Eccor fjm cam eße , ita vt bi ejuif iffdam eßeßatuunt, rc‘ runda na^ frehetifieme non carcant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatur-

Volia dm trioll^bRondere in aqua cyathis tri* bm^quadra^enif aufquinqua^enb diebmpota, ißgt; chiadicispiofunt.Morbum quoque reffum infinas feptenófve diesßmUiterpotacmcndantaique cx‘ parmant.

Chamaeißißos quum ßt admodum amarm,ita corn abßrunionesßolnit.Suntqui ilium end ifebia^ dicis exhibcant.

Chamaeißon appellant Hedcram non attellent tern pe à terra.Et hac ccnluÇa in vino acetabuli me fura lient medetur .Eim folia hibunt ifebiadiei tri* bmoboli:,in vinicyatbis duobrnfepte dicbm,ad^ modum amara potione.

Hlt;M omnes iam commemoratas facultates lie* desa terreßri recentiores tribuunt : ncque dubium ePfquumßt admodd amara,qssin cadtni babeat, amp;nbsp;alia etiam pofitqux ilti adfenbunt, vt moca* refappreßos menfis,vrioam mouere, obtufum asso ditum remossere. Contra pePiem etiam tradunt 00 ij eßi*

PIANTAIIVM HISTORIAE ejpcace effe:id quad équités quaque fiiuut:hi enim quoticsßbula difiafeßis equum corri^uerit-, hac montra eaudem herba nm^ita efpc/icia vtuiitur.

PUTCiUlSl/j.lt;ivgi‘lt;xcis,Ch'y/anthcmum la^ X tinis,o^cinis inußtalf,Germants Goldt* blurn, Schmaltzblum , à pin^uedine qua contrito di^itisßoßulo appareti amp;“ Dratblü. ( Gsadis Marguerites blanches ) mminatur. Cbryßanlt;‘ Chryfintheman veto äßoßu'is aurißledarem amp;nbsp;tbemum colorempr£fefcrentibusßiclum cß. fndedio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

flam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Herba eß tcnera,ßuticis tarnenßeclcm obtlnes,

Icues profèrent caules,amp;multißdafoUadutcosflo^ res,vehemcnter ßlendcntes, amp;nbsp;oculi inßar circa* larcs.Ex qua fane defcriptione fads darum cfi,hcr bam quam pidam damns , effe Chryßmthemon, quad ldi omnes à Dioßcoride tradita nota, nulla fror fus redamante,conueniant. Quibus Democriti in Hydrofcopico accedit teßimonium, qui berbam banc qua ßatradiio ßmilis eß , Chryfanthemon Grads appedari ßribit,ßoliisq; Apf ejßc,maioribuf tarnen, flore auri coloreßlendente. Addit denique ab Aquile^iismire edebratam efl'e,coquod aquam fubeffie ccrtumßt,vbißgt;lct emicarc. Qua quidem ßn^ula herba illiquamdepidam cKhibemus re* Jpondent.

CAPVT CCCXXXVir. 47Î JpondcM.Nam vtcxteraomittam, fbihiecnajih mr aqiix latkes fiitcfj'? non efl liublitm^ (^idam ferperanf Vualferhanenfufz Germanité mmk nantmam b»c nomine appedata herba, alia ab ta esi,vt in cafitc de ßatracbio docuimus.Nam cbm bac noßra acrimonia vacet,qnanquam Eatraebiis ßmilisßt,tarnen it^umero iHorum ejß• boc nomine nonpoteß. gt;

Eiufdem effe cum Euphtbalme temjieramcnti, amp;gußm amp;faeultatesdeclarant.Calidum itaque eße amp;ßccum conßat.

Eiusflores cum cerato tritißeatomata dißeutere froduntur.V^egiomorbo correctif coloris bonitatem temfeßiue redditß balneo poßtongiorem in eo mo ram exitu fota.

CarJuHs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UfiCU-Kiiifj ÄiVH^t Greets, Chameleon

Juarius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x albus, Carduus fuarius amp;nbsp;varius Lati*

Cardopa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nts,ojftcinis amp;nbsp;barbaris Cardopatiü ap^

tium, pellatur, Quod nomenhauddubii corruptum efb, deduclumj: à didlione ^dcration,nam ßc olim eße nominatu Chamaleonem Apuletus teßatur: auta Carduo varia,à cjua dit'l/one^^cilicctlitera inp, amp;nbsp;r in t mutata, in Cardopatiü facilis eßt lapfus ■ Germa tis Eberuurtz, elegantsaHußone ad Car^ duim fuarium,nuncupatur. (Gallis Vneherbc efpineufe femblablea la carline, ou Arti-Chamas chaule fauluage.) Chamäleon ante à foliorum lean vndc varietatediciceepit. Mutât enim eu tara colores, dielus. nbsp;nbsp;nbsp;p littia teßethte niger, illic viridis, atiubi cyaneus,

aliubi croccus,atque atiis eoloribus videlur . Suaa Suarius riusautem Carduus diffus eft, quodfucsßinpo-Carduus Ipta cxhibcatur,perimat. Ob quam etiam caufarn quare no^ Ebcniürf2.Germanis nuncupatamputo. minatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Volta habet Sitybo aut S eolymo ßmilia,a[pert»^ ra autcm,acutiora, nirroq; Chamaleone validioa ra.Caulc vacat,verùm è medioJpinam Echino ma rino,aut Cinara ßmilem eri^t. flores purpureas, Veluti capillos.qui in pappas euanefcunt.Seme Cni co fimilc. Kadicem in pinppiibus collibus craßarn, in montoßs verb graciliorem, inprofundo albam, aliquatenus aromaticom, graucolentem amp;nbsp;dulce. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phnius

Vlmtfslib.xxü.ca^.xviij.brcitius herbam bac Je-fin^tt^flc inquiem^^f^crtora folia habet, ferf it in terra EchinimoJoßgt;inas erigen3,radice Julci,odo re^rauifimo,Qua eertè nota in uniucrfum omnet, herba qua hodie barbara Cr corrujita voie Cardo fatium vocatur,adamufim rejpondenhita vt nemo non efe Chamalconepcrfiicuè intelli^at-iluc accedit qubd faAf^ates etiarn eademfint. Kadix enim Chamaleonis albi haufia, venenis refifiit. Kadix etiarn Cardopatu ex recentiorum traditio* ne, mirificè venenis aduerfari, ö* contrapeflilen* tiam populatimficuientem,vtpaulo poft dicemus, effieacifimum ejfe remedium dicitur. C^od fi ta* men rediora quis protulerit,nongrauabimur hie, vt in alus quoque,mutarc (ententiam.

Ïnglabretis montium prouenit,Cr infyluls, vt hine etiamjyluaticus Carduus co^nominatusfit.

Kadix pota acetabuli mcnfura,latos lumbricos pellit.Sumitur autem in vino auflero,CHm decodo Ori^ani. Hjdropicis commode drachma in vino 00 Hij Jatur:

PLANTARVM HISTORIAE tlatuf:etcnim cos cxtmuat.Contra di^icHltate vrt nx decoShim tim jm^inatur. Pro theriaca m vi‘ no pota efl.Occidit canes ^fnesMures itemnecat faba^a cum folenta,ant hydrelao madefada. , EX GALEN o.

Üadix eins potui datur acctabuli menfura con* tra latos lunibricos cum vino auBero. Exhibent e* tiam aqua inter cutem labora^bur, EX PLINIO.

lia acetabuli menfura fuccidufdem in vino aufe* ro cum Ori^ani fcoph. Facit ad difpcultatem vri» nx. Hic faccm occidit canes fuifjue in polenta, ) Addi ta aqua amp;nbsp;oleo contrahit m fi mures (if ne» cat,nipprotinus aquamfiirbeant. S,adiceeius ali» qui concifamfiruari iubent funiculis pendentem, decoquiintquc in cibo contra fluxioncs, quaa Crat d rheumatifmos Vocant.

