-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

MediCï

Folio n®. 113.

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

PAVLI AEGINETAE MEDICI INSIGNIS OPVS DIVINVM, QVO VIR IDLE VASTISSIMVM TOTIVS artis oceanum,Laconica breuitate,fenfibus ar« gutisjmens^ aphorifmis m epis tomen redegic*.

ALBANO TORINO VITODVRËNSI

INTERPRET E4.

' Cum gratia Só priuilegio Cefaræo»

B A S I L E AE

AN» M» D» XXXII»

-ocr page 12-

-ocr page 13-

REVERENDISSÏMO IN CHRISTO PA

TRI, ILLVSTRISSlMOQyE PRINCIPI AC DOMINO, D. MATTH AE O, Ro* Ecckfîæ TT♦ S» Angeli pres by tero, Salilp ur* genfi Archiepifcopo,fummo ac unico ftudiorum MeccenatijSC incomparabili noftræ æta tis decori, ALBANYS TORI

NVS Vitodurenfis S» D*

Ö N HANG Ceintudini tug lucubratiunculam mearti ILLVST» PRINCEPS, quafituisnonminusferfjs quam arduis etia ftudqs,clauo Chriftianæ cymbæ in« cumbente,dignam offero,nsçp quod tibi eadem ullum meoperæprecium fadurS autumem,idenimmihidc meo tam hirto ingeniolo ne per fomniu quidem fpera re licet, fed quo uigilqs meis ex infcriptione clariffimi nominis tui,quod iure optimo literati omnes colunt,uenerantur amp;nbsp;fufpiciunt,gratiam ali* quam,pondus^ amp;nbsp;autoritäre captem: Vnde enim gentiu maiorem nan 'ifci poterint autoritäre, unde lumen quefo fplendidius indipifci, quam tbeoqui amplilïïmo uirtutum faftigio inter mortales ueluti inter ignés Luna minores,excellit ^ Hifce enimuero coloribus nuper te mihi pluris made T.R.D» auidiflime(guftumnancg multoanteheroicaru tuarum uirrutum acceperam ) percontand totum geftiens, ardenti oratione des pfnxit lo.Honterus Coronenlïs,uir eximie literatus amp;nbsp;candidus, præa ftantiæ^ laudum tuarum buccinator egregius, qui nobis prgfulem opti mum, eundemcp Principem cumprimis illuftrem, no minus integritate morum,quam fortunæ dignitate darum, ingenfj felicitate, corpore etia ad omnem uirtutis ufum fundionemc^affabrefculptum amp;adunguem denit^ fadum,anteoculos ponunt:Omittoquæ cum ille laudum tuariî præco turn conftans etiam fama uel ad ccelum üfqueextollunt,fideni nempeimitationedignam,8lt;f perpetuis honoribus illuftrandamiCon« ftanriam præterea qua uel Q» Scæuolam,uel Metellum etiam Numidi* cum anteis:Taceo probitatem,qua no es Catone inferior:Prætereo pk tatem,qua Aeneæ non cedis:Tranfeo prgfentiffîmum in rebus fingulis agendis,quo uel Neftora uicisn,confilium: fimplicitatem^ columbina, cum ferpentina prudentia coniundam» Quid quod adeb magnanimus fis iniuriaru contemptor,utillatas quantumuis magnas nolis retaliated Splendorem in priuatis no attingo:liberalitatem erga bene meritos, 8C ad fubueniendu honeftis omnibus promptitudinem cum reliquis dotu bus nebarenas numerem,miftam facio:fiquidem uirtutes tuas ampliffi* mas ne dodiffimus quifpiam,^ in dicendo ßngulari eloquentia prædi# tusiufto uoluminepro dignitate laudare fatis,nedum ego inepiftola, poffit» Illud mihi multo maxima magis^ ftupendum uidetur, amp;nbsp;animu id quidem meumin primis in hancfententiapcrtraxit,uthgc C^T^nun cupandaduxerim,quod folus fere fis ex omnibus (abfituerboinuidia) Germanise epifcopis,ne Principibus etiam dicam, qui intelligat, quanto

AC Z

-ocr page 14-

E P IS T o b A

fît anima corpore prpfîantior,tanto magis animî,q'uam corporis effe bo' na affe(ffanda,çuæ foh^nlli fato obnoxia, letum ucrc dkuntur périmé# re. Gemis protua ßngulari prouidenna tedemum hacratione morta# km fuperando conditionem,numihi pofle coniungi,amp;^ liac denique uia hoheiiüTimü cunólis mortalibus exemplum, quod kquantur, de te re# Iid}urum,quo nomine bonas etiam literas tanto ftudio profequeris. Quemadmodum enim animus ipiediuina (ut Horatius inquit) particu la auras æternus eft, ica ÔCbæ animi ueræ imagines, quibus tu cum reli# quis innumeris uirtutibus alqs omnifariâ fcates,immortales funt. Quas qui naib fuipendunt adunco,ne hominis quidem uocabulo dignos cen# feo. Has tu uircuti liceris^ natus, amp;nbsp;Germaniæ phœnix, tam intentis neruis extollereconans,utad cas non folumipfe reipub.ChriQianæne gocns,ac ut uerius dicam, negociorum fluCtibus inuolucus,imô prope# modum obrutus,ocio fufFurato,recurras, fed earundem etiam candida# tos, amp;nbsp;literatiffimos quofq^ fummis honoribus ex collas, maximis præ# mqs inuites,munificentiademerearis,humanitate inefcas,comitateani# cias, dignitate tuearis, fplendore illuftres, 06 quamliberaliffimc denicp foueas: Vndeeam nominis eekbritatem confecutuses,ut nemofituf piam è ftudioforum cohorte,qui te non politioris modo literaturæ Me# cœnacem,uerûafylum etiam prædicet, nomen^ tuum utfacrofandun tantum non adoret. Quid,quod aulam tuam nobilibus ingéniés paten# cem,ornamentis alioquinomne genus ornatifîîmam,uiris eruditioneut tæcp fandtimonia iuxtà prpditis ita condecoraueris, ut præ bac nônullæ etiâ frigeanc, proh dolor, Academiæ CFelicia profedio ingénia,quibus fuarum uirtutûintelligensacbauens contigit Princeps :7er^ quater^ beams Princeps,quieoregnifuimolem modcratur tempore, quorerS geftaru iftiufmodi queac habere telles, qui magnas uirtutes, bonorû^ glorias immortales,86 ut fummatim perftringâ,quæ(J famæ diuturnita te nô indigna facinora,fuis eoloribus graphice depingere,Principis me moriam quammaxime longam efficere poffînt. Ex quorum numéro,ut exteros non tam eruditionequàm uirtutibus claros filentiopræteream, Philippus Gundelius Patauienfis,ï-7rfK,J«p 7ni«kâij/(4V7w/lt;®-(eA\û)//, Poêta,dt) fuperi quàm feliciingenio,quàm acriiudicio,quanta difeiplinaru feien# tia,quanta humanitate demum præditus efticui carmen utralt;^ lingua fc heiter feribentiafpirat A polio,Mufarû chorus arridet:amp; Orator appo fite 06 eleganter, ubiq^ Rhetorica fubferuiente, differens, ita quidem ut breuiter uberrimum facundiæ horreum appcllari poffîtJurifconfuItum porrô perfpicaciffimû 06 alterum uno uerbo Scpuolam præftat:qui iam olim nobiliflima Viennenh Academia maxima auditorum frequentia# deum immorcakm quanta cum maieftate, quanto cum omnium ftudio* forum applaufu, publicus bonarum literarü profcHor fuit : eiufmodi ui# ro utitur T.R. D. confiliario:Tales plufculum dignationis, oruamenti non parum, honeftamentiplurimumepifcoporüaulis conferre ducis»

-ocr page 15-

N V N C V P A T o R I À.

Quæ fingulajampliflime præful,primarium quendam Mufarum culto# rem,ac ucluti incomparabilem andftitem, ueræ^ nobih'tatis,quæ in folt; la uirtute pofita eft, clariffiinum exemplar arguunt. Sed nolo tanti he^ rois decorum in præfens, ut dixi, catalogum pertexcre, quae laudem tantum non omnem fuperare,argumento effe abunde magno id potefti quod laudatiffimis fapientiflimisq?, ac omnium fcculorum memoria di« gniffîmis Ro.Imperrj Principibus CA R o l o Augufto, necnon ger manoeiusfratri FERDINANDO Régi,cumprimismaximegratus, igtxTwf ««ff/'/w^jÄTcew fis : quibus uel placuiffe fummauticp laus eft. Hgc raptim curfîmcp percurri, non hercle palpandi, auram uc captandi gratia, fed ut alrj de C. T. exemplum capientcs,ad uerum uirtutis cultum mcitentur. Nuncfe ad autorem conférât oratio.

PAVDVS inenofter,AeginaGræciæciuitatenatus,VIy(ræoàpri« ma ferme iuuentute animo præditus,nd tam iugi uariarum urbium, mo rum^mortaliudeiîderio,quàm indefefToquodamcognofeendæ artis, nedicæ^ materiæ ftudioalledlus, permukos etiamremotiflîmos mun« 4i trapus,præter Grgciam omniû artium parentcm,peragrauit. Quod ipfus de fe breuiter SC elegantiftime binis fenarrjs, quos operi fuo ueluti irferiptionis loco præfixit,in(înuatî

p«vÂa mvoy p.i rvu^i ri yis ’n 7^K^a^gt;

^Xifl^Xfiov-n!, ^uu-ng tx j»«? Aiytvvt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eftï

Pauli laborcm me nofcc,qui plurimum

Peragrauit terræ, Aegina natus patria.

Vbi itac^ maximam orbis partem perluftraffet Pæoniæ^ artis res abi diras,cum omnibus Medicinat myfterqs, curiofa quadam obfcruationc iindicp indagaffet ( animum enim cilm ccelo trans mare currendo mu-tare ftuduit)óó difciplinas omnes calleret ad unguem,morborücauffas 8ó indicia, medicaminum^ non tam rationem quam experientiam quo« que ad amuftim perfpedtas in numèrato haberct, maturo iam grauiep iu dicio, Principis medicorum Hippocratis amp;nbsp;Galeni, cuius abbreuiator cffe uidetur,Oribafq item amp;nbsp;aliorum üeteru monumenta cuoluit,apü^ more ex fingulis fucculentioraquæq? decerpens,uaft5illud Apollineaè artis mare fparfim abalrjsacdifïufeplauftralibus libris comprehêfumj dq boni quam Laconica,quàm diuina quadam brcuitate, fummo cu or« dine,tum artificio, ftiloemunâ:o,multa^ uerborumconcinnitate, in fc ptem uoluminaquafiin compendium redegit: In quibus Medicinamj per Apollinem, integram nort pluribus, no paucioribus,quam res ipfa cognitu neceffaria poftularé uidetur, cOmplexus eft ♦ Quemadmodurri enim corporis alimentnm fi immodicüm,euacuatiönemefflagitat:fin mi nus quam natura, ferat macilentiam conciliât ï moderatum Uero bonarn corpotis habitudinê inducit: Ita doftrina animi cibus, paucioribus uer« bis,quam opus eft tradita,parum crudit,pluribus implicac,arcet,56 de* terret : mediocribus autem rede inftituit. Nullum ferè in hoc feriptord

-ocr page 16-

EPISTOLA NVNCVPATORIA ucrbumociofiim,meros dicas cHcaphorifmos,quoniam ubi^ parcifR* mis uerbis plurimum comprehendic fcn ten næ. Hand igicur iniurtaoed nes, TscâiçKfjóiMixXKKficJAxAvyian. Illud egopoIlicenaufim,Medicinæ candi datos longe plus foil’dædodtrinæ paucis menfibus ex accurata Acgine tf lecfione reportaturos, ^ fi pluribus anms inexhauftos aliorucomen tarios legendo répétant» Sed lubet nunc graeci exemplaris ut unici,ita 0^ focdiffimis mendis inquinatiHimi, uitia quædâcomemorare. Princis pio cuncfla ferè peruniuerfum græcû uolumen habenturconfufa, abfcÿ diaftolis amp;nbsp;pundis,uel rjfdem omnino præpofteris ; quæ fententiâcÔa» mutare,amphibologias ciere,Iabyrinthis interprété uel mgeniofinimu inuoJuereincofeffoeft» Quotubiep uerba,amp;fentêtiænÔraro,tranfpo fita C binæ identidem aut ternæ uoces in unam coaluerut, fapicule dua* rum partes, uocibus ita Jaceratis, ut fepius ne ueftigiü quidé Græci re* hnquaturuocabuli C In fumma, fingulis pene uerbis hærendum ,fubfi* ftendum, 8ó diuinandum. Ah quoties cum talibus monftris congrelïï, exclamauimus : otwf^^ólt;Acd(ia^l'T^jgt;x^la■vyK(têàf^il/, Non deerunttamen fat fcio exantJatis tot fudoribus zoili, atque utinam non adeó multi : Siquigt; dem nullum Icripti genus obtreclationi adeo obnoxiu effe uidetur,acc5 ex Jinguaru tralationeconftans:nam idiotis etiam procliueeft,alia tar* quam parumIucuIenter,aliaquafiperperamredditaarrodere:Erudi(is quædâ ceu ofcitanter,quædâ ueluti improprie amp;nbsp;parum eleganter tra* lata(Gcuti ^ fioififJOeStcu««^M^istif «/^((UÿûïcSj)fuginare,8óquilibet alias idem - fe,philautiæ uitio,elegantius præflare potuiffe fibi pollicetur» Sed ina* niumhominucoaxationemprudentis eftcotemnere» Occurretaliquis forfan,qui cuIpabitMufam noflra Caricam: Philologis me traniluliffe hæc,nôlogophilis refpondeo:Alrjs elocutionequidem,fide ueronemi ni cedere. Reprehendar ab alqs quod üilus omnino fibi uideat difpar, bis inqua nos fæpius inuita Minerua nunc alacriores nunc triftiores ca lamüarripuüre. Neep enim cótinuójfed incercifim,négoces cum publi cis,turn priuatis diftriétos, maxima temporis anguftia ad prælorû de* pfydräatqj momenta hæcqualiacûq? fintexaraffe. Quid quod interdu laborib.ita confec7is,uc nobis ipfis molefti eflemus,penfum tarnen quo quo modo foit abfoluendij,proinde no miru fi turbidior quandoep fluat oratio, amp;nbsp;abortiufi etiâ, canis feftinantis more pariam.Sumpfimus ante hancinterpretandi prouinciâ lo.Bcbelipuin tab's, utbreuinullius offi* cinæplus debuerint bonæ literæ,precibus amp;nbsp;precio tandeexpugnatu Cæterûquiafummû medicû fummi quoep Principis nomine illuiiratû, inJucem prodire conueniebat,tumihi JlJuftrifs.Princeps,hocipfono* mine primus occurrifti,cui opus hoc confecrarem : Siquidem quiequid ornamenti in tam multis orbis proceribus Cöfifbt,in C.T.ubertim con fluit. Sufcipe igitur antiftnü fplendor,amp; feculi tui decus,læta fronte mu nufculum hochteranû: Sicenim non mihi modomaiora ædendi anima érigés,fed etiâ alios ad multa,quæ C. T. amp;nbsp;æuû fortafle tuû illuftrent, feribendaexcitabis» Vale» BafiIeæ,caIend.Mart. An. m» d. xxxii»

-ocr page 17-

I N D E X,

INDEX RE

RVM AC VOCABV-lorum tonus opens com^ pendtofus ♦ Prior numes rus pagina, pofterior uer fum defignat»

^^j^Brotonu. 535.27

impctentia» 2(72,2

Abies, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.10

Abfinthium, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}4.7.io

Abfinthiö PonticO, 555.27

Acacia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H7.20

Acalyphc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;557.20

Acantha Arabica, 557.4,0 Acanthaleuce, }}7.5o

Acanthion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}}7.5o

Acanthos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;357.50

Acerbum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;552.25

Acetum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395.20

Acetum fcilliticu, 440.10

Aciros. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333,4.0

Acliras, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34-7.10

Achores, 105.59.279.10

Aconitum, 358,io.324..4.o

Acorus,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;538.20

Acop3 bromium, 4.95.29

AcopQ Azanitæ, 4.95.42 Acopum Bafilq, 4917,2 Acopûlyfiponiû. 49(7.10

Acopum lt;/!vlt;rS)lt;/ltf. 49(7.19 Acop5barbaries, 49(7.30 Acopum lt;AifcA«T«?.49(T.4.2 Acrides, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.20

Ade, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 558.20

Acuti natura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;552.25

Adarce, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 334.40

Adenes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 4(7.18

Adiantum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;535.4

Adipes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.50

Aegylops, 15(7.40.535.25 Aequinodio autumnali

qui ingruatmorbi. 54.17 Aequinodio uernoqui

ingruant morbi, 55.415

DeAere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.17

Aerugo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5(75.10

Aeroptimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.17

Acr peftilens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.u

Acra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;537.10

Aesuftum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420.1Û Amomum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341.19

Aethalc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;335.42 Amohiacum thymiama,

Aetonychon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;535.19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341.10

Affeaus oris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153.5 lt;7 Ampelitis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;352.10

AfFedusquæexercitiafe Ampeloleuce, 541.30

quuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.59 nbsp;nbsp;Ampelos melacna, 341.30

Agallochum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333.57 nbsp;nbsp;Âmpeloshemcron.54i.2Q

Agaricum, 354.2.42(7.20 nbsp;nbsp;Ampelosagria, nbsp;nbsp;541.20

Agaricum nigrum. 550.2(7 nbsp;nbsp;Ampelopradum, 541.10

Ageratum, 554.(7.584.30 nbsp;nbsp;Amphisbena, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;315.15

Agnos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;354.10 nbsp;nbsp;Amurca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341.10

Agroftis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;534.17 nbsp;nbsp;Amygdalae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.52

Aiuga, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;421.2 Amygdalorü ufus. 451.41

Aizoon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;555.12 Amygdaladuleia. 341.40

Alabaftrites, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;385.10 nbsp;nbsp;Amygdala amara, 34‘*3o

Alana, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;552,30 Animi defectio, 98.27

Alauda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;377.10 nbsp;nbsp;Anagallis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;342.10

Alcaea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;339.(7 nbsp;nbsp;Anagyrus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;542.20

Alcyonia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;339.10 nbsp;nbsp;Anarrhinon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345.10

AK^p.(it)n((. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;498.55 nbsp;nbsp;Anchylops, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15(7.42

Alga, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550.1.419.30 nbsp;nbsp;Anchula. 534,22.58(7.20

Algore læfîs conuenien^ nbsp;nbsp;Andrachne, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;542.20

tia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1(7,17 nbsp;nbsp;Androfæmon, 342.20

Alipon, 340,10.417.50 nbsp;nbsp;Androfarces, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341.50

Alica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.2(7 nbsp;nbsp;Anemone, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;542.50

Alifma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;354'20 nbsp;nbsp;Anethum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;342.40

Allium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41,4.499.10 nbsp;nbsp;Angina, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5lt;7.5i

Aloë, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;559.30.424 nbsp;nbsp;Angylofisneruorij.29(7.55

Aloës ufus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45(7.20 nbsp;nbsp;Animalis partes letales,

Alopex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;340,10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;520.20

Alopecia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101,8 nbsp;nbsp;Animalia exitiofa, 320.(7

Alfine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;340.10 nbsp;nbsp;Animo déficientes, 8(7.28

Althæa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;338.40 nbsp;nbsp;Anifum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345.10

Altercum, nbsp;nbsp;525,5.417.30 nbsp;nbsp;Anodina doloribus inten

Alui excrementa, 72.9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fis adhibenda, 153.10

Aluummouens, 424.50 nbsp;nbsp;Anonis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;545.10

Aluumfanisemollientia, nbsp;nbsp;Anorexia: medela, 2,8

17,32 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anthemis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420,40

Aluuspuerorumquïmol nbsp;nbsp;Antherum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457.23

lienda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.30 nbsp;nbsp;nbsp;Anthyllis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;343.4

Alylïón, 340,10,427.30 nbsp;nbsp;Anthraces, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;270,4

Amaracum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;540,20 nbsp;nbsp;Anthracofis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4’.55

Arnari natura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;352.29 nbsp;nbsp;Antidotorum differentia,

Afietv^Ctia-is^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145.11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;437.10

Ambrofia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;340.30 nbsp;nbsp;Antidota multa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;453

Ambuxus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;375.30 nbsp;nbsp;Antidotus fotira, 442.20

Ap-Shviamce^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145.12 nbsp;nbsp;AntidotusPhilonis.441.4

Amentia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112,40 nbsp;nbsp;Antirrhinum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345-10

Amylum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^2.2 nbsp;nbsp;Aparine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345.20

Amianton, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;540.40 nbsp;nbsp;Aphace, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54(7.40

Ammi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;540.50 nbsp;nbsp;Aphroditarium, nbsp;457.4

Ammos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341.2 nbsp;nbsp;Aphronitron, nbsp;nbsp;nbsp;547.10

’ « nbsp;4

-ocr page 18-

i N D E X.

Aphrofckhos ' ”' 585.50

Arnabo.

544-50

Auripigmentum,

529.54

Aphtha, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.59

Amogloffum,

544-50

AuriS humedatioes, 5.10

Apios, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï4-ï.io

Arquatus.

204.18

Aurium dolores.

145.22

Apium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39,28.405

Arfenicum.

54$-2O

Aurium fibila,

148,10

Apiumrufticum, 558.10

Artemifiae.

34410

Auftera,

44-10

Apiumgrande, 555.30

Artcriarum ariditas, 35,14

B

Apobregma, 4-97.55

Arteria quid.

51.29

Acharis,

547-50

Apodnon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345.30

Arthritis,

234-15

IJ Balanus,

547.20

Apochyma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;543.30

Artos,

545’10

Balauftium,

347.50

Apömel, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;452.28

Artus flaccidi.

297.15

Balnea,

21,25

Apophlegmatifmi, 19,4

Arum,

544’40

Balote,

548,2-

Apoplexia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125.5

Afarum,

545’10

Balfamum,

347.30

Apetits’ auerfio.93.8.i7S'.4

Afcalabotes,

345’^0

Barbaiouis,

422.30

Apülotica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;285.14

Afcarides,

J01.19

Bafilifcus,

316^.4

Aqua, 20,21,551.3.417.20

Afclepias,

345-30

Batrachi,

548.20

Aquae bonae malae^no^

Afcyrrhon,

345-30

Batrachium,

548.10

tæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iO'54-

Afpalatos,

345’40

Batus,

548.5

Aqua cccleftis. 4amp;5.32

Afphaltus,

545.20

Bdellium,

548.20

Aqua pluuialis, 20.45

Afparagus,

545’40

Bechium,

548.40

Aqua glacialis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.10

Afparagiholeru,

40-15

ßei^fä Quid*

450,4

Aquamaris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;355.20

Afphodelus,

345.20

Beta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39’5’414-10

Aquæ aluminofæ. 22.5

Afpis,

5i5-ilt;y

Betonica,

548.50

Aquæ bituminofæ. 22,10

Afplenum,

345.10

Bilem a tram purgantia.

Aquæ fulphuratæ, 22.3

Aftaphis,

345.10

427.15

Aqua putrefcibilis. 21.5

After atticus.

545.10

Bilem educentia.

4-24.5$

Aqua pernidofa, 20.28.

After Magni.

4quot;’7.41

Bifacutum,

353.10

- 320.25 .

Afthma.

152,30

Bitumen,

545,20

Aqua falubcrrima. 20.25

Aftragalus,

345,10

Blatta piftrinaria.

407,20

Aquamulfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.19

Aftringêtis natura

, 552.20

Blitum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59-20.34,9.1

Aquam educenria, 428.20

Athanafta.

441.10

Bolus armenus.

352.55

Arabius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;585.10

Athara.

535-22

Bothrium,

159.5

Araneus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;343-40

Atheroma,

277.39

Botrys,

349.10

Arbutus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;574-40

Athiopis herba.

55lt;f-2

Branchus,

159.U

Artion. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;344-10

Attonitus morbus. 125.3

Braflica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59-8.578.10

Arceuthos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54410

Atraphaxis,

34lt;f’5O

Braflica agreftis.

578.30

Ardium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;544-^0

Atriplcx, 39.20.34ff.30

Braflica ruftica.

34^-50

Anus procidens. 214.39

Atramentum,

588.10

Brathy,

549.30

ArdoreafFedorum cura.

AtramentQ fcriptorium.

Bretanica, r

349.40

15.24

388.25

Bromus,

350.1

Argemon, 159.8,343.40

Atramentûfutoriû. 420.2

Bruchi,

357.50.

Argentum uiuum. 550.18

Atticus after cur bubö*

Bryon,

350.1

Ariditatis amp;nbsp;caliditatis 0^

nius dicitur.

259.7

Bryonia,

350,10

aliarum compofitarum

Auditus curatio.

12.57

Bubo,

258,11

diftemperaturarum me

Auditus difticilis.

148.28

Bubonium. 345.10,34.9,10

dela. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5lt;^-^4

Auellana.

359.20

Bubonocele,

205,35

AridSmaflaliotae. 457.41

Auena, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.8,35.29

Buccina,

572.10

Ariobarzanius. 475.10

Aues,

45’10

Buedatus catharticus.

Arifaron. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;344-^

Aurei floris planta

i, 558.35

430,13

Ariftolochia. 544.10.427

Aures.

4lt;^-i4

Bugloflum,

349.10

Armenia. 44.4.352.20

Auricularia,

145’22

Bulbi efculêti, 40.31,349.1

Armeniacum. 544-20

Auricula muris.

540.10,

Bulbus uomitorius, 349.1

Armeniacus, 585.30

591.40

Bulimia,

94’15

Bunium

-ocr page 19-

INDEX» ’

Bunfum mentiens» 412.50

capitis uitia.

*04.5

Centaunu duplex, 370.10

Bunium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349.10

C3pitis diuctfidolprcs^ 103

Centunculum, j 355.50

Buprelus» nbsp;nbsp;nbsp;321.9.349.10

Bupluhalrhon» 349.30

pertotum, capita menidum.

i

371,10

Cepç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;379,10.41.4.

Cephalalgia, ■.,107.10

Butyrum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , 349.^0

capita fmaridum.

371.10

Ceplialalgiac uarix fpe-

Buxealpina, , nbsp;nbsp;nbsp;3S6.50

Caputmuris,

371.20

ties. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: f-407.10

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

caput milui.

371.20

Çephalæa, ^ nbsp;nbsp;109.42

Acalia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^7.10

V_7 Cachexia, nbsp;nbsp;nbsp;199.«

caput lacerta?gt; Carcima.

371.20

* ^-ii

Çephaleæ uariæ curatio« nes. 110. per aliquot foh

Cacocthe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aaeuj

Cardamus,

355.20

Ccphalicû rémed. 456.20

Cadmiæ*

cardio gmi curatio.

^^*■3* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;371.2

Caiamagroftris, 3(77.10

Carduus.

408.50

Ce ra fa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.30

Calamintha, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;357.10

Carduus albus.

410.50

Ceraftes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,, 515,1^

Calamus aromatic?, 557.10

Csrdcivis ni^crgt;

410.50

Ceratia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;44.39

Calamus phragmit, 357.50

canthariden, 320.367.2g.,□

Ceratpnia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;371.10

Calculi articulorö, 240.26

capnos.

358.10

Cerebri temperaturae in*

Calculus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189.25.

Carbunculi,

270.2

Cdicia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.14

Calculos confringentia.

Cardamomum,

358.20

Cerebrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.29

446.4.0

Calidæ diftêperaturaï,55.4t

Caris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;368.50

Cari 8C ueterni diferitnen.

C erebrum Icporis. 55 6.20 Cerebrügallinacei, 356.20

Caligatiooculorum, 15.6

Calli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;245.11

114.40

Carycæ, -

45'll

Ccrebrömuftclae, 356.30 erebrü hirudinis, 5.56,50

Kx7i\.iSAitf(t^Xt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157.41

Carya.

459,10

Cerebrum ouis, 355.30

Calx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;329.35

Carya pontica.

559,20

Cerium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.41.279.2

Campaf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;357.50,

Carpefium.

359,10

Cerota thaidis, 153.30

Cerufla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;529.19.423

Caucalis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;370.5

carpefiae fuccus.

314gt;22

Cancer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., 125.6,271.39

Caron,

■359

Chalaziü oculorü, 137.25

Camna appetenna, 94.12

Caros,

Chalbane, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.7

Canis rabidimorfusreme

Carn.elixæ afl.e frixae.4c.12

Chalcanthos* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420.2

dia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;306.2

Caroouilla,

4-5,3

Chalcuanthos* 420.10

Chalcitis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;4(9,41

Canis non rabidi morfus

Carocaprina,. .

45.4

curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508.15

Carohircina, ƒ

45,5

Chamæciiîôs, 420.20

Canopon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;368.6

Carobubula,

45.6

Chamelaea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;427.2

C anoru prxferuatio. 105.51

Caroleporina,

45,6

Chamæleon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;322,35

Cancanus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;556,50

Caro ceruina,. )

45,7

Chamælcuce, 420,20

Canchamum, nbsp;nbsp;nbsp;566,40

Carocucumeris,

398,30

Chamæleô mêlas, 420,20

Cancri fluuianles, 558.55

Cafeus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48,11.416.30

Chamæleô leuçon.420.30

Cancrimarini, 368.40

CaiTamon,

359,30

Chathaedrys, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420,10

Cannabis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;308.55

Caflta.

559,50

Chamaemelini prarpara^

Capparis. 40.11.568.10

Caftorium,

559,40

tio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499.58

Capillorum conferuatio.

Catalepfis,

115,24

Chelidonium, 421.20

102.51

Cataphoraccura,

89,14

Chelidoniûminus, 421,30

Capillosaugcntia. 102.40

Cataplafmata,

45$-3o

Chelidones, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;421,10

Capill. nigrificatia. 102.40

Catapotia,

187,4,429

Chia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;351,40

Capillorûprofluuiû-105.12

Catarrhus.

1$9,3

Chimetla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241,56

Capillos denfiores facien^

KixöapTJÄOj/,

145,1?

Chironia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;186.13

na. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.18

Catochos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n2.37.nc.53

^OlJCtJ'fcf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;275.3 t

Capillos nigricans. 105.40

catochi ratio,,

116.21

Choie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.50

Capilli qu' colore flauo in«

catochicura.

116.28

Cholemaiia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95.25

ficiantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.7

Cedrus, „

570.10

Choiera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 179.17

Capillos candidos efficien

Cenchrus,

315 •2.370

Çhondrilla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;422.10

tia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104,42

cemaurium.

41-5.50

Chondr,alica,4i.26,4ii.i9

-ocr page 20-

Î N D Ê X.

Chorion» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2}o.^z KohviiCilt;Ai{, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;M-24-

ChryfocolJa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;422,20 Comarus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}74.4o

Chryfocome, ’422.30 Comitialfs 6C cius cura, Cibi mediae materiæ4)8.24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.2^. amp;nbsp;fequenter,

Cicadæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.14, IO Cornrni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571,10475,2

Cicatrices atræ, nbsp;nbsp;nbsp;287,15 nbsp;nbsp;Comafomnus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112,35

Cicer» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;359.20 nbsp;nbsp;Conia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575.10

Cicera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.20 nbsp;nbsp;Conion, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;580.30

Cichorium« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575,20 Conchylia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 573.40

Cici, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571,10 nbsp;nbsp;Condylomata, nbsp;nbsp;nbsp;230.10

Cicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571.J0 nbsp;nbsp;Confedioanetina, 434.7

Cicuta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^ï*54-’38o.3o nbsp;nbsp;Conos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;380.40

Cimolia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;552.10 Confolidamaior, 413.2

Cinerula, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 401.24 Contuia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;274.24

Cinis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414.20 nbsp;nbsp;Conuulfio, 125.25,275.28

Cincinnalis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;335,5 nbsp;nbsp;Conyza, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575.10

Cinnabaris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;572.10 nbsp;nbsp;Kw^wersf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148.28

Cinnamomum, nbsp;nbsp;572.20 nbsp;nbsp;Corallium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;576-.30

Ciphifdeniacum, nbsp;505.8 nbsp;nbsp;Cor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4C.54

Circea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;572.20 nbsp;nbsp;Cordis affedus, nbsp;nbsp;nbsp;171.12

Ciflèris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;572.50 nbsp;nbsp;Coris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57^.40

Ciflos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575.2 nbsp;nbsp;Coris herba, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577.10

Ciftos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;372,40 nbsp;nbsp;Coriandrum, 525,18,577.10

Citrium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575.11 nbsp;nbsp;Coridos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;377,10

Citta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,40 nbsp;nbsp;Cornu caprinum, 570.30

Ciaui remedium« nbsp;245.22 nbsp;nbsp;Cornu cerutnum. 570.30

Clauus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139.38 nbsp;nbsp;Cornu tauri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;570.40

Clematitis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575,20 nbsp;nbsp;Cornulaca, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.30

Cleopatra interitus, 515,21 nbsp;nbsp;Coronopodium, nbsp;431,20

Crocodilium, 379.10 Crocomagma, 452.20 Crocus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;379.10

Crommyon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;579.10

Cucumis, 45,5.407.10 Cucurbita, 42.41.574.30 C ucurbita afpera, 410.x Cucurbita fylueß, '425.30 Culicesprofligatia, 504.21 Cuminum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;580.10

Cupreflus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;580.10

Cutis conflipatio, 9.25 Cyamus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;579.20

Cyanos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;579.50

Cyclaminos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;579.50

Cyclaminos altera, 580.2 Cydoniatu medicament turn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445.40

Cygnarium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4.50

Cygnus flauus, nbsp;4^4.54

Cygnus candidus, 4^4.4 Cyma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4o.ilt;y

Cyma bryonia, nbsp;nbsp;40,21

Cyminum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;380.10

Cynosbatus, * 580.10 Cynocrambe, - 545.50 Cypariflus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;580.10

Cypcrus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;580.20

Cyphi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;504.10

Clinopodion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575.50 nbsp;nbsp;Coronopus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577.20

Clyfteres, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ie.15 nbsp;nbsp;Cornus, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;578,10

Cnicus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575 50 Corpori fuaueolcntiam

Coagula, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405,10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conciliantia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1140

Coccimelea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374,10 nbsp;nbsp;Coryza, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159,5

Coccus baphicus, 574.10 nbsp;nbsp;Coryza infantis, 4.4

Coccus cnidius, nbsp;nbsp;574,10 nbsp;nbsp;Coßus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;377.50

Cedia gales, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;574.7 nbsp;nbsp;Cotyledon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577.50

Cccliacaaffedio, nbsp;nbsp;180.21 nbsp;nbsp;Coxendicis antidotus mi

Cœliacum clidium, 451.22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tigans dolorem, 449.15

Cceloma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159.7 nbsp;nbsp;Coxendicis affedusamp;cu

Cocudioportunitas, 15.14 rationes, • nbsp;nbsp;nbsp;252,10'

Cœruleus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;579,50 nbsp;nbsp;Crabrones, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508.51

Colocynthis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;574-30 nbsp;nbsp;Crambæ fpecies, 578.10

Colica ægritudo, nbsp;nbsp;185.8 nbsp;nbsp;Cratæogonos, 578.20

Colocynthe, - nbsp;nbsp;574 50 nbsp;nbsp;Crethmon, • nbsp;nbsp;578.20

Colliquatio, lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.u nbsp;nbsp;Cretica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;552.10

Colophonium, nbsp;nbsp;408.10 nbsp;Crimnon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;578,50

Columella oris, nbsp;nbsp;nbsp;15^.39 nbsp;nbsp;Crifisinflantiscognofcen

Colusagreflis, 54(7.30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da ratio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecff

Collyria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;?5.i nbsp;nbsp;Crite, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157,29.378.30

Collyriumacopum, 135.22 nbsp;nbsp;Crocinum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;502.20

ColIyriumCleonis,4^3,12 nbsp;nbsp;Crocinûdiarhodû, 4C8.5}

Cyphi magnum, 504.33 Cyphoides, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445.30

Cyprus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 380.20

Cytifum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;580.50

D

ipxAdes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554.10

_L/Damafccna, 44.57, Uamaßonium .554.40

Daphne herba« 354.10

Daphne arbor, 554.30 Daphnoides, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.10

Daucus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554.50

Dauci, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.39

Dentium euflodia, 12.27 Dentitio puerorum, 4.14 Dentientibus quid agent dum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.20

Dentium dolores, 154.20 Diana febris nota, 75.8 Diabetes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194.51

Diarhodon collyr, 468.13 àia/.yamp;fs^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497,1t

AlKomèfCÂV'dfiV, 469.22 ûict

-ocr page 21-

I N D E X,

A»«'»vj8«a‘«a-(î. «î-ffo.^-O

Dothienes»

169,17

Embole,48ó.5.etfequcnf»

àtKHQiyîgovns^ . 474-.59

Dracontion»

555.50

Emollienda» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240,52

àict^i[ii7!ü^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455,20

Dracontif»

502,12

Emmotó quid.243.1,270,58

Ùioc^xprs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$7t29

Draco marinus»

516,13

Èmpetrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;559.10.

A'« o^v(ivfirtvn!, 457.25 e^tiâx^i«!^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455,4.0

Dracunculi» Drimyphagia»

502,12

514.17

Ëmphyfemata» nbsp;nbsp;nbsp;136.3»

. 173.51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, — •

J^tKKMJKXÂf/oS^ nbsp;nbsp;nbsp;470,58

Dropax»

4-94.55

Emplaftra» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471.17

t^iKygacpiKviiihuufK, 498,5

Dropax Gallus Oribafij»

Empla.c^ «a:e/Ï32Z«f.475.4o,

A«« «£ƒ«»?, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457.23

497.10

Emplaftra deinceps ahafè

àix^ibxw^ 45 5.40.457.5 2

Dryinus»

515.15

réinfinita» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_' 476

àix liOfiip^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;450.2

Dryopteris»

556,10

EmpI, t/!i’ xaSmx!, 444.17

i^iXKX§VUigt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;450.15

ôiK}(ynsgo».igt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;450.22

Dulcis natura» 551.54

Dulces étudiés potiones»

Emplaftris ingredientia» 485

Aicè ^Alt;lt;l/x©'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;450.50

4lt;îi.5

Empl.hederaccG» 474.15

ikiKhéus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;458.50

Dulcis radix»

555.10

EmpI» melanclorG» 474.50

CilxirliVÿv} daudiacu. 455.5

Dyfenteria»

182,35

EmpI.Mnafæi» nbsp;nbsp;nbsp;473.7

Ai« ^As vyAiXS, 458.10

Dylenteriae remed. 455,20

Emp!»ex dracotio. 478.15

A» oti/y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459,59

e^ià-4-ip.vdm^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475.50

Dyfenterqs utiles globus

li.448.20

Emplaftrum ex femine ft* ' ni. 472.20

Diacrocum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;470.27

àiüçxs rcpercLiffîuorum.

Dyfpncea»

162,50

Empl.c^^xfcAtTB?» 472.25

6.vlt;rvi(X^

195,10

Emph/t^xi'^^. 471.50

‘ 4^5--4

^UXcSlTiS^

495.10

Emplaft.£//^gt;'lt;/fiaf. 471.56

DiarrhϾ pueroram colt;

E

EmpIaft.botanicG» 471.40

hibitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.27

Diaihodonalbû. 4.58.24.

Diarhodon Nilû 458.40

Diacodiû côpofitum. 441

Diapraftj fyntheton. 442

Ebenus» I gt;Ebifcus» Ebulus» Echidna» Ecchymoma»

555,10

558.40

558.20

550,20

174.56

Empl,lt;/ïia:lt;rlt;^3(/'tA(a^. 473.2

Empl.exfermento» 475.5

Emplaft.dothiene» 473.10

Emplaft.c^sptfjzf. 475,15

Emplaft.fmilium» 475.20

EmpK(^ a-KÓfiAxif, 475.28

Diatrionpepereon. 78.10

Echinaftrum,

551.10

;Didamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.10

Deiedionum diuerfæ fpe

Echinus»

Echinus marinus»

560,40

561,10

EmpI»lt;49!7ri/jy£M'y»'' 475.53

Emplaft.pyrine» 475.40

des» » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72,10

Dies decretory» nbsp;nbsp;nbsp;58,20

Echinus terreftris, Echion»

► nbsp;nbsp;nbsp;561.1

561,10

Emprofthotonos» 150,28

Empyema» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;163,3

Encephalum lagoi» 556,20

Encauthis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138,33

. Didymiinflâmatio» 208.8 Difficultas midiois»i95.io

Edylotica» Ecpiefmus»

189,30

145.35

Dilutumquid» 525.22

Edrimmatis curatio» 242.

Enulacampana. 558,10

Dionylia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255.9

cdropia,i55.54

(58

Enumeratio fimplicium

Dionyfias» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.10

Aegyptia»

4^0,34

uenenorum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;320,6

Entcrocelc» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;206,51

Diofpolites medicamen«

Erinaceus»

361.10

turn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444.20

Elæomeli»

557.30

Entheaftici» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;121,34

Ephemerum, 560 50,525,31

Epulis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154.33

Epicauma» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159.10

Diphryges» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.10

Diploma» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.54

Dipfas» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514.4

Dipfacos» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194.54

Dipfacon» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.50

Diftrahentia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240.55

DiftemperamentorG fri^ gidorummedela» 55.5

Elæofelinon» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.27

Blate» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.10

Elaterium, 330.25.407,10,

425,5.557,40

Elatine» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^g.jg

Elaphobofcos» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^3,10

Eledri in paftillis ufus.45t

Eledrum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;562.20

Epimelis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;339.20

Epilêpfia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ug.25

Epirhymön, 539.90.427.20

Epithymbron» nbsp;nbsp;427.20

Epimedium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;359.10

Epipadis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;339.20

■ Epiphora tumor oculos rum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;134.27

Ephiakes» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;123,14

à.x(/liKxSioii medicamentû» 442.20 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Dolor» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87.U

Dorycnium» 526,15.555.30

Elenium» Elimus» Elephantiads» Elephas»

553.10

559.5

147.8

558,20

-ocr page 22-

Ephialus.

79.lff

Epibôle, , ,

123,12

Epinydidés, ‘

257. U

Epiphora oculorû,

155-55

Epithemata,

488.10

Equifetum,

5^$-3O

Erebinthus agreftis,559.5o

Erethria terra.

55^-10

Eria rhypara.

559-37

Erice.

560.1

Erigeron,

363.20

Erinos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110.26.360.1

Ëruangina,

595-40

Eruca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39.55.360,20

Eruca piceæ.

321.29

Eruum.

595-40

Erui ufus in medicament

tis.442,10 Eryngion,

563.20

Eicarotica,

254-55

Eryfimon,

360.20

Eryfipelas,

2 lt;55-^5

El yfipeias cerebri.

114-15

Eryiifceptrum,

545-40

Eupatorium,

360,20

Euphorbium,

360.30

Euromon, ,

360.20

Exanthemata puerorum,

Excr inj fruóiis. c,2o Exercitationum omnia ge nera« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c,lt;^.i

Exochades» 2i).2o Exnahêtia corpori infixa.

ZSl.U

F

FAbæ, 42.26,)79.2O

Fames uaccina* 94.ff

Fauumhulcus, 105.41, 279. i

Febnentiu al ui cura. 97.14

Febriatantium fins. 95.5 Febricuanttum afpera lin

gua* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;950

Febnentium naufea. 95.7

Febriles rigores, 90.30 Febris quotidianæ figna, 78.24

Febris quotidianæ curas tio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78.36’

Febris quotidianæ 0^ ters tianaedifcrimen, 76,6

I . N J3 -E X.

Febris diaria.

75-8

Febris euphoria.

74-1

Febris epialus.

79.2

Febris humoralis notæ.

7$-5

Febris humoralis curatio,

7$.2O

Febris fynocha, 79.34 Febr.côtinuænotæ, 80.10 Febrium ardentiû, 80.29 Febrium æftuantium eus ra.80.35

Febris eryfipelata*. 81.6

Febris hedica, 81.27 Feb.heÆcæ curatio, 82,19

Febris hemitritæa, 82.30

Febres populäres, 83.19

Febris peftilcnriaÜs. 84.19 Febres ex humorum re# dundantia, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85.22

Febris tertianæ cura. 70.30 Febris tertianæ nothæ eu

ra,77.i2

Febris quartanæ

figna.

Febris quartanæ

curatio.

77.41

Fecis uini ufus,

45lt;^-5o

Fel,

421.40

Fel multorû animalium,

4ii

Fel fuillum.

421.40

Fel caprinum.

421.40

Fellaauium,

422,10

Felis morfus.

511-5

Fermentum,

561.50

Ferula,

593.10

Ferulago,

5lt;^5-3o

Ferrum,

407.10

Fex aceti.

416.20

Fex uini,

416.10

Fibri tefticulorum ufus,

45}-3O

Ficofa exanthemata men# ti. 106.55

Ficus, 45.13.412.10 Ficus terreitris, 421.21 Ficus Aegyptia, 412.50

Ficus hulcera, 106,25 Figuratio capitis, 27,40

Filicula, 556,10,401,20

Filix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;402,30

Fidula. „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;289,2^

Flosæris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410,1a

Fœniculum, 388.2

Fœniculû erraticS .365.21

Fœnum græcum, 42.52.

414-50

Formicæ hulcera. 260,6

Frigiditatis præfidia.36.14 Fridiopræparatoria. 6.12 Frielîiones omne genus, 7.50

Frumentacea, 41.26 Frudiusomnes flatuofî, 22.38 Frudus ex arborib, 45.12 Fuligo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;335,42.585.20 Fuligo pidorum, 545.20

Fumus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;368.10 Fungi, 41.16427.55.591,50

Furunculi, 268.11.269.17

Fufea côtracalculû.446.50

G

Z~X Agates,

384-40

Galadites

, nbsp;nbsp;nbsp;384.10

Galla,

571.50

Galbanum,

419.7

Galion,

550-30

Galipfis,

550.30

Ganglium,

260.22

Gangræna,

264.24

Garus,

551-*

Gelidi natura,

53^-5»

Geminalis,

396,2

Genifta.

410.10

Geniturænimietas, 155.39

Geranion,

551-10

Gerasophios,

35^-50

Ges entera.

552-40

Gigarta,

555-10

Gingidium, .

1-O-4-555’io

Gingiuæ incomoda, 155

Giris,

554-4

Glabretæ cura.

102,24

Gladiolus,

594-^

Glandes,

45-5

Glaucium,

555-10

Glechon,

553-10

Glicyfides,

555-20

Glceos,

555-20

Glceon quid.

274.16

Gluten.

574-50

Glycyrizon,

553-20

Gnapha#


-ocr page 23-

Gnaphahbn, 555.50

Gone fylleprica» 505.57 Gongilis» 555,50

Gonorrhœa» 209.15

Gorgilon, 55}-^o Gramen* 554-17

Granum cnidium, 554.50

Granum tindortS» 574.4 Grauidarum uidus* 1.18 Grutna herba, 551.10

Gruumcaro, 45,19 Gummi ceraforum* 571.10

Gyrgathum* 125,9

Gyplum* 519.9.554,10 H

HAbitus quï calfacien dus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12,1 Haematites* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;584,10 Hæmorrhagia locellorû* 217.14 Haemorrhoides* 215.57 Hæmorrhus* 515.41 Halatia purgantia* 450.40 Halimon* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59.5.359 Halme* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;539.20 Harena* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541.10 Harmation* 459.30 Haftula regia* 545,20 Hecatombe* 457.22 Hedera terreftris* 420.20 Hediofmon* 352.10 Helcyfmata* 358.20 Helleborine* 559,20 Hellcborus* 558.30.425.10 Helleborus quibusdan^ dus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;435.51 Hellcborus quomodo fit praeparandus* 435.40 Helichryfon* 358.50 Heliocaès caufticü*457.2o Heliotropium* 352.10 HeIxine* 558.40 Hclxine ciflampelos*559.i Hemerocalles* nbsp;nbsp;nbsp;352.20 Hemicrania* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.42 Hemionitis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;352.30 Hemiplagia* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125.8 Hepar* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.34 Hcpata diuerforum anis malium* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;352.30 Hepatica remédia* 445.40 Herba ladaria* nbsp;nbsp;414.40

INDEX» Herba uenerca* 358.20 Hermodadylus* 350,10 Hermodadylimica fto# macho* 257,7 Hernia* 205,40 Herpes* 255.25 Herpes miliaris* 255.55 Herpes corrodens*255.5o Hiera Antiochi* 453.10 Hiera lufti* 4-33.20 Hiera Galeni* 4.35.50 Hiera Ruphi* 4-55.40 Hircina origanos* 415.50 Hippocampos* 555.10 Hippolapathon* 555.20 Hippomarathron* 555.20 Hippophaës* 3 lt;3’5.40 Hippopotamus* 555.30 Hippofelinon* 555.30 Hippuris* 555.50 Hircus fub alis* 175.58 Hirundines* 421.50 Hirundinaria* 421.20 Hirudines* 322.20 Hordeum* 42.2.578.50 Hordeolum* 157.29 Holeraefculenta* 58.53 Hominis morfus cura*

517.5 Hulcera articulorG* 291.2 Hulcera flaccida cum hus more* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;284,28 Hulcera cacoëthe* 28 5.15 Hulcera cacoëthe curans, 454-40 Hulcera fordida* 281.39 Hulcera immatura* 280.18 Hulcera plantæ* 243.5 Hulc.uermiculofa. 282.14 Hulcera cicatricem défis derantia* 284.57 Hulcera inflamata* 280.14 Hulcera concaua* 280.42 Hulcerum lacunae* 287.21 Hulcus fimplex. 279.15 Hyacinthus* 410.40 Hydrargyros* 417.10 Hydrocele* 205.40 Hydropiper* 417.10 Hydrops* 200.2 Hydromalum* 451.45 Hydrorofatum* 452,10

Hydron* 417.10

Hydrophobica afFedio* 505.15 Hydrus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;314,51 Hygidi5ammonij,455.24 Hygra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;412., Hyofcyamus* 525.5,417,50 Hypericon* 417,50 Hypecoon. 417.40 HypoglofTon* 413.25 Hypociftis* 418.5 Hypophaefton* 418.10 Hyflbpum* 418.10

Hypochyma» 145.24 ■OTM5rvflc. 140,8.152,55

Hypofphagma* 155,3®

Ï Afpis* 384,20 laton* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;500,29

ithyocolla* 555.50

Idus uenenatorum* 508.3 Ichorquid* 221,55

Idæa radix* 354.50 lecoraria catapotia.445.19 lecoris température no« tæ.52.5

lecoris affedus* 195.# Ignis facer. 114.15.255,25 Ignis exuftioncs, 257,15 Ilambonis* 40’5.30 Illecebra* 414.50 Ileo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188,4

Ileofî ftomacho* 178,20 Ilex* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;402,10

Impetigo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;252,15

Impotentie cura* 15.20 Incubi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125,13

Inflatio* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;275.52

Intemperantiæ frigide eu

ratio*

Intemperaturaru pulmo«

nis indicia* 30.52 Intercus*

Inflammatio* 250.55

Infanientes amore, 124.22 Intertrigenes fœmorû in« fantis*

Intcftmorü lenitas* 180.2t Intybum*

locinoroforum remedia* 445.20

lonthi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153.1«


-ocr page 24-

IND E ±»

Vrisv,-» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -’*-''■

• Jffff.lÓ

Leontopetalon,

582.40

Lumbrici, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 297^1

iMsDlynca; .

42ff.3o

Lepidium,

382.10

Lumbrici terrae, 552.4,0

Ins fylueßn's»

J9}.4O

Lepis,

381.10

Lumbrici teretes, 298.18

Irion»

359.20

Lepra,

251.7

Lupini, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.51.553.4t

Irritamêta Veneris

!, 14.38

Lepus marinus.

321.59

Lupinus agreftis, 554.4. ƒ

Ifans.

355.10

Lethargus,

214.2$

Lutum Aegyptiû, 551.20

iiopyron, .

555,10

Lethargicuratio,

115.2

Luxata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;274.24

Ifotheum,

lt;^944

Leucacanthon,

382.20

Lycaon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124,2

Jtea»

55ff,lO

Leucas herba.

582.50

Lycanthropia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124.2

luncus odoratiis»

415.20

Leuce, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;254.18.585

Lychnis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;537.2

luncus quadratus.

380.20

Leucoion,

582.50

Lycion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;385,50

luniperus;

Jxia.

Î44-IO P$-i$

Leucomata, Libanium,

140.5$ 41^7.38

Lycopfos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;354,13

Lynceus oxydorcicus.

Ixos»

355.10

Libanotides,

585.«^

458,45

- 0/, L

Libanotos,

585.10

Lyhmachium, 385.40

T Abru veneris,jjj.jo

JL/Lacaphthon, 505.1

Licapfos, Lichen,

585.20

581.40

M quot;nbsp;‘f ■^ TA eer, 587.20 LV xMaciei membros

Lac,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550,10.4-7,lt;7

Lichenar,

251.15

Laccoagulatum.

5^8.35

Lichenes caballorS, 582

• rum cura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.40

Lactipoiatio,

47.17

Lien,

45.55

Macilentorum educatie.

Laaiselixatio.

47.50

Licnis affedus.

202.24

' 25.28 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'2

Lacdiacochleon,

47.40

ASÇV71i^(«.

180.21

Madarofis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157.39

Lac fiflile.

48.2

Lignorum*

405.20

Madarofis fupcrcilioru.

Ladis trutina.

1.54

Lignys,

383.20

158.1$

Ladis uinofi emendatio.

Ligufticum,

383.50

Magnites, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .jg^ ^

5'1

Lilium.

578.40

Maiorana, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;540,20

Lac gcncrantia.

.5.18

Lilium fylucftre.

552.20

Malabathrinum, 459,54

Lacerta,

405.40

Limaces,

377.50

Malabathron, 587.20

Lacerta chalcidica.

405.50

Limonium,

381.40

Malaciæ curatio, 15.35

Ladîarius lapis.

384.10

Lingua,

4lt;^.i$

Malagmata omnis gene*

Lactuca, 58.34.,554..io

Lingua febrientium fea^

ris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;488.10.49j

Ladanum,

381.10

bra.

95.51

Mala, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390.4

Lagopos,quot;

581.10

Lini fernen.

585.2

Malorum ufus, 443.20

Lananiccida,559.}o.594..2o

Linozoftis,

585.10

Malumterræ, 344.10

Lapathon,

581.30

Lippitudines,

135.3

Malus perfica, 390.10.589

Lappa,

J9J-5O

Liquida Erafiftrati,

• 471.5

Malamedica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.14

Lappa minor.

544.20

Liquores letiferi.

520.11

Malapunica, 44,14.575.10

Lapides,

383,40

Lithargyros,

385.50

Malua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58.41.507.50

Lapid es in fpogqs.

. 385.10

A.idit«rts,

189.25

Maluac fernen, nbsp;nbsp;447.50

Lapfane,

581.20

Lithofpermon.

585.40

Mammarü afflidionesS^

Laferpitium,

407.50

Liuoris emendatio

, 12.20

curæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;172.18

Lateralis dolor.

159.25

Lixiuium,

37$.1O

Mamiras, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;587.30

Lathyrides, 381,20,4.2(7,10

Locellorû exhukeratio.

Madragora, 524.28.587.40

Laureolaherba,

3?^.io

222.2

Manna, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;587.40

Laurus,

354.30

Locuftæ,

358.20

Mania, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;121.17

Legumina,

42.21

Lolium.

557.10

Marathrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;588.2

Lemneftis,

490'.33

Lonchitis,

385.20

Marrubium, nbsp;nbsp;nbsp;401.40

Lemnia terra.

551.20

Lotium hominis,

397.10

Marrubium nigrS, 348.2

Lentes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42,21,4.18.20

Lotn fignificationes, 72.52

Marrubinû femen.447.20

Lenticula paluftris,4i8.2o

Lotium cientia.

17.55

MafticheChia, 388.10

Lentigo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

152.28

Loti fpecies.

587.10

MaftichcAegyptia.588.10

Lentikus,

415.10

Lucis perturbatio.

155.22

Maftucha, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505,22

A

Maftus

f

-ocr page 25-

INDE X»

Maftuchæ praeparatto*

Molybdos»

590.50

Nafturtium» 39.58.558.20

$05.21

Monemeron,

454,20

Natrix» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514.31

Maza.

Mora»

• 45.2$

Naxias» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;585.20

Médicamenta exténuant

Morbus comitialis

» 118.2$

Nephelia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140.5s

tia.

»4-4^

Morbus regius»

204,18

Nepita» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;557.10

Medicamene citrio. 4.50.7

Moreamorus»

591.10

Nerium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;595.20

Mecones»

589.20

Morofis»

117.9

Nerui püni rcmed.294.25

Mdan.

588.15

Morlus uenenatorG» 511,2

Nerui faueq» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;295.5$

Melancholia»

121.17

Muliebris nimia purgas

Neruorum abfceflus cuss

Melâcholiæ Ipecies

'.121.20

tio»

217.14

ra» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;253.5

Melanteria»

388.10

Muliebrium locellorS afs

Neuras» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395.20

Melanthium»

588.20

fediones»

215.7

Nigella» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;350.25

Mei»

388.50

Mulieris grauidac figna»

Nitrofx aqux» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.2

Melamarum»

588.4.0

1.12

Nitrum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;385.10

Mel uenenatum»

528.2

Mulierum accidentia»i.io

Nomx» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;285.1$

Melea Armeniaca.

590.10

Mulus»

415,2

Notæ finis morbi» $8.10

Mclia,

389.2

Murxna»

515,11

Notæ morbi diutini.57.24

Melicerides»

277.39

Muria»

559.20

Notæ falubris letalis^

Melilotum.

589.ff

Murices»

391.22

morbi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.58

Melirites.

384.10

Muftela»

550.50

Nuces» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.8.559,10

Meliflbphyllon,

589.10

Muftelæ uenter»

57.7

Nuclei acinorü uuæ»555,io

Melitera Onbafij.

4-5ff.5O

Myagros,

391.20

Nuxpini» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.42

Meloplacunti) præparas

Myaros»

392.20

Nutrix qualis eligenda»

fio»

4-4-lt;;.3o

Mycetes.

591.30

2.18

Memseylos.

589.10

Mydriafis ocuioru» 142.25

Nutricisætas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.2t

Memprix labes»

117.3

Myelos»

597.50

Nutricis nutricatus » 2.20

Menfes trahentia»

19'5)

Myeroxos»

384.10

Nymphæa» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;595.28

Menfiu.mmora»

^15-25

Myocephalon»,

»59,5$

Nydalops» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145.7

Menfium nimietas

i* 217,14

Myopiafis»

i45«i5

0

Menta fatiua»

352.10

Myos otis»

591.40

z~xBeforum extenua=i

Mentis agitatio»

112,5

Myricc»

592.2

Meon»

*390.20

MyriophyUon»

592.10

Ochra» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;352.50

Mercurialis»

385.10

MVfÄ.

498.54

Ochri» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.5$

Mefpila», 4.4.ilt;T.589.io

MVpxXOTT«.

498.55

Ocimaftrum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.40

Metalla uenenoia.

.320.22

Myrobalanum»

547.20

Ocimoides» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.42

Metopium»

$01,19

Myrrha» 592.10,409,50

Ocimon» 59.59.423.40

Metrenchitx» .

501.35

Myrrhine»

592.10

Ocimöaquaticum» 350.1

Micetae»

41.15

Myrfinatum»

■ 475.25'

Oculorum phlegmone»

Milax»

590.20

Myrtetum»

4lt;^2.23

133.34-

Milium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2.9.570.8

Myrtus»

592,10

Oculorum hulcera. 139,4

Miltj folis ufus»

4-4-7.20

Myza»

591.40

Ocuioru cicatrices» 140.53

Millipedæ»

Î95-4-

N

Ocuioru chemofis» 155.25

Minium.

ÏÏI*}O

592.50

Oculorum caligo» nbsp;nbsp;15.5

Mirepfica»

54-7.20

^^Narcinus».’

595.10

Oedema» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;273.4

Mify»

590.50

Nar ce thalafBa»ii

595.10

Odoratus oblæfio» 150.5

Mithridatidis»

4-59.50

Narcotica» i •

185.42

Oenanthe» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;594.10

Modius Italicus.

495.42

Nardinum»

40'5.42

Oenathtj prçparatio.505.2

Modus elixationis ingres

Nardus Celtica»

♦ 592.40

Oefypus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394.20

dientium emplaftra.4.85

Nardus orea»

595.2

Oleaftellum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;421.10

Mola»

224.52

Narium aftedïiones, 150.5

Oleæ lachryma» 557.10

Moly»

. 592.20

Narthex» ;n

595.(7

Oleomel» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;357.40

Molybdena» .

590,55

Nafcaphthon»

592.50

Oleofi natura» 5513$

H a

-ocr page 26-

Ï. N D^ E X,

Phnrictim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^zy:

OIcagt;

Oxymd quomödofiafc

PaftiHorum differential

Oleofum cocinnationcs»

440.6

449-50

4-98 «14

Oxymd fplenicfr, 446.10

Paftillorû fdlIiticorS præ*

Olcorum genera»

, 499

Oxymd fcilliticu, 440.20

paratio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457-50

Olearia cotis»

585.30

Oxymd pro calculons.

Pheenixherba. 419.10

Oliux«

44-25

446.20

Phoenix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.10

Oliua: cathartic ar.

450.20

Oxycanthos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395.20

Phœum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;465.6

Oloftium»

594-30

Oxyfter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;467.5

Phormion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.20

Olympus,

4crff.3o

P

Phoxa:, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.8

Olymptacum,

466.50

«r^Aconia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.20

Pæonia antidotus.

Phrenitis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112.5

Olynthi,

394.20

Phrygius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;384.50

OJusatrum.

59.28

446,10

pdaçM^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.42

Omphadon,

594-50

Paliurus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;597.50

Phthifis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;142.58,i68.gt;

Omphacomek

462.20

Palmae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44,19

Phthificis conférons elc«

Onagra,

394-50

Panax Heradeum.397.40

duarium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;442.5

Onoclea,

534-25

Panaces Afdepion, 598,2

Phu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419,20

Onochilos,

354-52

Pancracium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397.30

Phufcacatharhca, 430,20

Onobrychts,

395-2

Panicum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.9.359.1

Phycos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419,30

Onoma,

394.40

Panis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41,50.545.10

Phyllitis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.34

Ononts,

395-10

Pannus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403,20

Pica unde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,5

Onyches,

395.10

Panus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;268,10

Picearûerucae, 321.29,400

Onyx oculorum.

140.U

Papauera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;589.20

Picea: cortex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400,8

Opifthotonos,

130.50

Papaueris ufus, 441.20

Piera Galeni, 444.30

Opium,

524.10

Papauerisfuccus, 524.7

Pill, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;416.10

Ophiafis,

101.14

Papauer nigrum, 389.50

Pili ex cobußionibus na^

Ophthalmiae,

153-3

Papauercomicularc,327.2

fcuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.359.15

Orcofdinon,

395.30

Papulæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257.2

Pilos extenuantta, 105.4

Orchis ferapias.

396,10

Papyrus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398.10

Piper, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398.20

Origanus,

595-30

Paralyfis curatio, 125.40

Piperis ufus inantidotis.

Oryza, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.i3.59ff,io

Paralyfis partium, 210.59

441.20

Oris facriexhulceraticus

pcegKKf^V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171,2

Piperu trium medicamen

ratio,

99.55

Parafyrmatücura, 459.53

turn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444.16

Orobus,

395-40

Paraphrofyne, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112.15

Pira. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.12

Orobanche,

595-30

Pltjgt;C«rUIU«y^H^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^6,j^

Pirum fylueftre, 347,10

Orchis,

396.10

Pardalianches, 358.10

Pirus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345,24

Orys,

35lt;^-io

Parefes fingularum par^

Pifla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399.50

Orminon,

396.

hum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;128.8

Piffdæon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399.30

Orthopnoea,

162,30

Pcê§ilt;rt!, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I26.26

Pifces. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 48.17

Ofiris,

396.20

Parefis qua: colicam fequi

Pifces corio teßacco prees

Otla,

596.20

tur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 129.14

diti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48.50

Oflafuum,

596.50

Parißhmia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^.g

Pifces molles, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.2

Oftraca,

396.40

Paronychia, 398.10.245,41

Pifces fine fquamis, 49,7

Oltracitcs,

385-20

Parotides, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149.17

Pifces cetacei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.15

Oftrea, Oftreorumufus,

397.6

45lt;^.40

PKfvygéi,, v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;475,54

Parthenion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;427.50

Pifcium gluten, 366.50

Pifciumius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;361.40

Othonna,

394.10

Partes animalium, 4^,15

Piflacium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399.40

Oua,

45.27

Partus difficultas, 250,41

Pituita euacuantia.427.40

Ouialbor,

423.10

Parulis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154.58

Pituitæ uentris cura, 16.52

Oui uitdlus, Ozaena,

423.20

150.25

Paffer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;416.20

Paftinaeæ, 40.39.410.20

Pityides, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400,2

Pityæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403.10

Oxymd,

429,10

Paftinaca marina, ji^.n

Pityulä, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400.10

Oxymd luhanum

♦121.4

416,10

Pityriafis, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.5

Plantago

-ocr page 27-

Plantago»

344.JO

Planta: mortiferæ»

520.15

Platanus»

400,10

Pleuritis»

159.25

Plumbum» 550.14.590,40

Plumbago»

90.50

Pneumon»

400.10

Podagra»

^4.1?

Podag.pra:feruatio.241,22

Podagr» antidotus.448,20

Podagricaex hermodady

lts»

4ït‘i

Pœcillum»

4-95.ï$

Polemonion»

400.50

Polenta,

4^.)

Pollen»

ï54.io

Polion» 0

400.4

Polygalon»

401.2

Polygonaton,’

401,10

Polypodiu» 401.10,427,19

Polyenemon,

401,10

Polypus,

150,22

Poma,

44-7

Pomorum inmedicamen-

tisufus»

445.20

Pompholix»

, 401.50

Ponderum SC menfuraru

ratio»

5n

Populusaiba»

585.2

Porrigo»

io$.5

Porrum»

4^.4

Porrum agrefte;

541.10

Portulaca»

542.20

Potamogiton»

401,50

Poterium» 595.10,401.50

Prafon»

402.5

Prafion»

401.50

Præparatio fanguinis tes

dudinismarinæ.

. 51^.50

Prefter»

514.10

Protrigines»

245.15

Priapifmus»

210.13

Principium morbi quod.

seas Proteus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.0^9.14. Pruritus pucrorum» 4..10

Prunus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;574.10 Proptofis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159.55 Proddêtia umbilici» loff.i

Præcocia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^4 Propolis» 4.02.10 Profluuiû muliebre» 218.23

• I N D E X» Prophyladica omniû ue* nenatorum» 504.8 Procidentia uteri, 227.2 Prurigo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^5.11 Pfaron» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457.17

Pfilothra» 205,17 PfilothrSpodagr» 455.41 Pfeudodidamon» 422,40 Pfitacium, » 475.20 Pforà» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251.7 Pforicon» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;425.10

Pforophthalmia» 155.5

Pfyllium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;425,5

Pfydracia» .105^1 Ptarmice» 151,10,402,22 Pterygia» 141,18.144.19 Ptelea» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;402.20 Pteris» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;402.52 Pnllofis palpcbrarû» 158.11 Ptifanæ decodio» 42.14 Pudenda curans paftillus.

455.40 Pudendorumuitia. 210.15 Pudendorum carbûculi» 271.50

Pueri educatio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.11 Pueritiae 00 reliquarC æta= turn educatio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.50 Pulegium» 555.10.417.20 Pulicarisher» 525.50.425.10 Pulmo» 45.57.400.14 Pulmonarfa» 155.40 Pulmonis teperiei figna» 50.52 Pulfus quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éi.ii Pulfuumgcncrà» nbsp;nbsp;nbsp;52.2 Puis cathartica» nbsp;nbsp;nbsp;451.50

Pulticulà» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.22

Pume::» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;572.57

Purgâtes fe,quidfaciant»

43M

Purgatorium aquagium» 429.50

Purgatoriû é cotonqs cori fedum»

Purgatoriû ex rhodomc-

litc.

429.50

Purpuræ»

401.10

Pycnocomon*

402.50

Pyrethrum,

402.40

Pyrites»

584.20

Pyros,

405.4

pÛ^UO'ttt

Valitatum gradus.

Quatuor corporis partes; 5^.1}

Quæ grauem arcent odo^

rem.

24.25

Quercus»

iSG.10

Quinquefolium»

598.10

Quomodo coporis color

emendetur»

12,10

R

1'^ Adices efculctæquœ

JX fint»

40.27

Radiccsuirulentx

. 520,15

Radicula»

41,2

Radix rhodia.

404.10

Ranæ»

548,20

Ranunculum»

548,10

Raphanus»

405.50

Rapurn» 555.40.579.50

Raucedinis cura»

ICO ,28

Recrementü argenti» 20»

Renes»

4ö’.25

Renum affcctioncs.1S9.25

Res Venerea»

14,12

Refinte»

4O5.4lt;i

Rigor SC differentia: cius»

. Bo.52

Rha» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50

Rhagadum cura» 211.29 Rhagades digitorû amp;nbsp;reli quarum partium» 242,14 Rhamnus» 405.50 Renum dolores fedantia»

447.10 Rheumatibus medicamê^ turn conueniens» 442.50 Rheum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50 Rhicinus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;572.10

Rhinarium, 457,10

Rofatuthymiama» 505.27

Rhodia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;957.8

Rhodia rhizà» 404,10

Rhodomalum» 452.12

Rhodoftadum» 4'^2.55

Rhcea» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404.20

Rhcetum» 452.59

Rhus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404.50

Rhyphos, 404.40

Rhyast nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558.55

}


-ocr page 28-

Rofa»

404.10

RoCacci prepay

499.23

Rofmarinum.

385.10

Roftra.

45.14

Rubeta.

522.10

Rubia paffiua^

550.10

Rubigincs ignitæ.

. 114.15

Rubncafinopica.

35'40

Rubus.

348.10

Rugati corporis medela»

n.)4

Rupta.

290.50

Ruptura»

a75-ii

Ruta

399.20

Rutafylucft. 550.2c.592.20

Ruta Venerem obtûdit.

S

(15-i

^Abina.

349.50

OSachar.

588.40

bagapenum.

405.10

Sandaracha, 5 29.5 4.40 5.10

Sandyx.

405.10

Salamandra. 521.19.4.05.10

Sales.

358.50

Sales theriaci,549.ii.459.i3

Salis flos.

339-5O

Saliua.

405.50

Saliuaris.

402.40

Salix.

555.20

Salix amerina.

334'io

Salfi natura.

55i-33

Sambucus.

558.20

Samia terra.

35'-4o

Sampfychon.

405.10

Sanguinis profluuium ex

narib us.

'5i-3O

Sanguinem euacuanna»


Sanguine fiftenna, 292.15 Sanguinis euenaarteriâ-ueeruptio, 291.21

Sanguinis ftülicidiû. 98.0 Sanguinis nariû eruptio» 98 .C

Sanguinis ufus, 459.4.0

Sanguis. 45.42.35c.«y Sanguis diuerfi generis ammalium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55lt;s^.n

Saniiansiuêdæfatio.$i44.i

Saphirus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38$.3o

Sapo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.20

sapo Confununi, 458 47


I N D E X»

Sarcoma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150.24

seneda ferpentis, 351.3a

sarcothlama, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174.33

seneda afpidis, 351.30

Sarcocolla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.20

Sepedones, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185,17

Sardonia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;525.29

sepraïtefta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405,20

Satietasquidnoceat, 15.20

Selinon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.2

satietasamp; fames obfunt, s

seriphum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405,10

3-4'

seris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405,10

satureia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ff44o

serpentaria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;355.30

satyrion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50

Sertulacampana, 589.10

satyriacaantidotus,448.10

Serpyllum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550.10

satyriafis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;209.57

sefamum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.10

saura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50

sefamoides, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.20

saxiphragos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50

Sefeli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555.40.405.10

Scammonia, 425.30.408.10

Sialon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50

Scammonia nocet nomas

siccitatis præfidia, 55.2

cho, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255.41

siccificans medteamentu.

scandix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408.10

sicyos,4O7.io (442.40

scilla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408.20

Sideritis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.30

scillæmedicamen, 440.50

sideritis Achillea. 405,40

scingus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408.20

Sielifmus ftomachi, 175.58

Scirrhi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175.3?

Schiftos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;584.10

signa température cors dis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31.8

sclerophthalmt'a, 155.19

silpha. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.20

scleroma uteri, 224,2

Silphium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.50

Scolopendria, 408.50

Sillybon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.20

Scolopend, duplex, 310.29

silurus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.20

scolymon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408.50

sinapi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39.58

Scopiqui infebrib.difcu=

Sinapifmus quid, 185.3t

tiendi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.20

sinapifmi prepar, 497.32

scordion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408.40

Singultus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95.55

scorodon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.10

Sinus attritis ueftibus fimi

scorodoprafon, 409.10

lts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;289.2

scorpion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.10

sion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 9.29.40 7.40

Scorpius terr eft ris. 409.1 o

sifaron* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.40

Scorpius marinus, 515.25,

Siferis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.59

4Ô9.10

Sifon* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407,30

scorpionis idïus, 308.55

sifymbnon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408,2

scoria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.20

Sitis febrientium* 95.3

^KOmpCCHKoi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.2

smegmata uaria, 455.30,

scrotiinflammatio, 208.9

458.pertotum

Schœnos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.20

Smilax, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.20

scytaïe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;515.18

smyris* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;585.10

securidaca, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;552.10

Smyrna* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.30

Sedis uitia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;211.15

smyrnium, 39-55.409.40

sedis undiones, 454.10

soianum. 325.15.4n.50

Selufina, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;351.40

Solaris maior, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;552.10

seminaletalia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;520.8

Sorba, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.15

seminalis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401.10

Solaftrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;405.50

Seminis incontinentia.

Solftitio efttualiquire^

209.15

gnant morbi, 54.11

Semperuiuum, nbsp;nbsp;nbsp;55542

Solftitio brumali qui inci«

seneduiis ratio uid?, n,8

dant morbi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.5»

somni


-ocr page 29-

INDEX

Somnû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.28

strum æ.

276’.51

Terminthos, 259,34.414’,

Sonchus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-10.2

StrychnonSCeius fpecies.

TerebinthuSi4i4,io ^ló

Sorbus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}94..io

411.50

Terreftris crocoddus.

Sory. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-B'}o

stypteriafchifte.

411-5

408.20

Sparganion» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.10

styrax, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;412.10.428.7

Teftæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395.40

Spalmus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;129.25

succedanea pharmaca,

Teiles, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.25

Spafmus cynicus» 128.12

$07.5

Teiles fibrorum, 559.40

Speclarion» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.10

succuscyrenaicus.

451.20

Teilicu'us canis. 395.10

Sphcdequid» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;278.20-

Sudor,

554.40

Teiliö têperaturae notæ.

Spondylion» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41}. 10

Sudores febriles.

91.51

55-4

Spinaalba» }57,5o. 582.20,

sudorifica medicamina,,

Tetanus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.31

40500

19.42

TetrapharmacS bafdicS,

Spica nardi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;592.50

Suftocatio uteri.

115-54

472,10

Splenicus paftillus, 452

sulFufio oculorum.

145-4

Teucrios, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414.20

SpUntum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 257.55

sugillata,

140.8

Teutlon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414.10

Spodtacum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;^5.55

suilla caro.

45-9

Thalia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455-55

Spodion. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.20

sulphur.

5^5-50

Thalailerus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459.25

Spógia hydropicis, 495.2

superctliu Veneris. 592.10

Thalietrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;553.20

Spongos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.10

sufinum oleum.

500.10

Thapfia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;350,25.353.50

Spumaargéti, 550.2.585.50

sycomora, 44.40.412.20

Thiapit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554.10

Spumanitri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;547.10

syncopa,

171.20

Theliptcris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554.10

Spuma falls» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;559-40

syderatio.

254.24

Theodotium paruQ. 467.5

Sputi confideratio, 75.21

symmetria cerae ad olcum

Thenaca aduer fus uene^

Sputum fanguinis, 1174.58

ad confediones empla^

na, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505.3a

Squama. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;582.10

ftrorum.

484-54

Theriacales paililli.457.40

Squamationes» 559.25

Syca,

412.10

Theriaces prçparatio,43.3

Stachys, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.50

syriafes infantium.

5.15

Theriaces confideratio,

StadicS Profechij. 4617.13

T

457.20

Staphyloma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159.517

rr^Aedae,

554-10

Th er mar 3 genera. 21.45

Staphyltnus,4io,2o, 554.50

X Taeneac,

500.25

Thermus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353.40

S tea ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.50

Talum bouts.

595.30

Thermusagrius, 354.40

Steatomata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277.5

Tamarix,

392.2

Tibia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;418.40

Stercora animalis, 575.20

Tauri gluten,

415.40

Titanos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.10

Stenlitatis curatio, 228,2

Taurocolla,

415-40

Tithymallus, 414.40.420-

Stemutamenta, 92.55

Tarichorumpifciu

tm caro

Tofl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240.26

Sternutamentaria, 402.20

415-50

TormêinteilinorS, 182.36

Sternutationes prolicien?

Taxus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.20.325.7

Toxicum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;527.15

. tia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151.20

Telaè corpore extrahen«

Thus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;583.10

Stimmi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;412.11

tia.2pi.i2

Tymbra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554.50

Stigmata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255.27

Telephion,

414-50

Thymiamacrinatu. 504.52

Stcebe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.1$

Tclephia,

285.13

Thymiamata, nbsp;nbsp;nbsp;504.16

Stcechas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.20

Tellinsc,

414-1

Thymus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554.20

Stomacho accidétia, 174.9

Te lis.

414-50

Trachoma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157.14

Strabifmus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145.27

Temperaturarum omniü

Trachomaticum, 470.8

sfi*)y»eZ«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195.10

notæ.

25.9

Tragacantha, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.20

Stratiotes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.20

Temulentia,

14.2

Tragion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.20

Tenefmus,

182.2 ƒ

Tragoriganon. 415.54.427

Strigmêta balneor3.555.2o

Tenontes,

275.15

Tragofiïtodes.415.40 (30

Strigmenta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404.40

Terra.

551-10

Tremores, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132.it

S^ói^oh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179.8

Terra culta,

551.10

Tria animaliûuentris ge#

struthocamelina caro.

Terra figtllata.

551.10

nera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;297-31

Tephra,

414,20

Tribolos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415-5®

3 lt;lr

-ocr page 30-

INDEX.

Tr/chiaßs, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijs.j^

Tnchocallia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158,50

Thdax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;je^.io

Tnfoliö odoratu, 589,20

Tnglepifos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^.iff.z

T «gon thaiaffia» ^le.io TnphyUon,;^^; 405.50

Tnpohum, ^

Thricum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.54^4^

Trixago» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420.10

Tióglodites, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ilt;.2o

Tubera. “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.10

l ubcr terrae» ^ 417.20

Tumor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦'’'J' 273,2

Tuifis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159.15.151

l'uflisinfantts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4

1 uflis fcbriennum. 92,8

Tufluago. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;548.40

3 yJofis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157.15

Tyros. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.30

Tympanfrc quomodo ab alijs tumonbus différai» 275.15

V eratrû in paftillis. 454.20 nbsp;nbsp;V nitatis folutio. nbsp;nbsp;nbsp;2?54»

Verbehb. pereuffis, 159.7 Vociferationum utilitas,

VergiliarQ exortu quido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

minenturmorbi, 54.5 nbsp;nbsp;VoluuliHomachi. 178.20

VerticiUum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.10 nbsp;nbsp;Vomitoria medicamenta.

Veficaeremedium, 448.5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;435.2

VeficacabfeefTus. 192.8 nbsp;nbsp;Vomitûprolicicntia. 17.x

Veternus, 51.33.114.25 nbsp;nbsp;Vranium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;458.5

Vetcramenta, . 555.10, Vrinæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72.30

Vertiginofi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.2 nbsp;nbsp;Vrinaeßillicidium, 195.10

Vilnius finguloru anni tés nbsp;nbsp;Vrinariarum partium ab*

porum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fceffus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;192.5

VieSusdegentiSinnegOf Vrtica» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40,2.337.20

tio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.5 nbsp;nbsp;V ftilago rufbea. nbsp;nbsp;555.20

Vidusiterfadentiü, 25.23 nbsp;nbsp;Vtcrimorbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;215.7

Vicflusnauigantiü, 24.15 nbsp;nbsp;Vtericlaufura» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227.55

Vigilia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.3 nbsp;nbsp;nbsp;Vteri inflatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125.4

VigiÜæ febrientiS, 88.24 nbsp;nbsp;Vterifuffocatio» nbsp;nbsp;125,54

Vinum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;551.5.594.20 nbsp;nbsp;Vteri abfceffus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;221.3

Vinifacultates» 49.25 nbsp;nbsp;Vu)pes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;540,10

Vinumuermtculu, 49.29 nbsp;nbsp;Vultusuitiaamp;medelac»

Vinûpurgatoriû. 450.20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;152.12

Viniabßinentia podagra nbsp;nbsp;Vuluaetbagades, 230.10

libérât,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;259.50 nbsp;nbsp;nbsp;Vuar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43,12

T T Alenana» 419.20

Y Van', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i55«’6’

Verbafcum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.5

Verbenaca, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;598.30

Venarum anditatis praß dia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35.14

Venerea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;585.10

Venena, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;517.20

VenenatorS curatio corn mums, 504.40.518.55

Ventriculus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45,53

V êiriculi temperaturæ fî* gna, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29.40

V entris inflatio, 178.28

Ventris incomoda, 174.9

Venus nocct aridis amp;nbsp;fris g’d^s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.54

Veratrum, 358.50,425.10

Veratrûcandidû, 550.25

Veratrö nigrum, 425,10

Viola alba» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;582.50 nbsp;nbsp;Vuapaflà» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54lt;^,io

Vipera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;560.50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Viperæmorfus, nbsp;511.40 nbsp;nbsp;‘X^Anthion» nbsp;nbsp;595.50

Vires alimentorS» nbsp;37.52 nbsp;nbsp;yS^Xanthon, nbsp;nbsp;457.1}

Vifcum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;365.10 nbsp;nbsp;Xerocollyrium nbsp;nbsp;470.1}

Vitex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;554'10 nbsp;nbsp;Xerophthalmia» nbsp;nbsp;156.25

Vitiligo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;254.19 nbsp;nbsp;Xiphion» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;594,1

Vites. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541 20 nbsp;nbsp;Xins, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;595.40

Vitrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;417.5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

Vlarumtindura. 140.10 nbsp;nbsp;h^Ea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;561.20

Vlmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4O2.\o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zingiber, 361.20

Vmbilicus ueneris,377.3o nbsp;nbsp;Zomos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;561.4a

V nbliones oris, gutturis' nbsp;nbsp;Z opirus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44-6.2

que, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459'12 nbsp;nbsp;Zolimifynchrifma, 497,

Vnguenta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19,6 nbsp;nbsp;nbsp;14

Vnguentorum concinna nbsp;nbsp;Zythus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^i.ja

tiones, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;498.14 nbsp;nbsp;Zyme, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;551.^

Vnguinalisherba. 398.10

Vnguis oculorum, 140. n

Vnguiummala» 243.41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicis finis.

-ocr page 31-

PAVLI AEGINETAE

MEDICI OMNIVM PRAESTANTISSIMI,

IN DIBROS DE ARTE MEDENDI PRAEFATIO, ADBANO TORI* NOVITODVRENSI INTERPRETE,

O N quiueten'bus,eorum quæ ad artem fpc^tSt præ* Exofdiufn uh termiffum qui'cquam putem,i'nftitutu nobis hoc opus ruptum^ eft,fed qui in copendium doftrina redigatur: Contra enim, non cam rcAe quam abfolute etiam illis ad un* puem omnia elaborata cenfeo * Recentiores uero no* ftræcç ætacis homines,præcerquamquod eos attinge

re non curant,etiam ( proh pudor) uanitatis accufant,unde comentatio* nis huius cofilium cccpimus:his quidem copendium, quodutuerifimi* le eft,quaerunt,nobis uero exercinu futuram : Abfurdum enim eft rhe# tOras forenfiu rerum præceptis breuibus, acueluticoambulonibus ( he enim uocac ) quibus legum quidem omniu fummam quandam ad ufuni expedita tenetur, uti,nos autem eadem negligere : Quanquam iUi non momentum folum amp;nbsp;perexiguu, fed iuftum cogitandireputandiep lie* goeij tempus prorogate fibipoifuntznobis contra,uelnunqua,uel per* raro fane facultas ea datur:quando in morbis quibufdam,recufarecun* Aari^ fæpenumero abfque graui diferimine non licet: unde reefte ad* modumHippocrates olw-nii Koufaii, ideft,fubitariam acpernicemeffe occafionem,docuit,Illosfiquidem infolis propemodumurbibus ufus occupât negociorum, ubi magna librorum copia eft:Medicis uero non in urbibus, agris'ue, aut folitarijs locis tantum, fed iam 8^ mari, in ip fis per fep e nauibus, repentium morborum neceffitas incidit, in quibus morauclinteritum,uelextremum periculum adfert. At uero,uel ratio# nem, uel ipfam per lingula materiam medendi uniuerfam memoria te* nere, nihil magis arduû, ^ nullus tam impoffibilis queat effe conatus : hinc epitomen illam parauimus, è prifcorum medicorum monumentis confarcinatam:Nec^ enim ex nobis natum quicquam adiunximus,pau cis quibufdam exceptis, quæ in arte excrcenda notaui, amp;nbsp;experientia deprehendi, Plerifq? ucro medicoru illuftriü fcriptis cÓgrelfus Oriba* fq præfertim (qui feipfe fua aliunde decerpfit,uniuerfam in eis meden* di ratione coplcxusznam poft Galenum ,amp; iuniores etiam Galcno fuit) præcipua ex omnibus delegi,morbo nullo, quantu id fieri potuit, præ# tergreffo: Namilludinfeptuagintalibros diuifum Onbafq uolumen, medicinæ quidem argumetum omne tenet, Sed parare tam immenfum opus haudcuiusuiseft,Epitomeueroadipfiusfiliu Euftathiu Icriptaj quæ ab integra morborum omnium tra^ftatione multu abeft, etiam cæ*

-ocr page 32-

tcrarum difputationem impcrfeélam habet, neccaufisjHec djfferentfjs interdû etiam nee euratione ipfajamp; alqs etiam quæ comemoran' folent, plene amp;nbsp;cofummate perfcriptis. Hoe nero quicquid eft opufeulijmor borum omne genus uel in fimilaribus, uel inftruttientarqs corporis par tibus, uel partium continui diffolutione uifuntur, cum notass turn caua» fas,tum curationes cÔpIeÆturjneq^ in fumma tantum,fed ubicunep res ipfa ferebat fufius etiâ. Ante hoc uero idem, de tuenda fequunda ualetu dine perfcripfimus negocium totum ♦ Poftremo de fimplicium medica« mentorum uiribus compofitis^ fermonem fecimus»

QVIDAM SEPTEM TOTIVS OPERIS VO luminum (uniuerfum enim opus in fèptem li# bros didueflum eft) fcopi»

SCOPVS DIBRI PRIML

In primo quidêuolumine,uniuerfam quæ ad fequunda ualetudinem tuendam fpedat, materiam c0peries,amp; affedionum, ætatibus, tempo ribus,temperaturis, amp;nbsp;alijs quibufdapeculiarium,tum præcautionem, turn emendationem,facultatescp ac ufus omnium alimentorü,quemad# modum in capitibus explicauimus»

SCOPVS LIBRI SECVNDI»

In fecudo uoluminc de febribus fingulis docetur,præmiftîs quæ hue conferunt omnibus, uidelicetexcrementis fuperuacaneis,diebus decre torijs, amp;nbsp;alijs earundem indices, fubiedis quæ has febres comitantur fymptomatis»

SCOPVS L-IBRI TERTII,

Ïntertio uoluminedeaffedionibus periïngulascorporis partes,a fumma capitis coronide,adimam ufque pedis plantam, extremos^ un gues ingruentibus,agitur.

SCOPVS DIBRI Q_V A RTL

In quarto uoluminede his quæforinfecus corpus impetuntmalis,^ ueluti in aperto coftitutis, quæ non in præfcriptis, fed in plerifqj corpo ris partibus infurgût,fermonem facit» In quo de lumbricis quoqp amp;nbsp;dra conti) s tradatur»

SCOPVS DIBRI Q_V INTI»

In uoluminc quinto de his quæ uenenum idu morfu’ue relinquunt, inibiep derabioh canis morfupetitis, amp;nbsp;affedionehydrophobica ( quo morbo à cane rabido morfi capiuntur, amp;nbsp;aquam perinde atque rabiot

-ocr page 33-

AR GV ME NT À tlBRORVM» canes horrent) de^ cam's non rabidi,hominis^ morfutinter quae de uenc^ nis panter Sf alexipharmaci's,hoc eft contra uenena praefidqs,tralt;ftatio fit,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCOPVS 1.IBRI SEXTI*.

In uolumme fcxto quæ ad Chirugiam attinent omnia, hue fecundum car \ ff”-»-lt;r‘' nem, ubiquae ad tela extrahenda (pedant comprehenduntur, fiuefecun# dum oHa dicitur,inibi'^ deÇa’duns amp;nbsp;luxatis agitur*

SCOPVSDIBRISEPTIML

In uolumine feptimo omnium medicamentoru cum hmplicium turn coni yU^r'^'’^^» ” pohtorum uires continentur, pracfertim eorum, quorumeunep in fuperiori bus fex Iibris fada cftmentio,recitatione maxime maiorum,puta eorum quæ præparationes appellanturmeque enim in eodem omnes,quoru fpar* firn meminimus,ne dodrinæ fiat confußo, ordinäre poffumus, ut quærens quifpiam unam aliquam plures'ue nobilium prgparationum,facile reperiau Poftremoquæadeompofîtiones medicaminuminqciunur, 86 defucceda* neis fpeciebus dicitur, ita ut uniuerfus fermo ad ponderum 86 menfurarum rationem transferatur, exordientes à prima litera»

HYPOTHESIS CIBRI PRIMI^

Primo huius opens uolumineumuerfam de tuenda fanitate materia profecuti fu^ mus,ceu iampridem fn præfatione oftenfum cft,amp; deinceps dcnuo per capita dicetur Illud autem ingenue fateri Iibet,magnam partem eorum,quæ primo amp;nbsp;fecundo libro tradantur, hue exOribafio tradudam : nolumus enimpropriamlaudemacgloriam quærere, uerum ex omnibus utilitatem deglubere ♦ In reliquis quinque libris minima tantum ex illius monumentis digefta funt»

CAPITA LIBRI PRIMI?

Dehisquæ infœturaprægnâtibus acci dunqquo^ nutricatu alendæ fintgra

uidæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput i

QuemadmodS nutrieem feligere 86 ui^

ditare conueniat» * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii

Quï lac nutricis examinandum fit» m Quomodo ladis uitia emendentur. ini Cuiufmodi pufionis educationem eflé

oporteat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

De exanthematis quæ puello oboriun*

tur»

De tufli 56 coryza infan ris.

DepruritupueUorum»

De dentitione.

De aphtha orishulcere.

Ad foemorum intertrigines. xi

Contra auriumhumedationes. . xu

De capitis infantium ardoribus. xiil

Puellorum 56 reliquarum deinceps æta tum,ufcß ad earn quæ uigorem tranfi-

Iuiireuidetur,educatiö. Xiiiï

De fridione præparatoria. xv

Deexercitationibus. Xvr

De omnibus exercitarionG gencribus*

' Caput xvir

Defridionum, fecundum quantitatem

S6qualitatemgeneribus. xviil

De uociferatione» xiX.

Cuiufmodi affedus exercitationes exet

piant. XX

De cutis adftridionc. Xxi

De fpontaneis laffitudinibus. xxil

Cuiufmodi rationem uidus fenedus ;

poftulet. XXiii

Ad rugatum contradum^ corpus leui

gandum, xxillb Vtfuauiterfpiret corpus. XXZ Adcalfaciendumhabitum, xxvi Ad uitiatum corporis eolorem. xxvii Ad liuores 56 fufeedines^ XX vm


V

-ocr page 34-

CAPITA PRIMI LIER I,

Quæ dentes præferuent» xxix

Aduerfus grauem auditum» xxx

Adcaliginemoculorum, xxxi

Deplenttate, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii

Detemulenna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiii

Deqs quibus alimenta corrumpuntur»

XXXIIII

De re V enerea» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXX 7

Ad eos qui futuere nequeunt» xxxvi De immodica futuitione» xxxvii Denimietategenituræ» xxxvill Deijsqui ex frigorenoxam contraxe^

runt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxix

Deqsquiimmodico ardore iniuria af-fedi funt,

De pituita in uentre fuperiore abundan

te*

Quomodoquis facileuomitS promo=«

ueat*

Deqs quæfecunda ualetudinecôftitu* tis, tum aluum emoUire, turn lotium cierepulchei'fimepofîùnt* XLiii De clyfteribus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLiin

Deglandibus.

De caput purgantibus apopblcgmas

tifmis, de^ qs quæ per nares euaeuä

antjSC de unguentis*

Quæ menfes trahantmuliebres* XLVil Sudorifica medicamenta,

De acre*

De aquis,

De balneis*

De thermis fua fponte prouenientibus

LII

De uidus ratione fmgulis anni tempori

busutili.

Vidus ratio in negoeio degentibus fer

uanda,

Vidus iterfacientibus obferuadus, lv Nauigantibus quæ uidus ratio conues

niat,

Quomodo purgandi amp;nbsp;exterminandi obefi.

Qui nam macileti educandi fint Lviil Quomodo partibus attenuatis meden^

dum,

Optimætemperaturæ indicia, lx Quæ fint maîæ temperatorum corpora

notæ,

De figuratione capitis,

Quæ fint temperamêti cerebri indicia*

LXIII

Quç uêtriculi têperaturç indicia, LXini Deintemperaturis cum uentriculo con iugatis,at^ adeo de indices pulmonis LXV

Quibus nam cordis temperaturæ notis

deprehendantur.

LXVI

lécoris temperaturæ indicia.

Lxvn

De notis temperaturæ teftiu.

Lxvin

Deomiflis,

LXIX

Quî calidæ corporis diftemp

erâtiæcor«

rigi poflint.

LXX

Qui frigidæ intêpcratiæ corriger* LXXI

Siccorum diftemperamêtorum in uen*

triculo exêpli loco,paulô uero poftre

liquaram etiam intemperaturarn me«

delà.

LXXII

Quæ fint alimentorum uires

* Lxxni

De oleribus efculentis.

Lxxnn

De olerum alparagis.

LXXV

De ns que edendo funt radicib* LXXVI

De tuberibus ac fungis,

LXXVII

Defrumentaceis*

LXXVIII

Delegumentis,

LXXIX

De temporarns frudibus.

LXXX

De his quæ ex arboribus decerpuntur

frudibus.

LXXXI

De animalibus, primitusœ de uolucri«

bus.

LXXXII

Deouis,

LXXXIII

De quadrupedib,animalib.

LXXXII II

De animalium partibus*

LXXXV

De lade.

LXXXVI

De ladipotatione*

LXXXVII

Deladefiifili,

LXXXVI II

Decafeo,

LXXXIX

Depifeibus,

XC

De corio teftaceo præditis.

XCI

Demollibus*

XCII

De pifcibus fine fquamis.

XCIII

De grandibus,cetaceis ue*

XCII1I

De uiribus uini.

XCV

De mclle,amp;aqua mulfa,

XCVI

De fomno*

XCVII

Deuigilia,

xcvin

DeVeterno,

XCIX

DiocIi epiftola prophyladica* C


-ocr page 35-

PAVLI AEG IN ETAE

MEDICI PRAESTANTISSIMI, DE ARTE

MEDENDI LIBER PRIMVS, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ALBANO TORINO

VITODVRENSI INTER PRET E» ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De his quæ in fœtura prægnantibus accidunqquo^ nutricatu

alendæiîntgrauidæ» CAP. primvm.

g ex partecafus affligent,corporis fere totius redun ^x..

gt;^ dantiarum moles,iugis uomitus,fputatio, erofio* ^quot; nes ftomachi,8ó horrordeniep cibi : opercomni* z no precium me facturu arbitror,fi fuppetias, qui^ bus eis fubueniatur,fcribereaggrediar. Vtantur

gt;lt;

itacp præfenticÔmoditate:inambuIationibus,alia Raiiomiiut» ^^^^^^^^^^ mentisq^ haud magnam in partem fuauibus , ruft colons falerno,quod panter 00 ab odore commendetur, in primis autem luftrico.'cæterû potationi perpetuo non niTi mediocri indulgeant: Quip pe hæc omnia turn fuperfluitatum faburram, turn crebram quoq^ uornirs donem non dico compefcere,fed arcere etiam confucuerunt» Acqui medi Medicamentei» camentorS in eadem affeAione prouinciam pulchre fubeunt, fanguina« lis herba, quæ m^vyewoi/ græce uocatur, aqua elixa 8lt;f cpota : panter 8ó anethum,radix^pontica,uernaculoab indigenis gentis fuæuocabulo Rha appcllata : hæc indiieriminatim tam ante ^ à cibo, cum prima turn fecuda menfa,fumi utiliter poffunt. Forinfecus autem præcordqs œnan*

50 then, fylueftris punicæ florem balauftium, trifolq (fieenim KV7iGp inters* pretor ) ac fmyrnq comam,fœniculicp fernen, cataplafmatis modo appli^ care expedit ♦ Neq; uel tantillum intereft uteunep mifceas, cum palmulis' ne,an uino ueteri, modó loco prædiélo imponas ♦ Hoftioli præterea uen

• triculi lancinationibus ( quos Ketfc/lnüyfiin Græci nuncupant ) aquæ calis Cardiogmimt dæ potio,deambulationes tranquiHæopræcordiorum^, quode molliore ^^^' iana conficitur, fceparnon,fæpenumero fuccurrût.Faftidiofas èc ab edu Vaßtdij ar ma lij s appetitus auerfione laborantcs,diuerfi generis dapibus uefci, amylo aridojhoceft,placentis,autalfjs nonnulhs ex tritico efculentis,genio^ li^ berius indulgere hortando,reftitues,Peculiariter uero amp;nbsp;magnifice hæc

^40 grauidis conferut, qug telluris glebam deglutire geftiunt,quemadmodü in malatia, quarn Græci M^iHi/y id eft picam indigitant, quæ circa tertium à coceptu menfem ideo plerunq? ingruit,quod nequeat turn partus,ob im# becillitatê,pmne quod à locellis nutrimenti caufa recipitur, neep coficere

-ocr page 36-

P A V L I - AE G I N E T AÏ

neqp confumGrc:fuperuacanea,ob eam caufam, ac uariain ftomacho retrf , menta(quibus Tt^TifwidctTnc græccnomeneftinditû)uelutiftruescÔgerun vndeuterum tur : unde tarn diuerfarü,tam^ portentofarS rerum naicitur prægnanti* SeHtntiupica ßQs appetitus: Verbi gratia,carbonuextindtorum, cretæ cymoleæ, 8d id genus innumeroforum fermcex qua rationc nomcnclaturam hanc id ma 1Û inuenit, ob piccuratä illam fcilicet eins auis uarietatê,uel quod iibufmo Q«^ dnorf jj' aHi-^^js illam fubinde auem impetat» Aefeæ porro defiderium exerci XM» toUant. j-^j-jQj-,^,5 g^ longiufculæ peregre profediones reftituut, Quod fi qua prat gnans mulier gcnialiter uidlitare,Iautius^ cuticula curare aflueuerit, hæc fubitas nullacommoditate fubibitmotiones* Datur præterea cibumab^ 10 horrentibus nonnunep potus acrimoniaquadamimbutos, præfertimfi^ Contrepedum napi,deguftare* Aduerfus pedumtumores,præ{èntiflîmacum utilitate, tumores. fblafi;rum,quam anthyllidem uocant,in aceto maceratum, amp;nbsp;braflîcæ Ia* tioris folia, neenon amp;nbsp;creta cimolea ex aceto illita, alumen pariter ex ace* KdU medied. to,adhibentur,Profunt item mala cognomento Medica,qug 8d citrea di* cuntur,in aqua lauandis pedibus elixa»

Qi.iemadmodünutncemfeh'gere,2lt;^uidlitareconueniat, Cap. 11, E^R^^ ^P^’^ nutrice igitur, quæ nulli uidelicet pratter naturam affe* ç^ dioni obnoxia fit, accurate profpiciendü eft,quæ fcilicet neqp

T^Utricis xtiif, er iiniamentu-

Qu^uitdnd.i nutrici.

'è natu grandior,nccp iuuenis admoduuta tarnen,ut minima qui xo dem natu,Iuftra ad minus quinep numeret,maxima uero fepti mumnonexcedat:pec'tore latiore atc^ procero ; mämofior cito, pap illis neep conniuentibus, neque curuitate auerfis : reliquo corpore quad rato, quod eft,neep ualdeobefo,ne(p fupramodum gracilento.Magnifice por rb iuuabit infantem,non ita pridem peperifte nutricem, Sd præcipue ma* fculum : uitet cane,ut ita dicam,peius amp;nbsp;angue arefacientia immodice, fal fa,acria,acerba,acuta,amara,uehementer calorifica,grauc admodu olen* tia,qugcp odore nimis infignite fragrât,cüdita,aliacp id genus acredinem prprerentia. A concubitu præterea frugi nurrix fedulo abftineat. Manus ac humeros ungendo, texendoép exerccat, neenon inulnis hueillucin* 50 fantem geftando, quem tarnen non nifi trimeftrem amp;nbsp;quadrimeftrem ul nis fus^ de^ ferendum cenfeo,

Qut lac nutricis examinandum fit. Cap, 111»

SR-imumbonitaris honorem laâ;i tribu cs, fi obefitatc,copfa,co* mmetron,hoc eft mediocre cofpicitur»

Inculpatum item,neep incommodum illud quoep iudica,quod ______jdum fuper pollicis unguem, nitoris contemplandi gratia, in* ftillatur, flexo ungue,necocyus,nec ferius delabit. Atquiiftocetiam mo do bonitatis periculum facerecouenit : Laccmulctum uitreo uafi,minus capaci, infundito, digitiscp circumaftis frangito, deinde quoad coagule* ^0 tur quiefcere permittas : fi tum minus cafei,quam feri in eo appareat, hoc parum frugi ducito, Penitus uero diuerfum concoétioni renititur, Opti* .mum uerojquod inter utrunep exceftum mediocritatem obtinueriu

Quorno •

-ocr page 37-

de ARTE M E D Ë N D I, L I B» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

Quomodolactisuitiacmcndcntun nbsp;nbsp;Cap, iiii.

BAAis ueromalida ifthacrationecorrimtxfi iuftoobefius fit, , . s , uomitionibus pituita eximenda clt, quod quide munus aceto mulfo pulcherrimc committitur* Oportet autem nutricem an tecibulaboribus extenuate, cui negocio, origanu,hyflbpus, ßtureia, feandix, thymus, exiguumraphani, £lt; falfamentum uetus cum oxymelite,acc0modatiffima, ne dieam necefTaria funt : Sin aut acrius, amp;nbsp;Uh^a«-^-^ flt;»«-/itf fr«,^ tenuius lacipfum compareat,tumlaboribus numero fis fubleuare,forbw tiombus , porcellinis^ carnibus nutricem ali,conuenit, Potus aut ipfius

to defrutum efto,^ uinum dulce, Quod fi lac parcius reddatur,non forbid* p-^*^ ^ ‘”*’='^ tionibus modo,uerü largius etiam ac liberalius genio indulgere res ipfa poftulat,merumcp,utdixi,fuauius, bibendum:peclus amp;nbsp;maminæftudio fins cofricentur. Quibufdam cucurbitula loco adhibitamanus auxiliares præftitit, Medicamina uero quæ ciufdcm Iiquoris pariundi facultatê ha* bent.tametfiufuinÓnihil, proficua^ eßeintelligâ, crebrotarnen eis uti, quod uiolêtius quam par fit cliquât, minime præcipio:Eius generis funt, quum fernen, turn radix fceniculi, ptifana,cytififolia,uinoaut ptifanade Gencr^ntUkc co(fla,papauer nigrum, dulce, anethum, paftinaeæ fylueftris tam fernen quam radix,quæ quidem aqua calida macerata exhibenda funt,

2 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Culufmodipufiomscducauonemcflcoporteat, Cap, v,

^^^^^Rimum fanè alimentü quo pueruli recenter in lucem editi ue* H ^2^ifciutiliterpoirunt,eftmel:exhibendumitac^ prgeæteris efcu omnibus : mox deinde etiam lac, bis in die,uel ad fum* mum ter, Vbi uero alacer iam, 00 ad fumendum promptus ui debitur,amp; fpem concoquendi præbeat, iam tum minus replentibus edu lijs ali expedit, Nam fi per imprudentiam innumeris dapibus infartia* tur,fomnolentior confeftim euadit,fegnior^,uentre faburrato inflato^. Lotium inde quoque aquofius redditur: quibus ego tum ne tantillum quidem exhibendum cenfeo, fed biennio integro ladle, deinde pleniori* 50 buscibarqsali,fufficit,

De exanthematis,id eft,puftular5 eruprionibus, quæ puellooboriuntur. Cap, vi.

Væcunq? circa fummam pufionis cutem florefcunt, principio quidem gqui boni^ facienda funt : Sed ubi defloruerint bene, tum lauacris, adieAo myrto, lentifco,rofis^ medendum:dein de rofaceo, aut oleo lentifcino, ceroto^ cum cerufia uti, de»

menterep atep omnino molliter nitris abftergerecompetit:uehementio* rananqp fubfidia tolerare nequiuerit, Vtiliffimumuero fuerit amp;nbsp;nutrit cem mellitiflïmis ferculis pafci, 06 uidus rationem pueri hoc modo inidi 40 tui : Summo quidê emolumento genio puelli neq nimis indulgetur,nec^ fupramodum defraudatur(iuxtaenim fatietas 06 fames officiât.) Quod SMUso-lt^ fipræterea infantis aluus durior Ô6 aftriclior fit,melle cibo adiedlonu* mefobfmt, tries : at fi ne turn quidem oletum fecerit,ægerrime^ cunniat,refînam te*

-ocr page 38-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V D I ÄE G I N E T AE

rebinthinam cicens magnkudme adqcito : Si contra lubncus fuentpue* ruli uenterjmihum impendioquam compefcendo prodeft*

Detuffiamp;coryzainfands» nbsp;nbsp;Cap» vib

Vando autem tuffis aut deftillatio (quam coryzan uocanCin« (quod eft,ecligmaris ex melk ) utendu eft, caput multa prins calida aqua ablutû,mox magna mellis copia perungi, poftremo lingua digito molliter copri* mi debet:mirum enim diAu, quantam pituitæ uim ea ratione euomet^ Depruritupueliorum. ' Cap» viii.

Vod fi pruritu (gingiuarumue comorfionibus ) puellus torquea tur, non fomentationibus model, fedabundanti quoqi unAione ex oleo crudo, non fine modico cere liquefaAo,utendum cenko* Dedenddone,fiuedendSprodudione, Cap» ix.

^^^p^kca menkm ferè feptimumpueris dentes plerunque proue# 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prorumpunt, quo quidem tempore gingiuaru,ma#

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tendinum^ phlegmonæ,quod eft inflâmationes, non i k^^^^^iraro neruorum etiam conuulfibnes, infeftant» Tune temporis neep pufillo quieq?, quod multoaut difficili conatu comanducadu fit, ex# Q«iamp;i«(M(ir» hibereoportet,Cæterum gingiuædigitis àbalneoaffiduaquadam frica titionegmsU none palpandæ, gallinaceorum^ adipe, aut leporinocerebro emollient x» Uicfricandte. jæ. Vbi uero iam dentes emicant atep profiliunt,lana delicatior atep lyn# cera ceruici, capiti 8lt; maxillis applicada : quæ, embrocha quoep ex oleo dulci accalido, fouere, auditorqs^ id meanbus inftillare,congruit, C^no tepore infante uberiore uiAu nutrire,necnÓ 06 calida lauare couenit.Por ciuomodo ró fi diarrhoea, alui fluore, quoq? infeftetur, aluum epithematis copefee# diarrhaali» re,quæ comprimendi facultate præditafunt, emoliendum, infpergentes ^quot;^* nbsp;nbsp;nbsp;lang uel cyminum,uel anethum,uel apium, Profuerit aut amp;r fernen rofarS

inferere,^ uniuerfum fimul feruefaAu arefacere. Si uero aluus fuioblita c^ncadmodu officq nihil deqciat, melk in balani forma redaAo,autnepetæ farina cum »luiKtnoUiêdd melkillita,dementerirritetur, Putoautemefficacitercouulfionibus pue 59 rorum herbam quam heliotropium Græci, folarem Latini dicunt, aqua clixam opitulari, fi eo puerulum decoAo laueris ♦ Expedit autem multo magnificentius, fi oleo irino, cyprino aut ficyonio illitus, tantus quantus eft,incaluerit, Atqui ubi iampridem dentes erupuerint, fi digitos morfu fauciat,utile fuerit iridis radicê co Aam, neqp admodu ficcam cotinere, id quod8lt;; ulceribus quoqp præfidio eft’, Butyrupariter cum melk illituei malo fuccurrit,Poftremo,gingiuarü pruritus faHametiuetcris carokniu Deorisulcere,qiiam AphthanGræcinominant, nbsp;nbsp;Cap, x.

^^]Lcus quoc^ oris, cui Aphtha apud Grgcos cognomentueft, nuper natis plerugp incidit,alias quidem fubcandido,aliâs ru# 40 befcente, nonnun^ atro colore, amp;nbsp;qualis in aduftorum cru# ftis uidetur, quodomnium peiiculofiftimum,Só maxime kti# :erum dicitur ♦ Cui præfidio iris eft cum melk, aut arida, fi ficcam inflate

mails.

-ocr page 39-

DE ARTE MED END I, LIB* I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

malis.PuIchreitidem fubuenire confueuerunt rofarum folia contufa,pari ter amp;nbsp;earundem flofeuli. Crocus,pufillu myrrhæ,gana,thus,cortex thus fis,autunafimul,autpriuatimfeorfimn5melleirrigataacexcerpta* Præ*! tereaaquamulià,quodGræci (^.in^x-np nommant: amp;malideniep Punici duleis cremor puerorum aphthis fuccurrere moliuntur ♦

Ad feemorS intertrigencs* Cap* xi.

HiDuerfus intertrigines (quæ Græci T^flCTyffz^zaTw^Romani nunc at* 'trita, nueconfricatamembra appellant) foeminum myrtus ficca, 06 cyperus, Slt; rofæ, magno comodoinlparguntur*

»0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra aunumjhumeâationes.'»e* Cap* xii*

Vmccta auriu uitia,lana ex alumine indita,arefacito:uel œnome* “^ j lite,quodeftuinomulfo,ueluinumperantiquuminaurem inftil* lato,uel crocum deniq? ex uino tritum ftillatim immitemus*

De capitis infantum ardoribus,quos Syriafes uocant* Cap* xm*

^s^^ Nflammatio partium circa cerebrum 80 eins panniculos mem ^ r^^ branas'ue ( quos (iäuiyyet! Græci nuncupant) in infantibus, fyria H fis eft* Concauum fit in ca fynciput,concaui itidem cum pallore S oculi, accedit etiam totius corporis ariditas * Succurrit huic ma 20 Io infantium fyncipiti cum rolàceo luteum oui(quem uitellum dicunt fine rubru) pigmenti modo impofitû,fic tarnen ut aftîdua mutatione renouet* A liud contra Syriafes praefidium*

Conuenit eidem quoep loco,caluariæ fcilicet, infantium, herbæ, quam Græcialias heliotropium, alias fcopiuron, Latini folarem appellant, fo* Iia,cucurbitgramenta,cucumeris,quem peponem uulgo nominant,adia* cente carni pellicula,aut hortenfis folani cum rofaceo cremorejimponere* Puellorum amp;nbsp;reliquarû deinceps ætatumjufqî ad earn quae

uigore tranGluilTe uidetur,educatio* Cap* x 1111.

g Bi fam ablactatf fuerint infantuh^rclaxato utcunc^ animf freno, fuo modo in hilaritate, animilt;^ fecuritate uftam ducere, per:* mfttentur ♦ Exereftia ludfcra, leufa^, nutricatus item minime ponderofi, funtadmittenda. Verum Gmulatque fextum iam, primum'ue feptennium attigerint, tam lanè puelli, quam ipfæ quoep puel cired primu læpædotribis manfuctis, non immanibus tyrannis, athumanis commits feptennium cr tendi funt » Ei nanep cum fummaanimi tranquillitateacgratia, tenellos ^^j”^^^^^“' animos cum literis turn moribus pulchre imbuunt:Et certe animorum fe* j^^j tradantw curitas, relaxation,baud parum ad uegetam corporis educationem mo^ bemsw. menti adferre liquido conftat.Duodecimum pueri natalem ubi iam pere* gerint, Gramaticos Slt; Geometras uifitare, corpus ipfum in palcitra exer 40 cere,calcaribus nonnunquam additis, neceifum eft* A quarto ÓÓ decimo anno ad uigefimiï ufque primum mathematicis ac philofophicis rationi^ bus fedulam nauêt opera, 06 dilficiliora magis exercitia, pro corporis for ^clmbc^um^ titudine, fubeant,qub anima ac corpus iuxtaexercitates,à Veneris ftimu pueril,

a 3

-ocr page 40-

PAVEI AEGINETAS

AeUtisMcn dii ratios

lo coêrceantur * Illis turn cligenda amp;r præftanda funt tua m un era Bacche? In fummouero etatis incremento,abfolutanumens omnibus uiétus ratio turn animi turn corporis cxigit,proinde nullo non excrcitiorû fpccic uten dum-maxirnequibus fingulioperamdare confucuerut» Cibos abundan# tiores,pleniores^,inculpatf alimonigjufurpent» Qiiibus uero iam æcatis fuæ ftatus feniumuerfus déclinât,ijsuiAus philofophicusamp; frugalior tam animiquâm corporis impendió confers Cæterum exercitationes,o« mnegenus,proætacisratione perpetuo relaxandæ funt: dc^pleniorc alimento, pro mclinationis modulo,ufqj fubtrahendum, frigore iam eo* rum habitudinem corripiente. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

Defridione praparatoria, quam ï^£«izxlt;/Vflc«x4u Grarci

nominanu Gap* x y»

Xercitationem mediocris quædam corporis calfàdio prarce* Idat,fyndonc crudiore fcalpentes,mox nudis etiam palmis oleo madentibus confricantes, tantifper quoad abunde calefiat, amp;nbsp;SI mollius reddetur corpus, florido^ rubore fuborto, iufti ac de* centis habitus moles inducatur*

Txircitij f-udut.

Jjiiorabum fracedat.

Concodionii Z3' crudtittii ^ttcxloüo^

Vehement exercitatiQ.

De exercitattontbus. nbsp;nbsp;nbsp;Gap * X VI.

Ehementior corporis agitatio fiue motusgt;exercitatio eft:meta aut uehementiæ edo,anime ad fpifTitudinem alterationExerci io tationes porro inftrumctales corporis partes préparant, quo minus afficiantur,ct robuftiora atque infracra ad operationes quafej reddant:ad hgc,ut cibi ualidius ab pfdem attrahantur,promptius permutentur, amp;nbsp;inde alant liberalius ,emoliunt,ob indudlu ex uehemen« ti pulmonis motione feruorem» Præterea no meatus tantum expurgant, fed redundantias etiam corporis fermé omnes, uehemêtes pulmonis mo tus, conficiunt amp;nbsp;euacuant. Quoniam ergo inculpatior alimenti in cor* pus, eius^ partes diltracrio C quæuulgódigeftio, Græcis tù/àJlca-is dieu tur ) fit,quum nulla neq^ plenitas, neep ulla etiam cruditas tam re triment» torum, quam humorum fiue in uentriculo, fiue in inteftinis accumuletur, 50 (periculum quippe ingens, ne ante in totius animantis partes rapiantur, quam coétura probe conficiantur ) liquet exercitationes oportere cibi fu fceptionem præcedere, Porrb opportunitatem atc^ adeb temporis occa» fionem lotq color arguit : quippe aqueum, crudum etiamdum fuccum ex uentriculo redditum præfert» Rubrum uero ac biliofum, concoctionem iampridem ad unguem abfolutam infinuat. Quod uero utcunque ac mo* dice pallet, inchoatânunc primum codura portendit, Tum igitur exer* citationibus manus admouendæ,uefîca prins uentretp exonerato» De omnibus exercitationumgeneribus.

Gap. xvii.

Niuerfe femel exercitationi commune ideft,quod ex fcipfa animantibus caloris augmentum cxci ta t, facitcp.Peculiare uero Jeft,quod fingulis fpeciebus difcernitur* Valens quidemCquam

-ocr page 41-

DE ARTE MEDBNDI, BIB, I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

w-Avoji Graeci uocant ) hoc eft, uiolenta, 06 robufta exercitatio, mufeu^s nxerdt^tiones (os ^ neruos ad robur præparat:cuius fannæ funt,fodcre : ingenti one# f*lt;^^‘^‘f-rcfubleuato, auteodem in loco manere, uel paululum procedere * Accli# nis, longa^ pro cuiufq? uirili inambulatio,huius quoc^ generis eft. Turn fi quis per funem manibus apprehenfum fcandat, atcp id genus ferè in* numera. Sed quæ eeleritate, citra^ robur èC uiolentiam peraguntur» nxerdMiot fülltcurfus, umbratilis armorummeditatio, duorum cuni fummis mani# »quot; lt;^itf‘ bus concertationes,«xfox®ß^’■^^lt;’^f Gr^ci nominantJam quæ uel corvee,uel pila fit corporis exercitatio, huius quoque generis eft. Robufta uero jo exercitatioeeleri non rarocomponitur:quæcunque enimrobufta?exer# citationcs funt, ijs omnibus ut uchementibus quifque utatur, motionis modó celeritatem adrjeiat. Porro exercitationum genera alia lumbos po# dus quam brachia, aut crura,exercêt:alia fpinä totam,aut thorace modo, modo puImonem.Exercitetur autem qui fep donee corpus intumefcat.amp;f ^iwscxmitij. colorillefloridusappareat,motionesep ualidasæquabilesac prompras edat : inter hæc etiam fudorem calidum cum uapore mifceri cernes , tam diu omnino exercitationi indulgendum,neque antea defiftcndum,quam ubiquiddammemoratorum fenferis immutatum : Verbicaufa, fi contra cftor paulo corporis moles, tuinorqj uidebitur, interdicenda confeftim

20 corporis exercitatio.Neep minus certe,fi colon's gratia marccicit,cuane* fcÏt^,quiefcendum eft. lam fi motionis quippiam collabi olfeceris,proti# nus utiep defiftendum eft. Itidem fi' fudoris ulla,uel quantitatis, uel qua# litatis alteratio, puta fi minor, uel frigidior fit,exercitio uale protinus dicito.Mox oleo circumfufo fouere, recreate, ac dein ceps recreatoria, KTn^ifXTn^jwi Græcis nuncupata ,ceu pædotribæ uulgb faciunt, frica# tione uti conuenit.

Defridionum,fecundum quantitatem 8f qualitatem, genenbus. Cap. xviii.

X fridionibus, duræquidêac uchementis nis eftftringendi, Exerdtationit atqp indurandi : Mollis uero,cum laxandi, turn corpus emoft lienditproinde quæcuntp corpora non ad amuffim tempera#

a ta31axiora funt,duriter:quæ uero coada magis amp;nbsp;tanCp com#


pa(fta,molliter ac dementer fricare,congruit ♦ Atqui fi quis temperato fit corpore, perfpicuum fanè eft hunc neque Ieniter,neque uehementer effe confricandum,imo fumma ope niti decet,quo utrunep uitemus exceftum. Prgterea multa cademep dura fricatio adhibita,molem corporis cÔtrahit: Ediuerib, exiguamollis^ in molem attollit. Triaquippe fridionum di# fcrimina, quæ à quantitate fumuntur, fi tribus quæ à qualitate ducuntur, copulauens,nouem fyzygias abfolues, perindeatep in fubfcriptione fe# 40 quenti, tanquamin tabula, liquidouiderelicet. Vna quidem fridionum fecundum quantitatem : uerbi caufa, multa,tribus quahtatum coniugata, duræ inquam, molli Sd mediocri. In duritia tres conftituit différencias.. Contra exigua fine pauca fricatio, ternis eifdem, ternas producit altéras*

* 4

-ocr page 42-

PAVEI AE G I N E T AE

Mediocris uero qualitate q fdem tribus connexa,tres alias efEcit,quemad modum fubfcripta figura licet liquidb cernere»

OJZALITAS QVANTlTAS» C A LÏ M V Ï.

^Pauca»

Dura ^Multa» ^Mediocris, ^Pauca»

Lenis ^Multa, ‘^Mediocris» *® ^Pauca»

Mediocris^MuIta» ^Mediocris»


QVANTlTAS Q.VALITAS»

Multa^r^ çDuragt;

Multagt;^ amp;nbsp;^Mollis» Muirad ^Mediocris»

Paucagt;-gt; ^Dura» Pauca^lp amp;nbsp;^Mollis»

Pauca*-^ ^Mediocris ^

Mediocris nr^Dura^ Mediocris i^amp;^Mollis«. Mediocris'^ ‘^Mediocris

De uociferatione amp;nbsp;exclamatione.


l 11 III IIII


ViI VIII


Cap, xix.


Ii N uociferationibus nihil qui'dem ad rem,necpuel tantilluad ^ fequundæ ualetudinis tu tel am facit, feitaamp;T cocinnaplaufibi* î'I hs^ modulatio : Sonituum autem grauioru fragor tantoperc •Éb conducit, ut iugi exercitatione ufui accomodandum cenfeam»

Ea quippe rarione, plurima aeris uis in corpus per refpiranonê attradta, 2 o

no tam thoracem quam uentriculum, totiuscp corporis meatus expandit, diducit atcp ddponit: quapropter inter legendum fuperflui etiam humo:# cUmofuleHio res identidem excernutur, legentibus quidemfonorofius non abfq? con KitiorleHio. tentione,frequêtius,id^perfudores:Iisautemquimanfuetiusuocemin^ tendunt, perabditamacobfcuram uniuerfæ molis exhalationem, fit êtes: nim fcreando per attenuationem plurium retrimentoru, puta fputi,muc* ci,phlegmatis exerctioatep expenfa. Quidnam igituraïiud præfentio« ris præfidrjorjs qui præ algore recalfaó:ionem defiderant, adhibebimus, quam fcdulam refpirandi tunAionem * Legendum ita^p fubindeeflear* bitror, totiuscp turn corporis mole remiffa, turn carne liquata, arteriam, 50 reliquaep fpirandi inftrumenta in concinnam raritatem diducendo, per cæteras uocum grauiores funttiones uerba facere conuenit. Neque id ue ro temere, nihil penfi habentes, agendum : fed corpore prauis, corru* ptis^ humoribus exorte, ftomacho immenfis euidentibus'que cruditatix bus carente, turn denique modulari, ac uocis exercitationem aggrcdi ex* pedit, ne plures uitiofi halitus atque uapores in uniuerfam corporis mo

Cuiufmodi affedus exercitationes excipiant» nbsp;nbsp;Cap» x x»

Lcerofus quidem affectus aretrimcntorumcopia,tenuium fi^ muI8óacriumprouenit. Tenfionis uero laflitudo nullam, de ^^ 9^^^^fio ‘J^^a fithabenda, fuperfluitatem, corporibus incum* ^bereportendit» Veruminlacertisatqueneruis, affedioquæx» dam effedricis caufepoteftatem præferens, refidet» Inflammatiua uero, qua

-ocr page 43-

DE ARTE MEDENDI, ElBf I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

qua nimirum partesueluti contufas aut phlegmone obfeflas fentimus, turn potiffimum mcidere infueuit, quum mufculi fupra iuftum excalfaAi, attraxerint quippiam ex circumfufis Gbi rcdundantijs. Eftporro Sc aha affeó:io,quarta:qux quidem inddit,dum plufqua par fit,mufculi exiccan tur,Gcut fqualens contradum^ corpus appareat, 8ó ad motionesquo^ dammodo pigrum. Cæterum ulceroiæ laffitudinis remedium eft, fi quæ vkrrof^ hßi redundant fecernas amp;euapores, frictione multa mollig,oleo non parca manu infufo,aquoomnis addringendiuis abeft» Altera uerodefatigas tio,in quatenfio fentitur, hocfanationis propofitum habet, quam Græci to x«^««^ ideftlaxationemdicunt» Laxatur itac^p 06 remittitur quoddiften Tcnfiuteren^ fum eft,fri(flionc exigua panter amp;nbsp;molli, ex oleo dulci,tranquillitate item '”^‘^‘‘‘' èC quiete,lauationibus^ têperatis, amp;nbsp;plu feu Ia deniep in calidis undis mo ra: fiiterumatep iterum hoemodolaffum laueris,plurimum fancpromue? ris»Tertialaffitudinum phlcgmonola, fanationis treis fortita fcopos eft: mflamm^tiu^ Superuacanei uidelicet excrementi cuacuationem, extend relaxationem, ^^^^^ 00inflammadonis refrigerationem. Oleoigiturcopiofo,tepido,fridio* i^opi. nibus molhffimis, medfj temperamend aquis longa amp;nbsp;diudna mora, iU liufmodilaffitudinibus fuccurritur.Pari modo amp;nbsp;multa quiete,prgfertim continua. Qiiartus affe(flus,primo quidem die nihil fanè eiufmodi muta:* CiUirttlaßi» 20 donis.cuiufmodi meminimus, opus habet,exceptacahdiore aqua, quæ tudimtfuift» lenteadftringerefeftinat.Pofteradies recreatoriS (quamapotherapiam *^* dicunt)exercitadonê poftulat. Lauacris præterea prodnus exiliant,ma« xime ubi gelidam aquam fubierint.Omnes poftremo defeiri,alimento re fici quamprimum dehderant.

De cutis aftridione. Cap. XXi.

Vtis conftypatio (quam slyvcotnii Græci nuncupant)ueïmead

bus obftructis , uel illis ipfis denfatis incidit ♦ Öbftrudf io uero obduutio obdlirafm illa P IpnClC . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/-foiTJor« Unt-nrAviKnc nrictinp undcgt;


SCobduratio illae lends ,crudis,crafiÏscp humoribus origine 'lt;quot;‘^^-habct,quum uidelicet confertim ad cutem ruunt. Denfatio ue^» Dm^tiounde ^0 ro modó ab qs quæ refrigerant, modo aftringendbus, amp;nbsp;nonnunquam ab arefacientibus conciliatur. Procliue uero admod urn eft iftuc depreh en. dere, denudato nempe corpore, ex albicante pallore, pariter 00 ex cutis turn duritie,tum edam eiufdem denfatione,amp; quod inter laborandû quis pgre tandem incalefcit. Medetur huiufmodi quidé affedioni perpulchre lt;^ofiypéioi^ excalfadio : minus itacp prolixis exercitationibus, lauacris uero calidios ribus,indulgendum. In folio porró egelido mora diuturnior non fit, fed neep aqua etiam in qua lauatur fit admodum gelida. Cæterum induendi iam,oleo prius aliquo.mediocrem calfaciendi uim habete, dulci,ac tenui, perungantur. Poftremo,cutis denfitad fanandæ fatis efficax remedium

40 oleum anethinum cenfetur, prgcipue fi ex uiridi anetho concinnatum fit: Hoc ipfum amp;nbsp;oleum,quod ex abieds femine populo ue conftituitur, eftt# caciflime præftare afterunt»

-ocr page 44-

ïO'


P Ä V bI AEGINETAE


De fponrinislaffîtudinibus. nbsp;nbsp;nbsp;Cap* xxii,

aVandoquidem ulcerofus,ut dixi, affedtus ex uitiofa fuccofîtatc acrium retnmentoru nafeitur : ea fi exigua fuerit admodû apo« therapi'æ modo exercitatione comgitur : fin uero grandior ai« tins radices egentjhuic turn exercitationem, turn omnempe« nitus mocionêmtcrdicemus,imQ quietê, fomnum^ præfenbentes, abfti nendam per integrû diem prgcipiemus:deinde aduêtante uefpera,libera liore oleo perunctos, amp;^ mediocriter temperato lauacro lotos, alimentis optimifuccijforbilibus^ tenuiteralemus. Minimeuero gentium Bacchi Vinumcrudot muneribuseofdemdefraudauerimus,quoniafemicrudes ( fiquidaliud) lo bKwrweogf. cócoquunthumores* Etfibeneficio eorû,quorû meminimusjymptamp;ma ceffauerit,ad inftitutu iam olim receptum, prifcamq? confuetudinem,ceu ratio poftulare uidctur,hominê reducere couenib Quod fi fequêti quoqj die perdurauerit, iam turn de ualêtiore auxilio difpiciendu eft* Quippe fi uiriu robur permifent, alteru ex duobus, aut uenam fecare,aut euacuare, virnperpOM expedit:atqui utrum alten præferendû,in^ rem potius fueritjdifcernenss denda, dumdninualidis enimparum^ robuftis,àuenæ apertioneprorfus abfti nendum eft.Sed ut non expedite,amp;C ne quid nimis,ita cum modo fubpur gandum eft. Vbi uero crudorum fuccorü moles infeftarit,tum neq? uafa aperienda,nequepurgandum, neq? exercitationibus deniq? uacandum, 20 imo ne moueri quidem neq? lauari contulerit» Verum omni in quiete,hoc modo afïèfti, feruadi funt. Epulis item ac potionibus,medicaminibus^, quibus extenuadi diftecandi^ poteftas, abfqj euidenti calfaCCionc,utcn« dum ♦ Eduliorum itaq? loco oxymel, ptifanæ exiguum, interdum aquam etiam mulfam,exhibebimus» Quum autem cunAis in bac conditione con ftitutis hypochondrium fufpendi, inflariep procliueadmodum fit, ( quo* niam quiequid eis oftertur, prompte flatuofum redditur ) operæ omnino precium fuerit dapibus piperis aliquid contundere » Præftat autem in* primis Diofpoliticum medicamentü ufurpare » Sed amp;nbsp;illud quoq? quod Didtrionpit étribus piperugeneribus conftatdiatrionpiperion, quafi Jj^-ryiamp;i/Tr-.T^icni/ 53 perion, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur, appofitiftïmum fic aftectis fuerit remedium» V tiliffimum eis fue*

rit oxymeli ♦ Pro potu apomelite, hoc eft, cremore ex fauis aqua ablutis, utendum cenfeo, potiftimum ubi utciinq? fubacuit ♦ Vinis item quæ leui* ter fubacefcunt. Nutrimentis præterea quæ abfque calore extenuanti cuius generis habetur capparis, quem Romani Perficum finapidicunt, TenJiuddefi^ uelcxoxyme)ite,uclexoleoetacetoparitcrfumptus. lenfionisdefatiga *^S^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio,dum nd ab exercitatione proficifcit,nimietate quanda folidas animan

tis partes expandente,infinuat, Cæteruneq? qucnep fugere,quia luce da nus,poteft, quod quandocunq? fanguineus humor nimia abundant co« pia,eum incifa uena detrahere, uel raaUeoIu ferire prpfentiftimü eft reme ^^ injUmmdtiud dium. Spontanea uero laflitudo, in qua phlegmones fenfus eft, ne unius deßtigdtio, quide atq? alterius borg, nedum duoru triumue dieru interuallo, moram fuftinet, nifi enim quifpiä ianguinis miffione occuparit atq? præuenerit, febrim

-ocr page 45-

DE A R T É M E D E N D I, E I B»

febrim illico inducet acerbiffimam. Commodius ucro,atq^ adeb magis in rem laborantis fuerit,fi nihil impedimento fit,bis eodem die detrahere. Sed priore quidem detraftione no ad animæ hominis ufqjdeliquium ans feremus, pofteriore uero neanimi quidedefedionem formidabimus. Si qui in ea affeclione conftituti fanguinem mittere fuperfederint, eis profe d:o,nifi uenti ualde fecundi flauerint,naufragium faStum putabis.

CuiuftnodirationemuiSlusfencdus poftulct. Cap. xxiii.

^iElidi quidem aridiep temperamêti ipfa feneexus eft. Emenda* seneäutisin^ «^ tur uero turncalorificis, turn humedadi iuxtacalfaciendicp uir tempmeicor tute preditis:proinde funt, fed no ad laftïtudinem ufq;, frican '^^^^'^'

jdi» Alimentumautéimbecillioribus teradminiftrandum:cir* ca horam diei tertia pauxillum panis cum Attico melle:poft hæc hora fe* ptima, præmiffis friôlionibus Slt; exercitijs, pro fencâ;æ modulo, balnei quoq^ ufu adhibito, ante omnia quidc que aluû deqeiant, mox cria pifees atcç alites porrigemus : poftremo uero incœna, quæ inculpatos fuccos pariant,quæc]^ægerrime corrumpâturin ftomacho,exhibebimus.Vina ex melle condita libenter admitto, potiffîmû fi quis fenum uel in renibus lapillum, uel pedum affedlionem, quam wae/îâ^.foA' nominant, incumberé fperet, adrjciendum^ huicoenomeliti petrofelinum. Si quando res ipia •20 poftulat,ea quæ in neutre pitnitâ prognatam incîdant feligere, tranfeun* dumoutreoncoufeftimadhumediantem educationem, ficis quidem ante alios cibos,8ó in primordio cœngexhibitisibrumali uero te pore caricas, nullo fymptamatis fenfu in dextro hypochondrio iufeftante, utiliter of* feremus. Atubi ferofa, pituitofa^ retrimentain fenio confettis corpori* bus fuggeruntur, fingulis diebus lotium mouerc,amp; aluum,maxime ante cibum,abforpto prins oleo,fdbducerc expedit. Sed illud liquido confiât, quod in prima menfa olerû omne genus cum oleo et garo, ex muria item oliuæ, 06 pruna deniep Damafeæna mandueäda funt : quod fi uchemen* tins aluus fupprefla fuerit, Mercuriali Sé cnico fuccurritur : quibus non 50 minus codneit Sé terebinthina,interdû unius modo pontiep nucis inftar, nonnun^ duoru aut trium magnitudine fumptaîneque raro item ex oleö clyfi:er,aluo duræ Sé adfiriétæ faluberrimum eft præfidium.

Qjiontodo ht» cideitduni cotu iniix ^hlcgnm

AdrugatöcontrarSum^corpus. Cap. xxiiii.

Rugatam quidem corporis cutem reddit erui farina,una cum uite Candida commixta.

Aliud fmegma indefinenter abftergens.

^^ Ficus pingues unà cum bryonia in farina conteruntur, erui^ farina ufta,fepiæ pifcis £efta,pauco mellc inftillato, in eundem ufum con tunduntur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtfuauiterfpfretcorpus, Cap. xxv.

Slccacupreffî comacontufa, piceæ cortex ungento confiifus, fuaueolentem corpori inducunt odorem: memento tarnen ne ^amcorporrap#' plicatis ,parum uel caflîæjuel faninas deguftare detredeu

-ocr page 46-

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T A Vd AE G I N E T AE

Adcalfecicndurnhabitum, Cap» XXVi. quot;^ Voniam habitû inftaurari poffe obiter infinuauimus, folutus ad calfacicndû ilium intrito calorifico utatur: Quod ex bis cÔ* Rat : Nepeta, famplucho, hylTopo,baccis lauri, rore marino, ( quam Græci mSmoitÏiAx nuncupant ) lapide Pyrite,fale, fece uini combufto,nitro, pumice, pro uniufcuiufc^ ratione,exiguo finapi,uua timinia, 80 grano Gnidio » PoR balneum uero calorifico utatur acopOjui no rufo ueteri, potione ex uino mulfo, pipere,rutha.ôô confimilibus. Aduidatumcorporiscolorem. nbsp;nbsp;Cap» xxvii»

Itiatus corporis color eximiecorrigitur uitaamœnablâda^, lt;• dapibus fucci inculpati:mifcere autradiculam,porrum^ cum uiridi cicere oportet» Coloris quocp miram quandam gratiam inducit,dulcis mali punici cremor a b forptus » Vtile uero fuerit

Sà^uriirum medfU^

oleû adrjcerc,ehxain ipfo diutius bryoniæ radice: Hoc fane amp;nbsp;cuticulam curatif corpus expolit» SciRuris conglutinantiamifcereatc^ illinirecon uenit ,qug abftergêdi aliqua facultate polleât: Verbi caufa,farina,bulbus, narciflî, 06 bryoniæradix.Pulchritudinem quoqj coloris ipfa opulentia facit» Amygdaly item turn radix turn frudtus,elixain aqua»Cuius quidem ufus potiflimum probaturinlauacro»

Adliuorcsamp;fuicedines» Cap. xxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

Enumcum liuoremtum fulcedinem pulchreemendabimus, ß cm;cm fpifTam, 86 affedionibus minus obnoxiam, habitudi nem^ omnem longe calidiorêreddemus:quod quidem mul* to citius alTequemurJi falibus in balneis utemur» Fufcedinem uero fpongqsoin raphani ablynthfjcp iure fubmerfis,fouere expedit» Qiiæ dentes præfcruent cuRodiant^. nbsp;nbsp;Cap» XX iX.

Entes,fi quis hcc fecerit,corruptionê no fentient» Ante omnia quidem corruptiones ciboru uitandæ funt» Fugienda panter affidua uomitio» Horrere item oportet eicas dentibus aduer= las acinutiles: cuius generis funt,ficus aridp,mel cotRuofrangi 3» contumax, palmulæ, 86 quaecunqj ægerrime contcruntur, quæcp gluti* noia funt,atqp fracRionis adeb difticilis ut dentes uel loco dimoueant, uel eorundem Ruporem (quam doloris fpeciem Græci ttinaxflMy^ Romani tor pedinem uocant ) inducant» Cibi omnes egelidi 86 marcidi, Sunt uero à ccena dentes femper accurate expurgandi»

Aduerfus grauem auditum» nbsp;nbsp;Cap» XXX»

E) audiendi promptitudinem in primis conducit, meatus ibr* dium expurgatio,ad tempus enim rctcncg,Iinimentü madens dropace unguine,quod è pice coficitur, in ipfum demittito, 86 fimulatq; expreflum fueritjextrahito: Vna quippe fic opera et q. ^ meatus expurgatur, 86 auditus reRituitur » PoR hæc autem inRar erui ad

diem adhibito, obtura meatu:poRera die detrahensjingulis diebus oleo amygdalino üline, aut nardino aut chamæmelino,aut adipe anièrino, aut modico

-ocr page 47-

DE ARTE MEDEND I, 1-1 B. 1» tj modico felle bouino * Rurfum iufto teporis interuallo impoiïto, Pnapi amp;nbsp;ficuinfarinam fulFriatisjConformatopeniculoC quod mJ^kboup Græciap* peUant) bons duabus applica,quo deinde detradlo,oleum in albuci radiai cis cremore,uel fola cum radice feruefadu, concauitati infundito*

Adcaliginemoculorum^ Cap* xxxb

Vo caligine minus oculi corripiantur, ipGs egelida aqua fub^ merfis modice fu{piciant,quippeacies oculorum,uidendicç fa cultas miris ita modis intenditun Caue tarnen ne unquam aua Qu^uitämU ra Icdtione delaiTentur» Abftinendum prætereaauino craffo, c^gmofa^

10 ac duIci:EpuIis itemgt;quæ diu fupernatantes ægre tandem in uentriculum gt;nbsp;demigrant, quæcp concoctionirefiftunt, atep fuccos Ientæ,craflæcp mate

*^‘æ g’giiût.Quin amp;nbsp;ab erucis,porrocp,amp; aquibufeunep acoris quiddam furfum tranfmittitur» lam uitare pariter expedit meridianum fomnum, fu pinumep decubitum,uentos ex aduerfo obuiam flantes, fumum^atq; pul^ uerem» Infunditur porró præfentiremediooculis perpetimenfc iïngus lis diebus aqua,ad hunc fanè modum accurate præparata:Fceniculû uiri«» de,fimul amp;nbsp;aquam pluuialem uafi teftaceo foris picato inqce, dein de fœ^ niculo exempto,reliquias in eum ufum reponito»

De p!enitate,fatietate ue. Cap, nbsp;nbsp;x x x r r »

^J^ Vmmopcre in alimentorü fatietate delinquitur, nam amp;nbsp;fi pro 3be uentriculus fuo fungatur m coquendo officio, uenæ tarnen plus iufto refertæ afficiuntur,expanduntur, finduntur, oppi^ lantur, flatu^ infartiuntur,amp; mira quadam deniq? grauedine peffum eunt:atcp,ut femeldicam,grauiffimas ex fatietate,uenaium'ue ple vendrum«-nitudine ( qua nihil in morbis peftilcntius) ægritudines prouenire perfpi P^^^^° noam cuueft» Ventris porró plenitas,quan^,eoquodredundantias uel uomi ^'d‘quot;’^‘ tione,uel alui deieólione excernit, multb quidê tolerabilior fit,ea quæ ue^* nis oborit, tarnen amp;nbsp;ea quoep dananda eft. Attamen Gquado quis fe plus æquo ingurgitant, protinus uomitueqeereftudeat: periculuenimnefi AcrdpulaÜH* 30 probecÔcoxerit,uenæ præ plenitudinis mole moleftent.præfertim dum «’“®wo»4«wi« quis iugiter per intemperantiam fefe largius inuitans, nullam cominifcas tur euacuationem * Vomendu eft itaq^ antea quam cibaria fumptain ucn triculo corrumpantur ♦ Si cui tarnen eft quod uomitionem impediat, alui deieftio plerunq^ maximo fuit præfidio. Verum fi ne id quidem eft inte« gru, fomno prolixiori indulgeat, amp;nbsp;crebrius in potu aqua utatur ealida*

Vbi uero quantum fatis eft concoxerit,potiftîmû fi aluum deicceritdaua^ re,fomentis uti,paululü falfa menti guftare,potum^ dilutü haurire,expe dit. Quod fi necp defederit,nelt;p mature coxerit,et uniuerfi femel corporis moles pÔderofa,amp; ad motus omnes inappofîta,fomnolentior^,amp;mens 40 quoep nullaeuidentirationepigritiatorpeat,haccprofedio uenaru plenia tatem,ne dica redundantia,portendunt. Qui uero præter hcc laflîtudinc quoep capiunt,eos trâquillitati permittere, quoad uêtriculus pro fua fun* dione coduraabfoluat:mox deinde exercitationibus inanire fatius eft».

b

-ocr page 48-

P A V M AEGINETAE


’4

Detcmulentia, Cap, xxxiii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Aturus fanè uomitus faluberrimumtemulentis eft remedium* I Expedit autemubertim aquaamp;Smulfb epotisuomituelicerc, quo partim bene multa proqciant, partim uellicationes, quas iecum fert ebrietas,bebetiores reddant,amp; obtundant, A uo# mitu uero inambulatione leni, 06 illinitione abundanti utendum cenfeo, Reliquo deinceps tempore tantifper tranquillicati, quieticp,fub ftragulo dormientes, uacent, donee id quicquid eft uilli edormierint, amp;nbsp;ipfa affi* ciens difcutiaturebrietas,

De qsqiubus alimenta corrumpuntur. Cap, XXXlili. 10 Acta alimentoru in uentriculo corruptione, quibus retrimen# 51M ^^ corruptaexcernuntur,re(ftiflïma femitaad fequunda ualetu dinem tendunt : Quiueronibil deqciunt, ijs quæiucundefine ^^moleftiauentrem molliunt, irritandi funt, In ea affectionecon ftitutis,uomitiones antecibu,uini, paffï ue potatione,citæ conferunt. Ad hæc,quicquid eft uaporofum,quicquid uirofum,interdicimus:atlt;^ in uni uerfum omnia quæ ocyus corrumpuntur efculenta, uelis remis^ uitanda funt : Sed ea quæ inculpatu fuccum générant obfonia,cum deleftu uenan da cenfeo,Sic ft babentibus,ex têporis interuallo modeftp,ac opportun^ alui fubdu(ftiones,ex clementibus catbarticis,prüfen tanea opem adferut,

Dereuenerea, Cap, XXXV,

ref milites.

Irritiimmtd yeneris.

Molumenta quæ Venerê ceu umbra comitâtur, bæc funt:PIc nitatem exbaurit,corpus agile amp;nbsp;expeditum aucciuscy reddit, Só uiru arguit : (^uod uero ad animu attinet, implicita ac perj ^^ plcxam rationem extricat, furentem indignationem mitigat: (^a de re atrebilario appofitiffimu (fi quic^ aliud ) eft fubfidium : Refti tuitbominemmodeftiæ,amp; alias quoquo modo dementes, Affeeftionibus item quæ pituita proueniût, efficaciter opitulatur, A cibis appetitus auer fionem, in ciborü appetentiam,bella metamorpbofi, reducit amp;nbsp;comutat, Cdlidiethumi Aliquot multos à frequentibus fomnfjs uindicat, Atqui bomines calidios 5° ris,bumidioris^naturæ,Venerimultomagis funtappofiti,procliuiorcs ft^’PP^ reliquis adlibidinemuulgb confpiciuntur, Porrb ficcantiattç re« frigerâti uiftus rationi Venus eft alieniIïima,Seni) indem etas,tempus^ autûni, Viftus itaqj ealidus ac bumidus offerêdus eft.Efto prætereafru# galis quidam turn labom turn alimentoru modus:ut enim laborü fumma, ita Venehs quocj^ (fi' mediocritas feruatur) comoditas eft : baud enim ad opus modo excitant,uerum promptitudinem quandam,ei qui affueuerit, pr^bent. Veneris ergo defiderium,præ cuiictis alqs rebus,cupcdiaruir^ ritat redundans copia, Proinde que plurimi alimenti funt cibaria,ad hanc rem ueladunguem facflauidêtur : Cuius generis ex pifcibus funt Polypi» 40 (qui alias fane ad Venerem ftimulare baud uulgariter putantur)amp; omnis mollities,uel,utitadicam5pellicia. Ex oleribus uero gcminalis,eryfîmon, eruca,rapu,atcp byc inftar medicaminis babentur, Legumina uero id geil

nus,

-ocr page 49-

DE ARTE ME DE ND I, LIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1$ nus,fabæ,cicera,ocbri, quas eruilias dicunt, dolichi, quas filiquas baud ineptedicas,pifa, quoniam flatuofafunt,ôô uberialimentijdcircorutba, RKtbrfVMe» eo quod flatus diflipat^atq? penitus ferè demolitur,Venercm bebetiorem rcmobtmdit. reddit at(^ obtundit * Vuas maximoperecommendo, bumectant enim, 8C fpiritu fanguen infartiuntjd quod ad res Venercas potiffimum ueluti impetuquodamftimuIat»Fututurusitacp caueatne plenitates, crudita:» congrejfuris tes, labores, uomitus amp;nbsp;purgationes moleftent : pari quoque modo ftu» »« Vf«frelt;/«i4 diofe uitandum ne turn repentina diarrbœa ( id eft fluor alui ) quædiu# ^ '*^^ “’”* turnam exiccat, corpus infeftet.Clinopalenatqueacftuantemadeó libi* lo dinem ut minime probo,itamanibus pedibus^ eirenitendumpræcipio, maxime quoru ulli atleccioni obnoxiû corpus eft » Multo itacp fatius tue:# rit poft exercitationes,lauacra,exiguo alimento fumpto,in Venerem co^ gredi » Illud enimuero tum ad corporis robur, tum aducrfus frigoris no* xas, plurimu babet momenti » Veneris utiep opportunior occatio à cibo coëudioppor (ceumox mihi dictum )amp;ante fomnS.Protinus enim acoitufomnum cas ^“'’‘^‘‘^• pienti labor relaxatur : Adde quod temporis id liberis procreandis Ion# gecæteris accomodatius eft, quüalijs fanenominibus, tum quod mulier fomnü capiens fernen genitale melius ac ueluti mordicus continet»

Adeosqui futuere nequtunt» nbsp;nbsp;nbsp;Cap» xxxvi.

Iri no uiri penis pinguitudine fubinde illitus, incitatur ad libi# |idinê,adieóï:ainterimradicis narciftï,aut graniGnidb, autpy# ^|jretbri,autuuætiminiæ, quam scccpihux^yfitcp nominant, autle?« ^^i minis urticæ, aut anifi exigua particula. In que ufum etia pro« pinanda funt, piper, aut fatyrion, aut eruca,aut cnicum, aut uno etiam fa# fceomnia» Anteefcas,amp;in cœnæ femperprimordio,bulbitofti fuluiSó exiles,cum faleoleo^,aut fcyllæ parum marcidæ,deglutiendafunt.Prgte ream banc militia cÔpertis 06 con te et is medicamentorû præfidiîs uti, ac rcs denicp obfcœnas iugi admodû ledione euoluere,inguinibus fauciat»

De immodica futuitionc» Cap» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x x v 11 »

Voniam è clinopale, immodicaep re Venerea corpus rarius, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘g^*^^*“^ ,aridius,imbecilliuscp redditur,aftri(ftorig,calorificg,

bumeedatricis, roborifieeq^ poteftatis rebus utendum cenfeo»

Quamobeaufam libidinis alïîduitate culcitræcp palcftradefa ^eßUUbidine tigatis impendio conducit, ftragulû calidû, tranquillitas fomni ad nature i^idconducat. neceiritatem,tantifper fcilicet quoad corpus ex cÔtentione rclaxetur atq^ inftauref ,ipfi^ tandê à debilitate refocillati fefe recuperent atep reficiant»

Denimietategenituræ» ,Cap» xxxvn^i»^

40

On pauci feruentis genituræ copia faburrati,pctulantes Iaxis babenis in amabiles congreffus feruntur,qua femel per tu fa ‘corpus debilitatur, ftomaebus refoluitur, gracilefcit,amp; exuc# eus omnino efficitur. Verum fi eam ob rem fe Venere defrau# OS* fx gnu dauerint, capitis grauedinecapiuntur, naufeabundi redduntur » Deinde ^f^^^^^^^'''* mox in fomno profufione pollutij eadem patiûtur. Ea de re nihil quod gc b x

t

-ocr page 50-


P A V b I AE G I N E T AE


nitale fernen auAi'us reddat propinandum eft,fed contra quæ ipfum cor«» rumpunt amp;nbsp;coficiunt potins, turn alimentis,tum medicamentis,uti:Lum bos item, ubi lauerint, oleo rofaceo, melino amp;nbsp;omphacino oblinire con* uenit: Præftantius uerofucritjconfufaeisjcraflitudinis gratia,cerainun« gerc. Ad I] einntur etiam utiliterfucci quidam frigorifici, Semperuiui in« quam, folani,umbilici Veneris, 80 pfyHrj : atque hæc quidem æifatis tern pore : fed cæteris temporibus turn tales, turn lactucæ cremor,tum lini fe# men aqua elixum, quippe amp;nbsp;hoc refrigerantem fuccum exhiber.Lamina porro plumbealumbis fuppofita, genituræper fomnS fluorem copefeit«. Hocipfum efficaciffîmequoep præftanthed^ulæquædamegeh'dæ, unà cum rutha,Só tencriufculis nonnunquâ uiticis ( quam «yvot/ « Avysy Palliati, falicem amerinam etiam Togati nuncupat) extremis furculis, fubftratx» Semina quoep lini atqi ruthæ comeftaidem efficiunt. Obferuare ucro ad unguem conuenit, ne dum tanto certatim ftudio lumbos refrigcrare mo limur, renes iatduram faciant.

De his qui ex frigore noxam contraxerunt Cap, xxxix.

v,.-^Lgorc,perfrid:ioncuccum tremore plusæquo maleaffetfri, undulo uel cyprino ud irino delibuti decubant : deinde non« ”‘^*^ calore reftituto, piperis quiddam autmyrrhæcumuino dulci,odoris optimi, annofo, uel fuccum cyrenaicu, è mero ß« ue aceto,uel pyrethrum,uel caftorium deni^ ex aceto, amp;nbsp;omne uno ucr« bo alimentum calidius,exhibere oportet.

DchisquiimmodicoardorciniuriaafFedifunt. Cap. XL.

.^L-i.'Vi ardoreautê atep inuftione uerius noxam non leuem con« traxerunt, in penetraÜbus aulis^ auræ undique expofitis at# ^Zjque uentohs decumbant: Vultum præterea,manus,crura,cgc _____lidis undis irrigare : Sitim potatione frigide pro confuetudi« nis ratione fedare, expedit. Hæc iànè confultó, non ubertim, fed pe« detentim facere,alimentiparum,ritedifpofîtum, liquidum potius quam folidum,airumere confert.

Depituitainuentrefupenorefuperabundante. Cap, xli.

Vodßquando alfequutusfuerisquenquâqui plufculiacualidi nutrimêti oblationes auerfar, faftidit, atep omnino renuit,quicp fi affumere impellas, naufeat, neep fortaflis quiequam, praeter« quam quæaeredinem præferunt unquam admittit,imoneqs quidem capitur, fed uentriculo inde inflato naufea quoep oboritur, atque fola eructuatione uel minima recreatur, nonnunquaipfos quoep iam fum ptos cibos corrupit, in acidam maxime corruption? : perfuafum habeas, prima elfe fanationis prefidia in euacuatione uctris à phlegmate, fita.Iplc quidê olim in eiufmodi affectione conftitutu cognoui, qui radicula ex ace to mulfo deuorata longe fide maiorem craifæ pituitæuim euomuit ,atqj itaextemplofequundamualctudinem inculpatam affequutus eft»





to


20


50


-ocr page 51-

DE ARTE MEDEND I, LIB» 1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

Quomodoquis facile uomitumpromoueaU nbsp;nbsp;nbsp;Cap» XLii.

^Vandoquidé innumeræ ferèSô abfurdæcalamitatcs comita* riconfueuerunt ægre uomentes, haud abrefanefueric rations ynes,quibus uomendi omnis tyrannis tollitur,præfcribere:

enimucro cum pituitâ expurgat, tum caput grauedine libérât, neque per fomnum quidem,ut ita dicam,ea quæ auidius funt déglutira,in crudefcere finit, moleftiâ intemperata potione uino madentis arcet.Sint infupcr quæ offeruntur neque acerba neque admodum ficca, uerum tum dulcoris humoris^,tum acoris modum non excedant» E quorum genere cietMuomitti.

10 principe probitatis notam raphano debemus ,crucæ,falfamento peruete ri, origanouiridi,exiguo cepis, porricp. Adiuuatporro haud uulgariter uomitionê ex legumentis ptiiana melle cÔdita,faba elixa,ôô carnes obeig ac pingucsi Atqui no cremores modo, autiura fol fi forbenda,fed uniuer fa femel ipforum quoque moles deglutienda » Noli igitur quifquis uome re geftis,diutile mafticationi infiftere arque immorari,fcd elixatione cun^ lt;fta molliorareddantur. Neque te res luceelarior lateat,quod uidelicet uina multi dulcoris ad earn funftionem fcligenda funt,quoniamdiutius eain fummo innatant. Potus uero, quo utuntur,femper tepidior efto. In ciboamygdalis quæ melle maduerunt, iugiterutantur» Placencæ quoep

20 non femel ad hune ufum dcguftandæ funt,Semen item cum peponis tum cucumeris, maceratum, atque contufum cum melle, neenon amp;nbsp;eucume:« ris radicis farinam ex melle offerre congruit. Quum autem ualentiora Queuchemm res ipfa poftulareuidetur,narcifri bulbielixatione meruminfice,ac dilue» ^quot;‘^ prorUMt Quin £lt; irinum quoque undulum promouet, fi quis digitulis eo de!ibu= “‘””‘f“’”' tis irritet» Sed amp;nbsp;id quoque uomitorium eft, ne minimum quiddam à uo« mitu uel prætermittere,uel relinquere,fedos quoque ipfinn protinus colluere,uultumcp pari ftudio autoxyera tc,quod eft aceto mulfo.aut aqua abluere: nam id non dentibus modo manus porrigit auxiliares, fed caput quoque grauedine exonerat,

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De ijs quæ feqiiûdaualetudineconftitutistum aluumcmonire3tum

lotium cicre pulcherrime poifunt, nbsp;nbsp;nbsp;Cap, x l 111.

.^iRifos quibufdam ad fequundam ualetudinem tuendam abun

^ ÊT^r^ M^*^'-*'^ lt;|U.lUUlU.aUI au. ICUjUU.llUd.Ui UMlCUUUlUCUi uudiuiam AWUixv ^ ^4!^r^ ^^^^^ uifum eft, fingulis diebus cum alui faburra,tum lotium

quoque ipfum,ut citra Momi notam,ita quantum res poftulat, _________^^pro cibi potus^ multitudine,euacuare. 0uodfiillioletu,huic Outefanis uri uero lotiumrefpondebat,probabant:Sinfecus,lotium quidemcierefcan quot;‘‘’J^”’‘’'*?^^ dice, apio, afparago, petrofelino,anifo, nepeta,origano,abfinthio, gras« mine, cardui radicc, trifolio, herba cincinnali ( quod «JliM/TDy Græci di^ cunt ) aqua elixis, ius cuius in potu cum uino fubinde miniftrabant. Hæc

40 quippe perlotiumfanguenquoque expurgant,quod præfentiffimum ha beturauxilium» Moliebanturueroalui deie(ftione,deuorandumexhiben Quibuidelete tes in fomnu iam uerfis refinæ terebinthinæ, inftar oliuæ. Si uero acrius ^iiomolicnd4-ualidius^ aluû fubduccre eft animus,exiguû radicis ponticfCuulgb Rha* b 5

-ocr page 52-

J

PAVEI AE G I N E T AE


18


Qu^Aluu^ri barbare appclfatu )mifcebi'mus ♦ CÔueniuntetiamaIuocmoni’endæ,oua ftum[oltMnt, forbiIta:BxoIeribus beta, malua,ius cochlearum, amp;nbsp;hæc aliquando fatis opis conférant♦ Validioresinhacre uires habent,mcrcurialis,inaqua cum falibus elixaSC efuidata,86 clixatiocius potui exhibita:Similiter ÔÔ fambuci folia, polypodq^ radicis duo denarq falfamêto infparfi, aut cum ptifana deglutiti. Eiufdem claffis eft ferum Iaâ:is,trium aut quatuor hemi narum menfura,cura fale 2lt; melle fumptum.Simili poteftate eft iufculum peruetufti gallinacei, tam per fe, quàm cum binis cnici denarqs accepta«. Aloën quoep à coena, quæ trium ciccrum magnitudinem æquet, identi* dem affumereexpedit, Saluberrimus itidemfucrit, epithymus cum uino i® poft frugalem cœnam epotus, Verum fi cui uehemêtiore cum euacuatio* ne fuccurrendum eft, ueris tempore circa auroram epithy mi drachmam ex oxymelite hauriat,

Declyftenbus, Cap, XLiiii.

^^ Abent natura uentres quidam adftriftiores, quorum præ de* bilitate ftomachus non luftinet medicamenta, quæ per os fum ^iptaaluudeqciunt : qs lauaminibus, quæ Græci nunc Khvlt;riixrx-» ^lÉÖlnunc xAvsw^if, Medicorufcholaclyfteres, èC infufa,nuncupant) fuccurrendum cenfeo ♦ Pituitam quidem quæ inteftino fixius inhæret,iu:« re caricarum, betarum, nitri, radicis cucumeris fylueftris, cum melle amp;nbsp;zo oleo uel chamæmelino ,uel anethino : Quod fiariditas haud mediocris moleftauerit, elixatio altheg,foenogræci,chamæmeli,adiedo oleo 8ó mei le haud ita multo, amp;nbsp;nonnunquam oleum per fe dimidiati acetabuli quan* titate,perinferna inaluum immiffum,idquod defiderabatur ad amuG Enmatiscum firn, ut dicitur, abfoluit, Neque tarnen id crebro fine iufto temporis in-temporiiinter terualloagendum,nenaturaqsperpetuo ufuaffueta,ultroneæ deiedio MÜouundMn fyf muneris, obliuifcatur«

De glandibus,quae uulgus mcdicorum fuppofitoria uocat. Cap, XLV,

Sus quoqp glandium Celebris admodum eft, oletuli excernen 5® di gratia,ac in his quoq? quibus etiadum clyftcris reliquig, uel quicquidiniedumeft,ueluti mordicus retinentur, Finguntur uero balani è fale aftb, melle amp;nbsp;nitro, thymus quoc^ non raro melli crudo, formadi glandinis gratia,inferitur, Formantur nonunquam amp;nbsp;è terebinthina refina, admixto nitro, amp;nbsp;modico aliquando cocco Gni-dio,Cæterumquoniamferè lancinatio indefemperconflatur, non citra adiedi portionis olei qs utendum, Porró dum pyrethrum,autpiperinfe-ritur,opitulantur dilfolutis, amp;nbsp;præ algore inflatis, Additur item fæpius amp;nbsp;centauriû, pici aut cerato implicitum, refolutioni uerendorS accomo-datiflimum præfidium:Pufibnibus uero ( quibus durior aluus dementer 40 mollienda eft) falis granu inditur ♦ Ex ficu deniq^adiedo nitrOjnÓnun^ glandes conformari pulcherrime poftunt«

Dc

-ocr page 53-

DE ARTE MEDEND I, LI ft» r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

De caput purgantibus apophlegmatifmis,de^ qs quae per nares euacuant,amp; de unguentis»

Caput XLVT.

Vmoresquidcm capitis per fputaSó fcreatus commodilïïme euacuantur» ld fi obiter modo facere fert animus, cofundimus lt;nbsp;lt;lt;\l ,..„.i piper maftichæj Siualidius uacuare ftudebimus, alias pyre* *; ■*''-^*» r-r .,. , Sttirum mandere,alias herbam pedicularem, ( quam Græci '^r'quot;quot;y’quot;« sxcpii/ixKyQicu/ nominant)præcipimus.Prætereautriufcporcitunicæ,quani *»quot;fc-«. 1 j;^^ vT-a.--cMiuiiulw cadem gens appellitat, commanducata radix, phiegma extras 10 here efFicaciter ualet » Capparis quoque radicis cortex, eundem humoi remeuocat.Retrimenta igiturferoia,rebus hactenus enumeratis cua^ . . * cuantur ♦ Sinapi uero cum oxymelite gargarizatum, aut defrutum in quo 4f*-^ff^ ^ Wt^f^ ^'^»^ firæum,origanum, uelhyflbpum elixatum fit, craffiorem pituitam excer^ mt Ipièuero fapæ finapicumoxymeliteconfundo ♦ Atfi à muco quo* que purgari cerebrum expetit, irritando per medicamenta quae acorem obtinent, quorum bene multa fternutationem cliciunt. Purgat itaque per nares anagalfidis, utriufqp orcitunicae,ac betæ cixmor,folioruin quo* que fylueftris cucumeris fuccus uel feorfim ip fus, uel cum decoAo uel ere more betarum naribus infufus. Verum fi crudi humores in thoracis,pul* 16 monis,capitis^ partes fefereceperint,fternutamentum quidem,neq^ uel tantillum opts conferre potuerit»

V nguentum oris huiufmodi confert*

lt; Sinapi cum betæ cremore dilutum, partibus palati, atque columellæ illitum,haud mediocri remedio eft. Idem per nares quoque purgandi facultatem obtinet. Euphorbio item naribus illito fubinde ufus fum, me* lanthiocp, quod cquidem interdum, pcracri aceto per diem maceratum, deinde pofteriore die cum aceto denuo dilutum, emollitu, Só eliquatum, naribus infundo ♦ Interdum uero melanthionolco ueteri liquefacio, at* que pari modo ufui adhibeo. Ad hunc ferè modum Archigenes quoque Archigents, 30 in obtur^tione narium melanthio ufus eft. Priori,quod aceto confiât,Cri lt;-nf0ï to felle fuffufis fuccurrebat»

Qiiae menfes trahant muliebres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* XLVii.

Væcunque, ut femel dicam, lotia proritant, eadem amp;nbsp;mulic* R bria impellere poITunti V erbi caufa, braffîcæ radicis elixatio, ^^in potu, perficæ radix, rutha, calta, ( Sic enim Romam j^va-cw. uocant) dictamon,fernen erucæ.Reperiuntur uero non* nulla qug uel appofitu modo, maxime fi ori locellorü admoueantur,men* fes promoueanc:cuiufmodi habetur rutha,cum melle illita,porri cremor» allq^ contriti fuccus, myrrhauino diluta,amp; leporis deniq^ coagulum»

Sudorifica medicamcnta,quæ à Græcis liO^at^K« appellantun Cap. xlviu.

Vdorem prouocantchamæmeli farina, oleo infperlà,fumma eu# ^^^te baud molliter modo, fed ualidc etiam perfricata : fefeli, pyre#

-ocr page 54-

PAVLI AEG INE TAE


20


thrum,canchry,anifum, pari modo oleoexcepta:ni'tru toftum haudqua« quamualde tenue cumoko:flos falls oleotemperatus:fuccus cyrenaicus, aquadilutus,amp;in perfridione corporis adhibitus, ciceris item quanti^« täte hauftus. Confimiliter amp;nbsp;nepeta,tum fi cum mulfo fumatur,tum fi fo« ris quoc^ corpus ex eo fricetur»

De acre. Gap» XLix.

Aluberrimus aër eft, qui ad unguê purus eft : cuiulmodi fue* j-fj-^qLæn-, nec^ ftagnorum, neqp paludum, neq? alicuius bara^* thri, peftiferam auram eructantis,exhalationes perturbant: Ediuerfo, qui latrina quapiam uaftu aliquod oppidum expur:* i o Acr pelUlens. gante inficitur,peftilens eft » Neq? etiam is qui nebulofus eft,frugi uideri poteft* Vitiofus item quilquis in ualle undiq^ cellis iugis inclufus,nullâ o* mnino fufcipit auram» Qiiicunfp ergo ad huncmodumaër infeCius eft, omni pariter ætati, omni temperamento, iuxta tantopere officit, quantos« pere inculpatus ille uniuerfos 8ë amoenat amp;nbsp;adiuuat.Sed qui in qualitate, ardoreinquam,algore,ficcitate8ó humiditatediuerfus amp;nbsp;inconftans eft, omnes fine difcrimine afficere neutiquam poteft, Temperatis nanque similes dmMt corporibus, aër temperatus,Intemperatisuero, qui contrary tempera^ labra laäucas mg^Q fuerit, utiliftimus eft»

Deaquis, Gap» L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io

HVæ fingularu ferè aquarucum uirtutes tumuitia fint,explos« rata Slt; ueluti in numerato habere conuenit, utpote quæ multi* plicem inprimis tantum no omnibus ufum, ad quâuis educatio nem fuggerunt» Latere itacp neminem debet, faluberrima effe A(iM[dlubergt; aquâ, que om nis plane tam guftu quam olfaduqualitatis expers eft : fed nmtf. utpotantiextemplo fuauiflïma,ita intuêtibus lympidiftïmauidetur»Qug uero per præcordia maturime defcendit,hac nullam potiorem aliam inue Aqudper» ftigare conuenit» Quæ uero præcordqs diutius immorabutur aquæ, uen niciofa. trem uexabunt, inflationes facient, amp;nbsp;pondcrofo onere graues erunt, o# mniudeterrimas conftituere oportebit:cæ fanè neep calefcuntocyus, ne* 50 que frigefcunt promptius:quin 8ë quæcuncp in ea elixantur, longa mora fgfirime tandem cocoquunt.Satius itacp fuerit experimento huiufee*

modi aquam difcernere» Qui uero notis quibufdam talem deprehendere Qüiamp;w notis ftuduerit, ex ijs quæ deinceps memorabimus faciat indicium » Enimuero bonitatm ui» quæ feptentrionê uerfus amp;nbsp;occafum labitur,ea ut ægre tranfmittitur, ita timg; dqult;e coftu difficilis amp;nbsp;cotumax eft, amp;1 calefit amp;C frigefcit lentius : cotra quæ ad ieprehendas. origin tg, pgr meatû quempiä fine tellurem defluit,leui^ momento ealefeie

06 refrigerat,dehacfummgbonitatis fpem concipias» Eaquoep frugi pu« tanda eft aqua,que eftiuo tepore frigidior,brumali uero calidior eft» Nee défunt qui aquæ bonitatê trutina explorant : ei fanè leuiores cæteris præ* 40 ferunt : Si id cum his quæ mox recenfuimus commune habet, probatur» Hæc quippe fbla, nifi 06 alqs fuleiatur, exaëtæ probitatis conieftura mi* fluuiaUsaqiM nime fatis»Cocleftis pr^terca aqua,tefte Hippocrate, nullopondérégra* uis.

-ocr page 55-

de ARTE MEDENDI, TIB» !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21 uîs,dulcore abundanti, lympiditate neutiquam uuîgari, tenukatc deniqj ccnfetur,eo quod à foleleuiffimum trahatur amp;nbsp;tenuiffimum» Idcp non ex alqs aquis modo, fed ex mari etiam, corporibus^ eolligitur : proinde èC - omniû ederrime putrefcit,quodèdiuerfisadmodum qualitanbusconfî ftat. Nemo uero citius putrefcibilem aquam deterrimam ede iudicet, aU PutrefeiOUs terationis quippe prochuitas uirtuti magis ^ uitio adferibenda eft. Qua* *Î^^‘ propter quæ inculpatæ aquf inditq s prædita facile putrefcit,faluberrima cenfenda elf » Atqui ubi iam alterari cœperit, fumentibus in potu, rauce dinis,tuffîs,moleftiæuocis,occafîonem præbet* Cæterumex pluuiali* 10 bus aquis æltiua amp;nbsp;tonitruofa, bonitate procellofæ præpollet. Glacialis Aquai^kde uero niualis'quc omniumuitiofidïma habetur,quodaquarum congela:* niue(^deß,u:nt done omnes tenuiffîmæ partes exprimuntur, Vtileautem fuerit limo* ûm,teterrimi^ odoris aquâ,uitiofa^ qualitate affeô:am,elixatione prius corrigere, amp;nbsp;lie tandem bibere ♦ Etuinum mifeentes, aquæ uitiaemenda mus : ftypantiquidemdulcius, cæteris uero acerbius ♦ Nonnullas porrô aquas, uerbi gratia Iimo{àm,falfuginofam, bituminofam, excolare expe* dit ♦ Valde uero gelidam poft alimenta, fed ne turn quidem ubertim in* gurgitandam iudico» Inueneruntnonnulli cibosacpotus,quibus aqua* rum uitqs occurrut» Nec défunt qui ciceris decorum offerunt, ud ipfum 20 met deuorant: ali) pedes gallinaceos (quas koujkccaic/Ixi Grædnominant) cumpifctculoquopiam elixato,pariteredunt* Confimiliter8( fœnicu* lum ♦ Quidam betam denique 8lt; cucurbitam fale conditas unacum uino diluto abfumunt»

Debalneis» Cap» le

Robo fane natationem frigidæ,quam '4-v}^oÂovo-l«ii Græci nun* cupant, atqui temere èC ordine nullo uiuendbus ut nihil con* a i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferre, ita qs modo qui ad amuffim uitam inftituunt, laboribus W,^a^item Sôalimentis loco ac tempore commodiflîmeutuntur,muï tum momenti adferre arbitror. Qui uero copiofiore egent refrigerio,eos 50 ucl induxidc nonnunquam natationi æftatis tempore fatis fuerit,iuuenes maxime,^ corpulentos, friftionibus^ prgcalfaftos.Sintautem nepp re* bus Venereis, neep alia quauis re defeffi oportet, nepp cruditate interim, nepp uomitione,uentrisq5 fluore,aut uigilrjs denique, exhaufti» Periculo* fum quippe Gmpliciter egclido lauacro uti : calidu autem ut optimum, ita amp;nbsp;tutiftimu fuerit :fol a tur enim laffitudinem, plenitates diftipat, calorcm inducit, placat,mollificat,flatus difcutit,etiamfl aldus radices egerint, fo* mnumaccerflt,ó( corpulentiam inducit. Eft uero utili ffimum cuipp, turn uiro,tum mulieri,tum puero,tumfeni,magiftratibus atque priuatis,

De thermis fua fponte prouenientibus. Cap. lil

4® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bfermaru naturalium,hoceft,quæultrofcaturiunt,quædani

ä ^^’^‘^ nitrofæ,quædâ falfugiiiofæ,quædâ alLiminofæ,quædani fulphureæ,aliææris,aliæferrideniq? naturamgmulant. Sunt item iionullc quæ ex earundc rerû mixtura coftant, idcirco in

-ocr page 56-

ax

PAVLÏ AEGINETAE


uniuerfum omnes quotquot per fe ukro thermæ emergunt, iiirtutc arefa* Tbftwx nt« efendi calfaciendi^ præditæ funt, frigidis^ achumidis naturis inprimis conducunt. Cæterû quæ nitri falis^ natura obtinêt, capiti, thoraci,deftil lationibus^ affe(ko,ftomacho humedlo, hydropicis,e morbo item pullu kntibus tumoribus,amp;^ quibus pituitamoleftaeft,c0ueniunt* Qucalumi AlMwinof«. ne codant,fanguinis excretionibus, uomiturienti ftomacho/oeminarum mordinatis locellorS purgationibus,^ qs quæ identidem abortiut,opitu Sulpburet. lantur» Quæ uero fulp buris uim poHident, neruos cmolliunt, calfaciunt, fatigationibus fubueniunt, domachu non modo effeeminant tantum, uelt; Bittiminoflt;e. rumetiamfubuertut.Sedbituminisnaturamimitantes,caputreplere,fen t* forqs^ fedibus officere folent:cal faciendi uero emoniendi^ uim obtinêt, Q«zlt;er'K, fi quis diutius in eis perennat. Atquæ æris confufionecoudant,os,tonbl ^ux^rmnatu» las,columenam,amp; oculos,miris modis adiuuant. Quæpoftremo ferri na ramiimtuntur j-^j-^pj^retinent,domacho,lieniep accommodatæ funt. Oportet autem aquam citra tumultü ingredi,quo fcilicet ipfius potentia pedetentim irre# pens,promptiusin diffolutum 00 laxatum corpus demergatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^ De uidus ratione fingulis anni temporibus utili.

Caput Liii.

^^f^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptimum fanè fuerit quæq; anni tempora obfèruantes, uidus rationempræferibere.Perhyemem quidemualentiusexerti* xo tari, amp;nbsp;plenioribus alimentis uti oportet,præcipue quando aëris tempedati Boreas imperat. Vbi uero audrina tempedas fuerit,pari quidê exercitationi,fcd cibo, potationiep ffugahori, indulgent dum.Etinuniuerfum,utmadido tempore ficciusomnino reddere cor« pus, ita 8êper frigidum tempus calidius, uefciuero turn carnibus, oleri« vw» nbsp;nbsp;bus^ calidis,atlt;p uinumbiberemeracius,expcdit. Primo autem uere ad# uentante,hic quidem uomitionibus, alius aluideielt;dionibus,euacuetur,. alius feckauena fanguinem detrahat, pro receptacuiufqp tumconfuetu# Acjïns, dine, turn animi quoque prompta uoluntate. Aedatis uero tempore tran quillitas expedit,laborutn itemabmentorumep diminutio,quæquidem 50 ex frigidiore genere funto : potatione quot^p uberiore uti,atqp omnia tan= A«fz0««iM. dem quæ refrigerium humiditatemep conciliant,adhibere conuenit.In au tumno exaêfiorem obferuationem ac cautelam circa uiêfus rationem res podulat,quoniam omnino inæqualis ac inordinatus ed, Sê morborum o# mne genus facilime parit. Summo etiam dudio nitendum ed, ne quid de# linquatur circa refrigerationes ♦ A Venere etia potu^egelidocauendu. Matutinum porrb frigus, meridianum^ pdum iuxtamanibus pedibus^ Ownes ^uaui dedmare atqj effugere etiam dudebimus. Pemorüquoep repletio uitan# fi^tuofi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da ed,molediam quippe non dturitate modo,fed quod xlt;«xo;tv^xj«,i/,hoc ed,

uitiofum fuccum,atcp flatus quoep infert. Optimi nanqp omnium fruduu 40 ficus ,ac uue,flatus excitant. Atqp nib ante alias cfcas accipiantur,alimenta corrumput.Prpalqs uero ferculis adumpti, neep inflant, nec^ corrupunt. Vbi frigidioriamredditaër, pro algoris ratione corpus calfaciendü ed, omnia^

-ocr page 57-

CE ARTE M E D Ë N D I, L Î B» t

Omnia^ pennde obrepente, atq? progreffa hyemc,peragcnda. Opcrae quoq^ precium fuerit, poft æqumodtium, autæquidiale, ( quam ïtrHiiiQ/ct^ Grgei uocant)euacuatione quapiam prædiftarum rerum corpus înanirc* ne quid fuperuacaneum per hyemem retentum,noxam inférât»

Vtdus ratio in négocie degentib us feruanda» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» Liiii»

1 Vifquis in negocio degit, aut fefe fuperiore uita excrcitare fo=* jlitus fuit, aut etiam dum exercitationibus uacat,diligenter ani# ^N maduertat,facile ne illiufmodi cofuetudinc fuftineat, itaquidê ^lutnec^ alrjs identidem morbis,necç anhelitus difficultatc,infc lo ftetur» Huiufmodi quippe corporis naturam, haudquaep in aliam confue tudinem alterare congruit»Necp in totumetiam eius,qui non nifi ex Ion* gis quandoep interuallis aduerfa ualetudine prematur » Sed fi perpetim quifpiam ualetudinarius uideatur, id^ fertur plenitati acceptum, per uni uerfam turn uiftus rationem,quantumuis falutarê,hunc feopum tibi prae* figas,utis uidclicet deinceps iugiter quandamhumorû (ymmetrian poG fideat: Sin humorum uitfjs, ut ei quamfaluberrimi cÔtingant fucci, remis uelis cÔtendendueft. Quodeune^ igitur corpus plethora quafi faburratu conipicitur, eos prius lotos, mox friftionibus uti, parumeg agitari opor* tet» Quicuncp autem hcc facere anticipaucrint,his noftro quidem cÔfilio, 20 hæceademaugere, tenuius^ aliprofuerit » Cæterum qui uitiofos humo* res cumularunc, neutiquâ uno fanationis fcopo curantur, eo quod multi# No» ««»lt; Wf* formes fint uitioforumhumorum fpecies.Quidam enim frigidiorem,pi# ^^filt;^^ß°^i^* tuitofioremcp, quidam calidiorem, felleum^ magis, nonnulli atræ bilis denique maiorem aceruû congerunt» Abftinendum itaqp cum à cibis turn potibus, quiaccruatum humorem infitaindoleatc^ natura gignerepofa funt, (^ibufuis porrb ex illis comune fuerit auxilium uentris deieftio»

VicQusiterfacientibusobferuandus» Cap» lv»

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incÔmoditatibus,atcp iniurps etiam, minus multb ue#

^^^iturobefus,maximequulentius iter feftinat » Per^ æftaté Ms præterea mollis quædâ fafeia ( T^vi« uocant Graeci ) fex aut fe# ptem digitorûlatitudine,necp minus ^ quinq; cubitoru pro# ceritate, finuofo quafi uolumine lumbos ad ilia uRp implicet atque inuo# luat.Pcdum quocp fubfidio uiatoribus plufculum fuerit: Vbi enim per de sdpioquid cliuedefeendendu eft,corpus inualidûacægrefefeiam cÔtinens,contiac op^ßratiter ftatuminis cuiufpiamnicefulcit,amp; fuftinet: Inaccliueuero fcandentes, ß^^^^^^^^-^ faciliorê corporis motum eius praefidio perfici liquidb conftat» Quocirca ab itinere dum iam ceffatur, amp;nbsp;inungere, amp;nbsp;exiguum quiddam alimenti æftiui promere, potionem^ moderata hoc tempore propinare,proficu5 fit» A prandio quoep priufquam denuo iter quis arripiat, ad tempus quie#

40 fcendü eft»Quod fi que nolentêuolentêres ipfa proficifciimpulerit.eu^ fitis aliqua premat,tenue polcntain aqua eu fale exiguo utilitcr bibat. Ac# ftus porrb folis^ ardores cauedi funt,neq? corpus etia nudü infolare,imb ne ab itinere exiccatu indurefcat,ftudiofius cooperire atq; uelarc couenit*

-ocr page 58-

PAVEI AEGINETAE


*4

Hoc quip pc pado amp;nbsp;labor minus afficiet, 8^ nullus mcmoratorum affes duurn hominem corripiet, Hyeme quidem frigida, ante arreptum iter, euacuatum, amp;nbsp;unftum, ciborum hyemalium partem bene magnam, pos tionis uero paululum,fumere,lafcia^ proceriore no lumbos modo, uern fpinâ quocß acpeftus,probe ac feite inuoluere, expedit, Vbi uero traquil litati quis fe dederit, fub eiufmodi^ refedione frigus fuerit intêfum, neep ungi tum,cibum'ueac potu,ncqp recreationequamuis aliam,capere præs ftat, fi quis eo loco permanere uoluerit. Ad hoc,poft diuturnam profes Ußitudoprx dionemjcæteros^ labores ualidiores,ctiam fi quis nihil defatigetur,refti ueniendd. nbsp;nbsp;nbsp;tui tarnen atep meden fatigatorum more non dubitet, quo fcilicet minore 1 o deinceps moleftia infeftetur,

QKtf grduem nawumodoa rtmarantj

Nauigantibus quæ uidus ratio conueniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l v 1. Omitionibus qug nauigantibus ufu frequenter ueniunt, initio quidem utægre, itainutiliterquoc^ refiftimus,fiquidem plu* ^1 rimuopisplerunqp ferre confueuerût. Oportet aût à uomitios ___________É ne neqj multû, necß fine diferimine quiduis alimenti offerte, fed lcnticulacruda,fiuecodta,cum exiguo pulegq adie(fto,uefci,Panis aût Parnsmui* nautfeus uino diluto atep perodoro bene maceratus efto : potatione por* idntiwm. j.^ modica, nempe uini aquofi, uel aceti mulfi, utantur, Cæterum lentes tantifper funt dixandæ,quoadomnino molliores reddantur, mox deins xo de in farinam terendæ,arefaciendæ, turn denies in uas aliquod teftaceum in eum ufum reponendæ» Quû nero plufculum temporis crebrac uomitio nes perièucrauerint, alimentis uehementer reprediuis utendu, exiguo^ potUsputa aceto mulfo^in quo thymus fit maceratus,fiue pulegium» Aqua item cum polline mixta, peraccomoda putatur. Quinuino quoeç odora* to aqueo,quod polentcflorcm adiedu habcat,uti utiliter pofiunt. Aduer fus porro nauigioru graueolentias, teterrimos^ odores, mala cydonia, autthymum, aut pulegium, odorari debent, Etquamminimum quidem fieri poteft,falum intueri oportet, donee affueuerit quis nauigqs tandem immorari»Dandapoftremo eft opera,utaqup,quæmifcent,lympidæ,ac 3^ mundæ fint,neqp grauem autfeedum odorem, nec^ falfedinê præferanu

Quomodo purgandi amp;nbsp;extenuandt obefi» nbsp;nbsp;nbsp;Cap, nbsp;nbsp;nbsp;l v 11.

^^^^ Vm fupraiuftu adeo modum craffum eft corpus, ac obefum, eliquandum fanè amp;C expurgandm cenfeo ♦ Calidiore autê tem peramento,corpus ipfum maciIentius,graciIius^Cceu demon , „^Siftratueft^redditur, Hocigitur obefis,quo admediocritatem reducantur, inducemus, Neq? te fugere, intellexifti enim, poteft, quod exercitia ualida, nutricatus extenuans, medicamenta item quæ extenuan di uirtutem habent, animi^ folicitudines,corporis temperamentum mul to ficcius,atcp ob id quidem corpus quoq? gracilius,reddüt, Tenuis itaq^ 40 uiftus ratio uel cæco etiam perfpicua eft. Medicamenta uero ad hunc fco Uiediamünii pum efficacififima habentur, ruthæ lemen, præcipue iylueftris, una cum «!tfHH(lt;fj(M. acinis,malum teræ, quam Græci dzissAo^ÏK^/ s^oy^ÿÂÜu, id eft, ariftolochiam rotundam

-ocr page 59-

de arte MEDEND I, DIB* 1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25

rotundam dicunt,tenue centauriujgentiana ,polium, 80 quæcuntç acrius impelluntlotium: Exempli gratia,pecrofelinon : horum nempe fmgula cum feorfim per fe,turn adiedhis una etiam alq s ,abunde humores ut exte# nuant, ita quoque exhauriunt amp;nbsp;euacuant ♦ Porro aduftarum quocp ui-perarum Tales efficacem attenuandi uirtutem poflident» Theriaca pariter be diftrahendi 00 attenuandi potentia regnat ♦ Inundum item oleum, in quo cucumeris agreftis radix elixata Gt. Necnon 06 akheæ,gentianæ,pa nacis,ôiL mali crratici,id eft,ariftolochiæ,radices. Ädqce ( fi uidetur) po^ lium,acqj centaurium. Oportet aûtalimentû non ftatim à balneis exhibe# îo re,uerûutdormiantàlauacropnufquâ cibûcapiant,mandare.Satins aut fuerit, fi aqua lauacri ex rebus diffipandi facultatem habentibus conftite ht, præièrtim ubi ultro emergentis copiam habere poflumus, cuiufmo# diMytilengdaturcernere:Sinminus,falis flos aque marinæconfunden# Tfcerwlt;c wj* duseft. Ad hoc uinum tenue atqjeandens bibendumeft.Prætereafri# etio ficca ( |gt;^§^^ÿië^x græce appellaca) quæ panno craffîore,citra lotionem bC abfqp illinitione confîcitur,impendio fans extenuare poteft. Cibi quo# que minus, quàmexercitationis ratiopoftulet,offerre. Permultum uero diucp foliexponereeufarcos,hoceft, corpulentos fine carnofos,cxpedit: quibus neep uel tantillû mifcere,nelt;p alimenta nifi femel duntaxat,offerre

20 prcftat,Fridionequidemafperiore,nitrouidelicet 80 fàlibus,corpus per fricccur: Multumetenimnith,inlauacrisnonuulgarem extenuandiuim NiïrHM. obcinet,breui^ temporis progreftuaduberius alimentu, Græci wT^o^iicu/ uocant.ceu calearibus quibuCdâ corpus irritât. Tenuius ad hæc præterea corpus macilentius^ reddit, medicamentum quod piperis ac petrofclini duplum,afari uero amp;nbsp;anifi dimidiu continet,id quod cum lotium turn alui quoep excrctionem pulchrepromouet.

QuÏnam macilenti educandi fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. l v 111.

I autem macie confedos ac graciles admodum reficere ftude# ^^S^^Mbimus,uino uti(^ craflro,dapibus craffioris fucci,exercitationi 5° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lentis,fridione^ mediocri, bC utfimplicitcrdicam, omni

bus, quæ cum proximo capite enumeratis ex diametro pu# gnant,reftaurandi amp;nbsp;uindicandi funt.Profuerit autem plurimu ijs,triuni aut quatuor dierum picatio. Si quis fobrius lauetur,ante^lauacrumin# tret, multûpræfidfj tulerit eatenus fricari,quatenus corpus ruborê quen# dam contradu prgferat.Deinde dura quidem non tarnen multa fridione cutim ftipantes,denfam atcp adeo folidiorem efficimus. Prpterea qui iam decolorati redduntur,quicp tabefcünt,amp; alimenta non fentiunt,qs furo# rem feruidaep animi quædam irritamenta inducere confetti

Quornodopartibusattenuansmedendum. Cap. Lix.

Acies quæ membris quibufdam accidit, magna ex parte uel ob diutinam ipforum defidia atque ofcitationem, uel propter perfradiuum deligationis modum,oritur.Quocircarobora# re partium potentias, couellere^ fanguinis plurimüjc6uenit.

-ocr page 60-

2.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,PAVLIAEG1NETAE

FriAionibus præterea moderans,concinnis^ motfonibus, atq? afpergi* ne aquæ temperate admodum caHdæ,utendû. Hæc uero tantifper faden da,donee affediæ particuïæ ruborem turn or ein q contrahant,et priufquä remittantur,defiftendum eft^Operæprecium uero fuerît partem,quo do cuimus modo,pi'ce illi'nire, quam quu gelidiorem fcnlens, findone ac ca* lonfico quopiam medicamine confricare, Ipfe quidem tapfia nonnun^, alias ex inelle,alias cum cerato ulus fum»

Oprimætemperaturæinditia, Cap, LX. HPtimi temperament! homo eft, ubicorpus ab omnibus extre* mis ad unguem pari diftat fpacio:uerbi caufa, maciei,obeli ta# * ® tis,mollitici, duritiei,ardoris,algoris, humiditatis et ficcitaris, ___accp uno uerbo, quum non natura lia modô,uerum amp;nbsp;animalia munia adeo exacte, ut ne Momus quidem illam carpendi caufam habeat, obierit:ad amuftim quocp mediü hifpidi,glabriq?,atri item colons amp;nbsp;can didi,obtinuerit. Capillos præterea puer quidem rubicundiores ^ nigrio res,adolefcens uero contrario plane modo habeat,

Qiiæ fint malæ temp era tor û corporum notac. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, LXI,

Væcunc^ corpora temperate fun tcalidiora, ut dentes citius edunt,itaquoc]p ad augmenta celerius maturat,palpantibus^ calidioracernütur,Pinguetudinis quolt;^ minus poffident. Co zo lore autem rubro,atro capillitioanediocriter hirfuta,8ó amplis admodum uenisexiftunt, Quodfi quis pinguiscrairus^iuxtàfuerit,ac uenas hmul latas habere uideatur, is confuetudine potius quam natura pinguetudinem accerht,

Frigidioris temperaturac figna,

Frigidioris uero temperament!’ notæ funt, qua gelidum palpantibus.' glabru^ acpingue corpus apparet. Color iftiufmodi unacum pilis quo* que rufior eft.Et fi frigiditas plurima exceflerit,colorem liuidum ac plum beum præferunt,ar(ftiores^ oculis contemplantur uenæ. Ad hæc,graci* lis fi fueriteius temperaturæ quis, neutiquam fanèneceffario, fedconfue* 50 tudine talis eualit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siccæ temperaturæ figna,

Cæterum aridum temperamenta turn durius, turn amp;nbsp;macilentius fern per medio temperamento,óó fubhirtû, quandoquidé à ficca temperic in* feparabilis omnino durities eft, Porro gracilitas no congenitas modo co mitatur temperaturas,fed afcititias etiam, quæ ex longa côfuetudine pro ueniunt,fcquitur. Argumentum uero duritiei ariditatis^ fuerit, fi corpus ægre moueatur, amp;nbsp;liccum interim ac fqualidum, ex illis quæ funt arefa* ciendi uirtute prædita, redditur*

Humidæ temperaturæ figna,

Humidum quidem in reliquisferè omnibus bono temperamento re* 40 fpondet, uerum molliore amp;nbsp;carnohore corporis mole eft, à qua neep mol lities neep craflitudo feparari facile poteft, propterea quod nÓ cognatam • ac infitam folum fequitur temperaturam, fed quod ex diutina quadam co.

fuetudine

-ocr page 61-

de ARTE MEDEND I, DIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27 (ûetudinecôftîtuta, fubftanti'am habeat. Peculiare uero maditatis inditiu cft, onerari ab humidioribus corpus.

Calidæ 6C ficcæ temperaturae figna»

Quibus calidum atq? ficcum fuerit temperamentum, ff extreme denfo achifpido funt corpore : capitis^ cefanes rjs in tencra ftatim ætate facile in capite ortum habet, quam atram quoq? amp;nbsp;multam illico in lucem editi nancifcuntur : Progrefiu uero temporis caluities atqj glabreta comitant, amp;nbsp;uenas latiores adipifcunt, arterig pariter amp;nbsp;amplæ funt, Sc uehemêtio re idlu percutiunt,uniuerfum^ fimul corpus ualidius,folidius,atlt;5 firmu, 10 lacertofum item Só macilentum confpicitur. Cutimuerocumduriorem, turn atriorem obtinent»

Frigidæ 0lt;^ humidx temperaturae ligna.

Quum uero egelidü ac humidn temperamentum fuerit, thorax cum re liquo corpore anguftus,acglabereft:cutis tener? enis,candidacy: capik litio fubrufo, præcipue per fuæ ætatis iuuentute' neq; in fenecra calues» fcunt,necp glabricitant. Sunt prætereahuius te.nperaturæadebformM dolofi,utuelmufcas præteruolitantes expauefcant, Sc trepident:fegnes, obfcuris uenis,craffî, pingues,cruribus aclacertis imbeciliibus,inuaiidis atq? incompofitis,amp; lingua plerunqj titubante funt. Quod fi modum ma 20 dor frigiditascp permultum exceflerinc, color hominis unà cum capillis ruhens critzamp;l fîlonge latecp plus æquoIntendantur,luridus,.

Calidæ amp;nbsp;humidæ temperaturæ ligna.

Calidumad hæchumidum^ temperamentû,8^ mollius eft, amp;2carne magis abundat,^ optimû amp;nbsp;inculpatum.Si enim uehementer augeatur, promptius his quæ ex putrefaeffione proficifeuntur ægntudinibus,corri pitur: Sin humidius paulb quidem,lèdmultb calidius temperamentû fit, molliores lanèutcuncp tales benetemperatis, 00 corpulentiores,nÔucro paulb hifpidiores euadunt. qui amp;nbsp;multo tangentibus calidiores apparêt» Frigidæ Sd ficcæ temperaturæ ligna.

50 nbsp;nbsp;Quod fi frigidum unàcum ficcitateexactaquadam paritateintendat, natura durius,ô^ gracilius habentcorpus, candidum item 80 parummu* fculofum, imbccillû quoq5 ac depile, tactu uero frigidum uidebitur: pin* guedo pariter (etiamfi tenuia fihtciufmodi corpora )inter carnes hinein* de intercalata cernit : capillitii uero color,frigiditatis modulo proportie* niep amulTatim^ut ita dicâ,refpondet. Quin quod ad animi mores Ipeclat, pufillanimes ,meticulofi,mœltitia quodâmodo femper perculfi,eiufmodi tempcraturghommes funt:atqt ut uno uerbo perftringa, in temperamen torucomugatione femper uincentis qualitatis notædominabuntur.

De figuratione capitis. Cap. LXil.

Xiguum herclecaput, uitiolàm cerebri fupellcctilis conftitu* Il^^^tionem copofituram^ peculiariter fignificat : ncqi tame ob id fngens,ncceflarib bonæ cerebri conltrudtionis nota habetur. Nam fi propter infitæ poteftacis robur multam ac optima ma

-ocr page 62-

28 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V 11 AE G Ï N E T AE

Notifi/igMM ca(gt;Uif bona.

Hotter xij{ quadcapitc oriuntur-

efto^xi

ten'am fingehtis euenjat,bonS utiq? inditium : Sin uero propter materfas duntaxat copiam,certe malum, Proinde diftinguenda funt hgc, forma fd licet capitis,amp; qs quae inde originem ducut ♦ Ex forma quidcm,fi dccens omnino atcp concinnaeft.nun^ profedo mala hæc nota cenfenda. Ex qs uero quæ ab ipfo capite nafeutur^î feite difpofita funt,amp;^ quiequid neruo» fum eil,copiofa nutritione bene coaluit,firmitatê^ obtinuit, lynceo,ut ita dicam,perfpicatiores infuntoculi. Acuta uero amp;nbsp;pyramidis infrar faifi giatacapita,quæ cpólM grfce dicunt,déficiente feruant in fronte fiue occi^ pite eminentia,uel fupra ^ conueniat audam, Quemadmodum itacp ca^ pitis cum magnitudo turn paruitas, fic hæ quoep tam diftortæ reprehen* » o duntur figuræ : quanquam nonnunc^ rarenter tarnen nÔnullæ ceu bonæ cômendentur, ubi fingens fcilicet potentia robuftior extiterit,

Quæfint temperament! cerebriinditia. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, LXin.

Edioens temperameti cerebru, animalium fundionti, retrimen* torum^ mediocritate continet,minime^ gentium à fingulis quæ foris occurfant,offen dit. Signa uero caliditatis cerebri hge funt:

N otæ calidi cerebri,

Capitis quidem capillamentS per infantiam fobrufum habent, in puc rili uero ætate fubflauum,in adoldcentia deniep redditur flauum, idep me dium omnino inter ad unguem crilpum amp;S redumae fimplex fpedatur, zo nelt;f prodiuiter calui fiunt,Si calidius eo quod pari fpacio ab utrocy extrc morum abeft,fuerit,cûdaquæ caput ambiuntcalidiora amp;nbsp;rufiora uiden* tur, 80 oculorum uenæ uifum non effugiunt, coma capitis mox in lucem editis promicat, Et quum plurimu in caliditate à medioeri temperament to recefferint, nigra, fortis,atcp crifpa, Quum uero no multum, principio quidem fubflaua, mox deinde nigricat, progredientibus uero ætatibus caluitium facile admittunt. Rctrimentaeiufmodi paucula habent, quum inculpatam acintegram habuerint fanitatem, Implcntur atep aggrauant corü capita calorificis cum efculentis,tum poculentis, turn odoribus, att^ qsquæforinlccusincidunt, Breucs autemfomni,minime^ profundi, id 50 genus temperamentis fufficiunt,

Notæ gelidi cerebri,

Qui frigidius tp par fit cerebrû habent, huiufmodi inditijs deprehen* dunt:Rcdudantiæ bene multg per proprias effluxioncs priuos^ meatus defluutîcælarics reda,rubicunda, ftabilis^deui præterea momento à ge lidis caufis offendunt, Kmi^^ofs em,id eft,deftillationibus,8ó x()fv^(«f5quod eft grauedine,fine ïteruallo corripiunt;luminu uenp inuifibiles,oculis no ufurpätur: ad h ge fomno, nc dicâ fopori, quodâmodo dediti cofpiciunu

Sicci cerebri figna.

Aridioris uero cerebri notæ cenfentur : Nulla meatuum redundantia, 4^ fenfuufumma 8ó exadacófummatio.perfpicacitas^. Ad uigilias prÓpti funt eiufmodi : robuftiffimos ftatim atep in lucê editi funt capillos ,crifpio rcs^ interim,producunt,uerum breui tempore caluere incipiunt,

Humidi

-ocr page 63-

DE ARTS WED EN DI, DIB» b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Humidi cerebri inditia.

Humidioris uero cerebri inditia funtjcapillamentum planum,ncq^ un cjuam calui fiunt, fenfus autcaliginofi ac turbulenti, fuperfluitatum abun* dantia,fomni multi atcß profundi. Et hæc de fimplieibus diftemperamen tis cerebri» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Signa calidtficci^ cerebri.

Quibus uero cerebrum calidum amp;nbsp;aridum fuerit,excrementis uacant, coniug'it^ ^‘ fenfibus régnantuigent^,plurimum uigilant, amp;nbsp;celerrimecaluitium ad« mittut: amp;nbsp;prima quidem capilloru origo ocyffima, ac plurimo abundans alimento,nigricantcapilli, amp;nbsp;caliditangentibus caput apparent, amp;nbsp;funt gt;0 ufep adfummiincrementi(Græci «Kfi/w appellant)ætatemrubicundi.

Calidi £C humidi cerebri inditia.

Sed ubi caliditati mador quoque acceflerit, pauculum^ modo utraeç à furnmis finibus gqualiter diftans mediS fuperant,qs cum uenuftus color, turn amp;nbsp;calor,et prominentes in luminibus uenæ apparêt,fuperfluitatû co pia modice décoda, capillitiûredû, uergens ad flauum, quo quidê haud prompte deftituuntur. Rebus calfacientibus Sc humedantibus eiufmo« Q«»‘ilt;«^lt;”n* di capita facile repkntur, 86 grauedine citius infeftantur. Quodfiuehe« mentior calorhumiditasq^ creueritohis caput fit omne ferè genus ggritu« «retro, dinibus obnoxium, 86 retrimentis abundans,multocp celerrimeacalorifi 20 cis humedantibuscplædicôfueuic:necp diutileuigilarepoffunt: cumaût fomnus fubrepferit,imaginationib.perfomniaobruunt : fpecies oculoru caliginofa ac turbulcta, ac ne fenfus quidê ad unguê abfoluti uitio carenc.

Frigidi £6 ficci cerebri figna.

Gelidum uero panter 86 ficcum cerebri temperaments, frigidu quoep 86 minime coloratum caput efficiünt : oculoru uero uenas latentes 8^ ob« fcuras obtinent, 86 à eau fis frigidis prompte offenduntur, eius^ rei gras tiainæquali fanitatc fruuntur : fenfus periuuentutem quidem ad amuifim exados 86 inculpatos polfident, ied progrediente ætate mature tabe« fcunt,marcefcunt^, atep ( ut uno uerbo eloquar ) oeyus eelerrimam circa 50 caput fenedutem minätur.Porro in lucem editi,capillos uix tandem male coalitos fiuenutritos,atcp etiamrufos producunt.

Signa cerebrifrigidi £6 humidi.

Hudum poftremo cgelidum^ cerebri temperamentum bis fignis de* prehenditur î Veternofa pariter 86 fbmnolentia hominem tentât : fenfus quoqj hebetes minime^ uigentes,atcp excrementis redundantes reddit: algor tales facile moleftat : plenitate caput temereafficit: deftillationibus grauedinibusep prompte tentantur huiufmodi temperaturæ, neep tarnen hi caluitiei admodum obnoxfj funt.

Qua; uentriculi temperaturæ inditia. Cap. LX1111.

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Signa ficci uentriculi.

S^^^Entriculi natura quidem ficcioris notæ funt, fi quis mature fiti W^^tquidem uehementiore prematur: fedexiguis tame potionibus ^^^ledat,aplurimis quippe grauedine 86 fluduationibus afficiunt,

C 3

-ocr page 64-

50

AE G IN E T Afi

quum fupcrflui'tct id quod abundat:ad hfc,cibarqs plerun^ andionbu* capiuntur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Humidi uentriculi figna*

Humidioris aut indicia funt,quu necp fiticulofi fiunt,amp;humore Riper* abundantem facile tolerant, amp;nbsp;eduirjs oblecffantur humidioribus.

Signa calidi uentricuK

Calidior prgterea natura uentriculus,cxa0;ius quidemcocoquendi^ appetendi functionem ab fol nit, præcipue fi dura amp;nbsp;codlu difficiliora in« gerat:delelt;ffatur pluribus turn cibis tumpotibus,nec^ quicquam gelidis, fi moderatus ipforu fuerit ufusjgduntur.

Frigidi uentriculi inditia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^

Frigidiorueronatura uêcriculus, utappetendiquidêuirtuteuiget, ita coquendi munere ffiget,maxime fi qs quæ fuapte naturadilïïcultercófi« ciunf,amp; frigidis alimentis,oneret:procliueenimin ipfoacefcunt. Amat uero gelida,fed facile ab eorundem immodico ufu offenditur. Prauf uero temperaturp,qug morbi ratione uentriculS occupant,hoe à cognatis difli dent, quo nia cötraria,necp uero fimilia affedf ât,quemadmodû naturales» Quocirca fi uentriculus decoquendo probe fua exequitur munia, J^xfo^r, quod eft temperatus,dicitur:finfecus, t/îvcTKfft'amp;s-,quod maletemperatus fo nat, eft. Quod fi fumofas rueffationes edit,atcp uaporofas etiam exhalat, immodicus igneus^efteiuscalorîSin acidas, plané econtrario, nempe 2d frigidus. At qui cibaria cocodioni refiftentia confumunt, iuftum caloris modum excedunt: Qui imbecillo funt calore, hos minime conficiunt, fed pifees facilime cÔcoquunt ♦ Confideratione uero quadam obferuandum, propter humoremne aliunde admeantêfym puma fiat. Phlegmaticinan« queacidum,biliofi nidorofum, uirofum, aut alias quafpiam qualitates ab« furdas, aliénas^ rudant:utrofqp autemnaufeainfeftat. Atqui ubi fané fi« nuofum crenofum^ uentriculi loculamentû uitiofi humores infartientes, fuperfluxcrint,uomitu eqciuntur:uerum in tunicis hoftioli uentris coten« ti humores,inani nequic^ ad uomitiones naufea ucllicant.

De intempera tuns cum tient rie ulo coniugatiSjatiç adeô de inditijspulmonis. Cap. lxv.

50

On uentriculus modo fiticulofos, amp;S ab omni plané fiti uacuos Il reddit, amp;nbsp;frigidi calidi fie potus appetences, fed eaquoqjui« 1 fcera qug in chorace func, uerbi caufa, cor amp;nbsp;pulmo, acep adeo j^i|!ipfum quoep hepar,ficibûdos efficic:amp;quûpocauerinc,nÔ pro tinus leuantur fici,ÔC pocius quû frigidû hauferinc, tp quû calidum nimis, corû copefeicur ficis. RefrigeraC aûc eofdem 80 gelidiaèris infpiracio,qu5 ne cancillû quidem folacfj eis adferac, qui uentriculi ratione funt fitibundi» Pulmonis frigidi inditia.

Ita amp;nbsp;hi qui contrario modo, uel ex diametro,utdicitur,fèfe habere ui« 4® dcntur,abegelido infpiratu fènfu perceptibilemomnino fentiuntaffe« dum : amp;nbsp;hoc quidem fummumac maximum efto frigidi pulmonis indi« tium, Quin amp;: pituitæ excrementa cum fcreatu amp;nbsp;tuflï expuunt.

-ocr page 65-

DE ARTE MEDENDT, tlB^ Ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5»

Signa pulmonis aridû

Cæteru quemadmodû pulmonu ficcitates ab omnibus rctrimetis, at^ que adeô pituita funt uacup,ita Sc humidi excremêtis maxime abondant: uocem reddunt raucam : Superfluitates enim talibus identidem interci* dune, præcipuequûuehementius autacutius uerbafacerc contenderint*.

Quibus nam cordis temperaturae notis deprehendantur» Cap» LXVU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Signa cordis calidû

a^^Ordisquidem feruentioris noeæ cenfentur, amplitudo refpi* simphdstem^ rationisjpercuiTus feu pulfus euuelocitas turn frequetia^quan’ 4'j’’2u^* dolt;^ audaciaA^furiofatemeritas, thorax hifpidus,etpedore tenus comprimis,amp;eaquæcuncp funt hypochondrijs partes proximiores♦ Magna uero ex parte, 06 uniuerfum ferè corpus calidu, ca* Ïidi cordis temperatura reddit, nifi iecur uehementius obfticeric.Prfterca ingens thoracis capacitas,grandis^ latitudo,ceu caliditatis indicium no* tatur,niiî 00 hic quoçp magnopere cerebrum renitatur,

Notæ cordis frigidi.

In frigidiorc uero corde pereuffus temperatis minores cxiflunt: meti* culofo natura funt genio præditi,eiufmodi temperaturæ cor fortiti,amp; pu fillanimes, fine audacia, maxime finudumpilishabuerintpedlus»

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cordis ficeiinditia»

Corficcius duriores reddit pulfus,amp;iram minus quidemprocliuem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

promptam^,fedferôcem,amp;quæ non facile placari queat,atcp magna ex parte totum fîmul corpus ficcius, nifi hepar cum uicinis parcibus renitau ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Notæ cordis humidû

' Humidius cor arguunt pereuffus molles, mores ad iram quidem pro* cliuiores,fedocyus pacabiles, atep uniuerfum corpus humidius,fihepar nonrefiffat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Signa cordis calidiÔ^ficci»

Calidum amp;nbsp;aridum cordis temperamentum indicatur è percuffu cum Copofittecort duro,tum magno,tum ueloci ,tum deniep denfo:Icem refpirationibus ma ^” tempérât»» '50 gnis,pcrnicibus,amp;crebris:etfuntomneseiufmodipecrorepariter amp;hy pochondrio hirfutifïïmo : extern ad fundfioncs expediti, animofi feu ira* cundi, impudentes,moribus tyrannicis : atqt ut funt qiudem ad furorem admodurn proni,ita facile pacari nequeunt.

Notæ cordis calidi SC humidi,

Quod fi calor SC humiditas iuxta excefferint,minus quidém prædidlis funt hifpidi,uerumad muniaquæcp promptiffimi: animo minime qui: dem fero,fed ad iram duntaxat prono:percuffus magni,molles, ueloces, atqj frequences, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Notæ cordis humidi SC frigidi,

Si cum humiditate frigus uicerit, pereuffus quidem molles, moribus '40 uero pufillanimes,fedtimidi8cdefidcs exiftunt:tales glabrofuntpeCto re;Slt; ut nunep infaniunt,ita minime ad iram facile commouentur*

Notæ cordis frigidi SC aridi,

Cor deniep gelidu Sc aridu pereuffus quidc duriores reddit ac parues 5

-ocr page 66-

PAVt.1 AEGINETAE


Ji

Ei uero pfg omnibus ab ira font alieniflîmi,fed femel percitijram mordis eus retincnt:maximc uero omnium peétus habent pilis nudiflimum» leçons température indiua. Cap, lxxvii.

Signa calidi iocinoris,

I Ecoris calidi notg font,amplitudo uenarû,flaua bilis a^ndan 3 tior:tempore deinde ftatus,fommi^ incrementi, ( lt;xK(tàjù Græ Ici nommant) Cmguinc habent tales calidiorem, amp;Sob hoc uni ^?^^uerfo etiâmifi cor ipfum reclamet, corpore,uentre, ilrjs, præ* cordrjs'ue,hirfoti Ipedantur,

Note iocinoris frigidi, Frigidioris uero iocinoris inditiafont, uenarum anguftia,pituite abun dantia,fanguis geh'dus,attç totius quoeß corporis habitudo frigidior,nifî cor nÔnihil calons per corpus diffundat, Venter amp;nbsp;ilia glabra»

Sicci iocinoris note.

Siccioris notg font,languis cumcrafli'or,tum 86 minime abundans,uc næaridæ,atc^ duræ,uniuerfos^ corporis habitus aridior, Iocinoris humidi note,

Humidioris uero hepatis inditia font, fanguis copiofus 86 liquidus, uc næ molliores,pariter 86 uniuerfom corpus,præter^ ubi cor obftiterit, Calidi 26aridi hepatis ligna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xo compofiuin» nbsp;nbsp;Calidi fimul et aridi hepatis ligna font,ilia hirfutifTima,fanguis craffior trnperäntu ^ minus abundans,amari fellis coplurimu, atlt;^ per uigoris ætatem atri, ep^tisnot^, y^j^j^j.quot; latitudo 86 duritia,pari modo corpus fimul uniuerfom 86 calidum 86 aridum:quoniâcalor a corde proueniens,frigiditati qug ab hepate pro ficifcitur,facile dominât, quemadmodu 86 caliditas à frigiditate uincitur,. Frigiditatem uero nequit cor humidius ad contrariam natura traducere. Ad hæc liquida côltat,quod ubi in unum utriufqj principe temperamen ta confluxerint, ad unguem omnino corpus fecundum illas afficictur, Calidi 56 humidi iccoris note.

Verumcalidum 86 humidû iecur.minus quidem hirfutum redditpr^^ 5® cordium Q^exf^eQ^up dictum ) quam calidum 86 aridum, fed plufculû fan* guinis, uenas amplas, habitudinem humidam ac calidam parit, nifi cor uehementer refiftat : Si uero permultus fopra iuftum naturg modum fuc* rit utriufep qualitatis excelfus, hoc paélo aftec^tt, in morbos qui ex putre* dine,uitiofis^ fuccis proueniunt,procliuiterprolabuntur ♦ Idep longema gis,fi plurimum hutniditas, calidum uero paululum,augeatur .Vitiofis præterea humoribus corripiuntun

Humidi 56 frigidi iecoris ligna,

Humidius hepar ac frigidius pilis nudum habet præcordium,lângui* nem reddit pituitofiorem, uenas arÄas, uniuerfomtp corpus confimiliter 40 infeftat,nifi à corde in contrariam partem traducatur, Frigidi 56 ficci hepatis ligna,

Frigidum uero 86 aridum iecur paru fanguinis, uenas ^ anguftas red* dit.

-ocr page 67-

^ DE ARTE M E D E N D I, 11 C; I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55 -dkjCÓrpiis frigidius,præcordiû glabrû,mfi in hacre quoq^ cor impcret ♦ De nods temperaturæteftiixm^ Cap. LXviii.

Caltdæ,fngidæjhumidæ,amp; aridæ température teftium inditia.

^PT^ Alidum fanèteftiutemperamentu procli'uc fertur ad libidine, 86marineftopifex,etfœcundû : génitales partes protinus obs» 5 fepitpilis, amp;nbsp;circuiacentes quoeç locos cÔtingit. Frigidius ue* ro contraria efficit. HumidS, femine enm multo, turn humido abundat. Aridû nero paru quidc feminis genitalis,fed craiTum generat*

Calidæ amp;nbsp;aride temperature teftium note.

10 nbsp;nbsp;Calidum amp;nbsp;aridum tefticuloru temperamentu fernen modice craiTum producit, 8^ fœcudiffîmû eft,amp; eelerrime ad cogrelTum mox à principio ftimulatanimans. Proinde ocylfimeeiufmodi temperaturæ homines ge^« nitalibus uiciniseg partibus hifpidireddunt, fuperneumbilicó tenus, m^ ferne uero ad media ufep foemora, petulei, uehemêti^ impetu prolabunc 8d irruutin Venerem,fed continuo fatiant:at fi cogant,iaó:uramfaciunt» Signa calidi £lt; humidi tefticuloru temperamenri.

Quod fi humiditas calori adglutinef,hifpidi quidê illiufmodi funt, ge* nitali^ magis abundantfemine,necç fanè in libidinê proniores alrjs, led minore detrimêtoVeneri præter modû indulgêt.Si uero utraq^ hgc,cali* 20 dum 8^ hudû,modû uehementer exceirerint,haud finedetrimêtoàVene reis abftinent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frigidi SC humidi tefticuloru temperamenti note.

Si præterea tefticuli frigidæ ac humidæ temperaturæ lucrint,uicinæ unditç partes glabrefcût, amp;nbsp;ferius futuere incipiunt,ne(^ procliues in li* bidinem irruunt: Aqueum 8^ tenue fernen habent,ineffîcax atep infœcun dum,muliebris modo fexus procreatiuum.

Frigidæ Ôificcæ teftium temperaturæ notæ.

Aridu denies 8ôegelidû teftium temperamentS per cætcra quidê ante diêtæ ad amulfim refpôdet:fed cratîîus,8f omnino paucû eiufmodi têpe* • raturæ fernen genitale exiftit. nbsp;nbsp;nbsp;Deomiftis. Cap. lxix.

Væuis noftri corporis particule priuato quopiam cum tempe ^^j^ramento,tum effeetu præditc funt, ueru de omnium in prüfen ^^^^tianotis dilfercre noneftoperæpreciû, quuminfinitæpropé

__^^^^ modumfmt, 8^ rem nobis omnê compendio perftringere fit Epitomentra propolîtû : fuper his-modo différentes quæ unà maxime uniuerfum quoî ‘^^Acgineitt. que corpus afticiunt. De cæteris per earundê methodu ratiocinandû du* ctmus,non ab excrementis modo,uerumexreliquis etiamtum fundtionia bus,tumfymptûumatis,ipfarûtemperamentaindagantes .Tempusigit, ne dicam, res ipfa poflulat,utad ea,quæ incÔmodas totius corporis tem* pcraturasemendarepoffunt,reliquamorationis partem côuertemus.

Qui calidæ corporis diftemperantiæcorrigipoffint. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXX.

Vando igit in calidis intéperaturis flaua bills plus iufto abundat, ^^'^^ P^’’ inferna fubit, nee quieep negotij faceffere neep fatagc

E i^re liquidó côftat;Cû uero fefeadfuperiorê uêtriculürecipit,poil:

-ocr page 68-

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ PAVLIAEGINETAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

exeratïum,antc cibum,epotaaquajuomiti'one euacuandum eft. Ad hæc» magna cum utilitate taks exercentur, no quidem dtata exerdtadone aut ualida, fed defide, amp;nbsp;blandiore. Sunt qui dum uehementer calent, nihil plane exercitationis admittunt, fed inambulaffe,at(^ lauaffe fat habenu Quin àdbo edam balnds capiuntur,ac gaudent potiffimum»

Calidæ fiClkcx intemperaturæ medela»

Qiii cum calore fimul aridi funt,ei fanè humenti nutricatu indigêt, ne* que tam humidis cibarijs, ^ 8C id genus balneis ♦ Ab exercitadonibus uero tum plurimis, turn uehemêdoribus abftincant. Aeftads idcirco tem pore citius lauare,deinde poft dbum denuo,debent. Gelida quocp podo to prækndflîmo illis eft præfidio.

Aridæ diftemperaturæ remédia,

Siccis præterea intemperaturis nihil fanealienius eft Venere: à labori bus item,æftu, folicitudinibus,uigilijs^, quàm fieri maxime poteft abfti nendum dufmodi temperaturæ hominibus præcipio, Humidæ temperaturæ medela.

Temperamenta porro natura humidain ætate pueridæ affedionibus, caufæ radonem ex defluxione amp;nbsp;plenitate Slt; putredine habentibus, ten* tantur ♦ Quare exercitadonibus mulds, amp;nbsp;ad unguem fada in uentre de* codione,atq; perlodum quocp fecretionejegent, Hifce iterû atcp iterum i«’ priufquam nutrimeti quid capiant,lauari,amp; thermis naturalibus ud,plu* rimum prodeft, Atqui prolpiciendû eft,ne defluxionibus,balneis,exer* citio longo,ante cibum moleftent:kcredone pariter quæ tam per lodum, quàm inferiore aluum fit. Apophlegmadfmis edam interdum atcp purga tionibus,edulns^ boni fucci,acuino denic^ urinam ciente, utendum» Quî frigidæ intemperantiæ corrigantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, l x X i.

iiccutntempe [^^^^^Elidorû intemperamentorûtriahabenturdiferimina î quorû tie$pcßimn. y 4fc®^^^omnium quidem inlàluberrimû eft aridum, Nam quod in cta Mt^*^ proceffu grandioribus natu accidie, id ab initio ftadm talcs l^è^^Sinfeftat, Proinde humedandi calfaciendi^ funteiufmodi,id 5® quod pulchre quidem exercitadonibus modicis, cibis humentibus acca* lidis,uini calidioris nature potadone,fomnocp diuturniore ac prolixiore, conficiuNobis prgterea diligenter,ut omes qug fingulis diebus in corpo re iàburrantredundandæfuperfluentes,euacuent,profpiciendû. Venus Vf»iwnocet aridioribus fimul uniuerfis officit, podfiTimü fi cum ficcitate frigiditacé co inndiicrßi» pulat:Solis eacalidis amp;nbsp;humidis innocuaeft.Vidofæquoep temperaturp ^idn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cenlent,quæ funt una cum humiditate frigidp,frequêter enim pgrotationi

buSjqupex defluxionibus oriunt,folêtcorripi:Talibus «A?lt;rlt;lt;ï,exercitatio nes item crebræ, tenuior nutricatus, amp;nbsp;linimêtadeniqp modice calidiora, opitulant. Quicunqp porrb frigidiores quidê natura exiftunt,modû uero 40 ficcæ ac humidæ temperaturg iuftum obtinent,horum calor tum excitan* dus,tum roborandus eft. Quod poftremo ad humorem amp;nbsp;ardorematti* net,aurea iii uniuerfa uidus radone comendatur mediocntasgt;

Siccoru

-ocr page 69-

D E A R T E M È D Ë N D I, t t e; n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35

Siccofu diftemperamentorS in uentriculo exempli loco,pauló uero poft relia

quarumetiamintemperaturarü,medela. Cap* LXXii. aRidorum quidem diftemperamentoru aliud fanèinelementa

libusfolidæ effentiaecorporispartibus, ( quas Graeci ipLûtoijupH a-Mft(ïT«,quodeftfimilares,nuncupant)confiftit, quum uidelia simiMuptir^ eetaridiores,quam modo naturae coueniat, illærcdduntur:ld ^‘“‘gt;'^‘lt;^^^‘^lt;‘quot;'^^ (per loucm) deploratum eft,neq? uel Aefculapius ipfefacile fuccurrerit. ^° Aliud uero peculiari humiditate, qua corporis partes alûtur,penitus de* perdita,infubftantia ex humore compacca,con(litutum eft* Hæc per fin *0 gulasanimalium partesroris inftardifperfa,pulchre quidemin rjfdem. continetur, fed abfqj alitnentorum bencficioin partibus reponi nequitt quare perardua fuerittalium quoep affedum medicatio*

Ariditatis uenarum arteriarumep præfidia.

^iccitatibus uero que in exiguis cum artères turn uenis cÔfiftunt,haud admodu difficulter mederi datur, fi incopofitas partes fingulas peculiari humore fuo humeAantiumalimentorüexhibitione iinpleuerimus * Non alienu itacp fuerit, ægrotantem in aqua bainci medix temperature diutu le immorari: Poft lauacrum illico lac recens emulétum propinandum eft* Oportet autem mellis tepidi nonnihil,fed non ita mukumjadti confunde ^0 re:deinde tranquiUitati, ad fecundumufqp balneu,permittere : tumdeni* que mediocricer,oleocp pingui cofricandi, quicunqj in hoc ftatu conftitii ti,funt,donee exhibitum lac ad unguem confedum ,non ex ruftibus mos do, uerum ex uentriculi etiam tumore liceatcolligcre* Moderatum præ* terea temporis interuallum, quatuor uidelicet aut qui nep horarum æqui« dialium^nter primum atep fecundum balneum intercaletur,fi tertio homi nem lauare inftitueris: fin uero minus,plurium.Porró à fingulis quibufqj balneis ipfum oleo, priufquamueftibus amiciatur, obliniendum cenfeo* y Quin à fecundo quoep balneo lac magna cum utilicate exhibebitur, fi eo deledetur : fin fecus,ptifanam ad amuffim,ut aiunt, elixatam, uel alicam

5? ptifanx modo confedam atcp prxparatam,quam Grxci x.oylt;^or^^o-Mgt;ljJ^ ap pellitat* Deinde tranquillitate quiete ue denuo interpofita,uel ad tertiurtt lauacrumuel adcœnamagemus .Panis prætereaquouefeioportet,exi=» mie atcp egregie præparatus,probe^ clibano(unde KÄt^Mirv! aCrgcis di citur)aiTatus,etfyncerus,minime^ impurus efto.Obfonij loco fumant pi fees faxatiles,fiue Onifcos pifcis, quem Romani afellum, nonun^ milieu pedam dicunt,Grscci etiam banchon,8ó chellarem,fiue gallariam nuncu*' pant, è iure candido : Atep ut fummatim perftringa,caput rede educatio caputeduedt nis,ineiufmodicorporis ftatueft,ne qux efuifunt, concodionirenitant, ^y”^^^**^*^ fed nutrimêti exquifiti, optimi, neuti^ glutinofa, neep plurimi retrimen*

4° ti.Potum præbeatuinûdilutum, colore candidum, non impurû, nullaru fermeuiriû.( fimodo oAiyolt;pésamp;' hocquicquideft interpretamentiadmits* tit) clemente quandâ aditringendi facultatê habes. Summæ quidê ac ma ximæ ficcitatis remédia hæc (quæ hadenus recenfuimus) habentur»

-ocr page 70-

5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AE Modicæ ficcitatis præfidia,

Aridkas mediomsnon tamexaélamadunguemuiVlus ranonernde*» fiderat, necp folidiorcm ualendoris^ ahmenti nutneatu abhorrer : Veru in medium ponatur nobis ariditas fuperiori haudqua^ abfîmihs-cui me* dioens quædam fuerit copulata, amp;nbsp;tanquâadglurinata frigiditas, in qua certe calorificorS materia pro frigiditatis modulo feite mutandaeft:pre* dieflis naneç hucufep^de eademre nonihil adqciemusdaftis quidem ufui, plufculum mellis^uinu non tam dilutum quam id quod propofitû eft, ex* hibebimus,ied meracius. Quin amp;nbsp;cibaria caliditatis feruentiohs, no na* turalibus modo atcp infitis temperamentis ,fed nuper etia accerfitis afeiti» » j tqs^ qualitatibus, adminiftrari nullo incomodo poffunt.Porro nardino aut maftichino unguento eiuhnodi teperaturas iugiter ungendas cenfeo»

Frigiditatis anditatisep præsidia,

coniugdU i«« Si uero plurima frigiditas cum ficcitate iuftum modum longe exceffe* tempcriei pra rit,tale quidem temperamentum ut multo difficilimu iudieatunitacum* f^^^'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primis correction! renititur ♦ Verum uel eifdem ei medicamentis, uel met

leperfeclixatodefpumato^,opitulatur. Vinumquolt;^ admodumuetus eifdem eligendum cxiitimo. Nihil eft quod aliud fàlubrius ita affeAis me dicamentum,requiras eo,quod picatores iugiter ufurpant, uentriculo il* h'tum,amp;: etiamdum calidum,priufquârefrigeratur auulfum:dormire præ i’ terea cum puerulo eufarco, ita ut is fuperiorem uentriculum perpetub at* tingat»eiufmodi temperamento non facile inuenias quieqd magis idoncu»

Ariditatis 06 caliditatis modicæ medela.

Vbi uero ariditati mediocris caliditas comifceGin hac quidê tempera* tura primam illam educationis rationem obferuare conuenit, ne uidclicet mellis unquam uel tantillum deguftent,in hac aHeCtione conftituti,mini* ’^^^ gentium uina peruetufta hauriant : cæterum edulia tepida ac latftea offerre, 8ó uentrem cumomphacino, tum melino perlinire coducet»Ve* . rumimmodicoquodam ftudioeos quiitaafficiuntur infrigidare, dilcri* mine minime uacat,quoniam febris quodamodo naturam hic ftatus æmu 5® Iatur,ubi caloruidelicet fupraquam par fit,modum exceflerit»

Calidæ amp;nbsp;humidæ ddtcmpcrantiæ præiîdia.

Supponamus ediuerfo calidam quidem intemperiem excedere, fed ei humiditatê iungi atcp anneefti : Eiufmodi fanè intemperamento,aquæ ge lidæ potione opitulabimur. Salutaris atqt peridoneus etiam fuerit tum frigorificorum,tum conftringentium efculentorü ufus»Sunto aut amp;nbsp;iftgc alimenta fie auftera,ut calfaciendi interim potentia careant.

Humidæ intern peraturæ foîitariæ remedia»

Si uero humidu diftemperamentû fineadditamento folum fuerit, are facientia alimenta,qug net^ calfaciendi neq^ refrigerandi uirtutc habent, 4^ pæfentifïîmo funtpræfidio. Confuetæidem præftatpotionisdefrauda* tio amp;nbsp;abftinentia» Humidæ SC gelidæ diftemperantiæfubfidia»

Cæterûhumidæ intemperantiæcum frigore copulatæ,haudmeliora fubfidia

-ocr page 71-

DE ARTE ME DEN DI, DIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

fubfidiainueniuntur, quam quæcunq^ acnmomam quandam præferunt, admixtis interimquæadftringêdi facultatem fine cuidcnti uirtute frigo* rificaobrinent.Eximium quotp ita afiectis fueritauxilium, modica podo, præfertimuinoru apprime calfaciendum. Emfmodi igitur habemus ma« larum temperierum quæ inqualitadbus confiftunt, fuppetias» Quoniam aut humor qui uel in finuofo uentriculi loculamêto ( fic enim wra interpre tor)continet,uelintunicis ipfius impadus eft,diftemperamentüfubinde conficit,haud abfurdum (arbitrer) fiierit,de qs quoqj fermoncm facere» Quare fi quem prior affediis tentauerit,euacuatouomitu humore facile 10 compefcitur»Quod firurfus ex alia quadam,aut alqs proueniatpartibus» adamuffatam indagationérequirit» Caufæquippeexaélacognitio pro« tinus curationê excipit : Quando uniuerfam medendi rationem mittend particulæ adhibere oportet,fufcipiêti uero interim profpicere atcp fuccur rere,ne tam procliue quod influit fufcipiat» Quam quidê prouinciam non adftringentia folum, fed ea etiam quæ euexiam, id eft, bona corporis tos’ Cauf^HoO» dus habitudinem conciliant, pulchre abfoluunt. Vitiofos uero qui in uen ^‘‘^’^ft^tm fe« triculitunicis continentur fuccos,medicamentis molliterpurgatibus edu J^’J^***'“’^ cere expeditie quorum numero eft aloë, amp;nbsp;quod inde præparaturmedi= camen,amara, TiriKfx Græcis appenata,^ no raro lt;ó;s'ar,quod eftfacra»Len

20 tus porroatep uifcofus fimuluêtriimpalt;ftus humorpicuitofus,primo difs ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecandus,atcp ita deinde expurgandus eft» Vbi uero quis opportunus SC

appofitus fuerit, uomitione,radiculæ beneficie, eqciendus : Sin aut neep glutinofus, neep craffus humor infeftat, fatis fuerit uel ptifanæ cremore uel mulfo uomitionem ciere, aut cremorê abfinthq ex mulfo fumere, Pas riinfuper ac fimili ratione amp;nbsp;reliquoru deinceps membrorum in profpe* ris temperaturis medendum eft,humoribus ad comedos meatus deriua-tis » At fi, qui fenfu faltem percipi queat, mcatu pars deftituatur, reduns dantes ipfos cruores (quos ixlt;igt;sxs Græciuocant) fine humores, ueluti fpi ritum quoque flatuefumin ipfacontente, inhalitum redaélos, folutosep, 50 euacuare conuenit»

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæ fint alimentorumuires» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» LXXin.

Vper alimentorum facultatibus orationem,quæ bona pars oa Î^^j^^^-pc^fsscorpori hominis tuende dicati, eflTe uidetur, rebus ha^ ctenus memoratis fubneeftereconfentaneum arbitrer, fi an* ^^^^^3 tequam fingillatim membratimep eius commentationemag* grediar, exiguis quibufdâacpauculis adeo anticipauerimus» Opus fane neceifariûcp omnino,fi quicep aliud eft, alimentorum, fine quibus uiuere non po{rumus,uires,intus amp;nbsp;in cute, quod aiunt, pernefle» Epulæ igitur extenuateriæ facultatis, meatus ueluti obice obftructos recludunt,cÖgc# 40 latos compactesép ac tenaces immodico lentore feu glutine humores dis* '^ fcutiunt, proqciunt atqj abftergunt,craftos diffecant atténuant^. Cæte* rum diuturnior eius facultatis alimentorum ufus, cum ferofa, turn biliofa excrementaauget atcp coaceruat» Quin fi quis largius pquo qfdem infar^ d

-ocr page 72-

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' PAVLl AEG IN ET AS

dtur, atrebrtarius inde languis coftituitur ♦ A iugi propterea ipfaru ußo« ne abftincndum eft,prædpucïjs qui biholîorê naturg ftatum fortin funt: eonducunt nancp bis tantumodo, qui pituitæ,crudi ac uifeofîîCraffî^ bu* moris ceu flruicem quandam ingentem ac grauem aceruarunt » Cæter« quæ impinguantis naturæ funtalimenta,idoneum amp;nbsp;quanta fatis cft nu* trimentû preftant» Et fi in ucntriculo £lt; iocinore pro debito utriufe^ mu* nereprobe confîciantur,inculpatum fanguinem panunt, fplenemuero hcpar^ obturant, Horum uero alia quidem craffîoris duntaxat fucci exi ftunt,uerbi gratia, lenstalia uifeidi, ueluti maluæinonnuUi cum craffi tum glutinofi bumoris facultatem obtinent, ut quæ tefta integuntur, amp;nbsp;indc *® csfctnsc/iffta græce nominantur. Ad tuendamigiturincolumicatem longe tutiorextenuans educatioeft,ea qupimpinguandi uirtutem polIkkt.Sed quoniam pauciflîmi alimenti confiait, nihil neq; firmitatis, neep roboris corporibus præbet. Oportet præterea nonnunquam quum indigentia quempiam corripit ac urget, efeas plurimi ualcntioris^ nutrimenti offer re : Potiffîmum uero abfqj diferimine fumpfennt ei, qui exercitationibus uacant, amp;nbsp;qui ex fententiafua fbmnum,quantumuidetur,capiunt. Qui* bufcuncp autem ante quàm cibum fumant, exercitationibusoperarnda* re non eif integrum, dapes quæ craffiores fuccos efh'ciunt uitent cane, ut itadicam,peius Sfangue* Inertesquo(^ Ô^ignaui,neper fomniumqui* i^ dem id genus alimenta admittant ♦ Quemadmodum porrb ignauia per* petuaêó immodicum otium ad tutelam fanitatis multoplus offîcitquàm conferat,fic mediocris agitatio ad tuendam ualetudinem fummopere con iJiedUmate^ ducit, Mediæ uero materiæ cibi, quæ neq? impinguantes neq? extenuan rUcibi, nbsp;nbsp;nbsp;f^g funt,omnium præftantifRmi habentur, utpote qui mediocris eifentiæ

fanguinem générant, Vtigitureius farinæ,corporibus noftris comodil* fma funt efculenta,ita quæ uitiofum producut fuccum fummo funt difpen dio : quapropter manibus pedibus^ femper uitari debent. Deteftari de* nique uaria diuerfi^ generis edulia fatius eft, potiffîmum fi diucrhmodis atlt;5p repugnantibus fuerint potentes prædita,concodu nanep difficilima 5® quæcun^ hoc modo affumuntur ingeruntur^.

Deoleribusefeukntis, Cap, Lxxiiii.

La duca,öezlt;/'«gt;cigt;'«.

BAdluca liquidacum refrigerandi tum humeâ:andi facultatem obtinet, quo nomine etiam foporem cociliat, Hæc ut inter olc* rum omne genus præcipuc nutrit, ita egregq eximijep etia fuc* ci fanguinem producit,

IntubutnjiyTizfo//.

Intubus eandem quidê cum refrigerandi turn humedandi facultatem, ucruntamen laftuca nonnihil inefficatiorem,pofïidct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4“

MaJua,fzlt;ïA«j^«.

Malua ffigorifîcæ quidem uirtutis eft, fed dementis atque obfeuræî cfficatioremuero habet humedandipotentiarn, unde amp;nbsp;propter gluten uifco*

-ocr page 73-

DE arte MEDEND I, DIB. K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5?

S^ uifcofitatcm fuam uentris quoc^ fubducendi poteftate prædita eft. Beta,Tlt;A'TÄsg.

Teudon, quam Romani betam dicunt, fua abftergendi facilitate du=* ram quoc^ aluum knit ac dcrjcit:proinde fi crebrius aut largius eftur,uen triculios,qui sSiu^w àGræcis appellatur, Iancinat:hepar itcmac fpknem uicinasep ipforum partes ceu obice quodam obturât.

BrafltcajXfJ/zff«;,

Braffîca recoda fi eadatur aluum coprimitï femel ueroduntaxat, acne tum quidem ad unguem elixata, fed quafi fuberuda, cum oleo Sc garo fa^ 10 Ie uc cdmanfa5uentrcm potius lubricat:perinde atc^ cremorquo(^ ipfius lentis cremorem purgandi facultate, uiribusep præcellit. Cæterum braß fica marina multo euidendus atep adeb magis etiam aluü præmollit, atqj fubducit, nam falfitudine quandam, fubamarukntum^ faporê præfert, HalimonjaAiftoj/.

Halimon item, quod Romani Albucû quoep dicere uidentur, quonia falfuginofum eft,uentrem exonerandi poteftate uiget. Cæterum braifica ftomacho accomodatior amp;nbsp;utilior, eo quod mediocris quoep aftridoriæ uirtutis efte deprehenditur.Lae porró fernen^ prolificum auget.

Blitum SC Atnplex.

io Blitum atcp Atriplex aquofiora funt inter okra, aluumcp moHiutatq^ derjetuntjfed pauxillum alimentipræftant. Acukata uero omnia,cuj: Aculeate iufmodi carduus 3: atradylis eft, quod eft cnicum fatiuum, uel utalq di* pl“«^'^* cunt,colon ruftica,8£ huius claflis alia,ftomacho fummopere coueniunt: demptacinara, prauinanq? fucci hæceftefca,amp; prgcipueubi durioriam euaferit. Quare prgftantiflimum fuerit elixam hanc oko,garoqbuna cum coriandro efui accommodarc.

Apiumjolufatrüjfionjfmyrnium,

Apium fatiuum,olufatrii,(quorum illud Græcis lt;rï^ivsii x«-;mfl//,hoc uero i-Ttyraa-iAivoii dicitur)fium,quododoratum iuncum quidam,alq anagallidem 50 aquaticam appellant, fmyrniu,omniaquidcac fingula proritandi amp;nbsp;im» pellendilotf) poteftatemobtinent:cæterûpofterius hocodore amp;nbsp;acrimo nia præftantius eft,8ó urinam panter ac pnenfes commouet.Sed apia fua^ uiora funt,ideo^ ftomacho idonea magis uidentur.

Eruca,2n/^(iüfto{/.

Eruca,olus hoc magnam excalfaciendi uim obtinet, amp;nbsp;genitura auge^ re credit,amp; ob id in Venerê ftimulos addere,capitis^ eum dolorê,quani Cæphakam nominant, inducerc.

Nafturtium,ocimon,finapi.

Nafturtium, KxgJlxfioi) græce,ocimum, finapi, okra calidæadmodum 40 funtpotentiæ,8ôacorempræferunt,(inprimisueronafturtium)conco* dionirefiftunt, ftomacho funt noxia, amp;nbsp;prauos fuccos, quando eiufdem naturæ habentur, in corpore pariunt.

d 2

-ocr page 74-

4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVblAEGINETAE

Vrtica(quæàGræds cum «««Aÿ«^»» turn kv^J^h nucupatur ) raaxime tc^ nuium eft partium jiientrem autem modice fubducit,amp; parcius alit» Gingidium*

Bifacutu (fie enim Romani yty^tJ^toy appellant) olus eft feandici non ab fimile, plufculum aftriftoriæ qualitatis, amaritudinis^ retinens, aptius eft ftomacho,ita quidem ut cibum faftidientibus appetentiâ reuocet,cum aceto fumptû,ftd exiguu corpori alimentum præbet» Quæ præterea fyb ueftria oleraprædicanturjpeftilentiffimumomninofuccum générant» Cappads» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ®

Capparis quoep cibi appetitum illicit, hepatis amp;nbsp;licnis oppilationem laxat ac difcutit,pituitâ^ educit» Vfus eius in primordio cœne comendat ex oxymelite,quod eft aceto mullb,uel oxelgo, hoc eft,ex oleo atcp aceto» Deolerumaiparagjs» Cap» LXXV.

^iLitum,la(ftuca,atripIcx,malua,betacp, ftirpê quidê humidam habent,al{3aragum uero (quo nomine Græci cymam uocant) ficcum,Raporum cÔtrà,fînapis,radiculæ,nafturti}, pyretbri, braflicæ,et omniû denicp aliorum calorificam uirtutem haben tium, planta quidem arida, cyma uero humida eft:cæterû à fpinofis fruti cofiscy plantis, amp;nbsp;qui in harundinetis , uliginofis paluftribus'ue locis na= 20 Cym^ ’Bryot fcuntur cymp,quæ^ à bryonia decerpûtur, ftomacho quidem accomoda ’’^« tæfunt,8ôlotiumcient,parum tarnen nutriunt : amp;nbsp;fi probe concoquant, olerû afparagis in nutriendo effîcatiores funt ♦ Pari etiâmodo amp;nbsp;cham^lt; daphnes (id cft,humilis 06 terreftris lauri,quam Romani nûclaureolam, nunc uincamperuincam dicunt ) alparagus nutrit.

