10 H- CRATONIS A KR AF TH EI M, AR-CHIATRLCÆSA.REI, ET ALIOKVM PRÆSTantiSSI-motura Medicocumgt;

Librum huncfécundum ConßHorum,^ Bpißolarum medicinaliumj arnica neceßuudinK, grat^eque ohßruantiie cauja, - DD.

B^^m generi humano.,fgt;olicieleßfi iic^^/fiafiuiitu, nihil/» hocexi-. guo vi/a curricula Med/car/t i»-ue»tls,vtpote adluendam, reçu-fer anchtm^ valetud/»e ^»e qua nulla caterarum rerum ^gt;oluft(^s,a(que vt/l/lM ej^fo/efi ,fumme»ecejjartti, 'vftlius e/ß meri-d/ana luce clanus fit,cos eer te,qui de fuhlica ma-gis, quant defrofria 'Vtil/ta.tejül/cttt,feilhahit0 inuidiaacübtreélatianis me/u, artem C^edi-cam^vt/lih/ts frafianti^/morum Mediceru, qui inMedidna fadttanda diu wultun/q^ élabora-y/tt, ac inter cat eres medendt laude daruerunt, inde^ ^loriam immortalent ce/ecutijunt, ob/êr-uatlombitspro virili auger e, easque lit er if adpe-Jleritatëtranfn/itterefiudentypraclarè demer. taliu/ngenerepromereri rationi confentaneunt til. ff9C ego in an inte mee euelue»s,ac mee urn at-

curate perpeudens, vtpro »tea et ta parte artet» »oßram praclarißimaftt, ^ua publics fa/utts te-t»onem dirigit, ^uoad poßem tuuarctn, tfte,‘Vt CcßUa ßa tttedica,à ttemine., ^oedfeiarn, ha^e^ »US ‘vuigata.^ua haudmedtoertter,t»eo ^utdet» iudicto, t» communeprofutura eßent, /uh homi-num conße^ium prodtre permttterem , adduct paßusßm. Etßautem non ßnorem nemtnevn-^uam futurum ,cuius indußna immenjam ludi-c/oru 'Varietatem eßttgere ^ueat ^ ac tput alßuid omnibus numeris abfolutum,^! contentioßs m-^utßionbus fatüßeripoßtt, in pub/uu emittat: tarnen cùm hoc quic^uid efi laboris, non ambi-tione ^uadam ( quidenim ex a hen isfript is iau-dis captarem^)fed co potißimumfne^vt publica bominumfaluti conjuierem, ac igt;tfudtumeum, cerem,in mefi/feperim,magna mefes tenet fore 'vt centres i/h, alien am tn me culpam nequa-quamreprebenfirifedpotiiis con at us tßes noßros, ad Afedictnam tlhßrandam direldos, non ßne laude ac fauore excepturi ac approbaturi ßnt. Nißentm conßlta/iones ißM Medtras, in qutbus multa certe tgt;/ta vtiltßtma continent uri plunmisprofuturas exiftmaßem, med. barum publicationemuhorum bemtnum faluti conßl-

furumputaffèm.tantùm profteJo laberü^nu/ù/u met commoili rc(-.’ec7u , tto» fump/tjjem, Keque rem orn^tum prette/î/iimam tempiu in alienit feripttf.ael eduwieparandlf, coKtrtuiJ/em. CÙm ita^ ex homm confiliorum edttio»e non laudem allaita tenter am, ac labor upon us‘i.iernam, quâm frarntum expetam, curiojer/tm fng(ffforü,^ui~ but qutdttis Ciirpere,ijtiàm imttart aut facerefo-ctlwi e^î ,(er/(er/am ammaduerßenem nofum-mepere perttmefco./jut» pot tus hune vnicum in-du/lrta mgit fru7lum expeto, vt dum CMedtci-n^ctdtortbifSyfyncerè tudteanfibw, adtumento ßm,plurimoritm fälutt conßlutjje, ac graft ant-mi memortam erga J\ïedicinam ^ampltßtmant prof eßton em no/lrAm,omntbus publice de dar af fividear. Et h^edepropo/ito mee imprafintia-rum didafaffcidt. ,^od reli^uum digratiaSf ^»04 mente concipere poßtrn, ago maxtmas iis, qui me in hoc infituto meo hadenus egregie iuuarunt, tnter quos prime loco, nee immertto, nomineclanßimum 'Viru Dominum 1 x co-bvmA/onavivm, fummumamicum meum,qui ex bibliotheca fr at ris fut, quondam Medici Ca farci,pia memcria,quicqutd deßdero, Itberahßtmemecum comunicat. duncalti que-que imttati/unt, in quorum numero nenpoßre-

mum locum obfiftet Ftr Clar trimus, domiuus Doé/or PavlvsFridewa ldvs, Medici rratißauienjis primärittf, vee no ft Doéïor WeNCESLAVS ÄAPHANVS,7O’ HANNES WeiDNERVS, ac P 3-TRVs ÄOTHVS, Perumpub/icarufn Trop-faaien/ii, Guraaien fis, ç^ freißadienßs Pb^^d dtgnißimi, ac amici meißngulares. Idem vt alii ^uo^ue deinceps praßareßudeant,propter com-munem vtil/tatem,maioremin modum ipfis ro^ p^atosvolo.J^od/iyVt certocofidojmpetrauero, nonfolum magno me beneficia ab ipßsaß^t^um eße arbitrabon 'verumetiarnpublice id, quot;Jt grafurn hominem decet,in poßeru, honorifica ipfi-rum mentione faóla, pradicaturuffitm. Taceo Dominum C^agißrum Jï A R t r n v M WeINDRICHIVMgt; niirum dacii/simum, ac Phtlo/ophum prifßantißtmum, qui vertendif Germanicèfcr/ptis conßhis operam faam mihi, alias propter crebras agrorum vtßtationes occupât ißtmo, nongrauatim collocauit, Seddebit ^»o^/afd f^aletefeltcißimeacdiuti/ime, lello-res candidtßimi, meum^ fiudtu in publtcandis firiptis vtiltbus amp;nbsp;neceßariisßncere animo ac-cipite. Fratißauta die S. Bartholomai, c^n. faluttferi pari fis ^ï D XCIL

i£. InafFcdionibusamp;doloribusarticulotum ,achumogt; ribus in arciculos defluentibus.

NQ N licet vllius artis fcientiam nanci- J ici, nifi amp;nbsp;methodum quandam ha-buetis per vniuerülia vocataTheoremata, lj amp;in particularibus te exempliscxcrcue-ris.Nam fieri non poteft, vt fine multiplici in çgris fingularimexercitationc,quodex vfu fit facias, neeßne vniuer/aliffm cognitione , probe exercitarioprocedit. In vniuerfali- nbsp;nbsp;nbsp;p

^ij maiorum vmbris tenue C^ßnepuiuere terrant: ^uiqut munterunt Poeoma artù iter.

Et de Æatre ptaßc^ermanam edere Nat am: Örtern Natura : £^ ,par,fiudium tngenia.

Nam nee art foret : (^ fruitsßudtum v/ltut : ipß Naturaß non amula pone forent.

Ergo Naturam,dtßormem tta Protea,mentit Excipere inßdits : ea/hdulamqj dolo Nofira tn iura adeo, qua, confect^,ßprema eÜ Giortal’ quamq^futtfudorit Herculeut?

Nempe (^ diuifs operis ea adorea tanta T^atrata efi: nee lam 'vnim in filidum eÜ, /amf altos alij,Nos ipß eadem tlla docemm E)adala matorumfinEla magifiena.

Plané autem hi credant demum fi fitre: fiphorum Calluertnt veterum qui honaJetta, bené:

£r^i vmbrû bette fit mtdeytttet:Jit bette (^i/tû: i^i nos cfttn^ eadem ver a dofferefiudent,

^nod nttne vot/tm tdem ; La/trentt chare: tutte tjuod Commerttue labor eH .prarnta ^ tfia ttbi

J^orrigo Laureola aterna: (^,lt;fuod Dtt bettefaxlnt, CxemplumficUepraeo perpetute,

jflfeGS^^ E T v s fum confiikor valetu-dini vin prxftantiffimi adhi-bitus,fateor.Scd quo areas ab ipfo tepore, quo fenpfi confilium,longius eft progrefla, có raaior amp;nbsp;corporis tempcraturx, amp;nbsp;iudi-eii mei fada eft mutatio. Quid igitur in confilio meoprobandum, velimproban-dum fitignoro. Medicus catarrhi caufam prxcipuam ad intemperiem epatis refert. Nó repugno.Sed cur vapores calidi amp;nbsp;hu-midipotius illiperventriculum ab epat« ad cerebru, quam per venas adcaput de-ferri videanrur, caufam non reperio. De bis veró nullam controuerfiam moueo.

Nam vtrumque fieri pofle confèntaneum eft. Si tota caußrum vis ex fubiciäis paid-bus pendcc, illorum intempériesmutan-da. Si, quodmagis exiftimo, caput infir-mumcft,illudroborandum. Vera robora-tioeftremperamcnd reftitudo. PoHir ne reflitui neicio. Conatus perpetuó vnlis'. A cibo finnan tur ca,quæaicenlum vaporum remoritur.Eft puluis pepdeus Syluii,funt coriandri præparatafemina. Eftconfedio Diacydonites fine fpeciebus,Huic poteft faccharum rofatum cum bolo armena ad-mifceri. Vacuadones in morbis peélorali-busacatarrhonóprobo. Eemedioeri do-étrinaprxdid atq; vfu artis prxftantes Medici caufas intclligunt. Quid enim faciunt adcodionem,quid ad vacuadonem ma-leriæin pc6lore?Quid ad deriuadonem, cum magiscommoueant? Quid ad capitis amp;nbsp;ventriculi robur? Qmd ad epads tem-periem cotrigendam?Pofle quidam con-tradici icio. Verum in morbis pedorali-busjtutiflimum elTe abftinere à medica-mentis purgandbusreipücompcri, Pillu-Jæ de aloë roiata funt ÓKiu-»e5ex7TiG,i« medica--m£ntum,roborantamp; ficcant.Manna cum lyrupo

L I B E K 1 L 13 lÿruporofavumfcrofosliumoresfîucit.A- j^^* * locn mifccrecum tiiiireticiscalidis, infci- bus cum tiæcft.Nequc lauatur fuccofcniculi,præ- «Janda. fertim fenainfufa, quævifeidum quiddam in fe habet, atque ob hoc tormina excitât, nifi medicamentis, qux hint tenuiffimaru partium,neque tarnen diuretica, corriga-tur.Nó libetdehisplurafcriberc.Sicatar-rhicaufaaventricühamp; epatis intemperic dependet,amp; acidulé vtrique medentur, nö dubito carum vfum redü efle.Sed cum mcoiudicio intempéries capitis præcipuc fit morbus à quo iymptomata ilia procc-dunt,ea, fi vllo modo fieri poteft,curanda. Acidulæautê quid ad hoc valcant nefcio. Nocerc non porte arbitror. Infelfusad di-uerfionem materia catarrhi probantur, fi perhos epatis intempéries cahda cerrige-da,curnon potius tomenta adinbemus? Abfynihium prælcrtim noftru, frigidum exiftimare,nö lolemus,amp;ci!m ficcirasad caliditatcm taciat,atq uc rofç cria admixtç ficcent. Quam cric hoc medicamentuni vtile’ltaq; poft infefliis in aqua dulci, olco potius,cui Iantali,rofx amp;nbsp;parum etiam ab-fynthii incoqueretur, cû vino in vafe du*

plici, eparinungerem. Oleaenim minus ïiccant. Quocigt;*ifc*ïiisadjuuar,eó fit,qüia materia cacarrhi his in vniuerfo corpore cótempcratur, amp;nbsp;à peftore derinatur. Ve-rùm niii meomniafaHunt, adintêperiem capitis præcipuè refpiciendum.Adhibédi igiturcapiti foris facculiexroüs, fantalis^ cuiadmifceaturpuluisfuccini,parüm ma-ftycis, maGis,amp; caryophyllorum,atque fiatjVt appellant, cacupha.In ore prçfertim node, teneat paruin de nucc mufcata to-fta.Mane ad craflbs fpiritus, qui agitati ad vertiginem faciunc,parum carui aflumat* Vtatur orbiculis cofedis cumoleo carui^ item aiiiü,feniculi, fæpè carui odore.fuffi-tufaciat ex ftyrace. Vtatur matutinis fri-dionibus, lotionibus pedü, in quibus ma-gnum eft iuuamentum. Hçc poffent ifta hyeme fieri.Præcipuè vetoredavidusratio obferuetur,amp;caput,pedes,atquc pe-dusa frigorc rauniantur.Nonpoteramin feftinatione fcribcreplura,necdebebam* Indicationes curatiaas effe collationcamp; morbi amp;nbsp;auxilii nemo dubitat.Morbus eft mtepenes capitis, à qua dependent fyin-piomaca. Noninficioraliquidad earn intempe*

L I B E K I L If terapcriem epatis amp;nbsp;ventriculi facerc.Ira-que ad earn quoque refpiciendum.Matc-ria,Quæ in pedore amp;nbsp;pulmonibuscolle-^ claeft,tuflï,nonniedicamenris aluumdu-ccntibus,expurganda. Pedus robotandu, tamiisquacforisadlubentur, tani quæintus airumütur, inter qua: bolus arraena,in hyeme etiam theriaca cum faccharo ro-feto primas obtinent.

AM PU ssiMEvirjfimpliciffimusmc dicamentorum vfus reótiflïmus eft;amp; Icgimusapud fcicntiæ noftrx magiftrum praeclarum:lceluseflevticompofitis,cuni Ïïmplicia fatis adiumenti afFerre poffunt. Itaquc quod ad purgationéattinet, etiam nunc redû videtur,ne à formula ilia,quam pra:fcripfi, difcedas. Ad mixturam robo-rantem caput atque ventriculum quod at» tinet,magisnuhifimplexhocclcduariunt probatuç.

Mifc. de hac matutinis hons fumat tul præftantiaad magnitudinem nucis cafta-neæ. Ad cacarrhum autem fedandum hora decubitus tantundem de fequenti clc» duario accipiat:

Sicpar roborandum eifer, acciperem de confedione ifta duosorbiculos, quileui-ter ventrem foluerenc:

Lotiones capitis profunt iriprimisiis, qui fluxionibus tentantur. Scdiniisquoque fimphei-

Liber I I. 17 fimplicitatem amo,amp; (àds efle puto, fi li-xiuio maiorana arque rofx rubræ impo-nantunSudare ctiamin ledo matutims horis maxime iuuat, amp;nbsp;facilimè prodibic fudor,fi tua præftancia aliquid de fucco carduifumpferit. Hæenune inter occu-pationes varias potui monere, vbi plus va cui temporis habuero,mco me officio in cæteris non defuturum polliceor.

AFFEcTioNEMde qua conquérir tur t vu exceller ia,Græcc Äp,ßi\va7neuf^ Latiniobtufionem,feu hebetudinemvi-gt; fus appellat. Ea fenibus propter très cau-fasfamiliaris eft; primo, quia illorum fpi-rituspaucus amp;nbsp;crafrus:fecûdo,quiamem branæ oculorum craffiores amp;nbsp;denfiores: tertio, quod eorum oculimultovfude-fatigati facile fluxiones fufeipiunt.Cæte-rum etû verè de his dicatur Poëtx ülud:

Quod natura negat, reddere nemopo-telbtarnen diligentia quadam profici po* teft, ne malu inualefcat, amp;obfcuritas feu obfufcatio atque excitas inducantur. Vc veró plane feniores hebetudine liberen-tur, ne annitendum quidem eft. N^m quemadmodum vngues fcncfcentiuip craffioresfiuntuta amp;nbsp;membranas dendo-rcs fiecineceffe eft.De fpirituum veró di-minutione rescft manifefta. In curatioj^ neGrxci vtuntur miffione fanguinis, amp;nbsp;primoquidem venam humeralem ape-riunt, deinde earnfecant, quxinfrçntc eft,tertio angulares.fedin hoc cafu^tque hac ætate feâionem venx non confulo. Scarificationes nonimprobo ; imo vtep-dumiiscenfeo. A purganonibus immo-dicis, arquntempeftiuis plane abftinen-dum. Vt aluus permaneat fluida,opera danda erit, amp;nbsp;vtendum vidu conuenicn-ti,fomno moderato, minimeque diurrio: vehemêtior motus, Icdio amp;fcriptio poft cibum vitanda. Item ira, indignationcs, curæpercinaces, balnei frequens vRis, amp;nbsp;veneris.Hisira’öbfcrnatis,curationis ifte modus eft tenendus j Primùm vtendum eft

Liber IL ij cft pur^atione aliqua bis in anno, amp;nbsp;præ-cipuevemo tempore,arque fub initium autumni. Ac medicamencis omnibus bîc præfero dilutum fenæ,quod vc Mefues amp;nbsp;Sefapion tcftantur,vtramque bilcm,amp;, vt Aâ:uâriüsait,aG experientiacompro-bàïtpituitam vacuat, cerebrum, omnes-quefenfus corporis expurgat,amp;cor,ie-cur,amp; lienem roborar, feniumque, vt affirmant,retardât. Etfiautê Mefues non-nihil Ventricule obeffe dicat : tamé amp;nbsp;ratio amp;nbsp;experientia teftantur, fenam vcn-triculü roborare potius, quàm imbecil-lum reddere,fiquidcm guftu in illis aftri-dio arque amaritudo aliqua percipitur, quxqualitates roborando magis,quàm, infirmando ventriculo funt. Neq; enim vllum audiui, qui ex vfu diluti fenæ fe ex vëtriculolaboraflcaffirmaret. Quod verb pituitofos atq; mulieres interdumla-boriofe foluit,amp; tormina excitât,illud no medieamcnto,fed humoribus arque ex-cremetis, quac fua craflîtie inteftinorum meatus repleut,afcribendû eft. Atq; hæc ideb comemoraui ptolixius, quiaquof dam elfe feio, qui non folùm vfum fenæi

2,0 CoNsiLioR. Medici N. fed mequoqueintcrdum propter hanc ^ntentiam,inquadodiEimos mecuefle fcio , vitupérant. Intcrdum autem pro ratione amp;nbsp;difpofitione temporis atque corporis mirobalanos, agaricum,vel rha-barbarum addendum cenièo ; atque hac in re Medico nihil præfcribo. Diuerfio redaatque vtilis eft fcapulis aut partibus fuprcrais brachiorum cucurbitulis affi-xis,Iicet veteres occipitium nominenr-Ac hïc locum habet cauteria, fi illoru et iet vfus. Cæterùm euacuatQ corpore,amp; Étdisdiuerhonibus, red^eaquç naribus infunduntur adhibemus. Atque ad hanc intentionêvalebit fuccus betæaemaiO’ ranx expreflus, cumpulueribusmelan* thii, quam nigcllamvocant. Etmirificc quidam commendant vfum eufragix, vt videre eft in Arnoldo, qui lênem cæcum propemodü vlu vini in quoeufragiafuit macerata, reftitutum affirmât. Porto ita quoque cius vfus eft ad diuerfionem ma-teriç,amp; vifus roborationem:Sumatur cu-fragiaexiccata,amp; redigatur incinerem, fuperinfundaturq-, aqua eufragiæ amp;nbsp;fiat lixiuiu,quo occipitium fingulis diebus

poftfomnumlauetur. Vtilc quoquceft lauare oculos ciufdem herbæ aqua, vt eft in collyrio ad litera A deferipto. S ed më-branis denfatis amp;nbsp;craflefadis magis pro-deft collyrium ad litcramB. habeoq; de cocertamexperientiam. Vt roborcntur incraffati fpiritus,producit vfus eleduarii adliteram C deferipti. Accipiet autem fingulis dicbus mane , eloto prius orc decoéto guaiaci atq-, euftagiæ, ad magni-tudinem iuglandis. Interdum eius loco præfertimin hyeme,confedione, quam manus Chrifti vocantjcum oleö feniculi. Habes vir Glariffime meam de conferua-tioné vilus fententiam, quam cum fcri-pferim in fummis moleftiis, boni confu-Ics extemporalitatem.

B. y Eufragiæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Infundatur omnia per dies quinq;, poft» ca lege artis deftillantur in vafe vitreo, aç deftillatum vitro bene cooperto fcr-ucturvfui.

C.y Confer. Eufragix^j.ß ;3n/L -’ Garnis myrabol. Embtcond.^ßop Chebul.an.^ß.

Macisincif^j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Aliud eleduariumad candem intentio-nem, quod in fimili cafu lacobus Foroli-uienfis prxferipût loh. Pap»,«». 1400.

HilTopi, Ancth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

Puluerifentur orania,amp; cum fufficienti quatitate meUis vel facchari feleduariû.

Hocideo adferipfj, quia autor vêtus cft,amp;mirificc illius vfus à quibufdam prç-dicatur.

D. M5tanus,pr3Eceptor meus,ad ean-demintentionemeuidam præftantiviro Jaune lyrupum præfenpht: .oo^Succiverbenæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,, •«H 2f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 4

Purificcntur iècundum artem, amp;nbsp;deinde cmn iaccharo f. fyrupus, amp;nbsp;aromatifetur mufco.

J^tenebricofi a^eétioae ocu/orum, amißtoae ff dor at M ex catarrho defientiente ad aar es, amp;nbsp;g^ßus etiam ditaiaut iffae-, frffaffbili ^uffdaafvirff.

SYmptomata quxrecitantur hxc funt : Tenebricoia affediOjita vt oculi quafi nebula obduci videantur, Amiflio odoratusex catarrho defcendéte ad nares, amp;nbsp;Guftatus etiam diminutio. Caufx procatarólica: cenfèntunDccennii labor airiduus,in quocerebrucuris amp;nbsp;multarü 1 atq-,variaruin rerum curatione cftobru-tuni,plurimx ledionesSi fcriptiones: his acceflitfrequens vlus veneris. Poftrema autcm

autem caufa,quæ affertur ,vna fatiscfle pollet ad inducendummorbum, videlicet, cerebriintemperiem, quæ lytnpto-inatuin caufa eft.Fuille verô à prima con-ftitutione cerebrum calidum amp;ficcum, pih crafli, denG, amp;nbsp;crifpi, fenfu.um acri-monia,amp;: excremêtorum paucitas often-dunt. Nam etiamG interdum faciès in iuuëtute intumuit, illud ratione viélus,amp; caliditate cerebri trahente ad fe nimiam vaporum copiam fadum eft. Cum verô immoderatavenere,ledionibus,fcriptio nibus, amp;nbsp;continuis tôt annorum occupa-tionibus calor Gt exhauftus, excrcméto-rumcopia auda,ita vt pro fpiritibusva-pores gcnercntur,non mirum G ilia fpirU tuum cralTities, viGim quaG obnubiler. Deinde cum vapores côfumi nequeantgt; in materiam catarrhi refolui atq; ad nares amp;nbsp;palatum defcendere, obftrudiones facere, atque olfadum adimcre, gu-ftatum hebetate nihil mirum. Hæc cum itafint,amp;curatio, caufæ Giblatio perhi-beatur, curandi indicationes latis luntc-uidentes.Verum quam in difficilircs Ge poGta, omnes Medici intclligunt, qui

(ciunt nullius partis principiStrriaxilnc vc ró cerebri per fe iam afFedi,morbum facile pofle colli, prçferrim cü proccHit malum, amp;diucurnitace{uain prauum quafi babitum degenerauit, Icaque redudio illiusquodabintcgricate fua hoe modo prolapfum cftjub æger fèvaldè pruden-temamp;diligentemipfepræftet plane dif-ficihs videtur. Quarn veróin ifta vita,ne-que occupationibus moderari, nequea venere fc contmere (vtnihil de aëre,amp; vidus ratione quarn exadiffimam elle, fi quid ex medicamencorü vfu fperandum, oportcret, dicam) non ht facile, Nobilif-fimus Dominus per fe intelligic. Icaque veeamaëris intemperiê, quæ cerebrum humidicace excrementicia replcat, amp;fri-gidicacem augeat,omnibus modis fugiati amp;nbsp;in vidu ab omnibus cibis,qui caput va-poribusreplent,fibicaueat, neçeilc eft. MuIca^ac potiùs plurima ab his poflera nKgt;nere,fed cum nunquam non prçfen-jtes Medicoshabeat,paucafubiicia. Pri-n^umomnisexceftus aërisin calidü,fri-gidum amp;nbsp;humidu vitandus, vel arte cor--rigendus eft. Maxime veróhiunidus,ad quarn

L I B E R I I. 17 quam intentioncm inprimis fiiffumigia ex ftyrace, benzoino, feu afa dulci ,amp; ca-ryophyllis probantur. Vehernen ter odo-rataetfidecent, refoluunt tarnen inter-dumnimium fua caliditate amp;nbsp;materiatn précipitant. Succini odor meo iudicio noninconueniçns eifet, G tarnen non fo-1a intempéries cerebri ,fcd obRrudioin meatibus olfaâ:oriis,qui Græcis h3/^h/)m{ appellantur,eflet,alia curario adhibenda, de qua deinceps videbimus. Nunc enitn de iis qua: cerebri intemperiem aliquo modo corrigat, amp;nbsp;cum ad naturalem fta-tû reduci nequeat, maiori prolapfui ob-ftent,agerc propofitum eft.Vidus igitur ratio ea effe débet,quæ caput minime rc^ pleat.Nâ vt nulli vapores afcendant,cùtn caput per fe,quemadmodum Hippocrates ait, tanquam cucurbita impofita eis trahat amp;nbsp;excipiat,arque iis cerebrum im-buat,impoflîbile eft. Vitet igitur fumofa, vt laâ:icinia,cruda omnia, frequentem v-fum pifeium, maxime cancrorû, olcrum, leguminum, fump maceratorum, in far-tagine coftorum, ouorum cum butyro, amp;nbsp;finnhum. Vinum fit maturum,tenue

tarnen, amp;nbsp;quod non multos vapores fup-pcditet. Acibonondormiat,amp;àcœna prins n5, quam tribus horis exadis cubi-turn eat.Innodurno tarnen aëre,præfer-tim denudato capite non ver{etur,neca-pertisfeneftrisdormiat. In vfuvenereo-rum,quantü poteft(potcritautc quatum volet)fibi temperet,cum fontem horum malorum de quibus conqueritur ipfc nri miam venerem ede fateatur, amp;nbsp;rationes atqueauthoritateshoc demonfträt. Ra-gt; rionum declaratio longior eilet futurar authoritas Ariftotelis fit pro multis ;qui ex coitu caputrefrigcrari,amp;oculos exic-cariaffirmât. Euacuantur enim fpiritus qui ad adiones fenfuum rcquiruntur, iis exhauftis frigiditas ,denfitas, amp;hebetu-do cofequitur. Seddehisnon libetplura fcribere.Mcminerit Dominus fugiendo potius,quam pugnando amp;nbsp;contendendo hoc genus affedionu fuperari. Cæterum cum in coniugio prorfus prohiberi ne-queat,cofiilonevacuo, necreplcto corpore eavtatur,atq-, ideó vel ante cœnam, vel diluculo, ita vt breuis fomnus confe-quariir, quemadmodum iam antea in eo confilio.

L I B E R I I. x? confilio , quod olim de fanitate tuenda fcripü,à me admonitus eft. In quo cû de cæterarum fex return no naturaliû com^ moderatione prolixe ante x x 111 annos monuerim, hîc non repetenda exiftimo. Ac nifi nobililTimus Dominus monito-rûfuiflet interdum oblitus, bis fuperlè-dcre poffimus.Cum autem hæc obfufca-tio,de qua dominus conqueritur,n5 modo fit à paucitate fpirituum, verum, vt c-go iudico,propter vaporum admiflorum copiamamp;craffitiem ; magna cura adhi-hcda,vtiisqua: fpirituum copiam amp;nbsp;bo-nitatem fuppeditant, amp;nbsp;crarfiticm corrigant,vtatur, Adhac intentionem nuper praefcripfi eleótuarium, cuius vfus crit cf-ficacia,fiinciboquoqueamp;potuca, quæ ad fpirituum regenerationé amp;claritatem faciunt, adhibitafuerint. Commendan-tur autem prçcipuc oua forbilia cum fac-charoamp;: cinnamomo. Deinde vinuma-turum,amp; carniû,quæ minime funt excre-menticiæ, vfus. Si veró excrementorum ingt;corpore colleólorum copia obftet,quo minus medicamenta velaliméta bonum ünguinem amp;nbsp;Ipiritus laudabiles produ-

cere pofTinc ,non dubium eft, quin primo omnium cafintfubducendaJd verd non aliis medicamentis, quam quæ tu-tiflîmè humores remouent,minime magnas amp;nbsp;graues alterationes faciunt,nec corpus refoluunt,neque humidum na-* tiuü exhauriunt,faciendü. MyrobaJano* rum códitorum vfum, pr^fernm embli-corumamp; chebulorum fcio commenda-ri,amp; ego Nobiliflïmumdominuhisina;-* ftate,illis hyeme cum pauco zinzibere condito,vti velim, fed vere,hyeme amp;aa-tunocataponisiftis catarrhus magis toUi amp;nbsp;cerebrum roborari poftet.

y Aloes optima, decies fucco rofiru imbutç ^j. amp;nbsp;bis fuccofenieuh in quo folia iènæ iclcöb(hma fuerinC n macerata.Huicadd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^

Cum (yr. roiàto folut. f. mafta, de qui reformacur pro 3j. pillulæ nouem* Sumat autem de iis nouem,horis tribu# ante prandium, idque cum non a:ftus ni-mius

L I B E R I I. 31 ïnius obftat,in méfe femel vel bis.In hye-me veró cum deglutict, co die, atque m fequenti fe domi coniinebir,amp; à refrigc-ratione pedum diligentiffimè fibi cauc-bit: nihil enim catarrhofis ea nocentius. Aliis medicamétis purgantibusdominu plane vei nolim. Cum veró duo gcneralia auxilia, amp;nbsp;vniuerfum corpus alterantia, propofitafint,videlicet, thermæamp;gua-iaçidecodum : de iis quid fentiam,pauas aperiam. Q^od ad thermasattinet, cumnontam per confenfum,quàm in-temperiem induââ in cerebro fympto-mataifta, de quibus dominus conqueri-tur,accédant, non video quomodopro-delfe lotione poflint. Caput cnim non tara perconfenfum,quàm primario afte-âu laborat. Ac licct fit fortalfe aliquis cenlcnfus,tarnen thcrmædiuerterc tantum vaporesimpetentes, non intempe-riem,nifipcr Ducciam, (iraenim vulgo ftillicidium feu embrochas, vel afperfio-nçs.vocant) corrigere poffunt. Talcs au-tera thermasamp; aélu amp;nbsp;potentia calidas cÇTç oportet,vt materia difeutere amp;nbsp;tem-periem corrigendo,robur parti ^ddere

JX CoNSILIOR. MeDICIN. polfint. Cumque affedus fit tonus capitis, amp;nbsp;iam criafenfuum organa,vifus,odo-ratus, Scgaftatusafficiat: catarrhietiam omnes tori capiti communes fint, necef- ( feeritvt bregmati,vbifuturæcoëunt,amp;‘ cranium eft rarius, faciliorquc penetra-tio,aquainftillerur.Quodad caliditatcm attinet,inprimis commendantur thet-mæ fulphureç.Quodadpenetrationent, nitrofæ. Si itaquebenetemperata^ ekv-traq-, minera thermae eftent, poflent for-rafle prodcUe. Etfortafle fcribo, quia nihil explorati in tali affeélione de vfu thér-marumhabeo. De guaiaciautemdecó-do, cum epar fit lans calidum, ventriculus verópropter veneris frequentior^X-fum debilior,aflSrmare aufim,non Iblüift nihil adiumenti allaturum,verum fortaffe earn intemperiê vniuerfo corporihü-dudurû,quæquauis afledione alia petf culofiorfit. Ac fæpècredulitas neagrÓ-rum magis, an temeraria ftoliditasarq’oft audacia Medicorum acculandafit Cogi-to,dum omnesmorbos potiombusimS cxftirpari pofle arbitrantur. Seddehis | nihil attinet fcribere. lllud tantum affir- i mo,nifi

mo, nift ciufmodi afteótiones à morbo gallico déueniant,non modo nihil dcco-dum vdligni vel lärße prodeflc, veru ea incommoda valetudinis interdum affer-re,qua:ad extremum Ïpiritumvlquegra-uia funt. Exiftimo autem reélèNobilifli-mumDominum, nifi confuetudoaliud fuadeat, vfurum lotionibus capitis arte præparatis.Nam hæ plus caput iuuaaitjSc minori periculo adhibentur,quatxi. ther-mx.Sunt quidamin ea ientennajlotjonj-bus frequentibus caput debilitari.Eayna eft, defirmo capite, amp;non aiFueto ad Ionones, de infirmo autemamp; fordes expur-gare confueto, minime veru. Lauandum verb eft æftiuis temporibus mane,nifi fit humidioramp;frigidioraura. Hybernis ante coena,ita vc fe deinceps domi côtineat, amp;nbsp;fi no bis faltem feme! in feptimana,eo-demque die pedes quoque abluendi, amp;nbsp;bene, fed minime fortiter atquecalidc, verumleuibuslinteolis caput extergen-dum. Lixiuium fit temperatii, nee valde acre, in quo maiorana,amp; nonnihil roCaru dccoquantur. Sapo paru à fimplicedif-fi:credebcr,.atq-, hoc modo pratparadus. U / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Macis 9 j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ :iinX

Mifc. f. Glob. hybernis diebus aliquot grana mofchi addi poflunî. Scio de lotionib.capitis varias ciTe dUptt-tationes, ficuede prandio amp;nbsp;cœna inter Medicos,fed omnia referenda amp;nbsp;mode-randa funtad tolerantiam,vel confuetu-dinem corum, dequibusagitur, neege-neraliterdc his pronunciadum.Guaiaco plurimapoflentfubftitui ,qua: magis ad ficcandum catarrhum, amp;nbsp;roborandu caput, faciunt,quampotiones iftæ,licçtiis interdumaliqui, no tarn propter eamca vfum,quàm ob multorum dierum in vir du continentiam , iuuentur. Sed dum quid eleduarium,cuius deicriptioneni nuper mihi prodeife videatur inrclliga, alia remédia non præferibam.Tantûhoç moneo,vt nonnunqua adquantitatem auellanx, cum catarrhus nimismoleftus cft,ncc cælum ealet, bora decubitus, de fequenti

: .j Sy. aromacic. roGt. 9j.' ♦, \ nbsp;nbsp;nbsp;. ■310; Nuciscondiugß. Mife.

Kueisetiarn mufeatæ obuolutæ pane amp;nbsp;.toftæîncineribüs,,amp; in exiguasquafi te-iftuks fe^x particulam in oredetinear. Qgódadfymptomatum curationem at-tinetjCtfi fublata caufa per feaboleantur Séceflent, tarnen cum neque intempe-fies cerebri plane colli, neq; catarrhus 0-ritfpitïè adiwi huic cofpori poiric,amp; fortaf Je tnädnftrumecaolfadus itafintaffeda, Vtadfuam integritatem redire nequeär» amp;nbsp;nihil,licet paruö, amp;nbsp;cuius iadura non magnavideatur, negligendum. Potuiti-giturquot;naribus immitti butycum recens Cümaqua maioranaedi(rolutum,amp; dein-èeps fuftumigium fieri ex decoct o nigel-1« in vino tenui fubacido. Ruta etia con-tuGamp; aceto imbuta naribus fxpe adhi-benda.Poflemalia præferibere remedia, fide modolæfionis mihi conftaret. Hoc quidem fans cercus fum,exanceriorum cerebri vétriculorum lasfione, olfadum W-'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ci

adimi, fed an hæc fit^hrcftipetrés (bla,an verb materia,amp; ca meatus tblarories ob-ftrucns nequeo ftatuere ‘ Si-eft bhftrudio (vt arbitror}opcradarfdanè propter earn (piritus animalis, quiib ventriculis cerebri continetur, aliquid dethmenti acci-piat,amp;: intempéries cerebri augcatur.Ita-que ad obftrudibnem prçcipnè remédia praifcripta funt direfta,: prius tarnen prç-milfis iis, quibus corpus arque caput cx-purgatur. Quod vfnm pillularum præ-feriptatupræftare pofte confido. Ad gu-ftatum nihil conuenientiu8,quam ft ante ’ceenam 1‘âphattàm (aie conditum mafti-cet,amp; fubftantiam ip(am exhaufto fuceb àbnciat,deinceps os Vino eluat. Hçc pd-tuï nunc colligereamp; montre, quibusfi novoluntati mex, vel veftrxfidei tarnen eftfatisfaftum. VtadÆ^ prxpotetl Igt;EÖ, autorè fanitatis atq; lalutis noftrx fortu-nêturbchignè,totopeftöteprecor.Scri-ptüùianno'rj'^ 4. nbsp;nbsp;nbsp;• ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Tiöf

jgt;r '. 'fi-óia. me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; jï/?-1^'

In Jebilifate oculorum, (^ audifusgraai-täte, pro quodam idußrt viro-. ■ * • SE Ns v M yidendi infenibu$.mi^ui Familiare fymptoma eft, vçj à fpintibus diminucis, vclinftrumento, id eft, mem-branis oculorum aftelt;ftis,prouçi,ii,çns. y-irumque in fenedae ætate açciderç non, mirû. Spintibusnihil magis quam çon-ueniens amp;nbsp;reâa vidus ratio auxiliatur. Iliad autem vinum maxime commpnda-, tur,in quod feruête mufto floreseufragiç conieeii fint. Multi inpuluerü quorun-dam amp;nbsp;eleétuariorum vfu Ipem ponuntj qua tarnen fæpc fruftrantut. Commêda-tur eleftuarium Papæ Innocentis, quod egoquoque prodefte com peri. Sed Wu-ftri Domino hac ætate fuaderç nolim, cum valdè exiccet. Malim vtihoc pul-uere: ^ Fl. violar. ficcarü,puluerifentur Folia, amp;nbsp;ad partem vnam huius pulupris addatur parsdimidia ftoruin eupbragiæ, vna Foliorum betonicæ, (àç^haw ad pondus omnium.Hicpulpis cq^i butyro mi-fceatur, amp;: capiat ante cibum, NöU.mo-Uil- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'C?‘

jg C o N s I LI o R. M E D ICI N. dócapitiproderit, vcrùm etiam aluutn humedabit. Nam qui non prorfusaftd-da funtaluo; hos folus puluisviolaröfól* uit. Si in membranis appareret vitium, v-tihffimum effet feniculi cannam deèifam fupra radicem, implerc pulucribus fac-chari candidi, atque fuccum CoHigene^, cumquecum molli linteolo vel fpogiao-culis adhiberc. Oui quoq-, album recette aïïàtum,ûccharo candido impletûi cu.m diffoluatut inliquorem, plunWuriîpdî-deft. Dè lacrymis illuftris Dominusnbh eftqueftus. Multum autemconfert^nid* cusgrani parnafii exherba, qua ffeieièli-^lt;?r» appellat, viridi expreffus. ItcmaqUa tormentiHç in vitro probe dcfbillata.Pof-fern plura recitare remedia, fed hase paü-ca,fi quid à medicina eft adiumSri jhaiid-dubièaltquid prxftare poffunt.Äd ändi-tusgrauitatem commendatur in primis balfamum purum orientale , fi intinda bobace auribus imponatur. Ego aquam cardui rede dcftillatam bahamo præfe-ro. Ad Melancholicos fumos corrigen-doshauddubiè ea proderunt,quæ prius prxfcripfi : inprimis veró cmplaftrum.

. L I B £ R I L 35 Huiuscotinuo vfuduos laborantcs melancholia hypochondriaca hoc anno ad-intoscoperi. Radicis Mechoacan vfum nonimprobo:minus tarnen fréquentent efle velim : cùm certû fit ex vfu frequen-liori aluum plurimum ficcari. In potu et-ûm atque etiam ventriculi habenda eft ratio.Nondubito quinhordcacea magis placeat ; fed capiti profeiâô minus pro-derit. Ego Ortrancenfem, quam habet çledor,omnib.aliis,amp; præfertim iis,quas ^tunpraeras,Torgéfi,Friburgéfi,Tfchep-pofi præfero. Triticeam, quæ non fit plane tenuis , nee multû habeat lupuli, prx-4ertim crudi, longè lalubriorem, quant hordeaceam ftatuo. Hæc nunc monere potui, fi certiora ad me perfcribentur ; .Ïlluftri Domino, quoad vixcro, non dc-.firturusfum. Anno 1580,

GIngivarvm cames difcedere, amp;nbsp;dentes iis denudari, vir præftas con-queritur. Re benè eofiderata hoc ftacuo, gingiuarum carnem difcedere, neq; rc-nafcij vel quod in ode dentiumaliqua eft intempcries, quæ came agglutinarinon finat: vel in ipia gingiuarum came, propter affluxum materia: acris, amp;gignendç camis non iatis conuenientis.Huic malo fi arte medendu, totius corporis, amp;nbsp;prae-lèrnm capitis intempcries vitanda,amp; re-élaviiftusratione, fine quaomnis labor, fiueinteperies in toto, fiuc in parte cor-rigeda fit,inutilis amp;nbsp;fuperuacancus,vten* dum.De villus ratione cura monerc,qui hancnonpoifittenere, quidattinet ? 11-ludmoneo vt fimpliciflïmo viduvtatur, amp;nbsp;ea quæ in détibus amp;nbsp;in gingiuis intem-perié relinquüt,vt acida,falf3,raphanum, dulcia etiam amp;nbsp;ladicinia remoueat. In-terdum amp;corpus expurgandum catapo-tiis maftichinis,vel iis,quç de fuccino ap-pcllamus, dehis fumatur ad drachmam vnam.Caterumquodad dentesatrinet, h in ipfis offibus putredo eft, vix vHa res mclior cft,quam oleum vitrioli : fiofta funt

Liber IL 41 funt valida amp;nbsp;robuftafvt eile arbitror) caput lotionibus ex roridiianni hcrbç cine-re lixiuio facto ,autherba in lixiuio coda,fxpè ante cœnam, nec aërem nodur-num fubeat,lauabit. Crepufcula,vtflu-xionibusiftis valdè noxia,vitabit. Denies (æpèabluantur decode ligniguaiaci, amp;nbsp;maxime fumpto cibo. Item decodo corticum alborum quercus , corticum berberis, vcl folaru plantaginis.Inprimis verô proderit ( nifi fenili ariditate caro dentium decedat, quod quidern in præ-ftantiffimo viro no verendum ) fi ex pul-uere teftarû oui in cincres crematarum carnem gingiuarumfricct,amp; vel decodo rubi aut rorifmarini abluat, amp;nbsp;ifto elc-duarioquotidièinungat. ,

Ifta puluerifentur ,amp; afpergantur aqua rofarum, deinde oxymcllitc fcilliuco ad iuftam fpiffitudinem redigantur. Si loco oxymellitis fumatur fuccus rubi, vel berberis, amp;nbsp;deinceps aqua, quæ à vite dcftilr lat,abluatur, couenientiffimum erit : de-coólum criam foliorü pruni,(i reliqua define,conducit. Sequitur defcriptio pillu* larum de fuccino,quarum fuperius men-tiofaâaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/?gt;iu3

Jn aßhfnatc^. ”^^ ^/ quot;“^ SLegi tuas litcrasjExcellctiïïime Do-‘mine Dodor, ledcum ad bellûyn-garicum iamaccingar, fccuturus ferenif-firnum principem tneum,amp;aiiapermul-ta ne-

L I B E R I I. f 45 tanegotiaac impedimenta, me totum occupant,adeè vt nihil otii quietisq; reli-quumfit,iis refpondcrenon poflum,nec de morbo Magnifici Domini meam explicate fentetiam ,vcrùm ne omnino va-cuis manibus redeat ad vos tabellarius, hafcc infrafcriptas receptas mittere volui, quæ fi domino Dotlori,qui cura fuæ mâ^nificentiæ agit,probabuntur, iisiè-cure vti magnificus Dominus potent.

Cumaq. tuifilagin. f.pillulxn. nouê, amp;deuorentUFmane horis quinque ante ciburft, amp;nbsp;die fequenti fiant hæc, quae fc-quuntur.

y. Galium antiquum, trium aut quatuor annorum, amp;nbsp;cum virgis flagclletur, amp;nbsp;irritetur, fed tarnen lcuiter,nc occida-tur,amp;deindecoletur, amp;nbsp;immadefadus deplumetur, demum à vifeehbusmun* datus infarciatur,prius vino ablutus,infra Icriptis medicamentis.

Ficuum ping. n.vj. 2 ' ’ Tuffilag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-..jü j

Cotundantur omnia hæc craflïufculè, amp;nbsp;in ventrem ipfius galli intromittantur,^ fuatur locus ne exire poflînt, amp;nbsp;deindé coquatur gallus in libris quadraginta a* quac,quonlque caro ab offibus feparetur, amp;deinde fada galli forti expreffione, caro cius amp;nbsp;ofla proiiciantur, amp;nbsp;decodum pcrlinteolum coletur,amp; aèri exponatur, permittaturque ad aërem quoufque facial refidentiam, amp;nbsp;deinde quod darum cftperlèafleruetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3; -JJï-o

- J L i B E R IL 47 horis quinq; ante cibû, amp;nbsp;ira fumât hune potumodo diebus continuis. Dumfu-mit Magnificus dominus hune potum, fiat quotidie vefpen horis duabus ante l cœnamelyfter infra feriptus.

■ . Ol.anethini^ ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Salis 3j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

His faftis fi morbusadhuc perfeuerabit, fumait altcrnis diebus hoc alterum mc-'dicamentum,quod

j^U^ iulphur.viui in aq.tuffilag.infufpri-■.^5 us,amp;intcnuifi.pulu.triti ^j. mirf' Terebinthin.lotæ in aq. tuflilag.

'Mifc.amp; f,bolus,amp; fumatur,vt prædiétum eft. Piura quam hæc feribere hon licuic ob temporis penuriam. Vale.

Germani-co idioma-tc Ictiptü, acinther-mas Lande cenfes raif-fum , anno

H7gt;.in.lu-lio.

ILlvstrissimePrinceps, Domine elementiflîme, mitto coniîlium,quod à me poftulauit cclütudo veftra,ac ii ple-nius de valetudine ipfius intellcxero, dâ-

non minus fideliter m ci pli, quàm Cælà-reæ Maieftati cuperc in hoc amp;nbsp;in aliis, quantum in me quidemfuerit,libentifli-mègratificari. Præcipuum malum, vca-nimaducrto,eft,pituitain ventricuio gC-nerata, à qua vomitus irritatur, amp;nbsp;crudi-ras. Quamuisaurern ad id prodeft vomitus,quod eo ipfo pituita.quç calorem na^ turalcmextinguit,amp; vcnmculumafficit, ciieitur,eft tamê motus prêter naturam, amp;latiuseiretabefre. Ideurari à Medico alitemonpotcft, nih vtdetoperam, ne pituita ciuftnodi in corpore colligatur. Fiet autem dupliciter. Primum, ücalor naturalis roboretur,fecundó,{i ornnia vi-tentur)è quibus pituita facile generaiur. Ïta duæ indicationes totius curationis funda-

L i B s K I I. 47 fundamcntufunt. Acde primo quidcm ita fentiOjfieri vix pofle, vt calor natura-lis ex totoreducatur, qui hoc toto tempore erratis etiam in viftu multiplicibus tantoperèdebilitatuseft. Operaautem danda,vt reliquiæ conferuentur caloris, ciusque humiduin,iis modis non fubtra-hatur, quibus lafciuaadolcfcentia folet. Nam abfumpto hoe humido nature,au-getur lupcrfluitas præter naturam, amp;in yniuerfum abolet calorem, inde n5 modo morbi, fed ipfa etiam mors neceflarió le^mtur. Fateor auté thermas roboran-do caJori vtilcs efte, fèd in vfu earum da-pheiter peccatur. Primu, quodhx aquas ftomachum affligunt. Deinde quod raro caobferuenturincibo,potu,fomno,qu2 qbfcruarc maxime fuerat neceflarium. ideó Medicus vnguentis amp;nbsp;oleis bene muniai ventriculum, quoties lauandum eft,praEterea omnis intemperatia cauen-da eft in viftu omni, ne vel copia, vel va-rietate peccetur. Remouendacruda,amp;: nimium humida, pifces, potus à cibo, maximèveró à coena,itcm fomnus à mc-«xhc,njfinaturaci admodum aftueucrit,

vtpolTit fineoffenfionein fellafedés pau-lulum obdormire. Si (ccus fit, neq; tbst-mæ, neq; medicamenta cfficaciamfuam poflunt oftendcre. Ad roborationem au-tem caloris nacuralis duo remedia nunc Cclfitudi ni veftræ prç{cfibam,pulucrcin amp;nbsp;elcdUanum,quæ fiimat manc.

Sumat in ouo forbili quantuni çxiguo cochleari aromatico excipi poteft. Èlc-ftuariumeftciufmodi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-(*i^ or

y Confer, rofar. fi haberi poflunt» Damafc. fej. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j3.

Syr.aromatic, roiat. ^ ß. Garyophyll.incif 3iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„,

Ambræ gryf opt.^ß. i .sar ‘ Mfle.amp;f. eleduarium. . ön'-Vtatur Celfitudo eius manemagnicudi-nc iuglandis,amp;vngar ventriculu vnguen* to fequenti, amp;nbsp;imponatur pannus lexies complicatus attritus iam aliquatenus amp;nbsp;mollis, amp;tora die ac node ita obferuet. Quantum profint hæc remediaad ventriculi

Liber I I. triculi amp;nbsp;calons robur paufô poftreipû intelligct celfitudo veftra; ' » ■ '^'^OL noftriltomachal.^iij, ' ^^ '' * nucis condiræ j. ' nbsp;nbsp;nbsp;'

'quot;^’^^ Maftich.^ulu.^ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Mifc. £ linimentum. f Scdcontinuationc opus cft,amp; vitandao-mniafordacalida deftillata,aquacviræ amp;nbsp;fimilia, quæ videnturquidcm^prodeflc; fed vitam abbreuiat, cum multum fupe'‘ rent grädum natiui caloris,auxilia verb in mediocritate pofita effe debeant. Altera intentiofeu fcopuseft,vt pituita autvi-tetur,aut mature educatur: ortuspituitx ineoconfiftit, vt vidus ratio fit conue-niensjqux cumMedicum præfente ha-beat eelfitudo veftra,præferibi nó debet. Vnühocmonebo,vtiêmpcr facio. Qui bonam vidus rationem tenere neque-unt,iis optimam medicinam præferibere fuperuacancum eft. Dixta autem tota fit dircóiaadcruditates vitandas. Quodad euacuationem attinet, etfi fola cofta cx-purgari debet, quod in hoc corpore ipe-

yo CoNsiLioR. Medicik. rarivix poteft, habet tarnen hie aphori-fmusmultascxceptiones.Neque ego vl-lomodo clcótiuc purgantium vfumfua-deo ,fed malo fimpheirtima vfurpari, vc funt aloë roiata,mafti chinac pillulæ i amp;nbsp;fi-miliaantecœnam. Quia autem cclfitu-dini veftræ nullum vnqua medicamentum purgans prxfcripfi,nequcin hoena-turaciusprobecognita habeo,ne nune quidem aliquod præponere audeo, nifi prius cum Medico, cui natura eins co^ gnitaeft reólius,certius explorauero amp;nbsp;cófultauero. Nam ne leuia quidem medicamenta in affeiäo amp;nbsp;langucte ftoma-cho,maxime veró in iam feneicentibus carent periculo. Aloë rofata cum tanta copia pituitofi humoris abudet, perindc vtamp; pillule Maftichinæ tutoadhiberi poiTunt. Dearenulis,aut renum calculo aJiquid hgni eft in promptu. inprimisex vomitu,amp; dolore laterum, fedcerti nihil ftatui poteft. Vrina enim ad me milTaiani corruptafucrat, amp;linteolain vtrumque vicrum inciderat,totaautem crudafuit, proprerca fi meum conhlium de arena amp;nbsp;calculo expetitur peeuharuer, copiofius

L i B E R I I. JI de quibufdam edoceri vclim.Nä tantum facitreftc Medicus in légitima curatio-ne morbis quantum intelligiti Quad fi tcmerc agrt,qüicquid fit,cafu euenit,qué nifrDeus gubcrnat, incommodagrauia confèqui necefle cft. Propterea principes, amp;nbsp;in quorum incclumitatc multum pofitumeft rebus publicisefibi accurate caucndumfciätabimpcriiis,audacibuSj amp;arrogantibus thrafonibus, qui fuaim-inodicè predicant. Omnipotens D e v s veftram cclfitudinem ad falutem totius prourncix, cui multüfuafipientia amp;nbsp;au-toriratchatlenusprofuit, quam diutiffi-mè falua amp;nbsp;ihcolumcm conferuet,amp; hoe tneum confilium fortunet.

feribere, quàm quod antca Icripfi, ^'p^’m^^ neque eloquentia auc verbis,led reme- anno i;S9lt; dus lanantur inorbi tcmpeftiuè adlubi- 3

tis.Eaautemrcftius à feipfo petetî,quàtn ab vllo Medico celfitudo veftra, fi videlicet rcftamvidus rationem, quacfccun-durnHippocratem, tutiffima medicina cft,fibi imperaucric. Itaquefifànitatcrn dcfidcrac,fe confulat, amp;nbsp;folus edat, abfq; apparatu aulico, contentas fit Illuftrifli-mus Princeps duobus ferculis elixo amp;nbsp;afi fb,aliquandiuvitet cereuifiamomnê,amp; vinoRhenano bonoinmeniavtatunpro intinftu vtatur pane madefado in vino maluatico, vitet cruda amp;nbsp;iufcula, vel non nifi ad quatuor velquinq-, cochlearia. In primo cochleari fumât quindecim grana piperis. Vefpcri cclfitudo veftra vix tertiam partem ^randii fumât, necàcœ-na bibat,maxime ante fomnuml Poft ci-bum hocpuluere peptico vtatur : veipe-ri autem de elcduario fequenti quantitate caftancæ:

: ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacchar.

Sfv^omitusingruat, intinge lintcolumin aquam infra fcriptam , amp;nbsp;accipç eruftam panis,quæita'præparctur : S urne rnaffam filigineam, c qua panis poffit fieri gt;nbsp;adiiee manipulos duos baccarum lauri contu-farùm,amp;manipulum vnum fummitatum abfinthii : coquatur in furrto jVtin gran-diores taleas.pofiît diuidi. V nam teirre ad carbones,amp;impone,lintcolo, quod aqua iftahumeótetur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Quamprimumautem eaaftedip ventriculi fefc commouet, plata: ealidis pannis foueantur, amp;nbsp;fricentur deorfum. Prêter h^c ad pferuatione vtatur hoc elect nano.

Adpurgationcs per cleicoph , turbith, amp;nbsp;agaricum, vel pillulas cochias, fiue extrada fint, fiue non,fuadere amp;rohfenti^ re non poffum : imó pocius dilïliadeo, ficut amp;nbsp;aquas dcftillatas oinncs, etfdm cinnamomi: amp;nbsp;fi cclfitudo veftrapurga-tionc indiget, fumat drachmam ferais, vel

L I B E K I L ^^ vcldrachmam vnam integram aloes ro-fatæ cum fucco fubiedo quadrantc hor« ante cœnam:

'' lt;nbsp;lam. aromatic. 5 ß. Mifc. Hxchabitaconfultationecum Medicis, amp;nbsp;bene confide ratis confiliis præferiptis borio amp;nbsp;fimplici ftudio gratificadi veftrx celfitudini fubiieere volui. Qinbus fi obrem peraucrit, non dubitoquin fauente diuina gratia multum prxlidii fit inde confecutura. quodvtfiat,{èrioamp;optoóc precor.

SNo mini hoe fumo, clarilhmi amp;nbsp;prx-y ftatilTimi domini Doftores,vt vos in urtcMedica eximiê verfatos, amp;nbsp;excrci-tatos docere velim, cum veftra doftrina, amp;' m facienda medicina expetiétia, mihi 0 4

ütisficcomperca. Quapropter non fuiP (êcopus,vcmcainoperamimplorare dc-buifTetis, fed cùm feiam nos cómunibus noftrxartis vinculis adeó lundos, vt non dcceat præftantiis veftris aliquid dene-gare,vel maxime ob prudentiffimi Domini conlülis veftri inftantem imbccilli-tatem, quera reipublicæ veftræ caput ef-(c,ac patronum fcribitis,aperiamvobis breuiterjquæ mihi in hoc cafuagenda vi-dentur, tametfi non reiiciam ea,qua:a prudentiis veftris dodcac bene funt ada. Cafus prudentiflimi Domini confulis, quantum ex literis veftris colligere poft fum, Dolor eft oris ventriculi, ventricu-lum etiam ipfum vna infeftans.Eius verb cauüm cruditatem, partim ex mala con-codione, partim exi ntemperie frigida contradaméfte autumo,cum aliquaetiam obftrudione venarum paruarü,quas Melaraicas fcholæ vocare confueuerunt. Atque vtinam nodefluerent etiam aca-pite deftillationes in fubiedum ftoma-chum,ventriculumq;, qua: à calore natu-rali penitus, amp;nbsp;ab integro nó confumpts in flatus vertutur, fed quæcunq-, tandem

Liber IL 57 fit cauG, mihi dolor ille flatuofiis efle ap-paret,idque ex illo argu mcnto, quod læ-pius,vcliterævellrx teftantur,abit amp;i'e-dit, amp;nbsp;maxime cùm noftu poft primum fomnuminuadat. Nam fiabhumoribus craffisprincipaliter dcpenderet,duraret diucius. Prælagiumetiambonû efle non poteft, propter confenfum membrorum principalium,ftomacho per neruos amp;nbsp;ar-terias confentientium, vt nouerunt pru-dentiæ veftræ. Itaque omni diligentia la-borandumeft,vtdolor cumpnmùm fer detur,cùm ex maximerefolucntibus fa-cultatem vitale dolor fit amp;nbsp;fetor, vt fcri-bit Auicenna, amp;nbsp;alii medici. Curatio verb hums morbiduplici intentione perft-citur : Primaeft,vtprincipaliter curadi-rigaturadoccafiones amp;nbsp;paroxyfmos re-Icuandos.SecûdajVtlenito dolore,amp; vir-tute roborata, ad caufas procatardicas, amp;nbsp;etiam pfopinquiores tollendas curatio inftituatur.Quodad primam intétio-neattinet, aluus clyftere, flatus refoluen-te, ftatim eft tentanda,quo fado.vomitus prouocanduserit, amp;nbsp;maxime fivomcre æger facile potent,fin minus peroscata-

potiade hiera fimplici, aut pillule ale-phanginæ didx,funtexliibcnda,vrven-terapervus Gr. Quo apertoexbiberefo Icodnoauc triacochlearia feqiicntis de-cod:i, ^maxime illis, qui ventnculpfri: gido pra-dui funr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^

Incidantur,amp; parum contundantur ,êf coquantur in tbj, viniRhenani albilim*-pidiad confumptionem tertiæ parus, de eolatura exhibeo pro vna vice düd*auè tria cochlearia, vt didrii eft, fmguKsHdii“’ bus aut tribus horis.ôffçpenumeroægHS* in hoc cafu jpfuit. Si verô æger valde cali^i di eft epatis, addo aliquid aquaeciélioWi. Ab extra facere foleo fomenta ex herbis amp;nbsp;feminibus flatus carminâtibus, f^ vert-^ triculum roboratibus,qnx fpongia rtona^ vclvefica bouina,aut facculiviccdalida ventriculo,atque etiam ftomacho applicate cÓfucui,quib.ademptis ipfum fto-inachum,cum ipfo vctriculo, oleis amp;nbsp;vn-guentisflatusrefoluentibus fouco-Nam externa remédia,qua: topica vocari fo-lent,

L I B £ R I I. yj Îent, inhoc cafuminime funt ncgligcda, quoniamnon paruminde auxilii fæpius fenferuntaegrotantes. Quod fi nec tali-bus remediis fedari dolor potuit, amp;nbsp;aluus argrorum elaufafuit, exhibui talé bolum.

Mifc.amp; eft vnadofis, $çdax enim dolorem fomnû prouocan-dq» Ôlt; fueços malos in vcntriculo coten-tos, dolorem ilium mouentes,fecum c-ducii,vt fepius fum cxpertus, etiam cum commodo ægrorû, amp;nbsp;ruit olim fecretum medicamentum Ludouici de Leonibus, prxceptorismei eolendiffimi Bononix. Si verb vna cum dolore aluus refpondet xgroto,amp; dolor nihilominus intolerabi-lit angit zgrotum, fcquenti potione non fine frudu vfus fum.

«n. y Decodi fuperioris ex Zedoari» ih -qt, amp;nbsp;gahug. fadi 5ij. ß. vel 5 iij. r 6 Philon.Roman. 3 ß,

Mifc. difloluedo, amp;nbsp;propincturargro ca-iide. Videbitis clariffimidomini Dodo-rcs,Dei auxiUo,xgruinclius habitutum,

nec eft quod vereamini frigiditatem opd amp;nbsp;aliorum ingredientium. Nam emen-datur caliditacc aromatum. AdintraeX-hibeocofeftionem ex (peciebusaroma-tici ro(auGabrielis,amp;Dianifi çquali pop- * derefadam.Nec dilpliccc confedioncs diatrion pipereó,diagalanga, amp;nbsp;zifiziber conditum,quas exhibuerunc præftantix veftrx. Nam amp;illæad remfaciuntCera-^ taetiamventriculo, atqueaieoeiusori appono,qua:exemplaftro de baccishu-ri coficiuntur, atque itain curation^ pergo, donee Icdatus dolor fuerit. Aquam ctiam e'x cinnamomo noftro fada quan-doq; propino.MitigatodoIore ad caufas morbitranfeo , quæcunque fit ilia. Hu-mores ft funt in ventriculo collect, Oxymellite fimplici, amp;nbsp;melle rofato conco-quo, quandoque aliquid addo ferapii de abfinthio , cum paucis aquis ftillaticiis huic inftituto congruentibus. Nec vtot fyrupis multum aperientibus,cum morbi cauiain ventriculo fit congefta. Si verb deftillationes morbo materiam prxbere vidcntur,addo ilia,que dcftillationcm in cerebrodigeruntamp;concoquunt. Succis 1 ita

L I B E R I I. tfi itâ concodis catapotia de hiera fimplici, fiue de aloë amp;maftiche ofFero,aut confe-ftioné diaphœniconis,cùm cius opcratio fentenria Medicorutn iecur no tranfeen-dac. A fortioribus mcdicamentis femper abftineo,nc à remotioribus corporis partibus fucci in vëtriculumderiucntur. Ad intra confediones offero ftomachicas, præterea amp;nbsp;eleótuaria,amp; pulueres vento-fitates carminantes. Fomentis ficcis amp;nbsp;madidis ad ventriculum amp;nbsp;os cius, per-petuovtor.Ccrotaprætercacouenientia adhlbeo. Aluü indics nunc pe(rulis,nunc catapotiispræferiptis refero. Vidusetia rationem conuenienteminftituo amp;prç-feribo. Et plus vini in hoc morbi genere conccdo,quàm ccreuifiç,cum ventricu-lüm infrigidet magis, amp;nbsp;flatus moueat generctq; • Hæc funt præftantiffîmi do-mini Dodorcs,quæ in curando hoc affe-du ægrotantibus exhibere foleo, amp;, Dei ope,multos ex hoc malo libcraui,quæ tame omnia iudicio veftro fubmitto emen-dâda.Plura potuiflemaddere, nifi fciuiC fem prudétias veftras in arte Medica non vulgariter exercitatas amp;nbsp;inftrudas, qua;

omnia illa in mclius difponcre pofTunt, promeatarnencenuitatc non dubito, fi illa prudentiac veftrç domino Cohfuli,de Republica amp;vobis omnibus bene meri-to,earacione obtulerinc,amp;rmaximc fi per imbecillitatem fieri poterie, forevt Deo clementer adiuuante melius fit babitü-rus.Quod concédât vobis omnibus futn-mus illc Medicus dominus nofter I e s vs Chri jTvs, ad fui nominisgloriam, amp;ad recuperandam fanitatem optimi domini Confulis xgrotantis, Amen. Refcribo quæfo qué firudum ex illis medicamefi-’ ris dominus Confulconlècutus fit. Etfi illa nó conférant,de thermarum vfu co-gitare poterimus.Salutem opto omnibus vobis cum famuliis veftris.Ocyflime cX arcc Drefdenfi v Galen. Aprih anno Do-^ mini €567. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''J

Liber IL ^j clariflîme domine Dodor, accept, ex quibusintellexiNobilem dominum va-nis,morbis ac fymptomanbus laborarc, quæçerçè muleis ac præclaris remediisà te exhibais fanari non potucrunt. Itaqus | prudennam tuam ægrotum tuû monuif 1 fe,vtamp;meum expIoraretauxiliû.Sed,mi doôtiifimc domine Doctor, quid me ab-fentem facere pofTe putabis, cum tanto kborc ae diligentia tupra:fens,vcfcribis, parura proficcrepotuens? Quapropcer ctfid^creueram apud me tabellahum il-lumtuumablque meo refponfo potius ' ad te remittere, quam audire ab argroto amp;nbsp;adftantibus meum confilium illi minime profuilfe, tarnenvt vtrique veftrum gratificer,apcham,quæinretincndo vo-micu xgrotis meis exhibuerim, iis, fi placet, tu etiam vti poteris. Dolorem ilium ventriculi, vna cum voraitu, à mala qua-damintemperie cum materia, vt vocant, dependere,mihidubiumnon eft. Quae verb fit materia, quive fucci, qui ventri-culum affligunt, feire nequeo, cum de iis inliteris tuis nulla faóla mentio fit. Tu Î-

64 CóNsiLioR. Medicin. rum illorum crafin ad qualitatem, vt illos quandoque concoquere valeas. Etfiti-mucris reicdionc medicamentorü per vomitum,vtfaélum eft an tea, cucurbi-tulam vnam atque alteram fyndo ventriculi fine ferro applicabis. Ipfi etiam vcn-triculo fequens cmplaftrum admouebis: ^ 01. maftichin.