Kccentiores radicem Carduifuard drachma pondère in vino fumptam contra peftilentix contagia prodefje tradunt-Eadem etiam in aceto decoplam, contra fiabicm,impeti^ine,amp;omnes cutis fiedita» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tes curatu difilcilcs conferre firibunt,ß eins deco* ’ flo lauentur.ldcm dentium etiam dolorifitceurrit, DE CHAMAELEONE NIGRO.

XafiCti^iafi nihaf Gnecis, Cardum m^er '^‘^'P aut yermlagium Latinis dicitur. Officiait latcflaata iacoffiita cxißit. Germanit aSußont nd Latinam nomendaturam fchuuaitzer Gil-téiiüel(Gallit Cirdanetteffocaripoteflyijuàd fcilicet in hartit tantum cultafroucniat.Suntqiti cam à candore fin^nominet Vuelfch Vueifz TaädßedpriorafipcUatio ad difcriminadiu plan tas melior exißit.Chamalconverii didut eßava chaman rietate foliorum, qua fro tara amp;nbsp;locorum diffe* icon nioxr rmtia,autadmodumtgt;iridia,autfubalba, aut can curdiilitt rulca,aut rubra inueniuntur, N/^er yerb hauddun . bii à radice affellari cafit.

'Foliis Scolymoßmilis eß,minora tarnen,ttnuio* raque,amp; rubentia ea habet.Caulem emittit di^in taU crafitudine, dodrantalem,fubrubrum, qui in ßummo habetvmbellam, amp;Jfinofisflores tenues, hyacinths amulos,verficolores. S,adicem craffarn, ni^am,dcnCam,amp; aliquando corroflim,qua dijfe» flajubflisueflit,^ comanducata mordet.Ha quia dem nota quanquam flanta,cuisse hiefidura dan msss,ferè omnes fideantur quadrareicaulem enim euchitdodrantalem, eyr altiorem etiam, dictum aquantem crafitudine,fubrubru,folia inflar Scon lymi,minora, fubalba amp;nbsp;leniterfunicea, candidu ac hijfidum florem, hyacinthina furfura variae tstin.

tum,railicem mgra amp;nbsp;fttigt;flauam:tanic» mm »on aJmodum linjvam vcllicet commanjucata radix, fit vt non param an le^itimm fit Chamaicon ni“ ger addubitcm, V cram mm multi huia^ tempora viri eruditi hanc plantam Chamaleonem ni^rum elfe credant,nolai hoc tempore ab iis prorfia difica tire,ati]ueadeè eandem qua ills, planta huie inde“ reappeUationem volui,maxim^ciim nulla aliam eidem conuenire apud Diofc^idem defiriptionem videam, donee aliquid certists de ea nobis aut aliis tompertum fuerit.

l^ufquam fuafpote in Germaniaprouenit,qua» re cultura indiget.Nafciturautem Chamaleonni“ ger,Diofcoridcautorc,ficca,capefiribus, cUaofiiq;, amp;nbsp;maritima loca,

Tunio menfefloret,ac fabinde incapitulif rotan da Augaflo menfi fernen hifpidam profert, TEMPE RAMENTVM.

Chamalconta nigri radix fieca efl in tertio or“ dine,calefacit verb infecundo abfolato.

Kadix trita additis exiguo atramento fatorio, cedrino otco,amp; axungia,Ccabk abigere pottfi.Ab“ flergit etiarn impetigines, admixta fuiphure amp;nbsp;bi tumine. Decodum eita coUatione detium dolorem mitigat.Cum paripipere amp;nbsp;ura obhtaflolétibm dentibat

CAPVT CCCXI, 478 dentiltm auxilidtur. (^metia fiiimtur ta Jentts, ^uum décoda in aceto, amp;nbsp;calent imp ifita fuerit. S criftorio ßylo dolend denti cahda adnrota, turn fianrit. Cum faljihure decolorem ob folcmfacicm, amp;nbsp;alfhos emendat. Mifcetur medicamcntu enden tibut. fha^edanoi, ferinaj; ac tetra vlcera illita, ad mitiorem habitum transferens fanat.

Kadix quiddam l^ale obtinet,quamobrem dut firn vfus adfiables,im[!ctigiigt;cs,al[ihos,ct in firn» ma, ad omnia qua detofionem jiofiulant. Praterca emoUientibul amp;nbsp;difcutuntibm medicamcntu mi* fietur,ac illitafha^edanica vlccrafanat.

Kadice eim lichenes curdtur, cumfulphure amp;nbsp;bitumine 'vna codu : commanducata vero dentet mobiles,autin aceto décoda. Succo fiabiemetiam quadrufidum finant.Pt ricinus canum necant,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J

Cf lbigayocari,quod nomen, Hermolao iblgO. tefc,ferè firuat hedie ïtlyrid.Hinc abiedis duab.

Uteris i amp;g,iba, CfabAiugaabiedioneliterarii a amp;g,ïuamanauitin Vuigsnomendatione. ofi^ luO. dna Ïud cognomete mufiatS af Reliant, Germani

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ye IcQ’

CKitmiiiiiYelen^erye lieber (Caltilüe Mufcate.)Clt;tlt; tys vuile teritm Charmepitys ilifla cfi, qunß humiUs amp;nbsp;brt difta. uHjhumiq: i{efreffd]gt;icca:iiam cittifeliapiceam o^

Abi^a leM.Abi^avero Vocatapropteriibortitf,qMs,cdit* jgt; quare voi eendis its qiix in vterofitM,cxcitarefilet.

Primit. Trilt eim fiot^cnera.VnafoUis Sedifen Aixßi, Altera, quant nes fieminam fecimm.^teraramis ancho-Tertia. ra modo incuruis,quant nonaunt vidimus. Tertia tnas dicitur etiam Diofcoridi. Harum difirimina e defiriptionibus certius conto ties, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Primaßerba efl fer terrant firfens,Jubcurua, folia minoriAixeo fimiliahabcns, multi tarne te* nuiora,fin^iora:hoc eïl, vt Seraf ion interfreta* turfuferfiflut humiditatis tinacis habentia, amp;nbsp;hirfuta,circa ramosfrequentia, odoreficea, flores exi^sfluten aut candides,radieem Cichorij. Al* fera cubitalibus efl tamis anebora modo incuruis, tenHibas,comafufradifla flmili,flore candide,fl* mineniff'o.Oletautemdv ifflaficeam. Tertia qua mafcula affellatur,herbula eflfoliolis,tenHi* bus,candidit amp;nbsp;hirjûtis,caule aflgt;ero,candido,flofi cutis luteis,fimineficusalM fufitlo.Piceamamp; ) bac olet,

Sua fi ente,quodfiiam,in Germania non froue* wb Nunc tarnen in hortis flantari cafit. Plinius tertiam

Chamapitys^sfluquidem amarum faporem a^ tri validiorem obtinet. T-fl autem in calefacicnd* Jecundi^inJlccando^erè tertii ordinis.

^oUa primée feptemdiebus intgt;inopota,re^ie merbo medentur, Q^draginta vero ex hydrome-lfte,ifihiadK0s fanant.Dantur peculiariter iecino* roßs^Vrin^e dijftcultatibns, amp;nbsp;renü vitiis.Frefint etiam torminoßs. Ea apud Heraclcam Ponticam, perinde atane antidota contra aconitum vtHntur, bibentesdccoflam.hdantediflaiUinitur, campon lenta iure decofli macerata.Trita amp;nbsp;cumfico pro pilulit dataaluum emailtt.Excepta mellcßßquama arii,^ rcßna,purrat.Appoßta ex melle,ex igt;tero ducit. klam marum duritias difiutit.'Vulnera glus tinat.V leera qua ßrpunt,cum melle iliita cobibet. Sceunda amp;nbsp;tertia candem vim obtinent,noii tarne vfqueadeb ejficacem.

