A L, M A, N A K

VOOR HET JAAR ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- r •

• 1798.

C gt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r

Met dit Jaar tek reen •

Van de Juliaanfchc Perioilo . . . 6511 Jaaren.

• •—• de Schepping der Waereld . 5747

de Zondvloed.....4091 *gt;gt;»gt;»

de Geboorte onzes Heeren . 1798 «■

r i de Joodfche Jaartelling . . 5558 .■»»»■« «gt;« deHegiraoffurkfclieJaartelling 1212 —^

Septuagernna . i . den 4 Febr. Vasten-avond . ., .,, 20 —■— Afch - diig . .-■..■. nbsp;. nbsp;21 •—»

Paasfchen ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 April.

Kruis-dag ..... nbsp;14 Maij.

Hemel vaarts - dag . nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;17 )*««**a

Pinkder .,'’» aj. , nbsp;nbsp;27 ~-gt;»

H. Drievuldiglieid . . nbsp;nbsp;nbsp;3 Junij.

• II. nbsp;nbsp;nbsp;Sacrament. ... nbsp;nbsp;7 —hum Advent ..... nbsp;2 Dec. De Lente begint , ^ nbsp;nbsp;ao Maart. — Zomer . . » • nbsp;nbsp;21 Junij.

— Herfst- ... « nbsp;82 Sept.,

— Wintet ... 1 nbsp;nbsp;si Dsc,

JANUARI},Loiiwmaani!, heeft XXXI Dagen.

NOVEMBER, Sla^tinnant!,heeftXW Dagen.

E C L. I P S E N }^ocf Het jMr 1798.

Vier Eclipsen zdllcn in dit Jaar zicli op het Aardrijk vertoonen, als twee aan de Zon en twee aan de Maan, doch welke alle Boiten oNs Gezicht.vallen.

De Eerste zal zijn aan nE ZoN den 15 May , zullende de Conjunftie voorvallen’s Avonds teu 8 uuren 24 min. en zal in de fiille Zuidzee tus-ftlicn Nieuw Zeeluud en Zuid Zoierika, als meede in de Straat van M a o o e l i. a a n Zichtbaar zijn ; decze Zon Eclips zal /iiiddtlfutitig en ringvormig op den middag verduifteren als het b,ij ons ( ’s Avonds ) 8 uuren is , op de Zuidet-breedts van 48 graden en op de lengte van 260« : voorts is.de Eerfle plaats, daar de Z0N bij des-zell's oftgang, centraal en anr.ulair verduifteren zal gelegen in de ßille Zuidzee op 582 Zinder breedte en 242 lengte ; en do iaatfie plaats daar zulks by Zons Ondergang gefchieden zal, is-gelegen ten Zuj-den van Lima in Je ßille Zuidzee op 272 Z. B. en 3002 lengte,

De TWEEDE zal zijn aan de Maan, den 29 Maij, ’t Avonds ten 6 uuren 34 minuten, zullende gs/jecl verduifteren in AsiA, en het Ooftclijk gedeelte van Europa en Zfrilca over al daar de Maan boven den gezigteinder is. Te Batavia, bij voorbeeld , zal dezelve tiaar Auntieit lüd te zien 2« 11.,

Ilot begin ’s Avonds ten ii nnrcn 35 rainnten jeheci verdinfterd den 30 Maij ’s Morgens ten o nur : 53 min.

Het midden —— ’s Sforgens ten 1 nur : 17 Turn, het begin der verlichting -— ten t uur : 41 minuten.

Het einde — ’s Morgens ten 3 uuren.

De Derde zal zijn aan o e 2 o n, den 8 November; zullende de Conjunc'tie voorvallen’s Morgens ten 2 uuren it minuten, en zichtbaar zijn in het Noord Ooftelijk gedeelte van Asia , alwaar dezelve op eenige plaatzen totaal zal verduideren.

DE VIERD E zal zijn aan de Maan, den 23 November Namiddag ten t uur: 4 min: zullcn-'^^ 7? duim aan de Zuid-zijde verduifteren, en in A s i A zichtbaar zyn : By voorbeeld ook weder-em te Batavia naar hunnen tijd.

Het begin’s Avouds ten 6 uuren 17 min:

Het midden nbsp;nbsp;— ten 7 uur : 45 min : liet einde i.. ..■» ten 9 uur : 13 min :

De PLANEET, die van den 22. Maart 1798, Wt ti. Maart 1799. regeert, is Jupiter,

HET AFVAAREK

VOLK' MARKT-SCHUITEN, SCHEEPEN, E»x.

'Arnhem, Raat Woensd, avonds een Schip van de Col-venters* burgwal, bij het Oude Manhuis gt;nbsp;doch in Dec., jan. en Febr om de 14 dagen.

Alkmaar, alle morg. ten 9 uur en Maandags midd. ten s uur nog een Schip van het Water.

/fmenworti ’s mórg. ten 8 uur een Schip, van *t Water bij de Vrouweft. uitgenomen ’s Maand, ’s Wint, alleen Zond. Dingsd. Dond en Saturd»

den Sotch, alle Saturd. avond, een Schip, van de Cin-gd, bij de Toren.

Broek in frattrlami, Maand., Woensd» en Vrijd. nam. ten x uur een Schuit van de Texelfchc Kaaij, of ovet Buikßoot met do Schuit op Edam,

Buikfloot, alle uur een Schuit, bcbalven ’s wint.’s midd. ten Huur, van de Nieuwe Stads Herberg.

Crommenie, Maand,, Woensd. en Vrijd. nam. ten 2 uur een Schuit van de Haringpa'kkets Toren.

Deventer» Dingsd., Dond. » en Satutd. een Schip, van ’t Water aan de Oude Brug.

de Diemermeer ^ Maand , Woensd. en Vryd., ten 12 uur een Schuit, van *t Kokkin bij de Visftceg

Diemen en Diemerbrug , Maand, en Vrydag ten 1 uur een Schuit, van *t Rokkin, bij de Doelenüuis

Durgerdam, Zom. ten 8, 10» 2 en 4 uur, ’s Wint, ten 8, 10,1 en 3 uur, ook Zond, ten 1 uur een Schuit.

( » )

KJaM , Mofmikendam en Pufr/ffrent^ dagelijks een Markt* fchuit ten i nur de eer.le van de Texelf. Kaaij en de tweede van ’c Water, (zie verder op H'-arn.)

Goueta, in Maart, April» Sept» en OA« ’s motg. ten S en in Man, Junîî» Juli) en Aug. ten 7 uur een Schuit. De Nachtfehuie ’tgehecle Jaar *savonds ten 8 uur van de Becrebiit, ook alle dag de Tjter, van de Pijpenmarkt.

’ƒ Cravclandi alle dagen een Schuit, nam. ten 2 uur, behalven Zondags.

Groningen, Dond. en Zond, met het openen der Boom.

Zf/i^»r/tf»»,alÏeuuren een Schuit met het openen derHaarl. Poort tot ’s avonds ten 8 uur, dagelijks de Marktfeh, van ’t Water bti de Papenbrug.

den Haag en Dilftt alle midd. ten l uur een Schuit van ’t Kokkin ten ? uur van de Beerebijt, of over l^eijden, ffarderwijfi i alle avond, «en uur voor Boomfluiten een Schip van de Slijpft OpElburg, Dingsd., Dond cnSatutd.

Harlingen^ alle avond, doch ’s wint. Maand. ,Woensd* en Vrijd. een uur voor Boonfl. een Schip van de Tex. Kaai bij de N. Brug Van waar dagelijks gelegenheid is om na alle de i'^net/ebe plaatzen te reizen

Hasfeiti Zond. Maand. Woensd. en Vrijd. doch’swint. Maand, en Vri|d. een uur voor Boomfl. een Schip van de Oude Brug, of alle avond, met de Zwolfibe Beurtmun»

ilinlopen» Maand. Woensd. en Vnjd. een Kaag van da Teertuinen.

J/oom,over Iifonrtik.cn Edanf gaat van denï Oiober tot 51 Maart dagelijks ten 7,1t. en 2- uur een fchuit. Tea ^ en 5 uur tot Edam toe. Van 1 April tot 30 Sept, ten ó', 0. en 2 uur. Ten 4 en 6 tot Edam toe.

flôortJ over Purgèrent f^aât van i Oób. cot U Maart da* gelijks ren 8 uur een Schuit tot Purm. toe. Ten 9, 1 en 4 uur over Purm. Van i Apr. tot 30 Sept, ten ó uur tot Purm. toe. Ten 8 uur over Purm» Ten it uur tot Punn. Ten i en 4 uur over Purm. Ten 6 uur tot Purm, toe. so Maand, en Vi«jlt;i, ’s midd. ten 3 nut ools een Sehwie

( 3 )

tot P^r/n, toe. Verders het geheels Ja^r Août dc PPaePt/ch, met Boomfl. over Purmer^ Ook een Schip alle avonden voor Booinltiid. van de N, Brui.

Kampen , Zomers, Maand Woensd. en Vrydag een Schip, ’s V/inters Din^sd. cn Vryd. (zie verder Zwol.)

Leeuwaanien, Zond en Dond. 's morg. met het openen der Boom een Schip van het Water voor de Valke* fteeg, of over //arUngen.

LeijJen^^ïïe raorg. (behalve Nov Oec. Jan, en Febr.) een Kaag van de Ó/ertoom. De Marktfeh. Zotn. ten f cn '’s Winters ten 4 uur van ’t Ging. bigt;’t Latynf. School» de Lemmer in rriesï., alle dagen een Schip mtt Boomt, van de Papenbrug.

Loenen en Hiaarfencn teri/fTf alle dagen behalvcn Zond, ’s midd. ten 11 uur van 't Ging, bij de Munt of 3 maal daags met de Utr. Schuit.

R/edenbUk^ Maand, en Woensd. ’s midd. ten 2 uUr^een Schuit van den N. Brug cn Satucd. ’s midd. ten 3 uur een Schip van de Slüpfteenen.

Middelburg ^ alle Satutd. morg. een Schip van dcn:e-regragt, bij de Rom. fteca, of over Roiterd^n»

Muiden en IVaardeit, Zomers Zond, ten ^t 7» 1^» ^ en 4 cn half 6 imv ; in de Week ten 6,8» 10,2, 4 cn half 6 uur, ’s Wint, ten 7 , 9 , 11,1,3, en ƒ uur een Schuit, v.in de Princegragt bij den Amftclr van waar bij toewater een Postwageir rydr,

IVieuxendaw» ’« morg. fen £0 en ti uur, namldd, ten a cn 4 uur, en in de Zomet ook ’s av. ten 6 uur eeh Sçh. van de O; Teertuin, bij de Schreijers Toorèn.

Nieuwkerk» Dingsd. Dönd, en Saturd. een Schip vcot Boomfl. van ’c Water bij de Raamskooii»

Nijmegen^ alle Woensd, een Schip van 't Cingd bij de Luth. N. Kcik.

OoitzaaneUi in de Zomet’s morg. ten 7, cn 10, nam; ten 2, 4 en 6 uur, ’sWii.t. ten 8, 10, x en ƒ uur. Benevens alle MarKfeh. ook ’s midd. ten x w» een Sctiuit-Tan de Oude Stads Herberg.

^Kotteniam, alle micM. ten it uur een Schult van ’t Kokkin, ten a uur van buiten aan de Bcerebijt, ook over Delfi of Gouda. Verders Woensd. en Saturd- nam, ten 4 uur een Beurtfch. van ’t Water bij de Pap. Biug»

Sebiedarnt Dingsd. en Dónd. een Marktfeh. ten 12 nuf Van *t Kokkin ten 3 uur van buiten.

Sneek^ Van den t Maart tot 6 Dcc. Maand. Dond. en Saturd. s’av. een Schip van *t Water tij de Valkeft.

Stavoren, alle avond, met Boomfl. van ’c Water vooC de Kapelftceg.

Steenwijk, Blokzijl^ Meppeh en róUenboven, DingSd. en Saturd. voor ’Huiden der Boomk. van de Mcppelct Stijver op *c Water, of alle avonden et de Beurtman op Zwol,

Texel f Dingsd. Dond. en Saturd. s’avonds een Kaag ran de Texelfche Kaatj.

Utrecht, alle dag *s morg. ten 7, ’snamidd. ten I een Schuit, van de Achtergtagt bij de Utrechtfe Poort, en de Nachtfchult ten 8 uur van de Becreb doch ’s Wint. *3morg. ten 8 uur. DeMarktfib, ten half 4 uur van’t Ging»

Ifiesp, van half Maart tot half Oàob. Zond, ten 6, 8» 10, half 3 en half 6 uur, tn de Week ten 6,9, half 2, half 4 en half 6 uur. Half Oäob. tot halt Maart Zond, ten 8 » 10 , half 3 en half ƒ uur; in de Week ten 8 , 10, half 2, half 4 cn half j uur cen Schuit » van de Prinec-gragt by den Amftel.

fToerden, Zom Maand cn Dond.’s Wint, alleen Maand, ten i a uur cen Schuit, van de Colv. Burgwal, en ten 3 uur Van de Bcerebijt,

' ff^rmer , f^ormerveer, Zaandijk cn de Koog, een Schuit Maand. Woensd. cn Vrijd. ten 2 uur. van de Haringpak-kers Toorcn.

Zaandam, van i Apr, tot t Odob. alle uur. cen Schuit Van het opengaan der Boom tot s’avonds ten 6 uur, cn van i Oóob. lot 1 April tot 4 uur.

Zwol, alle avonden een uur voor Boomt, een Schip van de O. Brug, doch ia Dcc. en Jan. alleen Dingsd* Dondcid, en Saturd,

* 5) nbsp;nbsp;.

Verders gaan alle Maandagen, wanneer het te j/«,^^lt;-Aam groote Marktdag is, verfcheiden Dcr/ifcbuicen, nicest alle ten 12 uur van het Water, het Kokkin gt;nbsp;den Am-ftcl, het Cingel, enz.

van ALKMAAR op

^mflerdamt alle morgen ten half 10, en Zond* d« Nachtfeh. s’av. ten 8, en s’Wint. ten 9 uur.

£Hkbuiztn^ Vrijd* nam ten 2 uur een Schip.

den HaafTf Saturd- nam. een Schip.

Jfa^rtem ^ Saturd. s*mofg. ten 9 uur een-Schip*

Hoorn, dagelijks s’tporg- ten 8, nam. ten 4 uur, doch in de Winter nam. ten 3 uur.

MeAi-iibtikt Woensd. en Saturd. s’m. ten half to een Sch» Scba,'^fn, Dingsd. Viijd. en Saturd. een Schuit nam. ten 2 u. Ae Zijp, dagelijks een Schuit, s’morg ten 7 en nam ten 5 uur. doch van t Odob. tot i Apr s'morg. een uur later.

van dea BOSCH op

^fffidirdam, Zondags een Sclnp

Bteda, 4 maal pet week s'morg* een postw» en 2 maal «en Tourkar.

JXlft een Schip ^lc Dingsd.

Dgt;rJrc^t, Woensd. Dond. Vrijd. en Saturd. cenSChip» Cirknt.t, alle dagen behalven Dingsd. c'a Schip* Coifda en Haarlem, nWc Vrijd» een Schip.

den Haag, Maand, en Vrijd. een Schip.

Riitirdam, Zond Dingsd. en Dond* doch ia Jan va Febj alleen Zond, en Dond.

van DELFT op

^^•lierdam, alle midd‘ccn 3 uur cenMarktfçhuit. ■ Zrgen op Zoom ^Tertoolen en Bommel,V rijd. s’av. ecO Schip* Ae» Boieb ^ 4 maal per week een-Schip s'aV. ten 6 uur» den Brtd, Dond. en Saturd. s’morg. ten 8 uur een Schip» Delfsbav.n, alle namid. Zomers ten 4, en «’Winters ten 3 uur een Schuit.

Gouda, alle Maand, s’midd. ten 12 uur een Schip.’

den Haa^, alle dagen een Schuit van «•morgens ten 7» half 8, half 9, 9 uur, half 10, halt 11, half X2».

3 3

C ß )

nattidd. ten half i, half 2, half 9) ^»^f4, ^^K y, half 6, half 7 cn half 8, doch van l Apr. tot 30 Sept, de laatftc Schuit ten half 9. De Matktlch. Maand« s’lnorg. ten 6 en Vrijd. s'lnorg. ten 7 en namidd. ten half 4 uut,

Haarlem t Dond. midd. ten 2 uut een Schip.

Leipien^ s’niorgens ten 5,7» 9 cn half 11. De Markt» fchulc ten 11 uur, nam. ten half 1, half 3, half 5 en half 7 uur ecn Schuit,

Maasßuif, alle dagen een Schuit s’morg. ten halfst half 10, half li, namiJ, van den i April tot den i Oft» ten 2 cn 4 uur, van den i Oft. tot 31 Maart ten 1 eu 3, de laatUe fehuit s’avonds ten 6 uur.

Äorferd#OT, ’ gaat alle uuren een )aagfchuït van den I April tot half Sept, van s’merg. ƒ tot s’av. half 9 uur. V.an halt Sept, tot half Oft. b’morg. ten 6, en van half Oft. tot ultimo Maart vari s’morg. 7 tot s’avonds 7 uur.

Schiedam ^ van i Maart tot 30 Sep”, namid. ten 4 cn Van I Oft. tot ultimo Febr. nam. ten 3 uur, benevens alle Donderd. nam. ten 2 uur nog een Schuit.

^laardingen, in den Zomer nam. ten 3, cn s’Winters ten 2 uur een Schuit.

van DORDRECHT op

Htnßerd. Middelb, cn ^utwer’p. alle 8 dagen rcn Schip* Sergen 0^ Zoom, DingSd. cn Saturd een Schip.

Gouda t alle merg, een Veerfchuit cn fc’Woensd. een Maikcfchuit met vallend water»

Hoteerdam, alle morgen ten 5, 6, 7, 8 of ten 9 uur., gaande dagelijks een uur later een Matkefchuir.

van E D A M op

^mßerdam, alle morgen cell Marktfehuit ten ƒ ’uur» Zie verder van Hoorn op Amfterd,

Purmerent, in den Zomer Dond. nam. ten 3 en s’Wint, ten 4 uur een Schuit.

van GOUDA op

Hlphcn t Dond. s'inidJ» ten 12 uur.

HmßirdMo, gaat aUc avond, ten 8 uur een Nachtfehuie.

en van pmo. Maart tot uit. Odob. ook s’itiq , ten ir »ur een Dagfchuic.

Bodegraven f alle dagen s^motg. ten 9» namiddags ten I, en s’av. ten 9 uur. Doch van half Oâob. tot half April de midd. Schuit ten hair ii uur.

Vort, alle dagen een Zcilfchuit met vallend water» of N. of V.. Maan, s’inorg. ten 6 uur.

Leijden^ Woensd. Dond. Vrijd. en Saturdè s’motg» ten 21 uur een Schuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Middelburg en rUsfingeni Maandag een Schip.

Rotterdam f alle dag behalv.Zond. eenSch. ten half 12 u.

Seboonboven, bingsd. en Saturd. b^morg. ten 10 en Dond. l’morg. ten 11 uur. een Schuit.

van den HAAG op

^mßerdamf alle dagen nain ten half4uurde Marktfehuit» den Bosch en Geertritid, Maand, en Dond. ten 1 uur een Seh.

Delft» alle dagen en uuren op het half uur.

/Jeusdenf Dingsd. en Vrijd. ten half 1 uur cen Schip.

Leijden» s morg. ten 5, 7, 9 en half 11 » namidd. ten half.i, half j, half 5 en half 7 uur. De Marktfehuit ten half i en Saturd. in den Zomer s’inorg, ten 4 en «’Winters ten half 5 uur.

Rotterdam » dagelijks ten half 2 ecn Marktfehuit en bq beflooten water s’inorg ten 10 uur cen Wagen.

van HAARLEM op

•dfUmaar^ Dingsd, s’oiorg. ten 9 uur een Schip, ^mferdam, gaan a!le uuren tot s’avonds hall 7 uuren

Jaaglc.,uiccu, en Zom. 5 maal daags en s’Wint. 2 m.jal daags voorin, cen Schip.

Lcijden» alle dag. van 14 Maart tot 5 Od. s’motg ten 6 , $9 10 en n uur. nam. ten 192, 4en 6uur. DePaklchuic Maand Woensd. en Vrijd, s’inorg. ten 11 u. Van 4Üèt. tot 15 Maan s’motg, cen 6, lo m 12 9 nam. a, 4 err 6 uur. dc fakf, s’morg, ten 11. De Nachtf. 'r geh. Ja^r door ten 11 u.

Rotierdam 9 Woens.^ co Saturd, »’u'.otlt;^i ten 11 uur.

*4

Van HARLINGEN op

'^m/ierdamt alle morg. ten 9 ixur cen Schip» doth van 1*2 Nov. tot 12 Fehr. Zond. Woend. en Vrijd.

Vokium en Sneek, s’morg. ten 9 iiur cen Schip«

Enibuizen, Saturd. s’morg« ten H een dito«

Franektr^ s’morg. ten 9 en u, namid. ten 1 , 3quot;en ƒ uur, en Dond. s’morg. ten 7 uur cen Schuit.

Leeuwaaniiti f s’morg. ten 4 cn 9 en namid. ten it en 4 uur een Schult.

van HOORN op

Alkmaar f alle morg. fen 8 uur en van i April tot 50 Sept. nam. ten 4 uur, doch van I Üâ. tot 30Maart ten 3 uur cen Schuit.

^tnßer^am^ over PurmeretJt^ gaat van 1 Oftober tot 31 Maart dagelijks ten ƒ (doch Maand« cn Vrijd. ten 4 uur) ten 9 cn i uur. Ten 4 nut tot Fw»». toe. Van den 1 April tot 30'Scpt ten 4,9,1, half 4en de Nachtf. het gehede jaar door, ten 1® uur overPurfnertf».

^fnß, over Mennik. en Edaf»^ gaat 't gcheele jaar door ten 6, i * en half 3 uur een Schuit. Ten Ç uur tot Monn, toe« De Beurtfehepen alle avonden met Booinluid.

van L EIJ D E N op

^^mßtnlafa , alle avonden ten 9 uur een Nachtfehuit cn dagelijks,- except van pmo. Nov tot ult. Fehr s’inorgens ten 11 uur een Kaag. De Marktfehuie in den Zom. nam. ten 5 cn s’Winters ten 4

Delß cn den Haag, dagelijks s’morg. ten half 4,6.? en halfii, nam. ten half 1 »half 3, fen half/uurcenfchuir, Pen Macktfehuit op Delft ten 11 enop den /fo^g ten 1 uur« ' Gouda, Woensd. Dond. Vrijd. cn Sat. ten half i» uur«

Haarlem, Van 14 Maart tot 2 OÄob. s*morg. ten half 4, half 7, 9 en »1 uur » nam. ten half r , £■, 4 cn lt;nbsp;uur, De Paxfch. Dingsd. Oond. cn Satutd. ten ro uur. Van 3 Oélob. tot 14 M.nrt s’mofg. ten half $» 9 0* 1 z, nam. ten half l , x, 4 en 6 uur. De Nachtfehuit het gcheele jaar door ten H uur.