De ns quæ edendo funt radicibus. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Lxxvi.

J(\ Apus atep rapa denuo elixæ, fieftur, no minus alimenti quam reliquæ ftirpes ac olera præbent: (^um uero aflidue eduntur, îcrafTum fuccum générant.

Bulbi qui edendo funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 ®

Bulbi, aftringentis abftergentisep naturæ funt:appetcntiam quotp ci* biinuitant, ftomachum roborant,uifcidos thoracis humores pulchre eua cuant. Si bis decoquantur,uberius quidem nutriunt, fed minus educunt, eo enim pafto ipforum propulfatur amaror : fernen præterea prolificum producunt,libidinem accendunt,fi iugitercrebrius^ fumantur, peditus infuper conciliant, tormina^. Atqui ex garo, oleocp comefti, dulciflîmi, flatu carenteSjOptimi alimenti, faeil is cp decoftionis funt.

Paftinacæ,dauci,ftferis.

Paftinacp,dauci, fiferis, multo minus alimenti,quàm rapæ præftantî adurentes uero funt,8ô euidenter odorat^,lotium^ impellût. Supra uero 4* modum,8ô immodice perperam^ utentibus, prauos fuccos generation coftu difficiles, comuni radicum modo, exiftunt.Sunt qui lylueftrcmpa* ftinacam daucum nucupent,ea multo uehementiore ui lotium promouet.

Radi*

-ocr page 75-

DE ARTE MEDENDI, DIB* ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

Radkula«

Radicula attenuadi adurendi^ potcftatc habettedenda in prima men fa eft,ex oleo fcilicet amp;nbsp;garo,uêtris lubricandi gratiann fecudis uero men fis deteftetur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæpe,al[ium,porrum»

CæpCjaHium.porrû, quonia acrimoniam præferut,corpus calfaciunt, exténuant, 8ódiffipant crados qui in ipfocontinenturhumores» Bis qui* dem elixa exiguum, crudauero nihil alimenti fufficiunt » Allium quippe obftrutdiones difcutit, diffipandiep potentia regnat. Efficaciores porris arefaciendiuires habent ampelopraflra,uelutifylueftria * Infumma,olera 10 fimul uniuerfa,fi incoda fumantur,deterioris fucci funt quam elixa, mul toep magis fuperflua humiditate participant. Quæ porrb cum muria turn oxyhalme condita referuatur, ftomacho magis conueniunt, 80 appetent« tiam acrius excitant,crudes humorcs difijeiunt, ægre conficiunt. Et præ terquâuel naturauel moribus coparaturaeft abutentibus,uitiofisfuccis infarciunt. Detubenbusaefungis. Cap. Lxxvib

Vber nullum manifeftæ qualitatis ex feipio cremoré prædat, frigidiorem uero amp;nbsp;craffiorem exhibct. Micetg,(quos Latini Micet*. fungos nuncupant ) gelidi, pituitofi, 36 uitiati cremoris funt. j Omniû innocétiores habentur boleti, qualitatis notatu dignæ

20 expertes,probe elixi. Qui uero amminitæ uocantur, fècundum poft bole tos bonitatis locum obtinent. Cæteri omninouitandi funt : pars quippe bene magna ex ipfis letalis eft : quinetiâipfi quoep boleti, nifî ad extremû elixi edantur, pradens diferimen, mortis^ caufam fepænumero minant.

Defrumentaceis. Eap. Lxxvin.

Chondrus ôd alica.

Xeis quæ frumentaceadicuntur,chondruscgregie nutrit,amp; nbsp;' glutinofos uifeidoep lentore parit humores:fed puis ex eo con jfefta peftilens eft, eo quod quamprimû craffefeens incÔcocla Ipermanet. Præfertur potiuscremor ipfius ex integro chon^

50 droadfummumptifanæinftardecocloexpreffus. Alica uero C«À«f àCrg cis appellata) in cæteris quidem chondro (hoc eft,frugi,unde hæc omnia Hunt) baud abfimilis eft,uerum aluum intenfius moratur.

Triticum.

Triticum quidem elixum, manfum,ægerrime conficitur,peditus gene rat:ubi autconfeftum liueconcoftu fuerit, alimentû præftat ualidiftïmû. Porrb ubi in panem fuerit redaCtum,inflandifacultatcm amp;nbsp;coneoedioms difficultatem exuit,eo quod fermenti falisq particeps fit.

De panibus.

Siligineus uero panis omnium firmiffimus eft: poft huuc fmilagincus:

40 deinde cui nihil ademptum eft, quem a-vynsiiisoii Græci uocant. Sordi« Sordidufpanis dus,hoceft, frumentaceus panis, alimoniæ quidê minus ceu firmiflimus præbet, promptius uero peraluuderjcitur. Amylus,hoceft,examyla Awgt;lfw, farina faftus, minimialimentieft,nÓaliter ^ qui lotus in cibo miniftrat.

d 5

-ocr page 76-

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G 1 N E T AE

Hordes, polenta,maza.

Hordca fngorificæ 80 abfterfiuc funtpotenü'æîelîxa ueromftarptiû«» næ,humeô:ant:friâ:a uero ad modû polcntæ,arcfaciûc. Polenta in gfta te ante balneum cum aqua pota, fin fubuenit» Hordeaceus pânis imbé cillior,8lt; minus nutriendo eft» Maza non facile conficitur, amp;nbsp;amplius quàm hordeaceus panis inflat, 86 fi' cum melle fuerit fubada, per aluum facile defcendit. Aliéna,

Auena,(ficenim ß^^Suo^ interpretor)naturaficcandiuim habet,êv mi* noris in nutriendo poteftatis eft. Milium ac panicu refrigerandi, fie* candicp,Ô6 exiguas in nutriendouires poffîdcnt,aluumorantur:præcel* »0 lit autem per omnia milium panico»

Oryza,

Decoflio ptifan^-

Oryza ægre concoquit,amp; exigui nutrimenti eft, 80 præter hæc etiam aluum copefein Coquitur aût ptiiàna hoc modo: Vna eius pars in quin decim aquæ partibus, pauxillo olei adiefto,elixat,et quu intumuerit ebul lieritep, aceto etiâ:ubi uero ad unguê décoda fuerit, fuperinrjciedus quo* que tennis atcp friatus fah Nec défunt qui porri aliquid atq? anethi add at » Cæteruauena chondrus^perindeatep ptiiàna coquunt amp;concinnanu De legumentis. Cap» l x x 1 x.

Lentes»

io

BEguminû lens quidem uitiofi cremoris eft, melanchoîicumcg humorem auget, aluum compefeit, potiftimum bis cofta. lus ueroipfius cum aceto amp;nbsp;garo iumptû,uêtrem ibluit, Admifees reaut lenti,quoniam inflat,uel iàtureiam uclpulegium debet» Fabæ,pifa,cicera,lupini,fcenogræcum»

Fabæ lenes funt, amp;nbsp;uentris flatus pariunt, abftergendi^ poteftatem retinent, Aegyptia uero faba,noftra humidior cenfetur,amp; plus retrimen ti relinquit in corpore» Piium laxum quidê ac molle eft,cæteru peditus ra riores facit» Cicera inflationes pariunt,abftergunt,femen prolificum gi* gnunt,libidinem excitant,lapides cdminuunt,fri(fta inflandi quidem uim 50 deponunt,fed ægre in ftomacho confîciunf » Lupini quoep concoftio* nirefîftut,ÔÔ ægretranfinittutur,crudum^ fuccûcumulant» Foenogræ* cum calfaciendi,uentrem^ fubduccndi facultatê habet,fi ante dapes cæte ras fumptum fuerit»

Ochri,phafeli»

Ochri,quæeruiliædicunf,amp;^ phafeli macerati, quoad radices promi* cant, fi ante cibum ex garo edunf, al un foluunt,amp; maiores alendi uires tp fœnogræcû obtinent» Phafeli, quæ amp;nbsp;dolichi, hoc eft, filiquæ,dicun* tur,integri cumlobis,uirides^ fumpti,ingentê retrimentorû uim pariut» De frudibus qua inter aftatêód autumns maturefc5t» nbsp;nbsp;Cap» LXXX. 4®

Cucurbita,pepones»

CVeurbita refrigerandi amp;nbsp;humectandi uimobtinet, uentremep fub* ducit, fed alimentm præftat perexiguum» Pepon in uniuerfum pram'

-ocr page 77-

D E A R T E M E D E N D Î, L Ï B» !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

prauifucci,geKdus,udus, acuomitoriiis eft:non cococftus cbolcramindu dtïGmeneius ciendæ urinæ,ôô frangendis renum calculïs natum,atq5 in totuabftergitabunde» Melopepon minore effîcaciaomniahæcpoffidet» Melopcpo».

CucumiSjff-ixvof.

Cucumis minore frigiditate amp;nbsp;humiditate pepone præditaeft, fed ma lore ad promouendum lotium poteftate : difficilis concolt;5lu,8ó fi tandem concoquaturimprobitarnen fuccieft,Sedutfummatim,at(^unoCutdicis! tur)uerboperftringa:Omnes frucflus quos profertautumnus frigorificg amp;nbsp;humentis naturæ,ad hæc minus nutriendo,deplorati^ fucci funt»

10 De ijs quacxarbonbusdccerpunturfructibus» nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXXXi» Ficus,uuæjSC caricæ.

Bleus amp;nbsp;uuæ primas inter fruélus autunales meruerunt, quan» ^® ipforu fuccus culpa tantum non omni uacat, Slt; alimenti mi:*

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæterum ficus honored bonitate fucci

O,^^^Suuas præcellunt,8d liberalius nutriunt;alui præterea, urinxep ciendg,amp;: renes purgandi proumciam pulcherrime fubeunt amp;nbsp;abfoluüt, comprimis autem quæ fuerint exaAam cofequutæ maturicatê.Pari etiam modocaricæ:atqui flatus interim fanguinem^ uitiatumpariunt: ideo^ pedunculos affiduusearundemufus conciliât. Vuæ retentænon confié

20 ciuntur in uentriculo, amp;nbsp;crudum fuccum faciunt : deieAæ uero modea ratiores redduntur. Inuuis paffis maior calfaciendi uis eft, conueniunt etiam magis quam uuæ ftomacho,neque tarn exigui alimenti funt,fed im» becillius aluum deijeiunt.

Mora.

Mora,qup 80 lycamina dicuntur, uehementem quidem humeAandi, mediocrem uero refrigerandi facultate obtinêt:à primordio coenac 8Ó an* te alios cibos denotata, aluum exonerantmeep admodum ftomacho alie^ na,fed nutrimenti fere nullius.

C erafa.

50 nbsp;nbsp;Ex cerafij s autem fuauiora cunire quidem faciunt, cæterum ftomacho

officiunt. Quæcunqp uero acerbitati participant, acep aftringunt, ut fto^ macho nunquam funt noxia, ita 8lt; per aluum nihil tranfmittunt. Atque eadem fane ratio non tarn uuis acmoris, quamalqs compluribus exaAe cogruit. In fumma;Quæcûcp aftringendi uim obtinent,in prima menfa, aut alias ante efcasuel comefta, uel bibita,aluum comprimunt. Quicun* que aluum ob imbecillitatem aftriAam na Ai funt, hos quod earn lubricct atqp refoluat quippiam, uerbi gratia olera, fine pifees, fine eiufdem faria næ cætera,prpmittere, deinde quod confpifiandi facultate habeat,fume» re oportet, quæ aluo robur adferentia,per inferna impeUant atcp ad deie»

40 Aionem retrimenta excitent.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nuxpin^amp;^perfica,

Nux pini,quæ ftrobilus etia appellat, probu craftumep cremorê conti netjedendo quidêjfed difficilis decoAionis eft. Perfica praui fucci funt, nbsp;nbsp;fquot;H

d 4

-ocr page 78-

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ PAVLI AEGINETAE

acefcunt amp;nbsp;corrupunturocyflïme,proi’nde in prima menfa fumenda,quö dei)cianturpromptius,ne(^ propter cuntflationem in uentriculo uitient* Praecociajdoraciajóóarmenj'a, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Præcociaporro,amp;r doracia,amp;armenia,poriorafuntperficis,quoniam nec^ acefcunt, neep pariformiter apta corruption!, 8C capiut magis ac de^ ledlantamplius» Poma,

Ex malis, dulcia quidem maiores reliquis in calfaciendo uires habent, Sd quamprimum tranfmittuntur,maxime dum uel aflantur,uel eJixantur^ Acidapoma, nbsp;nbsp;nbsp;Acida fibi cum refrigerandi,tum humores in uetriculo difrecandi,præ

Außera. nbsp;nbsp;nbsp;ftantiorem facultatem uindicant» Aufteradein fl:omachüroborant,al# 10

uum fuprimût:præ cæteris tamê magis cydonia,cotonea à Latinis uulgb appellata» nbsp;nbsp;Pirorum pari etiam modo grandiora attp matura, eandem

quidem facultatem feruant,fed uberius nutrimentum fumentibus fugge* HdUpunicd. rut» Malapunicafrigorificæuirtutisfunt,amp;paululualimentipr^bent»

Mefpüajód forba»

Mefpila amp;nbsp;forba uehementiores in aftringendo uires retinent,idcirco lubricæ fluentiep aluo accommodata funt»

Palmar.

Palmæ ftomachum quidem folantur, nifi præpingues extiterint : uen^ trem cohibere,crairos, glutinofos humores gignere, 60 eum capitis dolo ^° rem, quem Ki(pxA«Ayïw dicunt,inducere folent»

Oliuar»

Oliuaru poft hæc druppæ ftomacho ofRciunt,amp; crafTum fuccum pass riunt» Oliuæ falfæ hue conditg, quas Graeci M^vixSiJ^x! appellant,ante alia edulia comeftæ,appetentiâ cibi reuocant,aluum difficilem leniunt, idq fa nè acrius quum uel aceto,uel aceto mulfo, præparentur condianturue» Nuces»

Nucum uero bafilica quidem fiuc iuglans auellanis minorem in nua triendo poteftatem habet, ftomachoep utilior eft» V irides nuces humi diores funt,uentrem^ fubducut. Aridæ uero,fi quis maceratis in aqua 5’ amp;nbsp;ab interiore putamine purgarit,recentioribus potentia nihil cedunt* Amygdalæ difrecandi,extenuandicp uirtutepræditaefunt, quocircatum uifcera, turn thoracê,fed uehemêcius efficatius^ amarae,purgant» Affî milem fanèpoteftatem habent amp;nbsp;piftacia (uulgbfifticidifti) hepatis co^ ardtationes conftipationes^ maiore efficacialaxant»

Damafcena.

Damafcena,fi in prima menfa,alias ue ante cibos edant cum cruda,tum in mulfo elixa,uentrê difficilem molliunt» Syriaca cocoftu diffïcilia funt, Cerdiid. ftomacho hoftilia,6ó exigui nutrimenti. Ceratia ( filiquæ)ægerrime co coquuntur,aluum cohibent, amp;nbsp;uitiofum fuccum poflident» Sycomora 4‘’ abundantem refrigerandi amp;nbsp;humeftandi poteftatem habent»

Citreum makim.

- Medici mali extima pars acredinê fapit, amp;nbsp;cocoftioni renitit:qug uero

carnis

-ocr page 79-

BE ARTE MÉDÉNDI, tgt;tB; n 4$ CM nis quandam imagine repræfèntat æmulatur^j ecd edendo fît,tarnen æquc cococflioni refiftit ♦ Medulla uero, fine interior pars dicere malis,fi# ueacida,fiue aqueafuerit,abundc infrigidat»

Glandes»

Glandes non ineffîcatiores frumentaceis in alendo uircs habent, cætc rum nÔfine diffîcultatein ftomacho tandemconficiunt,amp; craffioris fuc* ci funt, lentc^ tranfeunt» Caftaneæ per omnia glandibus præftantio res amp;nbsp;falubriores creduntur»

Deanimalibusjpnmicus^deuolucnbus» Cap» LXXXii.

Ves imbecillius multo leuius^ quadrupedibus alunt, potiffî^ me uero fuibus:fed concoctrici animantis facultati promptius obtempérant, præcipue perdix, attagena,columbarum puUi, ganinæ,phafîanus,turdi,merulæ, pafferculi,nccnÔ amp;nbsp;pyrgi=* tæfolidiorem alimoniam præfrant:amp; bis etiammagis turtur,palumbus,

anas ♦ Sed longe funt folidiores ac duriorcs, amp;nbsp;concoefèuræ contumacius renitentes, pauonûcarnes,utpote fibrobores» Porro anferina amp;nbsp;dru# Cdmänfetb thocamelina caro maiorem redundantiarum faburram prædiôtis cumu* Mcr iTruAio» lat, amp;nbsp;in ftomacho ægrius conficitur,exceptis alis, quæ fucci bonicate re^ cametma.

liquis auibus minime cedunt» Gruumearorefertafibris Si durioreft. erMuwwo.

Xo In fumma, iuniorcs auiculgueteribus femperbumidiores funt,minus con coftioni refiftunt, plus alimenti præbent,Si per aluum procliuius defeen dunt» Quin Si elixæ ab affis Si infartagine friais pari interftitio difti: carneteUx^t' dent» Quæ denies in ficcis regionibus atque montanis degunt, qs quæ d^fæ^erfriéta:^ inuliginolîs aluntur,concoftioni minus obluftantur, Si nihil ferèfuper* fluitatum relinquunt»

De ouïs» nbsp;nbsp;Cap» lxxxiik

Allinanim,8i phafianorSoua, principem bonitatis locum oCa

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^^^ anferum Si ftruthocamelorum in fi mû» Atquilon

^Igclcmperrcccntiaucteribus palmampræripiût:8i ut tremen 0«^ recentiat 5® i^^^^^tia nutriendo magis funt, ita Si forbilia facilius defcendunt,8i ^^‘^’”^'‘lt;ê?-gutturis afperitates molliunt » Reliqua ad unum omnia concoftioni ob* ftinate repugnant,Si lentius per meatus excernutur,crafri^ omnino fuc* ci funt,demptis qs quæ præfocata dicutur,quæ quidem cruda in garo,ui* no Si oleo irrigata,in diplomate,id eft,uafe enco aut tcftaceojmediocriter Diploma* denfantur, nam hac coftu facilia,fucci^ inculpati,hoc modo redduntur» Frifta aut in fartagine omnium funt uitiofiftima»

Dequadrupedibusanimalibus» Cap» lxxxiiii»

Suilla caro»

B«-^ Edeftrium animalium, fuillæ carnes omnium aliorum cfculen gt;*□ torS cfficaciffimas in nutriendo uircs obtinêt,co quod cum gu ftutumodoratu peculiare quandâgermanitatêhumanæcor* poris émulant,ueluti à quibufdam qui per imprudentia huma nam carné deguftauerejanimaduerfum eft» Vcrû quiequid nutrimenti ex

-ocr page 80-

4lt;gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

ipfis contrahit,uifco feu quoda lentore præditû eft5amp; a’gerrime difïipafgt; Ouilla caro SC caprina,

Ouillacaroplurimam retrimentorumcongeriem ,perditos^ fuccos cumulât. Capnnis carnibus acredo quædam fuccus^ minime bonus airema. ineft. Hircina caro deprauatiffima eft, fiue fuccum eius malignum,(ïuc quot;BubuU. concodionis difficultatem refpicias. Bubulaporrbcaro atram bilem Leportna. auget. Leporina uero craffum quidê iuccü habet, ueru in hoc à bouina Ceruind^ ^ ouilla uincitur. Ceruina duri 8ó codtu diflicilis alimenti eft. In uni:* uerfum uero, recentiora, iuniora^ omnia ueteribus humidiora, mollio* ra,amp;coftufacilioradeprehenduntur. Parimodoamp; caftrataijs quiteftu io culos etiamdum habent:Et bene curata cute, ftrigofis. Deanimaliumpartibus. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXXXV.

Xtimæ animaliû partes ut funt neruis refertæ, ita pinguedine carneep uacant, quapropter amp;C uifeidæ cernunf, amp;nbsp;exiguas in ^ nutriendo uires,fed alui eiendg poteftatê,habêc:demptis amu (quod impendio fîccæ fint) partibus. Roftra SC aures carti Awref. laginolà, concoftu^ dilRcilia lunt. Lingua mollis Iaxaue,exanguis 0^ Aden», lenis innutriêdopoteftatis eft. Adenes,ideft,glandulae,guftuluaucs funt atqj tenues : Suauiores uero multo mammillinæ funt, præfertim por cinæ,dum uidelicetlade infarciuntur,neque imbecillius quidemipfis car 20 nibus alimentum præftant.

Rencs6lt;^ telles.

Renes atque teftes uirofifunt, (ficenim Ü^ocuid^en in terp retor) erger* rime^ in uentriculo conficiuntur. Ceterum gallinaccoru faginatorum tcfticuli,fuaues,óó inculpatum corpori alimentü præftant. Taurorum porrb econtrario,hircorum^ amp;nbsp;arietum teftes,uix tandem cÔcoquûtur, 06 improbum fuccum faciunt.

Cerebrum.

Cerebrum pituitofum, denfi prauiep fucci, lenti meatus, concoctioni renitens, ftomacho ingratum, 80 naufeofum deniq^ eft : coctum uero ad 50 MfJ«nlt; fummum fatis idoneum alimentum præbet. Medulla fpinalis, pinguis I^'muln. nbsp;nbsp;Sc fuauior eft cerebro,in cæteris autem nullo ab eo difcrimine diflidet.

CorSChepar.

Cor 8C hepar craffum habent fuccu,ægrc decoquntur,lcnte tranfinit* lie«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuntur.’fed fuillum iecur bonitate reliquis prgftat. Lien praui fucci eft,

Tulmo. nbsp;nbsp;nbsp;èc atrâ bilem generat. PuImo utri fep cum laxior,tum coftu facilior eft,

VentricnliK. cæterûpituitam auget,amp; minima: in nutriendo poteftatis eft. Ventri* culus,Iocelli, amp;inteftina, dura funt, amp;nbsp;concoftioniobluftantur, at^pi* tuitam pariunt. Vno uerbo,feræ ficcioris femper funt alimoniæ quam ci* cures,neep tantum retrimentirelinquunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Sanguis.

Sanguis uniuerfus coctu difficilis eft, maxime uero craffus, atque atrebdanus, cuiufmodi efte iudicatur bubulus. Leporis autem fanguen

-ocr page 81-

DE ARTE M E D É N D I, b Î Bgt; K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

fanguen tanqua fuauiffimum primi merid eftihoc multi una cum locinorc coquere folent,nÓnuUi uero fimul cum reliquis quoep uifceribus. Eftur amp;nbsp;a quibufda iuuenis porccIÜ fanguis» Caprinu poftremo fanguinem cfui fuinc,ab Homero proditum eft memorise*

Delate. Cap. Lxxxvi.

Ac coÄum alendo quidem eft, gingiuas uero 8ó dentes inco*

‘ proindefimulatcp ingeftumfuerit,primufnqui*

0 iS^^'^^”'’^‘il^»^^**^deuinoaccrboos abluendueft. Practereaca* ^^^5^'pids dolorê infert, præcordiorû( ficenim -otoj^övc^j« interpre* «o tor )8ó uentriculi quæ ex flatibus oritur diftentionem conciliât, renu item calculos gignit.Cæterum dilutum imbeciUius quidem alimenta præbet, fed intendus uentrem foluit:craflïus cotra efficatiores nutriendi uires ha* bcc,ægrius uero per inferiora deicendit. nbsp;nbsp;Caprinum poftea mediocris

eflentiae lac eft. Ouillum ediuerfo craflïoris,ftatim poft partu tenuius, progrefluuero temporis craflius, magis magis^ deprauatur.

Delaóïipotauone. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Lxxxvil.

V icunep lac poculêd loco haurire ftuduerit,a reliquis cftulen* kis abftineat,donee in uentriculo conficiatur,amp; per inferna de lijciatur. Satius aut eft ipfumrecens mulftum circaauroram in ®o !w^.’»p^gt;».;gigurgitare, 8^ infuper non à cibis modo, uerum ab exercitatio nibus uehemendbus abftinere, eo quod in laborantibus necefTarib ace* fcit.Profuerit autem clemês inambulado, amp;nbsp;uigilqs interpofita tranquil* litas. Ad iftum enimuero modum patranti, prima quidem per aluum de* cedit : deinde poft deieftionem aliud repetendum eft:quin fi illud quoep dei}ciatur,aliud:in primis enim no fine utilitate purgat, haud ita fanè mul turn reliquarû corporis partium molis ,fed ea modo quæ in neutre depre* hendit.Poft hæc illico uenas fubit,amp; alimentu praebens præftandflimû, nunquâamplius per inferna egreditur. Inbiliofis præterea fluxionibus, ubieç uentriculü eliquari religio eftjaeferuefaótü propmabimus. Atqui

50 adhancrationem dccoquendumeft;Principioquidem pedetentim, feu* EUxatioUfUt fimep, ita ut partim cxhalat, partim concoquatur : mox incundanter ma* gis etiam atqp etiam coquito. Profpiciendum uero ne uel cocrematur, ucl in cafeum coalefcat, amp;nbsp;quafi globofumrcddatur. Operæpreciû uero fit, non tam molliter clementerep lac ipfum concoqui, ^ confundendo quod abfeefferit circûquac^ detrahi : ferula itaqp polita ac tereti agitandum eft: amp;nbsp;fi quippia in lab ijs olie comburitur ac feruet, id fpongia purgandu eft: inde nanqp non raro reliquum laftiscorrupitur* Quapropterlacquem* admodfidocuimus coquito, quoad craflius plane, 5v crudo lade fuauius reddatur. Porrb cochleis ( pro quibus nos fluminales uel marinos lapi*

4® desaccipimus)exignecandentibusladiimmiiris(quodlac diacochleon raediMo» appellatur) quiequid eft tenue ac ferofum imbibitur,infumitur^.Et hæc quippe ladis confedio uêcris fluoribus, potiffime uero biliofis conduciu

-ocr page 82-

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEG INE TAE

DeladefÄ Capgt; LXXXViiL

BI lac luxta fumum frequente ad extremu decoquatur, ferofum eius à cafeaceo difcernitur. Mox deinde à fecibus exadus,per linteum pannum'ue coletur * Confunditur aût ferofouelmeU Iis,ueIacetimuKbuel falis modicum, 06 alui fubducendæ gra^ tiaexhibetur : adultis quidem ufque adduorum fextariorummenfuram: minoribus uero natu, non minus fextarq pondéré, Quod fi calculi mari^ ni igniti,aut candentis ferri immiffione incraffatum fuerit lac,dyfenteriæ amp;nbsp;alui profluuio probe medetur,

Decafeo, Cap. Lxxxix, HAfeus omnis acrimoniâ habet atq? fitificus cft,cÔcodioni præ terea renititur, prauum humorem,^ calculum parit, Præftan tior autem eft amp;nbsp;minus officit non uetuftusdaxus,minime dus» rus,nec infuauis,amp; mediocri fale coditus ♦ Qui contrarfjs con ftat perniciofifTimus eft.

ta

Depifribus. Cap, XC. HMnes quidê piftes frigidioris humidioris^ tcmpcramcti efle perfpicuum eft : uerum faxatiles appellati, reliquis falubrio:« res habenturiquiaconcoftioni minus refiftunt,amp; probum _________fuccumrelinquût, neqj affatimadeohumectant,nififolidiore 20 carne conftent, Non autem faxatilium, maritimi, plurimum diferepant ab rjs qui in limo degunt,aut ubi flumina irruunt, Sed omnium infaluber rimi ftagnatiles atep paluftres funt, Speciatim uero Capito quidem, fi intra pelagus uerfatus fit, mediocris fuauitatis eft, amp;nbsp;coftu minus diffici* Iis,fucci^ minime malitfanguinêuerotenuiorêatep imbccilliorc gigniu Eiufdem farinæ ferme lupus eft, Mulus quoque in æquore degens, durior,amp; imbecillior cæteris pifeibus uidetur, nullus quidem cocquot;turcc re nitens,efui aptus, perfuauis, pinguedine carens,

Decorioteftaceopræditis, Cap, XCI. ^^‘^^Nuniuerium,piicesquicuncpprotegmine(unde8ó os^xhsiAs- 5” Græcis dicuntur) teftâhabent, falfum omnino crudum^ te^ fuccum générant, E quorum numéro, oftrea molliflîma carne g^sE^^koftant, 06 promptius per aluum decedunt. Chamæ prætc rea, 06 purpuræ, ungues, truhbUv à Græcis appellati,fpondyli, buccinæ, cochleg,3C quæcûcç id genus alia dura amp;nbsp;cruftata, (ixAuws^xK«, uocantur, utpotegrâmari Ks^xKot, paguri,cancri,Iocuftg,fquillæ,efui quidê funt,fed cocoftioni refiftunt,aluum^ cohibent,fi fubinde in aqua dulci clixentur, lus atq^ cremor omnium quæ teftis integunt uentrem promouet,quâobrf rem terreftres quoqj cochleæ aluû deducut:fed dura carne,coduq diffi* cili funt, menfis quidem idonea, praui tarnen humoris. Sunt qui ius cum 40 oleo garo^ condiunt, 8ê fiealui deieftionem moliuntur. nbsp;nbsp;Echini mo^ dice fngorifici,exigui^ alimentifunt,ôê lotium proritant.

De

-ocr page 83-

DE ARTE MED EN DI, VIE» I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49*

Dcmollibus.

uemoiUDUS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^^^j Olks pifces,puta polypi,fepiæ, lolliginesjduri atc^ concoô:u

! difficiles funt : præ cæccris uero polypi î fucco uero quodam^ I modo falfo funt præditi, fed concoctione nicf i, nutrimentum 1 neutiquam exiguum corpori præftant»

De pifeibus flue fquatnis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* xciii.

^ Efquamatorum pifeium, quos cartilagineos dicunt,torpedini bus,paftinacis, mollis perfuauisq? caro elf, quamprimum fu=« biens,coâufacilis,menfis^idonea»Raiæ,leuiraiæ,fquatinæ, ^^ atqp huiufmodi alia, duriora funt, codioni^ renitStur, amp;nbsp;ube nus aluntJn fumma:Dura carne animantia ægrius in ftomacho côfîciun tur: Si uero concoefione uincantur, ualentiorem fblidiorem^ in alendo facultatem obtinent» DegrandibuSjCetaceis'uc* Cap» XCliii.

NgentesCfic enim k^mJIh Latio donamus)uerbi gratia,baleng, phocæ,zygænæ,delphines,thunni^immanes,durâ,coding diffieilem amp;nbsp;craffi humoris habent carnem : Quum uero fale ^gsamp;^condiuntunexceffibus eiufmodi fpoliati, ad mediocritatem re ducuntur : cæteris pretereapifeibus humidiores, excrementis magis re^ 20 dundates, 80 admoleftiâinferendûpotius ôdoatiappofitiuident.Porro falfamentorû diuerfitates pifciû,c quibus conficiunt,differentias imitant,. Deuiriribusuinû Cap, XCV.

Aletudinis fequudg ftudiofum uini poteftas fugere nÔ debet, In totum igitur, Omne uinu maximæ in alendo poteftatis eft: jfed longe magis rubrum, ac craffum, atqui id deterioris fuccî fXX^i.^k(t:Suauc uero,nutrimenti quidemalicuius e ft,ftomacho uero minus couenit. Acerbum adftringens'ue ftomacho quidem amicum, fed lend meatus,neq tantû nutriment! præbet, Atqp adhuc etiam multo mi^s nus candidum. Primuomniumumorubonitatis honoréobtinet,quod vinumuemU 50 colore juf/ai/,ideft,uermiculum feurubenseft, nbsp;nbsp;Peruetuftümultoplus culmn,

caloris ariditadsep infitumhabet^ recens ♦ Sed fummatim uini potentia hæc eft: In uniuerfum uinum infitum atque naturalem corporis noftri ca« vini poteß^s^ lorem fufcitat:proindcamp;cruditas inde eximie corrigitur, amp;2 fan guis ui* nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

tijs exuitur atque emendatur, alimentum (quandoquidem prompte pe* netrat) per uniuerfum corpus deducit : cuius ergo ex ægritudine aliqua emaciads ac ftrigofis, bonamcorporis, uelutiaftadm nutrids, habitudi* nem reftituit,Faftidiofis cibi appetentiam Öd reuocat amp;nbsp;illicit,pituitofum humorem extenuat, bilem per lotium euacuat, coloris gratiam inducit, animo lætabundam alacritatem iucunditatemq conciliât, corpus quoque

40 robuftius efficit. Eiufmodi igitur comoditatum author eft uinum, mode* rateingeftum:ïngurgitatum uero preter modum, incommoda contraria iNcowmorfi adfert,indeebrrj lubindeeuertütur,furiunt,amp; foporeimpetutur. Vitan* tf’’«lt;lf'*flt;** da itaqp eft temulentia,immodica^ uini potatio- Quanquam per longa id

-ocr page 84-

50

P A V t l AE G I N E T AE

tempom mtemana Kberalius i’ngcrere,cómodo fit : nam per urmas ,quag admodum citât, fudores^ uacuat. Optimum uero ducitur,protinus aqua mulfa fumpta ipfum uomitu eijcere,ne uel reliquqs quibufdam noxrjs oE* ficiat. Quiuero fefèprolixius plenius^uinoimbuere inftituunt, ac ftua tient, ab aliorum fane ciborum fatietate abftineant, ateß inter potandum in media menia braHicam coctam, bcllaria^ fumant,maxime ex amygda lis confetfla» Hæcquippe capitis Iaboremmitigant,grauedinem^fublealt; uant,neqj ulla uomentes moleftia afFiciunt ♦ Præfidium quoc^ minime fi=gt; traceratiai» culneum abfinthq maceratum ac dilutum (quod «mêfiyiM Græcis dicit) finthij cremor a^fert, ante potationêhauftum:omniumenim maxime hoc crapulamar^ 10

^^^* Quodfiquos uinuuellicet,gelidam hauriât : pofteradieabfinthrj hu morem répétant ♦ Deambulationibus præterea,fricationibus item,ac bal neo, amp;nbsp;exiguo nutricatu,ueiuti aqua(ut aiuntgt;fperfa reficiuntur»

De melle SC aqua mulfa» nbsp;nbsp;nbsp;Cap» xcvi.

Wuift cofiélio.

'Benejicitt fomnL

SomniK mm* dianm no om* mbutidoneui^

i^oflurmfo* mni optima

EI percoó:um ualentis quidem ac maxima: in nutriendo pote^« ftatis eft, fedaluum leuiufcule, minus potenter deijcit: Cru^ econtrario » Gelidis prætereaac humidis temperaturis

Jij magis expedit : calidis alienum eft, eo quod in bilem ab ipfis promptiflime uertitur» Aqua mulfa, quod Gra-ci i^iAiK^xTty dicunt, bi^ liofos nihil ferè adiuuat, quonia in ipfis quoqgt; facile in bilem tranfit. Vti* 2® le fit igitur aqueum magis illiufmodi naturis mulfum mifcere : nec^ ijs qui aliquo modo uifceribus laborant, fatis conuenit ♦ Scd aqua de qua agitur mulfa,hac ratione cocinnatur : OSluplum aqu^ melli miicetur,8c fic quo* ad nihil amplius fpumæeiiciat,decoquitur. Oportet autem fpumam fi* mulac primum exoiitur,identidcm tollere»

Defomno. Cap. xcvir.

HOniêquens prorfus effe opinor, poft ea quæ de ratione uilt;ftus tradidimus, de fomno quoque nonnihil perftringere : eo quod omnium nouiflimuscæteracunAa plerunq; fomnus fufeipiat. Somnus itac5p(utinuniucrfum,amp; noncitraformulameloquar) 5® eft animalium facultatumtranquillitas, àbonæ frugis humore cerebrum irrigante,proficifcens. Huic qui rite indulget, eum plurima comitantur emolumenta. Nam alimenta conficere, fuccos digerere,dolorem mitiga* re,cófolari labores, diftentis ac rigidis relaxationem reddere, diuinam^ illam aurg particulam,mentcm fcilicet,furentcm emendare confueuit. Oc cafio aut fomni opportuniffima à cibo iudicaf. Nam meridiari haud omni bus expedit : Non enim fatis eft ad exaéfam ciborum concodtionemtem pus in quo nonnullifomnum capiunt, intcrrupta nanep amp;nbsp;amputata ante tépus co(ftione,meridie cxperrcCti,fæpius acetofa eruftatione moleftans tur,iæpius item fpiritibus infarciuntur:quin 8c fluftuationibus tentantur 4® aliqui,nifi uel propter confuetudinê, uel quia fatis fterterint,eiufmodi ca* fus non eueniant. Nofturni fomni omnium facile præftantiflimi funt : fi* quidem no(fte,humiditate SC quiete fua fomnü inuitate,co(ftionem omni* bus

-ocr page 85-

de ARTE MEDEND I, LIR, !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5t

bus numeris abfoluit« A fomno porro noclurno pkrunqj adaluum fubs« ducendum maturamus.Efto autem debiti fomno temporis limes, ab fol u ta ciborum codtio, quse non tarn eruftuadonibus, qj uentris conniuentia cotradione ue deprehenditur. Poftquamuigilantia perudHs eft, quod cocoftionis retrimenta ad feceftum prontet»

Deuigilia. Cap* xcviiu

Vonam pactouigilijs, quæaduerfa iam ualetudine correptos uel præ dolore,uel febri, uel quocunqp alio cafu moleftant, fucai ^jcurrendu fit, inuoluminequod de febribus infcribitur, ftudio

10 ^^Sfius perfequemur » In prælens de ijs modb uigilijs, quæ bene habêtes infeftant,agendû eft. Quocirca fi quis uel ex mœrore uel folicitu yariAconci* dine,feu alio quouis animi affeftu fomnu fubire nequeat,ante omnia qui? ^^f^ dêmocftitiaprouirili, uel in Cimmerias (utaiunt) tcnebras profliganda eft : mox fuauiû fonorü aufcultadonibus Ksyia-iMy, quod eft cofidcranonc, profcribereexpedit.Suntueroqui leniaquaruftridore hocipfum macht nantur,qua fanè dcmulcentia fomnus facile conciliatur. Balneis prætcrea quos uigiliæ infeftant,fub uefpcram maxime,Fa era iam conco(ftione,utan tur,edulfjs^ humeftandbus, puta laftucis, 8ó id genus alqs . Papaueris edamatriuiridia folia ob fonds nonnunq^ confundant. Pifcibus item qui

lo nulla contumacia in ftomacho conficiantur, uefci interdû utiliter poffunt: Multüuiniquocß tennis,minimeueteris,ingurgitate :daturicp iam mem bra grabato,rofaceo,aut oleo in quo uel papaueris capita, uel mandrago* elixa fuerint,caputoblinire. Quin anethinu quoc|5 non antiquum folt; mnificueft. Scimus porrbquibufdamà laboreftatim fafta tranquillita^ te fomnum obrepfiftè. Coitus queep moderatus hunc ipfum non raro co:* cih'auit. Necdefuntquicapitcacpedibus infrigidads fomnum facile ac^ cerfunt. Si qui autem uel propter alimentorum copiam,uel uitium,ftoma choonerato uigilauerint, id quod ufuuenifle comperi ,ueluti contra alq nonnulli præter folitum genium penitus defraudantes,autparciuscibis ’ 3® indulgentes,fomnumoculis minime cernunt, confiderare 06 occafionem abfcindere conuenit.

Deuetemo,fi'uefopore. nbsp;nbsp;nbsp;Gap. XdX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

^^^^ilediuerfo profundiacuetemofifopores,quæ Kixrxcfiopcu aGræ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicuntur, quempiam corripiunt, lauacraillis continua,^!«

ftionem^ frigorificaminterdicemus:apophlegmadfmis ute^ ^^^mur, amp;nbsp;in totum nutricadonêcum calidiorem tum ficciorê,tei nuis mnutriedopoteftatis offeremus. A gelidiorequippein primis, nec no ethumidiore cerebrü madefaciête materia, eiufmodi afteftus cotingit* dioclis EPiSTOLA pROPHYLAcTICA, hoccft,dcfequüda ualetudine tuenda. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. c.

Diodes Antigono Regi bene agere.

Vandoquidemtibi Antigone, maxima omnium regum etudido, b^^jatep grandsua iam ætas, omnisq philofophiæ perida,amp; mathe«

-ocr page 86-

51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V D I AE G I N E T AE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

mances dem'q; fludiiCquibus fingulis clarus es ) païma facile contigit, rcrf giam ego atep adeo peculiars ede fufpicäs earn philofophiæ quoep parte, quæ incolumitatem tueri docet, deliniarc arque defcribere tuæ maieftatt hac noftraepiftola uolui,unde nam mortalibus ægntudmes proficiican« tur, de^ quibufdam præcedentibus notis, amp;nbsp;quibus remedrjs fuccurren Homiofit^ nbsp;nbsp;dum fit. C^uemadmodum enim cceli tempeftatem nuntp non figna quæ* dam manifefta præcedunCi quibus nautg acegteri multarumrerumpcriti homines, quid ipfis agendum,quo tutiores fint,conigunt : Sic neep ullus præter naturam affeólus unquâ hominis naturam nullis præcedentibus præfagps tentae.Tuitaep noftris hifce prgceptiunculis cöfifus,óó obuqs la ulnis ea fufeipere, amp;nbsp;ad amuflim etiam obferuare ne grauens.

Quatuor corpons partes.

Diducimus iam hominis corpuiculum in partes quatuor: caput, thora cem, uentrem, atep ueficam, Quurn igitur olim quid morbi caput læfuru ïJot^efuturi eft,hæcporcenta folent magna ex parte præcedere: Vertigo,dolor çap'i* doloru capun tis,fuperciliorum grauedo,murmuraurium,ftimulatiofiue punctura tem porum,oculimatutino tempore lachrymantur, amp;nbsp;caligant, odoratus he* betatur,dentium gingiuæ attolluntur.Ergo quum eiufmodi quiddam , portend fenferis, caput confedim euacuandum ducito,nullis fane medica *^'*'* nbsp;nbsp;mentorû præf]di}s,uerûfumptis hydopiautoriganicapitibus tritis,ôc in -o aulula ebullitis cum paiTo uel iuris femi fextario, quibus os ieiunus ab lui* to^atep quoad pituita deducitur,gargariz.ato. Hoc quippe capitis afferdio num facilimum eft præfidium. Saluberrimûquoqp fuerit,fiina^iexagua mulfa calida macerato irrigato ue,fobrium os conuerc,ôô gargarizando à capitehumorêdeducere.Oportetautemcaputipfumantea tegminequo piam calfacere, quo liquefaefta pituita fine impedimento effluere podit. (Quum hæc igitur quæ propofita funt floccipenduntur inditia, eiufeemo di ferè morbi fuccedere confueuerût:OphthaImiæ,glaucomata, aurium 'Tlt;r«%» ^ lt;rtftf «(P lt;1: fiduræ, ftrumg in ceruice, cerebri tabes, o'epxKiÂta-fiO! à Græcis diffus, co* ‘'-^ryza, grauedo, angina nocturna, tered,ones,uua, profluuium capillorû, 30 signdimmit ulceratiocapitis, dentium cruciatus- ^(Quumautquippiam mali thorax nent^morbi padurused, his fignis portêditur:Sudorquidamundiq? corpus quidem thorucw. nbsp;nbsp;nbsp;occupât,fed thoracem maxime:lingua cradefcitreqciunc per iputa uel fab Slt;^^ lt;{fr»4^m# |**^fa^uei amara, uel biliofa:in latenbus ac fcapulis dolores citraoccafionem oriuntur:ofcedines crebrg, c^uxx^a-ficu. àGræcis dicuntur:uigilig,fuffoca tiones,fitis,ex fomno animus merrore afhcitzalgores item pedoris,arque brachiorum,8ó manuum tremor,infedant. (Quibus non imprudenterad hunc modum fuccurritur. Vomitionemaccenan^ crapulofa quoad fie* ri poted eiere conuenit, abfep medicamine. Profunt etiam uomitusquos cibus fequitur, quos Græcorû nÔnulli irv§pLatlt;r(iàQ nûcupant, Cui igitur fie 4? placet uomere, radiculas tenues, nadurtium,erucam, finapi, portulacam deuoret : deinde aqua tepida hauda euomat. Qui dida prgfagia naucife* cent,has aftediones nietuat:Pleuritim,pulmonariâ, melancholia, febres

acutas,

-ocr page 87-

D E A R T E. M E D E N D I, L I B, IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55

acutas .phrenitim, ueternu, amp;nbsp;cum fingultu ardorem» Si j^uis nero uen _ trem morbus occupaturus eft,his fignis præfagiri poteftî V enter primi;» -^r^lagld mor (us cÔuoIuitur amp;nbsp;in fefe ipfo perturbatur,efculenta.cum poculentis amari r’^”’“^'’^« tudinem præferreputantur,genuum graui'tas, lumborûrigorinfleôbljs, -’“^^ ^«f'««»quot; uniuerfæ molis corporeæ laffîtudo, id^ fine occafione, crurum torpedo ftupor^, febriculæ exiles /Vbi hæc portenta fenferis, uenter nullo me* dicamento quidê,fed uiétus ratione mollifîcandus eft ♦ Satins enim ac ion

ge tutius eft rjs uti,quibus delinqui facile no potcft:c quorû numéro funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

f’^Iâ^Qyâjnulfa décoda, allia elixa^malua^rumex, mercurialis ,amp; omnia Viani motliés

gt;0 mellecondita^Cundaenimhæcaluifediminadenciunt» Quod fi præfa*

gioru aliquod magis magiscp intendat, cnici liquorem omnibus decoctis ^r*^ -.r'^ ï^C^'^Kn. confundito,fuauior nanc^ amp;nbsp;tutior eft * Vtilis item merit,Icuis braflica in '*^‘^*’quot; quot;

nÔ exigua aqua clixa,huius fuccus inquâ quatuor heminaru menfura cum melleac fale potui datus profuerit» Cicerisauteruiaquainieinnioepota eundem effeftum habet» Hæc figna paruipendentibus,huiufcemodi affe Aiones fuperuenirefolent:Ventris diarrhœa,hoccft,fluxus:dyfentcria, Ventfumcom lienteria,ideft,inteftinorûleuitas:uoluulus,àAfcû? àGræcis didus:coxen* ^°'^‘^’ dix,febris tertiana, podagra,apoplexia, hæmorrhoides,arthritis*

Quan do aut ueficæ malum immineat, his notis deprehenditur:Poft exis Vcftc^emorlo io guumctiamcibuplenitas infeftarem'detur, pcditus, cruCtuationes ,uni« ^^^'gt;'‘^[^^‘‘igt;

nerfi corporis pallor,fomni graues, lotialurida,amp; ægerrimeemanantia,

amp; circa pudenda oedemata » Quum hæc apparuerint præfagia,fuppeti-) s odoratis lotia impellentibusopem ferre conuenit,id quod fine periculo futuru eft.Sunt igitur focmculi apfj^ radices in uino albo odorato mace* randæ, unde ieiunus in matutino quotidic duos fumat cyathos, cum aqua dauci,mirrhæ,enulæ campanæ, quodcuncg horû ad manû fit,iuxtà enim fingula iuuant : cicerum quoq; maceratorû aquam fi cum uino potauerit, idem confequet. Qui uero diftas notas negligenter præterierit, hos mor bos expeftet : Hydropem,lienis magnitudinê, hepatis dolorem, ÂtSicccni/, 50 quem calculum Romani dicunt:nephritim, id eft renum affeólionemdo*

trj ftillicidium,plenitatemuentris.Cæterû in omnibus his quæ haftenus propofuimus fignis , infantibus quidemclementiores, grandionbus ue* Aefitfii haben ronatuefficatiores,medelas exhibebimus. Neep poft hæcfilenter per* tranfibimus anni folftitia,in quibus fingula quæcp accidût:fed quæ inge* renda, offerenda ue, amp;nbsp;à quibus abftinendü,tribusCut aiunt)uerbis expe diam.Exordiar itaqp à folftitio brumali»

Solftitium brumale.

Solftitfj brumalis tempore augetur in hominibus catarrhus, amp;nbsp;humi* ditates, ad uernu ufep æquidiale. Calidiora itacp turn ingerenda, amp;nbsp;mera 40 cius prolixius^ atq? ab origano bibendum eft, libidini^ indulgendum»

Sunt autem ufep ad æquidiale dies nonaginta.

Aequinodium uernum.

Abæquinoftio uerno ufiç ad uergiliarum cxortum pituita, amp;nbsp;dulcis

e 3

-ocr page 88-

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEG INE TAE Llß^ h

fames,quos icboras dicunt,fangui's in mortalibus,crefcunt:idcireo quart! maxime fuccofis acribus^ utendum eft, corpus diligenter amp;nbsp;cum laborc exercirandum» Concubitui turn quocp indulgendum» Numerantur uero ufq? ad uergiliarum ortum dies fex amp;nbsp;quadragin ta»

V ergiliarum exortus»

Hoc tempore crefcit in hominibus bilis amara, 80 eiufdem qualitatis fanies,cruor^, ad æquinoctiumufqp æftiuale » Turnfuauiaaluumcientia ingerere,amp; Veneri minimum indulgere couenit» Numerantur autem ad folftitium ufeß æftiuum dies quinqp 00 quadraginta.

Solftitium æftiuale» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;td

Solftitq æftiui tempus,atr^ bilis abundantiam in hominibus facit, ufqj ad æquinoctium autumnale» Vtendum itaq; egelidis undis,odoratis^ o* mnibus : V enus uel omnino uitâda,uel fimpliciter faltem ac candide,quæ deipfa traditafunt,admittenda» Inferunturaûtinter æftiuum folftitium ÔC autumnale æquinoftium dies très 06 nonaginta»

Aequinodium autumnale»

Hoc æquinodij autumnalis tempore pituita, amp;nbsp;tenues fluxusinho* minibus abudant, ad ucrgiliarû ufcp occafum» Oportet ergo turn fluxion nes cohibere, ÔC acerrimaquæq?, fuccofiftima^ eftare, amp;nbsp;quamminimû fieri poteftuomere, fedulo corpus exercitare, amp;nbsp;concubitum deniq^ pro x® uiribus fugitare» Numerantur autem ab eo æquidiali ufcß dum uergiliæ occidunt,dies tripintafex»

V ergiliarum occafus.

Sub uergiliarumoccafu augetur in hominibus humor pituitofus ad fol ftitium ufq; hyemale, Sumenda funt igitur cibi loco maxime acerba, uina dulciftima:utendum prætereapræpinguibus,exercicanduftrenue»SunC ' uero ad brumam ufe^ dies quadragintaquinqt»

LIBRI PRIMI FINIS,

-ocr page 89-

HYPOTHESIS LIBRI èEC V ÎÎ D !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;55

Inhoc uolumme totius operis fecundo,de febribus potiffimum agitür.Primo qu»« dem de tjsquæctrca notificationem, uniuerfam^ i'pfarum apotherapeuticam ani:^ maduertenda incidunt: deinde fuper uniufcuiufcp febris fpeciei origine, anp cura# tioneuertio de ijs quae febrem comitantur fymptomatis5CQmpendio ditTeritur»

CAPITA SECVNDI LIBRk

AeftuantiQ febriG cognitio* nbsp;nbsp;nbsp;X x i x

AeftuantiG febrium curatio» XXX Febrium ab Eryfipelate notificatio atque medela* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi

Quemadmodum hectics febres depre-hendantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii

HedicarG febrium medela* x X x 111 De hemitriteis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X X X1111

De publice graflantibus morbis, xxxv De pefte,ex monumêtis R.uphi* xxxvi De his qui plenitudine crudorum humo ruminfeUantur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvil

Dehisquiprætenuibus humoribus des! fatigati concidunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxviii

De alijs occafionibus in quibus contint: guntfyncopac*

De dolore*

De liquefadione*

De uigilijs febricitantium* x l 11

Curatio Cataphoræ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x l 111

Medela doloris capitis in febrib.x l 1111

De curationeftomacht

De immoderatis febrium frigoribus rigo ribus^*

Defudoribus*

De tuffi qui febricitates infeftat.x l v 111

De fternutamento*

De ciborum auerfionc*

De bulimo jquod eft fame prægrandtt i

Decaninaappetentia*

Defiti*

De lingua falebrofa*

Denaufea*

De cholemafia*

Defingultu*

De aluo dura ac lubrica in febrib* l v 111 De ftillicidio fanguinis, £lt; eruptione fan

guinis narium*

Deanimidefedione*

Medela exulceratonis qua os facrum in^s feftat*

Præfatio libri fecundi» , Caput 1 Quinam Icopi in morbis prxcipue febri libus difcutiendi fint»

Quodna morbi principium dicendu fit, ex monumentis Galenü

Vnde tutus'ne fit, anpericulofus mor^ bus,cognofcatur*

Qiiibus notis acutum ôi diutinum mors bum deprehendamust

Quemadmodü praefciri poffit quo patrio morbus foluendus fit»

Dediebusdecretonjs»

Decretoria fignafiin principijs morbos rum appareant mal a clTc,

Qiiemadmodö futuracrifis pratnofcens da fit

Ïnftans morborS indicium quemadmo?

dumfitagnofccndum.

Qua ratione optime iam pcractam crifim agnofcamus.

De arteriarum pulfibus»

Dealuiexcremcntis»

De urinarü fignificatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x 1111

Quid circa fputum cpnfiderandum» x v Ephemerarû fignificatio2lt; medela.x v I Quemadmodum febres ex putredine hu moru accenfas agnofcamus. x v 11 Curatio febrium quae in humorü putredi ne accenduntur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xviii

Tertianae: inditia.

Quo pado tertianæ medendum fit xx Tertianæ noth æ curatio*

Quartanæ inditia.

De quartanarü febriG curatione.x X111 Quotidianam febrim quibus inditijs de^ prehenderepoffis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxilll

Curatio febris quotidians.

DefebreEpiala.

De fynochis febribus*

Qui continus febres deprehendantur, quibuscp prsfidijs curentur* xx V111

c 4

-ocr page 90-

’‘ PAVLI AEGINETAE

MEDICI PRAESTANTISSIMI, DE ARTE

MEDENDI EIBER SECVNDVS,

ALBANO TORINO VITODVRENSI INTERPRETE»

De febribus^ex Galeni cæterorum^ compkirium monumenis tisdeprompta» Cap» i.

Oft qua tuendæ fanitatis artem fuperiori uokimine per* ^^ ftrinximus,inhocquemadmodümale iam habentibus t^ fuccurri, ualetudo^ aduerfa profligi optime poffit, à fi^ t^^ inilarium partium morbis tanquâ ümplicioribus exor^ fi,diflerere incipiemus.Cuius generis eile potiffîmû ei, ^^iquibus cognomêtum febres,confpiciuntur.Rurfus igi* tur copendiaria fenbendi ratione, ex Galeni præfertim, cæterorum uero plurimorum etiam lucubrationibus Oribafio decerptajamp;nosutentes. paucula quædam illi præterita refer amus.

Quaenam fummatim capita in febrilibus præcipue morbis difcutiendafint. Cap» 11.

^^^^Nteomniaquidem difputareconuenit,falutaris'ne, anexitia# ^^ lis ægritudo qucmpiâtentauerit»DeindeftfaIubris,numacuj* ta,an diuturna» Hgc quippe amp;nbsp;in alrj s quoep morbis uehemen ______tibus accurate inueftigada cenfeo. Tertio, unó ne fafce SC con fertim decernat,quod eft febribus peculiare,an particulatim foluat, indi^ feuffum ne id quidem prætereundum eft-

Quodnam morbi principium dicendum fit,ex Galeno, Cap» 111.

Eep profeefto capitis dolores,neqp ardor3quemadmodü nelt;^ öi ^I^gilia, acibis^ appetitus auerfio, amp;nbsp;uniuerfi corporis grauitas, autlaboriofusdeniqp fenfus,imóunumquodqphorumquiduis 5® potius quam febris eft » Febris dum quempiam inuadit, præ^ fertim acuta,nec^ nos latere, neqp quenquam uel imperitum ac ftupidum poteft.Efto autem, fi uidetur, lateat : mirabor utiqj fi diutius laborantem ipfum fugiat» Proindeillud tempus principiummorbi appellemus, quu iam manifefte febrire orfi, decubuerint.

Vnde tuius'ne fit an periculofus morbus cogno^ fcatur» Cap- 1111.

^^J^ Igna quidem letalia ducuntur, uultus neruofus,nalus acutus, j^;oculi concaui,amp;S quæcunqp alia pulchre funtab Hippocra* te memorata mifiuigilrjs hæc,aut uehemetiuentris folutioni, 4^ ^^.'aut inediæ deniep fuccedant. Lucis præterea fuga,Iachrymæ partim citra aliquam occafionem externam, partim oculis nulla peculiar

-ocr page 91-

DE ARTE MED END I, DIB. Il

57'

ri affedione correptis, fufæ ♦ Ad hæc, alter ex oculis non nun quam alte:« ro minor apparet : quæcp in qs alba effe oportebat, rtibe(cunt,pallent,8ó nigricant : fordes uel innatantuel angulis inhærent, 8^ perfomniaocu* lorumalba cernuntur, palpebris noncommiflis, fed didudis,nifiiduel alui fluxione,uel permulta quapiam euacuatione eueniat', autconfuetu« dinis fitipfis cafus Óóaffecla:dentibus frendere,mentis inopemeffeiflocs cosftragulisauellere, 06 feftucas paleas^ excerpere, pemiciofum eft* _ Attendendus item accurate eft decubitus. Namfupinumiacere, 06 tan* quam refolutum, pcr^ cubile ad pedes delabi ac defluere,fummæ imbeä» lo cillitatiseftinditium. Adhucueromagis exitiofum,geliduscum ex na:« ribus tum ex ore efflans fpiritus. Porro pulfus obfcurus,denfus, quumcp intercipitur ipfus, fudoritem concifus 06 deliquium inducens, inter 11^ gnapericulofa numerantur. (Quocirca fi uel uniuerfaqux recenfuimus inditia,uel bis adhuc etiam pluria comparcant,fiue pauciora quidem, fed peiora,nulla falutarinota comitante, mortem præfentiffimamporsî tendunt. Expeditafpiratio,pulfusinculpatus,menteconftare,8ó bene i^ot^ßlua fead illa quæ offeruntur habere, uultus inde èC cubatio bene habend«: bus ac fanis neutiquam diffimiles neep abhorrentes,falubria 8ó laudabilia fjgnaducêdafunt:Vnouerbo:Qugrebus naturalibus maxime funtalie« Zo na Slt; contraria,perniciofa : Quæ uero qs arnica amp;nbsp;iiinilia, falubria tutacp exiftimo.Poftremoquæ alotio,oletulo,fputo^ furneda funtinditia,pau« 16 poft exequemur.

Quibus notis diutinum morbum deprehenda« mus. Cap. v.

R Tuturnitas ægritudinis quatuor fane nominibus deprehendi« ftur : motu morbijanguentis habitu, pulfujSC febrium fpccie. J Px motione quidem morbi ad hunc modum: Quatuor nume«» ^^^rantur particularis acceffionis tempora. Vbimorbusacutior fuerit, nonocyusmodo, fedminimo fere temporis momento prxteruo« 50 lare confueuit:utpote cuius extremus terminus eft feptimana,plericp ue«« ro die quarto foluuntur. Quodiilongius quidem procraftinetur,nequc tarnen duodccimum terminorum fpacium excedat, acutum effe morbum indicat, qui intra diem decimumquartum plerunque decernit. Atqui ubi adhuc diutius cunftatur 00 producitur, atep ita quidem ut exordium moa doamp;2 incrementum in longioredieiacnoftis tempore amuffatim perfia ciat,eiufmodi morbus diutinus feulongus, grxce Chronicus dicitur. At fi exacerbatione morbus particularem nullam obtinucrit,uerumab initio ad finê ufep tan^ una amp;nbsp;perpétua exacerbatione infeftat,ceu in CÔtinuis datur liquide cerncre, hoc quodammodo inditium dicas efte grauiu. Ex 40 conftitutione uero ac habitu ggri hoc depreheditur:liquide moderato fit uultu,fi^ rcliquü etia corpus uniuerfum copreflionem calamitatemcp mi:« nime uulgarem præferat, acutum morbum præfagit; At fi omnino afymlt;

-ocr page 92-

5g P A V b I AE G 1 N E T AE

pcamp;ton, hoced, contraiftione amp;f calamitatc uacat, diutinu. Maten'æ cnini quæ longo tempore tranfmittitur,copiam fignificau Atqui ab artenaru motu fcire 00 CQgnofeere bac quidem formula poteris*Pulfus magnus,ue hemens,uelox,denfus^, grauem morbumindicat : contrarius uerojon^ gum»Ex febhumdeniqp fpecie,calidæquippeamp; urentes ægritudines quammaxime acutum morbum fignificant : Qui mitiores languidiores^ funt,diuturnum oftendunu

Quo pado præfeiri poffit, quî morbus finiendus fit. Cap. vi.

Vemadmodum præfeiri atep cognofei poffit, quaratione mor i» ^ K ^“® foluendus fit, ex his quæ moxenumerauimus liquido con ^jftat:Ex febrium uidelicet nÔ fpecie folum,fed tempore : prom ^ptius tarnen omnino à febrium ( arbitrer) fpecie. Caîidi nancp amp;nbsp;urentes morbi, breues funt, iudicatorqscp diebus libenter decernunt-Clementiores uero mitiores^,diutini funt,amp;magna ex parte finiuntur in abfceffus.Ita liquet ex his que diximus non modo quando,fed quo etia padfo morbus foluendus fit. Vt enim in grauibus per excreta decretoriu magis perfîcitur,ita in diuturnis per abfeeffus.

De diebus decretorijs. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. vil.

X diebus decretorijs quidam fane crebro,cum fide, 00 falubri ** ter,prætereaexa(ffeôôinfigniteadmodum foluunt. Quidam conditionibus qs propemoduaduerfis . Tertiufdccimus me^ dium,intcr utrunqp dierum genus,ordinem feruat. Sunt uero ex his quæ recenfuimus, qui fimulatcp exiguum modo naturæ impetum adepti funt,decernunt:uerbi gratia,feptimus amp;nbsp;decimufquartus.PIeriq^ tarnen in uehemecioribus naturæ motibus morbos foluere nati,aliter de*

cernere nequeut ♦ Cæterum neep qui probi funt,omnes iuxtà probi funt: neep omnes qui praui, omnes pari ratione praui:uerum nequecerta cum feric bonitate,prauitatem^ obtinent. Qui primæ fortis funt, hoc eft,qui ex bonorum funt catalago,ifto pafto fe habent.Primum ac præcipuû bo« 5” nitatis locum poffident, feptimus amp;nbsp;quartufdecimus. Secundumjuonus, undecimus amp;nbsp;uigefimus.Proximi his bonitate funt feptimufdecimus, at* queetiam quintus.Sequitur hos quartus,huc uero tertius amp;nbsp;duodeuigefi mus* His quodâmodo contrarijjfècundæ^ fortis hifunt:Nocentifnmus omnium,qui cum diferimine 00 obfcure morbos decernit,tanq; ex diame tro feptimo oppofitus,fextus eft*Eiufdem notæ faftionisep funt oftauus, decimus^.Poftquos deinde funt duodecimus,fcxtufdecimus,8ó undeui sefimus. Tertiufdccimus mediam inter hos ordines rationem obtinef, neque perindeabijciendus,ut hi qui fecundifuntordinis : neque utiqp fie morbos foluere poteft, ficuti ei qui primæ fortis effe cenfentur. Et hunc 4^ quidem dignationis iudicatorioru ordinem Galenus ufurpauit. Sccundu poft hæenumerorura feriemboniiudicantur, tertius, quartus, quintus, feptimus.

-ocr page 93-

DE ARTE MEDENDI, Ïgt;IBgt; tV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

feptimusjundecimus, quartufdecimus, decimufodauus, 8ó uigcfifnus.

Maliucro, (extus, octauus, decimus, duodecimus, fextufdccimus, 8ó Mxlidecrefö« undeuigefimus » Mediam fibi inter bonos prauos^ fortem decimus tera ^^ ^^^^' tius uindicat. ludicatoriorum porrb alq aliorum indices funt:quos cotem platorios nuncupauit Hippocrates,eo quod,quac fequenti decretorio die futura funt indicia,præfagiri ac præuideri in ijs poffumustquemadmodu quartus, futurum in feptenario decretum de morbo prædicit, puta fudoa Qw^rfi««»» res quofpiam,autmadores, uel particulares huiufmodiinanitiones non* ^^^(^P^^gt;^^' nullas excitans,uel fignificationes infolentes ^ anteainufurpatas,uel co* 10 codionis denicj^ inditia,portendens,Verum Galenus fexti etiam (quan* quant mali ) quartum indicem eße afTerit^Vndecimus quartumdecimum præ fe fert,amp;: decimusfeptimus uigefimu, Et ad quartumdecimum ufeç, effiicaciflïmauehementiflîmaep reddunturfuper morbis decretoria. Pro* xima his funt quæ uf^ ad uigefimu fequütur iudicia. Qugpoft uigefimu ufcjß adquadragefimü,pedetentimuehementiam remittut. Primutarnen honoris locûuigefimusfeptimus, trigeßmufquartus, 06 quadragefimus, obtinent» Poft hos fuccedunt uigefimufquartus, trigefimufprimus , 8C trigefimusfeptimus, Qui inter hos à uigefimo ad quadragefimü ufep iu* dicatorioru numerus habetur, totus crifis fine iudicij expers eft : quem* Xo admodum à quadragefimo ad unum omnes plane funt languidi, cocoftu ramagis amp;nbsp;abfceffibus,^ iudicationibus morbos fbluentes,Qiiarcalijs omnibus qui poft diem quadragefimü fuccedunt, Hippocrates medium quoq^ unguemoftendereuidet.Sexagefimütamê,amp; odogefimü,cente* fimum^ refpicit. Poft hos alia quidê feptem menfibus, alia feptem annis iudicari afferit : aliaCutuerifimileeft)inbinis annorü feptenanjs et ternis» Qiiod decretoriæ notæ, fi in morbor um initias compareant, uidofæfint. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, vin.

^^Tgnaconcodionis nunquam incommode cernuntur : quod o* Æ^imnis concoftio natura uidtrice perficiatur,eo^ nunquam non 5° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habctur,Sedaliquandodecretoriænotænoncomo* cernuntur,quoniam indicium ambigitmunc quidem bona, nunc ediuerfo mala, fuccedens, ceu mihi iam ante de iudicatorqs diebus oftenfum eft. Quapropter neep in morborum principqs, neep incremen ti tempore utile eaeft inditia confpicere, fed in declinationis tempore, quum uidelicet natura morbum uincit 60 fuperat.

Qiiemadmodum futuru iudicium pramofcendum fit, nbsp;nbsp;Cap. IX,

Vod fi morborum exacerbationes Intendantur amp;nbsp;fefe antici*

Ï^^jpent,multocp uehemêtiores reddantur, ac per tertium quenep Ödiem fignificationem fuiexhibeant,inditia præterea conco* __I^^ädhonis in lotio,oletulis, ÓÓ fputo appareant, omnium oeyffî* me morbus decernet. At fi exacerbationes cuncianter moueantur, eo*

demep tempore aggrediantur, fingubscp diebus infeftent, poftdongius temporis fpacium de morbo iudicium fpedabis» Qui porrb cum coneuf*

-ocr page 94-

éo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V bï' AE GIN E TAE ' ; nbsp;’ -

Symptomtitd frißs.

fione comotioneq? corporis, quod Græci ^iyn uocant, maxime febriunt,'; fieri nequit ut prius his morbus finiatur, ^ rigorac cocuffus remittatur, mitigetur^» Nam hæe fi nihil remittat, fieri non poteft,utiam ad uigore,; quæ «K[iH græce dicitur,morbus peruenerit,nedum adinclinationem» i Imminensmorborumcrifisquarationeagnofcendafit. Cap. tx, i Rauis omnino atej; molefta nox,omne decretorium,quod in* terdiu aduêtabic, femper præcedit: Quod uero nothin agetur, dies antcccditdifficilis, èC inquiéta ♦ Superueniunt uero cafus feu accidentia, capitis dolor, quam cephalalgian uocant, qui nunquam antea fuit : ceruicis dolortpræcordia quoq? ad fuperna trahun ia tur: Spirandi item diffîcultas derepente oboritur: necnonamp; alia quæ* dam molefta iymptaimata, quæ ægrum prius nunquam afflixerunt, ap* parent » Quin fi qs incidentibus pulfus quoque non concidant, fed in al* turn magis attollant,8ó uehementiores reddantur ( lymbolum tarnen de* cretorius dies luqpfius exhibens,ipfus maxime ex bene iudicantiünume roexiftit) nonfuturutantum iudicatoriumdiem, uerum falubremetiam UtUriummor eum lperato*Perculfus aStinhis minimefuerisjnecfi defipere hominem, Hsnonfemper autexilireconipexeris t Nam hæefuperiora humores petere indicant: Uule. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veluti ecotrario alia figna funt,quæ fuccos inferiora fubire portendunt:

fuminisfcilicetlancinatio,rofîo^,circaumbilicûtorfio,(quæ s^óqios Gr^a xa cis dicitur) lumborum dolor, 8ó uentris murmuratio » Sæpius alia quoc^ his cognatainditia apparent» Ad hæc,fi ægrotâs per hæmorrhoidas eua euari confueuit, ciusep uacuationis periodus incidit * Pari modo in men* ftruis purgationibus, fi muliereftquæ langueat, nihil abfurdum peril* liufmodi uacuationem morbi crifim cotingere» Porrb fudores non ex cor poris modo qui antecelferunt madoribus,præfertim in die contemplato* no, fed etiam meatuû laxatione præfcire conuenit* Decretoria uero quæ fupemis euacuationibus perficiuntur,exqs potiffimum deprehendes* Contêplandus quippe præter hæc quæ mox retulimus,laborantis etiam uultus,amp;fiquameius partem palpitate,ueluenas temporum percutere, 39 genas, nafum, oculum^ folito magis rubefcereconfpexeris,per fuper* napotius uacuationem expeeftabis» Q^odfipræter uoluntatem illachry^ mant,uel iplendoresfeintueri imaginantur,manus^adnares fcalpen* di gratia tulerint,tumhaud amplius futurum, fed magis iammanantem iagurtiem cernes * Semel enim atep iteru uel leniter fricantibus,prorüpit* Rofiooris uentriculi, infériorisé labrj tremor, iuditium per uomitu lore ' multotiens infinuât* Sed de his hacquot;tcnus * Accedunt etiam his quæ fpem noftrâcÔfirment,ægrotantis ætas,natura,amp;infuperanni tempus,^ prg fens aëris coftitutio* Vbienimadolefcens fucrit ægrotans,aut alias natu* ræ calidæ, aut fanguincus, turn maior habenda fpes eft » Si iam antea ei* 40 dem,fiue bene fiue male habenti,fanguinis uacuatio facia eft,ceu luprare tulimus, hoc folu fatis fuerit ad perfluendi fanguinis fpem exhibendam* Si uero anni tempus æftas fit,uel fi æftas quidem non fit, fed alias prüfen tis

-ocr page 95-

él


DE ARTE MEDENDI, DIB, H,


tisflatus aëris calidus,8ó fepenumeroillotempore fanguinis fluorelabo rates iudicati funt» Adhæc præterea refertû fanguine corpus,Slt; folenniu inanitionu moratio,amp; hgequippe maiorê tibi fpem exhibuerint.Parifora miter in reliquis quoc^ euacuationibus ratiocinandum eft » Quod fi horu nihil confpiciat, fed æger in aliquo iudicatoriorû, qui à uigefimo maxime funt,dierû diferutiaf ,ac morbo in fummo iam incremento exiftente,dolo res in aliquo articuIorS,autcircaaures,autin alfjs quoc^ partibus,uel nul li qui de dolores, fed fudores particulares in membris aliquot iugiter exu dant,perabfcelfus indicium fore fperabis»Cæterûea corporis præcipue » o particula laborabit abfcelTu,qua fudores ,dolores ,tumores exercuerut» Qiiemadmodum optimam iam pc ra dam crifitn

agnofcamus. Cap, XI.

Ï coueniens à cococtionc euacuatio peradra eft, Sc febris ægro tante miffum fecit, amp;nbsp;ab alijs accidentibus uindicatus eft, turn imaior etia pro uacuationis ratione colori gratia acceffit, uege* ^d tiorep, ac fefe erigendo robuftior eft redditus, quodep in pri*lt; mis periculo uacat,facilis toleratio hæc comitatur, faluberrimum hoc de^ cretorium habetur, Verum fi quo horum deficiatur,tantum aberit ab optimo, quantum præpollet id quo deficitur.

a© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DepulfibusexlibrisGalcni, Cap. xil.

Vlfus eft cordis amp;nbsp;arteriarum agitatie, quæ infurgendo fe^ S 0^1^^*'°^'^^^°’’^“®^''^°^^’’^^ Grgci,c0trahêdoamp;:cófidendo,quod qdemnuncupantconhcit, Vturn porro duplicem eius cgco liquere gftimo-Eleuatione etenim,quafi expanfio* ne quada extenfionecj arteriæ, gelidus aër ingredit, qui robur tonumcp uitale,unde fpiritus quoep animalis gignit, fufflat^exufeitacqu Co tractions ne aut,quum conleffu ueluti coniuentia quadam amp;nbsp;afeenfu extremitatum iphus arteriæ circa centrum exiftente, uaporofaru fuperfluitatum excred tio fiteuaporatioep. Arteriæ autem ipfæ fecundum longitudinem uafcula Mtn^. 50 quædamconcaua.quemadmodum amp;nbsp;ipfæquoep uenæ, funt:uerum pro* ptermemoratam iampridemmotionê duabus tunicis diftindla, amp;nbsp;quoi niam fanguinis cum fpiritu abundantiore mixti,fint conceptacula, quæ è corde quidem proueniunt,fed per fîngulos corporis artus diffunduntur, Omnes itacp citra exceptionê arteriæ, pari quodämodo ratione feriût at^ que pulfant, cum inter fefe mutuo, turn ipfo etia corde, quo ex unaquaep ipfarû, cæterarû etiam ratio eolligi poffît. Neutiquam tarnen fieri poteft, ut motus omnium iuxtà fentiatur, fed promptius quidem mulcocp magis expedite in partibus corporis carnibus quodammodo exutis, exorti bustpzobfcurius autem minus^ euidenterin carnolïs partibus:necp enim 40 aptiores ,honeftiores ,autcommodiores denique ufui habentur aliæ,

Parum enim imb nihil egerit, quifquis uolam manuum inpulfus explo# ratione tetigerit.

-ocr page 96-

62 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLIÄEGINETAE

Pulfuum genera*

Eft i'gftur pnmum genus pulfuum,quod fecundum moti’om’s tempuSs tam in diaftole quam fyftole cofiderat* Diuerfitates atqj difcrimina quæ* dam eius generis pulfus habentur ; quoniam eft amp;nbsp;citus,8ó Ientus,amp;me* diocris * Qiiicquid enim moueturjaut præcipitanter, aut euneftanter, au# ^'^ mature,hoc eft mediocriter, temporis ratione,mouctur* Citus autceft, irntut, qui breui temporis fpacio, crebriori mouet intcrcapedine, Lentus aut tardus ue, qui longo admodum tempore, modico comouetur interuallo* MfÂofrô. Mediocris uero,qui mediu quoddä inter mouendû ad unguê obtinet*

De quantitate diaftoles* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t®

Alterum uero pulfuum genus, eft fecundumquantitatem diaftoles,id eftextêfionis. Quoduis enim corpus tribus dimenfionibus c0ftat,longia tudine,Iatitudine,et profunditate. Quu aut amp;nbsp;arteria fit corpus,neceffum eft uteademquoqj tres habeat dimenfiones atqj diftantias* Veruin anis mante fecundu natura fe habente,mediocriter atqj adeo ipfam couenien* ter etia modis omnibus diftenfam reperies arteriam,In eo aut quod præ* ter naturam affeftum eft, pro re nata partim quidem deficit, partim uero excedit, atq^ modü iplum plus iuftó fuperat* Secundu igitur unamquan* que dimenfionem oportet non effe immemorem, cuiufmodi fuerit natura lis pulfus : Nam fi latitudine excellere deprehendatur,ab eadem dimen* 2^*^ PulfmÀtono fione Lati nomen adipifcit:fi longitudine, Longi:fin altitudine, Alti no* wruvm. mine gaudet * Liquide uero conftat,quod illis cotrarq èC naturalibus exi liores pereuftus iuxta proportionê uniufcuiufqp,alius anguftus, alius brc uis, alius humilis denic^ appellatur. Eorum uero quæ in fingulis dimen* fionibus no diftîmiliter à naturali conftitutione permutant, id quod in ca dimenfione diminutu eft,paruu, quod uero ad a uct um, magnum nuncu* patur. Tertium uero pulfuum genus à robore uirtutis deprehenditur* Differentiæuero eius tres funt : Vehemens, debilis, amp;nbsp;medius. Ve* vehanen$» nbsp;bemens eft,qui uiolentapercuffione ferit taÄum medici* Debilis uero

dcWm. fine oblcurus pulfus,qui inualidumatque imbccillumperculTumefRcit* ï‘’ MedM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medius uero eft,qui mediam quandam proportionê feruat ad utrunep:

quem quidam naturalem elfe autumaucre : Nam in furore ira ue,necnon exercitationibus ipfis,pulfum qui fecundu naturam non cft,uehemen* tiorem fieri produnt* Quibus Galenus utiep occurrit, pulfum qui ex cauf* fis non naturalibus uehementius intendi alTueuit, non modo inftabilem, fed prompte feex quauis etiam occafione(ccu Protea)tranfmutantê,afFir mans. Quifquis igituehementiorpulfus haudita prompte lèfetranfmu* tat,is naturalis 06 moderatus, feu medius æftimandus eft*

Pulfus fecundum conftitutionem arteriæ*

Tertium pulfuum genus eft,quod circa conftitutione atqj fubftantiam 4^ mftrumenti, arteriæ corpus inquam uerfatur* Suntuero amp;nbsp;huius generis differentiæ très : Aut enim duritius,quam natura ferat, inftrumentu eft, 06 durus appellatur pullus:aut mollius, Ô6ob id mollis dicitur : aut pro* portionem

-ocr page 97-

DE ARTE WEDENDI, LIR» 11» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65

portions Habens ad utrûcç, 8ó in hoc moderatus fine médius nucupetur.

Secundum quanti'tatem plenitatis artcrix*

Quintum genus pulfuum eft, quod fecundu quantitate repletionis ar^ teriæ fit.Ethocquoep tribus différentes dirimunt,Nam alius plenus eft, alius uacuus,alius denies medius,Quandoquidem 06 unumquodq; uafeu lum aut plenum,aut uacuum, aut mediocriter refertum effe perhibetur.

Plenus itacp pulfus eft,(quemadmodum définit Archigenes ) qui cor* Plema. pulentioremac pleniorem etiam præ fe fertarteriam,amp;S -vOTT^ÄXTzi/eius in fuccofitate eZlza-o-iC^yfzsiiw.Totaenim humidior corpulentiorcp apprehen»

10 fu eft» nbsp;nbsp;Vacuus autem,quiebullitioni finebullæ aquætumefaÂæ firniß ^'^‘lt;f«'«’ lern arterig eleuationem efficit.ut fecundum impreffionem digitorû, qua# fi uacua quædâ ( pulfu fub taff ù cadente ) inambulatio cÔtingat. Hæc igi# tur quinqj pulfuum genera fecundu eandê arteriæ motionê conftituunt»

Pulfus à qualitatc caloris»

Quoniam autemqualitas caloris qui in corde continetur,uidetur quo# dammodo magis fecundum arteriam euidenter apparcrc,cenfuerunt hoe fextum etiam pulfuum genus noniniuria inter prædifforumferiemcon# numerandum» R.eliquorum uero generum,quæ turn fingulatim turn uniuerfim accipiStur,aliud fanè iuxta tempus quietis ,aliud pararhythmû, io aliud fecundum æqualitatemamp; inæqualitatem, quoddam etiam feeun# dumordinem, quoddam rurfum fecundum inordinationem»

ld igitur quod fecundum tempus quietis eft, feptimum in ordine,a pri mo dirimitur ( nam ab eo nonnullo difcrimme diffidet ) in denfum, ra# rum,56 medium» Nam eius arteriæ,quæ mouetur gemino motu, ex con# trarfjs motionibus compofito ,neceffe eft duplicem contingere quietem: altéra quidem poft eleuationem 8ó diftenfionem ante copreffionem, con traff ionem'ue:altcram uero poft compreffionê ante eleuationê, quam ple riep fenfu percipi non pofte autumauerunt,ut inter duos motus,tranquil# litas aliquaintercipiatur » Cuiitaep longu tranquillitatis eft tempus, hic «-«s Kf^.

50 appeUeturrarus : cuibreue,denfus feucreber : cuimediocre,médius» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^lt;rlt;lt;^

Pulfus fecundum rhythmum»

Offauum genus pulfuu pararhythmueft»Eft uero rhythmus in gene# re habitudo quædâ, hue proportio temporis ad tempus. Cæterû in pulfu fecundu tempora quædamipfius motus, ad tempus tranquillitatis, uerbi cauffa, diftentionis amp;nbsp;cotraffionis ad aliquod tempus, quod eft medium inter quietem: Iuxta alioru autem fententiam, terriporis aut motus ad mo# tionem,ueluti diftentionis ad cotraff ionem compreftionemlt;p,aut quietis ad quietem,quemadmodü interioris ad exteriorê» Differentiæ autê rhy# thmi principes funt due,Eurhythmus,amp; Arhythmus,quafi confonantia 40 amp;diffonantiâdicas. Arhythmon,nÔ fanè nullum rhythmû habentêgt;hoc Arbjibj/;!«.

quippe fieri nequit,fed inconcinnu xav^fv^fzo^^ceu «(jxevoy amp;nbsp;«.7yt^«A9//,id eft, mutum óf trucum dicimus : hunc qui uitiatam ceruicem, illum qui uocem habet obfcuram» lam uero arhythmus trifariam dirimitur:pararythmus

f X

-ocr page 98-

PiiŸiiThy» tbmuf, Keterorhyf tbmM.

^hythmw-

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVï^I AEGINETAE

enim eft,quime(3iocrem quafiiam adproxi'mantciTiitzfvamp;/zj(ïf, hoceftbon^ confonantisc,deprauationê habet ♦ Hetcrorhythmus magna ex parte dis» greditur ac prpuaricatur.Ecrhythmus uero toto(quod aiunt) ccclo à uero tramiteerrätst omnemconcinnitatem peruertitat«^ corrumpit » Huius rei quam affero fignum 06 arguments eft pufio.Peculian's quippe ac pro« prius puerihs ætatis pulfus fecundumrhythmü,eurhythmus(confonus) nuncupat » In flore atq; uigoreactatis,heterorhythmus : quafi abfonus 86 alterius ætatis numerus. Qui uero huius ætatis rhythmûpenitus nonfer« uat, eerhythmus appellabit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De aequalitate SCinacquabtate.

PUnas»

ÏHit^tMUi,

DcfKKnSgt;

Interddens.

Nonum genus puIfuS eft,quod in omnibus generibus fupradidtis de* t® prehendit, fecundu æqualitatê 06 ingqualitatê, id quod uel in uno dunta« xat pulfujuel in pluribus contemplat:quod etiam fyftematicu hue collecti uum nucupat.De quo in primis,^ fieri poteft Iucidiftime,diflcrendu eft» Planus æqualis'ue pulfus eft,qui confequenter æqualis eft fecundu ma gnitudinem,tenorê,aut celcritatcm,aut fecundum aliquid reliquoru, fine etiam fecundu omniaJn^qualis feu uarius,qui ferie fuaingqualis eftmam fi forte deinceps omnes magnitudine ad ungue pares inciderint,inæqua« lis huiufeemodi pulfus appellabitur. Quod fi primus 86 fecundus atq? ter tius æquales uidebuntur, quartus uero inæqualis,is nimirû Inæqualis fe« cundum magnitudine pulfus nomen habet. Cuius generis omnino funt, i* deficiens 86 intercidens. Haud enim uno folum dempto,autpluriü etiam magnarum pereuffionum refpeftu,minor apparebitjfed nonnunqua pe^ nitus omnimotu deperditoimmobilisarteria permaneto 86 uocat pulfus deficiens:quemadmodum alter contrarius huic Intercidens, quum in me dio expedatg quietis perçu ffio quædam ueluti in uniuerfum fuperfluain=« tercidit. Sin autem fecunda fit minor quam prima percufrio,tertia uero exilior fecunda, quarta,tertia, 86 fic confimiliter deinceps ufep ad quamü plurimas,huiufeemodi fanèMedicipulfus iivvQ/^ov':ews8C fivis^s appellant, de figurarum ratione,qug in acutum definunt,appellationem mutualités» Quotquot fanè corundem ufe^ diminuuntur, neep unep abeiufmodiaffe 5’ élione quiefcunt,in immobilitatê prorfus finiunt, quos uulgb déficientes nucupamus hvw^bs. Quotquot præterea interquiefcut,duplicem habent differentia. Nam certe ex his nonulli in ea qua primu quieuerut prauitas te,hanc ueluti mordicus per totum obferuât. Quidam uero increfcunt 86 augetur denuo, aut fcilicct in parem qug à principio ftatim fuperuenit ma gnitudinê,aut in minoré, aut in maiore, quos (ivifovs recurretes uocitant; Fiunt aut pulfus i^vs^ot, licet fît nonunep iuxta queuis pulfum inæqualitas, fuper quibus fuo loco haud multo poft preflius agef.Eiufmodi utiep pub fuum inæqualitas eft,quæ o-usHiial^tw appellat. Quæ uero fecundu unum« quencppercuffum,autfingulas etiam arterigpartes,aut differentes déni* 4’ que,eraci t,(quemadmodû ea qug motione exiftit)uniufcuiufcp fanè arte:« hæ partis inæqualitatis nomen fortiet. Quu uero fub aliquo digitulo ali« ter motumaufpicata, aliter uero abfoluerit, finierit^,ea qug mouet arteria incipiens

-ocr page 99-

DE ARTE MEDEND I, LIE» IIgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65

Încipiens multo quidem cclerior,fim'ens uero fegnior,uel ediuerfô. Acci -dit autem hoc trifariam,aut motu indefinenter perfiftente.aut euanefeens te, 8C ceu poftliminio reuertente, 06 quafi geminato pereuffu feriente. Qiiapropter fi continuo perfiftens,neq^ abruptus à ueloci in fegniorem, aut contra,permutetur,8ô re amp;nbsp;nomine eiufeemodi pulfus difpar eft : Sin Pulfmcas aût fenfim aliquantulumintercifus,deinceps uelociorappareat,(/!ofx«lt;/'lt;C“é', prifais, quod eft caprifans uocat,à caprea,quæ Græcis J^û^kk: dicitur,fumpta mes« taphora. Ea faltatio hæret fublimis in aëre,atcp alterum quempiam inopi natum multo celeriorem perpétrât fahum. nbsp;nbsp;Quod fi pereuffus facta di^

to ftradione regrediens, ante contrae'tionem exacte denuo apprehenfum taétumep ferieric - «/ijKfOT©- àgeminata percunîoncàGræcis, àLatinis uc àiKgfng ro bis pulfans talis appeUatur» Huius rei imaginemquandam uidere licet in incudibus,quû uidelicet mallei femel quidem per manu fublati in ipfas uerberant,reciprocantes ex incudis repereufifione iterum atcp iterum uer berant»Cæterum non folum fecundum tempus motionis,quæ in fingulis pereuffionibus eft,qualibetarteriæparticula poffibileeftinæqualitacem contingere, uerum fecundum etiam robur uirium, non tarnen quantitate dimenfionû, interuallorum'ue, nÔ enim poffibile ipfum pulfum in eadem particula magnum ac paruum fieri, neque etiam fecundum aliud genus, Xo fed in diuerfis differentibuseg partibus, arteriæ ipfius particulæ , incli* nantes . lu uno pulfu inæqualitas fit duplex;Nunc quidem motu perpe^ tuo manente,8lt; arteria fub aliquot digitis ocyus, fub aliquibus uero cun^ â:antius,mota:Nuncuero motuintercepto,pcrindeatcp fi digiti quidam motui occurant, nonnulli uero minime » Secundum item quantitatem dis ftentionis,quæ in permultis partibus inæqualitatis euidenter apparet: Cuius farinæ funt (ivov^ot, iuxtaquemlibetiCtum adnutantes 06 circûnu=! nvav^amp; tantes : nam fi fecundum interiorerndigitummagnus pulfus recidens 86 eleuatus ex ratione diminueretur, ita ut ab exteriore parte laborantis pol licis minima arteriæ particula apparcat,uvGof nuncupatur, adinftar cau^ 50 dæanimalculimûris:aut nâw^os àminuendo,inmodûritumcçcaudg. Sm aût fub medqs digitis magnus recidens, atcp eleuatus utrinq? minuatur, minor apparens,hune Archigenes nutantem 86 circumnutantemappeU lauit, uolens perfpicue fignificare breuitatem diaftoles cum ea qug eft ab utrifcß limitibus,uerbicaufa,in nutatione:haud enim tanquam ab interci^ fis ftatim,fed perinde at(^ in inflexis utrinep partibus in breuitatem con*

' nbsp;nbsp;nbsp;traedus cft nvav^os magnitudine,pro utracp parte»

De inæqualitate ad magnitudinem»

Inæqualitateuero ad magnitudinem ipfam quoqueeeleritatem aut fe* ram etiâ tarditatem affumente, pulfus æftuantes 86 inftar uermiü fefe mo 40 uentes fiunt:Sin autem 86 id quodeftfecundum thefim acceperit, 86 ^^x-c-naJ^is èC KJlt;svóilt;fiis appellaticoftituunt.Ordiendü itaqj ab undofis cftuan tibus'ue,in quibus non fimul,fecundum iftiufmodi inæqualitatem,tota ar teria apparet diftenta, fed hoc quidem primû, hoc fecundum, item tertiû f 5

-ocr page 100-

Ö4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AE G INET AE

Http quartu,motu continuo perdurantCyinftar elationis undaru: Nonulfif quidê in recStu omnino fludlu meantê habent:ahqug uero in obliquu decli nanctaliqugin breuifecundulongitudinêdiftantia,altitudinê fufficienteï quædam autem ediuerfo; Qiixdam præterea latum, quædam item angu* ftum 06 arctu. Pari etiâ modo ÔC iuxta celeritatem atep tenorem inæquali^ ter fe habêt»Flu(fruâs aût undofus'ue totus in paruitatê decrefccns,!rxajz«x« Pulfutuermi^ ^aj^jideftuermiculans nucupat, uermiûgreiïupcrfimilis. Quemadmodu ^‘*^‘*'^^gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aût pulfum undofum minoré eflectû (TKuAHKi^uy excipit,ita amp;nbsp;a-KcoÂHKÎ^ovfxÂd

eft uermiculantem excipit alius,qui p-v^^uKi^ü.^^,id eft,formicans indigitat: quando uidelicetdeficientibus motionibus permultis, in unam atqp ean* *’ dem perquâexiguâomninofiniunt. Inditum aût Sc huie pulfuià fimilitu* dine animantis, quod Græci fiv^iiUKX^Romani formica dicunt,nomen eft, cum propter paruitatê turn propter motionis fpecic. Eftenimuehemena’ ter puGllus formicans pulfus, quo nullus alius certe minor effe deprehen ditur : confimiliter 00 omniû obfeunffimus, multo^ denfiffimus,minime iuxta Archigenis fententia uelox ♦ Adhærethuicadiacet^ pullus hectic PulIlKhe» nbsp;nbsp;cQs ; Quemadmodûenimfebriûuna fpecies eftheélica, itaSépulfus ha^

^^‘^“^' bet heclicus,qui fane nullam ingentémutationem admittit,fed perpetuo in eodem tenore perfiftês, quaü^ deinceps ut ab initio coepit coneéfens, ■s.7rxa-(AÓi~ jiec^ unqua totum habitü morbofe mutatü foluit, Pulfus autem anxirfióx/lis ^^ '^’^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Litrmtp ex finibus extremitatû protracri attp extenlïjcontraéfi^ Gue cons

uulfi uident,inftar chordæ alicuius extenfæ fenfum præbentes. In ramona KAwr«lt;/l«? ^®motiuisueautem (GcenimKàagt;vailt;/lSipinterpretor )nihil iftiufmodi,fed maior quædam in his eft diftenGo eleuatic^,tan^ partium arteriæ, quæ quidem fccundû uniim idem^ tempus emergût, referûtur^.potilïîmurn G quis motum corum afhmilauerit iaculis, quæ uiolenter emifta oeyffime EH7r^iuigt;^ uibrataferûturgt; i.u7rpiuu aût,id eft fecans pulfus,eft quumuidetur quip* piarn effe laxatum in arteria, quando uidelicet iplanondurior ,fedmoÏs liufcula effe ta étui appareuHabet autem quandâetiam turbulentiam pub fus ifte, Sé eeler quidem ac denfus, non femper tarnen magnus eft* 5’ Pulfitiextnlt;e» nbsp;nbsp;Decimü pulfuum genus ex prædiftis eft, quod ex inæqualitate lècun*

qudhtatcordU J^pn ordinem amp;nbsp;inordinationê nafcitur. Hic enim ordinatus amp;nbsp;inordina ^ti^'r^*^^* ^^^ ^^' ^^^‘^ inæquali in æquale fccundû circuitus, atq? omnino etiam in difpar Sé ingquale, fecundum utranep fectionü originem habent, puta fe cundum circuitionü æquale, ordinatus : iuxta uero uiciflim modis omni* bus inæquale atqj diftortum,inordinatus* Aequalis enimuero pulfus ad unguem etiam,ordinatus eft,G modo æqualem deinceps ipfum diximus* Inæqualis aût no omnino inordinatusifi enim ^qualitatê corrüpit, circub turn uero aliqué feruat, ut in eo qui eft fecundum quantitatem diaftoles,G forte cotigerit duos Geri magnos amp;nbsp;unum paruü, inde uero rurfum duos 4 paruos amp;nbsp;unum magnü, amp;nbsp;Gc cofequenter, nuncuparipoffïteiufeemodi pulfus inæqualis quidem,fedordinatus : Sin aût dum æqualitatêdeftruit nullû feruat ordiné,inæqualitatis ad dilparitatem inordinatus talis effe dt citurgt;

-ocr page 101-

DE ARTE M E D E N D I, DI B» 11» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65

citur» Pari eda modo 80 in alps hifce generibus «Ex I'nordinads porto no nulHfunt per omnia inordinad, ne pufilla aliquâ feruates perioduralfj uei= ro fecundu periodos ordinati,quatenus enimuero codnend ordine defti= tuunt,inordinad uocent:quatenus aut periods feruat, fecundu periodos ordinad dicenf J ueluti fi cotigerit fieri, duos magnos acq3 duos etiam par uos,inde très magnos amp;nbsp;todde paruos,item quatuor magnos 80 totidem paruos:00 rurfum tan^ recurretes,duos magnos amp;nbsp;duos paruos,S^ très magnos cum todde paruis :8d ficdeincepsinalfjs» Scienduaut quodcuilt betalioruoppofitoru eftaliquis medius:gquaIiautSlt; inæquali nullus eft 10 médius.Neqj interordinatueda amp;nbsp;inordinatuquifpiahabetmedius,ni* fi uolueris fecundu periodos ordine feruante, mediS inter ordinatu et in^ ordinatu dicere» Etcæterorûquidêmedq funt fecundu natura, praeterep eins,qui in uehementia 86 obfeuritate quemadmodû oftendimus, confti^ tuiuEx eoru aut numero fblus æqualis planus'ue eft fecundu natura, relia qui uero ad unu omnes pratter naturâ,tum inæqualis,tum ordinatus,cum amp;nbsp;inordinatus ♦ Hæc itaep funt genera pulfuü uniuerla, atqj fecundu ge^a nus ipforu differentisc.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De inxqualitiae thefts atq; motus.

Quida tarnen bis amp;nbsp;alia duo adnumerauerût.Primuquidem in pofitio nearteriæ,prout furfumacdeorfum,indextrâaut fmiftram tendereui^ 20 detur: Altervi genus in motu, putafi prompdus acmaturius,uel ferius ac fegnius moueat:è quorum numéro elfe diximus undofos amp;nbsp;ramofos,qui xA«:/wlt;/îa? à Græcis uocant,pulfus.ElaCtenus quidem fîmplices tantûpau^ cis admodumperftrinximus pulfuum differentias:èprædicfis aùt,fî mo^ do animo eafdem probe conceperimus,facile amp;nbsp;côpofitas inueniemus.

De pulfuum cauffis»

Deinceps ucro depulfuucauffis dinercndûeft,quas fequunt,amp; àqui^ bus præfagiû,atcp prçcognitio A magnitudine igit,qug ceteris magis eft perfpicua,exordiufumemus.Magnus itacpfitpulfus aut propter neceffi tatê urgente,qug eft utiep in corde plus iufto abundâs caliditas,fiabelli in 50 ftar incûbens animadoni externæ:aut propter corporis gracilitatê macis» lentiamcç,quemadmodum paulb poft indicabimus. Auget uero calor uel propter cauffas naturales,puta ætatis flore atcp uigorem,necnÔ Sô pueri* dam, aut fimpliciter propter calidâ temporis cöltitutionc,aut regionem, auttemperaturam calidiorem: Aut no naturales,ut corpus circûplecflens caliditas,lauacra calida, exercitationes,efculenta, poculenta, medicamen ta calfaciendi facultatê habentia, uel etiam ea quæ funt cotra natura,uerbi cauflra,diftemperaturacalida,humorü corruptio, putrefacflio^,furor, SC id genus alia. Difcernes aut finguloru mortaliu pulfum, fi inter hcc quæ fecundum naturam fehabent, magnitudo fitconftansacpermanens, in 40 cæteris uero procliuiter permutetur, amp;nbsp;etiamdum te pertradante, ocyus nee multo poft reftituatur. Et magnis quidem pulfibus, qui ex cali^ dis lauacris proueniunt, mollides accedit : quemadmodum etiam bis qui cx calido maxima cum ariditate diftemperamento proueniunt, durities ♦■

-ocr page 102-

60 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEGINETAE

Qui autem exercitatiombus moderads nauantoperam, amp;r perfricantur, medium quendam ftatum habent inter duritiem 06 mollitiem:fed quæ pc C^ori funt uicina, calidiora funt, id quod etiam iracundis ufu uenit. Non* nullis uero propter cibi aut uini ufum, aut furorem, ad magnitudinem 8^ uehementiam pulfus accedit : porrb qui animum, furorem^, aut aliud quoduis facinus celare conantur,cÔtra(quemadmodû fieri folet) præfcri ptum medici, uerbi caufla,calidum medicamentum, amp;nbsp;medicum cum ta* d:u pulfus fcifcitantem, celarecupiunt, admagnitudinem etiam euidens inæqualitas accedit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In hoc autem cafu amp;nbsp;languentis ingenium, af*

feAus^, amp;nbsp;mos, non parumopis ferutadcognitionêindagandam:Mos quidem, affectusne fit uehementer erga medicamenta,an abhorreat : In* genium uero,ftupidum’ne nacflus fit,uel contra,amp; c/loloKx3cugi7cKÓii. Qiu ue* ro pulfus magnus è putrefactionc humorum fac7us, prêtermagnitudi* nem lyftolenetiammagis accelerantem habet.Sedquo pulfusiplema* gnus reddatur,non fans funt quæ ad ufum tantummodo fpeciant,uerum oportet etiam uirtutem fubminiftrantem,amp;: ipfum inftrumentum fymme triæ fecundu duritiem amp;nbsp;moUitiem accedere. Quum igitur cordis auófus fueritcalorexquacunqj prædi(fi:arûcaufrarum,primum quidem pulfus redditur magnus : Vbi uero ad ufum magnitudo non luflicit, protinus ei uelocitas quoep accedit ; Quodfi etiam turn quippiamdefiderabit, den* î” fitatem quoep affumit. Parui uero amp;^ tardi, 06 rari pulfus, etiam à cotrarqs hunt. Cæterum quotiefcunep àmagno, eeleri, ac denfo, in oppofitos fit tranfmutatio, ufu uidelicet déficiente, neque amplius quod primum in pulfu factum quiefcit,fedquod pofterius enatumemieuit, primum abrj* cit, redditur^ protinus rarus, deinde tardus , poftremo etiam paruus. Quod fi magna ex parte tarditas ac paruitas ufuuenerit,rurfus raritas in denfitatem-demigrat,utcunqpper ipfam,quæad necelTïtatem fpeciant, perfeó:afuerint. Hæigiturmagni, uelocis, denfi,amp; contrariorum etiam pulfuumhabenturcauffæ.

Pulfus una tantum dimenfione præuan'eantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3”

Adneótenda uero etiam his quæ fecundum unam duntaxat dimenfio* nem redditur ipfius pulfus deprauatio,præuaricatioqu Latitudo itaqj no nifi per humorem plus iufto fuperabundantem augetur, fine id fecundu naturam,fiueab externis occafionibus contingat. Quemadmodum alti* tudo propterorgani tantum mollitudinê,additain hoc interim etiam uir* tute. Longitudo autab ariditate amp;nbsp;liquefaccione carnium circüiacentiuni citra controuerfiam concinnatur, alfjs dimenfionibus cofluentibus : neq? enim fieripoteft utprolixior ^ natura fert, ipfareddat arteria,amp;^ magis fi quis proprie gracilem huiulcemodi appelletpulfum, quemadmodum huicoppofitumqui latitudinemodoaut^useft amp;nbsp;profunditate, plenum 4^ feu folidum. Affedfionibus his quoque contrarqs pulfus interdum inter* cidit,amp;;fecundum aliquamautaliquas dimenfiones prohibetur,humi* lis quifpiam aut ftridus aut breuis apparet, quum tarnen talis reipfa non fitgt;

-ocr page 103-

DE ARTE ME DEN DI, DIB» ÎI* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;é^

fît,fed propter craffîcudinê pinguedinis cuiufpiam, aut carnium aut mem branarum adnatarum» Nonnun^ ctiam totus cxiguus uidetur, cum non fit reuera paruus ,8óobfcurus confimiliter ♦ Sedquid hæc pluribus rca cenfeo,quum fæpenumerouifumfîtnonnullis confummatam admodum Ka-(pvl'iw-, (id eft nullam omnino artenarum pulfationem) in omnibus quo rundam arcerrjsdeprehendifle,quum tarnen reuera minime gentium fie effet,06 pr^cipue eis qui minus accurate apprehenfu tentantur, ueru pro:* pter molem carnium latitat motus uerèobfeurus ♦ Nemoitaque fibiper* fuadeat exaftamafphyxiamhomineetiamdumfuperftiteunquam ufuue Aj^hyxidhô» 10 nirepolTe ; quemadmodum ediuerfo in membris macilentis parum^ car mmefupcrftitc nofîs, etiam exiles pulfus magniuidentur,cxpanfo nimirumuehementer fi^^^^^î‘^^^^ cor pore; arteria^ dorfalis fecundum fpinam,epigaftrf) motum fubinde infinuat : nonnullæ etiam earum quæ in membris hadtenus obfcuræ latc^ bant » Proinde fingulæ cauffæ funt exacta diligentia rimandæ, 06 difeu# tiendæ, ne nos fubterfugiat cognitio»

Vehemens autem pulfus à potentia uirium prouenit, nulla alia contra moliente cauffa, ufu tantû déficiente, aut prope inftrumenti rigorem atep duritiem» Obfeurus uero pulfus imbecillæ atep infirmé uirtutis,86 hu^ iufee etiam folius eft proies, etiamfi nihil aliud fuppetias tulerit» Vehe# 2 o mens itacp pulfus omnibus eget ad fui generationem caufiis. Obfcuri fola o débilitas pareus eft» Qui ergo ab initio ftatimuehemens exiftit, ætates, tempora, regiones, benetemperatum temperamentum comitatur : ob^ fcurus autem maligne temperatam temperaturam fequitur»

Sed qui ex obfcuritatc tranfilit in uehementiam, fit uirtute conualefcen te ex præterita ualetudine aduerfa : conualefcit autem uel beneficio eo^« rum quæ intra corpus habentur,ucrbi cauffa,humorum miffïone,auc ex^s cretione, aut animo fine furore, uel quæ foris adueniunt, puta potus, cis bi, exercitationes,86 quæcunque intemperaturam emendant » Vires ue* ro corporis diffoluunt §6 demoliuntur, inediæ, uigiliæ,euacuationes im* Qg^enüwreJ

50 moderatæ, moerores,curæ, dolores præfertim {yncoptici,Ô6 quæcuncp dijiolMnt“ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denicp uitiofum temperamentu cÔciliant » Quidam inexercitatoru etiam pulfum durum, uehementem exiftere putauerunt : uerum exercitatam confiderationem,ta(ftum^ minime poteft effugere» Vehemens etenim pulfus magna ex parte cum magnitudine inaltum attoUitur, feriens ta* lt;ftum ualide acuiolenter. Durus autem, magnitudinem nullus, propter ePuo-ixTop arteriæ,admittit. Durumigitur pulfum inftrumentiduritiama# ximereddit:quâquidemuel frigus fupramodum intenfum, uel ariditas, uelextenfioà phlegmone,ideftinflammationc,autcÔuulfio denies indu cerefueuit.Protinus autemduring paruitas quocp,S6 celeritas interdum,

40 86 denfitas,magnitudinis loco,propter ufum Ô6 neceffitatê fuccedit,quê* ^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admodû 86 mollis pulfus humiditatem arterip comitatur; Ô6 hanc quidem

longe liquidiorê,humidiorem^ efficiût»Ex rebus quidc non naturalibus

1

-ocr page 104-

ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'PAVDIAEGINETAE'

Tlcnutpulfut

Catoebot. Cataphora,

efeuknta Iiquidiora, lauacra complunaj fomni prolixi amp;nbsp;immoderatituÏ^ Aus præterea ratio delicatior, amp;nbsp;animi deleckatio atque hilantas. Ex ijs ueroquæcontranaturamfunt,maligmfopores,quæà Græcis KtäfActTte dk cuntur,ueterni, quos Äv^ä^yovs cadem gens appellitatjaquæ intercuts, amp;S breuiter cunctaquæpituitofum humoremuehementeradaugent,phle^ gmatica à medicis appelIata.PIenus autem pulfus,aut humorum plenitu^ dinem, autnimiamcibiaut potionis uini præfertredundantiam : querns admodum amp;nbsp;uacuus contraria, amp;nbsp;uel ex diametro his, ut ita dicam, oppo fita, fignificat, puta famem aut inanitionem» Porro corpus quod arteriæ fubiacet calidius, uehementê cordis caliditatem, reliquo corpore refrige lt;lt;5 rio demulcente, aut conuulfarn ac cotractam quandam artenarum difpO:« fitionem,infinuat,quæ uiolenta commotione incaluerut. Archigenes aut afferit locum arterip peculiariter in pituitofo humore fuperante grauioris fomni fop ore (quod mali genus KsnToyoii dicunt)calidiorê inueniri, querns' admodum in qs quibus morbus pro foribus incumbit cum cataphora, id eft, grauiore fomni impetu,accidit»

De pulfu fecundum rhythmum»

Quod autem ad eumpulfum qui fecundum rhythmum fit, attinet, fi quidem in motu 06 quiete ad unguem fuerit æqualis, iVKfxa-icu/, id eft tem^ peratam, ne inculpatam dicam corporis temperiem, fignificat : quantum »” in femccipfo,uel nullius ferè momenti 2lt; exiguSomnino deprauationem, preuaricationem^, ceuin ætate puerorum,8d alias exacte temperatis cor poribus,confpicit. Sinautem plus temporis cuncteturin quiete quam in motione, calorem dominari,amp; qualitates alias longe late^ fuperarepor^ tendit,quemadmodü amp;nbsp;in ætatis flore atcp uigore,aut huic etiaætati pro* ximis, liquido datur cerneretnon aliter quam in fenum corporibus admo dum egelidis diutius multo moratur in motu quam in quiete » Illud uero latere neminê debet, quod pullus inacqualitas ratione rliythmi,intra mo* dum celeritatis amp;nbsp;denfitatis confiftit : hæc uero folum materia: rationem ad rhythmum habere confueuit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5°

Epilogus, amp;nbsp;fignificatio pulfuum»

Jnterddentes.

Déficientes.

Cæteru déficientes 8C intercidentes pulfus, oppreffa frafta^ 86 tan^ quam grauata uirtute, redduntur : Intercidentes quidem minus nocu* menti,defi'cientes uero noxam maiorem,infinuant.86 in uniuerfumï Vir* tus quæ opprimit, uexatur,86 grauatur, pulfus in inæqualitatem 06 inor# dinationem quandam traducit ac uertit, quum in quamcunc^ aliam, turn in earn quæ in uehementia Ô6 magnitudine fita eft»

f^eenrrentes,

Ex pulfibus autem qui {ivovfoi dicuntur,(quos duplices genere effe de^ monftrauimus,autenim ineainæqualitate, quæ o-vs^panKH, quafiglome* ratiua dicas, appellatur : aut in ea, quæ lècundum unum tantummodo 4^ ilt;ftum deprehenditur ) Déficientes quidem extremam uirtutis ruinam calamitatem^ declarant» Redeuntes uero Ô6 récurrentes, 86 hi qui* dem

-ocr page 105-

Dfî ARTÊ ME ÖEN DI, DI ß; Ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71

dem imbecillam, fed quæ edamdum repugnare malo, fufficere item at* que refifteredenique poflit,uirtutem præfagiunt» Muovpot autem i^vs^a qui unica plaga confiant, 86 qui innutantes amp;nbsp;circumnuentes appellan* tur, potiffimuminijs qui inflammationibus luteum eolorem præfercnti=lt; bus, fenfim pedetentim^ marcefcunt* lamuero 80 plurimis corum cors porum adfunt,quæ circa arterias flaccefcunt, 8d liquefacfla iam funt. Cæ* terum qui celeritate funt inæquales, Sv J^a§K«J^^(ov^^sy id eft caprizantes, ma Capri^z^tch _ gna ex parte feruores febricitantium comitantur» Quod fi primordia qui dem diaftoles pulfus diffoluerit, amp;nbsp;ad finem fuam, amp;nbsp;fyftoles exordium ïo maturauerit, putrefaftionis abundantiam fignificat, adexcrctionemua* porofa excrementa impellente natura ♦ Si autem contra, fyftoles quidem principium foluerit,fedaddiaftolenmagis feftinet,fcitocalorem fupra modum auctum ac dominantem, refrigerium affedare. Sequitur autem hos in febre plerunc^ denGtas, nonnunquam etiam magnitudo, niG uir* tutis officia,durities inftrumenti impediat. Quando arteriæ durities fues ritexpanfa,uirtuteintegraatcßrobufta,acciditpulfus lt;/}{KfeTamp; àGræcis ^iKgav©^ appellatus, Fluftuans infuper pulfas, quem amp;nbsp;undofum nuncus FÏ»(fi«lt;t«ï. pant,humidarum maxima parte ægritudinum comes eft et affeclarfed ex his potiffimum, ntercutis carnofæ, ueterni,amp; 'a!iamp;7rvlt;i\jiJiiv'ia!, hoc eft pul* X0 monariæ ♦ Verum ubi iam uirtus languere coeperit,fed etiamdum paulu* lum reGftit, fluduans in uermiculantem incidit 8lt;S demigrat* nbsp;nbsp;nbsp;Poftre*

mo,uirtute decidente admodumeç imbecilla, amp;hunc i^v^f^uKi^uii, hoc eft, formicans excipit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hefticus porrb corruptis aliqua parte, phthiG* Kcaiaa.

cis,^ alias liquefaftis præGdet» nbsp;nbsp;'s.Trxa-iAMjlh^.^conuulfus Gue contractus, 27r«lt;rf4«

quem 86 uulgb fpafmofum dicunt,in animante conGeitur,quando neruo* ^^^* rum principium,inflamata quadam difpoGtione,infeftatur : quemadmo* dum in phreneticis, hoc eft mente captis,morbocomitiali grauitercor* reptis,dum uidelicetin co malo conftituti,etiamdum calidiuitam in mor* tern commutantes efflant animam ♦ Contrario plane modo qs quianimi 50 deliquio concidunt, qui fane uehementeregelidi,fuperftites tarnen per*

manent» KAtoViiJ'«?, quemnoftriramofum nuncupant, pulfus, quum KA^i/«?!«; res ipfa ufus^ magna diaftolen expoftulat, quo uigor iUc uitalis funftio* ne fua defungi poffit» Nihil autem præter arteriæ corpus refragatur,quo minus poffit præ duritia in magnam extolli diaftolen : uerbi cauflaan in* flâmationibus,quas lt;pjwynlt;iv«s dicunt,magnis amp;nbsp;diutinis obturationibus»

tti7r^'neii uero pulfus in uniuerfum inflammationis index eft,8lt; præcipue itHTr^iuff neruofarum partium:minimeuero coftali morbo proprius,remittês qui* dem möllern amp;nbsp;coCtu facilem, extendens uero difficilem amp;nbsp;concoctioni renitentem» Quiutiq^ morbus uirtute quidem debili, periculofus, perin*

40 de atq? morbus acutus eft : Robuftis uero uiribus,cum interuallo tempo* ris digeretur : autenimin fuppurationê purulentam, quod Græci tf/Truw/a: dicunt, tranßt : aut in marafmum, qui eundem morbû lenta tabc conficit, tandem permutatur»

-ocr page 106-

P A V M AEGINETAE


Nec^ ignorandum præterea eft,quod inæqualitates ceu umbra comi* tatur inordinatio, raro enimuero pulfum ingqualem ordinatum inuenies» Inæquales itaque 06 ordinatos pulfus, mitiora nocumenta ac blandiores morbi : inæquales amp;nbsp;inordinatos, maiores iniuriæ faciunt. Hæ quideni fimplices funt pulfuum amp;nbsp;cauiïæ amp;nbsp;præcognitiones. Cæterum ex bis 00 compofitas (quemadmoduetiamin fermone de corruptione docuimus) citrapuluerem(utaiunt)Iicetdeprehendere amp;nbsp;adequi»

De alui excrementis, Gap» x 111.

^Eietdionu optima quidem mollis ed,amp; copacta Só cohærens, iSC tempore quo in Ce qua da ualetudine deqci confueuit,oletata gt;^ egedäue» Cuiufmodi fuerit etiam fubrufa,cum conuenien^ 2te copia, fubdantia^, amp;nbsp;neep admodum odore fcedo graui^J quod fecus eft oletu, infalubre iudicatur » Quod igitur oletulum bis quaî aflumuntur quS colore, tum tenuitate, tum ficcitate (ficenim ccjiyiJiOirPii in^ terpretor ) refpondet, ocyffîme^ tranfmittitur, crudum idelTe cenfeto» Rufum præterea amp;nbsp;lyncerum ftercus, per exordia quidem bilem morbi parentem, Vbi uero inclinadonis quocy tempore eiufmodi rubore Slt; fyn ceritateegeritur,pulcbreamp;cumutilitate corpus expurgari portendit» Viride,ueneno imbutæ bilis,Nigrum uero cum atræ, tum fanguinis illic putrefadi expurgati^ inditiumeft» Liuens,frigus quoddam uifceriscg ^’ alicuius mortificationem neutiquauulgarem denunciat. Pingue,liquefagt;» (dionem pinguedinis quæ in corpore continetur,fignificat : quemadmo* dum amp;nbsp;glutinofum,pingui deterius,animantiü partes liquefieri infinuat. Graueolentius quam pro confuctudine, no exiguam putrefactione decla rat» Interomnia autem bæcoletula,fi qualitas excrementorum bis quæ affumpta funtedulfjs non cÔueniet,tum ipfam quoqj difpofitionem con* fiderare oportet. Omnium poftremo deterrimum letiferum^ magis ba^* betur alui retrimentu atrum, luridum, pingue, quod^ ocyus demittitur»

Quæfinturinarumnotae. Gap» xiiii.

^^g^Erinde atq^ in oletulorum canone,priu3 fequunda,mox deinde 5’ agitata ualetudine degentium, fic amp;nbsp;urinaru ordinem explicabi mus» Lotium itacp faJuberrimum amp;nbsp;ab omnibus ferè uitijs alie

3'num eßepLitatur,quod omnibus parnbus urinis Gnorum fimi* limum efè,cuius,ut ita dicamjCærp quu fubrufum,tum fubflauü ducimus: confedim uerohocamilt;5ï:ione,obefitate nonimmodica confpicitur.Nui« merantur uero lotiorum turbidoru diuerfitates treis: Aut enim milt;da fta^ dm refident,aucquamdiudffimemanent,autlimpidaquidêpura^ emin^ gütur,uerum poft hæc incerpofito tempore conturbantur. Perniciofum eftquodterdo,falubrequodprimolocopofuimus : mediu inter utrült;^lo cum, fecundumobtinet»ExtremecrudüIotiumquodaqueum plane, ceu lt;nbsp;deploratæ 8d obfcurp codtionis accidês,uenofi generis ed. Quando præ terea urina ocyus prorupit, impotentialotfj retmcdi, qui affedus tl^txCtjiHt Græcis appeUatur, nafcitur : uerum omnium ex crudis loties illud multo deterri^

-ocr page 107-

DE ARTE MEDEND I, DIB» IE deternmum deprehenditur. Poft hæc tenue admodum,candidum, dilu« tum^ inftaraquae*Prædictis fuperioribus uicinumatq? germanumeft alterumlotiumm plerifcp morbis apparês, tenui albo^ fatis propinquu» Poft hoe fequitur fubpaUidum:mox item pallidu atq fubrufum fi reddat, concoftionê iam quandam colore præfert * Eft autem quod craffitudine tantum ab aqua, quantu amp;nbsp;colore fecedat, fi probe coccionis munus exa# dum fit. Quod f] urinæ colore nihil ab ea quæ fecundû naturam eft rece denti, fedimentu (ficenim hypoftafimreddo)candidum,leue,gquale,8lt; multü deni(^ infit,ab folutæ Só ad unguem fadæ cocoCtionis inditium pu «o ta:pleruncp autemcrudumhumoremexpurgari portendiuDumautem urina craflior utcunq^ cum fedimine aliquo fuerit,non iam prorfus cruda iudicabimus. Nam fi laminea, aut fquamulas referenda, aut furfurea, aut atra,lurida,uiridia,aut graueolentia denicp in lotio fubfideät, Slt; fi præter hoccrudum fit, amp;nbsp;alias letiferum eft. Cæterum boni amp;nbsp;inculpati coloris Sdlubcrrmi lotia, in quibus uel candidæ,leues, amp;nbsp;æquales hypoftafes, aut nubes ali® quotpares, aut fublimiaquæ quot;^iusvidiXT« dicunt, continentur, omnium faa luberrima funt, præfertim ubi hypoftafis fuerit iftiufmodi : Secundo, fi eneoremata:Tertio,fi nubcculc : amp;nbsp;fimpliciter,fi urinis bonis confimilia: tantum^ præftant, quanto magis ad inferna fubfident.

75

10

Qtiæfpuu fint notât confiderandæ. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XV.

^gPuta fubflaua,fubrufa,fubfpumofa,8ó tenuia, nihil præter cru ditatem denunciantjneeß quic^ infignis præferuntexitrj:Sed f^quæ incomixtim flaua,cruenta, fpumofa,uiridia, lentore quo* dam glutinofa, acuminata 00 rotûda, 00 omnium maxime atra expuûtur, uitiofa ^ perniciofa cenfentur : excepto quippe fanguine, qui dum fyncerus reliquis humoribus deftituitur, improbû fane corporis ft a tum,exinflammato caloreoriginemducens,infinuat. Qiubus igiturfan* guinis quiddam admixtum eft,quin 86 quæ flaua,aut atra bile tinda funt, periculumminantur. Confideranda eft præterea 8£ eiedionis ratio:nam 50 fi procliuiusexcreentur,liquidoiamconftabiteiufmodi fputaminimema la:amp; quæcontranjscoditionibus,perniciofaexiftcrc. Exadgporrbeon Exdâ^coâia codionis præfagiafunt,fputûleue,album,æquale, uelconftitutione necç nisnotiez Iiquidû,neq^ fubefum:cruditas uero côfummata fignificat,fî ne tantillum quidem expuatur. Quod fi quis nihil atri,fed tenue quiddam eqeiat, con* codionem imbecillam declarat:fi fynceriï,rufum,autflauûfputum ftierit, malum.Si liuens deniep aut rubiginofum,aut atrum, perniciofiffîmû eft*

Dianammfebn'umfignificatioatqjmedela. Cap. Xvi.

lariarum autê febrium peculiare atq? infeparabile fymbolum lefte cenfetur,urinarû in primo ftatim die cÔcodio:calor quoep ,id genus febribus amicus atcp gratus, quafi proprius, perpe* ■tuuscç ineft.Atquipoft primam quidem febris folutionem,fe* data acceflione,fidelius multo fignum exeritur.Nam arteriarum motio in hac febre per omnia fanorum motui relpondetjiiulla aliarû febrium, par*

-ocr page 108-

-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L I AE G I N E T AE ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Tiuphoriii. tem fècundum natura habentem, fubeunte. Febrientis quoc^ euphoria# O^iditoM quod efl non difficilis tolerati'o,fummum dianæ febris habetur inditium» magMobnoxij Promptius aut eiufmodi febre corripiutur, in quorum corpore defluxus» no uaporofi quidê,{èd acriores Ionge,acutiffi'mi^, amp;nbsp;tanqua fumofi, coa tinenturtè quorum numero dicuntur, calidæ amp;nbsp;aridæ temperaturæ ani” mantia,8ó omnino amarulenta bik infedra ♦ Qui igitur ex laboribus febri citare confpiciütur,pingui atqj molli etiam oko confricentur,Slt; uoluten? tur. Sed qui præ ariditate ephemera infeftantur,hos minus quidem per* VariddittrU fricarcjkd uberius lauare expedite At qui ex folicitudinibus,mceroribus» rtmtdi4. uigilqsjirajinhacadfedlione conftituti funtjauandi quidem rarius,kd t* oleo permulto, tepido, minus^ adftringente, breui admodum tempore, cum perfricandos tum lauandos etiam pro folenni confuetudine, cenfeo« lam ex feruoribus exuftionibus^ febricitatibus,maturrimc ab initio fta tim frigorificisjauacris quamplurimis, minime uero abudanti oko, neq? fric^ione etiam,fuccurrendum eft. Cæterû frigorifica quibus utendu eft, rofaceu, omphacinum^ okum, fine alps frigus inducencibus, funto. At* qui his quoq^ ipfis caput uehementer,fedataiam amp;nbsp;inclinante febre, per* fundere atq; lauare etiam couenit » Quod fi quis perfrigeratus febricitet, 06 huncin declinationibus lauato.Si aut febris una cum catarrho acccda* tur,anteconcolt;ftionêlauacrüuitareexpedit» Quibus porró æftu febres 2’ accendunt,ei his etiamdum præfentibus lauandi funt. Algore aut quicun que modice inflamantur, caput eorum uel irino uel nardino oko irrigato, Quibus uero ex anguftia febris origine ducit,his profecto dulcium aqua rum temperatarû lauacrS confcrt:necnon Só ea que rarefaciendi uim ob* clycytbymos tinetfricatiotexercitationes item,glycythymos^,(quod eftfi interprete* tnedciur}rbrif ris,uictus ratioanimûdemukcns,acfuaueingeniü, ) Siueroexefurigine ^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibi^ abftinentia kbris accenfa fuerit, prima ftatim acceffione inclinante

in balneum ducantur : maniuetiffime ad hæc perfricari, in calida cifterna multumdiu^uerfari debent: Abalneouero,aiperfa iam (utprouerbio utar ) aqua,in balneum ducendi iunt:deinde aqua calida potui exhibenda 5’ c eft:ptifanæitem cremor,n0nunq^ amp;nbsp;lalt;ftucæ,amp; molÜorpifciû car o, ex ai Communiidici boiure^Comunisautemomnibus rationis uictusipecies,inculpatifucci, fi^uidiK, facilis decoécionis cibus efto, qui nulla omnino parte in meatibus con tineatur. Vinum item dilutû, cum afpeétu tum potentia aqueum,miken* dum eft. Oportet autem circa primum ftatim febrium impetum, primant ndnunquam acceffionem animaduerterc:in quo ianè corporis intempera tura in calidum aridum^ conuerfa,febres incendit, Qui deniq? unà cum inguinibus, quos Græci jS^^wnucupant, febre infeftatur,nec^ medico, quod oportebat maxime fieri, obtêperant:fed ulcus in quo inguen oritur profpicientes, circa remiflîonem acceflîonis lauantun Ex re atqj ufu fue* 4’ rit, uinum ipfis donec inguines euanefeant, prohibere, amp;nbsp;tenuiorem 0* mnino nidus rationern prækribere.

Quem*:

-ocr page 109-

DE ARTE ME DEN DI, DIB» 11»

74

Quemadmodum febres ex putredine humorum accenfas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

agnofcamust Gap» x V11.

lEbres exputredine humoru origine habere deprehendimus, ^^jquum nulla earn quæ præincipientes cauffæ à Latinis,Græcis ^luero TipoxÂTtefxàxcàj (hoc eft initiatrices atep externæ)dicuntur,

-, ^ ^^^easantecedit.Proprium amp;nbsp;hocfebrium^quæ exputredinehu HaworJw/c* morum accendûturjinditiunieft, fi febris principium àrigore non fumit, ^”^'*‘’^*» neque aliquis feruor, neep uehemens ulla frigiditas præceffit : quemad# modum ÔC pulfuum affliefatio,^ anguCtia. Sic autem nominant, quando Angüße

10 aufpicäteacceffione paruos fatis atep inæquales pulfus habent: Peculiare ^‘*^^'^' quippe atq? præcipuû huic generi febrium hoc fignum exiftit» Maxima uero eft,febriS quæ ex putredine proueniut,arguments qualitas ealoris: Nam quemadmodû fumus oculos,fic ipfa taftum uidetur erodere» Pecu* bare item ac fummu harum febrium fignu eft cruditas urinæ:hebes etiam ac debilis concoftiOtVerum magnum 00 memorabile concoeftionis præ® fagium in primis lotqs nunquam in huiufcemodi5quæ humorum (equun# turputredinemjfebribus apparet»

Curatio febrium quæ in humorum putredine accent duntur» Cap» xvm»

2o

aVumuires eins qui ex humoruputredinefebricitatualidas cx^ PhldotomU

plorauerisdncunftanteruenamincidere conuenit,fi nullus uen quot;°”‘A quot;‘’'‘^ ^^triculi cruditas obftare uideaf» Vbi uero uel robur imbecillum, ^°^‘^ft^^^^‘^^^ ^^udætas impedimento fuerit,a miffione fanguinis prorfus abfti nendum eft » Præterea fanguine iam euacuato,putridi humores turn per tirinam, turn per aluum,tum per fudores deniep expurgaridi» Verum ubi ultrb impetum in uentris hoftiolum fecerint, amp;nbsp;uomitionibus erjeiuntur, nulla alia præter naturam ratione,atcp inuita (ut dicitur)Minerua,eliccre irritare ue tentandum præcipio » Difpiciendæ uero atcp feligendæ etiam funtmateriæ,quæcitracalorem amp;nbsp;omnê ariditatem diftarum euacuatiosi 50 nummunus pulchrefubireualeant:cuius farinaccenfenturptifanaccre^ mor, mulfum,oxymel,apomel,amp; apq radix» Aluo autem nihil egerente, ex aquamulfa clyftere ipfam abluito » Oleo uero uniuerfum corpus , nifi prins euacuatS fuerit,laxare non expedit» Euacuato uero corpore, laxum idreddere oleo tepidumquendam calorem habente. conuenit:e quorum numero chamæmelinû, loco amp;nbsp;tempore fumptum,amp;l uinum dilutü potui datum, omnia excrementa mouet » Lauacrum item temperatum ex aqua dulci» Atqui fi febris magnitudo infurgat,tum neq5 uino, neque balneo, neep attenuantibus ungentis utendum eft » Imb gelida admodum aqua in :(^uA f^,^* iftiufeemodi febribus haufta,nifi quippiam hoc quoop impediat^utilis eft.

40 Quod fi uires quæ corpus regunt ualentes atqj robuftæ fuerint, amp;nbsp;febris ardentiffima, amp;nbsp;concoftionis cuidentiffima inditiaappareant, frigidam audaeler exhibebis» Si uero qui laborat eufarcos,hoc eft corpore quadra to fît, conftitutio^ ealida 2lt; arida,hunc fane nullo,etiam fî in frigidi laua#

-ocr page 110-

'^é nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AËGÎNETAË

cri folium pofucris, neep incommoda, neep iniuria afficies ♦ Modica uero febre infeftantc,fi uires integræ ualentes^, unacum probæ codlionis in* ditfjs apparent, talibus profedo balnea, uini^ potatio, 8d quaccunep la* xandi uim obtinent unguenta,fuccurrunt»

De cognittone febris tertianx» nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x i X*

Qjiotidunie er tertians diferimtn,

^^^^^|Ebris tertiana,flaug bilisagitatp proles,circa primordia ftatim ^Îw^u”’iï^^^™^’^t**’*gorcinuadit,àquartanærigorediflîdens Jn ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sl^*^^ materie corpus quodamodo pungêtis ac ferien OJ^^^itis fenfus repræfentat : in quartanis uero infultus ftatim refri^ gerationêuehementem habet» QiïOtidianas autem nullus omnino rigor, t” fèd refrigeratio fola prgcedit»Porro tertianæ ad unguem plane fadtum or dinem quenda pulfuu feruant » Eadem illa febris fitim circa fummu uigo* rem magna inducit, ^ infuper edâ hominê inflamatatep comburit, neep adebmultopoftfummûilludincrementû,quam «Kfiiai Græci nuncup ant, fequitur,amp; feruorad amuffim ordini fuo quafi mordicus inhærct. Quod fi manum circa primum infultumaggreffionem^ imponas, caloringens cum acredine quadam 8d ueluti cum uapore atque furno quopiam fublato occurrit:qui utiep paulo poft à manu infiftente,fi eadiutuleperrênct,uin* citur. A potu uero cotinuo per mul tu emittunt uaporis calidi per cutem,fu dons nuncium» Bilis adhæcuomitioapparet, Prætereauentris amp;nbsp;ueficæ ^^ excrementa prorupunt biliola^Inter hæc aut in apy rexiam,hoc eft febris remiflïonê,accefrionis tempus finitur,quod in duodecim horas perfeCtas porrigebatur. Quod aut intra duodecim horas ceflauerit,exa(ftam ac ue* ram terdanam appellabimus. Quæcunep autem huius generis febres diu turniorem acceffionem habent,illis fimpliciter tertianæappeUadonem indemus. Quibus ueroadhuclongius tempus paroxyfmus protrahitur, paululum uero interualli fi interponatur, hanc rurfum tertianam proten* tam nominabimus.

Quomodo tertianæ medendum» Cap» X x»

Erdanæadunguemexquifitæ(noftriueram dicunt)tanquam 5® morboa flauabileoriginem habente,humeCtantibus êd refri* gerandbus medicamends occurrendû,necnÔ èC cumciufdem effectus uiuendi ratione » Quiequid prctcrea fefe in uentrê re* cipit Ód tanqua in fendnam confluit,id cum per uomitum,tum per inferna euacuandu» Ad h cc loda quoep et fudores eliciêdi funt» Aluu itaep clemê* tibus mollibuscp enemads commouere, loda cum apio 8ó anetho prorita* re,expedit,in poculenta utrifep fimul immixtistet fimulatep concodionis apparuerint indida, cofidens iam abfinthq balneS ex aqua quæ bibendo fit,exhibe» Sed ne(Ç nitrû,ne(^ falia, neeç finapi,adrjcias : ueru oleo fum* mopere calorifico perfundes, ingredi lauacrü iubeto » Cæteru neep fi bis 4 philolutros laueris,delinques » Quod fi concodionis morbi indidaquæ* dam exhibeant,ctiam fi pluries laueris nihil delinques» Vino autpenitus quoad morbus concoquatur interdicito; Atqui ubi iam confici occf périt, tenue,

-ocr page 111-

DE ARTE MEDEND I, LIE» IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

tenue, dilutum, amp;nbsp;pauxillum primum exhibe, unacum eduiqs quæ cum hume(ftandi,tum refn'serandi facukatem obtinet. Abitincatin eiufmodi anecrione conftitutus à melle, finapi, falfamento, A quæcuncp nacuram habent calorificam. His quidem utebant phfci:^ nihil necp mirum necp abfurdummam exercices magis amp;nbsp;cibi abftinenna turn homines digtam obferuabant» Nunc aut ordinc conuerfo,ut plurimu pituitæ comixta dc^ prehenditur bilis» Proinde plcrxq, tertianæ aut fine rigore,aut cum per* qua exiguo rigore inuadSt:fed permutant ea,quæ ad remedium attinent». Neep enim lauacrû,necp folidior aliquis cibus cococtioni rcfiftês, tertiana 10 laborantibus cogruitmeep micæquidem panis,^ ouorS, amp;nbsp;cófimiliumf Qiiemadmodumtertianænothæcurentur» nbsp;nbsp;Cap* xxi.

^^ Auacra in tertianis fpurijs circa initia fr a tim non probant, fed Tertw^jw^Hc . ^^^ -_________oftenduntur concoAionis inditia. Neep tertiana affe f^„“y-^^^^,^*,

r.a^jlt;^ifingulis diebusjled akernis tantumalendi funt»Tranquilli* dcdatur, tas amp;nbsp;fomentatio partium circa præcordia illis potiffime con* ferunt:colt;flæitemforbitiones,clyfteres(quæGræcis Khva-fixrx quoque, id eft lauamina dicûtur)non admodû molles aut delicati atep clcmêtes .Et fi res ipfa fanguinis detraftione expoftulet,caue modis omnibus ne hanc prætermittas.Cæterûuniuerla uiftus rationis coditio neep frigorificani* 2o mium,necp humectans admodûefto:fedea quæincidendiuirtute prædi*

ta funt,ufcp aftumât.Potiffimû aût ex re amp;nbsp;uiu fuerit ptifanæ cremor,adie nbsp;nbsp;Tiiureticd

do pipere authyffopo autorigano amp;nbsp;fpica nardi. Quin mul kim etiamin quo piper elixatû fît,potui dare expedit, amp;nbsp;alia, qugcucp fcilicctlotp pro* ritandi natura habent, exceptis interim uehemeter amp;nbsp;fupra modû ealidis amp;: aridis * Maxime uero àfeptimoquoque die abfînthium adminiftrabis» lam uero 2lt; oxymeli,quod eft acetü mulfum,epotü mukis manus auxilia* res præftitit,8ô quippiâetiâleniuvTrKÀaTOüf/. Acibis poftremo ftatim uome re, in hac febre diuturnotêporis tradu coftitutis, præfentiffimo eft præ* Qiiartanarudeprehenfio» Cap* xxii.

fidio

^i Vartana multo cum frigore amp;nbsp;impetuofe ingruit,tanquam ex 'gelido atræ bilis humore originem ducens : fed feruorem atep jadeo combuftionê febris ,quo tertiana régnât, multo minoré, dlc3m nullum habet : fed neep bilis etiam uomitus eandem comitatur.Interhæcfitenuia,candidicoloris,Sóaquealotiacompareant, Vrin^quarht quartanam febrimeffe ducito.Præftantiflïmum autatep cledum quarta# næ inditium eft, pulfus paruus atep rarus. Prætereaautûni tempore po* tiffimum oritur amp;nbsp;infeftat,errâtibus febribus fuccedens. Certe noniin^ 80 maxime quidem, in quartu diem typum conftituit. Sed nó raro plu rik dierum interuallo,fecundum quafdam periodos acceffionem habet.

Curario quartanarum febrium. Cap. xx111.

^ manfucte tradare couenit, neep ^^r|,^medicamentüullumuehemens admouere, neqj euacuationem ^5molin',nifi quis fupra modum fanguis redundare uideatuistum

-ocr page 112-

7S


PAVEI AEGINETAE


Dùitrionpi» yerewn.

certe finemora fanguis mitti debet ♦ Porro ratione uiélus non inflantem» «cpuGii àGræcis appellatam,^ accomodam offerre, atqj cófueds uentreni cuacuare expedit. Si hæc nihil emolumêti conférât,kuaminibus quos ely fteres dicunt,inter initia quidem mollibus, pofterius uero etiam acredine imbutis utendu cft. Ad hgc fuillis carnibus,amp; omnibus quæ glutinofa èC tardi tranfitus funt,abftinendü.Nechis minus, edulqs quoq? mfrigidan di amp;nbsp;humectandi facilitate habentibus. Præterea in hac aftectione conftt tuti uinü tenue,albü,amp; modice calidij,lalfamentü item amp;nbsp;finapi c0modifgt; fime ufupant» Quin tertio quoque die medicamentu quod è tribus piperU generibus conftat( unde lt;49:'^*'\f’'“'lt;''®^'7^‘®F’ uulgo^diatrionpipereudk gt;® cit )aut diolpoliticu, fumere utiliter poffunt. Quod fi quis hngulis diebus pipere etiam fine additamento utatur, recte quidê ac bene fecerit. Si uero ægrotans in fummo morbi uigore fit, turn nutriendus fuerit quamtenuifit me : protinus uero quielcere iubeas quamdiutiflïme: ad hæc præterea uk fceribus permollificantiaóóremittentia confulere Deinde urinarqs,»ƒ«?£-xa;?(quodeft,urinam promouendi potentiampofifidentibus )nücupatis, medicaminibus utendum:fimulatc^ ueroeaquæcocoAionis argumento funt,apparere uident,bono tum animo efto,8ó atros humores exhaurien tibus non femel modo,fedidentidem utere^Poftuero uehementê purgas’ tionem,etiam pharmaeû ex uiperis exhibendum eft,amp;^ id genus alia quæ 2” aduerfum hanc febrem probantur: Inter quæ in folenniconfuetudine ha betur omniu, mea quidem fentcntia,prcftantinimus fuccus cyrenaicus»

Qiiemadmodö quotidians deprehendere oporteat» nbsp;nbsp;Cap» X X1111.

Votidiana nunep cum horrore,rigore' ue,primo(ut diximus) dieinuadit:fed progreffu temporis algor potius ^ rigor m^ ni hæc febris ardoris eft, amp;nbsp;perquam diuturnum

habet augmentu: uerum minime comburens laborantes, n cqp multâ ac denfam refpirationê cum angufba quadam copellit, neep efflare pari crebritate amp;nbsp;difficultatc,aur gelidam bibere nolentem uolentê cogit» Acciduntautem uomitus pituitofi, amp;nbsp;quæcuncp peraluumeuacuantur, 5® frigidiora, crudiora, amp;C aquea magis in his febribus deprehenduntur» Quotidiana præterea afieCfi minime circa primosdies fudant,neque in apyrexiam aufpicanturtcandido funt colore:urinas emittut albas,tenues, craflas,turbidas,atcp rufas,

Curario quotidiana?, Cap. XXV.

Edelis uero,fi quotidiana laboràti fuccurrere fertanimus,oxy melite, id eft aceto mulfo, primis ftatim diebus utemur, 06 qs I M quæ lotiu pulchrc ciere queüt:ad hæcuniuerfa uictus rationis

1 forma incidêdi facultate fit prædita. Circa fummû uero morbi incrementu prouidereexpedit uentriculo,prfcipue ueroipfius hoftiolo: 4° deindein hacafieciioncconftitutum, radiculis, cibarijsep fumptis uome^ repræcipito. Cæterûpituitofumhumorêeqcientibus,v7!r«Â«;7?)/f tantifper

dum febris fuam tyramudem pofuerit, utendum»

Defcia

-ocr page 113-

DE ARTE REDEND I, DIB» lU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?9

Cap» xxvi.

De febre Epialo,amp; rigore nuUo calore cxpugnabili»

SVum phlegma hyalodes, quod eft pituitaui'rea, omnium aha« rumpicuitam frigidiflïma,crudanecdum putrefaeftauniuerfo iplus iuftö redundauen'tcorpore,inexpugnabiles,óó qui calore iamp;^É^^SnuUo cuinci poftunt, citrafebre, cum tremore algores inducit: Naminfebribus quidem quæex humoribus accendunturïputrefa(ftio maxime febrium calore fufeitat amp;nbsp;accendit. Qiiod fi tanta quanta eft hæc pituitacÔputrueritfquod tarnen rarenter cÔtingit'propterimmenfam pu trefaâ:ionê,quotidianæ febris caufa fit: Si uero non tota æqualiter,fed ex to dimidio,autaliquæ partes putruerint,aliquot putredme nô fentientibus, epialum febrê banc efficit, in qua fîmul amp;nbsp;algelcunt amp;nbsp;fébricitant, hoc eft in qua panter cum algore tremor amp;nbsp;febris caliditas cofluit Partes quippe humons eius quæ non putruerût,per uniuerfî corporis uenas,aut reliqua corporis molem cÔmixtæ 8d fparfæ,rigores amp;nbsp;cum tremore algores cofi cere aflueuerut:fed quæ putruerut, febrem accendût. Sortira aut nomen EpiaUnomii» eftfebris «TriorAof, ueltranslationeamari, quod kAoj Græcidicûc, quodab »wrudo. initio quidê wrixs^ id eft tranquillû uidet, fed difficilimû tempeftate reddi tur,mutuata : uel quonia »Trion, blande amp;nbsp;dementer, uekiti^ tepore tantu inducit,hoc eft excalfacit. Et hæc igitur febris è quotidianarû genere eft, 2-0 eo quod àphlegmate accendat:Earundëitaq^ curationi fecundu fpeciem fubticit,nifiquodtanto quotidiana febre calidioribus,acutioribus, magis incidendi uirtute prgditis,egetpræfidi]s, quanto amp;nbsp;pituitafrigiditateilla excedit. Cæteru in epialo febre,cum tremore algor calore inexpugnabi* lis,adhucmultouehementionbus calorificis opus habet» Quocirca quod è tribus concinnat piperibus medicamentu,et diacalaminthes,item quod è fucco cyrenaico conftat,his aptum eft præfidium » lam uero amp;nbsp;diacafto« reum, amp;nbsp;quæ ex id genus alqs præparant auxilia. Latius autem 2x^ prolix xius his remedium coperies, in cum tremore algoribus amp;nbsp;frigoribus,ca« pite quadragefimoquinto* nc^alÄUTTvo/cat/^t^'iicfulidieis. Quæcuncp ueropræ Tarte mfi^vii 50 terhadenus memoratas dicunturfebres, generedidaruexiftentes, turn t£iiruentaj£. has quæ inibi recenfuimus,tum eas quæ deiiiceps in mediu proferentur, affedant medicamentoru fuppetias»

Defynochisfebribus» Cap» XXVil» continue intermittentibus fingulis cogcnercs,tertianae M quidem exquifitæ, cui ab ardore nomen xcôCî,quotidianæue« E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro quæ fingulis diebus acceflionem habet,neep in apyrexiam

definit. Pari modo etiam quartanæ germana eft cÔtinua, quæ quarto quoque die ingruit,quandoquidê fortis ille feruor omnia tertianæ exquifitæ aliainditia feruans, non alio diferimine ab eadem dirimitur, ^ 4® quodneep cum algore tremuloprimû impetum facit, neq? in apyrexiam définit. Quoduerofingulisdiebusacceftionem habet, nullacerte abfo« lutæ amphemerinæ febris fignificatione deftituit. Synocha porrb nihil à primaaccefllone diminuit,fed fibi fimilis perpétué à cognata quotidiana

g 4

-ocr page 114-

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLIAEGINETAE

diHidet.lifdcm præterea coditionibus quarto quoque die fuo infuitu ac* cedens ,nec tarnen in apyrexi'am finiens/ebri quartanæ cognata eft* Synocha igitur(i'd eft cotinens)febris eft^que una acceflione ab initio adfinem ufcp perpetuo, fine ullaferuoris remiffi one, perman et. extern que onintno nulla inclinationis notam præ fe fert, confinis atep adeb co^ gnata hæc ardentibus ( nam fie xwlt;ralt;Z!S^ reddimus )eft,a quibus fola acri monia acutie^ dilpefeitur»

Quibus notis continu æ febres deprehendantur,quibus item præiîdtjs curentur. Cap* X X v 111.

Ontinuæ febres (fieenim a-twi^^es interpretor) ex Gnguineac 10 æ cendunt, alias quidem fanguinis duntaxatferuefaeti, alias ue« ro eiufdem etiâputrcfacti,obftrudtione:quapropter unus moi= db atqp perpetuus ad finem ufqi illis paroxyfmus eft. Notæ ue roillius funthuiufinodi:Pulfus magni,uehementes, ueloces,denfi,æqua les,minime mord aces. Lotia porrb hacfebre laborantiû nÔ multum ada modum à fofpitum amp;nbsp;naturalibus urinis deficiut. Primas aût in fynochæ pWe6ofowù medendo, fanguinis ufqi ad animi deliquium,detraftio habet. Quicuns ^dUpothymiS, g^^ enim ill hac febre conftituti uenâ fecare fuperfederint, in fummu uitc peruenient. Quod fimagnopereeuacuationem hanc quæ inet fioneuenarûfit.aliquares prohibet, turn alps prefidqs difTipantibus ua= zo fbru obtura tio oppugnâda eft: eins quippe farinæ medicamenta multitu^ dinem cuacuant, feruorem febrilem plaçant. Si quando in hac affectione conftitutis aliqua confpexeris cocodtionis prxiagia,necp in principe ali^ qua corporis parte phiegmone ulla,aut moles5tumor^ cum humoru coU le(ftione,aut fcyrrhus (hæc eft durities quædam non fen fill s ) fuerit,neq^ in aliquam corpulculi partem egelidam nocumentuinciderit,magna cum fiducia frigida exhibe,præfertim fi ^vjjjoWw, hoc eft,gelibibulus, ægro^ tansfuerit. Aeftuantiumfebriumdepreheniio. Cap. xxix.

Avo-owf, id eft ardentes febriculas hæc magna ex parte comitan tur lymptamata : Lingua arida, craffa, amp;nbsp;colore nigro : rofio 5 ” ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prætereauentris, alui excrementa perpallida, fitis uehemens,

«xX^niigilix, quandoep uero 60 defipientia, quam î^lt;ï^focruwàtî Græ« ci,R.omani delirium nominant.

Aeftuantium febrium curatio. Cap. xxx.

D perfeftam huius mali folutionê, horu quidem duoru neceClt; fum alterum fieri,aut biliofos humores egeflifle,aut extinctos efle.Excernendi uero inftrumenta funt, fudores,aut uomitus, ____taut uenter inferior. Demolliendi aut ratio in egelido pofu,aut omni qua medebimur kkvo-oh^ id eft,maximis feruoribus,materia,fita eft. IMutriendi autem ardenti febre laborantes funt,necp aquaduncaxat,neqj 40 mullo,fed dilutum mulfum coCtum propinandum. Porrb in ea affectione conftituti,commodiflime foils potionibus enutriuntur» Adhæc,æftuo(e ægrotantibus illis tantumodo lauacrum expedit,qui nullo tumore infiam mato,

-ocr page 115-

DE ARTE ME DE ND I, Liß» 11» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84

mato, aut eryfipelato înfedantur» Quod fi concoftionis edam notæ com^ pareant,multo magis ex re acq; ufu fuerint bahieæ» Quitus uero ex faifo humore caufbs accenditur, eis fanè aliéna funt lauacra ♦ Hi amp;^ pdfanæ tan dem liquore alendi funt»

Febdum ab cryfipelate medda arqué cognitio» nbsp;nbsp;nbsp;Cap» X x x i»

Etres quoq? cum ignids rutedinitus, quæ Græei ifva-iTrtÂctTtc signa. dicunt, circa uifcerû affeélionê accidût» Cognofcendûautillud eft,ex uernaculo locali feruore ûnenfo,dolore uehemêti,præte* rea fid 06 caumate immodico;ôt ut fummatim perftringâ, notis

10 putrefcendscumfanguineexiguoacutætilis.Medenduueroadhûcmo JUitdda, du: Atftinere à talneo oportet penitus:aqua uero egelida utendu fecuns dû morti fummû incrementû amp;nbsp;confiftentia agoniftica, ( quafi certadua dicas)quod eft gelidiffîma: Inter morti uero initium minime utendû. Cæ terumextrinfecus frigorifîcaapplicemus, amp;nbsp;fi nihilopis contulerint, ins tra corpus nolentes uolêtcs cogaturaiTumere » Præcipueuero expediunt illis laÀucæ,amp;r quæ his poteftate ad unguê ferè refpondêt» Foris quidem ladt ucg cremor idoneus eft»Quin Slt; femperuiui, amp;nbsp;quæcû(^ alia funt fri^ gorificæ potêtiæ.Prcciofiffîmo optimocy in primis utamur: liquore enim exprelTojinfrigidantiû quiddam pilæ, mortariô ue inqciamusjcum portu io laça, deinde contufis illis^cxprimamus» In uluuero parum polentæadmi xto,Sô dénuo in aqua frigida intincto, refrigeremus . Linteolû præterea duplicatumineoiure rigatum, foris circa præcordia fuperintendamus, non finentes illud itidem perennare, aut procraftinare diutius, fed aliud atqp aliud idenddem frigidius qfdem pardtus imponamus » Confondis mus uero nonunquam amp;nbsp;oleum omphacinum»

Dccognitionefebriumhedicarum» Gap» XXXII.

^ Ecfica fetris non in humoribus modo ac fpiritu, fed in folidis fetiam partibus accenditur : citra uero dolorêqui fenfu faltem ' percipi poflit omnino eft,qua quidem febricitâtes nihil minus iquam fe febricitare autumant, neq? enim uel tantillum ardoris

fentiunt,omnibus ad unum corporis partibus iuxtà non admodum calen tibus » Biferiam uero dirimitur hedticarLi febrium fpecies : Aliæ quidem Heflicarufif ardentibus febribus utplurimüinoriunr,uidelicetnÓ aeftuandbus calore i’rwmfpcacs. in tantû,ut coficiat diuturnitate ac tempore humore cordis, uel manentis etiamdû co tin ui, Se' integri. Aliæ uero,adhuc etiâ perfiftente humiditate, corpus tamê cordis coprehendentes corripientes^,ex eodem inflaman* tur. lam una quidê hefticarü febriû difta eft originatio » Reliqua eft ,quü à principio ftatim inuadût, prima exhibent difpofidonê ac genefim,febri bus quoddianis minime diffïmilem,fiue triftitia, (qua afficiunt) fiue iram, 4® fiuelaborêimmenfum,unàcûæftuadone faftûmefpicias.His quippe ara duû eft mederi:atqui fi flaccitas ac tabes ilia,que marafmû nûcupant hefti cg fupueniat5atqp adeo ex hac occafionê habeat,nullo medicaméto uinciu Cgterû febris hedica coincidens tabi marafmo,imô qug iam et peruenit.

-ocr page 116-

81


PAVÏgt;I AEGINETAE


promptiflima eft cognîtu : Oculi nan^ illorum perqua immenfam con« cauitatem præferunc, Séhærent kmæ in cftcumferentia ficcæ, amp;nbsp;fqua* lida quædam tonus ferè cutis elucet difpofitio* Eft prcterca in eifdem flos uitalis colons extin(ftus:obducitfrontem immoderata quædam ariditas^ adeo ut ex ficcitate durefcat,ôô circumtendatur : ac fæpius cÔniuent,dori mitantium more» Non eft autem eorum afiectio fomnus, fed potius uigk landi impotentia: tempora amifta carne collapfaamp;concauis fpacqsecris nuntur » Et quid aliud omnino funt quam oflà amp;nbsp;cutis gt;nbsp;adeo ut fi nudato corpore in partes ad uentrem attinentes oculos intendas,neq,’ ex inteftk nis,necp ex uifeeribus aliquod fupereffe ccnfueris,amp; précordia uehemen 10 ter contracta appareant * Cutis ad hæc apprime tangenti arida;pulfus tes nuis, frequens,8ô durus ♦ Calor aSt,quum primûmanum admouetquis, obfeurus eft ac debilis, fenfim uero pedetentim^ afperitatê quandam ôC corrofionem exhiber» Quandiu autem in unoquoqj corpore natiua quædam humiditas difpergitur, heCtica modo febris appellatur. Quum uero iam res eb periculi peruenerit, ut ne tantillum quidem eiufmodi humons fuperfitjtum exquifitus iam marafmus, hoc eft, fenilis tabes eft» HecQicarumfebnumeuratio» Cap» xxxiH.

F^^^llEAica febre correptos inter initia ftatim, propter mordacem 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ihumorem,ali oportet, Præcipuû uero acfaluberrimumijs qui 20

N |!^claborantpræfidium, humeAans ratio uiftus eft» Conducit K;M^^^.itaque in primis cum ptifanæ cremor, tum alicæ forbitiones» Comodus præterea fie affecris exiguus in aqua frigida panis,atcp eiufdê aquæ potatio. Quum autem hediieæ neep phlegmone,neq? humorû ulla putrefaftio complicatur,abftinendum (quoad fieri poteft ) ab immodica exhibitione frigidæ, etiamfi nÔnihil periculi inftare conieceris. Foris ue^ï ro epithematis,medicamentis frigorificis, audaeder utendu» Et balnea in hac affeeftione conftitutis,quouis tempore conducunt»

Dehemitritæisfebribus» Cap» xxxiiii.

KemUritteM bißriumjiu

^Vum febris tertiana non fine rigore,quotidiana uerocitraOM 50 mnê cum tremore algorê frequenter ingruat, utrifep fimul mi= ^!^j^ xtis, ^s/Kbjjy hoc eft horrorem,inducüt. Algor quidem cum tre more (ficenim ^iyovs interpretor) minus,frigiditas ueroplus, faceflritnegocq,eo quodextremas occupât partes»Mixtis hæc febris con ftat,proinde neutiquâ ei abfurdû,necp rationi diffonu, Hemitritæi,id eft femitertiang,(quafi ex tertiana amp;nbsp;quotidiana copofitf ) nomen eft inditu». Modus autem generationis hemitritgi duplex eft:uel enim duæ accelTio^ nes in unum comittuntur, aut inter initia ftatim utræq; inter fek inuicem permifcent. Quu igitur tertiana prepotentior exiftit,horridior fit febris, atqjj ab initio acceffionis fibi aliquid horroris aftociat: ftatim uero amp;nbsp;ferui 40 dior eft eiufmodi febris, 06 plus habet incendij, atque bilis aliquid per uo mitum,autperaluum,autper fudoremexcernitur» Sedquüalteraexpi,« tuita redudante febris præualuerit,tum frigus uehementius extremis mfi

• det

-ocr page 117-

DE ARTE M E Ö E N D I, LI B» 11» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gÿ

Jet panibusjhorrores habet fummiflïores,neqj finm,nelt;^magnuadferc incendium. Vbi uero æquales magnitudine tertiana intermittens amp;nbsp;quo ridiana cotinua fimul inuadutunfultus acceflionis ciim horrore fit: Vbi ue ro ea quæ ex pituita eft præualuerit, conuulfiones accidunt atque horror res. At ficalidiorexbile febris præpotentioreft, plushabent incendij: Talis quidem exquifitus hemitriteus eft,ex æqualiduarum febrium terns peratura c0pofitus,exbileuidelicetintermittente,óóexpituita continua* Sed qui exquifitus non eft, aut bilem, aut pituitam præpotentê atqj? exus» perantê poffidet, quæ fanè haud facile uUo medicamento uincitur. Prom lo ptius quippe fèmper minor uincitur humor : id^ tum copiofioris 8ó præ pollentis ualentia,tum artis quoq^ præfidio. Proinde fi pituita præpoten. tiormulto fuerit, his quæ in febre quotidiana recenfuimus potiffimuute mur remedrjs: Quodfiflaua bilis præualuerit, inftantes urgenti neceG fitatfiauxilijs utemurr)s,dequibus in tertiana generali mentionem feci« mus. Cauendum tarnen interim ne omnino illam alteram paruipenden* tes,curameius abijciamus.

De populanbus publice^ graflantibus mor^

bis. Cap. xxxv,

Orbos qui publice in plurimos eadem têpeftate fimul graftal! tm'iTirMlt;/lij(^ss Grgci,hoc eft populäres,et ex publica caula pros 7mvlt;Ay(iO(^-!^‘^^'‘‘^ ucnientes,8ó «ui^vr, ideftcômunes,nulloçp difcrimineomnes

___infeftantes, appellitant. Quorumquemadmodum origo, ita

Sc cauftTapublica atq? communis eft♦ Communis ieaq; alimentorum pra* CdulT^epe^iU uitas eiufeemodi aftectioncs generant:publicum item aquæ, inquinamen ^^'^‘'‘^' tis quibufdam infeftæ ac uitiofæ, poculum. Adhæc defatigationes, mife riæ^ immenfæ atque innumeræ, exercitationes confuetæ omiflæ, abftif nentiæ,fatietates,efurigine corripiente, autabundantiaproueniente : 84 regionu denit^ naturæ atcp temperamenta, populäres morbos fæpenu^ mero intulerunt: Interdum quippe paludem uicinam, interdum uero bas» 50 rathrum,hoceftfoftamfiueuallem,finitimumhabent,uenenisimbutam euaporationem, amp;nbsp;hanc quidé perniciofam exhalantia:atq^ obeam caufs lam populofi uulgares'que ægritudines conlueuerunt (blenniterpublice graftari. Cæterum circunfuius amp;nbsp;nos ufque ambiens aër, temperaturas fubinde tranfinutat,aut nimio incendio feruidior,aut frigidior,aut humi* dior deniep faÄus. Cgteræ nanep morbi cauftæ no pariter nobis omibus finedifcrimine accidunt, neque uniuerfo folidoep dieinrjs (quemadmos dum in prædiftis ) uerfamur : fed circunftans nos aër, is inquam qui ex:» trinftcus fingulis circunfi.inditur,06 uel à nolentibus uolentibuscp necefta rio tarnen per refpirationem attrahitur. Neceftarium itacp fuerit infolens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

40 tibus illis immutationibus Sd deprauationibus,fecundütemperamentum animantium corpora aliter atep aliter affici» Proinde quicunep huiufeemo di exafte cognouerit, non eos modo qui in præfens infeftant, amp;nbsp;illos qui pro foribus funt morbos, ex ftatu amp;nbsp;conditionibus cuiufque prouidebit»

-ocr page 118-

PAVVI ÄEGINETAE


84-

fed machi'namentis edarn fuis,quibus contrariam omni'no molitur uidus radonem, ambiends aëris indemendam diftemperamenta i'nducere non folum no permitdc, uerum ne is quocp inficiatur pro uiribus prohibebic, Qiiæcunq^ igitur ob fuam intemperatura morbis obnoxia funt corpora» hæc udcp à fimili circundands nos aëris temperamento arguunuSed que contrario modo quam aërtemperata funt, ad nullam fcrèmiuriam admits tendam funtappolita,ametrian remperamend contraria amctriaarcen* te.Quifquis hgc percalluerit.opdmus incolumitads cuftos habet, corpo* ribus contraria femper,tum uidus ratione,tum medicamentis applicans; nonun^, fires poftulet, ijs quæ refrigerandi facultatem habent, utens: lo interdum uero (puta in perfrigeratis)calorificis, in folium quidem defcen ' dere iubens aqua refocillat : otium,ciboru abftinentiam, potionem prolix xam ac multo uberiorc,præfcribit » Interdum amidu ac tegmine calfacit, Exercitadonibus item amp;nbsp;cibo abundantiore,quandoq; edam tenuiore ac Igf!frffremm pauciore utendum prccipit.Porro fi quis pyram accenderit, cgregie qui« daturgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem potent udum aëra in calidum amp;nbsp;aridum permutare, quemadmodu

Só Acronem Agrigendnumfecifleperhibent*

De febre peftilennali,ex monumenus Ruphü nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x X x v I»

S'N febre quidem peftilendali ufuuenire poHuntquæque per« niciofiffima,grauiflima^,neqj tarnen occukatu quippiam pri« 20 uatu ue,quêadmodû in alio quouis morbo fokt,habere ebfue« uit» Affolent enim crebro incidere deliria,flauæ bilis uomitio«

nes,præcordiorû inten hones atep cruciatus, aquæ inter cutem coplures, extremarû partiû frigiditates,fluorés ( t/îiaf^wca à Græcis appellatæ)bilio« fi,tenues,bunp modo tumentes» Ad hæc urinæ aqueæ, tenues, biliofæ, ni græ,fedimentaCquæ(græce vmsedo-eis dicunt)mala habentes,^ 7uilt;upgt;«vw, quod eft fublimia,proxime peftîmis accedunt:ftillicidiu narium,ardores pesons, linguæarelcentes,fitibundæ,impurp,inquietæ,côuulfioncs uio lentæacuehementes,amp;alia pleraq; mala» Quod fi quis preuideritinftan duteperpern tem atep uenturam peftilendam, contempler atcp obferuet etiâ perniciofa 5 o dendapeftis tempora, Só ftudia quæ fequûdæ ualetudini non cÔducunt, amp;nbsp;animandu tempore. ^^æ pericruntcadauera»Qyibus accuratiftîmeconfideratis,Sô illud per« pende,cuiufmodi nam fit præknds têporis ftatus,fimul amp;C uniuerfi etiam anni,èquibusianè facile licebituniuerfamuietus radonem odorari, puU cherrime^ deprehendere: Verbi gratia, tempus, quod pro fuo naturali ftatu oportebateffc aridum, humidius eft redditum, neceffum fuerittum ratione uicftus,quæarefaciendi poteftatem obtineat, affidueud,quoex3 uperans ilia humiditasexiccaraconfumetur» Neque interim minor cura liedellt;e. adhibenda eft uentri : quibus enim fupcrior uenter pituita abundat, eos uomitionibus euacuato : quibus uero languis plus æquo exuperat, uena 40 fefta fanguinem detrahito » Neep minus emolumenti adfert ilia quæ per urinas fit expurgatio,amp; quæcuncp aliæ,quæ^ per uniuerfam poffunt fie ri corporis molem» Quodfiplurimuferueatlanguidus, flamma^ iam ad pedus

-ocr page 119-

DE ARTE MEDENDI, DIB» I^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5

j^ecïlus ufcp tendatur,nihïl deHgnaueris abfurdum, neq; aratione alienu, fi frigorificapectoriadmoueas,atq5 egelidamporionemofferas,nonfrult;s ^^^ficitütesßi ftulatim parca^ manu,c0cremat emm uehementius,{èd cofernm amp;nbsp;pro? IixiLiSjUt flamma quafi obruta extinguatur. Si uero ardeant interna,extre fipr^„( mæ uero corporis partes egelefcût,fumma cutis frigefcit,præcordia con: aura. ‘tenduntur aut fufpenduntur, uenter fputa alias quidem per fuperna,alias per inferna eqcit, uigiliæ infeftant,deliriaitem,amp; lingua denicp falebrois ' fa, quibus eiufmodi adfunt fympt«mata, calorihcis opus eft, quo ulcérés tur præ ardore undiep corpus, amp;nbsp;fi qua aliauia poffibile eft ex imis cor^ ïo poris partibus ad exteras feruorem euocari atep fubduci* Vtendum præ^ terea propotifmatis, quæ aloës partibus duabus, ammoniaci thymiama?« Propotifmd. tis partibus duabus,myrrhpparteuna,conftant:hæc fimulcotufaex uino P^lt;^P^igt;^gt;f«^ fragranti colluito, deinde dimidium quotidie cyathum potui dato ♦ Haud ■^*^'***^ ^^^^ fcio,inquitRuphus,an quilpiam hacpotione fruftra ufus,peftem no eua* ftrit.Haftenus quidem Ruphus* Galenus uero traditcontra peftilentia^ les putredines armeniacam glebam potu iumptam excellentiftimum elle remedium ♦ Pari etiam modo uiperarum theriaca. Mehercle uigente in k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfa urbe Roma peftc,quibufcuncp horum alterum non profuit,ad unum

omnesperierunt»

^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De his qui plenitudine crudorum humorum infeftantur

amp;fconcidunu Cap, xxxvii.

^NnonnuUis magna quadam crudorum humorum in corpore ^v^ faburratamultitudinefebres accenduntur, cum praua afieftio gquot;^; ne oris uentriculi, præcordiorum inflatione ampliore quàm lè cundum naturam fit)Uentris ipfius ofculi tumore» Color prete rea fic affeftis ad alborcm,amp; aqueum magis uergit:quibufdam uero in nb grius» Neminiucro horum omnium fanguisabfque fummodifcrimine detrahitur» Et opus quidem habent euacuatione, fed neq? Enguinis mift fionem,necp expurgationem tolerant. Alq uero etiam fine his repente in 50 lyncopen cÓcidunt.Succurrendum eftigiturin hacaffeftione conftitutis perfriftione. Aulpicandum aut confeftim amorbi ipfius exordio, Princi pio quidem a fummo crurum deorfum cum linteis modice alperis, deinde i8C totas à fummo ad imum manus : ubi uero artus fatis iam calere uiden^ tur, amp;nbsp;laboriofi conlènfus ( quæ eft ueluti morbi conicientia ) religio fit, oleo chalaftico utendum. Abftinere uero ab adftringentibus : hyeme etiam diaphoreticis, hoceft difcufliuis uti expedit : cuius faring eft oleum iycioniumatcp chamæmelinû : confricatis interim eximie membris:dein de oleum abftergendum:fcapulam uero totam perfundito,amp; confricato» Poft hge rurfus crura aggredi,inde denuo manus,mox fcapulas expedit:

’40 quibus ianeintegro die infiftendum . Cæterummelicrato non aliud neep Mullnmprte» commodius neep efficacius huicmalo difquiras præfidium, in quo uidelij liMtißimum t^ip fff eethyffopuseftoelixatus^Porro neep alimentum,necp forbillamentum, P’'‘^/di«r/:-h

-ocr page 120-

86

PAVEI AEG INET AB

neq; aquam potui dare conduct ïquemadmodum nequeomnino cuiuC* quam arbitrio, liberalius bibendi poteftas permittenda eft ♦ Verum fatis effe mulfunifolum,per primum triduum i'nuicem præbiùHe.Si autem fir^ mitudinem non omnino deploratam,fed mediocrem adhuc asgrotans ha beat, 8ó aluus nequiter Só male fuo fungitur munere, dyfinate cofidenter abluere conuemï. Qui nero impetuofiore quam coueniat retrimentorum uentris modone ac impetu infeftatur, ei principio quidem plus mulfum coquito,quoniam minus fubducet» Quæ autem fertur plus quam conue^» niat,fiftendaeft,Exhibendus autem eftmuliïloco,ptifangfuccus. Quod fi quæofferunturnondei}ciantur,fed permaneant,exchondri potione 10 alito, Si uero propter imbecillitatem uirium ex pulfu deprehendimus etiam poftea lapfam uirtutcm,panem uino temperatum offerte expedit,fi neque uenter neque iecur phiegmone infeftetur : ueluti fi corpore crudis humoribus refertoac faburratoexarferit,deploratuscritægrotans» Ac fî craffos aliquando humores adurat, fatis eft in uniuerfum oxymelitcn pro aquamulfa propinare. Quod fi tempeftas fuerit æftiua Óó calida, amp;nbsp;gelidæ potator languidus,huicoxymeli frigidum mifceto ; hyeme uero calidu ♦ Aheniffmæ fie affedis funt balneæ. Si autem in animi deliquium ceciderint,partibus corporis ( de quibus fupra mentionem fecimus ) nuk lis inflammationibus infeftatis, panis haud multuexuinopræbeto, Illico zo porrb ad fridionem mittito, amp;nbsp;modo quo diximus perungat» In quibus uero ob flauam bilem ore uentriculi iniuria affecto, fyncope accidit, gelk dum affumere potum, uinumep tenue, 60 colore uermiculo, feu giluo, at* que uetuftum, concedito«.

De his qui præ tenuibus fuccis defatigati animo déficientes

concidunu Cap* x x x v 111»

Vi tenuibus uero humoribus contufi fradi^ ceu indeliquio concidunt, fuperioribus omnino contrarqs fuppetqs meden* di funt ♦ Enimuero figna quibus difcernuntur, illis quoq; de* si prebendes diuerfiffima» Alendi igitur, in hac affedione con* 50 ftituti,funtpedetentim perpetuo, IIIos authuicmalo obnoxios nullo me*

dicamento curari poffe ducendum eft, quorum uirtute iam labante ac lan guente uenter inflammatur. In eiufmodi affectionibuSjbreui letalis in uul tu conftitutio fit. Iam turn quidem nutriendus eft æger neceffario.Cæte* rum quemadmodum infuperioribus,fummæ cutis fuperficiei, fie etiam in his, denfum in rarum permutare, gelidum^ aëra efheere, oportet. Ad* ftringentibus præterea ungendi funt. Alimentis non tam prompte pe* netrantibus utendum. Exhibendus itaque panis, amp;nbsp;ex alica forbitiones, amp;nbsp;fruftus aufteri, amp;nbsp;corruption! refiftentes, non tam ipfi per fe, quam cum ipfo etiam pane. Vinum item dilutum ftatim inter initia in cibis fum* 40 ptum, in hoc malo conftitutis accomodatiffimum uidetur.

-ocr page 121-

DE ARTE MEDEND I, EIB» !!♦

87

Deaîtjsoccafîonibus èquibus fubinde contingunt

. fyncopæ» Cap, xxxix.

Vntporro amp;nbsp;nônullæ alias quædam occaßoncs in quibus ß n '’ I^copasaccidunc, quatuor : dolor uidelicetuehemens,uigilia3ua ^'ji^cuatio immoderata, amp;nbsp;in ceTpicantibus infanientibus^ inter* ædum commotio ♦Mittereautem fi uoluerit, diftemperaturam principiorum apponit. Promptiflîme itaque celernme^ internecio acci* dit,cordeante omnia affeefto, deinde uero ipfo quoque cerebro,neque ita multo poft etiam îoeinore,

•0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De dolore. Cap, xl,

x^^^E^^^’^***^^^ dolor gelida diathefi ftupidus atq? obtufus. Pul* i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fofus uerojut fic dieam,labor,immani phlegmong,ideft inflam

^^^^mationi,peculiaris ac proprius eft, Si uero tan qua fub palo fis ' 1 xus dolor inhæreat,aut ueluti à terebro fauciatu quippiam effe üideat, crafïi inteftini doloris Ipecies eft, quæ frimulofa ac punctuofa,cir camembranas atqj pelliculas exiftit, Impellens uero ac tranfiens dolor, inuehementiffîmis acutiffîmis^ nonfolum hemicranfis, fed èC ccphalcis accidit. Eftautpenetrans atqueimpeilens,(quem tAeciKtup Cîræcidicunt) quum tanquain radiceordiens, àprimitus afiefta particula fertur ftatim ^0 ad uicinas:extendunturenim utrinep nerui quiunaafliciuntur,amp; tendun turad utrafque extremitatum fines, Sed minime in latum extentos ha* bent dolores nerui, Cæterum ualidiflïmos S^ ftupidos dolores infert fub cute diftenta membranula, quæ inter carnem ueluti dilaniatam atque con uulfam eft:plures nanque funt quæ inæqualiter inhærent,amp; carnem am* pleftuntur atquecopulant, Cæterum peUiculæ quæofraambiunt,ne* que fumma cute, fed profundæ funt, doloris odium quodammodo uelu« tiphantafiam opinionem^ inducut.Quandocunqj igiturnullaforis caufi i^uUd^rifcau fa doloris oftenditur, conlideraatqj accuratius perpende præcedentem ß‘(pM^^^i^ uiftus rationem,eanumignauior, magisqîoeioiaquàm proreceptacon* f’^^J'^“^ ‘^' 50 fuetudinefittautcibis pluribus,maximæ^ in nutriêdo poteftatis,ufus fue rit homo : aut folita deieftio remoretur. Nam fi quid horum,aut uno fafte omnia, appareât, exuperantiam affluentiam^ cauffam doloris reputa,8ó proinde quam fieri poteft ocyftïme,hominc euacuatione exoncraHocci* ne nanq; modo licebit tibi ps quæ fluxus dolentiu partium éliminant, fum ma cum fecuritate uti. Si quidem fanguis nature modü tranfiliat, uena fe* SangumKni» canda eft continuo,magna uidclicct,aftecram propc particula. Sola nanq^ mietasdetrai KccKo^vp-îx-, hoc eft uitiofa,ut fic interim Ioquamur,iuccofitas,moleftiam infe ”f” ‘‘‘ rens expurgandaeft, Coëuntibus autem utrifq5,utracp euacuatione,fan* Cdcochymia guinem prius detrahentes,utemur, Quodfihis rite pcraftis dolor nihil expurganda. 40 de fua fæuitia dimittit, neqr ceftat,liquido iam conftabit dolorem in mem bro afleedo in cuneum redaftum. Tum euidens fanc curatio,medicamen* tis difeuftbrijs (quæ græce lt;^qgt;ifHàK« dicuntur ) fi utare,futura eft. Id ge*

h x

-ocr page 122-

él nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVbl AEG INE TAE '

nus eti'am mcdicamimbus ex flatuofo fpiritu prognato dolon' opitulabi^ tuvsin ipfis diaphoreticis potius^quam attenuatibus edulfjs perfeuerâtest Infufis pr^terea,quos clyfteres dicunt, amp;nbsp;cataplafmads opitulandbus,^ fomentis,laxefcentes i'pfum corpus* Quod fi tumor grauans autcon* fringens dolorem concitauerit, dolori fuccurrendum * Quin fipermor* dax denique humor doloris caufiTa fuerit, maxime contraria his funt qux attenuandi,amp; excalfaciendi uim habent : exempli cauffa, anethum,quod oleo elixum amp;nbsp;dolorem fedat amp;nbsp;fomnum conciliat:atque uiride efficacius quamaridum»

Deconiquâtione. Cap* xLi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i®

Bi uero ex uentre quippiam egeritur, no ex fercuïis comeftis, 00 concoAis, led humorum aliquid è corpore feie in uentrem recipiendum, afTimilium quidem flauæ bili,tum per uomitum» ^quot;^^^^'tum per alui excrementa eieftæ, primi merid exiftit quod fcc* diflîmum odoris fluxum emitdt, 8ó qui ad fuluum magis colorem accc* dere uidetur fecefifus, amp;nbsp;craflitudine uifcida, nonunquam ueroamp;olea* ginea, turn pinguior caro amp;nbsp;recentior, à febre urente refoluicur atque fis quefcit* Diutino uero tempore permanente malo,nonnihil edam folida= rum partium ab ipfapelTima febre liquefcinExhibendagelidæ potio eft, à terra frigidiffîma * Huiufmodietiâefte oportet cataplafmata, amp;nbsp;epithe* zo mataperfrigerandi poteftate prædita, thoraciatqj præcordqs impofita amp;nbsp;adgludnata. Ad hæc frigorifica quoep exhibenda funt alimenta»

De uigilia quæ fébricitantes mfeftat» Cap* XLli*

Vi febre correpti, mifere quoqj uigilfjs immodicis mfeftantur, ^^‘^ crura,amp; manus, illo quo folid fuerunt tempore fo^ fpites in fomnumuerd,Iiganda præcipimus,atque euigilarc: ^^^^Soculos uero interdumaperire,uelpalpebris faltem conniuerc cogimus, donee fads defatigati fuerint* Deindeprodnusuinculis folu* ds, amp;nbsp;fublataè medio lucerna, tranquillitatem bene multam effe manda* mus* Acerbius uero magis atque magis infomniamoleftante, in relaxa* 50 done acceffionis abluendaeft facies nigri papaueris capitum elixatione* Odorandum præterea papaueris candidi putamen ficcatum atque fria* tum,amp; mandragora; radicis dilutæ ac maceratæ panter in uino* Et ex oleoquoque rofaceo malagmaconcinnans,cataplafmads more frontem oblinito, èC ferpyllo cum meliloto in paflo elixa, quo quidê êó in acceffio* nibus utendum ; Aut tritis ac mollificads papauerum capitibus refocil* lantes* Panem præterea ad hunc ufum emplaftri modo cum rofaceo, aut ceratoapplicamus*Educado item accurador fomnum conciliât* Adqcc autem arcendis uigilqs potioni, capitum nitidi papaueris fernen, quan* turn capiuntcoclearia tria:fed holeribus dulcorem inducito papaueris ni* 40 gri*Quod fi folia quidem fuerint uiridia,quant5 tribus digitis coprehen* di poteft,fumitur : Sin minus ,tum tria aut quatuor papaueris capita arida coniundim

-ocr page 123-

DE ARTE MEDEND I, EIE* IE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

eofunc^im elixa eximanu Quum hæc opis nihil tulerint, obliniant cremo repapaueris, aut mandragoræ fucco. Expedit etiam ficaffedis expapa^ ucribus confedum eclegma, præcipue per elixationem epotum menfura cochlearp unius autdimidiati:quæuticp quantitas fomnum fæpenumero ïUexitjinuitauit^ ♦ Quin fi caput alicuius in hac affedione coftituti nÔ ad* modum humoribus fartû uidebitur,utendum eft in febris remiflioneCqua z^ccKiiluj Græci dicunt) quod hoc modo conficitur, thymiamate : Accipe folrj amomi,cofti,foliorum falicis,(ficenira (x^vxSSit/ interpretor)fingulo* rum unciamuna, carpobal(âmilibrâunam,ftyracis, amomi, ammoniaci» 10 bdclhj Scythici,mandragoræradicis,cremoris papaueris,fuffitumcum hgnis cupreffînis facito»

Quemadmodum Cataphoræ, id cft,in foporcm dilattont medendum» Cap, XLHi.

‘^^'^ira appellat) correptis fubuenireuoluerimus, abftergendaeft ^^^æ^ fpongia pofca infeda,(quod Græci û^vx^xfgt;i/, quafi aqua oxycrattim. aceto mixtumucupant )multo Jade têperata, Extremæ corpo ris partes ualide coprimendæ atc^ domandæ funt, Ad hæc odoramenta quæ diftecandi uim habeant,adhibere expedit, Cæterû in remiflîonibus îo quietis^ têpore,fcapulis,atc^fpinæ(hâc Græci /lt;%v,inas uero p.^'r«qgt;§lt;^ot^ dicunt) diligenter cucurbitulæ imponantur. Morbo uero his etiam adis perfeuerante,fternutatoria,acceflîone rémittente,naribus adhibeto, Ali* mentorum porro materia ex acutis 06 diducentibus,difcutientibus^ cou ftet. De quibus libro primo,de tuenda bona ualetudine egimus, Curatiodoloriscapitisinfebribus, Cap, XLiiii,

Olore capitis, quæ cephalalgia diciturjfebricitantes moJeftan È nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l ^^’ P°^ couenientê febrium euacuationê, circa fummos accef*

F fionum uigores undione capitis utendum, Principio quidem cÔmuni oleo, è nondum maturis oliuis exprefto, aut rofaceo jo cum pauculo olei temperatojæftate quidem,amp; febre cum maximo æftu» frigido:hyemeucro,^ febre non æftuante,calido,aut tepido, Cæterûin oleo nonun^ turn ferpylli, turn polygani fuccus elixatur. In æftate uero papaueris capita,aut papauer:quemadmodû ediuerfo hyeme peucedani, iufto feruato pondéré,mcdiocritas:perfiftentc uero dolorein fronte, nu* do fortefortuna fyncipite, cataplafinatis,quafi^ tedorfjs amp;nbsp;ad illitû com* paratis ( quæ Græci fc^zT^A«««« uocant) utendum eft,quæ ex ueteri polen* tUTi^xsixit ta 00 polygano,aut ex pane pariter Ô^ rofis,aut exigua myrrha,fiue fcrpyl lo, conftant,Nonnullos uero pulegium quoep capitis dolore leuauit,em* plaftri modo adhibitum : neep défunt quibus, igneo etiam fenfu exiften* 40 te,plyllium cum polenta temperatumauxiliofuit. Aut uifeum etiam per fe in elixatione fadû, amp;nbsp;identidem renouatum. Facit idem coriandrû po= lentg permixtum, Aloëprætereain eundem ufum cum aceto utiliter illinî tur, Myrrhaitem ^ ammoniacum» Pari itidem modo crocomagma.Pub

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h 5

-ocr page 124-

90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' PAVEI AEGINETAE

fofos aut, üt ka dicam, dolores ruta 8ó mentha cum pane, mftiHato etiarn oÏeo,difcudunt» Vehementlore aûtquàm diximus dolore mfeiùncejpri^. mum quidem denudandum caput eft ad cutem ufq?,demde pinguioribus Embrocha. embrochis(fic emm Græci liquida amp;nbsp;humida quæ alicui corporis parti fo uendi,difcutiendi,compefcendi^ gratia irrorantur5uocant)totum infper gendu: poft hgccucurbitulgoccipitiimponêdæ, partes infuperextremæ ligandæ,ôôpalpandæ.Profuntprætereahirudines adhibitæ. Atquifica tarrho quis aut coryzæ (hoc eft deftillationi aut grauedini )cephalalgiam acceptamrefert,tumcerte ijs quæ fuo loco defcripfimus fuccurrendum cftpræfîdijs» Quin fi àregionibus quæ ad ftomachum attinent uapora^ ip tiones fublatg caput afficiunt, tum maxime illis quæ fubordinauimus pro fpiciendum, fubueniendum^ fueritauxilijs*

De ea quæ circa ftomachum ÓÓ uicinas eius partes adhiben^ daeftcuraho» Gap» XLV.

BI quis imbecillo male^ affeifto fueritftomacho, acatapJafma« tis roborandi uirtute præditis petendæ funt fuppetiæ : qualia funtquæ ex palmulis, uino, polentis, croco,mafticha, 8ó aloë componuntur^Neqp inutile fit,ftomachum ungento ex abfin^s thio,aut melino,aut maftichino,aut nardino,aut uino deniqp irrigare : amp;nbsp;fiplus fatisincalefcant, quæ refrigerandiuim habentexpedit-confundes zo re : uerbi gratia,cremorem cucurbitæ, lacftucæ, portulacæ, folani,cicho* rij, labrulcæ. (^od fi inflammationes circa uifcera appareant, relaxandi ac remittendi facultatem habentibus ( græce ^azasix« dicuntur)utendum; iufufionibus nempe oleo^ chamæmelino, cyprino,adipe gallinæ aut an* feris,8ó bdcnio,amp;ammoniaco,Ô6 confimilibus eiufmodi : Cataplafmatis uero feminis aprj, fœnogræci, altheæ, floris chamæmelorum, amp;nbsp;ut fuma: matim eloquar,compofitam habeant potentiam,ex chalaftica quidem te^ nuis partis,amaræ, öd ftipticæ»

Deimmoderatisfebriumfrigoribusô(frigoribusgt; Cap, XLVI, j^^^l^^Lgoribus quidem cum tremore qui diebus decretorijs iudica 50 torie accidut, necp occur rcrc,nccp impedire,neq; omnino cer tarnen illud dirimere,conuenit:Nam 06 pyrexis quæ ex fudo* î^^^^^re prouenit,hominê prompte reftituit ac uindicat,necp quicep uel defatigat uel moleftat:ln folo uero rigore,aut ea affeélione quæ horro rem præcedit, fed ex gelidiore, atque multo adeo frequentius pituita,ac* cidit, Principioquidem membra muftis modis conftringenda funt. Deinde primum oleo chamgmelino,autcyprino,autirino ungenda funt, Quod fi copiofiore aut uehementiore opus eft, piperis aliquid oleo con* fundito,aut hordei, auc adarcg,aut caftorij : aut friólione molli uniuerfum demulcendum eft corpus. Ne autem procliuius oleum defluat, haud abs 40 furdum fueritamp;S pauxillulumceræ liquefaftæ conglutinare. Si ueroal# gor cum tremore inexpugnabilis,nullo calore euinci poftit,ad huc'etia ue Jiementioribus fortioribus^ acopis,atcp dropaci maxime ungento, amp;nbsp;fi# napifmis,

-ocr page 125-

DE ARTE MEDEND I, TIB*. Ib napifmisjuteridumeftraliæ^ nonnullæ fomentationes concinne faberri» me^ machinandæ Sgt;C emoliendæ fünf: ÔC acutiora,odoramentis peridot nea,nepeta, pulegium, hyfiTopum » Potu uero fumendum eft prius amp;nbsp;ana te fignificationê atqp initium acceflionis, mulfum, in quo elixum fit piper, ruta» Ad hæc præterea fuccum cyrenaicum quantitate milq cataplafmatis modo inditS melli decofto, duabus horis ante acceffionê exhibebimus^ Pari etiam modo cremorem filphiRhoc eft alboris balfami,8lt; hoc in quar tanis cum fucco cyrenaico temperatum amp;nbsp;copofitum muleis manus præ^ ftitit auxiliares ♦ Cæterum in oleum percalidum defcendcre iubentes aut jo inducentes,cum tremorerigoresabiguntur^quemadmodum tradit Ar» chigenes»Cæterum Galenas ante indicationem atque initium acceflionis febris,cutem abrotono.aut nepeta perarida5conyza(hoc eft intybi tam fo lijs quam flofculis) autcofto, autpyrethro, altero hord cum oleo, perfri;» candam edocet, amp;nbsp;fic uel omnino non rigebunt,uel multo minus ac man* fuctius 1II0 cum tremore algore infeftabumur»

9*

De his quæ circa fudoremobferuanda funt. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLVii.

^^^^^*^ decretorios boni confulereóó fuftinerecon* ^^^^^juenit ufq: ad fufFicientem euacuationê,adiuuates etiam ac pro* i ritantes fotu mediocri atcp quitte,Se calido diaclyfmate,0d for ^djbillatione, 8c fomno. Neep abftergamus fudorem,alius enini alium ducifpromouetjurget. Cæterum remifli amp;nbsp;diflblutifudores fimi* ' nbsp;nbsp;lem decretorqs habent operationé. Atqui de his qug fudorê eliciunt præ

fidiis,in fuperiore uolumine fan's mihi eft proditû,capite duodequinqua* gefimo. Vbi uero fudores fans fuper^ profluüt,abfterge,et fubleua ac tol

SuJofei ùniKa diet apotbymi» am inducunt.

le5adrefrigcrandum,ueIamina:Nam fi plus iuftopromanauerint,erupc rint^,adeó afficiunt,ut 06 auimidefcCtionc fæpenumero induCeât^Tenui bus igitur ueftibus amiaant,6ó udis : admittataêrmulto fngidior, amp;nbsp;fo mnus : flabello fiat uentuÏus. Myrrha nigra in farina trita emplaftri more Materie fiften corpori imponac,amp; galla cofimiliter.Cortexpini\clcctrü pr,cterea,amp; po difadom. 50 knta,cum uino adftringente, in inebra recipientia imponant,amp; madefiat

non reftinétam , uocant ) 80 feceuini combufta, nullocalore expugnas bilem fufeipit rigorem,ambo enim(inquit)igne fota arent. Irrigate porrb media precipit fuccp plâtaginis autcoriandri,aut portulacæ,autbraflicg, quo concretafudores intus coherceantatep prohibeât.Tempore uero fo» mni,creta cimolia in aqua diffoluta, metaphreno atcp thoraci fupponaf.

Vniuerfum practerea corpus rofaceo aut melino,aut myrteo, autlentifci« no oleo,aut quæ ex ilÜs concinnantur ceratis,illiniendum eft. Accommo^« datiffîma hisquippe funt alipafinaca,boe eft inundiones quæ abditos 40 meatus obturâtjôC humons tranfitudecurfumcy impediût.Neep quen^, ceu res perfpicua,fugere poteft,in hac difpofitione conRitutis alimentum aridius fummopereconducere, amp;nbsp;uinaquoep mediocre quandam infpif* fandi inm habentia» Veruplurimis interim poculis amp;nbsp;ingurgitationibus h 4

-ocr page 126-

92 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE ____

ab ft ill c at, êC in primis humidioribusTrequêtes quoqi clyfteres fugiant, amp;nbsp;fi fieri poteft,etiam taf«?affumatin gelidiore ftatu»Extremæ illorucor poris partes quammaxime inalgcfcant èC infrigidentur ♦ Qui compreftu uero amp;nbsp;tribulationibus fiuntfudores,iftiufmodiaut indoloribus,autin conuulfionibus eueniunt, ligatione, amp;nbsp;fotu extremoru, amp;nbsp;anditate,cum ueftimentis laneis,opportune fuccurrito»

De tuffi quæ fébricitantes mfeftau nbsp;nbsp;nbsp;Cap» x l v 11 r»

Vfli quæ in febribus accidie, maxime uero cum rigore fa Ais, occurrendu eft : nam in aufpicatione amp;nbsp;inftâtia tuHis, id quod febrim cÔftringit, feite dirigitur* Aduerfus quod main hypos to

I^é^ febrim cÔftringit, feite dirigitur* Aduerfus quod mal5 hypos jJ^L^^ glottia porrigenda ex melle coAo concretodinguæ uero lubie

da 06 fuppofitaliquefit,amp; diiroluitacdifcutitimpedimctafacilis fpiritusgt; Tempus uero exhibedi opportunu circa lummosparoxyfmorüuigores eft,amp;^ufcpad articulum initij accclTionisfcbris,quam uè^a-nizcca-tM dicunU Præbeto quoque hydromel coAum : quibus autem non fperatur neruolt;

(um temporis progreftu, magna cum fiducia amp;nbsp;oxymel exhibeto : fi hoc difpliceat, hyflopi elixationem:amp; hæc quippe ipfis etiam cum tremore al goribus fubuenit»Prætereacaftoreum,fi febris non fueritardes, neruofo jjoebdepmo» quocp remedioeft.Eclegmata uero è pineis conféra 06 earudemnucleis, iride, femine lini, amygdalis amaris, amp;nbsp;urticæ femine»Eiufmodiplurima 20 alimentis quoque adhcere,ad hæc refmam amp;nbsp;terebinthinam in ouo exhis» bere, utile eft, Foris uero thoraci 8c partibus ad arteriam attinentibus la^ ' namcarpinatam imponito. Sedoleum uelrutaceum, autirinum,autanej« thinu efto» Quin amp;nbsp;fa{cia,fiue melius zona tenfa atep robufta in longum Ïigata, exafte tufles Só omnino arcet amp;nbsp;exterminât : dico aut mediorum 6ó extremoru. Neep fanè temere Slt; fine fruAu uua agrefti tuffi difcutien* dæ gratia utemur,manfa uel tufa cum hemero uel cum mafticha » Ad hæc partes extremas confricare,palpare, atqj ligare, expedit:atcp deinde rur fum retreAationem foluere. Quod fi propter febris afperitatem tuffis irri tetur, utendûanagargarifmateaquætepidæ: fedSlt;frigidafæpenumero 50 muit. Item pofcæ 00 palmularum decoAionis, aut rofarum, aut duleis raai dicis cocinnatio. Ad hæc uifceribus amp;nbsp;cordi,quæ mediocrem refrigeran di potentiam habeant, applicanda funt» Defternutamentis» nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLIX.

Ale quandoep afficiunt amp;nbsp;perturbant fébricitantes quoep fter nutamenta, nam caput implent, amp;nbsp;uires ac potentiam arguât: nÔnullis fæpe lànguinê eliciunt,8c plerafcp alias id genus fub« indemoleftiasinferût. Occurrereigituratep fuccurrere etiam illis couenit ♦ Cohibet aut amp;nbsp;compeicit irruentem fternutationem,fri Aio nahum,frontis,oculorü,ofcitatio,palati fheatio accurata,eruAuatio,com 40 tentio iliorum, fublimitas capitis,conuerfio in latus,palpitatio extremoru mufculorum, pinguedo (fi fic dicere licet)mafticatoriorü,calidi olei in au* res infufio, aduenientis calons matena » Obleruare præterea oportet re* pentinam

-ocr page 127-

DE ARYE ME DÉ ND'I, DI E» IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j,

pentinam è fomno excitationê, fumu,puluercm,acuti'ora odofamentajpi pens,caftorei,finapi's,mentg»Conuenitaut mail,8ó polenta? odor,ob tun dit enim eruptionê fternutadonS. Inanes etiâ Ipongiæ mannæ, Quû aut irritas ad fternutandum infultus ac impetus fit, neq; ftemutamentum in uociferationê prorumpit,quies amp;nbsp;refocillatio labrjs conciliée«. Perpetuus item acutiorû odoramentorum fuffitus, Ôô animi fecuritas atep relaxatio*

Deciborumappetitusauerfione« Cap, l.

I^^^^Vodfiexuitiofis fueds ftomaebus omniaquæoffcfunturre^ '*• W^“*^’ ^ ‘Ï^odæorbi genus Græd cw-opficu', hoc eft l'nappcten* ^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9*^®^ eduliorum fugam nommant) exhibenda fun£

^^^^^quum efculenta, turn poculenta, quæ illiufcemodi humores uel per uomitionem, uel per alui inferioris deiedionem elidere, aut tem# perandoemendare,natura comparata funt. Cæterum harumrerum fyl# uam uberemque matcriam in fuperiore huius opens uolumine habes. At fi propter imbeciUitatem uirium malehabentes cibum borreantamp; faftis diant.oportet diftemperature fpedei contrants medicamêtis fuccurrere» Omnifana igitur atep diuerfimodâ admodS de efearû horrore rationem libro tertio,capite de ftomachicis,trademus«Cpteruinfebridtantiücibo rum auerfione, protinus inter initia manibus pedibus^ conabimur quam Zo primuappetcntilt;ïreftitucre,potiiïimuucroaqua farinæirrigatæ,autpo# fca, aut cramate, hoe eft temulento deo fobrfjs nymphis ualde diluto, aut quapiam re odoris fuauitate gratiore, aut acerboru adftringehtium^ po# moru fruftuüue de co do « Illmitio porrb lenis ac blanda, mediocris item corporis tonus friftlo,palpatio,rigatlo^uultus, amp;exiguaaqupforbitio, reuoeädi appetitus poteftatê obtinêt« Sed applicatione digitoru, lancina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tus ftomachus couernt quodamodo faftidium oblaty alimoniæinorexin, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

^prpiertimfublataquadabiliolaautacetofamateria« Aprimisuerodie# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

bus cataplafmatis quotp foris applicatis ftomachus faftidiofus conuerted uerbi caufta,eo quod ex palmulis,(unde amp;nbsp;tAtKcpomKap dicitur)malis item,, 50 amp;S ccnanthe,abfinthio,^ aloë, cÓformatur«AmpIius,alimentaadornen# tur compluria turn fimplicia tum frumentacea,óó alius cuiufeunep matcrip quæ uirtute alterandi naturæ aptitudine fit prædita, quæ'que non procul ab fis quæ febricitantium ufui conueniunt,difcrepent : inter quos frudus etiam numerentur qui non facile acefeunt, 06 in uappâ tranfeunt, neep ni# mium dulcefcunt : maturi uero non ufque ad fatietatem admittuntur, fed quantû duntaxat in alia edulia appetitû excitant, Exhibeantur autem mi# tiftîmiquicp,fanandi8ô immutandifacilitate habentes, Cæterûquûiam febres à natura fuperatæ cedunt, perfeuerante intérim inappetentia, con uenient fifer cum oxymelite,amp; Iaduca,amp; olluæ falfæ,8lt; capparis,amp; falfa 40 mentum,amp; bulbi,amp;quicquid ftomacho conduccre cognoueris,memo#, ria repentis cum illis ipfis quæ in præfens recêfuimus, tum etiam fis, qui#, bus edulfis fofpites maxime exuperabât,Deambulationes porrb Slt;tâf«x,, id eft, erediones, uociferationes, amp;nbsp;dropacifmi ungenta, ^ fridiones, ,

-ocr page 128-

94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' PAVEI AEGINETAE

amp;exerdtatîones aflumätur. Propinationes uero cremons abfnthij, aut aloes,non medi’ocri funt præfidîo. Aceti poftremo fcyUitid myftri quanti täte abforpta,efficaciter ftomachu omnia reipucntc uindicat amp;nbsp;inftaurau De pergrandt fame,quam Graeci ßsÄiim/ QC ßs^^iutM/^ noftri bouinam

Slt; uaccinam nominanu nbsp;nbsp;Cap» lk

l contra in prægrandê admodu amp;nbsp;quafi Saguntinam (ut ita di cam)famem ex anorexiarecidant, obuiantcp, ( dicoautcm ib lam immodicamamp; mfatiabilem famem,quamGræci «T^oepteuf nuncupant,qua affecci cibum non fentiuntjed tabe corpus po tins cofumitur quam alatur)illos reftituimus fi hac curatione utamur: Of* »0 ferenda funt coprimis tum alia perodorata, tum fuillæ carnes aflatæ, turn etiam hoedinæ : amp;nbsp;ut fummatim expédia,inftaurationis fumma eft in hac affeftione, omnibus miram quandam atque ingentem odoris fuauitatem nidoriscp fluxum emittentibus uti,quum uidelicet febrium acerbitas tranj fieric.Oporcet præcerea fic affeftoruextremas corporis partes apprehen dere,etmoderari:iplbs^ fufcitareexpedit.Maxillas porro uellicantes at* que pungentes, capillos itemuel aures expandentes, refocillabimus:me:« debimur^,panem ex uino fupra modumdiluto,aut aliud quiddam quod facile tranfmittitur,exhibendo»

De canina appctentia,hoc eft membrorum media cum Ros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

machi fatietate» Cap. Lii.

driïni lippen tentiattanore XM^irmunie,

Vanquam non proprie hoc,quicquid eft lyn .matis, febrieb quot;^'^dbus’ accidat,(ftd nonunquam etiam ipfos moleftat) alias ta men,80 ob earn quam cum anorexia,quod eft cibi (ut diximus ) horrore,habet cognationem 8C germanitatem,operæ me omni« no precium,potius quam abfurdum, facturu puraui, b de nimia quoep S^

inexpugnabili eduliorüappetentia fermonê texere no grauarer : utrinep enim modus exceditur» Quoniam igiturapituita acida frequentius hæc affeftio ufuuenireconfueuit,erit ipfa incidentibus 8lt;elidentibusoppu^ gnanda: cuiusquidem farinæcomprimisefte creduntur perquâdulcia, 50 lalfa,óó alia qug cum calfaciendi tum abftergendi facultatê obtment.Mc* rum itaqj fic affèftis exhibendum largius quam par fit, calidum atque ar* dens, cuiufmodi funt colore uermiculo,fine acerbitate, amp;nbsp;abCgj omni fti* pticitate, fedfuauius tamê longe potius exhibendü, etiamfi nullafitipre* mantur. Oportet autem ipfis ubi ad ftatum optimum peruenerint, primo quidem pinguia,matura,atcp alia etiam omnia oleo permulto condica,ni* hil aufteritatis acerbitatis ue præferentia.offerre. Hfcquippe etiamfi no palam contracauftam exurgant,cibis tarnen inditaintemperantiae impe* tum difcutiunt. Cæcerum horum penuria atq; abftinentia.cöminuit eius quæin ftomachocontineturpituitæ craftitudinemamp; fubftantiam. lam 40 ialfamentaminiftranda funt. Poft hæcuina quorum iampridem memi nimus,affatim potent» Hgequifquis riteperpetrauerit,breurinfatiabilem illam caninam appetentiam fedabit»

-ocr page 129-

9^

DE ARTE ME DE N DI, LIE» II«.

Quae Circa fîtim febricitantium penfitanda, amp;nbsp;quibus fedari poffit remedijs* Gap» L111.

Xiguam,necp adco magnæ tyrannidis fîtim,propter partium ariditatem fîue calorem,oriri putandum eft^per quas fertur hu miditas ex ore in uentrem.Prüfens autem ariditatis remedium ^ fomnus eft.Caliditatis uero uigilantia.NonnuHi iianqj è uino etiamfitibundiredduntur.efculentorum^caliditate« Præfîdium illis eft, gelidapotio. Vitiofam uero plerunq^ cum cibi turn potus qualitatem affe* lt;fî:ant,quæ proportione,præpoHenti humonsmalitiæ,quam KXKoyyf^îcaj gt;o Græci nuncupant,refpondet:unde aliquot tanta fîti opprefTi funt,ut inde etiam perierint. Noui aliquando quofpiam qui quum dip fadas ferpentes deuorafTent.Só uino fefe ueteri plus nimio ad temulentiâ ufq; inuitaffent, quorum quicunep aqua in nauigio déficiente,maris aqüam bibere non du bitauerunt, ad unum omnes occubuerunt » Sed quæ in febribus nafcitur fitis, confolari atcß curari naturæ aptitudine poteft, embrocha capitis ex gelidiflîmo oleo, aut rofacco cum crunifmo (hoc eft torrentis modo cum ftrepitu amp;C murmure demanante)falt;fta»Nigræ porro laÂucæ fernen man fum optime ac falubriter fîti fuccurrit.Prodeft confîmiliter amp;: quæ glycyr rhiza appellatur,8ó cucumeris fernen in ore domatu. Dato præterea hoc, ^0 quodfîtimin primis extinguitamp;f obrepereprohibet,pharmacumK«/flc^w- Adipfott 71011. Fit aut hoe modo : Cucumeris domeftici drachmæ o(fto,tragacathes drachmae quatuor, diffolue tragacanthanouorumcrudorum recentium albore,amp; ubi diflblutufuerit.inrjce trita femini cucumeris friato, quibus feite fubaccis globolos conformato,deinde in umbra ficcato» Atq; unum modo fub lingua fîtibundus premat amp;nbsp;c0tineat,atq? inibi diffolutum hu^ midum deglutiat. Poftremo dilutum (quod Graeci K-mS^iyiix, uulgo info* ftonem dicunt) abforbendum exhibe, quod ex illis conftituitur, malis cy doneis, radice fylueftri, (fîcenim Romani apionherbam nommant) ca* preolis uitis,aut mali punici cremore»

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De linguafeabtaæafpera. Cap* LHir.

Alebris lingua infeftantibus, oportebit ante omnia fcabredits ^nem eius humectare. Continere igitur oportet in ore laborant ^tcs lini feminis decorum» Melius autem et efficacius operatur

Slmyxium una cum femine lini clixum, digito in eo iure infeAo, ' Ïingua^ eo confricata aqua munda abluatur, aut fpongia tradetur, deina de rofaceo illiniatur. Cacterum rofaceum,melle temperatum,efficacius amp;nbsp;meliore fide agit.Succus item portulacæ ore côtentus» Et rhun qui in obi* fonfis ufum habet,mulfo têpcratus,pu!chre falebrofe linguae fuccurrit.Et damafcena,Ô6 myfclion,hoc eft mucus offa complecicns, amp;nbsp;lingug circus» 4® uolutus. Facit idem portulacæ cauliculus» Archigenes aût amp;nbsp;là! Indicum huic ufui adhibuit:quod fane colore amp;nbsp;fubftantia nihil à cÔmuni laie diffii* det,fapore uero meliteum eft:lentis ucro eius falis magnitudo,uel ad fum mum fabæ quantitas comefta, affatim atque profufe humedare poteft«.

-ocr page 130-

90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V bl AE G I N E T AE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;t

swpiw^cxamp;rf# Porroquibus lingua falebrofaeft, ij frequenter inlatus decumbant,quo* tioficcat, nbsp;nbsp;mam fupinaeubatio arefacit admodu atej exiceat. Nec^ fint ore hiante èC

aperto » Hiatus enim amp;nbsp;ons apertio exuccum reddit ♦ Stemutationes d^ niep accommodatæ Jingu as humectant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

De irrito ad uomitioncs conatu, quam Græci vmit'im , Romani naufeam dicunt* Cap* l v.

Vando citra euidentem occafionem ægrotantem irritus ad uo mitum conatus torquet, conicedari (id quod uel cæco,ut reor, liquida conftat )prauos humoresmale uentriculum affîcere, oportet » Quidam lancinantur quidem, led euomunt nihil, in 13 ipfius tunicis uctriculi rclicdo humore» Quod fi itacp pituitofi exiftunt hu mores, coquendi funt, in tranquillitate hominem fcruantes,inedia,amp; fo=« mms» Cæterumtenuiores,uomitus eqdt,n0nun^ ptilànæcremoreexci tatus aut muIfo»Oui uero glutinoh èC craffîfunchumorcs,tenuibus,atcef nuandi uirtutemhaben£ibus,indigent:cuius generis eftoxymel,amp; confi milia»Humiditate uero praua in tunicis remifla,quæ ex aloë coponitur pi era accomodata ac utilis eft» Add ringetia uero nocent impendio. Querns admodum rurfus humoris permulta copia citra malitiam occupante,acer ba conftipantia^ tan^ primam habent bonitatis æftimationem » Atqui Alonnarafmu aloës medicamentum marafmum inducit»Quod fi frigiditas humiditate zo mducit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copuletur,mifcenda funt acerbis quoep calorifica ♦ Sed frigidæ conftitua tionis, item amp;nbsp;eius temperaturæ allecdus ,fummum argumentum ac tefti# monium eft, nihil fitire, neqp calorem ullum Icnfu percipere»

De uomitione biliofa, quam cholemafiam dicunt» Cap» lvi.

^® ^^^* uomitu bilem eqciunt, cataplafma diaphoenicon corticS ^^ |imalorü granatorS imponendum, amp;nbsp;ut res ÓÓ ufus poftulat ap |plicandu.Gallcitem,amp;codtoruinuino,autpofcamaceratoru Ö^J paniu» Sed ex acatia quoep amp;nbsp;hypociftide et balaudio amp;nbsp;rhun cibariorü,cdcinnato cataplafmate utendû.Et cucurbitula appofita magni

' fïceiuuatcum flamma multa ♦ Cibum uero fæpenumero fenfim Só paulas 30 tim exhibebimus» Sed bilem atra uomentibus et ftomacho inflatiSjij^onra gias aceto acerrimo calidocy irrigatas impone» Ad hæc hederg folqs in ui no elixis, cataplafmatis inftar,aduerfus cholemafia utiliter adglutinabis» De fingultu» nbsp;nbsp;nbsp;Gap» l v 11»

Ingultuum alius repletione, alius exinanitione, alius erofo ab acrioribus humoribus ftomachoprouenit,quibusuomentiigt; . bus fedatur ♦ Plures uero diatrionpipereon,quæ confect io ex tribus piperum generibus condat, cantumodo pitifantes aut

aflumentes, fi'protinus uinum fuperpotarint, fingultire confueuerunt. Quod uero nonulJi corrupto in domacho cibo,(nam id quibufdam folen 40 niter accidit) fingultiunt, ex his quæ neminem fugiunt eft ♦ Neq? défunt, qui in algoribus cum tremore fingultiunt » Vomitio igitur fan's accomo^ dumjijs qui finguitupropter ftomachi faburram,uel erofionem torqueri tur.

-ocr page 131-

de ARTE MEDEND I, DIB» IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

tur,cftpræfidium» Calfadlio, ps qui propter fngiditatem» Quando uero ex plenitatc humoru prouenit fîngultus, uiolêta opus habet euacuatione: hums uero fternutatio cauffa eh, Sed in euacuatione fingultibus nÔ mede tur fternutamentum » Exhibenda ch præterea fîngultientibus ruta cum uino aut nitro in mulfo.aut fefeli, aut daucû, aut cyminumoaut zinggiber, aut nepeta, aut nardum Gallicum ♦ Hæc quippe quum in corruptione ci« borum, turn plenitatibus deniçp funtauxiba» Sed qui fingultum multitu* dini frigidorum ac uifeoforum humorû acceptum referunt,his caftoreum trium obulorû pondéré ex pofeapropinandum: fed illudcutiquocpuna 10 cum oleo ficyonioapplicatum cod Licit. Ex requocp 6^ ufufucritinfingub tu acetum fcylliticum, auc oxymeli hauftum. Detentio poftremo fpiritus, magnificam præièneidîmam^ aliquando opem præftitit.

Quæ in febribus circa alu5 duram uel lubrica obferuanda. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. L V111.

Væ aluum ficcam excitent, libro primo quantum res poftula* reuidebaturmemoratueft. Quoniamaütóó humectan hanc in febribus fubinde ufuuenireconijjicimus,deeaquoep rein præfenti differendum arbitror, Bona quippe hominû pars no

febris ratione, fed hoc duntaxat lymptoiinate corrupta mifere tor que tur. Principioigitur funteaquædeducunt amp;quodâmodoefferuntaffumen«* ^0 da,nihil refiftentes aut récalcitrantes ijs quæcitracruditatêSf corruptio= nem ófferunt. Cæterum ultra nature modum euacuatione facha,cohibcre expedit. Atep fi acrioraquidem egeruntur, oportet alimenta qug off erun tur boni quodâmodo fucci, amp;f alias craffiora elfe : è quorum fane numero funtchondri,hoceft alicæ amp;nbsp;ptifanæ forbitiones. Lauacraquoep in hac conftitutione poft morbi concoctionem non funt aliéna. Quando uero pi tuitoffora amp;nbsp;ualde fluida aluus dci}cit,ediuerio cibi andiores amp;nbsp;calidiores funto,quantum loei eorum febres admittunt : Eius generis funt fufpenfa^gt; rum autcompofitaru rcrum (ficenim 4«fT«^zccTamp;)p reddo) calorificarü con dita. Abalneis ueroillis eftabftinendum,niff quidaliudcogat.Debilita« 50 tauero fecultatecoftrice,accrbis ctftypantibus efcis,alrjs^ auxüijs uten= dum : Efcis quidem,cuiufmodi maxime funtmala punica,mala,apia pira, aut mefpila, uel illis iphs per fc, uel cum uino tenui fragrate,adftringente: Auxilijs uero, putacataplafmatis ex polentis amp;nbsp;palmulis, abfinthio,ros fis, myrtis,^ alia eiufdem farinæ materia. Confiderandum autem quibus acqualibus nam potiflimum locis adhibenda fintcataplafmata. Loquor autem hiede his,quæad ftomachumuel inferiorem uentremattinent. Nonnunquam fanè amp;nbsp;lumbis imponimus. Cruentas porró deiectiones compefcunt medicamentaèthure, ficcantetenim: Aut tenuiffimus fari^ næ flos aut pollen,uelthureuel manna uel uinomacerata,atque etiam 40 piftagt;autpofca. Acriorem uero humiditatem,8^ in fanguine,dulcem reds dito, quandoep aquaquidem, quandoq? ptifanæ cremore, autchondri, aut oryza,aut trago herba,nÓ femel quidem, fed identidem ac fæpius. In pofterumuerorofæ quotp aridæ,autmyrtaapplicanda funt. Nonnun^

1

-ocr page 132-

98 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINET AB

gall^jouoru item unà cum rofaceo aut uino tenue adftnngente, aut rofarü elixatione infufum,uel fedi modo i'mpofitu,auxilio fuittquandoquide ob* tundit excernendi promptitudine: frequenti enim fada aflellatione, aga^ thium conformatum fedi imponito»

De ftilhcidio fanguiniSjS^ eruptione fanguinis narium* Cap* l i x.

Voniam ftillicidium fanguinis in uniuerfo corporc,uel capitc 1 K modb^ex comp re Hu elifione ue, aut maligna cutis denfitudinc prouemcnsjmultitudinc quidê fignificat ,fed plurima exeretio ad deprimendaatc^p diminuendam multitudinem fatis eft,con fbnum omnino nec^ à ratione alienu,inde ipfum præcipue oriii,unde pro *° rumpit. Hæc accurata mecu perpenfione reuoluens,in quartanaru deftib lationü coftitutione no dubitaui uafa in naribus de more aperire et faucia* re : neq^ tarnen exiguo fanguinis effluxu cotentos effe op ortet, fed ufqj ad uirium, ne dica ad animi ufe^o defedione auferendS. Spontaneas uero in febribus nariü fanguinis profufiones, decretorie quidê fadas,boni cofu^“ lito,ied immodice permanantem fanguine cohibere tentato. Conftringis* to itacp ante omnia acriter 8ó enixe extremas corporis partes, amp;nbsp;fublato in altum laborantis capite, feite difponitó» Videtur præterea amp;nbsp;mentulæ cutis, fine mauis præputipaffedio peculiariter fanguinis eruptione com* pefcere : Cæterum noli uel emûgere,uel locum irritare.Sinito aut in glos zo bulos feu grumos (quos êfó(^Svs græce dicunt ) languinem coalere amp;nbsp;con glutinari : fpongia uero nares detergenturin pofca bullita, fiue irrigatat cuneolum ex panno,medicamentis fanguinis compefcendi uim habend* bus illitu, naribus ftillantibus inferito» Sedharûrerum materia, 06 aliam quoC]^ medelâjinfequenti uolumine delocis affedis affatimponemus»

De animi defedione, nbsp;nbsp;nbsp;Gap» l

Vi acutiffimo malo,quo cum multo fluxu tam per inferna quam fuperna bilis deqcitur, 86 alui fluoribus,alfis^ quum permultis turn immodicis euacuationibus animodeficiunt,egelidaaqua afpergendi,naribus apprehendendi,os præterea uentris perfri 50 candum, uomitum ad hæc præcipcre,ftomachum deniqj talium lancina* re.expedit, non fanè digitoru. pennarum'ue appofitu tantum,fed Hercu lanis etiam ( ut fic interim loquar ) nodis,ea difpofidone conftitudligandt funt : fada euacuatione per inferna,manibus:per fuperna, cruribus. Ani* mum preterea attendere oportet in fanguinis eruptione affedis, arredus’ ne uultus citra dolorem fit, Ad hæccucurbitulæ, cÔtrarqs eis quæ euacu* antur partibus funt opponendæ ♦ Medetur Ô6 uinu aqua dilutû animi delf quqs, quæ immodica euacuatione fequunt,nifi phiegmone uilcerum, auc capitis dolor uehemens,autobrcpês atcp uacillans quædâafFedio,aut fe* bris adurês in morbo crudo, prohibcat. Nam qui in eiufeemodi affedio* 40 nibus funt coftitud, his uinu plurima Ô6 ingenda nocumêta affert. Quod fï eftas fuerit,86 têperatura calida, Ô6 gelidæbibo languens, frigida exhis benda eft : Sin cotraria, calida. Porrb propter fudoris nimietatem animo defi*

-ocr page 133-

de ARTE MEDEND I, DIB» IR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

deficientibusjcutemjuelud anteamihi di(frS,dcnfarc oportet,neqj fpintS aliquem fn’gidii,prouidenti'a quada,ad interna admittere. Cæterû deflu« xionibus in uentre nihil horn congruit,{ed uentris ipfius, ftomachi^ im« becillitatêroborare,et fie affedos Jauare,expedit:quoniam his qui in uen trem fefe recipiSt fluoribus lauaera utomniü funt accomodatiffima, ita 00 fanguinis eruptiones atcp fudorcs ubertim proritant. Porro quiche^ prg multitudine animi deliquio corripiunt,uino cibo^ abftineant,amp; lauacris Animi itU^ fi febricitêuMulfumaütpotionis locopropina,inquoautthymus,autori i^“^^gt;nub ganum,autpulegium, authylTopüelixafint.Expeditprætcrcaoxymeli. ^^^'^^^^' gt;0 Quodfî ex prauis humoribus in ftomacho contends animæ deliquminci Abhumoribus derit,hydrelæo uel digito uel pennula admoto,uomitionê elicere impera. ftomachL Quod fi etiam turn nequeunt euomere,oleum quodcp preftantiffîmû po« tui exhibendum eft, quod equidem aluum quoep inferiore fæpenumero euacuau Abfinthium porrbanimodeficiendbus fuccurit» Deinde fiqui propter ftomachi imbecillitatê deficiunt, roborandi ftomachum uirtute prædids utendû,quemadmodu iampridem mihi in capite ftomacho dedi cato,proditüeft. Adhæeextremas partes c0fricare,óó incalefcentes qui demlauarecxpeditPerfrigerads uero diatrionpipereon,uel iplum piper fine appêdice,exhibendû. lam uero immodico calore, fiue aduftione,fiuc

^® diuturniorc balneoru mora,animo deficiêdbus,primo aqua egelidaafper famedendü:moxuentis exponendi:deindefricandus ftomachus:ab hoc cum uinu turn epulp præftanda funt» At fi quis ob uaftitatê phlegmones, aut malam febris affedionê,animo fatifcit,et perfrigeratartus acriter ua* lida frictione fricato,foueto atqj uincito,uigilias cibi^ abftinentiam indi^ cico:hæc quippe in paroxyfmo funt exequenda» Accidit ad hæc animi aliquando defedus ex ariditate,quibus utiq? duabus aut tribus horis ante acceffionem alimentum exhibendu eft, aut chondri cremor, aut panis ex Deßflta ani» aqua, una cum mali punici grams, aut mala,aut apia pira. Quod fi ingêds gt;^ifxariditate admodudifcriminis pcriculutimcai,uinü etia miniftrandueft » Sedhæc

50 ijs qui fubito in animæ defectione incurruntun primis agenda funt» Cæ^ terû undiep oportet cauflam deliquij fedula perpenfione reputare, ^ ad hancunice ineübere.Nonnun^ uero amp;nbsp;lymptomatis maiorhabenda eft , ratio,quod lanè alias periculumjaliâs morte quoq? pro foribus minitatur» Curatio etus quæ os facrum infeftat exulcerano» nbsp;nbsp;nbsp;Cap» L X1 »

Ebribus quolt;p,prgfertim diudnis, exulceratio defquamatioep offis facri ideo plcrucp accedit, quod longo tempore ægrotus decubuit» Quit igitur locus incipit rubefcere, orbê rotæ inftar ^§’'^§ft magim fabricantes ,loco exulcerationis fuffulciemus *

Poft hæc cerata uel myrtea, uel ex fpuma argenti concinnata, aut pfimy« 40 chio,imponamus» Phlegmoneautoborta, panëcum ftrychno, autpoly« gano, aut plantagine,aut braftica tenella,emplaftri modo adplicabimus» Quod fi exulceratio ab egris pardbus ad eas que integrg funt depafcêdo ferpatjlendcula cum mali granad cortice cataplafmatis moreimponito»

LIBRI SECVNDI FINIS»

-ocr page 134-

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HYPOTHESIS LI BRI TERTlb


In hoc uolumine uniuerfi opens tertio,de morbis fecundû locos affedos fermoin^, ftituitur, aufpicans quidem à fummo capitis uertice, ne dicam 0^ capiHiSjat deinceps lingulas corporis paritculas percurrens,ad infima pedis calcanéum receptui caniu CAPITA LIBRI TERTIK


De alopetia, ophiafi,amp; caluitio» Cap» i

Denfatio atq? tindura pilorum»

De his quæ capitis cute inficiut malis.i 11

De cephalalgia,

De cephalxa amp;nbsp;hemicrania,

De phrenitide,

De phlegmone cerebri,

De eryfipelate ipfius cerebri,

Deueternolethargôue,

De catochoôCuigilante comate,

De memoriae ÖC ratiocinationis iadura,

2lt; CarOj amp;nbsp;Morofi,

De uertiginofiSjicotomaticis 'ue,

De morbo comitiali,

De melancholia,mania,Só numine afflas

tis,

Deephiahe, fiueincubo,

De Lycaonc,ueI lycanthropo, x v i De ijs qui amore infaniunt,

Dcapoplexia, amp;nbsp;hemiplexia, atc^ para:*

lyfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x v 111

De conuulfionibus feu fpafmis, x i x DeTetanOjSedifferenttjscius,

De tremoribus,

Ophthalmiae,id eft lippitudincs, x X11 Quæ ad aures pertinent, X X111 De paflîonibus nafi ac narium, x x 1111 Aduerfus ea quæ uultui accidunt, XXV De paftionibus oris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x v i

De angina SC accidentibus eius : item de qs qui angina, aut alia quauis ratione ftrangulantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii

De grauedine, deftillatione, raucedine,

amp; tufti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x V111

De difficultate fpiradi Sc difpncea, xxix De morbo pulmonis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxx

De fputo fanguinis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x x i

De fuppuratione amp;nbsp;phthifi, x x x 11 De morbo laterali, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiii

De cordis paflîonibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiiii

Quæadmammillas pertinent, XXXV De axillaru foetore ac fudore, X X X VI De morbis qui infeftant ftomachû, prægt;-cordiaamp;uentrem, xxxvil De uentris inflatione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X X X V111

De cholera Ód diarrhoea,

De lienteria Sd cœliaca affedione, x l DeTinafmo,

De dyfenteria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x l 11

Decolicis,

Deileo,

Depaflîonibusrenumamp;ucficac, xlv De hepatis paflîonibus,

De cachexia,

Deintercute, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLViil

Defplenc,

De morbo regio,

De accidentibus umbilico,

Vt aliquis diu maneat impubis : de con* feruatione pudendorum ; item depila* toria,

Debubonocœla, enterocoela,amp; hydro* coela,

De inflämatione tcfticulorum SCfacculi eorundê,alijs^ paflîonibus, LIIII

De gonorrhoea 06 onarogmo,

Defatyriafi,

Depriapifmo,

De infoecundis genitalibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L V111

De hulceribus pudendorü 06 ani, l i x De paflîonibus uuluæ Ô6 menftruorum purgatione,

De retentione menftruorum, l x i De nimia purgatione Ô6 fluxu fanguinis peruuluam,

De muliebri fluxu.

De inflämatione Ô6declinatione uuluæ, Deapoftemateuuluæ,LXV (LXiiH De hulceratione uuluæ, LXVI Decancro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXVII

Deduritie 06indurationibus, LXv111 De mola matricis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L x i x

De inflatione,

De matricis fuffbeatione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L x X i

De procidentia matricis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L X X11

De præclufione matricis,

Sterilitatis curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXiiii

De rhagadibus Ô6 condylomatis ac hæ*

morrhoidibus,

De pariendi difficultate, Lxxvr Deifchiade, Lxxvn (Lxxvin De podagra Ô6 morbo articulari,

De hulcerofis affedibus in plantis S6 cal caneis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Lxxix Etecalloactubere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lx XX

De uitijs unguium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXi


-ocr page 135-

PAVLI AEGINETAE'”

MEDICI PRAESTANTISSIMI, DE ARTE

MEDENDI EIBER TERTIVS,

A L B, TOR, I N T E R P,

Super eis quæ capillos intentant uitijs, dcqj Alopecia,Ophiafijê^ glabricitate,caluitiehe, Cap. 1.

h^j Vemadmodu plantarum, aliæ quidem déficiente peni? tus humore, deciduis folijs arefcunt amp;nbsp;emonunt : non? I nullæ uero aduentitijs ac cotrarijs humoribus idem pa? J tiuntur:Ita 06 in hominis cæfarie ufu fubinde uenire con J fpicimus:deficiête enimhumore,glabretaacareg: afciti tio uero et deprauato, Alopecia,turn Ophiafis, deciduo capillitiojblo (chemate dilîîdêteSjCÔlurgunt.Ha’cenimtortuofis amp;nbsp;obli opbiaftf. quis fpaciisjadinftaranguisjlocum deglabrat,comam^ uario colore nn^ bram oftendic: Alopeciæueroà ualpibus, (quas KhdmKaQ Græcinuncu=gt; Alopecia. pane) quod eo plerunçp id animantis malo corripiatur,nomen eft inditu» E cutis igitur calore redundante,unde uitium prouenit, humore cóie(fla=« birnus^Euacuatione primitus, quæ medicamentis purgatibus fit, deinde localibus præfidijs utiliterutemur. Proindeubiadnigrorêadmodûaut ïo candorem plurimum calor uergerit,cum hieræ antidoto, non tam pituita

quam melancholicü quoq? humorem uacuarepotente, expurgemus. Si nero pallori propius acceiïent,ei quæ ex aloë conficiunt,gIobuH exhiben di funt» Quorum uniufcuiufqjdefcriptioneincompofitorumedicamcns

torumuoluminecomperies.Cæterûpoftuniuerfi (quæpræmittiperpe# Metbodmeui tuo debet)corporis euacuationê,apophlegmatifmo,non femelmodo,fed fittiont^cftaoo identidêexaceto,finapi,melJeq?compofito,utendü» Conducibilius uero ”^I''^^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- tati corpis eua multo,u aceto origami quoep autpulegium, autthymus, hyllopus ue ma? cuatione pra» ceretur» Atqui incæterisetiamquæcaputinfeftarcfolentaffeiftionibus, milfa^^ cadem methodo utendu. Ante omnia tarnen fupcrabundantê(ut dixi)fuc

50 cum,uelpurgandi facultate præditismedicaminibus ,ucl feëlioniuenæ cuacuantes,f] modo Gnguinis plenitas non défit. Sic deinceps adlocalem deniq? medendi rationem eft procedendum,

De Alopecia,

POftquam caput nitro Iaueris,amp; linteo afpero magis etia ac uehemen tius lanaexterferis,atcp ad ruborédeniep confricaueris,uerbcnaca in fblecum aceto friataatt^ côtritaperunge : authalcyonq perexiguum cres mans amp;nbsp;liquefaciens cum oleo ex Iucernaobline:autarundinis radice aut corticem amygdalæ amaræ adurês,cum oleo feu adipe fuHiciente fumpta illine, Mediocria quide hæc,effîcaciora uero quæ euphorbio aut thapfia, 40 autadarce,oleolaurinoliquefactis conftituunt,autliquidapice, Aliud:

Erinaceorum marinorü tellas combuftas cum adipe fufficiente fumito,ói£ I0CÛanteanitro elotum,perungito. Aliud : Accipe piperis, ftercoris ouiHiaridijnafturtq agreftis,feminis erucj^jfinguloiu drachmas quatuor, i 5

-ocr page 136-

102

PAVEI' AEG INE T AT ueratrî candidi drachmas très,murium oletuli drachmam unam,quæ quû dem contufa, bile taurina, aut hircina,uel fubula,cogantur»

Altud aduerfus Alopeciam,expenentia comprobatum«

SVmito mandragoræ,radicis ariftolochiæ,radicis ari,ceræ,picis liqui« dæ, choas o(^o,axungiæ fuillæ ieiunæ, rhododaphncs,herbæ cordis exiguû, coquito axungiâ amp;nbsp;rhododaphnen donec herba liquéfiât, deins« de glomeratâ herbaabijee, cætera axungiæ confundito, amp;nbsp;elixa : poftea cerâ ac liquida picem adrjce,mox audadler utere in foie : quum^ iam hul* cera pilos produxerint, caput uulpis combure, amp;L folia halcyonq contuia ungento infperge,quo renafeant in capice pili» Aliud: Habet,canis ca ï® pins ceratiû unum, teftarS marinarum medimnu unum, axungiam porei nam,omnibus in aulula décodais utere, inipergendo, amp;nbsp;qfdem exiccâdogt; Medicamentn quod é thapfia cocinnatur, ad omnes diutinas affediones»

COnftat ex euphorbrj ,thapfiæ,Iaurini,uniufcuiuf(Ç uncia una,fulphii ris uiuiCquod Græci àTrv^af, quia ignem experts non eft, dicût)uncia femis, ueratri tantundem,ceræ uneqs fex,oki laurini aut rhicinini ueteris quod fans eft» In robuftioribus adqcicur 00 cardamomi uncia una,halcyo nq combufti uncia una. Necy hoc medicamentum ad alopeciam tantûmo do, uerumad quancunque etiam noxam ab extrinfeco frigore fine febre contradam confert ♦ Vbiep uero amp;nbsp;fine diferimine in alopecqs omnibus 20 ante lotionem amp;nbsp;fridione utendum:8lt; continue exiccenkeop lures equi* dem noui qui fola fridione 80 affidua exiccatione capillos plantabant»

Ad grabretajô^ capillorû augmenta^ex cômentarqs Critonis» ERinacioru uentres quincp aridos accurate in uafo teftaceo torrefacito,, quibus adqcc tertiam partem uirgultorû myrthi, acatiæ frudus, aca* tiæ cremoris,cynosbati,adianri, pari pondéré uncias tres,his omnibus in farina contufis, attamina tenui cribro,deinde adijciens adipis fufficientis. libras quatuor,phoeæ uituli marini tantundê,côtunde,ôô in pyxidê plum beam reconde.Sed ad ufum,quacuncp uidetur confedioneliquefacito»

Quibus conferuentur capiUfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

CApilli Veneris medimnu unumjladanimedimnos duos, uinooleo^ myrteoconfunde,atq^utcre. Aliud: Anemones flore tritum cum oleoillinito.Sedhocquoepnigroreinducit. Aliud: Verbenacamrelt; dam(quâ Romani criftam quoc^ gallinacea,Græci T^i^f iSr« nuncupant) cum radice exiccatam amp;nbsp;cotufam, cxilibus foraminibus cribro attamina, amp;nbsp;admixta tanta olei quantitate, quanta ad lubricam atcy lentam obefita^ tern feu craificudinem inducendam fat is eft : in uas æreum repone,amp; quit liquefadum fuerit,utere pro oleo fimiliter»

Aqua quæ capillos turn audiores turn nigriorcs reddit.

ACcipeaque pluuialis xeftas fex, rhu Alexâdri xeftas tres,capilli Ve 4® ncris uncias quatuor,ladani unciam unâ,myrrhæ uncia unam,cucur bitæ aridæ tantundê,macerato in uafe uitreo per dies uiginti,moue bis in die ipathatedea, fed pofteradicimmergens âÿ-i3vlt;/l«Tlt;ôf',fi'ngulatim utere ,

-ocr page 137-

DE ARTE MEDEND I, DIB* IIL 105 iquoKbct di'e-Semen quoqp al th eg in balneo ilh'tu capillos no tarn coferuat quamaugnientat.Parimodo amp;nbsp;oleumiHitu^in quouidelicet elixu amp;nbsp;fim# ; plici'terimpofitu fit fernen altheæ* ‘ Extenuanha comas*

F Ici foliorum,uitis fylueftris albæ corticem,pumicis, teftarû intectarû, cretgcimoleg,fingulorumfnâunâ,omniaaululg ciboinani imponc,amp;^ luto circûliniens coque in uafe fi(ftili,amp; tere,fpumg nitri adijciens mina di midiam,gallas immaturas triginta,quibus liquefadtis eximito 06 utere» Aliud: Fit aliud in hune ufum hoc modo:Spumæ nitri minas fcptc,pumi cis minas quatuor,aluminis fciffilisjiridos aridæ,myrti atræ,comæ bryo«» .»0 niæ radicis, uniufeuiufep drachmas quatuor, lupinoru crudorum choas quarts parte,utere in illinitionibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad profluuium capillorû*

ALoen çum uino nigro, auftero illine, aut purpuræ pocula cum oleo codla, amp;nbsp;myrtum 06 ladanum cum uino aut oleo myrteo, aut fpyrai thos,comburens in tefta polita,cum oleo inunge,capite iam antea rafo*

h . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcnfitatcm induccntia,66 tincturæcapilIorCt,ex Cleopatra: de

comarum denfitatejCommentarijs* Cap* 11.

Nte omia capite purgato atep abfterfo, radice uerticillaris her bæ(quârutinalemRomani,Græci aaûvMÂtaii dicunt) capillos mero oblinito. Aliud: Rafo atq^ purgato capite,accipe pu neæ nucis nucleû recentê,in cinerê ufcp combuftû,quê pilæ in ditum conterito, admifeens ungentûmyrteû, ad mellis ufq; craffitudinê, atep fie tandem obline caput* Aliud: Myrtoru quocp 86 betæ pari pon derc,utere cum oleo* Aliud: Gallas uiginti,adianti uncias duas,inunge aqua marina ufcp ad mcllis denfitudine,detergens aut capillos lotio aut It xinio,calce ue,quibus deinde dilutis et irrigatis ealida aqua,pilos hoc me dicamine biduum perungito,tertio die ablue,atque exiccatu oleo myrteo perline.Hoc quippe delicatS,86 denfam,atcp nigra reddit cæfariê.Den# fiores aûterunt capilli,fi no nifî prius capite derafo,hoc unguine utare*

De præcautione 26 curatione canorum^deep alijs quibufs jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam nigrorem inducentibus*

OLeiomphacinixeftas treis,fpicæ nardidrachma unam, conchulæ fndicæ odoratæ drachmas quatuor,iunci odorati florisdrach*quaa tuor,coquito in oleo,atcp feponito,acatiæ cremoris uneiâ unam,uino dif# folue 86 accurate macerato:quando uero olei tertia pars reliéla fuerit,hoc inftillabis, 86 confundens acatiæexime in fitellam, atcp inungens capiti utere quotidie* Aliud: Nucum uiridmcorticis uncias tres,radicis pri* ni fruticis uncias tres, uini nigri xeftas tres, coque ad parte ufep tertiam, 86 refiduü expreffum têperato cum oleo myrtei xefta una:utendum eo eft quotidie* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aqua nigrorem induc enscapillis*

'4® /^ AUæ xeftauna, rhu excoriariæ, myrtoru nigrorû,foliorum cyperi, VJ uniufeuiufep xeftas duas,cinaræ quantû manu comprehendi poteft, fuliginupapaueris æqualê menfurâ,aquæ putealis xeftas duodecim.plu* ribus ante diebus maceratas coque ad ter das, deinde illine* Deterfis de*

i 4

-ocr page 138-

PAVEI AEGINETAE


to4

nuo amp;■ exiccati’s cn’nibus,cretæ cimoliæ oxybapho, id eft quarta parte co tylæ,amp;r calci's uiuæ æqualî menfurainfice,atq^ ilh'ne.Cætcrum fucco beta rum elixatarû his omnibus diffolutis denicp utendû, mox deinde betæ fo lia operculi caufta iuperimponito,amp; ubi interpofito tempore quanta fans eft fieperennauerit,in lauacro ionone expurgato,

Qiiomodocapillifuluo flauo^ colore tingtpoflint, QVifquis cæfariem fuluo flauo^ colore fucare expent, myrti medi^ mnum unum accipiat, falls floris tantundem,quibus accurate friatis monitis^,et inducto ftrigmentoru balneorS craffo Ientore,hoc,abfterfo prius capite,medicameto capillos inûge,atqj ficinhprerediemep node^ to finito,deinde uero abluere amp;nbsp;expurgare deniep præcipito» Aliud : Lupini crudi cum aqua, in hunc quoq; ulum illiniendi Îunt» Aliud : Ex Ipumæ argêti drachma una,Criticæ terræ drachmis quatuor,calcis uiuæ drachma una, aqua balnei ftrigmentorû lentam craffitudinê côficiens, ca pillos perunge,atcp betæinfuperfolqs biduumauttriduumuniuerfum operculatum,tandem lotione expurgari iubeto»

Quemadmodu atrum capillitiû flauum reddere queas, SI nigro capillamento flauû colore inducerc geftis,fecem uini,ftrigmêü tumeç balnei accipito,ÔÔ cerotæ craffitudinê induda,capi-llitio illinito, id^ quum dormiturus fero,tum maturino diluculo fimulatq^ furrexifti,fa 20 cito» Aliud : Giluum quoep colore induces/î cyperi foil]s in cremore ftruthq maceratis,eo iureatq^ diluto diligenter utare»

T inclura auro fimilis, AVri inftar coloré faciût,aluminis drachma: ftx, fandaraches drach«-fex,crocidrach»duæ,thapfi quatinlt;ftores utunt(quam Romani her« bam Rubiam nûcupant)drach» odo, calcis figulinæ amp;nbsp;argillofæ dracht quatuor » Coquito aûtcalcem amp;nbsp;thapfum in partes difledû,^ dimidiata parte confumpta, exprime liquidû, in quo alumen amp;nbsp;fandarachâ 86 cro« cum diiToluc,mox inijee uafi uitreo,atçp in neceffitate ac ufu,deterfo prius capite,oblinito» Quumaûtimbibitumfucrit, caput antea umftum fœno« 3® græci,86 hordei, 86 cyminiaquatepidaablue.inqciens 86 faponis quans turn fan's eft» Aliud: Feceuinicombufta, 86 oleobalanino fimulcon# fufis,capilliinungant» Aliud: Saponequocp abftergendæ funtfingu« lis balneis comæ» Aliud,impendio utile: Rhu erythri,hoc eft rubenns xeftam unâ, gallarû fefquilibrâ, cclydrij uncias duas, herbæ aurefeentis (quam RomaniRubiam dicunt ) uncias duas, capilli Veneris fafciculos duos,abfinthrj fafciculu unû.Lupinorû pelle exutorû cyathos duos,aque libras oCto, in uafe uitreo excipe, finito^ noué integris diebus macerari, mouens bis quotidie»Inufuuero,ficcabisplurimû, Inhocfpongiâ intin* gens capillos perfricaj86 humores finito imbibere»Vbi uero arueritjfapo 40 ne calida aqua liquata ablue» nbsp;nbsp;nbsp;Quibus capillitium candidû reddatur.

VErbafcialbi floré crema,Ô6 accto irriga,etcôfunde fmegmati. Aliud: Verbenaci feminis drachmas duas, aluminis drachma unâ,raphano

rum

-ocr page 139-

DE ARTE MEDEND I, DIB«. Ill*

105

rum cortids unam, fruftulatim indde, amp;nbsp;taurinu glutmum quatuor drass chmarum pondéré, commifceto»

De his quae cutem capitis infidunt Si deturpant mail's« Cap« Iii, De pityriafijhoc eft porrigine«

Orngo (quam wnve/«lt;nf/ Græcidicunt ) efttenui’um furfuran cearum^ fquamularu ex capitis ac reliqui corporis fuperficie, ^ nulla relida exulceratione, decidentia « Prouenit uero iduitq _____________fubeuntibus in caput prauo corporis humore, falfauepituita, autbiliofo etatribiliario fanguine«Euacuato itaq? prius uniuerfo,ceu pross lo ditu eft,corpore, fubfcriptis facultatibus utendu: Cretam cimoliam aqua maccratam betæ cremori confundito, atque furfurationi illinito,amp; donee aruerit illitû adhprere perrnittito,deinde loco infedo abluto,thure cum ui no amp;nbsp;oleo trito denuo perunge « Poftera uero die ftapliida iylueftre, hoc eftherbam pediculare,cum oleohuic uitioillinito« Aliud: Nitri,fphe:s celes,id eft feds uftæ, myrobalanoru,uniufcuiufqj libra unam, herbæ pc dicularis libram una amp;nbsp;dimidiam, caputabfterge uino « Quod fialia corss pons pars prurigine infeftef ftcca,quemadmodu humidiores capitis furs vurfurationo furationes ialfugine ablue,aut lupinorum apozemate, uel ut latine loquaa lt;^ foia ca^üt* mur,decodo« Huius equidem fummum habco experimentum«

Jio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfydracia amp;nbsp;exanthemata,id eft, eruptioncs pituitae, aut papulae capitis«

P Sydradaexiles funtexcrclcentiæpuftulislîmiles,infumma cutis fu^ perfide erüpentes« Exanthematauero,id eft papulæ, in fumma cuss tepuftulæ funt amp;nbsp;exulccraciones,perrufseatcp falebrofæ« Vtrifq? tamert malis iuxta his quædeinceps fubordinantur potentes, magno effedufuc curritur« Spumæ argenti,ceruiEe,fingulorü drachmis quatuor,alumi= nis drachmis duabus, foliorurutf uiridiu totidê,aceto myrteoq; oleo ma^ ceratis,cum pfydraciaturn papulas perunge« Aliud: Rutaamp; alumine melle liquefactis,dcrafo capiti cotra hge cutis uitia illinito« Si uero abfceflï bus capitis cuticula infeftet, oliuæ folia cum melle elixa cataplafmatis mo 50 doimponc« Aliud: Spumæ argenti,cerufEe,fingulorüuncias duodes# cim,fulphuris igné nÔ experti drachmas o(fto,cerota myrtea excipe« Con tra liulcufcula que in capite prorûpunt,multorû generû,crebra,rufo colo re tincta, perexiguis admodu papillis aflrimilia,è quibus aquofi fanguinis humores ( quos ixçàfxü Græci dicunt ) profluût, derails ante capitis crinis« bus, 80 turn aqua turn nitro antea deterfo, lulphure uiuo cum lotio huma# no diluto et macerato,utendu. Vel melanteria cum aceto capiti illinienda.