Effcclu cxpurgat ebamapitys, abßergitq;vis feera plus quam calfacit,Proinde regio morbo cars reptis,amp; omnino quibtis facile iecur ohflruitur,bo num eß medic.tmentum. Quin amp;nbsp;menfes ducit tu pota,titm appoßta cum melle.Sed amp;nbsp;vrina moues da

die apturn cfl medicamea. Sunt qui etiam earn tx» hibentifihiadids decoflam inmeUcruto .IJerbit pom ipfa viridii ma^a ruinera con^’utimtt, amp;nbsp;vlcera puhefeentia fanat. Mammarum praterea durities difcutin

Profint aduerfmJcorpienutf iel Metern ieclno^ ri illita cumpalmu aut cotdÜeii.P^enibuf amp;nbsp;veß^ ca decorum carum cum farina hordcacca. Morbo quoque rc^Otamp;vrina difficultatibm^x aqua df cofpa bibuntur, Nou firna contra frpentes valet cum meUc.Sicamp; appefta vuluMpurgat. Sanfftio nem denfitum extrahit potaSudoresfacit, perun^ Hu ea. Peculiariter renibui vtilu ef. Fiunt ex ea amp;nbsp;hydropiciipUula, cum feu aluum trahentes, lumborum quoque dolorem viPtoriaiipondéré in Vinoßnit,amp; tufimrecentem.Mortuosfoctm ex at ceto coffapotaq;,eiieere protima dicitur.

officinal P^ecentiores heibari,amp;magna offtcinaru pars, rS error ‘^^^'^ Chamapityn ofenduntfobo Saluia rimo ß, ^»^fitorc tarnen,amp; ad radicem maiorc,florefubt candido ac luteo,amp;femine niff o;qua tarnen legia tima Chamapitys non eftfedprima potius Siderit tides, vt fuo diximus loco,ßci. ies. Deßnant ifftur fubinde hac herbapro Chamapity vera vti,ac ila lists loco has quarum nunc pichiras damns vfurt pent. Urroris autem huists nulla alia fuitcauff, quam

attain qttod Cham^epitys ctiam yetaibtuaUe no» mine di^a fit Sidentis. HincfUriqtfe decefti ca herba qua prinätim ac frofriè fienominaturjfrQ Chama^Uy vfurparc ceeperunt^Sideritis aute nul» la aUa de caufia dtcla efi ChamapitySjnifi quod U» U ruinera^lutinandi infit facultof.

YvXf^lop Gr‘ecè,hcrba Pulicam Latme^mme Grxcum mofficiiiisretinet.Ccrmanicè PS.

Titnt Gixcam a Mem quam Latmam ^fl’‘^^^'°'' PCylUufn nmt à fulicc, cuiM efft^emfernen eim rcferGfir= ^^ ditlum tita efl herba, V cl,tgt;t noimuUii videtuiyquiafivi~ riJis in domumfe ratur,generari in eafulicesfro* bibeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FORMA.

Pfjllion folia C oromjto fmilia habet, hir/ûta, tongiora, ramos do drantales .Tota herba ad feeni ^aminifve forma accedit.Goma eiusa medio eau l'cincipit,capitula b ina aut terna infummo eStra^ fbaconuolutdvejn quibusfernen fulicibmfmile, . ni^um durumque.

Pn aruis amp;nbsp;ineul tis nafcitur. i^ufquam tarnen, quodfciam,in Cerm anianififatum frouemt.

'Flores tota fere af ate ex cafituUs eius,qua ff in caformam obtinent,. erumfeates dependent, cani= n»

PLANTARVM HISTORIAE no cajiiti haml drßimi!cs,vtjiiftura abundi: mon‘ ßrat,Seinen veri autumnoprofert,

Seinen eim ex fêeundo refii^erantium eß onli^ ne,intleßcca!idoverö e^humedando mediü quo^ Hefacs dammodo amp;nbsp;fymmetrum.Commentum Mefues de cementü^ ßthflantia eim interiore calida nihil moror.

Vis PJyllio reßiteratoria^il roßaceo, aceto,aut aqua illitum articutom doloribus, farotidibut, tu^ beiculis,cedematis,luxatis, capitisj; doloribuspro^ deß . Pnterocalisfiu inteflinorä ramicibuspuero^ rum, amp;nbsp;vmbilicisprominentibut cum aceto illitu medetur-Oportet autem acetabuli menßtra tufum in aqua heminis duabm maderc,amp; vbi aqua con creuerit illinireieff-e^ièßquide refii^crat: dcieclu enim in feruentem aquam,calorem dus reprimit. Prode?t eryfipelatis.Perhibent ß viridis domu im^ portetur,piohibcrenc in ea puliccs^eneretur-Tufi cum adipe,fordida amp;nbsp;maliffta vlcera cxpurgat.

' Sucetss dus cummclle ad aurcsßuxione tentatas, amp;nbsp;vermiculofts conducit.

Nis ei ad refii^cranduin intens ■ Seinen in vßu, F rond imponitur in dolore amp;nbsp;temponbus, ex ace* to amp;nbsp;roßaceo,autpofca. Ad calera illinitur aceta* buli mcnßura,ßextario aqua denßatac contrahit. Tunc terere ac craßitudincm illinere oportet cud cunque

cunlt;lf dolori,amp; colledioni inflammatiom^i.T enafi mo in aqua cü radicib. detofbum medctur. Omni* bm articnlorum morbis/dlntare cfl buim feme ma defaein in aqua, admifis in heminafeminis duo* but reßna coloplxinia cochlearibift,thnris vno.

YülS^Svcarji^ü} Crad amp;nbsp;Latinè nominatar, PIcadonar quid f ilicet noßt vera amp;^enuina Nardm, dm vnde tutta Diofcoridei amp;nbsp;alij veteres memincrunt. difla»

Duüm cernitur generu. Alterum placer ins esî, amp;nbsp;maiorem ßirat odorem^ec minus quam Nar* dus placet.Hoc nas Pfeudonardummare diximsts^ Officinxamp;vul^sss herbariorum Spicarn dßiea* Spiati tisfloribusnominanl,Germani SÿicînaidiÇCaUi du Nardc,ou Afpic.) Alterum amplitudine amp;nbsp;adore minsts, quod nes Pfeudonardum famina ap* peUastimsts.Offlcina amp;nbsp;herbary recentiores Laud* Lastandss* dulam quot;vel Lauendulam,co quod balncis amp;nbsp;bomi* ist, numiauacris expetatur, elotdque omniaß permi* fieatur odoriscommendetf auitatc, yocant. Ger* mam ad hoe nomen alludentes Laucndel {CaUi-lAueade)nuncupant,

}ttn^ido,m eändidum tiergente, fUofiifre^aent!^ hm fpidi in ariflm Jjiarfis.flofculi! inßiiai fcri ca rulei^,in Lantndula autem ^urfureit.

Caudcnta^ridi amp;nbsp;petroßs,Mntafunuitatii fi^ ^autia, vt fenè flores odorit inennditate vincant, qua dote Veflibm inferuntur.

V traque perpétua coma (titu veris caneflitju nio amp;nbsp;lulio meflejpicaturffloribufque pra^nas eflgt; TEMPERAMENTVM.

Calefadt amp;nbsp;pc cat erdme fccundo,teiiuibiifque conflat partibm, baud multinn .1 natura Celeica iplardi diflidens.

Antiqum manufcriplm berbarim eafdem fcre facilitates Pfeudonardo, quaa Celtica babet, trh buit,diim in bunc modumfcribit ; Stemaebi doloo rent fri^idum ciiifdcm inflationes, vieri dolores, lienis duritie,iecinorljque obflrufl tones toüit.Stid^ ffiria (^ diftcultati vrint auxUiatiir, Capitiad‘ mota calefadt,ciiijque bumiditates exiccat-ttinc efl quid reemtiores tantijper dm vjum infii^idis cerebri amp;nbsp;neruorum morbis, apoplexia, paralyfi, amp;nbsp;ßniiUbm commendent,

SequentiaduoCapitJ.quoniarn operead fincra iamferé perdutto.in cxéplaH Ger» manico

manico circafinéferó inuenimuSj amp;nbsp;nos ea fuo loco reponere uop potuimus. Bono igitur animo candide ledorjixcïn fi, neaccipe.

