-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

gt;0^


1


4



-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

^c o Nsr Lionr^, et epe fiolarum AfedictKahum,

lOH CRATONIS

A KRAFTHEIM, ARCH lATRI CÆSAREl/ET ALIÓRVM EXCELÏEN-

tiHimorum Medicorum, ac Philofophorum, y j

LIBEE TERTirSi

. T^i^cp'imkm laboreer indufiria

-ocr page 14-

CLARISSIMO, ATQVE

EXCELLENTISSIMO

j V I K o,

PHILOSOPHO ET MEDICO

CELE BERRIMO,

Domino SALOMON! ALBERTO 'N o R l B E R G E N s f,

INCLYTÆ ACADEMIÆ WITEBERGENSIS ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proIefTon dignif-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimo,

AMICO SVO VETE RI, ET IN-TEGER.R.IMO,

LArRENTirS SCffOLZIES

S i L. M E D. Doctor, T

Librum hunctertium Conßlioruni,^*

Epifiolarum Aledicinaliitm, Jyncera amidtia er^o

-ocr page 15-

LAVRENTI!

SCHOLZII MEDICI

V R A T I S L.

Ad omrics arti Medicæ addidos,

P R o OE M I V Mi

SDmiRABVNTVRfi^fi^ a/i^uijcur tot concilia à Ger maft is Medicis coft/cripta, in aper-tumffro/èrreaujissjim. Hoc ift-ßituturn meum, ne à ipiibuß dam aliter, at^ue vo/o, accipiatur, cau/ds^ui-hits motus, hoc ijuicquideil iahoris aggreßas Jum ,faucis nunc, muit a breuitatis ca^4 omit-lens, recenfebo. Exterorum fiiummodo Me-^ die or um confilia in artenofirahailenus in lu-: cem édita eße omnibus notum eil. His Germa-ninofiri contenti,ac eafupra modum admirantes,/ua,qua tarnen nofiris hominibus, cum longe alia apud nos praxin exercendi ratio fitf flus prodefie potuifient, neglexerunt, aeßu-diosè occuitarunt. In aliis enim regionibus, vt q/ctunt, qui in illis locis aliquandiu verfiti

-ocr page 16-

4 P R o OE M I v M.

fint, hic fnoi chfin^atur, 'vt morho ali^ao, et“ tam leuiafcalo, correpti, fiatim ac is /nuafent, ad Atedicos configtant, corufn^ue auxiHunt implorent. Mediciigiturii/i, nohis longefeU-dores, methodieè car am a^^redi, hanc conti-nuare, (^ ad finem 'vffie perducere posant. a1pud nos aute raro i^nis tn initio/latim mor-hi J^edicos confilit, quin potins omnia prins 'vulgi remedia experitur, ac cum nuda ferèj 'uel exigaa admodam ^es vit æ amp Uns r cligna eil, twn demurn ^^edicornm opem implorât ,//biÿ^ amijfim valei udinem re/litssi cupit. Hic cum Jecundum canones curam in^ituere impofibUefit, methodumprudentiefétjui, ac i^uid pro prafintis mor bi ßain agendum /itj^ artt^ciofa conieelura inue/ligare necejJê eU. Hocautem^uam dij^cileßt, actpuamexercitât os expertos^ Med/cosrequirat, ijuiUbet me etiam tacente , perßßaciU iudscare poteii. Hinc mirum non eU, t^uod multi apudnos in-t egrè acperfedefanitati re/litui ne^ueant, ac plur/mt^uoquefuapotins, /juàm ^edicorum çalpa vitam cum morte commutent. His ita ßantibns, ^uis non videt, ijuanta herum con-ßliorum, quæ nobis non tantum vfom artie motßrant: verum etiam i^uomodo nos, ^uo-

-ocr page 17-

P'R, Q OE M I V-Ml y u^Morbi ief^pcre ah wegrot is accerjiti, ^erere debeamus, dücefitißt ‘vtiü’tasaf^ue ffr^eßa^-fia?/ldh^c cisifffe/ie GaleK0,üb.p Melh.wed, cap. d.fierifie^fiaguampoßt, etiamßff::ethü~ dum ^ua»dam habeamus, per ‘v^iuerfaHa ‘vo-cata theoremafa, 'vtßgt;ie /mdtipUct m agris Jingulafim exercitattone, ^uod ex aj/ußtfa-ciamus, ac Cicero ip/e, i Oßc. iibro,Medicum^ efiam/i artis pr^epta fiouerif, aihil tameft laude digfiumßf^e 'vju amp;nbsp;exercdanoKeconß-^uipoße/latuat, haKcetiam ob caufim exer-■cdatißimorum Medicorum ob/eruationeSj^Uie pr^eter^uam, t^uodmodum ‘vuiuerjaliaparticular ibus recle applicandi moKßrafitplurima diam adgrauiores morbos remedia ca^, quad ßetjuefitt lotigo^ue medendi v/u comprobata ß^t, tufßima, stobis pafeßadusit, fte/^ua^uam /upprimeKda ■, fedpotius in commu/iem iegro-t or urn vfum Medicina cultoribus, vt easßbi imitandas proponant, publicadaerunt. .Iß/o-niam autem fapenumerb euenit, z/t viri excellentes,addudi partim verecundta, ^ua maxime liberales animos comitatur, partim me-tu, zgt;t ^ui prauideant, quanto cum periculo ^uismultoru»t hominum iudicia in Je prouo-cet, ingenßßi monumetita, in publicum non

-ocr page 18-

g Prooemivm.

iliuulgent ; cuilthet no/frum obnrxè opera efan-da esï, quot;Vtß quid tüorum, ^i/o tuuari publica ßudiapotent ■, ^ua fepulta^uodammodo, nß aliorum indußna pubUcarentur .foret, iff ma-fttts »oßras peruenerifft, ea doclis hominibf/i legeffda edaftfUi, fie ex'ßir»atiofit hör um j4u-torum, quaperßapudßficereiudicafitesfati^ tutae^i, fiimii addicli, commodisgeneris hu-maniinuidiße 'videamur. jdc licet n on nulli re-per tant ur, ^ui nihil, niß tam^uam 'n7‘Çgt;tX'^VQ‘V cuiu ßiygt;u, publicandum eße exifitmant, tdeo-gue taliamonumenta, t^uodfufnma nonnun-guam perfeclioin his deßderetur, ac quod kr uiori Opera, non in hoc vt ederentur ,ßripta funt, repudianda putant : ego tarnen taltbi« minime aßentiripojßtm, cf um potiusfr mit er ßatuo, mhilomnino, etiamßrude id, ^itn-politumßt, modo ex eo non parumßugis ad 'veros dgt;“ candidos harum rerumßudiojes red-irepofit, reiiciendumeße. Jiem enim iffuari-mus, d^ artis expérimenta, id eÜ, ejua t/lipropria f bi dquot;peculiar ia adgrauiores morbos ha-bucrint remedia, muit o longo^ medendi 'vß, amp;ße^uenti meditatione probata fire aue-mits. Suntetiam hodienon pauci, imo “verb, quampar foret,plures, quibtss mhilaniiquius

-ocr page 19-

P R 0 OE M I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

^^y guam z/t taha feripta, vel ambitiöse ^aa-dam, vt habeant, quo præ caterü excella»f, vel auarifia , vt lucrum ßtdant, quoad pof fu»t, »0»fine ma^»o mul for urn a^rota»i!um detrimenfo, occulte»f. Sedmif tarntet tales, ac potins quantum i» nobis e^l profacultate no-Jlra humante vita at^ incolumitatiabquaex parte prodejf ßudeamm. ffac mecum repu-tans, at^ etiamintelligens, nihilhominebene liber aliter^ tnßituto magis dignum efé^, quam quibm modispoßif, de ahis bene mere-ri , nihilq^ tarn proprium humanitatü at que a-morisßt, quam communicatio, ac, vt Ciceroni videtur, ßmper aliquid ad communem vtilitatemafferendumßt, nolui diutiuscon-ßlia ißa Medica, qua, vtßero, quampluri-mis in medicina exercenda nonpar um prode-runt, id quodilli, qui ißa diligenterperlege-rint, fateri cogebuntur, occult are atqueßip-primere ; fed multis communia facere volui, Jfiod ß hunclaborem noßrum Medicinaßu-dioßsgratum accept umque eße intellexero,ob-nixe inpoßerum operam dabo, vt qua mult^ retro annisiudicio deleHuq^ ßngulari adbibi-to MK äiuivi'H, in eum inprimisßnem, vt vßbua meii m/e^uirent, cengeßi, ea vniuerßplena

-ocr page 20-

8 P'Æ'O ÖE M I V Kf.

ma/i'Uti'äiii^'jivalfiüioris Me^^üin^e cuUoribuf co^tmufnicem, hac^^ratiofieplurimoru/fiofite fobaexfiaw. Sedante/^ua?»fi^e haiepr^ßtfioffi impof/a, -gratia»! ^ debeo (^ habeo i»!»!or takt» , ciarißt»!is at^ exce/ktiß!»!is viris, ami-cis »tets chariot»! is, Do»!i»o Do^ori Ioha.n-N i H E Bi M A. N N O, l//ufiriß'i»iora»t Pri»-cipu»i Brege»fiii»! Medico dig»ißi»!0,»ec »0» DominoDo^oriD A.}^ i^Li ScHEPSiOj acToBIÆ FiscHERo, PhyßeisMedicis incita Peipublica Schwidnicenßs , qui me in hocproporto me0pro virili adiuuare conatt font. Ft autem dein ceps quo^ idemfa^itare foudeat^ipfospublica vtHit at is caup peraman-ter rogatos vok. Et hac nunc habeba^qua can-didis iecionbiis infinuada efoe exfoimaui, qua •vtab optimoprofoeâla font animo, ita 'vt in 0 -pt imam quo quepartem interpretentur maio-rem in modum oro.His benefeliciter^ vaktey LeE/ores amantifoimi, mefo commodts veforis addickfotmum amarepergtte, ac conatas ifoos no fir os ad Medicinam artium omnium, Mip-pocratts tefitmonio, praclanfotmam exornan-dam, atq^ amphfocandam direl/os,aqui bonifié confidite. Fratifiauia die d Eebruarq, an. redemptions hurnana t i ß 2.

CHRI-

-ocr page 21-

9

CHRISTOPH- RVM-

BAVM, MEDICI VRA-

TISLAVIENSIS,

I L E o I A

AD LAVRENTIVM SCHOLZIVM Sileflum Medicum.

eÆ^»^ dili verfit Do£lti^ff dabiMtio mentefn-gt; , éi caret, tndtSia, /tidtce, caufi die. ‘Pars ce/anda patatfaierti tnaenta iaéore, P^ faa cotno^s obiiciatttptibtis; ‘Parsattinaidia celantem ialgt;enotari.

in fadeat drains i^aod^»saiat^^ malts. jQ^ddicendamihißßtßntentia, s v m m i è'.vemplojdicamfiluierifia, boni. e^Knon aijaa dat arfilcmße^larepoteßos Pfi^no ati^ tndtgno ? ^um datar aura eadem? z^Pnnon indignas terra z/erfatareadetrLj

Cam digno i etafilem qain Itièitamnis a^aam? T^nnefitam, calas aqaa ipai lancegalternat^, Pße creatorem dieet vtera,^ D E v w ?

5« D E v s ergo B o n v s, reram,non inaidas,zßtm /ndignospropter,denegat ipß bonis: T^c maculam metaitpraaos aßergere ii/dem-t 'P oß : tais car teparcere paße pates? Siaeeaßntperte iamdadam inaenta Lahore

Siaeßt alt er losfimtne meßtßges:

-ocr page 22-

IO

^romito: communi te(^gt;^^ntomni4nolgt;0 f^fii, S^ augmenta crefiat vtrum^^ pari.

Dum maturafega ziicinieprodit ab agrie. Forte tui ingengfimtna iabie crepajitj.

Fa/lor ? an tnceptt conare volumtna Ubri Fdere,prieclaro nomine digna tuo,

S c H o L 21 : nam^tuumvtfiriptahacalienarg-^utrunt^

ludteium: tuaJtc plena laboris erunt,.

T^m^.^ recenfendi, ^uos experientia longa 7*? docuit,cafits,pars erit tntiumera.

tSlFagnafutura tibipars exantlanda laborum^, T(referas, tua i^uosArsfacitefefuper.

J- A v R E tuos igitur, circa hec piantatefluenta, lgt;peratofucius tempore credo dabts.

MAR-

-ocr page 23-

11

MARTINI WEINDRICHII,

cM. C.

AD LAVRENTIVM

$CHOLZIVM, PHIL. ET

MEDICINA DOCTOREM, Elegia.

*Dfim dejtderio, Ç^ votispofientiètis offert

Cofj/tha, ex iilo, q/eo latf(êre,ffn((:

Eci^itid ab hoefamam laadem^ mereberefablo, ÇratM ^ autorintfincre leüor ent? ‘2)ftfii?ipftitiamat,feelabe^ï, ct/pienteripaant, ^ St datar, vtfaifft,pro rationefiai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(optatif t^^iidt tnfanitifafiff, i’otf^^ perabli Tosnitet, Ç^ damnat, ^/todpriutexpetittf Pallor ? yin bic etiam Aiomm connicia ludet, ^ecffitis argutos^arriet effèltbrot: ty/nt emendates nondstmpttls effe libellât, P'* liber hie rarm liber ab initidia en. ^e moueare tarnen-, nam comodap/tblica ^uiffait tyfu^es, ingrates experiereforit, n^erditar officijfemperpars maxima, raret Commendatores, qui benèfecit, habet. tyft non nafutos metuit,fatuosq^ cauillos, ^^m virtue, plu/quam noxia lingua mouet, Pißnt cenjores, erit hts quoq^ dosfit afèriptis, plorebuntq^ tuapublieafabla manu.

‘^^^^^ igitur tah dare mafiulafcriptafauore, i^ bonus en, animum dihget tlle tuunty.

-ocr page 24-

ÏÏ

lt; IN d’hX CONSILIORVM. ^'Corbi viroru»* Ç^ tuuenam^.

l. Incatairlio, proquodamTheologo.

5‘. Inpalpicatione cordis, pro quodam Thcologo. , 20. lucordispalpicatione,proquodamComité.

ly. In fldxu hæmotrhoidum , pro qUodam generofo Domino.

jfc Ihfebripeftilenti.feumotbo.qucmvocant,Vnga-ricum.

lo.' Defutfuribus.fcabritiefiontis,tubedmefadici,amp; excoriatione digiti, pro quodam Nobili.

x). De tumoribus articuiorum.

-ocr page 25-

tJ^orbipuerorumJl

»4- De catarthis puerorum fttangulationem mini-tantibus, cum epilepfia.

aj. Devermibus, variolis amp;morbillis puerorum.

tJ^orhi Tntflterum-^.

ay. Inparalyfidextrilatetis, pro quadam honeftaMa-trona.

aS. In conuulfioneflatulenta,prohoneftaquadamfotf-minagrauida.

aj. In dolore ftomachi, febricolliquante, viriumim-

becillitate,amp;animideliquio, proquadam nobl-lifœmina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

30. In cachexia, pro quadam magoifica Domina. nbsp;nbsp;j

31. Dehydropemonftrofo.

3a. De fluxu ventris amp;nbsp;vomitu gtauidx. pro quadam honefta Marrona-

34' In nimiomenftruorum fluxu, cum ipflatiopema-, tricis, amp;nbsp;pallore corporis, pro quadam magnifi-cafœmina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ nbsp;nbsp;. ■ .1 . J

35. In dolore amp;nbsp;fuffocatione matticis, pro quadam no-bilifœmina.

3f. Inatdorevrinæ,cum exulcerationc colli veficæ, amp;nbsp;pudendi,ac miductuento, pro quadam honefta Matroiia.

tJ^orbi virginum-j.

37' Inmenfiura retentione, amp;cata!cpfi, exepatis, ve-narumq: oppilatione, pro quadam puclla.

tJ^or(gt;ipueUarftm^.

-ocr page 26-

Î o. Ê E K N E ti

Äfethocli medendi i lik zcapi

VT fabricainauro, qua: naturaliseft materia, opera magnifica amp;nbsp;eximia inlculpit fuperiora naturæ viribus ; amp;ar^ chitedura exlignis amp;lapidib. ædes tern-plaque exftruit, qua: architedari natura numquam poffit : ficórMÈDiciNA nonnulla maiora, interdum amp;nbsp;præftan-tioragerit, quamnatura poffit efficere.-nimiruquodnaturamftindufolo, M e-ö i c i N A veró return ducatur cognitio» neacintelligentia*

CÓN-

-ocr page 27-

C o N s 1 L1 V M

P R I M V M,.

ZAquot; C^TAlïÊflO, PRO

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^uodam Theo/ogo.

Vod Horatius ludens de quodamait:Prçcipuèfanus, nid cüpiruitainoleftaeftäd de te vetè dici poteft.Quic- sympto-quid enim hattenus quere- matapimi.

larum de valetudine afflidaaudiui(qua- “’' les fuerût de catarrhis, de languore ventriculi, de appetenria deieâ:a,de inflario-ne ventris, de colicis doloribus, de tumore fuprainguina,amp;c.)omnia ilia ex pi-tuita originem trahunt. Generatur au- Quîbusexl tem pituita his potilTimum de caufis : ca- ”gjnejç“’ lor ventriculi iufto languidior eft, nec tun exufeitatur quoridiano exercitio, arque etiam auocatur à vêtriculo ad caput, dû-dûs, cogitationibus profundis, vehemê-

-ocr page 28-

li? CoNSILIOR. Me DIG.

Ignisplus tiaaflionis in concionibus. Vbiollaper fumiquàm fe non cftfirma, amp;circumponitur ignis, bcns. 4^’ P‘“5 rumi, quam nammæ ex le reddit, nec flamma exufciraturflabello, amp;nbsp;prunæinfuperauferiinturab olla,atq;ad alla eoquenda adhibentur, quæ poteft Calomon inde fequi codio ? Cfiigituradcoquen-anaiogos (j^j^j j^g^ adferatur calot fnfficiens, nec ' flammæeius excitentur flabello exérci-tiorum,nonpoteft in officina prime con-codionis exquifita fieri ciborumelabo-ratio. Sedquemadmodum quæ infoco coquuntur, fi igné iufto deftituatur, len-ta amp;nbsp;tenacia euadunt, ac magna ex parte cruda remanent: ira cibi fi non co, quo oportebat calore conficiantur, invifci-dam quandam humiditatem dégénérât, amp;nbsp;cruditates pariunr. Inde nimirum tan-tuseftexcrementiciarum humiditatum Omis ex. prouentus. Prætcrea in corporibus no-cremento- Ihis nunquam cocoâiones amp;nbsp;excretio-nestamexafte fiunt, qmn Temper relin-' . quaturaliquid fuperfiui, cuius acceffio-ne augctur pituiræ copia. Hæ funtpotif-fimæ in te pituiræ redundantis caufæ.Na in aliis valido ventriculo præditis, pituira pro-

-ocr page 29-

Liber I I I. 17 procreatur à cibi amp;nbsp;potus vfu largiore, qui hîc calcanbusmagis,quàm freno in-Jigec. Præcipua autê pimitæ loca in qui- Pituitje lo-ous continecur,amp; membra qua: ab ca af-fligunrur,funtventriculus,inteftinaamp;ca-pur. Caputnimio ftudio amp;rinccntione a-nimi in res graues dcbilitatum efle nega-rinó poteft, Sefpiritusanimales per multam cerebri defarigationcm ad pauper-tatem redigi necefleeft. Ita afiedtum caput,non poteft penfum fuum abloluere, hoe cft,non po re ft alimetum alendo cc-rebrodeftinatum conficercamp; cocoque-re,ncc rurfus fuperflua inde nata vi natiui caloris amp;nbsp;(pirituum confumi, aut diflipa-ri poirunt,prçfertim cum fxpe ab inferiore parte corporis noua amp;nbsp;copiofior, qua expédiât, materia fubminiftretur. Nam Vapor« piæiunq; ex ventncuio crudo exhalant, furCum ex-amp;^ perftudia amp;negotia ftatim à cibofuf- liaient, cepta attrahuntur ad caput vapores amp;nbsp;fu-mi craffi,quos cerebrum, quia nee arcc-re aduentaces,nec diflipare receptos po-teft,iure hofpitij retinet. Hoc modo re-pletur caput vaporibus, qui facile in hu-raores condenfantur,velun in foco appa-

b

-ocr page 30-

18 CoNsiLioR. Mediö.

Catatrhi prçfagium.

Lapfus ca-uirhi.

ret,vbi vapores ex olla elan ad operculum in aquam conuertuntur. Idem quo-que innubium procreanone in aëre fieri cernicur,lêd quemadmodum nubes in aëre aliquandiu dcnnentur,amp; nifi à calo-re folis,autvi aftrorumconfumantur aut difiiciantur, in pluuias aut imbres difibl-uuntur,fitquecopiofiorautparcioraquç deJapfus pro magnitudine caufædta cùm caput debile,deftitutum calons innati amp;nbsp;Ipirituum roborejhumiditates fuperfluas cerebri abfumere,abigere aut difcutere non poreft, retinentur fanè aliquandiu, amp;in priores finus cercbri reconduntur, fedpofteaimpetum nacla: per foramina cerebri deftillant, plus minusvc proma-teriç ratione.Primum autem cum humi-ditates immoderatius exuperant,fit flu-éluatio quidam in capite,quæ eft quafi quoddam catatrhi prælagiû. Poftea cùm materia vel copia grauat,vel qualitas ali-quairitatrix accedit (quales funt,frigus exprimons, æftus colliquans,aut impe-tuoGaliqua animi perturbatio) turn initio è capite deftillat pituita tenuis amp;nbsp;aquo lalentorcm obtinens, deinde maturita-tem

-ocr page 31-

Liber III. i^ tem fuam nado catarrho mucus proHic cfaflïor,flauoaliquatulum colore imbu-tus. Acprimum quidem picuica in cere-bro exiftens infipida vel dulcis cft:verùm fidiu in vcntriculis ccrebri hxreat, falfa amp;acriseuadit. Hæc cftcatarrhi è capitc dccidentis ratio.S unt porró fua defluxio-nibus locajper quç iter fuum tenent, cum acercbro protruduntur. Innocentiflimè Catarrlms catarrhus per olfa’i^z^i'f^' in nares delabi- F” “““ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innoccns.

tur amp;em ungitur,amp; quanquam prêter e-mungedi moleftias, caput inde ingraue-fcit,amp;refpiratio difficilior euadit,nec vox vtantefonora eftitaméquiapermeatum cerebro expurgando deftinatum,pituita prodit amp;abiicitur, minus inde metuen-dum pcriculi, quam cum per alias vias exitum quærit. Maius autem difcrimen imminet, fi in partes fubiedas interio-res cararrhiirruant. Protruduntur etiam Catarrh« interdum excrementa capitis ad partes^«Xr^ exteriores,vttuberculaamp; puftulæ in cute excitentur, ac turn humore expulfo caput quodammodo ab onere molefto leuari vidctur. Hadenus dé pituita ca-putoccupante. Nunc ad eaquæ inven-

b x

-ocr page 32-

'^lO Co N s ILIO R. MeDIC.

Pituita ven tficulo amp;nbsp;inteftinis continetur. Pituita, tnculi. qyæin ftomacho gignitur,tenax amp;nbsp;vifci-da cft,etiamfi initio tenuis appareat.Len-torem autemacquiritex calons defedu. Calor enim corporis imbecillior eft, qua vc cruda cocoquar,amp; pituitam gigni pro-hibeav,ac défunt calori flammæ, quibus iamgenitaattenuetur, amp;nbsp;ad frugem ali-quam perducatur.Itaque cogitur amp;nbsp;rcdi-AfFedus gituradmuciconfiftentiam.Porró fiorn' fcquentes geiùm ventriculi redundet pituita, im-picuitamin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r '

ventriculo. rninuicurappece:ntia,ac propterconfen-fum Cerebri amp;nbsp;cordis animus viresq-, lan-guerteSi veró in fundum ventriculi defe-derit, calor eius à Frigiditate pituitæ ob-tunditur,vt minus concodioni fufficiar. Sequiturigiturcruditas amp;huius fobolcs flafulenta ventris diftenfio, murmura al-ui,rudus, fluduatio alTumpti cibi, amp;c. Augefcente pituita,oritur naufea, ab ore profluit aqua pellucida, fèd lentorcm Habens, frequens adeft Iputatio, interdum' étiam irriti accedunt vomendi conatus. Qu od fi pr^crerea al ui deiediones flip-' primantur, amp;nbsp;flatus in ventriculi capacf-taté coardati exitura non inueniant, do-' lore

-ocr page 33-

L I B E R I I I. XI lore no modico cruciatur ventriculus. E ventriculo pituita in inteftina deuolui-tur,quæ quia laxa, amp;nbsp;anfraftibus muleis feiundafuntjiolpitium nocituro holpiti pr.xberecoguntur. In inteflinis verópb Pitui« vi- , tui ta fatis alioqui per fe tenax,tantum ac-quirit lentorem, rantaraque craffitudi-nem,vt inteftinis adhxrefcere poffit, at-que hæc eftjquæ vitrea pituita dicitutjCO quod vitri in modum concreta Seprodiés vitro fufoümilisfit.Delitefcitilla aliquan diuininteftinis amp;nbsp;quietaeft, arque interim fempercopiofior materia eolligitur, amp;nbsp;firmius inteftinis adbærefeit,donee vel aflumpto aliquoaduerfæ qualitaris cibo iritetur,vel temporis progrelTu cotinuis acceffionibus auftajinteftinorum capa-citatemrepleat,amp; quafiinfarciar. Quod ft fimul obftrudio alui à craflis reficcads-que fecibus coincidat, turn vitreus ille humoratrociflimè fxuire incipit, præfcr-timagitatus tempeftatecongeftorum amp;: concluforum flatuum,violenter ( negato exiru)erumpcre tcntantium.lndefitmi; ferabilis in ventre diftcntio,contorfio,di-. laceratio,amp; quacunq;(c flatus tanquam b 'quot;3

-ocr page 34-

11 CONSILIOR. MedIC.

Colica?

Hiftorix

crupturi conuertunv, illic immani crh-ciatuinflar perforatis rcrebcüi venffem lancinant.Hsecquia filmt in eolo intefti-no,quod proprium eftflatuum recepta-culum,proindc dolores illi colici vocan-tur. Arqui nonnunquam enam accidir, vtpiruira cogefta in tumorem attollatur, qui fpecie externa turgidus. Medicos in errorem inducit, amp;nbsp;curationes corum ö-ludit. Nam eófpeda tumoris duritie pro-tlnus ad emollientia dccurrunt,iisq; infi-ftunt,cum curatio vertenda effet acfabla-tionem caufæ,hoc eft, adpituitæ ex inte-ftinis detraftionem. Acres tadem loqui-turip(a dedudaaliqua pituitæ parte,tumore ipfumdefidereamp;minui. Libethïc referre,quodFernelius récitât delegate quodä Caroli V Cæfàris. Is in ventre tumorem fentiebat à pituita lenraamp; c?on-crcta ortum. Adhibita fimt toto fexennio remedia mdllientia, tanquam fifeirrhus emollicndus effet. Tandem inietlo cly-ftere quiddam durum pedis longitudine detradum eft.Reinopinata amp;nbsp;quafi pro-digiofa pcrculfus Icgatus, qui nihil fimile viderat,in magno metu fuit, ne fortè in-‘ teftini

-ocr page 35-

L I B E R III. 13 teftini portio excreta efTet.Sed eu repente tnalo tam diuturno leuatus vidcretur, recepitanimumamp; fecundum atq^etiam tertium clyftercm adhibuitjitadetrada materia, quæ priorifimilis erat,priftinæ valetudini reftitutiis eft. Alius quidam lî-militer inteftina tenaci pituita oppleta habuit,vnde fuppreft;ieftaluus,amp;venter intumuit,atqjipfc decelTitc viuis.In ana-tome illius inuentü eft colon inteftinum pituita concreta vfq; adeo infardum, vc folidum cenferetur,ac fimul apparuitratio, cur nihil fecis per aluumtranftnitti amp;nbsp;delabi potuerit. Magno igitur valetudi-nis incommodo, amp;nbsp;præfenti periculo, tenaci pituita: nidificatio in inteftinis per-mittitur, atq;indulgentia erga hunc ho-fpité(fub agnmafpecie,lupinamfçuitiam occultantis)fepè graui pœna luitur, præ-fertim c«m immanitergraftanti prxclufi funtexitus. Colligituretinaliquando,fcd rarius viridis quxda materia invetriculo, quç magnos ftomachi dolores, perturba-tiones amp;nbsp;anxietates adfert. Ea fit vel à re- ®'’“ P’’’^‘' fluxu bilis ex epate in vcntriculum,qua inficiiirur amp;nbsp;malisna qualitatc imbuun-tur ac yiciantur contenta in vctriculo:vcl

-ocr page 36-

14 CoNsiLioR. Medic.

Alimenta inbilcm degeneran-tia.

acorruptione alimentorum, turn eorum quæ ad corruptionem apta funt, qualia funt: Melones, mala armeniaca, naora, nuees,amygdalx,dulcia nimio vki : (facile enim illa inbilcm vcrtuntufniacnum amp;nbsp;vitioforum,vt funt cæpe,finapijnaftur-cium,olusacidum,aromata vehementer calida,amp;:c. Hxc quia ncquaquam vinei, concoqui amp;nbsp;in fucenm bonum mutari poifunt, corrumpuntur Sc vertuntur in bilem porraceam Icu'^^^i^^'^^ vulgo pra-finam,quæviridi flaiioq; colore virnlen-tiam fuam prodir.Hæc vbi cumulatur,amp; fupra modum augetur, fequi in quibiÆ dam folecmorbus;\^'kiest diólus,nempe ingens amp;nbsp;truculenta ventriculi perturba-tio5vbi viridis illa beftia intolerabili cru-ciatulancinat,torquet amp;nbsp;diftendit ventrem, amp;cum impetuoib amp;nbsp;violcnto tu-mnltUjCumanxietate multamanimi de-signum bi- liquio fiipemè amp;nbsp;infernè erfipit.Bilis pre-lisprainæ. p^j^^j^jj^vcntriculo prodit fe fiti ante ci-bum mcndofa(vc vulgó vocat).Nam quç poftcibum ütisvrget,oritur plærumquc ex cibis falfis him o exiccatis, frixis in biu

tyrojamp;c. Vbi verónulla apparet externa » caufa

-ocr page 37-

L l B E R I I L iy caufa fitim ante cibum excitans, conie* (äareoportet, velbilem vel pituitam lâl-Gin coliigi in ventriculo, aut aliunde ir- A repere.Cæterum quod concionatores amp;nbsp;oratores à concione de fiti ante cibum conqueruntur, id accidit propter refie-catos pulmones amp;nbsp;tracbæain artcriam. Nimiaenim vocis contcntione arefiunt Cur orato-initrumentaloquelæ,vt humettationem concione. defidcrent,amp; cor propter abfumptos fpi-ritus debilitatum rend poftulat. Ex his iam apparct,præcipuos vobis vfitatorum morborum fontes cffepituitam amp;bilem, amp;ab his diuerià hinc indc excitari fym-ptomata, turn pro membrorum diuerfi- ’ .« rate : turn pro humorum illorum quantitate , qualitate, vetuftate, iritatione, amp;c. Quidigituragendum,vtobuiam eatur morbis,quos hçc conftitutio corporis al-laturavidetur ? Meafentetia nullum cer-tiusad præcauendos morboscompendi- in îmbecîl-umeft,quàmvtauferanturcaulæ,fed ab- J;busmoi-1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ literaren-

lano lila caularum propter vires minime j^n. gigâteas,magna cum modeftiaperagen-da eft. Franguntur enim currus,quiniy mium onerantur.Quiaigitur caufçprin-

-ocr page 38-

Z6 CONSILIOR. MeDIC.

cipalcs fiinr,pituita, cuius officina eft vë-tricalus frigiduS(ua inde in reliqua membra difpergicur)amp;bilis,qua eparcalidum fjbminiftrar, proinde hos humorcs leni-ter euacuari expedic,(èd turn, tum fuo i-pforum iudicio, tanq forices fe perdunt, nepe vfiratis fignis,fputanone crebrajiti, langue

re vëtriculi,catarrho,amp; aliis fupra

FormuI» ptngiho-ais.

corrfcmaratis.Neq;enimquieraatq; oti-ofaaurh'gnoruexperscfl:piniita,velbilis, cum quantitaccexuperat,autmala quali-tareimbutaeft.Hoererij ftatu humorcs nequaquam exagitari aut raptari, fed le-nitcr rraftari amp;nbsp;duci volunt, præfereim in corpore tcneroamp;rarætexturæ. Aliter fi fiat,furiunt, amp;nbsp;magnam corpori inferunc cladem.Ad vtrunq; verohumore blande c corpore cuacuanduai,vtiliserit dome-ftica illapotiûculaproximèvfurpatajquç iraapparanda cft:Sumatiir iuris roacri è gallina nondum plané coda, nec dum fall ta, nec aromatibus condita, hauftulus, isq; maior vel minor pro voluntate, hule velperi pridie quam bibatur,feruenti ad-huciniicianturresfequentes:

y Fol.lènæ 3 ij.