Cruftæ panis aflati, amp;nbsp;in aceto forti perduashorasinfufi^ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Spodii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,0

Maftich. , Menthx, /n^T »'djtmqoit-Corall. rubcor. s;, ,Uj nï Santal, aibi amp;nbsp;rubri an.5]., j});.^ Farinx hordei q. f ad fubigendum amp;.f. cmplaftrum. Ligaturas etiam dolore^fk ferentes brachiis ac pedibus applicabis. Quod fi nee illis remediis vomitus co-herceri poterit,cofulo vt xger pedes fuos inaquamfrigidamfubito ponat. Adin-tracum cibariis fuis fubfequentem pul-ucrem offerendum cenfeo,qui talis eft.

j 11

Sem.

- L I B B it I l. 6y Sem. coriand. præp. ■ t portubc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, »

Rcdigaturinpulucrcm, amp;nbsp;milceatac. Quod fi ncc ille puluisprodciit, exhibo bis fcqueiltcm puluifculum, qui;

De quo fumar ægcr ligulamvna, tui adele spul u cris li gm aloes parum, amp;nbsp;ægroto propinabis.Ego enim puluifculum illum in tali cafu non fine frudu exhibitum fuifie noui.Ego etiam quando vidi bilio-fos fuccos caufam fuiffe eiufmodi fympto marts exhibui ly rupum de ribes, vel loco ilHùS fuccum ribes, rob vocatum, fi veró picultofos humores hoe accidens como-üHTe Comperi Miuam aromaticam vo-catam obtuli. Vétrem adftriftumclyfiere leniente aperies, amp;nbsp;fi times læfionem inteftini refti, ob hæmorrhoidû fliixum, canna clyfteris inteftino pulli probe ve-ftire potcris. lea enim nihil noxx intefti-

no infertur. Quod fi nee ita apenri aluu$ quiuerit, ncque peros,necpcrinferiora médicamenta exhiberipoterunt, hypo-gaftrium vnguenco de arthanitainungas. Inde enim venter eux expeélarioni rç-ijjodebit. Ventriculus poftea ab intra amp;nbsp;extra roborantibus medicametis eófor-tetur. V nguenta etiam amp;nbsp;emplaftra ven* triculi orificio, ante amp;nbsp;retro ad duodeci» mavertebramfpinxdorfi, adhibeantuXj Cibusetia lacilioris concodioni^póf/ub paruo pondéré plurimum nutrieiji§ oÂ^l rendus. Nouitiftagenera Prudentia tua melius me ipfo, itaque noniudico necc^ fand effe talia enumerare. Quod ad do* minum Confulcm apud vos mortuum attinet,lubens illi, vel ob veftram autori* tatemae petitionéjarq;hominis, lapien* tiam coniuluifiem ac inferuiiHçm abfqr omnlfpeliicri : fed quoniam, vt^enbis, doloribus ac mxrore confetdus intcric-rit,res ipfiDco comendanda fuic-Scimus enim exCuidio gnomam communem« Inrerdum doda plus valet arte malum. Vale vir clarilfime , amp;nbsp;me , quod faas, aaw.EDrefda^. Iunii,anno 15^7.

Jeniq-, alia lymptomata demonftrant anvdum elte reneintEffeautem grauem obftcuftionem, vel à materia, quae in cal-culum iam concreuit, vel concretus iam fit,nullum dubium.Itaque obftfudiones ilia? tollere necefle eft, id fieri nequit, ni-fi materiafit euacuata.Hæc autem priuf-q'uamfitmollita,amp;incifa ,deniquG fub-ftatiaipfarenumadfuam tempcriem re-. lt;JiTfta,cuacuarinonpoterit. Hine mani-feftu ratio nab medico, quid fit agedum, videlicet, vt opcram det,quo renum fub-ftantia moilcleat, impala rembus inci- » dantur ,atq; omnibus modis remouean-tut,amp; ne noua materia affluat, cautio ad-bibcatut. Ab bisigiturinmedicationö faciendum initium , omniaque qux ad-augendam materiam faciunt, amp;nbsp;intern-, periem renum magis Ixdunt, cauenda* Nifienimboc fiat,fruftraraedieamcn-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;È k

ftus ratio inprimis tencnda, fugicnda la-dicinia, pifccs, prxfcrdm carpioncs, rc-cremcticiæ cames,vt fuillx, omnia Fumo inâccrata,ciboruin amp;nbsp;ferculorû varieras, dcniquc quicquid ad cruditatcm facit-Potus fit vinum purum, quod tarnen à prandio, multo minus cum ventriculus ieiuHuscft‘, non ingurgitandum. Dedu* citenim humores crudosjædit neruos, amp;nbsp;catarrhum, qui affedioni renum in hoc corpore coniundus cft,auget.Ob* feruata igitur reda viftus ratione , non ftatim ad ea remédia, quæ calculos cii* ciunt, amp;nbsp;diurcticavocancur, deuenien* dum, fed humcâ:antibus amp;nbsp;emollicnti-bus amp;pracparantibus marcriam,primum foris arque intra corpus, vtendû. Forise-mollitaxungiacuniculi cum fuccomal-uæ cofta. Item emplaftrum Diachylon cumoleofubaétum ; iis igitur inungan-türlumbimane amp;nbsp;veiperi. Inrraedrpu? vratur dccoôtoradicumalthcæcura bui^ tyro amp;nbsp;melle , deinccps ad abftergen-tiâ vehementiora deueniendum, vt eft dccoi^um vel fuccus veronicæ, charnu-clfli,radicumrubiiQuaîomniaad con-fiitu m

L I B E R I L, 69 filium præfentis Medici, non præfcri-ptum noftrum, funt adminiftranda. Ad vacuandam autem matcriam vfuTercr binthina: cum rhabarbaro , amp;nbsp;puluerc glycyrrhizae nihil couenientius. Non fo-lum enim matcriam ip(am expellic: fed Ctiam renibus atque vreteribus Ixf sau-xiljatur. Renum intempéries deinceps potu, vel thermarum conuenientiu, vel aquafragorum, corrigetur. Hxc Medico redae rationis medendi perito, ladM imperito autem, amp;nbsp;qui omnia ex formu-lis agat,nimis multa, cum ne ifta quidem intelligat.

00) yi /« calcula renum, pro quodam nobtU ■nfc'nr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘uiro.

GEneralis prxleruationis à cal-culo duo fcopi ab Hippocrate mon-fträntur. Quorum primus nobis intern-periem renum confidcrandam prxfcri-bk, alter vt caro renu dura amp;nbsp;denfâ, red-datur m ol li o r atque laxior d iéla t. intem-idi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 3

70 Const LIO R. Medicin. perics qua: 'coquit calculos, calidacft hauddubie. Itaq, refrigerationem quan-dam renum indicat. Quia vero ealorifte non eft firn plex, fed peculiarc quandam vim coquedi calculos habet,proinde pc-culiaribus etiam remediis cotemperan-dus. Videmus enim multos infgni cali-ditate renum praeditos.nec tarnen caku-lofos. Alter fcopusjvidclicet,caro renum durior amp;denfior,itavt materia:, eXqua Hunt calculi ,trafitum prohibcat, perhu-meftantia atq uc relaxantia medicamenta cam cmollicndam efle indicat-.''Hxc quoque peculiarem facultatem habete oportet, amp;nbsp;ad iplamcarnem renum di-reâ^acife. Multiigiturmedicivtrunque fcopûpræclareputantfc attingcre, dum forisvnguentumrolatum amp;fimiliaadbi-bent,atqueinterdum etiam magnoperc iisægri iuuantur. Verum G intra corpus fumantur ea,quç primum in vidus ratio-nc matcriam calculi imminuant,deinde fuauiteream educant, atque deinde re-num intemperiem corrigant, amp;nbsp;laxiores eoru carnes reddanr, præclarè ægris con-fulitur, Ad hoc veto ft quid facit, cxifti-mora-

L I B E. R I I.

7« moradicum eringii vfum in potucû débita amp;nbsp;reéU viiflus racione præftarc, præ-(ècuin fi Medico temperamentum aigri, ^materia calculorum fit pcrlpcda.Cùin autom illius,qui à me cofilium petit, corporis temperaturam non nouerim,neç qualis fit materia calculorum, quant ple-rutriquè calot amp;nbsp;concretionismollitics, Mvi dunnes indicat, feiam ,necelle eut, Wrpræfentena Medicum in conlilium adhibeat, arque ex eo primum vidus ra-s uonem redam petat,deinde quomodo vnguentis, quæ inrempçricm renume-reendant, amp;nbsp;decodo radicum eringii fie vtendum petat. Hoc quoq; prætereun-dum non eft ,cùm nullum corpus, etiam inaeçuratiflima vidus ratione ta fittçm-peratum,vtnonmulta exçrcmçnta col-ligat,vtea periufta interuaHa coucnien-tibus remediis fubducantur. Id fi æger fe-cerit,hauddiibie mercdidimè confidu-'ifle reipfa experictur. Magna eftcorpo-rum,magna rcmcdiornm,dum decaufis îgenerationis calcnlircs in difficilt cogni-noneapud Medicos vcrfctur,difficultas. Keigitur nonfatis cxplorata arque per-E 4

fpeda, confilium darc, ac hæc vel ifta remédia tanquam certa prxfcribeie non prudentis confiderationis efle videtur. In mulos edam ab vfu diuredcorum plus cfle penculi à remedie, quam ipfo mor-bo, plurimis exemplis docemur. leaque nequaquam iudicium Medicum prxci-pitandum , aut communibus remediis, cria q uæ aliis profuiffe videntur, nifi certa,bonaatque firma radone,arque indi-cadonepræeunte,fidendum.

De aßri^ione alui, (^ mole/HiSf ^ua àßahbiU ertuKtur^ ac de calere »ollurno f/rater-

ITervm Illuftris Dominus de aftri-clionc alui, amp;nbsp;moleftiis, quæ à flatibus oduntur, copqueritur. Ven/Timcautem iam antea ienpfl, non facile elfe Medico corngcrc,quod fere natura. Hippocratis noftri hoc eft quafi oraculum : Quibus iuuenibus

iuuenibus aluus eft folutior,iis infene-dute aftridionem fieri. Hoc in Illuftri domino quoque euenit. Per emmatare-élcquidemhumedaripofleti fed cûfre-quens eorum vfus calorem inteftinorum debilitetad prouentumflatuum facit, amp;nbsp;natura fegniorem reddit. In hocquoq; corpore aliud mcommodum oBftatlàtis gvaue.Itaq; eleâuario illo,quod alias prae fcripfi,è pulpa prunorum, butyro amp;c. fua illuftrisdementiavti poterit,amp; Medici huieproutcorpus afteélu effe videbunt, aliquid addere,veldcmere. Commen-dant quidam vfumladani puriflinii cutn modicobdeUii, amp;nbsp;hora vna ante paft um pillulam vnä vel alteram de eo exhibent. Fateor emollire amp;: temperate calcfaccrc, pituitam etiammagis adhærentem inte-ftinis educere, fed huius quoq-, frequens vfus vereorne fitmolcftus. Glandes vel fuppofitoria è butyro bene falito tutif-fimi font, eorumque vfum maxime pro-bo,cum ncceflitasexigit. Verum illuftri Domino perfuafum elfe fimul defidero: longè tutius viuerc fenes ,amp;vires facilius tueri, quibus aluus aftrida cft , quant y

quibus profufa De flatibus alias mea (en-tentiam fcripto expofui: Calorem inna* turn, qui defluxu ætatis corpus defcrujtlt; nulla arte reuocare poirumus.Et cum pi-tuita tcnacius inteflinis adhærens, amp;nbsp;tar-dam etiamaluumeflicicns flatuum mat tcriafit in primis, opera danda ne crudi humores accumulentur. Itaquehïcfbla vidus ratio tutilTima medicina. Nam expurgate earn veile nequetutum ,neque redum eft.Meo atquealiorum exemple didici, Nihil efle conuenientius, nihil ec-iam codioniaccommodatius,quam gc-ftare cerotumexvna parte kdani puriG fimi,amp;duabuscerçcompofltû:fuauifl»-meenimfouetcaloreminnatii,Scad flatus dilfoluendosarque codionemplmi-mum facit. Initio nonnihil molefturrtvi-detur, fed temporis progreflu plurimum iuuat.Ego præpotenti Deo,qui mihi lioô medicamentû oftendit,gratias^go; Gerte flatulenca melancholia laborantibus nihil eo vtilius. Si interdum quoque il!u-ftris Dominus vratur orbiculis ex olco cinnamomi, ite ex olco carui, rediflimu fucrit.D.Monauiusinlitcrisfuisadflitdl luflrcm

Liber II. yy luftrcm dominû de calore practernatura-li conqucri,prçfcrnm noâo.MuItis feni-bushocfymptoma, in quibus difiicilior codio, amp;nbsp;diftnbutio ali menti, famüiafo cft/ed pcriculo vacat. Cum enim vapo-reSçdûi afccndunt amp;nbsp;cor fcriu/t, non ca-lorera innatum cordis,fed elHuenrc faite afficiant ,febrilis ifte calot cenlcri non pOielbEtmihi nondubiumeft, qninper vfum eerori ilhus, de quo dixi, codioncs mdirtres fadæ, calorihuic occaüoncni ildiMllnr datarx.AdditMonauiusde po-tO, 50pr udenter quidé, rcipfa enim com-peri'4enesqui caloreifto afïiciûtur,non allô modo cum poffe effugere, quàm fi Mine» prOdu«abftineant.Sed cum illu ftris Dominus ad cereuifiæ vfum non fit al-fuefadih-s, neque aquam decodam feni bibOre tutum 5 nequaquam vt à vino ab-ftinéat,confiilcrevolo. lllud (altern mo-nco,vt vinum purum atq; tenue, amp;nbsp;quod Ventriculo gratiflimum fit, fiucNeecari-num,fiuc Rhenanum, fine Auftriacum, btbat parciflimè. Sæpc potiùs, quàm lar-gèhauriat. Si dilucndumeft,invafe potiùs,quàm in poculo hoc faciat ; acqv nifi

hoc valetudini aduerfum fentit, potua-quæ, cùracereuifiâauer(etur,paftû dau-dat.Hæc potui ipfc animo perturbatifli-mo, amp;nbsp;valetudine infirmiffima monere, qua: à praepotenti Deo benignè Fortuna' ri opto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

QV A N T V M ex his,quç mihi perfcri' ptafunt,intelligo, morbus cerebri inneruorum eft terminatus. kaqueec^ diligens ratio adhibeda Fc 5 nc cerebrum vllo modo amplius obftruatur : taraeri nuncadneruos refpicicndum.Que veró pars fit refoluta,non poflum intelligcre. Itaque definite, cui parti fint applicanda rcmedia,nonpoflum. Quod adeuacua-riones attinct,nó dubito, quin excellent riflimi Medici in officio fuerint, amp;nbsp;prap-ccpti Auicennae meminerint, qui effiea* cem matcriam medicamenti purgantis in hac afFedione prxfcribit. Dc miflionc fimguinis nflulintclligor ncque fcribero debeo.

L I B E R I I. 77 dcbco. Sed fi cucurbitulænon funt adhi-bitæ,magnum prçfidiumcftncglcôum. Vclim autemex vtraq; parte fpinæ dorS adhiben. Ac fi materia multa, quæ fenfi-bilitereuacuent,ideft, cum fcarificatio-nc. Si pauca, qux iniênfibiliter, id elb abfque fcarificatione. Alterantia mate-riam, amp;nbsp;roborantiaintclligo efle adhibi-ta. Nam de antidoto mithridatica cum caftorco perferibitur, commendatinpri-misin bac aftedione Aëtius caftorcum, foddofis, quarn ad vnciam mediam ex-tendiqnimis eft magna. Diligéter autem vidédum, ne dum roborare volumus,caput pergraue mus. Tutaeft coferua cha-mæpitys, acori, antbos, mcliifæ. Localia adfpinamdorfimulta poflunt applicari, verum inudio cum axungia taxi, amp;nbsp;cleo nucis mufeata: rcdiflima eft. Adbibetut deinde emplaftrum ad fpinam dorfi ex puluere galangæ,calami aromatici, pub. lumbricorû miftis,amp;adlcntû igneinfpiG fatis cû mclle. V idus rationê, q uæ praci-pua pars curationis cft,nondubiro,quin Medicipræferipferint. Ego dodifiimos Medicos nihil moncre debeo. Neglige-

78 CONSILIOR. MedÎCIN. ret.imeneosvfum granorû pini/præfcr-' tim in panateUis, nolim. In potu autent nmlfam, vel corn (aluia,yel rorilmariho* vehementerprobo. Si caputiftis herbis pergrauatur, anfenna plurimum-rpih-mendatur.Aquam deftillatam capbhtith remouendamcenfeo. Plura cumîâqgâ-tuordecimdies prærcriennt feriberé hö debco. Hxc auiem vt feribetem arridfe potiùs,quàm quodnecefleputarem, ad^ duilusfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r * V

A Kr AFTH£IM,amp;C. ^'''^ CONSILIVM XVL '’p /» welaachâüa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ;. ; ^ ’

IN confeflb eft, medteum i J vnüm re-* d-èagere, quod verèredeque eegno* feit, amp;nbsp;cos morbos, qui in difficifi cogni-tione vedantur , plerumque difficidtct' curari.Iraque in inido non ram de nomine, quamefTentia huius afFediohis con-ftitnendum Animaduertunt aucem ex4ï eeUentes Medici afiedns liJms , quem Cræciamp;Larini mclancholiam vocanrurt hoe corpore ca elle indicia, qua: vel un

L I B E R. I I. 7? ptppnus charader cam defignant, amp;in-tcnfioncm ( vc Alexander Trallianus fta-tmt) cum ad maiorem feritatem accedit, maniam rcóiè Graecis appeUari. Intendi autem nö tam lymptomau, quam ipfius cerebri intcmperiem, amp;nbsp;morbi caufam èxiftimandum, nee de norainibus, qu» alias aliter autores vfurpant, contenden-dym^Suremipfamconliderandam.Nam ipxerdutnfuiirc mceftum (quodquidem lymptoma mamx, ficut triftitia amp;nbsp;metus mclancholix eft) conftat, cum nu 11 a ma-niæ fcrè indicia perpétua fuerint, incre-mentaveró cum melancholicus humor ferueret.Habet enim humor iftc,vt Motanus loquitur, calidïtatem,ac potius fc-nunarium ignis in fc, quod quidem alias magis,alias minus intcditur,vt deinceps declarabimus. Nune vt ad rem deuenia-mus,morbum intempcriem frigidam 06 ftceam cum materia: aÖluxu ftatuimus, caufam huius melancholicum tam hu-morem , quamvaporem, qui alias per fe in cerebro, alias per confenfum, cum in-teruaUa quidam fymptomata habeant, (de quo confenfu mihi nihil liquido

apparerc,velexfcriptismc elicerc polTc fateor) augctur. Nam fi quis eftconfen-fus,vcl ab vniuerfb corpore,vel aliquail-lius certa parce depcndet, de quibus a Medicis cum perfcriptum non fit, pro-nunciarc fuperuacancum. De lienclo-quinimisiciunu. Cum verb Galenus af-feftum totius corporis mifib Gnguinc reftiffime cognofci fetfi aliaquoque efle indicia Medici fcianc) nos doccat, vt ex-cellentiflimi Medici fanguinem mifluni minime fuifie melancholicum perlen-bunt, nos illis fidemadhibere decet. De melancholia hypochondriaca quædam afperfî ; verùm ea non tam perlpiccrc, quàm diuinare licet. Proinde primarib affedum cerebrum efle ftatuimus , eau-famque intendi ab cxternis,interdum ab internis caufis, videlicet, vaporibus à ca-lidiore fiinguine,vel à bilc cócitatis, arbi-tror. Indicia funtcum alia,tum quod caput ab ineunte ætate debile, amp;nbsp;humori-bus pituitofis acrioribus occupatum ha-buit. Laborauit enim infans comitiali morbo,vlcufcula,quç Medicis piydracia appellantur,habuit,amp; etiam nunc habet.

Ac vtinä ilia copioie erumperent,melius fonafle fefehaberec. Etfi enim ilia non tjmelancholici humoris,quàn-i pituitoû Cut foboles,cum fine tumores duri,fubal-bicent,pre{rilaniem reddant: tarnen ca-putprauis humoribus occupari fatis indicant- Me verb Inc non accedere adA-rabum fententiam, amp;pituitam ita alTari pofle, vt ex ea atra bills fiat, exiftimarc profiteonnequecumiisfentio, qui cum I^ppocratis fententiam audiunt,melan-_(^bqficos fieri, ideo hunc xgrum melau-cboliacorripi, qui infans comitiali mór-^gt;0 laborauit,fibi nulla ratione dufti. Ne-quaquam enim ,vt Galenus nos docuit, ideUperpetuüjCum in pueris hunc mor-bumapituita oriri nemo propemodum indxibiumvocet. Proinde nimiumpau-carcfpiciunt,qui prompte ex fententia vetcrumiudicant. Cæterùm cum Hip-jwerates dicat,tunc fieri comitiales,cum infirmitas ad corpus vergit: Melancho-licDs verb cum ad mentem, idque minime parua cótemplatione cgere Galenus fateatuci velim fanè amp;nbsp;noftros Medicos de hoc am pirns cogitare.Nam etfiGale-

nusicainterpretetur, vcad cerebri corpus conuerri humorem melancholicuni dicat, quandovrpars inftrumentalis 1a-borat, amp;nbsp;obftruótionem patirunad men-tem veró repere, cum vt fimilare mem-brum afficitur: ramen quomodo mens ab ipfo humore afficiatur,a muleis qu2-fïtum,nec dum repertum. Nam Auer-rhoesilla , quæ de tcncbrisamp; perturba-tionibus in fede ratiocinatricis animX, cum anima non videat ea, quxin corpore mouentur,afFeruntur , fuauiter deri--det;fedquado iftx difputationcs parum ad curanonem faciunt, amp;nbsp;Galenus ani-.mam , vel temperamentum aftiuarum qualitatum ,aut ab ipfarutemperamen-topermutariftatuit,amp;Trallianus humorem melancholicum infinitas perturba-tiones cerebri inducere rede affirmer, omiffis lis, quarum caufe non patent,ne-que magnoperèad curationem faciunt, aperta.ampledemur. Certum veró hoc eft,cum timor, audacia, iracundia tem-peramentum cordis fequantur, facilei-pfiim in confenfum cerebrü traherc. Ita-que cùm cerebrü ab humore melancho-lico,

L l B E R I L i 85 lico,qui vt dixi, (eminarium ignis, vel vc cumMontanoloquar,caliditatemadmi-xtamcotinet, afFcétum eßet, amp;nbsp;dmulpi-•tuita (vt catarrhi perpetui oftendunt) la-.boraret,eamque rede à Medicis melancholic quafi career ftatueretur,confecu-tafuntante triennium triftitic,metus,fu-Ipiciones, morodcas. Hcc vero non modo viótus ratione amp;exercitiis,poftcibunx validioribus,quibus caput admodum re-plerifcimusauél:a,fcd cum grauia fym-ptomata maximas caufas habeant, magno cumulo fubitó quafi in corpore prç-difpofito auda. Namcum flediabiis,in quorumpoteftate elïe videbatur,dcbe-ret, propemodum intempeftiuc fradus eft Scimusautem generofas naturas nulla regrauius, quam contemptU amp;difpi-cientiaaffici,amp; principum impetus mo-derandus potius, quam retundêdos elTe. Hacinparte cummultipliciter initio erratum elfe à quibufdam inteUigamus, fic cosetiam quidumfauore populari mu-nitifunt, fupraomnes homines fefcex-t©llunt,amp; poteftate docedi fatta abutun-tUFjUitnios fuifle, nee inediocritatera di-

84 CoNSILIOR. Me DI CI N. uina(âpientiadignam obfcruaire,amp;leni-tatis, quam pietas comniêdac, immemo-resfuiffe, inoculos incurrat,non mirum eft fi ad hune modum animus exeelfus depoteftate exierit, neque dumineam redife poifit. Quod vero hoC anno fuit placidior, caufàdc Poffidonei iententia, quamAetius refcrt,patet,videiicet quod humore deferuefeetc mclancholicaî af-fediones mitiorcs efficiatur. Proinde et* iam arque etia irritationes cauendas mo-nemus,amp; vt moïliter amp;nbsp;fuauiter æger tra-ftetur, eaquæoffendunt,quoquomodo remoueantur, necinfuauia, molefta, in-grata,ingeratur, multô minus ad ea qua-fiadigatur vllo modo,quitusægri falus curæ eft, concedatur.IIIorum etiam ho-minum, à quorum confpedu abhorrer, præfentia dimoueatur, nec fermonibus ingratis obtundatur j nec iniâniam infa-niendocurari pofte à quoqua exiftime-tur. Magis autem quàm xger iniâniunt, qui cumin autoritäre conftituti videan-tur.in tempeftiuè ea vtuntunperterrirum terrent, amp;nbsp;à pertinacia ac proteruia, qux morbiinitiü eft, pertina citer amp;proteruc ab du-

abducere ftudent : in filencio potius,prc-cibus,quiiuuare voliint, incubant» qnàiii fruftra verba fortiafâpientiæ fundât.Hoc nißfadum fuerir, amp;nbsp;vtin quietejût ægeri donee ad fe redeat,amp; feipfum redius. co-gnofcat, procuratu, periculum eft ne ni-miumagatur.Nonenimcuerfa enerten-da,fèderigenda funt. Yenit hïc mihiin menrem Platonica difputatio de infania, cum cerebrum quafi euerfum ftatuit, amp;c præclarède ifta affeótione agit : fed me-dica perfequanrur. Oilenfum cft cere-brum primanc laborare, caufæ etiamcur iymptomata remittant amp;nbsp;intendanturgt; cas prolixiusexplicate polfemus, verum ingeniöfis amp;dodis oftendide lans eft. Ad curationem verb quod attinet,notum eft dcfcntétiaGaleni 6. Epidemior.commi x. V itium humanum tripliciter corrigi: ri alteratióne, 2^ vacuationc, 5.cpicraft;amp; ytprimamatque poftrema intentionem confequamur, prxcipuè vidus rationem redèinftituendam. Proinde cum Gale-nus incipiétes melancholicos fola vidus ratione humedante amp;nbsp;balneis curauerit, hunc canquam optimum in arte noftra di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 3

ducemfequamur. Vidus ratio exceneft' tilïïmis Medicis notaeft, fuperuacanc-umitaquemonere. De balneorum vfUj licetiniis,quæperfcripta funt, nuUafi^t mentio, non prætermiira tarnen innate exiftimamus. Quid enim his vtilius,praï-fertim inter initia excogitari potent ? Ad vacuationes autem totius corporis amp;nbsp;cerebri quod attinet, cum de iis interroge-mur,paucarefpondGnda funt. Primuiu cùmnnlla fit plenirudo incorpore', nec humor melancholicus fanguinis milfio-ne facile extrahatur,de ea agere fuperua-caneum.Quæftioni veró de hæmorrhoi-dibus vtbreuiter fatisfaciarn, mirari me fateör, eii principüm medicorum Hip-pocratisamp; Galeni dc his manifcftçamp; per-fpieux fint fententix, cur dubitare excel-lenrilTimis Doctoribus in metem veniat. Nota funt fenis noftri oracula, Melacho-licis hämorrhoides fuperuenientes bonç funt. Item : Inlanis fi varices,aut hxraot-rhoidesfuperueniunr, infanix folutio. Sciuntquiddcprxclarailla L. Martii, à quo fibi quafi diuinos honores habites, cum illius opera à melancholia liberatus elfer,

L I B E R I I. 87 e(ret,curationecommemoret.Vtinatni-' gitur,vtinam euocaripoffent. Suntqui« demhæmorrhoides affeftus declinantis ætatis, vtGalenusaic,proprii,non fccus quam melancholia : fed cum æger noftcr in mclancholiam adolefccs incidit, quid vetat adolefccnti eas mouerc?præfcrtim fi vllomodo fuut indicia declinantis hu-morismelancholiciadfedis venas. Pro-ponuncurclyfteria vehementia amp;nbsp;acriaj eajne quid diflimulcm.non probo 1 cum ad ciendas hxmorrhoidcs non tantu fa-ciant,quantum inteftinaamp; venasmefa-raicas lædât. Sub veris igitur initium fan-guifugis ad hoc præparatis vtendum ccn-feo, amp;nbsp;interea friétionibus ,fomentis,amp;: vndionibus ,quibus hxmorrhoides tuto prouocari poirunt,vtendu. Medicamenta etiam , quæ ad hoc faciant, purgan-tia dentur, inter quae aloen atquefenam primumlocu teuere feimus. Proponunt cxceUentiffimi Medici lapidem Lazuli, Armenum,Elleborumnigrum. In die-boro rede præparato magna quidem fpes,fed ea extradio.quç oftenditur cum anifo amp;: decoélis, licet earn Cordus amp;nbsp;alij

probaucrint: tarnen mihi neque reôla, neque tuta videtur.Nam in elloboro fie-* citas amp;humiditas quçdam venenata corrigenda,de qua corre6tione,ör extradio-ms ratione polTem multa dicere,nifi illud Mefues mihi in animo eflet: Iftü eflcgra-dum iàpientiæ, ne ad medicinas fortes cleueniamus,nihvbidebiles non contu-lerint. Etfi autem iciam omner fere pfa-Cticosconfulere fortiflima amp;validiflima medicamcntapurgantia adhibenda: tarnen à Mefue perfuafus, idem tacere debile medicamétum repetitum, amp;nbsp;minori periculo ,quodfortc femel amp;nbsp;confertim facit,atque experientia multorum anno-rumhoeverumefle didicerim : fanè cur mihialiud perfuaderi patiar,veras caufas, cum tuta femper fint Medicis præfidia e-Ïigenda,non video. Nihil dicoquot,0^ quos fimilicer affedus curauerim, licet hoc verèpofrem,fednunquam me lapide Lazuli, vel fcammoneatis vfum effe verè affirmarepoffum. Itaquein bonam parte accipiant Medici, fi nee nunc pro-bem: caulas cur improbem nonrecen-feo.Senam non modó tutam clï'e,verum omni-

L I B E R. I I. 85 omnibus femper inftrumêtis purgandis inprimis conducibilem,ventriculo non noxiam, cordi gratamfcio, prælcrtim fi redè paretur. Eaigitur ad hune moduni crebro, vel fingulis fairem lèptimanis femel vtecur, ficut amp;nbsp;alias in melancholicis affedionibus vfus fum. Sub vefperä ante cœnam exhiberéenema fimplex exde-codo malux amp;nbsp;veronica cum oleo amy-gdalino amp;nbsp;faccharo, fcquentidie darem hocinfufum fenac:

E dccodio amp;nbsp;infufio per nodem, mane rurfus ebullianc, amp;nbsp;forciter exprimantur. ^^Exprelh^iiij.

Mannæ Alexandr.an.^ ß.Mifc, * Syrupi vero depomis defcriptio hxc eft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

f borum infufio amp;decolt;ftio, amp;coletur, adde facchariq. baromatifeturcum ga-ryophyllis. Hoc fyrupo non minus tuto, quamillo de tribus, qui ante viginti an-nos à me in patria mea prazfcriptus,nunc altcnus nomine vfurpatur,frequenter vti poterit.Nûc verb fi non haben poteft,in-fufum tamen'fenx ex fyrupo rofato amp;nbsp;manna calabrina non omittatur.ln pillu-lisamp; cleduariis, quxnimium ficcantia medicametahabentjcxigua Ipempono.

Liber II. ) jr Imô periculum etiam à ficcis amp;nbsp;iminodi-cè calidis in melancholica afiedione tlîe ftatuo. Puluerem hali fcio à muleis com-tnendari:verùm didum Mcfues,quod pauloante recitaui,mihi in animo cft. V-taturigitur qui volet. Ladern eftratiode «leduariis amp;nbsp;pulueribus «onfortatiuis, vt appcllantur. Item de eleduario Belgico Gereonis. Eleduarium de myrobalanis probari aliis patior. Milii vfus mytobalar norum, in iis, qui obftrudionibus laborant,non probatur. Sed innoxium in hoc «gro futurum arbitrer. Cæterum quod adroborantia, amp;alterantia attinct, magno fucceflu hoc eleduarium vfurpatum

;^Nucumiuglandium, r n' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auellanarum, ^ _. •?'

modum opiatæ. Fadaeft quoquc mcn-tio lapidum preciofbrum,de quibus alios aliter,cum decent,fentire fcio.Cardanus quidem feribit de fe folis fomniferis po-tionibus amp;lotionibus,amp; vfu chryfoliti in-traoôtidiiummelancholicos curafle. De lotionibusamp;potionibns facile omnes e-ruditi Medici confentiunt. De chryfoli-topericulum fieri polîc abfque pcnculô exiftimo. Dedi laboranti idericia nigra lapïdcm Bezoar, amp;minxifle vidi tam ni’ gra, quàm atramentum eft, meliusque fe habuifi'e.PoiTc de lapideBezoartico mul-ta referre, cùm de illius viribus fæpè pe-riculum fecerim j iêd nihil attinct. Inter eaverôquæcerebrum roborât magnam vim ambræ orientali tribuo. Deillaigi-tur fæpè in rccenti ouo forbili ægrum fu-mere velim. Plura non præferibo. Ne ni-mium ficcis amp;nbsp;calefacientibus vtantur moneo.Ia veto cum caput feu cerebrum primario affedu laborarc cxiftimemus, confentaneum eft, vt de particularibus remediis,quæ huic adhibeantur, admo-neamus. Re(3:iflîmum igitur efiequoti-diè per apophlegmaxümos caput pur-garc,

cumoxymellitc q.f.f. ad forma eledua-rii liquidi, inungatur palatum. Deinde fingulis diebus j vel certè alternis capiti mane per horam applicarem iecur vitu-linum calidum. Adhibentur quoque oc-cipiti magno fucceflu grana iuniperi co-tufa. Itemvbi commemoratanóiuuant, hoclinimentumj

contundanturamp; commifceantur cü aq. rofacea amp;nbsp;è floribus fambuci, amp;nbsp;fupra caput totum in panno lineo ponatur,amp; rei-teretur quoties exiccatum fuerit. Ego magno fucceflu vfus fum. De vino ctiam

fumus admonidifi cum radicibus enngü NeccannujVelRhenanum m nime po-tens haberet j omnibus præferré. Aecius atque Paulus mirificè vlum aceti cum x-gerdormire vult, ad cocblearii menfa-ram in hac affedione commédant, ratio-nem nullam idoneamaffèrunt. Proinde iudiciomedicorum permitto.Hancpo-donemtutiorem arbitrorfub nodcm:

Coquantur duo dadyli in aqua hordea-cea,amp;colaturxtfe. ij.rtliquaadmifcean-tur,ac pcrcolécur.Detur lub nodé quan-do bibere volet. De diuino in morbis quorfum attinet Medicum verba funde-rc? Si fpiritus Chriftiiniiseft, qui homines nefcio quo fpiritu dudi, inpotefta-tem fpiritus mali tradunt,cur non eadem vi optimum amp;innocentiirimum ægrum eximûtî O cæcas hominum mentes. Vere vt Medicus fcribit N N dat pcenas,vti-nam fibi non attraherct. Hxc exprelbt iuftilTimus dolor, cum fcriberenonelfet propofitum. D E v M oro propter vnige-nitum

t' 'L i fi E R I I. 9y nîtum film, qui afcendit,vt dona dctho-minibus , vt fua bcnignitate medicinas noftrasfortunet,amp;przpotentifuadextra nos atq-, xgrumadiuuet. Sine illius cnim numinc nihil neque infiominc,neque in medicina eft.

EX. iisquæ dofte inprimis fcripta legi-mus , eolligi facile potuil, melancho-licum affeftum in corpore efle,amp; eu qui-dem per eflentiam in cerebro, nó autem hypochondriacum, aut ex toto corpore pendétem. Na nee hypochondriaci vlla numcrata videmus figna,amp; quod ad vni -uerfum corpus attinet, nihil tale timen-dum hicefle ,argumento eft, quod fan-gis miffus laudabilis fuit, non ater, aut craflus, qui in his effe folet, qui totius corporis vitio melancholia afficiuntur. Multæ auté vifuntur notæ per fe affefti cerebri, quod crebrius afteftus ifte recur

rat,acfrigidioris amp;nbsp;ficcioriscercbn non defintdgna. Caufæquoq; pixcellerunt, quæ priinarii potius in cerebro affedus melancholici ehe confueuerunt, animi fcilicecaifedubmêcenipciturbanres. Ec quamuisaudusin hene elfe humorme-lancholicu;5fcribatur, non tarne inde fo' lumhicaftedus exoritunfouenquideni aliqua ex parte inde poteft. Quandoque Galcnuslienis vitionónullosraclancho-licis affedionibusvexarifcribir, quodfic accipiendum eft,vt no nifi intcrueniente modo aliquo trium melancholia:, cueni-re id foleat. Quemadmodum etiam A-rabcs nó folum ex lienc, led à iocinore amp;nbsp;vtero,locisque aliis corporis peruenire dixeruthuncaffedum. Huncautequo-niamcertis fignis fcimus à cercbro,per fe afFedo,oriri,foucri tarnen eum à liene rede exiftimamus.Non atti net auté can-las omnes hïc recenlerc diligenter iam e-numeratas. Ex vidus ratione mala, amp;nbsp;e-ducatione ab ineunte ætate praua. Acce-dentibusanimi affcdibus ,indignationc frequenti, quæ omneshumores non Ic-uiterexalTare amp;nbsp;melanchohcos reddere

L I B B R I L 97 potucruntjfrigidoque ac ficco iam antca cerebro, non cliuerfamintemperaturam conciliare, partique præfertim imbecilli per fe, aficétum talcm inferre, cuius im-becillitatis argumentum eft comitialis morbus in reneriorixtate fadus. Vtiam apertum fatis fit morbum in intempera-tura efte. Morbi auté huius proxima cau-fa eft atrabilarius humor. Morbi porró lymptomata huius erunt corruptaihpri-misdianoeticx partis fundio,amp; triftitia diuturnior ,{èmper melaeholici affedus pathognomica figna funt habita,fequun-turq-, non diflimilis generis alia, fufpicio, diffidentia,lacrymx crebrx. Indignatio autem amp;nbsp;iracundiahinc non fequuntur propriè’, fed aliunde pendent, ex cordis nimirum temperamento. Neque incon-uenitvt ex vitali fpiritu non bono animalis genereturitidem non bonus. Dedx-monio memini quofda inea efiefenten-tia ,vtexiftimentdxmonia corpora non pofte obfiderc noftra, nifi humores nan-cifcantur,inquibus fedem idoneamha-beant. Quamobrem quoquomodoexi-ftimauerimus,tollendus nobis femper c-

rit humor cui infidcnt,üuc euacuationc faciendum idfuerit, Gue confuroptionc aliqua, Gueetiam attemperatione,quac cft Grxcis t^’f-esc.rif, qua Gm ui amp;nbsp;attempc-d ratus mitigatur humor, Gmul parti (Ççm.-j peramcntum melius concilietur, quamu uisvt a{requiiftaliceat,metuendum val-dè Gt propter caufas magnas, atquc affci-, ; élumiam veterafcentera. Neq; vcro la-^ boradum magnoperè nobis fucrit, quod,) ad humorum prxparationê amp;nbsp;vacuatio-g nem attinet, tanta medicamentorum adh hanc rem copia, vtoptimus deleö:usin*s-ftituipoffit. Sed illud dixifle pro officio noftro Gitis erit, conGderantibus humo» risnaturam,amp; laborantis 3:tatem,placi-dioru vGim nobis maxime probari. Nam cum amp;nbsp;humor is Gt, qui irritari frequent, tius amp;vchementiusnolic, amp;xtas poten-tium nimis medicamentorum non fans tolerans, vGis probatur nobis Icnitcrac placidé vacuancium medicamentorum magis G;mper. Quod genus cfteledua-riumicnitiuü,amp; Diacarholicon, amp;Dia-lèna, amp;exfenædecodo,inquibus nulla cxaljjcrandi vis ell. ItaqucpcrinteruaJIa tempo-

L I h E R Î I. ^f^ terHporum iufta quxda, potiffîmùm au-téminchoante vere, vel autumni etiam tempore, non abs re fore cenfcrcm,fiiu-ftiàt fieret melancholici humons purga-tio, cam paulô plurium dicrum prépara» tionè: quo temporc confedio hamech conuenienthîîma videatur.Teftari dela-pidé Armeno verè licebit cxhibituttiali-quibttsfuifle fine noxàad drachmamvC-que ^1 ferupulos quatuor etiam.Lauifle autem oportet quinquagiesdapis eft viri-disvmninô coloris mineralis. Dixi de at-lerhpcratione per ’i^icfitaiv faâ:a,quæmi* hiquidemomnium maximeplaccretratio, vt ex quamultum fperari boni poflet. Reftat vt qui rclinquitur humor à natura fuaiquoad cius fieri potefi,nominatus al-teretur amp;nbsp;mitigetur, ficcus eft.cralfus, a-ccr,tcrreftris, humedandus veniet, atte-nuandus, illuftrandus, eliquandus. Ha:c critattéperationis rumma,fi modo eius iniri aliqua pofiît ratio. Inibitur autem quantum fieri poteft ex vidus ratione 0-prima, repurgato prius, vtdiximus, cor-pore. Nimis autem ftultc à nobis fieret.fi referre fingula veUemus, quæ hue perd-

lient, præfèntibus dodiffimis Medicis. Specimen cibi hudbti in forbilibus ouis, iniufeulis optimarö carnium, camibus^» adeóipfisvitulinis,hücdinis,vcruecum,a-tiicularum etiamicaponü ócgaUinarum» pcrdicuni aenemoralium auium. Potus etiarn in vinoalbo, nonnimis generofo, vel fi generofum plus iuftofuent,vino-fümque nimis,diluendü omninó parum» 'demendis ficcandi viribus, quæ vinoil-liufmodiinfunt. Tametfi autem Gnguis ih vniuerfö corporis habitu laudatus ae floridus ede dicatur, curandüm tamê diligenter, ne rempote lenfimille quoqu® véluti cxuftus affecur, occurrendumquc Vidus ratione,cuius pars non poftrem^ funt balnea humefaciendifacultare prédiras quod quidem duleis aquæ balneum praîftarepolie videtur,fi tempeftiuusSf frequenseorum vfusfuerit. Neqs difpü' ceretjfi lauationi incoquantur herbulé aliquot,vtchamomilla,malua,althéa', viu laria,amp; borrago.Intetea quoniamexhe* nefoueri alïeótumhunc quoqs dixitnus» huius panter habenda vifceris aliquam' tio ede videbitur.Remedia ad id accom-modata

Liber IL loi modatanonattinec referre. De liæmor-rhoidibus an prouocandæ fine dubitari çoteft. Ltenini fi quoniaperconfenfura a tota corporis habitùdinefubortusnon fie àffeéfus is, ve ex muleis ia notis liquee, quo cafu veux fetbo minime neceflaria, hoc vtique nomine videreeur fanguinis per hämorrhoides prouocaeio non ad-modum ex vfu fueura, quandoquidem flues inde fanguis in muleis vifus mihi fx-pèfueriefloridus,calorisque ac fubftan-tiçlaudatæ.Quodidem in hoc cafu repcr riri valdè crcdibile fie,cum repereus quo-que ciufmodi fuerie milTus ex vena ; Niû verôfponce peius fua naeura ipfimieecre in hæmorrhoides fanguinis aliquid cen-taree.Nam eunc cereum naeuram efle ad-iuuadam,vel hirudinum applicacione ad hæmorrhoides, vel venarum ipfarii ape-ricionefafta aUquaphleboromo,puta fi exorex aecinpi poflene, vel per (è, vel cu-curbieula prius affixa euocare, aue qua a-lia raeionc, ve prxeer alia eaurinu fel goffi-pio excepeumfueurum veile eflee, aue ex expis amp;nbsp;eyelamino caeaplafma; nee non crebrior aloësper os aflumptioidéprxr

ftare valerct, amp;nbsp;quidem tu to, fed non lotas. Qui modus alia paritcrex parte aftc-duiipiinoobcflet: exoncrataquippeira aluo fepius fecuIcntisexcrcmcntis. Re-ftatvnum propemodum tantum deliberandum maturius execnennflimis Medicis, num faciendum ccnfcant,.cgo non rarofucceflumvidi cxdccodi iarfae pari-glie afTumtione in affcdibusgrauibus ca--pitis,non exgallicanafolumluc c^ntra-dis,dico do!oribus,autabfceflibus,quS tolli rationc alia potuetüt null.a, nc Gua-iaci quidem ipfius decode, nifi hocA'no remedio : verumetiam in doloribus aliis capitisdiuturnis catarrliis, ac dcftillano-nibus,ad quas farfa hæc pcculiarirerfa-cere animaduetfum eft. Dilquirendum iftudftudio omni num hoc quoqi inhe-gocio præftiturû aliquid eflet remedrum hoc, prasftarc pofte non diffiderem ego. Nam amp;nbsp;humons noxii partem inde con-fumendam fore fperarc, partim conrem-pcrandam quafi dilutiorem fadam. Nec minus interea tempcramenti mêlions a-liquid conciliari parti ita affeda: poftet. Siqiridçm no ca hîc, vt inguaiaccfcakfa-eiendi

Liber IL loj cicndi arque exiccandi vis,fed nec quali-tasomninovlla, quam nocituram fuipi-cer. Confidcrandum tarnen, ac precibus affiduis exoradus Deus,vt elargin fakem dignetur, in quo vno, vna ac ccrta pofita cil omnium noftrum falus.

onD^®^o^^'^''^^ morbus amp;fatisdiffi-în A cilis ac diuturnus, qui ab i y 71, quo i incepit,ad hoc viquc tempus perdurât, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remiflior tarnen faftus, licct quandoquc

' xn recurrentibus fæuioribus fymptomatis. 1 .3..Eft autem hic morbus, quantum cxdo’

ni'i^iffimorum Medicorum fcriptis datur ' .o^ognofcere, melancholia. AdfuntcontU ! nbsp;nbsp;. nuimetus amp;nbsp;triftitix propriiffimaj'figna,

i itcmfufpicionesfiniftrx,diffidenria,alie-næ cogitationes,lacrymç etiam fréquentes, amp;nbsp;alia melancholiam confeq uentia, [ qux animalis facultatis funftiones quaf-dam deprauatas eife oftendunt. Accidii

104 CoNsiLioR. Medicin. auremanimaliûfundionum bare depra-uatio fine melancholia, vel cerebro pri-manó male affedo,vel toto corpore mer lancholico fuccoredundante, vclenam per conlênfum tantummodo aliaaliqua parte laborante,à qua ad fenfuum infttu-menta vapores ac fumi efferantur. Sed prçfens melancholia ex primaria cerebri affedione ftiperuenific videtur, fiquidc cerebrum natura fua frigidius ac ficcius ad receptionem humoris melancholici maxime videtur expofitum, teperamen« tofibifimilem. Tale autem eirecerebiri'i teraperamentu oftëdunt,quæab excel-, lentiffimis dominis Dodoribus prolixe funt expofita. Accedit amp;nbsp;fubftantia: cerebri craflities quxdam, quæ non parum I ad raclancholiam fouenda contort. Tarr diras certe ingenii amp;nbsp;diflScilis eóprehenr. fio craffitiem fubftantia: cerebri dernonr ftrans; vcluti tenacitas memoriæ eius fta-bilitatem,vr quidem Galenus in arte me-dicinali. Coniungitur his mails cerebri quidam à primis annis débilitas ex morr bo videlicet comitiali,cui in prima a:ratc pbnoxius fuit, qui tandem in melancho-liana

L I B s A 1 I. 105 liam pcrmuratus cerebri debilicatc permanente fans oftendit. Iamamp;: incempe-rataviétusrido non parumhuccontulit. In acre cóclufo ac fœtenteolim diu ver-fatus eft, vino dulci ac potend abundc v-fus,amp;crafl'a cdaniccrenifiaintemperan-ter amp;nbsp;intempeftiuê felc cxpleuic.Nam vt Aeiius teftatur nó modó à natiua, led ex malaac intemperata villus cofuctudine melancholicum quoque temperamen-tumcontrahitur, Atque haecquidem eó faciuntjVt cerebrum præcipuè, prim a no amp;pcrcflendamafFedu feiamus. Quan-quam tarnen 5lt; aliunde nónullos fumos elferri contingat, per quosamp;intenditur quandoq-., vel varié permutatur morbus. In qua eda fententia excellendflimido-mini Dodores fefc ede oftcndunt,amp;vcr-ba amp;nbsp;autoritärem adferentes, vbi tempe-raturam cordis melancholicam,corrum-pente tandem temperaturam cerebri. Et poffuntcertè ineodem corpore vt plura mala •, ita amp;nbsp;vnius mali plures caufa: amp;nbsp;occafiones incidcre. Remediorum magna oftédi polfct copia,fed praecipua cura effe debet, vt optima vidus ratio infti-

tuatur, amp;reda ac tempcrans viuedi norma,ne quæ intemperaria admittatur, aut quiequam intempeftiue Sat,inquojna-xima lânitatis rccuperandæ ipes eft. Humorcs vitioS erunt purgandi, prafertim vereamp;autumno,amp;: quidem perleuiora medicamenta : præftat fane ikpenuineró - perleuiorapurgationcs moliri,quàmper ma^na ilia nature molefta fubiude me-dicamêra. Leuiora fæpius repeti pofTupt, vehementiora fepius dedifte nonfuerit ex re. Enumeratafunt familiaria ac optima remédia à clariftiino amp;nbsp;excellentilS* mo domino Doftorc lulio Alexandrine» Imperatoris primario Medico, qua: ad purgationem humoris melancholici^ aliorum quoque crudorum plurimp fa-ciunt. Tamdifertè autê ac deganrende hoc morbo quoq; rclcripSt,vt non mqdó ineiusfencentiam putauerim oundu, ac omnino acquiefcendiim, veru amp;parpni quidprxtercaadferri poftet reliftum,iu-dicandum. Quamobrem amp;nbsp;breuiorem meeftecontingic. Inter eaauremqua: à domino Dodore lulio Alexandrino rc-cenSta funt poteft amp;: reponi ^rupus,.de pomis

L i s' E R IL 107 pomis régis Sahoris, compofitio cius ex-tatapudMefuem in capite de melancholia. Conferre poflevidcturconfedio ex granis tinéloriis fine Alchermes, quæ la-pidemLazuli admittit, fæpius lotumac diligenter prarparatum-Commendanrur haïe non modo ad mclancholicas mentis 0amp;motiones,verùm amp;ad cordis robora-■^rionem.VtilifTima certè compofitio,h ea tî'quæ Mefue prædicat prçftare queat,cor-’^i tarnen plurimem profuiffe teftan pol-•‘fumus. Quod fi autem hæc parandavi-**'dcatur,præftitcritacciperc fuccum eru-dum, amp;nbsp;grana tindoria vtraque feorfum. De fanguinis miflione parum videtur fu-'^pcraddendum,hoc vnunitantummodo, ‘‘tametû omnes Medici præftantes pro-bum ac laudabilem iudicauerint àvena •perta profluentcm,ac vetcrcs,amp;inter eosAetius cerebro primario affedu laborante no cxiftimaiieritdctrahendum, ■° niGadfitfartguinisin toto corpore redû-^^ dantia, aut præferuationis gratia fiat,ta-^ men ftatuo amp;nbsp;aliorum iudicio no prêter ^ aut citravtilitatem magnam videtur futurum, prçfortim veris aut autumnitem-

pore,ad min us i p fo vere^ etiam fi non ob alia,quam præfcruatioms caulâm , cuius gratia ctiam capitc primario affedo ad-mitne Aetius ,vti'am fcripfimus, langui-nis miffionem. Apcrienda autem erit vena interna liniftri braebii. NaminfinP Hra parte melancholici humoris potilfi-mum fedem eflein confeflo cft. Nam ad finiftram faciei partem crebrius humorcs decumbere fcribuntur,amp; in maxillas gingiuasque influerefiniftras. Poterit fi laudabilis fanguis apparuerit mox fup-primi, fin minus probus fuerit, permitti vcaliquandineffluat,quoad vfque (anus videbitur,viresmodóferat. Repetita veto eadem,fi vires vitiofumvna vice cdu-ci non patiuntur. Balneum aquxdulcis actepidæ omnino etiaprob^dum venir, quodnonmodoaveteribusin hoc mor-bo laudatur , fed amp;nbsp;fæpiffimè profuilfe compertum habemus. Nee difplicet vt fimplicia in aqua decoquantUr,malua,a:l-thea, violaria,borrago, amp;nbsp;flores chamæ-meli, non quidem odorati illius,fed vulgaris,quod vt inquit Galenus, viribus ac-cedit homini familiaribus ac temperatis.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infi-

L I B E R 1 I. IC, Infidcndumautcm aquæ tepidæjn qua hæeruntincodæ herbæaliquanto tépo-re. Non negligenda quoque funtamp;alia particulanaremcdia,vt malaccrebriqua liras corrigatur,amp; ad meliorem tempera-turamrcducatur. Ïiiftituédacum amp;:qui-bus cordi profpiciatur,ncc nonlieni,û qua parte laborer,vcl aliis ctiam vnde va-pores ac fumiad cerebrû attolli queunt ipfumlædentcs ac varié afficientes, quorum materiam non dubito præftantibus Medicis cognitam amp;nbsp;in numerate efle, quçomniafaciliusfiquaalialaboretpars cognofeere potcrût ,quàm nos abientes ex relatione.Reftatdc hæmorrhoidibus, quas aperire non inutile effe poterit, fi modo iâante ex ipfis fanguis fluxerit, vcl ad minus compertæfucrunt promincn-tcs.Secus cette difficilimum fucrit ex his fingumem euocare, amp;nbsp;fortafTeneefatis tutumid ipfumeonati. Qiioauremmo’ do amp;:quibus tandem faris fuperq; à Dolore luliooftcnfum, à nobis non eft re-petendum ; hoc tantum, fi applicandæ hirudines prçfentibusMcdicis videntur, expediensfore, vt antea aliquot hebdo-

no CoNSiLioR. MedïciW.’ midis in aqua pura,eaque üpius mutate aifcruataE fine, prins quam adhibeantuf* Et ha:c quidem paucula excelIeiHiflimi'’ amp;clariÜïmiD.Iulii confilioaddcndaha* buimus, qua: vt boni cönfulantur opta” mus.

in melaneholia hj^ochom/nacajpro ult ^uedamnehth'vn'o. . qr rqu' FL v c T v A T i o,qua: perdpitur in fini-'’ (Iro hypochondriojamp;triftes animi co* '^ gitationcs, certiffima indicia font mclan* “ choliæhypochôdriacæ; nondum ramen*' confinnatx : Itaque xgrum in bonaipe^ efleiubco ; nequc mœfiit!æ fuæ indulge* rc. Interdum aqueus quidc burner colli* gitur: verum potior pars fiatulenraeft.Id cciamlbnirasaunum oftendunr.Curario incoconiiftir, vtcalornarur.iliscontcm-pcretTir, amp;rmaterijifta flatulent paula-tim abfumacur. Inftiruatur autem initio reda vitius ratio ; qua côremtxrrctifr bu-rnorxnelancholicusamp;pimitaabiumat'i''/

~ L 1 D E R IL Ifl Vt calida omnia nexia funt; fi immoderate üs vtatur : ita frigidaamp; acida peffinw ctuda omnia vitet : fimpliciffimo viduv-tatur,amp; nonniü carmbus optime alfatis: iufculaitem pinguia omnia,amp;pifcesarque ladicmia vitet-Potus fit vinum optimum,darum,amp;diureticum.Ccreuifiam nonadmiiceat,amp;cxiguo potu contentus fit. Ad médicamenta quod attinct, pau-ciffimis cum velim vti,pr^fertim purgan-tibus. Nee inter purgantia alia admitte-rem, quam iyrupü roiatum è rofis dama-fcenis cum aqua roris confedurn atq: fb-lutiuum, addita manna diluta infufo foliorum per ficorum .Si ipes elfet pofle hx-niorrhoides aperiri-,probarem aloëm ro-iatam. V erum fi nulla, ab hac quoque ab-ftinerem.Adcorroborandavifceraadhi-beré trochifcos de abfinthio hoe modo:

Rhabarbari elcdiif. fubtiliter inci-fijamp;aqua cinnamomi aijjcrfi 5], Reformentur pillula: pro qualibet drachma xv. Accipiatfingulis diebus hora vna ante paftum quinque. Sarpè autem v-tetetur eófedione ex oleo cinnamomi,

atque ex oleo carui.Ita cnim amp;nbsp;flatus dif-flpabuntur,amp; aqueus humor per vtinaoi expurgabitur. Foris alia médicamenta non adhibcrem , quam oleum noftrum ftomachalc,quo inungeret totu ventrem raatutinis horis, amp;nbsp;diu noätuquc hniftro hypochondrio emplaftrum noilrum de ladano cumbaliàmo indico imponeren atq-,per aliquot mêlesgeftarct. Cumni-miura humedaretur locus (refudat cnim femper ex parte tedaquidam aquolitas) detergaturcajamp;f ceratum iterumappli-cetur. Spero hæcpaucamedicamentaad curationem, Deo nos benigne adimian-te, fans fore. Itaquevtchymica medicamenta , ac inprimis antimoniu, tanquam peftem fugiat,nequeimpcrita: iadantiie fidemadhibeat,moneo.Confiliûautem iftud,non,vt tua fngularis erga me bene-uolentiameretur, fcriptum: ita tame co-gitatum amp;nbsp;datum, vt iperemredeiudi-cantem Medicum parum in eo defide-raturum. AbenignilTimoDco fuccelfus petendus, S^ in omnibus longis morbis tolerantia quædam præftanda . Nullus Medicus eaeîtô fanat,quæ natura perfe fanare

L I B E R I I. II^ fanare ncquit. Anno i J 8 y. 19 Maij. »HOleiftomachaliSjCuiusinhocconfilio lt;■ •■ mentio fada eft, defcriptiotalis eft; » Î^Oleidcabfinth.îbj.

SClarissime domineDolt;ftor,ca-•fumprofedódifticilem aedubiumi-hi deliberandum proponit Reucrendus dominus Decanus, vna cum excellentia tua. Tot etiam variis lymptomatibus cu-mulatiffimum.vt certè nefciam,a quo ra-tionem curationis inftituere ordiar.Non

folüm enimflatuo(ç inclacbolix: vcrùm amp;aliorummorboruni accidentia adefle confpicio, quanquam negari nonpoteft flatuofum illum atribilahum morburn maiorem fymptomatum pattern mouc-rc. Ob id ( tüa pace feriptum pûtes mi Domine Doétor ) ex illo accidentium a-ceruoextricate mefacilcnopofle. Quis enim ex tanta copia fÿmpromatû ftatim pronunciabit,quis propriè fit morbus rc-uerendi domini Decani, firaplex videlicet,an complicatus,cum fcbri,an finefc-bri,cum dominum Decanum corahac-tenus non vidcrim? Quapropter durum, erit mihi, amp;quafi illods, vraiût, manibus irnunpere. Itaque quod fadurus ac con-fulturusfum,cum maxima proteftatione agam,necvolovt reuerendus Dominus Decanus vna tecum meo confilio plm^ pareat,quamquidc fentiatremedia mea illi profutura. Difficile enim eft abfenti-bus mederi, amp;nbsp;maxime antea non vifis« Iraqucàmenihil certipotcritftatui. Fa-ciam raméofficiurn boni viri,amp; quç mihi videbuntur in rem xgrifutura literis tibi communicabo. Principio operamdabis

vtyidus ratio proba domino xgroroin-ftituatur, lu ilîaenim credo cardocura-tSoni.sverntiir,nec dubico quin iamprù dem hoc ipfum à rua præftantia fadû fit. Deindé obferuadum anfebris fi.ibfic,vel àbfccilus aliquis in venis mefaraicis, cùm magna cx parte malû hoc, vel ab obftru-âiombuSiVelapoftemate pendere con-fueu’erit.Iis cnim prxfentibus non dubi-taretiafecandam elfe venam.velnigram*: vèl ieçotariam ^ nec tarne fanguis multus emittendus eriti Tertio, quod quiris an eruditati potins, aut appilationibus fit in-fiftendum: Refpödeo proiudicii meite-nuitate, quod amp;nbsp;eruditati amp;nbsp;obftruélioni fimùlobuiandum fit, cum fint medica-mèntaqtix vtrumque præftare poffunt. E‘^i|gt;crém igitur aliquot diebus manc dici(Quatuoraut quinque cochlcaria cx miftione fyruporû fequentiû, quæ habeti

Mifc.de ifta miftura exliibeiê quinquies, yel, fi non officcret ventriculo , fexies. Dormiat poft vlam Dominus ægrotus ad libitum, atq; lions tribus aut quatuor iciunabit, pofteaicntaculum ftuepran-dium fumet. Abfumpto digeftiuo exhiberen! aliquid manna: cumleui infufio-ne Rhabarbari, non negligendo ventris aftriâ:iones,quæinhocgencreraorbi iç-pèvfu venire lôlent. Tertio,emendarena içcoris caliditatê vfu vnguenti iantalini-Quarto, poft fumptum cibum offcrrerti aliquid deDiciton.fimpl.autde puluer6 fubfcripto: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q

Sem.'anif. fenicul. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• iinaî

catui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irnq

Cortic.malor.citria. 3j.ß-fem.citriexcortic. 9iiij« r'*'- ^Z* ■cortic.arantior.5j. ' ^uioi^

lOü:. Syr.Diatri0nfantal.9ij. -lä-rqSacchari ad pondus omnium,amp;f. idx: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tragæa.