QVèd afijicllatkne turn Grxca turn taiwa herba hxc hoate dcfluuta fit,nnüa alia de '~^eaufifitClifmcxiftimamuf,qnamqif'qd ‘veteribai mco^tita fucrit, Nospulchritudine eint illeiii,êjllt;iw/aoii effe diutintiKn fnmtis faßt. Ap ftdaaimnt auttm Distalem, adudentes ad G,o.« ^^. , manicamnomcndatitra Fiiigerliut,ygt;c«»w,Gfi- ^amp;^‘*^‘ manihaneflirfem in»»inaM,i flomm (imilitudh ne, qua digitale fulchre, refirtiiit ac exfrimuitt, iîae appeiatione vtcmnr,dwcctios Vel alij melio‘ rem inuencrint.

Dutimeß^enemm , 'Vnaenim purpureas obti= y. ,. net flores, idcóque Digitaiem purpuream appellat ^ uimns.Germanis BiaunerFingerhutdicifwr-AZ^ ƒ. ..' tera luteos habet flores, ob id Digitalis lutea difla nobis efl, Germann Geclcr Fingerhut nominal tur,lnaliisper omnia ßmilesfunt.

t-t^ini non ilißimilibtif, in extrem i ta tibin ferra tit, flor ihm à latmbioi canlii Ordine defiendentibiti di gitalii formain referentfbm jfiurpurft! aut luteis. Qu,ibin decidentibiu,fernen in ealyabm latS amp;nbsp;ohlon^üfrofertS^adix idi ef exi^nn ó'cafUata.

Îdafiitur in montibni, vmbn^s amp;nbsp;faxofs lock. TE M P V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

floret luUopotißimnm menfe,atqHefubinde Cit dentfbmflorihM/èmenfroducit. • ’ -»^ TEMPERAMENTVM.

Imfenß amara efl herba, fermdeat^ue Getioa nn, vt hoe nomine calidam fiecam ejfe euidcn‘ tifimumfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•«’lt;».

H«c herbet hauddnbièquüm optu eß extenint* tione, abflerfione, furgatione, amp;nbsp;obflmclionn lia beratione ejfieax admodum ejfefilet. Nam, vt tc’ flatnr GaleniuUbro qnartodefimflici. medic.fa^ cutt,cap,xvii,amarifitforcsabfiergHnt,exfur^dt, amp;nbsp;qua in venis efi,craßitiem incldunt, (f^uamob* rem menfes etiarn qua amara funtmouen fojfunt,. amp;nbsp;ex thoraee amp;nbsp;pulmonefus educere. (juid muh ta?poteïi hacherba ferè omnia qua Gentiana,eu ins viresfuo in loco inuenientfludiofi.

AA Mftid/if Gretas, Ocimaßrum Latin« Ji-citur. off:ein« inußtatumatqucinco^itu.

Gimanis Vuild Bafilg,(GdZ/« Bäfilic faulua» ge) affeUatur, Oeimoides vero Grads haud alia Odmoit rations dit lam eß,quam qaèd Odmo, ßis potißi^ des cur di* mumfoUis fimileJit • Odmaßrum autem Latini, ftum. quaßfylueßre Ocim^m appcüaucrunt. Nansßc i*0cima* ffum nocarevideturlibro vi^eßmo capite decimo*ßram^Syl tertio Plmitis.

Polin habet Odmo [tmilia, ramulos dodranta* les,cofdcmq:hir(Ht9S,ßliqHasLlyoßcyamopcrßmi* les,ßmine ni^-a plcnas,lr\elanthio feu Nigellaß-mihdc^mdumcnim inDiofioridelolili'^f^amp;’no Oloßori* iontl^t, quot;Tt habeist altqua exemplaria.'J R.adix dis locus iUi efl gracilis amp;nbsp;inutUis. Lx qua quidem deUnea* emenda* done omnibus palämßtßirpcm,cuius eßgiem at* tus. quepidura damns,eße OdmaJlrum.ßquide folia fert Ocimi.ramulospatmares amp;nbsp;quadrates (quod Diofcorides omißfliirflitos,flores purpureos (quos itidem Diofcorides non explicauitj forma Ocimi florthus flmiles,qui tarnen colore,qui illis Candidus est, dißantsdeddetibusfloribas flliquas Hyofeya* ma flmiles,feminis nigri,Melanthioflmilis,plcnas oßendit. B.adice etiam nititur tenui amp;nbsp;fuperua* , tua, H« omnibus etiam accedit odor ,qui plané

Odmamreferrèvidetur: ita Vtnefno dubitarc de’ beat ,qui» bxc hei bti verton fit Oeifnnflrumtfiotifi ßmum cbm iUi, Diofcoridii defiriftie fic quadret, vttuillttfrorfuinotareclatnJrevideittiir, LOG Vs.

Üiffùtitr itrenifis in locó, Cofio/e autem iuxt/t Nirtin^itm ad Niemnn oppid^htmprsiienit, vbi idipfum primum vidi, ac rcjfntaHai, quad faam mihi nunquam vijitm.' . .

ElaretinfineSeptcmbrii amp;nbsp;Odobri menfe^f qiteßmal in (iliquis fernen profert.

Odmaßrum,maxime eimfernen, efl calida amp;nbsp;ßcea tempcratnr£,quodfaporetiamfatis osiendit, qui cum modica adsdnbiienc amarue eß.

Semen Ocitnaßri in vinópotum,medetur vipe« ramm cinaliarum ferpentium morftbui. Ißhiadia eu daiur cummyrrhaamp;piperc... .

Octmoidej quidem philitcrium co^Kminant. Kadix fifpemacanea efl, A tfernen tenuium parti», amp;nbsp;defecantü eitra mordadtatemfacuitatu efl.

Syliicïiri oeimo vis efficacisrad cadem ernnia, quafatiuo. Pceuliaris advitia qua vomitianibus crebris

CAPVT cccxtirir. 4S4 Cff^TO conti'afiuiitui-.'Vomicisj; vulux^contra^; In^ ßittrum morfus ratbx in vino cß cß-tcaeißima, APPENDIX.

y ^eljylmßre Plinij Ocimum diuerßum e?î ab Ocima^iro, aut in vtrhis eiufdem iamprodiinif, error fubeß. Quum enim Ocimaslri radix^ Dio= fcoridu amp;nbsp;Calen^cÏiimonio.inutilisfttinon rcflè à Plinio diciturquif^ dus radix in vim conh-a btv fliari! morliisejßcadßimaßt :fcdhoc jgt;otiHS,Tgt;iiis fcoride tcï{c,femini tribuendum erit. Quart in Pli P^’”^ ba^ niolegendumjcontracjuc be^liarum morCus ftmen ^^^^’^‘n* in vin» efl efficaeißimum. Quam fane Ic^liencm 'batur^ Diofcoridis autoritär abundè confirmât, qui Ocimaîtrifernen cum vinof»tuni,con» tra vi^oarum amp;nbsp;aliorum re‘ ftilium iflus tfficax

RVNDAM VOCVM TOTO hoe opere pafsim occurrentiumjn quitus aflequeudis non admodum peritus Icâorhære-re poffet^

Ç;^A ji il Cctabala ab ac^o denommata fiJe* ^■^‘*‘‘gt;’gt;*gt;‘ ^^^ “^ acci^ientio didum i^i^VM^'putcnt, atqae hinc eflquod fcribant '^^^^^^accclgt;tab»!urn:vafiuldque fiierunt oi^ biculata, concaua^flnc marginis laMudme,qua a^ ceto flma ad intiitfltupsnebatur.Dchine vox ad omnia alia qua fimilem cocauitatem habcnt,trafi lala fuit- Primumq; fc cocautu partes in polyporu fla^elïis,quibm id animal nitftur.amp; velut adm!» nkuUsfultu exur^it.nominauerüt. T rafata etiam fox adfeminarü locos,vocaueruntq: acetaèula ve narii artcriarumq; ora,qua in vteräferuntur bia* tia.Tranftulcruntpoftremo etia hocnomen ad her ham,quam eaob caufarn AcetabulS dixerut,quod folia acetabulo fmilia in orbem circumacla.fen^ fi^jhfic vtfenfitm fallat.in cocauam laeuna defee* dentia habeatii^oiTvAil^ivit Grace neminantur.