Rotterdam, alle morg, ten half 10 uur een Marktfehuie-

9 ’

fröerifen en Utrecht * X’an hUf April tot balP ÜÖ. voorm* ten 9, cn i uur, en van half Od. tot halt April voorm. ten II nur, cn ’c geheele jaat *amp; avonds ten 9 uut een Schuit; verders Saturd. Marktdag zijnde, gaan cn komen Verfcheide Marktfehuiten.

van M EDEMBLIK op

,X/Æ«alt;ïr,Dingsd cn Vrijd. s’nlorg. ten4uureenSchiüt, »' ^mflerciant, Zóndi cn Dingsda s’morg» een Schuit cn Woensd. een Schip, i

/foor«, alle morg.ten half? en s’Wint, ten half 8 een Wag. van MIDDELBURG op

^M/ferdam^ alle wecken een Beurtfehip en Woensd. en Sacurd. een Bode, doch bij befloten water over land.

Breda t Heusden cn ter Goex »Dingsd. inct’c Y een Schip.

Bergen op den Zoom, om den anderen dag een Schip, Vort en Rotterdam ^ dagelijks een Schip.

Gouda ^ Woensd. cn Sarurd. een Schip.

dén Haag en Haarlem ^ alle wecken een Schip.

Sluif y alle wecken 1 Schepen.

KUtfiei^en èn ter Heerg , alle uuten WagenSj ook op f'lis/ingen Dingsd. een Schip.

Zierikzee, alle wecken drie Scheep, en tweemaal een Bod« van ROTTERDAM op

y^mfigrdam alle midd. ten rt uur een Schuit en 2 maal ’s week« een Sch. Bij ben, wat. rijdt s’mor.tenS uur eenWag.

Antwerpen y Dln^ad. en Vrijd. een Schip.

Bergen op den Zoom ^ Woensd. en Vrijd een Schip,

den Bofeb ^ Zind. Woensd en Vrijd doch in Jan» en Febr. alleen Zond, cn Woensd. een Schip.

den Briely dagel. een Sch, en Zond, en Woensd, eenSchip.

Heißt-Vin , April tot 50 Sept, s’inorg. ten 6 uur, en vervobjent alle uur tot s’av, ten 8 uur een Jaagfeh. Doch van i Od tot 51 Maart de cerfte Schuit s’inorg. cn de barfte s’av ten 7 «ut.

Dortf gaat alle dagen een Mitktfch. met’t begin det ecrlhc en barfte quaiti« der Maan »’morg. ten half 6»

gaande Hagel, een uur later tot ’t begin van de volgend# «erfte en laatftc quartier.

Gouda, alle morg« tçn half li uur èen Schuit, deti ffaag, alle dag» Zom. ten half 2 en s’ Wlnt» ten

X uur een Sch en bijbefl. water s’morg,tcn9uurcen.Wag« Heijden t alle inorg. ten half 10 uur eenMaiktlcbutc. Monden^ alle g dagen een Beurenun.

JUiddelburg cn Nijmegen^ gaat dagelijks een Beurtfchip, Schiedam, alle morg. bchalv. Zond, ten half 10 uur/ en van dAar terug Zom ten g cn-s’Wmt. ten half g,.

Sebooubovetj, Di: gsd. Dond. en Saturd. een Schip.

Sluis in baanderen, Dingsd. Dond. en Saturd. doch van pmo. Nov. tot ult. Febr. alleen Woensd» cn Saturd. cen Schip met ’c eerfte getij.

van UTRECHT op

^m/i. even eens als van ^mß. op Utrecht ^z5c bladz.4.) den Haag, Dond. cn Saturd. nam. ten 4 uur een Schip.

NB. bij i^n. water s’morg. ten half 8 een Wagen vaa buiten de Cath. Poort.

.fl/aarfen, .alle nam. zom* ten g cn s’wint. ten » uur.

Leijden door iPoerden en Bodegraven, van if April tut IS Oft. s-morg« ten 7, 12 en s*av. ten 8 uur, doch van 15 Oft. tot 15 Apr. geen fehuit ten 12 uur. NB. bij bcilooc. water s’morg ten 9 .uur een Wagen op Leaden, de Haart, s’morg ten 6, 7 , 8, 9, 10, n en 12 uur, nam. ren i » 2,4, J en Ö uur een Schuit.

Q'sfelßein, in den zum. nam. ten g en in de winter Ifn 2 uur cep fehuit»

Van ZAANDAM op

j/mfierdam, gîAZ aUc euren een fel uit van s’inorg. ten ƒ tor i^vonds 7 uur, doen van 1 Oft. tor 31 Maart de écrite fchMic ü^morg. len 6, ende laaUU nam. teu 4 uur.

(lO

HET AFRIJOEN der POSTWAGENS*

van AMSTERDAM op

Arnhem y en rlt;r«gzom. s’inorg. ten 6uur.cn s’*tnt.met het open.der Poott, rijde afvan’c Ging, bij de Beni, ftraau ^l/tmaarf bij befl. water , s’inorg. ten lOuur. van’t H. pi, tien Üjag enterug» Van P«®. April tot Ult, Oót.desMidd* ten ecu uur, e« van P«o. Nov, tot Ult. Maart» des mot» gens te 9 uur van ’t Nieuwe Zijds Hecten Logement een Wagen, nan entlijk Maand. Woensd. en Vrijd.van A.nftet' dam na den Hug; en Dingid. Dond. en Saturd. van den Haag na AmiUrdaui j doch bij beflocen water alle dagen een Wagen. De vragt is binnen in ƒ : 18 ; cn voor in ƒ 4 1 16; als mede voor een Kind dat op de fehoot zie de helft van de vingt, buiten het pasfagicgeld. Het Con pc wordgehoud. cc Am ft. in de Beursftr ÏnNo. ip» Ten huize van C. Guët» alwaar ook bcfteld wordende A^geh. Postwagens voor vier en ze» perfoonen en Po«t-chaifen na d.cn Haag en andere plaatzc; en 't Compi. jn den Haag ten Huize vau J. Cutterst in de hooge Nieuw-ftraar.

Kotterä» bij befl. wat. een W. ten 8 uur van de Reg. Breft* Utrechte rijdt bij befl. water dagelilks s’morg. ten 9 uur een Posew. van de Reg. Breeft. En een dito van *t Utr. Veer op de Achcergragt bij de Utr. Poort. Alsmede Maand. Oingsd. Vriid. m Saturd een Pakwagen ren half lo van ’c Cingcl aan het M«kt of Schictich. Veer.

van ALKMAAR op

J/itarlem en te mg ^ alle morgen ren 9 uur, van A MERS VOORT op

Utrecht C’y te rug ^ Zond. Woensd. Vrijd. « n Sar. s’morg* ten 7 en s*mid ten 4 uur en dagelijks ten 8 uur een Kar.

Zwol en terug, Dingsd. s’morg- ten 7 uur,

van den BOSCH op

Auttuerpen, alle Woeusd s’.rorg. ten 8 uur een Tour» k:T e i i-«nd. te rug.

i^i.i.y/ïriJjt ^ va i 14 April tot K Sept, s’inorg, ren } uur. Van 16 Sept, tot 13 A^iU «‘Cf Poort openen*

IfrtJa en de Graaft dagcl. behatv. Zond* een Tourkar. Nijmegen en te rug» Dingsd. en Vrijd. s’inoig. tcn7uur. Ufrecht» van i Apiil toc 30 Sept. Maand« Woensd/en Sâturd. s’morg. ten 6 uiir,

van GOUDA op

Rotterdam en te rag, Vin half Maart Cot ult. Sept. ï’morg. ten 6, 8, lo en ra uur, namid ten half ^ , 4, 5 en 5’ uur. Van pmo. Oft. tot half Maart s’inorg. ten 7, 9, en 13 uur, mm. ten half 3, 4, cn f uur. Ook D’ngsd, nam. ten 4 of 5 uur nog een Wag. rijdt af aan de poort.'

Schoonhoven en te rug. Van half Maart tot half O^ob. s’moré» ten 6 en nam. ten 4 uur. Van half Od. tot hilf Ma.irt i’morg. ten 7 cn nam. ten 3 uur. Rijdt af am dc' Stads Doelen.

van HOORN op

Enkbuizen cn UTedenbltk en te rug, dagclïj’ks» van LEEUWAARDEW op

Groningen en te rug^ alle morgen ten Ç unr« » van ROTTERDAM op

I^faatßu^i» in den zomer s’motg. ten 7 uur een Pbai» fow-wagen, cn ’c geheele Jaar Dingsd. en Vrijd. nam» ten half 4 een Posrw«

Nijmegen en te rug^ s’morg. vroeg een Postwagen rijdt over Cuijlcnburgt cn is in de zomer in één cn in de winter in twee dagen over.

van'UTRECHT op

Arnhem en Nijmegen^ alle morgen ren 7 of 8 uur van buiten de witte Vrouwe Poort.

den Bosch t zomen M.iand Woet.sd. Vrijd. en Saturd, gt;*inorx. ten 6 uur buiten de Tolfteeg Poort.

Breda en Gorkumf iom. alle dagm buren dito Poort.

Deventer, Dingsd. en Vrijd. s’morg, ten 6 uur» ipa^euin^en, Sacurd. »^norg, ten 10 uur.

( tj ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

AANKOMST dbr POSTEN te ^mflerdam»

ALLS D A O B N van Haarlem * Leyden » den Haa*. Rotterdam en verdere Zuid-en Noordhollandfche Steden. Dorpen en omleggende Plaatzcn, als mede van Texel en de Helder.

Zondag , van DuÏtschland . Keulen , Luik , Gelder» Und, Kleefsland» Emmerik, Munfter en Westphalen,

Maandag, van Hamburg, Zweeden, Oenemar*. Poolen, ’t gcheele Noorden, Breemen, Luik, Aken en Maaftricht. Ook geheel O^stvriest , Groning. enOt^erUsfeU

Dingsdag t van Vraokrljk » Spanje, Portugal, Braband, Vlaanderen en Zeeland

proemdag, van UaU DuitsehI. Luik, Aken en Maastricht.

Donderdag even als Zondag, als mede van geheel Vriesland, Groningen en O/eryslcl.

Vrijdag, van Vranktijk,Spanje,Portngal ^Hamb, Zweeden, Denemarken , Poolen, ’t gchcelc Noorden, Biec-men, Luik, Aken, Maaftricht en geheel Oostvriesland.

VERTREK dbr POSTEN

Kan ^mßerdaMt

Van het Gencraale post comptoir, op de Vo«. burgwal, achter het Stadhuis*

Jnie avonden , op de Hehler, Texel çn ’t Vlle ten half 8 uur. Op Zuidholland , Utrecht en de Gencraliteits Steden ten 8 uur, doch op ’s Hage, Haarlem en geheel NoordhoUand ten half 9 uur.

Zondag, Dingsdag en Krijdag , op Maaftricht , Luik •n Aken » *s avonds ten 8 uur.

MaandagenKrijdag,opZce\.mçt dt Landpost, ’sav.wn 8a.

Dingsdag en Saturdag, op Groningen, Campen en Deventer, ’s avonds ten half 8 nur

Dingsdag en Krijdag. Op Italien, DuttSchland » Keulen, Bergsland,. Gelderland , CleefsUnd, Emmerik, de Oostzee , Rusland , Poolen , Pruisfen en SilcCën , s middigs ten 1 uur.

f 14)

Dinftidasr en -^dtar^îh?. Op Hiinturç, tweeden, Denerrar* ken. *c geheel Noorden, 4e Oostzee, Prubfen,' Poolen, Sil^nö!. H.inover, Bronswijk, Nieubui^, Uostviic^Und en Ovcrijbfel, ’s avonds een half 7 nur.

n/aandag en Donderdag. Op Portugal en Spanje, ♦ avonds ten 8 uur.

Ji^aandagen Donderdag. Op Vranknik, ’s av. ten halfpuun jy^aandag. Donderdag en KriJdag. Op Braband, Kij»iel Cn Fraosch Vlaanderen, s’avonds ten half 9 nur.

Dtngtdag en Vrijdag, Op Groot-Brittannieu , ’»avond» ten half 9 uur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Op Ajncrica, over Vrankrijk, de eerfte Donderdag, in de maand, ’s avonds teil half 9 uur.

VERTREK DER BOSTEN van Leyden.

Allr Avonden op alle Zuid-en Noordholland* (ebe Steeden, ’t sticht van Utrecht, Breda, ’S Bosch». Ceertruidenberg en Zeeland ten 8 uur.

Dingedag cn f^rijdag f naar Gelderland, Venlo Kleef, Breslau, Culik, Mafijk, Keulen,Munfteren Westphalen %»norg ten ii uur, - Op Lotteringen, Zwitzcrland, Ge-nes’e, Piémont , Hesfen , Lunenbure , Saxen , Mark-brandenburg , Pomeren, Piuisfcn , Dantzig, Fooien, Rusland, Silefiën, Bohemen, Hongatiien en alle Oos* temijkfehe Landen , als ook op Zwol , Bentheitn, Embden, Oostvriesland, Lingcn, Oldenburg, Bremen, Hamburg , Lubek, Holftein, Zweeden, Denemarken enz.s midd. ten ta uur - Op Braband, Vlaanderen, Henegouwen en verdere Oostenrijkfehe Nederlanden, Bergen op Zoom, Steenbergen en Vrankrijk,namiddag ten half a uur. • Op Engeland, Schotland en Ierland, ’s Bosch , Maaftricht, Luik, Aken, Luxemburg, Limburg, Namen. Sedan cn verdere Steeden in Champagne ; als mede op OveriJsfel, Vriesland, Groningen, Drenthe enTwen-She, 's avonds ten half »0 uur.

Donderdag», op Viaokrijk,Spanje, nam. ten half 1 uur»

tin

Satur-iaf! » Op quot;Z Wol, Bentheim, EmWen ,OûSh'rlcsI.in4 * Lingen., Oldenburg, Bremen, Hamburg, Lubek, Hol. ftein, Denemarken, Zweden en verdere Noordfehe gewesten,’s midd. ten 12 uur.-N:ar Overijsf., Vriesland, Grouing. Drenthe en Twenthe , ’s avonds ten half lO uur.

VERTREK BBR POSTEN.

rän ’ƒ Gravefthaga,

Alle Avonden op alle Steden van ZuidhoIU Zeeland. ’«Bosch. Breda. Geertruidenb. endeProv. van Utrecht s’av. ten 8 uur. Op Amft. en geheel Noordholland tçn 9 nur.

Dingfä. en f^rijdag. op Gelder! Oujtschk Pool. Honga* rijen, Boheemen. Zwitzeil. Ital. er. Tuikijen, s’imdd. ten 12 uur. Op Grootbritt. s’av. ten 10 uur.

Dingsd, en SaturJag, op VrieSb Groning. Overiisfcl en Snibden Var- ten 8 uur. Op Denemarken en Hamburg, S’midd* ten t2 uur.

Zomi. Dingsd. en rrijd, op sBosch, Maastr. Eindhor. en Tilburg, s’av. ten 8 uur.

Dingtd op Vrankr Brab. Vlaand. Bergen op Zoom, Steenbergen, de Willeniftad , cn^.,

Vonderd. op Spanie en Portugal.

AANKOMST der POSTEN

in t'Cravenbage

Zond, en Donderd. uit Dyitschl. Denemark» ZweedeR Pooi. Hongariien Zwitzctl. en Gelderland,

jyjaandag.^^rnd. uit Hamburg, enz.

Igt;lngtd. en rrijd. uit Braband en Vrankrijk.

;roc»j/ï4^ uit Duitsehiand. italien en Zwiczertand« Vrijdag, ult Spanje en Portugal, Uit Eneetand na.ir de wind Is

VERTREK DER POSTEN van Rotterdam^

Alle avonden op Brcd.a. s’Bosch enz. ten 7 uur. Op Amfterd. Leijd. s'Higc. Dord. en verdere ZuidhoU. Steeden en de Prov Utrecht ten half 9 uur, na klokkefl^g moet bij ieder brief een ftuiv. gegeven worden. ,

iflaand^ en f’rijd, S*av. op Hamb. mits /rlt;wïf»| Amfterd* ü'/aandt en Donderd. savonds op Vrankrijk.

H'iaandt Dingfd. Dond. en Krijd b'av.opBraband en Vlaand» Dingtd, en f^rijd, 8*av. op Grootbrittanien.

Jiingsdt en KriJd, op geh. Ouitschl. pruisf. Pommeten.

l ooit Rush Zweed,Denem. ItaU en ZwitzeiI. s morg, ten half ii uur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;.

Dingfd, 'Vonderd, en f^rijd» op Portugal en Spanje ent» doch Franco tot Antwerpen, tó AANKOMST DER POSTEN te Rotterdam,

A t LB M O R O B N«uit Amfterdam, Haatl. sHagc.Dofd»

♦n verdere Zuidholh Steden,

Zond, en Donderd. uit geh. Duitschl. Pruisf. ponuneren

Pool Rusland» Zweed. Denem. Ital, en ZwitzerI,

Dingfd, en Frijd uit Vrank rijk, Brab, cn Vlaanderen« Dingfd, en Saturd. uit Hamburg. Uit Engeland naar .de wind is»

PR IJ ZEN DER ZEGELS.

eEBROIK ig, ZEGELS*

r,lgmt Jt Ortlamanti, van M Seft. 1794.

«BRESmOEN, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REKBHIHOEM,

nugóren, Bm. Curia, ef •»« ’t gemiene Lmi, St^M u^äminißrateun , enz» «f anäBren College (de ^eg» ten laste van de Crediteur*^

van fiotot/ïooopeen^ft.Z

- 100 * 200 * 6 ft.-

- 200 - 400 - lift»“

- 400 - 1000 - 2 4 ft.“ - 1000 - 2000 - 48 ft. “

eb vin leder «000 daarhovea bet laatitg. zegel ta veihog. nat «M tegel van 24 ft*

HUURCBOCLLBIT^

alle Jaaren ffuur bij elkandef gerekentt .

beued. de 500p een 3 ft. 2 VA” 'f^ptotbemtHoQ 6ft,-- /l.èó - -200 12ft. -- 20b - 600 24 ftgt; A '600 - -T00O ƒ 3 : _ - Yooo - 2000 nbsp;nbsp;nbsp;6 : - nbsp;^bob - ■ - 3000 • nbsp;nbsp;8 ï - 300'0- 400© nbsp;tia:

• nbsp;'4000 - 6eoo

- nbsp;booo .• i£ooo nbsp;nbsp;nbsp;18 j

* 1200b en dawbov. 24 J 2 De Huurdert moeten CepiJen hebben op een Zegel van 6 ft. Dben Vift^ X. in-Äen'dis Hüürtedöl zelve ’w#»malt;-.

Van HAARLEM sw ENKHÜIZEN«

MENGELINGEN

PROZA Kil POËZIJ

Wij hebben bet genoegen onzen gecerden LezeresfcB » bij den aanvang van die jaar, weder een kleine verzameling van Proza* en Dichtilnkken in dit Jaarboekje aan te bieden *t welk wij ons vleijen durven, dat over *c geheel even behagen zal als het voorige. Wij betuigen tevens onzen hartelijken dank aan die kundige en weldenkende Krouwea^ die ons met de vernuftige voorcbrengfels van haaren geest» tot voortzetting van dit Werkje, met zo veel gulheid eu ijver bij aanhoudendheid blijven onderfteunen, terwijl hetonsbijzonderaan-genaam zal zijn,wanneer zij» dit loflijk voetfpoorfteeds achtervolgende,ons meeren meer met zodanige ftukje# gelieven te vereeren , dia rechtftreeks ingeriebt zijn op de beoefening der Vrouwelijke plichten in alle die ge-wigtige betrekkingen, waarin wij door de Voorzienig*

held ßcfteld zijni ora dus ditons Werkje, van tijd tot lijd, meer en meeree doen btäntwoorden aan het oogmerk, dat wij on», bij den aanvang van hetzelve, hadden roorgefteW. Zeet veele fraaije ftukjes wierden om dit najaar ter hand gebeld, die wij niet meer in de mogelijkheid waren om te plaatzen, doch in een volgende mede hopen te beginnen. Wij verzoeken bij her-haaling de ftukjes vooi den laatftea Julij 1798) te »O' gen ontvangen*

^taßerdaatf

te» OS. 17,7.

EMILIA AAN LEONORE,

OVIK BBT HTJ WLIJKSGl L VA.

Ten Vervolge

Ja mijne vriendin! het huwlijk is een weldadige mflel-ling des Scheppers, wanneer het, gelijk ik u in mij« laaide fchreef, uit zuivere beginzelen gefchied. Welk eene zagte harmonie kluistert hier twee deugdzaams zielen aan elkander, geen bange tegenfpoed geen wik-Teling van bet lot» is in daat dezen band te verfcbenrei« Wanneer *er een rots van tegenfpoed te bedijgen ii, beurt de derkere den zwakkeren op, en geen uiter» lijke omdandigheden kunnen beu die weltevredenheid en kalmte ontnemen, die uit de deugd haaren oorfprong

(«) Zie ALMANAK Mor VLOVWBV veer ’t jnne 1756» P»g’ ^^’

A

neemt. Hunne uitzichten, geenzins bepaald binnen dea engen tijdkring des vergangelijken levens, doen hun onvermoeid arbeiden aan hunne volmaking; *- hier voorkomt de een des anders wenfehen, en de blijdfehap is nimmer op het gelaat des eenen zigtbaar, als dat des anderen door de droefheid beneveld is»

Hoe vergenoegd keert de man , door den last zij-ser vermoeijende bezigheden afgemat, naar zijne vreed-zaame wooning, daar hij in de armen eener tederrain-nende gade, zich zelven en de rust wedervind. Bloos bier, gij dartele zoonen der wellust, die waant dat de huw lijks band een harde boei is voor vrije zielen, en door desselfs duurzaamheid ondraaglijk word, Zeg cens, fmaakte gij in den fchoot der wellust immer die genoegens, die dea egt aan den geringUen Verveling aanbied? o Neeol wroeging, verveeling en naberouw, waieu de wrange viugien van uwe zinnelijke verma* ken, - veiftomptea de vermogens van uwen edelen geest, en maakten u gelijk aan het redelooze vee dat geene teugels kent.

Tree met mij, gij vuige flaaf van uwe zianelijke-driften, in de fchaamele hut der deugdzame armoede» Zie hier, boe de zalige tevredcobeid den drukkendan

hst der behoefte verzagt, hoe zorgvuldig de deugd-zaamc huismoeder het teder kroost verzorgt, en minzaam hunne onfchuldigo wenfehen vervult, hoe haare fpaarzaamheid den ijver des huisvaders verdubbelt, es hem geen genoegen deed vónden, dan in het bijzijn zij« ner huisgenoten ; hij ziet zig zelven in 'gezonde en deugdzaams kinderen , wier gehoorzaamheid en leer-zugt zijne wenfehen es vlijt bekroonen, en van wien bij zig dagelijks nog meerder goeds belooft. ..