△»««quantum quatuor digitis leuari po-terit. Roborabit enim ventriculum ko-machum obferendo, acconcodioms fa-cultatê confortando, amp;nbsp;flams canninan-do: ventriculum eriara ceratoaliquo*feigerem, ventrem clyfteribusfluidum te-nerem, amp;nbsp;quando per debilitatem fieri poflerdpfurn in balneum aqux,non mul-tumcalidæ pone rem, ab exitu dorfi fpi-narn oleoviolaceo inugerem. Vomitum etiam quandoque tentarem, amp;nbsp;maxime fiad vomendum afluetus foret, atque ita illis remediis curationem mör^i denuo tentarem. Pofteaad alia,amp;magisappro-priatamedicamenra tranfire poterimus, amp;nbsp;maxime fi me prins certiorem fcceris, an aliquid frudus ex illis Dominus æ-grotus noftcr percepcrit. Rèliqua ad

morbutnflatuofum,eiuscaufas,amp;Yi0tnS rationem pernnentia, inuenies, vt nofti» apud Galénumde locisaftedisItbro tertio. Vale, vir optime, arque idem dodiP üme.Ex Drefdaj. Calend. Dccembr. anno 157c.

Qj A N T v M coniieere poirum, re-« 0 * uerende domineDecane,ex iis fym-’ ptomatibus, quibus dominatio tqa affici foler, co ip(o vexatur morbo, quem anti-qui hypochondriacam, hue meUncho-liam flatuoüm vocaucre, fiquidem ruge tus circa ventriculum,dolorqiiandoq;in ipfoventriculo, ruélus acidiamp;virofi,ar-tigo, triftitia, mceror amp;nbsp;timor, aurm foni-tus,amp;: interceptio vocis,dc quibus omnibus tua dominatio conqueritur, darifli-nicdcmonftrant,afFc6tuhypochondria-Coipfam proculdubioIaborareProbarur hoc facile Aetii autoritäre, qui libre vi çap. i x fie habet: At veró tertiamelan-çholix

Liber IL’ ni choliæ fpccies, ßue differétia,cuius prin-cipium à ventre oriri diximus, amp;nbsp;quæaf-fedio præcerdialis fine hypochondriaca appellatur, fepè ex relatis cognofcitur. Primum quideniincipiunc ventris fym-ptomata ,velut funtinflationes ,rugitus, rudusacidi aut viro(i,amp; quod morbus ex lcceflibus,vomitibus ac rudibus alleuia-tur,amp; quodipfi ægri femper percipiunt vcxationes circa præcordia. Cùm igitur hæc mclâcholia oritur, primum lympto-ma circavcntriculum apparet, cumque maior fit afFclt;äio,cammelächolic» pcr-i turbationes comitantur. Leuatur autcm «geraluifubdudionibusjvomitionibus, concoélionc amp;nbsp;rugitibus. Hypochondriacam morbum ,etiam flatuofum ap-pcllamus, lymptomataquc eius effe dici-muSjtriftitiam amp;timorem.Quemadmo-dumigiturquibufdam f^pè ex ventre fu-liginofa,quibufdam autcm fumofa.aut o-ïnninô crafliorum humorum exbalatio furfum fcrtur , veluti in fuifufos oculos habentibus,aliquaob oculosverfantur: eodem etia modo nunc cùm merancho-lica cxhalatio ad cerebrum, vel ut fuligo, 7 «i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 4

amp; fumusfercur, fequitur mentis amp;fen-fuum caligo, vertigo capitis, amp;nbsp;flatuii fo^ nitus circa aures,amp; aliisquide caput ple^ nu cHc ac graue videtur, aliis veto leuc ^ vacuum. Hisfubfcnbitetiam Auicenna, qui aflectum hunc Mirachialem appellat,fie inquicns:figna verb Mirachiæ me-bncholiç funt,grauitas circa ventrem,at-tradio ad lupcriora,naufea,ûiœftitiaani-mi, corrnpriodigeftionis, crudatioace-tola, Iputum humidum ,rugitus, exitus ventofitatis,inflatio,dolorftomachi »dolor quandoquc inter Icapulas, amp;nbsp;proprie poll cibum, amp;nbsp;palpitatio circa ventre incedinaj Quibusapertilfimc cognolci-r tur dominationem tuam nulle alio labo-rare affedu,quam hypochondriacofia-tu,qui caulàtur à cruditatibus,qui continuo in eins ventriculo gignuntur , turn fortalTe propter nimias curas,amp;continua ftudia amp;nbsp;vigilias, qua: cibi concodioncin impediunt, turn etiam fortafle ex nimia cibi amp;nbsp;potus quanti tate,quam cùm calor innatusconficere non poirit,fit inde vt cruditates remaneant. Ideoque rede ab ' etio didû eft lib. 6x3.9. hui us amp;nbsp;morbi caulâm

L I B E R I I. 111 caufara elfe cruditares,bis verbis.-Princi-piumeiufmodi melancholia; fit plærum-que ex cruditatibus. Flatus enim ipfîs fucoedunt multi, qui facile eleuantur,amp; circa précordia diutiùs morantur, amp;ru-ftus mde acidi coniequütur, nullo etiam eiufmodi cibo accepro. Quod autem ex vigiliis,ftudiis,amp; folicitudinibus ciufmo-di onuncur aftedus amp;nbsp;fymptomata refta*-turgrauiifimusautorGalenusIib. 3. cap, y.delocisafiedisjficinquiens: Homines fiunt melancholici, maxime quandoamp;: invigiliis mukis, amp;nbsp;mukis laboribus, amp;nbsp;folicitudinibus fuerint civeumuenti. Et lib.ô.cap.y. ciufdem voluminis : De Fla-tuofo veto, inquit, vocato hypochodria* co morbo,nemo non dixic,quod triftitia, defperationem, mœftitiamque inducatj quippe laborantes eiufmodi morbo,poft cruditates didis accidentibus mukovel hementius infeftantur,acplures exipfii fpkneticiquoq;fiunt. Atqui quopado^ amp;nbsp;qua via hiflatuofi vapores in caput fe-râtutifit fymptomata,de quibus diximuSj moueant, facile feiri poteft, ex libris de melancholia Ruffi, Galem, amp;Pofidonn3

ac etiam exAetii locis fuperius rclatis,vbi âc habetur: Lata autcm eft via, qua hi vapores in caput exhalare poftunt. Nam ventriculi os, quomodocunq; aftedum, facile in confenfum trahit cerebrum oh cognationem per maximos duos neruos, quiexfuperioribusad ipfuni defecûtur. Quo fit, vt mirum non fit ex hoc vaporc in caput dclato, vt excitcntur vertigines, aurium fonitus, mœrores, melancholic, amp;aliaquccunquefymptomata,qu« do-minationem tuam vexât. Sed de morbo, caufis,amp; lymptomatibus hadenus. ReH-quueft,vt nunc de morbi curatione dif-feram , qui nullo modo tolli auc fanati poteft, nil) prius auferatur caufa, aqua cruditates fiunc ac gignuntur. Ideoquc rede fcribit;Galcn. hb.y. Meth, meden-di,c. lo. Illud, inquies, pro comperro habendum, non pofte ad pcrfedioncmvl-lum affedum fanari, manete adhue ipft, vndcnatuscft,caula. Haneitaq? nosin-primis tollere oportet, amp;nbsp;ab ca curatione ipfius incipcre,Galenum fecutos,qui lib. 4.Meth. mcd.cap.4.inquit: In omnibus, in quibus adbuc caufa manet,omnino ab hac

L I B E K I L 113 fcacinchoandacuratio eft.Et bb. 3. cap.i. de comp.medicamentorum fecundum loca, Medicus,ait, omninoadnin debet, vc fciatquæ,qualis,amp; quanta lit morbi caufà ,amp; vbi maxime ca dominetur, quó Videlicet amp;nbsp;curationé vnicuiqueconue-nientem faciat. Idcoque rcuerende Do^ minecum horum fymptomatü,aciplius inocbicaufaeex cruditanbus origine du-cant,cruditates veró aut ex vigiliis,aut ex lógB ftudiis, aut cogitationibus,aut con-iinuiscuris,autcx erratisin cibo amp;potu proueniant, operæpretium efle vidctur, caufashafce primum auericrcjamp;oprimü inprimis vitç regimen inftituere,cætera-gt; quc,dequibusdiximus,corrigere. Hæc itaque à nobis poftquarn fuerint prælcri--pta, fi feruabit Dominatio tua, nihil mihi profcóló verendum eft,quin tandem pril ftinxfanitati reftitui po dit. Nam permanente huiufee adectus caufa prmcipali; nonfolum fanare hac eft impolbbile ; fed proculdubio credendum indies, amp;nbsp;mor-bümipfum , ^'e lymptomata aucium iri. Quandoquidem cum morborum, fym-ptomatumque fitpropvium, corpus ted-

dere imbecillumjquinctiam calorem in-natum, aliter enenire non poteft, quam quod oppreHa natura in detenus décidât corpus.Imo nonparum verendum eft,fi curatio negligatur,ne vetriculus, caput, amp;reliqua corporis mebra adeoreddan* turimbecilla, vppofthacvelimuscaufa® illam pnorem au terre, non ita taeilcno^ ftrailla roborari, amp;nbsp;in priftinum retbeui poflînt,quod fubindè ex feipfis generent cruditates amp;nbsp;excrementa,quo fit vtlib. 3. cap. y. de loc. aff. fcripferit Galcnus de hac re,his verbis : Nos haudquaquam la'' tere débet,vbi perconfenfum quisaffici-tur, fiatque adhuc aftedio, quod delctis cfficientibus ipfam caufis,ipfa quoque fi* mill deletur. Siveroconfentientcs pan tes permanentem iam habuerint dilpo-fïtionê,quamuisquiefcat cautiefficiens, iplatamé permanebit affedio. Hxc iUe. Ideoque caufæ prouidendumeft, ante-quam morbus magis inualefcat. Et quo-niam,vtGalcnusinquit,lib.deremcd.ta* cilèparabilibus,cap. 40: Primus Sr^prx-cipuus curandi fcopus in omnibus ægri^ tudinibusconfiftitm exada vidus ratio-

Liber IL 115 nc,quænoncompleditur folumpotûamp;: cibum : fed etiam acrem, fomnum amp;nbsp;vi-giliam, repletionem amp;: euacuadoné corporis , exercitationem amp;nbsp;otium,omniaqi animi accidentia. De his,quantû fat fue-rir, inprimisdicam, deinde vero de me-dicamentis,quibus eam vti oportebit.Sit itaque aër ad calidum amp;nbsp;humidum ver-gens, non vmbrofus,fcdlucidus,amp; fuauc olcns, quod arte etiä fieri poteft,incenfis in domo odorametis. Præftat ad hoc præ cæteris ftyrax, quam calamitam vocant. Nam fi fabæ quantitas ignitis leuiter pru-nis iniiciatur j fuauem admodum fpirat odorcm. Pugicndus etiam cftaërnebu-lofus amp;nbsp;dcnfus,quin etiâ pluuiofus.Venti quoque feptentrionalcs vitandi. Locus habitationisrefpiciatonentem, vel meridiem , fitq; lucidus,elegans,latus amp;nbsp;ampins , nullique putredini obnoxius, neqi Îatrinisadhærens. Cibus deinde effe débet concodufacilis, amp;nbsp;qui benè nutriat, ac in probum vertatur fanguinem,paucis rcliâis excrementis, boni fueci, medio-criter humidus ac flatus expers. Pane nul lo alio vtatur, quàm ex pura tritici farina

confe«flo,fiqiiidem, vt Galenas lib. 7. dtf loc. aft. de mdancholico morbo agens Icriptum reliquit, fubfurfuraceus pams amp;qaiexfilig!nc paratur, turbidu amp;mc-lanchohcum efficit lànguinem.Præterca panis ipfe, quo vefcideber Dominadö tua,probècum codas, turn fermennrJS efte debet, omnique vacate graneoïcr.ii ac ingrato fapore.Carncs perâtut ex quä^ drupedibus domefticisiiinioribus,ntni-pè, liccdinis, agninis, vitulinis, lade nU-tritis.Iuuenum vcruccum quàm maximà ctiam ad rem faciunr,irem iuuenum gal-^ linarum,gallinaceorum pullorum,dcét» iam caponum iuuenum. Præftant ident perd ices,attagenç,turturcs,phafiani,tuf-di,cætcraque auicularum genera, quæin montibus, vineis, lyluis, fepibus, Sicafti-peftribuslocis viditanr. Contra veroim^'' probanturbuhulæ,fiillæ,caprins, bird-’ nar, ceruinx, leporinarac exterorum (ÿb ueftrium quadnipedum, quamuis IcpU-* fculiiuuenes,ceruorum,amp;capreoloruin hinnuli potiuscocedi pofrunt,quàm pro hiberi. Etenim renclla xtashnmidiore fucco, tenenoreq; pulpa referta eft, quo

L ï B E R IL ïi7 fitvthœdinx,amp; vitulinæ carnes præ cæ-teris probencur : bouinæ veroamp;hircinje* improbetur. Exauibus prohibcntiirnon modo fènefeentes: fed etiam omnes,quç in paludibus amp;nbsp;aquis viditant, vt anferes, anates, mergi, amp;nbsp;huiufmod» generis aliç. Carnes fale aireruatæ,præferrim fuillæac bubulæ, amp;nbsp;fiimo exiccatæ, haudquaqua funt admittendx, quod non folùm æger-rimècôcQquancur:fcdquod inidoneum fuppeditât alimentum ,fanguinemq-,in- * fiçiant. Elixæ carnes longe magis præfta-bunt,quàm affæ, cuin quod facilius con-coquâtur,amp;diftribuantur in corpus,turn etiam quod humidius conferunt alimen-tum, id quod maxime experit huiufmo-di morbi natura. Atqui non ob hoc inter» dicam, vtalfas omninó cames dimittat, qux etfi non tam frequenter,concedi tarnen poifunt, præfertim fi potius interna eorum pulpa deuoretur, quam exterior fuperficies ignis calore torrida, ficeaque admodum reddita. Poifunt exdem in iu-fculo decoqui additis ouis,petrofelini fo-lüs.,dulcibus pomis amp;nbsp;faccharo,vel dulci vinocum croci amp;: cinnatnomimomêto,

cxteris reliótis aromatibus.Pifces optimal carnis, vt funt, qui in fabulofis, Gxofisque fluminibus capiuntur, fecure cócedi pof* funt : cotra veto improbantur, qui in coc-nofis capiuntur pifcinis, amp;ftagnantibus aquis. Item laid pifees, vel foie amp;fumo ficcati,nullo pado funtadmittendi, fieüt neccancri,neccochlcæ, nee conchy]^ quæuisalia, quod glutinofâs babeät carnes. Ouagallinarum recéda præftabunt, • quocunque modo parata, præterquadu-ra,vel in butyro frixa,autquouis alio mp; doafla. Hifceenimmodis parata conco-du difficilia funt, amp;nbsp;nidorofas excitant cxhalationes amp;nbsp;erudlationes.Lac tamctfi fuafacultateconucniat,cum tarnen faef Ic putrefcat,amp; flatus gignat,minime con-uenire videtur, nifl raró, amp;nbsp;quod cæteriî præcedat cibis, adiedo ei laccharo qXM dulcorandura.Id quod de cibis omnibus intelligi debet,qui ex lade parantur. Ca-lèus quicunque præfèrtim vêtus amp;nbsp;ca-riofus, in melancholicis affedibus Gale-no maxime improbatur. Etenim, vtipfe inquitjvbi fortefortuna in corpore fucrit fupercalcfadus facile quidé huiufmodi atribi-

•Liber I I. njj atribilarium parit humorê. Ex arborum amp;nbsp;plantarum fruftibus, etfî oihnes ferè facile corruptioni, putrediniq; funt ob-noxii,præfertim vbi fecundis menfis, in-geftoiampriore cibo, deuorentur,vt in hifee regionibus plærumque fieri foler, fi tarnen concedi poflunt, qui dulcedinc funtpra:diti, vtdulcia ccraia,dùlcia mala, dulciapruna, quinctiam vuæ dulces Br probe maturæ.Nec omninô prohibeo dulcium odoratorumq-, melopeponum vfum, modo parcius id fiat, amp;nbsp;in ipfius prâdn,aüt cœna: principio, antequam a-liuscibûsingeratur, quod etiam defru-âibus,quorîi ftatim fuprà meminimus, fuèrit intelligendum. Vuæ etiam pafTar, tam paruæ, quàm craflæ, quæ hue ex Italia couehuntur, maximèad rem faciunr, tam m cibis appofitæ, quàm per fc deuo-ratæ.Necimprobauerim pingues amp;fic-cas ficus,præfertim fi cum dulcibus amy-gdalis deuorentur. Proliant hæquoque in iufeulis appoCtæ,quin etiam carum 1a-deuscrèmor cûfiiccharo paratus. Con-ceduntur vtiliter pinei nuclei, acetiara piftacia, qua: ad ventnculttm,Sr iecur ro-

borandum commode fumuntur.Cappa-rcs quoque fale afleruatæ, priusin aqua calida maceratæ,amp; fubindc elixatæ, ac 0-leo,üccharo,aceto,vuispafris mixtx vti-liter conceduntur. Contra verofrudus omnesvitari debét, quiGpore acido,aut auftero habentur, amp;qui perfedam nori funtadeptimaturitatem.Quin etiam ca-ftanex, ponticænuecs, (quasauellanas vacant )iuglandes tam recentes, quarn ficcæ, fraga,mora, perficaamp;huiufmódi vitandafunt. Arpyra,qux grato funt fa-pore, ac etiam cotonea mala,fub prunes tofta,ac Gccharo,vel anifi femine cofpet' G,vtiliter ftatim aprandio, vel à cœna fumi polTunt, eo quód vétriculum robo-rcnt,amp;vaporcscaputpetentes réprimât. Sedhifee deuoratis nullo vtendüeftpq-tu,nee vini, nee cereuifiæ. Mala autcau-rantia vocata,quin etiam punicaduleia, commodepermittütur,auftcra vero vd acida contra. Abftinendü efta eucumc-nbus,tamrccentibus, quarn muriaafler* naris, quód glutinofum, crairumramp; vifci-dumcóferantalimentum. Ex ccrealibus conceditur vtiliter hordcum , in carnii tamcu

L 1 B E R. I I. I^X tarnen iure decoótum,ac etiam oryza cX eodem iure,vel laóleo dulcium amygda-brum cremoreparata, amp;adlentoré viq; ^dccoda. Cætcra vcró vt miliu, panicum, ^auena, amp;nbsp;li quxkuit aliaomnia impro-*bahrur.l'ollcnda è medio luncomnialc-pnmina, nempe, pifa, lentes, fabx, ac ec-wmcicera, quamuis cicerumrubeorum iufculum vtiliter concedi pollit, relidis 'inollaciccribus. Olera, præter borragi-buglolTum, petrofelinü, intybu, fe-Biculum, ancthum jmelilTophyllum, o-innia vitan debent, amp;nbsp;praefcrtim bralfi-caömnis generis, tam recens,quam mu-h^lTeruata. Improbantur napi,rapa, pa-ftinaca:,amp;:radicum genera omnia. Item exparum omnia gencra,alliü, raphanus,' fefnaximè fylueftris,quemGermani Kren vóeat, quod fuo acri admodu fucco fan-' ^uinern amp;nbsp;iecur inflammet,amp; propemo-dümadurat,quemadmodum etiam fina-pgt;s,qu£ dalei vino ad intindus admifceti folet plurimam in Germania. Probantuc alparagi,amp; lupulorum germina, quæ fan-guimexpurgado idonea prorfus haben-Wr. Na aqua prius clixata, amp;nbsp;deinde fale, 11

ïji CoNSiLioR. Med ic IN. olcoamp;aceto confperfà, prêter id quod guftui non habentur ingrara, melancho-licos mirificè iuuant. Sacchari amp;nbsp;mclIiJ vfus adciborucondimcnta vtiliterconi-probatur. Nonimprobatur butyrum, fi tarnen plus, quam par fit, non profunda-tur,quodetiam deolei vfu fubaudirc o-portenatqui inhibendum eft oleu quod-cunque aliud,quod ad cibos, ex papauc-ris, lini amp;nbsp;canabis femine parari folec, quod vdeofus amp;nbsp;ater genereturindc {àn‘-guis,mensque amp;ingenium deftruantur. Aceto veheméter acri parcius fuerit vé^ feedum, nifi eius refringatur acuitas pafi Cs vuiSjin co infufis,autcum eo feruefa-dis, veladmiftomellcfaccbarove. Aro-matum nimius vfus maxime vitari debet, quodfua acredine, calidaquc amp;nbsp;ficca facilitate, iecur, amp;ianguinem plulquapar fitexcalfaciant. Promdeiisparcius vten-dum, prxfertimquepipere aezinzibere. Cinnamoroiitame præcæteris Omnibus eritpræftantius, quod reliqius minus ca-lefaciatamp; exicccrA'prafcrrim fi Gccha-rum admifceatur. Admitro crocum, fed tarnen non largiusadmodum cibis amp;iu-fculis

Liber I I. 135 fculis iniedum. De bellariis autem, qua: in hac regione fcçundis mends apponi folent, vt placenta:, quarum varia hic vi-funtur genera, tantum hoe dicam, quód cum plurimum ex triticeaiconneiantur farina, cuifortafîçnullûacceffit fermen-tum,fintque contumacia, iis potins par-eendum putarê, vel modicè vefcendurn, quód minime,eorü vfum admittere au-fim. Quorii locoplaceret multó magis, vt dommatio tua vcfceretur nonullis c5r ’ feâ:ionibus,quç ventriculü ac cerebrum iuuarcnt,cuiufmodi funt, coriandri, ani-fi,amp; feniculi femina, de quib. alternatini fumere polTet àpradio,vel à ccena,vnum aut alter urn cochlear, aut ctiam fcquen-tempuluerem:

Cæterumpotus vinum album potiusfit, quam rubrum, tenue, no potens,fubdul-?ifn ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 5

cc,non aufterü,quo tarnen vti debet paf-cius. Cereuifix autê potus, cuni craflum turbidumq; generet fanguinê(tametfi an teafortaflisdomiriationi tuçfucritin ftc quentivfu, nunctamencum melancholicus ifte acceflehtafFedus)curmihijp-bandus effet,plane non video. Abftineat à vinis potentibus, à craffis amp;nbsp;turbidis, liquidé hxc melancholicumgignunt fan-guinemj illavcró iecur cxcalÉiciontj^ cerebrum lædunt. Haélenus de potu amp;nbsp;cibis,qui et fi probi funt fucci,mihiquc comprobati: fi tarnen plus corum îngc-ratur,‘quàm par fit, amp;nbsp;ventriculi vis tolerate valeat,nocct,amp;cruditares générant. Vt autem is euitetur error,feopo ac régula quada opus eft, proinde comedat do-minatio tua bis indie tatum, ftatutisqui-bufdam lions,necinterdiu quicquamci-borum affumat, cùm nihil deterius fit, quâm incodumalimentum inconcodis cibis adiungere, amp;nbsp;inter prandium cœ-namque inrerponat femper fpaciumfe-ptem horarû. At fi forraffe feptem à pran-dio peradis horis, aliquam adhuC perci-peret in ventriculo grauitatem, amp;nbsp;nullus fuerit

Liber IL ^ ijj fuerit cibi appctitus,non nifi optimum c-rit,vna hora vel altera cœnam prorogate, quoufque grauitas cedar, amp;nbsp;appeti-tus redeat, quod fi non fucceflerit, nil fané melius, quam cœnam omninó inter-mittere. Præterea meminilfe oportet, vt inter edendum, cibum probe cóminuar, dentibusquediutius cóficiat. Siquidem qui velociter ingcrunt cibum, amp;nbsp;femi-manfum dcglutiut, vcntriculo laborem infctüt,amp; flatus maximes procreant.De-inde animaduertendum eft, ne plus cibi ingcratur, quam ferre poterit vérriculi amp;nbsp;calons naturalis robur,ideoque fc cibo amp;nbsp;potu nunquam repleat,quo vfque exten-datur ventriculus, fed eurer vtnunquam fatur furgatà menfa, ne nimia alimenti moleinnatus calorimpediatur, amp;fiibin-dc gencrentur criiditates amp;nbsp;flatus. Atqui qualis,quantavemenfuraciborü eflc de-beat , reâè fcribit Auicenna his verbis: Eaenim, inquit, crit cibi reda menfura, quæcùm ingefta fuerit, grauitatem non adfert, in vcntriculo non natat,naufcam neque rudus commouet,torporcm non éinduoit, neque mentis hebetudme facits in ’ 1 4

Ideoquecibiquantitas mediocris, amp;nbsp;fe-cundum concodricis facukads robur cf-fcdebet. Ad bxc ignorandum noneft, quod non parum atterc aftedis corpori-busincoinmodi,amp;fanitati cuedæaducr-/âturplunmûedulioru apparatus. Quar propter Galenus rcclc id improbat lib. 5» de vidusratione in acutis, lic inquiens: Seiasquidemultipliées cibos,amp;præfeP tirn facultate diflimiles gnere in ventriculo coin

poftmodymconfirmans Auicenna :Nil, inquit,deterius eft,quam diucrla nutrié' tiaümuladiungcrc, amp;comedcndi temr pus prorogate. Verum cum boe freque-dirimè in lautiflimis nobilium amp;nbsp;praebr torum menfis eucnireloleat,caucatdot minatiotua, nc in boe fortafle aberretà feopo.Prçftabititaqueexmultis,quaîap« ponuntMr,eduliis,vnumautaltcrumiquç ceteris meliora,fapidioraque fuerinc digéré , amp;nbsp;cxillis tantum comedcre, eætc-raqucaliisrebnqucre. Multum quoque refertnonignorare, quicibi priores , ^ qui poftcriores in ordine a^nponi debcat dcuorandi. Proinde yidus ratio ita de-

Liber Î Ï. 157 cerncrc videtur^quod liquidi cibi,vt car-nium iara ,huirddi amp;nbsp;qui facile in ventri-culo corrumpuntur, vt pifeeSj fiuftus, amp;nbsp;lafticinia, quique cæteris facilius conco-quuntur,vt auicularum,ac iuuenum pul-lorumcarnes,imo amp;ouarecentia cætc-rospræcedere debent. Contra verófuc-cedere debent ii ci bi, qui cùm craflioris, tu durions fun t fubftantiæ,vt funt veruc-cinæamp; vitulinæ carncs,amp;præferrim fi afi fâtæfuerint. Hi enim cibi vltimiefle dc-bent,qui longiori concodione egeant. Eft etiâm dominationi tuç curandum,nc parus cibiquantitatem fuperet, vt cibus ventriculo non innatct,quo poftea fiat,vt inde vapores caput petat. Siquidem hu-iufoe incotnmodis cerebrûimbecillum amp;nbsp;morbis periculofis obnoxium reddi-tunldeoque fugiatdominatio tua corn-porationes quallibet, amp;comeflationcs, potiusque fibiipfi viuat, quàmalus. Cœ,-nabrenior fit prandio,vt minus caput va-poribusrcpleatur,amp;melior in ventriculo fiat ciborumcocodio. Pofiremo curant dumcft,vtquotidicfaite ierad aluusex-cremeta excernat : quod fi naturae bene-

I}8 CoNSILIOR-.’ MEDrCIN.’ ficioconfequi nonpolTitjleniendaaluus, velcumprunis dulcibusficcis in vino al-bo dccoftis, amp;nbsp;faccharo afpcrfis,vel cum vuis paffis in principio prandii, vel eoenX deuoratisad fex feptêve cochlcarioruni menfura. Quódfi iortafle non contulerit, balanis amp;nbsp;luppofiroriis vtatur ex melle, aut lardo, aut lapone paratis. Quinet-iam fi aluus nimia aftriélione laborar,cly^ ftere citada erit ex iure carnium, faccha* ro amp;nbsp;paru falis parato, cuius vfus erd ple-nfq! improbecur, eft tamé tanta clyftcris vnlitas, quantum quifpiamfortaflis narrare nópoflïc. Sediam ad corporis cxcr-citationes me confero , quæ cum rede modcrateq;fuoipfo tempore fiunt , maximum præftant corporibus auxiliunr, amp;nbsp;mirificè Gnitatem tuentur.Namque ton corpori robur addunr, amp;nbsp;innatu calorem augent, quo mediante alimentum nófo-lum in vcntriculo,iecinore, ac venis probe concoquitur, paucis aut nullis relidis excremenris cruditatibusve, fed in vni-uerfum corpus feliciter fertur ac diftri-buitur. Quinetia ciufmodi cxercitatio-mbuscorporis meatus laxiores fiuirt.-quo poftca

L I B B R I I. 159 poUca fit, vtfi quæ funt excrcmentain venis, partim per ludorem, partim veto perinfenfibilem vaporem indeexcerna-tür,adeô vt exercitationiscômodaprae-pofuerit Galen, lib. i.defanitarc tuenda non folùm quibufeunq; medicamentis: fed etiam cuiuis vidus regimini arque ra-tioni. Cxterùm animaduertendum eft, ne plus,quàm profit dominatio tua exer-ceatur, fiquidc Galeni teftimonio, exer-citâtiones,quç modum nimium excefle-Hnt y biliofum animal reddant, febres, phrenefin,eryfipelata,ca:terosq',calidio-resprocreant aflèélus, (anguine inde fu-pèrcalefado, amp;nbsp;inflamato iccinorc. Vc -rum vtnimiacorporis excrcitario noce-recorporibus folet-, ita quidem nee minus nocebit vita defes amp;nbsp;otio(a. Nam, vt idemGalenus inquit : otium animal pi-loirofum reddit,vilcerum quorumlibet obftruftionem facit, apoplexiam, epilc-pfia,amp;fluxionesconcitat. Prxterea nett filudignorandum eft,ex€rcitium poft ci-bum maxime valerudini efTeobnoxium, Galeni ipfius teftimonio, quippc, qui li^ bro de cibis boni amp;nbsp;mali fucci^d médam fi')ftoi

140 CoNsiLioR. Medici N. länitatem , inquit, fi corpora moderate cxercentur, mirum in modumprodeft: At contra quies amp;otium diuturnumma-ximo illis eft nocumento. Nequc cniip morbo quifquam corripitur, fi accurate obieruarit,ne cruditates colligat,aut port , cibum vehemeterexerceatur. Namfifr uti bonæ valetudini ante cibum exerci-tatio maxim urn adfert commodum: öc motus qualifcunquc fumpto cibo noxiitf admodum eft.Alimentumenim ex ventre ante co dion cm in diuerfas corporis partes diftribuitur, proptereaque crudi humons copia per venas aggeritur, quX multiplices morbos affert. Atquales ef-fe debeant ialubris corporis excrcitatio-nes docuit idem Galenus x amp;nbsp;3 lib. de fa- \ nitate tucnda, his verbis: Qui tuendaiia-nitatis gratia exerçêtur, exerceri debent quoufquc corpus vniuerfumintumefcat, floridumque appareat, motus prompte amp;a:qualiter edat, fudoremque curnca,-Jido vapore miftum exudet.Gum aliquid borum fuerit immutatum,ftatim dimit' tenda exercitatio;cft. Et hæc propric mç-diocris dicitur’amp; lalubris. Fiant jniuper exer-

L X B E R II. 141 cxercitationes corpore cibo non oppie-to,amp; mane potius ante prandium, quant vefperiantecœnam, quamuis id non 0-mninoinhibcamus, fifiat alimentisiam probe in ventriculo concodis.Et quonia varia funtexercitiorum gencraxommo-diuS tarnen eritleuis deambulatio per lo-ca amœna amp;nbsp;viridia,vbi flores odorati,ac verficolores, amp;nbsp;frudus inarboribus fpe-dari pofluntjad fudorem vlque,amp; donee corpus citra laflitudincm concalefcat, quam vti alio exercitationura gcnere,ta-metfi prx exteris laudauit Galeniis cxercitationes illas,quç in pilç paruçludo fieri foleht, quippe quoniam buiufmodi pi-Ix Indus vniuerfas corporis partes exer-ccat,nempè,nôfolùmexercenturcrura, pedes, brachia, manus, thorax, dordimq-,: fed ctiaoculi,aurcs, lingua, amp;: mens ipfa, quxincerebro refidet.Poftremo cauen-dum cft,ne poft balneum dominatio tua fc aliquo pado exerccat,quandoquidein cum balneum vniuerfum non obfeure cxcalfadat corpus, amp;nbsp;per fudorcs eua-cUet^opene prccium facere non eft,ne i-tcrum calcfiat, amp;nbsp;panter vacuetut.- His

141- Co N Sî LIOR. MeIjiciN. acccditfomnusamp;vigilia,quæ res nifiof-* dinc amp;nbsp;rationc regantur, non folùm iaffl genitos aftedus augent, fed nouos etiâto cxcitant.Eft itaque fomnus omnibus né* ceirarius,amp; vniucrfi corporis fenfusàfuîî quiefcunt laboribus, ac etiam vt ahmeft' turn non modo concoquatur in ftorfiâ^ cho amp;nbsp;iecinore ; fed in vniuerfumiriÓ^ mnibus corporis parnbus, quin criamVt reftaurcruripliusciimomnesfaculcat'eïi turn fundiones,arque corpusipl urnis laboribus afflidum, (imul turn refocilleturjeparcturque. SomniJ$ itaqi,qui lanirati magis vidcturidonelb^ eft no^urnusjcuius ininum elfe debené^ lapfis duabus aut tribus horis à cœrtà:» cùm iam præfumptus cibus in ventriculi fundorefederit Nacùm natura ipfi longe indigeat fomnoamp;r quiete, id quideril longe melius node , quam die prxftari poteft.Addoeriam quod in tales fpirituS magiscontrahunturad centrumnodut'-» no,quàmdiurno tempore.Debetitaqud dommatiotua itura dormitum quicfce-rc priroum luper dextro latere,fiquidcm cumiu tali decubituiecur fub vêrriculo

urn Jdf-infetO^

Liber I I. 14) quicfcat,nô folùm ilium non grauat, nec aliqueminfcrtlaborem : fedipfum cale-ücit,perindc vtignislebctcm,quiilli ad-mouctur. Pcrado verô primo fomno quiefeedum deinde fueritfuperfiniftro latere, vc cibus redius ad ventriculi fun-j „dura defeendat, ibique inhærentis icci-iioris calore facilius cocoquatur. Prêter-eaprorfus cauendus eft decubitusfuper dorfo,quod prêter id, quod non paru renés afficiat, cerebrum etiam amp;nbsp;neruos Udii. At decubitus fuper ventre conuc-nit tantum, cùm ægrc cibus inventricu-I lo conficitur. Etenim non parum conco-dionemadiuuat. Adhæclongiore tempore dormiendum non eft,quàm horis teptem aut odo, nifi fortaife longæ præ-celferint vigiliæ,quæ melancholicos af-^usplurimumfequuntur. Ideoq; fi for-Jalfe eucniret, vt dominatio tua fomno deftitueretur, vtatur balneis aquæ dulcis , tcpidis,non calidis, hora vna arque altéra ' ante ecenam. A cœna veto cùm fc dormi-tum eoferre ftatuerit, lauet cùm brachia aeubito ad manus •, turn curraàgenuad pedes tepente aqua, in qua décoda fine

144 CoNsiLioR. Medicin. médicamenta,quæ refte fomnum con-ciliare poflunt,nempe:

Fol. ûlicisamp;papaueris capitula. Nam melancholicis nihil deterius accF dere potcft,quàm vigiliæ.Prçter id cane-dû m efl,ne ftatim à cœna Dominatio tua fe cubitum coferat, quod id caput vapor ribas repleat, amp;oculismaxime noceat. Fugiendus ctiam eft fomnus mcridianuS poft cibum, quoniam concodionem ci-bi impedit in ventriculo amp;in iecinore, intcUedum hebetat, pigritiam quandam toticorpori inducit, quinetiam nodur-* num impedit fomnu, lienem auger, ner-uos débilitât, amp;nbsp;memoriam corturapit. Reliquum eft vtcorrigantur ctiam ani' mi accidetia, à quibus plerunq; folent o-riri melancholici afFedus. Sunt animi af-fedus præcipui, ira, moeftitia, timor, qui maxime in hoc morbo funt euitandi. Si-quidem ira bilem plurimum mouct amp;a-cuit,

Liber IL 145 Cuit,eamqne in diuerfas corporis partes penetrate ficic Jdquodnon parumlàn-guinem ipfum,amp; vitales accendit fpiri-tus. Mœftiria veto vniuerfum infrigidat corpus, caloreni innatum extinguit, ap-pctitum deftruit, concoólioné impedit, intclledum peruertit, amp;nbsp;corpus exiccat. Timorauteni didoluit Ïpiritus,côr infi-Cit,8c animum arrennat. Quamobré hæc ômnia prorfus vitanda funt, amp;nbsp;provirili fugienda. Vitaautcm inftituendaefthila ris, læra, ac traquilla,amp;,vt Celfus inquit, quxrenda cftdclcdanocx muficis can-tilenis, ijcs amp;nbsp;fabellis Hæc itaque func reuerende Domine,qua: advidus regi-tnenlpcdint Eali rede Dominatiotua feruabir, nihil mihi verendumen: gt;nbsp;quin plurimum proficiant,cùm omnium tam anriquorii, quam rccentiumautorutc-ftimonio, nihil fit quod magis cófcrat ad huiufmodi affedionis curatione, quam reda amp;nbsp;competens vidus ratio,amp; prçfer-tim vbi morbus nó fueritdiuturnus,pla-ribusq-, annis inuetcratus. Siquidemfa-teturGalen.lib.3.delocisaffcc. fc quam-plunmoscuraflc melancholicos tantum

baincisamp;vidusipfinsrcgiminc. Atéum impoffibile fit ftudiofos viros,amp;qin clids negonisve funtaddidijtatn exadovitæ rcgimine vti,quo minus cruditas, auevi-tiofus fuccus aliquis in eius corpore ge-neretur ,ilt;ieoq; operx precium eft, me-dicamentis ctiam Dominarioni tua: fuc-currere,fccundu Galcniinftitutum,qui libro defuccorumbonitatcamp;vino, quo pado tales præferuari debear, nosdoect his verbis: Ergo qui excrciratione vti ante cibum poflunt, iis exquifita prorfus vi-tæ rationefueritquidcmneccflaria,aliiï veró,quiob negotiorum molcm boe fa-cere prohibentur, non folum diligentio-revidu: verumetiam medicamentis ü* lubribusopusfuerit. Plurimi quoqueeo ftatudcguntmortales.vti his nequeaate cibum redèexercerefeliccat,nequeoplt; portunè fatis cibum capcrc,nequc prob^ alinionia conficere, hoke inrados mor-jj bisperdurare diutius impolnbilc fuerit, nififubduda fibialuo cóliilant per inter-ualla,interdû purgatione cria validiorc, accempeftiuaïanguims milEoneJalubri-bus adhæc medicaméiis opportune tempora

L i B É R TI. 147 pore epatis. Hæc ille, Qnibus palam eft no folùm dominationi tux opus elfe dili-genti ore viftu: led etiammcdicamehtis, quod fi ipG negligeret , verendum lànè elTet, ne fçuioraamp;r pcriculofiora accidc-rentlÿmprcmàta. Quamobrem fuadeo nii,vtümnino menfeMartiofead purga-tionem præparct, ne in ipfovens medio ahe^uidnouî emergat. Nâ tametfi verex fe Ipfo nullos foleac procreate morbos, è^ftfar tarnen illosincorporibusimmü-di!^,amp; repletiS malis humonbus.Ideoquc aicebat Galenus cum 3 Aphorifin. tum 1 de tempérament. Veris earn efle natu-ramfvr fi aliquod corpus fanum excipiat, qitod amp;nbsp;illud lalubcrrimum ferner, amp;nbsp;nihil à natura propria renouct: vcriim vbi plena corporainuaferit,quamplurain bis excitare morborum genera. Poterie ita-que dominatio tua,cum fucri^domi fuæ, ftatim fe purgare. Quod cum faccre fta-tuerit,fumat inprimis banc leuem pur-gatione manchons quinq: ante cibum: ’^^' y Dccofti florurn amp;nbsp;frudt.cordial.

• ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* K 1

amp;quiefcatdomi. Si vero manna nonei^ fci ad manus, fumatur loco eius cl. leniti-ui ^j.amp;dilïoluaturcumcodcm decodo. Die fequcnti fecet venam communem brachii dextn,quam chirurgi medianani vocant, amp;nbsp;extrahantur ünguims vncis, nicdicmales lcx,hora vna ante cibum, Si ca die domi quiefcat. His cxpediiisfumar quinque diebus continuis, quotidie vnum exinfratcripris iyrupis repidu, ma-, re horis quatuor ante prandium, amp;nbsp;11 Inbet dormiat poll vnam aut altera horam:

Mifc. amp;nbsp;f ß^riipus,clarificetur pro quinq; vicibus. Ebibitis bis quinque iyrupisfumât mane fequentî infrafcriptam putga^ tionem tepidam in aurora, vno taritStri hauftu,amp; deinde ieiunethoris quinque,‘ amp;ea die dorai fecontineat:

^^n Cortic.rayrobal.chebul. ' ’? yd. i Indoruma.gij. • gt;'n'1 ßrt^^ ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Rad. Ellcborinigng ij. -iHrpol Thymi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^jmubd

coriand.præp.a.^iiij« 'om Fcrucanthxc omniaf a.in aq. bctonict q. f quoufquc quintaparseuanefcac , ^ deinde macerentur horis duodectmin calido loco vafe conclufo,amp; fubinde co-lentur, deinde:

.r,nx: r Rhabarb. cl. 9 v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Macerentur hmul omnia horis duodc-cim cenrinuis, amp;nbsp;deinde colcntur,amp; chi’ (oluantur in hocdiluto: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;::yp[i

F. hauftus fumcndus,vt fupradióhumeft. Quoniam autem faóbs purgationibus ro-boranda funt membra afFeda,cijiulmodi funt cor, caput amp;nbsp;ventriculus, fumât die fcquenti

L I B E R I I? IJl fequenrià purgatione hucinfraferiptum bolum horis tribus ante cibum:

Deinde fumât per integramfeptimanara morfcllum vnû pro vice infrafcripre con-^edionis bis in die, manu videlicet amp;ve-^pen hons d uabus ante cibum: n* m.: ^ Syr.lxtificant. Almanfor.

Sacch. dilToluatur in aq. cinnamom. fi fiieritad manus, (in minus inaq.rofar. q. ££ confeftio in morfellis , amp;nbsp;ponderer quilibet 3ij. ß. Et quonia vfus huius con-fedionis caput, cor amp;nbsp;ventriculum haud parum roborare poteft, potent domina-do tua ca vti fi placebit etiam longiori tempore,amp; quandocunque libuerit.Cç-‘tcrum ad mclancholicas cogitationcs, rquibus fe plurimum vexari Dominatio etüadixit,etü hxc omniaprædida pluri-boon ó jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 4

mùmconférant: valet tarnen pecnliari-terinfraferiptus pnluis, fiquidë çor maxime lætificat, amp;nbsp;cerebrû ac inteHetlum clanficat,-fi fumatur femel aut bisin fe-ptimana, ex aqua melifl'ophylli, borrag.* bugloif. fimulmixtis adquantitatem 3ft pro vice,quacunque hora opusfuerit. iw autem parcturpuluis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

^ Scm.citn^ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10'. '.jï

ft borrag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;-l^

Croci^ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ - üt^i jjA

• L ^I B B R i I I. IJI ''Eily • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;albor. a. 5 ß. ßm io ■ Fol.aunpun numero x. mu) ■ ' Mifc.omniaûmulamp;f puluis. Confert etiaaliquando manderc aliquot cubebas faccharo eófedas. Nam mirum inmodum verciginofis conferunt. Acqui non folum robot atur mem bra,dc qui b us diftum eft.cum iisantidocisgt;quçlumun-turintra corpus; fed etiam enm localibus exteriusadhibicis. Ideoquefequenti die apurgatione potent dominariotuainü-gercyentriculum tribus diebus cótinuis cum jnfrafcripto vnguento mane bons quatuorante cibum»anrequam furgatc ledo, amp;nbsp;deinde calidum hnceolum fu-perponere:

Ad maiorem vero corroborationem po-terit ferre fupervcntriculo continuo in-frafcriptumfacculum:

T ' Rofanrub.a.^ß. lt;n‘ Dml tt:ui nbsp;nbsp;nbsp;FoI.myrtbirec. jiij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ul

Nucis condiexa. 5 ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr» higni aloe’s 5j.ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'Uqo

Conterancurcrafïiufculèquar funt coto-ré.i J, amp;nbsp;fuanrur in Undone rubra, amp;nbsp;f.ûc-cu!ûs in forma triangularis figurç.Si mec-Ibtia ex melancholia quandoque tuaffl dominnione inuadcrct, tollctur fi fiinv pfenr puluctem præferiptum ,amp; deinde cordi applicanerit hune iàcculumilibal

^ Spec, cordial.tempcrat. 5 ß.- zuq Santabaibor.' ... . oifjib flauer. «' T/dishiupii Lig. aloes an. 3 j.ß.. =, ?ilijJ Flor.borragin. xinmul bugloir. ■ . u^aJ tolar, rubear, ' Sem. acetofl

Conterantur crafliufculè, amp;r fuantur in findonerubra,amp; fiat Gcculusgeftandus fuperfiniftramamjlla. Prætcrca côfilium nieum eft,vtdominatio tuaiterum in au-tumno, videlicet, menie Septembri, le purgereodemmodo, amp;iildcm medica-Wientisluperiusdefcriptis; fed nine non opus eritvenæfedione. Nam, vtfuperius exGalcno diximus, non folùm oportet edsiqui negotiis amp;nbsp;ftudiis derenti corpus^ ieiunè exercere ncqueunt ,vtiali-quandovalidioribus pargationibus ; fed etiam mitioribus per interualla,quocun-qucannireporc fit opus. Quo fitvt non modo bisin anno dominatio tua purgare fc diligenter debeat:fed etiam infra tempus, tune cum fenlerit multiplicari çru-ditatcs, amp;aliquodemergere fymptoma, fiquidemintali cafu potent vti hifccpil-lulls, qux fine vlla purgabunt moleilia, furnendo eas mane inlcdo, hora vnaan-te auroram, amp;nbsp;ieiunet poll horis quinq; ;

Cum aquaabfinthü tpillulæ numéro vy-amp; maurctur, fumantur omnes cum nielle roûceo.Si vero pillulas fumere nequi-rec, fumât earumloco hoc elcduariuiö lions quinque ante cibum: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ■lt;

Inuoluatur Gecharo, amp;nbsp;deauretur. Eftc-^ niroboni faporis. Si vétriculi dolor quan-doque affligerct,fiat hoe fomentü,quocl:

L I B E R I I. 157 Ferueatfiihulinaquaad tertiç partis co-fumpt. amp;nbsp;deiride in decoâ:0 feruentein-fundatur fpongianoua tanta: magnitudi-niSiVttotumpôlTit contingere ventricu-lutn^amp;cuminfe recepentdecoôlû,cx-pnmatur fortiter, inter duos orbiculos li-gneos,amp;ira calcns,quantum fien poÆr, veutriculo fupcrponatur,pofito lu pen us linjcolo duplicato calido, vt ipogiç ca!o-rçmçpnferuet. Eteum incœpfritr^fri-gcfcetejlanm fuperponatur aüafpengia firailiter infuG, am ou priorc, amp;nbsp;ira Hat qu^ükturdoiorremittat, tuncroikruur {ppng!§,ÔC Gavumiocoappliccturlinteo-lyiïi'dupiicatum igné caJebehû, amp;nbsp;exic-cetut locus,deinde inungatur oleo infrà feript ):

Mifc. amp;contegatur ventriculus linteolo calido, Coferet cria maxime hisdolonb. tollendis aqua vitae fublcripta, quabenè critvtdominario tuafemphabeatdomi: y Aq. vitæ ex optima vino conf.

. Lig. aloës, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘vißtO^s^

Tcrantur omniain puluerem amp;nbsp;ponafl* tur cum aqua vitæ præferipta in vas vi-treum, amp;nbsp;claudacur orificium cum cera, ne quid inde expirare poific, amp;nbsp;dimittan-tur na omnia macerari decé diebus c6ti-

nuis, deinde leuiter extrahaturaqua virç pulueribus m fundo reGdentibus.,quouß quéexicrir clara,mifceaturcum gviijiu* lepi rolac.ciar^amp;m vale vitrcoalioade^j conquatiatur, vr iulapium cum aqua 0-mninomifceatur. Deinde chiudatorifi-cium valis cum cera,amp;pcrmitratufquic-leereIcptem diebus, amp;lepareturdeitidc ab ca,quæin fundo remanfericiulapiirc-bdeutia,

Liber IL iyj fidentia,amp; alfcructur in vafe vin co mundo bcnèclaufo, de qua vbi dolor ventriculi accelTcrit,bibat dominatio tua co-chlearia quatuor,vel quinq;, amp;nbsp;lücô pcr-cipietauxiliû. Hæc icaquefunt,qua:pro valetudine recuperanda Dominationis tuæmibi nunc ex tempore ferefcobtu-leruntdifcutientia. Quæ fi profuerintAC fpero, agat Dco optimo maximo granas, quifolus omnes fanat languorcs.cui fem-perlaus, honor, amp;gloria,amen.

Petrys Andreas Mat* •nr,non *t h i o l v s, A r c h i d v c i s ^iv 2t» Avstriæ Ferdinandi .tn- ^ M E D i c v s, amp;c.

VNi v E R s A corporis temperatura, eft têperato calidior amp;nbsp;ficcior. Nam habitus corporis extenuatus eft, aerna-cilcntus, atque ideó ficcus. Calorem ve-ró déclarât floridus cutis color. Cumau-

ac præfertim epans amp;nbsp;cordis, hæc calidi' ora amp;nbsp;licciora efle rationi eft confènta-neum. Ventriculum veró frigidioreni cf-fe minime dubitamus,non tantum cotiJ' muni ratione eorum, qui nimio epatis calore præditi funt, amp;nbsp;abdomen habeßt gracile, à quo ceu puluinari ventriculus fouetur,quo extcnuato,amp;omento etiarn fua pinguedine deftituto vcntriculunt frigidiorem fieri ncceireeft,atque ideo etiam cócoólioncm admodum imbccil* lam efle. Sed ex intempérant! etiam vi-dus ratione,ventriculus talis reddifolct, fine quód frigidioribus cibis vfiis fit, fiöC quod nimia copia,aut cibi,aut potus,cius obrutusac pene fiifiocatus fit calor. De capiteidem flatuendum putamus, cerebrum fcilicet efle iufto humidiusamp; fri-gidius. Cucnimcopiolam gignaj deftil-lationem, qua? tam frequenter ad omnes ferè corporis particulasdefluit,non alia ratione gigni poterit, nifi ex frigidiore Si humidiore cerebro, à quo amp;nbsp;ab aliis mé-bris multa proficifcuntur excreméta, Si ex propria etiâ tempcraturainipioacer-uantur, qua: poftea autfuo pondéré, aut a fa-

L* I B E R ’I I. I^lt; àfacokate eius excrétrice in internas par tes dccumbunt.Illud veto fieri ctlam nc-teflarium eft, vtoflium articuli à natiui-rate fintimbecilles, eaque imbeciUitasà ftigidiore inteperic oriatur,additaetiani laxitatc quadam. Nam facile excremen-tarecipiunr. Fere enim fieri folet,vt Vali-diorcs partes in imbecilles fe exonerenty foaqaein illas trudantexcrementa.-Sed ctihi exarthriticis parentibusquot; genitus fit, dec fine articulorû imbecillitate -arthritis fieri poflit, atque hæc ex parentibus-ia prolem deriuetur, certum eft, nobilifj Ätnüm hunc virum articulorum imbeJ CiUitaîee laborare.Ætas eft flores, annum' iam agit tngcfimum,quod ad præfagium pronunciandum nos plurimum iuuabir.-^ Gum eius inftitutum,mores amp;confuetu-d® mihi nota non fint,de illis ftatuere ni- ' hilpo(rum,quare ad alterum caput acce-dendum.

V i R nobiliflimus afiiduc articulorum * dolor-ihus infeftatur, qua: affedio conti- ' nui eft fölutfo,amp;à præfente humore vincula ^mufeulorum extremas partes oc-L

cupanteferè fieri folet. Hicvcrohumof cum excrcmenriciusfit, aut in articulis generetur,aut aliunde tranfinittatur,c-go partiminillis creari, partim ac pluri-mum ab aliis partibus dcmandari puto. Certum eft igitur arthritin efle in genere fluxionum. In fluxione autem quatuor pociflimum confiderantur: Terminus à quo, terminus ad quem fitfluxio,vix per quas humortranfit, amp;nbsp;humor ipfc fluens. Caput efle fontem earü fluxionurn, qufc ad articulos decumbunt, ccrtiflimisra-tionibus à medicis eftconftitutum. Extrema aute ad qua: definit fluxio efle articulos iple fenfusdecIarat.Viæ funt partes fub cure,amp; inter mufculosacapitead articulos pertinentes. Materia tenuis eft humor, legitimu cerebri excrementuni, quale in hyemc refrigerato cerebro cf-fluerc folet ex naribus, nec nifi tenuis effet, per tarn anguftos amp;nbsp;logos meatus penetrate non polfet.Hic verb humor curn iam in articulis diutiusha:fir, fit craflior, vt aliquando etiam in tophos conuerta-tur,idque aut loci frigore,aut calorenati-uotenuiores partes diflbluentc, autrae-dica-

L I B £ R IL 16^5 dicamentis acrioribus importune adhi-bins,amp;: nimiumexiccantibus. Hic vero humor,ctfi in ccrebro gencretur, aliûdc tarnen etiam origincm fumit.Cùm enim ventriculus lit frigidior, amp;nbsp;perpetuo ferè laborer cruditate,magnam vaporum co-^piamindein cerebrum fern net elfe eft, ^uæ poftca inbumorem loci frigiditatc cénerefcut. Cum etiam cparfitcalidum ^lurimas ad caput cxhalationes mittit,vc mgens in cerebro excrementorum pro-uentusinde exoriatur, qui poftca dcftil-btionum proximaeftcaufa.

M À T E R IA omnisexcrementiciaex toto corpore exturbanda eft , quaseftin capite,vcntriculo Sc inteftinis.Caputamp; yentriculuscalcfacicntibus ficcandus amp;: toborandus- Epar refrigeradum amp;tem-perandum ne nimium ferueat. Articuli calefaciendi,ficcandi,conftringcndi,ro-borandi, vixquoq; per quas humor fluit conftipanda: amp;nbsp;roborandx.

C v M aliquot à Icopis iam diiftis minime præftaripoflint, cùm natiui fint ad«

fedus, amp;nbsp;ab ipfa natura ingeniti, vt peni-tus tollatur, vix fieri poteft: Cùm tarnen præcipuus curationis fcopus fit fobrietas, amp;nbsp;reda amp;nbsp;parca viuendj ratio,rariflïmuni eftexemplum, vt quis hydropora fit ar-thriticus, Cùm veró Hippocrates fcribat eunuchum podagricum fieri non pofle: Nobiliflimusautem vir vxorem habear,lt; camqjadolefcentulam, quam grauisad-uerferia fit Venus pater,amp; dici folet : Na-turamexpeUasfurca, tarnen vfque redi-bit: amp;nbsp;cùm hæc deprauata natura tot habet fomenta, difficilis quidcmeritcura-tio; fedcumHoratius dicat, Eftaliquid prodire tenus, fi non datur vitra : non eft deponendus animus, quin aliquidpraz-ftaripoflir. Leniri poteft: morbus,fiafli-duus interpolatio fieri poteft; fi vehemes dolor minor reddi poteft; interuallapa-roxyfmorum longiora,vita tolerabilior, quam antea, J'^^jciAceTOx^t'A«. Si quis etia de tempcrantia mihi vadimoniû præftarer, audeiem integramvaletudinempollice-ri,ncpu Hippocratis ^ Gaieni præcepra, amp;: natura rei fecutus. Cumenim arthri-•tidisdolor infeftarenonpoffit,nifiadat- , ticulo-

Liber IL ÏS^ ticulorum imbecinitatem,humons fluor aç^cedac,alioquin podagrici perpétuôla-borareur ,cùm articulorumimbccillitâs fempcvillos comitetur. Tantum dutem h^horantjCum defluxusad articulosdc-cumbiticertum eft, fl quis ca vtatur tem-perantia , vt nullus in corpore illju^ h^-morredundet, nullam vnquam fieri flu-xjpnem, atqucadeó ne paroxyfinuqui-4em. Quaredn laborantis poteftareeft, vtfitperpetuo fanus. Et profe9:ó fatius eft remedium,, quam morbi moleftiara ferre. Vna iuueritus omnem nobisIpem adimere videtur. Nam fl hoe fitinviridi, quid fict in arido? fed prudentia nobis maiora pollicetur. Et fi noftra præeepta diligenter fuerint obfcruata, nobiliffimu viruni fe nobis fuifle obfequentem minime pœnitebit.

Jnprimis ab omnibus excrements vniuerfum corpus expurgandum, fed ab agitatonis medicamentis cauendum effe ventriculi imbecillitas docet. Quare ante hyemem confulo, vt ter aijt quater futnat clementiflimum (yrupurn de po-

166 CoNSILJOR. MeDICIN.’ lypodio, itatarnen, vt inter vnum amp;nbsp;alte- i rum intercédant tres dies, in quibusvta-turmanctribuscochlearibus, fequentiî mixture: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

y Fol.fcnaeel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-f- '

Mifc. ftentper nodéininfufionrfa.ma- , ncf.leuis decoftio ,amp; colctur cum ex-preffionc.

’’Liber IL i6j Extradumetiam Catholicon Anderna-ci fingulare eft purgatiuum,prçmifra hac vniuerfalipurgatione , per très dies,fiigt; gulomanc fumatur in os granum mafti-chçs eledæ, magnitudinisfabæ,amp;vbiin-calueric, dentibus teratur, amp;nbsp;phlegma in os-fluens expuatur. Mane fequenti alia Halliche adhibeatur. Poft banc capitis peculiarem euacuationem, fi nonvidc-h«: caput probe expurgatû, per duos aut très dies manctrahatur per'nares fuccus anagallidis,aüt cyclaminis,aut aqua mel-lis,aut liquor fequens:

Turn caput laueturlixiuio dulci inco^:a faluia, betonico, maiorana', mclifla, rofis tubris, foliisfenæ, origano: inter lauan-dum adhibeaturSequens lapo bis aut ter« ‘f i^Saponis venet.§iüj.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 4

Bis in anno rcpctenda eft præcedense-uacuatio. Mafticatorium veró, errhinon amp;lixiuiuin cum faponebis inmcnferc-peracur. Ad roborandüamp; exiccandum caput,afTiduè geftandaeftmanibus pila fequens, naribus admouenda.

lig.aloës, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ , }o: gallium ufeaeæ, nbsp;nbsp;nbsp;, g4ïyPphylI.an.3j. . ; = j.-iUp myrrhæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i,^id3 fantal. citrin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; , .ujl thurisanzj. ß. ,

Aq.rofac.q.fformeturglobus, qui geftc- J turmanibus, aut fado focamine collo fu- 'i-fpendaturdcfilo.Thuns etiamgranaacn cenfis carbonibus iniiciantur, amp;nbsp;fumu? '3‘ naribus attrahatur,idque faspefepeten- U!' duinmelè. In commilfuracoronali fpar-gatur in node puluis fequens ad caput ni roborandum S^ ficcandum.

Contundantur amp;nbsp;Etenuiflimus puluis, vt Ewina. Vies vcró optima’, theriaeæ ßlu-berrimus femel in feptimana fumptç.Ga-Icnus .Paul us, Aetius teftantur vfu cineris ofFuun,præiertimhumanorum combu-ftorum rionnullos arthriticos amp;nbsp;epilepti-cosfinffc curatos. Aceti etiam fcillitici vfus maxime commendatur. Quareali-quoties fumatur per meniem vnum co- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

chleare magnum. Quantum vero præ-ftarepoflit oleum vitrioli rede paratum, fi bis in feptimana fumatur quatuor gut-tæ in,iufculo aut vino, mane ieiuno vcn-triculo, eftincredibile. Multi fonticulos commendar, qui certè plurimos iuuarut, fed duo multó prçftantiora iam prop ona, quæego inmultis expertus fumfaluber-rima.Prius eft pillularum pafta quidam in hunc modum parata.

y Myrrhaf, Aloesepatic. Lig. aloes, Cinnam.cL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Petrofelin.an.^ ß. « fc^nm ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erithrodani, - -t»

Mcliflæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«

Saluiæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Ö

Alterum vero quod propoftii medicamentum eft puluis falubernmus,quo cu-ratifunt multi. Sumitur 3j. manc in iu:

fculo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j

lyiCbamaedr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn

Mifc. f. ex omnibus puluis tenuiflïmus, turpitur per multos menfes in aquamel-üs aut facchari. Hadenus traftata eft morbi curatio.Paroxyfmi veto amp;nbsp;doloris pr^fentis curatio à nobis minime prêter-, îRittéda eft, ne quid à nobis pra:tcrea de-. fiderari poflit. Cum igitur ia humor flu-’^it ad articules, amp;nbsp;dolorem excitât, in-

lyi CoNsiLioR. Medicin. li,aut micapanis in lade codajaddito oui vitello,oleo rofato amp;nbsp;croco. Aucloco do-lenti admoucanturlinteamadefadaina-qua vitx. Aut fiant fomenta cum Ipongia imbuta decodofemlini, fœnigræei, f' chamomill. anethi^neliIoti,verbafci.Cû veto dolor celfarit, ac pedes laxo trenio-re obfeffi, admouentur facculi pleni fur-fure calefado cumfeminibus uccatibus contufis. Adroborandos veto pedes amp;: manus ne nouam materiam admittant, vtatur balneo aquæ ferratæ, in qua deco-dum fit hypericon,faluia,rofæ, vrtica» guaiacum. Paretur etiam calccuSjtotum tegês pedem exarbuta, quæ intus ficiUi-ta cerato diacalcitidis more Galeni para-to,ac perpetuô geftetur, fæpc illud reno-uando. Extra paroxyfmum cùm nullus dolor eft, corporis exercitatio faluberri-ina, vedio,venatio,cquitatio,Indus pils» ambulatio. Vinum faluiatumroboratamp; ficcatvniuerfum corpus,vinum abfinthi-te ventriculum robuftiffimum reddit. Diæta omnis fit exiccans. In menfa perpetuus fit vfus Icquentis pulueris loco falls.