Acintts no fatum ffrana interna vua, quemado tnodii quidam cxifimant,fed totumf udii,qui ex fuCCOf

EX P LIG ATI o. ^gy ficco,^ jiartc qux velMi caro efl,amp; ex viiiaceif, amp;nbsp;ambientefirinfeem cute co/iatJiffiißeat.Teflù Galen.qui lib.z.de facititatibm alimetorußc fert^ ^ ftum reliquit: Acini corf ut ex quatuorfartihut co fiat,ex ea fcilicct qua dut veluti caro efl:exq; bun j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;more fer earn dijferfo,vnde vinä: fraterea ex nun

cleo,atquceo quot^omnia haeforis cireSdudit me* bramß te^umento^eif Crxcii dicitur. Aculei, Aculei, quacunque duriuficMa in cujfidem turbinata fü= dione inflictfiiculoritmodo,nominantur. Acut Acus, furgamentüfiumenti,lcuißimüfiilicet in eo quod fentUabris extra aream iaculatur. Adnata, vel Adnata. Adnafcentia,ßue Affedices,ramuli dicuntur quos 1 caulis nonnunquam ex fe mittit, quafi noua adfih titiamq; f rotem. Sic autem vocantur, quod quaß cauli adnafiantur amp;fuferaccedat-Graci irMfa-tpuoLJ^a,{, quod circu caulcm erüf entes accreßeat, affeUarunt. Ala,caui inter caule,amp; ramulos an Ala. fradus.vnde ßnuatim noua frôles egi-editur,folia ab humanis alis traßatione,dicuntur. Groei ftu-^ocAaf vocant. Alabafirafunt feruandu odorh Alabafira bus ex folidißtma amp;nbsp;frigidißima materia folia

berentur.Wnc alabaftriteslafis que nunc Alaban firü vocant,quonia ex eo alabafirafierent,denomin natusefi, Alutafellis feu ceriu diciturfofiquam Aluta.

VOCVM DIFFrciLIVM tli vfiim amp;nbsp;opiu ctlceorum amp;nbsp;aliaru rerü concin* natiim eß.Uiiic Alutitmen,fiue alutamcntS, afm ex cecinnatis feUibut fafltim.Zt Alutar^.fidUunt Alßoßt. (^ cormum conemnatmf. AlftoCa non dicuntur ea qnxfiigidis lodsraudent,fid eitra pottin quit Amulcta. al^orcs ferre nonpojfunt. Amtlcta rcniedi,tßint fritfentanea aduerjin venenu ti^faß:inationes,qint lia ijttidd in annielis.df è coll^ufpefa^eßare folet, Amphora Amphora menfura eß ijua capit duM Trnin,fia Apices, odo rondos. Apices qua in medio calycis fen fob liculi quo flos clauditur, eriimpiint,flaniiiia funt, qua velutifllamëta ab intima florh flau proftliut. Habet apices fap im in fumma quidpiarn craßiufu Arbor. Inm, à qua flmHitudine nomen aceeperunt. Ar* bor efl quicquid à radice flatim flmplici caudice, brachiatum ramis, furculofum, dißbiulaq; conta* Articuh. max affur^it. Articulifantpartesquainnodos quofdä intumefc!!t,à quibuiperfepe ramulißdeut. Afpara^i. Aßamp qua primü in ludprodcuntolerS^er mina,priufqua in folia explicentur, recentißimif, Ariola, turiones qui ededofunt,dicuntur. Arißa,eßqua tl acin tenuis, lon^a, eminet agluma.Infumma arißa quaf apices amp;nbsp;cornuafunt flicarum.

'Raccit. TJ Ace a funt flatus minutiorts herbarum ,flutb JJ cum,arborilmve, qui diflerßm rarimq: enaß cuntunvtfluntpartus lauri.Atque in hoc ab acinis Virachla. différant,quid q denflus proueniant. Brachiaflunt plantarum.

fltmtarutntfr^dfuè uKiem arbarum ramui^quij inßttr brachioriim in hominc extendantHr. Ruh Ruibi^ bi radices Cum rotunda tunicata,quales funt h^a^

Achijesfitnt oblon^a panicularutn mode nu Cachryci camema,qua Jquamatitn comparapropem dentè ramis.CreC^smhyeme,vmdfhi/'cuntinßa ueCemtes Cquamul.K^amp; folio frodeunteßecidum: j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaiia iu abiete,fi^a^amp;aliis pcrmultis vidcrr U

j cet,Pliniusfilulasnominat. Calathus efi reclus Pllula. i turho,hoc efl, id qued ex an^flus in latitudimm Calathuc fi dtfundit.Calathi efficient plane referunt flores

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Rxtremä tarnen ‘vitis parte caput etia vocant.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id efl,v!timum amp;nbsp;produdtfimum flagellum. Ca CapreoU. preobCunt coliculi intortiveluti emeinni quidam ipfispampinu tentriorihus apparetes, quitus vitis vduti manibusquibufdam adminictdacompleCli-tur.,accomprthósdit,lienim vt vitem teneantfer punt ad locurn capicndum:vnde a capiendo capre-olidicHfiast. Caro dicitur id quod cortidfubefl. caro. Caudex dicitur in arboribus Cy fruticibuSjid quod Caitdesid . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à radice

À radiceßtpra terramßmplex a/fur^it,amp; in quid Caulit. à radice fcrtur alimonia. CauUs veri idem quad fupra folum ßmplex froftUtin herbis nomi/MM'' Sic vtique caudex adfrutices amp;nbsp;arbores,caulisad Ctruix- herbas duntaxatpertiuet. Ceruixefl pars iUa à capitatis radicibus prodiens. pralenga, teréfque: Cyathus. ßc dida, quèd in collißcciem ß^retur. Cya -thm Greets dzito Toil tdeß^a fundende Cytna. dldus,eß duodedmaparsßenarU. Cyma herbaa rum delicatiores tenerioreßque celiculi, quasi prima germinatiane, amp;nbsp;in fummaßirpe proferunt. ' Nam cum Vernum tempM appétit, prima quoque faliorumpuUulatu, praclußs adhuc florum calydi btts, quoßdam quaß turiones, oImßubminisirat, in quibus ßaris primum, moxßeminis fœtus conclut Csm^ ditur. Cirri fint capiUamenta qua cantorta cri* dauicu^ Jpantur. Clauicula coliculi funt,quibus quapma l^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibttsprareptans vitis adminicula comprehendit.

Convins, doßumma ramorum vel caliculoru exarnat. C an^ ^iuSjqui Grace y^ovf dicitur,fex fextariorum ca* pax menfuraeît-Eademetiam con^ariumappel* latur. Cansu Gracis,vel pyramis,eßinHerfsu tur* Conus- bo,bac efl, id quod ex latitudine in arditu protra, hituracfafli^iatur. Cuicalathu,,.tdiximtu,cS Cof. trarius exiflit- Cor til quad in media ligni reß~ det, amp;nbsp;tertium à cortice cantinetur, relut in oßd bus

iM medulla. Abaliis matrix, à nonnuUu medulla Matrix^ neminatur. Corymbs eß hedcrarumvua depen- Corym‘ dentibm acinu coafla. Tramfertur tarnen ad mul bits, tos herbarum fi-uflits. Cortex pars efl vltima à Cortex,-fuhieclo corpore (eparabilil, veluti crufla quadam ad te^ndum data. Cotyle vox efl in Gracia nos Cotyle, ta,nam Aomani b^mina vocabulo vtuntur. Vide in dMione Hemina.^ Crena funt quadam in ex- Crena, tremis orls inciflira,a quibits crenata herbarum fo liavocantur,hac efl,fl!Trata,perambitumq;Cccla.

Cubitus efl menfura quanta patet à euhitiflexu- Cubitus^ ra vfque adfummum medium di^itu,qua fixpal-mu,di^t!sve vi^ntiquatuor contiat. Culmusfru Culmus, menti calamits efl,quiJpicam fuflinct.