Demanantibus capite hulceribus,quæ Græci «/»far dicunt:£lt; fauis,quæ Kveix eadem gens appellitat«

T T Na quædam in capitis cute affectio confurgit, quæ K^àf nucupatur, 4° V tenuiflimis foraminibus cutemperforans,èquibus glutinofuscruor excernic « Haud fanè dilpar huic figura amp;C alpectu malum eft, quod kk^co^ hoceftfauûdicit,quoniâ foraminibus peramplis terebratu, mellis inftar humorê continet,perinde atqj inapumfauis liquidb datur cernere« Cæte

-ocr page 140-

ÎO6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEG IN ETAE

rum origine ad nitrofam falfam^ pituitam referunt, Hos igitur ut melio^ ris fucci cibo uefci,ita modis omnibus acri, acerbo^ abftinere conuenit, præfertim ubi inflamata fuerit affectio. Et poft earn quæ febricitanti con«» gruit cuacuationê,derafo prius capilIamentOjbis aut ter aut multo fæpius aquacalida fouc, in qua elixata fitmyrtus ,autrubus,aut lens, aut amari lupini,autafparagiradix, atq^ fimultaui ichores excernantur, illinicolo* cum folfjs falicis cum aqua aut lenticula lylueftri. Illinitiones aute creta ci molia,aut Critica,aut rubrica Samia,aut pompholyx, aut lpodiü,aut Ipu ma argenti,aut cadmia,aut charta combufta,cöftituanc,aut que ex charta concinnatur compofitioxcrion,omniacum acetoadmixto.Smegmatis 13 prætereain eiufmodi ulcerationibus ufus probatur » Item fulp huns, hcr= bæperdicis, faponis, æquali menfura»

Compofita ad achoras cerea, medicamenta hæc funt»

SPumæ argenti drachmas fedecim, folioru rutæ drachmæ oólo, herbe pedicularis fylueftris drachmæ quatuor, atramenti futorq drachmæ duæ,cum aceto amp;nbsp;myrteo redigant in uifeofitatê ac gluten,amp;: ilhniantur^ Aliud:Sandicis ad hcc drachmæ quatuor,fulphuris uiui drachmas duas, mannæ drachmas quatuor,cum oleo ueteri contra capitis manantia hulcu feula illinito» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad achoras,manantia capitis hukera»

A Liudad achoras amp;nbsp;humidas pforas» Acciperofarurododaphnes zo x^uncias quatuor,fulphuris uiui tantundê,picis Iiquidæ,picis ar idg, fin gulorû uncias tres ,ceræ uncias fex,olei myrtmi quantü fatis eft,redigc in Imimentum» In puerorum uero achoris,ea in lacte diffbluta illiniantur»

Deficubust

Ficus nucupantur germina hulcerolà,rotûda,acuminata,fubdura,fub# rufa, quæ comitat etiam dolor, Oriuntur uero hæc magna quidem ex parte in capite,fed èC reliquo itidem corpore,Prgftantiflimü ad hoc remc dium alumen fciflïle,amp; flos æris a flatus ,et taurocolla,quod eft glutinu ex taurorûauribus genitalibus^ contextû, æquali pondere,cum æris fqua^ mula duplo ponderefliquefaefia uero cum aceto iIIiiiito,Optimarum præ 50 tereahalecularu ( quas (jiMviJlca Græcinuncupant) capitacremata, bulbi itidem elixi,amp; cinis denicp,temperata cum aceto,ficubus medentur, Contra ea quæ cum capiti turn mento nafcuntur ficofa

exanthemata,Xeraphion.

MIfyos drachma una amp;nbsp;dimidia, chalcitidis drachmæ duæ amp;nbsp;femis, fquamulcæris drachma una,aluminis fcilfilis drachma una,fumpta, loto xerion prolixe impo;iito,amp; finito : deinde uero cum denuo lorum ex terferis ,itcrü impone,decidunt enim ramenta denfiflima,et rurfus paucis diebus fequentibus abftp ullo cicatricis ueftigio fanatur, Nelt;^ enim me* diocriter hoc medicamentum committit 06 conglutinat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

Ad pediculationem capitis, quam ^damp;oïcw Græci dicunt, QVipedicuIantur incapite,lupinoruaquadecodtorudiluto abfter* gi,medico præcipientejexpedit : Aut herbam pedicularem, (quam

-ocr page 141-

• DE ARTE ME D END I, DIB» IIÎ^ tô? ttupiJlxiy^icw Græd diditant : Aut fandaracham, fine utrancp maceratam cum oko uetere acetô uc illinito : Aut piperis perexiguü ( ne exulceratio l nem inducat ) cum oleo,aut hederæ cremorem cum melk,aut fynopidem cumaccto ; Autcedrinûliquorem.autpicemcumalumine, autbaccarum lauri elixationê, fuccum'ue expreffum, fine okum denies raphaninS pro amukto adglutinamus, aut alla quacuncp radoneapplicamus» Cæterum nos (ÿlueftrem herbam Pedicularem aceto Ôd oko maceratam dUnientes» nunquam non quod uokbamus affequuti fumus»

De dolore capitis,quam KicpaÂaÂyieev Graeci nommant. nbsp;nbsp;nbsp;Cap» mi»

*° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''^^°^ capitis quam cephalalgiannucupant, omnium lane mo

M H^^H!^^^*^””^ immenlp^ dilficultatis cafibus obnoxiaeftJnterdu ^^ ^°^° malo corporis temperameto, interdum fuccoru quoqt nimietate,nÔnun^ ex utriufep culpa iuxea cofurgitSed amp;1 occafionibus quandoep euidentibus amp;nbsp;foris accidentibus ( quas 7if«x« wji'àxàf dicunt ) id mali featurit : uerbi eau fa, qui foris acciditquacunque occalïone,nimio æftu,frigore,tcmukntia,ictu, iniuriä ue quacunep alia ca piti illata. Grauiifimi igitur capitis dolores è præpotentibus qualitatibus proficifcuntur, maxime uero præcalida. Quae uero ariditatem fequuna tur capitis affediones,non tanta uiokntia fxuiunt. Humida uero qua^ io litas tantum non omni,quantum in femetipfa, dolore uacat,nifi cum calo^ re,aut frigore,authumorSpknitateconiunda fit. Cpterum fébricitantes dolor capitis fubinde infeftat, qua de re in fuperiore quidê uolumine, cut ^•Bjwf4Tftilt;/,quoddefebribus fonat,eft inferiptio, dilïeruimus,proindein præfens ad quædam alia acemgamur.

De dolore capitis qui ex ardore feu aduftione gighitur.

DOlorumcapitis,eximmodico feruore,inditium è laborantium cute attadu calida, amp;nbsp;aridiore ftatim elucet,primo protinus obieótaculo 8c acceffione prima. Sic pr æterea affeeti rubris admodum funt oculis. Ht uticp quemadmodum gelidistum hauftorfjs ,tum unó;ionibus mirifice 50 gaudent, ita maximS inde quot^ profedfurn lentiunt. Verum illis eadem quidem,quadefuprain caput ex febredokntibus memorauimus,medc Ia affabre quadrat. Diutule autperfcuerante cephalalgia,fubfcriptis uten dumcataplafmatis eft,quæ quidê fronti 8^ téporibus comodiffime applies canda funt.Panis quo uefcutur, pofca, aut rofaceo,aliquado cum amygda Ia,autrofis,ueI aridis uel tencUis uiridibus'ue,aut cum mêta,pukgio^ ma ceratus efto,aut pane cum perfici folfjs. Ocimu porro liquefaclu cum ace to 06 rofaceo,aut hederæ corymbi,quod eft pampini in aceto elixi,c0du:a cunt.Conducit etiam fubacta rofaceo,aut ferpylliaqueo decoêfo fricta fa rina. Cardamomu quoep in fartagine friêlum,acetocp 06 rofaceo madita^ 4° turn,earn affeêtionem emendat : Aut fermentum cum rofaceo,aut iris aria dacumaceto. lugiter ac frequenter uero unuquoduis h crû muta to: Nam fi diutius quam conueniat fingula immorentur ac perfeuerent, efficaciam fuam amittunt, Sê omnino ignaua redduntur.

Orbigt;

-ocr page 142-

tog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEGINETAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;,

Orbicuh qui t^’Ó^ktkoi græce dicuntur,aduerfus ccphalal^ giarn é call'd a intempérie»

Cij^^'^'i •’ ^‘i ‘'p^niit^.

ACcipe croci drachmas quinq?, chalcanthi drachmas dccc, alummis drachmas (edeeim, myrrhæ drachmas feptem, omphacq drachmas rtreis,chalchitidos drachmas trei's,comeos drachmas totidem, uiniaufte= ri quantu opus:utere cum pofca» Quod fî uigiliæ quoep his acccdanc,tum fomnificoru quippiam iamiam enumeratis appheato acqj contexito»

De dolentibus capite ex gelida intemperie»

QVi frigida diftempcrantia capitis dolore impetuntur, diuerfa plane bis qui præcalido corporis ceinperameto eadem afièclione correpri lo func,indicia preferutrab accidentibus cnimLiero,quc græce a-vf^'^ciiiXT« di cuntur, alien urn acep perpallidum obtinent uultum» brigidis fic oppreffî neque dclcCtantur, neq? quiequarn adiuuantur, imo altius radices ex his morbus aget, ac fefe firmius ftabilibit:atque uictus etiam ratio, 8ó cætera , eiufdem fortis atque cognata ♦ Vnctio itaque fit rutacea,oleum laurinum, autirinum, autnardinum, autbalfami deniep fuccus, maxime fi quucraQ fiora, tum uifcofiora fuerintredundantia retrimenta* Adhunepræterea modum affeCtu, frontetenus ungendum cenfeo, èC hoc amp;nbsp;quæcunc^ tam êx pipere quam euphorbio concinnantur, Porró uinum non nifi tenuium partiumexhibendumeft.Pofthæcmotuiquot^indulgendûeflepræci* zo i pe,amp;: lauacris nonun^ calidis. AIiquâdo,quæ raphanis cietur,uomitioa | ne utendü,edoce. In quibus uero qualitas eftabfep plcnitudine per feues rans 06 diuturnior,uritoramp; illomedicamento: Accipe piperis candidi drachmas duas,crocomagmatis drachmas totidê,euphorbfi recentis dra chmas ocdo cum dimidia,Ilercoris colubini drachma unâ et dimidiâ,acett acerrimi quantu fans eft : affectam partem,confricato antealoco, illinito.

De his qui dolore capitis,ex biliofis humoribus orto,oppreffî funt*

Qtiicephaldl fflt;ebiUo[teob noxij.

O Ignaquibus è bile cephalalgia ftaturiredeprehendimus,confentanea O omnino amp;nbsp;confimilia habentur qs, qug eundem afiectum è feruorena tumportendunt* Acceditautc ipfisrofio interim maioramp;multomolens 30 tior,pallor item faciei,^ nonnun^ oris etiam amaritudo, Confueuitaut hæccine affectio ætates potiftimu in uigore confiftcntes,têperamenta cas lidiora,amp; uitam folicitudinibus obnoxia,amp; bilem efjeientibus flauam,ins uadereJnhoruproptereacuratione, lauacris exacte temperatis, unclios nibus item, amp;nbsp;dilutis aquofis^ potionibus utendum:Et uniuerfa femel ui élus ratio, non humidior modo,fed boni etiam fucci,accipiatur ♦ Euacuas re præterea biliofum humorem abfinthi] diluto oportet, fine cum aloë, 06 ipfius picræ antidoto, per fe, aut cum exiguo feâmoniæ confettis ex aloë globulis » Inungenda etiam frons uel croceo orbiculo, uel triangulari,uel id genus alqs quibufdam eius fatftionis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

De cephalalgia per confenfum»

QVod fi uniuerfo corpori caput per confenfum copatiatur, tum indu ftria quadam profpiciendu cum ad diftemperamentü,tum ad exupe rantem

-ocr page 143-

DE ARTE MEDEN DI, DIB» III, 109 rantêquoc^ materiaoculos cóijcientes, atep infantes, Quod fi fuen't ple nitudo Sc præcipue in uenis,diminuemus per incifionc ueng fanguinem, Quod H modum qualitas potius tranGIierit, purgatorio utamur médical» mento. Si perconfenfummembrocopatiaturcaput,uerbicauia iocino* n, autuentri,aut ftomacho, hifcefuccurrendummedicaminibus : Calida quidem G fubfit intempéries,panem è uino diluto fuppeditantes.aut quæ chondro,id eft alica,conftituütur forbitiones : ad hæc extrinfècus modi^s ce infrigidantibus,roborantibus^;embrochas,ueluti antea demonftratu eft, Sed quum propter uifcidos ac craftbs humores in ftomacho rctentos ■»/^quot; 10 quem cephalalgiacorripiat, 80 illos comouebimus oxymel potui mifcen tes, turn fimplex,tum Iulianium,8ó ex hyftbpojamp;l origano,Êt hic præte^ rea non tam maiore efficaciore^ calfaciendi,quam Ód incidendi, ui prédis tis:tum quæ cum raphanis elicituruomitione:necp embrochis modb cali dioribus,uerum cataplafinatis quoc^,utendum,

De cephalalgia quæ ebrietati fuccedit, SI àtemulentiauinoadhuccrudocephalalgiainfeftet,aquatepida fum ptaluomere præcipito. At fi poft concoclionc quocy ipfam eo malo ue xen^infrigidandi amp;nbsp;expellendifacultatepræditis utendu:cuiufmodieft rhodinû turn per fe,tum unà cum aceto,aut cremore hederæ ftu brafliep,: 2o lam eius herbæ quoq? folia calido bullira infufa ue, capiti^ turn impofita, turn circuligata, naturæ aptitudine opponunt amp;nbsp;refiftut ebrietati, Quin edenda quoq? eft braffica elixa.Lens infuper fumpta,ad hue modum affe dis opitulabit,potiflïme humido uentre prcditis.Huc pertinent amp;nbsp;alica, amp;nbsp;malapunica,8ó mala,8lt; apiapira,fi comedant,et aqua interim potent,

De cephalalgia ex idu, ai ia ue quauis iniuria proueniente. CEphalalgia ex idu, aha ue eiufmodi iniuria Iaborantibus,nifi in fum^ mamodo cutis fuperficielæfi uideantur,continuo uenam fecabimus, amp;nbsp;accomodis embrochis capiti infundendo utemur,oleocp dulci irrigan^ tes,amp; caputlanis cooperientes :à uino fuper hæc amp;nbsp;(blidioribus cibis ab* 50 ducentes, præcipue fi febris comitetur:amp; omnia breuiter,utad phlegmo nen neruofaru partium, amp;nbsp;in primis panniculoru cerebri, comode apte* mus, Porrb ubi uulnus illatum ex plaga fuerit,amp; huic conuenienti medi* camento fuppetias difpiciemus,

Malagma ad cephalalgiam, ACcipe ceræ drachmas feptem, olei amygdaÜni uncias tres, terebin* thinæ drachmas odo, rubiginis fabuli cretæ cimoliæ, (fieenim îi^v si interpretor) chalcitidos,fîngulorum drachmas quatuor,pumicis dra* chmas treis, æris adufti, Iquamæ ftomamatis, uniufeuiufque drachmas duas, Verumubi uehementioris duritiei illudefle uidebitur, oleo amy* 40 gdalinoremolliendumeft,

---De cephalalgia amp;ihemicrania. Cap, v.

Trifeç his afiectibus coftanter grauis inhæret capitis dolor, turn ftrepitUjtum elamoribus ,tum elara luce,turn uini potione,tum o#

-ocr page 144-

110

AE G I N E T AE ' mnibus deniep caput implentibus faburrantibus^ concitatus. Alq qui^ dem fragrantibus odoramentis totum caput percuti autumant : alq uero ^imicmmu. in altera modo capitis partem, quos hemicraniacos uulgb nominant» Et quibus inter cranium afFedus confiftit,dolor intenfus ufep in oculoru ra»! dices fefe infinuat. Quibus uero extra malum continet, hos circa caluani dolor impetit» Cum grauedine itacp ftupores ac uehementiæ,plenitateni portendut : cum erofione uero 06 punâ:ione,nunc humorû,nunc uaporU

Omnisphlea gmonccum fibre.

afperam tyranidem:cumjpulfibus aüt,phlegmonen:fed cum extenfione, liquide fine grauitate pereuflu^jfpjrinjs^enuis amp;nbsp;uentofi copiam : fin ue ro pulfus tenfioni copuletur, phiegmonen pelliculofi corporis infinuat. *” Qiiod fi cum pondéré tenfio moleftet, plenitudinc intra pelliculas copre heniam dedarat. CæterSfiquando marcidus acputris humor calorein^ cenditur,una cum febre cephalalgiam patiuntur. Fébricitant aût omnino etiam illi, qui ob phiegmonen dolore afficiunt. Corpore igitur uniuerfo

humoribus 86 fuccis redundate, uenâaperiri,æftimatafcilicetlanguentis uirtute,Ô6 clyftenbus acrioribus utiexpedit. Quin fi fanguis iuftum natu sanguMieredît ræmodum tranfiluifreuideatur,’præcipuumell nariumuenaapertatan-dantequidexa f-ifper euacuare, dumfatis fanguinis effufumuideatur:proximum,hieram acutam exhibere : ab hoc utendum eft apophlegmatifmis : deinde 86 per nares euacuationes probantur, per ea quidem quæ nares expurgant, cu^ 2.® iulmodi eft elaterq fuccus cum lafte inftifus, fiue in farinam friatum elate« rium, naribus inflatum,86 cyclaminis cremor marrubqq. Haftenus qui« dem fimplicia, compofitauero funt quæ fequuntur.

P-dMt.

Eew'tff ,non ad diururnam modo cephalalgiam Jed ad ophthalmiam

^j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam,S6 comitiaU oppreiTos.

MElanthij drachmas ofto,falis ammoniaci drachmas quatuor,eïaterq drachmas totidem, tritas oleo ficyonio, aut irino, aut cyprino exci« pe, atque ad cerotæ craftitudinem mifce,86 prehendito tangitoq hoe me dicamine nares.

infufflabile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

ACciperapi feu tuberis terræaridædrachmasofto,nitri rubicundi drach.quatuor:fed fi nitri loco elaterium inijcias, multo præftantius erit:naribus flatu per arundinê infere. Vtere præterea 86 epithematis ca« piti applicatis,86 unftionibus in diuturnioribus maxime (equentibus.

Cpithema ad cephalalgiam,

ACcipe ungenti irini, peucedani, caftorij, finguloru drachma unam, baccarum lauri drachmas duas, uirgultoru rutæ drachmas quatuor. concinna cum cerota rofacea,derafocp capiti imponc uni'uerfum ♦ Mulier nijloriiide præterea quædam ùi hemicranicis fequenti ufa medicamento,omnium fe quadicmulier» Yeperora uolitans, probum fibinomen parauit ♦ Radicemeacucumehs 4° cul(t,unoincdi fyjQgfj-j-jg uiridçm in tenues portiones difTecans,panter 2^ abOnthium in insfuceurrête. nydrelæo (hocelt oleodiluto ) coxit li lep ad uqueractionem atque cero^ turn, amp;nbsp;hydrelæum quidem calidum mediocriter parti afiedtæ applicuit:

cæterum

-ocr page 145-

de ARTE HEDENDI, LIB» III» ui exterum radicem amp;C abfinthium terens, amp;nbsp;mollificata emplaftri more im pofuit:quo folo mcdicaminis præfidio,quotquot hemicrania cornpieban tur,fiue abfqj febre fiue cum febre,curauiu Quod fi auc exacerbado adeb magna fliperuenerit, utnequeat langneus tolerare dolorê, utçndû fueric bis quæ folarijlenire,óó excernere poffunt. Cuius generis fueric illud:

Vnguentum pro cephalæa»

ACcipe fucci peucedani drachmas fedecim/ucci papaueris,anifi,hyo# fcyami',croci,myrrhæ,fcammom'æ, finguloru drachmas duas, aceto excipe, amp;nbsp;redi'ge in trochifcos» Cæterû cumud uolueris, aceto autpofca 10 perûgecraffîshumoribus autflatuofis fpiridbus affeótos» Etdropacecó fimiliterunguento^óófinapif'nqutendnmoqui^ èthapfiajcoftituitiirorbi culo» Acramentum præterea fcriptonu in hac can Ha peradmirandu habe turamuÏetü : quoquidêinhacaffedrioneconftituds utendu^quemadmo^s Amuktumcee dum infra de copofids diccH Sed amp;nbsp;illud admiradone dignu cH médical ^^f^^^^^^quot;quot; mentü, illis qui dimidia capitis parte propter craffum amp;nbsp;uifeidû humorê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^

dolitant:Euphorbij medimnu unüj8ó caftorq tantundê aquæ inferito,amp; in aurêaffeftp partis indico:adhæcbalneûquocp ingredipræcipito,nelt;^ adeo longa in eo mora facta, ßc ipfum furnito, amp;nbsp;folito more lauato : co quippe modo no femel probatum experientia eft.Neep tarnen alienü fit, io amp;nbsp;inolcumeadem miHaaLiribusinHiUarc: Sequæin ifchiadicos fcripta funt,edam diuturnæ cephalalgiæ amp;:: hemicraniæ fuccurrunt.

Ad Hemicraniam diuturnam.

SVmantur allq drachmæ quatuor, ceræ drachmæ duæ, adipis ueteris l'^r™^«-^ «» ƒ—«'^ drachmæ duæ,cantharidum toddem,8C uefperi emplaftri more impo fitapernoeftemfinito, manè uero aperiacdifrumpeueficulam, amp;nbsp;perhua midis medetor. Aliud: Accipe baccarum lauri cortice exutarum dra^ chmas duas,foliorû rutæ tantundem,finapis drachmam unam, aqua mas cerâs cataplafmatis modo illinito. A frigidis uero cauflis, dimidq capitis sibcmicrMit dolore perturbads,cam utiliftîmûeftpræfidiû,ut fæpenumero femel mo» egcliddcttuffa 50 do inuneftû fnb balneû,confeftim medeatur aficcHuiata quidem ut à lauas

cro intégras fofpitadreftituat. Fit aût hoc modo : Accipe olei fabini jibra unam,ceræ uncias tres,euphorbfj uncia unam,quo dimidiatâ froncis par tem.fecundû tempus uidelicet mufculorû, illinito.In quibus uero nÔ mul ta frigiditas cxuperat,gallæ èC crocomagmatis æquales menfuræ partes Euphorbium uino maceratas inunge.Sed quibus calidi uapores,autgelidi humores ca ”°lt;^^tcalidoi(d -1.^ pitis dolorem infcrût,caue quic^ medicamentoru ex euphorbio oHeras. ^o^^^o^'f^^ Apophlegmatifmus cephakae* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putdokntii,

SVmito fînapis triti ac macerati aceto amp;nbsp;melle uncias quatuordecim, herbppedicuT^âns fylueftris drachmas quatuor,pyrcthri tantundê,in* siexbikeda 40 ciia,cribrata,terfà in foie, cou chyles reconde. Quod fi ex biliofo humore puta^kitur, aut intemperie quadam capitis dolor ( quam ceyhahram dicunt ) diutius perennaueric,qsquæmoxde cephalalgia præferipfimus ,utendum. Si uero dolor ne his quidem peradis cedat,cucurbitulis hirudinibus^ reli*

-ocr page 146-

112


PAVEI AEGlbfETAË


6:is,confer per arterias egeftione, non abfurdu faeriteham poft aures fedione arteriarum udgt;Tnliumi'dioribus nero,balnea quotß naturah'a,6^ fua fponte fcaturientia,magna utilitate adhibentur.

• De agnatione mentis jfiuephrenitide. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Vi.

Uottephrea nitidos^

Acillatio mentis (quægræce (pf^'nn dicitur)eft panniculoru cerebri inflammatio,nunc quidem ipfo cerebro panter inflani ^^ mato,nunc uero præter naturam caliditatis abiceflu,incidens ♦ Trahitautem morbusoriginem,autex fanguinis redundant« tis copia, autimmodico flauæ bilis humore,aut flauaetiarn bile nimiu af* fata amp;nbsp;torrcfada,iamcp in nigriorem tendens,undeuehementior grauiflï gt;® ma^ dementiaoritur.NonnunquamSdperconfenfumhæcquoq? paflio occurrit,cum uidelicet cerebrum fyncipiti compatitur,propter diflemina tos hincinde in ipfo neruos. Si uero per fummos urentiflïmarû febrium uigores,non propria cerebri afîedione,Iêd per confenfum mentis aliéna* Paraphroßme no accidit,nÔphrenitis,fèd delirium modo (qua ■;^«lt;f§o(nijjiuj nominant) eft. Comitatur autem peculiariter phreneticos magna quidem parte per* uigilium : nonunquam tarnen inquietus amp;nbsp;turbulentus quidam fomnus, ita ut fubinde exurgât,exiliant,ôô ceu œftro agitati uociferentur:alrj qui* dem ob fanguineûhumorêpræpollentem,cum rifutalq uero propter fla^ uam bilem cum temeritate amp;nbsp;cofidentia. Quemadmodu igitur q qui atra 2? bile uexantur, fie etiam qui mentis uacillatione laborant,cum defipientia amp;nbsp;incohibiliter obliuifeuntur nÔ folum eorum quæ à feipfis dicuntur,fed

comm^

etiarn perpetrantur,oculos^ fanguinolentos præferut 8ó lancinant,nunc quidem (quallefcentes, nunc uero illachrymantes, amp;nbsp;inediam patientes ♦■ Redditur præterea lingua corum afperior, amp;nbsp;ex naribus fanguinis pro^ fluuiaoriuntur, amp;nbsp;floccos auellunt,amp; farmentaftipulas^ legunt, 8óper omne morbi tempus grauiterfcbriunt, febre in profunditate maligne Ja^ tente:pulfus ad hæc paruos amp;nbsp;obicuros habent, cum quadam etiarn duri tie coiundos : accedit refpiratio magna 8ó rara,cerebro primogenia affe^ dione laborante. Si uero per confenfum mentium uacillatio oriatur,re(pi 50 ratio eritinordinatajconuellunturpræcordia,06 caioris fatis habent. Qui rurfus propter cerebrS apud fe non funt.calores in uultu, fanguinê 06 reai fertas uenas præferut. Quod fî bili pituitofus humor copulet,utcaufTam mixta id malum,fie et appellationê habet cÔpofitam,uigiIem enim fomnu (quod K^fix Græci dicût) appellant. In uniuerfum quidem,biliofo prcpol lente humore,uigil phrenitis fit : infanintenim eiufmodi uigilantes.Pitui C4tocboigt; ^0^0 contra fuperante,grauioris fomni modo fopiunt : ipfumcp hoc malu antiquiores Galeno medici,uno ore Catochonappellauerunt.

Curatio amentiæ phrenitidis ue.

SI per languctis uirtutê tutum fuerit uenâ in cubito incidere, mature amp;nbsp;40 frequenter detrahere expedit ♦ Quod fi fic aftedus déliras, manus exa hibere detredet,aut licet earn exerat,periculû timor^ fit, ne poft euacuas tionê Ianguinis,lancinata fæpenumero manu,ex eo furenter perturbetur laborans,

-ocr page 147-

de ARTE MEDEND I, DIE» III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115

laboransjuenäin fronte fecantes rectam,femel quod fan's eft, auferemus, dyfteribus^ utemur,óó qug ex oleo uel rofaceo cum cremore ptilànæ con ftantenemans^Peruigilio uerofuperante,rofaceo autoxyrhodino enâ ca» pucinungemus, Nonun^ criam uigiliaprius aqua calidaelicientes,medi camentuex papauerucapiribus compofitupropinabimus, nifi imbecilla corporis uirtus inhibean Reliqua uero quæ uigilias abigunt, ex fuperiori bus hue transferenda funt.Decubat anc langues in loco turn luce turn tem perie mediocriter dilpofito,amp; diuerfis imaginûpifturis diftindo, in que rio nifi intimi quida et acceptiffimi neceffarq ingredianf ,qui laborante no to importune interpellent,fed nonunq? leniter amp;nbsp;manfuete confolent, non^ nun^ uero aufteriufcule deterreât ♦ Præcipuu aut alimentû, mulfum eft: vi^mmente raox deinde cremor ptifane,et ex alica forbitiones cum fuauïaliquo potu, uerbi cauffa, ex melle, aut aqua rofacea, aut rhodomalo, aut dulci hydro* raalo : Nam hydromalü quod ex Cebyra exiguis uafculis importatur ui* nofum, uitandu eft,in huiufmodi plus nocumenti quam uinum efficiens, amp;nbsp;maxime in his quæ circa caput, amp;S anteconcoctionem. Lotumaqua pa nem exhibeamus»lntybaitem, amp;nbsp;laccucas elixas. Quod fi immenfus infe ftaritferuor, hæccrudafuntapplicanda,cucumeris medulla, 8ó peponis, amp;nbsp;confimilium» Aqua uero gelida fic affeftis abftinendum eft, potiftime lo fi' non primigenius affedus, fed per confenfum mentium affedionis cau*

fam deprehendamus »Deinde fi lotium ipfis ,ut folet per dementiam,reti* neatur, facientes teporem calido hydrclæo, circa pectinem atcy ueficam, deinde èC impofitione digitorum manus fecundum loca prementes ,exci temus urinæ profiuuium. Calido prytereaoleo reliquam corporis molem decubentibus ipfis perungemus:£lt; ne furfum uerfus agitent ,pro uirili ca uendS eft:fi quidê opulenti fuerintamêtes, miniftrorü euftodiaobferuen tur:fin aucinopes,uinculis conftringant. Inordinatus quippemotus uir* tnept^motio» tutê débilitât. Alia quoqj ratione exantlati,uinculis pedes ligent, 80 anti* ”“ “‘’'“ ‘^quot;/‘ fpafis cauffa cotreÄent. Si aut lÓgior ac difficilis folutionis fuerit affedio,

50 abillis ejug capitiofficiât Cammopereabdinea-nt^ AppUcanda Tuneautem brochis quæ capiti adhibent diaphoretica,cuius farinæ eft fuccus mentg, autferpylli,autnepetæ,aut rutæ. ■é.^woh præterea tuneutendüffed poft fe* ptimanâ,fi uifcera inflâmata fuerint,ex femine fini,06 hordeaca farina, eu oleo formatocataplafmate,mitigemus. Ad hæc præterea cucurbitulas le* ues,Slt; fincfcarificatione, aut etiaconcifa ante fcalpello cute ijs ipfis impo namus,amp; ceruici ac Ipinæ, Quod fi corpus uehementer ficcu 80 ardens ui debitur,Slt; fi adhuc febricitet, balneis quoqp ex aqua potabifi amp;J unftione largiori utendu: amp;nbsp;uinu tenue nullarü ferme uirium,id quod aqueu dicut, ad recuperationê uirium exhibendu eft, nihil morantes ex ipfo orituram 40 (ut folet)mentis alienationemraut enim uigore exiftentc omnino non fit, aut iamfafta facile defiftit, aut procedètc deefinatione tw/«?, etdecenti co meatu utendu eft.Cgteru mête captorü undiones iterady funt:prohibês di item à temulêtia,ira,ciborü corr up tela,atqp pre alq s omibus elf u folis » t 5

-ocr page 148-

PAVLÏ AËGINÈTAÊ

De phlegmonc cerebri» nbsp;nbsp;Cap» vu»

Anta fæpenumero inflammatione cerebrum opprimitur, attÿ in tumorem etiam adeo attollitur, ut teftæ cÔmiffuræ in capite diftendantur difpalentur^,qui dolor omnium ferme grauiffî« ^ mus cft èC diuturnus, quem ingês quoddâ faftidium comitat, rubor multus in uultu cum tumore elucet, oculi proterui 06 exerti reddus tur,caputipfum denies in molem fefe attollens intumefeit, Curario phlegmones cerebh»

T TEna fîc afFeélis principio ftatim incidenda,uafa euacuada, in naribus V amp;uafis fub linguapofitis languis exhauriedus » Vtereprætereaad^ lo uerfus id genus inflâmationes capitis,embrochis cum cataplafmatis, turn humeélandi turn maturandi facultatem habentibus » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

De igniris rubedmibus cum inflammatione(qiiod Eryfipelas dkunt) cerebri» Cap» viii.

Ritur in cerebro quolt;^ cryGpeIas,quê noftri ignem facrum in terpretanturtcui malo obnoxius patitur eiufmodi: Afficitur ca put uniucrfum,uidetur flama occupare totu,uultus uero in hac jafFedione coftituris gelidus et fubpallidus eft^arefitomino osgt; Curatio eryfia nbsp;nbsp;Ad hunc igitur niodum habenri,ante omnia fanguinis detracdio,maxi ^eUtiscerebri meuero deqs quæfub lingua funt uenis,conducit,quoniammalummub 20 to leuius reddit» Quæcuncp præterea frigorificæ facultatis {unt,cumpria mis amp;nbsp;intrépide exhibere conuenit, amp;nbsp;quorû in alqs panter ignitis cum inflammatione rubedinibus ,non eft incomodus ufus » Deueterno,qui hvSxgyos Graccis dicitur» nbsp;nbsp;nbsp;Cap» l X.

Ï^iE-ofundus quoep amp;nbsp;inexpugnabilis fopor, quê ueternu dicut, ^ eius partis quædam noxa eft,in qua ratiocinalis collocatur polt; tentia»*eundem quippe que phrenitis locum, cerebruinquam, ^occupât : fed contrariam omnino ilia inexcitabilis dormiendi neceffitas cauffam habet èC materiam, pituitam fcilicet,humidum amp;nbsp;frigi Lftb^rgifît» dum humorêcerebru irrigantc,amp; in fomnucogenté» Comitatautueter* 53 tfHituwn. nbsp;nbsp;nofos lenta quædâ 8^ ignaua febricula,non admodum mordax cum dela*

tione in iomnu protunda, quam kktix(J)o§m Græci uocant» Pullus porrb il* lorS cum magni,tum rari,tum ramofi:refpiratio uero nimis angufta etim 'becilla:fomnolenti^perpetuôfunt,defidiolî,ignaui,pgreinterrogâtibus refpondentes ,obliuiolï, dementes .oleitantep crebro,amp;S aliquandiu ore a^ pcrto manent,quafi id claudere obliti» Deqciut aut per aluu plures quidc humidiora,quibufda uero contrario modo uénter arefeit.Lotiû præterea iumentorû inftar meiere cÔfueuerût.NônuIli porró tremunt amp;nbsp;undiep fu dant. Cæteru caros ex eadem lethargi materia proueniês, eo tantü ab illo cancruetert diiridet,quodincaro præceditfebris uehemêtior,inlethargolentaquæ« 40 nidifcrimen. ^^æ ^ ignauiorfequitur:quod^ carus alqs aliquot fymptamatis fuperue nit, febriü puta exacerbationibus plerücp,amp; comitialibus, ^coarctation nibus cerebri,nuc quidê frafta caluaria,nüc uero pellicula anteriore cere« bri parte feruâte» Verûlethargus peculiarê quandâ habet conftitutionêgt;

Curatio

-ocr page 149-

DE ARTE MEDEND I, LÎB» II^ u^ Curatio lethargy

T^R-indpio uiribus ægri pcrmittenribus, uena inddenda eftinon conce i dentibus aut,acrimonia no uulgad dyftenbus utemur. Hoc malo cor» reptû,inædibus amplis,8ó mediocre Incis fplendorêobtinentibus,deciï=: ber^rmandabimustadhæccaputipfins, oleo adiedo interim amp;caitorio, embrocha irroremus ♦ Neq? défunt qui old loco oxyrhodinü cum cafi os rio ufurpant,roborates amp;nbsp;calfacientes per hoe caput:reliqua uero uniuer fam corporis molem,amp; maxime extrema,oleo ueteri illiniêtes,cum nitro codo.aut pyrethro,aut pipere,aut grano Gnidio detergunt.Poteft uero

10 quis èC cerota ex illis unà cum caftorio fada uti» Odorameta præterea of» feremus,thymu, autoriganü,autpulegium,aceto macérantes.Os porrb ipfum, amp;' partes circa cœlû,hoc eft palatü,illinito, fînapiÿ tritocum exi* guo mellis,tentatum,glomeratadigitis eqcito pituita. Quod fi afTumpfes rint,8ó apophlegmatifmo utitor,oxymelite cum hyflopo, pulegio aut ori gano,aut ipfo etia finapi, Propinabis deinceps nonihil eoru quy ocyflime penetrât,præfertim diofpolitici quantü capit cocleanu unum,cum pofca» Porrb in diuturnis tremoribus exhibendu eft caftoriü fcrupuloru duom aut triu pondcre. Vbiuero humoruextiterit nimietas, net^ quic^ aliud prohibec,fcammoniaunius fcrupulipodere caftorio applicabimus. Per^ ’ 2o feueranceueroetiamdüaffedione,falibus,milfjs,amp;: cofimilibus lineofac^s culo inditis,derafum caput calido fomento foucre expedit. Ad hoc et fina pifmis fecundu caput amp;nbsp;fternutamentis utendu:deinde cucurbitulæ cer^ uid funt admouêdg,aliquâdo leues cum multa flama, quadoep uero incifa fcalpello cute.Naturaliü interim excretionu nunif obliuifci cóuenit, cum zxcranemo^ earn quæ per fanguinê,tum quedendolotiû hunt. Irrigato autpedinem j“^^^Z^^^^ oleo rutjceo,aut Sicyonio,cum exiguo caftorio. Crebrius uero 00 accura ' ‘^ » “^ ® tius memorix fuggerêdaeft potio,calidgaqugcófundentes quippia fua^ uium potionu, præcipue ex melle bombilioru. Et ficubi in medio quoep quædâ extiterit phiegmone, amp;nbsp;huiclaneembrochis amp;nbsp;cataplafmatis me

50 dendS. Cæterû in hoc etiâ naribus finapi aceto liquefadS, aut caftonum combuftü,admoueto.Pti(angprgterea cremore.autbromiautalicæjcum aceto mulfo.aut fale aut pulegio alantur,nónun^ quidê quotidie,interdu ueroalternis diebus: fed poft alimentu guincendi funt,due partes extre* mæ quamplurimû perccllendæ:pungenda item crura, pili nönuneß eue! Iendi,uiolentius excitâdi gratia. Atquirubores foc morn, crurn, brachio rum,fæpenumero præfidio funt. Déclinante uero iam aftedione, alterna fubleuatione reclinatione^ utendu,atq^ in balneu ducêdi,amp; refedrix de niep educatio couenienter aflumenda eft. nbsp;nbsp;De catocho amp;nbsp;peruigili comate.

IAmpridem fanè in capite de phrenitide huius morbi rationê perftrin* ximus. Cæteru notas quidem in uniuerfum dicendo habet cum phre* nitideac lethargoaliquomodo communes, fed ex ea quæ præpolletma* teria uariantes.Priuatimuero has notas catochon habet:Corripitur labo rans répété fupinus,expanfus,et aliquado quidé fubtumidû et mediocri*

k 4

-ocr page 150-

Jló nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V LI ÄE G I N ET AE

ter pallidum habet uultum,kthargicis perfimilem : quandoq^ uero amp;S ru* bor inipforum uultu efflorefcit,tunc fanefurfumuerfus palpebraipforu cÔuelIiuidetur,ôô extare itajutnequcantconuenireoculizneuti^ uero ui* detur refpirans, fed tanqua extineftus iacet, porro paruum atep obfeurum retinet arteriaru pulfum,amp; uehementer denfum:urinæ-quocp 8c aluus co hibentur,uel exigue feruntur* Alq quidem mediocriter habentes diquore quopiä infufo abforbent : alq uero malo fuccübentes,reijciunt per naresgt; Eos igitur qui pituita fuperante bilem coaugmentät, à lethargicis fepara mus,quodnecpintumefcunt,neqj liuidocorpore,quemadmodülethargi ci,funt,nifi parumper:fudant item modice.Moleftiores uero-longe depre ^^ hendunc, quos uigilia multa infeftat,Slt; lotia no procedunt,00 fufpiriu in* terruptuintendit, atqgt; fudorerumpit: quibufdam potus in nares ebulliu Quod fi mulier eo malo correpta deprehendit, difeemet ab obnoxia ute* rina fuffocatione,qd fecundu natura uidetur iacere, ac ea quæ dicunt per* cipere,amp; nüc exurgere,nunc denuo recubere* Ad hæc alium quoep ac di uerfum catochon à uigili fopore ac comate tradunt, no compofitäjfed fim plicem quandä cauffam habente,frigidiore quippe amp;r aridiorem materia, quæ oppleto amp;nbsp;obturato pofteriore cerebri finujaflectione hanc efficitjin qua fubito deprehenfus obrutusqi labor as protinus in eadê forma perma net,inquacorreptus eft: ucrbicauffa5ftans,autfedens, autconiuentibus 20 ac daufis oculis,aut re(piciens:quapropter uetuftiores Græcoru Medici, Cdiochoumde «7n ^ x«Tt;(t,35,(qd eft detineri 06 occupari)catochon,amp; in eo malo coftitu* nomen habest j-Q^ KaTi^otMss nuncupauerut. Recentiores uero fœminino genere, fed no Cdtoche ziT diffimili fignificato, Ketf^x^uj^èC KK-riKH^-n/y quafi detentionem 06 deprehen* Cdtdkpfis. fionem dicat aliquis,nominauerüt. Curatio cuius perfimihs quidem præ# didis eft,fed fymptcümatü différentes ab qfdem dirimit ac difcrepat»

Curatio catocht

INpræfentiigitur malo phlebotomiam, quodeft uenæ fedionemag* gredi inprimis expedit,potiflïmü in quibus facies rubicundior exiftit, uirtutecorporis permittente: proindeclyfteribus utendu, nuncquidem 50 pituitam,modum naturæ excedentem fufeitantibus, nunc uero bilem re* dundanté placantibus. Pari modo aliorû quoep præfîdiorûratione Utens dum,eodem^ pa Cto nutrire côuenit:aliquâdo quidê quotidie,aliquando ueroalternis diebus. Quandoc^ uero ualdepericulofus eft affeftus,(i mo dó per aliquod cibi aut potus deliclu fiat, in quibus uomitus quamprimu uel ui quapiâprouocandus eft, amp;nbsp;circa confidentiam, qua fyftolen dicut, obferuandu:aluus quoq^ excitanda:uifcera item embrocha cymini aut ru Si Cdtoche tæ irroranda * Cæterum qui ob temulentiam ea afieCtione corripiütur,ns fxtejnulcnüd, fimulatq? uinolentiadifcuffa fuerit, humidiori alimentomedendumeft, cuius generis ptifanæ fuccus cenfetur : ad hæccaput quoqß ipfum mutuis 40 illinitionibus humedtandumfii quidem æftas fuerit, frigorificis : fin uero hyems,tepidis» Atqui fi crapula minime foluatur,nec^ ad fobrietatem re* uertantur,his tanquamdeploratis manum medicus nonadhibeat»

De me*

-ocr page 151-

Dß ARTE MEDEN DI, LIB.- nbsp;nbsp;111» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

De memonæ tadurajæ ratiocinationis labe,Slt; Caro,quod eft fopore: amp;Morofi,hoceftfatuKate» Cap* XI.

It quandoq! memorise labes I'adura^ per ferconcctitur ilK no* nun^ etfam quædam ratiocinationis 06 mentis labecula Dico aut ratiocinationis 86 mentis,earn intelligens hominis partem, ^^ in qua uis ratiocinandi (quam ^sytsiKlw dicut) confiftit.Labes aut ip fa, primo per Ie folacp contingit : Deinde comitem habet memorise jaCturajappenatur^ id malum (jwÿftÿs«-mMcct quod eft memorise interitus* mv^iahskt^ Veruutracp, mentis fciiicct 86 memorise, parte male affefta, Morofis,id ^^lt;^* to eft fatuitas, eft» Sortiutur uero hsec omnia capitis incomoda ex malo tern ^®f®‘’'*f’ peramento illic hcrentcocauftas» Quod G udum modo fuerit,tum mentis, turn memorigaffliftione,86 hebetudines,torporescp(quas vaSgorH-jna Græ cidicunt) 86 grauiores fomni impetus atqj acceftus,(qLias KKirxtpop«: ijdem appeUitant) 86 alios deniq; prolixos fomnos inducit, Atfi humori frigus quo(^ accefterit, non tam caros,ideftfopores,q? lethargu, hoceftueteriä num » Non diftimili etiam modo cum fbla aftueritariditas, uigilias tantu: h uero ariditati accefterit feruor,deliria 86 phrenitides conciliât. Cæteru mala hsec têperamenta nunc quidc in humoribus,nunc uero in cerebri ca uernis, aut finitimis uafibus ,aut in coueUente humiditate,aut in ipfius cei 10 rebri corpore, aut temp or h deniqi mufculis quippia hor ft patientibus,co fiftit. Si quado uero humores inter fefe c0mifcentur,eiufinodi quoc^ affe* «ftionem afferut : fed fimplex ne an comixtum efficiens temperamen tu fit, ex eoru quæ egerutur fpecie facile deprehendes. Cæterû memorise 86 ra* tiocinationis iafturafngoris efleprolem non ignoramus. Siinfuper cum humiditate 86 ariditate hoc contigerit,id quidê tum ex egeftionibus, turn ex laborantis habitu,tum têperamento,tum uiftus ratione,tempore item ac regione deniq; liquidó datur cognofcere. Curatio.

Slgelidaqusepiam fueritintêperies , calfaciendaeft contrarias medelis Cotrariacoff-: cotinuo : fed fi humiditas accefferit,etiam ficcada:fi cÔtràariditas con* ^^j^^^°ç^^^^^f^^' 50 iunCta fitjhumedfarepariter 86 calfacere couenit.Eodem præterea modo ubicalidadiftemperatura affuerit,refrigerand5 : fi uero amp;nbsp;ariditas accef* ferit,hume(ftandum : fin aut frigiditatihumor accefterit, tamrefrigerare, quam arefacere conducit. In quibus uero fanguinê plus iufto abundare co peries,uenam incidere,uelclyfteribus acribus uti, deinde hierâpropina* re,tumapophlegmatifmos ufurpare,oportet.Circûîinitiones porró capi risjoleojcalorificis 86 ficcantibus rebus adieCtis, exhibeto:rofis inquam, tnyrrha,lentifco,86 huius faring exteris. Ad hge uniuerib etiacorpori ac* curate prouideto-Quod ft infuper ex feruore et labore id mali fcaturitgt;cm brocha ex aceto rolàceo,caput de more perfundito. Et reliqua uiuendi ra 4^ tio infrigidandi humeftandi^naturam habeat, 86 in alqsquüefculentis tum poculentis eadem uis contineat. Quinetia ft Carus, Morofi aut obli* ufoni fuperuenerit,tunc quoqj profpiciendum, quemadmodü paulb ante dekthargicis tradidimus,ubieoruetiam difcrimenobocuiospofuimus.

-ocr page 152-

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AE

De uertiginoiîs,quos Græci a-Koiup.cth.Kss dicunt. Cap, xii.

^^^ tinofi^ humores occupauerut : quapropter ea corrcpti,quan^ä tumuis leui de caufTa facile concidunt,ut fi quando uiderint ex« ^^^^trinfecus circumagi aliqua, uerbi gratia rotas, uortices, turbin nes'ue:uel fi ipfi quoq: circûagantur:interdum uero quum capite feruent» comotis in eo humoribus,autetiam ipiritu, ftu flatibus, NÔnunquâuero coareftatis in anguftum anterioribus cerebri cauernulis, fteundûforami«* nacranrj rupti, ex quibus fane uehementiflîmi dolores oriûtur, Præcedit aut in primigenia affeeftione capitis dolor uiolentus, Ôc caros, fonores èC ^^ fibila auriu, Læduntur etiam nÔnulli odoratu:nec défunt quorû offendit guftus:quofdâuero percÔfenfumoftij uêtriculifequiturcardiogmus:co mitantur etiam nÔ raro naufeæ, Curatio, V TErtiginofi qui funt in augmento affcccionis cÔftituti, concinnis odo:* V ramentis,fri(ftionibus,acconfimihbus excitandi funt. Inrelaxatione uero,ad refutandâ affectionc fanguis ante omnia detrahêdus,deinde pur gandû hiera picra. Affedione aût in ftatu exiftente, elyftere acriori uten^a dum,centaurq autcolocynthidos,ideftcucurbitulæ,decocfto, Præmiffis hifee uniuerfi corporis euacuationibus,capiti topica,hoc eft localia reme^ dia funtadhibenda, putacucurbitulæ circa ceruicem fcarificatâ:pofthæc 20 apophlegmatifmis amp;nbsp;fternutationibus utendu, Quos uero calor capitis et auriû tinnitus moleftat,ueluti quû uapores calidi per arterias afeendût, etiam arteriarû poft aures incifio adhibenda eft,ut de Chirurgicis dieet,.

Demorbocomniali, Cap, xm.

Cduffticomii tuliî.

Omitialis,qua aèïAK'^.icw Græci uocant,cum totius corporis con. uulfio fit,non fine nocumento principum effeduum, quandoqj in iplb quidem cerebro confiftentem habet cauflam : nonun^ I uero in cerebri cauernis omnibus,Morbi autê huius cauffa eft.

Hijlorid.

Comitidiis quos mßftdt potißimivm^

fæpequidem numéro pituitofus,fæpius item melancholicus humor, Cæ terum no primigenio femper aficctu,fecl amp;nbsp;per confènfum,quâ lt;rvp.7mSaixM Græci uocât,puta oftiS uentriculi,quê ftomachû dicimus,accidit, quêads modu in Colicis, ceu in illorû fermone explicabimus ♦ Nonun^ certe ex fuppeditatione aliarû corporis partium,aura quadâ frigida ad cerebrS ue nienterinterdum quippe à cruribus feu braches :interdum uero ab iphus njanus digitulis, Vifa eft nÔnun^ Ôd à locellis in quadam muliercula, eo putatempore,quo uterugerebat,prouenifle:cæterum ei à partu illico àaa Îedixit, Accidit porro huiufmodi affedlus præcipue pueris, amp;nbsp;longe fres quêtius rechter in lucê editis : poft hos adolefcentibus,ôd adultis qui funt in ætatis flore:minimeuero ienibus amp;nbsp;decrepitis,Præcedit iniuperepile pticos quû corporis turn animæ feditio quædâ inuoluntaria, amp;nbsp;meeftitia, amp;nbsp;eoru que perceperût obliuio,amp; infomnioru uifîones turbulentg, dolor capitis,et cÔtinifa eiufdê fàburratio, fubiracundia maxime: pallor item fa ciei,Slt; linguæ inordinatus motus:nec défunt qui earn mordet, Quibufdä uero

50

-ocr page 153-

DE ARTE MEDEND I, DIB» III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj0

ucro aftomachooamp;S tremor ons ftomachi prcccdic,amp; turbatio,8lt; erofio» amp;nbsp;in i'ei'unrjs, aut diutina abftinentia ingruit : fed imminente iam fympta» mate fubito concidunt,conuellunt,anxietate quadam graui tantu nó exa* nimantur,8lt;S uociferantur interdum.Præcipuû nero ac maximu eins maU inditium eft, oris fpuma, quu cætera comunia quodamodo fint amp;nbsp;in alqs morbis» Quibufdä nero ex illis nolentibus uolentibus cum lotiu turn ole* tulum egeritur. Neep defuntquibus genitale fernen effundit.Tn quibufdä itaqs grauifîima exiftente affertione,protinus interficit cotinuitate exacer bacionü,8ó fymptajmatis nehementia» Cæterû magna ex parte is morbus lo longus eft,ita ut fi non in pubertate,aut mulieru expurgationum, aut coii cubitus têpore ceffauerit, aut fi poft hoe tépus permanferit,pleruncp ufep ad mortis diem comitatur, nifi peraccomoda remedia fuftulerint» Arguit autcomitiaficorreptos,ex afphalto,autgagate lapide,autcornu caprino fufRtus:comeftum item iecur hircinum, aut odor cocci iocinoris»

Curatio morbi comitialis»

QVod ficomitialicorreptus fueritetiamdum infarts, nullo plane me* dicamine ftudebimus neeg fuccurrere neep fatagareZptatis nançp mu tatione in biliofius amp;nbsp;aridius,amp; dicte in têperantius ac frugalius ,fua fpon te plerunqï iftbxcaflecdioceftat » Oportet aut circa infantes amp;nbsp;lacteutes lo prgcipueuiftus rationêobfèruare» Porrb qui poft prima pueritigætatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

inciduntin epilcpfiam, eoru conuulfas corporis partes irrigare^cÔtinere, amp;nbsp;in ordinem quendam redigere oportebit,deinde aperto ori,digitü aut pennamoleoirino perun(ftamadmouere,adextrahendam pituitam» Ad hæcodorametis fenfus excitadus eft:uerbi caufTa, peucedano, cyrenaico fucco, afphalto,pice cedrina. Poft acceffiones uero (nifi quid prohibeat) fanguis è cubito mitcendus eft-Acceifione uero nihil rémittente,extremis corporis partibus finapifmûadhibe,cucurbitulam^ præcordrjs applica» Quod fi hæc omnia nullæ fequantur feriæ neep induciæ,exigua fpes dein ceps habenda eft. Confidenterautem medicus caftorium ori laborantis 50 infundat,amp; liquoremcyrenaicum,cum melle Slt; acetorperfedem immitti*

to decoccum centaur^ uel eolocynthidos. Exurgentes uero à comitiali pa roxyfmo,poftrefocillationêpurgationehieræ euacuari debent, qugutiep recentis et acutæ comitialis præfens medela eft:deinceps uero quxcunep ad arcendiim 06 deftruendum diutinu morbu faciunt,exhibeamus ♦ Affe*

(fti uero potatione aquæ quamdiutiflïmecontinendi fiint. Exorficura* EpUeptiduuts tionem à feftione uenarum, fi nihil aliud dehortetur : deinde relidis qua* lt;iigt;ßiiteant. tuor aut quinque diebus,reficiendum eft corpufculum,ac turn deniep me* dicamento purganteeuacuandu, maxime autemueratronigro, aut eolo* ’ cynthide : fihuerominus,fcâmonia.Conuenitaûtueratrû abfep medulla

4° incifum etmaceratu infpargere mulfi cyathis quinep aut fex, uel melIe de* coclo reficcre cum exiguo pipere,colocynthida uero femine eius abieefto, medulla aut feruata, paffo implere decct,amp; finere folidärtodc, matutino uero paffum mifcenté in potu præbere, aut candidi ueratri medicamentei

-ocr page 154-

120

PAVEI AEGINETAE

purgans ufurpandum.Eft autideiufmodi : Baccaru lauri purgatam, pi* pens albi,alypiadis,ueratri albi,uniufcuiuf(ç drachmas oóto,hcc quidem exhibebis in una dofi cum dulcore qui eft in colocynthide, pulchre qui* dem purgat per uomitu ♦ Vbi uero quantum res poftulat expurgatu eft, lauandi funt:tertio uero diecucurbitulcpræcordijs 00 fcapulis,c0cifa fcal pello cute, funt imponendac»Poft hæc fuperfedentes aliquot dies, 86 cor pufculum refocillantes, hieraquæècolocynthideconficitur, comouendi funt.Quibus pera(ftis,deindefanguis percucurbitulas ècapite 86 ceruice detrahendus eft» Sequentibus uero diebus, laboranti panis in mulfo de* coccus,cataplafmatis inftarapph'candus,monificatus86contritusamy* lö gdalis amaris, aut ferpyllo, aut menta, fine nepeta, ruthaue » Cæterum id per dies très agendum»Poftea aridum quidem caput peucedani cremo re cum aceto mixtoUn quo ipondylium fit eh'xum,perungito : rurfus turn Ipacio interpofito 86 corpore refedo, miniftra quod è colocynthide con* ftatantidotiobulos nouem in aqua mulia, 86 interpollatis diebus iterum exhibe antidotiobulostres,moxinde fternutamentisutere» Poftuero quinque autdecemdies ,caftoreum inmulfo propina» Quiete turnde* nuo intercalata, lauabis clyfterequi centaurio86 colocynthide conftatt rurfum deinde hieram fuppedita, 86apophlegmatifmis deinceps utere, Dn/uyphrfgi« purgantibus nares »Ad hæc finapifmo capitis 86 drimyphagqs, hoc 20 eft cibis acrioribus,eiende uomitioni natis,tempeftiue 86 in loco utendu» Confert illis quoq? oxymel fcylliticum quotidie epotum : atq? mei in quo foyllafit liquefa(fta,menfuracochlearii » Viftus porto ratio illis expedit quæ incidendi extenuandi^ facultatem habet : Proinde 86 capparis affi* due commanfa,86 falfamentum,conducunt» Abftineant uero à carnibus, Icguminibus,86 uino immodico» A libidine item immoderata,balneis^, 86 finapi, potationeconfeftim abalneo, potiflimum meri » Vtantur uero exercitationibus fricationibus^ : poft omnium partium corporis fridioa nem, caput quoc^ confricandum eft»

De mail's a ftomacho prouenientibus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 0

QVodiï præcipuusin ftomacho Ht dolor, ægrotumreftituendædi* geftioniintentum efte oportet,circiter tertiam horam panemaccu* rate præparatum affumere,ex uino diluto modice aftringente, 86 albo» Exhibebimus uero ijs medicamentum ex aloë, bis aut ter quolibet anno» Noui quandoq? puerum (inquit Galenus ) nunquam fanè comitiali mor* Rddixf)£omii bo correptum,quandiu radicem glycyfidis ,quam poeoniam nuncupant, aUigAtacoUo magnam 86 recêtem fufpenfam collo ferret»Præterea 86 agarico,eo mor* comitUléarcet nbsp;nbsp;nbsp;oppreflïs,fuccurrüt» Sefelicp ac fpondylrj turn fernen turn etiam radix»

Neenô 86 ariftolochia rotuda cum aqua fumpta » Opitulatur aut magnifi cc q s fcarificatio cruriu fine intermiffione iugiter faCta» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

De comitialibus ab aliqua corporis particula prouenientibus, IMminente iam fymptü)mate,quum laborat aliqua particula, fiuepes uel manus fit,oportet laqueo brachiü aut tibia fortiter ligare»Sed in quietis 86 re*

-ocr page 155-

DE ARTE MEDEND I, DIB^ HL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;til

8C relaxati'om's tempore remedia adhibere, adurentiu quippiam medica* mentorum (quæ KwsiK« dicuntur)affedæ partiadmouentes,cuius farmæ lepidium eft, aut quod ex cantharidibus confarcinatur, amp;nbsp;id genus confi milia.lulianiumporro oxymelineaaffeftione conftituds præfentiftïmam oxymeliulù« opem adferre confueuit,particulatim comouens materia* Poft omnia aut ^^*’’^' qua? recenfuimus,ferinaquoc^ amp;nbsp;naturaliafponte^ fuaemergentialaua* eralocuhabent* In uniuerfumuero uitæ fuæ tempus, caueantfummope^ c^u^uitMd^ quot;-reàcruditate,necpcibum unquam ante digeftionemcapiant,craflïitem ^pii^t^^lt;^i^' humoris edulia, diutinam cibiintermiflionê,comotionem turbulentam, Jo multamuinoiïtatê,8ó potione (utdiximus)confeftimàbaïneo,præcipue merum,uina perantiqua amp;nbsp;craffa, acria odoramenta,amp; quæcunq^ deniep caputlædûcamp;:infarciût,uitentcanepeius amp;nbsp;angue* Fixisprgtereaoculis ex alto nunquam profpiciant, diuturnam in balneo moram manibus pedi bus^ fugiant,amp; capitis tandem cxæftuationem»

De melancholia,mania,infania'ue, amp;nbsp;enthefiafticiSjquod cd, quafinuminejnonfecusqua’muates afflans» Cap» xmi.

HEIanchoIia, ideftatræbilis agitatio,alienationis quædâmen# tis fpecies eft fine febre,quæ occupante cerebrum inteUcAus federn melancholico humore, magna femper ex parte prouca» nit,nonnun^ ipiomet affefto cerebro,interdum uero uniuer« Tr« mêlant fo corpori affedo cÓfentiente, Sed et tertia qugda melancholie fpecies eft, lt;^bo^^fj?^^* qua flatuofam amp;nbsp;turgida hypochondriacamcp nominant, in phiegmone præcordiorum circa partes adftomachuattinentes confiftens, quæ nunc quidem auras quafpiâ uitiofas, nunc uero effentiæ humoris partem ad cas put furfum mittunt» Cæterum eædem communesq; panter omnium funt ^■f^^-^‘^^‘^ notæ, metus,mceftitiaprofunda,hominû odium ôd auerfio» Sunt qui fefe ”'^J^ ‘^‘””’ animantia quidem aloga, id cft bruta 06 rationis exortia effe autument, 06 æmuîantur uoces eorum.’ali) uero uafa teftacea,amp; omnes ftrepitus,ne mu fcas etiam præteruolitantes dicam,expauefcere 06 horrere confueuerunt:

50 alrj mortis defiderio tenentur:quidam contra mortis metuatque fuga tor* quent.In aliquibus rifum perpetuu, 86 in al ijs luedum cernere eft» Sæpius ufuuenit, ut nonnulli in ea affedtione conftituti, incitari maiore quodâ nu* mine uideantur» Vaticinantur interdum futura, baud aliter quam diuina# culi et numine afflati,quos ivdixsiws Grcci priuatim,quaiï deo plenos appel litant.PecuIiares nunc melancholia? notas aftignabimus»

Signa melancholiæ pnuata Ô6 peculiaria»

SEd priuatim ea quolt;^,eorum qui per confenfum totius corporis melan cholici funt,argumentacenfentur:GraciIitas corporis,nigredo, denfi* tas,06 nihil aliud effe ^ melancholicum,fiue natura, hue ex aduentitio fue 40 rit,puta propter quafda folicitudines ,uel uigilias, uel uitiofi fucci edulioru aftumptionê,ucl hæmorrhoidû,uel muliebriü denied menfiu retention?» Sed qui in earn affection?prgeordiorû uitio incidunt, eos fanè cruditates, acidseru(ftationesjferuor,hypochondrijponderolïtas,arguüt;hypochon

-ocr page 156-

nx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L I AE G I N E T ÄE

drium quocp côueîlit, amp;nbsp;nÖnun^ phlegmonc inccndit,îd^ potiffîmS ci«* ca mail exordiä. Deinde ubi in maius main accreuerif,atræ bilis comitant (ympt*gt;mata»quæutic^ cdcodionibus,aut fcparationibus,aut flatibus mul tis,aut uomitionibus,auc ructibus leuanu NuIIo uero hord aut pauciffimis ex illis ufu uenientibus,melancholica quf apparent figna,cerebrum per fc atrp bilis humore affici infinuat. Si quando uero præaHata plus æquo flaua nbsp;nbsp;nbsp;»

bile,in atram falt;fla iam fuerit permutatie,^«^‘^ inferre aiïblet, in qua feros cius ^ in melancholia deGpiüt,adeb ut fi qui incautius circa eos uerfentur, maletradentur,86 uapulenu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Curatiomelancholfar.

QVi igit primigenio cerebri affectu melancholici funt, cos lauacris co^ *® tinuis, uidu^ boni fucci amp;S humedlante, opportunaanimi uoluptatc medetoncitra alterius præfidrj ullius opem,quum nondudiuturnitate hu* mor molcüans euacuationi refiftit. Sæpe uehementiora, magiscp diuerfa adhibere oportet* Purgandiita«^ funtprincipio epithymo, aut aloë* Hor« quippe fi uel exiguuunaquacy diefumatur, plurimu adiuuat, clementerep aluü tubducit»Poftcp purgauitigit laborans,abfinthiü prebeto.nucherba macerans in aqua, 06 elixans menfura duorü cyathorü,nunc uero cremorc dimidiati oboli pondéré liquefaciens aqua * Acetum præterea ^acerrim« iamiâ dormituri forbeât,ex quo obfonia manducent.Satius uero fuerit ace to fcyllam permifcere 8ó poliü 8^ arÜtolochia in principiomorbi*Inuigo* xo re fummo à fanguinis detractioneaufpicandu* A uenæ uero incifione,qug perinfernafitpurgatio, exficyoniafcilicetauthclleboro nigro cocinnata, expedit*Ora præterea hemorrhoidu aperire,ct muliebres expurgationes ciere, fi propter harum retentionem aftedrio conflatafuerit. Probantur 8^ caquæcum lotium turn fudores proritant* Atfi èpræcordiorû malitia hec paiïio cÔftiteritjfouendaeademipfatumrutæ.tumanethiiureetabfinthfj, pulegi'i,feminis uiticis,amp;baccarülauri : nam hæenôtamiaborê folantur, quam flatus quoep cominuut* Coquant aütin oleo,8ó cataplafmatis modo imponantur:fed horum cataplafmata, ca quæ ad flatus fpe(flant,felinü aut anifumautcyminum habeant:neq^ bonitatis honore his cedunt, cyperus» ï® iris, libanotis,fi cataplafmatis inijciant. Vbi uero detraxeris,aliud aliquod uelamen applica, lanam latiorê* Cucurbitulis porro oportet,ad difcutien^ dos fpiritus,leuibus uti* Aduerfus uero dolores 80 inflammationes,cutem Vifcalpctloy fcarificato: Sicum medicina, nolifinapisobliuifci*Vtere adhæcacribus, üaer medicaid incidendi facultate præditis,dropace,dorfotenus inter fcapulas et uentre. mentis cutis in» g^j j-j^ j^'^ q^æ (j,^ durauerut, præfentiflîmû præfidiij,amp; quæ ueratro per ^'^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uomitiones fit purgatio* Vidus infupercundis boni fucci conuenit,8ó mo

dice humedans, uitantibus ipfis carnes bubulas,atque ceruinas, lentes 8ó brafficasjcochleasjuina^ cralTa 8ó nigra,amp;: qufeune^ atram bilem pariut*

Ciiratiomaniæiîuefuroris* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 40

Ä Æ Ania quoeç laborantibus haud aliter fere quam melancholicis fuccur -*rimus.Priuatim uero horucapiti rofaceum amp;nbsp;acetum rofaceum ad his beantur,amp;^picræantidoto,incifaprius uena, purgent. Vtendûpræterea

-ocr page 157-

DE ARTE MEDENDÏ, LIB* 111* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125

hirudinibus circa caput. Potiflîmû aût adiuuat erratici fœniculi radix î fes men item ex aqua cpotu:amp; bryoniæ radicis drachma una,cu aqua quoti* die fumpta. Qtiod fi medicamenta purgandi uim habentiatantopere hor rean t,ut nequeant ad fumendu induci mentis inopes,mifcenda funt ea las tenter acclancu 15, partim Gne ferculis ipforum,uerbi cauffa bucellrjs,aut caricis,autpalmulis,phcenicibus'ue, partim etiâpoculentis» Ante omnia uero ucl nodis etia ac uinculis quibufdä in culcitra uincendi funt maniaci, ne maleaut femetipfos,aut familiäres fefeobferuates,afficiat:aut mouean tur hincindein leÀiculoinpenetralibus,gyrgatho ( hoceftlecfloinquo 10 mente capti ac dæmoniaci uincfi iaétant fefe) ex alto feorfim fufpenfo* De Phaunorunijincuborumq} ludibnjs amp;nbsp;oppreffionibus,quod genus moi bi Graeci c^iäAt^u ÔC u^CoÄlui nuncupant. Cap, x v, Phialten,quê noftri incubonê dicut, alq quidem ab huius nos

minis uiro nomen duxilTe autumat, aut à phantafia qua paden tes afRciunt,imaginatur etenim in eo malo c0ftitutus,aggredi al fefe ab aliquo, quoniam tlt;?«Ailt;33 infilire alteri eft, irruere atque inuadere.Themiion uero in decimo epiftolarum uolumine, à fuifocando Themifon. •wvtyxAiaivx, pari ratione, quod ægrotantes præfocet, appellauit, Cætes rum potiiïîme crapula amp;^ iugi ftomachi cruditate uexatos afReit.Comita* to turifta affedione poiTeHós, corporis tardiffimus motus, atque torpor, amp;nbsp;per fomnium maxime preifura, torpida^ fenfatio, ac præfocationis in mente obuerfatio,et ueluti ingruêtis alicuius occupatio iïuedeprehenfio, qua mali ipeciê kx7«Ak^1^iv Græcinominât,AccedithisnÔtamuociferatio KxTxAK-iis^ nis quam uocis etia irritus conatus,aut qu5 in uerba erumpunt,inarticula tus ^ cófufus iêrmo, Qiiida ita inanibus afficiuntur uifis, uteos qui in fe irruer5t,oculis haufire etauribus acciperecredant,amp;ab eis ufum turpiß fimæ libidinis exigere : mox uero fi digitis apprehendere nixi fuerint, in pedes illico leie cÔqcere exiftiment. Non negligcnda igitur iunt remedia malo incipiente, Perieueras nanqp multo tempore, iugiter^ per quietem 50 noeflu incidens atqp perturbans, grauius aliquod denunciat main : uerbi cauira,morbum Attonitu/qua «mTiKnlicw Græci nominant) furore quam maniam dicunt, 8c morbû comitialem , quando uidelicet primu in caput huius morbi uiolentia,cauffaqj ferri coepcrit, Quæcunq^ enim Epileptici Epileptici. interdiu amp;nbsp;uigilia, eadem noefu èC perquieté Ephialtici padunt, Expes ^t^i^^'^^’ dit igitur fèó:a uena,purgationibus uniuerfum laborantis corpus euacua re. In primis aut amp;nbsp;egregie præter cætera in hoc malo conftitutis fubues nit ater helleborus drachma unius pondere.Si quando feammoniæ admi fcueris obulos treis,atep benefragrantiSodoramentorualiquid, anifum nempe,daucum,petrofelinum. Qug ex ficyonia exiftit hiera,efticacius amp;

40 magnificentiusfuccurrit.Referturaüthocqiucquideft medicamentuad Ruphum. Victus ficafiectoru ratio tenuis efto,amp;f quæ flatus cociliantca uendafunt. Præfidioitemhaudmediocrifueritifta paffionepofleflis fes men pæoniæ,præftat aut quindecim nigra grana in farina trita cum aqua insiterootuidare* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 x

0

-ocr page 158-

124 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEG INE TAE

DcLycaone8C LycanoLycanihropoue« Cap* xvn

Vi lycanthropia,id eft hominis in lupUj^uem Græci ^vm^ no^ 0^^^^’^’^^‘^’^onuerfionecorreptifunt, pernoiftem domo egrefti ^^^^^jlupos per omnia imitantur, et quoad illucefcat,circa defunlt;fto monumenta plcrunqp errant » Notis uero fequcntibus eo Sigtuiycam morbooppreflumdeprehcndes:PcrpaIlidifunt,cernuntin)becilliter,8ó thropU. nbsp;nbsp;nbsp;obtufe,oculos habentaridos,amp; linguam aridiftima.neqp faliuaexpuunt, Sed miris modis fitiexcruciant. Tibiarû exulcerationes fæpenumero ha bent,id quo crebrc per noCtem eius partis attritioni amp;nbsp;oftenfioniacceptu referendueft. Haftenus huiusuitf| indicia* Neep tarnen interim quenep *” fugiatjycanthropiam melancholie quandam efte fpeciem. Cui certe pro curatiO’ opportunitate SC occafione notaru medendum eftdncifionc uenarugt; ian^ guinis euacuatione ad animi deliquium ufep, educatione laborantis, bor 1 fucci alimentis, Vtendum præterea lauacns dulcibus : deinde fero laftis perttiduü,amp; purgationehieræècoIocynthideconfarcinatæUd^ bis aut etiam ter. A purgationibus uero, ea quæ ex ferpentibus,uiperis(pconfti* tuitur(undeappellationem habet )theriaca:necp alijs interim quæ in me* lancholiæ agitatione enumerata funt, omiffis. Superueniente uero atque iUabante iam malo, fomnificis circa fynciput utitor ♦ Opio uero amp;nbsp;alqs in fomnum uertentibus nares obliniantur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 ®

• Deqsq’iamoreinfaniunt* Cap. XVII.

Vum amores foheitudinibus quibufdam conftent, neut iep me abfurdum fafturu putaui, fi cos cerebri affeftionibus adnefte* rem.Cæterum fohcitudo,curâue,animæ quædam eftaffeftio, motu uehementi laboriofo conftituta ratiocinatione. Cos mites autem huius affeftionis habentur oculi cócaui,Iachrymas nullas ef* ftindunt,fed uoluptatequafi perpétua perfufiapparenttagitantur amp;nbsp;fub* filiuntidentidem paîpebræ. Etalrjs corporis parnbus nullacalamitateaf feftis,amp;r confiftentibus,ibli illi amoribus cocidunt.Pulfus uero proprius nullus eft,quemadmodü autumaueruntquidam Medici, fed qualis eft eo 5® rum qui foheitudinibus multis funtimpliciti. Cæterumquumiamrecor* danturreiamatæ,fiueauribus hauriant,uel oculis ufurpent,præcipue fu* bito amp;C ex improuifo turn accidit,ut pulfus anima tumultuante commute* tur,necp æquabihtatem, neep naturg ordinem incolumem feruet. lllos igi tur moeftos 06 peruigiles,,quü quidam non iatis pernoifent Medici,tuin quiete, turn tenui quoep uiftus ratione colliqucfaciebant. Ex quibus cor* datiores,deprehenfo amante,in lauacra,etcomeflatum,amp; geftationes,et fpeftacula, amp;nbsp;cantiones aufcultationesue animü atep cogitationcm abdu cunt. Quibufda uero terrorem incutere conuenit.llli uero uiep difto ino* bedientes,amoricp uacantes,malum habent quo non facile deftituuntur. 4® Oportet igitur ad fubueniendum illis contentiones proponere quafdam eius generis quod profequutus eft antea qui ftp, prorfustp in alias folicitu dines hominis uertere mentem.

De mor

-ocr page 159-

DE ARTE MEDEN DI, DIB, HI, 125 Demorbo Attonito,quam KTmTtÄH^icw Gra:ci:S6diminutaapoplexia,quam h,ui7iäk~.

|lt;ftv:£lt;rcfolunonc,qiiamParalyfincadem gens appellat. Cap. xvm.

Vando comunis omnium neruorum origo atq? principiû afRa cituraclgdicur,atqjindcexeo uniuerfa: corporis partes fenfu fi'mul amp;nbsp;motu fpoliantur, morbus emergit.quem noftri nunc ƒ rp^'C”'' Attonitum,nuncSyderationem, Græci xmTt^nltM nommant, qui (ànèomnibus principalibus actionibus noxâinferrecÔfueuit. Quod fi in altera hominis parte,puta dextra uel finiftra 0 b für u er io fiat, hemipla RemipUgM. giam, quod eft dimidiatâ apoplexiam, atq? Paralyfim, hoc eft rcfokitio-lo nem nuncupant,Quod fi etiaminalterius partis aliquam particulam,ceu brachium aut pedem cadem ingruat uiolentia,eius tantumodo partis affe lt;ftio dicetur. Crus itaqj hominis Hippocrates aliquâdo apopkeeon, pro cwrcfolHta, eo quod erat refolutû, perhibuit. Quocirca feruatur in Attonitis,fiuema uis apoplecticis,cxigua quædam refpiratio,quæ fiquidem plurimum na« ruralem aftionem ordinem^ egreditur, fummam adducetaficótionem.

Si uero paululum admodum impedimenti eft,exiguam noxam inferet, Sanèomniumpeftima fpiratio cenfendaeft, quæ êó intermittitur,8ó ma« gnacum uiolentia trahitur. FitautemapoplexiæafFecflio,gelida pituita, confertim ipfiftimos cerebri finus faburranteetirifartiente.Siquâdo unis ^® uerfum fpinæ dorfiep principiû diet o modo afficitur,omnes corporis par tes quæ fub facie conftitutpfuntrefoluebuntur, feruatis faciei partibus ils If fis,eo quod cum fenfum turn motum inde à cerebro acceptum référant» Âtqui ubi dimidiam corporis partem, Paraplegia fît illarum partium.

Vbi uero olfaciendi facultas impetitur oblæditur^, uel anteriorum ceres Rcol^âu. bri uentriculorû,quum intempérie quadam afficiunt, uel eorum meatuü, quiIdiMÓaJkQ (hoceftcola)dicûtur,quûfcilicetobturantur,noxaeft. Apos plecti igitur iacent fine uoce, fine motu, ut ftipites, citra fenfum, amp;nbsp;abkp Prafa^fùt«» febre. Præcedit uero earn aflcAionem capitis confertus amp;nbsp;acutus dolor, ra;apoplexie. Sciiigulanum uenarum fufpenfib heparmaue, Só uertigo, quü uidelicet 50 tenebricofalucis obfcUritas oculis obueriatur : amp;nbsp;oculorum incerti amp;nbsp;db feurretes lucis fpkndores, quas (iayiiapvy«! Græci uocant, èC infrigidatio temerariaextimarum partium,uniuerfiq^ corporis tremoresjdtfficilis mo tio,dentiu ftridores in fomnojotium emittut rubiginofum,atrum,paucu, cum laminoia hypoftafi,quod eft fedimento.Corripit eadem affedio cir» q^^j ^^„f^^ cafenium maximepituitofioris temperaturæhomines,ÔC eiufdem farinæ apoplexia. U ick us ratione utentes. Quod fi quem in iuuentute atque æftiuo tempore opprefferit, uehementiftimam neceffîtatem portendit.

Apoplexiæ,ôd hemiplexiæ parahïis hejCuratio. MOrbusquem Apoplexiam uocant, partim omnino nullam, partim diffîcilem et cum fudore multo,admittitcurationem. Mortem quips pe minatur imminentem. Si quo uero modo diflblui cÔtingit,cum paraly Apoplexiaß» iî pleruncp alicuius partis ipfius corporis difcedit.In quibus itacp ulla falu quot;“'“ P‘^^‘^^^' tis ipes eft, ijs uena quamprimumincidendaeft : ÔC ficubi relaxationem

13

■\

-ocr page 160-

quandaadipifcantur, ipfo ftadm primo die, due (êquente auferendu eftA Aluus quorp acri clyftere fubducenda,falfugine meUe ue inicdto.Deinde ungatur oleo copiofo perodorato uniuerfum corpus » Caput ueroipfum chamæmelino, uei anethino oleo, in quo fcilicet Ipondyliu aut nepeta fue rint elixa»Mulfum prætereainftinato,8cquæingentêodoris fluxuemitf tuntadqcito»Opopanaca autfagapenS, galbaniïitemôÔcaftoriû.Opor tetautos quolt;p uioIenteraperientes,cÔponere,digitû aut penna oleo ma diduin hoc infererenllinire quocy federn iUis que flatus fubducut amp;nbsp;difcu riunt. Potui deniq^ aqua mulfàm, hue oxymel exhibere couenit» Vtemur etia fl res poftulet apophlegmatifmis ,e thymo fcilicet origano ue in aceto t® elixis îubi uero remittit malum amp;nbsp;laborans habet meliufcule, fumito mol lern amp;nbsp;facilis digeftionis amp;nbsp;fuccofumcibu:Mutitate uero permanente, fl per uirtutem integrum fuerit,cucurbitulam cum fcarificatione ceruici aps ' plicemus ♦ Quod fl liceat, præcordrjs etiam imponito ; deinde geftentur

biga,fede'ue,aut uehiculo,aut penflii culcitra» Vfurpanda funt S^ ea quæ fternutamentumproliciuntcrebrius,ne(]p his etiam minus apophlegma^s tifmi ♦ Poft decimu uero ac quarts diem ad reliquas geftationes perduce* mus»Sermocinationis præterea curam habere oportet ,amp; peruetuftum apomeli miniftrabimus cum micis Sf alicaipofthæc exhibenda eft hieræ quamminimu : à uiceflmo primo die in balneS ducemus: amp;nbsp;uinum quocp 20 teneru atq^ delicacius etiam potui exhibere poflumus:calida^ aqua pers fundentes, Só deinceps per balnea at^ illinitiones refocillare 00 uires rea ftituere ftudebimus* Perducantur uero,fl fieri poteft, in loca maritima»

Languoris tabis^,quam Tsccgio-tii Graecinuncupant,curatio»

QVodfl cum uirium turn corporis,ne 80 animiquoqj dicam,(nam id ■s^KS^at! græce eft )defcdtio,ac tabes aliqua,abfqp liquefaótione labefa ‘ ftione^ principalis adionu oriatur, flue omniu flue quarunda modb par tium,euacuare perturbante SC comouentem humorc qualis qualis fuerit, expedit»Mox deinde hiera,qug caftorq partem admixta habeauoATerre: àdimidio quidem drachmae incipientes,cum exiguomelle amp;calidaaqua 30 refoluta,uel per fe uel cum piperis dimidiato fcrupulo adhibebimus:poft hæc uidtus rationê diebus quatuor prgferibetes,integra drachma exhibe bimus : ab hoc fefqui drach»poftremo duas ac très, atcp turn rurfum toti* dem diebus intercalatis quatuor drachmae funt offerendae ( flmodo hoc * per languentc liceat)adiedo mellis cochleario uno»Mebro uero medica* ^jnenta quae difeutiendi facilitate habeant imponenda,quae^ rubore indu cere pofTunt applicanda,quibus cum caftorifi,aut piperjaut pyrethr5,aut horden,aut euphorbin comifeebimus » Super haec uero omnia utendu fue rit embrochis quae oleo rutaceo,aut flcyonio,aut alioqui peruetufto, con^a ftant.Efculentacoueniunt frumentacea,amp; quae forberi comode pofTunt, 40 aut alias no difficilis decoérionis,et fuperuacaneis retrimetis exortia»Cu: curbitulae partibus languore affeftis imponant, fiquidem hoc mali in pin feulas corporis particuTas occuparit5diuiflm:fi ueropaucas,confertim fy*

-ocr page 161-

DE ARTE HEDENDI, DIB» III* H-J» dæ adhæreant» Poft cucurbitularû aut ufum, cataplafmatis inftar ungcn C «fn^/^Aj,.^ turn ex pice aut reftna autmanna coftanteoillinito ♦ Ex re auc 06 ufu in pris__ mis ferè fueric arteniifia ejixa cum nepeta,conyza,06 nitro, aquæ exiguo £*ƒ•' admixto,quæ quide elixando confumet» Aluus denuo fubducat,uel cum aloë, uel polypedio, uel fcammonia, uel pulte colocynthidos ♦ Vngenta V^«r^ item eins generis eu oleo ueteri iUitadn quo (cilla côdica 86 liquefada dies • fit xq .fub foie. Quod fi hoc ad manu non fit, fcillam in un eqs duabus oley-coquitOjatep circûlinito:authordeu confimiliterpræparatû : admifeendai? uerôcera^ftuneiauna. Quodfi'galbaniquoep amp;caftorq 86 euphorbqft ïo adarces item atqj nitri fingulorûfemiunciâaftumpferis,multoefîicacius^/îc inmededofuerit. Profueritporrbplanecpquadrabit 86batrachiûherba I»*bj*«lt;i‘^_vîi oleo elixa,86 in foie ficcata,atcp codita. Conducut infug potiones caftorq ' ^~ drachma: unius pondéré,86 o^opanaçi^abæinftaisepotæ. Mirumiane quantu in hacaffedione opis adferatetlafagapenujorobimagnitudinein nbsp;nbsp;-

mulfo potui datû:caftoriû pariter cum opopanace, fucco^ cyren^o mir* lij quantitate fumptum. Neep uero his omnibus minus præfidq tulerit ea quæ è tribus plperü generibus coftat antidotus. Quin 86 calorificis aco^ pis,apophlcgmatifinis^ utemur.Poftdecimü uero et quartü dië,plcnius ac folidius agemus. Plufculo uero iam auxilq conciliato,in balncu ducebri

^0 mus. Iam uero poft tricefimu diem dropace quoq^ ungento utendu cens ^‘ç ,^’ 7^“^ (eo,atq;lauandu,deinde^firiapiemplaftri modo ininiendum,præfertim in quot;nbsp;quibus inotusjtc^foilusycricrat, propterea quod nihil fentlant, nifi affa tim perurantur.Cæteruqui fenfu minimejdeftituunt,rubrificationes dun taxataflumant : poft uero tumefactionem, in balncudeducito, 86 cerotis mollibus niedcto. A fomno infup uomitlone,uel radicula(fi aliter nequit) citata, utant ♦ Geftationibus denies fubleuationibuscp 86 rcdinatlonibus ' nbsp;nbsp;‘ per uices,uel fellæ, uclplauftrimanualis fuppetqs,autrheda. Reliquo ue ro têpore in thermas naturalia lauacradeducant. Magna poftremo cum utilitate ui Aus ratio arida,potionis frugalitas,atlt;^ fricatio deniq^ adhibeu

50 Slccaigiturdeglutienda funt, ita tarnen ut fitis magna proliirili deuiteu De qs qui parefi fecundum laxationem aut extenfionem tentantur.

QVoniam aut artus diftbluti uel couelluntur 86 contrahuntur, uel rela xantur ac penfiles Hunt, idep interdum plenitate, interdum uero ua^ cuitate, rurfum attendendum eft, ubi in eiufmodi affedionibus fanguis detrahendus, ubi uero minime. Deinde in membris quæ contabcfccnn^ Jangugfe^rdaxantibus ea quæ conftringendi uim obtineiit milmq, 06 fridlionê extentâ adhibeto. Verft in contrarqs,reiaxantibus (bift utendft, cum perfriftione molli. Compketatur aftt oleum quod ea cajamitate affe dis adhibet,paululu nitri c0triti,et moIIificati.Perfundant aut ac foueant ..40 potius percalida admodft aqua, præcipue marina, in qua elixentur lauri, germina agni,aut famp(ychft,uel aliud eiufmodi. Aeftiuo uero têpore in marl lauanto. Cæterum phoenigmi in hac folutione conftitutis uel in pri=î mis conferunt. Vapulentitaq^ partes afflidæ ferulis autramulis urticx£Ptó2lt; »-,

-ocr page 162-

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

fi bis perpetratis nihil profecerimusjparalyiïscp perfeueret,oportet con^ uulfis flaccefcentemcarnem inter articulos comburere,transfigentes eau fterqs exilibus amp;^ tenuibus : fed concretis fradis'uc partibus inijcerciu^ giter dropacem expedite

, ^^^^ ejuse in unoquoq; membro confifift pareil, ^ef-^‘?oZL^vo'^^ ' QVæ dinei^is omnino neruis accidit parefis, nullo medicamine uinci poteft, Sed quam intemperantia,aut humor aliquis conciliauit,huic s'mgùlæpdr» in genere quidem facultadbus prædiÆs fuccurritur. Nequeueropecu*

Spafmut eyniciu.

refli.

^^raü ^S Veßdt.

tesfinguliipdlt;gt; liares quædam fingulis ferè corporis pardbusparefes défunt, quas ferie ^^ßf^i^i^ßßii^ deinceps fubnectemus.ln hisetenimquæcynicoipairno,hoceftcanina *® npofjun. conuulfioneraptu ue (quodmali genus torturamoris efleautumant)im* petuntur, fanguinis ex inferionbus linguæ uafis detractio copetit, quæ fit per phorceam indrumentum quod uocant, planet in diuerfum redu* eit partes. Cucurbitulæ item circa primam dorfi uertebram,atq? apophic gmadfmi,06 quæ per eHufionc narium fiunt purgadones ♦ Sciendum igi* turcft,non earn quæuideturdiuaricaffe amp;nbsp;intumuiffe buccam paralyfim inghmdeon» habere, fed oppofitâ. Ingluuie uero uulfa parefi’, cucurbitulæ mento funt *^‘^T^lt;gt;’ f âppîTeandæ. vngenduprætereaquæ caftorioamp; fagapeno amp;nbsp;fucco Par ' thico codant,illinitionibustfummopere aut confertanaconchylifmus gar j,^ linguæ pa» garifnusue ex rebus acribus. Lingua porro parefi laborâte,uenæipfius ^^ß^' fecandæ funt, cucurbitulæ mento apponêdæ,utendû apophiegmatifmis Vocitlia w/ln^qui codent finapi:exercitationibus quoep linguæ. lam uero uocalibus in* mentorwmpd» fï^j-mmetis parefi affelt;dis,thoraciafferenda funtprefidia. Quod fifpiratio dedneatur, exclamationeutendü:fupercilioruinfuper amp;nbsp;palpebrarüin* undiones panter conducunt : proded edam confutio. Veficaauteiufee* modi languore uexata, fine lodu fidatur, fiue ægre reddatur, fumini atep omento medicamenta adhibenda funt. Sedi uero oleum rutaceum,aut fi*

29

cyoniuirijadietflo butyro amp;nbsp;caftono aut galbano aut opopanace, aut ere* more balfami(quod ai^cpioi/ Græci dicunt^immittendü eft:quæ quidêper colem atep ceruicem immiffajueficæ quoep plurimum opis conferunt,aut fola edam fufReiüt.E centaurio præterea amp;nbsp;colocynthideclyfmata,quod eftabludones, inteftini cum ficyonio non inutiles iunt.Proiunt item fum moperequæ lotium proritandi facultatemobtinentepota: amp;C caftorium confimiliter : fed ante omnia fuccurrendumeft ijs, 06 K^äviHOixsiop, qui ni* hil omnino lotq emittunt:balneis uero ac fomentis infidendum, amp;nbsp;empla ftris relaxandi remittendi^ facultatem habendbuSjquægræeexaAasu« dicuntur,utendum eft. Qui uero præter uoluntatem egerunt,adftringen tibus agendum,per roborantia præfidia, alimenta arida amp;nbsp;potus gelidos ufurpandumtièdinrecreationibus, 06 ^oiviyixai:;, id eftrubrificationibus, amp;nbsp;naturalibus balneis frigidis, utantur. Cæterûfpinæ uulnus, autcafus, amp;nbsp;lapfus uertebræ, letalibus lyndromis cofluentibus, nullo medicamine uincitur, Qiiodficeruixparefi infeftet, qfdem quæadueficampertinent utendum, amp;nbsp;in qfdem pardbus,atq^ lumbis ; præterea autê amp;nbsp;intenfiuis

50

utemur:

-ocr page 163-

DE ARTE MEDEN DJ, DIB^ HL 129 'utcmur.ïmprobaturlacetcafeus Só reliqiiabellari'ajlac^ucæ cumeætens olehbus.Retflo auteminteftino parefi aftev^o, in quo quadolt;$ ab inuitis ^f^iinteßM ctiain okculum egeritur,quandocp uero retinetur, eifdem utendum,alias f‘^^^ß^' quidem immittendoperdyfterem»aliasuero perconftringentia: uerbi cauffajelixationê cupreffijlentifci, rubi:aliquâdo uero per remittentia,cu iufmodi funtadeps fuinus,autan(èrinus,ód oleum hibiicinumtnonnun^ uero amp;nbsp;per ea quæ mordent, ueluti {àlfugo,aut colocynthidos,aut fimiliu decorum; neep^nim quiequaniociones aluitantum promouet,quantum ^5lt;‘»«*’O ipfa agitatio.Si autem frigoris copia bue recuperatio adfit,acopum ex eu» y‘*‘'^l^ f^'u^**'*’ 10 phorbiocum oleorcmiflo immittito ♦ Membra poftremo in hacaftedio# ne co_niïitufagt;fomuni cura fledito, perfricato,amp; extendito, quemadmo* dum prædiximus ,fumma nanc^ fpes in fridione fita eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’*^ quot;nbsp;*quot; quot;^

De parefi qua: colicum morbum fequitur, COIica quædâ affedio noftra ætate homines uexauit, quam ( M pvæ« p^r^i^f-i ‘p* *^quot;*’ /^Y‘. cipueeos quieuafuri erantmalum) motionis exacta quædâmembro rumorbitas comitatur,fed fcnfus tadus, incolumis aten inæfus conferua«

, MH»*, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hr—h***’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

tur, tanquâiudicatonoaliquotranntuex corporis prorunditatein extrem mas particulas fado: proindecitraquoep medicamentoru iubfidiüukro plerifcp, tempore facili deo,motus poflliminio reuertitur:alios uero drffi Jo cillons curationis etiâ fimpliciora ex prædidis unctionibus (anauerunt» ^

Prpcipua uero his èC feleda inuera funt,tum id quod è populo, turn quod ^*’^7r^^^/A^ ^j* exabicteconcinnaturacopon*Pluresueromedicamentaquæroburinfc 4^„„» runt,Graeci «wx« dicunt,et mediocriter frigorifica magnifiée iuuerunt»

Dcconuulfione,quem a^xerf/c^ gi ace uocant. Cap. xix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pap^o»,

Oftquam de paralyfi omnium ferè modorum docuimus,haud alienum puto fuerit,fi nunc fermonem quoty de fpafmo.quod eftconuulfione,feremus,quoniam iHi congener, amp;nbsp;utraq^ner iiorum eft affedio. Cuius rei quoqp gratia hoc capite abfoluto

de tremoribus fequenter iubnedemus. Quandocunep igitur circa morbi ^ign^j^afmi 50 ftatimexordium,uelhaud longe ab initio couulfiones orb perbftuntatcç ^^ pi^nitudine perennant, à plenitate dubio proeul habentoriginem. Quum uero poft plurimos corporis fudores, aut uomitiones, aut excrementoru alui deies dioncs,authæmorrhagias,autimmodicas uigilias,autfamê,autpermul tas deniqj atqgt; uehementes cömotiones, fequuntur, turn auacuitateonn confentaneu eft. Atqui ubi aliqua fofpitu partiü fubico conuellitur,a ple* nitudine fieri malum neceffariu eft ♦ Verum fi ex fcbribus adurentibus to tius corporis moles arefcat,et nerui panter aruerint,ex illacp ariditate co* uullio ortu habet, certe id exitiofiftimü, amp;nbsp;tantu non immedicabile malu eft. Primu igitur membra,quæ naturæ quadâ aptitudine côtrahi nata uû curatio.

dentur,uincenda ac fuperandafunt, inordinatis^ motibus occurrendu» Confricentitai^ in hucufum oleo rutaceoaut ficyonio, aut ueteri,authu* ius fannæ quopiâ alio. Propinandumeft fedulo mulfum. Cæterû qui ex inanitione conuuifione uexant,oleo,aut certe hydrelæo calido examlano

-ocr page 164-

150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AE G I N E T AE

diacperfundcndi funt♦ InlauacrSquolt;^,nifiquid prohibcat, ducemus/ temperato^ omnino ingreflu utemur, cum oko ac fnckione leniflîma» Nutriemus aut fie afFeAoSjqup ex chondro amp;nbsp;alica hunt forbitionibus,et uinum tenue facilis^ digeftionis dilutum,ncaqueudicam,exhibebimus, nih infeftet febris, turnenim ptifanæcremore utamur 06 fomno,uacabi* mus. Sedquæexplenitudine autphlegmone conuulfaoriuntur,plenk tatiseuacuationeeximie curantur,phlegmonempeculiaribus fuis præ^ ßdqs medendo» FiuntprætereacÔuuIiànonnun^ quulancinanturuehe mentius uomentes.Succurrit uero couulfis amp;S acanthi) radix,amp; acanthes albæ fernen in potu fumptû. Aegyptiæ quoqj acanthe,amp; centaur^ præ: ’® terea tenuis fuccû nÔnulli cÔuulfis potui minikrât, quu uidelicet ex pkni tateortum habentfpafmata»Necp tarnen ad bibendum modo porrigito, fed amp;nbsp;foris quocp cuti caftoriû unàcum ficyonio illinito. Quod fi his per^ petratis non ceflauerit interim conuulfîo, cucurbitulas,cute fcalpeUo cir^ cümcifa,imponito.Cruribus quidem cÔtradis,coxendicibus SC extreme uertebræ : manibus ueroconuulfis,dorfo, 00 prïmæipfius uertebræ,par ticp humero fuperiacenti,confertim fané,toto corpore integro et affectio= ne carente.Si cÔtrahatur labium aut fupercilium Hue lingua,arduum cer* teattp moleftumputandûeftiÿmpuma, magnos fecum terrores apport tans ♦ Si exiles etiam corporis partes affeeftæ uidentur, in his amp;nbsp;àceruice 20 amp;nbsp;primis uertebris fiat fanguinis detradio»

Derigoreamp;differentijseiïis. Cap» XX.

H|Igor,quem Tt-nevai/ Grgcinuncupant,amp;iplèconuulfioquædâ ■exiftens,fitceugeluconcretis corporis præfertim Ipinæmu* ;fculis, frigido humore foris amp;nbsp;intus adftringente, undein ca ___________aftectione coftitutfineep feipfos fleAere pofiunt.Cacterû cum in pecrus caput, ceruix, 06 reliquum corpus rigent 06 infleÄuntur, appel E/lt;7jjgt;()Â07B- lauerunt Græci i(i7t^ûSiô-nve(/, nos rigorem in pectus haud temere appellat ►of. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerimus hoc malum. Quando uero caput feapulis ueluti adnedfitur, uoca

OTT/^oTOw tur à Græcis oTn^owt'®', Romanis fortaffenon abfurde rigor in fcapulas, 5° Quado aûcrurfumceruix cum reliquo corpore ueluti immobilis, inflexa TiTovi^. in neutram partem priuatim,kd iuxtà in utrantp reCta intenditur, Ti7tcvos ab illa, rigor fimpliciterab hacgente no infeite mea fententia appellatur* Tdopisderii Verum Pelops afteclioncs has mufculoru neruorum^,ceruicis extenfio gorefententia. nem cotenfionem^ elfe tradidit,ideo neep in anteriore, neqt in pofterio* rem partem, neep quoep alias ceruix flefti uertiep poteft» Atqui fi in pofte riores mufculos colli adftringat ac rigeat, omSió-nvoi ex accidente ; fi uero in anteriores partes, liA7rfoQó-nv®': fin redà in utranqp, «tomz©- nimcupa* tur * Cauffam huius maliaficritrepletionc mufculoru per fpiritum 06 aê« rem craflum ac nebulofum quodamodo. Affirmât etiâ eundem iupra mo 4 0 dum frigidu 06 concrctu efle,ac ideo difficulter mobilem 86 inflexibilemï undefitutficaffetftis fomenta ficcamagis coueniantquamhumida.Ethg quidem tetani funt differentiæ,fed omnes eadem ratione curantur» Pra^ fentiffimu

-ocr page 165-

DE A R T E quot;nbsp;ME D E N D I, EIB* 'IH» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1yi

fentiflimumuetoomniumeft præfîdiûfuperueniens febris, modo non fît à principio. Arguit uero has angufta refpiratio,pulfus rarus 8f parLius,amp; retatfimdici-t. nonuntp rifus etiâ Sardonius cos inuadicaccorripit,ecruborfaciei,etocii h intumefcere magis uidentmsamp;C uel neep omnino meiunr,ucl inftar aquae lotium emittunt, uel cruentS, Habens quafdam ampullas :aluus uero exics catur.'uigiHis magis infeftant,et fæpenumero côuulfionibus ica periclitan cur,ucde led o decidant:quadoqp fingultire mcipfunt amp;nbsp;è doloré laborat, alq quidem capite, alq uero utrifep humeris 00 lumbis, nonnulli uero ipfo rum fuberemuli hunt» Facitautem aflecrione hanc fæpius etiam labor,hu *0 mi dormitio,ponderis eleuatio,cafus,uulnus,^ftus,plaga,8óalia quccucp neruis iadturam inferre poffunt. Medendum autem his quemadmodum amp;^ illis qui ex inanitione conuelluntur*

Tetanorum curatio.

CVm rigore couuIfisAmorbi ftatim primordio languis mittendus efti laneis cooperiendi: partes eorum oleo Sicyonio,aLit caftorio cum uete. ri oIco irrorandæ funt:aut uehea quoep laxior calido oleo referta, couuliïs eft imponêda. Cocifa deinde fcalpello cute,cucurbitulis detrahendus eft fanguis:leucs enim lædunt. Applicentur autêcucurbitulæ interdûceruis ci ab utraep fcapularû parte,amp; lacertofîoribus pedroris locis atep præcora io drjs, nonnun^ uero regioniueheæ atq? renû. Nihil uero parcendûdetra dtaoni, neq; tarnen cumulatim intérim, fed fenfim atep pedetentim auferen dum.Sudores porro lanis oleo madefadbs detergendi funt,ne perfrigera ci occultent et exareleât, Qiiod fi tétanos perennauerit,in oleum bis in die defeendere iubeas, et hand diu in ipfo mora trahere, nihil cnim tarn uirtu tern languidaac foluta reddit,atep olci infeHus» Bibendû præterea efthy^ dromel opimû ad dimidiä ufep partem decodtu. Adhæc panacis fucci dra chmamunam robuftihauriant,imbecilhorcs aut hemidrachmiü (fic enim interpretor T^toSahoij') autadminimü unum obolum, quod eft dimidiatum fcrupulü : uideri aut poftit cuipia hoc ofheere ftomacho. Exhibendu etiâ 50 ammoniacu:aut fucci Cyrenaici quantitas orobi,obdudïacrudo mefte des glutiatdaferpitrj radicis cochlearia duo, mulfi cyathis tribus,aut clixatio* ni eins indita,potui exhibeantur,uel myrrhæ drach.una,aqua mulfa hyflo po^decofta. Omniûueromultoinculpaçiflimûexpeditiftîmû^,caftorfj ' ' exhibere cochlearia duo aut tria,modo diftribuat quis eins multitudinc,ni hil officier, neep fi poft cibum ex ipfo dederit.Reliqua uero cun(fta,8d ipfo quop potio aliquandiu uacationem habeat,atep interpofita mora fumatur, difficulter enim amp;nbsp;^gre potantibus in nares potus rebullit,unde uehemen ter lancinati ad conuulfionem irritantur. Illinienda uero eft fedes oleo ruta ceo,cum opopanace,immittantp ipfis : frigidæ pofro offufio ( quemadmo

^0 dum Hippocrates affe rit) abfurdiffima maximep temeraria eft,Slt; ob hoe àrecentioribusCutarbitror)reprehcnfa,etiânofipfideuitamus, Vnguen^ tumprobatur quodaccipienardi pondo xeftamunam, ceræunciasduas, folij amomi, ftyracis,maftiches, uniufeuiufp unciarn unam,caftoriF adar«

-ocr page 166-

gt;52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

ces, CLiphorbfj, piperis, finguloru unciam,fpicæ nardi, cremoris balfami, Engulorum unciam un am»

Opifthotonicjs porio.

POtio quæ opifthotonicis confcrt,cx bis conftat:Panacis radice,pipcrc albo,cofto, myrrba, fucco papaueris, pari pondere,quam quidê porio nern culcitrapetcntibus exhibebis, Conducitautemeadem amp;nbsp;orthopnoi cis,hoc eft no nifi recta ceruice fpirandbus. Efto præterea in hac affetftio^ neconftitutis uiftus ratio extenuans,quam ^i'^^u^Kiuj græce dicunt, feite difpofita 8C minime gentiû immoderata»

Detremonbus, Gap» xxi.

Mnis tremorgeneratim ex infirmitate neruorumcauftamhai bet,cuius locupletiflimus teftis feneeftus eft.Priuatim uero plu res 80 diucrfg cauffæ tremorem efficiunt,uidelicetfrigidius na 3 turætemperamentü, frigidæaquænimius Só importunus po» tus, præfertim in febribus, præterea gelidi amp;S glutinofi humoris abundan tia,atqj immodicus etiam uini ufus. Qui igitur ex delic'to aliquo aperte tre^ munt, à nociuis deinceps abftineant. Perfeuerantibus uero etiamdum fa* Ó:is ex febrili afteftione tremoribus, principio quidem uniuerfum corpus oleo Sabino,fed in relaxationibus acceftionum febnlium peruetuftoautSi cyonio, irrigatotextimas uero corporis partes illitas mollibus lanis coope zo rito.Deinde cucurbitulac à prima fpinæ uertebra ufque ad fcapulas 00 lum bos apponendp,membris ante atqj prgcordrjs cataplafmate ex hordeacea polenta illitis ♦ Protegito autê eadem hæc membra Ianis oleo ueteri aut Si* cyonio infeftis: quod fi febris perennauerit, defcendendûalternis diebus uel in oleum,uel hydrelæum (quod eft,aquam magnaolei parte tempera* tarn. ) Friftionibusadhæc mollibus utendû. Si uero quid cundetur frigo* ris,quod fubefte uidetur,affe(ftio,propinandum mulfum eft amp;nbsp;caftorium» Calidis pariter locis geftationem fieri conuenit. Opportunum atqj bene difpofitum cibum exhibebimus:primo quidem loco forbilem, fecundo ue roalitum, atcp pifciümoHemcarnemhabcncium. Definentibus autem fe* 50 bribus, lauandi funt, abftinentes àgelidolauacro, amp;nbsp;uini potione. Quod fi mulcitudo fucrit crafforum óf glutinoforum humorum, incidentibus Óf , Mfd(clt;lt;mwhlt; extenuantibus utendum : cuius generis eft illud: Accipe ramufculu rutæ, travat er wfd fpondylfi quantum tribus digitis capi poteft,caftorii,nitri,uniufcuiufqp o* wL«^*^^* ^°^°^ duos,dato quotidiecochlearium unucumoxymelite,peruniuerfum triduum ieiuno: Aut panacis óf piperis grana quinque propinato in mulß cyatho uno* Sed óf fimplicia ante potata trementibus fuccurriïttuerbi eau fa,caftorium,Ieporis in cibo cerebrum, altheæ radicis elixatio, damafoni) foliorum drachma: quatuorin mulfo,eupatoriû cum aqua. Frigore autem modum excedente, Sf Zodimiunguento,acqsquæcÔtraparefim fcripta 40 funtacopis 8f ungentis Óf phœnigmis,hoceft rubrificationibus,utantur, óf exercitationibus perfricationibus^.Cæterum ob temulentiam treinen ribus abftinendum à uino,donee exacte à malo liberentur»

-ocr page 167-

DE ARTE MEDEND I, DIB* III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135

Ophthalmic,hoc efthppitudmeSjSC primo de dolore,ex decrctis Galeni decerpta* nbsp;nbsp;nbsp;Cap* xxib

Vandoaccrbi'ores dolores oculos infeftantjconfideratoquona 10P cxaffedlu oculorudolorinmflamationibus proueniat:Autcm ^ propter rofione uehemente ex dira in oculos promanandu bus! S;morum afperitate,uel ob tenfione fartaru tunicar5,aut propter remtenria quorunda crafforu humoru,aut fpirituu flatuoforu,uehementes oculoru dolores proficifcunt.Rofionibus quidepurgadbus euacuâtes opt Roponibuniui tulabi'mur,amp;r oui alborem infundentes,confumpta amp;nbsp;maturata phlegmon ’® ne,8ócorporeiam excrementis uacante : quibus perlouem nulluinuenias

neqj comodius nec^ præfentius amuletum q? fintlauacra.Sed ijs quæ pris Sicx filenitudî mam fcaturiginê fuâ ad plcnitatc refer ut inflammation ibus, quas ^Ai^/fzar«? nch^i^iMdo. Graeci nominant, euacuatione fanguinis, fubductione uentris, Slt; inferna« rum partium fricfionibus,mederi copetit:fed euacuato prius fratim in pris» mordio toto corpore,et humoribus ab ea parte quo uergebant,ad ima dea tra(fl:is:Deincepsuerotopicis,quæIocaliauocant,difcutiendi uim habend bus, Jls^cpofiTcKcc græceappellant, medendum eft.FouendiigiturfuntiHb ^ fccnograeci infundenda eft deeoeflio* Cæterû in quibus craffi fangtunis eft sicraUtMfani* intenfio in oculorum uenis, fine reliqui corporis fuccorum redundantia,ui Sf^fgt;tt^”^ ^° no in potu calorifico,euacuandi ac obturandi uim habente*

Delucis oculorum perturbatione,Slt; pnuadm de Ophthalmia*

L Veis perturbatio (quam tk^xIh/ Græciuocant) humiditas oculi eft,fi^ lifxln, mul^ cum rubore praeter naturam calor, non ex internis ipfius corpo* ris cauflis faÓiuSjlèdforis aliquaoccafioneadueniente:uerbicauna,fole,fu mo,puluere,oleo:proinde cognita ac feparata caufïa,facinime difcutitur lu minis ilia perturbatio*In gencre perturbationis huius etiâ ophthalmia een fetur,perturbatio quædam non modo forinlècus ingruens, ueru citra eui* dentem quoep cauffam proueniens, Só ad tertium,quartü aut quintu diem plerunqp permanens, MedetureicitranegotiS, præcautioneomniuquæ

50 foris luci iniuriam inferre poflunt,menfa (ut itadicam)Pythagorica,8lt; cœ na canina,aut alui deiectione*

De phiegmone oculorum*

QVumoculiphlegmone,hoceftinflamatione,pofttotius corporis pur ^gationem corripiunt,illinitionibus utendum eiufmodi, que earn ocu lorum affedtionem (quam Graeci ii^lt;?oföl', nos oculorum inflammationem haudtemereappellamus)poflïntdilcutere,8óirritationem mitigareluerbi caufla, Nilei diarodon, autetiam mediaeû amp;nbsp;nardinu. Partibus ueropro= pinquis inflamatione correptis,utemur unguentis (iovfjpd}gt;'on, oui albore fuE* fufis:poftridie ueroeædem,nifi phiegmone intendat, partes oleo nardino 4« ininiendæfunt*Fomentis autelixationismeliloti,amp;foenogrgci,utendum* Quod fi ex craflb humore ophthalmia proueniat, medicamentis quæ ne^ que obftruendi meatus cutis,86 corporis, nequehumoris incralTandi, fed quæ diffundendijhumedtandi, amp;nbsp;excernendi facultatem habent, utemur:

-ocr page 168-

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEGINËTAË nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '’

cuius generis eft chiaton. Quod H circa caput obftruant partes humidc,cit curbitulam ceruici impone, uel fcarifica, uel hirudines fronti iuxta affedu oculu admoue^aut cataplafmate ex pane fyncero aqua macerato cura, cunî exiguo rofaceo,autpolentis codis,aut papaueris decodo.Vehementiorc præterea non abfimili modo utendum eft cataplafmate, e croco conftantc amp;nbsp;meliloto 80 palmularu carnibus, S)C tenerioribus coriandn folqs, ouisc^ Si tricicoaflatis. Si micis indecoduminfperfis. Si exiguo rofaceo, capitis* buscp papaueru decodo folutis. Semen quoqp papaueru quandoc^ mifee* Vfbrmerth'dos tur,mitigandi doloris gratia. Quod fi dolor uehemens fuerit,mifcendufuc lori^imidiM cipapaueris,quodopi5dicunt,^minimu:finautleuis dolor infcftat,dcui^ to lt;tdhibcnlt;U. nbsp;nbsp;tanda funt narcotica:at G mediocris phlegmone fucrit, aloën in earn ipfam immittens ,aut aqua aut oui albore illinito. J^ed ut promptius ac prefentius nbsp;nbsp;’ fiatauxilium, adqcecroci drachmas fex, aloes drachmas fedecim, comcos i drachmas noué,aquapluuialiexcipe,atcp penicillos c0cinna:fed et MK^oHsey nbsp;nbsp;: hoc eft,quæ è croco coficiuntur remedia, abophthalmiacprincipio perac^i commoda habentur. Quos uero tumida quo(^ Si percandida circa palpca» bras et adiacentes partes inflatio feu tumor,abflt;^ tunicarum incomodo in^ feftat,his ^plunmum opis afferent liquida collyria, vy^aKoT^ioi« græce ap* pellata.E croco ite ac atramento futorio,melle^ cotextaJUud uero omniu faluberrimum utiliffimum^ fuerit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2® '

Liquidum collyrium indolorium. MEtalIiciatramenti,(quamLatini pariter Si Græci melanteriam nun^ cupant) mellis Attici,cremoris foenogræci,pares portiones elixa,do nec mellis habeant craffitudinem,deinde nucleo meles inftrumenti chirur gici utrunep hirquum tangito.

Ad Epiphoram,id eft,tumorem oculorum ex deftillatione cum phlegmone. AD inflam madones auté (quas epiphoras Grpci dicunt) deftillationu, in principio quidem haud mediocriter congruit inedia,aquæ potatio. Si omniu multo maxime coitus abftinentia. Adhæc aluu quoep fubducito. Si aceto mulfo diluto faciem inundato, præcipue fi feruens fuerit dcftiHaa 50 tio:fin minus,atramento futorio cum mellefrontéatcp palpebras oblinito, Nonulli uero atramentS futoriu aqua macérâtes,ad proluendû exhibent. Sed in illis qui citra inflâmationédeftillatione afficiunt,autetiâ cum inflam madone quidem,fed fuper feyphiû catafceue exiftente,anacollematis quæ Simplidi. cÔgludnandiuim habent,circa frontemutendû:uerbigratia,Simplicibus quidé,uirentibus uicis folrjs,autrubicremore,autportulacæ,autcotoneos9 rum cum tenui farina,aut galla trita eu uino,et tenuiflîmo faring ,aut cicurc, aut pulicaris herbe cum aqua,aut iolano,aut cochleis cum teftis tritis ac ma cerads,inftarcataplafmatis à tempore ad tempus impofitis : Si utfumma* Compoptit. timperftringam,adftringendbusatcpfrigorificis.Compofids ueroquoru 4® in hac affeélione ufus eft,fic uticor : Pollen tridceÛ5autmyrrham,aut thus, cum oui albore illinito : aut Samiam terra, cum myrrha Si manna,Gmilicer cum albo oui. Porto in frigidioribus deftillationibus,fulphuns uiui, bitult;

-ocr page 169-

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ARTE MEDEND I, DIB* 111«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15^

I minis, pidsjcolophom’æ, uniufcuiufcp drachmas duas,pariteretiâtrochiâ feus 80 after ÔÔ confimilia, pulchre difeununU Theriaca præterea mno ad^ ftringente rigata, fronti^ illita, frigidos fluxus cÔpefeit ac Ci frit. Hæc ipfa m potu quidem fumpta,magnifiée hac paffione pofteftis fuccurrit.Ipfi ue* ro oculo,cum lanam turn panniculu linteolum'ue tenueialbore oui infeda, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imponito.Cafeus ad h ce recens pari modo oculo infertus,afperas maxime

^ acutas fluxiones cohibeu Collyria itemcognomento saxTix«, cum illita CoUyndflai tuminftillataaqueojidem præftant.Si uero propter profunditatê amp;nbsp;hypo ‘'^‘‘* feyphium humidum exiftens,longo tempore perennauerit,poft uniuerfa*

»o les euacuationes turn medicamentis quæ per nares repurgât, turn apophle gmatifmisutendû.Detonfioniitem 06rubrificationibus,quos epoiviyfz^ssuo cant, capitis» Cæterû in his operationes etiam manuû ( Græci j^a/sf^w) in capiteaccerfunt.'uerbicaufiTa, angiologiam, amp;nbsp;arteriarû fedtionem ( quam «fTsy/flTp^zjovGrgei nommât) turn hypofpafthifmû, turn perifeyphifmû, atep combuftionem circa uerticem ufque ad os. Cucurbitulæ aute circa ceruicis partes cum fcarificatione imponantur, hæcinquam reuellere amp;nbsp;diuertere fluxurn poffunt- Signa porrb fluoris extra feyphium, intenfiones uaforum circa frontem atque tempora, amp;nbsp;ueluti uinculum nodus'ue capitis, 80 quæ ficcandi uim habentadglutinatiua, cwxaoJi^vpxfx Græcis appellata,auxilia»

^0 Quod fi horu nihil adfît,influentiaperennante, amp;nbsp;fternutamentis intérim perturbantibus,hypofcyphium putandum eft effe humidius»

Deoediorum Chemofi»

QVum fub uehementiore oculi inflammatione ntræcp palpebræ ita des mrquenturatep peruertuntur,utggerrime fubiacentes oculos uelenc* atep uix etiam conniuere liceat, album^ ipfius fublimius nigro fit, ac rube« fcit,fparfîm^ nigredinem excipit,Chemofis â Græcorum medicis appeU latur.Subuenithuic malo fanguinis per uenadetradio. Cathartics quoep, quodeftj expurgandi potentia præditum.ôô diarhodum eollyrium,candi dum et cineritium,quod fpodiaeû dicunt,cum ladre aut oui albore:quo qui 50 demilliniendæfuntpalpebræ,tempora,atep frons.Fomentis præterea 06 cataplafmatis quæ leniendi facultatem obtinent,utendum. Vbi uero phles gmone accedat, acrioribus fubungendum cenfeo:è quorum numéro habe tur diarhodum recens ac uiridc.

De hypofphagmatiSjid eft,uenarum ruptionibus,cx idu plaga ue,

amp; oeulorum tLimoribus,quæ Græci ip-cpvcniiiar« appellant.

H^pofphagma,ruptio quedâ eius uenæ,quæ ante fuit coalita, eft,in mâ nu aut pede,ex idu feu uerbere plerunlt;ç ortum habens» Sanguine igi turpalumbiautcolumbæ, autcalidolademuliebriperfundito.paulb poft thure abfterges. Vel muriâinftillato,maxime uero falis Cappadoerj. Vtat 4® item fotu feu balneoex hyffopidecodo.Conducituero tumoribus qui ocu lis ex plaga proueniunt,fotus quam ’Sivo/cw Græci dicunt,è pofea cÔtinuus. Et fpongia itidem pofea infeda.Spheclarion præterea combuftum,et fter eus columbinum,pari pondéré,uino aut aceto liquefadra inungito, catapU

m 2.

-ocr page 170-

P A V b I AÈ G I N E T AÊ

fmatîs ueroinflarcafeû recente, aut radiculæ cortice, autuuâpaflam abflt;ÿ acinis,fingula in pofca aut mulfo applica, Ceterû hæc quoep cÔtra oculonl ciliorum^ excrefeentias ,quæ græcc ipicpvmiitilx dicuntur,pulchre faciunt» Ad Emphyfemata pruriginofa,amp; oculorum feabredinem,

EinphyfetM. Mphyfemaquidem,excrefcentiaquædamciliorumeft,tumori(îmilisgt; ' Pforophthal JL-zPforophthalmia uero,pruriginofa palpebrarum pforiafis eft,quam fea mù- biem uel feabrüappenamus,ex lalfo nitrofo^ humore ducens originem» Aduerfus quæ fane ocellorum uitia cÔmode fatis expedit cum pofca, turn lentium dilutum,tum roiàrum fomentatio,tum illud deniq^ hygröcollyriu, quod eft liquids penicinû,æris drachmas fex,miiyos a{Tati,myrrhp,uniuû to ! cuiufq^ drachmas très, croci drachma unam ^ femifrem,piperis drachma unam, uini Chf),amp; palh Credci,fîngulorû fefquicyathum, coquito ad me! lis ufcp fpiffitudinem. Ipfa uero hæc eft, quam omnium utiliffîmâ effe credi dit Erafiftratus,8lt; ad anginam quocp,ôd oris hulcü(cula,ôô uerendorû,amp; aurium dolores. lUiniantur autem amp;nbsp;oleo fupercih'a,iamiam dormitS eunti nbsp;nbsp;■ bus. Vitentur uero acria,ceu acetofa,falfa,amp;acuta feu afpera.

De Scierophthalmia,hoc eft,diinriejqua palpebræ à fomno ægre apenunturjCum fuis hirquorS lemis:amp; XerophthalmiajideftjOcuIorû arida lippitudine filt;^ feabie.

MOrbus quidem ocuifgt; quem a-KÂvsixpêxÂpica/ græce nuncupant,durities quædam amp;nbsp;difficilis admodum ocuh',palpebrarum^ pigrioreftcom 20 motio,cum dolore ac rubedine,abfqj humore. Quocirca fpongfjs aqua ca lidatimflis eos identidem fouere,8ó palpebris euntibus cubitü,ouum cum rofaceo5aut adipe anfenno imponere expedit,fugientes frigida,quæ^ du ritiem conciliant. Caput autem operculo muniatur,amp;S pinguedine obduca tur. Aluus quoqueomnino fubduci debet. ssfö^^aA^z/auerOjpruritui fimilis oculorum eft affeAio, fine rheumate. Medendü huic lauacris amp;nbsp;inuneftio;« nibus,etboni fuccinutricatu.Non mediocri uero utrifcy iuxtàfuerintpræ fidio medicamenta tam acria, ut lachrymas eliciant ac prouocent, propter qup durities de fuo rigore remittet,amp; anditas humefcet. Huiufmodi quip pe eft amp;nbsp;Erafiftrati, ab exuberant! ufu Trcu/^f/samp;'i SC quod appellatur dicen 50 teton,amp;: id quoep cui cognomentS eft s^xli.u7ttiitgt;, quafi dicas militare.

De E(Qropt]s,hoc eft,palpebrarum ad inferna conuerfione. ECtrope,cilioru quædam eft affeeftio.uel ad cicatricem,uel ad carnis ex* crefcentiam referens originem. In ijs ergo,quæ excrelcentiâ carnium diutius remorantur,rafilem eruginem torrefacftam terito amp;nbsp;admoueto,auc plumbo cremato cum fulphure ignem non experto, amp;nbsp;loto, aut ambobus æquis partibus,tum rubigine,tum plumbo,utitor:nam quod à cicatrice fit edropion,fi quidem curationemadmittitaliquam,chirurgicaegetmanu.

De Aegilopeamp; Anchilopcjoculorum abfceftibus.

htyihu-l, A Egilops,abfceftus eft,qui inter maioremoculiangulû et nares fi t,qui 40 y^ruptus fi negligatur,uf£^ ados fiftulamaperit.Idem priuf^ difruptu f^yythd»'^, exulcereturapoftema, Anchilops appellatur. Aduerfus quod mali genus baud mediocriterconducicglauciS, amp;nbsp;crocus, unacum fuccoperdtciadis

-ocr page 171-

DE ARTE MEDEND I, DIB» 111«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

appKcatan'ugiter uero permutari debent,86 neep pad dum mutentur ipft«. Aliud: Halica (fic enim «Axf reddimus) in aceto elixa,et feite friata atep eos trita,nÖ modo incipictibus,fed et in fuppuratione atcp pus c6uerGs,fuccur rit5amp;ruptis ufep ad os defeedit» Hoc fi quis utatur,non Acgilopas folum, ueru Anchilopas etia medebit» Aliud: Ruta fatiua cum fuo fucco triai ta, deco ét a amp;nbsp;impofita, abfeeifus qui in maiore oculi hirquo ad nares funt, feite admodu ac graphice inftaurat,amp; uflt;p ad os defcedit» Intra initia mot dax quidem eft,fedocyffime mitefcit. Atqj fufpiciendS interim,quod nuk lam poft fe turpem atcp inhoneftacicatricemrelinquat, nbsp;nbsp;Aliud: Co^

10 chleas cum teftis tritas imponito. Nonnunquam uero amp;nbsp;aloë quoque, aut myrrha huic confufa amp;nbsp;immixta,in pus iam ante conuerfum fuppuratu^, cum er up done exiccat»

De Trachomate,id cft,fcabn'citate.

TRachoma quidem internarûpalpebræpartiûfcabricies quædameft» T/âj^wi^t. Illarum porrb extenfio rigida,quæ eo peruadit ut fiffuras obtineat, Sy ^yKolt;ns.

cofis uocatur:quod fi inueterauerit amp;S occalIucrit,TyIofis appeUabit. CoU ïvAem lyrqs igiturutendum, tumillo quod èuino,turn eo quod è duobus lapidé bus coftituitur.Neenon amp;nbsp;ip (b hematite lapillo aqua eloto,{eeundu fubie élionem adurenda eft palpebra, Aclt;p armation cum exiguo cygnario,aut

^0 diacroco, non tam ad hæc, quàm ad pforophthalmiam fine cxulcerationc congruitacconducit,turgenticilio iflitum« Atficallus duriorextiterit,frij« cabimus cum pumice,ud cum teftafepig,udfolijs fi cul ne is, autinftrumen to denicp quod uulgo uocant Blepharoxyfton«

De ChalazijsjOculorum tuberculis,

CHalazium, palpebrarum album eft ex humore concreto tuberculum: cui medendo ammoniacum aceto liquatum cum galbano illinito« Opt tulatur uero huic quocp uido, uni cum cerota excepta terebinthina. De Crithe/eu hordeolo»

HOrdeolu,quod Kfîâlw Graeci nommant,tuberculum eft,quod in palpe bra hordei longiuftuli fimilitudine,fuper pilorû tarfo nafeit. Oportet itacp in eius curatione cera candida fouere,aut mufeæ capite amputate,re* liquo corpore perfricare,aut cum hordeorum elixatione perfundere,.

De pediculatione palpebrarum, EXpurgantes ante omniapedunculos,aqua marinatepida abluere pah pebras expedit:mox medicamentum quod iam fubferibam, tarfo apa ' .• plicate, Accipealuminis fciffilis medimnos duos,ftaphidis fylueftris me# dimnum unum, quibus tritis ac diffolutis utere.

De Madarofi/iuc Milphofi^quod eft palpebrarum defluuijs, MAdarofis oculoru morbus eft,quo palpebraru pili defluunt.Poft uni uerfi igitur corporis diligentem curationem, fmegmatis quæ cogno# men to xaMifAfcija^a;^ hoc eft,qup uenuftatis palpebraru gratia lenociniumcg KaAMfAi-inducunt)nuncupantur, adprofligandum illud oculorum uitium utamur, ?*ƒ*: Accipe terræ Ampditidis ( quam picric^ Pharmacitim nominant ) croci,

-ocr page 172-

lt;58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

nardi Celdcæ,ladam,æquales partes tritas ufuiadhibe, Ahud: Stimmen os affaticolluti drachma un3,plumbiceratia odoginta06 drachmas qua* tuor,croci' drachmas quatuor,nardi Indicg drachmas trcis,unàcôtere,atc^ utere» Aliud: Palmular5 offium crematorum drachmas treis,nardi Gal* lieg drachmas duas,ubi triueris in farina èC pr^paraueris, uterc.Cæterum hoc medicamentum feabiohs quoep cum prurigine oculi fuccurrit»

Medela Neapoly tæ, ad palpebrarS defluuia, amp;nbsp;diuturnos ciliorü affedus, STimmeos,cadmias,chaIcitidis,miiyos,æquas partes in craiTafruftain* cide, meUi^ cofundens, coquito, ubiep Iiquefeceris,aduerfus Melpho* firn adhibe» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Ptilloft\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

PTillofis palpebrarü quædam eft in caHum indurata craffîties, ruhens* quam magna ex parte capillorum defluuiumcomitatur» Ineiusigitur curatione, mufcerdam deuftam èC melk kuigatam illinito.

Ad fuperciliorum Madarofim, QC glabrcta»

O Leo, feu feuo anferino infedtis digitis plumbum contcre, atep co oh* line. Aliud: Hoc præterep quod glabricitati fupercilioru medetur* nonnihil nigroris quotp inducit:Nuces ponticas crematas cotcrecumadi pecaprinoautagnino, Aliud: Idquidem ad barbæ alopecia plukulum tulerit præfîdq:Herbæ Apollinaris drachmas duas,mufcerdarum dracht mam unam,capilli Veneris tantundem,unguenti irini cochkaria quatuor, ubi triueris percpaccurate,unguentum admifceto, amp;C antea fouens illinito, Quod fi quis ante totonderit,multo efticacius erit.

Ad Tnebiafim^quod eft denfitatem palpebrarum,

VBi iam antea uitiatos palpebrarum pilos euulferis , locum confeftim fanguine ranæ fine additamento inungito,uel cinere chamekontis ni* uei adiedo, aut fanguen pupillaru, aut fumi in hordeolis prognati fuccum cum corn cos, aut tellinarufalfaru, earundem^ cremataru cinis ex cedrino liquore infperfus,aut loti crematæ cineris,autalumen, autcrotonos a cane fanguis admodum confert» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trichocollia,

quot;O Econglutinatio adeuulfos pilos : Afphaltus, maftiche, comacochli) 5® jLVIimacis, conglutinandi uim habent,

De Encauthidibus amp;nbsp;Rhyadibus,

(.yùwSi!, nbsp;nbsp;nbsp;Neau th is oculorum labes eft,quü canthi maioris caruncula plus æquo XSuaturakm in magnitudine habitum exceffit, amp;nbsp;ad nares protuberat, Pvw, nbsp;nbsp;Rhyas uero econtra eiufdê anguli carnis eft confumptio.Encauthides igi* tur tum qfdêmedicaminibus,quæ de Edtropiomemorauimus,tum fimili* bus etiârebus adurentibus,tumijsquæuimhabenterodendi, cominues: fed ne quid nimis:periculum enim eft,ne fi totas omnino expungas Rhya* das,diuerfum plane malu inducatur:fed ad naturalem ilium ac iuftum ma* gnitudinis habitum.Sed Rhyades, prorfus quidem magno angulo fine ru 40 dis chirurgici culpa, fiue pharmacoru carnem corrodentiu perdito, nullo medicamêto uinci poiTunt: minuta uero duntaxat parte ipfarû,rjs quæ mo dice adftringunt, Slt; carnem inducunt,reftituas:cuiufmodi funtjquæ e cro

COÔC

-ocr page 173-

DE ARTE MEDEND I, DIB* III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159

éö 8^ glaucio amp;nbsp;aloë cóponuntur,8ó diacroca appellata collyria,ApoUina* risç herba in uino décoda 8ó impofita, amp;^ pufillum aluminis cum uino*

De hukeribus oculorumjamp; differ ent ijs eorundem»

HVIcerum quæ oculos infeftare confueuerut, genus quidem uniim eft, fed in plurimas particulatim differentias dirimutur* Nam quod in cor nea quidem tunicula cau5,feucuruüihulcus fitamp;’anguüu atq? purum,Bos thrium nuncupatur*Quod uerolatius quam hoe amp;nbsp;minus profundujCœ Bc^ec^ lorna appellatur. Argemon autem exuiceratio quidam eft, quum in circu Ki'iAufitt^ loiridis undiquacp id quodforis eft fubrufum, quod uero intus,albuappa ^S}^°l'^ lo ret.Epicauma uero hulcus eft fordidum,impurüamp;cruftulofum, excuius '^’^**‘*^/*‘*‘ purgatione fæpius humida quæ funt in oculo, effluut. Et alia innumera fer mè exhulcerationü oculi funt difcrimina, de quibus in communi uerba fa^ ciemus, Proindequumexhulceratio cum phlegmone fortefortuna confti terit,curatio illis quæ phiegmones lemende Só maturandæ poteftatem ha bent.emolienda eft,una cum peculiari hulceris medela:cuiufmodi collyria quidem funt 8ó libanium, amp;nbsp;cygnus, amp;nbsp;quæ pelaria appellantur, amp;nbsp;after, amp;nbsp;confîmilia : præterea quæcuncp ex malo amp;: terra aftere, cerufta^ con^» ftant. Certo aût feimus omnium præftantiflîmum anodynû efle 'rep iAixijLUVcCy cæterum ineiusufu perfeuerandum non eft, quoniain nehementiftimefi

io quicquam aliudftuporeminducit.Vtihftîmûporrc) -A A«fi#*«T«#lt;»,nihilpla ne habens narcotici» Quod fi cûreumate fueritexhulceratio, illorû quod^ piam coHyriorum adhibebimus:quale eft, quod ex hydra componitur, 86 chianum,anferinum'ue,ôô fuluus cygnus, Ôô breuicer quæcunq^ expultris» cis,finerofioneac morfu, facultatis funt.Aduerfus præterea fordidaac pus* trida ocellorum hulcufcula, mulfo modice diluto, atq fœnogræci decodlo utamur, atcp illis quidem turn feorfîm per fe, turn adtelt;ftis etiâ quæ ad earn rem faftafunteollyrfis* Acutioraquidem fi fuerint hulceraalba, Seberia* no,amp; quod ex fœnogræci fucco contexitur* Vbi uero acres exhulceratio* nés minime fuerint,colly rijs quæ myrrham habent, maxime utendû * Cæ*

50 terum hulceribus adunguem expurgatis,Cleon docuit Ôd cicatricem indu cere, amp;nbsp;eidem fîmilem colorem induere*

De Proptofi, uafto tumore,qui oculum fua fede propellere uidetur*

-r^Roptofis hulcus rhagoidis tunieg eft ex fanguinis profiuuio,quâ lt;Ai«Su Propto^iç.

X 0-^1 dicunt,aut feiffuracorneæ,cauflam ducens amp;nbsp;originem,quæ parua quidem adhuc,modis omnibus mufeæ caput referons,Myocephalon nun Myoee^habn cupaturtauda uero amplius inftar uuæ, Staphyloma dicitur : Vbi uero eb staphylorm» peruenerit utpalpebras feriat, éx«A9j/: quS deniqp duritie calluerit, Clauus, mSas/z* græce «Aor appellatur.Quocirca fi mediocritertant5oculus,uelutiadmu* cl^* fcæ capitis inftar (unde nomen fordtur (ivoKufiÄov )à fuoiufto modo pro*

gt; nbsp;nbsp;40 cidit,medicamentis qug expellendi,profligandi amp;nbsp;confringendi potentia obtincnt,utendum:uerbicaufa,Chio,Phæo, Nardino, Sc Theodotio. Et quod è Thallia, fummo oleæ coliculo, amp;cófedionelt;4i«ïf«^?. Spongiaquo que irrigandum eft:pofca,aut uino adftringente,aut rofaru decodo fpon*

-ocr page 174-

140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INE TAE

gi'am macerantes,aut fpleniu*Cæteru præcipuû bonitatis Honoréaduer^ fus proptofes amp;nbsp;omnia hulcera habet Ôlympiacû aut olympus appcllatû, cum cremore dec aut poIygonijautpoIhÆadem quocp ipfa Só hulceri Cla uo cogruentia funt,amp; Staphilomatis, fi priufquam albis maculis obducan tur uel calluerint,ufui adhibeantunNam quæ maculas Candidas,unde Ai^ xcifiKTK dicuntur, c0traxcrunt,8ó calli inftar obduruerut,omni medication,i nbsp;nbsp;nbsp;)

renitentia tanquam infanabilia omnino relinquuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

De fugilbtis,quæ Græce dicuntur ^ti7rvct^

HYpopyon in cornea oculi membrana quadoq^ nafcitur, nunc quidem in imo,nunc uero in fummo,ungui humano forma non diffimilis fupi' *® puratio:quæ cauha eft ut à Græcis ow^-, à noftris Vnguis oculi etiâ hoc ma Ium appelletur» Scopiitacp curationishuius mali gemini funt.Primus eit, ut fuppuratio qug in tunicula coit,per ea quæ no uiolenter,fed moderate di fcutiendi poteftatem habent,diflïpetur:cuius equidê farinæ funt,mulfum, amp;nbsp;fœnogræci cremor, amp;nbsp;quæ ex eodem cdtexuntur collyria.atc^ Iibaniu, êó quicquid è Iibano,hoc eft thure,concinnatur. Alter eft,ut confringatur amp;expurgeturcumuehementioribus ualentionbus^tèquorum numero funtconyria,quæmyrrhamhabent,8ôobid lt;/lt«lt;rpvpvti àGrgeis appellant, amp;nbsp;hygidiu. Atqui hypopyis abfq^ exuiceratione medendis,etiam illo uten dum eft hygrocoUyrio, compofito ex acanthi,croci,fingulorum drachmis 2.0 o(fto,myrrhæ drachmis quatuor, mellis Iibrauna»CæterumpuftuIa actult; 4Avxr«*w* morquam (pAvKiou.vfiCigt; Græcorum medici nominantjabfeeftus quidam cor* nei humoris,ad hypopyam curationem refert.

Humida ad hypopya.

SVmitocroci, aloès,myrrhæ,uniufcuiufc^ unciaunam,uiniuncias treis, mellis optimi uncias fex,teratur amp;nbsp;mollefiat crocus cû uino exiguo,delt; inde aloë cum myrrha,amp; fimulatqp craftitudinc prcfert,ini]cito ipfum mei: quæ quidem iam unitaatq; comixta, in uafe uitreo reponito : bis autêquo^ Tibet die utitor »Ver urn fi moras quis oderit,malitcp maturate atque urgerc interim,tereo medicamentooccurrere nitatur.Et quamprimu oculum una 30 cum carne purgarit,integram ualetudinem recuperabit»

Decicatricibus amp;f leucomaris,

'^^‘^' \ ■TLæ,quod eft cicatrices ac maculæ,quæ in fumma fuperfîcie oculis in* y nafcunt,aquibufda modo cicatrices, à nonnullis uero nephelia,quod ' tnttomAt4gt; eft ca lig in es, appellantur:qug quidem altius radices egeruntjieucomatadi cuntur» Qiiorum fanè abftergendi purgandiep facultate prædita,hæc a-pff^ «nK« quidem,iIIauero/vn7ixKàGræcis dilt;fta,prændiafunt»Leuioresigitur üepbtîia^ maculas viepi^tx dicta,anemones fuccus exterit,atqî minoris centaurq créa* mor, cum melle ♦ Eas autem quæ longiore temporis fpacio perfeueraue^ runtcicatrices,cedriyliquorextenuatacextent. Aes item.abfqueadditas 40 mento ullo, aqua diffolutum èC contritum inftar collyrq : Slt; a-pHKvtK« cob lyria, cuius generis ceruini cornu, 00 rhinarion, hecatombe^,80 hmilia. Sed Ieucomata,nitrum cum oleo peruetufto,accurate maceratum et molle fadum

-ocr page 175-

DE ARTE ME DE N DI, LIEgt; III* 14# feAum amp;nbsp;feite illitum, tergit amp;nbsp;expungit» Idem fepiæ tcfta cremata,curn melle liquefa(fla,pulcherrime præftat. Inter collyria aût,hoc quidem hand infeite amp;nbsp;dementer extergit:Mamira gutte ammoniacgthymiamatis,myr rhgtroglitidosjcrocodilorum oletuli,æquis partibus,rédigé in eollyrium, atcj^ utere:aut compofitis ex aqua diflbluto crocodili ftercore collyrqs,ma* eulas oblinito. Haud improbe autem feceris,fi Cappadocicis falibus aqua difToIutis, collyria natura ad Candidas oculi maculas (unde èC Ätü^KupK^Kd græcedicuntur) comparata,guttatim inftillaueris*

Vlarumtindura,

io /^ Aiïæ,acaciæ,fînguloriïpondolibras quatuor, atramentifutorq pon* VJdo libras duas»Collyriû præterea illud:Mali Punici flores, cytinorS, (qui captu ÔC ambitu pomum intra fe quafi fœtus elaudunt ) atramenti fuss torq, acaciæ,commeos,uniufcuiuf(f pondo drachmas quatuor,ftimmeos, gallæ,fingulorumpondo drachmas duas,aqua foluito.Quum autem mal» Punici flos ad manum non fuerit,tum acinos huius mal:,ultra cytinos,quæ inftar membranæ funt,complexos,admifceto»

De Pterygqsi

VNguis, quod Pterygion uocant, neruofâ eft circa tuniculam corn cam exuperantia, oriens quidem fub angulo, fed ad exteriora per oculum io progrediens,quæita quandoep augefcic,utpupillam operianSi magna ÔC fnueterata fit,nÓ nifi chirurgica manuexciditur,Reccntior uero amp;nbsp;medio* cris magnitudinis,prgfidqs abftergentibus expugnat:cuius generis funt quæ Græcorum medici 7f«;(6efx«Z:x« gt;y Ât^xiniiKTiKà dicunc,quod nimirum illa trachoma palpebrarum afperitatem,hæc albas oculörum maculas, leucon mataappellata, proprieconfumunt.Ex incompofitis quidem,æs crematS, autatramentS futorium, cum bileporcinaoptimeconducit» Sed longeeffi cacius hoc,quum atramenti futorrj partem unam, commeos partem iemifi fern emollientes, uel inungimus, uel peniculos conformamus. Nonnulli uc ro bilemcaprinammelliconfundunt,atcp indeobliniunt»

jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Pterygia,Hypopyos, amp;nbsp;Amblyopias, Onbafiy

ACcipitolapidis iVlagnetis,eruginis rafilis,finà)pidis,guttæ ammonia* cæ thymiamatos, fingulorudrach. inperoei drach.q ,mellis Attici co* chleariü amp;nbsp;femiflTem. Plurimu hoc etiam confert in medendis leucomatis^

De Anthracofi, 5C carcinomatis.

CArcinoma tuberculum eft, quemCancrum Latini dicunt, in cornea oculi membranula, magni doloris, tunicaru ruborem amp;C dilatationem præferens,qui pungit dolorem,amp; ufe^ ad tempora pertinet,potiflimumcp fi concutiantur:appetitu præterea carent, Sc' adacriora medicamenta exa* cerbanturtatcj^ hoc quoep immedicabile malum eft. Confulendü tarnen ec 40 illis eft,86 fi fieripoteft,fuccurrendü,potula(ftis,frurnentaceorüqugcnT»f«

Græci nominant, amp;nbsp;alias probi fucci epularü porre(flione,exceptis omni* bus acribus♦BenefacitcoHyriorum quoq; delicatorüinfufioiuerbi caufTa, Spodiacu,acinerulanominate,Seberianurn,at(ß id genus quccunqi alia*

-ocr page 176-

14i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLIAEGINETAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Prænoffe autcm oportet bonu toti'us corporis temperaments. Atquian^ï Anäir^cofo^ thracoßs quoqj hukus eftmaleficu,grandeamp; difficile,quod x«K9»tfÆ-Græï ci dicunt,cruftulofum^,quod nunc quidê boIbo,nScuero palpebra,quem* admodum 06 in alqs quibufcunqp humani corporis partibus,fieri poteft.

In eins uero anthracofeos, quæ in bolbo oboritur, curatione,principatum tenet, ea quæ ftatim quidêab initio fieri debet cû dyftere euacuatio : dein«* nbsp;nbsp;1

de Iade crudo moderata expurgatio : mox fotum fpongia farina orobina aut triticea in mylfo elixa, cataplafmatis modo adglutinare expedit. Non* nunqua 06irimoculiorbem tenue opplentem,lade^ oculueluere. Quod fi edendo repant exukerationes, lenticulam cum melk, aut malis cydonqs i® decodis emplaftri inftar imponere. In eo uero quod latius depafcendo dif funditur hukere,folrjs oliuæ elixis, aut mali granati corticibus, fine granis in uino cocoCtis cum melkcontritis.Sed hukere krpente,quam vo^iuj græ ce nuncLipant,urgente,06 crufta i^ap« appellata decidente impofitu medi* camenti quod didurus fum, 06 quum hukera fuerint pura, lecinthqs affis tritis cum croco 86 melk,cataplafmatis more illinito,donec cicatrix induca tur.Cæteru medicamentS quo de agimus illud eft :Spodfj drachmas qua^ tuor, myrrhgno admodum aridæaetorrefadæ drachmas treis,obolos to tidem,in Amineo uino ufty dum exiccetur macerans, paffo Cretico ueteri commiketo, quibus molkfactis liquidum in pyxidem fidilem tollito,atqj ^9 fublinito. Sedad anthraces, quos carbunculos dicunt, qui palpebrisin« nafcuntur, malum punicum acidumtotum contundens coquito inaceto, fubaêlum^ ualde in farinam conterens, linteum oppIeto,S6 utitor, cornu«» tans Ô6 renouans interdiu quidem bis,noêtu uero femel duntaxat.

De Mydriafijnimia dilatatione pupiilæ.

MYdriafis oculorum uitium eft, quo, colore ne tantillum quidem muta to,pupinaiufto longe latiorapparet, 86 nonnun^ uiforiafacultatem prorfus impedit,inter dum uero magna ex parte,quo fit ut uifa multo mino raueris effeuidcantur,cuius cauffaeft ■v^è^-Tjofict^xvTisvy^é’rvt^ hoceft, reduns» dansquædâhumeClatio. SuccurrendS eftitaqp huicuitio,fanguinisincifa 30 uena cubitus detra(ftione,atc^ expurgatione : fi uero non, uenas in hirquis quos wufSvs dicunt,diuidito,deinde cucurbitulam ceruiciimponito.Faciem item atque oculos aqua marina perfundito: Quod fi marinæ copia non fit, muria aut pofca.Medicamentis denique qfdem in mydriafi utendum,quæ 06 in medendis phlictænis expediunt.

De Phthifi 06 Atrophia.

PHthifîs,quodeftocuIorûtabes,fitquandopupiIIaanguftior,86 hebe* F tior corrugatiorep exadfeêlione quapiam redditur, inquauiiamaiora effe apparent quam fint. Quæ quidem ex craffitie 86 ipiffitudine, ab aridk tatepotiffimufa(fta,prouenit. Dirimiturautemphthifis ab atrophia co dk 40 pbAijif etdtro fcrimine : Phthifis anguftiorê facit pupillam,atrophia uero oculum exilio* fbudifcrimen rem 86 anguftiorem reddit. Medebimurautem huk afiectioni obnoxqs, exercitationibusjcofricantes^ perquamaccurate cum caput, turn uultum.

turn OCH

-ocr page 177-

DE ARTE MEDEND I, DIB^ 111» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145

tumoculos:faciem adhæcaqua perfundentes,Só caput ungento alîquo ca* IorificocircûIinientes,OcuIos præterea exténuante 86 relaxante atq? acri* ore medicamento fublini'to,quale eft quod fequit:Guttæ ammoniaeæ dra* chmam unâ, crocomagmatis drach. quatuor, croci drach»duas, rubiguns drach.unam,maceratas in aqua fingito,amp; untor»

De Nydalopejid eft,acte uefperhna»

OCulorum uitium, quodGræci t-vx^AaTra, Latmi lufciofos amp;nbsp;nufcitio fos appellant,uulgb dici confueuit,quot{cs accident, utinterdiuqui* dem iufta acie uideat quis, uefpere uero 80 occidente iam foie,minus atque ïo obtufius cernat,no(rtu poftremo nihiLEomalo affe^tis pulchre medebi* mur, fi primo ècubitoeuacuabimus,fecundo hirquosexpurgabimus,aut clyftereexpurganteutcmur:tertiolocoapophlcgmatis picuitâ detrahere, autfternutationescicreprpcipiemus*Potuiuerohyflbpum,autrutamante - » Cibu ofFerre expedite Quod fi bis per actis non ex animi fententia fuccedat, rurfosmedicamentsexpurgandifacultatepræditum,hoc xecSxfTiwi/ græce uocant,ex uehementioribus puta,foammonia amp;nbsp;caftorio confccFumunedi y^^lt;^gt;fflt;:f^toflt;t cusexhibeat,Perungicoprætercacæcitudineillanoô:urnaopprefros,mel *^^^‘‘^^’^^* ledelpumatojoculis cÓniuentib.copreffis^ humidaintus cÔtineto, alumi nis ceratiS filiqua'ue medimnos duos, falis foffilis medimnS unum, conté*

^0 recummelfe,atcpfublinito» Aliud: lecurhircinumalTatOjatcp inter af* fandum ichora colligens inungito, ipfum uero hepar edendum exhibeto: decocli uero iocinoris uaporem oculis apertis accipere iubetOf

De glaucomate £C hypochymate^ex Rufo*

GLaucoma uero 8ó hypochyma, hoc eft,oculorS fufFufio,unum idemep Gfiwowrfrrf; mali genus effe antiqui putauere.Pofteriores uero,glaucomata quidê cryftallini humoris in oculo uitia, quæ ex humiditate in glaucS coloré trail feunt,exiftimauerSt: Hypochymatauero,humoru fuffufionê,qui circa pu By^oc^jmitU pillam in medio corneæ Sf cryftallinæ fpeciem lucêtp impediunt. Sunt aSt omnia glaucomata ex ijs uiti'js,qup nullo medicamento uincibilia,curationi

50 medicum unguem obfjciunt: Hypochymata uero, utnonfuntincurabilia omnino, ita neep omnia fanant .VerS illis qui eiufmodi oculorS fuffufione tentant, antequa morbus cofiftat, fanguinis ècubitu detraftione, expur* gatione, euacuatfonibusep acrioribus fuccurit; uerbi cauffa, Diacentaurq deco(fi:o,aut ficu amara,^ alui crebriore folutionc,cucurbitulæ in occipite, aut ceruice, quod iviof) græce uocant, circScifa fcalpello cute,adglutinatio* ne. Per uniuerfam preterea uiedus rationê,aquapotus loco fumere, tum ex re, tum ex ulu fuerittalimentis item extenuatibus uti. Cöferent aut tempo* ris progrelTu amp;nbsp;apophlegmatifmi per dies aliquot. Quieuqp uero perperä amp;nbsp;tanep conniuenter quippiâ intuent, perinde attp conopia præferentes, 4® amp;nbsp;quod è malo aliquo humore, autbiliofioribus uaporibus furfum halanti bus fit, medicamentum ex aloë amarum exhibebimus continuo, aut per il* lud quoep purgabimus. Cæteru in oculis itidem medicamentis utendum, primum quidem fimplicibus,quemadmodummelleamp;oleocum focniculf

-ocr page 178-

14$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PA vur 'AÏ GINE T AE quot;nbsp;cremorc: Secundo uero compolïns,cuiufmodi fuerit ilIudtSagapeni didra chmium,fucci Cyrenaicbueratri candidj,fingulorum drachmas fex,mifcc mellis heminis olt;flo, Ohbafius uero,quemadmodum de fe ipfiffimus af» ferit, proxime fequenti ufus eft: Caucalidis Iiquoris,chamædryos,corono pi^uniufcuiufq? tantundem coterens,Facitouero 06 collyriaex fucco fœni culi.Proteus præterea Só Thalafferus ,è fucco balfami, quê o7n§«A(se^oi) uo^ cant, 06 ex his cotextis collyrfjs quæ naturaeapntudineopitulari poffunt, fœniculi adhæc decofto haufto in principes, iuuerunt,medicamento^ ex fucci's,amp; opobalfanu*,menejamp; oleo ueten,amp; id genus alqs»

De oculorum hebetudmejputa Amauroli 00 Amblyopia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®

^(ucvgaxnt, A tnwfoing^ totius plerucp lucis uidendi^ ufus impedimentu amp;nbsp;obex eft, ünSÄvwTii«, jTxabfque manifefta caufTauntegro amp;nbsp;incolumi omni oculo. AnêAvaimx ^iiH^ finun uero hebetudouidendieft,cxaliqua incertaoccafioneproueniens. Cura« do aSt ea in uniuerfum quidem quadrat,quf antea in fuffufionibus oculoru eft explicata:Speciatim uero ex oculoru hirquis fanguinis euacuatio,hiru* quot;nbsp;dinuufus,óó circa tempora podflimu earundem adicctio,amp; infernaru par ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum friftiones. Progreffu uero temporis, fternutationem cientibus uten* dum,86 quæàieiunis huntuomitionibus, illinitionibus^ modicis. Praeci« puum quidem habetur,confeftio quæ ex mellis Slt; olei æquis partibus con texitur: Proximo eft,ex his quæ fequuntur concinnatu medicamentu» Su* 20 munturcrocioboliduo,bilis fuilly drach.una,piperis comunis grana ocfto gintaquincp,cremoris fœniculi drach»fedecim, guttæ ammoniacæ thymia matisdrach.una,diftolutis aridiscum liquore fuccoue, melliscochlearia quatuor,reconde,prgpara,amp; tollens in æneam pyxidem,utitor. Ante illi* nitionem aut foueto pyria,oculos in calidam aquam marinam immergens» De Strabifmo,boc eftjafpcdni oblique»

DIftordones oculoru à generatione, quas Græci s^xSór^x! ^ sfxSia-fjiavtt nos ftrabones dicimus.corriguntur in infantibus, fi perfona itacapiti imponatur,ut à fronte refta adfpiciant. Strabifmus enim couulfiua mu(cu= lorum qui bolbum mouent,eft aftelt;ftio,amp; lucerna èregione pofita,nÓ ala* 30 tere apparente, emendatur» Sed quado nares uerfum oculi detorquentur, floccos rubro colore fuffufos oculoru hirquis circa tempora adglutinato, utadhos fixis luminibus intuentes, corrigant oculos»

De Eepiefmo»

ITa quandoep premunt hominis oculi,utexerti perfeuerent,illis quidem quilaqueo torquentur acpræfocant» Incifiouenæ cubitus, præfîdioeft» Quod fî ex alia quapiam occafione id ufu ueniat,ueratro nigro aut Icammo nia medendum» Elifiones uero oculoru quæ ex doloribus proueniunt,fæ* pius enim ex nifu laborantiu e dolore partus contingunt, purgationes fbl* uunt,proinde opitulandu eft et ia illis» Vins autê poft fanguinis detradio* 40 nem per ucnam,fi no cedat, occipiti cucurbitulam adhibeto,lanam^ melle illitam imponito, aut floccos cum aqua amp;nbsp;linteo complicato, dementer fu* (peufa^ manu defuper ligato» Expedit praterea ea oculi iniuria uido^ affe dis.

-ocr page 179-

DE ARTE MEDEND I, 1.1 B* H^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14Ç

Äis,aqna marina cgelida uukui perfufa : Cichorfj item cremor, Sô femina« lis herbaunacum fuccopapaueris, (iHKovaoy appcIlato,ilIitU5amp;alia qu^-cnep contrahendi amp;nbsp;congregandi poteftatem habent»

De oculi fuffufione3quam(rv)z;i(^vOT(/ Graeci dicunt

0 Y nchyfês,oculorü profluuia ex ieku plaga ue oborta,non fanguinis mo k3do,incifa uena cubitus ,detralt;kio,fed fanguen etiâ nuper perempti,ma# xime uero turturis,curat amp;nbsp;emendat:Sin minus,uniuerfum oculu fangui* necolumbino opplentes,eiufmodiiniurqs occurremus : deinde lanamol* lem maceratä in ouo difcido Só contufo cum uino S^ rofaceo imponito, 8C *0 alligato : fequenti uero die hoe idem faciendum : tertio fouendum, lacked perfundendus oculus,amp; ex rebus ad earn prouinciam fa (fris amp;nbsp;idoneis ca* taplafmaadglutinato:poftremo undfulis conyrrjs'ue,quæ ad ueteres affe* diones faciunt, perungatur:uerbi caufl[a,Chiaco unguento.

De Myopiak

LVfciofi non nid contra (dis palpcbris intuentes,quos (Miu'ms græccuo cant,rj dicuntur,qui (datim ab ortu quidem ipfo,oculis propius admota cernunt, fed longius diffita fpedtare ncqueunt. Infanabilis fanè iftiufmodi adeedus eft,ob fpiritus uifiui unde nafcitur,debilitate. His contraria omni no patiuntur ætate prouc(diores amp;nbsp;decrepiti, qua ea quæ longius diftant, 20 facilius exa(dius^,quam eaquæadmota funtoculis,afpiciant.

AuricuIaria,SC ante omnia de auriu dolore, nbsp;nbsp;nbsp;Gap, xxiir,

Viexfrigidacauffa auriu dolor fufeitat, fiue exanni tempore; præcedentc ue uiedus ratïone,autlaborantis egeftione(ß modb 'J «^«xfmaffic licet interpretari)percü(dationeue:ßquide ex præi _____torio cuidentitp cauHarü genere proficifcitur, ßuequodinimo funditus hæreat,abfque grauedine uel lancinatione uelmflammationedc prehenfus, calorificis curabiturpræfidqs, auditili mcatuiindillantes oleu Addotornttu» rutaceumcalidum,autnardinu,autlaurin5,autamaracinü,autphulliatum rw ex gigote. aut fpicatum,aut comune cum euphorbio,aut pipere,aut caftorio,aut com

50 magenum quod uocant ungentum, aut fuccumbalfami. Et oleum præte* rea in quo elixum ßt allium, a-KÓ^JViJ appellatum, aut cepa, inftillatum auri* bus ex frigorelanguentibus, auxilio eft. Ad languores aurium ex ealore, DOlorem uero auris ex ealida intemperaturæ caufla, in qua feruorem quondam ßne grauedine aut tenßone fentiunt,contrarqs medicamen tis curabit medicus, albuginemouiinftillans friatu ac colliquatu, perinde at^ in oculo: amp;nbsp;lac mulicbre,cum aliquo ex anodynis collyrq s ,aut cremo* re perdiciadis cum exiguo rofaceo,atq? ipfum quoep rofaceu,aut oxyrho* dinu, aut fuccum folani, aut coriani, aut afphodeli, aut oleum in quo inter* 4° na terræ, aut oni afelli ue, qui ßtuladecoedi : aut oleum amygdalinu per fc, aut uiuentia ccrycia,buccina appeUata, tria in eo elixans, naturaliter hoc 1« pfum efficit, n ‘

-ocr page 180-

14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L I AE G I N E T AE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Ad audum dolores ècraflis humonbus,

CAeterum dolorem ex uifcofis 8ó craffis humoribus faeftum, cognofee excapiteSe eiufdem auditor's inftrumentis, auribus ue molegraua«» tis,arque ex ea quæ præceffîteducatione» At fi dolor fit abft^ ulla grauita* nbsp;nbsp;nbsp;*

te, foJa diftentio diflidium^ auditus, fpintu flatulentu exitu deftitui deck'* rat. Vtendum itaqp in utrifque, qs medicaminibus qu^ obturationes difeti tiuntatcß interfecat : cuius generis eftapbronitru cum aceto amp;nbsp;melle,atc^ bilis ouina cum oleo comuni ,fiue amygdalino : necnon 06 porri atqp cepæ cremor tepidus cum melle, aut origanü denies cum melle Jadlecp muliebri contritum,aunbus inftillato. Adueriusautê uehementiores frigiditates, to bilis caprinacum porri fucco inftilletur. Cæterum quum ingens quem ac multus amp;nbsp;diuturnus labor infcftatjiifceremedqs utendum eft.’cuiufmodi funt,dracunculifuccus,amp; ari, 06 bryoniæ,amp; huius farinæ caetera»

Ad dolorem aurium ex flatu fufflaci.

PRiuatim uero eis qui auris cruciatu proptet flatuïentS fpiritu torquen^ tur,cucurbitula,calida prius aqua calfaAa^et circa aurê impofita magni fice fuccurrit. Quod fi pondus pariter 06 contentio cum dolore,quem im* menfus ac multus comitat arteriarupereuffus, unamoleftarint,autfebris etiam tentet,inflammari fcito auditoriü, atep ob id quidem ante omnia inci fione uenarum utendu,deinde auriculario fpecillo lana inuoluto, oleo dub zo ci calido frequenter fouere expedit. Adhæc adeps quoqp anferinus meatui inftillandus eft,autuulpis, aut Bafilicum medicamentum cum rofaceo,aut cyprino,autirino. Foris porrb cataplalmatis modbilliniendafunt,ea quæ leniendi dolorem pariter 06 concoquendi poteftatem habent.Sed uiolena» dus dolore fguiente,medicaminibus quæ mediocriterobtundere 86 ftupe^ facere fenfum pofTunuutemurthaud enim paruum ac contemnendum peri culum cerebro,quod auditorio neruo inflammato uiemum eft,incumbit» Pulchreigitur hocremedium fuccurrit: Succi papaueris (quod opium uos cant) partem unam, caftorfj partes duas cum ladle muliebri, aut albugine oui, aut uino dulci paflo ue,tcpidü auribus inftilla. Cæterû croceus quolt;^ 50 orbiculus,quê -r^ox^a-Kop græce nominât,pariter 86 a ft er, 86 Philonis antido tus, hacaffedlione afflidlos fæpenumero adiuuit. lam ueroaurem affidue uel oleo comuni, uel aliquo calido fotu fouere oportet, lanam in eo ipfo in* tindlam auribus imponere, minimeep gentium ceffare quantu fieri poteft, membris inflammationeinfeftatis. Vbiautem dolor inueterarit, 86 iam in fuppurationem conuerti coeperit,medicamento è fucco feminis lini utitor, inftillans idipfumdiflblutum cumrofaceo,autchamæmclino»

Ad auris ex aqua languores.

QVando autem aures ex aqua medicaminofa in auditoriü meatum infu kdolent, fiquidem plurimafuerit,peros,autetiam percalamum ceu 40 canalem exugendo attrahe aquam :fi pauca, ubi exterleris earn lana auricu lari fpecillo imbuta, oleum aliquod tenuiu partium, aut rofeum, aut oui al* bui»,aut muliebre lac, inftillato.Cundta autem hæc 86 fingula modice cali da

-ocr page 181-

de ARTE MEDEND I, MB* III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

da effe oportetjquæ auribus adhibentur*

Ad aurium hulcera cum phlegmonc*

LYdum ^ meconiü,hoc eft papaueris fuccum,pan quantitate cum mei le quaffataatep cÔtrita,aunbus doloribus amp;nbsp;phlegmone oppreflisjm* ponito. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad maximos auris dolorcs,6t fuppurattonemjamp;f grauem auditS»

A Mygdaladealbata, amp;nbsp;Ipumænitn, quod «cpfóvï^oii uocant, drachmas xXtreis, opq tantundem, crod drachmas quatuor, galbam drach.duas, myrrhæ drachmam unam, aceto eliquans atquedifloluens, auribus affliÄ dis inftillatOidoIore quidem infeftante rofaceo irrigans : fi purulentiaue-’® roadfit, oenomelite aut oxymelite : fin difFicultas auditus, aceto * Porrb hulcera recentia,glaucium in aceto difToIutum mcdctur,amp; quæ ex illo con ficiunturcolIyria.Faciuntidem diarhoda,diacroca,Sc diafmyrna: Querns admodum rurfus fuppurantia citradolorem, fcoria ferricum acetoin tem pore macerata amp;nbsp;adhibita*

Ad hulccris fordidi duritiem*

N'Ïtrum aceto maceratum cum aqua dilue, amp;nbsp;ab iter ge ns in ft ilia to irri« oatum cum rofaceo* Aliudadfordidumhulcus: Cardamomum Sd nicrum exiguum cum cancis ficubus ue fimul contundens atque cogens abfque cechramidibus,8ó collyriacomponens,auribus indito,atquepertri 20 duum gedato : dedudtnanquefordis plurimum, amp;: baud mediocriterle# .uat. Conducitautem amp;nbsp;excrefeentrjs carnium prêter naturam,diutinis do Ioribus,8lt;S exhulcerationibus* Sumito aloes,thuris,myrrhæ,finguloru drachmâun«â,mifyos drachmas quatuor,quibus cum aceto in paltillos co* adis, ubi utendum fuerit,aceto 22 rofaceo foluens,infundito, amp;nbsp;trochifeu Andronium,Slt; Eram,8C orbiculum Mufæ*

Ad inueterata hulcera*

CEdrinumliquoremcummelleconfufum, illinito* Aliud: Mifycom buftum amp;nbsp;in farinam tritu,hulcufculis infufflato*Sed ad infufiones,au res cum clyrteridp pofca in oxymelite aut oenomelite, autiure aliculus ex* 50 pellendiuimhabentis,uelutilentis autrofarumjnundato*

Ad aures uellicatas*

A Blue auriculam rotundi odorati iund decodo : femmalis uero cremo rem cum epminirno aceto inftillato,aut lycium,autamurcam,aut aca* dam,aut porri deniep liquorem*

Ad carnium prêter naturam incrementa*

Nltrum aquainundans calida,unacum fquamula æris,amp;2 fandaraches, æquis partibus:crufta uero obduda,melle repurgatur*

Ad aures uermiculantes*

PErfundant aures abfinthq decodo,autcentaurfj, aut porn* Inftillabis item foliorum capparis,aut frudus eiufdem cremorem,aut liquorem cc drium,aut humanum lotium peruetuftum,aut ueratrum album cum meUe, aut nepecæ fuccum,aut fcammoniam cum aceto,aut fuccum abfinthq » Cæ* terum oleum meatui quoc^ inftiHatum, ex imo ad funimam ufqj auriculam n £

-ocr page 182-

14s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INET AE

cqcit» Quam rem egregie quocp acetum oleo temperatu exequitur* Et ad* uerfus animalculajquæ auribus aliquando incidunt,fjfdem utitor»

De calculi's SC confimilibaSjquæ auribus interdum in cidunt.

AVricularium fpecillum (quod iAnX'joriAx græce nommant) lanainuolu tum,terebinthinæ, aut gummijautalio quopiam glutinofo intingico, atcp fie infectum ea tandem radone extrahe. lt;\iod fi renitatur,ne(^ his ad hibids prodeat,oleum calidum affatim meatui inftilIatorSi quidem erjciat, aut relinquatur, alia aggrediunda eft uia, quemadmodum in uolumine de Chirurgia profequemur»

De fononbus ac fibilis audum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

Adinueterata curium mur» muru.

QVod fi aurium tinnitus in febribus,autearundem decretory s proue* niant,nihilobturbato,prope'dicmnancputplurimum hæcmurmura cédant» At fi poft morbum etiamdû torqueant, abfinthq decodo fouens, acetum atqj rofaceu infundc,aut radiculæ cremorem cum rofaceo, aut heb lebori nigri cum adiecto aceto. Contra diuturna autem,amp; quæ inueterauc runt aurium murmura,ex craffis amp;nbsp;uifcidis humoribus oborta,(deprchen des autem id, quod no uno (utdicitur)fafce,fed particulatim cogatur,con fiftac^ ) aceto amp;nbsp;nitro amp;nbsp;mellc demergito, ac dilue» Aliud profligandis aunufonidbus: Accipeueratricandidi drachmas duas,caftorq tantun« dem,croci drachmas treis,nitri drachmas fedecim,quibus fingulis in ace# 20 to liquefactis,rédige in rotulas,atque re poftulante utitor»

Ad diuturnos aurium tinnitus SC fibilos*

MEdendis aurium fonoribus atcp fibilis, euphorbio cum oleo cyprino trito 06 calfafto utendum. Sed his qui propter multam fynæfthefim atc^ per confenfum uaporum in caput afcendentium, aut flatuum hoc mali fentiunt,caftoriü,amp; fernen cicutæ in aceto dilutû atep contritû,inftillato»

De difficili auditu amp;nbsp;furditate»

Kihiyuyce,

SVrditates græce xw^£Âlt;raf’ appellatæ, quæ è primo ftatim ortu, autpoft partum quidem, feddiuturno iam tempore atep omninoetiam hominë occupauerunt, adeoep altius quoc^ radiées egerunt, curationê nullam ad;# 50 mittunt» Quæ aûtabfolutæ non funt,fed diutinæ amp;nbsp;inueteratg,(hos furda ftros,inos furdos dicimus )amp; ipfg infanabiles plané funt,aut grauiter gger rimeep curantur:nam ex biliofo humore furfum uergente conflatis,nô ad* modum difficulter euacuationibus,quæmedicamentis bilem deducentb bus, }^Â9cyi»y(t græce appellata,fiunt,fuccurritur,NÔnullæetiam nulla me delà adhibita,ultro affliftionê demittunt ac fîniunt,bile illis fubeunte»SurM ditates uero ueldyfecoias,ideftaudiendidifficultates,ècrudis èC craftis humoribus prognatas, fedione uenæ, aut omnino expurgatione cum hie ra,curato:apophlegmatifniis interim ëC erinis utens, naturalibus^ autun da etiam marina fadtis lauacris :fed ea auditorio meatui inftillato» Compe# tunt quid*em SrC ea,quæ ad aurium tinnitum bombosue perferipta funt:pe culiariter autem hæc,lotium caprinum, amp;nbsp;bilem animantis eiuldem,aut fo lummodo bilem inftillato,aut rutæ cremorem cum meUe, aut caftoriû cum oleo

-ocr page 183-

DE ARTE MEDEND I, DIB. III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

öleoanethinojaut hyflbpum medicamentum cum unguine nardino,autbï Ïemcapræcumgalbano. Autedamillud: Accipe caftorij drach.duas, nitrijheUebori candidi,fin2ulorü drachmam unam.

Ad contufionem annum,quam SMcniJ græcc nommant,

Hippocrates,nihil aurium impulfionibus thiafibus ue conduccre admo nuit. Quoniam autem fæpenumero alaborantibus urgemur impellie murcp,utendumfuerituticp myrrha,aloë,thure,acacia:æquas partes cum aceto, aut oui candido tritas, oblinito. Autpanis calidi medulla cum melle in mortario contufa,cataplalitTiatis modo illinito. Vel id quod lequitur:

’° Accipeafphalti,(bitumen noftri uocant)thuris,aloês,cochlearum carnis, faulborum fpumæ æqualiter, quibus in aceto contritis,imponito. Cæteru fî phlegmone accédai,fefamo diffoluens illinito,aut chondro cum aceto eli xo. Atqui cataplafmata cuneftain hacaffèôtione leuiafunto,^ ab ftp uincu lis SC ligatura omnino,uel obiter modoacleuiteruincentur : lanam^ oleo intinftam meatui auris imponito.

De Parotidibus,id eft fecundum aut poft aures abfeeftibus.

PArocis,abfcefIus amp;nbsp;affedio quidam eft,quæinadenis fub auribus Pxfdenff. proieefta materia nalcitur,conuerfis illue ex capite denfis quandoep hu moribus,nonnun^ uero ex reliquo corpore decretoriû in febribus ad û* io lutem facientibus. Quocirca ft etiamdum in profundo latens,non in tumo rem alTurgit parotis, adiuuabimus naturam, hulcerû fubfidia offerentes, autcucurbitulâ apponentes, autfomentationibus crebris utentes, ne ft in imum remeat materia,periculum afflidi non effugiant. Si contra in uomigt; cam amp;nbsp;tumorem quodammodopyramidalem cum inflammationeattoHaf siMnofpdro tur,tumcontrarys omninocataplafmatis,mitigandi amp;C maturandiuiribus ttdüßftigiatut prgditis,utemur:uerbi cauffa,cataplafmate hordaceo aut frumentaceojaut efeminis lini farina cum mullo, aut foenogræci, aut aîtheæ,aut chamannes siexredudan li iure deco(fto,aut quod ex rumice ^ axungia fine fale conftat. Si fanguis tiafangub. plus iultonaturæ modumexcedere uidetur, euacuandus eft ante omnia 30 ipfus incifione uenarum, fi id quidem peruirtutem laborantis integrûfit.

Sed fi tumor neep tantillum quidem difcutiatur,ne(p quic^ refoluatur,me dicamentis quæ fuppurationem inducuntutendum:cuius generis eft faris natriticea, cum caricaru decoftione 86 olco,atcp id quodepolline, item id quodefermentocomponitur medicamentu.Commeante uero amp;nbsp;mutant te feft iam abfcelfuiUel difleftione purulentiâ excernamus,uel acri medica mineconfringamus irntemnsep. E quorum certe numero eft,quod uulgo dicunt fmilium,amp; quod ex allrjs conftituitur. Parotides autem ignauiores 0£ innocentiores, pyria ex falore tantummodo difcutit:item id quod apera Apcranum. no conficiturmedicamentû. Hoc quidem non pus modoiam permutatu 40 difcutit,fed adhoc etiam omni plane moleftia carens,indoloriû præ omnilt;

bus ferme alqs eft. Cæterûadinueteratas iam multo temporis fpacio pas' Adudmspi rotidas,buccinoru aut purpurarum crematoru cinere cum melle aut axun 'gt;‘oii(ilt;^* gia imponamus, aut ficum coctu marina,aut marubiû cum fale. Porro iam

n 5

-ocr page 184-

150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AE duridem præferentes paroddas emollit turn Mnafæi confedi'o, turn Ano barzanios. Præfcntiffîinaueroeft, quæfit è fucco feminis lini. Antcuero hpc illinito ammoniacum,mifcendo cataplafmads picem nquidam,aut adi pem taurinû,aut bdellium, autRyraccmautmcdullam denicp ceruinam» De nafi odoratus^ feu narium affedionibus. Cap, x X1111

ol faciendi uirtute læfa,lingua incolumis feruatur,anterioriim cerebri uentnculoru affedio fufpicada eft, qui uel nudi diftem peramend culpa noxam acceperunt, uel prauorü humoru mul dtudinis» Si uero lingua una cum odoratu offendatur, laboriof fidr ac difficilior quodammodo fuerit,propter emphraxim,hoc eft obftru »® «flionem eoru meatuü,qui ethmoides,id eft cola,uocant,malum rurfus ex uidofis humoribus factum putato. Proinde cerebri intemperandam perfg pius iam enumeratam ubi deprehenderis,cdtrarrjs udtor adminiculis, ca«* nbsp;nbsp;/ put^ calida manna perfundito:humores uero negocium exhibentes, apo phlegmatifmis euacuato,maxime uero quæ ualide per nares euacuanterw nis* Odoramenta præterea quæ nÔnihil fubtiliû partium habent,quemad modû in deftilladonibus faucibus impactis, exhibeto* Quod fi copia atq; adeofaburrahuiusmalicaufla uerfetin uniucrfocorpore,hoctotü prius diligenterueldetraftionefanguinis per ucnam ucl purgadonecumhiera, euacuato.Sic amp;C in Polypo,Sc Ozænautitor : tum denit^ his prscmiflis,to 2® picaadhibe auxilia. Theriaca quoqj pota, fæpiftîme opem præfentiflîma Polypiu. attulit. Eftautpolypus, tuberculûpræter natura innanbus obortû, refen rens modis omibus fubftantia,polypi animads carnem.Eiufdê porro natu SArcomd. ræ amp;nbsp;elTenticpolypo eft farcoma,hoceft, carnis in naribus præter natura Oziend. incrementu. Ozænauero hulcuseftcariofum acputridum,exacerrimis ad nares confluendbus humoribus ,amp; acrimonia fua exedendbus,natü» Ad Polypos amp;nbsp;Sarcomata*

Q Vmito fquamulæ æris drachmas o(fto,atramenti futorq drachmas ftx, Ofandarachæ drachmas quatuor, ueratrinigri drachmas duas,quibus in farina trids,naribus flatu indito,etutere perinde atq; præftantiflimo,nam 5° in tredecim fane diebus perfpicuam atq? euidentem præbet comoditate* Conducit 80 atramentum futoriu per fe cum aceto adhibitum. nbsp;Aliud: Corticum mali granad drachmas duodecim, atramend futorq drachmam unam,chalciteos drachmas otfto, bills taurinæ, amomi, myrrhæ, nepetæ, marrubq,fingulorû drachmas quatuor,croci drachmas duas, ueratrican* didi drachmas quatuor unà ficcatoatt^ utere. Aliud: Oiaphrygele* uigato attingito,^^ penicillo uulnerario ( quod eft linamentü id,quod uul«* neribus inditur ) fcirpeo, oleo circunfufo, uel ex funiculo oleo illito, quali utuntur uulgo in lucernis:dirimit enim nares*

AdOzænas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

SVmito miiyos,chalciddis, myrrhæ,uniufcuiufqj drachmas fep te, a tra’ menti futorq drachmas fex, aluminis fiftilis, gal!x,fquamulæ æris,fin* gulorum drachmas quatuor,aluminis rotundi drachmas duas, thuris dra chmam

-ocr page 185-

de ARTE MEDEND I, LIB* III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151 dimam unam,acen xeftam unâ,hæc fimul omnia in uafe æreo dixato. Mel leauteminitouterelinamento* Aliud: Erugoitemamp;fquamulapariô terarida,ozænis conferunt«

Ad narium graues fœtores»

Myrrhæjacadæjamomijfingulorumdrachmam unam melle defpu« mato contufam cogens, fummæ extremitati narium diaphragmatis, hoceft interfepti, adgludnare mandato. Aliud in eundem ufum: Amomi,myrrh æ,ro(ârum ficcarum,æqualipondere,fimul unguentonar dinoexcipiens,illinito. Conducit etiam graueolenriænanumalagma Dy

10 chroicumuinoufurpatum.

Ad hulcera quæ naribus infident»

A Ccipito ceruflæ libra unam,fpumæ argenti uncias creis ,fconæ plum* xvbi uncias creis, ud plumbi cremati : cæcerum fingula probe Iota, uino oleo^ myrceo excipe»

Ad Ca narium hulcera,quæ Glycea dicuntur.

ACcipiantur fpumæ argenti drachmæ pondo duæ, rutæ recentis dra* chmæ pondo quatuor,aluminis fcilTiIis drachme pondo duæ,qugad unum omnia oleo myrteo atque aceto contufa cogantur»

Sternutationesprolicientia,græce Trfagp-iKK appellata*

2o QTemutamentum prouocat hdleborüs albus, autcaftorium,autpiper, i^aut ftruchion, aut uno fafceomnia : neque tarnen ea inflare expedit, fed harundine autdigituload intimam nah partem inferere. Sternucamento autem plus æquo citato,8ó fupra modû infeftante ex medicamine fumpto, nardinu,aut rofaceQm,aut glycelæum,ad fedandam fternutationem infini duntur. Odoramenta porro confiftendi ftemutamenti munere fungutur, anifum, ocimi palea tufa. Super hæcuero omnia caput fmegmatis ex nitro amp;nbsp;pumice exiccandum,aut eo quod Afclepiûcognomentûhabet, amp;nbsp;Coii ftantini fapone,amp; Cappadocico fale,atcp alqs id genus utendum.

De narium hæmorrhagfa,id eft fanguinis profliiuio.

50 Q Vpcrgrandi fanguinis ex naribus effuftone, quam hæmorrhagiam uo Ocant,qug febricitätes infeftatjibro feeSdo qui de febribus agit,recenfui mus:de quaeSep uero fanguinis nariu eruptione fimpliciter,quæ ægre cô^ pcfcipofliCjin præfentiaagemus. Chalcitim in farina tritâ,dlychnio aqua delibuto, aut priapifeo excipe,amp; foraminibus nafi indito:autoui reft acre# matam ipfi confundico,6lt; gallac dimidfuraut onida cremans cinerê infpira toraut fuccu eius elicitS inftillatoraut molaris(quê p-vAnlw græce dicut'; lapi dis extindti aceto,uapore odorato:aut induAorio eius more emplaftri uti# tor.Mannac,thuris, partem unâ,aloes femifrem,oui candido excipe, Slt;ute rcpereilychnium,foris leporis pilos undiuioadqciensrautnaribus florem

40 quam Græci Lychntdam uocant, Romani gcnicularcm bellariam ue di# cunt, indito : autcucurbitulam leuem redio tramire hypochondrio naris unde fanguinis eruptio fit,bene magnam Si folitariam applicato:uel aures rigidius atcp folidius obturato : frontemadhxc fpongqs gelida aquaintia a 4

-ocr page 186-

152 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEG INE TAE

écis irrigato,ucl fi id minus probatur,fyciam cum fanguinis detraó:ione o€ cipidadglutinato.Qiiandocp uenam fecare, nifi quidrenitatur amp;nbsp;interdît cat,8óextremas partes Iigareexpedit,prædpueuerobrachi'a atque crura, qucmadmodûSCinqsipfîs quoc^ uenam aperire cumprimis copetit. Ad* hæcagitare eafdem parnculas imperato, manus quidem perfricando, pe* des uero obambulando, nam uenis harum partiu fangume farcis, adiacen tes naribus locos fanguinolentos efficiunt.Spongia porrb fubinde in geh’ da pofca imbuta,amp; foris manatibus fanguine naribus applicata,cum con* ftridione obcurationeue opportune iuuit.Satius autemfi ante naribus cu* ncolus prælongus mferatur»

Aduerfus ea quæ hominis nul tui accidunt uitia,8C antidotum quo

faciei conftitutio conferuetur, Cap. X X v

^ Rofligandis faciei uitijs fumantur, thuris drachmae quatuor, phyci drachmae tres,fpumgargenti, piperis,uniufcuiufqp dra* chmse octo,omnibus hifce diffolutis ichthyocollæ,id eft, pifeo fi glutini deco Cto, rotuliscp conformatis utendum» Aliud: Accipe ramenti elephantis drachmas oâ;o,thus mafculij,ichthyocollam, pari pondere,utere quemadmodum memoratum eft iampridem»

Ad uultus nigrores»

IReosautptifanae finguloruxeftam unam Slt;femiftem, faits ammoniaci, 20 cornu ceruini cremati,ammoniaci thymiamatis,uniufcuiufcp uncias duas aqua diftoluens rédigé in orbiculos atcp paftiUos,rurfus^ aqua diluens an te balneum illinito» Aliud: Ptifanæ,orobi,thuris,inyridis,fpumæni* tri, fingulorüchoenices quatuor, cofti, amygdalarû amararu uniufeuiufep drachmas uiginti, ouorü candido amp;nbsp;Iade afinino excipito, atcp co quo di* ximus modo utere.Ex re item atq^ ufufueritpeponatis paftillus» Ad afperam amp;nbsp;difcolorcm ceu à fole cutem^d lentigincs.

ADuerfus ephelides atep lentigines utiliter adhibetur id,quod conftat ex cretæ cimoliæ exiccatæ feu torrefacdæ chalei femiffe, fpumæ nitri affati drachmis o do, orobinilecithidrachmis quatuor, feobis taurinæbi* 30 lis drachmis odo,cÔtritis omnibus fimuUfruere«- Aliud: Accipe trogos drachmas decem, eregmi drach,decem,ueratri candidi drach.quinqjdpu mæ nitri drach. decê,halcyonf) tantundê,conteras amp;nbsp;liquefacias, et utere» Curandis liuoribus qui fub oculis ceu pereuffionum ueftigia cemuntur, Graeci ^dma appellant*

TV /rEdendis fugillatis quæ fub oculis apparent,principio quidc decodo JLfoenogræci, deinde uero amp;nbsp;meliloti (quam fertulam campanam Latt ni dicunt) fomentationibus utere. Nihey diarhodon eollyrium aqua intin* dum circumlinito : pofthpcdiafmyrnû*Quod fi nihil profeceris,medica* mentum ex fandyce crematû inunge,aut hyflopum cum aqua impone, uel 40 iniedo hy (Topo in panniculum,amp; calida eum aqua immergens, liuores fo ueto,aut muria acri confimiliter. Præterea corticem radiculæ cum melle tri tamapplicato,8^ hoc inueteratos etiamfub oculo liuores extent»

Addiu*

-ocr page 187-

DE ARTE HE DE ND I, DIB* III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^y

Ad diuturna Hypopia 06 Pdiomata.

CAeteru ad expungenda inueterata iam longo tempon’s fpaci'o fugdla^ ta,06 uibices,c0feret illud: Accipc tordyli partes duas,rubricg Samiae partem unam,quæ quidem mellc emollita imponitOjaduertens interim ani mum,neexhulcerationêinducat.. Ahud: Apopfedrum,hyflbpi, tha pfiæ, cafîæ, fingulorum drachmas duas, terebinthinæ drachmam unam, adglutinato. Cauendu tarnen peraccurate nelocûexhuIceret,S6 ob id qui demidentidemtollendum» Aliud: Carrœi uiridis corticememolliens, atqj ius ipforum fumens,myrrham,alumen^ fcÜTiIein ipfum ini)ce,amp; con *0 quaffansomnia,mifceinufuamp; neeeflitate,atcp gingiuis,eauidelicetparte qua dens afficitur infertum,erit remedio» Aliud: Allium,86 piper,86 lylucftrem ftaphida trita,86 in uinculo laneo coheiens combia exigua,atcp identidempermutans, purgabis humiditatemcapitis, atq^ dentibus affli* lt;ïï^is præfidium at tulens»

Ad lonthos»

SVnt autcmuari,quos Grpci ióvSs! dicunt,calliactumores exiles,duri^ ^^^ in cute faciei,quas acmas quidam nominant, quibus oxymcli circulini* to, interens : autfpumam argenti cumterebinthina 86 pufillo olei albi tri* tam inunge,fimiliter infricastaut fiffilem ichiftamue cum terebinthinaaut 10 amygdala amara emolliens acero,conccre. Sed in callum duratos ionthos, faponis Gallici drachmas quatuor,thuris,guttæ ammoniacæ,uniufcuiufcp drachmam unam,aqua macerans illinito, 86 horatranfaötaabluito»

Ad Ionthos 26 pilos 26 afpredines uultus»

CEræ drachmas deeem,terebinthinæ drachmam unam,uifci drachmas duas, colliquefacito in oleo infundens, atc^ eo medicamine uultû con* lpergito,tollitenim eafacieiuitiaradicitus» Aliud: Papauer,quem i^vKuvte nuncupant, madidatum 86 emollitum,aut pulegium unà cum fale atq; ace* to,cataplafmatis modo circumlinito»

Cerota Thaidis,ad rubicundum uultum faciendum»

50 z^Roci coloris ruffi 86 coccinei.radicis fuci,Iibani,myrrhæ, fingulorum ^gt;drachmas duas excipe adipe uitulino,86 oleo maftichino, deinde illini to,interuallo^ temporis impofito,fpongia calida abftergito. Illud fane me dicamentum eum faciei, turn uniuerfo quoque corpori congruit, coloris^ gratiam inducit»

De adectiombusquæ circa 08,26 primo circa dentes gralîàntur» Cap» xxvr» Vi dolore dentium abfq? gingiuarü phlegmone cruciantur,in« terdum quidem in reliquo corpore dolor, nÔnunq? uero in ner uo qui ad dentes defeêdit, fieri a Hol et » ValidiiTimis igitur opus habet remedrjs, quocirca plerucp aceto eadê acerrimo condiun

4° tur»Quum uero ginging propter phiegmonem dolore infeftantur,omniu prgftantiHimum medicamentueftoleu lentifcinü, medq ad unguê tempe* ramenti»Cæterû oleum illud recens efto atcp fiouum,quoniâ fcilicet uetus tantum bonitate recenti cedit, quantum diuturnitate uetuftate^ inperac»

-ocr page 188-

Communis autem amp;nbsp;imprgfentiarum obfernetur medendi ratio, quod an te omnia, toto corpore plus iufto naturæ modum excedentem humorem, euacuare operæ omnino precium eft»

Ad phlegmonen,id eft inflammationem dentium»

Eroß dentii medda.

üolori dentiti cxßuxu.

QVod n propter phlegmonê dentes hominem torquent amp;nbsp;excruciat, colluantur aceto, in quo elixafitgana,aut alicacabi radix, aut herbas apollinaris fernen,aut eins folia,autpulegium,aut folanicremor,autcappa ris radix,aut myrti foh'a,autpolium, aut cucumeris iylueftris radix, autfo* ha rutf cum oxymelitCjaut cornu ceruinum,aut acetum quoqj icilliticu, aut pyrethrum denicp cum hyffopo» Inexefam uero dentis concauitatem fty* 10 raxcum fucco papaueris,quod O7rvoi/ uocant, utiliterinditur, autgalbanu: aut fulphurapyron, hoceftignem non expertS uiuScpcum lycio,auther* bæ apollinaris femine/ornaculaadoleto. PrætereaPhilonis quoque anti=* dotus cataplafmatis modo ilJita,denti indolentie conciliât.Vbi ex Huxuau tem dentes dolore infeftantur, turn myrti amp;nbsp;lentifci amp;nbsp;gallas dccodto, aut rhu Syriaci,autflorum agreftis punicæ,aut malicorioru iure colluito. Ad* hæc præterea contra eundem dentium dolorem illinitomedicamen,quod componitur ex falis medimnis duobus, aluminis ceratio, Sd extinéti aceto emolhtiqp medimnouno, pofteauino perfundito, coHuitóue. QuSporro gingiuæ admodum cruentæ fuerint, tenue alumen infpergito,aut aloën ui 20 no colluito,autrubi radix,aut rhus Syriacus uinoelixeu Gingiuas uerocü fanguine turn reumateiuxtaperfuias, falfamenticrudi maulaprorfus de* ufti,cinere attingito. Porro aloë dentes coculTos iamatq; labefaó:os,fi in* fpergatur,inftaurat, erigit ac firmat. Rhus item Syriacus,aut fiflïlis galla» aut rubi radix,turn fine additamento per fe,tum in uino elixa.

Aducrfus quaflatos dentes,6C contra gingiuas fluxibusobrutas,Së ad unumquoduis pafcendo ferpens in ore hulcus.

SVmitochalcitidosaiïï drachmas duodecim, cadmiæ drachmas odo, utere arido, adiefto aceto. At fine moleftia omi^ labore dentes tollere nolens,farinamunàcumliquoretithymalli,dentibusafflidlisindito,atque 30 hoc fuper folium hederæ ferito, ita per folida horam permittatur,fuanan* que fponte dens perforabitur.

ACcipe aluminis plinthitidos,falis ammoniaci, fihgulorum uncias qua tuor,myrrhæ, cofti, pyrethri, uniufeuiufqj drachmas quatuor,pipe* ris granaocroginta,atcp ad dentium megma parulidas^ utere.

Ad parulidas.

Paruïis.

EpuUi.

SVmantur fulphuris ignem non experti uiui^, piperis,aluminis fiflïlis, æquales partes. Cæterum Parulis infam matio elf, in aliquagingiuaru parte orta,quæ nifi' difloluatur,fuppurat:quum uero fuppurauerit, fcalpel 40 lo diffedrajinamentis infertis panditur. Epulis uero, carnis quædaexcre* fcentia cit, que ab inflammatione exurgit,ad intimum molarem,cum febre êd dolore nonnunquam. Opus itaque habet medicamentis reprimentibus cumenda

-ocr page 189-

de ARTE MEDEND I, DIB» III» j^^ tumentia, proinde raGIi ferrugine per fe, aut cum eiufdem pondens galla, utendu» AutSory ceratio^autaluminis cuiufq? ceratio,aut galla per Icjaut fquamula æris cum aceto emollita complunmis diebus amp;nbsp;arefacta.

tMegmadentium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßnefme^nA

A Ccipe ariftolochi'æ radicis ceradum, cornu ceruinf cyatbum cum pau autpß^M. Zxxillo maftichesjfal album melle fubadum amp;nbsp;con(perfum,quæ folqs H cuscircunuoluta,cremantur donee m carbones uertantur. Aliud: Buc^«

cina fale impleta amp;nbsp;deufta,cochleæ item terreftres,cremata cum m elle,las na fuccida pondo ceratiu cum exiguo fale : fingulis autem horum fragrant ’o tiæ eau ira admilceto florem lentifci,aut fpi'cy nardi,aut folium malabathri, aut cypirum,aut irida denic^»

Dentes dealbans,SC gingiuas reftituens, SC odorem emendans.

PVmicis,ialis affiaridosdingulorum drachmas quatuor, cyperi dracht quinque,fpicænardidrachmam unam,piperis drachmas fex, coteras, atque dealbandis dentibus,gingiuis corrigendis,amp; ad luaueolentiæ gra* tiam conciliandam utere.

Ad denrium ftuporem,quam Hæmodiam dicunt»

HAemodqs portulaca manducata fuccurrit, aut oleum ex nondum ma* tuns oliuis expreiTum,Græci w/za-Ty/ftf uocant,applicatum» Idem facit io amurca,oleo in ænco uafe, ufque admellis conftitutionem huecraflitudi* nem décoda,fi inueterata illiniatur»

Aduerfus dentes attritos»

DEntibus attritisbaccplauri,aIumenfiHïle,ariftoIochiaIongaCqupClc matitis quafi farmentaria uocatur)pari pondéré, fubueniunu

Contra gingiuas exefas» '

SV^mantur florum rolarum drachmae octo,gallarum drachma quatuor, myrrhæ drachma: duæ» Gingiuarû præterea anabrofes èC humores in gingiuis exiftentes medentur,lacaiîninû collutû,oliuæ foliorû decodum, acetum fciUiticû. Quod fi ficca adhibere mauis, ualebit erugo ferri, cytini» 50 Cæterum ad tumores amp;nbsp;carnis excrefcentias,portulacæ fuccus efferuefa* dus amp;nbsp;fumptus,adiumentûeft. Muriaconditarumoliuarum (quas Grpei Kshvi^^ii/1^ dicunt ) leuigatarû,oleum calidum ex oliuis nondû maturis, aut Ientifcinû,aut melinu: amurca item,aridacp erugo ferri, aut æris, radix ari ftolochiæ,plantaginis fernen bis phrydum, atramentu futorium codum, atque cytini,hæc fingula quidem ad rem plurimum faciuntgt;

Ad ea quæ peifum iuerunt labra.

ADuerfus labia affeda,amurcaelixam,autillud, inungitotSumitoadi* pem anferinum cum melle terebinthina^ pari pondere,floris rofarü, hyiropi,rofacei fingulorum perexiguum»

4° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aduerfus tumoremfub lingua,quem appellantBatrachum,

BAtrachus,tumor eft cum inflâmatione fub lingua,maximepueros infe ftans : in cuius curationeadhibendæfuntperfridiones quæ hunt cum

mify,erugine rafili æquis portionibus ficcis, Mento autem applicabis earn

-ocr page 190-

1$6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V 11 AE G Ï N E T AE

copofinone quaGræci ou/Sh^m nominant,aut fphæri5,autparygru ex ouïs cocinnatu» Venam poftremo fub lingua fecare expedit* Aliud: Al ter 5 ad aphthas quoq^ facit: habet id quidê ferruginis rafilis, gallæ, chaleitidis pares partes:cüpairo uero eft diaclyfma, quod eft ablutio* Aliud: Ter# tium ex his conftat: Orobino anteaeû melle abfterfum,galla leuigata cum mellc circunlinito,autrofarü flores fimiliter,uel iure folioru oliuæ abluito* Ad Parifthmiorum phiegmonen*

QVod fi in febribus parifthmia, id eft, glandulæ amp;f columella inflarn# mentur,gargariirationes cumfurfurum, aut rofarum,aut palmularu, aut myxarum, auclentiu decorfto, copetunt* Sed rémittente phlegmone, aut in fummo uigore,mel quoep iam diftis commifcendum eft,quod ab im tio nequa^ conueniebat facere, nec^ etiam in eius mali augmento,ne acu# mine fluxum cieat amp;nbsp;attrahat* At fi ad fnppurationc iam perduda difrum

patur, mulfo gargarifTandû eft, aut cum lendculæ aut rofarum clixationet perfeuerare,atlt;p per plures dies idem fieri, ufcp ad numeris omnibus exa^ lt;ftam folutionem,oportet:aut ftomaticam,hoc eft ori inferuientem ablutio nem gargariflandam dareexpedit, Vbi ueropeftiferæexhulcerationes confinas,quæ Tmoî^f^nx Græciappenant,occupan’nt,utendûquidem præ* fcriptis : priuatim uero adqciendaefteaquæexmoris conficitur, Jjet.(Stéfani àppellata confcdio,unàcum aqua cafida,aut hydromel copleftens florem 20 rofarû funiculo traieclarû,aut coftum,aut rhun obfoniorû,uel ar id a ucl eli xa,uel glauci deniqj foliorû aridorû de co dru. Eft quidem illud peramaru, fed optime cÔducit,fi fucciï,quod in coHyrijs folemus,mulfo foluas : ipfius uero Iruticuli aridi inflati comodiftimus eft ufus,aut daftylo attafti ♦ Dan# da aut eft opera,ne aut omnino manibus attingant,aut permolliter admo# dum atc^ fulpenfa, ut aiunt,manu demulceantur* Auxilio præterca fæpc# numero fuit Audronius trochifcus» Atqui poft iftas irritationes,gargarif# fationescum iure glycyrrhizæ facito, aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;croco, amp;: chia,amp;

sinomdtoni^ myrrha:poftremoueroamylo,ettragachantaJrroborataueronoma,cófc fUlMoccupetj lt;ftioneladis Jl^yxAxKT®' appenata,SC Samiacreta gargariftandfi. Aliud: 50 qtttdliciendu. j^alum punicü duice cum teftis incidatur, fucciep exprefti partes fex, cum mellis una confufæ, donee cralfitudinemhabeant mcllis fpiftï, decoquan= tur, Slt; fic denique inungantur» nbsp;Aliud: Conftat ex gaUæ immaturæ unci') s duabus, aluminis fiffilis uncia una, falis ammoniaci affati uncia una, his aridis leniter attinge. Aliud: Recipit illud gallæ drachmas oóto, mifyos drachmas duas, falis affi drachmas quinque, eo medicamento ari# livTix^ do utere. Eft porrb et Antias ^ TmedSipicoi/^ hoc eft,tonfinarû durus tumor^ De ons columella*

ORis columella, qua uuam uulgo nuncupat,phlegmonc mfeftata,gar# gariflationibus quarum in tonfillaru inflammatione ufus eft, medio# ^^ criter item ftipâtibus,ucendû:cuiufmodi eft,fuccus mali Punici,cochleario autinftrumento quod Staphylepartum nominat fuppofitus, id^ tum per fe,tum adiedo melle,quantum fatis eft decodo, aut dulci radice permixta mali

-ocr page 191-

DE ARTE MEDE ND I, DIB» UL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

mail Puma Iiquori» Benefadt in uuæ quoq^ mflammatibnc, dulds radi« ds cremor cum melle,fi indatur* Reprimir præterca Só réfrénât eius ma h impetum Hématites lapis,necnÔamp; Phrygius pondo ceratium, 80age* ra£um,amp; ^^Maep^uyt« ædocicum,hoc eft, confedio ex Phrygio lapide pu dendis factum,§lt; terra Samia, 00 eretria,86 rubnca finopis,8^ rubrica Le min'a,amp; omphaciû,qui ex unis acerbis expreftus fuecus eft, per fe,amp; cum horum aliquo:amp;S acanthes Aegyptiæ frudus, Ô6 alumen fdftîle,rofæ cum fernen turn folia, mitius 5C blandius opcrantur, Adhucetiarn manfuctius gummi tragacantha,farcocolla,amylum,cfficaciam fuam exerunt, quibus ïo uticp potiflimum utendum,fi quid incorpore torqucaturoppreflumcp fue rit,incitatum ab aftringentibus, Sed cqualitcr crafla quum ipfa cxiftat,qua Kiovx, hoc eft columnam appellant, gargarifmatis fidendum, amp;confedio* nibus «^(ZftvfWjCrociSó cyperi, Cæterum circunfifhonescorrafionesbe columellg uel omnino uitato,uel cum folicitudine obferuato,atcp penna po tius circulinito» Hadenus quidem incompofita : permixtum uero medica* mentum hoceft.Recipitautem rhoos Syriaci drachmas odo,crocidrach» quatuor,cofti drachmas odo,feminis rofarum drachmas quatuor» Cæte* rum gingiuis conducitlinamentu è purpura marina,circupofitum collo ui pera:,atlt;^ ubi id fuffocaucrit ipfam,deinde applicatu» Mirum certe quan* ^0 turn hoc opis cum ad tonfillas, turn ad quæcunq^ colli uitia conférât, cuius rei teftis locupletiffimus Galenus eft»

Ad fanguinis eruptiones ex ore, 0 Anguinis eruptiones ex ore copefces, fi porri folia incifa quaftataue im öpofueris, aut fi fpongiam inanem concifam,in picem crudam cocrema* ueris,86 leuigans utare, Vtihftimauero funt diaclyfmata, hoceft collutio* ues,puta rofarum aridarum feuuiridium, decodiofrigida autcapreolo* rum uitis, autlentifci folioru, autrubi, aut malorü cotonioru,aut rofarum, autacinorS (quæ yïyxpTX grace dicunt)autlenticularû denicp elixatio» De angina,ateß cognatis 5^ adiacentibus huic uicijs,inibi^ de ftrangulatis, 30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut alias quodammodofuifocatisdicitur, nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxvii

Nflammatis faucium interioribus mufeulis, ea ons affedio fît, SI“æGræcis lt;ruw«yx«’ Romanis angina dicitur:exterioribus aut 2ai/«gt;X’» pr^ phiegmoneinfeftatis, ca quæ vi^Kcrewa^^^«. Pariquoq?modoSó VeefKo-v^ in gutture, cuius inflammatis interioribus quidem mufeulis xv- ''«yxv* ’'«'’X«, exterioribus uero ■^«xiwctr;^« nafcirur. Omnium fermeeademeuenta *^“quot;«gt;3c»» funt:uerbi cauira,non nifi reda ceruice fpiratio,qup ogdÓ7rvoi«dicitur, 80 do lor,cum difficultatc reipiratio,quam cAvajavmeu/ græce nuncupantUn nonul* lis etiafebris, rubor^ cum uultus turn amp;nbsp;colli, atlt;ß tumor quoq? in quibufs darnttumjanè os perpetuó hians atqj didudu habent, èC deglutire omni* 40 no nequeuc. Cæterumqui cynanche impetuntur, cos nonnunquam fuffo* catio comitatur. Torquentur autemea affedione potiffimu pufiones, quit uertebrp colli dolent,qua funt rariHîmæ.H cataptifi eiufmodi prouenit af* fedio» Cæterû his tan^ deploratis £lt; incurabifibus, manus admouenda

0

-ocr page 192-

158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INETAE

non eft : cætens nero confedim uena cubitus apen'endaeft^Sv cuacuandu quidem non affatim cumulatim^jfed fenfim amp;nbsp;pedetentim,in futum tcm^ pus fubinde partem benemagnam reijcientes adminiftrates ue : nam quU præ uiolcnta 8ó immodicainanitione in animi deliquium cadunt, fuffoca* do nis pcriculum fuperuenit, confluente ubertim in affeedam partem mate ria. Non intumentibus uero propter hæc, uenæ quoque fub lingua fecan* dæ funt: aut lingua etiam ipfa, fi exerta magis aut infrenador uidcatur,inci denda eft. Aluns deinde acriore clyfmate ducenda : pedes adhæc perfun^ dendiaquacalida,extremæ^ corporis partes ualideligandæfunt. Lanis item fuccidis collum protegere, autirrigadonibus olei, Ôd cum bordeacea *® polenta cataplafma imponere,expedit.Porro ab initio ftatim, qfdem qui* dem rebus quæ de phlegmone tonfillaru memorata funt, iÿnanchicis quo que gargarizandû,aut fimplici (altem diamoro,cum elixadone rhoos.No bilius aut fucrit qpod ex fylueftribus moris inftitutum eft,diamoron.Poffc hæcueroôÇcQmpofitodiamoro,autcompofitioneex carycis, c^i««?^“^ ap pellata,ci|:cumliniantur.Morbo uero in fummo incremento uigentCjnitrt quoep pufi,num admifeendum ed, aut fulphuris etiam ignem non experd, Stercut ca quod^Avfc^ uocât,nifi calamitas aliqua prohibeat.Oletu prætereacaninu ninum. aridum,fe(fium ÔC contritû,cum9melleillitum,prffentiffîmûcenfetur me

dicamentUsatt^ ex hoc candidum præcipue : amp;nbsp;fylueftriû hirundinû cinis 20 ftercusue haud diflîmiliter proded.Perfeuerante uero diudus ea afledtio* ne, illinitionc quæ ex befa(a condituit, utendû eftJnterdû quidê eius po* tendâ aliorû medicaminu comixtione refoluentes,nÔnun^ uero denuo in tendentes. Probatur in anginæ quolt;p curadone, cucurbitularu 06 hirudi* num admiffio,quæ cum mento turn collo funt applicanda: atqui fi qui labo rat,robuftioreÂ:, anagargarifinatis qup codant iridc,by(Topo,mclanthio, abrotono,glycyrrhiza,carycis, in mulfo déco dis, aut rutæ cremore eu las (de,aut finapi cum oxymelite,utendum. Si qua autem afperitas inde nafei* tur,exhibendû ed illis oleum : per^udliflimu uero calidu,aut rofaceu per fe,aut cum liquore pdfanæ,aut foenogræci,ad gargarizandum.Cæterum 50 ciliKdngîM alimentumeorundemmulfumedo,ufqueaddiemtertiû,àquocremorpti laborantium. fanæ cum potione aliqua fuaui propinandus ed, deinde amp;nbsp;ouorum uitclla perliquida. Vfus item forbitionum ex chondro cÔmendatur. Porrb con* ueniendbus uirtutilanguends edulqs iugiterutendum.Malo autem remit tente,00 in morbi declinationibus, quum ad inambulationem tum in laua* cru perducemus.Sedes porro cerota ex oleo rutaceo confedaintegamus, amp;C reliquo couenienter nutricatu educadone^ uirium focillatrice utamur» Nemini infuper fufpendio drangulatorum aut præfocatorû nondum mor tuorum,quibus fpuma circa os fuerit,manus admouêdaed,fuadente Hip* pocrate. Alrj uero uitæ redituunf acconualefcunt,fi acetum infundas,atlt;ç ^^ piper,aut urticæ fernen in aceto acernmocontritû:fed aut refpuunt omni-no, aut ægre admodum fufeipiunt : cogendi ergo ad hoc funt. Verum ru* boribus qui collum occupauerant didoluds rcmi(ïi's^,dadm oculos attob

lunt»

-ocr page 193-

DE ARTE HEDENDI, DIB» III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»59

lunt redcunt^ ac liberatur» Confimiliter autem amp;S in naufragis 86 penitus fuffocatis,excitatur cnim his recreatur^ caliditas»

De Coryza,id eft grauedine : amp;nbsp;catarrhe,quod eft deftinatione:06artertacis, quodfonatraucistactuflidcniqj* Cap* xxvin

Ommunis quidemcoryzæocatarrhojraucedinijtufn^j eft ex* crementofi acapite humoris in (ubieftas partes defeenfus : qui ^ ’”nares deftillando ingruit,86eafdem aggrauat,Coryzama coryza.

nomen eft:Si uero per palam in fauces influit,Catarrhus firn Caurrhus.

piiciter appellatur: Sin autem idem humoris defcenfus in guttur 06 afpera io arteriam deferatur,atc^ interiorem eins membranam falebrofam reddide*

rit,turn uox rauca comitatur,appellant^ Branchum flue arteriacu malum» Branchm. Nee tantû hoc modo, è capite fcilicet cadente catarrho, raucedo prouenit, (cd ex uehementiore quoep 86 altiore uociferationis conatu,etegelidi aëris fpiritusue ingreflu pariter fentitur,cum inflamatione.Perfeuerante^ diu* tius malo,fluxucp hoc in peCtus pulmonescp defcendente, maleficæ aepes Tußis. riculofæ fequuntur tuftes» Cæterumex alrjs quoep occafionibus tuflis fit, fæpius quidem ex diftemperantia, quandoep uidclicct calidiore, ceu in fes* bribus,nonnun^ frigidiore,quemadmodüin tempeftatibus Aquilonqs, quæ aridior plerunqj eft» Quin 86 tuflis aliorum fæpenumero morborum

2^° fymptóoma fit:uerbi caufla,morbi lateralis,quem TrAdl-etT«/'« uocant,iocino# roforum,item86phthificorutabidorumue,morborücp pulmonis» Proin3lt; de Galenus inter diuturnas tufles recenfet^aWift.;/, id eft grandinu quarun Gun^ hpa damreiedionêàthorace fieri» Alexanderuero lapidem quenda pondero tußititdat. fum, ueluti in ureticis frequenter fieri folet, in diuturnitate tuflis redditum perhibet,in quibus ceflaffe tuflim afTerit.Nos aut in uomitu fanguinis, la* pidum cxcretionê uidimus, tani^ illic effent nati. Sed preflius 86 exaélius hiftoria memorabimus » Quicunlt;^ igitur ex æftu,coryza aut catarrho ue* Signa coryzlt;e xantur, circa partes affeclas caloris nonihil fentiunt:fluxio quædam acriu ^xaHu. humoruactenuiumcum per nares turn per os defluittrubor partes faciei

$o narium^ inficit» Quibus cotraex frigore,partiü circa caput amp;nbsp;fi*ontem fit Notó ex jrigo diftentio,meatuumq5 qui à percolandi adminiculo ifthmoides uocant ob* ’’• turatio, ita ut refonare uox deorfum per nares nequeat, longiore illis tems pore permanent 86 accidunt tuflcs,pituitæq? excretio, nunc quidc crudæ, nunc uero liquidae, interdu autem uiridis.Nonnullis uerofebris oboritur: cos quidem qui ex æftu impetuntur,nihil adiuuans : fed qui ex algore infe ftantur,concoftionis quoep fundionêpromouet»

Curatio cacarrhi atque coryzæ»

QVum igitur diftemperamentü calore naturae modum plus iufto exu* ^perat,cunlt;fta conueniet adhibere præfidia,quæ ex eadem occafione 40 caput dolentibus competut.Lauacris tarnen præter ea utendu:caput item permulta calida confpergendü» Alimenta adhæc ea in hac aflectione con* ftitutis quadrant,quæ forberi commodiflime queunt, 86 ob id forbitiones uocantur, ouaqgt; forbilia,86 amylon, placentae quae ex melle 86 fefamo con o amp;

-ocr page 194-

l6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INET AE

Gâidicdtiira ibicuratio.

ficiLinfur,8lt;^ fefama. Emfdcm farinæ funt 8ó amygdala, ^ coni frucflus, èC quæcûq^ cx Ialt;fhe cÓdnnantur fecûdæ menfæ feu cupediæ,quæ græce mn^ pKTix nuncupant.Ex uinis uero,dulcia,n0 p cran tiqua reep ca pi tu papaüens lfnclus,quod medicamentü ix^ii^y uocât,8ôquæadhæccÔpofita Hintprae fid ia. Quod fi ex gelida fucrint intemperie nata hæc mala,et morbus fit in» lolubih's,permodico contentü ede oportet nutricatu,qu«ï o^tyoo-mew Grxd nominant.Confertitem capitis,ècalidis Sgt;C fubtiliu partiu rebus,nardino» ruta^ conifituta circülinitioJrinum uero noilïiniendum folum, fed amp;nbsp;na* ribus i'nftillandü. Perungendse quoqp funt intus eædem thure amp;nbsp;myrrha adiedo oleo,maxime uero eorum,qui ex frigidacauflia coryza,hoc eftgra to uedine, afflidrantur » Nonnullis uero 8lt; odoramenta per refjculam (quod eft tenuium amp;nbsp;Ion go ufu attritaru ueftium fragmentum) melanthq crema# ti,aut cymini,non tam deufta inquä,quam indita amp;nbsp;illigata lacerato (ut di* ximus ) panniculo,prxfen ti fixerunt auxilio: amp;nbsp;ea aromatu atcp incenfi,qua Aegypo) facerdotes obIeftantur,cÓcinnatio,Cyphi ab illis appellata.Se* liniacum autem,id eft lunare, Cyphi bic loei exigo.quæ quidem odoribus 6c incenfis excipiantur, amp;nbsp;fronti undique circumliniantur, in quam unum cx emplaftris citra ardorem adglutinato : èquorü numero eft Icefids, em* plaftrum'ue Icefij,autoxera,aut Barbara,aut Athena.Cæterum aduerfu^ quoq^ catarrhûfrigidû,Cyphiin potufumereexpedit. Secundûueropes 20 étus bal fa mi fuccus inlana fuccidailliniendus eft : fouendSetiam ab omni parte ipfumeum ftyrace,^ irino,8ô anethino,alimentis præcalidioribus, 80 concoftioni nihil renitentibus,utendû.Iam uero materia catarrhi coco* (fta,apophlegmatifmus fichabentibus cÔueniet,etfmcgmata capitis ruer* bi caufla, fapo Conftantini,amp; eiufdem farinæ facultatiscp cætera» Raucedinis,Arten'acorum'ue curatio.

AT qui Arteriaci Branchicp uulgb dicûtur,f)s quidê, cum eis quæ mox recenfuimus, tum uero priuatim, fi pituitofaarteriam ac guttur occu* paueritaffe(ftio,ab initio ftatim quæ emplaftri modo illiniuntur, fuppetfjs utendum præcipio, tantifperdum phlcgmonemediocriorreddat : cuius $0 generis omnino funt pafti Cretici,amp; tragacanthæ,amp; cômeos,amp; amyli,8ó tenellarum palmularum denique deco(ftum,8(C duleis radicis cum «jö^t», ad mellis fpifficraftitudinê. Probatur etiam ufus hypoglottidü,fic, quodfub lingua teneanf,appenatarS.Sed ante omnia à uini potu abftinendû raucis eft: fuaue autem uinum fiue paflum,inflamrnatione moderata exiftente,po tui detur : iorbitionibusep ex melle amp;nbsp;lafte cum amylo, aut pane filigineo, atcp ex amygdalis utatur:butyrum afifumatur. Quü uero humiditas aliqua artus occupat,ea quæ maxime abftergunt medicamenta aggredi oportet, qualia funt fabulum elixum,amp; cum melle confccta,amp;i braflicæ, amp;nbsp;feiteeli* xum porru.Pharmaca porro magis calorifica,8ó qugad ‘Tt^óa-Sxtni) faciunt. 40 Adhæc prætereaècariarum firæo,8d thure,amp; iride,8ó terebinthina,ftyra ce^ 06 galbano,pipere,cinamomo,caffia,óc his non diflimilibus.

-ocr page 195-

téil

DE ARTE MEDEND I, DIB, III* Detuffî.

CAeterum tuffibus pari eadem^ methodo medendum eflî illud dunta xatablc^ perpenfîone prætereundum nÔ eft, perconfenfum'nequot;(qua lt;rvi47ré3aM grccc uocant) cæccrorum membrorumquis tuniattucrbi cauda, gur^ulioneuuâue inftillante,autcapicc, ^anmorbonialiorS fymptima fit.Cæterum his quantum fieri poücft,amp; fecundum quem lampridem dix! mus, SCmoxenumerabimus modum,profpici'endum06confulendueft» Compofita uero eius mali præfidia,deinceps ferie quadam exponam» Catapona,id eft globuli medendo catarrho ac tuffi.

’0 /^ Atapotia que udlîter contra dcftiUationêtuffimep fumuntur,recfpi'unt V^hæc:ftyracis,myrrhæ,oprj,hoceftfuccipapaueris,parem uni'ufcuiuß« que portionê excipiens,aut fingula per fe in mortario contundens, confor mato orobiæa coccia,id eft, erui inftar granula, quas uulgo pilulas nomi=* nant, quorû exhibe leftûpetenti triaaut quatuor, autquinq^jpaffum^ for beat.Hæcquippeadacremamp;fubtilcm faciûtfluxionê» Aliud: Alteru hæc habet:herbæ apollinaris feminis drachmæ duodecim,ftrobiliorû dra chmæ fex,croci drachmæ duæ,elixatione aut paffo excipiant atq^ utantur* Eligma feu linaus.

ACcipe mellis unciâ unam,butyri femunciâ,omnia fimul coquantur êC exhibeantur ♦ Hyffopi præterea 06 ficuum, amp;nbsp;nucleorum pineorum, 8^ iridos decolt;ftum,eaaflcdioneafflidus forbeat» Catapotia pro ifs qui diutino malo uexantur*

SVmito ftyracis drachmas fex, myrrhæ drachmas duas amp;nbsp;femifTemote:« rebinthinæ, galbani, opopanacis, ireos, finguIorS drachmas duasjpi^ peris albi,nitri,ieminis herbæ apollinaris quem voo-Kvaiioii dicunt,fuccipa* paueris uniufeuiuiep drachmam unam, his fimul abfq; ullo humore in pila contufis,catapotia effingito, atque eo quo docuimus modo, utitor.

Arcendis falebris branchi feu gutturisjtuffi^cruentis^ fputts* ADuerfus raucedinem,tuftÏm, fpuitiones^ cruentas, efficax fatis medi camentueft, quod accipit, amygdala amara dealbata uigintiquinque, feminis lini torrefafti drachmas quatuor,tragacanthi drachmas duas, nu* clei pinei,quod ^óGiAs^ dicunt, grana triginta,oui in adipe aftati putamen : Ipfa tragacantha in aqua irrigatur, totum uero uno fafce paffo excipitur* Quod fi fraftæ quoque uocis fonus edatur, paffi loco mellis aliquid cofun dito,^ præfèrtim in quibus nonnihil furfum ferri amp;nbsp;erfci expedit» Arteriaca hypogloffis,uoceinterceptis,amp; branchicis.

'’T^Ragacanthes drachmæ fex, commeos drachmæ totidem,thuris dra* X chma una 06 femis, piperis candidi granauiginti, croci drachmauna, fucci glycyrrhizæ drachmæ fex,phœnicobalanorum numero tres,ca* 40 roglyceos Cretici quantum fatis eft. Cæterum folus ipfe tragacanthæ fuccus linguæfuppofîtus, procremoreglycyrrhizæ, dilutum^ ipfius ad craflitudinem ufque elixum,impendio confert,. Ipfa porrb qua de agitur deeoeftio quadruplum abif cit»

0 5

-ocr page 196-

1^2


PAVEI AEGINETAE


Ad amiffum fonum Óc interceptum^extremamcp raucedinem, Phonafcicis quoque congruens» *

REtufæ uoci curandæ,porra fex ad defecationem feu apotritofim ufque dccoquito, amp;nbsp;ipfas quidem feces porricito : liquorem uero alicæ cum melle aquæ ccmifceto,8ó ouorum antea elixatorum putamina tria unà con coquito,commouens fubindeanetho clonio» Bechicum tuffientibus utile.

ACcipe pulegq uncias duas,nucleorum pincæ,(êmmis cnici, fèminis Ïi nfuniufcuiufcp unciam unam,pipcriscocti uncias quatuor;quæ fimul

in melk defputnato excipito,elixatóue, Aliud: Hyflopbpulegq.pipe ’° gt;nbsp;ris ,fingulorum uncia una, petrofelini uncia femis, mellis hemina excepta, eis qui tuffi uexantur plurimum auxilrj conferunt,

Maturatiuum inueteratx tuffis.

VBi mellis drachmae fedecim,terebinthinæ drachmae duæ.galbani dra chmp quatuordecim unà coxerint,in formulas digerito, quae fabæ ma gnitudinem aequent,amp; inkar nucis ponticae, à Latinis auellanæ nuncupa* tæsôchæcoreuolutandofugendo^abfumat, Aliud: Tufli'aridaearte riaca medentur, amp;nbsp;urcei aquginterdum forbillatio : fputum enim propter craflitudinem pituitæ non reqcientesjiquidis aliquantulum adiuuabunt, Accomodatiffimum praetereahacpaffioneaffètflisjtum hykopi, tumirk 20 dos,turn nucis pineæ decodfum,

TrochifcuSjCuius fumus adueifustuflim continuarn prüfen« taneum eft remedium,

STyracis,piperis, maftiches,petrofelini,fingulorum unciam unam,fan* darachæ diobolosfex,coccodaphna duo melk excipiens fumigato,po3 nens in carbones itajUtex fornace fumus tuHe laborante petat 00 alpireu Prodeft illud uero 06 quocunep modo perfrigeratis,

De Ortliopncea, Afthmate,id eft anhelationc,S^ pifpncea. Cap, xxix

Os qui fine febre crebra refpiratione, tanquam à citatiore cur* 50 ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuafflidlantur, ab eo qui comitatur amp;nbsp;præko eft confeftim an*

ra helituamp;fufp,irio,afthmaticosnuncupant:eofdem^propterea quod ftrangulariformidantes,adrefpirationem rediaceruice, redlocp toto pedlorenituntunorthopnoicos dicut. Oritur aut eadem affe# lt;ftio,craftis amp;nbsp;glutinofis humonbus oppletis fiftulofis pulmonum cocaui* tatibus, Dyfpnoea uero, hoceft,fpiritus amp;nbsp;animae difficultas, comune eft lymptamp;ma, cum hæc turn alia plurima mala comitans Porrb afthmaticoru (hoc eft fiilpirioloru) medendi kopus eft, diftipatio conlumptio^ uifeidi crafli^ humoris, id quod haud inefficaciter medicamentis attenuantibus amp;nbsp;abftergentibus confequimur: Proindeacetum fcilliticum hocmalo op* 40 preftis accomodatiftimum eft:necnon amp;nbsp;inde confedtum oxymcl in potu ' fumptum:atcp ipfa quoq? fcilla colt;fta,cum melk cÔtrita:00 ex antidotis hie ra, Neq^ aliénafueritcontinuauehementium pharmacorumexpurgatio: 0lt; cum

-ocr page 197-

de ARTE HEDE ND I, Ï.IBgt; III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;$5

85 cum raphanis citati iiomitus.Eandem quoque funcïionem obit arifroîo chia rotunda dum bibit,centaurq maforis radix, fpondylq turn fernen turn radix,hyffopu,iris,amp; melanthiûdenies : Afellorûitem fub fitulis xeftam uafi inijciens fïetih^fuper carbonibus torrefacito : ubi uero alborem quen* dam induere cœperint, conterito,atcç in melle defpumato excipiens,mys ftrum tam prima menfa quam fecunda,cum ante turn poft aliu cibum pori» rfgfeo. Quod fi ufus amp;r necefTitas expetat et urgeat,ante omnia uenam ape rito, amp;nbsp;fecundum laborantis uires euacuato : aluus item clyfmis irritanda eft : foris autem peCtori ficus, amp;nbsp;lolu farinam amp;nbsp;hordeaceam cataplafma* lo tis modo fmponito,refinam interim Habens ceram atque mehlnfpergatur autem illi iris manna^.Nonalienum quoque fuerit farinam hordeaceam, quam œuLÙÂva-nj Græciuocant, cumrhefina, cera, iride, mannacy cmpla* ftri moreadglutinare. Circumlinitionibus præterea utendum admodum calorificis, irino uidelicet oleo,anethino item,00 rutaceo.MuIto autem fes« cretins illud eftjquod hæc quidem accipit:Pumicis medimnu unum,fphe* des (quæ eft fcx ufni)medimnos quatuor, fpumæ nitri ceratium, hæco«« mnia cotufa 00 cribrata inundtione excipito, Só cum hoc partes ad pectus attinentes perfricato : Poftremo malagmatum quoque ufus comendatur, corum potiflîmum,quæ fanies 06aquofos fanguinis humores, quos *x«f«f îo,græcenuncupant,extrahendipoteftatemobtinenu

Pro fufpiMofis potto, ASthmaticis amp;nbsp;anhelis hæepotio confert,quæ habet polf),abrotonijca ftorii,chamæpityos (quae Aiuga,coalt;ftæ^ breuitatis ad terram picea Romanis dicit) guttæ ammoniaeæ thymiamatos tantundê melle co (per fa exhibeto» Aliter: Sunt nonnulli qui fpumæ nitri cochlearium tribus aquæ mulfæ cyathis mixtum propinant. nbsp;Aliud: Spumæ nitri dracht

mænouem,piperis drach. una,laferpitq drachma femis, cochleario aquæ potui dentur, Aliud: Caftorrj, guttp ammoniaeæ thymiamatis,fingu lorum drachmæ fcx,pipcris grana quadraginta paffo cxcipiantur,amp; fabg 50 magnitudinê cum mulfo exhibeto, Aliud: Sinapeos drachma una, fpu mæ nitri triobolum,elateri) dichalcu,quod eft hemiobolü,totum hoc in or biculos (quos Tyaj^io-xaf græce, paftillos latine nominant) odo coformato, in fingulos dies duos modo deglutiendos exhibeto: purgant nanqp per fix perna fine dolore Slt; moleftia. Cæterum in his qui ueluti obtorto collo tan turn non fuffocantur, dato fpumæ nitri drachmas treis, cum hydromelitis cyathis tribus, atque cum cardamomo nonunquam, 06 confeftim opitula^ tur. Verum hoc plurimum quoque ifchiadicis, hoc eft coxendice laboran* tibus adiumenti confert,

jjP^^^pe peripneumonia,pulmonariainflammatione. Cap, xxx

j Vlmonaria, quam 7[^7rv^povicw Grgei appellant, pulmonis inn flammatio eft,qug ex ualentiore à capite in earn partem deftillaa j done, aut angina, quam lt;rwiy}((u), aut fufpirio, quod «^««, aut

0 4

-ocr page 198-

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEG INE TAE

dolore laterali,quem ■wAlt;lt;bc/T/«/'lt;« grgceindi'gitant,autalqs ex mail's,magnà ex parte ortum habend Nonnunquä ueroaffedionis huius caput fola eft inflâmatio, comitaturcp eàm J^vcwtfoix, hoc eft, fpintus acanimæanguftiaJ febris cum acuta turn adurens:grauitas item,8c peeftoris diftentio,tumor, amp;nbsp;permulta plenitudo faciei, quæ furfum uergere facit impetum materia: inftar ignis. Rubefeuntpræterea his quihocmalotentanturcminentiores fub oculis partes, quas Græci (mä« nuncupantrinfianturparitcroculiiph, amp;nbsp;feruntur fupercilia deorfum,amp; corneae oculi tunicas Ki^aiiamp;J^a! à Græcis nuncupatg,pinguiufculp effe feu pleniores uidentur.Porrb indicium eor2 qui in ardentiorem déclinant febricu!am,ignita rubedo cum inflammation W nc (quod græce ifvtnmÄxg dicitur) pulmonis conieftanda eft. In bis igitur qui ex morbis alqs in hoc reciderût,uenæ incifio petenda eft : maxime uen ro fl diutius durauerit malum, autab initio (anguine per uenam detraherc fuperftderint. AIuus infuper dura 86 qua: difticulter deceit, lauaminibus quos clyfteres uocat,in relaxationibus abluenda eft. Aut cucurbitulg pers ingentes côplures^,circûcifa fcalpello cute,pedon fl nihil obftet,adgluti nandae Iunt,amp; lateribus coflmiliter. Quod fl peripneumoniæ cofeftim ab initio fuit affedio,cocedentibus quidem in hoc numeris,uena fecanda eft: fin aut minus,cucurbitulæ imponendp funt,fanguine pro uiribus laboran tis euacuantes,Ad hæcforbitiones quocp cremoris ptifana:,chondri,cum 20 melleafrumantur,autex amygdalis amaris cum filigine,flmilaue,qua a-if^i^ lt;A«ahi Græci nominant,aut chondro,confufis pariter potionibus aliqt fua» Kydromalii. uibus,hydromalo ( quæ eft ex aqua amp;nbsp;malomelle confedio ) aut ex melle, aut hydrorofato deniq; cofeda forbillamenta. Vtile fuerit impendio quo# quebutyrum,quantucapiuntcochleariatria. Bibendum autem eft inhac affedioneconftitutis prius ius ficuum cumelixatione hyftopi, autireos in mulfo percodS,autiridos leuigatp tritæ^ menfura duum cochleariorum, qug melicrato confperfa flnt : hoc fane amp;nbsp;per inferna expurgat. Cæterum quantum ad uirium cuftodiam attinetjcrebrius illis melicrati potio fine ad# ditamento perferepetendaeft,uel cum frudibus pinus,feu piceis,qug grg 30 ce ymvUiib- dicuntur, amp;cucumere.Vniueribprætereathoraci,atqueIate# ribus ipfis cerota cyprina, quæ irim admixtam habeat : aut cerota ex oleo rutaceo amp;nbsp;iride arida confeda : aut ea quæ è cera amp;nbsp;refina, 00 medulla, amp;nbsp;butyro, öd hylTopo, Sd iride, in farinam trita,amp; unguine nardino inftitui# tur,imponenda eft.

Defanguinisfputatione. Cap. xxxr

Vod fi finguinis reiedio, ruptis uiolenter uenaru uafculis, fan guine inde in afperam arteriam manante, per os fit,affatim eua cuabitur, amp;nbsp;quandoque quidem ex euidentialiqua occafione: uerbicauffa, fi accidat ex clamore, amp;nbsp;id genus alf)s. Nonun^ 40

uero abdita quapiä cauffa, puta plenitate aut frigiditate nimiü iuftu naturg modutranfgrediunte: frigus nanqj intenfius uenas,teftante Hippocrate, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumpit,.

-ocr page 199-

de ARTE MEDEND I, DIB». Ill* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;165

rutripit» Siuero eademfanguinis fputatioaduenarumerofionemrctulerit San^uiniiI\'u originem,nÔaceruatim,fed fenfim pcdctcntimcp fanguen excreatur: acna

quædam amp;nbsp;praua edulia præceflerunt : autcibiabftinenda, quam Klt;rmM ’^ ^' Grxd nommât : aut deftillatio àcapite in pedus,acrimoniam præferens»

Vbi autem uaforu fanguinis apertione, quam MxsôfJiaxrti/ græce appellant, No^-erxiw fpiitum cius humons eqcitur, nihil quidem eorum,quæ haAenus enume* fi°gt;^°fi' raiiimus,accidit,quoniamnullaunquam iatietasaut plenitudo præceffît, fed uidus ratio humidioratquecalidior, lauacrorum^ intcmperatoruult; fus : amp;nbsp;nimium calidis locis fitum domiciliij,i}s mail caufTaeffe apparet:Et

10 neq? in inflammationibus,necp in febribus,netp indoloribus hunt,quern* admodum qs, qui ex erofione in hunc affcdum incidunt* Contra uero to* lerabilius habebuntjUt uerihmile eft, euacuati» Quum porro hæmorrhoi* des.purgationes'uemuliebres reten tæ atqueimpeditæ fuerint, etiam peri culis hæc Jiberabunt. Eadem acciditcomoditas ijs, quiobredundantiam fanguinem crumpunt,nifi propter hulcus,aut immodicam inanitionem læ dantur.Iam uero (ecundum erofioncm ianguinis euacuatio, nunquam bc* necedit. Atqui h per uomitionem furfum fertur amp;nbsp;eijcitur, confeflum eft, quod ex partibus quæ ad ftomachum autuentrem attinent,effertur, in qui bus quod per feceftum defedit,aliquandoeuacuatur:finautem cum tufli, a

io fpiritalibus. At fi fpumofum fuerit fputum atq^ fubcandidum, amp;nbsp;ex inter* uallo abfq? ullo dolore anguftiaqj extrahitur, è pulmone id latS arguitat* que dedarat. In quibus temporis progreftu amp;nbsp;febris cotinua fcquirur,pre cipue quibus propter erofionem,aliquid fubftantiæ pulmonis,aut guttur, autuenaredditur. Nouimus uero quempiam fanguinem è pulmone fputo Lapidesèpul, ericientem,procedente tempore cum maxima tuffi amp;nbsp;fanguinecopiofo la »*lt;’quot;^«^lt;^*« pides expuifte quatuor aut quinep afperos, ceu purnicatos,magnitudo ue* ro ceratioru trium aut quatuor,amp; continuo quidem leuatus meliufcule ha* buit: haud multo uero poft in tabem incidit,atcp fato fundus eft» Si quan* do uero amp;nbsp;pituitofa excreantur cum leuiore tuflïcula,aut fcreatione quocf,

50 turn fpumofum turn leucquod effertur fuerit,ex trachea,hoceft, afperaar teria retjei cognofcito» Quod h fanguis ater fuerit,atque in exigua fruftula Squall minimosglobulosconcretus 80 denfatus,dolorem^loeipræfe* rat,à pcdore efferri portenditur per pulmonem hue guttur, fada tranfum ptione. Qiiæ uero furfum uerfus cum fcreatu fit latio, ex partibus ad gut* tur attinentibus,per palatum eijcitur. Si quando autem à capite deftillaue* rit, cum irritatione quadam 00 tuffi redditur, defluente eo,quicquid id eft, in guttur fauces'ue, quem Acéfvjy/« græce cognominant, amp;nbsp;rurfus regurgi* tante. Hæc aut acer magna ex parte catarrhus,aut capitis dolor,aut graue do præcedit.Nônuncp autem per palatum fanguinis fit euacuatio,idtj ap*

40 pofitahirudinetumexugentetumaffixaalicui partium. Cæterumincom mentariolo de letalibus uenenis fuper hac re fufius profequemur.

aCuratio.

Vicatarrho afflidi fangumêexpuunt,ijs mox ueiiâaperire:fi ingenti

-ocr page 200-

166 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INE TAE

acrimonia,ea à capite in pedus dcftillano uacet: Et fymmetron, hoc eftoirt tra omnê exceffum, habita dtligenci uiriu perpenfione,detrahere couenit» Extremæ adhæc partes uinciendæ, cum^ oleouetericalidoautfieyonio 'viüut forum perfricandæ, excepta capite, Alantur efculentis quæ fuccum aliquem au* quifangumem ftemm commixtum habeant,cuiufmodi eft malorum Punicorum,apioru,

®**^eademipfaunàdecoquito»Euntiueroiamiamdormitum,trochifcosex elecflro cÔcinnatos exhibeto «Tertio quoque die, mellis deipumatijnÔ crû di pufillum lindui præbeto» Si hcc a morbo obftinate permanente uincan tur, turn detonfo capiti ftercus iylueftrium columbarû confeô:o medicami ne imponito,et poft treis horas tollens medicamentu,in balneolum perdu *® cito,neuti^ tarnen perungens caput: deinde forbillationibus enutriens je (ftum petenti theriaeâ antidotu dato: rurfumep poftridie eadem præftans, pari modo corpus uniuerfum perfricato,dempto (ut dixi) capite, cui utiep cerota è thapfia imponenda eft,aut quidam aha,rurfus^ forbitiones repe tendæ* Quibus rite perpetratis,fî malû perfiftat,cucurbitulæ occipiri utili ter adglutinent. Atqui fi acutus fuerit ille catarrhus deftillatio ue,fanguis per uenam omnino detrahendus eft. Alimentis præterea,alrjs^ prffidrjs, quorum percÔmodum ufumefleprofligandocatarrhofùpràpcculiari,ÔÔ huic rei dedicato (èrmone docuimus,utendum eft,at(^ h is etiâ quæ nuper curafanguinê enumerauimus cibis. Porro qui propter frigus (anguine expuunt,ijs fane 20 ob^-igui exe J'élus qQgetiâexiccant,pe(ftus caltaciendum cft:cÔfcctiocy cfj^lt;Aûo•niTrlçiaiSi puentumu iJeftè duobus piperum generibus, fuppeditanda, unà cum eo,qüi ex de lt;ftro conftituitur,paftino. lam uero ab reipirationis 06 animæ inftrumcn^ tis,propter rupturam autuafculom ianguinis apertionem,(anguinem rc^ qcientibus,uenâ fine morafecato,nifi magna fanguirtis uis erumpat et effe ratur. Omnes uero decumbant facito,in locis uentoexpofitis,in leCto,qui nec^ furfum neep deorfum, nec etiâ ultro citrotp moueatur, immobili fitu, cauentes ne uehementer uel refpirent, uel eloquant. Confpergendæ ante afflidg partes funt,fpongr)s pofca tepida imbutis. Poft feptimana uero,la nis fuccidis cum rofaceo, autmyrteo,autIentifcino:ndnuncp quidem cum 50 aceto,interdu uero cum uino adftringente acerboue.PIurima aut exiftente abundantia impetus multo,poninem amp;nbsp;mannam adiedo etiam aceto im* ponamus, autalumen amp;nbsp;acaciam, aut malicoriajautgaUam feu cecidia cum aceto,aut palmulas cum farina aut malis cotonqs codas in uino auftero.