Si in acetoparatur cochlear huiuspulue-risfitoptimus intinólus embamna. Zin-ziber conditü,amp; myrobalani chcbuli có-Hin ad caput amp;nbsp;vcntriculü roborandum præftantiffinium.Aquæ cinnamomi cochlear vnum ieiuno ftomacho acceptuni vtilifiimum. A cibo amp;potufcmpcrmedulla panis, aut diacitonium aut corian-drumfumatur.Diætampræferibercmjni •putarem me opcram lufurum. Eius ramen,loco addo régulas aliquot falutares, quaruni óbfcruatio hominê poteft red-, dere immortalcm, Illud puto fignifican-' dum'me mulra remédia annotafle, quæ oninia funt cfficaciflima,idq-, ea de caufa, 1 vtintefligereturarremmedicam eflere-medirs copiofam,ac inde fpes falutis 0-,'riatur.Non tarnenomniafimul vfurpan-da/fed al ternis vtendum, nc natura ni-miaauxiliorura copia opprimatur amp;nbsp;fa-tigetur.

^. Somnus diumusomninôfugiatù?.^ 10. Si quid nimia menfa eftpeccatuïrf» lèquentis menfç parfimoniaVob rigatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i H

II. Semel in feptimana vna menfa 0-mittatur,cumfci]icetnaturanii' nus cibo videbiturindigere.

L I B E K I L 175 B‘ Nullus fumaturcibus,nifipriorcc5-coélo, ad quod odæ horæ in im-becilli ftomacho requiruntur.

H' Eafit cibi amp;nbsp;potus menfura, quam vfusdocet commode ac fine la-^ nbsp;nbsp;„ bore conficere poffe.

’^‘ Anïmaduertendum eft aërem , oi-2i;;,..j^^ bum,potum,corporis motum, vertes leuiores, autgrauiores,ac •bnoi r/cliquaomnia, àquibus fcilicct , ' la:dacur,autiuuetur,vtilla fugi-U^ at,hxc vcró fcquatur.

’S ^^anicatis ftudium ert non fatiari ci-,^ .^ bis,amp;impigru ertcadlaborem. Faxit D E v s optimus maximus,vthæc præcepta D.V. tint falutaria,à quo folo amp;nbsp;Corporis amp;nbsp;animæ falus expedanda. An-’’01584.

Germanico z^V M in hoc generofo Domino non idiomate V^modô articuli,partira ab humoribus Jcripturn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

podagricis,partira ctiadolore admodum dcbilitati fint ; fed cætera quoque membra ira ûntafteâa, vt de collo amp;:ceruicc ctiara conqueratur, prætcrca interna vi-fcera, præcipuè veto ventriculus,naturalem fuumcalorem non habeant, amp;leui crrato offendantur, magna eilet temeri-tas,fi perfuaderc generofo Domino au-dcrcm,ipfum ex nieo confilioperfeélam fanitatem elle confecuturum. Namna-turalis calor femel extinólus inpartibus reduci nullis rationibus poteftjVt humo-res, qui podagragignunt, non recipiant: (empcretiam in tali cóftitutionc corporis interna vifcera, maxime caput, mate-riam præparabunt apta fluxionibus. Ern-ditis autem Medicis omnibus notum eft, duaseflearthritidis caufas, vnam mate-riam, alteram debilitatem articulorum, inquibusfuritarthritis. Materia etfipo-tiffimum excibopotuque colligitur, vt anfcribus,carpionibus, carne luilla, ni-mio vfupifcilijvarietate ferculorü: adm-uat tarnen plurimum ataxia, amp;nbsp;ordinis in vfu

Liber II. 177 vfii ncgledio, intempeftiua cœna amp;nbsp;fb-innus. Enameaquæmareriamcommo-uentamp;exagitant,vciravehemctior,dul-ciaacfortiavina,motus àcibo validior, maximè venus,qua: externa etiam membra débilitât. Ad cam imbecillitatcm, amp;nbsp;collcdioné materia: fi accedat frigid us, humidusq; aër, malum augetur, permu-tatio item aëris admodum calidi in hypo-ciuftis amp;nbsp;frigoris externi,aut econtrario, fiènimio frigore fubitó nos incalidifir-maconclauiatransferimus. Siitidemcaput, à quo plærunq; in fubicéta membra humores demittuntur,refrigerctur,aut vaporum copiaonerctur,v£fitàcrapula. Pedes nimiû àtepidaloti; fedfulphurcae thermae, qua: alumen amp;nbsp;fulphur habent, amp;caloremnatiuumroborant, pra:mifla ncceflariacuacuarionc corporis, amp;nbsp;ob-fcruataiufta vidus ratione concedi poC^ funt. Equitatio non fatis commoda po-dagricis, cum non folum pedes in ea gra-uentur, fedamp; materia agi tetur.Nihilau-temæquènocet,vt vinum amp;nbsp;venus. Ex hisgenerofus Dominus aedimare potc-rit,quarum rerum vfu potiffimum poda-« 7 gt;nbsp;M

gram fibi arrraxeric, amp;nbsp;quomodo vitari poflit.Quod fi deefle ßbi ipfe nolic,amp;ob-âftere non inodomatcriç coJledioni,fêd €iu(dem præcipitacioni ctiam didiccrit, adiici à me poteruntea, quæ ad partium infirmarum robur multû profutura clîe videbuntur, ne in ta crebros paroxÿfmos incidat,amp; valetudo paulatimconfirme-tur. Ac primum quidem,quoniam fieri non poteft, vt in lioc corpore, etiam ob* /êruataexquifitavilt;âusratione,nulla«î(ir crcmenta colligantur,confulo,vtgen§* rofitas tua fingulisannis femel aut bisle-ni aliquo purgante medicamento fe eua-cuet. Ad preparation cm autem materix placeret mihi vfus huius fyrupi:

Syr.de fucco betonic. 3 iüj. .un Extrad. calant.aromatic. 9 J. Mife.-Mane de hoc fumât cochlearia quatuor« Purgans preferibi poifet eiufmodi: iuim

Mclilf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:rtl3Ÿ

K'ihRifio,amp; decoftio f.a. in f q. aq. purae* Mcpreffio fiat lt;iiligens,amp;per pannum hn-tcum öola, colaturx ^y^ § iüj.

Hanc potioncm furnat gencrofusDotnï-tius,poftquam fex vel Icptemdiebusfy-rupo praecedéte vfus eft, vt antea monui» hör»quinq»anteprandium, nec redor-«iiat,amp; co die acté vitet, quod fine praï-fentis Medici confilio tarnen non facial. Idem de vena confulat, an neceffaria fir, vel non fit. Nam quia ftomachus eft ad-co debilis, ego turn à vehementer pur-gantibus,tum à nimia venç miffionejmak-

ximècum amp;nbsp;nodu pedes intumefcant, abborrco. Ad alui apertioncamp; eduâio-nem matericrum peccahtiair,qu;n amp;alt;i roboranda vifccra, generofusDominas lingulis meiifibus bis hora anteeoenatn vtatur drachma vnà harum pillularum.

Imbuatur ter fuceoendiuix vel ro{ar.amp;^ exiccetur,pofteaitcrumamp;rertio imbua* cur,amp;exiccetur,huic alii add.

Agaric, opt. fideliter trochif 5^1* Maftich. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;.

Puluerifentur fingulajnfundatur aqui cinnamomi, amp;nbsp;addatur lÿr. roûc. {blut’ paruin gt;nbsp;f. malïa, de qua pro 5j. £ pillule Ïcptcm,vcl minores. Abvfu harum pillularum fequenti die aluus (ponte bis aut ampliusfluetfineofFenfione. Magnarn rationem habeat ventriculi, amp;nbsp;mane hoC vnguento inungat:

Lig. aloes, Santal, citrin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

' lt;nbsp;Ol.amygd.dulc, rcccntilT.tbj, Vini maluatici, vel Rhçnani boni ft ß. Decoq. in vafc duplici ad vini confum-phonem , fiat expreflio diligens. Inhyc-nie pro ^j. iftius olei,addc, ol. nucis con-ditæ 5 ß. Detnr in vino. Hyemc amp;nbsp;œfta-idl'd taciat, fed imponat lintcum tripli-catuin, autplures etiam. Ad capitis ro-horationem hoc eleótuarium profuerit, fi de eo mane magnitudine iuglandis, (pauló parcius æftate} fumpferit.

Mifc. amp;nbsp;cum fyr. de bctonic. q. ff. elc-^luariu molle. Decurin pixidc incerata.

181 CoNSILIOR. Me Dl CIN, Ha:c funt remédia , qux omnia amp;nbsp;pro* uentummaterise prohibent, amp;nbsp;internas partes roborant,qusE fluxionibus caulath prsebent. Vtvero etiâ externis fuccurra-tur, amp;nbsp;maxime articuli roborêtur, amp;nbsp;materia quxà doloribusibi remanet,abfu-inatur,nihil eflet conuenientius aciniJV-uarum expreflàrü, cum haberi poiTubt, fitepidivnâcum fucconouë aut deeem diebus debilibus partibus appliccntt^« Id tempus, quia iam practeriit, fumât gc-nerofus Dominus origanû, abfinthunn^ artemifiam, Ä: chamomilla, easque quatuor herbas in aqua coquat, amp;infundat calidè in vastedumfupernc,iniiciantur lapilli igniti, amp;nbsp;afpergantur vino bono,amp; bic fumus cxcipiatur à pedibus, donce fudent, deinde in fartagine calefiat triti-eum, amp;imponanturpcdes, vteos ficcét: id fexies fiat, poftca plants muniatur pA-1e leporina,amp; caligç ex iemper gerintur, vtfrigusauenatur. Quod fi maneïudor fe oftenderit, iuuandus cft, non inhibeo-dus. Et quiahumoresfepèinrotum corpus difperguntur, aliquado ante ceenam (quç fcmpcrparcaht,aliquando amp;nbsp;nulla)

Liber IL i8j totum corpus 'ex decodo illo quatuor Lerbarum fudare faciatexcepto capite. Hoctamélaucturcxclecoftopolytriclii. Etiam extra balneum finguUs feptimanis bis aut ter ante cœna folum caput eo li-xioioabluat, amp;tumaërem prorfus vitet. Quam lint hare futura vtilia gencrolo Domino,diuino auxilio pauló poft expe-tictur. Vnum coram monebo, cui fi ob-üentus fucrit generofus Dominus, non dtibito, qummagnumiprxfidium ad fa-niiatem rccupcrandam fit habiturus.

TiQpA P®- ^ neque hyeme cum hu- Germaftico X mores intus concentrantur, neque in Ä®^ ,ÇQmmotionibus peregrinationum rede eurari poteft. Ideó nunc pro ifta occafio-nefijadcre paru poflum.Quodadpriora temediaattinet, qua ad mingationé ma-

,4i,adhibui»primum quidé ad calidorum (Kumoruin, qui non modo pituitam ad müioj ^

184 CONSILIOR. MeDICIN. I articules deuehutjfed dolores ipfos coo- | citant,auerfionem, lune potionem prie-feripfî: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Antca monui de vnguento ad cahdiW' tem renum , amp;nbsp;ad humores aduftos fy' rupus de pomis cum fena præferiptus 1 eft,qui amp;aluum lenit, nequc vehementer praecipitat humores, qualia influxio-nibus neceflario funt adhibenda. Nam plærumq; etiam ad locum affeélum de-inittuntmaterias,amp; chronicómalum ef-ficiunt. Qua:veróvehementerpurgant, erft vidcantur prodefle, maximopcre tarnen afficiunt corpora, cum humidum radi-

Liber I I. 185 radicale, amp;nbsp;calorem naturalem affliganc, 8t,racbraipfa codionis valdè débilitent, vtpaulôpoft no minus excrementorum intus colligatur,quàm purgatione adem-ptumfit. Quap’^opter amp;: à medicaments talibus, amp;nbsp;Medicis indoétiscauedum eft. Quod haunorrhoides fluunt,magnû ineofalutispræfidium collocet, amp;nbsp;cum aluus non eft aperta ad drachmam femis sut minus etiam vtaturaloë rofata paulo ancc cœnam,ac pedes calidos lèruet, nid *nalit, vt fortius purger. Tumor pedueft acalore debilitato, nec hydropis initium a tumore incipit ,'_fed ab intéperic epatis. Quiaautemeparnocorrupturn eft, bac lt;)Uidem in parte nullum eft conûliu. Pedes muniat peUibusleporum, amp;nbsp;plantis pedumartemifiamac abfinthiumfuppo-nitJ’rçfcruatio podagræ in commoda vi-dusrarione pofita eft, maxime ne mem-braaftefta refrigerentur, aut nimium in-calefcant,aut humeftentur, fed ficca fer-uentur. Vitetvina fortia,amp;quicquid hu-morcs côraouet,vtvenus, ira. Aluû IcmJ per apertam habeat vfu pillularu de aloc. Sudet manequotidic.Sunt quidé amp;nbsp;alia

I?6 CONSILÏOR.' MeÎdI CIN. remedia quæpræferuationifcruiunt, fed initinere vfurpari non poflunt. Interea contentas fit nobiliflîmus Domines ex-trado è iuniperis,amp; id fingulis diebus âf fumât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'''ini'

I O H A N. C R ATO • SBIV ^d A KrAFTHEIM, amp;'d^^ ■ lint-itf CONSILIVMX X Vjnp’l ' . nbsp;nbsp;nbsp;Jneodem zjJfefffi .pro cc^(m. ^^^^fj

Germaci- Ç ^ obtempctatct æger confilio me» co idiomi- Opræferipto, noninciigcret alüs reu'^Cr îefciiptu, jjjj JQ2 quod intégré (è fperat polie coUr ualcfcere, id neq; debeo, neque poflu® polliceri. Qmaautem certü eftebermas» praefertim quæ cupream mincram! h*-bcnt,quaIcsfuntLambcenfes, calore in” natum amp;articulos roborarc,fuaderem vt hac temporis occafione vteretur , pras-mifla prius tali corporis euacuationc« iq * ^ Terebinthin. fi haberi poteft Cy- ( -i- prix^ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jUiq

Goq.inaquamaIuç,donccalbefcac.Huic adde: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;joui^

Liber I I. 187 b^^ pul.tuaearthcticæ, wb: lùccm.alb.an. 3 j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nr

Mlle. amp;nbsp;inuoluantur pulucrc cinnamO’ ini,amp; f.pillulæmediocres. Dehis pillu-üs vtatur aliquot diebus ad quindecim duabushoris anteprandium,amp; fi vehe’ nientius aluum mouerent, quiefeereta-liquot diebus.Poft fumptas pillulas bibac ferum caprinû, in quo décoda fitbeto-nica, addito cochleari ûcchari rofati. Quod-autemàme poftulantur remedia ptofedioni accomodata , cùm ignorera qüo iturus fit,amp; quàm longa ea via fit, nir hil poflum præferibere, cum Galenus di« cat: Quiredam vidus rationem tenero »equcunt,iis optimam medicinam prz-ftribere fupcruacaneum eft. Qua^ poteft öutem ratio viucndi commoda in itine-fibus obferuari? Propterca duo tarttum præferibam, óbferuata tarnen diada. Pri-niumfi hämorrhoides non fluent,tribus pillulis vtatur ante cœnam,amp; ftatim qua-dtante horae póft coenet, nee diutius dit ferat cœnam,quam velim eflc parcara, y Aloes roiatæ^j.

Mifc.cum iulcpo roûr. amp;nbsp;(yrupo de cor-ticibus cirri, amp;nbsp;£ eleÜuahum. Q^dß hoc eleduario cum conueniente dixta quotidie vins fuerit, animaduertet höc fibi profuturum,vtdiuinx clementixfa-tisgratuseflenonpoffit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

J» aj^eifiontbiti ^/f^rtbiti 4rttcul0’ (‘ir rum, ac humaribw ift articubs nbsp;nbsp;nbsp;.j^j

Gerntoice yjOc malum in tanta viuendi licen-idiomate XjLtia,non mode frequens fit,fed ita af-fenpeum- gigit^-dcbjUtaj^jnpigné v^j mebris non poffint. Eft auté communis opinio,mor-bum

L I B.E R IL 189 bum hune curabilein non efle,quam fal-famefle multorum temperanter viuen-lium exempla docent; quinamp; ratio id e-uideter probat. Quia enimcuratiomor-bi ablatio eft caulk facientis morbum: duæ autem caufæ funt morbum gignen^ tes, humores vel à capite, vel toto dccu-bentcs,amp; débilitas pedum vel articulo-tuïn,quç duo impoflibilc non eft tollere: ftquitur quibus in corporibüs naturalii talor,qui humores ablumit,non prorfus tftpXoftratus, neque membra amp;nbsp;articuli extremedebilitatifunt,in iis podagram Jjorte curationem admittere. Quod ver 6 teftituuntur pauci, intempcrantia facit ptimum,dcinde humorum varietas.Prç-terea quod id, quod roborandis partibus adhibetur, temperaméto humorum débet efle conueniens. Experimétavero in bis nonfolùm periculofa, fed eriam falla-cia. Quóniam autem in omnibus rebus cftfatius praïoccurrere, quam poft fadu deliberate, amp;auxiliâquærere,prius præ-ï %uacionis modum pona. Quodad hu-inoresattinet,vt non colligantur,modus-amp; ratio obferuanda,non modo in vi^u,'

1510 Co^rsiLioR. MEöidNi fed omnibus, quæ alterare corpus poA funt,Scresnon naturales appellantun'V^ aër,foninus,venus,affeftusanimi,motuSji euacuatii»cxcrementorum,præcipuècP busamp;potus,ncquiscxccfrus vim nature inférât : vini immoderatus vfus peffimui* Etquiaintervinumamp;brafficam natural lis'qurdam antipathia eft» vtilecreditof ü podagrici frequenter braffica , amp;nbsp;paß« hordeaceo fruantur. Quod fi quis itafr bimoderariin vidu non poteft, vt pfö* uentus materiæ caucatur, ei vix vllu prih fidium rcliólum eft , neea quidem quïö* roborare alias calorem polfunt : Naffl quamuismodus adhibetur in bis omw^‘ bus, nibilominus tarnen difficile eft ali“‘ quid efficcre,ne dumapud flagitioseih-^^ continentes,cö iemper in bis excremëlP taadfint, amp;naturaabbis lædatur cûreci-pittotiesinfluxum matcricru. Vtaiucüs fubueniatur,qui obfèqui prçceptis Ärmo^ derari fibi poiFunt, opera danda, ne collbquot; gatur humores fuperflui, fed fingulis an-nis biscertisremponbus à medico praf-fenteexpurgentur,quimedicamêravfut!'’ pet neque calorc,neq; ventriculum labc-* fadan«

L t B .E-vji’ II. ly» fadatia,amp; qui facile pofTunt vomeren ij id fingulis mcnfibus faciant,fin minus lene pblegmagogon eligat. Ad id prodeftme-choaca'puluerifatai ita vtad vna vnciain pulueristres vnciæ amygdalarum,amp; tres vnciæ faccari addantur, mifceantur cum aqua rofarurn, amp;nbsp;fiat mafla, vtpanis mar-tiusydequo vnciasduas ante cibumfu-nig{. Sifatisnonpurgat, dofis augcatur. V*iüteretiam aifumitur pillularum ma-ftic^narum 3 j. cum agarici trochifcati ^h cum oxymellite velfuccozinzibcris •H pillularum furmam, quales fumi com-iftodc polTunt, redaCta. Cxtera fortiora podagricis nonfuadeo. Et ne tantum ex Wîernis partibus pituitola educantur, lcdamp;ferofihumores,qui maxime deflu-Xum faciunt, neceffarium eft ad præ-cautione, vcquotidie vclfiepiusinlepti-^ana ad mouendum fudorem alfumatur cochleare vnu de hocdcftillato : ^ Mc-i ^ffiValerian.amp; baccas iuniperi, afpergan-' tui vino bono dulci, amp;nbsp;in aqua mchflae u^arercntur,ac in vitro deftillenturbenc eperto vafe, amp;ex co fumatur cochleare

iji CoNsiLioR. Medici N. turn corpus mundetur,amp;caputlixiuio,in quo coélum fie polytrichû, ante cœnam lauetur, caueatq; à lotione aërem. QuoH fi vires confiant, valdè profilent ptzroifquot; fis purgationibus Guaiaci dccodo vtigt; fed ira præparatov '

^ Ligni Guaiaci limati Îfej. ß. Infiindeaqu3mfi:rucntem,amp;ftenc die-busduodecim vafe benè munico vitre#-to.Huiusfumetbj. amp;adde lib. xiiaquç, coquatiir ad dimidium, in fine iniiee pu-gillos très chamædryos. Bibe de eodecé diebus vncias fex*Poftea viginti diebüs vefperi amp;nbsp;mane duabus femper horis ante cibum, vt à prandio ad cœnamin* terfint horæ feptem vel odo, amp;nbsp;fudes, fi potcs,horam vnam. Poftremorurfiisbibe deeem diebus fingulis femel,vt itabi* batur diebus quadraginta. Vitentur in-tcrea acetofâ amp;nbsp;iàlfâ nimium , amp;nbsp;inmo prandio amp;nbsp;cœna ferculovnofit conten-tus,carne veruecina, vel gallinatum cum vuis paffis. Si poteft ferre adhibeaturci* bo f;cundum dccodum , in quo ad ftj« ligni, vigintilibræaquæ affundantur,6^ decoquantur ad tertias appenfo cinna-momo

L I B E R I I. I9J niomo in ImteoIo.Hoc remedio no modo multi podagræ din reftitenint ,fcdin ■ vniuerfumabeafefe liberarut.Quodve-road roborationcm atdnctpaniu,amp;fub-hxioncm materiæ peccantis in articulis, funt thermie,in quibus eft venacuprea, valde conuenientes •, fed non polfunt plus iuuarc,q uàm ealor finit inftus.Mul-flinonfidunt fenccione,qux fecunda cius ^eicseft,amp;herba S.Iacobi vocatur, ft *0noalauent quindccim diebus , femper ’Ijbundiam horamantc cœnam; aliquiamp; 2fidsgt;de die. Sed quia natura, amp;nbsp;materia ti»©irborumdiflimiliscft,ctiani visnoea-■rdew ! feoftendit in omnibus. In omnibus «llotionibusdum vfurpatur,vel fubingref-'iftim, vapor adhibedus eft: pedibus ex bac-“Miisiuniperi, ftorace caiamita, Benzoino, '(garyophyHis puluerifaus.vcl trochifeis jp ofctjtno. Multi (alutaricer vtuntur ligno iu-'‘Oiperi, amp;in co aliquot diebus lauant, amp;nbsp;quot;maxime laudant ad roborandos articu-•*lo% Sane non c ftmutile refrigeratis par-tribus. Inprimis autem laudatur hoc vn-lt;gacntum;ti -i

194 CoNsiLioR. Medicin. dentes.In medio pone orbeincruftatum vftû, fed plenum foraminibus, amp;itainfima ollatcrræ infodiatur,huic prims im-ponc ollam alteram, qusfupra terram e-mineat, inhancinferc olfa contufa cal-uanæeqinnæ,amp;cumbene argilia muni-tu vas^ftsignis incendaturvndique(ficut cum deftiliacur lignu iuniperi)tum effluic materia in inferiorem ollam. Hac materia feufuccum vitro infunde, amp;illine dc-orfumarticules. Alii etia oflibus huma-nis ad id vtuntur, aliqui etia puluerc hu-manoru offium, fed hsc non profunt ad mcbraroboranda.Quodaiit vins offiuin cx!ccec,atq-,itapodagricos iuuet, ncga-ri non poteft.Sequuntur remedia ad dolorem leniendu. Multi exi di mant indoIoribus nihd elle vfurpandu aut applican-dum.Ferri poredhsc opinio,nifi idfiat^ prsdantibus Medicis, fed lis, qui nequç tempus morbi, ncque materiam coqfir derant, vemm quia defluxu ido partes admodumdebilttancur, amp;nbsp;morbus pr,o-ducir”r,nóed ’•eiieiendû prudentis Medici eófilium. Nam omnino magna opus edm vfu cautioue. Nam qusinprinci-pio

Liber I T. ’ i^j pio dolorum amp;nbsp;affluxus provint , non conuenium ftatui, mukoque minus declination!, aut fini. Igituramp; proprer in-tempeftiuumvfum amp;nbsp;varictatem mate-næ fæpc non iuuat, quod iuuitalios. Initio adhibenda, quæ articulos roboranr, amp;nbsp;affluxurn prohibent, vt cornu ccrui coftum in aqua verbafei, amp;applicatuni foris. Item fiintali rubri in aqua plantagi-nis vel verbafei ad lentum ignem dérfilla-taloCoaftedo applieati. Poftquarn' afflu-xitniateria,amp;tumefcere locus inci pit,fume aqua deftillatam verbafei, addemyr-rham,vel medulla panis albi triticèreum lafte, luteo oui amp;nbsp;croco, amp;nbsp;imponc. Co-quatur item artemifiæ pugillus vUus, amp;nbsp;in expreflione intinge panem , amp;nbsp;parti aftcct^adhibe ; fuccus iteni parietahac cumlade caprinominus irhpofitus.Dolorem in paroxyfmo lenic m magna in-flammatione emplaftrö fadum ex aqua rofarum amp;nbsp;veronicæ expauco alumine, camphora,amp;fimo vaccæ nigra: locoaf-feftoimpofitum.

Bdellii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Deftill. id probet optimum balfamunij lenitmirificè,fi penna illinatur,etiamin-tolerabilem dolorem.Item decorum e-buli cum fabarum polline,butyro rccenr ti,a:quispartibus in alla midis, impolie furno, vt fiat quad vnguentum, illine locum,qui maxime dolet. Idem praeftat aqua verbafei florentis invinorubrode» ftillataapplicata. Itemvinum rubrum amp;nbsp;oleum roiàtum mifta. Item olciroiacei Îbj. Ranæ duæ, amp;nbsp;pugillus vnus lumbri-j corum in vino lotorum , ad ignem co-quantur, exprimantur, amp;nbsp;applicentur^ Radix etiam aron mifta cum ftereore vacca^eft fingulare contradolores.Item fomentum ex decqdoradicis vrtieaî.1-tem vrina deftillata pueri pêna illita, mo-

dó prins putrefafta fit ante deftillationc» Oleum etiam hiofciami commendauit Impcratori- Maximiliano Elector Palan-nus. Dolorem fedat qùidem , fed arricu-los deprauat. Oleum Hypericoniscuni terebinthina amp;rlübricis in frigida podagra vfurpahtamp;chirurgi, amp;nbsp;valdc vnlccft refrigeratis parribus. Huiusdefcriptio amp;nbsp;præparatio valdècopiofacft,amp; omnibus pHarmacöpolis nota. luuatetiacatcllus dolores podagricos. Ité brafficairt acéto coda,adieólis duobus ouiluteis,amp;pauco äcetoföGröi Item pulicaria in oleoma^ cerata, amp;nbsp;nodis podagricorum applica-ra. Item mufeusterreftris cotufus calidaï podagræ dolores tollit. Item rapæcoétæ 2cemplaftri modo applicatae. Item mu-feus communis coétus vtilis calidis dolo-ribus. Sedat etiam pulcgiumfi adrubo-rem vfque imponatur.Frigidä materiam euocat fuccus exparum illitus afperfó pi-pete. Deinde fpógia vino imbuta, in quo cuminum codtum fit.'Helleborus albus Coftus amp;nbsp;petrofelinum impofitum. Ad vifcolós humores inarticulis podagrico-rum fumus feu vapor vtilis ex erica cum

flonbuSjamp; balneum ex eadem.Irem li xi» uturn ex cinere fagi cumfortivinopedi-bus vnle eft,bniane amp;nbsp;vefperi antecibü imponanrur. Cu intumelcunt membra coquerorifmariniherbamamp; radicem in aceto,amp; pedesexeade laua. Cu materia in articulis mduruit, cafeum veterem fume ,amp; vftum lapidem molarem puluern fatum mifce in decoólo crurü fuillorum. Radixitem cannabis codaamp;tuiaimpofi’ ta. Cu delierunt dolores, amp;articuli ægrc mouentur, fume abfmthium, origanum, agrimoni5,amp; arremifiam,coque in aqua amp;vino , 6lt; fomenta pedes : aliiinlixiuio coquuntacri, amp;immittuntpedes, appa-ret plus poflç, led nóad diuturnitatem.I-fchiadici dolores purgationes nóferunt. Nam hu mores magisin ea loca dccum-bunt:vtilius flores verbafci in rnticcacc-reuifiacodos imponere.Emplaftrumet-iamcxlade,vitellis amp;nbsp;pane,led proalbo pane fumatur panis autopyrus,amp;admi-fceatur aliquid verbafci vel cadelx regix. Item piperitis cum helenio in forma etn-plallriimpofita puftulas paruasefficiunt aquofas,amp; cumapctiuturdplorc fçdant.

Itemfifymbnu contufumamp; impofitum* Item pulegium codé modo vfurpatum. itemchamxdrys, vel etiam verbeux decorum per tres dies iumptum. Ité:Bryo-lüavel viris alba œntufaamp;cmphiftnloco impofita.Itcm Peucedaui radix pulueri-fata amp;nbsp;cumaceto amp;nbsp;olco mixra impofi-ta. Item folia vrticæ amp;nbsp;pulegium in oleo oliuarû co6ta. Item calxillota aquæfon-tanxinieâa, amp;pcrtriduum impofita.Si quâdo in bac affedione purgatioeft ne-celTitria,fiat clyftcrexcentaurio,mclle,amp;: butyro. Si in omnibus articulis furit Sgt;û arthritis cft, externa remedia omitren-dafunt, ^ corpus per medicum fecun-dum generalem curandi ranoucm ex-purgetur. Eftamp; fpecies arthritidis , qux vagadicttur,quólt;l exacerbatiiones ab y-’ nomembr-o m aliuddcferantur. Nili id eft à fluxionibusgallicis decorum vrtieç '^Vtiliter bibitur.

•hfib loHAN. CrATO * •3.IJ^y i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A K R A F r H E I M, amp;C.

nPKi.CONSlL 1V M XXVII. ïnuori Coafolatio medtea in articular if lofep^l 510; morbidolortb/ts,

MVlta fcripfi,cogitaui pluriina,amp; cum prsftantiflimis inarteMedica vins rationes cótuli, de curationemorbi articularis, qué ab vno mébro delumpto nomine podagra vulgo vocant, atq; confilium mcüiis,quosexanimo iiiuare ftu' duijbona fide nihil occultas, vel diffimu-lans expofui. Vidi etia, atq; id quod mul-torum cognirionem eftugit,perfpexi,ad fluxionis procliuitatem, iSi doloris graui-tatem pracipuè facere collcd:ioné feroli humoris in corpore,ac medicos ea re hc-cando,amp; fuderiferamedicamenta exhi-bendo auxilium ferre debere, fed quado intelligome tot confliisnihil proficcrc, nóquidemintempcranti5atq;ncghgcn-tiamvllius accu fo,qua bauddubic ij,qui* bus mens ert,ipd in iè culpantj amp;nbsp;minime excufanda céfent,verum ea, quæ ad com folandum quad dolore mihi in mente vein unt,vthacquoqi in parte fides atq; be-5 ncuolcntia mea dcclaretur, fubiicienda putaui.Primu,cudolores iftos àdefluxio ne humorû, vel ab vniuerfo corpore, vel quodfçpiflimcaccidit,à capite,inarticu-los, tanq partes infirmiores,amp; loca igno* biliora.

biliora, arq: afonte calons remotiova, o-rin lciamus,cuin materia côclulàin arri-culisvelincalcfcit,vcl partes diftédit, arque inflamraarioncpanr,æger Ipcm viras proroganJasin his terris côcipere poteft, cûriaturæ fortitudo in hac quafi expul-fionc, materiam à partibus principalibus ad minime principales dctrudat,amp; robur fuü oflendar.Sed quando admittere hocj quod caucre pollis , ftulcum elle cxiRi-matur, prudentix videtur,operam inpri-mis darc,ne materia in corpore cumulc-tur,vrq;iliius prouentus,quantû in nobis eft,præcaucatur. Secundo,cùmverô dolore oppreffi , à natura quafi caftigari no^ ftram inconfiderantiam amp;nbsp;negligentiam fentiamus, gratia huic monitricihabca-mus. Accum exploratû nobis fit, mate-riam irtä,vel ex vitlus plenitudinc,vel va-rietateoririifatietatcmnirniam,amp;:vane-tatem ciborum vitemus, certoep perfua-dcamus,liac vnaratione nos amp;nbsp;vitx amp;nbsp;va-letudini noftrx optime confulere, arque dolores,fi nô invniuerfum, certè eorum crebri^atern,atq; magnitudiné eftugerei Siviélus rationem optima amp;tutiffimam

medicinam cum Hippocrate ftatuamus, amp;nbsp;ira camlcquamur,vtnihil,quod vlb modo noslæderc prias obfcruatû ht, lt;!:ó-mittamus. Si verô in iftaattentionis diligentia,amp; præcautionis accuranone forte dolores rccurrant,memincrtmu$ prçpo-tentemDeum bene nobilcû agere, qui noshoemodoadmeliorem mcntérciio-cat,amp; intemperantia noflta multiplicem caftigat. Tertio, fed durum videtur con-fuetisabftinere , cibum gratum corpori detrahercjie ab hominuconuidu fubdu-ccre,atque omni fuauitatedbi interdice-re. Fateor amp;nbsp;hoe facilius præcipi, quàm obferuariànobis ipfs fcio. Ver om cum fingularisprjcftantixmentis/fits nóeafi-cere, quxplurimifaciunt, veriimquxfa-picntes,atqiDptimi djcunt,cum obedire rationi, quàmaffediotti præftec, (anein hac afpericare vidus prudens mulcavqdi* bus confoletur,haben Primum enins natura ipla fimpliciihma omnia eile rediffi-ma, atque inüsminimumerroris often-dit, atque in vidus mi nus errare oos, qui Jfimplicem vidum prefcribiint,quam qui mulriplici,atque vario vtuntur, déclarai.

rL I B E R II. 10 j Deinde mediocrimremin omnibus cire laudabdem amp;nbsp;tuta fani omncs intelligût amp;nbsp;fatetur. Facibus verb nos obleruarc câ poffe, cum feparatnn quaG à conuitlua-Horûviuimus,amp;nos àmukitudine,atque incitatncntisfubduçimus^ccrtifljmû elt. Quarto,quidauté fine fuauitatc vitaeft, inquies ? Autquarationc fuauiajquxno-cent, vitanda? Longus hic medicorum fcrmo oritur, amp;nbsp;multa, ac magna de cibo arque potu inprimis eft controuerGa,fed prudens abfq; prxferiptofacile potertvi-tam redè inftituerejlbquæ.femel nocuit feanimaduerterit,eain pokeviim fugiat, amp;nbsp;cauenda putet. Ac ii forte,vt iumus omnesad ignofeendum nobis parati,in obferuandis nocétibus, amp;nbsp;iuuautibus va-Ictudinê, elfer negligentior, faite cômu-nes medicas fubiediones În préptu ha-beat,atq; illud,Nequid nimis,quod pue-ris in febolis, de prçceptis fapientiæpræ-fcribitur,fedulomemmerit. Deinde,ne varietate in cibo aberret,fimpbcilbmûc-ligat,atq; vnofcrculo excarnib. bonis amp;nbsp;fanis contentus lît.Carnes bonas amp;nbsp;fanas 1 appellat Medici,vitulinas,bouinas, iuuc-

nes, veruecinas.Item auium, quasnonin locis paluftribusdegunt. Gallinarumne-fcioquomodo lufpcdæ funt; fedcodio-ne cum bouinis carnibus illa humofis te-niiitas, qux ad fluxibiliratem maten « facit,emendari potert. Modus tarnen iné-fucamiumeUedebetjCÙmomnfa, qùas abundè nutriunt, noxia efle cercumfin Cato amp;nbsp;multi alii Braflicam amp;alia,qu£E pauciffimum alimenrarium fuccum lup-peditant,commendant.Si vires hoc pof-ünt tolcrare , facilè ad illorum fenten-tiam accedo, fed temerè vires corporis deiieere, non eft prudentis Medici. I-dem monere de potu debemus. lis, quh bus aquæ potus confuetus amp;nbsp;familiaris cft,amp;qui vinonunquamlargius funtvfi, rediffimc confulimus,vt aquambibant, verum fi infignis débilitas inde confe-quatur,vini parum, quodnaturægratif-fimum fit, denegandum non arbitrer. Redilfimèautem ccreuifiç afTuctum va^ letudinifuæ moderatiflimo potu confu^' lereiudico,prxlèrtirnfi,vt dixi,fimplicé viftus rationem tenct.Prçftat a utem fim-plex vidus ratio,vt animus nó modo tra-

L i B E R IL loy ^uillior amp;nbsp;obfirmatior fit,fi forte morbus corpus opprimât, cum fpiritus puriores inipfo morbovigcnt,amp; melius de rebus præcUris cogitât, casque perfpicit,quàm. cùmintegra fanitate perfruitur, præfcr-tim fi fpiritus potu nonturbentur,qui, quoeftparcior, coconuenientior. Avi-no,vt4i5t’gt;pplt;i2gricos, amp;nbsp;articularibus HiorbiSiobnoxios, prorfusarccndos elle, quidam Nlcdici cenfent,ac quorum x-Usamp;v-^CBtnçuli firmitas eaeft, vt fine vir no valetudincm fuftentare poffit, nihil îccommodatius valetudini facere arbi-tror. Sed fi Ikgt;c facere non licet, abfti-nentiamiftâgrauioravaletudinis incommoda fequiintur. Item hoc monendum parcifllmè vinum fumenduin,deinceps ab ils vinis, quæ experientia podagricis ûoxia elfe oftendit, amp;nbsp;ratio didat,vt funt Morauica, AuHriaca, Bohemica arque Vngarica,temperandum. Vfum Necca-hei, amp;nbsp;tenuiorum vinorum quidam iii-noxium piitât,verùra cum lcrofi humons in corpore inftar fit, admodum fal-ItinturJ’rçfiaret igitur mea fcntentia,eos quivcptnculo dçbili fun^potiusparum^ dlUÏ

vini Vnganci,vel maluatici bibcre,quàiil tenuia vina copiosè haunre. Rhenana quidem Eilubria putant, nequaquam v«' ro omnialunr, maxime autem fulphura-ta. Intel'omnia Rhenana faluberri'num podagricis illud , quod à pede anferino nomen habet, verè (entire quofdanvar-bitror, fi moderare fumatur,vcl tenue vi-num Rhenanum aRundatur. Pucinum vinumji htpurum, neqinimiumvctu« item ro(atum,vt appellant, innoxia, modo aurea mcdiocntasdiligatur, à Medi* cis exiftimantur.Rhetica etiam quædam amp;nbsp;Burgundica probat. SedfemeftriaiHa dulcia atque turbidavina renum calcu-lis matenam fuppeditare res oftendit» Nimiumdehis,omnium fcriptis peruul-garis, verborum feci. Concludo, cum vb no Gpiendam obrui omnes Philofophi teftentur, cumque mentem turbare nullus fanx mentis volcns amp;nbsp;feiens debcar, temperantiam m vino , maxime fecun-dum naturam hominis, putandam, atque earn etb à morbis articularibus nihil effet perieuli tenendam, quafipodagricis minimè moleffè ferendum, dum à mor-

L I B E R I I. iO7 àmorbofeilliiisadmonerifcnuut.Qjjin-to, Expcôlo,inquiûr,à medicina tua,non abifta philofophia,quæ fruftrà verba fa-pientia funditjauxilium, arque vt de eo a-liquid in medium adferasdefidero.Hip* pocrates, vt monui, nofter, omnis boni autor,vere reftana vidus rationétutdli-mâ medicina ilatuic. Itaq;cumde vitins rationc, quo non tantum in cibo amp;nbsp;potu niodeiationcm,fed m omnibus rebus fex non naturalibus,vtMedici appellant,cô-ple£tor,à me verba fiunt,vcre de medicina ago. Nam vt idem Hippocrates ait: Natura morborum Medicus. Errant i-giturqui per médicamenta ea fe in corpore humano efiiccrc pofle putant, quæ nuHo modo natura præftarepoteft. Na-turainopictes morbos articulares, cùtn amp;:eamembra,quæ mandant,id eft, hu-morcs tranimittunc , amp;nbsp;quæ fùfeipiunt, adfuam temperaturam reduci polfunt,' fanat. Cæterùm temperie partiûdiutur-nitateamp; grauitate dolorum, ita turba-ta vt nulla fpes fit ad iuftam temperiem deduci podc.Calore eriam in illis exbau-fto vcl obruto paruin agit, imo vt dolo-

res kepius rccurrant facit. Qn^ igitur obfecio médicamenta quantumuis Liu-data efficient? Scio veteres fuaantidota decantaffie, quæ Trallianus récitât. Récentes etiafedptores multa habere, qu-e miris laudibus extulcrunt. Radix ChinX quid non præftare vi(àeft?'Ac iiuper e-merlitlignum indicum faffifras. Allatus eciam puluis ex Italia, amp;nbsp;veteres compo-fitiones in vfum reuocatæ. Verùm quid cum idis agas, raembrorû temperic per-dita? Fortiffima médicamenta purgantia quideni præferibunt, arque cum detra-étis per vim humoribus ceffare dolores fentiunt, non parum illis tribuunt. Sed quis ea en t au dacia, vt repeteda fæpè fua-dcat? Multi thermas,luta,atquealiare-mediaad confirmadosarticulos prxfcri-hunt,fed hi partibus affeélis tantum con-fulere videntur. Itaque cum fûmes intus in corpore mancat,minime exoptata co-fequuntur.De inlana cauteriorü fpe nihil dico. Nee vitupero localia remédia, prx-fcttimca,quæ calorcnatiuum inmem-Fris foi:cntamp; excitant. Sed cum in tanta vd intempcrantia, vel corporis vni-uerfi

.gt;1 L I B E R IL XO9 uer(î intempcrie, varietas materiæinflu-cntis nequaqua fit nobis fatis perfpeéla, lt;vix cxarte vllalocalia remediaadhiberi poflunt.Çroinde, quævni maxime con-uenerunt,alium interdumgrauiifimclç-dunt. Q_uid igitur,inquies, faciendum? Animus ad omnes cafus humanos præ-parandus, patientia muniendus, amp;nbsp;recfè viuendo atque ferendo ad laudabilia afi fucfiicicndusi Sexto, video legentem ifta viütuni ducere, amp;nbsp;præfertim eu, cui corporis curacuræ eft. Verum ne quiddiffi-niulem, Galeni fentetiam oraculum pu-to: Eiqui redam vidusrationcm tenere Requit, medicinamoptimam præfcnbe-re fuperuacaneum elîe.Quo veto vidus adnutriendum amp;nbsp;augendum corpus eft exquifitior, quo plcnior, lautior amp;nbsp;ad in-gluuiê paratior,eó nocentior.Detrahen-dum eftin hoc morbo, non addendum, amp;tinprimis operadanda, necruditatilocus eoncedatur. Hæcenim fi quid aliud maxime ad articulates morbos facit. Ita-que qui cruditatem vitant, amp;nbsp;feroibrum humorum prouentum in corpore ca-uent ', hi vel dolores arciculorum effu-

giunt, vel moderatius ferunt. Cruditatis autcm vitandæratio inrefta obleruatio-ne fex rerum non naturalium confiftir, inter quas poft cibum amp;nbsp;potum princi-pcm locum habetVenus.Sapientcr cnim fabulantur Poëtx : ex concubitu Bacebi atque Veneris natam podagram,ac prx-cipuascaulascompleduntur. Exceflus enim in venere plurimu ad debilitatci» partium facit amp;nbsp;vires ventriculi acque cerebri frangit. Potus vini nimius calorem innatum extinguit, amp;nbsp;fcroforum bumo rum copiam auget. Seroft bumorcs,fi villus nó fit nimium humidus amp;nbsp;potus minime largus, facile caueri poflunt, maxime fi per vrinam, vel fudores tempeftiuè cxcludantur. Facit adbocinprimis vfus cornu cerui, fiaffeétusdoloribus articu-lorum in potum linteolo tedum iniieiar, amp;nbsp;matutinis horis in ledulo iè ad fudo-rem componat. Quod fi fortè hoc medicamentum nimis leuc videatur,inter-dum theriacam vel mithridatum poft mediumnoftisinftar pifi velfabxfumc-re proderic. S) plurimum craflioris amp;nbsp;te-naciorispituita: jeger congeflerit, inpri-miï

• L I ft E K 11. ' Ifl fnis vfit mdlis acidi iimabirur, arqué rtii-ftori penculo, qiiim à landatis pulueri-biisveleleétiiarus, non finepericnlofic-cantibüs, arque hoc modo cum ficciras calons lima fît, calorcm præcernatura-Ictn excitantibus. Elcéluaria ex fuccis berbarum,vt vcronicx,iuae,amp; fimihüm ûiagnoperc probo, vcrùm hæc perpur-gatum corpus rcquirunt, Si Medicicon-fiderantiarn fcmperaturæxgi i poftulat. V nam igitur formulam omnibus preferi-bere minime feientiæ Med ica: videtur. Cùm verônon modo hoc requiratur,vt Corpus exéremencis vacet, vcrùm enarn articuli debiles corroborandi fint, præ-fenberc ad illud certum aliquod remc-diumin tanta varietate temperamento* rum arque lapfuum , quomodo poflu-tnus? Illud rcticerc nondebco,cùm ma* teria plçrunq; à capite defluat,pl urimùtn adiumenti quibufdàm lotioncs capîtis attulifre.præfcrtim fi hoc ceratum,quod ex cera amp;nbsp;ladano afperfo fuccino albo at* que ambra fit,rofisetiam amp;fantalis,cùtn caput cfl calidius, impofitum geftetur« Hæc pauca remédia , quæ reda arque

tuta elfe multis rationibus veris amp;nbsp;eui-détibus ac exemplis eriam probare pof-{cm,fubiicienda putaui.Nequaquam vc-roaliorum fcienriæ ,quifualaudant,ob-ftQ. In oculos incurrerc arbitrer quatum in hac parte amp;nbsp;ægrotantes amp;nbsp;Medici ftl-laniur, arque infinity exempla, turn luc-diocrium hominum ,tum veto fumino-rumRegü amp;Principum teftantur.Exem-ploautem Gpere tutiffimum cft. Caere-rum fi quid alicui Deus,quo articulosiu-uari fentit,offert,fine per Medicum,fine per alios, cui reda ratioconfentiat,isei acceptum refcrat. Expérimenta vulga-riafequi, falli non minuseft, quam ini-ftispotionibus china:,farfæ amp;nbsp;fimiliuni dccodorum fpem ponere. Si quid enim iuuare videntur, hoe vidus ratio praeftat» Qpinione veró noftra , vel perlbafione medica nos decipi, cum idem funjmis hominibus,qui tories decode ilia hau-fcrunr, acciderit, æquo animo feramus, aç-quando ad eundem lapidem bis im-pingere prouerbium vctet,non temerè naturam afflidemus.^ Semel incoramu-nçm errorem cum-magnis amp;nbsp;fapientif-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firnis

I fimisincidiflefolario fît. Cùm!verô.ob feruario diligens. arque moderatio pru-

[ dens in vidufemper iuuct, nunquamiçj dataut fallat, earn negligerc non.modo extremxftultitiæ arque amentiæ,verùm neglcdionis noftri , quam pictas verat, puremus, amp;cùmnoftra eulpa nihil ad-miffum, quo dolor fit accerfitus vel ati -ftus,confcientia nobis reftistucrit^fum*

1 mam confolationem abede à culpa no-l^is perfuadeamus, atque neceflaria redè ^erre,neque Deo repugnare placidé ftu-deamus, ^ nbsp;nbsp;nbsp;r^gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.. jj 7

INiftis vulgaribus fcbribi nihil ad prae-feruationem conuenientius, quàin vt amp;nbsp;vidus ratione, amp;nbsp;iis quæ ventrem lenient, opera detur,quo corpus excrements vacet,amp; perfpirabile fit.De his extant multapracccpta medica, amp;nbsp;medmeriter diligens cuftosfuævaletüdinis, poteftea, quibus fe pergrauari femel oblèruauit,

cauere- Longe autem alia eft curatio fc-bris iUius, cjuam'morbuni Vngariturn vocant » amp;nbsp;peftilentis, qux peteehiis amp;nbsp;maculisinligniracft. Nam morbus vnga’ ricus, quem ego (ynochum purndam elft* iudico,(licetaliicaufoncm,ftu arden-’ tem,quæàputredrne bilis oritur, Sr cum tertiana continua magnam affinitaté habet, elfe purent) peculiarem quenda pu* tredrnisgradumamp; cerebri aftethone fc-cum trahit,adquem in curatione refpb

brem,quæ corafiligit,cuiusfonicsinto-tamaftaiangutnis eft,confulendum.San-guis autéinfynocho ifta putridaomiiinó vel ante tcrtiumdicm,iîcuç etia in febri peftiléti peteehiis infignita, mitti deber, vel prorfus omitti illius emiflïo.Vacuatio veróin fynocho peragariciinfufum redt fit,in peteehiis manna,fyrupus rofatusf(gt; lutiuuscü infufo rhabarbari additacarn-phorain potione dentur. Procelfu vcro temporis à vacuationibusabftinendum,

pugnandurn,ita tarnen vt fymptomatü,amp; maxime affedionum capitis, quæ diuerfç fuut

finit habcatur ratio, nec dentur campho-rata,quæin dolore capitis minirnè con-ueniunt. Redè autem capiti applicator raphanus comminutus, item loleis pedum, primum aceto atque fale munda-tis,intra corpus fuccus raphani datur, amp;nbsp;fingulis diebus matutinè dccotlum fcor-dii^vel deftillatum cum fyrupo è fucco ficordiihoc modo:

Dctur aliquot diebus, nam in eiufmodi febribusno femel, fed quotidiê cum pu-tredine pugnandum,nequc poft antidotum femel exhibitum quicfcendum. In petechiis autem opera danda, vt marcha,quam natura ad eurem tranfmittitex-pellatur. Iraq-, in loco calido, amp;nbsp;ab omni tuteperic aëris munito xgcr cubare debet : fumere initio ante diem quintum banc emulfioncm quotidiê :

Fiatlcminum emulfio,amp;addatur vel fy-3«uf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 4

ru pi de corticibus citi i,vel è fucco feordii' g ii. Intcrdumadmifceofpecies hberan-tis,vcl pulu. cornu ccrui. Pro roboratio-neviriumbibat emulfioncm raargàrita-rum. Ex bis paucis eruditus Medicus multa poreft colligere.Nam abique Medici confilio curationem nolim inftitui. In curatione etiam magnus vfus eft huius cleéluarii:

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cardIIIan.5ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Mithridat. vel thenac.eledifl’. 5 iij.

Syr.de GorciCi citri q. fad lentum ignem f. eleftuarium. Datur ad drachma vnam in aquacardui, amp;nbsp;vtægerfudetprçcipié-dum. Difputant Dodorcs Itah de The-riaeæamp;Mithridatii exhibitione.Easdif putationes ad meum iudicium, cum hxc Feftinans fcribarn,nó reuoco.J Quin verb inmultiscorporibus rcôbffime adhibea-tur,plane non dubito. Curationem au-tem fÿnochæ putride, àpeftilencis pete-' ‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chiis

Liber I I. 117 chiis feu maculis infignitæ dilFerre, qui nonvicler,nimiuinin remedica inconlî-deranseft. Côlidcrantiæautemprudcn-tismihividetur,in popularibus morbis, præcautionem,cum exigua ctiam funt indicia,adhibere,quam dum res in dife crimen fummum deducatur expedare.

NV P E R quædam remedia præ-feripfî , quæ capiti amp;nbsp;ecrebroauxi-liantur,icavcvaporumvim facilius fupc-ret,amp;fpirituspurioresreddar. Venir au-t ttmmihifubdubitarcm mentem,fit ne' cerebrum in præftantiflima fœmina per featFeiaum,an per confenfum laborer. Ac cum defeniuuminregrirare non du-' birem , vel fairem de læfione nihil in-tdligam, arbitrer cerebrum per confen-fem affici. De rriembro verb confentien-tedubito icumq; ad redam curationem

caufç dignotio requiratur,prçfernm cum fanare nihil aliud lit, quàtn caufaspered-trariorum reâam adminiftracionem au-ferre. Priraumigicur vidcndum ell,qu2C caulailiosturbiilcntos fpintus leu vapo-resproducerc,amp;:produdoscommouere poflit. Eahi llincerebro primo amp;nbsp;per fc afïeóto,obfcruaDdum; calida ne intempéries lit, videlicet çorrumpens, an frigi-da condenfans, amp;r obftriiótiones faciens. Quodex iplà dura'tiöwciamp;rrcliquis noris intempenei facile çft æftimare. Si verô cerebrum per eÖfenfum laboran viden-dumvtrumfitab vrero, qui claufus fan-guinem impuriorem amp;nbsp;fumofum ( licqc fit hæmorrlioidibus fuppreflisïreddat: amp;nbsp;an vrerus aperiri polTit amp;nbsp;debeat, an veto mafla fanguinis co-ntcmperanda.Cofcn* titinterdum vêtriculus cum vrero, ficut epar amp;nbsp;lien. Itaque cruditares, appeten-rianulla, vel corrupta ^ naufea, dolor fto-machi, amp;c. Non vcrógt;etiam ventriculus per le,vrero minimèalïcdo, vapores no-xiostranlmittit,dumprauis amp;vitiofishu’ moribus replctus eft. De his omnibus ptxfens Medicus diligenter adraonen-dus

L I B B it l I. 119 dus cft,vt cogitet,arque in co plus.qnà a certis medicamérorum mirificis formic lisfitum purer. Medicinam ramé exper-tam cum ratione adhibiram,plus valere ea,quæinterdumïubitô adodiffimo j^t-iam Medico magna ratione adh)bita,pxx cogitatur,non dubito,arque hac in parte rationales etiam Medicos empirici C6.^ dere debere, de fçnieniia Hippocratis ftaïuo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rd

^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0' ni; fir'd

EVvLSiodétiumnon eft vcra odon- Germsnico ralgiæ curatio. Sed quia boC pado èoBfcrpttt.

niatena ad effluxurn reperit aditum,cer-to obferuatû eft,non folùm hos dentium dolores; fed amp;diururnos capitis dolores nbsp;nbsp;nbsp;^

fedaros.Vetùrn ordinaria curatioeft, vt Dominafepe vtatur drachma vnapillu-larum Aflaiareth duabus Boris ante ci-bum, amp;nbsp;cucurbituhs apponat in bracluis

Cü aceto extendacurinalutainftarnuin-mi,amp; £ emplaftra quinque. Humefta a-ceto,amp;pone aures applica, vclficauuJ eft,infèrehancradicem: ; '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^ Hyöfcyami 3'^.a(gt;, jud Eandcm radicem coque in aceto,amp;.Tqua rofarum, amp;foue decp^o41{pd(ntcs.Po' teft amp;nbsp;ficnideçoôtunj tïkpliflae, aut radios tormentiUæ. Item teneragermina quet-cus eodem modó éoquunttirgt;amp; ab-luuntur co dentes, que remc-' “'dia D'e vs benefbr-'' tunet.

ti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

^^^,1' VpERioRiBvs proximis diebus mentionem fecifti de ^^^’■^°’'^^^æ^'^’'*^ ^’^ chelido' nia arte chimiftica extrahedis. H.efpodi tuncmencfcire in qua partem chelidonixvocabulumfitaccipicndum. Nam amp;nbsp;de herba, amp;nbsp;mctallica operatio-ne chimiftas vfurpare. Dc herba cum di-dym intclligerem, nó potui in temporis sneuftiameas eoei rationes explicarc. E- 0««®quot;'« . ? . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatuor ita asigiturnuncnoclcriptoexpono. Dum appeUataSe nienfe Maiochelidoniafioret,fubpleni- decanataà luniuminlocis aridistota herba neuem ^h^e^Xni« librarum pondo colhgitur ,amp; huic libra ekmenta.

Vna falls rorrefadi apponirur/atquc in vi-trumdcftillatonum capax coniicitur,amp; per quindecim dicsinfimo fepelitur du

puttefcat. DeinccpS vitro alernbicüsirn-ponitur, atquelutocoininunitur,amp; pfi-mo in balneo deftillacurherbacü radici-bus. Quod per liane dcftillationéexrra-hituràchimiftfsaqua appcllatur. Idêde-incepsvitrum cum herba cincribus im-ponitur, amp;nbsp;liquor, qui deftillando expti-mitur, aër dicitur. Tertio idem vitrum arenx,audo tarnen igne,imponitur,amp;Ii-quor crocei colons, qui exit, ignis nomi-natur. Qiiodin fundo vitri vel ampullx remanct,rcrram cfTe ncino ignorat.Hxc de quatuor dementis chimdbr gloriofi» amp;tanquam de fecreto loquuntur multis ignoto. Alferuant auté quemlibet liquo-rem feorfim, amp;, ne quid exfpiret,cauent. m priai** P^mi liquoris (eueleméti aquei vfus exi-«debienc, ftimatur, quod intra corpus fumptus o-nineshumorescorruptos amp;nbsp;perniciolos corrigat amp;cducar. Præcordiaautémaxi-meadiuuer, amp;pulmonesab humoru in-fatvluliberet.Acfi pulmo inaliquaparte htlçfus ßibdanria pulmonis lânet.i.Vul-neraab omni corruptionc conferuet. 5. In omnibus a?gritudinibus,ii pernouem dies cx aqua bugloiræmacutinc bibatur, cas

cas vires nature addat, vt morbumfupc-ret. 4. Q^ondianum vfum ünum vali-dumque corpus conferuare. Arque hæc de primo clcmenco ifti homines, qui ex lumo aurum captant, amp;nbsp;fumos vendunr, prædicant. Pulmonibushâc aquamcon- qb»» ele-ferre Eiteor. Altcrum liquorem acredi- ^«nufwä« cunt. Eum v/que adeó ianguinem augc-reccnfent,vtniijquis vclmaritusfit, vel crebró ianguinem mittat,ex plcnitudinc periculum ientiat. Nunquam feci pcri-culum, neque faccrcvelim. Experiatuc quivolet. Addunt harc,nedebilitariqui-demeos,quiiftoliquorc vtuntur. j. Expurgate melancholiam ,amp; omnehumo-tem fuperriuum. 4. in perpétua iuuen-tuteamp;vigore homines conleruare, atq} formæ bonu ftabile reddere. O rem prc-ciodignam. 5. Neruisrobur addere , Sc venarum fanguinem abomni vitio liberate. 6. Suftufiones amp;nbsp;oculoruvitianon niodo corrigcre, verum plane tollere, fi pervnum mefem liquor ille fingulis dic-busoculoimponatur. Itaqueamp;cxcis vi-fum reftituere, fi fe in loco ab omniycir-toru flacuamp;acus iniuria libero,cÖnnMnu

Prodeffevifui hancherbam omncs, qui -de re herbaria fcripferunc, docent, amp;hi-rundines vifum ex hac herba recipere te-ftanturdtaque rede hue liquorem ocu-lis inrtillari pofle exiftimo. Tertiusli-„ , quor,feuelementumignis,vciftilóquü-i 1 tur, adifta omnia, de quibusiamantca didum eft,conferre exiftimant. Addunt autern hoe in paralyfilinguæ,amp; vfufet' monis amilfo conferre,ac iam animadc-ficientes fpiritum recipere, fi cum aliqua cordiali aqua, vel cinnamomi aqua ori iniiciatur. Spiritus exhauftosreftituere. Senedutis incommoda, fi ex vino quoti' die fumatur, non modó toUerc, verùmè fenibus iuuenes reddere. Simili modo exhibitum perte, infedis prxrtatirtimuin remediumeifc. Habes arcana chimifti-ca, amp;: his phira fi fcirc defideras, libenrer amp;libcraliter ea comunicaturus furn.Va-. Ie. Anno 1580. die 16 Februarii.

L I B E R II. il$ tuum de morbo , quo multi in balneis veftris correpti funt, ad me mifit. Nó pof tui tune legere, infpexi faltem pauca, amp;nbsp;difplicere mihimagnificum iftum orna-turn oftêdi. Paulum deinceps vacui temporis na£l:us,totum libeUum perlegi, mi-hique illud quod feni in comcedia acci-dit, vt incertior eiTem quamdudum. Ifta tfuidem fententia concludis : Emerfiire hoc malum c fubiedo putri, amp;nbsp;vi balnei in alia corpora tranfmiÏrum. Verum hoe non explicas.Nec video quid ad ifta faci-ant tam multa, quxdefitu vrbis veftræ, de hominum conditione,amp; conui(ftu,dc niorbis nouis, de erroribus medicatium, de zgrorum temeritate amp;nbsp;infcitia, nifi vt te vel autoritäre ca, qua debebas, non ef-fc vel parum officio turn perfunftum eC fe oftenderes.Nam quæ de pharrnacopçi coniuge narras ,curationem quam in ca inftituifti parum habuiflc firmitatis, rcs oftendit. Vnumautemmihi obferüatio- Cratonisde ne amp;confideratione dienu videtur.q uod *“^ M®taai , . X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ° r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quada a

nonaln, quam u quibus languis per eu- quibufdam curbitulas eft extradus, infedi funt: amp;appellatalt; quodmalum in eo loco vbi cutis vulne-ïï^f*’'*’'’

EPISTOLAR. MeDICIN.

rata, amp;nbsp;cucurbita afÏÏxa fuerat, ccepit, ac vniucriam madam fanguineam, id quod liuorcorpoiiimoftcndk, peruafit,amp;ncr-uofas quoq; partes grauiter afflixit. Hu-ius veró mali caufas inquirenUjduæ pra:-cipuæ ofFeruntur,vcl fcalpellü infeétum, Earn cenfec '^^^ putridus vapor, qui per vulnus fubiit, fanguinipcarque fanguini communicatus eft. De **' t^^Y P’^’^i^duminquiro, in mcmoriam mihi Fe: vH fit's reuocasea,quaediuusFcrdinandusS.M. vencnuin imperator, dcfucco, non, vti tu fcribis, . heUebori. Capelli, fcd ellebori albi, quo venatores

Hifpani fagittas inficiunt, amp;nbsp;feras,maxime autem ccruos,interficiunt, comme- ; morabat. Ineunte æftate,inquit, fuccum extota planta exprimi, eumque æftiuis diebus in foie præparari,atque in bouino cornu afleruari. Cautionem autem fum- j mamabiis, qui vti volunt,adhibcri, nc odor,qui è cydoneis exlpirat,hunc fuccu j

' attmgat. Subitó enim omnemlaedendi vimamittere. Cæterùm fi lingua degu-ftetur, nulli noxium elfe, fanguinivero communicatum , exitiofum. Addebat hoc,fi quis acu faltem eo fuccoinfecta pundim Ixderetur, amp;:cxiguü vulnusac-ciperet,

Liber II. ±17 tiperec, paucishorispóftextingiii. Cer-uos vulneraros primum quafi obftupe-fcercamp;pemirban,itavtvifus ereptusil-hsefle videatur,cireumiie in gyri'i,con-cidere deinde,amp;fummum intra dimidiç horæ fpatium cxtingui. Carnem. inno-xiam die,ac tantum earn pattern, quæ vulnerata eft/abiiet Eadcm hæcgenero-filfimus Palatii Impcratorii prdcöbisdominus Adamus Dicthcbfteinius cóme-morauit, amp;nbsp;confirmauit, atque hoc ad-didit : Afcllo, Gui cx oneribus ferendis dorfum attritum atq; fauciatum fuerar, impoütum ceruum eo modo,vt dixi,vuE neratumamp;interfeclum, fanguinem qui exvulnere manabatafini vulnus forte at-tigifle,atq; ifto modo afellu fic infeélum, vtpriufquamimpofitum ceruü domum perferret, in itinere mortuus concide-ret. Fuilfe ctiam quendam peruersè amp;nbsp;federatemalum,qui dumconiunx wto-/*^'a haberct, pudet dicere quomodo, fuccum iftum ei admouit, amp;nbsp;mulieretn extinxit. Imperatorem Rudolphum II Auguftum, vulncrafle fagirta cerui tene-rumódaóteum cornu,cumque ftati/nfu-

Epistolar. Medicin.

ga,tanquatn nullum vulnusaccepiirct,e-lapfum.Poftaliquothoras, cumexvena-tioneredirent,monuum repertum. La-deurn enim humoremiftumgermanum lam Crato *^^^^ lànguini, Hippocrates nos doemt, fuan fence Hæc arque his plura dum accurate cogi-liai, deea tarem,amp;quæ/itvenenaræ qualitatis vis lucexpo- j.on(iJerarem,lânènefcalpellum,nefcio etiameo,quiilloeftvfus,velex homine cuiadhibuit, vel ex alia re infedum fit, fubuerch in mentem venit. Nam ego a-liquot memini, quibus ex fcarificationc cum fcalpclloimpuro, carnes c5putrue-runtamp;cxcidcrunt.Scioquendaminma-ximopericuloluill'e, cu ei fcalpello,quo vlcus tonfor aperuerat, vena Ieda elTet. ' Nec me mouent ifta, qua: tu alFers , vim illam noxiam in infinitum extendi non poire,amp;dum vno iduabfumi, quicquid impuri adhafit , arbitraris. Potuit e-nim cum ab vno infedo ad alium non-dum infedlumbalneiminifter tranfiret, amp;nbsp;cum infedi etiam, vt eft in tua narrati-one,iterum fibi ünguiné detrahendum curarent,de nouo quafi, amp;iterum atque iterum ferrum inficere, atque idibus de-

L I B E R IL* 119 inceps multos lædere, denique cum ob-tufo aciem in cote vel loro addidit,his inftrumentisaffricate , amp;deinceps aliis, quæ velacuere,vel mundare voluitjeab pellis, fordes communicate, vel etia rur-lus corpora imputa amp;: infeffa vulnerado, virus iterum cÓtrahere. Nequaquam ct-iam virulentia illa ftatim , vt tu arbitraris, abfumitur. Sed video te fugitiuo veile fiibuenire.Quid autem,fi hoc modo ma- cratoia ei-lum propagatum effet,inquis,faceres?In- 3em auxiiia choanti malo occurrendum cenferem , amp;nbsp;vulneribus illis alexipharmaca,ne v-niuerh corporis maffæ fanguinea: main communicaretur, adhibenda. Primùm vepóftigmatis dolêtibus animalium carnés cahdas, quibus virus elici poffer, ad-niouetem.Deinccpsvnguentis,quæim-puris vulneribus profunt,mederer, Vfus ego ad hoc effem cardui vel vetonieç fuc-co, autdeftillato. Intra corpus exhibuif fem,qua:progreffum virulenta: materia: prohibèrent, amp;: ferofis humoribusadiu-niento effent. Ad cam rem inprimis lapides cancrorum cuaquis bttonica: ,agri-nionia:, veronica:, vel cardui profuiffent.