Dieußis antiquis ad X litcra fiffsram fiebat, Geeußis, qua apud Latinos decernfignificat.hîinedea

Dilatum dicitur,quod efl mixtum : vnde vinum Gilutum, aqua mixtum diciturdiluium.ailutum vero flub-flantiuum faflum, efl id liquidum, in quo aliquid eerto tempore maceratum fp- infußim fuit: vt ft in vas Vini appofttu abftnthiüfuerit, deindepofl in-terieflu tempus abflral'lu,id vinum ahftnthu dilua tumvocatur. Dodrans efl menfura duodenum dia gitorum. Alldspalmus maior Latinis, amp;nbsp;Gracis Dodrans-am^afld dicitur. Dodrantalis itaquc cauliculus vocatur, qui lon^itudine duodenos aquat digitos, Lehi nut

Td/imu. T? Chinm cfl ^uictjuid numcrofa connerie acüi Icorum flipatm^ flue tc^^cn, flue caput, put cacumenfucrit : fie didus ‘juedglohcfo fpinarum agmine marts herinaccum mentiatur.

Tibra. ipitr« capillamcntisgermanapunt./puaherba J. rum arherumjt rUinutioresfuut radicula, its quM velut extremas,crafiiores^tffufa fipar^uatur, Timlrix, fimbriafiuitt vefitum extr^itates,a quibus amp;nbsp;fimbriatafiUa dicuntur,qua in anibitu in quafida Flagella, fimbrias excunt. Flagella dicuntur cyma arba-rum amp;nbsp;ipjarumfumma partes, qua ad cuiufique ventiflatum meuentur: vndeetiam nomentraxc-runtab eo quod flatibus petantur^ Flagella etiam flint fitium rami oblengioris, amp;nbsp;produdiores, as Uis tarnen minores,ab ipfis brachUs fiitfum afieëden TotUculus tes:didaflabedaprius,ayentiflalufcilicet, foU Uculus thecareicuiuflibct,quagranum yelflemen continet inuolutum. S ic mebrauofa cutis acini fiU Truebus- liculus dicitur, Fruëlfis,quad carneamp; flemine 'compallum cfl. Frequenter tarnenpm eo, quod in* uolucro perinde quafi carneamp; flemine coaclum Frutex. efl,accipiflolit. Frutex efi quod à radice caudice multipltci,ramofilt;mq:fcflcattollit,vt rubus. Frons Frons, interdumpro ramoponitur. Propriè tarnen dicitur id quod ipfle ramies circunquaque producit, multa interdum folia habeas,amp; nonnihil corticis,ac ve-luti cauliculi.

G'Eninia invite idem efl qitott ocitlus^rjuid vc Cenimar lutioccUiu quidam cen/picutu, autgemma quadam cxccUcm coi^in poßit, mm primiim è vite prodit^autfarmento. Hac incimtevcre ftfeon ficndit,amp;abca primumflos, deinde fruflui proi dittaminipfis vitibm, quam arbaribus. Geni- Ceniculi, cnli pue^enicuia Cuntnodi qui in herbis, autlc^u* minibui.aul etiamjub fruticibits apparent.Siege^ niculata radices nom%antur,qua nodis quibufdam interjiinfta protubérant, rotunda amp;nbsp;Imiter caph tulata. Glumaesb fodiculusgrani quodinjpica Gluma, continetur, vel grani theca. Große appedantur Großi, . f cliqua non maturepunt.Priuatim tameis in bifco raßco eas fatelligimt,qua per meffes maturantw, Haagro/julosGraci vacant o^nioVS.

HEmina amp;.omanavoxefl,exCracoquidcm ^1'i^iaa, li/attru, quod dimidia fextarii parsßt, der:, uata.Gracis RoTÛAu nominatur. Capit vnclof de, cenimenßlt;ralcs',vtcopioß in annotationibus no, ßris in quartum de Tuenda fanitatelibrum Gale, ni dcnionßrauimtn . Herba efl quod à radice fi, liatHm,flnccaudice prouenit, fipiufque fernen in Herlnt. caulcfirt,

Internodium, quod inter anus vel^enicula me, Interna, dium intcrcedit,diciconfuettit. înteruenium, dium.

quad intervene iutci'cipitur. luba esl arundina, Interne, ceacomacjfufa,qualu inmdio efl: metaphora de- nium, fimpta luba.

ptnijtta à iubis,h(ic efl crinibw animalium à colla Mus. fcmlentibus. lulus tarn Creeds quant Latinii efl quad in corylo comfachti caUo raccmatim cabas

tacbry-ma. ranula,

Liber.

libra.

ret,amp;‘ veluti pralangus vermis, fin^laripedicus la penßle nititur,amp;‘fiuflumfracedit.

LAchryma efl st humor, qui flatim de^efio can dice,vcl ramo,aut tantum^ffo liffto,frafilit, amp;nbsp;affaret. Lam^ in herbis atque arboribus las nata quadam efl h irfuties,qua folia,colicullquc ca ne/cut. Liber pars corticis interior qua ligno frefi flus adharet. Is quibus fcribimus libris nomen des dit. Libra Komana cafitvncias duodecim mena Ligula. furales. Ligula quarta pars cyathi dicitur, hoc Loculaa cn,fcmuncia,dem[gt;tis fliUcet duobus flriftulu. menta. nbsp;nbsp;nbsp;Leculamenta funtfeminum inHolucra,qua velus Lomentil.tiparuacaffulaea recludunt. Lomentum fabaa Lacmia. rum farina e^i. Lacinia partesflent extrema far ticulatim deceris caufa conci/a,orarumq; Jummaa rum cajiira.lndefilia membratim ferflexuras di gefla,Vel natiuis fegminibus difcreta,laciniata vo-citantur. Sunt tamen qut ladniofumfrofinuofi va furfent.

tiaUcoriu A TAlicorium efl mâlif unicifutamen. Mala Malleolus XVx Icolus nouellus esj f aimes innatus frioris anm flagella,cogiiominaiusaflmilitudine rd,quad in ca farte qua deciditur ex vetere farmento,froa mincns vtrinq; malleolifleciemfrabet- Vel,quoi tafiHaet

EXPLICATIO. 4Sj» capillatinvtiinque,(!gt; furci»latittfilelat (iri. Ma M^niv. trix^vidcin Jifliane Ccr. nbsp;nbsp;nbsp;MeduUa, vide ibi^ MtduBii..

dem. Macro efl acumeninquod fars^uxamejuc Macro, deßnit. Sic foliorum mu!torum,ßliquarum quai an dam, amp;Jfitiaruni omnium extrema in macrenem acuminantur. Mufus eß id quad in iffa cortica Ma fus, fufeßeie quarund^m arborum lanu^inofim af fa ret, veluti caifi quid,^ iffiram arborum viUi. In quibufdam etiarn quadam ifßtrum arborum qua fifitur vidofafiofculoram con^rics,qua quod een ferta ftdciißqucflorefcat, mafias did conCueuit: 'rtinLi^ftro,amp;comflurib,aliis. Maficaria pint hitificaria inorbem radiata herbaru coma,cacaminaq; infao fees coafta : Aflabri fimilitudine, cuius Ventilatu mufia conuiuiis abi^untur, difta.

'Vcamentadicuntur eaqua eallo fiquamao Nucamen N tim comfaSlili fendent e ramisnucum, rit ta.

borum,f icearum: fie dida, quod fint quafi quadam natura rudimenta ,fincam nucem facet re condificentis.

OCulusgcmmula Üla in herbaru fareuli',fiit Oeuluit mum^rminationis argumentum dicitur.