Hoe eenftemmig arbeiden deze egtgenocen aan den welvaart d^s buisgezins! zij roepen elk onverlaat met luider flemme toe': hier in onze fehameJe wooning huis» vest egter de grootse fehat der aarde, het huisfelijk geluk!

Kan dan, o mijne Vriendin! het huwelijk zoo veel genoegen opleveren in de lagere Handen des Mensch' doms; boe gelukkig is het dan niet voor den genen die zig ia den zaligen middenHand, (met regt zoo benijr denswaardig) geplaatst vinden? En waarom zon het hu« welijk der rijken minder gelukkig zijn? -• indien toch de rijkdom vorderde naar den heerfebenden fmaak televen, de feboone orde der natuur te verminken , en dus doende een veiHoorder te worden van zijn eigen weU

A 3

C4)

vaart,rust en geluk,danwas zulks nietmogeUjk;maar, erkennen wij dat de rijkdom ons gegeven is niet Hegts voor ons zelven, msar ook om in de behoefte onzer me» demenfchen te voorzien, en ons dus het edel genoegen te doen fmaaken dat het weldoen verfchaft ; dan, mijne vriendin ! is het huwelijk der rijken zóóveel gelukkiger, naar raaate hunne welvereenigde poogingen kragtiger kunnen arbeiden aan hun eigen geluk en dat hunner natnurgenoten.

Gij ziet dus, mijne waarde I dat de gevolgen der onw gelukkige huwelijken geenzins aan die weldadige in-ftelüng, maar, veel eer aan de Ëgtelingen zelven, te wijten zijn! Moge de Herk aanbrekende verlichting hier ook eeus verandering te weeg brengen , en de egt niet dan uit zuivre grondbeginzeleo worden aangegaan# gewis, dan zou deze aarde een aangenaam verblijf zijn# en dit leven een vrolijke reis naar'de zalige gewesten der eeuwige ontfteidijkbeid.

Zo, zo boeit de band des huwlijke

Mijn beminde hartvriendin!

Hier de zielen aan elkander gt;-

Door de teérfte vrieodfehapsmin«

(s )

*t Englencböer ziet juichend neder, Op het paar door haar bezield.

paar geen twistUarpij de welvaart Van het huisgezin vernielt.

Dagelijks ftrooie de zagte vrede Blijde roozen voor bun voer.

Hoc verdubblen zij bun zorgen , Wen de bange tegeofpoed

Hanne veege fponde uadert.

Hoe gelukkig is hun lot, 9aar zij vol van waar vertrouwen

De oogen vestigen op Godtgt;

Zo, zo vloeijeu hunne dagen

Als een murmlend beekje voort. Daar de deugd en howlijksliefde

Hunne wankle febreden fchoort. Kadert dan in ^c eind het tijdUip

Dat de hnwlijksband verfcheurt, Ja, gewis, dan word de gade

Harcelijk door zijn gaê betreurd; Maar dit treuren is niet hqoploos,

Keen *c betraande oog befcheu'^t

A 3

co

De Egtgeaoot volkomen zalig.

Daar ’c op goeden grond vertrouwt,

Eenmaal weder te hereenen

Waar een veel volmaakter band Hun voor eeuwig zal verbinden,

In bet hsmelsch Vaderland*

Zie daar, mijne Vriendin I mijne gedachten over dît onderwerp, nog wat nader uitgebreid. ^Mogten mijne gebrekkige poogingen daar toe fleekken, dat gij over-tuigd wierd van de waarheid mijner AeUÜ^, en uw hart en hand fehonk aan den deugdzamen A m i n t a 8 gij beiden zoud dan, zo ah ik op goede gronden ver-trouwe» het aantal vergrooten van die huwelijken, wier aanzijn de maatfehappij zo veel goeds, en het menschdom de grootje zaligheid aanbrengt»

EiULlA,

lt;7)

Het

SIERAAD der MOEDERS.

Vrouwen Moeder«! wilt gij leeren Wat uw grootje Heraad zij, Wat u ’c meeste kan vereeren? Komt en leert het hier met mij ! Ziet eenvoudigheid van zeden. Ziet de ware grootheid aan» Ziet hoe dat bevalligheden IJdle pronk en praal veifmaan.^ Vrouwen Moeders ! die de plichten Van uw Hand getrouw betragt} Zie hoe dat uw Oille deugden Klimmeu bij het nagedacht. ’t Is niet altijd voor heldinnen. Dat de blijde Citber klinkt;

Hoch voor hun die wijsheid minnen Dat de Uraal der glorie blinkt;

Heen, verüerd met zachter trekken Vaa bet moederlijk gevoel, A4

co

Moet dît beeid uw achtig wekken^ Wijzen n naar ’t edelst doel.

Toen door deugd en heldendaden Romens grootheid was gegrond.

Paar *c met roem en eer beladen, Zig elks achting waardig vond.

Was eenvoudigheid van zeden

’t Sieraad van de vrouwenftoet,

’t Znivre der bevalligheden

Wierd daar koestrend opgevoed.

Maar toen zachtkens bij de weelde Pronk en praalzucht binnenfloop,

Wenfehen en begeerten teelde. Paar ze in ’t hart der vrouwen kroop

Zag wen voor de linnen-kleedren. Door hun eigen hand bereid,

•t Kakelbont als pauwen veedren. Om hun leden uitgefpreid.

Eik der volken, die verflagen

Bukte voor Romeinfehe raagt, Zag Romeinfehe vrouwen ’t wagen,.

Zig te üerea net hun dragt,

Schittrend blonken edle fteenea

Op het Sijrisch purper af;

Komt en pracht moest glanzen leenea Waar de welvaart rijkdom gaf.

Juichend lachten nu de fchoonen, Als zij bij elkaar vergaard»

Zig hun ficraad konden toonen;

Dus was *c moedigst volk ontaard.

Dan CORNELIA! gefprooten

Uit een wijdberoemd genacht.

Telg van sciPio den grooten. Vrijheid minnend opgobragt.

Voelde nog haar tedre zinnen

Aan de Moedren*deugd gehecht. Sleet getrouw haar plicht beminnen,.

Was bet fieraad van den echt, Eenmaal in een kring van vrouwen ,

Haar gelijk, in nug en Haat, Had men vriendlijk in vertrouwen.

Van elks feest-fîcraên gepraat, Eiodlijk toonde een haar kleinod*,

Veel gewaden rijk vat Hef

t ’0 3

Wierden aan ’t gezicht geboden.

En beivonderd met veel lof. Maar Cornelia vertoonde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__ Geen kleinoden noch gewaad; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

’c Zwijgen dat hier de andre hoonde, Bragt deeze eindelijk tot de daad, „ Kom, fprak zij, toon me ook uw kleden; „ Zien wij of zij fraiër zijn,

• ,5 Mal« en arrnfnoer kocht ik heden, ,, ’c Kost mij veel, maar ’t is ook fijn#

• *k Zal dan hiet mijn prouktuig halen, Wis het fchoonde, dec ge ooit tag} Welker waards nooit kan dalen, Hoe de fmaak verandrea mag:

’i Siert mijn hals - mijn arm - en leden, Somtijds plaats ik ’t aan de borst ; k Maakt mij fchoon en aangebeden.

Ja veel rijker dan een Vorst, —

Ck ACTA was opgetogen,

Dacht, ach l welk een kostbre fchatl

Dan hoe vond zij zig bedrogen, Toen de Moeder binnen trad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

C II )

Zij geleld luw beide zoonen, Heeft haar dochter bij de band;

„ Kunt gij, vroeg zij, Ceraad toonen, „ Fraijer voor den echtenfland? „ Dit ’s mijn pronk, bet zijn kleinoden t „ Niminer hoog gefoeg geacht; „ ’k Heb in hun u aangeboden, „ Al mijn luister, praal en pracht:” Zo doet liefde een Moeder fpreeken , Zo fprak grootheid door haar mond; Glans en pracht zijn weg geweken. Waar men zulk een Moeder vond. Moeders, o gevoelt uw waarde 1 Even als co n ne ni a ; Die bij fierheid deugden paarde.

Volg haar edel voorbeeld na; Telgen u door God gegeven, Zijn meer dan uw fieraên waard. Leer kun moedig, deugdzaam leven, Zo verhoogt ge uw tang op aard!

W.

(»)

HVWLIJKSMIN Ell VRO Ü WENTROUW.

Tén vervolgt Ç#)

De treurige gamma floot hare fmart in haren boezem op, De fchoone dagen vu vreugd en buwlijki-heU waren voor baar in een nacht van rampfpoed veranderd, en de fchriklijke dag waarop men het ziellooe Jijk van 8INNATDS met Hatelijk lijkgebaar tot asfche zon doen verteeren, was voor haar tederminnende ziel de duiflerfte de fmartelijkile aller dagen die immer aanbrak. Hare droefheid had zig gedurig gevoed met het eaofchouwen van dit dierbaar overfchot, dan cens vatte zij de ijskoude hand hater geliefde, drukte die aan hare borscj als wilde zij die nog doen gevoelen hoe haat hart met foelie flagen van fmart en weemoed klopte, dan weder zeeg zij roerloos neder, vestigde de oogen op het weleer zo bloeiend gelaat, of kuschte het en bevochtigde het met hare trauen. Te vergeefs wilde bare bloedverwanten en maagden baat biet van weder* houden laat mij (zo fprak die deugdzame vrouw),, de zi-

(p)Zii AIMA» A K vtor vzeowzb •‘’‘k ’f jour IJ^7,

( 13 )

„ligheid der weemoed zo lang genieten sh ik kasjwel-,• baast zal dit fehoone ligehaam , ’t welk door een zo ,1 fchoone ziel bewoond wierd, door de vlam verteer! „ worden, en *er voor mijn zoekend oog niet meer te „ vinden zijn dan een blinkende Urne die het ftof om-„ vat. Ach mijne Vriendinnen} gij kent de finart nice „ die mij verteert, fmaak nimmer zo veel heil in dea „ echt ah ik daar in genoot, en gij zult dan ook nooit ,, zo veel te lijden hebben!” Ga, en laat mij de dierbare oogenblikken, dat ik dit overfchot nog kan aan-i fchouwen geheel alleen, dat geen Herveliog het wage | mijn eenzaamheid te ftoorenl Men eerbiedigde de bevelen der trenrende weduw en vertrok*

Nauwlijks bevond gamma zich alleen, of hare opgekropte fmartelijke woede barstte in deze woorden uit, — ,» Gij rijt mij ontrukt, eeuwig dierbare gade, door een helfchen verrader.' onafzienlijk lijden heeft hij voor mij bereid , gij, de vreugd mij u’s levens, die fchooa waart ah de morgen, wiens moed en deugd uwe fchooa* beid evenaarden, gij, die weldadig waart ah de koesterende zonnegloed, gij, die uwe c amp;mm a meer beminds dan uw eigen leven, zijt om haar aan bet leven ontrukt» j Wraak, hemelfche góden, wraak over den Huikmoordec

vaattijn sihwatüs.” Hier boog zij zig ©verbet lijk, floot hec wceneod in baar bevende armen, faikte en zweeg eeo poos, lier het toen los, befchouwde het nog eess, on gilde toen als door woede en wanhoop verbijsterd uit. „ Ja ik zal u wreeken, geliefde fcbiml 0 ook een vrouw bezie moed! Van het bloc-d uw*s moor-9 ders, nog rookend zal ik u in EUfium de baad toe-„ reiken, en u omhelzend voor eeuwig met u vereend „ bfljveu.” Nog eeoi zend zij, na dit affeheid , hare beden opwaard#, eo fmeekte om moed en bedaardheid ten einde haar voornamen te volbrongeo- Met geduld eu bedaardheid wachtte zij den grijzen sbaimax af, die zij door een vertrouwde bedienden had doen ha» kn; deeze grijsaard was eeo kruidkundige , ea genas ibmmige toevallen door gif veroorzaakt. Zijn deugdza-men wandel,zijne door navorfchingverkregen kunde, waar van hij alleen ten diende zijner natuurgeuoten ge» bruik maakten, hadden hem de liefde de» volks doen verkrijgen ; het was alleen aan hem, dat c a M M a hare ver» moedeos vertrouwlijk openbaarde, aangaande de oorzaak van don dood barer gade; zweer mij, zeide zij, eerwaardig man, dat gij mij in allen geval do waarheid zult zeggen, en mij. het zoet der wraak niet zult cat-

en y atmen, wanneer gij ontdekt dat mijn gedachten waagt; heid zijn. De grijsaard aaifcUe bij deeze woorden om hare bede gehoor te geven, doch bare tranen en de kennis van h^e deugd en liefde voor haren eebtge* noot deden hem eindelijk beloven aan haren eisch to voldoen 4 nu werd hij door den vertrouwden bedienden tot het lijk gebragt, en door hem geholpen, deed bij onderzoek naar de oorzaak des doods bij sinhatvs» Weinige proeven waren meer dan genoeg, om hem to doen «en dat het vermoeden van camma al te wel I gegrond was. Hij berichttede aan gamma dat hare gade door een zeer fijn fnol en zeker werkend vergif was gekorven, troostte baar zo veel als zijn gevoelig hart hem toelict, vermaande haar tot bedaardheid, be^ loofde haar nog eens gcheimhondiag,cn vertrok. - Afgemat van de ijsfelijkfle onzekerheid, zonk camma in een febijnbare bedaardheid, hare droefheid zweeg* en een treurig zwijgen vervong hare luide klachten. Zij begaf zich na hare maagden, deeze kleeden baar met do plechtgewaden als Opperpriesteres van Diana, en hingen over dien Juisterrijken tooi de ftatelijken fluier va» wednwlijken rouw .. iotusfebeo Hemden de fpceler» hunne luiten, en dabeuxtzaDgers en zangeresfea febaa»«

C IS )

den zig in reien, om dea treurgalm aan te heffes, *1; de doffe ftille droefheid wierd door een treurig, en in zachte looaen harmoniserend beurtmufijk afgewia* feld; dit ftemde de ziel van gamma tot dien zach-ten weemoed, welke altoos de plaats der bniifchende hartstochten vervangt, hare levendige gevoelens waren als afgeftormd, gelijk een bloeiende rozenfteng 9 die zich ig licht en fchiduw verheugend, op eens door een feilen florm geknakt vind, wijl een regenvlaag zijne bladen doet vernet) sfen , en men hem niet meer bloeiend en gettrig, maar met bloem en knop ter aarde geneigd vind» Zo was nu de toeftand waarin camma zich bevond, zij was het beeld der edele der zwijgende droefheid gelijk geworden!

Het uur der plechtigheid was genaderd, de prieste-tesfen en tempclmiagden, waren met de kostbare of-fervaten, en het beeld der godin (^c welk alleen bij bultehgewoone plechtigheden ten dienfte des volks en der opperpriesteres, aan de munren van het heilig« dom mögt Orittoogen worden,) de wooning van gamma genaderd. — De fpeeUieden en zangcresfen traden vooruit met ftatelijke treden, en zongen en fpeelden «eurzangea ter eern van sihhatus, nu volgden de krijg«-

( «7) krijgslieden, die het lijk op eene van krijgstuig faam-gefielde baar droegen, daar op volgden twee priesters in witte plechtgewaden, met eikenkroonen in de hand; de vnn droefheid overbeerde camma volgde hun, zij ■fleepte zig voort tnsfehen twee priesteresfen , haar mad telooze hand had nauwUjks kracht om bet gouden wierookvat met een zachte beweging te flingeren , daar het beeld der godin achter haar wierd gedragen, omringd van tempeimaagden, waarvan ’er eenigen korven met offergaven droegen, en anderen de fchalen ea kruiken met wijn toe bet plengoffer. — Zo naderdé men ces houcffapel, men lag het lijk op de houtmijt, die reeds omringd was van de bloedverwanten va« CAMMA en siwKATüs, de priesters Jagen hun eikenkroonen bij het lijk, de priesceresfea plengden deu offerwijn, ftrooiden bloemen en welriekende kruiden, togen in ftatig gezang, en het reukwerk in kostbare va* ten zwaiende, rondom den houtltapel Gamma’s hand bewoog zie werktuiglijk. Zij zag, zij gevoelde niets dan het gemis harer gade; nog cens helt zij de oegea opwaards en ontdekt de vlam , denkt aan den bewerker van baar ramp, flaat woedend de oo^en rond, ontmoet die van siiroRi x, zijn Ihoodhaid vertoont zij

Ö’)

in al haar uitgtRrektheid, deezen fchok kin zij niet we-derdaane Hare ziel ia afgemat gt;nbsp;en hare krachten ovo fpannen. Het gouden wieroozvac ontzinkt baar hand, aij zijgt gevoelloos in de armen van de haar hulpbïe-dende priesteres neder. Dit coeval vervulde het hart van eiken aanfehouver met droevige deelneming, de mannen zuchtten , de vrouwen weenden, SiNORix Mond daar als van den donder getroffen, beweeglooe tag bij cAMMA wegdragen, bij vreesde voor haar leven. De fiera van zijn geweten deed zig hooren in ’t hinnenfle zijner ziel , hij bleef roerloos (laan, wijl men bet overige der plechtigheid volvoerde. —

Oho,

[Vit vtrvolg tu flot ihr tm

WINTERLIED.

Dan, wanneer de fellé koude

eus aas huis en haardUe boeit;

Eu de wind, verzeld van regen,

huilende om ons henen loeit;

Als de zon beor fchuinfche draaien

nauw door dikke nevels febiet, £n men op den vollen middag

dikwijls bleekc febeemriag ziet;

Als den langen duistren avond

ous verrascit eer men *c verwagt

En den avond dra gevolgd word

door een nog veel langer nagtj

Als men op de dorre velden

nauw een enkel grasje ziet;

En niet een gevleugeld zanger

ons zijn blijde toontjes bied;

Als de fneeuw met witte vlokken

danfende om oas neder rolt;

Als de vorst het vloeijend water

tot een gangbaar voetpad Holt»

S x

Cîo )

Of th guure hagelbnljcn

ons van koude trillen doen,

En de bulderende winden

over land en akkers woên:

Dan, dan, klaagt bet morrend merschdom,

* zelden vergenoegd en blij

Met des Scheppers wijze fchikking, over ’t wioterjaargeti}.

Ach! dus kermt het: quot;wat is h weder ougefladig, koud en guur!

*t Is om ongezond te worden, . wat vak ons dien winter zuur!

Alles beeft een fomber aanzien,

eo boe warm men is gekleed, Echter word men kijf van koude,

’t minst dat me eens buiten treed!

Dan, zal ik dien klaagtoon volgen, febeokt gij niet dan khagendof Grijzen winter? neen! veel liever zioge ik dankbaar tot uw* l*f!

*t Is thans, dat den nijvren landman

zijnen Üaaffehen arbeid ftaakt, En zig met zijn huisgenooten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'” “''

aan den warmen baart vermaakt.

lt; at ) Zal ik hem niet gaarne gunnen, dat de tust zijn ligchaam fterkt, Heeft bij niet den ganfehen zomer t onvermoeid voor ons gewerkt ? Zal ik motten, daar de koude ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voor ons goed en heilzaam is,

Eehoon ik ’t lachgend groen der lente of de zoner-warmie mis?

Daar de vorst uit veld en hoven

’t fchaadlijk ongediert verjaagt, En de vaak onzuivre dampen

van het luchtruim henen vaagt. Daar de vorst het ligchaam Hen te ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;en de fpiereu vedrkiagc fehenkt

En dut meer gezondheid aanbeengt, dan uien menigmaal bedenkt.

Daar den rijm weldaadig neervalt, plant en veldgewas bedekt,

*t Geen het voor de fcherpe koude tot een nuttig fchid veld rekt. Zelfs wanneet de fneeuw de velden overdekt voor ons gezigt.

Zie ik ’t winterkleed, waar onder

heel natuur, te flapen ligt.

B 3

lt; ä« )

»k Zie hn» msten vm heur arbeid, om met nieuw gemerkte Vlijt, On» net weldaan te verrokken nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» in d* aanftaanden lentetijd.

Ja wanneer het gulle voorjaar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i lt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ons door duizend fchoonheén treft, 11 ’t d’ crinring aan den winter , die de ziel zo hoog verheft.

Smaakte ik ’t fchoon der zagte lente wel met zulk een blij gemoed?

Wa» de zegentijke zomer wel zo aangenaam zo zoet ?

Zou ik ’t milde en vrugtrijk najaar, waar ik nu met vreugde op (laat,

Op zijn rechten prij» wel fchatten zo bet nimmer winter waar?

'k Wil dus altijd vrolijk zingen, zelf» wanneer den winter woed, Dankbaar juichen Godlijk Almagt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ gij zijt immer groot en goed, 'k Zal n altijd eeren, prijzen , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^k wijde u mijn* erkenteni».

£eni ginge ik op cedlet klanken daar waar ’t nimmer winter i».

M. B.

D A M 0 W,

Lenttünl,

1gt;ADlt; Al in uw lieflijk blosje Glooit bet bloeiend beil dec deugd. Komt viiendin! dit elzeobosje ? Nodige one tot reine vreugd.

Zien wij hier de gouden ft nie a (Van de heldre middagzon, Buigend lange de celgjea dwailen, £n zieh fpieglen In de bron.

LavkaI zie ■. de golfjes vloeien o

Lange bun feboon bebioemden boord|

Gint — waar die flooltjea bloeien, Heeft mij vaak uw zang bekoord.

( 34 )

Toen voorheen de lente groende. Zongen v.ij, elk uchtenduur,

Hoe zich *t leeven weer verzoende Mac d* ondtiuiscerde natuur.

Laura! zie one weer, bij *t beekje, Op dien zelfden groud gephacsc}

Lente kusebe op nieuw dit Ureekje, ’( Licht word fchildreud weergekaatst

Heel natuur bied gulle lachjes,

lt; ’t Liiplend loof fpreid jonge fchauw , 't Rozenknopje hult zich zachtjes

Hier met zilvren lentedauw.

Ja *c la leute, en onze harten

Slaan weer op den zelfden toon , Liefde en trouw, die wisling tarten,

Vlechten blijde buwlijkskroon.

0jZ€ hoop, zoo vaak bezwecken. Word met Lint gebloemc ewkranst,

Eer de zoomer, ia deez* ftreekeu, Op verwelkte bloefema danst,

( 35 )

Kora mijn läuraJ zee n neder. Zing nog eenmaal ’t lentelied.

Dat narunr ons hart verteeder. Hoor, het koeltje xitzelt niet!

’t Minziek duifje kirt niet langer,

’t Luistert naar mijn zielvriendin. Maar de fchoonde hefdezanger Stemt met al uw toontjes in.