Purgandum dcinceps fuiflet corpus, pri« mum per ea,quæ vniucrfam maflam fan-guinea vacuant,deinde per'Agt;«»’ïK^lt;- Ank maduerto quidem te in eo fmlfe, fcd tar-daauxiliainterdumnullafuutjvelfuccef-fu caret. Verum fac effe, in fcalpello nuk lam fuiife noxa. Reftabit igitur, vt in pu-tridumvaporem caufam referamus. Sed vndc is exhalauitïE corponbus,dices,in-fedis, amp;nbsp;feminarium exipirantibus. Cuf igitur folosfcalpello vulneratos inuafit? Cur primum in loco fcarificatoinitium mali?Hïc tibiaquamhaercre puto. Mihi dcanalogiahumorüamp;fpirituum incon-tagionecogitantiin mentem venit, ex-fpiraffe c fanguinc,qui per cucurbitas eÜ-citur, A«^'iïM«'w, eaque folis vulneratis, amp;nbsp;fanguinem mittentibus inimica fuiffe, i-mópcrvulneratam cutem primum fubi-ilfe. FortafTe etiam contagium cucurbi-tulis adharrere potuit, cum in mundan-dis illis perexigua diligentia à balneatori-busadhibeatur. Miram effe vimfingub nis menftrui amp;nbsp;leprofi nÓ ignoras: amp;nbsp;cùm dodrinam de cotagio vetcres non tradi-dcrintpos in noftra ofcitatia multa igno-rare

rare amp;nbsp;fugere non eftdubifh Vehiculum verocontagionis fuifleinhoc morbo fc- ■ rofos humores, torpor, faciei pallor amp;nbsp;li-Uor,acq; curario,cumtufudore folo Po-lonum fanatumdicas, indicant. Curigi-tur vacuato corpore ad «^»«w nó deuen-tum.^ Potio illa pharmacopæi non placet. Carduumlndicojligno admifcere fatius fuiffet.Sed de his plura cogitareamp;lcribe-re non vacat.Quam multx autem finr,vc Duditii verbo vtar, dubitationis fibra:, puto te ex hac epiftola,quam,vc vides, fubitó exaraui, vidcre. Sialiiquam fcari-ficati infedi cifent, facilior contagii eflet cxplanatio.* Sed fi folosvulneratosfcal-peUo,luesiftaattigit, quidreliquum fit præter inftrumcntum,velfanguinern, à quo inquinamenta exbalarunt,nó video. P rædifpofita autem corpora amp;nbsp;cacochy-miaopprelPr graumsaffedanon mirum, Veram curationcmnullam, tot autéin-cptas amp;nbsp;perniciofas te narraflc,amp; tempus perdidilfe dolco. Contagii ratio cum luc venerea ni bil habet comune. An adgal-licumigitur reterédafit dubito. Ichores NouSde ca vehiculum fuiiTc contagii, amp;nbsp;corruptio-

Minen me- nem totiusmalTxfanguineæ cofecutani, Slicin'«- ’^esoftendit. Nihil habuifie veneni,nec cipuis. facultatem vitalem læfam, exempla de-Et omnia monftrant. E tarn multis ægris veto nul-Jordam lum tua Operavfum mirot. Euern infpi-rationehaulta,amp;cucurbita in vnumlo-cumpertradam, ^^«Xi®ç inftar tibicfiegt; facile patior. Mihi nunquam hoc perfua-debis. Bene vale, amp;nbsp;referibe.Pragæ è Regia. 7. Martii, anno 1580.

AC T10 N e M lædi ab intemperie, à mala compofitione impediri,fi pro-priè loquendum eft,etiam ipfe exiftimo. Nam inuenioGalenum 1 de facult.natu-ral. 8 amp;nbsp;y cap.lib. de dilf. lympc.dicétem: adiones ab intemperie impediri. Verùm hare dilceptatio quid hominu faluti pro-deft?In vniuerfafereEuropa morbus quidam vehementiffimus,fed falu taris vaga-tur,aquonum veftrx quoque regiones tententur, lubenter ex te cognofcerem. Eius huiufmodi eft natura.prçcedit quç-damfauciû alpen tas, tulTicula, mox magno

gno impetu ingruit febris cü dolore capitis,dorß,crurum,n0nullis vcluti pedus itringituramp; ftomachus grauatur.Triduû ad fummumomniadurant,tandem defî-' nit febris vel cum fudore, compluribus cum lànguinis narium profudone.aliqui-tgt;us, fed rariffimis, malum vertitur aut in pleuritides, aut in exitiales peripneumo-nias,vbi febris amp;nbsp;dolor capitis finiti funt. Omnes de fummavirium imbecillitatc atque de tufll queruntur,aliqui de corru-pto velablato tam cibi,quàm potus defi-derio,quæinterdum adodiduum perdurant. lllud mirum eft, totasciuitates repente occupari, amp;nbsp;vbi vnus corripitur aliqua in domo, ftatim fingulis cius fami-liæmalumcommunicari. Ita vtfæpèdomus omnibus auxiliisamp; feruitiis defertx videantur. Febré lynochaelfe abfq; pu-tredine ex decrefcentiü gencre nó dubi-to,ficutcertusfum àcæli viribus iâ commune morbû neccirarió oriri. Vtru con-tagiofusfit,libenterfententiatuamintel-ligeré. EtfiDeusbenedidus prauitatem non ademiflet, falua nó eflet fada omnis caro. Vale, mcq; ama. Patauii,an. 1580.

CL A R i s s i M E Domine , quæ tua fit de prætenta morbomm epidemica confticutione fentêtia,ex literis co-piosèeaderead me feriptis percepi. 0-mnia mihi perplacudFc fi dixero, non mentiar. At forfan tibi nimis placcre vo-luifle videbor, quare vt etiam me non af fentari cognoicas, idnonadmodumme probare fcito,quód cd contagiofos morbos fiüflcvelis, in putredine cótagiivim Mercurialis P°^*'^^’^ P^quot;^a^- ^g^ ‘=”’™ omnes febres, epidemialé quæ deftiHationcs comitabantur, iyno-catarthuan chas fine putredine exitirifie comperi, fet fuiiTecó q^anquaminterdu in putndas, fiuecor-tagiofumftporumdifpofitione, fiuc erroribus mu-ne T^idlo '^^'^‘’^ cfle,nó diffiteor. lam veró licctple-cü febre fai rumque fciam, lemina conragii lentavi-chanó^tt-^’^^^?“®®^^» ^ propterea à putredine «ida. non fciungi, non video ramen cur etiam vaporesaridi, amp;nbsp;acres ore ægrotanrium manantesnon pofilnt à proximis halitu attrahi,atque vbi femel taucibus adhæfe-rint,humefeere quodammodoatq;len-tefcereabfque vllaputredine,fimulque

Liber I I. 15^ cerebrum amp;nbsp;corpus vniuerfum conram^ ’^are. Fracaftohus forfan amp;nbsp;alii quidam niaient !r/i4TO5iû!gt;,quam contagium appellate: fedvnde hanc ßbi authoritatem 'quot;'' ’quot;W737nii«i’vendicent ignoro. Vulgus,que l'ngnæ magi drum vocauitinterdum Pla-fojicloqui confueuit. At de his Gris.Va-1 le.Patauiin Sept, anno 1580.

Epidemico catarrho cu febre, qui lu-perioribus proximis menfibus longe la-reque peruagatus eft Europa,amp; magnam partem humani generis attigit,lçtor.Cui cnim md^is,quam tibi,qui pvincipcm locum in arte noftra babes, amp;: de rationum 1 mornentisredifTimciudicas, probari vc-

lim ? Scd patiaris me hoc à te exquirere, ®-cûèCra-fl contagionis ratio in putredinis gradu eumV^qui-no €ftpohta,qua inreft? Exiftimas,qua- demconta-j turn ex tins literis intclligo, vaporcs ari- ^‘quot;^ff^““* ' dos amp;nbsp;acres, qui ex ore ægrorantiû ema- cum putre-nant, halitu à proximis attrahi, arque vbi ^‘quot;(^»liqua laucibus adhxferint ,humefcerc, atque lendit”'

i.^6 Epistolar. MediciN. abfquc vlla putredine lentefcere,fimulq'. cerebrum, amp;nbsp;vniuerfum corpus conta-minare.Sed hæc,vt probes, no video. An enim fordes lilas adhærentes faucibus,. linguæ,gingiuis, dennbus nullam putre-dinemredolere putas? An quicquain in aëreperdurare, ventorü vide loco in locum impelli , latèdiireminari, amp;perni-ciofum corpohb. prædifpo(kts,quœ cum aëre inquinamenta ifta aitrahun c,efle ar-bitraris,qiiod non fit lentum,glutinofum amp;putridum?Certè meaalia elt lènrcntia, nequc,vtarbitror,improbanda.Sic enim ftatuo, Quicquidècorporibus effluit amp;nbsp;aëri communicatum vicinis corporibus quæ attingit, vclquæcum aëre illudat-trahunt,noxiumeft,putridumeire.Sunt autem putredinis certi gradus quos mor-bi alias‘wH'Stit, alias icsnüiM^i/c comitantur. ®* Mi/*v pcrniciofilfimam efle i5w«e*«» illam niorbidam, confiât. In hoc catarrho (qm anno i j y 7, amp;nbsp;ifto, vtdixi, magnam orbis partemeftperuagatusj è corporibus la- ' borantibus benigniora/«««^««'ra exhalalfe, cùm nemini bic morbus fua natura cxi-dofus fiieriqfcd vel vidus ratio,vel medi-catio

Liber IL 157 catio ægros perdident, confèntancû eft. Vcrùm deliocdeinccps. Magna autem fuaajmiTaii, quæè corporibusexhalant,va-rietatem,amp; miram vim eorum efle,rcs 0-ftendit. Quædamenim èpropinquo, amp;nbsp;contadu folo lædunt, quædam mediante aërc,cui quod lentafuntamp; glutinoû, in-hærent,lædunt. Quædam etiamvniuer-fum corpus, quædam partem, quemad-inodum in phthifi afficiunt. Morbus gal-licus folo côtadu,fient conuerlàtio qua-runda vctulariimiunioribus maritis no-cet.ln mulieribus quibufdam,dum men-ftruis laborant,ab oculis ficut in ophthalmia,quædam foras exfiliunt,quæ aërem contaminant, arque imbccilliores affici-ünt. Plinius vifu edafeinare multos arque interficere autor eft. Narratur etiam in Apollonio Thyaneoapud Philoftratum fuifte quendamSaturnium inEphcfo,qui intu tu hommes necauit.Inhis omnibus cùinvis mal)gnaemanet,à putredine,vel Venenata quahtate elfe,necefTe eft. Porto vt corpus à corpore , natura ànatura (quemadmodum Hippocrates in libro de flatibus detet; difterunt: ita amp;nbsp;ea,quæ

ijS EpisTolar. MediciW, à corporibiis effluunr. Quæenim homP nibus nocent ; alia animatia non lædunt: amp;econcrà.Scribebat nuper admeami-cus quidam ,(ï à leminario in aëre,corpora intenta cflent,inllar lu mini montis hçc Et oftendit fuide. Fateor, contagii racionênondun \ lt;^uomodo fans ede explicata, fed hoe eft mihiper-crcdi poffit ,• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n-

cius vitium luaium : conititutionesacris intempera-eda primo tas, fordes etiam quæ cx Terra, vel aquis» ! fuHunarib ''^^ ^^“^ ’^^’^ exhalant, polie corpora ad ipiiscxririf- morbos fulcipiendü prædifponePe: irad ceiTanó quot;' c^’-ham præberc , vtputredo iftum gra-tciidum^fit dum,qLnviii^escv^ïe4ir/vhabear,confequa-cæiitus. tur: led nifi exhalent /«aj/xa« è corpori-bus,amp; aëri communicentiir,contagio-fos morbos,qui mediante aëre de corpo-nbusin corpora feruntur, non efficerc. A primo verójn quo putredo ad idu gra-dum peruenit, vt morbidam exfpiratio-nem exhaler corpus, tantum mali poteft emanare, quod integram domum infi-ciat,amp; mdle hominibusolficiendis üds dt, i,ta vt in progrelTu mali non tatum Integra: vrbes,fed regiones aeré malign urn amp;nbsp;plenu m i nq ui nam en ti.s habeant. Qué-admoduraM. Antonü temponbus ex ar-cub

L I B E K IL 159 cula in templo Apollinis /MttfffM».m primo c-manarLint,amp;: vniuerfæ Græciæamp; Italiæ perniciofa fuerunt. Ac fæpèex vnavefte, vel alia rc cxhalaUcjhiftoriç docent.Hoc certè vidic Hippocrates cû peftem exÆ-thiopia aduementem à Græcia depulit. Foucturautem amp;nbsp;multiplicantur inqui-namenta illa in aère crado amp;nbsp;impuro,fic-utferuore nimio acuuncur, amp;aeris im-pnlfione de loco in locû feruntur, ac pu-filfimoctiamaercjdum perflatur, frau-guntur. Verùm de contagionisratioie pleniusmeam fententiam explicabo,vbi quid in ea dedderes, amp;nbsp;quo pado feminaria contagionis à corporibus nulla pu-tredineinfedis(eaprarfertim feminaria, qux aeri commumcantur, amp;nbsp;mediante aere de corpore in corpus feruntur) ex-halare polfe oftenderis.Nunc veró catar-rhum per tot prouincias mediante aere, qm ^«-tffMAra continebatjdiileminatij, pro-pemodum in oculos incurrit. Dum c-nimmenfe Auguftonobisadcomitiacf-fct eundum,amp; mulræ vicina: vrbes atque pagi hoc morbo laboralfent, intra dies paucos nou modó orancs auljci, verùm

huius ampliflima: vrbis incolx correpn funt.ScribuntinHifpaniis, ac præfertim MantuæCarpentaria:intrabiduum pau-“ cosinforo confpedos, vacua fuifle tem-pla, multa ne aperta quidem. Caufam i-girurmorbi communiffimam, videlicet

magna ex parte fimilem morbum ino-ninibusefficiebat, fuiffe necefle eft. Na quodqua:dam (ymptomatum fuit diffi-militudo: adcorporumvarietatem refe-. nbsp;nbsp;nbsp;_ rendum ; Medico exiftimare facile cft-

ItaqueCra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

to iamamp;o- Cuin igitur ^^^f^m iHa a putredine orta ftindnquæ elle demonftratu fit, qua ratione febre, coniungu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

turcathar- 9Uæcatarrhum comitabaturjputnda ne-gabimus r’Contendis elfe lt;nu;o;^»no putri-dam,amp; omnes febres, quæ catarrhos co-

ris febrcs: pucridas eirc.

mitatur, fynochas abfque putredine efFe exiftimas , vt eredam , adduci nequeo. Tuncveróadhanc tuam fententiam ac-ceffurusfum, cum rationes demonftra-uerint. Nunc cur non polTinc, amp;nbsp;quid obftet oftenda. Si tw^^ox* vel potiys mwi^uf nomen generatim accipis ,amp;{ynocliam febrem earn appellas, qua: vnicam habet acceflionem,nequc ad integritatem per-uenit,

pugno.Sifnflammatumfanguirjem cicra ....... putredinem/hoc ertim 1 x MethodiGa-knus {ynocham apjSeUar) putas, oportec vtoftendas,otnnia corpora,qüçcatarrho ifto contagiofo laborarunt, plethórica amp;nbsp;plenaûngume fuiffc’: inflammata ctiam corpora/quot;^‘^/xATO exCpirarc. Certe aliud amp;nbsp;fes ip(a amp;nbsp;cufatio indicauit.Hippocrates catarrhum excicari pariter à talido amp;nbsp;fri-gido reftatur-, amp;nbsp;confentit Galenus , ac in libro dé flatibus manifeftè febresa ca- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

tarrhoortas,putridasefleoftendit.Hanc amp;nbsp;faînes etiamfebrefuifleputridam,ïndiciofuit, 4“*^“®’^® ' \ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. euro hoc »

Valor minime mordax , intus magis, Epidemi' quàm fqris molcftus, pulfus inæqualis cü co. 3 fyftolc accelerate, vrihæcrudæ ininitio, ^., amp;craflxinprogreflu. Accumühumo-tes putrefcant,qui redundant in éorpori-bus, atque vel natura, vel arte vacuantur, confentaneum eft , cum hic morbus in plænfq-, omnibus per fudores fir finitus, atq-, hïc amp;nbsp;alibi per excellentiflimos Medicos diaphoreticismedicamentis cura-lus, inichoribus putredinem fuifle. De nomine febris non contcndo. Ad cas

2,4»' E P I S T o t A R., M HD I C I Ï^.quot; liefen e«j qUaS Galcuus -n^/Mifi-^SpJitLf amp;nbsp;vrtufunuJ^if, fc.U ^^tii^' Sumidas appellat, ( liquidem «Atiw^cuiys pocraos. varia eftinterpretatio , idem qued^f^^ïi/^ vt Thucydidesautor eft, fignificat) rede referri polieputo. Efle etiarnipirirus amp;i-choresomniummorborum contagiofo-rum,quorürcminaria attraduaëris hau-riuntur, vehiculum, atque in iis morbis maxime elaborandum,vc fudorifcris amp;nbsp;liydroticis noxium foras dcpellatur, amp;nbsp;principes partes in corpore, inprimis veto cor,muniantur:resipfa Qtis dedarat. «aw*^r” ^^^4“® nifialia miflionem fanguinis,at^ dpu^fuiffe vacuantiamedicamentafuadcanr,pernif «^«{««.Etid- ciofa ca efle , cum intro reuocent hoç ÄiJnemi« quod natura expellere per exhalationes fuifleno- atque fudores contendit, amp;nbsp;virtutem ex-pulfiuam débilitent, Medici experiun-tur. Nondubito, quininhac quoquefc-briin multis hominibus atque loeis pu-tredo fanguinis maffam actigerir,amp;in iis miifioianguinisprofuerit. In plauifq; o-mnibusautemajyxe?«* habuiue ad icho-res,amp;,^vt ,dixi,vel a natura,vel arte, fudorc aut infenfibdi perljpiratione çgros Gnatos conftat. Mantua Carpétariæ,Romæ,Bo-noniar.

L f B E* K I Ï. 142« Kônîæ, Vcnçiiis plæriq; omnes abfq; fin-^tiinis detraftione funcfanati, paucis j)-jjgcr capitis dolorem adhibitæ eucurbi-Uilæ,amp; quibus aftridaaluusfuitjenien-ti^data. Neapoli amp;nbsp;in Sicilia,in qua hoc morbi genus fere eft anniuerfariu, que-admodu de Mitylcne, fpirante Coro,Vi-truiiius referc, tuto finguinem miftum a^ffirmant.Eriamdc Gallia amp;Saxonia hoc quidam, fortalfe vt fuo errori patrociné-tur,refcrunt.Eucntus hîc oftendit,graui-ter illos pcriclitatos,amp; litcris ex Hilpania miflis perfcriptum eft, fupra duo millia hominum,quibus in vnicavrbe Mantua Carpentaria,vbi regia eft,finguis fuit dc-traftus, intra paucos dies oblige. Rexi-pfe,nefcioan ifto communimorbo, ad Lufitaniç fines a:grotauit.Fcbrem autem ardcntifllmam cum fummo capitis dolo-, tchabuifle , amp;nbsp;nihil faeftum morte ipfi propius,perfcribunt.Medici x x 111 fin-guinis vncias per cucurbitulas detraxe-tunt: x 1111 incifi vena. Nofti Hifpano-rum Medicorum in hoc auxilii genere audaciam. Rex potentifllmus bénéficie» Dei eftferuacus Sc coualuic. Fortafle fyn-

ochusputridafuit,inqua Galenusetiam adanimidchquiû fangumern mifir. Scd in haccatarrhofa fcbri etiâHifpanisnon profuiffe euentus Mantua: docuit,amp; nos Îàtisraulta exempla erudicrunt. Morbi-ficas certè caufas,dum mouentur, perni-ciofiores efrc,Galenus concedit. Et raor-'bibreuitas, fecuritas, atquc quodnulla internorum vifeerum magria fuit inflam-inatio,quodq; natura aliam viam ,quàin perfanguinis miffionc, ^vacuanti^jne-dicamcntamonftrauit,eruditisperfuaû't. Etinftantiä Multi in Germania, amp;nbsp;ij præfertim qui-quandam ^‘^s ^^^^ ceflit,de fanguinismifljonepu-foluit. -gnant, quod quida per ßnguihis fluxuin e naribus fint curati obiiciunt. Verum c-go his non moueor,neque inficias eo, ad ûnguineæ maffe putredincm malü per-uenifie : ficutetiam catar^'hus in quibuf-dam pleuritin,in aliquibusperipneumo-niam concitauit. atque in iis fanguis, propter alterius morbi vim reprimenda rede eftmiffus.Sola vcrófiidorifcraamp;pu-tredinem inhibentia, morbo huic auxi-hum tuliffe, qui negat, ille reru omnium velniinisimperitus eft, vel admodu im-pudens.

Liber I 1.^ i4j pudens. In Hifpanialapis Bezoar pluris mùmprofuit,eoquoqueImperator, amp;nbsp;CurareÜ-alii quibus ad man um fuit, hîc fiint vfi. **'“’ Ego magnofuccclTii cornu cerui cum a-qua ftillaticia cardui exhibui, amp;, omnibus diaphoretica medicamenta, qu^ occulta: maligmtati amp;nbsp;cÔtagionis çaufa: aô üerfantur, profuiireanimaduerq . Refi-ftercautembæc cadem putredjni, quis nÔ videt ? Concludo igitur fuilfe febrem côtinuam putridam ichoribus inba:rcn-tem,amp;Hippocratica:fententiæ innitor. Indicat curatio.Putredinis gradus diuer-fitatis contagionis, amp;nbsp;morborum,ac prç- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

fertimnouorum (licct hunemorbüno-uum elfe non eredam) caufam efle, alias plenius oftenfurus fum. Non funt enim ilia ^çiiAiio'fed accuratiorem cogitatio-nem ,amp; tempus àcuris vacuum, (quo c-go plané in bis mileriis aulicis,vbi amp;nbsp;cor-pore, amp;nbsp;animo diftrahor,egebam) requi-runt. Vides ipfe me banc epiftolâ, vt cxa-raui,mitt,ere. Itaque fi vel diligêtiam, vel explanationem firmiorem arque diluci-diorem dcfiderabis, feftinationi, qua yel vtendum eft mibi, velnibil agendû igno-

SC i o non cxlitcrario officio cxiflgt; mandambeneuolentiam. Itaqueet-iamfiinterdum filcant eux, nihil deami’ ciffimo animo tuodirainutum puto.Mi* fiautemad tcpleniffimas de cpidemico morbo, amp;nbsp;quid ad cas fis refponfurus ex-Quomodo fpedto.Febres catarrhales, fynoçhas non xçfî™ qui- putridas efle, cùm qui fis laborant, pleni« doquccoû- tudineinterdû nulla affedos videamusj «g*“^- nbsp;yt exiftimem adduci nequeo. Imó in ca-tarrhofis pituitam putrcfcere, amp;nbsp;putridö quiddam eos exfpirare indicio funt/co-ryzæ,habitu ctiamcontagiofe. ld eu® vulgus in Germania fciat,nó facile ex eo* dem poculo, è quo coryza laborans po-turn haufit,bibit. Ac affici quorum capita infirma amp;nbsp;pituitofa funt, resoftendit.

ti gradus contagii fomitcm plani/limc mihi pcrfiiâdco,aç fi erro, aliam mihi câr

ircdinis cxplicare cara non polTe qucn* ;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam

«{uamputo, quàm naturales fympathias Â^antipathias ,amiciti3camp;di/fidiicauûs. indantias Iséfüi'zquot;«»Alt;quot;’®inftarmontis efleoportere «ôtra banc fcripfcrar, hoc oppofuit, Cùm feminaria [ôb^re *” ilia tam mulns dtebus duraucrint, amp;nbsp;no natur, üa quotidie ex corporib. infedis exhaïa-ttcrmt,cuinq-,quifcmel cxmotbo con-luluerunt, amp;nbsp;acre conunentem f^uiiir/Mi.-m tttrahôre eos oportuerit,curnoniterùin üepiùsinmorbum reciderint? Ad quod telpündi,primùm à confuctisnos minus affici, Efleaute agétium natural irer earn vim, vtaliquomodopafsûaflimrlet. Iraqi . natura in conflidu illo conGieuifle quail, öiinusquc feminaria forte haufta noxia • iametiam expurgatis corporibus führe. Contagii etiam amp;nbsp;fœtoris magna elfe fi-militudmcm. Sic multos miocisfordidis habitantes, fœtidis amp;nbsp;impuriori aërivi-demus aifuefceie, vt no afficiantur,cuni lædanturlâniquieosaccedunt. Idem in. pefte fien,in qua ex lalubri acre aduenic-tes faciliùs afficiantur,quàm ij qui cum ç -gris funt conuerfati. Quofdam tarnen fe-cundolaboraifc, h eut amp;nbsp;in pefte aedde-tevidcmus,oftendi. Eftcnimfempcr in-

.X48 E PJ s r ® 4 A R.p M ED I C I N, 4er agcns'amp; patiens pfoponio quædamgt; ^ patiens fQrpterreüftjc^nohtinipreflio, £1 deb^iu$ Sclanguidiusefl: Jnpugna fu-peratur. Ofteqdihoc turn aliis exeraplis; turn vcneni. Multij,auté modis patiens fæpemuniturjne agens vim fnamexicre-re poflit. ^cd dehis nimismulta. Bene vale. -

Propr»fer. UJtione, fe-nes mpri-i» s,uo pur-gidos elle : ied leuien

QVæ s IT V M fiiit,Redum nc cHc vi* deatur,hominem in declinate æta-teconftitutum ,lanum vtnunc,occupa” tionibusgrauibus diftentum,in cóiugio arque vidu no fatis tempcrantem, quo-damüs cf- tannis præcautioniscaulamedicamentis «ealuum. feammoneatis,amp;:clcduic,vtloquuntur, ducentibuspurgare. Adhanc quæftioné refponfum , primum cacochymiam indicate vacuationem per medicamenta, arque earn quç cum plenitudine ira con-iunda ht, vt morbum faâ:um,certis indi-ciisvideatur. Certa indicia imminentis

morbi non indican in hoc corpore.Ergo me in ifta çtate clediue purgantium mc-dica-

L I B E R f I Lr ' 149 diçamentorum, videlicet, qu« ex Icatn-ttionca,Eiirbith, colocynthide compo» nuntur, vfunijnon pofle probate. Secundo, in déclinante çtate abfumi per fe hu-rnidum radicale,amp; calorcm innatum dc-bilitari. Vtrumque veto adhibins fortif-fimis medicamentis non fruftra metui. Medicamenta enirn ifta valide ficcare,amp; cum humores malos educunt, fimul na-tiuu,cuicalotinfidet,afHigere. Deinde ^,,:.} , j cum fintcalida,(ùocalore, qui minime 's^z .i eft temperatus.(fqlo enirn temperato car •‘^‘^‘»?-lore innatus calotfouetur) natiuo calori vim afferre. Tertio, in cruditatibus amp;nbsp;vfu veneris, nulla rationeindicari purgantia medicamenta. De crudis enirn nullum elfe dubium quin codionçm indicent: venus verc) cùm fpiritus exhauriat, amp;nbsp;caput aeven trie ul uni inpri mis affàciat, quo pafto fimile nocens fimiliter nocenti, iu-xta regulam adhibemus? Quarto,Régula generali nos vti,in præcautione adhi-bendamedicamêta tutm'amp;fMx.esî-, Quidau-tem in catapotiis aureis amp;nbsp;cochiis nórna-ximum,iî purgandiintentionem refpi-i cias ? Quinto, Medicamenta elediuc (vt

loquuntur Medici) ducentia, non folultt noxia efle vencnculo,quod calorem prç^ ter naturam excitent,verum eriäm raali-gnam qualitatem , qua vitiofi humorcs attrahantur,indicant. Itaquc pauló poft tales purgationes vctriculum prauis hi^ moribus repleri. Sextó, redam vidus ra* tionem,fecundum Hippocratis (enten-' tiam,tuti(ïïmame(re medicina. Ad hxC laid iiifto- quid refpondeatur.Primum ait (è none^ riaamp;cafus cuccu,quiopinioneprofperiorfuit,neqv quidam. ÇXautoritäre, quz Achillis fit, fed nanira reiamp;methodo contrariü veile oftédere. Neque initio de temperamento corporis vult conftitucre, cum ante annos pro* pc triginta ego luculenterde eo fcripfo* rim. Promirtitdeinceps (ibi vidonamfi modóadliucmedicinam Hippocratisamp; Galeni profitear. Deinde de ciirationC febris ephemerae agit,amp;: plenitudine,cu*' ius index fucrit catarrhus,fe adJuduW vtcatapotia aurea atque cochia exhibe-: ret. Reprehédit cundationé medieoEBV amp;de fuaanimofitareloquitur, arque de curatione merhodica catarrhiagir. H.te nobis cofideranda. Nihil propemodum

Liber IL 151 *dircm Medicum ilium dicere apparer, amp;nbsp;me nimis inclementcr tradat, cùm in iUius fada nunquam inquifiuerim, nec inquircre volucnm.Minficâm aute lùae aftisrricdicæfcientiamprodit. Tons vi-pnn odoannis (tôtenim funt, cum ego Heinxelio coßlium illud feripfï ) tempe-ramentum non mutari, cui obfecro veri-fiaiilcvidctuWltaquecum ex rci natura fie methodo volucrit fua demonftrarc, oertèfundamentû quafi hoc poncnduni ®rat.Egregiaverô jllaçonfidcratio natu-rærci matehabiliolam in vniuerfo corpore commotam exanimi quadam per-torbatione ifto modo eau lam febris e-phemerac ftatucre, vt expurgandâ etiam vidcanir.NunquaabHippocr.atisamp;Galc oi dodrinadifcclTi, ncc difceflunis fum, ephemerarû verb febrium ab ira amp;nbsp;com-motione animi ortarum, fpirituum im-modicam calefad!onem,non humorum effe ab illis didici. Hoc etiam noui, cura vacuatiohumorum non fiatabfque motu, (non cnim nuncdico quod Galenus affirmât medicamenta omnia purgantis calida)amp;: motus humorçs ac fpintus ca-

i.5i Epistola R. Medici N. lefaciar,in ephemera ftbri purgationetn noninJicari. Mcthodicamne igitur rationalem curationem, an eyentû pro* fperioré fua opinione hic Medicus cotn-memoreCjdodorum Medicorûeftoiu-Hicium. Ad catarrhi curam quod attincf» videaniusipfius analyfin. Catarrhuseß (ymptoma.redè. Morbi, fymptomatuni caufæ,eft autem morbus intempéries frigid a atquc humida cerebri cum materia-Materia ob multitudiné nonpotefteon-coqui, ergo euaeuädo. Nemo qui prima rationalisMedicinç principia didiçitîbç*-ncgabit,fed Medico illud probandû fue-rat,Fuifleamp; multam materia,vtnon pp-tucrit à natura euinci,amp; ne grauius malum afterret, periculi indicia proferre. Nam nifi hoc probet,ftat etiam nuc, ma-teriam führe concoquendam, amp;nbsp;côdu-ccndam,quo natura vergeret.Non enim vcrèturgctpituita,cùm lit humor frigi-dus. Pcccatum igitur effein methodum refolutiuam apparet. Videatautê quàm ex natura rei agar, cùm validam naturam amp;nbsp;locum affedum validiusquot; medicamentuni requirere affirmât. Valida enim na

Liber I L’ lyj tura amp;nbsp;virtus cxpulfiua fortis edam de-bilionmcdicamentoadiuuari poteft, amp;nbsp;ï^aturæ morborum Medici. Deinde locus affeólus purgadone non indicac. Nifi forte medicamenta ad partem aflèdani proficifei hic Medicus opinatur. Eft ante hæc purgado reuulfionis fpecies,qua uiateriacatarrhiacapitetrahitur, amp;nbsp;rc-UeUere nos pofte, (refpicientes ‘»df « w quot;»«)»») non expedata codione fcimus, amp;nbsp;t^eneficio Dei ^ priufquam Medicus illc ^cdicumlibellu attigit, didicimus. Ni-fol igitur de fuaaudacia commemorabi-fo barrat.Neque régula, concoda medi-cari oportet,amp;c.euertit.Nec de fua c5fi-dentia tam gloriose loqui debebat,cum peruulgatum fir,magnam Medicine partent audacia conftare. Siue cundandum fit,Gue acederandum femper naturamamp; tationem ducem fequor,amp; tam mihi potenda medicarrtenta, amp;nbsp;eoru v(us réélus, quam huic Medico notafunt. In acutis biorbis nullus vnquam me cudarividir, uec in chronicisceifatorfui, plures for-talfeægros, quam hic Medicus afpexir, beneficioDei Gnitati reftitui. Cum D.

454 E PISTOL A R. Me0îCÎMlt; Achille no eft mihi negotium. Nchultt igitur admifteat. Nuquam hicMedicoS curationes meas, (quod feiam JlnÜpexin D. Achilles ante triginta annos apiidil^ gtos mihi additus fuitj fi quid is haheti quod reprehendat, proférât. Maltavlh artis incercadidiei. Nequc tamenfvtßf* foille putat) adempiricoS planemedofi'^ tuli.De codionemateri«biliöliöirt-nuis nimis longum effet agerc, nequc in* fticuro noftro conucniens. Qnod äd ft?* mulum mcdicamentorum,vt vocanfjif-tinet,non videndum quidquis dicaf,‘fttt quaratione dicar,cxiftimo. Agimusd^ vacuatione quæ prxcautionis caulaadhi-becur. De eaego hoc affirme, cura cam requirimus necefle cflCjVt de morbo qu$ formidamus,amp;eius caufisconftituamUS» deinde pofte de medicamentoredèa^?® cumindicatio, qux collatio nocentis amp;nbsp;conferentiseft,mechodicèa(ftioni prelU-cerc dcbcat.Ca?tcrum quod huic Medi-' co, exhibito purganre medicametopet* indeeft,(tue pcrftiperiora,fiuc perinfe-^ hora purgeren Afclcpiadesvel Erififtra-ti fcholadidkit,amp; nouti fc Hippocraris in-

^t i^^ ® ^ ^ 11« ^yy inteppretem facit, cum Facile ferunt iHüioc yidetur,fi tribus horis poft aflum-ptum roedicamentum xger vomat, amp;in 4ciiqqiüanimiincidat. In analyfi ctiam fii^ftcndit maçcnam pituitoßm, deinde, huius oblicus biliofa vomicu reieda (erjbit. Accedic deinceps ad fccundam rationem, amp;nbsp;me non primum obfcruafle ait, medicamenta purgantia lènibusob-efle., Nunquahoc mihi cogitare in men-iem vcnit.Colligi etiara plura excremeta iafcnibuscalore debilitat;o, quam iniu-Uenibus fcimus. Dc eoautemquæritur, Çot ne ad -®cjïvgt;ugt;tgt;tl«ïconuenientiora,rc-^^idus ratio amp;nbsp;cXercitia tempeftiua, 411^ medicamenta elediuc, vt loqui-*öur, amp;nbsp;cochiis atque aureis pillulis,qux icarntnoneam, colocynthidcm, turbith . accipiunt,purgâtia,cùmbencficio Dex nobis mcliora amp;: tutiora fint oftenfa. In i-fto totius negotii cardo vertitur, conce-derequidem nobis Medicus videtur,vc-tum ne errafte vidcatur, ftatim ad inge-nium redit, amp;: illud affert, in hoc ^fu, vt loquimr,cxcrementa vlta tempus ( fua il-Kverba propono^ retenta, plus vilt;ftns

t^6 Epistolar. Medicin. rationem incommoclalt;re,quam profuif-fc.Suntiftaprorfusparadoxa.Nani exvi-ftus ranone recta vilain elfe incommo-dum infania eft dicerc. Naruram autem (id quod feconftiturû) val idam amp;nbsp;vüs (vt loqukur Medicus) aptis vitra tem pus ex-cremefita coaceruata retincre , ic pet-mittere vt calorem ftrangulcnt,quam rede dicacur, Medici doctiiudicent. Pue-riliterautem ineptit, cum medicament «cgt;(7«dici ,me docet. Sciui hoc fortalTc prius, quam iUcliteras didicit. Et hoca-go, hoc vrgeo, vt cam corporis conftitö-tionem , quæ poftulet vt quotannis tfl-libus elediuè purgantibus medicamen-tis, qualia funt colocynthis, turbith, fa-monea,vti D. Heinzelius debcat.derao-ftrct,amp; hoc reólè atque cum vera ratione fieri oftendat. Hic illi ad primam,(ècun-damjtertiam, amp;quartam rationem âme allatam refpondendumcrit.Adquinram me?m rationem hoc adfert. A purganu-bus plures congeri humores;abfolutè verum non eft,fed cum ftx rebus non nacu-ralibusmagisdelinquitur, qua ratione, quahumanftate iftadicantur/xqui amp;in-iqui

Liber IL X57 iqni iudicent. Non ago fimplicicer de purgationc,fed depurgatione per ea medicamenta, quæ commemorata funt, I0-quor. Ea dico vétriculum qualitate qua-dam trahendi humores imbuere , ira vt paulo poft non minus humorum ad fc at-trahat,quàm medicamento ipfopræfen-le attradumfuit. Hoeveaffirmem, tarn Græcorum, quàm Arabum authoritate adducor. Veras amp;nbsp;firmasrationes, quas amp;nbsp;Galenus amp;nbsp;Montanus euidenter mon-ftrant, habeo,amp; experientia hoc edodus fum.Neqi tarnen «^a«« amp;nbsp;fimpliciter hæc médicamenta reiicio,fcd in loco, amp;nbsp;cùm meliora ad manum non habemus,laudo. Gommendare vero glandes frugibus reperds infcitia eft.Non iam agimus de ne-^leftu fcx return nonnaturalium,de quo aGaleno noftro itamonemur:Qui reda vidus rationem tenere nequeunt, iis 0-ptimam medicinam præferibere fuper-uacaneumefle. Quod veroaddit Medicus de refrigerationc caloris, fi ex accidenté hocintelligit,largiorilli:fi fimpli-citer, phyfica principia eûignorareexi-ftimo. Ac impropriè dicitur, cruditatum

2.58 Epistola R. Medici N? prouencum augeri à medicamento. Ne-que declaratur quid fit ill ud,vrgens malum quo pofthabito fit purgandum. Pro-fedó fi doélrinæ Hippocratic^ amp;Galcni ftudiofus cflet, amp;nbsp;ex rontib.potius,quam lacunis Medicinamhaufilfet, aliter fen-tiret, amp;nbsp;de re Medicafcriberct. Poftre-mam rationê Hippocraticam inuidam «■Tiï-rf«?!? ^dfif^KtviiasAw probat.Meum vc-ró exêplum quod amico propofueram» qui iniftahærefi iuuenis ruenm,vt non putarem mc à morbis tutum, nifi crebris medicamentis purgantibus vterer , im-probat. Quam ignarus veró fit aulico-rummoruapparet.Totisiam ximan-nisalienomodo mihi viuendum fuit,e-dendum, laborandij, fomnus capiendus, nonquando natura amp;nbsp;voluntas hoc po-ftulauit, fed cum dominis vifum fucrit, vbiigitur exada ilia mea diæta ? Ait mc non cararrhis laboralfe , cum nihil non maliabillis firn palfus. Viribus corporis dcniqueD.Heinceliumfupcrare.Quidî vel malisoculisvfuseft, velmc Medicus nunquavidit. Roborantia deinceps médicamenta quæ fuo ealore paulatim ma-teriara

L t B E k t Î. 1^9 tch'amabfumcrc poffint,vel calorem na-tïuum foucrc,vclit, nolle,admittic.üs vc-fóvtiquid negotia, quid vita ciuilis im-çedit ? Concludit ad extremum, non in tontrouerfiam fc illud vocare , quodin controuerfia maxime eft, videlicet, an in ifta vita,in tali ætate «üt «» '■3«^ uA«ktii, rede quotannis medicamenta ifta, qua: nomi-natafunt,amp;D. Achilles (id quod nunc primû tefeifeo) fæpè vfurpauit,D. Hein-celius ad annuas putgationes adhibero débeat,an veró mitiora amp;nbsp;benigniora il-lisptxferenda. Nam de epicrafi hicagc-te ineptum eiret,cum de præcautione fa-ni vt nunc agatur. Ncque catarrhi ( de quo nihil prins fciui)materiam nunc rc-uellimus, neque temperiem cerebri cu-ramus. Nihil etiam de mcdicamentola vidus ratione (quod fciam) adu eft. Niü forte (quodnonmemini)potum medi-camcntofum,idcft,vinum cumcarduo benedido vel betonica prsferipfi. Ex-i quifitam veró vidus ratione, quxomni reprehenfione vacarct, planè nonattign Quid igitur de lana caprina ? Si Medicus me hoc mihi fnmere putat, vt ex prç-

z6o Epistolar. Medicin, fcriptomeo præfentes Medici ægrü eurent, amp;: pofthabitis fuis medicamentis, quærèôtaacconuenientiavidentur, no-ftris vti debeant, magna me iniuriaaffi-cit, amp;demc nimis confideracè iudicat. Non addam plura, Morem tibi virprs-ftantiffimegeffi. Cum Medico veto, qui tamdoólum fe putat, vtCratonemcon-temnere poffit, ne verbulum quidem commutaturum me amplius profiteer. Subiicio autem ifta non tuo,fed omnium Medicorum rationalem medicinama-mantium amp;intelligcntium iudicio,amp;mc tuacaufa,non Medici,hxc fcripfilfe affir-mo. Sic igitur conclude, hominem tem-perantem ifta ætate, ifta conftitutione corporis, qua tu es,ex racdicamétis qus cruditates in corporibus colleftas paula-timabfumunt, calorcm innatum robo-rat, re da vidus ratione amp;nbsp;exercitiis con-uenientibns adhibitis , plus adiumenti, quam cxpurgantibus medicamentis ca-pere. Qui veró redam vidus rationem tenere nolunt, iisoptimammedicinam (vt Galen us nofter ait)prçfcribcre fuper-uacaneumefte. Bene vale, amp;nbsp;me ama.

à me poftulare obnixè videris : vt très lilasdubitationes, quæ animum tuu an-cjpicem reddunc, ex mca fententia ex-plicem dilîbluamque. In qua re dabo o-perani,vtpociusin me fatisfaciendi tibi ßicultatem , quam deßderium aut vo-lyntatem defuifle perfpicias. Primum i- Etiamke-taqucdubium,quod proponis eft:Anie- ^quot;{^*^ eoris ßibftantia in cruentis dyfenteriis poireftuftil excerni poflit. Cum tibi -a^t'^i’^óww vi'j’j2**quot;® deatur,vt dicit vulgus medicorum,frufta ioterdum excreta colpici. Mihi certeres credituduraeft-, fed quæ tarnen amp;vete-rümamp; reccntiorum medicorum clarif-fimis teftimoniis confirmatur: Quod natura res miras amp;nbsp;nobis ignoras interdum operetur, facile qui medicinam faciunt, quotidiè explorât. Ego fmè à iccore non femelvidi per aluum magnam fanguinis eduótam copia. Sic fieri poteft,vt corro fa iecoris fubftanua, atque in furfurum formam redada vna cum fanguine ex--cludatur. Frufta veró maiora nonnun-

quamvidcrijquam vaforû perquæ tranP cuntamplitudofcrat, ellfane praeccena’ turamarque“‘^«■«)''WT,K, permde ac fica-pj^.j^ f, melû per acus foramen pertranßre quis opintonem dicat. Dephiltris, qnæ adconcilianduffl amp;nbsp;farnam amoré minficc conterre antiquitas cre-J^sdeuaT* didit.meafentêtiaeft, nequeillaexfifte-re, ncque medicorum prudentium con-teinplationi fubiiei. Amor amore côci-liatur. Sir procul omne nefas, (ait Oui-dius)vtameris amabilis efto.Erquod dore t Plato in Lyfia : Similitudo morû, flu* diorum, ætatis eft potiflîmû amons phil-trum , vt enam aftiones amp;nbsp;vita honefts comporta, de quibus loquens Lucretius in quarto fcripfit»

T^c (lMi/ff(us/nferdf(m,ri»er!s^ue ßgitfifi He fer tore fit vtforma muiter cub ametur. ’ Namfacit ipfafits iftteralumf^mma facets eJMortgertsf moths, c^ muadocorfsortscultu, J^tfacile infiefcat ficum 'vir degere vitam. .^od/upere^ljcottfietudo co/taaftatamore. Etquanquamab Ariftotele 8 de biftor. animaiiumrelatum fit, Hippomane pu-tatum fuifte ad amorem comparandum pertinere, id ramen ex infam vulgifen-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentia,

Liber IL i^j tentia, non fua protulit. Verba altorius, hoevel illo modo prolata, fcio grauiffi-mos medicos, quod morbis tollédis pro-fint, cxiftimaire. Eadem quoque autorv rate alios permotos,quôd odium tollere, amp;amorem conciliate queant putafle,verum nugas amp;nbsp;bjperftitiones eas omnes Galenus opinatus eft, cum nulla ratione nitantur. Pocula veroautpbarmacaeirc, quç fimi'iter vt morbos,odium auferanc, acamorem perinde atque fanitaté concilient alferere fortaße poflemus, cum perfpedum fit homines hilariores atque adam.andü propenhores euadcre quan-do calent,effeque medteamina non pau-ca,amp;corpusamp;animumc31eEicientia.At duoƒunt,quæ ipforum vanitatem amp;:vi-tium produnt :.Vnum quod nequàquam ergabuncmagis,quàmcrga iliumamo-rem inducere qucat,vt in amatoriisphil-tris ante alia requiritur, alterum , quód plærumque proamore infaniam, atq; et-iammortem inferunt, quando in hifto-riislegitur, multos ex epotis pharmacis amatoriisdementatos atque exftindos. Veluci Lucrctium,Lucullum, amp;nbsp;Caligu-

i^4 Epistolar. Medicin. lam.eóquod pocula eiufeemodi caSidi-täte eximia ccrebri temperiem deftru* _ nbsp;nbsp;nbsp;,. xerunt.Qiiódpoftremo loco maxime G''

na Hippo- mnium cupere vidcris, vt quam putern craiica;etiS ægntudiucm illam apud vos yagantem, Mam e- iiæi-j5explicem;amp; inifto tibimeremge-rere tentabp. Arbitror te non latere ca-fum CritonisilliusrelatumabHippocra-te i Epid. comm. 3,tex. x6.quem memo-’ ratudignum obinteritus ccleritatcmiu-dicauit Galenus.Is cum phlydænisnigris amp;:aluifluxu correptus fuiflet præter fe-brem, amp;nbsp;alia fæua accidentia,tandem fe-cunda die occubuit.Galenus veróamp;ma-gnaminipfo ,amp; malignamexcrernento-rum copiamabfidaile eoliegit. •^n'e«)« lt;/Ü (ait) nç Ksi'X^niatK5ü tr^^Dv li r^^^f^fAei, ifKutna-vi/let ^KO-va j^vi^ccj ralèi 'n a^ufot. SïC mihi CX lymptomatibus abs terclatis colligendu videtqr, nimirum amagna excrempnto,-rumpeftiferorum copia gigni, quotum proluuieillaaluiatra,atq;picea, turnfm doribus proditur. Quomodo vero ea ex-cremenra in corponbus incolarum cu-mulentur, tu qui amp;nbsp;ipforum vitægenus, amp;aéïisplaganouifti, melius fcire potes.

! Ad quam autem febris Ipeciem dt agri-i tudo referenda, neq; definite admodum arduum eft.Quodenimcxpeftilentium

| genere fir,neminêdubitare opinor.Cum verb neque bumores, neque folida cordis extreme putrefcere ita cito poffe có-ftet, vt vnadie iugulcnt: magis confen-taneü eft,in ipiritibus earn febrim locari, inquibus fi non putrefcant,quemadmo-dumigneus calorvnadie finitur,panter iidemextreme putrefadi vnadie,atque etiam celerius necem inferunt. Scio du-bitatum elle, an fpiritusputrefeereque-ant, Sed anno elapfo in Icdfóne, qua de pefte babuimus, à nobis demonftratum fuit,amp; ipfos putrefcere, tam fuapte natura', cum fint calidi amp;nbsp;bumidi ex fenten-, tiaAriftütelis,quam exmixtione putri-dorum /Mx^fM-mvi SiC peftifcram febrem fa-cere, quæ faltem perfimilitudinem, fiue fubiedi comunicationem diana vocaÿ mereatur. Modu generationis buiufee- ' modi febris bunc arbitrer, quod fada in putridis bumoribus fumma prauitate, na tura à copia amp;nbsp;vitio illius ftimulata, omni conatu atque per quaflibet vias expellerc

fatagir; amp;nbsp;ipfaexpulfione vapores mulri atquc putridi in cor mittuntur, qui fpiii-tus tanquam fibi magis proponionatos nee non difpoiitos venenantes atqt cor-rumpentes fjbinde calorem nanuu fta-nmexftinguunt. Hæc fuhr, qua:vt tibi cbtemperarem,ad diflblucnda tua ilia problemarannhidicenda ftatui. Id modo à te vehementer peto, om nia æquo a-nimo fufeipias, Mercürialisq; tui nullo temporeobliuifci ftudeas. Vale,Patauri noms lanuar. anno 1571.

Pfnltro-r uni natura-

DEphiläis amatoriispoftquamadcó acriferrem tueris, ac illuftribustc-Itimonns Confirmare eniteris, amp;nbsp;Hdc cr-ga te mea,amp; tua omnibus fpedata probi-tatc rem indigna mcEidurum exiftima-ui, ß omninó mficiaii rurfus tentare. Ea propter fuppofita hiftoria: tuæ verirate nifpicor : Cunda huiufmodi pharmaca naturxhumanxomninó aduerfaria cfle, bomincstj-, dcmcntare,amp;rfuroiibusqui-bufdam exerecre,non ob aliud,quam ob peen-

L I B E R I I. 1(^7 peculiarem acminfica quandâ ipforum faculcatem. Perinde ac de vino Ïcnptnin J'eHquit Ariftoteles 30 probl. ied. probl. ï. quod animos hominum confundere aeperturbare dicebat propria fua facul-t2tc, nonauremquod calidumfit,quan-doquidem piper, vteft maiori, quam vi-iiüm,vi calefacicndi donatum, (ie magis ftarum mentis deftruere deberet, cui tante rei experientiaplane refragatur. Ve-triculü veróinprimisofFendi, mtioni vak de confentaneum videtur. Quiavenena toto genere naturx inimica,qnaprimùnà incalefcunt, virus proprium diffundere incipiunr. Cumque primo ipfis in corpo^ re ftomachus occurrat, in quo morâ rra-hentiacalefiunt,noncft mirumdnpfuiU Valdelxdant. Malcficiorum ligaturas amp;nbsp;folutiones ex phantalia agente proficifci dicerct Auiccn. qui hominis animunort modó in proprium, verùm etiaminalie^ na corpora vehementer àgere vbiq; prq-feiTus eft : fed hæc omnia probabili, non firma amp;nbsp;certa demonftrationc tradunt tur. Ex mcis lucubrationibus variarum hâionumUbri 4, çum Alcxandri Trak

liani Grçca amp;Lacina de lumbricisepfto-la,nuperrimçetliùrunc. Tu vale,tnct|uç amare, vtameris, pcrgc. Pacauü,lyvCab ; lunii,anno 157 i.

CktOn eft aliud medicamentuni Ini' mano corpori ita familiare , fieut ka^atf’**quot; Rhaquod Barbarum vocant, cuius frc-quens eda vfus nihil incommodât prot-fus, id h mane mafticetur pondéré vnius fcrupuli, deindedeglutiatur, 115 tantum aluumipftmmolliorem atqueobedieU' tem reddit, in iis maxime qui fuapte natura aftneiæ alui funt, led ea edam mar fticatione caput expurgat, fenfus omnes yegedflïmbsreddityvéntriculum amp;nbsp;rcli-qua membra li. quidaliud mirandun) in modumcorroborât, citra infignem ex-calfadionem. Matenas tam pituicofas, quam biliofas amp;nbsp;aduftas à corpore eü-cit,nequepropterea aliquam noxam ex longoeius vfu corpori affert, licut rcli-quxfaciunt medicina. Eft etenimomni cut parte medicina tutilfima amp;nbsp;nullius pror-

Liber IL 169 prorfus nocuméri. Dentes etiam, prêter alias vtilitates, ab omni putredine amp;ni-gredineconietuat, gingiuas folidas reddit, anbclitum commendat,adeoque di-uinum omninotemediumeft, amp;tibi his de caufis maxime familiare eiTe debet. Habeo ex Mótano, Hydropicum quondam facie,ventre, pedibus, atq; adeo toto corpore intumuiife, atque in fummo fuiffe periculo, ita vt plærique de ipfius falute deiperarent,is fato nefcio quo mo-iiitus,cœpitvti rhabarbaro modicè pri-inum,exquofubducebaturaluus, amp;fe-rofitas fmc moleftia , amp;nbsp;optime habere cœpit, is augebat pondus quotidiè, ita vt adrachmis advncias deueniret,atq; eas deuorarct, amp;nbsp;tandem intégras libras,có-tigitvt euacuarêturhumoresnoxii, eor-roborarentur membra , amp;nbsp;non tantum hydropelibcratus, atqüeadeó omnibus pro miraculo habitus eft , fed membra quoque robuftiora exinde fada,calor tonus corporis Optimus, amp;nbsp;fundiones feu operationes corporis om nes rediere, vi-xitfanus amp;nbsp;incolumis citra vlla infirmi-tatemvfquead primum fenium, multas

170 ÈnstOLAR. Meüigin'j interim congeflit pccunias, quas cünlvt“ diflet aliquando feruus ficarius, ipflusvi^ tæ jnlidiari cœpit,amp; eum occidere decreuit, vttutopecunias furripere pofleO cumbebac herus,acutogladio, quemp^ ftalefum vocant, fub vcftibus celato, vnO iólu caput amputate decreuit, quodK inflixitquidemÏethale vulnus,fcd prot-fus intcrimere nonpottut, profiliitenim ex ledo, amp;nbsp;quanquam Icthale vulnusad^ cepiirct, ranto tarnen robore præditus c^^ rat, vtamp;ficariumcontineret, amp;nbsp;darnna-rct donee opem illi ferrent vicini, amp;■ par-heidam caperent. Acceflerunt tandem chirurg!, qui cum viderent vuinus letha-1e, cœperunt defperare de ipfius Gluief relinquebat eum prognoft:icis,pucabant forevt quarto die morerctur: cum accédèrent circiter diemquartum amp;nbsp;vulnuS aperirent, (quemadmodu intahbusvul-neribus lethalibus fieri fblet à peritis chi-rurgis,vrante quartum non detegantur) repcriebant id citra vllam inflammatio-nempururaamp;bonum. Illud tarnen quia

Liber IL 171 lethale prorfus erac,putabant eum fepti-ttio die, (qui amp;nbsp;criticus eft, amp;nbsp;vulueribus ttiagnis periculolus, fiquidem ad melius Veldeterius tranfmutatio h tiefte moritu-rum. Superuixit tarnenfeptimum diem, indies magis ac magis conualuit,amp;adex-Uetntivulnusex integro coaluit, magna omnium hominum adrairatione, amp;præ-terexpeftationemvixit ad vltimum vfq; fenium. tandem interrogatus,quonam pafto tantum corporis robur fibi conci-liaftet, vt à lethalibus ægritudimbus eua-lerir, reiponditfrequenti vfu rhabarbari. Hæc tibi vir humaniflime, cùm te erga mcdiocria etiam officia gratiflimum vi-deam, communicate volui æquo animo, Vt viciffim aliquod gratitudmis fpecimen accipcres,amp; vt tibi hocmedicaraentum familiariffimum effe poffer,ad totius corporis robur conciliandum , amp;nbsp;omnesac-gritudines arcendas. Ifta nobis clarifli-musIoannesBaptifta Monçanus cómu-nicauit priuatim domi fux, mihi nimiru amp;nbsp;domino Hieronymo Scribæ, pixme-morix,cxteris omnib.abfentibus,quç vt bona funt, amp;nbsp;nemini fere cognita, heet

172- Epistola R. Medicin. eiusvfus fit apud medicos quotidianus, ita tibi quoque fbli ferues rogo. Vale.

MA x i M i facio miniftram medicinÇ chimiam, eandem fidominx fus fiele anteponere audeat, flagris etiam di-gnam cenfieo. Theophrafto experiend^ i^atenus domine mulcum tribuo,quandoquidenx chemiam , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

probet, mukapræclara mcdicamenrajn nefcio quibus antris Cyclopum deliteficentia, fi nonafieinuenta,laltem excultainluccm proculenqcundem veró arcemmedici-næ deiedis veteribus inuadentem nonç-quiori animo fiuftineo, quam tyranidem affedantem Cylonem Athenicnles. At-quevtilli, tanquamempirico amp;nbsp;metho-dicoMedicinç elegantis imperito,quan-do dogmata artis tot lèculorum conlènfu confirmata conucllcre nititur, mentem meliorem dariprecor : ita noftris quoq; hominibus, qui methodi inepto ftudio noua damnant omnia,amp;de iis, quænun-quam manibus finis traftarunt, fielquipe-dalib us verbis fanda arque nefanda proferre

Liber. I I. 17^ ferre audent/enfum accuraciorem opto. Et hæc mea de empiria noua ( fi modo Chimianouaeft)amp;veteremedicinçme-thodo fententia eft, ab Hippocratis j coryphaei noftri,praèceptis neutiquam aliéna. Reôte tu veto, qui velut obfignatis ta-bulis mecüm agas, amp;nbsp;ex iis quæ ante vi-£inti annos feripferam vel inuitum ad damnandam chimiamin vniilerfum co-gas.Cæterùm amp;nbsp;tritum illiid nofti:'ÀvT«exi fp«»-nJk( ffTDtu'npety, amp;deliôta iuuentutis tuæ vtinam crebra lacrymarum repetitione • dolere poflem. fi methodû fpeftem, cius lociquemadfers me nedtiquam pudet, firemediorumpræparatiônem ,etia difi pudet, qui iüuenili præcipitantia mibi vixdumà primis labris cognita damna-Xim. Hæc funt,quæ nontammeiexcu-fandi, quàm tui confirmandi gratia ad-ferre volui. Vale. Bafileæ, 15 April, an-ùo 1581.

pluribus aliis, no magis Platonica, quani Chriftiana‘’ni;^j!mihi probatur,in Academia cælefti aliquando explicanda.Quod ^us^eft ?n' lie ftibio byalinoquæris, vt vebementil-Tfaflibu- fimum, fie efficaciffimum medicamentum efleinvtramuis partem, ipla docet experienria , amp;nbsp;propterea pharmaci nomine digniffimum, quod redo vfu «wf, fi-niftro «;v’f '’’‘P**’ folear.Nauem agere igna-rusnauis timet: amp;ftibium ægro,noniiifi quididicitpropinet. Cum procliuefitin vtramque partem peccarc, amp;nbsp;improuido vfu infamiaMedico,pernicies ægro ac-cedat.Quodipfum Arragofius demetal-licis plærifquc ientit ,vt nonplusgladio Scanderbecci,quam dextro eiufdem fit tribuedum. adeoque inamp;niæ notam me-reantur,quotquot vel method urn nouo-rum medicametorum fupcUcdile exarmant, vel eorudem fortuite fuccefluan-tiquam arris viam damnant.Valç.Bafilcç lo lulii,anno i V7 9-

TE viuere amp;nbsp;valere opto. Succe/fibus tuisgratulor, 'VS^eidnere dodrifimc.

