-ocr page 1-

PAVLI AEG INETAE

MEDICI PRAESTANTISSIMI DE CHIRVRGIA liberu'ntercæteros eiufdem autoris medicæ arris or®

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinefextus,a ioanne bernardo

FEDiciANO Venetonuncpri mum larinitate donatus»

Acceffit amp;nbsp;index non minus utilis quam copiofus,

B A S I LE^AE

H. D. XXXIU

-ocr page 2-

-ocr page 3-

Q_V AE I N SEXTO L I B R 0 ' C Ó N T I N E A N T 7 R.

N hoc libro tonus opens fexto de ijs diffèritufjquæ tam in carne,qua’m in offibus manuum àC fcalpcUi operam defiderant « Inter ea quidem quae in carne accidût, telorum edam extradio reponitur « Offiû uero mua infra-dionum,Iuxauo,nunquam exphcanone abfoluuntur»

CAPITA SEXTI LIBRE

Proœmiû eorû quæ manus opera admis

niftrantun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i

De capitis aduftione in lippientibus, diffi culter fpirantibiis,amp; elephanticis. 11 De hydrocephalis feu humorê aquofum in capite habentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111

De arteriæ fedione.

De uenarû exemptione^Sf aduftione. v De hypofpathifmo frontis quadam incis fione.

De perifcyphifmo incifione circa fcyphiû hoceftcaluariam fadla. De côfurione, Sf alijs modis in qs quibus piliin palpebrisfubcreuerint. v 111 De palpebrarum aduftione per medicas

' menta.

Delagophthalmis j ieuleporina oculorû affedione.

Deconfutione amp;nbsp;aduftione per médical

menta.

Deedropio, feu inferiorls palpebræins uerfione.

De illaquearione, amp;nbsp;ferro fada aduftios

ne.

De ueficis palpebrarum

De cohærentibus palpebris. x V De chalazqs palpcbre labantibus tubers culis.

De acrochordonibus SCencanthidibus, hoc eft uerrucis amp;nbsp;inangularib. x y 11

De unguibus morbo oculorû. X v 111

De ftaphylomatibus/cu uua oculi.X i X Defuppuratisoculis.

Defuffufionibus.

De ægilope oculi abfcelTu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x 11

De auditorqs meatibus imperuqs, ac côs padis.

De if s quæ in aurem inciderSt. x x 1111

Depolypis.

De curtis circa aures. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X x VI

De epulidibus SCparulidibusgingiuarû

tubercuüs.

De euulftone dentium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x V i H

De contradione linguae

Detonfiliis,

De uua.

Deinfixisfpinisingula, ’xxxn

De gutturis incifione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x X111

De abfcelTu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXXIIII

Deftrummis.

De fteomatibus, atheromatibus, amp;nbsp;meli ceridibus,quod eft feuationibuSjpulta tionibus amp;nbsp;mcllilauijs. x X x v i Dedilatatione quam aneurifma appels lant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxyn

D e bronchocèle gutturis ramice.

XXXVIII

De ganglia nerui côtortione. x x x i x De languinis miflîone per uenas. X L Decucurbitularumadmotione. XLI De aduftione alæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLii

De digitis agnatis^Sf fedigitis. x l 111

Deaduftiôe fuppuratiôisin tabe. XLIHI Decancro.

De qs quibus muIierSinmorem mâmæ turgefcunt.

De iodnoris aduftione, XLVH Delienis aduftione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X L v 111

De ftomachi aduftione. XLix De aqua inter cutem.

De umbilicis prominentibus.

De uulneribus in abdominis membrana amp;nbsp;inreftinfncl omenri^lapfu, ubi mo dus eriam uentris côfuendi ex Galeno traditur.

De recutitis.

De Hypofpadiæis urinariû meatû fobs uulfum habentibus.

De phimofi,conftridione præputq circa glandem.

De cohérente præputio. L v i

De circûcidendis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L v 11

De thymis tuberculis in eole, L v 111

Defiftulædemiflîone,SC eollutione uefi

Cæ.

Decalculis,

De partibus quæ circa teftes funt. L x I

De hernia aquoiâ.

De carnofo amp;nbsp;tolàceo ramice. LXm

De uaricofo ramice, amp;nbsp;fpirituofo. LXIIH De hernia inteftini. De inguinis hernia.

a 2


-ocr page 4-

CA PITA S EX TI L Ï B R r»

Delaxationc fcrotiquam rhacofin,hoc eftpanniculationemdicunu Lxvii

De caftrandt ratione» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l x v i il

De hermaphrodids ancipitis fexus homi nibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXix

Denymphæprædfione ÖC caudauone»

Lxx •

De thymis, códylomads feu nodjs,amp; hæ monhoidibusinlüds multebribus» ' LXXi

De conglutinatis naturalibus muliebns b us SC phïmofi, hoc eft praedufione eo

rundem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rxxn

De abfteflu uuluæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l x x 111

De foctuG emortuoru extradione amp;nbsp;ex dfione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXIUI

Defecundarumretentione. lxxv Decoxendicumaduftione» LXXVi DefiftuIisSvfauis. ' LXXVli Defiftulisinano. Lxxvni

De hæmorrhoidibus uenarS onfidjs fan

s guinem fundentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l X X i X

Decondylomaüs feu nodis, SC eminent tijsjamp;^nmis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LX XX

De ano compado» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXI

Deuaricumfedione» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXI l

De dracuneuHs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXin

De amputanone extremarum partium»

LXXXIIII

De pterygijs feu pinnulis drea ungues.

LXXXV Deungiiibuscontufis. Lxxxvi Declauis SC formicatiöibus amp;nbsp;uerruds.

LXXXVII

De teloru extradione. l X X x V111

DefraduriSj SCquæipfarû fint different

riæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lxxxix

De fraduris in capite. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x C

Deinflâmatione mêbranæ cerebri, xci

De nigrefada membrana cerebri. X Ci I

De naribus fradis ÔÔ eollifis, x c 11L

De inferiore maxilla ff ada,amp; aure côtua

fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcim

De iugulo frado,

De fcapula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X c v i

Depedore.

Decoftis.

De coxisamp;:^ pubis oflibus. xcix

De uertebris/pina dorfi,Slt;facrooflc. C

Debrachio.

De cubitoS^ radio.

De manu amp;nbsp;eius digicis,

Defemore.

De genuum patella.

Detibia.

Depede.

De cruris depefitione. cvm

De fraduris cumuulnere. dx

De calli fugexcrefcentia in fraduris. c x

De ijs quibus in diftortione callus concrc

uit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exi

De fraduris quae fine callo perfeucrant.

CXII

Deluxationibus.

De inferiore maxilla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X n 11

De iugulo amp;nbsp;fummo humero. c x V

Dehumeroluxato.

Decubito.

De prtmæ palmæ partis, amp;nbsp;digitorum lu

xatione.

Deuertebrisfpinæ.

De coxae luxatione.

De genuum luxatione. CXXl

De tali luxatione, ubi etiam de digitis pe^ dum.

De luxationibus eu ulceratione. cxxiii De luxatione cum fradura. c X x i m


-ocr page 5-

PAVLI AEGINETAE

MEDICI PRAESTANTISSIMI, DE ARTE HE-

DENDI LIBER SEXTVS, 10» BERNAR

DO FELICIANO INTERPRETE»

Proxmium eorum ^Kæ mMus opera idminillrantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- l

o T V M deqsquxmanus operaadminifirantur fermonembipartite» diuldemuSjin ea quæ in carne,0C ea quæ in offibus tarn fradis,quam lu xatis confiderantur:exordiemur^ ab qs quae in came contingere cons fueuerut, folita ufi breuitate:atCß hic à fuperioribus partibus incipietes, earn quae in capite ac precipue in uertice adhibetur, uftione referemus»

De capitis ddujliont in Uppientibut,difficulter fj^irantibuSiV dephantiji- Cap. II

IN qs qui lippitudine laborant defuper defluente, SC in difFicuker fpirantibus^ex ni mio excrementitio humore, quia capite ad pedus defcendens partes eiusaffldua deftillatione male habet^mediam capitis partem in hunc modû adurût» Detonfo prius uerticicauteria ad nucleioliuae fimilitudinem inqeiûtjô^ ufqj ados cutem adurSudein de ubi crufta excidit, os radunt : nonnulli uero etiam os ipfum adurentes fquammam 20 quandam inde tenuem refolui procurât, quo facilius illinc humores qui in capite funt difflarijatep exinaniri queant;feruant tarnen aliquâdiu hulcus,poftea ita ad cicatricem perducunnln illis autem quoru morbus ad elephantiam tendit, quintp nonnulli adus ftiones in capite adhibent:in anteriore parte fuperius ad id quod uocat fynciput,unat akerä paulo hac inferius,fupra frontem tarnen, ad capillorS finem : tertiam ad id quod occipitium appellant:duas reliquas ad ea qu» fquammata agglutinamenta nucupans tur,paululumfupra aures,àdextraunam,àfiniltrapartealteram:utpluriumfquams marum^cruftarum^ detradlione humor urn turn copia, turn erallitudo ab imis capitis partibus deriuataexhalet,atcpextrahatur:atcp ita oculis nullum nocumentuafFerat» Lieni quoqj cauterium aliud folent admouere,quo princeps melancholici excrement jo timembrum hac cutis aduftione curetur»

Debydrocepbalis,feuhumoremaquo[ummcapite habenlibttt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. III

HYdrocephalus morbus ita eft nominatus ab humoris cuiufdä, qui aquofus fubs ftantia eft,proprietate»Infantibus contingit cum à partu ipfbrum caput imperia te ab obftetricibus comprimiturïfiue ex incerta caufa,fiue ex uenç,aut uenaruruptios ne, cum in fegnem quandam fubftantiam efFufus fanguis conuertitur: fine ex rarefas diione,cum in aquam euadit materia, Ód inter cutem 0^ caluariæ membranâ defertur. Vel enim inter membranam caluariæ SC cutem,uel inter membranam caluariæ SC os, uel inter os SC membranâ cerebri hic humor colligitur,Si inter cutem amp;nbsp;membranam 40 caluariæ eft tradabilis quidam tumor,concolor,ac dolore uacans, furfum incuruaturï qui cum in proximo fit, ad digitorum cotredationem Fadle cedit, uiciflimcp locu corns mutât,ac cireufluit» Si inter caluariæ membranam amp;nbsp;os exiftit, cætera fimilia, tumor fo lummodo durior eft,ac tardius,utpote fub pluribus conditus corporibus,cedens:quis que maiore dolore infeßet laborantes » Si uero inter cerebri membranam SC os cófiftit hoc uitium, tumor quidem eft, fed neep adeo mollis,neq? prorfus cedens,nifi uiolenta aliqua compreffione impellatur» Infantin enim os recens adhuc cum fit, cedit:ac præci pue cum per rarefadas futuras h umori aliquis exitus daturud quod cognofci uel inde facile potcft,quod fi comprimatur locus,in imas partes humor refugit, dolor his maior adeft,caput totum diflidet,frons in exteriorem partem prominet,intenti oculblachrys 50 mæ aftîduæ ♦ In hufufeemodi profedo cafibus manus curationem adhibere reeufabis mus : licet chirurgici nonnulli terebratione circumcirca fada,os eximcre eófueuerinr, heutjubi de fi aduris capitis agenda erit,poßea dicemus,Ät fi inter cutem QC membra^

-ocr page 6-

P AV LI AEGINETAE

nam caluan'æ humor conßiterit, SC paruus fucrit tumor, una indfione per tranfucr^* fum feda content! en'mus.Si inter membranam SC os cum maiore tumoregt;duas adhi^s . bebimus per medium fefe mutuó fecantes. Simaior adhuc tumor appareat, tres,qux iiteræ H figuram imitentur»Poft manuS operam cffiifo humore,6C linamentorO inlt; fertione plagis didudiSjapte deligabimus,in tertium u/q; diem uini cui oleum adieda fit infperfione fadaltertio poft die modo per linamenta curandi utemur, atep os,fi diu dus carnem contrahere morabitur,Ieuitcr rademus.

De arteriarum feüione. cup» 1111

IN diuturnis oculorS fluxionibus SC uertigine, arterias poft aures incidere confute 10 uimus^Prius pofterior capitis pars ad cutem tondenda,ac digitis tentanda eft.Ex lo ci liquidem pullu arteriæ pofitura facilime deprehendet. Deinde incifio ad os ufq^ ims mittenda duorS circiter digitorülongitudine : quæ tarnen feriptorio atramento antea fuerit notata.Sed fi arteria lubclic non fentiatur, locus trium circiter digitorü interpo»« fito fpacio ab auribus metiendus eft:atcp ita arteriæ per träfuerfum incidendæ, quoad 8C fanguinis palpitatorius fluxus extitcrit,£C inftrumentum offî appropinquarin Po^ fteaqua uero fanguinis fan's uidebitur effluxifle feda caluariæ membrana, ne diftens done imflammetur, SC rafo ofte cuneolum ex panniculo uulneribus intjeiemus, po^ fiealinamentis curabimus. Quodfietiamhienudum osmaneat, neq? caroincrefcat, Cmilimodorafuraadhibendaeftt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

Deexemptioneuenarum,amp;ddu(l;ione. Cap. V

IN doloribus qui alteram tantum capitis partem uexât, ex eoqj hemicraniciappel* Iantur,tam diuturnis qua'm acutis,cum calida SC acri fluxione oculos infeftat, ut in temporamufeulis caloretiamcum tumorefentiatur,uenarö exemptionemomnes approbaruntDetonfis igitur tempora capiUiSjprius ue! fomentis excalfado loco,uel colli eóftridione ufi digitis tentabimustatep ubi fub afpedum uenerint uafa, atramen to notabimus^Deinde à latcnbus cutem utrinep noftris, 6c miniftri liniftre manus digi tis fubleuatam leuiter fuper uenä incidemus : poftea diuifonc protrada hamulis oras excipiemus, aptisep ad id inftrumentis à carne SC cute didudam uenam undiep abfol* j® uemus. Et fi tenais fuerit,retufo hamo fubiedo, ac dreumtorto uno in loco præcide* mus,fie ut parsipfius quædamcôprehendatur. At fi magna fit uena,acus fub ipfa du* plex filum,uel linum crudum, uel tale quippiam ualidum ducens trafmittenda eft:ac primum per redam lineam fcalpello diftecanda uena, ut fanguinis quantum fans eft mittatur:dein duabus in extremitatibus filo uindêda: pars^ ea quæ intercepta eft uel ftatim, uel cum refoluere uoluerimus, abfcindenda ac detrahenda eft. Sunt qui abfep ulla indfione oliuari figura ferramentis ad multam altitudinem adurant. At uero poft manuum operam difcerptis filatim linamenns,ac fieds infertis, fplenioqj fuperimpofi to deligandum eftPoft^ folutionem,cum iam fili uincula pntruerint atep exciderint, carnem dtantibus turn aridis, tum linamento exceptis, SC glutinantibus medicamen- lt;^o tis reliquam curationem profequemur*

Dehypof^ithifmofrontii quidamineißone. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- VL

IN ftrumenti genus chirurgiæ nomê fedtVtimur autê hypofpathifmo in ijs in qui* bus pituita multa SC calida ad oculos fluit: quibus fdlicet facies rubefdt,SC in fronte quædam quafi uermium,aut formicarum difeurfio fentitur.Derafis igitur prins iuxta frontem capillis iubebimus,ut inferiorem maxillam moueat ægrotus; atq; ita mufeu* lorum qui in temporibus mouentur initijs cuitatis tres lineas in fronte redas paribus inter fefe fpacljs diftantes fcalpello incidimus,quæ longitudinem duorum digitorum finguke impleanpprofundæ ufep ad os tendantunter fe trium digitorum interuallo di dadæ fint:poftindfionem fubter iniedo hypofpathiftere, feu fpatha, àfiniftritempo $0 ris linea initio accepto ad mediam uiep totum illud fpaciü una' cum caluariam dreun* dante membrana ab ofïe refoluemus.Idem rurfus fpatha à media fedione ad reliqua fubinieda

-ocr page 7-

DE ARTE MEDENDI LIB^ VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

fubimecta fademus« Poftea uero aculeatû cul teil um altéra ex parte acte præditû in pri mam incifionem ita immtfrum,ut actes dus carni quæ fub cute eft,retufa pars olfi ad* hæreaqulcp ad mediam fcctionë adigemus.'ut omnes à capite ad oculos dcfcendenres uenas nô tarnen ufq; ad cutis fummitatem fecemus^Pari modo a' media ad extremam ipfum traducendo uafa incidemus : poftep cogruam fanguinis exinanitionê, express diligenter côcretis partibus, tria apte côtorta linamenta (mgula in Ungulas plagas inq ciemustac duplex linteû aqua madens fupcn'mponcmus,accu)atcq; deligabimus.Po ftero die nô folû plagas, ueruetiam temporû mufculos,amp; aures,ob inflammationê uf no de oleo infpergemus.Tertio die aSt refoluentes multa eollutione fouebimus;^ ba ïo filico ex rofaceo diluto linamentis illitis atqj iniedis conuenienter poftea curabimus,

De perifey^hijmo incifiotte circa feyphiumj^oc eft caluariam ßfla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VII

N qs in quibus mukæ ôë profunda? uenæ copiofam pituitâ ad oculos demittut, pc* rifeyphifmû adhibemus. Notæ horû tales funt : Oculi cmacianëparupôë ad intuitu debilestquoru anguli conofppalpcbræ exulceratæ, amp;nbsp;quæ pilos excidentes habeant, Lachryma tenuis admodum,ôë cum caliditate acris;dolor in capitis profunditatcacu* tus ac moleftus,fternutatio affidua.Derafo igitur capite, Sd temporum mufculis,ut fut prà didûefl:,euitatis, diuifionem tranfuerfam 4 finiftro tempore in alters ufep perdu* cemustquæ in immobilibus partibus fines habeat paulum fupra frontem co!locata,fi'c ut coronaria futura caueatur ♦ Tametfi Leonides tn medio fronteincifionem ftatuen* 20 dam efte cenfet. Nudato uero ofte cunco'is.autlinamentis pluribus m pîagâ infertis, oras cius,ne cômittantur,à fe mutuo feparabimus : atcp ita uini olco admixti infperft* one,quo fupra etiâ didS eft modo adhibita, fines fedionis deligabimus * Poft folutio* nem autem reprefta iam ac finira inflammationê os,quoad caro increfcere incipiat, ra dendum eft: deinde ca mem cita nub us medicamen u's utcndum'.qualeeftidquod fari næ triticeæ partes duas,colophonie unâ admituuquodcp cephalicS appellatur.Et car* ne repientiagn quibus pumex adhibeturtita enim fit,ut ex crafriore cicatrice cute aftri da,amp; uaforum orifieqs obftrudis, folita ad oculos defcendere fluxio prohibeatun

De confutione alipq; modii in ijs quibut pili in palpebris[ubereuermt. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VIII

3^ 73 I^oi*«*” geminatus ordo qui dicitur, eft exortus pilorü prater naturam in ordinc X natural! palpebræ,qui ex pituitæ affedu cuenitteum multus quidem,minime ta men mordax,atcp acris defuiUs humor efitnam fi acrior,falfiorüe,aut quouis alio mo* do mordicans fucrit, diutina deftillatione etiam naturales palpebrarS pilos confumit, Interdum hoe in cafu confutione utimur, interdum in phalangofi,cum fcilicet pars ea palpebræ3unde pili exoriuntur,tarfon Greet dicunt,introrfum nergens fecum piloru phalangem inuerrit.Nonnunquam etiam eandê cofutionem adhibemus,cum laxatis palpebris pili naturales oculum irritant Jn fella igitur laborante uel ante nos, uel à fini ftra parte côftituimus, fupenoremep illi palpebrâ inuertimus, hoc modotlî longos ha* betpilos,eos digitis indice utiep amp;nbsp;pollicefiniftræ manus comprehendimus:fi bireues, 40 acu linû trahente ab interiore parte extrorfum palpebrâ,qua pili inhærêt tranfuimus, linocp apprehenfo finiftra manu attollimus, dextera fpecilli capitulo foris impreflo fi* nuamus,atcg ita palpebrâ inuertimus.Quod ubi fadû fuit,interius fub ipfis pernicio* fispilis à magno angulo ad paruû ufe^ pertinensincidenda linea eft;deinde filû extra* hendum:tum pollice fihiftræ manus duplici aliquo linteolo fuppofito fupercilium fur fum extendimus,altjs^ paruis linteolis ad angulos extremos datis a' tergo ftanti mint* ftro per ea diftendere palpebrâ tubemus. Poftea fcalpello admoto paululum fupra na rurales pilos incifionê obeli figura ab angulo ad angulû prius perducimus folius cutis altitudine:deinde aliam lunarê adhibemus,quæ initiû amp;nbsp;finem ibidê ubi prior habeas adeô uero furfum incuruata fit, ut tota fuperuacua cutis c5prehendat:totacp ea cutis, 50 que inter duas lincas côtenta myrtaceû foliû imitat,in angulû,qui à dextra noftri parte eft,infixo hamo excorianda cft:deinde fpôgia deterfo loco, tribus aut quatuor futuria plagæ oræ cômittcndç,à media incifionê initio fumpto/tc ut acus in prima ilia fub pilis a 4

-ocr page 8-

PAVEI AEGINETAB

fada fedtone defigator : filum autê ex lana fit, neq^ tuxta futuras abfdndatiif,fcd tri® drdter digitorn longitudine fuper fit’, quod quidem ad fi-ontem poftea retradum, ali^ quo ex gluten habentibus emplaftns agglunnabimus,palpebræ pilis acus muerone à futurarS nexu expcditis,Atq; hic quidê cómunis ac turns chirurgiae modus eft. Non^ nulli funt tarnen qui excoriationê uitant:unde poft illam fub pilis fadam indfionê pal pebraria uulfella,hoc eft figura ad palpebrae rotunditatem accórnodata fuper uacuam cutem attollentes fcalpello exeïdunt,futuras^,ut diximusqnrjeiGt. At uero fi in parte aliqua tantum palpebræ pilorum ftimulatio exiftit, ea tantS in parte manus opera ad^ hibenda eft:deinde linteis pofca madefadis,ac fuperimpofitis deligabimus, ad tertium ufqj diem dilutiore pofca plagam infpergentes:ac tertio die foluemus,abfciflîsœ filoru i® cxtantibus partibus palpebram uel croco,uel glaucio,uel aliquo ex prohibentibus ins flammationem collyrqs illinemus,puta aliquo quod ex croco, 0^ rofis cóftct. Sed fiins flammentur futuræ,aliquodetiamleneemplaftrum fuper dandum, amp;nbsp;ladeinftillato oculus fouendus, Cum relaxatæ poftmodS futuræ fuerint,præcidenda: funt,atç^ exs trahendç.Noui etiam quendam qui excoriatione fada futuras minime adhibebat, fed cicatricem inducente medicamento curabaCconglutinato enim uulnere, palpebra ex parte retrada pilos in exteriorem partem uerti cogebat.Quemadmodû alius quidam necp excoriatione, neqjduabusillis inexteriore parte palpebræincifionibus utebatî fed interius tantum ilia fub pilis incifa Iinea,uel digitis, uel hamo rugofam ac laxam eu tem fubleuabat,dein duobus tenuibus calamis,aut bradeis aliquibus palpebram ions 10 gitudine, phebotomû uero anguftum latitudine æquantibus,totam fuperuacaneam cutem interceptam extremis utrinq; reuindis finibus conftringebat.’atqj ita tota ea eu tis,cum non aleretur,emortua,intra deeem aut quindecim ad fummum dies uni cum calamis,aut bradeis illis fine ullo ferè cicatricis ueft/gio excidebat»

De adu^ionc pdïpebrtirum ^crmcdicamcntx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. IX

ADuftionem palpebrarum per medicamenta adurentia omnes,ut uno uerbo dis cam,ueteres repudiarunt, cum ob acrimoniam quæ oculis eft infefta, tum uero quia fi fupra modum aduftum fit, leporaria oculoru, hoe eft lagophthalmica affedio fubfequi cófueuittqua cum hient palpebræ,efficitur,ut cuiuflibet rei occurfu uifus ofs 50 fendatun Verum quoniam multi qui pilorum pundionem patiuntur,confutionis ne nomen quidem poflunt audire,nos^ inuitos fæpenumero uel defperato præfidio uti cogunt,hanc per medicamenta aduftionem interdum adhibemus.Compofitio medis camenti eiufmodieft : Galeis uiuæ partes duas,faponis Gallici,uel communis tantuns demtnónulli etiam fpumæ nitri partes quatuor adijeiunt.Omnia hæc contritaex pers colatolixiuio,uel faponario,uel alterius etiam generis quod ex fîculneo,uel querno ci nere fadumfit, urina incorrupt! pueriexcipiuntur» Hoc medicamentum fpecillicas pitulo fuper palpebram myrtei folq figura obferuata inijeimus, ut tantum fpacq deus ramus,quanta etiam in cofutione à nobis fuiftet comprehenfum, Vbi prima iniedios ne inufta fuerit cutis, medicamentum fpongiola detrahimuslacrurfus impofitum tan 40 diu immorari finimus,quoad nigrefcat locus.Si neq? adhuc nigritiem côtraxerit, tertio inqeiendum eft.Nigrefada iam cutc,amp; crufta iam cotrada detergendum eft medicas ment«» Ablutionibus deinde, ac perfufionibus ufep ad cruftæ cafum utendS eft : quæ ubi excidit,rafis linamentis,6C collyrijs lenibus ad cicatricem plaga eft perducenda»

TieldgophthalmiStleporiniioculorumitfjidione^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X

LAgophthalmos eos appellant, qui fuperiorem palpebra retradam habentiquod uitium interdum natura,interdum ex uulneris cicatrice,atqt hae uel fponte indu da,uel ex cófutione,aut aduftione,ut modo dixi,negligenter fada euenit. Atq; in hoc folo cafu uel mediocrisadhiberipoteft emedatio, cum fatis idoneam craflitudinem eo 50 loef palpebra adepta fit.Ipfam enim cicatricem incidere debemus,cóiediscp in plagam linamentis oras diducere, ac deligatione ufqj ad uidmam curadonem uti, neqj tarnen nimis

-ocr page 9-

D E A' R T E M E D E N D I L r' B. VÏ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

nitnis cxfccanha adhibere/ed paulo leniora, ac mollientia cóuenitïqualis cft Rxni grae ci cremor afperfus, ÖC bafilicam tetrapharmacum diffblutum, ac hnamento impo(it«lt;.

Deconfutionc O'iidußionepcrmcdicämcntii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Xl

Vot pilots morbis fuperior palpebra, totidcm etiam inferior obnoxia cft : nam V ^5d amplior femetip fa effeda inuertiturjamp; turn phalangofijtum geminato pilo«* rum luccrefcentiSordine infeftatui\Eodem igitur confuttonis modo etiam hic,immii tato tantum linearum ordine,utendum eft:prius enim lunarem nefanguinis defluxu impediamur, deinde alteram obeli figura lineam incidimus.Sub pilis uero fecare,cum io inferior palpebra fua innatagrauitate facile inuertat,prorfus refpuendS cft * Reliqua curatio,utin cófutioneinifi quod filorum capita fronti minime agglutinamus. Quod ft etiam hic fcalpelli opera reieda aduftionê per medicamenta adhibere uolueris,hanc quoqj à nobis fuperius traditam habuifti,

Deefiropiofeuinjiriorispitipebrieinuerfione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XII

VT in fuperiore palpebra lagophthalmum uitium,ficin inferiore edropiumaecû dit:tametfi in eo diffèrt quod natura nûquam euenit, fed interdum ex relaxatio* ne medicamentis hanc uim habentibus illata præcedente inflammatione, interdS ex cofutionc^aut aduftionê praue adhibitapalpebra inuernt, Curatio eius talis eft ; Ac3 ao duplex linum trahentem in carnem palpebræinfixam à iinifteriore angulo ad dextrö ufi^ traijcimuSj deinde capitibus utrikj acus lino innexo carné attollimus, QC IcalpcI^ lo lueddimusjuna cum carne etiam ipfa acu fequente.Si hoc modo formam fuam re* ceperit palpebra, in xqualem^ reftituta fuerit quantitatem, chirurgia erimus coten* D.Sin autem adhuc poftablationê carnis inuertatur,Iatiufcula fpeciUi ac cócaua extre mitate fedg palpebre extrinfecus fubiedap’nterins palpebra duabus lineis fecabimus, qux à duobus incifionis exterius fadæ angulis incipientes,in acutS coëant ad A literaï græce fimilitudinêjhoc eft tnagula forma,uertice deorfum ad oculS, bafl furfum ad pi los fpedantenotaq} earn intercepta particulâ detrahemus:tumhiantes plagçoras acu lancû filûducentecôiungemus,duabusfuturiscôtenti.Atfiexcôfutione,ueladuftio JO ne inuerfio heccotigerit fub pilis palpebrg,inipfa priore cicatrice fimplex incifio facien da clbcatp oris didudis linamêtis rcplendatac deinceps reliqua,ficut in lagophthalmi* cis curatione,exceptis fomentis,utendum eft, quoad confutæ partes conglutincntur.

Tgt;eiIl(t^iKlt;itioneo‘tidujlioneptrßrrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. XIII

IN quibus non funt in palpebra multi pili qui oculos fiimulent, fed unus, aut duo, aut ad fummum très fe mutuo fequetes,illaqueationem approbamus. Quae ita fit: acu accepta in aure eius tenuiftimi capilli muliebris, aut fimpliciflimi byflini fili duo fi* mul capita inferimus,fic ut duplicato filo finum cfficiatur:dein inipfum finum uel tale aliud filum,ucl capillum côijcimus,tranfmi{ra^ acu ea in parte qua pili agnati cernun 40 tur,fpecillo pilum, feu pilos in finum iniedos furfum ucrtimus:Slt; fi retentus fuerit pi Ius,fili finum attrahimuslfin autem exciderit,rurfus per iniedum caput finu detrado aclaxato,pilum,feu pilos immittimus,atcp iterum attrahimus.Quod fi unus tantS fuc rit pilus qui oculum irriter,atep idem tcnuis,eum una cum alio natural! attradSgum* mi,aut aliquo alio glutinofo emplaftro illinemus;atque ita quoad in unum coalcfcanr, deligabimus ♦ Nônulli tarnen funt qui aduftionê illaqueationi anteponât, palpebram inuertunt : inde uulfella extradis moleftantibus pilis fine unus, fiue duo,feu très finr, fcalpellimanubriolo oliuæ nucleû imitante, aut fpecillo auriculario, feu tali aliquo tenu! inftrumen to candente locum adurunt, unde pilus,ucl pili fuerSt euulfî » Ita enim fitjUt denfata ibi cute nullus alius pilus renafci amplius poffîc.

VDe uepeit palpebrte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X1111

Efica,quae hydatis græce dicitutjfubftantia quædâ eft pinguis fub cute palpcbrat

-ocr page 10-

AE G I N E T AE

prêter natura colJcâa, In quibufdâ uero prædpue pueris utpote humidioribus adcö augctur,ut multoru accidentium caufa euadat:aggrauat emm oculum, atq? ob id flu^^ xionibus exercet:palpebræ fiquidem qs aquofæ lub fuperdlijs cernuntur, neqj deco^ re furfum poffunt anolli : fi^ digitis inter le diftantibus compreflenSjquod mediö in* ter duos digitos eO,inflan confpidcs.Hi fanèfub diluculO maxime pituitainfeßantur,, neqj ad foils lucem liaient nifi lachrymantesintuitucouerteretin continuas quoqj hp-pitudincs indduu Curatio hæc crif. Aegro apte collocato,duobus digitis indice fdlicet amp;nbsp;medio paululum didudis palpebram cöprimemus, ita ut colleëtionem quandam ueficæ in mediû compelJamus : deinde retro fianti amp;nbsp;caput fußinenti minißro ad mes: diumfuperciliûpaulum attrahat palpebram iubebimus,admoto^phlebotomofcak pello earn tranluerla linea fecabimusundfione tarnen neq; maiore qua'm in mittendo ßnguine fieri cöfueult,neep altiore quam utuel totam cutem fecet, uel ueficamipfam attingaUatcphocdiligentießanimaduerßone prouidendû:multi enim altiusperincU riam adaóto ferro uel comeam tunicam inciderunt,uel certc palpebram mufeulorum uulneratione læferSt.Si igitur flatim fub afpeeßü uenerit ucfica, ßatim ipfam ex trabes mus:fin minus, iterûfufpenfâ leuiter manu fupei ifiddemus, attç ipfam ubi prorupe^ rit,digitis molli linteolo fuppofito, ne dilabantur, apprehenfam hac iliac agitâtes,in or bcm etiam interdum dreumagentes euellemus.Poß euulfionem duplex linteolu pos fca madefadum imponemus,ac deligabimus. Quidam fal tritum fcalpelli manubrios lo in plagam imjeiftt : quo fi quid ex uefica fuerit rclidtum,abfumatun Soluta demum lo plaga fi inflammationecaruerit, coHyrijs inundis, uel lycio, uel glaudo, uel croco, fi inflammationêpatictur,ad ld accómodatis cataplafmatis,amp;l altjsremedfjs curabimus,

Decohierentibuipiilfiebrif, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XV

COalefdt fuperior palpebra interdu cum inferiore, interdum cum ßia ipfius ima parte,quam tarfon dicür.interdö etiam cum ipfa oculi cornea cohxrefcit. Quod malum pigrum,ac diflricilcm ad fundionem fuam exercendam oculum feddit. Opor tet igitur uel fpcdllo inferto, uel hamo fubiedo palpebram attollere, turn fcalpcllo ad pterygia excidenda idoneo fubfecare,at(^ ita cohærentiam ablbluere:fumma diligent tia cauentes, ne cornea tunica uulncretur, ne ex hoc procidentia oculipoßea fequas 50 tunPofi abfdffionem oculum inßillationibus fouemus:dcin linamentis iniedis palpe bris,ne iterum glutinentur,didudis,lana oui album exceptum imponimus ; ac tertio pofl die attcnuantibus,amp;l ad cicatricem perducentibus collyrtjs utimur,

DechaUziji pttlpsbrilibintibuituberculi^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» XVI ,

CHalazium efl hebetis cuiufdam humoris in palpebra colledio:quod fic uti extcs riori palpebra fubefl, diuifione tranfuerfa exterius fcalpcllo fada,lpedllo uel ta li aliquo inßrumento extrahendum eß.Si magna amp;nbsp;hians plaga efi,futura oræccmit tendæ,atlt;^ emplaflrum imponendu eß : fi parua,futura omifla,fimili modo curandû. Slab interior! parte fub cartilagine apparet, inuerfam palpebram tranfuerfa linea ins 40 tenus inddimus,chalazio^ extrado muriae inßillarione utimun

DcacrochordonibuiC eneAnthidibui,uerruch [ciUcctz^ïnangul (tribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XVn

VErrucas uero palpcbrc,amp;' tubercula qua? propterca quod in magno angulo ori untur,encanthidas,hoceflinangulares appellant,hoe modo curamus;Vulfclla comprehenias fcalpcllo excidimus,dein tritam chalcitin imponimus,

De pterygijtfeuunguibtu oculi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XVIII

Hk accidit morbus cum membrana quædâ neruofa a magno angulo plerunqt or fa paulatimulteriusproccdit:hacoculuslæditur,cum quiaadhaerendototSdus 50

bulbum moueri non finit, turn quia procedendo totam quandoep pupillâ op er it. Tes ®^'*’us lane,ac albicantibus unguibus,he enim fanabiliores funt,adhunc modum cu

ratio

-ocr page 11-

DE ARtE MEDENDI LTB» Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'

tatio adilibeturtdidudis palpcbn's unguem hamulo paulum mucronc intus recurua^ to exdpimus,fublatum^ eum acu fetam equinam,amp; linum ualidum traben te paulu lum in fummitate incuruata in medio trafjeimus, linoep uindmusitum fufpêfum eum tenentes,feta equina parte ea tota qua ad pupillam tendit, quafi ferrando defecamus, atlt;p ad finem ufq; excoriamus:fcalpello uero totum id quod angulo magno inhæret à radice excidimus,fumma diligentia adhibita, ut naturalis anguli caruncula relinquat: ne fi ea fuerit ablata rhtjas fequat:hoc eft foramen per quod humor affidue defcendit-Nonulli lino fublatü, ut didu eft, totö fcalpello unguem fuceïdut, cauentes tarnen ne cornea tunica attingatur.Poft chirurgiâ parum triti falis in locu inqcimuSjlanam^ oui xo albumineinfuccatä fuper damns ac deligamus, poftearefoluentes aliquadiu muriant inftillamusifi inflammatio fequitur,ad hoe defcripta medicamenta adhibemus»

liejIaphyïomlitKfeuuutloculL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XIX

VV a incuruatio eft corner tunieç unà cum acinali debilitate, interdu ex fluxione,' interdum ex ulceratione proueniens. Huie morbo curationê adhibemus, n5 ut uifum iam amiflum reftituamus,hoc enim fieri nullo modo potefttfed ut laboratis des® formitatê aliquantulû cmendemus.Curatio hæc eft'.aeus ab inferiori parte furfum per ßaphylomatis radices tratjeienda eft ; deinde altera acus duplex linu ducens ab angu« • Io uno ad alierû trän imittêda, turn manente prioriacu lini finus ineïdi, atep ita duobus 20 filis altero uuæ fuperiora, altcro inferiora aftringi debentlpoftea acu extrada albû oui lana excipiendS amp;nbsp;imponendumlinde poft refolutionem lenibus inftillationibus ocu lus fouendus eft,quoad una cum uua lina ipfa excidant,

^tfuppttratooado. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Cap. XX

DE fuppuratis oculis fatis erit, fi Galeni uerba appofuerimus, qua; in hunc modu fe habent:Quidam ex oculartjs medicis noftrç ætatis luftus nomine,uel ex capi tis eoeuffione mtiltoc fuppwratinne oculorülibérauiuin fedilifiquidêipfos eredos col locabat'.dcinde utrinep à lateribus caput comprehendens ita concutiebat, ut pusdeor fum defcendere euidenter confpiceremustquod quidem inferius ob fubftantiæ graui jo tatem manebat:nam fuffufiones,nifiaccurate admodum conflringas,infra permanens re minime pofTunt. Progrediens rurfus idemita inquitlQuinetiam fæpe cornea tuni^^ ca paululü fupra locum ilium,qui iris à nônullis,corona ab altjs nûcupatur,ubi omnes tunics inter fefe coeunt,incifa totum fimul pus eduximus. Hoc Galenus in curatoris artis tradatu fcriptureliquit,Poft puris expreflionem aut aqus mulfs,aut feni graeci cremoris, cui mel admixtu fit, inftillatione ulceri expurgate, deincepsreliquam cura« lionem accommodabimus*

^f [uffuftonc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;X X i

SVfFufio eft fegnis humoris in cornea tunica fupra pupillam concretio, quae impe« dit ne uel uidere,uel certe clare uidere poftïmusiprsdpue^ ob frigiditatem,amp;: int becillitatem uifibilis fpiritus:atqj idcirco fenibus magis,qscp qui longis morbis labora« runt,euenit:ob uiolcntö uomitum etiam,amp; idum,alrjscp pluribus de caufis folet acci« dere ♦ Verum de fuffufionibus quæ adhuc effiduntur, cum nihil ad chirurgiam perti« neant,in tertio diflertatS eft libroinunc eas quæ perfedam conftitutionem, concretio nemep accepere,fuis fignis notabimus,Omnes fuffufi fulgorê uel multu, uel paucunt intuenfrnanep in hoc ab obfeuratiôe Ô^ glaucedine diftat fufFufio, quod obfeuratione ßiSglaucedine Iaborâtes,ne fulgorem quidê prorfus uident,fuffufi uident,Rurfus igi= tur amp;nbsp;concretionê amp;nbsp;differentia fuffiifionS, quibus^ manus curatio fit adhibcnda,te ipfe Galenus doccbit.Suffufum,inquit,ocnlum cöcludimuSjpollicecp eópreflam pak 50 pehrâ hac illacimpellimus, deinde aperto oculo fuffùfionê infpicimus : fi fufio quædâ ex digiti côpreffîone uidet fada eße,quæ prius latior,deinde in propria redeat figura, amp;nbsp;magnitudinem, nondu ad perfeda duritiem concreuiffe fuffufionem manifeftum

-ocr page 12-

AE G I N E T AE

eft: tuile uct o induruffle cognofeim us, cum nulla neep quo ad fatïtudinê,nec^ quo ad figura ex eópreffione immutario efficiuSed quoniam hoe earü SC quæ modice,amp;f quç fupra modQ indur uerunt comune indicia eft,color diftindionê nobis præbebiuQiiæ ferri coloré,aut cœruleûjaut plumbo fimilem habent^eæ mediocriter côpadæ,aptæ^ ad deduâionem funt:quæ gypfum,aut grandinem referût,fupra modum induruere» Poftea^ ex Galeno hæc didicimus,ad curanonem ueniendû. In fedili hominé colloca mus in lucido abfep foie loco, fanum^ illi oculû accurate deligamus:tum alterius aper tis palpebris eum aliquantulû ad capituli fpecillimagnitudinêab iride iuxta paruSanss guium diducimus,amp;retufa acus parte prius locum ubipungendûeftimprimimus ac notamus, in finiftro oculo dextra,in dextro finiftra manu utétes ; deinde teretem acus 10 mueroné couerfum non timide in impreflam notam defigimus,quoad inani loco ex= dpiatur*Ea nobis erit menfurajUt tantum demittamus,quantü à pupilla ad indem in^ tereft Ipacn.Defuper igitur a' fumma fuffufionis parte acu demifra(manifefte enim ob tunicæ corneae pelluciditatê cernitur) infra regionem pupillae fuffufio deducenda eßt quæ ft flatim dedueßa fuerit, pa ululö quiefcendu : fi redierit, rurfus deducéda^Poft de^ dudionem fenfim circumagendo acus extrahenda eft:tum cappadocis falis modicum aqua diffolutû in oeu'um inßillandn : atep extrinfecus lana exceptum oui album cum rofaceo imponendS ac deuinciendum ; amp;^ ne oculus una' cum altero moucatur,fanus quoep erit deligadus ♦ Poft hæc in cubiculo fubterraneo ægrû in ledulo prorfus quie^ï fcere,tenuicp uidu utiiubebimus,oculis itaufep ad feptimum diem,nifi aliquid obftite î® rit,deligatis:fcptimo póft die foluemus, atep aliquo ex uiïibilibus obiedo uifionis peri-culum faciemus.Cauendu eft ne hoc uel in ipfa curatione,ucl ftatim poft fiat:ex nimia liquidem intentione facile iterum redire ac refluere fuffufio coniueuit.Si inflammatio «rgebit,etiam ante feptimum diem foluendumeft,ei^ occurrendum,

Decegilopecculiabfce^u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXII,

AEgilops tumor eft apoftcmaticus,quiinm- magna anguium Sc nares exorituri quod quidem uihü turn ob corpora tenuitatem amp;nbsp;anguftiam, turn quia ob octi h uicimtatem amp;nbsp;eöfenfum periculum imminet, curationem diffkulter admimt.Siigß tur ad fummam cutem eruperit abfeeffus, tota eius extuberans pars uiep ad os circling 50 cidenda eft.Si ad malam fubierit fiftuïa, tota ipfa erit aperienda, aa^ explicâdaitum os hincorruptâ fuerit, radendô:fi carie iam uexcf, fpongia ex frigida aqua oculo obtedo cenuibus ac retufis fer ram en tis adurendS,Nônulli poft camis cxcifoné terebra ufi hui morê,uel pus in nares tradueShnos fola aduftione côtentifumus, fîc ægilopicis caute-rijs adhibitis,ut fquâma refoluatur. Poft quam ex lêticula Öl' melle, uel malicorio,relis quis^ exiceâtibus medicamentis utimun At ft minime ad fummâ cutem,fed ad angu« ium ægilops tendit,fcalpeUo quo aut oculi unguem,aut uenam fccamus,totû id quod inter angulû eft, ad abfeeffum ufc^ aperimus : atqt inde ex imo carnibus extradis mes diocriter exiccabimus ♦ Vini puluifculus infperfus mirum in moda exiccat. Idem aloe cum manna facit4R.eliquam ægilopum curationem in tertio librotradidimus» 4.0

Tie auditorijs meatÜM imperuijs t:^ compaflK^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap» XX III

HOc uitiS uel ex iplb natali die protinus membrana quads auris meatS obftruen te,uel poftea fada, prius ulceratione,deinde per cicatrice came excrefcente eue nire cofueuitlatcp id modo altc.modo in fummo tantu. Si alte eft impediens mebrana, conatus omnis difficilis eft; tentandû tame tenui aliquo inftrumento ipfam incidere, Si in fummo,aculeato cultello aperienda,ac ft opus eft etiâ detraheda. Quod fi carnis in^ cremeto fada fuerit obturatio, id fcalpello ad pterygia idoneo uel fpatha polypica exci dimus, deinde linteolû apte ad foraminis menfurâ contortû, aqua^ madefadû,ac tri ta chalcitide,uel tali aliquo arido afpfum, ne rurfus caro increfcat, in aurê demittimus» P Quod tamé fi inflâmatio fiat, ftatim extrahendS eft:fi fanguinis ^frifio fèquif,fpongia ex aqua frigida expreflam imponimus,alijs^ ad hoc accommodatis remedijs utimur.