Zinzib.

-ocr page 39-

Liber I I I. 17

Zinzib.

Cinnamom.an. 5 ß.

H; Flrorifmar.p.j.

Reponatur oliula(cui hæ resinditæfunt) fuper fornacem,aut in alium locum tepi-dum,vtpernoaem vires ex fpecicbusi-ftis extrahantur,amp; inius ipfum deponan-tur.Manè fiat omnium noniufta, fed in-choata Gltë ebullitio,ne dintina coCiione id quod optimum in iis eft,exhaler.Eft e-nim praedictarum rerum vis omnis in Gi-perficie(vt nosappellamus)pofita,amp;ara-Ïibusnonextorquenda,fcd elicicndaeft ViSjquamqusrimus.Eoufq-.perduôlare, nempe adebullitionem, materia omnis perlintcum mundum colari, amp;nbsp;nonnihil cxprimi debet. In liquorem colatum Sc expreflum iniicienda cft manna pondéré §j,ea^; baculoaut cochleari agitandaeft apudignem,donee earn difldluram efle, amp;inliquorem abiifie appareat.Tudenuó percolada eft potiiicula,óc calidè ebiben-da,manèhora5 vel6,ócdiflferendïi pran-diü,donee ^horq (untcxplcte.Ncceflce-nim eft euacuationi fuu tribui ius ac fpa-ciü.Superfundietiapauloantc ^ bibaiur

-ocr page 40-

2,8 CoNsiLioR. Medic.

cxiguum aliquid aquæ cinnamomi po-tcft,vtpotiuncula naribus, palato,amp; ori-ficio ventriculi gratior fit, atq; minusin-feftctrcuomitio. Hxcpotiuncula etfiin Ipecicm exilis videtur,amp; confiât materia pauca,rebusq; valdè fimplicibus ; tarnen exiismixtisoperatio laudabilis refultat. Educitenimfineviolentia amp;nbsp;incommo- » do,quæ corpori adempta cfle expedit, - hocefi, noxias materias turn pituitoias, tumbiliofas è ventriculo amp;nbsp;intcfiinis,amp;: nonnihiletiamexcapite.Ablata materia Medieamé- minus iam periculi efi à morbis. Quod fi u itcrada. x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

force propter materie copiam vna pur-gatione nólatis protedum videbitur,po-tefi vfus eius repeti,fed pofi idoneum m-tcruallum, ne frcquentia purgandi,vires nimium atterantur, quas receptas prius efie oportet,antequam huius aliquid de-nuo tentetur. Hanc paruam poriüculam paruo corpori,imbecillo ventriculo,viri-busque modicis congruam efie arbitror, adexonerationefaburra: corporis à pra-uis amp;nbsp;nociturnis(fi relinquerccur)hurao-ribus. Ab euacuatione inutilis amp;nbsp;noxix, npcerix yçrrenda cfi cura ßd membro-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mm

-ocr page 41-

LiBER III. 19

rum imbecillium amp;nbsp;debilitatorum cor- Membra roborationem, in qua boe potilbmu fpe- ducendaad ftatur,vt membra, quæmunusin corpo- officium, re exercent publicum, ad officium redu-cantur,quo integrius amp;nbsp;felicius operas, quibus deftinata funt, obirc amp;perficere poffint.Deinde vc fimul etiam amouean- virium ra-i tur impedimeta, quæ vires recolligere le j^ non finunt. Nam ventriculi codionem, vt minus bene concoquat, impedit ftigi-di taS.Itaq; noua fubinde gignuntur phle-gmata amp;nbsp;cruditates,quæ poftea inteftinis communiCantur, amp;: ex iis flatus in eolo enafeüntur. Epati ad bonam fanguifica- Epatisca-tiónem interdum obftaculo eftcalor,qui^°*^’ increfcens pituite falfèdinem conciliât, amp;nbsp;bilem gignit, à qua in ventriculum régurgitante,fiuntardores ftomachi,fœto-res,fitis, aliaque mala. Cerebri alacrita-temdeiicit,amp;præcipuas eins fundiones publicas,(fenfum amp;nbsp;motum)hebetat hu-miditas fuperflua,mater defluxionum ad externas amp;nbsp;internas corporis partes. Sic- siedtas incitas autem mtertinorum amp;nbsp;fteum inci-■“®“*®™* dés facit,vt inutilia in corpore retinean-tur onera,vnde non folùm molefta gra-

-ocr page 42-

P CONSÏLIOR. MedïC.

uitate corpus afficitur,amp; à flatibus ventef difteditunfed grauiter etiaab afeedentib. olidis fumis fuperiores partespcelluncur. Hinc apparet,qiiâ fit in tuo corp ore reru concordia difcors,ideoq5 prudéter cofor tationêinflicuinecefl'e eft, ne vnimëbro cófuitiiri,incómodemusaltcri.Igiturex-oneratoà malis humoribus corpore, po-ftridicSifcqnentibusdicbus de condito polychreftomanè circa7,funiédaeftpor no quantitate caflaneæveliugladis.Hoc vêiriculû fimul amp;nbsp;caput côfortat,calcfa-' eiendoamp;exiccâdohumiditatisrcliquias, cordi robur addit,refi.cicdo fpirituSjBeq; tarnen epatis calorëintendic,autvl!i parti nocutnétum adfert.Eafdë vires obtinenc rotulæ, nifi q, paulo magis calefaciunt, amp;nbsp;reficcatvcntriculi4amp;: cerebrum,minusqî humeftant qconditum. Sed corroborât efficaciter,plercii'n vbi vétriculi amp;nbsp;capitis humiditas fortius pfidium exigere vide-Puluisfto- tur.Reliquis temporibus fumi interdû de machalis. puluere ilomachali craflo aliquid poteft, quâtunifc. tribus digitis coprehenditur. 1s venrriculûcalefacit,humidi tares exic-cat, concoclionéjpmouet, proprer emen-datio-

-ocr page 43-

L I B E R III.

lt;Iationêfrigiditatis,amp;capiti quoq; corro-borâtlo vtilis eft. Egregic etia ventriculu calefaciut grana piperis, per mediu dille- Pipensgra; fta,amp; pillularum modo degluDta,7 aut 8, “^ manèduabusanîe cibuhoris.Höcqjnon cotemnendu ab iis habetur cómcdum,q» perfunda calefaciédi officio,ita vt dégluti ta funt cxcernâtur,amp;nullû augraentum calori epatis pbcant. Ad flatus ventriculi anifum,adcapitisfumosdifcutiendosfc- Anifum niculü,fg^ncl tantumfaccharoincruftatu t'^.®“' jpdcft.Adinhibendamaûtcuaporationê Conandru coriandru faccharo tenuiter veftitü vtile eft.Sed priora duo ante cibû,hoc pofteri’ poft cibumvlurpandû eft,nempevtcor-rugeturamp; claudatur ventriculus.Siveró eeflator fit ventriculus in concoö:ione,amp; languidusagatob inualefcentem trigidi-tatem, corrigi eius intempéries,£^ fuiciri robur poteft externo etiara fubfldio ad-hibito facculo ftomachali.ls caleficri de- Sacculi. bet vel iuxtafornacem,vclfuper latere i-gnito,irrorato aliquot guttis vini,vt her-bxinfut^caliditatéconcipiant.ltacakia- ^ äus im pone ndus eft regioni vctriculi ,k d ante cibüvna aut altera hora. Nam cum cibi fumendi tempus appétit, remoueri

-ocr page 44-

Jl CONSILIOR. MeDIC.

ücculum oportet.Neque enim fimul rc-mediis amp;nbsp;cibo concoquendo ventriculus vacare poteft. Hoc blando amp;nbsp;amico fœtureficitur, amp;vires recipitvctriculus, cmendatur frigiditaSjaugeturcalorjpro-mouetur cocodio.Vcntriculo bene ha-bente totum corpus alacrius eft.Quod fi eparincalefcereanimaduerfumfuerit,amp; bilis inde metuatur generatie, vtilem in contemperado epatc,amp; reprimenda bilc operamnauabitcóditum alterum,quod ita epatis intemperiem cmendat,vt interim ventriculumnonfrigcfaciat.Naquaï adftomachum calefacicndü additafünt, vim fuam inventriculumdeponunt,an-tequam reliqua ad epar pertingant. Vfus eft quantitas caftaneæ, aut aliquanto arn-plius. Hæc funt potiffima, eaque familia-riaremedia,quibus tu etiam fine Medici præfentiatuto amp;nbsp;vtiliter vti poteris. Refpiciturautêin his ad præcipuasmor-borum tuorum fomites: quibus adoffici-um redudis, reliqua membra vel Iponte le recolligcnt,vel facili negotio corrigi amp;nbsp;confirmari poterunt. Nam plærumq5 rc-liquç partes ex harum prçcipuarum con-fenfu

-ocr page 45-

L Ï B E K III. 33

fênlii afficiuhrur. Inprimis autcm aduigi- Alousnnn-ladum ed^ncahii duritieS autobfttuaio j“*” quot;“ çquo dm tins dureté amp;nbsp;fi quando itaindu-reiffe cxcremcnta videbuntur, vt reddi nölirtt, emclKriotcnranda eft per ciboS lenidItcSjVt pruna^nalaaflata.amp;c.aut et-ïârnpermannarn difiblutam in hauftulo iuris gaUinæé Si quid praeterea’corporis ‘tui exegent cor.ftirutio,quod Medici of-'fleium rcquiratjnco praftofemper eric mfeà quantulacunquc opera. Oroautem Dèunijvchisrcmediis bcnedicat.neillis indigeamus.Crafnæ 8 Febnanno 1574.

*' CaSBäK HoFMANNVS, ELE-

zu;

SEQJVNTVR MEDIGA-■IMENTA, 0^0 RVM I N H 0 C cof/ßHo mentio fal/afuit.

^‘ !y Myrobal.chcbul.conditor.

Cortic. cirri condit.

^’^^*^'Limon.cohdit.an.5vj. ’

' Rad-bugloff. condit. cichor.conditi an. ^j.

Zinzib.condit.^ ij» • '

C

-ocr page 46-

J4 C ONS fr i p R, M« mi c.

Calam.aromatic, condif |^ ^ LaôtucæhiïpaniCïCondit. |j. Cinnani.incif 9j.

i^sl^®®“ jAci^S ß-Ïncidomnia cralTo modo,amp; add.

^,y Confer.i-übr.^j. jlt;bni.Ebnl .ti4r.RQt)dcRil;^s3iij. Mdmft GcIandih.cydonior.^j.»ji;,H ^ Mifc. informamcondiu.

y Sp.diaphœnic.Sij. ^v Rhabarb.el.3ß. Extrad.rhabarb.^ ß. Aromatic.rofg.y.^ j, , Extraâ^.calain.arom.g.ij.

Saccli.albiff.3 üj.diff.jn aq.c,i^utje q.f.f.confedio inrotulis.

y Glycyrrh. rafx amp;nbsp;incif §jlt;j;D Galangæ5ij.

^Lig.aloës9iiij.

' ^ ksijpno^^

■‘- ”ü; ■•llaa

j? zuirib

Calam.aromatic. 3 ß.

Macis 3 ij. 3 ij.

CinDamom.ets vj.

Nuciscond.3ij.9ij.\Kgt;i:i^ ,

Caryophyll.3ijr • yd Cubebaf9-ny.

Zinzüxaïb.SVf^ij. io.^ -O a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confed.

-ocr page 47-

^ 't •¥'gt; E^R ' 4 1‘^L *gt; nbsp;nbsp;-'^

- Confers.ani£'Jïüji ’^•f^®}^'^ tè j'^r* carüi,®9 itia HiÜKJ fcnicul»^^^ ’ uittïfiiv^ coriand.probatif amp;nbsp;lèmcl bbxi^óWftü éonfeft. a. ly- ’^^ ‘ Incid.incid. amp;nbsp;femina mancar integra,ao fint faccharo obdiiö:a,amp;r f.pul, ftonuch.

^ Herb.abfinth. /3-n‘-'gt;r 'lt;gt;

* tnentæ crifpac, ‘’ nbsp;nbsp;nbsp;* quot;f

, origan? ^^ i**' betonic.a.m.j.-'quot;*''' matoran. calamcnti,'

Vrofar.rub.a.m.ß. ,/ ^^t! ^S^iänifi 3iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•^ ' ^

“^ -'ei* cymin.9 ij.

Calam. aromatic. 3 ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

Baccar.lauri3j ß.

Conquafllindantur iacculo lineo, amp;nbsp;can-ceUatim interfuatur,ac fiatfacculus qua-dratus ftomachalis. ;

Con^/tum alter um: y Rad.cichór.condit.^j.

bugloiTcondit.

zinzib. condit.a. ß.

. C0rtic.citric0ndit.3v.

-ocr page 48-

j6 CoNSI LIO^RC MEDIC.

Arantior,condit.3iij. ■ lt;nbsp;lt;nbsp;Nucisindicæcondir.3ij-Gelandin. cydonior. § j.

j Cinnam.incif.3ß.

Calam.arora.incif. 9j.

Macisincif 9Ö. ■f.

Confer.roïar.3vj.

Conditis craflb modo inci fis amp;nbsp;aroma tibus mifc.in formam condiri.

C O N S I lXV M 11.

De praßruatione ab apopkxia, pro ^fiff-eiatnnobilt'viro. , ^ Pr^fermitio u E c T i s s i M A à morbis prasferuan-r quid. XVdi ratio eft, vc cautio adhibeatur, ne morborumcaufe corpus occuper. Cùm autcmampliffimus vir a me rationé,qu3 ab apoplexia tutus dre poffit, expetar, natura buius morbi ex eaufarum inuö-Apoplexia jbgationc confideranda. Eft autem apox plexia ftnfus amp;nbsp;motus priüatio,qu«fit cü fpintus exitum è cerebro no habet, amp;nbsp;vi-tali aditus è corde ad cerebrum intcrclm Caufaf. ditur.Cauiç funt velintéperies fubftantiç cerebri,vel vifcidusamp;craftus humor, fiue pituitofus, fine mclachohcus colledus irt

cerebro.

-ocr page 49-

L r B E R III. 57 cerebro,fiueetiäfanguinis nimia copia, vei vapor crafllisobftruens,vt in cbriis. A cerebri intempérie prælcruacio guidera locû habet,curationis veto femei intro* duétaintépcric Ipes nulla. Gauemus au^ Remédia tem frigidam intcmperiein vfu eorû,qtîe ‘?*^”S‘ ^® calorem cerebri foucnc,amp; adfpiritut m ne. generationem facinns, queraadmoA.r t deincepsoftëdemus.Abhumorevenfed Humorum obftruàionis pciiculûim miner, pnmum^^æ''^'^' opera dada reda villus ratione adhibita^ nc humor ifte generetur, deinde fiforto ea in corpore eft difpofitio, vt omninó proucrus iftius humoris cauerinequeat, citó auferatur. Vaporis autem craflicopia vaporibus fola temperantia in victus ratione emen- «fiftenua. datur. His itapofitis amp;nbsp;coniideratistota præferuationis ratio patet.Nam quod ad pritnam caufam,videlicet intcmperiein cerebri attinet, cauenda primum omnis aëris coftitutio frigida amp;nbsp;auftri na, amp;nbsp;contra cam caput minuendum.Viduà ratio temperata, amp;nbsp;quæ fpiritus fcueat,inftitu-enda.ltaqj ab v luv ini nonabftinçndum, fed co temperate vtendum. Somnus non debet effe ita prolixus,vtgrauitatcm ca-

'ÀiZj'V

-ocr page 50-

jS C ONS I LIOR. MedIC.

pitispofteum fentiamus, nc^qucomnino breuis.Animi intenttoncs conttrïuæjquç Ipintiis ablüniunt,amp; cercbrü refrigerant vitahdae.Venere rariflimc vtendurn. Sed cu ab hac caufa rarius apoplexia oriatur, '‘amp; non iiifi vel in extrema feneda,vel ho-minibus in quibns exiguus «ft vigor ich-fuum propter ipirituumdefcdü,amplif-ftmoviro ab hac caufa minime metüö^e* runtamen cum continua cerebri fatigä-tio ad intemperiem frigidam inducedam occafionem prxbere poffit, horum me-dicamentorum vfu fubuenire poterinac-cipiaturipiritus vini optimi Êcfuauiflinai Ïbj ß.cui infundantur:

■ Fol.mcliflx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jqi-ï Fl. lauendulæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 5§ lily conuallij, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•lt; • anthos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^' borraginan.m.j. granor.paradif jij. ‘i^ Cubebar, Ginnamom.

Nuciscondita: an. 3j,

Stent bene claufo vafe,né quiequapoftit exfpirare,per integrum menfem^hîôço

■ calido,dcindcexprimantur,ac cxpreftio vfui

-ocr page 51-

, L I B E R i l I. 3^ A^fuifcruetur. Hybeeno temporc^amp;r cùm aër eft frigidior,ûngiilis menûbus in cori-iundioneLunæ imbuatur pamsalbibu-fccHa drachma media hums fpiriçus,eâq; ^fnatutiiiis horis degluneE,amp;paululum fu-,perdormict.lnçftatc verb fumât exaqua Îilij çonuallij,vel card.bened. h militer in Houi|ùnio-,vt de fpiritu vini didû eft, dri-_ chmam vnam fequétis pulueris: Accipia-^ mrjfuccinnm album amp;nbsp;teratur cum aqua ,,-^praforum nigrorüjn marmore, huicpul . ne ri adde tantûdem diarrh.abbatis. fixe -.^luo remedia etiam. fequenribus caufis à-t1^lt;8H?^^ inducentibus ad praeferuatio-nem vtiîia fmt.Nâ amp;nbsp;humorcs ipfos cor-rigunt, amp;nbsp;vaporum malitiam emendant, amp;obftrudioncm prohibée. Sed cum hu- ’quot; »pople* morumcopia noxia ejt,nihil ad pralcr-uationemvel prius,vel melius,quàm vt humores auferantur. Proinde h fangui-niscopiara vercmur,vc tempeftiuè mit-tatur J^edicus confuli débet. In hoc autem corpore, cum iànguinis copiam 'non;ycrear,vacuationem illius multam oatque frequentem minime confulere oWim. Pituitæ autem prouentus reda July ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4

-ocr page 52-

40 C 0 N s I L I 0 R. M E D I C.

Pituite vidus ratione cauetur. Proinde pituirofi vteSut. cibijVt multorum pifeium cfus,pl0n.m,

Ingenious amp;nbsp;occupa-tis melancholia ed molcfta.

Hicmor-ihoidcs.

ladiciuiorum, coétorum uifarcagiro vi-tadus. Varieras etiam tibi^que plurimùm ad crudirates facit ableganda, amp;nbsp;ddigen-tius ratio calons vêtriculi,cum is ad pro-uentumpituitodburnoris faciat,habcn-da.lnterdumaflumêdx pillulæ alephau-ginæ vel maftichinæ,aut ex aloë rofata, quasinifto corpore iriaximè probarern. Non tam aurem praftatiflimo viro à pro-uentu pituitofl humons,qua melancholici metiio.Hyc enim occupatis amp;èxcel-lejitibus ingeniis infeftum tiTe aquadra-gefimo ad fexagedmum annum vfq; ab Hippocrate docemur.Rediffima autem eft præferuatioanimi à cuns, moleftiis amp;nbsp;occupationibns continuis abduélio.Ve-rum quomodo in ifto vit® genere hæc poflitadhiberi non video. Conuenientif-iimum igiturcft,vt primùm feruetur o-ptima.vidus ratiOjdeinde humor melancholicus per loea conuenientia euacue-tur,amp;quantum fieri poteftmedicamétis idodeiscorrigatur. Nulla verb conueni-çniior euaeuädi ratio, quam per hæmor-rhoides.

-ocr page 53-

L I B E R I 1 I. 41 xhoides. Iraq; fi vcl natura vcl arte,vtflu-antjimpelli pofsût, maximi remedij loco funt. Fomenta auté illis exmaluç atqjlini decoftoadhibendafunt, amp;nbsp;mtra corpus iæpe fcrupulus vnus aloëgt; rofaeæ anume* dus. Humorautem melancholicuscon-tcperaturvfii extra â:i fuect mclilTæ amp;nbsp;bor raginis.Ideoqjfæpèiftiusfyrupi cochleare vnum ante prandiû vel cœnâaccipict: 2^Syr.èfucco extrad.melifl.^iij. .p* è fiiccoborragin.^ ij.

e corticibus citri.^ ß.

Syr.aromatic.rofi1t.3j

Diamufc.dulc.tantund. Mife.detur in vitro.

V apores verb fola viélus ratione cauc-ri oftendi. Poft cibum tarnen ad eos rc-primendos hic puluis fumi poteft : ?i y Coriandr.præpar.|j.

Cinnam0m.el.3ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ -»35*

Maftich.^j.

Macis 51k

Panis albitofti §iij.

Sacchar.albiiT.îfefi.Mifc.f.puhns.

Maneetiam interdum orbiculumex confedione cum oleo anifi,ex olei carui»

-ocr page 54-

.^ nbsp;nbsp;C014sr11olu Medic.

fuccinititem, confer, ex fpcciebu^di,?* -mofehi dulc.atque diambrxairumcre^S^ jinrerdum theriaca amp;nbsp;mitkridacio vxipJ,u-riroumcofert. Animi autem adedionés triftes arep vehementes concitanoncs^ confternationes fugiendir, ac locafordi-da,amp;aër noelurnus vitada. Hoe k dilrgçn ter obferuauerit plurimu prxfidij fecun-zduni benignitatem diuinam in kis postum re ipü cognofcéc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ q^jg^

loHAN. CrATO x^q

A Kr A FTH.M ED. amp;p

MÎloiç 17 *

Û^l . ’.up

CONS IL IVM II^’’*®’

Depy^caatiof2e abapoftlexiaypro aüo^H0£gt;^

tlamncbt/iv/rü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

iOn-Mart. lt;nbsp;F.rE GTVS,qui apoplcxiânomin?-^oLati' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,quam obdrudyi nitatedo- in neruorum principle feu cerebrojitave »«urn. nbsp;nbsp;arnmalibiis fp! viribus,qui motura vriiuef-

4ó corpori pnebene, cxitus non paccfn-,;'^ »vitales fpiritus coc nó amplius diftvibuar. iVndc votum corpus- ßmul re(okvituiqeft ifnu^mofu amp;. fcnnt,amp; coFrefpivaÖQnpdi?-ftituitur.Huias affc^lionis nota |gt;ordHma seft à rdpiratione j quæ vt plas min^s^

-ocr page 55-

L IB E R I I I. 4J

• opprimitur, ita pericidu maius vel minus -^exiftit.Quoniam igiturpraefcruatio aba-*poplcxiaa me poftiilator,faciliorquc eft ■^prarcautio morbi, quam priefentis remo tiö*: bonfiderandu ante omnia,quibus ex bauds {piritusanimales in cerebro iinpc-'idifthtar-,vtprincipes feeukates, motusq; “borpón fubtrahantur. Quod fi veró vna ’i)atum'modót:rauiffima: iftius alicdioms caufa effee,facile effet pratferuandi modu praefcribere.SedquiaplureSjdiuerfxque ebneurrunt,nb vnomodocaufisiUisan-tecedenubus obuiam etmdum eft. Qua- Apoplexia tuor auteminvniuerfumapoplexixeau- “„'tu«! (àrôbferuatç funt:quarü prima eftintem- i. peries cerebri,qux facit,quo minus fpiri- f“‘f “P*

'tOSanimalesdebitoraodocoficianturac « '^ptxparentur. Scd ifto modo non fubiró ^ ’iuuadit,fêd fentiri multó ante imbccilli-'tate cerebri, amp;facukatu animaliü,intcllc-- Élus amp;nbsp;memoria: necefle cft,Torporé etia in omnibus adionibus,fbmnolentia, ira» • cundiam,obliuiônc.Sæpc adeft amp;nbsp;capitis grauisdolor, amp;nbsp;auriü flatus ; cotporis etia ftotius grauitas,nifi fortafle vehemete fœ- „, ’torecerebritéperametûlçfnmflt.Iaflcx «

-ocr page 56-

(

44 CoNsiLioR. Medic. co fonte mecuenda eft apoplcxia ^ cere* brûroborariamp; alterari necefte eft lt;nbsp;amp;nbsp;in* primis per nates purgctur ft id fieri poftir. Auxilia co- id fit,fi cotpus de confilio Medici exptir-* tra intern- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* petiem. nbsp;nbsp;gctur,amp; intepenesconuenienter emen-decur,maxime reéta viftus rarione, deinde amp;medicamenris. Viftus ratio fit firn* pliciflima,ne cerebrum per fe debile va-* poribusrepleatur, fedroborctur. Itaq;vgt; tile eft vitare omnes cibos, qui furfum ee uaporat,vt funt vina fortia, aut certè paree vti amp;nbsp;rofmarino impofîto.Prçterea ce* rebrum per apophlegmatifmum expur;’ getur. Manè os aqua üluiæ amp;nbsp;fale elua-tiir.Quotidie vtatur hac cófed:ione;quaS Ipiritusrcfocillat: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

y Syr.diambræ

Diamofcl1.an.3j.

Difibl. facchar. in aq. laucndulæ,amp; fiatconfedio inorbiculis. • »• Harum rotularum vnam manc edat.-

Retro aures aqua rorifmar. glandulas fri-cet, fiepe mafticet fernen eruc.e cum car-, ^^' ui. Hoc remedium maximefecuit apOr Alteracau- , nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r - 1

fa,obftru- plexia:excaMlalecudaortx,mmirumTex dioapitui- Dbftrndioiac cerebri à crafla amp;nbsp;vifcidi' pituita:

-ocr page 57-

L I B E R III. 4J pituita:ineo cafuiidem fingulis diebus theriacævelmithridatij portionem fabæ magnitudine deglutiant.Vcautem cere-brû à pituita libère car, anniueriariæ pur-gationes amp;nbsp;pilkile profacnnnqaotidiaae indem friftiones, primum quidcin ma-nibusamp;pcdibus,poftca etiam in dorfei. Conuenit hoc etiam tertiæ caufæ, cû fpi- ^^^^ ritus à craffisvaporibos perturbantur amp;nbsp;res pertur-intefcipiuntur,quæquidemcau{âpræci* Nantes fpi-puaeft, quaintam diffoluta vitæratione cerebrum repletur,fpiritus corrupuntut amp;diffoluuntur,amp; hic morbus gignitur. Proptereaebrij,amp; qui vino nimium dele- E^nj apo-datttur, amp;nbsp;coftiones no animaduertunt, ^ ' **'* maxime apoplexiæ obnoxy funt,vertigi-ne laborant, turbulenta fimmia habent, turbatur vifus amp;nbsp;auditas,non diu tarnen. Pfçferuaturautem cerebrum à craffis va- Contra va-poribus non aliter quam viftus ratione, P®^”’ cum crapulationes amp;; conuiuia, cibifu-moGamp;vinavitantur. CaruivaporeS dif- Carui. turbat',ficut amp;nbsp;orbiculi cUm oleo carui, aut oleoaniü. Diuertutur vapores lotio-nibus pedum matutinis amp;nbsp;fridionibus. Cura etiam habenda ventriculi, ne eu-

-ocr page 58-

4^ nbsp;nbsp;Cb It si 11« R. Meûic.

mulcntur in corpore crudirates, idqnoâ Menitudo ambrx vfus quotidianus præftat. Quart?’ langumea canfa cft à plcmtudine corporw fasagui-yei r’'ui’o- nea,vel pituitofà, vel melancholicaâi à faautiTie- _

lancholica, Kuiguinc,caucnda quæ augcnt ianguine, {ecandavena,affigendçcucutbitulæ,quç minuimtplenitudinem.SiabhunAîrepi-tuitofo vcl melancholico oritur, ijiTumo-res cxpurgéntur mature adhibu^ fena. Sed ramen amp;nbsp;cerebrumroboradum eft, naribus oleum fàluiæ illinendu,aut aqua rorifmarini attrahédaper nares, amp;nbsp;fi cof? pus pigrum, torprdum, fomnolentumi^ meticulofum, fi procliuitas ad iram,ieX' caufæ irritantestollendæ func. Hare pra^^ fcribi figillarim non pofiunt,nequcmtB«'* quiequam debet,nifi à præfente Mcdi-5 cojcondderanti faciem, num coloraw»^ plena, vel pallida,aut macilenta fit,aut in*-^ flata,amp; quomodo cæteræin corpore al ' Diones le habeSt.Propterea veniam mii--hidari vol(»,quod non omnia peculiarw»* ter præferibo. Siprodefle medicamentei debcnt.viólus ratio certa inpriinisdnlli^i^ tuenda db Cerebrum nimiis cegiratio'J»^ nibus amp;nbsp;curis acriegouis non oncradètitf-«^

-ocr page 59-

nxL_i ö B R II O 47

Koborandum autem quotidianovfuro-

cularuna^quas fuprà dcfcripfi. Pituitac À ^.jq nanbus dctrahatur,ictiam hoc gargarif- «c g’ a

3'^ Rad.pyrethriincif.3j.

juo.^i vZinzib.iiicif.sß. - gt;01

-jqa Coq.inaq. addenda -a- .

on Rorifcnarin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua

.tn Rutsan.m.j.adq.fmedictatis, 4b mi Colaturæadd.patumacerirofac. su u amp;eoabluc os amp;gargarifà. a. Odoracaruiin nodahuh ligatum, intin-^umin acetum rofaccum.Vtere theria-ca Icgirimc compofita. Caput munda fpongia intinda in aquam faluiæ vd ro-rifnaarini.Manè pedes abluc decodo be-^ to0icæ»amp; fingulis nouiluniis aut plcni-luniis fume drachmam vnam fuccinial-bi cum grano ambræ intra corpus in aqua betonicæ vclronfmarini. Aquæ deftiîla-tx,quas vitæappellant, nonomnino rc-iicienda:,ü rede præparentur,de quibus plura hoc loco fcribcre non poflum, ni-fi quod aquæ vira: magis curationi pro-funt, maxime vbt-nulla fanguinca plenitude. In hoc enim eafu vena mature

-ocr page 60-

48 Co MSI LIOR. Medic.

A (Teres eu' ptefïï in a-poplezia.

fecanda el^adhibcndaclyltena fortiagt;vt ex centaurio minore, cerebrum libcran-dum ab obftrudionibus fumo.Vfurpai|-dæamp; fortes fridioncs amp;: demutariones', operaque danda,vt cerebro quoquomo-do fuccurrarur.Dodus quidam Medicus aflerera è tabula cuprefli capiti admouit, amp;nbsp;multum profuit, quod li haben non poteft,eius loco placera duleiaria (Germ. Lehe»z,e/flei») vfurpari poteft. Si malum définit inparalyfin, turn curatio cius ex methodo inftituenda eft. Nam fi inuete* rafcit,ncc initio fortia purgantia adhi-bentur, amp;fuccurritur neruorum princi-' pio,fruftra poftcalaboratur. D E v s optU mus maximus, hxc quæ prafferipfi, bene fortunet.