Ego manipulumvnû corticisligniGua- Zviogeti iacicotufiinlibnsfexaquæcoquo addi- ««loGiU midias pro potu. Ad ternam vnampro infufione. In pertinace gallico repetito vfu opus cft, vere amp;nbsp;autumno. V ino bac-tenus vfus non fum, etfi bonus iHefcnex coin gallico inueteratovteretur. Cætc-rum vfus huius pharmaci fie, vc omnium ftliorum,non femper fuccedit, proprer a-nalogiam fcilicet difparem, amp;nbsp;idiolÿn-Craliam corporum.Antidotis parum tri-buo in hoc genere, quado veneni gradus ignoratur, etfiquo modo antidotus ijla exGuaiaco ipfa petéda,quç non ta mank fefta, quàm occulta qualitate cotra mor-bûpugnat. Sed vt purgationesiplàs ma-ximi racio ; fie intermiftos fudores ex mercurio prçcipitato flauo, vulgo turpe-tum appellant minerale, dum ablq: cor-rodentibus prçparetur,aut certè acrimo-nia omnis eluatur. Sed de hocaliàs.Pcrc-grèctiam Catholici vfusefle potefttalis: ^ xeroxerotati minutilf. pulucrifati^ij. falfæparigliæ^j.liquiritiæ^fi. ^ puluc-rishuius ^j. ß. Maccrentur primó,inde bulliant in iuris pulli,Yel aquç communis

menfura vna ad medictatem. Seruetur, poftea y foliorum fenæ 5 ij. melifl£Egt;ro-Ïarum pallidarum, cinnamomi ana 3 ij» ßcchari^ ß, Mifc. Exinde cufofingulis nodibusin^vj decodifüpradidi frigidi maccräri pulueris pofterioris 3 vij. Ma-neper paruum laneum linteo fubtili tc-dumcolo,{yrupirofati momentum ad-do. Hoc ambari loco addere volui. Mn fcentur pulueres varii mangotiii caufa,V-ti non quidem nafuti dignofcere queans Hippocrates nûcceflat,quandoin thea-tro torus fum. Tabulas noftrasin Arifto-tcJisRhetorica iuuenilium ftudiorü nO-ftrorS tyrocinia edere nee licet, necpla-cet* Dolet mihi multa irreuocabilia 0-inifla,at non doler, fi anfarn haïe ipla alio-rummelioribus cogitationibus præbeân In mcdicinç veteris coftitutione amp;dedu-dione methodica,fi Deus inter tor peftn lentis luis funerapro fua clcmêtia vitam dcderit,occafione profeflionismeæ de-inceps torus ero. Vale V. D.amp;meama-

11111 figiUatam Amwaldinam neque vidi, neque de ea iudicare polTum, ne rnihi de pcregrinisamp;incogninsiudiciumfumere videar. Odor fpicæ genuinus non eft» an proprer oleum fpicæ admixtum ad.ean-delam ardec?Ex faeuhatibus certius quid Vos ipü côieélabitis.Neq; verb ego,quod in epiftola tua primum fuit, antidotis de-rogo, fed non omnes, quæ antidotorum nomine circumferuntur, cuiuis morbo venenato,aut veneno quid fimile habSti conuenire.amp; vtquammaxime nihil ob-fit , nihil tarnen prodelfe, no magis ratio-ne,quàmfenfuiudicefimuliudieoamp;cê- , k feo. Etfi verb gradusveneni æquè arque - * antidotiinterdumpenitusignoratur, ac nihil prohiber fortuitb antipathia: natu- ■ 1 ralis ™ »« etiâàplebeiis deprehendi, cum ’’lt;/gt;•« ne fummi quidem return natura-liumfcrutatoresaflequantur. Turpetum ^^“eth^' minerale Quercetani quale fit ignore, mineraii.

lyS Epistola R. Medicin. talc maneat.Eius quo Bodenftenius vtc-batur formulam habet, fi modo légitima eft,cum S. amp;nbsp;oleo vitrioli, coloreau-reo, fed quod non per fudorem tantum, fedamp;pervomitü amp;nbsp;feceflum granorum Etdefile hj pondéré purgaret. Coralliorü lal, cum Corallü. prius perfe foli in claufo vitro calcinati fuerint,aceto ftillaticio extrahitur, quod aceto adhuciunftum ruborem cgregic feruat, codérurfus abftralt;fto albcdinem recipit. Eo file in corroborado, amp;nbsp;fiften-dis fiuxibus predate vtor. Suntqui cum nitro prins calcinent,fed multiplici ablu-tione falis opus eft, amp;nbsp;nitrum ipfum tin-durx videtur infidiari.Mutatio veró ifta coloris turn in coralliis, turn in tartari fale

fuperinfufo àceto, inde abftrafto, qui fi-AcetHUik- ar, nondu aftequor. Cxterum quod Fet-tteuTram neliuscrofionem aceti veretur, cxGale-tra inftitü ^^^T^odifcerc debuit, multa ciufeemo-Fetnelü. di intra corpus tuto propinari, qua: foris corpori admotaamp; rubificant amp;nbsp;erodunt, amp;nbsp;cruftasinducunt. An veró acetum cru-*' dum accrrimum,quo coqui paffirn vtun-tur, minoris acrimoniæ crit ftillaticio? maioris ideó efficacix propter crafliriem fuam,

Liber IL 179 fuam, qua magis adhærct, amp;nbsp;diutius infe-ftarepoteft. Nolim intérimcanti viriiu-diciû reprehcndere,fcd hoc aflerere pof-fum,vc qua maxime acetoifta extrahan-tur vcl acerrimo, vel S. oleove vitrioli, ac crebris ablutionibus eadem rurfus elui, aut fakemita attemperari,vt in tantula quantitate, qua exhibcntur, vix centeh-ma pars fit cius acrimonie, qua nos quo-tidic de manu coqui in puimentariis amp;a-cetariisinnoxic fumimus.Turpetigt;vtfu- Turpetimi pra monui,cumolco amp;nbsp;S. vitrioli præpa- “^ç**“^' rati dulcoratiorepetitis fit ablutionibus cum aqua calida, vbi illud mirumacei-dit, malfam mercuriale A, quæ albafuc-rat, affufa primùm aqua flauam reddi,to-ticsq; ablui, donee nulla ampli us vcl fal-fedinis, vel acoris veftigia fuperfint, mm demûaquafrigidaablui amp;nbsp;exiccari. Co-ralli fimiliter fubtiliflîmè conçu fi in eu- ^Jæcalâ* curbitam iniiciuntur, per alcmbicum a- natio. quaabftrahicurflaua (fidextre negotium obeas, forte etiam in veram tinfturam, 0-lei rubicundiffimi inftar,incidcs,qua mihi femel tantum videreamp; exciperc con-tigit)póft audo igné calcinanturad albc-

x8o Epistola R. Medicin, dinem, inde affufo aceto ter deftillato in tepidis cinerib us rubedo extrahitur. Ab-ftradorurfuin aceto id quod fubfedit a-quadulci m ulcoties abluitur. Et hæc ego ad tuas,mi Weidnerc,funt Iixc talia,quï «üw^*«' potius, quàm «xf«««-»vcl ««^»««»rc-quirant. Nam paruusinterdurn error to-tumopusinterturbare confueuit. Vale V. D. amp;me araareperge. Baiilca, Calcn. Maii,anno 1583.

vti Zvin Z^Halcanthinvm fpiritu alü aliter. pr2par«fpi V-/ Operodifmiailla, qux pernouuma-litum «. lembicura repentis combibitionibus fit.

Ego compendiofiore via clicio, vnà cum olco non (vt vulgo) abftrado primü phlc-gmate amp;nbsp;abieólo, inde clicito oleo (fic e-nimfpiritus humidi omnes pereunt)fcd à primo liquorc viqgt; ad extremü omnibus firn ul in eodemreceptaculo manen-tibusamp; permixtis,poftmodïi redifican-do primum pblegmate inerti, fubinde 0-leo albo (quod Ipiritum vocant ) tandem rubro feparatis.Cæterum in turpeti prépara-

Liber I I. t8i parationenonfpiritu, fed falevitrioli o-puseft, (an forte tu notant f profpiritu accepiftiî) ficenim correftior, amp;multô eoloratior erit mercurius.Spiritu exhau* ftusjn prüfens, «gt;'wlt;^pou mittere no potui: mitto tarnen vt in re tenui ,tantillum in vafculo.Hifcedieb. tnJ^tärurfus parabo. Terrç Amwaldinx femunciâdatacom-moditate ad me mitti cupio , indicato preciojfi modo earumeftvirium,quastu prædicas. Tibi,miWeidnere,vitâ amp;in“ columitatem, qua:q-.à Deo eximièpen-det, felicem in arte fucceflum. Bafilea 11 Septemb. anno 1583.

PR 0 Amwaldina tabella gratias tibi a-go. Taneceti aquam abique infulio-ne, ipfodecoftocrediderim amp;nbsp;fuauiore amp;nbsp;efficaciorem, nifi forte ipfa decodio-nc fal quoq; fubtile extrahitur.Campho-ram cum fpiritu vini generofo foluta quidam in peftilentia maximi faciunt. Salis vitrioli ratio bec eft: Poft elieftum oleum Vtiprspa-fubfidentix, (quam caput mortuum vo- SoU.***

cant)aqua communis calidaafFunditur, lixiuium paratur, more confucto.Filtra-tur.Phlegmatc abdrado, in fundo rema-net fal. Quod fi impurius videatur,iteru dilurumcum aqua, colatumque, exco-quitur. Salis oleû alii aliter : Ego fal commune vftulatû vrina puerorum'odidua-nacxcipio. In calido per dies aliquotfo-ueo. Liquorem omnem per filirum colo, colaturamexcoquo. Sal cetragonum in fundo manct. quod in frigido fiipra porphyritem in oleofum liquorem abit. Hæc tibi petenti ego ex tyrociniis meis. Na quod tu de ramo illo aurifcro votum addis, agnofco ego tuam erga me bene-uolentiam,fed vt contrario mihi opus ef lêvoto videatur, ne fi tale quid cotingat, inter homines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;induere cogarTi

A Cc E p i xenia tua Mlt;tftt», amp;proiis gratus fum , quando dabitur etiam futurus. Coralliorum veram unduram femel

Liber IL t?^ femcl ego «wraj^^ß«« elicui, puram, fàngui-neam. Sçpè poft id tentara, non fucceftit amplius. Cæterùm oMniÏAN^i/j^ivtvf^^rnf^, jt„„„3, quovtor frequenter tale eft: Coralli ru- tinaura bntritiminutiflîmèin vale vitreo,fuper- ®“‘^“’ impofitoalembico calcinantur ad albe-dinem, vtvafis fundus cadefcat. Calcein hanc accto deftillato potenti immitte. Fermentationen^ ex dilfolutione videbis ®g’^cgia. In calido foue diebus olt;fto,quo-tidie bis agitando.Tingttiir colore rubro. Befunde eolaturam,répété infuiionem. Tinduras omnes fimul eolledas veliea: iniiee. Abftrahe peralembicuphlcgma omne. Liquorem craifum, qui in fundo rcmanGt,in vitrum patulum effunde, line vt in calido exhaler ferofum. videbis formas pulccrrimas, amp;nbsp;noua corallioiu rudimenta. Ablueaquacalidafæpiiis, amp;nbsp;rurfum abftrahe. Exiccatam materia fu-pra cineres calidos fouc per hebdoma-das aliquot, amp;infal albiffimum conuer-tetur, quod in quolibet liquorc prom-ptiflimefoluitur. Eadem margaritarum ratio. Plura in præfens propter occupa-tionesnonlicct. Tibiego,mi Weidno-

nere,vitam Sfincoliimitatem çx animo precor, amp;nbsp;Rothuna,fic vti fatis, tibi com-mendatum eirecupio, Bafilea, ij lu lu, annoijSy.

Qax hu« dec in pe. Ac.

ER G o de incojumitatc veftra galluro Æfculapio debcmus.SicChnilus fcr-uat fuos. Nosiifdem inpraefènsfebribus peftilentibusmaculolisaffligimur. Arfe-niciegonuUum periçulum feci. Feccre aliimihi non; fed incerto euentu. Euphorbium ne verô quis exhibepe audear, quiftibiummulto minus fubûnnareau-detî Vfqueadeô noftra nobis placent, a-lienafbrdent.PiIulam de arfenico multo minorçcrediderim. Sed k«-«©» omnium inftar. Thçriaca, deéluarium oui, Antidotum præfertim Matthioli,additisgra-nis x v vel x x olei fulphuris,reliquis prç-fero,cuius ipfius fcmunciam cumfuper-pendioàGallocmcam duobus folanbus Sue baziis noRratibus l 1111 pixidi in-clufàmtibi mitto. Calorem nanuumef Scaciterroborat, patenter fudorem mo-uct.

AC c E p i tuas, Weidnere dodiffi-me,cum duobus aureis, qui æqui-üalentgalliciSjquosGallo Chymiftæde-di. Aurumille’«T/A4j» necpatat,ncc ven- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' °'

dit,ctfi patandi rationesvatiasnouitjied bufdäauri vtait fophifticas omnes. Quani mififti P®*“*«“«« formulam Beatianam,à Monauioiâpri-demacceperam. Earn cette ncq; aufim, Ueque velimtentare, ne opera amp;nbsp;oleum hbore longo periret, neque credidetim hoc pr2cftaripofle,nifioculata fide edo-ceret. Multa in huiufeemodi arcanis G~ ^if/Mti. venduntut, multa quin etiam lt;iquot;n%^ /«tTOamp;fè^pfflAtA-wcontingere poiTunt.Ego genetofo fpirituvini ex vino cxtra(Sto,a-gallochi optimi fucco prægnante in rc-ftaurandis viribus féliciter vtor. Oleum oiçj f„i. fulfuris Ridores ptolicit,eoque nomine pbunsdo-gallicis quoque cum decodo ligni vel ‘”’ iàlfæpropinaturefficaciter,fic dobs dc-codimolcparcior,viribus raaior eü. In

afthmate certècuin aqua iridis, helen«# fcabiofe amp;nbsp;fimilibus ad grana fex man® vtiliter fuinitur,aut certè cum iufculo, inde veipen tribus antecibum horis. Ma-teriam namque incidit, digerit, amp;nbsp;catar-rhum dcflucntem quoque fiftit. Cumvi-no etia propinare fbleo, admixto faccha-rOjin itomacho languente, in obftrudio-nibus,in doloribus inteftinorum aflatu excitatis. Spiriru auri gcneroib extrahe cedoariacfuccum pro more,vcliicuload medietaté abftraélo,fucciliuius9 j cum § ij iulepi roQti limpidi mifc. pro para-lyticorum vfu. Dccc guttæ eflîcaciorcs, quàmmultaalia antidota. Eodc lulepo prophyladici loco apud ægros vtor,va-Iculoexili, quodenchiridii Jocoeircpof-/ir,inclulb,cum fiphoneparuo. Sedauo-cor.Tuvale V.cl.Bafilea,x^ Nouemb anno i y 8 6^.

CL A R i s s i M e domine Dodor, rc-Ipondco tibiper eundem,qui mihi hodie niane tuas fubprandii tempuscx-lubuit,

• Liber IL 187 hibuit, fed amp;nbsp;alias ante paucos dies ad ce mifijvfus Opera affinis tui, qui hîc condi-tionem quærcbat; cas autem amp;nbsp;ipfàste intercaaccepilfe confido. De methodo noftriBucephalilibenteriudicium tuum cognofcam,poftquameam, vt te promi-fifle n3eininifti,euolueris.Nolim me arn-plius quid de ilia prædicafle, quàm turc-apfeexpcriare. Redèprefedo pronun-cias, fallaxcfle omne experiraentum; ra-tionem autem ducem certiore. Plærum-que cnim, qui hac relida, vndique ilia captant, amp;nbsp;corradût, tandem fpe fuafru-ftrantur; etiamfi aliquandiu illis fatis féliciter vfi videantur. Quod fi cnim cafus aliquis incidat minus frequens , pertur-batiorve,cuius fimilis ante illis non facile occurrerit; ibi verè boni ifti experiment tatores magis muti funt quàm pifcis, amp;nbsp;quô fe vertant plané nefeiunt. At nequo intalibusarsdeièrit, qui cius præferiptû fcquuntur, fed exfymptomatibus caufàs •nueftigare iubet,cxquibus omnisreda dein amp;nbsp;légitima petitur curatio. Quantum igitur Catholicon illud,quod in my-fterjis habcs, atrinet, nolo tibi in pofterû

cius poftulationc molcftus efle. Siucc-nim mittas, fiue non mittas, ftisque deq» feram , etfi quide fcire cupiam, an idem efletcumeo, quod mecuin quoque fc-creto communicauitTheódorus illc no-fter. Gratulorveró nbi ex animo, quód (cribis, te conditionem non incommo-dam nadum ; ac fimul Deum prccor,v£ conatib. tuisitabenedicat, vtraultis fint ßlutares amp;nbsp;vtilcs.quod idem de fc queq; tibi nuciari voluit D.Iobannes Herman-nus, vifoptimusamp; integerrimus, cuius haftenus couidu vfus fum. Mea priftino funtloco, planequeconfido pauló poft meliorâfbre.Sedlâtis de bis in præfenria. Te b.amp; £ valere exopto. Vratiilauia: Ely--£orum 17 April, anno i y 7 9.

CLarissime domineDodor,aini-ccplurimumcolcnde, malimteres quam verba, ad purgandu, excufandiivc parare. Quodfienim in pofteruaffidui-tate fcribendi compenlabis id,quod bac-tenus negleólum eb,facile vcniam tardi-tatis

Liber IL 18^ tatishuius apud me impetrabis: fin minus, valdè verchdum eft,ne hçc ira,quani nûc tacite in medullis foueo ,inneruuni etumpat denique. Hanc igitur vtcautè deuites,tute videris.Mcthodunl tibi pla-cuifie Içtor.planeque gaudeo meas cogi-tatioriescumtuis liacqüoqun parte co-gruere. Putote initio propter phrafinfè-mibarbaram , ac alicubi etiam nonnihil folœcizatcm offenfum, fed rci,quam tra-dat, bonitas facile bac moleftiam remo-uit. Interim tarnen tu magno me corrto-do priuafti, quod tanto tempore àlédio-neamp;infpedione huiu$ librime abftine-re coegifti. Hanc igitur muldam vbi abs te exigam,opportunitas erit.Pro ratione conficiendi olei gratias ago. Captabo il-liusexperiundioccafionem folicitè. Etiam ZwingcruscumBafileadifcederem mihide eo nonnihil communicabar, verum alio impenfum eft vniuerfum,vt no-dum feire potuerim, quern effedum ha-bueritadminiftratum in cæcis, vt Appellat,hæmorrhoidibus.Hippocrate Theo-doriiUiusnoftri tevidifleopinor. Dona* uit me ipfe autor exemple,quod diligen-

tercuoIuerecœpi.Seribebam tarnen nu-peradipfum, nótamfedatam ,quàmiri-tatam duntaxat ede famemeam editio-nehuius operis,cùmquæadhuc reftant, fimili induftria amp;nbsp;felicitate putlicanda impensè defiderem. Fac, quæfo intclli-gam,quid tu de ea re indices. Pro myfte-rio tuo/^nw communicato, en aliud ac-cipe ex Zwingeri autographo bona dde defcriptum,fednon fincaudario, vt He-fiodcum prxceptum fequar. Itaautem Catliolicon habet illius; Catholicon : ^ faille pariglix 2wCecri ^ij-cortic.Guaiaci mundatorum gj. Rad.

chinx^j. Infundepcrnodeinf q. aqux »{^•nOTXt!; iniure aledorio , fi débilitas adfitjin vino albo, fi gallicus inueteratus, decoq. ad dimidias, tertiasve f a. Refri-gerari pertnittito. Sumitodccoóli^v. in iis infunde pernodemEuxifeos Ruffi 5 ß. fol. fenæ 5 ß vel circiter, Eccrifeos Ica-mon. gr. ß. Mane coletur per linteum. Adde colaturaz lyrupi rofati folutiui ^ß. Diafereos^ß. Aq. meliflæ, vclcinnamo-mi,veliuniperi ^ ß vel circiter, iuxgß.f. potus. Innoxie purgat in omni generc inorborum,ncc vcl per dies quadraginta aut

L I B E R I I. l^t ftut plurcsdefatigat, necaluû adftridio-remreddic. Catarrhis vnicè conuenit, arthntidis item-sJCJ^^Aa^fi. Gallico indem mane purgans,vefpeh fimplex decode, quod lyrupo rolato fimplici , vcl quouis alio ad rem faciéte diluatur. Pharmacum Taoiuj()(M»i)/^iMii,quod non nifi manu Medici parandebet, amp;nbsp;pàupcrumvfui inpri-misconfccrari.Seqintutaliud'^5?-afe«gt;nu-i*a-T»(• Pvt apytum ; V Albi nihil pafli pu- EiufJem gillos ij. rubri pugilium j. nigri vnétuou q.f. Mifc. fimul omnia. Globulos formate. Eos orbiculatim perforato corio fu-pcrligato,locis opporcunis innoxie adhi-beto.Hadienus « Awvitstnit.Vbi igitur quid tuumfecretihabeatdiferto fermone ex-pofueris,idem viciflim de his à me cxfpe-ftabis. Ego interim reruignatus, imagine gaudebo, vt ille de fuo heroe ait. Gaue autem literâfequarc, donee illius ex-pofitionem calolifticamcognoueris. Li- ■gt; tera enim occidit : Senfus autem valetu-dinem dcplorata reftituit. Scammonea: præparationem Platherianam pauló plu-ribus verbis expofitam, proximis fupe-fionbus diebus inter Chartas mess repe-

ri,Gratum tarnen accidie, quod tua quoique fententiaapprobata eft. Scio illania-gni fecifle Platherum,ac fæpiilîmèctiatn vfunijVt referebat, felici cum fuccélfu.

Dequodi Nuncaddifficultatcm tuamdiluendam, loeoFer- quampropofuifti,accedo. Fareormihi quoque primumlegenti cam fcrupulum mouiflcjfed tarnen pofteàvifusTurnillius fententiä aflecutus, cuius quidem fum-mam tali tabella incluß :

Hæc tabella ad vtrumq; Fernelii locum cum in phyfiologia, tum in pathologia reftè intelligendum facit,nifi quod in al-tero generalius amp;nbsp;ex profeftb de hoc nc-gotioagit,inalterofpecialiusamp; magisre-ftridè,prout nimirum tralt;ftationis materia amp;nbsp;methodus vtrobique tulit. A. Sub-ftantiamfolidam,eamvocat,quçreliquis fulcri

Liber IL 155 fulcri amp;nbsp;bafis loco fubfternitur,partisque dclineanonem,amp; vtita dicam (wia^ôn^I« totam compl£dituramp; abfoluit. Conftat aurem ex fêminis parte craflîore, magis-Queterreftn, ira tamen vt in aliis magis K)lidarcperiarur,veluti inolTibuSjCartiïa-ginibus, ligaméti£,in aliis minus compacta amp;nbsp;dénia, quemadmodum in neruis, venis,arrcriis, mufeulis amp;nbsp;fimilibus. In bac folida fubftanua immediate fedem fuamobtinent tûaquea humiditas (B,) quæpenicus cerreiscraflamenti partibus immerlà amp;nbsp;commixta,ceu vifeum quod-dam arque gluten illas inuieem copulat, amp;nbsp;firmiter cohçrere facit,turn humidum primogenium atque radicale vocatum (C,) quod nihilaliud eflcvidecur,quam fubnlior,tenuior, adcoque aërea feminis pars,caloris natiuiproprium domiciliü, amp;nbsp;quodammodo pabulum ; rum deniq; fpirituola fubftantia ( E, ) hoe eft tenuilfi-ma, fubtiliflima, ac pxnè xthercanatura, ignifeuflammas potiusrefpondens, quas formæ vicem ob id non immeritó gerit, amp;nbsp;præcipuarum adionum opifex eft amp;nbsp;adminiftratrix. Carnofa: fubftantia- ( D, )

qua: ab ipfo fanguine ortum ducit, caub tatesque amp;nbsp;fpacia inter villorum dudus primü reliólaexplet, magna eft varieras. Quidam enimpeculiariter amp;nbsp;in (pecic caro(i ) dicitur, qualis pulpaeftmufcu-lorum, quxdam coagulati ianguinis forma ( i) vifcerum præcipuorum exxdifi-cacionem abfoluit, vtpotè iecinoris, cordis,renum,pulmonü, amp;c. ôcideoGræcis »«pt^xy-w^h.e. affiifioappellatur: quædam etiam(3) fibrarum ecu filorum textura, amp;multipliçicomplicatione cóftat. Eiuf-modi funt ventriculus, vterus,vefica,in-teftina,item venæ,arteriæ,nerui amp;c.For-tafle præter h^c amp;nbsp;alia carnis in genere fic Duncupatægenera conftitui potcrunt;fi cànaattentiùsconfideremus, ficartilagi-nes,fi medullas ; qua: amp;nbsp;ipß in fimilarium partium cenfu veniunt. Sed Ferneliana interprctari propofitum eft in præfèntia. Cur veró in pathologia non perfecutus ftt omnes difterentias, amp;nbsp;eodem modo, caufaeft,fcopidiuerfitas. Etenim fupe-riusabfolutcdehis difputauit, amp;nbsp;per fe: nuncveró eatenus duntaxat, quatenus l)edica:fcbrisfpeciebusdedarandis fuf-ftdunc,

L I B E R I I. 195 ficiunt, ea attingerc voluit. Vnde folida fubftâtiam fubdiuiderc minime neccfle habuit,neq-, ctia in tribus illis hedicçgra-dibus aqueæ humiditatis amplius memi-nit ; quod fieri ncqueat, vt tantus calorin corpore viuente vigeat, qui aut hanc, aut illam abfumere poifit. Dixit vcro etiam fupra 4 phyfioiogixj.Humoremalimé-larium feu fangumeum (quihiccarnofie fubftatix nomine venit ) amp;nbsp;olcaginofum feu primigenium viuentium,amp; eorü qua: aluntur elle proprios: Aqueum autem amp;nbsp;elcmêtaremomnibus prorfus miftis co-pctcre.adquæinhis refpicitur. H^cigi-tur funtjquæ pro Fernelio cùm ab incon-ftantia, turn à contradiétione vindican-do adduecre placuic : in quibus an fcopu attigerim ; tuum nimirum eft indicate.Si quid prætcrea defiderabis ; vt pro viribus tibi fatisfaccrc queam, enixè opcram dabo.Bene amp;feliciter vale. Vratiflauiae Ely-fiorum,poftridie eius dici,quo tuas acce-pijhoceft, I9 Iulii,vt inde diligentiam meam in -refcribendo animaduertas; ac tibi ad imitandu proponas. ^’»ex«SA ^/gt;»wir«. herum vale.

REspoNDiT tandem ;rupitqgt; filen-da vocc.Cur enim non verfum bunc pro mei excuiatione pr^mittam? vciutpi, poftquam nunc delidum vtriufque partis (quod certisquibufdam in callbus lu-rcconfulti concedunt ) mutua compen-ütionefublatum eftjid lege deinceps inter nos cautum efto;nc relponfum vitra ' menfem fiimmum differatur. Qui contra faxit, violati facrofandi amicitix iuris reus habetor.Pœna aut mulda,pro fadi qualitate irroganda, arbitrariaefto. Ego fanè ne quid contra hapc legem in pofte-rum peccem,diligenter operam dabo, amp;nbsp;occafionibusabste monftratisvtar. Tu vicilfim, liquid ad me voies, fratri mco lacobo VratiHauiædegenti reddendum curabis, cuius opera, quocunque tadem loco aula futura eft, rede accipiam. Neminem tarnen fcio cuiredius quam Bu-cbolzero noftro tuas mittete pollis. Panel enim dies abeunt, quin ille ad frattem meum fcribat,amp; occaliones ob id cxplo-ra‘tashabeat. Nunc adremipfam. Buce-

Liber I I. 197 phalumnoftrumin bonis rebus traden-dis non meliori generc orarionis vti, do-leo.Cùmeum nupcradmethodi fuæe-ditionem cohortatus fuiffem, hi fee verbis mihi inter caetera refpondit. Publica-bo methodû curatiuam, amp;:quamuisalii fint laborê bunc aggrelfuri, non me pro-pterea débita gloria fpoliabunt.quoniam mulca in ea meamethodofunt,quæ in-•præfentiarum tanquam falfa reiicio. Vn-de fcio, quod eos fortafle pœnitebit laboren! hüc ede aggrelfos. Hadenus iÜe. Puto autem ipfum poftremis verbis alios apublicationefuorum fcriptorü,quam- ' diu viuit, deterrere voluiffe.Etfi quidem ctiani prçfenti mihi fçpc dicere meminii fe multa adhucin fuamet methodo defii-derare, qua: fuccelTu temporis ipfe emé-datupus fit. Leétiones de morbis capitis fanèquàm dodiflimas, cùm Vratiflauiæ adhuc hærerem, mea manu defcriberc cœpi ; fed non intégras abfolui : eó quod velutiè medio curfu in aulam auocarer. Habet illas D.Laurentius Scholzius Medicus in patria noftra, amicus meus fum-mus, à quo facile impetrare poffes. Con.r

198 Epistola R. Medicin, firme tibi pro certo,literas tuas ipfi no in-gratas futuras,imófans diligés inferibé-do efle folet, amp;nbsp;tecu multa huiufmodi no inuitus communicabit.IdêetiamSchol-ziusleéliones Capouaccii de venenis habet, in quibus tanra diligentiam audor impendit,vt etiani fe palmarium reperif-(e putaret. Aiebatadme aliquado:fc to-tos feptem annos huic rnateriç elaboran-dæimpendifle.Iam puto tenes, quo loco (pudafmata hxc illius habere debeas, / cumetiam fchediafmata qusdam ipfius tua fponte magnifacias.De calidorum amp;nbsp;attenuantium vfu in arthritide,video nos propemodum cóuenire. Vterque enim, dumateriainmotufeufluxu eft, illaim-probamus. Scd quæftio inter nos princi-palitcr inftituta erat de ligni Guaiaci vfu: quod ita calidum efle, vt in hoe cafu vita-ri debeat,nego;prafertim, quo modo catholicum noftrum docet,prçparatum. Etfi enim ad fluxionem augendam face-re alicui videri polfit: habet tarnen in fe viciffimquod retrahat. Itaque penerra-tio eoufq; vfuieft, donee purgantis me-dicameti vis ad articulos etiam pertingat, amp;in-

Scinde humoresalliciat, cùm vispurga-trix fudoriferam fuperet. quod ni(i cirer, rationi tuæ facilius acquiefeerem. Placet aurcm hoc loco quædam exTheodori noftri lireris, fub finem menfis lulii Bafi-leæexaratis, inferere, quod apprimèfco-poinferuire vidcautur. GuaiaciJnquit, herum J«-corticu decodum fitim quoque relhn- ”h5î» guère,amp; quidempotenter,fæpèdepre- inlueVe-hendi.Eiuldem in calefaciendo non ma- ““*•’ gnam eHe vim catholici vfus multorum dierum innoxius fatis conuincit. Ego ^ j afFundolibris vj aquæ, coquoad medic-tatem. Ineft vis purgandi amp;nbsp;aperiendi ïtiuhoefficaci or quàmligno,propter faliS Gopiam. Itaque quatuor doles habebis. Vinum fenex nofter ( Aragofiû arbitror, innuir) à quo accepi, in inueterato tantû adhibebac. Dum fudormouetur,vinum nonadeô conuenire, vti etiamventum feu pocius aeremliberiorem,rationi con-fentancum ,feddumpurgamus, amp;nbsp;vino Scviduliberaliusvti nihil prohiber, xxx amp;nbsp;x L dicbus in iis qui bibere polFunt, continuis vti nil vetat. Corporis moles aueiiuatur, vit« interim eóftant- Vidus

ratio proba, libéra tarnen •, àfole tantum, amp;nbsp;vento, amp;nbsp;crapula caueat. Hoc ipfo co-mendabile medicamentum , quod dus vins àfufpicione etiam liber eft. Hucuf-quc Zwingeri verba recitarç libuit, qux Bonum du- tibi non ingrata forecertofeio. Illud ta-k«“®«*®^*^' menexteobiterquaefierim ;cur pleraq» * “*’ âcea exhibita fudorem proliciant?Appa-rechoemanifeftèin bolo arrnena , terra figillata, coralliis, margaritis, amp;nbsp;aliis pul-ueribus cordialibus didis. Ratio, niii tailor, nonitaexpeditaeft, vtçuiuis pateat, quam tarnen ex te audire cupiq. An py-rapyro noftro vnqua vfus fis, amp;nbsp;quo cum frudu, nifimoleftumeft,mc certiorem facias. Ego femel arque herum non infe-liciterapplicui. Decafu âme aliquando propofito, non male coniedas. Mihi de omnibus diligenter inquirenti,præcipu3 caulâ lÿmptomatis illius vita fuit hxmor-rhoidû retétio, quas fibi ante quinquen-munr fluxifle,amp; poftea prorfus fubftitifle a:geraffirmabat. Vnde crafliore Sefascu-lento Gnguine intra corpus retento, facile obftrudio in mdaraicis, ipfoq; épate amp;licnefubfcquipotuit.quod ctia tumor

Liber IL pt hior foris iri hypochodriis indicabat.Ob« ftiuétione in vifcenbus illis exfiftentc,fè-rofum humorem minus exadè feparatû, in ventriculum,amp;iride in os regurgitaffe, nonadeôàrationcalienû fueric. Veram ïamêvrinam fiiifle minime omnium fu-fpicor.Qua cnim ratione è vcfîcain os ilia deferretur? Salfcdinem igitur vrinæ eo delatç imaginem patienti obieciiTcjapud meftatuo. Medici alii adhibiti, cùmad Vcfæ caufæ elTcntiam, atq; cognitionem non penetrarent : tumori fruftra fotus, illitus amp;emplaftraadhibuerunt. quinec-iambalncis, amp;nefcio quibus aliis pharmacis ægrum miferè fans diu torferunt. A me percuratum affirmarc non quco. Prætefqüam enimquod medicamcnto-rumiampertæfus.difficiilterànobis prç-feriptafqux tarnen maxima ex parte diç-tam coneernebant) admitteret:prius ec-iam,quamcura morbi chronici'finiri pofletjUhinc difeeßi. abeorépore quid, faftum fit »nihil ampliuscognoui. enpio illi efTe quam optime. Vtvomitoriis ra-rius vt . r Sc cautius, eædé me rationes im-pellunt,quas tuadducis. Olim quidem

joi ÊPistoLAR. MediciwJ peruulgatas fuilTe, amp;nbsp;pænè familiafes, irt Graciainpnmis,amp;Ægypro, Medicoru libri relidi fatis fupcrquc reftantur, qui natura fponte eó non ferunturdis vixim-perare foleo. Fortaire qua aluum blandè fubducunt, amp;nbsp;abderfionis vim babent, tantudem praftant.Talis cd aloë nodra, fpecicshiera, amp;a!iahiiiiifmodi. Domi-vomicorm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Cratonis. Hus Crato in rrequenti vlu habetagaricu recenter trochifcatum, amp;nbsp;cum oxymcli-tefubadumad gjvel ^ iiij.plerunq-, vo-mitus fpóte fubfcquitur, quem inhiben-dumamp;reprimendum non elÏe monctdin minus : ne fic tarnen ipc nodra omnino fiotWire-^' frudramur. De fucco abfinthii qua ar-probat Ró- fers,in iis ne quid difllmulem,tibi nonaf deknum. f^^tior, quinpotiusideó ventriculo minus gratum quam folia,comas aut fernen edearbitronquod vi abdcrforiaamp;adrin-géte,quain terreis partibus potidimum redder, ferè dedituatur. Vndenonpof fum non Rondeletiumdemirari, quite aiferente (nonenimipfe legi) maiorem etiam addriófionéfucco, quam rcliquis partibus rribuat.q uis enim hoc illi credat obfëcrofRei certè natura contradicinfe-cundum

cundum cuius ordinem Temper fuccus plus aquofitatis participât ; licut partes folidæ amp;nbsp;ficcæ,vtpote folia,radices,femi-na plus (liccat in praefentia fie loqui) ter-reftreitatis.ab hacautem,amp;non ab illa. omnium Medicorum confenfu, ftiptici-las amp;nbsp;aftridio dependet.Sedetiamfî Ga-Icnoquoqucdemus fuccum longé cali-diorem elle ipla herba : nûquid propter-eavcntriculo plusaduerfabitur? Non 0-pinor. quamobrem quæ tuæ argumentation is bac in parte vis fit, plané non alTe-

Pauca coB^ tra hæmo

nimaduerto. Si tanta copia lànguinis fi ptoan.

mul effluxit, venam aliquam gradiorem per anaftomofin apertâ, quàm ruptam, autexefam verifimiliuseft. Coftantibus

viribus, amp;nbsp;corpore plethorico exiftente, Venæ fedionem potentis rcuulfionis gratia non improbo. Sed cur potioni fiftenti camphoramaddis? Annonhxc rationc tenuitatis partiü magismotum adiuuat, quàm inhibet ? Nifi abs te edocear, cau-fam huius rei indagare non queo.Empla-ftica in huiuftnodi cafibus valdé prodefl©

Dccatarrho epidcmio annuj^o.

Cxfans Scaligeri,quem Valefius in excr-citationibus Hollcrianis adeo cómmen-dat,tibi notum cfle opinor. Cerotû quo-quo (antalinuregioniiecoris applicatum magnam vtilitatem adferc. Sedcur ma-giftri partes mihi fumo? Ad quæftioncm: Numpotusavirio,velccreuiGainchoan-dus fit; ex veteris verf culi fentetia refpo-deo:Potio finalis lit femper ceruifialis.Et huncmorem egoquoq;ftudiose feruare foleo, vtquandocunque licet prandium vel cœnam,amp; hanc quidem potilfimunl» cercuifiæ potu claudam. Ratio eaeft,vt haiitus feu vapores minus confertim à ventriculo ad cerebrum feratur, amp;nbsp;iliud turbent.Frigiditateenim cercuilia: quo-damodo reprimutur. Sitameii fomnum quis conciliate malit, ei vt vinum, amp;nbsp;qui-dempauloliberalius vltimo loco bibar, plane fuaferim.Ita vides,cum ad fingula-ria feu ■mà^/ûfa deuenitur, nihil elfe in arte noftra perpetux vcritatis. Ad extremu illud abs te rogauerim , vt de prOgrelTu morbi epidemii nupcrgralTantis, quern apud

Liber IL jcj apudvostenuit,mcccrtiorem facias, amp;nbsp;ßquidaliudpeculiarcin illius curatiônc obfcru.'ifti. Item : nûquid verè contagio-fum fiiiffc putes, amp;nbsp;vnde originem traxe-rit ? Quid fcbris catarrho illi adiunda, an ephemera fuit,an{ÿnochus imputris, an vero de continuarum gencre aliqua? vc-næfedio amp;nbsp;expurgatio num veftris ho-minibus vtiles fuere ? Habco non pauca, quæ hoc loco referre poflem, fed tua au-dire prius malo. In diaphoreticis fumma curationis hauddubièrepohta fuit. Dominus Crato puluerc cornu ccrui, bolo armena,tcrraûgillata cum aqua cardui, vel aectofæ, amp;nbsp;grams aliquot camphor« præcipuè vfusfuit. Alii cleftuariü quod-dam, Diafulfuris vocatum, vehementer profuifle teftati funt: cuius dcfcriptionê, artificiofim fancamp;minimèvulgarem,a-liàs tecum communicaturusfum. Nunc bene amp;nbsp;feliciter vale, amp;nbsp;quamprimùm tibi comodum vifum fuerit, refcribe. Prags Boiemorum 18 Oótobris,anno i j 8 o.

VIx fans ex literistuis colligere queo», num meas, quas menfc adhuc O-Âobri ad te dedi,acceperis. Fraterquide eas rede ad te curatas ede in proximiS fcribit. Sed facile fieri poreft,vtiinpedi-mentumaliquod incidcrct, cuius gratia tardius ad te perlatæ funt.Pro gratulatio-nc tua magnas ago gratias,amp; tibi vicidîm oinnia fauftaac relicia reprecor.Caue au-tem pûtes, me alio animo ergate futurum, quambadenus fui femper. Cola-mus inter nos amicitias nonfucatas,non aulicas : fed philofophicas, quarcumfir-j mo fundamcnto nitantur, ftabiles funt amp;nbsp;ipfxatquc firma:, nee cuiuis impetui cc-dunt. De morboepidemioinfuperiori-busetiamattigi aliquid,amp;refponfumabs tecxpedo.Placetidquod exFcrnclioaf-fersde grauedinc anheloia, amp;nbsp;ipfèetiani ftatuovfinitimos hofee morbos effe. lo-hanisWieri obfcruationesad manus non habco.D. BalthafarBrumerus Medicus phyficus reipublicæ Hallenfis apud Sa-xoncs,pcculiarem commétariolum nu-peradmodum cdidit : in quo febris ^e-düenuaJis Stesurft««' potius tra dit, quam huius

Liber IL 507 huiu^ cpidemici catarrhi.Srcngliana ma-gis arridet, quamuis amp;nbsp;ipfa wstttr«f aUquas patiuntur. Nemo mihi facile perfuaferic, in maligncrû x«ÿ ?xo/^^juJ^k numéro haben-dumgt;qui tam paucos inccremir, amp;nbsp;plærif-que falubris mit, imo etiam in futurum caufas morbificas abftulit, vc non l'mme-ritô de illata fibi ab eo iniuria Medici co-queri poffint.DominusCrato febrem il-lam catarrho adiunftam inter -np-ifi^Jiitt referebat : contra Mcrcurialem , qui in fynochorum imputrium cenfuiUamcol-locabat. Putredmem verb aliqua, faltem lcuem,affuiffc, ex contagionis nota mihi firmiter perfuadeo. Refert fimilem mor-bumRondelctiusnoftcrin libellode co-gnofeendis morbis, amp;nbsp;Iulius Palmarius in præftantiflimoillo volumine de morbis contagiofis.In cura tibi plané accedo. Parum enim felici fuccelTu potentia ilia præfidia, venæfcâ:io nempè, amp;nbsp;expurga-tio adhibita funt. Bezoartica plurimùm profuerunt. AdCapouaccium, cuius tu præclaram, vtmeretur, mentionemfa-cis, fuperioribus diebusferipfi: amp;nbsp;dubia qusdam expofui,ad quæjVt haftenusfa-

joS Epistola R. Medicin. cerefolitus eft, cû benigne refponfurutn confido. V eliin mein co, quod pens, tibi gratificari pofte. At profedó ipfe plæraq» illius ad luie deftdero : amp;nbsp;dolen mihi tantum otii nonfupcreire , vt ipfe ca defcri-betemeamanupoflîmiægrcenim in ta-libus librarii opera vtor. Indicaui tarnen in proximis meis occaftonem,qua hacin parte vtinon incommode poiTcs.Promi-fitaliquando Capouaccius, fe fimiU mé-thodoetiam artem üy^i^ fiuede tnenda ftnitate complcxurum,idquodab co pC-tere, amp;nbsp;eundaneem vrgere non definö, quicquidalii de huius viri laboribus iu-dicent ; ego illos minime vulgäres; fed er intima potius philofophiæ amp;nbsp;medicinx medulla depromptos elfe puto. Gratx mihi fucrunt binæ de/criptioncs,quas c-piftolas tuæ inferere dignatus es. Priorem, quæ Helideum autorcm habet,in meis

aduerûriisconfignatamreperi : alteram Platherianam non jtem. Dabooperam, mi chariftime WeidnerCjVt par pari refc-ram; amp;quidcmquamprimùm. Difputa-tionem Éraftide putredine nondum intégré perlegi. Qu a: tarnen baden us in ilia

Liber IL 30^ ilia obferuaui, de iis coràm cecum agerc mallem,quam perlitcras. Interim hoc Uturn abstequæro: Anillud etiaporno-rum vitium (itacnim fanèappellcm) pro putredinehabeas, y^rannJïe begifgt;ne»tetg zu Nji^erilcn. VerbuLatiny,quohanc rem proprièexprimas, abste fcirecupio.Nifi fallorapud Pliniqmalicubi exftat. Si dices initium putredinis ede : turn necefla-rióquamuis putredinem prxcedet. Sed tesnonita habet. Et prxterea non cof-ruptio quidam videtur cire (qualis o-mnis putredo eft) fedpotius maturatio feu perfedio. Etenimfrudus fcrotiniamp; pyra duriora hac ratione fuauiorem fapo-rem adipifcuntur,amp;maturioraefle iudi-cantur.Verumdehis tc cogitationem v-berioremfufcipcre malo. CynogloiTum, cur à nobis petas, miror. Credo quemuis hortum tibi fuppeditarc pofle.loquorau-itemdeilloquodhumifternitur, amp;nbsp;cum Diofcoridis deferiptione conuenir ; non de altero quod caulem cubitalcm aut al-tiorem etiam addit. Si tarnen omninó ad cum cafumexpetis.in quo Aubcrtuscó-ferre aifeuerat : Moibani interim antido

turn eins loco vfurpare pores. Sed non poflum plura in præfcntia. Vbi tuas vicit firnacceperoiin me fchbcdi diligcntiam nondefideraturus es. Bene amp;nbsp;teliciter vale. Ppagæ Boiemorum xi Decembr. anno 8 o exeunte.

MIR o R te nullas cu ifthocyow*«*’ lt;f»!‘‘!gt; ad me dedifle litcras, hac fola contentum excufatione, quód vbinam locinuncagerem, nefcircs. Quad vcró probabile litte nefcire: iniis me cire o-portere,quæ fuut partis mei, hoe eft,quï muneris amp;nbsp;officii mei ratio expoftulat.Si quidê enimaulx me Cælàreæ(quamuis indignum ) Medicum effienofti, quïab illame longiusabeffe tibiin mentem venire potuit,autetiadebuit? Vides igitur, mi V/eidnere , quam inane lit hoc amp;: nullius momcnti i9»)iyi5gt;t'™i', quod ribi«««-Kmniti^pjiTt affiimere , amp;nbsp;lilcntio mininaß neceffiirio prætexete placuit.Ideoq; non magis tibi allaboradum, vt admiffumcr-ratu corrigas,amp; quibus potes modis con-tradanx

)) L Î B E R I Ï. ^ 3« traâ:am ncgligéciæ maculam eluas. quod non alia via affequere prompnùs autfa* ciliùs ,quàm fi id, quod nunc prætcrnaiC-fum cft,in proximis tuis fcriptionis proli* xitare abunde oompenfes. Ego quidcm non illas folùm, fed forte etiam alias plûtes hoc in loco abs te exfpeólabo: ex quo quando digrefluri fimus, nondum fatis conftar.Negociorumcerte,qUequotidiè offcruntur amp;nbsp;moles amp;nbsp;varieras tarn citó fefe expediri no patientür. Pofonio Pan-noniörufn (vbifelquimenfem integruni oonuentus durauit ) cum Vicnnam redi-remus, paucis»poft diebus in arthritidé, qux omnes pxn« corporis artus perua-gara cft , incidi; Faâ-us fum enim ex i-fchiadico gonagricus, inde podagricus, demum etiam chiragricus, quinamp; colli partes malum hoe infoftarc non prxter-mifit. Prxcipuam morbi caulam hxmor-rhoidum,qux fceundum natutam fingu* lis fermé menfibusmihianrea fluere fo-lebant, fuppreflïonem fuiflc ftatuo. Ea enim ratione materia colleda,cum iuxta eonfuctudinem non vacuaretur, vicinal partes occupauit* AccelTit ftimuli loco n V 4

jii Epistol A R. Medic in. vmuin Vngaricum forte amp;nbsp;habituofumi quod me liberalius inter Pannones bau-Zifle (ita enim in aulis plxrumque amp;nbsp;viui-tur amp;nbsp;bibitur)nondifficeoriCum me fatis diu morbus ille,ftulticix mex pœnas pet-folucns, afflixiffet, quadragefimo) do-mum die (qui tunc primus Maii erat) ex Hippocratis vaticinio domo prodire cco pi.Vdim hie fcire: quod tu cofilii ad pro? uocandu denuo hxmorrboidas prxferb bas ? Debilibus mediis, qualcs funt bieca f. aloe non lota,fridioncs ani cumafpe-ris pannis , amp;nbsp;limilia, fruftra hadenus fum vfus : à fortioribus etiam confulw abftineojquod metuam ne vebementius iritatas bxmorrhoides iUæ poftmodum xgre amp;magno cum pericule fifti queant. quando fponte quoquefua fluentes anr tea, fere femper modum in effundendo fanguinem exceflerunt, meque ixpe de-colorcm rcddidcrunt.Sed amp;nbsp;illudabs te lubens quxficrim : Num morbum bunc inpoftcrum per interualla rediturucen-feas,nec'ne?Ego quidem ita mihi perfua-fi: Longe efle rationem alianvpodagra:, chiragrxaut gonagrxin fpecic ita dida-rum;

I OlL f E R I I. Jfj âarumj ab arrhritidc,quæ generali nomine ßc nnncupatur.lllæ cnini periodos folemnes fcruarc,ac per inteniaUa ftara amp;:certa redire folcntdianc eum quaß cri-ticaquardana expulho fit,amp;ideóomncs . pæne artus tempeftads in niorcm per-Qolitcc, vnica inuaßonc feu paroxyfmo finin exiftimo. niü fcilicet caufe externas tam potentes accédant; vt nouum mor-hvmi procreandi amp;fufcitandi poteftatem habeat.Tibi an idem vidcatiir,fcire per-cupio. Gaudebo fanc amp;nbsp;in mea opinionc magisconßrmabonfi tu aflenferis.nolim tarne te eapropter celarc,quæ mihihac in parte mctuendaiudices. Vino fortaf-teomm in vninerfum interdices, amp;nbsp;leges ▼iuendi prxfcribes duriflimas ; quas vt in hoc vitç genere ita ftriétè fetuare poflim, valdè vercor. Audia tarnen nihilominus te libeater,amp; quatum omnino licet,con-filioamp;prxceptis tuis obfequar. Imotibi maioremetiam quam mihi ßdem adhi-bebo: quandoquidemfi’oi quiique pelH-musvt magifter, ita edarn Medicus eft. Superioribus proximis diebus Epiieopu quendam per Dei gratiam fanitati rclU-

tuimus ; qui ex vchcmcnrifiimoinlultu cpilepticoportea in coma peruigil inci-dir. Vclim totûmedicationis curium me tibi perccnferedebcre.Paucisinrericdis . horis cùm vires conftarenu amp;nbsp;coipusim-' pura plethora cflet refercifumum ; non modo acres'clyrteres iniccimus, fed ex vena lèda large fluere fanguinem permi-fimus; exhibito præterea vcl potius in os infulbcaihartico,etiam expurgauimus. nccinfelicircr conlilium illud noftrum, • enamfi aliq ui fedulo aduerfarentur, pro-0 celhe. nempe extremis morbis extrema quoq{ exqmßte remédia opponendaef-feprxclarè cenfuit Hippocrates nofterj Ad Prägen les meas refponium abs te ex-' Ipecdo.Nihilmihigratiuseft hocinloco: quàm cum tôt præftantibus vins amiew tiam inirc,qni vndique hue aduolant.Tc quoq; inter illos efle valdè optaré. qiiod tarnen cômode fieri non pote (h interim xquo feramusanimo.Petcbasaliquando Philoihm. philothrum.Nunc hoc cape : Sume ladis caprini q. fiaddealumen puluerilâ* tnm, amp;inuicem mifcc. poftea ftilla per filtrnm. Cum hoc iauugc.laca,ex quibus pilos

•L 'l B E K » I I. gt;nbsp;? Jiy pilos auferri cupis. fudatoprius,quami-lt; tcrumabluas. Tucóhuius expehennam. ücerc, amp;nbsp;mihi de euentu poftmodum fi-gnificare poteris.Bencamp;feliciter valc,mL chanlfime W^eidnere,amp; mei memoriam CÛ bencuolentia conferua. Auguftæ Vin-delicorumècomitijs,i7 Iulii,anno ijSa^ l’óH AN NiWeIDNERO Me D.amp;C.

ACciPio excufationempr^termiP fionis literarum, quam prarcndis;. crumb non omni ex parte mihi lansfa-: ciat. Videris enim fubelfe culpa h nó la-tiffimç, at faltcm lata,quam,mb fenprio-, nisfrequcntia,in pofterum expure nuk lo pado potes’. Ncque tarnen intcreatc plane librum pronuncio ab co dobitoî quod tibi pro iis perfoluendum eft, quas amiflasefle fcribis. Fortc.enim cum 00» cupacior elfes, in cas cibi diligentins ins quirerenonlibuit. Noliputarc,meamc tam vili penderc : vteafic abiici velim, quo minus pofteadenuo.repcriri queau Vix credas quam magna amp;pxne intale« rabilipccua teaftedurus fim: ft deperdi«

tas illas meas nonUenuo in luccm produr xcris,amp;: priftinam illis dignitatem refti' tueris. Sic fûleoincos,quimcoimperio fubfunt. Sed tamcnamifloquarramus fer rialudo. Gratiain haben, quod te de m?' caperata valetudine mcalçtari fignificas: cum quidem illi hominum generi, qui cumarthriticis doloribus conflidantuf» patne magisinfultari foleat,acfecundum Apoftolum adlidio afflidioni addi. Tu tarnen, quod hocfacere intermittu, scrum te elle amicumoftendisjamp;f mfim^ idisprofedó non plane ridiculis dolori-bus.Expertus affirme ; amp;nbsp;ne tu in fimiles incidas,opto precorquc.In prouocandis hxmorrhoidibus tuo plane confilio ob-fcquar. Nó facile mihi perfuaderi pauar, vt nimis vehementibus vtar. Fcrè enim maius pcnculu eft in fiftendis illis, quàm prouocandis : maxime fi fccundum natura,id quodmiliiaccidit,vbcriusfluaat. Etfiverónondumomninó priftinâcon-fuctudinem fcruant: repetïto.tameavfu aloës ante ceenam , fentio nonnihilfefe illas rurfus explicarc,amp; ad fluêdum com-jKirarç.nolo illas acerbius prouocare.Cd-mendat

Wendat Varignana plurimum oleum iri-ftum,itemfàdicem lilii, quocuque modo imponatur;, cuiusfortafle, cùmperi-culû nullum adiudum habcat,pauló poft periculumfaciam.Adfedioncsnüquam volcns accedam t cùmillud quoq; exem-plu ,quodtu cómemoras,mcdctcrrcat. Quæpoftea de repentis arthritidis inua-fionibus attcxis: ea te aulicum noneffe atqucadulari atque blandiri non pofte, plane arguunt.Eam enim pociflimum ob caufam hanc difputationem moueram: vtmc,quivixhocmalumefFugi,confola-reris-.fore, vt nüquam,aut lakem perraro reuerterctur.Tu veró hac cótrouerfia nc glcda, (capha fcapba dixifti, amp;nbsp;mihi no-uam pxnè folicitudinem iniicis, vt magis quamanteamihia moleftiis illis metua. VtCicero in epiftolaadLuceium,etiam plufculum quam veritas concedit de fc dici poftulat: ita ego quoquc putabam te opinionem meam confirmaturumjetiafi non cxquifitiftimc enm arris præceptis conuenirer.qnod quidem ad xgros face-re folerc Medicos, vt illos in fpem crigat, notum eft. adeó etiam vt hoc reipelt;3:u a-

liquandoad me,turn Parauii decumben-tem,dicerct Bucephalus : Medici nun-quam vera dicunt. Fortafle autem tu pu-tafti: Medicum àmedico decipi çquum non eife, amp;nbsp;ab hoc facilius quam ab aliiS fraudem deprehendi. Qui equidramen ht:nenuncquidemtibi plane aflentior, quod ad ardiriticas periodos attinet. Cùm enim permodum crifeosexpulfio fiat, vix eft verofimile,omnes corpofii^ artus ita debilitari, vt infirmitatis ration^ deincepsfemper fimilcm fluxionem fu-^ feipiant.quemadmodum in podagra fif, autchiragra: vbi Icui occafione inuafio repetit ;amp; pænè certas periodos feruar. An veró arthriticus morbus, hoc eft, qui fine diferimine omnes artus corporis perreptat,idem fit cum eo,quern Cardanus vagu appellat, amp;nbsp;de quopcculiarem tradatum conferipfit; tu videris. Quod à vino abftinere iubes : rem duram impe-ras. An veró folius aquæ potu contentuni effe præcipis? Nimirum cautc amp;nbsp;prude liter vocem lt;J^sa/«igt;sgt;f, quæ etiaapudThca-gnideexftat,adiicis. Sed non licet nobis auheis fæpè ita viuerc^Yt volumus:quan-

L 1 B E R I I. Jlf do ad aliorum arbithunoscopararcnc-cefrecft.Tecum,qui tuomore domefti-camreminftituis, benèagitur. ABafiliê-fibusiarndudum nihil habco ; quodcon-tagionis ratione loca ilia male tuta cflent. Ad D.Zwingcrum amp;nbsp;Platherum paulà poft fcribam. D. Simon Grynxus Medicus diem jfuum pefte exftinäus obiit. Quid de reliquis fiat, aut fadum fit, cu-pjdc fcire defidero.CurHippocrates hu-inorem mclancholicum aquam, vel vt in Græco textu eft, t'A’®™ appellat; ad Erafti difputationes remittis. quas certè, fi ad manu habere,infpiccre non intermitte-rem. Sedquïin iftaoberratione bonoru librorumeopia inftrudum efle licet? Eft nobis aulicis illud in ore , quod Bias, ni faUor ,de fe dixit: Omnia mea mecu porto. Partem librorummeorum Pragx ha-bco:partem V ratiflauix in patria; pattern corum ctiamhîcVicnnæ.Illos in vnû cogéré ecquando licet? fubinde enim aula mutatur; quam me fequi necelPe eft. Li-brorü veró fupelledilem inftruóta quo-modo quis fecum circumferat ? Qux tua dclucrcfitfcntétiafcirc dcfidc.ro. Poft'

ea ad Eraftu, velut fuprenium iutbcera, CuM para- ^ **^ Über, prouocabimus. Dc paraJyh lyßs in qua poft colicam non paruaeftconrroucrua. h« *^'' ''^ ’^^ dubito te ca vidiÜé amp;nbsp;IcgilÏe, nuæ £-raftus de ilJa fcribic in quarta pr.rte Pata-celficorum fuorum. Scd vt ad remp®-pius perucniamus;peculiarc exempkïhi tibi propono. Laborauic boe morüojJb-ptimusEfronans nofter,qui cum fat« ÓÜ' -citer reftitutus fit,eins curanonisprocif-fum ad te tranfmitto. Vt aurein vicicas mc Germana fide tecum ageren cxeiuJ «J^x*?'quot; omniatranlcripfi,quçin lelwdu-1a iniefta vides. Prarceflit in eo coUcus dolor iatis acerbus; poftca ^'»«icsnanv««-^»/Luta.i»7Ïv»lt;rw in triftem iftam swptawf mor-bum incidit. Neautemboc nouuraefic pûtes; legere potes eaquxapud Hippo-cratem caftant in 6 epidemior. 4. com-, ment, parcicula 5. quot;nbsp;•»«nfov^sW w J^«amp;c.I-

tem Paulum lib. 3. cap. 18 amp;nbsp;43. Præfep-tem iftam curam quomodo ad Wide-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mannitui, cui optime cupio, cafum ap

plicate debeas, tute videris. Noftro Hli Efromofatis bene fucceflifte fcio. Et a-fetipfit ipfe vbique, vt vides, non tantum reme-

L l's E R II. '^n ^«nediorum formulas: verumctia qui-b’js,amp; quo cum cuentu vCus fit.Tu quoq; facfimilc.Habet prxterea dominus Cra-to in vfu oleum quoddä, cuius mirificam ’ Vimmulrisprobauit.inudhuncinmodü j. . | conficitur:-^ Gummi Galbani, Elemf, Hedraf,-ol.lautini anaq.ffiatdeftillatum, amp;nbsp;(cruentur feorfim primumaqua,dein-.xlcoleum darum,certióoleumcrafluni. Hoc cmplaftrum mufculis epigaftrii ap-1 * plicat-, amp;reliquias morbi fcliciffimc dif-*'cutit. Credo vkra duo millia apud Mora-ào»amp; Boemos hoc vnguento lucratum dfe. quod tecum quoque pro amicitia Tiokra communicare volui. Vniuerfalià

- iquae prxmittenda, quoque intra corpus ^xhibenda fint, per te fcies melius. Credo mihi alteri nonita prompte communia ida facercm.In albo fluoré pillulas de Cura albo-bdellio laudas : cum tarnen in liftend is g^“*quot;* potiusha’morrhöidibusamp;menfibus.alii, sr.^jits amp;nbsp;potiffimumVarignana,commendent. De tore marino nulla apud me eft du-bitatio; vtpote cuius admirabilem effi-Caciiam ipft etiam in muliebribus morbis cxpertusfum. Tux urnen conftanti af

jxi Epistolar. MediciM. feuerationi fidem habco. Pro tranfinilfr abs ce munerc gracias ago maximas. Ro Ûè obtulic tabeUarius^quar illi crediddb* Egovero quid refera 5 Cumadmanusar* liudnihil fitj mitco ad te exemplum Va-Pfflothrum. lcûinoftri,quodmea opera emendatui#

Crato nofternuperforisdedit.Cupiodc illo intelligcre iudicium tuum. Pro pfilo thro,quodinefEcaxeire dixiHi, en tibia--bud : y Lac canis mixtum cum puluer# auripigmentiin forma emplaftri, bue b* mmenti,admotumdepilatimmediatè.Si lac canis habere nequeas, fubftituitur lac cfulx maioris,amp; applica in balneo ad ipa^ cium recitationis trium orationum do-minicarum , amp;nbsp;iij falutationum angelicarum,amp; quando arefcit, pili vna cû pß-lothro remouentur. Non puto habere minorem vim , quàm vnguentum illud Ruimaappellatum,quoT urcæin balneo suTaftar I ^‘^ banc ré vtuntur.Ligno Sairafras,quo4 ex Florida hue noua Francia hue imporr tatur, anvnquamvfus fimnefeio. Plane odorcm amp;{àporem feniculirefert.In de»-licatisnaturismuko præftantius efttum guaiaco,tuin làllâ. Ventriculo eciam melius

L Î B E K I Î. JIJ lius conuenit. In Polonia creberrimè nnne vfurpatur contra podagram,amp; alias chronicos morbos* Siqniddccocupies: lubentiffimè ad te tranfmittam j amp;nbsp;mo-dum vtendi,fi nefeis, fignificabo.Benc amp;nbsp;félici ter vale, amp;: feftinàtamlcriptioncm boni confulc. i % Nouemb. anno 1581. “OUl-j Cratonica.

ü I N paralyfî inchoata manuu poft co-hcam,qualis fuit roca,amp; hçrente iam ma-lo inmufeulisibi etiâfugillatis, primùm ad expeUedam materiam c mufculispctf exhalationcs amp;fudores,vtitur fudórifico, fomentatione, amp;nbsp;vnguento infra fcripto. -obt-U S/tJffrtjïca: UB' ^Syr. debetonica, de fuceo cardui an | i, ß*

quot;51 Theriac.præftantiflT.sij.Milc. (Hoc vfus fum ; fed parum mibi fuit !^quot;^^ *M», præfero lyrupum fandi Ambrofii. ) Sumatur mane vnumcochlear,altemis 1 diebus, amp;nbsp;contineat fc æger in ledo,vc fomno amp;fomentationelcduli fudorpro-moucatur.