Filora^elI ja ~ huuw uw kla^kes

Aan den lentezang der deugd, Juichend onfchuldl help ons danken

Voor ’t genot van liefde en vreugd,

Laura,

Natuur] Natuur ! ik roei uw feboon,

Gij Ipreid, gij fpreid eea zwier ten toon, £en zwier, zoo ftreeleod voor hatt en zinnen. Gij voed mijn fchuidloos minnen

M ƒ1 vriend I uw deugd is deeerkroon voormijo deugd, Mijn fcbuldloos hart flaat onbekomiierd, è Dam o Ml hier door ’c groen belommerd, Bs

(S«)

Jniehe heel eatnnr, met one, dit not, Mijn IcbuMloos hart fleet oobekommerd , Mijn vriendi mijn vriend!waai d’enfchald weekt Word liefdes rein genot gefmaakt.

Natuur! natuur! uw zaligheen I' Geniet, geniet ik wel te vreên 'k Rust in dit bosch, bij *c zacht geklater Van ’ e vreedzaam kabblend water, Welks paerelnat op witte zwaanen fpat, Ik adem vrij , daar duizend bloemen ^ Op jooge lentegeuren roemen, ^ Mijn DÄMON fchunk zijn zielvriendin» Deez’ versgeplukte lentebloemen, Dit tuiltje dat juwcelen tart, Pronkt lieflijk op mijn minnend ban,

P. M.

♦

( »7)

A A II H U N B

VRIENDIN,

Hier in dit eeiizajni botch, iii ftilte neórgeiceten, *■ Herdenk ik, mijn Vriendin! de dagen onzer jeugd, Den tijd in ’t zoetlt genot tan nwe tij* gefleete» Bn héén gevloogen in eene ongcfloordt vreugd.

Een ieder jaargetij kon nieuw genoegen fchenken, De Zomer, *c Lentegroen, de Herfst, de Wintertijd, ó Aaklig nagevoel!' o al te wreed herdenken! Nu gij voor eeuwig aan mijn kart ontweldigd zijt!

*tli waar, 't gebloemte prijkt zo fchoon als ooit voorheen te, De kabbelende beek vloeit even Uil voorbij, Natuur word door de Maan nog even zacht omfcheenea,

£n filomeele zingt, dan, ach! niet meer voor a»gt;

( ai)

Thans zie ik *c groote licht in ’t Westen nederziokenj ’t Rooft aan Natuur haar glans, en wijkt uit mijn gezicht ; Ik zie de heldre Maan aan d’ Ooster-Ttimmen blinken. Daar zij dit eenzaam plekje op ’t aller toérst veilicnt|

Dan dit aandoénlijk fchoon heeft voor mijn hart geen waarde. Natuur is mij een wijd, een naar , een akllg graf! Ach God! wat derf ik nietl mijn hoogde vreugd op aarde, De teedre Hart - Vriendin, die mij uw goedheid gaf.

|a,tdierbre c ▲ R oLi NB ! in *t bloeiëndst uwer dagen Zag ik u van dit hart, dit bloedend hart, gefeheurdî dj leeft bij uwen God, maar ik blijf hooploos klaagen, Daar mijn bedroefde ziel uw afzijn ftaêg betreuet« (fchouwen, Ach! waar het mij vergund, ilecbts eent de plaats te aan-Alwaar uw iluimiende asch de zachtHe lust geniet j Te weeoen op het graf der deugdzaamAe aller vrouwen, Dan ach! het wreede lot gunt zelfs dien troostmij niet,

à Zo gij zomtijds, uit bet ruim der Hemelzaalen,

Waar gij thans ’s loon geniet, voor uwe deugd bereid} Cp dit benedenrond uw* oogen neêr laat dealen, £a medelijdend ziet, hoe uw iophia febreit!

(ap)

Herinnert ge u dan foms ons vorig heil, mijn waarde? Herinnert ge u den band, die ons aan één verbond? Die vriendfchap, die u eens zo zalig maakte op aarde? Waar in ons beider bate den hoogden wellust vond.

Mijn c A R OLiN B ’... God!.. durf ik mijn oog betrouwen? Hoe angdig klopt mijn hart, fchoon’creeds van vreugd« (beeft, Neen,’k twijfel niet, zijis ’t ! ik maghaar weeraanfetK-uwen, Gerust, dat ook haar hart mij niet vergeeten heeft,

Ja*k vlieg in uwen arm !... dan ftill ..ik hoor baar fpreeken ; ,, Geliefde zielsvriendin» draag met geduld uw lot „ Mor, mor niet mijn s o p H lE ! doe eer dees dille dreeken ,, Weêrgalmeii van uw lied, uw danklied totuw’Codl

„ Hij wasuw vader deeds’ hij blijft u nog bewaakenj ,. Ontnam bij c a Ro li ne aan uw beminnend hart, „ Hij wil ook u als mij eens eeuwig zalig maaken, ,, Dàâr waar ik ’c einde vond van alle ramp en fmart; . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fcheideo „ Hoe wierd miin hart verfebeurd, toen ik van u moest ,, De hoogde Hemelvreugdfch€en,zonderu,mijrouwj

,, Jehovah’s wijsheid bleek me ! ikmogt zijo lofverbreideu , ,, En’k prijs zijn goedheid, zelfs, waar ik uwfmartaau' (fehouwi

C 3» )

„ Vaarwel, mijn hartvnendinl opaard moet gij mijdervea» „ Maat ’t zalig uur genaakt dat ons op nieuw vereent! „ Dan vlieg ik in uw arm! wij vreezen daar geen fterven, ,, Daar waar ons dankbaar oog niet dan van vreugde ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(weentp*

2ij wijkt! „ verdwijnt*., mijn oog kan baar ”'*^^®^”^ Dan ftiï,... ik klaag niet meer, zij leerde mij mijn pligc. Schoon ik haar derven moet, ik zal op God betrouwen! Gerust, dat ook deez’ flag was tot mijn heil gericht, tk dank n, mijn Vriendin! dat gij mij wildet leeren, Tc juichen in mijn lot, oot waar *t mij weenen doet,

^k Zal uwer waardig zijDjcnfchoon *kumoet ontbeerei, Steeds vrolijk zingen: Cod w«s altijd wijs en goed ! H. A, H,

(it )

OBSCHIBDENIS

▼an

MELISSA:

iHor bat^r ulvt bt/ibnevea»

15ij mijne geboorte wierd ik bezieler van een aanmerkelijk fortuin, en opgeleid tot de kennis dier kun de B, welke men vooronderftek het verftand van een vrouw te volmaaken ca haar perfoon te verderen« Bij deelt handigheden, welker bezitting ik grooteodeek aan dt gewoonte en opvoeding verfchuldigd was, voegde ik vrijwillig eenige andere, verkreegen door bet lee» zen van boeken en de vetkeering van die foorevanmen* febeo, waarvan de vrouwen van aanzien Hechts met af keer gewag maaken, bekend ond^r den nnant van Schoei-gflterde», maar die ik meestal gevonden beb een on-fchuldige en oofchadelijke order van wezens te sijn» Miet zo zeer wijzer dan wij) maar gefchikt zo wel om

( s* )

keantsfe te verkrijgea ah on ze aan anderen nede ce deelen, en meer geneigd om door lafhartige onderwerpingen hun eigen karakter te vernederen, dan om ons door hun vernuft te overvliegen of door hunee geleerdheid te overlaaden.

Met deeze menfehen evenwel , wanneer men hen door vriendelijke bebandelinge tot fpreeken aanmoe-digt, is *er/«x te winnen, het welk met bevalligheid verflerd, en door zedigheid verzacht, der vrouwen verkering een zekere deftigheid en waarde bijzet} daar* bij had ik uic mijne omgang met de boeken een aantaal oordeelkundige regels en hoofdkundigheden afgeleid , waar door ik in Haat was om boven alle mijne me-dedbgfteis uic te munten, en in alle gezelfchappen of plainer-partijen, de oogen van *c algemeen op mij te vestigen. Mijne mening was de grooie regel van goed-keuring geworden , mijne aanmerkingen wierden onthouden van die geenen die na deii tweeden rang in de reputatie dongen, mijne gelaatstrekken, mijne gebaarden wierden beftudeerd, mÜne kleedlng nagebootst, mijne brieven wierden van familie tot familie overhandigd, en voorgeleezen door menfehen die ze nagefchreeven hadden om ze voor aan huu toegezonden brieven te doen door-

cas)

doofgUD,mijne bezoekes werden ab eene groote eer aangezocht, en veele menfchtn, die mij Hechts cens en bij toeval gezien hadden » of wier omgang met mij zich nooit verder had uitgebreid, dan tot de afwiifeling va» plicht-pleegingen of tot wederkeerige beleefdheden, roemden op hunne gemeenzaame verkering met MELISSA«

Ik zal niet fchroomen te bekennen, dat ik in deezoa algemeenen eerbied vermaak febepte , omdat ik deezen altijd befchouwde als de hulde aan mijne inaerlijke hoe» danigheden en «aaffcheidelijke vetdienHen verfchnl-digd, en mijzelf zeer lift overtuigde, dat het fortuin geen *c minde deel in mijne meerderheid bij de wae* reld had of behoefde te hebben : Wanneer ik mij in mijn fpiegel bez3g , vond ik daar jeugd ew fchoonheid, daarbij gezondheid, die mij de rooreduuriog derzelver beloofde : Wanneer ik mijn’ geest befchouwde, vond ik *er denkens-kracht en rijkheid van verbeelding iu; waaneer ik aan anderen ’c oor leende, hoorde ik van mij zeggen, dat ieder mijner beweeging de bevalligheid4 en ieder klank mijner woorden de overtuiging» zelve was.

Aldus ging mijn leeven door als een geduurige zegepraal, tutfehen toejuichingen, nijd , vleijerije» ea liefkoozingen : aan wblissa te bebaagen, was bet

34

•Igemeen verlangen; en alle kuiftenaarijen van de lia' tige vleikuntc wierden op mij uirgeüefeod, Het i# toch aangenaam zieh te hooren prijten, zelfs wanneer wij weeten, dat de ons toegezwaaide loffpraak zelfs niet geloofd worde van de geenen die dezelve uitba-Cuinen, en dat hierom omdat ze ten minden ons gezag over het algemeen bewijzen , en toonen, dat onze gunst gewaardeerd wordt, wijl die gekocht wordt ten kosten van waarheid ea oprechtheid zelve; ook word de vleijer zelden bij ons gehaat, daar een eerlijk gemoed dat niet tot verdenking geneigd is, de krachten van zijn doorzicht met weinig klem gebruikt, wanneer eigenliefde het bedrog begunfligc.

Het groot getal mijner aanbidderen, en de geduurige afleiding van mijne gedachten telkens door nieuwe ontwerpen van vermaak veroorzaakt, belette mij het oor te leenen aan die foort van menfeben , die zich als raadgeevers van de meisjes in de geeelfchappen dringen, zo dat ik ongetrouwd en zonder veibindtenisfe bleef, tot mijn zeven-en twintigfte jaar. Middelerwijl ik dus Heeds voortzweefde in alle de genoegens eentr hovaardij gevestigd op onbetwiste voortreifelijkheid, ■et maar weinig veraudenug in mijne fchoonheid, en

C 3r )

jat mijne zielsvermogens Heeds aangroeiden, wss het dat bet verval van een fonds, waar in mijn geld ge-pUauc was, mün bezitting tot zulk een geringheid bepaalde, welke mij niet meer overlies dan mij zelve netheid en onafhaogelijkbeid te kunoen bezorgen.

lic droeg de vermindering van mijn vermögen zonder de pijnigingen van droefheid, of de neerllagtigbeid van een kleinmoedige ziel, ik wist ook in de daad nice wat ik verloorcn had; want, om dat ik altijd meer van Bijn verftand e,n fchoonheid gehoord en zelve gedacht bad, daarom kon het zo fchielijk niet iu mij opkomen, dat MELISSA door eenige andere oorzaak beneden laar eens geselden rang kon daalen, zo lang haar fi-•uwr en geest dezelfde bJeeven; en dat zij kon ophvu-ien verwondering re verwekken anders dan door opte* tonden dezelve te verdienen, of eenigen flag ontvangen dau door de hand des tijd.

Het had wel ia mijn vermogen geweest om dat ver-Jes te bedekken, en , door hetzelve uicerlijke te be-louden, met al het crediet van mijn voorig fortuin re nnnen trouwen; maar ik waardeerde mij zelve Heeds loch te veel, dan om mij tot de laagheid van ^c bedrog e willen vernederen) of eenige andere aanbevaelbg C a

C Sö^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

te xvillen verlangen dan die van verüaid ea deugd. Ik dankte derhalve mijn equipage af, verkocht alle die overtollige fieraaden die thans mijnen ftaat niet meef vocgdei, en verfchcen onderzulke menfchen,met wien ik wel met meer glans » maar met niet minder geest plagt te verkceren.

Ik zag mij nn bij ieder bezoek ontvangen met znlke blijken van droefheid; welken het geen men natuurlijk gevoelt voor ongelukken waarin men geen deel heeft, ver overtroffen; de medoogende en troostende redenen , waar mede men mij onderhield, wierden zo lang uitgerekt en zo dikwijls herhaald, dat mijne vrien» den ongetwijffeld meer bun eigen vermaak dan mijne verligting zochtce. Van dien tijd af , weigerden fummigen met mij om te gaan, en verjoimden zonder redee bezoeken bi) mij afteleggen; fommigen kwamen neg wel, waar *t was «et grootere tusfehenpoozingen dan naar gewoonte, en ieder nieuw bezoek was weder langer nitgefteld; nog bieeven mijne vriendinnen niet in gebreke met mijn ongeval aioftondi te berde te brengen, vergelijkende dan mijn tegenwoordigen «et mijn’ voorigen ftaat, en vertelden mij hoe zeer het mij kwellen noest, die pracht, die mij zowel paste,

C 37 )

te moeten misfen, die vermiaken die ik te vooran ge-nooicn bad te moeten ont jeeren, en mij gelijk te zien gefield aan menfeben, bijwien ik altijd was befcaouwd geweest als iu een booger fphete zweevende, ea dia mij in dien tijd met een ontzag en onderwerpioge naderden, die ik, au (zo als zij mij te kennen giavco) niet meer te verwachten had.

Dergelijke aanmerkingen zijn gewoontijk niet andere dan bedekte beledigingen, en dienen om der opgebUa-zene hoovaardij ea epgekropte wangunst een weieig' lucht te geeveaj evenwel worden zij ook nu en dan door beleefdheid en welwillendheid gebezigd, en var-wekken zelfs daq Hog ongenoegen, fchoon mea niets dan goed in den zin gehad habbe, daarom zal ik ook hier mijn aloude aatipraak op welleveubeid doen gelden, en het waagen deezen regel voor te fcbrljven : aamslijk dat aiemand een ander cenig geleeden ongeval behoort te beiinavren, waar over de lijder zelf niet klaagt, en waartoe geene middelen van verbete* ring voor banden zijn, b'iemand beeft het recht om zulke gedachten bij anderen te doen opkomen , die hun noodzaakelijk moeite moeten aandoen, en die mo’ gelijk niet zouden verlevendigd worden zonder die oa-heraaden co ontijdige vertroostingen,

C3

( 3» )

Mijn taUnnze trein vsn minnaars verdween aaoftondi zonder bet minfte naberouw bij mij #e verwekken. Het çrootfte gedeelte derzelven had in de daad altijd getoond op mijn goederen verliefd te zijn, bad naar mijn fórtuin vernomen, en mij verbindtenisfen voorgeflagsn; en deezen hadden ongetwijffeld het recht om zonder berispingen hun affcheid te neemen, dewijl zij openlijk om geld gehandeld hadden, als iets dat tot hun geluk vereischt wie rd j en wie kan zeggen hoe weinig zij om iets anders verleegen waren? Ik beb altijd de klagten der vrouwen als onredelijk befchoewd, als zij ondervinden dat zij, die haar volgden op de vooronderftek linge van een grooter fortuin , haar verhaten , zo ras het blijkt dat zij minder bezitten. Nooit heb ik eeoó vrouw gekend, die niet dacht dat haar fortuin een titel was om zich aan baat te verbinden; en zeker wordt dat geen, waarop men door de bezittinge van rijkdommen aanfpraak heeft, bij ’t verlies derzelver gemist. Zij die eens een etabliafement (huuwlijit-cofuracï') gevraagd heeft, heeft ook het belang van een groot fortuin erkend; en wanneer zij dan op geen verdienden door geld aangebragt meer kan roemen, waarom zou zij dan denken dat die naar baar gedongen heeft, verplicht is om den koop te Ûniteng

(39)

Mijne aanbidders waren niet allen met een flilzwij-gende veriaating te vreden. Sommigen wreekten zich over de minachting die ik bun betoond en den finaad dien ik hun uit ligttinnigbeid aangedaan bad, en trachtten mij daar door te vernederen, om in mnn tegenwoordigheid aan andere vrouwen die beleefdheid te doen,die mij te vooren alleen toegewijd waren. Maar, daar ik mij eeneii regel gemarkt had van de menfehen naar den graad van bun verband te bcöordeelen , zo had ik nooit geduld dat iemand, die zijn leeven beter kon befteeden, hetzelve voor mij iu onzekerheid zoude fiijtcuj ea daarom had ik geen andere vijanden dan verwaande gekken, wier minachting of hoogachting beneden mij waren.

Het eeuigfte verdriet dat ik in mijne vemederinge ondervond, was het verlies van dien invloed, dien ik omtrent de deugd Heeds uitgeoefend had; in het vet' dedigen van ocfchuld, en bet bevestigen van waarheid, ik zag nu mijne meningen verfmaad , mijne gevoelen verworpen en mijne redenceringen tegengefprooken door merfchen die gewoon waren, zonder legenfpree-ken naar mij te luisteren en elkanderen den voorlang te beewiatea on mij hunne overreding te betuigen.

C 4

C4o)

Wit de vrouwen betreft, deeze hebben mijn gezag in het redentwisten geheel verworpci •, en wanneer ik mijne redenen zoek te Üaaven, door mij op de geleerden die dan tegenwoordig zijn te beroepen, dan zij* ^ deeze ellendigen zeker hun hof aan menfehen van hoo-ger rang te zullen maaken, door mij en mijne denkwijs ze op te offeren; en ik zie mij alle oogenblikken gehoond door lafhartigen , die vóór mijn ongeluk het eene oKmogelijkheid dachten dat mzliisa ongclijk kon hebben.

Daar zijn flechte twee menfehen, die ik niet befchul-digen kan hun gedrag net mijn veranderinge van for-tnin ook veranderd te hebben. De eene ia een oud pastoor, die zij« keven met groote roem van kenniafe en godavrucht in de plichten van zijnen flaat doorge-bragt heeft; de andere is een lieuteoanc van de dragon-dera De paitoor maakte geen zwaarigheid, in denhoog-ften graad van mijn verhevenen ftaat, mij te berispen wanneer ik eenen flap te verdeed, en mij te waarfebou-wen wanneer ik bloosde; en als *et eenige verandering^ in hem is, ’t is alleen dat hij cu met meer fchroom handelt, federd zijae vrijmoedigheid de fchijn van hardheid zou kunne* hebben. Dekiijgsmao heeft mij nooit geea ^

f 4' gt;nbsp;bijzondere genegenheid laaien blijken, maar altoos alle de regelen van wellevenueid ftipielijk omtrcDt mij gevolgd^ en wel Verre van deeze nu te verwaarloozen, gebeurt het, dat zo dikwijls hij de thee prcfeiteert, hij mij opzettelijk het eerfte kopje aanbied, in fpijt vaa alle de ftuurfebe gezichten tn het gemompel van de ge« heek theeufeU

Dit heet au eigenlijk de waereld zien. *c Is onmege-Hjk voor de geeuen die Hechts overvloed en voorfpoed gekend hebben, om recht van zisk zelven en anderea te oordeelee. De rijke en de m^gtige leeven in eea geduurige vermomming , waarin allen rondom hen af* geleende jcarakters fpeden^ neen, dan alleen zijn wij in ftaat om te ontdekken in wtlke aebtiege wij zijn» wanneer wij geen hjop of vrees meer kunnen inboe-zemen,

Onq.

C5

C 4» )

HUÜWLIJKSTROÜW.

IMjiabj NiHiSDALE verlof bekoomen hebbende, haaren Echtgenoot Lord ^] hhisoalen, den avond voor tijne bepaalde terechtdeHing , het laatst vaarwel te mogen zeggen, treedt met hängende haniren, d# neus« doek voor deoogen endoor twee vrouwen onderfleund in zijne gevangenis, overraed haar gemaal van kieederen te verwisfelen ,en in demelfden toeftand, waarin zij bij hem eekomen was, den kerker te ontViugten« M i l o n o IQilhisdalenlaatzigoverreeden door defmeekinge zijner Gade, vingt, en land gelukkig te Celait ^ Mi« Xan IB word ontdekt, doch bekomt haare vrijheid eu vervoegt zig bij haaren Man in rrankrijir»

O.

(43 gt;

De ROWEINSCHE GADE or

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Het tiffibeiJ van P o B. TI ▲ van baar Zcbigtno»^

CECINNAPOETUS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1!

Toen dezelve ter dood war veroordeelde

^0 blijft bet dan vergeefs ï mijn zuchten en wijn fmeken gt;nbsp;Vergeefs heeft mjjae trouw mij herwaard’s aangevoeld« J e^ Ben eenzaam m een boot, sdavonièn ontweken^ Blaas *k heb in Roate ^c hart uw’s rechters niet geroerd« ^ Hoe potTus! çijshjk lottin ketenen geklonken!

Gijl gij, wier vuist weleer den troon heeft onderfchraagd^ Zijt, door een enklen Aap, zo deerlijk laag gezonken: Dat ik io ’i flof gebukt» uw leven heb gevraagd. Wat beeft mijn moedig hart» met liefde moeten ßrijdeny Slots gij mijn oog ontrukt, op’t oaauwat geketend wierd^ Eet denkbeeld van uw loc vermeerderde mijn lijden;

i De liefde heeft in *t eind, alleen mijn dada bclHerdj

lt; 44 )

Zi) leidde uwe Gae lange barre en dorre branden, Zij ketende den Oom, en tenije ’c brutifchend nat, Zij deed mij veilig aan den tfotfeben Tiber landen, En effende voor mij, tot hier *t gevaarlijk pad. Pan ach^ baax invloed «’cea, een rechter eiicbc uw leren, Gevoelt gij wat dit zij? ** men laat u keur van dood.

Zal ik mijn poc t v i, dooreen huurling*! dolk zien fneven ?* Neen! red u zelf met moed, uit deezen jongdan nood! *k Zie aan uw zijde, al 't geen ge in ketenen kuit begeeren *c Weldadig werktuig, dat u nach ran fehand bevrijd. Sterf! zo gij hebt geleefd .. geen dood moet u verneeren Uw laatffe daad zij nog der glorie toegeWijd. Of «OU een korten tijd, die haast voorbij zal fnellen. Uw hoop nog voeden met het denkbeeld van gena? Het fmartelijkit gevoel moet altijd u vsireUenï Wanneer vemeedring u van deezen boei ontda.