I0HAN. Crato

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aKraftheim, amp;c. '

CONSILIVM IIII.

ƒ» eplepfia nec^uma^pro qilt;0i:iam 7 »obiü i»»e»e.

Vidus ratioin epi-Icpfla.

QVonadvitæ rationem attinetihoc vnicècauendum,vtcibi amp;potus virent ur,à quibus ventriculura, præfertini os

-ocr page 61-

L t B K R III. 45

os Ïpfius inflarijdiftedi, grauari^j contin-gic. Prætereaanimaduerti debet,qui cibi peculiariter nacuræ, velgrativel ingrati fint.Nam contingitvnualiquem cibum, qui plurimis ed fuauiS) certo bomini no-xium effe, vel contra. Poteft id ex eo co-gnofci,quod ventriculi os,eo fumptOjvel mordetur, vclgrauatur, vel inflatur, Sc anxictas quædam, Sc veluti animi deli-quiu inducitur. Prætereanoóle ita com-ponere fe debet inlefto, vt caput fit fub-limius, amp;nbsp;mediocriter tedum, vt nee æ-ftuet, nec frigeat. Prodeft etia pedes ve-fperi ex aqua calida fæpe abluere, ita ramen , vt vapor aquæ per nares non traha-tur in cerebr urn,quod fiet fi caput ad po- ' fteriora reclinctur. Sed lotionem præ- Lotionen cedere debet fricationes cum pannis ca- F'æ«dat lidis tibiarum, præfertim hyeme, donee ^‘'‘^‘°' incalefcant, amp;nbsp;cutis rubefieri incipiat. Aluus quoquelubrica retineri debet, in quo fanè diligentem effe conuenit.Nam aluo refpondente necellarium eftparo-xyfmosefle rariores. Ad medicamenta quod attinet,fecunda aliquando eft mal-Icolorum vena,amp;: fanguineis per earn va*

-ocr page 62-

P CoNsiLioR-Medic.

çuandum pro iudicio præfentis Medieij autumno ^æ^ venç feâio tanti efl:,vc multi haç iô-ialiberatifintabiftis inuafionibas. Pciç-rcrea in vfu frecpienti habere couenit îy-Syrupuî derupûdepomisdulcibus, vti feorfumoc-yomis. feriptuseft. Huius tätum dcbetvnavicé fumi, vt binas aut ternas fedes mçueaç. Incipiendumà duabus vnciis, amp;:progre-diendum, fi non eoufq^purgent, ad très, amp;nbsp;très eu dimidia vncias, amp;nbsp;ad fummum quatuor. Sumendusautemeft: (admifia aqua,vel vino} hora dimidiata ante pran-dium, aut, fi lubet, teporius fiimere, hoy ris ante prandium quinq^mox poli kim-ptumfÿrupum, velpomûcottumeden-; dum, vel ouum molle forbedum, vel fac-charum rolàceum furaendum, vclahud taieaccipiendum. Prætereapotefthuius locofumilÿrupus ex florib.perficorum,-velprunorum fylueftrium3quomodohÎG apud Ezeehia ex nofira deferiptione pa-Eharmaca ratur. hocfolum addendum eft, nempe, purgantia. vtpro dofi qualibet mifceaturpuluis rad.

pæoniæ,amp;granorum excorticatorum alt; naj ß.Dofis eadé eft quæ fuperiorisqara-. ctfi niaior etiam obefténonpoffit. Item lyru-

-ocr page 63-

Liber Î I Î. yi Îÿruporum loco aliquando vtili cebit pil-lulis infrafcorfîm dcfcriptis.Item confe-dione Diaturbith cûagarico præparata, ficut in diipéfatorio habetur. Dofis eft f. Non minus congruit cofedio Diacitrt tabulati, ficut Ezechias paràtjpoderej v. Item fumi poflunt Agaricus,turpethum^ radix mechoacan, folia fenæ, qualibcc quantitate,amp; in aqua calida p horas xxiiij aut plûtes mâcerâte in loco calido vafe diligêter obthutato, tandê expreflo fuc-co,aut ficus,aut pruna,aut paflulas in iUu fuccum infundere, dum eüm totû com-bibat. Dcindcalperfo làccharo,vbiprius exficcatafuerint, ante reliquum cibum cdcrc,ea quâtitate,vt ledes tot,quot ante diximusi moucat. Hæc funt pharmaca purgatia, quæ diebus quinis aut fènis,auc denis,autduodenisamp;circpetendafçpius font, pro circumftatiis locofum, tempo-rum amp;c.In his enim præcipuè ratio cura-tionis confiftir. Tarnen addenda his font ctiam alia, vt aquæ, pulueres, olca, poma odorata, veficasexcitantiai denique, ß fespoftulet, cauteria. Aquarum deferi-^ ptionem dabic pharmacopeus Ezechias.

d gt;

-ocr page 64-

yi C ON s ILIO R. Medic.

Dehis primo die poft nouiliinium , poft pleniluniuin,amp;: poft ambas quartasjum-mo manefumédum eft cochlear vnum, aut ad fum mum duo, cum duabus rotu-lis confeélionis noftræ cum caftoreo, amp;nbsp;ftneco, apudeundem pharmacopœum deferiptæ* Prætcreavnlecft eafdé aquas ctiam vefperi fumere, cum'quisparoxyC-mummetuit : præfertim veró hyeme, 0£ Aquaexhi-Cumfobriccœnauit.Defcripfiaha quoq; lüdinibus, aquarn ex liirundinibus conernnaram, qux priore minus quidem eftfuauis, at non minus efficax. Poterit ergo qui vo-letvna ex his omnibus vti,quam fibi ma* gis conuenire animaduerteric. Ad pul-uerem quod atrinet, fumi debet jj auc jjß. aut adfummum.j-ij, hons ij vel iij ante paftum mane. Scd hoe illis diebus faciendum cft,quibus neq; dcaquis præ-dióbs, neq; dealiis medicaminibus, maxime veró purgatoriis, aliquid fumitur. Ité in anno bis,autumno.amp; vere,pnrgan-d urn eft corpus , amp;nbsp;aliquandovena malleoli, népe in anno femel ad minimum, ftcut anteafuit didum , apérienda. Poft autumnalem purgarionem profucrit in hno

-ocr page 65-

L i B E R lîl L ’ nbsp;nbsp;nbsp;55

fine ceruicis prope fcapulas veficatoria admouerc, amp;nbsp;ruptis velicis aquam linere effluere per dies multos, donee Ipontc dclinac. V efica autem folio bralHc» molli recenti butyro inunéla,.mane amp;nbsp;vefpc-rieft tegenda. Item olei rutacei, quod perdiftiUationem ex ruta clicitur, gut-t-ulis aliquot coronalis futurainungatur, cum paroxyfmus aut metuitur, aut md-leftus nuper fuit. Prodeft etiam eiufdem oleifingulas guttas vefperi calidasinfm-gulas aures intundere, amp;nbsp;goflipio calido, nje ventus aut aër penetret » obthurare. quod cum faótum eft, vino çalido in quo métha, ruta amp;nbsp;radices pæoniæbullicrinr, poftridie mane abluenda: funt. Porto o-dorato vtatur perpetuó byeme ^ prxfer-tim cum aër nubilus eft,amp; pluuius. Nam æftate fufficit rpfas, poma cydonia, amp;nbsp;re-dolentcs alios fruduSjaut flores in mam-bus geftare. Dçniquefxpç debet mane loco fupra didi pulucris edi nuçis myri-flicæ in India condita: pars q up rt a,aut di-midia. Item cum parte pulucris permi-feeri po te ft conferua fl. bethoniex, auf j pæonix, aut vetbafei odorati, aux florura * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 5

-ocr page 66-

CoNsiLioR. Medic, rorifmarini, aut garyophyJIorum nortra-lium. Omnes enim hæconferuæetiani per fe folæ fumptæ plurimum códucunt, ^ucmadmodum amp;Myrobalani conditi.

Thomas Erastvs,

M E D. amp;C,

Sequitur mcdicamentorum quorun-dam,exiiSj quorum mentiofadaeft, de-; fcripuo:

^^ Syr. aromatic, garyophyll.

diamofch.dulc.

Sem. pæoniæexcortic,

Rad.pæon.a-^j,

Cinnamom,

Galangæ, Caryophyll.

Macis,

Ligni aloes an. 9j,

Sem. anifi, fenicul.a.9 j ß.

Sacch. rofac. tabulât.§vj.Mif.£

tragæa.

^Rorifmarini, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^

“ gt;Maioranæan.pj.

- Corwc; arantior. aut citri 3 ij.

Sein«

-ocr page 67-

Liber III.

H

5em.pæon. excorne, sj.

Ligni aloes pul. 5) ß. Bullianc in -iureeämium, ;^ Syr. de fucco citri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

.2 ' deMenthaa.3V. Mifc. ;^Syr. aromatic, garyophyll. g ij.

Rad.pæoniæ,

-A . Sem.eiufdé excortic. an» gjß. -- Cinnamom, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 Zinzib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Garyophyll. an. 5j ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'^2' Lig.aloësgij.

Sacch. rofac. tabul. 5 v. Mifc.f, puluis.

^Ol.rutaceideftillat.gtitt.vij. i

Matricariædeftill.gutt.iij, Irin.

lumbricor. a. 3 j. Mifc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ’

^Rad. Mechoacangj.

Turpethi ping. 3 ß, Diagryd.gr.ij.

Macis,

Spicæa. gr. iij. Mifc.

yFol.fcnxgß.

Turpethi, Rad. Mechoac. an. 3 iij.

■«ateL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 4

-ocr page 68-

^4 Co N STL IO R. ,MeBIC.

Rhabarb.gij. , . :. Lathyrid. g.xv. —

Paffular. 56. -‘gt;

Cinnarao, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Zinzib.an.9ij.

Rad.pæoniæsjC.

Contuû omnia toacerentur in aq.hiffo-pi q,f. per qnar ta boras partem, deinde in infubone Icruentur bcnc tcda fuperca-lidis cinçribus, demum exprimacur forti expreflione: r.

^ huius aquæ q. libet, yt 5 iij. Syr.depomisgiiij.

Mifc. amp;bulliant ferme ad aqua: abfum-ptionem.

^ Supradidi decochi q.videtur. Iniiciariturpaflulx, vccombibathumo-rem eum totum. Si non poffunt, inii-ciantur alix, deinde in vmbra exiecen-tur, amp;nbsp;cum fermé ficcatæ funt, conipcr-gantur cinnamomó amp;nbsp;Gccharo.

C 0 N S I L I V M V.

Ifiparafyß,pro quodam honeßo viro. , ET s i difficile eft, deparalyfi asgrbd iftius, ignoratis circumft^ntiis rcli-quis,

-ocr page 69-

. L ƒ B E R III. 57 quis, certi aliquid pronunciare : tarnen ne officio meo videar defuiffe, quædam adcuracioncm mali pertinétia perftrin-j ga. Vidus inprimis ratio proba lit, quam, ci Medicus, cuius opera velvfus eft, vel ytetur, expræferiptoarrisfuggeret. Pur-garionibushoc autumno vtatur lenibus amp;nbsp;frequenribus,puta.

^ Aq. diftillat. Guaiaci, vel ii ilia non habeatur, decodi cor-, tic. Guaiac. §iij.

Aq. faluiæ.

Betonic.an.^ß. Abfinth.^ß.

Infunde in iis per nodem;

Fol.fcnæel.svi. »

Zinzib.5j.

Agaric, trochife. 9 ij.

Mane fada colaturajadd.iÿr.rofac.folut. § ij. cum aqua cinnamom. vel meliffic a-romatifetur. Sumat mane quatuor bons ante prandium,continuer per odiduum eandem dofin, vel audam, vel imminu-tam,prout Medico commodum vjdebi-, tnr.C^terum cum bis vel ter ea vfus erir, diem vnum quiefcat vel alter urn,amp; poft-

-ocr page 70-

j8 Co NSI LI OR. Medic.

ea venara aperiat bafilicam oppofiti htCquot; ris : biduum aiceruminteriiciatquieriSj redeatpofteaadpotiones trcSjvel quatu-or. lis perfundis ad fudores veniendum« Incoquantur iufculo carnis radices ape-ri tiuæ petroielini, amp;nbsp;feniculi ,aut alterius aq. Guaiaci, vcl dccoftum eius dilutius. Huiusfumat quolibet mane'amp; veiperi^ iiij. amp;nbsp;inftillet g titras xxiiij vel xxx eius li-quoris quemparatum habet. Componat ie ad fudorem, eique ad minimum pet . horasduasincumbat, Icdvt pofthoram} demum cibum fumat. Velperi répétât fudorem, dummodo ferre poffit, fin minus mane tâtùm. Viólu vtatur parcè,qua-lis in vfu Guaiaci præfcribi folct, pauloli-beraliore. Cum per dies fcx fudarit, partis quoque alfeôtæ cura habcatur,ita qui-'1 dem, yemane, prius quamfefeadfiudo-rem componat brachiumamp;pesatFedus linteo aipero fricetur, madefado vrina puerorum , in qua lal vftulatum fuerit diflolutum, vtputa, invnamenfuravri-pic manipuius ynus falis. Poft fudorem pars inungatur ol. lumbricorum, cofth po, chamxmclmo, rofato, ana. Si oden rem

-ocr page 71-

■ L- I ft E » III. JJjl rem ferret, poffet addi parum de oJeo Gaftorei, amp;nbsp;gutta vna vel altera ol. iiic-eini.

ThEODo'rVS ZviNGE-?

RVS, MED. amp;C.

^CONSILIYM VI.

Pro prtc/èruatfouea^hthijï, ^ro quodant

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mag/f^co vfro,

' T 11 c Nobilis amp;clariflïmus Dominus X Avaldè exoptat corpus fuum in pri-)' ftinafuafanitateeóferuari, amp;quodnml-i tis ex hl a familia cótigit, à phthifi præferT ;| Uari.Nominatautempbrhificos,Medici phthifi^

Veteres, nó folum eos, quoru cumvlccre quian«-^ pulmonis tabefcut corpora, poft fangui- ‘l“*’ d, nis expuitioné : verumetia, qui tabi lune 1 opportuni, vt qui angufto amp;nbsp;ftrifto funt ! thorace, amp;nbsp;qui.fspt.-y^t; .i.alati dicuntur; wltfujtihii. ij prætereaquibus caput facile rcpletur, S^ 13 deftillationespatiûturadpulmonem,fi-1 'luidem hi facile tabefcunt,eoq;magis ft gt;nbsp;Wapitis imbecillitas vnà ad thoracis angu-ü ftulungatur. Igitur ftngulis annis ineute

-ocr page 72-

69 CoYisitioR. Me D ie.

vere mi tear fangninem è bafilica dextt» per vieçs, mane Icilicec iciuno ftomacho jiiij.Sic vefperi ratundem,expullis prias fuperfluitatibus fecum amp;nbsp;vrinx. Deinde mali humores purgetur, præmiffis prias Zyrupisconcoquentibus:

^.Syr. de porculac. § ij.

'Aq.portulac.^iiij. r

t Continueturperdccemdicslt; Poftea capiat gip. mannæ orientalis dif-fol. in f. q. decofti pedoralis. Per intet-üalla vtatur his piUuIis, quado vadit dot-mitum 5 fingulis duabus hebdomadis, cxceptis temporibus magni æftus amp;fri-goris.

:^ M. pillul. aflaiareth.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de agaric.

aurear. an. 9 j.

Cum aq. portulac. f. pill. num.

Deinde toto menie Maij, lacafinæ aut capræ, autinherum defedu,lacbubu-lum poter , cuius menfura ßt lo aut u vnciarum, fimulacemuldum eft, cum modico faccharo: quo epotonon dor-miat, neque fe exerceat. Cxteris diebus vta-

-ocr page 73-

L 1^8 E R II I. ~ nbsp;nbsp;nbsp;lt;1

vtatur hoc eleduario mane amp;nbsp;vefperi capiendo 3 vj pro vice:

.^ Pulpæ peftons caponis vel perdf-cis cotiæ^üj.

amp;exiccat.3j.

F1fticor.recent.3j. luinbar. num.xüj. - nbsp;nbsp;nbsp;.

Sern.maluæ3ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u - '

portulac. r i.» iV.. .

Pafful. enueleat. • à Sebeften mundat.

Liquiritiærafæan.^6., -, anih^j.

Tragacanth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......‘

Gummi arab.

'f Sy.el. refumptiu.

Aromatic, rolac.

Diatrion fantal.fine camphora an.

Jij-

Margarit. praepar.

Sy.el. degemmis f.lpccicbus calidis Penidiar.part.ij.

-ocr page 74-

^2, CdNSilioR; Msriic.

Sacchar. albifl' part. j. de amba-bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ineid. minutimincidantur, piftenrut,^ pulucrifanda puluerifentur, amp;: cuin aqua violar.E deduarium, vel confediofoli-da.Temporemagni caloris Se^ftusmane amp;nbsp;velperi vtatur laccharo rofaro ad quari-titatem § ß.amp; fuperbibancur aquæperru-lacægv. Vtatur cibisboni fucci, neaué fe multum repleat, poriffimumin cerna, quaminterdum intermittatj amp;nbsp;vehc-hientia animi accidentia fugiat.

Helidævs DE PAdvanis^ MED. BoNONIENS. amp;C.'

C O N 5 I L I V M V11. ,Kz Ift ca/arr^üfa/ß deiabente aJpulmeKex, eos^ exf(icera»^e,froeü£ie^^ -^ EX bis, quç mihiinnotuerunt per in-formationem data, apparechuc nö-bilemlXominum macilêta: habitudinis; laborare catarrho difficili amp;nbsp;falfo, qui dc-lliUatad thoracé amp;nbsp;pulmoné, amp;c eft caWa vlceris pulmonis, quod comitari folétfe-bres lentæcum maxima totius corporis macie. Vigét autem maxime tales dcftil-’ lati®-

-ocr page 75-

Liber ill. 6y lationes vere amp;nbsp;autumno, ob iftorû tem- q^^, .^^^ por urn aëris inæqualitaté. V nde corpora pore fall» adtabemdifpofica plurimum læduncur, ‘i'^'^atio-• n T T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j ■ • - .nes freque-

teue Hippo. qui autumn u tabidis inimx-1„. cudixit, line intelligamusaólu tabidos, vel difpofitos ad tabé. Cupit itaq; bic no-bilis Dominus,vt ipii prçicribatur vidus, „“/’quot;““-{jg amp;nbsp;deatur medicamenta reftringentia, fi ne quid a-quando fanguinem cpectore amp;pulmo- gendum. nereiieeret. 3. vtfuccurratur deftillatio-niadpedus. 4. vtpræfenbatur nutritiua amp;nbsp;confortatiua, quibus quotidie vti poffer. Ad profligandosbos affedus triplici Vrarindrumcto, diata, pharmaca amp;nbsp;chi- t turgia.Éligatur itaq-, aër in adiuis tempe? ®’*“* tatus, vel faltemad modica frigiditatem inclinans,mpadiuis adficcum. Euitetur aër vent o lus, pluuiofus,valdcfrigidus amp;: calidus.Caueat etiam folis amp;lunç radios, hi enim catarrhum multiplicant,caputs thorax diligenter pannis müniatur,vt ta-tpennó æduet, neq^frigeat nimiu. Exerzitium fit moderatû fine magna tarnen , -zorporisagitatione,fingulisdieb.ftudeat zxcernere fuperfluitates fecum amp;nbsp;vrina. ^ornnus fit potius nodurnus, diurnus e-

-ocr page 76-

^4 CoNsiLioR.'Mèdic.

n.

Phirmaca.

nim peffimus eft. Dormiat dc noclc ho-ras v 11, capite eleuaco, amp;nbsp;bené redo, üb tem duabus horis à cçna. Fugiat coitum» amp;animi accidentia. Panis fit exoptimo frumento, bené fermentatus, fed fine Taie. Carnes fint facilis digeftionis, boni nutrimeti, amp;nbsp;paucarum lupcrfluitatuin. E qiiadrupedibus hœdinæ,veruecinæ,vi-tulinæ, amp;nbsp;maxime extremitatcs horunij leporinæ quoq; intcrdum admittuntut. Exvolatilibus, pbafiani, perdices, atage-na:,amp; naucs nemorales,aquaticævitadaj« Fercula fint ex hordeo, farre, milio, ory-' za, ex pane loto amp;nbsp;ouis,fcdferculànodn dimittantur,quia cœna debet eflé leuiot _ prandio. Euitetur cafeus antiquus, lêæ nouusconuenit, amp;lac quouismodoaf' lumptum, ficoryzacum lade coda, S^, oua forbilia. Pifces cóueniunt faxatiles, è^ man libero, potiflimumfquamofi. Eui-tentur allia,cçpe,porrum,rapbanus,aró-mata,falla,amp;: acetum.Potus fit aqua cum laccharo, amp;nbsp;fern.corian.decodo.Quantum ad medicamenta rore amp;nbsp;autümno, capiat hoe digeftiuum calidum inauro-rapenodies:

r^^Syr.

-ocr page 77-

Liber Ï1L

^5

^Syr.depapau. violar.an.^ij.

Aq. viölar. farfaræ, tuffilag. an. gij. Mifc.

Poftea purgecur corpus hoe medica-mento:

^ Manna: el. §iij.

Cum decoóto pcdoralb in quo bullie-rint:

Agaric, trochifc. Dij.f.potio# Quod fi fangLunem exfpuereb vel etiam j j y non exfpueret, laudarem ineunte vere diirurgica. fanguinis miffionem per interualla,vt di-Xi in priori cólüio.c bafilica dextra. Hæc enim à iputo fanguinis præferuat. Manè amp;nbsp;vefpen, fi fanguinem exfpueret,capiaq 5j Philonij perhei, aut tantundem noftri cleóluarij ad ipucum fanguinis, quod eft mirabile:

■ -^Sem. Hyofcyamialb.

'fl Papauer.alb.an.3x.

Terra: figill.

Corall.rub.an. 3V.

Sacch. rofi.anuquilÏ.q. f.f.cleéluariu. Aut continue labat de hoe elecluario: e

-ocr page 78-

iV Co NS ILIO R. Medic?

^ Looch de porculac.

Diatragac. cum bolo a. §j.

cum fyr. de papauer. q. tf. eleólua-rium.

interdum fub ingreflum leéb ad fiften-duHi.e^itarrhum amp;nbsp;fanguiné capiat banC pillulam:

3^ Pill. de cynoglof. gr. vüj. E pillula vna-

Caput per intcrualla euacuetur cum piE lylis m priori confibo ordinaris.Diuerta-tur etiam catarrhuscum ligaturis amp;nbsp;fri-cationibus brachiorum amp;nbsp;tibiarum.,. amp;nbsp;ponendo vcntolas finefcarificatione ad coxas, amp;nbsp;lauando crura tali lauacro:

:^ Rofar.rub.

fl. nympheæÿ

'! violar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o-i

betoniCi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

chamomill. an. m. j.

Coq.in E q.aqua: fluuialiSjamp;ïabluantuf crura. Reuellatur etiam catarrhusad cU' tiscapitisfuperficiem,ficutfecitGaIenus in illanobili Romanay Method.hoentC' dicamento feeuro amp;nbsp;tuto: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

^^ Catharid.abfciflis alis amp;nbsp;capitib. gE Ca»'

-ocr page 79-

Liber I I I, ?«?

Caricar. pinguium n. j.

Fermenti parum,

cum aceto ïciUirico E pafta^ Semaneabrafo capite fuperfutura coro-nah imponatur) dimittatur per horaso-do, vbi excitaueric vehcami, acu rum-patur j amp;nbsp;locus inungatur butyro, fuper-impohtofolio caulis fupra cinercs calc-faCloi mane Sevefjaeri, ne fiat vnio partium. Si hoc non EufFeccrit fiat cauteri- Caùterlfi, um aftuale in futura coronali circa ini-tium May, capillis abrafis, amp;nbsp;locus atra-mento notatus j candente ferro vratur vfque ad pericraneum, amp;nbsp;hatimimpo-natur ftuppainfuûin albumine oui cum aqua roEitû Sc aceto .Deinde ad oebo boras imponatur butyrum contufum cum foliocaulis, amp;ficmane amp;nbsp;velperilocus emplaftretur , donee décidât efehara: quo fafto imponatur in foramen granum ciceris, amp;nbsp;fupra folium hederx, fic-quediu detineatur locus apertus. Hoc enim rcmedio multos adu phthificos priftinæ fanitati reftitui. Etfi autem vi-dcri poflit abominandum medicamem turn, tarnen tutiffimum eft,amp;fme aliqua

-ocr page 80-

68 CoNsiLioR. Medic.

Laçafiai.

noxaadhibctur, cûquoetiam plurimoS catarrhosad thoracem delabentescom-pcfcui.\StTiph ttianiin prioriconfilioe-Îectuariû reitauranuum, quod capit pul-pam caponis amp;nbsp;perdicis, quo vu débet quotidie mane amp;: vefperi inftar magnX caftaneæ, per très autquatuorhoras ante cibum.Confulo etiam rurfusvtinMa-io bibatlacallninum, vel caprinüin cum faccharo, (nihil enim melius in talibus pulmonum dilpofitionibus amp;nbsp;catarrho calido amp;nbsp;acri,licct fît vaporofum) incho-ando ab iiij, amp;nbsp;paularim afeendendo ad 1b j. cummodico faccharo neacefeatin vcntriculo, amp;capra in thalamumintro-ducenda eft, ne lac corrumpatur. Epoto laite non eftindormicndum ,neq;exer-cendum corpus. Quibus diebusàcatar-rhomoleflatur,pra’mi(laaliqualeuipur-gatione , capiat 3j thenacænouæcüiàc-charo rofato tribus aut quatuor horis a cœna,polteadormiat ad libitum. Mane quoq; amp;nbsp;veiperi capiat de elecluario fc-quenti,quod pulmones confortât, nerc* cipiant cacarrhos exulcerantes:

^ Pulmo.vulpis,præpar.amp; exiccati ^V'

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucci

-ocr page 81-

Liber ÏII. 6^ fucciliquirit.

■'ne . capilli vcner.an.5ß.z.

Diapcnid. cum facchvfîhe fpc-cicbuscalidis,

Diatragac. trig. a. 3 j.

Cumfyr.myrtinoq.tf. eleduarium, '^’ amp;eftD.Mcfue. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vefperi infpergatur fynciput ifto pul-ucre:

:^ Gummi iuniper.

* Rolar.rub.

Myrtillor.

T bu ris.

Maftich.

Corail, rub.

Santal, omniû an. 5 ß.f. puluis. Cauendum eft enim omni intrenio ne naembrum madans, quode ft cerebrum, ad pulmonem materiam propeUat. Lau-doetiampro membrorum anditate, vt quotidie ad multos dies vtatur brodio teftudinis nemoraUs, in quo decorum fichordeum mundum amp;expreffum cum § ß facchari albi. Fiat etia inunaio manc amp;nbsp;vefperi totius fpinx dorfi, æftatc aedu frigide, hyeme tepida, ex boe vnguentœ c 5

-ocr page 82-

yo CoNSILIOR. MedIC^

^ Ol. amygd. dulc. rec. violar.

Botyr.recent.nonfalitbexaq, b frigidaterablut.

Mucillag. fern. plylL

Citonior. an. § ß.

Ladis mulieb.puellam hdantis ^j-

Ceræalba: q. f. f. vnguentummolles ' Et fingulis dicbus in aurora^quando non moleftatur à catarrho,capiat vitr um ma^ gnum huius aqux:

^ Aq. limatiar,

V ngulæ caballin. an. § iij.

Sacch. albüT. §ß. Milc.amp;calidè exhibeatur, Hifceremediisfpero, Deo adiuuante» quifolus languoresnoftroscurat, quod bic nobilis amp;nbsp;ipecbibilis virpnitmamfa-nitatcm recuperabit.

Helipævs DE Padvanis, Med. amp;c,

CONSILIVM VIII, Pirophthf^c/s.

CVr A V i phthificos nonnuUospIa-nè defperacos, amp;nbsp;jncipientes pluri-« mo5i

-ocr page 83-

Liber I I I. 71

mos. Summacurarionishxc eft: Exhi- Guaiaeum beo ipfis decodum ligni Guaiacini per mphthifi. duos rrcsve menfes, prius euacuato cor- -pore, fi ægroti fim cacochymi, per manna, iÿrupumrofatûfolutiuum, perene-mata, proue neceffias expoRulare vide-tur. In decodo aliquado macerari lubeo faniculam, pedem Iconis, fæpè pyrotam, quinquefolium Severonica. Vini aliquid interdumcocedo. Vidusratiocft,vtea- 7’^“* near àfalfis amp;nbsp;acribus.Cibi fint lenti,qua- connu, lesfunt neruofæcarniumpartes, pedes, aures, roftraanimalium bené cofta. Ge-latinæ item ex his confeftæ, fed fine aro-matibus. Carnes comedentiuucnes, amp;nbsp;cochleas bene codas, tcftudines nemo-rales, hordeum, oryzam,milium in lade chalybeato coda.Ex frudibus profunta-mygdalæ dulces, ficus, vuæ panæ, pinear, piitachia,pyra,cydonia. Expedorantia funto humida,cx Ipecieb.diaireos fimpl. faccharo cando, amp;nbsp;fulphurc fubUmaro. Manefumant de eleduarioiftopaulö ante prändium, feilieçt horavna, vel alte» ra, quod:

34 Garnis pcrdicum cod. feß. -

-ocr page 84-

74 CoNsiLioR. Medic, Limacum collar. § v. Amygdatdulc. Pinear, Fifticov.a. 5J.

Paflul. enudeat.jx.

Boh armen, oriental, TerræhgiU.

Corall, rub. vftor. a. jj.

Gummi arab.

Tragacanth. a.3ij.

Sem. papauer.alb.3 vij.

Quatuor fem. frigid, maior. amp;nbsp;minor. 3.3 ij.