Rorifmarin.Iuæ arthetic.an. m.iij. Incidantur,coquantur in ahcno,amp; deco-ftuni ciim herbis calentibus intundatur in Vafcnlum ad hac rem præparatn, qued tegaturfupernêpannoquadrupiicijamp;^qr quot;mentetur manusper quartam horr^ma-nc amp;nbsp;vefperi ante cœnam. Fotmam va-fculinon dubito tibi notam eflb. Aqualis breuioris inftar habet, amp;nbsp;in latehbus foramina per qua: manus inferantur.y oi^

Lumbricor. terreftr. vino loro-rum §jß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-nV

i' Mile. f. linimentum poft fomenta-tionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

Addfturhis omnibus amp;nbsp;fapo certigeneris', qóó poft fomentationem amp;vndio-ttem çger mànus abluat: qui ßccefcat fua fponte in manibus,amp; poftea abluatur ca-lida. Huiusfaponis delcriptiofequitur:

QuoeJ fi fuperioribus illis nihil,jproHei-tur,pr'o fométo luperiori, vfurpetur hoe: y Rad.vrcicæm.iij. '^

•oioïj^Cerasparum, Mifc. £ linimcntutpgt; VcriCque^vlusfumprimis amp;nbsp;{ccundi^^amp; ^curtdis mprimis : quibus fenG tren^Q^c in ma.nibus(nam pedes firrhiicinperfué-re)‘cuancfcerc. quod fuit'confinnati membricertiHimumargumentum. Sed temporis detrimenta ferre nolui,cùm cf-lem turn totus in Plalmis,amp;c. ,

Quddfi vero neque proximo luprafcri-ptum vnguentum litis fucrit'cfficakd 14-maturquod feq«itur: - JónMtiTfmn. ’^^'’„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 3

^ Coficharum nigrarum ( hæ conchae non potuerunt reperiri in noftris ofïîcinis)vranturin fiólili, amp;nbsp;col-ligatur humidirpinguis § ij.

ceruini a,5vj, ^ Saponis Vcncti cuni f«tc» catdui amp;nbsp;althcx dÜToI.q.Cp Mifc.lenco ignc.*;, 3 j£ 31 Quód fi adhuc etiam magisacuendacta-ratio, adhibeaturad extremum ynguch« tumiequens;

Calami aromatic. 3 vj. dg Galangx5iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tsr

Coquanturadfpiifitudinemórcxtcpclan’ turin duabusalutiSjquaelibet fit fada ad forraamhanc: . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v»t *

■• A Lter A M tuam cpiftolam cûhoc ^JeVipfo tabellario accepi: priufquaci, quamäntchacScligerus nofter mihiabs teattülit,pcrfôluercm: quod cnimter-^ tWf cuiufdam meminifti,ad quam non-. dum refponderim •, ca qualis ficnefeio. Nolofanè tarditatem vcl lentitarcmpo-tius in feribendo meam mukis exeufare: inudtatnéaffirmo,me officium hoc nc-gledumm non fuifle : fi, quod iperabat, 7ot(UAlt;AH!pspof idc ad nos Vienam redüffiet. interim dum cxipeélo , quoad reuerta-tur, totus dclabitur annus.Sed ad rem. A j^Seligcro nó ira pridem licerasPatauio ha-‘bui:quibus adhuc refponfum debco. Mi-rorautemquidtibi iumentem venerit,

mi W^cidncreiquódmc dubnare fcribis» arthritidc nuper laboraucrim , nee ne. Et eo nomine nefçio quam ab ip(à arthri-tipe pœnam mihi infligendam minaris. immeritoianchocabstepatioc. Ncqac chim tam fum cuaiiäntin vt morbi fatis iró-mitis torminanó feniccinu-neque etiam Stoicoru delirio faueo-.qyi aftedus amp;nbsp;doq loresmeraseiTeopiniones, crediilis fnh' auditoribus perfuadcre conati fucrunto Inçioamp; fenh non magna enm voluputr meaarthritidismolclUas grauiflïraaigt;pamp; me fentirq fcripü,ólt;ad teatque alios com^ queftusfum. Sedde hoccapite quæftipi An artliri- ƒrat:Num^arthritisctiampercerta inteep tis v?ga fit ualla repetere foleat, ytebiragra, yel pp-odicaP'^quot;' lt;iagrai.anvcro,vc|uti evitieaquadam ex-pulfione/emel^grum inuafiife iatisha-beat ? Vt de hoe dubitarc,multæ me cau-i fæ permo.uerunt : quxfortafle tibi quo» que, ctiamfinullus moneam in mentero vqniunt.atquç id ipfumexpreße quidam in th^Gbus fuis, de hoc mor b o nuper pu-1 blicatis,aflirmat. Bonaigitur verbaquæ-fo',ôlt;hücpotiusfi libetnodum difldlue; quam vr mc denuó ciim morbo mole-'i ftilbmo

’-i L I ft E R. II. 3IJ Jiiflimoconflidariiubeas. De dolore va-galegcrepotes, qua: Hieronymus Car- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Iedl4,cap.yitem in Confilioquodam de hoc^morbo peculianrer fcripto,quod cq-tradicennum Medicorumlibris fub cak cemadiundum eft. Apparet ex co fcri-pun ftacuere ilium morbi huius cauûm flatus potilllmum hinc indc in corporc oberrantes : cum nihil fit, quod æquè cito de loco in locum moueri poflît. Dra-cùnculos lohannesWierus in doétiflimp fuo cqmmentario de morbis nonnullis inoognitisGernianicèedico, puut efte, quos vulgo d/eC^ïütej^r appellant. Morbi genus in Auftriafatis familiare.Dilccr-nitautemabhis alteram illam ægritudi-nem ’, ^Ifc F'^re», outer lat/Jfenele raren, amp;nbsp;v-triufque cognitionem atq; curationcip fatis doéfè ic accurate perfequitur.Anii-dotonctiaproponitS gt;ti««T»e5t, amp;nbsp;corum prxpaiationem. quam cxeo liaiiddubiè haufitD. Hoftmannus nofter. Ad quæ-ftipncmdelocoHippocratis hæc nuper admefcribebatD.Mercurialis;CurHip-pocrates fplenem aquæ fontem elle di-

3P Epistola R. Medicim, Qaomodo xeritin4de morbis, diu ipfe quoq: du-fpien fit a- bitaui.nec,G autoris fententiam tuen vo lumus,alia ratio mihi occurrit, quam fi dicamus,aquam Hippocrati eo in loco efle non fuccum melancholieum amp;nbsp;craf-fum,qui per vniuerfum corpus diffufus fxpe confpicitur : ièdaquofum amp;nbsp;tenue, qui inlienc colligi confueuit. Nam certö eft eiufmodivifcum fxpenumero ob ?-quofifuccicopiam intumefcerc. amp;nbsp;fan-guis quiinanatome cofpiciturinfplenis anfradibus,iecinoris fanguini compaw-tus,plane tenuis amp;; aquofus videtunvt nó immeritoviriquidam erudiiiflimi, amp;a-natomieç dodrinç peritiflimi promulga-re nonerubuerint ; minime verum efle liencm fuccum melancholieum attrahe-re. At hæc omnia ingeniomm lafciuieft-tium exercitamétafunt.Inartisoperibus atq; iniuuanda humana vita fiquis ftre-nuè verfetur, raultó folidiorem laudcm eum mercri iudico. had^enusille . Eifi autem quam maxime opinion! illius ac-cedara, quod certum Gt cum melancho-iieo humore Icmpcr multum iêri, vehi-culi Iocogt;adiunâ;um elfe : magna tarnen in

'^ L I B E R II. ?3t ÎÀ ip fa voce eft lt;w»p»A»jlt;«cùno*^ S,/y,®!ntap ■jpénat. quod vero ait nonnullos lieni æ-' qùèacepatia^fM.rfgt;niiiilt;riv cribuere: in ea hç-tcfietiamPlaterusnofterèft , vt fxpè ex lio coram audiui,amp; eriam ex rabulis illlus *iam publicans colligere licet. De quibus flanc judicium meum exquircre minimç *fepuseft:cum meinhacpalxftra toki^^«-fiiwflw «/a-n/««®» minus cxercitatûagnofcâ. Artifices igitur dé artibus iudicent. Sta-^fcnó tarnen nihftominus : multaeum mo-ftranci quæ alii non obferuarunt. cum feiam quam ille «fei 5!ó’/«'p« amp;nbsp;induftfius fefelix, vt nomen eins arteftatut,elfelo-Icat. Diligentia certe folamaximam lau-Mcm meretur. Si, quæ fit Erafti de parefi jpoftcolicam fententia, integre cogno-feere eft animus, euoluas longam illius difputationem in quarta amp;nbsp;vltima parte ântiparacelficorum illius à pag. x 5 6 vfq; ’àdtjS. Meminitquoquc affeftus huius lohXangus in epiftolis fuismedicinali-Ijus parte x cpift. ^ |. Quibus perlcélis, fi quoddubiu ampliusfupereft,dc copo-‘ftefius inter nos per litcras colloquemur. ^ÎK Vlilefius,quern dudum diem fuum Hi

obiiffe credidimusjpfe opus fuumCon-trouerfiarum medicarü ad recudendum Chriftop.Plantino ex Hdpanüs Antuef-piammidt. Verumcumille vidcrcc We-chclum priori editioni denuo euùlga»* dæ manus iam admouilfedpfe fponte ah-ftinuit, amp;autorem de hacrcadmonuilr Hauddubiè multa prçclarahistotis xxamp; ampliùs annis à fe obier uata,adiecit,vt ilia etiam cum ftudiofisdoftrinæ ilhuscu-pidis communicariæquuinfit. lugeniO apparet ciTe maximo, iudicioque exqui^ JÛto'.fedprimaeditio iuuenile quid rei^ piebat ; næc pofterioromniamaturiora, amp;exquifitius cogitara amp;r recogitata ha-bebit.Si autorem adhuc viuere velfuiph cari potuifTemus: nemo nodrum tara au^ dax führet,vt fine illius confenfu quicqua haç in parte tentaret. quanquam iftarn quoque molitioncnrfine fru^u non ahi-turam fpero : fi modo illc, quæ in ptæfa-tione Gratoniana finit, legere amp;cxpcn-Deturbith deredignabitur. Turbnh minerale rci-minerah. pQ nihilaliudeft; quàm artificiofa mer-curii præparatio. De quay^arii variorum conatus funtin medio. ,Vehm teillage-gere,

Liber 11. j^j gere, quædepuluifculiaurei ex mercury præparatione difertc ôr cruditéfcribit Anton. Gallus Medicus in libello fuo de Ligno (àniâonon permifccdo,pag. 3Jamp; alu s in locis. inter cætera ante hxc quo-que refcrt,quod non memini me alibi legere : cry dalli argenti viui verum amp;vni* çumalexipharmacûeflc,amp; illius parandi amp;nbsp;exhibendi modum adiungit. Potes quoque confiderare quæ in loh. Vigonis Chirurgia exilant de pulucris rubei con-fedione amp;nbsp;adminillrationc eiufdê tam intra quam extra corpus.Item apud Ma-rianum Barolinum difcipulum eius, qui etiam peculiariter de hoc verba facit.Ca-p0uacciuSjquod miror, eundem mercu-riumin antiquisgallicis doloribus exhiber : amp;nbsp;quomodo lymptomata nonnulla, vfum eius ferè confequentia auertenda fint^roonet. Quercetani oracula autœni-gmatanonintelligo ; nee fcrupulofe in-quiro.^hno mortuos lepelirc luos mor-tuos.Hæc,quæ fequitur, dcfcriptio mihi àquodam infigni chymico, amp;nbsp;optimo, (vt ficloquar ) Galenifta communicara eft: quam germanam efleftatuozetiamfi

Türpetbü tnincraîe Zvingeri S BedenRei-mi.

ÎJ4 E P I J T'O L A R- M E DI C I N. nondura maiwbus meis parauerim ; fed duntaxat ab eo tali methodo paratHÂ' poflîdeani. y Mercurn aceto amp;ùlet€t quaterve abluti gij.ol.rubicundi deacc* tola mmerali Jiy. fallsemkiem ^jiLCS-iunda in geranio immergantur in arenl» amp;nbsp;perdiem naturalem coqiiantur.Mat#* riam infrigidatam candidam eximitOy terito, aqua calida alFufe recoquitOjdÖJ^ fundito, abluito tertio vel quarto, fopef carbones exliccato, frigida iterurn'ab-^ luifo, reüccato. Remancbit Proteus Pa^ doleçinftar fcobis.Datur àgr.iij.ad vi4d' theriaca, velaliquo purgante in galUci# doloribusamp; vlceribus : quibiisetiam cX* tenus adhibitum, in cmplaftris gummas' tum,certilïimèmedetur.quód fi aurl caM cinati 5 j adiiciatur ; non purgat: fed Äf multó magis hidroticu. Habes integrum'* proceflum, amp;nbsp;velut ‘ï^’i'?quot;hums opera-■ tionis: etiamfi propter concifam breui-^ tatem quædam obleuriora videatur. Sed^ manus, vrille inquit, cauQelhfjpientix.'’ Si quas voces ftudiose artificio quoda inH uolutas amp;nbsp;occultatas non lans afheque-^ ris: ego tibi Apollinisinftarero.idqueet-eius

Liber IL jj5 dus ore ,qui mecum defcriptionc com-tnuncmfecit.alioquin cnim chymicisi-ftis opcrationibus cxercendis nonvaldè aflucui.quod tarnen, fi qua occafio cfict, i libcmer facere vclim. Aula, quam (equi çPgor,fuis migrationibus hoc totum impedit. Aloë rolàta nihil aliud cft, quart! aloë fucco roùrû depurato bis teive in-fufa, amp;nbsp;poftea inmaflam,vnde catapotia foftoantur, redada. Habet hanc dominés Cratonofterin valdc ftequenti vfu, amp;hierxloco vfurpat. Plçrumq;lcraiho-mU ante cœna exhiber à 9 j ad 3j .Blande amp;abfque vllaraoleftia vcntnculu amp;nbsp;primas vias expurgat. Euentum curationis innobih illa matrona, cuius cafummihi proponebas , feite defidero. Fortaflee-nim tu illa lanitati prius reftituifti : quam refpofum à me habere potuifti. Sympto-matamirifica funt amp;nbsp;fatis implicita; nec malignitas aliqua , in vifceribus delitc-fcens, abeft. In tahbus igitur vtiliflimum eft prêter ea, quæ manifefta qualitatc profunt, illa quoquc admifcere i quæ oc-, culta quadam facultate ^*«««5«« retun-derecreduntur. CarducafciUcct, amp;his

ümilia : quorum rruterias recenfer^ad tc noneft neceffc. Cum edam ,adftrj^ iluo fitraloëj Eof.vfumilliplunii)u.cnxij^r duccre arbirraror-^.^tiamxQçnfium prq-uocandorumgmda. Rite cxpurg.iio.c«^ pore,clcciuarium quoddam tonite cJtin cx tab bus, qua: prædpua vifcrra relpi' ciunt : adderemque pmer ipeciesnobj-lium confedionum edarnthefiaeç amp;i»j* thiidatiialiquid.Lignuöiaut^riamnJ^ illi propinaucris,nefcro. Vixenimf^-fras apud vos, nid maxime preciOjb^ffP puto.Etiam hïc,eademobcaulam,c^ Icfcit.Gratiam habeo pro üs, quæ exepi-ftolaZwingedanadc acctoftiJladciqj^-fcripfiili. Ét ita vere res habet. MuJt^C* falfaimaginadone podus quam^epo.^'quot; diGioimprobamus,quod edamin^ßm^-bus aliis non femel obferuaui.Dc cbitud gia rede admones.Doleo certe, mo-in,»!-la exercenda non plus infudafTe: quango eins rei in Italia occafio offertur faxis qp’ moda. Sed quo tempore cgoibifunj^^ femper peftilcns contagium gra(Etl5^tpri vtita minus tutum efTet fine difcriraine quibuluis manum admouere.Preterqu^

j aurem quod Mcrcurialis noftcr chirur-gum crudclcm circ vult, enam immun-dum velit nolitcundcm cire oportet, à I quot;quorum vtroque non pamm abhorreo.

Nihilominus Medicus Phyficus in mul-tisèafibusfi maxime manum ipfe admo-! Upre Aolitj confilio fuo tarnen prodefle, I 'amp; chirürgum in fiu opcratione dirigcre quot;igt;btcft. C^od ego aliquoties feci hadc-qùsnômalo cumfucceiTu, amp;ctiam cum Vttiltatcaliqua.Terram Anwaldina non-‘AAtt vidcre contigic.Petii nuper à D.Ca-WeturiOjVt particulämihi illius tranfmit-ttfét. rtonaufim credere tot illam vires 'habere ,quotilliautor in tradatu fuo do 'lialt;ifedito tribuit.Multos credulitas ma'‘-’psfanat amp;nbsp;fuperftitio, quam vera'ration J nbsp;nbsp;Strigcnfibolo non aliter vrusfum,quàm

'indyfenteriisamp;aliisalui fluxionibus co-hibcndis.D.Iac.Theodorusinlibcllo do pefte, terrx ligillatæ cam æquiparat. Sed ■;muîtum adhuc fordium admixtum ha-■^bct,quas melius clui vtilc foret. Si bené aquis idoneis lauaretur, amp;nbsp;rurfus cxicca-1 nbsp;nbsp;fetur, credcrem plus opis allaturam. Et-

ijuxS trigenfi candidior eft,amp;,vt ego po-to,enam efficacior. Si nonduni habes ja-liquid iUiusad temitta proximè. In prac-fennacum nihil aliud fuppecfic^ cefuram deoperibusHippocratis ad ce niitto;.ea lege atquç Gonditionc ; vt tuam de^hæ eenfuram libéré atque aperte ad me pcr-Icribas. Petit a me hoc autor iple D N. Hierein. Mercurial is, du inter exrerain proximis fie fcriblt:Ob Hippoeratis cen-iurâàneminclaudaricupio. Scd ineum fincrofolum édita eft, vt ingenia excel' ■lentia ineacenlênda felcexerccant; mi' hique add0ndi,mutandi ac corrigendi occafionem prasbeant. Itaque quod à tc pero illud vnum cft; vt viroruniapud vx» cxccllentium indicium exploresvamp;quç-cunqi obiiciuntur,libéré mihi fignifices. Hæcillc.'Teautc mi Weidnere in eoru numerum,qih Hippocraticadihgentef Jeght, amp;:de eius fcriptis iudicare norunt, hbenterrecipio. Expcâoiginirquid ro fponfurusfis cupide. Meas cogitationcs viciffim.fi ita voies, libenrerparehaciam# Vdim te leéliim hanc eenfuram etiacuaa P.Laurenuo Seholzio, viro optimo, äs

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intc-

“^ ‘L y B quot;ER' IL Ïj59 ftïktgerrimo,cómmuacm faccresquan-‘Höêxempla, qdæiîngulis mitterem, in ‘^Brómpfunocrant. Sedmanum detabu-4» tandem. Vrget enim, qui modó adftat, ''tabeHarius. Tebcnèfclicitcrquccu tuis Vdiere^opto. Pragæ Boiemorum y Dc-quot;cèmb.antio iySy.’

•^yT l Hi quoque tam diuturnaordina-4tVjLrii noftri emanfio, nc quid diffimu-lém, moleftaaccidit : acquidemne in-^ttr-vias fmiftri quid paffus eifet, fubuero-'bar. Sed illius aduentus omhes facilefu-(piciones diluit. De nummis reftitutis amotejedum eft,conuenit numerus,amp; 'jion neglexiflehabeo gratiam.Verunta-Äcn non eo fenfu quo feruolus illc apud X2omicum, qui de fide débitons fui non-nihil addubitarc videbatur. Ego me officium iftud refte collocafle lætônetfi pro-fedo inpalæftra hac minime fum excrci-catus,«*W(p'}w'!iuJ/ioç. Placer omen tuum deanhritide ; quam amp;nbsp;ipfe à me in per-» petuum cxfulaturum promittis.lam cer-t-ê Y x

340 Epistola R. Medicin. tè tertius annus agituncùm poft prim uni ilium infultum nihil mali ab iUa per D EI gràtiam perpeffus fum. Ytinam etiam in poftcrumabillaimmunis firn-, ita vt num quamlimémeumfubmtrct.Noftriseàe^ niathoftibus illaprccor. In præcautioric nullo alio remcdio hatftenus vfus fum, Guam vt diligenter operam darem i tic Ïuperfluitates in corpore catenus augd-rencur,vtnouum paroxyfinum gcncrarè qucant. Puluerem Italicum, qui confié podagram tantopcrè nunc dccantatüfjAc dominiCratonis de co iudicium, aviö-notuoD.Laurentio Scholziopctcrc K-cetJlli ego ha:cfubmifiomnia:amp;pörcri-mus de his alio inter nos cóferrc rempote. Vallefium vnâ tecum viuere amp;nbsp;valere cxöpto, vt multa talia fcripta fubinde nobis ex diuite penu ingenüfuideprqmat. Proxima editionem operaPlantini etiam apud extremes Ibcrosacccpiftc nohdu-bito. Turbith illud, quod minerale Vo-cant, ipfe nunquam param ; led nee ab a-lio parato hadenus vfus fum. Etfi neejüa-quam reiicio : tutiora tamé amplcdi ma-lo.Ec fedus efle iudico ad prafidium tam anceps

ançeps accedere ; vbi alia in promptn ïiintt quae minus periculi adiundum ha-b.cm.Èt tarnen interdû in extremis mor-bi^iad extrema huiufinodi remedia con-â^gere necede eft.Defcriptionem,quan3i îpifi,omninogcnuinâeffe confido.Mcr-çurinm.quiiumitur, viuum elfe oportet, ^pquentienim præparatione fatis corri-gityr. Acetofam mineralem redè fufpi-cansefle chalcanthum. Sedoleum illqd jX^bicyndum craflius eft: non auté quem Ipiritum vitrioli vocant, cærüleum po-üùs quàm rubicundum. Geranium, vulgo matracium appellant,in haneferefor-mam confedum vitrum.

^ Aurum, quemadmodu amp;nbsp;alia metab la, calcinari, amp;nbsp;in chymicum pulucrem rcdigi poteft. Coëmiflem tibi rurpethi ^mineralis aliquid : fi commode ab idOh neo artifice impetrare licuiflet. Interim ^dt mep tantum tecum cómunico,qtiangt; . tumforjtaficinpræfcntiaûtiseft.Trjplcx ï^abnx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y 3

342- Epistolar. Meöicin. veróhuiüs eftdifferentia. Primum iUade fub 11 tcra A, aun fermé colórem refeetiq vt vides:quod fecundum earn dcfcnprio-^ mem, quam accepifti, paratum eibAke^ rum fubB,a ludxo quodam,praefl-anri aigt;i tifice mihi eommunicatum eft.Tertiaib1 lo fub C,frequenter veitur D» S trom crus noften quodetiam extens prxfert Mihb primum illud magis arridet. Ti bi vc vniust autakerius periculum facias, in deplorac : tisprxfertimgallicis, liberum pcrmitiOk r Ante paucas hebdomadas buius exhibitt tione perfanauit Italum qucdamD;Stro’gt; Tncrus:quem gallica illaluespcffimèdctt fedauerat : amp;nbsp;totum ferme. nafumlt;dör paftafuerat.Tum demumad Itgm decot dumacceflit: quodantchacfruftra aba-liis Medicis mileroægro propinatufuC’' rat. Libelli illius titulus, qu cm pens, bic : cft.De ligno fmefo nó permifccndo,An-tonio GalloMedicoautorc.ldcm in im-peritas fucatosqi M edicos .Eftautem bic liber oppofrtusakcri cuida AlfonfiFcru,’t quiinferibitur: De lignilandi multiplet ci medicina,amp;c.Hiccxcufus eft Lugdu-ruin taille ParifiisapudSim.CoUnxum

“ - L i quot;b E ' K o 14.quot; ’ nbsp;nbsp;nbsp;‘343 anno i y 4 o in forma oftam./Pro 'excee-pus cx Anancafbe noftn literis magnas gracias ago. lamdiunihilabeo vidhiGo-g4co tarnen ad intermiflum fenbendi of-fiemmredire.Querceranus quidûbivo-lit,multó minus, quam Anancaftes inteb ligo. Q_itód li opcrofa illa, amp;nbsp;nó rcuelaa-daprarparatiodilplicet: cam eligcre pores, qua? exftacapud Aug. Feruerium de morbogallicolib. i.in 7 curandi cunde morbum modo. vbi mul ra notatu digna inuenics. Vocat iple aucor piUulasmer-curialcs,amp; quidam de diuerfa exbiben-diiUasrationcin medium aäert.Excufus cfbbichbclkisingt;cof.dciculo qui infenbi twtThefaurus lanitatis paratu facibs, por Iob.Liebaultium,amp;c. Paridis in ló.Licéc cetam conferre cum iis qua: MaiPaV ene-tus,amp; Macthiolus.itcm nolier quotp Ca-pouaccius de medicamenti huius retta amp;;methodi«cümpra?paratione, tu cx-hibitionc tradunt. Quantum ad cafum iUum nobilis matrons attinct: fympcQ-matum qiiocundam nutigatio autablatio ,non plane morbum illüincurabilem ciiciiansoflendunc. Dolorem capitis amp;nbsp;«»ma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y 4

344 EpïsfoLAR. MediciN. tibiae dcxtrxadhuc remauetc fignificas. Ncque umenfcio, an dolor illcicapftis continuo affligat: an veto per cerca inter-valla rcdeat,amp; periodicus lïtMtem an a#' teriorpars, autpofterior, vel etiam circa tempora magis dolcat. Etiamfi vero ab initio per conlenfum aliarum partium, v. g.ventriculi,autvtcri,originemfiaamba-bere potuit : poftqua tarnen tamdiu du-rauit,eam impreflionem feciffe verifimi-lecft: vtnunc caput mutata tempcrie, per cflentiametialaborer. Nihilominus multum iUis remediis crebró répétais efficitunquxinferiorum partium impu-ritatem auferunt; vnde ad caput praux cxlpirationes fubindeattollütur, Habuit infrequcnti vfuFcrnelius (vcàdonlifio Cratone accepi) pillulas qualdam t qui-Leniriural- bustantam vimindetergendoventri^u-r^forml« ^° ^ præcordiis oftends tribuit} vt uuHa du«. le hcmicraniam reperiße affirmaucrit, quam non bac ratione curaucnt.Delcri-

Redigantur omnia in puluerem, amp;nbsp;cüm fyrupo de abfinthioamp;violar.f.mafia mollis. Seruetur vlui in vefica. Exhibuit al-« ternis diebus, bis vel tet in hebdomade *9 ijaut3j hora vna ante cibu. Dominus Cfatoalias etiam tómmendat de fucci-»no in hanc formam ;

2»Cum lyropö de fuCco betonicæ q. f f. *ut ma lia. Vtatur3j bis inmcnfe,amp; fumât *^uß cas poft primum fomnum.

ï’In harum pillularum vfu perfiftcndum. 0 Nam cum morbus diuturnus fit;vt paula-tim amp;diu curetur oportet. Deinde ad •partikulares capitis cuacuationes per naßeres, palatum,amp;fauces acccdi poiret:quo-rumformulasiplc noftimelius. Ineunte ’ autumnonon prohibuerim venæ feélio-nem,laltc euentationis gratia, fieri : item purgationem aliquant, præmiffa corporis prçparatione,vniuerlalem.Si qua ma-lignitatiskténtis fuljaiciocft: plurimum

^'’quot;conducunt Eiednaria ex fuccis infpilamp;A ns iicrbanim ; qiiibus deinde puhieröf idoncii ac denjque theriaeæ auc mitUri’b daciialiquid iddirui. Si voies vnam,atqflt; altera delen pdonc proxinic ad te tnini«,' Tu modà bgnifiea? qua intercatnuutjo aceidcrit •, amp;: quantum vires infferre pof-j fecxiftimes.Foncicnlû^vt ItalrappcUaqb in inferion cruris parte cum vriUtate a-penri potfe ^vMiih^nç. quand© fcilicetna-rß turaipia corn loco exitu quærit, amp;:nonrgt; nihil inde leuationis accellit. MalumaUic tem vicidun audum cd; quamprimùtîl materie illiexitusprxclufus elk Si dclw cata cit foernina; rediós fit opcratio illav ..porimtialiiquamaxiuah cauterio. ha hes • pyrapyrumillqd^quo mccriamnoninfcf.ï j iicitcrvfum metnini. Ethæcquidemini'n hi in prxfenria de propodite cafu in mell' tem vemunt. Kill cum litem de lubdan-i lia amp;nbsp;accidenté venem cum Thcologî^a illacontroucrfia, in qua li mill ter doch fentiapeccariquæritur, comparas. Voio-antem adicriberc ipfi D. Hier. Meccur

- rialifi verba ; quibus ad illud caput EpE Aq1^ mcæ nuper adic fcfipt«,rçipot^et»' Accc-

Acfccdo,inquic,adid,vtpröbc rationes, ^®^ ’ƒquot;• no fît quibus vtcnsad probandum ede inpræ- adalijuii dicamento relationis venenü collocan-dum,aduerfusmeam fenteneiä nontantu*« habere momenti; quin facile dilui qtJeant/Nain, vthineprimùm exordiar, cal dicuntnr ad aliquid ex Ariftotelc, quorum cHealiorumeft ; autaliquid all-quo modo dicitur.Primomodoplanéad alRjuid nec ahmentum ncc venenum di-citur ; fed Iccundo modo: prout fciliccc ad aliquid, ièui refpedu alicuius, nempe libminis dicitur. Verùm nec hoc patio

' vdrèadaliquid funt. Siquidémaior pars ’ venenorum xque alia bruta arque hominem intcrimunt;amp; mulca etiam alimenta funtno minus bclluarum,quàm hominis. Sed concedamus elfe adaliquid vc-nonumequid prohiber vnam amp;eandem remdiuerfimode acceptam fub diuerfis praxlicamentis collocari ? Magnû amp;nbsp;par-uuminquantitatis amp;nbsp;rclationis, morbus fiefanitas in qualitatis amp;nbsp;rclationis prædi-camentis ponuntunhaut fecus etiam forma fubftantialis in duobus prædicamen-tis cil : turn forma qua^hbet lie alicuius

1/4^ Epistola R. Medici N. forma. Quarc de vencno quoque diefde poffumus, vt referturad hominem ; c^ö ad aliquid : vt veïd miftum quoddamfift «x propria forma, quæ eft vis ventfica^^^ fubiedo ; elfe inprædicameuto lubhaiv ,tiæ.quemadmodum ex materia Öf/q^ ma, neque ipfevnquam diceremi^^^ni fcorpionem ,aut totam vipcram ede vr nenum: fed dims fpirituomm corpu^vi veneficaformatum, quodidu comn^q-nicatur. Huiusautem corpus üliuofniP fimiliter conflatum, amp;nbsp;morfu commM' nicabile.Hadenus ille.Quibus equidem quidvictflimopponam, meamque opi' nionem defendam; nonignoro. Velim tarnen ex te fcire;quid de litcifta (cuties, præfertim num credas, fieri poffe vfi^oü amp;nbsp;idem diuerfo refpedu, modo fitful' ftantia,modó accidens? De terra Anwjd' dina pauxillu quid nuper mecum com-municabat dominus loach. Cameran.us» qua: tarnen anlegitima fit, amp;nbsp;cutuacon-ueaiat,ignoro.Siigiturquidfuppetit,.vp-•hm mecum partiarci (altem tannHnmô'': eiuspericulumfâcere,amp;cumca partjen-, Ja^uam antehaheo^compararc queaqi.

L I B E R 1 I. 34^ Ero vicilîîm gratus in iis; quæ penes ftint. Sphacelum cxgangrænaprofeâumiara bis tervc vidi ; non magna certè cum vo-loptatc mea. Vtinam plané hoc monftri énominum natura tollatur. Scd aftat ta-bcnarius,qui manum de tabula amoue-re iubet ; amp;nbsp;prxtercà etiam alio vocor. Tu quæfo hæc, quæ feftinanti calam o, amp;nbsp;anîmo nofatis libero feribo, boni confuus , meque amare pergas. Vale amp;nbsp;ialuc thariflîme mi V/cidnere. Datæ Pragæ Boiemorum die % lulii, an. Chrifti 15 8 4^ «13.

NO N debeo etfi occupatus fiim, icri-bendi ad te officium negligcre:cùm Ve m reipondendo tam gnauum efle ar hiînaduertam. Etpræfertim hune ordi* hirium noftrum fine meis dimitterenc^ faSputauerim : cùm nunqua anreaid fa-Âitare foliti fuerimus.De turpcthi mine-rails præparationc quid Ananeaftes no-fterfcnriat,fcire peruelim. Augerii qui-déin Fernerü libellum in tam inftruda ^bibliotheca apudipfum exftare non du-

’Ifo E P is T 6 L À r; Me D t c inJ bitb. Si tarnen voies ; libentef qu± dc'êè Ih medium illeadfert ad te trânlFcriptà mittarn. Fieri poteft vc Anancaftc^ ^ ^fefuafnanu arcanum illud dabofâ^ rit. ita non tantum auntum, fed bctilamp;^ tumetiam teftem habituri fumtfs. Sed^ bebat ad me dominus Crato nomita prf-dem in banc fententiam : MulébanhB cumD.Zwingeroper literas fum colklP-tutus. Nun(|uam dechyraiers'tammuf-tafcripfît,quam nunc.Vtad ilÜusôpitWê»^ nem âcccdam,vix perfuadcbitrcàm A^ ragofio,qui fepè multis bons de iftbjjnl^ cum cgit, nunquam potuerim fideMarf-hibere ; amp;nbsp;ille fibi èum magiftrurti eflô profiteatur. Arseftvna;quam ß HippO^ trates amp;nbsp;Galenus verè nos non dotetti^ amp;nbsp;Monranus illuftrat, eiusq; fundament ta ex intima philofophia monftratv à^q^ bus difeenda lit ,nefcio. Materia medr-lt; ca ingens amp;nbsp;numerofa. Ineaprincipcfrt locum renere medicamenta ex fulfureamp;î Mercurio confeóta ; vix adducor vt ci^ dam. Laudan ü verb quid eft aliud? quàib Pbilonium :amp;rqucm mofbuin co prodi-gabimus abfque per.culo ? Cbymiefti terne dus

, . L l' h E R I I. JJI acdiw propter fingubrem effiracitatem nihil detraho : Chymiæ veró autorem Theophraftum minime ftmio. hæc illc: çùmeioerafioàmcpræbitacirct in litc-risquibuRlam: vbi indicium illius de li-bdlo quodam chymico quçficrâ. Cafus j^bUis illius matrons pçnc memoria ex-qdipnec funt modó ad manü literæ tuæ, quvbys ilium prolixeexponebas. An cau-Itetiû^bquod, quo exitus materiç illi auc xmalignaCj auc malignitati proximo praî-bçatur^molitui fucris.ncfcio.Scis autem Hippocraticum illud:Quos morbos médicamenta non fanant, ferro amp;nbsp;igni ag-, grediendos elle. Magnam tarnen fpem concipio, dum fcribis: vfu amp;frcqucnrî continuatione quorundam Icnium mc-gt; dicaroétorum multa lymptomata remi-fifle, amp;: morbum nunc mitiorem videri quàm anteà. Vtinam radicicus tandem e-U€llatur,aucrrunceturq;.An eleduariûc foccis paraueris,quale pra:(cribebam,ni-hiladdis.Egoinmorbislongisamp;pertina-» «•bus, qui ab intemperie quadam occul-txdcpendcnt,multû praelidiis huiufmodi ttibuo.Pctis vepurgans ahquod nominci

Purgans nó quoJ aut nullius faporis, aut certe nó in-ingratum. gf^^gj^gj abomjnjijjiUs, Injgj. implicit nbsp;nbsp;j

nullum noui, quod bac in parte radici Mechoacanpræferrepoflem. la fæpèil-lud exhibai delicatis pedoms ; qux a inentione etiam Rhabarbari, agarici aut aliorum abhorret. Dofisilliuscftàjfiad drachmam integram,aut etiam fcruptu-los quatuor. In puluercm redigo, amp;nbsp;ad-mixto pauculo gingibcris ftimuli gratiâ eum vno arque akero cochleari vini durcis feu Pucini feu maluatici propino. Blade expurgat, amp;nbsp;ferè agarici vires æmulà-tur: niü quôdventriculo minusinfefturft eft.fideguftaueris: ferme nullu odorein autfaporem percipies. Et tarnen in eua-Guando nofegne eft.Iufli etiamaliqua»-do; vteademradix pani, quem vocant, Martio incoqueretun amp;nbsp;bc ægro ignore« ' tr,nobnefruâ:u,exhibui. Quo plus can-dons habet ; eó melior eft. Credo ad vos etiam deferri. In Gallus frequens eft vfus illius ; amp;nbsp;Heidelbergs Eraftus p. m. bM valdè familiärem reddiderat ; quem alk deinceps Medici imitati funt.EcompO-®‘ ^'’’ fitis blandè amp;nbsp;fine moleftia corpus cx-^»urgan-

L i B E R I I. 353 purgantibus plurimùm tribuo paflulis 1a-xatiius vulgb didis-, quibus hic in aula nihil ell frequétius. Confiant autem ex in-fulione foliorum fens,in qua paiTulæ in fq.macerantur,amp;demcepsfyrupusrola-tusiblutiuus afiunditur. interdum ctiam Rhabarbari aliquid adiicitur^d in com-muni, ne naufcam pariat, ornitcicur. Lando etiamcofcdionemanifi laxanuf, quæ

ptionem fubiugo : quænuper meautho-rc in officina fuæ Maieft. amp;c. parata eft:

lafunde in vini maluatici Îb. iiij.fucci cy-donior.depurator.tb.ij. Mane bulliant C a. exprimantur for titer. Expreflioni ad-de pulpas pomorumredolentiüdulcium fqualia funtMifnenfia noftra, Porfdorfia-na diâa) arte coéloru tfe. yj. Brodii zin-ziber.tb.’. Brodii cydoniorum, aut miuæ teß. âcchantb. iij.coquaturadformam Diacydoniati. Ac fub finem decodfionis adde Mannæ Calabrinæ diffolutæ puraî in vino maluatico^vj.Diftribuaturiaca-

pfulas.Non tantu fine molefi;ia,fed etiam cumvoluptatealTumirur. Totam autem mafTamhac in duas partes diftribui:amp;alten profingnlis vneiis grana aliquot dia-crydii adieci ; vt in paulo validiorib. pêf-fonisplufculum opérarerur. A femuficia vfqueadvnciam inregram cutoexhibéH poteft. Et ad exemplum honm/plhraa-iia fingere licet ; quibusnoftri homines» alias à purgantibus natura abhorrentes^ lällantur. Pertinent hue etiam vina me» dicata, quæ vim purgandihabcntjamp;ci^' bisetiamabfq-.penculo mifceri queunr. ita nodulos parare folco ex herbis amp;ïè-minibus,adieâisRhabarbaro,fôliisfenç, vel etiam agarico pro diuerfa inceationeV Hos in vinum immergiincoque per node macerari iubeo: de quo fingulis die-bosvnum hauftum inprandio, loco vim abfinchitis , eni noftri afiucuerunt, afiu-munt nulla cum molefti3,ac luauiffimè indealuus fubducitur. Vt domini Mer-cunalis lenrentJam deveneni fubftantia rediusallequi poflls : authorisillius libru ad te mitto •, quem meo nomme gratum habere vclis. Gratuito accepi ; gratuiro' donot.

,, L 1 È E R 1 L 3^ dqnp. Interim illius loco vtor altera edi-lionCji quÆ Francofurti ad Mœnnm fu-periori anno prodiit. Sedcum nondum à bibliopego receperim: hunc iam com-paâumlibrum reditu crafmitci poffeiu-dicaui. Adhuc contcndis,non ablurdum eflezvtvuum idemque diuerfa confide-ratione modó in categoria fubftantiæ* modo in cæterarum aUqua ponatur; amp;nbsp;exemplum ealoris innati vrges. Sed ego hoc ipfum mihi explicari veliin : qua có-fi4lt;^ratione calorcm illum natiuumtum fubftantiara, turn accidens aut qualita-tem elle afleras. Si partem aliquam lub-ftantia? corporis nollri ( neqiie enim vni-uerfumabfoluit)circvis ; vbinam repo-ncs?Num inter continenria; aut conten-tauut impetum faciétia? Hæc enim tria, vt fcis,Hippocratesnofter recenlèn qui-bus ommacotinch vult ; quxinfubftan-nacorporis noftrifpeétantur. atque ipfc Ç (lyvTB, TO iui^'/zivatjÊ TO óp/tzSvTO appellat. Galore m per fe amp;nbsp;ex fua natura accidens efle, nemo vnquam dubitauit.EtGalcnus iplc inexplicatione 14 Aphorifmi primae le-dionisinter caloremfeu caliditatera amp;

35lt;f EpISÏQLAR. M E P I'c I N^^^t. cahdum difcernir ; lUud enim incraqua-liutê fignificaic affirmât j per hoe autcm denotan fubftanüam qualitate illa prx-dicam.Ita ego quoq; dixi : Calorem, fülgt; ftantiaadmodum improprièdicii órnoP nifixstT «Mo: quiafcilicctcaloriftecüfuo fubiedoproprio, cui perpetuoinhærctj fumitur ; amp;ita propter aliud, cui iun4u5 eft, fubftantix rationê habet, quid autern hxCjin quibus tanta eft catachrefis,ad ac-tem pertinent ? Non commune loqucpr di feu vfum, feu abufum confiderari : fed quomodo propriè res quçlibet appellat, amp;nbsp;in qua dafie ex artis prxfetipto poni incrcatur.Dialcdicos nunc agimus,qut-bus vnicè proprictas cordi eft : non Rhe-tores, quibus longius euagari licet. Medicos porrônon eo fenfu logicos efle ne-gaui;quotu3ccipis:quafi videlicet «A«gt;w omninó elTc,autrationê nullavti velim. Sed logicas tantum illas difputationes, quasitaetiam Galenusfæpc appellat,ab vfuartis tanquam inutiles, vel fakem fu-peruacaneas remouendas cenfui. Cum emm Medici finis fit agere feu operari; euxtum eft circa particulariaillum verfari debere;

Liber I I. 357 debere ; in quibus fenfus dominatur,non ratio'. ' Neque enim profedo homincra curât:fed Socratem,aut Platonem. Hi cnmindiuidua fint: fenfu percipiuqturi non ratione.Et vt rediùs mentem meam intclligas , dico ratione finis principalis feu vltimi Medicos magis efle artifices feniâtos, quàm rationales, nempc quia ratio fenfili infcruit ; nô hic illi. In Thco-ricis(cientiis contra fenfus rationi fcruit. quiaillarumvltimus finis eft fpcculatio: quæàfenfuorigincm ducit.Sed in medicina ideó Theoricam partem difcimus; nonvtincatanquam vltimo fine acqui-cfcamus: fed vtiUa adioncm feu opcra-rionem,propter quam omnia traduntur, dirigamus. Ita ratione finis principalis lèu vltimi vnà cum Galenoredè aifcrui: Medicum ede artificem fcnlatum.Sic tarnen ne rationem prorfus excluderem : fed potius,vtomninó faciendum cft,ne-cciTarioincluderem. Tu tamé hocvelut abfurdum reprehendis. Fortaffe autcm firem redareputabis via: ad opinionem, non tam meam, quàm veritati ipficon-fonamaccedes. Gum calidum ( redius

quaiTi calorem) innatum lt;ra'Alt;A«*iu! »ffw ap-pelkas : arbitrer te magis propriè loquu-turum, ß^sKiuanxiuinuncupcs. Siquidem natpralem fpiritum,amp; calorem illum feu calidiim innatum pro codemMontanus, amp;aliipliiresaccipiunt.-Sed de his plura in pr^fentia non licet. Haecipfaprout in tnétem, vel potius buccam venerunt, eßgt; #udi;actibi ad corrigendum propono.In reipfa me nonmultumaberrarc eóftdo: inexponendomniorem te degatiamre-quirerearbitror.Dc terra figillatanoftra-tequæ fenbis, libentercognoui.Fuit nu-per per aliquot lè pti manas nobifcum au-» torillius, amp;nbsp;mecum multacontulit. Mo-litur præparationc illius magis artificio-fam,amp;qua: Anwaldina proximc smu-letur : qua nihil aliud ede iudicat ; quàm extradura terræ figillatx certç,amp; nequa-quarn dmplexaliquod, fed potius eópo-£tü.Egöquibus in partibus poflum illum promoueo. Cogitat hacipfa in vrbedc-inceps terram fuam parare, tanquamin illultrioriloco: vnde facilius innote^ce-re,amp;inalias terras exportari poflit. Mili-mus iam aliquid illiusin lyliam : amp;ex-

l L I B E R I L 3^9 petituralibi edam.Intremore manuum ^quot; poft vniuerfalia exhibcoea,quæ caput amp;nbsp;ncruofas partes roborare credutur,quale cft præcipuè Diâcorum,amp; extradum ca-iartii: éxtra autem tremulas manus foueo vino calido, in quo betonica, faluia, ma-iorana,roftnarinus,amp;fimiriaincodafunt, ficpcnetrationis caufa fpiritus vini aliquid affundo. ira inultis tremor paullatimre-mifit,donee prorfus abolcrctur. Cetera qùiç reftantjin aliud tempus re{cruo:amp; te vhà cum tuis benèfeliciterq-, valerccxo-ptô. Pragx Boieraorum, prid. Kal. Fc-bruar.anno 8 5.

FE R i A T V M iam diu eft inter nos à literano officio: vtad ordinariasferi-bendi operas redire parnè videatur rem-peftiuum.Etfiquidem baud Qtismemi-ni;quis noftrum negligentia- huic occa-fionem praïbuerit: quoniam tarnenpro-ximis tuis me iterum in aciem prouocasj breucs hafee amp;nbsp;tumultuarias remitiere placuit. Pro vous tuis, quibus nuptias ôf

*“ ■'’ nbsp;nbsp;coniugium mcum püffime amp;nbsp;amicifllmc profcqucris ; magnas gratias ago ; amp;nbsp;tibi aetuis viciffim omnia Felicia amp;nbsp;lal ut aria reprccor. A nnus lanc iam abiit,amp;vnus in-fuper menfis cum dimidio : nee tarnen dumgcnialislcdi frudus apparct.nihilo-minus fpem bonam fouere pergo, amp;nbsp;me Homerico illo confolor: ’'PA“’ lt;''H*‘’”gt; •* KKutimr’ i)AHTlt;if.Tufortairehoc ineertami-ne priores abftuhfti. dcquotibi, vt dc-Contrape- beo ,gratulor. In epidemico morbo magnum vfumpcreopi exDiafcordioFraca-ftorii cum idoneis exhibito aquis.Dominas D.Hermannus, quinunquam Vra-tiflauiapedem mouit,quamdiuibi pcftis regnauit, plurimum deferefali abfinthia-co cum theriaca permifto;quód putredi-pipotenterrefiftat,amp; naturales facuka-çes aftridione fua roboret, amp;nbsp;tarnen ni-hilofecius infigniter penetret fudoresq; cieat.Curaui eodem illo tempore hïepa-tari theriacam, quam Germanorü indi-giuui : de illa aliquid tranfmitto,vt vires ciusexplores,fimulquc indiciumtuum /ïgnificcs.Credcmihi tam valentemat-que Andromachi alteram expertus fum: immQ

gt; L l B E R.gt; I I. JïSl imrnó ci plus fido,cùm ex eis conftet po-idflîmùrn quæin npftro orbe gignuntun amp;-à qua fraus omnisabeft-Drach tua hui-us tribuscrucialibus eonftat ;cum altéra fæpè quarta loachimici æftimetur. Ni-gredinem aliqui defiderant: lèd mango-ntum illud facile accerft poteft chalciti-de adieda, aut fucco pruneUorum lylue-ftriû infpiflato,quod aliismagis arndet, permifto. Plura in prxfentia non licet. Didero igitur inoccaßones alias.Benc amp;nbsp;feheiter valc cum tuis omnibus, quibus felixineuntis anni noui aufpiciumex a-nimo comprecor. Pragæ Boiemorum, .prtdicnataliciorum doipini, inchoantis annum 1^87.

EX i M I E domine Dodor,ad binas literas tuas iampridem refpodiflem, iêd mihi Deo tefte defuit tépus. Ac iam Freiftadü ita à mulieribus excruciatus fum,vt prç illarum importunitate,vatici-niaexvrinis quærentiû vix reipirare po-ômoT;

tuerim. NucquoquccurrumafcenfuruJ amp;nbsp;Cuftrinu profedurus hoe fenbo ftans Curaoede- pèdeinvno. De œdemaie aliquid iam »auswa- t

habuit D. Zochtu.s in eodem Ioco,nem^ pc in gcnu^magrntudinepropemodij caput pueria?quantem.Cumdiu à tonfuri-buscxcruciatus tuiffer, ego pollpurgari-oncs phlegma dettahêtes ordinaui lotio' nes ex herbis verbafci,chamorniïl3E,3nc-thi, iuæ artherica:, herbxparalyfis,agrf-moniæ, verbeux, abrorano, abhnthio,vt fie cmollirem hunwrem,amp; aliqnam eius partem difcurcrem. Polled fcei catapla-fmaex farina fabarum, lupinorû ^ radici-bus althcc,pul. lumbricorum terrx,flori-buschamomillx,verbafci,ancthi,abrota-ni,ablinthii. vltimófoucriiuffitumorcin vino,affulaaquaagrimonix.Sic torus tumor cuanuit,amp;.' difculTus cd,quod primu videbatur impolhbilc. Sed iaplura nop vacabatferibere. Bene vale. DatxFrart-cofurri é Septembr.anno 1^79. JLavrentioScholzio Med.amp;c.

L I B E R I I. Jé'j Nîs i cxaliis indiriis,quo in rc animo efrem,haôlenus perfpexiflès : facile deillo extam diuturno amp;nbsp;inufitato meo filentio dnbitandi occafionem arripere pofres.VerùmvtneiIludfacias,abs te a-manter peto, chariflîme mi Lauréci: imo potius tarditatis autnegligentiæculpam. mihi imputes: quàm vt de meo in te per-petuo ftudio,vel minimû fufpiceris.Fuc-runt certè non pancæ occupationes,qua! mç inuitum quoq; abftraxerünt,quó minus tu« voluntati ,amp; meo defidetio làtis-facerem. Sedtamévtante migrationem exhocloconihil plané ad te fenberetn, committendum non putaui. Imperator quidem nudius terrius iam tû hint mo-uit: quem ego^“quot; 9«?intra biduum fiiblè-quar.Cum domino D. Hieronymo Mi-chaële hefterno die Chartas tuas medicas remiii : pro quarum communicatione tibi magnas gratias ago. Plæraq-, defcripfis quæ étiam mihi nô difpliccnt. Capouac-cianas pagellas de cauteriorum adraini-ftrationediu habere concupiui.Oftendi illas,dum Inc effet, y/cyldio noftro.-qui de quibufdam capitibus filas peeuhares

cogitationes mihi expofuit. Illud pænç , pro deridiculohabuit,quod dicinir;\ïc-Mento du . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • • r

bitaifianc- dicamenta purgantia caam tons impou-lediuè por ta^g^ vnguentis, fiue cmplaftris comifta: deforisvfur taaien humorem proprm e corpore at* pata.eiedi- trahere. Eriam.fi hoe paradoxon plane uepurgent. vijeatur: falfum tarnen amp;nbsp;imaginariurn non enc,amp;de aliorum experiêria certus fum. Nouienimprxftantem Modicum, qui id mihi hïc confirmauif, iefc pluries id expertum : quando talia, verbi gratia, elleborum, agaricum,fcammonium, óo-locynthidem,externis quoque medical mentis adhibuit. Na amp;nbsp;fie applicita partem aliquam peccantis humoris extra* here;amp; vt vulnera atque tumores faciliüS percurentur,efficcre. D.HofFmanni cp* nlia libcnterlegi: atq; haudfcio an non nimiam accurationem præfe ferat. Multi tudoifta medicamentorum, etia opti-inorum,tarnen xgrum perturbât, amp;nbsp;firpà multumconfufionis parit. Crato nofter magno ftudio hanc copiam fubterfugere videtur.Si Medicus ipiê prüfens ad^it, ac provariarum circumftantiarum cofidc-' jratione curationem immutet, longe alia

Libs r I I. j^ÿ eft ratio. Abfentc illo ne hæc quidë fuffe-cerint.Confilia domirti Cratonis quot-quot habco tibi deferibi Curabo, atqi iam mm huiüs rei initium fcci. Dabo operam ne tupauciora accipias, amp;nbsp;potiusplura, 64 mis non inferiora. Lediones communis prxeeptoris noftri de morbis mulie-rum apprimè videre geftio : idque proprer meebod urn tradationis inprimis. Vt ipie ifta defcribas : abs te petere non au-firn.Si tamé hoe oneris fpontc in te fuici-pere voies nam tibi cwn'Ajecvparatum efie noris, Accepienimex intimis fenniis domini Cratonis breuem quendam tra* datum de morbis mulicrum, mm ante partum, turn in partu ; turn etia poft par-turn : quem ipfe in gratiam cuiuldam gc-nerofe fœrninat de fuis obferuationibüs congeftit. Habes in eolibcllo,licet breui, puicerrimamedicameta tum'exsain omnibusferme affedionibus, quæ fœmineum gcnusinfeftant: amp;nonnifi eiufmodi remédia, quæ ipft pluries hinc inde experms , amp;nbsp;magnam inde laudem amp;nbsp;gloriam confecutus eft. Defcripfi exipfiusauto-grapho: amp;nbsp;tibi viciflïm,ea conditione.

qüam antea pofui,niea manu defcribam* Fonafle enam alfa quxdam fubfcqucir turque ex myrethecioCratoniano accepta nemini hominum hadenus commu-Stillaticia niafedifi prius, quomodo illa placeant, cxouisfoc- fenfero. Aquamtuaex oiiis formicarurn micarum. dcftiHatâcùm nuper Hebra-’O meo chy-mico oftenderem : dicebat fe quoque il-lam non femel paraffe ; fed rutilam ma* gis,quàm tuam Guafiffe.Vnde maius «/*»' pw/xA habere collegi. Venir nunc in men-tem medicamétum quoddam : quo col-, lega meus Neapolitanus magno cü{uc-gt; ceifu vti foletin fuipicioncmorbi gallici: aut iniis qui ligni decorum biber^re-cuamp;nt. item in gonorrhœa virulenta, amp;nbsp;, 112 IUCHI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Mifc.fiat puluis fubtibilimus. Et diuida-tur3j ßprodofi.Poteft etiam omitti E1-leborus

Bornim rc-mcd.calc*i.

Icbornsamp;Epithym. Idem meus collega feücillimc vtijurin pcllendo calculo Radiée ononidis, q'uam vulgo reftam bonis vocanc, fuperiorc corticeablato, (inre.-cëtibus cortexrelmquitur,amp;: potiflîmas vires habet) interna racdullam conquaE fat,ac deinde in taleolos dille cat,amp;ni ido neo liquorc décodas propinat. Potes tu quoque, fi liber, periculum tacere. Mit-tebaenuper ad me dominus Camerari us Ipccimen noui herbarii Theodorianij quod forcaife iithîc apud Cratonem vi-difti.Si finis principiorefpondebit : nihil fimije in hoc genere hadenus editû clL Scdmanuni tandem de tabula. Bene 6c félicitervalc, mi charilCmeLaurenti,amp; in pofterum frequétiores àme exfpeda. PragæBoiemorum 15 Decemb.an. 1581.

DE noua condirione valdc tibi gra-culor,amantiflime mi Laurenti, ne-que dum rationes confilü tui perpendo} curillud improbare debeam, video, præ-lèrtim cum ea accédant commoda : quas

368 E P r S T o L A R. M E.I5 I C IN. lu longa oracione reccfcs gt;nbsp;amp;nbsp;ego nequar quamvili pendendaiudico.PrQcommiii-nicatione cófilioru domini Cfaconis;t«ö manu d cfcript or um, magnas Cibigcatias ago: ac oraninöconaborvc par pari tefe-ram. Habco ènimegoquoquenoó patt-ca: fed quæ Vienna: rcliqui : amp;nbsp;me tibi» cum co vencro, viciffim deferipeurut« promitto.iraó pro intima amieitixnofttp hoc tibi fände affirmo j nihil ede qiioditt mea poteftate cft, quod nó tccum eriäth commune elfe vclim; quandoquidenui# qiioque tuorum nihil ame celas aatafci^ fcohdis.Eftprofedóaliquid peculiar c^rt tu quoque rede iudicas, in Cratonisnoi-ftri confilüs 5 quod in aliis fimiliter nóap-paret.Namamp;dexterrinaè affeduum eau»-fes venatur, amp;nbsp;inde indicationcs elicit:ac tandem medicamenta fuccindaratione proponit.Nondcledaturitaoperoüscó-pofitionibus, vtmultiiqui aut ignoran-tiam fuam hac ratione patcfaciunt,cufi* ne methodo temcrè plurima fæpè wh bus inter le pugnantiacoagmentanf, aut certè oftentationis gracia hocfàciût, turn Yt apud imperitos gloriolam aliquaro ca* ptentj

ptents turn etiam vc plutmaeôpœotû lucrum adaugeant. Sed iftos finamus, amp;nbsp;mciiorcsmagiftros nobis adimicandum proponamus-, quos nunquam hoc agitaf-fccertum eft. Quod deCratonianorqm medicamentorum » quorum deferiptio-nesad ce miferam.doü ScFaculrate quas-Tis'? (eus me non omnibus vfum elfe 5 fed pl«ra(que ita vt in officinis reperi deferi-berefatis habuifle. Eleduario tarnen de DequibuP Macis in

corroboratione principum par- °®“ ““ƒ

tiums cerebri nempè amp;nbsp;cordis vtiturific- i^ôribu» uJcieieâ:uariocaryophyllato in ventrieu- Cratoms. li,poft logos morbos,imbecillitate. Con-faétionem de ftyrace, aut piUuIas de lau-dano,in quibus caßbus vfurpet, ignorarc me faceor.Licec tarnen facile aliquid coL-Ugere: ûingrcdicncium vires amp;nbsp;potefta-ïes expendas. Diacodü idem eft vfus, qui amp;nbsp;aliorum compofitionum, quæ hoc eo? dem nomine inlcribuncur,amp; in difpcnfa-toriis paffim exftant : nempe in tcnuibii^ fluxionibus ad alperam artcria, amp;nbsp;in pul-mones cumprimis, qua: huius exhibitio-ne incraftantur amp;.fiftuntur, item ad fo-mnum coQcilian4um,amp; m fimilibus aliis

càfibus. Confedione de Rhabarbaro in biliofis corporibus ,/amp; epans obftrudiQ-nc laboratibus vti confucuic. Rotulas inde mediocrismagnitudinis parare lubor; de quibus hngulis macutims ad aliquot diesduas aut tres deuorare iubet. Eitvul-dc vtile amp;nbsp;fuaue medicamentum in deji-catis : amp;nbsp;qui fortiores euacuatione^.jegrè ferunt. Mouctvnam atque altera federn ' prêter confuetas amp;nbsp;naturales : led ^nc molcftia, Capouaceiinoftri ledionesdc morbis mulierum tum exfpcdabo-,quan-- do tibi eas defcribere, amp;nbsp;mihi traninut-tere coramodum vifum fucrit. Ego tib» interim o^TiJ^f^ loco ea quoque mittam, qux* pollicitus : Cratonis nempè noftri quidam in fimili argumento; quxquin tibi grata futura fint nequaquam dubico* Pulucris,qucm collcgæ meo familiärem clledixijdcfcriptionem pro intentione occurréte tibi mutare,amp; propofitoxafui accómodarc non ent difficile. Senx plus minus fumcre potes.Interdum etiam EJ-Icboru m prorlus omitterc. Vfus chuUius vbi vel femina funt mçrbigallici ; veld-Uusreliquiæ quidam reffimt. Non opus

L t B Ë K It. )^t cft tam accurata vidus ratione, vt in c«-teris qui dêcottum bibunt ex profeflb.' Si manè horam vftam, aiit paullo plus irt leftó furfare potcft,fufficit.lnde fudor diligenter detergeatur. In publicum pró-' dtrc,nin acr valdc auftrinus aut borealis fucritrficet.Ceteroquin ih omnibus me-^’diócritatemferuarevtiliflïmuni cft. Sed ^Mihipferationi coniunélus haic reftiffi-®fnè doCebit. Radicis ononidis cortex cX-® ïiccatus exhibetur ad drachmam vnam ' plus minus cü vino, quod li acrimoniani “ metuis'.propinetur cü aqua maluarum. *ïndec06toad 3 iij ad §fs alTumerc inno-'i Xiumeft. Præcedant tarnen materiarunt * èommunium diuerfiones per enemara, aut per exhibitionem terebinthinx cum Rhabarbaro •, cuius aflumptione etia vix vrinarix, ad commodiuscxcludcndum '■calculum,laxantur. Hiftoriola de rubea noftrateabsteconfeda Ixtor. Remgra-^tiffimam facies domino Camerario , amp;nbsp;me fimul hoe fafee leuabis. Exquiram ta-*mcnipfe etiamdomini Camcrarii deil-quot;laiudicium.FortalTe non male faceres; li Ctiam domino Cratoni legendam exhi-

J^J, ErISTO^A^., Me/M C IN. beres. VbiVicnam, j^o volcntc,perue-nero; ea qux vis apuap.Acholziumtuo honaine cfficiaiv. Spq^oautem nosintta dïes ah hinc q^inçxciçna Uluc appuKu-ros. IUmcin AuftriamfupcriorciDproS* cifccmjr,amp;.'oeniurotquoil fdix amp;ru}^ar re Deus cfle iiibct,Eccle//ie amp;nbsp;rcipublicç ChnftianxadAuguji^acomitia.Dc cç? tens alio inter nos eouferemus tempere. Tu bene amp;nbsp;féliciter cum tuis c^pibus yiue amp;nbsp;vatc.PofoniiPannoniorum, 4 Februar. anno i j 81.

Sequitur defcriptio corum medica-nicntorum,quoruminhac cpiftola men-» uo fadaeft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r

Tberiaeæ Auguftan. 3Üj. ' ^ Sem.citri excortic.x ij, » ó Conlcr.en.borrae, - . oiLenom

Cortic.citn condit.an.jj ß. ^ j- ^ Mifc. amp;nbsp;cum fyr. de CQrticib.citrï qXE-i

’^^ Paffular.minor. 3 ij. pulu.liquir}tiæ3j ß. Ligni aloe’s, Nuciscondit. ~E3;b3 Cinnamom.a. 9}. ’'fî^fiu Scyrac.calamita: 3ß. .2lt; H «vquot;* gi^jj 3fægp ^ jj, Jdifc.amp;cumi^cçh. albiiT. in aq. violât. dilTol. § v. f. conf. in morfulis.

Maftix amp;c laudanum fuper carboHêi in mortario calefiant, amp;nbsp;diflbluantùr, dein-dèTroehiicifcüftyEléftaariode fadeoro-fafiii^JÉ îné'dVjibtèHtHf, ac add.pàrurti iyrupirôrac.f0ktÆmâffci?îl: —

/ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a 3

Siliquar.pingu.amp;enuclcat.^ijß' j Glycyrrhizæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. v-itu

Dccoq.inlib.xaq. doncc tres fC^J'*, heat,amp;;: adde facchari penid. ftj. Cdqua-turadlpiflïtudincm melliscurrcntis/-.