P naficunturvaa. Calmas veteribus duflex Palmiu, fuit.Minor d iß tor urn quatuor habcbalur, GracisZSaAötisüsvocatui.Maior dißtorum duot dcciniiGVlijCiiaÙGracis didus. Palmites dicant Palmitcs, Q_Q^ tur

fur t^ui e flir[gt;ibM acfircuUs quotannis prodcunt: ßc nominMie,quod in modurn humitnarumpalmat Pampini. rum virgulm quaß digitos xdant. Pump mi fint frondentium mmufculorum com« coUculij; frudii foMcntes,amp; ab impendente vindicantes iniuria. H«jc pampinare,e^ï pampims fiperßuos ex vinea Punkula, dctraherc,pofleaquimfronduit. Paniculadicipo tefl quiequid fublon^a vel fubrótiSdaejp^ic turnet vtqu« pendetè picearum rifnu. Lanofam quo^ que comam in milio, panico,arundinc, amp;nbsp;qualem in aruis cemplurcs herb«, amp;nbsp;in palußribm iund Pappus- gerant, Latinipaniculam dixere. Pappus tam Gfsicis quàm Latinu efl lanugo cxfloribtts autfru fiibus decidua. Sic etiarn lanoßquidam villi, qui deßorcf :entibus aliquot herbis remanent, amp;poß^ modum in auras euaneßcunt,pappi Cunt,vt in fine* Pediculus cione,fancbo,amp;plarißque aliisßt. Pediculus,ßue quod idem habetur,Petiolus, id efl quo folium,fru Pedamen flus, aut flos dependet. nbsp;Pedamenta quibusflat

ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refla vinea dicutur, hoe efl, quibus velutipedibus

Pilula, nititur. Nominantur etiarn à quibufdampedami, Pyramis, na.Pilula,vide Cachrys. Pyramis,vide Conus. Propage. Propage dicitur vitis vctula depreffd,atque in ter^ ramper inflexes arcusfltbmerfa,vtex vna plures Pulpa. emergant. Pulpa in arboribus efi,quod nosin as Pssluinus. inmalium corporibus mufculu appellamus. Pul-uinus efl qued interfutcos eminulumprotumet, pc diflus

QV incuneiaUs fi^ra, dusfi^ra qua deeuf firn antiquisfi^ifcabat,media en. 'Piebat “- verè deeußisad X litcra farmam,qua quidemapud Latinos deeemß^ifcat.Atque bac fi fer mediüfccetur^remanebit V fiffsra,qHX quin narium numerum, atque adeo quincuneem demons flrat.Scd bacquid^ multoties turnßferius^tum etiä inferius multiflicata,figura facit, qua quins cuncialis affeUatur . Talern f lane Trichomanis cauliculi effidunt.

Acemus fro fua acclfitur. Keque tantum Racemus R if fus vitis efi, fid etiam bedera, Cr alias

rum berbarum,aut fruticum vuM quafdä froducentium.Dicitur etiam ramofum id, quo des fendent acini. Bjarni ßint, quiincaulefßi muh R.ami. tiflices Jfarguntur.

S quoi vitis luxuriansßargitur : boc en,vis tisifßus braebiorum amp;nbsp;caulium ligna,ta dum funtin iffa vite, quam du exefla, amp;nbsp;exefta funt. Scafus efi caulii qui in ßyli modu furjum Scafus, froreftat, aut in altu fertur, duda à colunaribus fiafis ßmilitudine, Scofus ramofum id, quo des Scofus. fendent acini. S efquivocabulum cü aliqua men Sejqui. fura vel modi,vel numeri, vel teforis collocatum,

mnintegritm modo id cui iun^ltur ex^Ucat ,fed inre^nm amp;nbsp;finis. Sic fifiitulibra, libram vnam amp;nbsp;(imis li^ificat.Seflt;jitimcnfis,integrum méfient Sextarius cü dimidio. Sextarius capit VnciM viginti men SUi^ua. firalcs, SUiqua tegmentum e^,^uo vel^ana le’^miiium, vel herbarum fiemina conclnduntitr. i^an non modo legumina,fied amp;nbsp;complnres quo* Sintts. queç^hcrb.eamp;'fiuticesfiiiquiuprofierunt. Sic Spica, nus alarä cauafiant. nbsp;Spii^ efl quod culmus ex“

tulit.iîdc antiquitus rufliciJpecan vocabant, amp;nbsp;afie videtur nominata:eam enim qiiod fierant fo re,Perunt .Tria vero continet,granunt, glumam, amp;nbsp;ariflam. Spica mutica efl, qua non habetari~ Spongia. fiam.Etmutica,quafimutilanominatur. Sponc gieu antiqui olitores vocarunt radical.es idigatM amp;nbsp;connexas. Hi-nc Ajparagi fatiui amp;nbsp;altilis roe dices multis irretita capidamentis coalcfientes,amp;' inter fi implicata, ac quafi in vnitatem cocuntes fipongiola,amp; fiongiaJpongiofaq; appeUantur.

ces:ficdiéla,qttodvclutifilamenta ab intima floris Stipula, flnuprofiliant. Stipulafoli.ifiunteulmu ambien Stria. ti,t. Stria partes fiant quadam qua protuberant et eminet. Hine flriatus caulis,qui huiu/ntodifirUs est praditus, aut flriaturis exafieratus. Strigiles Stolones. ctiagt;n,ßVitruuiocrcdimus,appellantur. Stolon nes appedantur Coliculorunfiobolcs , inutiHfijue è radien

nilcihm fruticatia. Sufiiuiccs funt qa^ com^ Su^»ti‘ plurihm ramulis furcuUfqueU^icifisfidtettt,fid mi ets.

niitii confiant foliis. S nrcuhn,quad exramii firn SureuhtS^ flex acindiuidiutm oritur,cfiq: vilitt ff;rtnë qnod’ dam ex ipfo trunco vel caudiceproduUum.

TUyrÇM efi cauliffidqucmmenfibivendicat thyrftSfi uit,quad vir^a in modum,Vel tcli refUtu^

dinem confurgat.* Tomentum Latinis omne id Tomentum quo culeitra ad moiliorem amp;• calidiorem quittent infarciuntur,dicitur,fiHe id lana fit fine pluma,fi* ue quod voluerit aliquis , excip tendis molliter amp;• (Irfouedis calorecorporibusnofirisaptum.Sic Die flamm folia, quod mollia videnturefie, tomentie tia amp;nbsp;lanea dicuntur à Diofioride, hoc efl, yvu-fpocAoa^H. Tori prominentes partium calli, ^„^1 amp;nbsp;infe pulparum modo ctücfli nominantur. Grae (i Hov^û\ÿt vacant. Kinc KovS'vXàJ^Hf, id e^, f tQrofus,quod idem Latinis e^,ac nodi formant pra fiferens. Triens quatuor cyathi. Tunica est Tsiens, tenuts cortex amp;veluti mëhranaceus,quovelare Tunica.' lgt;or,velradix inueflitur. Sic: cape folliculis est tu* nicatum. Turbo dicitur quiequid ex acumine te* T«|-Jo. desinampUus flaciatur. Hinc Turhinatum, quad exan^fio continenter in latiusprodit. Sicturbi* nata confpicitur pyrorumforma. Permulta etiam herbarum folia in mueronem turbinantur.

Tof lariS: arbtmm,qitxßngulisanniscrefcunt. Tofiartum ofHS efl quad ex arborc,frHtice,vel ha ba ad dcco» rem comlxmrtur , in teßadincs aut earner of fami” catum. HincTopiaria did merentur arbores 'vel . herba qua nimirum huie operi,quigt;dflexilesfunt, ac fuo lentore fequaces,accommedantur.

Xafcula. I^T Afcula,fiminum inuolucrafiint. Venafunt quot;Vena. y quainflantarumfoUis apparent, e^ramu» 'Vermieu o lös ^ humorem habentes. t!ermiculatum quod latum. ' ro/itmodo,quafipurpuril]o,rutilat,dicitstr. Veto 'Verticillu ticillumßorum vel foliorum ambitus, qui colicu* los aut ramulos herbaru coronat,cxißit:ab inßru-menti muliebris ßmilitudine diSlu,quodfufo Vers 'Vinacei. tendigratia folitum e?i adhiberi. Vinacei,gra» na fint acinorum, yiyMfi'^ Grads nominantisr, qua frefis vuis cum folliculo abiiciuntur.

quot;Virga. 'Virga eß qua ex radicibus,aut caudicis laters* btts exit. A nonnuUisvirga appeUata fsmtfoboles.