Poft hæc uero et ex falicibus confedum,imponendû cmplaftru eft,8t prg cipue fi mediocris fuerit eruptio ac copia. Peros autc hæcconferunt:Por# tulaca commanducata,bene admodum facit : effîcacior uero multo fuccus eius imbibitus, balauftiû, rubi cum frudus tum flos, quercus membranas ceum,amp;r nucleus fub putamineglandisjpotiffime ueroipfis elixis utancur: phygi item prinicy fruticis maior effîcacia 06 ftrenuitas eft. Samius after» 40 ad omnem fanguinis reiedionem facit: Lemmû item fi gillû,lapis h sematic tes leuigatiftïmus cum fucco mali Punici,aut herbæ fanguinalis. Lapidis uero fit quantitas ferupuli unius. Hadenus fimplicia:compofita uero quæ præfidio

-ocr page 201-

DE ARTE ME DE ND I, DIE* III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^y

præridioefTe poflunt in hac affedrioncconftitutis, funt, orbiculus ex e/e^ amp;ro,èClt;/I^Ko§x?i^iv, qui è coraliio conficirLir,^:^ qui ex Aegypti'a acantha, amp;S XeriucompontS,e^ terra aftere amp;nbsp;Lemnio figiHojCorailiocp amp;nbsp;lymphy=» tOjamylo^j fîngulorû æquilibrio. Sed qui hoc malum erofioni, quam J^t«^ Sgoxriy dicunt,accepts referuntjias compofitiones adhibeant,maxime fi ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tarrhus prgeefleritjOpq medimnS fcmilfcm mifccamus:Et quod accipit la nii)afteris,ageratiIapidis,Lemnrj figinbæquale pondus: utile elttantû in potu lumerc,quantû capiunt cochicaria duo, in binis cremoris arnoglofTg cyathis» Aliud: AccipeLemnq figiUidrachmas fedecim,Sam!) aftcris

10 drachmasduodeuiginti,amyIidrach»oAo,farcocongdrachmasquatuor, edmeos drachmas duas, xerq cochleariu unum, una cum decodi palmula rum cyathis duobus » Sorbeatur præterea pofca egelida:aut palmularum, autmalorum, autpirorum,autcapreolor5 uitis clixatio. Qtiod fi roburad mittat 06 impellat,alantur circa horam fecundam aut tertiâ : fin minus,cir^ ca quarta, Efto autem fic habentiS panis lotus gelida,aut halica5aut chons’ Cibtn CörKf^tä drus cum fucco quodam frigorifico, uerbi gratia, mali Punici, aut myrtosgt; fm^tmem ex» rum,automphacomellis (ideft acerbæ uuæ fucco, quem omphacium nos P‘*‘^^-minant) confedus,aut oua forbilia,aut bcIJarioru quiddä quod è lade con ficitur, cum aliquo uim aftringendi poffidente. Ex oleribus autem, inty^

10 bum,cichoriû,plantago»Elixafintautemhæcfingulaoleocrudo,hoceft, eximmaturis oliuis, atq? aceto» Ex pomis autem,mala,pira,mefpila,mala Punica,corniarboris frudus.Potio autem his qui non febriuht,uinum dis pof,«; lutum perexiguum efto:febricitantium autem potus fit,aliquid memorato rum poculentoru, autcibyraticum hydromalum. Sed eis qui fanguinére»« qciunt,illis ipfis agendStcauendum modó ne frequens nimiscp cibi porris= gatur,hifce nanq? perfacile medicinis fuccurritur,quonia præpota iampri dem fubfidia,plane cum ipfis languine manantibus membris lamiliaritatc habent» Vbi aut fanguis uentre globulatim cocrefcit, coagulum bibendu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

eft,maxime uero leporinum,aut ficynum lixiuium cum aqua,aut thymum,

5 o aut thrymba cü aceto: Aut certe lade filTili eos aut aloë euacuare oportet»

In his præterea qui à palato per fereationem defpuunt, gargarifmis infpif fandi uim habentibus utendum, amp;nbsp;fronti amp;nbsp;capitiadhibendaea quædari folentrj's, qui fanguiné ènaribus reddunt» Hæcipfahæmoptoicorueftcii ratio,qua ftudiofe exequi expedit, eo quod magnum laborantibus ex inis’ moderata euacuatione difcrimen proueniatAlukitudo nanque cuacuati, quemadmodum in iugulatis, breuem ac fubitam mortem inferet» CæterS erlittecumm» affedionis huius diutina alfiduitas amp;nbsp;perfeuerantia, in tabem quam epSiaif/ ^^^‘ græce nommant, mutationem minatur» Omnibus igitur fecundum ration nem perpctratis,amp; celfante iam languinis eiedione,medendi amp;nbsp;recreant

40 di amp;nbsp;tan^ in priftinum datum referendi funt, pifcem efui præbentes, Só iuuenum porcoru cum pedes turn cerebra:amp;ipfum corpus ufep refricare præcipientes,lauacrorum^ frequentem ufum,potationem uinijexcande* fcentiani amp;nbsp;rem Veneream cauentes Sé effugientes»

-ocr page 202-

16g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INE TAE

Dc his qm’ fuppurarione infeftantur,quos tiJ.7rvss Græcidicuntl5C tabc, qiiam eadem gens tfSitrut nuncupan Cap. x X X11

Mpyema, hoc eft, purulentaexputcio, amp;nbsp;coUeeftum ni thorace M ||amp;ÀM pus,peruacuathoracis,hue fuccinlt;ftumuertftur,quado(^ qui”

dem fanguinis reiectione facto hulcere,neq? ad cicatricem per* 9 duóto,procedcns:hinc confeftim fequi phthifis confucuit,fi ex pulmone fiat excreatio. Nonun^ uero quum exiftat ibidem inflammatio.

deinde ex difrupto quoqj abiceftu fentitur,ut in laterali dolore,que 7rAlt;lt;Vei-Suppumtionis Ït.(/ix grxce nominant, aliquadoaccidit, autfluxu deniqp excapite proueni inpe^hrccol» entc.Signaitacp coaftiiamempyematis funt,grauitas thoracis, tulïisbre* 10 leä^eMicM. ^^-^ ^ ß^^^ doloribus admixtaJnterdum nero humiditas quidam accedit, qualeuari nonnihil uidentur,febricula^intrainitiaftatim debilis amp;nbsp;igna# ua,errans abfq; ordineftato,^ difficilis decretory iudicationis'ue.Quuni uero ruptura abfceffus iam appétit, uehementius febriüt,cuni horroreali^ quo^nep fermone fpiritu turban prgcipitant.Rupto uero abfceflu,pus rep citur,quandocp fane purum,nonnuntp uero feculentumtatqp interdû qui:* dem per fuperna eliditur prorumpit^ abfceflus,unde certe maius metuen dum eft periculum,interdum uero per inferna: atqueid quidem partim nt uentrem amp;nbsp;inteftinum recipitur,tranfumitur^ : partim uero in ueficam,Hi (ftaperuafcuIaquædâtranfumptione^Febriuntaûtmodis omnibus febre io heótica ufqp ad repurgationem,quæ nifi accurate bonacy fide procuretur, confeftimcollegium illud in pedtore pus, in tabem qua Græci phthifimdi cunt,tranfit,pulmone exhulcerationem fuftinente,in qua iam cöftitutionc genæ paUefcunt, amp;nbsp;circa fronte atep collum undiep fudores profluunt,car pes contabefcunt,ungues incuruantur,amp; pingues, candidi autpallidiapa parent. Malo autemfuperante,uenterconturbatur,óóhypochondriü con ueUitur, fitis^ ficaffeCtos utplurimum corripit, amp;nbsp;anorexia,ideft ciboru auerfio.Reiedum porro ingentem grauiftimi odoris fluxum emittit»

Curado*

IN empyematis itacp curatione, anteomniaquidem manibus pedibus^ 50 machinanda eft puris in pccüorc colkcüi maturatio, idep tum fpongiarû fotu-tum cataplafmatis modo farinæ hordeaceæ codfæ applicatione,amp; res fina exigua,et ftercore columbarü, ni troep 86 ebifcoadditis.Salutare quos que eft rupturæ auxiliû,in latus incolume decubitus, Sorbeat præterea ex interuaflo mulfum,ôd fuccus ptifang admixto mellelfed quibus plus robo# ris ineft,ius hyftbpi amp;nbsp;thymi melle adiecto bibant ♦ Suppetias item plurk mas ruptioni adfert tartcbophagia,id eft falfamentorum efus,^ catapotia hieræ ex colocynthide c0farcinatc,in cubilis ingreftu fumpta. Cgteru quu pus iam primü excemi eoeperit, tum denuo hyffopi amp;nbsp;iridos atcp glycyl** rhizæ décoda répété. Sed elixa fint hæc in aqua mullà ♦ Vel glycyrrhiza 40 cum fefamo tritam, exhibe:autpollinem in mulfo amp;nbsp;oleo percodum,catas plafmatis modo illinito. Quum autem exhulceratio expurgationi renitens ægerrime expugnatur,ad compofitorum ufum recurrendumeft:uerbi caufta

-ocr page 203-

DE ARTE MEDEND I, DIB* ill* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169

cauffa, -nJ^Ti^xcna, hoceffc,qd magna parte ex marrubioconftat, turn fim* plextumcompofitum:Ec J^^ogiSafi, quod eft medicamentum cruorum, amp;quodabingredienti'um numerogræce dicitur J^aJ^Kißicy: Etea quæab autore Philoxcni nomenclature fortita eft confeftio * Porro qui in tabem quaniGræci tpSinti uocant,mcidunt, his porra capitata liquefafta cum for«* billationibus chondri ac ptifanæ dato» lam uero amp;nbsp;hæc per fe bis dccofta exhibenda ducito. Cæterû id quod potus loco fumendum eft,aqua pluuia lis efto, amp;nbsp;ex eo meheratu, quod uulgo mullum dicimus» Circa initia uero relaxâtioilû, cataplafmatis inftar imponantur medicamina e ftmine lini 86 10 polline,rite conféra: elixatione item fœnogræci,aut maluæjoleo^ 86 mei le, folqs^ altheæ » Tempons uero progreflu ad cerotas tranfeundu, quæ coftituunt ex butyro,oleo cyprino,Iaunno,86 iride : Et Temnafq item em plaftro utiliter utendum» FIuxu autem noxq humoris in peftus deftillan^» te,cerota Jje/^iT^^p dicta,quod falices contineat,imponenda eft. Propinana da inluper ipfis ea quæ iampridem in faniofis enumerata funt fimplicia,atlt; que ex compofitis nonnulla. Cæterum fi tuflis non fine moleftia graui do^* minatur, thymum 86hyftopumcumfucco glycyrrhizæmelledefpumato excipiens, 86 in habilem formam confingens,ut fub linguacontineat exhi beto»ConuenitampIius in hacaffedlionecoftitutis ex temporis interuallo ^0 præftita Mithridati antidotus,atcß ea quæ J^ i^fJ^^p, id eft ex niperis con^ ficitur,quamtheriaca uulgó diftitant.Nobiliftimu uero utiliftimumqp ilÜs qui ita tentant fuerit auxilium bolus Armenius in potu hauftus : Hefdræcp antidotus ne tantillu quidé minus ^ prædifta, falutare adfertpræfidium*

De dolore laterali pleuritide'ue. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap» xxxiii

^ OIor Iateritius,quem grf ce pleuritini dicunt,proprie 86 exqui fite lateralis membranæ coftas fuccingentis inflâmatio eft, cui ^^ 'adhærentanhelitus diffîcuîtas,tuffis,febris cotinua : dolor mo doad iugulum, modo ad præcordiapertingens, 86 omnino ut uidetur perueniens»Difcerni autem pleuritis ab inflâmatione iocinoris po 50 teft,quoniâ in ilia omnia hæc apparent: Pleuriticos quidem dolor copun^ (ftuofus,quafi fcilicetlocus pungatur,infeftat: 86 tuffis nonun^ arida fine fputis,quod morbu incoftum portendit, 86 ob id crudam pleuritim nomi nant: Quandoqp uero 80 fputum tulRendoeijeiunt, id quod humorem pla neinflammationis præ ft fert auto rem. Rubrum etenim 86 fanguinolentû, fanguinem naturæ modum exuperantem fubducit 86 propellit : flauum ue ro 86 fubflauum, flauam bilem reqei portendit : quemadmodum rurfus al* bicans 86 fubfpumofum,pituitam» In melancholico uero humore, nigrius reijeitur fputum.Pulfus adhæc durus acafper,86 I(i7r?t6gt;p, ideft,ueluti ftal* pens exiftit. In inflammatione uero hepatis, nullus dolor pungitiuus eft, 4° neep duritiem ullam refert pulfus,ftd arida tuffis moleftat, 86 nullureddit fputum: facies uelbuxo,utita dicam, pallidior.Porroquccuncp laterS com pun Diones externorum mufculoru inflammatione Iiunt,hg quidem no ex quifîtæ,ftdimpropriæ funtpleuritides:neqp tuffis uUajieqj ullumcqcicur

DepUuritide notba.

P

-ocr page 204-

170 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEGINETAE

{putum,necp dunticm pul fus præfcrt.Si quis manu locum affedlum palpi* tec,dolent : 06 fi quidem fuppurata uomicafeu tumor diftrahatur,fccta tb* ris perfertur : Quoniam illa quæ ab inflammatione fub membranula pelh* cula^ codas fuccingente,pleuritis fit,hucneque feraturnequeuergat : iHa nanep,nifi ucl foris uel intus fuppurado,quod empyema dicunt, expurge* tur,multo ante oeyHimeq; in pen'pneumonia,hoc eft,pulmonariam inflarn mationem tranfit».

Curatio Plcuritidis»

QVod fi' igitur ad lugulum ufcp dolor protenda tur,uena meidenda eftï fi uero ad præcordia ufep perueniat,purgandum cd per inferna» Re^ w centiores autêomnibus fanguinemfelt;dauenadetrahunt,formidantes (ni fallor)purgationûturbationem amp;nbsp;molediam»Reclamantibus autem uirn bus,neep aliud quiequa faciendum : lotionibus quos Græci xAvo-pw dicunt acrioribus utendum, Quod fi dolor mediocris fuerit, podlotionem quod Khvtriix appellaturexhibendum edmulfijm,ptifane^ autchondricremorgt; In decremento autem amp;nbsp;decedione morbi, cremoribus porrum adqcien* dum ed : aut nepeta,aut pulegij Sf urticæ (quæ cnide dicitur) fernen, fado cum melle lindu, fumetur. Si dolores uehementer affligut pod euacuatio^ nem,demulcendi amp;nbsp;permitigandi funt lang calidæ uel fulphuratæ applica tione,autfomentiscummilio,amp; furfuribus infacculolineopofitis,autcali 20 da aqua,feu oleo in uefica excepta, Lanam prætereafuccidam cum oleo,ui no^ marina aqua infedo dilutóue,fiue falia indernenda, aut diafpermato cataplafmatis modo imponendum,decodio^ chamæmelorum amp;nbsp;altheæ, aut ficuum aridarum quas Græci i'^lt;A«i nuncupant, 8ó ireos, amp;nbsp;abfinthij, mellis^ paruin cum oleo nardino-Circa uero quartum diem forbitionibus EcU^d. nutrito,adiedo melle perexiguo. Septem autem diebus lapfis,ecligma (eaedeonfedioquæ lingitur magis quam deuoratur ) ex amygdalis lè* mine^ urticæ (quam nunc acalyphen,nunc cniden nommât) in melle con* tritis,confedumoderemus : aut J^ciiJiavw^ov nominatumecligma unacum butyro melle^ decodum : Et hypoglottide (quod medicamenti genus lin 50 guæ fubditum,paulatim tabeicit) ex melle elixo deipumatoep utendum». Epithematis porrogt;tum uidelicetquod quiafoetet ^vaaiJ^db appellatur,tum eoquodfïtexfampiycho,undeóó ö^'^amp;w'/.v^jj;/ dicitur,8ópeganerocmpla* dro,fecundum affedos utamur locos, Et bulbi præterea cum axungia ap* pofiti, fæpenumerofâtis præfidq tulerunt, Adhibenduinfupereomorbo oppredis 4«jö’’^Ó’2^ridedexbutyro medicamentum,80 terebinthinæ. Cæ terum omnium efficacidimum eclegma ed,quod 4^ 'TniviJ^aip. quia è pinu fit, appellatur : item quod ex amygdali amari, amp;nbsp;leminis lini, amp;nbsp;nuclei pinei, quod Strobilon nuncupant,amp;amyliæquilibriocum mellefit,exhibebi* mus. Quos autem uigiliæ quoep torquent, eos medicamentu quod è papa 40 uerumcapitibus conditutum,£/^xalt;/!viïi// dicitur, lin gere com petit: Ex anti* dotiscp athanafia, amp;nbsp;quibufeunep ad hanc prouinciam medicamentis com pofitis utamur, Poll decimum uero amp;nbsp;quartum diem,fi malum no cefferit, eucurs

-ocr page 205-

DE ARTE MEDENDI M Bgt; III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

cucurbitulæ ipfis imponendæ funket in tenufore omnino uiVlus ratione af fliéliobfcruandi.Deindeubimorbusremittitur(quodtempusGræci9^«« pet^xK^tg, plùij Latini uulgó declinationemac decrementumappellant) inlauacrum ducendi,euitantes frigidum : educatio interim fobdior adhibenda. Quod fi autem inflammatio fuccingentis tunicæ, neep diflipata neque difeufla in pus conuertaturjiam antea memoratis utendum eft remedijs»

Ad lateris finefebre languores,

T Atcritijs doloribus finefebre bdelliumfuccurritamp;Scoftus,braflicecau

JL/lium deuftorum cineri amp;nbsp;adipi admixtamalidum quidcmiHudeftdiarf DuphoreUcu^ *° phoreticum,hoc eft difcutiendi uim Habens medicamentum»

De affedionibus cordis» Cap» xxxiiii

Pfumquidem hominis corprimaria affedtione per icafflictfi, oeyus prpfentaneum mukumep medicorum exigit præfidium, utpote acerbam amp;nbsp;præcipitem inferens mortem»In inflamma* tionibus quide ipfius,pariter et ignitis rubedinibus,quæ eryfi* pelata dicutur, uehementibusep intempérantes in acutiffimisfebribus, fan guinis eruptio, qua «ipo/^xyicw uocant, uulnerataleua potiftimuparte ucn^ triculi,prodcft.Si ante per confenfum,quam lt;rvii7r«Seicov nuncupant,dolore afficiatur,tum in cerebro,tum iocinore,tum ore uentriculijmeeftitia item la ^0 boreue,at(pmetu,aies^compluribus fyncopaquamuocant,inferet: quæ Syncopa. conferta quidam eft uirium calamitas,quâ dicunt ilh' K^TK-^uaip^ ex folutio nibus 0^ animi deliquqs, tenuiac debiliuenarum motione,extremarum^ partium perfriftionibus, 06 undiquepromanantibus fudoribus fignifica^ ta» Hæc fortiorexiftens,8d ipfa carum ægritudinû fucrituna, quibus nuD lis fuppetqs fuccurripoteft » Adhucueroaliquantulum conftante uirtute, nonnun^ fubuenire pulcherrime datur» Adhæc uero cordis quoep ualidi fubinde tremores oboriuntur, præ multitudineaut feruore fanguinis, qui in ipfo cÓcinetur» Cor ueroipfum fuper excalfadum, magnam quidem amp;S cordismmiu frequentem inducit refp ira tion cm: Réfrigéra turn autem exiguam atque ra 30 ram fpirationem efficit»Secundo igiturqui defebribus infcribiturbbro,os mnem cardiacarum fyncoparum emendationem recenfuimus : tantum in^ terim hic loei mea quidem fententia apponendum,quemadmodü uincente ac prypollente iymp tomate, poft extimarü partium tum perfriftiones turn circumlinitiones,purificationes item pauimenti,etaliam quancunep animi obleftationemamcenitatem^jcataplafmatismodo fint fudore mananti^ bus corporis partibus imponenda(quiue partes eædem obftruendæ )myr tus leuigata,aut creta cimoba, aut eledrum, aut malicoria cum manna, aut terra Samia,adiedta parte cÔmeos. Artus item extremi ufque ad pubem amp;nbsp;alas perfricati, cataplafmatis inftar iUiniendi funt finapi, aut pyrethro, aut 40 adarce. Alimentü efto panis ex aqua feu uino frigido permixto,pedes fuil* li,ancyle,curuatura cubitus ,roftrum,uolatilia omnia frigida» Cæterum ca* put 00 frontem illinito omphacio,quod eft,oleo ex uuis immaturis,aut ali* quo ftyptico cum comeos aut decoftione rofarum» Cataplafma autem prg

P *

-ocr page 206-

172 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

cordijs ftomachocp, ex palmulis,quæ cj)o^vlKlt;^b■ dicuturjrofisjcenantbcjaca* cia, hypocyftide,amp; alumincconfcCtLim, impone»

De palpitatione cordis*

TK quot;T Oin'quempia,inqui'tGaIenus,quotannis uerno tempore palpitation» nis cordis (ymptitmate uexatum:qui quu per integrum triennium Ïc à fanguinis detraAione fecta uena adiutu intelligerec, anno quarto priuf^ accidens illud denuo ipfum inuaderet, fanguinis mifTionem repetiuit, 86 haud amplius eidem malo obnoxius fuit : atc^ fic pluribus deinceps annis faciendo,idoneam quoep poft fanguinis detradionem, uidus rationem ac medicamentaadhibuit:Sed nihilommus is etiamante fenium morte præ- ï/’ uentus eft, quemadmodü amp;nbsp;reliquorum pleriqp omnes, quorum nonnulli quidem in acutis febribus affatim fyncopaintercepti,pari quoq^ modo an»* te feneduteminterierunt* Quidam autem ipforum citra fyncopam apon» plexiæ modo, hoc eft tanquam fyderati, fubitb uitam in mortem comutan» runt, Cæterû ita affedorS magna pars ætatem agebat quinquaginta quis« dem annis inferiorem,fed quæ interim annos quadraginta excederet*

De his quæ mammas infeftant» nbsp;nbsp;nbsp;Cap* xxxv,

I Ac àpartu incafeum fæpenumerodenfatum, circa mammas inflâmationes quas (igt;Âiyp.ovKs græcedicunt,fufcitat*Hifceitaqj j à principio ftatim utendum : fpongia mollis pofca tepida madi ij data atqj expreffa imponatur,amp; appofite conformando alligc tur: Aut palmulæ cum pane in pofca leuigary: Aut ouo etiam toto utendu, admixtorofàceo cumeerota perexigua, aut alumine,06 pulicariherba,qd Græci ■4'V^^^ioigt; nommât,unà cum conandro,autportulacaqugcataplafmaîs tis modo iUiniantur uelimponant:aut Pyritem lapidé cumcerotacontritu imponens alligato* Cæterum diftentioneoborta,autcôcretione inthrom bos globuloscy fada, pané ex hydrelæo, aut oenomelite cataplafmatis inm ftarapplicato:aut pané cum perdiciadeuiridiatq^ cerota,bis in die:autfa= baceâ farina cum hydromelite aut elixatione* Quod fi grauitatê nÔ ferant, irrigatione olei dulcis 86 calidiutendû*Fouendæautfuntitaaffedæ,uapo reaquæ feruidæ, aut foenogræci decodo, aut althææ, aut feminisapp* Cataplafma præterea imponendum fadume polline 86 femmelini,aut fœnogræcocum hydromelite, aut fefamocummelle butyróue contrito*. Exudionê porrb mammarû obferuare expedit, eo quod abfadatio maioi rem conuulfioné parit in ipfis * Quum aût inflammatio mammarû remittit atcß decrefcit,iftiufmodi cerotis utendû : ßetam elixans oleomfi^ dum cc rotæ induat cum formam turn craffitudinemdpfa autem abieda,oleo adifîs ceceræfymmetrum,hoceft,quantum fan's eft,atcputere» Aliud: Ouo rum crudorum pyrrha feu lutea decern cerotæ commifceto, quæ conftet ceræ un eqs duabus 86 femiffc,rofaccicp uneqs quatuor, 86 fpathe culteHas ta, hoc eft rude fubigens, muriæ quantum in fe fufeipere poteft inqce, 86 rurfus rude inftrumento fubigens,utitor*

20

Ad mam«

40

-ocr page 207-

DE ARTE MEDENDl LIB* HI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»75

Ad mammarum durincs*

CAetemm ad mamarum duntics confert id,quod,quia è mcfle confiât, :fl$lii^n®^ appellatur,medicamentum:atque uno uerbo omnia quae emolliendi uirtutemobtinentmedicamina, uocare quæmaladtica, hoc eft MaUdicé. molken tia, medici folent* Sedubi tumor in apoftafim trankt, turn medi* camentis quorum capitedeparotidibus ( quos nos fecundum aurem ab^ feeffus appellamus )meminimus, amp;nbsp;quædeinceps in fermone apoftema* turn,hoc eft abfeeftuum recenfebimus,fedulb utendum*

Archigenis fubfidiumaduerfus erofiones mammillarum cum cacoethia, •® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft malignitatc, prauouc carcinomate*

ARchigenis medicamentum quo ufus eft uir illc contra mammarum fo ramina, maligna^ earundem hulcera, recipit uini hadriani boni xes ftas uiginti,fluenti rhoisue coriariorum libram unam,galbulorum cupreG fi libram unam, ganæ immaturæ atræ uncias fex, caftiæ tantundem : quæ Omul coiitufa,in uino diebus decem macerato,deinde coquantuncommo« taaffidue rudecuprefkna tantifperdumdimidium ferme abfumetur : turn herbas quidem porrice, fuccus uero elixeturad mellis uiep fpiflïtudinem, turn deniq; in uafe uitreo reponatur» Vtere in his quæ depafcendo erodut, mero* At H craftius fuerit,ad id faCCum medicamentum uino adieftoUiqui^ ^0 dius reddatur,adq? eas quæ mammas infeftant nomas (fie enim appellant hulcera quæ depafcendo ferpunt) amp;nbsp;aurcs quæ cum purulentia fluunt, ulascp amp;nbsp;gingiuas iabefadas, amp;nbsp;dyfenterias feu tormina conducet.Con^ folatur prætereaaemîtigat papillarum dolores illitumlac.Etalijs poftre^ mo mamarum exhulcerationibus, baud aliter fane quam alijs quibufeunep hulceribus medendum ducito*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diaphyladicajhoc cft præferuatiua mammillarum*

QVo mammy à plurimis ealamitatibus tueantur,emplaftri modo cymi num cum aquacotritum eifdem impone : mox extrinfecus fpongiam imponens,uinculis acfuniculis peiftus conftringito;tranfacftis uero tribus 50 dieculis , cymino fublato, mammis florem bulborum cataplaimatis inftar cum melle illinito,S: adnecfens denuo laqueis pertriduum finito, id^ ter in menfe ftudiofe facito* Aliud: Cicutam leuigatam ac tritam per dies nouem imponito,amp; foris fpongiam utdiftum eft,amp;aliquot dies relinqui to « Hoc idem præftat amp;nbsp;naxiæ cotis ramentum, uirginum^ mammas ab ingruentibus malis euftodit»

Aduerfus alarum graueolentiasatquefu* dores* Cap* xxxvi*

nrquo,fudoribus^ fubalis pulchre admodumhæcompofitioiî I |jnes fubueniüt: Aluminis liquidimedimnos duos, myrrhæ mes» dimnum unum,in uino diftoluens, quum opus fuerit utere* Aliud : Plumbaginem crematam uino^ fragrante ex tin eram, cum uino conterito,myrrhæ pufillum ufp ad ftrigmenti balneorum craffî

-ocr page 208-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEG INE TAE

tudi'nemadqciensjutitor* AKud: Spumæargend drachmas IcdeCim, myrrh-æ drachmas duas,amomi drachma unam,quibus finguh's contufis, uinoexcipe» Aliud: Accipianturaluminis liquidi drachma: octo,amo mijmyrrhæjfpicænardijfingulorumdrachmæquatuorjhæcuino ddloln^ ta,adarcendum grauem hircinum^ fœtorc, necnoneas quæ turpiterfub alis eueniunt maditates, ufui accommodate»

De his quæ præternaturam acciduntftomacho,præcordi]s ate^uentrû Cap. xxxvii.

E appetitus à cibi's auerfione, quæ febre correptos moleflat,amp;^ grandi fame,00 appetentia canina,debilitate^ flomachi, amp;nbsp;ani mi deliquio,de fiti præterea atep fingultu,naufea item ac iyncö* Spa,interhæcquæde febribus eo qui huncanteceditlibro,fatis fuperep determinatum eft. Rurfum igitur fuper qfdem uerbafacerc, non hercleputo opportunum.Cæterum inflammationes oris uentriculi,atque iocinoris, inter medendum femperopus habent conftringentium rerum admixtione » Nam fi quis chalaftica modo, id eft relaxanti uiftus rationc mederi ftudeat, uitam in difcrimê haud leue inducet.Proinde oportet hue oleo foucantur 06 confpergantur,Gue cataplafma applicetur, medicament ti quippiam cui adftringêdi facultas iïc.adneftere, uerbi cauffa, abfinthiu, autunguentum nardinum,autmelinum,autpapauerinü,decoquentes»Ce rota autem qua continuo utendum arbitrer, eft huiufmodi: Sumitoceræ candidæ unciam unam, æftatis uero tempeftate drachmas fep tem, aloes, maftiches,uniufcuiuf(^ drachmam unam,olei uuarum nondum maturaru, aut melini 06 nardini, prout ulus 8c res ipfa exigit, quantü fatis eft ad cent cretionê 8^ coagmentü. Qued fi adhuc copiofiore ftypticitate indiget uen triculus, ut qui alimetis fuperior effe no pbflït, admifceto prædiftis queep olei omphacini drachmam unam, aut abfinthij etiam æquilibrium,ad hæc tertiam parte hypocyftidis,^ oenanthes,quod eft floris labrufcæ, amp;nbsp;ere* moris rhu. Addereauteamp;in mediurri deducere oportet cerotæ copiam, numero alqs medicaminibus proportionerefpondens»

Ad ftomachi,præcordiorumcp,8C uentris diutinas inflammationes.

to

20

30

QVod fi præterea inflammatio diutule perfeueret, atlt;y indurefcat, iam fanè medicamêta diuerfi ma gis generis funt adhibenda, quæ aroma* turn nonnihil emollicndi^ Só diffjeiendi poteftatem habeant, Cuius fari* næ quidem eft id, quod per melilotum confecrum eft medicamentum,atqj ipfum quoq? Philagrianü,atqï illudquod à fragrantia nimiru Grpci tvSeAf, Latini uero perodoratum nominant, uiridisep iafpidis funiculus feu cate* nula collo appenfa, ita quidem ut ftomachum attingat, magnifiée confert, Verumincalidis flomachi intemperiebus amp;nbsp;ardentibus, cum folutione, aut aliqua cibi fuga èC inappetentia, nulla omnino caufta excepta quam fe* 4 0 bris,aquam gelidam potui dato,cremore uuæ immaturæ adieCto, aut ma* lorum cotonçorum elixationem, autcapreoli uitis, aut femims cucumeris: uel

-ocr page 209-

DE ARTE MEDEND I, DIE,. HI* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

nd contere cum frigida. Stomacho præterea uefica gdida aqua fartam,auc cucurbi'tæ ftrigmenta imponito » Catapona item ( quas uulgus pilulas à rotundkate uocat ) quæ extinguendt fidm potendam habent, i/^i4ct appel lata, ceu lam pridem in capite de fid memoratumeft, exhibita, præftnta* neo femperremediofunt»

Frigodficum amp;nbsp;humediuum flaccidi amp;^ cum infirmnate humenris fiomachu

STomachus uero cum humore flaccefcens, languens acdilabas proper modum,refrigeratur Sdhumedaturmedicamentoquodrecipitfolioru rofaru uindium drachmas fex,glycyrrhizæcremoris drachmas quatuor, 10 quæ uino dukiexcipianrur,amp;hypoglotdda(hoc eft medicamentoru fpe^ aes quælinguæ comode polTuntfubdi)cÔcinnentur.Sed inafteftionibus . quæ propter crafiTitudinê pituitæ calonficis Só incidendbus opus habent, utile hoc fueritatqpaccommodad(fimum,quodfucceditpræfidium»Acci:«H”^t‘ ^^^lt; pe cordcis radicis fœniculi uncias duas, aced xeftam unam, aloës uncias tres,mellis libras quatuor: Radices cum accto ehxg exprimutur,porriciuii tur^:mel uero iniedum decoquitur ufqj ad craftitudinem et cocredonem, amp;nbsp;turn denique aloë leuigata inditur informatur^ : Exhibe cochliaria tria cum aqua. NonuIIi uero amp;nbsp;abfcp aloë cóficiunc hoe medicamentum. Et id, quod quia enepetaconftituitur J^KKAafiivS^s appellatur, in his qui itaaffi* 'b^ATtlt;CvwCn|54

Ä® ciuntur expediens 06 idoneum eft. Cæterum in quibus cibus acefeit, fe:» minis coriani autcoriandridrachmam unam polentæ inftar fubigens,amp;S glutinofiim reddens,aqua potui dato : fiuemaftiches cochliarium unumt fiue laftucf candidæ cochliaria duo. Hadenus incompofita. Connexu aut è multis illud probatur,quod habet piperis drachmam unam, feminis ane thidrachmas treis,cyminidrachmas quatuor: quibus contritis exhibebis in lefti,ut uulgo dicunt, ingreüu cochliarium unum in uino mixto. In qui=« bus porrb atra bilis nafcitur,ftomachus^ inflatur,in diftendonibus Së uc^ hemenda,fpongias acerrimo aceto intinftas imponito.Quod fi his quoq? accurate tranfa^is omnibusjufhil cefferit malum, alumen cum ære leuiga 50 to melle exceptum imponito. Bibat autem in ea paffione conftitutus intybi fuccum, aut podoni mentam inferat. Quibus uero ftomachus flatulentus atlt;^ diftentus eft,nepetam decocto mifcens,mellis amp;nbsp;piperis fymmetrum, hoc eft,moderatum præbeto. Super hæc autem ad ftomachi fubuerfiones fucci acinorum mali Punici acidi medimnos treis, cremoris mentæ medic mnum,unum coquito ufque ad concredonem amp;nbsp;compaólionem, atep ubi opus fuerit, ante cibum myftrum unum potui exhibeto.

Ad Sielifmum ftomachi.

QVi ftomachu fpumofum habet,aceto fcillino,autoliuarufalfaruetc0« ditariï iure,aut thalliæChoc eft fummitatis nouæ germinadonis oleæ) quot;4® decofto abluant,auteius quamminimu bibant:Nihil uero tâtopere,quàm aloë aqua irrigata confert. Atqui ad curatione eoru qui cibü cotinere non poirunt,quos ueteres proprie ftomachicos nûcupant,fcenogræci farinam (^gt;t lt;,T^igt;(raf tti-^i^t’ «,r- «7 Mf t^o^ l*»--t /'.«K ^^-\'| ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tv. v() f'cJ^ If nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’V”’

-ocr page 210-

176


PAVLI AEG INE TAE


melli mixtam, 8ó maluæ fernen contricû in farinarn andam, cataplafmadsi Stomachici modo ftomacho irnponito. Cerota nero quæ è cæra coftituitur amp;nbsp;oleo iri* no cum lufto pondéré, amp;nbsp;caftorio,bene ad idem facit»

De appetitus acibis auerfione»

A Norexia inappetentia ue,eft à cibis appetitus omnia refpuente ftoma cho auerfio:uel à ftomachi amp;L circumiacentium partium intemperatus signdeiilid£ ra, uelabexuperanti humorumcopia proueniens. Deprehendet auteni dijicmperdn^ quifpiam baud obfcure diftemperamentü eius uifceris æftuofum,tum fiti, j omnc i. ^^j^ nidorofis amp;nbsp;foetulentis eruCiuationibus, fi quippia coaAi fumpferit, turn promptiore frigidaruadmodum rerum amp;nbsp;codtu difRcilium codtura» signaji-igidlt;e. Gelidamèdiuerfo ftomachi intemperiem contrarys omnino condition!* bus cognofcesrneqp enim ficaffedi fitiunt, 8ó à frigidis, quæ tokrare ne* queunt,offenduntur,amp;^ acidainterdum fubinde eruduant.

10

De ciborum faftidio ex nimietate humorum»

CAeterum qui ad humcres, ciborum auerfionemreferunt, hi faneqm propter fubtiks atqj mordaces fuccos hoe mali patiuntur, mordentur ftomacho,naufea affîciuntur,uehementiore^ fiti premuntur. Quibus nero putrefcunt in uentriculo humores,febriunt interdum præter cætera» Qui autemcraffis glutinofis^ac tenacibus ftomachi humoribus anore* xiam acceptam referunt, morfu quidem atq; fiti omnino carent, fed com* 20 muneomnibus accidens eft naufea » Cæterum fi quidem concauitatem ac imum uentriculi, humores occuparint,ab rjfdem euomüt:Sin autem in tu« nicisipfius impadiatqueimpulfi fuerint, naufeant modo,neq^ quiequam cuomunt,præterquam cibos, fi quos fumpferint» Quocirca eis qui ob ege lidam diftemperantiam cibos horrent, frigidam indus rationem præfert here, amp;nbsp;præcipue ea quæ condiuntur aceto,panem proinde pofca macera turn ita habentibus dare,atcp ipfam quoqiie pofcam, facitem acetofum, SC earn qua uulgo Romani meleam nominant, potare expedit.Probatur pr^:« terea obfonium quodda, quod,quia è lade fit, lt;/ls.yxÄKKh: appellatur,inty* bacp 8C laduca, amp;nbsp;nÓnunquam aqua gelida, omnia^ mediocriter,fecun* 30 dum eius quæ iuftum naturæ modum excedit temperaturæ contranetas tem : quoniam immodicus horum ufus non modo non conducit, fed medi curatiohorro camentis omnibus inexpugnabikm reddit affedionem» Qui contra al« tK cpulanun gore efcas faftidiunt, contraries omnino medendi funt : uinum^ peranti« propterjrigus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potui,conditum item 8ó hydrogarum,anifi prætcrea ac rutæ, petro

felini^ decodum, exhibendum eft » Piper quocp è communi aquacalida. atq^ipfumquoepquod à tribus piperum generibus nomen habet o^TP'^P m7rfc(gt;tfti;/j aut quod è nepeta conftitutum Græcis eljamp;.K«AK[itvSv! appellatur, magna cumutilitateoffertur. Dabisadhæc8c uiperarum theriacam,quæ utiq^ etiam his qui ad humorum copiam inappetentiam referijt,aliena non 40 eft. Alliaquoeçinhacaffedioneconftitutis,cum tanquam nutrimentum, turn tanquam medicamentum5accommodatiffima cenfentur»

Quum

-ocr page 211-

DE ARTE MEDEND I, TIB* 111» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177

Qtium autem ex humorum muidtudine,in eiufmodi omnia refpuentis De^^»orfwlt;« ftomachiquis incidentaffeÆonem,tenuesqindcmatque mordaces hu^ ^^^^‘^^'^^ mores cmcuabis, idep uel per uomitionem, uel aluuminferiorem: Vomis ‘^°^‘‘*' tionibus quidem facile, fi temperatam ac tepidam aquam, aut mul fum plu* nma admodumaquadilutum, antealaborans hauriat» Præftantius uero, fi ante hæc humectante exhibeas alimoniam:cuius farinæ eil ptifanæ eres mor,autouorum putamina,quas Âi^âa^ Græci nuncupant. Qua autem ras done facilem quisuomitum conciliât, uolumine huius opens primo aflas dm praedidû eft. At fi non nifi ægerrime, magno^ cum difcrimine ægros

10 tans euomat, præftat medicus materiam in aluum inferiorem dirigat, bus' meelas antea languentes copiofiore amp;nbsp;temperato cibo. Sed catharticum, clt;lt;f^’‘lt;*'^'c»»*gt; hoe eft purgandi facultatem Habens medicamentum, uel ex amaritudine aloës, uel ex malis cotoneis conficiatur, quod amp;nbsp;fcammoniam admixtani habeat,uel è rhodomelite. Quod fi abfep fcamonia fieri poffit, aloés maios re copia ipfos euacuare fatius eftrquoniam feammoniæ ufus ftomacho plu scdminonuntt rimum officit. Quiuero propter craiTos èC tenaces humores anorexia ^^^ft°’^‘‘*'^^^‘ torquentur,hisattenuando 06 incidendo fuccurremus , cum^ oxymelite, amp;nbsp;ex hoc,muriacp compofitis,uelutcappari,oleis,finapi, amp;nbsp;confimilibus» Neqp uero aliéna bis funt ea quoep, quorum in illis qui fimili malo præ ges

^0 lidaintemperietentantur, meminimus,prgcipueueropofteuacuadonem: euacuabis autem eo quod ad lulianum refertur, oxymelite. Foris præterea quæ turn calfaciendi turn roborandi ftomachum potendam continent,ads bibenda funt:ungcnta^ amp;nbsp;malagmata, cuiufmodi funtpotiffime, id quod lt;/Ji«rt) öAt^««®'»id eft,ex uua acerba Só imma tura contexitur: amp;nbsp;quod (t«ÿMalgt;p græco uocabulo appellatur : amp;nbsp;quæ folenniter appbeantur unguina græ* ce (^ÿfx nuncupata. Epithematis porro utendum, turn ea fcilicet compo fitione,cui nomen inditu Baion eft, turn ea quod tvd'e/îw, hoc eft odonferu, appellationem obtinuit,atqp eius claiTis cætera. Exercitadones item atc^ friftiones fimiliter cumprimis adhibeantur. Porro autemeorum curas

50 tioni qui male concoquunt,panter^ ea ftomachi quæ efcas omnes faftidit affedione propter frigidum fimul Slt; humidum fuccugi, aut eiufdem quas litatis intemperiem tentantur, medicamenta quæ c^[sc'^'xvlt;/!«i'ia)lt;/fZ9AwF,hoc eft,è malis cotoneis confiftunt,apprime c0ueniunt:dico autem id cui Mas loplacuntium cognomentum eft, atc^ id quoc^ quod è fucco malorum con ftat, neenon èC eorundem carnibus, cytrioeg malo confedum. Malagmas ta uero quæ ad rem faciunt,funt marciatum, amp;nbsp;quod ex acerbæ amp;nbsp;non ma turæuuæ cremoreconftitutum,omphacinum uocatur: Baion item 8ópos lyarchium, amp;nbsp;quæ funt eiufdem generis cætera. Quod fi hulcus uel ftos machumuel uentremoccupet,ut ab omnibus quidem acribus turn efcus 4° lends, turn poculends, turn medicamends abftinendumeft ,itamanfues tis amp;^ mitigandbus utendum: VerbicaulTa,forbidonibus abfqueoleo, ÓÓ quæ fiunt ex amylo, amp;nbsp;terra Samia, ac Lemnio figillo, lade item melle^ quamminimo, ita ut fine mokftia,amp; cicra morfum perpurget. nbsp;nbsp;Epithes

-ocr page 212-

»7$

PAVEI AEGINETAE

maautem funeftioni huic accommodum eft Jj^cpoivlKuii, SZ KviTuviui) «Âififuifj quod eft fi interpretere,ex palmulis,cotoncorumcp farina fîue polenta con dnnatum«. Cerotainhocmalo conftitutis congruité melinoautrofaceo» cum gutta ammoniaca 06 thure copofita : Item epithema Nilei»EmpJaftro rum infuper ufus in cibi auerfibnis curatione cxpediunt,tum eius uidelicet quod Jj» 'fÿ/in.Hni, quia falices continet, appellatum eft : tum quod ab autorc Icefion cognomentum habet» Dinofees autem hulceris fpeciem uel ex fan guinis,uel ex puris,uel ex ramentorum denit^ uomitione»

Ad fradum amp;nbsp;imbccillum ftomachum»

STomachis fractis Si debilibus. Si ob id fundionem fuam in coquendo to minime obire potentibus, aut qui cibum aftumptum euomunt, meden* dis, fumitoalocs, fuffitus mafucha, maftiches,ftyracis fingulorum uncias duas,abfinthfj uncias quatuor, oenanthes uncias treis, confedionis gleuci ni uncias fex,ungenti melini uncias treis,uini quantum fatis eft,à quibufda cofedionis Cyphios rofarumep, uniufeuiufep unciæ duæadijciuntur» Hec omnia pariter leuigata purpura,aut lana excipiunt,ftomacho^ imponunf» NonuIIi uero ceræ quoq? uncias fex antea adrjcientes,epithema cocinnat»

Ad uoluulum ftomachi,quas Graeci lt;A£wlt;/ïajTïr

5ipi}(^ cflg:êta'as nominant»

CVrandis iliofis ftomachi affedionibus, quod eft uehementibus dolos 20 ribus Si plurimum conuellentibus ipafmofis ue,nobiliffïmum utiliffi*

mum^ medicamentei eft paftiiïus Amazonum» Cyterum cumhuius,turn aliorum quæ ad ftomachum pertinent commixtorum materiam,Si in uolu mine quo de copofitis medicaminibus agitur, abfoluto ac profluenti ferè fermone defcriptam comperies»

Deuentrisinflatione» Cap» xxxviii

Uetf^gduneep ardor'mgësjilt;l tuu parem,fed mediocre caU» dUM.

Latuum in uentre prouentus fiue generatio, ex humoribus ue! alimentis in uapores præ tepidaquadacaliditaterefolutis,com mouctur:Frigiditas nanlt;^,eo quod fua natura nequit attenuarc _ L^^^'atque difcutere,nullos producit ipiritus,fed uehemens acriorep 30 caliditas non extenuans folum,fed difqciens etiam penitus, flatus confpira tionem prohiber»Minor uero caliditas,alimentu in ftomacho liquefacit ac difrjeit quidem,et permutât ctiâ,fcd remiflîus atep minore id efficaciatinde flatus excitatio omnis procreatur» Attenuarc igitur ipfos medicamentis ca lorificis competit,elixantes oleo fernen cymini,api),herbæ rutinalis,quod ^)^ovJ^vMcp græce nuncupant, Si dauci deniqi fernen» Frigore autem af* fedioni accedente,rutam,baccas lauri,nigellam nigrum'uepapauer,quod HiÄcwäiop à Græcis dicif, foeniculucp oleo elixato,bitumen^ cum oleo lauri* no admifceto» Si uero inflâmatio eu doloribus copulata fit,pro calfacientis bus chalaftica,hoc eftquærelaxando remittendoep mitigat,adhibeas:ane 40 thum uidelicet coquens ,Si adipem gallinæ Si anferis admifce» Per^ utilis prgterea flatus in corpore Si uentre potiflîmû excitationibus obnoxiis,po lij fafciculus percodus habetur;fiuedecodum nepetæadmixto mellis exi

guo

-ocr page 213-

DE ARTE ME DE ND I, MB* TH* 179 guo,aùtpiperis drachma una:hæcquidem dolorcacrioreinfcftante, ad hi benda funt : fed in mediocri fufficit fotus (qux græce ^rt/sz« dicitur ) milq* v*^*^ Cucurbitula ueroamplifli'maumbih'cumuniuerfum amp;nbsp;cumuladm complc 0:ens, fepenumero liberauit hoc fymptamp;matc. Remedio quoçp hand me* ^ diocn eft caftonum, cum pofca epotum, Sv foris cum oleo ficyonio impo* ^'^^^ fiturn :Et fi cum cormme dolore^ circa umbilicu, omne^ id fpacium quod in anteriore parte hominis uentriculi oftio,^ umbilici partibus interiacet, (quod maligenus Græci sfôcpoiinommant)flatuûcollediones contingant, ZT^iifeh ih-4^ medetur. Suillus porróaftragalus crematus,amp; in potu fumptus,cum tor* 10 minibus qui ab oftio uentriculi ufq^ ad umbilici partes excruciant,tum fla* tulentissquafïqj uentis in interiore parte oppreflïs,fuccurrit,ariftolochiacp rotunda* Cæterû doloribus,quibus uenter nonnuni^ propter obftruStio nes torquetj autexcraüitudineobortis inflationibus, autob frigiditatem, uinu meracius poft cibum epotum,prxfidio fuit, fomno^ fuccedente exa* de ipfas uindicauitatque difcuifit.

DcChoIcra* Cap» XXXIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y»»//^

Holera eft immoderata uentris perturbatio,qup multo bilis Hu xibcumaluidciedionc tumuomitufit,inhærentcciborûinfto macho cruditate : cibos autem non confïciunt,interdum quide ___ propter multam cibariorumprauitatem,n0nunquamueroob prauos humores aggeftos* Quocirca fi quidê fadidiofus amp;nbsp;uellicatus fuc -, ritægrotans,manentibus etiamdum crudis in uentredapibus,uomitus cis Ap* ^f^ endi gratiaaquam tepidam haurireiubebimus, acdigitos infuperautpen nas inferere.Opituiandum adhæc Slt; alui quoque excretione*Poftuero fu peruacaneoru excrementorum euacuationem, cum tranquillitate turn fo* tu Slt; calfadione circa præcordiorum partes utendum,amp; dulciprgtereao* ko,cum uino non multo,aut maftichino,aut nardino etiam, fi tempus fuc^ rit brumale.Somnus item inducendus,cui pro arbitrio cuiufque indulgeu dum* Lauacris præterea poft ad unguem fadam cocodionem, danda eft 50 opera,amp; boni fucci aliinentis utendum» Atqui cum exceiTu fada euacuatio ne,ab initio quidem ea quæ fuprà libro fecundo de turbatione uentris me* morauimus, fatis fufficiut* Quumuero exitiüpermanferit, aluuscp eadem calamitate afticitur, ^ gulfus minuitur denfior^ euadit, catapj^fi^ds mo do cfl»(poiv'(Kaiigt; cum cenanthe,acacia, hypociftidis liquore, Sc malicorioim# ponito» Aquæ porró mediocriter frigidæ cyathum ad forbendum exhibe to. lus uero i'ofarum,autcenanthes, aut rhu, aut capreolorum uitis, utilius fuent:autliquorqui ex malo Punico acidpdulcedinis expreiTus eft, propi nandus,pufillo mentæ infparfo. Vbi uero quæ excernuntur acriora extitc rint,feruorefit:icp fuperueniente,cucumeris fernen cum aquæcyathis tri*

^0 bus offerendum eftuntyba^ Èó laducas in pofca elixas,cibi loco fumant* ^Xr 1^0:7^^ Incoërcito autem impetu exiftente, uinum aliquod aufterum* Quos nulla ‘’quot;^^^*’? quidem febris infeftat, palmatianum,autamincum, autfpathiten,autom*XTX**—'’ phacomeliten exhibeto : Febricitantibus uero, uinum ex malis granatis».

-ocr page 214-

lSo


PAVEI AEGINETAE


aut ex myrto,aiit cibyrati'cum hydromalum poculentum,amp;r cum mins trw polióue,aut halica, aut chondro. Quod fi efculenta faftidiant, aliquid fru* Óruum cÓmanducantes,merpiIorum,aut pirorüjaut cotoneorumjaut malo rum granatoru, carnofum ÖÓ durum expuent. Porró fi cibum afTumptum non c0tineant,cucurbitulaquamaxi'ma kuis ftomachoeftadglurinanda» Hac autem iam adglutinata,aliquo ex prædiôlis nutriendi funt.Cæterum ■ ’ adconuudas titillationes contraclioncs uc, linteolaoko imbuca mukuKs calida circumponito,cerotasqj liquidas caftorq quippiam et ficyonq com^ pleAentcs. Sed priufqua hæc aggrediantur, membra funt aqua calida per fundenda. Si peruigiles reddantur, qs utic^ remedies quguigilqs fuo loco ’^ conduceredocuimus,utendum:nonueroprohibenteuirtute,8ó £^xwlt;/ivwf» Polhiigoron œnfeAionemjaut fyrupum (ut dicunt) bibant. Decremento autem iamfa qutda^cndu. cquot;lo,amp;utuulgbaiuntdeclinationc,in lauacrum ducendi funt, amp;nbsp;recreandi alitibus,pullis columbarum,aut pedibus fuum,autconfimilibus ferculis». Profufus uero alui fluor,abiqj exhulceratione inflammationecp,qua græce (Anx^/aieuf uocant,cibos corrumpens,magna quidem parte fua fponte ceffat, nihil alimenti fumentibus ægris ufc^ ad confummata tum coctura tum eua cuationemcorruptorünutrimentorum . Permanenteautemfluore,rjfdeni præfidqs quibus choleræ occurrendum,

t)einteftinorumkuorelienteriâue,amp;afFedionecœIiaca. Cap. XL 2.0 Vplex leuoris inteftinorum (quam Græci Aa^vrtez«/ nommant) genus eft: Alterum quidem,quod ex inteftinoru exhulcerationi bus,earumcp cicatricibus oritur : quod maligenus inteftinorum iï^a torminapkrûlt;ç fequit, autexalijs deftillationibus rheumatism inducitur: Altcrû uero,quod ex infirmitate languorem uirium, gup alimen ta in ftomacho diftinent, prouenit. Hanc fecundam quidem differentiarn cum cœliaca, ut uocant, difpofitione confundi amp;nbsp;mifccri arbitror ♦ In qua 'Centralis lidcg languente amp;nbsp;imbecillaftomachi uirtute,cibineq? coquunt,necp perfe a^iüio. rUntuGconcoftlue diftrahuntur,fed molles,crudi,perliquidi,imperfe(ftim euadunt,continuo fluxu tcntataaluo. Sed in inteftinorü leuore celerius ^ 3° in cceliacis quæ affumpta funt alimenta deiiciuntur,tamm graui cruditate, ut alTumpti quoqj nutrimentigenus liquidb indecognofcatur : Et his qui* dem cocliaci difcernutur. Semenigitur linicumpalmulis fiuedactylis,hac affèftione obnoxqs cataplafmatis inftar imponatur. Summe uero prodeft Sdlcntifcus amp;nbsp;rubus, unicumoxymelitedecocfli. Internaueroflatus cok leÆoneexiftente, cyminum quoque 06 anethum amp;nbsp;ruta commifcenda. Qtium autem magis magis^ deftillatio rhcumatifmusue increfcit, inferi* mus mala cydonia,alumen liquidum,acaciam,hypocyftida,gal!am,aut ho rum nonnulla,aut panter omnia. Cerotæ præterea ex myrteo amp;nbsp;uino quo piam aftringente acftyptico. Vfuifunt infuper amp;epithemata calorifica 4® quidem magis, cum id quod (quia è baccis lauri coftituitur ) lt;(amp; J^cdfi'iJloiy ap pellatur, tum dl^anifiiaroii/, hoceft, quodefemmibus coftat. Vehementius ueroadftringentia quæftypticauulgo uocantur,tum dl^oivcw'^m, ideftcon* i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedio

-ocr page 215-

DE ARTE MEDENDI b I B» HI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji

fedio quæ ex œnanthe herba floreue labrulcx coufieitur,*tum compofiti'o ex malorum granatorum acinis cocinnata^diagigarton appeUata : amp;nbsp;quæ fit ex ainylo»Sed ex erythria compofitum admiratione dignum eft. Lon* go ucro iain tempore inueterata aegntudine, dropace unguento aluus iUi« niatur, amp;nbsp;ex finapi cerota, neenon amp;: ipfo per fe finapi ♦ Podones porro quibus in hacaffeeflione utendum, fimplices quidê funt,femê plantaginis, quod '^yoyAM9^iii græce nominant, aut fernen rumicis lapathiue, aut maU granati cortices,uuæaridæ,automphax aridus ex Aminea uua triboli quantitate.Non febrientibus cum uini adftringentis auderi^ cyathis fex:

^0 Febricitantibus uero cum aqua pkiuia» Minus uero ftomachum fuccen# ditgallinarü uêtriculus ficcus potui infparfus. Adqciendaquoep funtquæ cientloda lt;/ïlt;»p«'Zix« appellatazuerbicaufla, apiü,adianton, amp;nbsp;id genus alia j^iurttiM. in potu fumpta,translationem efficiunt amp;nbsp;fubducunt, CÔpofitæ uero po* dones quarum utilis ufus eft, funt tum Polyidi, id eft, diuerfæ fpeciei fi* gillumttum paftillusexeletftrocompofitus : turn ex AegypdaacanthaSC quod clidion appenatur:amp; confeeftio ex ^minibus diafpermatum nuncu* patum. Cgteru hoe primlt;ï habet bonitads xftimationê:Lapathi fylueftris feminis unciam unä Sc femifrem,arnoglofïï fèminis tantudem, hypocyfti* dos fucci drachmas fcx,commeos fiueacaciætantundê.excipemalorûco*

io toneorumexprefforûelixatione. Aliud: Accipecymini, piperis,rhois fyriaces,floris fylueftris Punici, quembalauftium dicut, finguloru unciam unarn 8ó femiftem, corticu maloru granatorum unciam unam,Iaferpitr) un ciam dimidia,aut aridi drachma unam:hæc potioni inferito,aut oxymelite cum manc tum uefpere mifce. Aliud: Sumito myrtorû nigrorumco# chliarium unum amp;nbsp;dimidium,anifi,rofarü ficcaru,oenanthes,uniufcuiusqp cochharij femiftem,phœnicobalanos uigind:formentur paftilli, atq? dra* chmam unarn cum aqiia potui dato aut cum cramate,hoc eft uino plus fads diluto. Cæterû inter omnia prgfidia cjuæ hac affeclione oppreftis miniftra ri poftunc,palma fanè obtinet ea qup e uiperis concinnatur th eriaca. Porro

30 quod ad alimenta attinet, id efto eiufmodi: Vbi quæ egerutur excrementa viiltts Uentm odoris grauiftimi,acbiliofa fuerint,cibis è chondro panter et oriza,alica^ «rtw. èC confimilibus alantur, concodis interim unacumaliquo adftringendi facultate natura prædito, puta piro, fungóue feu apio, malo cotoneo, me* fpila,amp;id genus alijs.Lacquoq^ excolt;ftüatq^ purum falutare aepræftans quidem ficaffedis eft auxilium. Potus autefto uinudilutum amp;S tenue, aut aliqua dulcis potio. At fi quæ excernuntur,aleuitate inteftinorumafieccis, fuerint pituitofiora,diuerlam omninoeducadonêcibumep præferibendo, in contraria tranfducemus,femina quædam qug ftomachuadiuuant,admi fcentes : uerbicaufta,anifum,autcyminum,autapii fernen» Verum et lens

40 quoc^denuoreeoefta fæpenumerohac paftioneoppreftis fubuenit,cum aceto exiguo manfa, autoxymelite»Brafticæ etiam ipfæ bis codæ auxilio funt» Præftat autem alteram eorundem elixadonê in pofcafieri» Cæterum uinuni uetus aliquod calidum^ bibant»

-ocr page 216-

iSi


PAVbl AEGINETAE


' DeTenefmo, hoc eftcrebra00inaniegerendiuoluntate* nbsp;nbsp;Cap# XLE

Vitus defidendi impetus amp;nbsp;cupiditas,paucis admodu iequeii* tibus excremetis (quern rlauwpii/ Græciuocant) quandoq: qui*

1 dem inteftinorum tormina præcedit. Sæpeuero numéro folus _______ipfe per fe ortus aliquantulum^ progreflus,cÔquiefcit.Eft uero hic morbus creber et implacabilis ad deijciendum impetus ac defiderium, aliud nihil praeter exigua cruenta quaedam uel mucofa agens, quae tantum no totius mali cauffam cÖftituunt:facracy in longanone tumida inflamatio, hprentiu illic excrementorû opinionê,et excernendi ea cupiditate inducit» Galenus uero fenbit, à forti eiufmodi excernendi conatu lapillumqucm* 10 piam ex fede deieftum » Pleruncp uero etiam propter tenuis inteftini fta* turn ftercore obftrufto, tenefmus fecutus eft,Ex ftypticis quidem amp;nbsp;pa* remplæfticis obftringentibus 'ue plufculum adaugetur : ex clyfteribus ue* ro(quae 06 Kf(vlt;rn«7« dicuntur)acrioribus,uerbi caufta,mulfo,adiecfis inte* rim fahbus,aut aliquibus eoru quae per os emolhüt, cuiufmodi funt Dama fcena,aut ficus aridae,mercurialis,ferum ladisjexcreto ftercore illico quie* feit» Quocirca ficitraeiufeemodi cauffam prompta haecegerendi fineaffe Óiuuoluntas atqj conatus ufuuem'at,confolandi languentes phiegmone funt hordeaceis polentis (quas ufiKAva-as Graeci dicunt ) calidis, amp;nbsp;afper* ginibus, quae ifiS^cx!^ appellantur, turn ex uino, turn ex oleo myrteo, aut 20 rofaceo, aut omphacino confeftis, lumbis^ ac peeftini applicatis, Cae* terum mucofa quae inteftinum reftum opplentatcp obftruunt, mulfi quo* que infufione abftergito» Sed 86 muria no raro indita,id quod res ipfa ex* poftuIat,perficit»Satis uero funt falis drachmae fex,cum aquæ calidæ aceta bulo fumptae. Mitigantur praeterea dolores 86 diftentiones encathifmatis qug è foenograeco,aut malua,aut femine linj fiunt. Quidam uero fæpius 86 Medicamentü hoc ufurparütencathifmazR-ubi, myrthi,cytini,lauri 86 cupreffï uiridium lAamüij. æquales portiones in aqua decoquunt:eft aut MarceUium* At fi in profun do inflammatio èC irritationes iniuriae^ exiftantjrumctacei Iiquores,un3 cum quibufdam ftypticis perco(fiis infundendi funt.Oleum uerodulce im 50 miffum, atqp plurimis horis detentum, dolorem quo affliguntur hoc malo tentati,difcutit atque foluit ♦ Si autem crebro quis ad oletandum exurgat, glomerem ex ftypticis rebus calidis ano inferito:uel furfures calidi in liga mento aut fpongia, aut aliud quiddam eius generis apponatur.

DeDyfentenaquodeftinieftinorumtorminibuSt Gap» LXii.

Y fcntcria,qLiam Romani tormen nuncupancjnteftinorum ex* hulceratio eft, nuc quidê ex ceffante tenefmo, aut uentris præ* memorata quapiâ fraeflura perturbanoneue prognatamune ue ^^^ro inde morbus origine habet,ubi magna excrementorû quaff lerna eft: Quae primu quide biliofafunt,Slt;^ uaria,deinde iuxtaproportion 40 nemcruenta, 00 poftremo pumlenta, cuiufmodi ex cadaueribus,effluere confueuerut. Sed quae ad atram bilem ortu refert dy fenteria, exitialis eft, cum exhulceratione cancru infinuans» Quod fi igit cum ftercore mixta ex ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huke#

-ocr page 217-

D^E ARTE M E D E N D'I ' Igt; I B» Hl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185

bulcerationi^ fignacumlabore amp;nbsp;circa umbilicum tormnieexcerhanturi m gracilibus inteftinis exhulcerationem cHe cognofcito»Tum quidem res media quæ per os fumenda funt,cumprimis expediunt» Sin uero ab fep uls lius rei communione immixtum oletum egeratur, crafforum inteftinorum eft,cnpmatis magis obtemperatura:ubiante plurimus fanguis folus derjeiv.......- r^v^j^: tur,camaffe(flionem Hæmatirâuocitantdyfentcriam» Excerniturquippe^^.;?!?^^-;^^”quot; aliquando nigrior folito fanguis gt;nbsp;ioemore exceptum alimentum non fatis comode concoquente : 00 ob contentricis uel alteratricis ipGus facultatis infirmitatem,facpenumero è uentre baud abfimile quidda eis,qug ex ablu* ’® tis Carnibus eiiciüturrecêtibus,egeritur : Hepatera abt liane dyfenteriam ïndigitantjde qua uberius in fermone de iecore dicetur * Communi itaque curatione,qfdem^ præfidqsjquibus in uêtrahbus cœliacisue,acalqs prg^ ter naturam excretionibus,utendum eft. Propria uero curatione, Dérnnia bgillatafiue potafiueimmiiTa, cocinnatoprius exaquamuffaclyftere,des pafcenn dyfenteriæ medetur. Deinde muria amp;r portulace fuccus potus,dy (èntericis peraccomodus eft : atep ipfa etiam per ie portulaca in pofca eli* xa mania^. Plantago quoqi rubi^ cum fruftus turn foIia:necnÔ ôC althæg radicis elixatio conueniunt. Hippurispræterea,hoceft caudaequina ex aquauel uinopota,eius^ cremor» Moriitem immaturus fructus ubiarue#

^0 rit:adhucetiamuehementius rubimoraconfimiliterarefaó;a,profunt»

Quin 80 oua quoq; ex aceto tofta èC man{a,alui fluorés exiccant» Satius uelt; ro fuerit,fi bis alia quedam quæ ad tormina fpeftant admixtissin fartagine torrefacias, atcp efuiexbibeas * PræftantifTimum uero omnium eft ompba cium,rbus rubenateR cremor eiufdem,malicoria,quod eft mali Punici era natiuecortices,galla,gigarta,melpjlaïmyrta,crania5omniumcocblearum ^,quot;’'y_ toftarum cinis» Compofiturn uero illud eft : Cocblearu cineris medimnos quatuor, gallæ medimnos duos, piperis partem unam,in puluerem con^* tundens,obfonrjs immitte : aut in aqua uinóuecandido diluto potandum exhibe : egregieiuuatdyfentericos quibus nondum hulcus contabuit»Ec 30 canum ofla uorantium ftercus aridum cum lachte coagulato,amp; in cafeu iam derifefcente, perteftudinum Kiéta-ii/ hauftummirificeprodeft, Compofita porrb quoru magna in hoc malo eft commoditas, funtex Aegyptia acans tha paftillus,atq5 Philippi:item qui è cornu ceruino c0ponitur,et qui ex fe« minibus,unde J^ixairipftKTup dictus,Sc trigonos,catapotia^ exmacere con« farcinata,admirandæ uirtutis funt» Præftantiftîmus etiam eft,qui hoe mos doconficitur:Opr), crocijyci] lndici,acaciæ,rhoos,thuris,gallc,hypocys ftidis,corticum malorum granatorum,myrrhæ,aloës,gquis partibus,prp betriobolum. Aliud: Acciperhoos drachmas o(fto,gallæ,malicorfj, fingulorumdrachmas quatuor, dato cochliarium unum in uino* Aliud:

4° Rhois drachmæodo, gallæ,acaciæ,c0meos,uniufcuiufcp drachmæduæ» opq drachma una,mifceâtur, amp;nbsp;drachma una in uino temperato exhibeas tur* Cæterû ecligma quæ dyfentericis couenit, hoc eft: Sumito myrtorum nigroru xeftam unam, rhu Siriaci tantundcm,paImuIarumThebaicarum

-ocr page 218-

PAVLI AEGINETAE


184

libras duas, carnium malorum cotoneoru libram unam 5 mali granati ad^ diunacumcortidbus decern, uini aftringentis naturae xeftas duodecim» coquito ufque dum tertia modb pars relinquatur : 8v ubi colaris, inijee meilis libras fex : codumep adcraditudinem mellis fpiffi, lingendum ex* hibe ♦ Liquidb uero conftat, quod cataplafmata quoque ex adftringenti* bus s quorum materiam babes, ufui erunt. Enemata porrb dyfentericis propter turbatosac defatigatos tenefmos competunt,fucci oryzes,aut chon0ri,iiue id genus alicuius,cum adipe caprino,fiue hircino,^ quæcun queincapitede tenefmo memorata tenentur. Quodb fanguis excerna* tur,polygon! fuccus immittendus eft, autplataginis cum acacia,uel hypo* 10 cyftidis,uel aims eiufmodi»Quin fi urgeatacmoleftet,eoru quippiam quæ fanguen atténuant ac comprimunt,i^^uao-ft« græce appellata,immittito: uerbicauffa, lanæ fuccidæ acimmundæ cinerem, uel fpongiæ inanis pice liquida irrigatæ, feu fanguinebouillo, aut alumine liquido crematæ,aut onidis cremore* Porrb Andronius etiam paftillus præftans medicament turn eft,atque ipß'us quoq^ Mufæ,8ô his non abßmiles:Necnon amp;nbsp;ea quæ y nbsp;nbsp;nbsp;deinceps fequûtiir collyria multb efficaciftima habentur,præfertim in qui*

w-^yg ç^g^laboribus alui excrementa erjciuntur » Sed hulcus'ne depaicendo ferpens ( quaGræci vôfilw appellant ) inteftinaoccupet,deprehendemus graLieoIentia,ô^ putrefadione retrimentorû,ÔÔ quod non ab initio ftatim, zo fed interpofito tandem tempore,ortum fit:clyfteribus cruftam inducentit bus utamur : cuius fannæ funt paftilli qui Fauftiani cognomentum obds nent,amp; ^è^W'’^»,paftillus^ cognomêto Bithynus amp;nbsp;Thronius:c^Tlt;^t;^üölt;i item,hoceftex fubere confedus,cum lends elixatione,autaftringentium quopiam immiffi^Cæterumôôhocfæpiusàmeexpertumeft enema, om# phacidis crematæÆft præterea eSubm jundc glans quercus enata cft, quo utique coriari') utuntur ♦ Auripigmenti, Symphyd, rhu Siriaci, æ# quas horum coneuftbrum partes, quantum uidelicetduo capiuntcochlia# riaoryzæ fucco excipiens, 86 cremore herbæanchufæ fpinofa grandia^ ^i.tA«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86 nigra folia habentis,quamchœrofpelethonnuncupant. Ouorumitem 50

albugini ex æquo pondo uncias duas,aut treis immitte.Epithemata porrb quoru fafta eft in uentratis mentio,atcp fecundum uentrem catachrifmata è matena quæ aftringendiarefaciendi^ poteftatê habent conflata,cum ali quo glutinû habente,parted cÔmeos,thuris,glutini taurini,quâ taurocol# lam nommant,poll!nis,in id genus cataplafmads locum habeant. Alimen# rgt;yfmtericis turn fic habentibus principio efto àô^aA«, mox indeefrumentaceis forbil# qu^uidutra* lationes, cum per fe turn unicum lade elixa ♦ Sed 86 lac quoep modice de# Ro conucniat. coftum præftantiftîmum eft» Cæterum holerum ulus neutiquam necefta# riustpolTunt tarnen guftari cichorrj el{xi,86 intybi, 86 plantaginis,86 braf# ficæ bis coftæ, 86 pomoru aftringentm fucci,carnes ipforu expuendo,aut 40 que alias afperiora reddant inteftina» Quod fi calor in multa uenerit intem periein,intybü crudum exhibendu erit : aquam egelidam abforbeant : po turn alioqui præftetaqua pluuialis:ftomacho uero quoep aftefto,etiam ui# num»

-ocr page 219-

DE ARTE MEDENDI DIB» III 185 humrVolucres deniq^ andiores,amp; quæ concodioni nihil renituntur,dy^ fencericomorbooppreffimanducêt» Lauacris utantur ex aquis dulcibus» At fi fluxu etiam noxq aheuius humons tentâtur,prægrandem fpongiarn, lid micas panis filiginei irrigans Öómacerans uino Afcalonite,aut aliquo calido adftrmgentis naturæ, aluo appone,uincuhs^ alligatOjatque ka can dem lauari præcipito.

De ægritudine Colica, Cap» XLin»

Oloncraffiinteftini laxiorpars eft,adextris quidem ilibusorf riens,in modum zonæ feu cinguh in finiftra excurrit. Dolores in eo pluribus de cauffis fufeitantur immenfitaut enim propter craffum pituitofum^ humore inibicoprehenfum intra ipfius cuniculas, aut propter fpiritu etiam craffum ac turgidum inflatum^,8ó exi turn unde erumpat non habentem,auc propter phlegmonen inteftini,aut propter acutos deniep amp;nbsp;uellicantes humores infurgentes. Quibus itaq? craffus pituitofusep humor pgritudinis huius cauffa exiftit, his dolor certe peruniuerfum funditus quidem epigaftrium,hoc eft omnem earn uentris niyigd^rium. partem quæ umbilico undiep adiacet, diffundicur, præcipue uero ubi fta* ta coli pohtioeft, tantusquidem ut quafi perforari fentiantur inteftina» Strop hi hos, hoc eft torfiones inteftinorum circa umbihcum excruciant:

^0 rudtusd'tein amp;S naufêæ, uomitionesep uariæ, fed in primis pituitæ : uenter ipfis tarn ægre cÔtinctur,ut ne flatus quidem euadat: Excretum autem ole« tulum bubulo ftercori par omnino uidetur, non tarn leue, quam inflacione refertum» Hæc uero præcedunt maxime, gelidorum,craffi^ humoris efculentorum iugis admiffio, fatietas, codricis facultatis débilitas amp;pro= ftratio, otium item fegnities'ue, amp;2 id genus alia. Eis ueroqui dolorem fuum flatulento fpiritui acceptum referunt, extenflonis, potius fenfus ob^ oritur. Quibus autem ob lociferuoris inflammationê fenfus eft, amp;nbsp;febris c^n^pernich uexat inlïgnfs, unacp cum ftercorelotium retinetur, 8^ pulfus iuxtauen fi^nnacoUca. trem perturbationem commouet, fins æftus^ hosac naufêæ infeftant,

30 8óuomitiones bills potifhmum, quæ tarnen nihil quiequam malum fub^» leuant. Ea quidem, ut uno uerbo eloquar, omnium infeftiflima eft colicas rum ægritudinum affedciojfuturam in gracilioris inteftini morbum, quem «am// Græcinuncupant,mutationemminitans. His præterea qui propter acres Slt; uellicantes afficiuntur humores,perinde atlt;p quum fubeft inflame matio,æftus amp;nbsp;fitis amp;nbsp;uigilia exurgut. Febriût aut modis omnibus minus quam illidorium^ acre emictut,^ biliofum deqciunt,^ fæpenumero in ai ui deieeftione plurimu torquentur,amp; fi quando edulia calidiora,eiufdem^ qualitatis potiones admiferint,magis magisep irritant. Quocirca medelis fuccurrentes, ijs qui colicum dolorem ad gelidos, tenaces, amp;nbsp;craffos hu^ 40 mores referunt, inprimis quidem prouidendu ne uehementercalidaadhi beamus remedia, nam ab admodum calorificis plurimum liquefiunt, mas gis^ inflanf humores huiufeemodi, quos circa morbi ftatim exordia me*

q 5

-ocr page 220-

180 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVTLI AEGINETAE ’ nbsp;nbsp;nbsp;'

dicamentis minime inflantibus,attenuatorisc amp;^ ficcificæ nature, abfque immodica calfactione, interfecare amp;nbsp;concoquere expedit. Proinde ex ab uooletumclyftcnbus huieægritudini idoneis educentes,iugiter adhiben dum eft oleum in quo elixum fit cyminum,aut ruta,cum adipe anferino,uel gallinaceo, ex radicibus ue fylueftris cueumeris elixatio, myrrhæcp dra« ehma una,cum mel!e 06 oleo.Atquioleoetiam fæpecommuniadielt;^o,pi« tuita uitri formam præferens egeritur,infeftantem^ protinus dolorem mi tigat fedat^.Sed fi nimio dolore ea afFeAione oppreifi confternantur,ene’ 11 amp;« 64 ït •^At*^^^ immiffum non reddant, balneum eis adhibendum eft ex melle, cy« -^ivf f^^fi^t^.; mino,nitro, rutæ feminejaridæbrafTicæcaule, probe fcruefacro,8lt; muria to lt;^^^?^‘^quot;'^\i?’*^’^’§^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brafifîcp cinere melle têperato,auc colocynthide trita cum meh

r.Xlt;^C. ƒ7 Ie nitroep atep cymino ♦ Cæterû lauacraquibus in hacafleCtione utendum eft,{èx dactylorum,altitudine funto,ut fuperent et tranfgediantur infiden« ds podicem. Anus præterea cyclaminicremore,ólt;f nitro, uel cctauriocum melle amp;nbsp;nitro illiniendus eft.Perdurante autem bis peradlis etiamdum do loris tra(ftu,præmemoratis rebus adijcienda funt,refinæ terebinthinæ uncia una, due opopanacis drachma una, aut galbanes drachma: quatuor, bituminis æqua portio, cum nitri drachma una,aquæ uncia una, 06 olei ru tacei uneqs quinque, uel plus :languêtium^ partes ex oleo cymini uel ane« thino uel cucumerino irrigadp funt. Cataplafmata infuperdiatrifpermön, 20 quod eft è tribus feminum generibus,cum cymino, baccis lauri, amp;nbsp;femine apri,imponantur. Porroepithemataquoruminhaeægritudine ufus com mêdatur, c^ as■lt;^ji(,lKTa!ll, hoc eft ex feminibus fint,^ c^ «Aeupviffluy, id eft e bac cis lauri,86 Jj^p-i^iKtiTotp^ quod eft ex melilotis concinnata,atcp Polyarchiugt; Collocandi item colico morbo poftefti in focnogræci,altheæ,chamæmelo rum.artemifiæ, anethorum,lauri, amp;nbsp;id genus aliorum decodo. In oleum infuper calidum uel hydrelæum qs defcendendum iudico ♦ Potiones por« ro fint abfinthium amp;: cyminum æquis portionibus, aut panax cum aqua uel caftorq uel anifï,pipcns^ drachma una cum oxymelite. Quod fi do« lor nihil remittatur,potionandi funt confedtione, quæ quia è tribus piperu 30 Smd^ifmuf. generibus cÓftat,lt;4^7fiS// wiTrtfiaijz appellatur,ueltheriaca.Sinapifmo (quo nomine exhulcerationê,quam impofito aliqua corporis parte finapi efficit, ' nbsp;nbsp;nbsp;medici fîgnificât)adhæc amp;nbsp;dropace unguento in remiffionibus utendü,óó

fua fponte emergentibus naturalibuscp lauacris. Cæterû ex aqua potabb li lauacra effugiant,nifi ob doloris afflieftioné cogantur» Quo quidem tem« pore antequam prædicta mcdicamina adhibeantur,Iauacris immittendi funt,fouencg ac calfieri in calidis ignitisue parietibus iubeto,intercalatis ac mfertis aliquibus nitrofis fmegmatibus. Quod fi dolor uehementiorex« cruciateo malo pofteftbs.tum mediocriter confolari amp;^ reficere potentibus utendum, cuiufmodi cenfetur è caftorio confedus orbiculus paftillus'ue 40 cum eliquatus tum in potu fumptus, 00 huiufmodi medicamenta. Enimue roanarcoticis uehementibus, hoceftquæftuporeminducût, fummopere cauendum

-ocr page 221-

de ARTE MED END I’ DIB*' III* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187

nuendumeft, quæ nonnihil quidem refirent, fcddintumiorem affection N^rcofw, nem reddent, craffiorem faciendo matenam, meatus^ inteftini reddendo denfiores.Pituitauero attenuata,hfera alata,uel globulis(qui quoniam desi uorantur, x«T«7n)Tlt;« dicuntur)huiufmodi purgare expedier Accipe aloés, catapotia. euphorbq, cocci gnidij puri, fcâmonig,æquas partes rexhibendi funt fcrualt; puliduo. Adhæcpræcereauiiflus ratiocalidioramp; aridiorcolicaægrimo* viHuicoUt niaobnoxfjs conuenit»A primordioquidem morbi,genius defraudandus «»»»«• eft,inediacp perferenda5mox inde acriora manducanda : porra itaqr tofta, eiufmodi afflidtioni detentis efui dentur,cum codito. Apia quoq^ amp;nbsp;elium, lo afparagus,alliacruda,præcipue eis qui hæc minime faftidiunt, neep offert duntur. Verum coditum ipfum quoep potent, panemq; admixtu una cum ipfo fumant, Efcas denies etiam reliquas probi amp;nbsp;inculpati fucci,et conco* élioni nihil renitêtes,utiliterexhibebimus ♦ Auertêdamanibus pedibuscp eftnontamfatietas,quamipfaquocpcruditas. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Curatio colicæ ex uentis natx.

VBi uero flatulentus fpiritus dolorê fufcieaucrit,poft ea quæ nihil flatus SkoLfTi *v Vkr**^/gt;M|lt; habentefculenta,poculenta^, cucurbitulæquoq^ perquam ingentes

fuccenfæinanes adglutinatæuniuerfouentri,nonnunquâad placandum _^ morbumfatis adminiculipræftiterunt. Quod fl inteftinû occupât inflame! ’^^** 'quot;^ “/’''^ 4'6 matio, è cubito magna cum utilitate fanguinem detrahemus. Quin fi mis»

Ó;ionis difficultas,quæ c/ït/o-se/« àGræcis nûcupatur,in haeægritudine do« ^’If*“* minetunuenam in malleolis fecabimus, atque iampridem enumeratis ute* muradminicuïis,cxceptis acrimoniapræditis amp;nbsp;uehementius expurgans tibus.Sedlenientiapotiusmitigantia^cataplafmata,óóirrigationes ufur* pemusdn oleum quoep defcenius, qua t(iSxlt;rtigt; græce dicunt, comendatur* ^quot;H^i Cucurbitulas interim iftacfgrimoniapoffeffis utiliteradglutinabimus,Cje rotamep epigaftrio uentriculóueapplicabimus, quæceræ quidem habeat ‘“***^ uncias quinep, chamæmeli uncias duas,rofacei uncias totidem,fabaceæfa rinæ unciam dimidiamjutea ouorum quinc^,cremoris feminis lini,uel leut

5o gati chymam,Tenuis item amp;nbsp;febricitantium, fic habentibus prgferibenda eft uidus ratio, abfej^ inflammationis folutione*

Cura colici affedus ex acutis ÓÓ mordacibus humoribus,

QVod fl acres 8lt;r uellicantes humores tammali doloriscauffa extite« rint, immittendi funtoleo in quo elixa fint fœnogræcum, aut al th ca, cum fimplici adipe recentis anferis,fine galling, uel cremore quoqj ptifang cum rofaceo, aut feminis etiam lini liquore ac fucco, Potionandi uero funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

colici antidoto ex aloë amara, Lauacris porró ex aquis dulcibus danda eft opera,Cibis uero utendum qui forberi commode poffintCunde amp;nbsp;forbitio nes uulgo àmedicis uocantur ) ex chondro feu ptifana, pifcibus^ faxa^ü 4°‘tilibus, amp;ut rem uniuerfamunouerbo perftringam,omnis uidtusratio humidior frigidior^ efto, Cauendum eft modis omnibus à cundtisacrin bus Slt; acutis cumdapibus tummedicamentis,irrigationibus^,óC catapla#

-ocr page 222-

1S8


P A V L I AEGINETAE


fmads calentibus, fotuue eorum quæ cataplafmati's modo imponunt, nec^ no amp;nbsp;uini potadonc, in primi's autem perandqui ♦ Quod fi dolor admodu utolentus fit,amp; quad tyrannidem in laborantemexerceat,fjsquac ftupof rem inducunt, v«f«sTi«à àGræcis appellata,utendum;necp enim quicquam lædunt in id genus ægritudinibus craflefcenda Ô^ modice frigorificate# nues uellicantes^ humores. Cæterumedam hacnoftra ætate, meaqub dem fentenda, ex talibus humoribus colica interdum ægntudo nafcitur» Quum morbus quidem illeccepiATeta finidmis regionibus Italiæ,ôôplea« raqß alia Romani imperq Ioca,inftarpeftifericuiufdam contagionis pera« graiTet, unde non paucis quidem in morbu comidalem, alps uero in mem gt;« brorum refoludonem, quam græce -^«Ava-ni nommant, Cup er dite tarnen 06 incolumi fenfu:nonnullis autem in utrunlt;^ delapfis,magna pars eorum qui ex hac pgrimonia in comidalem morbum ceciderant, uitam in mortem commutabant. Quorum uero morbus in paralyfim tranfierat,pleri(^ eua^ ferunt,perinde atq? in decretorio crifiue,tranfmutatione cauflæ. Hoc itac^ modo affectis medicus quidam per Italiam curam adhibuit : fufpedam fane atque infiddem quandam frigorificam commentus amp;nbsp;exercens curas« Pdradoxacuigt; donis methodû,temerariam^ magis educatione. Laducas nanqj eis cru* ratio agrandi das refrigerans, intyba^ confimiliter,uel ultra faturitatem etiam comme* niicolica:. dendfiexhibuit,prætereauuas, 06 mala,durions^ carnis pifces, Sv quæ* 20

€uncphabentcutcçruftaccam,qupGræci o?fa«0lt;/!tffx« uocant boum pedes, !^‘j^,~^ p-'pf^‘ lt;^•“0quot;' bulbos^ èc id genus quæcy alia,nomodo natura potêda^,fed taduetiam perfrigida» Vinumfanè nonnifirarenteradmodumadmittebat:autfirn* terdum,aquagelidadilutum exhibebat. Aquam item egdidam propina* bat, 00 pofcam (quod mclicratum græce nominant) frigidâ. Ab alimcnto præterea omni calido,mediæ^ tcmperaturæ,uehementer abftinebat. At* que côplures aliquot hoc tam temerario abfurdo^,8ôàmorbofanèpræ* fenti(ut uidetur)alienifîîmo nutricatu feruauit,priftinp^ faluti ad unguem, ut fic dicam, reftituit : quofpiam ex illis etiam qui iamiam in Herculeü mor bum, quam Græci !iè\AH4iM indigitant, refoludonem^ neruorûlabicœpe 50 runt,pulchreauertit8óliberauit»

De gracilioris inteftini ægritudine, quem ileum dicunt uulgó medici, Cap, x L1111,

^^*’’^'^’^’^”’ ’ ^ 9uod implacabiles grauiffîmos^ dolores facit '^^^^”’’‘^^°*^ eft,periculo grauius fecumferens fymptama,hoc fiquidê morte tandem enecatureomorbo ^O^ïdetentfaluiretrimenta per os reddentes. Confiât uero ifthæc aftecdo cruditadbus, èC obftrudo excrementoru exitu, retends quæ iam corruptafunt : Cæteruletaliüquoqj uenenoru potunonump hicmorbus oritur,atqj in fcortü defcendentibus inteftinis,inteftinorumcpinflâmado* 40 ne,poti(Timû fub colicæ affedionis cxortu. Pueri igd hoe malo oppreffi ir rigadonibtembrochis ue,catapla(matis item,amp; clyfteribus,balanifmis^.

atep

-ocr page 223-

DE ARTE MED END I, DIB» ÏII» ig^ ^^^ py''ns,qLiemadmodü in colicis memoratu eft, medendi funt ♦ Adole^ fcentibus autem pubenbus^ fanguis fedauena audaderdetrahedus eft: Sin minus,cucurbitulæ tod uentriculo epigaftrióue mulcg atq? inanes funt adglutinandac,8c circa dolentes partes cum fcarificadone eædem funtim« ponendæ ♦ Membra porrb ipforum perfricanda atq? conftringenda:cly« fteribuscp amp;nbsp;enemads utendum : embafibus item infefluue olei calidi, an« tidotis,8c expurgationibuSjS^ utuno uerbo expediam,omnibus quorum ufus eft, in colica ægritudine affeéds, exemptis his qui ad acutos amp;nbsp;uelli« cantes humores colicum dolorem referunt. Mirifice præterea conducit ïo ipfis fieuomuerint, anethum elixumSv epotum. Confeftim ueroapotu panein calidam aquam immiffo manducandam bucceam eius calidam ileo ds porrigito» Sed cibum non continentibus,rhun amp;nbsp;cyminum terendo in oxymelite, potui præbetocyathos fex » Porro cos qui in exitiofum acle# talem inciderut ileum,aqu3c calidæ potu uomere cogito. Cæterû omnium letalium uenenorumiumptorSnotificationemac fignumhabes uolumine huius operis quinto. Deinde bibendum quo(^ oleum calidum,aut ius pins gue, quo denuo ciatur uomitio. Poft aliquot dies theriaca in potu fumen« da. Perftuerante ante oppilacione,lacté fciftb,cum exigua fcammonia,uel aloë,aut purgante aliqua materia aluus euacuanda eft. lt;^od fi ob id quod io in fcrotum defcendantinteftina,eadem fitaffeftio, collocantes eos quam« primum fupinos,in pubem bubonemue delap fum inteftinu reprimemus, uinculo^ 06 ligamento illud ne recidat,contineamus.

De renum uefîcæ^ afFedionibusamp;primitusdecalcuIorum morboquac ÄtSixa-is nominatur. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xlv.

aOrborum germanitas atc^ cognatio,ut feriem noftrædodri« næprofequar,compellit. Commune quippe colica ægritudi« ne,renum^ calculo laborantin eft,intra primordia ftatim uen« trem cohiberi,grauiép dolore opprimi, 00 appetentiam profli« gari,atque circa umbilicum inteftinoru torminibus torqueri. Pcculiare uc • 50 ro colicis,in his omnibus longe magis extendi.Ncphriticis aut,hoceft do lentibus exrenibus,minus. Colicos prætereadolorquidempotius inde« xtris ilibus uexat,at(^ ad ftomachum ufquepénétrât, iecur item atquelie« nem : oletum omnino nullum redditur, ita ut neq^ inflatS euadat, amp;2 quan* do neceffario excernatur, flatulentum fit, 06 nequaquam abfimile ftercori bubulo : Nonnunquam etiam pituita uitrofaderjeiatur, lotijq plus, quod etiam ipfum pituitofumeditur. Ncphriticis autem in ipfis renibus dolor quafi fixus hæret grauis, inftar paxilli perforantis, amp;nbsp;ex aduerfo tefticu« lus dolore afficitur,foEmur ftupefcitcirca lumbos feu ilia, deqcit^ excre« mentum fua fponte rariufcule.Cæterum dyfteribus omnino aluus inflata, 4® ftercus biliofum edit, lotium exiguum ac fabulofum magis redditur, mea« tus^ urinæconftipatur:Hæchabenturin renumcalculis indicia,queuiris utiep ipfis, ætatiq^ perfeftæ potius eueniunt. Atqui inueficacalculorum concretio, puerilem ætatem uexat frequentius»His autem arguutur nousgt;

-ocr page 224-

19® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INE TAE ' nbsp;nbsp;nbsp;?

Ïotium editur crudum amp;nbsp;fubalbidum continue, cum fabulofo (èdimine»^ contreAant fubinde neren tl a atqgt; intendunt,ïdentidemcp in lotium urgen tur, amp;ftrangulatur urina,quodmali genus s^xx^ov^ixii Græci nominanu Materiata itaq; gignedis calculis occafio ell^cradus Sd humofus terreftris' ue humortcffectrix ucro,flagrans renu ardor,Guc neficæ. Cgterum in reni bus quæ calculos comminuant,atterant,incïdantcp,utendum medicamens tis eft, neep tarnen immodice 00 excellenter calorificis : cuius fàrinæ utilt;^ funt,BafiIicorü afparagorum radices, rubiq,uitrum item c0crematum,8ó graminis ( quæ agroftis dicitur) radix, amp;nbsp;adiantum, bdellium, lauri radis cis cortex, althææ fernen,cicerum nigrorum ius,fpongiarum calculi,fcille to ticum acetum, mium, alarum, carpilia, farxiphages, Gum prætereacum martfumtum potum,fcolymi^ radix,irion,prionites:lauacris^ iugiter utantur,8d alauacro confeftim eorum aliquid quæ memorata funt,potent» / Embrochis infuper cataplafmatis^ amp;nbsp;calfadtionibus, quas Tsv^tets Græ^ ci nommant,infeffîbus^ balneorum:Et his præterea,quæomnes iam græce uocare chalaftica,hoc eft relaxantia folent,atque qs quæ folatio funt plaçant^, uténdu,huc ex affeedione colica affumendo. CopoGtæ autem po tiones,quarû ulus in huius morbi curatione probat,hac ratione concinnan tur : Rutæ agreftis, amp;nbsp;maluæ lylueftris, aprjep radices cum uinoelixato, liquorem^ exprelfum aquæ confundens,cochliaria duo exhibeto. Mace^ 20 rato uero hoc in emplaftrum: Balfami frudus,calculi qui in fpongqs, pule gq aridi, maluæ lylueftris feminis,æquas portiones fedas, cochliarium, cum nini diluti cochliarqs duobus propinatotarefaftum^ fanguinem hir^a cinu, cicadas aridas demptis alis ac pedibus : Et tecolithi ex œnomelite in lauacri calido folio exhibeantur : 06 quæ ex illis côponuntur mixta medi# camina,atcp fufcaemplaftra nephretica,necnonamp;quæadeam fundioa Trogloütei nem comparata funt condita ♦ Troglodites præterea auis ex his qug cum* primis maxime^ adminiculo funt, elfe cenfetur. Eft autem hæc palïercu* rt...$ îoj-yfn inter omnes auicuias minima, folo eo, cui BaGlifci nomen eft indi^

tum,dempto : minima nacp auicula quu Gt,hac folaeft maior,amp; colore co» 59 parac Gmilis,intcr cineritium amp;nbsp;uiridem medio, tenuis paruiep roftri,pa* rietibus fepimentis^ maxime agens, quæ lale tota condita, 80 crudaiu* giter comèfta,concretos iam calculos lotio expellit, atque deinceps ne re* nafcantur, prohiber.Cremataitem hæc totacum alis fuis uiuain cinerem, cinis uniuerfus cum per fe tum adiedto pipere amp;nbsp;folio moderato, ex eucra tomelite,quaG bene temperatomelledicas,epota, hoc ipfum facerecen^ fuerunt.Cæterum ad dolorum acredinem Sc acerbitatem uigiliam^,tum Sotira,tum Philonis probantur medicamenta ♦ Dolorem præterea fæpe^ numero placauit fanguinis opportuna dctra(ftio,ocylTime ad excretionem propellendo calculum.40 Propnylaâica generationis calculorum.

QVo uero nulli in renibus calculi gignantur,cuftodia quadam acurata, ut rcor,prouidendum cft. Ad quarn rem optime facit cumprimis, ut

-ocr page 225-

DE ARTE MEDEND I, tIB* 111» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tpf

probi cjiiidem fucci,ita 06 moderatum alimentum, necnoto exerdtia, lugis fegumtnum omnium frumentaceorumcp ufus faceffat ♦ Cafe us item èc lac, quxT^ inde fiuntobfonia,uinum adhæcacrum amp;nbsp;carnium abundantia, 86 utfemel omnia compledar, cundaquæ craffum générant fuccum, quæcp admodum calidæ funt poteftatis amp;nbsp;acria,hydrogara inquam,at^ condita, 06 id genus alia, hæccane peius 8ó angue auertendafuntomnia» Hand enimuero hæc modo nondum natos calculos fiti prohibent,fed iam ctiam ortoscomminuere,autexcernere poffunt» Bibant uerooxymel,adieó:o aliquo ex fimplicibus quæ lotq proritandi uim obtinent, puta adianti,api), 10 graminis decodto : Poftcp balneum ieiuni ante uinum, pulchre tempérai» tamaquam hauriant ,amp; in medio prandio gelidam,nifi quid impediat, forbeant» Quod fi prauorum humorS copiam olfecerint,fenfu^ percepe* rint,ianguinis uena feda detradfione, aut expurgatione euacuentur ♦ Ve* ^lt;^‘ '**^ x mi^j; rumadcuftodiendum ne gignantur calculi,primum inter remedia bonis» tatis honorem meruit,poft balneum anteuinum nutrimentumcp,puræ aquæ tepidæ po tus. Sed in ueficis puerorû calculi,efficacioribus 06 uehe* mentioribus adminiculis fuperantur 86 conficiuntur : quæ quidem è præ^ diftis funt fcligenda. Quod fi fupra modum calculus creuerit,86 ceruix uc • hcæ obturata fuerit,per quaffationes xx^t!U7nsilt;rp.u, uel lithotomia,perins* ^’” ’quot;^

^0 deatqj inuoluminedechirurgiadicetur,utendum.

Derenum inflammatfone.

QVodh inflammationem renum autueficæex loti) ponderofo feruo#

re cruciatu^,86 ex eo quod febricitant,cefpitat,infaniunt'ue,86 quod bilioïafynceraeuomunt, 86 meiere nequeunt,præfertimuefica phlegmon i^^^fb'-'' ^^f-^ ne opprefta, depreh endes, fanguinis detraftione quamprimu ent occur* rçndum:86 placabilibus,afperginibuscp,86 cataplafmatis utendum, ruta, anetho,fœnogræco,altheæ^ radice cÔftantibus, Clyfteria porrb in ea af* Ó:ione probantur mollia clementiacp, necnon enemata qug ex oleo,86 pa* €vlt;««* pauere, 86 adipeanferinaconftituuntur ♦ Verum in ueficafi fuerit inflam* ^..pic^^, -««ƒ;« 50 matioïopijquoc^obolusfemiscummyrrhacroco^acoleo ftdi immiten*

dus : Melicratum ipfis propinandu, abftinentes à ualde lotium cientibus, multa^ potionemifi acris ac biliofus humor naturg modum nimium exces dens abundauerit turn : quippe copiofiori potui indulgendum, 86 confer* tim femel eorumquippiamquæ urinam abfque uellicatione morfucp pro* pellunt, hauriendu. Potent præterca fernen lini pondo medimnos duos, amyli medimnum unum 86 coclearium in aqua : Sumatur item cucumeris atq? peponis fernen. Feruida autêignitacp planefenfationerenes adiacen* C^ r»'^ tesc^ eorum partes occupante, linteola quæ græce f«K9 dicuntur, uino ro* faceo aut aqua rofacea melinóue indnlt;fta,int)ciêda funtluel cerota,cera,ro*

4® faceoep 86 chamæmelino oleo c0ftante,(ïue melino,86 ouorum luteis,cum aceto perexiguo:aut feminalis,quod polygonu nominatur,cremore com* pofita. Poftremo aut eaquocß quæ ex fuccis cum chamæmelino concinna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*:j

tur cofedtione utendu. Sed auertêda funt nimis calida, propter mutatione ^‘'^‘’ ‘quot;““^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

-ocr page 226-

191 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

ii-,^lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,^ pus ,nim{nim confimiliter frigorifica, renes nanc^ promptiŒme fub rt*

Iis obdiuefcunt. Abftinendum uero alauacns ed,imminente ac iam aufpi* cante phlegmone. Etuidus deniqj ranone,quæ febricitancibus conducit» amp;nbsp;(i(}gt;hiy(iM7(uii appellatur, utendum»

De urinariarum partium abfcefTu, cxhulceratfone*

A Poftafim rcnibus fubefTe portend ut dolores iliorû amp;nbsp;Iumboru,turba xXnq; amp;nbsp;interpollati horrores,amp; febres quædâinordinatæ. AbfcelTuin Aifeeffitiueßi nero ueficg amp;nbsp;finitimorülocorü,prptereaquæmemorauimus figna,dolor e^'mdicu. nbsp;nbsp;edam pai;tis infinuac.Renem porró afiecturn deprebendes ex eo,quod ho

i^ot^renis nbsp;nbsp;rno in fanum decumbens latus, circaoppofitum doloris uelud fufpenfire^ *®

iff'eili. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis fenfum percipiat Jn quorum fanècuratione infeflibus ex hydrelpo prp

paratis utendum eft,cataplafmatis^ ex polline,amp;oleo ac refina confeótisj aut farina orobina,melle,aut cardamomo,aut dercore columbino cum cari cis feuficubus. Pus uerocumlotio affiitim midu, ruptuabfceffum,atcp in particula hulcus ede dedarat. Quu uero etia abfcp ullo abfcefTu, rupto ua^* fe,uel propter fanguinis profufionê,parte acriore materia exefà,aut calcus inffrexWce* loatterêteexhulceranturinarfj meatus, didinguendaedin renibus exhul rMoncrenum ceratio.abeaquecircaueficäauturinarios meatus fit,ad hûemodû.Quans fenmen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ renes ex aliqua occalione exhulcerant,dolor cum quada grauitate par*

tes circa lûbos creberrime uexat, amp;nbsp;citra impedimentti emingut, atqj cum 20 lotio pus aliquando excernit,exiguæqj carunculæ cum urina nÔnun^ ex* pelli uidentur, Atfiueficahulcereintentet,uehçmensadmodûdolorpe(di nem hypogadrium^ impetit:urina magna cum anxietate redditur,et pod miedionem pus in fundomatulæ lublidet,fquamulæcp in ipfa tetri odoris, autlamineg circunferuntur.Furfureæ uero hypodafes ucficam feabie labo rare Ggnificant. Quando aût meatus qui è renibus urinam ferût, qui græ* signahulcerii ce ôvpTwpf dicuntur, hulcenbus iniedantur, turn lotium pus intercalatum quods^t/'lngis ^j-q. cômixtum podîdet, amp;nbsp;capillis quædam perfimilia interdum in urinis occupât. apparent,amp; dolor in loco inter renes atep ucficam excruciat,Cæterû pus, aut fanguis etiam nonnunep folus abfç lotio excernitur,3lt; fineullaearum 50 rerum quas hacdenus recefuimus : idep baudobfcure in pudendis exbulce rationem confidere indicatiPotionandi funtitaque fecundumureteras ex* hulcerati,mulfo,uel fœnogræci deco(do,unàcum melle, autcucumeris d* mine cum pado. His uero quibus pus lotio excernitur,bolus Armenus ex* hibendus ed,uel ferularucrematarum cinis, quantum tribus digitis capi* turcumpaffo. Sedamp;ga!actopofia,hoced,laCtipotatio magnifiée fie affe* «dis opitulata pleruncp cd. Hadenus fimplicia, mixta aût hæc funt. Sumi* to feminis lini,fcminis cucumeris,tragacanthæ,fingulorû drachmas duas, ex quibus padillos conformato. Aliud: Strobili nuclei pi nei uiginti, cucumeris fatiui cochliariaquadraginta, feminis uidelicet, amyli drachma 4® unam,excipein heminas duas,elixationis nardi,feminis apfi,uniufcuiufcp pondo drachmarû quinque. Verum Archigenes in epidola quam fcribit ad Atticu,dyfuriaCinquit ^urgente acinfedantejaccipito feminis papauehs albi

-ocr page 227-

DE ARTE MEDENDI DIB» III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195

aîbi m efnerem redaeti Óó côtriti drachma unam, lunci odorati rotundi,ucl calami^aut glycyrrhizæ decocroj'nfperfam. Exhulceratos aut urmariaru partium dolores illudadimitiSemina cucumeris repurgad numéro trigin ta,nucleorum pineorum duodecim,amygdalarum amararum cortice dem pto trigintaquinque,croci quantum fads eft ad inducendu colorem,utitor leiunus quotidie cum lafte hue protropo, hoc eft uino quod antequa uuæ ^ƒ oTyoTn/» calcentur defluit^ Midus fane ac blandius omnino fuerit,fi loco ftrobiloru tantundem feminis maluæ accipias»Sanare præterea idem affirmât exhul ceradones ueficæ pofte confedtionem Cyphi, Sicyphoidofas antidotos* ïo Nos uero in uetuftioribus hoe ufi medicamento, neutiquam amplius plu«» rifarioneep exquifidore egebamus : Chamædryos,chamæpityos,fingU5 lorum drachmas uigindquatuor,afari,piperis albi,uniufcuiufq? drachmas feptem,cinnamomidrachma unâ,^fieri poteft leuigatiftîmiaccipimus: huius copofitionis cochliaria duo exhibemus, cum paffo Cretêfi:at fi febri citent,cum aqug cyathis tribus. Quod fi morfus huiccrofus cxcruciat,amy li cotylas duas,amp; feminu cucumeris quindecim adqciêtes, uoti ufep omni* no copotes reddimur. Haiftenus quidem ex decretis Archigenis. Sed ad inflationes fi referuntur dolores,medicamenta, tum quæ ex fylueftris mak uaelemineconftituiturantidotus,tum (/l^7^xyH(i«^ulgt;^ hoceftquæex bella^

^0 rijs confit, utilia funt. Porrb in ita habentibus, epithematis quoque cira caorron,pordonem quæ tefticulos interiacet atque fumen, quorum alcea rum fanè Graeci Ti^wMiii, alterum »Tfoy nuncupant, utendum. Cerodsquia dem ex hyftbpo 6^ butyro, adipeep anferina, atqp ftyrace ♦ In ueficam uero clyfteridio inftrumento mulfum fuauiftîmû infimdentes, feu lac cum pera quamexiguo mellc,aut cucumeris femine:autalboremoui cumfpodio, quod Tffopxpóhvl appellatur, aut alioru denies prædic'torû medicaminuali^ quo. Ätqui hulcere pafcendo ferpente,paftinus c charta immittendus eft, aut Bythinius, Poftremo cataplafmatis edam modo imponatur Jl^tpuviKoii), neeno Jj^ sa^i't/'üjpCquorü illud è palmulg dalt;ftylis,hoc ex uuis paffis ,unde 06 50 nomina fordunt,confelt;ftu eft) cum gaUa,acacia, hypocyftide, amp;nbsp;alumine.

De eruptione fanguinis renum.

REnes haud raro propter imbecillitatem fuam nequeunt lotia cotinerct fedladores exiftcntes,è uenis fanguinis aliquid excernut,aliascp crafti tudines mittunt. Sæpenumero copiofum etia fanguinê renes effundut,^ id quidem per circuitum,perinde atlt;^ ipfæ quoep hæmorrhoides confiiez uerunt:euacuad uero fubleuantur amp;nbsp;comulcent. In quo utiqp affeAu nihil confeftim obturbandum eft, rurfus fanguinê miftb fiue concreto : Quod fi permanet, fanguis ex uena cubiti detrahendus eft. Cæteru, ut femel dia: cam,in renum atep ueficæ profufa fanguinis effufione,r)fdem medicament 4° ds utendum,quorufolennis ufus eftinhæmoptoicis,ideftfanguinê ferca^ tuerjeientibus, 8óalrjs hæmorrhagrjs, quod eft fanguinis eruptionibus. Sed in primis fymphyti radix,ac tragacatha uino macerata, in eiufmodi af* fedione conftituds exhibendaeft, feminalis^ Sê plantaginis fuccus,cuni r

-ocr page 228-

194 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

pofca,aLit amygdala amaracum paffo» Autillud: Aluminis fifllKs drachma una,tragacanthæ drachmæ duæ,commeos oboli quinçp cum paffo. Cata plafmacis^ more hordeacea polêtaex po(ca amp;nbsp;rofaceo imponéda eft : apc confecftio ex palmuh's,diaphcenicon appellata,8ó filigineo,cum acacia aut hypocyftide in uino aftringente,aut oxycrato elixis. In uefica prctcrea fanguinis eruptione tentata, cucurbitulæ quocç ilibus, 06 natibus, coxens dicibus ue funt adglutinandæ* Quod porromembrum lànguinemred;* dat, loci dolore deprehendes,8C excretione lànguinis lotio commixti,aut non : quemadmodum de pure memoratum eft fuprà * Quum uero lànaî guis in ucficain grumos uocatos concrefcic 86 conglobatur: deprehen^ 10 des autem illudnon folum,quod poft redditumea parte fanguinem pe# nitus urina fupprimitur, uerum quod etiam color quidam fanguinem præ fe ferens, ut confentaneum uidetur, prorumpit, aut cruenta quæpiam h Uf miditas : potui decoftionem artemifiæ porrigito, heliochryfi^, autconys zæ.autraphani fernen, aut fuccum laferpitqjîue cyrenaicum,fiue apq cre^ morem,in aceto mixtis fingulisjuel erinacci coagulum, uel hinnuli,uel hœ di in oxymelite:ftaften'ue(quæ myrrhæ expreftæ pinguiffimus flos 86 Ii^ quoreft)cumoleoexhibeto:aut Ipongiæ foris ex falfore, ftafteue calida adhibendæ» Qiiod fi his quoq^ rite peraftis nÔ foluatur, fecanda eft ea in^ terteftes particula, quem taurum uocant, græce uero perinæum, perinde 30 atcp in his qui laborât calcuIo,Dcriuato aut amp;r exhaufto languine in fruftu la conglobato,concinniter,ut expedit,medetor.

Derenurnduritie,

CAeterum quæcûcç durities in renu fedibus fufcitantur,dolorc quidem haud amplius excruciant, fed uident ipfis quafi ex ilibus fufpenß elfe, 80 ftupidi quidê funtlumbis ilqs'ue, debiles^ cruribusdotrj nÔ nifi paulu* lum emittunt, uniuerfus^ corporis habitus aqua intercutelaborantibus fl milis eft» Hos cerotis molIcfacitOjSe malagmatis,fricftionibus,atcß fomen# tis:adhæcquæciereurinampofluntofferto, uentrem^ fubluito»

De Diabete» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

Tgt;ip[t(cosgt;

Diabetes (quod urinæ profluuiû fonat )pernix alTumptorû potuû tran fi tus eft,exuperâterredditis omnibus qug bibita funt, nihil à fuaquali täte mutatis : quapropter fupra modû in ea afledtione conftituti,fitiunt:un dedipfacon quoep eandem ægritudinêappellant: Ad contentricis uirtutis renum imbecillitatê, huius mali caulfa refereda eft : potentia uero attraftri ce intérim robuftiore, atq? uniuerfam quoep corporis molem,propter im^» modicum calorêexiccante.Huicitaq^ morbo renitentes,autpro uiriliobäs fiftentes, alimenta pluria,tranfmutationi^ refiftentia,necp admodû humi=* daexhibeamus : putahalicâ, quâ Græci kMk« dicunt,cum rolàto, autrhoss domalo, aut hydromalo, autuino horno,aut quopiam alioqui calido : for^ 40 titus in eum quoep ordinem intyba, cichorium,Ia(ftucas,pifces^ faxatiles, êc fuûcum pedes turn uuluas,pira^ «masappellatos, ÔC mala,malacp Puni cagt;S(f potionc geIidp»Potionandipræterea funt diabetici cremore polygo ni.

-ocr page 229-

DE ARTE MEDENDI LI B» III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^5 ni, hoc eft feminalis, 80 enula câpana in uino nigro, palmufaru item diluto (quodgrarceapobregmanuncupat) myrtorum^» Cataplafmatûinfuper ' ^ p^quot;, ,ZX^ modo præcordqs ac renibus applicâda funt,farina in oxyrhodino, hoceft acetorofaceo, foha^ uitis,amp;umbilici Veneris, amp;nbsp;elxines, necnon portus Ïacæ» Adhæc fudores hc affedis ciere ac uomitus :à frigido potu,60 omni# bus quæ urinam proritant, abitincre expedit. Intra uero initia ftatim fan* guinern detrahere, neq? abhorrens necp abfurdum in ea afflictione fucrit»

Dcftilhcidio un'næ, difficukatecp meiendi,quorum tllud quidem græce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

spoTî^seZiXf/,hoc uero t/lvasoiap nominant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^irÂ^*»^Mj jiiÇn;^i

*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vod fi necp phlegmone, nelt;^ calculo,nelt;^ quopiam præditfforu alio V^præfcnte,lotii acrimoniauexet,uniuerfus^ corporis habitus,86 reli* qua indicia bilem fubeflè præferât, ea fane uel dyfuriæ, uel ftrâguriæ cauf* fa confiftit : iam turn utiqj cum ifs quæ hanc alterare, turn quæ temperarc eandem queunt,uti c0uenit,pti{ànæ^ cremorexac pifcibus,amp; batneis,con gruacp uiÂus ratione: Ab acribus uino^ abftinendütexercitrjs item pari* ter 8^ ira,8ó feræ cocodionis dapibus ♦ Si uero lotq tenuitas fucrit cum al=* bore cÔiunda,c^teræ^ notæ gelida agant intemperiê,uinü calidu couenit 8C codita,8ó quæ urina proritare poffunt medicamenta,86 eiuidem faculta tis efculenta, infeifus^ calidi. Quodfilotiûappareatcumcâdorecraflfîus, idiotie ex lotis. io phleomaticu humorê collum ueficæ obftruxiffe coHigito, atcp ob id quide oxymelite utitor, elixationibus^ ex hyifopo, 86 pulegio, autorigano, aut thymo,uel laferpino in aqua mulfa, 86 irrigationibus calidioribus: At fi hu mor craifus ,fiue calculus ,fiue languis cocretus,fiue id genus quippiam op pilans impediat urinæ exitu, purgandi utic^ ei conftitutioni obnoxij funt, nifi inflammatio quorp membruoccuper atc^infefteuCæterûfifebris dif* 0.., ^4,^./^«^»-..., ficultatiurinæadfit,huicerit irrigationibusexrutæfeuanethino,fcupers ^/^y, fibre ueterioleomedendu» Quuueroaluus fueritafi:rida,fœnogræciautmal* uæ decodû inqeiaturtFoueantur^ dida affedione opprelTi hydrelæo,uel elixatione predidaru fpecieru aliqua cum oleo. Cerota uero fic habetibus 50 congruet eiufmodi:SyIueftris maluæ radices in cucumerino oleo cum exi* gua aqua elixantes donee frigant : atqui illæ quidem abqciantur, oleo ue* ro cremor rutæ,ex parte quarta,86 eery, 86 caftorq quantum res ipfauide* turpoftulare,admifceatur»

De uefica conuulfa»

TVrOnnun^quidm urinæ difficultas, interdum uero lotq inuoluntaria JL N atep adeo inuita midio,rationem curationem^ iampridem de paralyfi memoratam fequitur»

De meientibus intro» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;-

T Anguordepreflióuemufculi ueficæ circa collum, earn affedione facit, 4.0 J-^quaafflidi introrfum urina reddere folêt,quapropterpueris pr^cipuc accidereconfueuit : proindeqs comuniterquæ roburinferiït,quammaxi* me utendum, puta œnelæo calido, atq; confimilibus, cauentes quæ uali* de refrigerant ; fouentes uero undiep magis, quantum fieri poteft, cahdis»

-ocr page 230-

196 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V D I AE G I N E T AE

Nam fngiditas tanquam refblubonfs , quam paralyfim dicunt,iïïm habet* CTuueroifthæcphyficeperpetratorGalli gutcurcrematû aqua tepi'da kiu^ no potui exhibeto:fiue leucanthemi flores,modo non abflmili:aut erinacei tefticulu in uino bene fragranti friatu bibend û porrige:nepetam item atq? myrrhâ fub fomnS,aut rutæ fylueftris fernen fri crû per criduû propinato* Pudêda deniq? eo malo tctati creta cimolia cü fucco perdiciadis circulinito-Deiocinorisaffedïibus, Cap» XLVi.

^^“^^Ecur uarqs admodü tentât morbis, nam imbecillitate, inflama«« ^^niombus, 8lt;eryflpelatibus, hoceftignitisrubedinibuscumins k^^flamatione,amp;fcirrhis,amp;abfceffibus corporis quæapoftemata 10

Kt^^tici.

EryfipclMios óncirK^

^^sê^Mdicunt, hukeribus^ 06 oppiJationibus deniqj corripit ♦ Super debilitate itacp ipflus uerba ante omnia funt faciêda,qualaborates,hepatic cos,hoc eft iocinorofos propne nScupare afloJent, (^od fi igit in chylum uerfa quidê excremêta euacuat : liquidiora uero tranfmiflïone in hepar des bilius uel no omnino peracüa,iic trein totu ægritudine uacâtc,iocinoris at«* tracûricê potentiâ infirma eflTe ducito. At fi ablutioni recêtis carnis coparia uidcant retrimenta, cum alteratricem tum fanguinis effeArice debile exi«* ftima. Vbi aût ad calidâ intemperié referenda eft infirmitas :primû putrem faóliones fiunt humorû,progreiru têporis excrementû fcculêtius apparet, teterrimi^ odoris:bilis in oculi pupiHacralTa amp;nbsp;affluens colore. lam uero io hepatis fubftantia contabefalt;fta,uniuerfum etiam cotabefcit corpus, §£ fe* briunt afflilt;fti,8ó cibi appetetia carent,bilem^ euomût.Sin gclidû diftem^ peramentû fuerit,necp iuges continuæ^ excrctiones,neC^ cóplures fiunt:: perftuerabit malu diutius,diebus^ aliquot cumulatius uenter defjciet,mi3» nus uero graueolês,inftarluti fanguinis crani,atrehili finitimn.Multi pre terea ac narij colores frigida declarant intêperiê/ebris^ obfcura coparet, Óóuultus conftas cafibusuacat,amp;Scibiïmagis appetut* Haruant omnium difteperantiaru qualis qualis fucrit,fi ariditas cóph'cat,feceffus apparebSt aridiores, amp;nbsp;maiore fiti premunt. Sihumiditas fubfit, liquidiora amp;nbsp;plura apparentexcrementa,minus^ funtfitibundi* Inflamatoaütiocinore,com 50 muniter quidê omnibus dolor oritur in dextris præcordqs furium uergês, 80 adiugulüufqj humeru^ eiufdêlateris,quâ Graeci corporis parte xAelt;/ï« nommant, tendês:deorfum uero ad lateris ufe^ nothas coftas pertingens» Febris pretereainfeftat acuta,tuffis^ ficca,ac fins, horror item cibi,amp;dy* fpncea,quod eft irruptu fufpiriü : lingua porró principio rubra,mox uero deinde nigra confpicit,bilem^ euomüt,aluus aftringit.Indicia ferme funt, ijs qui coftali morbo laborât fimiliatquanto aût difcrimine inter fe dirimart tur,diflreruimus. Quu uero eryfipelas conftiterit in hepate,igneac infiama* tiones (quas phiogofes dicunt) intenduntur ÓC æftuant,marafmus^5hoc eft flaccitas tabescp infurgit:proprie ueroquæ in fimis iocinoris partibus ^^ eueniuntinflämationcs, naufeâ, uomitiones, àcibis appetitusauerfiones, amp;C phiogofes inflamatas maiore uchemetia inducut, animæ item deliquia, refrigerâtur^ in eaaffeêlione côftituti fæpiffime, ita ut hinc aqua inter eu# tem

-ocr page 231-

DE ARTE MEDENDI DIB» III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'197

tem,hoc eft hydropicus morbus aufpicetur»Sed quum m gibbis huius uis Notlt;e diuerfet» feeris partibus inflamatio oritur,præter ea quæmemorauimus, tumoreui »■“«‘‘’fff^‘ï«’fwï dens in liniamento turget, uifus taftus^ fenfibus minimeobfcurus : hæc ’’‘^^’‘‘^^' quippe b grauis ac inges infeftat inflamatio: At fi tenuior quædà amp;nbsp;ob feus rior extitcritaubebimus languentê fummo coatu magnu’uerefpirare.Et ft in dextro præcordio,quod hypochondrion dicut,dolor uexet,iecoris me* diocrem fubefTe inflâmatione coUigendu eft:fîn iuxta thefim ac pofitu fub* leAoru mufculoru pergradis acamplus phiegmones tumor appareat, ne« que quiequä interim memoratoru præfto fit, eofdem ipfos inflammari co«

to gnofcamus» Quod fi pondus feu grauitascumdiatafi,quodeftdiftentio« ne amp;nbsp;dolore in dextro hypochondrio abfq^ tumore ac febre fentiatur, ue« naru obftruccionc præfert,qua parte fe cotingunt hæ,quæ circû caua funt hepatis,8ó quæcircafirius in gibbis» QuSautinabfceflum uertit inflama« tio, dolor cum tenore increfcit amp;: auge t, 06 temerarij præter rationê oriuii tur rigores ,atcp in Icuü latus inclinari ac decubere hepate impenfius labo« rantesnequeut.Difruptoaütabfceflru,uelperIotium,ueIperuentrc,excre ^tiptiapoße^ mentû per^ purulentu excemiu Quod fi in afledione duram tumor deci “*2^®^ derit,dolores quidê cominuunt,tumor ueró euidens eft cum duritie, at cir cumiacentia corpora atténuant. ProgreiTu autem temporis cognitu fuerit

io difficile,qd aqua inter cute fieri properet,uniuerfum9 hypochondria fub humoreabfeondat. Quo calidæ itacß iocinoris intêperiei luccurrat,frigo« rificis,8ó inteftinu mediocriter roborantibus utendu : è quoru numero eft feris amp;nbsp;cichorium manfum,n0nun^ crudum,interdum uero cum coriano elixum : cius item elixatio, fuccus^tquinetianl Aridum pofcaappofitum: Ad calida uero et frigida iecoris diftemperaturâ,côducit intybu manduca turn,Si fonchus,ó^ quæ funt eiufmodi. Prodeft præterea huic affeCtui cre* morfs citri cyathus in pofca fumptus, amp;nbsp;filicis fuccus pari modo hauftus. Si aut inteperatura modice obftruet,ex uino quopia tenui. Si cum ijs quæ lotiûproritât,exhibeant.Catapotium^qdfumit cichorfj d rach, quatuor» 50 chamæpityos radicis drach.totidê,in melle décodas,nucis pontic^quans titatem exhibe: Slt; aqua forbear calida:ex opq, feminist Apollinaris her* bæ potione propinandum : 06 ipfa quoep Philonis antidotus : Sed in qui« bus calor intendit,etiarofaceu,ut prgfentaneu ipfis,aut melinu potui mini ftrandu.Alimentu aSt fuccus ptifanæ,uel chondri,cumhydrorofatopræ« beat, amp;: panis cofimiliter ex aqua,cum aliquo id genus dulciu potionu : 86 utfummatim dica,cibi q mediocriter citraoppilationeinfrigidatjaffumaii tur. A uino prorfus abftinendu,nifi alia obftet cau{fa,puta ftomachi debili tas,turn quidê utendu, led tenui tarnen,86 nullaru ferme uiriu, aqua probe têperato,quod genus Græci ahtyoepó^ap, quafi pauciferu dicas nominät. Por itcor'neryfipe

40 rbiocinoris eryfipelati paripropemoduratione medendum ♦ Gelido uero [AtKctwAtio^ diftemperamento exiftente per cotraria eundum eft. Panis igitur cum ui« no exhibêdus eft, 86 bis ter'ue coda bralïïca:caftaneas guftet,uuas^,cum gallinaceis ac pullis quantu fatis uidebitur: Vino minime abftineât:propi#

r 5

-ocr page 232-

198 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A VLl AEG INETAE

nancfum tarnen ipfis potiflîmù eft eupatori5,feu afarû,aut quæ context ex pipereconfecftiozatcpin primis quæ antea cœliads amp;nbsp;dyfentericis cogruc re tradi'dimus,accÓmodafunt:Sedcyphoides appellatæ cófedi’ones,utad cahdas diftemperannas nihil omnino cogruunc, nifi modieus quida calor cum humiditate copiofiorecoiunerus fuerit, itagefidis inteperiebus præj* ftantiffima ac præfentiffîma funt præfidiaipræfertim fi eiufmodi mala tem ïfcowexb«:. peraturacumiecorishumiditateèCoppilationecopulet.Cæterûfiobftru tnoniwoppi^ (j-fo fuerit excraftis SC glutinofis humoribus, myacantha, atqj eius frudu ÏAticuntUQ, jj^ primis exhibe,lauriep radicis corticc:eupatoriu item ex oxymelite, ama rorum ue lupinoru elixatione,cum ruta,acpiperexofertetiam farinalupi^’ *® norum pota,ó(f capparis radicis medimni duo, cofti medimnus unus cum uino:Slt; confedio ex glandibus ad craftbru uifcidorum^ humoru obftru diones,tum iris, tu piftaciorS fru(ftus,tum cortex,marrubiü^,amp; amygda kamara,et ex ijfdem paftillus,dracontrj3ariqp radix,neeno agaricü,et feih liticu non tam acetü, ^ oxymel : lecur uero lupi aridum friatum ac liquefa* dumjcochliarii^ quantitate fumptum,omnibus iocinoris morbis cogruic amp;nbsp;conducit cum uino pafTo fuaui^ : atqj Theodoretos infuper antidotus omniu nobilifTimuutiliflimu^ cenfetur medicament^. In iocinoris porro oppilationibus amp;nbsp;fcirrhis, hoceftduritiebus,acinueteratis inflamationi« bus,in^ morbo colico,atcp etiam regio pariter ex oxymelite picra conue? a® $iutricdtufhe» nit. lam uero cibaria fic affedis exhibenda funt calidioris potentiæ,8ô non piticorum. oppilantia:uerbi caufta.Porra ex oxymelite,amp; oleu afparagi, amp;nbsp;capparis

confimiliter,amp;cætera obfoniacum aliquotcalidis Sinon obftruentibus cpdimentis elixa,uinü tenue ac uetus.Cauêda funt qu^ crafTum humorem comeftarelinquunt,ói balnea cotinuaàcibo potiftime. Affedione autem mueterata,no phlebotomia,quod eft fanguinis detradionê modo, uerum purgationem quoqp fumendam,nullo impediente ducito. Quod fi inflams matum fuerithepar, uenain dextro cubito indubitanter feda, fanguis au«« ferendus eft,8i uirtute coftante atep fuffïciente,affatim fanguinê copiofum detrahito.Porro foris huic uifceri cataplafmatis inftaradglutinandaeft fa 5° nna hordeacea, Si focnograeci, aut feminis fini, cum dadylis palmulæ,aut malis cotoneis, Si melilotifloribus Si abfinthio, Si chamæmclino : atque fnuniuerfum,cum emolliêtibus cofundendafuntadftringêtia. Epithema* ta aut hue faciunt,NiIei,Si tuiy^f, hoc eft odoriferu, item Phikgrianum,SC Apollophanis, Sis^0:ACfcAMwTamp;)lt;?,ideft medicamentum ex fertula campana confedum, Si «sTÎ/ûF-Sed ad peringentes inflamationes,multa admodu ex* perientia coprobatu eft illud præfèntaneû effe remediu, comae abfinthq, nardiGallicg,afari,croci,finguloruuncia una,iris,myrrhæ, ftyracis,bdel* Iffguttæ ammoniaeæ thymiamatis,uniufcuiufcp unciæ duæ,medullæ uitu li unciæ quatuor,cerotæ lentifcinæ libræ quatuor, Et oxymel eifdem exhi* 4^0 bendum eft, fimplicia^ iuuaraina,puta: Afaru, nardus Gallica Si Indica, iuncus odoratus rotundus, petrofelinS. Aluum adhæc ciere expeditcum lirtica, herbaue mercuriali,eh'xis Si manducatis ♦ Dedmanonis uero tem*

pores

-ocr page 233-

DE ARTE MEDENDI DIB* III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^

porc,epithymus quoc^ amp;nbsp;polypodiu in mulfo danda funt. Clyftere cnam aluus euacuadaeft,ab inido quidem ex mulfojcum fale feu nitro:FadtaauE remifRone ingon’s,mifce hyffopü, uel origanutuel cnicu, uel centauriü,uel coIocynthida»Et in fumma, fima heparis per aluü,gibba uero conuexaue, quæ Græci nv^rà indigitant,perlona purgent. Pofthæccibi loco dandus eftcremor ptifanæ inquoelixum fitapium» Quod fi eryfipelatofa fuerît inflâmariOjCuranonc fuperius edocuimus. Quin fi abfcefiTus obortus fue^ ht,ruptura fuccurrendum, cataplafmate qu/dê trifpermo cum refina, man najpiccjakhgæ radicibus,ftercore colûbino.caprarû excremends, fpyra* 10 £his'ueapph'cato:potandoprius poir) decoctû,fiimariæq? herbe,amp; ad ter das decoftathlapfis elixadonê ( quam herbam pedc gallmaceu quidala* dnorum nommant )autcichorq,amp; chamædryos radicis decockum.Quod fi fraórurapræfto iam fit, mulfum, 00 quæ derenibus exhulcerads mémo* ratafunt,exhibe» Extrinfecusautem compofidonem Mnafæi, amp;nbsp;reliqua emoKiendi uimhabenda, adhæcmedtcamen hicedion imponendum, aut compofîdo,quæ,quodfah'cescondneat, lt;^'?Sfmtaf, nuncupatur» Quodfi tumor durus,quem Græci feirrhon uocantconftiterit m locinore, exigua curadonis fpes eft, quum in aquam intercutem deciderit affelt;fiio:æque ta* men molfiendbus admifeenda gutta ammoniaca,bdentum,medunf,Ô6 adt ^® pes,quæ^ eandem uim obdnenuPotandaitem funt quæ oppiladonem di feudunt, 80 abftergSt inteftinum: Quod genus funt quæ lodum proritant, amp;nbsp;quæ calculos atterunt, cum his qup paulo ante ad huius uifeeris obtura# tionem conferre diximus,atcp alimento uidelicet inuicem congruente»

De Cachexia» Cap» XLVii.

Ydropicorum morborum caput dicere Cachexiam confueui* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 mus »Medicamends tarnen huicaffeô;ionifuccurrendûeft:fan«

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 §“*^^^ fcilicetdetradione,fi nihil prohibeac,diuifim et pardeu#

latim ad terdum ufque ac quarts diem detradionem facientes» Euacuandi præterea maxime funt,qui per hæmorrhoidarû aut menftrua* 50 lis expurgadonis retentionemin hancaffeCtionc incidunt: Quemadmo* dum contra, qs qui ob plenitudinem in hoc malum inciderint, ab euacua* tione per phlebotomiam abftinendû:omnino uero hicra ex colocynthidc cÔftituta purgandû » Vidus ratio in hac affedione coftituds tenuis èC fie* m^u edebea cifica efto: Vfus naturalium aquarum,maxime que aluminis amp;nbsp;nitri mixtu fliforw«. raconftant,probatur : deinde quæ fulphuris naturam habent : aliud uero lauacrû nÔ nifi ex diuturniore temporis interuaHo admittatur» Variés exer citationumgeneribus exercitentur:fed in primis qs, quæ iatralipta uocan tur » Poftremo uero ueratro utantur» Mirifice autem eo malo opprefios iu* uitpropodfmus abfinthq,etcottabifmi lufus amatorq,amp; dropaces:Quod 4° fi autem ægerin aquam intercutem deciderit, tum hydropicorumeuratio# ne,eo quem mox perferibemus modo,fuccurrendum.

-ocr page 234-

PAVM AEGINETAE II

De intercute,hoc eft morbo hydropico» Cap» X L v 11 h

Tympamtet mie.

^^^VB ^drops protopathia quidê fufcitat,iocinore uehementer frige* |fa^Oj autinflâmato,aut fcirrhopbdurato,aut quoquo alio mo* i I\./^C^ | doIanguête:Perfocietatêuero aliorû membrorû, fruftratione '?igt;.»)»*u,)«fctXifiSeduerfione^ fanguinis:ec appellat morbus ille hyderus.In quo quadoep quidê multitudo fpiritus cû exiguo aquofo humore, inter perito* næû amp;nbsp;partes ei fubiacentes congregat,ita ut fi pulfetur uenter inferior, fo nitûinftar tympanipropemoduedat:proinde 80 tympanias hydrops ap» pellat, ab inflationibus quæ circa ftomachû,aluû,ÔÔ colon inteftinû,amp;S in* ueteratis febribus cofiftens: interdû à duritia peritonæi, aut in mülieribus uuluæ,aut fcirrho : nonun^ è côtrario ingens humoris copia cum perexi* guo fpiritu in eifdem locis coaceruat, perinde atqj in «o-hm, id eft utre quo* piam coferuatus: hinc ægritudo «erKiTHs vJlisos, id eft afcites humor nome ha bet:qui utiqj etiam ipfus è caufTis iampridc enumeratis conficit» A duritia

10

ZO

uero ac fcirrho magna ex parte,quæ licnê atcç hepar moleftât, neenÔ fluxi (^lt;-/;..-m bus circa mteftina diuturnis , præ quibus uenter turgere, reliquû corpus nihil altû eliquari cofueuit» Quâdoqj fane in uniuerfæ corporeæ molis tu* more frigidius aepituitofius fanguen cÔtinetur,partim quidem ab hepatis eiufrnodi coftitutione delatû,partim uero ab uniucrfacorporis carne,tan^ aqua ftillante natu,ut pallidum atq? pituitofum,mortuo compar apparcau teucophlcgm* Leucophlegmatias^ hypofarcidis hyderus,autanafarcanuncupatur, qui Mÿf^n^fur^ ex longis febribus, Ôô ftomachi prauo habitu, retentis^ diutinis hæmor* ‘^‘*’ moidibus, 8C fluxumuliebri, amp;S reipirationis anguftia, uigilqs^ iniquis, at(Ç id genus denies alqs de caufîîs,conftat» Quibus igitur fi curationis ma num admouere fert animus, cÔmuniter ab cuacuatione fueritaufpicandû»

•i^ repvc

Sed in Afcite,atlt;çTy mpanite medicametis utemur aquagij s,hoc eft aqueu humorêprolicientibus educentibusq, Veruin Anafarca medebimur fan guinem detrahendo,maxime fi huius mali cauffa fuerit hæmorrhoidum re tentio,aut qd menftrui languoris expurgatio hæferit, nifi' in praua habitu* dine antecefferit fanguinis diminutio ♦ Deinde igitquêadmodü in cache* 30 élicis, oportet particulatim euacuationê adminiftrare, poftea excrementu j^ /^ bonis arm^iitari) arefalt;ftü,accurateeliquatüinpofca, autoxymeliteelixa* ri, 06 fulphuris quarta parte adieéta, inde emplaftrum toti uentri applica* rit Aut fpyfathS capræ in pueri Iotio:ueJ caprae uifcidam pinguedinê cata* plafmatis more uentri imponito, hæc uehementer expurgant ♦ Cæterû ex fermen co quoç^ ficisq aridis,amp; calce,8ó nitro, amp;nbsp;iri,cardamomo^,ac fut* 1 nbsp;nbsp;nbsp;phure ignê non experto, amp;nbsp;gutta ammoniaca, item baccis lauri, 00 fyluc*

ftri ftaphide, neeno agreftiumcolumbaruftercore, uel uno fafce omibus, uel ex his aliquibus ex aceto mulfo utendu catapJafmatis. Cum fimo capri* no,fpongiü appellatu epithema,miro quodam modo humorê per abditos 4 amp;nbsp;incercos meatus, uentrecy educit. Poftremo ficcifica imponeda funt em plaftra,e^mü)(/, Icefium, uel Cureos, uel c^ lt;/ïalt;/iwlt;y/ü)|/, uelpolyarchium, uel diafpermaton epithema ♦ Sed amp;S illud mirifice humores exhaurit : Habet id qui*

-ocr page 235-

DE ARTE MEDENDI DIB* 111»

20 1

id quidêjapidis pyrid drachmas duodecj'm,fulphuris uiuitantundê,guttp ammoniaeæ thymiamads drachmas duodecim,cyminidrachmas fedecim, ^^,~^^' s,r%,l^ nitri drachmas duodecim, quæ omnia exigua cæra, amp;nbsp;terebinthina refi* na cxcip!to,amp;in cutem impinges per uninerfum uentrêexplicato, Podo* ^jaMj nandi tarnen prins funt radiceaftææ in uino dccodaraut cuciimeris fylue* fèris in nino aditringeme per dies treis maccrad,dato cyathu unum, uno* quoq; dieaddedo ad cyathos uG^ treis. Fiat præterea mixtura hæc : Balfa nhyhn-a mi,nardi,cafiæ,cymini, glycyrrhizæ, hyperici, rotundi innei odorad, afa^ ri,dauci,amomi,myrrhg,petrofelini,calamiodorati,piperis,fefeleos,fpon

»0 dyli,æquæ portiones fumantur. Conducut hæc fingula fine additamento, panter amp;nbsp;quæcunc^Jotiû: proritant ♦ Sed abfq; grauitate moleqj midionê folia tofta cum mellc eliquata promouet,^ eligmatis modo exhibita: Ves= Sf'«A rum potaturis coquat in aqua. Cæterû amp;nbsp;ülud impendib conferct: Vifcelt; ris intemi follæ libras duas,in uini aufteri xeftis tribus elixato ufq? ad ter* tias.dato^ ex uino quoddie, incipiedo à myftro ad uncia ufeß unä.Diures ticum præterea illud quoq^ perty præfentaneu eft: Aluminis liquidi quan* titate bbæ aqua dilToIuês macerascp,ex linteo potui dato per triduû,alter* nis ue diebus.Expedit porro eaaffedione pofteffis picra,hoceft amara,ex oxymelite conftans , amp;nbsp;Theodoretus, atq? ex amaris amygdalis paftillus. io Aquagia uero, hoeeft aqueühumore prolicienda 8ó educêtia^funtprope* ylt;^«^ü,r«, t-ï. modü innumera : fed hæeexpenêda magis coprobata:Cocci gnidij qua* draginta aut quinquaginta,uel lathyrides uigind aut triginta, uel euplior# uj^aAj.v lt;i;a«,^ bij ccratia quinq? aut feptem, uel fquamæ^ris drachmæ duæ feu tres cum ('-^ n— ^'^ *51. micis fumpte,amp; in globulos redaccg:quæ græce dicunt W«:ATi«;Aut fam buciradicis cordcis fuccus cum condito potus : ueloleaginis foliorum amp;nbsp;ærls cremad ceratia qulnlt;^,anlfi tantundê in aqua adminiftrato, intra pri* mordla quldê drach.una,interpofito uero temporis fpacio duas^^ p lures. Atc^ hæc quoqjadtniratione diguaacpræfciitauca fuutcatapotia:Aloes, yX’-rf-m«-.? euph^rbfj,cocci gnidij ,finguloru unciâunâ,rhei unciæ fcmifïem,braffîcæ 50 cremore excipito,Sió rédigé in pilulas, ceratia feptê fiue nouê exhibe: Atcp ipfa quoc^ ex caryophyllo antidotus miro quodamodo citat. Vinu præte rea pénétras aquamep proliciês atep educens præbendu.Primas aut tenue rit medicaments iIlud:SciIlæ unciæ tres,feminis apij, capparis radicis cor deis, piperis, uniufeuiufq? drach. quatuor, cocci gnidij decorticati dr ach. una,folij drach, una,malabathri pilülæ duæ, uini quaoptimi cotylæ duode cim,mellis crudi libræ fex,incldantur, amp;nbsp;cribrentur, amp;nbsp;in uino maceren* tur : fcillam ueroleuigato : Dofis funtcyathitres. Cæterum pofthumoris euacuationem,theriacaquocputendS: ftercoris uero bubuli cobuftl men* SA'^ ^•^’^ ^'^“' fura cochliarij ex uino quoddie pota magnifice opitulat. Porro acrioribus

4® quoep clyfteribusin hoemorboud conuenit, nifi aluus fua fponte hume* Aetuntum quippe exiccanda potius ea quam humeftanda fuerit. Atqui in mulieribus hydropeopprelTis,peffiquoq: huiufmodiufus cum primis co* pcipcu ' mendatur: Anifi,cardamomi,cymini, nitri, ariftolochiæ,fœnogræci, puk*

-ocr page 236-

202 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- P A V b 1 AEGINETAE

§n»ficuuintcranci fmc medullæ æquf portiones liltno cxceptg,apponant. Pofthæcnaturalibus aquis conftanterutendum, panter Óópfammifmo, alqs uero lauacris abftinendu» Quod fi quando lauerint, in lauacro empa* fmatis ex nitro,faIe,Gnapi,calce,acq^ id genus alqs, utantur» Hæc quidem amp;nbsp;fine lauacro funt utilia, arida^ cum oleo uentri impacta 06 impreffa» In anafarcaaut amp;nbsp;reliquis partibus enudentur,quantum^ fieri poteft in fole rebus aridis perfricent » Reliqua uiclus ratio aridior efto:falfamenta ita^ edenda funt, 8c finapi,8ó allia,amp; uolucres lylueftres amp;nbsp;aridæ : Ex holen* bus afparagucomedant,óó gingida,porra,finapi,caucalidas,ÓC cetera fyl ueftria, amp;nbsp;falia -^^dvoiccKSii, « ’fS^itm^ht^ai' obfonqs admifceantur, uinocp te* gt;o nui utant uetufto lotium proritatc,fi niodó ad manü hoc fit:marina quoc^ aqua admifcenda eft*Multa quidê potio auertenda,aquæ uero nihil pror* fusguftandu. Quod fi cum hydrope febris quoqpinfeftat,acalidionbus, multæcp acredinis efculentis,alfjs^ adminiculis abftinendu,mixtim^ eis utendü,adidquodurgetinftantes ♦ Veruin tympanitc,eaquæpurgandi uim obtinentjKet^TiK« Græcis appellata,8d quæ totum corpus cliquant ac f' conficiuntjcróüTsxW Græci uocant, eligenda funt, ex his quibus lotiu cie* tur,efficacia:adhæc qup flatus feu fpiritus attenuate atq; difficere poflunt, tam intus quam foris utiexpedit.Cucurbitulpiugiter inanes uniuerfo uen tnimponantur» Qui poftremoafciteoppreffi cenentur, nifi fuperioribus xo fuppetfjs manum dederintjin paracentefim,nulli aliæ hydropis fpeciei con gruâ,ducendæ funt.

De affeÆbus lienis. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLix.

HVod fi lienis ( coparati ab iocinore humorê attrahere atrebila« rium, qui fanguinis ueluti fex atq^ eoenSeft) attradrix facultas infrigat debiliteturep, aut meatus ille obftruatur per quem me# lancholicu humorê attrahebat, ater morbus regius ( qui IKT^OS à Græcis uocatur ) fanguine impuro per uniuerfam corporis molem dila# fd.bantc,fufcitat. At fi pondus quidê contenfio^ feu tenor fplenem infèftet, fiue etiam dolor,obturatio fignificat.Sinautneep quieep horum.attrahen* 50 di uero potentie infirmitas,atræ^ bifis uomitio citra febrim ingruat,ac alia cacoéthes qualitatêjienis ampie«ricc poteftatê debilitari portêdit. Quod fi expellendi uirium débilitas à cibis appetitus auerfione inducat, neep de more melancholici humoris fuperfluens retrimentumados uentris defera tur,utappetitumfufcitet atep extimulet, oppilato inipfo liene atræ bills humore, prima quidem inflâmatio oboritur,cum feruore,tum dolore,turn diftenfione indicata: Pofterius aut in fcirrhum duritiem non fenfilem tran fit,feruoreunacumaffliAione placato, tumore autê duritia^ perfiftente. His nimiru ob id os graueolês redditur,gingiuæ^ abrodunf, amp;nbsp;crunbus hulcera abfep cicatrice permanêt, in quibus iocinore per confenfum fimul 4® Ianguente,intercus(ueluti diêi:üeft)nafcitur.Huius uifceris intêperiei per# inde atep iocinoris medemur.Phlegmone aut infeftante, è uena læui cubiti (anguinê detrahe, fiue in extrema manu» quo ex eminentiore intercapedi#

ne

-ocr page 237-

DE ARTE MEDE N DI DIB* II^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;205

ne fiatconuulfîo,diuerfiôue,quam Græci nommant Mfiia^xa-tii, ud pros« pterquampiâquæ fecundum naturâeftgermamtatem atq? cognationem» Deinde cacaplafmatis modo applicanda funt medicamenta, qug extenuan diuim poffident, abfc^ euidentiardore uicp calfaciendi, aftringentiaquæ^* damadgîutinando. Eiufmodi iiero eft natura,quod faits flos nuncupa= tur. Id uero cataplafma admirandæ quoq; in ea re uirtutis eft : Accipito foc ,„^ nogræci uneias quatuor, hordeaceæ,cardamomi, uniufcuiufqj unciâ unâ, ficuum pinguiû libram unâ, uerbenacæ herbæ aridæ unciâ unâ : fed ficus irrigâdf funtaceto acerrimo,cum^ alqs iam difciflîs elixâdgJnderurfum 10 ftercus caprinû cum polenta hordeacea coquito in pofca, fafto^ inde cata plafmate imponito:habeataût,fi uidet, falis quocp florem præcalfaftû, lis aiït quæ cyprino cÔftant,cum exiguo aceto in malagmatis utitor: Primitus quidêfimpliciohbus,cuius faringcenfetur ilIud:Sumito ceræ librâunâ èC femiflem, taurq tantundc,nitri quadrantem,refinæ terebinthinæ,feminis I■“*1-,CM.I• r-Ê3«.,.rt ^ agni,hoceft uiticis,capparis radicis corticis,fingulorûquincûcem, coquin to liquefafta 86 macerata,inde inipargito arida.Sed Nilei bonitatis princi patû tenet» Cgterû fi inflâmatioin duntic aridà fenfu^ no perceptibilê in* cidat, uehementioribus maiorum^ uiriûopitulamêtis utendû,quo fuper* ficies remollita lanietur:c quorû numéro eft, cum lt;/j^ r aavgixâùiii •? a/-ƒaw^/^hoc Qs^e emoUieit ^® eftquodexcaprarumoletoconftituiturcatapiafina,tum ipfum quoqj citri ^lt;^^xhi(llt;xrlt;it.

num. Inter hæc uero funt, tum Machærionis emplaftrû, turn Ciirei, turn quod è baccis Iauri,tum quod quia è falicibus fi^-^jTMKp appellat» Hoc ues ro 00 à me experientia coprobatum eft: Auri pigmenti,fandaraches,fi'ngu loru uncias duas,fauorü terebinthinæ librâ unam,picis aridæ tantundem, galbani, opopanacis, uniufcuiuf^ unciâunâ,corticis radicis capparis, my robalani,fihgulorum uncias quatuor,guttæ ammoniacg thymiamatis dra* chmam unâ,olei nardini aut cyprini fcrupulos duos. Veru guttaammonia ca cum aceto illita licnis partibus,fæpenumero præientaneû fuit auxilium«-Acqui potum etiam trium aut quatuor diobolorû pondéré, cum grâmate 50 uno caftorrj, ininfidentiabalnei,ficû prius aridâ mandentibus,amp; expuen* tibus manfam:aut guttæ ammoniacæ medimnu unum, caftorrj tantûdem, confundês dato drachmâ unâ:hæc duritiei quoq;,quc fcirrhû dicût,opitu lantur, ueluti amp;nbsp;capparis cortex aceto maceratus, amp;nbsp;in cataplafma reda* lt;ftus:qui fane etiam ex aceto hauftus, feu oxymelite,craflbs ac uifcidos hu* mores exhaurit:quandolt;^ uero etiam fanguinê euacuat î NeenÔ 86 falicis cortex in eundem ufum fimiliter illiniq: cinis^ j^aAxawf/ cum farina hordea cea ex oxymelite coqua flatus : Item cêtaurrj cremor extrinfecus impofitus attp potus,8clupinoruàmarorûelixatiocum rutaaepiperepota, farina^ iploru cataplafmatis modo impala» Aqua præterea in qua fæpe candens 4° ferru extindu fit, febricitantibus quidê cyathis tribus fola exhibita,nó fe* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

brientlbus uero cum uino aceto qj cyathus unus:aut fylueftris rumicis ( qd lapathumdicunt)radiciscum fcilla triobolus, aut trixaginis fine ferpillt oxybaphu totum,oxymelitls ue anagallidos obfcuri coloris flore habentis

-ocr page 238-

ao4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEGINETAE

fucci dioboln,potui præbeto cum pofca:uel acetum fainncum,autoxynicl exhibeto. Copofita uero hæc funt:Panacis radicis, guttæ ammoniaeæ thy miamatis,corticis radios caparis, ftruthij, fdllæ toi tæinterancum,æq tn's portionibus drachmam unam propinato» Confertetiamhoe fufpiriofis, quos afthmaticos dicunt,hydropiciscp. Aliud: Accipe myricae fructus drachmas quatuor,piperis tantundem, fpiep nardi drachmas duas,ammo niaci thymiamatis drachmas totidem, aceto fcillitico eliquato : de qua quif dem copofitione drachma unâ in oxymelite, ubi res monet, adminiftrato-Ad lienem duriria callatum.

SVmito cyclaminidrachmas uiginti,bryoniac drachmas treis, didramni ’*2 drachmas duasjfciUæ toftæ drachmas odto,ftruthi) drachmaslex, cap paris radicis tantundem,dato paftillum triobolarem in oxymelite ♦ Sedex erica quocp factus paftillus accomodus eft* Alimenta porro ita languenti« bus attenuatorip poteftatis,acria,arida^:potus modieus,exercitationes^, Si friAiones, finapifmitp affumantur. Eft etiamquando amp;nbsp;cucurbitulæ cum fearificationeprobantur»

De morbo Regio. Cap. L.

Rquatus quidem ( quern ÏkitS^op græce appellant ) bilis eft per uniuerfum corpus fuffufio, interdum quidem atrp,qua fuper in lienohs uerba feruimus, nonnunquauero etiam flaux. Harum 20 utiep fuffufionum copluria habenturdiferimina, quarûcauffæ

notxcp funt eædem ♦ Nam fi in febrili languore confeftim oriatur aurugo, pacauerit febrim. Indicio eft,ex profundo in cutis fuperficie mutata fefe re cepifle materia, neep ulla magnopere medicameta efflagitare, fed lauacris, mediocri^ fricatione mox opus habere. Quod fi cum febre fellis fiat fuffu fio,*8i cum deiedtionibus biliofis, grauitate quide exiftente in prxeordrjs dextris, inflammatio feruens iocinoris oftenditur, per quam biliofus fan« guis per uniuerfum corpus transfunditur.Si uero ab ftp grauitate feruor in ipfo extiterit,ex fola calida he^atis^/ntympcrie conftiterit affedi9,jjQuod fi citra febrim accidat,candicantibus corporis deiedtionibus, ueficæ flaute 30 bilis folliculi languorcm.fignificat, fiuemeatuu ipfius, figrauitas fueritad praecordia dextra oppilator5:citra uero hanc,robore imbecillo atqj etiam fubuulfo, fine uirtutem iocinoris attrahentis attradtricem, buyexcernen« di expellendi^,8i quafi in inteftina detrudentis facultatem mancam. San guis nanep nifi purgatus fuerit, quicquid bilis cÓpledfitur, per uniuerfum corpus fpargitur, quemadmodu de atra aurugine prædiximustocyus ue« ro his affatim biliofiflimu redditur lotium ♦ Nafcitur etiam morbus regius è feruido diftemperamento folidorucorporum, idquodalimenti ratione Ioco^ erat exhibitum,in bilem comutantium, ueluti in phlegmaticum hu« Arejudtim» morem intercus anafarca,nutrimentüingeftumpermutât ♦ Deprehenden 4° dus aut eiufmodi arquatus eft,ex eo quod non colledtim,uerum particula« tim fiat, nullo plane eorum quæ memorauimus præfente : amp;nbsp;ob potionem letalis alicuius medicamenti, necnon propter uirus, foris ab aliquo pefti« fero

-ocr page 239-

DE ARTE MEDENDI DIB» III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;205

fera iniedum felle, fulEiforum conftitent affedio. De calidæ itacp tempe« raturæ hepads, acq; ipfius quoq? inflammadonis, potendarumép infirmt« tads curadone,haiid multo prius, in fermone huic rei confecraco, peregû mus,quæ hue nullo diferimine euariante transferenda eft, ne eadem (ubin de ïterando battologifemus. Quod fi meatus ueficulæ m qua fel exeipi« tur uterq?,aut alter ex his obftruantur,fanguis de cubito dextro detrahen» dus eft. Nonulli aûcregio morbo ob inflâmadonc hepads laborandu, lu« Aurugîmiex xta paruû dextræ manus digitulu feda uena fan gui ne detrahunt»Catapla ^‘^C^tisphle» fmads præterea feruore deftitutis utendû»Cum hieraconfedionepurgan S'”°quot;‘^‘^'lt;’'‘*' ï® di funt.Idoneiquoep habentin eadê hepads affedione clyfteres.Podona«

di uero funtfelle fuffufi, apq, feu adfand, feu rumids, feu ferpilli, ad terdas

uflt;5 lure decodo : uel abfinthiû potui infere» Summopere autc conducunt radiculæ,quc ftapcafoi/ dicunt, cremoris gemini cyathi, cum uno uini cyatho ^^^^ poti:Succi item cichorq cyathi duo aut très feorfim per fe,aut eu uino fum« pd» Ob inflâmadonê porrb ioeinoris felle fuffufos potionato œnomelis te,uel elixatione tenuis ariftolochiæ, aut hyperici, aut adiantfaut ftruthq, aut rubiæ fatiuæ fimiliter,aut ramend cornu cerui drach»una cum uino,aut iure Ifaphylmo in uino ad terdas ufq? elixo: Vel fulphuris ignem nÔ exper ti drach.una in ouis abforbeat» Hæc èC in obturadone ioeinoris magnifiée

îo opituIantur»Seminis adhecatriplicis dioboliodo cum chryfatticoautalio, quopiam dulci palTôue in balnei infeffu pod, quantu fatis eft exhauriunu Magna item cum utilitate picra,hoc eft amara exhibefipfaey xera,id eft a« rida, 06 ex oxymelite confedio,necnon Theodoretus, atqj ex amygdalis amans conftitutus paftillus » Cinnamomi infuper quantum tribus digids comprehendi poteft,in œnomelitis cyatho uno,aut aqua diluto exhibeto: Vel myrrhamfabæmagnitudinecumpipen’s granis quinlt;ç,amp;cinnamon; mitantundem» Eis ueroqui adealidam folidorum membrorumdiftem# i^enexcaU» peraturam Arquatû referût, lenes fridiones, exercitationes^ mediocres, dapartiumm^ illinidonesitem,lauacraq; feriopræferibenda funt» Ciboalantur hume« temperiecurA

50 dante Slt; modicefrigorifico, fucco ptilânæ, intyborum, fcris.cichorij : pi« ^“’*-feibus^îamp;S uino tenui aquatemperato»Cætcrûdehis qui peftifera létaltep potione,aut morfu eoruni que idu uenenum relinquunt, in Arquatum in« cidunt, libro quinto mentionem faciemus » Bile uero partes circa oculos, uultus^obfidente,naribusin balneoelateriumerui quantitate cumlade muliebri inftillato:quamprimum^ inembafim,hoc eft balnei infeffum collocandi funt, præcipiendo ne caput immergant : poft ipfum uero laua« crum nidus ratio reftituendis uiribus apta focillatrixcp præferibenda» Rurfusinfole arinuminfunde» Confertitemcyclamini fuccus, panter 86 marrubrj, 86 melanthq » Acetum quoq; acerrimum laborans

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inlauacri folioconftitutus, naribus attrahat, atc^ fic

aliquandiu preftis naribus contineat, at«

que fulpiciendo quodammodo

euacuabitur»

-ocr page 240-

2C^


PAVEI AEGINETAE


De procidentia umbilici» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» Li»

Mmentif procidentis umbilici caunam,chirurgicam^ curatio 1 nem, in libro de manu medica differemus » Sed quoniam nona i nulli ex medicamento quotp in eam afFeclionem prpter natura i incidunt,de hac in præfentia dicendum eft » Aluminis fciUilis drachmas quincp,fecis uini drachmas oAo, rofacei drachmam unam,gab larum immaturarum drachmas duas uino macerans irrigans^,amp; ad meb lis redigens craffitudinem, irrigato, amp;nbsp;conipergito » Extrinfecus impin* gens exiguam fpongiamoxycratoimbutam, falciaadigamen to complex «fiere» Aliud: Accipeteftarum eregmi,ódganarum,amp;balauftfj,æquas to porciones,coquito in aqua : ubi ucro diiïoluatur, frudiofc conterens, cum fpongia,quêadmodûprædilt;flumeft,imponito» Aliud: Scobis plumbi drachmas fedecim,cicutæ5mânæ, ceruffæjhypoeyftidos cremorisdngUfl lorû drach»unâ uino eliquato,ac difloluito, atcp eo q diiflü eft modo, utere» Ad cos qui longo tempore manent impubes amp;nbsp;imberbes,atc^ partiû amp;nbsp;didymous rumcuftodiasjinibi^etiampfilothra» Cap» Lii.

Retam cimoliam amp;f cerufTam sequis portionibus alterci fucco excipedta ut ftrigmenti balneorum craffitudinem induat:dein« ' de inqciens olei lentifcini quantum fan's eft, contunde 86 utere» ®'Aliud: Cicutæfuccum,folam^,ô6herbæapoilmaris,Ô61upis jo ni tenellorum foliorum,86 pfillq ,æquas partes con teren s, utere: loco prius terfo lococp:Oportct uerolaborantem ante dies hydropotam agere»

Pfilothrum demoliens pilos»

ACcipe onifcorum domiportarum rotundarum didrachmum, fandag rachesdrachmas duas,caleis uiuædrachmasotflo,aceti ueteris cya* thum unum, Iixiuq cucumerini cyathum unum, quibus in aulula decotflis, in balneo utendu» Aliud: Pulueris feu cineris calcis medimnos duos, auripigmenti tantundê,cretæ cimoliæ mcdimnû unij,coquito in aqua, ceu proditû eft utere» Aliud : Simplex 86 inodorû,cineris calcisxefta una, fandaraches unciaunaelixetur, quemadmodû indicauimus,atc^ ufui, quu 50 res exiger adhibeat, Cf terûatricha in ophthalmicis memorata funt fuprà.-De bubonocele,26enteroeele,26 hydrocelc,herniaue» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» L111..'

Vum difrupto quidê peritoneo inteftina delaburitur,nimium la ne curatu difficiles funt:quu uero extenib peritoneo laxum red« ditur inteftinum,fanabiliores»PueruIis magis tanquam humidis ^^âaccidunt,86 plerunc^ abfep manu medica impofitu medicament torum 86 accommoda Iigationc,curâtur » Verum fuppetfjs poteftatibusep fubferiptis utendum» Hocduntaxatneminem lateac,quod huiufmodi affe lt;fliones,alioquin cognatæ,folo loco diffident, diuerlam^ fortintur appelé lationem : nam fi in inguine fubfederit malum, ^ovSuvok^Ah, hoc eft ingumis 40 ramex : fi autem in fcortum iam defcenderit,7VT!iï)BX9A»,id eft inteftinoru ra« mex appellabicur» Maliigiturgranaticorticis drachmas decern, gallæ im« maturæ drachmas quinqp,coquito in uiniaufteri cyathis tribus,mollifican

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do^

-ocr page 241-

DE ARTE MEDENDI DIE» III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207

3ocç impom’to, confricando prius inteftinum, SC gelida antea aqua con* ^P^^g^ï^doj diffolue per dies decern, manente in leAo eo cui medetur die* bus triginta,bibat^ cupreffi decoAum cum uino,autga!bulorum cupref* fitriobolumincramate,hoceftuino plus fatisdiJuto. Hoc ueromedica* mentum pueris confert. Aliud: Alterum fanè quod imponi poteft ex eorum numero eft,quæ Græcorum medici cw(tnsgt;7i\v(iix7K uocant. Confiât ex fymphytiradice,marrubq cremore,amygdalis amaris,cômeo$,æquis por tionibus, Aliud: Accipe terebinthinæ refinæ unciam unamSó fe* mifrem,ceræ,thuris,myrti,glutini pifcium, quaichtbyocollam dicunt,co* gt;0 chliaru cum te ff is, fingulorü unciam unam : cæterû ichthyocoUam in ace* topertriduummacerato» Aliud: Pilularum arboris cupreffi unciam unam,ganarum tantundem, corticum mali punici fernunciam, glutini tau fini ( quod Tcu/fous^i» dicitur ) quadrantem,mannæ, thuris, unciæ femif* fem,fymphyti tantundem,cochliarumcum teftis unciam unam. Galbulos ^ mali granati cortices uino aftringente coquito quamplurimü,8ó cliqua# to magis rcliqua,amp; excipiens utere. Aliud: Aloés,corticis mali Puni# ci,thuris, hypocyftidis fucci, glutini fabrilis, picis bituminis.fingulorum unciam unam èC femiffem,uini dulcis quantu fatis eff. Alterum pïuribus modis confert etiamabfolutis,non tarnen inueteratis : habet chryfocollæ io (ideftauriglutini) taurocoUæjfàrcoconæ, ichrhyocolla',lapidis gagatis, lapidis hæmatitis, rhu Syriaci coriarq, acaciæ,fingulorum unciam unam, Ïapidis pyritis, apyri, magnetis, aluminis fciffilis, mannæ, thuris uniuf# cuiufque unciam unam, picis Brytiæ quincuncem, cochliarum cum teftis unciam unam, heicyfmatos uncias quatuor,gallarum unciam unam, fqua# mulæ ftomomatis unciam unam, æris tantundem, bituminis uncias fex, myrfinati quantum fatis eft, uino adftringente arida excipens amp;nbsp;amolyn# to, utere. (^uod ft autem decumbere nequeant, triangulari eos fafcia ac uinculo crafliore amp;nbsp;potente coftringere atep coagulare inteftinum, ab fep periculo ligato. Auertantur nutrimenta quæ flatum inducunt, amp;nbsp;uini co# 50 pia,perpetua^ balnea,amp;motus intenfus:uerbi cauffa,curfus,faltus,uoci# feratio,at(p id genus plcraqj aha»

De Hydrocele,amp; quomodo euacuandus fi t humor.

HErniæ aquofæmedendæcompofîtiones quæ fequuntur maxime ex# pediunt» Accipe piperis grana centum, baccarumlauri oefoginta, nitri drachmas decem, ceræ drachmas quadraginta, olei cotylæ femiffe excipiens,utere» Alfacompofitioutiliffima:Floris Afrj lapidis drachmas fex,uuarü paffaru ab acinis mundataru libras duas,cymini Acthiopici dra chmas ofto,nitri rubei tantundem, trita 86 leuigata impone,fouens fero ac mane:Non défunt uero qui fulphuris quoque drachmas oeftoadijefant» 40 Alia: Calcem aqua non reftindfam ftrigmento balneorum excipito, atlt;^ cum cerota imponito, 06 pauculum nitri caici uiuæ mifceto» Aha: Radicum braffîcæ deuftarum cinerem adipe fuillo uetere cliquato excipe: diffolue uero cofedionem tertio quoque die» Cæterum ad non admodum

S Z

-ocr page 242-

xo8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVM AEGINETAE

magnamaquæ colle(flioncm,uteremalagmatcifto : Sumantur cerælibræ i duæ cum fcmi(rc,pids unciae quatuor, guttgammomaeæ thymiamans un«* dæ toridem,alutninis liquidi fefquiunda:Coducitautem 8ó c/!iKi^afap,amp; re Ïiqua quæ cogcndi SC quafi ex alto in fuperioré exteriorem'ue partem eud lendi 86 attrahendi poteftate régnant,

Deinflammauonedidymi,ôôfcroti,atq;aliæquædameorundem

\ (h^ak« U^» kp-^^Jw.;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affediones, Cap, Liiih

Bæ Corti quidem (quem o^^^op Graeduocant)inflammationcmde*

O prebendes,propterea quod ad primum ftatim manus attadum ]^dolorelanguentes affiduntunquod^feruoremacduritiemini» ’o ^tenfam præferût. Didymoueroinflâmato, ad fufpenfæ manus palpitationê minime dolitant:uerum illifis impactis^ digitis,Slt; rubor atq^ duritiaipfius in fuperfideminor uidet : durities uero illaallifu innixu^ in imo profundo obuiat,amp; febris nonun^ oborit. Proinde pcculiariter qui«* dem didymoruminflammationibus conuenitfanguinis, fecundum malleo los fedrauena, detradio : Communiter uero omnibus cataplafmata 00 ce^ rotæ expediunt, Cataplafmatis itaqp modo farina fabacea cum uuis paffis pinguibus ab acinis purgatis , in uino plus fatis aqua temperato ( quod figKi^x Græciuocant) décoda, cymini aut afphodeli radices codas amp;nbsp;eli«* quatas mifce : tenuiffimum farinæ pollinem eodem omnino modo cmpla« 2® ftri inftar adglutinato:aut fernen lini in cramate:aut fœnogræcum in aqua mulfa:aut lilq radicem in mulfo,aut fece homi feu recentis uini cum tenuiifi mo farinæ flofculo,quam wcuttka«;; grgee nuncupant : aut fenecionê (quam Græci «pj^^pat/Tw dicunt) hcrbam:amp;corianû uiride cum uuis paffis,elcdis atcß adeo demptis acinis, Quod fi ingens fueht ardor amp;nbsp;incendium (que Tsufiaa-iç appellatur à Græcis ) folia alterci cum farina tritici, aut cicerum cataplafmatis modo impone : bue calami odorati folia : aut cucurbitam Stlottg4lt;fgffi (quam xoAdxuZamp;Zu; nominant)crudam,Quodfîlongadiuturna^ægritudo tudocumduri» conftiteritcumduritia,eucumeris fylucftns radiceminmulfoelixato,atcp

“‘‘' eliquatam contritamep cum lolleacea farina baud aliter quam cataplafma 50 impone. Verum in illonibilminus eft fubfidr),quodaccipit uuarumpaf» farum demptis acinis quincuncem, cicerum efferuefadoru fefquiunciam, cymini unciam unam, fulpburis uncias nouem, refmæ uncias treis cum femiire,quibus ßngulis contritis amp;nbsp;eliquatis cum melle amp;nbsp;cataplafmate,in hac affedione utere, Cerotæ uero quæ ad rem faciunt eiufmodi funt : Olei cyatbum unum,colopboniæ uncias fex,plumbaginis mymini,uuarum paffarum, fabaceæ farinæ, bngulorum uncias quatuor,ceræ uncias duas: Plumbaginê cum oleo decoquito ufep adaliquantulam craffitudinem con cretionemcp, deinde tandem adrjee ceram ac refinam, ^ tollens ab igné tepidum,uuis paffis maceratis,farinæ^ infundito, Aliud: Oleiânes« 40 tbini 80 rofacei, ceræ, refinæ piceæ, fingulorum quincuncem, cymini uns cias duas cum femiire,ftercoris abnini unciam unam amp;C femiffem, contere cum afonide cyminu, 00 refrigeratam cerotam mifce 80 mollefacito, dein* de

/

-ocr page 243-

'DE ARTE MEDENDI LIBgt; III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;209

demditomh'nteoloutere, defuperlanam iniponêstOIeoomphacinOjfïue butyro,Slt; refîna acquis pordonibus udtor. t At fi ex fudoribus hul eer a fii w»**«-** fcrotq nafcantur,galla!n maceratam tntam'ue aut alumen infère pinguedid ni amp;nbsp;bili hircinæ,amp; ferotum circumb'nitoïCxteruni ad accenfos didymos creeain cimoliam cum aqua præilliniens,finito arefieri, calidacy aqua abiui to, myrtum aridam,fmirnrj9 perexiguumfriatum emplaftrirituimponi^ to.f lamueroexcrefcendscarnisdidymorumuidum (quæ iKa-KgKcaa-tg di^ Ecfarcopsdin eftur)fanatcinis uitis centurionalis,nitro èC aqua maceratus,cataplafma^ dymorucura, inde fadaurn 06 applicatum, Quod fi prurigo feortum adiacentes^ partes ^rurigo/corti *0 infedat, nitrum, ftaphidam fylueftrem, alumen liquidum aceto eliquato, atque cum rofacco in balneoillinito : A lotione poftremooui alborecum melle pruriginofam partem perungito»

gfDe incounentia prolifici feminis amp;nbsp;libidinofis inlomnijs^quorum alteram nbsp;nbsp;nbsp;t^o»««« ••^

/ quidem uitium yova^^oiciv, alteram uero ova^oyi^op grace nun cupant» ^Cap» lv»

quæ

«^îÈ^ continuo ab ftp pudendorum intcnfîonc,ex imbecillitate retenu ^S r ^’^^‘^ potentiæ nafcitur:cui fané obnoxq in quiete feruâdi funt, contegendo interim cum lumbos,tumephebæa,quod eft pu« io bemac pefti^iem » Exhibeatur conftriftionis gratia uinum,amp; melinum, amp;ccnantliinùm,hoceftex labrufca: deinde uero fiant cataplafmata dia«

phccnicon,malorum,»'œnanthcsgt;acaciæ,hypocyftidis,rhoisïatlt;ç id genus aliorum» Collocandrfuntinfuperin lendfei, rubi, atqj confimilium elixaa donibusinuino,ueledam aquis» Alimends præterea utendum eft fic^ cificis^ Poft prima deinde tempora in exercitaduam inftitudonem du^ cantur,quo totum corpus, 8c languentes partes in fanitatem perducan«« tur.Pprró de bis quæ ad feminis abundandam attinent in falubribus, fatis primo uolumine differuimusjubi amp;S fuper bis quoc^ qui in Venerem con^ gredi ac futuere nequeunt, (criptum eft » Cæterum ad Veneris infomnia, 50 libidiniscpinfomno imaginadones, quos Græci ovafoyiiss uocantjContu* Onlrogmicu» lent grabatumfrigidius, decubitus q? corporis in latus dextrum, fine læ= »'‘‘f“’-iium : profuerint edameunfta medicamenta frigorificalumbis natibus'ue fubillita:cuius farinæ funt, œn^û, amp;nbsp;cicuta, amp;nbsp;ceruffa, quæ pfymmithiu appellatur,necnon portulaca î omnia uero quæ in hunc ufum adhibentur»

acetum admixtum habeant»

lt;De Satynafî, id eft ueretri palpitatione amp;nbsp;innatione, ' Cap» l v 1» ‘-ft pudendorum palpitano , phlegmonofam quan# ft' dam feminaliumuaforumaftcftionem,arrigente amp;nbsp;intendente ^^ hominis genitali, fequens : 06 nili leniatur ac definat 40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palpitatioilia,in languorem 06 refolutionem (quam vr^^iani» di^

rti 'rquot;*

cunt ) feminarioru uafculoru euadere èC graffari id malu cofueuit, aut ner* uorum diftentionem fpafmum'ue inuehere,atq^ deinde quamprimum ne^ care,no fine alui tumore,frigido^ fudore » Rara uero auis hie morbus eft»

-ocr page 244-

210

1P A V L I ^ AE G I N E T AE

^ muheribus prgcipue.Tn cuius curatione cofeftim fecanda uena edzEdu SineCercreet cado^ tenuis, menfacp, utfic dicam, caninaita languentis efto, 8ócotidie


yenm.

* quidé minime gentiû ualide, fed quiete agendu ♦ Antecedit utilitate longe cuncfla alia in ueretri inflationis,palmi^ curatione, beta,amp; malua,8lt;f mer* curialis herbæ pufillü,^ ius cochlearu» Probantur etiam (ïmpliccs clyde^» res»Ea uero que lotq ciendi poteftatem habent,prohibenda. Prodeft item lumbis natibus^ frigorifica applicare : uerbi caufla, folani cremorem, aut portulacæ, aut alterci,aut cicutæ.Penem præterea adiacêtes ^ partes blan dis admodum refrigerantibus oblinire expedit:puta fpuma argenti, creta cimolia,cerufra, aceto eliquatis in aquanaut uino dulci,aut firæo. Supinuni lo quiefcereperniciofum eft;nympheæ radix,Sd iris,amp;adiantum,rutæq ere mor, cum ei qui genitali profluuio, turn qui ueretri palpitatione laborant, potanda funt, Alimentu infuper bis parca manu fuggcrere,ntim^ toléras re confertgt;Perfeuerante aut diutius Ianguore,incifa fumma prins cute fcab pellojcucurbitulg funt adglutinandg. Quod fi multitudo exurat,^ hirudin nibus euaeuädi funtjamp;aluus denies cataplafmate farinæ hordei perliniat» DePhapifmo, Cap, LVii.

BV y Bliapifmus uitium p^is eft, quo membrum genitale ingiter in longitudinem amp;ingyrum latitudinem ue explicaturr lfurgct enim nullo ueneriorum ftimulante defiderio. fhflano uero eui» 20 dens eft,quum uidelicet ea corporis pars fpiritu turget. Fit aut ex humoribus tenacibus crafRs^,cum caloremediocri ♦ Perfpicuum fane eft,quod in eo malo membra calfacicnda non funt, fed rebus frigidis appo fite occurrendum, roiacea nempe cerotacum aqua diieiifa : ÔC ex chamæ^ melo coli quoep 8ó lumbis epithemata funt imponenda: medicamenta extc nuatoriæ uirtutis inducenda, abfep calore manifefto : magna item utilitate adhibentur quenaturaliteroperant, «^irnssréf«: didfa. Potare nymçheam expeditratep ferne uîticis,rutæ^ uiridis obfonqs admifeendä. Hoc tarnen neutiquam exhibendû intra mali ftatim eft pnmordia,quoniam calfacit ni mium:fedpofterius poftufumaliorûattenuâdipoteftatêhabendum. Eua 50 cuadone uero utendû,ea^ uomitione machinandamam per inferiore uen* tris ftillant fepenumero uicingpartes.Exercitationesprgtereafrieftiones^ funt eligendæ, propter fpirituu diftradtionc. V enus nemini proxime me* morads ægritudinibus obnoxio cogruit, præterep in quibus propter coi* tus abftinentiam,feminis redundantiam aliquam coniedturarnus.

'lÜDeignauis corporis partibus,rebus gerendis ineptis. ^Cap. l v 1 n.

Vienne^ hocmorbooppreflitenentur,nulla libidine, nullo^ defiderio ftimulanturin Venerem,amp;animo deiedro ob id,tri* ^^^|fticp omnino funt. Horn aSt ratio, partium eft T^aAvo-zf, hoc eft diifolutio, aut feminis genitalis inopia atcp defedtus. De geni* 43 tura igitur fanorum in primo uolumine qui de tuenda fanitate agit, fimpli* ci^ medicamentoru uirtute eorum,qui impctu quodam feruntur in libidi* nem, docuimus. Valendora in præfenda ponenda funt. Communi itaque //eu ratios

-ocr page 245-

DE ARTE MEDENDI DIR» III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lï

curationej’n hocquoç^ affeÓ:urjfdemremedies indolorr)s,quæ KxôTragræ cedicunt, utendûdu^cœo.Priuacauero curadone 66 quad peculfariter huic languori dedicata^fteRionê crematû leuigato,deinde oleo ad!ccto,magnû dextripedis digitumoblinito, atque turn quidem in Venerem congredis« tor. Quod fi quiefcere iam,accefrare uolueric, digitum lotione purgato: fed medicamentum illud è ftellionibus lacertis'ue commixtum, ualde efFi* cax habetur. Potionandi uero funtintenfiuis feu entaticis, cuiufmodipri^

mum fuerit inud:Piperis,conani,petro(èlini,ramend pudendi ceruini,tc# rebinthinæ,æquas portiones melleexcipito. Aliud: Accipecicerum *0 crudorûconariorujfingulorûuncias duas,erucæ piperis uniufcuiufcp un* ciâ unâ,quæ melle excep ta,didrachmû cum uino exhibeto.Satyriaca item appellatain hacaffc(ftioncconftitutis côgruit, amp;nbsp;id genus aliainnumera. Côfiderâdæprætereafuntaliæ quocç lâguoris cauffæ, 06 mutuo inter fcfe inferéda reparatio, quafi^ affliélarû parciû in integrû reftitutio ercCtiocç.

Dehisquæpudendis/edii^adnafcuntur. Cap. LIX.

VIcera quæ genitalibus,fedicp adnafcuntur,fî citra inflâmado* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nêfuerint,arefaciendbusmedicamentis indigent:cuiusgene*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iris funt,compofitio ex charta combufta,86 anethumcrematum |^^gj:aridum, 86Cucurbita( coIocyntheappeUata )deufta.Atfi huI* io ceraarida,ô6 abfcp omni humore,recentia^ extiterint, aloè quolt;^ præfen deft remedio9aridaquidem86 puluerulenta cataplafmatis modo impa* tfta. Omnium uero maxime indolorium exiftit,neqp uel tandllumineffica* cius medicamentû præftatpompholyx.Quod fi humons plus hulceribus adfit, piceæ cortex per fe,86 lapis hæmadtes, primas curandi partes obd* nent. Si uero quod aldus foramen,aut profunditas aliquacum prædidis copulet, manna utendu. Noma autê infeftante, cataplafma fiat ex lendcua la cum cordeibus mali granati:coraco præterea ex oxymelite cognomina^ to utendum,necnon bithyno, atcp ipfo edam 4^x«?^^- Quin fi rimæ,quas Graeci ^xyonl^«! uocant,uel naturalia,ucl fedem arent,medebitur illis refina*^^**^^“’® 50 frifta cum rofaceo cotrita, ita utlubricum atq? uifcofum reddatur,admixto oui putamine, 86 opio : fiue hederæ folps aridis cremads, cinis eliquatus cum rofaceo,in plumbeo mortario,exhibeatur. Adhæcexœnolæo confti* tutus paftillus,necnon lithophrygiü,modis omnibus frugifera atep perac= comoda putato.Etad rhagadas quoqi quibus cutis dehifcit,86 fordida pu» trida^ circa ani coronam hulccra gt;nbsp;præferdm quæ detrahi quafi^ defqua* mari nequeunt.

Alterum fimplex, 06 acuties hebetans 86 retundens.

‘40

A Ccipe cadmig,86 piperis uncias duas,rofarü abiedis folqs uncias fex, jLX quorum farinam infere, abluens priusapio. Cæterum adcondylo* mata quæ in extrema ani corona, aut naturalibus in furgut, illud conducit: Sumicochalcitim, hyffopu, medullam ceruinam, rubi folia, æquis portion nibus cum cerota, 86 œnelgo confimiliter. Quod fi autem circa colem intra uerendoru foramen abditum hulcus infurgat, deprehenditur ex puns aut

s 4

-ocr page 246-

aiZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V DI AE G I N E T AE

fangutn{s citrami(fî:ioncm,euacuadone» Cui malo medendo præcipuuttt quidem locum habet ƒ1 mulfo aqueo ab(uantur;proximum uero fî Iade fiat ablutio:ab hoc collyrium afteris lacti uciliter commifcetur ,feu albus pahib Ius:uel cfjg^AanxQi'jni orbi'culuminpilampkimbeammictito:uel pennaedani intingens perungito : deinde tenuem panem fubcinerinu illitum imponi^« to. Omniu autc probatiffîmû eftoqd cöftat ex gallp, 00 pompholygis,amy Ii^,ac aloês æquis portionibus,rofacea amp;nbsp;arnogloffi cremore ekquatis»

Ad pudendorum dolores»

SI ea humani corporis particula quæ uerecunde nominari non po te ft afi ficitur, butyri ac refinæ æquas partes feite fubactas liquefaétascp empla t'’ ftri more illinito,aut feminis lini crcmore,myrrhg 00 refinæ frictæ tantun* demmaceratOjatqj imponito» Atquiad eolemucrenduue turgidum,mol hum foliorum uitis drachmamunam, ceruffæ drachmas quinep contritas cataplafinatis modoimpone* Vtereprætereaconfperfîone èC fotumari* næ gelidæ, atque ceflabit dolor,reftituetur^ in integrum penis» Porrb Thymihul» autem thymos hulcufcula uerruculas 'ue in hominis genitalibus amp;nbsp;fede fa* ‘^^''‘*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nat,neep recrefcere,neque repullulare quidem finit cinis pampini,ac uitis,

quod græce kAvi^x nuncupatur,cum aceto cataplafmatisinflarimpofitust corticis item ialicis deufticinis.In uniuerfum aüt (utpaucis expediam) no tam thymus cp formica, fed amp;nbsp;uerruca ( quæ ««fo/of J'^^/ appellatur)pariter 20 medicamentis quidem ualidæ ac nimium exhulcerantibus c0uelletur,eroa dentibus uero enecabitur atep arefcet » Priuatim autem elaterium cum fali* bus impofitum id mali compefcitrgroflTi, qui græce olynthi dicuntur, cum aceto amp;nbsp;nitroatep farina : fuccus^ fici illitus:Smaridis item pifciculi caput muria faleue lalfum amp;nbsp;cobuftum : Rubigo cum fulphure uiuo ignem non* dumexpertocremata:tithymalli cremorillitus :ocimi folia cum atramen# to futorio:aut heliotrope maioris fructus una cum uino cataplafinatis mo* readglutinatus»

Ad inflammationem anijorbisp eius»

SEdi,quamda(fi:yIiondicunt,inflâmatæita fubueniunt: Ceruffæuncias 50 quatuor, pompholygis unciam unâ, autcadmiæ tenerg, thuris unciam unam,fucci fereos cotylam unam,dimittc pufillum,fuccum inficiens donee confumatur : deinde faAa ex ceræ unefis duabus amp;nbsp;rolacei libra una cerod ta,eradendo cómifce,acriterp amp;nbsp;bonis(ut fic dicam )Iateribus fubigens ac mollcfaciens » Immitte autem 06 o^Tsrt/ovAxyjattp fuperne illigato » Confert autem iftæc compofitio non huicmodo phlegmonæ, fed rimis quop in co ronaani uerendisp cum inflammatione enatis : necnon cum ignitoquafi feruore,aut cum morfu quæ in fede exurgût hulcerationibus.

Adignitos anirubores,qLiæeryfipelatadicuntur»

TTVIcera fedis quæ fuperinflâmationê rubor ambit, h ilce curant: Sumi 40 1- Itocôtectionis è fuccis librâunâ,roiaceiquantû fatis eft,panis purilib» . nbsp;nbsp;nbsp;unâ,croci unciâ unâ,opr) tantundc, cæterû crocus 06 opiûpaffo macèrent,

pains uero aquairriget : deinde efiquans iamiftis, ilia quæ ex fuccis fitcod ^pofitio

-ocr page 247-

DE ARTE MEDENDI ErB^ÏIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;215

pofitio Jjcp}(yAwp appellata immittitur, atq; rofaccum, fubfgi'tur item, eua« dit^Iiquidius * Facitautem ad calidas edam podagras* Aliud: Cona ducit edam plunmum ad inflammadonem dadtyh), cerufla uino 8ó rola« ceoinparuapilaplumbea, amp;cocleari plumbaceo contritaamp;ilhnitatAuc cerufla, amp;nbsp;oui albore cum rofaceo in ipfo mortario, quoad lentorem in* duant quafratis,eryfipelataquæ in fede 00 adiacendbus pardbus infur* gunt,perungito*

Hedricum ad ingentes dolores*

MOlIium foliorum alterci, folioru item tcncrorû portulacæ, micarum in uino irrigatarum, lutcoru ouorum aflatoru, acquis portionibus,ro facei quantum fatis eft, poftquam foueris locum affeftum rofarum amp;nbsp;me* lilod decocto, cataplafmate curato.

Hedricum utiliffimumcredendisdadylijinflammationibus,amp;

ad eminentias quas (/^oxamp;lt;Axs nucupant*

A Ccipeccruflac,fpumæargend,guttgammoniacæthymiâmads,bdeh jcxlipfingulorum diobolos fex,terebinthinac unciam unam,cerg unciam dimidiani : hæcarida contunditojcremore^ ftrychni, herbacapollinaris, aut portulacæ liquefada, mifcens excipe : ubiep liquidius ac mollius effe* cens rofaceo,ufui quum res monet,adhibe*Porro Phicotyche medicamen ^0 turn, amp;nbsp;ex lamina plumbea, medendis dactylq inflammadonibus facrum eft : 06 ip flus quoque oiJi'^RtAamp;iTaeZoöf/jnecndexalicaccabojdiarodos^ paftil liadmirandamlaudeminterhæc,quæturn fedi afledfac,turnnaturalibus adhibentur,meruerunt*

Medendis exochadibus dadyÏiyideftaniorbiscpeius*

QVod fl exochades quidem inflammentur,erit prædiftis communiter utendum, priuatim uero hoccine paftillo : Geruflæ quadrantem, pompholygis unciam unam,fpumæ argenti uncias duas,maftiches fcrupu los treis, alterci fuccoexcipito ♦ Siueroabfqp inflammadoneinfeftent, cu* prefli pikilarum crematarum cinerem uino antea ablutum, infereraut aride 50 cucurbitæcordcisdeufti,autoflîumda(ftylorû(quigræce qgt;otvtKiç appellan tur) cinerem compari plane ac perfimili modo:aut teftarum ouorum, fceni culi^ cinerê:aut fohoru mali Punici cremorê æquali uino albo cofundens, adundato èCalluediebus utique feptem* Cæterum ad exochias eminentes quæ in callum obduruerunt, calcem amp;nbsp;auripigmentum cum acriore ace* todiflblue» Magnam quoep efficaciam habet, fi in foleperungas*

De hæmorrhoidibus»

QVod fi hæmorrhoides quotidianadeftillationemanantes plus quam par fît euacuent,aquefcere pauladm corporis habitû faciunt,prauecp atep maligne edâ fîc aflefti faginantmam cibi bcnefciü no fentientes tabe-40 fcunt.Pericul5 uero atep noxa plerucp copiofam fanguinis eruptionê (qua xt(j.ü^óxyiM diciït)fequit,perinde atep (anguine edâ omnino un diep coëreito maioris mali cauflam fæpe inducit * Quocirca earn curatio difficilis eft ma«

-ocr page 248-

214

AE G I N E T AE

Tficmorrhoi: dc$ c££ie.

gni^ Jaborfs » Proinde plures quû ftillicidi) modo fluunt hæmorrhoides» excepta una,cuius fanguis purgationis gratia non coërcetur, reliquas clau dere cxpcdic.NonnuUæ uero funt fuperiores interiores'ue,quàm ut oculis apparcant, atcp ob id quidem ægerrime curantur, fed cæcæ penitus funt, nec^ ullus quidê languis effluit, grauiore uero quam alias dolore cruciantî his igitur cyclamini fuccum inunge,atlt;^ referabuntur* Cæterum iUis quæ fi ne modo nimium exhauriunt,hifce quæ fequuntur fuccurrendum eft ♦ In aquae cotylis oAo acanthes aegyptiæ,foliorû fambuci,artcmifig,fingulorU * unciae quincy elixentur ufe^ ad medietatis confumptionem, amp;nbsp;herbæ fides ritidis unciae quatuor:qüibus deeoeftis herbæ porriciunf, aquæ uero Ari* *® dum illudcdmifcef: Accipe metallici atramêti (qua græce mdantetian uO«» cant)rotudi drachmas odo,fpumæargenti drachmas quatuor,gaUæqua« drantem,milyos drachmas duas,fereos tantundem : In elixatione foluens Aridum,hæmorrhoides ea fcptics in die côfpergito. Poftera uero die pa* ri codem^ modo alteram confeélionem equalis omnino ponderis infpera» gico* Tertio item die confimiliten Quod fi etiamdum reliquum quippiam permanferit, quarto die acu compungito,fi fentiat,aut fanguinem emittat» Jtidem facit amp;nbsp;ipfa decoctio:cæterum aridi illius femiffem admifceto» Vb» autê afperferis, Arido quoep acccndito,quo exacte plane^deuranturtob inflammationem uero panem cataplafmatis more imponito» Aliud: 1* Panem purum in garo (quodliquamen ex pifce eft) primano » tingens ac macerans,inaulula inanicremato,atqueeliquans uinoprius ablutum can taplafmatis inftar adglutinato, amp;nbsp;id quidem ad exochadas quoq^ egregie conduceu Aliud: Accipe fereos(quodcichorium quidam nominant) drachmas duas,chalcitidis drachmam unam, milyos tantudem, atramenn ti futorq drachmas treisTchiftes drachmas nouem,æris deufti drachmam unam, melanteriædrachmam unam,uterearido» Alimenta prætereanin mium quidê inanitis,pauca,amp; ab excremêtis aliéna cÔueniunt,amp; quæ are* faciendi conftringendi^ poteftatem continent, è quorum numero eft. Ion tus chondrus ex poica, oryza^ amp;nbsp;halica : atqp ex holeribus intyba, 06 eb 30 choria, Slt; portulaca : ex uinis autem quæ adftringunt amp;nbsp;ftipant* Porrb autemin hæmorrhoidibus excæcatis contrariahis congruiteducatio:cün primis uero loliginum pifciculorum ( qui Græcis idljSiJis uocantur ) amp;nbsp;fen piarum,acpolyporum,torpedinis^,8ó felacharumqui fquamis deftituun tur, efus, pulchre admodum competit:perturbant etenim hæc ac territant fanguineum humorem*Et que menfium denicy alliciendi attrahendi^ uim obtinent,cæcis hæmorrhoidibus expediunt»

Qtiæcuq^tnen fes prouocantf bamorrhoidi» but clt;ecis expe dimt.

Ad procidentes anos »

ERices ffu(ftus,ganarum,ceruflæ5acaciæ,hypocyftidis fucci, piceæcor ticis,thuris,myrrhæ,aminææ,æquis portionibus aridis concinnatocan 4* taplafma5abluês prius uino auftero, Aliud: Sume recremêti plumbi,rhu Syriacijfinguloru unCfO(fto,floris rofarûdracu'iiÿmyrrhg, amineæ drae.q» uterc

-ocr page 249-

DE ARTE MEDENDI DIB^IH» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uç

utere quemadmodum fiipcriore» Aliud : Accipe piceæ corticis, man næ,fpiimæ argenti'juniufcuiufq; drachmas o(flo,aridorSgaIbuIorum, cult; preflî,plûbaginis,(îngulor5 drach.duas,utere,ea que prgdióta eft rarione: Lonu item languêns adhuc calidu cdfperfum,procidentiæ fedi's opitulau De his quæ millier urn loccllos infeftant morbiSjSC primitus de menftruorum purgatione»

T)Lerifqp fanè puelh's anno decimoquarto menhum expurgatio primS X incipit:paucis admodS ante annum tertium amp;nbsp;decimû,aut duodecimo muliebna proueniût : plurimis uero poft annum decimuquartum tandem ïo prorupunt,Tempus aut unicuiep purgationi ftatu non eftïplenfqp etenim per biduu aut triduu : maximæ uero parti quinqp dieru fpacio menfes ex^ cernuntur:aliæ ufqj ad feptimu : paucæ raræcp funt, quæ ad duodecimum ufep diem huic proHuuio iugiter obnoxiæ expurgant. Siftuntur aut huiuG modi muliebres denies expurgationes,partim quidcanno etatis fu^quin« quagefimo,partim uero, quan^ ea rara fit auis,nÓ ante annû fexagefimut ndnuliis à feptimo ftatim ætatis,ut ita dicam,Iuftro,óó potiffîme bene cura ta cute ac præpinguibus,definereatqp omninoceflare menfes ccepcrunt. Quando igitur lente fgreq; ea purgatio procedit5circa prothefmia certum menftruoru termina, Iaua,potionatotp uel fifamo,autporro capitato, cum io pipere,ó^ rutainhocipfumdeco(ftis«ReIiquus potus cxpaflofiaccretico» Bibés aut huius potionis ea affeftione oppreffacotyla.deambulado como uebitmenftrua.ManducetueroIoligines,fepias,poIypodas,8£ quæcunc^ id genus funtmam fanguinem turbandiproliciendt^ potentiam habent.

Demeniiummorad^ceflatione. Cap. lxl

Væ fingulis quibufque menfibus mulieres repetit purgatio, fupprimitur quandoque uniuerfo quidem corpore incommo« daualetudineaffefl:o,interdum ueroloceUis modo earundem priuataægritudine uexatis, propter loei illius frigiditatem, aut

plagam.aut diftempcrantiaoborta, uel acquifititiaaffliélionê, utplurimu 50 uero ex abortionibus,8^ propter principem aliqua corporis partem,pro^ pria paflîone affliftammerbi caufta, iecur,aut uentriculum,aut peAus que græce Sw^fe»«: dicht,aut aliquid eiufmodi,qux in diuturno accidut morbo. Buppreffa uero muliebris ifta purgatio,multarü amp;nbsp;diuturnarû pgritudinu cauffa fieri confueuit. Quum igitur ob aliquam interaneoru primaria affe« «ftionem abfcinditur, aut remoratur muliebris purgatio, nihil neque præ* ftantius neque utilius, quam membri ftatim peculiari uitio mederi, atque pofthæcuuluâ fuimuneris admonere ♦ Horum autem notioneminfupe« rioribus recenluimus * At ubi nihil horum quidem adfuerit, perfpicuü eft per fe, ÔC non per confenfum matricem affici. Si itaque neque ætas,neque 40 habitudo corporis, neque aliud id genus prohibuerint, fanguis per uena detrahendus eft, non ante tarnen præferiptum menfium diem. Progref« fu uero temporis adqciantur dies decern » Auferatur uero non plusdua« bus libris cum dimidia, neque etiam minus una fiue uenam fecabimus»

-ocr page 250-

PAVEI AEGINETAE


216


Oue hiera quidem ex colocynthide purgabimus, duarum drachmaru pon dus in inelicrati cyathis fex potui præbentes : Quod fî febris panter infe* ftet, hiera quidê utendi locus non eft. Opportunu uero fucrit in primis fta* tim diebus febris, fanguinem detrahere : cæterum poft purgationem re* creandi refociUandi^ font ad perpauculos aliquot dies:procedête aSt dein ceps tempore, eomaloopprefta exerceaturdeambulationibus, frictioni^ viifliw mulie* bus^ atcp lauetur.Alimenta porro congruunt belle inftructa.riteep dilpo* mmciMbiufup ßta,öd humidaholeraac dulcia eunefta, pifces faxatiles,aues ten er fores, S^ prejijuntmen jalt;;|jpotat{QjConfelt;ftiones ex mellc quæ (iiÄi-TjiipxTK græcedicuntur,uinunî

tenue,colorecandido,nonadmodumuetus:Nonprobanturcarnes,nelt;^ w | legumina, excepta ptifana» Vbi autem præfinitù purgationis tempus pro foribus iam conftiterit,defquamatos pifces marinos,8^ ceu dilt;ftueft,moh liores,quæ iicc^x)(i« uocantur,86 quæ cutis modo integûturtefta.undeillis græce nomen àspxKÔc/liÿpix eftinditum,necnon porta capitata, cumrutaac pipere elixa fomant:ius quoqj eorundê bibant. Probat item infericrû cor poris partium arâ:ior cumligaminibus, ad treisuel quatuor dies conftri* lt;ftio:au(picante uero iam ftata muliebriu hora,adimatquidem compedes, fedpoteturmyrrhæ obolus,autfabæ quantitas :autcaftorium ex paftojuel melicrato,artemifiæfoe decoeftum:aut faluiæ poft balneum ex paflb amp;nbsp;ab* finthio. Vinum uero abhnthite ad omnem curatione propinetur:Progrès' 20 diente uero prothcGnia,hoc eft folenni purgationis tempore, fi ne tantillu quidem, uel nihil memoratudignum,operæ^ precium excretu fuerit,fub malleolis languis detrahêdus eft,auferatur^ affatim» Cæterum poft diem lèptimu hue oiftauum, purgatione cum hiera utendum : Et poft quartum deinde diem,dropace unguento circa pe(ftinc,lumbos ac foemora egrotas illiniatun Aqua uero bibens per triduüxataplafmatis modo imponat finass pi cum pqua portione panis macerati,uflt;p ad tempus cquinodij : deinde Ia net : mox uero fequenti menfe ficus aridæ pro pane admifcean t in elixatio nem fœnogræci, maluæ^ èC pulegrj, rutæ, acartemifiæ* In finum porro ipfum infundatur fofinum, autamaracinum: amp;nbsp;pelTus apponaf ex medica 50 mento è nouem rebus coftante, amp;nbsp;ob id (^’vixcpi^i^xKoii nomen obtinente,aut Pwóf, olibanius ♦ Eft autem pelTuIus lana peóCita, 8^ quodcum^ aliud teres digi:*

ti humani fpeciem prgferês,in quo medicamêta fuftinentur* Hæc quidem curatio plerifqp lacis fuit ad dendas muliebres purgationes. Verum fi ualfo diora uehementiora^ res ipfa poftulat remedia,hæc fuerit eorundem ma* teriatiris Illyrica (quam uulgo Romani gladiolum dicunt)pota cum uino, cyperi radix, græce cypens nucupata, ari radix, 8ó cafia, rotundi odorari fund (quem Græd ^oivoii dicunt) flos,nardus, helenq^ radids decodum, amp;C myrrh æ fabuli græd magnitudo,cum palTo in dimidiato cyatho pofcæ, amp;nbsp;dictamni elixationis cyathi duo, 86 guttaammoniaca,86 fagapenu.Cæ* 40 terum quæ nimia anxietate ftomachi torquentur, opopanads exiguum in pilulas redadum, 86 in codo melle irrigatum 86 eIiquatü»Sed 86 confueta quædam nobis lèmina,muliebria dere nata font» Cæterum inferiora 86 mi noris

-ocr page 251-

DE ARTE MEDENDI DIB» III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217

norisefficadæ funt: fœru'culum3cyminun^,apium,daiicus Creticus,fefeh', anifumjdceres,amp;Scerci'des,8ó omniaquæadniingendumdent» Profthe# j^^ ta præterea (funt autem ea medicamenta quæ molliore lana excepta,muhe rum iiaturalibus fubqciuntur amp;S condiuntur ) quæ menfes efendi munus fubeüc,ex bis confiant:myrrha, abßnthio, autlupinorü elixatione cliquas ta,feu rutæ fucco contrita, bdelliocp non abhmilitcr ♦ Styrax item amp;nbsp;fylue= ftris oleæ gumi,fuccus'uerutæ cÔpari modo, uel ariftolochialonga in col* Iyrr),hoc eft glandis formam affabre fada 80 cocinnata. Côfimili præterea eodem^ modo centaurq grandioris radix,aut ueratri,aut liquor feammos ’® niy,^ colocynthidos,medulla per fe,8ó artemifia cataplafmatis modo illf* ta cumruta,galbanum^,fado inde fuffitu,fotu^. Qug utiq; ipfa amp;nbsp;foctum etiam concepts utero elidere atq? eqcere naturæ fuæ aptitudine pofTunt, De nimia muliebri expurgationejamp; hæmorrhagia loccHorû» Cap, l x ! i.

Aeterum immodice amp;nbsp;plus iufto expurgantur non raro mulie rcs,interdumquidem menfibusaudis,atc^ cumulatiusquam ^^ pat fits impetucp procedentibus :interdum nero in iuftæ 80 inte __________Wgræptatis nouænuptæpartubus^Nônullæ magna quidem ex parte fua quoqt fponte cclfant.CÔtinue uero in tpCAiia-ia-t fortiter fanguinis fit profluuium,ita quidem ut plerunq? inférât periculS. Primum igitur atq? io præcipuumeft, utmembraabalis,amp;pubecôftringantur,Dandumpræs terea eft potui,oxycratum minime frigidum : fouendæ item confpergens dæ^ funt pofcatpelTi quoc^ utiliter, uel plura alioqui uelleralods ipfis aps f/quot;-^' X^ plicaptur ex uino, 86 oleojïue rofaceo, fiue melino, fine myrtino leuigata«. .'^'^^rj^ v Chondrusporrblotusèpofca,aut'óryza,autbalisa,cibilocofuntadbiben'''” da. Vino ita babentes abftinere expedit:by3romalum uero aufterum,aut ompbacomeli, autid genus quippiam conceditur. Propinandum infuper in pofca balauftium, fiue bypocyftidis, acadæ'ue cremor, aut lycium, aut Samius after, autompbax aridus, autrbcum,quod rbaquida nuncupant, aut lentis in Italico uafe fidili crematæ cinis, aut fefamum in pofca macéras

30 tumadmollitiemufiç ôlt;^teneritatem,manducandum,Pefrulipræterca(fîc PefJuUcompe^ enim ^ó^tr« interpretor) qui naturalibus foeminarumadmouentur, mus ßetes fan^uiné liebrium fanguinis eruptiones compefcunt,ex bypocyftidis fucco cocinna ti,aut acacia cum manna aceto eliquata,Poftbæcopis plurimum,et admira done dignS confertauxilium in eiufmodi profufîone, fpongia, uino aut li# quida pice irrigata 8^ appofita : uel deufti ipfius cinis cum aceto j pofcaue applicatus : pari etiam modocorticis fuberis ( qui græce ^öi^« appeUatur) Italico uafe teftaceo combufti cinis, Foris autêegregie fubueniuntepitbe^ mata,quæ aftringendi amp;nbsp;ftipticandi natura babent,8ó ex dadylis palmæ, cotoneis^ cataplafmata,quæ malicoria continent,aut prinobalani, aut rus 4° biuirgulta,autfolia lentifci, balauftium, acacia, bypocyftis, gallæ parum, alumen : fed omnium maxime illud, taurinSglutinum,quam taurocollam dicunt,tantifper dum eliquefcat 80 dilfoluatur,pofca maceratur,deinde in linteolum pannum'uealiumrobuftumemplaftrimore impingituramp; illi#

-ocr page 252-

llS

AB G I N Ë T AË

niturIumbisaffeâ:æ»Efficaci'terquoque ac ftrenueadmodum ad hocfa^ ciunt einplaftra etiam quæ glutinandi uim retinent : uerbi caufia, com* poßno lcefij ,Tceßos appellata,emplaftrum Athenienfe, melinum Inch* cum,atque id genus caetera» Ad fanguinis porro erupdonem peflis udtort gaUæ interaneum tntum5amp; thus irrigatum aqua apponito:aut cydnosjauc dulcfa mala Punica confimiliter applicato, aut feminakm leuigatam » Cæ* terum compofitionem ad eandem rem peridoneam ita contexere couenit: ƒ Accipe aluminis fifTihs^medulIx ganarum,fucciacaciæ,mannæ,finguloru drachmas quatuor,ouorum affatoruputamma quatuor arida fnantur,atq^ eliquefcant incremore plantagmis,atlt;^ tummifceantur» Quumautufus 10 acqj res i'pfa monet amp;nbsp;exigit, peffolaneo excipiantur, amp;^ intingatur edani in rofaceum3atc^ admoueant. Quin SC cucurbitulg inanes fpaciofæ pierun que fub mammis adglutinatæ, tantum ut nihil defideres in contraria reuel lunt. Encathifma infuper illud his qui fanguinis menfiu eruptiones padun tur apprime cÔducit:®xjfchœni,quod eft aceti rotudi iunci odorad, capi ds myrti,foliorum ramm'rofarum, uirgultorurubi tantundem,coquens in aqua,qua infidendbus muliebrialocafeeminis udliterfoucntur» Aliud:

^ ^umaqtur cordcis mali Punici dulcis, radicis myrti, cordcis cuprefli, fin* gulorum medimnitres,ganæ medimnus unus,aquæquantu fatis eft » lam 3Wtrlt;(»ffb’«»» nero amp;nbsp;per metranchyton inftrumentu ad eam rem fact urn, locellis fuccu i® plantaginis,autfereos.autfeminalis,aut ftrychni,autperdieq, autpfyllq, authypocyftidis,autacaciæ,infundito. Atep hæceademperlanam,autdf gitum.autMalamorganum,calamum'ueinlongitudinemformatum,ufc^ ad os uteri indant inferantur^,Et Andronis deniqp paftillus cum metran* chyto infufuscum prædieftorum fuccorumaliquo,autuino adftringentc, efficax Só præfentaneum eft remedium»

'll De muliebn' profluuio» ^Cap. /ƒ l X111»

EftilladoCquê Idlpctrurf^oi/ Græcinuncupant)eftmuliebriulo* cenorumfluxus,uniuerfi corporis expurgad»Eiufcemodiuero ^^ideamacfpeciê præfert id quod euacuaf, cuiufmodi eft humor 5° ^ qui in corpore redûdat : aliud ru bru quidê, inftar faniez aquo* fîue fanguinis humons, quem lt;x^fa Græci uoeanc fakerû uero candidum àpituitaproueniens:aliudaût panidûluridum^,aliudpicrocholon,ideft amarp bilis inftar: Nonun^ aqueû deniep fanguinc eqeiut, quemadmodu in phlebotomia,id eft fanguinis per uenâ detracTone^aufertur atq procès dit. Animaduertereinterimaccuratiftimeoportet,nequaanabrofis,id eft

erofid in locellis enata conftiterit. Notanda autem ac deprehendenda flu* ^j^ ftKj., 4tlt;^,i^i}^us fpecies eft,expcrpctuo locorum madore, diflidendbus colore humo*

, ribus» Laborans autem plcrunc]; foletpallefcere Veibum auerfari ,iamp;ine* fdiam fuftinerc, in deambulationibus quoejß ipiritus difficultatem fendre, 40 1 oculos infuper habere tumefcentesgt;interdum quidem cum dolore, inters dum uero cirra dolorem,amp; id quidem uel cum exhulceradone, uel abfque exhulceradone,fiue uulua inflammate fordide uel pure» Tod itaeç corpori ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arefiicien*

-ocr page 253-

ARTE MEDENDI EIB» III


219


^ef^ientibus medic^mends oportet fuccurrere, præfertim fîmorbus fue ^’**** rithumidfor abf(ç euidendcalfaó;ione,fri(ftionibus^ corporis uniuerïï,8ó

fVi^^ AftiJ^

niinidonibus cum melle fads dccocto. Turn ea quocp quæ urina cient por* rigito : è quoru numero habetur aqua Jn qua elixa fint afarû,amp; apium.Per aluumpræterea totû corpus cuacuato. Adhæcportuîacaedammanfà,at* quefuccus eiufdemherbas potus,adhuncmodüaffe(flisfubuenit» Balau# ftium item,robi^cum fruAus turn flos, 8ó ea q^u£mtcr_quercü ,8ó corticeni fuum inten'acenc, premni membranofum,amp;idquodfubexteriore glan* dis cortice condnetur : Hip^urisjjodflime ( quæ conus ex cauda equina *0 eft)rubeum flüxüpotaexaquaautuino,fifl:it:aut hypocyftis,frult;flus^ lentifci fridtus in uino amp;nbsp;potus:Samius after,Lemniü figillumicoagulu Ie* porinum,'auEhœdinuui,autagninum;aut uitulinum,aut ccruinum:gigarta id eft acini, myrtaj omphax aridus, piceæ cortex, 06 quæcuncp de loccllis fanguinis profluuio uexatis iampridê funt memorata, modo ne fint nimiS laboriofa amp;nbsp;efficaciora. Quando aüt cum labore effert,per metranchy turn Só clyftcrc fuccus halicg,autptifang,aut tragi,unacum anodynis aliquot re. medrjs immittendus cft,amp;inparoxyfinis quidêdolormidgandus * Inde* feclu uero amp;nbsp;interualli fpacio, habet enim circuitum nonun^, fedulo uten dum fueritgeftadonibus prfflatibus diuerfi^ generis, deambuladonibus, io üociferationibus, undionibus, cucurbitulis,dropaceunguento, aut leui* gadonibüs,friftionibus,unguentis depilatorfis quppfilothradicunt,fme* gmate, finapifmis ,uomitibus cum radiculis prouocatis, curadone recrean dis defeeftibus,reftituendis^ uiribusfada,lauacris,uinicpomnifaria de* ni^ educadone amp;nbsp;alimentó»

-)/ De muliebrium loccllonim inflammationej' SC eluïtione,quam 7^fcxxAvo-ij/dicunu 'TTCap* LXiiii*

HIegmone (quam nos inflammadonem interpretamur) uteri, è pluribus fanè cauffis originem trahit. E plaga nanq5,idróue,ac menfium fupprcflionc,a frigoreitem,amp; infladone,nec^ minus 5° |^..ae»,M^edam abortione, pariter amp;nbsp;ex partu propter malam foeturam.

Comitatur aut loccllorü inflämadonem febris acuta,capitis dolor,cum eer uicis,tum bafis edam oculorum,uolæ^ feu iundlurarum manuum amp;nbsp;digi* torum, neenon colli conüulfio,8c inclinatio in contraria,affecliones^ fto= machi que per confenfumexufcitätur,ofculi matricis fuffocatio,pulfus par ui 8c denfi.Etfiquidê obfcurior fueritinflâmatio,haud ualide fane,aut cru* deli dolore uuluam afficit : Sin uero ftrenue 8C fortiter inflammetur, turn 8c ipfa quoc^ ab omni parte quantaquanta eft, pulfatorie dolet » T ota qui* dem inflâmata,per totam pariter ip fam: parte uero modo inflâmationeaffe (fta,iuxta hanc podfflmû dolor fignificatur.Pofteriore quippe ipfius parti* l-o cula phlegmone infeftata,dolorcircalumbos excruciat : fcybalum,hoc eft ftercus fpecie oleti canini,in anguftü redafto,atqj oppreifo refto inteftino, morat:partibus uero pofterioribus inflâmatis,dolor circa pectinC;Urinæcp ftillicidium,aut lotq diflicultas oritur,ftrida atq? in ardu redada uefica.Si

-ocr page 254-

210 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG IN ETAE

aut latus locelloru infllmadone tentetur, non tarn bubones intendutur, ^ crura etiam aggrauantur. Quod fi pygma inflämetur, partes umbilico cir* cumiacentes dolore potiflîmû cum tumore moleuc infeftantur» Vbi auteni circa ofculum inflämado occuparit,graui langucntes fecundu omnem uen tris partem umbilico finidma, quam epigallrium græce appellant,dolorc affictuntur, digito^ immiffo atlt;^ imprelTo dure ac grauiter fubfidet oftio^ lumacqj fuccumbit» In curadone itacp anteomniaquidem irrigadone ex œneîæo,fiue œnorhodino fumine tenus amp;nbsp;circa ilia leu lubos utendu, per obftruddones e lana pura abfq? illigadone confeeftas ♦ Adhæc cibi quoc^ cÔmendaturabftinendaperuniuerfumtriduû,àquafedauenacubiri,fans 10 guis ( niß quid impediat) detrahendus eft. Medendum uero chondro ex jnelicrato,aut pane,aut ouorum forb 1 done tertio die : Quinto aut die cara* plafma imponat,ex polline,feminelini,foenogræco, mulfo macerads com pofitumreapita quoq^ papaueru décoda forbeantur,óó ex oleo eadem ap^ plicentur. Siautinflammadoeryfipelatofaexiftens ,calfadiones molefte ferat,iUis^ magis irritetur, fertulam campanam in paffo elixans atcp cote*» rens,adfjcitoouorû codoruputaminacum rofaceo,autmelino,aut croceo, cataplafmadscp modoapplicato : autpalmularu dadylos uino temperato coquens,cum tenuiflimo fàrinæ polline leuigato,amp; cum prædido quopia unguine,fado^ cataplafmate impone. Malo autrémittentecerota nardis» i® na,aut cyprina inferenda amp;nbsp;adgludnanda eft. Cæteru per omnem medica donem encathiGnads quoqj ex decodione fœnogræci, aut feminis linf» maluæ,artemifiæ,ôôoleocÔcinnatis,utendû. Atquiin his quæ hæc no fu« ftinent,ex ealida a^ua,eiufdem qualitads rofaceo inftifo, fiant. Pefti præte x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rea,enchymatifmi^ fumendi funt,ex hylTopo nempe,amp; butyro,medulla^

ceruina, neeno adipe anferino, amp;nbsp;ungento Sufino,0ó cera Tyrrhynica. In Aktcimpe[» his quæ caliditatê ferre nequeunt,aureus edam quê uocant pelTuIus cÓue^ fdtu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitjà enneapharmacu:Sed qug ne hgc quidè fuftinere poirunt,his ex ouo,

amp; rofaceo,adipe^ anferino feu gallmaceo confidant. Cæteru aduerfus ar Qu^ardentio dentiores inflâmadones,emplaftru d^xyAwy-in diplomate uafe cum rofacéi 5® resiitßamnM^ Iiquefad:ionec0mifcecremorêplantaginis,aut fereos,autcichorii,autinty tionaplaçant, ßj^ y^j ß rnauis fequête utere,conftate adipe anferino fuillóue recente pon do drach. quatuor,cerotarolàceaaut Sufina pondo unciaru duaru,ouor5 aflatorum lecythis pondo unciæ unius,croco pondo drachmae unius, myr rha pondo triobuli,oprj obolis duobus, uel opq loco capitü papaueris de^i Grauißimos codo.Quod fiuehementilTimus acnimiusinfeftetdolor,fucci papaueris dolores lenient lends quantitate,cum lade muliebri,amp; fucco foenogrgci,ad lubrjeiendum

in uellere peffuli modo porrige.Porró adeas quibus durida ac fcirrhus co iundus eft inflâmadones, medicamentû rolàceo dilïóluens,uel modoiam DedecUnatios dido fubfice.uelinfunde. lamuero declinationib.marricis,quas •^iyaMo-if 40 ^‘iten. uocant, fecundü paroxyfmos quidê perinde atq^ infiamadonibus,medelis fuccurrendu. Verumin quietis tempore amp;nbsp;remiftiombus morbi uehemen poribus mollificaduis:fedinueterads,cum his qup aftimilandi uirtutê obti*

nent,

-ocr page 255-

DE ARTE MEDENDI DIB» III 221 nent.Foris aut duriciaexiftente, malagmads utendum,puta co quod è fers tula campana conficitur,8lt;: cflgiinÂiÂtiiaii/ appeIlatur,necnÔ malagmate Mna fæi,amp; Icefquiigro Sarapionis,aut pyrina. Victus uero ratio princi'pioquï= dem tenuis : fadaautem morbi relaxationejpauca ♦ Ducendæ præterea füllt in lauacra : ÔC exquifitioris denies delicatioris^ cibi ufus, magnopere in hoc malo commendatur»

De abfceffu matricis. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, LXV.

lO Oftquaminflammatio matricis maturuit, in^ abfceflum trails j fit exit^,intendi figna quæ memorauimus uideas,ad hæc indi* cia quanquam inconftanter cum horrore proferût fefe. princi« pio quidem intenfis cum doloribus » Poftremo uero ad fuppu« rationem perducto apoftemate, impetus aliquantulum remittitur, Cætc* rum in eo quo difrumpitur tempore,crucfatus fæpenumero acriores ftimu lofe 06 quafi cum aculeis incidere uidentur,calores^ uehementiorcs mole* ftant, atqj nônunquam quidem urina fupprimitur,interdum uero oletum, faifto iuxta affectam uteri partem impedimento:aliquando uero tumor cir

ca pubeni apparet, amp;nbsp;tanquam clydafmi fenfus ♦ Quum abfcelTus gran* dior fuerit, hocueroinobuqsjquafi^ad manus locis dioptrifmo inftrus mento aut digitorum actadtu deprehenditur: unde enam dolores acers 20 biores infeftare ob neruofum iphusoris confucuerunt. Quod figicurid quod in fundo atque fecund um finum dolore magis uacat, amp;nbsp;digitorum attadu tumor minime fuccumbit, hoftiolum uero matricis gracilius ui^ detur,eiquac ftatim aut paulóante indudaeftfuppuratiOjcataplafmatis ex feenogræco, femine lini, hordeacea aut triticea farina, admixtis intes rim ipfis ficubus elixis, opitulandum : aliquando etiam columbæ der a core « Encathifmatis præterea in inflammatione iugiter utendum ♦ Peifuß li item quum ita feres languentis habet ex refîna terebinthina, myrrha, hyffopOjatc^ butyro concinnati laudantur ♦ Rupto porrb abfceffu, fi qui^ ]iupto Merida dem pus in uefîcam deferaturdaftipotationibus utendum,cucumeris^ fe^ poftemate^uü 3® men potandum:Sin ueroin inteftinumredlum confringatur,Ientium5Cor j^i^ndum.

ticum^ malorum Punicoru elixatione coUuendum * At fi apoftema finum uerfus, quem Græci KÓ\7riiii nuncupant,ruptum defluat, fi quidem pus ima mixtum purum^exiftat, rofaceum infundito, aut amygdali cortice exuti atcß dealbati oleum, aut tetrapharmacum regale, aut recens denies butys rum,Sedubifanies,aquofus'uefanguis, quemgræce »xquot;f« dicunt, crupes rit,quemadmodum ex hulcere pafcendo repente noma,maiorem turn coii ftringendi ftipticandi^ uim immittendum enæma habeat, expedited aut fiet,fi ex myrtis, palmularum dactylis, lenticulacy componatur ♦ Quod fi poft humorum quoty excretionem adhuc inflammetur,cataplafmatis tune 4° encathifmatiscpinfiftendum»Quumautem inmuliebrium locellorum ore natumapoftemafuerit,nec^ illud confringatur poftCp extenuaueris cir* cumiacentia puri corpora,ad puris excretionem chirurgica manu utamur, quêadmodû in libro de his,qui manu medicâ exercent artê,memorabitur»

-ocr page 256-

22X


PAVDI AEGINETAE


Deexhulcerationeloccllorum, Cap, Lxvi.

Sinontüctim in^ÄmAtione,

Sinotmt aife^ inßÄmatione.

Xhulceratur fubinde uulua mulierum,uelobdiffi'cultatem par cus,ucl embryulciam, uel corruptfonem ex medicamentis acri* bus, uel ex fluxu,uelexrupns deniep abfceflibus^Quapropter _ fi in promptu quidem amp;nbsp;expedita fuerit exhulceratio,per dio^ ptrifmum deprehenditur: Atfiex profundirate, ab excrementis: liquidum nanqj excernitur 00 diuerlumrinflammatoquidem hulcere, exiguum,fan* guinolentû,aut fecukntum cum ingenti dolore : Si fordidius fuerit hulcus amp;nbsp;ichores,cum minore negocio atcß labore. At fi depafeendo ferpat, teter rimiodoris fluxumemittitatrum^, nee finedoloribus uehementioribus» to alqs^ quæ inflâmationem fubefîe infihuantindieqsjeft. Diærethifmus ad chalaftica medicamenta : fed ad cÔtraria,cuphifmus.Mundo aut exiftente hulcere,humor exiguus,leuis,86 æqualis,infîpidus,craflus,albicans,cum facilitate quadam promanat, Inflammato quidem hulcere, eis quæfuperius ad inflammarionem conducere docuimus, remedqs utendum,Quum for« didum fuerit,ptifanæ cremore,adiedo melle, colluendudiue tetrapharmas co,cum Sufino,fiue mulfo in q elixa fint fcenogrpcû,aut malua,aut furfures, aut lens denies pelle detraóla ♦ Cæterum quo exaélius ad uiuum, ut aiunt, expurgetur,etiam marrubiu, auteruum, fiue mei, admixta erui farina, aut iri,aluminéue rotundo,uel no abfimile quiddâ immitte : lifdem porró ipfis i® extrinfecus quoqj cataplafmatis modo hulcera lilinito,mulfo tufis 06 mace ratis.PecuIiarius uero proximuopitulatur medicamentum : Crocus optis mus leuigatur ladre muliebri, deinde cerota rofacea excipitur cum adipe an fèrino,flocco^ illinitur, Exquifitius autem fuerit,induftriumcp magis atq^ ad ingentes dolores copetens illud : Capita papaueris in paflb diluto irris ganf per triduu: mox decoquunt ufq^ ad fubactionc:deinde terunt folioru rofaceorum drach. quinque, crocidrach, tres,admixta capitum papaueris elixatione:poftea macéras perfundito cum rofaceo, ceræ^ drach. duabus, 86 illiniens rofaceo,in pelfo fubrjee, Confert uero 86 id qd ex ouis,crococp, ac rofaceo, adipe anferino, medullacpceruinacontexit, Neeno Aegyptia 5® fine rubigine ad uteri hulcera mirifice conducit. Nom a uero ubi fuerit,cum inflâmationequide panis tepida maceratus 86 tritus,ex hydromelite,oleo, althæa,fœnogræco,palmularû^ dadfylis pinguibus cataplafmatis modo illiniendus eft:Immittêdus præterea fuccus plantaginis,ftrychni,{èminaa lis, fereos, primitus quidê per Ie, deinde uero cum uino auftero fiue aceto, Noma uero citra inflâmatione urgente,immittenda funt cffi'caciora:exem* pli gratia, decocrû malicorij ,rofarû,thaliæ,cuprelïî,malorû,cotoneoiû,ru bi,myrtorû,Ientifci arboris uirgultorû,rhu q utunt coriarq è uino Ripante: poftremo ueroaluminis quoq 86 acaciæ,lycii,hypocyftidis^ elixatio.Por rb ex ijfdem decoCtionibus infeffus etiâ conRituar-Quod fi nihil proficiat, 4 primo quidê eópofitionê è charta immitte : Deinde uero acetü, aut anthe» ram,aut chalcitâ,aut atramentû futoriû,qu æ liquoribus dyfentericis quotç congruunt, Alimcntiporrb perexiguû miniftrato,Expurgato uero iam hulce*

-ocr page 257-

de ARTE MEDENDI LTE. III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;215

hulccre, lauare crebrius, alere item,amp; uinum pra-bcrc, quo incamado fiat ocyus,expedit. Fons aut epigaftrio atep coxêdidbus emplaftrü nullam d cacriceminduces imponendu. Quemadmodu enim cataplafmatum, ita SC emplaftroru potenria perabditos Óóobfcuros transfertur meatus.

De Uten cancro. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, LX vu.

BjXcanceribus quæ in mulierû locellis oborifitur, partim quidem cum exhulceratione,partim uero fine h ulcere proueniunt. Qtio* |circa quæ citra exhulceratione emergut, in his utiqj tumor circa myfterg oftiü durus,uarius,tumens,colore feculentus,rubicundu tt Ius^deprehendit,interdüueroetiam(ubliuidus : amp;S pergraui dolore tens tantur fecundûinguina,quæ Græci bubonas appellant, amp;:: epigaftriû, fu« men^ amp;nbsp;lumbos:ftomachantur^ amp;nbsp;exacerbant manuuattredationibus, amp;nbsp;uario magis medicamento. At fi cum hulcere cancer eft,prêter dolores, CMcemexhul amp;nbsp;duritias, tumores^, exefa ac afpera fpeculanc hulcera, magna ex parte ceratiligm. quidê (brdida,pódcrofa, amp;nbsp;albicatia. Quod fi labores humore cÓcreto tur gidos habcant,amp; quæ oculis ufurpatur,pura,feculenta,lurida, rubctia,amp; cruêta apparent:cótinue inde ichor tennis,aquofus, ater,aut pus tetri gras ueolêtiscp odoris excemit : nonnunep uero etia fanguis profluit, cætera^ indicia quæ in fërmone de utero inflâmatoenumeracafunt. Hic fane mor* , io bus immedicabilis eft, ceualibi ipfus quoepafferit Hippocrates, Plaçant

dus tarne ipfarû dolor eft,encathifmatis quidêex focnogræco, maluaep pa Quteßfuin ratis,atppid genus cataplafmatis. Cæterum ualdeconfolanturinexacer# bationibus, maluaautalthæa in mulfo fubacta, colliquata^ cum paucoros ^quot; “’'‘ faceo,amp;inftarcataplafmatis adglutinata:neenon compofitioneex ficu* bus aridis,8c fertulis capanis,ruta, thure, napi^ herba accurate cum oleo contufa. Lenititemcataplafmaex palmularum dadylis in pafto dccoctis, adiedis ouorum putaminibus, atqp farina, aut ex papauere, cum coriano, autfeminali, autfcreos : hæcquidem in ipfo cruciatus tempore. Poft hæc uero abftergat cerota ex rofaceo, aut myrtino, aut ccnanthino,aut melino 50. cum palmulis in pafto elixis. Peculiariter uero huic negocio quadrat cata* plafma ex fece officinaru fabriliû,quæ aftata leuigat,cerotacp rofacea exeb pitur,tantifper dum craffitudiné emplaftro idonca induat. Hæc quidê ex*

trinfecus adhibent. Interius ueromitigatlocos oleum:ubiautexhulcerati Qaij^{„tf^ reddunt,lacquoqt muliebreinfufum,tepidus^ plantaginis cremor.Sifan fecmcAcrofuc guinecofpergant,fuccus feminalis berbe cum pauco thure comulcet:Præ currendum. terea pèffi è croco, 8ê ladle muliebri, amp;nbsp;liquore papaueris, èC hyffopo.

Omniü uero efficaciftime operat,óó aduerfus etiam fedis affeêliones illud, quodaccipit fpumæ argenti Italicæ lotæ unc.fex, thuris mafculi, hyffopi, adipis porcellini nouitq,butyh recentis,ccrg Tyrrhenicæ,fingulorumunsâ 4° cias fj.rofaceiune. üq. fpumaargenticotrita,incremorefereosliquefaêlis reliquis inpee. Alimenta porrb rite beriep difpofita amp;nbsp;inculpati fucci, funt exhibenda:uerbi cauffa,pauciffi'mum aquofum,fugientes acriores cibos o# mnes, amp;nbsp;cibi fatietatem, promptiftime nanep ipfis cibaria corrumpuntur.

-ocr page 258-

224

P A V L1 AE G I N E T AE

De feirrho amp;nbsp;fcleromate uteri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. l X V11 r.

Bdurefde uterus,quandoeç fane derepete nulla perfpicua occa fione,pleru(^ uero ex inflamatione quæ præceHit, amp;nbsp;(blutano eft neep diflipata,neqj in abfeeffum permutata ♦ Conforme aut feirrho eft,qd appellat fcleroma,circa uuluæceruicê magna ex parte confiftes, tumore quidê Habens eodem pado, fed minus durft, cum dolore mediocriComitat aut hpc,declinatio ad cotraria et oppofitajtumor ad magnitudinê morbi fortiter cotrarius cum grauedine, amp;nbsp;difficili motu, non crurum modo, fed uniuerfî corporis, defidia^ ad exequenda opera» Accidit no rede tradatis, malus corporis habitus aquofus ♦ Principio igi^ ’® tur in huiufmodi curatione fanguis feda uena auferendus eft, aut eligenda purgatio,c5 Archigenis hiera: deinde cataplafmata ex ficubus aridis, hyP fopo, nitro, abfinthio, amp;nbsp;cucurbitula cum fcarificatione : amp;nbsp;malagmata, nempe polyarchiu.Só diafpermaton,amp; diadaphnidon:encathifmata fada exelixationefieuft ifchadft,artemifîæ,pulegq,althææ : peftulicompofitic reiînaterebinthina,galbano,myrrha,iri,hyffopo,dropace»Aquarûfpon^ te emergentiumufus, quæ uidelicet nitri natura autbituminis potentiam præferût ♦ Si uero corporis robur no defît,etiam helleborifmus probatur» Peffulus emolliendi uim obtinens.

ACcipe ceræ ponticæ,unguenti nardini,uniufcuiufcp uncias treis, irini, 20 gleucini,cyprini,Gngulorft unc.duas,adipis agnini,óó anferinbbutyi ri,hyiropi,medullæ ceruinæ, refinæ terebinthinæ, Hngulorü uncias treis» Aliud: Po lp drach.ij.myrrhpdrach.iiq.cumuino MendefiocÔterens,iri no^ immergés ad fubqcienduexhibe. Aliud: CergTyrrhengi,adipis ui tulini,refinæ terebinthing,medullg ceruing,mellis attici,olei ueteris,æquis portionib.cum fyncritico.Et ad inflationes: Vuæ pafix candidg déptis aci nis une. treis, foliorfi uiridis rutæ unc.q .aqug marinæ unc.i.amp; dimidia, cy mini unc.iiq.mellis quantft fatis eftllliniês afttpeftum immerge oleo cypri no,atcp fubq ce. Cgterft aureus pefrulus,atlt;p libanius,necno enneapharma cftaccomodatafunt huicaffedioni : uerftpeculiarius q^ècalce fit Titianus. 50 De Mola. Cap. LXix.

TÄotu^ßuxu^ prouacat.

HOla quoep Uteri feirrhofus tumor eft,interdû quidé iuxta loceb lorft oftium, quandolt;p uero per uniuerfam eorundem molem japparens:a qualapidofus tumor cum diuulfione fuperiacentift iparticularü,8égracilentia,pallore^,amp; cibi horrore,menfiftre* têcione,Só mamaru tumor,tan^ fufpicionc coceptionis inquibufdaabini tio ftatim inducut.Poftea uero tépore di(cernunt:n0nullg uero aquæ inter cutis fufpicionc preferût. Cgterft hoc ex turnons duritia dinofcendû,ôô ex co qd fonitus no reddit,dum digitis pulfat,quêadmodû in intercutibus:in quibufdam aut re uera in hyderft tranfit : nonunep uero incurabilis magna ^ □ ex parte morbus nafeit : quibufda fane fanguis quoqj effertur. Comunis igitur decubitus ipfis in domo minime ampla 80 opacaconfert, 00 modice réfrigérante circa ledum immobilem:{ublimiora fint quæ pedes earum in quiete fulciunt : Efficax quippe ad prouocandft omnem fluxum eft motio»

-ocr page 259-

DE ARTE HEDENDI DIB* ill* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;225

Atlt;ç tumores qui'dem,duridas^ ea ratione quam in (cirrhis uteri fderoma tis^ medebimur. Sed aquofas parenchyfes , per ea quæ de hyderis didla funtieruptiones aut fanguinis uulug,pennde atcp fluxiones fanguinis alias fluxumcpcurabinius» Sunt porro qui molamaflerant came effe informem ^oUquid. in ipfis locellorum tunicis confiftentem, amp;C quod abortionceditur, quem« admodù fœtus,quæ embrya dicunt» Hæc uero forma eft medicationis cha lafticæ. Adhibenda infuperea eft uieftus ratio,ut ocyus excernatur»

De inflatione uteri',quam græce tfi7rvlt;ib(i«7agt;lt;rt(/dicunt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» LXX.

Nflatur uterus frigiditate,autcorruptione, aut incomodo pars ]tuoftioloconniuente, fanguine^ in exiguos globulos concre» -to,in eodem cunei modo obftruÂo,quandocp fane in cocauitas teloculamentifinuofi flatibus reh(ftis,nonunf^ uero in laxatio^» nibus totius corporis uulug: Quæ comitatur tumor peftinis ,atq; uetris cir ca umbilicu hypogaftrq appellati,cum duritia et dolore punctuofo,ufcp ad ftptum tranfuerfum,8ó ftomachu,Só inguen pertingente ac tranftunte: 8Ó addigitorüpulfationê fonitus tympanæ inftareditur.Medenduitaqp, pri Ulo quidem detraftione fanguinis ,fi nihil impedimento fitimox uero circa paroxyfinos inedia amp;nbsp;irrigationib.cx oleo rutaceo fa cc is : encathifmatiscp ex decofto rutæ,pulegn,artemifiæ,calîæ,amp; id genus alqs. Cacaplafmatis to item quæ è feminibus apio,cymino,fœniculo,anifo, ameos,hordeacea fa ri nacotexunt.Cucurbitulis quoep leuibus inanibus^,amp; incifa cutefcalpeld Ïo utere. Inueterata aut afleccione pfcra purgandu.atep hiera dropacibusq;

amp; flnapifmis utendS.nee non naturalibus aquis» Cæterû obftetrix digitu ob/ietrids antea illitu infcrcns,incübentc fanguinê in fruftula conglobatS fi aftequatj «««»«* auferatdementeripfum refoluens:deinderurfus cataplafmatis modoims: ponenda,ficus,nitrum,amp; abfinthiü. Epithemata præterea quæ emollient di potentia regnant, puta Polyarchiû, 06 diafpermaton,amp;diadaphnidon applicandafunt. Peffulideniqpexruta, melle, nitro^ forment. Cûprimis autille accomodatus eft,qui faberrime èficuum pinguium coneuftarü dra^ 50 chmauna, cymini drachmis duabus, fpumæ nitri drachma una conemna^ tur:fed propter acrimoniam in lade prins macerent.Peftulipoftremocun di, qui emolliendi uirtutê habent,ad earn prouinciam funt pert^ idonei.

Dehyftericafuffocatione. Cap. LXXi.

:^^^Trangulatus uteri,in fuperiorêparte afcenfus uuluæ eft, in fo« cietatê afflidionis principes corporis partes ducentis, ueluti ca rotidas,cor,panniculos cerebri,quos Græci (x/wty^ea dicut. Ac^a löciditaütlanguêtibus imminente quidê iam paroxyfmo tarditas mentis, fegnities,infirmitas cruru,pallor uultus, fpecies luminum percraß« fa : Inftante uero iam ftrangulatione, in fomnu delatio, quam cataphoram q.o uocat,dementia,catalepfls fenfuum ledis cum mutitate, crurum cotradio; deinde incipiütrubefieri genæ, amp;nbsp;uultus uniuerfus accenditur. Relaxatio nis uero tépore promanat quædâ è muliebrib. locellis humiditas ad tadu, amp;nbsp;borborygmus,hoceftuentris ftrepitus,Sv progrediturahquodintefto

-ocr page 260-

216 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L 1 AB G I N E T AE

Cviiueriktjtiit odjr^menta.

num, 8f Jpfa c(uoq; uulua paululum fiaccefcit 8ó languefat, turn deniqj ad fe redeunt,fenfumcp recipiunt. Mouetur porromorbus illequodadreui'* tu,quemadmodum amp;nbsp;morbus comitialisjfartauideh'cetuuluasuel femina* na,ucl alia quapia ma tena,aut matena in cadem marcida amp;nbsp;putrefadta. Plu res quidê relatæ Sd pnftinæ falubritan reftitutæ luntmônullæ uero inipfo paroxyfmo uita in mortem fubito comutarunt : pulfibus quidê crebrefcen tibus ac denfatis,inordinatim^ difïufis,deinde 8C afphyxia (id eft nulla ue narû pulfatione ) fcquuta,exiguo uero humore fuperficicirrorante, refpi^ racionêaüc primu quidê ad nihilum redigente amp;nbsp;obfcurante j poftea uero omnino amputante * Cæteru hic languor hyeme atep autumno ingrüit iü« ^^ uenibus jprocliuis ad libidine,ftcrilibus,8lt;S potiffime fi propter medication neminfœcundæfucrint,Sv a lijs refrigeratis, Quocirca in paroxyfmis exn tremas corporis partes uincire oportet,amp; tota crura fricare,atque uniuers fum etia corpus,perinde atq; eos qui animo defecerût,reducere 06 refociln lareîgraueolentfacp odorameta olfaftanda naribus admouere:uerbicaufn fa,elychniü extindu,caftonü,picem liquida,cedria,uenera,amp; linteacomn bufta:quidauero amida quoep adhibuerut èlotio ueteri,fiue oletulo :Etcti curbitulas inguinibus,amp; epigaftrio,cum plurimaflama,etleues inanesuej atquecum feanficatione adglutinare expedit. Acceftione aüc protracta,00 ea quæ peditus agunt funt utilia:cuiufmodi func facculiidaftyliOjid eft fedi i* appofiti : exempli gratia cyminû, nitrum cum melle, amp;nbsp;ftercus cum lotion ne prolicere ac fubducere, ne torqueant in accumulatione fua» Atqui in ute rum odoratiflima fragrantifttmacp ungentainfufa,detrahere uuluam natun ræ aptitudine poftunttueluti amaracinum, malabathrinü:Sinapi uero pam tim quidê naribus obijciat, partim uero pedibus cataplafmatis inftar impo natur. In damet aut quifpiam illis altiore horrenda^ uociferatione, atc^ ap pellet 06 accerfet. Porro quæ fternutationê proliciuntadhibenda funt,è ca ftorio uiddicet,amp;^ ftruthio,Ianariaue,amp;: pipere têperata. Mali uero elapfo acumine atep infultu ad uomendûcogito : in abftinentia,autexiguaalimen torum aftumptione obferuato ♦ Poft feptimum autdiem purgandS, quæ 630 colocynthide cotexta fit hiera:poft tertiu uero diem cucurbitulâ lumbis ap plicabimus, 8c ilibus« Deinde è caftorio potione utamur, quandoep quidê efi decoftione artemifig,interdû uero cü aqua mul{à:ln quibufdâ enim exn pedit illud, atep unicü ad exafta amp;nbsp;numeris omnibus abfoluta curationê fa tis eft. Encathifma præterea amp;nbsp;pefti emolliendi poteftate præditi,in hune ufum accerlant. Hæc quidê ad morbi impetü c0ducunt,at(p uigorê,quem græce paroxyfmû uocât,expediût.Cæterûad uniuerfi corporis inftauran tionem,à detraftione fanguinis aufpicäs,ad expurgationê cum hiera pron ficifcere.Deinde ex aloë confedta picrâporrigito pondo drach.i cum mul ficyathis tribus,ideppcrpetuo,uelpertêporisinterualladrach.ri.cüaqug 4» mulfgcyathis fex.Dropacifmis porro, amp;nbsp;cucurbitulis, amp;nbsp;finapifmis utenn dum,^ qui ex euphorbio cÓficiunt acopis. Ab his exercitationibus indul gendü, fric^tionicp amp;nbsp;uociferationib. poftremo aut naturaliü aquarü ufui^

Deproci«

-ocr page 261-

DE ARTE MEDENDI DIB* III» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227

_ De procidentia utert Cap» Lxxn.

^^^^^iR.ôci*âitfanèfœmi'nîs uuluarariusjfed pkircs ob caufTasîautem ^Jjex alto delabet,8d in coxendices quafi radices agi't,ruptis mem ^^^ibranuks quæ mteftinum continent :aucpropter fecundæmu*

S^kcbres locellosambiennsfibi^ adnatæ extradionem, quem«: admodum in diffiicili partu cÔcingit:aut propter fterilitatê, aut propter pla gam,autob animales affcdlionesputaamiiîionêkbcrorrr.triftem fcytalem aduerfum^ aliquod nuncidjaut hoftium infultum,autob nauigationem pe riculofam.aut aliquam id genus alia cauflam, omnieo quod cÔcretû eft fo^ *0 luto,collapfauulua:autpropterparalyfim amp;nbsp;imbecillitatêpartium,quem# admodüinfenefcentibus 8ó deficientibus frequêteraccidit-Prociditautfe cundu os eius maxime. Nonulli uero uniuerfum uceru prociderc affirmât, Totmutcru qdfanè ineptü clt, ne dicam abfurdü. Quo enim pacto reduCta in fuS fede ^’°^^^^^™’ collocarct.Oportetitacp inhuiufmodicurationeftercus anteomnia clyfte re euacuantes ,amp; lotiu excernêtes,q undicp ab omni anxietate libera fit uul ua,laborante fupino corpore coponere,in altuprotendentes coxêdices 86 deuftos poplités,cum diuaricatis cruribus. Deinde accipito iyftremma ex lana, forma 86 craffitudine knui muliebri refpondês,findoneq5 illud circus uoluito,86 in cremorê acaciæ intingitOjaut hypocyftidê uino in hunc ufunt 10 immergitOjfubqcito^ uuluæ, 86 abfc^ uiolentia omne id quod procidit fur fum torqueto,dum folidus 86 integer in knu tumor excitet. Cooperi prgte rea extrinfecus fumé fpongia in pofca macerata 86 expreffa. Decubat aüt homo extenfa 86 coaptata appokte habens inuicê crura,ita quidê ut altera alteri incubât» Pofthæc cucurbitulæ funt adglutinandæ, cum flâma pluris» ma,umbilico 86 utrikç ilqs feu lumbis.Odoramêta item offercda funt per« odora.Cæteru tertio die lana finui impokta,mulier in uinu atrü 86 aufteru defcendacaliquantuld tepefacku, kue in dccociionc myrti,aut rotudi iunci odorati,aut corticd mali Punici.Poft hæc aüt impokta lana tollatur,86 alte ra imponat eodem madefacta medicamêto-Foris cataplafmata infpergent 50 circa epigaftriusdiaphoenicon fcilicet ex farina hordei,aut lente, 86 cortici bus mali granati cum oxymelite,atqp hæc denuo fiant die tertio ufcp ad exa étam curatione» Quod fi progrcHu têporis id qd procidit putréfiât, aufe« rendu eft ipfum cicra omnê futuri periculi fufpicionê : tota etenim uuluam ablatam fuiflememorant putrefa(ftam,86fuperftitemmanfi'flre mulierem»

De muliebrium locorum daufura* Cap» L X X11 b Itanguftaquædâinterdu circa muliebriû locoruos præckifio.