£T tuis amp;meis occupationibus fitrvt rariusfcribamus inuiectn.hoe ramen amicitiænoftræ aliquid derogate mini-mèdecetieurn de animo vtriufquefatis conftet, Quas iraque menfis lunii die vi’ gefima ad me dedifti: ca vndecima fe-queus menfis rede accepi AuguftxRhe-ticoraminipfis comitiis. Pr o tranfmiflïs iis,

iis,quæ in leétionibus Biiccphali noftri ^ 2-^ '«fe^’'^''’7“quot;«y*««'' rcjiquaerant, tibi ma-gnj^s gratias ago .• amp;nbsp;referre ctiam in finai-lió^ctórum genere ftudebó. Res quas traéiat prçclaræ fnnt,amp; maxima dodvina refertæ, cxpcrientiaqucdiutina (iris fir-perque coprobatæ : led genus ipfum dr-cèndi jvmè horridum ed: arque fepc ad-« coobfcurum, vc vix ab ipfo aurore intel-ligi créâam. quo in genere quanrum Ita-lis Galli, amp;nbsp;hos imirati Germani nonnul-li Medicifupcrioresfunr,cuiuis manife» ftu m eft.nec immeriró fapicnriffimus au? tarTThucydides hæc duoin viro politico CflUmgit, nimirÜ yuav«/ 7» /Ó»TajË ifgt;^zZlt;»,*i:lt;nq TOVTB.idquod etiamin cæteris profcffio-nibüslocum habet-Rcs certè ipfx nomi-nibusinuokiuntur: qux G ignora funt amp;nbsp;xxbfcura, quaratione perlpieue amp;nbsp;clarè percipi amp;nbsp;tradi poflunt ? V erum de his flus. Communicaui tibi expenu mea vi-eiflim Qratoniana qua:da : qua: tibi non j^grauxife puto. hauddubic franc men curante iamdudum lUa acccpifti.In præ-knda particulam epiftolæ ciufdcmCra-tonis tibi nafmittoi (jua tnb us m cis quær

FriBguI*. fjjij {iti^cit. Quorum primum eft de. corûcefrangulæ, cuiusdecodum phar*q macopoeus quidam Pragenfis rniki reçu** lit D odore m Wille b roe hi u m fol i tu pro-pinarc pacientibusfuis : vtde curtu mor#« bLeertioreflet. Maccrabat autem corti*,* -cemiUum per quintiduö, poftea de in* » fufione propinabat ^üj circirer;amp;fic c«»^ plorabat num æger morbum elfercuafo- il rus, nee nc. quibus tarnen indiens iftudu cognofcebatignoro. Vides quid Crato o noftcreade refentiat. Alteru ^mt»^ erat deprxparatione humorum ante expur*.;' gationçm ; quam nammethodum illev-*£ furpare folcan cum ranlfimc in illius eua ß; cuationibus eiufmodi decodiones, ant i: Ïyrupos , quibus vulgó Medici vtuntur^ir^ vidcrim. Inrefponfo illius quædam deft- lt;■; dero; quæ per te animaduertere potes. Acnifilongiufculaelfet, meam quoque cpiftolamjquam illius oppofui,ad te mit-terem.Sed audia priusquid tibiinmen-temveniat:vtvberior inter nos eóferen-di fuppediteturmateria. Tertium qu£E-fitum erat de opere quodam Frandfei VaUefti Medici Hil^ani /quod de contra ucr-

.KîuLcîi fe E k '1 I. 577 trötiCtfirs Medicis inferihit. Hic fiber prJrftkntiirimüs nunc opera Cratonis dénué reenfos eft in officiha Andrea: We-cheli ha:rcd«m,amp; per me quoq;amultis mendisrepurgatus,vt in præfanonepræ-miifavidere licet.Adiunxiautem pratter »■nK/b^ Cratonianas, etiäaliud quodda fcriptum de vtilitate Rhabarbari: quod à fummöquodaviro Auguftxniihicomu-liifeatöm cft : cui D. Adolphus illud dam obtulit.Cupio feite quid tibi de co videa-tur* Auguftæ cum eifern,cum multis prç-ftantiifimis Medicis principum amp;nbsp;ciui-tatura noticiam contrahendi occafio da.* ta fuit ! quæ me adhuc deîelt;Æat:amp; in multis non mediocritcr profuit. Vellern te quoque interdum adfuiife : cùm conful-tationcs hue publicè, fiue priuatim ha-berentur. Inter esteras autem iucundif-fima mihi fuit confuctudo optimiCamc-rarünoftri,quemantea de facie nó vidc.^ ram ; amp;nbsp;cum quo toros fepè dies cótinuó tranfegi. Adcrat deinceps ibi quoque D. Paulus Lutherus, D.Kolreuterus,D.Poj-ftius,D. Wcrus, amp;nbsp;alü qdapl nrimi, quoi longa referte mora-eft. TaceodtAugu-

Eleftuatiü idwlybe,

ftinis D. Luca Stenglio , D. Adolphe OecanOjDScheudinojD.ZanliOjamp;alHS publicè notis. Vno verbo dicamr^wn«;? «jÄ^u «w/yifti» ©«ytAsv/aofavilUc coQucncrat. D.Fndericum SebilcbiumG qiiandoad illum fchbes mqononiine amanter falu-tes.Intercaetevos pradacoslibellos Medicos, Sr diuà me defideratos, quos Au-gullxiEquiffimoprcciocmijetinm Herbarium quoddaniviuüed:, magna amp;ac-enratadiligentiacollcdum,quod qwam D. Acholzio,cui nudius ternusofte^j^lb placiiit. Velimtibi quoq; infpiciendi/^r eukatem dare,fi fieri poircr.ScdquqdlPr Corum intercapedo prohibée : ahisratior pibus compenfandum eft. Corollanilc^ Co eleéluarium quodda tranfmitto,quo4 in obftrudionibus vifcerü maxima vfiii cft , amp;nbsp;pr^efertim in morbo virgineo ab Hippocrate vocato. Communiçaoitau^ tem mihi illud DucisBanana: MeieW firæftantiiïîmusjamp;fe multa centena-CP ucrifeciire dicebat, amp;nbsp;tere domi luac, tv?

innotefcat parare folcre, Hxcautem c«^ defcriptioexilhus‘«quot;’»x^ipquot;: onsó . y Limatur^fvtriclei^rcu chalybis^

Molatur fuper porphyrite fobtiliflîmc eu acetö', deinde ficceturadfoléautignero, he fepries i te recur. ’^^ Limaturæfic præparatx^v). ^^ Cinnamomi, •wit: Nucisconditæ an. 3iij.

Ç^^-Mdc.cum lento igne, amp;nbsp;f.Elecluariu. , Qui hoc Elcdiurium aflumit exercitio vtàtw.^»»*»ç fit inftar clt;iftaneç,vel^fgt;.Prç-cedatäurem purgatio vniueramp;lis. Poteft vtPad? dies x x x vcl x l. Vidilibellos {^uofUamàD. Salomonc Alberto nuper foras dates: qui mihi valdè placent: ob rcrumamp; verborum bonitatem. Soletnc

ëriam’tecum per literas communicate? Mififti ad me aliquando defcriptioncs quorundam medicamentorum Crato-nianotum ; cùm mea in hoc generc ribî infpiciédapriùs dediflem. Earn chartam amifii aut làltcm alicubi latitantcm rc-perirc non polTum.Rogo igitur vt denoà ad me deferipea mittas.Conabor par pari-

^Rö Epist’olàr. Medici N. tefetre*. De cættris alias. Peftis m vici-Dia graifans, Sr totam ferè Boliemiafü depoDulata nobis etiam minan'îhcîpÂ Jj E v M precor vt earn a nolrns cêrnicr-. bus dementer aucrtcre vélit. Benèamp;fë-heiter vale, amp;nbsp;falue amice integérnme. Vienna Auftriot:um,zq Odob.an. y 8 iV LaVRENTIO SCHO.LZIO MEDöLi

Petrus Afonauius S. f). mulcii BI N i s mihi literis tuis fatisfadéndurti ‘ eft ; quaru altéras menfe adhud I^o-f uembrij anni proximè elapfi accepi/äld teras ante dies plus minus quinqs. Vta'Äj*^ tem banc m'eam tardiratem æquo ^lïimïy ’ feras, f. manter orö;amp;pótius mcamaccul-^ fes negligentiam; quam vt illa me ex parte tui oblitüeife fufpiceris.Amorbotneö' arthritico, poftqua femel rcpulfus difcci-^ fic,immunisfuiper Dei gratia hadenus. quia tamé facile fieri poflet ; vt ftatö rem-^ pore reuerteretUr, praefertim cùm nöblS _ inauladegentibus non fernper tempera-tiffimisefle liccat; omnicura in pra^äiU-^ none incumbo •, amp;nbsp;intra pancos dies poft/, VMir-fedioncm ètiani corpus expurgé-“ rein

L I B E ?. IL ^lt;f te in animo habco.Hemorrhoides vt de-nuofluant,mltiorib.pnarmacisimpetra-renequeorfortiora autem exhibere aut applicare multis de caufis vereonprasfer-j tinjc^m ctiâûnitatis tempore alioquin imniodcratius promanarinuac fæpè ma-ior labor fit in fiftendis fiiperflnis, quam in parcioribus irirandis amp;nbsp;prouocandis. Eleiäuirio dehiera vtor frequenter fub ipfum cœnætempus, amp;nbsp;mibi mukö con-feprefqnno, ipfæ t^men hæmorrhoides alqji^^ permiftione,vtantea fieri meminiy fead fluxum permoueri non patiuntur., Supplent interim earumvicem eucurbi-. tul^fcarïficatx, quas fupragenu collor-cate^lbleo, Symptoma illud mcum,quod‘ mibil^piusmoleftum fudfenofti, iama bien.mc’^*^*^^^^^^g'^o»^ amplius non re-, curpt. Vtinamplanèemaneat, amp;ad ex-: tremos Garamantes relcgetur. Confiliü Crat;onis in hoc cafuad me lcriptura,vna cum alfis nonnullis proximo ad te miffu-, rullura.noneniminpra^lêntia defcribe-revacabat. fignificabo etiam quid in mc , iplp expertus,ac quibus potiffimum ad-iutusfuai. Vere tamenqd vfuipare pot

jtl Ertsto L A R.' MËDlCrNi film,quad alicubiapudGregoriutn Nal^ ßanzenumlegitur : Fuiflc hanc’cÜrö'iflÖ^ îicm potins w;ÿïçïpgt;»»»î ipo'pwÂ’aï’etfi^ùîdèrh remediisex arteadminidratis,fi pæprêtes adiungantur, trafaepidirnè Deus8é' nedicit, vt falutarc eucntum forriat^UÎ. Quxnsde viribus terrx noftraî figiHafaß Silefiaex. Egovero nullam haótènfts’pd-tiiliarcm inillafàcukatcm ineife, dc'pré-' hendere potui. quæ de dolorc wuîdk rum amp;nbsp;fiftendo (anguine CameràrlÜârè-fort: eaà manifeftis qualitanbus dèpert-dent. Ac non tantum hanc noftram ,(èd terram quamuis hoc præftare crcdide^ rim.Certè enim cmplafticam vim, amp;nbsp;âd^ ftriélohaomnesin vniuerfum obtinentt etiamfi ratione puritatis,aur compatlià** nis feu denfitatiscertesgradus habtatt^-In dyfenteria amp;nbsp;aliis fluxionibus eu !ub^ tiùs,quàm bolo aut (phragide lemnia vd malim : rurfumin perte amp;nbsp;aliis febribuS malignis longé hanc illi præferrc vclim. Potes afpicere qux Galen us ih afitfipE de terris omnibuS lU généré fer hir^ qua? itç de hématite peeuharirerrefert: Cùm in patna nuper exfpauatus es: (cire vehm

- ^ . L I B E R I L ƒ8) tn etiam Cratonem noftrum inuilens. quad fi neglexifti; baud redè abs te ^du aflerOïDermofead confultationum fua-rum medicaruin ed!tioncmaccingit:amp;; W^emdnehio noftro mumis illas eolligo* dijamp;defchbendoinordinem redigendi aflignauit.Ego ifif^ÜKn officio fungor. Et currenti, quantü licet, calcar addo. Her-bariumillud viuum,quodAugufta:com-parawi,vulgäres maxima ex parte plantas .êótinct,taras valdè paucas. Impetrabam Buper à Clufionoftro:vt fi quæ falfæ no-ttcnclnturæappofitæ elTent, cas corrige-ret;amp;profuo indicio veras fubftitueret. quod etiam in mei gratiam fecit baud m-uitus.Elcduarium de cbalybc tibi placc-selxtor. Exilât amp;nbsp;aliædeferiptionespaf-^firn in antidotariis,amp; prælertim vna quae Kbafi attribuitur:fed bancca;tcris felc-diorem elÏeapparet. Invifcerum,lienis maxime, obftruftionibus magnam vim poffidet.Etiam feeminis amp;nbsp;virginibusde-Goloribusredèdatiir. Feci Óccgoinvna’ arque altera periculum. Epiftolam tiiam ad Dn. Wilebrocblum mox altero die curawi : amp;nbsp;ipfi equis dilpcbtis fumme»}

5^4 EPISTOL A R, Medici N. præfcdoin manus dedi. Si quid rolponâ accepcro’, continuo ad te miiïult;us fungt;. Addidi measquoq;literas,cómhteefc¥i-bendi occafio offerreeur: amp;nbsp;denonnujlis ex eo qu^fiui. Refponfum tecum ic^dö**' communicaturusfum. Ynguentumvi tide, cuius mihi fpem facis, videre cupiO. Qua: de vinbus Rhabarbari tranfcript* miccis: fignidces velim à quo habeas» a ut vilde accepens. Cratonicum quid redolent : qui amp;nbsp;ipfehuiufmodi cblccdionem è Rhabarbaroiu via habet. Venio nua« ad caquæcum hilce literis funt. Habd ipprimis conüliüCraconis noftri depræ-cautione in pefte Latine cofcriptu ; cuiui in fupenoribus meis ad te memini.Con-’ üertitautc illudipiein vulgäre linguam» amp;nbsp;quidam fuis locis immutauit, corre-^ xitque : quod amp;nbsp;ipfum tecum commune facere placuit. Sunt deinceps thefes dtf pefte,quasindomini Camerarii gratiani confecit ; amp;nbsp;denuó emendauit. itaque' vt hoe modo ad ipfum Camerarium de-« fcriptum mitterem rogauit. Prêter alia hœc nouuminilliseft; quódpeftem du-pheem, publicam nimirum, amp;priuatam facit;

Liber II. 3SJ facir. amp;nbsp;quod in curationc fua quandam pccnliarem methodum iequitur. Quid *®^quot;ê'‘'' pcrambram gnleam j quai lulphuns colorera référât,intelligat: nonalfequor. Qu^apud nos in precio habetur,cincreu -jCplorêhabet, aureisquibufdara pundis iracantibus interftinélû. Vnde amp;nbsp;chry-j^j feu vt vulgo loquuntur, grifca appel-^tur.Refponfiôncillamad quzftionem ^“ ”'¥*' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiscftinnc-

xncam: Anduranubusaolonbus arthru n nec pur* .jdeis cuacuatio raolienda ht: tibinon in- |a.nec hy-g^it^rafore confido.Adiecialia li-nK/e;)^ ptofin«* f jUis li teris,qüas ante triduura modo accept Tuû de his iudicium expeélo. Dura ièrofura humorem principem caulàmi-ftius affedus facit; Fernelio plane adfti-pulatur. Adquamfententiam etiamac-cedit loh. Syluius Infulenfîs:quide hac rc peculiarera commentanura edidit. Cuiusin(criptioeft:DearticuIatiimorbi çuratione tradatus quatuor.Propofitunt cius eft; ad vfum pradicum accomodarc ça,qua:in Theoria Fernelius de iftisflu-xionibus tradidit. Ego quoq; fæpè exper-tus fum : incoantibus iftis defluxionibus# Valdc vtile elfe exhibere fyrupos illos

^?^ EptStOLAR. MeÖICINquot;. modicè incraflantes, vrpote funt dt fi^ quiritia,de rofis ficcis, de iuiubis, amp;nbsp;fimi-; les,cüaquis aceommodaris: præfertim autem inbiliofis naturis : in quibus hu-mores acriores funt amp;nbsp;fubtiliores,amp; ideq adfluxionémagis apti. Præmirto tamert bolumaliqueexcaffia, Tamarindiscum fcruptulo vno vel femidracbma Rhabar-bari puluerifati : quibufda valdè multutn profuit. Hydrotica in praccautione pro-funt: non in curatione. Sie enim magis ad articulos humor fubtilis deturbatur; nififortaflcindeclinarione morbi., core: poreiamacraflis humoribus repurgato. Ad extremum addidi inregram curam», qua féliciter vfus eft Eiromus nofter in paralyfi poll: colicam: qui morbus in iftij terris, Auftria nimirum amp;nbsp;Morauia, valdè frequenseft, adeóvtfcrè nulli colici fiant; quin paralytic! euadant. Modum præcauendi hoc malum in quarta parte Antiparacelficorum D. Erafti legere poq tes. AfcripfitEfromus fermé vbique,quo cum lucccftu fingula vlurpan t ; amp;nbsp;ego ex cius autographe hæc confignaui. Vt autem vberius ttiam me tibi gratum often- ;

tîam pro tor communicatis remcdiiSjcn,^^^i/gt;, tuOTe/çau quoddam fingulare in producen-discapillis vbi illi deciderinr. Sume Ipu-rnam carnis bubulæ nó valdê pingnis, vel potiusmacrxinaqua decodæ,amp; illâ colligé in öllulam mundam, poftea loco de-lüH rcddi'tö, inunge» Potcll etia aliquid itiêllisaddi, vt craffiorem conüftennam àdipifcatur.Sed mihi magis placer priori modo adminiftrari : ne propter létorem pori cutis, vndcpili erumpere debenr» obftruantur. Ego nupcr admodii in quo-» dam cuifuperciliorum pili ex morbo o-mnino deciderant féliciter vfus fum. Accept autem à D.Stromcro ; qui mihi hoc quoque pfilothrumcommunicauit: Pfilotlwft;

Gum lixiuiocómifceantur informam Vnguenti» vratur co æger in balneo cum fudareincoepcrit,amp; vitraodauam horæ partem ilhtum non relinquat,tantj{pcc fcilicet,donee crines cuelh incipiat.Poft-eaaqua tepida locum abluat :aut, quod ûtius cft, lafte calido, ne quid cxulcera-Bb 4

tionis in cute relinquatur. Aiebatetiam fe fucco hyofcyaini in cundem fine vfutquot; pare.Vnûfiinpræfcntia acididero,finctn fenbendi faciam.^ Communicauit mihi quidam amicusmeuSjmedicineDoftoG fingulare quodda ex périment um quartan a, quofequapîun'mos reftituiffe glo-Secr«ûpro riabatur. Eftque hoc: Accipccorlcporis «luartaB». ita prxparatumgt;vt pulmo vulpis prépara-riïolct, poftea diuidatur in très partes x-quales, amp;: patienti paullo ante paraxy-fmum,autetiamin ipfo paroxyfmo cum vino detur. Continue tur hoc tribus vid-bus, vcdiélum eft. Et quarto paroxyfmûs prorfus emanebit. Tufilibet, huius rci periculû faccre poteris : ego ab eo tempore nullum quartanariûhabui.Vidi nu-per libellum Medici GalliChriftqphori Landrini,Germânicè couerfunh perHié-remiam Martium Medicum Augufta* num : in quo plurima t^exta remedia éx viliffimis rebus,inprimilt;verô ab exefe-mentisanimalium petita, tradûturrebh-tra morbos grain/TimoS amp;: periculofilfi-mos. Statim emi amp;auidepercurri?ac quidem cutri ipîùm bfle puto,quem ted-lim

gt;î L I B E R 1 I. 38? lira apud D. Salomonern Wnebergæ vi-dilîe, fæpe diccrememini. Itacnimcx-cremeutoru vfmn extollit,vtferè abhis Ïolis aduerfus prçcipuos morbos remedia lumat.Nid anrea habesmon dubito quin. ilium pro te comparaturus fis. Chartas. pauciflimashabet,amp; adieduseftadlibru ' dcGrctomm Gabrielis Fallopii,qui mlcri-\)itu.t/(ünßlgt;uch, Hacc volui nefcius ne cf-Ics^Cætcraqux reftant, inaliud tempus referuo-Bene amp;nbsp;féliciter vale, charifiime miScholzi. RefalutanttcDom. Clufius amp;nbsp;Aicholzius. Vienna: Auftriorum, 11 ^Marcii: ipfonempe æquinodii verni die, lanno 1583.

INsTiTVERAMadtebcnelogame-piftolam,charifltmcmiLaurenti,cùm, gt;idoncos homines,quieam ad teperfer-rét,nadus eflem: fed crede mihi,ita nunc occupatusfum, vt totam dicm circum-curfitando, amp;nbsp;ægros vifitando infumami ncc quicquamvacui temporis ad feribG, dum mihi relinquatur. Ad pofteriores Bb 3

tarnen tuas, quas ante paucos dies accc-pi,vno arque altcrovcrborefpódcre placet. Quod ad eum cafum attiner,in quo D. Atholzii confilium expetis: fenten-tiarn is fuam milTa fchedula in hæc verba expofuir. Proculdubiocaroilla fpongio-la per onficiü prominens,pingucdo quç« dam fuit,glandofaamp;durior fada à collet do crafTo quoda humore articulo tam-diudiftorto. Ciimveroillanonccdat a-fperis medicamentis impofitis: fufpicor ne cancerofumquiddam cotrahat. Pro-inde minus vlcus tradandu exiftimo : nö

illi concilietur. Quiefcendum veró fern» per :autcrure elcuato fedendüilli, dum curatur. Ambulandumcertè nunquam« Hadenus ille. Quamuis autem in f^ccie medicamentum nullum proponit: a prç-cipitati tarnen vfu abhorrerc non fenfi: modóisitaadminiftretur; vt nimiaacri* monia auferatunid quod fiet G aliquories inaq.rofar.planrag.amp;demumcarduibe-ned.lauetur.Pofluntctiacircumponi de-fenfiua, vt vocant : ne malignitas longius ferpat,amp;fanas partes occuper,alioqui mir dora

L I » E R I I. quot;nbsp;J9lt; tioraadhibenda,quæ naduam parti tem-pericm,quantum den potcft,reftituant. extern ru pro indicio tuo gubemare feies.In primo cakuquem mihi proponis, omnino GuaidCi dccodu, rui lub bnenr radices cichorii,herbaagrimonia,amp;iua adiuuda ijnt,cóuenire exiftimarem. Saf-fafras vix apud vos haben puto. Vfus tarnen lurn co hadenus non iemd, etiam 111 arthriticisaffedibus. Deque piurain pïxfentia nÓ licet.De Chriftophori Lan-drinilibeUoidem pænè fentio,quodtu. Etfeisquid Galenus ipfein liane fenten-tiarnfxpius fcribat. Ad rufticosamp; mu-lioncs j ité vetennarios medicos illarele-gemus : quoties mcliorum,amp; his non in-firmiorum copia fuppetit. Non enim, vt rede Diodes ait,tantum citó amp;nbsp;tutói fed iucundè etiam curandum eft.At quid in hls eft iucunditatis obfecro? Nifi nos fca-rabcos efte velis, qui fimo delcdantur ; atrt cum veteri comico eKayifet-iai ® *pó*r»B{ in conuicio appelles. Cæterùm in prx-Eetttiavnuniexlibris abs te mihi comu-nicarisremitto: quemmox conlcquetur aleer intra dies non multos.Curaui mihi iion Bb 4

IJX EpISTOtAR. MÉDICIN, defcnbi,quçin eo defidcrabam;fupereft duntaxat,vtrclega«n ,j8;lacunas alicubi, oblibrariiimpeririam reliâ^aSjCxplçam. Oro vt tarditati mex venia des.Pro more veronoftro confilium quoddam adomi» tio Cratonc nuporrimè conferiptom ad-ieci. item al tenus cuiuida medicament delcriptionem ; quo fe mirificaS curatio-nes obiiHe dominus D.Stromcrus cefta-turiAic plus quingentis dorenis übi cori-ftidire. Ego vix magnis precibus extofr-quere potui. Habes etiam medicament ^ropax y- duocxcclicntiainparalyfijvcicontraâu* rapoftcolicam:

lux arthetic.m. ij» ^da , Baccar.lauri, óomuioa Saluix, :ot!«j .2£U. Rut», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’0,1^101

- Jncid. amp;nbsp;dentur ad charta pro balneo, rtr ;l^Pingued-taxi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u .,3-» *°^ '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vulpis, gallinx, .îbjn-.pffifi '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anatis, ù Jsdadnoi an-

U 1 v 1 i L Ï B E R 11 I. ^ ' J^Jk iloiaqui'^ u ,ianferis, ' çidu:gt;ilR tB,r . ciconiæan.^j. .mcjlqz Succi faluiæ, □lomüi^i.^^o. abfinchüinfpiflat.a.^ß. 'quot;tmobj; OlJaurinj^ij/t no3oif‘ in Mifc.f. vnguentum,quoinungatur poft ;balncü:ftmt amp;nbsp;hxc Æfculapii noftn.Cæ-' tera ioaliud tempus refcruo, amp;nbsp;te cu tuis dcaniraifcntcntia valere cupio amp;nbsp;opto. -Vicnnz Auftriaein furnmafeftinatione, dic8Augufti,auno »583.

RE c T E acccpi,qux veftrates ifti mihi abs teattulerunc omnia ; tibique prq eorum comunicatione magnas ago gra-tias, Ignofeestamenquodeadem,vt vo-luifti,nuncnSremitto. Crede mihi, tantum vacui temporis,vt attente illa lal tem relegcre poftem, mihi conceflum no cft. . Vrgentme 2gri baud paucisquos delcre-re,auc ncgligentius traftare minime con-uenit. Dyfenteria: epidemics hïc multos affligunt.de quibus hçc verba heri ad me fcribebat Æfculapius nofter : peftilentes

liai fluxiones frequentes in Au ft ru ani-tnaduerti. Ad præcautionem conferuani rofarum veterem cum mithridaco de-di.In curatione ad præpotentem caufam refpexi. Statim papyrummithridatoilli-i tan vel vmbilico, vel vencriculo appo-fui.Clyfterem ex dccoJo hordei in iure tamis veruecinç cum radicibus tormcn-nllæ , amp;nbsp;vitello oui femicoóto per cly-fterem inieci. Puerispulueremezedoa-na , margaritis amp;nbsp;terra figillata dedi. ad-djdi interdum tragacantha. Multos be-: neficioDei feruaui. Ab iftis magnis com-poficionibus enematum, lade vftulato, amp;nbsp;cæteris nugis abftinui. Facile læduntur Inteftina : amp;nbsp;ne læduntur adhibkis cly-fteriis cautio eft. Vides ilium ftudiosc infiftercMontaniex methodo, amp;nbsp;abo-mnibus adftringentibus in hoc morbo' abftincre, vixque admittere emplaftica. hand tarnen fcio an audam fluxionetn hac rationeabigereliceat. Itaque vcl in-uitiadadftringcntiumvfum incerdu co-gimur. Tibi,quidhacin partevidcatur,' icire velim.Noftram Silefiacam boluiA facile figillo lemnio, quale quidem ad nos

''Liber IL 5^ nos adfertur , in hoc cafu prætulerim . Multo cnim vim cmplafticam maiorcm habet.D. Carolus Ollerius iam duodeci-mum diem hic agit. Vocatus eft in au-lam: vtoperamfuamei collocet. Credo in collegium noftrum afeitum iri. Mecum interim habitat, amp;nbsp;communi con-uidu vtitur.Libros tuos manufenptos da bo operamvt quamprimû rccipias. Mais fjcio; quod illorum Fructu te ramdiu priuem Non habui quorum opera in de-feribendo vterer : amp;nbsp;ego hac in rc paulló fum negligentior. Sed de his amp;nbsp;aliis plura proximc.Nunc ne praelentc occahonera negligamcautioeft. Bene amp;: féliciter vale,chariffime mi Laurenn. Vienna: Auftriorum 11 Augufti, anno 15 Ü j, ^AVRENTIOSCHOLZIO MeD.amp;C

Petrus C^io»auius S. D, SC R i p s I nuper ad te cum Icgatisrei-* pub.veftrx: verùmbreuius amp;nbsp;hiccitW óhusmultó, quam veltu à medefidera-bas-.velegoetiamfpontemeacupiebami Acciditillud propter corundem legato-rum veftrorum,non quidem feftinatien

39^ Epistolar. Me Die IN. ncm; fed tarnen abitum opinionemme» eelenorem, quandoalias in aulis, pere-grinos cito expedite, amp;nbsp;ad fuos tempefti-ue remittere ( quod illi vnice opcant)no» adeo vdtatumeft. Librum vnura Capo-uaccianaruin commentationuni de ve-nenis,quern illis perferendum dedcram, te rede accepifle confido, vna cumaliis quibufdam, qux turn ad manum étant, chartis medicinalibus. In prxlentiaa fra-tremeoakerum recipies : in quoledio-nes de lue venerea,de vitiis fanguificatiq-nis,fedde morbis feu affedibuscapitis potiflimum,continentut. Oroteauteni, optime mi Laurenti,vthuic meç tardita-ti,qux etiam meritoin reprehenfionem incurrit,ignofcas; Srprotuolibitu pœnâ, quam übenter fufferam, imponas. Nihil, aliud eft, quod xquè inuitus facia: quam fiintranffenbedo occupatus elfedebco. Poftca tarnen nadus ftudiofum quen-dam medicinx, populärem noftru, cum fe proceribus quibufdam per mc com-mendari cupcret:ei interim in hofpitium mcum recepto hoclaboris dcdi ; vtquiç-quid rcliquum fucrat ,in IcétiombusilUs capi'

. : T ’ L I B E Jt I I. 397 capitalibuSjdefcriberct. quibus corrigc-diS meam deinceps manu admouerem, nccefle fuit.Commentarium de venenis pcllegi tantum; non quoq; deferiplî. lam cnim faepius ipfcdominusjCapouaccius, leillûcorrèétumamp; augmentatum in lu-cem edituram promifit. Præleéliones de morbis oculorû , amp;nbsp;auriumciufdemad-huc mecum habeo: omninoque operam dabo; vc cum pnmùm,volente Deo,Pra-gam'peruencro, tibi illarum vfudiutiùs carédum non fit. De reliquis,quæ in my-rothecio tuo ex Capouaccianis KufMMK poflides, pofterius agemus : ne me ni-miumprocacemappelles:autillud in me tofqueri poflit, quod apud Epigramma-♦tarium eftmam turpe cil femper fumere, mlque dare.Ego ûnequid hocin gencrc tecum communicem non repeno. Pa-gelîas tarnen nonnullas libro tuo addidi, quarum tortafle leélio amp;mcdirario nbi non ingrata erit.Iamad capita Epifittila-ntm tuarum accedo:quibusternis,ni.tal-lor, mihi adhac perfoliicndum clt,li fllud demas, quod cum legatis veftris quafi tùrliffi ad teanteperferipfi. Morbus ar-

thncicult;:,ex quo me femel abfokii^nun-j quarnhaâenus per Dei gratia rediir. V-tinaineriaminpofterum émanent, fir ad extremes Garamantes sternum relcffc-rur.Moncs turedc,priidcnter, atqneet-iam pie.vtexquifitidima villus rarionem ferre; necrecidiuæ,intempcrancia mea, occafionem præbeam.Puto ego quoque id faciendum dfe ; amp;nbsp;facerem onminó,fÏ rnco arbitraal res ageretur. Sed memi-nerisme inaulaveriari: prxterea incon-iugatum dfe: vc velim nolim limites diç-tç Mcdicæ interdû tranfilirc cogar. Malta certc, vtCicerovenuftè inquit; Dan-turamicis; multa temporibusjmultaet-iam locis. In hac igitur feruitute,dum multorum me ingeniis accommodate 0-portet; (nifiextremè «x“'“’? arque inciui-1isefre,amp;habcri velim) dum aula modo» hue,modoilluc migrât; dum conuidum certum nullum habco, conuidoresau-tem omnino varios: quomodo, oblecro, quifquam itarationes fuas indituerepœ ted: vtex Medicorum præferipro pcrpe-tuóviuat?Scdtamen licquoqueproviri-bus cauco: vt vel minimum in vidu corn-

L IBE R IL J5^ mittam; vel certc commifla errata tero-pcftiuccorrigam, neinneruû reserum-pat denique. Sicut femel arque iterum minicah mihi morbus vifus cft; '»ôA-'^/^h: fuisiam mm præmiffis. Cùm igitur pri-mum curfum,qui maxime appetitur,ob-tinerenequeam : faltem mutatavelifica-tione,vc r «AJupomAïv non amittam , ope-ram do. Quanquane quid diflimulem, Kacquoqiiein parte non cum omnibus fentio. Vidcas enim quotidicnonnullos rigidiflime Medicorum præcepta fer- q^qJ ^;^ u^(es}amp; ne latum quidem, quoddici- » coofue-tur^ynguem ab iis recedentes : qui nihil- 'ijcitet nlt;; ominuspluriesin podagram ’ncidunt,amp; optima: fie diucius abeadetinentur; quàmquilibe-

r rcmcliot» norçm, non tarnen prorlus heennoiam faïubnor. vit« rationem tenent. hoc vndenam e-uenire putas ? Non vnam fane ob cau-fam.Quibufdamenim hocaccidit,quôd nimis mbito à confueta vidus rationc, ad aliam plané appofitam ( etû morbo per feidoneam) tranfiliunt. Cùmnamra iùbitas mutationes ncquaquam commode ferat : quantumuis ad melius fiant:

400 Epis TO LA R. Medicin# quifititia natura fit. deinde cibi qui piaf-(cribuntur, plærumque ab inuita ventri-culo,amp;raliudappctentc,aliisqueaflueto, recipiuntur. Vnde fieri vix pote(t:vtab co redè altcrentur amp;nbsp;c5coquantur. praf-iertim quia ferè femper vini etiara non potentis, amp;nbsp;extra paroxyfmum vfuin-tcrdicitur.hanc ob caufarn humores cro-di gignûtur,quipofteain torum corpus# arque in articules,eau partem læûm prç-cipuediftribuuntur. Ægriquoqueenaa-ciâtur,décolorés fiunt,amp; fermé nûquam veram appetentiam habent. His igituf malis quonam modo occurrendum^Aïb ego : ficut inpharmaciaritaetiamiiid«-ta non tantum ad morbum : fed cciam ad naturam amp;nbsp;confuetudinem argri rô-(piciendum, arque ita vni dandam ope-ram, ne airerum prorfus neglexiflc «-deare. Qua:raorbi ratione obfunt ,indi-canda quidem : non tarnen fi aigef «»• penfius illisinhiet,aut alioquin illorum vfui afrueuerit,iTa prohibenda-: vt nihil ptorfusde iis deguftare liceat.hoc fiprr-Îlas, verèaccidit illud, quod.inHippo* crateooraculo dicitur, vt videlicet abeS amp;po-

Liber I I. 40t amp;nbsp;potus paullo deterior/ed fuauior,(amp;in minori quantitare aflumptus ) meliori quidem,atingrato præfcrendusfit. hue qnoque alterailla ni codém libro apho--nftica fententia perrinet: confuetalon-xgo tcaipore,etiarafi détériora fint,infuc-• ris minus moleda efle folent. Cofequun-turetiam indehoclucriMedici:vtçgros in naulns obiequentiores habeant » cum 'üü inaliquibusnpnnihtl fibi indulgeria-•nimadycrtunt.multorum quoque mul-* tasealumnias effugiunt.-quæ ob hoc vni-.cam ewatum Ulis certatim impinguntur. Sedahud prxciperc eft ; aliud permitte-• sebMon iioc dico : vt Medicus üs cibis æ-graun vefci iubeat,quos feit Uli noxios ef--fe, amp;infalubrcs : fed tantu, vt cum morbi rarione diaetam ordinauerit; etiamaccu-rateperpendat, quid natura, vel confue-tbdo commode perferrepolfir,aut non ^MÏit. hic fividet, ventriculu quoldam cibos auidè expetere, amp;nbsp;cü deledatione adumcre, quinetiam probe concoque-re, qui iUi alias, morbi ratione,interdidi faerantmioneat ægrum,vt parcius illis v-tatur, amp;, quantum licet, nonnihil corre*

4oi Epistolar. Meojciw.' âis.Sic vtriqtie intcntioni fatis fiCjjK’^M^ admorbum/tum ctiam quoad parneu-^ lärem naruram,fcu cônfuetudlt;nçm ægrhj V eriffima certc funt il!a,qux vulgdiaS^ tur, exiaabimperinsrei Medicx;Quq^ ßpit,nutrit. Icem :qiiodparumeft,pa-\ rum nocet. Infero hocquoqucconfen-, tientibus multisdodiffimis Mcdicis :1^ viftus ratione plus amp;nbsp;pemiciofius pccc3-.j riin quanto, quam in qnali.ira vt ü ^U3npj tiras moderata conftituaturrqualitas ci^t^ (neque enim venenum eft) non fit taneq^ perc pertimefcenda. hoc auté præicrtl^, apudGermanosnoftros per fc ingliiuwï’ deditoslocu habet: qui reguhsMediepr^ tu multóminus,quam vllaalia natio,pâ-^ rere (blent. Vnde ctiam in vetitum wntó • vchcmenriiis nituntur,cupiuntq; nega:^ ta:ciimfialiquidlargiremur,facercthoc'^ multöminus cupide. Quod (enim, (e-_ cudum Poetam)iicctingratum eft,quod^ non licet acrius vritrbac fallacia multos à’j vetitis cibis abduces facilius, quam ü fe-nerifltmè illos in folidum prohibçrçs.^ Prxbuir de bis mihi cogitandi oceafio-nem ; quod nónullos ita mifere maccrari ^j vide-

ELISER II. 40^ vtd^lrem, dum Medicorum edidis contra naturam amp;nbsp;Confuctudinem fuam fine imnüsj)arcèviditando,fiueacertis cibis abftïnedojóbtempcrarenituntur :quan-oo^titerim aïii,qui aliquidgenio, amp;nbsp;con-(ufelt;üdiïil'indulgenc,amp; {tiauius-vmüno amp;nbsp;xrio^feVâccéflîoncsmulto rariores, quan-«fóWêétiam mitiores habent.Cur igitur taml^dï éffe pcrgimus5amp;: perfcafflidis nÓijft) affli^bnemaddimus? Præftaret têhcVfebiUidum Hippocratem aliquid d'a^èFèVripori,aïiquid regioni, aliquid x-ti€i, aliquid denique Confuetudini: cum pï^fèïrim bic morbus chronicus fit, par-tei^bèignobiliorcs occuper; amp;nbsp;npn pcr-pi^üO düret, led per interualla recurrat. Kî’tàmcncautelæaddantur :Primùm,vc qifè morbo fton conueniunt, fed tamert aüidc à ventriculo arripiuntur; iis arger pafcius vtatUr.Deindevt ipfiquoque x-gèi óbferuent : à quibus cibis potibusve jüliati illos aut Ixdi maxime contingat. hot aütem frpè fit ab occulta magis pro-ptiétate, qua iJ^myK^iicu Medici vocanr, qulm à rhäßifefta. Denique fi modum fe elccflifTe aegri fendant, vt continuo, Cc a

404 EPISTOLAR. MeJDICIN. autvomitujauteuacuationefuccurratur, priufquam noxa per totum corpu$4:{}ti-buacur, inque laborantcs partes decru-datur. qui fiint ad vomendum faciles : üs nonincorumodum eft, quolibet menie iêmel aut bis pervomitum vcntriculü amp;nbsp;primas vias à crudis humoribusrepurga-re. Reliqui medicamentum aliquod *-iMlt;©e5»«Mi' feu benedidumin familiari vla habeannquo eundem finem conlcqua»-tur.In hoe cenfii erichicrafimpléx,pilL dc aloë roftta, pill. alephanginïc, infofio foliorumfcnæ,pa{rulælaxatiuiE,amp; fimf-lia. Quibus profedo lapins re pc tins tantum efficimus, quantu fortiffimo aliquo pharmaco purgatorio Icmcl alFumprot amp;mulró minus vires aut natura inde laet duntur.Imè nonnullaexbis ralia lunt; vc amp;nbsp;cibis tutô iramifeere licear,amp; liiigu-lisctiam dicbusperintegriannifpaciuin fumpta nihil prorfus derrimenn afférant, quod amp;nbsp;de mea, amp;aliorum experienua liquide affirm arc polfiim. Verùm dc his in præfentia fâtis.Tu quid tibi de hac ha:-refi mca videatur,aperte amp;nbsp;conlpicuè re-feribas, oblccro. Hæmorrhoidû apertio-nem,

Liber IL 405 nem,crurum fcariftcationiinmeo mor-bo te prçferre video.Scd quibufnam me-dicamentis me idreélc cölequipofFc exi-ftimas? Mitiora,cuiufmodi funt-vfus a-kgt;ës nonlotæ,tccm fridioncs cuib pannis afperis ,amp;c. tentauialiquoties ; fed abfq; vÛo frudu. Ad vchcmentiora autem, co-locynthidem nempè, glandisforma ano 4nrrufani,autfinlilia, acccdcre non an-fim. quodantea ,ctiam fecundum naru-ram fluentes perfæpè modum excelfe-runts vtita deinceps maior diffieukas fit in fiftendis illis,quam prouoCandiS.quod addis, çucurbitulis fcarificans fupra gc-nu collocatis materias in corpore redundances ad locum affedum attrabi : me parummouet. fere enimleuemaliquam cuacuationem præmittere foleo. deinde quantum attrabitur;tantum etiarn fimul euacuatur, per aperta illa foramina, vc hücquoq; metum inanem efle apparcat. Quacumadfymptomailludattinef,quo amicum nokrum quandoq; fubprimam quietemcorripi vidifti: quatuor bis pro-ximisannis,imrnêfaDei benignitatc,vix Spimusno bisiUudperpciruseft. Mitto tibi Crato ^‘“““**•

nis noftri confilium in hoc cafii tnea mi-nu dcfcriptu : prius quidem generalius: alter urn au tern, poft irtterlocotoriam ab amico illo noftro interpofitam, p^nfci-larius.Quantum ex cointcHigozaitTfuin Eleâuaniillius fibi plurimum profaifte. Itaquc aliquoties reparari iufliti amp;nbsp;fu«-cum cichorii, ratione caliditatis epaos, amp;nbsp;nefcio qua^ alia adiccit. Verno tcmpi-re plxrumquevenamfecat : amp;nbsp;hoc ipfo etiam annovtranque laphcami Ahoq«i cueurbitulis fcarificatis fiipra feapula*-amp;: genu appofitis, duobus quibuiquomen-fibus clapfis » vti iblet. Pro cuaCuatione ventriculi,ac crudorum humorumin illo contentorum ; fæpiftîmè femihoraiantc cœnamaliquidElcduarii Hieras firn pileis,aut piUuIarum de aloë rofata déglutir. Lotioncsquoquc capitis ex herbis prx-Icriptis amp;nbsp;agarici jij aut iij adminiftriic frequenter. Fridioncs matutinaamp;altÈr-nis diebus non negligit,amp; aliqöid ettöm prçfidii in vngula alcis,quam amùlcttk)-quot;co ,dc node prxlèrtimcollofufpenfem, annuloque incIuQm digitis gcftai^cdl-locatumhabet. Eiberari ilium iidnßwM;-■/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo fo-

^bofolumifcdomni etiamnietu niorbi il-Hus^ vehementeroptarim. Qua: de pe- leruatiui , Üeex coUoquio tuo cum D. Cracone, amp;nbsp;ma^mè -IÏ4 )ji^lt;yfelio feniore habito prolixe có-nicmoras ikbcntiflïmè Icgi, amp;nbsp;pro eorum .fxjmmunicationegratiam habeo.Latiffi--uaus^ampus eft de his difputandi» fi circa ,iMönia dùcurrerevelimus. Eleduarium

-DiQâ;ovdionego, piæ reliquis (excepta iheriaca amp;mithridàtia antidotojtäquam rwm olim dccantaus, amp;nbsp;nunc quoqilau-lt;lenxamp; vires fuas pbtincntibus)magnifa-do. Eft bicin frequenti vlu Elccluarium quoddam , quod facultatis indigitanc . ((fcornmunienim Medici facultatis con-ofenfu ordinarii eft) cuius deicriptionem, £ n3onucris,proximc mittam. Cum rcli-quanamqj luptllcdiJcnica Pragarn præ-- inil»»Plnrimum ctiamcómendaturcon-afedip manus Chriftipcrlati cum extra-- doangelicx, qua iple etiam Imperator vdtut,yaide enim dclicata eft, amp;nbsp;colore .pmninócandidum obtinet. Ego laccu-losox Arfcnico, quales Patauii,vt fciSjfo-lemncs erant^Idc pro multis ordinaui: ctiaftCratonoftcrvaldcrepugnct.Multi

Nouum ex-perimétum de radice plantagi-nis.

proccres in aula cordis regioni applica*i tpscontinuóabfqucvlla noxacircumfe-. runt.Retuhtmihi quoque niipxT chirurg gus aulænoftræiam feniorjein mulris» peftilentibus conftirurionibus 6i'flre,ói! fua manu mte dos plurimos tradafleitem. per tarnen à contagione immunem per-' mäfiire,quod fecum geftauerit radieem plantaginis maioris facculo inclulam ,óc -cum filo regionicordisadapraram.vt ces • celctur : pulueris lauendula: aliquid ad-: mifcere lokt ; amp;nbsp;hinc inde diftribuerp« Ait fe nemini concrediddre, nid m!hi.

Cratonisiu dicium de caphura: «emperie.

Qmcquid fir,fepe etiam paruis gratia re’ busineft.Ité: Quæncgledaiacent, pon-; dus habere folent, Plxrique ex ciuibus præcautionis nomine camphor« momê-tum vino iniiciunt, amp;nbsp;inde mane bonum hauftum bibunt.Vtrum cacalida velfri-gidalif, in medio relinquo. Argumenta vtrinque afFeruntur non leuia ; quibus Cratonoftcr addudus,vtriufque cxccF fus mediam tempcraturam habere adk’ mat; fed ratione tenuitatis fubftanti« ca’

liditaps w«*/» obiieere. Prudeurer Wcy-fclius fenior xo/^ie* fi«p;«tw in dupheem cialfem,

•MI Ci L t 8 E R I T. 40«! fl3flbtn,abforbcnnnm nimirfi, ^iJ^atliKSt dift^nguic.quodnifi fiat: multiplexotiri folcT ambignitas amp;nbsp;cótroueriia.Vnguen-tnm vinde, abs te communicatum, tilud ipfijm'elïc arbitror,quodvcrnaculèapud n«seodefn nomine äiear/fneSalbe appel-latur . Seis noftris hommibiis panacea; loco elfe lokte, acprxlcrtim eó vtuntur iïn‘nptis,conuulfisamp; kixatis.hoc enim v-nicavoce ( rerbreebenederdas'Wehethu»') nóftri,niEillor, eft'erunt. Sidiuerfum iu-dicas,fignifica, Germanicam defcriptio-nem ex vetufto quodam manufenpto codice nuper mihi dclignaui. baud Icio anomnia inter fe cóueniant.Mibi nimis magna mifcella videtur: quam vbi pot fum, ftudiosè refugio. Sub arte enim ifta noncadfn:cum quæfecundatemperics, forma, aut propnetas inde poft ferméta-tionem tot ihuicem commiftis emergat, artificiosc coniedando aftequi nemo poftit; Holfmannica accurate cogitata funtïremediaquoq; prxclara. Sed xgri faeilèrerrentur, cum tanta mcdicamcn*-torum copiam oboculoS pofitam afpici-unt j amp;nbsp;pofte.! nullis fere vtuntur, feque tmaRt

,amp; Medium dcdpiunr.Hocnotnincct« um confilia Montagnanæ,amp;: aliorä quo-ruudam lulorum approbare nó poilum: 'cum nimis fcrupulosè omnia pcricq^uiv tur.ó^in diçtafola ordinanda multas paginas amp;nbsp;Chartas confumancVtltalösU-lia cxpctere conccdamuszapudGcrma-nosccrtc uoftros paru viilitatis obtint;»;, in quam (cntcntiam aineacaam noum-bildürerui. Noneft docemis omBiaj^-

meldocere veile: nçc Medici ornnuj©/^-dteamenta femel propouerc. quadoqvi' dem multa caduut inter caliceip fupcjs-maque labra.hoeeft,morbus ia codé ft^-tu nunquam permancu led fubinde ly»©-ptomataeuariatur, quæ deinde poogpt-iam pharmacadefiderant. ita res idipa-De Ouiia- iiitum fefe extender. Q uantu ad æerua'i co DTJïDcn* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o do pro re- iHumtuum, cui Guaiacumpropmarc;iO ftautaodo animo babes, fpedat: brcuitcretiacQU-c*lidonati- rr o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;yg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lui um amp;nbsp;mentem meam nupcrapcriM, videlicet, honimprobare mc vHo modP ■ hoe decorum: immo potiùstpjtæqii/Ss præmittendis euam atque ctiapij^adf* cc.Sed caliditatem ciusexbotcesfa^iief

• eft difficile, mi Laurcnti, caliditaté hanc ’Contemperare,addinsfubHnetn dcco-^ionisradicibuscichorii ,fl. amp;nbsp;fol^bor-•raginis, feminibus melonum,itcm paffd-“fes cxcofticans. Vcruni illud me magis Ixefitanrcm reddit : Num intempéries, i^âœiam in habitu eft,amp;: partibus penitu« infi^ta y-non ob externum duntaxat erro-rem,‘fcd facilitate ipG læfa •, tarn cito amp;nbsp;Ôeilètolli^ucati* Anetiam (ans tutu fit, häc state illud tentarc?Prsicrea cum na-tti(winïcalorem,qui omnium naturalium oporationum in corpore fummus opifex «ftyadmodum debilitatum être fignifu «es zmiror te de its tantum remediisco-gitare,qus qualitati illius fubueniunnfri-giditatemque ipfi contrariam corrigunt, immó ctiam , qua: hoc cum cxceüu ali-^qüo faCiunt fufpeda habere, amp;nbsp;non illud -potins confiderare quod in arte noftra “ÈS^clb Caloré nanuü fubftantia quanlt; dam cireaercaamp; aqucarn,feu acre amp;a-’t^a participantemmec vllo excefiu calo--tUjqusqualitasfitjprsditum. Hxcau-t##»(ubftantia, inpueris potiffimumab-

411 Epistola R. MeDicin. ncrif, decrefcit •, donee in extremum ic* nibus lee mid urn natóram prorftis exftm» guicur. Cum autemsger hie, annoquar dragchtno quarto fupcrato,ad dediuem ajearem tendat : quona modo defcóluca fubftantis ealoris ingcniti refarcics? quid repones;vt rurfus vegetum efficias,qiMq) operationes priitinas exerceat ƒ Natuca autem, vt domina, debili exiftente, quid Medici, miniftri huius, laudahdc eifi* tient ? Vides igirur iftud prognoftico fcr* nirc:nc temercilliTgro ,ciu natural fub-fidia neceflariadefunr, laluccm,auc m integrum reftitutionem promittas.Sed ta» mcnnibilominushocartis præfidioconi fequi lieer : vt ii nó melius, faltem minus male habeac. Vtiraq; cxcreméticioruni humorum minus in corpore eolligatur* fed illi intempeftiuè benedidis nuneu’ pans pharmacis expellantur, operam dat bimus-Partemquoqiiö aftedam pro viri» liroborabimus: amp;nbsp;fluxionisimpetum,ne nos pracueniat, inhibebimus. Material horum non rccen{èo,eùm alias inter nol de his aftum finamp;’ta fortafle melius kiai ip6.Q.nid Dryoxylus de altero caiu ro

Liber 11« 415 (pondent; iamtenes.Mihiquidemnon omnino (àtisfacit. Neque enim prorfus aflentior : acraffo quoda liumorc colle-fto fpongiofam illam carnem otta fuifle. alioquintumorcm potius cxcitaiTct: feu adcmatofum,feu fcirrhofum. Serofum ego humorem,amp; tenuem atque fpumo-fum fubefie dicere malim : qui carnes vi-cinas, veluti fermentatione quadam fada, inflarit,amp;ita rariores, maiusque fpa-cium occupantes,efteccrit. hic,cùm iam eè malignitatis peruenerit, vt à natura concoqui amp;fuperari nequeat:nimirum omninoe corpore cxturbandiis eft, turn fumptis,rumadmotis.Inter affumenda, ca probarim, quæ melancholicü humo-rem, (huius mincram,vtloquuntur,)rc-fpjciunt;fimulq; admiftos ferofos humo-res hue per vrinam,fiue per fudores fquo iftgencre farfaexcellit ) euacuant. Extra admoueantur,amp; loco imponantur»cï»SK(4 F»«’^ inter quæ mercurius priccipitatus lotus autnon lotus principatumobtineti Eluatur locus lixiuio ex calcc fado ; etia oleum vitrioli feu fpiritus eiusadmouea-tuf; auc vnguentumÆgyptiacura, amp;E* -nbnof

4r4 Epis’foLAk. MebiciN» milia füperpónartttif. ira tarnen Wfthi^* perfanx partes defenfino vodarojnümä^ tuf: ne amp;ipfi ob vimmali fcrpctcincon-tagiolxdantur. Vbi hxc omnia rite'pdf-j a^a'fuerint: turn demum de temn^nè“ nattua parti reftiruenda ferio 6d^^iX^ dum. cum non remotis impedimehtt^, * hoc fruftra tentetur abinitio. Vraut^fn dcfidcriotuoplcnius fatisfaciam : mittd^ cafum pueri cuiufdam fané mirificumT? cum adiunfto confilio Cratönis‘ttoflti'?^ cuius te omnia magnifaccre videos heb’* immerito. Aliquo modo cum tuottöhi^ ucnit:in multis etiam difcrepat.Repbl-ffelfl huncadiu6fum ledionum CapouabdiH-“ naru volumini.Hiftoriamcurationîstuié^*^ præfentanex «TÏ JuspiJa libentifïïmc lebt fl? Illüd medicamentum de borraceänte^ “ fepè commendari audiui : nöndum täf '^ men ipfe vfus fum. Quam veró tu V^m ” Ætiri tribuis; cam etiam magneri läpidr“' inefle putarim. Siquidem praóHci!^ ró^ ftrisfidesadhibenda eft': qui ramen non rato audita potius amp;■ Icfta, quam viß amp;nbsp;abfe exporta, in medium magnohiatu afferunt. D. Wcyfdius iunior mirificas facul-

L I4B B R ^^I I. 4H façulxatcs magncci lapidi tribuit : amp;nbsp;cum fempçrfecum, quonufquamillo carcar» gei^arc fulet. Litcias tuas ad Copifium re^c curaui ; cn habes alias à D. Siben-byrgpro uoftro-,qui eadem occafionc ad me pdam fcripfit. A D. WiUebrochio nihil vidi hadenus i nih forte tibi alia via iatisfccit. hæefenbo cogitationibus cir-caiteediftraftis.: quod me craftino die, ^u^.^^ingrelTurum fpcro.Cæfariam ante decendium abiuit: verum cum non reóla viaPragarn tendat; aulici paullatim fub’ fcquuntur.D. Carolum Ofleuium,colle-gam meam, Pragx me reperturumcon-fido.Nuhas rcólè acccpcris,vt me quam-ptimum, (altem per fratrem cerciorem faciaS3irogo.Bencamp; feliciter vale,chariC-fimij/ni Laurenti ,5r pro ternis tuis hanc vnam cpiftola,illis lundis nómultó bre-umrem, «quo animo accipejitcrisque Gimó^ante tabcllione hinc inde inamp;ixis i-gnofce. Vienna Auftriorum 13 O-dobrislccundum vetc-

CV M Dominus Craco de Dommo pr^fedo equis difpoGtis quçrcrçtqr, namplii cautlt;ria,quaï D. A’thofeius fiia-Tdebat, conu^^nircnt rationîé'pöda^^lt; qua: illum iam quinquagenariöHrlnlöl-tw iam annis affligic'^ cum 'nupef fct|dii ligno GlTafras vfus fucrit, in ha^^^ei^a adme refpohdit : Devaierudiilc^^X^-di equis difpofins quid fcribam-^^MqiS opinatiorics de ligno minimefiilßsquot;ftAt Icanunaduerti.Si cauteria ichorespdhri-ciofos in vniuerfum exhartrire pbflant, forcaße aliquid prodcirent. Scd qquüi non poflint •, amp;nbsp;quanto cum óeni^lo claudantur; fatismulta exempra méé-rudierunc. Præcepta etiam medica vêtant trahere materiam ad partem deb^i-Icm jamp;pcrlocaaffedaenacuarc. NöJ^ rccitarc quid aliis contigeritltaqtiejqttid confilii de cauterio dcm,nó repend:rte^ præfentibus Medicis quiequam pér^i^^ bo. habes fans meam fentenam dérnbr-bis articularibus,tum ex aliis méis feWï?

ptis; turn iis i quas ad Schonfeldiummi-fi, exploratam. Nullam caûiâmreperio, cuream murera. Vfum frequentem pil-lularuôa mcarum de tribus, vt appebo, coQuenientiorem illi futurum , quàm jçautqria arbitrer, pra:fertim ft limatura .^oxnu cerui in potu infùfa vtatur, amp;nbsp;fe Xd matutinos fudores aiTuefaciat. deni-.gue Jlünc fub vinderaiam vinaceis pro j^fomento articulos corroborer. Vnum

Hoc ’^myfMTK loco addo : 11 in febribus gtj^jj^pj, ^putridis intermittentibus quibufeunq;, roiyfmitî. appatente aliqua , etiamfi non perfect«, ^*‘“ '*^* *jp,yriras coctione , ægro ipfo die pare- P^S““^ ^'âni medicamentum purgans dederis, iça vt cfifedum fuum ante paroxyfmiin-Üafionem compleat ( horis fcilicet quatuor aut quinq;antequara paroxyfmum aduenturum putas) videbis febrimpoft Ulum paroxyfmum non amplius reucr-ti v fed prorfus tolli quafi incantatione quadatn. Probaui iam fxpius, amp;nbsp;in plu-ribus femper euentus refpondit. In ter-tianis pofttertium autquartum paroxy-fmum hoe facio. In quotidianis tardius:

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd

418 Epistolar. MediciW. inquartanis tardiflîmè ac vix ante trice* fimum diem. Propofui nuper hoepror blema etiam ipfi Bucephaio,amp;cxHip-pocratis autoritäre dedu cere conatus

fum.Nondum rcfpondit.Tu,fipla- .j cet, idemexperire. Ite-. •-130 rum vale. «uumto

LaVRENTIO ScHOLZIOj C^eJ. Petrus CMenautus jmol S. D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

ew IT A diligens es in fcribendo amp;nbsp;afii* duus :vtmelongo poft te interuallo relinquaSjchariflimc mi Lauréti. Negle-xifanèhoc officium cum paulo plus oui haberem:in præfentia obægrorummub titudinem mihi hoc facere vix licet. Sed tarnen reipfa experieris me tui non obit-turn : amp;nbsp;quod tarditatepeccaui, ahara-tionecompenfaturum. Literas ad D.Ca-rolum Ofleuium,collegam olim meum, aperui, easqueadhucpenes me afleruo Obiit is febripcftilcntiamp; lenticularicx-tindus ipfo dieÏblftitü æftiui •, morbiau-tem

Liber IL 415 tem dccimo feprimo , flatim ab initio morbi malignitas fefe prodidit, deliri-umque fublècutum cft , quod ad mortem vfque perdurauit. Exanthemata ad-modum tarde prodicrunt : die, ni fallor, decima aut vndecima. Generofa medicamenta multa , fcd abfque omni fru-Ö:u adhibita:cum præfertim æger mente non conftarct. Vt aliquid per os af-fumcret difficilimè adducipotuit umó Ibdorificam potionem reeufauit pror-ius. lllitus Æni ex oleo chamæmelino enm nitro potenter quidem •, fed nimis iero , maculas cuocauit. Quam viri amp;nbsp;collcgx optimi mortem acerbiflimam amp;nbsp;triftiffimamdolenter tulcrim,credc-re vix potes. lam turn meflls in herba crat : amp;nbsp;illc fruclus fuos explicate cœ-perat. Si De 0 ira vifum fuifletrlongio-rcmvitailliexoptaflemcxanimo. Cum D. lohanne Weidnerote conftantera-micitiam colore arbitror. Mcminic is nuper tui in fuis honorifteè . Aphori-fmos Arehiatri noftrimiror lanè quara-tionc naétus fis. Verctibiconfirmo,me

PuelIx fal-tantes.

il|o§ non vidiße: acfiquidem tua opera amp;nbsp;diligentia,qua me longe fuperaSjder fcriptos accepero , grauffimos habUu-rum. Ipfe autor fua occultât pertinacius. Capouacciana de fenforiorum morbis remitto. placent lane : led defcribere tæ-det. Interim aliud exemplum etiam à domina D. Scutcllario noftro mutuo accepi. Dixit mihi quidam nupcrex I-talia reuerfus, dominum Capouaccium nunc in lucem edidilTelibellum, infcri-ptum Prxludia anatomiça: quibus Galenum contra Vefalium tueri conatur. Adiecit in fine tradatum fuum de Cau-teriis,multis egregiis additionibuslocu-pletatum . Sed librum iplum nondum vidi. Spero nunc ex nundinis Franco-fortenfibus affore. Quid tibi videturdc laltatricibus illis puellis ; quarum hifto-riam, Sr de iis medicorum noftrorum indicium hauddubie Dominus Dudi-thius ad te dudum tranfmifit? Meam il-li lententiam libéré expofui. An cum tua congruat fcire velim. Sed de his ST aliis plura proxime. Bene amp;nbsp;féliciter vale.

M13i L 1 B BAK Ol ’I. 4U vale, amp;nbsp;præparatam hafte feriprionem boni confule, meque amarc perge. Pra-*^g« Boiemomm, 4-Auguft. cur-2ui3ßnij rente calamo,anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

inubnon mi'hu mindU bquot;»/ -oanEi^ ?ifiibfuin ■'3 nun ui? obïuîobtv idn biuQ .■no?'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

-ibuG ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

-limKäM b.'n'niïB mubub mu îA wioqxo badd nu i 30 ; .u '’ 332 .mibv oibl Jims . i^iiodïl A ?fi .0 . ômaoiq ri t3'fiV

^^ttt(a:Jrto ftt^waïid [

■Mfonikotio^ |mfottn^?^i au S^quot;.gt; job lam far ^ nut tu o *

^aptmvwf^^ atsenutii^

gt;. tup^S

.pwtawi^wiie^. ^bt^tu^Jl^l'Bpoc. iBdpnämd bS^ ap^ | unuo te tentoubue W Itnid^thn q aüiirtt fur IftoTnlb W' qui fut du-[niVuciicftétÖi« lilt, rbncmittifno.ttotr »niriiLi)i| lift q uoicft-tew^âtoc uiflgun: t lauert-ftolas tuas et te albauet^ cao m (hng-

	^Melilfopbyil.	TiM
	borragin.	UJ V
V ?	bugloiK
	beconic.	* ni j , nnoil
	pulcgn,	1 (fluid
	alplcni,
	adianth.
	F? ’upuil.
	Stoechad.	0
1	Gehör, an.m.j. Rad. fenicul.	(
	borrag.	bugloflgt;