De

-ocr page 13-

DEARTE MBDENDILIB» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

De ij{ ^ult;e w Mre{ inciderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cup • nbsp;nbsp;nbsp;X X1111

N aures autem non folum calculi,fed uitrum etiam,6C fàbæ, amp;nbsp;filiquanim oflïcula inddunt:ac uitrum quidem amp;nbsp;calculieandem magnitudinem feruant: fabae Sc fihi quarum oflïcula,amp; huiufcemodi reliqua naturali corporis h umiditate inflantur,dolo rescp nó mediocres afterre confueuerunttQuæ fcilicet fpecillo auriculariojuel hamo, uel uulfella funt eqcienda, Quinetiam uiolenta aliquacapitis concuflïonc aure fupra circula aliquem pofita excutiütur, N onnaquam ficut aquam quæ in aures incident, ita hæc quoq; per calamü fugêdo extrahimus,cera circScirca, ne qua fpirituiaditus pa teat,aure obturata.CalculijóC id genus cætera, fpecillo lana inuoluto,refinacp terebin lö thina,ucl glutinofo aliquo oblito in aurê fenfim dcmilTo folent extrahi * Si nö fequun tur,fternutatorio aliquo in nares coniedOjOs fimul amp;nbsp;nafi foramina obflruito : fi ncq? ita quicquam proficis,antequam uel inflammatio,uel conuulfio,uel periculüdemum aliquod fubfequatur, ad manum SC fcalpellum tibi eft deucniendum.Collocamus igi tur apte hominem qui id patitur,aure^ eius auerfa fecundum eam, quæ fibra appella tur,ad bafin ipfius auris lunata figura lineamparuâ incidimus,fpccillicp auricularij la=: tiufcula ac concaua parte quiequid intus inhæferat,protrahimus:deinde confuta pla^ ga,ratione qua folent cruenta uulnera,curamus»

nepolypit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXV

’^^ 13 Olypus eft tumor qui præter naturam in naribus concrefcit, à marini polypifimi i litudine ita appellatus : turn quia carni eius perquam fimile eft uitiu, turn quia fis cut ille pifcantes ulcifcitur manus eorû fuis cirrhis implicandojita hic naribus laborant tium obftruäis, 6C refpirâdi amp;nbsp;loquendidiffîcultatem exhibet, Afperi amp;nbsp;duri amp;nbsp;fub-liuidi ÔC maligni,utpote ad cancrum tendentes polypi nó funt attingendûTenerioris bus amp;^ laxiohbus ac torpentibus, neqj malignis manus eft admouenda. In fediliergo aduerfus folarem radium hominem collocabimus : finiftra^ manu nafi eius meatum adapertn tenentes, dexterapolypica fpathaad myrtacei foltj figura fada polyps, feu carnis excrefcêtiam cireucidemusjeam in partem ferramenti acie inieda, qua nanbus adhæret : deinde ferro conuerfo manubrioli eius concauitate excifam carnem protras jo hemus.Si^ ita purum nafi meatum effedum uidebimus,admedicamenta defcende^s musïfin autem pars polypi fuerit relida, altero ad polypum eradendum accommoda to ferramêto immiflo, modo promouendo, modo intorquendo, modo radendo non timide reliquias uitij educemus. At uero maligni tenuibus ac oliuaribus ferramentis adurendi funt: fadaqj aduftione curatio fequetur eadem quæ in cæteris uftis. Poft chi rurgiam fpongia diligenter deterfo loco,pofca aut uinum in nares infundendum:fiœ tranfierit per palatum ad fauces liquor, beneprocefliflèchirurgiam exiftimandS eft: fin minus, circa ofla quæ ifthmoide appellant, uel etiarn fuperius carnium excrefcen^ tias efTe indicat,quæ nondum polypicis inftrumentis fuerunt comprehenfæXinû igtä« tur couenienti craflïtudine funiculi modo intortum,nodis per duorurn aut trium cir=s

40 citer digitorS fpacium innexis,in foramen utrinep capitati fpecilli inferimus:deinde id furfum ad ifthmoides ufqj meatus propellimus;atq: ita per palatS ad os ufep traiedum duabus utrinq; manibusapprehendentes ultro citro^ trahimus : ut nodis illis,perin* de ac ferra,fuperfluæ carûculæcôminuantur.Pofteaîinamento ad elychntj moduin-iedo apertus meatus feruandus. Inde poft tres dies mufa paftillo, amp;nbsp;fimilibus uitq relt quiæabfumêdæ,locus^ fimul cxiccandus.Poftrcmo etiam cicatrice inducentes paftil los adhibebimus,pl3beis fiftulis per totS curationis tempus,fiopus fit,naribus mfertis.

Cap. XXVI


Dc curtis.


CVrtain naribus aut labris hac ratione curâtur.Cutem ab mferiori parte fubfeca mus,deinde plagarum oris cóiundis,demptis^ callis fuimus amp;cóglutinamus*

EDeepulidibtKcrparuUdibutgingitMrumtuberculK. Cap. XXVII

Pulis carnis eft extuberauo iuxta aliquê dentem in gingiuis exorta, Parulis uero b

-ocr page 14-

P A V L ÄE ,G J„N E T AE

abfeefTus in gingiuis, Epulidcm uulfella aut hamo excep tam excidimusîat par uîi'dem drcumcirca excifam linamentis impIemus.Memini etiam fæpenumero cum tantum à me phlebotomo fuiffet punda,pure exempte defijffe.Poft chirurgiâ ftatim uino, po« ftero die mulfa aqua gingiuam colluemus, Sequent! die floridum cataplafma, quod antheron uocant, plagæquoad fanefcat imponemus : quod fi putrefcat gingiua, ne^a que accommodata ad id medicamenta fuccurrant, tenuibus ac retufis ferramentis erit adurenda.

De dentium cuulfiotte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdp. XXVIII

D Entern circunrafumac fcarificatumufqj ad radices forcipepaulumcocutientcs 10 extrahimus : fi uero excfus fit,ante id foramen tenui linamento rcplendum eft, ne fiib forcipe confringatur.Poft euulfidnem tenuiftimo fale carunculæ reftantes in« hicatæ abfumunturdeinde uino aut pofca,quoad fenefcat,locus collucndus eft, Scd fuperuacanei etiam quidam dentes agnafeuntur, e quibus illos, qui radici adhaerent, icalpro excifono folemus excidereiqui non adhxrent,forcipe educimus Si aliquis ue to dens uel fupra modum excreuerit.‘ uel cofradus fucritjeminens eius pars lima erit deterenda. Adhaerentes etiam dentibus,ut folet,fquamulas uel fpccilli acuto capitulo ueJ raforio inftrumento,uel limula quoc^ expurgamus.

DelmgUteretraHione. Cap. XXIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2«»

ANcyloglofum uitium eft linguæ quod nonnunquam à primo natali die eucnit, membranis linguam continentibus durioribus accurtioribus effedisinonnun quam ex aduentitia caufa, cum fub lingua exulceratione aliqua durior cicatrix euafe^ nt.Qui natura hoepatiûtur, cognofei ex eo poftunpquod Sgt;C tarde loqui incipiunt,0(^ nulla precedente uleeratione, maius quam par erat fub lingua uinculQ habere infpi^ ciuntunQui ex aduentitia caufa laborant,cicatricem manifefte pre fe fcrunt.Colloca to igitur in fedili homine,amp; lingua eius ad palatum fublata,mcmbraneum illud uincu lum per tranfuerfum fuccidendu: fi ex cicatrice uitium fit, hamo callus exceptus attra«: hcndus,amp;obliqua linea incidendus,fic ut retradionem illam abfoluamus ;fumma cu ra adhibita ne alte flat incifio:fiquidem profufidnem fànguinis,quæ uix poflit cohibe^ 3® ri,ea res afferre côfueuit.Poft chirurgiam ex aqua frigida, uel pofca plaga eft eluenda: deinde relaxantibus,carnem^ citantibus medicamentis curanda*

De tonfiHih


cap. XXX


Slcutglandule colli cum induruerunt ftrumme appellantur,ita etiam parifthmia cum ex inflammatione intumefeSt, amp;nbsp;excrefeunt quafi exiccata, difRcultatem^

amp; deuorationi Slt; fpiritui exhibet ex aduerfo fe mu tuo fpedâtcs,antiades,hoc eft tons fille nominanturia quibus quidem, cum adeft inflammatio,abftinendum eftunfiam-matione uero aliquantulum finita manus adhibende:precipue fi albe, conftride, SiS ad radices angufte fuerint.Nam que laxe funt amp;nbsp;rubre, latam^ habent bafin, faci= 43 lefanguinis profluuio périclitantur. Collocato ad folis fulgorem homini hiare tubes mus, capite a pofteriore parte in miniftri manus depofito, fic ut immobile preftetur: ac lingua eius ab altero ad inferiorem maxillam inftrumento ad id fado deprefta, nos iniedo hamo tonfillam apprehendimus,eam^ intadis quatenus fieri poteft, membra nis attrahimus:deindetotam ipfamaradice excidimusfcalpe]lo,quoretradionem lingue fubfecare confueuimus,admanum quaoperamur accommodate.Sunt enim duo huiufeemodi inftrumenta aduerfa inter fefê acie recuruata ♦ V nde excifa uua alte ra eodem modo,fed tam inftrumento oppofito,qua'm manu aggredienda eft.Poft chi rurgiam ex aqua frigida uel pofca gargarizandum* Si fanguinis aliqua eruptio infes ftet,rubi, rofarum, amp;nbsp;myrti decodo tepido eft utendum : fi fanguis copiofior feratur, $0 plantaginis amp;nbsp;folidaginis fucco,uel paftillo ex fuccino, uel lemnio figillo ex pofca diG folutocolluriofacienda.FIuxufanguinisrcpreflb,pofterodierofarumflore,croco,ó(^ amylö

-ocr page 15-

DEARTEMBDENDTLIB» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6

amylo ex Iade uel aqua, uel oui albo,uel aqua mulfa rofacea tnungendum.Si fordern ulcéra contraxerint, collutionibus amp;nbsp;inundionibus ex melle utendum eft.

Dem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXXI

GVrgulio cum fit uocis quafi piedrum quoddam, fepe à capite deftiUationem ex* cipit:ac prater naturam audus,cum oblongus ÔC tenuis euadit,columella, cum craflus £lt; rotundus, uua appellatur, utrunqj à fimilitudme nomen adeptus. Cui ma* lo,ii neque generalibus medicinis,hoc eft fanguinis miflioni,aut purgationi,neque ijs qualocoapplicantur,hoceftaftringentibus,autreprimentibus,autdifcutientibus re 10 medtjs ceflerit, manuum opera eft luccurrendum, ne aflidua irritatione tuffim amp;nbsp;ui* giliam,ftrangulationem interdum quoep affèrat.Côtradisigitur uuis fiC rotQdis,ne(^ oblongis 00 cruends uel fubliuidis manus no funt admouendæ:aliæ, que tenues,quæ oblongæ, qua in fummo attenuata, qua refoluta, neep cruenta admodum fed fub* albicâtes funt, praeïdi debêt:quippe qua ftatim à principio carere inflamatione etiam foleat:id^ tantu pracidendum eft,quo longior uua eft, quam eflè naturaliter debet. Nam fi tota prorfus excidatur, ficutmaxima thoracis pardbus affert nocumentum, ita mutos interdû homines reddit. Curadonisratio talis cft : Ad folis radios hominem eóftituimus, atqj ei quantum poteft hiareiubemusldein uuaria forcipe,aut uulfella fu perfluam uua partem prehenfam atep in inferiorem partem tradam,ferramêto ad id 30 fado,aut fcalpello excidimus.Poft hoc eadem facienda funt,que in uenarum excifio* ne fuperius pofui. Sapenumero tarnen incidit, ut uel ob laborâtis timiditatcm,ucl ob fanguinis profufionis metum, uel ob medicamend ariditatem feri u rcnuamus,amp; adu rente potius medicamento earn conemur confumcre. Qua in re illud quod in palpe* brarum aduftione pofufuel tale aliquod medicamentu adhibebimus.Eo enim inftru* menti quouuasadurimuscauitatibus excepto hominis hiantis lingua a'miniftro lin* gua cohibitorio inftrumento accomode adaperto deprefta, tantam uua partem com prehendimus,quan tam etiam excidiffêmus. Medicamentum autem neep nimis liqui dum fit,ne difluat,^ ex uua delapfum inferiora membra corrodât.Vnde etiam homi ni,ne per totum aduftionis tempus degludat,eft pracipiendum:nccp nimis durö,quo ïo facilius poflit uua infidere.Si femel iniedü in fumma uua nigririem induxerit,quiefce mus;fin minus,imponêdum etiam bis erit ï cura habita,ut toto hoe tempore deorfum inclinatum os homo contineat:quo extra amp;nbsp;quod affidue colliquat fputü, amp;5 medica* mentt pordflcula ex ore poflint effluereihora enim unius fpacio uua tabefada emo* ritur,tertio aut quarto poft die excidir, Aduftione in hunc modü faeda,indicé molli la* na aut ftuppa inuoluto gurgulionem circumcirca extergimus, uel aqua etiam eollue* re iubemus.Qiio in cafu ficut in ijs quibus tonfilla fuerunt excifa,collum ob comma nem,quam cum his habet,affedionem infuccads ex chamæmelino oleo Ianis extrin* fecus fouendum cft,gargarizandum etiam QC inungendum fimiliter,

^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ml^'miiingulainßxis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXXII

O Aepenumero dum comedimus fpinæ,tum pifciS,tum alioru in diuerfas gute par Otes deuorâturtquæ ft in afpedu fint,fpinas eijeientibus inftrumentis,que priuatim acanthobola appellant,erut educendæ, Si in imo ad ipfum glutiendi orificiS hæfermr, alius modus ent adhibendus. Quidâmaiorafrufta,utfuntladucarûcaules,autpanis buccellas dcuorandas cenfent : alij fpongiolam puram ac möllern lino alligatam deuo rari iubent, deinde apprehenfo lino furfum attrahi : atep id tepius, quo fpina fpongiæ inflxa,una' cum ipfa educatur.Leonides uero cataplafmata maturanda extriniecus im ponenda præcipitlqualia funt, quæ ex cruda dilfoludone, hoe eft farina cruda oleo 06 aqua fubada coftannut pure moto fpina,deinde fponte excidat.Sifub ipfum tempus So quo fpina infigitur,uel antequam in uentriculo fiat concodio,afRierimus,necp quod cft infixu uidere poflïmus,uel digito, uel pinna demifTa euomere iubebimus.Ita enim aliquando fit,ut una cum cibi uomirione fpina edam exiliat,

b z

-ocr page 16-

/

-V .P AV-LI -AÊ G-I-H E T AS

Degutturisincifione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXX III

OPtimi chu urgia: aucores banc quoqj fcalpelh operam faiptis iradiderut. Antyl^ lus emm ita mquinln anginjs,licut de uidus rarione docebimus,manuum opera refpuenda efbeurn inuulis futura fit iiicifOjUbi ÔC artenk omnes,£lt; pulmo patiun^ tunln morbis uero qui circa os amp;nbsp;mentu cum inflammatione continguntjquinetiam tonfillis quæ gutturis os operiuntjcum nulla arteria laborer,non ab re elf quo præfo^ cauonis pencuiu eff ugiamus,gutturis incifione un.qua ita adhibebimus : Infra gutturis caput fub tribus circiter aut quatuor eius orbibus parte quandä afperæ arterite (to^ ta enim diuidi abfq; periculo non poteft ; incidemus : idoneus liquide locus is eft, turn quia uacat carne,turn quia longius arterias ab ea parte fitas habet. Reflexo igitur in po i® 1 ieriorem partem ægri capite,ut manifeftius in cofpedum noftriï fefe proférât guttur, ipfum tranfuerfa linea inter duos orbes Iccamus, lie ut cartilagine intada, membrana tantumquæ cartilaginesiungit, inddatur. Qtiodiiquistimidiorhocinopcrcfit,ha-mo is fublatam cutem priuspotentdiuidere, deindeita nudum guttur aggreftus, ua-lis omnibus fiqua occurrant fummotis,fedionem immittere.Hec Antyllus.Gutturis autem incilïonem,tum ex fpiritus quoda cum fomtu eruptfone, turn ex uocis interru ptioncconiedabat. Vbiftrangulationis periculum prauerfqoris plagte renouansfu-luras adhibebimus, ita ut cutis fola omifta cartilagine confuatur. Deinde ficut recensa tibus uulneribus medicamentum imponendumth non glutinetur, carne replentibus utendum. Si quis etiamnum ad manus noftras perueniet, quifiniendae uitte defiderio 2» guttur fibi uulncranqcadcm curatio erit adhibenda. nbsp;nbsp;»

DeabfeejJu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdp. XXXIUI

POrroabfceflumcarnium, feu carnearû partium corruptionem ÖC mutaoonem efte, amp;nbsp;quinam ortus eiufmodi, quotq; eorum difFerentiælînt,in quarto librofa tis fuper^ didum eft : nunc eos tantum qui manus operam deftderat, perfequemur. Cum perféda in pus fadafuerft mutatio,tuncad chirurgiam eft nobis ueniendu.Pus motu elle ex his facile cognofcere poterimus,fi dolor,Sd febris que infeftabat,fi rubor, ïipulfus,SC reliqua inflâmationis figna diminuunturtfi in acutü tumor faftigiatur,lï ad digitorum cópi ciTionem pus fublidtuquanquam hoe in abfceflïbus tantS,qui in fumlt; j» mo funtjConfidcratur. V nde etiam fi quandoque ob abfcelfus altitudinem neqf tadq quiequam fent!etur,nccp acuminabitur tumor, nihilominus tarnen manuS opera erit adhibenda. Sciendu quocp,anteperfedaminterdum inpusmutationem abfcefTus, ft uel iuxta articulos,uel præcipuum aliquod membrS fint,fnddi uel fuberudos opors tere: ne immorante putrefedione aut ligamentum,aut membru alfquod neceflarium ftmu1 corrumpatur. Q_uæ item prope digitos ab feed tint, ante intégra maturationem aperieda efte præcipit Hippocrates,ne in corrofionê ofti's, perforationemep procédât, Incifiones uero non eodem modo funt faciendæ,nam in fronte naturales lincas,in ca? pire capillorum exortus fequemur,decori quatenus fieri poteft,confulentes:in longi? mdinê uero brachia 6C crura, fecudum mufeulos amp;nbsp;tendones incidemus. Nerufs de? 4® mum 8C artcrijs, principalibus^ corporispartibus euftatis magnum adhibebimus ftu dium,ut modo in rcdum,modo in obliquum,proutrcs exiger, a b fee ftum aperientes tutam adminiftrationem noftram præftemus 1 paruos quidem una, magnos pluribus pro ratione magnitudinis,tenuioribus tarnen,atep ad puris exitum idoneis lineis feca? bimus : plurimu faftigiati,incodi, tenues amp;nbsp;emortuilatius funt excidendi, ut plaga ad triangu]æ,aut mirteæ,aut cuiufuis alterius angularis figuras fimilitudinê euadat. Nam orbiculariter qui exciduntur,diffïcilius fanefcunt 1 qui no faftigiantur,fimplicidiuifio? ne funt aperiendi:qui magnü finum habent, fi carnofa cute atep ad conglutinationem idonea openuntur, lans habebunt fiidoneis ad puris exitum incifionibus fecentur: fi tenuis ,atcp admodu macilenta cutis fuperiacet,fimpliciin Jongitudinem linea aperien 50 tur,p1agaecp oræ fi graciles, minime^ carnofæ uidebunrur,cruntcxcidcndæ. Poft feal pelli operam Ipongia diligenter locus eft abftergendus:tum fiparuus fit abfcefTus, fe?

md^

-ocr page 17-

D E. A R T E M E D E N D I t r B» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

mclqj ferrum expertuSjlinamentorn fimphci iniedione eft utendum : fi magnus,muÏ tis^ aperçus inciïiombuSjtmpIidtum in longitudihem linamcntum, lemnifcum Græ ci appellant,per foramina eft traq ciendum.Simili modo quæ excifa cute aperuimus,li namentis implentur : ft fanguinis profufio fcqnitur,aqua frigida uel pofca utendS eft: fi ncq? ita quicquam proficitur, chalcitidis puluifculus infpergedus eft ; quam quidem chalcitm ob fluidam putredinem fæpenumero etiam adhibemus.Cæterum hyeme SC in neruofis partibus uino oleo admixto, æftate amp;nbsp;carnofis inlocis aqua cui oleum ad=i iedS fit,uel etiam uino ipfo 2C oleo, fed frigido fplenia funt madefacicnda, atq; impo-nendaUum deligâdum eftipoftero die qfdem his liquoribus humedandS : tertio poft 10 die re fol Lira ac fpongia deterfa plaga linamêtis tetrapharmaco imbutis utimur ♦ Si abü que inflammatione eft, eadem irrigata fplenia ad linamentorum etiam cuftodiam fus perimponenda funt.Siinflammatio adeft,conuenientibus prius fomentis adhibitis ca taplafma ad concoquendum idoneü inijcere commodiflimum eft. Finita uero inflam matione,pus mouentibus,carne^ replentibus medicamêtis curabimus, Sinus etiam, ficut in quarto didum eft libro,glutinantibus fanamus»

Deßrummii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, XXXV

STrummæ funt quafi glandulæ quædam induratæ, quæ in ceruice præcipue, alis, amp;nbsp;inguinibus concrelcunt, græco^ nomine chœrades appellatæ funtîuel à ch ces • ao radibus afperis faxis,uel à fuibus quæ chœri dicuntur : multiparûenirn ac fœcundum eft antmahuel propterea quod taie quodammodo collum porei habere côfpiciuntur» N afeûtur autem ftrummæ aut in anteriore colli parte, aut in altero tant5,aut in utros que latere:atq; eæ modo una,modo duæ,modo plurcs:in propria^ membrana fingu perinde ac îteatomata, amp;nbsp;atheromata,amp; melicerides continentur. Qviæ dolore ins feftant,Ô£: attredatione, medicamêtis^ irritantur,peiores^ fiunt,malignæ funt,à nos nullisc^ carcinodes dientur : perfpicuumep eft eas neq? manui, neq; fcalpello ceUuras* Quocirca his omiflis, illis tantum quæ amp;nbsp;ad tadum, Ôê ad opportunam medicament torum impofitionê benignæ funt,in hune modS manus erunt adhibendæ ♦ Si in fums ma cute ferpunt, eas fimplici diuifione fada à fuperiedis partibus abfoluemus, orasqj 30 hamis cute fublata,poftea à carne amp;nbsp;cute diducemus, ficut in uenarum deledione dis ximus : atqt ita paulatim cuellemus. Si maiores fuerint, hamo infixo funt fufpendens dæ ac fimili modo fubfecande,fiG ut à cohærentibus partibus undecunque liberentur: cura habita ne uel foporariæ arteriæ, uel nerui retrouerfi attingantunSi uero uena ali qua incifa cruore elFufo operiimpedimento fit, laqueo debet aftringi: uel,nifi magna admodum fuerit,penitus etiam abfeindi : arq? ita cum ftrummæ radix in anguftum ue nerit,periteadmodum eftexcidenda,immiftb^indicepertradadus Iocus,ac diligens ter fcrutandum nunquid aliæ adiaceant,eæ^ eodem modo funt extrahendæ ♦ Quod fi fufpicio fit,nc in ftrummæ fundo uas aliquod magnum unum, uel plura etiam fubs fint,ferro abftinere commodum eft, laqueo^ ipfam conftringere conuenit, quo parti 40 eulatim tuto fponte excidat. Quo in cafu per linamenta poftmodum curatio adhiberi 1 eonfueuit:nam ubi excifa eft,oræ committuntur. Porto incifiones per redam lineam funt faciendæ : 6ê fi nihil ex cute redundat protinus confuendæ. Siredundat, parte ea ad myrtei folq figuram excif3,futuræ adhibendæ,medicamentum^ conglutinans fus perdandum eft,

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defleomatihus,‘ttheromatilitif,Grmdiceridilius:quod eft feualionibiK,puU tationibus^crmettiftuiji. Cap. XXXVi

SEuationes,pultationes, Si mellifauia licet ex gencre abfeeßuum fint, in eo tarnen differunt,quod qui proprie abfeeffus dicuntur pituitofî funt, Si dolorem afferût, 50 acremep humorê. Si corrodentem continent,neqj propria membrana,fiuc tunica ins cludStur » Quinetiam hæc inter fe quoep diftantmam in feuatione qui ineft humor fes uo, qui in pultatione frumentaceæ pulti, qui in mellifauio melli, prout appellatio præ

-ocr page 18-

V _ v p A v L’I AE G Ï N E T ÄE

fe fert,fimilis eß.His uero noris poHiinc difcernefeuatio al ijs dunor attredatiolii cedit#' ac Ioc6 mutaijfadicem^ angulriorem habet:mellifeuio uero, fi atungas,qualilentum: quoddä corpus fubeft,quod prefTum tarde fuiqôd dtó refluit, Eadem his quæ ftrum mis adhibenda curatio eft,incifione,didudione, futuris reliquisjtantum id cauendum ut mêbrana inuiolata feruetur,ne humor efFufus turn operi non paruo fit impedimen co, turn particulas aliquas relinquat, quæ poftea in caufa fint,ut p!ciunq; circa manus articulum3aut talum,ac demü omnes partes,quæ articulis mouentur,denuo tak mas Iumoriatur:quemadmodü ftrumma,ubi uel tota,uel aliquid ex ea relidtim eft.Quod fi tak quid incidit, melius eft non confuere, fed excedentibus medicamentis reliquias confumerecommodiffimumeft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

DcdilatAtionc qiMmancurifnmppclldnt. Cap. XXXVII

DUatario,quc aneurifina à Græcis dicitur,tumor eft mollis,ac digiris ccdens,cuius ortus è fanguine Slt; fpiritu eft, De qua ita Gaknus: ApertO3inquit,arteriæ orifi* ao,aftelt;ftio fit,quæ dilatatio appellatur : id quod ex uulnere interdum contingit,cum cutis defuper arteria neep cóglutinata, neep carne ohftrucra ad cicatricem perducitur: quæ affedio turn ex pulfu arteriarum,tu ex eo dignofcitur,quod fi manu comprimas: tur, tumor refluente in arteria fubftantia,quæipfum cfficiebat, ftatim euanefcit ♦ Hæc Gaknus.Nos uero ipfas inter feita diftinguemus. Qiiæarteriaru apertis orificijs fiSt, oblongiores fvinqakiusqj confiftunt : turn ad digitorum impreflionem fonitum quen lO dam gdunt Quæ autem ex uulneratione cóftitere,nullum huiufmodi fonu effidunt, funtep rotundiores,ó^ in fummo fubeffe fentiuntur ♦ lis Igitur quæ in alis,inguinibus, colioqj exiftunt,item ijs quæ aïqs in locis prægrandes apparent,ob uaforum magnitu dinem manus adhibere reeufabimus : üJas aggredi quæ extremis in parribus, braches cruribus,6C incapite ortæfunt,nô erit ahenum.Curatio hæceft:Si per aperrionem tumor extiterit,reda linea per longitudinem cutis eft incidenda : deinde oris hamulis diftradis undiep arteria,ficut de uenarû exemptione diximus, diducenda,at(p infirus» mentis ad id fadis à carne abfoluenda eft : eadem item acus traiedione, amp;nbsp;lino utrincp fada deligatione utendû, prius tamê intercepta arteriæ parte feda atep exinanita,tum p que pus dtent,quoad uincula excidant,medicamenta funt imponenda.Si ex ruptura dilatario eft,tota eft,quatenus fieri poteft,una cû cute digiris prehendenda:deinde acu duplex linu trahête infra prehenfam partem tranfiniflà, ac lini finu forfice prædfo, ita bmis utrincp capitibus, ficut de ftaphylomate didum eft, hindnde tumor eft uincien-dus. Quod fi timemus, ne fila ilia dilabantur, alteram acu duplici fîmiliter filo inferto, ficutpriorem totamcôprimat, traijciemustatcpeodem modo finu prækdo quatuor filis,geminis utrincp, tumore deligabimustuel tumore in medio aperto, atep exinanis to cutem circucidemus, uindis illic partibus omiffis.Inde impofito fpknio ex uino at* que oko linamenris poftea curabimus,

De broneboeeïe gutturiffamice. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXXVIII

BRonchoeek eft tumor in collo magnus acrotudus,ab interioribus partibus hanc lt;v® appellationem for titust cuius duæ funt fpecics,aliæ feuationes,aliç dilatariones re ferunt. Dilatationes referentes,tjfdem quibus dilatariones noris cognofcemus : atque utdefperatas relinqucmus : quippecum omnes promifcue dilatationes, amp;nbsp;prædpue quæ circa collum funt,fcalpelli operam ob arteriar urn magnimdinem non fine pericu lo admittant. At ftcatodes quemadmodum kuationes curabimus, fepararis atep euita ris uafis,ficut in ftrummarum curarione docuimus*

Degangtioneruicontortione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXXIX

GAnglium eft nerui contorrio,quæ ex fdu aut defarigarione in nodo manus,aut 50 talo,locis® quæ articulis mouentur pkrunep, in alijs nonnSquam corporis par ribus etiam accidie. Hanc affedionem confequitur tumor concolor,renitens,amp; dok*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re uacans.

-ocr page 19-

DE ARTE M E D B N D F L T Bgt; VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

re üacafts t qui tarnen,fi uiolenter aliquis cópreflêritjtorpidum quondam fenfum exa Iiibeat:non alte infidens,fcd fub ipfa cute ortum Habens : in latus tantum Iabans,pror fum aut retrorfum minime, etiam fi quis uiolenter impellan Quae in cruribus,aut bra chtjs,aut extremis partibus funt,excidere tutum non eft : quippe cum periculum im« mineat, ne membrum illud mancum reddatur « Quae in capite,aut fronte cótigére,ita curabimus:Summa cutem fcalpello aperimus,deinde, fi parua funt, uulfella compres« henfa à radice excidimus:fi magna, hamis fublata circumcirca diducimus, atep extrahi mus:poöremo futuris oras coniungimus,medicamento^ utimur,quod cruentis uul« neribusinijcitur»

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DtfanguininnißioneperuenM- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Xt

Licet uenæ fecâdæ modus omnibus iam manifeßus fit,tamcn ut 5C artificiofas ciu» diflindiones tradamusj2lt; nihil,quod ad chirurgi operam fpeëlet,prætermifluni elle uideatur, in præfentia quoque à nobis non erit negiigendus. Primus uenæ fecan da: fcopus ac finis efl, ut redundans fanguis euacuet. Sanguinis ucro redundantia dut plex efl: una quo ad uires,enam fi uenæ ipfæ plenæ non apparcant : ob quam cito im« becilles debiles^ redduntur homines, cum natura onus quafi farcinam quandam fer re minime ualeat : altera quo ad ipfa quæ fanguinem continent receptacula, ipfa feifi^ cet ianguinis interfufione eöfiderata, licet nö molefte id natura ferre uideatur : ex qua 10 ruptis interdum uenis fputa cruenta, aut aliquæ aliæ fanguinis profufiones fequi com fueuerunt,Dla quo ad uires fanguinis redundatio,ex corporis grauatione:hçc quo ad uenas, ex uenarum diflentione ÓC repletione dignc^cituriutraq; exinanitionem pro* curadam eflè indicat. In primo igitur morbi die,fi neceffitas urgeat, interdum fanguis crit mittendus ; prius tarnen concoctione in uentriculo, aut iufla in fanguinem muta* tione in iocinore obferuata ♦ Quod fi aliquam ob caufam inter initia fada uenæ fedio non fuerit, ultra feptimum diem ea uti non erit abfurdum:fi modo id SC neceflîtas re* quirat,£C ægri uires non reculent ♦ Debet pon o is qui fanguinê mittere uult animad* uertere,ne multorurn excrementorum in inteftinis retentio fit : quod fi efl, leni prius clyftcre efl utendum, ne uenæ ab inteflinis putridam aliquam excrementorum fub* jo flantiam trahant ♦ Atc^ illis quidem qui ob præfentê morbû fanguinis detradione in*, digent,quocunque tempore, acceflionum tantum febi is uigore euitato, uenam feca* re non incommode poterimus : fi continua tarnen febris infeflet, matutinum tempus magis erit idoneum:tjs uero qui nullo morbo præfente tutelæ potius, ac præferuatio* nis caufa fanguinis exinanitionem requirunt, uer competit, Ât in ætatibus id caueri oportet, ut ficut ufep ad quarturndecimum, ita pofi fexagefimum annum nunquam, nifi irreeufabilis aliqua cogat neceflîtas,fanguis mittatur:atque illud fit perpetuum, ut qs qui imbecillioribus uiribus præditi funt, detrahere fanguinem euitemus» lam uero in recentimembroruminflammarione ex aduerfa parte, inlonginqua 36 diutina ex , proximis efl detradio facienda, Quæ quidem cum ex multis alq s corporis locis, turn 4-0 plerunque ex interiore cubiti parte fieri folet, Quocirca ignorandum illud non eft,in* teriori uenæ, quæ alaris appellatur,arteriam, media- ner uum per totum fubeflèifupe* riorem uero,quam humeralem dicunt,metu omni uacare:atcp in capitis quidem mor bis humeralem, in qs qui infra collum infeflant,alarem,in utrifque mediam efle inci* dendam.Oportet ergo partem quandam brachq circa mufculos fafciola aliqua angu* fia deligare,deinde mutua manuum inter fe perfricatione repletam uenam,quæ ufui idonea efl, tranfucrfalinea ad ipfius tantûlatitudinem incidere. Nam amp;nbsp;maiores pla* gæ difficulter coëunt ac fanefeunt,^ angufliores præterquam quod craflîoris humo* ris exitum impediunt, etiam inflammationes mouent. Vbi uero pofl biduum,aut tri* duum,autetiam quatriduS,quod interdum incidit, detrahere adhuc fanguinem fpe* 50 ramus, obliquiori linea uena efl incidenda, ut in brach q, amp;nbsp;manus inflexionc hians fubinde non facile coalefcat. Ita Antyllo placet* Quantitas uero humoris detrahendi Si ualiditate uirium, QC morbi magnitudine erit nietienda ♦ Cum igitur multa fuberic

-ocr page 20-

’ P A V t I AE G I N E T AE

humons ac feruens materia, femel uel ufqj ad animi defecHS fanguts ent detrahendus* cum uideltcet ualçnobus adhuc uiribus æger deficit,nó ex humoris alicuius ad ftomas churn efFufione : qua ex caufa fit,ut multi inter initia ftatim, antequâ fatis dctractû fit, animideliquio laborent : fed illudeft opus, ut euacuationisratione animi defedus his côtingat, Nam fi multam exinanitionem res exigit, amp;nbsp;uires funt imbecilte, mediana hæc erit diuidenda,fic ut primo die minus quam debeat : fecudo rurfus, SC item tertio, fi opus fuerit, quod reftat detrabamus. Necj in plena tantum corporis conftitutione, quam plethoricä dicunt, totü fimul exinanimus, ut inquit Galenus : uerumetiam ob affedus alicuius uehementiam, quamuis totum corpus in humorü æquabilitate con^ ftitutum fit:utputa cum è naribus, uel aliquo alio ex loco fanguis erumpit : nifi tarnen 10 magna admodumfueritcopia,Exoppofitisetiam pambusauertendæ materiæeaugt; fa Uenam fecamus, Simili modo in uehementi inflammatione laborantibus,ut colicis, renibus calculofis, lippitudinibus, ac cæteris quæ ita acute infeftant:dolor fiquidem SC calor inflammati membri in caufa eft, ut licet totum corpus excrementis uacet, fluxio tarnen fequatur, quam minuere tune necelTe eftjea euacuatione adhibita, quæ maxi« me SC xtatijSC naturæægrotantis conueniat: temporis infuper,^ regionis,6C confuc tudinis habita ratione ♦ Vbi uero iuxta fedam uenam inflammatio aliqua extiterit ,fi-cutin lateralibus SC iocinorarfisjmutationem fanguinis turn colore,turn habitu expe« dare cômodiffimum eft;diuerfus enim à naturali fanguis inflammatus efficitur,Nam^ fupra modu excallâdus, fi' prius erat fubcrudus,rubicûdior ÔC flauior euadit, Si prius^ô huiufmodi erat,in nigrum exaduftione conuertitur.Non fempertarnen hæeexpe^ danda mutatio eft, fed interdum antequam fiat,defiftendum:id quod duabus de eau-fis contingit,uel ex inflammationis malignitate,quæ nihil remittit,fed uehementer af^ fixa eft:uel ex uiriS imbecillitate,quam ex pulfuum attredatione cognofcere poterist nam turn in uehementia SC magnitudine inæquales, turn obfcuros pulfus depreben-des,Quinetiâ tenor ipfius fluxus rcfradus,dcbih'tatas iam e!ïc utres manifeftat. Si ue^ roSC nihil ex qsobftiterit, SC æger uigenti ætate fuerit, mutatio hæceritexpedanda: atq? eo magis quo melius tempcratum corpus nobis feie obtulerit. Quod fi ante cóüc nientem detradionê fanguis mhibeaf, id quod fit uel ob timiditatem SC animi defedS, uel ob humoris coagulationem,uel ob nimiam conftridionem;fingulis his erit occur^^ ^0 rendum, Animi defedum naribus admotis fuccis refocillabimus : conftridioni relaxa to uinculo fuccurremusicoagulationê fanguinis uel oleo infufo,uel digitis calfado Io^ co diffoluemus. Reliquus ad fanguinem mittendum apparatus omnibus in promptu eft. Atq? na in cubito agitur.In fronte uero,cû ibi detradio facienda eft,ut in capiris do Ioribus,ad hunemodumfit: Ablutionepriuslocufouemus,deindehabenula collum deligamus : inferto tarnen digito ac fufpenfo uinculo iuxta guttur, ne ftranguïatio fc^ quatur;atqj ita tumefcentê in fronte uenam phlebotomi uel fcalpelli acie fecamus, Si^ mili modo quoep iugularibus uenis in fummitate cutis apertis fpecilli latiufcula ac con caua extremitate fanguinem exdpimus.Item quæ fub lingua funt in anginarum mor bo,omifla conftridione pertranfuerfum inciduntur, Suntquieas etia quæin magnis 4,0 angulis apparent,in capitis uel oculorum diuturnis morbis eodem modo fecandas du cant. Itidem quæ in naribus infunt3uel capitulo fpecilli cóprimentes,uel alperatis qui^« bufda inftrumentis irritantes rûpant.In capiris quoq? morbis que fecundu aures funt, ineïdi confueuerüt:ficut que funt in popliribus cü renes laborant.Qiig uero funt in ca cuminibus membrorû,quæ fupra uincula extant,ubi SC manuö inter fe attritu,6C pc^ dum inedfu replete fuerint, fecant.ln lienofis in leua manu ea prædpue quæ inter mi nimum digitum SC proximum fita eft.In iocinorarqs eadem, fed in dextra : extremo;» rum enim euacuatio ficutex longihquiori fit,ita efficaciorê auerfionem facit. At in pc de tam in coxendicibus, quam in uuluæ affedionibus,ex ea quæ fupra interiorêmal-Ïeolum eft, fanguinem mitti conuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®

De cucurbitularum admotione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. ■ XL

Eq; in morborû initijs,ncq; in plenis corporibus, quæ plethoricä dicunt, cueur* bitulis

-ocr page 21-

DE ARTE M ED E N D T L F Bï VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

bitnlis utendum eftifed cum prins expurgatum eft totum corpuSjhet^ amplins quic* quam inHuitjdd in membro aliquo mouere quippiam,amp; ad exterioreM parte tra here neceireeft^ Leuisigitur acfimplexcucurbitula inflationes foluit, ftomachifluxtones fedatj fangnmeni attrahit,eadem fluentem fiftit, ii aduerfæ parti imponatur : td quod inimoeft adfummütraducit.Demum humorum attradionem, fpintuum extraction nem efficit. Qiix uero cum fcarificatione admouetur,etficaciorem morborum caufis diHationein præbet,ita ut (quod fenfu quoep percipitur) ab imis partibus moJehantes materiæ auoeentunNeep emm tam ianguiné quam alios quoq; humores educitipraen fertim ft maiori cum flamma adhibeat. Si a camofis membris fanguis ei t detrahendusj iq eöcifa prius cure cucurbitulâ imponemus:(i à gracilioribus,carnecp uacantibus,fimpli cem cucurbitulâ agglutinabimus;deinde,ubi intumuerit ea in parte mcmbrüjincifio-quot;-nem adhibebimuSjeandê^ rurfus imponemus:ac fiparu erit detrahendu, unadi amn pillis 5 pluribusincifionibus ütemur ♦ Siep tenuior fanguis fucrit, leuiter in fummo : rt cralfior,aitius fcalpellum adigemusruerbi gratia, ubicóeretus ex pereuffione languis eriteuacuâdus.Incifionis uero alutudinèipfa cutis craffitudo nobis prçfîniet. N on ul li ut uno idu tres incifioncs mijccrent, tribus pariter lundis fcalpcHisinlirumentu exco gitarununos inutile hoe exiftimantes fimplcx fcalpellum adhibennis. Abj funtqui ui treis cucurbitulis ututur, proptereaquod per eas fanguinis, qui exinanitur quantitas tranipici,dum attrahitur,poteft:ièdadattrahendûæneæ funt Jonge effîcaciores, quip lo, pe cum hæ maiorem full mere flamm am ualeant,uitreæ facile frangantun VerGetiam illiqui cornibuscorporiadmotis, ea parte qua exiguum foramen eß,fpiritum ore adn ducunt,amp; minus extrahüt,amp; nihil exiccanf.quemadmodum quæ cum flamma, cum opuseft, admouentur Jamueroin applicandiscucurbitulis illudageredebemus, ut prius eredam partem corporis conflituamus, deinde ei a' latere cucurbitulam aggJun tinemusA ,'am biacentibus membris defuper ardens linamentum conqeiamus/iupra cutem id delapfum adurct,molcftiamcp nulla exigente neceflitateinferet. Sciendum autem cuçurbitulæ interdum magnitudinem ad fubiedum membrum accomodari, Vnde cfticitur,ur muitte ac uariæ lïnt,amp; paruitate amp;nbsp;magnitudine difFcrêtes.Qyiemn }o admodum etiam longiore collo aliquas amp;nbsp;latiore uentre præditas ad attrahendS alqs aptiores facimus * Cauendum uero fummopere eft ne iuxta mâmas cucurbit ulæ adn moueanturtin ipfas enim cum inciderint interdum, atque intumuerintmammæ,effîn dunt,ut auelli inde ægerrime poffint. Quo in cafu fpongqs ex aqua calida eóprehenn didebenttita enim folent remittere, Sed fi ncq; fic proficitur, ad perforationem ipfarS eftdeueniendum.

Dcadufiionealæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cup. XL II

IN humeri luxati coaptatione in quibufdam contingit, ut brachq caput fine ob ren dundantem humiditatê,fiue eo quod affiduo prolapfu locus ita aflueuerit, firpe 8C frequenter excidat» Qua in re aduftio eft adhibenda, Supino igitur uel in fanum latus 40 ægro reclinato interiorê ake cutem, quo maxime articulus excidit, uel finiftræ manus digitis, uel hamis eleuatu tenuibus atep oblongis ferramentis candentibus adurimus; ‘ita ut cautenu in alteram partem penetrans,duas una imprefhone ulcerationes indu^ cat. Siep magnum inter has duas inuftiones fuerit interuallum, fpecillo per utraqj foramina traiec^ü aliam in medio inuftionem adhibebimus, eoufep quoad ferramêtum ipecillum attingat ♦ Tametfiduas alias adhibendas cenfet Hippocrates ab utraep par= te eins quæ eft in medio alteram;fic ut à duabus illis æquis interuallis diftantes figuram quadratam coftituant.Non altius tamen,qua'm ad cutem adurendum eft : propterea quod nerui amp;nbsp;glandule,quas adenas uocant,amp; alia fubfunt,quæ non mediocrem ins 50 flammationem, difficultatcmcp affe runt. Poft hæc porri cum fale triti impofitione, Öi rcliqua ficut in cæteris uftis curatione utendS:cauendum^ inde eft,ne manus amp;nbsp;bras, chium nimia agitatione exerceatur»

-ocr page 22-

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAVEI AEGINETAE

'De digiti Sdgnitis c[edigit if. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLIH

AGnafcuntiir digiti in manu interdum prope magnos digitos,intcrdû prope par uos : iuxta alios raro üifum eft.Horum igitur ali] lunt carnei ex toto, alq olïa QC quandocç ungues enam habent.Qui offa habent^alq ab articulo communi cum alters ro digito iundura innixi,alij ab internodio exoriötur« Atcp ij qui ab internodio emer-guntjmotu prorfus carenr.reliqui aliquando mouentur. Carneos quidem praecidere facilimum eft : nam totum quod fuperuacaneum eft femel fcalpello abfcindimus: qui ab articulo oriuntur,difFicilimum.Qiii uero ab internodio prodeunt hoe modo cura-mus:prius carnem undiep ufeg ad ós excidimus,deinde os ipfum uel fcalpro cominui^ mus,uel ferra abfdndimus:tum radendo 0^ conglutinando,quemadmodü de offium lO uulneribus didum eftjreliquam curationem adhibebimus.

c Deadujïionefuppurationisintitbe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLIIII

AD ußio fupp uratis efficacithm urn auxilium inuentum eft, quam ita adhibemusî Kadieem longæ Arifto'ochix oleo imbutam accipimus, deinde fupra ipfam fer= rocandenti exulceramus uarijsinlocis: uno inter iugulorum comundionem retras= dia fuperius cute, duobus iuxta mentum feorfum a foporarijs arterijs, fed minus alte: fub mammis item inter tertiam ÔC quartam coftam duobus, ferro latius impreffb î ins' ter quin tam quoque amp;nbsp;quartam paululum uerfus dorfum duobus : uno item in me* dio pedore,altero fupra uentriculi os:a tergo uero tribus aduftionibus utimur,una in 20 medio dorfo,hincinde a fpina, fed fuperiori loco duabus altius impreflis. Ahj uero,ut inquit etiam Leonides,ferramento tenui ad nuclei olex figuram candenti inter coftas ea in parte, qua abfeeftum elle fuerit notatum, ufep ad pus aduruneSunt qui fcalpel-lum quoque adhibereaudeant: inter quintam amp;nbsp;fextam coftam tranfuerfa lincapau-lulum tarnen obliquacutem ineïdut:deindeaculeato cultello coftas fubcingentemem brana perforata pus excernunt. Verum Sd ifti,6d qui ufquead pus adurunt, uel proti nusmortem infei ut, cum una' cum pure uitalis etiam fpiritus uniuerfus exinaniatur, uel fiftulas infanabiles inducunt.

Decancro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jq

CAncer eft tumor inæqualis,afper,fcedus,fubliuidus,dolore infeftans;abfqj ulce= re interdum, quem etiam latentem appellauit Hippocrates, quifcilicet curatio-ne potius irritaturtinterdum cum ulcere proueniens. Ex atra enim bile cum fit,ut plu rimum depafcêdo ferpit, in pluribuscp alijs corporis parnbus,maxime uero drea uuL uas 6C mammas in mulieribus ex oritur,habet^ undequacp uenas intentas, arque inss flatas, perinde atque animal cancer pedes, unde nomen eft adeptus,Quoniam igitur de curatione eius quæ medicamentisadhibetur in quarto, 6Cde eoqui circa uuluam nafeitur, in tertio fans dictu eft:qui autem intus in uulua latet, manus amp;nbsp;fcalpelli opes ram fufeipere non poteft, neque fi poftet, aliquod in eo præfidium inueniret, Eorum nunc qui extrinfecus amp;nbsp;præcipue circa mammas ormtur, curatione trademus .Non- lt;j.q nulli toiam uitiatam partem cauterrjsabfumuntialijtotam mammam exeïdunt, dès inde aduftione ututur. Galenus uero excifionis tantum chirurgiam admittit, in hunc modumferibenstSi tarnen cancro mederi fcalpelloaufus fueris, primum ipfius expur gationem ab atræ bilis humore auipiceris ; deinde tota prorfus affecta parte fie ut nulla relinquatur radix,diligenter circuncifa,effluere fanguinem permittas : neque prius fiftas,quam uenis quæ circùm funt,accurate compreftis craftiorem omnem fanguinis partem exprelTeris.Turn eadem qua in alijs ulceribus curatione utaris.HæcGalenus, Reliqua uero maligna,putrefcentia^ ulcera,puta phagedenæ,ô6 gangrenæ,amp; fimi* lia,eadem ratione curandafunt.

MDeijf quibufmulieruminmoremmammteturgcfcunt. cap. XL VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ή

Aribusfanè perinde ac fixminis fub pubertatis tempus mammæ aliquatenus turgefcunt:

-ocr page 23-

DEARTEMEDENDILIB» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le

turgcfcunt *. fed picrifq? iterum reprimStur ac fubfidunttnonnullis uerOjUt femel or^ fa: funt, pingui quodam fubalefcente procedere non defmunt * Qitæ res cum effect mmatæ naturædedecus afferat/calpellicurationem nô immento admitnt.Lunari igi tur figuraïnfra mammam incifione fada, cuteep à carne diduda adipem detrahimus: plagæ deinde oras futuris committimus » Si forte ob uaftitatem ficut in feeminis in infe riorem partem inclinauerit mamma^duabus lunatis lineis in eadem inferiore parte fe* , candum eft, fic ut capitibus inter fe coniundis minor a maiore comprehendatur : cu^ teep quæ inter duas incifiones eft excoriata, exempta^ pinguedine quæ fuberat, futu ris fimili modo eft utendum. Quod fi aberrauerimus,(minuscp quam debeat excifum 10 foerit,tenui habenula,qua? fupereft mrfus dctrada,fuendü:medicamentum^ litres

centibus uulneribusimponendum»

Cap. XL Vil


De ioemorii dduflione.


SI eos qui in iocinore abfcelTum habent, dolor cum grauitate quadam infeftat, cars nofum ipfius uifeeris corpus affedum elle indicatSi dolor acutus eft,in tunica ma gis uitiu clTc oftendit. Sleep aduftio eft facienda : Cautery's ohuaribus fupra inguen ad finem iocinoris aduftioneintjeimus, totaqj exufta cute ufq; ad tunicam penetramus, pus^ inde extrahimus.Poft exinanitione lenticula 0^ melle, 06 medicamentis ex muf fa aqua,amp;replentibus,poftea etiam cicatricem inducentibus utendum eft,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeaduliioneUcnis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XLVIII

Lleni fuperiedam cutem hamis fublcuamus, deinde longo ferro candentipenitus traqeimus, ut una impreflione duæ aduftiones fiant ; hoc ter facimus, ut omnea poftea fex euadant.Qiianqua Marcellus fufcinula,feu fufeinali ferramento ufus,tre« folebat una traiedione aduftiones inducere,

Deftomachiadujlione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, XLIX

INftomachidiuturnis fluxionibusrecentioresaduftiones adhibereconfueuerunt; al ij oliuaribus ferramentis tribus locis exulcerant, uno iuxta gladialem cartilaginë, ?o alijs duobus inferius ita conftitutis, uttriangulam figuram efiiciant, folius cutis alntus dineialrj fola unaaduentriculiorificium,fedlatiore aduftione contentifunt. Nonnul ii uero funt,qui ne ferrum quidem adhibent,fed fis que uocantur ifcæ adurûtSunt au tem ifcæ fpongiofæ quædam pi! ulæ, quæ in quercubus 06 nucibus nafeuntur, pluris» moinufuapud barbaros. Poftaduftioncmaliquandiu apertum hulcusrelinquunt, imô etiam refricant, utmulta peripfum diflatione eflèda os ftomachi à fluxioneillæs fumpermaneat.

De a^ua inter eulem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. L

HYdropicorS habitus quis fit, quotq; eius diff'erentiæ,quæ caufæ, quo modo item dignofei, 06 curari per medicamenta tales morbi ualeant, in tertio libro tradidis mus, oftendimuscp ibi etiam folu afcitem manuS opera admittere.Nunc quemadmo dum id fiat,dicendu eft. Redo cóftituto homine3fin minus in fedili collocato: nam qui netp hoe tolerare ob imbecillitatê poteft, huic curatiöi minime effe idoneus iudicadus eft : redo igitur ftante homine, à tergo ftantibus miniftris iubebimus manibus uentre cóprimere,ac deorfum tumorê ad imü abdomen depellere.Nos uero aculeato cultels Io,feu phlebotomo fumpto,fi malum hoe ab inteftinis ortS habuerit, fub umbilico ad perpendiculQ ferè quatuor interpofitis digitis,fi altcri morbo fupuenerit à finiftra pars te, fi a fplene inceperit, à dextro latere abdominis entê ufep ad membrana meidemus; cauendS enim ne ea in parte incidamus, qua funt cubaturi:deinde inftrumêti acie eus §0 te à mêbrana diduda paulo fuperius $ prima plaga inieda fit, mebrana ipfam perfos ' rabimus,quoad inani loco ferramentS excipiaf.Poft hec ænea fiftula quæ ad fcriptorq calami fimilitudinê præfèda fit,in mêbranae 06 abdominis foramê co ij eiend a eft:per^

-ocr page 24-

PÄVLI AEG INE TAE

ipfam enundendus humor pro uiriu ratione : quæ ex obferuationc pulfus coftflahut Qtiod ubi iam factum fuerit,rccipienda fiftula eft,atcp ita efFuGo fiftenda : illa enim al« ternata indfione id effidtur,ut ablata fiftula fluxus cotmuo fiftat. Nos tarnen, quo fe« curior res fitjinamcntum etiam intortum in abdominis tantum uulnus coqcimus : in ledo deinde reclinato homine,ac refodllato,poftero die rurfus humoris paululû pro uiribus per fiftulam emittemusiatq ita in fequêtibus diebus faciemus,donee quamml nimu relinquatur ; fumma cura habita ne uniuerfum fimul afFundamus : multi enim imperite admodû hoc traçantes, unà cum humore uniuerfo etiâ uitali fpiritu euacua to hominem fubitó interemerunt. Qui uero fecuritati magis cófulunt,ita folent fe ge« rere:tantum chirurgiahaceducunt,quantü ægri uires fubleuare pofte uideatur.Reli« ló quum uero aquamdeducentibusmedicamentis,harena, fole3fiti,atq?exiccantibusali mentis confumût ; aduftiones etiam in ftomachojiocinorejiene, abdomine,umbilico tenuibus ferramentis nonnulli,aln ifcis,uel aliqua alia humfeemodi materia adhibenti multicp funt qui hac uia potius nullam prorfus paftï perforationem confanuerunt»

Deumbiliciiprominentibiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LI

VMbdici prominentis uitium diuerfis ex caufis fit : interdum r upta in ca parte ab« dominis membrana, eo^ uel omento, uel intefiino prolapfo : humore interdu hebete fub umbilico colledo : carne quoq increfcente : quandot^ fanguine ex uena, , uelarteriarupta,utindilatationibus:quandoq; fpiritu tantûeô profufo. Si omentum 20 trrupit concolor tumor eft, mollis,dolore uacans,atq5 inæqualis ; fi intefiinû,cætera fi« milia funt, tumor inæqualior eft : ad digitorû côpreftîonem euanefeit, crêpât interdir, balneis^ SC diftentionibus crefcit. Si humor fubeft, mollis fimiliter eft tumor : preflus uero nó cedit, neep minuit,ncq’ augetur. At carnis fubcrefcentia præter reliqua indi« cialiuidiorem etiam locu,SC duriorê reddit, quiep femper in cadem magnitudine con« fpiciatun Spiritus möllern tumorê exhibet,qui impulfus fonitu reddit,ac prelTus eua« nefcitCuratio in hunc modum tradanda eft: Keet o cóftituto homini, fpiritu rctento uentrem diftendere iubebimus, deinde tota umbiliciexcrefcêtia fcriptorio atramento circucirca notata eundem refupinabimus,ac fcalpello undiep qua nota atramêti fuerit fcarificabimusttum media parte hamis attradajino uel neruo ad fcarificationem inic« }o efto uinciemus,ita enim fortius continebit,neque elabi poterit3finu,non nodo nexum aftringentes : turn tumore,qui aftridus erit, in fummitate incifo arqt aperto indicé de« mittemusîdiligentes^ fcrutabimur,nûquid inteftini aliqua inuolutio, aut omenti par ticula fimul uinefta finSi inteftinu comprehenfum erit, laxato laquei finu intro depelle mus:fi omentü,attrahemus:atcp eius fuperuacaneam partem,deligata prius,quæcû^ occorrerit,uena,cxcidemus.Poft hæc duas acus fimplex linum ducentes per fcarifica« tionem illam tratjeiemusftinorum^ finibus præcifis,ficut in dilatatione didû eft, qua* tuor capitibus diuerfas partes aftringemus. A tq; ubi quod fupra uincula eft emortuS fuerit,atcß exciderit, linamentis curabimus, dabimus^ operam, ut cicatrix deprefttor fubinde inducat.Arep ita fit,fi uel omentS, uel inteftinu morbu cauürit:fiuero autca« 4.0 rOjaut humor,aut fanguis fit,media tumoris parte circucirca excifa,quicquid intus fue rit dctrahcmus,deinde ulcus replétibus nutriemusjis uero qui ex dilatatione aut fpiri tus effufione cóftiterint,perinde atq; dilatationibus adhibere medicina reeufabimus,

De uulneribtu in abdominis membrana,ar prolappt intejiini, uel omenti, ubi etiam modus uentris confuendi ex Galeno traditur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L11

Vemadmodum uulnerata abdominis membrana optimetractari poflitcofidc V_J^andum.Si paruü adeo fit uulnus,ut prolapfum intcftinü,quod inflatS eft,nul« lo modo reprimi amplius poffit, uel inflarioné exinanire, uel ampliare uulnus neceffe eft.Primum fanè,fi modo aflèquipoftiimus,melius eft:uerum qua potiusrationeaflè 50 qui poifemus,quam fi caufam qua inflatur inteftinu amoueamusfQuç igitur eft heet' ambientis aëris frigus:unde calefaciendo remedium adhibebitur, Molli igitur fpongia ex aqua

-ocr page 25-

DE ARTE MEDENDI LIE» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

ex aqua calida expreda fouendum ent inteftmum, præparatum^ ad hoc efle debebit uinum außerum calidum:quod ficut magis quam aqua excalfacit,ita uires etiam intes fiinis addiuQuod fi his adhibitiSjUihilominus perfeueret inflatio,incidenda ent mem= brana, donee fatis ad prolapfum inteftmum patere poffinAd quam indfionem facien dam recta fiftulamma quæ appellantur,funt accómodata. Optimu etiam eft ut æger, fi inferioribus in partibus uulnus fit,ex aduerfo propêdeat:fi in dextra uidelicet eft Ix-fio,in ftniftramfti in finiftrajn dextram inclinet:quod porro tam magnis^quam paruis uulneribus comune eft.Inteftmorum uero in propriam fedem repofitiones in magnis uulneribusminiftrum peritumadmodumrequirut:debetenimisoras uulneris mai to nibus apprehenfas ab exteriore parte intro conuerter e 8iC aftringere, fuennque ipfas paulatim explicare:quod^ futura iurieftum foerit mediocriter deprimere,donee coni futio omnis abfoluta fit » lam uero quis modus cófuendi uentris idoneus fit dicendum eft.Quoniam abdomen membrane agglutinandum eft,à cute principio fado acus ab exteriore parte in interiorem immittêda : quæ ubi cutem fiC redum mufculum totum traiecerit, prsetermifta adiacente mêbranæ ora,altera ab interiori parte ad exteriorem perforanda eft;deinde appofita abdominis ora eodem modo traieda, cademqj rurfus deforis introrfum transfixa,praetermiflac»fimiliter membrana fubiacente,ad oppofi^ tam uemendn ; eacp intus extrorfum una cum fuperieda abdominis ora tranfuenda cft:atcp ita tertio, SC quarto,dcineepsqj faciendS, donee totum uulnus inckidatur.Sui io tura fane,quo plagam conftringat,perquam crebra effe debet:quo uero cutis Integra permaneat, non admodum crebra: quocirca euitatis utrifep extremis mediocritas feri uanda eft. Idem in acia faciendum, nam quae nimis dura eft cutem abrumpit, quæ ni^ mis mollis rumpitur. Quemadmodu etiam fi extremis orarum finibus acus intjotur, cutis quæ tenuiftima relida eft,laborat,ac uim pafta pleruncp Iaceratur;fi autem nimis multum futura cóprehenditur,inconglutinatum permanenAtq; hecquidem omnia licet plagis omnibus cómunia fint, maxime tarnen in eófuendo uentre obferuari de^ bent. Vel igitur ea,qua fuperius diximus,ratione agendij nobis erit, attendentibus ut membrana cum abdomine coalefcat, id quod quia neruofa eft diincultcr patitur : uel ficut alij, ea quæ natura cognata funt,membranam membranæ, abdomen abdomini 50 inter fefe cómittemus.Qttod hic fubiungä. Simili modo abdomen folum ab exteriore parte in interiorê acu eft trarjeiendu : deinde utrifep membranæ oris tranfmiflïs rurfus acus cóucrtcnda,perq; utraiep has oras ab exteriore fimiliter parte introrfum cóqcien da:poftea ab interiore parte per altera abdominis orameducêda eft. Hic modus à có^ muni 1II0 6C expedito, quo quatuor oras fimul una acus traieeftione cóiungunt, in eo differt,quod bene admodS fub abdomine membranam occultât : medicamenta, quæ eiufdemfuntmateriæ cum t)s,quæcruentis uulneribus imponStur,accommodatapo ft ea er ont. Ne ueroaliquod principale membrûmutua contagione afficiatur, totam earn parte quæ inter inguina amp;nbsp;alas eft oleo moderate calido lana molli exccpto fouets re oportet, melius^ eftfi idem oleQ clyftere in inteftina immittatur : nam fi aliqua in= 40 teftinorum pars uulnus fenfit,uinum nigrum aufteru tepefadum intjeiendu eft : atq;

etiammagis,fitotS inteftinualiquod uulneratueft.Craffaquidem inteftina facilius, tenuia difFicilius fananturtat ieiunü,cum copiam 00 magnitudinem uaforu contineat, tenuemep ac neruofam tunicam habeat, tum bilem fynceram totam excipiat, fit^ ex omnibus iocinori proximu,nullam curationê admittit.Eorü uero que infra uentre car nofiora funt, medicina eft tentandatinterdu enim proficit, nó folu quia craffiora funt, ueruetiam quia locus infidere medicamêta cömodius patitur, Quæ enim in ora ipfius uentris amp;nbsp;ftomachi fita funt,prçterq quodin folo tranfitu medicamêta attingSt, etiam nimio fenfu quo prædita funt curationibus aduerfant.At uero cum membrana abdo minis rupta omentS prolapfum eft, cofideran debet, an pars aliqua eius liuida,aut nri 50 gra fit:id^totü, prius fupra emortuampartelaqueoiniedo, nefanguinis profufione péricliter,infra uinculum excidendû eft,tum in infimo confutionis fine uinculi capita funt inferenda,fic ut dependeât,quo facilius cum pure ortoreijcientur,eximi poffint»

C

-ocr page 26-

PAVLI AEG1N£TAE

Derecutitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LUI

IN rccutitis,hoc eft ijs quibus præputq cuti aliquiddeeft,decoris caufa duplicê nonlt; nulli curationis modum excogitar Qtiinterdö iuxta pubem in orbem colis tergus in^ eïdunt, ut foluta côtinuitate deorfum trahi attp extendi poffit, quoad glandem ipfam operianinterdum fub ipfius glandis circulo cutem fcalpello ab interiore eole fublècan do diducunt,eamcp ultra glandem extendüt:deinde molli aliquo linteolo circumcirca preputiS del)gant,quadam utiq^ interpofita parte inter tergus ÔC eolem, qua didudio fada eft,ne glandi agglutinetunHunemodû Antyllus magis approbatjatiusep expli cacNos fummatim tantum idcirco retulimus, quia raro taie medicinæ opus exigi con fueuienam nceg fundioni diffîcultatem aliquam aflèrt hoc uitium,neque indecorum to adeô eft,ut cruciatum,qui manuum opera exhibetur,experiri quifpiam malit.

DC hypofp(idi£is,urinarium tncdtum fubuulfum habentHut.

Cdp. LIIII

MVitis à natali die glans minime perforata eft:fed fub co,qui uocatur canis,ad fi« nem glandis foramen habent.Hi neqj mingere in anteriore partem nifî mem-brû ad abdomen admodû reflexehntinet^ fiJios procreate poflîintjCum fernen in uul uamredaeiaculationenequeat emitti. Accedit quod non mediocre dedecus hocuû tium affèrt.Medëdi his ficut fimplicilTimus,ita tutiflimus omniû modus eft per ampus tationem, R.efupinato igitur homine glans finiftræ manus digitis prehendenda, uehe menten^ attrahendaeft,turn fcalpelli acieiuxta coronam feu circula amputada: neep 20 id obliqua feóione, fed concaua ac rotunda,ut in medio quædâ glandi fimilis eminen tia telinquatun Qtionia uero fepe fanguinis profufio fcquiturjanguinem fiflentibus poflea utemur:fi minus hoc prodenptenuibus ferramends aduremus.

üephimoß pr^putij conßrifiione circa glandem.

Cap. LV

DVpîex conftridionis feu phimofis caufa elfe folet 1 quandoq? cnim præputium glandem operiens retrahi rurfus non poteft, quandoeç retradum non amplius inducitur ; quæ proprie periphimofs feu circûftridio appellatur.Prima fpecies uel ex cicatricein prep utio fada,uel ex carnis fubcrefcentiatfecunda ex colis inflammatione oritur,cum retrada pellicula glans ita inflatur,ut no amplius preputiû admittat. Con 50 ftridio ad hunemodum curaturdn accomodata figura homine collocato, præputium in anteriore partem attradû, tribus aut quatuor iniedis hamis miniftris quatenus fies ri poteft diftendendu atqj aperiendnm tradimnstdeinde fi ex cicatrice extrinfecus con trada cutis fuerit, ab interiore parte tribus aut quatuor lods phlebotomo, aut aaileas to cultello incidimus,fic ut lines in longitudinê æquali inter fe fpacio diftantes effician rur. Nam cum d uplex fit circa glandem prçputiû,os eius ex interiori parte diuidendu eit : refoluta cnim hoemodo retradione quæ ex cicatrice concreuerat,fadle inducere poftea præputiû poffumus.Si uerointrinfècus carnis excrefcentia eóftridionem earn fecerit,in carne fcarificatióes omnes inijciemus retrado tergoreldeinde carnis que ins ter incifîones extabSt eminentias derademus,tum plumbeum tubulum cquali utrins 4.0 que patens foramine exiccata papyro inuolutum circum glandem infertabimus. Sic enim fiet, ut induda rurfus pellis glandi inhærere prohibeatur, feparata tum a' plums bo,tum ab inuoluta papyro,qugex madefadione inflata eam à eole etiam magis fubs kuat. Atque ad hunc quidem modum fine ex cicatrice,fine ex carnis excrefcentia phi mofis extiterit,curare cóftieuimus. Si uero cireSftridione aliquis laborer,quæ iam ins ueterauerit, atque ob id coalu cri t, fanari is amplius no poteft, nifi perinde ac recutitus curari uol tient. Si nondum coaluerit pellis,in longitudinem tribus lineis aut quatuor, aut etiam pluribus circumcirca fcarificada : deinde multo oleo tepido fouenda,fic^ in ulteriorem partem protrahenda eft*

üe cohiercnteprieputio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdp. LVI

J^XuIceratione uel glandis,uel præputq fit interdu,ut partes hæ duæ cohærefeant.

Quod

-ocr page 27-

DEARTEMBDENDILIB« VI IX

Qiiod fi accidit, oportet aduerfofcalpello, ucl ferramento adexddendu polypum in modu fpathæ fado fubCecare fummacum moderatione,ut glans ab agglutinato præ^ putto fine Içfione feparetur. Quod ft difficile eft,à glande potius aliquid quàm a prçpu tio trahendum eft : tenue entm cum fitpræputiû facileperforatur. Poft abloiutioncm linteolû tenue aqua frigida madefadû inter glandem amp;nbsp;præputiû, ne rurfus coëant, inferendum cft;dcindc aftringente uino cicatrix inducenda»

Decircuncidendii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca^. LVII

N On de ff s quigentili quadam religione circucidunturj fermo nobis in præfentia eft ; fed de tilts, quibus ex affedione quadam circa pudenda præputiû nigrefeit, -fis fane quicquid nigrû fuerit, in orbem excidendum eft:tum fquamma æris ex meb Ie,uel etiam malicorium, ÔC eruum inftar linamenti fuper dandû ♦ Si fanguis profluat lunatis cauterijs utendum eft:quæ tarnen ut fangutnis profufio reprimatur, qua’m ne ulcus pafcendo ferpat,commodifïtma funt ♦ Quod fii forte glans tota côfumpta fuerit, plumbeâ fîftulâ in urinariû meatû côijciemus,acper earn urinam reddereiubebimus»

De thymiitubcrculismcok. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LViii

THymi carnofæ quædam quafi uerruculæ funt, interdum in glande, interdum in præputio orfentes;quorû maligni alq funt, alq non ita, Benigni quidem fcalpelli 20 acie exciduntur: deinde chalcitis fuper infpergitur. At in malignis poft excifionê uftio neceflaria eft, Quod ft oppofiti in tergore ipfo concreuerintjaltj in interiore parte, alq in exteriore, non debemus manum fimul omnibus admouere, ne forte pellicula cum tenuis admodum fit, imprudenter à nobis perfodiatur : fed prius interiores excidere, atlt;^ ad cicatricem perducere,deinde adexteriores uenire tutiffimum eft.Nonnulli ue ro ex recentioribus forfice eos folent præcidere, tum fera equina aftridos curant ; alq frigido cauterio adurunt

Dcßllul£deinißioneiZ7‘iel'iC£coUuttonc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LIX

CVm urina in uefîca fupprimitur, quia uel calculus,ucl concretum aliquid ex fan guine,uel aliud quidptam earn obftruit,ad excrementû excipiendum fiftulg de^ miffione uti confueuimus:quæ ita fit. Sumimus fiftulas omni ætati Ô^generi accomo-datas, casq5 ad hoc præparamus. Præpararionis modus is eft : Paru lanæ filo tn medio uincîmus:deinde filo ipfo tenui lunco per fîftulç foramen traiedo,Ianam ori extremo ftftule inferimus,fic ut fi quid forts emineat,forfice detondeat ,fiftulamcp in oleu côijci mus.Hominepoftea fuper fubfelliûaptefigurato, ac prius, nifi quid impedtat,fomen tis afperfo, fiftulam redlâ ufcp ad colis fihem demittimus : deinde reflexo ad umbilicS pene,ex hac enim parte eft obliquus ueficæ meatus, ulterius promouemus ♦ At^ ubi ad interfcemineü iuxta anum deuenerit, reflexo iterum in naturalem figuram mem^ bro una cum iniedo inftrumento, quoniam ab interfcemineo ueficæ meatus furfum 40 uergit,fiftulam propellimus,quoad inani ueficæfpacio excipiaf. Pofthæcfilum quod in ftftula eftadducimus,ut und cum lana urina etiâ attradta.poftea fequatur : perinde atcp in fiphonibus fieri côfucuiuArqj hic demittendæ fiftulæ modus eft.Sed quia fæpc incidit,ut exulceratâ ueficâ eolluere neceffe fit3ad hoc auricularqs dyfteribus fupradis ÓO modo immiffis utemur,fî modo ijs compelli tn ueficâ infufio poterit:fin minus,uel aluta,uel ueficâ bubula fiftulæ erit adaptanda,per^ earn infufione fada eolluendum»

TiecdlcuUi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LX

CVm alibi de calculorum generationc dixerim,eos^ pueris in ueficâ,prouedios ribus in renibus oriri demonftrarim, locus exigere uidetur, ut eorû excidendo^ ço rum modum fubqciamus.Quod factemus,ubiprius notas expofuerimus, quibus cal culum effe in ueficâ cognofei poteft.Cum mingût,aquofa excrementa exeSt,quç are nofum fèdimentum habent;affiduo pénis pruritu moleftantur:unde etiam is fine ra« c z

-ocr page 28-

P A V L I ÄE G I N E T ÄE

done modo felaxatur, modo intcnditur:quia fcilicet irritati,præfertim pucri ilium fb^’ lent frequenter contredarejiepente eciam urinæ fuppreffîo fitjeum in ceruicem uo ficæ calculas forte incidit. Ad calculiexcifionem idonei funt pueri ulc^ ad quariumde cimum annum : hi enimob corporismollitudinem faciliusiênefcunt. Contra fenes ine pu, in quorum corpore ulcéra nûquam ferè polTunt ad fanitatem perduci * Aetas media uero medio modo inter hæefe habet. Qui item maiores habent calculos faci-lius eatenus curantur, qua inflammationibus tolerandis aßueti funequi autem pars: uis calculis !aborânt;difftciliusjcontrarias ob caufas.His ita fe habentibus,cum ad fcak pelli operam ueniemus, prius curabimus, utdifcuflîofiueper minifirum, fiueabipfo ægro cfficiatur,ab alto aliquo loco defiliente, quo calculus ad ceruicem ueficæ decutia i a tur. Deinde collocato homine ea figura qua federe redus aliquis folet, mambusep fuis fub femora dans, ut in angußS uefica côpellatur, locû pertradabimus, Si^ attredan^: tibus nobis fub digitis occurrerit calculus in inter femineo, hoc efi eo in (pacio quod inter femina efl à teflibus ad anum,illuc à coneuflione deiedus, cóunuo ad fedionem accingemur.Si illic non fentiatur,finiflræ manus digitum,fi puer efl,indicem,fi magis adultus,medium in anum demittemus oleo prius inundum,refupinis^ digitis ipfum perquiremusiubi repertus fuent,paulatim ad ceruicem ueficæ deducendus, ibi^ con dufus ac conftridus in exteriorem partem propellendus efl. Pofiea iubendu efl duos! bus minißris,alter ut manibus ueficam comprimât,al ter dextera teßes furfum trahat, læua interfemineö extendat in alteram partem ab ea qua fedio efl inqcienda. His fa^ 20 dis, ad excidendos calculos ferramento,'quod lithotomum appellant, inter anum Si. teßes, netp tarnen in medio, fed uerfus finifleriorem natem obliqua linea cotra ipfum calculum interfemineö incidendum eß:ita, ut plaga extrinfecus latior fit,intus nö ams plius patcat,quam per earn comode eqci calculus poßit.Interdum enim fit,ut ex digia tor um, uel digiti in ano copreffione, ßatim ubiincifum efl, fine ullius inflrumenti ina iedione apte admodum calculus exiliat. Quod fi no eucnit,unco eius rei caufa fadus quern lithulcö ab extrahendis calculis uocant,iniedo eximendus efl. Pofi cuius euuk fionem fanguinem reprimentibus aridis medicamentis quæ ex manna, thure,aloe,fo Iidagine,uel etiam myfi,altjs^ fimilibus confiant, fanguinis eruptio fifienda efi;tum la na uel linteolum uino cui oleum admixtum fit,madens fuper ulcus imponendumtata }o v que ita calcuiartjs, id efi fexicrurijs deligationibus utendö efi.Si metus fanguinis proa fufionis fit,linteolum duplex ex pofca,uel rofaceo,cuiaquam quis adiecerit,fuper das bimus:quod reclinato ægroto fubinde madefacfendum efi. Tertio pofi die folucntes, aqua oleo mixta copiofe inungemusldeinde tetrapharmaeö linamentis excepta adhia bebim us, frequenter ob urinæ acrimoniam fol uentes ac curantes. Quod fi aliqua in^ flammatio fuperuenerit,cataplafmatis amp;nbsp;fotionibus ad hocaccommodatis ntemur;ro faceumep etiamnum o'eum,ucl chamæmelinum, uel butyrum in ueficam, nifialiqua inflammatio obfiet, intjeiemus. Similiter fi uel ferpens, uel aliquo alio modo malfgnö ulcus eflïciatur,his cóuenientia medicamenta accommodabimus.Si nulla adfit inflam matio, ablutione adhibita emplafirum ex fuccis(diachylon uocant ) fuperlumbos, SC 4.0 imum abdomen dabimus:illud per totum curationis tempus obferuantes,ut, quo rc= media quiefcere poflint,femora quoep deligata teneantur. At uero fi paruus fueritla^ pis, iscp in urinæ iter incidat,ne^ mingendo excemi ualeat,ita facfendü:Tergus præ^ putq extremö plurimö attrahendö efi, fic ut glandem condat, ibiep uinciendü:deinde uinciendus etiam efl iuxta pubem coles ad ueficæ terminö uinculo iniecto : atq; ab ins feriore parte contra ipfum calculö incidendus, tum infledendus, atcp ita calculus cifs ciendus efl: folutis pofiea uinculis quiequid ex fanguine cocretum efl à uulnere expri mendö. Vinculö quidem in ima parte iniectö efl,ne retro calculusredeat. In fumma, ut pofl calculi exemptionem folutione fa dia incifum eolem remifla cutis contegat, QTiepartibufqute circa teßes funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, LXI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

V oniam ad herntartj medici dodrinam, partium qu^ circa teßes funt,definition nes

'1

-ocr page 29-

DE ARTE M E D E N D I L’ I Bf VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ

ïics conferuntjCae prins à nobis in præfentia funt proponenda?» Tefticulus igitur fubü ftantia eft glandulofa amp;nbsp;fragiliSjquç ad feminis uim genitalem facit, AlTiftcnteSjqui 2C fuipendicula dicuntur,func nerui à fpinalis medullæ membr ana exorti^qui cum artes: riofis uenis ad tefticulos pertingunt^per quas fernen in penem immittitur » Seminaria uafa funt uenæjquæ à caua uena in teftes,quibus etiam alimcntS præftantjünuofa res flexione ferâtur.Erytroides eft tunica natura ncruofa, quæ à gibbofa amp;nbsp;anteriore par te tefticuli abfoluta a cocaua amp;nbsp;pofteriore ipfi inhærefcit,ex abdominis membrana ors turn habens : partem earn qua tefticulo inhæret, pofteriorem inhærentiam appellant. Darts funt membrans exteriorê pellem erytroidi tunics agglutinantes, ip fiep ea par to te inhérentes qua ipfa teftibus a' pofteriore parte annexa eft, Hane uero exteriorem la xam ac rugofam pellem tefticulis circuiedam fcrotum uocant,

De hernia aquofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LX II

SEgnis quidam atq; hebes humor in partibus his qus fcroto anneduntur, concres tus,tumorem^ fenfui euidentem efticiens hernia aquofa,hydrocele à Grscis nun cupatur,Cogitur pier unque hie humor circa tefticul urn in ery troide ea in parte,qua à tefticulo feparata eft:raro extraerytroidë,fspe etiam propria tunica côtinetur,Qiiod cum fit,chirurgici herniam in fupergenita tunica appellate eónfueuerunt. Si igitur ex prscedente caufa,uerbi gratia,partium harum infirmitate conftiterit hoc uitium,fans 20 guis qui hue alimenti ratione defertur,in aquofam, uel ferofam ac fegnem fubftatiam immutaturlfiex percuffione, cruenta uel Icculenta materia continetur, Communes nots hs funt: tumor eft fine dolore,qui in fcroto permanet, nulloq; cafu, quicunque ille fuerit,delitefcit:fed preffus cedit,fi paucus fubfit humor:fi multus,nô cedit.In erys troide an fit,cognofci ex eo poteft, quod tumor rotundus, paulo tarnen oblongior ad oui fpeciem præfertur,teftisœ ea parte prorfus occultatur,utpote undequaqj circuns datus.Si extra erytroidem fub membranulis,qus darts appellantur,extiterit,in pros ximo fubefle fentitur, Si in fupergenita fuerit tunica humor, eo quod undique corns padus,conglobatus^ eft tumor,alterius tefticuli ipeciem exhibet. Si aquofa fit mates na,c0color:fi feculenta,aut cruenta,ruber aut liuidus per tunica apparet:nam quibus jo in utrifqj fcroti partibus figna hsefunt, fcire licet eosbihemios effe, Curatio qus feis licet ftalpellû defiderat tabs eft : derafa pubc,amp;fcroto,nifi puer fit, refupinus homo in fubfellio collocâdus eft,multip!ici aliquo linteo natibus,fpongia uero permagna fcros to fubieda: turn ledere à finiftra parte medicus debet,miniftrocp à dextra fedenti lubes re, ut pene in alteram partem reflexo, fcroti pellem furfum uerfus abdomen extédat, Qiio fa do ipfe fumpto fcalpello fcrotum à media parte orfus, in longitudinem ufque prope pubem fccct reda incifione, qus à fcrotum diuidente linea cquahter diftet,atq; ad erytroidem u Cq; defeedat. Si in fupergenita fit h umor,qua parte uertex fupergenis ts tunics fe oftenderit, ea in parte fcalpellum erit inqciendum : fada plaga hamis ors aperiends funt, didudis^ herniario fpecillo amp;nbsp;fcalpello dartis tunicis denudanda ery 40 troides, phlebotomocp per mediS diuidenda eft, ea prscipue parte qua à tefticulo fes paraturtatep ita humore uel ex toto, uel maiori ex parte in uafculû aliquod effufo, has mis erytroides,id eft tenuiflima qusep eius pars extrahenda eft, Antyllus poftea futus ris amp;nbsp;curatione ficutin recentibus uulneribus utitur:recentiores carnem citantiaadhi here magis confucuerunt, At uero fi tefticulus putredine aut aliquo alio uitio affedus reperiatur, uenis qus fufpendiculo, hoc eft cremafteri neruo annexs funt prius delis gatis,neruus iplc eft prscidëdus,atcp ita tefticulus eximedus eft. In bihernrjs eodê mo do,fed duplidter faciendû eft, ab utracp parte iuxta inguina fcroto incifo,His ita eóftis tutis capitulo fpecilliin imum per incifionem demiflb fcrotum ipfum finuamus, ibiep id fcalpelli acie paululû fubfecamus, quo fanguini concreto,amp; puri exitusdetur;tum $0 ipfo eodem fpecilli capitulo per paruum id foramen ad plagam ufq? fuperiorem impli citum in longitudinem linamentG,id eft Icmnifcum trarjeimus : ulceribus poftea fpon gia deterfis lana oleo inlperfa per plagam deorfum ad tefticulum comjeienda eft : alia

'1

-ocr page 30-

PAVLI AEGINETAE

item uinOjCui oleum adiedum fit,madida fcrotOjabdominijingumibus, interfeminco lumbis^ extrinfecus eft imponenda:turn fuper explicâdum eft triplex linteum,ac fe^ xicrurtjs,alijs^ accommodatis deligationibus utendum : redinato poftea homine las nas feroto fubqcimus quo requiefcat, mollemcp aiutam illis ad fomentorum inlperfio nem excipiendam fubfternimus» Fouemus enim ufep ad tertium diem ealido oieo;ter tio póft the refoluentes tetrapharmaco imbutum linamentum in uulnus intjeimus, le mnifeum^ ex polline immutamus, extrinfecus^ ob inflammationem madefecimus: poftea linamentorum cuftos medicamentum fuper damus. Expurgato ulcere,00 car ne mediocriter fuperinduda deinceps abluendus eft æger : turn lemnifcus extrahens duSjteliqua^ curatiOjficut fupra didu eft adhibéda» Si inflammatio, fi fanguinis pros 10 fufiojfi tale aliquod main fuperueneritjunicuiep proprijs remedijs,ne reiterate eadem fopius cogatjOccurrere debemus.Cxterum fi magis,quod recentioribus placet,adus itionem in hoc uiuo admittamus,omnia nihilominus quæ uel ante,uel poft manuum operam dida funt,imô etiam in ipfa,excepta tantum fedione quç ferro,amp; minuta ilia inferius ad puris exitum incifione, etiamnum erunt facienda : ignitis fiquidem decern aut duodecim ferramens ad r literægraccae figura,duobus^item cultris,prius fcrotu ïn medio fupradidis ferramentis adurimus:deinde membranulas uel fpecillo, uel res tufo hamo didudas,ac refolutas cultro candenti praecidimus,tum denudata erytroide tunica, quæ ex albedineSCfoliditate facile agnofcitur,fummocp ad r figura ferramen to deufta,humorem efFundimus,totum^ id quod ex ea abfolutu eft hamis attradum io candenti altero cultro excidunus,

Deedmofoeytoßetoramice. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cup. LXIII

CAro aliqua in parte inter fcroti tunicas aliquando cócrefcit,uiting id facit, quod farcocelcm uocant : hæc fit obfcura quadam de caufa,tefticulo uel fluxionê pafs fo, uel indurato : nonnunquam ex percullione, aut negligenti poft herniam fedam curatione, His quæ hoc modo conftitere unà cum duritie concolor tumor eft:illis quæ ex induratione fiunt,decolor ac fenfu carens : malignas uero pungentes dolores cons fequuntur. In curatione eodem modo, ut fuperius didum eft,amp; hominem collocabis mus 06 incidemus. Sed fi circa tefticulum caro increuit, utræcp tunicæ darta amp;nbsp;erytroi jo des funt incidendæ:deinde attrahendus tefticulus,at(ç ex erytroide excipiendus, turn uenæ à neruo fèparatæ deligandæ, ipfe^ neruus à quo tefticulus dependet præciden dus eft : tefticulus deinde tanquâ alienus eft enciendus, A t uero fi aliqua in tunica aut uafe concretio hæc extiterit,diuifo feroto, fubiedis^ mêbranis incifis quicquid ab exs crefeentia carnis occupatum eft, exci di debet. Quod fi' pofterior pars, qua erytroides tunica tefticulo inhæret,hoc uitium patitur,omnibus quæ circumcirca funt exdfis, tes hic ul um quoque ipfum extrahemus:fieri enim nullo modo poteft, ut fine inhærentia ilia tefticulusremaneauTofi' uero lapides turn circa teftê, turn in erytroide folent cons crefcere,multa^ duritie et aipritudine,tum etiâ inequahtate à carnofa hernia,amp; aquo fa difcernuntur,His eadem quæ farcocclc curatio adhibetun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^0

De Mricofa ramice eicjj^irituofo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXIIII

VEnæ quidem uel fcroti uel membranarS quæ dartæ appellantur, cum intumue runt uaricesabfolute appellate confueuerunt« At fi illis quæ tefticulo alimens turn præftant hoc euenerit,uaricofum ramicem dicut» Huius notæ manifeftæ funt: tu mor paulô minor, aliquatenus obliquus, amp;nbsp;racematim conglomeratus, turn tefticuli relaxatio euidens apparet:aliapræterea fundionum impedimenta in curfu prgfertim alfjs^ exercitationibus,6C innere deprehenduntur. Curatio quæ manu adhibetur,ta lis eft. Vbi apta figuratione çger fuerit collocatus,attredato fcroto neruum à quo tefti culus dependet m inferiorem partem depellimusiqui quidem ex eo facile agnofd po; 50 teft,quod cum fortis ac ualens fit,uenis tenuior,folidior^ fentitjac magis renitcns,ma torem^ dolorem afFcrt,fi eóprimaturieft^ præterea iuxta eolem eóftitutus, quo des preftb

-ocr page 31-

DE ARTE MEDENDI LIB* VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14

prcflôuenasdigitisô^noftrisôi miniftriinfcrotohincinde apprehenfàs uchementer extendimus : deinde cutem contra ipfas uenas acie fcalpellileuiter, atqj oblique duda incidimus, turn hamis infixis fubiedas partes à cute fubfecantes diducimus : uenas^ ipfas nudataSjficut in uenarum excmptione,£lt; dilatationibus diximusjacu duplex lis num ducente tratjeimusjeas^linifinu incifo duobus locis^SC qua incipit, amp;nbsp;qua defi^ nit uaricatiOjlaqueis cóftringimus:prius tarnen fada in longitudinem mcifione^ac fan guine emiflorpoftea pus citâtibus curamus, quoad una cum uenis uincula quoqj ipfa excidantJp faciendS Leonides iubct,cum aliqug ex qs,quæ teßiculü a!unt,uenç uari catæ funt;nam fi omnes ita affedae fint, una' cum fpfis etiâ tefticulus erit cucllcndus,ne 10 alimento amiffo cotabefcat. Spirituoli uero ramicis, quam pneunatocelen dicüt,cum ex genere dilatations fiiCjidem manuS operam non elfc adhibendam putat ob præfen taneS nimiæ fanguinis profufionis periculumtrecentiores tarnen, cum uiti) huius du* plex ortus fit,amp; alias à quatuor illis uafis,qux tefticulo alimentum præftât, alias ab ijs, quæ in dartis tunicis amp;fcroto funt artères ramex efficiatur, hunc ut defperatum relin quunt, priorc curant,Hac enim ratione difcernntur:Q_ui ab arterqs fit, facile ad digital rum coprelfionem euanefcit : qui à uenis quae tefbculû alunt, ortS habet,uel omnino nullam,uel paruamadmodS occultationem præfefert. Ladern his quæ uaricofo rami ci curatio adhibetur,fingulis quibufqj uenis exceptis ac Hindis*

Dcherniaintejiini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ctip.

INteftini hernia,eft inteftini in fcrotS delapfus:qui fit ex membranæ abdominis uel ruptura circa ilia, uel laxatione : atque hæc utracp r uptio 00 laxatio uiolentia aliqua præcedente,puta idu,faku,aui: clamore accidSt. Laxatio uero priuatim etiarn ex refo Iutione,aliaue corporis imbecillitate folet euenire, Signa utrifep cómunia funt hæc;eui dens in fcroto extat tumor, qui in exercitationibus, calefadionibus, fpintus retention ne,alijs^ huiufeemodi accidentibus maior efReit.’dum^ digitis eóprimitur, tarde rece dit,amp; cno rurfus relabitur* InteßinS præterea in fupinis corporis figurationibus fuped rius in fua fede ijs maneucum créai ßeterint,in ferotû de]abitur,ut amp;nbsp;ßercus in fcroto interclufum non paruS fæpenumero periculS afferatidolore enim infeßat,amp;ad digi-50 torum compreflionem crepitS,amp; rugitu ædit. Atqj hæc quidem cómunia : fingularu uero priuatim niox indicia fubfequentur. In ea quæ ex laxatione membranæ oritur, no repente ex toto,fed paulatim ex parte, 6C quibuflibet de caufis interdum delabitur inteßinS, tumor^ æqua!is,ac conditiore in loco apparet;utputa cum delapfum inteßi num membrana cößridum teneatur* At que ex ruptura prouenit,^ repente ab inis' tio,ÔC certis de caufis tantS fit,tumorem^ magnujSêinæqualem præfert:qui eo quod membranâ erupit inteßin3,fub cute protinus fentitur* V erStamen fi rupta membra« na omentS tantS in fcrotum exciderit,epiplocele,hoceß omentihernia : fi omentS fi« mul inteßina fecuta fint, enterepiplocele, id eß inteßini àC omenti hernia nScupatur. Sed fi etiâ cum in his aqua in erytro tunica côtineatur, ex tribus appellation? côpofitâ ^0 habebit, hydrenterepipocele,id eft,aquæ inteßini Ôd omenti hernia nominata ♦ Porro neqt his copofitis herntjs,neq? fimplici,fi ex ruptura fit,manus funt adhibendæ:fed ilia tantû,quæ ex laxatione cößiterit, curanda in hSc mods eß* Apte hominerefupinato inguinis cutem à nobis ÔC minißro fubleuatâ tranfuerfa, ficut in exemptione uenarS, incifione aperimus:quâuis alq fint,qui nó träfuerfa, fed recta fedióe utanttdeinde in« iedo hamo plagâ ad earn latitudinê explicamus, qua educi teßiculus attradus como« de poffituum rurfus in intima cute tot hamis infixis, quot uulneris amplitudo exigerc uidebit,mêbranulas,amp; adipê,aut retufo hamo,aut fpecillo diducimus, fcalpelloép ex« cidimustliberatacp undicp atqt expedita abdominis mêbrana indicé digitS in poßerio« rem fcroti parté demittimus inter membranâ hanc, 6C dartas tunicastatt^ eo poßerio« 50 rem illam inhærentiâ abfoluimus, Poß hæcdextera manu fine earû duplicato, finißra abdominis membranâ ad plagâ ipfam attrahimus, ac teßiculü una cum erytro tunica edudS minißro attollendü tradimus* Et nos pofleriore flla inhærêtia penitus abfoluta

c 4

-ocr page 32-

PAVLI AEGINETAE

digitis contredando confideramus, an inteßini aliquis anfradus in erytroidc cotinea tur:qui fi inuentus fitjdeorfum in uentre dcpellitur. His ita confiitutis acu magna quç linum decies tortum duplex trahat accepta,extremitatem membrane abdominis quç iuxta plagam efl,in medio traqcimustfinucp prefedo,ita ut quatuor lint capita effician tur,tllis utrinqt inter fefe decuflatim ad x literæ figura innexis, ex utraqt parte mem« branâ ipfam uehementer afiringimus, rurfuscp tjidem capitibus circSuolutis conftris dionem duplicatis nodis repetimus, fic ut nulla amplius uena fuppeditare parti illi all mentS poffit : ne fi id fiat, inflammatio aliqua onatur41nde fecundS uinculuminori$ duor urn digitorS interuallo à priori diflans intjcimus, pattern^ earn membranæ quæ ad digiti magnitudinem extra uincula relinquitur,circumcirca amputamus,unà cum 10 ip fa etiam teßiculo excifo.Poßremo fcroto paul ulö fubter incifo, quo faniei exitus pas teatjemnifcoq^ infer to, fuperep oleo infuccatalana impofita deligatiöes,ficut in aquo* fa hernia adhibebimus : ac estera omnia,quemadmodum ibi didum eß,ita faciemus, Noui uero quofdam nö imperitos fane chirurgos,qui poft erytroidis exd(ionem,mes tu fanguinisprofufionis,utuidetur,caputeius candentibusferramenris adurebant: qdem poft fcalpelli operam aegrum ftatim in folium ligneum oblongum aqus ealidae uftp ad feptem dies demittebât,ac præcipue pueros, eisep quinquies per fingulos dies eo balneo uti præcipiebanttresep ipfis mirum in modum fuccedebat,dum amp;nbsp;nulla in* flammatione infeftarentur,0!f uincula una cum partibus conftridis cito exciderentfni 20 hilominus per ld tempus quod inter ablutiones intercedebat, fupradidis infperfionis bus Öd fomentis utebâtur « Adde quod alius quidam prater hac omnia per id tempus pipere ex oleo trito fpinam dorft perfi-icare confueuerau

De inguittii hernia^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LX VI

INguinis hernia pracedere defcenfum inteftini folet, qui per laxationê fit;nam cum extendi abdominis membrana incipit, laxatum inteftinum adinguen primumdes labitur, ibi^ inguinis herniam facit; cui ueteres talem fcalpello curationêadhibebant» Pofteaquam inguen ea in parte, qua extuberat, tranfuerîâ incifione trium digitorum Ïongitudineaperuerant, membranulas^ Si adipern eduxerant, membranam abdos minis denudatä ea in parte,qua faftigiatur, capitulo fpecilli comprimebSttita enim fies 50 bat, ut inteftina furfum repellerentur:duas^ membrana partes qua utrinep à fpecils lo exurgebant, futuris inter fc committebant;deinde ipecillo extrado, neep membras na pracifa,necp tefticulo exempto,netp aha quapiam re fada,tjs qua cruentibus unis neribus inqcintur,medicamentis curabant ♦ Caterum quoniam à recentioribus in hu iufeemodi uitijs aduftio anteponi confueuit,hanc etiam trademus.Effïciendum igitur cft,ut poft moderatam motionem ager paulo uiolentius tuffiat, ac fpiritus retentione intendatur» Atep ubi tumor in inguine apparuerit31ocum,qui adurendus eft,uel atras mento fcriptorio,uel collyrio ad triangulam figura cireufenbemus, fuperius ad inguts nis fitum tranfuerfa linea cóftituta,pundo^ in medio triangulo notato:reclinato pos fteahominecandentiaferramêtaprius medio illipundo ad claui, deinde lateribusad qo r litera graca figuram admouebimus:poftremo alijs cautertjs ad laterculi Si lentis fis militudinem totam trianguli arcam complanabimus : miniftro per totam aduftionem faniem panniculo aliquo abftergête ; atep hoe coufip faciendum eft, quoad ad tantam profunditatê defcendamus, ut in mediocris habitus corportbus adeps attingat. Nam neep illis,qui adipe penitus carent, nimiam ob maciem pundo illieftimprimendS fer ramentü ; ne forte imprudentes ipfam interiorem membranam aduramus:neque nis mis obefis ac pinguibus, in quibus etiam antequâ fatis aduftu fit,adeps occurrit ♦ Qua in re ut mediocrem habitum inueniamus, artifidofa quadam cóiedura opus eft. Poft aduftionem porru cum fale tritum cruftæ imponunt : tam inguinalibus, hoe eft ad x literæ fpeciem deligationibus ututur, Sequentibus diebus cruftam refoluentibus mes 50 dicamentis,qualia funt quæ ex lenricula Sgt;C mellc confiant, S^ fimilibus curationê pros fequuntur»

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

-ocr page 33-

DE ARTE MEDENDI LTB» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1$

litlaxiitioncfcrotiquamrhacofindicunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LX Vil

CVm fcroticutisinterioribuspartibusfuain fedepermanentibuslaxatur,rhaco=* fis cuenit,uitium fané maxime indecorum. Qiiod Leonides ita curabat:refupina to homine,ac fuperuacanea pelle cotra tabulam quandam,aut duru aliquod corium fcalpdlo praecifa/uturas adhibebat. At Antyllus futuris prius tribus,uel quatuor inie étis,poftea uel forfice acuta,uel fcalpdlo cutem fuper futuras abfcindebanquod ubi fc cerat,conglutinantibusmedebatun

Decajirandiratione. Cap. LX VIII

Z^ Vm noftrx huius artis fcopus fit,ut à prçternaturali affedione in naturalem cor \__gt; pora reitituamus,contraria uidetur caiirandi ratio profelfionêhabere.Sed quoss mam Ixpenumero euenit, ut a potentionbus aliquibus caftrare hommes uel mmti co gamur,huiusrei modus quabreuilfime referendus eit.Caiirandi duplex ratio eftnina per collifionem,altera per excifionê.Per collifionemita fit’.puerulos adhiic infames in peluim aquae calidæ collocamus, fie ut in ea defideantideinde ubi partes like remollttæ aquaJaxatæqj fuerint, telles digitis côprimimus ac colhdimus, quoad diliipati euanea: fcant,neq; fub tadS amplius occurrat.Exedio uero in hunc modü admindlraturihoi» minem in fedili apte refupinamus, deinde finiitræ manus digitis ferotû una cum telhs bus cöprelfumextendimus-jid^ fcalpdlo admoto in redüduabus lineisad fingulos telles una incidimus:turn,ubiproruperinttclics, eosabahjs partibusdiligêterrelolui mus,ac diducimus,fola^ tenuiffima illa natural! uaforS côtinuitate relida execamus» Hiemodus collifioni in eo prieltat,qd q eollifi funt, ,ppterca quod pars aliqua tcltiü,ut uerifimile eft,in collidêdo fubterfugit,ac remanet, cócubitG appetere minime definûu

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DchermaphroditUancipitisfexuihominibM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LX IX

HErmaphroditorû uitium côpofitû nomen ex Herme SC Aphrodite,hoc eft Mer curio ÔC Venereadeptum clhualdccç utri(^fexuiindecoru eft. Nam cum qua^ tuor fint luxta Leonidem ipfius differentiae, tres m maribus,una in feeminis cöfiltirJn maribus liquidem aliquando fub fcroto fn interiemineo, interdû in medio ferotoge^ nitalis muliebris forma pilis obteda côfpicitur ; quandoq? etiam in eodem fcroto quart muliebris genitalis rima quædam exiftit,per quam urina deftillat Jn foeminis uero fus» pra iplum genitale in pube uirilis membri fpecies fæpe inuenitur : quæ tribus quibuC dam eminentibus partibus una quafi eole, reliquis duabus utrinep quafi teftibus con^a ftituitur, Tertia illa quae maribus cotingit fpecies,qua per fcrotum urina guttatimmaj nat,inlanabiliseft:reliqugtres curationem admittut: excifisenimfuperfluis partibus, co modo quo alia ulcéra curari confucuerunt.

jyenymph£pYacijioneiZ^caudatioite. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXX

SVpra modum quibufdam adeo cxciefcit nymphagit nó medioeri turpitudini fit: ac quemadmodum memorix produnt nonnuili,aliquæ funt foeminae, quæ parte lue non fecus ac uiri artigere interdum lo!cant,amp; ad coitum incitentur, Qyiodrca fu pina collocatamuliere uulfella apprehendenda ac fcalpdlo excidenda nympha eft: ca uendum tarnen ne nimis alte excidamus,ne rhyadica affedtio fubfequatur, hoc eft hia tus,unde aflidue humor effluat. Caudatio quoep, quæ caruncula quædam eft ab on fi cio uuluæ exorta,totum^ muliebre genitale replet,adeô interdû crefcit,ut inftar caiu in exteriorem partem promineat:hæc fimili modo quo nympha abfcindenda eft»

aethymiiitycondylomatiSiC^hiemorYhoidibutinlociimuUebribiK. Cap. LXXI

THymus tuberculum eft interdum rubrum,interdum album,maiori ex parte do lore carens,corymbis thymi herbæ perfimile.Côdylomata uero rugofæ quidam extuberationes funt : nam hæmorrhoides fimiles ijs quæ in fede eueniunt, aliquando etiâ fanguinê fundût » Oqania igitur hæc ubi fub alpeefû uenennt, amp;nbsp;nudata fuerinn

-ocr page 34-

P A V L I AB G I N E T AB

uulfdh apprehenfa fetmfpathuig ade exddunt.Quod ubi fadS en,gana tnta,acfciffl . li alumine curanturdino enim hxc aftringere maiores,dariores^ chirurgi nö probat»

De compMs MturaUbia muliebribtaiCr phimofhhoceft priedufione eorundé. Cap. L X X n

COmpada genitalia mulieribus interdû ab ortU5interdum ex fuperueniente eau fa5cum morbus fdlicet aliquis prçcefferit,efficiuntur:quod quandoc^ altc,quan docp in ipfis alis,uel intercedêtibus partibuSjatq; id uel ex conglutinatione, uel ex ob-ftrudione euenire confueuit:obftrudio uero uel camejUel membrana oppofita acet: dit. Hoc porro uitium turn in côcubitu, turn in conceptione^tum in partu,adde etiam nonnunquam in menfibusexpurgandis magnumimpedimentumafferufi uidelicet gt;® uel membrana, uel caro prorfus obftruat : nam in quibufdâ foramen in medio quod-dam anguftum patet. Caufa igitur inuenta uel expedita ratione fi res in promptu fit, uel dioptra, hoc eft exploratorio inftrumento ad uuluam aperiendam demiflo,fi con« glutinatio eftjhanc redalinca fcalpello ad fiftularum incifionem accomodato refolui« mus:fi obtentu aliquid obftruit,hamis iniedis uel membranam uel carnem attradam fcalpello code diuidimus: deinde fanguinis profufioneexiceâtibus fine mordicatione medicamentis repreflà,cicatricê inducentia adhibemus,priapifco fuppofito,hoc eft it« namento oblongo ad colt's formam fado, quod ex coglutmannbus aliquo tindû an« tea fuerit : atcp hoc præcipue fit, ubi non admodum alte incifum eft, ne partes rurfus coeant ♦ Præclufioindem oftioliuuluæquiphimus dicitureodem modo curanda eft. xo

Vc üblce^uiiuluje. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXXIH

CVm circa os uuluarabfcelTusortus eft, quimanusoperam poffit admittere,non ftatim debemus ad incifionem feftinare ; fed ob præemtnentiam uuluæ eoufque expedare, quoad abfoluta difpofitio eius,auda^ ad fummum inflammario fii,fuper« iecteep humidæ partes attenuatæ fuerinr,tunc^ chirurgiam aggredi. Ante omma igi tur mulier in fedili ita collocanda eft, ut erura ac femina inter fc diduda ad ilia contra« hat,cubiti^ eius ad poplttes dandi,ac uinculisaccómodatis ad ceruicem deligadt funt. Turn medicus à dextra parte fedens,dioptra ad çtatem idonea uuluam aperire debet: 50 prins tarnen fpecillo finus muliebris profunditas librada ac metienda,ne fi longior dio ptræ tibia fuerit,uulua comprimatur.Quod fi tibiadioptræmaior finu inueniatur,du plicia aliqua linteola in alis inforenda funt,ac fuppotiendajfic ut fupra ipfa dioptra de« mifta colloceturiatcp ita eft demittenda, ut cochleam in fuperiore parte habeana medi eoep continenda eft.Cochleam uero a' miniftro intorquert conuenit,quo tibiæ compa gibusdidudisfinusmuliebris diftendatur. VbiautêhocmodoabfcelTus occurrerit, ft mollis ac tenuis fit, id quod digitorû attredatione cognofcitur, polypica fpatha, aut fcalpello ad id fado incidendus eft:deinde pure exprelTo implicttum in longitudinem linamentum molliflïmum ex rofaceo oleo in plagam conijciendum eft,uel pottus ex« tra plagam fine ulla impulfione leniter demittendum : extrinfecus uero fupra alas, QC «mumuentrem,Plumbumfuccidaslanas,uelpurasoleoimbutas imponcrenecefte eft.Tertio poft die uel calida aqua cuioleum adiedum fit,uel maluæ decodo infiden« lt;fo tibus fouere oportet:poftea abfterfo loco linamentum illud oblongum,hoc eft lemni« fcum tetrapharmaco uel folo,uel cum melle inundum leniter in plagam inferere: te« trapharmacum uero uel butyro,uel rofaceo prins eft diftbluendum : fuper^ catapla« fmata extrinfecus danda : quo amp;nbsp;abfqueinflâmatione,8dpurû ulcus feruetur.Quod fi difficultcr expurgetur, auricularioclyftere uel iridis,uel ariftolochiædecodum,uel mel eluendi caufa intro compellendum eft.Poftremo emplaftro ex cadmia uino diflb luto,ac tindis linamentis cicatrix inducenda, Verum fi intra os uuluæ abfcelTus con« ftiterit,manu eft abftinendum,

IDefœtuum emortuorum extra^ione CT excifione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;L X X1111

N tertio Itbro earum quæin partu difficultatem pattuntur,curationem tradidimus.

Vnde

-ocr page 35-

DE ARTE MED END! LIE» 71 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l6

Vnde fi eo modo res non fuccefTerit^ad manus præfidiû meritô eß deueniendumtani maduerfa prius ac notata mulieris affedione,febri oppreffa fit,nec ne:nam fi falus fpe ratur,aggrcdicnda,(in minus refpuenda chirurgia elt.L'arum quæ morituræ funt hæc figna habentur;ueternofo quodam torpore in fomnum deferuntur,SC refoJutæ funt, dilFicuIter^ excitantunSi^ paululum ad damores oculos fuflulerintjimbeciniter ad== modum relponfione datapterû fopiuntur. Nonnullis etiam côuulfio amp;nbsp;ncruorû cor» tradio accidiualiæ alimentum non fennuchis fane pulfus admodum eleuatus, obfeus rus tarnen,ÔC infirmus deprehenditur:in quibus uero nihil taie efijfpes fàlutis præfersî tunhis^ curatio adhibenda efi.Refupinanda igitur in ledo mulier efljfic ut caput hua 10 ' milius fit, 06 crura fublata à mulieribus utrinq;, autminiflris aliquibus contineantur» Quod fi non adfint, uinculis quibufdâ ad thoracem dans ledulo erit deliganda, ne ad fœtusattradionemfequenscorpus,uimeiusomnem debilitetacrefringat* Deinde poflea à miniflro didudis uuluæ alis medicus finiflram manu undam ac leuigatam d» gitis côfiridis in os uuluç debet infererejpfumqj aperire,oleo etiam ipfum ante perfu fum: turn demiflamanu querere,quo uncus cômode fit inqciendus.Idoneiad infigen dum unc5 loci, in ijs qui in caput deferStur, funt oculijoccipitiû, os ad palatum,men^ turn 06 iugula, coflarü quoq,’ Ô6 hypochondrij fedesun ijs uero qui in pedes exeûppu bis ofl'a,sncercoflia,ô6item iugula: quod ubi côfiderauerit medicus,uncû dextera mas nu continebit,fic tamen,ut inter finiflrae manus digitos retortS eius acumen occultatu 10 paulatim intro ferat ; deinde alicui ex ijs fupradidis locis,eum tantifper infiget,quoad in uaeuö locum mucro deueniat: turn alteru ex oppofita parte inijeiet, ne in alteru lass tus magis,fed æquali libramêto protrahatur,His ita fadis attrahere æquabiliter debet, non folum in redum,fed in latera etiam:perinde atq; in dentium euulfione fieri eófue uit: neep inter agendû ex intentione quiequam remittere:pofiea indice digito apte lei: uigato atep undo,uel pluribus etiam demilhs, atcp inter os uuluæ, 06 corpus qua pari te anguflatur,infertis,ac in orbem circuadis,quafi diducere fœtum ab illis partibus,ac refoluere,Quonia uero pro attradionis ratione uncus fequitur,is fubinde eflin fupei riores partes transferêdus,quoad fœtus perfede fuerit exemptus.Qiiod fi' manus ins fantis porreda retro pelli ob angufliam nó poflit,panniculo aliquo cireSiedo, ne dila jo batur, aliquantulum protrahenda : atqj ubi prociderit, tota ab humero excidenda ciL Idem fi utræcp exeant,faciendû.Simili modo fi crura prolapfa reliquû corpus non con fequâtur, ab inguinibus debent amputari:tum danda opera, ut reliquû corpus diriga tur. Cum uero nimis magnS caput anguflias facit, ita fit.Si hydrocephalus efi infans, uel fpatha polypica,uel catiade,uel aculeato cultello condito inter digitos caluaria eius incidimus, ut humore exinanito extenuetur. Si autem naturaliter caput ita plenu fit, aperimus quidem fimiliter caluariam, deinde tarnen earn forcipe uel ad dentes, uel ad olfa capienda accommodata confringimus:fi^ ofla aliqua eminent,eximuntur. At fl protrado capite turgidus thorax impediat,partes circa iugula eodem infirumento fe^ cant,ita alte adado,ut ad interiora penetret:ita enim fit, ut efLufo humore thorax con 40 cidat. Sin minus euenerit,iugula ipfa etiam erunt præcidenda atque extrahenda:tunc enim omnino concidat neceflë efl ♦ Eadem ratione cum abdomen emortui fœtus fiue alia quapiam de caufa,fiue ex aqua inter çutem inflatum deprehenditur,una' cum ins teraneis euacuandu eß. Si is qui in pedem fertur,paululum in tranfuerfum iaceat, ad os uuluæ non dißiculter dirigiturlfi^ uel thorax, uel uenter obßipationc præbeat,cir cûpofito panniculo debent attrahi,atcp code, quo didû eß,modo euacuari. At uero fl omnibus alijs partibus detradis caput folu relapfumfuerit, ac retin eat, iniedâmanS finiflram debemus per os uuluæ,fi apertS fit,deorfum in funds dcmittcre;atqj ubi cas put inuenerimus,ad os ipfum digitis deuoluere,deinde uno uel altero unco infixo ats trahere:fin aSt os occlufum fit,ne inflâmet,nulla uim adhibere necefle efl,fed infliHas 50 tionibus lenibus Ô6 copiofis, infidêtibus,infperfionibus S6 cataplafmatis uti,ut fie aper to uuluæ orificio cômode,ficut ante didS efl,extrahi poflit, Trâfuerfus infans fidirigi potefl,rationibus traditis eximêdus efl.Si no potefl, cocidi intus,ac particulatim educi

-ocr page 36-

P A V L T AE G I N E T AE

debet: film ma cura habita ne pars aliqua latens intus relinquatuf. His ita peraâ/s, cu^ ranoncquæinuuluæ inflammationibusadhibetur, utcndumcftdicpfangm'nis profit fio fequatur,remedia ad id fuperius tradita habuiftù

Dcpcundärumrctentionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LX XV

O Aepenumero accidit ut extrada infante uelamentüjquas etiam fecundas uocant, OreuneatubSi igitur amp;nbsp;os uuluæ pateat,amp; ipfæ fecûdæ à uulua didudæ aliquo in lo coglobatimcôuolutælaceant^cduciita facilimcpoirunt : Manusfniftra calefadaatqj unda in uuluam demittitur, ibicp ea inuenue fecundæ cijciuntur.Sed fi in fundo uub Uæ inhærcanf,man us fimili modo demittenda eft,ipfæ^ apprehenfæ attrahende'.non 10 in redum tarnen, ne uulue procidentia cffîciaturtncqj mu!ta cum ui,fed leniterprius, att^ obfequendo in latus hac iliac funt agitande, tum aüquantulo fortius excutiendæ: ita enim fit, ut ab inhærentia ab fol 11 ta* poftea fequantur. Si os uuluæ côniueat,eædem medelæ, quas modo tradidi,erunt adhibendæ : quamuis etiam nifi infirma: uires fini, turn cientibus fternutamêta,tum fuffîtu in olla ex aromatibus uti poiïîmus : ubi hiaue rit, eodem modo manu demiflâ fecûdas educerc tentandum eft : fed fi neqj ita extrahi queant, non opus eft ulterius moleftare ægram : nam paucos poft dies tabefadæjatep infaniem diflblutæ per fe tandem excidunt. Quia tarnen fœtore caput aggrauant, Ä ftomachum euertunt, accommodata ad hoc fuffimenta erunt neceflaria ; quo in gene re cardamomum,SC fici aridæ maxime probantur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

Decoxendicumadußione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXXVI

QVemadmodû humeras, ita etiam coxa prolapfa in quibufdam aduftionem re« quirit. Qua de re Hippocrates in h une modum inquit:Quibufeunt^ ex coxen dice diuturna coxa excidit,crus lædit:ipfiœ claudicât,nifi aduftio adhibita tucrit ♦ De=* bet igitur etiâ hiceo præcipue in loco aduftio admoueri, quo articulusexiueritU'ta em fit,ut QCredödans humor exiccetur, óf locus ex cicatrice aftridus, oftis prolapfum nó amplius admittat : quamobrem ad multam altitudinem adurendû eft. At recentiores unam tantü,fed tresadhibere aduftiones folcnt: Vnam in pofteriore parte ad cons’ cauitatem dunis,aliam ab exteriore paululum fupra genu : tertia paululum fupra ex« p teriorem talum3qua carnofior locus htuufmodt medicinæ magis eft accommodatus,

De ßßulis er ßuis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. nbsp;nbsp;nbsp;L X X V11

CVm locus iam exigat ut de fiftulis ani dicamus,non inutile erit, fi prius de fiftulis in uniuerfum aliqmd expIicemus.Fiftula igitur eft finus callofus,dolore aliquan eulum uacans,quiin plerif^ membris cxoritur,fitq5 ut plurimum ex abfcefllbus male curatis. Callus uero copada quædâ,alba atq; expiratione priuata caro eft ; unde etiam dolorem no fentit,quippe cum neqt uena,ncq? neruus aliquis ad ipfam pcrtingar.l bs fanc interdû ficcus,interdum humidus finus eft : atq; humor quandoq; aflïdue fertur, quandoq; intermittit, cum fcilicet quibufdam temporibus os óf obftruatur, óf rurfus 4.0 pateat. lam aliæ in ofla,aliæ in neruos,aut aliquas alias principales partes finiunt : atq; hæ uel redæ funt3uel obliqua:;uel unum os,uel plura habent:quæ in magnas arterias uel neruos,uel tendones, qui alicuius momenti fint, uel fuccingêtem coftas membra^ nam,uel talem aliam præcipuam partem deueniunt_,aut omnino funt omittendæ,aut multa cum diligêtia atq; arte pertradandæ. Reliquas uero in hune modû curabimus: tentari prius debent, fi redæ funt,fpecilli quodam genere, quod coparion uocant,de« miftoifi obliqug dipyreno,alio fcilicet fpecillo utrinq; capitulum habente,quod tarnen flexile fitteuiufmodi funt ftannea atq; etiam enea,fi tenuiffima fuerint.Quæ uero duo uel plura habent ora,quæ inftrumentis tentari minime poftïnt,ita notantur : Clyftere in finum per unum os liquorem cópellimus, exq; tranfitu eins in reliqua ora facile ani 50 maduertimus una ne quæ multa ora habeat, an multæ fiftulæ fint : his ita exploratis,fi in fummo fuerit finus,atq; is anguflus,fpecillo demiflo cxplicadus eft, firpcrq; accom modata

-ocr page 37-

DE ARtE MED’ENDI LI'B^r 71 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

modata figura fcalpello incidendus : turn callus ud unguibus, uel ade fcaipeHiradens do detrahi debet » Si^ lauus diftundat, nihilominus cum tons iliis fuperfluis partibus ent excidendus. At li non fub cute tranfuerfæ feruntur, led rcdeintus tendunt, ubi quamprofunddiime potcft,incifus fuerit finusjtotus drcScirca fimili modo caUusexei dendus cltSj aliquid ex eo rehdium fuerit, adurentiid medicamento abfumendum:fl muItS fir,nee medicamento cedar,candentibus ferramentis adurendum eft. Cum ue« ro in os fiftuladéfinit,os ipfum fi integrum eft,radi tantummodo debet:fi carie,aut aid quo alio modo uitiatS eft, totam corruptam partem exciforijs fcalpris oppofitis, prius tamen,fi opus fit,adhibita terebratione excidere oportet : fine ufcp ad fpiraculum tan« 1*0 turn,fine ufq; ad medullam uitiS penetrauerit.Sed fialiquod os quafi per tranfuerfum fraefium exret,ferra defecandu efhquod ita facimus:duas habenas fumimus, harum^ alteram medio finu oftieminenti inneóimus,damus^ miniftrointendenda : alteram quae craflior efle, uel è lana conftare debet, fimili modo carni quæ fub ofle eft, infertaa mus : duoep eius capita deorfum attrahiab altero miniftro iubemus, fic ut caro deor^ fum deprefta lacerari à ferrædentibusmirumepolifit:atcp ita defecamus.Vbi uero aid qua ex praecipuis partibus fubiacet,utputa uel fuccingens coftas mêbrana,uel medul la dorfi,uel tale quippiam,dum ofTa aut excidimus aut ferramus,membranae cuftos la mina fupponenda eft. At fi os minime uitiatum quidern fuerit, fed totum tarnen undi que came fpoliatum fit,nihilominus fupradido modo defecari debet: fieri enim nullo io modo poteft,utoflà,quæcircumcirca penitusfuntdenudata carne, amplius inducan tur.Pariratione fi pars alicuius offis, quæ iuxta articulS terminat,corrupta fit,ferra erit amputâda. N erp tantS in parribus hoc fît, fed etiam faepenumero,fi totum aliquod os uitiatum fît, qualis eft cubitus,radius, tibia,id genus reliqua, totum cft detrahendum: femoris tarnen capiti,aut coxæ,aut dorfi uertebræ alicui,etiam fi corrupra fint, ob ma« ximum ex adiûdis arterfis periculû hoc medicinæ genus adhibere reeufabimus : illud enim perpétua fît, ut in fingulis ubicp amp;nbsp;pofîturæ,amp; uicinitatis, amp;nbsp;cognationis partiu affedatâ, amp;nbsp;morbi magnitudinis, amp;nbsp;aegrotantis uiriû rationem habeamus, lam uero fauus cum fit etiâ ipfe fiftulofus fînus,qui melli fimilcm faniem quandâ emittit,eadem quæ fiftulæ,2lt;alij finus tara manus,quam medicamentorum præfidia requinu

5° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defi^ulisani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. LXXVHI

A Ni fiftulæ ita explorantur : occultæ ex eo cognofcûtur,quod nullo ore appareil te dolor earn partem male habet! amp;nbsp;humor quidam puruJentus exano proma« nanpleruncp etiam incidit,ut abfcefTus indicia prius extiterint.Manifeftas aut Ipecillü, aut iéta fuilla demifta arguinalte enim quoad inanem locum offendat inftrumentum defcenditjdigito^ indici quêper anum iniecerimus,occurrit, fi perforata fcilicet in in« teriore parte fiftula fit;nam fi foramen intus non habeat,non protinus occurrit digito, fed per mediam carnem fubeflè fentitur. Obliquæ S^ tortuofæ ex eo deprehendStur, quod inftrumentum iniecTum paruin promouetur:pus tarnen pro paruitatis ratione 4.0 copiofum fértur.Quæiuxta inteftinum tendunt,animaduerti ex eo poirunt,quod 5^ lumbrici, ÔCftercusperosquandocjiemittûtiatcpomncsferè callumquendâ circa os præ fe ferunt. Hlæ porro quæ uel ueficæ ceruicem perforarunt,uel ad articulum femo ris,uel ad red urn inteftinum perueniüt, fanari nulla ratione pofliincque uero oedu« fæ SC abditæfunr,aut multiplices,autinos terminâtes,ægre:relique facile, ut plurimu, curationem admittunf«Quibus fanè ita manuum opera fuccurrimus:rcfupinato ho« mine fic ut cruribus fublatis femora ad uentrem côtrahat, perinde atq; in alui ablutio« mbus fiericôfueuit,fiin fumma cute terminate fiftula fentiamus, fpecillo per os fubic do fimplici linea cutem defuper incidimus : fi profonde in anu tendat, demittimus fi« milimodo fpccillum:fiq; perforata ab altero capite fiftulaminuencrimus,alterius ma« 50 nus,quæfcilicctlaboranti nati oppofita eft,indice per anum immifTo fpecilli caput ap« prehcndimus,idcp paululum recuruantes cducimus,tum fimplici diiiifionc quicqutd fupra fpecillum eft aperim us» V crû fi perforata nondu fuerit, fed intus in anum ferat, d

-ocr page 38-

P AV LI AB GI NE TAE

Si caput rpccfllt,dum exploramus/ub fquammea qaadS, aut membranca cute d/g/t» indict occurrat, ita faciemus:fpedllo uiolentiusimpulfolocuperforabimus, naietfioç co per anum,(calpello eo quo didu eft modo fuper incidemus ♦ PofTumus ettam faku lx ad fiftulas fecandas accommodatæ mucrone finus fundum,quod eft in ano perfora rCjCodemcp ipfo inftrumento per anum tradudo,totum id quod in medio eft,fakulac acie defecare;quod ubt factu eft, uulfella uel forcipe ad uuam apprehendenda idonea omnes circütccîæ partes (funt autem fere calli) detrahêdæ funt:fummopere tarnen ca uend5,ne fphintfter, id eft coftnetorius mufculus offcndannonulli enim dum impert lius agût,nimiscp alteincidnt,ipfum uuInerarStlat^ ex co eucnit,ut inuoluntaria fter tons deiedio fequeretur. At uero fi quis timiditate fcalpelli operam recufat,Hippocra 10 tica deligatione uti commode poteft : prxdpitenim Hippocrates linum crudum quin quies torc3 fpeciilo perforatoinfertu per fftulam tranfmittcre, idep innexis inter fe ca* pinbusdeuinciretnodu^ quotidie aftringere, quoad id quod inter duo ora fuperia* cet co modo fecetur,aclinum reddat» Quod fi moretur hoc facere,linS ipfum uel pfa^ ro,uel tali aliquo arido illinendû eft, ac per fiftulam ultro citroep traducendS. Sunt au tern qui in foramen fiftulariç falculç linum contjcianf,atcp eodem quo diximus modo traducanCid quod faciendû minime elTc crediderim : nam cum chirurgiam euitare ue iint3non modo id non faciunt,uerQetiam longiOrem curationem cokquuntur. De oc eultis uero fiftulis Leonides in hue modû inquit : Cum uero profunda fuerit fiftula Si fphinderem forauerit,fiue ab ano exorfa,fiue etiam longius ab co,modo ad fphinde* 20 rem deucnerit, exploratione fada fedis laxatorio inftrumento, hoc eft parua dioptra anum, perinde arq; muliebre finS aperiemus : cumep hoc modo fiftulæ os apparuerir, fpecilli capitulû in ipfum coniedû adimum ufqj impellemus: fupra^ ipfum femifpa^* thula aut fiftularia fphatula tota fiftula incidemus.Nos tarnen cum hutufeemodi afte^ dionê nadi eftemus,hoc chirurgiae modo uti minime potuimus. Nam 8C fiftulæ cuni culus cum eftêt inter anum Si fphinderê à dextra parte côftitutus,fub afpedû uenire non poterat, SC ddudoiiu inftrumentum operation! adumbrando potius ofReiebau Sed cum digitis tarnen ipfum anum dilatarcmus,fi!rura quçdâ nobis fe obtulit in qua^-dam ex rugis ani quafi quædam fiftulæ defluxiotpus enim per ipfam effluebatitentaui mtiscp per ipfam in fiftulam fpecillicapitulum demittere ab ipfa quafi manu dudiïde* ja inde dextræ manus digito ad iphinderem immiflb mediS quoddam corpus tenue in« ter digitum Si inftrumentum fubefTe deprehendimustunde ferro uiolentius ad digi« turn impul fo fiftulæ fundu in fuperiorem pattern uerfum perforauimus,extra^ edu« do fpecilli capite totum id quod inter duo ora intercedens fub afpedû noftrum uene« rat, hoc eft ab eo quod à principio latens fuberat, ad id quod per nos fedS fuit/calpcl* Ioincidimus,ipecillum^adduximust

De biemorrhoidibut capitibiK Hmarum[anguinem fundvntibui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;L X XIX

CVm hæmorrhoidum fignificatio ex ipfo, quiexinanitur humoremanifeftafue« rit,antequam opus aggrediamur,muka uti ablutione debemus,quo amp;nbsp;inteftini ^^3 excrementa euacuentur. Si anus ad indfionem Si exitü promprior efficiatur : deinde æger fupinus ad lucidü acrem collocandus eft;fi^ deligatione uti uolumus,lino quin« quies torto fèrramcnto,quo uel hæmorrhoidas,uel uuas adurerc cófueuimus, uena« rum capitibus dreuiedo fingulas hæmorrhoidas aftringimus, una tantummodo reü« da, qua fieri redûdantis fangumis deriuatio polTit.Ita enim præcipit Hippocrates, ubi aftridæ fucrint linteolum oleo madens fuper dandum, dehgatioep fedi accommoda« ta exhibenda eft:tum quiefcere æger debet,oleoep tepido amp;nbsp;aqua mulfa ad uentris cu rationem uti:poftea imponimus caraplafma ex papilionibus amp;nbsp;croco : atque ubi exci« derunt hæmorrhoides,uino cicatrice inducimus. Leonides uero deligationcm nó ad« hibet, fed uulfclla ad uuam accomodatahæmorrhoidas aliquatenus attradas fcalpeb ja lo excidit ♦ Poft chirurgiam manna Si amylo cum chaleitide, uel cmplaftro ex crema« (3 fpongia cum picc eas curat ; ad quaru perfedam aduftionem fauftino etiam paftülo uti

-ocr page 39-

DEARTE MBDENDILIB» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18

Utt licet,quo all) ufi funt : uentriculis enim amp;nbsp;cauitatibus ferramenri quo uua aduritur adurente medicamento repletis,hæmorrhoidas codem quo uuam modo adurunu

HecondylomatisfeunodifQretninentijii^jißit, Cap. LXXX

A Ni condyloma ab ijs quae in muliebribus naturalibus nafeutur, nulla alia re nifl loco tantu diffcrt: fiquidem ettam ipfum rugofa quaedam extuberatio amp;ex toa flaminatione,uel rima præcedente exorta:quæ quidê prius eminentia, deinde ubi oc^ calluit,nodus feu codyloma appellatur.Hoc igitur eodem modo,quo illud curandum elhuuUèlIa apprehenfum exciditur, deinde cruftam inducentibus curatur» Fifla uero w quae ex duritie excrementipraedpue fiunt,cum in inducenda cicatrice,eo quod occaF lefcunt, morantur,uel unguibus,uel fcalpeUo refricada at^ exulceranda funt, atej ita commode ad cicatricem perducenda,

Deanoimperuio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;LX XXI

IN infantibus anus imperuius ab ortu proculdubio eft cum inuenit, amp;C ex membra^ nx obdudione obftruitur ♦ In quibus,digitis fi fieri poteft membrana ipfa rumpêda eft.Si minus poteft,fcalpelli acie aperiri,ac uino curari debet» V erum quia etiam adub tis fepenumero accidit,ut ex mala ulceris curatione anus conglutinetur,horum etiam curatio tradenda eft:inftrumento ad id apto cohærentiâ abrumpimustdeinde accoms» 10 modata curatione utimur.Fillula tarnen plumbea, uel cuneolus per totum curationis tempus in ano infertus,ne rurfus coëat,cótinendus cft,qui prius ex ijs qua: cicatricem inducunr,medicamentis illitus fuent.

lieuaricumfeilione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;LX XXII

VArix dilatatio uenæ eft,quæ interdû in temporibus,interdum in uentre fub um bilico,quâdo^ circa telles, præcipue uero in auribus euenit : atq; ut plurimum à melancholica materia ortum habet» Earû igitur qug in teftibus funt curationum iam tradidimus,cum de uaricofo ramice ageremus. lis uero quç in cruribus eueniunt,fimi li modo manus funt adhibende,ab interiori fcilicet femoris parte, ubi exortus earû pie gt;0 runq? inuenitur : inferius enim in plures difeiflæ ramulos ac difperfa: dilRcilem trada« tionem exhibent » Hominê igitur prius lotum in fuperiore femoris parte uinculo delta gamus,iubemus^ incedere, uenam^ ita rep'etam atramento futorio,uel collyrio no tabimus, fecundû eius fitum ternis interpofitis per longitudmem digitis,aut paulô am plius » Deinde reclmato homine crusep ipfum extendête alterû paululum fupra genu uinculûinijcimus: tumelàdam^ in faftigiS uenam fupra notationeleuiteriecamus, fie ut cutis fola incidatur:pollea hamis plagæ oris redudis hemiarifs fpecillis flexilibus membranulas diducimus,ac uenâ undiq; nudamus atep explicamus:tum femoris de^ ligationibus folutis,uenacp ipfa retufo hamo fufpenfa acum fubter duplici lino fequen te tranfmitrinlus,lini^ finum incidimus,fic ut duo efficianturitum uena phlcbotomo 40 per mediû diireâa,ac quanto opus eft fanguine euacuato, altero lino fuperiorem uena: partem aftringimus, crure^ credo diligentem manibus exprcffionê adhibemus, quo fanguis qui in crure eft,exinaniatur:quod ubi fadum eft,uenam ab altera parte li no altero deligamuslpartê uero illam uenac,quae inter duo uincula eft,uel ftatim exci-dimus,uel relinquimus, quoad putrefada fponte und cum uinculis cadat : nam ficca li namenta inferêda in plagam funt, fplenium^ aqua cui oleum quis adiecerit, madens fuper imponendum ac deligandü : turn linamentis pus mouente aliquo medicament to imbutis curatio profequenda.Neque tarnen me latet aliquos elfe ex ucteribus, qui uincula minime adhibent, fed uenam uel ftatim ubi a carne abfoluta eft exeïdunt, uel ab imo etiam adhærente uiolenter extrahendoabrumpunt:fedtutiorefthicà me po-$0 fituschirurgiaemodus» Varicesetiaminuentre oriuntur,quibusfimiliteradhibenda curatio eft. 111e item qua: in temporibus exiftût,ea ratione quam in exemptione uena# rum diximus,tolluntur«

-ocr page 40-

P A V t I ÄE G Ï N E T AE

Up. Lxxxni

DeirdcuncuUs.


De dracSaihs quippe qui maximüin medicamenris praefidium habcantjin quar^ to libre fans à nobis tradatum eft.

BttxtrcuMrwn partium amputatione. Cap. LXXXIIII

T^ Xtremæ partes aliquando putrefiuf^puta manus,autpes, ficutipamp;etâ oflacor« iJ rupta fiue ex inchoante caufa,quam primitïuam dicuntjfradafint, fiueexprxee dente putrefada,abfciirïonem requirât Sed priufquä defecentur offa, carnes cireSiet* ' das metdere neceiTe eft:quod cum fit,qufa longior in ferrando poftea mora protrahts» tur,timendum ne periculofa fanguinis profufio fequatur» Iddrco bene Leonides non 10 totam carnem niü penitus putrefada clïet,atq5 emortua incidebacfed cam tantS par^ tem ubi non multas, neq; magnas effè uenas, aut arterias opinabatur : prius eeleriter ad os uf^ apcriebaf,deinde os ipfum quamcelemmc cti5 potetat, ferrabat, linteo pan niculo plagæ oris fupcrpofito,ne ferra per ipfas duda ac reduda dolorem crearet ♦ Po Rca reliquo exedo ferramends candentibus uafa adurebat : ac mm ita, mm linamen* tis coniedis languinis eruptione repreffa apta deligatione utebat : pus^ mouentibus medicamentis curabat»

de pterygijsfeu pinnulis circa un^s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. IXXXV

Plnnula circa ungues eft excrefeentia carnis quæ partem unguis opcrit,tam in pe^ to dis, quam in manus pollicibus praecipue eueniensifed in pedibus pleruncp ex of« lenfioncjin manibus ex paronychijs orituricum negledum malum inflammatur,at* que in pus conuertimr:pus uero cum inueterauit radicem unguis exeft, ipfumep cor* rumpiqae totum ungdem fæpc,mediam tarnen eius partem plcrunqj confumitjad ra dicem parnculam quanda putrefadam, quadoqj totam radiccm irrofam relinquens: os etiam ip fum interdum uitiatiquo in cafu graueokntia fcntitur,amp; digitus in fummo cxpanfus,acliuiduscernitur » Him hune mods curandi funt'.tota unguis reliqua pars fcalpelli acte fubfecanda arqj eximenda eftideinde cautcrijs exulceratio adurenda:pin nuh cnim ex genere depafeentiS eft,quæ nifl igni cohibeat ferpere non defiftitlquin* etiam ft neglcda fuerit,totum digimm corrumpit. At ft amp;nbsp;ofte amp;nbsp;ungue integris per^ 50 manentibus exterior unguis angulus carnem fubicns, partem cam pungat ac ftimu* let, lie ut inflammationis caufa efficiatur:debemus parnculam illam unguis, quç uexat tenui fpecillo fubiedo,aut tali aliquo inftrumento fufpendere,ac fcalpelli acie præièca re,quod^ ex eaadhuc extat adurentemedicamento abfumere.Atep hoc quidem chi* rurgic modo plcnqi liberati funt.Quod fi maius fit quod extat,prius id fcalpello dreu* ddi,deinde imponi medicamentum debeu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

De unguibm coUifis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;1X X X VI

aVoniam fæpenumero unguibus ex cotufione collifis magni dolores c5fequun tur,qui nos ad fcalpelli operam compellunt,fatis erit fi Galeni uerba appofueris 4.0 mus:tieenim ille inquitdn contufis unguibus dolorem plane fedans auxilium expert ri fumus,fangum? euacuando ♦ Cum utiq^ pulfus crebri, dolores^ uehemetiflimi ac* cidunt,unguis no reda à fuperiori parte ad infimam, fed obliqua linea incidendus eft, fie uteius refeda quidam pars fanguineeuacuato non amplius pars unguis,fed qua* fi operculum quoddam fubiedæ carnis fit:nam fi in redû feces à fuperiori parte deor* fum ad radicem,qua caro ungui fupercrefdt,effiicitur,ut fubieda ungui caro per diui* fionem illam excrefcat,atc^ ita cum ab ungue comprimatur magnos dolores,qircmad modum in paronychijs pariau Sed hac noftra incifione omnem prorfus dolorem feda ri uidebis. PoiTumus eriä fequentibus diebus fucciiam illam unguis parnculam fenfim fubleuare, ac fanie ab ungue eflufa rurfus quafioperculum quodda, ut dixi, fubiedæ carni reponere : reliqua præterca tonus digiti tarn mingando, quam difcutiendo cura* cone interim utendum eft.

De

-ocr page 41-

D E A R T E M E D E H D I L I B» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^

De cl((UK,cr ßrmicis,^ uarrucis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. nbsp;nbsp;nbsp;IX X X VII

CLauus callus eft rotûdus,albus,clauf câpitulo perquam fimilis : qui in omni qui« dem parte corporis,fed prçcipue in planris3amp;digmspeduconcrefcit,dolorem^ attert,amp; incedendi functionc impedit.Tolli hoc modo poteft:circG circa kanikandus eft: turn uulfella apprehenfus acutiftimo fcalpello,ut phlebotomo fucadia radicibus, at^ eximi debeuquidam etiam ne renafcatur,ignita ferramenta admouencPormicas tio feu formica extuberatio quædam eftin fumma cute parua,callofa,rotunda ac craf^ fa,Iatiffimis radicibus inhçrens,quæ in perfridionibus pundionum quarundam mor fionibus formicæ fimiliS fenfum exhiber. Atcp etiam ipia licet in reliquo corpore exo^

*0 riatur^plerunq? tarnen in manibus cernitur.NônulIi igitur,inter quos eft eriam Gale^î nus,fiftula dura alicuiuspinnæ3cuiufmodifuntautueterumgallorum,autanfernm, aut aquilarß, circumcirca fortiter imprefta ac cireStorta fcarificandam formicam cens: fent3atq5 ita ab imis radicibus detrahenda : altj ænea, aut ferrea fiftula hoc idem fàciût» Atrecentioribus magis placuit circunpurgatas formicas, atep inde uulfella attrarftas fcalpello per inde acclauoscxcidere. Verruca uero tuberculum eftquoddä paruû in fumma cute abfq,’ dolore callofum, rotundû ut plurimum.ad eurem anguftn,ut pens dere uideatur:unde acrochordon græco uocabulo appellat« fuit, quod chordæ Turns mitati fimile fit. Attrada igitur huius eminenria excidimus : fin min us,lino aut capillo aftringimus.Non ignoro tarnen mul tos efte,qui tam hæc quam fupradida omnia tus io bercula eo,quod appcllatur frigidum cauterium,abfumere confueuerint.

Detxtraliione telorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;LXXX V111

EAm chirurgiæ partem,qug in extrahendis telis uerfatur,maxime necefTariu ene, uel poëta Homerus his uerfibus teftatur:

Nanrp al ijs multis eft aequiparabilis unus

V ir medicus,qui infixa petite excidere tela,

V ulneribus^ fuper dare mida pharmaca nouit.

Prius tarnen quam de hac re dtcamus,de ipforum telorum differentia pauca quædam cxponenda funt.Tela igitur inter fe difFerunt,materia,forma,magnitudine,numero, jo modo,acui. Mareria,quoniam tum quæ uocantur haftilia, alialinea, alia harundinea funt:tum ipfa tela uel ferrea,uel ænea, uel ftannea,uel plübea,uel cornea, uitrea quan doq;,aut oflea, quinetiam harundinea,aut lignea confpiciunruriatq; hæc quidem tan ta in materia differentia præcipueapud Aegypnosinuenitur. Forma etiam uaria eft, fiquidemalia teretia, aliaangulata,utfunt triangula:quædâ eufpidata canaliculata, qualia funt qug ferru tricufpide,hoc eft tribus ex partibus acie præditû habent. Nons nulla item funt fpiCulata,nonnuna fpiculis carentïatep ex fpiculatis,alia retro nergens tibus fpiculis munita funt, ut in extradione infigantur : alia deorfum fpedantibus, ut in impulfioncamp;idu idem faciant. Sunt etiam quidam quibus utroqueuerfum fulmi num in modum fpicula extant,ut 6ë dum extrah untur,ÔCdum intrudûtur,corpus las 40 nient.Sunt item quibus ferrum uerticulis quibufdam ita mouetur,ut fpicula in impul fione contrada in extradione explicentur,atcp ita impediant,quo minus telum educi fine magno periculo poflït.Magnitudo quoqj diuerfitatem affert, cum alia trium digi torSlongitudincimpleant,alia unius nó excédant, quæmyita in Aegypto appellant: alia media inter hæc inueniantur.Numerus etiâ in his côfîderatur : quçdâ enim fimpli cia funt,quædam compofita : quippe cum nônullis tenuia quædam ferrea fruftula ins nexa fint, quæ cum in extradione facile latcant, in imo relinquuntur. lam uero mos dus amp;nbsp;habitudo is eft,quod alia ferrum haftilibus infixum,alia haftile in ferri tubulum iniertum habent: atcp hoc alia firmiter, alia neg1igentius,utdum euelluntur relidum intus remancat. In ui demS Së facultate ea eft differétia, quatenus alia uenenata funt, 50 alia minime. Atq: hæ quidem telorum differentiæhabentur.Nobis uero iam ad extra dionem ip forum defcendendum eft, fiue in bello, fiue extra bellum, fine fponte, fine inuitus,quacunque de caufa,aut qualibet ex materia fadis telis uulneratus aliquis fuc

-ocr page 42-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A V L 1 ÄE G I M E T AB

rit Extrahendonim igitur tdorum à came duplex modus:pcr attradionem unus,aï^ ter per protruhonem. Nam ft in lummo telurn m ledit, per attradionem retro recipten dum elt,Simili modo etiam fit aliquando etiamfi aitius mfixum fit,cum fciJicet ft ex op* polita parte corpus aperiatur, uel ex langui nis profufione, uel ex aliorum membro* rum colenfu periculum imminet Protrufione uero uti conlueuimus, cum amp;: alte in:« hæfit telum, ÔC par um admodum mtegræ carnis ex aduerfa parte fupereft : nihil præ-terea,neque neruus, neiÇ os, aut tale quippiam obftatquo minus contra mucroncm incidi commode polfit At ex offibus uulneratis tela eximere, non mfi attrahendo lu-turn eft.Si igitur telum in confpedu fitjic ut fe habet protinus extrahendum cftSi la^» teatjita faciendQ Hippocrates praecipitCorpus uulncrati,fi tarnen ipfepoteritin eum 10 , ftatu figurare debemus, quo erat eotempore quo uulnus accepit,attp ita quo tetende rit telum no tare: fi ægcr id non poteftjiacens faîtem ita debet coJlocari,ut quâproxime fieri poteft ad earn figura accedattrum nos fpecillo exploratione fada,li carni inhereat telum,id uel digitis,uel additamêto,quod etiâ haftile nuncupant,quod ligneö pieröt^ elle confueuit3extrahemus,nifi iam décident 1 nam fi iam illud decidit,forcipe,qua uel ad dentes, uel ad radices eorö euellendas utimur, aut telorum extradorio, uel aho ad id accómodato infirumento edudio molienda eft ♦ Qua in re plaga interdum,fi inftru mentum non admiferit,amplianda eft » Quod fi ulterius retendent telum, neq; poflit ab ea parte qua uenit,facile eximi,fcalpello ab aduerfa parte aperiêda uia eft, eaqj edu cendum,quod fietfiueattrahendo, quodidumeftmodo, fiue protrudendo, Protru- 20 diautemuelhaftiliipfo,fi mhæreat, uel fiexcideritpropulforio inftrumentodemiflb debet : fumma cura femper habita,ne uel neruus,uel uena,uel artena,uel talealiquid precipuum incidatur:turpe enim eft fifn extrahendis teils maiorem noxam, quam te* Ia ipfa effeceringexhibcamus.Sifcrrneilt caudatum,id quodfpecilliexploratione co«« gnolcitur,propullorij inftrumenti feeminâ, fi tubulum habebit, marem demittemus; atep ita ferru inlerto inftrumento protrudemus,quoad educi facilime poflit, Si exem^« ptum ferrum crenas quafdam habere confpexenmus, in quibus infertum elïe tenue aliquod aliud ferrS potuerit,fpecillo rurfus immifle» explorablmuslac fi quid fuerit in:* iientü,fimili ratlone reclplemus. Quod fi telum fpiculis utroqueuerfum Ipedantibus cindum in neutram partem fequatur, iuxtaipfumalialncifione patefaciendus locus }o eft,mfi uena, aut tale allquid Impediatiattç inde ferrum undequaque expllcatum fine ulla uulfione tollendü eft. Quidam etiam fplcula fixis calamis prlus contegunt nequid lacerent, deinde Ita euellunt. Vbi telum hls rationibus fuerit extradum,uulnus fi ins flammatione caruerlt,futurls adhibitis, Impofito^ medlcamêto, quod cruentis ftatim uulneribus inijcl confueuit, curadum eft : fi inflâmatio allqua adfit, ad earn finlendam infuccatæ lanæ,amp;cataplafmata fuperdanda. At fi plaga uenenato telo fada fuerit,tos' tam fi fieri potent, immutatam a neneno carnem circücidemus 1 ea facile cognofci pos teft, liquidem a' fana carne longe dluerfa eft, cum pallida fupra modum, ac fubllulda, amp;nbsp;quafiemortua appareat.Ferunt autem Dacas amp;nbsp;Dalmarashelenio,amp; eo,quod nis num uocatur,fplcula illlnireiquæquidem cum fahgulne in uulnere commixta uenes 40 nata fint,arq; in tcrimant:guftata uero etiam ab ipfis nullum nocumentum afterât. At uero fi in ofle Infixû fuerit telum,fpecillo fimill modo tentabimus ; ÔC fi caro Impedlat, ipfam uel excldemus,uel diducemus. Quod fialtlus de(ederit,ld quod ex eo cognofci poteft, quod infixum telum, ctiamfl ulm afieramus, minlmelabat 1 fi igitur ita fit,oflîs partem circûiedam fcalpris comminucmus,prius tarnen amp;nbsp;prçcipue fi craflum os fuc rlt,drcumdrca tcrebrato locolatq,’ ita telum abfolutum educemus : fi uero aliquod ex pnnclpalibus membris Idum fit,quale eft cerebrû, cor,guttur, puimo, lecur, uenter, «nteftina,renes,uulua,auî ueficajfiœ mortalla indicia iam extent,neq; fine magna uul fione fieri queat extradio,manus adhibere reeufabimus : ne prater^; quod nihil pros ficiemus maledlcendl, ac ultuperandloftlcij noftrlImperltis occaflonem exhibeamus. 50 Quod fi euentus incertus tune fit,quantum periculum res habeat prædlcendum,atcg Ita poftea ad exuadlonem accedendum eft:multls emm accldlt, ut abfceflu In allquo ex ijs

-ocr page 43-

DEARTEMBDENDILIB, VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

ex qs nccdlarijs membris exorto falutem inopinato cofequuti Ant : quaftdo ctiam ie^ Coris übiajaut aliqua omenti,uel abdominis mêbranæ pars,qmnctia rota uulua fxpo numéro detrada fuifle fine ullo mortis periculo perhibetur, Guttur uero firpe ctiam dedita opera in anginis incidendu eft ; ut de gutturis fedione iam diximus * Si igitur in huinfeemodi cafibus telû intus relinquamus;ut omittam quodnoftra hæc ars ab omni humanitate aliénaexiftimabitur:mors quoque fine ulla dubitatione fequatur neceflé cft:fi eximamusjfortafte etiam falutem præftiterimus.Principalium membrorS uulne rationem dignofcere difficile non eft:nam turn ex accidentium, aut eor um quæ excer nuntur quadam proprietate,tum ex loei ipfius affeefti fitu hæ nota: habentur« Vnines 10 ratis cerebrimembranis dolor capitis ualidus,oculorum incenfio cum lingux rubore,

amp; mentis alienatione eft.Quod fi una cum ipfis cerebrum quoep idum fit, homo fubi to decidit,obmutefcit,facie diftorquet:tum bilis iromitus, fanguinis^ per nares amp;S aus res effufio infequitur : albus etiam quida humor,ÔCpultaceus, fiaditum habuerit, per tiulnus exit.Si in uacuas thoracis partes imp a dû fit tc]Q,et patcat foramen,fpiritus per id efflari fentitur.Corde uulnerato iuxta finifteriorem mammam telum non uacuo lo C03fed quafi altero quodam corpore exceptum apparet : atcp interdum pulfatilem mo tionem præ fe fert.Sanguis niger per plagam,fi detur exitus,finit : extremæ partes fris gefeuntUndor amp;nbsp;animi defedus accidunt, ac demum matura mors fequitur. Puîmos nis pereuffi figna hæc funt, fanguis fpumans per uulnus fertur,fî latum fittfin minus, ao per os euomitur:uenæ circa collum intumefeunt, lingua colorem immutatum habet, multum infpirantjfi-igidi appetentes. Vhi feptum tranfuerfum uulnus accepit,telum ad nothas coftas infixû cernitur : infpiratio magna amp;nbsp;cum dolore amp;nbsp;gemitu fit per tos turn fpacium quod inter duos humeros continetur, Ventre ido quid læfum intus fit, ex ijs quæ per uulnusredduntur cognofeimustuel tunc ftatim,fipateat aditus,uel fais tem ubiautextradatelum, aut fradum intushaftile uacuam plagam exhibuerit, Ex uentre enim fuccus, ex inteftinis ftercus egreditur: interdum etiam omentum, aut ins teftinû in uulnus prolabitur. Vbi autem nefica pereufla eft,ex ipfo uulnere urina des feendit. In cerebri igitur aut membranaru eius uulneratione caluaria circumcirca tere brata telum educimus, quemadmodû in capitis fraduris mox dicemus. Cum thorax }o uero uulneratus eft,nifi per intercofttj moderatam incifionem fequatur,uel una fubie do membranæ cuftode inftr umento excidenda cofta eft, eacp tel um educendum. Sis mili modo in uentre,SC nefica,amp; reliquis,quæ in imo funt membris,fi telum fequitur, nulla alia cura adhibita extrahi,fin minus,ampliari piaga,et fient uulnera curari debet: quanquam in uentre, fi opus fit,adhibericonfutio etiam, de qua fupra didum eft,pos teft. At cum in aliquo magno nafe, putainintimis iugularibus, aut foporartjs, autijs quæ funt fub aliSjaut inguinibus,magnis arterijs infixum telum,periculum,fi extraha tur,fanguinis profufionis minetur,priufquâidfiat, uafa ex utracp parte uinculis aftrin genda funt. Si uero membrum aliquod traiedum telo alteri afïigatur,uerbi caufa,bra chiQ thoraci,aut cubitus alicui alteri corporis parti,aut crura inter fe, hoc modo faciens 40 dum eft. Si nó per totum utruep membrü penetret fagitta,aut hafta,cam ab exteriore parte, perinde atcp in uno fieri confueuit apprehenfam extrahemus. Si penitus utracp transfixa membra fuerint,mediû lignum prius ferra in duas partes defecabimus, dein deeas partesquamlàcilimo fieripoterit modo,figillatimeuelIemus.Quoniam uero etiam lapides fæpe,6Cmurices,ÔC plumbeæglandes, atcp id genus quædam fundis eia culata,tum ex iaculantis ui,turn ex angulis quibus prædita funt, in corpus intrudâtur ac latent,ad ea cognofcenda his notis ducemur.Si contredemus, afpcr atcp inæqualis tumor inbeffe fentitur:plaga non prorfus reda, fed etiam maiortcaro item contufa ac liuida cernitur : dolor præterca cum granitate quadam infèftat : omnia hæc uncis, aut calyculis, aut uulnerario fpecillo protrahenda acrecipicnda funt:eximi quadoep forci 50 pe dentaria poirunt,fi eam uulnus admifcrit. Interdû uero fit,id quod multis contigit, ut cum infixa tela lateant,fic ut reperiri nullo modo poflint, fanentur uulnera;deinde tarnen multo poft tempore abfceffu circa cum locum fado,ac rupto,telum cxi iat.

-ocr page 44-

PAVLT AEGINETÄE

Tie^iifiurïsgt;amp;tlu£ipfd.rumfmtclifferentilt;e. dp^ LXXXIX ORdo lam poftulatjUt quoniâ fans docuimus de ijs quæ in carne manus operam requiruntjde altjs quae offibus accidunt,hoc eft fraduris, amp;nbsp;luxatiombus difïè ramus:quippc cum etiam hæc chirurgie generi fubijciantur. Prius autem de fraduris dicendum uidetur,atque ab ijs incipiendum præcipue quæ in capite accidunt: partim quia media hæc inter cam quæ in carne^SC earn quæ in offibus fit, adminiftratio chirur gic eft,partim uero quia ipfa catuaria omnes alias partes fupereminet. Fradura igitur, ut in uniuerfum loquamur, offis diuilio,uel ruptio, uel difciffio eft ab aliqua extranea uiolentia effeda» Cuius plures funtfpecies,aliaftquide raphanatim,alialcandu]atim, unguatim alia,alia farinatim, quædâ etiam per abruptionê fada dicitur. Raphanatim 10 fada eft ruptio oftis per tranfuerfum,quam etiam nónulli cocumeratim,amp; caulatim à fradorû cucumerû SC cauliû fimilitudine appellanuScanduIatim eft ruptio offis in Ion gitudinë feiffi. Vnguatim eft ruptio offis,quæ cû aliqua in parte reda fit,in fine tarnen lunaris euadii:quæ eriam harundinarim ab aliquibus nucupatun Farinatim eft ruptio offis multiplex in minutas partes, nucatim etiam dida, Abruptio uel abfeiflto eft para ris alicuius offis detradio per abruptionê fuperficiei, fie ut pars quæ detrada eft, SC re* ceffit fupernatet. Attç hæ fradurarum fpecies funt.