*t Is aan niju kunne alleen vergund bedroefd te fmeken, Wanneer het doodsgevaar een lieve w«6rhelft dreigt; Maar *c voegt aan etn Roaitinl met roem zijn boei te breken, Z^ dra de fchande zig tot zljneu fchedel neigt. pan ach (waar voert de fmart, waar voert de drift mij beenen ?

Geen pobtvi beefde ooit voor het nadrendfterveiu-uur.

( 45 )

Gij kont om mijn vlt;rHes, mnr om uw dood niet weenen; De moed Hrijd in uw ziel met de infpraak der natuur* Vrees niet* dat ’k na uw dood * ooit hulploos om zal zwervea , Of dat tweemal voor mij de huwUjksfakkal gloort, Neen eer zal porti a gewillig *c leveu derven Eet dat uw ruit la ’c graf door ontrouw word geboord. Welaan t zink eenmaal nog am dit mijn kloppend harte;

Kus nu voor *t laatst den mond, dien gij vaak hebt gekast: Meng nog uw leed met vraugdj vergal bw vreugd doorfmarte, Deo dood Tereenige ons, zijn hand alleen febeakt rust.

Zij omarmt hem, met de linkchand om den bals, en wijl hij haar weemoedig en teder kust, trekt zlt;j on-merkbaar zijn dolk met de techtehand ter zijde uit zijn gordel en verbergt dien, zij kust postus met aan* doening van liefde en droefheid ; ziet hem met een wanhopende lach aan, gaat, langzaam haar arm van zijn hals latende nederzinken, eenige treden zijdelings af; nn brengt zij den dolk te voorfchijn, heft dien met de rechtehand op, en wijl zij zig daar mede dodelijk ia het hart woud, zegt zij* -

Das za, mijn roBTus» dan vind gij de grens van 'tlijdeti.

lt;4« )

Wijl lij Jen Jolle Mit Je wend trekt en ism die ftet-VenJe toereikt, vervolgt zij;

Aanvaard dees’dolk mijn vriend! Zijnwonddott mij g/en pijn ^ Kom dietbre, volg mi) -- laat zij n van feband bevrijden Zijn filitr/ts kmtitrdtt - Neen, derf! ftetfl als een Romein.

C. A, N.

e TREK VAN MOEDERLIEFDE.

Ce Vrouw eenet Fdlan van rinetie» haar afgedorven kind bitter» Wanhopend betrearende, zo zocht een geef« telijke haar te troosten , met haar voor te draagea, boe Cod attn Abraham geboodtn had zijn eigen Zeon te flagten » tn bet bij zonder morren^ daar aan gehoorzaamd bad^ ant» woordje de troostelooze vrouw, aeb mijn Eerivaardt Fdder, God zoude dit nooit , neen , nooit aan eene moeder gebooden hebben.

0.

(47)

Het AFSCHEID.

IS'Iijtt lieve Broeder! moet dan ook deez’ dag mij weder doen ondervinden , dat hier geen beflendig genoe» gen op het tooueel der waereld gefmaakt wordt? 1# dan alles koriftondig, eo eindigt de waare harmonie en genieting van het geen men gelukkig noemcu kan, eer men ’er de waarde van recht kent ) bezeft en waardeert*

Gij zijt dan vertrokken; — reed» ziet mijn oog u «iet meer — kórt, maar niet minder aandoénlijk, waren de laacfte oogenblikken ; gij zijt uit mijn oog — nog Haar ik u na, maar zie zelf geen fchaaduw meet van u — dan alleen het enkel denkbeeld van uw zijn-“ en het voor mij aller genoeglijkst herdenken van de uureii » die wi^in tuttige gefprekken doorbragtan#— Uw zacht, beminlijk carakter zweeft en fpeelt nog voor mijn oog dat u zo grettguaarftaatt, en mijn ziel, vol aandoening,, perst uit dat oog nog tea gevoelvolle traan. Dan waarom zoude ik hierin al weder ondervinden, dat allee in dit ondermaanfehe kortdoudig is, en waare genoe«

gern ras verdwijnen - waarom zou ons gelnk, van altoos bij elkaar te zijn , beftendig blijven ? - Neen! hierin moeten wij ook aien bet fpoedig voorbij gaande deezer watreld - a ks is voor een tijd - gij word tot uw plicht geroepen, een enkle wenk van ’c vaderland is geaoeg i gij volgt uw bertemming — gij fcheidt u van het bijeijn twer vrienden, ook dit is de plicbtvan hem die wel deckt, om daar te zijn waar zijn post en plicht hem wenkten.

Gij fcheidt dan zoo van ons, en Oaamerde ons het laaifte v^hirwfl toe, en moogelijk wel het voor eeuwig! Aandoénlijk denkbeeld ! m j voor altoos beroofd te zien van den besten Broeder, vriend, raadsman, trocr-tcr in alles, wat mij hier gebeurde, die ook van mij meer dan eens mijn raad innam; mij daar zijn dankbaarheid voor betoonde, wauneer ik hem ook in vede, zeer veele ongevallen, die in een kort tijdbeRek voorvielen, eenvoudig mijne gedachten 1chetfle,die zoo aan mijn hart gehegt waren, als of zij voor mij zelf dienen moesten, daar gij dan ook meer dan cens mijn raad volgde, dezelve nuttig vond » en mij uv erkeetelijk bare daarvoor betoonde in uw gedrag en in al uwe daaden. Maar wie zal nu u zoo getrouw vergezellen, in alle uwe betrekkingen; wie miju plaats van zusterlijk u te bemin

nen

C 49 ) nan bekleeden ? Zeer moogelijk wel meer dan er« maar nimmer een met een weezenlijker opregter hart5 - dit weet ik, dit herdenk ik met veel blijdfcnap.

Blaar zou ik die blijdfchap, dat waar genoegen van ia uw bijzijn te verbeeren » dan niainrer weer, zelf nog niet eenmaal , mogen genieten ? Zonde» wij voor t eeuwig gescheiden zijn? o Denkbeeld, gij foltert mijne ziel , en doet mijn gevoelig hart vol aandoening fidderen ! •- Zou ik nimmer dien braaven jongeling weer omhelzen , hem «immer weer aan het zusterlijk hart drukken ? - Ach laat mijn lot zo zwaar niet zijn van hem , die mij 20 veel waardig is, te moeten inisfcn! Maar ween, ik heb beter hoop van mijn lot; 'er zal na een fomberen avond immers wel «ween blijde dag verrijzen. Hij, die ons zo veel goeds doet wedervaareu , die zo wel zegen verfpreidt over alles wat ’er is. w®t wij ornons zien gebeuren , zal ons lot immers nog cens verzagten! • Room dan fpoedig, blijde dag, en doe mij eens de tijti-’g hooren van het wederkoomen van den besten vriend, en hoe kortftoudlg die dagen van genoegen dan ook weezen mogen, ik derf dan in zijne armen en wacht

hem ia den Hecmeh

( 5= )

Da BEKOMMERDE MOEDER

XIJ HET ZIEKBED

VAN HAAR KIND.

Mijn coosj«! ik v»el u fmart, Ackl die betraande lachjes Verfcheuren — ’c Moederhart, Niet Minder dan uw kUebtjee, God! gij die kleinen mint, Befcierai mijn lijdend kind!

Gij hijgt door koorts, en dorst,i Mijn fpraakloos huwlijkspaodje ! Komt — drink uit Moeders borst, Hoe — brand u Rreelend handje Zuigt jeugdige eigelin •

Zuigt kracht en welvaart ia.

(so

God weet hoe veel ik lij, JVlijn lief! door *c fpraakloot klagen« Ach.' ah die oogjes, mij Betraaad om bijdand vragen.

Dan word mijn zwoegend hare Doorboord met fmart op fmarc,

EU traantje dat gij fchrelt, Blije vriendlijk, fchuldloos cooijl!

Voed mijn rampzaligheid, o! Pas on doeken roosje.

Nog onlangs, Moeide nw Jeugd Bedauwd met EDglcnvreugd,

Geen dartiend , gul gevlei Blag nu mijn ziel bekooreu , Neen - U moet een bang gefchrei Uit ’c wanUlend wiegje hooren.

Daar pijn die d' onfchuld moordt, Mijn o o Of JU lusc verUoord^

D a

(SO

Zagt zijt ge in flaap gefnst, Mijn coosjEl ik heb weet fchreiëud

Uw traantjes weggekost.

Die bandic bood zij vleiend

Haar droeven Vader aan.

Als met zijn fraart begaan»

Rntt liefling van mijn ziel 1

Ik zeegen d* oogeeblikken ,

N» ik bij ’e wiegje kniel,

Maat ach J dat angdig fchrikkeu

Die kreetjes grieven mij,

God Ï flaa mijn kindje bij.

Dekt Serafs! dekt mijn wicht,

Strijkt zacht bij 't wiegje neder,

Pleit (waar Gods aanfchijn licht)

Voor fpraaklooze o«fehuld, feeder.

Slaap coot je! ach! fchrei niet meer.

Haast bloost, en fpcelt gij weer.

P. M,

C 53 3

GAJUS MARIUS en JULIA.

EEN DRAMATISCH TAFREEIi (*)•

U/et T^ofticl verbeeldt een katner in bet buis van ^uUa,}

J u L1A allein, met een ftutjer bedekt,

]^^ijn hart klopt geweldig! — Ach, dat wij toch altijd viouwen zijn! — Men komt — ik beeve. Waarom,Natuur j hebt gij deeze befchroomdheid ons geflacht ten erfdeel gegeven? Waarom kunnen zelf die geenen van 009, welke een verhevener ziel hebben, zich daarvan liet geheel ontdoen?

Cajus M A R I U 8 , ingevoerd door T n E A N 0 , de flavin van J u LI A , dis terflond weder been gaat,

(•) Getrokken uit een nieuw werk, ten titel voerende j Gemabide aus Griekenland und Rom ^ te Offeabneb met Didetfebe Letteren gedrukt«

D 3

lt; 54)

Julia, (eenigzîns tt.ieesii.y

Vergtef Blij, Volks tiibuui , dat ilc mij aan u ver. Toege.

M A » i u a.

Wat begeert gij tan mij?

Julia.

Cij zult het geen ik te zeggen hek het minile kwalijk duiden, wanneer ik tonder omwegen ter zrake korae. Ik hoorde uwen naam voor de eeiHemaal met uwe daa-den noemen.

Mauids.

Cij verfiaat de kunst om mannen inteneemen.

J o L I A.

Wie te vooibaarig oordeelt, loopt dikwerf gevaat onbillijk te ooideelen, en dit betaamt zelf een geling man niet.

M A * 1 o e.

Ik zal u niet verder ftooren.

Jon A.

Vrouwen kuceen nieta voor haar vaderland doen, dan op zijn hoogst de verbanden gereed te naaken voor de wonden der kiijgllieden, of de asfche der gefnen-velden te verzamelen, en bloemen te ftrooijei op huit.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;('S? ■)

ne lîjkbnsfchen. -- Ik heb den trou iet# meer te wülcu doeU) eu bied u daarom mijne hand.

LI A R l V S.

Ik waak immers, en ben niet door den wijn bevangen?

JüLIA.

Gij denkt, even als alle andere mannen, gering van mijn geflacht, omdathet door een oartchtvaardig lands* febmifc tot den fltavendicost vernederd is. Mögt het mij gelukken, dit vooroordeel, ten minften bij u, te vernietigen! Ik bea wcdibwe en rijk, snjn vetmo» gen zij het uwé! Gebruik het, om met meer gemakte kunnen voonwandelea op de loopbaan , die gij zo glo« rierijk betreden hebt.

Marius«

Laat mij uw naam booten!

j o L 1 A.

Voor het tegerswoordlge xi) « de verrekering genoeg, dat mijne afkomst, even ali mijne leveniffacdel, zonder vlek is,

Marios,

Ïn ui^ gelaat! Wilt gij mij uw gelast u^ct tooana ?

0*

Julia, [^lachgendcquot;)

Ik weet niet, of fchooaheid iets op u vermag, maar ik wenschee wel, dat zij in het legenswooidige niets tot uw beÜuic afdeed, Marios«

Waarlijk, gij xijt geen gemeene vrouw !

Julia.

Het is mi/genoeg cenRomeiiin te zijn» .• Nog cens, ik ben moeder; mijn echtgenoot moet ook vader van mtiii kind worden.

Marios.

Gaarne, als het u aan inborst gelijk is.

Julia, Qzache,')

Gij Haat dus mijne band niet af?

Marios.

Wie zou zijn geluk van de hand wijzen? Doch vergeet de voorwaard© niet.

Julia.

Zijt daaromtrent buigen vrees’

( Zij reikt bettt baare reebterbanä toe, en ßaat met de linker baar fluijer achter uit.)

M A R I U 8 (getroffen door baare ffiootibeid,)

Ik waarde tot hiertoe, dat mijn ha« alleen aandoen«

C 57 )

lijk was voor den roem , nia« nu gevoel ik, dat bet ook voor de liefde klopt, Julia.

Dan is mijn fchoonUe wtamp;sch vervuld, — Wacht een oogenblik I

{^Zij gaat in een zijdeJiamer, en kf-rnt wet haaren tien-jaarigen Zoon o R z N i U s aan de hand weder terug»)

TULK.

Dît is het jongske, wiens vader gij zijn moet.

M A R. I u S {bem voor het veerboofd kuf/ebende )

Zijn oogefronst gelaat is het beeld zijner ongeveinsde ziel.

G R A N I o S.

Ik zou u gaarne Vader willen noemea — leer mij fiechts uw voorbeeld volgen.

Marios.,.

Do geest van uwe Moeder rust op u.

Julia.

Nog eene kleinigheid moet gij verneemen .- mijn raam. • «

N u M a n i v s ; 'de vriend van Marlut komt Ïacb‘ gemie binnen ) M A n i u s.

U had ik bijna vergeeten.

D S

C 5!)

N V M E R I ü 5»

Veel geluk, Vriend Rlarins.’ gij verbindt n, zonderden oaam uwer Heldin te weeicn?

M A R I n f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Cij hebt geluisterd, en weet dus denkelijk reeds de-gaatfebe zaak. Ik zal u wel bcloouta«

N o ftl S R I u f«

Ik bea zeer te vreden als «we ▼ergelding, (0;gt; ^uHa nfijzendéy dus uitvalt. — Voor een bruiloftsgtfebenk deel ik u den naam uwer bruid mede. •- Het is mijat nicht Julia, de weduwe van den ridder Granins»

MA RI wa

lk ben order een zeer gelukkig gelernte geboren.

N u M B R I 0 S.

In de daad dat is zol Nog so jong, en reods 10 veel room, en zullt een fehoone Vrouw!

Tn B A N o (kewi timitri^^

liet avondeeten Haat gereed.

111 « B I U S.

lieden Is het wol der moeite waardig, een beker Les» bifehen wijn te plengen.

N u M B n 1 u gt;.

Ut boude het laadzaainer beo te diiukea.

( 59 )

MIJNE GEDACHTEN

BIJ HET ZIEK EEHEK

BOUWVALLIGE KERK,

’k Zie u, o Nachtvordia

Gij Iteedt nw loopbaan Jn, En fpoort mij tot gezangen:

Uw dille majeileit,

Den glans die g’ om o ipreidt ,

Zal ’t zonnelicht vetvangen,

Wie drijft, o heldre'Maan, U op uw groot Aha baan? Wie gaf u het vstmogeo? t*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zo dat nw aanfehijn licht,

Waar voor het duister zwicht, Dat d’ aarde had oiatoogen.

C^o )

Geen ftatig eikenloof. Geen akkerwerk noch fcheof

Zal bier mijn oog begluuren:

Slecht» ziet mijn oog van ver, Bij 'c licht van maan en fter,

Op waggelende muuren« —

*k Zie een vetvalleu kerk , Der vroeger eenwen werk, O nbloot van welf en daken ;

rietgras en mosch begroeid;

Met netels digt omfehoeid; - « Via raaf en uil be^vaken. •

Eerwaardig is *t gevaart*, Dat nu ontzetting baart, Uet draagt der eeuwen ftempel; ..

Hoe feboon klonk hier voor lang Het vrolijk pfalm-gczang!

H er was gods buis en tempel.’ -

Een felle Mikfemdraal

Ontnam n een» de praal. Die u weleer vetzelde,

C6t )

Toen hier des ’s Hemels tolk

Aan ’t uitverkooren’ volk De leer des heils vermeldde.

Daar na in hater tijd

Wierd gij ’t verderf gewijd. Doop woeste orkaan en winden;

Üw dakwerk Roxcee neet , Sints was in u niet meer De ftein der deugd te vinden.

’fc Ging laatst in ’c middag uur

Door deez’ gebrookeu muur, En kwam de doodswijk naader;-

Een trilling greep mij aan: -’k Zag haar vol distels ftaan, En gras en dor geblader.

Geen grafzerk lag hier néér, Men las geen opCchrift meer Op ’t graf van welverScnde;

Bij deeze plaats der fmaft

Kwam febaars een teder hart,-Dat hunnen dood beweende.

(Ö2)

Een hui faring trok door *t bloed, ..

Iets akeligs, dat mijn voet Als weêr temg deed wijken; — ’Jc Zag hier en daar een been In ’c Hof en gruis venreêa

Van EO veel duizend lijken»

’k Zag voorts tot in den grond» Alom *c gewelf in ’t rond , Veel ijzren febraagen roesten; In ’t hol dier graffpelonfc Was ’c of de wand weêrklonk, ,, De tijd kan 't al verwoesten 1

Hier flaapt men eeuwen voort; — Hier rusten ongeftoord,

Eo vijanden en vrinden;

Hier ziet, bier weet men niet Van kwelling noch verdriet,

* Hier is geen fmart te vinden 1^

ô Zij, die hierop aard.

Elkander lief en waard, -Elkander alles waren :

Nu voelt hun hare niets meer. -

OF daalt een geestheir neêr Om nog op *t ftof te Haaren ?

ô Neen, — in *s aardrijk« fchoot,

Die buil een rustplaats boodt, -In ’t graf, wer waards wij daalen. Bij ’t fluimeteijd gezin Heersebt wijsheid ziel uoch zin, Om Scheppers lof te maaien. -

Zij rusten ftil en zacht 5

Zij kennen leed noch klacht.

En mogen Hoorloos flaapen;

Niets wekt die vaste msts

Zij kennen wensch noch lust. En vreezen krijg noch waapen#

(«4)

Tot dat voor ’s waerddrond Naakt d’ aUerjongfte Hond, En dê Almacht zich doet hooren : „ Staat opl” is *c wekkend woordj — Dees roepftem wordt gehoord j -quot; Wat leefde word herbooren»

Daar daagt de jongfte dag. -

Wel hem , die eeuwig mag

Zich om dien dag verblijden 5

Voor wien het offerbloed

Des AlidJadrs gansch voldoet;

Die deel heefe aan zijn lijden*

Die zal in ’t hemelhof,

Des Scheppers eer en lof, Met Jezus liefde zingen;

Daar fmaakt men reine vreugd,

Die ‘t Eng len-choor verheugt, Met duizend’ Ileniellingen. —

A. W. J. ÏL

(«5 )

VOORZICHTIGHEID INDEN OMGANG

VAM HST

MENSCHLIJK LEVEN;

LzvciA en EMILIA zagen met verwondering naar het weeffel eener fpinnegt; dat dceze tusfchen de takken van een bosebje in den tuin gefponnen had; toene vgt;nao-Kius, die van zijn morgenwandeling terug kwam, ftaan bleef om te ^raagen, welk een voorwerp haart aandacht zo zeer tot zich trok ? De daauwdroppelen hingen nog aan de tedere draaden, waaruit het weeffel beftond, en verfraaiden ieder deel op eene uitneemende wijze* Op hetzelfde ogenblik vloog bij toeval een klein vliegje in deeze webbe; en de fpin» die voorbeen ongt; zichtbaar geweest was» reboot langs de draaden uit haare verborgene wooning te voorfeMja , maakte zich meester van zijn roof, en doodde hem door het giftig sap dat zij in deszelfs wond iavloeijen liet. Toen de roofgierige dwingeland zijnen prooi grootendeels verteerd had, verwarde zich een andere doch veel groo-ter vlieg in het net. Nu wachtte zij zeer bedaard tot dat het lafeft door zijne poogingen , om zich in vrij-E

( lt;55 )

heid te ftellen, zieh vermoeid had; toen wikkelde. 24 hetzelve in de webbeden liet de arme vlieg in een toe-ftand van fchrik en onvermogen, als een kostelijken maaltijd voor haaren volgenden eetlust.

Gij betreurt, zeide eüphronivs, dit ongelukkig Infecft, welks ondergang het natuurlijke gevolg zijnet ■onwetendheid en van zijn gebrek aan voorzichtigheid is. Doch herinner tv daarbij, dat ook gij zelve in den omgang van het dagelijkfche leven , aan menigerlei Frikken, die voor uw deugd gevaarlijk zijn, en de rust uwer ziele fchaaden kunnen, zult blootgefteld zijn, De vleiieri/ is de gewoonó valftrik, die uw geflacht ’c eerst gelegd wordt; en wanneer gij n daarin laat vangen, dan maaken vertvaandheid, gemaaktheid, onknischheid-en zucht om boven anderen te febitteren, het gift uit, dat in uwen verwonden boezem zachcelljk influipt. De wellust fpreidt haire glansrijke netten uit, die reeds voor duizenden verderflijk geweest zijn. De eerzucht verrascht den onvoorzichtigen door macht, titels ea waardigheden, terwijl een valfche godsdienst-ijver onder een fchicterend blanketfel van geheimzinnige heiligheid en prachtige plegtigheden , een net van huichelarij en bijgeloof verbergt, waaruit het nog ved moei' jelijker valt zich te ontwikkelen.

AAN DE

NAGEDACHTENIS

T A H

ANNA TESSELSCHADE ROEMER VISSCHER.

Hievon eertijds groote dichtere

Voor uw naam een loflied aan;' TatsEtscHADBl zaagt ge uw fchedel

SOmts gekroond niet lauwcrblaao:

Heeft een hooft, vereend met nuioxns

Op uw fchrandetheid geroemd.

Strengelde ze n vaak een kransje

Van het eslst liet fchoonst gebloemt,

Gij hebe door bevalligheden,

Door vernuft en konstbeleid,

Door de vlugheid uwer vingren, U een eerezuil bereid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Voor uw hand was ’t brooze fchepfel

Duurzaam als bet marmerReen; £ t

( lt;53 )

’t Glas voert keur van dicht- en fchrijfkunst O Met uw naam door d* eeuwen heeq.

Opende ge uw lieve lippen,

Roerde gij uw vlugge tong.

Liet ge n keur van taal ontglippen;

Ah gij bij uw fpeeltuig zong Goden en Godinnen dachceu,

Dat hun kroost herleefde op aard,

« nt:us keurde n dan baar rozen»

£■ ^j^ol zijn fpeeltuig waard;

Dan bood u Mercutfr zijn goudfehat, opgegaard door koopbeleid»

Dan had J^ijmflle^ bij uw trouwfeest, Zelf ’c bellier der plechtigheid.