^I^^qua ifiiiop appellant,id^autpropter exhulcerationêqi^æjpræ« ce{ïit,aut durata inflamltionê» Medendu cft igitur encathikna ids mollificannbus ,qu^ ypnftituunt ex hydrelæq 86 fœnogreci 40 elixatione» Cataplafmata cófimiliter funt applicanda:Penï item qui emol# liendi uim habet, adhibedi. Quod fi inueterauerit id malu, fuffi|pentiFua* poribuscy aromatu utendû. Difcutitprætereaeiufmodi nexuVriâ peffu# lus exhyflbpo,nitro, refina^ terebinthüiacontextus, fi nihil akudquärn cUuffiraoftq uuluæ coardeturt

-ocr page 262-

X18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

Curat-o Hcrilitatis par turn non condpienoum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» L X X1111»

Inc itaqj difcnmine utricp fexui tammariquàm fœminæcon^ gruit,corpus uniuerfum in media £lt; incuJpata temperie confer ^”^°”’’^^*^xc^^ *ri iymmetrialaborumjCiborû, laua* Ü^^^^^crorum, arque reliquorum omnium » Hoc quippe maximum ijetjipinguet neutiquam defpiceremt præpinguem fibi comparer habitudinem, neque neefienim craffi pingues^ progignendis pueris fatis funtidonei,tum quodinc r^ïdmci. ' '^' P^^ ^^’^^ pudendis, turn quod eiufmodipauculûgenitalis feminis emittunt: neque fane admodum macilenti fupra^ modum extenuati ,procreandi Ü^ beros prouinciæ fufficiunt.Conferûtopis plurimüitaaftcctis,cunctaquc ’® calfaciendipaululum^ inflandiuim obtmet. Vinuitacp calidc nature cum modo,86 ne quid nimis accipito,8lt; ex holeribus erucam5etnafturtiü fylue , »vlt;^M-A- p ftj-e,quoderyfimongræcenominant, amp;nbsp;h er bam geminal em ,5e id genus alla» Ruta uero amp;nbsp;nepita manibus pedibus^ quis alio magis funt fugien* da. Quum aut propter malos humores 06 cacochymian quandam impedit nbsp;nbsp;j

conceptio5eofdem expurgare, aututili uictus ratione temperarcexpedir» Priuatim uero mulieribus cdpetit,uuluam magna induftria confultocp ag^» gredi,amp; abf^ullo impedimento moliricuacuationem.Proforibus igitur iam exiftente purgatione, non tam efculentoruquam poculentoru, quan^ tacunep fieri poteft mediocritate curato : amp;nbsp;quippiam eorum,quæ ad purs 2® gationemftimulantac prouocant fteriles, fumere neutiquam detreftentt Quæftenhum cuius farinæ funt cum holera odorata, turn quæ acrimoniam præferunt, purgdtioncm p^^fcandix,batis,quod crithmon grecc uocant,fceniculum,apium,fmyr nion» Cæterum prauam uulux temperiem emendato,atque in uiam, ut ira trigidioriswil dicam,reducito. Frigidiores igitur uteros proprie arguit menfiü retentio». ’**«** fTt^y'^^ ratio gelidioris potentiXjSó crafTi fucci, quoniaftuporem inducit, jMÇ^^«,r«\njm circa fumen feu pedinem, tum lumbos, turn etiam crura. At quædam funt ad fummum perfrigeratæ,necp in Venerem admodu prodines ferun tur, neep appetunt : expedir igitur cum alia quædam faciendo, tum pyrqs omnibus, cum ijs quæèuaporibus fiuntcalfadionibus reuocarecalorem» 30 Neq^ (aneabominandum huiusquolt;p rei gratia fuerit caftorium potare, amp;nbsp;fragrantia fcmina,5lt; cyminum,amp; anifum, 5^ pulegfj comam,8ó iunipe rorum baccas feufrudum,unicui(p interim piperecommixto»Ipfarum ue ro uuluarumfotus, partim quidem uapores fedentibus in fede coftituunt, partim uero calidaaquaalluendo fiunt, in qua elixa fint faluia, artemifia, ruta,cyperum,pulegium, acorum,amp;S qug bonum emittunt odoris fluxum femina» Cataplafmate mederi expedit harum unicuique pedinem» Con^ duciend minus Polyarchium epithema.Fridio porto pedinis atep coxen dicum nulli quouis alij medicamento bonitatis honore Slt; utilitate cedit» Veitor etiam ad arcendam fterilitatem profthetis ( id eft medicaminibus 40 quæ leonibus mulierum in uellere induntur) edtextis è myrrha,amp; ruta, 8ó ga!bano,amp; caftorio fomento prius fado ex aqua mulfa,fine marina.Proba tur quoep nonuulgariter ad hæcpeflus qui appellationemuulgoobtinuic

-ocr page 263-

DE ARTE MEDENDI DIB, III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;229

Gena» Cæterucalidiores mulieru loeelJos coHigitOAibicorpus uniuerfum PcIlùhnGm, calidius extiteric, menftrua^ pauca cum labore,exhulceranonescp natura liamulieru occupant. Succurrito itacjï rebus mediocriter hurneórantibus caHd^unlu^ amp;: perfrigerantibustcuius generis funt olera, laducæ,maluæ, blitum,cos (^uratio, locyntha, id eftcucurbita,cucumis,amp; pepon,atriplexq^,porculaca,atcp id genus alia efculenta» Veficæ porro^uentris^ parti umbilico adiacenti,quä epigaftrion appellant, atep lumbis ilibus'ue adhibenda funtrefrigeria ca« taplafmatis modo impofita,amp;^ cum fuccis illita, Quod fi autem propter hu ^umidMi miditatem muliebrium locelloru infœcundæ partum non concipiant, indi (^('^^^^”‘’*‘ ’® ciumillud habet,quod in media re Venerea madoreperfundunturadmo«

dum,tenuiores^ amp;nbsp;copiofiores defluunt menfes. Vidius ratio fichabenti« bus accomodata eft aridior,pariter amp;nbsp;labores fridionesep infernaru par* tiiï,Gmul Slt; uomitiones,ariditascp,amp; frugalitas cibi. Ex re præterea ufu^ siedorif uteri haud mediocriter fanè fuerit,ipfam quoep uuluam medicaminibus acerbis ^^‘^^^' tueri:è quoru numero habet,lentifci elixatio,amp; myrtorü,06 rofaru,ÓÓ rhu, præterea mali Punici fioris,8ó rubi tenellorü,atcp gallæ. Hyfteram contra aridiorê,quæ cum his uel ex diametro pugnant rem cd ijs curato : lauacris inqua,amp;tllinitione,amp; delici)s,humedtante^ amp;nbsp;holeraceo nutncatu:uino præterea mediocri,neep admoduperueteri. Quod fi quæ craffioribus hu* Sterilitdtisex io moribus impeditæ non concipiant,fi quis mordax humor infeftet,mulierê ^^^”^^^'’‘'

puroare quolibet humore officiu faciente, familiare atep amicu præfidium efi;:maximeueroexaloê contexta picra,hoceftamara: deinde fero ladis uulua eluere: uidtus^ rationê exquifitiore 8d comodiorem difpiccre.Pitui tofos aüthumores,tum laboribus,tum hydroterris,id eft rebus quæfudo* res proliciunt amp;nbsp;expellut,uomitionibuscp,fiue perinfernaeuacuareexpe* dit. Oportet præterea in pharmaco epithymû,euphorbiû, piperis femeni dauci fernen,8d petrofelini, omniainqua cotrita amp;nbsp;macerata pondo duüm drachmariï potui dare. Hoc per uentrem etiam pulcherrime deducit, uul* uamep calfacit, quemadmodu fæpe iam numero menfes quoep diffoluit Sd 50 rupithis,quæ no erant purgatæ. Quandoaûtemendatio,menfibus cÔmo

de Ôd fuauiter progrediuntibus, perfpicua côfpicitur,tum celante purga« tione,in Venerem congredi expedit. Vbi aût flatus ac peditus in utero mu liens contenta,cÔceptioni obftaculo funt,notas ipforum ex his,quæ de uni uæ inflationibus prodita funt,deprehêdes. Medendû uero eidem aftedtui eft,primum quidemprætenuem neceffîtati^ uix fufficientem præferiben do diætam.Conducunt præterea cyminum,anethû,8d apq femen,rutæ^, 8d anifi,8d efculenta multaaffàtim exhibita,partim quidê potui,partim ue= ro apponendaÔdpeffi modo fubqeienda. Conniuentes porrbôd clau* Vieruttidufiit fas mulieru uuluas aperire cÔuenit, fragrantibus lauando amp;nbsp;fouendo con« S«t«lt;K'|îgt;'lt;«* 40 fedtionibus ex malua,8d femine lini, fœnogræci, 8d oleo, interdum etiam ^*

melle: V ehementioribus item artemifia,uidelicet monyza,8d nepita,amp;pu legio,8d anthemide(quam chamomilâ uulgo uocant) ad hæc refîna quocp terebinthina,nitro,cucumere fylueftri, e!aterio,caffîa, horopifla. Quibus

U

-ocr page 264-

2.50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AE

oftium Uteri hi'at, hi's diæta quidcm,amp; fotus, 80 médicamenta aridiora, Sv conftringentia, cytini malorum Punicorum, amp;nbsp;rotundus iuncus odora* tus,8lt;^ rubi radices,Slt; myrca,amp; breuiter quæcuntp in humidiore uulua ex* pediunt,accômodatiffîma cenfentur» Cæterumeontortiones peruerHo* nesqp uuluarum,fomentationibus quas pyrias dicunt, dirigito amp;nbsp;corrige, amp;nbsp;qug uim Habet emolliêdi cathetis. Coitus poftremo qui fit à tergo plurH mum utilitatis ad partus conceptionem conferre uidetur»

DcuuIuærhagadibuSjCondylomauSjSChaemorrhoidibuSt Cap» LXXV»

^^^^ Græci fa^/ao^afUO cant) quandoep ex laboriofo amp;f uiolento partu proueniûttquæ *° P”*”“ quidê recentibus etiamdû ex puerperio doloribus deü# tefeentes fanunt,poftea uero paulatim fenfupercipiunt,nÔnun ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam manu etiam admota deprehendunt, interdum uero amp;nbsp;in congrefïii

Venereo,dum ex attritu polluuntur cruore, arguuntur:Præterea amp;nbsp;fi nu s indicâtur ftillicidiotrupturæ nanq^ in corona oftq ipeculant:In quibus fa* ne chirurgia, amp;nbsp;crodendi mordendi^ uirtute prædita medicamina abhor rêda:mittoribus uero Sô fimpheibus epithematis atq; peffis utendû. Per* accÔmodatum porro habetur eifdem feiffionibus tetrapharmaeû diffolu* tum»Quod fi callofis labris fuerint rimæ,compofitionc ex charta, cum ro* faceo utendum : Quum aût uehementiam eius laborans non tolérât, irim xo Illyricârefiria terebinthina excipicnSjimponito.HuIcufculis uero pereun* tibus euanefeentibus^, magno cum emolumento adhibetur medicamen* tumècadmia,auteorû aliquid qd ad fedis afiectus placandos Slt;periànan dos eft cÔpofitum, Ôô ob id hedricum appellatû : cuiuimodi eft, ea quæ ex fpuma argenti contexit confeftio.Poft^ aût eiufmodi diuifiones inuetera tiJjdgddet inue tæ in caUumCquêcondylomata dicuntjtranfeunt,côfimilibus atep eiufdem teratocondylo plané facultatis medicaminibus uti expedit. Callus emollientibus quidem tnatadicuntur. ^ff^ntiendus ,Slt; in cicatrice redigenda funt codylomata» Hæmorrhoides H£morrhoigt; præterea in mulierum naturalium oftio fiue ceruice exurgunt:qup quidem d«ofHjiiMtr^ partibus dioptrifmo tctatis,ex eo deprehendunt, quiainparoxyfmis qui* 50 ‘^^‘ dem fanguinolentû, fubrubrû, dolorificum quiddâeximie apparet» In re* laxationibus uero fluxus dolore uacans fiibliuidus et ftrangulofus.In quis bus igitur opus eft, fi quidê fieri poteft,inremiffîone exeêlione utitor,My dio apprehendens : Sin uero minus,cum medicamentis ipfas coftringito: nuncquidem aridis malicorqs,adielt;ftagalla,autquopiam eiufinodiappli* catis:nuncuerohis quæin langumis uteriprofluuio pofitafuntadhibitist quæ^ diarrhis amp;nbsp;fanguinis fluxum patientibus congruunt, deprehenfis continua uuluæ ex interuallis cruentatione : neque id quidem in menftrui expurgationis tempore folum,fed alias etiam iugiter.

__ De difRcultate partus,quam lt;/Ivsok'i«ii uocant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* Lx X v 1» Ariendi difficultas na(cit,uel culpa parentis,uel culpa fbetus,uel chonj uitio ( eftaûtchorioninuolucrü,quopartus in uuluapa*

^Ï^M rends inuoluitur) uel per ea quæ foris accidunt ♦ Gignentis qui* dem

40

-ocr page 265-

DE ARTE M E D E N D I D I B» I I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyi

dem culpa,aut propter craŒticiTi Sé pinguetudinê, aut ob areftâ Sé cxigua nbsp;nbsp;Onomudo

matrice uniuerfam,aut dolore immenfum,aut dilâ hulcus ,aut inflâmationé matrice occupante,aut aliud membrû, autquocunqp alio morbo affeelam, ^i^r'^^^^^ aut fuapte natura ualetudinariam, uel uiribus deftitutâ, extrudere fœtum ‘ non ualentem,aut ante legitimum parturitionis puncT^u parientem » Culpa uero fœtus,uel quu fupra modum ingens eft, aut nimium pufillus , Sé nec roftiaquipitro magnopere ponderofus,aut ampIiHuni capitis,aut monftrü : uerbi cauffa, tum dt^ilem biceps, aut mortuus,aut uiuens quidê,fed imbecillis ,neq^ potens in lucem 1^^^'^^’ progredi, aut quod côplures partus fortita fit î quineç nancp fimul in utero to haberipofiTeafiTerit Herophilus:autquodnÔnaturaliterdifpofitus fit,necp ad exitum quadrans corporis figura feu habitus-Eft enimuero naturale fœ rormapuen tus in lucem edendi fchema:Primû quidem amp;nbsp;prgeipuû embryi fehema in exuteroprot caput,manibus in femoradifpofitis,ôé nepaululûquidê perperâ déclinas, redaos uerfiim caput porrigês:Secudauero fœtus forma, recT:àin pedes, netantiUum quidem abeotramitedeclinans probatur» Præterhæeduo, omnia cætera in lucem edendi partus præter natura, ne monftroia dicam, exiftunt fehemata » Vitioautê membranæchorrj puerperq diffîcultas fit, uel quum non auellitur propter crafiTitiem, uel quum antequam conueniat auellitur, ob tenuitatem Ôé maeilentiam : euacuatonancp humore, egerrir» io me delabetur embryon propter aridicatê.Si quæ extrinfecus occurfant, in caufta ægræ parturitionis funt, fine frigore cÔdenfante, fine calore immos dico difrjciente ac diftrahente potentiâ,aut alio quopiâ euentu incurfante* Quodfîigitur aftriAioni aut denfitatiquafi^ cuneationidifficultatis pas Externeegri riendiculpa imputatur,îaxationeprimitus fuccurrito,infundensiugiter ^‘^'^^‘^^^^‘H^U^* oleum dulce, amp;nbsp;calidum, amp;nbsp;elixationem fœnogræci, aut maluæ,aut femis nis lini, aut etiam oua,laboris mitigandi gratia.Deinde pubem cum epiga ftrio amp;nbsp;lumbis,cataplafmatismodo illinitocum feminelini, aut melicras to,authydrelæo,encathifmis præterea confimilibus* A balneisquoque chalafmos fufcipe,præterquam fi febns,aut alia quopiâ prohibeatoccafio:

50 Mouetoep paricntc lcetica,fellauc,in ^ëre têperate calido»NÔnuIli uero cÔ eufiTionibus uehementibus ac uiolentis utuntur, fternutamenta adhibent, atlt;^ animo pauido exiftentê quaficp detreftanté, concitant quidê Ôé exhor tantur:fed inexpertâdolores partus,admonere expedit, utconftanter ceu operæprecium fpiritum côtineat, 8é ualidiore nifu coceptionê ad os uteri protrudat. Atqui fenfum non tentantibus odoramentis animo deficiens re cuperanda amp;nbsp;recreanda eft : Refocillata uero mediocriter,nutricnda eft ali mento haudmulto.Prius in fellaitacollocare oportet, utcontratftis ad fœ* mora genubus fit:fie enim mater uerfus pubem delata,reftàoftioopponis tur:digitis autem os ipfum uel cerota uel undionc illitum, placide partum 40 tranfmittit. Oportet SC hæc tum cÔfiderare, fi quis præterea morbus circa has partes fit fcilicet: Alui excrementum contentum molli clyftere eqcis to,amp; chorium apertu tollito, autdigitis, autpolycopo fpathio comixto,in ipfis leua manu precedente: Sé pinguïn nonnihil humorS in finuofum unis

U 2,

-ocr page 266-

uæ loculamentû per clyfteridiu immitte* Vbî aSt præter natura conforma turn embryon eft, fchemanfmu natural? reddito : nunc quidc impellendo nunc uero adducendo,nûc flecflendojiiunc uero dingêdo : amp;nbsp;fî quide ma* num prétendit autpedem,noh' membre apprehenfum ampere : magis nanq? obftruit, aut deblitatis artubus impotês euadit, aut etiam frangitur incerdu. Sed digitos ad humerüaut coxendicem fœtus trahendo, denuo prominente infantulu in locum fuS reducito ♦ Sin unà cum denfîtate totius embryi fiat cÔformatio, rurfum abore uteri in fuperioraquâprimuideni attollitotdeinde coprehenfum denuo in os ipfum dirigito» Quod fi plures uno fœtus geftant,furfum eofdem atcy deorfum reducito:uerûcunÂapau ’^ latim ^ abiep partus ruptura facito,oleo perfundens locos »Opportununi porro têpusin fedis lecTticâ eft,ubi matricis oftiu apertu fubcidit digito,in* dinaeeß proruptura. At fi propterea quod mortuus fit infans in utero, aut ob aliam cauflam progredi in lucern moratur, in fantem extrahito»

Decoxendicisaffcdibus5Ccuranonfbus» Cap» Lxxviu I^^^^SchiaSjhoc eft coxendicis morbus de genere arthritidos eftaii* ^^fiQuo^Jinhæretcoxæ, cauflam cuiusretulimus» Ïllius uero mor pituitofus humor, qui in coxendice eu* ^^i|^nei inüar concretus infedit amp;nbsp;articulât» Dolor uero eo malo ob noxioS)à fphæromatis bubonis^ loco ad genua ufep infeffat, in plerifque 2° autufeg^ ad extimu pedis calcanéum atq? fummû eius ( atita dicam) ungui culumperuenit.Circaigiturprimordia fratim fimulatcç languentes dolo* rem fentiunt,fad:a alui fcÿballorû per clyfterem euacuatione, ex uena cubi '“^ ti languis detrahendus eft : At fi inueterauerit,à malleolo affedi cruris de* traftio probat» Atquipermorbi infultùs^quosparoxyfmosdicunt,iftacir rigatione utendûtfumito cyprini cyathos o(fto,aceti cyathos quatuor,nitri cyathos duos,hordei cyathû unum,per lanam fuccidam calida.Poft quam quidem embrocham cataplafmata applicentur ex amarorû lupinorumfa* rina,cum oxymelite,farinaue lolleacea,cum refina, amp;nbsp;cucumeris fÿlucftris radice,Sô nitro,^ nepeta,ôô hordeo, 8?baccis lauri.Cæterûnepita perfè 5° fine appendice magna cum utilitate cataplafmatis modo imponit,cum oxy melite aut muIib.Emplaftro prgterea placâdi facultare prædito utendû,qd *•’1 quidc ex his conftat: Ceræ drach. centSjrefihæ terebinthinæ drac»uiginti ƒ quin(^, eruginis drach »fex, myrrhæ, galbani,ireos,fînguloru drach»fex, cedripdrach.quino^ : Cæterûpotionandiprius funtifchiadicisfuccocyre* naiço erui qurântatc;aut caftorq drach.una cum opopanacis triobolo.Por* rbcapparis radicis cortex potus,Sô cataplafmatis immixtus cofert. Quod fi multus immenfus'^ dolor excruciat,tumanodyna medicamenta locûha= bent : uerbi caufta, confedtio Philonis, 8? quæ contexitur è duobus pipe* rum generibus.Enemate uero utendûeft hoccine:Mellis cyathus unus 86 40 di.midius, olei fefquicyathus, aquæ cyathi duo,nitri olcæ ofto, refînæ tere binthinædrach. quatuorthæccalidainquâimmiflaprofunt» Oportetaut his da^lion,hoc eft earn parte qup tefticulos fepti modo interiacet(quam fp^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taurum

-ocr page 267-

DE ARTE MEDENDI DIB* 111


^53

10

tauru uocât ) fouere 06 calfacere, quo fuper multS diu^ occupari mucofum humorc euacuat,n5nuncß etia fanguine, quod fanè plurimu præfidq coiitf fcruQuod fi his actis edamdupermaneat affedio, quod quidc rarêter ufu uenic,tum dcnuo frequendus id ipfum ufurpandû,aquæ loco cetaurq dcco doadmi'xto»Sangui'nêporrocxhauntfernen capfellæ pedis'ue gallinacci sanguinemeM infufum : liquor item elateri),uel id qd ex ipfo conficitur, uel quod è radicis ‘^‘^‘intM. bus eius contexts efteucumerinu oleum : EtfalforS pifcium muria,amp; olis uarumfalfarumutiliter imponat » Cucurbitulæ præterea funtcum pluri# vlt;=‘”'’f ma flama amp;nbsp;fcarificatione coxendici adglutinâdæ:interdS edam imponen dæfunthirudines ♦ Morante aSt diutius hacaegritudine,aggrediundaeft

purgatio ex hicra,aut colqcy^hide,exhibendo medulla probe leuigata èC maceratâ pondo drach.unius, in mSln cyathis duobus, fine no multo plus minusue, prout uires aluns cç languentis fuftinere potuerint * In aqua uero mulfa ruta elixet ♦ Puls item colocynthidos elegâter fic affedos expurgate Vomitus infuper cum radiculis elicitus intra initia morbi quibufdâ auxilio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fuit. Ex interuallis dropace ungêto illiniêdi funt. VtendS quoq acopo me« MX^^,^^ ^'^^Ty^ dicamine ex euphorbio, præcipue eo quod pœcil3,hoc eft uariS appellau quot;^^ ~ ^^^quot;^^^ lt;nbsp;Adha:claüacraquolt;^naturaliaaccdmodata funt:fihæcadmanSnófint,’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

alqs loti memoratis indolorqs utant:c0pofids^nitro,afclepio,cdpofidone io ex euphorbio,adarce,nigro ueratro,caftorio,pyrethro,pipere,et ftaphide lÿlueftri,æquisportionibus.PoftlauacrSlt;rlt;w/7ri«-î;? aridæuncu'q.fulphuris uiui unc.ij»ealide adhuc cuti langues infpergat, atqp contegat ipfum char* ta,Si hæc nihil egerint, fiueex interuallomorbodurante,præftat fina^ pi cum ficubus aridis cataplafmatis more imponere, aut tantummodo per fe. Poftremo uero huic affedioni obnoxios iberidis herbæ ufus emendat, qua amp;nbsp;lepidiS,nonulli uero agriocardamS appellant. Qug uero apud nos nafcit fruticofa eft, folialauri coparia,amp;: longe maiora poffidens, ea multa ^‘^’^^’^^'^ y^ experientia iepius probata no modo in coxêdicis egritudinibus eft, fed in alqs etia diuturnis affedibus. CæterSefficacius multo gftatis teporeamU^ â.^t-: 30 letSprcftac.Quod fi nulla detur foliorS eius copia,radicis cortice cum adis pc fuillo cdtufum,quo emplaftru coftituat, deinde linteolo denfo impadS, locis maxime dolentibus impone,fiue toti uertebræ amp;nbsp;coxg, atqp tantifper dum nigrore induat, aut omino liuefcat cutis finito : deinde ipfum demito, amp;nbsp;ubi laueris cerota haccine impingito: Opopanacis uneJiij .aceti cyathis duobus dinoluant,amp; cerota cyprina excipianuVerum fi eiufmodi ardent tiSufum aliquidexcufarit,deuitandu^ perfuaferit,inftauratiuis potius em plaftris utendumteuius farinæ fuerit illud : Ceræ,refinæ piceæ,fingulor3 drach.xq. refinæ terebinthinæ, fylueftriS columbarum ftercoris fphecles recentis uniufeuiufeç drach.fex,galbani drach.i.amp;S dimidia.Sed amp;nbsp;ea quæ 40 Leænaappellationc habet, ènuméro eorSquæinftaurant, àmedicis iudif (^onß^io

catur. ConferSt item côfedioncs è ftade 06 nitro contextæ. Sequentibus ^^‘^”‘*' porrb nonnulli potionibus per annu ufî funt,è quibus eft medicamentS lt;^ Niedicamentu TtxFx^u(/, trixaginis libra una,gentianæ unc.nouê,ariftolochiæ rotudæ tans dimte^terw» tundcjfemims rutæ aridi xefta una,hæc cÔtufa ÔC cribrata fingulis diebus

u 5

-ocr page 268-

254 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINÉTAE

cochliart) quatkate exbibenda funt:ieiunocp,8lt; ei qui probe cÔfecerit cum aqug geliclg cyathis duobus,per annu,donee morbus ceflaueritinecno dia hepta copofitu, amp;nbsp;quod Prodicognomentu habet,eadem pollicent » lam exercitationes quocp maximæ, quæ inambulando Só côtinuis flexionibus amp;: faltibus, et curfuperficiunt,funtobeûdæ:Alimentûpræterea fit medio* criter atrenuanSjSó qd cocodioni minime refiftat. Quod fi prædidis phar macis coxendix no obtéperauerit, quandocp fanè in fuppurationê tranfit, quadoqp uero laxans neruorS nexibus membru loco dimouet. Vetcrafcen teigitur ægritudine tribus aut quatuor locis exurendu eft, quemadmodu in uolumine de chirurgia memorabit, ad coplures ^ dies hulcera funtob* *® feruanda, nc cicatricem obducant»

De podagra,£lt; Arthritide* nbsp;nbsp;nbsp;Cap» LXXVIIL

SOn membroru débilitas fola podagricam, omnem^ articuloru ægritudinê conficit. Nam fi ex imbecinitatejmembroru tandm paroxyfmus perfiftet, quandiu imbecillitas Ïn articulis quibuf* “*s debiJitatis ineft : net^ etia humor folus,propterea quod non ilt;^'^Sio? pP in articulis modo hæret affcCtio : fed utrac^, humor præter naturaredun* ^,pgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dans Sf corporis partium débilitas, morbû fufcitât» Vbi enim membroiu

nutricndifecultas frangit,obciboruafîîuentiâindecruditates,amp;'coquêdi munia inutilia plane reddunt. Superuacuus igitur humor iundurâarticuli i® (Kl? ,1' »»«*lt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feriens,quâcun(^,debilitatû prius 00 ligamina tendens dolorê facit : Nam

is dolor in ipfis neruis,quibus uolutarius motus cieturper fe no eft,quonia in medfisarticulorum locis ipfum oririneceffum eft : uerbi caufla, cruri= bus,autcoxis,autcubito,autbrachio : afficiunturitalt;^ per cofenfumetiam Porfrfgw. proæretica.QtiandojgiturjDedes infcftarit,amp; humorfolum pertubat,po '^ ^’'' dagra morbus nuncupaf.Quûaûtinomnes corporis articulos penetrauc gt;nbsp;ArAnfw. rit cauflajam turn articularis morbus appellari cÓfueuit, in q uertebræ ipi næ,quæ fpondyli dicunt,amp; fcapu!c,amp; maxiHæ^atq uniuerfus proinde ars ^f a'.^S/î^ny dculus languori fubijcit.CæterûnÔnuIlis aures quoq^,^ dctesamp; guttur,

,Óf interdû ctiaiecur,amp;Iien,articularibus doloribus oblanpuent« Quibus 5® nili præien taneo amuleto occurrat, laborantibus pro ronbus imminet ins teritus* Superabundans^ humor, nuncquidé biliofus,nunc uero fangui* neus,quadocp melancholicus, magnaueroex parte pituitofusaccrudus eft, ex alimentorü redundante copia,amp;cruditatibus, amp;nbsp;ocio confiât : mo* rans nacp longiore têporein articulis, denfefcit amp;glutinefcit, itautdidas articuloru durities perficiat ♦ Nonun^ uero mixtus,ex pluribus^ coftat: proinde cognitucuratucp difficilioreft, óf tajitünonimmedicabilemalü«.

•^ In morbi ftatim exordio plerûiç labor immenfus, atlt;ç inambulationes ex* cipiutrigidpóf uehemêtes,iugis^equitatio,etintêpeftiuus Veneris ufus,

' gelidæpotatioinfolita, óf frigidorû,autplurium,autprauorûefculentoru 4® efus,amp;f uini no parü:In offenfionib.præterea quida,aut pulfationibus,aut f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luxationibus,aut id genus aliquibus,primam morbi oblæfionê inuenerut,

* ^1 præcedête quidê in corpore Slt; quiefcente interim materia. Prccatarcûicæ c««flt; (H*r'f?^ hlt; ^^j g^^ euidentes admodu caufîæ,qup hunc morbû cômoucnt,funt,moefti* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia,

-ocr page 269-

de ARTE MED END I DIB* HD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255quot; ria,folicftudines,uigiliæ,8(J^reliquæanimiafFeéliones, nonfoluquodâmo? ïmtutrica do fufcitat,uerS prauu etiam humore pariunt, fine id primaric, Gue per ac* cidens.Varighuius faneafflictionis ceudiximus funt cauGfe,fed faciles ta* ^‘^^'‘' men,prout locus fit,humorunegociûfacientiudifferctiæ fîunt,quæ color!

bus amp;nbsp;fympt^^matis indicant : quocirca biliofus fluxus coloré luridu,amp; ru Biliofiß,uxia j^i fum,8é caloris fenfum ingerit,dolorecpacerbiore efficit, 86 protinus ædit indicia,vH^jJquot;*^ quot;nbsp;in cutem,citra amplû tumorê:calidarû rerum impoßtu exacerbât, quemad modum rurfus afrigorificis relaxat : quod quidécæteris omnibus magna èx parte, plus uero alrjs bilioGs aduenit,Febris item fæpenumero in accef*

to Gonu fummis uigoribus accidit,quando uidelicet Gtibudi reddunt* Atrip* ^^5bUis,^ ^‘y-C« risp; colons corpus in melancholicis deprehédas:albi uero amp;nbsp;aquofi in pi ƒ^ßgt;f^gt;*amp;*** f^fi^ tuitoGs,8é dolorê latente, amp;nbsp;tardius in tumoréuergente, perindeat^jfani—-— ?2ï^^ ê“i2?5 coloré q præferût, quibus fanguineus humor in corpore abunda* rit ♦ Sed ad certioré iudicationê iuuabit te affumpta nießus ratio, Sé reliqua»

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Curatioeorü qui biliofo humori hunc fluxum accepts referunt*

CAput uero curationis ducito, in his qui flaua infeftant bile, Sépotius QUrn« po^-^^ -^ in qualitatelangucntiuinfeftantis humons, permedicam^apurg^^i*^»

di uim habentia euacuationêJienjCi|ius^5ft modi potiffimü ex rolaceo mei* lecontextupharmacu,Sé emails cotoneis,8é ex picraantidoto, Sé ex aloë

^^ præparatacacapotia* Inacceflionibusueroforis rofaceoutamur,curnouiv.^ai.-^M Ïe’cytho,modico4 uino membru dementer fneantes : herbas quoq? Gago* rificas admouebimus ; uerbi cauifa,fohnjï, portulacâ,herbâ apoIlinaremV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

femperuiuu,cx locis cocnoGs importata,ferin,papauer,feminalé,rofarü fo Ïia,atcp conGmilia:Interdûquidem illinientes ipfa,interdûuero cum micis ^-^f^ *^‘ ‘^ ^ pofcairrigando, fannam’ue hordeiuna cum rofaceo cataplafmatis modo imponentes*Quü aüt eryGpelatofa fueritartuû inflâmatio,fummopere fa* |,»^.C.j/»ï(«nJ hè placat impoGtu cucurbitæ recentis cortex,^ abraGo,peponisq atqp cu» cumeris caro, cum per fe, turn adiedo panetperdfieq item folia,Sé hæderæ cum pane.aut tenuiflîmo flore farinæ » acqp pry Ilium cum farina hordeacea

jb elixum,feruores inflâmationû mirißceIenic,Itidem ex roià cerotacum quo pianîliquorefngonGcoillita,8éeaquæconGcitexfabaceafarina.Conftat _^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

autem ex his : Ceræ uneqs quinque,chamæmelini uneqs duabus Sé dimi* j^ lt;^ f^'^ g dia,rofacei uneqs duabus Sé femiffe, farinæ fabaceæ uncia dimidia, ouorû keythis quincp. Aliud cataplafma: Maluas uirides codas contere, Sé pfyllium feorGm uifeidum reddens admifce,deinde ouorû lutea applicans, ôleûquocp chamæmelinû cataplafmatis inGarimpone, QuodGmultus ac Vehementions intolerabilis fermé dolor excruciat,cÔfedione è croco, Sé glaucio, Sé opio ‘^‘’^‘’’'^ ^°‘^‘^* utendû,cû pofcaleuigâtes ipfa, Guecircûlinientes, autcûmicis cataplafma tis moreimpingentes. Cæterû in uehementiore dolorehuius cataplafma*

40 tis meminicGalen*fuccipapauerisdrach,nq*crocidrach*i.eliquentcumla de bubulo Gue caprino:uel panéimmitte, Sé q mollefcat roiaceo calfacito, Sé fado cataplafmateutere:uelopiû,8écrocû cum lade côterens,cerotaro fâcea excipe : cerota uero ex turpena eandé uirtutéin paroxyfmis obtineti at(j oleû etiâ eiufdé Sed Sé illud eins generis eft-ex micis irrigatis in aqua '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎJ^7^

-ocr page 270-

256 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEGINETAE

, nbsp;nbsp;nbsp;SC in pofcam, amp;nbsp;femperuiuæ, uel ftrïchni, uel portulacæ, amp;S dadylornm

lt;M»^4e« nbsp;nbsp;carnium,8c capitupapaueris feminis,æquis pordonibus,ouorû alTatorum

ïuteorG,óó rofacei quantu faris eft, cataplafmate facflo impone» Cf teru nar codcis minime immorator, fed quoad modefte fcratdoloris uehementia: f,m -^ «4^^ plurimus quippe narcoticorG ufus,denfitates, callofas durities,8ó ægerri® * mas motiones efficitdiuturnas«Poftanodynorûitacp ufum,uelcÔfedione ex fuccis foluta per chamæmelinu utendG,aut ea quæ conftituit ex althæa» aut aliquo eiufmodi medicamcto»Scd poft fomentationê refrigcratorG ros bur membro pro uirili inducemu s,confectione efj^ t? tfoiviMvur^ refoluta aceto , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rofaceo,aut uino rofacco* At fi grauent cmplaftris,acaciæ cremoré è pofca

10

19

N«fr/«fMïlt;r* ininito,autlyciumcum croco,amp;glaucio,amp; fucco perdiciadis in pofca* Vi thriticormtx (^^5 infuperipfis frigorificus 06 humectans expedit:uerbi caufla,cx ptifa^ «more Wioj3^^^^^j^^j^ j^Q^ forbitioneszóë ex hokribus malua, laduca : exauibus uero J^j./ .--*3-domefticismaximepulli,06expifcibusfaxatilcs,8óechinus,etd:enia,at(Ç id genus alia.Deuitantibus ipfis omnia quæ calfaciGt, bilem^ pallida atqgt; flaua pariunt : uina item cum uetera,tum rufa,tum nigra,fatietate^. Laua* cris uero ex fluuialibus aquis utendG. Et circa ipfos noxq humoris fluxus, quatenus cauftam exhibent,uel non, fl nihil aliud prohibeat.fugientes ex= candefcentiam, ciborum abftinentiam,acrium eduliorG efum, ebrietatem, labores immenfos,Só Venerem*

Curatio fanguineo humore fuffluente*

e.»,»* quot;^«^«^ nbsp;nbsp;T N quibus uero fanguineus humor nimm abundauerit, fanguinis detra# JLftione ineuftanter utendu eft,neq^ in his modó, fed in pituitofis etia, SC plus atrebilis habêtibus:quoniâ et his humor uenis magna ex parte côtine v tur,quâtitate magis ^ qualitate infeftäs. Aggrediunda eft itacy fanguinis feda uena detraftio in prima ftatim ægritudinis curatione,utpræoccupea mus noxq humoris fluxG,alioqui lædunt fanguinis euacuatione potius, ^ adiuuant, præcipue quibus natura frigidius imbeciUius^ corpus eft. Poft uero,fanguinis euacuatione, fi no folus fanguis plus fatis abundant,parus per intermittemus,^ ex hiera purgatione ufurpemus. VerGoxymcl lulia 50 nium hos appofite admodG expurgat. Quicunep aut eiufmodi cathartica

-ik

horrent mcdicamcnta,catapotfjs utanî,qug recipiut aloes, colocynthidos, ueratri nigri,fcaminoniæ,euphorbipfingulorû uncu\nitri uncig femifiem, excipe fucco branicæ,8lt; pro uiribus cuiuftp exhibeto. Pracftabitautemfi aliud catapodS è maloru cotoneorG fucco præparatu,cum in paroxyfmis, turn in remiflîonibus,8c in quouis humore obtulerimus podagricis»Sume aloës unc.fex,agarici unc.dimidia,croci tantundc,cofti,fpicæ nardi,rotun di lunci odorati flor is, carpobalfami, finguloru unciam unam, caffîæ une* duas,fcanimoniæ tantundê,epithymi unc*treis amp;nbsp;femiffem ♦ Dofis autem huius mediocris fuerintdioboliduo,confummatadioboli quatuor ♦ Cata* 4®

potia fimiliter ex Armeniaco lapide mirifice expurgat, quæ priuatim arti* „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. cularibusæoritudinibusexpediGt,inprincipiis S^remiffionibusrheuma*

ditjlomachii. tifmoru,etiamfi m teporis intercapedinibus tuerint exhibita.bed quu non defint, qui fcammonia ceu ftomacho officientem damnet ac fugiant,minia ftranda

-ocr page 271-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIIgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257

ftranda îlîi’s, prædpuc pituitofa materia plus fatis redundante, hæc funt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ColöcynthidisinteriorisjheUeborinigri, bdellrj, comeos, aloés,fingulo* K'T-* ’•“^n-'k-y rum unciauna, nitri Alexandrini,euphorbfj,uniu{èuiufçp unciadimidiat datio huius compofitionis expediens eft, pondo dioboloru quatuor : Ego comeos loco epithymu pono. Quidam in ipfis acceffionibus cuiufuis mor HermocUüyH bi articuïaris hermodaÂylo ad purgandu utuntur: Alp ceu improbum fto ’*/“^‘ ’^f* macho hermodaólylüdanantmam cibü faftidiêtes,amp; ftomachoomniare fpuenteinappetentes,quorumGræciiIIos «VwJ'a?, hos uero cwopiKrss appel hnt,efficit. Ïn folis igitur qsjqui négoces ineuitabilibus obfbi^i defarigan

10 tur, co utendü:breuiter nanep, 8lt; ad fummu poft duos dies fedatrheuma# tifmû,hoc eft noxq humoris fluxû,ita ut cofueta obire poftint munia ♦ No« « ui ipfe quempiam medicum,qui fubftantiam hermodactyli nun^ prpbuit, 1^। lt;^»-i'i^ h«/M 1»^ neep quippiamexeademcompofitorijmedicaminSrfedipfamherbam eli^^ xabat cum aliquo medicamine folito : puta anifi, aut apfj deepdu potui da« bat : 00 fufpitiendo quodammodo euacuati fluxu liberabantur, Oportet aut quoniam ftomachumlædit (utpofteainquit ) his quæftomachocon* ducunt ,amp; quæ robur inducunt,cum mediocri calfacftione os uentris emen dare. Sed ex coronopodio ( hoc eft cornicis pede, qua fanguinana dicht) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

confeftipnê utiliorê aj[reruitAîexander,quàm ea qug fit ex hermodacftylo, io tan^ cuacuationem dolorumcp mitigationem efficientem, quo cum no am

plius ftomacho officere ait. Locahaporro pituitofis apponantur:modico f«flt;^ -^ ^ni^hf»^ quidem dolore molejlante,braftica uiridis cataplafmatis modo adglutina*

ta,amp; apiumgt;amp;2 con’yza^ trixago,amp;qrthios Jn uehementi aht dolore,fa* a^fw^»-:^ rÛîæ-feenogræcimedimnos très, lolleaceæmedimnuunum, farinæciceru Î^J^’L^Jî, medimnû unu,cataplafmatis modo imponito exmelicrato, autuino tenui,^^'^^'

cum exiguo cyprino,aut nardino præfertim brumali temporeet braffica* ^^^^ ^^7^'T^y rum radicis, 86 cauliucÔbu{|orûcinis cumaxungiacataplafmate impada, præfentaneumultis amuîetû præftitit. Verum admitigandu, recente effe AxungU recêt^^quot;quot; oportetaxungia, addiffjciendü uero ueterêamp; faliâmiEtftercus bubulum niitigat,uetut^

JO cum farina hordeacea in mulfodecodla, aut per le recens humidajCumfo* ‘^^ß'^^^-Iqs braflicæ cataplafmatis more illita^ Itidem præftant caprarû oletùla per fe,uel cum farina hordeacea in pofca elixa. Quoniâ uero amp;nbsp;per ea quæ con traria effe uidebancur adiuti multi funt ( nam uaria ilia humoru mixtio fa* cic, quo minus difeemi queant) ea quæ hue affumuturpromifeueexpona* mus:Conducit itaqgt; atriplex tam fylueftris cp fatiua,cumpanecataplafma te facto impolica : Aut uerbafei folia,cum bulbis èC pane eliquata:uel cum farina, aut polenta hordeacea cataplafmadn uniuerfum uero in quibus ab* dira cauffa eft,faciendus eft tranfitus, aliquâdo quidé in confîmiles quaficp unitormes fpecies, quadopp uero plané in cÔtrarias,nelt;p qfdem tarnen im*

^0 morandû,fiquidêpræfidio nullo funt.Hæcquippein arteobeunda, quoti p,^ die fieri cernimus:quandoquidë remediS idem,membrû hoc quidê iuuit,il 1 lud uero in eodem ægrotâce etiâ accêfum,no modo nÔ manus auxiliäres in ƒ ipfa hora pi'æftnitjUerh quandoqp etiâ magis ofFendittEt hocadmirandu?

-ocr page 272-

i58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

Vnus cnimSó idem fæpenumero articulus ab eodem remedio nunc qui* dem iuuacur,pau!o uero poft ab eodem accenfus eft, In totum igim^nun* quam ubi uifcida quidem 8ó crafta materia dominetur,calidiora opÏs quip* piam adferunt:acri aut ac feruido humore dominium ob t in ente,re frige rijs placantur dolores: Nihil uero mirum,frigidiorem etiam materiam tempo* J re inflamationis accendi fernere^:quod quanto procliuius eft, fi admifceri bilê cotingatCMeatuS coftitutionê prohiber, lupinoru farina cum oxyme lite aut pofca, uel laferpitio,aut bryoniæ radix cum pane* Et hoc præterea fine detrimento mitigat dilqciendo modice:Lycfj unc. i.guttp ammoniac^ thymiamatis unc.Éterens cum uetuftiftimo uino, amp;C oleo omphacino elixa ^® to, amp;nbsp;inqce farinæ fabaceæ quantû fatis, Só mediocriter coquêdo catapla* tt fmatis inftar adglutina.Poft fummos uero morbi uigores tumore occupa* te,cataplafina impone è bulbis p fe,uel cum faring tenuiffimo flofculo,ufcp ad Ianiationc,fic enim operari poftunt» Quod fi hofce dolores cataplafma* ta nihil leniut, irrigationibus utantur, amp;nbsp;calido aliquo liquore confpergan tur, amp;nbsp;foueantur fecundum locos dolore tentatos,præfertim fi partes tue* rintextremg,decolt;ftionibus chamæmelorû,ôô fertulæ campan g,aut etiam centaurq : nonnullis uero fola capparis elixatio fatis auxilq tulit. Id uero o* 3 mnium efficaciftîmû fuerit remediû : Decoquito in aceto acerrimo thymû, 8lt;f origanû 00 thymbram 06 nepitam, confpergito atep foueto aceto locos 20 affelt;ftos,necp femel modo,fed identidem acfæpius in die fidenter:côpluri bus nanep hoc profuit:nee^ pituitofo folû huj^oj^e languentes,fed etiâ bile quidam feruati funt, Probatur etiam illud:prin()baiana,id eft prini fruticis glandes, leuigata cotundentes, Slt; quaplunmu decoquêtes, atep elixationi huicab initio ftatim articularis fluxus,extimiquidêartusad benelongum tempus immergantur : fed interiores fpongrjs liquoretine^fis foueantur, 06 quæ adiacent impetum materiæ refjciunt : Hoc fanè etiam his qui è bile hocmalo laborant,accomodatumeft:quemadmodumamp;inaquam cali* J[am fine elixatione aliqua infufio.Porto aduerfus cos qui ex immodico at* j qucintenfilfimo frigoreoriuntur dolores, Só cuneationes articuloru,uali* 30 “ diHîmûegregium^ eftremedium illud: HabetoleiueterislibramunaSó dimidia, nitri Alexandrini librâ una, refinæ terebinth inæ libra unam,eu* phorbq une, unâ,iridis uncias duas,fücnogræci faring xeftam unam 80 ft* milTem. His etiâeaquæ in coxarû morbis recenfuimus ,pulchreadmodH conferut : plurimi nanc^ in fic perfrigcratisjn remiffionibus morbi etiâ fi* napi, CÛ ficubus aridis, amp;nbsp;alrjs phoenigmis ufi funt : aliqui etiâ copofito ex 'L\antharidibus medicamêto:ftdhgcdemûdetrimentûadferût atqp lædût, nifi aliq etiâ mollifîcantiû utant:uerbi cauna,cüfcéf ione ex ftruthio atep Py xide,amp; Bafilq, amp;nbsp;4“ FltAa-^^f, id eft medicamine ex abiete, item ex populo nigro,amp;auena,8ó Iyfiponio,atcp acopis adhucuehemêtioribusdn quibus 40 nerui quoep maxime p focietatê affligunt, fiunt^ dêfitates amp;^ cuneationes: Cgteru ex muli lotio èC in fummis præcipue incrementis impofita cofeCtio gelidiorib,fluxibus côfert.Parietiâmodois qèduobus ueretri generibus confti#

-ocr page 273-

DE ARTE MEDENDI DIBi- 111»

^59

conftîtuitur pafti1Ius,turgi'dis laxis^ tumoribus congrutt,fomentatio quis demex fridis falibus, autaliâs marina cahdacum fpongns confperfioaut infufio, acqgt; c falibus fabrefadra empladra, amp;nbsp;quæ è üa^e nitrocp, Slt; bis ^ quot;*ƒ ^^ non diffîmilibus cataplafmata poft uigorcs. Vidus prgterearatio aridior itahabentibus conueni£,amp;^ ab excrementis Riperfluis aliena^atque inedia, autcrbifrugalitas,quam oÂiyoa-mcw Græci nuncupant, amp;nbsp;crebrorum laua* crûmabftinentia* Lotiueronitris^ dalijs utantur ramentis ♦ Cæterum in dolorum relaxationibus exercitia, ac fridiones præfertim artuum ? ma gnacum utilitateadhibêtur»Dandainfupercftopera balneis naturalibus, 10 autetiam pfammifmis, hoc eft qs quæ in iabulo hunt. Probantur amp;nbsp;uomi tiones,raphanis cibarqs^ elicitis,fed in his qui fuaptcnatura hue funt pro eJiuiores: Adhæccum ueratroquoep candidoeùacuandum:breuiter per

CÄeterum qui eiufinodi in articulos fluxum fanguineo humori accepta referunt,una cum fanguinis à principio morbi detradione, prædidis localibus etiam fubftdqs utantur« Biliofiorquidem fi fuerit,^ acrior,natuï ræ modû excedes fanguis,adhibeant breuiter ea quoru in bile proprie me minimqs: Ätqui fi frigidior,pituitofiorcp,aut melâcholicus magis^his utiep ^0 quorü poftilla mentionê fecimus,exceptis nimiaacrimonia præditis,uteii dum« Quod fi mainduret 8ó inucterafcct,etia qfdcmipfiszueruilludetiam cataplafma intra principia ftatim expedit.Lemmata præterea maloru Pu^ nicorum,rhus item,at(ç farina in uino eliquata,cataplafmatis modo utihter imponuntur« Aliud: Folia brafficæcoquendo amp;leuigando fumma diligentia,fecem aceti inqce,amp; ouorS crudorü lecythos duos,Slt; rofacci pa rum,8ó foluens cataplafmatis inftar adglutina,permutans perpetuo. Ali* menta præterea qug extenuant paru^ nutriut aftumenda funt» A carnibus viâturatio, itacp 8óleguminibus,uino^ multoacnigroabftineat : Atquififieriqucat, uini pom omnino hortere,atcp manibus ( ut fic dicam ) pedibus^ deuitare

50 præftaret* Non paucos equidênom,qui quu huicuni precepto feduló ob« Solaumabßi £emperarent,ad unum omnes morbo Ieuati,priftmp falubntati penitus re* f^^nti(iipolt;{lt;ti‘ ftitutifunt:partimnanepinmorbi confeftim exordioad unguemamp;exa« S^tiuindicat. de coualuerunt, partim uero pofterius amp;nbsp;rarêter, atep nunep admodu gra ues fenferut acceflïonü dolores » Quocirca nifi cÔtrarietas aliqua ex illo na fcatur,uel oriri inde fperetur,per uniuerfum uitæ tempus,ne per fomnium quidem uinum unqua admittant» Quicunep uero propter imbecillitatêaut obfrigidiratêfuccumberenonnihil uidcntur,biennium ufqgt; uino tempe« rantes, ex eo deinde tempore pufillumatcpdilutu perpetuo bibant. Cæ« terum qui uino abftinere, ut hoc mali uitent, emoliuntur,elixationem ani« ^quot;^^ '*’quot;f 4® fipotent,uelalicuius id genus feminis : Pqnuprouirilirefpuentes,amp; reli« p»«** vlt;A:«f quorü frigorificoru,Veneris^ ufum» At qui,fumptis peranni fpaciu phar y^-s macis,perfede languentes àmorbo uindicare conati funt, pluresquidem pituitofiores 06 excrementofos iuuerunt:calidioribus uero Só aridioribus

-ocr page 274-

2 40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

mortis fubito caufTam attulerunc,in inteftinum,aut renes,aut latus,aut pub monem,auE aliquod principalium membroru translata materia. Satius igi tur Rieritinbiliofioribus plurimi^ fanguinis uiniiifum uitare, finuUüfue^ rit interim pericukim ex aquæ potatione quempiam in prædicRa incidendi difcriminejn frigidioribus a ut, Sc fuperfluis excrementis redundantibus, theriaca è uiperis compofita utere, crebrius quidem hyeme,concoCto reli* quocibo ipfam fumcntes:rarius uero æRiuo tem pore: aut enim permutât morbum, aut moderatiorem faltem illum facit, nullum prædidorum mem brorum lædens. Quum uero aliqui nos impellunt, ut memoratis antidotis utamur,ex eodem quidem genere exiftentibus,fcitoconfelt;fï:ionem ex Da *” mafonio, amp;S Agapeti nuncupatam,Só ataiffon, quaG inordinatam dicas, 8C odfaidonïatep earn quæ refertur ad Proclum,qug fit ex allio, amp;nbsp;quæ ex co«» c tt''i*«* lr- rallio,atqpcopluresdeniqß aliasexpedire. Omniumuerotutiflrimaeft,84 ^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fepms experientia comprobata, ea quæ conftituitur ex corallio,lapidofas

.yJm, 1-»^ t^ etiam articulorum durities quæ artus occupant, diflbluens. Horum uero omniii facultates,amp; utendi rationc,mali item huius euitandj confiliu, in uo luminedemedicamentis reperies : parietiam modo prilotbrorilm quæ ad arthriticos rpcctantcompofitiones,amp; utendi modum inipfis habitibus:di co autem pituitofioribus. Alq uero ad omnem auferendam ægritudinem

•bb Wp«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uulpes totas in oleo decoquunt, amp;nbsp;articulari morbo mcdentur:alq quidem 20 uiuas,alrj mortuas cacaboimmittuntcoquendas.Similimodo Só hienas eli xant, quo oleum diftrahens faciant : deinde folia ipfis implentes,imponaa mus arthriticos, ad tempus affidue fricari præcipicndo:confequit uero insi de utno tumores modb,uerü uniuerfum etia corpus leuetur amp;nbsp;euacuetur»

De calculofis articulorum duritiebus tofis'ue.

OEdquoniaminarticulis fæpenumero lapidofæ durities (qui veigat græ Oce dicuntur ) coagmentantur 06 compingunt,intcrdum quidê ex crafTo 86 terreftri inhærente,Ô6 ilIucperfeingruentejtabVfado^ humore:quan* dog? uero etiam propter medicaminu ufum quæ diftrahendi Ô6 arefacien^ di immodice,nullaaut molliendi facultatefuerint. Sciendum idonca admo 50 dum effe medicamenta quæ emolliendi pariter Ô6 difpeiendiuirtutem has wed,(„.4 EmoUiediuim bent Molliunt itaq^, adipes ueteres,06 medullæ, 86gutta ammoniaca, 86 habentu, nbsp;nbsp;nbsp;bdcllium,oleumq^ perquam uetuftum,atcp ftyrax. Difpeiuntautem 86 are

^açiunt,nitrum,falia,fta(fi:e,adaÇce,euphorbium, 86 id genus alia. Cæterû ad Poros eiufmodiarticulorum priuatim facit cafeus antiquiirimus,amp; acer bwu '*^”'^‘^ nmusjcum carnis fuillgpixjguis SC ueteris elixatione fricâdo 86 apponen:« do,fua nanep fponte fraSto tofo Poróue quotidie fit euacuatio.Cópofitum uero medicamentum ex perna, non femel experimento comprobatu, bifa riam cocin natu eft: Sed ea quæ fiunt è ftaeffe prædiefta ,86 id proprie quod habet fpumæ nitri, terebinthinæ protofèaeffæ, propolis, fingulorum uns« ^0 cias quatuor,cerguncias nouem, eolophoniglibram unâ,olei uncias fede^ dm, quibus intermixtis utere, cum in cocretis lapidofis^ duritiebus, turn in ipfis etiâabfeeflibus. Atquiillud è cinnabari admirandum quidem ad* uerfus

-ocr page 275-

DE ARTE MEDENDI DIBgt; III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241

ucrfus eandem artuiï duririam, aha^ plunma remedium præftatîfèd in* uentu admodum difficile medicaments eft. Hoc quidem quod è leptoca* ryis tenuibus'ue ficubus aridis conftituitur, præter^ quod inueniri po* teft,óó parabile eft,nec^ in robuftioribus tantum, fed in fubtilibus etiara locum accommodate habet,fi fumât quis confeclionis ex melle,aut J^icu/i-ft^m, id eft exorcitunica partes duas ad medicaminis unamï Vbi ue* ro hæc inpromptunon fuennt, diapfimythium quoqj non raroeodem pondéré confunditur. Aliud ad eofdem poros articulorum duritias I Sandaracham reßnam leuigatam in uifco quercino excipito, atq; poris *® difcutiendis utere. Aliud quod confert aduerfus fiftulas amp;nbsp;ægilopas: Sumito olei xeftam unam, fpumæ argenti uncias oAo cum dimidia, auri pigmenti une. unam : Spumam argenti atep oleum decoquitoaifq? dum J*eddaturimpollutum,atcç fie deinde inipergeauripigmentum egregie c0tritum,8ó priufqua cocremetur adimens,utitor.Epithemata porro ex flore Afq Iapidis,in remiffionibus impofita,ad omnes quæ in fingulis ar ticulis confiftunt collectiones cocretiones^ pulchre conueniunt, amp;nbsp;caf* dem quafi ad coruos, ut fic eloquar, uniuerfamcy fimul ægritudinem ue* terum quorudam teftimonio abire iubent. Creditur item medicamentS ex flore falis contexts in morbi relaxationibus comparimodo applica* io tum,feparatos tumores difliparc atq; diftrahere.

De cuttanda podagra.

VBi iam podagra,ueluti morbus etiam articularis, corpus hominis oc cupauerit, difficilime profedb abfcç fuperiore methodo emendat.

At quu needum aduenerit,haud fuerit fanè arduum eandem ægrimonia effugere,geniu cibis defraudado, amp;nbsp;alimentis rite dilpofitis, amp;S à fuper* fluitatibus alienis plane^ uacuis : mediocri^ uino utendo,8ó quammaxi me fieri poffit cruribus toti^ corpori exercitationibus fuccurrendo. Sal s4 ‘’^-igt;lpl£2eÓtritLim,8ó articulis cum friótioneimpactum,cunclos qui poda* gricum morbuCin quem alioqui labi procliuiter poflint) euitare ftudent, 50 magnifice femperadiuuat,nifi aridamnimium corporis intemperatura habeant. Vtendum autipfo, tempore matutino, 0^ uefpere,peruniuer* fumuit^lpacium:amp;: poftinflammationum relaxationes,quas 7§«x/z«f di* cunt, eiufdem quoq? ufus plurimum comendatur.

Ad pcrnioneSjhulcera èfrigoribus nata,qiiæ græce j^ftwA« nnneupanqôd ea f^' l^t^t, quæ in folo pedis, ïmis^calcaneisonuntur. nbsp;nbsp;Cap. Lxxix.

^ Himetla huiccrofe funt affelt;ftiones,in manuum digitis ac pe« dum brumali tempore exurgêtes. Quibus medendis igitur, flgt;-ilcufcula tepida marina cofpergereatq^fo* Biuere,autbetæelixatione,autlentis,uelerui, uelafphodeli ra* 40 dicis. Cæterupoft confperfionê acfotum, lenticulas copias in uino leui* gatas,cataplafmatis inftar impone:aut ficos tritas cum oleo leuigando im pone: autalumen amp;nbsp;farina hordei æquis portionibus conterens in uino, cataplafmatis inftar impinge ; aut fecem fubaridam,aut bulbum recêtem

X

-ocr page 276-

2 4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INET AE

uino tritum, cataplafmatis modo adglutina: Vel allia in olco frjgito,indc allrjs abieélis tantundê cerac quantü olei liqucfaciens impone: Autmalilt;lt; coria mali Punici coquito in uino, S^ leuigans cera rofacea excipe, arque utere, afpcrgens anteaelixatione lupinorum: Vel mannam,autfulphur uiuum cum meUe decoélo impinge» Cæterum alterci etiam fuccus conti« nueiUitus inflammationes arcet,8^ dolores plaçât ac collie»

Marcellium ad Chimetla.

RApi radicem fculpito, in^ foueam eius immittito ceræ uncias duas, oleü lentifcinu, atep elixas in diplomate cum aqua marina feu muria, autdecoÆonelupinorû» Hocquidem chimetlaconipergito:fedliquefa *° lt;flum in rapo cerociu, infrigidas impone » Sed in chimetlis exhulceratis, thuris fciflilis,mini},refinæ,æquales portiones adipe fuillo immergens utere» Cæterûad exhulcerationes cum inflammatione,hoc medicament turn adhibe: Accipeoleiuncias nouem,adipis taurini, 00 bilis animantis eiufdem, uniufeuiufep libram unajithargyri uncias fex,colophoniæ unt das quatuor,mellis uncias fex, amp;nbsp;quum res pofcet utere»

Ad digttorumjtoniis^ pedis rhagadas»

z^Ontra digitoru pedis^ rimas picem liquidam inungetaut cancrura fluuialem marinum'ue combures in carbones, kuiter teftam ineïde,

atep cumoleo conterens, mellis^ craffitudinem inducens, purgatis Só 20 terfis rhagadibus inftilla » Conducit uero amp;nbsp;fcillæ interaneum oleo fert uefad;um:8^ refina terebinthina eliquata : amp;nbsp;cornu caprinumdeuftum, caprino^ adipe exceptü»Purgareporrb callos ad amuffîm expedit,at^ fie denicß medicamentis uti»

Aduerfus calcanei rimas, quas græce Rhagadas dicunt, folicp pedis Antheram.

SVmito calcis uiuæ drachmas decern,cerufTæ drachmas uigintiaut tri ginta, porcinæ pinguedinis recentis uncias feptem, colophoniæunt cias nouc,cremoris feminis linicyathu unum, olei dulcis uncias quadrat ginta» Hoc enimmedicamentu tam planamquam ullualiud reddit imam 50 pedis plantam» Aliud: Contra eadem mala utere adipis caprini,ce« ræ, olei, acquis portionibus confufis» Aliud: Malicoriainacetoelixa, cataplafmatis modo diebus quinep impone:deinde ubi egregie purgaue ris, calcem uiuam cum oleo 8ó balneorum ftrigmento adhibe» Aliud: Scillam oleo elixato, ipfam quidê frixam porricito, in oleo uero refinam terebinthinam liquefacito,atqp aduerfus hæc pedum incommoda utere» Medendis Edrimmatibus foraminibus'ueelongo decubitu»

ACcipeceræ, olei, fpumaeargenti, mellis,fingulorum partes æquat les,quibus fimul temperatisaemixtis,medicamentum conßituunt ad omnem cum calcaneorum tum plantarum pedis ac uolæ atque inters 4 0 næ digitorum partis exhulcerationem conducibile,atque id quidem pot tifRme,fi hulcus ungui uicinum fit»

• Adfordi

-ocr page 277-

DE ARTE MEDENDI LIE» III


^45

Adfordidaquæinpîantis onuntur hulcera emmoton,hoc eft medi'camentuin iiquidü,quod concerptis lintco’ns excipitur,hukenbus^ inditur,Prodeft uero etiarn ad ca, quæ piidendïs adnafcuntur,

AMurcæ cyathum unum jaceti tantundem coquito in ære ad mcllcam ufcp craffitudinem : atque de m ore eliquato fquamæ æris drachmas duas,mannæ tantundem,mollis lanæ fuccidæ ac fordidæ quantum ma«« nucapi poteft faciadmotæ,8ô implicatæ,Sc crematæcinerem,conue* niente liquore omnia excipe, atque medendis hifce hulceribus utere. In uulneribus quidem uino irrigando : In pudendis uero folo^ pedû, paG 10 fo» Aliud: Accipianturamurcæ,menisdefpumatiæquæportionesî cæterum hocipfum gingiuas etiam expurgate

Ad protrigines,quæcalciamentorum attritu proueniunt»

C Anandis foraminibus qug calceorum prefTuram fequuntur,in primis Oquidempulmoagninus,^ porcinus,atque caprinus,conducunt: fed cutem àrigidioribus fandaliorum corps deuftam,inflammationem^ mi nime adiuuat. Inflammatione uero fublata atcç ceffante modo,opis pluri mum,quantumcp fatis,iînguli dicflorum animalium pulmones conferût; aut cepâ cum adipe auiculari feu gaUinaceo copiofiori inqce : aut gallam concrematam infparge:aut acaciam aceto intindam illine»

2’0 nbsp;nbsp;nbsp;Aduerfus clauos amp;nbsp;canos3quorum quidem uitiorum Graeci illud «Aô/Zjhoc

uero T(A\o|/nuncupant» Cap» LXXX.

EIos,quos noftri clauos appellant,ubi exade undicp expurga 1ucris, ali quid eorum medicaminum quæ erodendi potentiam 11 innatam habeant ( a-ÿ-^iu àGræcis nuncupatæ ) imponc : uel O rubiginem rafilem, uel fandaracham, uel aridum Syringiacu, aut collyrium Syringiacum commeos loco, guttam ammoniacam aliquo liquore exceptam. Èftaût clauus,circinatus in orbem callus, colore can* dido,clauo capite fîmilis:omnibus corporis partibus,iêd pedum plantis digitise^ potiffîme nafcens. Aufertur autem longiufculo tempore,fi quis 30 fmilio culcro fucorio apicem claui cotinue detrahat,aut cifferi inftrumen* to conterac : pari etiam modoSC callos curabis ♦ Profunt uero liipino* rum crudorum deuftorum cineres cum melle,aut mify liquida pice exce* ptum : papauer nigrum cum urina aphthori,uel putamcn fabaceucum aceto decoAu» Ad hoe prpterea mali fppius experientia coprobata funt, tantharidum,atramentifutorp, caftorij^ æquales portiones,excepte re finaterebinthina,ita quidem utemplaftri formam induat,at(p clauo ante bene perpurgato imponantur» Aliud: Accipe fphecles, caleis uiuæ, uifei, partes æquales cum ftadles cinere, uel lotio aphthori»

De his quæ nafcuntur circa ungues,amp; ante omnia de

40

Paronychia» Cap» Lxxxi»

Ediuiuum,quamGræci paronychiam dicunt, hulcufculum eft iuxtaunguis radicem nafcens, quem utiqj abfceffum etiamdü pufillum exiftentem,at(ß incipientem,galla cum melle fuppri«

-ocr page 278-

244 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAWÎ AEGINETAE

mit ac fedat, att^ fifti prohiber, ucl Mufa paftilius, uel iris ex aqua. Sed ubiiampræter naturamcaro fuerit prognata, fcopus medicationis eft» qs maxime rebus quæ morfu carent expugnare atque confumere,ri^ mamcpat«^ folutionem moliri. Præfentaneum porro remedium ad pa* ronychias,aurium fordes ,atq^ ipfum quocp lycium fuppeditant. Cæteru Huïat^fuppu» quumiainin fuppurationemmaturuerit hulcus,acucompungito,liquid ratwnaperim dum^ exhauriendo, ipongiam aqua maceratam imponiro: auteidcm *^“”’’ lencieulam cataplafmatis modo adglutinato, cum aqua prius eliquatamï aut phoeniciu cum uino, feu rofis uiridibus feu andis irrigatis aqua amp;nbsp;k;« uigaris :aut farinam hordei cum aqua-Prodeft indem ad paronychias lu* 10 pinorum farina, melk uel cenomelice trica amp;nbsp;macerata. Sedaduerfus pa ronychiasexhulceratasilludexpedit: Accipe gruginis ,fpumæ argenti (quodlichargyron appellant) umufeuiufep drachmas quatuor, farcocol lae,hoceftglutinicarnis drachmas quatuor. Præterea motum (hoc eft h namenfumconcerptum,quempenicinum dicunt)defuperexuino,item fpongiamimpone. Oportet autemadhæcipfàmcarnem undiepabun* gue diftinguere ÔC feparare.

De pterygijs hukufeulis i'uxta ungues.

PTerygiu fupra iuftum naturp modu quodda carnis circa ungues, huk cukuli inftar incrementum eft, partem unguis operiens,ex rediuiuo, i^’ uel alia eiufmodi occafione præftita. Cui quidê fuccurrendo auripigmen turn uel mannam æquis portionibus infperge, defuperep motum ex ui^ no,atcp fpongiamimpone. Aliud: Chalcitidis,fquamscæris, malico« rioru,æquas partes fico decolt;fto aftatóue excipe, amp;nbsp;melk alperfis prius ftimmatis decodtione ; Cæteru arefaCtumillud,pterygium hulcufculum ^S’^^gæ quidem expurgat.

Ad putrefcentia digitorum pterygia,naturalium^ hulcera, LIbanoti,fquamæ æris, fingulorum drachmam unam,æruginis rafilis amp;nbsp;uermicularis drachmas quatuor,mellis cyathum unum,contere in fok tantifper dum fubflauum induat colorem : deinde profligandis rans 50 cidis digitorum pterygijs,pudendorumcy hukufeulis utere,lplenio cum emplaftro uino ante irrigans atep confpergens.

Breui exiccans pterygia atep curans.

SOreos drachmæ duæ,thuris drachmæ duæ,æruginisrafilis dra^ chma una cum melle conterito ,in que ipfum pterygium impone. Fai* cit uero idem ad reliquas eciam quæ in qfdem locis ohuntur cacoéthias, id eft hulcera makfica,amp; nigredines,8d putrefadla. Aliud: Squamu las æris dactylorum carnibus aut ficuum excipito,amp; his uitrjs medendis adhibe. Aliud: Fimum palumbinum cum tenuiftîmo farinæ floss feulo in paffo elixato,atq? conterito, calidum^ applicato. Lama indem 40 fquamuläue,per fe infperfa arefacit pterygia. Ceterû uellicatus crebro^ compumftus iuxta pterygiumangulus,in ungueaugmentatus,copario m fublimepercradus attp fublatus,amputandus eft.

Ad fra-

-ocr page 279-

de arth MEDENDI LIB^ III , Adfraäos fcifTos^ ungues, XZNguibus frad^is ac con tu fis fuccurras, fi in cataplafinads modum » rnyrtum,0C mali Punici tenerrima folia illis adglutinauens.

a4î

Ad ungues fanguineos,

ADuerfus ungues fanguine fuffufosjuüliterfanè hordeaceafarinac5’ pice mixtaimponitur.

De dimouendis unguibus qui doîuerunt, QVod fi' quâdo ungues præ laboribus immenfis abicedant, fulphuf

Uuigatum adipe luiHo cxcipicns,applica.

Medendis unguibus feabritie labefadis,

C Vmito uifeî querci'ni,fandaraches,foenogrfci,finguloru uncias duas, ^cantharidum,thapfiæ,uniufcuiuf(ç unciamunam,acett quantum fans effe uidetur. Aliud: nbsp;nbsp;Propoleos, ceræ Atdcæ, bituminiSjunmfi»

cuiufqj drachmas duas, fulphuns ignemnonexpertiuiui^ drachmam unam, oleo non admixto : Vbi aut ufus pofcet,calfalt;fium unguibus cata plafmatis more illinito» Aliud: Picis liquidæ,ceræ Colophoniæ,re fînæ terebinthinæ,guttæammoniacæthymiamatis, fulphuns uiui, fpu^« mæ nitrijXquis pornonibus,non inquinaco, Aliud ad tollendes fea* bredine aficefios ungues abfqueexhulceratione: Sumanturbituminis, î® auripigmenti, fandaraches,fulphuns ignem nonexperti, fingulorum drachmæ quatuor,quibus contritis refina excipiantur,atq^ uterc ,di(IoU uens per dies feptem, Aliud: Erui farinam, bileouilla, autlotio oui-no terens ac macerans, utere : Aut calce aqua non extindfacum oleo, aut chiacum opobalfamo: Velatramentum futorium, 8f fulphur ignem nonexpertum uifco excipiens quantu fan's elfe queat,8ó cuti adglutinäs, imponito: Vel ftaphida fylueftrem cum aceto leuigans amp;nbsp;eliquâs,utere: Vel refinæ terebinthinac drachmam unam, fandaraches duplum,fimuï unguis radiciadglutina, accurate circumligas, Quüuero ex# cidentiamunguis,cerotâmyrteamimpone, queexi

S^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guum medicamentio^'^/«w«f, hoceftex

refina compofiti,adnexam

habcan

Ï'IBRI TÊRTil FINIS,

-ocr page 280-

Zifi HYPOTHESIS LIBRI Q_V A RTL

In hoc uolumine opens uniuerfi uidelicet quarto,de hts praecipue ægn'tudintbu«, quæ forts in humano corpore,nullo fané certo limite, fpaiÛmep infurgunt, tradatio compendiofa quidem,fed abfoluta fatis inftituitur»

capita L IB

DeElephantiafi cutis uitio, Gap» i De lepra atep pfora feabie»

De imperigine quæ græcis lichen eft» in Deprurigine,quodnialû Græci KVÿo-iio^ appellant»

De Leuce feabiei fpecie»

De Alpins cum candidis turn atris. v i

Aduerfus ftigmata ex decretis Archige*

nis»

De papulis quæ Græci exanthemata uo

cant»

Deeplnydidibus»

De puflulis quæ phlydænæ dicutur. X

De ignis exulhonibus»

Ad uerberibus pereuflbs»

Pilos ex combuftionibus nafeu

Ad defquamationes»

De formicis Si uerrucis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

De ganglio ncruorû reuolutione» x v i De inflammatione phlegmonéue,x v 11 Deabfcefltbus,quæ foris corpus infest fiant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xviii

Degangrænaôôfyderatione» xix Deherpete» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx

Deeryfipelate, id eftignefacro» xxi

De pano Si bubonc Si furunculo.xx 11

De dothicnibus,tumtdis abfeeffibus»

XXïlI

De termintho, tumore nigro Si tereti»

XXIIII

De carbunculis anthracibus ue» XXV

Decanceribus»

De ædemate, hoc eft tumore» x x v 11

De emphyfemate»

Deluxatisamp;contufis» xxix Decarnibus côtufis,amp; fanguincincoiv tufis concreto»

Derupturaamp;conuulfione» xxxi

RI Q,VARTI»

De feirrhis, duritiebus non fenfilibus»

XXXII

De firumis,quas Græci charades dieuf»

XXXIII

De fteatomatis,id eft adipationibus,Cta*

theromatis Si meliceribus,x x X111 ï

Défauts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV

Defimplicihulcere» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVI

Quæ conglutinare hulcera poffint,

XXXVII ,

Addolentiaô^ inflammata hulcera,

xxxviir

Ad immaturanecdumpurulentahulcc*

ra» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxix

De cauis hukeribus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x L

Quæhulcerafordidaexpurgant» XLi

Ad uermicularia hulcera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x l 11

De carnis excrefeentia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x l i H

De nomis, femipedonibus, Si phagedæ

nis»

De hulceribus cicatrice carêtibus» X L v.

De cacoëthibus, quæ chironia Si teles

phia dicuntur»

Ad cicatrices nigras, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X L v 11

Definubus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLviii

Deftftulis»

Deruptis»

De hulceribus articulorum» li

De palis,iignis^ fîxis,telis,fpints^,6C id

genus alijs corpore extrahendis» l 11

Defangutnis eruptione cum éuena, turn

ex arteria»

De pereuffione neruorum» L1111

Deancylofibus»

Deluxatisartubus,

Delumbricis»

De afearidibus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L v 111

Dcdracunculisdracontijs'ue» Lix


-ocr page 281-

PAVLI AEGINETAE“’

MEDICI PRAESTANTISSIMI, DE ARTE MEDENDI LIBER Q_V ARTYS,

ALBANO TORINO

VITODVRENSI INTERPRETE»

De EJcphantiafi cutis uitio. Cap. i,

1A i O R E M oportere femper remedy, quam æ^ritudi* jnisuimefiTe, Cappadox arbitror Aretæus inquit : in* quot;Ildeq? fieri,ut curari Elephas minime gennSpoflic,qd fei licet medicina nulla fuperior inueniac. Nam fi Cancer, ! qui fmguloru modo corporis membroru Elephas qui* dem eft,inter morbos immedicabiles abipfoetiâ Hip pocratc cenfetur; qui non fit Elephantiafis (quicancer quidâ corporeæ inolis uniuerfæ exiflit)multb potius,longe curabilisminusgt;medicinæ^ omnis magis refpuensT’ Atra fiquidem bile, in qua hic morbus confiftit maxime,bifariam proueniente (aut enim è melancholico fcculento^ fans guine, ac ueluti fanguinis limo:aut èflaua bile, 00 quidê utnfqgt; negledis ortum habet) Elephantes quippe perrubros mitiores ferè, autut uerius ïo loquar,malitiofos peftiferos^ minus,prima bilis atrg differentia gignitt Reliquos uero,qui utique amp;nbsp;infeftiores, nefaffa^ tyrannide fæuiunt, 8^ corpus totü hulcus reddunt,fummaq?amp; extrema corporis membra de# cidere faciunt,altera'fi negligatur )illa uidelicet è flaua bile parit. Morbo igitur iam Cuperatejabdicanda medicina omnis eft,de^ pgroto iam alt;flu putato. Incidente uero primü amp;nbsp;aufpicante, fi quidê neqp etiamdum ex# trema dtóderut, nee exhulcerata cutis fumma ufpiam cófpicit,nec in im menfum dolor furgit,fed uultus tantü turpis quida amp;nbsp;informis admodu, atqui neutiquam abfurdus omnino apparet, medendi tentare artem turn maxime licet. (Quidam etcnim,atcp hi fane non pauci,morbum,ne quos Elcphantia ÿo inuaferattotos occuparetjfolacircum caput uftionene longius ferperet, f^uratio. repulerunt. Ocyus itacp nos.ubi morbus primum fuppullulare eoepe* rit, fanguinem feda uena detrahamus, amp;nbsp;uerno potius tempore, quan^ do frequensiftealTedus ingruit, amp;^ acceffionibus fuis exacerbefcit.Sed paucis inde diebus nouem uidelicetaut decêinterpofitis,pulte colocyn# thidos hacaffedione recenter (utdixi) oppredos expurgabimus, nec^ aduiuum (quod aiunt) ufq?,prima quidem uice,fed identidem,accurata perpenfioneuiriü languentisadhibita,medicamêti quantitate plus mi* nus applicabimus. Peraccômodataetiamitaafïediseftcaquæpcrhie# ram fit expurgacio. Rurfum uero diebus decem ferme intercalatis, amp;nbsp;in 40 quietetranfadis,ferüladis fcifTi f)fdêeftofFerendu, neep fanè minus tri* bus cotylis,neep plus etiâ^ quinep Sequêtibus uero diebus,no fciOojuel reces emuldo alantur. Adhæc morbo quidem rémittente, alimente co# dem utanuPermanente aut ægritudine lac omnino refpuant,acrioribu%

X -

-ocr page 282-

PAVEI AEGINETAE


248

cibisuefeentes, 86 uomitum raphanis cibarqs^ prouocent» Probatur poft Ii ce ueratro candido fadta corporis expurgatio, bis quidem fi queat fieri in Vere,ferne! uero autumnali tempore» Verum occupante iam ma*

fam.

Potioncs fier phantiitietbo rantium,

lo 86 imperante, neep uenam fecato, neep ueratro unquam tentato:nani Acute non fat nulla fieri in his debet à cute in profundû ac intima tranfumptiomec ma* ad intima trän f^j-j-æ ^^^ j^ j^ ^jj^ etiarn diminutio. Cæterum materia in aluum inferiorem atque inteftina deriuanda eft, fyncriticis^ utendum » arefaciendo atque obturando fummam corporis cuticuIam»Cucurbitulacitaque inanes Ie* ues^ exoreuentris 86 præcordqs pendeantteafdem’que partes picato» dropaceue unguento ininito:pufillum inde temporis quiefcendum, atqgt; ’-^ turn denuo ad remedia, à purgationequæperhieram fitaufpicando,re fledtendum:fiinguinis milfionem per uenam,plus detrimenti quam emo lumenti allaturam,procraflinantes : atej hac quidem periodo ad fummu ter aut quater in anno utendum,tempore autem uerno potiHîmû atqi au* turnno ♦ Jam uero in hac affectione coflitutis cumprimis id genus potio* nes expediunt : Aceticyathus unus cumcedrini liquoris cyatho uno, 86 cremoris brafiieæ crudae cyathis duabus commixtus,potui cum matutb nc tempore,tum uefpere quocß exhibeatur: Aut uertemni herbæ,quanî græce fideritin nuncupant,folia arida pondo drachmæ unius in uino cya tho uno: Velcornuceruinidrach»unam,etacetifciUiticicyathi menfura, 20 poft diluculariam inambulationê quotidiana potui dato.fit cæteri potus pro loco ac tempore ij fdem porrigan tur: Vel fcillæ circiter drach.quin* que in aqua mulfa, aut in melle per fe, inftar lincrus exhibeto : Vel fucci Cyrenaicieruiquantitas meUiatep butyro intinda: Velelephantiniof* fis rafuræ drach»fèmiftïs,cum uini cyathis duobus: Vel cymini Aethyo* pici drachmæ tres cum melle eligmatis modo exhibeantur ♦ Atqui mul* to præftantius præfentius^auxiliumquàm hæc præftiterit, theriaco* rum paftillorum drachmauna,inuino egregio 86 cxquifito cyathiunius

menfura leuigata 86 macerata atq? epota. Pari etiam modo fcilliticoru pa* ftilIorumdrachmamunamlaboransbibat.Necnonnepetæ infuper li* 5* quorem,tanquam efficaciffimum in hoc morbo præfidium fummis enco mijs euehunt,abforptum» Cæterum principio à cyathis tribus aufpican dumperhibent, paulatimep ad fex ufqp tranfeundum» Verum omnibus 'Pbmacapri» facile fua efficacia palmam furripueritè uiperis contexta theriaca, cum m^tcnctinele jj-,pQ^.^funïpta,tumforis etiamilIita.Quodfi admanumparabilis^fue* F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.,j. uiperarumffic enim Óu§tup intcrpretorXopia,non eft quod neep nobi*

lius neep præfentioris auxilq ullum inquirasjquemadmodü uiperaru car nes manfæ, albo iure ex aqua magna parte, falibus, porro, attp anetho, ufque ad fpinarum difcretionem probe elixæ : capitibus ipfarum primo amputatis,caudis^ ad digitos quatuor ablatis, 86 inteftinis ipfaru exem 4« ptis,peIlc^detralt;fta»Theriaciuero fales eiufdem generis morbis fer* uiunt una cum obfonqs aftumpti:nam qui ijs hoe paclo utütur,illis fqua* ma quandoep, aut ueluti quædam alopa à cute abfcedit ac decidit.

Vidtus

-ocr page 283-

de ARTE MED END! DIB» III^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249

Vidus ratio ciufmodipræfcribcnda»

POflfomnûquidê ante omnia palpato atœ prætentato uentre, altius fefe diftendec cum uociferatione:poftea nicet atqgt; diuerfimode exer ceatur, partim quidê faltando,partim uero amp;nbsp;quidem plurimum fibulis, quos ky^rri^dir uocât,et coryco utcndo:fudorc uero fubinde abftergedo: perungaturadipe fufficiente uel uulpino,uelhircino,uel alitis alicuius, uel butyro recente.Parum uero intermittens lauer,illitus cremore fœnos graeci,aut ptifanp,aut guttæ ammoniaep perexiguo aceto immerfo. Cx^ terum à balneo terfum oleo lentifcino iUinito,auc cenathino, aut myrteo, to aut uinomodico cum alumine,guttäue ammoniaca ftrigmenti balncoru craffitudine : abftergens uerodenuo tenerrimislinteolis, horæ dimidiu quiefcat : à quo pinguid tepida aqua haufta,euomat digitis pennaue irritaado:ubi uero euomuerit uinum abfinthite, origonitéue ebibat.Por ro alimenta quibus in hac ægrimonia eftur, panis hordeaceus efto, pla* centaue ex farina cÓpada,quamGrscci Alt;cé^«//indigitant.ExóIeribus ue* ro beta,lalt;fluca,raphanuj^,et porrum,amp; braffîcæ,bis aqua ad dulcorê uR^ elota, amp;nbsp;capparis;Emaritimis autadmittutur oftre3,pelorides con chæ,echini,peÂines,qug Græcidicunt xT2vlt;re,teninae,cumbetadeeoefa, falfamentum uetus perindeatq? medicaminemoera.Meroomni morbi Xo tempore abftincatur,8lt; coitu (ïmiliter : Pauciffimum modo uinum acte^ nue probe^ dilutum tempore quo refociUantur acrecreantur ab expur* gationibus affumendo’.in quo uidelicet amp;nbsp;eaquæ acrorem habentabfep condimentis,funt feligenda» Adhæc hoccine malooppreflis offerantur ptifana,oua,chondrus elotus,lac,atqj mei cum pane,malua^,amp;Srumex, amp;C fifer, 00 pifcis teneræ carnis : Ex auibus quæ inculpati fucci funt:Ex frudibus ficus,uuæ, ftaphides:Ex cofedionibus uero qug melle cÓftitu untur, no improbant nuclei pinei, ftrobili appellati, aut confediones ex amygdalis fridis,8lt; cnico,bis in die nutritis:moleftum fanè ita habend# bus,lemel tantum indie cibumcapere » Vbi porro corporis iam intemi 50 diligens habita fuerit ratio amp;nbsp;cura,fmegmatisquoqueufus commenda# tur in balneo, cum elixatione betæ, aut foenograeci ,adieda fpuma nitri» Vel utendu erit fapone,autmyrobalano,8ó nonnun^ pfilothris. Exte# rit uero 8lt;: portulaca cum aceto contrita, tenueep femperuiuum, necnon rumicis radices aceto cÔcodæ,ô6 alumen cum falibus, 80 fandarachaæ# quis pordonibus in uino amp;nbsp;lentifcino. Faciteg hoe idem ad alphos e fpu# ma maris alcyonióue, amp;nbsp;nitro, myrrha item, 2lt;fulphure, lentis^ fylue# ftris folfjs aridis cum aceto leuigatum ac illitü. Atc^ edam illud quod con ftat ex fepiae teftæ ccratio,amp; pumicis,nitri,cretæ cimoliæ crematæ,com meos^,ô6 gallæimmaturæ.æquis pordonibus,ariduminfperfum,aut 40 acetoexterlum.Cgterum illudedam admirandum:Rumicis radicumfa« fciculus ingens,quiep manum impleat,nitri drachmae quadraginta,thu« ris drachmae uigintiquint^, fulphuris drachmae toddem ex aceto Äegy

-ocr page 284-

250' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ’ PAVEI AEG INE TAE

prio circumÏiniuntur» Commendantmedici infuperempladon (quod pharmacon eft,ut hulceribus imponatur facflum ) eiufraodiiaunpigmen ti drachmae decern,fulphuns apyri drachmæ olt;flo, cofti drachma: duo«» decim,calcis drachmæ quatuor, ceræ drachmæ quatuor,baccarum lauri andarum drachmæ duodecim, hæc fi mul conteruntur Slt; macerantur fo liorum populi albæ fuccofitate, uel cralTo decocto, amp;nbsp;quum iam mellis craHïtudinem prætulennt,homini aftedto illiniuntun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ahud :

Radicum rumicis fafciculi duo in aceto decoquuntur, Só in pila contun# duntur, atcp Ieuigatur:deinde alcyonq Iibrauna,aphronith unciæ 06:0, ftilphuris uiui libra una, cochliaram teftarum unciæ quatuor, chamæ# gt;0 ieontisGum radice unciæ quatuor, conterantur panter omnia ufquead balneorum ftrigmenti craffitudinem, deinde corpori huic maloobno«» xiocircumliniantur.’æftatisquidem temporein folefæpicule:hyemeue ra in balneo tantifper dum fudorem proliciat» Ceterum Afcleprj aridum fmegma fic habentibus pulchre conueniet: Sfomnia communiter ab« fterhuaquædi(fluri fumus ufquead Alphos,quemadmodum etiamin præfens enumerataaduerfusiila.MoIeftioresuero ablceffus epanafta^ fes'ueinflammatæ,uel exhulceratæ,circumliniantur lycio Indico,aut glaucio,autaloë,aut Andronis trochifco, autpolyidæ ügillo. Catapla« fma infuper imponatur ex chondro cumcremore herbæ feminalis, aut lo plataginis,aut heixine leuigata: amp;nbsp;melify herbæ uiridis folia,cum axons gia contufa, amp;nbsp;cataplafmatis more impofita,mirifice profunt : rubefiunt enirn membra, fecedit autem facile, pane cataplafmatis inftar impofito, aut cerota ex amygdalo Goncinnata,8^ in naturalem eolorem reftituitur». -Lepr^exhulce Exhulceratis uero cmplaftra congruunt, confeedioep ex diphryge con* rlt;iuidonelt;t. farcinata:èC eaquæeuino, meline,amp; coracion, amp;r medicamen ex aceto

mulfo,nec non Andronius paftillus, ^ bulla, quam pompholygem di« ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunt, amp;nbsp;cadmia. Ceterum morbûtotum modeftius tolerariacmehufcu#

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le effeindicat, quod cicatrix primum hulceribus inducatur. Cæterum

cÔtra diffîcultates anhelitus laborantium elephantiafi, millepedas(quos 30 Græci 0V6VS uocant ) fub aquali hydriaue degentes quincy aut fex,ex muU fi cyathis tribus potui dato ♦ Communiter uero amp;nbsp;eorum nonnulla huic affedfioni competunt, quæ iampridem fufpiriofis conducere literis funt prodita. Verum aquarum fpontefua emergentium feligendus ufus eft, ueluti non utilium modo, fed 06 neceflariarum maxime, atque in primis adeo aluminofarum, amp;nbsp;quæ ferri uim naturam^ obtinent, 00 fi pofiibi* leeft frigidarü:Ereueroufney hoc malooppreftisfuerintpetiflimepos tæ* Maritimi item fabuli ufurpatio,eiufdem femper eft potcntiæ,os Leproforulè» mnia^ fudorifica» Quoniam autem contagiofus hic morbus eft,neque

etiam minus quam uel ipfiffima peftis, feorfim ac longe à fanis hominis 40 bus,atqueadeo procul quoqueab urbibus, in locis uidelicet mediterra# neis amp;nbsp;refrigeratis,amp; à mortaliu cæterorum,ut dixi,frequentia maxime uacantibus

-ocr page 285-

DB ARTE MEDENDI DIB» IIII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25t

uacandbus tabefHa affccliseft habitandum» Qui'n (fi qindempoflïbilc eft)etiamhi'nc tranfeantadproximaloca, turnpropterfe, turn propter cos qui congreffuriCut uerifimile eft)funt minore cum malojpfi nanque commodiore ac falubrioreaêreutentur,nequealios tam promptemala contagione inficient»

DeLepraSCPfora» Cap, n,

Epra panter amp;nbsp;pfora comunis quædam fummæ cutis fcabre ^^*^^*^^ prurigo lenta^ corporis abfumptioaccedere

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confueuit, ex atra bile utraqp origine trabens. Sed lepra pro* Difcrimen w-

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'fundius circularibus^ erofionibus corporis cuticulamdepa* i^^e^rtunzy

fcit,amp; fquamatoru pifcium inftar fquamulas ex fe remittit. Pfora uero fu ^^^^'^^^ perficietenus fumma corporis cutem uaria erofione depafcit,furfurofa^ nwgisquam fquamofa ex ;fe corpufcula edit, Inquibus fanè feda iiena fanguis detrabendus,fi tibi exuberantius amp;nbsp;plethoricum ut uocant,corx pus appareat:fin minus, omnino corpus alui deiedione atra bile eft exo* nerandum. Extrinfecus uero ut roep ueratro communiter utendum, cab cem^ ablutam ièruato aridam, quum^ ufus Só neceflitas pofcet, aqua diflbluendoin balneorum ftrigmenti craflitudinem,illinito. Aliud: Sumito faluix, oliuæ Aethiopicælachrymæ, fingulorû drach, oAo, ra, ^ó dicis corticis capparis , comeos, uniufeuiufep drachmas tredecim,illini*

to ex aceto in foie, Sed lepras peculiariter exterunt ac dimouent anemo* iiæ appoto, uitis^ candidæ radix ♦ Compofita uero, lolleaccæ farinae chcenicem, cardamomi albi drachmas quatuor, fpumæ nitri drachmam unam,atramenti futorij drachmasodo,afphodeli radicis mediæ dra* chmas quatuor,conterens in aceto, atqp cerotæ craffitudinem inducens, circumlinito,nitro prius fricato lotoep loco. Verum die tertiodiffol* üe, 80 abluens aqua gelida denuo illinito. Aliud: Radicum haftu* læ regiæ fucci uncias fex, fulphuris ignem non experti, mannæ, uniuf* cuiüfqj drachmas decern, nitri drachmas oAoinungito, tinges in aceto.

50 Ceterumad pforam afpredinem proprie coducunt:Ex fimpheibus qui* dem, uua arida fylueftris (quam sceep'niccyftM uocant græce)lupini amari, cardamomum cum aceto,lilq radix melle adiecto,refîna terebinthina,ful phur,ciceres, fimusouillus. Compofitauero,mify unicum chalcitide æquis partibus addito uino, pforis humidioribus illinito. Aliud: Rhododaphnes teneriora folia in olei xefta una decoquito tatifper dum arefiant, atque porriciens inqceoleocæræ unciam unam :ubi cliqua* ueris refrigerato, fulphuris^ uiuiunciamunaminfperge,atque illinito, idepuel fub fole, uel in balneo. Suntquiunacum rhododaphne icillam etiamin hunc ufum decoquant. Aliud: Accipe confecdionis o^;^^-

40 ASfz, hoceftècremoribus uncias duas,ceræ tantundem, rofaceiunciam unam,fpumæ argenti uncias treis,ceruiræ uncias treis,picis liquid^ une. fex,elcyfmatis uncias duas, firici uncias duas,acetiquantü fatis eft ad Ie uigationemaridoru. Aliud: Sumito ceruflæunc.dimidiâ,amyli tan*

-ocr page 286-

Z^Z ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI' AEG INET AE

tundem,pïumbi undam unamjotana rubra,uel anchufæ herbæ uncias duas,ceræ uncias fex,rofacei undas nouem : ancbufamegregieunacuni rofaceo elixato, deinde inijce etiam reliquat Aliud: Oua decern, uel quot opus fuerint in aceto acerrimo macerato,donee cortex ipforu emol lefcat,inde coquito in eodem aceto lutea ipibrum,eliquans rofaceo,amp; re liquo aceto: 8ó Ipumae argenti lymmetrum ftrigmenti balneorum craffi^ tudineillinito» Aliud: Accipeouorum maccratoru in aceto uitellos treis,rolaceiuncias lex,fulphuris uiui uncias treis:Prius eliquatis 86con tritis cum aceto uitellis, 06 fulp h ure, infjee cerotam.Spuma quoq? argen ti aceto rofaceo leuigata,utemplaftri formaminduat,acriores pforasex# purgatgt; Porro fmegmata etiam ex rumice,atq? pleraq^ quæ elephantiaß medendo funt fada fmegmata, communiter cum curationi ipf us lepræ, turn p forse quolt;p accommodata funt»

Deimpcn'ginibus^quaslichcnas nuncupanu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap» m»

^^^*^ faniebus ( quos %2pa? dicunt ) tenuibus 86 acribus cum craflis humoribus, impetigines oriunt, quæ prodiuiter

H *“ pforam 86 lepra cutis afpredmes tranfeunt: Quocirca uehe menter arefadentibus egent pharmacis ♦ Proinde poft unn uerß corporis, fi opus fit, euacuationem, fimplicia quidem quæ conue;« niunt,funt,Cicer, ueratrum,echinus faxatilis, pix cærotæ admixta,86 re lO fina,crocodili terreftris ftercus,86fturnorum,quumoryza modó pa^ fcuntur. Non pauci hoe folo medieamine lichenas,quæ in mento,aut ali^ cubialias proueniüt,medicati funt : Plurimutritid fumens,in aliquam in eudem candentê 86 ignitum impone, humidumep ex eo defluens, etiams dum calidum fufcipito,86 lichenibus inungito» Pueroru uero lichenas fa liua humana aftidue perfricato: Hos etiam gumi coccomelææ illitum adai iuuat » Veterafcentibus uero lichenibus,uiticis foliateritoinaceto,86ca taplafmatis modo adglutinato,aut pari quot^modo folia capparis. Com pofitauerohæcad lichenas faciunt:SuIphurcum rore marino, libano^ tôue,uel cum gutta ammoniaca,eliquando in aceto,illinito» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

Paftillus aduerfus lichenas»

PAftillus (quem trochifcumgræceuocant ) medendis lichenibus his conftat:Glutini rubricæ fabrilis drachmis quatuor, thuris drachmis tribus,aceticyatho dimidio:acetohæcdiluens,illinito. Aliud: ChaC citidis,cÔmeos,uniufcuiuflt;]^ drachmas odo,fulphuris uiui,mifyos,fingu loru drachmas fex, fquamulæ æris, acaciæ, uniufeuiufq? drachmas duas acetoillinito» Aliud: Accipito fulphuris igncmnonexperti,nitri J[pumæ,finguloru drachmas quatuor, hordei grana fexaginta,cÔtere eu aceto:uerû locum tantûmodo affedum illinito,fimam partem nihil inqui nans. Aridum porrofrigidaaquaeluito» Aliud: Veratrialbidrach» 40 accipcodo,farinælupini,buccinaru, uniufeuiufep ceratium, nitri chœni cem, arido abftergantur, lam uero medici feras lichenas appellant, qui àmediocriterarefacientibus nihil iuuâtur, fed ab acrioribus magis exa^ cerban«

-ocr page 287-

de ARTE MEDENDI DIB» IIII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj

ccrbanturexhulcerantur^ » Exhibenda funtigitur in bis,medicamenta fatis quidc efficacia,ita tarnen ne plunmu uellicent : cuius eft modi illud, quod habet glaucfi,thuris5alcyonfi,bituminis,fulphuris,c0meos,uniuf* cuiufcj uncia unâ,fî cum aceto illiniatur* Äpbricam picem cum aceto eh« xans refrigeratâiUinito. Aliud ad lichenas, 86 pruritum: Atramen« tifutorri,fulphuris ignemn0expcrti,nitri5thuris, æquis portionibus ad lichenas cum aceto:fed ad pruriginem 86 rohonem cum uino» Aliud li chenium: Habet guttæ ammoniacæ thymiamatis, erui farinæ, farinæ lupini, æquas partes :cum aceto illiniatur* *0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De prungine. Cap. 1111,

Ruritus,quod malum Græci wHa-i^vg nuncupant, quum fenes obruunt,nÔ adeb curabile malum eft : placabûtur autem fub« ordinatis medicaminibus. Simalicauftadeprehenfafuentin __alqs ætatibus cacochymia, hoceft prauusaccorruptus hu* mor,hunc euacuare quamprimû expedit. Sin autem biliolus quidam aut pituitofus humor,putris item uel falfus,malo occaGonem pr^buerit.De* prehêditur aut id quidc ex ætate, temperatura,uidu, tempore,regione, HtmorJdin» atc^reliquis hifcecognatis . Quocirca ubiuenæ panter fanguinefartæ, redundare eodem humore uidentur, contra id detradrione fanguinis fue ^^^^‘^‘^'

*0 rit pugnandum:Sin potius qualitate moleftat,is alternis medicaminibus efteuacuandus. Nuncadexternamuertamusnoscurationem:Lauacro Pruritusex, ita(5 utendum,fedomnino quidem ftomachoetiamdumieiuno: Verum tnn[ecAcn» nonun^ etia poft exiguü cibum fumptS denuo lauare concedit. Prauus ’'‘‘^“’‘ nanc^ humor huius aftedtionis pareus eft. Decodfo infuper fœnogræci detergito,uel betarü,uel furfurü,uel maluæ fylueftris at(ç fatiuæ,uel pti« fanæ.Cum his uero etiâfarina fabacea,uel lupini, uel myrobalanina, uel cucumerina prpparata. At G inueterafcet moramcg diutius trahat hoc ma li,lauacris coniïmiliter fuerit indulgendu.Fouendû præterea dccodto fal uig,myricæ,mercurialis,origani,pulegrj,baccarûlauri,cucumeris fylue«

50 ftris radicis, capparis,lixiuio fta(ftes,86 oxalmes.Deinde nitro arido co lperge,uel cum fece acetfuel co quod accipit nitri fpumg xefta una,roris marini libanot{ue,fulphuris ignem non experti, uniufcuiufcp libra una, cretæ cimoliæ libramdimidiam. Vel illud: Accipe fpumæ nitri, fui* phuris uiui, alcyonq, æquas portiones,quibus aridis uel cum prædidta decodionealiquantere. Quod Guideturueratroetiamarido confper« ge.Illinito præterea oxelæo cum fylueftri ftaphide perforata, uel fuU phure,uel fandaracha,uel Gmulomnibus:uel Gnapi cum mirobalani fucs co expreffo piefmate'ue, 86 oxelæo. Vel cocleis excipe leuigatis aediG folutis in melle,uel rumicis radicibus,uelex qfdem rebus confedris fme*

40 gmatis,ueluti paulb ante in capite de Elephante proditum eft, uel fuper quibus in fermone de pforicis eft traditum. Quod G prgterea partes ex« hulcerent,parygro copoGtione utendü,uel ea quæ diapompholy gos no menclaturâobtinuit:uelceræunc.unâ liquefacito 86 macerato cyprini y

-ocr page 288-

254 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVI^I AEG INE TAE

cyatho uno,quibus infere ateß i'mpUca fulphuris uiui undam unam»

Aliud contra pruritus*

A /TEdfcamineinfuper illo aduedus prurigincs fueritpurgandu,quod 1.V Aaedptt nucumCquf x^fv« appenantur)ingennumTangorij undam unam,fulphuris tantundem,apf) cremore eÏixans,utcrein balneo,perfri cando ^plunmum* Hocunum fanè medicamentu fatis auxilfj plenfquc pforids,amp; alias pruriginofis prseftitit. Apium item per fe,uiride,concur fum,amp; exterfum in balnea, magniheam opem cÔtulic:Pari quoep modo perditium, amp;nbsp;zygga cum rofaceo diflolura,atq? corpori pruriginofo un* cliqueillitaegregiemuit* nbsp;nbsp;Aliud: Oryzæpurgacæatcçadmodûal* to bæ uncias treis conquaflato,amp; cribro difcernc,amp; attamina,aceto^ acer rimo tantifper dum ftrigmenti balneoru craffitudinê induat difrolue,at* quefigillatim diuifim^ inrjeiens ,leuigati fulphuris uiui unciam unam, quibus pulchre probe^ cófufis, in balneo utere,mulcum diuep perfrican do * Veru in his qui excrementorû nimia multitudine obruti funt,æquis portionibus commifcens,longe præftantius ac melius reddes»

De Leuce fcabiei fpecie* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* v

^iLiud præterea cutis uitium fæpius homines inuadit, quod la ra^ cinorum nÔnulli uitiIiginem,Græd leueen nuncupât * Eft aut id malum metamorphofis quædam coloris in candidiorc, ex lo ?Lsuifeida glutinofacB pituita proueniens* Ouû uero non ita un*

diq? omnino candefcit,uitium medicabile putato « Huius autem notæ ÔC fignificationes (quod neminem fugiat)funteiufmodi : Acucompungia to in fuperficie cutis leucen.ne ultra pellem introrfum penetret* Quod ß nullus fanguis promanat, morbus incurabilis non eft : Sin latftcus uero quidâ humor profluit,turn curationem refpuit. Vel lanco pâniculo afpe« ro ipfam perfrica : quod fi ruffefeitcolor, curationem admittet : fi uero in eodem cutis colore permanfent,tum incurabilis crcditur,amp;: pleracp cor# poris inuadit loca.Paucas porro 06 anriquiores nouis acrecennbus,ma* gis curam refpuere putandum cft.Nonnulli quidem ferrocandenti leu« 30 cenexurendam autumauerunt,exuftionemcy folam perpetratâproba« uerunt : Alfj porro combuftionem dolorofam atep ex hac cicatricem me ^[idrotùa. tuendam,neq; minus incommmodam leucgarbicrati, efcaroticis,hoc eft cruftäinducentibus ufi funtmedicamentis:cuiufmodiperhibentea, qug cicatricem concolorem obducunt * Alp uerorépudiantes difficukatem, tinfturis humeftantibuscy uti maluerunt,in his impofturæ magis quam utilitatis rationem habentes, qui fancreliquis omnibus ma^is funtauer# fandi,propterea quod ftatim reuertitur morbus. Vtendum igitur fubie^ (kis eftremedrjs amp;nbsp;facultatibus: Adarce, hordeo, fulphurc uiuo, æquis portionibus fingula contundendo,00 fingulatim lente^ per cribrum at? x^ taminando:deindepariter cum aceto conterens amp;eliquans,addies ali« quot in foie ilIinito,nÔ côfertim,ne corpus exhulceretur: procedente ue* ro tempore exiguum quippiam heUebori, gaUæ^ fimiiiter ingeratur. ;

Aliud;

-ocr page 289-

te

DE ARTE MEDENDI DIB» 1111 255 Aliud: Ficus atræ uirgulris in aceto maceratis amp;nbsp;contritis,mifceto nitri fpumam, fulphuris uiui, myricæ fruttus , portiones æquales:nitrouero Icucam ante perfricans, illinito, amp;nbsp;infolato, obferues^ neexhulceretur» Cæterû Archigenes folqs ficus,calcis quantum fans eftedmifeendo, fi* militer ufus eft: Vel helleboru candidum fricatis leucis tandin quoad fu* dando reliquo corpori cocolorem fpeciem induant, illinito : Sinopide^ aut mediade,uel acubus penetrantibus cÔpungito,donec cruore infician tur : Illinito finopide cum aceto : uel abitergendo prius recente cremore ficus utdiclumeft, perungito,amp; folfjs eius aliquantifper perfrica»

De Alphis candidis battis. Cap, vi.

,^® Lphi (qui indem à quibufda uitiligines dicuntur)confimiïi Os« Q«o interuaU mninocum leucisoriginenafeunturzuerumhequidem aldus ^^ ^^c^errffa in corpus penetrando radices agunt, ita ut pili edam confimi ! les inde enafcantur. Alphi uero in fuperficie cuds oriunt,niß quod ipfi quocp fi diudus permanent, in corpus profundius pénétrât, ut inde ob fubieftum humorê pili natiuo colore mutato, candefcant:Ex pi:* tuitofo nan(^ humorecandidi fiunt:nigri uero ex atræ bills humore red duntur. Communiter itacp congruit utric^ calx abluta,amp; aqua difîbluta, uel dracunculi radix cum aceto cataplafmatis modo impofita * Pari item

^° modo ueratrum utrunq; : Lupinorûamarorûelixatio confperfa, amp;nbsp;fotu adhibita:necnon farina ipforum ex aceto melle'ueacetofo impact a ca ta* plafmate : radicis itidêcapparis cortex cum aceto : lilq radix cum melle: cepa cum acetoin fole illita : crocodili terreftris oletum : indem amp;nbsp;fimus fturnorum.quum oryza modo comederint:fcpiæ cruftæ toftæ, Compo fitum uero quod ad rem præfentê plufculum facit ex bis conftat : Alcyo* ntj,nitri,uniufcuiufqt uncijs duabus, ueratri candidi,fulphuris ignem no experti, fingulorum unciauna : Nonulli uero uini fecem adhibuerunt^ Aliter: Accipe fulphuris uiui, nitri fpumæjfingulorum drachmas qua* tuor,hordei grana feptem, leuigato cum aceto, led non nifi alphon per* 50 unge, nihilinquinansmembrû incolume,arefaó:üueroaqua gelidadi« lue. Aliter: Farinæ lupini,buccinarü,óó nitri,uniufeuiufqt choenieem, ueratri albi drachmas oAo, aridoabfterge. Aliter: Erui farinæ li* bras duas,feminis erucæ,amygdalorûamarorû,cucumeris agreftis radi cis, finguloru libram una oenomelite panter eliquans, alphis illinito, amp;nbsp;tempore interpofito,abftergito.Prodeft idem amp;nbsp;aduerfus lentigines a* fperam 8ó difcolorê ceu à Ible cutem, quas Græci tiffj^KAas uocant : item ionthos id eft uaros : necnon ad humani uultus reliquiq; corporis deco* lores maculas,quos Græci ajziAaf nominant.

Ad Alphos candides experientia comprobatum.

40 0 Vmito fulphuris ignem non experti xeftas duas, calcis uiuæ albæun gt;3cias quatuor, albores ouoru quinqt, olei nardini,Slt;^ acetialiquantulû: Sulphur ante wnnia diflbluatur,deinde in ipfum nardinS oleu immitta* mus,ac denuo : eliquabimus ab hoc acetum inftiHeturjrurfus^ diluaturgt; y x

-ocr page 290-

25^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

Calcem uero priuatim abluentes .femel,bis ,00 ter fulp bun' immittamus» unacpouorumalbuginem amp;nbsp;rurfus eliquemus, coacStum^ liquoremef* fundamus ; Symmetrüaütrelinquentes,quo illiniri ungentu queat,atc^ itaquuopus eftutamur» Aliud,quodad Archigenêrefertur: Accipc fuïphur uiuü,folia ficus arida,aphronitrü,alcyonium, cretam cimolian^ myrtumcumaceto,utere. Aliudeiufdem Archigenis: Ficus folioril exiccatoru in umbra,fulphuris,aluminis,cquas partes cum aceto illinito» Velfoliorûficus drach. quatuor,nitridrach.diix,alcyonij toftidrach» duæ accipiant,atcç in balneo illiniantun Proprie uero alphos nigros ma ximedifcutit amp;nbsp;tollit fandaracha, cum partedimidiata fulphuris:præfri »o cato uero nitro,fub fole perunge. Cæterum candidos alphos atramenti fiitorr),æruginis, æquis partibus, nitri duplo plus abfc^ pinguedineex* tere; Vel hordei,fulphuris ignem no experti,adarces, æquas partes élis* quans,cum aceto abfterge amp;nbsp;obline» Vbi uero arueritjlauato terendo:id quod medendis etiam leucis impendib conducit.

De ftigmatis ex dccrens Archigenis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» Vïi.

Nteralia cutis uitiaamp;f uitiligines numerâtur etiam fiigmata, hoc eft punlt;fta,quæ maculis decoloratâ cutis h umanæ luper*! ficiem uariant. Éadem fanècurabis ad unguem, amide cum acerrimoaceto perliniens : Velcalcis uiuæ medimnuunum, xo nitri aftati,tritici femiftem,adie(fta aqua fub fole perungito. Vbi uero exi» hulcerauerit,pcrinde atep hulcus ad cicatrice perducito. Veruenimuero Crito medicus ad ftigmata curanda iuffit côfricatæ nitro prius cuti,loco ue afFeAorefinâ terebinthinâ illini :deinde linamêtiscolligatâ fex, inquit, diebus relinquito,fêptimadiefolutâlauato,acu^ ftigmacÖpungito,bre lu^ tep or is fpacio interieefto, fanguinc fluente fpongia detergito, tenui fale locumconfricato: tumdeniep medicamentum imponito,quodhasi betthuris,nitri,Iixiun,calcis,cerp,fingulorûdrach»iii} melliso(fto,ne£p antediemquintû,imôlèxto tandem fol ait 0,8c vd/x'aco', hoc eft, nigrum in medicamentodeprehendes» Aliud ungentum: Piperis drachmas 50 duas, rutæ drachmas quatuor,ûndarachæ tantundê,auripigmentidra^ chmâ unam,mellis quantû fatis eft illinico,loco prius nitro confricatoiats que alia cunefta perinde atcp in fuperiore pefagito,foluês uero per triduu, nigrurnep extergendo rurfus obline. Tollit etenim, inquit, in uigintidie^ bus abfep exhulceratione amp;nbsp;cicatrice ftigmata. Aliud,quod Criticum appellations à parente ob tirmit: Thuris fumere iubet drach. üp. nitri drachmas duas,atramenti futorfj drach. quatuor.ceræ drach. iêx, pipe* rfs,calcis,thapfiæfingulorû,drach.treis,auripigmentifefquidrach.fan# darachædrachmas treis, mellis quantum poftulare uidetur confedio, utere haud aliter atep fuperiore. Cæterum Oribafius affirmât batrachiu ^ ^ illitum,uel capparis folia ftigmata expûgere. At fi altius corporis inter* napetant,non auferuntur : fi pauxillum uero cutiinfederint,gelido eau* tere cruftam inducendo, maculas ciufmodi extere»

Depapulis

-ocr page 291-

DE ARTE MEDENDI DIB* HH nbsp;nbsp;nbsp;157

De papuJis,quæGræci exanthemata uocant» nbsp;nbsp;nbsp;Cap» viir»

Apularum eruptiones, quæ grece ’4«*^?^z«7« dicutur,oriri pro ^prie con(ueuerunt,denfatis in cute craffis humoribus,ma« ^^gisepubidenfior fuprema pelliculæ fuperficiesextiterit» In â^^-lquibus itacp profunde in corporis interna fubfedit humorum Humoretinter copia,hos ante omnia purgare expedit»Nam fi quis id faccre fuperfede« ”' pruiff^xhatt rit, tentaueritep prius difqcere, is opilabit magis quam per cutemexhau f^^^^^^^ riet » Sin autem corporis altitudo nullis redundant excrementis,per cu« tem iftiufmodi euacuandi funt, amp;nbsp;quifquis noluerit eminus per aluum ’® euellere, aut per uomitionem derjeere» Verum curatio impaftorum cuti humoru,qs quæinurantôô calfaciantmachinâdaeft, præcipuefilatæ ac fpaciofæ infeftant pituitæ eruptiones ac puftulæ» Ingelidiorequippe cradiore^ humore ralia perpetranda funt : Lauri foliorum monium,ru« tæ^,8ô mannæ,æquas portiones conterito,thus^ cum oleo macerando illinito : mollemue betam elixando amp;nbsp;terendo, cataplafmatis more im« pingito. Vel ceræ drachmas odo, fulphuris tantundem,falis drachmas fex, aridafriato,amp; infundeolei cyathifemilTem, omnia fimuldecoque, concinnato^ inde emplaftro,utere » Frugi præftantiffîmumq pharma# cum,fî diligenter coquatur»

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcEpinycHidibus, Cap» ix»

Pinyctidcs hulcufcula funt (ponte (ua furgenti'a, faciem puftu ^^.p^ larum præferentia,amp;^ coloris ualde rubei,quibus difeuffis cruenta fanies defluit» Hæc interdiu hominê non magnopere cruciant, nodu uero grauiori dolore torquent ,^ pro hul ce* ris magnicudine debuerint» Cremore ita^ laferpitq aqua eliquans ,iHin(* totarefaciendi nanep naturam abfque uelhcatione pofTidet ♦ Vel cicutam difToIuendojimpingito : uel brafTieam crudam cum aquatuel apium adie Ó:a farina terito,atqp cataplafmatis modo fuperinducito : uel herbæ apol linaris foliacummelle leuigata applicato : uel folanum ab fep uHoaddi^ 50 tamentoper fe,Slt;coriandrouiridiadiefto: uel eidem malocompefcen^ do folfjs oliuæcum aquadecodis uteretuel uuas paffas acinis exutas contritas amp;nbsp;eliquatas fplenio ( eft autem id emplaftruni figura lienis) Selenium. impactas fuperinuehito:uel adiantu cum melle tritum epinyctidibus ada hibe»Fugiendus porro eftacrium amp;nbsp;acetofarum rerumefuSjfomentatio (temdauacrum^,8ó folis radius»

Depuftulisquæphlydænæuocantur» Cap» X.

On fponte fua ruptas phlydfænas,dolorem^ grauiorem affe« rentes,acuperacutaperforato, quodefluathumor,indehumo ^^rem fufpenfamanu placidecp exprimito,cutem circumfufam bafinedo: amp;nbsp;fi impleatur conniuente uulnere phlycflæna pufiula» denuo compungatur,confimili^ modo exprimatur, feruanda^ ut prins cutis ambiens, donee in cicatricem contrahatur, id quod (ub ipfa exhuU ceratumeft» Quocirca priuf^ puftulædifcunanturjè lente elixa,cumcp

y 5

-ocr page 292-

158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AR

aqua eli'quata fa^to cataplaGnate illinito : Aut mali Punici uirgulas,quae græcc rabdiadicutur,in cinere calfadens apponejocoscp cxure. Quod fi fiat crupti'o,amp; hukus oriatur,adfpem fuillum liquefacitOofpumamcp ar genti eliquando amifceto,SC in linteolu impingens,fuperimponito: Vd Idq radkem codam in aqua,tritam^ cum cerota fupehnducitOr

Ad epinyófdas amp;nbsp;phlydænas»

ADuerfus utranqp puftularu fpeciem, fpumaargenti, fulphur^ igne non experts gquis portionibus cum aceto 8^ myrteo diiroluito,fori* macp ftrigmenti balneorS illinito, adielt;fi:o oleo atcp uino : ConducSt èC ad hæc,8ô ad embrafmata,8ó perizemata,necnon ichoras,incipientes^ 10 dothienas 06 cxuftiones,nó nbsp;nbsp;(io^vMcdv9s modo,uerumetiam J^ wwy^ hoe

eftèplumbo,^ ex ouis confedum medicamentum»

De ignis exuftionibus» Cap» xi»

Mbufta Vulcano modicè abflergentia medicamenta efflagk tant, ita quidem ut eadem ipfa neep excellenter calfaciant,necp

Exufïionis aque ßruif diemedela.

I admodumrefrigerent. Terra proinde Chia,crctacp Cimo^ lia, amp;nbsp;Cretica, omnis ^ terra non ponderofa circumlita cum aceto haud ita acri,aut aqua admixta, pulchre expediunt, bullas^ exori ri prohibent : Idem fanèpræftatouum crudum integrum quamprimum impofitum,ueneremonioreairumptum:mediocriter nanep perfrigerat, 20 ^ uellicatione exiccat: feriptorioepadhæcatramento igneuftaperuns» ge : uel libanotum aqua maceratum, uel lentem elixam 86 eliquatam, uel eruum cataplafmatis modo impingito » Cæterum ad exuftiones fernen* tis aquse, priufquam puftulæ exoriantur, oliuarum falfarum aqua con* tinue confpergito atep foueto : ipfasep oliuas fale condkas cum farina eli* quatas cataplafmate impone:uelalumen fciffile terito cum aceto, 86 iU linito:uel bikm taurinam cum aqua permulta liquefadam, circumlinito: uel puluerem fta(fi:en garo confpergito, uelmuria : autbulbos liliorum, uel hyacinthorum, uel narcifforum cum rofaceo teras, ftrigmentiep bak neorum craffitudine induéfa, illinito» Cæterum Marcellus hoc modo 50 componi imperat : Linteolum, inquit, melle irrigato, 86 in hordeo ob* uoluens comburito,86 cineris drachmas immitte o(fto,ceruffp drachmas quatuor, butyri drachmas o6fo, ceræ drachmas kdecim, adipis capril* li drachmas totidem, rofacei tantundem» Sed medendis quæ iam eru* perunt puftulis, R.hun 86 farinam hordeaceam cum melk leuigata,cata* plafmate impingito : Vel puluerem uiuæ cakis cerotæ confundito, 86 in linteum illitum fuperimponito » Medicamentum prætereacognomen to Sphærion ad hæc eft utile» Vbi uero loca iam exhukerata confpiciun tur, porris eliquatis cataplafmaimpone:uel portulacam terendo cum fa* rina,cataplafmatis modo inducito : uel ftercus columbinum linteo obuo 0 lutum exurito, oleoep diffoluen s, cinere ipfius utere » Mirum fanè quam præfentaneum perhibeatur ambuftis hoc remedium : Pini aut piceæ cor tex, feu adiantum aridum friatum, myrtiue foliaconcremata,86 in puk

uerem

-ocr page 293-

DE ARTE MEDENDI ViB^ IIIIgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;259

uerem contrita infparguntur, Coducunt infuper hge fingula fi cum cero ta concinnentur»Necnon quod accipit rubeæ anchulæ radicis aridæ,{è(s Ô:æ,contufæ,ôô fria,tæ uncias quatuor,ceræ dealbatæ uncias nouem,roas faceiunc.oftodecim» Poftremo copofitio ex cerufia cum exigua medul* la ceruina, exquifitû præfontaneûcp in exuftionibt id genus eft remediu» Ad uerberibus pereuffos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» xii

i Edendis flagelloru plagis, fumito ccruiïæ,^ fpumæ argenti ^^ ®’gquas portiones,ceræ quadruplum,cumlilino autro{aceo,óó emplaftri modo utere ♦ Primo uero die lilino tantum fcorbm j utitor:uel croci,tragacanthg,fingulorum drachma una5ouo^ integro abfq? eruis coneuffo utere ♦ Flagris prætereacæfisjpellis ouis re cens excoriatæ calida circupofita, reliquis omnibus magis naturalis diei fpacio medetur»

Pilos ex combuftionibusnafcu Cap» xiif

| Apilli ab exuftionibus emergunt, fi folia ficus in aulula deco# i^dta cum cerota emplaftri modo impofueris : uel caricædra* Sichmas oCCo, amaraci (quod Grxcia-«(i4vx0ii dicunt)drachma unam terendo cum oleo,cerotg craffitudine utere: Aut ramen torumlapidis drachmas centum, fquamulæ æris drachmas decern cum ^® aqua concinnatis inde paftillis reconde, 8ó quum ufus pofcet,mifce par^ tern unam cum cerotæ partibus ocflo.

Ad defquamationcs» nbsp;nbsp;nbsp;Cap* Xiili

^'N corporisdefquamationibus porro,8ó fummæcutis huf

L gt;4 ^-^71 ^VH3 MCll^UdlUdtlUnH-'Ua J^x 1 W , nbsp;nbsp;nbsp;iLlUJIUcV LULlo IIUI* ceribus,primi's diebus uel uino,uel aceto,ucl oxalme coftrin* |gi'to:fequentibus autem diebus ad inducendäcicatricem, pin i^-^'^^;^^' guibus amp;nbsp;albis emplaftris,teneris amp;nbsp;delicatis utere. Maxime uero iuuat illud : Ceruflae medimnus unus, guttæ ammoniaeæ femiflîs* myrtei quantû fàtis:gutcâ ammoniaeâ in aqua eliquando, ceruATam adnat fee, infundens myrtinu, amp;nbsp;utere liparaaut ramento lapidum qd marmo 50 rarq deradût, fquama æris admifcens,0ómyrteoc0terens:uelcretam ci^ moliam amp;nbsp;argenti fpuma cum uino Só cacino 8ó myrteo leuigans, utitor^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad paraiyrmata, amp;^ attritus KTro-rftmiCCT«appellata, amp;nbsp;hukera ins

ueterata,Slt;: feniks ac molles cutkulas.

' C Pumæ argenti, chryfitidis aui eæ'ue harenæ drachmæ quinquaginta, Oceræ drachmæ uiginti, refinæ aridæ piceæ drachmæ duodecim, olei cyathus uiius 86 dimidiatus:lithargyrû 86 oleum ubicoxeris, reliqua in^ fjce,rudiculacp commouens, 06 in mortariolo emolliens,utere ♦ DeCqua^ matam uero cutem hulceribus amputare non conuenit, fed adducere reu mediû, 86 foris impingere,coit nancy 86 conglutinat hoc pacto, etiam ß q.o denigratu extiterit:Denudata uero carne,ggre cicatrix cotrahitur,uelli*

catione 86 fordibus infeftato hulcere» Cæteruab inflammatione foruat apofyrmata rhus rubeus cataplafmatis more fuperindueftus, léuigatus cum meUe ; uel iunci rotûdi odorati coma cremata,86 cum melle impofita»

y 4

-ocr page 294-

260 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVbl AEGINETAE

Ad apofyrmata, Si flageHata^ôô contufiones aruculorS, doloren? fedans. SPumæ argenti,ceruftæ,uniufcuiuf(p uncia unâ,ceræ unc.fex, olei pu* ri uel rofacei librâ unâ amp;nbsp;dimidiâ,amyli uncias duas tÔfunde,Prodeft adhæc eadem,pelariu J^ibAwa-ixaTa, neeno confeftio ex ouis confimiliter.

De formicis 00 uerrucis. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x v.

Qitointerudh lo ßrmica ZT ucrrucitdißiii deant.

Orum utercp morbus exiguaquædam eft in cute excrefeen* 5 tia,callo(a,ôZ magna ex parte rotuda. Hoc uero dirimûtur di* 1 |fcrimine:Formicaquidê,quæ fetzf/x»«/« grgce appellat, latiore bafî feftîli^ eft, amp;nbsp;in fcalpendo 06 attritu fimilcm uellicantis formicæ fenfum facit. Verruca uero,quam «Ksoxôslt;^ov« nuncupant,bafini habet anguftam ac penfilem,ita ut chordæ nexu fufpenfa pendere uidea tur. Hos lanè tumores è medio tollunt elaterium cum fàle impaftû : liba* notus item cum aceto,groffî cum aceto, 86 farina, nitroq; : fuccus fici ilü* tus:itidem tithymalli, fmaridis^ caput,falfa, cremata: Aerugo item cum fulphure igné intado combufta,ocymi folia cum atramento futorio,pal* mitum clematidum'ue etiamdum uiridium 86 deuftorum inftillatio, re* trimentum oui'num cum aceto, hirci bill's illica : herbæ folaris ( quod græ ce heliotropioii die ut) maioris frLictLis,CLiin uino cataplafmate indudtusï ruta addito nitro, amp;nbsp;pipere : nitrum cum lotio impubis pueruli, ftercus bouis armentarq in aceto adhibitum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

10

DeGanglioneruorumreuoluttone. Cap. xvi.

1 Anglion3neruor5 eft concretio Hue reuolutio ex pereufTu uel ^j labore proueniens in plerifqj corporis quidem partibus^prae fertim uero fecundum eas quæ mouentur, puta manus extrem ^mas, 80pedes. In quo uticj malo Archigenes iubetafbeftoii calcem cum adipe anferino,amp; refîna terebinthina imponi:crebro tarnen ex achate lapide medicamento utitur ♦ Oribahus uero ufus eft illo, quod habet cerufîæ,refînæ pineæ, olei ueteris,uniufcuiufcp unciam unam,gut ammoniaeæ thymiamatis, galbani, fîngulorum unciam unam, ceræ uncias quatuor: AutpIumbeumorbicuIumcrafTiorem/pondylorumins 50 ftar, magnitudine excedentem ganglion, imponiSôalIigari præcipit: pondéré nancp fuo diflbluitipfum longo tempore. Et nos ilio quoep fo* tenmter utimur,uel Arida amp;nbsp;maftichira.

Herpes.

De inHammationCjquâGræci phlcgmoncndicunt. Cap. XVir. Ommuniter quidem omnes calentes cum dolore 8C inflamaa tione ( quæ phlogofîs græceuocatur)tumores,phlegmonas Græcorû medici appellare confueuerut:Latini nunc inflam* _ ^imationes,nunc ardores, quandoep collecftionesjtumores in* terdum. Cæterum pro diuerfîtate materi^ ipfos effîcientis,horum quoq? differentiam comutari perhibent. Sanguine nanque bono amp;nbsp;iymmetro 40 in partem aliquam cumulatim fefeinfînuante,8ô obnimiamcopiamcon denfante,peculiaris cognomenti phlegmonen fieri aflerut.Bile uero fia* nain aliquacorporis parte hærcnte,collectionè hanc herpeta uocant. At ubi

-ocr page 295-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;261

ubi fanguis unacum felle flauo fn partem defluit,eryfipelata conftituit» nryppeldf. Quando uero fubterfluens fanguis calidus fatts fuericatc^ crafluSjou/^f«:- Anthrax. w, id eft carbones parère folet. Ab ea igitur quæ proprie appellat phle^ gmonc,qugcp in permultis ufe^ accidie,inchoandû-Eatumor quidâ eftru pfckgmorte. bens cum dolore, renitens ac relu era ns taetni, calenscp, ex fanguine ut dixibonoortum Habens,quialiquandoex uniuerfàcorporis mole fer# tur : nÔnunquam in ipfa modo particula nimium redundat, ita ut in uafis non contineatur, fed roris inftar in media loca uacua excidat, Vulnera* tionibus adhæc fæpius ôôruptionibus,hulcerationibus^,ôô alqscom^

*® pluribusquæ foris ingruunt cauffis hæc acceditSc comitatur afiectio» Quûigitur pars corporis aliqua fubito abfep præcedente caufta euidenæ te inflâmatur, toto uero corpore in parte mittete.uniuerfum turn corpus ûnguinis detraftione leuandum eft:membrû aût inflammatum irrigans dum,amp;S cataplafnatis illinitione confolandum, non calorificis 8ó hume* t^antibus rebus, fed qs qugidqdinfluitauerrucare amp;repellerequeunt, quod^ in loco hæret aftefto, defleere » Cataplafmatis igitur modo iema» peruiuu, ÓC mali Punici lemmata in uino decolt;fta,ceram^ cum farina cÓ pofitam impingito. Quum itacp dolor uehemens nullus excruciat, hoc etiam fuerit utendu» Cum dolore uero maiori parte fluxuinfeftata, nelt;^ ^0 tum calidamaquamaut oleum ad hibeto, uelquxex farina contexuntur cataplafmata : hoftilia nanep hæc rheumaticis afteftionibus funt. Ad mi tiganda uerodoloris uehementiam medicamentS J^ï^yAvKtoifSC exroia.*, ceo,cera^ exigua,uelleribus fordidis hylTopi quamplurimum continen tibus excipiuntur, amp;nbsp;applicantur: æftatequidem frigida,hyemeuero tepida : compleftendo fuperiores locos afteftarum partium fpongiain* tinÄa uino adftringente amp;nbsp;auftero, flue pofca egelida» Admifcendp por rbfunt cataplafmatis ad cam prouincia idoneæ ac utiles herbæ, Helxi* neproptereaomni inflammationi accommodataeft,cumintra exordia ftatim, tum etiam inafcenfu SCincremento ♦ Glaucium non difïïmiliter, 50 atriplex, amp;nbsp;malua, laclucaitem, amp;nbsp;cucurbitæ calidis illitæ ♦ Ex re quo= que amp;C ufu funt tribuli utriq? ad eas quæ ex deftillationibus oriuntur in* flammationes» BraiTica prætereaad tumores induratos . Cæterum qu2 difcrimine quopiam diftidcnt,puscp nullus fubcidit, ex chalcitide empla ftro medicamine curato,uel aliquibuseiufdem generis,quæadfluxus ^gtegie conducunt.Puram porrb lanam uino imbutam auftcro,extrinfe cus medicamêto inqce : Quocirca iftoc medebere modo his qui ad fluxu referuntur ardoribus. At qui in aliqua occafione cofiftunt, humeeftando calfaciendo^ non lædes,ôô fi quando res ufuscp feret fearificato eofdem, opportune id atqj decenter faciens. Veru fi eas quæ ex fluxu origine tra 40 hunt partium inflâmationes fcalpello incideris, præfertim ab initio ftatim,autorcertecauifa^ ingentis alicuius

incÔmodi fueris languencû

-ocr page 296-

261 nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

De hl's quæ fonsinciduntabfceffibus» Cap. xviii.

Vod fi tibi fiippurationê coire aut cÔglutinari no pofle uidea* tur, pané in hydrelæo cocrû cataplafmate impingito:uel hor* deaceam farinam compan modo præparatâ. Conlpergatur prgterea amp;nbsp;foueatur membrum aqua althæg radicis rccodæ. Ätqui fiægre in fuppurationem tumor perducatur, autcute imperfpi-rabili difticultcr diftrahatur ac digeratur, cataplafmate ex ficubus fado utere. Oportet autem dulces amp;C prppingues ficus elixas eliquari in aqua, 8C aquam mellis inftar tenuem efFicere, farinamep hordei inijcere:0^ fi dimpetur quidem tumor, fedleuius quam opus fit, cum ficubus hyffos *® pum aut origanu coquito, Si extendere uehementius eft animus, falia de^ codioni immittito. Exquifita aut diligentia attendendu, ne propter ue^ hementiorem ariditatem membrum obdurefcat. Et fi quando eiufmo^ diquippiam olfeceris, aqua cucumeris fylueftris radicem, autalthææ, aut bryoniæ decoquito. Fortior autem eft dracunculi elixatio, quæ uti* que uehementius multo diftrahit amp;difcutit.Ipfumadhæc exdracun** culo medicamentum ualidius eiufmodidifpergit amp;nbsp;difficit. Interdum igitur hæc fbladecoquas, aliquando ueroetiam ficus aridas inqcias.Fai* rinamquoque cumadipe mifceto» Et oleum anethinumdifcutiendiuim habet, humores^ crudos actumores incodos conficere amp;nbsp;maturare po zo teft.Pix quoep duriores amp;nbsp;crudos tumores uniuerfos maturatac Coneo« quit,inditacataplafmatis,8ó præcipue liquido.

Medicamentum compofitum»

IAm quidem maturi concodi^ abfceftus impofito fplenio,poft eqcerc deprehenduntur : Incodos uero tandem difcutiunt ac diftïpant, lapi* dis pyritæ drachmae duodecim,guttæ ammoniac^ leuigatæ tantundem, fabaceæfarinæunciæfex;excipianturrefina liquida, ÔC cuti inungendo impinganc. Cæterû fplenium ne tollas, quoad ultro dccidat.Remedium tarnen illud haud ita diu ante eft præparandii,arefit enim ocyftime.Si ue ro ob hæc tumor nihil diftrahaf,pus aût circuquaep fubiaceat,dctrahen« 30 dum illud,amp; cuacuandû. Obferuato quidêac fugitodeinceps neoleum applices autaquâ:uerum fi abluenduquandoçp hulcus fuerit, mullb,po« fca^ ac uino,necnon cenomelite utendum. Et fi quidê inflammetur,ex lente cataplafma: fin nulla adfit iuflâmatio,aliorû quippiâ medicamento* ruminformaemplaftriin iftiufmodi fedionibus ufurpemus : Neqgt;etiâ his minus confedionem o^TH?;i^«Axm©-. Spongiam infuper aut lanam ui no irrigatas acerbo fuperimpone. Aftuulneri nullum pinguctudinem præferens medicamentum admoue : cuius farinæ tetrapharmacum eft: preflîus nanq^ 80 exadius poteftarefacere.

Quæ dilaniant abfeeffus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

QVoniâ aut nônuUi ferro apoftemata diftecare nÔ dubitant/aciendû fuerit periculû, id ipfum'ne remèdes etiam uè\axrxsiKat!j hoc eft colli« gendi attrahêdi^ uim habêtibus, queatemoliri,narciiïîradicêcôterêdo eliqußn«

-ocr page 297-

DE ARTE MEDENDI DIBgt; UIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;265

ch'quandocp in mulib cum irino coquendo.cataplafinate impingito î Vel harundinis möllern radiculam cum melle contere* Quodfiduri fuerint abfceffusjinaquamulfa pariterdecoquito:uel ariftolochias cum melle cataplafman's modo fuperinducito. Difrumpuntpræterea picis arid«, propolis Creticæ æquales particular, amp;nbsp;cicatricem inducunt.

Dionyfia medendis abfeeffibus admirandae uirtutis, amp;nbsp;ad fanandas matnillas affedas, amp;nbsp;bubones, congregandi attrahendiep potentia re* gnans,per abditos meatus diftrahens,

PHarmacum cognomento Dionyfia, prædidæ ad enumerates affe^ dus facukads, ex his componitur : Sumito oleiucteris,aquæ, uniuG euiufq? libramunam: Hydrelacum illuddecoquito, pauladm^ fpumæ nitri uncias fex immitdto,miiyos unciam una feu duas:decoquantur do# nee à fordibus impolluta reddantur,deinde adqce3mannæ,thuris ,ceræ, refinæ terebinthinæ,fingulorum uncias fex.

Ad neruorum abfeeflus.

ADuerfumabfceflrus.qui«7n)sâlt;ra? dicuntunamp;neruos occupant,hæc probantur fubfidia : Ceræ colophoniæ,butyri, uniufcuiufquelibra una, picis aridæ,mellis,fingulorum libræduæ,ferruginis unciæ tres,ui# fci quantum fatis eft,8ó oxyra, amp;nbsp;maftichira. Aliud epifpafticum:

^® Accipe guttæ ammoniaeæ thymiamacisuncias fex, ceræ, refinæ tere# binthinæ,uniufcuiufque unciasquatuor,fulphuris igneintadi uncias treis,nitri tantundem, atque Smelion quod uocant medicamentum, nec nondiafcordon,id eftexallqs præparatum ,uiolentereaquæ iammu# tara funt, difrumpunt. Id etiam quod è cremore feminis fini fit, difeutit, amp;nbsp;tranfmutat, rumpitque ad aptitudinem. Scd ad manfuetiora apofte# mata, contra abfcelïusquoque,fecundumatque poftaures,quas Græci •ora/aiTj?«? appellant, dida expediunt pharmaca, Hæc igiturfuperde# feendenteex inflammationeabfeeffu. Galenus quippeafterit abfeeftum (quod «70)?«,U« Græci indigitant ) nonnunquam edamfi nulla inflam# 50 matio præcelTerit polTe confiftere, hacquidem ex fanguine inculpato originem trahente : confeftim nanque ab initio,inquit,per alium querns piam humorem ( intelligit aut pituitam aut bilem ) denfatur tempore, fubiedæcp partes adhærentes abfcedunt, S^ ob id fedæ quoque omni# genam ideamhumidorumamp; folidorumeorporum intrafefe habereui# dentur: OletoetenimôdIotio, grumoep, atque humore mellis fpeciem præferente, ^ mucofo, amp;nbsp;offibus, unguibusep amp;nbsp;capillis, in abfcelTi# bus fimilia repenuntur corpora : certe amp;nbsp;animalia non raro deprehenfa funt, cundis ferè quæ ex carie nafcunturquamfimilima. Porrb lapidi# bus Slt; harenis, teftis , lignis, carbonibus, argillæ, glœo, ftrigmentôue

4J.0 balneoru,amurcæ,amp;: fecideniqp (infit)comparia,«7ngt;lt;r«?i#lt;/4«T@-maxime inueteratis hulceribus ac fuppurationibus confiftunt. Proindeabfolu# tiorapoftematum extra corpus fignificatioquamcompendiofiffime di* cenda : 8lt; quæcunqueadhibitis remedqs non admittunt diaphorefim»

-ocr page 298-

2lt;4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

quam latine digeftionem euaporationem'ue dixeris» Eü igitur abfcciTus feuapoftema,carnjü,carnofarum^ partium ,corruptio amp;nbsp;migratio : uer bi cauffa mufculorû,uenarûi,arteriarû ♦ Horum alfj quidem abfcefTus tult; nicacontinentur 5 ueluti atheromata, fteatomata,melicerides : Alq uero tunica deib'cuuntur, genere onomafisc nomenclaturam fortiti, de quibus in præfens uerba facere ftatuimus. In abfceffuum generatione magna ex parte præcedic phlegmone,qua de nunc agemus. Cæteru quâdoq5 con feftim etiam à principio,ceu iampridem diximus, oritur abfcelTus, Accc Apnfinnitis dit aut apoftemati,umbr^cp inftar comitatur ardor uehemens ipHus locigt; cemitts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ fpaciofus tumor,rubicudiorep folito,Slt; durus cum dolore pungitiuoj io

v amp;nbsp;puIfu,Slt; grauedine, itautuideaturpartiüaliqua fufpendi.QuodfiIo cus opportuuns fit, febris quoqp inuadit, Sd horror inordinatus, 06 per nocflem impenfius dolent ac febriunt: Adhfc bubo nonun^ eifdë emer gitexurgit^propeadenas,quasdicunt glandulas . Quum autêad un«» guem cöfummatur apoftema,magna ex parte minuitur,ftimuli uero pril riginofi redduntur, amp;nbsp;torpere nonihil incipiunt,tumorcp faftigiatur ma gisinapicemquaß^ in pyramidem acutam »admodutindus, amp;nbsp;tadlui cedens, amp;nbsp;fuperficies in acuminedetrahituraedefquamatur. Dicoaute hæede rjs qui foris rupuntur. Si quidem igitur ex medicamentis, aut fua fponte rumpatur, emmoto curetur amp;^ educatione,particulatim euacuato jo pure: Sin contra nihil exacuatur abfeeffus ,eo quem in chirurgia pr^fcri* bemus modo fuccurito.

DeGahgrænaSeSyderationc, Cap. xix.

g^^QVando inflamatio, quam Græciep^iypov»t/ appellant, neep diG ^O^Urahitur, neep in pus conuerdtur, frequenter in gangranam lyderationem,quam arcpKKiÂoii genseadem nuncupat,coni ^s^mutatur:de quibus impræfendarûagemus. Gangreenas quü GrM^rlt;eMgt; dem efle dixerutob magnitudineminflâmationis, uitæ, fenlus Sc mocus partis uidelicet affedæ extindienê, nelt;p dumfadas, fed iam fucuras ita j cognominant. Huius affedionis tanta tyrannis efr, ut nih quiipiam ru* 5® ptaomni moraprgfendflïmas tulerit fuppetias,pars afflida prompdlïb me mortis habitumcontrahat. Cuius membrum eiufmodi perpetuo lan guore uexatur,ui ggritudinis hominê ipfum extingui neceffum eft. QuS uero poftremo fenfu carere locus italanguens coeperit,nó iam hunc mor Siyderatio. bumgangrænam,fedfyderadonem, o-cjxxnÄop àGræcis,utdixi, appellat tam,nommant. Acciditaûtiftæcalïedioipfis etiam onibus,quü eildem circunfufa caro tetros gignens ichoras eadem humedabit amp;nbsp;tabefaciet: membrumproindeextindum tandem,ocyflïmeaduiuum ufepeftam* putandum. Cæterum in gangrænæ curatione, fanguis ante omnia ma lehabentismembriquämaxime fieri potueritdetrahendus e(t:autenim 40 uenam fecâdo labefadus fanguisexhauriendus efr, quum circaeandem partem uena fpaciofa ac turgens confpicitur : uel tota eurem incidendo» pluribus amp;nbsp;aids fcarificadonibus,finences fanguinem ad loca tabida pu» crida^

-ocr page 299-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;265

trida^ defluere» Succurritur autem his ex melle farina erui, autlolcacca, aut fabacea.Si quis uehementius defideret, falem inimittat,uel paftiUum Andronium,aut id genus aliud quippiam: Conferunt 8^ gangrænis nu# ces peruetuftæ:Perpurgat uero amp;nbsp;abftergit ipfas urtica5cremor^ tithy# malli, in loco ac tempore 86 menfuraexhibitus ♦ Conducit item hoc ma# Io affeeftis lupinoru amarorum elixatio infufa hauftaue» Nonnuhi poft fe (ftionem, tutioris exeihonis gratia, cautères adhibitis exurut, quibus fal cum porroadmouendum»Poftremo adcruftas dimouendas cataplafma emftMporrb adglutinandum ex pane, uelhordeaceauel frumentacea farina dccoéro ‘^^^^‘^' ïo'in hydreIæo:Et cephalico arido feu xeriocum melle, tetrapharmaco item amp;nbsp;Macedonicoquoduocant, utendum. Pulchre uerobene^ cru# ftas detrahit, panis cum apioleuigatus eliquatus^, autocymo:Autiris, autpanax, aut ariftolochia, acorum'ue cum melle, ucletiam rhus»Pro# be fimiliter cruftas abducit, 86 e medio tollit Machærionis medicamen# turn: Et ifis dinamenta^ concerpta, quæ græce emmota dicûtur,ex mei# Ie»Sedincorporibus delicatis 86 mollibus fulRcit farina erui cum melle»

Ad gangrenas ex Onbafio, 0 Vbiginis rafilis,rubricæ,aluminisfciflî,æquas portiones aqua li# •Cvquefaciendo, gangrænis inungito:Loleacca item farina cum rapha io no 86 fale cataplafmatis modo impala gangrænas remouet, quandoep etia cum aceto: Vua paffa acinis demptis cum cortice adiedo fale 86 oxi# melite idem præftat: Interna iuglandtu (quas nuces uocat Bafdicas) myr ti^ folia in uino elixa,86 macerata cum melle : Raphanus cum aceto cru# ftas,quas Græci l^if«: dicunt,ados uflt;p extent 86 effringit»

DeHerpete» Cap* xx

Vra, nullocp alio humore confufo flaua bile excreta, in mem# bro aliquo hærente, affedus quem herpeta Græci, id eft fer# pens hulcus nommant, pantur:qui fi concretionefua craftior 86 maioris accrementi fuerit,altius tota uftp ad iubiedam car

50 nemexhulceratcutem:86 appellatur hfe tp^rwè^tÓM^K^, quodeft herpes Herpescßio» corrodens acdeuorans * Sin tenuis minore^ acrimonia, 86 calida fuerit »quot;f«“^’ materies, exiguas bullas,paruas^ puftulas in fumma cutis fuperficie mi Iqfeminibus inftar excitât »Miliaris herpes à fimilitudine nuncupatur: Herpesmi» quanquam Oribafij opinione, mixta flauæ bili pitu!ta,miliarê hunc her# iww. peta conftituit» Curandus igitur erit herpes, uniuerfi corporis per cho# I^ßogonCquafi felagium,hoc eft bilem prolicicns atqj educens dicas me# dicamentS)expurgatione 86 euacuatione » Lociscp languore pofleffis fri gorifica, ficcificacy adhibenda funt remedia : intra principia quidem ca# preolos uitis, rubiep 86 plantaginis, cataplafmatis more impingentest 40 deinde lenticulam his admifceto. Quandoep etiam ex melle 86 farina, 86 quod iampridem traditum eft ad inflammationes ex deftillatione, cata# plafma ab fep femperuiuo»Exhulceratis uero locis paftillos paflo,uinóue tenui,86 adftringente,nÓ uetere, uel pofcadilutaeliquatos 86 diffolutos

-ocr page 300-

166


PAVbl AEGINETAE


illim'to : Admouendum practerea eft glaucium, SS qux hoc uïribus po# tenria^ maxime referunt, ex aqua. Si nihil remittatur,acetumadmifce» Cremor adhæc plantaginis,aut folani,uino temperatus magnifiée opitu laturtuel fernen fini arefacitofin^ uino amp;nbsp;oleo decoquito,amp; eliquans fu# perinducito:uelcretam cimoliam folani fuccodiluens 06 eliquans,inun# ge : uel fpumae argend uncias quatuor, 8d porri cremoris cyathos treis, Kerpetisantif betæcç fucci tantundem leuigando, illinito. Vetuftis porro iam eiufee# gwcrpullulof modi hulceribus,paftillus Mufg amp;nbsp;Andronis expediens eft pr^fidium» /« curatio, nbsp;nbsp;Afiud ad puftulofum herpeta: Recrementum plumbi in uino adftrin#

gente aufteróue conteratur, èC ilfiniendo fuperimpingantur catapla# 10 fmatis modo folia betæ in uino décoda : uel ceræ unciæ quatuor, myrtei unciæ fedecim,recrementi plumbi unciæ quatuor uino dimidioilfinian# tur. Confiftente aut noma hulcere pafcendo ferpente,ex recremento ce# rota utere:uel lente coda cum melle, cataplafinate medetor.Cgterum ad herpeta fùb cute,recrementum plumbi excipiens, rutæ cremore cliqua# to,uelcerotam rutæ loco myrteam» Afiud: Lanæ ueteris illotæ cir# ca facem aduftæ drachmas duodecim cum dimidia, ceræ drachmas ui# gintiquinq;, recrementi plumbi oxybaphi drachmæ femiflem, adipis ca prilfi feruati, amp;nbsp;aquaabluti drachmas uingintiquinque, myrtini uncias quinque. Afiud ad acriter depafeentes : Accipe corticum dulcis ma# 20 fi Punici, fpumæ argenti,uniufcuiufque drachmas fex, lanæ fordidæad facemcrematæ drachmas treis, ceræ drachmas duodecim, ceruffædra# chmas odo, thuris feiffifis drachmam unam,uino ÔC myrtino excipe.

DcignefacrOjCryfipelatéue. Cap. xxi

Aleno autore, tumor ex feruente tenui^ fanguinc excitatus, priuatim amp;nbsp;proprie eryfipelas, id eft ignita rubedo ab inflam matione,uocitatur : atep ex utrifq? fanguine pariter ex bile fa# dus, ex abundante dominante^ altero humore nomen affe#

dioni inditum eft.Sanguine nanqueiuftum naturæ modum excedente, inflammationem eryfipelaceam : flaua autem bile fuperante, eryfipelas 50 inflammatum nuncupant. Plerunque autem ferme ex fanguine bifi^ in# calefceus membruac turgens, eryfipelatis cognomentûobtinuit : Ver5 fecundum utranq? rationem, haud ita magno diferimine diffident. Sed EryÇiptlucat quod adopis ferendæ ufum attinet, non ignorandum efteryfipelaton operofiora effe circa caput : proinde nifi efficaciore fubueniat adminicu# tu^ ijpcuus. lojapgQentesfnterdumfuffocat. Quamobrem ab initio confeftimfimul atque apparuerit, uenam in cubito aperi,maxime quidem ad humerum, uenam appellatam humeralem:at fi ea non compareat, obuiam.Sin uero fanguinis detradionem quippiam uetet, utendum fuerit purgatione,bi# km proficiente agente^ medicamento fada, qua in epteraru etiam par# q;^ tium eryfipelatibus utere, uel maioris efficaciæclyfteribus.Eryfipelata^ perungito,id quidê quod influendo fefe in eandem parte infinuare mofi# tur, retundentibus frigorificis : aceruatum uero ufcy diffipando modice calfa#

-ocr page 301-

DE ARTE MEDENDI DIB, IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;267

calfacicntium 06 humeclantium benefido, priufquam Iiuorem nigro* ■ remue membrumcÔtrahat:Obferuati's perpetuoiHininonibus A’v^-füi^, idefthumidis,utcraffius comutetur perfpongias probe intindas,ablus« tis prionbus : multa nanqueamp; feruida membri incenfioocyflime eua= porans, exiccatarefacit^ eadem, Inido itaque ftatim cryfipelata, utdi* xi, rebus cum humidicate quadam citra uellicadoncm frigonfids illini^ to:Cuiusdaflisccnfèntur,lemperuiuum, Só portulaca,amp; herbapuli# ^ugt;nilt;iddbflt;p can's 5 amp;nbsp;ex locis coenofis lens, feris, cucurbi'ca, folanum, herba apolh'? naris, laduca, amp;nbsp;glaudum, aliquando etiam apium, ramnicp folia cum ïo per fe,turn addito pane cataplafmarismodoimpada.'necnoncerotæex aquaegelida : Admifcetur uero bis opq nonnihil, fucd^ papauen's, 06 dcutæ,ôô mandragorg. Concinnentur^ compofita medicamenta, fiat^ cerota ex cera dealbata, rofacei quadruple admixto ex oleo omphadno, abfqp lale fadonn pila emollitis omnibus,aqua gelida infufa,quantum in fefufeiperepoteft.Quod fiacetitenuis,amp; /iMys! pauculum quidadmi* fcueris,præftantius,reddideris remedium, Atgp farina quoeç cum herbis aliquot prædidis refrigerantibus, frigoris quantures poftulat, inducin Et palmularum dadyli pingues cum horum aliquo, Illiniaturpræterea membrum cum ceruffa, aut creta dmolia, aut terra figularicum folano, ^0 aut fpuma argenti cum rofaceo : uel chaleitide adiedo oleo 8ó paffo : uel ceruffa cum aceto,amp; lycio,uel acacia cum aceto. Rémittente porro feruo re probatur ufus quidem fimplidum, fulphuns igne intadi ac uiui,men* tæ^ cum oxyrhodino,aut rutæ cum abfinthio, aceto, èC oleo:uel fpumæ argenri,adiedoporri betæq? cremore.Compofitorûueropriuatim qui* dem ac proprie in capite commendatur ufurpario huius paftilli:Spumæ argenti, ceruffæ,croci, fulphuris ignem non expertij opq cum uino paf« fo, Communiter uero partibus uniucrfîs,rubricæ fînopis, chaleitidis, mifyos,offis,rubiginis,atramenti futorij fciffi,æquis portionibus, cum acetoutere, Aliud: nbsp;nbsp;Accipe fulphuris uiui,ceruffæ, opij,acaciæ fin«

50 gulorum pares partes cum aceto*

Cataplafma ad ignern factum, hukcra ferpentia,abfceflus pa* rotidas, amp;nbsp;ignis ambuftiones.

SVme althcT recentis foliorum molliumlibram unam, coquendo^ iii hydrelæo probe contcrito, amp;nbsp;ingere rofacei uncias quatuor, fpumæ argenti, ceruffæ, uniufcuiufqj uncias duas cum dimidia : denuo cum co« riandri fuccoleuigato,uel cremore femperuiui,autfolani:inde fragmina micas'ueinqce,donec formam induat emplaftri, amp;nbsp;fuperinducito, At« qui empiaftro etiam illo utitor : Cecini gallaciniue libra una, myrtei tan« tundem, pngs unciæ quinqs,fpumc argenti unciæ quatuor, cruginis rafai 40 unciæ duæ: Aceto diffoluanturrubigo 80 lithargyrus»

Cerota ad eryiîpelata 2C igne ufta*

CEræ dealbatæ fumito uncias quatuor, rofacei quadrantem unum, ouafex, perdiciadis uncias quatuor * Ceffante autem inflammationc

-ocr page 302-

268 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAWl AEGINETAÊ

auc diutius permanente,priufcp liuefcat membrum,cataplafma ilKnito ex farina hordcacca. Quod fi luridumiam fieri occcperit,fcalpcllo partes iß ddendæ amp;nbsp;fcarificandæ, cataplafma^ impingendum ♦ Fouendum item deinceps paflo ex unda calida, interdum uero edam marina, aut falfugi* ne:nonnun^ edam cataplafmad commifcetur:Poftremo praedictis com pofitis utendum,animum cum medelaapplicando : Nam fidiudus per* fcuerent, in fuppurationem uel in cariem commutantur»

DepanOjbubonibus óffurunculis» Cap, XXII

Ecundum Galeni fentendam bubon, quem inguen à loco, eo quod in foemoribus plerunqp ingruat, Romani nuncupant:amp; »® panus,quod ^vi^x Græciappellant:06 furunculum,quem lt;?gt;vgt;-e-Saoii gens eademnominac, nihil aliudquidemfunt quam kiAivuif

Bubon 'iffxSvfxxTTx, hoceil adenum glandularum^ affediones» ßiStioi) quidemin* Banm flammado, Panus uero glandulæ inflamado fuppurare incipiens» Alio* rum autem quorundam opinione, tubercula communiter omnia,è quo* uis membro prêter natura erumpentia, itaquidem utabfceflus tumores référant,phymata,hoeeft Paniuocantuf ♦ Traditenimalpha medico* rum Hippocrates, quibufcuncß tubercula phymataue in fiftula urinarió ue meatu erumpunt.qs fuppuradone fada 06 prorumpente, labor folui* j tur^Quicunep igitur bubones ex cefpitatione, uel alqs hulceribus, do^ 2® | loribus'ue excitantur,periculo uacant. At qui in febribus, præcipue in« feftante peftilentia ingruere confueuerüt,peirimi ,fiue in inguine aut fœn moribus,fiue fub alis collóue proueniant, Verum priores intra initia fta« dm,quemadmodumquæuis inflammado,præfidiis perfrigerandbus ÔC conftipantibus auerruncantur: uel fpongiæ impofituè pofca, uel lanæ ex uino, 06 oleo ex oliuis acerbis 06 immaturis expreffo, uel rofaceo, uel inelino,autlendfcino,uel myrteo:Indécis quædifeutiendi uimhabent utendum ♦ Quod fi totum humoribus fuccis^ redundac corpus, leuan* dum eft: Sin excremends corpus non affluxerit, loco in quo hulcus con^ fiftit amuftatim proipiciamus,perindeatquein iermonedehulceribus 50 preftius agetur. Cæterum glandula inflammadone opprefta,uelleribus oleo chalaftico,ideft relaxace intin(ftis,mitiganda eft, membrumepuni# TuMoranon uerfum eis circumuoluito. Suppuratum uero tumorem noli promptem# fïatimvncididi. cidere ■, uerum medicaminibus cerotæ formam imitandbus diftrahere tentato : qua in re primas facile tenet medicamentum ex aperano,66 bo# tanicum,ideft herbaccum. At fi non procédât diftradio, aut eins uirtu# ds medicamenta ad manum non fine, ad felt;ftionem perueniendum, per# inde atep in reliquis abfceffïonibus. Opis item ferendæ cÔfimilis crieras tio : Porro in febribus , uel ue fummadm dicam, in humorum nimietate, auerfanda Ô6 fugienda fune refutantia excueientia^, ne rurfus extruiain 40 profundum defcendae maeeries : fed à difrjciendi facilitate prædids con# feftim aufpicandum eft.Ec fi nullum impedimentum uetac, puta æcatis, autuirium,ex uenacubiti anceomniafanguis detrahendus cft.Intopico# rum

-ocr page 303-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;269

rum autem ufu, fotus ex deeoflo chamæmelorum, aut anechi, aut id gCä» nus aliorum comprobantur» Reliqua uero medicamentorum materia, hue ex his quae proximi uoluminis capite de parotidibus inferipto, me= morata funt,transferenda:neque ex his etiam minus,quæ nuper admo* dum mihi ad inflamationcs conferre di(fta funt» Proinde furunculorum quoque curationem ex his quæ ad eryfipelata conducere recenfuimus fu mito. Atticus infuper after herba,qug buboniS,hoc eft inguinalis etiam Micui after ob hoc ipfum appellatur,non folum cataplafmatis inftar impa(fta,fed ah ^^^^^“^°'^^‘* ligata quoque bubonibus, opitulari creditur. Panos præterea difcutitac lt;o difijeitemplaftri modo adhibitum adiantum, atriplex, helxine, akhææ radix in uino elixa,gutta ammoniacacum melle eliquata èC impofita: uifeum cum refîna cerota. Rumpit item propolis (fordes apum,quæ legi in aluearibus poteft ) lupini amari cum aceto cataplafmate illiti:cucume* ris fylueftris radix refîna terebinthina excepta:radix capparis confimili* ter:nitrum itidem cum fermento uel ficubus*

De Dothienibusabfeeffibus cum tumore. Cap. XXIII Othien,quem amp;nbsp;furunculu appellant, tumor eft abiceftionis taciempræferens,excraffis humoribus incarnofîs pleruncp partibus confîftens : clemens quidem ac mitis, quum in fola cute conftiterit:maleficus autem curatucy difticilis,quum non in fumma cute,fed altius coierit. Diffipat autem ac difqcit dothienas amp;nbsp;maturat triticu manfum, atq? dentibus ita friatum ÔC impofîtum : Mafti« ehe Aegyptia,uuæ paffæ exemptis acinis fak contritæ, amp;nbsp;cataplafmatis more impadæ : hoc utiqj uel diftrahit,uel findit. Vel ficus aridæ ex hy^ dromelite adglutinentur, aut refîna ficubus commixta imponatur: Aut ipfæficus andy dum fuerintpingues diuifæ:aut fermentu cum nitro:aut femê lini cum melkiaut alterci folia leuigata cum butyro. Haeftenus qui* dem incompofita. Mixta ucro,confeccioex fermento : quæcy confeefta eft ex polhne,diagyreos nomen obtinens : amp;nbsp;medicamentum fuo nomi* 50 neDothienicumappeIlatum,conuenit . Fotus uerocalfaftio^,fpongrjs mollibus continue in calidam aquam immerfîs, inde^ ita impofîtis ,id genus tumoribus remedio funt.

De Termintho tumore atro acteren. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXIIII

Ribafîus terminthum phymatis fpeciem effe aflerit,bunam^ 1 nigri coloris, tam fuperiore quâ inferiore parte adiacere,qua 0 fublata inferius fîmile quiddâ defquamato apparet : quo qui* dem diflefto, pus deprehenditur ÔC fubterfluit. Diofeorides ucro amp;nbsp;Alexander inquiunt: Terebinthi funtexuberationes tumores^ incorpore prouenientes rotundæô^ oblongæ,atri coloris,terebinthi 40 fruftibus confîmiles. Quocirca his quoep cÔpari omnino ra* tione,ceu alqs phymatos faciem habentibus tumori

bus fuccurrendû,ex prpdictis fubfîdijs

hue transferêdo adminicula.

Z 5

-ocr page 304-

X7o


PAVEI AE G I N E T AE


De carbunculis anthracibusue, Cap. x X v

^^^Vum fanguiscopiofioreatra bileabundant, 86 referbuerit, ^^^'inep aliqua corporis parte ( toto enim corpore pariter erum* ;Jpit)tabefcet,carbones abfceftus,«^^f«xïf appellati,plcruep na# ^^fcuntur,quæ cruftofa quidem funt hulcéra,magnacp parte bulla,igne ambuftis non diftïmili incipiunt:quandocp fine ea emergunE Locus à principio tantum perprurifcit,moxuna interdumquidempu# ftula, nonunquam uero plures etiam tenues milfi magnitudine fequuns tur:difruptiscp fis, cruftofum redditur hulcus, in faciemomnino earum quæ cauterio adufta fuerût: Quandoep cinereo colore crufta apparente, 10 quando(j uero atro, fic ut adhæreat ima radice, 06 ueluti infixü fit, at^ quodamodo ferpat. Fit etiarn cætera quæ circûfufa h ul cc ri caro eft,cum ualidiffimainflamatione,m'gra colore, nicety bituminis autpicis inftar: ri^ibreuilw Hiufmodiuero bilis eftadunguem atra.Verum quæ in carneconfiftunC gotKtempore carbunculi,breui limite circunfcributurauferunturreiquiueroinmem« aitrcntcarpun , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cuU.

branuJis,quos græce v(tSb,‘ct! gicunt,autneruis gignuntur,Iongo tempos re durant,amp; dolorem finitimis etiam fubieAis^ locis communicant, ita ut inflammationes eryfipelatofæ fiant : no paucis fane in fuppurationem uertatur,plurimis uero amp;nbsp;febres aliquando fuperaccedant.Oboriuntur

aut 8^ peftilenti aliqua ex caufifa carbunculi. Medendum itaq,’ fis ipfis nifiomnino perpuGIIi fint,fanguinis uena feeftadetradione,ad animi deliquium ufq^ auferendo.Poft uero fanguinis è uena miftîonem,fcarifîa cationibus incumbere altiofibus neq? alienum fuerit neep abfurdum, ob humons craftitudinê * In parte uero languente, reficientibus modice 8ó difcutientibus utamur : cuius eft modi, compofitio ex plan tagine, diara! nogloATon nuncupata, lentisq? elixæ cataplafma, fumendo panis fumas ceiclibanitiue molle, neep puri nimium, neque impuri. Ipfi uero hulceri uehementius aliquod remedium applicabimus:cuiusgeneriseft,mes: dicamen Andronis,amp; Polyidæ,ôô Pafionis,immcrgentcseadem paffo ufquead uifci form à habentem coagulationem,ftrigmentiue baineorum concretionem.Maftaleocicum item xcrium,amp; ipfum panter eliquatum, dracunculicp radix, uel ariftolochiæ, uel laferpitfi liquor, uel fucci cyre* naici, fingula in aceto feite illiniantur. At qugeryfipelatœn faciem habent hulcera,eadem ratione quaeryfipelatacurentur* At fi per confenfum fi-nitima adficiantur loca,irngationibus ex lana fuccida,amp;œnelæo ins dulgendum. Placatauero phlogofi flammeoardorcin carbunculis, ces rotæcephalicæ funt adhibendæ, remittennaque filatimdifcerpta linas menta,quæGræci Ipti^ó-nv!uocant,admoueantur.Probatiffimauerofues ritherbacea, quædiabotanonappellatur, èc quæ ex nitro confeeftadias nitrum nomenclaturam habet, amp;nbsp;quænomis depafeentibus hulceribus conferunt, arida priuatim, amp;nbsp;cum rofaceo admota. Duntieaut mordis eus perfeuerante, utendum melinaSerapionis: Dandaque eft opera, ut quamprimü fuppurauerint carbunculi?bis quidem per diem,no(ftu uero femel

20

50

40

-ocr page 305-

DE ARTE REDEND! DIB* IIII, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;271

femel cataplafmata remediacp cætera permutentur * Cæterumad cradü candum funditus carbunculos, Überandumep loca continue meina,mala Punica acerba difcindens in aceto clixato,amp; ceram liquefaciendo,in lins teolum emplaftri modo illinito,amp; fuperimponito: Vbi uero aruerit, ace 10 humeftato * Carbunculos porroad fuppurationem 06 purulentiam perducet 8^ difFringet, nucis bafilicæ, id eft iuglandis ueteris nucleus, uel etiam non antiqua? : Cuprefti folia, 80 uirgulca feu germina, recent tes^8C teneriores galbulijquæ græce o-ijiatez'« nuncupanAcum farina; Vua pafta acinis excuftis : ficus aridæ inuinoelixæ : papaucris comi* *0 cularis flores,liquor laferpitrjcum ruta.exiguo^ melle,hygropilTum adiedis uuis paflis amp;nbsp;adipe fuillo.

Aduerfus carbunculos impendio utile*

MEdendis carbunculis cumprimis ferè quod ex bis conftat, ducitur utile : fpumæ argenti uidelicet libra una, olei ueteris libra una cum dimidia,auripigmenti librauna: Oleum argentiep fpumamdecoquito tantifper dum inquinamenta exuat, atq? ubi fuftuleris, auripigmentum immittito rurfuscp doneenigrore fuffundatur decoque, atqp ubicontrit ueris eliquauens^ in mortariolo, utereemmoto, quod linteolis concern ptis hulceribus,imponitur*

10

50

Ad gangrænas,uetera hulcera,chceronia,ftrumas,podagram^,Slt; ad carbuti culos,ad^ eos qui in palpebris oriuntur anthraces*

Hïfce calamitatibus fingulis feliciter fuccurras,accipiêdo oprj,acaciæ, mifyos aflTati, fquamæ æris,uniufcuiufqp drachmas duas, atramenti futorq drachmam unam,feminis herbæapollinarisdrachmam unam, quibus eliquatis in aqua, unicuiqp ex enumeratis uitrjs adhibe ♦ Confert etiam ( ut quidem perhibent ) eximie ad eadem corporis uitia, ex qua« tuor contexta, unde tetrapharmacos appellatur, compofitio,continens quintam partem thuris*

Ad pudendorum carbunculos*

CAeterum contra carbunculos qui in uerendis infurgunt, chaleiti« dis,atramenti futorq , fingülorum drachmas ofto, fpumæ nitri dra« chmas duas cum aqua eliquato, Slt; utere * Subuenit etiam fimus ouillus torrefaftus, cummelle* In Alexandria tefticulo farapiade, herba (quæ etiam orchis atlt;^ triorchis uocatur)uiridi, cum fragminibus acmicis mo do formacp cataplafmatis utuntur aduerfus carbunculos 00 omnia quæ cruftæ faciem induunt. Cæterum ubi iam crufta décident, triuialis hul« ceris modo curationem adhibe»

DeCanceribus» Cap» xxvi

omnibus ac fingulis humani corporis partibus cancer on'« IWH poteft:fi quidem no oculis modó,uerum muliebribus etiam ^ locellis,quemadmodum peculiariter de qfdem fuo loco tra« didimus, atq^ alqs corporis partibus bene muleis,ueru præci« z 4

-ocr page 306-

PAVEI AEGINETAE


2.7X

pue ac foplus in fœminarû mâmis fefe infinuat : quoniam raritate fua la* xg Slt; fungofgcraffîffîmâatrgbilisCunde hoc malum gignicur materiam prompte admittunt,nedicamobuiis ( utaiunt ) ulnis excipiunt:exeo nanc^ humore quS referbuit onïintur cancri:qui fi acrior fuerit, cum hul cere» Ob hoc,colore nigriores omnibus inflammationibus huefcunt,ci* tracaliditatem:uenæcirca id malumimplenturSó intenduntur,cancri aquacici animalis pedibus fpeciemnon abhmilem præferens morbusï .deermorbut undefaftumetiamhuicmalonomenclaturaeft» Inquiuntucrononnulh» wdenomen ^^ qyod ægerrime eueUatur ab his quas occupauft parribus, ueluti can^ eer animal pertinacius retinet,quæ femel corripuerit. Grauishicamp;incu* »0 rabilis morbus eft, qui ob humons craffitudmem neq? extrudi neq? auel li aut difcuti poteft, neep purgacioni totius corporis ce dit: fed tam male* ficæ naturæ, ut mitioribus remedqs medium unguem porrigat,alperio* ribus autem ueluti crabro irritetur ♦ Poffunt uero canen' primum emer* genres jquo minus augeantur, impediri, atribilarq humoris deieÆone, priufquam in membro languore afFed:o radices agauEuacuabimus aute primitus quidem,nifi remora quædam impediat,fanguinis c uena detra* d:ione:mox inde purgatione,fimpïiciora quidem intra primordia Ratim exhibendo : Verbi caufla,epithymum quatuor unciarû èC femiffis quan titate,in ferolactis aut aqua mulfa.Proximum eft,ex hiera,quæ hellebo* 20 rum atrura admixtu habeat, purgationem inftruere. Atqui fi in loco lan guente admoueatur, fine moleftia exhulceratis fubueniuSolani item fuc cus,fi linteolu molle duplicatu in ipfo irriger, Sc canceri imponatur« Fo# ris aut circa ipfum lana mollis in ipfo cremore madefaftainfjeiendaeft: profpiciendum autem ne exarefcat, fucco perpetim infufo» Vtaturinfus perquis longo tempore in exhulceratis cancris, diapompholigo, ideft confeftione ex bulla, Expediuntetiam egregie^ quadrant adcancro* faSSuitiofa formidoloE^ hulcera j quæcunq? libro tertio de fcemina* rum locorum cancris defcripta funt remedia. Sed ad ea quæ federn occu pant torminofa, amp;r ad pudendorum, aut tefticuloru, mammarum’ue in* 50 flammationes,in plumbeo mortariolo, 8C cochliari plumbaceo, lemniâ figillatam è pofca Só mulfo, laStcue conterendo, ut nigrefcat:uel rofaceu uel omphacinuoleum, uelcremorem (èmperuiui, uel umbilici Veneris, uel ladtucæjUel laferpitij,uel omphacis,ubi triueris compari modo illini* to.Manducet aût languens cremoris ptifang plurimû,ferum item laftis: ex oleribus maluam,atriplicem, blitum,cucurbitam:Ex pifeibus uero fa xatiles,amp; aues omnes,cxceptis qs quæ degunt in paludibus,

Archigenis ad cancri fpectem æmulantia, ÔC malefica for* midolofa^ hulcera remedium»

CAncrorum fluuiatilium,amp; terræcadmig æquas portiones leuigatas 40 infpergc : uel eiufdem animantis cremati cinerem cum cerota fuper* inducito:uel eryhmi fernen eliquatum cum melle fuperinuchito.

De tumolt;

-ocr page 307-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIII»

273

De tumore œdematéue. nbsp;nbsp;nbsp;Cap» x x v 11

Vper tumoribus qui ex feruidis humoribus eriguntur uerba facientes, rurfum de contraries tradabimuszpnncipiumquia dem à tumore,quod oÏ^/Ihux græceuocant, fumentes» Qiiemrf admodum enim biliofis humoribus in parte aliquam fefè affa h'mrecipientibus,facerignis,quemGræcieryfipeIaten ( ignitam feilicet rubedinem cum inflammatione )appcIJant,gignitur:ita pituitofi illius hu nioris cofluxu amp;S coIIeAione oedema,qui fine dolore tumor eft, exurgit» Verum ne te lateat nonunt^ etiâ alqs in locis oedemata emergere, uerbi *0 cau(ra,inhydropicorûcruribus,ôôcircapedes,incorruptionibus amp;nbsp;pra uo corporis habitu,quam cachexiam uocant:In his quippe iftiufmodi tu mor affeftionis hominem opprimentis,comes eft, neceftarium'ue confie quens,quodGræciuocant o-vf^'^Mfxx.nec^ ullam peculiarcmeximie mede ùm efflagitat : Satis fiquidê tum utiqi eft, fi crura pcrfricentur,interdum quidê cum oxyrhodino,aliquâdo uero cum oleo amp;nbsp;fiale,uel ipfium quo(^ oxyrhodinû fialibus côfundendo» At fi propter pituitofi humons in mes oederndiisex brum aliquod confluxû, oedema coëat, opis interdû fiatis tulerit fipongia P‘^‘^‘^'^^‘*^^^^'^ polcæ immerla SC impofita,cum illigatione placide amp;nbsp;elementer eöftri^ (fia, ex inferioribus quidê partibus inchoante, fiuperioribus uero termi*

*0 nante. Cætcrufpongiamhancnouamcflccxpcdit» At fiadmanumnÔ fît eiufimodi, mundato eam quæ in promptu eft nitro, imo potius pub uere cognomento ftafte » Quod fi his tumor nihil expurgetur,pufillum quiddam aluminis admificeto» Idoneumitemfueritelychnium molliffia fnum,humore eiufimodi irrigatum atlt;^ impofitum» Probatur etiam glau cium. Miliarem porrb (hoc eft qui granimilq fipeciem habet) tumorem, jllito prius cum oleo membro,deinde fipongia ex lixiuio impofita amp;nbsp;tor* refiafta uiolentius medeberis, Diftrahit uero èC coprimit tumores oede* matis fipeciemprgferentes,illitaomnis terra, amp;nbsp;uehementius Aegyptia, Sc ifatis fiatiua atlt;j uernacula»

jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinflationeemphyfematéue»

Cap» xxviu

Piritu flatuofio,fiub cute quidem aliquando,mterdum fiub mem branulisoffibuscircunfufis,uel muficulosambientibus,colle* fto amp;nbsp;coaceruato,emphyfiema (quam inflationem Latinorum quidam uominant) gignitur»Congregatur autem amp;nbsp;accumu*

latur quandoep fiecundum uentrem,amp; inceftina,amp; inter ntraep ipfiorum, amp;nbsp;peritoniummembranam,ceuin tympanqs ut uocant,intercutibus» Dirimitur^ àreliquis oedematis,quod digito cedens,non tantam relin* Tympanites quitfoueam,quemadmodumilla dum premuntur, amp;C ftrepitinftartym* igt;u^ abal^ttu» 40 pani» Adiuuat autem denfitas cutis,quæ fipiritu non tam facile perflatur: ’”lt;”'iamp;i«(iijt* cum^ hac fi craffarû partium fit fipiritus: Vnde curationis ficopus eft,cor *^‘*^’ pori raritatc inducere. Extenuatio uero crafiTioris fipiritus, medicamentis tenuium partiû,calidæ^ potentiæ abfioluit ♦ Quamobrê ad emphyfema

-ocr page 308-

27 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

GÏ«on^ A?

quod uentrcm exta^ interiacet, oleum tenuium partium dlud, exfmiam luuandi operam præftat,in quo ruta fuerit elixa, aut cyminum,aut aprf fe menmon raro cucurbitula ingens jnÓ incifa cute fcalpello, umbilico adia centibus locis bis aut teradglutinata,flatus diftraxit difcuffit* Quüm autem mufculi ob cOntufionem, ceu in pulfationibus infufflantur, mem* bra calidis admodum rebus acriohbus^ indignatur,moleftiacp aflficiun tur ♦ Quocirca à principio ftatim mitigantibus confolatorfjs^ remedijs plurimumoccupari expedit;Indeclinationc uero rnali,diftrahentibusgt; Elixatione igitur cum oleo exiguo utendum,cutemlana fuccida inftau^ rando, uel cerotam ex hyffopo confecram immifcendo: Datocy operam lo qubcaliditas permancat:quæ fî ualedixehtj frigus^ fubfit, plus income modi quam emolumenti alFert » Conualefcente uero iam non ablè^ fola* mine fummo languente,acetum admifce, nitrumcp uel nitri fpumam, S^ pofthj^c ftaden puluerê;Pofterius emplaftris diaphorcticis,hoc eft uim difijciendi difcutiendicp habentibus, inftaurationis gratia utitor:cuius fa rinæ utic^ eftproximumquodfubiungam:Glœon,quodeft balneoruni ftrigmentumcomburens,cola8ódefecato primumut purum reddatur, atque rurfum cacabo immitte, Etcalcemprætereacxtinctam coûtèrent do ueluti in farinam, impinge,atque oppleto tantifper dum argillofa fiat cœni^ craffitudo inducatur, atqj contra emphyfemata utere ♦ Cæterum 20 multoefïicaciusquam hoccenfetur pharmacum èfico Aegyptia,quem fycamoron uocant, contextum»

DeluxatisSCcontufis» Gap» xxix

Duerfus articulorum luxata amp;nbsp;contufiones (quorum Graeci illa sfi(t(iK7«, has uero 3A«cr(i«7« appellitant ) conferunt uelle« ra fuccida haud ita pridem ab ouibus detonfa : uel fpongia oxelæo irrigata, amp;nbsp;impofita ♦ Mollia bulborum decodorum cum melle,uiticis folia,amp; fal,8ó nitrum aflatum leuigato cum cerota:ute* re item fotu infufionis aquæ dulcis, uel marina calida:Sed ubi iam inflam matio dolores^ fedati funt,membra luxata perfricentur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

De farcothlamatfs 0^ ecdiymomatiSjid eft carmbus contufis,6d , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguinein lococontufo colledo» Gap, xxx

Arne fub graui aliquo pondéré illapfocontula, exiguis^ in hac uenulis difcretis ac rupt{s,fanguis cum faltationeefFundu tur, unde fub cute coaceruatus conftitutionem inducitquam uocant Graeci ecchymoma,hoc eft fanguinis in parte contufa

coitionem. Quo quidem in cafu, nifi cutis difcindatur,tumoris inftar mo les taftui cedens fequitur,liuidi coloris ab fep dolore. Pier un q? igitur no^ fter medendi fcopus eft,congregatum hærentem'que fanguinem diftra* here, id^ fine mora prius quam nigrefcat * Cæterum inter principia ftalt; 4» tim aftringentia quædam difcutientibus funt admifcenda,eo quod tuni* cæuenarum fraftæ, opus omnino habentdenfitate amp;nbsp;folidatione : Poft hæc uero etiam abfque ftipandi uirtute præditis rebus, digeftiuis tantu* modo

-ocr page 309-

DE ARTE MEDENDI DIB* lUb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^J

modo amp;f difrjcientibus utamur:amp;: fcarificandoab im'noecchymomata, fie deinde curationem admouebimus * Cæterum ad inueterata ecchymo mata accommodatus eft raphanus cataplafmate adglutinatus : dikutic autem ipfa, ubi uellicarecceperinc: Vel raphanorum cremorcummicis cataplafmatis modo impactusgt; Species autem ecchymomatis funtcaqug Romani fuggillata, Græci vsTW/ri« dicunt, amp;nbsp;ruptiones uenarum ex iftu plagaueprouenientes, ÿ^oa-cpxyf^cerx nuncupata, amp;nbsp;fanguinis ex plagafa d:a circa unguem influxio,de quibus abunde fuis atrium eft locis uolumi ne tertio : Atqui de qs quæ oriuntur in unguibus etiam fufius in chirur *0 giaexplicabimus»

DeunnaîisfoIutioncrupturâuejôdConuulfione. Cap, xxxi

^^^ Vpta per fe à continuitate difcedentia,græce ^éyi^xTK appellat O^k^’^“*” ^clt;^hymofi, id eft fanguinis in loco cÔtufo collecrionc. i^uelisnolis prouenit. Succurritur autem his medicaminibus jmediocriter calorificis : cuius utitp daffis habet i^'?8''cà)/afamp;if/, id efte nigris populis acopum,amp; quecunq; uiribus huic natural refpon dent» Oportetautrhegmatis corporis profunditatem petentibus,maio re acrimonia acutieep medicameta adhiberc» Vtilis auc hoc malo afflidis , fueritcucurbitulæufus » Quod fi confeftimquidem difeutiatur uniuerfa io eiufmodi fanguinis in parte contufa congregatio, concrefeitnon difficul terdifpalata caro. At fi inueterafcet,fordescp fubtus alantur,rupturâcoa lefeere deinceps impoffibile» Veru inter fefe mutuo labia folumcompos nito,ita ut eadem exigua quo(^ occafione facile diftinguantur,fpacium^ id in meditullio ipforum relidum, humorc aliquo oppieri, amp;nbsp;continue modo quoda ecchymoma gigni uideas, confine ei quod erat à principio: nifiquod hocquam illud citius diftrahitur ,ueluti faniem tenuemconti« ncns,quumillud ab initio ex fanguineconftarct» Cæterudiftentio fit conuulfis quibufdam neruis:amp; folamine iblo pacantibus^ remedrjs ufç ad indolentiamopus habet,conglutinarinanc^ ipfi nequeunt. Ariftolosî 50 chia igiturrotunda,rupturis Sd conuulfionibus.fi quid aliud, accommo^ data eft. Compart etiam modo 8^ centaurq grandioris radix, amp;nbsp;ere* mor eiufdem : Rheum, quod rha quidam nuncupant, coftus, bdellium, cum oxymelite haufta»

Defcirrhisduritiebusnonfenfilibus» Cap* XXX11

B^^^^^^^quafiepad unguemexpeditus fcirrhus,præternatult; ram tumor eft infenfilis, Slt;^ taeftui ob duritiam non cedens: Sed non expeditus, parum fenfibilis, non incurabile qui « è^^Jdem,fed non facile tarnen medicabile malum Oritur ante fub tenaci craffoep humore, nodo indiffolubiliter membris fcirrho infeftatis 40 impado: Quandoc^ igitur confeftim intra principia coit amp;nbsp;augetur:Plc runqp uero amp;nbsp;medici eius malt autores fiunt, frigefacientes amp;' immodice conftringentes cum facros ignes turn etiam inflammationes. f^amob* rem fi quis uehemetius eijetentia diftrahentia^ corporibus, infenfilibus ,

-ocr page 310-

ZJ6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

Arrige dures medice^

Diäpboretidt citra colorent emoUientia.

Tenontch

iftiufmodi dunefjs oppreffîs medicamenta adhibeat, ÖÓ manifeftam feit rhi diminutionem brem tempore efbeiat, reliquias paffionis deinceps infanabiles reddet, tenmore quidem humiditate difcuda,reliqua uero anda amp;nbsp;perinde atque lapidea fada. Oportet itacp medicamentum dia* phoreticumaliquam etiamemolliendi uim, citra uehementem calfacien^ di èC arefaciendi poteftatem, habere : cuius facukatis funt medullæo* mnes,atcp in primis ceruinaSc uituIina:Exadipibus uerojeonis, Óópar dalis,óó urfinus amp;nbsp;taurinus : in ambus uero anferinus amp;nbsp;galligallinacei, Só phafianicus : aridior uero caprarum amp;nbsp;hircorum. Adhæc præterea» gutta ammoniaca quæ ad odorem uaporac,undc græce «(ii^uvixMy6viMC(M to uocatur, amp;nbsp;bdellium, præfertim uero Scythicum, 06 ftyrax liquidier ac pinguis,mafticheitem Aegyptia. Quocirca in alqsquidêpartibus fcir* rho infeftatis peculiariter his feorfmep utendum, necnon ex his compo fitis medicaminibus. Cæterum in neruis quibus fuftinetur collum,quos àrobore amp;nbsp;firmitate 7^'av7«ff appellant, amp;nbsp;ligamentis, quælt;rwj/ilt;f(^otdi* cuntur, lapidem ignitum aceto acerrimo extinguere expedit,fi fieri po* teft pyritcn,Gn minus, myliten, in quo languentis membrum hinc inde permoueatur,atq^ ita agitetur, ut uaporem fublatum excipiat : Poft hoc denuo remedium emolliendi uim habens præftat imponere:tenuiumcp partium oleomoxa principio, non aqua membrum foueto8^confper* ïo gito, ad fummum unoquoep die : elixantes interdum in oleo althææ ra* dicem,uel cucumeris fylueftris.Lauacris uel omnino faceflendum eft ita affedis, uel magna faltem ex parte abftinendu. Scirrho aut mediocriter mollificatojguttamammoniacam pinguiffimam aceto acerrimo immer* gentes,membrum afflidum perungemus ad plunmos dies : quibus ela pfis rurfus ad emolliendi uim habentis remedq ufumreuertendum,illito prius galbano amp;nbsp;opopanace pinguiffimis : cuius generis certe habetur præcipue,cÔpofitio «^TÏ/ifW, amp;nbsp;Amythaonis, atcy ea quæ deinceps ftru

De ftrumis,cha2radibus'ue. Cap. XXXUI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jq

’ ^“^^ Græci x^f««^«? appellant,glandia Cquæ ab ea* dem gente adenes dicuntur) funt obdurata,quibus collu,axil inguina frequentiffime occupantur. Communiter itatç ^'^^^ fubqciuntur curacioni proximo capite de fcirrhis uidclicet in medium allatæ. Priuatim uero lupinoru amarorum farinam in oxymefi* te decodam fcrophulis cataplafmatis modo inducito : £lt; tuberibus ipfis ac uomicgbubulum ftercus cum aceto elixum cataplafmate imponito, id quodtumores etiam obduratos omnes dileucit ♦ tgrègieuero ftrophas difijcit calx aqua non extinda, uel melle, uel balneorum ftrigmento ex* cepta, uel oleo, uel adipe fuillo: Velcalcis aqua non extindæ, amp;nbsp;nitri 40 æquas portiones,nafturtri,amp; fcenogræci quadruplum cum melle,mit ar cataplafmatis impinge.Duricies diftrahit, permutatas rumpit, loleacea farina cum fimo columbino amp;nbsp;femine lini, in uino décoda : groffi fylue* ftres

-ocr page 311-

DE ARTE MEDENDI DIB» II11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277

ftres atq? fanui,aut nafturrium candidum cum pice liquida in malagma* tis fpeciem formatum impone : Vel cucumeris agreftis radicis andæ, 06 foliorum lauri aridorS crematorum cinerem cum refina terebinthina fu* perinuehito:uel uuppaflae fylueftris,nitri,æquales partes,crucc duplum cum refina immitte : uel ftercus caprinum aut bubuluminaceto perco*^ t^um.’uel erui farinam in lotio impubis puelli maceratam, 06 pice §6 cera 86 oleo eliquatis excepta. Vel ferpentem extindu mitte in aulam, 06 gy« pfo probe circûmuniens ponito in fomacem quo côcremetur,cinerem^ ipfius mifee cum tantundem fœnogræci, atque melle excipiendo utere» *c Compofino præterea ex afpidibus miris admodum modis remedio eft, atep ea quæ ex ftruthio c0ftituitur,necnon quæ è cucumere fylueftri con ficitur, Ô6 ècedrio indem liquore. Strumas præterea ad fuppuranonem perducunt uel diffundunt,myrrhæ drachmæ decern,guttæ ammoniaeæ thymiamatis drachmæ duæ, uifei quercini drachmæ o(fi:o, galbant dra^ chmæ quatuor,propoleos drachma una,in pila contundantur»

Ad ftrumas ftrophas'ue mammarû26duriuas,

A /rAmmarumftrophulisduritiebus^,quas a-xAvez«? Grgeiappellant, 1V luifci elaborati,refinæ aridæ,cerp,uniufcuiuflt;ÿ libra una,galbani un cijs tribus feiteadhibitis,egregic fuccurras.

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad ftrumas exhulceratas,ô6 hulceribus carentes. CHeeradibus hulcufculis oppreHis ,atlt;çexhulcerationeimmunibus iuxtà medendis, accipe ceræ, refinæ ,adipis porcini infulfî, marrui» bq,æruginis rafæ,fingulorum uncias fex»

Chœradicum,hoc cft ftrumis curandis fadum»

OLeiueteris libras duas, ceræ libram unam,colophoni9c uncias qua« tuor, nitri tantundem,allia duodecim detradis tunicis ac pellibus, maceratoin oleo per triduum, deindeelixans tantifperdum reddantur arida, ipfa quidem porrice: Vbi autem ab igné detraxeris, eliquatain 0* leum immitntodeuigatiffîmâ quoep nitrum infparfum,abfcefrus rumpit. 50 Aliud: Cineris cucumerini uncias duas,fchifl:es unciamunam,nitriIpu mæ unciam unam,liquidæ picis uncias feptem»

Erodendi uim Habens medicamentum chccradicum.

SChiftes, fandaraches,uniufcuiufqp drachmas quatuor, fquamææris drachmam unam,auripigmenti drachmam unam, arido hoc medica« mine ftrumas confperge: Quod fi cancri fpeciem habeant,rofaceo cote* rens 06 ma écrans,bis per diem utere.

De fteatomatis,id eft adipationibus,66 atheromatiSjid eft pultatios nibus,S6meliccribus. Cap. xxxiiii

Teatomata,atheromata 86 melicerides in genere abfeeffuum X^W''quot; cuneftis (quemadmodum in illis explicuimus ) énumérant : quorum fingula à folafubftantiaru tumoribus circûfufarum fimilitudine nomenclaturâinuenerunt. Eft etenim earû quæ dam inftaradipispinguetudinis^, alia ueromellis fpeciem præfert, S6 A

-ocr page 312-

278


PAVCI AEGINETAE


alia pulti deniq^ triticeæ alterius'ue frugis afpedtu maxime refpondet» SfMtowrftw», Scopi autem curationis comunes, Difcutere quod tunica illa inuolutum Ktheromdühct cÔtinctur,ueltotum medicamentis exedere, ucl fecrione auferreïNÓnul mehemdurneu j,g quidem ex his tumoribus triplici hoc confilio fubuenitur, hifce nimi* ontsjcopi. ^^^ ^^j,tenuiorem humorem poflïdent,cuius farinæ eft meliceris:Quii* dam uero duplici folum ratione curantur,qualis eft atheroma, quod non tarn abfeindere quam remèdes tollere licet:Sunt qui uno tantû fcopo me dicantur,e quorum elafte fteatoma eft, quod nec^ medicamentis,inducHa putrefaftione exedi,neq? diftrahi poteft:fed chirurgia duntaxat(ad qua ommno referendum eft) curatur^Vniufeuiufq^ horum igitur Ggnifica== 10 tionem in opufculo de Chirurgia reperies. Eorum itaqj quæ difeutiendi uim habent materiam, inter hæc quæ de ftrumis edocuimus, inuenies» Priuatim uero ac proprie meliceridas difijcitillud : Vuas paftas excuffis acinis o(fto,fquamæ drachmas treis prius fouendo impone,. Aliud: Accipe ladani,bdellij,galbani,guttæ ammoniaeæ thymiamatis, propos lcos,refinæterebinthinæ, portiones æqualesin pilacontufas : conducit id quidem etiam ftrophis,poft,fecundumcp aurcs abfceftibus,dothieni* bus,Panis,phymatibus'ue. Verumad meliceridas Archigenis feuten* tia, fpumam etiam nitri,ueratriq; duplum cum cerota rudi craftaep fuper imponito, Cæterum medicamentis erodendi uim habentibus uti non li* i‘’ cet,cute circunfufa» Meliceridas itaq? Sd atheromata, uel ipfas etiam ftm mas medicamentis adurentibus denudare expedit : è quoru numero firn plicius quidem eft, quod conftat ex calce aqua non extincfa, amp;nbsp;ia pone, ftaftescp unguento. Varium autem magis et quod appofituamalo tueri poteft,habetur proximü : Sumantur calcis aqua non extincti drachma: spbfdes5«W. quatuor,fphecles,qupuini fex eft,nitri liquidi cocci finguloru uncic duf, rubricæ drachma una, diflblue in ftacte unguento, reducito ad mellis li« quidioris craftÏtudinem,amp; feruefacito ter donee aliquantulu confiftat 8C èc coêat:atq^ reconde in plumbea pyxide,inftillans unguentu, ne eelerri me arefcat. Confert ad acrochordonas uerrucas, formicas,pterygia,da* 5® uos,óó callos,cicatrices eminentiores,tuberaue excrefcentia,uini fex no

Kcdic^mrntu exedenf abfi^ norfu.

admodduetuftaiuerum duorûmodomenfiû;hocmedicamentû cutiilli# nico:Quod fimulatq? arere cœperic, fpongrjs madidis lotis^ rurfum in« ungito, 8lt; ubi nigrefcit cutis denuo, fjs quæ cruftam inducunt lauandu» Cæterû crufta decidente, medelæ erodendi facultate natura præditæ ad hibeanturÆroditaûteitra uelheatione quan tu res ipfa poflulabit, quod habet fquamææris drachmas quatuor,fandaraches,feminis urticæ(qug èC cnide dicitur)exiccatæ,æquas partes:cuius ufus cumprimis probatur cumrofaceo» Aliud: Echinorumcruftæ5fepiætefi:a,auripigmentuj æquis portionibus cum rofaceo circunquaqj in circinum circumlmianc, 40 Probaquo($ 8dexre fueritcerufTacum oleo illita: Neenon compofitio ex caleis aqua non extincflæ amp;nbsp;illaboratæ medimnis duobus, chaleitidis medimno uno,auripigmenti medimno uno confeda»

De fa

-ocr page 313-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

De fauis hulccnbus foraminofis* Cap* x X X v

P ^““^ ^“®^ Grædx^fîo^y nuncupat,tumor eft plunbus amp;nbsp;con 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incuteforaminibus terebratus, per qugmeUis omnino

^^’æ igitur paflætaithulcufculo ï^^Sifunt imponendæ, poft molliffima rucæ, fid^ arboris folia, adiecfto interim melle, uel nafturtium cum femine lini amp;nbsp;melle : Vel cu* cumens fatiui radieem cum melle, uel fulphurigncm nonexpertumce* rotæ aut refînæ terebinthing copulatum. Cæterû expeditius magiscp ua num remediumreddes,fi huceaquæ fuperiore uolumine,de manant ’® tibus capitis hulceribus, quæ Græci «^fw appellant, recenfuimus, ins de transféras præfidia»

Defimphcihulcere* Cap. xxxvi

Voniam hulcus fimplex no nifi hiatus quidaeft, cuius h quis labiadidudta contrahat, undiquacp coronæ inftaruinculum circumponendo, diflitæ partes facile ablqueullaalterius rei ope coalefcent 86 concrefcent. Verum ubi quidem in uno ali» quo labiorum foraminibus perforators hulcus aliquod tranfuerfîm extis terit, principium hinc ligaturæ fieri, atçp in contraria uertere operæpre* cium 06 neceflarium eft. In utrifqj uero diuortio Fado,apprchendendui'n to eft duobus initijs ligamentum, 86 labfjs hocpado contrahendum:nulla liquidem immunditia ueluti pilo, aut arena, autoleo,aut feftuca, uel alia quapiam fimili relabqs incidente,hulcus plenilfimeglutinabitur. Quod fi hulcus adeó magnum fuerit, quam ut queat feparata omnino prædida deligatione glutinari, confutionibus ea prius funt comittenda : deinde hoc pado futura c0mifta,remedrjs conglutinandi uim habentibus uten* ' dum,86quæarefaciendicÔfumendi^humoremcoadu,86neaIius quif* piam fe infinuet, arcendi poteftatem obtinent.

do impada, 86 làlicis,braflicæ,frudus oleaginis fruticis,quê g Græci chamælæannuncupant:foliaitem,86 cortex,86 fuccus ^^^ auftcrioris plantaginis. Papyrus pofca uel uino irrigata86 macerata, coronæ^ modo circumduda. Recentia uero hulcera coglu q«^ eon^ tinategregie pinus,86 piceæ folia,86 cortex recens ut uinculum circum: ncinthnlcerdre adus cum aqua,aut pofca, uinóue, cafeus recens folutus : Foris autem ru '^^quot;^‘^ micis folia applicato,aut uitis,aut betæ,fiueladucg.Cæterum cafeus,qui quoniam ex acido Iade fit, oxygaladinus nomen obtinuic,uulnera^ am pliora ceu glutine comittit : Pyra item fylueftria quæ achrades græce di= cuntur, comittunt 86 fluxum reprimendo fiftunt:Equifetum^ utcatapla

-ocr page 314-

x8o


PAVEI AEGINETAE


quæ ex mola uolftantem farinam accepent: Myrrha cum aqua illitagt;ucl K banotus,lumbnci'terræ.Neruorum præterea difcifliones cogludnant pentaphylli folia cum melle,alliai exufta cataplafmads inftar impofita«. Q«lt;b«Iccu Hulceribus autem uetuftis èdiuerfo conducunt hordcacombufta,ce* «ntiquacoglu ruffacumcerotæ myrri triplo» Capitisporro hulceribus myrrhaarida tmant. fj-ifp^rfa non irrigua celerrime conglutinat: Vel aloën aridam,uel arifto* lochiam terito,mellecf amp;nbsp;uino fimuldecoquito, quoad in mediocre eraf* fitudinem deuenerint, ii^de in linamentum conccrptum(quem penicillu uulnerarium dicunt)illiniens imponito.Ex compohtis autem medicami* nibus conglutinandi uirtute præditis funt Barbara, amp;^ chryfa, amp;nbsp;confer 10 (flio Nicolai, J'HTtafjideftex falicibus,8ó lt;/jamp;J'tK7«nvs, èc his aliæ cogene* res neep diflimiles ,quæ ingentia maxime uulnera conglutinare poflunt*

Ad dolenna 06 inflammata hulcera» Cap» x X X V111 gOloreinfeffantibus amp;nbsp;inflamatis uulneribus adhibenda funt ,necefrarioficcifica,amp; quæinflammationê extinguntmedica* 'menta» Ex liquidis igiturprobatiffimuereditur uinum : con* 3fert amp;^ pofca. At fi non abfep forde angatinflammatio, etiam mulfum aqua dilutum»Ex aridis autem pharmacis communi quidem eu* rationeexpediuntcunóta, quæaduerfus inflammationes facere prædi* éfa funt,demptis oleofis amp;nbsp;acribus.Priuataueroacpropria curatione,ib jo lud præ alps comendatur: Mala Punica dulcia in uino elixa amp;nbsp;cotrita ca* taplafmatefuperinducito:fufpiciendijid,amp;rmultiplicisufus:nam capitis quoçp hulceribus fanandis conducit,necno ad uerendorü èC in uniuerfb corpore infeftantia hulcera,item contra oculoru inflâmationes» Quod ß facer ignis etiam eryfipelas'ue, aut fimile quiddam hulceriaccedat aut fu* perueniat, hiiceaduerfus illaincomodadeicriptis fuppetqs uftp utendu.

AduerfusimmaturafiCnccdumpurulentahuIcera. Cap» xxxix

^^^(Ecentia quidem, atque ob id etiamdum inflammata, necdum Vuppurata hulceramaturant purulentaque reddunt,fimpli* Ä^Jcia quidem aqua temperata infperfa, SC ad fouendum de mo# 50 ^^^!re adhibita, triticea farina, uel chondrus,uel panis, uel gluti* num, membranis cum refina terebinthina cataplafmatis modo illita» Adhæccera,crocus,libanotus,pixrofaceum,adepsporcinus,uitulinus. Compoßtum aut in primis laudaturtetrapharmaeû, emmotum rofaceo imbutû.Cæterum hulcera perantiqua amp;S calloia maturât, ex fimplicibus quidem uua paffa, ftyrax, galbanu,myrrha, Iadanu,pix, refina, butyru, maftiche Aegyptia, hyffopum» Excompofitis uero, «^Tïxwïifjhoceft è galla oleóue rhicinino compofitio,acerosGaIeni,medicamentu liquida quod linteolis concerptis excipitur,uulnenbus^ inditur,oleo uetere aut rhicinino fubadiï, dichromos item,^ Bafilicü,atlt;p eius generis caetera» 40

De hulceribus concauis. Cap» x l

! s VIeuscauumamiiïæcarnisrepIetionê inftaurationeepexpetic: g j cuius fane materia, Unguis cum moderatus turn inculpatus eft;

Huius

-ocr page 315-

DE ARTE MEDEND I DIB. IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251

Hutus ergo fymmetnajd eft mftam coueniendam ipfius fuffîciente qui* dem cibo copofiteefRciemus: Eucrafian uero,hoc eft mediu ad unguein temperamentu, nontamcumeorundem ahmencoru euchymia, ^ bona membriquod hulcerepremitur temperatura. Sed in euacuando fuper=a uacaneo(cui nomen 7riï’«'2/«/lt;(ï græceeftinditû ) fi tenue qiiidê,bumidius hulcus reddit: cradius uerojundiqp fordes adglutinantur:quamobrê me dicamentis mediocriterarefacientibus Slt; elidentibus indiget: cuius fa* rinæ cenfentur libanotus, farina hordei,farina fabacea,orobina,iris,aris ftolochia,terraCadmia,panax,pompholyx. Vbiuero nullü medicamê* *0 turn farcoticû ( hoc eft quod carne implet ) adhibitû fuccurrit, adaham

medendi rationêeft tranfeundû. Verum fi quidc fordes ingenti multitu* sihacnonfuca dinecopareantjatc^ß humidius omninohulcus,fciendum plane eft quod

mitioremedicamento exiccatur,arcp mellis admixtioneintenditur. At ^ '^ ‘^^^ fi mundum 80 ficcius deprehendatur hulcus,plus quam conueniat are* feit, oportet^ cerotam oleo permulto madefaólam adhibere. Accidie aiït aliquando cotrarium,ut medicamento exiftente uiolentiore, caro ta* befiat Só conficiatur, itautputridum humidum^ uideatur hulcus, haud Gnè aliter quam eaquæ funt minus exiccata : Atqui hoc concauitatê arn* pliorê Svcolliquaracontrahit,amp;: turgiduredditurlabqs, 86 cuminflama

iö tione præterea rufum : Sæpe uero numero liquide admodu ac manifefte lanouens uellicatur. Alteru uero fub his quæ minore arefaciendi uim ha bent,nihil horum poteft conftqui. Quamobrem lignorü caries,atque ea in primis quæ moderatam conftringendi facilitate,abftergcndicp fortita funt,ueluti ulmus qup quidë iuxta expurgatamp; implet munda 86 impollu ta hulcera,uel anemong appofitp. Pini quoep córticem detradu atq^ cuni cerota in penicillü contritû,cÔcauis hulceribus illinito,fcd pre cæteris re centem fuperinducito,carne etenim cocaua impIet/Copofita uero,mun* datis iam hulceribus probatiflima cenfentur,ex oftreis compofitio,Ma* neethonis medicamentu è uini fece confecftum,item illud ex aloé:Necno

50 Meletera cognomentoxenon,86quod conftituiturexamyh,mannæ, alicæ,erui, æquis partibus : confimiliteretiammedicamen èthure, Jjg^Kt-, Si^'ä græce appellatum, 86 Aphroditariû. Sordidius uero quodâmodo, uelutiquæ græce Kilt;j)xÄtKx nomen fortita funt xeria:86quæ in linteolis concerptis medicamenta (t/zfeor« græce nuncupant) excipiuntur : quæ^ trophos appellationêobtinuit : 86ifis,86 cuititulusathena,86 Jjg.'^xTfa-KTvAiAaiy, id eft ex atriplicibus confedû: Eft præterea cui appellatio Itali# CÛ eft indita,86 breuiter quorumcuncß faftum eft periculum.

Qiiaefordidaexpurganthulcera. Cap. XLI

Ofdibus referta hulcera,fiue concaua fuerint,fiuc plana,egre ^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^æ ’^alum terræ,quæ «giso^oxïx appenatur,cum melle perpur

§^^ * Refîna itidem terebinthina cum pari menfura rofacei 86 mellis, uel loco rofacei butyruiti,iris Illyrica cum melle, oliuæ

falfæ colymbades uocatæ,cataplafmatis more impadg. Aduerfus uero

A 5

-ocr page 316-

aSi

AE G I N E T AE

hulcera nemos occupâtia,refina terebinthina liquefacra cum butyro ad* hibetur. Verum hisquæ immodicaquadam fordium ui obruta font huIceribuSjS^ eorum qug depafeendo ferpunt fpeciem habentibus ,mar rubium cummellecxpedit:hocetiacruftas porricit. Haó:enus incopoß ta quidê.Mixtaueroeiufdem, ne uehementioris dicä, efheacighge funtx Mifceamurcæ dcco(ftæ,mellis defpumati,aluminis frugi amp;nbsp;accommodi gquas portiones. Aliud: Sarapiadis,ôôbuteonis,quêgræce7fiôfgt;xt« d£ cunt,ireos lllyricgaridæ,marrubfj exiccati,maliterræ,fîngulorû drache o(fto, farinæ erui drach.x.arido utere,atcp nö raro cum melle, Porrb ad* uerfus hulcera perpolluta Aegyptia quoep facitmeeno ex falibus conté* xtæ cerotæ colliquatæ,indicate 2lt; Athena.Óó chloræ liquefacff æ,præte* rea Jj^Klo^ÿÿ^ügt;!, Sdex eruo cÔfarcinataarida : adhæc melanchloros paftil* lus,confîmili deniq? modo amp;nbsp;Ocriogenes»

10

De uermiculofis hulcenbus. Cap. XL î l

Reendis quæin hulceribus prognatifuntuermiculis,primu

^^^■quidem omniû ac optimû eft, humiditatê cariemq; uermium jparentem copefegre atep arcere. Profliguntaût amp;nbsp;interimut ____^^ uermesin generequidem cunéfaquæad aunum lumbricos conferre depida funt remedia, esters tollendis è medio his qui in hulce ribùs enafeuntur, Archigenesceruflam 06 poliumæquispartibus,cum liquida pice ilîmienda, magna cum utilitate aderit.

20

De carnium in hulcenbus prêter naturam incrementis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X L111

Arniumingt; hulceribus fupràquàm pareftexcrefeentiu pur* gatioimedicamêtis acriterarefacientibus tentatur : èquorum fane numéro habet diphryges cataplafmans indarinduAu, amp;nbsp;iquama æris,amp; quæcuntç oftreorû imitantur fpeciem cre* mata, echinicp cÔbufti,tam terreftres ^ marini cum toto corpore. VerS hæc non admodû eximicsfed mediocriter modb carnium id genus excre feentias expurgantatqp cÔpefcunt:atqui Afiæ petræ flos longe ualidius id muneris obit:hoc uero adhuc uehementius,fory,8lt; farcocolla,8ó chal eins, amp;nbsp;mily : uerum deufta minus uellicant, flos indem æris ♦ Cæterum ærugo uiribus,muleis (ut fie dicam )parafangis reliqua quotquot funt 0= mnia præcedit.Sales porrb combufti carnes cum humore flaccidas fub* liquefaciunt amp;nbsp;labefartanc : Confimiliter Sd linamenta filatim ex reijcuai lis pannofis difcerptain muria maioris acrimoniæ irrigata,amp; denuo are* faÀaatq? impofita,mediocres carniuexcrefcentias liquefaciunt atqj auer runcant. Verum ferrugo cum fquamaæris incrementa potentius repri# mit. Compofita aut nö Rhodia modb cognomento arida, fed etiam pfa* ron, præterea xanthum, abfep morfu tumentia fuppnmendo in mode* ftiamuiam^reuoeât. Ingentiflimas ueroeiufcemodicarniumexcrefcen 4» tias corporis interna petentes,cruftaobducunt Phauftiani paffiflifria* ti atep infparfijS^ heliocades(quafi foleexuftum dicas)xerium .Condu* citpariter id etiam, quod accipit caleis aqua non exnndi, fquamæ æris.

50

mannæcç

-ocr page 317-

DB ARTE MEDENDI MB» Uil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185

mannæcp,partes scqualesndcm increment’s immodicis fuccurrit, amp;nbsp;fun gis fîmihacum meUerepurgat,8ô cum cerota carne implet»

Xenum pratter naturam mcremcnra carnium fupprimens, A Ccipe fpumamargenti,rubiginem laminæ plumbeæ,æquispor* ZA-Uonibus. Alindeffîcaciter excrefcentiæ luxum fine uellicationc reprimens, fubueniens pr^terea nomis, ÔC epulidibus,hoc eft carnis gin giuarum excrefcentfjs, èC dentes denicp candidans: Calcis iiiuæ libra una» auripigmenti unciæ fex : auripigmentum aridum cum aqua difiTob . ucns,calcem aqua nÔ excinâ:am immictito, terræ Cadmiæ modo elotam ^® arqj cÔtritam arefacito amp;^ utere» Ex paftillis pantolmius, 06 quicunq; po Jypis medendis defcripti habentur, (cite admodum hulcerareprimunr» Emplaftra porrb uiridia, præfertim quod ex Cappadocicis falibus con* fetflumeft : Ifis item emplafi:rum,hulceraincrefcere prohibent»

Denomis SCputrediftibus atc^phagedænis» Cap* XLiiH ^A^^^jl Vod fi mortaliû corpora hulceribus qugdepafcendo ferpunt,-■/•^^^ putredinibus tabefacientibus,quaseadem gens o-N^rit/Zoï«?

y indigicat,angantur, fomentis,quæ confici dcbentcumirnga# ätionejnfufione^aceti 06 pofcæ,uel uini altringcntis autaquæ gelidæ, aut marinæ, aut decocrionis lenticulæ, malicoriorum,balauftio !^® rum,lentifci,myrtoriï,acanthes Aegyptiæ,autrerum denicp conftipan* di amp;nbsp;arefaciendiuimhabentium,utendum eft» Cataplafmaprætercaita affeftis impingendum, è fequentibus fimplicibus confarcinatum, crui fai ina, alumine liquide, panis filiginei ( quem aiixiJ^K^niw Græci nomi* nant) interiore, quam medullam uulgb dicunt medici : gobio ueteri, uel aliofalfamentoantiquæcarnisillotg.refinaminfuper terebinthinâliqui* dam æqua lance leuigans 06 diffoluens, imponito:uel malum terræ, uel gallarum foliorû cremorem acquis partibus: Rubiginis dimidiû ex aqua mellis craftitudinê Habens illinito » Quod fi crufta nonabfcedaCjelaterq æqua pars ærugini admifeeat » Porrb in fepedonibus,hoc eft purulents 50 ac hulceribus, prodeft fory leuigatum 06 infparfum:86 fupernetilmaari dum, uel malum terræ rotundû, uel gallas, æquis partibus cum oleo in# ungito:uel cucumeris fylueftris radicê,uel braftîcæ,autbetæ,aut rumicis folia illigans calidis cineribus rcconde:ubi aut oleo eliquata fuerint, cum fale terendo impone. Valide purgat ipfaThalia in uino decofta cum mel le,modo cataplafmacis adhibita:uel chalcitim cataplafmate fuperinduci# to .’uel apq fernen contritu, uel lernen lini friaeû cum acrameto futorio im# pingitoruel ex thymo, 86 uua pafta, 86 ficubus decoftis ûnpofito catapla fmate : uel cucumerinis folris leuigatis cum melle : uel nicrum 86 cyminiî 86 farina cum melle imponitoruel cucumeris fylueftris radicê,uelfcillam ^0 coftâcum melle,uel fereos drach.duodecim,chalcitidis drae.deeem, mi lyos drachmas quatuor,cum aceto acerrimo ad dimidium acetabulu fol# uendo donee exarefcat, detraftis^ ab igneutere,melam inftrumentum, quo medici hulcera interna explorant, inferens ,hulcen'queinuoluens3

-ocr page 318-

184 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

amp; flip erne duplum linteu ex œnelæo imponito» Quod fi inflamatio pre* fto fuerit, akercum cum farina, uel brafllca cum melle cataplafmatis mo* do impingko» Ad putredines quæ in fingulis locis côtingunt 06no* mas : Calcis nonextinlt;kse,chalciteos, uniukuiufe^ drach.duæ,auripi* gmenti drach.una : hocquide amp;nbsp;aduerfus quæin digitis proueniutpte* rygia, amp;nbsp;phagedænas , amp;nbsp;ad carbunculos utendu : In uerendis quidem cum melle,in reliquis uero locis arido, fuperne fplenio refing impofito» Aduerfus nomas omne genus,atq; adeo etiam eas quae in ore prouc* niunt,amp; adfanguinis eruptiones.amp; excrefeenuas domans, mulnphcis ufus arefaciendo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo

HVIceribus quæ depafeendo krpunt omnibus, etiam fi os occupent, fanguinis item profluuio, quam Græci Kiuo^^ccyixit uocant, amp;nbsp;carniu incremêtis frenum imponitur fuccurritur^ cofectura eiufmodi, quæ ha* bet chalcitidos,mifyos crudorü,uniufcuiufcp drach.uiginti,fquamæ fer* ri drachmas fex,oallæ immaturæ drachmas oó:ogt;

Medendis nomis amp;nbsp;putredinibus*

SVmanturfalis drach. xq» aluminis combufti drachma una, fquamæ, pumicis cremati, æquis portionibus : bene etiam facit rubigo rafilis cu myfios deufto, fi pice liquida excipiant,amp; fquama ferri,adieâ:ooleo.

Curandis nomis uerendorum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

NOn tam hæc, quam diefrum meleterium nomis pudendoru conuc* niunt : Confeckio ex aceto myrtino, amp;nbsp;illud ex charta medicamen* turn aridum, etiam ad nomas quafcuncp,amp;S ex melle cofeekum coracium, atlt;p Andronispaftillus,amp;id genus alifrCæterûhæceademipfameden phagedena, dis quo(^ phagedænisapprimequadrât:nam amp;nbsp;phagedænahulcuseft dcpafcens,nomæ forma Ô^ afpeftu,natural haudadmodumabfimile»

Ad h ulcéra cum h umore flaccefcentiajetriép odoris» HVIcera cum humore flaccida graueolentia^, horum medicaminum appofitu cutantur:Lemnium figillü ex aceto,uel aceto mullo (quod græce oIvfAiÄt appellant)aut uinoimmerfumtantifper dum cocnofamin* 30 duat craffitudinê, illitum optime fuccurrit : Vel cupreflï folia 86 ramuli, 86 galbuli molliufculi, uel cucurbitæ aridæ deuftæ cinis, uel platanicor* ticis cofti, 86 anethi cobufti confimiliter.uel lanæ fordidæcrematæ, uel plantago:Ifatis cum per fe,tum adieda farina,aut peucedani radix arida»

De hulceribus cicatrice obducendis. Cap» XLV

Arnes hulcerum quæ cicatrice indigent, tamaridas redden* tes atep confripantes adeo,ut non modo id quod prêter natu* |M9«^8|ram fuperuacaneum fit,diftrahatur difcutiatur^:fedid etiam quod freundum naturam eft, in fuperficie hulceris propc cu* fern accendatur,præparabimus,86hulcus in cicatricem agemus:ad qua ^^ laue funlt;kionemidoneafunt,gallaomphacitis,hoceftimmatura,atque mali Punici lemmata,feu cortices : mediocriterarefacientia, 86 breuiter quæcuncp abfque aftringendi facultatecitra uellicationem arefaciunt: atqp

-ocr page 319-

DB ARTE MEDENDI DIB» IIH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;285

atq^ hæcquidemcicatricequocp obducunt,nempc myrrha, fpumaar* genei, amp;f 11 combureturoftreum, infertis quippe aridis»Hæcquoquc cicatricein identidê inducunt,cortex pini addita cera inyrtea, hæderæ flos cumcerotadilfj radix adiedo roiaceo,pityina, id eftrednaarida, pumex alTatuSjlquamaæris, pari pondéré,aridis utere: hocetiamcompefcit amp;nbsp;reprimit» Velpumicifriato ,mannæ 8ó diphrygis exiguuadmifceto, 00 utere : uel fpumæ argenti partem unam, diphrygis femilTem,cum cerota ut fplenium impone* Cgterum ueteribus cicatriccin auferunt,uifcus cum thure,grugo cum diphrygis tantundem,at(p cum cerota myrtea : uel een 1« tauriûexiguûrecenscatapIafmateadglutinatû»SedJiquidioribus cyprin* niradicem impinge ♦ Porto aduerfus fedis èC uerendorûmaxime hulcelt; ra inflammata,aloë utere leuigata, arida uel ex aqua : uel fquamam æris, uel chryfocollam in fole cum cera mollificando adhibeto*

Aridum Apuloucum»

OStreorum drachmæduodecim.mannæ drachmae fex,cadmiæ dra* chmæquatuor : profuntitidem ad nomas. Aliud: Maliterrae, quam ariftolochiam dicunt, unciæ fex, corticis pini drachmaefex, man* næ drachmæ fex,pumicis drachmæ quatuor, colophoniae,ireos,fingulo rumdrachmæ quatuor. Aliud: Sumito cornu ceruinideufti uncias 10 quatuor, corticis pini uncias fex, ceruflæ uncias quatuor, æruginis rafac uncias nouem,cadmiæ drachmas duodeuiginti. Aliud: Florum ma li Punici, quos Græci priuatim cytinos appellant, atramenti futori), fin* gulorum drachmas fedecim, fquamæ æris, aluminis fcifli, uniufeuiufqj drachmas olt;flo,gallæ drachmam unam. Aliud: Accipiantur ceruf* fæ, fpumæ argenti, uniufcuiulc^ unciæ odo, recrementi plumbi, gallæ, myrrhæ aridæ,fingulorum drachmæ quatuor.

Cicatneem inducens.

MEdicamenilludxaïffAû'Ztxà// eft,quod habetaluminis fiflî unciaunâ, quâ leuigando in aque xefta una irrigato:ubi uero diflTolueris aqua, So linteolaconcerptamacerans amp;nbsp;arefaciens,ipfis utitor.

Emplaftrum Apuloticum,

CEræ drach. quadra ginta, fpumæ argenti drach. trigintaquinep, di* phrygis drach,odo,myrtini femicotylium : Facit autê ad hæc ^ ems plaftrü ex dadylis palmæ,amp; Jj^KxJ^fiixsyèc medicamentu myrfinati,amp; id genus alia. Cæteru ad reludantes èC ægerrime cedentes cicatrices pro bantur,ceræ,myrtinæ,fingulorû unciæ fex,cadmig tantundem, plumbi, thuris,fingulorum unciæ duæ,aluminis fifrilis,æris cremati,uniufcuiuf(p uncia una,rubiginis rafæ drachmæ duæ,diirolue alternis diebus.

Inueteratis amp;nbsp;cicatneem difficilime exuentibus.

4® z^Admigdrach.odo,chryfocollg,fchiftes,fingulorûdrach.odojgru* V_gt;ginis,fquamæ æris,uniufcuiufcp drachmamunam,pityinæ,hocefl: refinæ drachmas quadraginta, ceræ drachmas centum, myrtini quanta fans eft. Aliud: Accipiantur ceræ,refinæ,pini,fingulQru unciæ fex.

-ocr page 320-

256 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVbl AEGINETAE

cadmi'æ tantundem,chain tidis crudæ unciæ tres,myrtini quod fufficit» Cadmiain uinodiffoluaturzóó chalcitis fub temporibus Cam's platifma* te, fuperne autem linamento concerpto, amp;nbsp;fpongia ex mno utere» Aliud: Acris tofti uncias duas, aluminis fifli, falis ammoniaci, fingu* lorum tantundem, ceræ uncias fex, colophoniæ uncias fex,myrtei un* cias duas, arida dilToluancur aceto in fole diebus uiginti : Quum autem mellis fpcciem craflitudinem^ acceperint,hquefa(fta amp;nbsp;refrigerata cera, mifce mollificando» Confert ad hæc pretere a medicamentu etiam J^Kur-lt;rÿjgt;i(ü!i hoc eft confedû ex pumice,item ihs, Sc id genus cætera.

De cacoethibus hukeribuSjquae Chn-onia,Telephia^ dicuntur à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®

media's. Cap, XLVi

Ktdeent Chi» ronid.

UulccraTet lephii.

M^ywwNtiqua amp;nbsp;inueterata ægerrime^ cicatricem cotrahentia bub ^^^^^!cera,qup x«x£i!iamp;«, hoc eft malefica appellant, alq Chironia qui Chironemcentaurum, Apollineæ artis ante* ^^^^^^'hgnanum pentiftimum in curatione refpedantia : alp uero Tckpliia ( hulcera multæ malignitatis, quæ falutarem Achillis manum requirunt) quod in eiufeemodi hulcere Telephus MyGorü rex aliquan* diu fuerit,nuncupant, Confiderandum igitur ne quando uniuerfum cor pus prauo fuccoredundans, id genus affluentias immittat hulceri : hu* mor^ fuperfluus idoneorum inter fe medicaminum officio euacuandus 20 eft, Quod 11 uarices etiam crura una cum hulcere occupent, recuperan* dæ turn etiam hæ funt, quemadmodum in Chirurgiaexplicabitur : Vel fanguinis detradlione fic habentes leuandi funt, nó parce auferendo fan guinem : Pofterius topicis utendu eft adminiculis, quæ inftaurandi po* tentiam abfq, uellicatione cotineant, Simplicia ergo quæ ex pumice, di* phryge,fquama,grugine, calcc^ mediocriter abluta cÖftant,alumc item fcifïile IcuigatiïinfpargezHyfTopi drachmas quatuor, nitri drach, duas, uug paffæ drachmas quatuor,illiniendo prius melle,cataplafmatis modo inducito, Squamæ porro æris drachmas decern, aluminis drachmas duas,cum cerædrachmis decern, mollificans fub fole,formidolofis neep 50 facile curabilibus hifce hulceribus fuperimponito.

Compofita aduerfus uitiofa mukæ^ malignitatis hulcera, Emplaftrum ad Chironia,

CErufTæ unciæ ofto, aluminis feiffi unciæ duæ, fquamæ æris drach. duæ,falis ammoniaci, thuris,æruginis rafæ, corticum maloru grana torum,uniufcuiuf(ç unciæ duæ,calcis uiuæ uncia una,cerg libra una,myr ti libra una cum dimidia, arida uino difTolue: Hoc callum tollit principio, mox depofîtum feruatur : Poftremoaûtremollitum myrtino cicatricem contrahit, Aliud: Spumæargenti libra una,oleilibræ duæ,chamæ* leontis herbæ nigræ, radicis ariftolochiæ,quod malum terræ Latiniuo 40 cant, gallæ omphacitidis,l]ngulorum uncia una, galbani,guttæ ammo* niaeæ thymiamatis ,thuris libanotiue, uniufeuiufeß unciæ duæ, parato cum radicibus uiridium harundinum mouendo.

Archf*

-ocr page 321-

DE ARTE MEDENDI DIB» IHb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;278

Archigems ad Chiroma cum in tibifs turn in mammis, cacoëthe,ftrophulas 5lt;^ parotidas*

ADipis bubuli libræ tres,refinæ terebinthinæ unciæ quinq;,mannæ unciæ feptem, terræ quod uocant Sardæ,qua piiftores utuntur,un# ciæquinçp,Iiquefalt;ftis cum aridis côfufis utitor. Aliudeiufdem Archi* genis: Ceræaccipit uncias quatuor,oleiomphacini,mannæ,uel thuris, diphrygis,fquamæ,fingulorum drachmas quatuor, cum aceto aridaeli* quandojmeHis^ craftïtudinem faciens,mffce cerotæ,et utere,immergen do linamentûconcerptum,quod Græci appellant i^f^a'^i/. AIiud,ad ea 10 quæ fœminas,amp; alios tenerioriscuticulæ homines infeftantmaligna,eu ratu^ diffîcilia hulcera : CeræTyrrhenicæ drach.octo, pinguetudinis taurinæ,refinæ terebinthinæ,plumbi deufti,et piperis,uniufcuiufcp dra chma una,utere linteorû fragmentis uel rofaceo uel myrtino imbutis*

Ad cicatrices atras* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* nbsp;nbsp;nbsp;XL vu

Vfcas pullatascp cicatrices extent radix bryoniæ nÔ tam can didæ quàm nigræ in oleo ad fuccofitatem, utitadicam, déco* fta amp;nbsp;impofita. Nepeta item in uino elixa,fpunnaargend do* ta cum rofaceo candido. Quæ Ifchenas uero fequuntur cica* trices, Sd alias luxta reliquæ cuti concolores facit, afininus adeps illitus, ïo erucæ herbæ fernen contritum cum feilecaprino amp;nbsp;bouillo SCouinoib litum cum fpumaargenti* Compofitaporrbex lithargyri,mentæ,thu* ris,æquis portionibus,Ôd melle* Aliud: Nitri,guttæammoniaeæ thy*, miamatis, fulphuris igné intadi, myrti, æquas fingulorS partes in aceto albo,uinóue aut aqua cliquas, fufcedini clcatricu inungito parcIfTima ma nu,ne exhulcerationem inducat* Aliud: Cretæ cimoliæ,ftercoris co* Iumbini,faponis,thuris,partes æquales ex aceto iUinito* nbsp;nbsp;Smema ab* fterfióue tollendis cicatricufufeedinibus : Cretæcimoliædrach.odo, fpumæ nitri drach*quincç,ueratri albi drach.quinque, glandis unguen* tarip piæfmatis drach. quatuor, quibus eu in balnco cicatrices abfterge* Dehukerumlacunts» Cap* XLvm

^ Vando cuds quæ hulcenbus adiacet, longo tempore amp;nbsp;Ipa* cio,fubiccïo corpori no coalefcit amp;nbsp;congIudnatur,Græci xóA-J 7nii hoc malum,Romani finû appellant:Proinde quû in fupelt;! riorem hulceris parte lacuna extenditur,facili deftillatione ex cernitur per os fanies,ôlt;S promptius multo coalefcit : Contra autem quæ fuperiorem pattern occupât,nulla fe deftillatione purgante fanie, contis guas omnino partes corrodit : amp;nbsp;nid incifîonê primitus quo fubterfluat machinaberis,nihil egeris, necp lacunas carne implendo,necç congluti* nando. Quod fi autem in aliquo membrorum, uerbi caufla brachio, aut 4® crure lacunaexiftat, turn abfcç diuifione poteritetiam conglutinariinfe* rior pars,modo te fchema nÔeffugiat : In brachio nanq? prope cubitum ore exiftente, fummam extremamcp manus partem altius in fublimeex-tendens, lacunam in fluxionem conuertes ♦ At fi lacuna in fœmur fupra

-ocr page 322-

PAVEI AEGINETAE


288

genu încidit, formam eins fta oronam reddes, fi hygnyæ puluinar molle iubr|ciens,furæ fitum inclinatiorem reddes, Quapropter fi neque carnis impletione eget lacuna, continuo pet' fiftulam relt;ftam ueficulam intus ha bentem, afanie melicratodilutioreeluendaeft: fedadfuturamconglu^ tinanonem uino uel oenomelite : atque deinde ad eaquæconglutinandi Hr;kerlt;lt;clt;lt;«4 uirtutem habcnt,deueniendüeft, Quod fi concauus exilât finus, carnis ctkmeii-np'lëiA expletionc omnino opus habet. Primû quidem ac præcipuû eft,exiguu medicaminis è charta arida cum rofaceo immittere: Proximum,linamen to filatim difcerpto oftiu obturare: Ab hoc Ifîdis, aut Machærionis, uel id genus alia in forma empkftri medicamina, cû rofacca cerota liquidiof $® re compari modoinrjcere. Sinu uero moderate iam came impleto, con* glutinandi aliquod uirtute prgditu medicamentû imponito,perinde atcp recens cruentuuulnus curatur. Eius ordinis facultatiscp cenfentempla* ftra Barbara, 00 J^^af^K, id eft incerti colon's,amp; quæ xi/^«, id eft gilua co* gnomentu hab ent: fed omnium præcipue id quod ex rhicinino,8lt;S metal licis, no additacera præparatum eft x(^foy Galeniemplaftrum conuenit» Vbi uero medicameta dicda ratione fuerint adhibita Só impofita, deinde Qgt;ong’a ‘^^^’^ ’^^^ ^^ oenomelite uel ex uino circunquacp applicetur,cle^ menter admodum ac molliter.Fiat etiam colligatio:ab imo quidem finus amp;S radiceinchoandum, circaos uero manus extrema imponenda.Corns 20 plicationes ucro fafeiæty linceæ, quas Tr^foZa? Græci nommant, fundû »finus conftringant quidem,fed ne dolorem inférant ac torqueânt. Haud ita uero diu póft, exoluentur ulque ad oftiolum, circumpofito foris finui empIaftrOjSd forcipe fecundumorificium ineiio, quó fanies excernatur» Pufillo autem alio in ipfum emplaftriolo impofito,ex codem medicamen to laxiore SC moni,ad promouendam effluxione. Sinito autem ipfum ad diffofutionê ufqj,quam ubi tertio die effeceris,auferes idipfum,atcp pers mutes fedulósdimittendonÓnihilinuniuerfummedicaminis finui circus pofiti. Argumenifiporrótibifuerit aftitudinem fundumep finus cong!u tinari, fanienon informiter effluente, parumep amp;nbsp;coucocta, uel omnino 30 etiam nihil effluente, Præterea uero fecundum ipfum etiam finum fi neep dolor aliquis lentiaturneqt tumor,fedcontrahaturlocus omnetp fpaciü, aridum amp;nbsp;indolorium eft» Quin fi pus quoep præmaturû circa os confpi cias pauculum, adhucfpem animo meliorem cocipito: Sin autem primo uel altero die fanies aliqua tenuior è finu excernat.conglutinationis fpem tantum non abqcias : Sæpe etenim numero medicaminis uires uehemen ter ex fubiacentibus partibus humorem prætenuem exprimunt,quoqui dem exprelTo, moderate arida faóa fpacia contrahunt 0^ conglutinant» Tertio uero die uel quarto mox ab initio, fi crudus amp;nbsp;immaturus ichor appareat in finus foramine, iam tum finum coaluifte amp;nbsp;ceu glutino corns zpo miirum eflreintelligito»Perfeuerandum præterea in eodem pharmaco.amp; remouendo, ut par eft,ipfum propter madorem quempiâ,ab ipfo medis Camille permutari nihil eft abfurdum»

Definubus

-ocr page 323-

DE ARTE MEDENDI LIB» 11II

289

Definubus cute attritarum ueftmm fpedem piæfcrcnnbus.

A Liud adhuc lacunarum genus eft,quod tarde feCto abfceflTu, aut me xA-dentts chirurg! impcritia,auteius cui medetur dmore fit, quum ui-delicet finui cutis tenuis, 0lt;^ attritis ueftium fragmentis compar ( unde SXKÜ/itKÓhTrot priuatim à Græcis uocantur)fuperiacet:quæ quum circum* uerfarinullopafto pofltt, poft traditas nuper lotioncs, quæ græce cly* fmatadicut, glutinandiuircute prædito medicamine utendum, fubftan* tia quidem craffitudineue liquido, potentia uero arido : Cuius farinæ eft, compofitio o^ijc'^Axmût)S',quæphccnicina nomendatura obtinuit,imbuta phanicina.

*® immerfacp oleo uetere,ut neqj nimium dura fit,neep impolluta:mox uero cum uino mediæ ætatis trita amp;nbsp;macerata:deinde in orbem impofita,cum appofita 00 competenti ligatura ♦ Subuenit præterca in refjculis detritis fimilibus,ceu traditum eft,cuticulis baud parum,mel ad concretionc ufep cmplaftri elixum, amp;nbsp;fuperindueftum * Satius uero fuerit fi poftquam in linteolum impaftum fit, fpargatur per cribrum fublime leuatum puluc^* ris fpecie myrrha,uel aloè,uel thusjuel pariter omnia.Expertus uero ipfe fum, tenue centaurium præcipuæôô admirandæopis effe in hac re præ fidium:proximæ uero eft iymphytum:ab hocternum bonitatis locü has bet Illyricæ iridis radix : poft quæ eruaceam comperi farinam cuprimis 10 utilem ♦ Atqui fecundum decodionem nonnunqua inferimus ipfa melli, quando uiddicetauferendus eftab ignecacabus:prpftantius uero etiam poft fublationem,deinde mouere dum tepidum fiat,finui^ ipfum impos nere,at(p perinde ut tradidimus,anigare»

Defiftula* Cap. XLix

Iftulafinus eftin callu induratus,ex abfceffibus pleruncp con ^ ftans, fumpta per translationem ab harundinu fiftulis appelé« ^^ilatione ♦ Quare fi ad os uiep fyrinx penetrat,curari hancabfqp manu chirurgica impoflibile eft, nifi diuturnitate fua fponte fquama ud os abfcedat. At fi nÓ terminetur in ofic,mcdicamcntis callum 30 auferétibus amp;nbsp;coglutinantibus curabitur : Suntigitur edlyloticajhoc eft ÉxTt/Aam«, callum abducentia huiufmoditfpondylq radix circumrafa amp;nbsp;impofita,fi» ftularu callos amouet : Veratrü item nigrû fiftulis im pofitum in duobus tribusuediebus calluexpungit,amurcacoda amp;nbsp;offufa: Sory crudüud toftü,cum exiguo cramate,quod eft uino immodice diluto,infufum: So* Ksifix, ry quoep 8C crocomagma cum hydromelite: Aut dateriu refina terebin* thinaexcipiens collyria formato amp;nbsp;fuperinducito: Aut laferpitq radicis cremorem infundito * Liquefacit præterea nonihil illud: Aeruginis dra* chmas duodecim,guttæ ammoniaeæ drachmas duas aceto excipe, pro# derft id quidem longo tempore»

ij.o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Collyrium cuius ufus eft ad cruncationem calli fiftularum.

CAllu fiftularu aufert collyrium conftans ex guttæ ammoniaeæ thy# miamatis,atramenti futorrj, rubiginis,miiyos, chalcitidis,c0meos, acquis portionibus, exceptis aceto» Aliud ex Heliodoro chirurgo:

-ocr page 324-

PAVEI AEG INET AE

Cadmiæ terre,m!fyos,acramcnti futorn-,æris cremati,cômcos,fingult;* lorum drachmas quatuor, chalcitidis crudæ drachmas tret's, lotto pueri impubis excipito,amp; redige in collyria:imponendo uero collyriu in fiftu Iam,foris applicato partis uifceraaqua macerata,mutas ac renouans fub* inde,tantifper dum pituita fiat, 00 crufta exciderit»

Ahud collyrium, quod ab Alexandro fumpfin

ANchufac radicu,mifyos tofti,chalcitidis,pruginis,aluminis fiiîî,atra menti futorij, aloes, uniufeuiufçp unciam unam, cantharidas quinqi aceto eliquâdopangecollyria» Aliud: Atramenti futorq drachmas -duas,chalciteos,rubiginis,fingulorum drachma unam excipito gummi, 1° amp;nbsp;utere* Verum ubi callum difeufferit, rubigine tofto cum mulfi purifft* mioduplorepurga,affabre faciens colly ria. Cæterum callo tarn profcri^ coUynumfirt pto remedrjs came implentibus utendû. Collyrium farcoticum,id eftfi* coticum. nus ac fiftulas came explens: Aloes,myrrhg, gutty ammoniacæ,ouorU teftaru crematariï,cineris,æquas partes aqua foluas, facito^ collyria, S^ applicato. Aliud: Myrrhæ,aloês,thuris,corticum mali granati,por* tionesquantitatis eiufdem aqua excipito:funt qui felle taurino excipiant. Camibus uero etiam omphacium (qui ex uuis acerbis expreffus cremor

eft) offundut. Nouimus ipfi' quempia qui cedrio liquore fiftulas inunda* bat,amp; uoti compos fubinde factus,admirandus habebatur.Poftqua aut fiftula carne expletur,medicamentum conglutinandi potentia præditu, eft adhibendu, ei confimile omnino, quem in a lijs finubus explicui mo* do. Sed quu angufta pariter amp;nbsp;oblonga fuerit fiftula,inquit Galenus,8^ non appareret mihi complediintra fe callum, uerum fordes amp;nbsp;immune ditiemduntaxatinfidere, ante omnia lixiuium immifi, deinde in fiftula tandiu continui,dum forditiem uniuerfam radicitus profligata tam erna* nafte fperabam:poft hæepharmacumimpofui : fuperillud uero rhicint# num oleum,de quo fuperius egimus.

50

De ruptis. Cap. l

ceru uero nonulla cicatrice obducf a,poftea tempore baud 1 ita multo interiedto denuo inflammantur, rurfum^ fua fpon^ ® te amp;nbsp;per fe à cotinuitate fua difcedunt : Offe etenim quopiam ^l^J£ male affe(fto,caro quidê quæ fuperiacet facile in cicatrice con# trahitur.atqj fana, ad unguem^ reftituta uidetur:R.urfum uero ualenter influente ex corrupto fenfim in altitudine ofte, inflammatio cum purulen tia cicatrice lacerans èc effringens fuperuenit. Qup ergo curatio iftiufmo di, qua hulcera tantopere arefacias, ut os languens abicedat Quocirca prompte quidem oflium interftitia uel papaueris fylueftris,uel arboris fï cus folqs leuigatis cum tenuiffimo hordeaceg farinæ flofculo,8ó uino cata plafmate facto,curabis : Vel alterci ( quem græce hyofeyamû dicunt) fe# men,uelatramentüfutorium acquis portionibus coterens : Peucedanitç radix oftium lamas breui remouet êó abfcindit.

De huk

-ocr page 325-

DE ARTE MEDENDI DIB» IIII

191

Dehulceribusardculorum» Cap, LI

S^^^^R-ticuK ficciores camofarum funt partium, cuius ergo quum huiccribus impetuntur,aridioribus egent pharmacis. Paftil* ^^^ ’g’tur polyidæ cum uino tantifper dum ftrigmenti balueo rum conftitutionem accraffitudinem induat, contritus, ma* gniHceopiculatur : Pari quoc^ modo ficcifica medicamina, amp;nbsp;aquainfu« per marinam,Slt; muriam,fæpius maiore cum utilitäre confpeximus id ge nus hulceribus impofita. Vtendum itaqueinarticulis etiam qs,quæ ma* iore cfticacia ac uiribus arefaciunt.

*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiæpaxillosjôd tela, fpinasq;,amp;f alia innumera corpore fixa extrahunt. Cap. L11

œf Ela,ipicula,culmos,furculos,pr^terea amp;nbsp;fpinas,at(^ alia id ge |nusquæcorpori fixainhærent,educuntquidem ôôeueJlunt Janagallides duæ,ariftolochia rotunda,gutta ammoniaca cum ______i'melle, herbæapollinaris frudius leuigatus, 8d cataplafmatis modo impolitus. Harundinisporroradicem contunde,melli^ confun* de,amp; in linteûimpingendo prolixeaciiberaliterimponito, amp;nbsp;ederrime fane quicquidinfixum efteorpori,extrahit»

De fanguinis eruptione,cum euena turn ex

|o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arteria. Cap. Liiî

HVando corporis humanialiquod profufa fanguinis effulîonc (quodmali «ipo/^xyicu/ Græci appellant ) membrum laborat, finubus contraria plané medendi forma competit: hæc uero ______anarrhopos eft, atqui hoc ipfum etiam intra modum fieri ex* pedit : periculu nancp ne dolorem inferat,amp; cum impetu denuo fanguis éuafe erumpat: Nihil enimueroquicquam dolore uehementius, gran# dem fanguinis eruptionemconcitabit, inflammationescp adaugebit» Sedquodad opem ferendamattinet, fanguine hoemodoex membris profilicnte,confeftim digitum in hulceris circa uafaofculüimmitte, blan ?o dequidem èc dementer innitês 8d fufFuIciens, digitis^ tam fufpenfis ne quem dolorem inféras, reprimens : panter enim fanguinemcohibebis, amp;nbsp;grumum in pufillos globulos concretum adglutinabis,atqp conftabi# libis in uulnerc ♦ Profedo fi uena fanguinê effundens denfa lateat altitu* dine, exadiore diligentiaobferuabis, atep perdifces cum pofituipfius, turn quantitatem, Só uena ne fit an arteria : poft hæc uerouafe exiftente angufto 8d exiguo,eorum aliquo quæ fanguinem fupprimunt utendum» Bonitate uero rdiqua omnia poft fe rdinquunt, ea quæ emplaftri modo inducuntur compofita, tum ex refina frida, tum farinæ triticec puluere, amp;nbsp;quæcunçp id genus, oui albore friata amp;nbsp;diquata, atep leporinis cum pi 40 lis impofita. Spaciofo autem Sccapaciuafculoexiftente, hamulotransfi* ge conceptaculum, non tam extendendo quam circumuertendo medio# criter.Suppreffo uero fanguine, fi quidem uena fuerit,tum citralaqueum fanguinem mittere tentato, eifdem ipfis medicaminibus : Sin arteria, è

B i

-ocr page 326-

a^i

PAVEI AEGINETAË


duobus atterum, uel Îaqueû drcumponens, uel totum intercidens concc ptaculum,cohibebi's fanguinis effufionem. Laqueos ueroquandog^ ma gnisctiam uenis circumponere cogimur, quemadmodum amp;nbsp;dißecarc interdû totas nempe tranfuerfasJn hanc neceffitatem deuenies in bis uc nis,quæ redæ ueniunt è profundiore corporis loco, præfertim in angu* ftia Ioci,ubi uena fita eft, uel in principibus membris : Sic enim uellet ad fe utraqj fedae uenæ pars utrinej ,amp; confodit tegitur^ à corporibus ad* iacentibus uuIneratioTutius ucro fuerit utruncp facrejaqueû quidem ua fis radicicircumponere:fecareuero deinceps,Hæcubiperpetrata funt, uulnus quamprimü fieri poteft, carne expleto, priuf^ confumat amp;nbsp;dif* *® foluaturconceptaculi uinculü.Quod fi ocyus quidê carne impleat, locus ucro alibiuacuus offendit,malumquod Græci »’^t/j-,lt;/«•, ideftdilatation nem nominant,oborit. Perpendes aut amp;nbsp;discernes uena ne an arteria fit, unde languis promanat: Arteriæ nanep fanguis giluiflaui^ coloris ma* gis 06 tenuiorefleconfueuit,óócumpulfibus multisexhaun'tur. Venæ autem fanguis atrior amp;1 fine pulfuexiftit. Omnium igitur quæ fcimus me dicamentoröcarne impientium probatiftimumeft, quoaduerfus etiam fanguinis eruptiones meningarum(quem cerebri panniculum Piam ma trem uulgó appellant) fineomni pernicieimetu,amp; fecuriffime utitor, amp;nbsp;aduer!us ceruicis uulnerationes.necnonad iugulares ufep pertinentes: xo nam harum quoeç re uera nullo adhibito funiculo fanguinem compefcit» Accipit autem id de quo agimus amuletum, thuris libanotiue pinguifti* mi partem unam,aloes,in delicatioribus tenellisép corporibus medimnu dimidiatum : Ïn durioribus uero tantundem, amp;nbsp;thuris præterea loco, mannæ æqualepondus,oui albugine etiam illud conteritoamp; liquefa* cito, tantifperdum mellis formam craftitudinem^ induat ,tum denique leporinis pilismolïioribusexcipiatur,indeuafculo8ó hulceri uniuerfo imponatur. Alligetur autem foris ex uelamine lineo:prima porró appli* camenta quatuor aut quinep uafculo unde fanguis erumpit diligenter al* Iigando:indeueroinradicemipfius diftribuito:pofteriusaütdie uideli* 50 eet tertio foluito, fi quidem afq^ periculo hulceri etiamdü adhæreat phar ' macum : rurfus alteru in orbem circumfundens amp;nbsp;ta nep comadefaciens denuo alligato. Quod fi prima linamentu concerptum fua fponte amp;nbsp;per fe refilit relpuitur^Jeuiter fummis digitis coceptaculi radicê premendo, ne quid influât,illud quidê fenfim detrahe, fed applica alteru,atep ad hüc modü ufip opem ferre pergito,donee carne expleatur conceptaculü fine moleftia perpetuo in fublimi ereêfo fchemate obferuato. Caterum cru* ftas adglutinantia glabriorem efficiunt partem, quam lecundum natura lern conftitutionem fuerit delapfâ cruftula, Plerofcp uero hæmorrha* giadifficultercompefcibilis fecutain cruftarumdecidentrjs.’utendumta 4, men etiam illis,quum urgetneceffitas ingens. Ipfa autem rcs quamma* xime pofcet remediorum ufum quæ cruftam inducendi uim habeant,cau __tenorü item candentium, quado uidelicet ex erofione cariofa marcoris^

formam

-ocr page 327-

DE ARTE MEDENDI DIB» II II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;295

forma preferente fangumis prouenk eruptio. Atcp cnimuero pofèquam m ld genus affedibus totum abfcidenmus marcidum,minore cum difcri mine uel deurere ipfamueluti radicê, uelremedrjsincruftandi naturam tenentibus uti licet, id uero in uerendis 06 ano potiiTime folet cotingere, Scopus uero cruftantiû eft cum ftipticitatecaliditas, perindeatc^ cerne# Scoptumcru» re eft in chalcitide, müyi,amp; acramento futorio» Sed quæ ê calce uiua con# Plt;lt;«f«««* ftant,uehementiora quidem funt:fed quoniam coftringendi uirtutecalx deftituitur,cruftæ citius ipibrû applicationedecidunt : præftarec autem utmanerêc : anticipant enim præcocicafu carnis in fundo excrefcentiam *® amp;nbsp;tanquam operculi uafis creationem. Cæterum eiufmodi hæmorrha# giam ifatis fatiua infperfa eximie compefcit,uel gallæ toftæ : expedit aût ipfascandentesacetoueluinoextinguere.Porró fanguinis eruptiones omnino fupprimunt,incopofita quidem,aloë,thus,manna,famius after, simpliciaTan^ ærugo ferri, amp;nbsp;lanæ crematæ : Confimilietiam modo leuipatiffimus ei# nis,ftercus afini,amp; equi pu(ïnum,malicoria,diphryges,galla,myrtus ari da,alumen omne genus, turn crudum turn etiam combuftum, reiina fri# lt;fta, uitis cortex, uel foliaarida platanorum,galbulorum puluis, præfer# timquum humorem concretum abiecerint. Priuatim uero acproprie narium fanguinis profluuia impoGtu fiftunt, iunci marini (quem græcc

^° oxyfehenum uocant) fructus, folio rum urticæ cremor,chalcitis,folaftr5 deuftum,capilli leporis,ferulsedimidium crematum cum aceto, onia ari# dauel uda, fuccus porri cum thure elychnio exceptus ♦ Hadenus fimpli da. Compofitaautem cuiufuis fanguinisprofluuqremediahæefunt: Spongiam recentemliquidapice immergens,amp; in aululacum bituminé Cowpoplt;. dreuejuatj obturatacombure, cineris uero medimnos duos immittens,’ admifce plumbi medimnum unum, amp;nbsp;ftibq medimnum unum. Aliud: Thuris,mannæ,fulphurisuiuiæquaspartesinfere. Aliud: Chalci# tidis drachma: odro,thuris, uel mannæ drach. fed c ci m,refine fridæ dra» chmæoifto, gypfideufti tantundem. Efcharoticumifchæma, hoc eft

50 cruftas ducendo fanguinem compefeens: Accipechalcitidis,æris to# fti,atramenti futorq,milyos aftati partes æquales. Pra terca Rhodia co# gnomcnto compofitio, necnon amp;nbsp;ipfa Xantha, ènumero præftantiunl medicamentorum quæ fanguinem fedant,cenfentur.