Viticula. tur,vt in arborem infurgat. V iticula non palmt* tes autfarmenta funt,fcdßageUaquavitismodo rep tantia longé latéque vagantssr,ac vicinos fiuti* ces naftafic intricateos,vt iis perinde quafipedaa minibus abutantur:vel feandentiafuis irretiütcla* uiculis,quibus quaß digitis harent,quales in cueu* meribsss,cucurbitis, amp;nbsp;plarifque alUs inueniStur.

filtres di^flum loffores pcdieit’.os,quifmul ex fa“ fligio codent orti in latitts continuo radiantuvißn“ gnUque velflorcm, vel fernen fttfiinent, in orbem circumaflum. Graci hunefloris habitum cnid^ J^loy.Latinivcró quoniam vmbdbe.qua mulieres vultum vindicant àfole,amp; aßum arcent^dreina“ tam eff^iemgerit^mbella dixcrunt. V mbilicus ymbili* id in pomis en. quod in eis medium velfrominet, eus. Velconditur. Vn^es inrofisamp;foliatisfloribus Yngues. intellexcrunt vetercs, imasjuorum foliorum far“ tes,quibM in cafite fito coharcnt,decoloresq; defe* dent.Vel brcuiusiVn^isinfmafars foliorumro* f* alba affeUatur,

Eo. X • pä^- x •vcrf.ptnuU.le^e in hunc m»Jum,hy3 fochond rits iccimri f^c.

To. ^.fa^.l,verf.i9.lt^e,Pliniut lib.ii.cap,i.I’ . HarcmqHidemcamliel}reamp;£. ibide verf zz-le^ndum, emfdem nomtnclatur^.expim^enda itnque virgula pof dufdem. ibidem verf XJ. lc^e,quod mnfeulum appcllamuf,

L		UthoJfermum.	id^
T abrum venrrir. l . La^lariabcrba,	111	lunar ia minor.	Z6Z
T abrum venrrir. l . La^lariabcrba,	438	haf musfatiuus.	^67
Laduca.	Iffl	Lupus fahdariM Vel	refti
Laéfucacaprtna^aui ma^		titts.	S'!
rina.	438	Lychnitis.	477
l.aClttcaJyluatica^	gt;73	Lycadonum.	7»
Lamium»	15(7	Lyfimachia. M	zSiS
Panaria herba»	415	Lyfimachia. M
i.arix fett Larfx*	1(78	quot;W T Aiorana. X VMala infana.	3^0
Lafcr.fiU Laferpitiü. 40p		quot;W T Aiorana. X VMala infana.	zpQ
tathyrii.	143»	Malua.	»74
lauer.	38J?	Malus Cotonea.-	103
laurtif alexandrina	,aut	Marrubium.	3gt;B
Idaa.	130	MelUetus.	•18lt;#
lens (!ue lenticula.	4«’l	Mclones.	377’
lefiden. 176. amp;nbsp;Kfj		Menta.	M7
Leporintts fes.	167	Menthaßrum.	157
Icucoion Diofcoridis.	170	MercuriaUs.	tiS
Leucoio Theoflrraßi.zs^		HercuriaUs fylueLlris móe
lotium.	7^	i';a4i -M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
liehen.	158	Milium.	113' '
li^ußrum.	iSI	Millefolium.	3’4
lilium.	1318	Mors vermium.	4
limonion.	aïï	Morus.	»83
Unffia canlna.	211	Myrice. .rolt;v!v	Z7i
hn^aferfentina	3ii	Myrrhis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''	187
linum.	»77	N
^ •fS .*f Jat-r.i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£		IXafsii^

Sccalc. 413. SeJnm.ïÿ		Solis oculua.	314
Scmoi.	Hï	Sonebuf.	3^i
Semen lumbricorum,	• 4	Sorbmiit. Spartu ^oS
SeminaUs.	331	Spinaalha.	^9
Satetio. 1^6. Senlts. 50		Spinacea veljfinaccnm o«
Seftifoliuin\	’43	lus.	3S0
Scritla.	3^4	Spina mollit.	184
Serif.	3lt;ï4	Stachys.	4li
Serpentaria.	Z19	Steinutamentaria.	34$
Serpentaria maior.	118	Stichof.	41«
Serpytium.	138	S tratiotes miUcfoli.	t. 350
Serrula camp ana.	i8(ï	Strobilus,	^ i5
Sefeli Cretieum.	437	Succila.	384
Sefeli MaßiUenfe.	414	Supcrcilium terra.	48
Sideritis prima.	414	Sylua mater.	348
Siliquaftrum,	33gt;i	Symphytum.	371
Sinapi,	15gt;3	T
Sion.	3851	X Telephium.	i7S
Sifer.	401	X Telephium.	43ï'
Si^mbrium.	387	TerminaUs	tas
Sifymhium Cardamine.		^ erra capillus.	48
388.		Terra corona.	471
Smilax ajpera.	38 $	Terrcflris malus.	188
Smilax hortenßs.	381	T efiiculusferapiaeß»^ '’'^
Smilax lauis	3Sff	chis.	304
Smyrnium.	407	Teucrium.	447
Solanum.	36'8	TcucrionPlinq.	I^O
Solida^.	371	Thlaßi.	iif{
		bb iiü	Thytn*

Awumï ÄCM paflorIs. Acetoft. Acutclla. AfidillM-	S «f M3 33 lt;73	Aflirum'. AfpreUa. Atriplcx.71. Aut B	7 18 174 ma. 10 y
A^rimonia, IJ 4. cÿ* Alchimilla, Alliaris amp;“ aHiaria.	• 3}S 330 «■3	T^A’/âmita. Saptiflecula. S .Barbara berba-	387 »■33 3?P
Allcluya.	30s	bardana.	42*
AHium,	35’4	Raßlicon,	t99
Alkjtkea^i.	3^8	Redegarim,flue Redevar.
Aloë.	81	lÿ Relxttinum,	410
Altercum.	445»	Renedaßa berba.	ito
Ameos.	38	Rerberis.	12(7
Amaril pomit.	X5I	Retanica.	150
Anetbum-	18	Ripcmwla.	3^9
Ajiiitm bortenfi.	35)7	Rißarta. 143 {	gt;. 41(7
Apium A^-efte,	3’3	Riflnalua.
Atjuile^ia.	6z	Rombafum.
Areban^eUca.	J^SS	Rombax.	ibidem
Areoem.	4itf	Rontfacia,	110
Ariilalo'pia,	34	Rotnti Henricbiu.	»15
Armoracia.		Rarra^.	87
Artemißa.	»7	Rranca vrßmt.	1-9
Artbanita.	l^S	Rrufcandula.	3gt;7
Arthetiat berba.	437	Rryonia.	37
Atticocalm.	41(7	Rite beiden.	383
A/afatida.^	410		.184
		^‘•^l^lflum

HetanK/tna,	t$O	Mux.	lOT
htelilotum.	iSg	O
Melijft,	t.g9	Z^X Cularia.	13t
Mmtha.		\_J Oeulue bouis	asti
Mentha atjaattea*	3i7	vacca	Sé
Mentha Kern ana.	ilt;i7	Oleander.	zat
Mentha Saracenica. ibide		Ofhthalmica.	t3^
Mercurialn.	t-sa	Orobm.	30a
Milinm.	113	Origanum.	30»
Miliumfilie.	1.6^	Os mundi.	6é
Miliefiliuin.	3a 0	Ofitis.	t7a
MiUemorhia.	108	Ofleritium.	40a
Mora Vaticana.	^O	P
Morella. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'	s^s	TTAEonlt;4.	quot;1^3
Morfus diaboli.	384	X P agana lingua	• 130
Morfin gallina.	14	Palma Chrißi.iS^.et ^Sy
Morue eelß.	183	Pamfinula.	315»
Muralii.	151	Panis cueuli.	30Î
Mufiata,	HT	Panis lgt;orcinus.7fi.ctz.^g
N		Fanis terra. .ßbidem
■XT Aßmtitim	iSi?	Papauer.	180
X T Maßartiumaquath		Papauer cemut.	1811
cutv.	387	Fapauer rubeum.	^7a
Naßurtium teflorum.ies		Parictaria,	151
Menufihar.	1^1	Paßinaca..	401
Nigella.	Z7Z	Paßoria burßt.	330
Mil.	179	Pentadadylon.	183
Milech.	ibidem	Fera paßet is.	330
			Perfe^