Pronk dan vrouw zo vol begaafdheên. Waardig uw veiheveu fland,

(*) Deze ^reuw mumte in ^s bijzonder uit in de buntt ont fraaij op glus te febrijven, waar van neg beden onder cerige fatnilien overblijfzelt zijn^ — Sij haar geöeffènden geest bezat zij zeer veel fibeone talenten , zij fprak verfchtiden talenf was een goede diebterv gt;nbsp;f» ^^f^S ^^f*quot; i*^fh

( «9 )

En vermeer ’t getal dier vrouwen, SierCels van hu a vaderland i

Hogt, o lieve tbxbxscrasbI

’t Bloempje groenen op uw graf,

’e Bloempje, dat de liefde en achting

Aan uw Dagedachtnii gaf J

’t Kan, ’t is waar, uw zerk niet fleren

Naar verdienden of waardij,

Maar wie dreeft in kuist en oordeel. Of vernuft n ooit voorbij ?

Leef daa zangdeti die zo vrolijk

Kunst voegt bij bevalligheid,

Die, zo zedig als uitmuntend,

U der deugd hebt toegewijd.

Wekt der vrouwen zucht tot kunde.

Kweek der maagden zachten zeSn,

Zo draal ’t licht van ’t vrouwlijk oordeel

Over dood en grafzerk heen;

Zo hangt nog het late nakroost

Voor uw beeld een lofkrans op.

En voert, door u na te dreeven,

Neêrland’s vrouwen roem ten top.

C. A. N

E 3

C 7«)

SOPHIA

OF DB

ONGELUKKIGE ECHTGENOOTE.

[T^ruoZ^.J

'S A N D 0 K, tot zijne wooning te mg gekeerd zijnde, be. vlijtigde zich ten fte^kden om toch elk zijner buuren veel rchoons van het huwelijk zijner dochter te verteilen Hoewel andere niet zeer gemeenzaam zijnde, kwam bem nn de atmfte landman niet te genug voor, zo die flechrs,niet eenige verwondering, zijn grootfpree-kenc^e vcrhaalen wilde aanhooren. Eeos op een fchoo* nen worgen kwam het hem in *t hoofd den Predikant BLUMARD te gaan bezoeken , doch nauwü ks WM bij op weg, often man van het dorp o« tnioeUe hem, en verhaalde hem dat hun Dominé federd drie of vier dagen zeer ziek was, dat men een Doélor uit de Rad gehaald had, die fterk aan zijn opkomst twijfelde« ^’el zo antwoordt sanoor koeltjes, dat ziet ’er Üecht ^

Cr: )

ok : hierop keerde hij om , terwiU hij dacht een zieke heeft rust nodig, het zal dos niet vleijen licm yeel van mijn FiBTje te verteilen, en wat zou ik 'er aodars veel «uvoeren, ook zou ik te veel verzuimen, hij keerde te rug. De jonge blumabd, die reeds qp zijne terugkomst was,.eer hij tijding van zijns Vaders ziekte kon hebben , wandelde thans met een vrolijk hart naar huis, dan de wooning van zijne 5 o m i e voorbij gaande, kon bij nietnalaten haar van zim terugkomst te verwittigen en na haaren welftaod te vernemen, SANDOR zag hem het hek inkomea, ha bd va ROÏ riep hij hem te gemoet, zijc pij daarJ du komt gij ook wei uit de lucht vallen ik dacht dat gij al lang bij uw zieken Vader zat.’ mijn Vader ziek* en ik heb daar van geen berigt gekreegen: ja dat weet ik niet vriendje, maar dat uw Vader ziek is, heeft.mij Heijnbaat daar zo even verteld, ik meende cens naar hem toe te wandelen, want federd mijn dochter getrouwd is ... getrouwd* getrouwd 1 viel sd u a R d hem in , met een gelaat dar de anglHgfte verwondering tekende, gijfcheristl-fcberc-fen 1 dit wilde gij wel , niet waar ? nu dan federd PIETJE getrouwd is,» vervolgde s a » 0 0 R bedaard, kunt gij wei begrijpen dat mij dj tijd vrij laog valt, -

£ 4

VU rannelde bij «og zeer veel iii zijn gewoonen trant, van zijn dochter, en welk een rijk maa zij had, en vanher prachtige huis, en de inooije meubelen enz. Hij had jiog wel een unr kunnen praaien zonder dat blumard hem zou geantwoord hebben, deeze ftond dàâr gelijk een beeld, het woord getrouwd trof hem sli enn donderdag, eindelijk vroeg sAndoR knorrig; kooit gij mij uiet? .. Ô God, of ik u hoor! à mijne aangebedene sophie, hoe kunt gij beduirea uwen armen EDUARD te vergeetenl — maar jongeling maak u niet driftig! boor eens, sophie praate wel veel van u te beminnen, en dat zij u en niemand anders heb« ben wilde, zij febreide en zuchtte wel veel, maar hier aan boorde zich de Vader niet, ik heb het maar eens ter deeg doorgezet; nu trouwens, het meisje zag wel •lat ik gelijk bad, want zij heeft uit eigen beweeging haar hand aan delcourt gegeven, en ik ben verzekerd dat zij 1 hands recht gelukkig ia. - Indien dit za is, dan beeft zij mij nooit bemind zeide bl UM AR D, terwijl een vloed van traanen hem uit de oogen barstte ’c geen zijn gemoed mogelijk eenigzios zou verligt hebben, zo samdor, die niet wist wat gevoeligheid ware, hem niet op het hoonendfte bad toegevoegd,

(73)

wel nil dacht ik dat gij wijzer waart, fchaamt gij w «iet EDUARD te fchreijen om een meisje? foei 1 in mijn F i s T j s kon ik dat nog infebikken, gij had haai het hoofd warm gemaakt, maar dat een knaap, die moed in ’c lijf behoorde te hebben, zich gaat aantellen als een kwaade jongen, dit lijkt nergens «aar, maar zulk een weekgebakken jongen zijt gij altoos geweest » hoor, weet gij wat, ik ben een vijand van al dat gefchrei zo gij mij met anders te vertellen hebt, zal ww vertrek mij aangenaam zijn, — BlumArd, door deeze beledi* gende woorden op de gevoeUgde wijze getroffen» zag s A N D o R met een oog van verachting aan, en verliet hem ijlings zonder een woord te fpreeken, de onde zag hem bedaard na, terwijl bij in zich zelve reideÎ wel gij word magtig gaaowboos, eu ik heb u toch de waarheid cens goed gezegd: hier op keerde bij na het hoenderhek waar bij zijn gefloord werk weder op^ vatte.

lotusfehen naderde EDUARD ang^ig d® Pastorij» hij vloog naar her ziekenvertrek, en wilde in zijns Vaders boezem zijn hart ontlasten, dan hier in wierd hij op het droevigst te leurgefteld , de goede grijsaard kefide zijn Zoon ter nauwemood, de koorts duurdt

Es

( 74)

»da^ebroReti , en den volgenden avond maakte een hevige benaauwdbeid een einde aan zijn leven.

BtuMARD, door de hevigfte fmart als overüe’pt, btfagt 4e eerüe dagen na zijns Vaders dood in een fooit van dofte ongevoeligheid doof} hij kon niet weenen, fprak bijna niets, en febeen ongevoelig voor alles war hem omringde» dan op den dag der begraarenis bekwam bÜ allengs zijn bewustheid weder cn begon nu zijn verlieh bedaarder, maar zo veel te grievender te gevoelen. Nog korts geleden febeen hem het geluk allerwegen toe te Uebgen, en nu zag bij zich op eenmaal berooid van a'les wat voor hem op de waeteld dierbaar was; hij vond zig genoodzaakt een buis te verlasten, tv aar de blijde dagen zijner jeugd als een febaduw waren hecngefneld^ een ander Predikant moest hetzelve weldra betrekken Hij vertrok dus naar Z .. waar hij door J^Unval zijn patroon , met de grootfte hartlijk-heid en deelneming ontfangen wierd. Getroffen over het dubbel verlies vau slum AR o, zogt S/onv^l hem zo veel mogclijk optebeuren en te vertroosten , hij bood hem tot zijn verblijf een kamer ia zijn huis aan, en vermeerderde zijn jaargeld met twee honderd guldens. QxuMARD, door deeze gute vrieodfehap geuoffeu,

droeg ou zijn fmart moediger, evenwel het beeld zi}« ner sophib zweefde hem onophoudelijk voor de oo-gen. Mee haar in dezelfde Had te woonen , en haai niet een» zijn leed te mogen klaagea, dit viel hem hard» dikwilg als hij voor her Comptoir een boodtenap verrichten moest, nam hjj zijn weg voorbij baare wooning, nu eeos Aapte bij met langzame ichreden voorbij, en vaagde het nu en dan eens iotezien, en dan weder haastte hij zich weg even of bet iets misdadigs was zijne SOPHIA, aldaar te zoeken, nu en dan verbeeldde hij. zich haar voor hec glas te zien, maar eikwi^U ^w^m het hem voor dat zij hem ontvlugte, dan overviel hem aanAonds de gedachte dat zij bem niet metr beminde, dat zij door den glans der uitetlijke pracht verleid haaren ouden minnaar vergeten had, in ’c kort, dat zij zo onAandvastig als fchoon zijade. zo gelukkeg was, als SANDOR hem had trachten wijs te maahen.

Dan hier in bedroog blomard zich. SoPHis, feboon zich met de zuiverAe i egjo/e's van plicht ca deugd toeleggende om haar loc zonder morren td-drargen, en zich naar haaren nieuwen A/nd te voegen, kou den vriend haarer jeugd zo fchielijk niet vetgeien*. Altoos bekommerd ever zijn lot, beducht dat hij haat

C 7« )

van ontrond en wispelinurigheidzou verdenken, Heeds bedacht dar d e t c o o a t de waare oorzaak haarer droef* heid zou ontdekken, wierd zij dagelijks door de gtievend-fie fmart ovetheerd, zij hoorde weldra darde oude n L u-WZ R D overleden en zijn Zoon thans beftendig in Z . • zijn verblijf hield. Nu groeide haar angst, en haar ge* zondheid leed niet weinig door deeze heimelijke kwelling; intusfchen naderde de wiecer. Dn lco uRT, die met droefheid zag dat sophiBj hoe zeer zij haar leed trachtte te verbergen, die blijmoedigheid,welke hem, toen hij haar het eerst zag, zo zeer bekoorde , verlooren had, poogde haar te bewegen meer uitten gaan en menfehen te zien»

Hij was lid van een aanzienlijk Concert, en, daar hij wist dat zij de muziek beminde, drong hij ’er telkens op aan dat zij hem aldaar vergezelde; maar te vergeefs, even dat geen wat hij tot hare hetflelling nut* tig achte, fchuwde zij, overal vreesde zij blo ma RD te zullen ontmoeten,en wanneet zij zich dan verbeeldde dat haar echtgenoot bij deeze ontmoeting tegenwoordig zou zijn, beefde haar hart van fehrik; en zij zocht telkens allerlei uitvlugten om haar zucht tot tehuis blijven te bewimpelen, DebcooRT , langt

hoc meet bekommerd over den kwijnenden ftaat zijnet Vrouw, beproefde het fomw ijlen haar op de zachtzin-nigfte wijze overtehaalcn om hem de oorzaak haaret kwelling te ontdekken; dan dit gelukte hem niet, zij nam dan een vrolijk*fchijnender gelaat aan, lachte hem half fchieiënde toe, beloofde vrolijkcr te zijn en begon dan over onveifchillige dingen te praaten. Hiet door geenzins gerust gefield , nam hij voor de oude SANDOR cens emftig over zijne dochter te onderhouden, W’aar toe zieh de gelegenheid weldra opdeed. Sandou kwam eenige dagen bij zijn kinderen doorbrengen. Hij zag wel hoe zeer sophie veranderd was, maarwagtte zich hier van iets te haten blijken. Op een fchoonen winterfebea namiddag doeg dblcourt zijn fchoonvader voor om een wandeling buiten de Had te doen; de oude bewilligde hier gereedelijk in, ongevoelig wendde oslc00XT bet gefprek op so» pniE, bij verhaalde bemin welk een Haat zich baare gezondheid bevond, hoe zij zich telkens aan de diepHe droefheid overgaf, dat eea verborgen verdriet aan haare tust knaagde, dat bij sa voos, derhalve» op’t vriendelijkst verzocht, hem zijne gedachten hier over te zeggen eu welke de beate middelen zouden zija om

Cr»)

SDP me haarj voorige gemoedsmst weder te gee* ven* — is het zo, mijn Zoon, was het antwoord , is r IB T JE zo droevig ?Nu, mij dacht, zij zag ’er ook wat bleekjes uit; hoor, ging hij voort, terwijl hij een ver» Zekerende houding aannam, ik weet wel waar het haar hapert, zij heeft te fchielijk affebeid van al haar bloemen en planten genomen,Z.. bevalt haar niet, zij beeft ’er nooit kunnen aarden, de bedompte ftadlucht ondermijnt haar gezondheid , volg mijn raad ziet tegen den zomer óm naar een buitenverblijf, breng *cr uw wijfje, en gij zult zien dat zij veränderen zal, 6, leer mij mijn f r g t j e riet kennen , ik weet met welk een drift zij het buicenlcveu bemint. Als zij geen gevaar loopt om dien blumard te zien, dacht hij, zal dat wel weer febikken ’er lopen raogelijk eok wel wat grillen onder. Delcourt bedankte zijn fchoonva-der voor zijnen raad, verzekerde hem dat, daar hij tot nu toe niets verzuimd bad om zijn Vrouw alle genoegen te geeven , hij haar ook hier in wilde voldoen, zo dra zich de gelegenheid flechts opdeed.

En dit gefchiede weldra , ’et kwam omtrent twe# auren van de Had eene aangenaame buitenplaats te Koop, DBicouRT bezag dezelve, alles voldeed hem

09 )

en hîj kogt dé phats zonder s or nia hier van het minde te melden. Kort daar na reide hij tegen zijne Vrouw .• mijn lieve s o p ii i e , ’er is een allerliefst buiten open dat ik u gaarne wilde doen zien, 20 wij ’er deezen middag eensbeeo reden ?— Wet al mijn hart, antwoordde SOPHIA, die blijde was en deezen voorflag gereedelijk aannam. Hét was op een aangenaamen voorjaarsdag, de frisfche lucht en het zachte weder bragt reeds zeer veel verandering op het gcftel van sopniB te weeg , zij werd opgemerkt vrolijker dan dencourt haar in lange gezien had, het buiten geviel haar bij uitRék, het huis, het boschjé de boomgaard alles droeg om *c zeerst haare goedkeuring weg. Na dat zij alles bewonderd en geprezen had, vroeg del-court glimplachende, wat zegt mijie sopniE zon zij de zomer niet liever alhier dan in de muffe Aal doorbrengen? 6antwoordde zij bloezende gt;ik was nooit geen vriendin der Aad , mogelijk komt het daar van dat haare vermaak en mij zo weinig voldoen. Wel nu, nrijne lieve’, zo gij Hechts befluiten kunt om de wintermaanden in de Had door te brengen, zal Ik uwe zucht voor het buitenleven niet tegengaan, Deeze plaats» welke u zo zeer bevalt j kunt gij van nu af als de uwe

( So ) hefchouwea. Sinds lang bemerkte ik met droefheid dat gij treurig waart, en dat uwe gezondheid wankelde, ik giste dat het badleven u tegendond, om deeze re* den kogt ik dit verblijf, en fchoon het door mijae be-Zighede« niet wel mogelijk is u altoos gezelfchap te houden, zal ik het zien te fchikken dat ik het grooifte gedeelte van den tijd met u hier doorbreng ; lieve, waarde cahel, riep sophie verheugd en bewoo-gen, hoe veel goedheid hebt gij voor mij! meer, on* gelijk meer dan ik verdien, mögt ik u met dankbaar* heid voor zo veel infchiklijkheid vergelden’ het her* fiel uwer gezondheid zal voor mij de grootfte beloo« ring zijn, was zijn antwoord.

Van nu afhad sofhie het zeer druk met alles, wat ecaigzins tot fieraad of gemak van haar buitenhuis kon verftrekken te verzorgen. Terwijl haar dit bezigheid en dus afleiding verfchafte , naderde de meimaand, en nu betrok delcoukt met zijn dankbaare echtgenoot» hunne nieuwe buitenwooning. Somm dagelijks de frisfehe lentelucht inademende, en nu nietgeftadig ontrust door de vrees van n t. u m a r d onverwacht aante-treffen, werd allengs meer te vreden, en dit alleen bragt veel toe tot de bevordering haarer gezondheid *, uslcourt vet-

( Si 5 verrukt over de gnädige veraaderiag zijner forma* sa zelf een vriend van het buicanlevea zijnde, bragt Ütchts twee dagen van de week in de dad door, en f o P H i E, die de eenzaamheid beminde, viel deezen tijet zelden lang» zij laf, zij wandelde of vatte haar lang vergeeten tekenwerk eens op, en zo vervloog de zo» mer, de herfst was reeds daar, *er men ’er op dacht; en daar s or m s zich bij de buicealHcbt zo wel bevond, gingen zij niet voor bet laatst van October naar de Had«.

Omtrent een paar maanden daarna verblijdde so« *HiB haaren echtgenoot met de geboorte van eene dochter, nu fcheen ’er niets meer aan ’c geluk vaa BELCOURT te ontbreeken , hij zag met genoeges hoe soFHiB *er zich met alle vlijt op toe lag, o na haaren nieuwen plicht getrouw te vervullen,zij wijddo zich geheel aan de oppasCng en verzorging haarer kleine Luc ie, en daar zij nu overvloedig bezigheid had, kwam het zeer zeldzaam te pas aan uithuizige vermaken te denken, welken haar om dezelfde reden als de voorige winter nog even weinig behaagden*

Daar S^onval een goed vriend van den ouden del-court was, viel ’er niets bijzonders in hst huis vaa sopiiiB voor, of BLOMARo w«rd ’er weldra vaa

C Ss )

onderricht, bij vernam des febieïijk dat sophib fe-derd haar verblijf op het land welgeftelder naar geest en ligchaam was geworden. Nu begon bij zich zelve als de verftoordcr haarer rust aantemerken, en uit dit begioful beOoGt hij zich van Z .. te verwijderen. H^on^ val, die insgelijks vreesde dat zo lang zij beide in de-welfde ftad woonden, huane rust nimmer beftendig kon zijn, verkerkte hem in dit befluic. Het kwam ’er nu, maar op aan om daar b i u ar A n o van zich zelve geene middelen bezat, naar het een of ander ordentlijk be» Aaan ia eene andere plaats te zoeken. Terwijl mes hier mede bezi^ was, onifiog S’7onlt;al een brief van zijn eenigen broeder, die op een der fchooiifte pJantagien te Dcmcrary wooadc. Deeze meldde hem dat hij oud ea gebrekkig wierd, en het bether hem hoe langs hoe zwaarder vallende, hij'fins lang een perfoon, op wiens kunde en trouw hij zich kon verlaateo, verlangde, wien hij van tijd tot tijd de bezorging zijner zaken kon over-geeven; dat, daar hij geen Vrouw of Kinderen had, hij wel voor een goede belooniog zoude zorgen. Hij verzocht derbalven dat ßdonval zijn best zoude doen om voor.hem naar een eerlijk man omtebooren, en, zo dra^ hem ieti goeds yopiK^am, het hem tsrilondte melden*

(8j)

Naawîîjksîiad quot;AJonval deezen brief geleezen, of zijn gedachten vielen aanftonds op s l o w a x n. Hij twijfelde niet of deeze bezat al de eigenfebappen die zijn broeder begeerde* Hij las hem op een morgen den brief voor, en raadde hem flerk aan van deeze gelegenheid gebruik te maaken, als het beste middel om zijne aanhoudende fmart te lenigen, de rust in ket huishouden van DELCouRT te bewaaren. In het begin had b lu* MARD weinig gehoor na dit voorftel. Zich zo verre van soPHis te verwijderen, kwam hem ondraaglijk voor* Schoon hij op haar bezit in ’c minst geen aan-fpraak mögt maaken, kwam de hoop,die den ongeluk-kigen zelden verlaat, in hem op: zo DBLCOURT ftierf, dacht hij fomwijlen , maar dan beefde hij weder terug op deeze gedachten* Na lang en breed overwoogen te hebben wat hem te doen flond, nam hij eindelijk het befluit on, daar hem niets buiten zijne soFHiBaaa Europa kon hegten, het voorftel VM. Bfonval aan te nemen, en nu febreef deeze aanftonds aan zijn broeder met eenSebipj, dat nog die zelfde week naar Vf/nfrary ftond te vertrekken* Hij meldde hem met weinige woorden de gefchiedenis van blumard, prees hem ten fteUften aan wegens zijn oplettendheid en trouw» ««

F ft

CM)

beval bem op het nadroklijksc aan zijn zorg en gene« geoheid.