De fra^uris in capite. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XC

PRiuatim uero in capite fradura eft caluariç diuifio interdS fimplex,interdu muF tiplex ab extranea uiolentia induda : cuius hæ funt differentiæ;fiffio, excilio,cx- 20 prefliojdefeffibjCameratiOjSC in infantibus collifio.Fiffîo eft diuifio caluariç uel in fum mo,uel etiam alte : non tarnen fie ut ad exteriorem pattern offis commotio aliqua exia ftat.Excifio eft diuifio caluariç cum reff adione, Qiiod fi refrada pars a’ reliquo offe ex toto receffèrit, dedolatio a' nônullis appellatur » Expreffio eft multiplex offis diuifio,in qua fragmenta quidam deorfum delapfa,cerebri membranam premunuDefeffio eft caluariæ diuifio,ubi os offenfum deorfum à naturali fitu defidit, ac membranam cerea bri urget. Cameratio eft diuifio caluariæ, in qua partes offis fradi eleuatæ incuruana tur:feu,utinquit Galenus,ad intetiora fubfidunt, 6C concauitates faciunt, id quod eft expreffioni non diffimile : ita enim ille exiftimat. Qiiidam his addunt etiam capillatio^ ncm;fed capillatio eft tenuiffîma fiffio, quæ cum fenfum fugiat,eam ob caufam fæpea 50 numero latetineque enim certam aliquam fignificationem exhibet, 6Cmortis cauiam affert. Collifio uero, quippe quæ offis diuifio minime fit, merito neque fradura diet debet, fed impulfio,SC quafi inflexio in interiorem pattern caluariæ,quæ fine uUa cona rinuitatis diftolutioneconcauitatem facit : perinde atep in æneis, 6C coriaceis uafculis,fl foris petcutiâtur,uidere Iicet,Duæ funt eollifionis fpecies : os enim uel per totam crafa fitudinem fuam colliditur,fic ut fepe membrana cerebri recedat3aut certe eóprimatur à caluaria:uel non ex toto,fed exttinfecus tantü in denfa fuperficie ufe^ ad duplication nem id patitur. Adiûgitur his à nonnullis repereuffio feu tefonatio,‘quæeft,ficutipfidi cunt,caluariæ a' contraria idus parte fada difeiffioffed fallunturinecp enim ficut in uF treis uafculis,ita in capite,ut ifti uolunt,fieri uerifimile eft:illfs enim quia uacua funt, id 4.0 euenit:at caluaria SC plena eft 6C alioqui folida:nam cum forte euenit,ut multis altjs in Iods,nó ibi tantü qua plaga apparet3Ut cadendo fit,caput idu fuerit, 6C alicubi integra cutis côtinuitate os fiderit, ibiœ poftea abfeefTu fado atep aperto fiffio in con fpedu ue nerit,opinantur à contraria iaus parte earn extitiffe : quod falfum eft : ipfa tarnen hæc fiffio eandê quam prior curationêadmittit. An igitur fradS fuerit caputperfpicuum effe poterit,tum ex dus quod idum fecit acumine,grauitate,duritie,6C uiolento impe tu,tum ex tjs quæ uulnerato homini accidûtinam uel occæcat,uel obmutefcit, uel re* pente côcidit:prçcipue eu uel defeffione, uel collifione, uel expreffione,uel in interior rem parte cameratione fada cerebru cóprimitur. Præterea fenfui expofita notariée id licet pcrcipere:nam fi'cutis plaga latior fuerir,peripfam infpicere manifeftepoflumus, 50 fi uel nulla, uel angufta quædâ diuifio fit, fradum^ effe os fufpicemur, a pcrienda cu* ris eft,£C partim uifu,partim fpecillo demiffo explorandü eft. Si aliqua alia fradura eft ftarim

-ocr page 45-

DE ARTE MEDE N DI LI Bgt; 71 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2|,

Ratim deprehenditunFiflio nero tenuis ac capülaris, quia fenfum latet,ita inuefiigad» eft:inducendum fuper os medicametum aliquod nigrum quod liquida fit, uc! faipto rium etiam atramentum,deinde fcalpro id deradendumigritiem enim continet, quod fiffum eft;quod fi apparetjtantifper in derafione infiftendS eft, quoad rimæ ueftigium penitus euanefcanSiufeg ad cerebrimembranam defcendat rima, rafura omilïa,nun quid recefièrit ab ofle membrana, an maneatadhuc annexa côfiderandû eft. Manere adhuc his notis cognofcimusimediocris inflammatio uulnus infefiauæger fcbri pauIa tim deftituitur : pus maturum apparet : fi recefièrit,SC dolor,SC febris augeturtos eolo 'rem immutatlpus præterea tenue, SC incoctum fertur .£t finegligat medicus,nec^ fis ïo tim perforatione utatur, grauiora his multo fubfequuntur ; bilis uomitus, conuulfio, delirium,SC acuta febris, quibus in cafibus recufanda chirurgia eft. Veru cum hec non affuerintjnecg recefièrit membrana, fed rima tantum fit,uel folo raforio fcalpro curaa. ri etiam fi profunda fit,poteft. Si ad duplicationem tantum defcendat,eoufe^ etiam ra demus:fi rarefactum os fit, id detrahemus, ut poftea docebimus, Si in minutas partes contrits fuerit, eas omnes firn il i modo accurate idoneo ad id inftrumento eximemus». At fi recefièrit mcbrana,2lt; ftatim à principio in manus tuas uenerit uulneratus, fum* mo ftudio curabis,utante quartumdecimum diem3fi hyems fit,fi cftas,ante feptimum os omnino detrahas,ante$ fupradióa illa accidentia cucniät.ln hune modS autem tia bi faciendSeft ; Derafis prius capillis fupra uulnus duabus lineis cutem ineïdes, ad reai 40 dos angulos mutuo fe ad fimilitudinê x literæ per tranfuerfum fecantibus, quarS taa men altera efiè debet ea qua acceperis 1 deinde in uertice quatuor angulos fubfecabis, ut totum os quod terebratS eft,nudatum appareatdinamentis^ ,fi fanguis fertur, poa fca imbutis, fin minus fieds infertis, ac linteolo uino cui oleum adiedS fit madente hia per impofito apta deligatione uteris. Poftero die,modo noui aliquid no accidat, quod impediméto fit,tcrebratioipfa ofiis aggrediêdaeftJn fediliigitur uel ledo apte, prout uulnus poftulabit, collocato homme,aunbusep eius ne pulfationis fonitu moleftent, Ianaobturatis,caputrefoluendüeft,exemptiscp omnibus ]inamêtis,acïpongia deter== fo loco duobus miniftris iubendS, ut fafciolis quibufdam tenuibus cireSiedis quatuor cutis angulos attollant,oscpitaaperiat:tumfiosipfum uelnatura, uel exfradionein^ }o firmum fuerit, oppofitis fcalpris exeïdi debet,adhibitis prius calyculatis,atcp ijs iatiori^« bus, à principio ad anguftiores tranfitu fubinde fado: deinde cxciforfjs kuiter malko lo adadis, ne nimia difcufiione capitis æger uexetur ♦ Si ucro ualidum os fit,pcrforan-dum prius eft eo terebræ genere, quod indemerfile idcirco appellant, quia paululum fupra mueronem eminentias quafdâ habet, quibus defcêdere ac demergi in membra nam facile prohibetur : poftea fcalprorS excifio adhibenda eft, atqj os non totS fimul, fed particulatim digitis,fi id fieri poteft,fin minus ,dentaria,aut ofiaria forcipe,uel capil laria etiam uulfella,uel huiufmodi aliquo idoneo inftrumento eximendS eft : tantum autem inter foramina feptum relinqui debet, quata eft capituli fpecilli uel maximi lon gitudokauarSaltitudo eoufcpdefcedat, quoad interiorem ofiis fuperficiem proxime lt;|,ó accedatSummopere enim cauendS eft, ne terebra membrana attingat:multæ^ earn ob caufam erunt præparandç, eaep fumenda quæ ad ofiis crafiitudinê accómodata fit: nam fi duplicitatê caluariæ fradura nó excefferit, coufq^ etiam tantum terebra erit adi genda : poftea^ uero ita os exempts fuerit, afperitatê caluariae quæ ex excifione fada eft fcalpro aliquo uel raforio,uel exciforio,fubieda tamêlaminamêbrane euftodeku» gabimus:tum oiriculis,aut acukis,fi qui remSferint, diligenter eolkdis linamêta impo nemus,atcp ita deinceps curabimus.Atq; hic cómunis fimul,ac facilis,fine® ullo péris culo curadi modus eft. Maxime etia à Galeno laudat illa quæ lêticulato fcalpro fit exci fio,fi abiep terebratione,ubi circScirca calyculatis cauatus tantS locus fuerit,adhibeau Ita enim inquitl Vbi uero femel parte illa denudaueris,intjciêdus fcalper eft,q in films 50 mocapiteknticularêeminentiâretufam,acleuê,à latereueroaciemhabeatfattpitala ta lenticulæ parte fupra mêbranS firmata malleolo in latus adigcdiis eft. Sieep caluaria diuidcda:hoc enim modo omnia que uolumus euenire eófueuerSt, Nam amp;nbsp;mebrana

-ocr page 46-

PAVLI AEGINETAE

ctiam fi dormitet medicus, uulnerari nullo modo poteft, cum fola latalendcuîæ parte atdngaturiÔd fi qua ofli adhæret, fine una moleftia refoluitur orbicularilentis extremi tare, quam ueluripræuiamcaluariamcxcîdens fcalperftatimfubfequitur,utneçptua tiorcm,ncq? cderiorem hoc terebrandimodum liceat inuenire:nam ferris SC modiolis id agere à recentioribus reprobatû cft, A tqj hçc licet ut de fiffione tradiderimus,tarnen in reliquis etiam caluariæ fraduris nihflominus cóueniunt. Quantum uero offis excis dendum fit,idem quocß Galenus nos docebit,ita inquiens:Quantû autem ex offenfo oflc excidendum fit,deinceps tibi explicabo.Quod ualide contriium eft, totum eximi debet;fi uero ab ipfo aliquæ ulterius rimæ proceflerint,quemadmodû interdû accide-* re confueuit,nô erunt eæ ufe^ ad finem perfequendæmàm fi reliqua rede fuerint ad^ to minifirata,fcire licet nullam ex ijs noxam euenturâ eflè. Poft chirurgiam linteolo firn pliciaduulneris magnitudinem accomodatorofaceoimbutomembranam opercula bimus,fupra^ id paruum flocc3 lanæ rofaceo fimiliter madentem imponemusjdein^ de duplex linteü aqua ÔC oleo,uel eodem etiam rofacco imgatü tori uulneri fuperdabi musriilud tarnen diligenter obferuantes,nemembrana nimium grauetur» Pofthæcla ta dcligarione,ncqj ea multum aftrida utendum eft:poftea linamenta tantum feruabi mus,uidum^ inflammationem fedantem,SC febrientibus accommodatum exhibebi mus:fubinderofaceo membranamadefada. Pofttertiudiem refolutis fafcijs acfpon^ gijs deterfo uulnere medicamëtis,quaerecentibus uu]nenbusidoneafunt,inflamma rionem^ prohibent,utendum efttaliquid^ membranæ imponendu ex ijs aridis,quæ 20 cephalica appellantur,quoad caro increfcere incipiatJnrerdü etiam os radendu, fi uel ob eminétes aliquas fpinofas partes,uel ut celerius caro inducat,res id exigere uidebi^ tur:reliqua prgterea medicamêtorfl materia,ficutln uulnenbus diximus,adhibêda eft,

De inflammatione memirnniecertbri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X CI

IAm uero fatpenumero accidit, ut poft chirurgiam cerebrimembrana adeoinflam metur, ut non modo caluariæ cralfitudinem, uerumetiam cutem eius cum reperd euffione quadam tranigrediatur. Atqj ita naturali eius pulfarili motu impedito cóuul fio præcipue,alia^grauia fymptomata,uel mors etiam coniequiturJnflammatio ue^ ro hæc prouenit,uel ex offis fpinofa aliqua eminentia quæ relida eft,uel ex linamento jq rum eópreffione, ob fi-igus interdum, aut nimium cibi modu, aut uini potionem, uel aliqua alia incerta de caufa, Si certa caufa fit,ea quamprimum reprimêda eft:fi incerta, magis infudandü eftinam turn fanguis mittendus, fi nihil aliud obftet, turn ad inflam-mationem accommodate uidu utendum eft,turn remedia fecundum locum adhiben da funt, qualis eft calidi rofacei iniperfio,aut ex altheæ,aut fceni græci,aut feminis lini, aut chamæmeli, aut huiufmodi alterius decodo adhibiti fotus t cataplafmata etiam ex cruda diffblutione,uel ex lini femine ex fupradido decodo SC adipe gallinaceo impo-nenda:infuccatis quo^ lanis uti commodum eft. Debemus etiam fupra caput, 6C occi pitium,atq5 item in aures aliquod oleum ex ijs quæ inflammationibus idonea Hint in^ ftiïlarc:neque non uifcerum, totiusm corporis, turn emplaftris, turn aquæcalidæ bak 4,0 neiSjSC undionibus ratio habenda eft.Si adhuc perfeueret inflammatio, à nulla^ alia re prohiberi poffit,bilem cducêtc medicamêto purgari hominê Hippocrates præcipit,

De nigrcf-i^a membrana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCII

NIgrefada uero membrana fi in fummo fit nigriries ab aliquo medicamêto, quod earn uim habeat induda,tribus mellis partibus cum rofaceo mixtis, ac per lina* menta f.iperdaris curatur,fi reliqua etiam cofentanea exhibeantur. At fi fponte nigre fada fit,8C altius deicendat id malum,præcipue cum alijs grauibus indicijs,falus profe do defperanda eftrinnati enim caloris mortificatio fignificatur,Noui autem quendam qui cum anno uno póft,quam uulnus acccperat,exterebrara ei caluaria fuiftèt,euafit: 50 erat enim in fyncipite fradura fagitta effèda,quæ faniei exitum habebat,unde mem* brana ülæfa conferuata eft.

De

-ocr page 47-

DE ART E- M e'd E-N DILI B» VÏ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tX

- ' PenaribuifraflMamp;contu^K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCIÎI

Arium inferior pars quae carnlaginofa eft, minime frangit, fed colliditur, amp;nbsp;dea: fidit,amp; diftorquetur:fuperior uerojcum naturae ofleac fit^frangi interdum cofuc uit,ln his Hippocrates del/gationem refpuit, quippe quae refimu magis faciagmagiscp diftorqueatinifi ubiinmedqs naribus ex impulfione aliquid eminet.’tuncenim deliga donem cum medicament! impofitioneadmittit, propterea quod compreflus ea parte nafus in naturalem figura reftituitur.Siigitur in inferiore parte fradg nares fint,digito indice^aut minimo fubiecto excitâdæ funt, quoad extrinfecus in fitû fuû reponantur* Si interiusid accidit, ipecilli capitulo iniedo idem uel ftatim à primo die, uel non mul- ’ xo to poft faciendum eft: quippe cum ofta narium circa decimQ diem indurenturtdebent etiam extrinfecus indice amp;nbsp;magno digito utrincp comprimi ac cóformari. Atq; ut con formatio hæc figuram fuam conferuet, intorti cuneoh molli pellicula cindiintus adip ciendi funt,in utraqj nare alter, etiam fi in altera tantum parte diftortio contigerinat^ hitandiuintuspermittendi,quoad corroboratumos,uelcartilagoinduruerit.Qiiis dam tarnen funt qui pinnas anferinas molli pannfculo circundatas in nares inférât, ut amp;nbsp;defidere excitatum locum non finant,amp; minime impediant quo minus fierirefpira tio ualcat;fcd hoc neceflariu non cft:potcft enim per os fpiritus adduci. At fiinflâmert tur nares,fuper imponendS emplaftrum aliquod ex ijs quæ inflammationibus accom modantur, quale eft quod ex fuccis conftat,autex oleo cui acetum adiedö fit, aut tale 20 quippia» Cömoda etiâ funt cataplafmata ex triticea fimila cum manna, autgömi deco da,quibus 2C inflammatio reprimit,06 nares côtinentur 00 cohærent.Si in alterâ par»; tem nares diftortç funt,Hippocrates iubet poft cögruam cóformationem habenulam ad digiti latitudinê extrinfecus circSducitquod ita fitJalteru habenæ caput taurino glutine,aut gummi illitS nafi fummitati ab eo latere in quod inclinat,agglutinatur : quod ubiinduruit,habena ultra oppofitam aurem ad occipitiu 2C frontem duda,dcmü fub altero capite inferitur ac firmatur, ut retradæ in latus nares in mediam figura dirigan:» tur : quod tarnen recentioribus no admodS probatur. At fi in minutas partes os fuerit fradu, uel facienda, uel amplianda plaga erittatep ita fragmentis uulfella extradis fu^ turæ adhibendæ,medicamêta^p côglutinantia,ficut in uulneribus,fuper imponenda» 50 Si intus ulcus fit, implicitain longitudinê linamenta accomodato aliquo medicament to illita fubijeienda funnNonulli etiam plumbeis fiftulis, quoad fanefeat Iocus,uti con fueucrunt,ne ex uleeribus caruncula aliqua increfeere permittatun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

De minore mitxSldjrddXiÇr dure contufd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X CII11

DE auris quidem côtufibne,quippe que inter fradurarum affediones minime fit, in tertio libro fatis didû eft^Maxtlla uero inferior multis de caufis frangitu^Si igi tur extrinfecus tantum frada fit, non in tranfuerfum,fic ut intus defidat Ô^ cauetur,id quod fàcilis animaduerfionis eft,debemus alterius manus, fi dextera maxilla eft dexte ræ,fi finifterior leuæ digitis indice, 06 medio in os cóiedis interiorem fraduræ gibbum 40 in exteriorem partem petite admodum compellere, altera^ manu extrinfecus excfe perefidep maxillam in fuam fedem reftitutam efle indicio fit, fi dentes æquales confpit ciantur. Si uero caulatim frada eft maxilla, utrinep à miniftro retro intendenda eft, fit mili^ modo,ut dixi,dirigenda : quod ubi fadS eft,dentes qui in parte frada diffident, ut quidem Hippocrates inquit,auro,hoc eft lino aureo,aut auro filatodeligandi funt» Quia tarnen no omnibus hoc facile eft, fatis erit filino aliquo ualido, aut byflb,aut fet ta equina, aut huiufmodialiquo inter fe iungantur. Quod fi fradura cum ulcere ext titerit, fpecillo explorandum eft,nunquid abruptio aliqua offis fada fit : fiq; ea depret bendatur, plaga fi parua eft latius debet aperiri, atque fragmentis offis fine unum, fit ue plura fuerint3idoneo ad id inftrumento exemptis, plagæ oræ futura commitendæ, $0 fupra^ emplaftrum, ficut in uulneribus, dandum acdeligädumeft» Si ulcusnullum fit,fimplici tantummodo cerato maxillæ fuperimpofito accommodatadeligatione utemur, qua: in hunc modum fit:Fafcia, media cius parte in occipitio collocata utrint

-ocr page 48-

P A r L I AE s I N E T AB

que ultra aures ad fummum mentum ducitunindeiterum ôcdpidocîrcundata, ab ca lub mentum reiioluitur:poftea per genas ad fynciput datur ; inde^ rurfus infra occp pitium extremis capitibus redada ibi deligationem finit : poft quâm tarnen fupene;« dio facienda eft, hoc eft uinculum alter um fronti fuperijciendum ac circundandum, capitibus à pofteriore parte inter fe iundisiquod utique omnes has fuperiores deligaa tiones conftringat ♦ Quidam ante ferulam leuem, ficut ahj alutam æqualis longitudi-nis maxillæ imponunt, deinde hoc,quo did um eft, mododeligât, Alij eo deligationis genere utuntur,quod capiftrum appellatur. At uero fi utrxcp maxillç drea fummum 'mentum ea in parte,qua inter fe coëunt,diruptx fucrintjUtnfqj manibus apprehenfe paululum diducendæ,at(Ç ita rurfus interfecompingendx ac coaptâdæ funt. Dentes lö præterea,utdiximus,uinciendi, congrua^dcligatioadhibenda eft:præcipiendumç afgro eft, ut tenuibus cibis ac forbitionibus utatur:quippe cum manducatio ipfl fit ini-miciflima. Quod fi loco fuo motu eftê aliquid exiftimaueris, poft tertiu diem refolues, ac rurfus deligabis:atcp ita facies quoad callus concrefeat « Maxilla uero cum rara fit ac medullofa,intra très præcipue hebdomadas callo glutinat» Si inflammatio aliqua moi» Ïeftet, nihil aut ex infperfionibus, aut cataplafma tis ad hæc accômodatis omittendum eftdd quod in omnibus fimili mo do obferuandum ede cenfeatur,

Dc iugulo frido. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X C V

IVgulum naturali fitu interiore capite pedori inhçret,exteriore h umeri articulo ins zar neditur:ac propterea cum humerö,uel etia ipfum brachiü fuftineat,fi fradurâ pari tur, qualibet in parte id côtigerit,lei e id q uod ab humero, eo quod a pedore eft a bras chio tradS inferius indinatur, meliuscp eft multorü quicië fententia cum caulatim, cp cum fcandiilatim, aut harundinatim frangitur ♦ Nam quod per trâfuerfum fradû eft, facile 06 inten tione,ô6 digitorû compreftîone in naturalem federn redit:in reliquis fern per aliquid eminet,quod cômitti difliculter admodum poteft,Si igitur per totam craffl tudinem quomodocunep fradum fit, duo miniftri, alter brachium quod ffado iugus lo adiacet utrifque manibus apprehenfum in exteriorem fimul amp;nbsp;fuperiorem partem attrahat,alter oppofitum humerum, uel certe collum fortiter reducat, ut extenfio effii datur:turn medicus digitis eminentiora propellendo, ac defidentia in exteriorem par jo tem attrahendo fi adura componat. Q_uod fi maiori opus cÔtentione fuerit,prægran di c’ panniculis aut lana confedo globo,uel tali aliqua turgida mole aiæ fuppofita cubi tus aduerfr coftæ admouendus:tum reliqua, ficut didum eft,peragêda funt. Si quod ab humero eft in imo defidat, neep attrahi ulla ratione ad fummû poffit, ita faciendum eft:refupinato homine,dorfo^ eius cóuenientipuluillo fubiedo,utricp humeri deors fum comprimendi à miniftro funt, ut códitum iuguli os furfum refledatur:deinde dis gitis componenda fradura eftSi abruptam aliquam iugulipartem loco fuo dimotam ac pungentê fentiamus, ineïdi côtrà cutis debet,atep inde fragmenta extrahenda funt; reliqua poftea fcalpris complanada fine membrane cuftode,fiue altero fcalpro offi fup pofito,quo firmariidus queat. Si^ inflammatio abfuerit,futuris:fi'n minus, linamêtis qó utendu eft, Præparata pneterea ené debent dfuerfa fplenia, eoruep maiora 06 craffios ra ad prominentis oflïs inclinationem;fiinflammatio fit,oleo madentia : fi non fit,ficca opponenda functum congruo ex lana globo alæ fubdito conuenienti deligatione fas fciandu eft,fafcia per alas, Ô6 adedn iugulu, Ô6fcapulâ apte circûduda * Si pars iuguli, quæ ab humero eft,adinferiorainclinatafuerit,!atiore habena media ex parte cubito fubieda totumbrachiû ceruiciappendendûefttalterouinculomanuetiam fufpenfa, perinde atep in fanguine a’ fummo cubito mittendo fieri confueuit: fi fuperius retende rit,id quod raro côtingit, omiflâ hac brachq fuipêfione fupinus homo collocâdus eft, tenuiép uidu alendus:aliquâdo etiam fi opus fit, infperfione, fed eu modo utendû eft, quoad callum côtrahat:iugulum enim intra uiginti ad fummum dies ferruminatur» 5^ ODefcapula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCVI

Sfis feapuîæ lata pars quæ menfâ appellatur,minime frangit:fed que ad fpinam

-ocr page 49-

DEÄR’TEMEDENÖILIB» VI 2j tftidpatitur,inteirdumexprena,interdumfimplicimodorupta,fnterdum ctiam abm pta. Expreffio tadu cognofcit jCum finus ea in parte digitis occurratiadde quod amp;nbsp;tor porem uicino brachio 06 pungentem dolorem induciuRuptionem amp;loci afpentaSjG attredetur,amp; dolor indicat : atqj his utrifcp ad inflammariones accomodata curatione fuccurrendu eb. Abruptio uero etiâ ipfa manu agnofdt, in qua fi os immotS fuo loco quiefcit, couenienti deligatione cópreflum per fe coire permittiu Si fuo loco motS car nem pundionibus infeftat,incifione facta extrahiturjCÓfutio(^,ut fupra didu eft,adhi betur:deligationes quoq; ficut in iugulo facienda, decubitus uero in oppofitS latus.

Dfpedore, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCVII

*° TV Æ Edia pedoralis offis pars frangi cum expreffione cÓfueuit : fummitas uero e/us xV 1 ctiam abrumpitur. Cumruptiodiftortaacciditjdoloreoinlocojamp;ingqualitas, amp;nbsp;fonitus ad digitorum attradionem cófequitur, Expreffionem uero fadam hgc de^ clarant : uehemens dolor,fpirandi difficultas,tuffîs fuccirtgente membrana flimulata, far o, fed aliquando tarnen fanguinis edudio,fradi offis concauitas,amp;finuatio : atque hic quoc^ eadê quçin fcapula firada adhibenda curatio eftjn expreffione tarnen repo nendi iugulüninteriorem partem dclapfi, ab Hippocrate traditus modus cómodiliïd mus eft:refupinato homine,eiusq} dorfo,ut didS effeeruicah fuppofito fcapulç depri mendae funt: fimul^ manibus utrinep coftæ compreflæ furfum cogendaejanaep lateri ' *0 bus fuper data orbiculari deligatione utendu eft. Subdunt tarnen prius dus ab humç ris in redS dependentes habenae, quarS capita abfoluta fafciatione ad humeros redu* da ibi nodum accipiunt:ita enim fit ut orbicularis illa fafciatio delabi minime poffit.

Cecoßis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCVIH

EX coffis quæ etiam fpathæappcllantur, illæ quç offeae funtin omniparte fradus ram iuftinent:nothx uero iuxta fpmam folum,utpoteibi tantOmodo olîêæ:nani in anteriore parte qua in cartilaginem dégénérât,collidûtur, frangi uero nequaquam poffunt.Cuiusrei notatio haud difficilis eft : inæqualitas eniin loci,crepitus,amp;déclina tio in partem fradam digitis attredantis occurrit. Si^ interius inclinatum os fuerit,do gt;0 lor uehemens pungens infeftattgrauior fanè,quàm is qui in laterismorbo fentit,quip pe cum hic quafi aculeo quodam fubeinges membrana uulneretur:difficilis præierca Îpiratio,tuffis,fæpe etiam fputum fanguinis fequitur.Reliquæ igitur omnes coftarum dedinationes digitis côponi,ac conformari polTuntnlla fola quæ in interiorem par tern fada eft,cum nulla intcndendi detur facultas,nullo modo poteft. Vnde hoc in cafu ali qui funt qui amp;nbsp;ubcrioribus,SC inflantibns cibis utendû præcipiant,ut ex uentris infla* tione ac diftentione in exterior? partem fradura impellat : fed hoc minime eft neceftà rium;necp enim cômune quicquâ eft,quantS ad hoc attinet,thoraci cum nutricatorqs mêbris : ut omittam quod ex repletioneinflâmatio augetur, Alq cucurbitulam admo uentJd quod à ratione minime effet alienû,nifi humorû eo inloco ex attradione colle 40 dio fradS os interius potius eflêt detrufura. Qiiocirca ita inquit Soranus : Lanis oleo calido infperfis partes eæ operiantur:deinde intercobiû linteolis impleatur,quo plana per orbicularem circûdudionem,fîcut in pedore,fieri poffit deligatiotcætera quemad mods in lateris dolore pro ratione magnitudinis fiant. At fi neceffitas aliqua cogat ex nimia membranæ pudione, incidenda eo loco cutis eft,pars^ coftg frada aperienda, fubiedaœ cuftode mcbranæ,ne ea feriatur,excïdi cofta accurate admodu debet,puna gentiacp fragmenta eduefPoft hxc fiinflammatio abeft, coniungereplagae oras,ac fia cut uulnera curare conucnit:fi inflammatio eft,oleo tindis linamentis cótegendus loa cus eft:tum SC alimenta 8? medicamenta inflammationibus accommodata eruntexhi benda,permittendum^ ut cubet æger,quo modo leuius fert, 5° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hecoxiscrpulisoßibui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCIX

COxarS aut ilium offa raro quidem franguntur : eafdem tarnen quas fcapulae fra durarS fpecies fubeuntlabrumpuntur enim iuxta fines,Slt; franguntur per Ion

e

-ocr page 50-

P A V L t AE G I N E T AE

gftudincm,8i^inmedi‘o expreffîonem patiuntur : fequihæcfolct dolor lod, pfidîioflfa cum pulfu fenfus,amp; crarisicum expreffîo fada eft,ftupiditas. Eundem compofinoms ,modum,ut in fcapuhs,requirunt: excepta quodinabruptioneinctfionem,fragmento rum^ exemptionem nullam ob partium exteriorum periculum admittunt : fed cum accidit abruptio coaptarcjconfingere^ ea digitis necefle eft.Cófentanea etiam reliqua curatio fequi debet, turn infperftonibus adhibitis, turn iliorum cauitatibus duplïcibus linteis repletis,quo plana fefciatio orbiculariter inqciatun Eadê de pedine,hoc eft pu? bis offibuSjCum nihil proprium habeant,dicenda funt»

lieuertebriSiQrj^iiMdoirfhZlffacroolfe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

VErtebrarum eminentiæ contufionem interdu,fradionem raro padunturïquod cum fit,medullae cópreflis membranulis, uel ipfa etia medulla neruorS aftec'ho^ nes,amp; matura mors interdû fequitunprælèrtim fi circa ceruicis uertebras fradura con tigerit:quamobrem debet medicus prius quanto in periculo res fît prçdicere;deinde fi fieri poteft,aliquid andere,fada^ fedione offis fragmentum,quod comprimebat,exi mere : fî id no poteft,aliqua faltem inflammations fedante curatione id malum lenire» Si aliquis ex proceffibus uertebræ abruptus fit,ex qs inquam, qui extuberationê earn quæ fpina proprie appellatur,conftituunt,id quod ex eo intenigitur,quod cotredan-ti hac iliac labans fragmentum frntitur,incifa contra cute eximi debet,futuris^ adhibi fis ficut uulnera curari. A t fi os fact urn fradu fit, digito fîniftræ manus indice in anum id fubiedo,altera manu fradura,quatenus fieri poteft,componenda eft. Si abruptio fen fitur,incifione fimiliter fada quod receffic ab ofte extrahendum eftldeinde accommos data deligatio,curatio^ adhibenda,

Debrachio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. d

BRachium fradum,ut Hippocrates tradiqita intenditur : Lignum,inquiqprælon gum,ut columella,ab extremis capitibus funiculis excepta de aliqua trabe tranfr uerfum fufpêdatur : deinde homo in alto aliquo fedili redior, uel ea faltem figura coU Iocetur,quæ reda ceruice dormiendi occafionem præftat. Qiiod ubi fadü eft,manus dus una cum brachio fupra id lignum traducenda, quoad ala in media ligni parte per iq, tranfuerfum inferatur : turn fummo cubito ad redû angulû inflexo minifter manura fuftineat: medicus pondere aliquo uel lapide, uel plumbo cubito annexo,ita ut fufpen fum dependeat,fraduræ repofitionem aggrediatur.Poteft etiam nullo fuipenfo pon^ dere minifter brachiu deorfum trahere : nonnulli quoqj loco columellx fcalarum gra^ du ufi funt.Soranus uero in hunc modum prodit ‘. Homine,inquit,in fedili collocato, uel quod melius eft,refupinato,ne moleftia aliqua uexetur, manuep eius iuxta articu^s lum uinculo deligata, ceruici^ appêfa, fic tarnen ut redi anguli figura feruetur, duo^ bus miniftris iubebimus, ut brachium alter fupra fraduram, alter infra,manibus cor^: reptum in diuerfa cotendant.Quod fiualidiore opus fit extenfione,duas xquales has benas,alteram fupra, alteram infra locum fradu brachio deligabimus, easep miniftris 40, alteri ad caput,alteri ad pedes ægri ftanti in diuerfa intendendas trademus. Si ad fums mum humerum fradura eft,mediam habenam alæ fubiedam ftans a' capite côtineat, alter in côtrariam partem brachium trahat,ut ficut didum eftjin diuerfa extenfio effi's ciatur. Simili modo fî ad cubin' e min en tin eft la’fio,amp;ipfi3amp; articulo manus habena eft innedendambi ofla copofira funt,rcmittendaintenfio eft,ac iuxta Hippocraticam Ies gern deligandfl. Si abfq; inflammatione amp;nbsp;recens fit fradura, nudis fafefis prælongis utendum eft,trium aut quatuor digitorum latitudine,aqua aut pofca madcfadis.DcIi gatio ita fit : fi in medio brachio eft læfio,prior faiciatio fupra fraduram incipere debet, bis^ aut ter ibi uoluta furfum uerfum ferri, ut fanguinis,inquit, defluxus intercludas tur,atcp illicdefinere.Seeflda poftmodum adhibenda,quæ etiam ipfa fupra fraduram P, orfa in omnibus fimili modo, ut prior,fit, nifi quod à fuperiore parte deorfum rendit: aiqp inde iter urn reduda in fuperiore parte finem accipit, atep utraetp moderatæ Sf ad noftrum

-ocr page 51-

DE ARTE MEDE N DI LIE» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24

Iioftrum amp;nbsp;ad laboranhs fenfum afh idæ fint. Si ad fummS humerû fradnra eftjpno^ fifafcia tam ipfe humérus, quam fcapulæ, amp;nbsp;pedus côprehendi debent, ut gruuana quæ dicitur deligatio afRciatur:altera ufq; ad cubitS duda,atcp inde iterum reduda ad (uperiores partes amp;nbsp;humero5amp; fcapulis3fiCpedori5nonfecus ac prior,circudanda efi. Si in uicinia cubiti brachiö fradum eft,etiam ipfe cubitus erit deligandus angulari figu ra feruata.Simili modo etia in alijs membris Jongis,cubitis inquam,femoribus,6C tibijs eft faciendam:nam fi non in medio, fed ulterius, uel iuxta etiam articules fradura acci dit,una cum articulo deÜgatur.Reccntiores fanè poft deligationê protinus ferulas fu* peraccómodant,quibus ofta in fua fede contineantur ,aftringunt^ eas conuementer 10 0^ ad fenfum,öiSad inflâmationis tumorem. Sed ueteres nó nifi poftfeptimS diem eas inijciuncintra enim hoc fpacium foluta inflammatione membrum ipfum tenuius red ditur.Qifinetiam refoluere tertio quoep die Hippocratesiubet,nefi' diutius ita opertS finatur membrü,uel intendat,aut moueatur aliquid, uel fraduræ fi iam firmata iït,di-flatio prohibeat.Ex quo no nocua modo prurigo infeftat,uerumetiâfaniei acrimonia crofa interdû cute ulcus efficitur.Tanta igitur aqua temperara foiled us locus eft, quan ta ad faniem difcutiendam idonea efle uideatur. Vbi uero feptimus praterrjt dies,tam cito refoluendû minime eftinam neq; faniem amplius excernit membra,SC callus me^s lius ita increfcit, Ferulæ uero hoe modo adhibêtururiplices pannos oleo tindos fafeffs circüdamus:fi membrum in craifitie squale eft,squaliter:fi insquale,fic,ut cauis parti io bus repletis atq? adæquatis, membra squale undicp ad fufeipiendas ferulas reddatur: deindeferulaslana,autftuppamediocriterinuo]utascircücircafraduram nóminus, quam unius digiti fpacio inter fe diftantes collocabimus, leniterep aftringemus : fum^ mopcre cauêtes,quatenus fieri poteft,ne articulus aliquis,amp; prsdpue interior flexus pars ab eis attingatur:ulcéra enim in his interdum amp;nbsp;neruorö inflammationcs faciüt, Vnde iuxta articulos quambreuiftims efle debcnt,ficut in quam partem fradura in^ clinat, quamualentiflïms : melius® eft ut ad thoracê etiam lenitcr brachiü deligetur, ne motü de figura in quam compofitü fuerat,recedat. Si forte inflâmatio fit, qus turn ex tumore ÔC rubore, qui circa eft,colligit,tum ex eo quod magis tune tp prius mem^« brum coardari fentiturmel fi diftorta fit fradura,uel eriam fi nihil horum fit, modo la^s )o xior,aut contra aftridior, quam debeat,deligatio efle uideatur : his omnibus de caufis refoluendû erit,atcp accomodatis remedtjs fuccurrendum, His ita fedis fupinus recli=» nandus homo eft, manu fupra ftomachu pofita : deinde molli aluta brachio fubieda, qus uti$ infufiones excipiat,calidum oleum inipergendum quotidieeft:0^ prscipue fi adfit inflâmatio : quo etiam têpore tenui uidu alendus eft, pleniori poftea,tum cum iam increfcere callum oportet. Quieicendû uero eft, quoad membrû callo firmatum fit:firmatur autem tam brachium,qua'm tibia intra quadragefimum dicm ; poft quem refoluendum eft, acbalneo utendü, ad fradurascp accommodatis emplaftris curano profequenda eft. Atcp hic quidem chirurgig modus omnibus al ijs fradis tam circa bra chia,quam circa crura optime conuenif.

DecubitOiCrmdio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdp. CII

CVbitus uero amp;nbsp;radius interdum uterep fimul,interdum alter folummodo comp nuitur;atcp id uel in medio, uel ulterius, hoc eft aut iuxta flexum brach ij, aut lu-xta articulum manus patitur. Peflimü omniü eft, cum uterep fimul frangitur : minus malum cum cubitus folusJeuiffimum omnium ubi foli radio nocumentum cotingit: nam radius quamuismaiorcubito fit, habet tarnen cubitumfuppofitfl in quo infiftiu Si igitur alter folûmodo fradus eft, ea in parte ualentior intenfio fieri debet : fi uterep, squali modo intendendus eft,inflexa manu ad angulum redü,fic ut poUex omniü di gitorum altiflSmus,minimus omniü cotra infimus fit : ita enim fiet,ut cubitus quoep ra 50 dio fubtjciatur.Qiiod fi ualentiore opus intenfione eft, prscipue cum utraq; ofla frai da funt,non folum manibus,fed habenis quocp,ut de brachio didü eft, erit extenden dum:fecundum^ eum modü,qui ibi eóprehenfus eft,omnis deligatio, amp;nbsp;reliqua uni e x

-ocr page 52-

P A y L Î AE G I N E T AB

cum fcruIatS iniediofte, quoad offa côferuefcant, adhiberi debcftt Soient autcm cil=« bïtiofla fpado tn'gmta ut pkirimum dierum côglutinari. Depofitio item ÔCcollocatio . eadem^qute m brachio fradOjexceptis tarnen qs quac fubqciuntufjeflè conuenit»

DemanucreiMcli^itis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, CIH

PRimæ partis palmae ofla,turn ea quaï palmam ipfam expient, amp;nbsp;digitorum inters nodia tara cum fint,^ cauernofa natura, plerûcf collidi,raro frangifolent. Collo candus igitur homo eft in alto fedili, iubendum^ ei ut fupra planû aliquod feamnum pronam manum deponanatqj ita pars frada per miniftrû extenta duobus digitis puls' lice feiheet amp;nbsp;indice pertradarijComponi^ debet:deinde aftride deligari,eo praccipue lo tempore quo inflammatio acciditinam ob rantatê facile fit, ut in ipfis nimius callus fu^ perincrefcat.Cum internodium,aut digitus totus fi-adus eft,fiiseft magnus, qui pols“ lex nuncupatur,apta fafciatione inferius,ut quiefcat ad imam palmam deligandus eftï fi index, uel paruus,ad uicinum:fi aliquis ex mcdijs,fimiliter ad cos, qui utrinque funt deuinciendus : uel etiam omnes fimul coUigandi funt:melius enim ita quiefcunt, non fecus ac fi ferulis fuiflent del^ati.

Defemore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CÎIIÏ

F Emoris ratio cum qsjquæ de brachio luperius dida funtjCÔmunicàt;proprium ta men id habet,quod fradS in anteriorem,exterioremcp partem indinaturun quas xo partes natural! latitudine etiâ propendet,extenditurtp amp;nbsp;manibus,ô^ uinculis,amp;^ cars chefijs æqualiter inten tis,altero infra, altero fupra fraduram conftitutis.Cum altrinfe eus iradura cótigit SC non in media parte,fi ad caput femoris eft,media habene pars Ia na inuoluta, ne corpus fecet fub interfemineo ponit, eiusep initia ad caput reduda ibi ftantiminiftro dennen da porrigunturideinde infra ipfam fraduram laqueum cirenie dum alter in contrarium intendit. Si ad genu fradum eft,laqueum fimili modo fupra id intjeimus ad intendendum : geniculum uero ipfum uinculo aliquo innexo cotinen dum eft. Atep ita iacente homine atq^ extento crure locum pertradamus ac componis mus:exempto femper fi quid quibufdâ quafi aculeis carnê uexat3Ut fepe didu eft. Re liquam curationem in brachio tradidimus.Femur nfq^ ad quadraginta dies occallefcit. 50 Quo modo uero deponiac collocaridebeat,poft totius cruris abfolutionem dicetur*

De genuum patella. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. CV

PAtelIa quæ carne Si neruis fupra Si infra ualida deligationc continctur,o8 rarom eft : atq^ idcirco fepe eollifionem, raro fraduram patitur.InterdS igitur per totam craflïf udinem frangitur,interd5 in minuta fragmenta abrumpitur : arq; id modo cum uulnere,modo fine uulnere accidit:cuius rei cofideratio fatis manifefta eft:motio enim çontinuitatis,ô6 finus eo Ioco,SC crepitus quidam tadu fentitur, Coponi hoc modo fo Iet : Si in duas partes diflïluerit,extento crure digitis paulatim compellenda eft,quoad inter fe fradi oflis oræ appofitæ committantur.Si in minutas partes rupta fuerit, côfor 4.0 manda ac fingenda eft:nam fi nulla fiat calli obdudio, propterea quod utrinqj a' femo re amp;nbsp;tibia non æqualiter a' connexis mufeulis amp;nbsp;neruis poteft diftendi patella, longe à naturali diftantia contrail etur,fundionicp diffîcultatêaffèrettnecp enim fidiutius quis fatigetur,tolerare genu poteft:0^ in deambulando etiam, præcipue cum afcendêdum eft.nocumentS fentiturtnam dum in planitie incedunt,uitium facile Iatet:dum afcens dunt,proprerea quod genu in fublatione SC depofitfonc cruris fledi nequit,arguiturgt; At fi etiâ hic oflicula aliqua pundionibus infeftent, extrahenda funt,cætera^ ut dixi«* mus adhibenda,

De tibia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CVI

TIbiæ cum cubito magna conuenicntla eft:nam etiam hçc duobus offibus confiât, î® altero crafliorc,quod eodem nomine tibia,altero tenuiore quod fura appellatur, - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eademç

-ocr page 53-

DE ÄRTE MEDENDI LIE» VI 2Ç eadem^ fradionS genera admittit, in omnes^ partes inclinatur : cum utrat^^fn très, cum alters os cominutum eft, in interiorem ÔC exteriorem ; turn in poftenorem tibia, fura in anteriorem. Idcirco etiam ipfa tibia eodem modo quo cubitus,uel manibus uel laqueis iniedis extendenda eft : laquei^ modo ip ft tibiæ,modo femori lunt innedena dimam ft ualentius fit genu,articulus illæfus in diftentione etiam permanet, Simili ra« done in habena,qug infra locum fraçtû inqcitur,utendum eft,ficut de cubito diximusî caetera ut in brachio facienda funt. '

Depede. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CVII

to J | ’ ÄIus cum undequaqj à tibia Ô(f fura fuperius, infra à quadrato ofte caleis munia* X tur,frangi nullo modo poteft.Scaphoïdes quidem,quod nauicularedicunt, tum planta oflàjSedigitorS,^ quadratum etiam ipfum, ad eorum quç in prima parte pal« mæ,6C ipfa palma funt,fimilitudinem frangi côfueuerunt. V nde ne faepius eadem co gamur repetere,horum eô referenda confidcratio eft.

De cruris depoptionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. CVIII

FEmori amp;nbsp;tibiæ deponenda: ac coUocandæ nô minor,quàm reliquis omnibus alifs diligentia debet adhiberi : fiquidem depofitio, quae reifte fada eft, fradarum par« num æqualitatcm in primis cofcruat. Nonnullf igitur in canalem, all] iigneum,aii) te« ao ftaceum, fradum membrum,uel totum etiam crus cotjefunt : quidam fola fi ada cum uulnere,propterea quod non pofliint,ut ipfi dicunt,côftringi,ita deponSt. Sed ufum canaliumpofteriores prorfusreipuerSt, cummultisaltjsdecaufis, tum ob id maxime quod durinefua atterendooffenfum membrum moleftant: neepemm interdidSita eifuc frada etiam cum uulnere ferulis cingere comode no ualeamus, ficut poftea de« monftrabimus. Cruris autem depofitionem fie faciunnSupinus homo collocatur,cru riq^ eius,amp; praecipue qua in parte fradura eft craflus aliquis pannus fubfternitur,lon gitudine crus ipfum æquans,qui utrinep colligi ac couoluiita debet, ut quandâ in me« dio canali perquam fimilem cauitatem effi'eiat, fuper quam deinde mollis aliqua alu ta ad liquorcs qui infpergentur excipiendos explicanda eft : atq? ita cruri poftea accômo jo datur,utrincp à lateribus al ijs pannis,uel lanis infertis, ne in alter utrâ partem déclina« re poflît.Poft hæc ad pedis ueftigium tabella panniculo etiam ipfa inuoluta, quo mob Jior fit,ereda applicator : atep ut firmius mancat,duorum aut trium uinculorum me« dijs partibus canaliculato illi panno circOdatis crus ipfum molliter deuindtur.Tum ne impatiens æger totum pedem conetur côtrahcrc,debemus cum in fuperiore parte fa« feiob media collocata ad tabdlam îcniter deligare:ut ne inuitus quidc, forte dum dor« mit,cum contrahat. Nonnullf font quiledi etiam culcitram in medio perforant,ut im motus prorfus homo perfeueret: amp;nbsp;per id foramen,quoufep callo fradura indurefeat, £C mingat-ô^ aluum expurgée.