Confer, confolid. maior. gjß. Fl. hyperici m.j.

Inlapideo mortario, amp;limilip)iblloc0-tundantur, amp;nbsp;miftis add. hypociftid. 3 v, fyr. Diathamaræ.

Diarrhod, alb. an. 9 iiij.

Macis 3j.

Pul. fol. iànguiforbæ. Cornu ccrui vfti, an.Sy.

Sacchar, roiac. tabul. lb ß.

Cum lyr, de confolida q. f f. ele* duarium.

Loco eleduarij velaltcrius diebus fumât de fequenti Pinocato, quod;

-ocr page 85-

L J B ER III. J^^ :^ Pul. fanguiforbæ, “ fl.hyperici, .

Cornu ceruivfti, Corall. rub. vft. an. 3j ß.

Syr.Diathamar. . .

Diarrhod. alb, an. 3).

MacisSiijß. . / ' 7\niygd.dulc.gjß. .'i.

Piftacior.jv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Pincar. § ij.

Tragacanth.

Gummi arabic, a. q. f.

Cum iacchar. q. ff. pinocatum. Aliquado dêtur loco elcduarij, amp;nbsp;pino-cati mane 5 ij pul. fequentis ex fyrupo de cófolida, vel veronica, aut tuffilagine, q:

^. Sem. papauer. alb.§ ß. portulac. maluixan.jiijß. bombacis, cydonior. mundat.

4 Sem. frig, maior.an. 3 iij. Gummi arabic. Tragacanth.

Amylia.jij.

Cornu ceruivfti

-ocr page 86-

74 'CoN sill o R. Medic

Eborisvfti, - '

Cicer. rub. in aq. plantag. infuf Si fuper latere toft.a. 3ij ß.

. Hypociftid.

Boli armen, oriental, a. 3]. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sacchar. rofac.fe ß.

Penidiar.^vij.

Pul. miic. De hocipio puluere etiam vtb Jiter cofperguntur tercula omnia, ad iniquot; raculum vfque. Si placet bibant de iftaa-quacaponis aliquandohauftum vein'll' ne,vclduabus horisantecœnam:

^Carnem capi totius ex vinoCretico lotam, deraptapinguedine, amp;incifatngt; itê,carnem teftudinis purgatam,amp; in au-ftero vino , vel aqua burlæ paftoris, vd plantaginis coftam, amp;nbsp;eius loco carncia xij. cocblearum, eodem modo præpara- ' tarum amp;nbsp;codarum ac contufarum, his addemicæ panis pro duobus denariisiß vino Cretico infufæ;

Pinear, - af t^aftfi [ Amygd. dulc. •'*ïiuioi^ ' Fifticor.an.^ß. -r'jxn ’.uö Boli armen, oriental, z'mi/ 1 TerræftgiUat. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Rofar.

-ocr page 87-

'Eiber I Î I. 75

Rofar. rub. an. 3 iij.

Sem. papauer. al b. 3 vj, Saniculæ, Sanguiforb.

Burlæpaftoris,

Gummi arabic, a, 3 ij.j

, ia Syr. Diathamar.

.T Diarrbod.alb.

Diatrion fantal. f. caphor^, Macisan.3j.

Aq. burfæ paftoris, fanguiforbæ, tuflilag. an. ft ß.

Decodilimaciar.vel tcftudin.ft ij, P,ulueri{andapuluerifentur,contunden.-dacontundantur, amp;inbalneo Maria: f.a. deftillentur. Ego puluercm in fimilibus affedib. femper expertus fum plurimum profuiffe, cum decofto ligni, amp;nbsp;aliis per ftus extergentibus lyrupis, eclegmatis, admixtis fimul confolidantibus.

ThQïAA.S EraSTYS, Med.amp;C,

-ocr page 88-

7^ CoNSILIOR. KTedic.

C o N S I LIV M IX. ' ”

1^palptfafiefje cor;iêi, pro quoilaf» Theoh^o.

Pro corde refbciUan-do.

C'^V M E. T. cx curis, quae prxceflC' yrunt, amp;nbsp;labonbus, accrcfccte etiatn femo, nonlolummagnam debilitatcm) Eed palpnancncm queq; cordis fennar, hetere eft vt amp;nbsp;cordi languido mature fubfidi ü aliquod feratur, amp;nbsp;caufe fouen-tesillud malum remoueantur, nonnC' gledis interim iis affedibus, de quib. frequenter E. T. conqueri folet. Scripfi igi' tur ad cordis roborationern condituni) A.fapidum amp;nbsp;efficax,de quo E. T. mane poft horam feptimam ante concionen' quantitatem iuglandis aftumere potefti vt concionanti vires fuppeditarct, pra:-fertim per has ferias vbi quad continua-

tionem quandam cócionum fieri oportet. Poteft id E. T. etiam aliis tempod' bus vfurpare,quandocunq; cordis aliqua notabilis débilitas pcrcipietur,Siveró e* Palpitatio. flatibus in pericardio colleâis palpiratio exoriretur, turn cordi imponendus efler ücculus cordialis B.vt flatus amp;nbsp;tenebroß

-ocr page 89-

Liber III. 77

(piritus difcuterentur, cordique firmicu-do, quies amp;nbsp;fcrenicas coneiharetur. Debet autem faeculus nonnihil calcfaftus imponi, amp;nbsp;irrorat’ aquabugloUx' amp;nbsp;pau-xilloviiii. Ad vcntriculum corroboran-dum (qui multum gignit pituitx amp;nbsp;flatu-uni) pocell E. T.vti puluerclbomacliali crallo, qui in pharmacopoliö iam habetur , amp;nbsp;de co inrerdu mane lumere quantum tribus aut quatuor digitis compte- * * hendi poceft vna atque altera hora ante prandium. Confortaret ille vétriculum, exiccaret fuperfluam humiditatem, diP fiparet cralEos flatus,amp; promoueret con-cochonem,qux omniafaâo opus clïe E.' T.ipfametagnofcct. Quodftviteriora-pjg noma-liqua ventriculi flatulenti tarde amp;nbsp;male cho. coquentisj amp;nbsp;circa vefperatn cruditatem

I fuara prodentis correebo needraria vi-

* dcretur,foueriintcrdumhoravnaautal-

, teraanteprandium, veletiamante cœ-nä pollet ventriculus facculo ftomachali D. qui calcfaciendus fuper latere mura-rio,veltegulairroratavino, lïcqjcaleta-ftusimponendus eft ventriculo, vt iuue-tur coneoebo, emedetut cruditas, Óc dif-

-ocr page 90-

yg CONSILIOR. MeDIC.

iicianturflatus, qui fouetpalpitationci^ cordis. Sedcumcibifuméditempuseftj deponendus efl: facculus. Ad reliquas aU' tem vires corporis,prçfertim capitiSjCOf' dis, ventriculi amp;nbsp;epatis, confèrent rotule D. quæ egregiè confortant vires attritas-Mane hora vij quatuor edi poisût. Qui3 yero E. T. epar habet natura caliduiû quoque interdam contemperatione ah' fiptr. qua indiget, neque ea refrigeratio epatis line ventriculi incommodo inftituipof feyidetur,fuadeovtE.T.vtriq; membrO) ctfl diflirailiter affèéta lint fic confulat, V^ laccharorolato aliquot grana piperis pef medium incifi indat, amp;fimuldeglutiat. Itaamp;: piper calefaciet ventriculum frigf dum, nee vitra progredietur, amp;nbsp;faceba' rirolacei frigiditatem inhibebit, faceba' rum veró roficeum poflea epar content' - perabit. Ad inhibendas euaporationes uapotaiio- mcaput potent h. I.Diacitonijcuma-' ne», romatibusineifis velperipoftcccnamfe' mei atque iterum fruftulum vfurpare, ^ experirieiusefièólum. Aliis certè bene eontulit, amp;nbsp;confert. Cæterum hxe remédia omnia luum quidem faciunt offi

cium)

-ocr page 91-

. I. i B E II’ L I Lu 79 tiutp., fed tarnen ita^vü/ubindeauferatur crudaamp;: noxia ph Icgmacica materia J vel purgatione, vel vomicu. Nampræfente ea impeditur aftiQnis.efficacia. Hæc vt E.T. voluntari moremgererem fcribere nonomifi, paratiisaddereifiquidreftare videbitur. E. T. optime valere opto. Da-tæFrancofurti 3 Martijn an. 1577.

Caspar Hoemannysj •\‘M ed. amp;c*

^ Cbebulor. condit. gvji. jantL Zinzib. condit.. nbsp;nbsp;nbsp;. ■ 4.'^.^-« -

Cortic.citricondit..an.^j B. gt;nbsp;Arantior. condit. ' ..A Rad. cichor. condit. nod .11

, Pyror.mufcatclUc0ndit.a.3iij.

Nucis cond. indtcæ coadit. 3 y» Confer, borrag. ait HL ;. t ■ ?r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anthos;,.i. .ndlot

J ‘ -losisihn^jûmehiïæ a..^üju?’';j«o z^* xH.

ai Cinnamora. mciLsß.^ .-e-int?': .^ Macisincif. 9.ß. -u gt;nbsp;H .r’.

, Extract. Mclüfx, ha Galang.pæoniæ a. gf. y.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gelatin, eitonior. 3 vj.

' I . bciidt;

-ocr page 92-

So CONSÎLIOR. Meï3IC* Góditis craflb modo incifis Econditu. A» f ^Fol.Melilamp;m.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Bafilicor* gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,£lt;-ƒ■'•••■ƒ■*”

Card, bened.a.m. ß.

o; ' Santal.cicrin.3ij. ^ ‘ v* ■ • rlt; Cortic. cirri.

-./^ nbsp;nbsp;nbsp;arantior.a.3jß.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Fol.lauri3j,E'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^./^^i.Ti' Cinnamom.

.'^Vi Galang.

Nucisconditæ,

' Macisa.Sj.i : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' d 'quot;^-^

Lig.aloës 9ß. •

Sem/ertri,.’'

MelilKa.3Ö. •’À

Fl.borrag/’ rM^J^rvi

• i- ^c buglolC. ‘

-anthos l -meliffæaip.j.A^' .ri^*B^ rofar. p.rß.

Ex bis crafbufculè cÓtufis fücculus co^ dialis interceptus ferico. B.'^'-tr^O

:^ Herb, menthæ crifpx, ' ^tJnïVt calamine. - '' quot;ßraxH ' ‘ongani,

Herb. bcconic..j.

abfintb* ;

-ocr page 93-

L ï ’ B E R I II. -Ft abfÿnth.an.m.j.

, mai o ran.

rófar. rub.an.m.ß. chamomill.odorat.p.j.

Radxalam.aromat. 3 iij.

Nucis condit.nnmj.

Baccar. lauri 3 j ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; - nbsp;nbsp;nbsp;'

Sem.ani£3ij ß. t. ’ carui, cymin.an.3j.

Ex conquafl. f. Gcculus ftomachalis can-cellatim interfutus. C.

y Extrad.aromat.rofât.^ ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^7,‘’ j

gelang. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' * .^/’^gt;

v zedoar. , nbsp;nbsp;nbsp;.

/pæomæan.g.ij.

Margarit. præp.

Corall.rub.praep.an.gß.

■Gonferroßr. 3ij.

Sacchar.albiir;^ lij. diifol. in acj. melilT. amp;nbsp;roür.an.q.£ atfufis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'t

Ol.einnamom.

macis an.gutt.j.

fconfeéfjoinrotulis. D.

-ocr page 94-

l8^ CONSILIOR. MeüIC,

CONSILIVM X.’^^,

IncoriiütalpitatioKeyproaua- ‘^ dam Comité. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

MI N v s difficile eft mdir fcribcre atl regenerofe amp;nbsp;illuftr. domine Cornes,de palpitatione cordis, qui propter cruditionernântelligis,quæLatine feri-buntur. Vix enim Germanicè expriffli pofl’unt,quæ de bac rc dicenda funt,ß rd fubdanria, naturaque fit exponenda. lö-Albdpal* tcllexituam Amplitud. palpitatione lêu udtremor F^^^orie cordis affici, qux longc diffère «idis. ab eius tremore,licet aliqui vtrumque aftedum infeitè confundant. Efteniro

Palpitatio eft cordis ▼alidi.

palpitatio lixc motus virtutis cxpultricis cordiSjquïe molediam inferentiaexpcl-Icrc contendit. Hinc pulfus fiunt maio-rcs folito,amp; veluti ialire cor videtur, ficut vehementer iratisaccidit.Quocirca nott ab imbecillitate cordis palpitatio nalci-tur,vt quidam malèiudicauit,fedafacul-tate valida, nocentia pellere conantis. Summa igitur caufa huius mali ,rcs cOt grauans, vel q ualitatc,vel quanti rate, pie-runque alpirituflatulcnto pronafci hot lympto-

-ocr page 95-

Liber I I L/ iSj I lymptema, quoties nimirum à fubftahtia l halituofacorinflatur amp;diftenditur, mal-

ta probant. Nam amp;nbsp;rcpentina inuafio,6c

cita folutio, dolor etiam fubito accedens

'‘amp;dcfihcns,DCulorum obtenebratio/a-

àimæ fibilus, partis'alicuius motus tre-

itnulusidlâtisdeclarant. Quibus addiet- P^p««tW | iam hoc poceft,quod ferèallis accidit fre- nQxyî” ■* \ iquentuis» qui flatuum funt plcni, qua-rics fumvirgines, qux non rede purgan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tur^grauidæ, iétenci, fplcnetici, mclan-icholici, cacheftiei. Omnes hi propter-.. ; ;Yittofoshumores,fuliginofosvapores fa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

cilè'accruanc,qui in arteriis cordi vici- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

nis,autmipfis cordis finubus inclufi vir-tutem expultricem incitant,vc motum talcm edat.Confentitcuratio quç vacua-tionc aut difeuffione flatus pficitur.Hinc :cftquod magnæ inlpirationesmalûhoc breuiusôc lenius reddant, pfertim fi quis corpore retrorfumreflexo fie infpiret. I- Palpitation dé efficit fymptoma pericardiû flatu vel g^^^, g^ j-aquarefertum.Nuperin Cæfaris corde, qm plwit^ qui hoc morbo frequéter corripi folitus crat,veluti lapiUus quidâ niger repertus fuit.Similia in aliorum quoq; corporibus

-ocr page 96-

84 CoNsiLioR. Medtc.

djfleftis reperça finir, quan quam binon tara palpicatipne quàm tremore, (quia palpitacione alia eft aft'eclio,amp;: imbeciJli* taris foboles cxiftit) laborafle vidcantur. Illam certè palpitationem,quç fanis alio' qui fubitô accidit,in flatû diftendentem» cordiquemoleftiam adferentem omnb no referre cogimur,àquacunquecaulâis fufcitetur. Quod cùm dicimus,non illud infiGiamur,materiam flatuum non contb neriin corpore (quomodoautem fufeb tantur, fi nihil adeflet, ex quo procreari (blent ac pofltintJjIdeôautem no eft peP petijumhoc lymptoma,quia flatus coni’ tinub non tot generantur, quot cor Is* dere poflunt, aut quia nonftmper à corde continentur, ftd exvicina ei parte aUi’ qua inipfumirruunt.Solentetiam quie-(cçntes non fentiri,moti autem magis of-fendere.Ex quibus iam intelligitur,quô(l ferè poft motum concitatiorem, autanb mi perturbationem vehementiorem, à quibus languis amp;nbsp;humores agitantur,ini uadere folct. Ergo cùm T. Ampl. prater palpitationem nihil percipiat mail, lcd 0“quot; mninbreftè valcatjiicccflanü eft, Yt Ipirb' tus

-ocr page 97-

L I s E R I I 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

tus flatu'cntus autot fit mali, præCertiin cum f-rc À motu, Si animi perturbationc repente ingruat. Altévumvidetür porró Alixeauf« in cautaeffe collccHonis huius flatus, nê- „igr'*””' pe languis çraffus ac lentUs circa cor, aut inipfoetiam cordc concentus,autlienis motbidaaliquadifpofitioneiEt hanc po-iius,qüam illam in caufa eiVe nonfincra-tione aliqua mihi perfuafi. Vemm quiä curandi ratio eadem futura eft,vtra putev tur mihi occafio effe, nulla eft caufa, cur in bac re difquirenda plus opera? pona-mus. Scopuscurationisbicelbvt fpintuS Cutatio halituofi generationem impediamus,êi P®’?''“““ acorde arceamus. lllud fiet fi materiam ex qua nafcitur, fubtraxerimus : Hoc fiet fi cordi roborantia admouerimus. Tollé-tur naateriarefta vidus ratione,amp;: vacuâ-tibus atquc extenuantibus,de quibus or-dinedicam, Invidus rationehoc potiffi- viaus. mum fpedari debet,vt cibus ac potus fint quam fimpliciffimi, amp;nbsp;motus, quantum fieri poteft,fugiatur.Deindevtléti,craffi» amp;incoÓtiles cibi vitentur,qualcs funt a-cres, falfi,amariamp;acidi. Maxime obfunt ftatusgencrantes^exquo genere ft-ntra-

-ocr page 98-

8^ CöNSiLioR.. Medic.

px,legumina,caftanex,fiiidusCrudi'fefi omncs. Profunt autem cotrarij flatus dit cutientes, vt funt iemina aniforum, feni' ruli,cumini pratenfis, faccharoinerulW ta. Cauenda quoq; eft fatictas in cibo amp;nbsp;crapula,nec poft cibum prodeft motus concitatior, fed vehementer nocet.No-cet etiam venus immodefata, nee eft câ quiequam peftilentius,præfertim fi vetre pleno exerceatur.Moderata poft codio-nem nÓeftdamnabilis. Fugiendusetiatö eft nimius aromatum,amp; flnapi vfusfeibos Jnediocriteraromatibus coditos elfe dc-cetamp;: prodeft)item cafei,létorum aedif-ficilium c5codu ciborum vfurpatio.NeC generofiora vina funtlaudabilia, licetT. Amp.nonlaborethoc malo proptercâ-lorem,autferuorcm fanguinis achumo-rum.In veftitu etiamfummè cauenduï9gt;

ne nimis ardç fint veftcs circa thoracenï» iugulum, collum,alas amp;inguina,nc vaü Palpitatio iisinlocis coinnrimantur.Fucrequipro-flb ardiore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;‘

ligatura, pterarcriorem ligaturam pedu lupra g«'

nua,amp; comprelTioncm femorum corfè-

^ pti pal p i tatione fu e ri nt. Eam ob rern'fat-que alias etiam caufas ) femper damnapi modun»

-ocr page 99-

Liber I l I. ^ nbsp;87

inodumligadicaligas, quia paucis annis îam inualuit, obtinuit, amp;nbsp;nunc etiam ob-tinet. Advacuâtia quod attinet,maxime expedier,(nifi quid aliud contrariumiu-beatjfingulis annis in Aprilis amp;Maij prin-cipio venam aperire iecorariam cubici, vel dextri,vcl fjniftri,pro Medici pra-fen-tisconfilio.Deinde conduccrct maxime yinumab.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fyneunes,

innum abunthites potus loco paratum. Tempore vindemix paulö aliter pro toto anno parari poterit, quo pafto paratu, gratiusctiafit,acfuauiLis. Sumaturvafcu-lü continens 3 4 vcl 4menfuras,interatur berbæ amp;nbsp;radices infra notatæ,rcplcatur vas vino veteri bono, obturetur diligen-riffimèjne vfpia trafpicet, ac per dies 5 vel 6 quiefcar. Deinde bibi poterit hoc moi do:Si A.T. folet ientarc,poteft co tépore , poculum huius vini bibere,fi nihil edere folet,ante pradium initio prandij tantun-tdé bibat, quomodo alij omnes initio pra-

dij folet abfinthitebibere.Sedquia no fo- ■ lu deftruit/ardu 1 iberat vifccra,noxiosq} humores ventriculi tunicis adhxrentes

- abftcrgit : veriietiam cofde extra corpus i per aluu educit,blandè tam en,non debet ßmijon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 4

-ocr page 100-

Si CoNSïLioR. Medic.

quotidie bibi, fed vdalternis diebus, vä tertio,vel quarto quoq; die tantum, pro? Ut magis minusque purgabit. Quaquam poteftcius tampauca quantitas lumi,vt naturales iedes duntaxat copiofiores cf ficiat, quo cafu nihil vetat co quotidie v-ti.Vafculum non debet rurfus impleri, cùm depromptum aliquid eft, fed totuin ebibi debet,ac deinde nouû ex noua ma

Roboran-tia cor.

teria parari. Hismodis flatus generatio jphibebitur,fubtralt;fta materia, ex qua ge-neraripoteftacfolet. Quæ corroborant, amp;nbsp;ne tales halitus promprè recipiat, effi-ciunt partim quæ fumuntur, partjm quX admouentur. Ex primo genere maxime conferunt radix bugloftæ faccharp con-dita,itemq$ cichorij eodem modo ferua-ta:cortcx item citri çonditus,amp; inprimis caronucum myrifticarum in India con-ditarum ( eingemachte Indiant/che zMuJcat' nuß) æquant magnitudinemoui,autpyri mediocris. Æftate iuuatoxyfaccharum, fyrupus ex fucco citri amp;nbsp;limonu, quorno-docunqncfumantur.Debcntautcmma' nè fumi fupradida tribus aut quatuor ante paft urn horis, 5yrupi etiam poft pran-

dium

-ocr page 101-

L I fe E K III. 8j dium,êr in prandio ac cœna vrilitcr vfur-pamon Dixi fupra ferai na anifi, feniculi facciaaro reda flatus difcutcre, qux ipfa quoquièfö manc amp;nbsp;in fine paftus accipi pou'vunt.Hifcc remediisfi A.T.vtetur^ abhócmalo,nuodquideiTipcr fc in iu-uenc pèriculofum nó eft, fed tradu temporis in fummum difcrimê adduccre po-teft,citó ac facile liberabitur.

■ lt;£■ “ Thomas Erastvs

3 nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Med.amp;c.

’' Pravinofaiïittoi y Abfynthij,

5 Card benedid.an.m.j.

Rorifinarin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

'«lt; Maioran.

“1 Ling.ceruinaean.m.j ß.

Rad.polypod.rec.§ iij.

Eol. fenæ oriental, gij. Rad.mechoac. gj ß. Turpeth.gJ.

Garyophyll.

'•nTjMacis,an.5iij. 1

’ m Mifc.detur in charta.

X Spec.aromatic. rofat.

‘^■' Dianabrsan.jij^

^mótt.

-ocr page 102-

ÿo CoNSILIOR. MeDIC. macis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•■•■.(c^ garyophyll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^ folijan.sj.

Flor.buglüir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;; citti vel limonum vel aratiot. lauendiilæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-t fpicæan. jiiij. ,p, « Mifc. E pulu, craflîufculns, amp;nbsp;ûcculo cX rubro ferico infuatur pro corde. .yj

C O N S 1 L I V M X I^ 01 De reafim a^e^fjo»ihMat^cak ifb,^r0 ^uâelamnüb/liviro.

HO c malû vbi intempéries ciufmo-direnum à prima-origineeft, vtcal-culosgcneret,difficulcercorumprouen-Viâus cal tus vitari poteft. Humorum tarnen tafn euioiorum. crudorum,quam aduftorum,cx quibus generantur, copiam prohibere redavs-dustatione, ^têpcftiuavacuationcpof fumus. kaq; Iadis,cafei,vinoruincrand' rum.cereuiüæ non probe defà:cata: atiç puræ, aümétorij m craflorum,vt camiußi fumo maceiacarum,vcl fale condicâ^m, pifeium qui prauo fucco abundac^vtea^ pionum : item omnegenus auium,q«olt;l paluftd-

-ocr page 103-

L i B E k I I L lt;gt;ï paluftrib. locis dcleóbatur,vt anfercs, amp;c. caucndum. Si quamateda prouenic,ea vel aflumpto eleduano ex pairulis,vel pillulis noftris de terebinthina,quas ta-mert domino ventriculum offendere a-nirnaducrtï,vel alephanginarum affum-ptione educéda. Picuitæ etiam per vomi-^ütê^peftiuareieClio vtilis eft. Materisc Anxiiiapro autem crafficies,amp;ïnrcnibus compaólio impeditur crebro vlu fyrupi è fucco ve-^ ronic^^ fi paululnm illi fucci glycyrrhizæ admUèeacur. hé fiquoridie ante cœnarn nucibus auellanis vtatur.Interdü in pelle paffularutn guttam vna olci iiiniperi probe deftillaridcglutiat. Aquas autem caU-dasamp;diureticas, quævelprorfusmiferos amp;deploiatæ valetudinis homines efi^ci-Hnt,vt fugiat monco, nee fe exéplis, qua: proponuntur/alli fmat. Quodautem ad Pro ren um intemperiem renum toUendam attinetj inprimis mihiv'nguentum rofatum Me-,fue,yclGaleni retiigerans,cum olco exa-:mygdalis amans hoc modo fadû placet: .uu^ Vnguenti rofat. Mef.Jj.

11 Ol.araygd. dulc. 3iij. quot;nbsp;lt;r amarar, sq-Mi^C.

-ocr page 104-

Vfusetiamemplaftri de canoris, præ^c^ tim malo vrgente conuenientiiGmusJiv tra corpus futnat interdum tna-vel quin* que cochlearia aqua: fragorum. Quxvc^ ró infeftantibus doloribus per clyftcria) cataplafmata, fomenta,fint fufeipienda^ Medici ratione temporis anni,'co«ftitU* tioneægri corporis,loci in quodolorcfli fcntiunt,ncc praefcribere omnia vcl de* bent,velpoirunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d, «.-aö

lOHA N. Cr ATO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f*’

A KrAFTHEI M, amp;C.‘’’^

J» colica,ffro ^»oiûim Theology. ^^q AN T E t^vA M refpondeam ad capita propofita amp;nbsp;numcris notata,neceflc cft vtarguam quendam errorem tuum/ qui facit vt amp;nbsp;vfurpando nonnunquam' pccccs,amp; nocitura petas.Habitus corporis tui per fe, fiue natura eft ficcior,vt te^^ Corp^us na- ftjtuf macies corporis, iiccitas inteftinö-cx acciJen- rutn,durities alui, amp;c. per accides auteni tefit humi- humidior,ncmpe aliéna humidirate, vt tcftatur pituita abundaWr Concurrit ü-^ mul

-ocr page 105-

L I B E R I I i. 9J

mul frigiditas, quæ coftioncs impedit,amp; plurimùm facit ad nouam fubindc pitui-tæcolledionem. Præcipuè autéfchedus fj“''^“^. nos frigidiores facit, amp;nbsp;in caufa eft, vt pi dos amp;nbsp;pn tuitacumuletur.Vbi veró pituium quad ««ofo*-oongelari contingit,amp; fihmlinciditob-ftrudio alui, amp;nbsp;calot rcnum, facile poteft incidere colica, concurrentibds ümul o-

mnibuscaufis.Nam calot tenu pituitam iam colledainflatuat(vt Ptadici loquun-tur)fcu in flatus difloluit, ptxfettim fi ad-fitaUquod incitamentum. Inteftinaveró ficca,amp; acalote renum plus arefada con-trahuntut, feces indurantur, vt nee ex-crementis,nec pituite, nee flatibus fu-pta autinfta patent cxitus. Flatibus exi-to prohibitis tempeftas in intcftinis ori-tur,amp; totmina exeitantur dum flatus vn-i j dequaque cruptionem tentant. Atque dolores appcllantutcolici.Qusrituriatn.

1, quid agendum ? Phlegma, inquies, tol-p léndum, quodtotius malicaputeft.Sed fi fcquamur voluntatem tuam, qui put-gationcs phlegmatis validas amp;nbsp;eradica-1 huas ficis, amp;nbsp;pulueres ftomachales vc-1 hementer calidos amp;nbsp;ficcos efuris, male

-ocr page 106-

^4 C ÖN s 1 L lO R. M E ÛIC, fa.cimus.Nam dum in corpore raræte^ turæin accidente tollendolaborabinauJ) fubftantiam diminuemus. Sed pergesa® phlegmainuehi.Phlegma,inquies,meôS carnifex eftùgitur omnis opera adhibc3' tur,vt auferatur ex corpore. Idem amp;nbsp;ego fcntio,fed tarnen hîc cum rationeinfanf re oportet. Inobedsdæmomum hoc «S' Pitnitçpro- pelliturieiunio amp;nbsp;purgatione.In exueds neuem m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i o . nbsp;nbsp;. y

diuerfis di- amp;nbsp;uinccis non tam cuacuatiom, quaiw nerfimodc concoólioni pituitæ inliftendum eft, ® obmadura. j^^^^gj^ ^^ vfu funt pulueres ftomachald calorem naturalem ventriculi fouentes» quam vehementer calefacientes amp;nbsp;fie-cantes, qui dum putantur phlegma coQ' fumere,vtilem interim fuccum exugunC Indeapparetnoxia interdum fieri amp;nbsp;per ti. Rcfpondebo nunc paucis adarucU-los in literis propofitos, poftea fubner I« ótamremedium amp;vfum. I. Pulmsftof maGhicus,quem amicus quidam tibi dw dit,expiperelongo,zedoaria,caryophyl’ zinziber.cardamomo, amp;c. nimis eÜcah' dus amp;nbsp;ficcus. Mihi fortaflis minus iOquot; commodaret.Caufii cxiis,quç didafiuö» manifefta eft. Infocoan non melius.ao?

quit

-ocr page 107-

L i B E R I I I. yj

lt;|uif calot mo.de va tus amp;nbsp;quot;«’T^s^utim\o hemens, vrens, vftulans, humiditatcm exorbens, ollam corrumpens,vt ca poft-ea nihil tuto coqui poflit, fed cruda om-• niamaneant? Pocius igitur cxcitctur calot natutalis, amp;nbsp;foueatur remediis tem-perans, vt is pituitam concoquat amp;nbsp;vin-cat ,ica vcntnculus non tantum pituita: coaccruabit. Quod il excitato calore ventriculi cibus concoquetur,iam ceifa-igt;uht qucrelæ de quotidiana crudita-tc, amp;nbsp;perpétua generatione phlegma-ds. 11. Cupis vt prohibeacur phlegma- il. tisaffluxus ex venis, qui non fit niii ve-hementia dolorum illam irritée. Ego mallem prohiberi gencrationem plile-gmatis in ventriculo, ne poftea in mte-ftina repat, quod multo magis eft ne-ceffarium. Sed de hoc infrâ. 111. Pd- Xl^ lulas illas vniucrfales in hoc feripii, vt bis in anno, nempe, vere Sr autumno vfurpentut. Nam fi fæpè vfurparentur, nimisexiccarent. llll.Q^iod vnguen- 1111, tum ad renes officium foum fa or, bene eft. Ad ficcitatem vero inteftimy-tum emendandam loco uium illoium»

-ocr page 108-

p6 C O N s I L I O R. M E D I c.

olcorumfquæ faltem ad difcutiendovHa-tus amp;nbsp;dolores fedandos conferipta fuC-runt) parabitur vnguentum mollificans. Sed très diuerfe operationes, emollirc inteftina,difcutcre flatus, amp;nbsp;excrernentâ aluo exturbare,nonpoflrunt in vnüm me-dicamentum cogi. Alterum enim altc-v. riusoperationem impedirct. V. Deiu-lura^f**quot;** *'^ prunorum non eft, quod fis folieituSjfi paululum anifi inipergas : turn enim non inflabit. Siplacetetiam iure pilbrumvti, dilToluaturin eo §ß mannæ,aut ampliuS» (pro obftruôbionis alui magnitudine ) lô fimul amp;nbsp;detorfio, amp;nbsp;lubricitas intetó' norum fequetur. Sambucum non lau-do in tuo corpore. Ego inter mea oin' nia nihil habeo, quod pifi magnitudi' ne fumptum aluum aperiat, amp;nbsp;redune-rem id magno, fi quicquam talc nancifd

VL

VU.

poflem. VI. Pro rotulis cholagogis £lt; rhabarbaro, feribam phlegmagogas.