DatcouRT was met zijn gezin reed# lang nur buiten vertrokken, toen Monvai een brief in antwoord van zijn broeder ontfiug, welke hem verzocht den on-gclukkigen jongeling te beweegen , om zo fpoedig mo« gelijk bezwaards te konen; dat hij door zijne gefebie-denis bewoogen» het oprechtte deel in zijn lot nam; dat hij hem als Zoon zeu ontfangen, en in alles op een vaderlijke wijs voor zijne welvaart zou zorgen. - Meer kon B LU M AMD tot zijoe bemoediging niet verlangen , alleen ééne zwaarigheid bleef hem over; te vercrekkea zonder zijne sopnxB niet eens vaarwel te zeggen, fcheen hem ónmogelijk, hij befloot derhalven om haar door een brief van zijn aandaand vertrek te verwittigen, en fchreef met een bevende band het volgende:

yrieftdin mijatr ^eugät

Zo gij n oog kunt herinneren, dat ’€yrlt; een tijd geweest is, waarin wij elkander van onze wederzijdfche liefde verzekerden, waarin deuurenoogenblikken febee-sen die wij bij elkander dootbragtes, dan zeker talc

lt;«5)

gij mj et ne enkeT^e bede, de laatje waarmede ik o immer zal lastig valk» , niet ontzeggen. Ik vorder flechte een paar ogenblikken om a te zien en u voor eeuwig vaarwel te zeggen. Ik verlaateeneplaats, waar voor mij geen geluk meer te vinden is, en ga in een ander wae-relddeel opbonden uwe rust te flooren en ui) zelven mogelijk misdadig te maken. Uw brave echtgenoot verdient u. Ach, dat gi) belden gelukkig moogt zijn , is mijn eenige wensch 1 mögt ik op deeze letteren weldra eenig gunflig ontwoord ootfangen, dat zou zekerlijk de fmart veriigten van den ongelukkigeu

E. B L U M A a D.

Deezen brief gaf blumard aan een getrouwen bediende van J/okvaZ, met bevel om bem aan s o r Hi* zelve te overhandigen zonder te zeggen van wien hij kwam» Gevallig Hond delcourt aan het hek va* de plaat#, toen de oude Htnelrik aan kwam flappen .-Mijnheer , ik wilde gaarne Mevrouw dbi.cooRT fpreeken. — Gij, mijn Vriend! had gij baar iets te zeggen. ^ Ik moet beur deezen brief in eigen handen overgeven, — een brief, van wie toch? •- dat zou ik luist niet kunnen zeigen, ik verzoek Üecbts{oin de Me» f 3

C 8ö) vrouw te fpreeken. - Nu, goede man , gij zult baar fpreeken, zeide delcodrt laschende , hem op «OPHIE wijzende, die met baar lieveling op den arm het hek naderde, nu kunt gij uw boodfehap verrichten. Älevrouw, begon Hendrik zich buigende, Mijnheer neem mij niet kwalijk, maar bier ii een brief voor u, Tk heb geen befcheid nodig, ogeubliklijk gaf hij so ÏHIE den brief over, keerde zich fchielijk om, en was reeds een eindver weg, eer so p h i e recht wise wat haar gebeurd was. Zij brak het briefje open, zag het in, werd bleek, beefde, had werk zich ftaande te houden — mijn God, s o p iir b , wat deert u, riep del-COURT, terwijl hij na baar toevloog, baar met de cene handhet kind afnam, en haar met de andere onder-fteunde en na de eeifte bank bragt die hij vond. Laat mij bedaaren,Hamerde s o p h i e , gij zult alles weten. Hierop gaf zij den btief aan delco o rt, die hem met de grooiHc oplettendheid en verwondering las. Ongelukkige jongeling 1 ongelukkige s o p h i E, riep hij eindelijk uit, moest ik ontwectend de oorzaak uwer fmart zijnf Sophie, die eerst dacht dat haar man in drift zou uitgebarsHen hebben, floeg nude oogen op. Gij haat mij dan niet, waarde Vriend! vroeg zij fcbrei-

\

(87)

jende? Ik u hasten, vas hcc antwoord, engelachtigè Vrouw, dan was ik het fnoodde monftcr dat de aarde immer voortbragt! ik u baaten, om dat gij eenen jongeling beminde die u waardig was! u haaten, daar ik duidelijk gezien heb, welke moeite gij gedaan liebt en oog doet omdeeze,op zich zelf onfchuldigehartstocht, te overwinnen ! Maar hoe ishetnogelijk, dat gijmij van dceze liefde, voor ons huwelijk niet verwittigde, hoe zeer ik u ook beminde, hoe veel mij u verlies ook zon gekost hebben , had Ik bet als een misdaad aangemerkt u van uwen geliefden te fchciden. SopniB meer bedaard, verhaalde nu haar echtgenoot alles wat betrekking bad op blom a RD, zij verhaalde hoe zeer baar Vader haare liefde af keurde, hoe eindelijk de kinderliefde op haar hart had gezegepraald, en hoe zij,alleen om haaren Vader te gehoorzamen, haar hand aan o e l-coüRT gegeven bad. Dblcoort, geirolfen door dit verhaal, prees baare gehoorzaamheid: Maar verachtte den ouden sakdor bij zieh zelven« Mijn waarde, zeide hij tegen s o p u i B, gij moet den armen jongeling zijn bede niet ontzeggen, hier door zoud gij mij bet grootfie verdriet aandoen ,ik zelf zal oogeublitdijk naar de flad lijden, en hsm fir.eekeu den gehcelen dag hier J

C 88 ) doortebtcngei. Hij beval aanftonJ« zijn knecht het lijd. tuig gereed te maaken, kwam weêr bij s o p n i e , on» Keilde haar, terwijl hij zeide:nu lieve, oog voormiddag breng ik o uwen Vriend, verwacht hem zo bedaard u mogelijk ia, 80 ph xb kon niet antwoordes« en knikte hem flechtiminlijk toe. Nu reeddklcourt heenen»

en bevond Zich in anderhalf uur voor het hsis van

( «9)

H«T DWAAZE IS ONAANGENAAMS

D» R

GEMAAKTHEID.

LüCiA, BMiLiA en sopRMOMiA zaten aan de» bloemrijken oever van eenen ruisfehenden beek, en luir« terden naar de muziek van het nabuurig woud. De Zon vergulde met hiare ondergaande ftraalen den Hemel ia het Westen, de zagtademende zephns zweefden rond* om haar, en de gevederde zangertjes fchcenen elkander in avoodgezangen van lof en dankbaarheid den loef te willen affteeken. Verrukt van de kunftclooze melodie van het Roodborsje, den Vink, het Putterije en bet Zeisje, waren zij geheel en al gehoor, en hadden geen de minde aaadagt op een Paauw, die, uit de me* nagerie van een nabuurig Landgoed onUoopen, hen met een majeftueufeben tred , en zijne prachtig uitgebreido ftaart naderde. De harmonie van het concert wierd ra» geÜoord dooi bet luide en fchorre geluid van deeze» F5

lt; po )

^tätigen vogel; en fehoon hem kmilia gedunrig ■wegjaagde ^ zette bij echter zijn gefebreeuw met dat zclfsgenoegen vooit, het welk eene feboonbeid, die | van zich zelve bewust is maar al te dikwerf uitboezemt.

Denkt dan die dwaaze vogel, zeide lucia,dat hij de gaave van ziegen beeft, omdat hij zulk een uitgebreiden Haart heeft, of met de pragtigde kleuren verwerd is? Ik weet niet, antwoordde sophronia , of de Paauw voor zulk eene befchouwing vatbaar is. Doch ik koop, dat gij en bmilia altijd vermijden zult om zekere vertooning te maakeu van het geen voor uw geflacht, uwen Hand en uw karakter niet voegt. Vermijd een gemaakte bonding in alle deszelfs baacelijke gehalten, neemt geen geleende gelaatstrekken of gebaarden aan, en vergenoegt u te behaagen, te febitteren, of nuttig te zijn op den weg, dien u de Natuur beeft aaugewe« zen, en die uw veiUand billijkt.

(pl )

C nbsp;I nbsp;N nbsp;E nbsp;Ü nbsp;S

▲ AN

A nbsp;L Z nbsp;I nbsp;R nbsp;E.

Reed« fehictert de lente , in ’t bloemnike veld. Haast worden de luiten der knapen gebeld; Rasch zwiert op de lokken der meisjes een Krans, En ieder bereid zich welhaast tot den dans; De vreugde plooit lachjes in *c blozend gelaat. Daar amor, al dartiend, zijn moeder verlaat $ De vogels verheiFen al juichend hun lied* Wijl elk, vol blijdfehap, zijn fchuilplaats ontvlied, Maat ik, mijn alzi rbI verkwijn bij die vreugd, ’k Zie, trenrig en zuchtend, ’c genoegen der jengd^ Bij de een same'grot, aan den oever der Groom;

Waar de Echo mij nabauwt ! «- ten Gronk van een boom^ Waarop ik, tot Geraad, uw naamletters fnij, Zie daar al mijn troost, iu de fmart die ik lij!

(9«gt;

ft Kom, mijn alziub! op *c zalige veld. Waar zuivere liefde uw fchredeo veizeltj Verhoor mijne bede, en zie hoe natuur liet alle® bezielt , door haar koesterend vuur, Verlaat eens dieo kling, waar ge n zelven vcrliesCj Waar dwang en gewoonte uw vrienden verkiest) Waar lafaans n vleijeo , u minnende in febijn; De laster uw daden bezwalkc niet fenijn $ Waar al uwe feboonheen omhuld zijn met pracht. Door dwazen bewonderd, door wijzen veracht« Kom, dierbare alzire, op ’t zalige land, Daar bied bet genoegen alom u de band, Daar fchuwt men den laster, daar haat men den nijd Daar blijft men der liefde en deugd toegewijd} Ceen knellend vooroordeel geleid daar uw daén, Maar vriendfebap en liefde decz* lachen uw aan* Kom lieve, biet wacht u wijn zuivere min, En nnut en Hytiimf voert u bij mij iu ;

Verlaat dan uw vleijers, verlaat dan de Had, Bekroon mijne liefde, gij zijt al mijn fchat. Vervul mijne woonieg met blijdfehap en vreugd, Smaak *t zoete der Uelde iu ’t priUU der jeu^d*

( gt;S )

£o bloeien de rozeo, bij ’c zalig genot, Zo fchenkca de góden ons ’c heilrijkUe lot ! Zo zien we onze tafel omringd van een kroost. Dat ons in de grijsheid verkwikt en vertroost» Daar vriendfchap den beker met mirthen bekroont £a ons met een lachje der dankbaarheid looau Kom dierbaate die ik als gade verkoor, Geef aan mijne bede en liefde gehoor! £n groenen de boschjes * met rozen doormengd, Dan word voor de veldgoÓn het offer geplengd. Kom dat dan de liefde uw fchreden heftier, En men met dat feert ook ons echtverbond vierj En gij, tedere amorI verhoor mijn gebeen, En leid mijn alzkb teg fpoedig hier heen. Zo breng ik uw offers van bloerasu en wijn, Dan zult gij de eerfte der huisgoden zijn!

C.

( P4)

CHLOE AAK EIN SCHILDER,

Is dit het beeld ran mijn beminde T

Neett, Schilder* neen gij trof hem niet, Eea besje moog’ ’c gelijkend vinden, Die met geen oog van liefde ziet, ’t 1$ alles koel en zonder leven; *c Is onverdraagli-k ftijf en droogt Waar is de fierheid hem gegeven? Waar is zijn vrolijk lonkend oog ? Mij» minnaar heef: veel beter trekken, 0 Kost gij door mijne ogen zien, De verwkwast zon uw kunst bedekken.

Gij zoude mij beter beeldnis bién,

ft Schilders.' die voor Meisjes fchildert, En feilen volgt in ’s minnaars beeld, H’aatt gij nooit door de min verwilderd!

V’aar liefde baare gunden deelt,

(95 )

Daar werkt haar wonderbaar vermögen: Zij maakt het kromme recht ea frisch; Zij fchept de jeugd in rÏmpHge ogen, En legt het al ia goudvernis* Moet Venus u een kladder noemen, Die nooit de kroon der min behaalt« Als gij van duurgefchatte bloemen Een misdruk van de liefde maalt!

PILLIS AAK EEK RIJMER» 'f

Gij wilt het maagdlijk fchoon bezingen» ,0 Rijmer ! maar gij kent het nier^ -fcij vormt Hechts droge fchilderingen, Die elk maar in verbeelding ziet.

Maar, was uw febete natuur en leven » Regeerde waarheid in uw dicht, Maal dan geen Meisje zo verheven» Dat haar geleerdheid zuilen Richt ;

Thats bui niet eenwig bij de boeken» Om droge leiterzifcerij ;

Doet haar niet naar de Blondheid zoeken;

Drijf haar de ftarren niet op zij 5

Laat haar geen droeve wijsgeer lezen; —

Geen meetkunst» die bet brein verzuft» Onnuttig zou het meisje wezen, Dat dus tu ’t boekvertrek vermuTc»

Neen, huisfelijke kundigheden.

En aangename wetenfehap, £0 zang, en fpel, en lieve zeden»

Verheffen haar teff hoogten trap.

Voorwaar uw Meisje is mistekend. Daar gij baar naar uw beeldnis meet» Die eeuwig zufr, co neet en rekent,

Terwijl de mot uw kleedrea vreet.

(97)

CAROLINA ÄIATHILDE

SOHIMOZKMB VAX DENEMARKBK,

Uit imare g^vangtult te CELLE.

AAN MYLORD...,

Daar nog de menscblijkheid haar ftem door u doet hooreo. Geen willing van geluk uw vriendfehap keert in baat( Zal ik voor u, iv/ylorät *c gevoel der fmarc niet fraooiea. Maar klagen u raijn leed, in mijn bedroefden Raat.

Wat blijft mij over dan mijn tranen en gebeden?

Die is een eigendom, *c geen nooit ons word ontroofd, Ik heb reeds duldloos veel ’k heb fchriklijk veel geleden;

De rampfpoed heeft welhaast mijn levensvuur verdoofd. Ach waarom fchonkge, o God ' me een hart zo zacht to teder;

Ik zag, als vorRenteJg, het eerde levenslicht. Waarom raamt ge, o natuur] ditwreed gefchenk niet weder?

Toen men mi) onderwierp aan Maatkunde en aan plicht. Noch nauwlijks zag ik mij in de eerften bloei van ’c leven. Aan *t Britfche Hof, gevierd, geacht, bemind, gevleid!

’k Had aan *c vermaak der jeugd maar pas gehoor gegeven, 01 bij het Deenfebe volk wierd mij een boei bereid* G

(9æ)

len boei die de oorPprong is van al mija zielen-lijde»»*

Een kluister dien *k verfoei! daar zij mij fcbuldig drukt5 Ja ’k had dit echtverbond ftandvastig moeten mijden,

’k Was dan niét van den noon in ’t kerkerhol gerukt. Gij weet, gij weet ßTyhrdl natuur behoud haar rechten,

Geen liefde zwijgt, of fpreekt, waar ’t vorstlijb purper blinkt, Als wijsgeer zal uw hart voor mi) dit pleit beflechtenj

Ja ’t fpreekt voor c a u 0 l x Ne,fchoon baai’cheelal ontziokij Æn ik, ik die de (lem der tedre liefde kende;

Ik die mijn hart graag aan or anjr bad verpand, Ik vond, voor liefde en vreugd, een fchakel van ellende;

En gaf, ondanks mij zelfs, vorst cnnisTiAANdc hand. Helaas! ’k mosst, als vorhin, dan flaaffche ketens dragen,

Het vorstlijk diadeem bragt mij geen rust in *c hart! Hoe dikwerf wenschte ik van dien dwang te zijn ontflagen;

Mim leed te ontveinzen, was voor mij een dubble fmart, lÄn ach’ ik droeg mijn lot, omgeven van een luister,

Die voor het oog des volks, ons halve goón doet zijn, Denijd, deheerschzucht, waarde om mijne fchreênio’t duis-Daarmijde Ii8tbefpiedde,in zorgenvriendfchap’sfchiin;;tcr,

JajutiaNA juicht! haar list mögt zegevieren,

Ik ftruikelde en viel in haar verborgen net ;

Haar invloed bleef mijn Gade in al zijn dada bellieren, Zij heeft mijn lot verpest, mijn naam met feband befmer. |

C 99 )

Gevoek gij wat bat zij» in naam onteerd te leven.

Door ecu gem 4aI verfinaad ! door gantsch Euroop veracht! Het licht aan telgen) tot den troon gefchikt, te geven. En dan » te weenen in een rampfpoedvolien nacht?

À Zie daar mijn vorsilijk lot, te kwijnen in ellenden) Verguisdl verfmaad’ van hulp en vriendentroost beroofd, Dur k Raatsbelang helaas! mijn tedding af blijft wenden. Een broeder mij vergeet - mij mooglijk fchuldig gelooft. Ach wreeds vorken! ach! uw wil alleen mag gelden, k Heelal weet hoe gij zelf en eer en plicht vertreed, Ook gij kent dien gemaal, die mij in boeijen knelden, Die ,op zijnk Bloeders wenk, mij doemt tot eindloos leed.

Zo moet rechtvaerdigheid voor mij alleen flechts zwijgen, ’t Is geen vorftin vergund, dat zij haar onfchuld toont. Daar, waar elk onderdaan een eerlijk recht kan krijgen. Word ik alleen gedoemd, en onverhoord gehoond { Zo wierd ik, als vorkin, verwezen om te lijden, Zo wierd ik dan, ah vrouw, de ellendigde op aard;

Omdat ik wel het kwaad, maar niet den fchijn kon mijden , VVierd ik verfmaad, gehoond, en boei, en kerker waard« Ach ware ik in een ftulp, in armoede gebooren! ’fc Had dan geen nijd in ’t hart van een vorftin verwekt, ’k Had naar de ftem van ’t hart blijmoedig kannen hooren, i Geen ftaatsbelang had dan mijn naam met fchand bevlekt.

G a

C ICO )

Can ware ik in den arm van gade en kroest gekorven; *ÀHad dan,all gade en vrouw^met vrengd mijn plicht betracht! Nu, 't ofFer van mijn rang, heb ik flechts haal verworven} £n derf van vriende en kroost verwijderd en veracht.

Ja! fpotdig zal dees' hand geen ijszren boei ipeer dragen' Haait vind ik in het graf het einde van mijn pijn, Dan zal, wanneer de ziel van 't hgebaam is ontflagen, £en God mijn rechter, maar ook mijn ontfermer zijnl En gij, A/ylcrdt wanneer mij ’t koele graf zal dekken. Schenk fomtijds nog een zucht aan mijn gedachtenis!

01 last mijn naam den Urit tot geen verachting wekken. Gij w tet of c A R o 1.1N B zo hoogst misdadig ii !

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ong».

C '0' )

OVER HET

WEIGEREN or INWILLIOEN

van der

KlNüERKN VERZOEKEN.

[Frug-wm^ van een SHefJ

J^n wat nijótt beloften aanRaat» Vriendin! om u mijne gedichten medetcdeelen^hoe te handelen hlf do onbehoorlijke verzoeken der kinderen, daar aan zal ik aa voldoen.

Toen ik bier over onlange ernrtig nadacht, kwam mij in handen zeker Hoogdnitach Werkje, waarin ik vond een Hukjcijgecijteldï de wijnstok, hetwelk, ala zeer tot mijn oogmerk dienende , door een inijoet vrienden in onze taal is overgezet, en welk ik U bier ueveoi doe toekomen. Het luid aldus i

03

( 102 )

De W IJ N S T 0 K.

Op een landgoed, nabij Nturenberg, leefde de Heer van SE c K B H D o R F — een edel rechtfchapcn mensch, die geen groter zorg had, dan de opvoeding van zijn eenigen zoon, den kleine A MAM Dus. leder gelegen« heid nam bij waar, om in de nog opene ziel van zijnen lieveling de lesfea van wijsheid en deugd inteprenten, en zag zijne pogingen, hoe zeer dit weinige ouderen mag gebeuren, veelal beloond.

Eeos ging bij, van den kleinen vergezeld, in zijn tuin wandelen. Het was in het begin der lente, bloemen en planten begonden uit te fchiecen *- de hoornen droegen knoppen, eu waren hier en daar zeer fchoon met witten en rooden bloelfems als overdekt; overal waas« femde het aangenaame geuren. Eindelijk kwamen zij in een prieel. Zonder bladen, zonder aanzien, even als dood met afhangende ranken, Houd een wijndok tus« fchen het latwerk van bet zelve. “- Foeil welk een ba« telijke boom is dit, zeide am A ND us, men kan die

C '03 )

«onJet ergemi« niet aanzien, waarom laat gij hem niet uitrukken om verbrand te worden? -- Hierop, zonder verder bedenken, wilde de kleine die heldendaad zelf verrichten. Hij verzamelde alle zijne krachten, om den ftam uit den grond te tukken; dau hij vermoeide zich te Vergeers, de wortelen des boomt waren te diep in den grond vastgehecht.

rfe rader. Laat de arme flarn deezes Booms (laan , hij zal eens bij u vetfehooning vinden voor zijn tegenwoordig Hecht uittetlijk aanzien; gij zult mij eenmaal daar voor danken, mijn kind!

ofmatidus. Dat begrijp ik niet. Ziet gij niet die perfi-ken en abrikorenboomen ! hoe heerlijk zij blobijen, hoe zoet en aangenaam derzelver genrit? Indien deeze treurige dam nog eenige nuttigheid had , hij bloeide zekerlijk thant ook, gelijk deeze , waarlijk hij ontfiert het ge-beele prieel. Zal ik dan den tuinman zeggen, dat bij dien nitgraave?

de rader. Neen,mijn Zoon!bij zal hier blijven, een tijdlang ten minden nog, ik heb u reeds gezegd, dat ik uw zin niet doen kan.

ahaardui hield deeds meer en meer bij rijnen Vader un, om bet oordeel des doods tegen den hem zohatelij-

G 4

C Î04 )

ken boom uittefpreeken, maar te vergeef! / De Heer van SEC KB N D o RF had bem vrijgefprokco, enligteUjk wist bi] de opmerkzaamheid zijnes 2oons op andere voor* werpen te wenden. Vergeeten ten minUe» was de ar« me Wijnftok,

luiuafcben riepengewichiigerbczigheden den Heer ran SECKRMDORF naar Brl/mgen, ca eerst iuhet begin der ricrf^ keerde hij op het land terug. Weinige dagen ca zijn aankomst wandelde hij met de kleine AM a w-Dus weder in den tuin. Nog bad de herfstlucht de hitte der Zon niet geheel verdrongen) dus zette am ah« sus zich neder ia het fchaduwtijk prieak ,

0 Hoe heerlijk is het hier, riep hij verrukt uit, on* getwijffeld hebt gij die hatelijke dorre ftruiken, die mij zoo ergerden, lasten uittrekken, en deeze feboone feba-duwrijke boomen hier doen zetten, om mij te verras* fchec. o Dank, duizendmaal dark J zie toch cens naar die fchoone blauwe druiven,geen boom in den geheeiea tuin kau zieh met deeze vergelijken, en die breede -fchaduwrijke bladen! wel* een menigte van druiven zij bedekken, 0 ik wilde zoo gaerne eenige hebben, zij moeten voortreßijk fmaken!

hlet eeu feced de Heer van sBCKBirDOBy fitna

C 105 )

rijpe druiftros af. Hoe zoet fmaakte dccze ïn den mond van den kleinen , en hoe verrukt was hij, toen hem zijn Vader zeide : dat men uit zulke vrugten den wijn perde j een der weldadigdc gaven van den milden en wijzen Schepper.

Gij verwondert u, mijn Zoon I zeide hij over het veelvuldig nut, *c welk de menfeben uit de vrugc van deezen hoorn ontvangen kunnen; maar gij zult u meet verwonderen, als ik u zeg. dat dit even die zelfde hatelijke en ouaanzienlijke boom is, dien gij onlangs ill de lente zonder ergernis niet kon aanzien. Zal ik nu ook den tuinman roepen dat hij hem uittrekke , en laat vet* branden ?

jimandut. Ô Neen’, veel liever alle andere boomen uit den tuin, maar niet deeze, die zulke heerlijke viug-ten draagt.

rfr Pfader. Ziet gij nu wel, amandus, dat ik recht had om niette doen wat gij wilder hebben? duizend® menfeben befluken en oordeele i, even gelijk gij be-fluit en oordeelt,'naar het uiterlijke — nooit naar do innerlijke waarde, en daarom handelen zij zetr ten onrechte» onder een grof overkleed febuile dikwils een edel hart, en een hut van ftroo op het ftiUc land ba-03

1

dekt vaak grote talenten. Daarom, mijn zoonl veracht aiemand, welke naar ’t uitwendige onbevallig of be« hoeftig ia, fpot ’er nooit mede, oordeel nooit over-eild--bijzonder uiet over meufchen, welke de natuur niet regelmatig beeft gefebapen, Dikwila woont de fchooofte ziel in een verlamd lichaam. Denk altoos aan den Wij aftok en aan zijn onbeduidendheid — zijn hatelijk aanzien — en zijne heerlijke vrugtenl -

Wat duakt u, Vriendin 5 van dit Stukje? Zijt gij het fiiet niet mij cens, dat het leeizame, ’t welk daarin is opgefloten, zich verder dan tot Kinderen uitflrekt? -Hoe het zij, dit is zeker, dat dit eenvouwig ftukje aan ri-ouwen en RToedert kan leeren , hoe zij met kinderen moeten te werk gaan, die iets eisfehen dat men hun niet bewilligen kan, en hoe of door eene verflandige leiding, en door middel der.gezonde reden, den kinderen hunne dwaling kan worden aan ’c verftand ge-bragt, ja het nut van in hun oog verachtelijke dingen kan worden aangewezen. — Maar, mijne Vriendin( Wilt gij eene handleiding om niet alleen dit, maar ook in alle voorkomende omftaodigheden uwe kinderen eeuc vetflandige opvoeding te geeven, dan prijs ik u £5a flerkflen aan het Weikjea van den onvergelijkelib g

lt; ’07 )

ken SALTZ H A», getijteld koenraad Ere fbr , waarin gij geeniTheoretifche ideen, maat waarlijk in gebruik te brengen Praftitaaie voorrebtiften zult vinden, welke door alle ouders, die het belang hunner hinderen zoeken te behartigen , behoorden in overweging genomen, en ten nitvoet gebtagt te worden. Ik ben enz.