De neruis faucijs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. L111 i

HErui fauerj uel ftimulati inflamationem dolorem^ immenfunt excitant, propter immodicam, qua præditi natura funt,fenfa« cionem. Proinde febres quoqj amp;nbsp;couulfiones ita affedos cor# ripiunt : nonnuilos uero deliria inuadunt, propter neruorum ad cerebrum continuitatem. Verum quandoc^ etiam in alqs quibufdam 4-0 locis percuffi membn phlegmonæ amp;nbsp;apoftemataoriri affolent fecun# dum neruum percuflum, ob perpetuitatem ipfius î Cutis itaque uulnus nullo glutine cÔmiffum,didu(ftum patensep feruandû eft,quo per ipfuni ichores fine impedimento defluant. Atqui in compunlt;ftionibus,fi latêrë

? 5

-ocr page 328-

194 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVM AEG INET AB

uidenturneruf,duplici fedione amp;nbsp;decuflî fe fecante opus eft. Sedquod adopts ferendæatnnet judicium, ante omnia qui'dem, fi corpus humogt; ribus redundarit, inflammation magna affuerit, à fanguinis per uenarn detraAione medendi inchoanda eft ratio. Quod fl prauis corpus afflue* re nimis uideatur fuccis, deiedtionis ufus cumprimis comendatur. Præ* fidia autem uulneri adhibeantur, quæ dolorem placandi fedandin uiri* bus polleant, 06 effluxionem aperiendo promoucant, præfertim fi deflt fetflio ♦ Aqua proindecalida cæteris quidem inflâmationibus perquam* idoneam ac utilem , fcito bis effe ^infeftam : fatius ergo oleum partibus fuis tenue, nulla ftipticandi ui præditum afpergere fenfu feruidu : Neep *° profedto algidum,neqp etiam tepidum bis eft admodum exitiofum. Cæ* terumex medicamentis reflnaterebintbinaaccÓmodatiiïimaell perfe, cum pueris, turn foeminis 06 carne teneriore molliculan præditis:eliqua ta uero cum eupborbio in carne durioribus : Et fl quando dun'ora obue* nerint corpora,cum oleo quopiam tenuium partium macerata.CatapIa* fmatis infuper,inflammatjs 06 marcefcentibus neruis utendum. Hordea ceam præterea farinam, aut febaceam auteruaceam coquendo in lixiuio ftadte cum oxymelite : Sine eoeftura uero in punefluris etiam cerota eiuf* modiadbibe : ceræ uncias treis, eupborbfj unciam unam, uel ftercus co lumbinum : in durioribus carne corporibus olei uncias duas , Ô6 reflnæ i® terebintbinæ nonnunquam unciam unam. Emplaftri uero inftarreme* dium præparans,in eupborbrj unciam unam, ceræ, reflnæ fri(flæ,olei 86 picis pinguis, flngulorum uncias fex inflee : uerum reflnæ locopropo* lim ( quæeftudeidain aluearibus apium materies fordesn5 quibus qua* fi fundamentaopens inftituunt) pinguifflmam immittenspræftantius Vunfloruncr^ effeceris. Adcöpunótos præterea neruos iüud excellens acpræfens uorunmediii. cftfubfldiu,conferens etiam idtibus rabidorü:babetacetixeftamunam, picis pinguis bbram unam, opopanacis uncias tres:Opopanacem folue inaceto,ampliusn IeuigatO5 86 picemeliquans decoquito : Hocneruoru punäruris expedienti eftpræfldio,non permittens punctionis os conni* 5® uerc. ueluti neq? rabioforum morfuum bulcus cicatricem ducere : fed du ris duntaxat prodefl corporibus :Quod fl in pueris,aut mollioris carun* culæ bominibus pumftis uti uebs arido, liqueiaciendum eft aliquo difcu« tiente ipfum 86 diftjeiente medicamento : Verbicaufia, amaracino, uel opobal(amo,uel oleo uetere : Couenit etiam Bafilicupbarmaeû aflumes nitrum, aut calcem uiuam, aut eupborbium, aut fuJpbur igne intadum, aut filueftris palumbi fimum» aut opopanacem, aut fagapenum, aut fuc* cum Cyrenaicü,aut caftorium : Inlibram ueromedicaminis,diótorüalis cuiusunciamunam inqcito: Conducitautadneruos pereuffos optime, atque in primis compunctos. Potent autem quifpiam ruri, nullo horum 4 o ad manum parandi^ copia exiftente, propolim recentem 86 pinguem ' uulneri imponere,uel fermentum, præfertim antiquum cum per fe, turn propoli admixtu, uel una cum fucco titbymaUi. Cataplafmatis præterea bis

-ocr page 329-

de ARTE MEDENDI DIB* IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j

his exoxymelite, uel ftacQcs Iixiuio, cum farina fabacea, aut eruina, aut ,lt;icens,autlupinorumamarorum,authordei, ueltenuiflïmodenique fa= nnæ poUine non folum in iam inflammatis,ueruni ab ipfo confefbm ini«» tio,utitor» Cataplafmatauero relaxantia,quæ ^«Aasxxà àGræcis appel# lanturjn neruorum percuflbrum curatione femper faceflantac ualeant» Quod fi non puncto neruus .iedeuidente feAione faucietur, ka uteir# cumfufa etiam pelle dinifà, neruus nudus 86 reAus appareat, minime au temoblique diuifus, prædiô:orum ex euphorbio acque aliotantæ acre* dinis medicamine nullo utaris : nudatus quandoquidem neruus non fe* *û ret uehementioremipforum uiolentiam. Calcem icacp,adhibeablutam, herum atcp iterum tempore calido liberaliore oleo irrigatam. Vtilis uero Sc confedlio eftex pompholyge, necnon compoficio ex melle contexta, in rofaceo multo eliquata : neqp uel tantilluquod uellicetuulnerationem attingat: quoniam plurimum fub fenfum uenit neruus,amp;eft temper atn? ra frigidus accÔtinuus maxime principi membro.Enimuero neoleoqui tJemonmfat dem id genus hulceris afpergendum eft, iqualecenim iordecepdanies er ßi^o”^lt;i’^‘»^^-go tantumabftergito,lana molliore hypaliptro implicato atqueinuo* luto ♦ Omnibus uero ex animi fententia fuccedentibus, citra periculum datur Sidereipaffo madefacere. Atquiin fortionbus, polyidæetiam pa

io ftillo cum calido linamento difeerpto ac infeCto utere ♦ Pofthæc aut ner# uum denudatum contege : linteola item diieerptaquæ ulcere conduntur fons adhibendafunt,aliquo eoruqugadangufta uulneracoducuntadie* lt;fto:uerbicaufta, medicamineex eupborbioauteoquod confedueftex ftercore columbino plurimu etiam falubhum partium ampledentibus* Vulneratio uero fi obliqua fit, maiorequidem cum periculo operitur: Hæc itacp,atcp fimilia ad curationem neruorum attinent. Atqui in uulnc ratione etiamdum recente, confutionibus quidam ufi funt, 00 glutinanti* bus quibufdam medicamentis » Verum caue nimm propere in fuperficie comiffiones admittas nealtitudoacuulneris interna inglutinataperma* 50 néant,fed profundiora quidem obferuans denuo neruum acu ftimulato» Scire uero omnino in neruis percuftis oportet, quod medela puncturis fubueniens, calidior exiftens,non poteft nerui hiatum fanare:uellicatio* nemenim ipfarumatqj phlogofim,ideftinflamationemnon fuftinenU Neq? præterea quicquid medicamenti diduclionibus fubuenit, pundfio nibus ftatim cügruit:quoniâ uis eins neutiep in intima fundu^ pénétrât, arfta admodû cutis à côtinuitate iua diuifione cofiftente. Sed quod ad ui lt;ftus ratione attinet : Nutricatus tenuis efto,culcitra mollis,ealidoq; uta* rti^ti muulne tur oleo in axillis,capitc,amp; ceruice.Si crus,tnguinafumen,80 finitimalo ratmtenerui, ça uulneratio impetat, ualeant omnino lauacra. ufcp ad inflâmationis rela

40 xatione, infefto illis 8C incomodoaquæ,ut diximus,atta(ftu. Quoniaaut nonnulli propter folennem lauandi confuetudinem ,lauacris abftinere non fuftinent:fi quidem membru uulneratS,fuerit manus,danda eft ope ra pro uirili cuiuftp, ne hæc aqua uel ealida 2lt; multo minus gelida made# ß 4

-ocr page 330-

29 ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

iJeriâpe^ fiat. Sin pedem angat uulnerano,quum fieri nequeat ut non irrigctur aut mikT*^* ** ^*^f’’^^^f^*'^^* lauareomnino uoluerit,fauciae pedis particumaliquo medicamineimbutumimponatemplaftrum :foris infuper multiplicatis linteis quaplurimis oleo madidatis muniat amp;f operiat : in pofteru extrin feens uinculû è linteo inficiat : atq? pofthæcrurium in balneo ligamentu oleo perfiinde iamiam fecundu neruG uulnerato in folium defcendente : ubi lauerit aGt,cunda quidê quæ adiacent porrice. Vtere præterca præ» fcripta totius curationis inftitutione ^ régula. Si uero neruus folG pref* fus quafTus^ fuerit una quidem cum cute,ita ut exhulceret,appofitG fue* ritremediGexfarinafabacea,8óoxymelitecataplafma.Licetetiaminter *® dum erui farina amp;S ireos, cocuflioni doloris mitigandi gratia admouere, picem liquida mifcendo:Sin cutis prefia quafTaq? no fit, diffrahendi fum mam faculcacem habet,calido oleo confpergi amp;nbsp;foueri perpctuoancthi* no inquam, autrutaceo, autirino, autamaracino. Neruo autem uniuerlt;« fodiffedfo, difcriminis quidem nihil incumbit, fed membrum fuccendi* tur : curatio uero compar alqs hulceribus adhibeatur. Hadenus qui* dem de omni neruorum fauciorum,quæ fimplicioribus adminiculis per# agitur,curatione fufficiat. Necp tarnen defunt,qui polyfynthetis uti in ita affli(ffisconfueuerunt,qualia funt,èmetallicis confedum pharmacum» cmplaffracognomento Barbara,S^ciflinum.hoceftex hfdera,amp;quod ao fit ex irigeronte, necnon melanchlorG,ipfaq^ Indica harmonia, Ôô Âthc na : quorum compofitiones utendi^ rationem ultimo reperiesuolumi* ne.Quoniam autem locupletifïîmiquidam fumpcuofis preciofis^ in ner uorum uulneratione medicaminibus uti dignantur, Galenus ad pundtio nés neruorû huiufmodi tradidit;Cinnamomi,didfamni,focniculi,uniuf* cuiufiçunciam unam,maioranacuncias duas,ceræuncias odfo,opobal# fami uncias decem,refinæterebinthinæunciam unam. Aliud: Acci* piantur,fucciCyrenaiciunciauna,ceræunciætres, fucci balfami unciæ N«£f(î»fr«K duodecim. Cæterumadneruos denudatos illud: Ceræ aromata* reraffùM««. riæuncipfumantur(inquit)tres,unguentiSpicatiaucPhuliaci,uel Nardi 5® unciæduodecim, pompholygos^ unciauna, fpicænardi,amomi, folrj, fingulorum unciauna. Atque hæcquidem funtqsquiopibus pollent, oftenfa a Galeno remedia.

De curuatione neruorum, quam A ngyloiîmdiciint. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LV

Ncylas amp;r ancyloles nuncupare folent articulorum detentio* nes,originem addenfitatem obftrudfionem^uel nerualcm quampiam extenfionem referentes : In quibus emolliendi amp;C relaxandi uiribus præditis medicaminibus opus eft. Com*

muniter fane his eaquæin membris feirrho infeftacis,adhue uero magis eaquædediftôlutisenumeratafunt partibus, fuccurrunt. Priuatim uc# 40 roé^ peculiarius multoconfertperhydrelæuafperfio, m quo cofta funt fernenlini,fœnogræcum,althæa,laurus,cucumeris fylueftris radix: ÔC ficcucumerinum oleum poftafperfionem adhibeatur ita aftedris : acopa quidem

-ocr page 331-

de arte MEDENDI t/IB* IUI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;297

quidem primum nmphdora,uelun funt medicamentiim ex alho, item iK kd ex abiete, amp;nbsp;bromium, amp;nbsp;Balihp amp;nbsp;Pyxis : poft quæ etiarn Arifto^ phanium, amp;nbsp;Azaniti, Vehementiftima uero funt,quod Lifoponium appellatur medicamentü,amp; ex bis quæ emplaftri formam habent reme* dia non modo Amythaonis,fed amp;S Anicetus. Probatiftimum uero iüud: Bdenq,adipis uitulini,guttæammoniacæ thymiamatis, ireos Illyricæ, nngulorû drachmæ fedecim,opopanacis,galbani, hordei, ftyracis, thu« fis, uniuicuiufcp drachmæ ofto, piperis grana centum amp;nbsp;fexaginta, ce# ræ libra dimidia,refinæ terebinthinæ tantundem, fecis irini quantum *0 fans eft, uini quod fufficit:incifum 86 contufum eft medicamentum . Pro# batur etiam acoptum permixtum irino,uel cyprino,uel laurino. Inter aco pauero 86 emplaftra numerantur «^c^d^^'w, polymagmatum. Cæterum acoporum ufus cum molli 86 conftanti friftione fiat, languentis membri kui periclitationc, turn curuatura turn extenfione.

Deflaccefcentibusluxatis^ artubus. Cap. LVI

WNdiuturnis quæcum febrefuntmorbis,86 incolicisparaly# ^ Pw*quot;*^*®^ ægritudinibus articuli fæpenumero flaccefcunt, uiri# rt busep omnibus deftituuntur : calidiore pier un q^ 86 humidio ^^ reeofdemaiufto modointemperieoccupante:hincuticp etia io mono impeditur.Quibus acaciæcremoraqupinditus,86 fouendigratia afperfus congruit:uel rubi, uel myrti,uel lentifei, uel ulmi radicum corti# ciselixatio:uel malicoriacataplafmatis modo impadaiuel myrti folia una cum cerota myrtea impofita.Robur quippe neruorum nexibus eft indu# cendum, cum ftipandi 86 arefaciendiiiirtute prædita materia. Huius ita# quefarinæartubus medicamenta funt adhibenda,cuiufmodi eft lt;^mwj/ appellatu,quod falices contineat 86 oxyra,86 phœnicina qug uino aftrin gente uel aceto conftat. Permulti uero ex algore 86 frigedine iftiufmodi languorem imbecillitatem^ oriri autumantes, calidioribus ufi admini# culis,detrimentum multo acerbius intulerunt.

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Delumbricis. Cap. Lvu

? Res funtin fumma lumbricoru differentiæîuna quidem quæ Triduenini I tereti 86 rotunda forma eft focunducraflitudinem: altera ue# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S‘

^!ro,quos lumbricos latos nominant:tertia,quos Græci afeari#

Îdas nuncupant ♦ Omnium uerpeiufmodi uentris animalium lumbricoru fpeciesjcauffa 86 origo eft,cruda 86 cralfapituitofa^ materia,86 putrefa cdu^4^ cftio huic fundioni idonea cft, cuiufmodi in pueris colligitur, 86 in alqs pariter ætatibus, his fcilicet qui ultra fatietatem auidefefe ingurgitant: ucrum nunquam à calida 86 acri,uel melancholica materia : nam hæc nu* tricandi naturam fupergreffa ad lumbricorum conftituendam originem 4® inepta eft 86 prorfus inacommoda, imo uero etiam contraria, corrum* punt enim hos biliofa præfertim excrementa* Quod fi aliquandouna cumlumbricis flaua bilis eqciatur,fiue per inferna,fine etiam per uomitio nes ,in inteftinis fcito c0fiftere;biliofum uero humorê, uel in ore uentris»

-ocr page 332-

5^S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAY VI AEG IN ETAE

uel in alio quopiam membro hærere» Singulorum itacp difFerentiarum fpecies ortum^ explicabimus, locum item amp;nbsp;notas, curadonemejj phn cipium à tereti èC rotunda fumentes»

De lumbricis teretibus ac rotundis.

LVmbrici'igituruentns rotundi forma nemini mortalium obfeuram c0tinent,quongt;am hi quam alq topiofius abundancin gracilibus ue* ro inteftinis plerunq; confiftunt,amp; in fuperiorem uentriculum progrès diuntur: proindeperos nonraro erjeiuntur; nonnullis uero per nares huiufmodianimalia uentris eieóra funt. Quod quide uermium genus in* fantibus quam alqs ætatibus peculiarius magis quotidianum, amp;nbsp;magna to quidem ex parte cum febre eft. Verum li circa febrium principia proue* niant, fubftantiam ex diferimine fubiedfo obtinet: Circa fummos uero ui gores,ex malitiofo putridoc^ morbo. Circaautemrelaxationêfebrium fcaturiunt lumbrici rotundi ex omnium in melius mutatione. Afterit nan que Hippocrates ,bonum efte ac utile lumbricos etiam rotundos in eun* tis ægrimoniæ iudicatorium progredi,fed hi ocyflime pereunt. Accidit Tmtumlum* ueropleruncpcunCtislumbricos tereteshabentibus,uellicatiointeftino* tneorwHofcr. rum,Só ucntris,amp;^ tuffes non magng,aridæ,amp; irritantes:quibufdam ue* ro etiam fingultus, fomni^ cum tremore, amp;nbsp;irrationabilibus ftultis^ ex fomnorefurre(ftionibus:Nonnullicumuociferatione exurgunt Sf pro* 1® filiunt,fedrurfus deqciunt,00 in foporcm profternuntur.Pulfus inordi* nati,8ó augentur febres nulloordineerrantes,cum magno articulorual* gore, quæ per tertiam quartam’ue diei noélis ue partem homme temere inuadut : Puerulis uero amp;nbsp;grandioribus natu,cum prominete lingua ex* haufta: ftridor fit dentium,oculi coniuent, filentium amant, amp;nbsp;excitanti* bus indignantur,ftomachantur,oculi^ apparent,amp; fuffunduntur malæ rubore,at(^ rurfus mutato colore liuefcunt : Breui uero hæc amp;nbsp;ex inter* uallis fiunt:quorunda uero ftomachu petentes, naufearu amp;nbsp;uellicationu autores funticibumad hæc laborantes auerlantur, coadti ueronaufean* tes ,uix deglutiuntjoblatum^ ac fumptum alimentû euomunt: Non pau* 50 cis uero uenter etiam deq citur cum efculentoru corruptione,atlt;ç tympa* niinftar inflatur. Reliquum uero corpus præter rationem liquefit amp;nbsp;tas befcit,neqp fame præfcripta,necj ullaeuacuationeimmoderataadmifla. Cæterum non in omnibus prædiAa funt fingulatim inquirenda indicia, fed quæ principatum tenent : aliquando uero plurima. At hæc animali* bus fefe in inteftinis circSuoluentibus rotantibus^ 00 mordentibus de* niiç folent accidere,amp; febrili ardore uapores ad cerebru ferente prauos, ex coaceruato in uentre putrido humore natos:in quibus partim quidem Præcipuilim utri fey iuxtàcum febri turn lumbricis proipiciendum eft: partim uerofe* bneorumeura brim baud magnopere curantes, prorfus expelli uentris animalia coue* 4® 9xpu^Mgt; niet:Plericp etenim quu negligerent,corrofi ab qfdem conuulfi^, extin*

Äi funt. Nec^ uero defunt, qui aflerunt ft uidifte per inguina languentis lumbricos prorepfîfte.Præftatigit ipfosexpellere : expelles autfi prius enecaueris

-ocr page 333-

DE ARTE MEDENDI DI B* IIU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;299

enecauerisjenecanturautem medicaminibusmaximeamans . Comuni ïgicurquartanæ febris curadone 8C animalium uentn's exiftente, expc« dient fanèpræfidia fimpliciora. Mixariaigiturdecoóla fichabendbus uel potui uel efui offerenda : exhibendus item fuccus fcreos,coriandriue feu coriani fernen, cum exigua aqua calida contritum,fiue cum pofca:uel auriculae mûris herbæ decoérum, uel cornu ceruiniramentum,uel edam rubrica dnopis leuigadffima : olei præterea ex nondu maturis oliuis ex* preffî amari cochliariaduo pauladm ab(brbeantur,amarulendananc^ lumbricos abigunt,Iubricitate uero ipfos una cum oletulo expelluntJn* *lt;^ flammatione uero diftendonc^ uifcerum exuperante,è femine lini amp;nbsp;fa rinalupinorum,abfinthi) item èC bryoniae radicis utendu cataplafmate ex hydromelite,uel afpergine cum oleo chamæmelino,uino,fruôlu^ ab* finthq, uelaloëfecundupræcordiaafperfa» Verum ne febres uehemen# ter fatigent atq? perturbent, mifcenda eft mixarffs menta, atqj præben* da. In apyrexia uero febréue iam decedente edam efficaciora,uerbi caul* fa,fèriphi deco(fcum,uel nepitc, uel filicis,uel fernen cardamomi,uel mati Punici acidi radicis ad tertias decorum, uel friét i cymini, amp;: nitri, tritici, uniufeuiufqj diobolos treis, uel fandonicS uel abrotonu, uel utrunlt;ç,unà cummellecatapotijs fadlis, uellupinorSamarorudioboli tres, autbrai# 2o fîcæ,auterucæ fernen contritum,uel abfînthinum,quod unum fæpius fa* tis profuit. Exhibendi infuperaloës lotæ pondodioboli tres,idquod ex hisquæin primis probantur medicamends eft unum, in hisuideli* cetquibus roboris plus amp;nbsp;fpaciofior corporis moles confiftit.Quoniani autem pueri aloën non admittunt,inftrumento quo os diuaricatur, fupi* nis ipfis uiolenter feruatis, os diducentes,per clyfteridium quodpiamfi* ftulamnon fragilêcontinens,inuitisfifdem^ pofTumus maximealoën interius inferentes inqciamusiquæ quideadmiranda eft methodus pue* rorum molefte aloën ferendum,quibus forbilia fæpe edam numero alimenta eo modo cibum ftomacho refpuenteinfundimus:Et Cyphi confe 50 étio, necnon mafuarium pulchre 8ó utiliter adhibeatur : Cornu item eer uinum deuftum,adie(fto pipere cum melle uel oxymelite,amp; reliqua que-que tentanda experiendaé^ in ipfis funt. Præftat uero plufculum,fi fcilli-ticum acetum fuerit, præfertim in aduldoribus :uel finapi,cum olei amp;nbsp;ace ti cochliarfj quantitate. nbsp;nbsp;Cæterum quibus lumbricorum culpa fluore al

uus perturbatur,his fuccus plantaginis propinandus eft:uel ipfaedäari-da exhibenda eft plantage, iuxta naneç 8^ ex æquo utrieç fuppedas cum defluxioni ipfius alui, turn infeftantibuslumbriciscontulerit* Catapla-Cnatis pr^terea modo ita habentibus adglutinanda funt.polenta hordea cea,fïlix,abfinthium,farinalupinorum, fandonicum amp;nbsp;abrotonum:Iani 40 ueromalicoriaquoc^,acacia,galla,balauftium^admifceatur.Quoniam uero fæpe potionibus amaris offenduntur aliqui,ea fanè quæ iampridem enumerauimus,haud euidêter fed remiffius amara exhibe. Adhæc edam chamæpityn, marrubi5,enula campana, daphnococc5, baccas'ue lauri.

-ocr page 334-

500 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

cafiam,thymuni, pulegium, carpefium,cyperum, polypodium,irin, cm* cum,rubiam paHiuam,acanthum Aegyptiumcum pipercsæquis porno* nibus pondo diobolorüfex,uel decorum (quod KTn^tii« græce uocant) mêcg,uel radias mori cremorë, nel dixatione pecrofdinijet id genus aha romfecd lubri fragrantia femina ; Extrinfecus aloén cum melino uinocy adhibeto : hoe com cumtio. m-j^ ^^ appetitum excitât fummo admodü ftudio affectatu. Admifcenda porro non raro aloè,abfinthium : uel felle taurino umbilicum addins all* quibus amaris enumeraris impleto: feu oleum rhododaphnes ubertim illiniendum:uel cedrius liquor per fe, aut cum cerota uniuerfo uentri,ud pix arida trita 06 leuigata infpargenda:ud mcntam,aut melanthium cum to rofaceo adhibe : uel laferpitrj quoque decorum ita alFeAis milcendumï maliue Perfici folia contrita amp;nbsp;foluta cataplafmatis inftar imponamus» lam uero medulla quoep ceruina unguinis modo utendum,cum circa urn» bilicum,tum fecundum abdomen amp;nbsp;imum uentrem,tum etiam lumbos» Cerota infuper, fi res ipfa pofcere uidebit,applicabimus : Accipe aloës, abfinthq, farinæ lupinorum, feriphi, nigellæ, quod melanthion græ* ce uocant,uniulcuiufcg diobolos fex, ceræ unciam unam 8^ dimidiatam, chamæmeliniquantû fan's eft,bilem taurinam, leuigato quæ funt arida» Mulfum porro crebrius id genus lumbricos habêtibus eftimmittendu, ut dulcore mellis inefcata eadem uentris animantia,fubducant per infer* lo na: Atqui fï iam putruerint in profundo,non excernentur, fed euapora* tiones potius machinentur : Sunt uero uel aloë, uel ex hac medicamento peramaro fumpto fubducendi:quandoquidem alioquin etiam ipfis neu* ciquam inutilis eft mediocris per hypalatS deieëtio.

De tæneis feu lumbricis latis,

LAtitudo tæniæ uentris eft,ut ita dicam, adnatæ in interiore inteftino membranæ,in materiam animalis permutatio,qugidentidem excer* nitur etiam tota, incredibili fua amplitudine, uifu horrendum exhibens fpecfaculum,uel pars dus modo aliqua redditur : dilïolutaquidem non confiftit,fed redunda^quandoc^ fanè in non febrientibus:Cæterum fe* 50 bricitantibus quoq^ perdiuturnas pgritudines accidit, uellicationes ad* lacentis ftomachi inferens,8^ à cibis auerfionem appetitus inducens,ali* mentiep incÔtinentiam,uiuificatû etenim in inteftinis animal : nutrimen* turn rapit,8ë confumit affumptum, itautconfeftim alteroopus habeat: quod fi fumere quis fuperfederit, lancinat inteftina * Accedit autê his 06 ceu umbra comitatur corpus ftrigofum amp;nbsp;male habitum,imbecillitas^ cum inæqualitate turba^ corporis. Infallibile aut ac certiflimu indicium, fi cum ftercoribus fimul excernant quædâ feminicucurbitæfimilia. Sed in curatione omniu ore probantur propinationes acrium,amp; allioru efus. Graeci a-KOfe/letfxyitw uocant : ÔC filicis uel centaur^ decodio cum haufta, 40 turn etia enemate immilïa:aut nepitg,uel didamni,pulegq'ue.Infunden* daeft infuperhis interdum muria. Propinato etiamillud, quod neq? his qui alqs lumbricis conturbant inutile, ponftimefiliberi à febre fuerint: nitri

-ocr page 335-

DE ARTE MEDENDÎ LIB, ÎTÏÏ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;501

nîtrîrubei, pjperis,cardamomigt;porti'ones æquaIes,exhibenturcÔmode unamcedioboli très inuinoaquauecalida» Alius hnctusr Suman:« tur piperis,baccaru lauripurgataru,cymini Aethiopici,mafî:iches,parlt; tes copares, mellis quantû fans eft, cuius iufta præbino éft cochliarium unum ,non tam mane,quàm demittendo iam membra grabato. Quod 17 idipfum efficacius reddereuolueris, nitri quoq? rufitantundem ad nee. Aliter: Enulæcampanp,guttæammoniaeæthymiamatis, t piperis/in« ïAUÂsfinds. gulorum drach.quinqp cum oxymelite calido, per interualla potui dato, euphorbij drach.unam,uelgeminas intégras ad fummu. Aliud: ’® Filicis acetabulum, quem Græci oxybaphum nuncupant, nitri dracht-duas in cotyla aquæ præbeto, iam antea euacuato ♦ Prarftantius amp;nbsp;falui* brius reddituradiefto feammoniæ momento,id eft modico amp;nbsp;pauxillo. Aliud: Mali granatiacidi radicum corticis in fuperiori parte detrafti drach.quatuor,piperis tantundem,cardamomi drachma; fex, marrubij drach.duæ, in melle ei qui prins in cibo allia fumpferit contra lumbricos latos utiliter exhibentur ♦ Cæteru quo exafte quis amp;nbsp;in totum ab hac fa^ fciarum uentris affli(ftioneuindicetur,theriacamCnifi uehemens febricua laimpedimento fit^jincundanteradhibeto.

De Afcaridibus. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LViit

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Orro afcarides C ceuiam Si in fuperioribus præmonftratum

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ fpecies funt lumbricorü, uermibus forma refpondentes atcp perfimiles,qui in extremo longanone plerûcç folentcon« fi ftcre, amp;nbsp;quamprimü claudit fe inteftinum illud,propc anum confpiciunt, grauescp in his partibus pruritus excitant. Quæ lane uen# Cau^fiaafid* tris animalium fpecies,ex prauis alimentis, frigedine, ciborumep corru« *'“^““* ptione prouenit.Difrjciendi funtitalt;p,in pueris quidê glandibus ex mel= tàlt;iieri£^Un. ie,cum falls momento,autnitro:Innatuuerograndioribus,muriamaio? ‘^‘“^* ris acrimonig,uel centaur^ elixationc cum nitro,^ melle, uel colocynthi de,aut ab(ïnthio,uel chamgleonte,uel anchuia,uel cnico,uel hyftopo uel 50 pulegio, uel nepita,uel lupinisdeni^contextis . Verum poft ablution nem longanon inceftinu fubungendüeftgt;fimplicibus quidem hifce,acatf cia, hypocyftidéue, addito nitro, uelrho Syriaco cum liquido alumine: Sed quorü aluus aftriftioreft,lemnio figillo,qd a-cp^xyiJla. Græci uocant, cum uino.Cópofitis ucro, Andronis paftillo,atqp id genus alqs.Liquor præterea cedrius per tlyfterem multis foraminibus terebratu immitten# dus eft;cuius funt modi quæ metrenchytæ nomê habent:uel ubi carnem iActrcnch}it£. faliam accomoda temperandi ui præditâimpofuerimus,illigatione ura« mur^longo fuftinuerit tempore, atq^ hocipfum identidem permutes Comuniter aut omnibus lumbricoru infeftatione ægrotantibus fuccurs

40 runt,ex ichneumonis capillis fuffitus. Alimenta item probi fucci,inc]^ lolt; co ac têpore rite exhibita,utilia funt, quæ^ lumbricoru materiâ non ac^ cumulent, atep ea qug corporis robur uiresep labefaftari èc cominui non permittunt : Proinde uinum etiarn exhibebimus ualde dilutu, Crebrius

-ocr page 336-

'-301

PAVEI AEG INE TAE EIB. IIII uero 8^ celcn'us cibaria ob hoc ipfum affeétis prcbctOjUe nutrimêto de^ ftituti Iumbricf,uelh'cationes mducat. Opportunum autedench tempus uidetur,quu maxima adhuc copia alimoniam habent.Quod fi profluuiil etiamCquem rheumatifmu uocant) uentris adfîc,fciendû eft multiplicari magis^ redundarelumbricos uentris,non rite difpofitis edulfiszEtiam forbilofas quidê ipfis dapes adminiftrare conuenit,admifcentes nonihd etiam ftiptici:uerbi caufta pirum,aut malum,8(S malu Punicu,præfertim acidum. Foris uero uentri adminicula quæ alui retrimenta impediunt atcp etiam aftringunt,ea græce tijixW dicuntur, funtapplicandajquo^ rumiyluaquædaminfuperioribus eftenumerata» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’®

DeDracuncuIisDracontijsue» Gap» Lix

quot;Aquafiridda dracontifitn penmu.

N India,regionibus^ fupra Aegyptu animantia qufda uiua ^^;Iu*’’bricorii forma præferentia,dracontia uulgari appeUatio nucupata, in mufeulofis corporis partibus,puta braches, ^S,^S'cruribus, furis confiftunt: In puerulis etiam in lateribus fub cute eoeunt, aperte^ mouêturtdeindeubiperennarintdiutius in extrem ma aliqua dracontq ora, locus fuppurat, amp;nbsp;aperta cute foras progredit dracontq caput. Sihocquicquideftanimalculitrahaf,cruciatus excitât, atq; adeó maxime fi quando difrumparCuius ergo plumbum appends redracontio neceflarium effe quidam affirmant,ne cumulatim, fedpe* 2® detentim amp;nbsp;particulatim graui plumbi pondéré décidât » Alq uero earn curandi rationem damnantes, propterea quod nihilominus grauitate plumbi dracontium abrumpatur, grauiores^ dolores inducat, præci#s piunt membrum in aquam calidam effe immergendu, quó dracontium percalfactu fefe foras proférât ac prodeat, mox digitulis fenfim amp;nbsp;paris ticulatim extrahendum.Soranus contra non animantis principium,fcd neruuli alicuius fubftantia Hue concretionê dracontiu effe autumat,opid nionem duntaxat animalis, eo quod moueatur inducentis, Cæterû fine hoc, fine illud cuius fuperius mentio fada eft, fuerit, cum Sorano, turn Leonidæstum etiâcæteris uifum eft,in utrifey nullo diferimineconfper^ 3^ fîone,fotucp calido,cataplafmatis^ maturantibus effe utendiï,nempe ex melicrato,^ farina triticeaauthordeaceacÔcinnatis , Emplaftripræte* rea eiufdem facultatis ufum interdum approbât * Ex re porro ufu^ exia ftere queat confedura, quæ ob id quod è baccis lauri cÓftat, c^ /ixifviJ^aip appellationê obtinuit,amp; quæ ex melleconficitur pariter: Ex horu nanqp remedioru ufu extinda iam dracontia,uel circumfufum corpufculu exes dunt» Suppuratione porro induda, nifi prodeant,diuide eus tem, 00 cotinentem pelliculam denudatam auferto, cutem^ diffecato,atcp deinceps confen#

tanea puris effedrix curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 0

tentetur»

HBRI Q^VARTl FINIS,

-ocr page 337-

HYPOTHESIS LIS R r etV I H TL gt;’ nbsp;nbsp;505 nbsp;nbsp;^

v tn hoe uolumine opens uniuerfl quinto,non tam de uenenatorS animaÏ/u media caminibus, quae Sn^iak« Graeci indigitant,quam de toxicis potionibus medici'sgt;ód aduerfus hauftaletalium herbarü,animalium^ uenena adminiculis,quae e a de gens K^ilie(gt;xf(iXKK nominal, quodperindeferéfonat, quafidicas, propulfatoria ueneni, feupræfentiiïîma contrauenenaquoquomodofumpta remediaadiumentaue,eO qui hic tanquâ in tabula oculis fubqcitur ritu 86 ordine tradabitur» ’

CAPITA tiBRi Q^Vi NTR

Praecautiones omnium comuniter quaè

De pinorum eruca.

xxxiîit

, idu uenenum relinquunt eiaculana

De lepore marino»

XXXV,

tur^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» i

Comunis omniuquæuirulenti animalis

De rubeta rana paluftri»

xxxvt

Dehirudinibus»

XXXVlt

morfuidu^acciduntcuratio» ii

Dechamaeleone»

XXXVIIt

De rabiofi cams morfu et aquae metu.iii

Dealterco»

XXXIX

Aduerfus non rabientium canum mor*

Decoriandro»

XL

fus» un

Depulicariaherba»

xn

De crabronibus 6^ apibus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Decicuta»

XLlî

pe phalanges» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi

Depapauerisfucco»

XLIit

Dearaneaeidu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vu

De carpefîæ cremore»

xmîi

Defeorpqidu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vm

De mandragora.

XLV,

De fcolopendra terreftri amp;^ marina» 1 x

De aconito»

XLvr

Aduerfus afcalabotæmorfum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

De ixia»

XLVH

Contra felis morfum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X i

De ephemero.

XLVl il

De mure araneo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x 11

De taxo arbore»

XLIX

De anguibus Ôd uiperis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X n i

De folano furiofo»

L

De amphisbaena ôè fcytalc» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X1111

De fard onia herb a?

LI

Dedryino» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV

De papauere comiculato»

LU

De hæmorrho,8^ preftere, 6^ dipfade»

De pharico»

LUI

Dehydro» xvii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(xvi

De toxico»

Liin

Decenchro» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVin

De fungis»

LV,

DecerafteSCaipide» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix

De fanguine taurino.

LVI

Debafilifco» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX

De ladecui admixtum coaguluméft»

De paftinaca marina Si muraena» XX l

LVlî

Dedraconemarino, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX ii

De uenenato melle quod adHeradeam

De feorpio marino» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxni

nafeitur»

L VIII

Præparatio fanguinis teftudinis marini»

^^ gypib»

LIX

De crocodili idibus» x X V (x x 1111

De ceruflà»

LX

De hominis morfu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi

De cake, fandaracha, Ôf auripigmento»

Deuenenis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX VU

De fpuma argent!» lxii

(LX!

De praeferuationc uenenorû» x x v 111

Deplumbo»

LXIM

Communis quoruncunq^ uenenorum

Deargento uiuo.

LXIIII

curatio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX ix

De ueratro albo,thapfia,claterio, agaric

Enumeratio fîmpIiciQ uenenorû» X x x

co nigro,ruta fylueftri,nigella,et pan

De cantharide» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXI

pis» LXV

Debupeftre» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXII

De his quæ domeftica SC in

quotidiano

Defalamandra» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXUI

ufu funt,uino £lt; aqua frigida» l x y i

-ocr page 338-

•^PAVLI AEGINETAE

MEDICI PRAESTANTISSIMI DE ARTE

MEDENDI LIBER Q_V I N T V S,

ALBANO TORINO

VITODVRENSI INTERPRETE*

Prophyladfca omnium comunker quae idu ucnenum relin*

quunt eiaculantuf^» Cap* ï

N hoc Liolumi'ne de am'malibus uirulentis, uenenumep eiaculantibus traAatun, abidgenusedmumteromni^ ’^ bus praecautionibus antea demonftratis, fumendueft exordium* Quocirca fî urgentealiquaneceflitate, fo* mnum capere alicui, in locis ubi uenenatg coplures bo ftiolæ diuerfari confueuerutjcontigerit, præfertim ubi plerunqp falamandræ, autphalangia, uel ferpehtes aliqui magna copia degunt,obturanda funt feraru luftra allio cum aqua cotufo, uel alia quagt;lt; dam ex his de quibus agemus, herbula » Adolenda funt etiam fuffitus gratia cornua cerui, ungulà:caprarum,autpili,gagates lapis, bitumen» bdellium, galbanum,cupreiTi uel cedri fcobes,nigella,peucedanum,uû ticis folia,nepita, fagapenu, caftoriu,radix hordei,conyza,quam Roma 2« niintybum uocant,uel aliquidid genus aliud tetrumodore fpirans.Culi CuUca ^roßn ces aut peculiariter ac proprie fuffitus auertût,atramenti futorq ,nigellæ Z‘intM. fylueftris/eminis cymini portiones æquales, dó ftercus bubulu : adhæc etiadenfior ignis accenfus : magna etenim ex parte beftiolæ ignis fplen doréfugiunt* Subfternenda funtpræterea cubili herbaalbucu, nepita, uitex,pulegiü,polium,conyza,abrotonü: Atqui fi fieri nequit, ut omni« bus his pariter utamur,circuponenda tarnen aliqua funt ftratui * Attent dere item oportet animu circa efculêta, dó aquas, uafa^ uinaria, ut accu^ rate fumma^ femper diligentia cooperiant.Neq^ item uafa culinaria po nenda funt fub aliqua arbore5maxime fub picea aut pinu:in his enimues 50 ro falamandræ aut bruchi peftilentes fcatent, qui quum aliquê ignis te* porem fenferint,decidunt in fercula, uel in alias patellas, fi cafu quodam hullo fuerintoperculo conteâ:æ:Proindequæadhuc tutiora feruareftu demus, eis cerotam liquidiorê illiniemus ex cera, dó rofaceo, dó galbant momento,id eft perexiguo,dó ramento cornu ceruini modico, aut cymi no quoep Aethiopico* Ab apibus uero dó crabronibus edpungi prohi* bent folia maluæ illita, cum oleo attrita dó leuigata*

Communis omnium quæ uirulenti animalis morfu pundu^ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accidunt, curatio* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

^^gVod ficontingat fortefortunaquempiaidtumorfuueaquo* 40 *^*’’^^ immittenteoffendi, confeftim etiamdumrecenti ^lmalo,exud:uutendum, Cæterûneisqui exuólionis munus lobit ieiunus fit,cautio eft, fed uino etiam os fuum abluilTe, dó:

ore

-ocr page 339-

DE ARTE MED EN DI EI Bgt; V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505

ore oleu tenere cogrui'c,deinde loco inhcrerc cÔpundî:o,cucurbituIani^ cum multa flamma incifa prius cute fcalpello imponere, proximal loca conuellere:uirus nanq? cum flatus acfanguinis attraftionc luxtaelicitut amp;nbsp;educitur.Inurendum præterea,cruftîccp h nicer i bus inducendæ uene noextraefto. Quandoc^ etiam haudimportunü fuerit membrum,præ# fertim extimaru pardu amputate,fi ferè letalis ictus fît, ut ex afpide, Cera fte,uipera, amp;nbsp;confîmilibus, quemadmodû Galenus memorat, uinltorê aißortdnt quempiam morfu petitu à uipera,is ubi animantis natura cognita probe haberet, nec^ ilt;fîum peftiferu letalem^ dubitaret, faice protinus morfo

’o àmortiferabeftioladigitoamputato,periculûomninoeuafît.Quodfîui rus iam corpus fubierit,fanguinis detractione quacelerrime utendu eft, at(^ inprimis fî morfus uideat corpulentusJn cibo ftatim edendu piper 6ó allium præbeto: Vinum^ potui forte ac potens, qd recente fragrant te^ odore fpiret uernaculum,concretioni calorem inducendo. Poll hgc etia locus fuerit calfaciendus cataplafmate quod extrahendilaniandi^ facultatê habeat:cuiufmodieft cinis braiïïcg,aut ficus arboris cum aceto mixto, aut unguine feu conia ftadte, uel garo, 5c cepæ cum farina, pane ue, 80 porri plurimu cum fale, uel pix liquida panter amp;nbsp;calidacum fale, aut cedro,(lercoribus'ue capraru. Compent præterea ipfis hauftus aceti

^0 calidi, in quo nepita elixa fît, uel hauftio ex aceto amp;nbsp;aqua marina, uel ex oxalme. Locis infuper idis gallinæ fuperimponendæ funt,atqj potius AnimaUttimpa galli gallinacci,aliaucanimaliadinccta caliJa : uirus nanqj ebibunt, ^ fitduirwex» dolores leniunt» Vtendû prætereaémplaftris ahjsep medicamentls,ad^ ^lt;*^«“*‘ hibito interdu fale,interdû hordeo,atc^adarcelt;, amp;nbsp;quod in totu fît acer* rimæ poteftatis» Cæterû omnibus ip genere qui no tam morfu cp idu ui rulenti animantis oblcfi funt,uinü potandüeft,nil] partes profundiores omnino uideatur incolumes amp;nbsp;iHæfærfèris item,uel erice, uel aUragalus cum aceto,fîue bitumen paliuri,uel w^AcuS/y,quafi ueteris putris ue flumi nis dicas elixatio,uel muftelæ arciactæ drachmae duæ, eelebre admodu

50 medicamentû eft : uel teftudinis marinae fanguis, uel caftorrj drachma una,addito uinonimiudiluto,uellibanotidïsdrach.i. uelcucumeris fî* cyoniæ'ue radicis,aut porri cremor, uel chamæpitys,uel fmyrnium, uel cinnamomu, uel ariftolochia, uel uiticis fernen, uel galbuli cuprefti, uel fèfeli, uel piper, uel trifolq fernen, uel baccëc laüri, uel cancri fluuiatiles tam toftiquam elixi» Vtendum adhgc theriaeaex hifce compofîta:

Theriaca aduerfus uenena,herbas^ toxicas. morfus uipera* rumjidusep feorpionum»

A Ccipito bryonig,opopanacis,iridis illyriccjibanotidis radicis, zig xA-giberis, fîngulorû drach. quatuor,ariftolochig drachmas quinque, 49 thuris, rutæ lylueftris,uniufcuiufcp drach. treis, farinæ eruaceædracht mas duas,uino pange paftillos,amp; cum uino porrige trioboIum.Pürga* tio denic^ omnibus proderit,óó hydroteria,amp;Z theriaces eius quæ ex ui# perarum carnibus conftituitur affumptio^

C 5

-ocr page 340-

506 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLÏ AEG INE T AB

Derabiofi cam'smorfu,6Caquaemetu» Cap, ill

Vperhis qui acane,alijs'uerabidis mordicus impctunturbe ^l^X^Wrjsjprac cæteris in præfens difleremus, quoniam id animan K^r^XOtis frequens amp;nbsp;contubemale eft, rabie^ cotinenter infeftat» 06 ob id obferuatu perdifficik, 8d periculu ex eo proueniens minus euitabile, nifi quis ope multa,ad^ banc rem ad unguem fadis in - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore utatur auxilqs.Rabie aut canes inuchementioribus Solis æftk

bus potiffime corripiunt, quemadmodu amp;nbsp;de lupis aiTerunt : interdum etiam quu inteniidima funt frigora, Rabie porro correpti cum efeuknW turn poculentahorrent Ss auerfant:amp; fitibundiquidem funt,potareue* *® ro nequeunt : fufpiriofi^ linguam exertant anxie ut plurimû, 06 auricu« las demittunt,fputu largum atque fpumofum eiedant, amp;nbsp;fine uoce atcp amentes reddunt,adeo ut ne domefticos quidê agnoicant.Impetunt aut pafiTim finelatratuomnes,feras pariterac homines, 8^ nullodikrimine mordent. Mordentes uero nihil infeftu primo,nifi uulneris modo dololt;« Uydropboli» rem afferüt:tcmporis aut progreftu morbus ilk,quê Graeci à re ^lt;^0.^0-Mrffedw. fj^j^ appellant ( eaaffèdioquaàcanûrabidorûmorfibus petin.aquam horrent) exoritur,qui quum aducneritconuulfionescum ruboretotius corporis ingruunt,maxime uero uultus cum fudore,fui^ èC domeftico* rum ignorantiaiquorualq aquam modó uidentes admoti^,alq humore ^^ prorfus omnemauerfanf » Sunt etiam qui ca nu inftar latratus edunt, 06 interuenientes mordificatim impetunt,mordicibus^ fuis alijs eiufdê mi« biei caulTam inferunt.Inter alioru porró fymptamatn cauiras,nihil adeo affedionê iftam inducit, ^ ubi uirus uniuerlas corporis partes occupa* uerit.Formidinê autaquæ,nÔnulli quidê ariditati immenfæ, tan^ nati* ui prorfus humoris abada eflentia,accepta referenda afferunt. At Ru* phus ipfis melancholiac fpeciêhuiufmodi putataccidere, qd id uidelicet Demorp raUi uirus eundem æmuletur humore, haud fanè aliter,^ reliquos etiam me* docane^conji» lancholicos nouimus alios aliaformidare,omnia^ tutatimere:quac utiep Xo”*^ *’'** ^^^^^ ’^^ tantillu quidê difcrepat ab ijs qui opinantur 8ê perhibent fpe* 50 drum canis à quo demorfi fint,in aqua exiftere, Eoru uero qui ad id per uenerunt malum, neminem nouimus incolumitati priftinæ redditum, dempto ex hiftoria uno autaltero duntaxat, eoscp no arabido cane mor fos,(ed amorfo homine mordicus petitos: Verum antequam malumab tius infediftet, non pauci etiam àcanibus morfi fofpitatem recuperaue* runt : Hincitacp nobis aufpicandaefteuratio.Sedquoniâfrequêtiffime ex eoquod non confeftim amorfufefe hydrophobica appétit afflidio (pleruncp etenim poftquadragefimûàmorfudiem foletingruere, qui* bufdam uero poft fex menfes,alqs ferturetia poft feptem)alrj mordentê canem arbitrati funt no fuifiTerabie percitu, ^ proindecicatricêhulceri 4^ inducere ftuduerut,atq5 hoepadoipfimethuius mali autores fibi perni tiem ftatuerut. Proinde huiufmodi ufus experientia, facile deprehêdes rabioius fitcanis nee ne, quirnomordit ; Nuces bafilicas accurate tritas

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catapUfmati»

-ocr page 341-

de ARTE MEDENDI LIB* V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507

cataplafmatis inftarhulcenadglutinato,ac deinde demptas galfinaceo, v^biopcto^ gaUinæ ue in cibo obr)ce:primu quidé no attinget : fin aSt fame preffus ’quot;‘’’'^“^ ‘‘** tandem uorauerit,tum curiofius attenditotenimuero fiquimomordicra ’^‘*^*’‘ biofus non fit, fofpes atq? fuperftes auis quae comederit permanebit:fin rabie correptus fuerit, illapoftridie moriet, inde hulcus obduduabfe^ mora aperico : idem^ experimentu poft aliquot dies iteru tentandu, amp;nbsp;fiquide auis no extinguat,tum hulceri cicatrice inducito,nullum fiquide laboranti imminebit periculû: Huiufinodi uero experimentu Oribafius tradidit. Quod fi ex prædidis notis cognouerimus,rabiofam fuifie mor

*lt;^ dente caniculâ,medicamêtis aperiendi facilitate prpditis répété utendu* Ex bis italt;^ primû honore habet,qd è pice,aceto^ auftehflïmo,necnon opopanace conficit, de quibus capite de neruorü uulncratione differuis« mus. Porrb fi morlus teneriore cuticula præditus fit, immittendû fucric irinuoleum,feu balfamus,uelaliudeiulmodi* Licebit etia calfacto prius hulceri allium cataplafmatis modoimpingere, amp;nbsp;crufta inducere» Ari* dum uero qd crufta contrahendi uirtutc obtinet,hoc modo cocinnaturt Arid urn uulneribus à rabidi canis morfu fadis,cruftam ofFundens.

APponantur falis foflilis drach.odo,chalcitidis drach.fedecim,icillg tantundê,rutae uiridis drac.üq.frug inis rafæ drach. tonde, ieminis lo porri drach.i«utereprimicus arido, quo facilius cruftaobducat, deinde cum rofaceo,ut excidat cruftae. Cuftodiant aut partes ne cicatricefcant, dies ad minimü quadragin ta duos. Cataplafmaaûtquodà rabidocane mordicus petitis os hulceris didudû feruat,ex his conftat: Cepam cum fale amp;nbsp;ruta more cataplafmatis applicato,uel laferpicium cum fa!e,uel fat Amentumuetus, uel cinis pampinicum oleo, uel allia, uel fambuci folia, citâtetem^t mentaue feu apiaftrum, quodlibet per fe, uel adiedo etiam quandoq^ fa ‘‘”‘^‘ Ie:iuglandes cum cepa, fale, 06 melle.aut cinis ficuum,cerota excepta 8Ó indita.ProIuendumueroabftergendum^ hulcus,deco(fi:oinaquacha* mæmeli,iÿlueftris^ rumicis radice:Necdefuntqui caufterqs etiam fer« Jo reis hulcus inu ran t.Potionandi uero funt langue tes, ex fimplicibus quilt;

dem lycio, amp;nbsp;abfinthio, fucco^ laferpitq, 8d trixaginis,allio 6lt; polio.

Compofita uero potenthuiuimodi: Cancrorum fluuianlium in malleo« lorum uitis candidæ toftorum in uafe cyprino aut ænco cochliaria duo, gentianæ radicisleuigatæcochliarium unum, cum uinomeraci ueteris cyathis duobus in potu per quatriduû prgbeto: Quidam fanguinis per« dicum cochliaria duo porrigunt.Cæterumcancri cum luna recente funt accipiendiqariufquam ad oppofitionê cum fole peruenerit.Si qui aliquo ex his diebus potionê intermiferint,duplä poftea aut triplam interdum præbeto. QuinetiSexuiperis theriaca magna admoducomoditate ex« 40 hiberi poteft. Purgadi aut funt cotidie medicamento ex ficyonia cocin« nato cum ialuie decoCto,aut fideritide Heraclea, qua alias J'tÓAuGy uoeât, Suntpræterea qui canis,qui morfumintulerit,hepar ad edendum exhi« bêc.Porrô uitfius ratio eiufmodiobferuâdaeft»quæpariter amp;^ hebetetac VUlwutto^ c 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4

-ocr page 342-

5c8‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVÜl AEGINETAE

exnngaat ueneni uiolentiam, fimul^ prohibeat ne malum aldus radices agat. Vtruncp aut horü praeftabituim dulcis meraci ueteris, purioriscp laftis potus i confimiliter edam allq^ cepis amp;nbsp;porri efus. Quod fi autem diet is adminiculis ob impediments aliquod ab ipfo Ratim principio ud fuperfederit laboräs, minime gendû prætermittendu eft quo minus aut caro circuncidat, aut parti læfæ cucurbitule apponant, aut hulcus deni» que ipfum aduret,podftîme uero fi iam uirus aldus penetrauerit:Memo ratis porrb cum decenti uidus ratione utendu eft,anteq? rabies aquae he horror homine occuper Non mediocriter edaconferet contra iftiufmo di mais purgatio cum hiera,00 here feifTo fafta. Sudores excitandi, ad# w mouendSunguentSeft dropax,id qd dropacifmudicunt:probantur èC finapifmi,particulatim fingulis corporis pardbus adhibiti» Praecipuum autferreauxilium res ipfadocuit helleborifmuidentidem fumptum^ Aduerfusnonrabiennumcanummorfus* Cap* im

Orfus præterea canu nulla rabiepercitoru, ueneni quiddam exitialis fecum adferût:protinus itaq? aceto uulnere irrigato, os eius morfus'ue porrefta palma uapulet, deinde uero nitru cum aceto contritu defuper applicato : Spongia item nouam cum aceto madidata, aut etia cum ipfo oxynitro per triduS imponito,ir# rigans ip fam ,nam omninomalu difcutit:uel ei uaceâ farina oleo macéra 29 tam impingito : uel fpongia noua, lanaue fuccida polluta^ adhuc, aceto amp;r oleo madefafta uulneri imponatur: Vel amputatis rubi frondibus,8ó contufis cumaceto,cataplafmatis more fuperinducitoïautfi praeftareul detur,cepâcum melle fubaftam, uel origani coma,amp;S fàle,æquis portion* nibus cum melle,uel marrubium nigrû, quod alias JieeXKÛTbjj nuncupant, adiefto fale» Vbi uero iam ardor morfus occupant, plurimS contulcrit ft eruinam farina mellefubacftam 8ó macerataimpofueris,quandoquidem peculiariter hi fee prodefte creditur:Sed eis qugiam inflamata funtlocis, fpumam argenti eliquatam SC contritam cum aqua inungitogt;

DeCrabronibuSjamp;Apibus* Capt v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JP

Vi abapibus pereufti funt, cos dolor quida comitatur Sf rua bor,tumor item circa aculei phgam,qui in eadem fixus hæftt» CæterS à crabronibus punÀi, baud aliter quidem quam cæn ten afficiuntur, præterquam quod aculeus non hæftt in phi ga»Succurriturautem utrifc^,fi obliniatur locus luto,fcuftercorebubu-lo,autficuum fucco,uel iycamini,quod amp;nbsp;morumuocatur, folqs cliqua«« tis,uel maluæ, aut etiam farina hordeacca cum aceto ut cataplalmaimpa 0:a, Fouendum præterea muria,uel aqua marina»

DePhalangijs» Cap» vi

Vboreacuelutidiftintftispuncftisinphalangioru idumorfhue 4-° locus ipfe infici conlpicitur,neque tumens tarnen, neq; adeb ca^ lens, uerum mediocriter quidé fubrufus eft, perfrigerationibus lorret, SC pruriginofus eft; Accidit uero amp;nbsp;umbræinftaricquitur per* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuifos,

-ocr page 343-

DE ARTE ME DE ND I ri B. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50^-

Cunbsjfri'gons occurfus, tremor, toti'us corporis laffitudofeugrâuitas, comitési^m futjor egelidus,dolor intenfus,pallor,ÔÔ cÔtinuus eqeiendæ urmæ pru= 9^‘i^'’^‘i' titusîquibufdamueroex aduerfomultam pellendo diffîcultas, èC geniss tail's membrrintenfio,oculi humentes 00 lachrymoiï, tenor quidâ amp;nbsp;ri*» gor circa jnguina amp;nbsp;poplités , conuulfîoni per omnia fimilis, uellicatio ftomachi uehementior, linguæ torpor, uomitiones aquarS, uel araneis tonlîmiles:Nelt;ç défunt quibus perlotium aluum^ eadem feruntur,dei feendentes^ in aquam calidam dolorê primo nullum fentiunt, mox ua^ lidiflime doIitanttPrgfenti uero ita affedis præfîdio eft,forinfècus cinis ^® eucumerinus appofitus, cum faleinuino diflbluto maceratus : uel radix fylueftris mali Punici fumma contrita diligentia,uel malum terrg, quam ariftolochiam dicunt,cum farinahordei aceto immerfa ÖÓ eliquata»Pro=* luendii præterea fouendS^ uulnus eft aqua marina calidiore, aut apia^î ftri deco do : cuius etiam folia pariter funt inpeienda^ Lauacris infuper perpetuis fi quis indulgeatabfurdumno fit. Vtendum uero potionibus eiufmodi quæ primo ex abrotoni conftent femine,anetho,ariftolochia, cicere fylueftri, cymino Aethiopico, baccis cedrinis comminutis, plata nicortice,trifoli) herbæ femine, amp;nbsp;frudu myricæ : horum uniufeuiufe^ drachmas duas cum uini cyatho potui dato;Etuiridium cuprefli galbus 'lo lorum decodum cum umo temperatum. Sunt etiam nonnulliquicana crum fluuiatilem in fuccum redadum addito lade, amp;nbsp;apt) femine exhi^ bitum,præfentem aduerfus phalangiorû idus opem conferre afferunt,.

De Araneæiduplagaue. Cap. vu

St etiam quoddam araneoru genus, quod ubi hominem pu^ pugerit, intenfus ac uehemes circa medium præcordiorû la borexcitatur,ruboritidemamp; lotrj expellendidifficultas fe»* quitur, quandoc^ etiam fufFocatio quædâ. Leuantur aut idi ins remedqs: Cymino fylueftri Thebaico, uel uiticis femine, amp;nbsp;populi albæ folrjs epotistuel his no minus allia fola,fi' offerantur adhi 30 beantur^eiufinodi,conferunt:ueluiniquocß meracioris forbitione ab omni plane aranei idus periculo liberantur.

DeScorpionisidu. Cap. vill

Nflammariconfeftima fcorpq idupereuffu^ locus incipit» durus^,amp;S ruber, acdiftentus,fupra^ modumrigidus cum dolore redditur : 06 nunc quidê feruor, mox etia algor alters jnatim occupât : quandoq; fequitur dolor, qui indem alternis

nunc meliufcule habet, mox iterum intenditur amp;nbsp;augetur. Acceditind fuperaicorpiopereuffis fudor,horridus quidâ fenfus,amp;tremor, amp;nbsp;exa» tremaru corporis partium frigus,eriguntur inguina,ueretrum^ extent ï^o ditur, fæpius item feruntur cura ftrepitu per federn peditus, rigent pili, difcolor fumma cutis redditur fuperficies, dolorqj tota percipitur cutia» cula tan^ acus confoflionibus fadus. Succurrit aut fcorpq idibus effia» caciffime quamprimüinftiHatus uulnerificulneus cremor-Ipfe etiam qui

-ocr page 344-

P A V Ü 1 AE G I N E T AE

percuffit.plaga fua diffipatus, attritus^ amp;nbsp;impofitus feorpius:Pofihxc falem trim cum lini femine,amp; althææ herbæj qui hibifeus eft, fernen ini ponito.Subuenit 00 fulphur uiuû cum terebinthina refina exceptu^Pro* deft pariter amp;nbsp;galbanu emplaftelli more extenfum,amp; parti affedæ im* pofitû:nepita quoep Ieuigata,et cataplafmatis modo impofita:.amp; hordea Cea polenta uino c0fecta,amp; in rutæ decofto exhibita.Neep minore effi* cacia fuccurrit fernen trifolq herbæ,tritum uulneri inditû» Vtendu præ* terea eft potionibus eiufmodi fans efficacibus : Ariftolochiædrachûj» pondéré, præcipue corticis cum uino, gentiana tufa ,pulegio^ ad fum# mum elixato, lauri baccis numero decem leuigatis, 00 nepita diu mub »o tum^ cum pofca elixa» Confert etiam cyperis,qug iunci odorati quadra ti radix eft,cum uino fumpta.Prodeft fimilitcr amp;nbsp;ruta, amp;nbsp;ficulneum lac, amp;nbsp;laferpitrj indem, fi copia eins ad manum fit:fin in promptu nó fit,par* tico liquore utendu erit»CÔducitadhæc trifolp, amp;nbsp;ocymi fernen in potil fumptû: Valetmirifice argentu etiam ftarim plagæ impofitu. Omnibus his adhibeatur lauacrorü corinuus cum muIto fudore ufus : tempcratiep nimia aqua potus. Copofita uero antea in potu fumenda funt, fulphuris uiui, Aegyriæ fabæ quantitas cum piperis granis oÄo in uini dimidiata cotyla,uel fuccus laferpitij cum cancro leuigato ac diftbluto,aut nigdlæ, cymini Aethiopici,uiticis fernen, equis cum uino parnbus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

Aduerfus Scorpionü formtdoloforum 00 Phaiangiojü periculofos (dus»

SVmantur fecis uinidrachmæ fedecim,pyrethri drachmæ quatuor, feminis rutæ fylueftris drachmæ très, caftorq, erucæ feminis, fingu* lorum drachmæ duæ,excipiantur fanguine teftudinis marinæ : Dentur oboli quatuor cum uini meraci aceriue cyathis tribus* Aliud: Pyre* thri,ariftolochiæ,cuiuslibet unciæ quatuor,piperis unciæ duæ,Iiquoris Jaferpitfj drachma una:Dofis eftofabæ Aegyptiæ magnitudo*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Scolopcndra terreftn amp;nbsp;marina* nbsp;nbsp;nbsp;Cap, ix

g^^^ Lcruncp auc qs quos fcolopendra momordit, locus plagæ in ? 0^ orbe Iiueftit, amp;nbsp;quafi in tumore attollitur : Interdû fanè fecis


?^{peciem induit, rarlufcule uero fubrufus apparet, exhulceratf tur^ fumpts à morfu principio hulcere quoda laboriofo SC lurido» Adhic uniuerfo quoep corpore fentitur quafi pruriginis fenfusi Peeuhanter uero bis quos marina fcolopêdra pupugit, aquæ perfimilis Sr ueluti tranfpares quandoqp infurgit tumor: Rubicundus aut bis quos fcolopêdra terreftris fauciauerit» In horü utriuit^ igitur curatione, opor tet circa morfum amp;nbsp;plagam falem ex aceto tritum, aut concifam amp;nbsp;leuif gatam rutam imponere,uel cinere aceto contritum 06 maceratu, feu feil«« lam:confpcrgendusfouendus^oxalmeetiam locus eft. Cæterum Ara* chigenes oleo etiam multo feruido prædiCta eo quo dixi modo impone^ 4® re folebat. Potui uero prgbêda eft ariftolochia cum uino, uel ferpyHum, aut nepita, uel fylueftris ruta,uel trifoliü, uel fuccus radicis albuci, mena# fura fermé dimidiata cum uinicotyla»

Aduer*

-ocr page 345-

DE ARTE MEDENDI LIB, V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5IJ

Aduerfus Afcalabotaemorfum, Cap, X

Duerfus afcalabotæ plagam idum'ue, militer fefamu fubadum amp;nbsp;contritum cataplalmatis modo imponitur.

Contra felis morfum. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, Xl

3 Vi porro fell’s niorfu percuffi funt, uehementiorc admodum ^ K dolore afficiuntur, luridumcp omnino uulnus redditur* Suc^ ^^curras amps, fi ^primum uulneri cataplafmatis inftar cepas ^^^.alliaLie impofueris ♦ Porro 1]fdem eda uefcetes,uirii meraci SC inddud forbidone egregie curantur, pnftinæ^ fofpitad reftituuntutf

*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Demurearaneogt; Cap* xii

Vris aranei morfum confequunt dolores magni amp;nbsp;pulfato# g ^ rfj,rubores fecunduunuquodc^dends ueftigiu, punéfura, puftulæ (quæ appellant phlyd:ænæ)fartæ circa morfum fas Üniofo humore, liuore contrahunt adiacentes amp;nbsp;propinquæ partes omneSjdetraAa^ phlyiffænes cuticula,fubcandidu apparet huU eus : Adhæc depaftione his quæ (èrpunt no abfimdi fatffa, partes Iblent putrefaéfæ decidere ♦ Accédât pofthæc,grauiflimus inteftinorû dolor, Îotij reddendidiffîcultas, gelidi^ fudoris undicp fluxus. Succurritaûtà Medelamorpa mure araneo morfîs ,ex galbano confedrû fpleniû emplaftelîû per fe, uel mruMaranei' îo tritu ex aceto impofîtû » Remedio itidem eft farina hordeacea cum oxy^ melite cataplafmatis modo impacffa.Quinedâ iplè araneus mus qui mor fum intulitjdifleclusjfuo^ uulneri impofitus^ubuenit: 06 pyrethrüem« plaftri more adhibitû:malicoria^ dulcis mali Punici décoda, uel malua Îylueftris,allia item trita,^ Gnapi Icuigatûcum aceto. Prætereaeômen* datur ex calida muria fada fomentado Sô confperGo : deinde ex hordeo combufto concinnatû cum aceto cataplafma. Vtile aut fuerit amp;nbsp;falutare mifeere amp;nbsp;propinare abrotonS cum uino decodû,uel Gfymbriu,uel fer^ pyllû,uel herbâ erucâ, uel galbanû.uel faluiâ,uel cupreffî molliorcs gai*» bulos cum oxymelite, aut pyrethrû cum uino, aut chamæleonds radicê, 50 autcoagulû hœdinûagninuueautuiticis,gentiane ue,radicê,feu uerbess nacam in podonibus exhibeto : cæterû eadê cataplafmatis quocp modo militer impingitur » Sunt edam qui muré ipfum qui momordit contritûi aduerfus propriû morfum cum uino hauriunt.Prodeft adhoc ueneni ge nus medicamentû etiâ illud, habens myrrhæ pondo drach,fex,corticis ariftolochiæ drach,iifi»Cæterû côtra aranei mûris amp;nbsp;fcolopendræ mor fum,fales cum liquida pice hygropifloue emplaftri modo illinito, uel li« quorê cedrium addito melle, uel allium cum fol ifs ficulneis,aut cymino, uel folia nepitæ,feu hordea, adiedo edam aceto»

De anguibus amp;nbsp;uiperis» Cap» x 111

Aeterumab anguibus aut uipcrauel id genus alfjs animalis bus morfu feu idu uenenu reliquêtibus demorfos, intra priii cipia ftatim dolor in loco quidem morfu compundo, inde in ij uniuerfo quoop hominis idi corporecomitatur» Apparent amem fecundu uulnus gemina foraminaperexiguis admoduinterftid#

-ocr page 346-

51X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L I AE G I N E T AE

bus inter fe fpacqs, unde à principio fanguis faniofus, aquofus^ humor defluit,deindeoleofus,inomnibus indifcriminatimuirulentus,quodfe* Accidetumor» rarum effe uenenu quidam autumant» Confequitur aut, tumor ubi idiis futanguiszir rubicudus ac luridus,pallor in corpore, uertigo,refolutio ftomachi,ani* mi deliquium : nonnullis uomitiones biliofæ, mictionis anguftiædnfur^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gunt præterea circa idum locum baud aliter atque in ambuftis puftulæ»

Occupât amp;nbsp;noma hulcus depafcendo ferpens,progrediens ad finitimas partes:cruentant his etiam gingiuæ : accedit præter hæc iélu petitis tre^ mor, foporquem Crxcixigoii nommant,8C frigidi fudores«Minore uero periculo euadere credunt, qui ab echidna, quam qui ab echi fuerint idi, ’® fed minus etiam ab qfdemipfis offenduntur ei qui nutrimentû offerunt» Curatiodemor Cæterum in medendo tam efReacifTimum præftat auxilium aHijdeuo^ forumiuipcris j-^^-Q^ meracioris^ uini potio, ut fi quis eo remedio utatur, alqs fanè nub lis opus habeatfuppetqs, Comendantautmorfibus eiufmodi animant turn pereuffi porros, cepas,8d ialfamentu acerrimu,quidam ranas etiam i'urulentas in cibo dederunt. Conducunt uero hæc quoqj in poculis cum uino fingula, marinæ teftudinis fanguis andus cum cymino fylueftrije* poris hinnuliue triobolari pondéré coagulü, aridi ceruini genitalis dra^ chmauna,anchufa tenui folio tota:hanc uero aliqui etiam proamuleto applicantatepimponunt: porri cremorisdimidiatæheminæ pondo,in î® melicrato, foliorum apiaftri fuccus, amp;nbsp;ruta fylueftris, contubernalium gallinaru cerebrum, panacis radix cum uino decocta, agarici drachma una,iuniperi,afphodeli radix,piftacia leuigata atqj foluta, uiticis fernen, arefaftæ muftelæ drachmae duae, echini cum radix turn liquor, canert non tarn fluuiatiles quam marini, cum priuatim per fe, turn adie^fa pedis® eulari herba,quam græce ftaphidagriam nuncupant,fale^ 86 polio, maliterræCquam ariftolochiam dicunt)radix cum myrrha, 8^ gentiana, baccarum lauri æqua portione melle excepta» Mirificum porro habetur cÔtra uiperæ morfum Oribaftj illud,côftans anifi in aceto tindi, piperis cuiuslibet figillatim drachmis quatuor,ariftolochiæcorticis,opij,cafto^ 5® rq ,myrrhæ, uniufeuiufep drachma una : Paffo uino hcc cunda diluenda funt,at£^ fabæ græcæ magnitude fingenda, exhibeto habita uirium ra^ tione cum uini immodice diluti cyathis tribus» Aliud ex Lyci comenta rqs medicamentscotrauiperarSmorfus concinnatS: Accipit myrrhæ, caftorq, piperis, landaraches, finguIorS drachmam unam,feminis anes» thi oxybaphum, paffo cliqua amp;nbsp;exhibe» Aliud ex Archigene: Cancros uiginti cum fufficiente farinafrumentacea inmortario fumma curacontundito, nepitæ^ falis^ nonnihil confundito, redige in paftib Ios,86 arefacito:In ufuuero cataplafmatis modo cum lade impingito,at^ que unum cum mulfo potui dato. At fi ad manum fluuiales(inquit)cancri 40 C^æfàritadhi non fint,marinis utitor » Extrinfecus uero opem uiperinis morfibus fert benddfuntmui caprinus fimus,in plagam emplaftri inftar cum uino accurate impadus, pvrlt;tmorfibus ^^ p^^^^ opitulatur magaihce;uel lauri folia coda cum oleo,aut baccy lauri.

auc

-ocr page 347-

DE ARTE MEDENDI LIE» V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;515

aut ncpÏta,erice,ruta,apium,abrotonum) galbanum,empIafteUifpleni) modo inieétum, origanum uinde leuigatu.’pulli gallinaceidifcerptiac calidi imponendi funtiugiter 8ó perpetub. Adglutinanda prætereaerui farina contrita Só maceraca in ui'no,raphani cortex eh'quatus,fcilla elixa, farina polentaue hordeacea ex oxymelite,cucumeris fylueftris folia cum polenta ex tenuiffima hordeacea farina, fexuini pariter cum polenta e tenuiflîmohordeaceæ farinæ flofculo,ruta, iale,menecp adhibitis:furs fures elixi in aceto, cinis cum aceto, cedrius liquor appohto fale,pix lis quida itidem adiedis falibus * Foueri præterea locum tri fol q decodo ’® expedit,autelixationepulegfi,feumuria acida» Vbiuerofanguineseac fuppuratæ comparent puftulæ,ipfas confeftim refecato,cutem no detra hês:mox inde larga aqua cofperge ac foue-atqj cataplafmatis modo len riculam coda cum melle donee fanitate recuperent, loco ido impinge«. CæterS ex uiperis confeda antidotus peculiari quada efficacia in huiuf» niodi pota morfibus opitulatur, nee non idui quo(j ipfi impofita»

De Amphisbæna fiC Scytale» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* x 1 r 11

Ompariaomnino,ineius quscamphisbsena,8ó eins quæfey tale appellat,beftiolæ morfibus,ufu femper ueniunt. Reme-dio funt igitur eifdem communia:quocirca priuatam ac pro« _____priam defcriptionem, quam fibi exigere nobis minime uide* bantur, fortiti non funt»

De Dryino,GaIeni uero præfatio. Cap. XV

Ïtam dryinus beftiola in radicibus quercus (à qua arbore ap« pellationem fortitus eft ) agit, tam malefica parata^ ad no« cendum ui, ut fi quis caice modb eum premat, cute hominis _____pedes denudet, 8^ totis cruribus tumore largumac fpacio« fuminducat. Ferunt prætereaquodmaioriadmirationi futurum eft 0« mnibus,nudari cutem pariter eorum, qui curationem eins tradauerint, Quod fi quis pcenam ab eo illatp iniuriæ fumpturus,beftiolam périmé« 50 re tentauerit,tecri admodum odoris fluxum emittere, fuo^ graueolenri odore omnium aliorum odorum fenfum tollere. Cæterum in dryini ani« malculi plagis, circa morfus locum cum rubore tumor fit, amp;nbsp;infurgunt in qfdem partibus in orbem puftulæ, defluit prætereaaquofus aliquan« do humor, quem «x“f« Græci nominant,urgent erofiones ftomachi, qd malumeadem gens Ka^c/hoiyi^ott appellat, amp;nbsp;circa umbilicum torfio, qui spoijof ab q fdem dicitur.Succurrit dryini morfibus cum uino pota arifto Iochia,trifoliü item herba,amp; haftulæ regiæ radix pari modo fumpta,amp; quercus cuiufeunep glandes concifæ a c potæ. Ilicis itidem radices tufæ, loco^ cataplafmatis more impofitæ, dolorê plaçant amp;nbsp;leniunt.

^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeHaemorrho,£CPreftere,2CDipfade. Cap. XVI

B hgmorrhi morfu graues ftatim doloru uexationes infurgunt, ç^'amp;exearum continuitate breues omnino ^ anguftas raritates ^'prxbentjmultus etiamerumpitex morfu fanguis ; amp;nbsp;fi cicatrix-

-ocr page 348-

514 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVM AEGINETAE

quæ in toto corpore induda fuit rumpätur, amp;nbsp;fanguine defluat, cruens taegerunturexcrementajinter^ meiendumpro urina in exigua frufta qualicp minimos globulos denfatus redditurfanguis. Extuffiuntporro ^'pf^gt; è pulmone cruenta,denies euomentes tanep deplorari pereunt. A dipfa dis prætereamorfu æftus intolerabilis acconftans irrumpit, fîtis^ tam indomita, ut nun^ expleri neq? intermitti queanpoculentacp affatim ac larga manu infuia hauriunt quidê, eadem tamé fins perpetub excruciat, haud aliter quam fine tantillum quidem potionis fumpfiffentab initio«. Neq5 exaftiduopoculorû hauftu fins fedatur aliquid, fed idem iugiter frt^tr, nbsp;^ squalls tonus fitis durât habitus:unde ab urendo prcfter,Slt; ab arden *®

do Kccvtruf/^ abinexplebilifiti lt;flf4-(C! appenatur.CæterûàmuItisprifcis^ autoribus ab hæmorrhoacdipfade morfi,ceudeplorati amp;nbsp;infànabiles relinquebantur.Tentanda uero comunia funt remedia, fi quæ priuatim opem illis ferre pofTentidefiderentur« Confodiendus^ fcalpeïlo confer ftim amp;nbsp;urendus locus, 06 fi liceat munlandus : deinde acerrima quæ^ applicanda funt cataplafmata» Profuerit^ in pendio omniu quidêacriS Drimy(J}4^iit edulioru efus,quam drimyphagianuocant, imprimis uero ex falfamen^» ns,meracicp uini potus,panter èC lauacrü: Vnleaut fucrit breuibus tem porum interuallis cotinuare, priufqua morbus graffetur, ^ inualefcant mali huius comités:his enim femel emergentibus, nulla prodefTe poteft 2^ medicoru opera» Quæ uero ad localia attinent remedia, eorum in morfi nipfddis mor» bus uel fyluam defcriptamdeprehendes:Indipfadis igitur morfu, por^ fuircmaiM» tulacg folia cum aceto trita et eliquata,farina^,amp; rubi Folia accurate foin

ta cum melle,plantago item amp;nbsp;hyfTopus,allium album,porrum,ruta,ur tica, quæ Slt; cnide dicitur» Aduerfus uero hæmorrhû omnia fane eadem hæc ficiunt medicamêta, accp fupra hæc uitis etiam folia elixa,cum mei* Ie concifa amp;nbsp;cliqua ta-. Per os autem,hæmorrhi ipfius qui morfum intulit crematu caput potetur, aut allium, cum oleo irino;manducand^ panter font in eiufmodi penculo uuæ paffæ»

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeNacrice» Gap» xvn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®

^^^jjVi ab natrice, quam Græci hydron dicunt,morfu petiti funt, ' ^j^horum uulnus dilatatur, Só poftremo fpaciofum amplum^ cuadit,ichor ex eodê ater aclargus,tetro^ odore fpiras, per#» S quot;’‘^^ af^ ^^ depaftione ( Græci nomâ dicunt )deftillat 8ê ege ritur. Medicatio aut mali cum tempore amp;nbsp;ggrc fuo tandem munere fun* gens, quod petit alfequitur* His italt;^ fuccurritoriganus concifa, Só aqua eliquata,atcp morfus uulneri tandem fuperindufta:uel conia quer* eus oleo irrigata,uel hordeacea farina cum mellc eliquato in potione fu* metur, Sc ariftolochiæ geminæ drachmæ, uel in cramate pofeæ, quod cfvx^dTpp græce dicunt,cyathis binis:Deindecremor marrubt), uel elixa 4® tio cum uino, uel nafturtium fylueftrc,uel fruGtus haftulæ regiæ aut flos, fœniculiue fernen cum uino,ôê fauus denies recens comeftus,adie(fto fi« mul aceto,hydri icubus fobuenit.

De ceiw

-ocr page 349-

DE AR TE MEDENDI TIB* DeCenchro» Cap. xvm

Enchrimorfusperomnia uipcræ morfui refpondet,accedit putredo feu exhulceratio, atep poft tumores fubeunte cutem „^ aqua cames omnino décidant : lethargici præterea euadunt amp;nbsp;cataphorici, hoc eft ueternoß, amp;nbsp;maß foporis delation!

ohnoxij. Erafiftratus his iecur, amp;nbsp;ueficam,amp;craftius inteftinum,quod Græçi KÜÄoy appellant,afficicorrumpi^ afferit : Diffedis nanq? eorum çorporibus,corruptæ offenduntur eædem hominis partes» Virulenti Curatio, huius animantis morfibus laducæ fernen cum femine lini cataplafmatis ’° inftar impoßtum fuccurrit:neenonamp; fatureia leuigata, amp;nbsp;ruta fylue^s

ftris,amp;: ferpyllum cum afphodelo tritum. Potiones aut quamprimu cen taurij radicis drachmæduæcum uini cyathis tribus, uelmali terræra^ dix itidem,nafturtium4 panter amp;nbsp;gentiana contra cenchri morfus uti* liter adhibentur»

DeCerafteamp;Afpide» Cap. XIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Res aipidiseffe ipecies Galenus teftatur mam unam terres ^® ftremnuncupat,alteram chelidoniam, tertiamptyada,qusc 1 omnium perniciofiffima eft: liquidem erect o in anteriorem pattern collo,ex intcruallo longitudinem quod fatis eft emen io fa, uenenum hominis in corpus iaculatur Sx^ expuit. Hane afpidê ferunt

■A^§yP^* teginam Clcopatram, quum fuperato 00 interfedo Antonio, Cteopatrein» Auguftum uidorem timeret.ne in feruicutem fe 06 triumphalem abripe ^^^^^‘^’ ret pompam, hniftræ mammæ feriendæ admouiffe, unde demorfam celerrimaamp; fubitanea mors confecuta eft * Aceraftis igitur morfu lo» cus cum duritie in tumorem attollitur,2lt; puftulas agit, ex ido autem lo^ co fluitaquofus humor, quandoq^ ater.fubpallidus interdum,8d colore porraceotuniuerfum uaricummodo corpus in hac pefte conftitutum tu met,pudenda arriguntur, mente capiuntur,oculorû ealigo exoritur,coii

uulfione tandem rigentium modo decedunt» Qui porró ab afpide idi ^^‘^ morfut 50 funt,uulnus fanè his quæ acu punda fuerunt, prorfus fimile apparet,exi guum admodum amp;nbsp;abfep tumore, non ufquequaq^ cruentum,pauxillus uero amp;nbsp;ater fanguis deftillat, caligo quamprimu oculorum acies obnu* bilat, uniucrfocp ftatim corpore multiplex, fed leuis, nee fine uoluptate languor urget. Proinde feite admodum Nicandercecinit: kkpk't^^'ki^ o?^^.v^^lucù/»f, hoceft,perit^ citra dolorem homo. Color demorfi permuta turatep uirefcit,ftomachi no adeb grauis erofio infeftat, frons perpetub reuellitur, palpebræ abfq^ fenfu,quafi in fomno uacillent, contremifcut amp;r conniuent, amp;nbsp;his mors incumbit, uix enim in tertiam diei partem fult; perftites funt. Vtrift^ igitur his ocyffime mutilatio fuccurrit: Quam ob 40 cauffam mature pars ida fi fieri poffit, à reliquo corpore amputetur, aut

confeftim omnis circunfecandaados ufeçin uulncratis partibus ill Is ég adiacentibus caroeft,deindeetiâquæfuperfuntcauteri}s perfequenda; ''

-ocr page 350-

§16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V r I AE G I N E T AE - , Horum nanq? uirus æquale Bafîlifci eft, nec aliter quàmlac bonis oeyflî me in arterqs fanguinem aefpiritum coagulât.

DeBafilifco. Cap. xx

^^ Aec fera in mortalium confpelt;ftum rarenter quidem uenit, pi Erafiftratus uero tradit, quum Bafiliieus momorderit,plaga 1 fubflauo amp;nbsp;quafi aureo colore fulget. Eiufdem aût tam uiru” lenti animantis idtibus cÔferre putat caftorq.fî potentur, dra chmas treis, fîmiliter^ papaucris liquorem, quod opium dicitur. Nos uero horum nihil experientiacomprobauimus.

DePaftinacamarina,amp;Muræna. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXI ' *®

1 Aeterum inter has quæ in mari degunt feras, paftinaeæ qui* demamp; muræn^cognitio omnibus admodum liquide patet, nobiles enim atcp omnibus cognitipifees funt.Morfibus aût E horû fuccurrût fucci ficulnei ftalagmi quatuor,uel paulb plus cum conqs ferpylli tribus aut quatuor poti, 00 cunda quæcuncp aduer* fum uiperæ morfus remedio funt.

DeDraconemarino. Cap. xxii

U Arini draconis iérus plumbo cofricandus eft, uel locus trito ’■ ferpyllo, lenteue decodfa, aut iulphure cum aceto obftruen« li^^ 1^^ ’ “^^*^^*” hominis urina fouendus amp;nbsp;confpergendus: «t® a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J '“Dandum infuper contra eins animantis iniurias abOnthium in diluta plus fatis uini potione,uei faluia, ficulneorum ue furculorum in dulci uino dilutum,aut pifeis etiam cerebellum.

De Scorpio marino» Cap. X X111

Ctui fcorpîoni's marini medetur trigla di'flcAa amp;nbsp;uulneri im pofita,fulphur igne intacflum ac ufuum,cum aceto contritum |y amp;S leuigatum, quo quidem confricandus eft locus :potand3C item baccæ lauri numéro très.

Præparatio fanguinis teftudinis marinæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x X1111

^^^, Eftudinis benuæ marinæ fanguisadreponendû hoc modo S præparandus cftjn ligneoaut hctiliuafculo (upinâ inclinan ^ do teftudinem,quampnmû eins obtruncato capitulum: Con ®gt;' gelatum aût fanguinêin plures particulas harundine difqce, impofito^ uafi operculo inftar cribriJn folem colloca,arefaétû uero iam tolie:deinde ubi res poftulatin uiperarum morfibus quemadmodû tra^* ditumeft,utere,drachmis uidelicetduabus,cumaceticyathouno,tertio autem loco drachmis duabus cum aceti cyathis tribus.

DeCrocodiliidibus. Cap. XXV

„^jDuerfus crocodilüdtus, utiliternitrumcum melleeliquatu, tantifperdum hulcus repurgatur,imponitur,moxmene,bu 4® tyro,medunacerui,adipeanferino implendum.Porto Gale*

S^ nus teftatur à crocodili morfu pereuffos pinguedine eiufdem benuæ

-ocr page 351-

DE ARTE ME DEN Dl tl B» V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;517

belluæ uulnehbus importa,exacte ab omnipericulo libcratos.

De hominis morfu» nbsp;nbsp;nbsp;Cap, x x v 1

BOnànoftroinfticuto fueritalicnum,cumrisquæ uenenû idit morfuôe relinquûtanimalis, hominis quocp morfum iélum^ defcribere, fiquidem longe perniciofiora cæteris hukeribus uidentur,quicuncj ab hominibus infenintur morfus, præfer^ tim fi qui morfum intulit ieiunus fuerit,antea^ legumina pro cibo fum^ pferit,atlt;^ in primis lenticuIâ.Eapropter qupcuncp comunitcr alps uirit ientis prodeffe docuimus ,eademinhisquocp extrinfecus morfui inter 10 principiaadhibica cÔuenient,exceptis nimiumacribus,amp; caufticis,hoC eft deurentibus.Priuatim uero morfu prius oleo perûdro,fccniculi radio cem admixto melle ut cataplafma impinge:uel fabaceâ farinam cum poo fcaôdoxyrhodinoemplaftri modoimpone, identidem mutaiido ► Em* plaftro adhæc uterc,c5ftante ex fquamæ æris,galbani,æruginis,unitifo ciiiuRp uncia una, ceræ libra una, plumbaginis libris duabus, olei xefta Una : Plumbago cum oleo prius elixataæruginemaflTumitamp;fquamuIâ, amp;nbsp;ubi iam in anguftu contracta fuerit,accipico eliquata»Poftquam uerO inflâmatio quieuerit,ueluti comune uulnus, etiam ilia curato»

Deuenenis» Cap, xxviî

s - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idumorfuue rclinquentibilsanimalibuS

S ^^jcôpendiotradidimus,confentaneaadmodumrationefermo* nem de uenenis quocç aggredi inftituimus ♦ Simplicia quidc perfcquentes,Slt; hoi û non fignificationes modo notasép,fed amuletapræfentaneaaduerfus idem uirus,quæ Græci àAifutyfw uocant. cum in genere comuniter, tum fingulorum priuatim deprompfimus:eX hisperfefuocuiufc^ MarteconiedandaÔ^ colligenda funtcompofitat Sunt etenim qui uaria diucrfa^ uenena letalia côpofitis profligent, qua; legentibus officere plus cp prodeffe poffunt : Neqp enim indicia horunl exade ac liquide in aiîedis deprehenduntur,utquis indehis coueniens 50 applicetauxiliumiDiuerfis uero his apparentibus,ex eo quodin mixtu ra pollet. Aequali etiam modo quis traditum uarq generis uenenu cono ledans, operabitur interdum quidem ex æquo, nonunquam uero ex eo quodpræualet. Aufpicandum igitur etiam hic loci denuo àpræcauendi modulis5qui græce prophyladica dicuntur,quafi latine dicas præferuao tiua, amp;nbsp;quorumbeneficio uitariqueuntexitia.

De præferuauone uenenorum. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxviît

40

^N ter ea quæ de letalibus uenenis traduntur, ea quæ de præo cautioneagitardua magis acdifficilior eft fpccics,proptcrca quod qui uenenis homini clam infidiant, tam dolofc infidias

^^s^^temperantjut peritilfimo cuiqj facile imponant:quoniam ueo nenafuaamaritudine,admixtis dulcibus fpoliant, amp;nbsp;odoris grauitateni mixturaodoramentorûàletalibusueneniseximunt» Non raroauteeu

0

-ocr page 352-

518 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L I AE G I N E T AE

adleuandam uaktudinem,opis^ ferendæ gratiapropinarc creduntuf maxime in infirmitatibus eiufmodi,puta abfinthium, abrotonum, opo^ panacem, caftorium, quibus uenena permifcent : Necnon incibarqs nempe foh'dioribus,uelopfonijs rebus diuerfis uariegatis .uenena com* pinfentes exhibent. Quam ob cauffam.qui in iHiufmodi fufpicione fue* rit,condita elaboratacp cibaria omnia uitare debet,omnes^ intenfas gu* ftu qualitaces,quæ ex dulcibus uidelicct falfiscp 00 acidis faporibus con* ftanc:præfertim uero gelida potu præfuméda eibaqua. Satiato enim ap petitu, facile corripiuntur à ftomacho poftea qualitates.Sed alius adhuc eft efficacior prf cauendi ab ijs qui uenena infidiofe mifcere ftudent,mo* t® dus, ut uidelicet quibus ceu eins præfagamalimens fcmpcrpræcome^ dant aliquid, quod uenenoru uires retundat, inefficaces^ reddat : cuius farinæ funtcaric^ cum iuglandibus,quas nuces bafilicas uocant,mandu catæ : 00 ruta, Sd chondro amp;nbsp;grumo klis, 00 mala medica,quæ citria di* cuntur : NaporS item fernen drachmæ pondéré cum uino potum,uel ne pitæ foliorû, uelfigiUi lemnrj par pondus,aut rutæ folia uiginti,8c nullo fie ueneni genere lædent.Eundem efFedû præftât amp;nbsp;antidoti cum uino fumptæ cotidie Aegyptiæ fabp magnitudine, citra omne periculû præ* feruât:è quorû numéro cenfètur, quæ fcfnco,id eft terreftri crocodilo 06 nithridittet. fanguine têperatur,amp; Mithridatios : hacolim rex ipfe Mithridates co* tidie ufus eft,quo fe à letali ueneno defenderet,amp; tutum omnino ab eins periculo redderet : Quocirca à Romanis captus,quumiterumatqß ite* rum letale uenenum potafTetjatcy mori nequiret,feipfum enfe confoderc aggreftus eft, Verum quoniam fortunæ temeritas fæpenumeroin iti* nerelocis^ defcrtis periculo expofitis fimiliafineinfidqshominumdi* fcrimina adfert, fi fortefortuna fub aliqua arbore, uerbi cauffa pinu uel picea cibus fit capiendus, animaduertenda funtquæex his prouenire poftuntexitia, uellaquearia, undeletifera labunturinterdum animalia. Infpiciendaporroetiam diligenter funt uafauinariaamp; aqualia. Adhæc etiamaululæ in quibus decoquunturedulia,fuo accurate cooperiantur 50 operculo,quemadmodü amp;nbsp;in animalium morfu iftuue uirus relinquen* tium præcautionc iampridem eft traditum»

Communis quocunq^modofumptorum uenenorum curatio. Cap. XX iX

Vod fi præferuatiuis quibufdam aliqui antemortiferi uene* ni hauftum fefe probe muniuiflent, turn certe nullo medicami ne fumpto, fponteuirus uomitione eijcerent,qualiafæpicule multain uita hominu folentaccidere, uelexquorundaetiam

infidrjsrSiquidênobis fumptum uenenS liquidó quale fueritpatefit,uel his qui fumpferint,aut fis qui interfuerunt annuciantibus, epprimum ad 4 idoneum accedentes remedium, ueluti in horü explicatione memorabi* lt;ur. Verum fi nulla nobis haufti ueneni cognitio prebeatursprotmus ad ea

-ocr page 353-

de ARTE MEDENDI DIE, V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51^

fa propcrandu, quæ commumter in cuius libet ueneni hauftu opitulari confueuerunt : nam expedlarc quae comitantur i'ndici'a,malum nullis ce* dens medicammibus reddit,quod intercedente dilatione, nonifi æger^ rime fuccurri poftit. Proinde fine mora calidum oleum per fe uel cum aqua bibendu,ut uomere cogantundediiTe expedite At fi oleum ad maa num non fit,butyrum olei loco cum calida aqua,aut malua, aut femine K* ni,uel tragi frugis,uel focnogræci,uel urticae deniq? feminis decoCto ex* hibendum. Hæc quippe non modo uomitione purgabunt ftomachum, fed aluum quocp fubducent,amp; malignitati uirus aduerfabuntur,adeb uC 10 accrementu eius hebetent, præfertim oleum, quod euidenterexeoda^ tur argumeto deprehendere ; Si quifpiam cantharide,aut calce aqua no extin(fta,aut quauis acriore alia re cutem exhulcerare ftatuerit,is fi ipfum oleo praeunxerit corpus,no exhulcerabitur. Atqui net^ fpiiTarCofi antes oleo illitum fuerit, corpus potcris ♦ Vomitus præterca non ob id modo quod uacuet, SC noxium humorem educat, falutaris eft,fed aflumptum aliquando uenenum,odore,coagulatis grumis,ac fruftulis concretis,ue! colore arguit : Odore quippe amp;nbsp;amaritudine cicutam, colore ceruftam 80 gipfum,globulis cocretis Iac,uelnuperiugulati animalis fanguinemt Fcetoreautemhalitus,amp;S materiæ euomitaequalitate,amp;:odore,leporem 10 marinum, 80 rubetam ranam prodit. Ita ut ab ijs nonnullam opem fpe* rare liceat, adaccommodata fingulis uenenis remedia tranfeundo, oleo malug decodum admifceatur,uel adeps anferina,uel pinguium carnium ius,uel auium,uel lixiuium ex lignorum cinere fadum. Facit item ad hoenitrum cum hydromelite tritum amp;nbsp;hauftum, amp;: uinum uetus copio4 fe potum,ôiquæ ex adipeSc butyro conftant.Deiedouero per uomii tumquod hæferat inaluo, acerrimo clyftere reliquias in inteftina délai* pfas educemus ♦ Poft hæc uero propinandum eft lac,nam moleftum amp;nbsp;uirulentum facile ab inopermutabitur:Danturprætereaquæcomj muni dote curuftis uenenis accommodata funt remedia : cuius generis jo habentur, rubricslemnia, agaricum, abrotonum, irion, radix eryngq, paftinacæ erraticæ fernen amp;nbsp;nepitæ,nardum Celticam,caftorium, uirû dis ferulæ medulla, nerr|,quod rhododendron appellant,flores,uel rho dodaphnes, marrubq cremor,lafer,aut Iaferpitium,quodeft fîlphium eius'ue liquor, fagapenum, panacis aut peucedani fuccus amp;nbsp;radix, aris ftolochialonga,rutæ fylueftris fernen, Betonicæ(quam ceftron dicunt) fblia, fingulacum uino drachmæ unius pondéré. Confertinfuper S^ po Iq elixatio,amp; pix liquida in ecligmate fumpta. Egregieueropræter cæs tera opitulantur antidota prædida, amp;nbsp;magis adhucexuiperis concin* nata theriaca, uerum neutiquam eandem poteftatem habent, quum len 40 talibus uenenis fuccedunt, quum eademanteuertunt.Quæenim an* tidoti quantitas præfumpta fufficeret contra afflidionem amp;nbsp;calamua* tem,quas uirus comités habendem antipharmaeû poft ueneni hauftum

D 4

-ocr page 354-

Jio P A V b 1 AE G 1 N E T AB

adaudum in qüadruplum, aut quintuplum exhibita iuuit, neep id femel modo per diem,fed bis :nam he egregio Sd ad miraculû ufep in arte præ* claro uidetur ipfi Pergamenfi Galenos

Enumeratio fimplicium uenenorum.

Aniimiliacxit tiofa.

Semina leti* fira.

J-iquoresmorf tijen.

T^adices uia tulcntie.

Plantie ca^ j^itaUs^

AmmaUam partes. iàetaU4gt;

importunitoi tunica a^ua»

Gap» xxx

X uenenoru catalogo.animalia mortifera hæc funt: Cantha* ^|!ris, bupreftis, falamandra, picearum eruca, lepus marinus, rana rubeta,amp; muta palufths rana, hauftæ hirudines* Ex O feminibus uero letalibus funt : Apollinaris herba,quæ hyo«* cyamus eft,coriandrü,pulicaris,quod pfyllium fignifïcat,cicuta,nigella *^ Gith appellatu, græce uero mclanthion» Ex liquamentis aut exitiofam uim habentibus cenfentur,meconiu,carpafi liquor, opocarpafon græce uocatum,thapfiïa,eIaterium,8C mandragora» Radices porrb exitialeS funt, Chamæleon,aconitû,thapfia, ixias,helleborus,agaricum atrum, 06 ephemeron, quod colchicum nonulli à Colchide ubi nafcitur appel* lant» Arboru germina,frutices amp;nbsp;holeracapitalia funt,SmiIax,quam aliqui thymion,Romani uero taxum appellant,{olanü manicum,hoc eft furiofum,quod amp;nbsp;doryenion dicitur,fardonia herba,quæ ranuculi her* bæ fpecies eft,corniculatu papauer, pharicum,toxicü,ruta fylueftris,SC fungi» Ex animaliu uero partibus letales etiam hg funt:recens taurinus iO fanguis, coagulatum lac, mel^ in Heraclea Ponti genitum » Metallica uerogypfum,cerufra,calx,auripigmentum,fandaracha,fpumaargenti, adarce,plumbum,amp;quod nomen obtinuit argentum uiuum,græce Vv^céf)/Vfof. B uitibus poftremo, uinum liberalius à balneo potum,aut pa{rum,uel aqua egelida confimiliter,hominibus tanquam præfentaneû poflunt effe uenenum»

De Cantharide» Cap» xxxi

r^ÖrgJs qui cantharidas hauferint,notp accidunt omnium grauifli* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imæ : nam ab ore ferme ad ueficam uiep cundla morderi fen*

|tiuntur,picem aut fimilequiddamcedrio liquori refipiunt, 50 inflammantur indextra parte præcordia, urinam pgerrime emittunt,fæpius^ per earn fanguis fertur» Quinetiam excernuntur per aluum ftrigmenta haud aliter atep dyfentericis, animæ dcliquijsjciboru ueluti ex repletione faftidijs amp;nbsp;uertiginibus cocidunt,poftremo abalie* nantur mente» Succurrititaqueuornitus citatus cum hydrelæo, èC la* élis potu, cretæ cimoliæ drachmis quatuor, cum mulfo : nuclei præte* rea pinei, cucumeris item fernen, ins bubulum pingue,uel anferinum, amp;nbsp;ouinum»Carnes infuper præbeantur uolucriij,gallinaccorum'ue.aut agninæ,uel ouium, uel porcelloru deniqj,flaccefcentes longiore cocrus» ra,amp; pingues cum Kni femine elixæ» Vino præterea potentur dulci amp;nbsp;4,0 prolixius» Accommodatæ funt infuper qs quicantharidas fumpferunt. thuris corticis drachma: quatuor ♦ Poft efculenta item fercula elyfterc ducenda

-ocr page 355-

DE ARTE ME DE ND I ’ DI B. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;521

ducenda aluus, qui confici'atur ex fucco oryzæ, uel chonaro, uel trago, uel ptifana,uel malua,uel femme lini,uel althpa,quant Romani hibifcuni dicunt, uel fœnogræco» Quâdotj mulfum cum nitro oportet his ad abd ftergendum inteftina infundere» Poftremo inflâmantia cum confeélura feminis linijac hordei mitigandajintraprimordianançp ftatim offender rint:Deinde dulcium aquarû balneis in hoc periculo utendu: Vtile fue* fit deniqj potionari ungento cum irino, turn rofaceo-

DeBuprefte» Cap» xxxii

Vibupreftidem potauerunt, uiroib nitro fîmile quiddam in iàpore fentireuidentur:urget ftomachi SCalui grauiffîmus dolor,inturgefcunt eædê partes difflatæ, ut in cutem fubeun tibus aquis,toto^ corpore cutis extima contenditur, lotium item fupprimitur. Opitulantur autem his eadem quæ hauftis cantharid dibus opem ferunt:priuatim poft uomitiones 80 purgationes, quas dys fteribus molimur, caricæ (quod eft ficus aridæ) bono amp;nbsp;remedio funt, amp;nbsp;cum uino pota earum decoftiojuel cum lalt;fte haufta, uel oenomeliCe» mulfôue : pirorSomne genus efte,^ lac muliebre potare expedit»

DeSalamandra* Cap» xxxiii

Alamandram qui hauferuntjinguæ inflâmarioncm fubeunt, amp;^ in fermone linguæ impedimentum, amp;nbsp;cum torpore quo^ dam reiblutioneq^ aliqua tremoré : pallor^ corporis partes aliquas circunquacy infîdc,perennente^ ueneno diutius,fæ;# penumero putrefadæ defluunt: Quibus præftabimus cunda, quæ contra cantharidas fieri inftituta funt : priuato uerdpeculiari^ remedio cxhibebimus refîna pineam, uel nucleum pineum,aut galbanu cum met le,uel nucleos pineos cum terreftris piceæ herbæ ( quam chamæpityn dicunt) decocto : uel urticæ folia cum lilqs amp;nbsp;oleo décoda» Conducunt etiam oua teftudinis marinæ aut terreftris elixa, ranarum item efculen^ turn ius,cum quibus pariter eryngq radix décoda fît»

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De picearum er uca» nbsp;nbsp;Cap» xxxiiii

^^Tnorumerucamhauftamcomitaturilicooris amp;nbsp;palati dolor, ^ linguæ^ inflammatio uehemens,8ó ftomachi,alui^,amp;2 intea ftinorum dolor, ita quidem ut pruriginem fentire laborans ___^'uideatur: corpus uniuerfumæftuat,ciborum faftidiumur« get » Quibus eft fuccurrendum his itidem fuppetrjs,quibus cantharidin bus deuoratis medicina? profeifores opem ferre coniueuerutipeculiaria ter tarnen fîmplicis olei loco Melinum accipiemus»

• De Leporemarino» Cap. xxxv

. K^ Vi leporem marinuminpotu hauferunt,corruptis pifcibus '^® ■ fîmilem in guftu uirofum faporem fentiunt, progreffu deinde temporis aluus intenfo dolore afficitur, lotium iupprimit, èC fî quando id erupere cotingat,purpurg omnino faciem refert».

Oderuntpræterea eo malo languentes auerfantur etiam furnmopere

-ocr page 356-

521 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V D 1 AE G I N E T AE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

pifciu omnc genus,fcerido fudore, cruentoac fanguinemjxtomanant« Quibus opis ferendæ gratia lac afininum,paflum'ue continue exhiben* dum eft,uel radicis malug foliorum^ decodtum,uel peucedani radix tri tacum uino, uelueratrinigri, autfeammoniæ herbæ fucci drachma una inaquamulfa:fuo^calore adhuctepes anferinus fanguis. Etquuomne pifcium,ut dixi,genus refpuant, qui leporem marinu biberutifolos flu^ uiatiles cancros,fi haberi queat,Iibenter in cibos admittut. QuamprimU amare amp;nbsp;comeffe pifces cceperint,futuræ falutis indicium amp;nbsp;fpes eft*

De Rubeta ranaue paluftru Cap* X x x v i

CuMio.

H,Vbeta feu mutapaluftrisranaaffumpta,tumores corporis to Scum eopallore fequuntur,utbuxo per omnia fimiles compa jreant,qui hauierint.Superacceduntipiritus difficultas, gra^ _________'Uis animgoris^ foetor,amp; fingultus,quando(ç nolentibus uo lentibus feminis profufio» Succurriturautfacilime poft uomitiones, largo meraci uini potu,radicum harundinis binis drachmis, uel cyperi: Atqp ut uno uerbo perftringam,cogendi in eo difcrimine coftituti funt, multa celeritate deambulare,8d curiui operam dare, ob eum quo ex hoc ma!o corripiuntur torporem : Quinetiam lauari cotidie expedite

DeHirudinibus, Cap* xxxvii

K^dclit.

Irudines ßmul cum aqua hauftas, amp;nbsp;uentriculi oftio inde^j 20 8 1 fcenfuhærentes,exeoquodaluos fugentmordent^ depress hendes : Nam hoedeuoratæ hirudinis fan's euidens argu^ ____mentum eft : Interdum excreando fanguinem etiam expuut floridum, gutturi affixis hirudinibus : Qixas erjeit muria forbitione fum pta, uel laferpitq aut betæ folia cum aceto, 06 liquor Cyrenaicus, uel cum pofca niuis glebula haufta : Gargarizetur præterea nitrum cum aqua,amp; atramentu futorium cum aceto» Sed eas quæ faucibus hæferunt hirudines, ubi in eo periculo conftituti in calidam aquam tuo iuftu des# feenderint, dato lupmoru farinam,00 aqua frigidam in ore retinendam, eacp ratione eafdem expelles hirudines : profilient etenimad gelidam 50 promptiflime»Sunt qui cimices his qui hirudines biberuntutiliter exhis buere. Cæterum ipfe,inquit Galenus, allies priuatim in hirudinis hauftu uflt;p ufus, cimicibus non indigui»

DeChamæleone» Cap» xxxviii

^P]^ Equitur uernilagij (quod chamæleon græce nucupant^hau* ftum,cum uellicatio uehemens, tum dolor etiam ingens,cum uniuerfi corporis fubuerfione tremor:mox ingruit etiam co*

Curatio.

^ uulfio,amp; uomitiones pituitofxamp; fpumofæ,Ô6perditauoce fingultus cum peruerfitate amp;nbsp;contorfione uultus» Subuenit his triticeus cremorpinguis,calidus in potu fumptus,amp;S dulceuinû aqua dilutum ca 40 lidu» Recreat item eos qui carduu nigru ( fic enim Romani chamæleonê uocant) fumpferut, uomitusdaCtipotatio, amp;nbsp;mollis clyfter,fotus^,cum cataplafmatis, Atqui aduerfus ea quæ fußoeationc fpiritusç anguftiam inducunt

-ocr page 357-

DE ARTE MEDENDI LIE. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;525

înducunt amp;nbsp;Iuriditatem,potum abfinthp uel nitri cum oxymefite,uel ra* phanis,quas Latiniradiculas dicunt,dare conuenit. Prodeftinfuper ÔC præcordiorum fomentatio»

DeÂltercOjquodHyofcyamumnuncupant» Cap, XXXIX

Poninarisherba,quæàCræcis voa-Kvxfio! nocatur, potaman* faue,ebrietati fimiîem inducit mentis alienationem : ci traue« ro omnem diffîcultatem curantur qui earn hauferint, fi libc«



^^^Â^raliaquæmulfæ potu, amp;lade,præfertim afinino,egregrjs in hunchoftem præfidps fuccuramus. At fi lacafininumdefideretur, ’® caprillo,feububuîo,caricarum'uedeco(fto utere. Efficaces prgtereafunc nuclei quoque pinei,cucumeris fernen hauftum cum paffo, uinumep fais« fum,cum adipe fuillo recenti, Slt; pafto.’neenon urticæ fernen, uel nitrum cum aqua accomodatum eft,amp; intybus erraticus,quod cichoriS uocantt Prodeft item fi'napi,nafturtium,raphanus ,ôô allia, atep hæc fingula cum üino fumpta conférât. Quies porrô imperanda his eft,ut uelut ebrq uil* lum edormiunt,fomno concoquanu

DeConandro. Cap. lx

Equit ob odoris uehementiam latêre coriandru, uocem autem



M hauftum denfiorem reddit, furorem inducit ebrietati non a b fi« ■^® ^â milem,turpia diétu qui hauferût, blaterant,totocp corpore odo rem coriandri fpirant, uenenum^ fatentur. nbsp;nbsp;Succurrit uero ita affe«

(fris C fi antea ut præmonftratum eft,uomitione oleo aut irino citata uirus eduxeris ) merum turn uni cum abfinthio, turn etiam per fefe epotum. Magna itidem utilitate aduerfus coriandri iniurias ,ouorum putamina omni humore euaenata, amp;nbsp;in feipfa cofrada tritacp cum muria a b for b en tur:quin ipfa feorfim quoep muria in eundem ufum potanda eft. Prodeft: etiam falfum efeu lent um ius ex gallina 6^ an fere, atq? paffum deniq, ad« mixto lixiuio fumptum.


Jo


DcPuIicariahcrba» Cap, lxi

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syni5, id eft pulicaria herba, potu toti corpori algorc amp;nbsp;tor«

0 porem enm exhulceratione animi^ triftitia infers Cui fane ^j^^iOmnia cÔneniunt, quæ cÔtra coriandri häuftû remedio funU DeCicuta» Cap» Lxu





fam inter initia ftatim,ueluti in alps decretum eft, uomitui operam dana 40 tes,cicutamexcutiemus .Poftmodum euacuadonefaefta, quodadinte^ ftina prolapfum eft excernamus:tum dénient ad id qd primas in hac pro uincia tenet adminiculum deueniemus, mferacas potiones per internals« lapropinantes, in quitus profueritUcbubuIûuclafinuiu potui datum»


-ocr page 358-

314 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEGINETAE

Uel abiinthiu cum pipere comuni 8ó caftorio, rutam itidem Sf mentam cum uinojamp; cardamomi,uel ftyracis drach*unâj uel pipens cum unica: femine amp;nbsp;uino,uel lauri teneriora folia : lafer itidem 00 laferpitium cum uino èC paffo. Quinetiam uinum dulce feorfum prolixius êlt; liberalius potum, ita affedis auxilq quantum fatis ftrenue præftat,

DcPapauensfuccOjqucmMeconionuocanu nbsp;nbsp;Cap, XLiii

Blt;3 Apauens fucci (qui opium dicitur) potum fequitur carapho ra,qu^ fopor quafi uetemofus eft,cum tam uchementi algore ÔC pruricu, utfepenumero inualefcente ueneno tanta erupat prurigo,ut qui hunc liquorem biberint,ea uexatione cxcitcn »0 opi«mfofttMi tur: Odor præterea eins pharmaci grauiter toto corpore fpirat.Succurlt; cor(gt;ut grawo rendu his eft,poft ci tam oleo uomitü acriore clyftere,corporis cum ace^ Icmrcddu. nbsp;nbsp;jQ n^uifo iHinitionetMeUe infuper cum rofaceo calfaciendü:8ó meri mul

turn cum abfinthio,amp; cinnamomo, èC aceto calido per fe prpbendu : ni« trum itidem cum aqua,rutæq fernen cum pipere,origanS cum caftorio, uel oxymelite,uel thymbra, uel origani decoAu cum uino» Oportet etia cos qui papaueris liquorê potarint,naribus odoramentis adhibitis exci tare: Loti præterea in calidæ aqug balneas deduced! funt,fomentis^ ob enatâ pruriginê fouendi, A lauacro confère iurium efculentorü pinguid ufus cum uino, aut paftb : Proderit etiam medulla cum oleo pota» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zo De Car pefîæ cremore. nbsp;nbsp;nbsp;Cap, XLiiii

[T carpefîæ herbpfuccus in potionehauftus, foporem,quem caron dicunt,præcipitem^ ftrangulationem adducit, Opi# tulatur his qui fumpferunt ij fdem omnino fuppetijs, quibus epotæ cicutæ fuccurritur.

De Mandragora, • Cap, xlv

Opit etiam protinus malq fopore,fi potetur mandragora,co ^^J^^^imitatur item languor èC exblutio.inexpugnabilis^ fomni ne ^^p\^[ceftitas,quamueternum Romani,Græciuero K«7ct^ogm/ india gitane,nihil amorbo quem lethargum nommant, diffidens, 50 Proficit priufquaaliquideorumaccidat, uomitus, amp;àuomitumulfum, S^ nitrum,ó^ abfinthij decodfum cum paftb uino dulci iumptum.Capu6 rofaceo, amp;nbsp;aceto irrigandu : Corpus itemexcitandu 8ó comouendum, Opern etiam fertoIfaCtus piperis, finapis,caftorij,rufg tritac in aceto,amp; liquida: picisi Quinetiam no tam accenfi,quam extindilucernard funi* culi odor ♦ Quod ft diffîculter excitabûtur,ôlt; odoramentis nihil egeris, ftemutamenta que ai tins excitent,admouenda:alijsç cÔmunibus admi niculis aduerfus mandragora: hauftum utere.

DeAconito. Cap, XLVi

Conitum confeftim àpotu inter^ bibendum cum aditriAio 40 I ne quadam edulcadinguam,uertigines^ præcipue in aftur* gendo oboriuntur, humiditatemcpoculis infert, facitep pe* Îdoris ôôpræcordiordeum crebriore pedituum aliorumue elixæ

-ocr page 359-

DE ARTE MEDENDI CTB* V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;525

fpirituum redditione grauitate» Qiiocirca in huius mali curatione,re« medio ueneni educendi gratia ciendus eftuomitus, Slt; ducenda clyfteri bus aluus.Vtemuretiaad expellcndüuirus aconiti,potionibus origani éC rutg, uel marrubq cum uino,uel abiïnthq ,uel men tg,uel abrotoni,uel chamælææ,hoc eft herbæ oleaftelli, aut terreftris piceæ*Expedit præ« terea aconito infedis,liquoris balfami drachma una cumuino, coagula itidem hccdi, uelleporis,uel hinnuli cum aceto.Prodeftetia ferri recre* mentum : prodeft item uinum in quo ferrum, uel aurum, uel argentum candens extindum hc,potSgt;Lixiuia infuper cum uino confernConfert ’® itidemelixægallinæ,uel carnium pinguiumius cumuinoepotum»Cha mæpitys præterea priuatim aduerfus aconitum fuccurrit, quæ in Hera« clea quidem Ponti,ubi aconitum prouenit,holocleros nuncupat, Athe* nis uero didonia, amp;nbsp;in Euboca fideritis»

Delxfa» Gap. XLVII

^^^^Xias,qugulophonon quoep uocatur,inter potandum ocymo quiddam fimile guftu amp;nbsp;odore præfert,uehementem linguae

I 10 inflammationê Ôd amentiam infert, omnia etiam corporis re« trimentaexeretiones^ fupprimit»8ó cum animi deliquio ftre pitum latratumç inteftinoru ac uifcerum excitât, neq? tarnen uel tantil« io lum excernitur» Opern his præfentaneam adfert poft uomitionem, al« ui^ deiedionê potum cum largiore uino,autaceto,ueloxymelite abfin« thq dilutum, hoc eft aqua in qua abßnthium maduerit ♦ Confert itidem ^ihatm^uH, rutæ fylueftris fernen, uel laferis radix, neeno hircinæ origani decodu, cum aliquo fupradidorij,aut lade,aut refina terebinthina,aut nardo,uel caftorio,uel laferpitio, quorum finguli oboli cum uino expediunt. Quin ê^ iuglandis nucis,quam bafilica dicunt, nuclei cum uino, aut refina,ru« ta^ concifi amp;nbsp;Ieuigati,ita ut fingula pondo drachmam æquent ♦ Confe« runtitidem oleaftelli herbæ drachmæ duæ, uel binæcremoris thapfiæ drachmæ,cum mulfo: uel acetum denies calidum potum»

30

DeEphemero. ' Cap. XLViii

^Ï quis ephemerum, quod cokhicualiquiaut fylucflrcm buk A^bum appellant,haufent prunginem uniuerfo corpore fendt, non fecus quam q qui urtica aut fcilla laceHuntur ♦ Morden« ^tur illi interanea, amp;nbsp;cum ponderofa grauitate ftomachus æ« ftuatj'nualefcente deinde morbo, cruenta ftrigmentis mixta per aluum fecedunt» Quibus fanè non aliter atq5 qs qui falamandram bauferür, uomitionibus amp;nbsp;clyfteribus fuccurrendu eft » priufquam uenenu inua« lefcat.Exhibendaeft potui foliorum quercus,aut glandium^utmalico« riorum, aut ferpylli cum lade elixatio,aut fanguinalis herbæ fuccus,aut 40 uitis, rubiue palmitum,uel tenerarum ferularum medullæ,myrtiue cuni uino* Quin baccæ etiam myrti tufte, friatæ,amp;^ in aqua maceratæ, earum diluto,liquore'ue epoto, præfentiremedio funt» EfRcax panter eft me« dius caftanearuCquas glandes Sardonias dicunt)liber,cum aliquo præ«

-ocr page 360-

Blö PAVEI AEG INE TAE

dilt;ftoru fuccoru hauftus» Vrilis quoqj eft origanus, 17 cum lixi'ui'o in po4 tu fumpritetur« Exi'mie uero amp;nbsp;ad unguem pnftinæ fofpitad, qui ephelt;* merum hauferunt,redduntur, afininum bubulum ue lac bibentes, aut ß in ore modo connneant,atcp uolutent,adeb præfentanea ope,ut fi huius lacflis copia adfit,nullum aliud defideretur remedium^ =

De Taxoarbore. Cap, XLix

Rbor quae fmilax, amp;nbsp;à quibufdam thymion, à Romanis ue^ ro taxus appellatur,pota,algorem uniuerfo corpori inducit» ftrangulationes ,amp; eelerem intcritu infert. His fane qui cam i hauferunt, eadem remédia, quæ cicutæ in potu fumptæ fuCi* *♦

De Solano furiofo,quod glt;: Dorycnion quidam uocanr. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. l

Orycnium,quod quidam manicû, hoceftfuriofum folanuni nuncupauere,poc55afleclas habet mordicus inhærentes,ceu ^^^laébs in guHuqualitatem^cÔtinuos fingultus,Iinguæ^ aridi* fe^ïâ^-^tem, 00 fanguinis iugem excreationem : Per aluum præte* rea mucofa quædam, perinde quafi in inteftinorû torminibus egeri fo^ Iet,ita infedis ferunt, Quibus antequâ aliquid ex qs contingat, remedio communiter funt,quæcunçp in Ephemero comprehenfa funt, uomitus mquam)amp; clyfter,inteftinorû inundatio,atcp fummatim omnia quæ po iO turn uirus expellendipoteftatem obtinent. Proprie uero fubueniût hoc malo oppreiïîs mulfum,lac afininum,aut caprillum,uel cum anifo tepidi paffî momentum, epotum.Profuntitidem amygdala,amp;f gallinaceorum elixa pedlora. Quinetiam omnes marinas conchulascum crudas turn toftas in cibo eße conducit. Salutares item funt locuftæ marinæ, quos KK^iSs! Græci, 80 gammari,quos kskkos eadem gens appellitat, amp;nbsp;hau« ftum eorundem efculentum iufculum.

De Sardonia herba,quæ ranunculi ipecieseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, Li

ners« 50

Ri/ÎM Sardou tu Sardonius rifus nephafti ominis adagio omnium ore iaeßatur. Cui »•!«« quidem malo obnoxrjs, poft uomitionem proprie mulfum prolixius, neq^ auare exhibitum confert: panter etiam lac, uniuerfiq corporis irri« gatio,atcg illinitio cum calfaciendi uim habentibus medicamentis. Con« ducit præterea in hydrelæum calidum defcendere,poft defcenfum uero in balneas aquæ calidp cui oleum admixtü fit : Vngendi fneandi^ ^g^e gie funt,qui earn herbam guftarut. Atqj ut fummatim unoep uerbo per« ftringam, curationem huius incomodi omnem perinde atep 40 in neruorum cóuuH7one,ne latum quidem unguem

diuaricans exequere»

De


-ocr page 361-

DE ARTE HEDENDI LIB» V

BDepapaucrecornicularu Gap» Lir

Apauerjquod corniitumappellationc obti nine,fine manfum, Ïfiuepotum fuent,eadem omm'noquæ papaueris fuccus infert ' fymptamata: S^proinde ijfdem etiam expugnatur præfidq s» DePharico, Gap. lih

Ardum per omnia fapore amp;^ guftu æmulatur quod phan'eum -j“®^^”^ * ^^ ’^ P®^*^ fumptüj cum mentis alienatione amp;nbsp;neruo» ^^’quot;^ conuulfione paralyfim adfert» Quod quidem malum ß expugnare fert animus ,eis qui id quorum^ palt;^o deuorarunt lo eduGtis perdeiedliones autuomitiones cum uenenis excremêtis,uinuni abfinthite,cum cinnamomo, aut myrrba,aucnardo cilina,qua ifatim ali* qui nuncupauerunt, potui dato ♦ Aut fpicæ nardi pondéré obolos duos cum paffo cómixtos,autiride,amp; crociflofculo cum uino. Opern prætCâ« reafert,fi derafum caput hordeacea farina ex aceto cum ruta illinias tri ta» DeToxico, Gap* Lim

Idetur quidem toxicum inde nomenclature mutuaße amp;S ob:* tinuifle,quod barbari fagittas eufpidesey fuas.quptoxeuma:* ta appellant, eoinficiunt. Corifequutur eosqui ipfumbibe«« irint, labiorS amp;nbsp;lingua^mflamationes, iricoëreitainfania, ua* *^o rijs men tem perturbans imaginibus obuerfantibus ♦ Quocirca perar* dua eorueftcuratio,cui ut deploratimedicum unguem porrigentes,ra:* road priftinam incolumitatê perducutur, qui toxicum hauferunt. Vin^ culis ergo cohibendi, ut curæ fubqciantur, 06 uiolentia quada cogendi, ut paffum cum rofaceo potent,turn ut uómitionibus reddant» Raporum fernen itidem cum uino bibcndum,pariter^ euomendü»Peculiariter ue* ro contra toxicum ualet quinquefolq radix,amp;^ fanguis hircinus,atqj ca# prillus compari modo epotus ♦ Confert etiam quercus cortex, aut fagi, amp;nbsp;ilicis cum lade tritus. Opem etia ferunt mala cotonea manfa,nel cum pulegio concifa, amp;nbsp;aqua bibita : præterea amomu, amp;nbsp;balfami cum uino Jo fernen ► Neep unquam, nifi longo tandem fpacio temporis coualefcunt, ita tarnen, ut qui iam pcriculis defundi fint, ftratis diu decumbât,^ uix denies exurgant,86 ubi furrexerint,ftupore confternati amp;nbsp;attoniti relis quo uitæ tempore degunt»

De Fungi's» nbsp;nbsp;nbsp;Gap» LV

Vngorum alp genere, alp nimietate ofEciunt : omnes tarnen fumpti,ad unguem omnino uidentürad ftrangulandü facti, net^ enim fecus fermé ty fufpendio laqueis^ futfocant» Qui# bus ab ftp dilatione quamprimum fuppetias ferre cóuenit:In genere quidem oleo ad uomendü,qui fungos hauferunt,cogantur»Exi#

40 mie uero eiufmodi languore quem fungi inferunt fumpti, fubleuatur,ex uitium palmitibus, amp;: pyraftri farmentis cinere factum lixiuium cum po fca,falecp,aut nitro potantes:Profunt 8ó pira ipfa fylueftria,aut folia una cum fungis elixa:liquide quam habent fungi ftrangulandi uim, auferut*!

E 2,

-ocr page 362-

jxS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V M AE G 1 N E T AE

manfa^ cadem eifdem opitulantur, Conferunt præterea contra fungos gallinarum oua décoda, amp;nbsp;m pofca fumpta,addita mali terrg,quamari* llolochiam dicunt,drachma una, uel abGnthq cum uino Prodeft prfte* rea mei hndum, amp;nbsp;cum aqua potum : api'aftrS indem cum nitro,uel pa* nacis radix,fernen^ ex uino : fex item uini deufta cum aqua;amp; flos æris cumacetoiraphanus quoqj aut finapi aut nafturtiSefu aduerfus fungos proficiunt. Sedquoniam fungi quidam à uenenatis beftqs corrofinon tantum ftrangulant,fed etiam inteftina exhulcerant,exhibendü in eo di fcrimine largamanu abfinthium,8cficuumorigani^decodum.Aqua porrb mulfa SC uomitus in eo periculo conftitutis,defcenfus item in cali* 10 dæ aquæ folium, hordeacea deniqj polenta cataplafmatis inftar prsecor dqs impofita, languentibus multum fubfidq præftant»

De fanguine taunno, Cap, Lvi BS Anguis tauri reces iugulati potus,fpiritus anguftia,amp;: Uran* 3 gulationem ingerit, tonflllarü ac faucium, per quos cibus de* § glutitur meatus,non flne ualida neruoru conuulfione præcla 3 dens atq? obturans. Lingua rubore,dentes corrofl eodem co lore a potu eius infici confpiciuntur,amp; inter eorum comifTuras coagula* ti fanguinis globulin Non tentâdæ in hoc periculo uomitiones funt,den fantibus femagis inftomacho fanguinis concretigrumis, quu uomitio* 20 nis conatu per attradionem in fuperiorê partem eleuantur. Exhibenda prætereaqs funt,quæ coéuntis amp;nbsp;condenfati fanguinis concretionêdi* (cutiendi,alui deijciendi uim atqj natura obtinent. GrofTi item fuo lade turgentes,cum pofca amp;nbsp;nitro fuccurrunt»Prodefl indem nitrum per fegt; Coducit no fecus coaguluomne cum aceto, panter amp;nbsp;laferis radix cum laferpitio, itidem amp;nbsp;braflîcæ fernen, 00 ex ficulneo cinere lixiuium, co* nyzæ folia cum pip ere. Quin etiam ranunculus cum aceto præfentê fan's inhocmaloconftitutisopemconfert* Aluus præier hæc fubducenda: folenne admodum eft his qui periculo defundi reduces funpper inferna reddi teterrimiodoris excremen ta. Stomach um poft remo aluum^hor 50 deacea farina amp;nbsp;mulfo cataplafmatis more operiri expedite

Deladecoagulato* Cap. LVH

Voniam laccoagulum admixtum habens,promptifRmc per ®**§“a9“æ^alt;n-fruftula grumos^coalefcit, multam aefre* quentem facit his qui id hauferunt,ftrangulationê. In quo pe B^l^Sriculo conftitutis manus auxiliares efficaciter tuleris, fl anti* doti loco coagulum cum aceto exhibeas, atque fæpius id fumere cogas.. Succurrunt etiam nepitæ folia arida, item eorundem fuccus, autlafer* pitq radix liquor'ne cum pofca. Subuenit itidem thymus addito uino, necnon lixiuium luto traiedum, uinoue per cinerem fadu:falfilago nul* 4® la admittetur, ne magis lac coëat,amp; in cafeum denfetur. Vitandæ in hoc periculo uomitiones funt : fîquidem hærens in uentriculi anguftijs con* globatum in perpufiilos globules lac, ad exitunieludandoluftocau nbsp;,

Deuc#

-ocr page 363-

DE ARTE MEDEN DI EIB^ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51^

De uenenato melle, quod in Heraclea nafcitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Lvîiî

Vi met in Heraclea Pontica natum comederint aut biberint, eifdem plane inedmodis obruuntur,quibus quiaconituhau« ferunt, obnoxq tenentur : quare huic eadem, quæ dida funt in aconito,conueniunt. Saluberrimo tarnen atqj in primis fed

eundo opitulantur remedio his qui id cibo potuue hauferunt, aquæ mut fæ (quod hydromel eft) admixtis rutæfolqs continuipotus.

Cap* LIX

De Gypfot

^^^^llYpfus haufta,ftrangulationes effiatm lapidem durefeenst proindeeifdcm omnmo his qui ipfum hauferint fuccurren* ^S ra dum5quibus fungis manfis fueritadminiculis : equomcatas

logo cenfetur maluæ elixatio uice oleitpingue enim quum fit» lubricum uomitumac facileminducet,prohibet interioraerodi corpus feula,quod lapidefcês effidt gypfus. Remedio praeterea olcG eft in mut fo, amp;nbsp;ficuS decodio, 86 ficulneis furculis aut ex pampinis uicin cum lar^« go uino lixiuium. Quinetiam'origanu,auc thymu cum lixiuio fine ace to ► Poftremo etiâ paffo 06 malug decodo hoc modo aftedi proluendi funte i DeCeruflà» Cap* LX

Xo

Erufta fuo ft prodit indicio,utpote cuius color eelari non pOd teft:nam fimul atcf fueritdeglutitu,palatum,lingua,interftid tium qua ft dentes contingunt,quafi niueo candore inficiund ^^;tur. Singultus prætereacit,tuflïm,lingLiæariditatem,extrea morû corporis artuum frigiditatê cum delirio Ô6 amentia,corporis tor* porem ingerit. Quo in periculo cdftitutis aqua mulfa utiliter exhibetur, aut ficuum,aut malug deco(ftum,aut lac calidum,aut fefamij in uino folu* turn, aut ex uitium palmitibus fadum Iixiuium,autamaracinuoleum»iri numue. (^inetiamperficoruoffa cum hordeideco(fto,necnonipfum etiamthus, ceruffæaduerfantur. Confertpræterhæeprunorumcoma gummi ue : Opem itidem fert,qui in ulmoru foliculis continetur liquor 50 cum tepida aqua : ftd in fingulorum potu uomitiones dtandæ funt. Ac* comodum prætereacontraceruffam eftremedium, thapfiæfuccus, uel fcammoni) cremoris triobolus cum aqua mutfa hauftus.

De Calce,Sandaracha,06 Aunpigmento. Cap. l x i

Exantur 06differuntur,alui86 interaneoru cumgrauiftïma ueUicationedoloribus,quicun(^ calcem, fandaracba,86 auri pigmentum, quod «fo-çv/xaf/græcedicuntjhauftrint.Summo _____igitur fruftu præbentur omnia,quæcuncp admixta frenu eis imponere Ô6 foluere poftïnt,qua2^ pariter uomitus promouêt, aluumep lubricam reddant : cuius farinæ hibifci, 06 maluæ cremoreft, feminist 40 decoftû.Præbenda eft præterea aduerfus horum iilcdmoda tragi her* bg,oryzæ'ue elixatio. Quinetiam lac cum mulfo liberalius fumptum,iud ra^ eftulentapinguia, quæ inculpatum fuccum generent.

B 5

-ocr page 364-

PAVEI AEGINETAE

Defpumaargenti» Cap» LXU

Tomacho,aluo,8ó interim’s ingentemgrauitatcmcumgra* uiffîmis circa umbilicum torfionibus ingerit fpuma argent! (quem Græci Aidipyvgoïi appellant ) pota : practereapondère ' nonnun^ fuo inteftina fauciat, fupprimit lotium, intumefcit fumentibus earn corpus, 86 pumbeo colore inficit,deformitatem^ cons cipit.Primum in fpumæ argenti (ficuti in omnium uenenorum ) malefi=’ cioeft remediu,uomituquicquidnoxf) ueneni fueriteducere:àuomb tione uero ftatim fylueftris lupini femê cumSuino potui dare,myrrhse iÜ!» demdrach»oä:o3abfinthi) itemjhyflbpi^jautapr) femen:Prodeft etiarn io piper,uel cyperi ( hoc eft angulofi iunci odorati ) flores ex uino potaffe; columbarum^ agreftium fimum ficcatum, cum nardo uino^,

DePlumbo. Cap* LXm

Omparia omnino at(^ eadem fanè his qui plumbi ramentum, uel mhvp.ct hauferunt,accidereconfueuerüt:iifdemita(^reme* dijs,quibus fpumæ argenti fuccurritur»

De Argento muo* Cap* l x 1111

Rgentum etiarn uiuum(quod grpce vlt;^lt;x^yv§6{ appeflatur) no fecus quam fpuma argêti bibêtes lædit ; Similibus igitur atlt;p eifdem omnino auxilqs fubueniendum,lactarnen liberaliter xo hauftu, peculiarius fjs uidetur fuccurrere; Atqui ubi biberut, præftatidipfum uomitionibus reddere, uelalioqui uomere.

De Veratro candido,Thapfia,EIaterjo5Agaricomgro5RutafyIueftn', Nigella, Ôd floribus cardLiorum,qui ttk-jt^o« dicuns tur* Cap* LXV

Ari prpterea induftria profpiciendum etiarn ijs, quæ homini quidem fanitatis falubritatisq gratia exhibentur, fepe tarnen numero calamitates nihilo minores ai ijs quibufeu nep uene^ nis inuehunt:cuiufmodi funt quorum iam meminimus,henelt;’. borus inquam albus,thapfia, elaterium, agaricu nigrum : Strangulatus 50* etenim hæc ingerunt,uel purgando iuftum modu longe late^ excedutt quocirca fuffocationibus illis quidem,non fecus quam paulo ante capita lo de fungis demonftratum cft, medebimur* Purgationes uero æquo copiofiores, his que excretiones copefcere nata funt remedy s fupprime mus. Neq? focorditer autoicitanter traiftanda funt, quæ minusquidem offendere uidentur, uitæ tarnen difcrimen nonnun^ afferunt: èquora genere cenfentur,ruta fylueftris. Git, quam nigellam dicunt,atcp recens» tes pappi, qui flores funt fpinæ, quam cadum nommant* Aduerfus quorum incommoda citandus eft uomitus : nam is folus in melius emendare, atqp ex periculo quantûuis graa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 lt;gt;nbsp;ui in priftinam foipitatem reftituere fatis commode poteft*

Super

-ocr page 365-

DE ARTE MEDENDÏ Igt;IB« V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;351

Super his quæ contubernalia Si in cotidiano iifu habentur, utno SCaquafrigida. Gap» LXVi

BTranguIatus amp;nbsp;dolores inuehuntjaqua gelidaaceruatim, auilt; de, 8^ citra interfpiratfonê haufta,uel meracum uinum Ia r g fus Si copiofe potum, autpaflum pari liberalitate fumptum ,præ# cipue confefti'm à balneo,auccurfu, aut uebementi exercino.

Vbi fanguinis per uenam detradio mature fada, atqj inanido» ingruen tia iam pericula egregie auertunt,atc^ etiam foluunt»

LIBRI Q^VINTI FINIS.


10


HYPOTHESIS LÏBRI SEPTIMI.

In hocuolumine uniuerfi opens fepti'moamp; ultimo de mcdicamenforuffl, cum Cmplidum, turn compofitorum omnium facultate Si uiribus uerba feruntur, quoi» runcuncp hadenus in fiiperioribus fexlibris fada eft mentio.Eftautem huius com mentarij feries in hunc modum digefta.

CAPITA LIBRI SEPTIME

De tcmperatuns,quæ à faporis qualita= tibus fignificantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap» i

De temperamentorS ordine, atlt;ÿ à mes: dia temperie exceffii» -

De fimplicium medicamentoru uiribus particulatim.

De purgandi uim habentibus medicinis fimplicibus.

De copofitis medicinis purgantibus. v De cuitodia eorum qui cathartics medi^ camentS fumpferunt, Si quidfacien^ dum his quinonadmittunt in potion ne purgationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI De his qui nimium purgantur, v 11 De facris antidotis*

Vndiones fedis.SC locorO fupra umbis licum purgatiua»

Medicamina uomitoria, modi hellebo^ rifmi.

De diilrahentibus antidotis. x i

De paftillis.

Arida fmegmata.

Vndiones quæ ori inferuiunt. X1111

Suaues St^ utiles potiones. x V

Gollyriaamp;^reglutinatiua. xvi Emplaftra amp;nbsp;modi codionis eorumjÖi

defymmetriacerxadoleum. xvil

Malagmata amp;nbsp;epithemata. x v 111 Acopa3SC fynchrifmata, SC dropaces, Si

finapifmü

Oleorum £C unguentorum præparatio

nes diuerfæ,

De labrufcarum præparationc. x x i

Thymiamataamp;feyphÉ

Præparatio Mafuchæj^d mafuaphion

quidam appellant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x X111

Peffi diuerfi generis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X x 1111

Ex Galeno de fuccedaneis.

De ponderibus amp;nbsp;menfuris. x x v i

E 4


1

-ocr page 366-

”-PAVLI AEGINETAE

MEDICI PRAESTANTISSIMI DE ARTE

MEDENDI BIBER SEPTIMVS,

ALBANO TORINO VITODVRENSI INTERPRETE«.

De temperaturis quae a faporis qualitaubus fignifia cantur« Cap» i

E QVE odoratuconfjdcerto fadsdenaturaliucorpo* rum temperamento poteft î Nam quæ odoris minimu Jo de fe pracbentjcraflaru parnum uidelicet,quantam ca* Ioris autfrigi'ditaris habcantuim,intcJIioinoeft»Quæ uero fragrantem admodu odoris fluxum emittunc,etfi natura non paucam quodâmodo habeant fubftannam in fc tenue amp;nbsp;calidam,tamen propter inæqualê eorû eflentiam certuud tenuftads uel caliditatis fuæ modu nullum oftendunt» Magis etiam lu^ bricum ex colore ludicium eft, quando calida, frigida, humida, ficcain unoquoq^ colore deprehenduntur» Guftu autem, quia æqualiter gu^ ftabilium omnium partes lingua: incidunt, amp;nbsp;fenfum eum pariter mo^ uent in tantum, ut manifefte ex hoe temperaturæ eorû uis inueniri ac de Aßrmgm!, prehendi queat» Aftringens igitur, autfi ftipticumappellaremauis, 20 conigere,conftringerc,denfare, eijcere, repercutere, incrafiare atq^ ad hæc etiam omnia turn refrigerare turn exiccare fua naturæ aptitudine fo Ac«K«»i. jet;^ Acutum uero,incidendi,ieparandi,diuidendi,attenuadi,obftruen di,8ó expurgandi denicp,amp;^ hæc citra calorem omnem,uires obtinct» Accrbim- Acerbûaûteommunem cum acuto fortitum eft facultatem,attenuando

Amarum.

GcUdum^ Salfum-Duke. Oleofum,

nempe 80 purgando:hocuero difcrimine diflidet, quod acutu frigeface re, acerbum calefacere natum eft:præterea quod hoc ad eqciendûjillud ad extrahendum, diftrahendum, penetrandü,amp;cruftam inducendum natura comparatum eft» Bodem quo(^ pado amarum,expurgatmea^ 30 tus atep abftergit,extenuatitem,amp; lentos craffos^humores fecatabfep caliditate memorabili ualde» Gelidum uero aquæinftar quod eft,fîftit, cogit,obturât, folidat, ft upc facit» Salfum autem cogit,ftringit,condit, ficcat, uidelicet fine euidenti uel calore uel frigore. DuIce,Iaxat,foluit,di gerit,mollit, ac denicp rarefacit» Oleofo poftremum humelt;ftandi,Iique* faciendi,emolliendi 06 remittendi denitp fundlio à natura delegata eft»

De temperamentorum ordine, a«^ a' media temperie exceflli» Cap» 11

Edium ad unguem inter extrema pharmacum, fymmetron à Græcis appellatum,tanquam æqualis cum eo cui admouetur 40 9 temperaturæ exiftat, eo quod nequeexiccandi, neep hume* O^^ftandijiiecp refrigerandi,autcalfaciendi denies uim obtinet, minime gentium necy aridum,neq^ humidum,neçp frigidum,nec calidu deniq^

-ocr page 367-

de ARTE MED END I LIB# VÏI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555

denicp nuncupare fas eft» Sed ab ea facultate quæ m qualitatum m ixtura pollet,appellationem fortitur temperamentu : Siccius appellantes id,in quo maior ficcitatis portio eft:humidius,in quo humiditatistcalidius, in quo calidûi gelido præftat : fri§idius,in quo frigus calorê excedit. Satis aStfueritfecundumunamquanqjpræpoHentempotentiamjquatuoror Ojiatuorgrü dines, quos gradus uocant, pro neceffitate inftituere : uocantibus no^ lt;^^^Ï‘*lt;i^Mtt» bis calidu in primo ordine, quod nos tam obfcure calfaciat, ut fenfu nd, aut uix percipi poflït,fed coniïderantis folum ratione perpcndatur.Palt; ri etiam modo gelidum, aridum amp;nbsp;udum, quod indicatione indiget, lo nondum ualidam efficaciam ac euidentem obtinés.Certequæcuncp iam nianifefto fenfu arefacere, aut humedtarc,aut calfacere,aut refrigerare poiTunt, fecudi à media temperie excefTus feu ordinis effe dicenda funtr Sed quæ manifeftequidê, non tarnen ad extremu, tertq ï Quæ poftre* rno ufc^adeo ad calfaciendS nata funt, ut cruftam inducendi atcp exuren di uim habeant,hæc quarti dó ultimi ordinis cenfenda funt» Contra quæ tantam refrigerandi uim fortita funt,ut ftatim uitam in mortem cdmuta* re queant,hæ itidem in quarto à temperatis exceffu cenfentur» Exiccato rium uero nullü quarti ordinis inueniri poteft,fine exuftionetnam quics» quid extreme fi'ccat,id omnino exurat neceffum eft:eius faring funt,chat

2c citis,miiy, calx» Tertiæautemàmedqs arefacientium difrantiæaliquid effe poteft, nee exurens interim :cuiufmodi funt,quæ guftu uehementer acerbefcunt amp;nbsp;aftringSt, omnia:è quorü numero habetur omphacium, qui ex uuis acerbis expreffus cremor eft, amp;nbsp;thus,atlt;^ aluinen»

DefimpliciummedicamentorSuiribusparticulatim» Cap iii DE HIS Q^VAE INCHOANT A LITERA A

Abrotonum, Abfinthium Ponticuin»

1 Stabhnthio Pontico,abrotonon græceappenato,uis 8ó na^ S tura calfaciendi èC arefaciendi in tertio à media temperie re« ceffu : habetqi eadem herba diftrahentem, amp;nbsp;non inftrenuc iècantëpotentiam:minimænanq^acerbitatis particeps eft, qua fi uniüerfum corpus trita cum oleo, probe perfricetur,cum tremore algoribus,qui per circuitum ingruunt,fuccurrit:Cæterum infefta ac no xia etiam eft ftomacho » Crematu abrotonum uiolcntius arefacit quain igne intaftum » Defluuijs capillorü ex alopecia medetur, oleo quopiam rararum partium adiefto»

Agallochum»- e ^r- ^4«

A Gallochum lignum eft Indicum,Thyiæ ligno non diflïmile,odore J^bene fragranti,quod dum manditur,oris amp;nbsp;animæ fuauitatem con ciliat» Odoris præterea gratia uaporat,Ô^ ad fuffimenta incendit: Cuius 40 fane radix inpotu uniusdenarq pondo fumpta, aquofa ftomachiuitia ficcado,fraftam^ eiufdem partis imbecillitatê roborando fanat»Reme=» dio infuper agallochum eft fatis falutari iocinorofis, inteftinoru tormini bus oppreffis»Pleureticis quo9,hoc eft laterali dolore uexatis opitulat„

-ocr page 368-

354


PAVEI AEGINETAE


Agancumgt;

AGaricum radix eft, quæ arboris trunco adnafeitur,^^ incumbitiu* giter,Iaxicorporis amp;nbsp;friabilis,ex aërea amp;nbsp;terrea effentia copofitat

' Quocirca diftrahendi, craffitudinem^ fecandi potentiâobtinet,infar* Ó;us ^ cum obturationibus inteftinoru ac uifceru reliquoru expurgadu

Agératum,

AGeraton frutex naturam uires^ habet difcutiendi, 8ë præter id de menter ac fenfim quadantenus inflammationes arcendi,

AgnoSjSalix amerina^æ Virex,

r^fh*S

VItex,qui agnos à Græcis uel lygos dicitur, calidæ 8ë aridæ potefta* *® tis eft in tertio ordine, Conftat aSt ex pardbus tenuibus. Flatus pc ditus^ difcucit, qua ratione nó tantu manfa uitex potaq?, ueru fubftrata edam impetu in Venerê copefcere, caftitatê tueri credit. Hauftu plant? huius femê,obturatis etoppilatis ioemoribdienibus^ fuccurrit.Si friga tur agnus caftus, minus qj non fridcus inflat,digeftu^ longe facilior eft» AgroftiSjGramen*

GR.amen,quod in monte Parnado prouenft,utilitate albisCd adagio* ne ud licet )equis reliqua præccdic,amp;ob id carior eft. Geefficæ me* diocriter frigorificæ^ fa eu Icatis, rararum item partium, leue quoddani acrimentum guftu præferens,atq^ proinde cruenta hulcera cÔgludnatî calculos deeoeflum eius atterit»

20

Anchuia. fArA^m Af-,

A Nebufr fpecies quatuor funt,neudquam eafdem obdnentes poten O„ofjf4, Z^tias omnes : Nam cui onoclcæ nomen eft inditum, acerbam pari* ter Sc fubamaram radicem continet:cuius ergo lienofos commode, atq; renu cum lotij malo quopia dolores adiuuat, Cataplafmads modocum farina impofita, ignibus facris,quæ eryßpelata dicuntur,tollendo opitu latur. Cæterum huius herbæ folia imbecilliorem refrigcrandi arefacien di^ uim poffident : quare contra aluicitra inflammadonem exhuieëra* donem^ fluorés, quam diarrhœam nommant,udliter in potu fumitur. S® tycopfof. At quæ lycppfos appellationem habetpari modo eryGpelatis fubuenit, onochUos, maiorcquodâmodoquàm onocleaaftringendi potentia.Sed onochilos

SC alçibiadios hismaioreui medica prædita,àuiperademorfis eximie conducit,nÔ tam cataplafmads modo indueba, quàm fufpenfa : nelt;$ milt; nus etiâiuuatdeuorata. Quartaanchufæ Ipecies reliquis cftexilior, 8^ A»o«gt;wo{ tantum non «^»w/^orjideftnuUo inflgnita nomine, uerumalcibiadioue* ^nKbufi. hementiorem habet amaritudinem, tænæis alui necandis pellendis^ oxybaphi menfura epota magis eft accommoda,.

Adarces,xfi' fp,*—•,* *j c^f# fwÙA^ aÎv-a^.x.

ADarces, fpumâ quandam lalfilagmis congelatâpræfert,in harun* 4® dineds ftoreæ, caiamis^ adglutinata proueniens, fummam ha* bens acrimoniâ, tantam^ in calfaciendo uim, utparûabfîtquin adurat, forinfecus corpori mixtis alqs applicatu,alioquiper fe inutile adarcion, Siquidem

-ocr page 369-

DE ARTE. MEDENDI LIB. VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.5^

Siquidcm intro in humanum corpus ipfum fufcipere,ne per fomniuin quidem, utita dicam^conuenic.

Adiantum,Herba cincinnaUs»

ADiantum exiccandi^attcnuandijnodicecç difijcendi pote da te pre* ditum eft.Medium aût quodammodo locum calore amp;nbsp;fn'gore tem^ peratum forntum eft: quamobrem caput ex alopecia glabrum capilbs toueditjcidemcp capitis uitio plane remedio ed,tumores difcutit. Qum ^ ueficæ renumcp lapidofa excrementa frangit fi potetur. Opem prptc rea adiantum ariditate fua exiccando uifcidis è puîmone excreationibus ^1« confert, amp;: uentris compefcit proHuuium,

Aizoon, Pedum. J^'’^‘-

ATzoum,quod femperuiuum uocis etymologia interpretatur, maius 8lt; minus eft, amp;2 utruncç tertiæquidem diftantiæ refrigerantium» ï:xiccatueroamp;aftringitaliquantulum,atqjobhocquidemignitis cum inflâmatione rubedinibusjquæ græce ifva-iTrtA.a'ia uocant,aduerfat : atep .hulceribus,quæ àferpendo herpetas nûcupant, amp;r inflâmadonibus de# nieß quæ ex deftillatione oriuntur,Pedum herba fuccurric» Aetonychon,

AEtonychi non hic Ioci,fed in ft à inter lapides preciofos mentioncm iuftam facere inftituimus,

Arhara,PukîcuIa.

AThara uel athera, pulticula forbilis eft,ex zea tnticoue mollitis con fe(fta,puerulis idonea £lt; utilis, eadem cataplafmatis accomodatur» AegylopSjAuena.

A Vena herbula,quam ægylopa dicunt,difrjciendi poteftate prardi# taeft» Eapropterinflâmationesinduratas,amp;: fuinominis inmaio# re oculi hirquo,qui ad nares fiunt abfceftus,medetur ac fanat» AegyroSjPopulus mgra.

AEgyros,quæ Romanis populus nigra çft,calidpeftpotentiæin pri mo temperatorum ordine,arefacitautem modice, Ôlt;^ ex raris admo dum eft partibus.Populi nigræ folia cataplafmatis more cum aceto im* pafta,dolores qui miferâpedum ualetudinê fequunt,amouent»Cætei u quæ ex ægyro lachrymæ modo deftillat refîna, maiorê calfaciendi uim habens^acopis inferit,malagmatiscçinditur.Frult;ftuseiusur.àcumaceto inpotufumptus, morbocomitiali languentes priftinæ fanitatireftituiu Aedeeon.id eft,uerendum mafculi cerui.

MAris cerui genitale arefa(ftum,amp; in uino leuigatum Sf eliquatum fî potetur,i(ftibus niperinis fubuenit : præterea medicaminibus quæ contra uiperarum morfus componucur,nÔraroeius animantis puden# '4° dumeonfunditur*

Aethale,Fuligo,

AEthaIcs,amp; Iignyos,quæ utraqj fuligincm Latini dicunt, infer ius in litera L Hecànobis mentio»

-ocr page 370-

55«*

' P A VU AS G INET AB

Aethiopis»

AEthiopidi's herbæ folia ucrbafco font Hmilia: Radicis einselixatio pota,coxendicis dolonbus, laterally dolore languentibus, cruen* turn item iputum erjeientibus fuccurric» Arterias practerea £lt; fcabredi^ nes cum nielle præfenti remedio curat»

Hæma,Sanguis»

HAemaLatini fanguinem dicunt» Nullus languis frigidus eftiSuil lus quidem humidior, minus^ calidus cæteris eft, temperaturafua ab hominis languine ne tantillum quidem difcrepans, Hæma perifteræj Sanguis columbæ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Anguis colûbinus, palumbinus 80 turturis adamuftim ferme æqua* Olis acmedq temperamenti » Calidus oculorum uitqs,quac Græci 'w®»-(Tifxxypenec dicûtjopitulaturinftillatus.Craftîori cerebri membranulatin* fufusjin his quorum calua perforata eft,phlegmonas profligit*

Hæma glaucos, Sanguis noduæ»

ADuerfus fpiritus anguftias,quas græce dylpnœas appellat,magnl cum ucilitate fanguis noduæ no tam è uino quàm ex aqua potatur» Hæma nydendoSjSanguis uefpertilionis»

T TEfpcrtilionum languis in uirginibus mammaru incrementa cuftolt; V dit amp;nbsp;compefcit,fi ipfo perungantur. Ferunt etiam loca quæ eo illi* 2® niantur lânguine,depilari atlt;ç glabrefccre. Eiufdem facultatis elTe affirm mant lànguinem ranarum,champleontis,8ó ricinorum qui canibus tan* quam affix) ufep adhérent,atqj ob id mufeæ caninæ nomen obtinent» Atqui Galenus mendacium hoe effe afferit,Facto rei periculo» HæmaægonjSanguis caprarum, Anguis caprillus cum melle potus immodica fua ariditate aquis inter

Ocutem medetur,8^ renum præterea calculos cominuit»

Hæma catcecidion 01 nithon,Sanguis galli ac galling.

POrro domefticarum alitum, nempe galligallinacci atep gallinæ fan* guis, eruptiones fanguinis exmembranulis,quas græcemeningas 5« dicunt,fupprimere perhibent»

Hæmaarnon, Sanguis agninus»

COmitiali morbo,quem epilepliam nominant,obnoxijs,ftrenuc ma# nus præftatauxiliares amp;nbsp;falutares fanguis agninus» Hæma criphan, Sanguis hœdorum»

0 Anguineus item hœdorum liquor nondum concretus, led à recens Minterempto hoc animante receptus, plus minus dimidiatæ heminæ menfura,cum tantundem aceti hauftus,è pedore lànguinem cum Iputo reqeientibus præfenti eft remedio»

Sanguis urforum, caprarum,hircorum SCc» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

SI abfceiribus,quæ græce apoftemaca uocanc, imponatur languis ur* lînus,caprearû^,ôô hitcinus,atc^ taurinus deni^, maturationis mu* nia probe admodum exequi perhibent»

Sangui#

-ocr page 371-

DE ARTE MEDENDl CIE* VH


557

Sanguis crocodile

0 Anguis podremo crocodili terreftns oculoru fpeciem cxacuendi po Mcenda habere creditur,qdmedicami'nis genus Græci o^vc/lif«« uocanu Sanguis admidariorum equorum*

COmmifeetur medicaminibus,quæexedendofuntClt;r97^‘x« à Grands ea didlantur) fanguis matricum equarum,6ó quæ admifluraeinfer# uiunt» Cæterum antidotus è fanguine quæ contra Ictalia ucnena exhi betur, fangutnem anatinum, heedinum amp;nbsp;anferinum fufeipit» AerajLoIium» '

A Era, quod lolium Romani uocant, calFaciens cd amp;: arefacics in ter# cio fermé à temperatis receffujóC iridi æquaks ateß cafdem omnino in medendo uires obtinet.

Acallis,alias Acacalis»

A Gallis,quam alp acacalida dicunt, frudus cd planrulf cuiufpiam in Aegypto proucnientis « Cuius utilt;p dilutum collyri)s,quæcunda daritati oculorum officientia ddeudune, aciem^ corum per ipicaciorem reddunt,ütilicer commifcetur»

Acacia»

ACacia dccificx uirtutis cd in ordine tertio, frigoridcæ uero,d dota non fit,indidanda à temperatis prima^uerumubilotafuentjfccun« da.Edporró peracerba amp;nbsp;terreæ eflèntiæ» AcalyphCjVrtica.

VRticæ non fam femina quam folia fubtiliorum funt partium,citra^ omnem uellicadonem arefaciunt» Tumores porró præter naturain omnegenus (putacancrenas,phymata,parotidas,furunculos,amp;cond# miles abfeedus ) didrahunt, atqt abdergunt,dcrjciuntcp per inferiorem aluum,inflandi edam potendam obtinet,fed moderate:quæ fanècauda eft,quod in rem ueneream tantopere proritat ac dimulat» AcanthoSjSpina uulgaris.

^® A Canthusjhocedfpinaillatriuialis àquibufdâmelamphynon,àn5 xVnullis pæderotanuncupatur.Edautemex eorum numero,quæ di# gerendiarefaciendi^ potentiam habent.

Acanthion»

ACanthium,non era darum fed fubtiliorum ed partium, excalfaido# riarn facultatem obtinês,proinde his qui conuelluntur remedio ed* Acanthaleuce,Spina Candida,

SPinæ candidæ radix exiccatoriæ amp;nbsp;modice addringends cd poten# tiæ:quapropter non cÔtinentibus cibum,quos Græci so^taj^wst appel# lant,8ó cruends rekedionibus auxilioed.Quin amp;nbsp;dendum cruciatus pa 4-® cat. Semen huiusacanthæ tenuisedentixjcalonficxcp potedadsedt quamobrem qs qui conuuldonibus infedantur,conuenic» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

SAcanthaAegyptia,uel Arabica.

Vnt qui ipinam Aegyp dam, acanthara Arabica nuncupcnt:ualidain

-ocr page 372-

5^èquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\P,AVt I AE'GINETAE-

aftnngendt S^ arefaciendi uim hæc (pma poffidet : Quare no Gnguinîs niodó j fed alias quoqj fluxiones cohibet»

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AcitioSjOdmaftrum,

ACinus herba, quam ocimaftrum uocant, ocimo Hmilis »mediocres aftringendi uires continet, eo fit quod potaaluum menfes^ corn*, primitac fiftit» Panis præterea, facris^ ignibus, fi madocataplafmatis inducatur,praefenti eft remedio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Aconitum, Par dal fa ne hes,

AConitum,quod pardalianches etiam appellat, putrefaciendi 6^ erö dendi uim,uenenofamcp facultatêobtinet:quam ob cauftam in cibo j,“^ ^ötuep manibus pedibus^ uitandum:ad putreraciendum tarnen 06 exc* dendum carnes erumpentes,aconito pardalianches utendumgt;

Aconitum, Lycoólonum,

CAeterum quod aconitum lycodonu appellatur, fimilis atep eiufdeni propemodum fuperiori facultatis eft, fed peculiariter lupos interfis* cit,ceu proximum illud pardos»

Acorus,hcrba Venerea,

ACorum calfacit amp;nbsp;exiccat in tertia à media temperie diftantia.Pro^ batur radicis eius ufus ad proritandu lotium,86 ad lienfs feirrhum, quod eft infenfibilem duritiem. Exténuât præterea attj extentceratoi^ ^^ dis daritati officientem craffitiem.

Acrides,Locuftæ,

ACrides,quæ latine locuftæ dicuntur, fuffîtæ meiendi difïîcultatem, maxime mulierum fanant:fed quæ â'^tfe^i hoc eft alis deftituta locu fta dicitur,fcorpionum morfibus cum uino pota fuccurrit, A(fle,Sambucus,86 Ebulus,

!' A Cte,cum magna,turn humilis,86 coaftgad terram breuitatis,quam jr\Græci chamæaden nuncupant ( Ebulum hanc, illam fambucum Romani uocant) utræcp exiccandi, 86 têperate difficiendijconglutinan^ di^ facultatem obtinent, amp;nbsp;non tara bibitæ quàm efæ etiam aquas per 50 tientrem inferiorem pellunu

Hales,Sales,

SAIes in uniuerfum omnes magnopere deficcant,atcp ftipant, Idcoi]5 quicquid humoris in corporibus continetur, id totum uel depafeen* do confumunt,uel mordacitate fua fubducunttProinde falfamentacons» diunt,86aputredine uindicant,Sedcremati,uaIidioremdiftrahendidi* gerendi^ potentiam habent,

AlthæajEbifcus,

ALthæa uel Ebifcus,maluæ fylueftris genus eft,cui uis 86 natura diß fipandi,laxandi,infllt;âmationes leuandi,placandi, tubercula denic^ 4® codtuep difficiles abfeeffus maturandiineft, Radix porrbeius 86 fernen cæceraquidem pariformicer folds agunt,fed uiciligines mfuper deters gunt, 86 fernen calcules confringit»

Halinium,

-ocr page 373-

D E AR TE M E D E N D I Vl Blt; Halimum»

‘550

HAIimon didimilans eft effen tiæ, fapore falfuginofo, atep fubaftrin ^ gens» Plurima nero eius effentia temperate eft calida, cumuditate

foniunda» Lac panter amp;nbsp;fernen genitale plantula hæc générât»

Akæa»

ALcæa quoep agreftis maluæ fpecies eft,quæ cum uino pota mteftî norum torminibusac morfibus medetur,præfertimeius herbu*

Ia:fipotetur,radix»

to

Alcyonia»

ALcyonioruomnia genera deterguntacdiftrahunt, qualitatcm ha# (üuitiuoif ttU bentia acre,eiufmodi fane eft,quoduocant Milefiù» Bonitateuero cyonioramgtt poftfecaetera relinquit,quod uermis præfert faciem, colore purpureoî ^uod combuftum medetur alopecfjs,hchenas amp;nbsp;uitiligines exterit.Sed Suod extima fuperficie leui,interna fubftantia quâmaxime feabrum atep afperum, non modo cutem extergit, ied excoriât etiam uftp in altitudi« *^cm, amp;nbsp;molitur hulcera. VIrimum ficcis lanis eft fimile,id quod nôpa* rum reliquis omnibus habetur imbecillius»

Halme,Muria»

H Abet falfugo hue muria immixta quidem, etfi alterius eflentiæ, cô* (îmiles fali inexterendo facultates, licet non tam ualidasaquaad* mixta. Muriaporro falforum pifeium, oliuarumcp fale conditarû, quas colymbadas dicunt, in extergendo maiorc uim continet, atq^ ob id qui* dem contra coxendicum dolores ,èc exhulcerata inteftinorum tormina, clyftere magna cum utilitate infunditur»

Aloe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ALoë ex eorû medicamentoru numéro eft,quæ excalfaciunt in ordi ne primo,amp; arefaciut in tertio» Eft aût aloë medicamen ftomacho, fi ullum aliud gratiffimum, ut quæ panterabftergendi, diftrahendi, 00 aluo oletulum eicétandi uires continet idoneas : inter hæc enim medica* 50 mina cen fetur, quæ txxoTxfo'Zi«« Græci dicunt. Veria dota,imbecilliorêcp lotionis cxpers,exterendi uim pofïidet:atqui magis arnica uêtriculo, amp;nbsp;Ktp^tyiiM-ns^ hoceft inflâmationeleuat,hulccribus cicatrices detrahit (ut putaex horummedicamentoruclafle,quæ Græciuocant «^sÂtu'lt.K«') po* tifîîmum his,quæ ani Sc genitalium loca torquent»

Halos anthoSjSalis flos»

HAIos anthos ,hoc eft falis flos, liquidum medicamentum eft, multo fubtilioris eifentiæ quam fales cremati, acris qualitatis, 8^ admodu diftrahentis potentiæ»

Halos achne,Spuma falis»

4© OPumofa falis efflorefcentia,halos achne.hoc eftfalis fpumaeft,longe Ofubtilioru partie ipfis falibus,uehementius prêter ca extenuans ac di* gerens:uerü ad contrahendu quod reliquü eft,minus œ fal ipfe efficax.

-ocr page 374-

540 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEG INE TAE

Alfine, Auricula mûris»

AL-ßnejCjuani non ul li Græcorum fzvàf Si«, cjuod eft auriculam muHs appellant, comparem oninino helxinæ poteftatem forrita eft, fri^ gorificam fcilicet amp;nbsp;humedantem, quamobrem feruentibus inflan^ma donibus ceu præfens remedium congruit»

Alypon»

ALypon herbæ fernen per infernaatram bilem expurgandi uiniob^ rinet,fumptum cum pan epithymi pondéré, adiectis falibus èC ace* to, leui tarnen exhulcerarioneinteftinaafficit»

AlylTon» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'»®

ALylTon frutexindequidemnomendaturamfortituseft, «TnTfi'f^!

Âvo^ûJ^ÿK'iss ovivcu/cu, quod auxilio minime ficulneo rabidorum canuni morfibusfuccurrit » Habet uero facultatem ficcificam, diftrahentem,ita quidem ut cum bis abfterforiam quoc^ poteftatem obtineat,eapropter infardos renu meatus obftrudione libérât, amp;nbsp;ephelin, hoe eft alpritu* dinem,óó decoloratam tanquam à folis ardore cutem extent»

Alopex,VuIpes»

OLeum inquototauulpes uiuensuel extinlt;ftaelixaeft,tantadiftra* hendi pocenriam obtinct, ut qui in imo hærent corpore humores, in fummâ cutis fuperficiem extrahat. Quarationeoleoiftocimpletofo* 2® liojualidiftimis artuûdoloribus uexatos, toto corpore infeendere, diu* tius^ immorari in eodem cogentes,languorem inchoatum ledauerunt, amp;nbsp;qui multam in eo moram traxerunt, hoc medio fanitate aftecuti funt.

Amaracum,Maiorana.

AMaracum,quod Latini maioranam uocant, eft calfacientium tertq ordinis,arefacientium uero fecundi»

Amarantum.

AMarantum,extenuantis èC incidentis eft naturg, cum uino itat^ po turn meiiftrua proritatagit^,fanguinê in minima fruftula congloa baai iiquatatq^ didoluit cum cenomelitehauftu. Vnouerbo,omes fi po 50 tetur, fluxiones arefacit, ftomacho tarnen admoduinfefturn amp;nbsp;cxitiale.

Ambrofia.

AMbrofiapotentiam habet conftipantem amp;^eie(ftantem,ficataplafi fmatis modo fueritillita»

Ammü

AMmi calfaciendi Só exiccandiuim habet in tertio à temperatis gra* du,tenuioriscpcôfiftentiæ,difcurientis amp;: urinâprolicientis naturg exiftit ; Cuius herbæ feminis ufus, tanep optima: frugis comendatur» Amïanton,

NAfciturin Cyproinfulaamianton,fciflilis omninoaluminis faciem 40 præ fe ferens,inflammatiï quidem ab igne,nÔ tarnen combuftum» Vtuntur amianco nonulli ad unguenta depüatoria,a Græcis ’^iAuêfa ap« peUaca, maxime uero qux ad arefaciendum couemnantur.

Ammos,

-ocr page 375-

VIï 54t

de ARTE MEDENDI

Ammos,Harena»

SAbuIum m Iittonbus man's potcntioris eft poteftatis exiccatonæ* fuccenfum igicur fub folc,aquofa arefacit corpora,fi eo aggens modo obruantur amp;nbsp;fepeUantur : arefadum uero calfadum^ gt;nbsp;fomentü ficcum niilfj fall's^ loco præltat»

Ammoniacs thymiama, Giitta ammonica odorata»

GVtta ammonfaca quæ ad odorê uaporatur, liquor eft fcrLilæ,intent fam emolliendi facukatem obdnensjadeoutduritiasnon ftnfilesgt; quas feirrhos uocant,amp; articulorum top bos diflbluau

*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amorge,Amurca»

AMurca e fecuda elaffe eft potenter calfacientiu amp;nbsp;ficcantium intent fe» Quo quide modo corporu ficcions teperamenti hulceribus me det:quf uero in alijs omnibus continent,cÔtendit amurca amp;nbsp;exafperat» AmpeloprafumjAgrefteporrurn.

AMpeloprafum, ta nep (ylueftre prafon,hoc eft porrum acernmunt exiftit,calidiflïmæq? facukatis in extremo à têperatis receftu. Quo circa fumptum affligit, fed uifeidos lentosep humores inddit, amp;nbsp;organa obturata obftructioe libérât. Quin 00 ftomacho quo($ perniciofum eft«.

Ampelos agria, Vitis fylucfm's.

. 10 A Mpelos agrias , hoc eft, uicis fylueftris cum racemi, turn uirguîtâ» quas «Kjiii^ovxs Græcinuncupanc,abftergentis funtpotenriæ,nonlt; nihil tarnen interim ftipticitatis obtinent.

Ampelos hemeron, Vitis domeftica.

A Mpelos hemeron,uitis uernacula,fatiua, 80 cotubern ah's, confiné lern omnino atcp eandem ferme quam uitis fylueftris facukatem ha bet,nifi quod in omnibus imbecillioris amp;nbsp;minus efficacis eftpotentiæ» Ampeloieuce, Vitis alba, Bryonia.

BR.yoniæ,quamGræci «i^m^sAc^ljKlw quoq^, ideftuitemcandidam,8ó 4-tAaud§oigt; àdepiîandis corqs, quern ufum habcc,nominant,ramuli ue* 50 luti ftomacho accommodati,manducantur,8ó lonumproliciunt.Radix uero extergendi uim habet,amp;!; fubtilium eft partium , ac temperate calis« daiqua ratione fplenes induratos fi bibatur,Iiquat.Cum caricis eadêfo^ ris cataplafmatis inftar illita,fcabies quas pforas dicut,lepras^ medicat.

Ampelos melæna,Vitis nigra.

Vitis nigra Græcis «t^TTiAos iitAcuva dicla,^ ipfa bryoniæ nigræ uidelia cet nomen habet, per omnia prgdida refert,nifi qd inefficacior eft» Amygdala amara.

AMygdala amara extenuant, amp;nbsp;ab obturatione tenaciu craftbrum^ humoru qui in alto corporis herent,uindicat,cutem extergendi po 40 tentiam obtinent. Eiufdem etiam facukatis ipfa arbor eft.

Amygda’adulcfa.

Aj^y§^^^^ glycca, quod eftdulcedinemquandam guftu præfcren# tia, temperatam admodum ealiditatem fortita funt.

F 5

-ocr page 376-

PAVLl AEGIN ET AB

541 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEG INE T AB ’

Amylum»

COnfiekur amylum ex purgato tritico ad hune modumîTnticu aqui ut madefeat irngat,fub Syrq ftellæ,quam canieulâ di’cûtardoribus, aqua trans fufaamp; comutata per diem quinqui'es : Vbi autmaceratu iam amp;S eliquatum probe fuerit,teneritudinem^ omnino contraxerit, colata aqua,denuocp infufa,furfures fupernatantes cribro except! feparantun 6^ quamprimum fub foleficcantunpriuf^ acefcat. Hoc modo confeftU amylum,facultate modice frigorifica ficcificam^ poffidet:adhæc afpte« dinem quameune^ placandi mitigandi^ poteftate régnât, Amomutn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

AMomS uiribusacoropenitus compar 8^ affine eft, praeter^ quod acorus maiorem ficcandi,amomu uero coquendi poteftate obtinet» Anagallis,

ANagalIis utracp admodum extergentis eft potentiæ, calons uero nonnihil etiam continet, amp;nbsp;ndnullas trahendi uires, adeo quideni ut furculos, fpinas ,corpori infixa euellat, Cremor ipfarum caput per na res mueum exugendo purgat, Anagyrus,

A Nagyrus teterrimi odoris frutex cft,acrimoniam Habens,calfacien Zxdi^ èc diftrahendipotentia» Semen autem anagyri ualdetenuium eft partium, amp;nbsp;eiere folet uomitum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®

Andrachne,PortuIaca,

POrtuIacaex tertiaclaffe refrigerantium eft,humeftantium uero fê»» cunda: quadecauffa æftuantibus aluo importa opitulatur.fluxus cxpellic: Dentiu præterea ftuporê, qui ab acidorû contact u côtrahitur, fuolentoreexplanatacmitigat. Quoniâaut ftipticandi quoqj facultate habet,opem no inftrenue dyfenterijs amp;nbsp;fanguinis eruptionibus cofert» Androfaemon,hoc eft, humani fanguinis herba, ANdrofæmonCuel andrahamion) duplex eft:alterum quidem afcyr^ rhon lïue afcyrrhoides uocatur, amp;nbsp;eft fpecies hyperici : alteru uerö Dionyfias nuncupate eft.Vtriufep fernen expurgandi uim continet,fed 5^ folia earum potentioris facultatis funt Hccificæ»

Androfarces,

ANdrolarces herba,amarorem amp;nbsp;acrementum Habet,naturam^ di* ftrahendi amp;nbsp;arefaciendi, Poteft non tam herba ipfa, quam fernen eiusjfi potentur, urinam ducere, Anemone,

ANemonæ omnes acres funt, amp;nbsp;abftergêtis naturac,euellentiscp,amp; orauaforum aperientis. Pituitam itaque euocant, amp;C lepras detra* hunt appofîtæ,îac^ eliciunt, Anethum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

ANethü calfaciendi quidê extenfam habet facultate in receffu à tem peratis fecundo, arefaciendi uero remifliu^qua ratione oleo elixatn difqcit, dolores fedat, fomnu cdciliat, crudos nbsp;incomes humores conlt;

$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coquit.

-ocr page 377-

DE ÄRTE MEDEN'DI LTE, VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;545

coqui't»Crematuporro tertiamcalfaci'endi,fîccandi^di'ftantiaminduic, ^ propterea hulcenbus humore flaccefeentibus impadiu fubuemt: Cæ terixmIiqm'dius,minus^ calid5,coquendi munerepræditûeftuinde«. ' AnthyHis«

A NthylKdi's duo funt genera, fed utraqj arefacit h ulcéra î Cæteru ea -Cxquæ chamæpftyi no abtîmilis eft, ex tenuioribus conftat partibus, quàm altéra,ita quidem ut 8C comitiali morbo obnoxios iuuet.Poftremo in extergendo maiorem effîcaciam exeritquàm altéra* Anifum*

lo A Nifî fernen acrimoniam minime uuïgarem habet îcalidûpræterea jCA-eftSC aridum in tertiaà temperatis diftantia, atep ob id quidem lo tium elicit,amp; flatus denies difcutiendi uim retinet* Antirrhinum, amp;nbsp;Anarrhinon» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

ANtirrhinum uel anarrhinon, bubonio, hoceftinguinaliherbæflsi milem fortita eft potentiam, fed imbecilliorem : ex illo igitur etiam huius conieduram facito* AnóniSjUcl Ononis* ANonis ononis'ue excalFactoriæ uirtutis eft, præfertim radix : cuius fuccus cum uinopotus,non lotiummodo proritat, uerum lapides etiâ atterit, cruftas ^ frangit amp;C detrahit,ac dentiü deniep cruciatus lenit* ^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A panne*

AParine,iunt qui philanthropon,qui omphacocarpon uocat, lenem habet abftergêdi calfaciendi^ potentia, èC eft fubtiliorü partium*.

ApioSjPirus*

APios,qua pirum latini cognom{nant,difparis temperaturæ eft:par tem etenim unam terream,aliam aqueam obtinet* Quaproptër efu pira ftomachu obledant amp;nbsp;adiuuätjßtim fedant* Quod fi cataplafmatis modo illiniantur, exiccare amp;nbsp;moderate refrigerare affolent.

Apocynon,Cy nocrambe,Braflica canina uel ruftica*

*^ A P^^y*^^ ^^cl cynocrambe, hoe eft canina braifica. Vocatur aut hæc jo X^herbaàquibufdacynomoruj'd eftcanum mors,quodcanes enecet ocyffimezfed ^ homini letale uenenu eft,fatis tetrum odorê fpiras, citra ariditatem calida, Quocirca emplaftri more im pacta, ftrenue diftrahit* ApochymajPix zopifla*

A Pochyma,reflnazopiffa,uetus à nauigqs derafa pix efttea diftipan jfAdiuires habet, quoniam marino falemacerataeft:arefaciendiinfua

' per Öódigerenditumores facultatê refîna zopiffa obtinet* Arachne,Araneus*

A Rachne animai, autore Diofcoride, in emplaftrum emollitu, fron* ti^ èC têporibus impofitu, tertian arti febrium circuitus perfanatt 4® Tela uero eius adhibita,fanguinis eruptione compefcit.Et hulceraquæ fummæ cutis fuperfîciem occuparunt,ab inflâmationis iniuria uindicat*.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argemone*

yAPgemones herbas poteftas in abftergendo 8c diflipandofita eft^

-ocr page 378-

544 nbsp;nbsp;nbsp;- PAVEI AEGINETAE

Arifaron*

ARifarum multo minus quantitate quam aron eft, qualitate acrius,ra dicem oliuæ multo grandiorem obtinens»

Anlïo!ochiajMalum terræ»

AriliolochU rotunda. Clemuntii.

Longli.

OMnes ariftolochiæ fpecies calidæ funtpotentiæ, 8ó (ubtilioru par^ num, in abftergendo efficaces, amarulentæ amp;; fubaercs^atq ad me dicationes multo utiliflîmæ: Verum rotunda tenuitans longe plus,amp; ad omnia uires efficaciores connet.Sed qup clematitis appcllatur,fragrant nor quidê,ad lananones uero imbeciUior» Longa porrb inter uträqß me dium facultati's locû obtinet,nifi qd caliditate fua rotundæ nihil cocedit» to ArceuthosJumperus,

IVniperus calfadtorip bccibcc^ in tertio ordine facultatis eft* Frudtus eius^irboris pari quidem modo calfacit, uerum non tam aridus eft:at* que in hoc primæ à temperatis eft diftantiæ» Arcion*

ARcion herba,quam amp;nbsp;Prolbpiten cognominât,folia eolocynthidis hmilia côtinet,ampliora uero amp;nbsp;duriora ♦ Naturæ diftrahentis eft,

amp; exiccantis/ed habet nônihil affringentis potentiæ: Quaquidê ration ne folia uetuftis hulceribus fuccurrunt impofita»

Arlt;fhum, Lappa minor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

ARftium uerbafco peromnia fere formarefpondetîradicemucro tenera,candidam, amp;nbsp;dulcem poffidet.Attenuantis naturæ exiftit: arefaciendi itaep admoduunediocritertp extergendi facultatê obtineu Armeniacum.

ARmeniacumabftergendi uirtutecum leuiufcula acredine, Óóexirf guaftipticitate præditumeft: quadecauffaocularibus inditurre# medijs.Prodeftitidemadpiloruminpalpebris incrementum»

Arnabo,

ARnaboinodoramentoriïcenfueft,cuius rei gratia unguentis fub* inde inferiturab unguentarrjs,tertr)calfacientiumamp;:arefacientm 3« ordinis .caffîæ carpefioep hmile : Quaobrem in eius penuria Pofidonius cinnamomum in iphus locum fubftituendum effe cenfuit, AmoglofTum^PJantago.

T^Fantago frigorificæ pariter 60 ficcificæ facultatis eft,{ècundaatemlt; X peratis diftantia, mixto^ temperamento confiât, partim quidê ter* renæ,partim uero aquofæ eft fubftantiæ. Obtinet adhæcaufterû quid* dam atqi aftringens arnogloffum.Ob earn itacp cauffam aduerfus moro fa atc^ malefica, quæ Græci «a«o«ö« appellauerunt,hu!cera remedioeft: quo nominelymmetria uidclicet Só couenienna temper iei putredinibus amp;nbsp;fluxionibus ftrenueaduerfat,Slt;^ hæmorrhagias compefcit:atlt;^ ut fes 49 mei dicam, multiplicis ufus eft,amp; plurimis conferens : ariditatis etenim abfeß uellicatione particeps eft,frigiditatêtorporis experte obtinet.

AArum.

Rum ex prima cahacientium Si arefacientium clafle confiftit,ter*

ream

-ocr page 379-

DE ARTE-MEDENDI LIB. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;545

l*eam amp;nbsp;ipfum confiftentiam fortitum eft,fed calidam atcp extergentcmgt; Radices tarnen eius maiorê quidem calfaciendi uim poftident,non adeo tarnen ualentem quam dracontium.

AifcmcLim, Aunpigmentum.

A Vripigmentumurentemhabetpotentiam,quoaddenudandampi Zxlis quamuis corporis parte uulgó utuntur: Atqui nifi mature detra* fiatur, ne cuti quidem ipfi pareet, ita quidem ut eadem pfilothru fequa* tur. Cæterumuftione fubtilioris redditurelîentiæ»

ArtemiHæ,

10 T TTræcp fpccics artemifiæcalfaciendi uimhabentin fecundoà me* V dps receflu,exiccandiuero in primo.Conftant uero ex partibus ra ris Eubtilibuscp.Qua uticp ratione renum lapides egregie confringût,8C ad muliebrium locellorum fomentationes accommodæ funt.

Artos,Pants.

CAtapIafmatis modo illitus panis potentiore habet in diftrahendo fa cultatem quam triticü,id quod ad falis amp;nbsp;fermenti natura referendu €ft:Præditum enim extrahendi facultate fermentum exiftic» AfarurtijPerpenfa,

le

ASarum,quam Romani perpenfamdicunt,acoro aftimilis eft poten tiæ,fed paulomagis intenfæ»

Asbole,FuIigopi(4orum»

FVIigo qua pidores utuntur, quæ^ ex uitnarrjs ofReinis colligitur, diftrahentis amp;nbsp;acris eft potentiæ : proinde non tam adurit, tp exe* dit. Combuftis præterea cicatrice difeutit fuligo pidoria, fi cum cerato quod unguine rofaceo coadum fueritgt;confundatur.

Afcalabotes.

AScalabotesanimal,tametGad alianihiladferat momenh,à fcorptj tarnen icflu cÔpuncflos iuuare perhibent,fi plagg imponatun Comf mifeeturenam intendendi fa cul ta tem habentibus niedicamentis,quæ Græci tv’tw'^x«, hoc eft intenhua cognominant» îo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afclepias,

QVum afclepias herba calidæ SC aridæ faeuîtatis fît, fubnlium^ par tium tornnnibus,qup ftrophi dicunt,uexatis ciim uino fumpta fucs» currit-Cataplafmati.s aût modo impada facit optime aduerfus uenenato rum idustutenq amp;nbsp;mammaru maligna amp;nbsp;rebelliahulceramedetur^ DAfeyrrhon.

E afcyrrho in hiftoria Androfæmi fatis memoratum eff» AfpalatlioSjEryfi fceptrum.

ASpalathi facultas ex dilfimilaribus confiât partibus, guftu quideni acribus panter amp;nbsp;aftringentibus.Ex utriufep igitur ratione ficcifi# 40 cæeftpotentiæ,atqîobidquidê medendis putredinibus neenon pro* fluurjs ac deifillationibus frutex ille eft perquamaccomodus»

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afparagus»

Sparagus petrous ßuemyacanthinus abftergédiuim poffidetme*

-ocr page 380-

5^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

dia ad ungucm tempene inter caKditatem amp;nbsp;frigiditate. Inde renum ^ hepatis meatus ab infarólu amp;nbsp;obturatione uindieat ,præfertim radices ipfius ac fernen : quinetiam dentium cruciatibus fuaariditate medetur» Afplenum,

ASpIenum facultatis quidêeft partium attenuantiu, ueru minime ca^»» Iidü,quo utilt;$ nomine calcules attent,amp; renes liquefacit ac minuit» Aftaphis,Vua palla»

AStaphis, fatiua quidem coquendi panter 8ó fpiOandi, moderateq» difrjciendi uires obtinetlSylueftris uero amp;nbsp;inculta, potentioris acri moniæ eft,tantf profe(flb,ut pituira amp;nbsp;quofcunqj noxios humores capi *® tis per os deducat amp;f expurger,quinetiam ut ualenter abftergau

Aller Atticus,Bubonium,lnguinalis herba,

ATticus after herba, quam alq bubonium,ideftinguinariamob hoc ipfum appellant,quod no folum cataplafmatis moreimpaefta, uerU adalligataetiam fufpenfa^ bubonibus prodefTeatep opitulari adebere ditur. Habet inguinalis hac herba quiddadifcutiens,amp; refrigerans nd iaihil,hincnonnmplicis,fedmixtædicitur effe poteftatis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Aftragalus,Ficus tcrræ,feu glandula»

AStragalus, pufillus breuis^ fruticulus eft, radiceadftringente, arc faciens nd mftrenuc. Hulcenbus itaqj diuturnis cicatrice inducitSlt; glutinat: Alui fluorés cohibet, radix in uinoelixaamp;pota» InPhæneo 20 Arcadiæ plurimo prouentu bic frutex nafcitur»

Afphaltus, Bitumen.

Bïtumen fecundi ordinis arefacientium amp;nbsp;calfacientium eft, qua de cauflTa uulnera cruenta conglutinat»

Afphodelusjt-ïaftuïa regia,uel Albucum.

HAftuIæ regiæ radix cum abfterfione qua prædita eft,difcutiendi quoep faculcatem obtinet. Deuftæautem cinis mulcb magis, quant uftionis expers, turn excalfadtoria, turn reficcatoria, fubtilioru^ partiu reddit. Qua de re capillorû defluuijs .alopecf)s uidelicet pulchre medet.

Attra(fïyIis,Fufus agreltis,uel Colusruftica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

COlus ruft leaf quam attradylida græce uocant'uel cnicus fylueftris, planta ex fpinarum exiftit genere, perficcatoriæ Slt; mediocriter ca« lorificæpotentiæ»

Atraphaxis,AtripÏex. ff—p-»

A Triplex humid a quidem in fecudo à media tempene exceflu. gelilt; da uero in primo,ideoep uentrem ocyflime pet meat. Semen herbp huius abftergendi uimobtinet, quam ob rem contra morbum regium ex iocinoris præfartftu natum,utilis eft» Aphace.

APhaceexiguus frutex,modolentisadftn’ngitî efturquidê fïcutamp; 40 ipfa lenticula,cdco(ftioni uero cotumacius renititur» Sed potentio« rem arefaciendi uim cum moderato calore poffidet»

Apho#

-ocr page 381-

de ARTE MED END I” LIB. VH 3^47 A pho nitron,

f A Phonitrum,tantæ digerentis amp;nbsp;abftergentis effpotentiae, ut non ‘■rV fordida qucq^ tantum detergcre 06 expurgate,fed prurigini etiam opitulari pofTit.Lædit autem fi potetunftomachum,

AphronitronjSpuma nitri,

SPuma nitri,eiufdc cum nitro turn naturae turn facultatis eft, nifi quod fubtilioris eft efTcntiætac proinde contritum 00 leuigatum triticeæ fannæ fpeciem exhibet,

Achras,Pirum fylueftre,

A Chrades uocatæ æqualis cum piro potentiæ funt,fed magis ^ relii xxquapiroru genera ex tefg: cuius reigratiaamplioracomittichulccrä Abfinthium,

ABfinthium ex prima calfacientiu claffe eft, exiccantium uero fecun da,ftipticam^ 86 amarulentâ, 00 acrem, uincentes flmul qualitateé pofridet,qua ratione biliofos uentris humores cum per aluu inferiors, turn per lotiu exhaurit. Quibus uero pituita in uentre retenta redundat, his fane ob uim adftriefloria nihil opis præftiteritabfinthiu:cremori aut eius quam herbæ muItS in calfaciendo maior 06 præftantior uirtus eft» DE HIS Q_V AE ALITERAS INCHOAN T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

;Xo

Balanus, Myrep{Ïca,MyrobaIanum, Bi Alant myrepficae,hoceftglandis unguentanæinternu, puta j carnofum,abftergês amp;nbsp;incides facultateeft,fedadmixta que^ j dam eft adftridio. Ob hæc fane no uomitiones modo cocitat, ___ä fed per egeftione quoep inferna alui excrementa largiter deq jCit,cumaquamulfadrachmæunius pondéré fumptum, Cæterumcuni ,pofca cÔtra uifeeru obftrudionê infardum^ remedium eft: Quin foris cutis etiam uitia cum aceto illitum,efficaciter extent 8C emendat. Cortex indem eius uehementem adftringendi facultatem poffîdet»

Baccharis,

BÄcchan’s perodora amp;nbsp;fragrantior efthcrba,annamomuodoratum referens,coronaria,acrimoniam guftu relinquens : Cuius radix clilt; xa obftrucflionibus libérât, lotia ducit,8ó menftruas purgationes pro^ mouet ♦ Folia eius herbæ propter aftringendi qua prædita funt potent tiam,cohibendis fluxionibus accommodatafuntgt; Bahußium«

quot;O Alauftium (ylueftris mali Punici flos cft ualenteradftringês,aridae Xjamp;TegelidæcumnaturætumfacuItatis. Hulceraigiturqux fummam occupant cutêcicatriceobducitocyus55lt; ome genus profluuia cohibeu Balfamum»

XYlobalfamS, ideftbalfami lignum, calfaciendi amp;nbsp;arefaciendi uim 'XyloinlfMiti» habetfecundaamedqsdiftantia,8ó attenuantiumeft partium, Cæ terum quod opobalfamû,hoc eft liquorcbalfamiuocantjlongefubtilioj» o^oMlamü. rum eft partis quam planta : Carpobalfamû porró,quod eft truCtus bal carpoMfan» famijciuldem quidè facultatis cft, led multo fubtilitate partium inferior»

-ocr page 382-

54«

PAVDl AEGINETAB

BalotSjMarrubfum nigrum»

BAIotcn alfj fttApu/TifKiriof/, hoceft marrubium nigrum uocant, acrem S^detergente habet potentiam » Cataplafmatis itac^ modocumfa# k impadum, idibus rabie perciri canis opitulatur» Batus, Rubus»

RVbi fruticofum potente adftringendi uim habet, nefp ficcandiob^ fcuram, quo nomine uulnera conglutinat, amp;nbsp;deftillationes omne^ genus fluorés copefcit» nbsp;Radix eius præterquam quod conftipat he*

quentiuSsnonexiguam habet confiftentiæ fubtilitatem, qua lapides rcsi num cönfringit» Frudus porro flquidem maturus fuerit,cum moderata t* quad: fr adftridione calidioreft,ob hoc itacp uefeuseft: Crudus uero amp;nbsp;ƒ ninaturus coftringit amp;nbsp;exiccat, depofitus 00 deficcatus magis ac po tentius quàmrecens» Eiufdem quoqp facultatis flos eft.

Batrachium,Ranunculum»

QVatuor funt ranuculi herb g fpeciatim dflcrimina,omniu uero plus iufto calidior Sf aridior eft potêtia, acris uidelicet amp;nbsp;urensi adeb ut no fine dolore exhulcerationê inducant» At fi intra modu eis utare,cutis tantS uitia abftergunt» Radix aut eius arefada,ex eorum medicamento* ru numero eft,quæ ftemutationê prouocati7if«:p/z/«« à Græcis appcllata» Batrachj,Ranæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

RAnæ in iure efculento elixc,à uirulêtis idibus pereuflis utiliter edu* tur:combuftaru uero cinis3quoniam deuftione ficciflîmus effîcit,nô tam fanguinis eruptiones fiftit, ^ admixta liquida pice alopecias Gnat», Bdellium»

BDellium tam Scythicum quam Arabien, ad indurata emoHiendum quodâmodo natum eft,præfertim uero recentia. Verum Arabicum urinam quotj proritat, lapides cÔminuitamp; concoquit» Betonica»

T TEtonicaperfubtilibus admodumramulis herbaeft,frondespüle* V gio fimiles fortita,fed graciÏiores,amp; tantum non fine fapore guftan 30 tibus,prouenit frequenter locis faxofi's,qua maximein renumafflidioni bus utuntur.Eft uero apud Romanos etiam alia quædâ betonica cogno minata, quæ àDiofcoride ceftron uocat,ab alps uero pfychrotrophon, eo quod gelidilfimis gaudeat locis,excepta efïicacia nihil poflidens affi* ne aut fimilefuperiori:adprouocandum Iotium,amp;ad alia bene multa egregk prodeft. Porro radix ipfius uomitiones irritât, fi cum hydromc lite bibatur : folia autem aluum depciunt»

Bechium,TuffiIago»

BEchium, funt qui bechicon nucupent, indeadeo quod ß^x^f, hoc eft tulTeSjSif no nifi reda ceruice fpirandi anguftias,quas Grgei èfêo^voica 4^ dicunt, perfanandi prærogatiuam quandam habere uideaturfuffÏtum.

Compofita uero tuflïlago eft è calida ^ aquea fubftantia»

Blitum»

-ocr page 383-

DE ARTE MEDENDl I^ I »• Vil

54?

Blitum,

T)Litumelui peridoneumolus eft, algentis naturae amp;nbsp;fr/gorifîcæ, ia ‘L'fecundoamedqs exceftu»

Bulbus efeufentus»

T) Vibus qui edendo eft, leuem quandâ amantudinê, parker^ adftri ■Octionis pufillum cotinet, deficcat, abftergit, Só conglutinat uulnera*

^Vlbus

Bulbus uomitorius aut uomitorius efculento longe calidioris eft potential

Botrys,

*^ 13 O£ry3,quam ambrofiamnonnulli, quidam artemifiam nuncupant, Xjplanta eft infîgniter odorata, quæ cum uino fumpta, orthopnoicis, hoc eft,non nib reda ceruice Ipirantibus opitulatur»

BubomumJnguinahs,

BVbonium after Atticus nuncupatum eft, de quo in eiufdem afteris hiftoria lans memoratum cenfeo,

BugloflunijLingua bubula^

BVgloftum têperaturæ calorificæ Slt; humeftantis eft,quamobrem irt uinum deleft urn, animi uoluptates lætitlamç inducere perhibent. Bumum.

^® nbsp;nbsp;nbsp;Vnium,quod aliqul arftion dicunt,temperaturæ calidæ eft,urinani

JÖmullerum^ purganones luxta promouet.Falfb uero bunium, quod çi^/oSiifaoy Graeci nommant, ilIieftafTimile, Bupreftis.

BVpreftis beftiola eft,cantharidi cum forma turn facultatibus no ab# fîmile,eam^ ob cauffam baud aliter quam ilia reconditur,. Butyrum»

T) Vtyrum facultatis concoquentis amp;nbsp;mediocriterdiftrahentis eft, in JDtenellis amp;nbsp;mollibus corporibusgt; Bubonibus itacp amp;nbsp;ablceffibus cir caaurem prefenti eft remedio,gingiuas extenuat, prefertim puerorum 50 dentientium,fed amp;nbsp;omnes peftoris affeftiones H lingatur, concoquit«.

Buphthalmum,Bouts oculus»

BVphtbalmon florem gerit chamgmelo bmilimu, uerum multo gran diorem 86 acriorem:qua de caufta difcutiendi etiam uim obtinet, ita quidem,ut duritias quocy cerotæ mixtum cureta Brathy,Sabina»

CVpreffo folrjs herba fabina bmilis eft, calfaciendicp poteftarem li# mul amp;nbsp;arefaciendi in tertio à temperatis exceftu obtinet,86 cenuifti« mis effentiæ parcibus conftat, extenuantis itaq? potentiæ 06 digerentis potaexiftit.Sepedonibus cupreffimore accommodatur»

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bretanica»

T) Retanica aftringendi panter 86 conglutinandi ui praedita eft, lyluc# Dftri rumici facie 06 figura fimilis»Expreflus ex bretanica fuccusqri» putredinibus fubfidio eft»

-ocr page 384-

PAVEI AEGINETAS


55®


Bromus»

Tj Romus legumen luribus hordeo refpondeu Arefacitautcm, 8^ mo JZ5derate dtra uellicationem diftrahit,ftiptici'tatis^ nonihil obtinetjac proinde uentris fluorjbus,quas J^nt^^ow appellant,remedie eft»

Bryon thalaflion,Alga»

B Ryon thalattion refrigerantis amp;nbsp;a ftnéton'æeft po ten tiæ, fernen tio bus itaep inflammationibus cataplafmatis moreilh'tum,fubuem'E Bryon fine Splanchnon»

BRyon quod fplanchnon aquibufdam nuncupatur, in roboribus at* bis^populis panter amp;nbsp;piceisrepertum,digerentisfimuIÓÓ emob lo lientis mediocriter potentiæ eft, præfertim illud quod in cedrinis arbo* ribus inuenitur»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bryonia.

N uitis candidæ hiftoria explicata brionia eft»

DE H I S Q^VAE INCH0ÄNT A LITERA flf.

GalaXac

Ac omne è tribus conflatum cft eflenttjs,caièoia, ieroia ac pin^ gui, qua cumprimis abundat bubulum, unde amp;nbsp;butyrus effi* citur. Serum uero lactis abfterforia præditum eft potentia, qua de cauflà aluum quoq? fubducit, fi quis decoCtione ipfum difpefcat : ca« io feofa uero laftis pars,crafrum^,emplaftris magis congruit,atcp id qui« UciectUwn. dem propterea quod retunditacredinem amp;nbsp;hebetat« Lacporrb fine cum Îittoralibus lapillis aliâsue decorum inculpatius quadantenus fit, amp;nbsp;præftantiffîmum inteftinorum torminibus, amp;nbsp;acribus uentris flil# xionibus remedium.In totum uero lacquantumquantueft, contra acria oculorum rheumata amp;nbsp;alias quafeunq? acrimonias competit.Temperas tiftimum autem omnium lac eft humanum,mox caprillumjdeindc afmi« num panter amp;nbsp;ouinum,poftremo bubulum.

Gale,MufteIa«

MVftelæ cremate cinis abunde diftrahitïcum aceto itaeß initus,mis 5 o ferapedum ualetudinearthn'tide^oppreflbs medicaturttorrefas dus autem Magno etiam morbo manus porrigitauxiliares.

Galion.

GAIium appellationem fuam ab eo quod tac coagulet, obtinuit ï eaf« dem uero cum aparina uires, deficcadi nempe cum acrimonia qua# dam leni coniundas fortitum eft. Flos cius contra fanguinis eruptiones Só combufta præfenti amp;nbsp;egregio eftpræfidio.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galipfis.

GAIipfis alp galibdolon nuncupant, eaurticæ ncutiquam abfimilis eftherbula,leuorem tarnen maiorem, uirofum^ amp;nbsp;graueolentem 40 emittitodorê : diftrahendi,fcirrhofos^ tumores emoUiendi facultatem obtinet,opem^ hulceribus quæ depafcendo ferpunt, cataplafmatis mo« do ilUta,eximie confère.

Garus

-ocr page 385-

5$t

DE ARTE MEDENDl tÏ Bgt; VU Garus uelGarum»

GArum mm habet potenter calfacicndi amp;f exiccandi : qua de caufTa medendis putrefcenribus hulceribus foris medinquida adhibent» Infundituritemutiliterhis, quiinteftinorum torminibus, amp;^dolorecolt; xendicis tentantur, Gentiana»

GEntianaradix fan's magna quum res poftulateffîcada expurgate, attenuate, detergere,amp; ab infardu deniep uindicare poteft» Geranion,Gniina herba,uel Echinaftrum»

*0 Çy Eranq una quidem fpecies folqseftanemonæfimilibus prædita,ra vJ dice efculenta : quæ in uino drachmæ unius pondere fumpta,inflas« tiones uteri difeutit 00 fedat. Altera uero huius herbæ fpecies,cui cogno mentum cicutaria eft, in re medica cenfetur inutilis*

rS,Terra»

G En Latini terram dicunt,cuius fane omne genus exiccandi uim has bet,immixtæ^ alterius effentiæ, amp;nbsp;fine udlicatione eft » Quodfî ignea quædâ illi qualitas accedat, aut quoquo modo admifeeat, 2lt; hanc ipfam quoqj elota exuit»

Terra culta»

to ’npErræagricofans quælibet pinguitudo, adeuiufuis membri exiccalt; JL none opus habentis medelam,unlis eft»

Lutum Aegyptium»

LVti Aegyptq adaquaticeas amp;nbsp;lienofas afflidioncs in medicina ufus eft,tum ad laxos quoej tumores oedemataue haud obfcure coducit».

Lemnia terra,Terra figillata»

CAeteru ex terra medicaminofa,Lemnia rubrica, quæ fp hr agis, hoc eftfïginumappellatur,exiccando8ócóftipando moderace,uenena^ torum medicaminum præfentaneum exiftit amuIetum.Medetur indem maleficis hulceribus,quæ appellant cacoëthe.admixtoaceto, feuuino»-50 Adhæc fanguinis eruptiones quafcunep fiftit,86 inteftinorum tormina, quam dyfenteham uocant: Quinetiarn depafcendo ferpentia hülccra, quas nomas nuncupant,hæc Lemnia miltos aquamulfainteriore parte abluta,mox uero falfilagine,fedat»

Rubrica Sinopica,Minium,

RVbrica Sinopica maiorê habet uim quam Lemnia,emplafticis infc ritur remedij Sjtænias^ uentris in potu fumpta interficit»

Samia terra,

SAmia terra non tam uiolenta, fèd mitior longe quam Lemnia eft, een glutinofa echiocollaue amp;nbsp;uifcofa » Vtendu itacp ea fuerit, quotiefcun* 40 que res ipfa mitigationem ac ueluti blandimentupoftulat » Opern præ* terea fert quibufuis fanguinis fputationibus»

SSeIufina,Chia^,

Elufina terra, Chia^ uim abfterforiam multo potentiorem obtinent.

-ocr page 386-

PAVEI AE G I N E T AE


55^

qua de caufTa mult'erculæ quædam ea ad knocinium faciei inducendum, ad leuigandum item amp;^ erugandum utuntur. Ad hæc hulcera camibus. expient, acq? reftaurant, præfertim igne ambulta»

Cimolia»

Cl Reta cimolia iUotamixtam facultatemobtinet,frigorificamuldelilt; ^cet 06 diaphoreticam: Abluta uero refrigerandi multo uehemcntio re prædita eft potentia, igne^ ambuftis nÓ inftrenuc fuppetias adfert, Hin pofcafucritaftumpta»

Ampelitis»

AMpelitisindeidnominis fortitaeft terra, quod ungendis uitibus ’® fitidonea : enecat enim illita innaicentes illis uoluoces uermiculos, ne gemmas 8ó pubeicentes uuas prærodant. Habet infuper arefaciendi amp;nbsp;digerendi non inftrenuas cum erofione uires»

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Créneau

Retica terra aërofa cft,amp;citra omnem uellicationem abfterforia»

Terra Eretna»

ERetria terra euidentem adftringendi uimpoftidet» Crematauero arefacit fine morfu.Probatur magis in cinerem redaëla»

Pægnids,alias Pnigitis, QVæ pnigitis terra appellatur,eadem poteftquæ cimolia, fedeft t» non pauló nigrior»

Armenia,BoIus Armenus, ARmenia,quam bolum dicunt,extremum habet arefaciendieffeeftut proindehaud immerito tanta folennitate accomodatur profluufjs alui,fpuitionibus fanguinis, tabi phthifiue, diffïcultatibus anhelitus ex humiditate^Prætereahumentibus hulceribus, amp;nbsp;peftiferis deniep affe^ lt;ftionibus egregie fubuenit* Interdû: cum uino tenui diluto : Si febris in« feftet,cum aqua utiliter potatur»

Alana5lt;Ochra.

ALanauerogIeba,fimiIem habet Armeniæglebæ effèdu» Atquæ 5® och ra nomen obtinuit,diftrahentis,ÓC putrefacientis,excdentis'uc eft potentiæ: Quapropter carnes lafciuientes amp;nbsp;hulceri fupercreftentes compefcit, 8c uacuaexplet,iï cum cerotamixtaadhibeatur»

Geras ophios,Senedaferpentis.

EXuuiæ anguis potentem arefaciendi uim habet,quare cum aceto de* codæ, dcntium cruciatus adiuuant»

SeneCîa afpidis.

A Spidis feneéfa oculorum aciem plus alrjs exacuit,offufas^ tenebras xVarcet, fi trita cum meUe oculis iUiniatun

Ges entera,Lumbrici terræ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

INtcftina terræ(uermes terrenos quidam uocant ) Ieuigata,8^ neruis faucqs impacta,maturrime ad miraculum ufq fuccurrenc.

-ocr page 387-

55gt;

DE ARTE MEDENDI LIE» VU Gigarta, Acinorum uuæ nuclei.

ACinoru uuæ nuclei exiceât ordine fecudo,réfrigérât uero in primo: Quuigitur fan's gelidæ facultatis fint, fluxibus quibufe^ coueniuu » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gingidium,Bifacutum»

Ç^ Ingidium non admodu euidentis excalfadforiæ facultatis eft.Exic^ vJ cat autem in tertio à temp eratis exceffu, att^ aftringit:proinde utile ®tlt;J'gratumcftftömacho«.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Glaucium»

Ç^ Laucium aftringit cum infuauitate quadam, fed réfrigérât non obs ’® ^Jfcure,facroscp ignés non adeóualidosfanau

Glaux»

GLaux herba, temperaturæ calidæ eft atep humidæ,amp;r proinde nua tricibus ladis ubertatem generat, 8ó extindum reuocat» GlechorijPulegium»

PVIegiumuebementê habet excalfaciendi attenuandi^ potentiam: quapropter emplaftri modo impofitum rubrificationem inducit,at;* que ex péroré amp;nbsp;pulmone,humidos,craffos,atcj tenaces humores,ex^ creatu faciles amp;nbsp;ductiles reddit»

GlœoSjStrigmenta balneonim.

lo z^ LcGOs,hoc eft ftrigmentû fordes^ balneorum,modice cal faciendi, Vj” emolliendi,diftrahendi^ uim habet, rhagadibus^ ani amp;nbsp;naturaliû mulierum rimis, 8c condylomatis confert»

Giycynzon,Dulcts radix»

Lycyriza tepida 80 humida eft teperamento, cum leuiufcula quadâ ui adftriftoria: Qua decauftaafpentates lenire folet,necp tantum in arteria, fed etiâ in uefica fcabra. Siti extinguendæ appofitû eft remediû» GlycyfideSjPæonia»

Q Vnt qui glycyfiden pentoboron,8C qui pgoniam uocant, cuius radix Oaerîmoniam habet, 8ó leuem amaritatê cum ariditate coniuncfam,nô 50 nihilftipticitatis quoc^ obtinês» Mouetitacp menfes,renes iecurep emun datamygdali quantitateeuino fumpta. Si uero uinum in quo potatur pæoniafuerit aufterû,alui profluuiareftringit. Quinetiam collo fufpen fa, uel alias alligata,pufionum cominalibus magnopere fuccurrit» GnaphaIion,Centunculum3fiue Tormentum»

CEntuncuIaris herba, inde àGræcis nomenfortitaeft gnaphalion, quodfolrjs einsfubtilibus,óóob mollitiem fequacibus tormêti loco utantur.Sunt aüt ea colore câdido,ôô leuiter aftringentia. Qua quideni ranoe cum uino aftringete cotra inteftinoru tormina efficaciter bibunt» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GongiliSjR-apum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

40 /^Ongilidis non tam radix,quam fernen inflandi uim retinent,fernen VJgenitale procréant,amp; quod hæc comitatur, Venerem excitant»

Surinam

-ocr page 388-

5$4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEGINETAE

ciens » 8^ co etiam nomine muliebria ducens ♦ Radix præterea eins cum melle, linAus modo fumpta,uitiolos pedloris humores educit»

Gyns, Pollen.

P Ollen,quod yv^a àGræcis uocat, eiufdemeft cum amyIo potentiæs nifi quod plus ealoris habet quadantenus»

G ypfos,Gypfum*

Gypfum præterquam quod exiccatoriæ poteftatis eft, emplafticam infuper facultatem annexam obtinet ♦ Quo fit, ut ianguinis eruptio nibus ceu deus fit.Rigatur uero diluitur^ cum oui albore»

Gypfum deuftum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®

Gypfum præterea «ïxcu/fzRv«;/, hoceft crematum, neutiquam fantam uim habet emplafticam^lèd arefaciendi maiorem potentiam ♦ Quin etiam reuellit amp;S retundit,potiirime fi maceretur cum pofcagt;

DE HIS Q,VAE INCHOANT A LITERA Dgt;

Dades,Tedx,

I^^^Ades nonnihilacerbitatis habcnt,8óuim maturandi,conco^

’i^c’^on detergendi : Proindein acetoelixæ,iure^ y P^^I^’USjOrc dentibus^ collutis, cruciatus dentiumplaçant, atq^ è medio etiam tollunt» Quodfiunacummelle fumantur, caput pituita per nares, palatum'ue exonérant,quod «mlt;J)^iyfiK^^(al/ Græcino 1® minant. Lindlibus porro, quæ eclegmata dicunt, permixtæ,quæ in pe« dlore contumaciter hærent,dudlilia excreatu^ facilia effîciunt.

DDamafeena.

Amafcena,horum uberior fiet in coccymelis mentio Damaflonium, Aliima,

DÄmaftbnium abftergentis eft potentiæ, ac proinde calculos con# fringit,uentris incommoda emendat, amp;nbsp;lotia trahit.

DaucuSjStaphylinus,

DÄucifquem 8d ftaphylinum nuncupant ) duæ funt ipecies:Dome* ftici radix flatuofum quiddam obtinet, 8d ob earn cauffam nonnuU J® lam ad Venerem citandi poteftatemtSylueftris uero dauci fernen, nihil plane flatuofi habet fpiritus. Lotq amp;nbsp;menfium proritandi uim obtinetgt; Eiufdem facultatis ipfa exiftit etiam herba.

Daphne arbor,Laurus.

LÄuri arboris non tarn folia quam baccæ ficcificam 8^ ualde calfadlo riam obtinêt potentiam:fedbaccælauri magis quàm folia. At radi^ cis cortici amaritudinis 06 acerbitatis nônihilineft, lapillos^ cominuit. Si potetur ex uino fragrante triobolan pondéré,iocinorofis præfenti SC ^g^^gio eft remedio.

Daphné herba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4°

DAphnes herbæ,quæamp;:daphne Alexandrina uocatur,tempera« mentum eft calidum,amp; guftus aens pariter amp;nbsp;fubamarus. Quam« obrem menfes 2lt; lotia proritandi uim poflidet.

Daphnoides,

-ocr page 389-

355

DE ARTE MEDENDIMB» VU

DaphnoideSjChamajdaphnCjLaurcoIa herba*

CAetemm daphnoides, potendæ perßmiKs daphnæ Alexandn'næ eft,quemadmodû fane 00 quæ chamædaphne nomendaturam obj» dnuit,quæ uticp edarn ipfa efculenta eft» Derma proban,Pelhs ouiHa,

PElHcuIaouis recens detrada,amp;edamdum calida, his qui quocunq^ modo uâpulauerunt circumpofita,mirifice fuccurnt» Pellis Hippopotami

Hippopotami, hoc eft fluuiadlis equi pellis combufta, atqj cum aqua trita, amp;! fupennduda,panos difcutiunt amp;nbsp;diflipanc«.

Pellis uiperæ»

P Ellis uiperina trita amp;nbsp;Ieuigata,amp;r emplaftri inftar impatfta, in alope* cig cum admiratione omnium qui id oculis ufurpantglabretis, pilos rcuo ca t, facit ^ fyluefcere*

Dermata eattymata^Veteramenta»

SOIcaru amp;nbsp;ueteramentariaru coria igne cremata, cinerem ualde exic4 catorium relinquunt* Quam ob cauffam ex calciamcnds pedum attri tibus egregiemedetur, noninflammatis 00 ambuftis: Quin ÔCintertri« gines exochadas^ ueterum calceorum cinis fanat-Didamus, Vftilago ruitica»

^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubdliore potentiaconftatquàmpulegium,cæteraini ß«

l_ymilis» Verum quæ pfeudodidamos, id eft falfa didamus appella« tur,imbecinior amp;nbsp;infirmior eft in omnibus,.

DDionyfias, lonyßas herba fuperius in didione Androfæmon explicataeft» Diphryges,

Dïphryges mixtam fortita eft qualitatem t Complediturcniminfc acerbi nonihil, amp;nbsp;acrementi aliquantulu. Quo nomine hulceribus malignis amp;cÔtumacibus,quæ kxkovSh uocant,præfentane5eftremediu* Dipfacon,Labrum V eneris»

50 T^Ipfaci fpinæ radix temperatura exiccatoriaeft,in fecundoàmedijs X-gt;'exceflu;cæterum abftergentis nonihil potendæ adiundum habeu

Doryenion,

DOryeniu frutex papaueri amp;Smâdragorææquipollentê habet tem« peratura,cxtremgfrigiditatis:quanimirü uelexigua dofi foporem at9 ftuporem etiam conciliat:larga uero interitum repræfentau DracontiumjDracunciilus,uel Serpentaria»

ARo tum folies turn radice æquale quiddâ poffidet dracunculus, cæ« terum illo acrimoniæ plus guftantibus præfert, amaritudinis item, calons panter amp;nbsp;fubtilitatis plufculum quàm arum obtinet:Leuiufcula 4® nancpaliquaaftridoriauieft prædita. Radix dracontq uifeera lingula, fi in potu fueric haufta,expurgat » Saluberrimû itaep maleficis amp;nbsp;moro« fis hulceribus eft præfidium ♦ Folia fîmilem facultatem fortita funt» Fru« dus efficacia cum radicem tum folia excedit»

-ocr page 390-

50


PAVEI AEGINETAE


DryopteriSjFilicula*

DRyoptens,c[uod eft fi incerprctcre.cjucrna fiïiXjguftantibus mixta exhibet qualitateni,dulcem uideli'cet,amp; fubamarulentamtuerum üi radice quocp acerbam. Data eft infuper illi munus exedendb quanimw rum facilitate glabreta inducit, pilis^ dénudât-

DrySjQuercus»

QVerens non tam foliaquam glandes exiccatoria facilitate partiel* pant,ex eorû elafte quæ tepidæ uirtutis cenfentur: Ob hoe uulnera nonueteraeeu glutinocopingere,inflâmationcs iamprimum inchoan* tes medicare eximie poflunt roboris cum frueftus turn folia- Porto mem* 0 branofumquodfubputamineglandis latet, quodcarnem frult;ftus con* ueftic, quoniam aftriftionis multo plufculum continet, medendis flip* primendis^ foeminarufluxibus, amp;nbsp;alps quibufeunt^ profiuuiofis ægri tudinibus magno cum emolumento exhibetur-

DE HIS Q^V ÄE INCIPIVNT A LITERA E-Ebenus-

^ Benus lignum, uim habet excalfaciendi amp;nbsp;extergendi, te* nuioribus^ partibus conftat: Quo nomine qujp tenebras pu*

^ pillis offùndunt,extergereæftimatur-Inferitur itemalqs me* dicamentis ocularibus- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

Encephalum Iagoi,Cerebrum iepens-

Z^ Erebrum leporis elixum amp;nbsp;leuigatum,lï eftur, puens dentientibus V^prodeffe dicitur- Nee defunt,qui id comefum tremoribus fuccurre* re memoriæ tradiderunt.

Cerebrum Gallinaccu

CErebrumgalligalIinaeeiinuino bibendum utiliterexhibetur cona tra ferpentiu iftus, autore Diolcoride-Sanguinis eruptiones à eere* bri membrana profluentes idem compefcit-

Cerebrum CamelijSd Muftelæ»

CErebrum cameli, ut tradit Galenus,aridum cum aceto potui datum, 30 comitialibus laborantes medicatur. Contra quod malum muftelæ , quopp cerebrum pari utilitate edi perhibetur-

Cerebellum Chelidonis»

Hlrundinis cerebellum cum melle temperatum, oculorumfuffufîont bus manus auxiliäres pulchre fiippeditat-

Cerebrum Ouis-

A^Vinû præterea cerebrû pra’paratû,hand aliterep leporis jautquicâ quam aliud,doloris qui dentientes excruciat, curationem abfoluit-Elæa^Olea-

TAm funtalgentis potentiæoliuæ germina,quàm aftringentis- OÜ* 4® uitas uero fi quidem exacte maturuit, calorem lymmetrum, hoceft ab utroeg extremorum pari ad amuftim fpacio diftantem obtinet- Cru* daadhuc, ftipticicatis plufculumfrigidit^tis^particeps eft*

deæ

-ocr page 391-

DE ARTE MEDENDI LIB. VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^7

Oleæ Aethibpicae lachryma.

T AchrymaoKuæ Aethiopicæ fubtikammoniacum præfcrens, natua A-zram habet abfterforiârHinceft quod cicacricibus medendis ,altis^ oculorum maculis,leucomata græce appellatis, obtufæ item oeuforum aciei,amblyopiæ'ue fuccurrendæ tam (olenniter ufuieadem exhibetur» Qum amp;nbsp;dentium cruciatus arcet,fi cam's ip forum inferatur^NonulKue^ rohanc oleam fylueftrem effeautumant» ElæonjOleum ex drupis.

OLeum quod ex oliuis, quas lt;:^vm7as Græci dicunt, Latmi drupaSj conficitur, dukecalidum^ moderate,magis uero humedans» Oleum Ompliacinum,.

OLeum,qd ex crudis amp;nbsp;nÔdum inchoatæ maturitatis oliuis expreß# fumeft,àGræcis w^toTpifw amp;nbsp;«/^^xixii/o^/nuncupatumjquantuinfeha betadftridioniSjCantæ edam fngîditatis particeps eft»

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oleum ablutum»

Leum ■BitTiAt/uRvo//, hoc eft ablutum,minime omnium uellicat.

Oleum uetus.

OLeo uetcri quantum diuturnitatis, tantum iHi etiam caliditatis acce dit,et potentiores ad difcutiendû mres,potiHîme fi initio ex tenuio •io ribus partibus coftiteritiexeoautcenfu habetur puruatq? pellucidum, amp;nbsp;cuius uel momentu magnam corporis parte inungit, promptifïîme^ à cute imbibitur ♦ Huiufmodi autem præcipue Sabinum exiftit»

Oleum fylueftris oleæ»

EX olcafiro oleum,aftringit fimul amp;nbsp;abftergit, 8(5 quatenus oleum, inter alla plané fqualidiflimum»

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oleum R-hicininum.

Eten’ oleo uinbus omnino æquipollet oleum rhicim'num» Oleum Selâminum,Raphaninum»

B) Eliquaolea,fefaminuuidelicet,8(^raphaninu,8c fiquæfuntana,pro vcuiufcp unde confiant c(ïentia,uaria etiam uiriû difcrimina fortiunu Elæomeli,Oleomel.

IN Syria oleomel ex quodam arboris caudice fua (ponte manat,melle craflius, faporedulci,quodcruditates Ô^bilem peraluum detrahit, duorum cyathorum menfura cum cotyla aquæ unaepotum : Verumtaa men qui hauferunt,in uetemum torporemdefîcientibusuinbus inck dunt:quod uerendum tamen non eft;uerum à fopore profundiore excû tandi funt crebrius»

Elaterium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

0 Yluedris cucumeris fructus cremorelatenu appellat, quodefecudo 40 Ocalfacientium ordine efle perhibet.Menfes prolicit,Slt; foetus in utero necatappofitum, extrema qua pollet amaritudine » Expurgat præterea nares cum lade illitum » Deducit ipfam quocy pituitaper infernafadus^ ex eo clyfterjUon raro etiam fanguinemt

-ocr page 392-

553

PAVLl AEGINETAE

Elate,Abies.

Late arbor,quæ latims abies eft, tam calfafton'a exiccatoria^, ^ nw .graexifti'tpopulus.Refinæ eius inter cæteras refînas fiet mentio, Elatine.

Latine uero,herba eft helxinæ per omnia fîmilis,qup mediocriter fri

ElaphobofcoSjCeruiocellus.

CEruiocellus ( G modo apud latmos ea eft elaphobofci appellatio)ca! fadentis amp;nbsp;ficcificæ facultatis eft,m fecundo ab inculpata tempene exceflujSC tenuium præterea parnum, EIem'um,Enula Campana.

in’ Nula Campana calfaciendiarefadendi^ poteftatemobtinet,cum JL^humiditaterecrementitia coniuncftam : eam^ ob cauffam lindibus edegmaris ue permixta,qu^ in pedore hærêt exhaurit:Membra quo^ enulæ Campanæpotentiarubrifîcau

EleofeIinon,Apium rufticum.

ELeofeIiniim,hoc eft apium paluftre nafdtur lods bumidis 8C aquo# fîs ,fatiuo grandius,atlt;j ad eadem efficax,

Elephas.

T^Lephantis unguium fcobes cataplafmatis modo impadæ,paronym io JLchijs remedio funt ♦ Oflium uero eiufdem animantis ac dentium ra* menta arefaciendi 06 extergendi facultatê obtinent, atcp in id genus me dicamentis frequentem omnino cum locum turn ufum habent, Helcyfmata,Recrementum argenti.

’ïLrELyfruata5argentirecrementaappellantur,eapIumbaginiconGmi LmpldßrMn J^j^s habentuires, emplaftris nigris, quæphæas nuncupant,Slt; quæ Græd «^psAu^Kx dicunt, inferitur, ob earn quam obtinet cum ftipticandi turn cueUendi potentiam,

Helleborus, V cratrum,

VEratrum tam candidum quam atrum luxta calfaciendi Gccandi^ 50 uim in tertio à têperatis exceftu poffidet.Eft prgterea utrunqj acri* monia Sdaftridionepræditum: Quo fitutadleprofacutis uitiaernen* danda fummopere conueniat. Nigrum adhæc per triduum fiftulis indu ratis infufum, callum detrahit.

Helichryibn, Aurei floris planta,

HEIichryfonà quibufdam chryfänthon, à nonnuIKs etiarn amaran* ton nücupatur,planta coronaria eft,comam aureæ lucis præferens: quæ in uino pota,anguftqs urinæ,co tra ferpentium morfus,coxendic2 dolores,rupta^ præfentiremedioeft.Cieteadem menfes,grumos fan* guinis cum uentris turn uefîcæ foluit amp;^ abfumit.Ex mulfo cenomeliteuc 40 haufta, à capite in fubiedas partes deftillationibus opitulatur,

HHelxine,

Elxine, funt qui perdiciüjfunt item qui parthenion, nee défunt qui fîderi#

-ocr page 393-

DE ARTE MEDENDI DI Bgt; VII 5^^ ficleritim,amp;r qui Heracleauocenttuirtus ei'us planta» eft abfterfionc pur# gare amp;nbsp;cum fubgelido humore leniter ac pcdctentim aftringere» HHelxine ciflampelos*

Elxi’ne alia eft,qug ciftampelos appellat,ea difcutiêdi uim poffideÉ# ElymuSjMelinejPanicum»

PAmcum, funt qui melinen eriam nuncupent, milio fimile legumen# turneftjpotenria ficcatorium amp;nbsp;frigonficum foris emplaftri modo impofitum,exiccatetiam fiftit^ nonnihil uentris fluorés»

Empetron»

EMpetrum etiam pralToides nomen habet, ad purgationesomnind fadum medicamentu, pituitæ in primis pariter ac bilis :guftantibus falfum eft, eapropter abftergendi quo(ç uim habere creditur» Epithymum»

Epithymum thymo ad omnia efficacius, ex tertio arefacientium 6ó cal faciendum ordinecenfetur»

Epimedion.

EPimedio cS aqueo humore facultas eft mediocriter frigorifica,quod uberibus quidêillitum,eadem redaturgenda^ tuen 0lt;: feruarepo* teft:fertur etiam fumendbus ipfum in potu fterilitatem inducere»

Epimelis^

EPimeIis,qux unedonetiamàcolonis Italicis nommât,iylueftris po# mus eft,cuius fruftus acerbitate linguam quidem tentât, ftomacho tarnen offïcit,ÓC capitis dolores infert»

EpipaÆs,Hellebonne»

EPipaÄis herbulaabalrjs helleborinauocaturiquæinpotu fumpta» iocinoris quidem uitris,amp; contra uenena utilis eft»

ErebinthuSjCicer»

C''fleer legumentum familiare^ flatuofl fpiritus eft,copioflalimen# ^d, aluo utile,lotio mouendo idoneum, ad genituræ ladtis^ creatu# ram habile,muliebria^ promouens,Porrb quod crium appenatur,'hoC eftarietinum,cæteris efficacius urinamprolicit » Elixatioeius lapillos ia renibus comminuit,præcipue nigri. Reliqua uero cicerum ipecies, quæ orobea uocatur,his calidioreft,amp; amaritatis particeps»

Erebinthus agreftis»

Cleeres uero fylueftres in omnibus qualitatibus ad omnia effîcacio# res funt,quàm fatiui ^ contubernales»

Eria rhypara,Lanac fuccidæ aut ford/dæ.

AD irrigationes cumprimis accommodatæ funtlanâ» recens ab ouu bus detonfg, needum à fordibus repurgatg:pinguetudo nan«^ ea# rum in lana fuccida colleda, in coquendi munere butyro perfimilis eft» Mundata uera lana 8/ cefypo fpoliata, nihil præterquam materia, exci# piendis uidelicetliquoribus idoneaeft. Cremataporrbacris eft poten# tiæ,calorificæ,exiceatoriæ,unà cum partium fubdlitate » Cum humore itacß flaccefcentes hulcerum carnes maturrime cliquât»

-ocr page 394-

PAVtl AEGTNETAB

Ence.

ER.1CC difqciendi uires ad euaporandû fine eroGone poHidct/n quem ufum florem eins potiŒmum ac folia ufurpanu ErinoSjOcimum aquaticum.

ERinos perhumida 8óaquaticaherbaeft,cuius fèminisdrach» duæ» cum mellis drachmis quatuor illitæ,oculorum deffiUaciones fiftunc» Finit aurium dolores inftillatus ladeus eius liquor» Hermodadylus*

TTErmodaélyh' radixad purgationcs faólaeflïCumipraperfc,tum X Jteius quocp elixatio : Priuatim aute ac proprie articulorü doloribus 1® in ipfo fluxus tempore dedicata eft,uerum ftomacho nimiS incomoda» SHerpyIIon,SerpyIIum.

Erpynü ufqïadeo caIfaó:oriS eft,ut cum mcftrua, turn lotia proriteh Erythfodanum,R.ubia pafllua»

EStuero crythrodanum tindforum rubia radix accrba 8ó guGui ama* ra,cum lienem, turn iecur, turn renes expurgans, ufq?adeo uidelicet. Ut interdû etiam urinas fanguinolentas proliciat, menfes^ cieat,ÓC quX cutem occupant fordes exterac» EryfimumJrion.

IRionis fernen nafturtio fimile eft, fapore feruido, faculratc calorifica, *’ qua de re toftum in fermêto, pedus in eclegmatis expurgat, dundas cmolIit,6lt;C abditis denies cancris cataplafmatis modo illitum prodeft» Eu2Otnon,Eruca.

ERucaquot^eiufdemcum rubia paftiua tcmperamentieft,fedinfla# dones facit, quamobrem in Venerem ftimulac. Semen lotiumproii# cit,(ylueftris tarnen multo quamdomcfticaefficacioreft.

Eupatodum,

EVpatorium cum pardum tenuitate incidends eft potentiae citra fer^ uorem manifeftü : proinde iocinoris infardus expurgat,fed amp;nbsp;ad# ftridoriæ uirtuds particeps eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®

Euphorbium,

EVphorbium exurendi uim obdnet, 8ó tenuium pardum panter at# que reliqui fucci, exiftit, Ephemeron,

EVphemerumnóletiferumilIud, fed cui iris fylueftris nomen eft in# ditum,mixcam habet facultatem, amp;nbsp;erjeientem»

Echidna, Vipera,

V •rlpennx cames temperamento funtcalido amp;nbsp;Gcco uehementemper V cutem uniuerfam corporis molem repurgantes : quapropter ali# quot multi elephahtiafi correpd cum in cibo turn in potu lumen ces,fani# 40 tati refticud funt. At quæ circa mare alqs'que locis aridis degunt, fidm magis inducunt E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Echinus,

Chinus herba eftacerba,repercudendiat(j exiccandiuim obdnes» Echinus

-ocr page 395-

DE ARTE MED-END 1 Ï

Echinus terreftriSjErinaceus*

vu

ERinacei bilis defluentes capillos glutinat ♦ Caro eius exiccata 8ó re* pofita,uehemente habet diftrahendiarefaciendi^ potentiam» Quo nomine elephantiah correptis,malop corporis habitu,quern cachexiam dicunt, oppreflis,at(p cæteris pluribus malis fuccurrit ♦ Cæterum cutis eius deufta, multo ualentius quam uftionis expers arefacit, acriusqj di# ftrahiu Alopecqs itacp cum pice liquida iUitaauxiliatur»

Echinus marinus^

QVicquid in marino echino edendo eft,urinam trahit,8^ bonam al* uum efficic»Tefta uero ipfius cremata,uftione g qualem terreftri fa* cultatem induit,.

Echion,

U Chion alq doriada,alr) alcibiadion appehättea fpinofaeft hcrba,que -L^non tantum ferpentium morfus epota cum uino curat, fed præpota etiam ab eorum morfibus tuetur, Hepfema.

MVftum decoólum, quod à quibuidam nræon nuncupatur,modera tam calfaciendi amp;nbsp;concoquendi uirtutemjatp cmplafticam infuper abfqj ueUicatione obtinet,

DE H I S CLVAEINCHOANT ALITERA

Zea,

Eaeiufdem plane eft cum tritico potentiæ, medium fere inter calfaciendum 8ó refrigerandum locum poflîdens;Ieuiter præ* : terea exiccat,atp opplendi uim obtinet*

r^ Ingiberis radix potenter quidem excalfacit, neep primo tarnen fta X-Jtimoccurfu, ineuidaecuiufpiam humidicatis,amp;craffioris efTentisc particeps eft:ideocp teredinibus facile tentaturperforatur^, fedimmo# bilem quafi' mordicus fcruat caliditatem»

5® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zythus»

ZYthus mixtæconfiftentiæeft,acrimoniamquandam guftupræa ferens,utpoteex putredinecoftans, amp;nbsp;frigidus ratione acidæ qua litatis :proinde fucci etiam praui» ZymejFermentum*

FErAientum etiam ipfumex contrarys facultatibus temperatum eft: aciditatis nanep egelidac,calorisq; ex putredine proficifcentis : præs terea etiam ea quæ falis atp farinæ natura confiât ♦ Eft igitur temperate calidum, diftrahendip poteftate præditum» ZomoSjPifeium ius.

40 T)Ifcium recentium ius uentrem fubducit,cum per fe,tum uinoad# -L mixto epotum : peculiariteruero ex phycidibusjeorpionibus, iuli* dibus,percis,alrjs^ faxatilibus molliufculis, cum aqua, adieftis infuper oleo, amp;nbsp;anethoj Sc fale elixis, Eorum itidem quibus tefta pro cute eft.

-ocr page 396-

5^1


PAVEI AE G I N E T AE *


tclh'naruiTi,In'atulanim,cochularü,80 gallinaceiantiquicum magna faïis copia elixi,iufcula, fubducêdi uim obdnêt»E diuerfo, galling ins cÔtinet/

DE HIS Q^VAEINCHOANT A LITERA H, ' ' Hediofmon,Menta fatiua»

^ » Ediofmu calidi temperamenti eft,amp; ciTentic fubtiliu partium/ acre potentia, ex tertia quodammodo diuaricantium à media temperie clalTc, cum humiditate femicoóla,qua in Venerê fb^ ^s^muIat^Prxditü item eft amaritudine quada, ideo^ lumbricos interim it» Acerbitatis etiam nonnihil habet, qua no inueteratas fangui** nis reieftiones fiftit»

»o

Hedyfarum,Securidaca»

HEdyfarum,quse 8ó pelecynus uocatur,amarum apparet amp;nbsp;iubacer* bum : unde fi potetur, accommodatum eft ftomacho, amp;nbsp;uifceruni xnfarftus opp dation es cy expurgat»

Hcïiotropfum,Solaris maior»

HEIiotropium maius, quod 8ó fcorpiuron appellant, calidæ, aridæ, 00 detergctis facultatis exiftit: Cuius decoftio pituitam expellit pa riter atcy bilem. Quinetiam fernen eius inftaremplaftri fuperinduftum, formicas, amp;nbsp;id genus alias uerrucas exiccat»

Hebotropion minus,Solaris minor* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

HEIiotropiu minus ijfdem facultatibus pollet, 00 lumbricos infuper interficitjcum nitro, hyflbpo,amp; cardamomo potum*

EIc(fïrum.

T^OpuIi arboris lach rymaclectrucft,prop e flurn en Eridanu(utaiunt) X ex ea deftillans congelafcit, aurum colore præferens : cuius uis eft ft potetur tritum,ftomachi aluity fluxiones reprimerc*

HemerocalleSjEilium iylucftrc,Bulbum.

HEmerocalles radicem cum lilio æmulam, amp;nbsp;uiribus æqualem, nec^ aliter quam id,igne ambuftis fuccurrit*

Hemionius*

HEmionitis cum ftipticitate qua pollet, ftmilem quoc^ amantatêob: 5« tinet:quo nomine cum aceto pota,Iienofis fubuenit. Hepar rabioft cam's*

CReditur canis rabie agitati iecur toftum,amp; in cibo fumptum,morfttf bus quos idem rabiens canis intulit, opitulari, Hepar Capræ*

CAprp aflati iocinoris deciduus aquofus fanguis,oculoru uitiu,quod Græci yi/KTccAcüTra, Latini lufciofos amp;nbsp;nufciofos appenauere,fi oculis inftilletur,iuuare credit* Prodeft præterea dum id coquitur amp;nbsp;torretur, Ïufcioforum oculos eius fumo uaporari* Confert adeadem iecur capri* num manfum* Quo cibo comitiales etiam in primis deprehendi afterut* 4 © Hcpar Capri*

HEpar hircinum congeneram iocinori cap re facultatem habet, 8£ ob id ad eadem confimditer facit,

Hcpar

-ocr page 397-

DE ÄRTE MEDEN Dl CIBgt; Vil jéjj. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HeparLacertæ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

TRadunt lacertæ iecur cxeforum dentium cam's inditum,dolorem fe# dare, atqj indolentiam plane inducere* ~' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HeparLupi*

LVpinum hepar,addito eupatorio,inter medicamenta qup i'odnoro# fis adhibentur eft certe nulli fecundum*

I) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HeparAfini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

' Rodeft comitialibus in cibo toftum iecur afininum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Hepar Apri* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

*° A Pï'*-’g'ium,autfi mauis diccrecluninum, recens heparficcum,fitria ZAtum cum uino bibatur, ferpentium morfibus fuccurrit» C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hepar Mergi.

AIcuIos poftremo mergi iecur aridum, potum^ expellit*

Engeron^Senecium»

ERfgeron herba mixtæ confiftit potentiæ,frjgorifîcæ nempCjamp;S mO4 ; derate diftrahentis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Eryngtum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

to

50

ERyngium calfacicndi quide, fed non adeo euidente poteftate poHi^ detdicdtatis aut ne^ dandeftinac nec^ ietiarn exiguæ parhceps eftgt;

DE Hls Q_VAE I N C H O A N T A LITERA ©^ Thalaffion hydor, Aquamaris.

^Halattion hydor, quam Latini aquam märinam dicunt, acre, calidum moderate, exiccatonu, ftomacho^ noxium, fi poteu Aluum turbat,amp; pituita tfahit. Quo cah'do quidê utiliter qug ^SI extrahenda diftrahenda^funt,confperguntur atqp fouentur..

Thalietrum.

THali’etrum herba,uires ßccandi abfqj crofione habet:di'upnai'gi'tur hulcera ad dcatricem perducit.

ThapfiajFerulago. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• lt;nbsp;l

A Cris amp;nbsp;uehementer cum humore ca 1 fadoria thapfia ed, qua de re è profundo uioJenter euellit,quod^ extraxit^diftrahit.

Thaon^Sulphur.

SVIphuri quoqj euellendi calfaciendi^ uis cd, cum effen tia tenui,uf^ adeb quidem,utaduerfus nopaucaanimaliaufrus eiaculantia refiftat, præfertim contra turturem man'nü,atcß draconem,riue aridum ietui in« fpergatur, hue cum faliua mixm, feu pueri urina maceratUjUel cum oleo, uel melle. Quin 8^ pforis portentofe fuccurrit.

Thermus,Lupinus.

T Vpinus qui edendo eft, opplendi 06 obüruendi uim habet, quam X-zfe^zTrAasix^fz appenauerunt medici* Ineft illi amaritas,cumextergendi, difqciendi,amp; exiccadi denilt;p uiribus abfq? erofione.Lumbricos turn ca taplafmatis modo impadus, turn etia in potu fumptus interficit. In te fti^* na porró ac uifcera reliqua,cum ruta 00 pipere potus efculentus lupinus,

-ocr page 398-

564 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAÉ’

emundat ♦ Quinetiam cutis uitia extergit, èc tumores denied ac tuberft cum aceto mulfo emplaftn more impoßtus jdidipat»

Thermus agriuSjLupinus agreftis,

LVpinus fylueftris domefticoamarioreft,atq5utfemeIdicam,cfRca# cior ad omnia quam fatiuus.

Thdiptens ,Fcemina filix,

THelipteris, quam aliqui nymphæam,aut pterin cognominant, filici nö tam forma quam uiribus æqualis eft:quæ cum uino fumpta, cum latos turn teretes lumbricos intcrficit.Conceptum uiuum necat,mortu3

to

Thlapfi,Pes gallmaceus»

THIapfi fernen tam acrem facultatê obtinet,ut internos abfeeifus po* turncofringat,menfes^ pelIat.Per anuid infufum, coxendicis dolo ribus auxilio eit, amp;nbsp;fanguinolenta exhaurit : atcp alioqui nö tam per fu* perna,^ per inferna biliofos humores euacuat,oxybaphi mêfura epota*' ThridaXjLaduca»

GElidæ quidem ac humidæ facultatis holus laduca eft,nÓ tarnen ex* tremæ,fed fecundum’aquæfontanæ temperaturam:Quaremflam* mationibus.calidis appofitum præftat remedium. Eftprætereafiti ad* uerfa. Genituræprofluuium,quam yovo^^aiw/ Græci nommant,cöpefcit» xô Et Venereas in fomno imaginationes,quos ovagayiiss gens cademap* pellitat,eadem herba pota arcet» ’ ^

Thndax agnajLaduca fylueftris»

AGreftis porrb ladluca minorem habet quam fatiua cum refrigeran* di turn humedlandi potentiam,uerum multo fucculentior eft. Thymus.

THymus calorificæ amp;nbsp;exiccatoriæ uirtutis in tertio à temperatis ex* ceftueft; obit^ tenaces ac uifcidos humores incidendi proumcia» ThymbrajSatureia»

’^Hymbra agreftis maxime æmula uiribus thymieft : contubemalis 50 A uero atq? hortêfis, ad omnia quidê infirmior, fed ad edendu potior* Thymelaea.

Granu cnldw:

EX planta thymelæa granû enidium, quod fernen eins eftsCoUigitur, cui congenerem atc^ æqualem omnino habet potentiam*

DE H I S Q_V AE INCHOANT A LITERA I.

Idæa radix.

Dæa radix non tam guftu quam opere ipfo acerba deprehen* |^jditur,ad^ fanguinis eruptiones,^ quafcunep rheumaticas af* feftiones idonea eft, ßue potetur, ßue extrinfecus applicetur» ic^wfjSudor»

SVdorem per fe quidem congregari arduum eft,mifcetur autin palg* ftris exercitatoru fordibus cæromati confußs,acquirit^ multû ta cul* latis digerentis.Proindeinflâmationibus uberumha: tordes impoßtaej efticaciori

-ocr page 399-

DE ARTE MEDENDI fcIBgt; VU 5^ effîcaciori funt auxilio, amp;: ad extinguendum quod flagrat fn l'pfls codu-cunt. Faeft eba fudor medendis bubonibus. Quod fi aridior ufdebitur, iùbigendus eft cum cy prino aut rofaceo» _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IxoSjVifcumt

yifcum ex eorum claffe eft,quæcumacrimomaquadam calfaciunt: ’ earn ob caufTam uiolenter ex alto humores quoflt;ç tenaciffimos euel I*beos^ difFundi'tadinftar thapfiæ, praeter^ quod ilia inefficacius eft» IloSjViola»

N uiolæ folqs aquea amp;nbsp;fubgelida lubftantia plufculum pollet» lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;los, Aerugo.

.A Erugo guftuacredinemquandampræfertjdifrjcientis, detrahen* I^ bs,ÔC fecantis naturæ,non teneræ tantum carnis, uerum dunufeu^ æetiam» Quodflquis plurimæcerotæpuflllum æruginis confundat, niedicamentum abfçp erofione abfterforium efficiet»

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hippocampos.

ANimal mannum perpufillum hippocampus cft,cuius combufti cia nis cum liquida pice capillorû defluuia ex alopecia inftaurat» Hippolapathon, Grandis rumex.

Grandis rumex,quem hippolapathon græce dicunt,in paluftribus nafeitur locis,rumici uiribus proxima»

Hippomarathron,AgrefteueIerratIcumfœniculuin.

Hrppomarathru,erraticum fœniculum canchry non eft abfimile, ua* lentius arefaciens ^ fœniculû : Quo quidem fit,ut aluum lubricam fiftat, lapillos cÔminuat, ^ menfes denii^ proficiat atq^ propellat» Hippomarathrum aliud.

T^ St præterea aliud adhuc hippomarathru, cui fernen coriadro fimile, ISuiribus quidc fœniculoerratico minime difpar, uerum imbecillius» Hippopotamus.