VII. Inter indicationes medicaspà' mum locum habent, quantum, amp;nbsp;quan-do. Ad lias qui non relpicit in vtendot læpe eulpam impingit medicamento, quæ eft vtétis.Sic mifer fuccus acculâtun cùi»

-ocr page 109-

L 1 B E. R III. $7

- cum cxrauit in vtendois, qui nodu fum-pfit, Ôiipiàquidenxcolicapræiênte. Em-pUftrum, C, dicitur nihil cgüïc. Atpro-«ximè cuiufdaoptiinivinvxor, cùm pu-erpeta üngultu perpetuo nyctu dieq;, amp;nbsp;obh;cult;3:ione. alui aliquot dierum Jaboraffet, cum ex meo cóilliointus cailiam, forisemplaftrumillud vfurpaffet, fokna egregiè aluo libéra ab omnibus,quæ turn fentiebat, facta eft, amp;nbsp;cum pro deplorata haberetur, nunc viuicSi valet, nec am-plius tatam alui difficukatcm fentit.Fieri interdum poteft, vt nimiaadfitliccitas, ita vt cedere nolit mediocri pharmaco. Interdû nihil affumitur,quod intus mol-liâtaluû amp;promoueatexcrcmenta. Pul-uis craffus ftomachalis in mediocri cru-ditate bonus eft,confortât vcntnculum, _i^deficcatfuperfluas humiditates, amp;nbsp;iu-^^arife eoplurimifcntiunt. Sedcumad-*eft naagna pituitæ colleftio , quomodo hanc vincere poffet pululs ille î Similiter coriandrum ad corrugationem faltem ventriculi modicam vtilc eft, valdè hian-•téinftomachumcontraliere non poteft. Nonahtemiemper forcibuscftvtcdum,

g

-ocr page 110-

jS CoNsiLIOR. Medic?

amp; fæpc fortiaplus nocumenti fecum trâ* hunt. Veluti cum pei-valdècalida.amp;: licca quæritur corroboratio ventriculi, amp;nbsp;interim areßuntinteftina. Igiturmodéra-tis opuseft, amp;nbsp;quæ tutó vlurpan poflïnt.' Prognofticum nihil te moueat. Nó con-ßderauit ille quanta fiat in caniculahbus difflatio incorpore, amp;nbsp;vaporum difcuf-fio, amp;nbsp;ex vno, coq; communi indicio fia-tim pronunciauit, tanquam ex tripode profcrret oraculum. Q^idveró hoc rei eft, quod iufculis ventriculi humidita-tem sê debilitatemaugere conftiruifti,amp; tibi ipfi indicere abftinentiam carmurn inra les'.:«?®, êépifcium? Mulcö melior Medicus fuie «^AJ'f non Cicero, quiad Tironem fcribens Medé lt;nbsp;ei 'curationem talcrii non probat. luse-' nimdandum non fuir (inquit) cum Mxo-çô/Mv/amp;^ eflet. Et ailipulantur Medici Ci-Ceroni. Hæc non eft ad prohibendai» pituitamvia, fed calons natiui excitatie; procuranda eft, quæ potior eft reliquifc omnibus. Reipondi ad omnia capita (ni» 1 fallor ) cpiftolæ tuæ, quod ad valetudi-ntmatemet. Reliquumeft, vtremedia Confcribam , amp;nbsp;vlum corum indicem^ Video

-ocr page 111-

LièerIIL 9j

Video de nulla re maiorem clTe querk

moniam , quant de pituita, Hanctu è

corporeexturbarivelles, egonongene-

rari mallem. Ventriculotufubindecru-cem ftatuis,cgo illum fponte ad officium redire mallem, amp;nbsp;fuo non alieno calo-

re coquere. Inteftina intus ficcantur ca-lidis, amp;nbsp;foris quxritur moUificatio. A^ mantur à te violenta amp;nbsp;fortia, ego moderata magis probo, quæ etfi non è ve-ftigio refpondent optatis ; tarnen conti-nuatione tandem obtinetur, quod qux-ritur. Digeramveró medicamenta in aliquot capita, vtintclligantur. I. Necef-fariam elle pituitæ præfentis, arque et-iam fe fubinde coUigentiseuacuationem fateor. Sed earn non oportet effe nimi-am, neque nimis frequentem, amp;nbsp;talem, quæ inteftina non relinquant arida. Primus igitur ordo erit medicamentorum purgantium, quæ recenfebo ordine, initio fafto à leuioribus, variatis etiam for-mis, vt fivnum nonplaceat, alterumv-furpetur. Securiffimu omnium purgantium medicamentorum eft clyfter, isq; clyfter in Miamvtiliter, amp;ünenocumentofubin- pituiu.

7 g i

-ocr page 112-

Z #GO Cc^NSI-LIOR. MeDIC.

devfurpai'ipoteft, ad præcauendam piquot;* tuitæcolleétioncm, quotiesnimiruma-liqua picuitæ redundantia animaduerfa fuerit. Poteft etiam ira parari, vt fimul ^ abftergat gt;nbsp;amp;nbsp;flatus difcutiac, amp;inteft:ina poftlemolliarclinquat. Hune malo do-mi parari, amp;ad manum elle, cum debeat efle familiare remedium. Parabiturau-tem fle:

^ Herb, mercurial.

maluæan.m.j.

Fl.charnomill.m.ß.

Hordei tantundem.

Sem.anif.

fenicul.a. jij.

Prunorum n. vij.

Hxecoquatu r aflufa aqua, decodi illius colari,amp; exprelTi fumatur tantum, quantum requiritur pro clyfteri in tuo corpore, in eo diflbluantur fequentia:

Caflia: pro clyfteribus 5 vj.

El. Diaphxnic.jij. Oleilinigiij.

Sacchar. Thom^i^ij.

: 1; SaHs.pauxillum,f.inieél:io'. ' f'

.»-;.• Huhe clyflerem malui fle fcribere,vt có-4®^

-ocr page 113-

Lib ER IiI L - lol

quus tuusillu parare (dum opus eft) pof-fft? Arbitror liuc clyftecctn prxftiturum quod dcbet:fi quid defiderabitur in opc-ratipnCj id mutari, in-tendi, autminui fa-, cilepoceft. llludautemquod nundcri-bam,efl'etegregium ad innoxiam excre-mentorum alui, amp;nbsp;pituite eduftionem. Bolus p* nee fineret poft vfunï eius aluum indu- '' refcere, fi modoeflecquivreretur. Quidam redadus erat ad extrema maciem, vcroifetf hominis effe videretur, amp;nbsp;labora-bar fimul perpétua obftrudione amp;nbsp;duru tie alui,amp; colica fubinde recurrcte.-Cùm hoc aliquoties vfus effet, redieruntinte-ftina ad officium fuum. Eftautem bolus ex caffia amp;hïcracum olco amygdalarum dulciu V quæ ftmul mixta egregtè id præ-ftant, quod dixi. Poteft bolus ille in aliquot partitulas diuidi, amp;nbsp;inuolui quxli-bet inpane (quem oblatamyoc^nt') hu-mcftatovelvino, vel aquacinnamomi. Poteft etia, filibet, infpergi faccharum. Sumitur hora vnaante cibum. Bolum notauilitcra A. \''~--

^ Caffix ree. extract. §6. autficaf-fia recens non habetur ,fuma-

-ocr page 114-

roi CoNsiXiQR. Medic.

tur pro calîîa el. lenitiuum.

Spec, hieræ picræ 5 ß.

Ol.amygd.dulc.rec. q. f. mife. E bolus A.

Si verb nondum fatis odiofa pituita eï^ pulfa videretur, poflet in méfe femel, vel bis potiuncula vfurpari mane calida vno hauftu 4, vel 3 ad minimum horis ante prandium in hunc modum parata:

^lurisgalli, vel gallinxveteris, huic incoque paululum exfolüs herbæ mer^ curialis, cola, fumatur deinde de iure tantum , quantum fufficere videtur ad hauftum, amp;nodus B. in hocimpendeat, vel per noóle, vel ii id non permittet tem pus, teniter efferuefcant, amp;nbsp;nodus ex-primatur. Alioqui fi per noftem ftéterit, mane calefieri oportebit. Inde addatur Syrup, violac. folut. ^ j. (vel quianon femperhaberi poteft, eiusloco mannS tantundem) Mellisrpfac.colat.^ ß.mifc f. liauftus.

3^ Liquirit. rafae 9 j.

Agaric. Trochifcat. 5 ß, Sem.anif.gj.

Fol.fena; el. 3 ij ß.

Rlu-

-ocr page 115-

L I B 'E R I I. I. lOJ

Rhabarb. cl. 5 ß.

Spicæ Indies gr.iij. Zinzib.Bß.

Ex crafsè contufis f. nodus laxus cumfti lo.B. Hæc quoq^potio domi pararipo-teft. Ac etiamil reliqua aliunde petan-tur : tarne mercurialis,amp; ihd rofac. cola-turn apud vos haberi poffunt. Pillularum vfum hoe rerum ftatu non magnoperc probo, propter ficcitatem, fatis eft (ibis in anno vfurpentur, nempe vere amp;nbsp;autu-mno, ita tarnen fi vfum earum exegerit neceffitas. Cupis præterea rotulas, quæ purgant, fed hx non relinquent humî-dam aluum p oft fe. S er ibam tarnen amp;nbsp;di-rigam ad phlegma,vt priores exRhabar- Rotulx baroadbilem, amp;potiftimumadobftru- propWeg-dionem alui direfts funt. Notabuntur litera C. vfus ear urn talis eft, qualis rotu-larum ex Khabarbaro:

^ Spec.Diaphœnicon.jij.

Rhabarbar.el. jß.

Syr. aromatic, rofac. 3 ß.

Sacchar. albiff. iij diffol. aq. eufeu* tx q. f. affufa aq. cinnaniom. fèonf fedio in rotuhs. C.

g 4

-ocr page 116-

104 Co NS ILIO R* Medic.

Addamadhuc vnuni purgas cxrcrniim, quo in ventre laxando nonnunquamvr msfum,fediniis, qui nihilomnino per osaflumerevoluerunt, amp;nbsp;tarnen neceC' fitas coegit, vt ahquid hcret,quod tarnen P. T. commendare nolo, cum mahmiO tamexhauflo corporc,amp; liccitatiinteftir norum obnoxio leuia, tuta, amp;nbsp;lenem air num rclinquentiavfurpari. Vnguentum illudpurgans imponcdumimæaluo(nCr quaquam autemvetriculo. Nam vomir tus fequeretur fortis ) fcripfi in peculiad fchcida,amp; notaui fic. ‘j'- Quod tamé vim; parinolim,niHneceffitas exigau j» 3^ Sueci mercurial. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Cucumer.lylueft. an. jiij. r Colocynthid.

i., Aloës3j ß.

Fellistaurigj.

Mellisq. ff.vnguentum.'j'.

Hadenus depurgantibus, inquibusta' men nó conftituo curationis furnmam« Nam haec tantum pituitam eolledam ^ ventre proliciunt,amp;aluum aperiunt.Vc' nio nunc ad fecundu medicamenrorum ordi’

-ocr page 117-

L I fl E R III.) 19^ ordinem, nempeadea, quæpræcaucrc poffuntnouain pituitæ generationé.Hic pulueres non confèrent pulueres ilU vehementes cakdiacfic-calidi amp;nbsp;licci, qui ventriculum momen- J^g“““' tanea caliditateafficiant, amp;pofteaintc-ftinaliccarelinquant, fedvtar óc ego voce tuai Es müjß» aäes andere Sachenßin,Ci~ ianifxprima fpecie cxilia effe videantür. Namhicnon cxurendus, fedfouendus amp;nbsp;excitandus eft calor naturalis, vt moderato calore concoquat. Ac fi prima cocoftio laudabiliter peragetur, facilius peragentur amp;nbsp;reliquæ, amp;nbsp;fponte fua, na-turævialuus feexonerabit ab excreme-tis. Inhuncvfum confcriptus eftpuluis D. vt mane interdum ieiuno ventriculo Sj vfurpetur ad corroborandum ventriculum, amp;nbsp;vim digeftiuam:

^ Spee, aromatic, rofac. 5 j. diathama.

■ lxtific.GaLa.3ß.

pulu, Nucis conditæ, Ht'- Zinzib.alb.

Qinnamom.

Cornu ceruivfti,' ’ '‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boli armen.prxpar. an. 9 j,

-ocr page 118-

JO6 CoNsiLioR. Medic.

Scm.anif .vît coriand. prxp.an. 9 j ß. k Mi i ?s Maftich. j t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Æt'jii I Thuris an. 9 ij ß. Sacchar. cand. § ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Mifc.f. puluis. D.

Si magis placet coditum, vtileeritquo« notatum eft E, idq; fimul fpincus reficict amp;cor, aflumptumquantitateiuglaodis*

Poirunthæc^tetnisvfurpari: “ .^.^ .,tj)‘

^ Rad. buglolT.condit.^j. (fivVib

Conier. borrag, . . i, ol3^' t nbsp;nbsp;rofar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'•••»p-^^^^jJ bugloiEa.jiq.M'-i'i.; ?M3i anthosjij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j/b j

Spec, aromatic, roiac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijifl Diathamar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;, , j3fi Roiat. nouell. a. 9j. nbsp;W ,

. Cinnam.incif.9ß. --oil'

Syr. de cortic. citri q. f. f. condi-tum.E. • quot;

Nequaquam aute ncgligi velim puluc-rem ftomachalem craflum, amp;nbsp;piper ine cifum, bora vna aut altera ante cibû cum tribus aut duob’cocblearibus iuris Garnis deglutitqm. Videantur lane hxc nihil

-ocr page 119-

Liber III.

107 hîlfacerc primo occurfu. Ego veropoft ablatam pituitam fcio ab his calorem nar tiuum egregiè excirari, fi ad fit continua-tio. Vtifis etiam in primis ad vcmcLiluna efi'cclÿrapusfeu brodium (vcappeUant) zinzib.conditi.Eflet protcfto bonû con-fortatiuû vcntriculo tuo fie afFedodi marne vnum aut alterum cochlear exorbe-retnr. Et quianoedu plerunq; fc exerit amp;nbsp;fçuitcruditas,pofl'etde Zinz.condito rav pro ventri dixvnaproeóclufioneedi, illacaleface- «“1° fröret os vêtriculi amp;nbsp;cerebrum frimdum, amp;

’ ziDcns, iiccaret fuperiora magis^quam interiora. Ego ipfemet fic facere foleo,quoties crii-ditates, refrigerationem cerebri, amp;nbsp;tu-multuofafomniafentio. Oportetetiam aecedere bonam vidus rationem. Sor4 bitiones hoc non præftabunt, quæ po-dus ventriculum languidû reddunt muU tovfu. Vitulinacaro, eapones, gallin«, auiculæ, hœdinæ, opa amp;nbsp;fimiles cibi, qui bonum fuccum præbent, amp;nbsp;minime dih ficilis codionis funt,hçcalimentum cor-pori alendo vtile fiippeditant, præièrtim fi adhibeatur bonû vinum.Deinde exer-citio quoque ante cibum excuandus cft

-ocr page 120-

iq8 . Consi LIOR, Mepic.

calor naturalis, veluti flabcll o, captant oecalioneshilaricatis,amp;feponendiinter' dumlibri, præfercim àcibo. Taliafxp^ plus pro(nnc,quàm mulca amp;nbsp;operófa m^' dicamema. Addere debebam vnguent* amp;daccu’os ftomachales, léd hæc aniß^ cónfcript*funt. Dices ; nófentio mead' m bdum illis iuuari, vt cupieba, quomd' dohxc externa agere pofTunt in ventb', .bin., n- ! culiimgt;cuiiniïdetamp;adha:retpituita?Li' ■..,: jtc beratoccrtèventriculô'àpituitaegregi^ quot;'Î^j.i. auxilianturin fuicitando calore natuiali»

amp; iuuanda concoólione.Non leuiter au-temerraturcum bonamedicameta ma* lèaudire coguntur, coquod nonproti* nusiiiuamentum fentitur. Calor natura-llsifiodicis pradidiis foueri, vt icintilla modica fufflatióne excitan debet, vehei mentiahæcnon præftànt. Tertius ordö remediorum continebirca', quxaluum lubricam retineant, eamque officio fuo fungi in excrementorum Fpótaneaedii-dione cogant.' Hæc, vt video ,'tibi cft^ craanchora. Videamus autem curreri^ neatur pituita cum excremetis, amp;nbsp;fequa-Vndc coli- tur colica. Abdomen eft frigidius. Igitûî C’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pituita

-ocr page 121-

L I B E R III. 105^ pituita cû in inteftina pcrucnit,quodam-roodà congelatur, amp;nbsp;fit vicrea, amp;: ipfa pi-tuita cum fit frigida magis adhuG retrige-racinceftina, amp;nbsp;vi lua pnuat, vtlangueac vis expulfiua. Intcrdum etiam exontur calorrenum,quiintc{bnafibivicinaare-‘ facit, atq; hoe m odo etiam dura fit aluus exiccatis inteftinis amp;nbsp;exerementis, cum-que pituitain flatus difl'oluitur,nec inue-nitexitum,colici dolores cxcitantur,qui nqn prius micclcunt,quàm flatibus amp;cx-cretnentis per elyfteres, aut aliis rationi-hus monftratus fit exicus. Eft igitur aluus aperta amp;nbsp;lubrica ini hoevaletüdinis ftatu nugnum fanc beneficium,fed eó etia re-fpiciendum eft,vt fit diuturnü.Talc veró eflé non poteft, nifi inteftmorum intem-periei amp;nbsp;imbecillitati confulatur.Dicam paucls quomodo. Mane cum pro con-fortatione expdiftis aliquidaflumptum luerit, turn poft duas horas fricetur abi domen feu venter friftione molli, vfque-. adaliquam rubedinem, vt fic calor ven-■^ tfis^amp;inteftinorumexcitetur. Pofteain-I( ungatur vnguentum mollificans, F, cir-l r «a vmbilicum öc infra (non veró yugatur

-ocr page 122-

iptot Coil sail o K. MEDIC. ventriculus) at tumimponatutlintefll^ ceraobdudluni (eingezrvichßTach, o^^^ Durchs Flachsge^ge^ pharmacopolajp^' rare folcnt)id non folum comprehenda'-partcsinunftas, fed ctiamvencrieuinna) etiamfi nonvndu, vel eerte fuo vngueæ tonempeilomachalivnchim. Complet Ûatur nonnihil etiani fpurias coftasid* hypochondria, amp;nbsp;fijpetponaturlinteuï’^ aut tafeiis ligetur eera tinétum linteui” nc décidât:

^ Ol.lilior. aib.

Cheirinian.^ßj Chamomil. 3 iji

Maftic. 3j.

f Pingued. gallin;

anatisa.3iij.

Butyr.rec.nonfaliti5ij. ’‘' f Medullæcrurumvituli3iij. ‘^

Milc. E linimentutn. F.

Turn fifequeretur exercitium corpooi aliquod» vfque ad corporis moderaraßi caliditatem citra laflkndinem tarnen,fu*

feitaretur, amp;alinteo etiam foucrctui'caler naduusinteftinorurnztTandem poft quietetn vnius hors poffet cibus fuinu^

-ocr page 123-

Liber I I I. tir

Ethæc ira fieri oporteret per aliquot di--es, donee inteftina ad officium reduéla effent. Iiicerdûbalneoaquæ dulcis infî-dere horam vnâaut alteram ante cçnam vtileeffet.Cuidamincoqucbamus caput ^quot; ^“‘’* amp;inteftina ouis ad emendandâficcitaté, jejoaum. quæin eo erat nimia, amp;nbsp;plurimû fe iuuari dicebat. In egreffuiterûvfurpari poffer, (fi opus effet) vnguentûmollificans cum linteo incerato, amp;quiete adhoradimi-diam. Illelinteumilludfemper geftabat, donee fe melius habere animaduerteret. Pro mollificatione intra corpus vfurpäda Aluu moi-nihil melius eft, quam oleum amygdala^ *« oleum rum dulciû, ex recentibus amygdalis ex- ’ preffum. quod non eft rancidum. Idlo-cobutyri in forbitiones indipoffet. Bené fapit, amp;nbsp;præter hoc, quod inteftina mollit, prohiber ariditatemcorporis ôc ' pinguefacit. Interdum etiam cum aluus

Icnibus aperiri nequit, diffoluenda eft ^ j mânæ inparuulo iure gallins, vel bubu* læcatnis. Vbiverö animaduerfus fuerit tenu calor, qui inteftina amp;nbsp;fedes exiccet, vnguentum ad renes inungendumerit. Sed fisc nota funt. Pofttemóad colicam

X

-ocr page 124-

na CoNsiLioR. Medic.

fcripcæfunt rotulæ G.de quibusquatuo'-aut quinque, pro earum magnicudinc V' furpandæ funt ad præferuationem: • J^Pulu. cornuceruivftiSij.

oculor. Lucior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

. , , Cancroruma. 9j. ?J « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sem. card, bened. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',p^,jn

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corall, rub.praepar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.,jgt;

......BoJiarmçn. venprxpar.a. gß.jj .....Mafticksj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ oi'jb Sacchar. albiff. | üj ß. diflbll.aq.rnentl^gt; affulàaquæ cinnam. q. f.additis:, ;jß jj«

» Ol.Zedoar.gut.vj.f.conf.inrotulj^*V' Etinterdum etiam pro flatih.difcud^' dis fern, anifi, amp;feniGuli,vnius lakcni^' nicæ, Hæc exiftimaui hoc tempore Pjjï' præ cæteris vrilla fore. Faxir Deus vyjj^ liæcinculpata fanitatem alfcquans.Sçf!' be quæfo an tibi fie fatisfaôlum puces^ÿ^* an prætereaaliquid expetas. Ad oW,^^ emm officia, quæ ab amico fido prsfi^p poifunt, femperero paratiffimus. .P^ opt.juax. valetudinem optima P. T.k' giatur, amp;nbsp;ad eins recuperationc hæc ye|^ dTeefficacia. Francor. 50 May. an.

'Caspar Hoeman.-MÉD.^

-ocr page 125-

Liber III. n CONSILIVM XIII. '' Ta celica,amp;parafyj/ex cûôcajfrû^ftodaf» nobili virû.

EX literis ad me miffis non (atis intelli-go,fitne colicus dolor, amp;nbsp;an is etiam nunc perfeucret, an verb in paràlyfin'dc-fierit. Si adeft colicus dolor etiam nunc, P*^® “^^ iniieiaturper enema oleum amygdälar. dulcium cum vino maluatico, amp;nbsp;importât Uraliquidradicis ircos pulu. amp;nbsp;difta-mialbi puluerifati. Apponatur ventri rc-tecaftrati codum inoleo adiedlo cheli-donio maiore contufo cum radicibus fi haberi pofliinr. Profunt etiam catuli la- C““’’ ’^’ Nantes vétri appofiti,qui fi veteribus La- “ ' ’ unis Medicis ndes eft adhibenda,malum adfe trahunt, atque ipfideinceps colicis doloribus moriuntur. Ventrem etiam a- ^quot;^“* naris viuædeplumatum malumad fe tra-hére,fi ventri apponatur, experiêtia confiât.idem præftat ranaviua appofita. Magni etiam Medici aquam frigidiffimam apponunt, cuius etiamfi aurores habeat, nolim tarnen vllum réméré ad hoc reme-dij genus petuenire. Per os magno cum

enema.

h

J

-ocr page 126-

114 CoNsi il IOK. Medic.

Pulûis cornu cerui.

adrumento datur album, quod ift fimo gallinacco reperitur ex optimo vino. Quidam adiicinnt membranasquot; interlê' picntes nucleum in iuglande. Dccodo brafficac vti in vetere iure galli,magno et-iam adiuniento eft. Nonnuquam in hoC dolor in paralyfin tranßt,atlt;p huius ini-tiumiam fadtum cognofco. Cùmautem in hoc malo non ad principium neruo-rum, led plçrûqi ad mufçulos malu tranf' inittatur,atq; ij,vt poft graues labores lan-gueanc,conïêqués eft in exftirpanda ma-' teria curationem ex niulculis,iisq; corro-borandis confiftere,non negledacorro-boratione inteftinorum. Iraq; vmbilico deftillatum noftrum ex galbano imponn tur, prius ramen fecibus fubdudis. Nam nequaquam aluo adftrida exhibendum eft.Vbi hoe fadum fucric vratur frequenter ifto puluere;Tenera ceruorü cornua, in taleolos fecenrur,amp; ficccntur atq5 pul-uerifentur.Huius pulueris vnciis duabus adiiciantur myrrhædrachmæ duæ,pipe-ris albi 3 j.Vtatur fepè ex vino vel potu.-' Deinde mufeulifomêteriturdecodoro rjfm^cimgt;ru^ iScoriganh Poftea inundio-d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes

-ocr page 127-

•^ L IBER I Ï I. 1/^ nés adhibeantur,quæ pro diuerfitate ma-teriæ (tint varix.Formulas notas clFcMe-4ico prxfenti arbitror. Verum fi eas dcÏÏ-dcrat,vcrbulo admonitus diligentifamp;mç amp;.lubcnti(fimèfiimpcrfcripturus. j 00 ' loh.Crato aKrafth.Med.amp;c. ’«‘ G O N S 1L I V M X Ï M I. ;

• 1» parafy/iex colica, pro eft/oda/frTheVïo^ó. ’ ’ NO N (me magna affliftione anitrii legi querelas tuas derecenti quodant niorbö tuo, tibi quidem nöuo,8^ ob ho’c ipfumformidabilijfed veten bus nonin-cögnito,vt que Aëtiüs Medicus fuo rempote in Italia epidemialê fuilTe fcribit,vbi coli dolor federn mutauit, amp;nbsp;caufa veluu motudecretorio inmufculos ac tedincs extremarum partium traoflata fuit. HaC affedionum fymptomaticum tranHatio-nem Medici vocantA^TORKnu, cùm mor- fnwïxns'. bus de vno membro in aliud ob conge-nerem fubftantix fimilitudincm trasrer-tur, Atq-, ea fanè morborum permutatio iam crebriot effe incipit quam vellcm. Ex multis recitabo tibi faltem duo exépla hominum notorum,vt videas te focios habuKTe malorum. Alexander à Roten-

‘“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi

-ocr page 128-

Hiftoriz dux.

1^^ Cqn6i^liok. Med IC. burgmuko tempore obnoxius fuit dolo^ ribus colicis,amp; rediit is morbus fçpe pro; pterintempcratiamipfius,etfipoft vfuff remediorü accefliones fuerünt rarioreSj Tandem poftingentemquendäroparo-xyfinum refoluti funt ilïi extern! artuS nempe, pedes, brachia amp;nbsp;manus, fecuti «Tfoip/anonbrachiorum fairem, fed tptiu$ etiam corporis. Vfus eft remediispaub-timphlegma dctrahcntibus,potionc cX herbis amp;nbsp;manna, dcdit operam vt aluu^ quoti die effet aperta, cofortatus eft ventriculus intusrotulis,foris vnguentis,^^ ücculis, deniqj cum viderem aliéna hu-miditatem infinuaffe fe in membra exte-riora,dcdiilli decodum ligniguaiacipef quatriduum,iuffi vt fudaret, quantum vires ferrent.Repetiui id ppftea cum bene conueniret.Idq; faólum eftdecumbentC focero meo Crofnæ, paulo ante mortein ipfîus.Quçriseuentum?Anteaingereba-turillicibusincifusinos,cü ipfe necculi trumtenere,nee manum oriadmouere poflet.Tum veró me ipfum inuifentea-i natomicum egebat, gallinaq; è patina aft repu amp;:iiicifa, mild quiequid toto pradij, tempore

-ocr page 129-

L i B E R I II. 117 tempore edd^a, præponebat. Rcliquum eratvtpaulatim calorem naturalem fuC citare,amp;auótiorcm rcdderc Ruderet,fed iHe negleótis remediis intemperâtiæfre-nalaxabat. IntereaNugiuendus quidam Paracelficus ( qui poften furto ablatis rebus alienis, amp;nbsp;conuafatiscoiecit fe inpe-des)magnifica illi pollicitus,valctudincm ipfius violentis amp;nbsp;vitriolatis remediis,aut venenispotius, ita attriuit,vt poftea non tam de morbo propulfando, quam de vi-tibus fuftentandis amp;nbsp;retinendis folicitus efte cogercr.Itaille,dum fubitó conuale-lcerecupit,malam valetudinemlt;nebulo-nisilliusmêdaciis in Ipem fummamerc-âus)fibi accerfiuit,ac fic tandempcriit. Qui ft refta confiliafequi perrexiflet,per multos annos vitafrui potuiflet. Alter eft Albertus à Kracht, qui fimiliter ex coli 11-co faftus erat paralyticus, ita vt prêter ^^ “’ collumcæterorum nihil mouere polTet. Dixi illi ne nimium properaret vfurpädis remediis, ne fieret humorum aliqua ve-hèmens agitatio, fed fenfirn illi colleftos hümoresdetraxi,amp; propemodü eadem vfurpaui,quæapudRotcburgium.Eduxi

h 5

-ocr page 130-

118 CoKstiioR. Medic.

Triain co Ult;a. I. II.

pituicam per n arcs,adhibui fomenta ihilr nibus, vt confortarecur nerui, viuitamp; y^' lethodieadhucjvenatur, porac, omnia^j ni^ynia ira obit,quad antea nunqua agro tarit. Hæc propterea fcribo,vc videas prb xnum morbum non elfe nouum amp;nbsp;infoli-tum,deinde non effe incurabilé.Tu qui-.^ro feribisdUi calamûdigitis tencrenoD j^otijiflent : fed quoniam rogas vt totani morbi rationcm tibi exponam, facial id quidem lubenter, fed tu boni confu-les, fi in hac mea inquictudine confuse /enbam. Seis ipfe inteftina elfe quafi fen-tinam excrementorum corporis,coque 4elegari excrementa vtcxcemantur- M fi fit, nihil eft in colica pcriculi. Sed hiU' cidat inteftinorum replerio,vel primo eX flatibus inteftina veheméter diftenden-tibus,vel fecundo ex humoribus craftiS) frigidiflimis, quaüs eft pituita vitrea, vel tertio acribus, rodentibus,vt à viridi iHa feu aeruginofa bile, turn fanc iam materia adeft colicos dolores excitare parata.S«d ' cum morbus inuadit, ma 111,1 concurrere folent. L Obftruótioalui,pf'optcrarido' rum ftercorum copiam. 11. Siedls iiv teftino-

-ocr page 131-

L I B E K I I L 119 tfeftinofum, cum qua fæpè coiricidù re-num obftruftio amp;nbsp;caliditaSjficcitatcm il-lamfoucns.Interdum etiam purgadones nimiscrebræ vias poftferebccat, præfer-tim eum tenues matenæ expurgatur re-liftiscraflis. li I. Affluxus-humorumex ‘’^ vehisaugésflatus. Hocrerum ftatucum colo fupraab humonbus,infra à flercori« bus obflrudo,flatus necerumpereaper-i^yncc propter craflitiê per oceultos meatus tranfpirare polfunt, oritur miferabilis liUa intcflinoruta diftenfio(quç colica di-«iturjpræfettim fiaridafimul fintintefti* na-Inhacquomaior eft ex venis affioxüs in intefl;ina,eô plures flatus excitantur, Sc «oiiei dolores fiunt atrociorcs. Habes morbinatüram amp;nbsp;cau(às,amp;paucis mul-ra comprehenfa.Quæris quid agendum? àg^ndi^um-Duo funt ad medieandum tempora:alte- P°quot;-rumpræfetuationis, ne morbus oriatur, altctum curationis morbo iam præfente. Præferuatio tota confilUt in remotione t»a{àrum(refpicio ad prçdida)nempe ne generétur humorcs phlegmatici, hum or vitreus, viridis, flatus.Id fit fufeitato calorc naturali,amp; ventriculo ad officiü redudo.

h 4

-ocr page 132-

no CoNsiLioR. Medic.