Defraiiuriscumuuïnert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CIX

CVm fradurç uulnus quoep acceflît,fi fanguinis profufio eft,ea prius fiftenda eft: fiinHammatio, ei fimiliter aptis remedy's fuccurrendS : fi contufa circScirca caro confpicitar,fcarifîcariea pars debet,ut gangreng periculum auforatur.Quod fi uel ea uel aliqua alia ferpens putredo iam occupauit,accommodatç ad id medicinæ funt adhi bendæ.Quæ omnia in quarto libro à nobis tradita funt.Si uero nihil horum adfit,nccp magna olfis parsnudata fiphamis Ô^ futuris ufi, medicamentis,quae recentibus uulne ribus imponuntur,curabimus:prius tarnen fragmentis ofïium,quœ uel pungunt,uel innatant,extradis.Si autem magnum aliquod os emineat,quod in extenfione cômit« ti non potuerft,huic prouidendum eft. Hippocrates quidem in femore, amp;nbsp;brachio fra 50 do eminentia offa eijccrc uetat,monens fi id fecerimus, quantum ex intenfione péri« eulum uel inflammationis, uel conuulfionis mufculorS amp;nbsp;neruorû impendeat : tem« pus tamenhuius etiam rei aggreflîonem interdum non effe inutilcm docuit. Quod*

-ocr page 54-

PAVLI AEGINETAE

cuncp iginir os emincns componere aggrediemur, in primis iHud cancre debeb/mus, ’ ne in inflammatiorus tempore id faciamuslfed uel primo ftatim die antequam aduene rit,uel poft nonfljCaiam finita.Coaptabimus autem ip fa extantia ofla uedkulo (id eft ferreum inftrumentum feptem uel odo digitos longitudine non excedens) craffitudt nc côuenienti,ne in impulfioneinfledatur,in fummo acutum QC latum, amp;nbsp;leniter in« curuum: hoc acuta parte fub offis eminentiam inieda in aducrfum impcllimus:atquc ita mediocri diuulfione fada,inter fe fradurç capita comittimus. Si ne^ hoc modo res cedit,fcalpris oppofitis quicquid eminet exodendfl eft,uel ferrandfl, quo modo fupei rius ubi de fiftulis agebamus, explicatfl eft : feabrideep offifl poftealctiigata, diredo^ membrolinamentis curabimus.Maximaueroinconiugatis0(bqugismembris cura lo erit adhibenda,ne cum utrunep in ipfis os ex parte defedfl f uerit, contrada relinquan tur : in quibus fane exquifita opus erit diftentione, utæqualis utrinquemodus fernes tur, Deligatio uero fc eft fadeda : orbiculares inuolutiones ab utracp ukeris parte ob^ liquç fupra ipfum ulcus in longitudinem collocantur,fic ut per decuftationem ad X li terx fimiliiudinê ex omnibus minime hians,locus relinquatur:fl fordidö adhuc eft uk cus,expurgantia:fipurum, carnemproducenriaperlinamenta imponuntur, amp;rdi=* qua ex ufu medicamenta. Hippocrates tarnen picato cmplaftro per linamenta ad hoc utitur : quod tetrapharmacum bafllicum effe dicunt.Vbi caro iam increuit,ferulae cits' cundandæ funt:tamctfi aliquietiâ à prindpio,ulceris tarnen loco euitato,ipfas inijciflt: amp;nbsp;prout neceflitas tulerit modo laxant, modo aftringflt. At fi fquämula aliqua ex ofte 20 refoluitur,id eolligi ex co poteft,quod fiC copiofiotjtenuiorœ humor fluit, 0( caro cits' ca ulcus laxa ac mollis effeda intumefduquo in cafu laxada deligatio eft. Vbi uero uel hamo,uel talialiquo inftrumentofquammam eiecerimus,iterumaftringenda:pertos' turn uero, quo ulcus cutatur, tempus linamenti cuftos ex aliquo medicamento ex ifs quae inflammationibus fedandis funt,uulncri eft fuperdandum:deligatione^ fimpli^ ci Utendum,quae fubinde ubi fouerc amp;nbsp;nutrire ulcus uoluerimus, refoluatutîaliæ ue*« ro fupetius traditee deligationes remanebunt,ut de brachio didum eft.

De caUifuperexcrefeentu kt fraduris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. C X

C Alli in fraduris fuperexcrefeentiae membtS indecorum prorfus reddunt 1 inters’ 50 dum etiam,fi uriep iuxta articula fuerint, fundioni afierut impedimentfl. Quo= circa fiacciderint,06 adhuc recens callus fucrit,ualde aftringentibus medicamentis ute mutjCopreflamep admodfl deligationem adhibebimus, lamina plumbea quo^ interns dum impofita. Q^iod fi folidus ac lapideus iam euafit callus, aperta ibi cute deradedus eft:pars^ eius eminens fcalpris, 6( terebris etiam,fi opus fit,admotis excidenda eft.

De ijs ^wbui in dißortione callus concreuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, CXI

CVm in diftortionc call us concreuit,non paruâ incomoditatem affèrt,prçdpue fi in pedibus id accidit. Qua in re intendendi membrijoftifl^ ita in antiqua federn reftituendorfl modus cum maxime periculofus fit, minime admitti debet î fed fi tener 4.0 adhuc callus efljaxannbus fotionibus,0^ cataplafmatiSjifs^ quae ex ficis aridis pingul buSjfiC ftercorc columbino coftant/alijscp callfl foluentibus m cdicametis utendfl efttfi uero lapideus fit,fummâ cutem incidere oportet,oflisep côglutinationem fcalpris con fringere,rurfus^ ofla in fuam fedem côpulfa curare,ficut fupra comprehenfum eft.

DejradurisqiMfittecalloperfeutrant. Cap. CXII

Sine callo aliquae fraflnrx ultra praefcriptum à natura terminum perfeuerant,mub tis de caufis : uel enim ob affiduas folutiones, uel ob fomenta immoderate adhibit ta, uel ob importunam motionem, uel ex fafeiarum multitudine id euenit: nonnuns quam etiam quia totum corpus non alitur:quo in cafu membrum queep ipfum graci= 50 lius euadit.Oportet igitur cum alrfs caufis, turn praccipue maciei occurrerc : quod fict, it uel ealidis admotis materiam ad membtS attrahemus,uel alimentum iargius,6C bal« nea.

-ocr page 55-

DE ARTE MEDENDT LIB* VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2é

ncajeliquam^ animihilaritatem cxhibebimus ♦ Eorum uero quæ hm occallefcüt fn^ didoeffe cum alia,turn illLidpotcli,quodfafdæquamuis nullum adfit uulnus,cruen= confpiduturud quod fortafle ob id euenit,quod calli fubflantia, cum coit,in offîum cauernofos meatus perrumpens,fanguinisguttasindeexpnmiu

Deluxationibm- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cttp. nbsp;nbsp;nbsp;C X111

SEquitufjUt port offîum fraduras, de eoruluxationibus dicamus .Luxadoigifur, ut formula quadam defintatur, eft arriculi e propria fede in aliéna exitus,quo uo-luntaria motio impedit» Huius fane fpedes plures no habentur, nifi quatenus uel ma to. gis,uel minus contingit : nam cum ex toto excidunt articuli, communi generis nomi^ ne luxatio:cum é fedibus fuis paululum dimouentur, uel uRj ad cauitatis fuperdlium prolabuntur,fubluxatioappellatur»

De inferiore maxilla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;C X1111

RVrfus igitur à fuperioribus partibus exordio fade,de inferiore maxilla dicendS eft:nam fuperior,quia immobilis eft^a luxationis umo eft ahenaunferior uero li= eet perfedam luxationem no admodum pariatur, propterea quod capita infuperiori firmiter cardinis modo infixa habet,fçpe tarnen fubluxatur:nam mufculi qui earn con tinent cum ex affîdua mandendi amp;nbsp;loquendi exerdtatione molliores efficiâiur,à qua-20 libet caufa facile relaxantur:deprimitur enim,apud Hippocratem idem eft,quod rela=» xatur;quod cum accidit, fponte fine ulla difficultate articulus in fuam fede reuertitur. De perfoda ueromaxillæ luxatione fatis erit, ft uerba hieHippocratisappofuerimus, quibus earn 00 breuiter,SC fine ullo defedu perfpicue explicaufta enim inquit : Maxil la raro excidit, fa’pe in nimijs oris hiatibus deprimitur : id quod in altjs mulrismufcu^ iorum ÔC neruorum declinationibus euenire confucuit» Cum uero excidit,his præd« pue indices manifeftum fieprominet inferior maxilla in anteriorem partem, in cotras rium^ lap fus promota conlpicitur : turn offîs proceflus iuxta fuperiorc maxillam emi nentior apparef.quitp hoepatiutur cômitteremaxillas egre poffunt. Kepoficio etiam qualis fit congrua perfpicuu eft:debet enim alter caput continere,alter inferiorem ma JO xillam hiante homine quantum moderate poteft, ad mentum amp;nbsp;intus amp;nbsp;extra digitis apprehenfam prius aliquantifper hac iliac agitate,amp; turn ipfe propellerejtum aegro in here, utlaxam maxillam tenens fimul etiâ ipfe propdiat, amp;nbsp;propellent! obfequaturî magnum^ ftudium adhibendum eft,ut précipite très in partes fimul repente mouea tur:nam ÔC. à diftortione in naturalem fitum compellenda, ^ fimul retro agenda infe^ rior maxilla eft : atqj utr unep hoc fie moderandu, ut eodem tempore quo^ utræcp cô^ inittantur,non autem hient, Acrepofitio quidem hçceft,quænealfjs quidem fieri mo dis poteft» Medicina uero breuis poftmodum fufficiet ,fplenfo enim cerato impofito Ia xam deligationem adhibemus » Tutior tarnen adminiftratio eft,fi homo fupinus recli* netur,caput^ eius fubiedo fcorteo puluino bene fado,quo minime cedat,à miniftro q.o etiam contineatur,Qi.iod fiutræq; luxatæfuerintmaxillæ,curatioeadem.Quihoepa tiuntur concludere os minus pofTunt, quippe cum in exteriorem partem maxillæ ma gis promineant: quarum diredio ex dentium fuperiorü cum inferioribus correfpon^ dentia præcipue cognofci poteft : dentes in ordinem fuum reftitue,ac quamcelerrime maxillas repone.Repofitionis modus iam didus eft, nifi uidelicet aliquod uitæ pericu lum uel ex febribus continuis,uel ex fegni fopore incident : mufculi enim hi cum præ« ter naturam uel alterantur,uel intenduntirr,foporem inducunt. Soient etiam uentris uel biliofæ uel paucæ ac meræ deiediones horum efletmeræ itidem fi euomunt, uomi tionestatq; hi fané quibus hæc accidunt,moriuntur» Hæc Hippocrates»Sed nos quoqj hoc prædpue repofitionis modo fæpenumero ufîfuimus : tantum maxillam luxatam 50 fpongia ex aqua calida cui oleum adiedum fit,prius fouemus,præfcrrim fi dura fit,mi nimeep ad fntroitû cédât : tum collocato homine fie ut humi fedeat, à tergo liantes, eo quo ab Hippocrate didum eft modo opus adminiftramus»

c -V

-ocr page 56-

P A V L t AE G I N E T AE

Deiugulozyfummohumcro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CXV

IVguIum inferiore capite nung excidiequippe quod pedon ita inhærct,ut ne moi» ueriquidê poffînfiueroex aliquauiolentiextrinfecusfadapercuflione audiatur, ad fradurarS reftitutiones reducendu eft. Sed neq; altcro fine quo cum humeri articu lo innexôeft, excidere admodû poteft, cum à bicipite mufculo, amp;nbsp;fummo humero prohibeat ♦ Nullam præterea uehementê motionêper fe priuatim adeptu eft iuguliï, dilatandi tantumodo thoracis caufa efFedSfunde folus inter animalia homo id habet» Quod fi quando inluda eueniat, ut fubluxetur,id manuu conformatione, plas gellarum multipIiciS impreflione una cum couenientibus deligationibus coponi con fueuit.Eadem ratione fummus humerus fubluxatus in fuam fedem reftituitur. V erö 10 eft carrilaginofum quoddam ofTicuIumjquod iugulu fcapulæ colligat, facile^ in maci ientis latetrquod fi dimoueat capitis bracht,' luxati imperitis fpeciê exhibet:nam etiam in hoc cafu fummus humerus acutior cerniturjfiC finus,unde prolapfus eft factus^ap^ pareLQuocircainternofcerehaechisindicfjsoportetjquaedeinceps fubiungam»

Dchumcroluxalo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CXVi

CAputbrachtjinfcapularufinu innexum fæpenumero quidem excidit’. fed neep furium,ob anchorarium fcapulg proceffumineo^ retro,ob ipfam kapulammecp antCjOb bicipitis mufculi tendonem,amp; fummu humerum, quiprohibetuntro uero extra' raro ; frequenter, amp;nbsp;præcipue in ijs qui non multa carne pratditi finit,in inferiors 23 rem partem,quibus fane facile amp;nbsp;excidit,amp; rur fus reftituitur t carnofis uero ecôtrario cuenit,quo enim tardius his luxatur,eo egrius quot^ reaptari côfueuit.Quibufdâ ue* ro accidit,ut ex idu aliquo ualida inflammatione exorta, humerus etiam fi no luxatus fuerit, luxationis tarnen fpeciem præbeat. Eos igitur quibus in inferiore partem fada eft luxatio,poteris his indicqs dignofcere:humeruslæfus fi ad fanum comparetur. Ion ge diuerfus apparetibrachq enim fummitas unde exitus eft fadus,fubfidit: fummus^ humerus, ut de eo fubluxato diximus, acutior qua'm naturalis eius habitus fit, cerm^ turUum brach ij caput prolapfum in alam euidenter decubuifle confpicit.Huius prates terea brachtj cubitus magis à coftis, quam alter recedit:amp; fi uim attuleris çgre admouc tur : neq; poflunt ifti man urn ad aurem extento «ubito porngere,alqs^ narijs mono? jo nibus exercere. In pueris igitur, aut ijs quibus non diutina, led recens luxatio eft,hoc modo fæpCjUt Hippocrates inquitjn fedem fuam reftituitur:medicus,aut æger etiam ipfe,fcd alterius manus,quç fana eft,nifi puer fit, prominenti nodo medq digiti inflexi alam fubtrudit. V alentiores uero repofioones funt hae:Oportet hominem relaxantk bus fomentis ablutum humi refupinum collocate, deinde pilam congrux magnitu^» dinis uel fcorteam, uel alterius generis, modo non fit admodum mollis, fub alam eius accommodate: tam medicusaduerfus fedens adlxfumlatus,fidexterhumerusluxa« tus eft,dextri;fi finifter,finiftri pedis calcem debet fupra pilam alæ fubditam conftitue^ re : poftea apprehenfa hominis manu, quæ affecta eft, fimul amp;nbsp;manurn uerfus pedes attrahere, amp;nbsp;pilam impado caice repellere : quod cum fit, alter iacentis hominis hus 40 merusaminiftro retro adcaputftanti urgenduseft, neilla medicidiftentione corpus circumagatur » Alius eft reponendi modus per h umeri fuppofitionem:Iuuenis robu-ftus,qui ægrolongiorfit,hoceft altiorftatura,adlatus,quo luxatumeft brachium, flans,humera fuum alæ luxati fupponit:deinde fe attollit, manumq; eius ad uentrem fuum deorfum trahit,fic ut reliquü ægricorpus poft tergû fubleuantis fublime depcn deat : quod fi nimisgracilis eft æger, leuis aliquis puer ipfi appendendus eft : ita enim fiet, ut manu ex altera parte, rcliquo corpore ex altera æqualiter deorfum tradis,alæ fubiedus humerus delapfumarticulum in fedem fuam compel lat. Hocidem piftillo facere polTumus, ld lignum eft oblongum, quod redum in folo fupra aliquod aliud firmum cóftituituricuius fuperior pars rotunda,nec^ admodum ctafta, neep nimis te^ 50 nuis eibSSma igitur hec pars fub alam hominis uel ftantis,uel fedêtis,prout longitudo piftilli requitet,fupponêda eft;deindc manus eius ad longitudinê piftilli extenta deor* fum

-ocr page 57-

DE ARTE MEDENDI L I B, VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'17

fum trahcda,fic utreliquS corpus uel propria grauitate^uel ab altero attradn deorfum etiam ipfum præponderettatcç ita repofitio efticiatur. idem gradu fcalæ fieri potclrjï^ çut de tract! brach q intenfione fupra didïnm eft : nifi quod hicrotundû aliquid grad ui aUigandS eftjquod in alam inferijCaput^ bracht) impellere furfum ualeat. At fi uel ob luxationis uetuftaté, uel ob corporis dunriem reponendidifficukas nobis offerat, fpa thula utendu erin Eft autem fpathula,quod longitudine duos cirdter cubitos æquarji gnum, latitudinê quatuor,craftitudmem duorum digitorS habeem quo fummo capt tulum eft rotundum,quod in alæ cauitatem fefe apte admodum mfinuet,perinde atc^ fumma piftilli pars : hoc capitulum fafeïa aliqua inuoIutS, quo lenius fit, capiti brachq 10 fub alam inieckuadaptamus: deinde ad totumbrachiS porrectum lignum deltgatur, uno loco paulum infra brachij caput,altero ad cubitu,tertio fupra manü:fic brachium dcligatû una' cum fpathula fupra aliud lignum transferends cft,quod tranfuerfum fit pra duo reda tigilla infixO fit: uel etiam fupra fcalc gradS trai)ciendS,fic ut ala tranfuer fa gradin' inferatur:fimulcp in altera parte corpus fufpenfum demittend3,in altéra bra chium deorfum intendendS eft: tune enim demum fiet,ut articulus ingrediatur:quocl ubi tads fuerit, lanea pila,cóuenientis magnitudinis:fi inflammatio abfit,ficca:fi adfit, oleo madida ala’ fubijcienda eft:acdeligand3,pcr hanc alam, SC humerum ÓC alteram alam fafcia cireSduda, fic ut inuolutiones deeuffatim femutuo fupergredientes, figus: ram literæ x fupra humerS accipiant:brachium deinde coftis, amp;nbsp;cubitus alligatur:ma ^° nuscp ceruici appcnditur,ne rurfus recenti lapfu articulus excidatPoft feptim3 diem, uel ferius etiam refoluemus, modicacp utemur fridione, quo folidiori effedo corpore articulus ineptior ad prolapfum reddatur.Si uero fape articulus excidat,uel ex humi^s ditate,uel ex longa aliqua exe3di atruetudinc,ad aduftionem, ut fuperius diximus,ue niendS eft. At quibus uel in utero, uel pofteaquam æditi funt,dum adhuc augentur, membrum aliquod luxatum eft, neque amplius reponitur,i'(s ft humerus luxatus eft, carnes quidem nullam noxam contrahuntincq; enim prohibetur manus, quo minus qualibet fundionefua uti poflit : fed os brachij, cum non augeatur,breuius remanet: atque anci ipfi appellantur,galiancones à Grxcis. Si femur uero excidit,^ os fine au^ gmento permanet,SC totum crus etiam fecum perdit:nam cum pondus corporisfufti JQ nere nó ualeat,nó exercetur.Reliqua itidem membra longa,cubitus inquam.ôf tibia fi extra locum fuum remaneantjfaciunt ut fubiedæ partes offendantur,

DfÄo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdp. ex vu

QVanto artifleiofius cubitus quàm humérus articulo innexus eft, tan to difficilicr ad excidend3 euafittunde tardius quidem is prolabitur,fed prolapfus longe ma iore negocio,ob eminentiarS amp;nbsp;cauitat3 frequentiam reponitur: patitur^ interdum fubluxationem folummodo : fæpe uero etiam pertede amp;nbsp;in omnes partes, fed précipite in anteriorem Ôfpofteriorê luxât ♦ Cuius differentia turn uifu,tum ta du dignofei facilime potefttnam Ôf quo excidit prominens, Ôf unde excidit cauus locus fentit : at^ 40 que hoc fani cubiti affedio praecipue declarat.Debet uero quamcitiffîme reponi ante^s quam inflammeturtnam fi inflammatio occupauit, curari difticultcr porcft:aliquando etiam prorfus infanabilis permanct, præiertim fi in pofteriorem partem receflerit. Ex omnibus enim cubiti luxationibushæcquæ in pofteriorem fit,folet amp;nbsp;maiorem dolors rem,SC grauius pericul3 afferre. Mediocres igitur dimotiones, mediocris quoep inten fio reftituittex miniftris enim alter brachi3, alter cubitum apprehenfum in diucrfa exd tendit,medicus autem manus fuæ palma prolapfum os in naturalem fedem propellit» At Hippocrates cum in anteriore partem receflîflèt,repentina cubiti addudionc dird gebanita uidelicet utpalma égri reieda in humer3 pulfaret : cum in pofteriorê egrefi fus eftet,repcntina côtrà cubiti extenfione curabat:nam amp;nbsp;ex luxationibus ea queeft 50 in anteriorem partem,ex uiolehta intenfibne,que in pofteriorem ex uiolenta fimiliter inflexione præcipue euenit.Sed fi hacratione remaneat luxario, ualêtius extendendS eft,ad eaep præcipue ueniendum quæ de brachte frado ab Hippocrate dida funt,ublt;

-ocr page 58-

PAVLI ÄEGINETAE

columcllam aflumcbat» Recentiores ucro ita reponere confucueruntt duobus minis’ ftrisj altero ad alam, altero ad manum brachiu in diuerfa extendentibusj medicus ad* uerfus ægro flans utrifqj palmis brachium fupra articulum coprehendit, iubeccp ut fi* bi manus fafcia aliqua obionga, uel lata habena inuolutæ fimul StS in exteriorem par* tem, 0^ deorfum ad manum ægri retrahantur : turn enam ipfe (èquens cum intentio* ne aftridas manus trahit,quoad cubiti articula tranfgrediantur» Prius tarnen ungen* dum oleo brachium efl,quo lubricum cftectum manibus medici facile cedat : ita enim fit,ut eminens os tradorum manuum uiolentia impulfum in propriam federn reuerta tur. Vbi fada repofitio eft, brachium ad angulum redum figuratum fplenqs impofi* tis,apta^ deligatione adhibita poftmodum curamus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

De primée partijpdlmteiCrdigitorttmluxdtionibui^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdp. CXVIII

OSfium prims partis palmæ,amp;digitorum lux at io nifl cum ulcere accidat,nullam difficultatem habeuSi cum ulcere eft,de ea dicetur, ubi de luxationibus cum ill cere taciis agemus.Si abfcp ulcere,mediocri intenfione,amp; ad inflammarionem accom modatis remedijs utendum eft»

DeuertebrK j^inee- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, CXIX

VErtebræ fpinæfi perfedam luxation? patiantur,mortem côtinuô afferuntinecp enim ullam quamuisleuem dorfimedullafuftinere cópreflionem poteft : quan 20 do uel neruorS qui ab ipfa émanant exortus,fi côprimatur,fatis eft ad mortem matu* randam : fubluxationibus tarnen fæpe aflicintur, SC modo in anterior?partem,modo retro,modo in latus inclinant»Qi.iibus prima uitium accidit repandi,quibus fecSdum gibbi3quibus tertiS obftipinöcupantur»Cum multx igitur uertebræ paululû dimotæ funtjCx pluris inclinatione orbicularis quidâ finus apparet : quem nonuUi fpecie dece pti, ex unius tantS uertebræ uel magno prolapfu euenire opinantur:cum tarnen ma* gnus prolapfus nó orbicular?,fed angulatS fpinæ finum effïdat,periculofiorcp multo iit.Spins igitur in n? erior? partem inclinatio dirigi nullo modo poteft,cum ab interio re parte per uentrem repellendi nulla nobis facultas exhibeaunam qui uel in fcala ex* tendendo cos quihoc pariStur, uelcucurbitulasadmouendo, uel flernutamenta, aut 50 tufles excitando, uel inflationes procurado remediS aliquod credSt inueniflè, fatis ab Hippocrate redarguti funt: quia enim fæpe euenit, ut ofliculum aliquod ex fpinæ emi nentia confr^dS cauum locS efficiat,ut de fradturis didS eft ï nónulli repandos elTc fa dos eos,quibus id côtiginopinati funt.Deinde ubi celerrime mals hoc curarSt : facile enim callo glutinat : facile fanarirepandos pofte prædicantcum tarnen id malS fanari uel nulla ratione,uel egre admodSpoflït:ex hoc enim fuppreffio urinç,SC ftercorisfe* quitur,frigefcit^ corpus. Poftea etia inuolStaria excrementorS efFufio fuccedere con fueuit,id quod ex neruorS mufeulorSep contagione euenit:hi profedo cito moriStur, ac prcfertim fi in fummis circa ceruic? uertebris luxatio cótigerit.GibbS aut?,qui utiep à pueritia fadus eft,diuturnSeftc,ncc^ mort? citam,fed morbS afferre, infanabilem^ ^0 eflè teftatur Hippocrates Jn eo uero qui recens fadus ex cafu eft,omnes aliæ machina tiones,quas ifti tam fcalis,SC reda corporis fufpenfione,^ utriSinflatione moliuntur, deridêdæ funt,fola^ Hippocratis ratio admitt?da eft,Oportet,inquit,magnS aliquod lignum ealongitudme SC latitudine, quæ capere proftratS homin? poffit, uel fcamnS huic æquale iuxta parictem apponere, quod per longitudinem ab eo pedisinteruallo nó amplius diftet : fiiperq-, ftragula aliqua explicare,ne hominis corpus contundatur: deinde hominem prius lotum fupra ipfum prono corpore conftituere » Qiiod ubi fa* dum eft, habena illi pedori gemina inuolutione per alas circundanda eft, quæ fupra dorfum nodo accepto capitibus ad prælongum fuftem piftillarem deligetur tfufüsœ is in folo capiti fuppofitilignf uel fcamni adhærens eredus ftatuidebet, dari^ miniftro 50 acapite ægriftanti in fuperiori parte continendus, utimapartefoîoinnixa,fuperior fcruata occafione fupra caput à miniftro adduda, corpus extendat ♦ Altera præterea habena

-ocr page 59-

DE A R T E M E D E N D I L I B, VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS

habena pedibus utrifc^ fiipra malleolos mtf dtar,ibi^ uindtur ï terria item fupra lumss bos innexa fupra eofdem à pofteriore parte fundura firmatur : turn utraru^ harum capita inter feiunda alteri piftillo deligantur : fimihcp modo ad pedes iacentis hominis pilhUumJicut altera eredu collocatun His ita præparatis ligna hæc miniftris utrifc^ in diuerfa intendereiubemus. Alij ijs qui uocStur afelli folent hoe facere.Sunt autê afelH axes quids qui in redo ligno infixi conuertunt, lis igitur utrinep altero ab altera fubic di ligni uel feamni parte conftitutijhabenarS capita inuoluunt.Pofteaquâ ita fada inü tenfioeft, nosmanuumnoftrarum palma gibbum comprimimus accoaptamus : h^ opus eft etiam fuperinfidemus,modo nullus alius metus prohibeat. At fi necç hacrass ro tione coaptari fpina potuit,amp; homo coprefttonem fatis tolerat,appofitus parles in Ion gitudinem excauadus cft,fic ut canaliculus è regione gibbi in eo efficiatur : qui neq? cu bin longitudinem excedat,neqj altior,neque humilior fpina proftrati hominis fittimo præparandus ante eft:ea enim de caufa lignum iuxta parietem collocandS a principle» elTc dicebamus. Affis deinde accômodatæ magnitudinis altero capite in canallculû pa rietis lnferl,altero fupra homlnls fplnâ deprlmi debet,quoad oflïs diredio fenfu etiam percipiatur. Sed,ut Inqult Hippocrates, uel fola extenfio abfqj alle, uel fola aflis corns' preffio ad reftituendS gibbumidonea eft:quod fi ueru eft, nihil ab re erit fi in répandis quoep amp;nbsp;obftipis ftatim à princlpio, omifta tamencópreftïone, fupradido intenfionis modo utemur. Poft repofinonem afliila llgnea quæ trium digitorS latitudinê habeat: 10 longa uero itafit,ut una cum gibbo aliquas fanas uertebras poifitcontegere,lintea fass fcia,uel ftuppa inuoluenda,ne tadu lædat, uertebris^ opponêda eft:deinde comode dellgandû, tenuiep uidu utendS eft.Quod fi gibbi reliquiæ aliquæ fuperfint, ad laxan tia,ac molientla medicamenta ueniendû eft: firn ul ^ affilia ualentius imprimenda,qiie a nonnullis etiam plumbea in hoc cafu adhibetur»

riccoxaluxatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CXX

CVm p!eraq; hominis offa modo fubluxent, modo perfede excidant, coxç SC hn meri iudura foli integræ 1 uxationis prolapfui fubiacet. Atqj adeo magis coxa, tp humerus,qulppe quæ rotunda ac profunda concauitate habeat, altioribuscp fuperct-5^0 liorum eminentes circumunita fit » Cum igitur femoris articulus ualenti aliqua extra* nea uiolentia Impulfus extra fuum find exit, quatenus uel magis, uel minus prolabit, multas luxationum fpecies facitun quatuor enim modos, quinimo In omnes quatuor partes os coxæ promouetur : in interiorê,in exteriorê,in prlorem,ln pofteriorê:fed in interiorê aut exteriorê frequentius,frequêtiffîme tarnen in interiorê î in anteriorê,aut pofteriorem rarlus.Si in interiorem prolapfa coxa eft,offenfum crus fi fano coparetur longius,SC circa genu uaftius eft, amp;nbsp;ad inguen infledi minime poteft:in interfemlneo præterea, quo femoris caput impadû eft, euidës extuberatio fentit.Si in exteriorê ex* cidit,côtraria his indicia habcntur:nam crus breuius,6C circa genu tenuius cofpicitur, amp;nbsp;fledi poteft:fub interfemlneo finus,extra ad natem tumor apparet.Si in priorê,ex* lt;^o tendunt quide crus fine genu dolore,fed implicate id,dumincedere nituntur,non ua lent,fcd calce tantu in ingreffu terra cotingunequo in cafu urina fupprimitur,inguen tumidfljclunis cotra exilis,ac rugofa cernitur ♦ Si in pofteriore uero fit luxatio,breuius itidem crus eft, amp;nbsp;extedi neq^ poples, neq? genu potcft,ncqj etia infledi, nifi prius in* flexS inguen fuerit.Quod quide inguen laxius eft, fed femoris caput pofterius in du* nem protuberat. Quibufeuep igitur uel à pueritia,uel abfolute etiâ hie articulus prola* pfus negledus diutius extra fedem fuam remâfit,cum lam callo occupatS fit,nulla ad* hibere curationem amplius licet: quibus uero recens luxatio accidit, qs Hlppocratis ra tione fuccurrendum eft : fed protinus aggredienda repofitio eft:fiquidem coxæ luxa* tio,cum inueterauit,lnfanabilis prorfus efficit. Comune omnibus his quatuor generi 50 bus reaptandi modi duo funt,alter qui cireStorquendo atep infledendo, alter qui ex* tendêdo fit : nam fi recens mal3 eft,SC homo iuuenis,femur interdû apprehêfum,attp hac iliac circuagitatum in fedem fuam cópellitur, Si uero in interiorê pattern inclinât.

-ocr page 60-

P A V L I AE G I N E T ÄE

fola ctiam fubita 8^ ualida inguinis inflexione in interiors partem rcfîituimusîfed fi fia non proficiturj ad extenfionem iieniendumtea prius manibus mohenda eft, ahjs crus crea fémur amp;nbsp;tibiam correptum deorfum, altjs fub alis côprehenfum corpus furfum ' trahentibus:quod fi uehementiore opus fitintentionejUincula uel textilia,uel tortilla, hoc eft funiculos cruri fupra talos præcipucinnectemus : amp;nbsp;fupra genu etiâ ne aligna læfione afficiat : ad pedus uero nô opus eft uinculis, fed manibus tantS fub alas datis, ut diximus, côpledendum eft;habena deinde mollis ac ualida media eius parte interns femineo fubijetenda : atc^ ab anteriore parte per inguen amp;nbsp;iugulum, à pofteriore per dorfum ad humeros reducêda eft, miniftro^ tradenda:poftea omnes debent uno cos’ dem»^ tempore in dinerfa côtendere,fic ut ægri corpus fufpenfum à terra fubleuetur. Atep hic quidem extendendi modus omnibus quatuor generibus côuenit. Côpellen di uero articuli ratio in fingulisuariat: nam homineita intento fi in interioré parte eft prolapfus^prius media habene pars interfemineo fubdita inter femoris caputjipfumç mterfemineum ftatiiitur,furfumcp per eiufdem partis inguen,£lt; iugulum remittitur; deinde aalens aliquis muenis utrifi^ fuis cubitis femur Iæfum,qua er affin s eft, comple xus in exteriorem partem fortiter trahit ; qui fané promptior/impikiorq, ahjs modus eft,Si huic articulus nó obtemperauerit, alq adhibendi funuqui ficut maiorem uarieta tem habent,ita efficadores etiam funt.Extendendus homo eft fupra magnSlfgnü,aut fcamnü,in quo fcilicet gibbü in fpina coponebamus : in eo tarnen prius per totum fere oblongae quidam caux faciendae funr,altitudine amp;nbsp;latitudinenó amplins trium digi= 20 torum,inter fe uero quatuor ad fummû digitoriï fpacio diftantes : ut in utram partem adducendu fiqhis moris imi uedes obqciantur ; in medio uerolignü alterum eredum infigendS eft, quod pedis longitudincm,columella:craflïtudinê habeat,utcum homo extendetur, inter caput femoris,0^ interfemineum conflitutum fimul amp;nbsp;impediat, nc dum trahitur ad pedes corpus fequat ( folet enim cum hoc eftnulla fuperius retradio fæpenumero defiderari) QC ad exteriorem partem capitis femur propellanExtenfio uc ro ficut fuperius traditum eft, fieri debet præcipue ad pedes : fi neq; ita os in locum na* turalem redit,lignum id eredum eximendum cft:atq^ à latere foraminis, ubiillud crac infixum,utrinlt;ç duo alia ligna pedali longitudine infigenda funt, quafi duo pofticuli; inter quæ aliud lignum quafi fcalæ gradus inferendum eft,fic ut trium lignorum figuss 50 ra ad Jiteræ h fimilitudinem euadat : quod fier, fi paululum fcilicet infra f umma capita lignum hoc tertium immifTum fueriudeinde in fanum latus hominem collocate opor tet, eiusép fanum crus inter pofticulos infi a illud lignum, quod quafi gradus fnpcria=’ cet,traqcere:ægrum uero fupra ipfum gradum transferre,ut ad caput femoris adapte tur:debet tarnen is prius panno aliquo multiplici inuo’ui,nc femur duritie Içdat:quod ubi fecimus, aliud lignum latitudinis congr uæ, cuius longitudo à capite femoris ad ta^ lum ufep porrigit, interiori parti cruris fubiedum, ad crus ipfum deligabimus:utcura fiet intentio uel piftilïis,ut in gibbo fpinæ diximus,uel aliquo alio,crus una cum alliga* to ligno deorfum tradu uiolenta hac impulfione caput femoris in fedem fuam cogan Alius reponendi modus eft fine hacfupra lignum extenfione, ab Hippocrate cômen 4.0 datus,Debemus,inquit,manus ægri ad coftaslenitcr deligare,cruracp ambo ualida ha bena ac molli,amp; ad talos amp;nbsp;fupra genua deuincire,fic ut quatuor circiter digitorü fpa^ cio inter fe diftent: crure fcilicet luxato fupra alterS duobus ferédigitis extento ; deins de hominem in caput fufpendere duos cubitos à terra fubIatum,His ita conftitutis ins uenis aliquisreiperitus fuis cubitislæfumfemur quamproximeadcaput complétas tur, repente^ appendere fefe illi conetur:ita enim facile fiet, ut in locum fuum articus lus inferatun Hic modus porto licet reliquis fimplicior fit, utpote qui pet multum aps paratu non trahatur,plenty tarnen ipfum quafi nimis miferabilem repudiarunt ♦ At fi •n exteriorem partem coxa promota eft,homo extenditur, ficut fuperius comprehen fum eft,tantum habena interfemineo fubieda per oppofitas partes, inguen uidelicet, 50 amp;nbsp;iugulu furfum reducendaftum medicus ab exteriore parteintrorfum propellit, alls cui oppofitæ ex fupradidis cauis uede obiedo : SC minifter in fanam natem,nc cedat, obnititur:

-ocr page 61-

DE ARTE MEDENDI L I B. VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

obnintnr.Cum in pnorc partem eft luxatiojita fit:fada intenfione robuftus aliquis uir imam manus fuæ palmam fupra inguen ægrum pofitam, altera manu fortiter compri mitjdeorfum^ ad genu trahit. In ijs nero quibus retro articulus excidit, non eft opus fublatum à terra corpus extendere,utin luxatis in exteriorem partem fiebat:fed fupra aliquod folidum nel lignum, uel fcamnü,ut in gibbo didia eft,debet pronus homo exs tendi,non lumbo, fed cruri, quemadmodS modo explicauimus,uinculis iniedis : des indeafte quoq; utendum eftad clunem,quo articulus prolapfus elfcomprimendam^ Acdeqs quidë quibus ex inchoante extrinfecus caufa coxa excidit, hadenus ♦ Quos niam ueroredundans quocp humiditas efficit, ut quemadmodum humerus, ita etiarn »0 coxa de fede fua promoueatur, hoc in cafu aduftio eft adhibenda : de qua fuo loco fa^ tisdidumeft»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntgenuluxdthne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CXXI

GEnu tribus modisjin exteriorem et interforê partem,8C in poplitem excidit: nam in priorem ab oppofita patella prohibitum no poteft » Quabus in cafibus qfdem rationibus ad intendendos neruos utemur,modo fobs manibus,modo uinculis etiarn iniedis, turn accommodate deligabimus, reliquam^ curationem adhibebimus, illud ftudentes,ut diutiüs immotum feruetun

*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne tlt;(UltiX4tione,ubietilt;m de digitis pedant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CXXII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

TAli artieul us fi modice prorupit, modica quoep intenfione condi poteft:fi intégré luxatus eft,maiorem uim requirit, Conandum igitur etiarn hic eft per manus ua lentius intendere:quod fi ita nó redeat,humi refupinadus homo eft, inter^ eius femo ra ad interfemineö longus aliquis ac ualidus paxill us redus fatis alte in terra defigens dus eft, ut ei corpus innixû ad pedis attradionem non cedat: fed prius qua'm homo ita collocetur,præparandus eft Quinetiam fi adeft magnS illud lignn,in cuius medio,ut diximus, pedalis paxillus infixus fuerat,eo utendS eft, fupracp ipfiim intenflo faciens da.Miniftro igitur femur continente ac retrahente,alter uel manibus, uel habena pes dem in contrarium adducat : turn medicus manibus ar ticulum pertradet ac reponat: }o quod dum fit, alter etiampesab aliquodeorfum cotinendus eft.Poft repofitionemfir ma deligatione utendu eft fafcia,8C ad planta amp;nbsp;ad malleolos circüduda:in quo caueri debet, ne pofterior calcis tendo aftr ingatur : iubendu^ inde homini eft, ne intra quas draginta dies ingrediatur:nam fi ante perfedam curationem quis ingredi conetur, ita pedem afficit, ut poftea fundione fua uti difficulter poflït. Si uero ex faltu aliquando, ut folet, calcis os dimotum, uel aliquo alio modo cum inflammatione aftedum fuerit, leniter intendenda eft ac componendum:poftca infpcrfiones ad inflammationem acs commodatæadhibendat funt,ac firmiter deligandum : inde ufeß ad membriconfirma tionem in quiete perfeuerandum eft.Digiti autem pedis fi prolapfi funt,ficut de digitis manus didum iam eft, mediocri intenfione non difficulter reftituuntur» Illud uero in 40 omnibus tam luxationibus,qua’m fubluxationibus obferuandum eft, utpofteaquam repofitio eft fada,elapficp funt præferipti ad quiefcenda dies,fi aliqua inflammatio arti culis adhuc remanet, uel tumor, unde fundio impedin' diutius folet, his mollicntibus medicamentis fuccuramus ; quorum materiam nemo non nouit ex ijs qui artis huius opuspertradant

neluxiitionibutcumidcerdtione. cap. CXXIII

IN luxationibus cum ulceratione multa opus diligêtia eft:nam fi reponantur,maxii ma pcricula, mortem interdum etiam afferut. Cum enim ex intenfione adiacentes mufeuli inflammantur,uehementes dolores,cóuulfiones, febres acutæ cófcquuntur: $0 atque hoc in cubitis,amp;genibus præcipue eucnit,fuperioribus^ articulis etiam magis: quanto enim principalibus membris funt uiciniores,tanto maior timor eft, Hippocra tes amp;nbsp;repofitionem, Sd ualidiorem deligatione in his penitus interdidt, folis^ inflame

-ocr page 62-

P« AEG» DE ARTE MEDENDI LIB* VI

mationem fcdantibus,0i^mitigannbus remedijs in principio uti iubet Jta cm Perrin* quit,ut fortafle uiuanu Quod tarnen ipfe in folis digitis Sciendum confulit, id nos in rdiquis quoc^ faccre conabimur:et inter initia ftatimjdum adhuc inflammatio abeii, promotum articulum modica ufi inteniionereponemus : fi e fententiares cedent, in fob mitigante inflammatione ratione perfeuerabimustii indammatio aliqua, aut con uuliio,auc quidpiam ex fupradidis accident, rurfus articulus,fi modo fine ulla ui po tedjprotinus c/oco fuo cxpellendus eft. Quod fi hoc periculucaueamus (non enim inftammatus articulus fine ui fortafle cedet) melius eft ut in initio in maioribus arti« culis repoittione dideramus.Pofteaquam uero finita indammatio fuerit,id quod per feptem aut nouem dies fit,tunc demum indicemus prius neceflàrifs,ôd magnS in re^# la pofttione periculum efle,SC fi non rcponatur, debilem ea parte hominem,ac mancS prorfus fore, deinde nulla cum uiolentia os rcponere aggrediamur, uediculo etia, quo facilius id fiat,adhibito* VIcus poftea,ficut in fraduris cum uulnere eóprehen« fum eft,curandum erit.