Hippopotami,hoceft fluuiatilis equi tefticulus aridusacpotus,fer^ pentium morfibus fubuenit»

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlippofelinon, A pium grande, SColufatrum. APio fatiuo facultate omnino refpondet olufatrum,quod Grpci dicut iWmAiw//, nifi quod illo eft ad omnia imbeclllius» Hippuris,Equifetum,Cauda equina.

Hlppurldi cum amaritate quafitas eft ftiptica,ob quaquidê caufTam ualenter fimul ÔC abfqß erofione exiccat : ac proinde grandia quoep - uulnera ceu glutino comittit. Præterea uocatas enterocelas iuuat: Et refi quls quibufeune^ profluuqs amp;nbsp;fluxionibus cum uinopota,medetur» Hippophaës,LappagO5uel lappula minor.

HIppophaês,uel utalq appellant hippophæos,frutex furculofus eft, qua ueftimenta uelficando expoliunt : è cuius radice thapfiæ modo liquor colligitur,qui per fe,amp; cum eruacea farina oboli pondéré exhibit tus, turn ipfam bilem turn pituita expurgat. Qiun uniuerfa quantaquans ta eft planta exiccata,purgandi uim obtinet.

-ocr page 400-

5^0


PAVLl AEG INE TAE


Ins

I Ris calidæ facultatis tenuium^ partium eft ualde, habet infuper uim cum detergendi tumcocoquendi : Quamobrem contra tuflimreme* dium peraccomodatum eft. Cotumaces peftoris humores duftdes red dit: torminibuscircaumbih'cu,quos spotpes nuncupantjmcdetur.’hulce* ra fordida expurgat,aluum cum uino fumpta euacuau

Ifatis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

T Satis fatiua quidem, qua tinftorcs utuntur,arefaciendi poteftatê con* tinet,cum ftipticitate quadam coniunftam.Spaciofaitaq^ hulceradu* rorum corporum coglutinat, amp;nbsp;fanguinis eruptionibus prodeft,tumo* to res œdematodes difqcit.Obfîftitetiamcontumacibus amp;nbsp;uitiofa confiiez tudine hulceribus omnibus»

Ifatis agreftis»

AGreftis uero ifatis mordax magis eft,8ó ob id aridionObfiftit igi* tur ualidiflime humidis putredinibus, ad caetera aut deterior ♦ Sed

amp; fpleneticis propter uehementem potentiam utilis eft» Ifopyron,aut Phaiiolum.

T Sopyron, uel ut alq uocat phafiolon, fernen gerit amarS atep fubacer* JLbum. Craftos igitur 00 glutinofos fecat humores,£lt; cöftringendi pa* riter,corpuscp cotrahendi facultatê obtinet : quo nomine etiâ quæ aldus zo hærebant exhauritatep repurgat. Neep hæmoptoicis etiâ noxium eft» keajSalix,

ARefaciendi citra morfum poteftatê falicis non folia tantum, fèd flores quoep obtinêt:adhæc leuem etiam ac modicam conftriftionem» Verum his aridior cortex eft, cuius cremati cinis ex eorii cenfu eft, quæ potenter adiecto aceto exiceât» Helos,hoc eft clauos,necnd ipfas quoep formicas cum aceto uerrucas extirpant ac tollunt» [chthyocollajPifcium gluten»

GLutinum pifcofum opplendi,atcj obftruendfneeno exiccandi uim obtinet» Inditurmagnacdmoditate emplaftris conglutinatorqs,Só 5® his quæ lepræ curandæ adhibentur medicamentis,8d quæ ad faciei eru-gationem lenociniumq faciunt»

DE HIS Q^VAE INCHOANT A LITERA K» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Cancanus»

^*’^^*'* radix moderatam exiccandi uim obtinet inita,medica te^^^mentumç intedorium meatus infartiendi natum,abfcp ero-fione efficit» Qua de cauffa arteriæ afperitates linêta cum uino fanat, pariter etiam fi quis earn commanducet aut fubigat, in# ftar tragacanthæ atep glycyrizæ»

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canchamum.

ARabiciligni lachrymacanchamu eft,myrrhæ aliquam obtinens fl# militudinem, fragrans, quam ad odorem incendunt 06 uaporant» Virtutem præterea cralfa amp;nbsp;obefa extenuandi,detergendi,06 ab infar-êlumeatuum^obftrudioneuindicandipoftidet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;-

Cadmix»

-ocr page 401-

5^7^

D E A RT E' M E D E N D I' L I B. VII Cadmiæ*

GAdmiæ'utræc^ fpecies fokntafefacere : Sed craflîonbus côftâL pae tibus qupbotryitis, quafi acinolaappelIaturtSubtilionbus ueroqug pladds,quafi glcbofa, eftnuncupata* Crematacadmiaexiccadifaculca«« tem, mordacitads experte, èC abftergendi quandâ retinet. Hulcera caa ua carne replet,tam ea quæ oculos,quam quae reliquü corpus occupant» uerum præcipue humidlora in corporibus tenenoribus, nam in during fculis uehemendoribus amp;nbsp;magis efficacibus opus eft» ' nbsp;nbsp;' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Cacaha.

♦* nbsp;nbsp;nbsp;Acalia eandem habet cum cancano poteftatem,æmulam^ in omnia V_gt;bus udlitatem^

Calamagroftfs,

^^ Afamagroftis arefaciendi uim obdnettquamobrem non tarn fuccus V^eius,quam radicum elixadoocularibus medicamentis inferitur^^e^ men lotium prolicit,amp; ftomacho accomodatum eft»

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaIatnintha,Nepfta» -

CAIi'da 86 ficcatempen'e calamintha eft in terda diftanda,fubdliu no fineacredine partium, uiribus longe præftandoribusquàmmen* tha:nam inftar iyluefths menthæ cenfetur ♦ Facileitaq? in alto hærentia ^® in fummacutem euellittQuade cauffa' fudores mouet,totum corpus di* gerit» Infebriumacceftîonibusquæcirtfuitufiunt cum tremorealgorcs iedat» Foris cumoleo intritanepita,nobilecoxendicis doloribus fubii# dium præterea,amp;prauos cuds humores extent. ' -' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calamus aromaticus.

CAIamus odoratus ex fecundo eft calfaciendu 8d arefacientiu à tema peratis exceflu,fubdlioris tarnen nonnibil amp;nbsp;aftringentis eft poten dæ,urinam adhæccitandi facultatem habet. Medicaminibus deniq? fto machicis, 06 quæ iocinori muliebnbus^ locellis dedicata funt,mifcetur. ■ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calamus phragmites»

3o A Bftergendi uim habet calamus phragmites, cæteru folia eins uirft 2Vdia moderateinfrigidant» Cortexporrocöbuftus,calfacit 06 exic* cat in tertio ordine » Neque défunt qui affirment radicem eins a die et is hulbismore cataplafmads induCtam, cum tela turn corpori infixos pa* xillos euellere S6 extrahere.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Campæ,Bruchi»

BRuchi,hoceftoleribusinnafcentes erucæcumoleo illitæ ,àmorfu animalium quæ iftu morfu'ue uirus relinquunt,tueri dicuntur.

Cantharides»

CAntharides quæ in tritico deprehenduntur, lutei coloris, obliquis zonis infignes, aceti feruentis uapore fuffocatæ muldplicê ufum ha 'bent : Nam ungues fcabiofos cum cerato ei^ciunt, clauos quoep 06 uitia deprofa curant. Suntauterodendi 06 deurendi uipræditg:nônulli autin medicamenta diuredcaaliquid ipfarumimmittentesjçxhibuerunt» nbsp;nbsp;j

-ocr page 402-

$68

P A V M AE G I N E T AB

Cannabis»

C Annabis fruc^us flatuofo caret fpiritu, Sc exiccatorius cft, ufq?adeo ut fernen genitale arefaciat»Cæterû fuccus eius uirefcenSjadaurium dolores,quæ ad infarélus originem referunt,inducit»

CCanopon» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Anopum fambuci flos eft,de quo in biftoria Ades memoratu eft» .

Capnos,Fumus»

CApnion fluecapnos hincfortitaeftnomê, quod eius herbæcremor non parum lachrymas cit, fpeciem oculorü exacuit, acris amp;nbsp;amara eft» Vrinam quoqj biliolam ftrenuepromouet.Iocinoris obftrudiones 10 S^ infirmitates medicatunStomacho^ robur inducitjóó aluum mollit»

Capparis»

CApparis radix detergendi,repurgandi,fecandi,diftrahendi^ facul tatem cum quadam amaritate amp;nbsp;acredine polïidet» Contrahit prælt;» terea,ftringit, amp;nbsp;coagulat fua acerbitate:ac proinde lienes induratos ia* nat cum pota,tum foris impofita» Menlês ducit,amp; noxios capitis humo res purgat ac detrahit. Hulceribus item malignis ac rebellibus quæ ca# coëthe dicunt,plurimu prodeft,6x^ dentium cruciatibus fuccurrit»Tubc ra diflïpat amp;nbsp;uitiligines» Vermes qui in auribus enafcuntur,ex alto in fu# perficiem extrahit»Cf terum folia amp;nbsp;frudus confimilem quidem,fedin* 20 Hrmiorem tarnen quam radix obtinentpotentiam»

Cardamus,Na fturtium »

T A dur tij fernen, caufticæ,hoc eft deurentis facultatis particeps eft, L gt;nbsp;modo finapi, quo nomine cataplafmatis inftar impofitu, cum cruen to rubore exbulceratjcrafTos humores admixtis quibufdam airjs incidit» Herba ipfâ arida eiufdem ferè eft potentiæ,fed humida eft moderate,8c cruda nonnunquam editur»

Cardamomum»

A Cris quoq: naturæ cardamomu eft, nafturtio tarnen no parum im# becillius:neqpillideeftamaritas,quafanèuermesmterficit» Etfca# 50 biem quam pforan appellitant, cum aceto detergit» Cc ans»

Aris cÔtrita 8C eliquata, cum bryoniæ radice epota, uermes enecat» Cancri fluuiatiles»

CAncroru fluuiatilium crematoru cinis, pari ad unguem modo echi# norum Só cochlearu exiccat.Proprietate uero fuæ totius fubftantic, admirandoprffenti^ remedio rabidi canis morfibus fl potef,fuccurrit» Cancri marini.

FLuuiales cancros ficcitatis uehementia multis nominibus poft fe re# linquunt cancri marini, necy à cane rabiofo demorfis quiccp condu# 40 eunt, fed uiolentius arefacere contendentibus profunt» Cæterum qui in perennibus uitam agunt fluminibus,cancri leuigati amp;nbsp;cataplafmate im# padi,fpinas, amp;nbsp;quæcunqp corpori infixa ligna telaq euellunt»

Caron».

-ocr page 403-

DE ARTE MEDENDI DIB. VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;369quot;

’ ' nbsp;nbsp;nbsp;’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caron, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

CAn fernen calidum cft amp;nbsp;nccum,fècundumfertiümquodammodo àtemperans cxcefTum, Flatus difcurit,amp; urinas prolicitjneqj id fed menVnodojUerum tota etiam planta,

Carpefium,

CVm tenuitate partium odoratum eft carpefium: Ob eam^ caufTam uifcerumobturationes extergit, lotiapromouet, renes infuperpurd gatione à lapiUis uindicat.

Carya,Nuces,

NVx arbor in ramulis quidem fuis ftipticitatem continet,cumprimis uero nucum putaminibus: Quare fuccus eorum in melk elixus mejlt; dicamentum fit,quod ori inferuit,Græci sonaTiMii appellant. Cortex eius STCfce««, fî cremetur, tenuis redditur efkntiæ, amp;nbsp;exiccatorius ab fep uellicatione, ' Porró quod efculentu ipfius eft,oleofum eft, promptiftimeep exprimen do eolligitur, Quod inde fit oleum, fubtilibus cÓftat partibus,06 tumo* res putredinescp diflïpandi uirtutem obtinet, Cæterum quæ liquorc aliquo fubada amp;nbsp;condita funt carya propter antiquitatem, extergendi habent ea quæ in cute oriuntur uitia potentiam,

Carya PonticajAuelIana,

X J Veem Ponticam leptocaryon græce,latine auellanam nuncupant, eafrigidioreftatqpauftera,cæteramagnænucis æmula, Caryophyllen,

CAryophyllon perinde quafi dicas nucifolium,non re ipfa atep eften» tiafua nomini refpondet, uerum ex India arboris cuiufpiam flores ftipulæ faciem præferentes,amp;nigricoloris,longitudinedigitali funt, fragrantes,acres,atcp fubamari fapore,calorifici amp;nbsp;exiccatorq quadan* tenus in tertio àmedrjs receffu. quoru multiplex 06 præftâtifïîmus ufus eft cum in obfonqs, tum in cæteris quibufeunqp medicamentis,

CaiTamon,

Q Vnt qui fruftum effe balfami cafTamon autumant,de quo fuperius in Mbalfami defcriptione fatis memoratum eft,

Caflia,

CAffia calide facultatis eft ac fîccæ ,in tertio ferme ordine,partium ad hæc fatis fubtilium, acrimoniæ amp;nbsp;adftriftionis modicæ particeps: Quapropter fimul amp;nbsp;incidit, amp;nbsp;difcutit, ÔC robur prætereaorganis ins dieducit fuppreffos denieç menfes,

Caftonum,T eftes fibrorum,

TEfticulus caftoris,quod caftorium eft,cum præpollente amp;nbsp;imp en fa partiû tenuitate calfacit 8C exiccat: Qua de cauffa alrjs efficacius eft,

amp; neruorum ex plenitudine humorum prognatis aflreftionibus con« gruit. Perfrigerata facilime recalfacit, Foris adhibitum atq^ epotu, nuk lam parti cuipiam noxam adfert, etiamfi tepidam homo perpetiatur fe# brim, qualis accidit in ueterno maxime, amp;nbsp;alqs inexpugnabilis fomni

1(1 III II

-ocr page 404-

570 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L 1 AE G I N E T AB

foporibus. Mouet præterea menfes, amp;nbsp;locos à partu morantes expeï* lic ♦ Adhæc in eis quæ cerebrum amp;nbsp;pulmonem impetunt affèdibus, fi quis fuHiCum eius infpiracione hauriat, magnifice iuuaU

Caucahs* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , j.

CAucaIis,funt qui daucum fylueftrê dicunt, calfacit uero quemadmo dum daucus jcxiccat, amp;nbsp;urinam trahit: falecg ad repofitionê condit«.

CenchroSjMihum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

rj Efrigerat quidem milium in diftantia prima, arefacit uero in fecun* rVda,óó fubtilitatis poffidet perexiguumtextrinfecus in facculis excab fa ét urn, amp;nbsp;cataplafmatis modo impofitum, exiccac«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0

Cedrus,

C'^Edrus alia quidê eft fruticofa, iuniperoaflïmilis,aïiaarbor* Vtræqf gt;funt calidi Öd ficci temperamenti, fecundum utrunc^ tertq ordinis: uerum cedria ( quo nomine cedri gaudet oleum ) quartum quoqj ordi* nem uidetur attingere,fubtilium fatis partium, quo nomine möllern uti« que carné prompte 8ó abfe^ omni dolore Iiquat,amp; putrefacit,exedit ue; duram uero, atq? cadaucrum arefacit,amp; àcorruptionibus feruat, Pedi* culos præterea, lend es, amp;2 tineas,afcarades, 06 in auribus natos uermes interficcre ualet, atcp infinita fermé alia defignat»

Centauriummaius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

GRandioris centaur^ radix guftantibus acris apparet,calidæ^ natu ræ,ftipticitatis terreæ:quadecauflramenftruas mulierum purga« dones peUit, fœtumuiuumcorrumpit,enecat,eqeie,mortuum eueilit» Vulnera glutinat,amp; fanguinê excreantibus,quos hemoptoicos dicunt, fuccurrit: Atep ut breuiter dicam,quæcun(j thoracem infeRant,centau# rio maiore leuantur*

Centaurium minus*

CEntaurij minoris radix ignaua plane atqj inefheax eft, cæterum ra* mi caulis^ fummitates, potenter 8é citra mordacitatem calfaciunt: quapropteradfingula quæ maius centaurium iuuat, aecÔmodatæ funt* 30 Decoftum infupereius herbæcoxendicisdolores fi immittatur,bilem euacuando curat* Nonnunep uero tam uiolenter operatur, ut 8ó langui* nem euacuet, atqj tum quidem magis proderic»

Cornu caprinum,00 ceruinum*

COrnu capræ amp;nbsp;cornu cerui crematû,dentibus nitorem,fi loco den* tifrieq utare, adfert:gingiuas cum humoreflaccefcêtes aefluidas fir mat* Cerui item cornu uino leuigatu, deinde initü,dentes uacillâtes atc^ comotos ftabiIit*Poft uero uftionê ablut5,dy fenteriä, uentrales,8ó fan* gutnis fputationes,amp;S morbo regio oppreffos curat,fi cochliarioru duo* rum pondéré fumât * Ocularibus præterea inditur fubinde pharmacis* 4^

Cornu taun*

TAurinu porro cornu cum aqua hauftû, fan gu in is eruptiones, quas Græci teifu^^iett uocant,non infirenue cohibet»

Cerafi)

-ocr page 405-

57t

DE ARTE MEDENDI D ÎB. VII

Cera fia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

y^EraGorum dug funcfpeciesodulcia nanq; funt quidam, auftcra ahat V^Dulcia multo cclcn'us tranfeunt derjciunturcg : AuHera ftomacho tninus funt noxia. Acidaquippe,quoniann'ncÏdüt. Inflammatis panter ^ pituitoGs ftomachis conferunt»

CommijGummf ceraforum»

' ViTimi ceraGarboris ad arterias exafperatas leui'gandas ac lemens das accomodatum eft,amp; calcuKs uexatos cum uino pota adiuuan

Ceratonia»

ARefaciendi amp;nbsp;refrigerandi faciiltatis pardceps eftceratonia, amp;nbsp;fm flus eins, quæ ceratia dicunu Habet infuper aliquid dulcedims.

Capita Menidunv

MEm’dum fale conditarum amp;nbsp;inueteratarum capita cremata Gccifîcæ facultads uftionereddutur, nec^ ualends acnmonisc»Rhagadibus fèdiSjS^ columellx longo tempore induratæ fuccurrunt» Capita Smaridum»

SMaridis totum caput combuftum, capülorudefluurjs cum adipe ur«» fina adhibi’tum,fuccurriu

Caput Muris.

'^® Tq^ Adem omnino caput mûris crematumjquæ Gnaridis caput præftat, JSfî unà cum melle applicetur.

Caput Miluû

CAput milui aridû, déplumé, pondo quantu tribus digitis fubleuari poteftjcum aqua potum,dolore pedum uexads ftrenue fubuenit.

Caput Lacertæ»

TRadunt uero caput lacertæ, paxiIJos,aIiacp corpori infixa ligna euel Iere,atq} formicas, feflïles uerrucasjctanguftiore rotuda^ baG,quasi Græci «xfajea^c/ïflf-a? appellant,amp; helos,quos Latiniclauos cognominanu CiciSjGalIa,

^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perquamacerbumganæeafpecies eft,quæomphacî

LV Ates dicitur,hoc eft immatura: Quo fit ut exiccet,^ retüdat,er)ciatq^ rheumata: Colligit præterea 06 coftringitartus penfiles ,amp; membra lan guida,omnibus^ fluxionuaffeftibus competit. Ponitur in tertio arefa:* cientium,fecüdo uero refrigerantiS ordine. Altera uero gallp fpccics,Ga ua illa,amp; laxa,grandis^,arefacitquidê Só ipfa,fed tanto minore Cp fupe^s rior efficacia, quanto minus acerbitatê participât ♦ CoCta fedis inflama^ donibus 06 procidentqs fubuenit. Crematæaût utræq5,ôô aceto reftin (ftæ,fîftendo fanguini utiles amp;nbsp;accommodatæ funt«.

Cepæa.

^° 13 Ortulacæ fîmilis herba cepæa eft « Sumpta in uino folia eins, feabici À ucGcc fuccurrût. Radix uero eins cum afparago,quem myacanthum appellant,pota, ftillicidijs ueficg,præferdm que opplente lotq iter obq« cealiquoeueniunt,remedioeft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

-ocr page 406-

PAVEI AEGINETAB’


57i

Ccra»

REIic(uortim medicammum materia quafi^ corpus, cerabeneexidit temperata, atq? ipfa per fe ex eorum cenfu eft,quæ lente detergunt* Habet infuper diftrahentis nonnihil,amp; calidæ potendæ» Buccina.

BVcci'norumquidemteftacremata uebementi’s admodum arefacien dl particeps eft potentiæ,at(Ç id quidem citra mordicationêddeo^ hulceribus contumacibus 8C malignis, quæ cacoêtheuocant,impendio cogruit: Adhæc cotra putrefcentia quoq^ hulcera, uel adieóto aceto,ueï uino,eifdem utendu.Oleum in quo carnes ip for 5 etiamdum uiuentiu eli to xatæ funt,auribus non femel infufum earundem doloribus opitulatur» Qd,Ricinus»

VT ricini fruftus expurgandi, abftergendi, ac diftrahendi facultaté obtinet,fic etiam ipfius foliumtuerum ad omnia imbeciUius,quem* admodum amp;nbsp;in oleo præmonftratum eft» Cinnabans»

ACrimoniæpufillû habet facultate cinnabaris, neq; deeftilliomnw no ftipticitas Só aftriedio.

Cinnamomum»

CInnamomum omnium maxime fubtiliftimis conftat effentise partie to bus,necç interim tarnen extremi calons, fed ex tertio quadantenus abinculpata temperieexceftu 06 ordine : nec^ fane quiequam omnium quæ in calfaciendo eiufdem claflis funt,tantopere deficcat, ob illam ex* tremam partium fubtilitatem * Eft præterea in cinnamomorum generc quodpiarn ueluti debilius, quod quidem ipfum pfeudocinnamomü,hoc eft falib cinnamomum,quafi^ adulterinum uocant aliqui»

Circea»

CIrceæ radix calidæ temperaturæ eft, amp;nbsp;fragrantis odoris, quæ fî cum uino potetur,foeminarum locos expurgate Producit autem ge* nerat^ fernen eius Iac,in forbitione fumptum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

CiilêriSjPumex*

PVmex non folum potentia, fed afperitate etiam detergentis faculty tis exiftit,atq? in primis dentiuJnrjeitur uero medicaminibus quoeç carne hulcera implentibus,necnon cutis uitia abftergendi uim habend* bus» Quodil cremeturjeifentigquidc fubtilioris,fedmordax magis effi citur. Pumex aut h abluatur, mordicationem exuit»

Giftos»

Clftos uel ciflaros perexiguus eft fruticulus ftipdeus SC coftringens, tepidæ frigiditatis potentia» Foliaeius fruticis amp;nbsp;germina ufepadeo deficcant,ut 00 uulnera coglutinent.FIores uehementius arefaciüc,utpo 40 te in fecundo quodâmodo gradu cofiftentes » Inteftinorum torminibus Stalijs fluxionibus medetur pota:Extrinfecus autememplaftri modb impaftasputrefcendbus hulceribus auxiliatur»

Ciftos,

-ocr page 407-

DE ARTE HEDENDl Vlß^ VU 575 Ciiïbs,Hedera»

HEdera ex contraries compofica eft facultatibus:habet cnim adfln’n* genris nônihil, refngeranris item amp;nbsp;acris guftu naturæ cum calore cÔi'un(ftæ»Nelt;pdeeftinifubftantia aquea,tcpida,uiridi's:cuiusfolia cum Uino elixa uulnera côglutinant,igne ambuftis amp;nbsp;lienofis conducut. Créa mor uero hederæ medicamentum præftat errhinon, hoc eft quod naris Errhinon. bus infufum jcaput euacuat:diuturnis præterea aurium fluxionibus reh* ftitatcp fuccurrit.MuIco acrimonie plus habet ipfîus lachryma, pédieux los interheitjatqj deglabrat»

le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CitriumjMalum Puntcum» '

Cltrium, quod amp;nbsp;Medicü malum appellant, meditullium eius aceton fum uel nullas habet faporis omnino qualitates:cuius utiep fernen in tertio à temperatis excelTu réfrigérât amp;nbsp;arefacit. Cortex in exiccado fe« fundi eft ordinis,non tarnen tantæ frigiditatis,habet alias aenmoniam«. Caro citrei mäh' cralfum humorem generat, 00 pituitam adauget, re Fr is gerat» Semen diftrahit panter Óóexiccat fecunda indiftanda» QuinSC folia ipfius arboris ficcam amp;nbsp;difqcientemobtinentpotentiam»

Cichorium»

Cichorium uel picris, hoc eft amara, uelud fylueftris feris eft,ex pri* mo refrigerandum amp;nbsp;arefacientium ordine» Habet præterea ft ip tia citatem quandam, qua de cauffa iocinorohs confère dyfenterqs»

Clematitis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i

CLemadds,quæ ab aliquibus daphnoides, aquibufda myrfinoides, abalqs polygonoides, palmites farmentaue habetprolixa, ad ololt; chœni iunciue craftitudinê,foliü lauro figura ÔC colore fimile,areFaciens tis eft potentiæ» Fluorés alui,quos lt;Aixçfoi(ts uocanc,amp;inteftinorûtormi na,quæ lt;/ît/lt;r7V74/£udicuntur,fedat,Sô dendum cruciatus mitigat» Contra uenenatorum morfus magna cum udlitate imponitur»

Clematitis altéra, Ambuxus»

50 z^Lematids altéra arboribus, quemadmodum fmilax hedera circum V^funditur,adurentemhabens facultatem» FruCtus huius cum aqua potus, per inferiorem alüum pituitam deducit,atç^ biliofum humorem«. Folia eius ritu cataplafmatis impada, lepras difeutiunt»

Clinopodion»

CLinopodium excalfaciendi amp;nbsp;arefaciendi uim obdnet,fed nondum adurendi, uerum in tertio ferme ordine»

Cnicus»

CNici feminis no nih ad purgadones ufus eft : fi quis extrinfecus ad* hiberc uolet,tertii fuerit excaifacientium ordinis»

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conchylia.

Jj Vccinis confimilem facultatem habent conchylia»

VCœliajhoceftVentermergi.

Entrem mergi recens codlum, fine inueteratum 86 arefa^tum luxtà

-ocr page 408-

$74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-''PAVtl' AEGINETAB '

prodeiïe ftomacho fï eftur,plures aflerunt,quemadmodum ctiam de m# VentricuUgil ceriore uentris galh'narum tunicula ficcata amp;nbsp;pota perhibentzutrunq^ taa ^^^nica. ^^ç^ i^Qç mendacium effe Galenus facto periculo deprehendit. Tradit uero ipfus quoc^ Diofcorides uentrem palumbi alitis modicepotUjper urinam calcules expellere» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'

Ccelia gales. Venter muftelae,

MVftclx uentriculus in potu fumptus ,adiuuansamuletum,quod i^ilKpigUctKuy dicunt,contra beftias uenenatas effe putatur» Coccus cnidius ,Granum gnidium.

GR.anum gnidium frudus eftnon chamælææ,utquidam autumauelt; f^’ runt, fed thymelææ,acris adurentis^ facultatis, Purgat per infers na aquam, fi potetur»

Coccos baphicus,Granum tintfïorium»

Cy Ranum tindorium quoniam citra erofionê deficcat, grandibus uu!

J neribus competit, 00 neruorum uulnerationibus cum aceto 06 oxy« melite,quod eft aceto mulfo tritum amp;nbsp;leuigatum.

Coccymelea,Prunus»

COccymeIeæ,hoc eft pruni frudus,aluum recens quidem uebemen# tius amp;nbsp;copiofius, mitius uero ac minus etiâarefadus fubduciuPrus« norum porródecodo inflammationes gurgulionis utiliter colluuntur» i^ Gummi arboris fecarite,óó partium non craifai u, fed fubtilium potentia conftat.Id fanè potum cum umo,nonuin lapides affirmant confringere; cum aceto uero puerorumlichenas, hoceftimpetigines fanare» Coccymeleaagreftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SYlucftris coccymelesc frudus haud obfcure ftipticus eft, amp;nbsp;ad cobi* bendam aluum aptior» Appellatur aSt bge planta in Afia prumnum» Porró fatiua coccymelea affimilaturhis, quænuiic Damafcena appelé

* lantur, ut Galenus afferit»

CoIIa,Gluten»

GLuten fmilagineu fine ex polline fadu, meatus oppletacobftruit 5® illitum,fed concodriceadhæcfàcultatepræditumeft»

Co!ocynthe, Cucurbita»

CVeurbita bumidi amp;: frigidi temperamenti eft, utrunep in fecundoa temperatis receffu » Ob quam rem tota ritu cataplafmatis ilïita, fer* nentiores refrigerat inflammationes»

Colocynthis»

COlocyntbis purgatoriam facultatem oppidoqua ualidam poffidet» Vtridis ipflus liquor intricatus, coxendicum dolores adiuuat» Comarus, Arbutus»

ARbutus arbor ipfa pantercum frudu qualitatem acerbam obtinet» 40 Memecyluautem bunc ipfum nominant.Eft auterais nófolurn no* ciuus ftomaeboj fed capitis etiani dolores inducit»

-ocr page 409-

DE ARTE MEDENDI LIB* Vil 575

GVmmi exiccatoriam habet naturam 8^ emplafticam,atlt;j ob id fcili# eet afperitates medicatur»

Coma, Lixiuium*

x^Onia græce, lixiuium latine dicitur,utraque appellatio, quod uelut V^abfolutiocineris fit, eftindita. Cæterum omnium extreme abfterfo hum, exiccatorium^ maximum eft lixiuium, cum id quod ex ficulneo# rum Iignorum,tum quod ex tithymallorum cinere conficitur,8ó tantum non iam fepticæ feu putrefacientis eft potentiæ ♦ Quod fi calx quoep ei# neriadijciatur, deurensindereddetur lixiuium, quod Tt^io'nsxiamp;y Græ# ci nuncupant*Clyfticis id frequenter cômifeetur pharmacis. Omniû ue ro maxime uehementiffimü eft,quód ex fola calce conftituitur.

Conyza,quæ non paucis Pulicaria eft.

/^Onyza amp;nbsp;grandior 06 exilior,ficcifîcæ 8lt;f excalfaôèoriæ funt tempe tw Conyzlt;x V^raturæ fecundum tertium à medqs exceftum.Proinde oleum in quo j^eda. elixæ fuerint,febnum cum tremore algores per circuitum redeuntes fe# dant.Flores quoep utriufqj fimilem effedum poflïdent,quorum elixatio menfes prouocat,amp; fcetum eqeit * Tertia porrb conyzac fpecies, quac in locis humidioribus nafcitur, utrifep fuperioribus tetriorem de fe emittic

Copros,Stercus*

STercus quidem omne genus calidæ, 86 aridiffimæ, atqj extreme di# ftrahentis eft potentiæ * Permutatur autem unumquodep fecundum cxcernentis animalis cum temperaturam,tum uiótus quoq^ rationem.

Copros cynan,Stercus caninum,

STercus canum, qui offibus uefcuntur, deficcatum, Só cum laAe fifliU potum, dyfentena laborantibus fuccurric. Commode porrb medi* caminibus contra hulcera inueterata facTtis mifcctur ♦ Procter hæccani* num ftercus melle exceptunl,anginac,tonfillarum^,8C glandularum in# Jo flammationibusutiliterillinitur»

Stercus infantium*

Elfdem malis prpfentiore remedio fuccurrit oletum pueroru,qui non excrementofa uidus ratione utuntur.

Stercus luporum.

OTercus lupinu albidius quidem, 86 quod no humi, fèd in quibufdam K^uepribus fruticibusc^ repéritur, colicis prgfentaneo interdû eft reme dio,non folum epotum,fed etiam impofitum,uel pro amuleto alligatum 86 appenfum ♦ Sufpendi aut ex uinculo è lana confedo, non quauis, fed' ouis à lupo laniatæ expedit,uel ex pelle ceruina.

CAprinus deinde firnus (quemGræci rart ',gt; proprie uocant)maio ris acrimoniæ,uehementiorem^ diffipandi facultate continet,adeb

Ut tumores feirrhi inftar induratos,diftrahat empUftri modo impofitus »

-ocr page 410-

576 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVM AEGINETAE

potifRmum in his Çfiii duriore funt carne : muhenbus enim ac pueris,ted nerioribus^ omnibus minime congruit. Baccp porró caprinæ cobuftx “ abfterguntuehementius,óó partiü multomagis fubtilium efficiuntur» Stercusbubulum,

STercori bubulo uis quædâ attrahedi ineft * Morfibus igitur uefparu ac apum pulchre meden HydropicorS corpus uniuerfum fi quis fier core bubulo perungat fub fole,magnam ac prgfentaneam opem fentieU Stercus ouillum.

Flmus ouium cumaceto,uerrucis,quas formicas dicut,etacrochordo nibus,carnofarum partium abfceffibus,quos Græci cfls^ilMxs appel* t® litant, amp;nbsp;Clauis denieß medetur» Stercus columbinam,

STercus palumbinum plus acredinis quàm reliqua Habens ftercora, fiquis id cum naflurtq femmeapplicetcorpori,puniceumcolorem cum exhulceratione ferme inducit, amp;nbsp;rubificat»

Stercus alitum domefticorum»

MErda uero auium co n tuber naîium,puta gallinacei,anferis, galling, cum oxymelite, uel aceto,uel œnomelite hauftû, facit ut quis fuffo* cantes fungos uomitu efjciat,fit^ alexipharmacû,quod eft primi auxilq amuletum.Colicis prætereanônullipotandum miniftrantmedici. 2® ' Stercus ciconiarum»

SVnt qui ciconiarum alui excrementu non nifi recela ceruice ipiranti* bus,quos orthopnoicos græce appellant,fanare affeuerant. Stercus murinum.

MVfcerda abftergendi maiorem uimquam cactcrorum animalium fimus obtinens, alopecrjs fubuenit, 06 puerorüanoapplicatum,ad excretionem proritat.

Stercus fturni.

Flmus flurnorum, quumoryzam comederint, abflerforiac facultatis effîcitur,tantæ quidê, ut contra (fias uelut ex fole maculas, quas l^é^amp;s 5© græce nominant,exterat.

Stercus crocodilorum terrcftrium.

Flmus præterea crocodilorum terreftrium impetigines, quos «Acjiovt Græci cognominant, exterit.

Coralltum»

COralIium lapidea quædâ arbor eft, arbor is nancp modo crefcit, 86 in duritiem lapidis duratur, non in continente, fed in imo maris,co lore rufo,lapidi fimili,ualenter ficcandi, èC mediocriter conftipandi uim obtinens ♦ Quo quidem nomine fanguinem eiecflantibus. Si inteftinoru torminibus pulchre conuenit.

Con's.

COres animalia acris funt potentig. Sunt qui hæc birudines eqcere,fi cum aceto potentur, literis ÔC memoriæ comendahnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Coris

-ocr page 411-

DE ARTE MEDENDI LI Bgt; VU 577 Coris herba*

C Oris,funt qui corin herba hypericon uocent,acris ca cft,bonify odo ris. Fruó^us autem eius potus, menfes urinas^ prolicit, opitulatur phalangiorum morfibus * Opifthotonicis præterea, hoc eft in fcapulas rigenribus cum oleo utiliter illinitur»

Corianon,Conon,Corian drum.

COrianum due corion ex contra rijs conftituitur facultatibus, fubti* lions nanlt;^ eftenriæcum terreaquadam amaritate exiftit, 00 aquei humoris tepidijhabet præterea ftipricitatis pauculum. Quamobrem ins 1° flammationibus,00 ignitis cum phlegmone ruboribus (quæ eryhpelata dicuntur) nonadmodum feruentibus fuccurrit.Teneriores quoeç tumo res difricit» adiedto fibiquopiam accommodo amp;nbsp;congenere.Seminis co riandri uel momentum quidem cum paftb arcendis lumbricis præfenti cumremedio bibitur. Largius tarnen quam par fit fumptum, mentem non fine periculo commouet*

CorydoSjAIaudajfiue Galerita.

ALauda,quam Græci corydon uel corydalon uocant, auis elixa cum fimphei iure coheis fubuenit ♦ Profuerit autem plurimum, fi affidue

amp; idenridem quis ipfum cum iure comedat.

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coronopus,ideftCornicis pes.

v^Oronopodis quocp radix colicos dolores manfa fanare creditur. Coftus.

COftus pauculaadmodum præditaeft amaritudine,plurimæ uero , acrimoniæ 06 calidæ qualitaris parriceps eft. Quapropter in quibus aliquam corporis partem re poftulante calfacere,uel ex profundo in fum mam cutem humorêquempiameuellere inftituimus, adcoftumconfu* giendu, Vrinam itaq; ciet, amp;nbsp;menftrua ducit,^ lumbricos perimit. Ha bet uero Sd flatuofi fpiritus nÓnihil, qua de cauffa in Venerem ftimulat, cum ocnomelite potum. Coxendicum doloribus amp;refolutis,amp;cumtre 50 more per circuitum algoribus congruitcum oleo intritum.

Cotyledon, V mbtlicus V eneris.

COtyledon mixtæ facultaris eft,refrigeraris uidelicet,8ó repercutien ris,repurganris, amp;diftrahenris. Foliaueroeiusunicum radicecos meftajapillos atterere,^ lotium mouere creduntur»

Cochliae, Limaces.

C'1 Ochliæ crematæ ftrenuam arefaciendi uim,calfaciendi mediocrem ^obrinent. Contra dyfenteriam nondum putrefcentem plufculum opis tulerintï fi ad quatuor cochlearu partes mifcueris piperis albi par* tem unam,8ó gallarum partes duas. Sed qug exuftionis omnino expert 40 tes,funtcochliæ ad unguêleuigatæ, amp;nbsp;uentriimpatftæ hydropicorû,Slt;S in arthriticis arriculorû tumoribus donee iam ultro deciderint, plurimu expédiant ♦ Et funditus omnino humorê quencunt^ ualenter exiccantt

I 5

-ocr page 412-

578

PAVtl AEGINETAB Crama,Cornus*

COrni arboris fruéfus acerbus eft, amp;nbsp;uefculentus, ac proinde aluum potenter admodum compefcit amp;nbsp;reftringit ♦ Folia quoqj 80 ramuli fua acerbitate impenflus arefaciuc, ita quidem, ut grandia etiam uulnera durorum Cörporum conglutinent,

Crambe,Braflïca.

BRaflÏca,ea nempe quæ edendo cft,exiccatorisc facultatis cft,non fos ium dumeftur, fed etiam fi extrinfecus imponatur, non tarnen acris manifefte. Vulneraob id amp;nbsp;hulcera cóglucinat extreme malefica,quf ca coêthe appellant, amp;nbsp;egerrimæ folucionis tumores inftauratamp; curat.Ha bet uero abftergentis potential nÖnihifqua lepræ medetur. Semen eius berbæ inpotu fumptum lumbricos intcrfidt,amp; potiffimum brafficae ‘^^ByP*^*æ‘ Caulium porro crematorum cinis deurentis eft potentiæ» Cæterum cum adipe laterum dolonbus diuturnis 06 peruetuftis admo# dum præfentiremediofuccurrit.

10

20

Crambe agria,Braflïca agreftis,

T3 Raffica fylueftris ad omnia prædi(fta,quàm domeftica amp;nbsp;fatiua braf» JDfica potentiorem uimpoffidet, Quade cauffaintro in corpus citra noxam fumi non poteft,

Crambe thalattiajBraflïca marina.

BRaŒca marina aluum fubducit, eoquodguftui fubfalfum atc^ fub* amarum quippiarn habere uideatur*

Cratxogonos.

Z^R.atæogoni herbæ frudius guftantibus acrimoniam præfert, eft^ V^temperatura frigid us, milio confîmilis.

Crethmon,Bans*

CRethmonunicumexiguo amarore falfumquodamodoeftjdeo^ uires repurgandi 8ó arefaciendi poffidet»

Cn'the,Hordeum*

HOrdeum calidum amp;nbsp;ficcum habetur in ordine primo « Habet etiam 50 quiddam fed pauculum modo abfterfionis:arefacit uero paulo plus quam farina fabuli, flatuofum uero minus,Polenta aüt,quod «Aefi'f^ii Grp ci uocant, uehementioris multo quim hordeu exiccatoriac eft potentiae* Cæterum ptifana magis humedoria,magis^ abfterforia eft»

Crimnon,

CRimnum non paucam in fe habet craftam fubftantiam,quo quidem nomine amp;nbsp;fanna tritici, amp;nbsp;ex zea farina gaudet » Nutrit ualidius ^ polenta.renintur uero concoftioni crimnon, Appellatur autem forbitio ex eo confeCta,puls,gra:ce uero -aröZTa;.

CrinoSjLilium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

Lllq porro flos temperamentu habet mixtum ex fubtilitate partium, ÔC terreaeftenda, amp;nbsp;aquea, eadem^ temperata. Propter hoc, quod ex

-ocr page 413-

DE ARTE MEDENDI LIB* VU 379 ex co confîcitur oleum,diftrahentis amp;nbsp;emollientis ed potendæ, Mulie:* brium^ locorum inflammationibus eft perquam idoneum» Radix amp;S folia 1111) ficcant,8ó detergunt,atqi difcutiunt mediocriter: ideocp ambu* ftis perutiliafunc. Vulnerationi porróneruorumopitulatur curnoxy* melite fumptus eorundem fuccus»

Crocodilium.

CRocodilq cum fernen turn liquor facultatem calorifîcam, exiccato* riam,8ó digerentem poffidet ♦ Lotium itaqj panter amp;nbsp;menfes pro* ritant. Radix thoracis excreationibus egregie fubuenit, Cæterum per gt;0 nares quoeç trahit fanguinem»

Crocus»

CRocus in calfaciendo fecundu,in exiccando aut primum fortitus eft ordinem,habet^ ftipandi concoquendi^ potentiam»

Crommyon,Cepe.

CEpa in extremo à temperatis exceiTu calfacientium eft » 86 craifarû partiû effentia * Quapropter hæmorrhoidas applicataaperit. Ha* betautetiam uim abfterforiâ,albascp cutis notas,quos «ai^w nominant, cum aceto emaculat amp;nbsp;expungit, 86 ex alopecqs glabreta pilis alcyonio citius inftaurat. Succus poftremoipfîus fufFufos,uelob humorumeraffî Xo tudinem oculorum ipeciem hebetatam adiuuat»

Cyamus,Faba.

FAba in utroq^ refrigerando uidelicet 86 exiccando non procul à me* dia ad unguem temperie abeft» Caro autem eius abftergentis poten tig particeps eft : Idcirco excreationes,fputa item pectoris 86 pulmonis medicat. Putamen aftriciionis quippiam habet,cccliacis 86 dyfentericis fabulu uniuerfum cumoxycratoelixü peridoneueft præfidium. Infla* mationibus præterea 86 tumoribus cataplafmatis inftar impofituauxi* liatur» Quin 86 lac quo(Ç in uberibus ab eo cataplafmate extinguitur»

CyanoSjCccruleus»

5® TT Steoeruleo uis 86 natura acrior,tum detrahendietiam Cquam KetSoufi-appellanCtumdifqciendiualentiorquamcinnabari^Aftridio* nis quo(^ particeps eft»

Cyclaminos,Rapum, V mbilicus terra?»

C^ Y claminus uariam poteftatem obtinet,abftergendi uidelicet, inci* gt;dendi,aperiendi,attrahêdi, 86 difcutiédi» Ac proinde fuccus ipfius hæmorrhoidas interrupit, fi oris earum adglutinetur, dundas cum alrjs quæ ad eandem rem faciunt,appofitus difr)cit.Suftufis porró cum melle illitus fuccurrit, 86 per nares caput expurgat,tantæ^ eft potentiæ, ut eo abdomine unfto, aluum fiibducat, 86 conceptu interficiat » Viribus aut 4® radix multo quam fuccus inferior eft,tametfi ipfaquoqj adeo uehemens fit,ut cum aqua mulfa trium drachmarum pondéré fumpta, corporis ui* fcera expurgée,cuds ^ cunfta ferme uitia ftrenue detergat»

I 4

-ocr page 414-

çgX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P AVLl AE G INET AB

parîter amp;nbsp;modkc frigorificam,cxiccatoriam^ poteftatem.Porro fiche# nas curât, amp;nbsp;inflamadones arcet,tefte Diofeoride» Adhacc hæmorrha# gias,hoc eft ûnguinis eruptiones comprimit ac fiftit»

Lichenes caballorum»

LIchenes equorum leuigatos cum aceto, perhibent afiqui comidafem morbum,mox beftiarum morfum iAum'ue fanare»

LeontopetaloiijPapaucrculum»

LEontopetali radix in arefaciendo terdj ordinis cenfetur,8ó digèrent tem obdnetpotendam»

Lepidium,

LEpidium,quam 8ó hiberida nucupant,ex quarta calfaciendum à tem peratis eftdiftanda, nafturdo uiribus, præterquam quod minus eo ficcat, uicinum ac fimik exiftit»

Lepis,Squama»

OQuamariiomnequidem genus potenter exiccatorium eft, aftrido# Onum item, Só ftrenue mordax*

Lepfs chaici,Squama xns»

C^ Quama æris non pauló maiorem arefaciendi uim obtinct,amp; fubtilio# Orum magis eftpartium, Habens nonnihil edam rubiginis, præferdm eaquæ exCypriorudecutiturcIauis,quos «Aw Græci nominant:pro# ^® pter hoe Heletim, id eftclauarem eandem uocitant»

Squama ferrÉ

Quama autem ferri ftipdeitate copioßore participât,8ó Hac edam ma Oiorem habet aftriAionê fquama ftomomads : Qua de cauifa ad extrc me maligna hukera, quæ cacoéthe uocantur, præftandus eft purgato# num» Carnem quoq? ualidius Iiquefacit,quàm quælibet (quama æris» Leucacanthon,Spina alba,

Q Vnt qui feucacanthum polygonaton,nelt;^ défunt qui ichiada nuncu# Opent» Eius plantulæ radix incidendi 8^ arefaciendi facultatem habet in tertio ordine,excalfaciendiuero in primo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®

Leucasherba»

LEucas ex tertia quidem calfaciendum 8^ exiccandum clalTe cenfetur, fed acriorem podïdetqualitatem exuperantem»

Leucoion, V iola,uel V iola alba.

VIoIæ,quam AwKÓïoi) Grxci dicunt, frutex uniuerfus extergendi ha# betpotentiam,86 ex tenui conftateifentia,plus tarnen flores, atque inter hos aridi impenfiusetiaquamuirides» Idcircofane menfes prori# tantjeetum perimunt,8ó peremptu erjciunt» Ver 5 (ï quis eius uehemen tiarn aqua admixta hebetauerit ^ midgauerit,ad inflammadones quoeç appofîtifîîmum effîcietpharmacu,podftîmûadphlegmonas uuIuæ»Ra 4® dices proximo 8ó æqualis facultads funt,nifi quatenus craffiorû funt par dum, 86 magis terreng quodammodo fubftantiæ» Quin 86 cum aceto in# flammadonibus fcirrho indurads idenddem fuccurrunt»

Leuccgt;

-ocr page 415-

DE ARTE MEDEN'DI“ L IB. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

LeucCjPopukis alba,

LEiice,quam candidam populum Romani dicunt, arbor mixn tenrj peramenti eft,ex aquea,tepida,amp; terrea fubftantia coftans:abfter^ forix facultatis particeps eft,

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libanotides,Rofmarinum,

Llbanotides très funt, fterilis una, ferentes fruftu dux, Extergendi, incidendi.diftrahendbemoniendi^ uires obtinent. Quaruni fuccus ttielle mixtus, hebetibus ex humorum craflitudine ocuh's auxihatur, Coronomentariæ uero Iibanotidis decoctum fuffufos felle, hoc eft an«» ^^ ruginelaborantes,G potetur, adiuuat,

Libanotus,Thus,

LIbanotus excalfacitordine fecundo, are facit uero in primo. Habet autem minimS quiddam aftritftionis. Cortex eius euidentius aftrin# git amp;nbsp;dehccat in fecundoà temperatis exceffu complete. Eft præterea craffioris fubftantisc quam ipfum thus, amp;nbsp;minus habet acrimoniæ, Præfentiitaqjremedio hæmoptoicis eft, dyientericis item 06 cœliacis, ftomachicis^, non modb foris applicatus, fed intra corpus etiam fums ptus.Ramus eius calfaciendi amp;nbsp;exiccandi poteftatem intertiadiftantia habet: Ineftpariterei detergentis naturae nonihihunde eaquæ inoculis to confiftunthulcera,expurgareamp;implere pulcherrime poteft,

Lignys,Fuligo,

FVligo ardentium quarundam fpecierum tanquam cinis eft, puta li^a banoti,myrrhae,terminthi,ftyracis,picis liquidæ, amp;nbsp;cedri.Siccifica, 06 terrenæ,ac tenuis effentiæ, Cæterum quæ fpeciatim iphus funt differs - rentiæ, pro cremata hunt materia, Vfus uero eius cumprimis comment datur in remedqs ocularibus, amp;nbsp;honeftandis palpebris inferuientibus, quæGræcorum medici Kt)e2^,iSA.iifxf« appellitant, Fuligo autem libano* n commoduate palmam facile exteris omnibus præripit.utpote mitior, Vehementior cotra fuligo pini,amp; coni,amp;piceæ, Quapropter ad uitia '^ö fuperciliorum, quæ •^ihxSAic^xsa, hoceft glabras fimulcp naftentes alias palpebras uocant ,8ó adoculorum humentes hirquos, amp;nbsp;undit^ erofos dachrymantes^, utilis êft,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ligufticum,

LIguftici cum radix tum fernen ex numero calfacientium tam impend fe habentur,ut menftrua prouocent, flatus^ ftrenue extinguant, Lithargyios, Argenti fpiima.

LIthargyrus medium inter metallica tenet ordinem : quamobrem eo ceu materia fubindeutimur,alfis remedqs commifcendo, Obtinet aut facultatem ficcantem leniter, detergentemep atq; ftipantem : ideo^ '40 fœmorumintcrtrigimbuscômodiftïmumpræftatfubfidiuni,

Lithi,Lapides,

OMnequidem genus lapides,perindeatepipfæ etia terre,exiccandi uirtntem obtinent, ' -

-ocr page 416-

PAVLl AEGINETAB


584

Hematites,

CActem hæmatites ftipticam 86 potenter exiccatoriam uirtute forti* tus eft » Cuius gratia afperitatibus quocp oculoru competit, his qui nullam inflammationem fentiunt, admixtaaqua:quiinflammationeinfc ftantur,cum ouo. Prodeft fimiliter amp;nbsp;fanguine fputo reqeientibus ß po tetur5amp; cafnium immodicas excrefcentias reprimit» Schiftos,!^ eft Lapis fciffilis»

SChiftus uero lapis confimilem quidem habet hæmatiti potentiam» cæterum ad omnia imbecilliorem.

LGaladiteSjLadariuslapis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;®

Apis galaxites eafdem ad amuflim habet quas fchiftus facultates»

MMelitites,

Elitites præterea lapis nonnihil etiam caliditatis poftidet» Myeroxos,uel Morochthos»

LApis myeroxus feu morochthus,que nunc leucographida nommât« quanto fuperioribus exiftit mollior,eo quod nullam penitus cuiden tern ac ftrenuam qualitatem habet, tanto temperatior, magis^ indolo* rius eft» Quocirca in corporibus teneris ipfo unà cum ceroto ad hukerU fanationem utuntur, lafpis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1®

SVbuiridis iafpis quum potentiorem habeat facultatem, cicatrices Si pterygia atténuât» Virés aut omnino iafpis ftomacho prodeft,no fo* lum pro amuleto appenfus alligatus'ue,kd uelin annulo quoqp geftatus» Lapis ludaicus»

LApis porro qui appeUatur iudaicus,renum cakulos comminuit, qua de re mKUtSoii eum recenlÏores nuncupant»

Pyrites»

PYrites ex eoru cenfu eft, qui ftrenue tumores, Si in minimos globu* los fanguinemconcretumdifijciunt» Qui fi forte in procindu ad^ manum non fit,myliten eius loco ufurpant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Phrygius»

PHrygius lapis cum ualida qua præditus eft ßccandi facultate, ftipti* citatis quippiam Si mordicationis obtinet : quo quidé nomine erjeit ac difcutit, proinde ocularibus miketur medicaminibus» Ageratus»

AGeratus ftipticam Si diaphoreticam fortitus eft potentiam, guttu* ris inflammationibus optime conducit»

Lapis Afius»

ASiæ petræ flos adeb fubtilium eftpartium, utcitra uellicationê cum humore flaccefcentes carnes liquefaciat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Gagates»

G Agates lapis admodum exiccatorius exiftens inflationibus diutur nis cumprimis accommodus ac utilis eft*.

Magnites»

-ocr page 417-

DE ARTE MEDENDI LI Bgt; VII 585 Magnites,Magnes»

MAgnites, qui amp;nbsp;heracha nuncupatur, lapis, confimilem plane hæ« manti potentiam obtinet»

Arabius»

ARabius præterea lapis ebori affimilis, arefacientem uim amp;C repuru gantem poffidet» gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alabaftrites»

EX lapidibus etia alabaftrites eft, que in cincrê crematu nonnulÜ po# tandu ftomachicisjid eft cibu in ftomacho no connentibus exhibée, lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Smyris»

C Myris lapis abftergentis eftpotentiæ, dentes^ puros reddit, 8^ ecu Odendfricium extent.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lapides qui in fpongifs,

Apides qui in fpongqs reperiuntur,renum lapillos confringunt» Lapides in Argeo Cappadociæ,

CAeteru uiribus hi fee ad unguem reipondent lapides qui in Argæo Cappadociæ monte proueniunt» Lapis Ophites.

P Ari præterea modo etiam ophites nomen obtinens lapis adalliga# tus,contra uiperæ morfus utilis eft» Oftracitesjôd Geodes.

OStracitcs 8lt;S geodes lapides, ficcificam omnino uim habere dicun# tur,adeó potentem,ut phlegmonofos tumores medeantur»

Naxias.

NAxig cotis detrimentu frigorifieg effe facultatis aiTerunquapropter uirginû mammas, amp;nbsp;puerorû tefticulos contrahit amp;S componit.

Olearea cotis.

OLcareæaût cotis detntum,abfter(briumquum iît,contracapilloru defluuia,quas alopecias dicunt,plurimum opis contuleritt

INter lapides frugi hicracites recenfet Ôd Indiens,qui pro amületo ad# alligati, fanguinem ex hæmorrhoidibus deftillantem compefeunt»

PSaphyrus.

Rodeft contra feorpionum idus faphyrus lapis in potu fumptus» AAphrofelinos.

Phrofelinus lapis comitialem morbum arcere creditur, Armeniacus.

^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lithofpermon,Milium folis.

Llchofpermon alq liofporon, alq uero heraclion, Latini milium folis nuncupant,herbæ Aétonychi(ab aquilarSunguibus idappellatio# nis fortitæ )fcmen candidû 80 lapidofum eft,quod cum uino albi coloris epotum, renum Ôd ueficæ lapides atterit,8lt; lotium prolicit»

-ocr page 418-

58^

PAVEI AE G I N E T AB

Linofpermon,Lini fernen,

Ini fernen caliditatis primu fortitu eft ordinê, humiditatis 8óandita^ cis mediu. Acqui comeftS flatus generatjCtiamfi frigatur in fartagine» LinozoftiSjMercurialts,

SCiendum eft,quod fernen mercurialis herbæcontritu. corporis præ ter naturam excrefcendas ( quæ narphiauulgus ineruditum cogno* minat ) exploratum eft demoliri, Semen autem uiride fit, neceftumeft, quo perfæpe exochæ côfricentur. Mercuriali quidem herbsc præcipua fere in derjeienda aluo naturæ uis ineft, léd cataplafmate impalt;fta,diftra hendi facukatem exerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*°

Litrum^Nitrum,

LItrum in medio aphonitri amp;^ falls uires obdnet. Quiï crematur nltru, multo fubtiliorum partium, magiscp diftrahends potentiæ efficitur* Intro in corpus fi fueritfumptum,craftos amp;nbsp;tenaces humoresinciditSó atténuât, Porroacrimoniæ amp;fariditatis plus alps habetcbalaftreon,à Chaleftrauico Theftalonicp,ubi prouenit,id appeUatlonis fordtum eft, Quamobrem ad capitis rheumata atep catarrhos, amp;nbsp;ad articulorum ue^ xadones,quæ «fSgniKà dicuntur,chalaftreolitroutuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Lonchtti's, Venerea, Lanceob. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

LOnchiridis herbæ,eius nempecuius fernen triquetrû,Ianceæcufpi difimilem habet imagine, radix lylueftri paftinacæ, quâdaueûno« minant, æqualis eft:urinâ mouet. Elus uero qup fcolopendrio fimilis eft uiridia folia glutinant uulnera. Sicca uero indurads lienibus medentur, Lycapfos, allas Lycopfis,Anchiifa,

LYcopfidislycapfiueradieem aftringentis qualitads elTe, amp;f catapla* fmads modo cum polenta impofitam, lacrls ignibus fubuenire,tri tam^ oleo exceptam, fudores prolicere traditOiofeondes, Lycion,Buxea fpina.

LYcium ex diuerfi generis fubftantijs, quos Græci tTii^c^TvSr uocant, 50 compofitum eft:alia quidem calidæ , tenuium^ partium, amp;nbsp;diftra^ hentis faculcads eft : alia terreftris amp;nbsp;gelida,cx qua lenem quandam ad^ ftrieftoriam quoep obnnetqualitatem:acproinde arefacerein fecudoab incuipata temperieexceflu cernitur. In calore uero amp;f frigiditate medfjs amp;nbsp;fymmetris adfenbitur. Ob quam (âne rationc tam uarp u fus eft:nani ob uim eins adftringentem,eoad difcutiendas quæoeulis offunduntur tenebras,amp; pupillis officiunt,utuntur.R.atione uero aftringentis poten tiæ,contra malü cocliacü,dyfenterias,hulcera extreme maLgnajad infla madones deniqp propter uim diftraeftoriam adhibent.

Lyfimachium,

4o

LYflmachia herba præpollentêhabet qualitatê, ftjpdcam,per quam hulcerac0gludnac,amp; languinem undecunep erumpentem,tum ipfa turn fuccus ipfiusreprimit.Potafubinde uel ely itéré immiflajdylenteria ïaborandbus præfencaneo fuccurrit fublidio.

Lychnis,

-ocr page 419-

DE ARTE MEDEN DI LIB, VII nbsp;nbsp;nbsp;jg^

Lychnis.

Ychriidis, cuius ufus corollis eft accommodus,fernen fecundum ex^« calfaciennum ordinem ad unguem abfoluit.

Lotos domeftica.

LOtus iatiua, quamaliqui triphyllon, hoceft trifolium nuncupant, ut moderate detergedijta 00 arefaciendi uim obtinet : fed cahditace utrunqp uitans exceftum, temperata eft.

Lotos fylucltns.

10 T Oci agreftis fernen calidum eft in ordine a temperatis fecundo:cæte , -L/rum nonnihil interim habetabfterforium.

Lotus Aegyptia.

Oti Aegyptiæ fernen præter hæc,eiufmodi eft,ut habilem fatis præ beat conficiendis panibus materiam.

Lotus arbor.

LOtus arbor ex fubtilibus conftatpartibus,moderatam exiccandi aftringendicp obtinens potentiamt Quaproptercum uino uel acjua epota,feu etiam inieda, mulierum profluuia, affedus coeliacos médical tuncapillos^defluentes corroborates inftaurat.

to

DE HIS Ci_V AE INCHOANT A LITERA M.

Macer.

Acer cortex eft,qui ex India importatur. Arefacit is quidem la 0 fecundu ficcantiumordinem tertium ; in cahditate uero amp;nbsp;fria gidirate iymmetris acmedqs proximus eft.Eftinfupercum te ^Onuitace partium aftringens. Cocliacis itacp acdyfentericis ad commodatur furnmopere.

MMalabathron, Folium.

Alabathri folium fpicæ nardi luribus eft proximum. MalachCjMalua.

MAIua, fylueftris quidem, diftrahentem pauIuJum, 8lt;S cmoUientem kuiter habet facultatê : domeftica uero, quanto eft humidior, tan* to etiam uiribus inferior amp;nbsp;debilior. Semeneius in tantum habetur ua* lendus,in quantum fuerit etiam ficcius.

Mamiras.

KA Amiras,ucluti paruula quædam herbæ radicula eft,digitaÏi craftt* LVltudine,quæoculorumcicatricesamp;S leucomataattenuatecreditur, Cuidentes admodum detergendi uires poflidens.

Mandragoras,Mandragora.

A Æ Andragora frigida eft temperamento in tertio ordine. Pomis ue* JLroeius calons quiddâethumiditatis ineft:qua ratione foporéindu 40 cendi facultatê obtinêt. Cortex uero radicis mâdragoræ quû fit ualêtif* fimus no tantû réfrigérât, fed etiâ deficcat : Arbor aut ipfa dcbilior eft.

Manna.

MAnna thuris æqualem libanoto facultatem poftïdet,inefficaciorem tarnen, atcß leniter paulatim^ conftringentem.

-ocr page 420-

588


PAVL:1 AEGINETAB


Marathrum,FœnicuIum»

FOenîcuIum tam potenter excalfacit, utterti’æ calfacientiu claHîs cHe cenfeatur;in ficcando uero primum ordinem promerctur» Ideo^ lac générât, amp;nbsp;fufFufos adiuuat^

Maftiche Chta,

MAftiche Chia calfàcit amp;nbsp;exiccat in prima à medqs di'ftanti’a, ex dî# uerfî generis facultatibus conftans, obftringentepariter amp;nbsp;emob fiente î Quocirca ftomachi,ÔC aIui,ÔC mteftinorum,ÔC iocinoris inflame mationibus opitulatur-

Maftiche Aegyptia.

10

MAffiche uero nigrior quodammodo, quæ Aegyptia cognomina?, deficcatuehementius, amp;nbsp;difeutitmagis, fed minus aflringitt Qua ratione dothienas furunculos'ue difeutit»

Mdan Indicum, Atramentumlibrarium Indicum*

ATramentum Indicum,autore Diofeoride, ex facile refrigerantium cenfueft, amp;nbsp;rumpentium phlegmonas Ôd cedemata» Hulcerapræ ter hæc fordida egregie expurgat»

MelanteriajAtramentummetanicum*

ATramentu mctallicum,quod gryce melanterian dicunt,cum tenui* 20 täte partium aflridionis plurimæ particeps eft»

Mdan graphomenon, Atramentum fcriptorum.

A Tramentum quoque fcriptorium arefaciendi uim non inftrenuam x^fortitum efl,8ó in pofca contritS igne ambuftis fuccurrit ederrime* Mdanthium.Nigdia»

MEIanthium calfacit amp;nbsp;exiccat tertio à temperatis exceflu, 6ó eft te« nuieffentia. Hac ratione deflillationibus à capitc in fubicctas par« tes fuccurrit Jntracorpus affumptum flatus plus alqs carminatiuis difcu tit» Habet præterea quandam amaritudinem, lumbn'cos latos enecat amp;nbsp;expenit,extergit amp;nbsp;ineïdit. Idcirco orthopnijs ,quo malo obnoxius non 50 nifi récita ceruice fpiritum trahit, pro amuleto competit, lepras extergit, poflremo formicas cxterit,8ó menfes ciu

Md.

MEI calfacit èC arefacit iuxta fecundum ordinem ♦ Eftautemexuali« de extergentium numero ♦ Porró codtum non adeó acre, abfterfo« rium^ efheitur. Aluum præterea lubrica reddit atque fubducit,fed alias plurimum alimenti confert.

Md amarum,

CAeterum fiquod mei amarum eft, quemadmodu Sardoum, mixtæ facultatis elfe liquido conftat, terreæ nempe amp;nbsp;calfadoriæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 ®

Sachar.

/^ Vinetiam fachar quod uocat mei, quod ex felici Arabia inuehitur.

VQjion tam dulce quam noflras eft, fed æquales ei uires polîidet,necÿ ftomacho moleftum efl,ne(j fitim conciliât,.

Melia,

-ocr page 421-

589

DE ARTE MEDENDI !gt; IB* VU MeIia,Malus Perfica»

MEIia nobilis arbor,cuius folia pota uiperarum morfibus medentur» Cortex huius arboris crematus,atqï cum aqua inundus,lepras exi mit» Cæterum ligni ramenta pota aiunt perniciofa exiftere» MeIiIotum,Scrtula carnpana»

MEIilotum mixtæ facultatis eft, habet etenim nonnihil aftringens, uerum adhæc etiam diftrahit amp;nbsp;concoquit»

MMeliirophyllon,Citrago»

Io

Eliftbphyllum marrubio aftïmile eft facultate ad omnia» Memaecylos»

A TEmæcylus corniarboris fruftuseft,dequofupramemoratumeft 1VJLin litera K»

Mcfpila»

TV TTEfpila, qiiæ 56 tricocca dicuntur, acerbus admodû hic fruclus eft, amp;nbsp;uixefculentusjuentrcm compefcens.Germinaitem amp;nbsp;folia acer bam banc qualitatem non paucam obtinent»

Medion,T rifolium odoiatum»

A ÆEdq herbæ radix diuerfam omnino à femine facultatem fortita eftî LVXlIIud enimuero conftringens, amp;nbsp;fluxus reprimit, cum alios quof* 10 cunqî,tum uero etiam fccminarû ex locorû deftiilatione fluxionc humon ris fiftit.Semen tantum abeft ut eiufmodi quid defignet.ut etiam menfes prouocet:fubtilis nimirum eflentiæ,Ô6 incidendi facukatis»

Mecones5Papauera3Papauerdomefticumt

PLura funt papauerum genera, uerum hortenfis,cui etiam thylacitis nomen inditum,efuiidoneum eft fernen,fi cum panibus eftur,mode rate fomnum conciliât»

Mecon rhceas,Papauer rhœas.

St prptcrea papauer rhœas, eo quod celeriter defluat cognominatu, X-zeuius fernen uiolentius agit quàm domefticum : neutiquâ igitur per 50 fe innoxie editur. Cæterum momentum eius, hoc eft uel exigua porno, non pauculo melli infparfum,edendo eft»

Papauer nigrum»

ALteru item papaueris genus eft, quod capite quidc fuo feme atri co loris copleftitur, admodu medicamentofum, 80 uehemêter frigori ficû» Tertio loco pofitu papauer eft perproccro amp;^ impolito capite præ ditû,omniu fanèmedicaminibus appofitiflimu, facile^ medicatiflîmû, uf^adeo ut uel ad morte ufepftupore inducat: Ex quarto nanqiÔCultü mo refrigerantium ordine cenfet : neep tam ipfum, ép fuccus eius,quem per hyperbolen amp;nbsp;nimiam excellentiam opium cognominant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opium.

^Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mecon ceratitis,Papauer comiculare»

13 Apauer porrb corniculatu uim habet abfterforiam:qua de caufta ra« X dicis eius pota elixatio, præfentaneo iocinorofis eft remedio» Folia indem flores^ fordida hulcera expurgant,£lt; cruftas detrahunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

-ocr page 422-

590 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

Mecon Heraclea,Papauer Heracleum, O Vper hæcpapauer quocç Heracleaeft,cui amp;nbsp;aphrodes,hoceft fjïUi Omofum nomen eft inditü,cuius utiep fernen pituicä Grenue exhauriu Mela, Mala.

P Omis omne genus excremêntius egelidus humor ineft,8ó funtexo« Iufaquædâamp; aquepenendæ, fngidioracp amp;nbsp;humi'dioraaIiis:Quæ* dam uero dulcia,aquofa quidem,fed obfcurius frigida : QuædâauRera, fuauibus illis fngidioraquidem,uerum nohumidicatis tantæ:Nonnulla acida, amp;nbsp;ipfa quide naturae frigorificæ, fed in uentre humores ineïdunt: Aha denique acerba,ueluti cydonia, amp;nbsp;mala ftruthia,gelidae óf terrenæ ro fubftanciæ:aluum itaqj exolutam cohibere,uulnera glutinareconfueue* runt. Pariquoepmodofolia,fucci,cortices^ arborummutubinterfefc difcrepare confequens eft.

Melea Perfice, Malus Perßea»

MAhPerheæramuli quidem óf folia uincentêhabetqualitatem ual* de amaram: Vennes proinde mala Perficaleuigata, uentri^ fuper umbilicum uidelicet impaóla,penmüt. Porro frudus ipfius,nempe hoc quod edendo eft perficum, humidius amp;nbsp;frigidius eft tempehe,iuxta fe* cundum à temperatis gradum.

Melea Armeniace,Maïus Armeniaca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

MAh Armeniaeæ frudus,quem hac a? ta te prococcia indigitantjean» dem habet cum pomis Perficis facultatem.

Meon,Meu.

MEi radices calidæ funt tertio ordine, aridæ uero fecundo: Quocir* ca lotiü menfescpproritant. Atfiplufculü fumpferis,caput tentât» Milax.

Mllax non modo ^««? hoc eft kuis, uerumetiam Tpax««, ideftafpera, arboribus fufep deep circumuoluitur ,ufurpantibus^ calidæ, gu# ftantibus acrioris eft potentiæ»

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mify. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

TV Æ Ify ex eorum medicaminum cenferi promeretur numero,quæ cum xVJLuahdaadftridione cruftaminducunt,atlt;p deurunt. Minus tarnen corpori applicatü mify chalcitide erodit, idep fubtilitatis beneficio. Por* ro chalcicim amp;nbsp;foryCalenus tradit uetuftate in mify hoc alterari, à fua perficie ftatim inchoante mutatione.

Molybdena,Plumbago.

T)Lumbago,ut fpump argenti præ fe fert fpeciê, ita etia fimilê ei habet X potentiam, nifi quod à media têperie ad frigidius pauxillu déclinât» Molybdos,Plumbum.

PLumbumalgentis eftpotentiæ,multam uerohabet fubftantiamhu 4© midam à fngore congelatam atep coaCtam. Quocirca fi triuchs in pi Ia plumbum uel cum uino uel cum oleo ex immacuris oleis expreifo, auc quopiam^ho fucco frigorifico, ad hulceracas pudorum fedis^ inflame mationes

-ocr page 423-

DE ARTE ,MED END I EIE, VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;391

madones habebis medicamentum longe probatiflimum amp;nbsp;utiîiffîmum,. ^Adhæc lamina etiâ plumbacea lumbis turn iîligata turn fubitrata Vene-fis infomnia,amp; libidinis in iomno imaginationes arcet. Quin amp;nbsp;glandu Us, ncruorû præter natura cocretiones, quas ganglia græce appellant, tenuis plumbi bradlea impofita diffipat»

Molybdos cecaumenos,PIiimbuni crematum»

PLumbumcrematum ficciuseft, amp;nbsp;habet nonnullam acrimomam» Vbi uero lotu fuerit,citra ucllicationê exiccatoriü, amp;nbsp;hulceribus ex:lt; trememalignis multo præftantiffimupræfentiffîmû^ efficit remediugt;

*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MoreajMorus»

MOri frudlus,maturus quidem alui dciedioncm molitur, amp;nbsp;ftoma* chiscibumnonretinentibus,Slt;quibufcunq;eiusuifceris afFecT;iolt; nibus,quacmediocriegentaftri(ftione,accommodus eft» Intempeftiuus uero quu aruerit, medicament præftat admodû aftriórorium. Cortex præterea huius arboris cum quada amaritate purgatorius eft, ac proin^ delatumetiam lumbricuenecat. Foliaporróac germinamediaquoda# modo fubducentium amp;nbsp;retinentium habentfacultatem»

Myagros»

MY agri herbæ fernen pingue eft, qd uero in fè copleftitur oleofum, opplendi obtinet potentiam, quam uulgb appellant emplafticam,. MyaceSjMitulijMunccs,

Mltuli pifccs cremati,buccinis poftunt eade : Peculiariter uero eloti, fcabriciem palpebraru, oculorum^ albugines cum melle exteruu Caro infuper myacum canum iftus impofita egregie medicatur»

Myaros herba,

MYaron,quam aliqui melampycnon fiue melampyron uocant, her^a baferulaceaamp; furculacea eft, amp;nbsp;pinguis:cuiuspinguitudine fcalt; briciæ corporis omnes leuigari atcj expoliri creduntur»

Myelos,Medulla,

5° 1% TEduÏlaemollicndiinduratajCtfcirrhoinfcftata corpora uires obtigt; net.Primæ uero bonitatis prærogatiuam habet medulla ceruina: proximum bonitatis honorem uitulina : taurorum nanqj atqj hircoruni medullis plus acrimoniæ amp;nbsp;ariditatis ineft ♦ Cæteru medulla ex offîbus pinguior 00 mollior eft : fpinalis autem durior, fqualidior ac ficcior* Mycetes,Fungi,

FVngifrigidiadmoduacuditemperaturafunt, amp;nbsp;fanè inter eosfunt, qui comefti enecant,atc^ in primis quicunq^ eorum naturam mixtam habent qualitate putredinofa,

MMyos otis, Auricula mûris,

Yos otis,qd eft auriculg mûris hiftoriâ explicauimus in uoce alfine. Myza,

MYsa arboris cuiufpiam fruftus eft,exilior quidem prunis corpore^ uiribus uero proximus, atq? omnino etiam sequalis.

-ocr page 424-

PAVï^l AEGINETAE

Mynce,Taman'x*

TV tYnee fecantem amp;nbsp;detergentem poteftatem fortita eft,citra perfpi* LVJLcuam tarnen deficcationem,accedicinis nonnuUaquoep ftipncitas: Eam^ fanè ob caufTam decodü ipfius lienofis fubuenit potui, medetur^ dentiü dolonbus.Frudus porrbeius amp;nbsp;cortex gallæ utribus per omnia refpondent.Cinis poftremoarboris huius multoexuccioreft»

MMyhophylIon,Mille foliumjSuperctliïim Vencris» lUefoUutam ualidâ habet arefaciendi potentie,ut uulnera glutinet» Myrrha,feu Myrrhis.

MY rrha,qug myrrh is quoq? dicitur.fecudi eft calfacicnn'um ordinisgt; lo partium quandam fubtilitatem annexam habens. Radix eius iu* cundo naribus odore, guftu dulcore blandiu Eadem no folum cit men* ftrua,uerumetiam peeflus atqp pulmonem expurgat»

MyrrhinCjMyrtus.

MY rtus,ex diuerfi generis fubftantijs comporta hye planta elljcxu pcrat tarnen inea frigidum terreum : ineftetiam tenue quiddam ÄVrfw. calidu:cuius ergoarefacitimpenfius. Cæterum myrtulaadnafcensmyr ti ramis ac truco foboles turnens,qua myrtidaappellari folent.multo ma iore in exiccado amp;nbsp;aftringêdo ui reliquis myrti partibus eft» Folia item arida ualidius quam uiridia deficcant» Porro fruftus atlt;ç fuccus eandem xo habent facultatem,tum foris impofita,tum intro fumpta in corpus»

Moly,Ruta fylueftris»

MOIy,quod peganon agrion, hoceft rutam agreftem uocantaliqui, nonnuUi ueroarmanam, Syri befafan,ea fanèherba in calfaciendo in tertio cenfetur à media têperie exceflu,cum fubtilitate eftentig: Quare craffos, uifcidos^ ac lentos humores incîditaedifeutit, lotia^ proliciu

DE H 1 S Q^VAE INCHOANT A LITERA N» Nafcaphthon.

Afcaphthon,alq nacaphthonuocant,odoramentum eftIndi* cum,aduerfusconftriftiones muliebn'umlocorum,adfuffitus 50 nbsp;præfenci amp;nbsp;egregio præfidio uaporatur»

Apy in calfaciendo amp;nbsp;arefaciedo in quartu ufep receftum peruenit» Narduftachys^Spica nardi.

NArdifpicæradix excalfacitquidemexceftuàmedqsprimo, defe* catuero fecundo:habetaut amp;nbsp;aftringentis quidda fubftantise,cum acrimonia nonuUa et amaritudine leuiufcula: Eamep ob eau flam iocinori amp;nbsp;ftomachoeximiecÔuenit. Foris porro adhibita,uel intra corpus fum pta, lotiûquotç proritat,in uêtre 8^ inteftinis cofiftentes fluxioncs arefa cit. Maioremuimhabetadomnianardus lndica,amp;nigrior ^ Syriaca» ^ç, Nardus Celtica,hoc eft Gallica»

N‘ Ardus Gallica prydiefg iampridc fimilis quodamodo facultatis eft, cæterû in omnibus debilior, præterquâad ciendu lotium». Calons enimueroplus ^ diftafpicajminus ueroaftnftionis à natura fortita eft» Nardus

/

-ocr page 425-

DE ARTE MEDENDI LIB, VU


395


Nardus orea, Nardus montana.

N Ardus,quæ in arduis locis ac montibusCunde 8ó montana uocatur) prouenit,quæ S^ thylatitis atqp pyritis nuncupataeft, his quæ me* tnorata modo funt, uiribus eft ad omnia inferior.

Narthex, Ferula.

Io

io

^ Erulæ fernen attenuandicalfaciendi^ uim obtinet. Cpterum ca quæ X interius cdplerftiturmedulla uiridis,etiam aftridoriæ qualitatis par» deeps eft : Cuius rei gratia lànguinem per fputa eielt;ftantibus,8ó his qui diutina ftomachi infirmitate alui fluoribus uexantur,rcmedio eft.

Narce thalaffia, Torpedo.

'^Orpedo marina uiuês adhuc, dolentibus capiteftiteadhibita, capi* JL tis indolentiam conlïcit, eodem illo uidelicet torpore, quo membra hominis folo contadfu fuo torpefcere facit. Cæterum uiuus etiamdum pi fciculus Narce in oleo elixus, reddit fane id ad uehementes articulorum dolores midgandû,fi illo inungantur, optimum, Sedem præterea inuer» iam autprocidentem etiam coëreere torpedinem appofitam afterunt» NarcüTuSjBulbus uomitorius.

NArciflï radix exiccatoriæ facultatis eft, ufepadeo ut uulnera etiam grandiacoglutinetjuftp ad pæcifiones,quæ circa tendones contin* gunt. Habet uero nonnihil abfterforiæ amp;2 euulfiuæ infitum potentiæ.

NeuraSjPoterium.

NEuras, aliqui poterium nScupant, ui'm arefaciendi citra erofionem tantaobtinet, utpræcifîs nerms gludnandis fufticiat.Cfteru radis ces ea podflîmûprouincia regnant,cum impofîtæ,tuminpotufumptæ«.

Neriumjaut Rhododaphne»

•^T Enu uel rhododaphne foris corpori cataplafmads modo illitü, di* LN ftrahendi facultatc poffidet: intra uero corpus fumi letale eft,

Nymphaea,

TYmphæa deficcands eft potentiæ ab ftp morfu: Ventris itacp duo* res reprimit Só compefcit, fernen^ deficcat, amp;nbsp;profluuia eius quæ« jo cuiKp retinet, Porró nymphæacandida radiceprædita,incunlt;ftisua# î^ymphten lentior eft, adeb ut muliebri quocp medeatur profluuio, fi cum uino nis M^^ gro aufteroue potetur. Cæteru cui atri coloris radix eft, habet ea quid* darn abfterfonum,ac proinde uitiligines,quos aA^èj Græci uocant,aqua admixta extent. Capillorum defluuia,quæ alopeciæ dicuntur, illita cum pice liquida refarcit amp;nbsp;inftaurat»

DE HIS CtyAE INCHOANT A LITERA X.

Xanthion,Lappa.

Anthion herbam nonulli phafganion uocant,eius fernen diftra# hendi præditum eft potentia.

4® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xin's,fris fylueftriSjGIadioIus'ue.

Xlris jfiue xyris cum tenuitate partiü,diftrahêdi euellendiç lacultatê obtinet,nempe ficcam,multo edam amplius fernen, quod quidê ÔC lodum ciere, ÖC lienem induratu fanare potis eft»

-ocr page 426-

594

AE G I N E T AB

Xiphion,Gladiolus.

Xlphtj radix attrahendi, difqdendi, Slt; exiccatonam denique facul* tatem fortita eft, DE HIS Q_V AEINCHOANTALITERA O, Sorbus.

Orbus arbor, cuius fruCtus græcc o«, amp;nbsp;à quibufdam cv«, hoc forba nuncupantur,a(bingcncis quidem facukatisjfed Ion* ge imbecillions quam mefpilus» Othonna.

O Vnt qui othonna herbæ cuiufpiâ fuccu eiTe affirment,nalci^ in Ara* lo gt;Jbiaqugad Aegyptueftralrj lapidé Aegyptiueffecredut. Habetbæc plantula uirtutêabilergendi amp;nbsp;erodendi : atepob hanecauffiameunda quæ oculis tenebras oftundunt, acieioHiciunt,haud inftrenue extern» Oenanthe»

OEnanthe, multiplex fanèatque plurifarius florislabrufcæufuseft» Hæcuerocenantheualidam habetaftringendi potentiâ, amp;nbsp;hume* dandi,maxime ea quæ circaaluum. Cæterum aliam huicpoteftatecon* trariam deferibit Diofeorides, quam erjeere fecundas, amp;: urinæ Pullici* dio,morbo^ regio mederiafferit»

Üenos,Vinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jq

Vînum calidum eft amp;nbsp;ficcû in fecundo à temperatis ordine : fed ual* de antiquum in tertio : muftum uero in primo»

DOefypus,Lana luccida.

E lana fuccidaac fordida in fermone de lanis explicatum eft» Oîynthi,Groiïî.

Gquot; ’R-offi acrem habent amp;nbsp;diftrahentem potentiam,rationeiucci tonus arbons que in fe côtinent.Qua de re elixi,duros tumores diffipant: crudi uero formicas amp;nbsp;thymos eqeiunt» Ülolbum.

OLoftium cum bipticitate fua exiccatoriæ faeukatis eft, cuius nomi* 30 ne medendis ruptis eo fubinde utuntur» Ümpliacion,Ex acerbis unis fuccus.

OMphacion fuccus eft ex intempeftiuis, hoceftimmaturis nuis exs preffius, acerbum ualde,amp;: deficcans fecundum tertium exceffium» Quamobrem affedibus cum fluxione coniunclis, præfertim ftomacho cibum non continenti fuccurrit»

Onagra»

QNagran,funtquionotheran,8iS quionothurim appellat, frutex eft arboroià, cuius radicc fi ad morem cataplafmatis impofuerit quis, immania h ulcéra mitigabit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^

Onoma feu Onofma.

ONoma,ueI onomis,uel phlomitis,uel ononis,ex acri Séamara con* flata cit qualitate. Quare folqs eius è uino potis, fœtus in utero in* terficit,amp;: mortuos expellit»

Ônobrychis»

-ocr page 427-

595

DE A’RTE MEDENDI LIE. VU

Onobrychis,Opaca.

Z^No^*?^^*® î'arifîcp amp;nbsp;abfterfonæ facultatis eft. Panos »talt;p diGjcit, v^ftilhcidijs urinæ medetur, amp;nbsp;fudores ehciu

OnijMiIlipedae»

A yrlIîipedæCciuos «m Græd appellant)quæin gyrumfeconuoluunt, JLV JLdiftrahendi 8C arefadendi uires obtincnu Quocircacum mno epo tæ, midionis anguftiæ 00 morbo regioopitulanu Angina uexatis cum nielle illiniuntur. Cæterum cum rofaceo tritæ, amp;nbsp;calfadæ in cortice ma li Punici contra aurium dolores inftillantur»

Onyches,ConchuIæ Indicae» ï^^Nyches teftæ funtconchularum Indicarum, quæ fuffîtuadhibitæ, V_zpræfocatione uteri concidentes foeminas excitant, pariter amp;nbsp;morlt; bo comitiali oppreffoszPotæ uero uentrem turbant^

ONonis radix in calfaciendo tertq quodâmodo ordinis eft. Cortex uero eius repurgat ÔC diirecat:quo nomine calculos cominuit» Oxos, Acetum*

ACetum mixtam habet facultatem, nempealgcntem pariter amp;f cali* dam,utrancp rararn partium : Vincitautem caliditatem frigiditas«. *® Sed arefaciendi tantam facultatem obtinet, ut in tertio deficcantium or# dinecenferipromeruerit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ? , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

OxycanthoSjOxycantha»

HAbethæc arbor oxycanthus utagreftipiro fîguramfimilem,ita8£ facultatê neuti^ abfimilem,tenuium partium ♦ Frudus nô piro iyU ueftri, fed myrtis forma 80 figura, ne Slt; uiribus dicam, refpondeu OpoSjSuccus*

OPus fine fuccus,quemueluti per excellentiam turn Cyrenaicu, turn Medicum;, tum Syriacum nuncupant,finguli quidem calidioris ad# modum funt potentiæ, 06 flatuofî : omnes tarnen caliditate amp;nbsp;partium 50 fubtilitateexuperatCyrenaicus, ' Onganus*

ORigani omnes fpecies incidendi,extenuandi,dèficcandi,calfacien# di^ potentiam fortitæ funt, in tertio à medqs receffu»

APium montanum confimilis ad unguem apio eft potentiæ, cæteru ualentioris intérim»

OOrobanche,Eruangjna»

Robanche aridam amp;nbsp;egelidâ habet temperiem in ordine primo».

OrobuSjEruum»

^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinem fortiturprimum, indeficcandouero

XLfecundum, S^Teftguftantibus amarum atqp ob id quidem diflecat,8ô abflergit,amp; ab in far dru obftrudfione'ue libérât » Plufculum uero aflum# ptum, ianguineum humorem per lotium agit»

-ocr page 428-

PAVEI AEGINETAB

Ortninon,Gemi'nali's»

ORmmon aiïïmilcm habet marrubio cum formam turn caliditatenif Modice uerodeficcatatcp detergitn'n concubitum proinde incitât, oculoru crafTitudines cum meUe illitum expurgat, oedemata difijciEpa* xülos infixes fpmas^ euellit. Cacterumorminon lylueftre fatiuo non parum eftad omniapotentius»

Oryza,

ORyza ftipticitatis alicuius cftparticepstquam utiep ob cauffamuen trem folutum lemter aftringit ateß compefcit»

OrchiSjTefticuluscanis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

ORchis herba, appellatur edâ cynos orchis, hoc eft tefticulus cam's, bulbo æqualem 06 geminam radicemobtmet. Maioris quidem fa* cultas,eft humida amp;nbsp;cahda,ideo^ in Venerem ftimulat : Minoris uero radicis temperamentum calidum eft amp;nbsp;ficcum ♦ Ediuerfoigitur tantum abeft ut in Venerem fuccendat, uteam potius extinguat, Orchisferapias.

ORchis, quem 86 ferapiada cognominant,aliqui uero triorchim,uc* hementiorê habet quam fuperior arefaciendi potentiam.Quapro* pter tumores difcutit, hulcera^ fordida Ô6 putrefcentia egregie expur* gat. Serpentibus item hulceribus^, quos herpetas nominanc, idem or« î» chis medetur, Siccatus multo impenfius deficcat,eo quod fubaftringaU Quin Ô6 uentrem eadem ui cum uino pota fiftit.

' , Ofiris,

OSiris herba, ex quafcopgneftuntur, amara : obftruftiones iocino* ris Ô6 adiacentipm partium expediens»

OfTa.

OSfacrematauehementiorê habentdifijciendiarefaciendi^ poten* tiam,in primis ucro,quorundam fententia, hominum. 'Odafuum. ,

TAIum fuillum combuftum, inflationibus 86 ftrophis meden’quida 50 afterunt. Eftquiquüoftadeufta potuiexhibuiffet comitiali morbo oppreftis 86 articuloru doloribus obnoxijs,fanitati eofdem reftituit.

, Talumbouis.

Vntquitalum bubulumcrematumlabefaftatos dentesconftabilirc OaffirmenttCum melle uero fumptum,rotundos lumbricos proflige* re. Adiefto oxymelite lienem induratum liquat. Leucis^ illitum pro* deft. In Venerem excitât.

OfTa feemons bouilli.

T^Oemora porrb bouis cremata,in^ potuafrumpta,fanguinis quafcu*

X queeruptiones, 86caeteraquo^alui profluuia reprimuntaefiftunt. 4® Oftraca,Teftæ.

TEftæex fornacibus feuigatæ ficcificam86 abfterforiam facultatem obtinent. Quocirca dentes exterunt,iUitæ cum aceto,pruriginibus, 86quæ*

-ocr page 429-

DE ARTE MEDENDI LIB* Vît ^^^ ß^ quaccuncp pueris in capite erumpunt hulceribus ac puftuli's, quæ græ ce exanthemata dicunt, amp;nbsp;mifera pedum ualetudîne laborâtibus poda* gneis ueopitulatunCum cerota ftrumas,qup chccradas Græci, hoc eft fcrophulas nuncupant, oftracadifrjeiunt*

Oftrea»

OStreorum tefta cremata congencrem habet cum buccinorum te* ftis effec^ü, fubtilioris tarnen eft effentiæ. Quæ igitur in facie obo* nuntur uitia, 8ó quafcunep uultus notas exterit, dentes dealbat» Eadem fi lauetur,mordacitatem amittit» Ad humida corporis hulcera carne im* ’® plenda,inducendæ^ cicatrici optimum medicamen habetur» ovgoïi, Lotium hominis»

T TRinaquælibettemperamentocaltdaeftjô^acris potentig» Cæteru V humana omniS fermé cæterorû animahu impotentior, ad^ omnia debilioreft,præterquamporcorum teftes exeCtos habentium : ualen* tius uero abftergit,quam in pefte aliqui potantes,feruati euaferunt»Led pris prgtcrea Slt; putrefeentibus hulceribus,foeddis^ capitis hulceribus, quæ achoras dicunt, furfuribus^ medetur» Pedum poftremooffenfioa nibus attritibus^ nifi inflammatis opitulatur»

Vrina impubis puelli.

to T Nter mortalium lotia primas omnino tenet in effîcacia,urina impubis Xpueri,ex qua amp;nbsp;chry focoUa efficitur»

Vrina muli»

VRina muloru remedrjs quibus morbo articulari mederi confueuit, ^gï’cgic conuenit»

V rina caprarum QC camelorum»

L Otium capnnum,at(ç chamelorum uentrem fubducendi facultatem obtinet : Qua quidem ratione potiffimum aqua inter cutem laboran tibus potui utihter præbetur»

DE HIS Q_V AE INCHOANT A LITERA P»

50

Pancration»

Ancratium fcyllæ imaginem refert ac uires,præterquam quod ad omnia imbecillioris eft affedus»

Paliurus»

PAliuri cum folia tum radix acerbefeunt : quocirca uentrem folutum fiffunt, 06 panos non admodum calentes difeutiunt. Frudus infu* per tantam habet diffecandi uim, utiapillos atterat, 86 pedons pulmo* nis^ excreationibus fubueniat»

Panax Heraeleum»

PAnax Heracleu,unde fitfuccus, qui appellatur opopanax, tertrj cal facientiu à temperatis exceffus, exiccantiS uero fecundi, emolliendi diftrahêdi^ facultatê obtinet» Cæterû cortex eius uiribus inferior eft ^ fuccus : habet uero abfterforium quiddam,Ô6 carnem fufficientem pro* creat» Frudus menfibus proritandis medicamentum appofitiffimum«.

-ocr page 430-

598

PAVLI AEGINBTAB Panaces Afclepion, amp;nbsp;Chfronion»

P Anaces Afclepium,atqj Chironiu didlo panace cali’di'ora funt î qua* propter floribus eins amp;nbsp;femine medendis hulceribus extrememaU* gnis, quæ cacoéthe dicuntur, amp;nbsp;ad panos curandos utuntur» Papyrus»

■pApyrus perfe quidem inufta materia quædâeft:crematauero arc* JL faciendi uim habet,quemadmodum ÔC charta deufta» Ad hngula ta* men papyri cinis uiribus multo inferior efl» Paronychia, Vnguinalis herba.

T^ Aronychia herbaab effecftu nomen fortitaeft, qduidclicetabfcefltii to X qui ad humani unguis radices coit,paronychip prgfcnti remedio eft» Facultas eius tenue habet cflentiâ,amp; fîcci(îcâ,amp; mordacitate uacantem» Pentaphyllos,Quinquefolium»

QVinquefoIium herba deficcat quidê in tertio à medqs exceffujcætc ru minime acris eft,ob eam^ cauffam multiplicis admodû ufus eft. Peplos herba»

pEpIos quida,alrj mecona aphrode,hoc eft papauer fpumofum appel X lant,amp; hic fruticulus lac obtinet, atqp tithymaUoru modo expurgat, Peplion»

pEpIion,amp; haccquoq^ plantula lac poftïdet,prouenit^ magna ex par X te maritimis locis,Caetera quidem fuperuacuaamp; inutilis,fernen uero eius feruenSjhaud aliter quam pepli fernen euacuans at(ç emundans, Peperi,Piper»

viper hngu.

PTperis quidem radix uiribus fuis cofto aflimilatur : cæterum fruftus eius, recens quidem fuppullulantis, piperlongumeft : ualentercurn calidum turn humidum eft,ficuti omphax. Piper album»

PTpereatro acrius piper candidueft:namilludiamquaftperuftüeft: ambo autem excalfaciendi arefaciendi^ ualidam uim obtinent» Pepon,Caro cucumer is»

PEpon abftergentem uim participat:quamobrem eius ueluti caro dis 5® fcolorem ueluti à fole cutem,atq? confimilia cutis uitia exterit» Cætes rum fernen peponis renes obturatos obftrudione uindicat, Periclymenon,Inuolucrum maius»

PEriclymeni tum fernen turn folia incidétis pariter amp;nbsp;calfacientis funt potentiæ,tantg quidem,ut quadraginta diebus pota, lotium cruentS proliciant amp;nbsp;educant» Ad minuendos lienes, 06 ægre fpirantibus iuuan dis,totidem diebus utiliter è uino potatur, Penitereon, V erbenaca»

PEriftereon haftenus arefaciendi aftringendi^ potentiam habet, ut uulneraconglutinet,amp;fanguiniseruptionesfiftat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Perfea.

T)Erfæa arbor eft Aegyptia, cuius folia tanta deficcandi Só conftipan X di uim obtinent,ut queantfanguiniseruptionescompefcere.

Petafites,

-ocr page 431-

DE ARTE MEDENDI DIB* VU

59^ Petafites*

PEtafîtes tertq à tcpcraris l’n arefaciendo receffus eft, quo Ht ut aduer* fus cacoéthe,amp; hulcera phagedænica tâtopere ufus etus comendet*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrofehnum*

PEtrofelini fernen calfactendo SCcxiccando in tertio cenfenordinc promeretur,unà cum ineidendi efleétu : inde menftrua 00 lotia afFa«

Hm promouet,ôô minime fpirituofum eft*

Peucedanum*

T)Eucedaniquidemcumfuccumtum liquorem potenter calorificum, ’® JL difîjcientem,8lt;f attenuantemufurpamusîOIfacHu nant^ amp;nbsp;in potion ne intra corpus fumpta,iuxtà morbis in pulmone ac pccHore ex craffitUis dine amp;nbsp;tenacitate humornprouenientibus prodefTe credunt.Porró lied nibus etiarn induratis auxilio funt ♦ Sæpe etiam dentium perforatorum cruciatus,cauitati exefæ impofitus liquor extemplo placauit. Quinaffè* élibus etiacunAis circaneruos cofiftentibus impêdio cógruit.Sed amp;' ra dicis cü adhæc,tum ad fquamas oflibus detrahêdas ufus cft. Hulceribus item dolofis, qug cacoéthe uocant auxiliS prgfentaneu^ remediü affert» Excalfaciens quide atcp deficcans gradu à media temperie fecundo*

Pence, Picea.

‘^° O ^^^^ “’’^ ^’^’^ pino fimilem quidem, fed in omnibus temperatiorem JL facultatem fortitur.

Peganon,Ruta»

RVta fylucHrisquartæcalfacientiuamp;dcHccantium claflis cenfetur: domefticauero tertiæ » Ex qua fanè cauffa craffos tenaces^ humons res diffecare amp;S difrjeere potis eft, amp;nbsp;lotia quoqj ciere ♦ Sed S^ fubtilium eft partium,8lt;f aphyfon,hoc eft citra fufflationem, Hinc eft quod extin* guendo fpiritus. Veneris appetitum cohibet»

PlirajPix*

PTx arida quidem deHccat,diftantia à temperatis fecunda, minus uero eft calida ^ Hcca* Liquida cotra pix habet nonullam abftergendi, concoquêdijdiftrahendi^ potentiâ, Slt; inguftuacrimoniâ.Qitâobrem leprofos ungues eximuntjimpetigines detergunt, amp;^ tumores maturant duriores:ad ea omnia liquida potentior ualidior^ eft:quocirca fufpirio^ï fos,amp; pectore fuppuratos, quorum hos gr^ce IftTimaj, illos «(öftuTtKäi uo* cant, linfta adiuuat» Sicca uero pix uulnera eximie conglutinat»

PPiiïè læon.

Ifîclæon liquid^ picis proles eft,fed eftentia multo fubtilioru partin, Piftacium*

Plftaciorum fructus commanfus, no ftomacho tantum amicus amp;quot;nbsp;uti# lis mediocritereft,uerum præter hæc iocinoris quoq? obftruftiones expedit,atcç in primis fummoru, beneep fragrantid eorunde operimen torumin uino elixatio ♦ Adhæcaduerfus ferpentium etiam morfusac* commodatus eft»

-ocr page 432-

PAVEI AEGINETAB

T^Ityides frucflus eft picearumautpinus mixtam Habens facultate,par« X tim uidelicet acrem, partim uero acerbefcentem ♦ Quare promanâti# bus ex pedore fpuitionibus,plurimum adiumenti confert»

PityocampæjPiccarum erucæ.

Picearum erucæ,quas wjTvoxee/zTTKf Græci appellant,/)idem ad unguem uiribus, quibus cantharides amp;nbsp;bupreftes præditæ funt»

Pïeeæ cortex,

PIceæ cortex tantam habetaftringendi facultatem,utintertriginibu» igne^ ambuftis ad morem emplaftri impofitus opem non inftrenue 1« ferat. Ventrem infuper lubrlcam cohibet fi potetur, Cortici uis quidam ineft hulcerum conglutinatoria, Pityufa.

PItyufan nonnulli tithymalli fpeciem efte autumat, eo quod lac perin« deatcßillehabeatjamp;fimilemin purgandouimobtineau

Platanus.

T^Latanus humidiorem 80 frigidiorem facultatem poflÏdet,hinc 8ó fo X lia eins uiridia infiamationibus nafcentibus auxilio funt. Cortex aut amp;nbsp;galbuli feupilulæ ficcioris funt potentiæ,adeo quidem ut in aceto eli* xi,dentlumcruciatus leniantjambuftauerocumadipe fanant. Cortex xo porrocrematus,deficcatorius magis 00 abftergêtior redditur,halt;ftenus quidem ut lepris hulceribus^ perhumidis medeatur»

Pneumon,Pulmo agninus amp;nbsp;fuillus.

PVlmo agninus amp;nbsp;porcinus in pedibus calciamcntorum attritus pul ehre fanare creditur»

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pulmo uulpinus.

PVlmo uulpeculæ inueteratus fi in potu fumatur,anhelos ac fulpirioa fos fanitati reftituit.

Pulmomarinus.

PVlmo marinusrecenscocifus,podagricis amp;pternionibusoppreG 50 fis præfentaneo eft remedio.

Polemonion,

POIemonium,funtquIphiIeteronaut philetærion nomment, tenuis eftelTentiæ 8C exiccatoriæ : quo quidem nomine aliquicurandis coa xendicis doloribus,dy fenterqs item amp;nbsp;indurato lieni medendo radicem eius cum uino potandam magna utilitate exhibent.

Polium.

POIium exilius guftui^ amarius, quo ad antidota fubinde utimur, in tertio eft calfacientium 06 arefacientiû à lÿmmetris cenfuacordine.

Laxac igiturab obftrudione inteftina omnia,Iotium amp;nbsp;menftruatrahit, 40 grandia conglutinat hulceraulride:aridum uerorebellia, quæ cacoéthe dicunt, hulcera conglutinat.

Polygalon.

-ocr page 433-

DE ARTE MEDENDI LIB# VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40»

Polygalon»

O^^FS®^®*^ fuodice auftera habet folia,hæc quidem fi in potu fumatur *• herba, lac procreare uidetur» Temperamentum habet baud obfcure calidum amp;nbsp;humidum»

Polygonaton.

™*xtam non potentiam folum,uerum qualitatem quon A que fortitum eft: : coftat enim aftrilt;ftione,acrimento,amaritudine,S£ infuauitate quadam faftidioia,explicatu diffïcili,unde non admodum ad multa eft ufui,præterquam quod radicem eius nonnulli emplaftri mode» iUiniunt,amp; faciei neuos eadem detergunt»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polygonen,Seminalis»

T) Olygonum habet quiddam aftringes quidem, fed uincit in eo aquo^ X fum,frigidS, in exceflTu à mediocribus fecundo» Quaobrem eos qui* bus æftuatamp;S flagrat ftomachus, ad morem cataplafmatis impadûad# iuuat,amp;^ facros ignes,amp; feruentes inflâmationes,amp; fi quid eft aliud eius generis affedionum» Profluuia retundit, adhæc ficcificum effe ap pareu Eft: denilt;5 mas quam mulier ad omnia ualentior»

PolycnemonjPutealogonthria»

■pOlyenemu calidumcft amp;nbsp;ficcumin fecundaria diftantia, in tantuni 2® X utuulneraconglutineu

Polypodium,Filicula»

T) Olypodium citra mordacitaté impenfius deficcat,idem in potu hau# X ftumpurgatperinferna»

Pompholyx,Buna,Spodium,Ctnerula»

T3Omphoiyx arefacit ab fep mordacitaté ,ita quide utearnofisatep alr)S

X omnibus extreme malignis hulceribus fuccurrat.Inditur ob hoc etia collyrqs ocularibus»

Porphyræ,Purpurne»

13 Vrpuræ crematæ æqualem habentoftrads potcntiam,cæterum ea^ A rundem teftæ in oleo decoô:æ,capillos fluences roborando feruant: 50 ledcumaceto fumptæ lienes [urgentes fanant»Eædem fufiîtæ,mulieres ex uteri ftrangulatione concidentes excitant, fecund as q expellunt» Potamogston,Forttinalis herba,Betæ folium»

FOntinalis berba,quâ græce potarnogetona uocant, réfrigérât 8ó ad^ ftringicproxime (eminali,uiribus^ omnino refpondetpolygano» PoterrhionjPotenum»

POterrhium, funt qui uocent phrcenion, huius fruticis radices concis fæj neruorum præcifiones 8c uulneraillitæ cÔglutinant» Quinetiani potum herbæ eius decodum, neruorum reliqua uitiaadiuuat. Prafion,Marrubium»

^^ A Æ ^’•^“^*“™ calidû quidem eft inordinefecundo, flccitatcucrohuss l V A. tus ordinis limites excedit, iocinoris amp;nbsp;lienis obftrudiones expea dit,ôd quæ circa thoracem amp;nbsp;pulmonem impetunt,expurgat, menfescp retencos prouocac * Cæterum ad cataplafmatis morem impofitu abfter*

-ocr page 434-

/4«;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEG IN ET AB

gêdi difcuriêdi^ uim obtinet, ucl ut alt) featiSt, abfiergêdi amp;nbsp;difiecadi» Prafon,Porrum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

POrrum prauum fuccurn generat, Só acnmoniam poffidet, ut autor eil: Di'ofcorides, grauecg amp;S tumukuofum parit infomnium, aluo ac* commodatur,unnam det,amp; atténuât» Habet prætcrcanonnihilabfter* fon'uni.Idem cum ptilàna décoda,pedons uitia per excreationes cmeii dat. Porri prætcrea fernen renum inditur remedps. Folianonnullafunt aftringendi facultate prædita : Qua ratione expreflus eorum liquor, fanguinem erumpentem reprimit ac fiftit»

PrinusJlex» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo

PRinus cogenerem amp;nbsp;æquaîem cum robore habet facultatemjmuko tarnen in omnibus ferme ualendor eft»

Propolis,

“T) Ropolis ( eft autem ea fordes,quæ legi in aluearibus poteft) in calia* JL ciendo quidem tertium fortita eft a iymmetris receffum amp;nbsp;ordinem, ncq? tarnen abftergitita mukum, atqui moderate interim : non paucam ad hæc habet fubftantiam in fe tenue, amp;f ab infardu, obturatione^ uin* dicandi afierendi^ potentiam.

Ptarmke^Sternutamentaria,

STernutamentariæ herbæ folia,odore ftemutamenta proritant. Vnk 10 uerfus uero breuis fruticulus,uirês,fagillata liuores^ alios ex langui nein lococontufocolledo prouenientes difqcit: Eftetenim calorificac Sc exiccatorie facukatis : Viridis quideminfecundariaamedijsdiftan* tia : deficcata uero in tertia»

PteIea,Vlmus,

VLmus exiccantemS^ abfterforiam uim obtinet: quo fît ut uulnera congIutinet,Muko uero amplius cortex, fi recens ligaminis inftar uulneribus circumligetur : lepris præterea cum aceto opitulatur* Ra« dices cadem poteftate regnant,quarumdecodorupta,quætophocal« loue egent,afpergenda^fouenda funt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

Ptcris,Filix,

FÎIix Gccifîcamhabetpotentiam, guftuiq amaram. Quamobrem fcc« tus in utero interficit,ôd latos lumbricos enecat 06 eijcit,quatuor dra« chmarû pondéré in aqua mulfa fumpta. Quoniam autem paulum habet aftridionis, fituthulceribus impoli ta uim ualenterdeficcandi,citra ta« men ullam uel mordacitatem aut crofionem obtineat,

Pycnocomon,

PYcnocomum diftrahentis amp;acris eftpotentiæ: proinde folia ipiïus panos Slt; furunculos difcutiunt. Semen uero ad hsccetiaminfixacor pori excrahit. Radix autem flauam bilem exhaurit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

PyrethrumjSaliuar/s,

PYrethri radix deurentem feucaufticam fortita eft facukatem,qua fane dentiûperfrigeratoru cruciatibus fubuenit, fuccurrendis^ cum

tremorc

-ocr page 435-

DB ARTE MEDENDl DIB. VU 405 tremore algoribus fub dreuitu cum oleó infncat. Cotra corporis partes torpentes atcç flaccidas 00 rerolutas,eximiü hge radix præftat remediu.

PyroSjTriocum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

'^Ridcum primi eft ordinis excalfaciendu.medium aut inter utrunq?» X ariditads fcilicet amp;nbsp;humiditads exceffum,IocS poffidet:adhæc lento ris nonnihil, amp;nbsp;uirium ab obftrudione liberandum fordtum eft.

Pityæ,Coagula aliquot animalium. œulû in uniuerfum quoduis acrem, atténuante, difpeientê item, mirum exiccatoriam quo(^ facultatem habere coniueuit. Le* *® poris ueröcoagulum,comitialibus, fi cum acetopotetur,2lt; fceminarum co^guh^ikt fluxionibus fuccurrere traditur. Quin amp;nbsp;lac quoq; inuentre in grumos ponnum^ concretum foluere confimiliter, 06 ex pedtore prouenientes fanguinis excreadonescompefcereaffirmant. Deequinoautem coagulo prodi^ Codgulue^tA* turn eft, cœliacis, inteftinorum^ torminibus cumpn'mis fuccurrere. Phoeæ poftremo coagulum pares caftorio uires obtinet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phocaea^

DE HIS Q_V AEINCHOANTADITERAR.

RhacoSjPannus.

Erjcula quælibet(aut fi mauis pannus )combufta,fi quidem fuc ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lanea,pares lanæ cremate ex qua texitur uires poffidet.

Lintcum uerodeuftum tenuis effendæ, fumum exhalat emit* tit^,ufqueadeo ut deftilladones à capite in fubiedas partes in fardu amp;nbsp;obturatione Iaxet,8ó muliebrium locorum fuffidbus accommo detur,'iam edam(ut feme! dicam )pannus quilibetcombuftus proximam lanæ facultatem obtinet.

Rhamnus,Spina alba.

RHamnus frutex arefadt quidem diftantia fecunda, réfrigérât uero in prima. Quaradone herpetes unacum ignibus facris nonadmoa dum feruentibus curat. Cæterum ad hæc tenerorum eius foliorum ufus fummopere commendatur.

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Raphanos,Radicula.

RHaphanus quidem ex eorum numéro eft, quæ excelTu tertio ealfa* ciunt, deficcant uero ftcundo : fylueftris aut in utroep efficacior eft.

Ambarum fernen, planta ualendus eft: habet infuper difeudendi fugilia ta, êlt; cæteros id genus liuores poteftatem.

Rheum,Rha.

RHeum nonnullirha nuncupant, coftatterrena; frigida,fubdlium^ partium eftènda,aêrea item, calida amp;nbsp;leuiter acri. Quamobrem non conuulfis modo ,fed fraduris edam 8^ orthopnœæ eximie conducit, li* uidacp partim difijcit, partim conftringit:quo nomine fanguine expuen 40 tibus,cœliacis,Slt; inteftinorumtorminibus prodeft. Vtriufepporrbra* done iocinorofos maxime adiuuat.

RRethinæ,Refinæ.

Efinæ omne quidem genus calorificam habent 8^ exiccatoriam na*

-ocr page 436-

404 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A VM AEGINETAB

p.cjigt;idtercf tura facuïtatcm» Cætcrum primas non iniuria meruit,autcerte bo^ iinthind. nbsp;nbsp;nbsp;nicate nuUi fecunda eft refîna terebinthina, fîquidem multifarijs dotibus

. eft prædita:non enim diftrahit modó, fed emollitetiam, amp;nbsp;tenuem ha* bens infupereircnt)am,abftergit: quouticpfit,utpforis quoc^ medeat». PwM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acrior porrb quodammodo eft refîna pinea,óó hac quoque magis ftros

Strobolind. bolina,nec^ tarnen quam terebinthina magis diftrahunt, neq? etiam uio Icntius eüellunt. Mediæ omnino inter illas habentur turn temperatu# Ticedtabiegnd ræ turn facultatis picea amp;nbsp;abietina»

Rhoda, Rofet

ROfarumuisatt^ natura côflata eft ex aquea fubfîantia, calidaæadlt; *° ftringenteatq? amara»Cgterum flos rofarumadhuc ualidius aftrin# git, Só earn ob cauflam defîccandi quoqj facultas ineft, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rhodia rliiza,Radix ihodia^ nbsp;nbsp;nbsp;-

RHodia radix in calfaciendo inter ca quæ fecu'ndieiufdemquaïitatis orennis funt cenfenda eft,quæ ut tenuium partium exiftit,ita diftra» hentis eriam facultatis eft»

RhceajMalum gtanatum,feu Punicum»

7gt;^ald Punied duicid»

Außerdi

Cyttni.

A ÆAla granata,qug amp;nbsp;citrea,amp; punicadicuntur:DuIciain totum ad# LVlftringentem qualitatê obtinentprædominantem,quapropternon refrigerant folum,uerumetiâ deficcant ; Cæterû ut breuiter dicam, duf# 20 cia rehquis quibufuis minus utriuf^ dictæ facultatis poftidenu Aufte# ra aut maiorem quidem refrigerandi uim habent,fed ficciora fnnt,amp; fto macho minus noxia,amp; eundê etiam obledtantia» Mala porrb granata acida,præterquâ quod refrigerant,amphore quandam habent incident difacultatem. Quin amp;nbsp;acini ip flus fucco aftringentiores Só exiccantio# res funt. lam uero amp;C malicoria,quæ lemmata fldia, hoe eft putamina amp;nbsp;cortices mali Punici uocantur, his omnibus multo amplius turn acerbe# fount turn arefaciunt. Proximam atque comparera etiara his naturam ha bent Cytini,qui mali punici flores fuuu

Rhus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

RHoos,qua coriarij utuntur,amp;obidaGrecis üv^troJ^i^iM, à Romanis coriarianuncupataeft, turn frudtus turn fuccusmedicisinufu po# tilfimum funt,ualde aftringentis quidem 5C fîccificæ qualitatis in excel# fu tertio, abftergentis autem fecundario»

Rhypos,Sordes,Stn'gmenta.

Q Trigmenta fordes 'ue ex ære ftatuarum amp;nbsp;uaforu in palgftris in qui# Obus largum oleum inhæret,continens aliquid pruginis,diftrahendi, £lt; moderate arefaciendijemolliendi^ uim obtinêt,atlt;ç ob id quidem ira maturos panos difpeiunt. Cæterû de ftrigmentis expaifftraunàcum puluere 06deciduoceromatecolledtis, quæ ttk-tvi àquibufdâ uocantur, 4® Serdesduri-M iampridemde fudore traditum eft. Sordes poftremoquæ inauribus coUiguntur,rediuiuis,quas paronychia græce nuncupant, optimum re# medium effe perhibent.

De his

-ocr page 437-

DE ARTE 'MED END I LIE» Vîl 405

DE HIS Q^V ÄE INCHOANT A LITERA S» Sagapenum*

Agapcnum liquor eft feruig, calidæ ÔC fubrilis admodum effen dæ» Habet aûtaliquidabfterforium, quooculorum quidem cU catrices extent, fuffufionibus ^ eorum accommodatur»

Salamandra,

SAfamandræ combuftæ cineremnonnulli medicaminibus,quæerolt; dendiuim habent, amp;nbsp;quibus fuccurritur lepræ, acpforicis denicp fa* cultatibus confundunt»

jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SamfyehofijMaiorana,

MAiorana calfaciêdi Ôd arefaciendi uim habet in tertio exceffu» Con« ftat præterea ex tenuitate partium,amp; diftrahends eft poten tiæ» Sandaracha*

SAndaracha deurentem amp;nbsp;caufticam, perinde atqj auripigmentum, facultatem obtinet»

Sandix.

SAndix tenuium quidem eft partie,S^ temperaturæ exiccatorig,non« dum tarnen excalfacientis»

Saprotes xylan,Caries lignorum,

z^ Aries Iignorum,potiflîme quæ ex ulmo colligitur,humoribus infar ^® V^fta hulcera expurgat, 8C came implet.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sapon,Sapo,

^ Apon abfterforia facultate prædita eft»

Sarcocolla.

ARboris in Perfide nafeends lachryma farcocolla eft,quæ uim 8ó na turâ habet opplendi amp;nbsp;obftruêdi,quâGrgciuocantempIafticâ,ci«» tra mordacitatc deliccâs,atq^ ob id uulnera quoqp cÔgludnare pods eft» gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Saxiphragos,Saxifraga»

SAxifraga non urinam folum proliciendi, fed calculos etiam commit nuendi prædita eft potentia»

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satyrion, Tdphyllon»

Q Atyrium.uel ut alp quidam nuncupant triphyllum,temperaturam ha Obet humida 80 calidam,amp; fpirituofum eft ac flatulentu; Quamobrem impetus ad Venerem incitât atqp adauget» Tradunt aliqui idipfum cum uino aftringente hauftum,non nifi recta ceruice fpirandbus fuccurrere» Acqui Galenus in eo,quê w^têHfiKKH!,hoe eft, de theriacainferipfit, tri phyUuinquitjhyacintho quadantenus fimile eft,aëre prægnans èC intu« mefcens, fernen habet iylueftri cnico fimile. Elixæhuius herbædeco« tftum phalangq quidem aut uiperæ morfui, fi eo foueatur, opitulari» Sa« no autem ait,eiufdem potio exhibita,confimilem affedum his qui ab ali« 4.0 quo horum demorfi funt,inducit»

Saura,Lacerta»

DE lacertæ ioeinore quide ac capite, fuo explicatu eft îoeotepteru uni uerfa lacerta difpalata amp;impofita fcorpionis i(ftibus,remedioeft»

-ocr page 438-

406 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEGINETAB

Sennon,Apium»

APi’um tato calore prædi'tu eft,ut Iotia,muli’ebres^ purgationes pro htet,flatulentos fpiritus extinguat,atlt;j femenpotius quam herba» SeriSjCichorium»

SEri's bolus fubamarum eft, frigidi admodum ac humidi temperamen d,fed aftridoriæ quoep qualitatis eft pardceps».

Senphum»

^Eriphum calfaciendi m fecundo cxceftibarefaciendi uero in primo fa Ocultate præditum eft,abfinthio quidem cum forma, tum üpore re*» fpondens,prpterqua quod non æque ut illud acerbefcit 8^ aftringi't,i'm* 10 penhus^ calfacit,amp; magi's quam abfinthiü lumbricos interficit» Stoma» cho adhæc nonnihil infefta ac noxia eft.

Sefeli»

SEfeli cum radix, turn, amp;nbsp;maxime quidem, fruélus tantopere cum par dum quibus conflata eft, fubdlitate pollet, ut urmam cieat, aduerfum comidalempræterea morbum, amp;nbsp;orthopnoeam opem conferre affolez Sepiæ tefta»

O Epiæ tefta cofimili quidem oftreo prædita eft potenha, fed tenuiono Obus coftans pardbus, matorê abftergendi uim obdnet» Qua de cauG fa fi cremetur cum fale foftïli,oculorum ungues exténuât» Inufta uero Só io intrita palpebns ficofis,exterit uida. Afpredinibus item quæ reliquâ eu» tem impetunt ac uexant, abfterfione egregia medetur» Sefamofdes»

SEfamoidis candidi femen,in calfaciendo,abftergendo,atque m rumo pendo thumphat»

Sefamum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

OEfamum pinguitudinis plufculum.uifcofi^ non parum codnet. Eam Oob rem emplafticam,hoceft opplendi uirtutem,emoIIiendiitem,caU faciendi^ non in fummo poteftatem obdnet»

Seps,Laccrta chakidica»

50

0 Eps,quam aliqui lacertam chalcidicam appellauerunt,in uino bibita, Oafeillads mordicibus fuccurrit»

Sialon,Saliua»

Slalon, faliua hominis ieiuni diftrahentem amp;nbsp;abftergentê obdnet poa tendam» Quocirca puerulorum lichenas exteritinita,furunculos con coquit,cum triticoore prgmafo impofita,fugillatacxpügit:homicidis^ feris omnium aduerfiffimu amp;nbsp;infeftiftimum exiftit fputum humanum».

SSidentis Heraclea,Solalhum»

Iderids Heraclea, quæ amp;nbsp;heixine dicitur, in Helxineexplicataeft» Sidenris Achilka»

■pOrro quam achilka fideritim appellant, ea fuperiori uiribus eftnon diftïmiÏibus,nifiquod aftridione exuperatJdcirco adfluxiones uno uerbo,omnes oppidoquam egregie comp e ht»

Sideros

-ocr page 439-

407

DE ARTE MEDENDI DIB. VII Sideros, Ferrum.

FErrumaqua fæpenumeroextinéî:um,fîcdfîcam fuam poteftatem in ea deponit,pota idcirco hæc aqua henofîs expedk. At fi in uino can dens ferrum extinguatur, cœliacos id uinum, amp;nbsp;inteftinorum tormia» na,cholericos^ ftomachodiflolutos,qui per infernamultumbifis deq* ciunt,amp; per fupêrna euomunt,præfenti auxilio fanau

Sicyos, Cucumis.

CVeumis qui edendo eft uiridem colorem præfert, refrigerandiep amp;nbsp;humedandi facultatein fecundo cenfetur exceflu. Caroquidem 10 eius clixa inflamationes mitigat. Semini uero abftergendi amp;nbsp;incidendi facultas ineft : Quocirca urinas cit, amp;nbsp;corpop uenuftatê amp;nbsp;fplendorem inducit. Siccus porro arefacientis nature in primo ordine eft, fed maior abftergendi facultas cum femini turn radici,quam carni ineft« Sicyosagrios, Cucumis fylueßris, Elaterium.

ELaterium uulgo nomenclaturam obtinuit qui è fylueftris eucumes ns fruduexprimiturliquor ♦ Radicis uero foliorum^ fuccus,haud difparem quidem elaterio facultatem,fed debiliorem tarnen fortitus eft: Ipia nanep radix abftergendi, diftrahendi, at^ emolliendi deniép : fucai eus uero non impotenter arefaciendi poteftate regnau lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sillybon.

OTllybum plantula fpinofaeftjfolqs chamgleonem candidum referens, Oefculenta interim. Radicis uero liquor drachme unius pondère cum aqua mulfa fumptus, uomitiones prolicit.

Silurus.

Sllurus muria faleue conditus atqj deglutitus, fauces humidas expur* gatlad modum uero cataplafmatis impofitus, furculos, amp;nbsp;quaecp alia corpori infixa euellit«

SiIpha,Blatta pifirinaria.

BLattæ eius quæ circa molas amp;nbsp;in piftrinis reperitur interanea elixa amp;nbsp;contrita,aurium doloribus medentur«

Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SiIphium,Laferpitium.

LAier(fic enim Latini filphium appcllant)præualidâ calfaciendi uim habet,amp; flatulentæ magis eiTentise eft,amp;S concodioni renitens ♦ Fo* ris autem adhibitum corpori laferpitium,efficacius, 06 omnium maxime fuccus trahentis eftpOtentiæ, habet etiam uim quandamamoliendi« Sifon.

Sifon caliduadeo eft,utlotiacieat,86 eoeoeftiones adiuuet,muliebria^ concitet, 06 interaneorum oppilationes laxet.

Sion.

Slum excalfacientis eft potentiæ, urinas mouet, diftrahit, calculos in renibus confringit, 86 menfes deniep trahit Ô6 expellit.

Sifaron.

SIfari radix clixa ftomacho arnica 86 falutaris eft,uires meiendi,fecun* do^ exceflu calfaciendi obtinet« Tenuium præterea partium eft, 86

-ocr page 440-

408

AE G I N E T AE

diflipandi naturam habetjpotendus tarnen fernen: Quamobrem no Pn^ guldendbus fokim, fed torminibus circa umbilicum laborandbus cum uino udlitér exhibetur.

Sifymbnum.

SÏfymbnU) quad amp;nbsp;cardominen nucupant, eo quod cardamo praefe« rat quippiarn fimilerahdum id quidem ex eorum cenfu habetur, quæ calfaciût amp;nbsp;deficcat ordine primo : udum ucro fiiymbriü,gradu fccudo» Scammonia,Colophonium.

0 Cammonia calidam habet amp;nbsp;difqcientem, 8ó abfterforiam bilioforu Ohumorh petendam, fed omnium podifimum liquor, qui amp;nbsp;panos di 10 fcudt, amp;nbsp;partus in utero interficitappofitus, lepras præterea éliminât» In diuturnis capitis doloribus côcinnata inde afpergine cum oxyrhodi* no magna cum udlitate inipergitur,quod medelc genus Græci tTriêgtyint cognominant. Cæterum feammoniæ radix per fe pota,uentrem fubdu* cit ÓCexpurgat,tumeius etiamdecodtio. Cum admixtione poftremo aceti polentæ^ hordeaceæ décoda, coxendicis laboribus ad morem cataplafmatis fuperinducitur» gt;

Scandix.

SCandix è fylueftrium holerum cenfu eft,calidæ 8ó Pccæ facultatis iu* xta fecund5 à iymmetris exceffum. Vrinam ciendi, amp;nbsp;ab infardu 6d ^?

oppilatione uifcerum alTerendi uires obtinet»

Scingus,Terreftds Crocodilus»

QVæ propinque fcingi renibus carnes funt,in potu fumptæ mentum lam arrigere, amp;nbsp;Iibidinê accendere creduntur » Contrariam omni^ no affedionê laducp fernen cum aqua potum inducit, cupiditates^ Ve* neris penitus uidet extinguere » Idem præftat lentiû elixado cum melle» Scilla»

HÄbet fcilla diflecandi facultatem,calfacitcp 86 deficcat ordine fecun do» Satins autem fuerit eam aut elixam aut affam iumere»

Scolopendra,Centipes'ue marina»

ClEntipesmarina,quam o-kdAott^v^^kv Græci uocat,oleoelixa,8dpilo# 50 ^ßs corporis partibus illita,glabreta inducit » Si uero combuftafue^ rit, præter hæc (uel inufta contadu folû^pruriginê quoqj excitât»

Scolopendn'on»

Q Colopendrion foliofus cefpes effc,quem uno ore cum Græci turn Lâ# gt;3tini aiplenon nominant»

Scolymon,Carduus»

Colymon,quem carduum Latini uocant,in calfaciendo Sd exiccando Oin fecunda clade cenferi meretur»Radix in uino elixa pota^,graueolt;» lentem urinamaffatim eijcit, hircum^ alarum, uniuerfi^ coporis uiro^ fos odores emendat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Scordion»

SCordiumexdiuerßsfaporibus potentijs^ confiât, quando amarum quid in fe,acerbum item ÔC acre continet» Expurgat itaq^ panter Ô£ ealfacic

-ocr page 441-

DE ARTE MEDENDÏ DIB. VII


4« 9

calfacit uifcera, unnam prætereamuliebrfaç promouet, omnia^ per^ frigerata calore inftauratacreficit, deinde uulneraquoc^ congludnat* fordidacp expurgatjac denies fanau

Scorodon, Allium,

ALIium excalfacit 8^ arefacit quarta diftantia» Sylueftre porro alhu* quod ophiofcordon nucupant, multo efficacius quamfatiuumeft«.

Scorodoprafon,

OCorodoprafum pornamp; allq fimulmixtas habet qualitates, panter Oatque uires, quod naturae monftrum appellationis coalefcentia infia lo nuatj a-xofoc/loii enim allium, TT^Ko-oii porrum fignificat,

ScorpioideSjScorpion,

SCorpioides herba in calfaciendo quidem tertium, in deßecando fc# eundum ordinem fortita eft, Scorpius terreftris.

OCorpius terrenus,crudus impoGtus, uel toftus in cibofumptusjcon* Otra proprios iélus fua^ uulnera præfenti eft remedio»

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scorpius marinus.

Corpionis marini fel fuffuGonibus oculorum beniffime fubuenit» Scoria, Recrementum metaüorum.

.*® OCoria,hoccft metalli cuiuiuis recrementum,inuniuerium impenfe J^deßecatoria eft,cum primis autem ferri,quod decorum atep cum ace to leuigatum, auribus quæ aliquandiu pure fluxerunt, præfentiflimu ac prodigiofum eft remcdium:uerum his etiamqui aconitühauferunc,fer^ ri ftercus cum aceto mulfo potum,fuccurrit»

Scoria plumbi.

REcrementumplumbarium crematiplumbiuiribus proportioneren fpondet, uehementius tarnen aftringit.

SSmilax,Taxus.

Milax uel cactus uenenofæ letalis^ facultatis arbor eft»

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Smyrna,Myrrha.

MYrrha cum in calfaciendo, turn in deßccando in fecundo cenfetur exceffu»Capitis igitur uulnera,fi eis illiniatur,glutinare folet Jneft etiam myrrhæ quidam amaror, per quem lumbricos nimiru, foetus^ in Utero occidit. Adeft præterea ei amp;nbsp;abftergêdi facultasïquo nomine ocu laribus collyres fubindeinfcritur,amp;quxcunq^ pedoriofficiuntexpum gat,non tarnen abftergentium more, arteriam exafperat*

Smyrna,Bœotia.

1VIYrrha bœotica uires calfaciendi,emolliendi amp;nbsp;diffoluédi obtinet» Smyrnium.

4° QMyrnium,funtqui hippofelinum, aliquiuero felinon agrium,hoceft Oapium fylueftre nuncupant,habet calfaciendi amp;nbsp;arefaciendi fecundu tertium ordinem potentiam. Eft autem felino ualentius, petrofelino de# bilius,urinas igitur menfes^ agitat»

-ocr page 442-

419 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AE G I N E T AE

Sonchus, Cucurbita afpera»

SOnebus acerbefcit panter amp;nbsp;manifefto réfrigérât, (juum uel eftur». uelcataplafmatis more lUinitur ♦ Vbiaütarefaélafueritj mediocrem calfaciendi facultatem induit»

SSparganion»

Pargam'o quoq^ herbæ, uis amp;nbsp;natura deficcandi præfto eft«.

Spartos, Genifta»

0 Partus lentus frutex quo uites uinciunt : hutus feminis una cum florin Obus oboli quinep in aqua mulfa epoti, purgat per fuperna,ueratri can didimodo finepericulo»Semen fcorfimdeieCtionêmoIitur,uirgultula ^^ cius coxendicis doloribus opitulatur» Spedarion»

SPecIari5,aliqiü uero per ph, fpheclarion fcribunt ac proferunt, quod eo fphedorum uicein feneftris nonnuUi utantur : qua de caufia dia* phanes quoqj appcllatur : gypfofum eft fubftätiajhabetcrematis teftis, ÏÏucoftreis proximam in omnibus potentiam»

SpongoSjSpongia»

SPongia noua maris etiamdum odorê fpiransaeferuâs, cum aqua uel uino uel pofca fuperinduAa, uulnera conglutinarepoteft» Cremata autem acrem 06 diftrahentem obtinet potentiam, atc^ cum bitumine Hm quidaue pice arcfacla,fanguinis eruptiones cohibet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

SSpodion»

Podium cÓgenerêplane acfimilêhabetcum pompholygepotentia» Staphylinus,Paftinaca»

PAfl:inacaurinamagit,menfes^ foUicitat, præcipue radix 86 fernen« Folia autê abftergendi ui prædita funtddeo^ aftedtionibus quas co* mitantur phagedgnæ. recens ad ie do melle utilis eft.Porro ftaphylinus fylueftris, qui daucus eft, ad omnia ualidior,fatiuus imbecilHor»

Stacliys herba»

STachys frutex fpicatus marrubio compar, calfacientium tertrj ordis nis eft,eapropter muliebriaducit, Ô6 foetusoccidit,Ô6 muliebresa 50 partulocellos morantes expellit» SteatajAdipes»

ADipes omnes quidem hominis corpus pariter humedant 86 calfa* ciunt:pro diuerfa uero animantium unde fumutur temperatura, ea* rundem facultas quoqp uariat»

Stear hyamp;n, Adeps fuillus»

Adepsciprit nus.

Anferiniu. GtüinaceiK-

Leoninm,

S Villus igituradeps nulli eft in humedando fecundus,uicinam^ oleo fortitur poteftatem : Quare uellicationes 86 erofiones omnes mitigat atque obtundit» Adeps porro caprillus aridioris naturæ eft, ocyus^ congelafcit: Quarationeadmitiganduredi inteftinimorfum, adipem' 4® caprinum inrjeimus» Caterum anferinus adeps calidior, fubtihorum^ partium eft» Sed in medio horum adeps gallinaceoru atq^ gallinarum creditur» Leonum præterea adeps omnium facile calidiflimus eft, tenuiflï*

-ocr page 443-

41»


DE ARTE MEDENDl DIB.


tcnm'flîmiscp effenttæ partibus confiât,ac proinde cæteris omnibus mul to magis digent. Bubulus adeps media inter hos temperaturâ,porcolt; bomum. -turn nempe atep leonum adipes fortitus cd. Vrfinus capillorum ex alo Vrßnut, peciadefluufjs medetur, Vulpinusotalgiæ,hoceft aurium doloribus vulpima. fuccurrit» Viperarum adipem atrichum effejhoc eft pilos pariter eue! viperinm. Iere,amp; ne renafeantur prohibere, oculorum item fuffufîones fanare refe runt» Porro in omnibus calidior femper ac fccior eft marium,atcjj ho ^ufcuU^ct ,rum eorundem tefticulatorum magis, quàm reliquorum omnium» ‘°^^t Adeps quoruncunqj pecudû inueteratus temporis diuturnitate, feipfo 40 redditur indies magis magis^ calidior*

Stimmi.

OTimmi præterquam quod cxcalfacit, aftriAionis etiam plufculu ob* .Otinet: quapropterocularibus fubindeconfunditurcollyrqs»

Stabe herba»

STœbcs cum femina turn folia cum aftridoria qua prædita funt faeuî* täte, deficeât in tertio exceffu: Qua ratione uulnera peringetia quæcp

‘ conglutinant, eorum^ elixatiointeftinorum torminibus dyfenterqsue, fanguinis eruptionibus,^ auribus purulentis auxiliatur.Prætereaocu* los ex pereuftu fanguine fuffufos,in moré cataplafmatis impadaiuuant» c^o „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stoechas»

STcechas obftrudiones laxare, crafta attenuare, extergere, amp;nbsp;exta omnia, totumep animalis habitum roborare nata eft»

Stratiotes aquaticus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

STratiotes, qui in humidis nafcitur Iocis,frigorifica uim obtinet:Ter# reftris uero ftratiotes nonnihil aftridionis habet:quo nomine amp;nbsp;hul

, Cera conglutinat» Nônulli uero ad fanguinis eruptiones compefcendas

^eo folenniter,atcp ad fiftulas utuntur»

Strychnon, Solanum»

SOlanum,quod in hortis naicitur,8^ efculcntum eft,aftringit 86 refrw gerat exceffu à medqs fccundo. CæterS cui nomen eft Alicacabum* facultatc hortenfi folano fimilc.fruclum gerit cieiidg urinx idoneu,uua# Tum acinis neutiquam abfimilem»

Strychnon hypnoticonjSolanum fomnificum»

SOIani uero hypnotici radicis cortex,in uino drachmae pondéré fum* ptus,fomnum accerfit» Semen uim proritandi urinam obtinet,quuni ex tertio cenfeatur ordine frigorificorum: Proinde h plus duodecim co# rymbis hauriatur,furorcm adfeiffeu

Strychnon manicon,Solanum furiofum»

QVarta folani fpecies (furiofi nomine gaudês)ad medicinas quæ in# tra corpus fumuntur, inutile minime^ innoxiû eft:Foris aut fi cata plafmatis inftar imponaf ,hulcera depafcendo ferpentia,quibus à re no# m^appeUatioeft indita, curat» Exceffu fecundo deficcans 06 réfrigéras» Ma?

-ocr page 444-

41X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' PAVEI AEGINETAE

Styptcria fchiftejftrongilc,amp; hygra, Alumcn fiffiïcj’O* iundum,óif liquidum.

A Lummis fere omne genus aftn'Aionis uehementidîmæ eft » craffa« rumq? partium, reliquis tarnen, fubtilionbus côftat partibus quod appellat ftiftile: proximûeftrotundûamp;ftragalote. Cæterûfpifîæad-modû effentiæ eft ftipteria, Liquida, PIacitis,amp; Plinthitis nuncupata» Styrax.

Q Tyrax calfaciendi,emoniendi, 00 cocoquendi facultatê obtinetiquo# gt;3circa fulîibus, deftillationibus à capire in fubiedas partes, amp;nbsp;coryzis denique fuccurrit. Fccminarû præterea purgationes menftruas urget, fo fi uel potetur,uel alias applicetur.

Syca,Ficus frucius.

Ficus ,aridg quidem caliditate fua fecundum ordinem Icuiter attingutî cgterum pinguiores, duros tumores ualidead maturationem fuppult; rationemcp follicitantSlt; impellunt. Guftu porro acriores,abfterfôriæ 8lt;f diftrahentisfuntpotentiæ.EIixatioueroficuummelIi confiftentiafi* milis, quam fireon plcriq^ nommant,facultatê melli refpondet.Iam uero uifides imbecillioris funt potentiæ,utrælt;j tarnen aluum fubducunt. Ad poftremum autem ficus caprificæ cumquadamacrimoniadiftrahendi quocp uires obtinent,perinde atqp fatiuarum cZu/i?ci,hoc eft groHuIi» nbsp;nbsp;nbsp;xo

SycCjFicus arbor.

Ficus arbor calidam fubtilium^ partium temperaturam fortita eft, adeo ut liquor eius, amp;nbsp;foliorum fuorum luccus non uellicare,uelablt; ftergere,fed exhulcerare etiam, ora^ uaforû rcferare,amp; uerrucas (quas pv^fÂHKix!, id eft formicas dicût)eijcere fatis belliftîme queat. Quin 06 pur gandiuis fico arbori ineft. Porro fylueftris ficus, quam Græci ytviop^ Latini caprificum indignant,ad omnem ufum non parum efficacior eft quam domeftica.

Sycomorus,Ficus Aegyptia.

SYcomori arboris frudus præterquam quod alimenti ne tantillum 50 quidem præftat, ftomachoquoquenoxius eft. Liquor uero iÿco# -mori facultatê qua præditus eft,emollire,uulnera glutinare,amp; tumores diftrahere poteft. Bibitur præterea, illinitur^ contra ferpentium idus» duritie infeftatos lienes,ftomachi dolores,febriumç horrores.

Symphyton petræumjConfoIida.

OYmpbytonpetræumex contrarrjsconflatûcft facultatibus. Habet Oenim aliquid quod incidat,quo nimirum quæ in petftore 86 pulmonic bus purulentaconcreuerunt,renes^,expurgat. Habet item quampiam in fe aftringendi contrahendiue potentiam, qua fanguinis excreationi* bus,conuulfis,ruptis,fluxionibus fceminarum rufis ,defcendentibus^ 40 inteftinorum ramicibus, quas tvttsJxjxo/a«? uocant, medetur. Obtinetad hæc iÿmphytum calidam humiditatem, qua fitim a reet, 06 arteriæ dénis

Symphy#

-ocr page 445-

Vii


DB ARTE MEDENDI


4’5

Symphyton mega,Confo!ida maior» ^Ymphytunialterü,nempe grandiusuîfcidûquendam lentorem amp;S ^mordicanonem obtinet,fcyllæ fimile* Vtendum eft eo ad omnia,qui# bus fuperiorem confolidam conferre tradidimus»

SphondylionjHerbaruttnaliSjUel Verudllum»

OPhondylq quidê frudus acqj radix, acrimoniam habent, Ólt;f inciden* Odi facultatem:fufpiriofis italt;p,amp;S comitialibus,regio^ morbo fuccurlt; rit, Cæterum radix eius circumraia fiftulis importa,callos earum exi* mitactollit» Floris porro fuccus in aluum contra diuturniorahulcéra *® utilicer inftillatur»

Schinos,Lentifcus»

LEntifcus fecundumomnes fuas partes deficcat fecundariadiftantià compléta,in caliditatis uero frigiditatis^ qualitate medium quadan« tenus locum obtinet,eo uflt;ç aftringens,ut aftriftione fua fucco hypoci# ftidis propè admodum accedat»

SchinuanihoSjLentifci flos.

LEntifci flos calfaciendi mediocrem, aftringendi minorem facukatê obtinet,necß atenuibus elTenti^ naturæ^ partibus alienus eft. Quis bus nominibus urinamprolicit,menfes^ proritat,amp; ab infarftuoppila ^© tionibuscp liberat,tumin fuffitibus, tum potionibus,tumincataplafma* tis adhibitus,Flore porro magis aftringit radix, hac uero illecalidior cft, Schcenos,Iuncus rotundus odoratus.

ROtundi odorati iunci leuis (quem fchœnon leian Grxci iiocant ) gé minæ fpecies funt. Cæterum alteriusquidem fpecieioxyfchœniap pellatæ frudus fomnum cociliat,minus uero oligofchocno: Altera iun* ci fpecies caput tentât. Ambæ fi fridæ cum uino potent,uentris fluorés exiccant, amp;nbsp;muliebre profluuium cohibent.

Sory*

O Ory eadem fermé cum milyi effîcacia præditum eft, multo crafliorw J® Obus tarnen conftat partibus quam mily.

DE HIS CLVAE INCHOÂNT A LITERA f. Tarichorum pifcium caro.

Arichoru caro acris eft,amp; exiccatoriæ facultatis:quaob cauf#

5 nbsp;nbsp;nbsp;^^”’ ® preftere uipera demorfis exhibéda eft,ut quato plus per cuffus ederitjuinum^ potarit.tanto maiore copia uomitu red* dat. Ad drymiphagias item cogruit ♦ In modü porro catapla« fmatis aduerfus canü morfus utiliter illinitur,nec no amp;nbsp;alioru ferpentiu* TaurocolIa,Tauri gluten.

TAurocolla,quafi taurinumglutinudicas, funt qui xylocollam, id eft ^*§“ g^utinS uocant,ex boum corqs confeda, impenfæ abfterforiæ làcultatis eft: Quocirca poteft folutum aceto glutinum hoc,impetigines amp;nbsp;fummæ cutis lepras exterere, neqj finit igne ambuftainflamari, cum calida aqua eliquata.Eft præterea gluten hoc uulneranum ( hoc eft mea dendis uulneribus utile ) oxymelite maceratum*

M 5

-ocr page 446-

gt;414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L 1 AE G I N E T AE

Telh'næ.

TEHinæ falecondîtæ, crematæ, deurentêreddunt cinerem, Qui cum cedrio liquoie confufus, euulfos radicitus palpcbris pilos nafeiieo rum in locum alios prohibée.

TerminthoSjTerebinthus.

TErebinthus excalfacit in tertio excelTu. Deficcatuero ficjuidcuirix dis fit primo,fin aridus,fecundo à temperatis ordine.Fructus porro aridus tertiæ eft arefacientiu diftantiæ, propter hæc utiep urinam pro« uocat, amp;nbsp;lienes egregie iuuat.

Tettiges,Cicadæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

Cicadas quidam medicicrudas exiccant,colicis^ potui treis autqua« tuor,aut quincp,aut feptê,cum paribus numero pipcris granis exhi bent:aliqui uero aftas edendas off er fit h is quibus male affecta eft ueffea.

TeutlonjBcta»

B Eta nitrofam quandam uim obtinet.per quam turn abftergit,tum di« feutit, caput^ naribus expurgat:prærogatiuam uero habet in his fa cultatibus candida,quæ décoda induit uirtutem aphlegmanten, hoc eft inflammationibus aduerfam, dementer admodum diflipantem.

Teuenos.

TEucrium calidi quidem tempcramenti eftexceffufecundo, ficciaut iO in tertiojdiffecantis^ amp;nbsp;tenuium partium FacuItatis.Eamcp ob cauf« fam lienes affedos fofpitati reftituit.

Tcphra,Ctnis.

TOn quiuis cinis eandem ad amuftim temperatura obtinet, fed pro combuftæ matenei diuerfitate uariatur. Acerbaru nanq materiaru cinis,utpote quercuü amp;r prinorff,aftridione no modica præditus eft : q fit ut fanguinis eruptiones fupprimat, quS aliud eiufdê facultatis ad ma« num no eft. Acrium uero materiarû,puta ficus amp;nbsp;tithymalloru, hoe eft herbæ ladariæ cinis,acrimoniæ plus abftergentis^ facultatis induit*

Telephionjllecebra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo

T^EIephium cenfetur in primo calfacicntium,fecundo autem arefacien Jl tium ordine,detergendicp interim facultate præditum eft: Quare ad putridaexedentia^ hulcera accommodatum eft.Leucasóó uitiligines medicatur, fi adhibeatur cum aceto.

Teh's,Fœnumgræcum.

JA Oenogræcum in calfaciendo ex fteudi ordinis cenfu, in deficcando X primi habetur: Qiiamobrem feruentes phiegmonas irritât,epterum non adeocalidas,^ quæ duræ funt inflammationes,diftrahendo ianat* TithymaHus,Herba ladan'a.

T^Ithymani ad unum omnes quidem fpecies ex tertio funt calfacientiu 4^ JL ordine,cum acrimonia amp;nbsp;amaritate intenia. Eiufdem facultatis par ticeps quidem radix eft, fed non ex pquo:nam imbecillior quadantenus exiftens, cum aceto elixa eroforu dentium cruciatus mitigat * Liquores porro

-ocr page 447-

DE ARTE MEDEN DT DiB» VII 41^ porro ualennore poteftate prædica foraminibus dendû inferuntur : ue^ rum ubi alfam corporis partem cÔtigerint, eandem extemplo aduruntx ideocp pilosetiam illiti liquores codnuo tollunt : uerrucas(quas i^v§(AÿKixs Græci, Romani Formicas dicunt)acrochordonas item,86 id genus uitia auferunt, lichenas^ èC qugcunep cutemimpetuntmala exterunt* Præ*

* tereahulcèrauitiofaconfuetudinephagedænica fanant. Suntautemfe^ spedaldétift ' ptem numero tithymaUorum genera : uehementiffîma characias uiddis ^‘‘^^^^^^f^* cet,quafiuallaris,qui mas eft:06 myrfinites à myrti foliorü figura,qui fœ ^^^’'^' mina eft:00 dendrodes,quafi arborefcens,a ramorült;opia,qui prouenit

’o inter faxa:deinde herbalaóiaria eft uerbafci imaginem præferens, eam platyphylloiijid eft Iatifoliû,à foliorü latitudine dic5t alij : quinto genus à cuprefli forma cypariffias appellat : fextS paralius,hoc eft maritimuss extremum heliofcopios,id eft: fblifequus.

l'itanosjCalx.

CAlx aqua non reftinctaCquam «lt;r€isop Græci uocantjLatini uiua)halt; ftenus urit ut cruftas inducat : Extincta uero 80 ipfa quidêcruftam quamprimum efficit:interpoHtis autem diebus aliquot,nequit efcharani amplius moliri.calfacit tarnen earnest liquat. Quod fi lauetur aqua ma« rina,mordacitate exuta,fummam diftrahendi facultatem induit»

io np nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tragacantha.

I Ragacantha fimili admodum gummi poteftate prædita eft»

Tragion.

Ragi5 planta eft quæ nullibi quàm in Creta infula prouenit jentifeo

JL conformis, tertq calfacicntiumordinis, attrahentis diftjeientis^ fa» cultatis eft. Conftatuero ex tenuibus eflentiæ partibus, furculos euch lit,lapillos cominuit, menftrua trahit drachmæ unius pondéré bibitu» Aliud tragium,Cornulaca.

T7 Stprætereaaltcrum quoddam tragium, quod à Romanis cornula*

JLLca uocatur, proximo amarulentius, fcolopendrio fimile : gignitur

jQ multis quidem inlocis,uerumnon parum obtinet potentiæaftriéloriae»

Qua ratione fluidis affedionibus cundis accommodatum eft» TragoriganosjHircina origanos.

TRagoriganus iïmiles 06 eafdem plane origano uires habet :cgterLim aftridionis nonnihil aflumit»

TnboIos,Tribulum aquaticum,

TRibulus modice frigidus eft, uerum terreftris quide in arefaciendo uehemens,aquaticus uero kuiter réfrigérât. Vtriep cotra phlegmon narumgenerationes,medendisalqs fluxionibus accomodati funt. Cæ» terum terreftris ipfius frudus, quum ex fubtilibus partibus conftet, re» j.o num calculos confringit»

Tragoffitodes.

TRagoffitodes congener aflimilis^ eft ziæ, concodioni tarnen ma* gis refiftitjduram^ aluum emollit*

-ocr page 448-

416 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVM AEGINETAE

Tngïc pifciSjMulus,

MVIorum pifdum affiduus efus aciem oculoru hebetat, idem pifci's marini draconi's, fcorpionis^, amp;nbsp;dracænæmorfibus fubuenit, fi crudus concifus ^ adhibeatur»

Tiipolium^Caliumares,

TRipoHum radicem habetcalidæ facuîtatis fecundum ternumatem« peraris exce(rum,cum acrimonia confuncta?»

PTricheSjPilt

111 cremati confimilê, ne eandê dica fortiunt lam's cobuftis facultatê»

PTngon thalaffiajPaftfnaca manna, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lü

Aftinacæ marine radius denn affedo impadus,fragit eu amp;nbsp;cxcutit» Tryx cenijFex uinü

SEdimentumuininondunicrematum uarijs conflatueftfacultatibus èc efTentijs : uis enim illi ualidiflimedeficcandi amp;nbsp;diftrahendi. Caste rum aftridionê, qua prgdita fex eft,è uino cuius fedimentum eft, adipi^j fqtur, Vtendumigitur fece uininonducombuftainaffedionibus hu^ fnidioribus 06 fluidis. Phygeda difi)cit,ftinicidium^ ladis mamma» rum extinguit, Cæcerum quæ priuatim o-epiK^H, hoc eft fex cremata ap* pèllatur,deurendi uim induit,atep ob id deurentibus etiam medicamini* bus inditur. Scabros ungues cum refina excutit, 6ó ex oleo lentifcino i® totam nodem illita,capinos flauo colore inficit. Lota igitur iphecle,ocu lorum abfterfiuis medicamentis inferitur»

ATrixoxus,Fexacetü

Ceti porrb fex per omnia ualentior amp;nbsp;aftringentior quam uim' eft» TrogloditeSjPafTer,

TRoglodites paffer eft, omniû auium minima, dempto eo cui inditu nomen bafili{ci,hoc eft reguli : degit frequenter uitam in fepibus. Is profedo hue affus,fiue crudus fale conduus atcp comefus, calculos in re nibus confringit. Cinis item deufti pafferculi potus,eadem defignat»

Tyros,Cafeus»

CAfeus recens amp;nbsp;nuper comparus ac mollis, repereufforiam habet facultatem refrigerantium lente: quocirca amp;nbsp;uulnera comitritimpo fitus» Qui autem oxygalactinus nuncupatur cafeus, prêter hæc diftra hendi etiam lenem quandam uim fortitus eft, uulnera^ ualidius conglu* tinat» Inueteratus autem atque in primis pinguis, diftrahendi uipræ^ dituseftzquaquidemfacultateadarthriticorutophos, quos wapf Græ ci appellant,falubre eft remedium,accy potiffimum addito decodo car* nis fuillæ cum falfæ turn pinguis»

DE HIS Q^V AEINCHOANT A LITERA Y»

Hyacinthus.

Yacinthi radix bulbofa primiordinis exiccantium,rcfrigeran tiumuero fecundi : Atqi ob id quidem pueros diutiffimeimpu beres feruare creditur, cum uino cataplafmacis modo impofita» Frudus

40

-ocr page 449-

DE ARTE MEDENDÎ UIB^ VII 4»7 Frucflus dus kuiter extergit et aftringit: Cuius gratia auruginc laboran obus offertur in uino, arefaciês quidc impenfius,minus uero réfrigéras* Hyaîos,Vitrum»

Vltrum in puluerem friatum,cum uino tenui candido^ fumptum cal culos ueficæ comminuerc perhibetur»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hydnon,Tuber terræ.

HYdnon eflentiam terreftriorem exuperantem poffideGeum exigu* quadampartiumfubtilitateconiundam* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

HydrargyroSj Argentum uiuum*

’* A Rgentum uiuum baud ita mulcum momenti in re medica præüat, -Zxquum fi t letale uenenum: funt tarnen quiid comburentes ueluti in cinerem redigue, quem alq s fpeciebus permixtum, colicis ÔC ileofîs po# tandum exhibuerunt

Hydropiper*

H Ydropiper temperaturæ admodum eatidæ eft hcrba,uerum neuti* quam tarn impenfe calida atqgt; piper exiftit,uirens hydropiper euni femine in morem emplaftri fuperindudum, non fugillata folum, fed in# duratos etiam tiimores difcutit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Hydor arifton. Aqua optima*

^^ A 0“^ faiuberrima amp;nbsp;impermixtæ confiftentiæ, propria fua natur* zA-frigida eft amp;nbsp;humida : quæ uero aquifîtitiâ caltditatê affumit, tanti# fper dum earn feruat, calefacit : fimul atep aduentitium calorem amifent, réfrigérât. Quæ porro commertium habet cum aliquo,quemadmodufn quæ nitri uel bituminis particeps eft,mixte fortitur eftentiæ facultatem* PJuuialis ueroaqua etiam aftridionis quippiam obtinet, eaproptercol# lyrijsoculoruminferitur. Cæterum cuiufmodi aquam inculpatara effe oporteac, primo uolumine explicatum eft.

Hyofcyamos,Altercum,Herba Apollinaris.

ALtercum,quem veerwetuo^ Græciuocant,nÔmodbidcuiatrum,kd amp;^ cui flauum ineft fernen, uenenofum eft. Cæterû ad medicationes non nifi quod flore ac femine candido præditum eft,expedit,id quod ex tertio refrigerantium ordine exiftit.

Hypericon.

HYpenei duo funt genera,alterum naneç andrafæmon amp;nbsp;aftyron ap pellatur,fupcr quibus in fuperioribus eft proditum. Alterum uero calfacit amp;nbsp;ficcatob fubtilitatem partium fuæ confiftentiæ : qua facultate torus herbæ fruftus urinas 06 menftruaiuxtaprolicit,cum folqs uero,uf ridis cataplafmatis modbimpofitus, uulnera fanat. Arida uero in more emplaft’'i impafta, hulceribus medentur:Exhibenturinfuper coxendi# 40 eelaborantibusinpotu.

Hypecoon.

HYpecoon refrigerandi facultatem obtinet in tertio eiufdem qualita# nsgradu;quo.fitutparumabficapapauere* . . - — -

-ocr page 450-

■418

AE G I N E T AB

t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypogloiïcin.

l—J^pogloifLim fruticulus eft, cuius cum radix turn frudus emollient jLldi facultatem obtinent.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hypociftis.

HYpociftis fuccus eft,ex cifthi cithari^ fruticis radice expreffus,ue* luti cytinorum, admoduefficax remedium contraomne genus flu« xionum affedusjeximie deficcando, roburitem amp;nbsp;firmitatem ftrenuc corporis partibus indendo.

Hypophæfton.

HYpophæftum fulloniæ ipingeardui ue fpecies eft,quemadmoduet lt;0 hypophaës. Huius plantas capitis, amp;nbsp;foliorum,aridarumepradieu triobuli pondus cum aqua mulfa fumptu, aquam amp;C pituitam exhaurit. Prærogatiua ueroquada facultatepræditaeft, medendi orthopneeas, morbos comitiales,amp; quæ nemos tentant aftediones.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyifopum.

HYAbpum calfaciendi amp;nbsp;exiccandi uim habet in tertio ordinecalfa^« cientium amp;nbsp;arefacientium, conftat^ ex raris Ód fubtilibus admodu

DE HIS Q^V AB INCHOANT A LITERA PH.

Phaci, Lentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

^”*^^® deficcandi uim habent tertio arefacientium ordine,me«» J ^’“”’ “^’^° ’^’^^’^ calorem ac frigus locum obtinent. Habet præ t^tea nonnihil aftri(ftionis:quo fit ut corpus earum exiccet, amp;

cat:proinde prior aqua abrjcitur,quando retentionis gratia adhibenu

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PhacoSjLenncuIa paluftris.

LEnticuIaquæ in lacuftribus coenofis^ locis inuenitur » udi ac gelidi temperamenti eftjUtrineç exceffu fecundo.

Phalaris.

PHalaridis turn fuccus,tum folia,tum etiam fernen in potu fumptajue^ 50 fîcæ languoribus manus præftâtauxiliares:côftant etiam quadantes nus ex partibus fubftantiæ tenuibus,amp; calorem nönullum participant.

Phalangites.

T) Halangites, id nominis quidé fortita hæc herba effe creditor, quod X à phalangiorum iélu petitis opituletur: numeratur autem inter ea quætenuium funt partium: Qua facultatehis qui ftrophis, hoc eft circa umbilicum torminibus uexantur, fubuenire creditur.

Phellü

PHeni,præfertim qui ex uafis uinarqs conigunturcrcmati5ficcificinï« mum cinere efficiunt,quidyfentericis maxime permi/cef remèdes. 40 PhiIyra,Tilia.

THiæ arboris folia, ut forma amp;nbsp;figura oleæ propius accedunt, ita amp;fa cultate quo^ aftridionis agreftem oliuam ad unguem referunt,præ cipue^

-ocr page 451-

DE ARTE MEDENDI DÏB» VÏI 41^ cipue^ oris hulceribus remcdio funt, in quem ufum commanducantur, ^ decode eorum colluuntur. Qiiod etiam potum, lotium ac mcnftruai pjurgationes prouocat»

Phïomos,Vetbafcum»

VErbafci plurafunt genera, inter quæ numerat 86 thryallis nominee omnium uero folia arefaciendi amp;nbsp;mediocriter abftergendi uipraca* dita funt,86 potiffimum quæ aurei coloris flores poiîîdent, 86 acerbi fa^ poris funt.FIuidis itacp affedionibus competunt ♦ Colluunt quidam qG dem quoque in dolore dentes» ’®, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phœnixherba»

PHoenix,quam aliqui rhun appellant, berba lolio non ablimilistpote^ ftatem habetaftringendi» Quarecumuino hauftaauftero, omnei fluxionum affedus compefcit»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phœnix,PaIma»

PHœnix arbor frudum quidem iam maturum calidum médiocrités habet, robur indere ualcntem, 86 ftomacho utilem, hue intra cor« pus fumatur,fiue foris adhibeatur. Quod reliquum eft palmæ,aftridio# nis plurimum obtinet: qua de caulTa ftomachicis86 hepaticis facultatif bus confunditur. Omnium autem maxime aftridoriaeft,ea quæ frudui io circumfunditurmembranula»

Phormion*

PHormium cum partium tenuitate abftergendi 86 attrahendi faculta* tem poftidet ♦ Leucomata igitur, hoc eftoculorum albugmes fernen eins cum melle atténuât,86 ftipites eüelliu PhUjValeriana^

PHu herbæ radix uiribus nardo fimilis eft, fed tarnen ad pleracp de« bilior : uerum urinas propellit ualentius quam uel Syriaca uel Indica nardus,perindcatqp Celtica»

PhycoSjAlgat

5® 0 Hycos refrigerandi 86 arefaciendi uim habet infecundo ordine,acet JL bitate item leuiufcula quadam præditus eft»

Phylbtis,

QVumphyllitidi acerba quædam qualitas inGt,non ternerenet^ ab« furde profluuqs flue diarrhœis pota fuccurrit»

DE HI S Q^VAE 1NCHOANT*A LITERA CH* ChalbanCjGalbanum*

Halbane,quod Romani galbanu uöcant,tantum non tertij ex« calfacientium ordinis eft. In deficcando autem attingit gradum |fecundum,cum facultate molliendi 86 diftrahendi.

40 quot;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chaicitis,Lapis ex quo æs coquûur.

GHaleitis eu acrimonia qua prædita eft,aftringêdi,deürendi, 86 cru« ftas generandifacultatê obtinet. Partium aût fubtilitate media eft, inter mify 86 fory. Si uero comburatur,tenuioris redditur fubftantiæ.

-ocr page 452-

4x0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVM AEGINETAB

ChaIcanthos,Âtramentum futorium, ATramentum futorium, aqua eft congelata in metaWis Cypri,cum et lorequodam minime obfcuro,fummâ Habens acualidiffimam ad# ftringendi potentiam, neqj quiequa eft quod æque humidas carnes con diat atep deficcet. Cætcrû longo temporis progreffu in chalcitidem tran fit atramentum futorium ►

Chalcos cecaumenos, Aes ußum.

A Es crematum Habet 8^ acrimoniam quandam, 8^ aftrictionis parti# ceps cft.Inducendis itacp cicatricibus belliffimum acoptimum præ ftat medicamentum, potiftimum aridiore corpore» Quod fiabluatur,in ’® molliore carne multo commodius efficitur»

0 ChakuanthoSjFJosacris,

F Los æris fubtilioru eftpardiïpotentiæ,quàm uel æs uflum,ucl ftjua« ma eius. Quocirca mixtum in collyria cum afprcdines reliquas, turn aijjeras amp;nbsp;ficofas palpebras,quas «rt/xwo-af Gr^ci uocantmedicatur» Chamxdrys,Trixago.

POniturtrixagom tertio gradu calfacientium 86 arefacientium : qua rationenoniniuria lienes liquefacitjotiumac menfes trahit, exta* rum^ obftrudiones referatac purgat, Cliamæcinbs,Hcdcra terre fins»

ÎO

CHamæcifïiCquam Romani hederam aquaticam nommant) fios qua uehementer amarus fit, iocinoris uicinarum^ partium obftruótioi ncslaxat, Exhibetur magna item cum utilitateexcoxendice laboran* tibus,quosGræcidicunt t^xifliKac.i

Chamxleucc.

CHamæïeucæ uis Só natura eft calBciendi iuxta ordinê tertium,cxic« candi uero fecund urn ordinem primum^

Chamaeleon melas,Carduus nigen

CHamæleontis nigri quide radix calida eft amp;nbsp;ficca tertio fermé à tem peratis exceftu. Habet præterea facultatem detergendi ea quæ fum 50 mam cutis fuperficiemoccupant,difijciendi itemóC emolliendi dures tumores.Quin èC phagedænicacataplafmatis modo illita m cd feature Cæterum intro in corpus fumpta,ucnenofa£lt; letalis creditur nigri cha* mæleontis radix»

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chamælcon leucon,Carduus albus,

POrro candidi cbamæleonis radix uiribus atro cÔiungitur, cfficacior tamêeft,quæ utiep cum uiniaufterioxybapho pota,latos lumbricos

interficit, Conducit fanè eadem aqua inter cutem laborantibus» Chamæmelon, Anthemis,

z^ Hamæmalum ùel anthémis calfaciendo 8^ deficcâdo primû fôrtitur 40 V^cahdorum Ô^ arefacientium ordinem, Ôô tenuis particeps eft effen# ' tue, difcutiendi item, ÔC laxandi,amp; rarefaciendi poteftate regnat,

Chamx#

-ocr page 453-

DE ARTE MEDENDI DIB. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42t

ChamacpitySjAiuga,Humilis picea.

A Iuga,quam uulgo græce chamæpityn nominantjcxcalfacit qui'dem Z^fecundo a me dij s cxceffu, exiccat uero in tertio : Idcirco non folum cxpurgat,fedetiamabftergit corporis exta, amp;nbsp;potiffimu iecur» Vrinas prætereaagitacmenièsjôC uulnera grandiaquæc^ conglutinat,hulcera putrefcentia exedentiacy medicatur, duritias difcutit : conducit decoClu ipfius impendio ex coxendice laborantibus» Chamædrops.

Io

le

CHampdrops, funt qui chamædry n,hoc eft: trixaginc,ncc defiant qui turion,teucrionue appellitct.trixagini cofimilis omnino eft: potetig* Chamaefyce,Terrcflns ficus.

CHamæfÿce,hocefthumiIis ficus,detergentem pariter amp;S acrem ob* tinetpotentiâ: Proindeteneriores eins ramuli caules'ue atc^ liquor, uerrucas quas myrmecias dicût,8ô acrochordonas auferunt. Crafîàs uc to oculorum cicatrices cum melle admoti exterunt,amp;r aciei oculorum he betudinem, fuffufionum^ principia adiuuant.

Chamelaea,OleafieIlum,OIeago.

OLeago detergendi facultate prædita eft : quocirca hulccra fordida 00 quæ cruftas habent cum melle expurgat.

Chelidonium,Hirundinaria,Maiusfabium.

CHelidonium’maius quidem calorificum eft fecundum tertium à me dqs exceirum,habet^ uim detergendi potentem.Succus porro ehe lidonfj grandioris ad oculoru fpeciem exacuendaaccomoduseft» Ra* dix aut auruginofosobftruftione libérât,cum uino fiue anifo pota;quod fi eadem ore fuerit commanfa,dentium cruciatus mitigat.

Chelidonium minus,Hirundinaria minor.

CHelidonium uero minus ex quarta cenfetur calfacientium cla(re,tan ta acrimonia excedens maius ,ut cataplafmatis modo impofitum cu* tem ilicoexhulceret, ungues^ fcabros excutiat. Porró fuccus minons 50 hirundinariæ per nares quoep expurgandi uim obtinet» Chelidones,Hirundines,

HTrundinum crematarum cinis cum melle illitus anginofis inflamma tionibus fuccurrit,8ó oculorum claritatemadiuuat.

Chole,FeI.

IN animalibus humorum omnium calidiftimum fel eft, fed colore in* ter fe diffident. Siquidê quod rufi colon's, pallido calidius eft:amp; rufo, quod æruginem colore præfert. Differunt præterea pro animalium ea* dem habentium diferimine.

Choie hyon,Fel fuillum.

40 'TTEI porcinum omnibus quidem alrjs imbccillimum eft:Quamobrem contra auriû hulccra abfep uellicatione egregiûpræftatremediumgt; Fel ouillum Slt; caphllum.

OVinum fel non paulo maiorê habet quàm fuillum acrimoniam, cas* terum ouillo caprinum ad omnia efficacius eft*

-ocr page 454-

4i»


PAVLl AEG IN ET AE


FelurforumjboumjtaurijhyenaïjCalh’onymijfcofpionfs, tefludinis marinac,amp;capreæ,

V 7 RQnum fel panter amp;nbsp;bubulum uiribus caprino refpondent ï taun* ‘ V num bis omnibus potentius,ab hyenaru tarnen felle fuperatur:hoc rurfumafelle pifcis callionymi appellati uincitur, èC fcorpionis panter rnarini» quod fuffufionibus amp;nbsp;oculorum hebetudinibus, albugimbusq^ congruit,amp; fel teftudmis marinsc. Cæterû cap reg fel bis qui nodtu acu# pus quam interdiu profpiciunt,quos Græci rvxTctAcuTr«?, Romani nu* fcitiofbs uocant,eximie conferre perbibetur»

Fella auium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo

OMnium uolucrum fel plus acrimoniæ, 8^ in arefaciendo potentio* rem quam quadrupedum efficaciamobtinet. Inter bæcuero etiam ip^a gaUinaceorum atq^ perdicum præftantius alps eft. Accipitrû por* rbpariterSó aquilarûmaiorêquodâmodo acredinem Sóexedendi uint poftidetjuiridi^ 8^ atro quandoeß colore præditum eft»

Chondrilla»

CHondrilla fen's fpecies quS fit, fubamarS quiddâ in fe copIeÄitur: quocirca uiribus eftquadantenus ficcantioribus ^ feris prædita»

ChondioSjAIica.

CHondrus tempene acuiribus non multum difcrepatàtritico,præ* to terquam quod illi plus uifeofi lentoris quam buic ineft»

Chryfocolb»

CHryfocolla in metallis reperitur, 8ó in pila ex ære rubro, è lotio im* pubis pueruli præparatur, lotio fub ardentiflimo caniculæ æftu in mortario ut diximus æreo cocleari trito, quo fane patftö confelt;fta ebryfo ,colla abftergendi uimobtinet, diapboretica 8é ficcificam facultatêalqs jmetallicis uehementiorem fortita,baftenus utcarnc citra uellicationcm ,colliquet : quamobrem cotumacibus 8ó uitiofaconfuetudinehulceribus commodiflîmûeftremedium.Quodfi ipfam cbryfocollacomburas,ab omni mordicatione multo alieniorem efficies»

Chryfocome5Barbaiouis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®

CHryfocome,quæ 8ó cbryfites appellatur, acriorem pariter 8ó aftrin gentê poteftatêobtinet:quaproptcr baud ita multiplicis in medici* nis ufus eft, nifi quod in peripneumonrjs amp;nbsp;iocinorofis affedlibus in a* * qua mulfa elixa adminiftraf, prouoeädi^ menfes uim quandapoiTidet».

DE HI S CJ^VAE INCHOANT A LITERA Y» Pfeudobunion,Mentiens bunium»

^Seudobumutum ideamtumeffîcaciaquocpbunioæqualê ba* ï bere credit,calfacit^ ac difcutit amp;nbsp;detergit i idcirco à tormini* '^f^'^^^ibus circa umbilicü, urinæ ftillicidio,laterûcp doloribus afferit: “ diftrahit amp;nbsp;fcropbulas cü fale uino^ cataplafmatis modo fupermdufta, ^® Pfeudodióamon»

PScudodiftamum, boe eft falfó diCtamu, aflimilcs,ne eafdem dicam, habet didamo uires, non adeb tarnen efficaces»«-

gt; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfimythion,

-ocr page 455-

DE ARTE MEDENDI DIB.

415

Pfîmythion,Ccruflà.

J^ Eruffa rcfn’gerandi,opplendi^jamp; obftruendi facukatem fuse natu ræ aptitudine fortita eft. •

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rfylIium^Pulicarisherba.

PVIicans herbæ fernen ex eorS albo effe cenfet,quæ refrigerant ordf ne fecundo : in arefaciendo auc amp;nbsp;humedando mediü locu obtinet* Pforicon.

PSoricum,prseparatur id medicaminis hoc modo ex chalcitide : dua# bus eins partibus fpumæ argenti uni permixtis, antea tarnen utriicp 1 in aceto temperatis atcp folutis,deinde in aulula noua conictfris, quam fi mo fub fole obruere ac fcpelire quadragin ta diebus expedit. Ea ratione confeélio, quæ maiores in ficcando uires habebit,in attenuando trium* phabitjS^ in mordicando mitior chalcitide efficietur.

DE HIS Q_V AE INCHOANT A LITERA O.

nu Ieucon,AIborouï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Viquidem albumen ac tenue ex cenfu medicaminum minime ueUicantium arbitrari promeruit,temperatura moderate fym* metro frigidius. Vtendumeftigituroui alborenon modoad oculos.fed etiam ad pudendoru hulcera,8ó ad aj/a omnia con^ ^° tumacia uitiofx^ cófuetudinis hulcera ♦ Mifceturpræterea medicamen tis profluuiü fanguinis fupprimentibus, emplafticis^ medicaminibus» Oui lecithos,Oui uitellus.

OViuitelIus alTimilis eft potentiæ, ideo^inferiturremedijs inflam# mationes extinguentibus. Affus uero uitellus paulb maiorem de* ficcandiuimquamcrudus induit achabet, fed minoremin mitigando facultatem. Porro in aceto coc^um ouum fi edatur,ucntris fluxioncs de* OMuw’wirfce* ficcat: Quod fietiam quippiam eorum quæaftringuntadiunxerisjputa gallam, autrhun, uel balauftium, efficacius multo medicamentum red* 30 ditur,ambuftiscp protinus præfens tuleritauxilium, totum crudumim* pofitum. Sorbile autem ouum fi exhibeatur, lentorem humorum in pc QmmforbSt». Ó:orc pulmone^ maturat, incidit, atep folatur. Couenic idem ad leuigan dum placandum^ afperitates arteriæae gutturis. Præferendum uero femper recens ueteri, atq? ex his gallinarum falubritatc reliquorum ani* malium ouis palmam præripic»

Oeimon.

OCimum ex eorum numero eft, quæcalfaciuntexcelTuàfymmetris lècundo:habet uero recrementitiamquandamhumiditatem.Q^ua quidem ratione fi intro in humanum corpus affumptum fuerit, præter* 40 quam quod inutile eft,noxam affert.Extrinfecus aSt ad morem catapla* fmans partibus afflict is impofitum, non folum maturat 8^ cocoquit,uc* rumeciam diftrahic ac difijcit.

-ocr page 456-

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEG! N ETAE

Oci'moides,Ocimaftrum.

OCimoidesIierba,quæà pkrifcç alfjs philetænon nuncupata efti nullius plane frugis radice prædita eft. Semen tarnen eius ex tenuk bus effentiæ partibus conftat, habet^ idem ocimoidis fernen nonnulla citra omnem mordacitatem amp;nbsp;erofionem deficcandi facultatem,

De medicamcntis fimplicibus purgandi ui pradiosjprimitus^ de ijs quæ flauam btlem agunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 1111

Hllem flauam optime prolicit atquceducitaloês drachma una cum melicrato matutino tempore adhibita:cæterû qui uefpe* re cam propinant uel poft cibum, lædunt : quoniam alimen* lo turn diftrahit.Flauam porrb bilem minus extrahit,ftercore^ foUaloiami^ fo^W”’ ”°”inftrenueexonerat, Quum uerolaxatiuacorpuspurgantia Mftomticho. onmia ftomacho noxia fint, folauentriculo arnica amp;nbsp;utilis eft aloë : Ve* rum his quiamaritatem ipfius fuftinere nequeunt,conformata indecata potia deglutienda præbeantur, Sciendum quidem quod pharmaca pur gandi facultate prædita,non fimplici quadam temperatura,uerbi cauffa ëaliditate, euacuant ï oporteretalioqui cundla calidi temperamenti eua* cuandi uim obtincre,ueluti piper,fed infita quadam tonus effentiæ pro* prietate, quemadmodum magnytes lapis ferrum ad fe, ceu demonftra* turn eft, trahit. Porro inter hæc quæ in numero catharticorum haben* xo tur,de his quæ folum alui emolliendi facultatem fortita funt,primo opc* Qutfr^udnt ris huius uolumine mentionem fecimus, Efficacioribus uero ipfor5 uel ^opurgiindü. ad materiam fubducendam,uel ad affedionem induratam mouendam, uel adexhauriendum tranfmutandum'ue corpus,8ë tempcramentum ipfius alterandum,authumorem deniep officium facientem educendum utimur, NonnuUi uero modi ex prædidis mixti inter fefe inuicem ÔC implicati funt. lam uero in uninerfumexpurgandiuimhabentibusme# dicamentis non nifi in quibus ualidum robur,ac fanis quibus prompts tudo expedita ineft, 06 in his qui primas ætates quidê egreffi, nondum tarnen ad extremum ætatis peruencrunt,amp; quibus ftomachuspotens, 50 ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- qui^ multam in corpore inutilem accumularut materiam, nec^adeo fan

guinolentis,utendü»Tempus in quo molienda corporis expurgatio eft, nifi materia turgeat,uernum maxime eft, amp;^ autumnale.

De his quæ bilem prolicfunt atep educunt,

CHolagogis,hoceft medicaminibus quæ bilem proritant amp;nbsp;educut, utendum quouis tempore, excepta hyeme:in ætate uero uigente SC iam declihantê : conftitutionibus porro ficcis 8ë mufculofis amp;nbsp;atri eolo* ris,uel rufi:^ maribus potius ^ mulierculis,amp;r continuo alimenta cor* ' rumpentibus, uentrecy conftrilt;ftis,amara item bile præditis,iracundis, neqp multuurinæemingentibuSjôC ijs qui alimenta ufurpantarida amp;nbsp;ca 40 Jida,Cætcrum in felle fuffufis,amp;S iocinorarijs affe(ftionibus,laterum do* Ioribus,phrenitide dementiaue, angina, infania,cephalæa,ophthalmia, . ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgne

-ocr page 457-

4^5

DE ARTE MED END! DIB. VU

4’gnefacro,Iepra,febnbus, amp;nbsp;qui bibofobumore redundant* Porrigi^ »tur prætcrea aloë in grauedine capitis,oculorum morbis, fitibundis, SC qui phantafrjs nefcioquibus, in fomno abfcp febre uexantur * His aute qui horridam ultro citrocp agitatione, quaficp curfationê quandam fen^ tiunt, 8^ qui peditus acres excernunt, quibus mordicantur exta, Öd ijs qui circa ftomachum ob ardorem fubuerfionis comotionem fentiunt,06 quibus clyfter ob excrementorS copiainqcinequit : fatis nanep euacuat (neqp tamêuniuerfum comouetcorpus,nifi mulco plus quam parfît, of* feratur) hærentem in uifceribus uentre^ Só ftomacho bilem ducens»

«o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hdleborus,Veratrum.

ACcommodatum autem eft ueratrumin ægritudinibustumaeutis, turn etiam diutinis, quæ bilis euacuationem efHagitant:ucrbi caiii* (a,infania,amp; hcterocraniaaffeélis,oculorum deftillationibus, amp;nbsp;thora* cis quibufeunt^ afFelt;fîionibus,cæterû uifceribus m primis : locellis item fceminarum, uefîcæ^,pharmaco bilem proliciente amp;nbsp;ducente opus ha* bentibus,appofitiflimus helleborus eft. V tilis porro etiam afperæ arte* riæ affeCtibus, felle fuffufîs, atep his pariter qui exanthematis, liehe nis, aut herpetibus,uel igne facro infeftantur*

Helleborus melas, Veratrum nigrum,

Xo y TEratrum nigrum bilem educit,maxime flauam,exfîngulis haurien V do corporis partibus,exceptis fcemoribus:Quapropterndgraui« ter febrientibus præbetur, 06 febre uaeâtibus magis,pondéré drachme unius, radicibus nempeinaquamulfa leuigatis amp;nbsp;aqua, his qui ante ie* iunarint : uel cum melle in forma cacapotiorü. Sunt porro qui pulegium atro admifeeant ueratro, aut fatureiam,auteorum quippiam quae ftoma chum iuuant, nec^ diutius morantur, fed oeyffime tranfeunt* Scammonia.

SCamonia fîmiles habet in purgado helleboro uires, 8ë uehementio* res ad flauam bilem euacuandam. Sed omnium certe quæ purgato* 50 riamuim habent, ftomacho infeftiiTima peftilentiftimum exiftit medi* camentum fcammonia: Quocirca febre carentibus, ftomacho nd imbe* cillis exhibeatur pondo obolorum quatuor cum fale,aut pipere,aut zin* gibere,uel aliquo ftomachu iuuante amp;nbsp;celeriter tranfeute,uel cum melle deni^, Conficiunt etiam ex fcammonia catapotia, adiedfo gummi» Colocynthis, Sylueftris cucurbita,

z^OIocynthidis meditullium, hoc eft interius farftum, bilem non in* V^ftrenue quidem euacuandiuimhabet,iedmucofaa fanguine,non co quo ueratrumamp; fcammonia modo, feparat,atqui latera 8^ neruofe purgac corpora drachmae unius pondere,in melicrati cyathis duobus,ft 40 quiscumeorucamdecoxerit* Diftoluaturautcm amp;nbsp;macerecurdiutius» quoniamafperitates ipfîus,interaneas exhulcerationes amp;neruales in* ducuncaffeftiones.Dari porro colocynthis utiliter poteft dolentibus ca put, uel ubimeninxcuniculafuerit, aut pericranium male affect5, ueluti . • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N 5

-ocr page 458-

PAVEI AEGINETAE

8(f.uerttginofis,heterocranicis,adolorecapins common's, facromorbo» amp;nbsp;(yderan'onelanguennbus, cyniceconuulfis torturaucoris, diuturnis oculorudeftillanonibus,n0 nifi relt;fla ceruice fpirannbus,Iongo tempo* re cuiïïennbus,prsetereaarthrincis circa renes atej uefîcâ affedionibus«.

Elaterium.

T^ Laterium paribus cum fcamonia uiribus euacuare poteft : Credituf JL-zomnium probanfTimu elaterium,quod uirefcit amp;nbsp;leuitatê habet,neep antiquius uno anno eft, pondo trioboli tritum cum laóbs hemina una» Tnliymallus, Herba lactana.

'’T'^IthymalIus eadem plane facultate, qua uel elaterium uel fcammonia lo J- bilem prolicitatqueeducit» Exhibenturautem laefleieius liquoris guttse quatuor aut quinque cum polenta hordeaceatrita 8C macerata:8ó eelerrime epotæ, amp;nbsp;contentæ in ore,Iinguam plerunqp amp;nbsp;circumiacen# tes partes contrahunt»

Lathyrides»

LAthyrides naturam hahent 8ó uim expurgandi,quemadmodum 8^ ueraci u amp;nbsp;fcammonia : Dandæ funt itacp una dofi feptem autodlo, Sd ufep ad quindecim ad fummum : robuftis nempe 00 multa egentibus euacuatione mandere præcipientcs:imbecillioribus autem 8lt; malofto* macho præditis intégras deglutire mandantes» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x«

Peplium.

■pEpIrj fruticis germinaarida femper exiflentia, odoobolorum pon* X dere in aqua mulfa exhibita,bilem ad hellebori inftar expellunt,fla# tuientos^ fpiritus beHifTime diUipant atq^ infringunt»

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Agaricum»

AGaricum in euacuando copares colocynthidi uires obtinet, abfep di latione quidê operari incipiens,nc(Ç admodû officit ftomacho. Do fisagaricieft drachmaru duaru pondus, triti 06 maceratiin melicrato» Efto præterea frugi agaricu candidifhmü, ualde friabile, nö admodum lignofum, 8^ teredinibus minime corrofum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®

Iris Illyrica.

1R.is illyrica fimilempurgandi prædidis facultatem habet, oÄo obo* lorum quantitate in aqua mulfa propinata : cæterum potior eft mini* me antiqua,00 teredinibus expers»

Centaunum minus»

CEntaurium minus quoniam bilem mucum^ expurgat,coxendice laborantibus peculiariter fuccurrit. Bibetur aut decoclionis cen* taurq fefquidrachma, in aquae cotyla una ufque ad medietatis confum* ptionem decoclae, Tragoriganum»

rj^Ragorigani flores cum fruftu duarum drachmaru pondo in aqua , X mulfapotui dantur his, quibus amp;nbsp;ueratrum:cæterumutiliores funt ftomacho quam heUeborus, minus uero expurganu

Chamelaea*

-ocr page 459-

DB ARTE MEDENDI DIB» VU 4^^ Chamelæa»

CHamelææ drachmae quatiion'n mclicrad hemmis duabus ad quar* tam ufque partem elixg, fimilem helleboro purgandi mm obtinenu Sunt autem qui chamelæg ÔC abfînthfj duplum,formatis inde pilulis de;* glutiendum exhibuerunh

Ariftolochia,Malum terræ,

Vïdculæ ariftolochiæ frudus in mulfofi'potcturgt;modocolocynthii dis corpus emundat» Polypodium»

’• A Rida radix polypodfj Ieuigata,cummulfo præparata,uelcumeo XX friata,eadem omnino quæ colocynthis perpetrate confueuit»

Quae atram bilem proliciunt amp;nbsp;euacuant»

quot;^*‘^*^ ^’^ expellentibus medicamends utendupotiffime in me Iancholicis,cÔcitatis, iracundis,homines odio profequentibus, uel in folitudinê iecedentibus,in refeórione opus habétibus pur gationcj in autumno calido,in coftitutionibus aridis parûq mufculofis» Epithymon,

EPithymum praeftantiflimum eft omnium,quæ atram bilem prolice* reSóeuacuarenatafunt» Dandæ autem funt drachmae quinq^ cum *° ladis hemina contritæ»

Epithymbron,

EPithymbrum, quod fupra thymbram nafcitur, haud fecus quam epi thymum euacuat,nifi quod imbecillius eft»

PPulegium,

Vlegiu oxybaphi menfura in meïicrato epotu,atram bilem deduciU

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tragoriganon»

Ragorigani heracleoticæ, hoc eft nucis auellang tantundem ,âequa^ - X km habet cum pulegioeuacuandi facultatem j utrunt^ aut aridum».

Alypon»

^® 'ORælt;î»lt;ftümcft alypi fernen purgandi uim habere per inferna atrani X bilem, pari eodem^ epithymi pondéré, adieÄo fak amp;nbsp;aceto î cætcü quot;rum interanea procliuiter ( ut autor Diofcorides eft ) trahit » Eft autem ■«t^§o quidem arbitror,hodie alypias appellata » Offerendu id quidem ejuum res exigit,in mulfb» PParthenioh»

ArtheniS confimilitcr aridu in potu fumptu,eadem quoq^ exhaurit* AAlyflon»

Lyfton cum fak hauftum, non aliter quam fuperiora expurgate Quæ pituitam exhauriunt»

^® ^^O ^Ttndum eft pituitiducis medicamends in complexionibus frk gidis, fenio confeftis, amp;nbsp;hyeme, in^ languidis amp;nbsp;flaccefcenti* bus, èC attonitis i corpore tumidis : ïn his quoque ufurpanda amp;ht éaquæ pituitameuacuant, qui eiufdem humons magnam uimin

-ocr page 460-

4tS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AE

uentre,ueli'n pcéloreS«^ pulmone, uel in ftomachohabcnt,8lt;f mulicbri# bus denique fluxionibus, quinedam his qui multa emungunt, Só craHa exerçant, cibum^ horrent,amp; coxendice laborant, quuni articulus uel mucofus,uel elephantiafi infeelus fuent, maxime uero aqua inter cutem Iaborantibus,quæ appeUatur anafarca»

Styrax»

QTyracis candidi drachma una cum æquaîi relînæ terebinthinæ pon* Ödere pituitam euacuat* Oleæ radicis corticis pondo drachma una cum uino feu aqua» Pyrethri oboli nouem cum aqua eundem humorc agunt» Lychnidis feminis drachmæ duæ,cyclamini radicis drach.una to cum hydromelite. Allq drachmæ duseadmixto melle. Chamæpitys leuigata 06 in globulis deuorandu exhibita. Squamæ Cypriæ drach. dimidia,cum refinætantundemincatapotfjs degludta, ualentius pitui* tam exhaurit. Daphnidis foliorum uiridium drachma una cum dimi* dia. Corticis radicis fylueftris cucumeris oboli duo. nbsp;nbsp;R icini grana

quadraginta. Crotones appellati, ad fummam fynceritatem perpur* gati eduntur,atqp pariformiter agunt. Apq pondéré dimidium quod circa radicem comeftueft, quod quidam chamæraphanonnuncupant» Bdellq drachniæ duæ cum hydromehte. Commi autem peeuhariter deftillationibus oculorum accommodatum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

Quæ aquam proliciunt £lt; educunt.

TVÆEdicaminumquæ aqueumhumorê educunt (quæ vlt;/ï/«;lt;amp;j/« Græ* L ▼ jLci,quafi aquiduca dicas,appellant)ufus eft,tum in aqua inter cutem affetflis, afcite fcilicet hydrope Iaborantibus,tum in mulieribus quæ al* bo uexantur profluuio, turn in his qui hulceribus infeftant fluidis. Cæ* terum aquagia hæc funt. Lepidis Cypriæ drachma una cum mulfopo taaquam prolicitatc^ educit. Acetum uero continuo forbeat,neuomitu eqeiat. Granum cnidium repurgatum Óóleuigatumcummelledefpu mato epotum, ne ingluuiem guttur ue adurat, aquam educit. Præbeans tur autem grana decern,uel quindecim,uel triginta : robuftionbus uero 50 quadraginta. Euphorbq drachmauna cum meHedecodopotarpitui* tam quidem, impenfius uero aquam proritatatqi deducit. Lonchitidis feminis oboli olt;flo cum melicrato aquâ agitant. Cneorû iîmilitcr aquâ expurgac,cum farinapotum. Cnici feminis drachmæ quinlt;^ fimul le* uigatæ,coquuntur cum ptifana Ôlt; fale modico,atcp in eundem ufum for bentur. Guttæ ammoniaeæ thymiamatis drachma una ex melicrato cpota, aquagium eft minimeficulneS. Quidam uero idem medicamen* tumquûpofcamadmifcuiffentlienofis propinauerunt. Quin amp;nbsp;fam* buci radicis corticis fuccus duarum unciarum menfura potus

cum uino, aquam proliciendi educendi^ potefta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

tem obtinet. Hadenus de fimplicium me dicamentorû uiribus.

DE COM

-ocr page 461-

DE ARTE MEDENDÏ DIB* VU 41^

DE COMPOSITIS MEDICAMINIBVS EVR# gandi'fiicultatepræditis» Cap. v

Catapotia quac conglomerantur ex aloë,

Nteriorfs colocynthidis farcii ( quâ Graeci Tv’TTjjsiwra// uocant) partem fumito unam, fucci abfinthq, aloés, iïngulorum par* item unam, feammoniæ partes duas, rédigé cum aqua in pi# M^s,^§|ilulas quae ciceris quantitatem aequent î quarum prodofi ex# hibendæ funt undecim.

Oxymd luhanf.

QXymel quod ad lulianu refertur, accipit rutae, origani, uniufeuiufa que uncias treis, comae thymi uncias quatuor, anethi fefquiunciam, iridos unciam unam, mandragorae radicis unciam unam 06 femiflem, agarici uncias duas ,tedarum pinguium uncias duodecim , cocci cni# dq uncias quatuor, lathyridum uncias treis, alypiadis tantundem, po# lypodq uncias duas, folq, cofti, ipicae nardi, iïngulorum unciam unam, rheu pontici unciam unam amp;nbsp;iemiflem, fcillae uncias treis, fambuci uir# gultoru uncias treis, canopi, quod eft fambuci corticis uncias treis, afa# riunciam unam, pulegq uncias treis, epithymi, ueratri, aceti,cuiushbct uncias duas, fq unciam unam, ammonq, hyperici, cymini, uniufeuiufep ^° unciam unam, anifiuncias duas, acetixeftam unam, mellis xcftas quin# que. Herbas in aceto per triduum maccrato, deinde uique ad conium# ptionem plus quàm dimidiatidecoques,inqcemel, amp;ubiiiccaueris ad# hibe lathy ridas (quam nonnulli tithymallum nuncupant) amp;nbsp;coftum, èC granum cnidium, amp;nbsp;fpicam nardi contritam amp;nbsp;leuigatam, amp;nbsp;h uide# tur, poft exadam concodionem oxymel. Abfoluta dofis eft uncia una, uel pro cuiufque uiribus. Confert autem afflidionibus podagricis, ÔC epilepticis, amp;nbsp;quos craflis humoribus euacuare, amp;nbsp;ab infardu ac obtu# ratione liberare oportet»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Purgatorium aquagium,quod Graeci hydragogon appellant,

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excaryophyllocontextum.

AQuiducum medicamen efficiunt,aloés,epithymi,caryophylli, gra# ni cnidq,petrofelini, rheupontici, iïngulorum unciae femiflïs, eu# phorbq dioboli quatuor, mellis quantum fatis eft. Cuius confedionis detur cochliarium unum.

Purgatorium ex rhodomelite Alexandrie

SVmito fucci rofarum xeftas duas, melIis xeftam unam,fcammoni3e uncias quatuor. Doiïs eins fumma,cochliaria quinc^:uel minima,co# chliaria duo : media, cochliaria tria» Aliter: Accipiatur mellis, ro# farum fucci, uniufeuiufqj libra una, piperis drachmæ duæ, feammoniæ ^40 drachmæodo,maftichesdrachmæ quatuor, amp;nbsp;zingiberis drachmæ duæ» AIiud,quo ipfeutor» Spicæ nardi,afari,epithymi,iïnguloru unciæ femiftem irrigato inaquæ cotyla per triduum, ÔC moderate eli# xans, aquæ, fucci rofarum xeftam dimidiam confunde, mellis xeftæ fe#

-ocr page 462-

'450 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

PAVEI AEG INET AE

miflem, 8^ ubi decoxent ad concretionem amp;nbsp;craflÏtudinemjfefquiun* dam feammoniæ immitte»

Purgatorium è mail's cotonqs confedum*

MAIorum cotoniorum decodorum undæ quatuor,pipcns Undae fex,feammoniæ drachma una,menis uncigquinçpîquibus côtriusgt; exhibe cochliarium unum,uel pro ualetudine ac robore cuiufq?» t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamentum é malo citrio falubre (tomacho.

COrticis pomi dtrrj,8lt;r carnis libram unam, in aquæ xefta una 86 dw midia decoquico uf(f ad tertias, deinde mellis xeftam dimidiataim* mitte,atep ubi probe decoxeris ad mellis craffîtudinê,inféré leuigata,lon lo gi piperis undam unam,feammoniæ affatæ in fermento uneiam unam* c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bucellatuscatliarticus,

QCammoniæcodpunciam unam,piperis 86 apq feminis, iîngulorum Odiobolum unum,fœniculi, aniiî,uniufcuiuf(p uneiam una,mellis libra ünam,quum moderate alfaueris, da to in condîto uneiam unam*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oliuæcatharticæ»

y^Liuæ purgatoriæ confiant feamoniæ unda una, piperis unda una, V.^epirhymi,cymini fridi,petrofelini,rutæ foliorû,mentæ uiridis,ßn* gulorum drachmis quatuor, laferpitq drachma una, palmularû, mellis, cuiuslibet unerjs quinque, aceticotylis duabus, oliuarum falfarum xes zo fta una,fiirihum uidelicet : quidam gari etiam lymmetrû adqdunt. Dom fis quinçp,uel feptem,uel nouem.

Paftillus purgandi ui præditus.

T^ Aftillus catharticus præparatur ex feammoniæ, euphorbfj,fingulolt; X rum drachmis quatuor,folri drachmis duabus, piperis drachmis ton tidem,mellis libra una, Dofis eius eft uncia una,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phufea cathartica, amp;nbsp;ftomacho grata,

FVfea purgandi uim habens accipitcymini,fœniculi,fingulorum un« dam unam,pulegp,api],aniG, unifeuiufep undam dimidiam,epithy« mi,feammoniæ, cuiuslibetuneiam unam,falis uncias duas,Datioexpcs 50 dita 80 quam tranfgredi nefas eft,funtdioboli duo in pofca;uerum non« nullietiameuphorbrj grammata quatuor exhibent*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V inum purgandi facultate præditum in laborantibus hydropc,

SCillæundæ fumunturtrès,api] feminis uneiæfex,piperis drachma una,radicis capparis drachmæ quatuor,grani cnidq corticeexuti drachma una,foli] malabathri pilulæ duæ,uini heminæ duodedm,mel« lis xeftæ très : Confeinde in exigua fruftula fdllam, èC irrigato cum ui« no,rcliqua uero leuigata mifee* Halatia purgantia,

SAlis communis affati uneiæ fex, feminis app, zingiberis, panis ari« ^q di, fingulorum dioboli fex, anifi, piperis, uniufeuiufque drachma dimidia, feammoniæ,epithymi,cuiuslibet uncia una, Datio conueniens tochliarium unum*

Podagri«

-ocr page 463-

DB ARTE MEDENDI DIBgt; VU 45t Podagrica ex hermodadylis*

TjErmodaftyli unciæ tres,anifi,cymini Aethiopici,ameos,thymi, co -Llrymborum, piperis candidi, zingiberis,uniufcuiuf(^ dioboli tres* epithymi uncia dim id ia, Dantur conuenienter pro unaquidem dofi, dioboli quatuor,id^ matutino tempore cum condîto,fiue melicrato, uel fi uidetur,cum zeftacrato»

10

Aliter eadem purgans medela, HErmodaftyli uncia una, cymini Acthiopici, anifi, agarici, zingiber ris,fingulorum dioboli fex,maftiches duo,fpicp nardi dioboli duo, mofchi ceratiumunum,cnicidioboliduo* Dofis dioboli quatuor cum hydromelo ♦ Scammonia porró eo quod ftomacho noxia eft danamus» Quod fi aut copiofior euacuatio fuerit neceffaria, admifce dationi com# muni feammoniæ ceratia tria,Bxhibeto autem poft lauacrum»

Catapotia ex Harmenico lapide congIomcrata,qLix in morbo artis culorum ut plurimum locum habent,

ALoës unciæ quatuor,fcammoniæ unciæ fex,agarici uncia una, epi# thymi tantundem, lapidis harmenici dioboli duodecim, cafîîæ un# cia una,fpicæ nardi una,fcillæ affatæ unciæ duæ,croci grammata duodc cim,rhodomelite excipiantunDatio eius dioboli duo»

to

Confedura ex coronopodiojconducens qfdem quibus SC hermodadyli,amp; ftomacho falubris,

ACcipit zingiberis diobolos duos, piperis diobolu unu,agarici de* cem,cnici interaneidiobolosquatuor,coronopodrj radicis dio# bolos fex. Datio idoboli odo» Cæterû fi difiieilior eft aluus, ceratiaui# gintitria» Conducunt fummoperc feptemautoftoadhibitauentri: 06 poft euacuationem ubi laueris, ouis hutriri fatis eft»

Medicamentum ex fucco Cyrenaicoadquartana laborantes» SVmito fuccicyrenaici, piperis,rutæ foliorum,cuiuslibetdrachmam unam »Dofis eft nucis Ponticæmagnitudo».

Puls cathartica turgidis elephantiafi laborantibus eximie con# ducensj amp;quibus edmouere quis craflum dó ui-fcidum humorem queat»

COIocynthidas duas amputando,femeneuacuato,medunamucro fÏ:* nensjmpleto ipfasoleodulci,amp;operculansproprijsoperculis,Q# nito per diem ac noftem » Deinde autem oleo euacuato, colocynthidaa inaquaelixato, tantifperdum fubigant: pofteaeafdem abrjcequidem, (èd oleo aquæ permixto ucratri nigri tnobolum inrjce,fcammoniæ dra# chmam unam : decoqués uero cum bis pulticulam ex fimilagine, uel pa# nem aridum contritum. Poft h sec partem illius laboranti propinato,qui '40 frugali antea uiftus ratione ufus fit, quantitate nucum ponticarum, hoe eft auellanarum ofto aut decern, uelad fummumquatuordecini:Et po# tui aquam calidam præbeto»

-ocr page 464-

45X

PAVEI AE G I N E T AB

De obfcruationc corG qui catharticG medicamcntû fumunt, fiC quid faciendS his qui in potione non purgantur. nbsp;nbsp;nbsp;Cap» Vi

N omnibus, ut fummatim dicam, qui ftrenuam amp;nbsp;effîcaccm purgationem fumunt,homini prius uiAus rationem præfcrilt; ^ ^^^“* probeconcoxerit pharmacum præbe* J to, fomnum^ ufcp ad confummatam purgationê prohibetot motionem uero moderatam, fi fieri poflît,fubire,amp;r ab omni cibo potu^ abftinere, quoad purgatio fuerit fuo munere perfundla, mandato» Exmonumentis PhiJagrq»

ATqui fi quis genium ad cofummatam ufq? purgationê cibo defraud ’® dari non fuftineat,uel propterea quod os uentris ualde biliofum ha beat per longam inediam qup præceffit, uel quampiam afiam iftiufmodi cauffam,dandus eft ipfi exaqucouino panis, uelexptifana fuccus chon dri nondum inchoata purgationê,quo minus earn corrumpat, fed pro* tinusà fumpta medicamenti potione:fieenimad eeleriorem quandolt; que motum pharmaci fua grauitate cooperatur. Si porrb quifpiam poft fumptam medicinarum potionem non purgatur, neqp euacuatur,fi nul* la quidé inde ingruat molefl:ia,nullo auxilio opus eft : Sin autem urgea* tur propter morbi uehementiam, autdilanictur, diftendatur^ 6ó quaft dilTecetur languens,clyfterem confeftim inneere necefte eft* Quod fi nc io turn quidem obtemperet aluus,corpore quidem uellicato, amp;nbsp;tant^ per* uerfo, lauandi funt ungendi^ affatim ♦ Quod fi autem corpus refertum *i^AP g^auatum fuerit,fanguinem uena fecra detrahe,potiffimum fi homo fanguinolentusexiftat,oculos^ rubeocolore infe(ftos,amp; pétulantes, exertos ue non lecundunaturam,fedex aduentitio propterepotumme dicamentü habeat ♦ Si horum uero nihil, morfus autem amp;nbsp;laniatio infe« ftet,a balneo quamprimü nutrito,amp; uinum liberahter 6ó prolixius pro# pinato : atq^ inter hæc clyfteribus utere, nifi dolores placati fint, 8d de-nuo lauato » Efto autem oleum clyfmatis rutaceum, uel ex alio quocunq^ flatus extinguente præparatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

De his qui plufquam expédiât purgantur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» v 11

^^ immodice plus iufto perpurgantur,eorum cutis perfrican da eft, lauandi^ calido ante balneû,exhibendo uinum tenue, rufum, 06 flauû:extemplonanlt;p uinûhuiufmodiad digeftio* nem concitat:panem item maceratû,Ô6 mala Punica. Perfeuc rante autem his etiam peraftis purgatione,uincire membra fafeijs à fum modeorfum diftributisÔ6 conftridis expedit,amp; recuperantibus ali* quid turn fanguinis turn fpintus. Propinato præterea ex carnibus con* feftæ theriaces fymmetrû, pellit enim in eu tem, 06 eeleriter reuellit in al uum humorum delationem, hebetat^ id quod in purgatorio tan^ ue* 40 nenofum amp;nbsp;medicamentofum exiftit : qua déficiente theriacis paftillis, præterea confeftione f/hacs^^ijifiKrui/, amp;nbsp;ea cui cognomentum eft Philo* nium : cucurbitulis ad hæc fecundu ftomachu utendum» Cataplafmatis item

-ocr page 465-

DE ARTE MEDENDI DIB. VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;435 item contextis ex fanna hordeacea amp;nbsp;cenomelice : Poft quæ aftringens tia fequanturepithemata. Præftantifnmum porro auxilium præftant totius corporis friftiones, amp;nbsp;pharmacorum potiones. Ad hæcaèrem non modo frigidum, fed admodum etiam calïdum uitent cane peius amp;nbsp;angue : ille enim materiam ab exterioribus pellit ad interna fluxum'que adaugct, bicuero diftrahit amp;C uires diftoluic. Quod fi autem propter extorum irritantium uellicationê augeatureuacuatio, cataplafmatis in^ ftar impone prædifta. Immittantur pariter quæ retûdendi Slt; hebetan« diuimobtinent: Adeps anferinus, uinudulce,nardus,amp;: id genus alia»’ lo Defacrisantidotis,quas grxcchicrasdicunt. Cap. viii

Hiera Antiochu

^^^^Ccipit Sacra Antiochi trixaginis, agarici, colocynthidis in* ^^’^^'^^*’ ftœchados,fingulorum drachmas deccm,fucci pana cis,fagapeni,petrofelini,ariftolochiæ clematidis,piperis can didi,uniufcuiufcp drachmas quincp,cinnamomi,fpicp nardi, myrrhxtroglitidis,croci, foliorum, cuiuslibet drachmas quatuor, mêla» lis quantum fatis eft. Alia: Colocynthidis intranei drachmas uigin* ti,fcillæ toftæ,agarici,gutff ammoniaci thymiamatis,corticis ueratri ni* gri, fcammoniæ,hyperici, fingulorû drachmas très, epithymi, polypo* io dp ficci,bdellq,aloës, trixaginis, marrubii,caftîæ,cuiuslibet drachmae ofto,myrrhas troglitidis,opopanacis,iàgapeni, piperis communis turn proceri tumcandidi,petrolehni,cinnamomi,croci, caftorrj,ariftolochig longæ, uniufeuiufqp drachmas quatuor, mellis quantû res ipfa poftulau Hiera luftf.

Q Acra quæ ad luftum refertur medicum,côftat ex epithymi drachmis Oduodecim,marrubq, ftœchados. trixaginis,helleboriatri, feammo* niæ,agarici, piperis longi, fcillæ aftatæ fingulorum drachmis fedecim, euphorbq, colocynthidos interanei,aloés,croci, gentianæ, petrofelini» guttæ ammoniaci thymiamatis,fagapeni,uniufcuiufqj drach.ofto, opo 30 panacis,polii,cinnamomi, myrrhæ, fpicænardi, floris rotundi odorati iunci,pulegri,cuiuslibet drachmis quatuor,ariftolochias cum longgtum rotûdæ,lîngulorû drachmis duabus,mellis quod fatis eft. Dantur iufta dofi grammara duo,aut tria, aut quatuor,cum melicrato Ôë falibus»

Hiera Galeni.

H Abet Sacra Galeni trixaginis, piperis longi, piperis albi, ftœcha* dis,ueratrinigrioris, feammoniæ,fpicænardi,fcillæafratæ,amp; (ut quibufdam placet ) epithymi, uniufeuiufqp drachmas fedecim,myrrhæ, croci, guttæ ammoniaci thymiamatis, euphorbq, cuiuslibetdrachmas oâ:o:quæ cunfta melle excipiuntur»

-ocr page 466-

454 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PA VL 1 AEG INE T AB

lorum drachmas quinq^, cinnamomi drachmas quatuor, uct caffiac dra« chmas odo, fpicæ, croci, polq, myrrhæ, uniufcuiufquc drachmas qua* tuor,menis quantum fatis eft,

Archfgents Hiera,

T\ yrArrubfj,agarici,trixagim's,coIocynthidis mcdung,ftœchados,fîii iV Igulorum drachmae decern, opopanacis, fagapeni, petrofeh'ni,ari* ftolochiae rotundæ,piperis albi,uniufcuiufcp drachmae qumlt;j,cinnamo mi,fpicæ nardi, myrrhæ, polq, croci,cuiuslibetdrachmæ quatuor : ari* da fimul contunde ÓÓ attamina : fuccum uero panacis atque ßgapenum, myrrham^ifraólainpilaimeÏicratoper noctemunam infunde, deinde lt;o leuigato amp;^ exténua,at(^ inqcc arida,86 interpoiïto têpore meJle optimo inuitreumaut plumbeum uasreconde: Hicfanè modus communis effc omnibus hieris.DoGs eius ad fummum drachmæ quatuor : affumantur etiam falis drach» una,melhs heminæ duæ,aquæ quantû fatis eft. Quod ft purgatorium feammoniam no habens effîcacius reddere uoluerimus, admifcendus etiam ipftus eft obolus.

Perundîiones fedis 00 umbilici,purgantes. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i x

Ngentum quo fedes peruncta peditus proritat : Ru ta mette contentur,ita quidem utunus fuccus efficiatur,atcy in intimu ani illiniturtefficaciftimum autem fuerit, ft momentum cymi* ^° ni,^ nitri,uel cyclamini fucci adqciatur ♦ Porrbid quoep un* guentum crocydi, hoc eft floccis exceptû fedi ad laxandam aluum inft* ritur : Vel glanis affabre cum melle facta inditur, flatus enim egrediun* tur fufficientes, leuantur^ male affeeti.

Diachrifma fedis quod uentrem mouere dicitur, 6^ oletare faciens.

A Lumen cum melle leuigatum decoquitur donee rubeftat, atq; cum hoc inungitur fedes : prompte nanque multa quidem, non tarnen

citra laborem extorquet.

50

Epomphalion aluum fubducens, CYctamini (quæ Latinis rapum, aut terræ umbilicus eft) drachmae quatuor,nitri drachmæ tres,hellebori nigri,8ó cadidi,uniufcuiufcp drachmæduæ,colocynthidis drachmæ très, icâmoniæ drachmæ duæ, elaterq fucci drach. quatuor, grani cnidq drachme totidem, nucum pin* guium unciæ duæ,fenis taurini uncia una.

Aliud pulchcrrimum.

E Latern,Iathyridum,galbani,cyclamini,hdlebori nigri,ftngulorum drachmæ quatuor,colocynthidis interanei drachmæ olt;fto,cucume?

ris iÿlueftris recentis, feammoniæogranicnidq, uniufeuiufq^ drachmæ duæ,tithymalli drachmæ dug, refinæ terebinthinædrachmæ tres:Hæc 4® accurate contufa felle taurinoexcipe,amp; perindeatqueungentoutere«. Quidam uero adiecfis infuper cæræ drachmis feptem, amp;nbsp;oleo cucume*

‘ rino fuff iciente,ad morem emplaftri re poftulante impofuerunt.

Medica*

-ocr page 467-

DE ARTE MED EN DI DIE» Vit 45f Médicamenta uomitoria,ÔCmodi heUeborifmü ' Cap. quot;nbsp;X

Omitionibus non tam fecunda ualctudine fruentes nimia aÜ I menti humorum'ue copia grauati utantur, quam morbis op* preffi acutis, quum à pituitauelid genus aliquo infeftantur» ^ Cæterum neep fofpites,nelt;p gratriter languentes uomitorqs medicaminibus prolicere uomitiones confultü ac tutum eft,fed in ægri* tudinibus diuturnis,præfertim cum fcirrho coniundis,amp; qug ualidiore opus habent comodone : Verbi caufTa, podagra, comitialibus à ftoma* choprouenientibus,elephante,aqua inter cutê,melancholia,atqp id ge* 10 nus alrjs, Adueriänturuero Gnguinis expuitionibus,^ malum ftoma* churn habentibus,^ qui fuffocantur.Expeditiflïmumitalt;p promptifTi^ ciu^àtatà mum^ omnium qug uomitü prouocare amp;nbsp;educere folent, cenfetüroleu ftomituDt-cyprinu, irrigatis in eo uel digids, uel pennis, amp;nbsp;in gurgulioném infers tis, 06 radicum fpicæ nardi drachmg feptem melicrato potæ,per flip er* napurgSt ualcntius:amp; betonicæ drachmae quinep aut fex in aqua mul* fa potæ:80 daphnoidum folia uiridia tria,macerata amp;nbsp;comefta : necnon 8óelaterrj obolusinaquapotusperuomitum cumpituitam,tumbilem exinanire confueuitddem præftant uuarum paifarum grana quindecim cum mulfocraflïore,BuIborum porro, efculend quidem crudi deuorati, uomitorij uero cum narciffo decodi per fuperna euacuant : amp;nbsp;apij radi cis id quod ad aërem eft comeftum,confimiliter uomitum cit,appellant autem nonulli idipfum chamæraphanum:uniuerfa uero radix comefta» tam per fuperna quam per inferna agitat.Raphani infuper prgdidis mi nus quidem uiolenter,fed maiore emolumento expurgant i oportet aut eofdem acres admodum 8ó recerttes adhuc,in pertenuia fruftula fecare, amp;f madefaceretuel tribus horis in oxymelite maceratos accipiant quan* turn poftuncuometes ter aut quater à ccena,femel uero ieiuni.Sæpe etia numero abforbeat oxymel. Cæterû per duas horas inambulantes tepi* da aqua cpota,digito uel pennaimmiftïs gutturi,uomitiones irritent»

30

Quibus dandus fitheUeboruSj 8Cquibus non.

VEratrum porro exhibendum eftdiudnis paritér 8ó grauibus ægrirf tudmibus corrcptis, ubireliquorum adminiculorum fpes fublaca fuerit,quS omnibus morbus fuperior medium unguem porrigat. Of* ferendum ideirco iugiter aqua inter cutem laborandbus, elephandend* bus^jcachexia item,paralyfi^,amp; id genus alqs languoribus correptis, 80 in bis affedtionibus, que per circuitum temporis paroxyfmu habenct cuius generis eitepilepfia, podagra ♦ Quum autem complures fintheU kbonfmi rationes, fimpliciorquidempræparado,amp; magis ad hellebo hfmum idonea ratio» hæc eft,

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Praeparatio raphanidum ex heUeborö,

COncinnentur autem raphani hoc modo:c0pungendoprius raphalt; nidas,quas quidam radiculas uocant,calamo t hellebori albioptimi radicüfegminaexperiri ftimulis oportet» Scubiea per nodem intégra

-ocr page 468-

456- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEGINETAE

manferint, fcquenti die auferant,ipfas ueroraphanidas fruftulatim con cifas cumoxymelite manducanduciendi uomitus grana exhibetp mo# do praedidlojprocliuiori uidelieet ad uomitus languend : amp;nbsp;interpoGrii memorans horis ad uomendu cogito. Hellebohfmi porro modus pri# HfH^oridf# uadm ac propric fic habet/ Veratri opdmi uncias duas in aquæ hemina co^io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prius diebus quincp maceratas, donee aqug pars tertia relinquatur deco

quito : exprefTo deinde helieboro, aquæ tantundem mellis admifeeto» coque denuo tandfperdum craflitudinem induat:etubi fead cienda# uomidones præexercitauerint, Iaborantiieiuno,amp; eiqui probe conco# xerit,00 qui per inferna uel fua fponte uel per clyfterem excernit, ad de# »0 monftratum antea modum præbeto femel atq? iterum, pro padends uir tuteamp;robore»

Qui fît Optimus praeparandi modus hellcborü

EFfîcaciflîmus uero omnium modus eiufmodieft:Incidendo ueratrl radices in quantitates fefamis cquales, nam in puluerêcontufæ fuffo cationes efficiunt magna efficacia : In imbecillioribus quidccum fucco ptifanæ aut halicæ,aut id genus aliquo duas drach. ad fummS, ad mini# mum ante draeh. unam ueratri elixans,potui dato:In robuftioribus ue# Hdletom ro in aqua calida Gue mulfo. Incipit aut helieboro irritata purgado poft fumptuiquant treis autquatuorhoras:atquiIcndus inchoantjmelius purgantur ♦ Cun to ^operetur. (qantibus autem nimium uomidbus, melicratum potui exhibons aduo# mendum impelle, irritando immiflîone pennarum in oleo infcdlarumx quod fi ne turn quldem euomat,in balneum ita habens abducendus eft» Cæterum ubi eq cere iam per uomitionê aulpicauerint, fi quidem fecun* dum radonem fuerit euacuado,nihil afficiuntur uomentes:Gn autem an# gantur amp;nbsp;conuellantur,hydrelæum potui dato:pariter^ per inferiorem uentrem ipGs fubducendi hoc modo uis quædam accedit, amp;nbsp;alioquinin his qui helieboro utuntur,quandocp medicamine edam accedente,accu* muladonem longe facilius egerunt. Porro cos qui animo deßciunt,odo ramentis atquehis fimilibus refocillato, atquealqs quæplerunq^ luper# 50 ueniunt fymptamatis conßmiliter fuccurre ♦ Quum autem purgado im# modica fit,non alere modo, uerum fomnum edam conciliare expedit,80 alia,quemadmodû de his qui nimium purgantur explicatum eft,agenda funt» Perfiftente aût eadem,cucurbitula præter hæc ftomacho applican da,membracp funtuinclenda» Si fecundum radonem fiat euacuado, me# licradipGs potandum fymmetrumexhibeto,quo abluantur pharmaci excrementa, amp;C paulo pofteibus cocltu facilis eft offerendus, Cæterum in his, quorum ualetudo fufpeéla eft,euacuatione per os,egentibus aute omnino helleborifmo, Antyllus ufus eft eiufeemodi quopiam lauamine, irrigando ueratricandididrachmas duas in aquæ xeftauna, amp;nbsp;finendo 40 manere per diem ac noffem,poftera die ueratru ad dimidiatum ufque in aqua decöquendo,deinde hancimmittendo per fedem,quo uomidonc fupra purgat,parü imbecillius hellebori podone ♦ lam uero poft exada fufficien#

-ocr page 469-

DE ARTE MEDENDI TIB. VII 45-7 fuffidentem purgadone,glandem acrem apponentes irntemus egeftio nemjita guide ut infufum reddatur, amp;nbsp;uomere defiftant : Poft deiedio* nem aquam mulfam feme! autbispro ablutioneinteftinorumimmitte* mus » Idem ucro tradie, glandem ex helleboro eandido contufo amp;nbsp;cri« bellato,deinde melle delpumato excepte concinnatû, pari modo fupca» riorem aluum,quemadmodûôôclyfterex ueratroconfed-us^purgareî Verum præ omnibus alqs cômendatur, multis^ præconijs elîèrtur hic præparandi modus : nobis enim reponere amp;nbsp;quad in futurum refjeere purgationêlicet» Pondus igitureftohelleboridrach.duæ,circumlinia tur uero aut circumligetur ftuppa folidiore balanus, principium^ ftup 10 pæ foris per fedem recipiatur,ut poft fufficientem purgationem foris de ferat nobis glandem;hic fanè tropus expurgat ad unguem 06 exaCtifti» me,ne(^ tarnen uel ftrangulatum,ne(j aliquid aliud periculi infert»

De differentia antidotorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» xi

Præfâtio Galeni de antidotis.

Acultates quibus morbis luccurritur, non quæ extrinfecus -'1 I^^f^ponuntur/ed qu^ intro in corpus fumuntur pnfei antido* ^^tos appellabant.quarum treis enumerantdifferentias : quæ« ^^dam enim letalium medicamentorum gratia offeruntur:qug*

1 o dam propter feras iftu morfuue uirus iaculantes :quædâ deniq? affeeftio nibus ex praua uiftus ratione prouenientibus opitulantur : nonnullæ uero treis commoditates promulgant, è quorum numero etiamantido« tus quac theriaca uocatur,efte creditor»

Hedychroi in theriaca præparatio.

ASpalathi radicis corticis, calami odorati, cofti, afan^xylobalfamu phu,maioranæ,maftiches, fingulorum drachmas fex, frueffus bal fami drachmas duas, mari drachmas fedecim, floris rotundi iunciodo* rati drachmas duas,cinnamomi drachmas uingintiquatuorjamomi,caG fîæ, rhei,uniufcuiufcp drachmas ofte, nardi Indici,folij » cuiuslibet dra« I® chmasduodecimomyrrhædrachmas uigintiquatuor,croci drachmas duodecim,uino bono cxcipe,8ó redige in paftillosjfuccübalfami (quod opobalfamum dicunt) contundens »

Paftillorum fciUiticorum præparatio, PAftillos quos fcilliticos appellant,hoc modo confiée:Scillam argilla feu adipe obducito, 8lt; moderate elixato, fumendo^ interanei ipfius partes duas,8( farinæ orobi partem unam, contere,0( cofimiliterpaftil los concinnato»

paftillorum theriacalium præparatio»

PAftillostheriacoscocinnaturus,fumito uiperasquatuorautquineg perfuluas,recens admodum captas, amputa ipfis circa caput amp;nbsp;eau« datenuspattern utrint^quatuordigitorummenfura,detralt;ftis^ fqua« mis omnibus, amp;nbsp;exemptis interaneis, reliqua in aula noua addito falc amp;anetho mediocri coquenda funt j tantifper dum fpinæàcarnibusfe« 0 5

-ocr page 470-

45« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ PAVLl AEG INE TAE

parantur,deinde eximês,amp; afpinis exacte carnes repurgans,adinifcert do eis tantundem panis puri,amp; difloluendo pariter femel reformatOjSC orbiculos opobalfamiaccende,Slt; frigefacito in umbra»

Thenaces antidoti præparati'o, THeriacaantidotusconficiturad hunemodum: Paftillorum reinin'# corum drachmas quadragintaodo, paftillorum theriacalium dra# chmas uigintiquatuor, unguinis hedychroi drachmas uigintiquatuor, cinnamomi,piperis communis, fucci papaueris,uniüfcuiufqj drachmas uiginriquatuor,rofarum aridarum drachmas quindecim, purgamento# rumallq^napifeminis, iridis Ulyricæ,agarici, glycyrizes, fucci balfami, ’® fingulorum drachmas duodecirn,myrrhæ,croci,zingiberis,rheupon# tici,radicis quinquefolq, nepitæ, floris iuncirotundiodoratij petrofeli# ni, ftóechadis,cofti, piperiscandidi, amp;nbsp;longi, didamni,florum thuris mafculi,refinæ terebinthinæ, maftiches, cafïiæ nigræ,fpicæ nardi, flo« rum poliquot;),ftyracis,apii,feminis fefeleos,thlafpeos,ammeos, trixaginis, fucci hypociftidis,malabathri,nardi Gallicæ,mei,gêtianæ,anifi,foEnicu li feminis,Lemniæ figillatc,chalcitidis afræ,amomi,acori, balfami, phu, öpii,hyperici, acaciæ, commeos,cardamomi,hngulorû drachmas qua# tuor,feminis dauci, galbani, fagapeni, bituminis,opopanacis, caftorfj, èentaurf),ariftolochiæclematitidis, cuiuslibetdrach, duas,mellis Atn# ^° ci libras decern, uini phalerini xeftas duas : Mittens in mortariumo# pium.hypocifl’ida, myrrham,fagapcnum,fiyracem,acaciam,opopana* cem,inftillans mellis pufillum,et cotundens difrolue:poftea uini tantum infundendo, ut id cetera fuperet, pertriduum ita macerato, mox reli# quasfpeciesfruftulatim incifas contunde, amp;nbsp;mei defpumato. Reponi# tur autem in uafe argenteo aut uitreo non admodum referto, amp;nbsp;circum» im^ibuiutm^ quac^ operculatur» Cacteru ufus ipfius, fi quidê nihil cumfletuf, in fera# iunäftruM. morfibus commendatur, uenenis^ fumptis poft feptennium pon« ticænucis quantitas cum uini cyathis tribus bis in die pota:Pariformiter etiam his qui citra manifeftam occafionem periclitantur, corporis cor# 5° ruptione letalis medicamenti qualitatem imitante, ueluti in peftilentia# Iibus plei uncp accidere confueuit,femel in die. Porro in alqs aftedrioni» bus ufus ipfius eft,à decennio ad annum uigefimum ufque. Contra tuf# fes autem,amp; peótoris pulmonis^ dolores feu lateris,febrequidemca# rentibus cum cenomelite,febricitantibus ucro cum hydromclite fub no# iftem fabæ Aegyptiæ magnitudo magnopere conducit. In fanguinis infuper eieeftationibus cunlt;ftis recentibus, in pofca utilitate magna prp# betur : diuturnis uéro inelixatione confolidæ, fabuli Aegyptq quan# titas,turnmatutinotumuefpertinotempore: Inflatis autem,amp; hisqui circaumbilicum torminibus infeftantur,autcoeliacis,manein aqua cali# 4'0 daeiufdem fabæ quantitas. Appetentiam præterea proftratam reuocat amp;nbsp;excitât: Rigoreadhæc,algorecp acceffionû intenfojuomitione^ bilis præpota the na ca libérât ♦ M’^nfes porro cit,ÓC foetus mortuos expellit, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fabæ .

-ocr page 471-

DE ARTE MEDENDI DTE. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459,

fabdc Aegypdæ magnitudo cum melicrato, uel paHo, iri quo ruta atque diélamnus elixa fit,pota ♦ Aduerfus autem extremam raucedinein cum foorfum perfe,turn addito tragacanthæ duplo, ex cenomehte aut pafTo fumpta, retenta^ fub lingua 80 colliquata, lienofis amp;r iocinorofis iuxta cum pofeapræbetur. Quod fi quis feirrho infeftetur,cum oxymelite uel aceti (cillicid fefquicyacho.Datur nephreticis,hoc eft renum incommo^ dis oppreffis cum oxymelite faba Aegyptiæ magnitudine:dyfenteri« cis^ cum decoólo rhu,tam mane ^ fero. Medendis præterea uifus helt;* betudinibus,quas Gr^ci iuSAvcomxs dicunt.fummum præfidium confers *0 Antidoti indem amp;nbsp;opobalfami un eqs duabus mellis cyathum mifcens, paulanm illinitotexteric porto dentes.Plericp uero præferuationis gra* tia fabæ græce inftar theriacam circa neomeniam fumunt,quum iam coa drix facultas probe officia peregerit,cum mellis cochliario uno ÖÓ aquc cyathis duobus. Pari quoq? modo circa opodemian eadem utuntur,ubi peftilentes quafpiam auras olfacere fufpicantur,uel ubi aquæ fluunt.

Sal theriacum.

AD mithridatium in præfens fales theriaci ordinandi funt:comprclt; henduntur autem in calce feptimi uoluminis, poft ea quæ de mens fun's aeponderibus tradidimus.

2^ o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mithridatidis ex fcingo.

MyrrhætrogIodiridis,zingiberis,cinnamomi,finguIôrudrachmaÈ decern, fpicgnardi,thuris,thlafpeos, opobalfami, floris rotudiinna» ci odorati,cofti,ftœchadis, fefeleos,galbani,refinæ terebinthinæ,pipe4 ris Iongi,caftorn, hypociftidis,ftyracis, malabathri, foliorum,uniufcu* i'ufip drachmae quatuor,caffiænigræ,poln, piperis candidi, fcordq, fe^ minis dauci, carpobalfami,cipheos,bdellri Celtici,c0meos, petrofelinu opq, cardamomiifeminis fccniculi,gentiana?,foliorum rofarum,cuiusli# bet drachmæ oftojdiftamni, anifi, acori,phujfihgulorüi drachmse tres» meiathamantici,acaciæ, uentris fcingi, hyperici feminis, uniufeuiufque 50 drachma una cum dimidia, uinimellis^ quod fatis eft.’præparato inftar theriaeæ, inquit Galenus. Adquæcunqj illaconducit, ad eadem hanc quoq? prodefte idem afferit, præterquâ ad uiperæ morfus : ad hos nan* * que ilia efficaciores uires obtinet.

Confedio ex fanguinibus conféra,ad omnia quæ uirus eiacu^ culantur, amp;nbsp;ad letalia medicamenta.

ACcipithæcconfeftura piperis cadidi,8ólongiicofti,acori,phu,ani fi,dilt;ftamni Cretici,fingulorüdrac.duas,amomi,opobalfami,femi» nis rutæ fylueftris, foeniculi feminis,cyminiæthiopici,anethi, fangum nis mafculi anatis aridi,fanguinis hœdi,fanguinis anferini,foEminæ ana '40 tis fanguinisjbuniadisfylueftrisfeminis,uniufeuiufep drac.ir).gentiang radicis,trifoli),florisiunciodoratirotûdi,libanotijrofarûaridarû,cuiufi« libetdrach.iiii.cinnamomidrach. duas,fcordr) drach.o(fto,petrofelint, .•polq,myrrhæ, nardi,fingulorum drachmas fex, caffiæ drachmas treis» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0'4'^

-ocr page 472-

440

PAVEI AE G I N E T AE


fuccicyrenafcicîrachmas treis, ftcechadis drachmas quinque, a fan'dra* chmas duas, guttæ ammoni'aci thymiamatis drachmas treis,mei Athalt; mantini drachmas duas,agaricitantundem, carpobalfamigranauigin* tijmeHis defpumati quantum res ip fa poftulare uidetur»

Oxymeljhoc eft acetum mu!fum, fimplex,

Z^Xymel, cuicognomentum hmplex, conftacex acerrimiaceti can* V_z didi xefta una,aquæ xeftis duabus, mellis xefta una:quæ ad mellis ufque liquidions cralRtudinem amp;nbsp;concretionem decoquenda funt, de# fpumando fubinde mek

Acetum fdlliticum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo

H Abet acetum fcillitc,fcillæ candid» in minutias côcifæ,8ô in umbra diebus quadraginta exiccat»,8lt; rurfum purgatæ minas fex, aceti bonixeftas xq.finitodies fexaginta, operculatocy uafe ponito fubfo# lemtquibus tranfadis fcillam expreflam abrjee,acetum uero excolatuin uafereponito» Quidam uero fcillæ minam una in aceti xeftis fex,alh aut uiridis fcillæ idem pondus in acetum recondût, etiam ufep ad minas fex, atc^ adhuc acutius. Prodeft aut acetum illud ad oris fluxiones,fi eo cob luantur,8if ad multa mala interanea,qup exhulceratione uacant,potum^ Cæteris itidem compluribus acetum fcilliticum fubueniu

Oxymel fcilliticum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®

QXymel fcilliticum accipit fcillæ interancorum mollium libras duas, aceti acrioris albi xeftas quindecim, piperis,petrofelini Macedont cijfinguloru uncias duas,dauci Cretici,ammeos,anifi,nardi Gallic»,ly# biftici,afari,cardamomi,fpicæ nardi, amomi,rheu pontici,uniufcuiufcp fcmi{rem,fccniculi,fcminis cymini,laferpith,zingiberis,pyrethri, hyflo pi Cretici,cofti,pulegr), cuiuslibetunc. unam,mentæ uiridis fafciculum unum,rutæ uiridis teneriores caules quinep, mellis Attici xeftam unam, hepfematis xeftas duas, apfj uiridis fafciculûunû.’interaneafcillæcandi daconcifaconrjceinacetumjamp;r per dies feptem fubardentiftimocanis æftumacerari finito: deinde fcillam fubleuans,aridaquidemiamcon# 50 cifa, uiridia uero integra aceto infere, amp;nbsp;poft feptem dies rurfum omnia extrahens,aceto immitte mel cum hepfemate, quibus decodis ufque ad crafficudinem, in uafculo uicreo reconde» Vtere autem eius præfidio cum ante prandium, hoc eft iciunus propinationis loco, turn fumpto ci# bo,ueluti in falfamento:nam multo utiliffimum eft»

Medicamentum Galeni efcilla contextumjComiuali morbo oppreftis in primis conducibile»

S Gillam manibus in puluerem friatam uafi Melitæo inrjee, ftrenueep operculans in locum ad meridiem uergentem fub ardentiftimo canb cùlæ æftu fîfte : poft quadraginta inde dies canis,fummam eius fuperfi# 40 'ciem foluês,corpus fcillæ effluxifleoffendes » Auferês itaq? fuccuipfius xondulcatum melle præftantiftimo,comitiali laborantibus fingulis die# bus cochliariu unü præbeto:pueris quidê paru ; adultis uero hberalius: at(^

-ocr page 473-

DB ARTE MEDENDI DIB» Vît 44! atquc fciiïæ ipfius fubftantialeuigatacum melle, cochliarium exhibeto* Secundum uero locum potentia hoc obtinet»

Philonis antidotus.

A Ntidotus quae ad Philonem refertur medicum, confiât ex piperiat Zxalbidrachmis uiginti, alterci drach mis odo, fucci papaueris dra* chmis decern,croci drachmis quincp, pyrcthri, euphorbfj,fpicæ nardi, fîngulorum drachma una, mellis Attici, uel alius boni defpumati quanx turn fatis eft. Dato adultis nucis auellanæ (quam ponticâ dicunt ) quan# titatem,minohbus natufabuli inftar,pueris ciceris magnitudinem * Eft 19 aût hoc maxime indolorium 86 fomnum concilians medicamentum«.

Athanafia anodyna, Pleurenca Oribafij.

A Thanafia (quæab immortalitatenomen fortita eft) doloremcofta jrVlem placans,conflata eft ex caffiæ drachmis odo,fpicæ nardi,amo ini,croci, opt},ftyracis,myrrhæ, cofti, fîngulorû drac.iirj* mellis defpu# mati quod finis eft.Dofts eins cum Philonis antidoti datione coniungiu Antidotus e duo b us pipcribuSjUiribus athanafiae confimiks.

△là J^va TffiTTifiup recipit cardamomi,caftorq,opi) ,uniufcuiuflt;p drac*irj. myrrhæ,cofti,piperis tu longi, tû câdidi, galbani,cuiuslibet drac* treis,croci drac.totidê,excipc melle decodo,quantitate^ fabæ exhibe* 10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aià KaxAiSiti gt;9 fc'J.ÿ^ztïTBfjhoc eft ex capitibus papauens^SC elixa-

tione coniextum ixiedicamentum* ^

CApita papaueris uiridia inaquofa odo aut decem decoquîto ubi fu# fpenderis diem unû, 86 glycyrizæ unciam unam maceratain déco# dionis xefta una fimul elixato quoad liquéfiant,atq^ quamprimum me# diocrem induerint craftitudinc, remouens ab igné repone. Vtere in his qui febre oppreffi uigilqs infeftantur, 86 quand© ex papite tenuis in pc# (flus fe infinuat fluxus»

amp;i»Kult;AiSijgt; Ö fttÄiTPfjid eft ex papauerum capitibus, amp;melleconfedio» r, . )

5® TD Apauerum capita, 86 glycyrizæ unciarn unaCquemadmodum praê* X diAum eft) coda in aqua pluuia Hue Fontana, rnenfura xeftæ iinius ufque adcolliquationem,86 ubiexprefferis,prorjcej in decodum mellis xeftam dimidiam, 06 elixans ad concretionem atqjcpffitudinem.Dato hts qui cum dolorum mitigatione, fomni conciliatipne, ad hæc amplius perpurgatione 06 abfterfîone humorum pedoris,ô6 eorum qui puimo« nem infeftant atçp renes,opus habent»

Diacodium Gompofitum.

AQuæinqua papauerina capita décoda funt, iuxta memorata cÔuê mentiam xeftam unam, uini paflî heminas duas, melIis librâ unam, 40 croci,fucci hypociftidis,fingulorû drach«quatuorcoquitoad fpiFTitudi# nem.Stomacho aût falubrior ea eft confedio,fiex melle conficiat, Ô6 cl pitû papauerinorûdecodo,86 malorü cotoniorû : Effîcacioraut rtiulto euadit,ft cum capitibus papaueris aqua melilotû et glycyrizâ decoquas*.

-ocr page 474-

44i

P AV tl AEG INE TAE ' ’'«5

AtKîifÂWtxAuÏQj/jhoceftexmarrubiolinduSjfiueutuuIgôdicunt, ' ’ e!ediiarium,phthificis m primis conferens.

MArrubfj comarum libram unam in aquæ cotylis fcx donee tertia pars relinquatur dix âs, herbamquidem porrijcico, inpeiendoaut aquæmellis crankudinem,‘exhibecochliariumunum»

Diaprafq iyntheton,id eft ex marrubio confedura compofita.

MArrubij comp,ireos Illyricæ,hyiïopi,pukgij,glycyrizæ,apf)3nn« gulorum uncias duas, ifchadumpinguiumuncias treis, nuclei pi* nei rebnatiuncias treis,contunde obiter : arida cum ifchadibus in aquæ xeftis tribus irrigato, amp;nbsp;coquito ad tertias : deinde aquâcolans, mellis »0 libras duas infunde, 8^ ad melleam craflitudinê decoque»

Aicè èf «füjf/jhoc eft medicamentum ex eruis*

y^ Mygdalorum amarorum uncias duas, farinæ eruiuncias quatuor, jtA hyiïopi tantundem, ireos unciæ femifTem, nucleorum pineorufri* dtorum uncias duas,mellis xeftam unam,uel quantum res exigiu.

Medicamentum, quod /üxAiKKSioii inferibitur»

IReos Illyricæuncias quatuor,eruorütantundc,hyflbpi unciasduas, feminis urticæ,glycyrizæ,focnogræci, uniufeuiuiep uncias duas, bul* bóruunc. quatuor,feminis fini fridi uncias tonde,nigellæ, quodgræcc melanthion dtcunt,diobolos duodeuiginti, pulegij gramata fex,nucleo xo rum pineoru toftorü unc. q.pipcris gramata fex, mellis quod fan's eft»

‘ Antidotus Sotira, quafi feruatrix dicas*

SPicæ nardi diobolos undequadyagintagt;myrrhæ diobolos uigintift^ ptem, crocidiobolos totidem, caftorrj diobolos duodequadraginta, opq diobolos tngintafex,petrofelini diobolos quadragintaquinlt;p,aniß oó:o,apri feptem,idnci rotudiodorati florum diobolos trigintafex, caffe diobolos duodecim, piperis longi tantundem,feminis finonis gram# mata fex, ftyracis grammata oftodccim, amomi duodecim, hedychroi, cofti,afarci, fingulorum gramata duodeuiginti, mellis quan tu fan's eft»

hm sv^xKos bechitÇ, hoc eft medicamentû ex ftyrace, tuftî medendo utile» nbsp;nbsp;nbsp;30

A Momi,caftîæ, fingulorum uncias duas,ftyracis,fpicæ nardi,uniuf« cuiulcp fefquiunciam, croci, piperis albi, cuiuslibetunciam unam, mellis xeftam unam: detur coch liarium unum»

Medicamentum ex collcdaneïs Philoxeni, cuius ufus eftin Empyicis, 00 diutinis rheumatibus obnoxijs»

REfinæterebinthing drachmas otftodecim,nardi drachmas fedecim, myrrhseftaeftes drach.fex,cardamomi,bulborû,uniufcuiuf(ç drac» fex,crocidrac. xij.galbanidrach.fedecim,amygdalaamaraodloginta, mellis heminam;ex aquapotaturfabæ Aegyptiæmagnitudo»

Efdra 7n)Av;g»s©', hoceftquæmultisaffedibuscongruitjeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’

enim ex eorum numero jquæ nimiumftccificant.

AMomi fcrupulos fex, croci fcrupulos duodeuiginti, feminis dauci fefquifcrupulum,feminis fbeniculi fcrupulos treis, caftip fcrupulum unum

-ocr page 475-

DE ARTE MEDENDI LIB. VII nbsp;nbsp;nbsp;445

unumamp;S diinidium, florumiunci rotundiodorad fcrupulos quatuor Só ’ ïcmiHenijdnnamomi fcrupulos treis, fucci hypocididis fcrup.quatuor amp;nbsp;dimidiU) fulphuris uncias quincp, feminis papaueris fcrupulos quin# que, pyrethri fcrup. trei's, petrofelmi fcrupulü unü 8^ femifïem,i'rcos 11* lyricæ fcrupulos feptem amp;nbsp;femiflem, herbæ Apollinaris feminis fcrupulos tredccim Sc dimidiatu, fpicæ nardi fcrupulos feptem amp;nbsp;dimidiu, pegani feminis fcrup.unum amp;nbsp;femifrem,anethi fcrup.treis,cardamomi unc. treis, rofarum exiccatarum fcrupulos quatuor amp;nbsp;dimidiatum,nerrj floris Icrupulum unum cum femifle : Eft autueluti lobus acfiliqua unde to oriturrofa:rhododaphnes,amp; rofæipfius fingulorum fcrup. tres,rheu» gentianae, uniufcuiufcp fcrupulos fex,hedychroiungenti fefquifcrupu# Ium,tragacanthæ fcrup.quindecim,lycij fex,foliorum citrij tantundem» feminis ocimi fcrupulü unü cum dimidio,anilï fcrupulos tres,cofti,myr-rhæ, cuiuslibet fcrupulos fex, bdellrj fedecim, fucci artemifiæ tredecim, rhu Syriaci uigintiquinq èC. dimidiü,afari,uctris mergi,lapidis iafpeos» Hngulorü fcrupulos treis, piperis fcrupulos quindecim, caftorn feiqui-fcrupulum, cretæ cimoliæ fcrup.fex, fifonis, ftyracis,uniuicuiufcp fcrupulos nouem,opobalfami xrj.fereos fefeleos'ue herbæ fcrupulum unum amp;nbsp;femiflem, mellis uncias uigintiodo,uini quantum fufticit, to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamentum ex maldrum carnibus.

T^lvæparatur etiam confeifturaex pomorum carnibus hoemodoïMa X lorum cotoniorum purgatorum libræ tres decoquuntur in uini per-uetufti xeftis tribus,deinde teruntur amp;nbsp;inrjciuntur ipfis piperis,anifi,ly biftici leuigatoru uniufeuiufqj unciauna. Suntqui zingiberis unciara dimidiam,nec défunt qui pro uino acetum affuderunt.

△1« '^*^‘ jiyAamp;ii fzj/Aamp;ijzJioc eft ex fuccis maldrum medicamentum,appe-z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titus à cibis auerlïonibus,amp; nullis aegris' iic cibi in ftomacho Cdncodionibus aptum amp;nbsp;utile.

SVcci malorum cotonioru maturorum, mellis boni, hnguloru xeftas duas,aceci xeftauna,zingiberis unc. treis. piperis albiunc.duas,co-quitoad craflitudinê : hoc Galenus frigoreinhorrentibus preparabat. C^teruinquibus biîis,inquit,abûdat,abflt;ç pipereamp; zingibere cöfice^ Meloplacuntij præparatio.

POmorum cotoniorum mundatorum libræ fex elixantur in uino tan-tifper dum eolliquantur, deinde colato amp;é conterito. Nonnulli uero affundunt mellis libras oiflo,^^ decoquunt dementi ac debili igne, mo-uentes fubindeferula,doneeimpollutum quodâmodo totum reddatur, amp;nbsp;turn affumütconcuira, piperis uncias treis,anifi tantundem,petrofe-lini unciam unam : Qindam etiam zingiberis unciam, amp;nbsp;mafliches un-40 ciam unam adtjciunt:mox commixta Hngunturad femiunciæ quantita-tem,ÓC cum folqs lauri componuntur.

MCydoniatum,hdc eft ex cotdnijs confedum medicamentum.

Alorum cydoniorum purgatorum) 8^ in fruftula exigua conciforu

-ocr page 476-

444 PAVEI AEGINETAE libræ o^lo decoquuntur in uini xeftis odo moderate, nedißbluantur: deindemifcentur ipfis mellis defpumatilibræodo, piperis undæodo, petrofelini, anifi,fïngulorum undæ tres,zingiberis undæ quinqj,fpicæ nardi uncia una amp;nbsp;dimidia, caryophyllorum uncia una: Omnia contufa, amp;nbsp;mediocriter décoda ad iuris efculenti craffitudinem, remoue,86 refri gerans pariter cum iure fragmenta compone»

Aia7flt;5)(/m7rfcfsü)j/,hoceftétribus piperû generib.côftans medicamentâ.

Piperis corn unis, candidicp, amp;nbsp;Iongi,iîngulorûdrach. fcptcm,zingi«’ beris, anib, thymi, corymbi, cuiufqj drach.ij. mellis quod fatis eft.

Aliud Onbafiy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo

AD diatrionpipereon confeduram fumebat Oribaiîus piperis can» didi uncias duas, piperis nigri, 06 longi, fpicæ nardi, cinnamomi. ameos, nucis caryiue, hyffopi,fefeleos,dauci, petrofelini, fingulorûun# dam unam,zingibcris drachmas quatuor,meîlis libras treis» Aliudc^y m7rtf{«//.