Curatio.

Itaenim non tot gencrantur crudkateS) nepcibuscorrumpitur,amp; fi quid obori-tur flatuum,(ponte emictitur.Quod ühu-mprum aliqua collcdioanimaduerticur, inatut;è ea familiari aliquo medicamento adimenda eft corpori. Interdumauteio maior, interdum minor eft collcdiojS^ nunc hi, nunc illi humores peccant, net eadé iemper eft corporis difpofitio.Vn-defit vtnnn eundemomni tempore me-dicamenta effedum fortiantur, vt pro' ptercanon (emper medicameta culpam nievcantur,præîèrcim in homimbnsrarX texturæ, quos interdum vel venti auftc-rjoris afftatus profternit. Dcpræferiiatio-nehaftenus. Nunc decuratione,quxo-mniaamehoc tantum confilio fcribi«gt; tur,vtvidcas difcurfum inhoemorbo, Ä quid fado opus fit,vique ipfemet in tuo morbo.de remediorum qualitate, tempore,amp; vtendi modo iudicare poffis. Ce-licaoritur ex flatibus,yerum eft,ftd hic protinus aliqui feftinant ad flatus difcu-tiendos, adhibent fomenta, illinunt vn-guenta,dant per os flatus difcuticna, amp;c. quxfanè in colica leuiori facjunt,quQlt;l de bent,

-ocr page 133-

debent, hoc eft, difcutiunt flatus, fedift vehementi tantum abeft vt profint pri-mum adminiftrata,vt plurimum etiam noceant,c|uandoquidem pituitam inin-teftinis contentam in flatus diflblaunt,amp;: morbum augent, ficut memini acciderc Dodori cuidara Francofurtenft, quern remedia contra colicam apta,non apto tempore vfurpat a pænè cnccarunr,iamq; ad extremam maciem redegerant. Hà- Flatus dit bent flatus difeutientia fuum locum, amp;nbsp;q“andold-iis omnino opus eft, fed antequam ca ad- hibenda. hibeantur,necefle eft vias inferiores apc-riri,ftercoraaridaobftru0lionem facienda educi,amp; ficciratem inteftinoru emcn-dari. Ad hoc medicametum nullum ma-gisidoneum eft,quàmclyftereslcniêtes, ciyftere» moUientes, amp;fivifcida materia adfit, etia ^“'^p^^'® incidentes amp;abftcrgcntes.Nequc proti- ftent. nus ft vnum enema fucceflu caruerit, del fiftendum eft ab vlteriore vfu illorum ,fcd infiftere oportet, donee obftrudio à rc-tentionefecum exortatoUatur. Cur au-temnonrecipienda fintolea inclyftercs ego non video, cum lubricitent intcfti-na,eaque moUiant. Multo magis metuo

-ocr page 134-

TXl CoNSILfOR. MeDIC.

ficcitatem, quæiion vfijrpatis oleis relin-cifus. quicur. Fracofurti D.Lindnen vxorcum præ dolonbus cclicis iam expiramravi--dcretur, lanataeft fola emollirione inre-ftinonimexiccaronim.Impofiii cnimfC-Retewfira- .jg ^aftrati (fz» hemme! oder/chefß Net^) calefadum in lcbete,amp; antcquamillu^l xonfequercr, appofui vitrum cum bno incenfo, inducias inde quxrens in do* löre. Emollitis inteftinis ftatim cxcre-uitplurimum vitrea: pituitacj'amp;multu® cciam acrium bilioforum humorumi ÜC' ^ue illa, qua: montura putabatur coö' tra fpem eonualuit. Hoc (altem adfed' bo,vt appareac quanta res fitemollitio inteftinorum in colica, quæ in vfuinO' oieain coli- jg^ inji folent. Galenus certè cum ex phlegmate vitreo inteftina ip(i veluu te-rebro perforentur, farctur in illa fua co-lica iniedo per clyftcrem oleo rutacco magnam frigidiflîmæ pituitæ, hoc eft vitreæexcreuilTe amp;nbsp;conualuilFe. Adfeti-tót’l“* ^' ^^’^ verba Langij popularis mei, Medici expertiffimi, ex epiftolis eius: Si colon, inquit, flatu grofTo, aut phlcgfn3‘’ tis vitrei frigore cruciatii mcolerabiK (quem

-ocr page 135-

1 L IBER I I I. lij (qUcm crebro extremorum paralyfis cx-cipit) diueUicur, fl olea fubtilioris fub-ftantiæ, quale eft fabinuni, (in quo ru-taaut femina cymini, dauci, anifi, quæ flatus craffos difcutiunc, décoda fue-rintj additis quæ phlcgma illnd vitre-uni educere poifunt) cum clyfteri in-fuderiS) patientem confeftim ab huius doloris colici carnificina liberabis. Neminem præterea video ex Medicis ex-pertiflimis,qui olea horret, aut qui inde paralylin fieri tradat, amp;nbsp;inde ea fieri polfit ratione aliqua doceat. Videbis id ipfe pauló póft cum curationem of tendcro, quomodo colica in refolutio-nem extremorum terminetur, aut per-mutetur. Proinde non opus eft,vt olea incufes,quæ te in hunc nouum morbum præcipitarint, indita clyftcribus. Dices, curautem tam diu durant paroxyfmi, amp;: curtoties recurruntf Refpondeo, Q^a fubinde noua fit cffufio bumorum ex ve-nis in inteftina, qua: quia imbecilliora fiint,ideó promptius recipiut ad lê miffa. Quo magis dolor increfcit, eó maior exa-gitato pblegmatc fufcitatur flatuu copia,

-ocr page 136-

Ii4 Co N SI LIO R. Medic.

amp; à dolore maior quoq; fit viriofibumo; ris è venis attrai^io. Inde necefle eft diu* turniores fieri paroxyfmos. Récurrit aute morbus citius yel tardius pro frequent), aut maiore influxu humorum amp;nbsp;flatuuni inintefl:ina,fitq; hicaffluxus Ixpc à toto corpore,intcrdurn vcró ex capite etiain, turn dolores funt tam pertinaces,amp; fimul doler ventriculusamp;inteftina. Haólenus Refolutw decolica. Audi nunc de rcfolntionccx-«x^emoru. jjemorum.Admirabile eftinprimis,cùiil rcfolutiofiatex pituita craffa in cerebW contenta, amp;nbsp;neruis tenaciter impatfâ,vt fpiritus animalis in membrum,in quöd nerui propagantur diftribui non poffip Q^omodp Colica vcró generetur ex humoribus^' fequa^ur flatibus,vclin colo contentis,vel adinte-eolicam. ftiniim illud aliudè eifufis, qui fiat vt poft colicamartus rcfoluantur. Sunt enimlo-cavaldediflita, colon amp;principium net-uorum,amp; mirum videri poteft, quotno; do materia ad extremos artus pertiadat. Refpondeo; Non inomni colica rcfol-uuntur artus, fed tantum in illa, qux magna ex parte pendet ex delapfu pituiroft humoris ex capiteper venas in inteftina.

-ocr page 137-

L I B E R I I I. Ü^

In nia tantum fpccie colicæ fequitur re-foluuo,hocmodo: Didum eftdolorem çolicum fieri abhumoribus crudis ex toto corpore,arque etiam ex capite per vc^ fias m inteftina cfiufis,quibus fiepe admi-fectur aliquid bilis,quæ mordicat inteftû na.Primumigitur quiahumores craffiamp; fnultilùnt, amp;nbsp;à natura femel expelli non po{funt,paulatimamp;fecundum partes ex propioribus vcnis affluunt,amp;paroxyfmos faciunt. Vbi veto iam maxima pars in inteftina effufa, per aluum excreta, amp;nbsp;per paroxyfmos abfumpta eft, vt iam quo-dammodo mitefcere ,amp; rarius inuaderc colica videatur : tumreliquibumores,ói Motus hu-præfertim qui in capite funt, propter do- 'quot;°™^quot; lores,inediam,Vigilias,calidorum amp;in- aidculos. cidentium vfum,amp;c. attenuati, relira priori confueta via, ad propiorem viam déclinant, amp;nbsp;ita fecundum ncruos ad mufeulos, amp;nbsp;fic ad manus amp;nbsp;pedes con-tendunt.Naturaquoque fe exoneratura mauult reliquias illas attennatas in pro-pinquum locum deponcre,quàm in locum tam remotum amandare,præfertim. cumnovtprius tamis cruciarib-iritetur^

ni

-ocr page 138-

lté C ON Si LIO R. Me^IC.

amp; minor fiat à dolore attradio.Ita kxalt-türartus natura fe exonérante amp;nbsp;detW-dente materiam in extrem os artus» ^® quia natura mauult huCjquam ad intefti^ na proculdilfita humores mittere,id^^ minus turn inteftinaafficiuntur, aequaü dolore liberata videntur. Non igitof i^ inteftinis continentur humores , qui ad artus reiiciunrurfab oleis in clyftcribusV* furpatisincitati)fedeo quo diäueft md^ do in artus deturbantur,vt lequatuHW^ potentia quædam in neruis, amp;c. Habe’ turn colicæ, tumhuius noua? afFedioni’ rationem, eo confiliotam prolixe expO' fitam,vt ipfemet videas quis,qualis,quan tus morbus,amp; ne tot colicas tibi coifi* minifcaris. Redè tu quidem fenbisfre-quot; cito verba tua)Fons mali eft frigidus ven' triculus, ne dubira. Is pro bonis fucci’f quibuscórpus alendum erat, gignitcru' ditates, quæ redundant m capur, amp;nbsp;in“ de.decidunt frigidæ illæ defluxiones in brachia amp;nbsp;pedes. Quod fumpto pran“ diomitigatifunt,non vfque adeóeftmH rum. Naturacibo concodo, intenta fint' expulfionj humorum ad membra, finn-pco

-ocr page 139-

Liber III. 117

ptoaiuem cibo conuertit fe ab expeilen-

doadconcoquendumea,quçfuerantaf-

fumpta.Igitur turn minores fadi funt do-

lores fumpto cibo. Vicinus vefter mihi

videtur bene procefliire.vttum res mæ, S^ tempora tulerunt.llludnefcio an venç nbsp;nbsp;nbsp;■ -

fedionem in pedibus conceifürus fuc-dm fi adfniflem. Noluiflem enim folici-ure amplius materiam fpontè co deflu-entem. Quocl piUulis amp;nbsp;clyfteribus imputas defluxnm, traxerunt lUa ex vicinis partibtts,qux potuerunt, non in membra, fed ex membris,amp;accrada è corpore eduxerût,fed quod pofteahumorese ca-pite in extrema membra dilapfi funt, id ipforum copie potius imputandum eft, quia fponte fibi viamquxfiuerunt, amp;nbsp;in-ucuerunt,vtvidemu8 incatarrhis,quiii»-pe.nuUareincitati in mufculos,autad pe-

« dusruunt.Venio adrufticum tuum,qui r«««jbi®; tails mihi videtur Medicus, qualis alterante fefquiannum cocionator.Quof-dam curauitjnqiiis, id eft,vt ego inter-pretor, diftulit illis aliquandiu dolores.

Sicut enam accidit cuida ciui Saganenfi^ Namnift ilU præferuationi incubucsinq

-ocr page 140-

118 Co N s ILIO R. Me b IC.

amp; can fas fui morbi fubindè auferre ftu* (luerint,recurrctibus caufs., recurrete^' iam cftédus.Mittocx iis,que tibi fenpi^ finapi,anethum, aqua chamædryos,cu® ol.iuniperi,amp;c.friuolaenim hxc. Deca^ Anodynon, tens dicatn. Vnguccum anodynon vfttf' pafle te in magnis doloribus, non videtut mibi malè fadum, leniente tarnen opo* fuit.Sed poften pfocedentc teinporc di^ cuiforio opuserit 5 amp;nbsp;roboratorio,quo(l ea, quæ influxerunt,difcutiat, amp;nbsp;üniiJ membra conforter, ne facile recipiant Aueuafn- humores affluxuros. Auena in far tagine Xil« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

aut lebcte frixa, amp;nbsp;facculo indita egre-gium eft fomentum in doloribus coliciS' Marchionem lohannem ex magnis dO' loribus releuaui hoc vno in thermiSiCÙ® nihil reliquorum adeifet ad manum. Atténuât flatus, amp;nbsp;habet etiam vim laxan-di. Scd non imponendus eft facculu$ vcntriculo,fed ventri inferiori. Balncu® fudoriferuni fi te non debilitaret, mul* turn humiditatis eflet c corpore cuoca-turum,eiuspræcipucquæ infidet mero-bris, quam in aliis decodo ligni guaiaci perfudores elicui,tibi id confulerc,nifi Medicus

-ocr page 141-

L I B E R I I L 125» Medicus adfitjUefcio ah aufun.Sed fi ad-effem darem profedo ad quatuor aucièx dies decodum folum, præmiira tameri prius purgatione. Prüfens enirn fi quid inciderec, corrigere accidentia poirem. Mithridatium quoq; mitto, ita viurpan- Mithtida-dum quemadmodum prioribus litcris ^““t ab* fet^pü. Exufeitat continuo vfucalorem tem. ^ënirieuli, amp;nbsp;humiditates tunicis ventri-fculi-inhierentes ^ amp;nbsp;concodionehi im-pedientes abtorbet,amp; confumit, fed non jllicp;yna aut altera vfurpatione. Tu lanc expetisremedia, quæ protinus fanent,ac nifienoiuuent, addiSj nihil,nihilfecit. Verum eft,talia elfe oportere ad manu in magnis doloribus,fed in corrigedo malo habitucorporis, aut parusalicuius, ne-quaquam violentis amp;nbsp;validis proceden-dunaeft. Sed benignis aclentis, calorem exufçitantibus durabilem, no exfufflan-Juibusflammam mox euanefcentem. Si quis te reuocet ad prius præferipta remédia çorrigentia- intemperiem frigidam y^triculi,dices,hæc prius vfurpata funt, nüul iuuant. At ego li mea res agcretur, hequaquam ea negligerê, aut reiieerem.

-ocr page 142-

1^0 CoNSItlOR- MedIC.

Etfi enim rotulç,puluis ftomachalis.cr^' fus, facculi, vnguenta, amp;c. non magnaP^ openi ventriculo adferût humorumfe' cinaauc mole grauato, tamê certum eft, idq; cxperior Indies ventriculum abbu-moribus liberatum eiufmodi remediis multuniiuuari, amp;nbsp;temperiem eius corri' gi. Suntenim ilia omma propemod^ni temperata,auc certc concemperata. Qu^ intemperata amp;nbsp;valdè calida expetunt, il' li primo occurfu aliquid opis fendre vi-détur ex ilia calefadionc, fed paulo poft cxiccatur aluus,incalefcunt renes^adufe tur fanguis,amp;:c.Oportçbic te animaduet' fa humorum Golluuic interdum per in' terualla euacuare remediis viiratis,vt ro-tulis tuis ex Diaphœnico, amp;;c. amp;aluuin teuereaperta. Caufas omnium arbitrot ex fupradidis apparere. Afteenonem vC' rôillam tuamnouam nodurnhabeopm paralyfi, quia incedis, feribis, amp;c. fed pro decubitu humorum paucorû amp;nbsp;eraf ferum flatuum in artus. Spero tarnen, cum ventriculus minus cruditatum gC' nuerit, naturam iponte morbum difeuf fur am. Reliquorum, qua: fieri deb^

-ocr page 143-

L i b E R I I L 131 fupra memini. Val de difficile eft feribe-re liomini rarætexturæ, amp;nbsp;tali cuius va-letudinem etiam auræ mutatio variât,111-cognitis morbi temporibus amp;nbsp;reliquis 'circumftantiis. Quanta mutatio poteft incidere dum mittuntur, amp;nbsp;remittuntur liters? Vtinam cumMedicoaliquotibi vicinode bis rebus colloqui, aut mihii-pfiadefle liceret. P. T. reftiffimè valere opto. Ignofee quæfo tam confufe feri-benti. Deus nouit, quam paru mibi iam ßtadfcribendum temporis. Coloms ad 5ueuum 19 Martij, anno 1581.

Caspar Hofmannvs, Med. amp;c.

CONSILIVM XV.

flux» hamerrhoidum ,fro quo^/amge-fiirflo Dümf»o.

IN hsmorrhoidibus fupprimedis magna cautione vtendum. Primum au-tem acrior fanguis contemperandus vi-ótus ratione. Vtatur fspè butyro nouo, amp;nbsp;maxime cum pane recenti amp;nbsp;adhuc s*quot;8quot;lquot;“

‘ calente (warme Semr^el) comedattraga utio.

-ocr page 144-

'lfnlt;l :

131 CÖNSILIOR. MeÓIC. cumliabefc poteft. Etinterdumfragö;' rumaquambibat. Inteftinum reclud^ co cl o herba: fragaria: cum radicibusf^J pcfoueat, amp;;inuagatifto vnguentot jim

. i^ Tragacanth. 3 je jf^ ,3 Ducatur cum aquafragariæinmortario plmnbcc, piftilloplübeo,amp;addaturp^' rum lapidisCalaminaris prcparati,tritni’ pulueremamp;loti,f.vnguentummolle.A' Îperguturetiam reétèpulueres fcrophu-quot;lariæ, amp;nbsp;antimonium enidum pulueriÜ' turn. Sedadgrauiter adftringentia non eft tcmere,abiente Medico confuIendU) neq; prxfenti deueniendum.

• loH A NNES CrATO A KrAFT' HEIM, M E D. amp;C'

161

CONSILIVM XVI.

A M. VV. vr. Latina donatum.

Tnfebrz^c/ifkfiti ,Jê(f morbo, quew 'uecafit

MO R B i, qui his temporibusgraf iantuf j febres peftilentiales funt, petechiis amp;nbsp;maeulis infignitæ, plerunq; etiam contagiofx, in plurimis cum fyno-cho amp;nbsp;faucium inflammatione gt;nbsp;vulgo

mor-

-ocr page 145-

Liber I I I. ijj^ morbum appellant Vngaricum. Ad præ- p^æf^uj. feruationemauté inpnmisfacit, vtcor- tio in tebri pus excrèmentis liberetur, cuacuarione p«^*!«““^ cukifq; corpori conueniente, cirm vna ' formula omnib. accommodata præfcn-bi non point. In quibus autem corporiw btefanguis plurimus eft,iis vena fecanda eftbxconfilio præfentis Medici,^diun-^tareda viâusratione, quæ cumabeft, ctiam præftatiflîma remedia parum pro-font, fæpè nocent etiam plurimum. Mane cum in p ublicum prodeundum eft, a-ceto tofaeço aqua admixta os cluatur, lingua mundetur, faciès to ta, itemque manus eodem fucco abluantur. Ad cum vfumvtilis eft aqua, in quam cortices a-rantior um,aut citri iniedi funt. Cum ex-eundum eft,hi morfuliteneanfur in ore;

34 Boliarmen.loti 3 ij.

Margarit. præpar. 1 nbsp;nbsp;,gt;lt; .

Corall.prxp.a. 3].

Sp.liberantis3jß.

Cortic.citri,

1-'! Sem.citrian.9j. ; : \lt;ib ‘ cSacch.inaq.rófac.diffoll.^iiij. •* nbsp;nbsp;nbsp;.

®Si” Cófer.rola.3 ij.f.eófeébo in tabulis.

-ocr page 146-

1)4 CoNSILIOR. Me DI G, Naribus adhibeatur odor aceti rofati, S^’ rutx, vel in ore cortices cirri teneantür-Aromata Nam qui zedoaria amp;nbsp;garyophyllis fè mU' niciofa^'' ’^^’-^ '^°^^’^’‘ ^“^ præferuando, plurimüin fibi nocent. C^od fi quem morbus in* uadir, amp;nbsp;vêtriculum male affcâû depre* hendit, ilicó vtaturhoc bolo purgantegt; amp;d plethora fanguinea adeft, tertre die Tofttertiu venam fecet. Pofttertium diem nemo» no^fccan^ ^'^^ '^^^‘^ chara eft, amp;nbsp;falus fua,in hoe mof-daefli bo vel purgatione vtatur, velphleboto* mia, quamuis minus periculi inpur^^ tione, quàmvenæfeâioneeft:

^^ Agaric. rec.Trochife.Siiij. Syr.Gonferuat. Zinzib.parum. Oxymel.q. f.mifc.f. bolus mollis^

Poheaæger drachma vnam fumar huius pulueris bis hngulis diebus mane amp;nbsp;vc* lperi,ór fi fudor fequitur, fuftinendus eft« ^Sem.napijj.

cirri 5 ß.

acetofæ 9 ß.

Camphors gr. iij. mife. f. puluis.

De die hune lulepû bibat,quotes vifum eft, amp;nbsp;fi ex eins vfu refrigeran ftornachu (ènferit, iniiciat aliquid cinnamomi.

-ocr page 147-

Liber I I I. 135

- '^ Aq.puræfeij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Rafuræ cornu cerui in petia ligat. 3 vj.

Sein. amp;nbsp;corcic. citri an. 3 ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,k,«„

Decoq.adife ß conf.Colacuræ ^ tbj ß, Succilimonum^ iij, vel linônha-betur, aceti, lacchar. 5 ij 6.

Coq. deipumando femper, amp;nbsp;purificen-tur cum albumine oui. Vnie cria in hot morbo aquam accroix bibere, fi in dimi-diura cantharum aquæ gutra vna olei vi-trioliinftiUetur. AÜjftarim iniriq vehe-menriflima vfurpant, vt fuccum femper-viui, falnitrum, ouorum albumen, amp;nbsp;vi-num fublimatum,qüod iinprobô,vt maxime laudentur. Raphanus, quia ma- M^’®quot;‘”‘ gnarn vim habet attrahendi malignira- ’ tem materiæ , vtile eft feobem eius pe-dibus fale amp;nbsp;aceto prius mundatis alliga-re.Idem criam occipitioapponi poteft5fi vehemês capitis dolor adfit.Conueniunt ægris cibimolles, lusgallinarûcumfuc-eo limonum , vel citri, vel acetofæ co-äum,itidem amp;nbsp;ptifana. V entrieulus mu-niatur multiplici lino impofito veteri.-Aluus li adftricta cd, fimplici clyfterev-tendum eft ex iure galling malua incofta

i 4

-ocr page 148-

1^6 CoNSILIQR. MEpiC,

Optimum ^sddito faccharo.Vehcmentiorareine' rcmcdium diain hoe morbo nop funtnece^fana.A-db^'^'*'quot;' ^'^^ ^^’■° ^^’•^ cum cornu cerui, aut Ia- , “*' pideBezoarægroinpotudata, multuiö ' in hoc affedu valet.

Iohannes CRATOAKRAfr-

H. E I M, M E D. amp;Ct

coNsiLivMr xyn,

A Cl. viro. Domino Wence-slaoRapha-

Depr^e/eruationeapeße, ^uibaJ^amAfo- , rauMproceribi/spr^^rtpfum

anno 1^/2.

btinitati * T) R Æ s E R V A T i o à pcRiIcnti infe-donatum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chonc, inuocato pnus auxilio diui-

no, in his præcipuè confiftit. ' Primo, vt corpus ab excrementis repurgatum, amp;nbsp;ab obftrudionibus liberuni iit. Secudo,

vt aër infedus, fi caueri ncqucar, in con-t« nbsp;nbsp;nbsp;clauibus altçretur, amp;nbsp;corrigatur. Tertio, vt cor antidotis conuenientibus præmu-niatur, ne aërinfedus,quoquo modoat-♦' nbsp;nbsp;tradus, cordi exitialis fit. Quarto, vt qui-libet, habita vocationis fux ratione, ani-

mumnondefpondcat, led bonalpcfclè crigat amp;nbsp;fuftentet. De primo; Nimius medi-

-ocr page 149-

L ; s E R I I I. jj^ mcdicamétorutn vfus hoc tempore val-dé eft Rilpedvis, fæpcq; plus noxæ quàm adiumenti corporibus affert.Confultius autem raultoeft, conueniente vidus ra-ùone vti: cibus ergo lit confuctus^fanita-tis tempori cogruens : Pifces tarnen, pin- ®'*‘*' guia,auiumpaluftriuni carnes, fuillæ, amp;nbsp;fruélus omnes âp^iolt; caueantur. Cibi o-mnes aceto (exceptis podagricis, amp;: ner-uorum aftechb. vexâtis) fucco limonunj, citriorum, cotoneorutn condiendi: potui quoqi citriorum cortices imponen-di, amp;nbsp;cum cibis, fcq. puluis ex aceto aut vino diffolutus, vfurpandus; '

3£Margarit.àlb.præpar.5.q. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Corall, rub. præpar. '

' Boliarmen, oriental, a. 3j. Cinnamom. el. 3 iij.

Guml.q.facchar. f. puluis.

Caueantur vinafortia, dulcia, turbida, craila, amp;fucata, ficut amp;nbsp;cereuilix crallx, quæ mültum lupuli habent. Ad euacua-tionem putridorum amp;: excrementicio-rumhumorum, fuffi.ciétpillulæfequen-tes ad 3 j femel inhebdomadafumpts;

^ Aloes optimx^j.

-ocr page 150-

138 Const LIOR. Medic,

Myrrhæel.^fi. :

Crocioriental.3ij;

Cinnam. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ■

Coriand. prsèpar. a. 3J ß«

Sem. citri, acetof. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ bafilic. a. 3j- ■ Lig. aloës,

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Margarit. præpar. - -

Corall, rubeor. præpar,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cornu ceruin. .

Rafura:eborisa.9ij, lt;nbsp;Tormentill. »* ■ Diptami alb.

Terrxfigill.a.5ij.

Boli armen, oriental. 3 vj. •-' Puluerifata dimidia pars excipiatur d^’' f. q. fyriipi de corticibus cirri, amp;nbsp;f. mafl3' reliqua medietas pulueris feruetur pt^ vfu, amp;nbsp;fumatur ad 3 ß. ad 3) .ex ouo forbid li, aut aliter, bis in feptirnana: Vel; Tÿ

:^Aloës5vj. Myrrhæsiij, Crocijj.

. L HI

t -103

••.jiÄwhfc Ca-

Rhabarb.el.3ij. r

Agaric.el,Trpch.3j

-ocr page 151-

- L r B E R -III. ij5(

Caryophyll. '^- ie.’riT?v•

Sem. ertn. a. 9 j.-ai sr/.

Tormentill. n.?.

Santal, rub.a. 5jßr

Boli armen, oriental. 3 iij.

■ «m. Caphuræ3fi.

Puluerifata cxcipe fyrupo acctofitatis ci^ tri; amp;nbsp;f. mafla, de qua formentur piUulæ mediocres pro 3j. fumantur femel in fe-ptimana.Cum veró hæc è myrrha amp;nbsp;aloë medicamenta epati, prxcipuè calidiori, minus cóueniant, horum loco rotulajcx Khabarbari extrado vfurpari potcrunt:

:^ Extradi Rhabarb. 3 j. è fucci rofar, 3ijdiflbluti. '

Rhabar.clcdifl.l'ubtiliif. pulu.amp;aq, cinnamomi afperfi3 ij.

quot;'♦«lui 'Confer, rofar. odorifer. 5ij.

Saccb. albiff. ex aq. cinnamj diffol. § nij, Mifc. f.rotulæ, pondéré 3 iij .fumatur vna femel in feptimana,aut in duab.De fecu- nbsp;nbsp;11-

do : Alterü caput prxferuationis cft aëris ^^ç^î* corredio, per qucwjaj-zx«!« infedionis ab vno loco in aUü,cxinfccHslocis amp;corpo-ribus traducutur ; ita aër calidus, craflus,

[ turbidus,occlufu^nec jpbè pdatus,pcfti^

-ocr page 152-

140 C ON s III o R. Medic.

feminaria diurius in fe continet, earnq^f auger,nifi falubriorum ventorum perH^quot; tu, igne, aliisque fuifumigiis corrigatuf' Probantur itaq; in tali caiu ignesperpf' tui amp;nbsp;luculehti è ligno pini, iuniperi, a^' finthio', amp;nbsp;rore marino, vel fufifumigi®® grants iuniperi, roremarino, amp;fucciß® parata amp;nbsp;prunis inlperlà: quibus amp;nbsp;vé' Hes, amp;:linteamina, ledusqjipfequotidi® mane amp;vefperi fuffiri debent : velcubi' lia hac aqua afpergantur:

^^ Aq. rolar. tbj.

Acetigiij.

Pul. Trocbifc. de camphora, Santal, citrin.

alb.an.3j.

Camphora: 3 ß. mifc.

A ut ignito lateri,filicive hçc aqua infpC“^' gatur, vnde fumus excitetur:

^ Acetivinilbjß.

Aq. rofar. tb ß, .Santal, citrin. 3 j.

Cinnamom. S'j.mifc.

Facies amp;manusabluantur exaquarofr rum, cui acetum rola. eum tantillo cao^; phoræ permixtum fît: pedum plantas amp;*' ceæ

-ocr page 153-

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R I I I. 141

Ccntur cutnaccto amp;nbsp;fale.Naribus odora-j menta ex aceto infufionis rutæ, amp;nbsp;pauca i] caraphoraadmoueatur: pomaitcmam-1 brçjamp;tvüchifd pro funio,aliave côplura, i quæ ad aëris correétionem paflirn inMe-j dicorum libns repcriuntur, amp;nbsp;hîe pluri-) bus commemorare fuperuacaneum iu-1 dico. Egreffuri in publicum mafticent : ^edoariam, angelicamin aceto præinfu-

^am,cortices citriorum fummè vtiles,aut

Ote contineant Trochifcos fequentes:

^ Cortic. eitrig ij.

Zedoar.

Angclicæ prxpar. an. 3] ß.

Lig. aloës, Ireosan.9ij.

Scm.citriexcortic.

Caryopbyll.

Nuciscond. a.3j.

Mofehi, Ambras an. gr.ij. Sacchar.cand.^j.

, cummucilagineTragac. amp;aq.rofar.ad-

, dito in fine oleo Macis, fiantTroebifei parui inftar beebiar um .lis qui mofehum abhorrent, abfque mofeho amp;nbsp;ambra pa~

-ocr page 154-

in. Antidota plu corde.