♦

( X*5 )

HET LEVEN.

V^^en ’eleven aan ^enfllensch in Edea wierd gefchonken, Toen was ’c de bron van heil, het aanzija waar geluk} • Maat thans gt;nbsp;door ’c misdrijf aan het derven vast geklonken y I» ’c enkel ramp en druk.

Wat is ’er van deet* aard, in ons kondondig leven ? Wat is er van haar vreugd, wat van haar zaligheên? Wat zijn de goederen» die ze in Haat is om te gceven? ’c Zijn onbedeadigbeóü.

Toont me op denleevensweg, uit duizend dledaardwaalen, Slechts één die nimmer druk, of rampen heeft gezien: « Dan kon het leven, ^ol mijn blijdfchap kent geen paaien) Aan mij nog vreugde biSa,

Verrukkend denkbeeldJ wijk, wijk altoos uit mijn bartel Zoo lang *er zonden zijn, wordt lijden ook bewaard: Zoo lang dcez* aardbol tot, zal vreugd, en bittre fmarte Te faameu zijn gepaard.

C IO? )

Vetfcbillend i» de wijs, waar op wij *t pad doorreiien | Vetfchillend is de tijd, dien wij op de aarde zijns Vetfchiliend it de dof, die fouit da vreugd doet rijzeig Vetfchillend it de pijn.

Deez’ kruipt, gelijk een worm, langs ’s lèvent duiftre weegenj Die flapt, gelijk een held, door Ilorra en onweêrs voortj Deez’ derft ia ouderdom; -• die, eet dat hij van zeegen Of dtaffen had gahootd.

Die mensch vindt vreugd in eer, in aanzien en vermogen} Een ander acht dit niéts, en noemt het enklen fchijn; Deez’ weent om eigen ramp; -- een ander is bewoogeii, Op ’e zien van ’t naastens pijn.

Gelukkig ia de Mensch, die in dit wislend leven. Een vaster ttcuofel heeft, dat nimmer hem begeeft} En ’theuchlijk uitzicht, dat hij eeni van zond’ ontheven, Voor eeuwig zalig leeft, M. B.

*

Il E T

LAATST VAARWEL

AAM MIJM

VRIEND....

Ja ! edie, die mijn ziel in boejen hebt geklonken ; In boejen, o zoo zagt! Die in mijii borat een gloed van liefde deed ontvonken} Naar wiens bezit ik fmagt.

Steeds zalig blijft dat nnr, dat ik u leerde kennen. Schoon ’t noodlot ons, helaas! ten eenwge fcheiding dreigtj ’k Zal, als een fiere ziel, mij aan uw afzijn wennen, De ftervling is ook groot als hij eerbiedig zwijgt.

Ik min u als mij zelf; — dit durf ik Ilout bezweeren, Gij zijt mijn al op aard.

Maar twisten met het lot, zon n en mij oitêerenj Die fchande moet gefpaard.

WIJ fcheidca wijl hot moet 5 wij fcheiden toch als vrindea Gij leeft fteeds in mijn ziel, en ik leef in nw hartj Een toekomst lacht ons aan, waar in we elkaiidren vindén. Waar vriendfchap, ééns gevest j en tijd en eenwen tart.

Ja! zoete zagte droom, fohoon meteen floers omtogen, Uw hand droogt traanen af(

. In fmart, in ramp, in druk, bezit gij een vermögen, ' Hat buigt voor dood noch graf.

Welaan dan, hartevrind! wij twisten niet,maar buikena -En hé zweer 11, voor het oog van hem die alles ziet, Dat tijd noch graf uw beeld zal uit mijn boezem rukkenj! Neon, eeuwig blijft het daar, en ik vergeet n niet,

M. R.

lt; ni )

Derde en laatfte Vervolg van de NADERE EH DITGEBREIDE OPHELDERINGEN

OP DB REGELEN

T E B LIGCHAAMLIJKE OPVOEDING

DER KINDEREN.

ZU ALMANAK voor V R 0 D w B H voor 't jaar J^^S,

Xgt;aar »tn bet beter bfurt^ de Kinderen in openbaart Seboa-Imj dan in huit tt doen ttidentijzen} moet men^ niet onver/ibilllg zijn In de keut der Schooien,

Onte gewoone Kinderfchoolen zijn waare begraaf plaatzen van de gezondheid der Kinderen j dan het bei« te School dat is, *c welk, al het overige ter zijden gefield zijnde, g^ehouden wordt, in een groot, hoog, luchtig, boven den grond merklijk verheven, droog,», en des winters, door een open vuur verwarmd ver« trek; waario Üegts een middenmatig getal van kinderen Big

( m )

tig ophoud} en, ’t gene wel rein eo zuiver gehouden wordt. Zulk een fchool, zal men miifchiea zeggen» is zeer zeldzaam, en kan men nauwlijks ergens aan« treffen. Het is zoo; maar, ’er zijn toch fchoolen, welke daar meer of min nabij komen} en, waarvan men kan zeggen, dat ze onder de Hegten, het mioK flegezijn. Men verkieze dus deezen, voor alle anderen»

Een Und it natuurlijk geneigd tet J^eehn, Men kan dtœ neiging epvelgen, maar moet die ^ eene verflandige wjze regelen»

Alle fpeelen zijn niet gelijk voorde elig vo^ alle hinderen ^ ’er zijn naamlijk, die verffand, ’er zijn, dio kragt vorderen: ’er zijn ook, die niet meer het eene eisfehen dan het andere. —De laatffen zijn dienHigvoot alle kinderen zonder ooderfcheid } voor zwakke en domme, zoo wel als voor fterke en febrandere. De tweeden zijn goed voor Aerke, kwaad voor zwakke kinderen. — De eerden, boe nuttig voor hinderen, die het niet ontbreekt aan vernuft, zijn altoos nutloos,indien niet nadeelig, voor dezulken die hier van verdee-hen zijn. Welke fpeelen, bijzonderlijk, tot de eene en andere deezer opgetelde ktasfe behooreu, ga ik met ftilzwijgen vooibij» Om niet te kort te doen aan de-

H

( »4 )

kitéi^hedea der onder«; hetzij mij egter vergand, dezelven aan te wijzen. » Te naden, de ligdiaamHjke kragten, de verftandelijke vermogem , en de waar« fchijolijke beftemming uwer kinderen, wel te wikken •n te weegen^en overeenkomftig hier mede, hunne fpeelen, zoo veel immer mooglijk zij, te regelen. -Stellig darve ik verzeekeren, dat men zig deeze raad nimmer beklaagen zal,

Pa LttterSeffiningen, •» htt /pet der kinderen, moeten elkiut“ deren bturtelingr n/wit/ileUf en men meet ben niet te nreeg dringen tot de eerden»

Men moet de kinderen niet te veel vergen. Te veel bezigheden van de ziel, zijn aan bat ligebaam, te veel ligcbaamsöeffeningen, aan de ziel , fchadelijk. Eene behoorlijke afwisfeling van beiden, verkerkt de een en ander, inmiddels ze de deur fluit voor de verveeling.

Wanneer men een kind aan de LettetoeiTening moet onderwerpen , ia eenigtincs moeilijk te bepaalen Pln» eet zegt Camper, verkiest daa** toe den ouderdom van zes jaaren:Xr(77lt;}reZ«^, dat ze niet, daa na de zeven jaa-Ten, daar toe moeten gefchikt worden. Zelf fchijnt bij het gevoelen tucgedaan van Cbry/t/gt;put, die wilde, dat men ten allen tijden , den kinderen onderwijs

( 115 )

•oest getvea. Behoudens de tgtiog voor deeze» ver-dienR«lijken maa zoude ik vao gevoelen zijn bet betel waie dat nen deo kinderen geen gezet onderwijs ga« ven, voor-ea aleer de vermogens, zoo van de ziel, als van het ligchaam, ten minflen dus verre ontzwagteld waren, dat men met reeden kon verwagten , dat zo genoeg beftand zouden zijn tegen het verzwakkend vermogen der letterüeffeningea.

gt;ƒ#« «0« zoo wl mogelijk Je Kinderen geevennen, om zig niet te onderwer/feu nan de tirnnnij der bartttogten^

Alle hartstogten, de besten niet uitgezonderd, als men »er zig te veel aan overgeeft, zijn nadeelig voor de gezondheid« — Men verteert niet minder van lief» de, dan van haatj en derft, zoo wel van blijdfchap, als van droefheid« Waar men zig in de jeugd aangewend, blijft ons meestal bij, in den ouderdom. Mad men ons, in onze jeugd, bij alle voorkomende gelegenheden, de gelatenheid gepredikt, wij zouden gezonder geleefd hebben, en misfehien een hooge ouderdom herijken. Bene der fchadelijkfte hartstogten bij kinderen, is de jalouüe. Ik heb *er veele hinderen, en ouder anderen, zes van dezelfde ouders, aan zien delven. De vrees is weinig minder fchadeUjk« De

gezordheid alibtof worde 'n n«twi‘ffelb«ar door bei dorver. Men bevijlige b«n du« vooral, voor beide deeze barestogteo. Hoe zal men zulks doen, vraagt men, met opzigt tot de eerde ? Ik weet niets beter dan hen gelijklijk te doen deeUn, in onze Ijefkoozin-gen; in onze gunstbewijzen: en, helpt dit niet, dan, hun te yarvijderen van cUanderen. Hoe, met betrekking tot de laatüe ? poor zelf, de kinderen niet te doen febrikken, hen geene vrees inboezemen voor dingen welke geen vree« verdienen; en, door niet te ge* doogen , ilat znlk« gedaan wordt door anderen: Wenschlijk ware het, dat allen, aan wien de opvoeding der Kinderen, *t zij voor het geheel, ’t zij voor een gedeelte, wordt toevertrouwd, wettelijk konden verplicht worden , den Kinderen geenerlei viecs aan te Jaagen; en hen niet te onderhouden over fpooken, toveraars, en wat van deezen aart, zijn mogen! Wenfehelijker nog, dat de Ouders, kunne Kinderen zelf beÜierden; of althans wat meer onder het oog bieldeni en hun gemak, hunne vermaa-ken, minder waardeerden,dan het welzijn hunner Kia-deren {

C 1'7 ) ta btt ßraßin van kinderlijke miidrijvin ^ mtn men lieven etnigzindt zagt dan flrtng zijn»

Kinderen moeten of geheel niet, of voor het minst, teer zeldzaam, en met veel omzigtigbeid, geflagen worden. Hat (laan indedaad, ia een feoft van draf, «relire ik nimmst zie, dan met verontwaardiging, om dat ze de natuur der Kinderen verlaagt, ben gelijk dele met de dieren, en hunne gezondheid, dikwijls zeer veel benadeelt. Kinderen cgter, zal men zeggen, alt ze zig aan eenig misdrijf fcbuldig maaken, moeten getugtigd worden. God zelf gebied znlksj en, hos zal men hen tot bet goede brengen, wanneer men het kwaad in hun niet draft? gt;- Ik da toe, dar het tugti-gen der Kinderen, noodzaaklijk is; zoo zelfs, dat ouders , die het kvraaddoen in hunne Müderen niet draf-fen, deezen feboonen naam onwaardig zijn. •. Dan, zijn 'er geene andere middelen daar toe voorbanden, dan de dok, de roede, of de plak? Zijn deezen de besten? Onze huid kan aan dagen gewennen: man onze begeettens, nooit, aan onvoldaan te blijven. Kinderen, zoo draa ze vatbaar zijn voor tugtiging, hebben allen eene natuurlijke eu beerichende neiging tot het 1 «en of todetj tot dette of gene voedzelen naainlijk}

H 1

(118)

lot het fpelj tot gezelfchap met andere kinderen} tot opfehikj en wat dergelijken meet zijn. Hun in dee-ze neiging niet op te volgen; maar te wetrftreeven, ie hun meestal veel onverdraaglijker, dan de hardfle, de gevoeligUe dokUageo. Op mi) ten minsten, ik maak geene zwaarigbeid zulks te bekennen, bade dit middel de beste uitwerking. Kan mea dus zig met vtugtgt; liet hier van bedienen? *• Kan mea, bij voorbeeld» fpeelzieke kinderen, niet het fpelj. gezclfchap minnende, het bijzijn hunner makkertjes; tot opfebik geoege-ae, moolje kleederen, onthouden? — Kan men bet fmertelijk gevoel deezer onthouding, bi) kinderen, die tevens eenigzints eerziek zijn, niet nog vergrooten, door het bijvoegen van een weinig fchande ? — Niets is, naar mijn gedagten, gemaklijker, zeekerder, en onfebadeHjker. .. Denkt men ’er ongelukkig anders over. .. Befchouwt men AokÜagen, en geeszeJingen , als de eenige middelen, ter tugtiging der hinderen: ea is wen wreed genoeg, om ben daar mede» zoo dikmaar len ze misdaan hebben,te ftraffen.-Men doe zulks: -*er is geene geregtelijke wet, welke het verbied. — Blaar men beklaage zig nimmer over baare nutloosbeid, over de verharding der hinderen in het kwaad; over het liegen» waar aan ze zig, uit vrees, fcbuldig uu«

tn; CD, 4ur het hier vooroaimlijk op aan konr^ ovet het meer of mia bederf hunner gezondheid.

Me» gekruike y eiadtlijk , bij iindtrtti » xender volßrtiu ntodzo^klijkbeid y nooit etnig gentesmiddtl } altJmnt nlrt * d^n ondtr btt beflier ^/m ttn verflandig Cenettbteri nniar tragte voet eer^ bunne nu en dan voorkoomtnä»

(^ onpatlijkbeden y door eene bedagtzaame regeling der , leventwijt te nerbeljgt;en,

De geoeetkunit ia nuuig y ia noodzaaklijk. Dit ia allerovertuigendst betoogd. gt;• Het gebruik van geneer* middelen» in het geval van wezenlijke ziekten, ia be-weezen, dat noodzaaklijk, dat nuttig ia. ^ Ik moet nu aanmetken, en deeze aanmerking ia gewigtig, dat men bij kinderen, ala ze niet zoo zeer ziek, ala wel eenigzinta oopaalijk zijn, zig niet terftoad moet bedienen van geneesmiddelen y, inzonderheid niet van do zulken welke zeer werkzaam zijn ; maar veel eer van de hulp eener welgeregelde levenswijs, zoo, ten aanzien van voedsel, als van alles wat meer daar toe behoort. Het veelvuldig, het uoodeloos gebruik van geneeamid. delen, is zeer verderSijk voor kinderen, en voorbereid hen als ’t wäret tot een altoos sukkelend en genees*

(lt;130 )

kondig leven. Om hiec van overtuigd te zijn, verge* lijke men de kinderen van vermogende, met die van mingegoede lieden, die van hun, welke bij de min» fchijnbaaie ongedcldheid van een kind, de toevlagt neernen tot de geneeakunat, en van dezulken, welke in een zelfde geval, alles aan de natuur beveelen, of voor bet meest eenige, dikmaalen zeer geringe, verandering maaken in deszelfs leveoewijt, ■- Welk een aanmerklijk verfclül vind men tasfehen de eene en anderen?- Hoe ongedaan, hoe zwak, hoe onbedand voor alles zijn de eerden ? .. Hoe fris, boe derk de laatden ? — Dit egtet is nog niet alles. — 'Et is daarenboven een ander, niet minder febadelijk gevolg vaa het ligtvaatdig geeven van geneesmiddelen aan tinde-deren. — De natuur naamlijk, gewent ’eraan: en zij« ze naderhand waarlijk noodzaaklijk, als dan hebben ze nauwlijks eenige uitwerking. - De gewoonte maakt hun nutloos. Men zegt derhalven met regt: zommige menfehän derven alleen, om dat ze te veel geneesmiddelen gebruikt hebben.

LIJS T DER STUKJES..

Emtma san ibonork, over bet Hunlijbgeluk» Bladz* 1.

Hec Heraad der Moeders. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Hüwlijksmin eu Vrouwentrouw. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Winterlied. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ ip, Damos, Lentelied. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Aan mijne Vriendin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Gefchiedenis van mblissa, door haar zelve be» fchreven. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

HowliJkstroow* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

De Roneinfehe Gade, of het Affeheid van fOBTiA aart baar Eebtgemot CICINNA POETüs.

Trek van MAedcrUefde« • Hec Affcheid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

De bekommerde Moeder, bij hec Ziekbed van

haar Kind. ;

Cajoi MARIOS en Jülia, een Dramatiteb Ta^ /reeh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Mijne Gedachten bij het zien eener bouwvallige Kerk.

Voerziebtigheid in den Omgang van hec Mea« fchelijk Leven. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

LIJST DKK STUKJES.

Ato de Nagedachceaii van amma tesselscitadb kok-

MBR VIISCHES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SUdz. 07«

Sophia of de Ongelukkige Echtgcioote. .

Het dwaaze en oNaangenume der Gemaaktheid« Sp.

CiKBui aan alzikb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

CHLoë aan een Schilder. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

FiLLis aan een Rijmer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

CaKoLIKA MATHILDE, Koniriginne ViO Dtnemar^ ken y uit haare GeTaogenia te cbllk aan mt* lOKD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Over bet Welgaten of InwUligen van der Kinderen veisoeken, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« loi. t

De WijnHok. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i®»- Het Leeven. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103,

Het laatst Vaarwel aaa mijn Vrieed *•. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Derde en laatde Vervolg der Uitgebreide Regelen ter Ligchaamlijke Opvoeding der Kin

deren, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« UK»

gt;ij de l^J, j, DÖLL) te AaRerdam, werd bedes uitgegeven:

ALMANAK

V A »

VERNUFT BN SMAAK, voor *c Jaar 1795.

Vermeid mee uitnfuntfnäe iCumt^l^iatJetf door be» kende Meescers«

Deeze almanak, naar eene nieuwe orde ingerigt, is door dtiszelfs oorfprongklijke Hukken van de be-roemdde Nederlandfche Dichters en Dichteresfen geheel eenig in zijn foort, en is mee een fraaije letter op postpapier gedraat^ In dezelve vind men de volgende MBNOBLiNGEN in Praza en Poëzij: Ongemeene Grootmoedigheid beloond. Aan lbucomob. Ue krage der LiefJ?. Bijeen Beek Oe Lente. De Morgen. De Middag. Oe Avond Oe Nacht. Ssliiide aan een Bloem. Het Ziekbed van alexanubk Aan PhijUis. Jefus ver-reezen. Aan Pbijllts bij haar Geboortefeest. Ode aan de Zon. fPintrmon.i aan Selinäe» l^rrijk bij het Graf van Sylvia. Op de Verlichting. Vrees voorOnweder. Drinklied. Damon hij het Graf van Philas. Tbirfit Raadzel. De groodte Geneesheer der Droefheid. De klagt van Ferdinand. Aan Phillis Avondgedachten in een Bosch, Moed m Rampen Edwin en //n^eUna. De vrijpostige Blinnares. Lamul of de Wanhoopige. De Dood van ^fda Aan Mejnfr. N. N. De Canarievogel enz enz. Verders heeft men in dezelve (buiten al ’c geen wat tot een volledige almanak behoort) het Afvaaren der Folk' en Markt/ibuiteti^ Sebeepm, Potten en Postwagent ^ en is in veelc foorten van bandjes te bekoomen«

Ri gemelde ffiä, J. DÓLL» in de Kakerftratt« te ÄmÜeidani, is heden van de pers gekoonea en alom verzonden:

ZEDELIJK SCHOUWTOONBEL der Menickb-LIJKE HaKTSTOCHTKH en DAADEN) of ToOHEBL-S7 0KKEN van rlt;trt2uft en StlM^lk, Derde Deel, met nieuw feintenteerde Kuust/gt;laaten, getcekend door ^. f^inkelei en ff'. Kok, en in 't Koper gebragt door do ffutjzer, rri/-dag en Markus, behelzende dit deel :

L CAVA van CONSEUGRA, een offer der f^rtuwe’ lijke ^rlt;ïöA,l'reurfpel,iiaar ’c Hoogduitschvan HEUBbT«

• 11. nbsp;nbsp;nbsp;DB JONGE RICHELIEU , of defranfehe Lovelace, Tooneelfpel, naar ’t fransch van doval cn monvel«

• lil, nbsp;nbsp;nbsp;VOLSAN, of de H^enJcbcnbaeter door Tegen/^ed, Tooneelfpel, naarst fransch van j. d. villenrovev.

Men heeft eenige Exemplaaren op groot papier vervaardigt met eerffe plaatdrukke».

Van bet 1. en 11. deel van dit SchouwtoonbeIt) behelzende: i.) de Dood va» Kolla door sotzebob« a.) AsiLLiNO, de Groote Bandiet, 3 ) Litfde cn Vaderland. 4) Carel en Carolina, g.) De Lasteraar, dool KOTZEBUE« 6.) De Onbektude. zijn nog cen’^’.e Exem-plaareo ep groot en klei» papier met fraaije piaaten, te bekomen.

Benevens 1 Koknea2D kieper of aakletdino tot-BEN VBRSTAMDIGB OPVOEDING, ee» Boek voor bet Volk, door C. G. SALTZMAN.

De Verdiensten van SALTZMAN, inzonderheid omtrent de beste wijze van Opvoeding der Jeugd, zijn algemeen erkend. Na herhaalde proeven tn vceljaarige ondervinding, febijne hij hletaan de laatrte baud gelegd te hebben in dit geheel praktikhaU^ beknopt, en vooralle klaife van menfthen zeer duidelijk eu gebruikbaar ont« werp, door ’s mans* landgenoten met orgemeene ]nf en goedkeuting ontvangen, en op dien grond den Nedcrianderen gemstelijk aanieptijzcc»-

WWW^AV?