De luxatione cum^däurti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c x x 111 r

SI cum fradura ab ftp ulcere luxatio fit, communi ratione extendendu os eft,ac ma nibus componendum,qucmadmodum in fimplicibus fraduris explicauimus.Sj uero etiâ ulcus accedit,rurfus ab qs qu^de fraduris cum ulcere,amp; luxationibus pri=s uatim dida funt,congrua repetenda curatio eft*

PAVLI AEGINETAE LIBRI SEXTI

DECHIRVRGIAFINIS»

-ocr page 63-

INDEX.

HOC SEXTO AEGI

NETAE LIBRO CONTENTOs: rum index,luxta alphabcti fcricm.Prior numerus chartarum eft, alter pagis narum,tertius uero uerfuum*

Bdomen emortui foetus quo modo euacuandum, 15.1.4.1

Abdominismembrana uulne rata quomodo tradanda. 10.2.48 Abfcelfuscuratio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,2,2) Abfceffusuuluæcuratio, iî.i.2) Aduftio fuppuratis quo adhibêda,9.2.1) Acgilopis, hue oculorum abfceflus eus ratio, 4.2,25 Alæ aduftio quando adhibenda, 9.1.53 Ancyloglofum linguae uitium quï eus retur. 5.2.21

Ani fiftulæ quomodo explorent, 17.1.1) amp;nbsp;earum curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.1.45

Anus impuius quó aperiri debcat.18.1.1) A qua inter cutê quó eximatur, 10.1.42 Arteriarum fedio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.2.10

Affiftentes qui circa teftes funt^qui fint.

1).I,2

Auditor^ meatus imperuq ôtcompadi curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2.42

In aures quæ inciderint, quomodo eqei enda, 5.1.2

B

Brhernqquidicantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.i.jo

Brachq luxati indicia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26-.2,24

Brachq luxati repofitiones,’ nbsp;nbsp;nbsp;25.2.34

Brachq fradiintenfio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5.2..25

Bronchocelis gutturis tumoris curatio, C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(7.2.40

CAlcuIl in uefic.exiftêtis not»,n.i.$i

Ad calcul» exdfionemquæ homP numaetasaptior, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.2.)

Calculos maiores habentes qua ratione facilius curantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.2,0'

Calculi excidendi modus. 12.2,8 Calculo euulfo, quibus medicamentis

utendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12,2,28

Callus quid fit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5,2.)5

Callus dolorem non fentit, 15.2.37 Calli fuperexcrefcentia in fraduris quo modocuranda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.2.30

Calli in diftortioe cóereti medela. 15.2.37

Cancer qualis tumor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9,2.31

Cancri qui extrinfecus, OC præcipue cir ca mammas oritur,curatio, 9,2.40

Capitis fradurarum differentiae, 10.2.10

Capitis fradifigna, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20,2.45

Capitis aduftio m lippientibus quomos do fiat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.1,14

Caftrandi ratio duplex, 15.1.1) Caftrati curconcubitum appeterenon definunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.1,2) Caudauo in mullere quomodo abfein« denda, 15.1,44

Cerebri membranae inflammationis cu ratio,2i,2,)2. amp;nbsp;unde proueniat, 21,2.39

Chalazium quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;),2,35

Clauus quid fit,6^ in qua corporis parte crefcat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.1,2 Clauus quo padotollendus, 19.1.4 Condylomata in muliebribus locis cu* ratio, 15.1.52

Condylomatum differentia, 18.1.4 Condylomatum ani curatio. 18.1.5 Coftarum fradarum amp;nbsp;collifarum cu* ratio, 25.1.50

Coxarum luxatarum indicia, 28.1.55 Coxae luxatio inueterata infanabilis eft. 28.1.48

Coxarum luxatarum reaptatio fit duo* busmodis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.1.50 Coxarum aut ilium oflararofrangun* tur, 23.1.51

Coxarum oflafrada quomodo compo nantur, 25,2.2

Coxendicum aduftio quo loco fieri de* beat, 15.2.2) Cruris depofitio qualis, • nbsp;nbsp;25.1.15 Cubiti luxati repofitio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.1.40 Cubitus amp;nbsp;radius comminutus quï cu* retur, 24.1.41

Cucurbitulæ quando S^ quomodo ad* mouendae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9,1.1

Curtainnaribus aut labris qua ratione

curentur, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,1.49

D

DArtaequaedicantur, 15.1.9

Dentes quomodo eudledi, SC ex* , purgandi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,2.10

Digitorum internod/a raro frangijfed plcrunq) collidifolent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.2.5

Digitoru agnatorum amp;nbsp;fedigitorum cu ratio, 9.2.1

Dilatatio digitorum morbus. nbsp;nbsp;nbsp;7.2^2

Et eius curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.2.25

Dorfi fpina rupta quomodo curetur.


-ocr page 64-

D E X.

ECtropiu ^c palpebrarS uitiS» 5,1.15 Elephanüa laborannum caput quo

padoaduratur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ia.»

Epulis amp;nbsp;parulis gingtuarS morbi.j.i.ji

Erytroides tunica neruofa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.1,6-

F

FAuus quï curetur» 17.1,18

Femorisfradicuratio« 24.2.19 Fiftula quid fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 16.2.54,

Fiftularum uarictas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff.i.^i

Fiftularum curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1(7.2.45 Fiftularum in ueficam demittendarum præparationis modus. 12.1.32 Fiftulæ ani quo cognofcantur. 17.1.51 Fiftulae ani quæ fanari poiïint, 0^ quæ non. 17.1.43

Fiftularum ani curatio. 171.45 Fœtus emortui abdomen qua ratione euacuandum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.1.42 Fœtuumemortuorum cxtradioóóextf

cifio. 15.2.52

Formica,feu formicatio quidfitjSC quo^ modocuranda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.1.7.amp;i2 Fraduræ in capite quï curent. 21.1* p to.

Fraduræ aliquae fine callo qbus de caus fisperfeuerent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.2.4(7 Fraciurarum capitis differentie. 20.2.20 Fradure cQ uulnerequomodocuran= de. 25.1,41

Fradura offlum quid fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10,2.7

Fraduræpluresfpecies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20,2.9

GÄngliumneruicontortio. 7.2.50

Curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.1.4

Genitalium mulicbriü compadoru cau fa,Ô6 curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.2.4. Öi^ 12

Genua patellae frade copofitio. 24.2.55 Gibbus à pueritiafadusinfanabiliseft.

27,2.59

Gibbus recens fadus quï eurer. 27.2.45

Gingiuarum tuberculorü curatio. 5.2.5

Gutturisincifi'oquïfi^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;7.2.2

H

HAemorrhoidum curatio. i7.i.j3

Hemicranicorum curatio. 1.2.22 Hermaphroditorû quatuor differentiae.

15.1.23

Hermapbroditi qui fanabilcs, amp;^ g non.

15.1.34-Herniae inteftini figna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74.1.24

Hernia quae ex laxatione conftiterit, quomodo curanda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.1.4-i

Hernia inguinis quomodo fiat. 14.2.11 amp;nbsp;quomodo curetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.2.28 Herniae aquofacnotio âf curatio .15.1,22. amp;50

Hydrocephalus morbus unde dicatur, quandoamp;quibuscontingat. 14.5X

Hydrocephali cura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,1,50

HydropicorSp fedionê curatio. 10,1,42 Hypofpathifmi, frontis incifionis cuiuf« iufdam ufus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,2,45

I

INflammatio membrane cerebri un^ deproueniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21,2,50

Inteftina craffa facilius, tenuia uero diffï cilius fanari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11,1,41

Inteftini prolapfi curatio. 11,1,40 locinoris aduftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10,1,15

lugulum quare interiore capite nun^ excidat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26,2.2

lugulum inter animalia/olus homo haa bet. 26.2.7

lugulifradi curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12,2.20

LAgophthalmiquidicantur. 2.2,46 Leporine oculorum affedioniscu ratio. 2,2.50

Lienis aduftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.1.22

Lingue retradio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.2.21

Lippitudine laborantium cura. 1.1.14

Luxatio offium quid fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.1.6

M

MAmmarumin uiris turgefcétium curatio. 10.1.5

Manuum amp;nbsp;digitorum offa frada quo padocurentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.2.5

ManuG patrefadarS amputatio. 18,2.5 Maxilla fuperior à luxationis uitio alles na eft. 26.1.15

Maxille inferioris luxate indicia,26.i.26 Maxille inferiorisluxatc repofit. 26.1.28 Maxille utriufqj luxate curatio. 26.1.40 Maxilla inferior quibusde caufis frans

gatur. 21.1.55

Maxille fradeuaria curatio. nbsp;nbsp;22.1.36

Maxille utreq; fi dirupte fuerint, quo padocurentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.2,8

Membrana cerebri nigrefada quomos docuretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.2,44

Mulieris parientis moriture figna.16,1.5

'NT Arium inferior pars nôfrangitur, L gt;1 fedeoUiditur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.1,2

Narium


-ocr page 65-

IN D

E X,


Nartum frat^anim curatto* 22.1.7 Nartum inflâmattonts remediS. 22.1,17 N ares ft tn ai teram partem dtftortæ fint, quomodo curentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.1.21

Narium os fi fuerit fradum, quomodo curandebeat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.1.27

Narium ulceris intcriortsmedela*22.i.}o Nympha quo pado prxcidenda.ij.i.^i O

OCuIifuppurattmedela» nbsp;nbsp;nbsp;4..1.24.

Oculorü fufFufionis curatio. 4.1.39

OculorS Jeporinæ afFedtotscura. 2.2,50

Omentiprolapficuratio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.1.48

Os facrirupri curatio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.2,20

P

PÂImæ primae partis luxatærcpoit« no, 27,2,1t

Palpebrarum labantia tubcrcula.amp;cos rundem curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.2,55

Palpebrarum uerrucæ amp;C inangulares quomodo curentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.2,45

Palpebrarum a du ft 10 per medicamen= ta, 2,2,2e-, SC 5.1,4

Palpebrarum confutio per medic. 5.1.4

Palpebræ uefica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.52

PalpebrarS cohærêtium medela. 5.2.24

Palpebræ inférions inuerfioquî ernenn detur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.15.amp;5.1.54 Partium extremarum amputatfo. 18.2.5

Partium quæ circa teftes funt, definitios

nes. 15.1.1

Pedoralis oflis pars media cû frangitur, quæaccidant,SC quôcuretur. 25.1.10 Perifcyphifmus, îneifio circa caluariä fas da. 2.I.I2

. Pes putrefadione corruptus quomodo amputandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18.2.5 Phimofis, hoc eft uuluarum præclufios nis curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.2.20

Pilorum geminatus ordojamp;eiufdem cu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.1,20 Pinnula circa ungues quid fît. 18.2,20 Pituita laborantium notæ.Sv quomodo incifione curentur, 1,2.45. amp;2.1.12 Polypus naris tumor quo curct, 5.1.20 Præputij conftridionis duplex caufa. 11.2,25

Præputij conftridionis curatio, 11,2,51 PræputiS circa glandem duplex, 11.2.56-Præputij cohærentis curatio. 12.1.1 Præputij nigrefcentis curatio. 12.1.10 Pterygiorum feu ungijiS oculi curatio»

).2.so

Pterygiorum fiue pinnularum circa uri gues curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18.2.27

Pubis ofta frada,quó curentur, 25.2,7

R

RAmids uaricofi notæ, 15,2,44 Et eins curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.2.49

Ramicisfpirituofi curatio, 14,1.10 Ramicis carnofi et tofacei curatio.15.2,29 Recutitorum curationis modus. 11.2.2 Rhacofis quale uitium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.1.5

Eius curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem

S

SAnguis per uenas, quandoamp;quo* modo mittendus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.1.«

Sanguinis redundantia duplex, 8.1.14 Sarcocele quale uitium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.2.24 Scapulæ olfis lata pars minime frangin tur. 22.2,52

Scapulæ oftis pars, quæ ad fpinâ eft,ru* pta quomodo curetur. 25,1,1

Scrotum quid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15,1,10

Scroti laxationis curatio, 15.1.5 Secundarum retentarum edudio facts lis. 16.2.5

Seminaria uafa quæ dicantur, nbsp;nbsp;nbsp;15.1.4

Seuationes, pultationes ÖC mellifauia in quo différant. 7.1.51 amp;nbsp;qualis curas tio illis adhibenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.24

Spinadorfi ffada,quó curanda, 25.2.18 Spinæ in gula infixæ quomodo educen dæ. 6.1.41

Spirantium diffï'culter medela. 1.1.14

Staphyloma ocuIi morbus, 4’i'4

Stomachiaduftio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ic.i.28

Strummæubinafeantur. 7.1.25

Strummarum curatio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.1.28

Suppurationic in tabeaduftio» 9.2.1}

Suræ os fradû quomodo curetur» 25,1,1

TAIus nullo modo frangi poteft» 25.1,10

Telorum differentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.1.29

Telorum extrahendorum à carne du* plex modus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?.2.x

Telorum uaria extradio» 19.2, perto* tum.amp;'2o.i

Tefticulidefinitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.1.1

Thymorum in coletubcrculorumcult; ratio» 12.1.17

Thymorum in locis muliebribus cura* tio» 15.1.52

Tibiarumfraäarumcuratio» 25,1,1


-ocr page 66-

ÏN D

Tibfæ cum cubito magna conuenien*

tia. 2lt;i..2.so h

Tonfillarum curatfo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'^ó-V

V TArix quid fin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18.1.24.

. V Varix gbus loris fieri fokt. 18.1.24.

Varicumfedioamp;curatio» 18.1.jo Venae fecandatfeopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.1.15

Venarum exemptio,^ aduftio. 1.2.22

V erruca qiiale tuberculum. 19.1.1$ Verrucae quomodo tollendae. 19.1.18 Verrucæpalpebrarû amp;nbsp;tubercula,quo pado curentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.45 Vertebræ fpinae fi perfeda luxationem padanturjmorte cito afFerunt. 27.2.19

E X*

Vertebrarum eminentiae fradae cura* riO. 2J.2.11

Veficapalpeprae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.i.$t

Veficæ ex ulcer atae conutfo. 12.1.45

Vmbiliri prominens uitium quibusex caufisflan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.2.15

Curano» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 .2.27

VnguiS pinnulæ quo curctur. 18.2.27

V nguium contuforum curario. 18.2,59 VrinariümeatS fubuulfum habennbus glans quomodoamputanda. 11.2.19

Vuae colli curano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.i.17

V uæ morbioculi curario. 4-i-i}

Valuacabfceflus curario. 15-2.25

Vuluæpracclufioquôcuranda. 15.2.10

FINIS,


ALBANYS TORINYS

LECTORI SALVTEM.

El Kvay m^c/lstra lUtjiX« Titna, quid monftri ledat if,qui purere, priufquam conceperit, enititurf partum nimirum no modo mmAturum,mßrmem z^imperjiäum,lcd nemchoatum quidem planeqjuba uentaneum. id quod ipfe iam olim inteüexi,crprlt;ecipiu Aegmetæ noftri teditione,leflorcandidißime,lcnfi. Tuit if primus pdrtuf,qui adeo c^terif femper dijficiliorexißü, utfapiUf in eo abortiuuf gignatur,maxime /t obßetrix uecors parientem immature urgeat. Ytinam hiefatuf ei relßondijjet,qui Sagunti, anno quo ab Halt nibale deleta eß,in lueem tedttuf memoratur. Hfai^TB/jSb/'Ïxv'r jKfi^x a-vyyviifaluj tj^t. Nlt;iin mihiproßä!} nunquam deinceps fuauisfuerit fomnuf,nifi ad unguern dedolatum Aeginctam noßrum candori tuo communia cemuf.cuiuf rei argumètum er tanquam arrhabonem[urnito bic fimpUcem errorum (quos frßvnatio panim, partim,cr maxime quidem,deprauatißimum exemplar Aldinum,quo unico furn ußM,peperit)conßßione:in qua haüueinationes pleræq;alicuiutmomëti,cr 'm Medicin£ufupericulol':t,ium noßro,tum exemptarif,turn fhalcographoru uitio conßatie,comprehcduntur. Suntenim qult;e magni errorkßciim pr^ßerreuidentur non noßra culpa,[cd nefdo qua incuria commiffamerbi cau(a,balanum alibi mutatum m balneum,opercula in poa tula,deoperculato in operculato,cr tdgenuscatera. Sufeipe igituranimum quicfo,cr in magnif uoluiße fat ffi^ cogiflt;t bumanißime le ihr,nee lUos qui ßbi thus pedere uidentur temereprobabis. Valeßhx, er b^c tan» tifßer dum ex noßra recognitioneuniuerfus autor quemadmodum Bacebusapud poëtasrenafcaturtiequibo Mi^ confute.Baßle^iCakndif Septemb.

ALBANI TORINI CASTIGATIONES

IN SVAM PAVLI AEGINETAE TRALATIO N E H.

Prior numerus,fi duofunt,paginam,alter uerfum : fi unus, lineam proxime fignatæ paginæ, déclarât.

IN P R AEFATIONEM,

Pagina 1. uerfu 5$. ualetudinis tuendaerat. Pag. 2. uer.2. tanquam aliafubierint 5.i5.Exordiemur itaq3 iam primum librum.

IN LIBRVM PRIMVM.

5.29. donec ingeftos cibos confecerint, exh, $2.10. conf. confummatam illorum cognitionem affequeris.

IN LIBRVM SECVNDVM.

qe.51.proeft,exifiens.Hanctarnenpraefagit. 57.11. elifusprocfflans. 27. Siquidë quatuor part. ac. 50. confueuerunt. 52. duodecim horarum fpa. 58. exacerbatio.

58.i4..amp;perexcretiones. 59.24. alios. Pag.si Cap. xii.quoddepulfibuseft,ic* orfirn iam denuô multô elcgantius fumus interpretarirproindcjne adûagatur,nihil hic

-ocr page 67-

CÄSTIG. ALB. TORINI IN SVAM AEGINETAE TRALAT.

hiccaftigauimus. 7^.14. humiditate. i9.æruginofæbilis.7o,adiifti. 73.15. pnrterc^ quod. iS.Qiiaeurinisprobeinnatant, tantubonitatepræftant. zs.mediocna funt, pro quillt. 74.1. in naturalem difpofitionem reuertente, ff. atcp lauentur. iff.finc fallbus. 17. fynciput. n. febriunt, modice calorificis. 23. anguftia meatuum. 28, tepen te^ oJeo liberalius perfundätur, 50. prim» acceffionis hör um nonnulla permutarc, 7ff.i4.. feruor cundas ex æquo corporis partes occupât.Quod fi manum imponas primo contadu.20, uel aluus foluitur, 06 uef. excre. Ad hæcinap. finitur, ubiäc* ceflionis tempus duodecim horarum fpacium ad fummum abfoluerit.Febrem ergo quæmt.ji.habêti. 77.}. 06q quæc. 10, oua 06fimilia,27.quot;^«A. hoceft,eaquæIcnitcr aluumlubricam reddut. 79.3 8. exadusillecaufos. 41. qui.42,06 4}.cæterum quod ad apyrexiam nó terminatur à cog. 81.34.uel muite etiamdumanente. 84.30. con tcmplans Ô6obreruâs. 85.ff. Venterfyntexestabesue.8. quodiffundaturcalor un diq? per corpus. 34. deleparêthefim. 8ff.9. aluus non fiftenda quidemeft, fedexh» 10. li fluxusperm. n. perimb. pulfus. 13. qua filaborarint corp.crud.hu. ref.deplor. 15. quando cralTi plane hu.fubîînt oxym. 55. hepar aut uentriculus. 87.ff. Quintam infuper (fi uidetur)dift.nempeprin.adpone, ij.Pulfatorius circa memb.21. nerul quum Ô6 af. 88.5. moli. 8. Expunge,exemp.caulTa. 14. loco primi mer. exift, Didii det autem ab ipfa. 15. Ô6quod. Ô6 uifcidus. 3ff. pane exceptis empl. 89.7. in accelK declinationib. 91.13. utroep. 92.2, déambulent geftenturue. 5. refrigeratione. 10.fc bris declinanserigitur. 12.l1quefiuntacdifcutiunt.27. fatiua. 42.illinitio mufeulorum maxillaï.43. epidema calens mento adplicatum. 93.2. Suauitas mali. iff. quod ex prauaintemperie particularum imbecilla quacuis facultasredditur. 95.28. piriSjme* fpilis. 39. myxa ore retenta, 9ff.7. fumpticibioccaf 97.$.nitrum. i9.deducuntur. 29. ob crud, 21. elf. 28. quæ ex calorificis panificijs conßituuntur, 40. etiam enemate dulc. 98.1. ouû.io. moliri, unde natura. 14. fed quantû per uires licet auff. i9.præp. ligatura. 99.1. Ô6 fpiritum.

IN LIBRVM TERTIVM.

101. uer. 58. adipe urfino.item Ô6paulô poft. 102.9, cicatricecôtraxerint. Ibidemî Et halcyonium, atræ^anchufæ folia, omnia cont, n. crematiportionem unamiatep ita deinde ubicunt^ modium inueneris, fcribe portionem. 12. qfdem aridis utitor. 21* cont.radendum. 22. rafura cap. 27. adipis urfinæ. 40. myrti, 105.4. bucemorû. 5. no uæ ac crudæ. 12. opercula. 104.7. fului,flauo col. 20. Ô6 mat. dilue, pili flauefeent. 2ff.cinerislixiutj,38.xeftasfeptem.39.aufer quantû fatiseft. ioff.i8. Ad Achoras. Quos fœtida id genus hulcufcula infeftant, argêti recremento,uel plumbagine con trita oblinire eópetit. 107.54. Panis nempe ex pof 55. puleg.admixto, 108.11. Vul^ tus ehimuero ipforum haud concidit, fed perpallidus eft. 15. V ictus uero ratio Ô6 cac tera eiufdem fortis cognatacp indicium eorum ftabilibüt, 55. bilem coaceruantib.fla* 59. uel trigono. 109.5ff. rub. rafæ. 112.21. expunge uexan.fic etiam qui. Ô6 24. lege lipiêtes,proined.pat.5o.confenfumfeptitranfuerfimenr. 113.4. caput,prouigil.ô6 fouentes, loco elic. 20. per fepti tranfuerficonfortium afF. 41. decenti refedione.

ii4.9.uafa cubituseuac. 115.2$. quæ iniectionibus,tum. 28. Poftet fortèpro bom* biliorQlegi,peranguftioris calices. 118.17. pro Affect, au. in ft. exif, lege. Intercala to temporis fpacio. 119.40. contufum 06cribratuminfp. 120.5. cumfapa in colocyn* thide elixa. 121.28. teftacea Ô6 ne rumpantur expauefcuntjalq mor. 122.54.Si medl cinæ diligentia non defit,noli. 124.12. in acceftîonis tempore med. 5ff. quidam difpo fitionem. i2ff.5. fulfurato. 8. infcrere, utea quæintus continentur, foris eqciantur*

127.7. quadraginta,pro,x 11. 9. uncuna,nediffluant,25.A eoenainf. 50. fuftinea* turprodeuit.39.nitricont.fecis^ uini paululum. 128.9. ferè parefib.medelædeC 25. præfid.fpirationis fuppreftîone, excl.cp. 54. fedan.om.ijs.q.n.o.l.e.id per fipho* nes rcc7os (quos Grxcix«öiTH^«f uocant) eliciendum eft. 8. expunge quicquam, 06 legè promouent. 45. hyd. ca. fouendi. 150.2. temp.^folio ute. 10. Et fiexil. corp. 55. trad.quorum beneficio caput in anteriorem,poftenorem partem Ô6 quoquo uer

-ocr page 68-

C A s TI G AT ro N E s ALBANI TORINI

fum fledt 151.9. hatte 6C fi rarius lab. 15. tettdimbus eß im» 152.9. gentreeremê^tofa; m-i-Oculana. lo.delequib. per Io. iff.detrad.itttetttionesfoluuntur. 2o.uimha bcttte,utcrc. 154..22. Metal, atram. futorq. 155.1. etiam Mufae trochife. 52. remittit, proaccedat. 155.54-. Ittquib.er.excrefcentiaca.diut.remorataefl. 157.5.Ku.fa.cum lixiuioquofapottarqutunturtr. luttondum, proiam ante. 18. uehemettter abfler« gettdaefl palp. 158.24.. quioculum pungunt, pro uitiatos. 50. alumenHquidum.

159.50. Cleon medicaments potefl cicatr. 55. ex erofiotte,aut feif. 14.0.20. çx chaf* canthi. 25. hum.compageipfiusexcon'anns. 51. purg,cicatrice inducir. 14.1.10. fing, drachmarumpon.quat.amp;itafequenter. 14.2.1. Prouidere ante op. bono corp.tem peramento. 144.54. autcucumerisamaræ. 59.culicib,obuerfantibus,procan,pTaef;

144.5, Faciunt item bene. “♦ hyena;. 145.40. afelli in uliginoßslocis degente dec» 145.12. in£ fiCgrauispariter auditus adefl/iif. 54. minime^gent.q.f.p.mêbra inß, infeßata attingere. 147.56-.Nitro ex aq.cal.auris illuitur. 148.55. bile inferius defeen dente. 149.7. myrrhae,aloes amp;Cc. 54.Commeante ueroiam ad fuppurationem abfe.

151.5$. gal.di»n.LydoueIndicoattinge. 152.4. quemad.S^ in fanguinisdetradio« nefolitüeß. 155.19.fiff.alumencum. 154.18.aluministofiifiC. i55.2.Soritoflo,aut alumine quocunt^exuflo. 5. radicem crematamjcorn.cer.combuflumcum. 10. flo^ remrotundiiunciodorati. 54. diphryges,atram. 157.5. Phryg.exußus,amp;. 10. fiuu® magis torqueat ab afirin, coflrida. 158.5. Si his remedqs main nihil leuatur, Vente»

160.57. Sorbitionibus ex amyg. 151.11. opq,galbani. 12. defruto excip. 52. cro« ceum pro putamine. 57. myrrhæ, tint. 59. pbcvnic. triumcaro. 45-quad.inditur.

162.5.lutea tria. 165.5. nepetæfrudus,hyf. 14. peculiarius. 15 deuflæ partes quaU 165.25. tribulorum modo, mag. 40. hirud.déglutira, 155.4. ehcul,frumentaceis» i7.detrahen.noneß.4o. fagi. 172.50.utend3,pcrlanasde’icatiores. 175,25. dolores Iade dilututn. 174.20. cydonium dec. 59. folut. amp;cibi faflidio. 17$.14- xefl, v. amp;nbsp;dl mtdiam. i76.24.ca!,diß. 181.2. ÔCquæ ad Antyl urn autorem refertur. 14. Polyidac fïg.25.xyridisdrach. i85.57.cxaquapræbc. i85.9.balanumfuppofitiuâfediindere expedit ex melle, 10, ruta,fe ari.br.caule probe pol it o 8C amputato. 12. Cæcerum ba lani quib.EtdeIe,infidentis. 15. reb, enema quoddam adije.efl. 187.5. hiera amara* 17. habent cncmata,poc. 24. enemata amp;nbsp;catap. 29. cremorefe. li.lcuigantur.Tcn» 30. ufq? ad infl. folutionem.54. ImmittcndS ipfis oleum. 190.2. pruriöt amp;nbsp;centred» lo.cicerum nigrorum id genus, quodarietum capitibus fimile,arietinum uocatur» 11. phu,meum, 195.18. amp;nbsp;19.0^ ex ueffîcaria quam halicacabum uocant medic,

194.15. leporis coag. i95.2o,defcêdit,fortafle legêdu pro in ocu.pup. 198.12.conf, diabacanu ad eraf. 22. lacuflris afparagus amp;nbsp;cap. 201.5. altheæ, 202.1. Sufino exc» 5. partibusexcreâtur. 205.7. Cardimi. 27. drach. duas,amp;^ fcrup.quatuor. 51. amm» pattern. 2O4.2$.moxeliditur, 55. exiocinoreatt. 205.22. pridiehyd. 25. quatuor, pro duo. 207.9. myrrhæ,glut. 21. une. unam amp;nbsp;dimidiam. 22. pyritis ignem non experti. 208.55. nitri uncia,ref. 25. frig, dementer. 24. aquæcontufa. 211.1. qfdem, quorum in refolutione ufus efl, rem. 18. pip. nucleorum, quos xturae/af Graeci dia cunt3pet. 51. ouiuitello. 8. foliorum unguinus. 42. SCexœnelæopaflillusfm.

211.5. Deinde tenue lintheolum tortile ill. 15. refocillaturreligaturcp penis. 511. coa tyladiluitopuf. 215.28.fex,alt. 214.19.poflètlegiattingito,proaccend. 22.aulæno ua. 215.45. fi quidem uen.fec. 215.7. Alim. por. cong.quæ in corpus prompte di* E/ibuuntur. 217.40. galla,herbaSabina3al. 218.5. Athene. 9-lutea 4. 219.5. ö'^g« autoryzæ. 2% drop.ung.ad partes fuprapofitas.51. cap.do. amp;tcndinû. 220.17. cro ceacum. 27. ferrepofTunt.45. quæmetafyncriticadicuntur. 22i.4.relaxationepaii ca,duc.funtin.9. Adhæc acceffiores inordinate cum. 20. QuemadmodHid.55. fees? tida quemad. 222.15. albic.exampliorclocifenfuproina. 45. perexig.bonifucci.

225.2. expe.Pefli autê uice,diamoron,cadmia,ladano'uc,feu plumbagine dilutum, adplicetur. 15. orispertumidisamp;alb. 27. ouor.uitellis. 224.21. i1ng.unc1am.28.de-narij 1111, 225.5, Hxc uero mali fpecies uidu rémittente^ tradanda efljUt, 41. uub uniwer»

-ocr page 69-

ÏN SVAM AEGINÊTAE TRA LAT.

oniuer.fufgct, üff.n.inaccomodanonc. 217.17.1^x05pop. nS.iS.mcnfiûinoî. 25. eraf, fuc, llupor cum, 219. Gona. 12. ftiperiorum par. 250,ff, emollicn. ïnfertis»

251,2, aut doloriim imperinam,aut metum.aut inf. 57.Obefam in ledo muhens ita col. 4.0, expunge,Opor.hxcconfid. 4.1, fit,euam huicprolpictendum.4.2, fpat, ab* feonditoin. 255,1, quodmul.diu^inhxferitmueofushu. iff, Inmorbircmiffiomb, forte,pro ex interual. 21, picis aridæ. 254.15.expunge,in. 58. Praecedit hoe maHple* runc^:^ expunge ibidem,excipiunt, 255,5,faciles tarnen deprehenfu, 25, importa* tamlenticulam. 25ff.28. uel cum défunt, fi. 2ff. prima æg. exploratione, quoniam fæpius occupati no,hu.fluxu,lædunt, 55,fcam,fingul,unc. i.euphorbij,nitri,Cuiufcp unc. 258.7, Tophorü porro conft. 12, tumori relido, 42, dele, extern, 4.5, ueratru.

259,12, etia cum. amp;nbsp;expunge,breuiter. 54, nifi quid obftet. 240.5(7. friatus fiC adpo fitus. 241.15. ufc^dSmanusnöinquinat,atlt;ß. lo.tumorüreliquiasdiff 25.alimcn. quæpromptedigerutur. 242,10.Sê liq.in ra,cer. perfrigefadiSimp. 12, aluminis fcif 27. uigin, eerae tantundem aut triginta. 24.5,15. Sanan. attritibus. 55, Nigella cum urina pueri Venerem non experu. ?44.24. afperfa prius parte afflida film. dcc. Caet.arefadum ptery.circuncidito. 54, Soreos deufti, 18, manus non inquinent.

IN LIBRVM QVARTVM.

247.8,utriitpperuftis. 25, Alteraèfla,bilenimiumcombuftapar. 40, fed,proud.

249.2, mamb.palp, prx ten tato q5 uen,geftationib,cum uoc.utetur, 5, adipe urfino. 28, hisqui bis indienutriuntur. 58, teftacombufta. 250.iff, dicata etiam alphis.

2$i.5ff, cerx tradæ unc.tres. 252.55. Glutinisfabr. 41. buccinorS cinis,nirri,uniufc.

255.15. Sinempebil. 20, iscongius med.25. ægrenanc^inhumefeitaffedio. iff. Ad hxc farinæ fab,lup, myrobalanorum uel peponati præparati. 5ff. confp,fine pingui. 58. cocl.combuftis. 40. uel quibufdam pforicis, hoe eft ad ner fus feabiem efficacib.

254.21, Quumue. non quælibetleucæmedicabiliseft. Hu.notæ, 55, inefficaciam. 25ff,i2, extent. 21, aff’, fului. 258,2, loc. attinge. 21, amp;^ abfque uell. 5(7. liuixium.

259.5, ccrx tradæ. 2ffo.2, uniufc,uncias decern, 14. falfum,concrematum.

2(71,55. quum immutatio bis oboritur pup. 2ff2.24. pus eq. 50. feda parte fcalpello pus euac. 41. non fuftinent. 205.52. excoriantur temp.fubiedæ panes adhx.df ab.

2ff4.7. egimus. 20. dele,amp; educ. 21. Sin con,aperiêdo abfceffum. 45.Vbi fanguen nobis nóprohibentibus defluxerit,qux ad l.t.p.fada funt adhibeâtur. 2ff5.i. melle acetoib. 2(7ff.ff. cyathosfeptê. 1(77,15.ceratrada, 15. dfpcllucidipauc. 2(73.20. ex prolapfu.. 2ff9.5.quêadmoduamp;fu,q,c,tumhinc,tüex.58. Diofc, Alexadreusingt.

271.5.SC ubitabueritliquef. i5.uncia. 272.29.remed.Ad Carcinode amp;nbsp;maleficado Iofa^ ulcera amp;nbsp;ad. 4o.flu,combuftorfi. 274.9. Elix.igitur illorum cum o.e.u.quod iana fuc,calente excipiatur,ueï cer. ex hyf. forté cefypo. 275.5(7. cedens,6Gnfana* bilis. 27(7.21. uniuerfum morbitempus unoq.22. uel certe frequêti. 277.5 0. Cine. ficulnei. 278.24. Cinerelixiuij ftillatitio.Item:quod repofitum. 27. in ftades cinere. 29. inftil.Iixiuium. 57, fandar.atri.hellcbori fingulorum denariosduos,utere cum ro faceo. Aliud: Squamae, fanda radix fem, 59. Echin.toftorum. 280.4. cum cerota. 52. glutinum quolibran'j ututur. 5ff. uua paf.fatiua. 281.(7. craffiore ue, 2(7. rccentlb.

282.7, Sarap.quemgr. Tf.quoqj di, 285.4.chalcitidem xruglnem,p!umbagincm, 27. rhicininorû fol. 284.17. alu. qualicunep.25. exoxymelite.59. naturameffattin genres in fup.hul.cutiperfimiles. 285.55,Cæterum ad ea qux xgre cicatricem con* trahunt3prob. 59. contrahentib. 287.0', thurislachrymæ.21. fp. ar.ouillus talus ere* matus,cum uino aftringente leuigatus,ammoniacum thymiama felle fuillo perun* dum. 2i.tliurislachrymæ.25.myrrhæ. 5ff. inferiorem partem. 4o.diuif,exaduerfo fada, 45.propc ge. 288.2. ut inguinum fitus ^ genu humilior fit. 4. potabilielu. 18. fp.recens. 19. fiat. 58. contrahunturamp;cóglutinantur. 289.10. neq,’manuscoin* quinet,mox. 12. dele,in. 290.5. dum inflammatio cdlauerit,amp;^ er. lt;7.in Alexandria, 27. Eft ueroillud quod oleorhicinino c5ficitur,de. 291.25. hxcenim anar.hoc eftfur furnuergit. 57. eaquxobftruendigratiaempi, 58, gypfo^amp;quxe. 45. forte,coêr*

-ocr page 70-

CASTIGAT« ALB. TOR. IN SVAN AEGIN. TRALAT»

€cre ten» 294-17. Hordeaceamhabêtibus far. 295.20. cum defruto cal. m Imamcn turn illitout. 295.15. rncmb .ignauum redditur. 297.4., med.pœcillum^,6C ex. i}.cumlang. 298,24.. Puerulis uero amp;nbsp;cü temeraria prom. ling.uibratio. 299,15.Vc rum quS febres no ueh. 17. radicis ius,Item,nitri fului. 50, Maluaphium. 52, exaceto mulfo tent, 500.24., med.(tjs nempe quæ leniter aluumlubricamreddSt) deiedio.

501,9. geminasnatugrandiorib.

IN LIBRVM QVINTVM.

504.24.. crebriorig. 29. focum^ fub ali. arb,extruere noli,max. 505.14. recêtes ua ÊoreSjamp; conuenientem naturæ calorem corpori ind, 29. uet.rhu di. 505.8. Sed ut ycus afTerit. 508.5. m.g.permittendS eft quo caro aut cir. 7.quü iam.u.a.p.fedme taiyncriticis potius medicaminib.utendû. 5io.52.1aboriofo SC incurabili. 517.i/.ubi iam coierintjquæ liquefcerepoffunt adijciuntur. 27. compofueruntjquæ. 518.55. Si uero nonnulliultrô,quôfibiuimadferrent letale uirus fumpferint, qualia. 29. fuerit conftet. 42. nob. pharmaci exhibiticog. 52o.Edomefticispo. 521.4. inflammata.

522.7. fi fuftmentjofferantur.

IN LIBRVM SEPTIMVM.

552.40.ita utæq. 555.15. Sicquaz.zj.rhus. 545.25. cic.conciliat. 427.14. qufprom* ptiffime comitantur. 450.10. leuigati. 452.14. min, corrumpatur, 50. fla. experte.

455.i5.tritaamp;có. 457.7. No,eniminhoedifpêfarepur. 458.9.fcordij,na, 12.mar rubq, pet, 14. trix, chamæpityos, 25. amp;nbsp;identidem de operc, 27. fiquidem urget neceffîtâs, 41, app, intenfam, 459.15. Pa, q, modo in peregrinationib, u, p, q. a. aquas 'ue dó iter faciöt olf,fufp, 15. Ante Mith. 24, fucci hyp. 440.15, ad mêles fex, at(^ ad.ac,reddit, 448.24, my,Troglodytidis,55.pifciü capitib.cómaris, 455,2o.cuti nÖ perûdæ, 458.51. Alex,fului. 459.i4.ftomaticorü. 58.piâremâferit. 450.20.praed. cum fuccitum mellis menfura. 55. confi, quod neutrum eft, 451.1. dele,ftercoris, 5. quibufd. fpeciebus, lo. rofæ uel fimilia q. p, uua non matura,maia granata,myrs tus. 55. expunge,alternatim : amp;nbsp;lege, congruunt, 57. æftuantib, 452.4. exime,pro cola, 59. fucci malorum granatorum. 40, unus, 455.5. obftruunt, 52. fordes.

455.18. aq.craftius, 474.7. rud, agitatur, 27. neruusdiducaturamp;denudetur.

475.5 7. uitant grau, 479.21. donee digitos intindos nó inquinet, Atep ita quidem multis inlocis legenda, 490.17, cerætradæ, 21. Tertiæad. 5i.eximens, 494.25.ue romolliêdi. 495.12. quumdo, 498.24. utpote faciliseuaporationis, 59. unadunt, uice. 41. duab,a,t,a.q,iniedionib, 499.5. refrigeratoung, 500.22.Deindehis quoep exemptis, 25. locoeius, 502.58. cacabo perquam udofi. ting. q,ne uis ipfius Ixdatur, 505.55. amp;nbsp;fyncope oppreffisfi, 42, Eftautem pof, q. Mefopotamenon ap*

505.45. amp;nbsp;fulpenfum contrah, 505,9. ce.tradæ, lo. undecim, 18, peftus Libaa nius qui mul, 515.8, ollam nouam, 55, fe, coriandri, 55, cuiufq? une,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H«[unt,cindidc Ld^r,quorum te m pr^fentia admo

nere mlui:Tuum erit boni confulere.

CASTIGATIONVMFINIS.

f

-ocr page 71-

-ocr page 72-

4


A S- gt;H-3«z»e



e cA ^'^ ’^b^^ ?


«


%




?’


-ocr page 73-

-ocr page 74-