141 CöNSILIOR. M^dlC. j rentur. De tertio ; Intermcdiis diebus, ■ quibus purgantia non alFumuntur, and- i dotispræferuatiuis vtcdumcft, qüæcotj quod inprimis petiturj amp;reliquaniem' braprincipalia aduerfus peftis virulent' am muniant amp;nbsp;tueantur: quale efthlt;’‘' clectuarium, de quo quotidiè manc fß' inatur inftar aueUanæ, hyeme èvinoal' bo tenui, æftate veró ex pauxillo vin'’

cum aqua rofarü, aut acètofæ permixfP’ ^ Diptami cretic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^

if’Col nclu^

■lOß’

TerræfigiU.

Boli armen, præpan

Myrrhæ, Abfinth.

Rutægt;

bVl’i^ , .n3ß .^0318

Scabiofe, PimpineU. Acecofe, Zedoar. an.jj.

Rad. Ariftol. vtriufq;^ Tormentill.

Baccar. lauri. an.jj ß

Nucum iugland. nee rancid

num.yj.

Can car. ping. n.x;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^,

-ocr page 155-

L I S E R I I L

M^

4f,,bv.:/Michrid.

i^„j: Theriac. cl. a. 3}. 103 xup Croci, nnm au Camphors a. 9j r nnalu-n Vnicornu, 'Ofl h - Margarit. alb. non perforate al .nt^mCifi^ corde cerui, u , ,,; jy Cornucerui vfti a. 3j ß.

Tritafubtiliffimè cxcipiaturfyrupo ace-tofitatis citri, amp;nbsp;redigantur in formam e-leduarij. Huius generis funt eriamTa-bulatum Imp. Ferdinandi, piiflimæ mc-moria, dectuanum mcum de fuccis, fa-lutis, amp;nbsp;liberantis, quæ omnia fumma fide præparata veftræ Magnificentiæ nan-cifei poternt V ratiflauiæ apud Sebaldum Lauream Myropolamin foro gallinario* Cumautem cor inprimisab occulta vc-neni vi petatur, antequam domo quis e-grediatur, fub'finiftra mammilla hoc vn-guentumillinendum clb

tA

Croci,

Camphors an. gv.xv-

-04


-ocr page 156-

144 CONSILIOR. MeÖIC. Cumf.q. fucci limOnum amp;nbsp;aceto ro6to

f. linimentum.' Auc fupra cordis regi^'

neui geftetur facculus lequcns: ‘c •'lt;J'

-01.'' ‘

:^ Flor. rokr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■

. :.:£3

borrag. ■ “t

,11730’

buglon.

■ :Zi 91^

0 t.r

Sandal, omnium, ' ■ •

dlnïiS

Beenvtriufqi,

ujon^

Nuciscond. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

, \'j7ili3

Lig. aloës,quot;- ■ q .

^iqi-iM«

• Groei,

-nnW®

Zedoar.

Diptamialb.an.jß.-

/vxfl'''^

Ocymicitrati, - • Meliff.

Cortic. citri.an.gj.

îîîi.

Animi prüfen ti a.

trita inpulueremcódantur ücculo èfc’ rico-iubro, incerftinélo, qui calefadus Tupra latere calcnte 5 priuscumaquaro-Ür. amp;nbsp;acetOafperfo, tepidè cordiappP; naturl. De quarto : Vltimum led praci-püum præferuationis caput, eft aniniMf bonus amp;nbsp;imperterritus, quem alij conti' nuis ingurgitationibus, alij aliis rationv bustonediisCliriftianohomineindignis übi parare fatagunt: Experientia tante» con-

-ocr page 157-

Liber l Î L L4J coftatnimiometu amp;nbsp;animi anguftia, dc-fperaiioncve periculum no imminù!,ve-rùm potiùs attrahi atque augeri;proprer-ea cuiuis Chriftiano talia media,infeâ:io-his pediferae tempôre,quærcnda, quibus pie amp;nbsp;tuto liceac animuni à nimio mctü, Sctrifti cogitationc abducere,he cor o-inniumaft'eâuum fedcstalibüs curnde-bilitetur,faciliusque àvenerioafficiatur, autipfum peftiferum virus indarfuccini, *tcntüm ad fe attrabat. Klîfeficots amp;*cle* WensDeus noftri mifereatur,amp;glâdiurri. iuftæ vindidç,mifericordiç oleo têperec.

loHAN. Cratô

A KrAETHEIMjMed.amp;C.

CONSILIVM XVIIÏ.

la alopecia, pro ^aodam nobiü.

ÀL ó p e c i A diuturna in cute denia amp;nbsp;glabra, quæ afperiori fridione, amp;nbsp;fotu nihil tubefeit,diffieuher curatur.Eft tarnen in iftadeformitate potiusanceps, quam nullum remedium adhibendum^ luviftuabdincat à leguminibus,ladici-itiiSjSc quæ funtidonea corruptioni.Cibi fint omnes boni fucci. V mum moderatiC

-ocr page 158-

34^ Con s ILIO R. Medic. lîmèbibat. Si decorum aquæ,velhoJî^ cefeuiûæ nihil ventriculum offendiepP'’ dus ea vratur. Purgationes corporis nc-ceÆiriæ cirent, fed cum hæmorrhoides immodicc fluantyabiisteraperädum.A-liasaffluxu humorumeó prçcipitatorum magis irritarentur. PoiTemus tarnen vti ƒ '^ecefluas poftularct, rhabarbaro ,myr0‘ baknis^uç vim leue adftnngendi habet« Et caput leorlim eri hynis atq; apophk' gmarifmis à praricati Medico curetuT« Confertad hoc fequens medicamétuö^

^ Pyrethri 3j ß.

Maftich.

Staphykgr.an.s ß.

Zinzib.

Nucis conditæ,an.gj.

Pipens^ß.

Mifc.cumoxymel.amp;felcauariummoÏ'

tes matutine,amp; pituitam exfpuauOs e-luac^equcnti:

^ Hidepi m.j.

Zinzib,3 ij.

, S'napi3jß.

Dccoqu. in vino amp;nbsp;aqua, amp;nbsp;adde parut» mclliJ

-ocr page 159-

L I B Ê K I I I» 147

* mcllis pro collutione oris. Caput dein-ceps diligenter abluatur fado lixiuio ex quot;nbsp;ftercore gallinarüm in cineres vfto,amp; ab-* radatur, deinceps herba vrticæ fricctur.

Înungatur pofteaiftamiftura:

?“ y Auellanar.vftar.5iij.

’‘'■' Sinapicontufi ^ßi,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' j

Mellisopt.îb.j. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quot;Mifecantur lente, amp;nbsp;fortiter eo captit confricecur bis in die»Tertio quoque die quot;abluatur cùm prædido lixiuio, in quo deeSquâtur herba, quæ capillus veneris nominatur. Irrigatur caput dcftillato è naellis Îb-j. ladani ib.ß.mufcarum vulga-riû m.j.Et hac aqua fæpè caput humede-tur. Caput deinceps leporis aflati amp;nbsp;con-tufi,Gum axungia vrfina mifceatur,atq» Çoinungatur. Remedia hæc diu amp;nbsp;fæpè fûpetendafunt:amp;curatio,fîprimùmnon fuccedat, iteranda. Adfortiora ct-iam medicamenta deue-niendum.

loHAN. Crato A Kraftheim, Med.amp;c.

k x

-ocr page 160-

148 CoNsiLioR. Medic.

CONSILIVM XIX. J Z» rubor e fidei, pro ^uodam Kobiü 'vtro.

INtenti ON ESjVCappellant,feuIccv pun pra;feruatione amp;nbsp;curationcrubo-Scopi duo ris faciei,duo videntur,quorum priorenr inrubore caufa interna,videlicet malfa: fanguinis, alterum locus affcdus faciei, feu potius cutis illius temperatura conftituit. Color enim,vt Hippocrates ait, humons index eft. Itaque cum efflorefcentiaillahumb-resaduftiores amp;i. acriores atqueimpurio-Humotum reseflcoftendat,expurgandiatque coæ «tift'”P' ' remperandi indicatio oritur.Si languis in toto abundare videtur,detrahendû eum elfe confequitur, fed cùm miflio langui' nis feruorem tantum impediat,amp;in coK-poreaduftiliumorcsrcmaneant,ijmedi-camento vacuante expurgandi.Id redif-ftmè per fcnæ dilutum fiet, ft infundan-tur vino bene cum aqua melilTæ atq; ei' chorijconcemperato. Folia quidem ini' tio in vino meraciori infundi polfuntjdc’ inde aqua melilfa?, vel cichorij, ne calidy tas epatis augcatur, contemperandutri-

In

-ocr page 161-

Liber III. 14^

luæftatCjVcl tempore verno,redius eft^'s“™^“* ferumlaélisfoliisfençcumfummitatibus fotfen«. mclifl'æ,vel floribus eichorij infundere.

Hoc medicamento aliquotics repctiro fatisperpurgari poflc humores arbitror. Contemperabuntur autem reéliflimè vi-ftusratione. Itaque falfa amp;aromatica in Qa*«*»*«-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandi.

Vicruvitida5enamea,quæracile corrum-puntur,amp; vitiofum fanguinem,ac multos fumos amp;vapores générant,vt laâicinia, præfertim cum carne fuillaaut pifeibus in vno paftuingefta. Cibum verofimpli-ciffimum effe oportet. Nàm varietatem ciborum maxime ad banc affetlioncm facerc omnibus Medicis conftat.Vinum . ,7 # etiam probe diluendum,amp; prefertim decode, aut eichorij aquaeft. Refertenim ^®”quot;:^® eruditus quidam Pradicus, fe nouifle ce j^j p .g., lebrem Medicum,Gui nafus amp;nbsp;facies tota ruborefcedo amp;puftulis deformara erat, eumbis duobus auxiliis curatum ■, quod quinque menfibus,verno videlicet vno, xftiuis tribus,amp;vno autumnali continuo vinum decode cichorü diluent,amp;ante yquot;’quot;*“« ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r ■ eichorij de

paltumhoris matutinis tructu rolxcani codo. nx,cydoniati more cutn hucbaiebidx, k 5

-ocr page 162-

»ijo CoNSiLiOR. Medic.

vfus fit. Vinudecofto cichorij infuauius^ reddinoneftdubium.Vthocincommo-^ dumefFugiamuSjpoffetpro primo häufte-potus decorum cichorij fepararim bibc- -rc,amp; deinceps vino vti,atq; eriaaflumpt» ba'f ‘^^”°^ cönditacame cynosbati, feu fruótu rof® ' caninæ prandium atq; ccena claudi, pras-ferrim cum eiufdemfacultatis fit, cuius ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cydonia,amp;: nonfolümadreprimêdosvaquot;

poreSjamp;humores contemperandos ma* gham vim habeant, ied amp;nbsp;caloré renuffl, ne calculos gcncret,infringanr,amp; earn 1a-xiorem,vt tacilius calculum excludant, id quod experientia obleruatum eft,red-I i.Scopus. 3ant.Altera intentio ad cutë,feu carnem faciei,cuiita cutis tenuiffimaimpadaeft) , vt infeparabilis propemodum vidcaturi (Topica. diredaeft. Hæc vero cum omnibus aëris mutationibusperpetuó fit obuia,atque propter teniiitatë in ca minore refiften-tiamonmirum fi facilius imbeciUitatem atq; intemperiem contrahat. Itaq; inpri’ mis vtile exiftimatur, interdu faciem no-^ Sanguis le- ftuiHinere fanguineleporino,amp;manca- ’ ponnuï. ^^j^ fragoru,vel aqua è floribus verbafd^

c um fiicco limonu deftiUata abluerc. Ad

- nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abluen-

-ocr page 163-

Liber I l I. 151

abluêdumvci fcæinibiis melon um cum auckisperâcorum contu fis, vel fumete radices Aronis,amp; puluerifacas mifcere fa-riaxtriticeæ,atqjita infurno inftar panis coquere,amp;exhacpaftafacerepuluerem, «oq; cum aqua fragorû,vel fcrophularix deftillatafaciem abluere. Vtile enam eft rubeatæ faciei cafeum recentem impo-nerc.Si veró puftulis facies deformata fir, y'*^^*^^ exprimaturmenfeMaio ex fcrophularia herbacumradice lotafuccus,amp; cuoleo ^’^yS‘la^^'^’^na dulcium mifceatur, atque infolceur, eoq; facies inungatur.Vel fiat vnguentum ex eadem herba hoc modo: Accipiatur fcrophularia cum radicibus benclota,amp;:incidacur,ac addito butyro inaiali optime depurato coquatur amp;ex-primatur,atq-, expreffum in vitro vfuifer-uetar.HocvnguentoctiamvlcerajleprsB finülia,inunélafanatur. Vtuntur quidam . inetallicis vnguentis cxceruffa,lythargy-ro,fulfure, amp;nbsp;mercurio eonfcétis.Veruta adiftatcmcrèdeueniendum non exifti-mo. Hæeverôà Deo præpotentifortu-nariopto.

ItkCrat» aKraßh.Med.^e, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k 4

-ocr page 164-

Ijl CONSILIOR. MeDIC.

CONSILIVM XXP I)ef/trfartbfa,Jèabrifïefiwtis, rubet^mcfli' ciet,amp;excüriatiDKedigiit,pro ^^ ^uodanfwbiU.

HIPPOCRATES bene dicit; Nihil paruum, nihil concempe, amp;nbsp;princi-püsobftandumßpientes monenc. HïC m^tfab ^'^^c’^o^’^*^»^^ vnaamp;eademcaufafiüb ? ^a caufa. videlicet, intempérie ealida epatis iraiü-mittentevaporesacres ad caput,amp; pM' générante falfuginofum fanguinem amp;fc' rofupi.Curatio veró eft cauïæ ablatio, fe igitur adimenda. ld fit b Cauendons materia idoncahis cxhalationibus amp;hU' moribusinviéluingeratur. II. Vtepaf’ intemperiescorrigatur. 11L Vt afted^' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jum partium,quafi refiftentia admuetuf'

pibivitadi. Viélusfit eiufmodi. Caueat ante ornniï ea,.quæ falfa funt amp;nbsp;aromatica, fitq; quam /impliciflimus vidus. Nocent allium,cS' pæ,quia iecur inflammant, amp;nbsp;caput re-plent.Oleraetiamhïc non laudo. Fugia'^ omniafçtida.Excrcitia fiant ante eibum-berrima' quot;^^'^ autem dicit Hippocrates efle faim *' befrimailaborareabique defatigationC) cibö

-ocr page 165-

Liber I I L îyj fibo noimpleriJk veneri modeväri.Mu-nutuf vcnnicii^s, nec crudus lit. Gcne-fis defignat cruditates amp;nbsp;humores multos, cùm in Venere ôr cacroluna fit.ltem caudaDraconis eft in afcendente,amp;Sa-turnus in pifcibus,oppolitus oftaux. Gaue etiam médicamenta fortiter purgan-tia-VidustutilTimamcdicatio. Redè in xftate viens floribus cichonj faccharo ponditis,vel faccharo rofaceo,aut fpecie-bus aromatici lofati.Roborant enim mé-bra. Cauenda autem quæ nimis ventri-culum calefaciunt. Localia aute funthçc: Local». “Ad furfures raulta fcribûtur remédia,fed

cùmperieuhim ht,ne cerebrum altere-tur,cautè exiftimo efle vfurpanda.Caput purgetur aliquando ficcis furfuribus hordei. Sont enim lotionis vice, amp;nbsp;hene caput rnundanc. Sihisablatis vlcüfcula re-inanent,illine caput oleoex viteUis ono-rum. Lenitenimafperitatem cutis, amp;nbsp;fa-natvlcufcula,amp; eolorem capdlorum,amp; ’ cutis vitia expurgat. Etiam frons eo vn-

gatur.Dum cutis à digito difccdit,ne tan-gat caput,aut confricet illo. Lædit enim aha etiam membra. Sanatur autem exco-

Excoriatio.

0p'.

-ocr page 166-

If4 CoNSILlOR-. MeDIC. ( natioji in aquacalidadiffoluatur feuum hircinum,amp; eo aliquoties digicus laue*’ tur. Deinde vngatur vnguenro ex oleo tartan, amp;nbsp;lithargyro præparato fado-Ad rnbedmem v!us aquæ fragorum vti^ iis. Prodeit edam fi lymphaiani vinum aq.cichorij xftiuis diebus bibanir,velfi' manè cum decodo lure pulk aut gallireC” radices cichorij ebull. amp;nbsp;bibatur. LauJat' quoqiie conditum fnicljs rofe caninï^ ante paftiim manè,vel ante rœnam ad’ magnitudinem caftanex. Coficiturcuw’ faccharo,vtcydoni3tum.Hac calculofir ettam prodeft. Excoriatio digiti fanatur vnguento rofato.

loH A N. Cr ATO

A Kraftheim,Med.amp;c.

CONSILIVM XXI. d^l

De frarit» ifï ca^ite, pro ^Juo^^a»t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]

EX i s T i T hic ab acrioribus vaporibuï quot;nbsp;exhaUotibus à languinebikofo, vel lerofis partibusfanguinis.Cumq; obftru-dioncs fiunt,amp;materia non poteft exha-kre,

-ocr page 167-

L I B E R I I I. Ijy î lare iferüntur per curim,amp; horrores exei- 3 tanCjamp; calorem cordis augent, vt febris aceédatur. Quia veró tantus eorum pro-uentus non eft, quantus fuit olim, ideo minus fepè febris adeft.Curatio efthæc, quxcaiifamauferc.Vitanda quæ maflam. cahdiorem reddunt,amp; vapores acres excitant, vtvinum pores, aromatica, allium, cepSiVarietas etiam ciboru nocet. Me-dicamentis fc non fatiget.Vtatur laccha- 5®^^^quot;' rorofaceojamp;conferuaè floribus cicho- “ riji amp;nbsp;bibat manè decodum cichorij ex iure macro. Hxc enira contemperat hu-mores. No olera edat,necladicinia, propter oculos. Caput purgandum eft per nates.Vtile etiam fæpè lauarecaputlixi-uioviolacé» herbas, poftremó frigidam . fuperinfundere,amp; ablq, fnetione, amp;nbsp;ca-lefadione muita detergere. Non eft reuera morbus, quia adionem non lædic. Caue obftrudiones ne fiat febris,id quod optime decodum cichorij, de quo fupra naonui, præftare poterie.

h I0HANNES Grato

“m': nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Kraftheim,

-£dx= f ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MED.amp;C.

-ocr page 168-

lt;5^ CoNsiLioR. Me nie.

CONS'ILIVM XXII.

Tff affe cf» magt;f»»m, humerorum dolore, acf^ more pedum^fro ^liodam ma^fih^ 73dl...- - fico domino. \ -

àM.W.Vr. T^ORSO nihilamplius appliccr,autl‘ ^nattm -■-^o™'^^i^oabftinerenolit,ad dorfilp*' nam cucurbitulas affigat fineTcanß^' tione,vt vehementer attrahant. Proft^j nibusaccipiathas herbas: m*j'jm

7.„; iâkO iP : ,,eiL0 q; 'gt;'0

^ Sahlis, 'i* J

Origani, Rorifmarini, luæartheticæ, Betonic.an.m.iij.

Stœchad.arab.m.j.

coquantur in vino amp;nbsp;aqua, amp;nbsp;fomcntii' ex eo manus tedo vafe matutinc perbo* ram intégra. Poftea vngat hoe voguent^ y Cochlear, nigrar. vrantur in oll^lt;r colledae ex his huraiditatis f**^ guis^jß.

Pingued.ardeæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lp canis domeftiC. g ■ nbsp;nbsp;t«i.«4j. -•“’S^

Scuihircini, - nbsp;nbsp;nbsp;. /nù-gt;'

eer«”'

-ocr page 169-

^xL I B E R I I I. ij7

J ceruini,an.3iij.

Mucillag-. rad. altheæ per fpiritum vini'eitraa.§jß.

SapoPis veneti diflbl.in fucco altheç

lit 3yg Olci lumbricor.§ ij.

.i^{^ï‘ulaer.lutnbricor.5vj. Mlfc. £vn-

Sipofthuius vfum continuatum per qua-luordecim dies non remiferit, vngat fc ‘Pagnificentiaveftrahacaqua: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ÿ Calam. aromatic.

Galangx an.3iij.

Garyopbylb 3 V* .

Flor.laucndulæ, rorifmar.

ioihamol f^ldjæan.sjB.

.Qxjjiumbricor.^j.

3103^^^^ fublimati opt.correfti §viij.

^ntper 14 boras in loco calido in vitro, dpinde optime exprimantur. Quoties 1 tnarius tauare vult magnificentia veftra, coquat radices vrticæ amp;nbsp;cuminum in a-1 qua,addat falcm, amp;nbsp;pro fapone, diifoluat 1 fapone in oleo iuniperi, amp;nbsp;lac crucæad-, dat. Gum verb amp;bumeri doleant, etiam J -iuiaï

-ocr page 170-

r^S CoNSiLïoR. Medic.

has partes aqua præfcripta à dorfo vfi^^ illinat amp;nbsp;fheet, nee vnguentum ank-’ pofitum inutile eflet,mod.ó ne crebraV-tatur,quianondubito folo vfuaqeaemquot;' lumhocceflaturum. Adturaorépeduu’ proderit hæc aqua, in qua pannus made* fiat,amp; mane ac velperiimponat pedibusi

^ Baccar.lauri,

Alumin.Rocha?,

Thurisan.5ß.

Sulphuris 5 0«

Bull.intfe.ij.aq.pluuialisadconfunip*' tertix partis : mane autem antequam »' quaiftavtatur,excipiat vaporem exh®* rum herbarum decocho:

^ Origani, Abhnthy, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-pil

Artcmifia? an.m.j. vel ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• oP

Coquatur in æqualibus partibus aqo^i amp;nbsp;vini,amp; vaporem excipe pcdibus æâ» né. Qtia:remedia,vt D E v s fortunée Te^ no opto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î’'

Iohannes C r a t o

A Krafth.Med.amp;c?

C O NS IL1 VM XX Hl ;‘’ De tarnorii/ffsarficaloraf».

1*

-ocr page 171-

t , L Ï B E R. I I I. ly^t

{' TN genere tumorum prater naturam j Areponuntur illi, qui circa articules ac-, ciderc folent, quorum quoniam exadus , eftfenfus,grauesprxcatcrisafFcruntdo-j lores,quç circa articulos intern pcrics ac-, ddunt,qui morbus Græcis «q^ci«f,Latinis j nbsp;nbsp;articularis morbus appeUatur, qui tarnen arjc»’*

pro patiétium locorum varietate,diucrfa üS.*^ fortitur nomina, cùm tarnen vnus fit amp;nbsp;i-demaffedus. Inpedibus enim podagra, ingénu gonagra, inarticulo femoris do-

, lorifcbiadieuSjinarticulis digitorum ma-

, ims chiragra appeUatur. Sed quäuis vno

, nbsp;amp;nbsp;eodem modo denominari confueue-

rint,nóefttarnen vnaamp; eadem materiei Matena fluétis natura.Nam alias artbritides afatis ^‘“^ ftigidohumoreproficifcuntur amp;nbsp;craffo, lt;iuædâverôfrigido humori,velbilio{um

1 fenguincm,vel bilem,vel falfam pituitara

, admixtam habent,vt iam fint mifti qui-

, dam affedus, qui variam tarne in rations vi£ius,medicamentis,fanguinismiffionc ?tlocalibus pra:fidiis curationê pcftulct.

) Sedhanc curationê præcedit, turn caufæ j efficiétis cognitio,tum etia humons, qui ƒ adpajticulamtranfmittitur,naturæ. Sed

cùm feiamvÄtias elfe feriptorü fentcutias

-ocr page 172-

tén Co il siLi DR. Medic.

circa roembra, à quibus Huxio in partes afFedastranfmitritur: mihi tarnen ne Hi propofitum contra eorum {entétiam i^H putare : fed meain tantummodo ie 'stfn liam vobis aperire,vt poftea earn cor pareus aliorum placitis,vobi(c'jmque p’^ otium expendere liceat, amp;nbsp;experirnento ctiamcomprobarc. Sed hisprærermiÆs Matena ar- ad rem meconfero. Materiam morbiaf' lt;j'uor aè^D- ocularisclie arbitrer crudum humoren!) Je. qui ventriculi imbecillioris vitio généré' tur,vel propter eorum qui afficiuturin’^ moderatam vidus rationcm,quod niw’f potu amp;cibo vtantur, quàmquod pofl'* e. ab innatocalido facile diftribui,amp;in pro-bum fanguinem tranfmutari. Qui cni®* lautius viuunt,nil aliudq-, cogitant,quan* vtvcntrramp; vencriindulgeant.illiplevi’'’' que in arthritidé procidere lolent. Nuft' quaenim eiufmodi homines præceden' tismenfæ aumentum concoxere ,quo(l denuo ad raenfâm redeunt : hinc magnî crudorumhumorûgencratur copia,qu^ h in ventriculo moram faceret,eidcm in' temperies amp;nbsp;dolores afferretifi veto in inteftinis eolligeretur, colicis affedibus fréquent

-ocr page 173-

Liber III. itfi frequenter infeftarentur. Si verô ad arti-culos, dequibuseftfermo, tanquamad imbecilliores partes deferatur,tumoretn cura dolore excitât. Maximam præterea morbo caufara tribuit, qui trigidopotu Potus friper aeftateniobleftantur, quoexiguuse- g^“**^*' ius conftitutionis calor innatus, frigidiC-firao exiftente ventre,fuffocatur,amp; penè excinguitur, vt vix minimum alimenti concoquere valeat. Cùm verô venæ cru-dis humoribus £lt; flatibus plurimum re-pleanturjfli ad venerem valde flunt pro-clines, præcipuè ob illamingluuicm, qua Venæreplenturnimis,præcipuèfi, vtfie- Venereu rilolet, calidum iecoris temperamêtum naélifuerint, indequeaccidlt, vtfuper-fluum excernere per venerem continua titillatione ititentur,ad veneremq? valde procliues eficeti frcquentiflimèadiàtie-tatem,quantum vires patiuntur,eam ex-ercent,hinc ventriculus imbecillior rcd-ditur,caput iimul afficitur, iecur amp;nbsp;renes calidiora redduntur, amp;nbsp;quod in venere abfumunt, quæruntdenuôm menfare-ftituere, amp;nbsp;erratum priori detenus com-mittunt. Tandem quibuid ara accidit» YC

1

-ocr page 174-

16^1 CoNSItlOR, MeD1C.

Difpofitio hæredna-ïia.

■»r

nullo çoi'uqi vicio gt;nbsp;quamuis moderate yiuanb ^pnmotarnen fpermateh^etedir' tariam à parentibus amp;nbsp;maioribus fuis dd-p,ofitionemaGquifiuermt,propteimcixi-broróprincipahumimbecillitatem.Suin igittirm ea fententia, vt exiftimem pra?r cipuarn federn liorum crudorumhumor rum5 amp;nbsp;membrum pracipucmandas^ in quo efficiens refidet caufa vétriGulum effe, cuiinterdu iecoris caliditas biliosU fanguinemgeneratis fuppecias vemricur lo adferc. Vixenim daturhumor lync«“ rus,fedvna ciimcrudioribusfuccis,amp;fH-gido humori aliquid cahdiofis ad ythi-eulum immifcecuncraâu tarnen teportó morbodincius perfeuerâte, tetaq^maä# fangumis vitiods fuccis re terra, nonne-gauerutiquincaput, amp;nbsp;vnmerfa quoqitf mprhbra male ameiantur, amp;; buxionibus Inft'.e, ó^articulorum dolorib. materia® tribuere tacilè non poffint. Laboranteer mmvençricqlo, tanquatamiliæ œcono moj fieri nonpoteft, qum reliquameiar bra n^alèatScjantur, cum iecur languid' eaticinis oHieina vetriculi erratum cord-gerc nequeat. Quouiam morbi cogmt® t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cura-

-ocr page 175-

L I h E X I I I. ’ Ifj wrationem antecedit, in arthritide pro- i pterca per propria quæda ligna materiei ' affluenns naturam dignofeere oportet.

Nam et il, vt didû cft, materia magna ex Materi« parte(ithumor crudus amp;nbsp;frigidusàpræ- mixta. dûmiiuo: admixtos nihilominus plcrûqj habetalioshumores, coq;magisvbido-orvehemés extiterit, cius occaüoncat-trabuntur cæteri humores, quamuis ne-que faperflui, neq; peccantes cirent. Vbi igicurmateriaferètotafrigidaeft, cxeoxiât„ijfji. faeilè vobisinnotefeet, ex natura nimi- gida, ram doloris. Nam interrogantibus vobis ægrum de doloris qualitate , refponde-bit tenbuum amp;nbsp;grauatiuum efle, qui et-iam aliquando lacerans amp;nbsp;contundens apparet. Gaudent partes aftedæ calido, pars ipfa eft concolor, per noétem graui-us, amp;nbsp;inconftitutionibus frigidis amp;nbsp;bu-midis affligûtur. Tumor in parte eft fans confpicuus,vbi præcipuè tenuior eft materia cruda, febris interdû nulla eft, mor-bostamendiuturniorefteconfueuit.Vbi veto materia calida, vt biliofus fanguis bili permixtus, fimul affluxerit, dolore■ wnciuntur acri, pungitiuo, gaudet locus uda.

1 a

-ocr page 176-

164 C ON s in OK. M.EDIC.

alietlus frigidis, interdiu magiS affliguæ eux,, quam per nodem, tumor exiguus? tebris adeft, partis color eft mutatus. Na ^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rubop partem occupât, quafi eryftpelatc

aftedaeflet, interdum ad ci trinum vd-gens. Eins, quiafficitur, temperaturabi-liofafere confpicietur, amp;nbsp;in ealidis com ftitutionibus magis fuas exacerbationes Curatio in amp;nbsp;circuitus experiuntur. Cogmta morbi materia fri- natura ad ipfamcurationemaccedcdui» S''^’’ eft: Infrigida enimfluxione itaprogrp-di oportet. Inftituenda primum tenuis vidus ratio, amp;nbsp;attenuans, qua ad crudita-tesabfumendas nihil opportunius exco-gitari poteft. A vin o abftmendu eft. Nam quamuis in frigida materia conuenirc vi* deatur:fui tarnen calore amp;nbsp;tenuitate par-num vitiohs fuccis vehiculu præbet, vtin aftedas particulas facilius defluant.Qui' cunq; enimeiufeemodiaffliguntur afte* dibus feufluxionibus, dolonbus, ipfae-dodi experientia compererunc vnicuin elfe dolonbus fedandis prshdium ft à vino hbi temperent, abftineant, amp;nbsp;tenuif-Ven« fc- ^® vidu vtantur. Quod verb ad fangui-aio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nismidionem attinet,ft corpus plethori-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

-ocr page 177-

.Liber I I I.

cumfit, vires fint validæ, quamuis matey ria peçcans fit fiigida, fi dolor valdevr-gcat,aperiendaomnino cft vcna,nontar rhen languinis magna copia hautiehda quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cft, fed quantum ætas, tempus anni ,gt;ro-bur virium, confuetudo, morbique mai-gnitudo poftularevidentur. Quodattir net ad pharmaciam,valde vtile cil iingu- Pharmaca. lisdiebus acriainiicereclyfteria,quç hic-ram habcant, oxymcl, Diaphœnicumi-pfum, vt piruitâcrudosq;fuccos inveur triculo amp;nbsp;inteftinis contentes per federn educamus. Quibusctiamhicilis cft vo- Vomitm. mitus,afFeóHs præcipuc inferioribus partibus, maximo vfui eft, per vomitum expurgate , prxparareq; interim peccantes humores iufculis amp;nbsp;lyrupis opportunis. Deinde apparëte bumorum codionea-Hqua carapotia êxhibere,cuiufmodi funt de tribus cum R hab a tb. ad 9 iiijf vel co-chias, pill. aggregat. de hiera cum agari-co, ^ huiufmodi. Mitto cas, quxde her-modaclylis inferibuntur. Nam vt pernit ciofas reiicio, propter hcrmodad:ylQS,m quib. venenoh aliquid repcritur, amp;nbsp;con-fulo abftmeatis fcnlper afufpe^smedi-

^Ci 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l 5

-ocr page 178-

i^f Cons ILIO R. Medic.

caminibus, vbi præcipuèeftaliorum GO-Topica re- pia,inqutbiftihileftdi(criminis. Vniuer-inedia amp;in falibüs rite adminiftratis tam in frigida» iatentä'* ^'^^'^ in calidaadmixta materia ad loca-lia confugiendu m eft, quibu s doloris vc-hementiam mulceamus. Eft enim dolor accidens feuum,totam ad ie curationen^ trabens, amp;nbsp;cfficiétis caufærationemba-bens. In quo au terendo triplex intenrio proponitur, vt in cæteris etiam fluxiohi-bus. Repellercenim oportet quod influit, quod influxit refoluere,partemq; aft-dam corroborate, quod facile infrafed-pro præftabitis cataplafmate, quod bis terve de die mutandum eft:

^Abfinth. ficcipulu.fubtil, Rofar. rubear.