Piperis id habetcomunis uncias treis,piperis albiundam unam,Ion* gitantundem,petrofelini,cinnamomi,uelcalljæduplû,zingiberis, uniufcuiufcp uncia unam,mellis une. unâ Ô6 uiginti, ucl quantû iatis eft. Ego uero etiam thymi corymborû undam unam admifeere Iblitus lum.

Diofpolites. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t®

CYmini in aceto macerati ac fridi unciam unam, piperis,zingiberis, fingulorum uncias duas,rutæ uiridis unciam unam 06 femiflem, ni* tri drachmas duas cum dimidia,melle excipito.

zu« xtTfWjid eft ex malo citrio condnnatum, pro his qui ægrc 6ó uix tandem concoquunt.

ACeticotylæ tres, carnis citrq librauna, hyiïbpi, rutæ, origani, ßn-gulorum fafdculus perdiemac nodem aceto maceratus coquitur donee cuanefcat pars tertia : mox exprefta abqciuntur ßmplicia, aceto affunditur mellis xefta una, 86denuo decoquiturad mellis craflitudi* nem:ubi autem conftiterit,adfinguntur afari,mei, piperis albi,ßngulo* 50 rum drachmæ duæ. Daturcocleare unum turn matutino,tum fub decu bitum,86 ledum petenti,

Picra,id eft Arnara Galcni.

PIcra Galeniaccipitaloës drachmas centum Jignibalfami,maftiches, crod,fpicæ nardi, afari, cinnamomi, fingulorum drachmas fex:Sunt qui etiarh iunci rotundi odorati floris, 86 cafîîæ, uniufeuiufq^ drachmas fex admifceant. Exhibe drachmam unam in hydromelite.

Picra quxex oxymelitc conficitur,ad ftomachicos,hoc eft cibum nó côtinentes, feeminarum^ locellos, 06 aqua inter cutem conducibilis.

ACcipitaloës uncias quatuor, folq uncias duas,cofti, cafßg, amomi, 40 ireos,finguloru drachmam unam, radicis cortids focniculi libram ünam,maftiches, nardi Celticæ,zingiberis,uniufcuiufqj drachma una, piperis drachmam unam,mei drachmam unam,aceti xeftam unam cum femiffe.

-ocr page 477-

DE ARTE MEDENDI DIB» VII 445 fêmifTesmeUis tantundem:FœnicuIum decodlum pnus in aceto propdn tur, deinde infunditur mei, amp;nbsp;ubi decodu fuerit ad craflitudinem mei* leam, reliqua trica amp;nbsp;leuigata infparguntur»

Medicamentum tfj^ Avkiv, id eft ex lupino iocinorCjOpti-mum 8iC utiliftimum,

Dlalyeium conficiendo,gentianæ,chamæpityos,petrofelini5marru* brj fucci, arcq, napyos, fcolopendrij, panacis radicis, mild, rubiae padîuæ.feminis brafîicæ,ariftolochiæ longæ, piperis albi,ipicæ nardi, cofti,feminis erucg,radicis eringq,polij,echrj,eiipatorrj,baccarüi iunipe gt;0 ri, lupini hepads, enulæ campanæ, æquas pordones melle decodo ex* cipe» Doßs.eft auellanæ quantitas cum melle decodo»

Theodoretus tAiouiecKx^J^fUi/i

ANacardiorum unciam una amp;nbsp;dimidiatam, croci,ca(Iîæ, folq, fpicæ nardi,caryophyni,mci,agarici,rotundiodoratiiunciflorum,rheu, epithymi, finguloru drachmas quatuor, acori,piperis,uniulcuiufcß fcG quiunciam,aloës uncias treis, farxiphagæ, maftiches,ireos Illyricæ,cui« ïuslibet unciam unam ^ femiflem, myrobalanoru unciam unam, mellis libras fex,uel quantum res ipfa poftulare uidetur»

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theodoretus »x.‘lt;^xMXKx§J^ta}iii

A Locs drachmas fexaginta,agarici drachmas uigintiquatuorjeroei, caftriæ,rheupontici,acori,cinnamomiimaftiches,fingulorumdra« chmas decem,cofti, feminis rutæ, piperis albi,uniufcuiufque drachmas odo,fpicæ nardi dracht treis,ligni balfami,afari, trixaginis,mei,uniufs cuiufe^ drachmas quatuor, mellis quod fads eft» Quidam his edam ana* cardia duo adqciunt ♦ Dofts drachma: duæ cum aqua mulfa»

Cyphoides iocinorofos adiuuans,00 quxcuncp thoracis incommoda emendans»

VVæ paffæcarnis drachmae fufcipiuntur uigintiquinq^, croci dra* chma una,calami drachmae duæ,bdelli) drachmæ duæ amp;nbsp;dimidia, 50 cinnamomi triobolus, nardi triobolus, lentifci drachmæ duæ, myrrhæ drach.quatuor,refînæ terebinthinæ tantundem, ramenti afpalathi obo li duodecim,mellis drachmæ fedecim,uini quantum fatis eft»

Alia cyphoides Alexandru

HAbetcroci,8^ cinnamomi,amp; bdellrj,fînguloru drachmas quatuor, mirrhæ,calami, uniufeuiufq^ drach.duas,bituminis,florum rotun# diiunciodorati,cuiuslibetdrach»treis,caflïæ,nardi,fîngulorûdrach4.. refinæ terebinthinæ drach»fedecim,uuæ paffæ carnis drach.centû fcxa ginta,mellis cotylam unâ ÔC femiflem,uini Chq quod fatis eft»

Aià fxxäi/s hepaticum.

4® quot;O Acani unciam unam,cofti unciam unam, folq fcrupulos ofto, pipe* JDris albi fcrupulos fex,fpicg nardi gramata fcx, mellis quantum fuffi* cit » Datur iufta doft cochliarium cum temperatura conditi»

-ocr page 478-

44^


PAVEI AE G I N E T AE


Mïrrhæ drachmas quinc^, croci, caflîæ, fingulorum drachmas qua* tuor,cinnamomi drachmas treis, fpicæ nardi drachmas duas, ro* tundiiunciodoran floris drachmas duas, ptpen's albidrachmam unam èC dimidia,thuris drach. unam, cofti drach.unamjmdhs quod fans eftgt;

Pæonta antidotus»

O Tyracis calamitæ drachmas fex,thuris,amomi,croci,fingulorumuti Ociam unam 8d femiflem, fpicæ nardi drachmas fcx, folq drach.duas, piperis candidi drachmas fex,amp;S communis drachmas odo,myrrhe un ciam unam,mellis quantum opus eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo

Dofithei catapotia iccorana»

ALoés unciam unam,fpicæ nardi, folfj,cofti, hngulorum grammata duo,agarici grammata odto,maftiches grammata trcdecim,cpithy mi quatuor, rheu fcrupulum unum»

Oxymel fplenicum,

OXymd lieni dedicatum concinnaturex corticis radicis capparis» fcolopendrrj, fpicæ nardi,afari,ireos,florum iunci rotundi odoran, fiorumcyperidis, anifi,cymini,focniculi,acori,erices frud:us, fingulorU unciai.foliorü tamaricis,foliorü falicis,apq radicis, dendrolibani,fcinp, uniufcuiufcp une.duas,acetixefta i.mdhsxefbs tribus,guttæ ammonia 20 cithymiamatis,præparaad modum fcillitici. Offer cochliariaduo»

Oxymd conducens calcule laborantibus,

Q Axifragæ, betonicæ,graminis, adianti, fpicæ nardi,carpefîæ,afari» Oeringq, lîngulorû unciam unâ,petrofdini iV1acedonici,feminis rutg, uniufeuiufqj uncig femiffemjfoeniculi uiridis,ireos,fcillæ allatæ,chamc« daphnes quam uulgo uocantuincamperuincâ, cuiuslibet uncias duas, corticis radicis capparis uncias treis, fiorum uncias duas, aquæ, aceti, meUiSjfinguIorum fèxtarios duos»

Fufea lapides confnngens.

PVIegf),maftiches,api} feminis,alterciaridi,fngulorûunciam i.fall's 3® cÔmunis frilt;ti lib.i.feminiscorij,fpicænardi,anifi,ammeos,uniuG cuiufep fcrupulos fex,folrj fcrup.quatuor,piperis candidiune.femiffem, uel CÔmunis unciam unam, lithofpermatis (quod uulgo milium folis di« cunt) uncias fex,betonicæ tantundem,aceti boni xeftas quinque,omnia concifa Ôd cribeUata amp;nbsp;trita maxime^ eliquata per dies treis, mifee aces to,infolato dies quadraginta. Quû uero confilium eft uti,dccoâ:um cicc Tis nigri, amp;nbsp;radicis afparagorû,apii item amp;^ adianti faciens,inqce in mi« xtionem fpfius binas heminas aceti,amp; in calido balnei alueolo laborant! pofito potui præbeto. Cæterum ex prædidis fpeciebus quidam aridi diobolosduodecimcum pofca elixationememoratarû herbarum tem« 40 perata exhibuerunt,nelt;^ quicquâminus propter pharmacum»

Conditum calcules arterens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Omminuit lapillos uefîcæ renumep, piperis albi, faxifragæ, fpicæ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nardi,

-ocr page 479-

DE ARTE MEDENDI DIB» VU 447 nardi,nthofpermi,betonicæ,fîngulorûunc*una,petrofelmi,folti,uniuflt;« cumfep fefqumneta» feminis rutæ fylueftris femiuncia, mellis xeftauna, uini afcaloniti fextarq fedecim^redacta ïn condnum»

Medicamentum ex fanguine hircino.

QVando uuæ præ maturitate nigrore fiiffundi cocperint,hirci ætate adolefcentis fanguine colligito, amp;nbsp;in foleexiccatu, calculo laboran tibus pondo cochliarp unius cum pafTo Cretico præbeto. Sunt uero qui amomijetfolij,fîngulorûuncdfj.cômifceât:alq myrrhe etiagrâmata üfj« Medicamentum Jjg. n-Tjiyay^hoceH ex cicadibus confedium,

*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renum doloribus infeftatis expediens»

Dïatettigon accipit Iithofpermi,raphidos pifcis cremati,fefeleos,uni# ufeuiufeß unciam una,animeos,cucumeris fatiui,feminis fàxifragæ, uuarupafTarSacinisexemptisjfeminis alt:hacg,phafelicandidi,lyncurq, finguloru unciam dimidiam,fpicæ nardi,phu,mei,lapidum ex fpongf)s cuiuslibet drach»unam, adianti, feminis paliuri,interanei fioru aridoru, radicis rubi,graminis, polypody, uniufeuiufq drac.treis,fanguinis hir ciniexiccati,utdidumeft,diobolos fex, cicadarS aridaru, amputatis 8ó abiedis capite,alis amp;nbsp;pedibus,unc»iifj.piperis albidrach»fèx,mellis de codli quod fan's eft. Datur iufta datione nucis ponticæ,hoc eft aüellanæ 10 quantas in cod ito, uel dccofto tribuli, uel faxifragæ, uel finorû,uel radi cis afparagorû,uel graminis,aut quinquefolq^aut radicis deniqj ftruthq.

Aià 779 ^iSocsTifps^id eft ex milio folis pharmacum.

LIthofpermi,betonicp,faxifragæ,petrofelini,piperis albijgquas por nones melk excipiuntur.

AJ« TIJ a:lt;ronx7^'^5jhoc cft cx femine marrubino farcinatum medicamentum.

PTperis albi amp;nbsp;atri,dauci Cretici,cucumeris domeftici, feminis fcenilt; culi,marrubfj feminis,petrofelini Macedonici,pyrethri,zingibcris, foli},fingulorum unciam unam,mellis quantum exigit incorporation

$0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al« 79110Aide,

SPicæ nardijhyffopi, tecolithi,uniufcuiufque grammata octo, pipens grammata duodecim,zingiberis,petrofelini,cofti,faxifragæ, fingu« lorum grammata fex,cafriæ,feminis apq,cuiuslibet grammata tria,cypc ri grammata fcx,fcobis eboris gramata quatuor,ligni cardamomi gram mata fex,linofpermi grammata quatuor,mellis quod fufficit» Medicamentum ex femine fylueftris maluae,

SEminis cucumeris hortulani drach.duodecim, femini herbæ Apolli naris,quem hyofcyamum dicunt,drachmas fex, feminis cicutse drac«.

treisCalq uero fumuntdrach,fex)opq,foeniculi,maluæfylueftrisfemw 40 nis, croci, cuiuslibet drach.treis, feminis aprjdrach.fèx,caflîædrach«.

quatuor,amygdala bafilicadccem, nuces ponticas decê,afari drachmas quatuor,paflb Cretico excipe, amp;nbsp;triobolu exhibe febre carentibus cum decofto : Nec^ tarnen defunt qui melk excipcre maUnU

-ocr page 480-

448


PAVDI AÊGINETAE


tix’T^etyvi^iriiiyjid eft ex beHarqSjrennm doloribus dedicatum, Si ad uefîcæ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renumcp exhukerabonem conducibik,

VVarum candidarS exemptisaanis,nucleor5 pineorurecentium, umufeumfe^ uncias duas,feminis cucumehs excorricad, myrtoru exoffium, amygdaloru amarorum, daÄyloru palmularûpinguium, fe* mini's apf)gt;feminis papaueris5croci,fingulorum drachmam unarn, myr# rhæ undas duas ♦ Paflb potandum exhibe fobrqs pondo drach,uniuSf Satyriaca antidotus»

ANtidotusjCui nomen Satyriaca obuenit, conftatzingiberis, fatyrij fuperioris,fingulorumdrachmisolt;fto,caudæ crocodili terreftns *o (quem Graeci fcingum appellant) mei,afari,petrofelini, cardamomi, fe«« feleos,uniufcuiufcp drachmis quatuor,feminis erucæ,cinnamomi,cuiuf* libet drachmis tribus, geminalis, quod orminon græce dicunt, piperis albi,feminisenid, uniufeuiufq^ drac. duabus, florürotundiodoratimn* d, fpicæ nardhiinguloru drac.una, fanguinis hird myftro,Dofis huius confeduræ eft drachma una:Imbecillioribus aüt cum lade ofFeratur,-

Globulbquæ Græci eätapoha dicunt,0^ ^vÄiepKKiso!^ hoc eft ' ex ligno maceris efFigiati,inteftinorum tormini= bus feu dykntcrijs utiles»

XYIomaceris,opij,rhei,uniufcuiufc^ grammatafex,ganæ,myrrhæ, ^® ftngulorum undam unam uino fpathite excipito»

Alt;«x0f«;ixijr,hoc eft excorallio antidotus podagrica.

Ntidotus,cui nomen diacorallion, habet rheu barbarici. pæoniæ, myrrhæ,fpicp nardi,fingulorû uncias duas,folh unciam unam, ca* ryophyllorum grana quindedm, anagallidos florê habentis /5lt;r/of ( hoe eft colore corallio rubro fimilê)quem nuncupantcorallium,femundam: mali terræ longi, amp;nbsp;rotundi, cuiuslibet uncias quatuor » Huius dofis eft diobolus unus cotidie poft cibi concodionem» Aufpicandum autem. Acquinodium eft ab æquinodio auAimnali, quod eft circa uicefimumquartum diem Mtwrnmle. menfis feptêbris, atqgt; diebus deinccps quinquaginta cotinuis accipito: 50 amp;nbsp;undeuiginti intercallatis diebus, ad eandem teantidotueodem ritu couerte, att^ ita donce dies quibus accipis, trecenti fexagintaquinq? im* pleantur, peragito.Sub cane automnes dies uacato, hoc eft àüigefimo* quarto die Tunq , ufe^ ad Auguftum completu » Auenere porro amp;nbsp;car* nibus,maxime porcinis,et falfameto.garo^,et beta,dauco item,amp; men ta,laducis crudis,8f peponibus abftinendûeft:Expifcibus uero,capito nibus uifeidis 5lt; mollibus, 80 quibus cutis eft teftacca, atcpalcgumini* bus cundis, amp;^ omnibus, ut fummatim deniep perftringa, quæ craffum humorem générant» Vino itidem fecundario,nigro^ amp;nbsp;multo» Lauan* duminfuper cotidie, amp;nbsp;exercitationibus indulgcndum, uel pedum of* 40 ficio, uel per equum,uel ledica, uehiculóue» Cæterû qui habitu funt ari* diore, amp;nbsp;qui uberiore uidus ratione utuntur, nullo iieque incommoda neque offenfione afficiantur.

Anti*

-ocr page 481-

449

DE ARTE MEDENDI DIB. VH Antfdotus Agapeti Podagnca»

FOItj,rheu barbarici,croci,fpicæ nardi,myrrhæ troglitidos,cofti, tri xaginis,fingulorum uncias duas,aloês hepaticæ undas quinepjhype rid,pæoniæ,um'ufcuiufç|^ undas treis, mah' terræ Iongi,amp; phu, mei da« mafont),anaganidos,cuiuflt;ç undas quatuonModusautemutendiidem i omnino eft cum DiacoraUio*

Antidotus Atados podagrica»

FOIq» meidamafonq, anagallidos cyaneuflorem habentis, erythros dani,maftiches,crod,cafliae,aloês hepatitidos,gentian^,trixaginis, , '♦^ uniufeuiufep unciam unam, caryophyllorum,afari albi, 06 atri, fingulos rum unciam amp;nbsp;femis,fpicæ nardi,myrrhæ,rheubarbarici,radicis pæo# niæ,mali terrg longi,8ó rotundi,cuiuslibet uncias duas» Vfurpatio eius fuperioribus fimilis eft*

Procli podagnca, amp;nbsp;aduerfus coxendicis dolores antidotus* TRixaginis uncias nouêjcentaurfj uncias odo, mali terræ, quam ari« ftolochiam uocant,uncias feptem,gentianæ uncias fex,hyperici uncias quinlt;p,petroftlini Macedonici uncias quatuor, mei uncias treis, agarici uncias duas,phu unciam unam,mellis Attici cotylas duas»

△lt;« '^Ys'd eft ex feptem concinnatumjad eadem*

tö T_TYperici, ariftolochiæ Iongæ,ftngulorum unciam unam, centaurq, JL Xchamæpityos, agarici, uniufeuiufq? uncias treis, trixaginis uncias fex,gencianæ uncias quinep » Sunt uero nonnulli qui inferunt petrofeU« ni quoq? unciam unam,mellis uncias quinep.Dofts eft drachma una*

De Paftillis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* X11

Aftillos Græci ab efformationis figuræ 7^ox‘lt;^Ks{, id eft orbi« culos appellant* Sunt autem paftiUoru genera tria,alq nan« que mTipoi, hoc eft potabiles,alfj ^wxoi, id eft infufiles, qui per anum immittuntur,ali) uero ««Taj^jtw/, quod eft inungibi«

Ies * Potabilium itaq? quidam dicutur im‘yyiiKo't, quaft dicas latine reten« 50 tiui,eo quodalui,uel fanguinis uel alias quafeunep fluxiones refrigeran« do,uel aftringendo,infpergendóue, aut deficcando côpeicant: cuius fa« rinse funt,paftillus ex acantha Aegyptia effigiatus,8ó e^oeïzd^f^KTftjj/jid eft: ex feminibus concinnatus, atlt;p id genus alq* Quidam uero anodyni,fe« dandi dolorem uim habentes,uel quod fenfum ftupefaciendo torpo« reminducant,ueluti Crocodes,uel quoniam diftipant attp diffundunt* cuius generis funt paftilli qui conficiuntur ex aromatis * Quidam ue« ro fcxi^faxTixol, qui ab meatuum fardu oppilationibusep omnibus iocino« ris,fplenis,8c renum uindicant,amp;^ obturationes laxant ï è quorum daffe funt,qui ex amygdalis amaris formantur* Ex his autem quæ infundun ' 40 tur,aliqui fanè acrimonias obtundendi hebetandi^ potentiam habent, ueluti in inteftinorum torminibus, quas dyfenterias uocant : cuiufmodi funt paftilli ex pompholyge, amp;nbsp;amylo,06 terra Samia,amp; ex fucco ptifa« næ, uel eiufdem fortis, nonnulli qui clyftere immittuntur* Aliquiucro » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 5

-ocr page 482-

45© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PAVLl AE G I N E-T'A-E:- nbsp;nbsp;?

ftypticî,afl:nngcndifacultate praEdid,uentris amp;nbsp;fanguinis fluxiones G# ftuntjueluti qui ex alumine, acacia, amp;nbsp;omphacio fîunt : uerbi cauffajpa* ftillus Philippi, uel ex acantha Aegyptiacum fucco rofarum, uel plan# tagineclyftcres» Aliqui prætereadeurendi uim obtinent,quorû ufus in , hulceribus depafcentibus amp;nbsp;ferpentibus ,inteftinorum^ torminibus probatur,ex fandaracha, auripigmento,calce, charta combufta compo fid. Cum fucco uero lendum auc oryzg immittuntur ablutis prius muria exds,ubimâducauerintantea,amp; côcoxerintlanguêces,itautnihilqùic# quam uirium medicamend ad ftomachum rapiatur * Conducunt autem hi de quibus nunc agitur,qui per inferna in aluum infunduntur paftilli, to affeó:ionibus, quæ circa fumen fub umbilico ingruunt : fupra enim um# bilicum uires eorundem non perueniunt» Catachrifti autem uocatipa* ftilli, uiribus quidem illis qui infunduntur, conueniunt. Cætcrum fty* pdci opem ferunt in herpeds ,exanthemadbus, intertriginibus, fangui# nis eruptione,deftillantibus ac fluidis hulceribus : è quorû numéro cft» Andronis amp;nbsp;Polyidæ» Quiuero hebetant,carbunculis,quos anthraces appellant,86uidofaconfuetudinehulceribus competunt,turnetiamab bus, turn qui ex lotarqs conftat. Deurentes autem orbiculi, perindeat* que prædidî:i(cuiufmodi cenfentur Phaudiani^medendis fanandisq? uc* rendorum fedis^ depafcendo ferpentibus hulceribus, pterygijs item, to ,amp; carnofis narium uitqs impendió expediunu

Paftillus After»

TR.ochifcus,cuicognomentu After,accipitcroci,opij,cadorii, fpicac nardi ,calïiæ, myrrhæ, Lernnq figilli, quam o-cp^ay'n/lx Græci appel# lant,corricis mandragora;,fingulorumuncias quatuor, dauci,apii,aniCî, fefeleos,feminis alterci,ftyracis,uniufcuiufcp drachmas oeftonnuinodi# ligentercontere 06 leuigato»

Paftillus Trigonis»

S Emmis apq,leminis herbæ Apollinaris, quam hyofeyamum dicunt, uniulcuiufcß drachmas duas,anifi drachmas quatuor,opi') drachmas 50 treis : fimul aqua liquefacito»

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paftillus ex feminibus»

OR-bicuIus ex feminibus recipit feminis anift,ammeos, fccniculi,ftn« gulorum drachmas quatuor,feminis app, opq, feminis hyofeyami, uniufeuiuftß drachmas duas,quæ omnialeuigato in aqua»

Paftillus Crocodes*

ANift, dauci Credci feminis, uniufeuiuft^ drachmas quatuor, myr# rhæ,caftorf),ftngulorû drachmas duas, crocijOpq, cuiuslibetdra# mas treis, feminis api],ftyracis, uniufeuiufj drachmas quatuor,feminis alterci drachmas fex aqua conterito» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4,0

Paftillus diarhodos,

ACaciæ,commeos,rolàrum3floris balauftiorum,hypocididis fucci, gallarum,uniufeuiufqj drachmas treis, fucci rofarum uindium, fe? i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minis

-ocr page 483-

DE A R T E ME DE ND I DI B» VII 45# minis pïantaginisjcuiuslibet drachma unamjycq Indicidrach» unam«. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PaftillusDiacoralliuSjtdeft excoralho*

SEminis alcerci,thuris, finguloru drachmas od:o,terrac Samiæ, coral ln,rubricæ iînopidis,ophîUniufcuiuf(Ç drachmas quatuor,amyli,ba* laufliorum, cuiuslibet drachmas duasfucco polygoni excipe» ) Paftilluscxcledro*

OEminis herbæ pulicaris (quam græcc ^uMmi» uocant) uncias quinces Omaftiches uncias quatuor, fcobis ekdri, ireos,croci,finguloruniun* cias quatuor,opq uncias duas» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PaftillusexacanthafpinaucAcgyptia.

ACanthæ Aegyptiæ,rhu,thuris,acaciæ,aîuminis fiflî, fucci hypoci* ftidis,ganæ,Lemnrj fîgini,coralIq,cÔfolidæ,qd lymphytonGræci üocâc,Samr) aftcris,aloès,ladani,fingulorû partes squales excipe uino«. Paftillus aims, quem Galenus Aphrodifiafticon ’‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didion infcripfit.

F Lorum maU Punicæ iatiuæ,quos cytinos dicunt, florum mali Puni* cæ agreftis,quæ balauftia uocantur,fucci hypociftidis,acacig,fingu* forum drachmas fex, lycqjrheu Pontici,opfi,uniufcuiuflt;:ç drachmas qua tuor, myrrhæ drachmas duas excipe uino ex baccis myrti ,uel elixatio* io nerofarum.autmyrtorum»

1 nbsp;' Clidium Oribafïj dyfentencum amp;nbsp;cœliacum.

GAllæ omphacitidis drachmas 0Â0, opq drachmas quatuor î aqua effingens pilulas, quæ Græci catapotia riominant, deglutiendum treis aut quatuor exhibeto»

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paftillus é cornu ccrui,dyfenteria SC fanguinis excreatione laborantibusaccommodatus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

Cquot;^ Ochlearum drachmas duodecim, cornu ceruini deufti, gallæ cxk* gt;catæ,acaciæarefa(ftæ,uniufcuiufcp drachmas quinlt;ç,myrtorurh ni* grorii drachmas quindecim,oprj torrefaCti, fucci hypociftidis,fingulo* rum drachmas quincp, cenanthes drachmas fex, fucci radicis mandra* jo §oræ,terræafteris,cuiuslibetdrachmas duodecim,rhuobibniorudra* chmas quatuordecim,malicoriorum exiccatorü drachmas feptem, thu* ris drachmas octo, corticis pini arefadti drachmas quatuordecim, hyo* fcyami toftidrach. decern, rhucoriarfj fextarios duos,uininigriquan* turn ad elixandum rhun, ut craffiffimum reddatur uinum, fatis eft : quo percolato, caetera excipiens,paftilfos efïïgiato»

Paftillus Amazonum»

SEminis apr),anifi,uniufcuiuflt;^ drach. fex, comae abiïnthfj drachmas quatuor,myrrhæ,piperis,oprj,caftorfj, fingulorum drachmas duas#

Cinnamomi drachmas fex aqua excipito»

4© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paftillus cxamygdalisamaris.

ANift,feminis apq,afari,amygdalorum amarorum, ab fin th q comae* eodem cum aqua pondéré. Pange paftilfos drachm^r uniusrexhibc non febrientibus cum cenomelite,febricitatibus uero cum hydromelite«

P 4

-ocr page 484-

45^

PAVEI AE G I N E T AE Paftillus cx erice fplcnicus.

T? Rices fruc^us drachmas quatuor,pipchs albunardi Syriacæ, gutta: JC/t^mmoniaci thymi'amans,fingulorum drachmas duas:Gutta aminos niaca aceto difroluit,8^ aridis inpcitur. Effigianturpaftilli fingulifingu lis drachmis.Dohs orbiculus drach,unius,cumoxymehtis cyatho uno» Paftillus cf^tpvo-xÂiJ^ûùyinÇcripms,

SEmmis cucumeris fatiuipelleexuti uncias quatuor, femmis alterci, cicutæ,fingulorum uncias duas,fœniculi,feminis rumicis, croci,nu* cleorum pineoru, amygdalorum amarorum, opq, uniufeuiufqp unciam unam,phyfalidis fextarios treis,uiniquantum opus eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

Paftillus Philippi.

BAIauftiorum, acaciæ, hypociftidis fucci,oprj, rhu, thuris, myrrhæ, croci,galle,aloes,rheu Pontici,malicoriorû,myrtorum,uniufcuiuf(:ç drachmas quatuor excipe uino auftero, amp;nbsp;compinge orbiculos triobo# lares.Datoautfebreuacatibus cum uino,febriêtibus cum hydromelite» Paftillus Mufe.

ALuminis,aloés,myrrhæ,atramentilutori},quod xx^KxvSoi/Græciap pellant, uniufeuiufe^ unciam unam amp;nbsp;femis,malicorioriï,croci raas gmatis drachmas fex excipe uino.

Praeparatio crocomagmatis,hoc eft recrementi ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oleicrocini.

iO

CR oei uncias duas3rofarum,amyli,myrrhæ,aloés,thuris,commeos, uniufcuiulcß unciam unâ,cofti,fpicæ nardi, fingulorum drachmam unamexcipeuino. De crocinooleo etiamaltera crocomagmatisdice# tur concinnatio.

Nera paftillus ex colledaneis Her».

Myrrhæ, aloés, croci, uniufeuiufqj drachmæ oólo, aluminis fifTilis drachmæ centum aqua excipiuntur.

Polyidæ Sphragis.

ALuminis fiffi drachmas quatuor,myrrhæ drachmas oó:o,atramcn jo ti futorp drachmas duas,cytinorum drachmas duodecim,fellis tau rinidrachmas fex,uel utalqs placet,drachmasfedecim,aloés unciam unam uino auftero amp;nbsp;aftringente excipito.

Paftillus Pafionis.

SQuamæ æris denarium pondo duodecim,æris tofti, aloe's, gutte am' moniaci,aluminis rotundi,f ruginis rafilis,thuris,uniufeuiufep dena# hum pondo oéto,uini quantum fatis eft.

Paftillus Andronius.

F Lorum mali Punicæ hortenhs denarios decern, myrrhæ denanos quatuor, gallarum denarios ofto, mali terræ rotundi denarios qua= 40 tuor,atramenti futonperoei,aluminis fciffi, crocomagmatis,myfios,thu ris, cuiufe^ denarios duos uino auftero, acetóue diluito.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paftillus

-ocr page 485-

455

DE ARTE MEDENDl.LIB* Paftillus Phauftint

AVnpigmentidenarios duodecim, landaraches denanos fex,caïds aquæ no extindtæ denanos odo, chartæ crematæ denariu unû fuc co myrtorum uel decodioneexcipiens, côforma paftillos, èC peranum cum decodo myrtoru,amp; lencicularn,amp; rubi radicum immitte»

Paftillus c^^^a^Ti?.

CHartgcôbuftælibras duas,calds5aunpjgmên, fandaracheSjUniuG cuiufcp unciam unam fucco plantaginis exdpe»

Thronus Marcellins»

10

CHartæ crematæ denanos decern,fandaracbes, aunpigmenti, fqua* mægn's,aluminis fdffi,cuiuf(Ç denarios quatuor,balauftq denarios treis,oprj denarios duos calcis uiuæ denarios decern, omphadj denariu unû, fucci hypociftidis denanos treis uino ex myrti baccis exdpiens,or biculos drachmas quatuor pondéré æquantes conformato,amp;inui'no malîcoria,myrta,8ô rofas elixâs ufq? ad tertias,exhibe in uini cyathis fcx paftillum unum,uel fimpliciter quatuor»

Paftillus c/j^^i2if^Sii,

lo

GAlIarum crematarum, chartæ combuftæ,fphecli deufi:i,8lt;f panis de nique tofti, fingulorû denarios decern : In alio uero etiam cornu cer^ uini ufti denarios quindecim, auripigmêti denarios duos, fandaraches, calcis,uniufcuiulq^ denarios quindecim, acacig,ceruiræ,cuiuslibet denà nos quin(ç, ipumæ argentidenarios treis uino fubige amp;nbsp;cliqua» Paftillus cognomento bithynus.

MAIicoriorum denarios decem, cadmiæ uncias treis, mali terræ, gai larum,panacis,radicis ireos,chalcanthi,quod atramentû futorium Latinidicût,aluminis fiffi»chalcitidis,mifyos,fquamææris,mannæ(nÔ* nulliadqciunt etiam cofti ) cuiufeç unciam unâ amp;nbsp;fèmis : aceto præpara.

Paftillus lt;^ Kceso/iv ad hulcera, amp;nbsp;nomas, amp;nbsp;fluxiones, ' quærheumata Graeci appellant»

50

CRoeî, aloes,thuris,ftngulorum unciam unam,cytinorum, aluminis fî(ri,caftorii,mannæ,æruginis rafæ,cuiufqp unciam unam, rubricæ finopidis libram unam uino ueteri excipito»

Paftillus alius c^ «as-ofia,hoc eft ex fibri teftis culis confedus»

MYrrhæ,caftorii,cuiusIibet diobolifex, croci,oprj, fingulorû gram-mata nouem, anifi, feminis aprj, dauci feminis,uniufcuiufiß unciæ femiiris,alterci feminis ferupuli duodeuiginti fumuntur»

Paftillus ex œnelæo ,anofiCpudendis dedicatus»

CEruiTæ unciæ decem,fpumæ argenti unciæ quin(ç,thuris,ilercoris plumbi, aluminis feiffi, fingulorum unciæ duæ uino procul à mari nato fubiguntur» Cæterûquum ufus exiger, oenorhodino, hoc eft uino rofaceo, uel oenomyrfino rurfum diluuntur»

-ocr page 486-

454 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AE G I N E T AE

Pafttllus Jjà Ai^v ^çvyiv, id eft ex lapide Phrygia, pro his ' qui genitalibus affîciuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '

T Apides Phrygios combuftos 00 extindos treis, pnmû quidem bu* X_gt;tyro,ud rofaceo,fecundo uero uino, tertio aût melle, uncqs duabus» rofarû fions uncias quatuor,corticum mali granati undam unam»

Paftillus o^i Aanctfiaii/jfedi atq? uerendis confecratus» CErufTæ, amyli,glaucfj, crod,aluminis, æqualcs portiones fuccolo* tanorum uinoue dilue amp;nbsp;contere»

Paftillus candidus»

T^Errgafteris uncias quatuor,bullæCquaGræci pompholygadicunt) *o A cerufiæoamyliîuniulcuiuftp unc.duas,opi) diobolos iiii,aqua cÔtere.

Paftillus (Ai«MKetKiSe^id eft ex ueficaria.

0 Pumg argenti denarios uigintiquatuor,ceru{Tæ denariû pondo duo* Odedm uel uigintiunum,alicacabi radicis pondo denarium odo,chaï* canthi atramentiuefutorq denariû pondo quatuor, aluminis fiffi tantun dem,rubncæ quantum ad eolorem inducendum fufficit,aqua excipe» Paftillus ex utroep ueratro,amp; idem ex duobus ueficarqs»

ACadæ nigræ amp;nbsp;rufæ,glutini fabrilis,alias ichthyocollæ,finguloru une, quatuor, guttæammoniacithymiamatis,glauci),aloês,cuiufc^ uncias duas, thuris mafeuli, ueratrinigri, amp;nbsp;candidi, uniufeuiufque uns» îo tiam unam aceto fcillitico excipe, Quum utendum erit,ipfo uel commué ni di(roluens,cum fub balneum,turn à balneo rurfum illinito,

Paftillus Criogenes,

MY rrhæ,æris crcmati,mali terræ rotûdi,gruginis rafæ, fquamæ dó momatis,uerbenacæ redg,alummis rotundi cuiuftç unc.unâ,aceti quantû fatis eft.Decerpereaûtoportetuerbenaeâ, quû fol fueritinarie te. Format aût in emplaftrûetiâ hoc modo, Paftilli huius,rubeæColô phoniæ,olei,gquas portiÔes,aceti quantû fatis eft ad eliquandûpaftillû, Paftillus melanchlorus,hoc eft niger feu pallidus.

MYrrhæ,aloés,fquamæ æris crematæ,auripigmêti,aluminis fiiTilis, 50 8ôrotûdi,ireos,chalcitidis,myfios,(àlisfoni,chalcanthi,ceruftg,ni* tri,fpumæ argêti,panacis radicis,cadmiæ,malicoriorû,gallarû,mali ter ræ rotundi, fquamæ ftomomatis, æruginis rafæ, uniufeuiufçp une, unâ, aceti quantû res ipfa amp;nbsp;cofedio poftulat, Pangitur item emplaftrû ad hune modû:Sumuntur paftilli unc,duæ,Colophoniæ ceræ, olei,fingu* lorum unciæ fex, aceti quantum fufReit ad paftilli fubaAionem.

Paftillus pantolmios,ad chironia,amp;f uitiofa confuetudine, quæ cacoëthe dicuntur hulcera,SC ad rheumata.

CAftæ,æris cremati,ceruftæ,fpumg argenti,ferruginis rafilis.alumi nisfinî,amp;'rotundi,amp;liquidi,8ôplenthytidos,panacisradicis,mali 40 terrglongi,8lt;S rotûdi,malicoriorû,chalcâthi,portulacæ,ireos,aftragali* tidis,chalcitidis,miiyos,guttgammoniacithymiamatis,falisammoniaci, fquamæ æris, aloés,diphrygis, thuris, gallarû, farcocollæ, plûbi deufti, foliorum

-ocr page 487-

DE ARTE MEDENDl EI B» VII 45$ foliorum oleæ, foreos, myrrhæ,atramenn mctalh'ci(quam melanteriam iiôcant)liquidj,balauftiorum,acanthæ Aegyptiæ,fulphuns ignem non experd,nitn')rhurubei,rhuSynaci,chryfoconp,aluminis,rhucoriaria:, alt;:aci«c,falis fpump,omphacfj,auripfgmenti)pquas portiones,fub arden tiflimo caniculæ æftu cum aceto per dies triginta dilue amp;nbsp;macéra» Paftillus Nymphodoti.

SPumæ nitri uneiä unâ,nitri Alexandrini,faponis Gallicijuniufcuiuß que unciam una,falis Cappadocici, maftiches ,gallarü,cuiuslibet delt; narios quatuor, rhodophyllorû, hoc eft foliorû rofarum,amomi,amyli, 10 cuiufep uneiäunä, folfj denariû unum, fiffilis aluminis,cofti,finguloruin denarios duos,uini ex baccis myrti quantum fans eft»

Paftillus c^ d«4ïxs hemicranicus»

LIquoris thapnæ denarios fedecim,myrrhæ denarios oftojopopana cis,euphorbij, fingulorum denarios fex, nitri, fucci parthenici, cu*« iuf^ denarios quatuor, piperis, fagapeni,uniufcuiuf(ç denarios fj.aceti quantum difta efflagitant fimplicia » Quum autem ufus cft, aceto ilïitos poft horas fex lauato:uerum fi ceffim ac remiflius uti fueric confilium, ce rotæpari menfura excipiens,cataplafmatis modo impinge, atque per 10 diem ac noctem Gnito»

Hypothetum ad dyfentenam amp;nbsp;ani coronæ dolores» TErræafteris,amyIi,GnguIorum uncias treis, croci uncias duas, aca« cixjtragacanchxjuniufcuiufcp unciam unam,caftorfj,thuris,Iycq,cu«' iuslibet femiuncia,in natura calidioribus etiam opq unciam dimidiatanl, fucco pulicarix excipito,amp; effigiato in longü cotylam dimidiam»

De Aridis amp;nbsp;Smigmatis. nbsp;nbsp;nbsp;Gap» x 111

Ridorum medicaminum,quæ amp;nbsp;cataplafmata uocantur, aha quidem afteftibus hulcerüconueniunt, alia uero cuti admos uentur: amp;nbsp;quæ hulceribus competunt, quædâ funt lt;r«fxftiZtxà, id eft quæ cauitates carne replent:quædâ uero tumentia flips' jó primunt, amp;nbsp;excrefcentias carnium reprimunt, quæ «awsaZT/«« uocaneï

quædâ x«T2fAto'àK(ï,quæ cicatrice inducunt: quydâ KwsiKK, id eft deurentia: à: lt;r«7j/i«àgt; id eft quæ exedût:amp;^ quidam denitpi^wa:, id eft fanguinem comprimentia. Quæ igitur cauoru hulcerum funt pharmaca,amp; o-K^Kié^K« ut dixi,uocantur,uel fordida expurgando incarnant,ueluti quæ ex eruo componuntur Sgt;C malo terræ (quæ græce ariftolochia dicitur) iridcjpa# nace,myrrha,thure,aloê:aut infeftantê humiditatem exiccando, quema admodu qug ex ære,diphryge,fquama,charta combufta,cortice pinus, acantha conGciuntur:cadê uero ipfa cicatrice quoep inducunt : aut acre^ dines amp;nbsp;eroGones hebetâdo,uerbi cauffa,quæ ex pompholyge, amylo, 40 cerufla,fece uini, lapide fpeculari,oftreis crematis, terra Samia,8d id ges nus alrjs,amp; quæ ex his c0ponuntur,eafdê habent potentias. Cæterûex his quæ fupprimendi excrefcentias uim obtinent,mitiora quidê cenfent ex fquama £ris,mifyos,chalcitide to ft is ;amp; gal la,co ein na ta medicaminat

-ocr page 488-

450 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEGINETAE

Valcntiora autem,qLiæ funtex atramcnto futono (quod Græci ^x^xcu’^i^ uocant) ærugi'ne,mifyos,chalatide, non deuftis contexta» Quæautem deurendi facultate funt prædita cauftica appenata,amp; quæ citra morfuna cxedunt,tum ex calce,tum ex aunpigmento ,tum fandaracha, turn fphe de, qug eft fex uim^cremads coftant. Cæterum hæc omnia in minunfti* mum quidem puluerem friata, hulcerum afFedibus fubditaimpofitaue, multo minus mordacia euadunt: Qug ex folidiflimi's contra ac pleniori«» bus conflata funt partibus magis, mordicant. Quæporrb fanguinem cohibent,ud aftringendojuel deficcando, uel refrigerando, uel in inte* grüreftituendo,obftruendóue,uel deurendo,amp;cruftâinducendocom lo primunt, quorum materiam iampridem de paftillis docuimus. Præte rea ex bis quæ cuti adhibentur, aliqua fanè detergunt amp;nbsp;exterunt:cuius farinæ funt, conflata ex cretacimolia, pumice, Gliqua fermenti,hordeo, peponum carne, flore falis : Aliqua uero atténuant amp;nbsp;diftrahut, quera* admodui ea quæ ex ueratro,alcyonio,fulphurc,uua paffa fylueftri,finapï napy ue,pyrethro,hordeo,lemnitide,fepiæ tefta:his prpterea fi calx ad* qciatur Sd auripigmentum cum aliquo liquore, pfilotica redduntur, amp;nbsp;fmegmata flunt : Quædam capiti deniqp admouentur,quo fluxum ex eo manantem arefaciant : cuiufmodi funt contexta è nitro, fale, gallis,mali^ swfgwditwn corns,amp; id genus alrjs^Smegmatapoftremoomnia funtcorporirefocil xo fgt;f^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lato amp;nbsp;ex morbo conualefcenti adhibenda*

Aridum cephalicum.

ERui uncias quincp,ireos,mannæ, mali terræ,fquamæ æris,uniufcu* iufque unciam unam cum dimidia» Aliud: Sumantur corticis pi* ni denarij fex, churis denarq quatuor, pumicis tantudem, ireos denary duo,reflnæ aridæ denarij fex, mali terræ denarij duo,

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamentum (ZïitcAwJdeft ex aloë confelt;fïum,

ALoës denarios fex, erui denarios ofto, mannæ denarios quatuor, gallæ denarios treis, aluminis fiffidenarios duos Dialoës accipit, 61« (r^fcxA«f,ideft ex feceuinicremata confer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

ëlio Manethonis,

z^ Admiæ combuftæ atçp elotæ unciam habet unam, terræ afteris un« v^ciam unam, fecis uini cremati uncias quatuor, diaphanis uncias to« tidem,thuris unc.iiij.quidam his amyliquolt;^ une,quatuoradrjeiunt, Melitera Onbairj.

HAbetchaIcitidis,fquamgæris,gang,baIauftiorij,cærf,uniufcuiuflt;^ uncias treis, mali terræ longi unciam unam, corticum mali Punici» fiffilis aluminis,Gngulorum unciam dimidiam. Af isf tup.

EX oftreis confedio recipit cadmiæ,thuris,cuiuslibct unciam unam, 4^ oftreorum combuftorum uncias treis,

Ma»« AiSivif.

Edicamentum,quod dialibanum appcllationemobtinuit, conftat ex fpumæ

-ocr page 489-

DE ARTE MEDENDI DIB* VII 4$7 exfpumæargenn,thiiris,fquamf æris,rhoidarij,amyn,ceruflæ,fingu* lorum partibus æqualibus»

Aphroditarturn»

ACcipit Aphroditarium thurisjfquamg æris,rhoidarq,amyli,cerufâ» fæ æquas portiones»

R-hodia comprimens fanguincm,amp;f ad nomas,SC carnis excrefcentias conducens»

GAUæ crudæ denarios fex, gallæ crematæ, amp;nbsp;uino extinélæ, aridæ denarios duodecim,fquamæ æris atræ, fin minus, rubræ denarios • od:o,chalcanthi denarios uiginriquatuorjaluminis fiffi denarios uiginri feptem:macerato dies quot fan's eft.

Sxt'tfof/jhoc eft flauum.

ACcipitchalciridos crematg denarios quadragmta,atramêri futorq, quod chalcanthu eft, denarios o(fto,mifyos cobufti denarios decêgt; æris deufti denarios quinque.

To '4'CCfÓll,

SVmuntur mifyos unciæ quinque, gallarum unciæ quatuor, chalciti* dis unciæ duæ,fquamæ æris unciæ duæ,chalcanthi unciauna,ferru« ginis rafilis unciæ duæ.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heliocaës caufticus.

AVripigmenti libram unâ, calcis aqua nÔ exrincftæ libras duas aqua in diebus canicularibus eliquato,deindeubi arefcceris,utere.

Antherum.

SVmit cyperi denarios odo, myrrhæ denarios duodecim, fandara* chæ denarios treis,floris rofarum denarios duos, croci denariu unu, crocomagmatis,aluminis fifti, ireos inyricæ,fîngulorû denarios duos.

△jec^^ÄfTyjad nomas oris potiflimum,amp; affedus qui exonuntur in pudendis.

SQuamæ æris,chartæ combuftæ,uniufcuiufçp denarios octo, auripi« gmenti,fulphuris ignem non experti,cuiuslibet denarios duodecim, plumbi deufti denarios fex : Quo medendis humidioribus fepedoni* busutere. Aridis uerocurandis rofaceoconfundens, interdum etiam melli unâ cum rofaceo.

Dia oxyntyrftnis ad eadem.

SVmantur rhoos coriariæ unciæ duodecim, aceti myrritis, fqliorum, fandarachæ, uniufeuiufque denary o cio, aridorum foliorum falicis, malicoriorum, cuiuslibet denary fex, aluminis fifti, chryfocollæ, aloes, chalcitidis crudæ, fquamæ auripigmenti, falis communis, fingulorum denarij quatuor.

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aridum Maflàliotæ.

NItri,opi'j5chryfocoIIæ,lapidis Afi},fandarachæ,mifyos,chalcitidis, aluminis fciftilis,diphrygis,æquis portionibus ; Arido uterc.

-ocr page 490-

45«

PAVLl AEGINETAE

Smegma aridu, quod refertur ad Afdepfum.

BAccarum lauri, nitri Alexadrini, falis fricti,falis Cappadociefigut# tæ ammoniaci thymiamatis, fpumæ nitri, pumicis,cuiuslibet libram unam,ueratri nigri, ftruthrj ,pyrethri, fphecles(quæ eft uini fex)deuftg, uuæ paftæ fylueftris,napyos,cyperi,aluminis fciftilis,floris rotundi iun» ciodorati, ireos, gallarü,cuiuslibet uncias fex ,lampfuchi libram unam, uiticis feminis, pulegibcucumeris farine, Sv lupini,fingulorü uncias fex, chamæleontis nigri,fulphuris,cÓmeos,thuris, piperis,radicis eucume# ris agreftis, marrubq, cretæ cimoliæ, pæoniæ, fepiæ teftæ,foenogræ« ci,folq, cofti, cymini, euphorbq, fpicæ nardi, fingulorum uncias treis» to Cæterü Alexander hæc infuperadhibuit: falis nitrofi,amp; trageff), cuiuf# que libram unam, adarces libram unam, aluminis liquidi Celtici, cnici, grani cnidij,graminis aridi, bryoniæ ficcæ, uniufeuiuftç uncias treis» Smegma Peponatum.

THuris,maftiches, guttæ ammoniaci thymiamatis,finguloru unciam unam, tragacanthæ fefquiunciam,fucci omphacis uncias nouem,re« centis feminis peponis uncias treis, fimilaginis fextarios quinqj, ouorü , unum amp;r uiginti albumina, ireos uncias quatuor ♦ Suntautem qui belle# bon nigri uncias quoq? duas inférant»

Aliter Cntonis»

JO

Olliquæ modiü unC, filiginis fextariüm unu,tnfolr}, myrobalani,i'reos Olllyricæ, uniufcuiufçp libras quatuor, guttæ ammoniaci thymiama* tis, cofti, fingulorum libram unam,ouorum tenues albores, peponum carnis fextarios duos, omphacis fucci tantundem » Im'gato, amp;nbsp;conform mans paftillos arefacito,deinde concifis amp;nbsp;attaminatis utere. Aliudi Tragacanthes,thuris,maftiches,guttæammoniaci thymiamatis,fingu* lorum denanos decem, fucci omphacis, filiginis, uniulcuiufc^p denarios quinlt;ç,alboris ouorum unciam unam,carnium peponum uncias decem» Præparato quemadmodum prædidum eft»

Smegma caput catarrhofum exiccans.

HAbetnitri Alexandrini, tritici uncias quinque, falis communis fri^ cfi:i,falis Cappadocici,fingulorü unciam unam : hæc contrita amp;nbsp;ma cerata acerrimo aceto infjcelineo facculo,amp;in camino doneeredigatur in carbones comburito : deinde refrigerans, leuigatis extere,cum ui# no inftillans in balneo»

Sapo Conftantinü

ROiàrum aridarum,aloês, gallarum, malicoriorum, focniculi,farco« conæ,uniufcuiufç^ uncias treis,balauftiorum,myrrhp,fandarachægt; fpicæ nardi, finguloruuncias duas, cofti unciam unam, faponis gallici libram unam, excipe lupinorum decoefto» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Aridum pfilothrum podagneum.

MAftiches,thuris mafeuli, uuæ paftæ fylueftris, ueratri albi, fpumæ argenti, cuiufep uncias treis, folq,amyli, ueratri nigri,lapidis Afq floris,

-ocr page 491-

DE ARTE MEDENDI DIB» VH 459 floris, fingulorum undam unam, aicyonijjpiimids aflad.cretar cimolfg, fampfuchijum'ufcui'ufqj uncias treis, fpicæ nardi undam una : aliqui uej ro indunt enam aloe's undam unam : Aridum concifum in uaie continet quum utendum erit,profjce fuccu oryzæ amp;nbsp;ptifanæ in aululam:ubi ma* cerata fuerint, immittearidi unciam unam amp;nbsp;dimidiata, faponis Galli* ci, auripigmenti fciffi, fandarachæ,uniufcuiufcp fefquiunciâ,calcis aqua nonextindæ recentis libramunam» Vtendum autem iftiufmodi unlt; guentoterin menfe, nono uidelicet lunæ die,Só undeuigefimoót un# detricefimo in annum» Poft huncuero femel in menfe,lunauigeiïmum, ’® nonumdiem agente»

De undionibus qux on inferuiunt,amp;^ guttun,ac faucibus» Cap. Xiiii

Vanto fumma cutis rariore molliore^ eft tunicula, tantum W^^‘®’^ ^^‘^^ ftomachicorum medicaminumuariat» Ab initio inflammationis,pharmacis quæ id quod fe in earn pars _ '^^tem infinuatac influit,expeUSt 80 repercutmt,opus eft:cuiuf* modi uticp funt, Arida quide, amp;nbsp;omphacium,amp; galla omphadtis,id eft immatura : fuccus item rhu,^ hypociftidis,amp; aluminis,pini^ amp;nbsp;thuris to cortex:præterea flores mali Punici,quæ balauftiadicunt:atq; utfumma tim expediam, quxcuqj aftringendi uim obtinent,excepto amaro amp;nbsp;ui rulento remedio. Liquida uero eiufdem facultatis flmt,fuccus mororum atqp battinorum, amp;nbsp;eorum qug appellantur ficamina,uiridium^ nucum corticis, amp;nbsp;malorSgranatorû,præfertimacidorû,maIorumcotoneorû, muftû amp;nbsp;Amineum. Cæterû mel circa principium conferuationis phar macorum,^ eins folius gratiaadmifcetur» C^uumaut liquidacoftiterit, quæ cocodionem promouent atq? adiuuant,neq? mediocrem etiam dif* fipandi acdigerédi uim obtinêt,admifcenda funt: cuius generis cenfen^ turcrocusgt;myrrha,86 glycyrizæ fuccus : Etuniuerfoquod inter uigorc 50 8ó decrementum eft tempore,mixtoquopiam ex utnfcp,reqcienteuide*i licet 80 difcutiente opus eft : amp;nbsp;primo quidem repercuftiua, mox uero diftrahentiaapprehêdito,ac utere» In uigoris ueroremiftione folis ab ft que aftridione difqcientibus utendum eft:cuius farinæ funt, nitrum, 8C fpumaeius, origanum^,Só hyfropum,atcp thymus, nepitapræterea,8ô iris,beiaia^,8ó conflmilia.Porrô liquidum aliquando cristnoii efto,tum id quodamufto deco(fto,tum quod aficubus aridis amp;nbsp;daftylistat«^ ipfum etiam muftum dulce, cum melle » Quandouero inflammationis quip* piam decefferit, fulphuris etiam ignemnon experti aliquid admifcen* dum eft. Coquendus autem eft ante omnia fuccus cum melle, ad mellis 40 ufque liquidions confiftentiamtmoxarida Icuigatainfpergito : deinde tantifper dum omnia ad unguem amp;nbsp;exacte coéant,moderate elixato, ac tum denique in uitreis uafis accurate recondito»

-ocr page 492-

400

PA vu AEGINETAE Simplex «4^ i^ófuy.

Dlamoron fimplcx coficitur ex mororum fucci fextarqs tribus, qui* bus antea deeoeftis ad confumptionê tertiæ partis, inpee mellis fe* xtarium unum,Slt; denuo ad mellis ufc^ fpiffîtudinem decoquito»

Alaflófwp compofitum»

COquito mororum fucci cotylas fex ad ftrigmenti balneoru crafUtu# dinem,deinde admifce contrita,croci denarium unum, myrrhæ de* narios duos,omphacis denarium unü, fchiftilapidis tnobolum, mellis cotylamunam,at(^ donee craffitudineminduat, decoquito»

De Batinis moris» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®

CAeterum ex moris quoque batinis diamoron hoe confimiliter præ* paratur,amp; aftringentius eft» ^ictKKgvcey fimplex»

NVeum uiridium corticis contufi fuccus pondo cotylarutn quinque, mellis cotyla una,coquitur ad diametrum»

Aiax«fy«|/ compofitum»

AB initio quidem ftatim amp;nbsp;in uigore, in ons inflamationibus mi fee* re oportet croci amp;nbsp;aluminis,uniufcuiufqj denarium unum,myrrhæ denarios duos, in declinationeaût propter diflîpationê, nitri denarium unum,fulphuris tantundê,prædiâ:orum quantu cum fucci tum mellis» ài«}(y(is'ï^çiâigt;,id eft ex fucco mali Punici»

TV T Älorum granatorS apynnoru dulcium fucci fextarios quatuor,ma

1 lorumPunicoruacidorufuccifextarios duos,mellis fextariuunu, myrrhæ Hemineæ denarios o(fto,crocomagmatis , gallæ, uniufeuiufe^ denanos odlo, aluminis fciffi denarios quatuor, ireos Illyricæ denarios odo,omphacrj denarios oéto,Prscparaquemadmodum Diamoron» idem aliter»

SVccimalorum Punicorum dulcium cum teftis combuftorum fcxta* rios fex,mellis boni fextariumunum, aluminis fiffilis unciam unam, myrrhæ unciam dimidiam»

Aicï}/Aïvxzyf,hoc eft cxmufto medicamentum»

MVfti fextarios fex,gallp,aluminis fiffî,fingulorum denarios duos, croef, myrrhæ, uniufeuiufeß denarium unum, ft quidem mitigarc uolueris, mulfum dulce efto,fï uero retundere acreijcere,aufterumjmc# dium uero inter utrunep quodammodo confjftit»

Aegyptia ori inferuiens»

MEllis libra una, oleiunciæodlo, ref næ terebinthinæ unciæduæ, croci denary quatuor,in diplomate (uafe fidili feu æneocliquant» AI« 739 j5{((r«lt;ra,id eft ex ruta fylueftri»

to

50

S Emmis anin,apri femim's,floris rotudi lunci odorati,femmis ammcos, 40 aluminis fciffilis, ircos iHyncXobefafa, quod nonuIK harmala nuncu# pant,eft aut ruta {ylueftris,cmnamomi',myrrhg troglitidos,croci,gaîlæ, Ongulorü unciam unä,mali terrae Iongijcaffîæ,crocomagmans,rolaruin aridarum,

-ocr page 493-

DE ARTE MEDENDI DIB. VU 46t aridarum,cui'uflt;^ undam unam,cofti, hyrundinum ftcrcoris (êudneris recentis,cuiuslibct undas treis,nardi Indicæ,amomi,uni'ufcuiufque unlt; dam dimidiam,mellis quantum fuffidu

Suaues8Cfrugfpon'oncs, Cap. xv

j VIdum panter amp;nbsp;utilium potionu aliæ quidem ex mno com jponuntur,minis in ipfum quibufdam duleibustuerbicauiTa* Ipipere,ab(ynthio,cafamo,amp;r alqs cóplunbus,cx qtiibus nolt; _^mendaturam nonnunquam mutuant,quandoc^ mellequi:« dem admixto,quandoc^ uero nÔtaliæ uero ex aqua,in qua elixantur ma

*0 Iauelrofæquædam,putaomphacis,malorumgranatorum,myrtorum: Comifcetur ob hoc melle optimo defpumato coferuationis gratia amp;nbsp;dul coris,interdum etiam utile,prgterqua quod à Cibyra paruis uafculis im* portatur aufteru amp;nbsp;uinofum hydromalu : hoe etia potéft fine melle coii fici, quemadmodu è diuerfo apomel ex folo melle amp;nbsp;aqua,citra aliquam ApomcL aliam eflentiam .Cæterûex uino quidem cOmpofita, quæ amp;f propoma* ProponMM‘^ ta uocant,mellis defpumati fextariumunum,ad uini Ïêxtarios quatuot aüumuntjóC componuntur incoAa » Quæ uero ex aqua amp;f fucco, fi qui* dem coquantur,unam mellis partem ad treis accipito ,liquoreinconcolt; d:ione ad duas fermé partes confumpto:quod fi non decoquatur, unam

xo mellis ad duas liquoris. Quaeautemnon elixantur omnino, quantum ûtis eft infolanda funt,præfertim omphacomel : decoquere autem con» gruit ex aqua, quoniam propter imbecillitatem facile alteratur. Omnia porró exiguis teftaeds uafis incruftatis reponenda funt, accurate^ 8ó tuto operculantes,in ccenaculis uf(j dum decoquantur locabimus. Attelt; nuandiinfuperuim habêtibus,egregieaqua temperatis utere.Ompha* cornel aijt,poftqua efferbuerit inftar mufti, amp;nbsp;coftiterit, turn opercula# to. Quocirca quæ ex uino cofiftunt, in his qui à febre omnino immunes funt,maxime utimur, uel folius uoluptatis gratia,nifi ex fcammonia,aut cocco cnidio, aut id genus purgandi uim habentibus fiant : 80 propter 50 iftiufmodi affediones, in quibus etiam eqcientibus medicamêtis per os aliquis uti queat» His uero quæ ex aqua aut liquoribus quibufdam cons« fiunt,in febrientibus utendum, nunc quidem tanquam códimentis,qu5 morbus languentibus uiniufumnon permittit,nuncuero etiamalters natim affedionibus, puta ex melle quidem, ad fputum agendum, uel ad lotium ciendum, uel uentrem laxandu, uel humorem crafiTum attenuan® dumcogruit. HydromaloautemÓd hydrorofatocuminfitibundis,turn Uydromaïum* inambuftis,tum diftolutisjtum ftomachodeniq^ imbecillis. Omphacos omphacomel, melite autem 8C myrtite,amp; rodoftado,^ rhœte,non in cœliacis folum, fed amp;nbsp;dyfentericis, turn euomentibus, tumalqs fluxionum morbis, his

40 deniquelauaminibus,quæGræci J^^xKAva■f^(t^x appellant,fubinde inoris affedionibus utimur»

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hydromal um ex fucco malorum»

Vmuntur fucci malorum cotoneorum mundorü contuforu fextarq

-ocr page 494-

4ÓX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ PAVEI AEG INE TAE

duo, meins fextarfj treis, aquæ fextarp fex : coquito identidem defpu« mans ufcpadterdas» Aliud: Malorumcydoniorum conciforumpu^ roru libræ quincp,in aquæ fontis fextarfjs decern tantifper elixato,dum eliquata fubiugareddantur, amp;nbsp;ubiexemens, refrigerata tandem cola, amp;nbsp;cxpreffo cremore mala proijce,aquam uero metiens,mellis quandta# tem dimidia aquæ admifceto, amp;nbsp;rurfus affidue defpumado donee oeffa* ua pars cuanefcat,decoque* Sunt uero nonnuUi qui hydromalum ex ma lis dulcibus confimiliter compofuerunt»

Hydrorofati compofttio»

COnficitur hydrorofatum è rofarum detracflis unguibus libris qua# lt;® tuor,aquæ fextarfjs quinlt;j, mellis fextarqs duobus»

R-hodomali præparatio*

ACcipit rhodomali confclt;5tio fucci pomoru cydoniorum fextarium unum,rofarum librastreis, mellis fextariostreis,aquæ fextarios v . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quinc^.Cfterum quoniam tempore quo rofarum copia ad manu eft, co#

tonea mala haberi ÔC reperiri no poffunt, neceifarium fuent eafdem fuo tempore melle codnas referuare, 00 quamprimu malaapparuennt,unï# ueriam compofitionem abfoluere*

Omphacomelitis concinnatio»

Z^Mphacomel fi conficere fertanimus,omphacis fucci fextarios tres, 20 V-Zmellis fextarium unum mifcens,perquadragintadies infolemex# ponito, Gue igne decoquito»

Myrten piæparaho,

Myrtetum,hoc eft ex myrtis confeftionem effigiabis,G fucci myrto# rum fextarios treis, mellis fextarium unumidentidem defpuman# do, ad confumptionem ufep tertiæ partis decoxeris»

Apomel ex monumentis Philagrij»

ACcipit apomel albefcentium fauorSmelIc infartorulibramunam, aquæ fontanæ libras treis cum dimidiata:fauum in minutas portio# nes diffecando, emolliendo, amp;nbsp;uniendo, aquamcum melle decoquito, 5Ó tantifper dum fpuma eius 80 ueluti crifpum cereum ue,plenum ex parte relinquatur, atque turn refrigerans denique,fumma cura in uafe conue# nienti reconde»

Rhodoftadi componho.

SVcci rofarum unguibus detratftis fextarios duos, mellis fextarium unum, decoquito ufque defpumando, donee pars quarta codura cuanefcat.

Rhceti præparatio.

DEcoquitoad tertias fucci rofarum fextarios treis, mellis fextarios quinque»

De coIlyrijs,6C ijs quæ fronti in oculorum fluxionibus appli# canturmedelis,quac cwaKo^ï.^iiX'Tx mediciaps pellant, Cap, xvi

Oculariu

-ocr page 495-

D E AR TE M E D E N D I L I E, V I I 4tfgt;_

Culan'um medicamentorum matena diuerfi generis efi:, H# 1 ^^æ*-^^ nanc^ amp;nbsp;fucci,8ó feminadruóluscp.Só plantarum par n^c^^Wicaoculis laborandbus adhibentur amp;nbsp;inièrun*

Eur : è quorum numero quidem cenfentur, quæ acrédines 86 afperitates mitigant,Só ueluti ab obftrult;ftione uindicant, quemadmodS pompholyx ( quamLatini bullamappellant) cinerula, amylum plumss bum,Samius afterjcadmia,omniaabluta,8^ oui albumen. (^P'bus utilt;^ Localilt;tnon4d non nilïcapiteprius euacuato utendum : nam fiid refertum numoribus hibendaocuUf, fueric,nediftentioneoculorum tunicæ rumpantur, periculumeft. His ”^^^*^ ï® uero contraria,aeri uidelicet natura prædita,oppilationes laxant, ^ eua cuantcoftricflionesruelutiIiquores,cum Cyrenaicus uidelicet,tum Me«» dicus,amp;^ fagapenû,ô6 euphorbium, 06 id genus alia*Qusedam uero for dida abftergunt hulcera : uerbi cauffa, fquama æris,æs, cbalcitis, mify, fori, flos æris, amp;nbsp;ftibia cremata. Cacterum his finitima a-punliK« uocata, nempeauripigmentum,fandaracha,lapidis afrj flos. Alia ftiptica,ót ex his quædam fanè moderate aftringunt, quæ multiplicis ulus, Ophthal# mtjSjamp;S hulceribus,amp; fluxionibus auxilio funt:cuius fannæ funt,rofar5 folia,flores item,8ó frudtus fpicg nardi,foliumcp,8c crocus,glauciü item* 8ó hypociftis. Alia uero ftipticitatem potentiorê obtinent, potiflimum ^0 quum medicaminibus,quibus oculorum fpeciemacuendiprouinciade# Iegataefl:,implicantur:è quorum claffe funt,omphacium, acacia, balau# ftia,cycini,gallæ. Alia uero cocoquendi amp;nbsp;diftrahendiuim obtinent,UÉ myrrha,crocus,cafl:orium,libanotus, fœnogræci fuccus . Ex compofi# tis autemophthalmicis,quædam fanè plaftica fuut, ÔC fimpliciterdicun# tur,quædam uero fKfox«;viflvfi«, id eftarida collyria,quædâ item v^0Klt;gt;^\3-fix, hoc eft liquida collyria:proinde plaftica quidem omnem prædiftam materiam admittunt, èC omnibus conuenfunt affeftionibus, Præpa# rantur maxime uere : æftate etenim uirtus ipforum pent amp;nbsp;exhalat* hyeme uero fpeciebus rigentibus neque coalefcunt,neqj temperan pof# 50 funt. Terito præterea,humorem impuruaftundendo, ne metallica qui# dem fubfidant, odoramenta autem emergant : cæterum pauló poft tan# quam ftrigmentofumconteratur ♦ Aqua porrô pluuialis efto, tum quod A^McalclUi, tenuium partiu eft, tum quod mediocriter aftnngit : fi quidem uino,aut quopiam fucco eliquantur ipfa amp;nbsp;conteruntur, metallica longo quidem tempore, per fuccum uero breui. Poftremo autem poft exartam colli# quationem gummi adrjcito,amp; ubi conformaueris,ualis æreis maxi# me amp;nbsp;uitreis reponito:fatius uero fuerit humore maceratis protinus uti, metallica uero finere. Exaridis porrb collyrqs, quæ Græci ^fj^oKoJä^ouQuc appellant, aliaquidem eliquandi 8lt; exterendi callos, ficationes ( quas

40 (ri/KOKra! dicunt ) pterygia,06 fcabiem facultatem obtinent,exchalciti# de, 8d ferrugine,ÓC milyos compofica. Alia uero apodacrytica,ideftla* chrimas prolicientia,quæ oppilatiombus, amp;nbsp;oculorum hebetudinibua

-ocr page 496-

464. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEG INET AE

AnäcoUemd» (Mnlocttt.

conueniunt, 8lt;^ ex his pipere 80 fpica nardi: Aha uero Ti^e^vhctK^KKi id eCt præferuanua præarcendoac prohibendo inftjllationes:quaha funteon* flata ex lapide phrygio, farcocolla, glaucio, aloë, cadmia,ftibio, amp;nbsp;cro* co» Omnia inminutiflimum pulueremtrita,apph'centuroculis♦ Alia aucem hygrocollyria, hoc eft liquida collyria, præparantur quidem ex mclle Atcico,amp;opobalfamo,amp; oleo tenuium partium propter uetufta^ tem,fucco item foeniculijamp; fellibus diucrforumanimalium, fucco^ Cy* renaico, 8d alqs quamplurimis ♦ Opitulanturautemoculorum hebetu^ dinibus, amp;nbsp;inchoantibus fuffufionibus, extenuantia, excalfacientia, amp;nbsp;expurgantia» Vtere præterea his amp;nbsp;omnibus acribus, capite iaminaa 10 nito, turn in iêreno,tum puro,tum boreah,neqp fupramodü gelido, ne* que nimium calido aëre circumfufo. Quæ autemanacollemata,id eft re* glutinatiua uoeâtur, ex his quæ opplendi,glutinandi, coftringendi, uel refrigerandi,uel conftipandi,uel arefaciendi deniep potedate iunt præ* dita,contexuntur:uerbi cauffa, polline, manna, terra Samia, myrrha,co chleis,acacig fucco,cum albore oui» Adglutinantur autem anacoUemata fronti, in quibus non abditus humor, fcd in apcrto exiftit»

Monemeronad aufpicantes pnmum amp;nbsp;inueteratas iam oculorum dolores,quas i(fêxA(jti«! uocant»

ACaciæ denarios trigintafex,commeos denarios triginta duos,ca* 10 dmiædenarios uigintiquatuor, æris deufti atqueabluti denarios odojopq denarium unum,uino auftero diffolue. Diftrahit amp;nbsp;deficcat«.

Chiacum collyrium,

j3 VbricæSinopicæ,ganæomphacitidis,ideftimmaturæ,croci,rofà iVrumrecentiumdecratftis unguibus floris,quem thylacauocamus, commeos,fingulorum uncias treis, opq unciam unam, uino Amineo, uel Phalerno,uel Chio aftringente eliquato amp;nbsp;conterito,Efto autem ui* num minime maritimum»

Cygnarium.

CAdmiæ combuftæ atcß ablutæ uncias Gx, ceruffælotæ uncias qua* 50 tuor,pompholygis uncias quatuor,amyli uncias duas,tragacanthp,

opq exiccati,cÔmeos,uniufcuiufq^ uncias duas,aquacœlefti conterc, Kt^fo: xvxvofjFlauus cygnus»

MEdicamentum cui nomen inditû eft Giluus cygnus,accipitcadmig crematæ ablutæ uncias duas,terræ afteris uncias duas,ceruftæ un* cias quatuor, pompholygis uncias octo,amyli,opi'),cuiufcp uncias duas, acaciæ, tragacanthæ, fîngulorum unciam unam, commeos uncias qua* tuor,quæ omnia in aqua pluuiali leuigantur.

Adl/xof «vx^ûf,Candidus cygnus»

CAdmiæ uncias quindecim, ceruftæ uncias ièptendecim, oprj dena* 40 nos o(fto,thuris denarios feptem,amyli uncias feptcm,ccmeos de* narios tredecim,aqua cœlcfti eliquato»

Pellarium

-ocr page 497-

DE ARTE MEDENDI ÜlB^ VII 4^5

Pellanum ad hukera.

CAdmi’aCjCeruffscjuniufcui'ufqj denarios uigintiquatuor,acaci^,opf)j (ingulorum denarios oótodecim,commeos,tragacanthf,amylt,cu« iuslibet denarios ofto, myrrhæ denarios treis,æris,croci,cuiuflt;^ dena« num unum 06 dimidium.aqua diffolue.

Phœurn ad hypopios amp;nbsp;ingentes affedus*

CAdmiætenerioris denarios uigintiquatuonceruflae uiginti fex,pru gillis rafæ denarios duodecim, ftibfj denarios oiflo, aluminis fifli, chakicidis combuftæ » finguloru denarios treis, nardi Indica: denarios ’* quatuor,omphacq denariosduos,æris denariumunum, fquamææris denarios o(fto, erices frudtus denarios tredecim, fucci papaueris dena« rios uigintiquatuor, croci denarios quatuor,caftorij denarios treis,myr rhæ denarios fexJycq Indici,acaciae,commeos finguloru denarios qua* tuor,rofarum recentium denarios duos amp;nbsp;dimidium,uinoPhalerno, autSurrentino,aut Amineo,aut Chio aufteroIeuigatoamp;eliquatoJllini tur ter in die aquofum, infufum per fuccum fœnogræci, deinde oui, ÔC Iadis,poftremo aqua,8ó crebrius.

àtct^tljciruiii

CAdmiæ unaas fedecim, ceruHæ unaas oAo,amyIi,oprj, tragacan* thæ,acaaæ,finguloriï unaas duas, commcos undas kx, cliqua de* cockorofarumaridarum, melilotorum, papaueris, capitum papaueris, glycyrizæ, acquali fingulorum portinne»

△tóc^a:? repercufliuorum*

POri, qui incerealibus uafculis reperitur, libras treis, cadmiæ ere* matæ Ôd ablutæ libram unam,cerufræ lotæ,pompholygis lotæ, ter* ræ afteris ablutæ, fingulorûuncias fex,thuris,myrrhæ,uniufeuiuftp un* dam unam, fucci feminis Iini,herbæ pulicaris, ptifanæ, fœnogræci, eu* iuslibet libram unam,tragacanthæ uneias fcxjCÔmeos Iibram unam» Ilambonis»

^® /^Admigune.unam, pompholygis uneias quatuor,ceruflr^Iib.unam, V^tragacanthæ, commcos,opt),cuiufqp uneias üq. aquam pluuialem»

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spodiaeû ad inflammationes Ôd fluxiones QC chymofes.

THuris,fhibfj,finguIorû drachmas centum,cadmig,ceruffæ,uniufcu* iufep drach. uigintiquatuor, terræ Samig,fucci papaueris,cuiuslibec

drach,treis,cÔmeos drach.quindedm, cÔterito amp;nbsp;eliquatoin fucco tha TbdIw. liæ, quæ eft fummus colliculus in noua germinatione oleæ.Cæterû fuc* cum hoc modo facito:molliora oleæ folia lota»in mortariolo aquâ affuii* dens contundito, amp;nbsp;per linteumexprimito»

^t«SttÂt«t molleac tenerum.

40 quot;^Huris denarios quatuor, ftibq denarios quindecim, cadmiæ dena* JL rios duodeuigintijcerulfæ denarios undequinquaginta,terrg Samig denarios ododecim,optj denarios fex,commeos denarium unû, plum* bi combufti amp;nbsp;abluti denarios odojcxcipe fucco thaliæ»

-ocr page 498-

PAVEI AEGINETAE


4^^

äxÄix!,

A Eris cremati denarios duodecim,ßindyas unc. uigintiquatuor, fo* liorum oleæ, opq, ßngulorü uncias duasjcommeos unciam unam» uino fpathite uel Amineo contere» àiia-iiv^vint Claudi'acum»

G'^Laueq, GrcocoIIac, fingulorum drachmas quadragintacAo» croci drachmas uigintiquatuor,opi'ijmyrrh^,hæmaritp,uniufcuiufqpdra chmas fex,tragacanthæ drachmas duodequinquaginta, commeos dra« chmas fedeeim, uino Italico excipe» Vfus eius ex ouo»

Aliud (/ï«ïcrpvf('c//,adrhyadas oculorSuina, quibus obnoxij canthi lachry nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^

mas continere nequeunt,SC ad Aegylopas,

C Admise lotæjapidis hæmatitæ abluti, fingulorum drachmas uigin dodo, myrrhæ, cinerulæ, quod fpodion græce uocant, cypriæ» uniufcuiufcß drachmas uigindquatuor, opq drachmas odo, croci dra« chmas quatuor : funtqui accipiantdrachmas odo, piperis candidigra« na trigjnta,,commeos drachmas fedeeim, uino Italico excipe» Vfus eius confeduræ cum ouo in recenter aqua inter cutê laborantibus probatur* Stadicum Profechq»

C Admise, commeos,fingulorum denarios uiginti, ftibij, chalcanthi» cuiufcy denarios odo,oprj denarios quatuordecim,ferruginis rafilis t® drachmas decern,piperis albi denarios fex, croci denarios octo, mifyos crudi denarios odo,opobalfami denarios quatuor,cum aqua»

Hygidium Ammoni).

CAdmig,æris,uniufcuiufq^ denarios fedeeim,cerufræ,caftorr),aloës, croci,cuiuslibet denarios quatuor,fquamg denarios quint^, florum rofarum,plumbi cremati,fingulorum denarios oétojycij denarios treis, lapidis fchiftes denarios quatuor,opq denarios decern,acaciac denarios quadraginta, commeos denarios duodequinquaginta, aquæ quantum fatis efle uidetur»

Olympus fiueolympiacum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

ACaciæ, fpicæ nardi, thuris, fingulorum denarios odo, æris com* bufti amp;nbsp;abluti, ftibij cremati amp;nbsp;colluti, ceruffæ toftæ amp;nbsp;lotæ, cad* miæ,uniufcuiufqî denarios duodecim, myrrhæ, opq exiccati,cuiuslibet denarios quatuor, croci denarios quinqp, æruginis rafæ denarios treis, lapidis feiflihs, fquamærubeæjlycq Jndici,omphacri, cuiufqj denarium unum, caftorq, florum rofarum,uniufcuiufc^ denarios duos, pheenicos balanorumdenarios quatuor, confimiliter etiamoffa dadylorum cre* matorum numéro quincp .commeos uncias quinlt;p,aquppluuialis quan* turn fufficit, irrigâtur autem amp;2 macerantur in aqua dies naturales treis; calami odorati, alterci feminis, rofaru aridaru.cuiuslibet denarios qua* 4 » tuor, folq denarium unum»

CNardinum»

Admise,croci, commeos,fingulorum denarios trigintafex,æris ere mati

-ocr page 499-

DE ARTE MEDENDl DIB. VIÎ 46^ mati denarios odlodecim, ftibq, acacte, Gngulorum denanos triginta, nardi Syriacæ denanos duodecim, o pi], myrrhæ, umufcm'ufque dena* rios fedecini,cum aqua.

Tlieodotfum paruum.

ACcipic ftibq,acaci'æ, fingulorum denanos uiginti, æns tofti dena# rios o ét o, cerufTæ denanos quatuor, myrrhæ tantundc, ærugim's denanos duos,aloés, meconij, lycfj, fingulorum denarium unum, aquae pluuiafis quantum fans eft.

Rhinarium.

*® F Apidis hæmatitæ, lapidis fchifti, uniufcuiufque denanos fcdecim, JL/æris cremari, cadmiæ, ferruginis, cuiuslibetdenarios ofto, opfj de# narios quinque, chalcitidis denanos duos, commeos denanos oêto,ui# no conterito.

Oxyder.

Q Vmit pumicis combufti, miiyos cremari, oftrq tofti,fingulorum un# Ocias fex,cadmiæ, opfj,chalcitidis deuftæ,croci,aloês hepatitidis,ca# ftorfj, folij, cuiuslibetdenarios duos,ftibij,acaciæ,uniufcuiufc^ unciam unam, æris ufti uncias quatuor, myrrhæ troglitidis denarios quatuor, ^° fpicæ nardi denarium unum,cerufife denarios o(fto,cómeos unciam di# midiatam,aquam pluuiam. Quidam uinum quoep admifcent.

Hecatombe ad cicatrices craiTas.

COnftat cadmiæ crematæ atc^p ablutæ, æris combufti paritcr 8é ablu ri, uniufeuiufif denarfjs o(fto,ftibfj deufti,acaciæ, comeos gilui,fin# guloru denarfjs quindecim,aloês, gallp,uermicularis æruginis,caftori), lycfj,fpieg nardi,croci,opfj, myrrhæ,ceruflæ,fcobis hebeni, chalcitidis, finguloru denario uno, rofarü denarijs fexaginta,aqua pluuia fufficiête^ △«« xö^'acTPfjCx monumentis Galeni.

PLumbi combufti, cornu ceruini cremari,fingulorum uncias duas, ruftæ,fquamæ æris,amyli, thuris,fepiæ teftæ deuftæ,æruginis,myr 50 rhæ, commeos, uniufeuiufep unciam unam,amp; aquampluuialem.

âlt;cè ÄtSivB jid eft confedio c thure.

H Abet thuris uncias fex,cadmiæ, pompholygis,terræ afteris,amyh', commeos,fingulorumquadrantem,ceruflæfehbram, fquamææns uncias quatuor,tragacanthæ quadrantem,opi) uncias fex, aquæ pluuia« lis quantum fatis eft.

Lihanium.

CAdmiæ Iotæ,amyli,fingulorum denarios duodecim, cerufTæ tan tun dem, fpodi},pompholygis,afteris,plumbi cremari 80 abluti,traga# canthæ,uniufcuiufcp denarios ofto, opfj denarios duodecim, commeos 40 denarios quatuor,aquam pluuialem,8ó ouorû uiginti albores ♦ Quidam etiam adqciunt myrrhæ denarios quatuor.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A der Magni.

Ompholy gis,cadmiæ,ceruffæ,finguloru denarios fedecim,plumbt

-ocr page 500-

4lt;gt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVDl AEGINETAB

denanos ocflojamyK denarios o(ïlodeci'm,thuris denanos decem5tcrræ afteris denarios duodecim,myrrhsc denarios duos, tragacanth æ, com* meos, uniufcuiuft^ denarios oâ:o,cum aqua»

Vranium»

H Abet terræ afteris,piperis,cui'ufcpquadrantê,cinerulæfotæunc»u commeos uncias üq» ftibij crematiatqj abluti uncias duas, fquamæ lotæ unciâ i.opq denarios fex, cadmiæ combuftæ amp;nbsp;eJotæ denarios q«-aquam pluuialem» Quod quidem incarnat, atcp repercutiendo refjcit» At«](VÄv'T9Äia)!, id eft ex fucco fœnogræci»

z^Ontere Si eliquato in fucco fœnogræci,cadmiæ,tragacanthæ, fin* lo v^gulorum uncias o(fto, ceruftæ,amyli,uniufcuiufque uncias trigintagt; opq unciam unam»

Collyrium Cleonis.

H Abet pompholygis ,plumbi,iîngulorû uncias quinc^, croci fefqui* unciam,fquamæ ftomomatis unciam unam,commeos uncias duas,

amp; aquam pluuialem: Aquofum illinito»

Diarhodon collyrium è feptuagintaduabus»

ROfarum uiridiu uncias feptuagintaduas, cadmiæ combuftæ amp;nbsp;elo* tæ denarios uigintiquatuor,gruginis rafæ denarios duos,fpicæ nar didenariûunu,fquamææris lotæ denarios duos, ftibq toftiatlt;^ abluti, zo opfj,myrrhg,uniufcuiuf(ç denarios treis,croci unciam unam,amyli dena nos duos,cÔmeos denarios uigintiquatuor, amp;^ aquam pluuialem» Diarhodon album»

CAdmiæ deuftæ atcp ablutæ,cerufræ elotæ,nngulorum librâ unam, amylijOpq,tragacanthæ,uniufcuiufçp quadrantê,aloês unciam una

^ dimidiam, commeos uncias treis, croci fefquiunciam,rofarum ad un* guem exquifitarum uncias fex, amp;nbsp;aquam.

àixÂiÿS^id eft ex aloë collyrium.

DTaloës compofitio habet cadmiæ, ceru(ræ,aloës,nngulorum uncias decem,rofarûuiridium uncias fex, amyliquadrantem, opq unciam 50 unam,tragacanthæ uncias duas,commeos uncias treis,aquæpluuiæ quantum fatis eft»

Crocinum diarhodum»

△i«foc/lûf/ cognomento crocinum conftat ex fpicæ nardi, rolârum ari* darum, aloës, fingulorum denarqs duobus ,alterci albi denario uno amp;nbsp;dimidio,croci denarqs quatuor amp;nbsp;femiffejglaucq uncfjs fex, far* cocollæ uncqs fex,opfj denarqs duobus, tragacâthæuncia una,amp; aqua denique pluuiali fulïiciente»

Diarhodon Nili.

Abetrolârumtenellarudenarios quatuor,crocidenariosduos.pa* 40 . paueris obolum unû,cÔmeos denarios quatuor,^ aquâ pluuiam»

0 Âvyàzv! oxydorcicus, id eft Lynceus uifum acuens» Admiæ, æris cremati, guttæ ammoniaci thymiamatis, fingulorum denarios

-ocr page 501-

DE ARTE MEDENDÏ DIB, VII 4^0 denanos duodccim,niyrrhf,lapidis hæmantæ,opi)Thebæj,uniufcuiuf« quedenarios fex,aloes hepadddisjfelhs taurini,galbani,fagapeni,nngu lorudenarios quatuor, ferruginis rafihs,fucci panads,falis ammoniaci, cuiuslibet denarium unû,cÔmcos denarios fex,8ó aquam pluuiakm»

Proteus ad eadenijSi^ cicatrices extenuans, CÂdmip,ccruiïæ,chaIciddis crudi,fîngulorum denarios quadragirl ta, piperis fefquidrachmâ, fucci Cyrenaici denarios octo, croci de-nanos duodedm, opq Thebæi denarios decem, fagapenifefquiuncia» oliuæ Aethiopicæ tantundem, auripigmenti,aluminis Hdi, fingulorurn lo unciam unam,myrrhæ unciam unâ cum dimidia.guttæ ammoniaci thy# miamatisdenarios uiginti,opopanacis denarios fedecim, opobalfami denarios decem,commeos denarios uiginti,aqua pluuiali excipito. Medicamentum ex fucco fceniculü

C'X Admise denarios fumit feptendecim, atramenti library Indicidc# gt;narios fedecim, piperis longi denarios tredecim, amp;nbsp;albi denarios duodecim,fucci Cyrenaici unciam unâ,opobalfami,fpicæ nardi, fingu# lorum denarios fex,fagapeni,opopanacis,cuiufcp denarios quinq?,opt) denarios quatuor,euphorbrj denarium unum,commeos denarium unu, leuigato in fucco fœniculi.

jQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamentum 4# omScehirxiiiSj fd eft ex fucco

balfami confedum»

CAdmig,ccru(fæ,cuiufcp denarios o(flo,omphacq denarios quatuor, piperis albi uncias fedecim,opq denarios quatuor, opobalfami,co# meos ,(ÏnguIorum denarios fedecim,amp; aquam pluuialem, Thalafïèrus,

C Admise uncias oéto,æruginis uncias duas,atramenti library Indici uncias oiflo, piperis albi uncias quatuor, fucci Medici unciam unâ, opobalfami uncias duas,commeos uncias fex, admixta aqua, Harmation.

gt;0 x^ Vttæammoniaci thymiamatis,gris combufti,corticis thuris,fingu vJ lorum denarios quatuor, æruginis denarium unum, commeos des narios quatuor,cum aqua cœlefti,

Malabathrinum,quodetiam appcllatur Ifoiheum, CAdmig denarios fedecim, gris cremati atcy abluti denarios quatuor# decirnjOpiblycij Indici, malabathri,nardi Indicæ,croci,aloës, fngu lorum denarios duos,caftorfi denarios od:o,myrrhg denarios quatuor, acaciæ,ftibq, uniufeuiufqj denarios quadraginta,aqua excipito,

Hjg«lt;rif J^t ùov Tnx^fvn^fioy J^i oïvov,

CAdmiæ,Iapidis hæmatitæÔ6 feiffi,fingulorumdenariosquadra# ginta, æris cremati denarios triginta, chaleitidis denarios triginta duos,papaueris feminis denarios tredecim. Aqua decoquês meconium amp;nbsp;fuccum exprimens ini]ce,8lt; cliquato in uino fpathite,feu Aminæo»

-ocr page 502-

470 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V b I AE G I N E T AE

Aliud /lo'ivov.

A Eris çombuftijcadmiæ placitidisjfingulorum undas nouem, lapi« dis hæmadtæ lotæ uncias féx, croci,myrrhæ, aloêSjguttæ ammo# niaci thymiamatis, uniufcuiufcp quadranté, lycij India, fpicæ nardi,cti# mslibetunciamunam Slt; dimidiam,piperis albi grana fefqiiicentena,aca CISC gilux uncias nouem, commeos uncias treis, uino Phalerno aut Arai næo contere»

Medicamentum ex duobus lapidum generibus trachomaticum»

LApidis hæmatitæjSô febifti, caffisc, fingulorum denarios duodeui# ginn', æris,cadmiæ, opq, æruginis rafæ, uniufeuiufq; denarios no# 10 uem3cômeos tan tundem,chalcindis toftæ denarios fex:adqceaquam» XerocoIIynum Galeni præferuans»

LApidis Phrygrj in tenues partes didedi, amp;nbsp;in aulula donee ignitæ reddanturdeufti, 8d butyro recente extindi, deinde denuocófimi# liter tofti,amp; uino Phalerno cxtincti,atq? tertio combufti, mdlccy extin# cli amp;: exiccati libratn unam, æris cremati, piperis albi, foil], fingulorum unciarn unam, ftibn unciarnunam cum dimidia : amp;: ubi firigula leuigata ^ eliquata fucrint,amp; quum tollere medicamentum uolueris,fuccum bal fami non craffi fed pellucidifïïmi unciarn unâ inijcias : prohiber enim il# Ïud ne aridum reddatur medicamentü ♦ Vtereautem illo circa folas pal# zo pebras, adhibendo melam inftrumentum, tunicas no attingens,uerum utfolis palpebris diductis immitatur pharmacum.lllinitoautem non fe# mei modb, ueru fæpius cum ante, tumpoftcibum, 80 potiffimum quum iam fenferint oculoru dolorem, quem ophthalmiam appellant : mirifice nanlt;5 amp;^ plus quouis alio medicamento prsefèruat»

Aridum Diacrocum»

—' Lutini carnis,quam farcocollam dicunt, denarios odo, croci denarios quatuor, glaucq tantundem,illinito fæpius in dic.NonnuIIi ue# ro aloën quoq; adq ciuntgt;

Aliud aridum ad aridam Iippitudincm,ficationem,fcpcdonas,0^ hyper* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

farcomata,id eft fupercrefeentias carnis,

SVmit cad mix denarios decern, chalcitidis denarios uiginti, piperis grana quindecim,nardi GaUiep denariu unu. Cadmiâ côterito chaici tim^ cum uino, 06 ubi aruerint, rcliqua immitte, amp;nbsp;redige in puluerem».

Liquida /lecKliUKAAf/eSjhoeeïiex pcdegallinaceo.

OthoniM.

CAucalidis cauliculi ( quem pulli pedem uocant ) fucci, trixaginis, coronopodis,id eft pedis cornicis, interdûuero etiam fucciothon# næ æquales portiones ♦ Eft autem othonna chelidonium mega, hoc eft hirund maria maior.

Alia ad ficationcm,amp; encathidas, QC farcomata» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Mlfyos aftati denarios fex,chalcanthi denarios quatuor, mei lis Atti* dfexcariumunum.

Erafi*

-ocr page 503-

DE ARTE MEDENDI ÜI B» VII 47I Erafiftrati miiltipltcisufus liquida, admirandi eftedus,cuminocula* rum,turn glandularum, tumgenitalium afFc(flionibus,tum

purulentis SC faniem ftillantibus auribus»

AEris denarios fex, mifyos aflan, myrrhæ, fingulor û denarios treis, croci denariu und cum dimidio, piperis denariu unu, uini Chij, èC paffi Creüci,cuiuflt;ç fef^heminâ» Côterendo omnia in uino donee aruc tint, infunde paffum 8^ coque,quatenus mellis nancifeat fpiflitudinem* Medicamenta qua: fronti,dum oculi fluxione laborant,impo* nuntur,w«K0;Vi9;x«Tfl: à medicis^ppeHata,

*0 npErræ Samiæ, mannæ, thuris, myrrhæ, æquas portiones oui albo* JL reexcipiens,inlinteolumimpactas frondimponito» Aliud: Seminis herbæ apollinans, quam hyofeyamum dicunt, denarium und» opq tantundê,myrrhæ denarios duos, croci denarium unïj,pollinis de* narios quatuor,ouorum aflatorum lutea duo,oui candido excipito* De emplaftris,8C ijs quæ in decoctiones eorû inferuntur,ex monumentis Ans tyli.Etdefymmetriaceraeadoleum. Cap, x^li

X medicaminibus quæ emplaftris induntur,alia quidem ter rofa funttuerbi caufla metallica,quf cp è lapidibus terra^ funt genera,feces,cinercs, amp;nbsp;cochylia.alia uero oleofa,alia lachry 1 mæ, alia liquida, alia liquores, alia fucci : femina præterea ac *° herbas,radices^ paucas accipiunt.EmpIaftrorum porro, qu^rdam funt uulneraria,quæ çvotft«, hoc eft fanguinea ( quæ cruentis uulneribus im« ponuntur)amp; cdglutinatiua,0ó catagmatica(quæ fratfturis adglutinant) appellamus,eo quod arefacientiu fummu exceffum no habent,fed opor tet fimplicia fecundia temperatis exceftus completi,8(^ tertfj inchoantis c0ponere:cuius farinæ funt,falix,quercus,cupreflus, pini amp;nbsp;picex cor« £ices,myrrha,Iibanotus, bitumen, aloe, maid terræ,quam ariftolochiam dicunt, cinis clcmatinus,cerufra,fpumaargcnti,atcp innumcra quidam metallica. Decoquunturadtufe^ ad concretionem 00 confiftentiam non inquinantem. QuædamUero «(psÄontK«, concinnantur quidem amp;ipfa Jo ex arefacientibus,magis ueroquam conglutinatiua : cuius utique gene* risfunt,æs uftum,^ fquama cumipfius,turn ferri,ærugo,chalcitis, flos æris crematus,alumen,gana, plumbago, cadmia,pumex, 00 oftreo* fa» Qusedam item diaphoretica,hoc eft diiqciendi 00 diftrahendi uim ha bentia,qug ex calorificis amp;nbsp;mediocriter ficcificis conftant : exempli gra tia,malo terræ,thapfia,oleo ueteri amp;nbsp;raphanino,mene,opobalfamo,pi« ce terebinthina,falibus toftis,ialis flore,Quædam emolliendi uim obti« nent,8óobid ux^xHTiKx dicunc,cafanèex fpumaargentifiunt, Óóadipi« bus,8lt; medullis,oleo ueteri,propoli,gutta ammoniaca, ftyrace, galba« no,bdenio,maftiche,refina terebinthina,uel radice althæp,et cucumerc '40 fylueftri, Quædâ uero ficcifica,qug fulphure,nitro, fale,cinere, bitumi* ne^ conftant. Quædâ uero u^ojzasixcè, id eft attradiua fun£,ea ex falibus 8c nitro, propoli,ærugine,fermêto,ftercoribus,fulphure,refinaterebin thina conficiuntur, Concoquendi præterea munere prædita o-vfiTriTiliK»

-ocr page 504-

PAVbl AEGINETAE

nuncupata,è ccra,Iadano,uua paffa fatiua,amomo,croco,thure,picè,ma fttehe Aegyptia,ftyracc,myrrha,galbano,butyro,hyflopo, adipe, fer« rugine præparantur♦ Sunt porroquæ fuppurarionem inducunt,quæ Graeci «yrv^ix« uoeantteaex hydrelæo,polline,pane tritteeo, chondro, butyro,adipe porcino amp;nbsp;uitulino,thure,pice,refinafiuuNecp defuntex emplaftris quae à re amp;nbsp;afiedlu 7^«^ofjx«, id eft confolatoria 00 mitigatiua nomenclaturam obtinuerunt : confarcinantur autem ex fpunia argenti, ceru(ra,oleo,anetho,chamgmelo,amylo, cera^ dealbata»Suntautenae* ma emplaftra recentibus etiamdu uulneribus et fraduris applicada,qup fuppetiasconfernutipfis præfentiftîmaszfuperemplaftena, quaeGræci lo oszAituifljuocant, fpongias pofta irrigatas pariteralligates,foluenda^ rur fum ter eadem fplenia,ne(ç alia inqeienda. Malaftica aût amp;nbsp;epifpaftica, amp;nbsp;diaphoretica,iympeptica præterea,amp; empyeticaaccipiuntur poft ca taplafmatum Sd ccrotaru ufum. Paregorica uero circa principia ftatim, in extremis corporis partibus magis quadrant» Cæterum fuper deco# dione eorum deinceps uerba faciemus»

ßxat^iKsii ii7^«cp«^,uxMiijhoc eft regale é quatuor conftitutû medicamentû» COnficitur tetrapharmacum regale è cerac, colophoniæ,picis, adipis taurini portionibus acquis.

Emplaftrum ex fucco feminis Iini,diftrahens SCabftergens.

20

ACcipitoIei ueteris libras duas, cerac uncias uiginti, colophonix, adipis porcini, fingulorum libram unam amp;nbsp;dimidiam, fpumac ar# genti libram unam,ceruftæ uncias fex, fucci feminis lini tantundem, pol linis unciam unatn,thuris uncias quatuor.

Aja^zfcAivpfjhoc eft ex melle contextum.

SPumae argenti,cerac,olei,fingulorum libras quatuor,refinæ terebin« thinaelib.duas,mellis,adipis porcini,uniufeuiuftplibrâunâ. Aliud: Spumæ argenti libras fex, olei libras quince amp;nbsp;dimidiam, eolophoniæ libras feptem cum dimidia,ceræ libras treis S^ femiflem,mellis lib. t reis.

Exemplum cf^^j^y^v, id eft ex fucco.

SPumae argenti librasfex,oleiæftatequidem libras feptem, hyeme 50 uero libras nouem, foenograeci fextahum dimidiatum, feminis lini fextarium dimidium,althææ libras treis. Althæam ac femina coquito in aquae fextarrjs uiginti, donee paru relinquat ex ipfo, libras quatuor ad« mifeens oleo decoque,tantifper dum bullæ fedantur,deinde leuiftima ar genti fpuma infpergês decoque igni clemente ufqp dum iynceru reddaf.

△Jcc )zvpMfjid eft ex polline.

POlIiniSjguttgammoniacithymiamatis,fingulorum libram unam,pi tyinæ, cerac,adipis porcini, uniufeuiufque libras duas, fucci feminis lini quantum fans eft.

Botanicum,id eft herbaceum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

RVmicis,oIei fquallidi,anchufpchoeropelethi,eft autem onoclca, fe# ptinerui, plantaginis fingulorSunc. treis, olei libras fex,adipis por cini libras fex. Herbp in oleo codae abqciun t,cætera cum oleo cliquant.

-ocr page 505-

DE ARTE MEDENDI DIB» amp;iKlt;rcpoJ^i^a)li,id eft ex albucis.

VII

.4^5

ASphodeliradi’ciS fucci libram unam, rofacei, chamæmelini, adipis anferini, fingulorum undas duasj adipis porcini undas treis, ceræ uncias quatuor»

Empîaftrum ex fermento rumpens abfeeflus*

FDrmenti,axungiæ,uniufcuiufq5 uncias fex,falis uncias iiq.re(înæpilt; ni uncias treis,ceræ uncias quatuor,fpumæ nitri unc.unâ,guttæam« moniaci thymiamatis uncias duas, mellis uncias fex, faponis unc. duas» Dothiene»

*0 z^ Vttæ ammoniaci thymiamatis libram unam, nitriAIexandriniuns vJeias fex, fpumæ nitri tantundem, adipis porcini, ceræ,fingulorum libras duas,refinæ terebinthinæ libram unâ, olei ueteris unciam unam, aceti quantum fatis eft»

Emplaftrum Jj^ç^nôts difeutiens fcrophulas,quas chœradas dicuntGræci.

SPumæ argenti,firuthii, mali terræ,fingulorum undas quatuor, gai* bani,(quamæ æris,aloês, uniuicuiufcjp unciam unam, mannæ undas duas,guttæammoniaci thymiamatis uncias fex,pityinæ uncias fedecim, aceti fcillitici fextarios quatuor,aridis contritis immitte,

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Smilium ad abfeeftùs,

O Leiueteris libra unaet dimidiâ,fpumg argenti,nitri rubei,falis am moniaci,Iixiuii ficulnei protofl:adi,refinæ,cuiufqp Iibrâunâ,galba ni,guttg ammoniaci thymiamatis,uniufeuiufep uncias treis,atramenti fu torq uncias quatuor,cerp uncias fex,gruginis,opopanacis,cuiufq^ uncia unam,acetiquantû fatis eft. Coquito fpumamargenti amp;nbsp;ferruginemin oleo quoufeß purgetur,deinde fie reliquainf)dto»

MX crxôf lt;/'û)//,id eft ex allijs ruptiuum»

CEræ uncias fex, colophoniæ uncias quatuor, pityinæ undas treis, adipis taurini undas quatuor,nitri rubei unciam unam amp;nbsp;femis, aL 50 lia purgata uiginti,olei fextarium dimidium. Allia in oleum inqeiens des coquito,8ô reliqua admifeeto,

Aïû:-Hri//fca'Sjdiftrahcndi uim Habens, H Abet adipis anferirti amp;nbsp;phafianorum,uniufcuiufcp uncias treis,olei ueteris uncias uigintifex,pulicaris herby uncias treis,cnidos fernen radicis apyrani uiridis librâ unam, ceræ dealbatæ undas decem,confe* élionis uncias duas, refinæ terebinthinæ undâunâ.Radicê in te» nuia fruftula concifam in oleo cum hcrba pulicari,amp; cnidofpermum per nodem atque diem macerato, tum uero elixans ipfa quidem porricito, eliquata autem oleo mifcens,refoluito»

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pyrine ad duritias SC feirrhomata,

ALthyæ,da(ftylorumpalmæ,uniufcuiufque libras duas,fœnogræ« ci,feminis lini, fingulorum fextarium dimidium, chamæmeli,mes Iiloti,elatæ, cuiuslibet uncias fex,uini, AminæijCuiufqj fextarium dimia dium, fpumæ argenti libram unâ, cerufly,colophoniæ,fîngulorû libras R 5

-ocr page 506-

•474 P A V bl AE G I N E T AE duas,cerg,refîna?terebinthinæ,cüjufcp libramunam, olei ueteris libras quinc^îâquæ libras duas,panis aridicontufi ÔÔ attaminati libras quincp* Herbæ in uino dccoôlæ in fuccum rediguntur,amp; in fucco panis irriga^ tur, posera uero die fpuma argenti amp;nbsp;ceruffa in aqua leuigantur amp;^ re^ foluuntur: deinde oleoinfufoeoquitur donee impollutumeuadat, turn denit^ extern inpeiuntur, fublatis aucemab ignéimmittiturpartis, ftre^ nueep rudicula defpumant. Poftremo æruginis quoq^ rafx, Sd florum fa Iis,uniufcuiufcp uneix fex, ireos,iTiali terra?, lingulorum uneiæ fex,refî* næ terebinthinx libra una,inpciuntur*

Pelarium A’ tAxvlt;r;z«:T°?3hoc eft ex argenti récréa mento,ad defquamationem.

CErx,adipis taurini uncias quincp,recrementi argentiCquoJ appella rur helcyfina)uncias fex,colophonix uncias quatuor,picis, olei,finii gulorû uncias duas. Helcyfma aridum diflbluituruino, uel fucco fœno* græa:ubi uero ad manum helcyfma non fuerit,plumbagine utimurgt;

Emplaftrum (/îlt;àA^«4ci:f,podagricis amp;' alijs duriciebus utile, lO Vcci fœnogrxci,amp; feminis lini,amp;alchxg.fîngulorû libras treis, olci libras duas donee fuccus euanefeaedeeoquês, deinde inféré colopho nixlibrâunâ,rennæ terebinthinx tantundê, hederxlachrymxuncias ' treis:quando aût refoluta fuerint,tollens ab igne,cerg librâ unä,galbant xo uncias quatuor inpce,utraq? aût fimul contufa foluendo,rudicula mouc»

Emplaftrum hederaceum fine ciffinum,ad neruorum uulnerationes

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;punduras nygmataue maxime uetera,

SQuamxrubrx uncias quatuor cutn dimidia,thuris, mifyos,nngulolt; rum unciam unachaleitidis denarios quatuor,aceti fex. Leuigatofoa

Ie xdiuo doneeconfumatur, deinde foluens cerx uncias oólo, oleiun* eias duodeuiginti admifcetfi uero diducat,^ neruum denudet, pro gal* bano refinx terebinthinx uncias duas inpee.

Melanchlorum ad eadem. Si Enxmon,

MAlicoriorum,xriscremati,gallx,ariftolochixrotundx,falis ams 50 moniaci,fquamgxris,aluminis fciiTi,amp;liquidi:alp uero pro liqui* do rotundum accipiunt,ireos, mifyos, chalcanthi, chaleitidis, xruginis rafilis,cadmix,aloés,myrrhx,thuris,radicis panacis,fpumxargêti,ce* ru(rx,pariomniapondereeliquantur,amp; leuigantur fub folexftatis tem porecum acetoad fufficientes dies, amp;nbsp;finguntpaftilli. Emplaftrumin* de fit hoe modo: pharmaci uncias duas,cerf uncias fex,olei uncias otflo, in neruis quidem faueps perantiqui,in reliquis uero communis,adijcè»

Al« Hfiyl^ovres,hoc eft ex fenetione contextum.

SEnetionis fucci libras duas , olei ueteris libram unam cumdimidia, olei cyprini uncias quatuor,axungix ueteris libras oólo,refinx tere* 40 binthinx unciâ una,galbani unciam dimidiam, refinx picex uncias fex, xruginis, thuris,hyiropi,pharmaci, uniufeuiufqj unciam una,fquamx, sens diobolos o(fto,cerx uncias decern,apochymatis uncias quatuorde#

. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cim.

-ocr page 507-

DE ARTE MÉDE^^D1 LÏB* Vît '475 cim» Coquitö autem oleum ad ftngmenti ufep crafïitudinem, cum fuiUa axungia, amp;nbsp;arida cyprino eliquato,galbanum uero conturtde cum cera, *06 inqcecacabo,amp; ipfumapochymafiquidem andum fuenc, tritum cn -brans ponderato,amp;impinge. Quod fi nequeatleuigari, cum parte olei diffoluti eolato 8ô extrahito,amp; turn omnia commifceantur»

Mnafæiemplaftrum diaphorencum*

ACcipitceræ,axungiæ porcinæ, fingulorulibram unam, colophoa nip uncias fex,fpumæ argenti libras duas,uini boni libras quatuor^ Ariobarzamus ad eafdem affediones«

wo QPumæ argentiunciam unam 06 dimidiam,ceruflælibram unâ 50 unis Weias quinqj, aquæ marinæ uncias uigintiquinque, olei ueteris libram unam Ôd dimidiamjbuccinorum crematoru uncias feptem amp;nbsp;dimidiam, ceræ fuluæ uncias nouem,refinæterebinthinæ uncias fex,thuris uncias treis amp;nbsp;grammata tria cum femifle»

Emplaftrum ex dracontio*

CEræ,coIophoniæ,picis aride,axungiæ,refinæ finguîorû libras qui» tuor, guttæ ammoniaeî thymiamatis libras duas;dracuncüli radicis libras quinc^p. Radix aridaleuigataalqsinfpergiturdiflblutis» Pütacium.

10 yj Abet ceræ,colophoniæ, adipis porcini, âlterci folioru tencHorum, X 1 uel fucci ipforum æquale pondus. In Alexandria uero ceræ fcfqui« libram,akerci libras duas,axungiæ libram unam cum dimidia,colopho niæ libras decem fumunt, 00 uehementius difqeit, Myrfinatum.

SPump argenti,ceruflæjfandycisjplumbi combufti 8lt;S abluti,fingulo* rumunciamunam,ceræ uncias fex,oleimyrfinatilibramunam,uinl quantum res ipfa poftulare uidetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamentum 4» -iti^LvSiv^d eft ex ceruiTa, uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' éi à)%,hoc eft ex ouis.

59 y T Abet ceræ dealbatæ uncias fex, rofacei libram unam cum dimidia* xJ. fpumæ argenti, ceruflæ,fingulorum uncias duas, amygdali uncias treis,albores ouorum quincp,

paf i/^fàf/jhoc eft medicamentû liquidum Oribafij, SPumæ argenti unciam unam amp;nbsp;dimidiam. ceruffæ fefquiunciam, ce^ ræ uncias quatuor,pinguetudinis fuillæ uncias feptem, colophoniæ uncias nouem,fucci feminis Iini,olei,fin2ulorum uncias decem.Mirifice conducit ad caleaneorum rimas » In hulceribus autem inquic,præferuat, graueolens etenim redditur,

Emplaftrum Jlÿ, Kxi/luîx! aphuloticum,

y^Halcitidis crematæunciasduas,cadmiæ,mannæ,fingulorumun# ciam unam,ceræ, colophoniæ, olei myrfînati, uniufeuiufque libram unam,aim quantum fatis eft.

1

-ocr page 508-

476 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLI AEG INE TAE

Emplaftrum Phccnicine,hoc eft ex dactyli's, ACcipitaxungiæ ueteris libras duas,olei libras treis,fpumæ argent! tancundem,chalcitidis crudæ uncias fex. Ante omnia quidem chai citis cumoleo eliquetur, ó^ leuigetur in mortariolo mundo, uel etiam in folc : ubi autem drigmentofum redditur, turn fpumam quoque argenti, antecontritam inqcito,deinde uero adipemtamp;ubi iam egregie leüi* gata amp;^ emollita fuerint, dementiigne decoquito, donee impolluta red# dantur,rudicula fubinde agitans. Edo aut rudicula,uirgultü palmaru» Emplaftrum lt;/Ïj«^;tovlt;rsf,id eft ex anchufaconfedum, ad igne combufta,

»0

zo

HAbet ceræ dealbatp uncias noué, rofacei uncias ododecimtquibus eliquatis,impinge purpureæ anchufæ radicis aridæ leuigatidîmæ uncias quatuor. Aliud: Anchufæradicisuiridis,marrubr),commeos, fingulorum uncias treis,decoquito in olei uneqs nouem, amp;nbsp;abqeiens im mitte oleo ceræ dealbatæ uncias quindecim,amp; didolue femiffem.

Emplaftrum Pompholygeron.

BVlIæ,quampompholygaappellant,unciæduæ,fpumæ argentiun* ciætres leuigantur cum fucco feminislini, amp;nbsp;inqciunturliquefatda amp;nbsp;refrigerata ceræ uneqs fex, adipis anferini, uel gallinacei uneqs duas bus,chamæmeli uneqs fex.

Philocotyche indoloria/edi deftinata.

COntinetthuris uncias feptendecim,myrrhæ uncias feptem,opfj de narios quatuor, aluminis feidî denarios duos, butyri denarios quas tuor,ouorum tenuium lutea quatuor, cadmif crematæ atque ablutæ des narios quatuor, pompholygis denarios fex,ceræ Tyrrhenicæ denarios odo adipis anferini denarios fedecim,medullp cerui denarios undecim, plumbi combudi amp;nbsp;eloti denarios ocfto,Iapidis hæmatitæ denarium unum, hylTopi liquidi denarios quatuor : Arida cum uino conterito Itas Iico,amp; eliquataadmifee.

Amythaonis ad angylas Sgt;é articules conuulfos î eft autem etiam euulfiuum5quod dicunt Graeci uè^airctçtnsii,

50

/^ Vttæammoniaci,ceræ,bdel(fj,uniufcuiufqp uncias odo, refinætes ^-Jrebinthinæ,ireos lllyricæ,galbani,fingulorum denarios uiginti. Ariftophanium monificans,quod pKÄttK^KOii Græciindigitant.

H Abet pi'cis libras quatuor, apochymatos libras duas, ceræ libram unam,opopanacis unciam unam,aceti uero cotylam unanu Emplaftrum ex plumbagine,ad calidos affecQus.

T)Lumbaginis uncias quatuor,fpumæ argenn^cerulTæ, ßnguloruune X ’das duas, ceræ uncias olt;flo, myrtei libras duas : arida uino diffoluc» Coracum ex aceto mulfo, genitalibus deflinatunijSC ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

nomas accommodatum.

GAIIæ uncias duas,fqamæunciam unam ^ dimidiatam,chalcitidis, thuris, fingulorum unciam unam, macerato in aceto dies quotres ipfa

-ocr page 509-

DE ARTE MEDENDI TIB. VU 477 ipfa expoftulat, deinde admifcens mellis uncias quinqj.Seorfim prætelt; reacopingens cerotaex myrtei uel rofacci uncijs duabus,etadipis tauri ni unc*O(fî:ojceræunc.iii),refînæ terebinthinæ uncia una, quibus mixtis fimul leuigato ÔC cliqua^ Vterepcrindeatqp c/l^}^x§73 cumperPyuIcum, turn per Motum,id eft lintcolum concerptu quod intra hulcéra coditur» hi û^iA«5,hoc eft ex oleo amp;nbsp;aceto.

HAbet fpumæargenti partem unam,olei, aceti,nngulorum partes duaSjfecundum nonnullos uero treis.

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiK^a Kj(cns^id eft ex achate lapide,uim diftrahendi

QC emolliendi obtinens.

COnftat ex achatæ lapidis femiufti uncia una 06 dimidia, ceræ uneijs quintj, phrydes uneqs tribus, olei uncia una.

Ihs çv(«ftôf,hoc eft fanguinea,conglutinans,in* carnans SC expurgans.

ACcipit fquamæ æris,æris cremati,mali terrp rotundi,uniufcuiufque denarios olt;fto,aluminis fifli denarios iex,falis ammoniaci denanos oefto, thuris tantundem, guttæ ammoniaci thymiamatis denarios odto, myrrhæ,aloês,galbani,iîngulorû denarios duodecim,fucci radicis dra« cunculiunciam unam, cerælibramunam, colophoniæ libras duas, olei to ueteris uncias treis,acetiquantum fatis eft.

Athana ad hulcera fordida,fphenofes,hoc eft denfttates amp;nbsp;cunea* nones,neruorum^ uulnerationes.

MAlicoriorum,æris cremati,gallarum, mali terræ rotundi amp;nbsp;longi, aloes, guttæ ammoniaci thymiamatis,fquamæ sen's, aluminis fiffi, atcp rotudi,ireos,mi(ÿos,chalcâthi,chalcitidis,æruginis rafilis, cadmig, aloes,myrrhæ, thuris, propoleos,galbani,uniufcuiufqp unciam una,ce* ræ,picis,fîngulorum denarios ducentos,colophoniæ denarios centum, olei uncias fex,aceti quantum fatis eft.

Emplaftrum 0^/ixTK/zs conglutinatiuum, ad morfus 50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canum,amp;omne genus hulcera.

Ç^Pumæ argentilibras duas,fquamæ æris unciam unam amp;nbsp;dimidiam, Ooleiueteris fextarios duos,diphrygis uncias treis,gentianæ fefquiun ciam,ariftolochipfciftîlis uncias duas amp;nbsp;femiflem,diclamni tantundem, colophoniæ libram unâ,mannæ uncias treis, guttæ ammoniaci thymia# matis uncias fex,propoleos unc.duas,cerg uncias fex amp;nbsp;dimidia.Opor tetprincipiooleumcum fpuma argenti donee fÿncerû reddatur decos quere,deinde exemptis his æruginê amp;nbsp;fquamas infjeere, ac denuo tanti fper dum ab inquinamêtis uindicetur decoquere, quibus rurfum fubla* tis, immittererefinam, guttam ammoniacam, attaminata,^ comouerc 40 quoad ceffet fernere,denuoc^ imponere,etubi pufillû ferbuerint,gs att^ diphryges inferere,amp; tertio dum inquinetur decoquere, mox ceram ÔC propolim donec purum fiat,deco(ftam infjeere,6c paulb poft aloén,maji nam,dilt;ftamum,malum terræ, gentianam infpergere,ôô admodum qui* demfedpaulatimrefrigerare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

-ocr page 510-

478

PAVEI AEGINETAE

Emplaftrum barbarum lt;}vcupoy,8iC poros fradura, rum demonftrans»

BItummis Tudaici,picis aridæ,ceræ,refinp,uniufcuiuflt;]^ libram unam, refinactcrebinthinacuncias duas,fpumæ argend unda una, ceruflæ undam unS amp;nbsp;dimidia, mannæ,opopanads, zingiberis, finguloru un# das duas,oleiundas trds,accdquantum fads eft»

Emplaftrum c^jTtwf/Jd eft ex falidbus,conglutinattuumj0^ ad haemo« ptoicos,empyoSjthoraci impofitum utile»

TV /rlfyos,chaldddis,æruginis5ceruftæ, gaUæ,aIumînis fifti, 86 rotuna JLV ldi, atramenti metallidjlingulorum undas fex,ceræ,pityinæ,picis, 10 cuiufcp libras duas maliconoru uncias fcx,bituminis libras duasjfolioru falicis tantundem,olei rofarü uncias quatuor, chaicanthi uncias fex,aced quanta fufficitiquidâ refinæ quoc^ terebinthinæ uncias noué adijdunt»

Emplaftrum Nicolai jveuftofjConglutinans lacunas»

QQuamæ æns undas quatuor,ferruginis raGIis,fpumæargend,Gngu k^lorum unciam unam 86 dimidiam,mah terræ Iongt,86 rotundi,uniuC* cuiufep unciam unam,aluminis fciftilis 86 rotundi,chalcanthi,fulphuris ignem non experd,cuiuslibet unciam unam, gallæomphaciddis, id eft immaturæ uncias quatuor,falis ammoniaci,miiyôs,origani,chamæleo:* nis,cadmiæ botryitidis,ueratri candidi,fingulorû unciam unam,peucerf 10 dani uncias treis,fcminis app uncias duas,fymphytiradicis unciam unâ, ceruflæ fefquiunciam, fucci mandragoræ unciam dimidiatam, chalcid# dis unciam unâcum dimidia» Samq afteris,thuris mafeuli, aloës, fin gu« lorum unciam unâ,bdellri,opr) Thebæi,cuiufcp uncias duas,zingiberis trogliddis unciam dimidiâ,guttæammoniaci thymiamatis unciam unâ, foenogræci uncias fex,fucd perdiciadis tantundem, ceræflauæ uncias treis, colophoniæ libras duas, pityinæ, farinæ, uniufeuiufque libram unam, maftiches unciam unam, picis atræ libras duas, olei ueteris U* bram unam, ftyracis tantundê, opopanads libram unam 86 dimidiam, aceti quantum fatis eft»

Icefios ad fcrophuîas,at($ abfeeiTus fplenis,articulorum, coxendicis^ affedus»

H Abet fpumæ argend denarios centum 86 uigind,oleiueteris fexta« nos duos,aceti (extarium unum,æruginis fefquidenarium, cordeis pinidenarios ofto,chamæleonis unâcum radice euphorbb, hypocifti« dis fucci, propolcos,zingibcris,enulæcampanæ, pyrethrijfingulorum denarios fedecim,ceræ libras treis»

Emplaftrum Neronis ad plagas, 86 omnem dolo« rem carnofarum partium»

OLciueteris libram unâ 06 dimidiam, fpumæ argend libram unam, ^q ceræ,pityinæ,uniufcuiufc^ uncias feptê cum dimidia, guttæ ammo niaci thymiamatis uncias quatuor, ceruflæ tantundem,galbanbmannæ, zingiberis,thuris,fingulorum unciam unam»

Oxera

-ocr page 511-

479

DE ARTE MEDENDI 11B. Vil O xerapolychreftosji'deftad mukautflis»

PIcis aridæ libras duas,ceræ libram unam,guttæ ammoniaci tliymia* maris unciam unam,reGnæ terebinthinæ felibramygalbanijmating* fîngulorum uncias duas,aceri fefquifextarium»

Accratus GalenijCÔgluttnandijpræterea maturSdi huiccra fuppuradi^ uim obrinens,rhicinino ueterïue oleo tanninemmotû( hoc eft liquidû, medicamen quod linteolis concerptts exdpitur,bukeri« bus^ inditur ) cliquatum»

SPumæargenri libras treis ,olei rhicinini aut peranriqui librasquä^ ^^ tuor,aceriacerrimi,fquamææris,atræchalciridis,æruginis,uniufcu# iufqp uncias duas » Spumam argenri ad ftrigmentofam uf(^ balneorum crafTitudinem cum oleo decoquito,deinde inijce metallica muleis diebus cum aceto macerata»

Emplaftrum ex mctallicis,

CHaleiridis unciam unam, mifyos uncias duas, fquamæ sen's, tb uris, fîngulorû uncias treis, colophoniscuncias duas, galbanifefquiun« ciam,ceræ libram unam, olci uncias quindecim, aceri quantum fatis eft» Harmenia catagmatica*

CHaleitidis uncias quatuor,fquamæ æris unciam unam cum dimidia, æris combufti unciam unam,thuris uncias duas,olei, aceri, fingulo« rum libram unam» Coquito metallica in aceto amp;nbsp;oleo, donee impolluta reddantur,deinde thus inijcito»

Melmum emplaftrum Serapionis»

SPumæargenri libram unam, ceræ uncias feptem, guttæ ammoniaci uncias treis cum dimidia,galbani, ferruginis,fîngulorû denarios nos» * nbsp;nbsp;uem,colophonisc uncias feptem,myrrhæ denarium unü, olei heminam

una cum dimidia,coquito fpumâargenri cum oleo, tantifper dum mun# dificetur, deinde immitte reliqua»

Emplaftrum Antceton,quafi dicas infuperabile,congïutinans,diftrahens, ’ fquamas remouens,6C mcuruationtbus fuccurrens,

5^ Accarumlauri,iridis aridæ,thuris, fingulorum denarios fexaginta, JDæris cremari denarios uiginti,nitri, falis,guttæ ammoniaci thymia# maris,uniufeuiufque denarios uiginti,pyrethri,uusc paiTp agreftis, hor* dei,grani cnidij,finapis,pipcris,riercoris columbini,mali terre,cymini, - æruginis, cyperi,feminis erucsc,cuiuslibet denarios odo, aceri heminas duodecim» Contereamp; leuigatofub ardenrifïïmocaniculææftu, donee’ acetum euanefeat, deinde infundedecodi aridarum ficuum craffiflimi uncias nouem, quibus confufts pangito paftillos amp;nbsp;arefacito. Inter uteii dum autem ex ipfis paftiUis uncias duas folutas aceto, refinsc uncijs trilt; bus,ceræ Tyrrhenicsc,olei, fingulorum uncijs duabus admifce»

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emplaftrum «/Itwfóüfz, hoc eft ex lolqs»

PIcis libram unâ,pityinæ uncias noué,ceræ Tyrrhenicæ uncias quin« que,oleiuncias treis.bituminis attaminari uncias duas,lolleaceæfa

rinæ fextarium unum,aceri quantum fatis eft»

-ocr page 512-

48®

PAVE l AE G I N E T AB

Alt;« crvKXiJiivv öTrSjid eft ex fucco mororumt

QPumæargentijpi’d's aridæ,feui taurini, fingulorum uncfas odtOïted* gt;3næ terebinthmæ undas treis, ceræuncias quinque,æruginis rafilis, opopanads,galbani,fingulorum undam una,olei rhidmni uel fuftni uel admodumuetuftihemmamunam,pi'ci's liquidaetantundem jfuccimoro rum,cuius frudus lycomora appellantur,co£ylani unam»

i\Ï^Cu(lO!,

AEris cremati, alumim's fdfli, guttæ ammoniaci thymiamatis.fingu* lorum undam unam, ceræ Colophoniæ, feui pordni, umufcuiufi^ libram unam,aceti quantum fuffidt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0

Emplaftrum Indicum ad nomaSjói hæmoptofeos»

CEræ refinæ fndæ,picis aridæ, bituminis liquidi, zacynthiæ,ljngu« lorum libram unam,cerulTæ,chaIdcidis, mifyos, atramenti metallic d,aluminis feiffî amp;quot;nbsp;rotundi, gallæ omphacitidts,îd e ft immaturæ, malic coriorum,cuiuslibet uncias fex, aceti quantum fan's eft»

Emplaftrum ex dnere afpidum,fcrophulas(quas Graeci ch ceradas dicût)

amp; podagras diftrahendi diftipandit^ uim obtinens.

REGnæ terebinthinæ, lapidis hæmaritæ, bituminis Iudaici,finguloc rum denarios trecentos fexaginta,eeræ,baccarum lauri,guttæ ams moniadthymiamatis,fpumpnitri,adipis uitulini,denarios trecêtos qua« io draginta,lapidis pyritæ aqua non extin(fti,dneris afpidum, olei ueteris heminas duas,pharmaco refrigerato dnerem infpcrge.Præparatur aut amp;nbsp;abfque dnere,propterea quod aliqui ægre ferunt.Neque inefficacior lapis Afius eft»

Leæna deficcans Sd diftrahens,

GVttæammoniacgthymiamatis,pIumbaginis, fingulorum denarios centum,finapi denarios odo, radicis chamæleontis denarios fede« dm,colophoniæ denarios centum, fquam^eæris,ftruthq radicis,quincp, euphorbq 8ó æruginis, uniufeuiufe^ denarios odo, ariftolochiæ dena« nos fedecim,pyrethri denarios oAo, olei ueteris heminaunam, amp;nbsp;rha* 50 phanini quantum fuffidt. Aliter:

Leæna metrafyncritica, amp;nbsp;humorum euacuatiua»

CHalcantbi uncias duas,auripigmenti unciam unam,hellebori nigri, thoracum cantharidu, fîngulorû fefquidenariû, fan da rach æ uncias treis,cerplibrâ unâ amp;nbsp;dimidiatä,phrylt;ftes librâunâ,olei heminas duasgt; Macedonicum emplaftrum^

CEræ, colophoniæ,picis, feui taurini, libanoti, æquas portioncs eli« quans,Só tollens ab igne applica amp;nbsp;affinge libanotumt

Pilula ad ignita»

CEruflræ,fpumæ argenti aqua non extindæ uiuæ fingulorum uncias 40 treis,ceræ fefquiunciâ, bernicarq,rofacei, uniufcuiuflt;j unciam unâ, liquefada aridis infundens pange pilulas.Inter utendum aut olei uncias (excumduabus uneqs ceræeliquato, S^inijcemedicamenti undâunâ, amp;ru«

-ocr page 513-

DE ARTE HEDENDI DIB^ VII 48t Sf rudicula agitato fiue defpumato,refrfgeratum uero cum aquae uncqs noucm contunde : ego rofacei uncias quocp treis admifceo»

Al wjijatfjid eft ex rubrica pidorum,incenfione carens,quod uel his qui uel ultro uel per uim torti funt/eruit.

OChrae Atticæ libras duas, cretæ libram unam , fpumae argent! unlt; das odo, ui'no diflblue,ccrx,colophoniae, pids pityinæ, (inguloru libram unam,refinae terebinthinae undas odojolei libras duas.Refoïuiji turautem hoe modo ; ceræ libram unam,olei uetens libras treis,medica menti hums libram unam,uino contunde»

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emplaftrum ^i xte^^Wjid eft ex liquore cedri/onglunnans, difcutiens ó^ exterens»

CErac,picis aride,uniufeuiufq! libram unam,colophonif uncias odo, liquoris cedriuncias fex,quibuseliquatis,fimuldonee à fordibus perpurgentur, elixa»

Aliud emolliendi uim Habens»

MAIadicon emplaftrum recipic cerf, pids,iïngulorum uncias odo, colophoniae dcnarios uigintiquinc^, propoleos denanos fepten* deeim,liquoris cedri denanos uiginti»

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emplaftrum ^i xw^fiüjf.id eft ex pumice apliuloticum»

^° A /T^’'^^*libras duas, ceræ libram unam, pumicis cremati amp;nbsp;uinoexa i V Ltindi denanos fex,fquamæ ftomomatis tantudem, æris combufti, cretæ cimoliæ, fingulorû dcnarios qu{ncp,fupralinteolum concerptum quod uulneribus inditur,græce (^070(1 appellatum,8ó fpongiam ex aqua» H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emplaftrum Paula, fcrophulis 2lt; bubonibus deftinatum»

Abet ceræ,colophoniæ, nitri, uniufeuiufep libram unam» Emplaftrum c/J^wTpy, ad anthraces»

NItri tofti uncias treis, ceræ, olei,colophoniæ,ftngulorum fefquiun« dam,fucci Cyrenaid aut Medici denanos decem » Inditurpenidb lus uulneranus,quem ii^fiOTty nuncupant» Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emplaftrum (fltMinüvH!,

ACcipitanemones unguibus detradis unc.duas, ceræ uncias quin# que,old uncias quatuor, reOnæ uncias quinque cum dimidia,cololt; phoniæ libras duas amp;: dimidiatam»

Emplaftrum Machærionis uin'de,ifchiadicis,articulorum cuneationibus SC abfceftibus»

OPopanacis,galbani,æruginis,myrrhf, ircos,guttæ ammoniaci thy miamatis, mali terræamiufeuiufq? undâ unâ, refinæ terebinthinæ, ceræ,oldomphacini,hoceftex uuis immaturis, fingulorû uncias feptê. Aliud uiride iimplex.

40 r T Abet libras treis,ceræ libram unam/erruginis rafilis felibram, thu Jrins dcnarios uigintiquinq^, aceti quantum lufficit»

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliud uiridc,ad perhumida SC fuperexcrefeentias carnis»

Olophoniæ undas fex, æruginis rafæ undam unam 6c dimidiam.

-ocr page 514-

482.

P A V b Ï AE,G I N E T AE ceræ undas duas, falis Cappadodd undam unam,rofacei unciasduas’, aceti quantum fatis eft»

Peganeraad pkurericos*

RVtæuiridis libram unam, butyrifefquilibram, terebinthinc uncias quindecim,hyffopi pharmaci uncias quindecim,opopanacis uncias treis, galbani uncias treis,anethi libram unam» Emplaftrum j^sKxWjhoc eft ex pinguiftimo myrrh æ flofculo, coxendice,artubus,tumore^ infeftatis.

CEræ,oki ueteris,coniæ,protoftadtæ,fingulorû libram unam,phry« des,nitri Akxandrini,nitricandidi,refinæterebinthinæjuniufeu* to iufque uncias fex.Nitri utrunqp genus in lixiuio eliquato.

Emplaftrum 0^ riTysjad ab fee flus 6C feirrhos tumores.

OLei andqui,ceræ,fpumpnitri,faponis,lixiui),cuiuflt;p libram unam, refinæ terebinthinæ uncias kx,galbani, propokos, guttæ ammo* niad thymiamatis,fingulorû unc.unâiprcparato perinde atlt;j proximu, Emplaftrum J'laAwpjid eft ex fallbus.

CEræ uncias quatuor, old libram unam, falis communis uncias qua* tuor, fpump nitri tantundem,cerulTg uncias odo,aceti uncias duas:

kuigentur» Aliter: Salis communis,nitri,fingulorumundas quatuor,ceræ,oki ueteris,uniufcuiufcp uncias fex, aquæ marinæ quan« turn fads efiTe uideturgt;

to

50

Emplaftrum c^T^^s^Wfjideftpetafonejtophoscxpediens»

P^Ernæ pordnæ,ucteris pinguetudinis,guttæ ammoniaci tbymiama« ÄpoebjyWft. X tis, cafei antiqui bouilli aut caprini, adipis taurini, apochymads» quodeft ramendnauigrj,fingulorumlibram unam, meduîlæ ceruiun« das odo, hyflbpi cerotæ uncias treis, cyprini uncias fex, uini Aegyptq quantum fatis eft»

△«c KiwetCigius ad tophos Slt; alios omnis generis infenfilis du« ridei tumores^Obtinuit autem appellattonem

Pampathes»

SPumæ argenti libram unam,oki ueteris fextarium un5,fquamæ pris undam unam,æris cremad tantundem, cinnabaris fcrupulos duode« uiginti, magnitæ uiui unciam unam, lapidis Phrygq denarios fex, la* pidis pyritæ,cadmiæ, æruginis rafæ,thuris,fingulorum unciam unam, diphrygis uncias duas,aloès unciam unâ amp;nbsp;dimidiam, galbani fefquiun dam, lapidis onitæ Scythici gramata ododecim, lapidis hæmadtæ un* ciam unam,propokos librâ unam, 00 gramata uigintiodo,cerac uncias feptendecim,lapidis perdicitæ unciamunam,inalio perdiciatphabe* tur,betonicæ unciam unâ, 00 diobolos odo,gentianæ unciâunam,mali

terræ longi amp;nbsp;rotundi denarios quatuor,chamækenis nigri unna unâ, 49 didamni fcrupulos quadragintaduo, refinæ ficcælibram unam, adipis ftruthocameliHbrâunâ.Lapides cum fpuma argend c0tento,adtjciens fions falls libras duas pardculatimjquoad totum moktur»

-ocr page 515-

DE ARTE MEDENDI DIB. ^

4 85

Alt;à ^i':ïflt;iKX§v!gt;ïi/,2d tophos articulorum expes rientia comprobatum.

PR-Otoftaóli uncias fex, nucum Ponticaruquas Ai-nfaKXfvx, id eftmi’nö res nuces appellant, interanei unc.duas,fpumæ nitri uncias fèx, olei uetufti libram unam,faponis Galliciuncias quatuor, mellfs uncias ocflo, ouorum albuminum paria tria, ceræ uncias decem,refînæ terebinthinæ uncias duas,in protoftaAo leuigato èC eliquato.

£!.txrv§7rxt.vH! cerota, ad podagræ dolorê fedandu admiranda.

MArtio menfe diem quintu agente in domo fubterranea olei comult; nis fextarios duos in cacabû inij eiens, coq ui to lignis ex uitibus, Só quando ebullieritimmitte turpænæ marini pifcis libram unu, amp;nbsp;afphas Turpen^. lacis animantis, quod quidam madanudan appellant, fanguinis uncias Ajphilax, quatuor, amp;nbsp;hæcunàufe^ dum carnes pifcis diffoluantur elixato, ueldo* nec frigantur:deinde extrahens colans'ue infunde olei cerg fymmetrum ufque ad fpiflïtudinem,ut tenerrima molliflima^ conficiatur cerota,qua impingendo linteolo fupcrinducito.

Medicamentum ex lotto muli podagncum.

HÄbet lotfj muIi mafculi fextarios quatuor,fpumæ argenti,olei uetés ris myftrum unum,eliquans quamplurimum omnia donee glutinös io fa reddantur, decoquito ufcp ad puritatem.

△«« AiSa xtris ewS^j ld eft ex iapidis afi) flore Philagrij ad fcirrhos.

RAdicis peucedani,floris Iapidis afq ,fin is ad manu no lît,falis,guttæ ammoniaci thymiamatis, lanæ fuccidæcôbuftæ,cuiufqj uneiäunä, mali terræ rotundi, pumicis, canini ftercoris, æruginis rafæ, fquamæ æris,mifyos, fingulorumgrammataoélodecim,caftorq fcrupulos duo* deuiginti,myrrhæ uncias treis,acetiaccrrimi tantundê,cerg uncias duos decim SC dimidiam, pityinæ picis,uuarû,cuiufq? uncias ododecim cum dimidia,dioboli fex, olei perantiqui, amp;nbsp;aceti acerrimi quantum fatis eft*. -Ex eodern lapillo Galeni emplaftrum,

50 z~^Ëræ,refinæ terebinthinæ ,uniufcuiufque libramunam, Iapidis afq» V-ymannæ, ßnguIorUm uncias treis,cyprini uncias duas, aquæluto*

At «Aof ewSst, hoc eft ex flore faits arthritteum in fummi morbi uigoris declinatione.

REftnæ terebinthinæ friAæ, pityinæ, ceræ uniufeuiufep libram una, picis aridæ, aluminis fiffijfalis fions, fingulorum libram dimidiam, ' coquito in diplomate.

Emplaftrum trophofarcoticum, hocefteamem nutriens hulcerum.

ROfacei,refine terebin thing,mellis.fmgulorû unc.ip cerufiTæ, butyri, uniufeuiufqp unciam una, alq uero etiâ thuris admifcentunciSunâ*

Italtcum fordes expurgans amp;nbsp;incarnans.

ER.inæi,caprifi'ci inquam,hoc eft ficus fylueftris frudfus,teneram cor« ticem in oleo décoda porrice,amp; eliquans in oleo,ceræ rubeæ quan« turn fatis eft,penicillo uulnerario utere*

S x

-ocr page 516-

484

PAVDI AEGINETAE Entaticum.

OAtyrq,genitalis ceruini, lotq fcinchi,fingulorumuncias duas,femi* Onis erucæ,pyrethri,hordei,ceræ,cuiuslibet denarios quatuor, refinæ terebinthing denarium unum,oua ftruthiorum troglitorum tria, ftelHos nes treis,olei laurini uel irini quanta fatis eft» Irrigantur uiuentes in ace* to ftelliones, uafe diebus quadraginta in fimo recondito» Emplaftrum Chryfe enæmos.

T Huris, aluminis fiffï,fingulorum uncias duas, colophoniæ, refinæ, cuiuslibet libram unam,olei uncias treis, auripigmenti uncias duas, aceto diftolue auripigmentum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^

Catagmaticum Oribafif.

Plcis, uuarü, libramunam amp;nbsp;uncias quatuor, fpumæargenti tantuns dem, thuris uncias oófo, refinæ terebinthinæ uncias quinqp, adipis taurini libram unam SC uncias quatuor,galbani,opopanacis,cuiufcp un* ciam una,cerp uncias quatuor,olei ueteris libra una,aceti uncias quinqj» Catagmaticum ad fraduras cum uulnere amp;nbsp;fine uulneribus, ex monumentis Heraclite

PIcis aridæ myftrum unum, fpumæ argenti tantundem,mannæ my* ftrum dimidium,adipis uitulini myftru unum,ceræTyrrhenicæ un* cias uigintifex,opopanacis denarios o(fto,æruginis rafilis,Cyprij æris, fingulorum minas quintç amp;nbsp;centum,refinæ terebinthinæ myftrû unum io cum dimidio,æris unciam unam,rhicini aut ueteris olei heminam unam, aceti cotylam dimidiam»

Liquidi hyflbpi medicamenti præparatiô»

MEIiloti uncias quatuor,cardamomi uncias duas, lanæ admodû for* didæ uncias fex,macerans inuini fextarrjs duobus pertriduû,co* quito donee pufillum relinquatur,amp; extrahens eolans ûe, uino admifee olei uncias treis, amp;nbsp;denuo ufey ad maximæ partis etiâ uini confumptio* nem elixato, inde colophoniæ unciam unam,refinæ terebinthinæ tan* tundemadijee» Suntuero quiceræ quoqp uncias decemadmifceant,amp; hyftopiherbæ unciâunâconcoquûtparitercumalqs, Alf) lanasuino 50 abluunt,deficcantes^ uinûcum fordibus,quodetiâpinûappellant. In* ter utendû uero,inijciunt ex eo unc.iq.ôô reliqua queadmodû didû eft»

Sequetid huim O capitis'mcodis

cegræco.i^, capiti adm» £iunturgt;

De fymmetnaceræ ad oleum, I undfionem quis inftar medicaminû quæ dolorem leuant amp;nbsp;laftîtudi nem demulcent, quæ acopa uocantur,inftrueré uoluerit, olei quadru

plum ceræ admifceat ; fin ad formam cataplafmatu, dupla ceræ liquidæ partem fabneemus. Quod fi medicamentû fpecie emplaftn machinari merit confiliu,fquis pornonibus,ccram amp;: oleum confundemus-fi corn* pleôrens medium inter calidû et frigidû extiterit. Si uero cera uetus fue* ritacpinguis,amp;: qûodadhæret frigidû, oleum quantitateceram parum 40 excédât,quemadmodû amp;nbsp;quâdo cera pinguior fuerit,ac id quod circum funditurcalidum eft,cera nonihil olei quantitate exuperet. Efto autem momentum illudjduodecima pars medrj ad utrun(j;undecim enimuero uel

-ocr page 517-

48$

DE ARTE MEDENDI LIB# VII ucl tredecim olei uncias,cum cerac libra permifccbis. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex pionumentis Antylli de elixatione medtcaminum quæ em-

plaftris immittuntur» Spuma argents

IN decodionibus medicamentorum fpumaargenti inoleo elixatur* Oportet autem leuigando fpumam argenti' rurfum cum oleo ut lubri dtatem quanda induat conterere, deinde dementi uulcano continenter agitando decoquere» Principio igitur turgetjbullæç inftar tumefcit, im minente uero iam abfoluta decodione,colorem feculentiorem præfert» Menfuram aut decodionis effe fcias, quum uidelicet ex decodione ali# it quid fecedit,amp;S ab inquinamentis uindicatur»

Plumbago.

SPum æ argenti modo,plumbago quoqp elixeturimodus uero eius de* codionis, non folum dum no inquinat amplius, fit, fed quit ex fgneo colore in uermicularem amp;nbsp;ualde floridum commutatur»

Acs uftum.

A Es uero crematum decoquitur non intra initia ftatim iniedum, fed emplaftro iam femidecodo» Modus autem decodionis efto,quum non admodum exiguum imponitur, colorem induit, atque uermiculum reddft empUftrum»

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sori 8d Diphryges»

QOri præterea atq? diphryges cum decodione immittuntur : finis ue* Orodecodionis diphrygisquidem,quadoiam fquamam colore præ® fert. Sori autem nullum peculiarem modum habet,fed omnibus comma nem,dum uidelicet non inquinans exhibet emplaftrum»

Chakiris«.

CHalcitis more æris decoquit, Sf moderatur eius decodio, dum ali* quantifper rubicundius amp;f puniceum magis efficitur emplaftrum«., Flos æris«

F Los æris inftar omnino æris decoquitur, finem 6ó rationem deco:« quendi cæteris communem obcinet«.

Atramentum Ritorium.

ATramentum futorium,quodGræcixlt;«^gt;tavamp;af/ nommât,mediæ qui* dem decodioni immittitur. Decodum autem acriorem inducit em plaftro colorem. Quod fi alia etiam quæ non contrariantur obtineat, atrius adhuc reddit emplaftrum.

Mify«

MTfy ultimoquidem06 perfedæ decodioni immittitur,proprium autem decoquendi modum non habet.

Aur)pigmcntum,Sandaracha, Plumbum.

40 A Vripigmentû Si fandaracha in fine quidem decodionis tandem jcxinijciuntur,plumbum uero deuftum mediæ elixationi immifcetur. CCeruiïà.

Erufta in candida quidem emplaftra, perfedæ tandem decodioni

S 5

-ocr page 518-

4S«îi I ■ ' P A V b I AE G I N E T AE ‘ ' inditurjConferuat enim eo paâ:o colorem, amp;nbsp;uehementius dcalbàtJd ni gra uero,confeftim à principio, decoctum enim multo nigrius efFicitun

Aerugo»

MIttitur in emplaftra uiridia rubigo poft dccoóiionc : in quibufdam nero nelt;ç ab initio ftatim in ollam mittitur, fed cum aceto côfriatæ amp;nbsp;manenti in pila affunduntur alia,in melinis ant femicoda iam præpa« ratione inferiturJuftam quidem nacta decoccio ne, colorem profère gil* num» In his autem quæ geminam fpeciem amp;nbsp;bicolorem ut uocant præ* ferunt, poftprincipia ftatim coquimus rubigine, poftea enim iuxtade* cocfionem, primum quidem melinum inducit biceps fa(ftum,poftremo lo autem cereum induit colorcm.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alumen»

A Lumen magna ex parte poftdecodionem inditur, proprium ta* men decoquendi modum nullum habet»

Mihos, CadmiajPompholyx»

RVbrica,quam milton dicunt in fine, cadmia 00 pompholyx initio decodionibus induntur»

SaleSjNhrumjSulphun

SAlia amp;■ nitrS media? decodioni, fulphur extremæ tandem inferun* tur: Cæterum elixatio eius nigricat emplaftra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Terræac lapides, Pumex,Conchyh'a.

’ 1 ’Erræ qucuis,amp; lapides eundi magna ex parte in fine imponuntur.' X Pumex item amp;nbsp;côchulg crematæ,exadg iam decodioni immifeenu Okum,Cera.

OLcum autem fi quidem ab initio immittatur refinæ aut pici liquidg, inconfiftens emplaftrum efficit. Poftquam igitur décodaconftia terint,adqciendum eft oleum,reliquat ucro pinguetudines infulfæ circa mediam decodionem immittere expedit. Vnguentum autem irinum quidem decodionem admittit, cyprinu autem 06 rofaceum minus, cæ* tera uero nullam omnino:quocirca in fine decodionis immittenda funt.- 50 Cæra fola priuatim non decoquitur,eliquatur etenim,neque cum refîna liquida, neque additapieehumidiore, manet enim inconfîftens,fed fos lenniconfuetudine foletindi ueloleo puro,uelcumoleofoquopiamex metallicis decodo, uel refîna aut pice præelixata, amp;nbsp;confîftet citius alfjs quæ poifunt inferi.

Refîna.

REfina aridaadieda cera pariter inditur, humida uero ante aliao* mnia per fe decoquitur,nifî admodum parum accipiatur.

Pix.

PIx præalqs cundis immittiturtmodus autem decodionis eft,liquidg 40 quidem,dum confiftit:ficcg uero,maxima ex parte cÔcoqui,uf(Ç dum nihil amplius bullæ modo tumetneq^ turgefeit»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Apochyma#

-ocr page 519-

DE ARTE MED END! DI Bgt; VII 487 ApochymajRamentum naufs.

A Pochyma leuigam» cribro^ à fuis (uperuacaneis (êqueftratu, tuni zV denique decoctum empladro impingitur : quod fi fuerit molle, cumoleo diluitur. Cæterum prior ratio exaAior eft, propterea quod in altera refidentia non obferuatur»

AfphaltoSjbnumen»

Ü Ttumen quoq? principio ftatim ad decoquendum immittitur, nequê J_)leuigandum id conterendumcp eft, quoniam fcabredines fici amp;nbsp;olis* uarum acinis hmiles continet : fed in craflas adeo partes confringere, »0 cumcp aceto decoquere,,non commouendo interim, quoufque non amlt; plius ampullaru modo turgeat,expedit ♦ Nos uero, inquit TimocrateSi in oleo elixantes, uoti fadi fumus compotes, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propolis.

T) Ropolis quoc^ emollienda amp;nbsp;elixanda eft, no enim penitus fub dê^ X codione cofunditur.Quod fi emplaftruceraquoc^ accipiat,oportet una cum cera propolim panter galbani more contufam immittere, Guttaammoniaca.

Circa mediam decoftionem gutta ammoniaca imponenda eft, Opor tetaûthancleuigatâ, fi fieri poteft,amp; tenuem infpargere:fin minus to cum liquorequopiam cÔtercre,atq5 itainficerc:fiçv(Ufza(/ quidê fuerit em* plaftrü,cum uinoautaceto:fin uerofÿringiacû(quafî fiftulatorm dicas ) uel chccriacum, omnino cumaceto : fi uero mollificatorium, cuiufmodt funt da(ftylica,cum aqua. Deinde ftrigmenti craffitudinem inducentes, ficdenicpalfis refrigeratis infundere,neebulliat, Admifcet opopanax multo ferius quam ammoniacum, omnino aut modica decoctione egeu Eft uero etiam illud cum uino acetóue antea leuigandum,

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galbanum,

GAlbanu nulla omnino decodlionc fuftinet, fed eo qd impollutu red dit emplaftru,tollere ab igné expedit,et moUificâtes ipfum inqeere. jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sagapenum.

COntunditur fagapenum in mortario,8ó ubi teneritudinêaffumpfe^ rit,fublatum ab igne cum emplaftro mollificatur,

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aloë

Loës quocy ufus inemplaftris poftdecodionemapprobatur«. Succus papaueris.

SVecus papaueris ante diem unum in aquæ momento irrigatur,deinlt; de in mortariolo extenuatur, mox ad hunc modum inftruëlus infunü ditur, emplaftrum^ thapfia deniep effingitur, uel liquore aliquo diluic»’ Bdellium,

40 13 Dellium quoep leuigatum inditur poftquam ab igne remotum fuerit XDemplaftrum : atfiin pingue admodumincidas,adec)utnequeatleui gari, fagapeni more contundendo,^ emplaftri formam inducendojita-cum emplaftro poft elixationem eliquabimus.

-ocr page 520-

P AV bl AE G I N ET AE-


489


Libanotus manna»

•npHus panter 8c manna decodioniiam abfolutæ infpargûtur, uifco* JL fitate quadam ftn'gmend i'nftar,cum melle pauculo acetone aut aqua aut uino induóla : fi humorê quempiam participât emplaftrum, myrrha cum perfecta decodtione inditur»

Semina, radices, herbæ»

NVlIa ne(ç feminum, ncque radicum, nec^ herbarum decodlionem ullam fuftinent,qua decauflaleuigatis amp;nbsp;in mortariolo depofitis li» quida infunduntur»

De malagmatis £lt; epithematis. nbsp;nbsp;nbsp;Cap» X v 111

lO

al X medicaminibus quæ emolliendi uim habent,8lt; ob id ma« JSlagmata græce dicuntur, aliaquidem medqs imponuntur, g'diuturno iam tempore inflâmatis,uelhisquæindurefcunt, uel ignefcunt, uel perfrigerantur, uel deftillationibus 00 flu*

xionibus infeitantur: alia articulis oppillatis, amp;nbsp;perindeatep cuneis ob« turatis,uel neruis frigoribus uexatis, uel alqs etia corporis partibus ob« turatis competunt.De his itacp capite deempJaftris memoratum eft,ód deacopis fufius enumerabuntur. Ex his autem quæ medfis congruunt, quæ pnuatim ac proprie epithemata nuncupantur, quæ fanè ftomacho amp;nbsp;iocinori adhibentur, qualiacuncß quidem fuerint, roborantepoten« tia egent per adftringentia, abfque enim his, periculum eft, quum hæc membrauitæpræcipua inftrumenta fint: quapropterex aromatis po* tiffimum componuntur» Stomacho igitur pro fuo munere non coquen# ti, inflationeue laboranti, ea quæ ex feminibus 8d meliloto, aloë,abfin« thio,fampfucho,nardo,8ó maftiche denique conftituuntur, applicanda funt» Iocinori uero,quæex myrobalanis, guttaammoniaca, adipe, 8C chamæmelino confiunt» Lieni autem, quæ ex calce aqua non extinda, auripigmento, cappari, falicibus, cardamomo, ærugine, gutta ammo« niaca ÔC aceto contexuntur,conueniunt ♦ His uero qui fluxu ^ deftilk« tionibus circa aluum impetuntur,expediuntmalagmata(fic enim medi* ci qui eis utuntur uulgb cognominant ) ex oenanthe, alumine, melino, amp;nbsp;alqs aftringentibus conflata, etiamfi cotraria his quæ emolliendi uim habent,potentia coftent» Quibus aut uifcera igne quafi flagrant,quem« admodum in febrilibus accidit ardoribus,his malagmata 80 epithemata è croco,rofaceo,fucco feminis lini, aut fereos, aut herba fanguinali,adi« pe fuillo amp;nbsp;fpuma argenti, conducunt. Refrigeratis porro, quæ confi« ciuntur è fucco balfami,folio, caiTamo,pipere. Pedfori autem,in fangui« nis nepe uomitu amp;nbsp;excretionibus, quas !/gt;/«}/amp;ƒ«, ideft reiedfiones Græ ci cognominant, aftringentia amp;nbsp;deficcantia, amp;nbsp;quæ ex alumine, falice, amp;nbsp;bitumine cotexuntur ♦ In tabe uero, quam phthifin Græci appellant, malagmata quæ ex baccis lauri,marrubio,cardamomo, lixiuio cons ftant,expediunt.

20

50

Malagma

40

-ocr page 521-

DE ARTE MEDENDI LIE» VII 48p Malagma efjÿ. (nÄiÄtüTap^id eft ex fertula campana,

A Ccipi’tcrocbnardi Gallicæ,cyperi,cardainomi,treos, inyrrhæ,ftn^ XXgulorum undas duasjmelftod libram unam,guttæ ammoniad thy* miamatis libram unâ,ceræ libras treis,refinæ terebinthinæ libra unami cyprinilibras treis, gleudni libras duas, bdellij undas fex,quidam adlt; ' mifeent etiam cypheos undas duasjuini quantum fan's eft.

Malagma Polyarchif,ex libris de compofitione medica* mentorum xen« rimv! Galeni,

H Abet id ceræ,reftng terebinthinæ,bdellrj,guttæ ammoniad thymiä tis, cardamomi,cyperi,fingulorû myftru unum,amomi,nardi Indi« *0 cæ,crod,myrrhe,thuris, lignicinnamomi,umufcuiufcß denarios uigino tiquinqp, olei cyprini hemina una,uini Italid quantü fufficit. Præpara,amp; cum res poftulat utere, interdum quidem fyncero ÔC indilutOjinterdum uero cera oleo cyprino diflbluta.

Aliud Polyarchium.

Llgni balfami,cofti,ircos,cyperi(qui odoratus angulofus iüncus eft) myrrhæ,rotundi odorati iunci floris, cardamomi,thuris, ipicæ nar» di,maftiches,ftyracis,bdellii,amomi, folrj, crod, caffiæ, pyrethri, mali terræ longi,ftngulorum unciam unam, guttæ ammoniad thymiamatis unciam unam cum dimidia j phryAes uncias treis, refînæ terebinthinæ 10 libram unam,medullæ ceruinæ uncias duas, cerælibras duas,fuccibal» fami uncias fex,uini uncias ofto.

Malagma Philagnanum.

CRod fumit unciam unam 8C femiffem, aloës, guttæ ammoniad thy» miamatis, bdellq, ftyrads,uniufcuiuft^ unciam una,adipis anferini undas duas, hyffopi pharmaci uncias quatuor, palmularû uncias duas, ceræ libram unam,nardi uncias fex,amelini uncias ièx,uini quantum ad aridarum fpecierum eliquationem fatis eft, macerans per triduum ter in die palmea rudicula commoue : deinde fimul oleo décoda,fecundo qui» dem die cardamomum aqua pridie irrigatum,tertio autem crocus uino: 50 flintpræterea quicroco alias quinep uncias myrrhæadijciunt. Vbi uero percolata fuerint,oleum quidem fyncerum referuatur,fecem uero fpede rum omnem inpaftillos conformantes atc^ deficcantes, habentidquod appellatur crocomagma.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mendefium.

DIdum quidem Mendefium eft, co quod in Aegypto, ubi loei nafci tur mendes, inueniatur. Recip itautemoleibalanini libras decern in alio legitur,fextanos decern,myrrhæ, caftiæ fiftulæ, fingulorû uncias treis,fefinæ terebinthinæ undam unam,alias fextarios decem,cinnamo .40 mi uncias treis. Illud non decoquitur, fediniedis aridis agitatur ad dies fexaginta,deinde refina terebinthina eliquata,in partem olei immittituri mox inde denuo mouetur alios dies feptem,amp; itareferuatur.

-ocr page 522-

49®


PAVEI AEGINETAE


Martiatum,

MAfiriches, ceræ, ftyracis,(jngulorum undas treis, hynopimetîica* menti femundamiopobalfami fefquiundam,nardini,gleudni,olei omphadni,uniufcutufc]^ undas treiSjmeduUæ ceruinæ undâ dimidiam, refînæ terebinthinæ unciam unam.

àt oii^KKoSyid eil ex uua acerba 5lt; immatura, Embole prima*

H Abet afpaîathi,fpathæ,dadylorum,melilotorû,ireos,iund rotun* di odorad fions, xylobalfami,rofarû aridarû,calami odorati,fîngu* lorûunciasirj*oleiomphadnilibr. decê,omphacis fuccifextarios decë, *® Secunda Embole folq*

— Vttæ ammoniacæ, fpicæ nardi, coftijcaryophylli, caffiae, cafTami, uniufcuiufcpuncias treis, in alio etiam nonnunquam amp;nbsp;arnabi un* cias treis, uini quantum ûtis eft»

Embole Tertia»

THuris,gutt5cammoniacithymiamatis, doracis bdellrj,myrrbæ,ma* ftiches,fingulorum uncias treis,uini quantum fatis eft,ceræ dealba* tæ uncias quincy, opobaifamiuncias fex,quidâ habetundas odo.Præ* irrigantur diem unum, primæ quidem embolæ fpecies in fucco ompha* cis amp;nbsp;oleo, fecundæ uero in altéra pelui, in uino Aminæo, autalio ue* Xû teri amp;^ odorato,mouens quauis die rudicula palmea, tertio per triduüm, à quo tempore coquito in cacabo dealbato:prindpio fpecies primæ em* boles tantifperdum pufillum omphacis relinquatur,deinde alterius ern bolæ fpecies confeftim immitte cum uino, melius uero fi prius cribren* tur, ficeadem ipfainf)citooleo puro, amp;r ubi dccoxeritad perexiguas ui* ni reliquias, ne comburatur oleum,tollens ab ignecola,Slt; inrjcerurfuni tertiæ embolæ fpecies oleo non impuro, fucculenta prius in mortariolo cum uino uelutidixi diluta, excepto ftyrace,isenim inieduscum alqs prompte fbluit. Coquito carbonibus hadenus dum tibi bene habere ui deatur, 8ó remouens abigne,finitorefrigerari, poftera aut die accurate 50 colans pleü,amp; calfaciens fufficienter ad igncm,ceram indito, amp;nbsp;auferen do rudicula agitato amp;nbsp;defpumato » Vbi aut refrigeratum fuerit, inqcc opobalfamum, amp;nbsp;uitreis uafculis reponito»

Gleucinum Embole»

OLei fextarium unum, mufti Aminæi fextarios fèx, afpalathi uncias quatuor,rudiculæ palmæ undas fex,fioris rotudi iunci odorati tan* tundem,meliloti undas quatuor ,rofarum unciam unam,myrrhæ uncias treis, foliorum lauri uncias duas,dendrohbani, xylobalfami,enulgcam« panæ,fingulorû uncias fex, mali terræ longi, ireos, cuiufq uncias treis, hæcfimulinmuftomacera» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Embole fecunda»

CElticæ uncias quatuor, balfami undas duas,cyperi, caflîæ,fpicg nar di,afarji,araomi,cofti, fampfuchi,fingulorü uncias treis,calami odo* rati.

-ocr page 523-

DE AR.TE -MEDEND I Di B» VU 491 rad, caryophyllorum, folq,uniufcuiufcç unciam unam, cardamomi un* das quatuor. Balfamum in uino fragrance amp;nbsp;perodorato irrigato» Embête tertia.

MAftiches undas quatuor, myrrhætroglitidisjbdellq, fîngulorum uncias duas,Iadani undas treis, ftyrads Iiquidi,thuns mafculi,cu* iuslibet undas quatuor,opobalfami uncias fex,nonulli admifeent etiam croci uncias duas ♦ Confieequemadmodum amp;nbsp;lt;flio(iep«KôStexcepta cæra. In præfentia autem oportet diebus feptemduarum embolarum fpecies irrigare èC infundere»

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nardus Cizicina,EmboIe prima.

OLeiprimatis fextarios decern,afpalathi,cepæaruni, enulæ campa* næ,ireos,xylobalfami,mali terræ,cardamomi,rotundi iunci odora ti floris, fingulorum uncias fex, fampfuchi uncias quatuor, herbæ fabi* næ uncias duas,quidam adqciunt his calami quoep odorati uncias duas» Irrigato hæc in uini odorati fextarfjs quatuor»

Embolefecunda.

C'^ Alîiæ, balfami, alias caffami, arnabo,fingulorum uncias duas, fpi* gt;nbsp;cæ nardi uncias treis, caryophyllorum unciam unam,cofti,amomi, cuiuslibet uncias duas,quidam etiam celticæ uncias duas adhibenc, atep io hæc quidem in uino excipiuntur»

Embole tertia»

Myrrhæ troglitidis, aloés,thuris, fingulorum uncias duas, ftyrads uncias treis,maftiches uncias quatuor,opobaliàmi uncias fexîfunt uero qui etiam croci uino diffoluti unciam unam admifeeant» Præparato etiam illam,quemadmodum didum eft»

àiKiliVpO^i

TÇ V feipit fpicæ nardi,folfj ,euphorbrj,pipcris,cofti,adarcæ,fingulor5 L?unçiamunam, maftiches unciam unam amp;nbsp;dimidiam, opobalfami un cias fex,nardi libram unam,ceræ libras treis»

QTyracis unciam unam,maftiches uncias duas,ceræalbæ uncias treis,’ Oopopanacis uncias quatuor, nardi uncias quincp, foleati folq uncias trds, guttæ ammoniaci unciâ unâ,caflîæ uncias fex,ladani»

EvaAf ,hoc eft odonferum.

ACcipiterod, aloês,maftiches, abfînthf), ftyrads, œnanthes, cafta# mi balfamiue,caryophylli,fingulorum uncias treis,nardi libram unam,ceræ tantundê,melini uncias fex, dactylos palmarum duodecim, uini quantum opus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Baium malagma»

40 Ardamomi, caflîæ, œnanthes, celticæ, baulauftiorum, propoleos, \^ fingulorum grammataodo, fabinæ, caflami feu balfami, amomi, cuiufcy gramata fex,floris rotudiiûd odorati diobolos ododedm, ireos grâmataiiq» caryçphyUi fefquifcrupulû, thymiamatis crinati une» duas.

-ocr page 524-

401 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

thuris, myrrhæ, emufep unciam unam, ladani uncias fex,bdcllfi,mafti# ches,aloës,nardi,lendfcini,cuiuslibet femunciam,zygiæ pityines, refis næterebinthinæ,cuiuslibccuncias treis,opobalfami unciam unam,gut# tæ ammoniaci thymiamads diobolos fex,ceræ uncias fex œnanthiodif# folue fucculenta S' arida cotunde : alias edam piperis fcrupulos duode« uigind.Sunt item qui mofehi fcrupulum unum adijciunt.

Malagma Galenium.

HAbetcroci unciamdimidiam,aloésunciamuna,mafliches uncias treis,feminis abfinthq diobolos olt;fto,œnanthes tantundem,dadys»

los magnos treis, ceræ uncias treis,oki melini uncias fex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

Malagma Ery thrium,hoc eft rufum.

çTyracis uncias quinep, maloru cotoneorum uncias uiginti,mafuchac Ouel mafuaphti,croci,fingulorum denarios decem,pf]chorü,cypheos, ueriufe^ denarios decem, œnanthes uncias duas cum dimidia, caffami, abfinthri, fingulorudenarios decem, caryophylli diobo’os quindecim. guttæ ammoniaci thymiamads grammata decem,opobalfami gramma* ca kx cum dimidio,nardi uncias quinque,colophoniæ, gleucini melini, uniufeuiufque uncias decem, rofacei denarios decem, propoleos uncias quinque,refinæ terebmthinæ uncias decem,mellis cochliaria decem, fo Iq denarios decem, fpicæ nardi tantundem,ceræ uncias fep tem èc kmiG 10 fern, uino Phalerno uel Aminæoeliquato»

Malagma Nih/plem confecratum 5C ad omnê dunnem.

CEræ libram unam, guttæammoniacithymiamads librâunam,oki cyprini tantundem, croci unciam dimidiam,alq uero unciam una, aced quantum iads eft.

Malagma Citrinum.

CEræ,coIopIioniæ,uniufcuiufc]p libram unam, guttæ ammoniaci thy miamatis, aunpigmend, calcis,aluminis, acetbfmgulorum cyathos oólo, arida contere aceto»

Malagmacureos*

50

HAbet picis ficcæ libram unam,ccræ, pi'tyinæ,guttæ ammoniaci chymiamatis,nitn, baccarum lauri aridarum,feui taurini,finguloru Itbras duas,farinæ fœnogræci fèxtarium unûgt; pollinis tantundem,cha# maekonds nigri radicis aridæ libram unam.

Malagma ex fiere ore caprino OnbafijJienofisJiydropicis, ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6C iocinoris duritia affedis deftinatum,

O Lei cyprini uel oki andquiffïmi libras treis,ceræ Iibras duas, mer« da^caprarum,baccarum lauri decordcatarumJreos Illyricf,fingu* lorum fextarios decern,refinæ terebinthinæ libram unam,napyos,nitri, cyperi,radiculpfeminis,cordcis radicis capparis,cuiuslibetuncias treis, 40 colocynthidis interanei uncias duas,fœnogræciuncia una. Arida nunc quidem eliquatis excipiuntur,nunc aceto trita amp;f macerata. Atqui fi uen ter fluore infeftetur, non adiungenda colocynthis eft,

Malagma

-ocr page 525-

495

DE ARTE MEDENDI DIB»« VH Malagma ex fpirathis, fpongia hydropiefs*

CO 11 dat ex picis brudæ libris duabus 86 dimidia, nitri libra una, iri* ceraneicolocynthidis farÓ:us,pyrethri,opopanaei*s,granicni'dtj,fiii gulom uncijs tribus,corncis radios capparis, thuris, ireos, adipis tau« rini,elaterii, fquamæ æris, feminis apq, Iathyriduni,uniufGuiuf(p uncqs fex, baccarum lauri fextario dimidio, fœnogræci farinæ uncia dimidia, fellis taurini une ijs duabus, olei cyprini fextario diniidio,cerglibra una, phryftæ libris tribus, excrementi caprini, hordei, cyperi,cardamomij cuiuslibetuneqs fex»

j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Malagma Jj^ lt;flx^vi/a)i/,id eft ex baccis lauri contextuni»

ACcipitceræ,rei]næ,picis, baccarum lauri,adipis taurini,iïngulorS libram una, nitri, guttæ ammoniaci thymiamatis, cuiuslibetuncias fex,aceti quantum res ip fa poftulat»

Malagma Jjef. axri^utx'roii/^id eft ex feminibus.

CArdamomi, cypcri,fabinæ, nitri, baccarumlauri, caflïæ, mcliloti, fœnogræci,nardi Gallicæ,feminis apii,fàmpfuchi,anifi, radicis pa« nacis, thuris, guttæ ammoniaci thymiamatis,reinig terebinthinæ,GngU lorum uncias treis,mellis,ceræ,nardi,uniufcuiuflt;^ lib»unâ,adipis tauri» At/o-syiifjhoc eft graueolens pleureticum»

^'^ T TAbet pityinæ libra unâ,cerg,rutæ uiridis,cyprini,finguloruuncias L Lfcx,fulphuris igné non cxperti,opopanacis,fagapeni,cuiuf(^ dena rios quatuor: quibufdâuero placet adiûgere galbani denarios quatuor» Malagma o^lt;r«/it'/.v;^a,quod eft ex fampfucho»

CEræ libra unâ,rcGnæ terebinthinæ libras duas,fampfuchi, baccaru lauri, fœnogræci,GnguIorû fextarium unû,nardi quantum fatis eft» Malagma A poli ophanis ad ioemorofos»

CErædenarqoftoginta,reGnæ terebinthinæ,manna',Gngulorum denarfj quadraginta» Fecem irini contunde thoraeê ufe^ ad puden« da contra duritiam ftomachi 06 iecoris illinito» Propoleos unciæ fex,fty jo racis unciæ duæ, maftiches unciauna, reGnæ terebinthinæ unciadimi* dia, fecis nardi quantum fatis eft»

Malagma lt;Aî olvM/dn!.

OEnanthes, aloé‘s,croci,acaciæ,aluminis Gnî,rofarum aridarum,ab« Gnthq fucci,gallæ,omphacf), rhoos Syriaci,mannæ,cuiuflt;^ dena* rius unus, olei myrGnati, ceræ, Gngulorum libra una, daélyli palmæ in« genres,uini Aminæiquantum fatis eft» Malagma Antylium»

H Abet aluminis feiffi unciam dimidiam,aloés unciam una, maftiches diobolum unû, œnanthes grammata fex, omphacq gramataofto, 40 rofarûaridarû tantundem,rhu Syriaci diobolos decem,acanthes Aegy ptiæ fcrupulos decem, balauftiorû grammata uiginti, gallaru diobolos quindecim,ceræ uncias quincp,olei melini quantum fatis eft» C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Malagma efj^ yly«§^cgt;nl,id eft ex acinis»

Ontinet croci,fandycis, œnanthes ,Gngulorû unciam una,aluminis

-ocr page 526-

494 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PAVLT AEGINETAE lt;

aridi uncias quatuor, balauftiorumjomphacq, rofarum, floris myrtoru Gccoru, uniufcuiufq? uncias duas,ceræ dealbatælibramunam,oleimelt; fini libras duas, malorum cotoneorûuncias quatuor,phœnicobalanos decern, uini Aminæi quantum fans eft,acinorû aridorum uncias odo: In ufu autem medicamenti uncias treis ceræ.

Confeâio Anethina.

ANethiniuiridis uncias fex,meliloti uncias duas,chamæmeïitantun dem,capita papaueris uiridia decê,quibus clixis adiunge decoélio* nis libras treis, amp;nbsp;olei. Quandoaücconfumptum fueritdecocfiiï, inijcc adipis porcinirecentislibrasduas,leuigans^ feorfim fcillæ aftatacin* 10 teranei uncias duas, Sc medullæ cerui uncias totidem,omnia mifce»

Ambrofia Lexipyretos.

HAbet fpumæ argenti libram una,adipis porcini recentis uncias fex, fucci feminis lini uncias fex, ceræ dealbatæ uncias nouem, rhodini libram unam,menis uncias treis, crociunciam unam. Nonnullietiamlu tea ouorum decem crudaadiungunt.

De Acopis amp;: Synchrifmaus amp;f Dropacibus amp;nbsp;Sinas pifmts. Cap. xix

Âcoplt;igt;^

Copa quidem dicuntur, propterea quod præcipue contra «fl5r2y?,ideft laboresac Iaftïtudines,fenfus^dolorofos,ueluri i^» ^^intenfiuos, hulcerofos, 06 oftium denies ex laftitudine dolo« res adhibentur. Succurruntpræterea alqs quoc^ compluri« bus affedionibustnam aha quidem calfaciendi uim habent,aha uero im« mixtafacultate funt prædita. Thermantica igitur, hoceftcalorifica,ex pipere, pyrethro, hordeo, S)^ id genus alijs contexta, neruorum dolo« ribus bene faciunt,algoribuscpintenfis,8c qs qugægrecalfieripoftunu Empllientia uero ad duritias,óó fcirrhos, amp;nbsp;articulos denfos quafi^ cu« neo obturatos conferunt,quorum materiam in capite deemplaftris enu merauimus. Amidfeis ueroex Iemneftide,quæ adarceeft,hordeo,eu« phorbio, grano cnidio 8ó confimihbus concinnatis,in malis diuturnio« jö ribus, 06 difïïcultercedentibus,quibus finapifmi etiam ufus congruit, utimur. Acopa porrocunda mediam inter cerota amp;nbsp;emplaftra confis

Synchrifmutd. ftentiam haberecouenit. Synchnfmataautcm etfi kkottoisperommafer* me refpondeant, confiftennam tarnen hquidiorem quodammodo obria Dropax, gt;nbsp;nenu Cæterum dropax duphcem præparanonemadmittit, hancquû dem cum emplaftro, ali'am uero cum malagmate communem, amp;:^ adi^ milem. NonuIHueroipfumquoq? calidüm quum res poftulatjillmjunu Verumacoporumamp; emplaftrorum eademom'm'noaccompareftma* tena. Vfum autemcataplafmatis præftac, hifcequidêlanguoribus qui* bus finapifmus competens, cum ante finapifmû ad corpus fmapipræ* 40 parandum, turn poft finapifmum ad affedionis rehquias amputandas applicatus. Conficitur præterea finapifmus ( eftautem is remedium ex finape fuba(fto,quod alicui corporis parti ufque dum cutem exhulceret, Si cruento colore fuffundat imponitur }ex materia quidem non uaria, fed

-ocr page 527-

DE ARTE MEDENDI DIB* VII 495

fed effîcacidîmus tarnen eft, di'uüm's poti'lïîmumaffcélionibus poftdia Sina^ifmut. lt;ftamaliorum præfidiorum facukatem expediens. Commode præte* rea magnat cum utilitatecapiti* cum primis in cephalæa, hemicrania, morbo (àcro,quem Graeci amp;^A«^ƒ.t^«/uocant,uert^g^nc, amp;nbsp;mania, hoc eft tf'S^’ furore adhibetur : thoraci uero, in difficultateanhelitus, feu afthmate, orthopnœa, tuffidiuturna » In diutino uero catarrho, unacum thorace capiti quoqj finapifmus imponendus eft» lam uero 8^ ftomachu ipfum amp;uentrem uniuerfumin chronicis eorundem languoribus finapi ext hulceramus» Accommodum porro ifchiadicis, podagricis^, amp;nbsp;fingu«

10 lis corporis partibus languidis amp;nbsp;flaccefcentibus,aut alias quodamodo ita ut calore refocillari nequeant, perfrigeratis eft remedium» Efto aut cffîcaciæ medicaminis modus quidam, quoniam dolore infigniter affi«» cit, liuidiorem infuper amp;nbsp;tumidiorem carnem efficit,cum^ lauacris pU^ ftulæ dementer ebulliunt. Quod fi fenfus etiam pereat,animaduer* tendum eft, quoniam non fentientes ignorant, quantumuis immodice combufti:tanto frequentius retedoidenridem hulcere,uigilandum eft», Ex acutis præterea affedionibus defidiofa quidem obliuione, inexpua gnabiliquefomni neceftitate laborantes,qups Græci ÄHSniyiKis, Latini L^mxj»! ueternofos uocant,amp; alias grauiori ad altiorem quietem impetui obnoi»

10 xios, amp;nbsp;catochooppreffos ( hos Graeci ab occupatione 06 detenfionc Kctn^pySis!, illos àddationc in profundiorê fomnum KceTxtfigapSijis! appelé ci^7»«.^lt; laut) finapizamus,principioquidem cruribus feu brachip : Vbiautem materia ad ftatum peruenerit,incapite: Eorum uero qui incalfadorie perfrigerantur, cruribus amp;nbsp;cubitis finapifmus adhibendus eft» Auer# fandus autem finapifmus in continenter febrientibus, amp;nbsp;hulcus haben* tibus,amp; cartilaginofis, macilentioribus, comburunturenim interduni

amp; denigrantur partes noncarnofæ finapifmo»

Acopurn Bromium»

SVmuntur ceræ,colophoniæ,refinæ,finguloru libra una,adipis por* cini unciæ quatuor,butyri unciae fex,althaeæ,foenograeci,feminis lim uniufeuiufç libræ duæ,olcilibra una, galbani unciæ duæ cum dimidia» Succum pariter cum oleo ufque dum maior fucci pars confuniatur deco* quensjteliqua cum cera amp;nbsp;galbano imjee»

Pœcillum.

LIquoris althææ,amp; foenogræci,amp;^ feminis Iini,amp;rutæ 8ó cymini, fin guloru Iibræ duæ, medullæcerui libra Una,oleiueteris,pinguetudû nis anferinæ,opobalfami,nardi, cuiufq? libra una,ceræ,colophonip,refi« næ,cuiuslibec libr^ una eu dimidia,euphorbq ,refinæ terebinthinæ,opO panacis,cuiufc]p unc»fex, caftorq unc»tres, herbaru uero ex quibus fuc*

40 eus cxprimit,fingulorû lib.una adnedêda eft»Decoque inftar proximo

Acopurn Azanitæ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SEui porcini libræ geminæ, pinguedinis tauri, refinæ, colophoniæ»

hyffopi pharmaci, ceræ, fîngulorum libra una,galbani unciæ très*

T 1

-ocr page 528-

4?*

P A V b 1 AE G I N E T AE

Acopum Bafilfj»

ALthææ,chamæmeli,meliloti, femînis Iini,fœno§ræci»fingulorum fcfquiunaa,amomiunc» très, Hæcinuino Afcalonis, autCilicien* fl (extanis odo per uniuerfum tnduû macerantur,Ô6 ad mellis ufqgt; fpiflî tudiné clixanriir, deinde liquons Iibræ quinc^ cum oJeo ueten^pondo K# brarum quatuor cum dimidia,uf(^ dum liquons medietas tantûfuperfit decoquuntur, 06 immittutur butyri unc.fex, refinæ terebinthinæ unciæ quatuor,adipis anferini uncig quindecim, medullæ ceruing cum olei mo mento leuigati èC eliquati unciæ quinq? ,ceræ dealbatæ hbræ très»

Acopum Lyfiponûim» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

PTpens,caftorfj,ftyracis,maftiches,aIoës,enuIæ campanæ,ireos,nn* gulorum unciæquatuor, euphorbq,cofti,ammoniaci thymiamatis, myrrhæ,fampfuchi,thuris,cyperi, caffîæfiftulæ, hordei, cuiuft^ uneuq*. adarces,amomi,bdeUrj, ligni balfami,uniufcuiufc^ unciæ duæ,malaba* th ri, fpicænardi,pyrethri,croci,fingulorûunciauna,fucci balfamilibra una,nardi,cyprini, leucini, cuiuslibet libræ duæ,ceræ libra una» Acopuma fœtore tAva-^J^ts appellatum,ex libris de compofitionc medicamentorum Ka7iey^os fumptum» lt;gt;(’«»«*»5

C*! Eræ, refinæ terebinthinæ, fingulorum denarrj uigintiquatuor, gai gt;bani, guttæammoniaci thymiamatis,cuiuslibetdenarrj fex,olei he* i® minæ duæ,medullæ ceruinæ denarrj odo. Vtere fincero amp;nbsp;difîoluto,. Aliud iTvirSxAiç à fœtore didum«.

REfinæ terebinthinæ denarrj fedecim,ceræ denarij uigintiodo,hyfs fopi,mcllis,fingulor5 denarij fex,medullæ ceruinæ unciæ fex,gut* cæammoniaci thymiamatis,galbani,fpump nitri,baccarum Iauri,uniuf* cuiufqp unciæ fex,olei ucteris fextanus unus,uini cyathi duolNônuUica ' ftorq quolt;^ uncias trois adnedunt»

Acopum barbaricum A’ ^^^^ƒfirjid eft ex euphorbio coxen* dice dolentibusA^ ad aha mul ra utile,

OPopanacis uncia una,ceræ Tyrrhenieplibra una,reiïnæterebinthi 50 næ libræ dug cum dimidia-galbani uncia una,guttpammoniaci thy miamatis unciæ dupgt;cuphorbij,caftorrj,piperis albi,fîngulorûunc.dug, lernntfUi. medullæ ceruinæ unciæ quatuor,hy{Topiunciæquatuor,Icmneftidis, eft autem adarce, uncia dimidiata,olei ffyracini,laurini,irini,amaracini, fingulorum unciæ fex,olei ueteris libræ duæ,hedycroi unciæ fex, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pyxis.

COIophoniæ libra unâ amp;nbsp;dimidiâ,terebinthinæ unc.odo,guttæ am moniaci thymiamatis un.ifj.thuris une. noue,olei ueteris lib.rj.fucci feminis lini lib. unâ, ladis bouilli librâ unâ,adipis anferini unc,fex,buty* ri une. odo, ouorû xxiiij albumina, præparans in buxeo uafe reconde, 40 ^x«ß»i«j ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acopum c^^tÄKT«?, Galcni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

moÆimKlt;lt;# OEminis dates codi(modius Italiens unus, quodeft fextarij duode* *•«*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,Ocim,oleilibræ quindecim, ceræ libræ quatuor, refinæ ftrobilinæ ud

« ^ 4lt;tf« nbsp;nbsp;nbsp;terebinthinæ unciæ quatuor, Contundendo fernen dates mitte in oleu,

r i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Óófinena

-ocr page 529-

DE ARTE MEDENDÎ LI Bgt; VIÎ 497 80 Qnens diebus quadragitita,exprimcdo porricc,atq5 adm^fce reliquat Vtere cotra fpontaneas laff/tudinS mokftias, amp;nbsp;paref^sjolutiones ue* amp;nbsp;articuloru perfridliones ♦ C Xiod (i urgeat ncceffitas, coquendu eft ela tes fernen cum oleo,permifcendo ne comburataquæ fextarios quatuor* in podagricis fcilicet Ôé arthriticis affedionibus»

Aliter idem»

OLeihcminæüigintiquincpj quod eft fextarq duodecirn cum dimt* dio, fruftus elates myftru und, hoc eft fefquilibra,refinæ abiegnæ libræ très ,pineæ uel terebinthinæ tantundem,ceræ libra una»

Aia^^zafy^ideftexalnOjadeofdemlanguores» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ^

LOco fruftus elates,alni(quæ populus nigra eft) frutftus pare quan* 7^^»^ c ^0p^^^ titateminqciensjcæteraquocçeodemcumillomodopræpara«.

zo

, p.,.5f.^«3, Zofimifynchnfmaad tremoreSjfamigeratüacnobile» HÄbet pityinæ uncias fed cc im, ceræ uncias iiqtolei uetufti Iibr»una* opopanacis une. ij» ad arecs unc»i,euphorbij tantundc,nitriunc.iii) Ipumænitritenenoris unc.nq» Nitrum, euphorbiuamp; adarcencontere cum uino,deinde liquorê panacis indito, GmuI^ contere» Seorfim uero liquida cum anebufa liquefacito ut coloretur,atq5 refrigerando excipe» Dropax Gallus Oribafij.

ACcipit colophoniæ,thus referentis pityinæ,amp; xylodis, hoceft li* gneæ appellatæ,in ibia Italia prouenientis,apochymatis,picis ari* dæ,ceræ,fînguloru lib.iiq.picis brutiæ libras duas,nitri librâ unâ, bitu* minis,galbani,adarces,pyrethri,uniufcuiuflt;^ une. fex,opopanacis,eu* phorbri,helleborialbi,piperis,cuiuslibetunc.quatuor,fulphurisignent non experti unc.treis,caftori),guttæ ammoniacæ,uuæ paftæ fylueftris»

cuiufcß uneias duas, olei cucumerim librâ unâ, Iigni balfami uncias fexgt; Aliter fîmplex»

H Abet ceræ libram unam,picis aridæ Iibram unâ amp;nbsp;dimidiam, bru* dælibram unam,pityinæ fefquilibram,friclæ libram unam amp;nbsp;qua* 50 drantem, Locum nitro prins abluens imponito»

Sinapifmi præparatio»

ANtc diem unû ifehades aqua tepida irrigandæ funt,amp; fequentî die cgr^glc amp;nbsp;præualide exprimendo ftrenueleuigandæ, deinde acre finapi,cuiufmodi Syriaeû èC Aegyptiû eft,priuatim cÔterito,affundens dilutu, quodgræce «7nî6jgt;iypx appellant,amp; maftam placentam'ue confié Apoîgt;reÿ»ét tiens mifeeto » Si quidêuiolentius uoluerimus exhuïeerare, duas partes Gnapis ad unâ ifehadû mifeetoifi uero obfeurius atqj mitius,contrariû fa cito:ßn medio quodâ modo amp;nbsp;mediocriter, ex cquo utraep confundito» Cæt^rû finapi ante contricionc aceto dilutû,quemadmodûaliqui faciût* inefficacius redditur» Âtquià Gnapis purgatione 86 lauacri ufu, G dolor intenfus,Ô6 rubore fuftunditur locus, bullp^ oboriuntur,linceum fucco maluæ cum rofaceo immergêtes,applicemus, deinde rofaceoceroto ad* ditaceruftautamur» Inflaccidis ueroacdiftblutisinquibuslènfus læfus eft ac perrjt j multum diu^ aduertere oportet animum, detegendo 06

S 5

-ocr page 530-

498 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVDI AEGINETAE

fpeculandoïnon fentientes etenim facpenumero fupra modum inflam* mati funt èC c0buftiïamp; caprarü baccae cum aceto cataplafmads mftar illt; litæ,expedinores ^ bnapi funt, potiffimu m bis qui laborat coxendice» bii y§«cpiKs (iUeevos, id eft ex atramento feriptorio 1 ubrifîcans proprie, hemicranicos potiflime,ex monumentis Alexandra

MIfeentur in confedionê eius euphorbq ,atramêti library,fnguloru denarrj quatuor, myrrhptroglftidis,crocomagmans, piperis albi, cuiuf(^ undæ très, croci denarq duo, aceti quantû opus eft ad leuigan* dum hæcegregie, amp;nbsp;ad fpiftïtudinem ftrigmentorum balneoru. Atqgt; turn ininfto,àmediofupercili'orûinchoâs uflt;ç ad tempus totu,præcipue 19 fl pill's denudatus fit : poft^ refrigeratum fuerit,rurfum illinito, amp;nbsp;ubi remediû belle officiû fuû peregerit,homme affeiftû in lauacrû deducito«.

Oleorum Si^ unguentorum concinnationes diuerfæ»

Mgt;r4. fdimmata.

Kyriuo^it.

VNÂionu èC unguentorû oleorum ue unguinoforû, fimplicia quidc funt,quû una modo fpecies oleo indit:qup uero præparant ex pluri bus,compofita.Ex fimpheibus rurfum aliqua fane ex floribus oleo indi* ns conftituntur:uerbicaufra,rofàceû,chamæmelmu,fufinum5ali’qua ue* ro ex frudtibus amp;nbsp;femmibus, aliqua uero ex germinibus qinbufdâîexem pligratia,ruta,8^ quæ cum oleo decoquunt. Quomâ aut flores elixado* nem nullsadmittut,mfolanturpotius : uerufiuaJentiorêquidêhabeant 20 fragrantiS amp;nbsp;minime euanefcentc,plurimis diebus infolata,tenuioris ef» (èntiæ partiû, amp;nbsp;ufuimulto cômodiores redduntur: è quorû grege ha* bentur,rofaceum amp;nbsp;chamæmelinû» Quicunqi aûtimbecilliores,prom* ptiuseg digerunt flores, infolationê minus perferût, facile perfpirabiliaj’ quemadmoduliliû00uiola»Exhisaûtoleisquæfrueftusamp; feminacon ftituunt,alia quidc ex ipfis integris oleo inieftis conficiunf,puta mehnût alia uero concifis uel alteratis, oleo^ quod in eis cotinetur iep ara to, fiue copreffis ipfis in cochleis, uel ex aqua calida difpartitis, ueluti carymum (hoceftoleum ex nucibus) ftfaminum,amygdalinum,Iendfcinum,lau* rinum,rhicininü,raphaninu,amp; id genus alia* Compofitauero,explan* 50 ds magna ex parte odoratis, oleo cum uino,uel mufto,uel aqua decodis amp;nbsp;detradis præparant:cÔmixtis prpterea cum oleo quibufdS fuccis ,in* terdu uero etiS adipibus aut medullis. Ex iftiufmodi aut quæ exade quilt; dem oleofam confiftentiS habent, fimpliciter græce pvjgt;«,id eft ungucta, uel xh^fifiXTct, hoe eft undiones dicuntur:ut gleucinû,nardinû,cucumeri num,cyprinû» Quæ uero côfiftentiam acoporû obtinent,cerS aut refinâ aut eiufmodi quippiam fufeipientia, (iv^xkott« quoc^ cognominantur:uer bi cauffa, decamyron,amp;amaracinum, atc^ his fimilia : atep hæcquidem per unum duntaxat diem decoquunt, quæ non admodû ex diuerfi gene ris materia confiant,quemadmodu metapium,maftichinû,cucumerinuî 4« alia uero ex duobus aut tribus aut quatuor rebus oleo iniedis : primum quidem q s que egre confumunt decodis:uerbi caufira,afpalatho,fpathe, arbore thuris, lauro; deinde uero aromatibus, folio, lpicanardi,amomo, herba

-ocr page 531-

499

DE ARTE. MED END ! DIB herba fabina,poftremo uero fuccis amp;nbsp;adipibus Só medulhsrfiuero cona tingat, enam cera amp;nbsp;refinis inieâis : balfami porrb fuccus nunquam 0« mnino decoquitur ♦ Poft exactam decodtionem moderate réfrigéra tuin aliquid unguento immittitur ♦ Ipforum præterea unguentoriï, quædam decocftionem minimeadmittunt,alia admifcentur tantummodo, ficuti mendedi'um ♦ Sunt autem qui uiride facientes unguentum » mtingunc idipfum poft detradionem ab igne in libras quinque olei, æruginis ras fæ acurateleuigatæ unciam unâ Só dimidiam infjcientes,quemadmod5 in cyprino amp;nbsp;amaracino Jam uero uires amp;nbsp;effedtus, fimplicia quidê un* 10 guenta fpecieru qug ipfis indita func,uel ex quibus cotufis conflata funt, obtinenc,ueluti materiæ rationem cotinente oleo:uariorum uero omnis quidem natura in calidu nutat 00 déclinât, fed infigniter calida Ôc emoU Ïientia,tum incuruatis,tum obturationibus fuccurrunt : è quorum clafte funt, metopium, mendedium, marciatum : moderatius quidem pentai* myron, decamyron uero uehementius eft, ut fummam quoqj cutem ra* datamp;S incidat» Cæterum mediocriter quidem calida, tenuium partium 6ó dolorum mitigatiua 60 fympeptica funt : quale eft fufinum, amaracia num, irinum, crocinum, pholeatinum ♦ Quædam autem præterquam quod calfaciünt admodum,deficcant etiam amp;S abftergunt:cuiufmodi eft ao turn cyprinum,tum eucumerinurn»Quædam uero calorifica quidem fa* tis, fed maiorem corroborandi uim obtinent, quo nomine ftomacho po nflimum SC extis diffolutis acc0modatafunt:eius farinæ funt, maftichi* num,nardinum,gleucinü: Valentins adhucrobur indit oleum unguen« tum’ue ex omphaco confelt;ftum»NonnulIis poftremo unguentis mulier* culæ propter folam odoris gratiam utuntur : uerbi caufta, pholeato, Ód fp.icato,amp;^ commageno,8ó quæ mochelæa nomenclaturam obtinent*

Rofacci præpàtatio»

Mlfcenturin confeduramrhodini,rofarumrubearumdetraÀis un* guibus amp;nbsp;per diem nodem^ refrigeratarum unciæ tres, olei om* 50 phacini fextarius italiens unus.Summacuraacdiligentiauafculum ex* trinfecus ne diffleturamp; euaporet operculans, fub dio adquadraginta dies infolato,quibus diebus elapfis deponito, non quidem in folum aut pauimentum, fed in tabulam feu afferem* Quidam uero loco expofitio* nis adfblemad puteum aquæ frigidæ quadraginta dies appendunt ua* fculum,proptereaquodex frigoreobferuet ameenumae gratumodo* rem. Aliquiin terram deniep hoeipfum defodiunt*

Chamæmelinipræparatio.

COnficiturex chamæmelorum floris ,finealbis foins refrigerati St refeefti per diem naturalem unüunciisduabus,oleifextanoltalico 40 uno,operiendo uafcis os raro linteolo, quo commodius exhalet, infole* tur etiam hoe ipfum ad dies quadraginta,poft quas diligenter ac tuto o* culans reponito*

r

-ocr page 532-

^oo


PAVEI AEGINETAE


Olei anethini præparano.

ANcthi uiridis comærefrigeraeæ undamunam,olei Juki’s fextanu kalicum unum, pari modo infolato. Confia autem poteft ad tema pus anet:hinum,ubiinfolaridenegaturcopia:aridi nanq^ancthi comani cum oko in diplomate uafculo elixanres,utuntur,amp;C chamæmelmo con« fimiliter» Minoris uero efïîcadæ funthæcquæex uindibus confiant, præfertim quam fint infolata»

Crinini,id eft Lilini,quod alp co quod in Sufis pariter inueniatur, Sufinum appdlantjconfedio»

FOIiorum lilioru candidorS confimili modo refrigcratoru unciæ Jug, *o in Italicum olei fextarium iniedæ conftringuntur exade ne exhalet,

amp;S in folê pandunt dies treis,quibus traniadis primis flonbus exemptis ScS proiedis aliæ duæ unciæ aliud triduû immittuntur, amp;nbsp;fie reponunt» Sufinum Lilinum'ue compofitum»

SVmito olei fextarios,calami odorati libras quinlt;^,myrrbæ quincunx cem, cardamomi libras treis,foliorülilfi detradis unguibus amp;nbsp;refri* gerätoru libram una,cinnamomi uncias treis,croci Cilicq quincuncem.-Præparationâuniuerfam in treis iniediones diducito.Primü quidemyr rham Slt; calamü uino per quinep dies macerates ter in die agitemus,turn oleoad pauciflimumdecoquamus » Secundo uero cardamomumaqua :o pertriduummacerandocomouentes,pari rurfumratione cumoleoad horam unam fimul elixemus : deinde detrahentes oleo puro lilioru terlt; dam partem infjeiamus, Si. lapfoiam triduocolandoaliam Iiliorum ter« dam partem inqcito,quam iterum pod triduûcolans 00 repurgans,prk mac ultimam lilioru terna partem cum rofaceo leuigato immitte : tranG adis tribus alqs diebus oleo detrado, cinnamomum contufum loco ara nabo uel caffiæ, duplum carpefium inqce,amp;: reponito» ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laton.

IAtum,aIt) quidem purpurarum,aliqui uerocrocinorum,alrj albarum uiolarum unguibus detradis foliorum uncias treis,in oleiomphaci# 50 ni Ttalicos fextarios quinc^ inrjeientes præparant, 2lt; accurate ne libe^ rius exhalet undiqueconftringentes, decern diebus infolare folent, ter ipfa poft triduum commutantes, perinde atque lilia : ad conferuandum præterea pauca quædam exade arida immittunt»

Olei Melini,id eft ex cotoneis malis,préparatio»

Cquot;^ Onficitur melinum è malis cotoneis foris tunica exuds Si concifis y pariter cum corticibus,deindeipforum uneqs tribus in o’ei ompha cini fextarios Italicos dece iniedis,etquadraginta dieru fpacio infolaiis«-Olei Sefamini confedio,

OLeum fefaminum fitconcifis autcontufis fefamis,^' per fportam in 40 teftulam expreftis,in aqua ealida oleo ipfo difereto, Sc uitreis uas feulis repofito«.

Oki

-ocr page 533-

DE ARTE MEDENDI DIB. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50^

Olei Raphanini praeparatio.

RAphaninu quoqp oleum in Aegypto è raphanoru graciliu radicum conciforum amp;nbsp;fekcftorum femine, cæterorum more confidtur*

Olei Cidnijid eft Rhicinini præparatio»

ET illud cæterorum modo in Aegypto fieri côfueuit ex femme rhicw ni, quod appellatur ab infedi fimilitudme nséray^ compari ratione concifi uel leuigad»

Olei Populnei confedura.

VEris tempore quando magna circa fernen refinæ eft copia præpara tur, grana nancç diffringentes nigræ populi une. üf) » horu m dub cis olei fextariû unû immittunt,et dies quadraginta fub foie torrefadut» uel in diplomate tribus horis decoquunt,amp;^ ita colantes reponunt.

Oleum Amygdalinum.

COnficitur etiam amygdalinum prædiftoru more, amygdala amara 8^ puracÔtunduntur,amp;: aqua cxiguainfparguntur,amp; ceu did 5 eft, difcernunt. Quidam aût conquaffatorS amygdalorû uncias duas in dul cis olei Italicum fextarium immittentes, in diplomate elixant.

Oleum Amygdalinü,quod 0^ Metopium nuncupant, A^êXP^I ^^*^ oleiinuentores,raetopiüilludappellauerüt,eoquod galbanum accipiat:planta nanq^ ex qua galbanum confia tur, me to* Metopwn^ piumnuncupatur. Conftataütexhis,oleiomphadni fextarqs uiginti, atnygdalorü amarorulibris duabus, cardamomi librauna, fioris rotudi iunciodorati, calami odorati,carpobalfami,fingulorumlibrauna,myr* rhsE,galbani,cuiuf(^ uneqs fex,terebinthinæ libris duabus,uini perodo ri ad macerandü aridafextarrjs quatuor,melIisAttid libris tribus.Refi*. nam amp;nbsp;galbanum leuigâdo,cum parte olei foluentes inrjeemus alqs de* codis, amp;S tuncipfum mel:mixtauero diligenter omniaeximendo, dum adhuc tepidumeft colemus,fpi{rumnanqp euaditrefrigeratum.

Oleum Balan{num,id eft ex unguentaria glande.

50 *13 Alaninum quoep oleum congeneri cum oleo amygdalino modo fit, JDex glandibus quercus, N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oleum é nuce iuglandc,quod caryinon uocanf.’

Veeumquoeçad balaniniinftarex iuglandibus uetuftis coficitur. Olei Laurini faciundi ratio.

TpVrumquidem laurinu oleum confimilem faciundi rationem habet, X ex fructu lauri,bacca inquâ:mixtû uero hoc modo côficitur:matura* rum oliuarû fextarius unus in baccarû lauri fextarios duos inditur,côte* runturç omia amp;nbsp;exprimunt:funt qui utriufqp æquale pondus mifeeant» Oleum Lentifeinum.

■4o T Entifcinuquocp oleum ut laurinûpræparaturexfrudulentifcibifa* JL/riam cum per fe, turn adiedis oleis non maturis,fed crudis.

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oleum Maftichinum.

Aftichinum fimpliciflîmû hoc modo paratur. Maftiches in Chio

-ocr page 534-

ÇC1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVLl AEGINETAE

infulanatæ unci'a una, omphacini olei fextario Italico permifcctur,amp; in diplomate decoquitur:nonnullîuero abiïnthp etiam amp;nbsp;ftyrads undam unamadrjcere confueuerunt»

Maftichinum longe uanus*

SVmunturolei fextariiquinquaginta,enulæcampanæ libræquinc^» xylobalfamilibræ decern,florum lentifci libræ quinlt;ç,cardamomili*' bræ feptem,maftiches libræ quincp, xylomaftiches libræ odojterebin* thinæ libræ très ,abfinthf) comæ libra una,uini fragrantis fcxtarfj quin*« que, aqug fextarq decê » Macerata uino arida ante très dies commifcent oleo amp;nbsp;aquæ, amp;Selixant boras fex, tum^ maftiche amp;nbsp;terebinthinainq«» »o duntur,amp; exade cÔmifeendo percolantur, èc refngeratareponuntur»

Sicyontum,hoc eft cucumerinum (implex.

COmparatur illud ex radice cucumeris fylueftris refrigerata, unefjs duabus in olei Italid fextarium iniedis,ôô in diplomate decodis* Sicyonium compofitum»

O Lei fextarq decern,cucumeris agreftis radicis feruefad^e libra una, ferpylli,meliloti,finguloriïunc4fex,tgdarûpicearû pinguiû,althgæ fîngulorûunc»qui'nlt;p,fcolopêdrq unc,fex,foenogrgdfextarfjduo»Prp macerat fœnogrgeû aqua primo diem unâ,deinde colatur,amp; immittun* tur didis cumoleo etiam uini fextarq duo,omnibus^ decodis adqciun« tur medullæceruinæcumolei momento leuigatæ amp;nbsp;eliquatæ une» iiq» to adipis gallinaruunciæ totidê,acdenuo colatûoleûconde : Ncqi défunt qui torren fub foleipfum poftdecodionê dies quadragirita permittau

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliud Sicyonium efficacius»

ELaterq fucci fextarios treis ,mali terræ longi,ftyracis,enulg campa* næ,hyflbpi, ireos,colocynthidis,pulegrj,origani,cyperi,dendroli* bani,centaurii,daphnophynorum, uninfeuiufq? uncias duas,olei fexta* rios quinep ï mifcens, ufq^ dum iucci exiguum relinquatLir,decoque»

Oleum Cyprinum ex monumenos Pofidontf

O Lei fextarius unus,cyperi,enulæcampanæ,ireos,f]ngulorum libra una,fampfuchi,hyflopi,feminis uiminis,faluig, cuiuslibetunc»tres, 50 floris cyperi libra una. Alia quidem omnia uino per diem prius macera* ta,elixantur cum oleo horis fex : colato aSt oleo puro cyperus inqdtur, fi quidem ad manum fît, uiridis cum mollibus tenclliscp ramulis acopist fîn minus , alia arida : Contuia igitur cum exigua aqua, coquuntur ho* ram unam 06 dimidiam»Quodfîplacueritimmergereipfum,poftremo tionem ab igne infere æruginis puri libram unam cum dimidia. Cæteru Pofîdonius ferruginis uitans acrimoniam,poft decodionê (inquit) per triduum oleum incacabopulchrobonoqi finito, tingatur^non impe* diente ipfius Lcultate.

Alia defcriptio Cyprini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 ®

FOIioru cypriorü, foliorum lauri,ireos,cyperi,faluig, fîngulorû uncig tres, arboris thuris,mali terræ longi, feminis uiticis,cuiulq? unc^üq» cnulæ câpanæ,afpalathi, cuiuslibet une, fex ,rutg unc,duæ,cuprefri tan* tundem.

-ocr page 535-

DE ARTE MEDENDI UI B. VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505^

tundem, olei fextanos decem» Hæcantea macerata in uino ac oleo deco qué,amp;:: colansmqce rurfumxylobalfamt,etlignicaflïf,finguloruüncias quatuorjfampfuchi', cymini, myrti,ftyracis,mafti’ches,cuiufcp uncias iq«. opopanacis uncias duas, floris cyprini uncias fex,j?ruginis unciaunam».

Olciamaracinicompofitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ENuIæ campanæ fumuntur libræ decern,lignibalfamilibræ uigintu cyperi libræ octo,floris rotundi iunci odorati,afpalathi, herbæ fabi næ,fingulorû librg oólo,opopanacis,feminis amaraciæuiufeç libræ dug, olei præcipui honoris fextarq duo, uini odorati xeftæ quincj^talia quids 10 omnia prima cmbolen uino irrigata conftituut, fecundam aSt,herba fa* bina: amp;nbsp;illa quidem fex horis decoquantur, hæcuero tribus ♦ Quidam autem etiam illam tingentes,ferruginis uncias treis adqciunt*

Inni olei conficiendi ratio, IR.eos,afpaIathi,cyperb(ïngulorüaccipiunf Iibrgquinlt;ç,fuccipanacis quadras, anchufæ une. q. olei une, triginta,aquæiextarfj quindecim* Sunt qui ad hæc floris etiâ lentifei une. fex appofuerint, caflig^ quadrat! tem,xylobalfamiunc,fex,nardi Celticgunc.fex, Omniacotufaaqua óó oleo dieb.quinep macéras, coquito in diplomate horis fex, amp;nbsp;deponito^ Crocinu, in quo alterius etiam crocomagmatis compofitio,

io TT Abet olei acerbefcentis ameeniodoris librauna,calamiaromaticili J71brasquincp,myrrhgtroglitidos unc.quinlt;5,cardamomiunc.feptê» croci ex Ciliciaunc.fex,primæ quidêemboles calamus efto, bC myrrha uino prins leuigata, piperisalbi grana quadraginta,myrrhgtroglitidos denarium unum conctdens 8c cribrans,rurfum in pilacontere adqciens olei nardini libra unâ : ubi autem atrius redditur medicamentu, nucum cortices comburens amp;L conterens, in mortarium inqce,deinde opobalfa mi cochliaria tria,ceræ libram unam amp;nbsp;femis adneóe»

De cenanthariorum præparatione. Cap, x x I

HEnanthia nó inde appellationê fortita funt,quod oenantheh, hocefl:labrufcâfufcipiant,quoniâhaudomniacenanthecÔs ftantœnanthia,fed rations uini ipflus, liliorumitem flos no* menclaturamhancindidit, Cæterum cenanthariorum ufus aquibufdam folius fragrantiæ amp;nbsp;deliciarum gratia aifumitunpoft laua* craprofundendoipfa, menfas^qfdêuelutifpongiaabftergêdo, Quin adminicula quoeç redte utentibus conferut diflolutis amp;nbsp;confradlis,fi ro* borantibus ftomachu cataplafmatis admifceantur,his item qui ex mor* bo, maxime febrilirefocillantur amp;nbsp;conualefcunt, fi poftlauacrorum exi turn circumfundantureadem, amp;nbsp;naribus etiamdum fpirantibus adhf* beantur, trahuntur nanq^ in altum 06 corroborant cum animalem turn 40 uitalem fpiritum, Conducuntprætereahis qui præcauerene in mors bos peftiferos incidant, ftudent, eiufmodi aëris mutatione apparente* Eft præcerea Pofidonq quod mefopotamium appellatur,eiufmodi»

-ocr page 536-

504

P A V L I AE G I N E T AÉ Oenanthij præparatio*

CAflîæ,myrrhæ,thuris, folfj,amomi, maftichæ,cofti, carpobalfami

amp; opobalfamijuniufcuiufcp unciæ tres,ftyraci's pi'ngui's unci'æ qua* tuor,ufniodôrad,guttæammoniaci Italici fcxtarp decem. Contundens omma 00 cribras, ftyracem uero in tenues partes diftrahens, in fpacio* fi ons lagenam ponitocum folqs liliorum perfrigeratorum antediem unum unguibus figillatim detraótis : fint aSthlia numero:deinde uinum infunde amp;^ opobalfamu, mixtap fimul amp;nbsp;comotaanteiniedtionern, ob* ftruAo^ ore lagenæ infolato dies quadraginta,amp; in balneo poft reftitu tamfanitatemutere: 8óundiq^domüuafacpaipergens,ÓCfpongiasim* lo mcrgens,uultui quoçp adhibeto» Aha: Cofti unciæ tres,fpicæ nardû arnabo, caryophylli, fingulorum uncia una, amomiunciæ tres, caffiæ, cenanthes,calami,cuiufqp unciæ nouem,ftyracis,opobalfami,cuiuslibet uncJüj.Iilia trecêta, uini Phalerni fextarq decern ♦ Præpara pari modo»

De Thymiamatis 2lt;: Cyphû nbsp;nbsp;nbsp;Cap» XX li

Ypheos materia media quodâmodo inter trochifcos Sd and* dota eft:utimur a5tipfis,nûc quidê odoris grada uaporâtes, quemadmodû amp;nbsp;thymiamata, nuncuero odorantes ea, qub Sconcoquât deftilladones à capite in partes fubiedas, amp;: cory 2as,8ô obftrudiones referent,quæ^ caputmoleftant,expurgent»A pe jo ftilendalibus præterea morbis cyphi tuetur Sd præferuat, fumitur^ per os cum cÔtra hæc,tum ut pedtons craftos humores cocoquat, amp;nbsp;aduer* fus iocinoris frigidiores afflictiones : unde prifci quocp cyphoides and«« dotos inuenerunt : Inditur item remèdes facultadbus ^ compofitis,fed podflîme epithemads amp;nbsp;anddods»

Rhodatum thymiama.

H Abet cofti,amomi,myrrhæ,caflîæ,fingulorum unciam unam,ftyra cis,chias,bdenq,conchulæ Indicæ(quam wtz;^« dicunt) mufci,Iada ni,uniufcuiufq; uncias duas,rofarum purgatarumuncias undetriginta, fucci balfami,uini^ quantum fatis eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo

Thymiama Crinatum,hoc eft lileaccum,

Llliorum unguibus detradtis libram unam, ftyracis protfj uncias no# uem,fpicæ nardi uncias t reis, cofti, caryophylli, amomi, maftiches, conchularû Indicarum cremataru, mellis, fingulorum unciam unam amp;nbsp;femiflem,opobalfami uncias quinqp,uini quantû opus eft » Leuigato Ôd diflolue, pangito^ paftillos»

Cyphi magnum,quod Diacum cognominant, contexts ex xxxvt OTyracis,myrrhæ,bdenq,ladani,afpaIathi,enuIæcampanæ,cuiufquc Ounciæ fumuntur fex,nardi Ganicæ,foh),feminis cuprefti, guttæam# moniaci thymiamads,uifcerumnucleipinei, uel locoipfius conchularû 40 Indicarum ingendum duæifrudus balfami fingulorûquadrans,caftiæ, ireos, fefelcos, fphagni, cyperi, cardamomi, calamiodorad, cuiuslibet quincunx,rofarum aridarû, croci,fpicæ nardi,herbæ fabinæ, afphodeli radicis»

-ocr page 537-

DE ARTE MEDENDI LIB» VII 565 radios,alq uero fucci,fingulorum unciae quatuor,lacaphthiCeftaüt pini Laca^btbon^ cortex )uelalterius cutufpiam arboris unciæ noueni,cofti,flons rotundi iunci odorati, cuiufqj unciæ duæ, baccæ iuniperi magnæ quadraginta, amp;nbsp;paruæ quinquaginta,amomi,refinæ terebinthing,da(n:ylorû puror5» cuiufcç libra una, ficuum aridarS acinis exemptis, uuarû paffarum à nu« cleis purgataru,uniufcuiufcp libræ duæjmellis defpumati libræ quinqj» Pofidonius autem uini quocp odorati fextarios treis adqciebat«

Aliud Cyphi ex uiginnodo compofitigSclcniacum appeUatû, COnftatexbdellq, enulæ campanæ,fingulorîïuncr)s feptem,rotun« di iunci odorati uneqsduabus, fphagni quincuncc,baccis iuniperi exilibus quinquaginta,cardamomi quincunce.afpalathi uneqs feptem, caffîæ fiftulæ uneqs quincp,fpicæ nardi uneqs duabus, cyperf quincun* ce,radicis afphodeli,herbæ fabing,fingulorû uneqs quatuor, feminis cu preflî, nardi Gallicæ,malabathri,cum foirjs roiaru aridarû,cuiufcp qua« drante,cofti,croci,fîngulorum unerjs duabus, ladani, myrrhæ, cuius li« bet unerjs feptem, ifehadum pinguium,uuarû paffarum uinaceis exern« ptis,uniufcuiufcp libris duabus, nucleorum pineorum unerjs odo, réfi« næ terebinthinæ libra una, ftyracis uneqs feptem, palmularû pinguium libra una,mellis libris quinc^,uini fragrantis quantum fatis eft»

10

Præparatio Maftuebajquod uocant nonnulli Mafua phium« Cap* xxm

ŒW^ Abetmeliloti uncias decern, ligni balfami, afpalathi, herbas ^ 1 fabinæ,myrrhæ,amomi,floris rotûdi iunci odorati,daphno« S 1 phyllorû ftades, ftyracis, calami odorati, fampfuchi, fingu« tamp;S lorum uncias duas,ireos quincuncem, folrj,croci,uniufcuiuf« que unciam unam,opobalfami unciam dimidiam,commeos libram una» rofarum ficcarum uncias fex, uini quod fatis eft.

DePeifisex Antyllo* Cap* xxiin

Effi mulierû naturalibus fubqeiunCfunt aût differentiæ eorS Koemy^as trcs,alij nanc^ emolliendi,alq ueroaftringendi,alrj deniq^ uafa mcatus^ referandi uim obtinent* Emollientibus itaqp infœminarûlocellorum inflammationibus, 8c hulceras

done, 00 perfrictiombus, 00 fuffocationibus, quum furfus uerfum mu« lieris uulua currere uidetur,8ó auerfionibus, ac inflationibus denies uti« mur : ConfîciunturaûtèceraTyrrhenica,cypnno, fufino, pinguedine anferina uel gallinacea, butyroinfulfo, rehha deufta, medulla ceruina, feenogræco, Sóid genus alijs* Aperientibus autemora uenarum,ubi menftruam purgationem retentam prouocare ftudemus,uel uteri con« niuentiam aut fyftolen emendare ftatuimus, fabricant* Præterea eiufee« 40 modiquoep peffiex melle,artemifia,di(ftamno, brafticæ fucco,glycyri« xa,liquoreporri,ruta,fcammoniaamp;Sconfimilibus conficiuntur.Stiptici autem contranam facultatem his quæ ora uenarum aperiunt, præftanc: muliebre nanç profluuium cóprimunt, amp;nbsp;apertum cotrahunt uterura»

-ocr page 538-

500 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

êó prolapfuni reftituunt» Aftringendum matena lampridem capite de collynis enumerata eft. Oportet aSt peffi craflitudinem ftrigmentoßm paulo^ crafliorê efficere,detnde lana gracili pem'cillo uulnerario ex lin* teolis concerptis fimili duplicata, medicamentS excipere, locellorum^ muliebriumori apponere, filum^ oblonguni propendentem, quo fa* die dum uidetur liceat eundem pelTuIum extrahere»

PelRikis croceus,ad inflammationesjapoftropbas, dunnes, amp;nbsp;inBanones uteri,

ACdpecerædealbatæ, medullæ uituli, fingulorum denanos fede* cim,medullæ ceruinx denanos tredecim,adipis anfenni denarios 10 otflo, adipis gallinaceitantundem,maftiches denanos quatuor, byflopi pharmaci denarios treis,mellis denarios duos,croci denarios oefto, rofa cei quantum opus eft, Crocum heffe humano dilue»

Aureus amp;nbsp;emoliiendi uim Habens peiTuIus,

CRoeî, hyffopi, fîngulorû denarium unum, medullæ cerui denarios duos,refinæ terebinthinæ,ceræ,adipis anfermi,cuiuslibet denarios treis, ouorum aiïatorum uitellos fedecim,irini amp;nbsp;rohcei,utriufcp æquas ^ht». nbsp;nbsp;portiones quantum fans eft. Thus quoep muliebres purgationes cit,

amp; ad matricis affeeffiones eximie conducit» EftautempefTus, Nar# di unguenti unciæ fex, ceræ Tyrrhenicæ quincunx, unguinis fulîni un# zo dæquatuor,adipis porcini recentis quadrans, adipis anferini amp;nbsp;galÜ# narum, medullæ ceruinæ, unguenti amaracini, fingulorum unciæ duæ. feui taurini, refinæ terebinthinæ, hyffopi, cuiuslibet uncia una,Eliqua# tur in diplomate,quemadmodum omnes ali] peffi»

Enneapharmacus,id eft è nouem rebus conftans peflus, ROfacei unguenti, rhicinini,refinæ terebinthinæ,ceræ,mellis,adipis anferini amp;nbsp;bouilli, medullæ ceruinæ ateç butyri, æquales partes» Tianus ad uuîuam emolhendam,

H Abet ceræ uncias fex, colophoniæ uncias quatuor 8lt;f dimidiâ, adi# pis taurini,guttæammoniaci thymiamatis,fingulorum uncias qua# jo tuor» Guttam ammoniacam aqua diffolue»

Peflus cognomento Aegyptia,

MEllis,refinæ terebinthinæ, butyri,rofacei, uel fufini,croci,cuiufquc partem unam » In his autem quæ inflammatione uacant, amp;nbsp;fordi# dis, ferruginis quoq^ femiffis inditur»

Gone fylleptica,

H Abet butyri uncias fex, hyffopi pharmaci, medullæ ceruinæ, adi# pis anferini SC gallinacei, refinæ terebinthinæ, aloes, fingulorum quadrantem,ceræ Tyrrhenicæ uncias fex,rofacei libras duas, myrrhæ, caflïæ.uniuicuiufe^ uncias duas,lpicæ nardi unciam unam,mellis quan# 40 lt;um res poftulat»

De fucce#

-ocr page 539-

DE ARTE MEDENDI DIB» VIÎ $07 De Succedaneis,hoc eft quæ inter fe commutantur medicamentis, ex monumentis Galenu Cap, X X v

Vum in Alexandria mulicr quædam (inquit Galenus ) graui morbo cum fummo uitæ difcrimine opprimeretur,Iychnida mihi,qub Iaborantifubuenirem,poftulaui:quæquumadma num non effet,nifi confeftim lychnidis loco acanthrj femine,



cuius turn copia erat,ufus fuiffem,mulier hæc fuperis coceffiffet ab oris, Amicorû ieaq^ precibus perfuafus,reciprocorû medicaminu (quæ græ ce «v'yfeftfa'Axoju^f'«,.latine fuccedaneadicuntur)libellum ««T«söi;t9tf|/, id eft, ïo peraiphabetiordinem exponereaggreffus fum»

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aracis,Sefamum,


Brotani loco fumiturOn

ganum»

Abfinthii,Abrotanum, Acaciæ,Lcntifci fuccus, Acanthæ,Ceratiaacanthi» Acanthi) feminis,Semê lychnidis Aconiti,Radix iréos fylueftris, Acori, Afari radix, io Aftcæ,GIaucium,aut impuberis - alui excrèmentum, Aâ:æ,Acantha, Adianti, Aphrofelinum, Aethiopicæ oliuæjLachrymæ aeä départes duas, Agarici, Euphorbium, Agnoftaphidis,Dalt;ftyh'Syriacu Ahcacabi, Semen folani, Aloés Indicæ, Aloes uiridis folia, 50 uelglauciæ, uel ftercus ibidis, uel lycium, uel centaurium, AlüminiSjPix liquida bryttia, Ammi,AnifuS,

Ammoniac! thymiamatis, Prolt; polis.

Ammoniac! faI!s,SaI Cappâdocu.

Amomi, Acorus,

Amyli, Aridum pollen, Amygdalorum amarorum, Ab^ 40 finchium,

Anacardis, Piycha herba, Anchufæ, Hyacinthus, Anifi,Daucus,

Armoraeæ, Cardamomum Baby lonicum,

Ariftolochiæ rotundæ, Ariftolod chialohgä, Argemones,Seriphé, Armeni) lapidis, Atramentumlü brariorum Indicum,^

Afari,Gingibef,

Asbefti, Adarcc,

Afq lapidis, Gagatclapis, uelfat ammoniacus crematus,uelfan« dafâcâ*

Afpalathi,Semcn uiticis.

Afphodeli rad!cis,Betæ fuccus* Atrament! futorfj,Squama æris, Aurip!gmentum,Sandaracha.

BAlaufti) uice, Malicoria cadu*

Bal!àm! iucci, Stade myrrhæ, Bdelli), Sphagnus aromaticus» Bupreft!s,Blattæ.

Butyr!,Ladis bouini congelatû,

CAlaminthæ loco, Menta fyluc ftris.

Calamiodorat!,Sphagnus*

Callicereæ, Fœnogræcum* Camili,Antutus*

Canch rij, Baccae 1 auri, Cantharidum,Phalangia, Capparis radicis,Radix ericæ,uei myricæ,

V X


-ocr page 540-

^oç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVDl

Cardamomi,Cyperis ammoniaca Caffif, Mana,cinnamomiduplCi» Gaftorei,SiIphium» Cadmiæ, Leucographe Aegy» .. pna,Cyrannia. Çedriæ,Cednde» Ceruinæ adipiSjSuilla» Ceritiæ,Oftrea» Çeræ, Sepimentum cum propoli coquitur amp;nbsp;conteneur. Cerui adipis, Adeps anfens. Çeruini cornu. Cornu capnilum. Ceru{ræ,Scoria plumbh ChaIbanes,Sagapenum» Chalcanthi, Aens fquama. Chameleontis fucci,Succus falicis ; uel lapathini fyluaticæ radicis. Chamgdryos, Rumicis fylueftris Chamæmeli,Anthémis» (radix* Cicis,Strigmentûpaleftrarum* Cicidis,Myricæ frudus* Cicutg feminis, Semen coriandri. Cedrini îiquoris Ô^ frudus, La# danum»

Cineris cypriæ,Ciniphynium* Cinnabaris,Rhodoides» CinnamomijCaffiæ duplum* CdTebatijSemen ahcacabi* Chnopodq,Heliotropium* Cnici, Viticis fernen,uel Cymini» Colocynthidis, Semé gallæ quod eft crotonis*

Çolophoniæ,Raiura nauigrj* Comareæ, Ammoniaeû thymia# Çoranrj,Moly» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ma» Cofti,Cedrini livres 8é frudus* Cotyledonis, Anacardi. Crinanthemi, Aphrodifium* Croci,Crocomagma. (rini* Crocodili adipis, Adeps canis ma Crocomagmatis, Aloê Indica» Cymini, Semen brafticæ» Cymini Aethiopici, Melanthiû»

AÊ G I NET AE '

Cynaræ radicis. Radix afpalathi Cynosbati, Alicacabi fernen* Cyperi,Iuniperus magna* Cypheos,Ifchas cremata* Cucumeris, Anchufa*

DAphnidu locoSerpylIuari*

Dauci feminis, Semé frj. (du»

Didamni,SaIuia*

Diphrygis,Lapis phrygius* jo

Doryenh,Semen alterci*

Dracunculi, Aphrofinum*

E

PRoEbeno,Lôtinumaridura»

Ebifci radice,FoIia mori*

Elaterq fucco, Eiufdem herby fuc# EleIifphaco,Nepita* (eus». Helleboro nigro,R adix papyri*

EneaphylIo,Potamogitum*

Epithymo,CoIocynthidis fernen» 19

Ericæ frudu,GalIa omphacitis*

Erini foIrjs,Fimus ibidis*

Erifei foIqs,Mori folia*

Erucæ ièmine,Eryfimi fernen» Eryfîmi femine,Struthium.

Euphorbio,Stercus palumbis*

Eupatorio,Chamæpithys* F

FElIis cameli uicê gerit, Fel afca FeIIiscaty,FeIcameIi. (labote- 50 Fellis hyenæ,Fel perdicis, Fellis fimiæ,Fel cameli, FeUis uiperæ, Fel ichneumonis. Floris falis,Sandaracha*

G

QVecedit gaily Frudus myrieg* OCentiangradici, Apq odorati* GIichoni,Hyftopus*

Glycyrizæ fucco, Sycamini fuc#

Gongilidi,HeIiotropium* (eus* 4®

PRo hedergfucco,Per fici fuccus Hedichroo,Amaracinum* Humi#


-ocr page 541-

DE ARTE ME DEN Dl LIE» VU ^e^ Meüloto, Lotum fylueftre» Meile, Defrutum fapaue.

Meile Attico crudejMel aliud

Humida picc,Succus panaas» Hyaci'ntho,Flos i'fatcos. Hyenacadipe, Vulpis adeps»

(dus»

Hyofcyami fcmine,Cynosbati fru Hyperico, Aneti fernen»

. Hypodftide, Acacia, Hyllopo, Medulla uituli»

U T Tice Îontis,fümit Atramentu, V Ippuridis,Chamæpithys, Iridis Illyricæ,Helenium odoratu Iceæ fued,Succus Idftîatri, Iundodorati,Cardamomi»

LOco Ladani,Sampfuchu ac* apito»

Lapathi radios,Pyrethn radicê»

xo Lapid.phrygrj,Lapide argyriten Lapid.magnitis,Lapidêphrygiû Lapidisafrj,Lapidem gagaten. Lathyridum,Granum cnidium» Lepidis,Erythrodanum, Lepidij radids,Folia capparis, Leporis marini, Cancrûfluuialê» Leucini floris,Scruthion» Libani, Ampelicen, Lini fcminis,Fabæ fuccum, Lybiftid,Semen ftaphy'ini, M

PRo Malabathro, fumitur Caß fia, uel nardus Indica.

Magnefena hyeIina,PfyeIû kalicu Malis cotoneis,MeIiIotum, MaIua,Foenogræcu, (longum, Malo terræ rotûdo,Malum terræ Madragora,Oleæ lachryma, Mandragora: fucco, Draconium» ^',, Manna, Libani cortex, Maftiche,Schœni cardia, Medulla cerui, Adeps ceruiuel

* medulla uiculigt;

defpumatum» Meo,Myroba!anum» Myrrinit€,Süccus mori» Mifyi cyprio, Rubricapidorum Cypria,

Myoebode, Mufeæ tantunderti» MoIibdæna,Spumaargenci» Mororum fucco,Rubi tolia» Myrobalano,Peucinum» Myrra Troglicide,CaIamus ode* Myrti oleo, Lentifdnum» (ratu8» Myrto, Succus mori» Miiy,Succus Cyprius» MÜy airato,Diphryga»

LOco Mardi Syriacæ,Iuncus odoratus,

Nepitæ,Menta fylueftris» Napyos,Gongylidis fernen»

Vice Ocimi fumit Sifimbriu»

Odmoidis, Sylueftris mêta» Oenaches fuccfAmpeliniarboriS Oleirhidnini,Oleum laurinum» Olet ueteris, Duplu olei coquitur cum adipe fuillo uetere»

Oliuæ AethIopicx,Lachrym»c acadæ partes duæ*

Oliuglachrymg, Hypociffidis fue Omphacis,Gallaimmatura»(cus» Onocardiæ,Pfîcolo£ihis» Opobal fami, Succus myrfini. Opopanacis,Lac fycamini. Orizæ, Hordeacea farina» Ormini,Lini fernen, Oenithogallorum, Anthalli» P

T) Apaueris locû fupplec Man« X dragoræfuccus.

Penftereonis,ChameIeuce» gt;


-ocr page 542-

ÿta , . , P A V L 1 AE G I N E T AE


Pityocampæ, Vcfpæ in cednam, Pipens,Zingiben Polq feminisgt;Semen erucæ» Polypodij, radix Chamel^æuel

Chamæleontis»

Polytrichi, Abfinthium» PropoliSjLadanum»

Pfilfj.Lens»

PulegfjjHyflbpus» Pyrethri,2ingiber«t PhujSphagnus» 13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

X’ Ro Quercus uifco, Chamæ* .icon, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

LOco Rapæ,HeIiotropium»

Radicis rumids,Ciniras» Raphaniniolei,Rhicininum. Refing pince,Refina terebinthina Refing colophoniæ, Apochyma«^ Rhodoidis,Sinopis»

Rofarû ficcaru, Perfgæ folia ficca» Rotundiiunciodorati, Cardamo Rhu,Centaurium» (muni» Rubiginis ferri,Scoria fetri» Rubrica pidorumjMify Cyprin» Rumicis,Pyrethri radix» Recrementi pIumbi,HeIcyfma» Recrementi Cyprij, atramentum metallicum Aegyptium»

LOco SabinijaccipitOIeurhi* cininum»

Sagapeni,Pini refina arida» SalamandræsLacerta uiridis» Salis ammoniaci,Sal cappadocu» Saluiæ,Nepita» Sampfuchi,Rhus Megericus» Santonici, Abrotanum» Sarapoidis, Radix pæoniæ» Satyrfj ièminis,Eruca» Scammoniæ,Crotônes rhicini» Scheeniodorati, Cardamomum» Schini,PoIygoni radix»

Scillæ,Bulbus»

Scingi,Satyrium» Scordi),Caputalbipapaueris» Scoriæ pIunibi,Helcyfma» Seminis hypociftidis, Tragacan* thæ fernen» Semperuiui,Lalt;fi:uca» Sepiæ cruftæjPumex» SerpylIijPotamogiton» Sefami,SemenIini» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo

Sinapi, Cardamomum» Sifonis, Anifî» SiiymbrrjjOcimûuelBafilicumi^ gt;nbsp;Sparagi Lybieg,Radix focniculi» Sphagniodorati, Rotundus iun# eus odoratus cultus. SphecIe,Sandaracha» SphodeIi,Cypriæ cinis» Staphydis fatiuæ,Daâ:yIi» Stercoris uulturis , Fimus column xo binus»

Stercoris turturis, excrementuni palumbi.

Stimmeos fedi, Squama æris» Styracis,Caftorium» Strobilorum, Semen cucumeris» Struthrj radicis,Radix ueiatrini*

Strychni radicis, V eratr u nigrS» SuccicarpafijSuccus myrti. (zæ» 50 Succi peucedani, Succus glycyri« Succi rhododaphnes, Vifeus quercinus,

Succi cucurbitæ,Succus mon*.’ Succi Cyrenaici,Succus Syriacus Succi papaueris, Succus raandra# goræ»

Succi falicis,Nigrghederg fuccus».

Succi gaIlæ,Succus mon»

Succi mon, Succus hederæ. 4?

Succi Syriaci, Mon fuccus»

Succi panacis. Lac Sycamini»

Succi poIygoni,Succus plâtaginis.

Sulphu*


-ocr page 543-

DE ARTE MEDENDI DIB.'^VÜ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(s5*^


SüïphuHs cxtinctijSandaracha» Symphyd, Ccntaunum.

Syrici, Spumaargenti»

Vlcem terræ Samiæ gerit Leü cographe Aegyptia«.

Terry Erythriadis, Calx thebaica Terræ apalæ, Plumbum» Terræ aften's,Cimolia» lo Thapfiæ fued, Chamæleon ater» Thymi, Satureia» Tithymalli, Chamæleon» Tifeendra, Afphodeli radix»

Troximi,Maiunium» '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Trixaginis, radix rumids fylueil*.’

LOco uini rhodini fumiturui# numaufterum»

Vini Italid, Vinum Mendeßum» Vulpis adipis,Vrfinus adeps»

Vulturis ftercoris, fimus columbi

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(nus»

LOco Xylobahami, Violarum albarum radix» 'V^Ice Zingiberis,Pyrethrum»


Deponderfbus ô^meniuris, Cap» xxvi

S*‘^“’^^®f^» menfura uero uafis concauitate, amenlbré dijudicatur, hue ficca, hue liquida exiftatquantitas. ElTé aüt ^^ earum quas dimetimur reru triplicê differentia liquet, unam ponderis quidem, altera aridæ eirentiæ,quæ ueluti in cumu* lumpolfuntaggerari:tertia humétis. SuntauthuiufmodiCum ponderu 20 turn menfurarum plurima, amp;S quæ experiri à nemine facile queant, genè ra,non uarrjs modoregionibus, fed ^ diuerfis admodum utentium mó ribus » Ç)uocirca eorum duntaxat quæ in cÔmuni maxime omnium ufil tenentur,mentionemfacereinftituimüs»

De nous ponderum att^ menfurarum»

QVandoquidê aut aliqui no integris literis,fed per charalt;fferes,pry* feriptasep notas huiufmodiffgnificant, fatius utiqj fueritnos quo* que prifeorû ueffigia fequi, primitus^ ipfos charaderes amp;nbsp;figna expli care* Principio igitur x literæ quotiês alpha infidet,chalcüihoc eff æred Ium,eiufmodi nimiru figura ?lt; portedit : fi uero o incumbat,choa, id effi ^ö congium, x- fi o(,choenicem,x • fi K,chema,A « Cæterumlitera k fi quiü dem t fuperadditû habeat, cum obliqua linea inferius cornu fecante,ce4 ratium demonftrat, «k» Sin «^ fupra k infideat ,cyathü, i^i’-fi o,cotylam, hoceft hcminâ, ^'- Quod fi dreumpunda linea in obliquu plane flexa pingatur,obolu offendit, co. fi geminædreûpundæ charaderes,binos obolos fignificant, ^ , qui grama,höceftfcrupulum fadunt,quodcapita talis eins uocabulilicera ?,annexühabens ?, àredaquadam linea differ dum fignifi'eat, rî- Duæ autem lineæ copulatæ,atque altéra parte in an* gulum flexæ,inftar k duorumeornuiï ad redam lineam,drachmam qui denarius eft oftendunt, lt;,cui cognominis eft quam holeam indigitanu 40 Proprie aut holeam x cui in meditullio p Irtera adiedaeft,portenditlt;^lt;

Atqui ubi xappofitum ( eft,libram dedarat, Alt;. Nonnulli tarnen per aliud A literafe inuicem oblique diflecante libram fignificant, ^- Por# ro quü 7 literainipfofuiangulo » adiacentem habet,undam indicat, fé^j

-ocr page 544-

‘5^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AE G I N E T AE '

A ueroubi i'n fummomedio «'fuperimpofîtumhabct,minam,z* nnvha beatjmyftrum, A’fi smedimnu é^’ fi o,modm dénotât, i^^ Cæterû t cui 5 cum v appofitaeft,trybIionfignificar,Tfu. fiquando fpinxcris s luxta adtjdas,xeftamsideftfextarium,^ fi o adlocaueris,oxypaph5 ^0' Qui dam ueroxeftamper f hteram reéla hnea fedamdefignantjad hunc modu, |- Si « præterea fcribas amp;nbsp;a adrjcias,heminadenotabis,fic, «A* Quod^quando « effigiaueris luxtacp j cumliteraAlocaueris.ceramiii conficiêSihocmodo, xja-

De Ponderfbus.

^TV Ælna Attica amp;nbsp;Aegyptia uncias continet fedecim, mina Rhomana lt;o uiginti.Libraunc.habetduodecim, Vncia drachmas,quod eft de narios odo.Drachma habet grammata,id eft fcrupulos treis. Gramma obolos duos» Obolus uero ceratia tria. Ceratium chalcos,id eft æreolos duos öd duas partes. In obolo chaici funtodo»

De humchtium dimenfiombus.

CEramium Ttalicum continet choas ofto.Chüs xeftas,hoc eft (exta# rios fex.Xefta cotylasduas,qupalrj quidams tryblia dicunt. Cotyle quam tryblium quidam nucupant, infunt myftra magna tria,oxybapha ifortitru^ üerotquatuor. Habet quippe myftru magnö oxybaphû, id eft acetabu*

Ium unu»Oxybaphû uero fefquicyathû. Cyathusuerochemas paruas, zo myftraue exiguaduo. Quod fihumentiu pondei u menfuram drjudica* relaboras,permultaquidem in examine ipiodeprehendesdifcrimina, quemadmodu in olei amp;nbsp;uini amp;nbsp;mellis exemplo explanabimus. Enimue ro mei grauius quam uinum quarta parte ac decima eft, quo fit, ut pars ponderis tan tu no tertia melli accedatihabet etenim eadem uini mellis^ menfuratomuini pondus,Slt; eius tertiam. Oleo uero mei dimidia parte grauius eft:complcditur enim totum oïei,amp; præterea dimidium ipfius* V inu uero hona parte faltcm iplum grauitatc excedit,totu nancy ipfius, amp;nbsp;nonam eius pattern côtinet.Cæterû harum reru maior perfpicuitas e fubfcripta particulari ponderu formula liquebit, qua per feriem quanda jo quid in genere hæcdifcrepent,côftituemus,oleumnempejuinû,élt; mek

Italicum ceramiu, quæ 06

Olen

Vinu

Mellis»

amphora^habet libras

LXXII

Iibr»LXXX

libr.cviil

Chüs,congius,Iibras

tx

libr. X

lib. x femis

Xeftes,fextarius, uncias

xviii

unc. XX

unc.XVlls»

Cotyla,hemina,uncias

IX

unc»X

unc.xiil S»

Magnum myftrum uncias

m

ünc.lïllcru. Vin

unc, 1111 s»

Oxybaphû,acecabulû,drac.

kvm

unc. ii.fcru. XII

drac.xxvil

Cyathus habet denarios

XII

den. Xii fcru.ilii

un.liden.il

Myftrum paruum denarios

Vl

fcrup. XX

denar.i X

Cartcrum OribaGus fecundum Adamantinu «nquit,fextanuquideni Iralicu, menfura umi habere une/uigintiquatuor, pondère uerolibram dna,uncias odoïfextariümellis habere pondérélibn duas cumfemifle*

40

-ocr page 545-

DE ARTE MEDENDjfLlB* Vît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$15

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De mènRins Andorum» 'rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ÄEgypdaartäba continet modiu unü.Modiüs nero turn Aegypnus tiim Italicus habet chœnices oóto, chcênix {èxbriiîünû, fextanus femifextariosduos,quasheminasquoc^ nuncupat, heminahabetcya* thos octo, Atticus medunnus habet femi(èxtan'a(quæ Græci »litwrx ap= pellant) duodecinit.heniieâû chœnicas nq/Sic medirnnus côtinebit mu nas quadragintanouc/extarios nonagintafex : Verû lihufmodi menfu« tarum pondus exprimere ardu5eft, eoquod ahdæufiæ haud modico inter le difcrimine trutinandodancis^ momento diffident»

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sales Thenaci»

^j) Onfedura (alls theriaci ad hunc modum præparatur. Sumi to uiperas ftatim à uenatione quatuor,deinde falls ammonia* ci uel comunis modium ItalicS unum,in mortario obiter nee admodum minutatim contunde, cum gcntianæ libra una 00 dimidiajrhah terrærotundi tantundc, comæ tenuis cetaurq lib.q.carda niomi,marrubq,lîngulorûunc»fèx, fcordq,aptj, trixaginis Cretici,cult;» iufcp lib.i.feminis rutæ domefticæfcxtarfiS duobus » Meile hæc Attico unions jmediû ipforu in ollam uacuâcÔhcito,deinde uiperas uiuêtes üq«. mox fquillas teneUas recentes quinq^ minutatim cociditoaHis^ adrjcito, io fie aliam mixturæ parte fuper aliam inqeito, amp;nbsp;ubi aulam accurate opera culaueris,tribus aut quatuor foraminibus eandem perforato,quo per ea uapor tibi cocodionis menfurâ fignificet : Phneipio nanq fumus ingés profilire uidebit,caliginofus,amp; ualde turbidus,indicâs ignem iam feras cremare:ubi fummo ftudio animaduertc,ne huius fumi aérem ex ferpen tium exhalatione infeeflu attrahas:deinde ubi uapor euanuerit, amp;nbsp;tenue quandam flamma per foramina eqci cÔfpexeris, turn ipfaamuflatim élis xata effie coq cito, ollam^ ab igne ita remoucto diem 00 nocrem refrige* rans : pofteareferans ollam amp;nbsp;carbones auferens, accurate côtundito, atqp cum eiufmodi mixtionibus per cribrû traqeito, feminis fcilicet rutæ ?o lylueftris, hyffopi Cretici,cuiuft^ unc.ix. feminis fœniculi.nardi Celtia cæ,fpicæ Scythicæ,cuiuslibetuncqs fex,pctrofclini Macedonici, maiaa bath ri, folioru, cuiufq^ une. una, amomi, botryos,ormini feminis torrea fa Ai, fingulorû uneqs tribus, fummitatum origani, cacuminum thymi, fingulorûunc.duabus,baccar5iuniperi,piperis albi, fceniculi, fînguloa rum libris oóto,lafcrpitq radicis unc.x.zingiberis non forati, fatyrq fea minis uel radicis, pulegq,fefeleos mafaleotici,mentf unc.fex,caffiæ fiftu læ unc.q.cinnamomi unc.i. Ipfe quide beftqs no combuftis præparaui, fed ipfarum paftillos, ueluti in theriaca docui,c0mifcendo etiam qs quse cum feris deuruntur, quo amaritudinem qua prædita funt, in aduftione 40 exuant, tanta paftiUorum menfuraadmixta, quantam uiperas quatuor habere conieéiurabam,^ fales effedi funt uere præftantiffimi.

PÄVLI AEGINETAE LIBRI SEPTlMl ET POSTREHI FINIS.

-ocr page 546-

- LECTORI.

Sf quid (n hoc opère mutflum forte abruptum'ue copen'es,optime Ledor,cxcm plan's graeci, quod unicum Ô^ quidem prodigiofe deprauatu interpret! praeftó crat, uitio id accidiffe putato ; Minutiora quidem quæ in longo uolummc folent interdu irreperegt;pro fua fagacitate quilibet facile caftigabit ♦ Caetera quæ alicuius momenti nobisuifafunt,hicfubfcribendacurauimus. Folio i7G.uerfu 2. prooleo irinoiu Üo pondereamp; caftorio,Iege,oleiirinifece 06caftorij. Fot 181.ucr, 8. prouuæari* dæ, lege,forba arida. Fol. 225, ucr.41. pro accenditur, lege,plcnus fit, Fol. 427» uer,' 141 qui facile concitantur,Iegendum,pro concitatis. Quum infuper autor græ* cusin calcelibri feptimi inter pondera06menfuras charaderem Reproceratiopo# fueritjquo tarnen alias breuiata didione pro KiKewySü^oy ufus eftjinterpres ambigui* täte charadéris femel at(^iterumdeceptus,ceratiumuertit, quum pro rationege« neris,numeri,ó6 Cafuum,crematum feribendû fuerat i cognofces autem hoc ipfum^ ubi ceratio pondus aliud adiunduni eße deprehendes.

BÄSILEAE, PER ÄNDR. CRATÄNDRVM, ET 10, j . BEBELIVM,ME N^E MARTIO, AN*'

M» D. XXXII*

-ocr page 547-

-ocr page 548-

/) Îb^^p''


oc^l h ‘^ û^ 6 e? 7 ^'^