Violar. an. gj.

Fl.chamomill. pul.§jß. .

Pulpa: paftul. vino nigro amp;nbsp;auftefO irrorat.^iüj.

Cum vino auftcro nigro fumetur cata* plafma molle, ficut elcduarium, cui ad-detur:

Ol. chamxmel.

. Obamygd.dulc.

rofac.

-ocr page 179-

Liber I l'I. ' ïamp;y roûc.compl.an.^ß. • ' * amp;ceræalbæq.f.pro oleo incorpérado;

Poft compofiiionem in catinum impo-natur, baculoqj agitetur, donec omnino jStrefrigeratum. Itaenimacquintquen-dam lentorem, quo facile adbærcat parti affedæ, molliterqj infideat, nec facile in puluerem reuertatur. Procedente vérô tempore vbi dolor remitut loco vinîau-ften conficiendum erit cataplafma cum Vinodulci, auda etiam florum chamæ-melidofl. Poftremo ipfafluxiohe fedata Diapalma corio illinitum fuperponen-dum eft, vt humoriim reliquiç abfuman-tur. Vbi autem materia calida tuenr, amp;nbsp;in msteria fanguinis miftiocopiofiorrcqiiintur,bi- ‘gj^j^y* lisq; ipfa peccans expurganda,vel per vO“-mitum, vel per deicthonem, caftia ton-üenitcum Ipccicbus hieræ, mclroffol. adied^o Rhabarbaro, vt bnt ^lip mçHis, 3J Rhabarb. Cataplafma veto)iuiiiftno-

,diadhibendum eft:

:^Rofar. rub. pulu.

Fol. plantag. pulu. Violar. a.^JL, Fannæ hordei 3 iij-

Pulpæ palful. irror.aq.planfag.3 iiip

-ocr page 180-

168 CoNSiLioR. Medic.

Cum aq. plantag. f. çataplafma, vt fu-prn diÄum eft, Cui add. ol. violac.

,, ^ofac. corapj. a. ^ ß.

Addita cera, vt diximus, ca’tensq; in co-pofttione obferuatis. Hæc duo tradita medicamenta normam quandam vobis pra:berepoftunt,vt horum exemple pro opportunitate aliquid addcre, vel immi-nuereliceat, Certu enim apud nos eft, amp;: logo vfu comprobatum, nihil his oppoP tunius adhiberipofle. Illud tamepoftre* moanimaduertatis, vt tepidaadhibeatv tur,amp; in materia ealida exiguafit catapi? fmatis quantitas. Frequentius tame per; mutetur, ne fuper parte exiccatu, altera' tumq;potius obfit, quam quod dolorem mulceat. Seddehisiam.didta,fufliciant.

IVL. CæS. ArANTIVS BoNO'

N I E N S. M E p. to,

CONSILIVM XXIIU. j De catarrh^ ^uerorum ßranga/a/ionem »if', fMaMfibi^) cufK e/^ik/ßa.

1^4.D, C. P. Meel, ce/eberrimam, ^c.

SScribis infante? apud vos catarrhis , ftrangulationem minitantibus fe’ penU'

-ocr page 181-

L I K E R III.quot; ió^^ penumero laborare, atq; ex iis nonnullis cpilcpticisparoxyfmis corripi, aepeti à nie rationem medendi, qua leuari hoe niodomifelli poffint. Tameth au te mi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ hi tantum non arrogem, vt ad hare pro réi exigentia relpondere poffim : com-Wunicabo ramen tibiea, qua: mihifunt cognita amp;nbsp;obleruata,vt intelligas me tuis votisdeeffe nolle. Principio nofticatar- catarrh» rhosinfantum variis excaufis oriri, atq} inrantum hngulas caufas fua remedia podulare qn^ex probisautoribuspetendalunt:ta-men fi volumus eiufmodi deftillationes x^j modicè curare, necefleeftvt ante omnia matribus leu nutricib.prolpiciamus,qua débita amp;nbsp;ratione gubernentur, amp;vrlac iplarum probe corrigatur. Nam folent Nutrites, magna ex parte pueruli male habere ob

nutrices, amp;nbsp;malum in lex rebus non na-turjffibus regimen. Pofteaetiam ipfos infantes cofideramus, an,videlicet humor deftillans frigidus fuerit,-vel calidus, atq;

' itacontrariis mcdelisipfis fuccurrimus* Pluxione itaq; frigida exiftente exhibe-mus vnâm arque alteram guttam lyrupi ‘i® glycyrr hiza,aut aliquid Looch de paf-

In frigida materia.

-ocr page 182-

170 C 0 N S I L I O R. M E D IC.

In calida materia.

Sperma ee-tc.

?fo epUe-

fiilis, in modicaaqua (rabiofæ diflblutu-Capitis etiam commifluræpulueremeX ûn d araca fadu 1 n fpcrg i m us. Si ve ro calv dum fluxurn efle deprehêdirnus,gutraui vna flue duas lyrupi veliulepi violarum propinamus, aut ipfum violarü fuccuw» aut Facimus puluerem ex penidiis, gummi arabico, Tragacanth. amp;glycyrrbizä tritis, an. q.f. amp;laóhnutricis mitcemus, donee ad eclegmatis formamveniat, a^ que de eo parumperdeglutiendumpor-rigimus.Si veró ad vigorem vel flatu ma' li vencumeft, foleo ego exhibere fpei'm-’ ceti quantitate pifl in lade mulicbritW' folutum, amp;nbsp;iubeoinftillare in os puem poftea moneo vt fomno committatuf-Hocremedio muleis profui, quosetiana ferepro deploratis habueruntmulictc^' Nafluxiones intercipit, atq;fuffocatiO' nisparoxyimosmitigar.Sedtamen^l^*' berenon foleo, mh cætens non iuuaot'' bus. Epilepfiæ accelTum fequentibusm' mediis arcerefolem’, AppédimusiuX^ Galeni amp;nbsp;Medicorum cófllia, grana paf' oniæexcorticata collo, ^brachüs puC' roçum. Smaragdum etiam integrum)^ ini'^‘

-ocr page 183-

‘Liber III.' 171

Àjrtîfbè læfum cordi applicarefolemusj. C^idam ctiam corallia rubrajamp;r alcis vn-gdamita vfurpare folent. Adintraverà ’S tîonferuarrt pæoniæ, autbetonicæ exhi-ÔVffïus, aut facimus deftillationem ha-rtim conferuarum in aqua florum nliæ, Sideea nonnunquam vnam arque aire-Hïhgücumiallillamus. Puerulis ctiam ,gt; bimis amp;nbsp;maioribus natu de fequcnri pul- nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'•

uerc poragimus.

’^‘^Rad.pæoniæ§j.

ferpcntanx^^.

Vifciqucrc.iuftorêporccollcét.jfi. , é Groei oriental. 9j.

Corail, rub. 3 ß.

Rad. amp;:fem.Di«9:amninoftria.9j. Fol.aurî puri fubtil'. incif. n.iij.

‘ b VhiedrhuveriSj;

Margarit.oricntal.no perforât. 3 ß, Pulucrifanda pulucrifentur fubtilit. mi-fceantur amp;nbsp;f/puluis. Àô«?'infenti quan-titas pifi vniùs,vel duorum cum lade nu-i tricis. Maioribus natu tripla quantitas , cum aqua betonicæ, florum tiliæ, rutæ . exhiberi poteft. Et hæc quantum ad ( præferuationem. Paroxyfmum lam pts-

•udi’ il

-ocr page 184-

Peffuli.

Cauteria adualia.

r Coaguli lepor. , ^^ ; ,| .üi.r Rad.cormcntill.

Vifc. quercin, iufto tempore coiled*

^^l^’Of:.' w . lig''

• : , ^Kfucisepnd.

.. nzi.Çudcbar.an.gr.v. -x •»trif.^^STjl . Syr.fDiamufe. dulc. 9 ß/q i j,'iSaccfi. ßlbfir. g ß. -;.r^plt;q( H’ Cum fyrupode fteechad.qi.f.f.condKUn' molle. △oTZfduQrüm pifarumLidGtibus, femonbusauxta ætatem exhiber! pottA.' Habes, 1

-ocr page 185-

.mL”! B E R ' 14 I. 175

Habest vir clariflîme, remedia mea, qua: ego in deftiUationibus puerorurn, arque adeoinleuandisacceffionibus morbi ca-duci vfurpare foleo. Etquanquamnon dubito quod cum Medicis tuis iis porio-ra habeas,vol ui tarnen tibi gratificari, at-Que mea communicare. Qjke li tibi lans fecerint, bene fe res habet, olim meliora ^uperaddam. V ale, amp;nbsp;meam illdm tenui-tatem æqui bonique conlulas. Drefdx ii Cal.Aug, anno 1556.t gt;

loHANNES NeEiys, Elect. Saxon i æ m e 6. amp;c.

CONSÏLIVM XXV.

^e 'vermibfis, various ^ morbiUispuerorum:

SQuod ad petitionern tuamattinet,

. nimirum, vt tibi communicem,quæ

’n curatione vermium, variolaru amp;nbsp;mor-^illorumfalubria oblèruaui,hoc tibi per-^uadeas velim, me nihil habere hisinre-^us quod negare tibi poffim, ‘aut debe-äm. £tprimumquod ad.curatione ver-i^ium lpeólac,nolh duplicem elfe vermiß Jjquot;’”''quot; \ u« curationem : Præferuaüuam amp;nbsp;cut st »UC«

-ocr page 186-

tiuam. Horum curadi methodum a.pi*l probates autores^inuenis, proindonild Icriberede eavolo. Hoc ramen moneolt; vt concocta materia morbi, corpus au^ Rhabarbaro, aut agarico, aut aloë loH cuacuetur. Pofteaad empirica träfimusi Pro adultis igitur kepe hoc puluere fura vfus:

l^Sem. fantonic, gj. gt;nbsp;; - p il FoI.fenæel. ^ß. nbsp;nbsp;nbsp;»,,,u-cj^p-jZ

Ce ntau r. 5 iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ßP

Rhabarb.opt. jji ■ - nbsp;nbsp;nbsp;'

. ' nbsp;nbsp;. einæ 9 inj. . o aid^

Fol. athanafiæjj. -“5^ Puluerifentur, amp;nbsp;mifceanturP-

Aicif in adultis 5 ß cum aquagranainis,*® acetofæ, manèamp; hora tertia pomeridi-

ana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Puluispropuer/s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

^Sem. cinx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'L‘‘ .

corallin.a.gj. —f.'A '*1 1 Rhabarb. el. opt.gß* -,.ßdP*^’^

Terantur in puluerem. Aifif 3} vc*^ *

pl0‘

-ocr page 187-

Liber III. 17J pro ætatc pueri cum iure pulli, vel aqua acetoiæ. Et quonia magna ex parte pueri ob amarorem medicamenta taftidire ib-lent, facio tales platentulas, quæ: f 3^ Sem. cmæ3ij.

. Cornuceruivftixj.

■ -Ul Saçchar.alb. inaq. abfinth. dilToL

Fiat confeélio in placentulis. Sequent! vngoento inungevmbilicum. O^uod fi verb vnguentum hoc conferrc lion videtur , adiunge fcqucns empla-ftrum, quo fæpilFimè in pucris vtor:

^^^Ol.petroleinigr.gß.

CcrxnouX3jß.

Mifc. diifoluendo, amp;nbsp;E vnguentum* 3^ Pul. lumbricor, 3 j.

Colocyntbid. bV(ûAbûnthij,

; .‘ibh Petrol, nigr.

( Aloës epaticæ an. 3). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Myrrhx9ß.

01. abfintbij,

FeUistauri amq.E

1 Fiatcmplaftrum inmortario calido, de quo recipe pro vna vice 3 v j. vel ^ j.

-ocr page 188-

i-jS CoksiLioR. Medic.

extendatur fupcr corio figùrç charts pi' tentis.’V nguentum pro adultis panter^' adblefcenribusprxfcnbotale:

2Z Oi. amygd. amar.

de abfinth.an.§jß.

Aloës epatic.

’ ' nbsp;nbsp;nbsp;Rad. Diäamninoftri,

Sem.cenconic.

nigeU. cauliuman.Sj.

Curatio morbillo-rum.

Ceræ q. fE vnguentum molfe quó inungatur torus venter. Expè con' tulit.- Vittus rationem prxlcnbo bic W' ditionibus autorü probarorum, quod^' tufacere poteris. Èt tantum de cura vet' mium ingenëre, Quod veróad curatif' nein morbillorum amp;variolarura attinet’ Icquor communes præferiptiones M^' dicorum, exhibendo quæ ebuUitionc'’’ flauæ bilis, aut etiam languinis mitigi';'' E r E video naturam pigram elEc iri eXpf lendis amp;nbsp;emittédis, autvariolis/autni*^ billis, exinbeodecodunidclcriptuiHg Auicenna capite de morbiUis amp;: variolic’ •quod habet carices , hue hcus citn”'^ lentes excorticatas, Sc tragacantharß’

-ocr page 189-

L Ii,P J R III. ;Ï2^ f*ci^ vç quarer,vcl quinquics manè 5i fs-ïó fumat,óc fcnfgt; inde roagnmPtÇOPOino-dum. Ab omnibus epithematibus^vn-guends abftinendum eft.Symptomacutn 3 ’ ? autemeujamabautonbus femp^f petij,,. ' ; 'f„ «^uodamp;tu faccre poteriSi Pueruliamp; vero, i- '^i; quidqcqój-o vu nequcunt,pçppino manè ^vefpprihauftpmaquæfeni.euli.Hæc e- Anna feM. i^ivnnonpatumfaçicad cxpulfionemva- j^/yJ’^'i' tiolarutn^morbiUpru. Hæcbabui,quæ amp;motoiu dbiçQpamunicave volui, vc facerem pe- ^®’* Vdqgi cu3c fadSï-PaxieDeus vt pro VotiS ^AlUWb.Uerpqndeant. Benc valc.Drefdæ ; iiÇa)end.Apvdlt;annoi56i. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

' ■•wMU-aü Johannes Netiy^A

■ nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ED.amp;C. ;v *

€ONS1L1VM XX VL^^ in^eriodico dplore capitis^pro ^ftadam nohiU matrona.

ÏN vUututno Sc periodico capitis dolo-tff^qui fingulis oäo diebus grauius in-V ftftat,amp;inoccipitio,eoqueloco,vbi col-^ luincapitiadneó:itur,vfquc adverticem Ii terebrando moleftat,ad tempora ctiam 1^ nbsp;nbsp;6c dniibram pr^cipuè aurem progreditur,

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

-ocr page 190-

Ï^ CÓ ÄstLIO K. MEE^rC.

cum naufea amp;nbsp;cardiógmo •, pro honcÄ^ matrona cofilium petitur.Itarp cum ïyÉ^ ptomara ad faas caufas fint reduedidar ft vequot;^^” ^pnróüm-.vti-uin caput pet fe affedam fi^’ confenfura an veró pér confenfurti akarufn ■partium’ afficitur. vidcnditttt.In diuturno morboper fc afS' eijamp;’cÿtüdcrii-àcraflb amp;piruitofo huiöd-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refrigido necefTe eft. Per conlcnfum a*

tem laborare naufea amp;nbsp;cardio^mo; çd* uüiu H iiiioriâcio ventriculi*# quod vetecese”*' appcllörunt/aliquetn acrem hu mortal '’colligi, évapores ab hoc excitarijatflU^ in capuralccndere, ibiq; pituitoiam ma* teriam concitarc, amp;nbsp;nenioias partes m^ leftate ofteftdunt.Förtafle etiam à matn* ce vapores rranfmittiintur. nam iffi oed' Caufarpe- pitiçmoleûteflç folent.,P.e£iodicatipfl'$ nodocum. ^^^pæ funt,vcl matenæ colleftiöjvci dH' û aliqua extema óoncitans amp;nbsp;comniC' uensmateriâivtvcl balnea, vel tegumd’' tacapitis,vel diuturna commiMacio- in^ cri^die D©nMnico,amp; cibi abibneïiriaj^ vidus ratio. Quæcunque veró cadash^ vt iriomnibus morbis diurumis,'id ö’‘ ximcin Jmc ex-vidus ratio rencnda!,àqp^ minimum pitnitic, amp;nbsp;acriprumetiao^ tv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q“®

-ocr page 191-

Liber IIL- 179 lt;|oecorruptorum humorum proueniat. Deinde ne materia coUigatur, alternis dieb. fumât bas piUulas:bac etiim tatione ttcfpicituretia ad menfium tetentionem: îpw^ Aloësrofatx 3j ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r, •iber Sp.el.de gemmis 3 ß.

Cainfyr. rofae.folut. reformentur pillu-laj, pro qualibet drachma xxj. Affumat feptem hora dimidia ante cœnara. Vta-taretiamsj pill.de fuccino,bis in menfe: Mumat cas poft primum fomnum: 3ti;y Pul.fuccin.

•^rnnii.j maftich.an.3ij. • ‘Omcj;: aloes 3v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» “hmn i^ t agacic.gj ft. ^öan Ariftol.rotiver« 3 ß.

inCum fyr.de fucco betonic.q.f fmaifa.’ fn hatum pillularum vfu perfiftendum. Nacu morbus diuturnus fit : vt paulatim Sc diu curetut,oportet. Quod fi harû pil-Ularumvfusparu prodeffe videbitur,in-canteMaio de fentétia Medici præfentis languis mittatur, amp;nbsp;corpus totum expur-getur.Deinde 15 diebus decoduguaiaci cum fariabibat, ac redâ viâ:us rationem fcruec

-ocr page 192-

186 CÄMskLioR. 'MeDIG.

1! :^ lagjguaiac.ife.J.- tup t

: Sarße ^ iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' à

; o Acf.tfe.xij-.coqiad medias.

Caput ödam feparatini purgerur amp;nbsp;robd^ recur. Prinuïm apophlegmatihuo, hoe

modo:

'^ Ongans

Maioranas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kï'

Ronlmarini, nbsp;nbsp;nbsp;iu ’ dr; -y

/ ' Rolàï.rub.an.p.;. « i • f

Zinzib-^îj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Pyrethri3iy.

Decoq.jnq.faquæpuræl.a. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

^^ Colaturæîbj.i \’e nbsp;nbsp;' H aq

Aceti rofac.acetrim.^ ij.Mifc. Ifto vtatur tanquamgargarifmate mané. Nanbus autem attrahat decorum gua-ia(ci,'in quö maiorana ebullient. Vtat^ matutinè lotionibus pedum ex decode betonieaïuFriólionesmafurinaslcapula-rum amp;nbsp;btachiorum, atque dorrt non »c* gligat. Rapbanuincifum minutin5ydü0* dolorwgBtjoGcipicioapplicet. Caputet' iam interdum ante coenatn,nee-deinGep$ aërife eXponatjIauet.Etin lixiuio g«^*^' ci rafuram decoquat.Ha?c vt apr^peie»*

-ocr page 193-

- L Ï B E K I I -I, j8j

P Deofortunentur benigne, prccop* 6 April.anno 1580. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '

loHAN. CrATQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«OTE^tO

quot;^ f • A Kfi. A F T H.EI.M,Ivl*Igt;«amp;C‘ coNéiLivM x xy,x Ç . Infaraljßeiextri later/i,prp^juadam

hoaeßa watro^ai: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ai

DE fiRçaduerfa valetudinc vchomen4 ter doleo,amp;pîæfèrtimdchoc,quod nialum tam multiplex amp;nbsp;conxumaxieft. Nam dext.rum4atusquodammodo refo-lutum efleferibkur, cùm in ea parte neo pediinnftere,ncobrachiovtipoffit,atte-ftante epoque capitis medictate dextro, deinde forties præcipuus mali eft ytcrus, quiin'dextrum latus fc inclinauit, eftque durus,premens femur,amp; interdu ie coma moues, ac tempeftatem miterabilcm cx-Citans,quae tandem in fpafmum epileplie firmle définit. Afficitur abhismalis cor, vt fubindè refociUadum fit.SatiS erat ma-lorum 5 nifi etiam fmiftræ pattisi tremor lGcederGt,amp; grauia iUa lympromataAam extra paroxylmum, quam in fpafmo et-iam,qttx ip cor amp;nbsp;caput redundant. Ego

-ocr page 194-

181 C'ONs’lLIOR. MeDIcJ

ûnc quantum ex iis quæ fcribuntur, çoP ligercpofrum:vidcopropinquamrnorb,* ■ Caùamp;niali. cauûm in capite amp;nbsp;fpinali mcdûlla.çoofî* ftete, à quibus prodeutnerui, qui maniis amp;pcdçs rcgunc. Remouorem verô inV terô,quçvbifecômouet,affîigunturlt;^oi» capüt,renes,èxtrema,amp;c. Prodit aute® ab bis fomitibus, vel vapor mordax,vd materia inimira amp;nbsp;venefica,quç pritnutft membra principaliainfcftat, portcacùi« ad ventriculos cerebri pcrucnit, contti; bit Ze cerebrum exturbandi illius no^j

caufa, atque öe etiam concutiuntur,amp;: contrabuntur nerui. Quid agendum vi-deatur fignificabo breuiter amp;nbsp;diftinöle, quanquam ad mul ta me cofidcrationeto vertere oportet., Primum fi curari Hpc malü debet, neceffe cft vt auferatur eau-ra,nempe materjailla,vndc fouctur mof' bus. Vtautem aliquod fieret Gurationi$ initium, mifi illi proximè piHulascfnam citius commode fieri non potuit) vt iisaf-fiimptisminueretur materia. Has vfurpa-tas efie, amp;nbsp;iplas quoq; fuo officio,fundas lubenter cognoui. Et confulo etiam vt denuè parentur.Nam nullüm prçfentius in

-ocr page 195-

L i J E R II IC 485 inhoemorbo remedium eft,.c|uàlt;neu^-jCuanonibus vti lembtts‘amp; crebtis. Scd ^uiahic materia contumax SirebeWis eft, ^icccde eft,aliqua.ßat materiæ pparatio, i^ijo ëcilms à purgate tnedicamêtó trahi àeduci pblîit. Proinde digeftiuû ( vtvo-'^,pt j parandum erit, nempe potio, quae j^atenam iHamtin capita amp;.vtero atte-^uçt amp;nbsp;molliat. In qucm,tfotft eönferi-herbas amp;nbsp;radices fignataslitcra A. vt prirnum media’pars coquatur aqua, ad Jertiæ partis confpmpt. deinde vbi decö-ÿutn çolatum amp;nbsp;expreflum fuerlt, addi ^liquid de fyrupo poteft, quem notni-!U) A'4^/ B. Exempli gratia: y decoédi *tiÿ ß«'^rup* ^j-*^ Mifc. f. hauftus. (Pbar-^macopota hæc omnia melius parare po-‘Sïa^*'*^“quot;' rnatetiapotioftiSincinpC A. B. töittatür)'

veris in.j»

-cÄh/^ir*'- chamxdr.veras,

ccterach.a.m.ß. • .

j7/r;-^(^^^4'fenicul.3v.

Calam.aromatic. blur • op’ ^i '

-ocr page 196-

184 ChNsStroR. MEbic


iA- gt;fRadiclt;ps?®ma3, ■ ■ lt;^?, /tfn , .Ir-id.Illyr.a. 3 dij , 4gt;0 ei Cortie.rad.fraxm.

^•«psq., cappa^a.3'l)pi nlh» Sem/enicul. ' n.

/KI

3q ll-

Oi-

ovay^ùi/r aniP ^'’b Pi jptCiini.ïcicrii^ • h-'lt;;■ card^bened^a^ ^ß.

^ipîfifl.ftœchad/Sj ß. '’»‘‘ ‘gt; quot;nbsp;3ƒ, - • fc'Cichorijp.ij. quot;nbsp;•gt;gt;«'’■■

quot; i - PalÏnlar.cniiclcat.gj. '

' nbsp;nbsp;nbsp;Caficat.ping.incifnum.vj.

cConqoaflata detur in charta

I^ Syr.de ftœchad. ■■'., quot;nbsp;dobetohic.a. §j Bi lt;*^ '‘^\V:

■ iOxymöLdmpl. ■ nbsp;nbsp;nbsp;. u i^.ƒ11 '

oqnScïnitïó.a.^ïk ■^•gt; *=-'1 f*lt;^|#:'’''^J J .AMjfö.dgr; S/^i /B. • ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'?»■

Dchacpotioncbibacmanè caUdètal*^’’* hauftum quotidien donnée aliquid klàpæ tionereliquumfuerit. Actnm redeat^^^ piUulas, qux materiattft fic prxparataiö» vnde oporcetjèdiidéftf?'Altera pars bet' baru amp;nbsp;fyriipi referucruhvtpoft aliquot dies limilitervfurpcnt^, Narn hóe con-tumax malunl non lacitè fe abigi patitur«

-ocr page 197-

xL 4té Elt;* I I IpO ^g^ præfenim cû materixvciucmentertäim-pris impada eft.-ldco autem potionem paratam mittere nolui^ne ius eius perirct in innere à frigore à coneUffione, aut ne fitumcontraheret. Pillulas pauló fortio-resredditasnotauilitera G. ac niHilomi-pus tonde,quot anteaparaui, Nolim au-^tm earn obrui vfutpandi frequentia, fed habenda eftetiamvirium rarié, amp;iuxta has moderandueft tempus vfurpationis: y Maffæ pill.de hiera cum aganc.g ij.

’ : • fine quibus, föetidar.a,5 ß. cochiar.jj.

f.cum aq.faluispill.num.lx. C.

Hadenusderatione auferendi mate-dam per prxparationé amp;nbsp;purgationem. Sequitur nunc quidpræterea agefidum. Laborant hïc primum ventriculus,vt in-dicatdeiedaappetentia^amp;caputobcon-uulfionera. Itaqyopus eft in bisipirtibus corroboratioü^séxiccationejmateiriqve-neHcærepreflîonc^amp;prçferuationeàcô-uulfione ôiepilepûa.In hunc. vfum con-fctipfiduoexccUcntia remedia, nempe, conduum, D. amp;amp;uluerem, E.

-ocr page 198-

»8*^ CoN5înoRi M.£Qic.

- :^ Confer.pxoniaî, ^.*r,^^ ,y^Yj J 'lt;5 ’ anthosan.^ii.vf^ç^t. fi 33üiaq. r ' betonic. - q,. qHcIji^ï 7, quot;'i ^îdtjOxîfjG- lauend«læ,an.5 y. 7^(1 ‘ oiTp/ ■ bugloiTjiy. ïr:VnÀ«wj^ ^jmoi Mithnd.opt.3j fi» nbsp;nbsp;arnVt^J) b?' bu Pul.fera.card.bcncd. » .^jfit^-ÊiF id,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenicul.a.3ß..^P^T„ .^„y ma ■ Rad.pxonix gij. .^ , jj;^ » »ÿ CTHna Pul.fl.ftœchad.g fi./5fi„î ib;;'!,.«^ ^ ^X ; Nucis conditæ 3j.dv. dadrî^enc Calam.arQmatic.coni 3 üj. jjjjgq ~/J nbsp;nbsp;nbsp;ZinZib.CQndit.3vj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;,jxlül .Z.„ Cortic.cjtripondit.^fi. nbsp;nbsp;nbsp;-.Jn^u gt;nbsp;Cinnam.incif. 9jd:. », lt;nbsp;,, a, jj, dp*?

As»

“T^jEr'Incdls conduis mifc. reliqua/j??^ .rr mi dicum.; D..«aai^-.»:^ *yb«ilt;ß lJ£Spec.Diaxykgt;31.3j» ' qav '^'iS quot;nbsp;'3 8fî^»lt;gt;- diamufb-amar. ôq -^Hdibs^ iinobd^^i - diagal3ng.a.3 ß. t ^^j^iin «ado Putvifei quercini, ., ;, ^lt;^^^^ß^nF ^xjiü Rad.paîôniæ an.^iiy. an^'mdirlo w.3fc, ind-UIyric. -f^qaingjiad«^ -lt;rrr»i galangæ, f- dilj s-.i j)-io«T?‘'^ jd,-n, ^ -câlam. aromatics,9,^Übnonî ^3«q 0 Nucis conditæ ^j. ^p :^„ypi »)pp,

-ocr page 199-

quot;t ^‘ s E £ • in ï. 5 i'S^

Lig.aloës 3 ß. ( 3xa Sacchar.albiiT. § ßj * Pul.mifc.f.puluis. E.

Decondito fumat quantitate iuglanr dis mané. De puluere pondéré vngafici, vel fuper pane tofto,v€lin pauca cereui-liacalida. Fiat hoe altcrnatim, amp;: inter-dumetiam fufpendatur remediorum v-fos,vt natura: etiam ad fe erigendam ali-quidfpacij relinquatun Egregium etiam antidotum eft mithridatium,ii f.epe vfur-petur5hocmodo,vtinde parêturtrespil-lulXjpaulo maiores pifis, amp;nbsp;rnanè deglu-tiantur. Confumit id rçliquias mâterix fpafmi, amp;nbsp;caloré naturalem avitiofama-quot;ft‘nad|gt;^feiïum excitât/Earn ob eauiam raittetur aliquid in pixide fignatum F.

y Mithridat.opt 3 ij. F. .

SedfuperfuntadhüGduograuia.Spinae- ^P^'^* ‘'‘^°' nim meduUarism dextra parte quodamt modo refoluta eft, cùm nee pes, nee brat nbsp;nbsp;\

chiumfitinofficio,amp;tremor altenusUt / teris, fignificateiufmodi imbecillitatetn neruorü,vt alteri etiam finiftra: patri mc-tuendu fit.Proinde vnguétum paraui, G.

quo inungéda eft calidè fpinæ dextrç pari

-ocr page 200-

193 Cok^iLiOTRi Medic. mane,quanquam etiarri nonnihil finiftr^ pars, fed dextra tatttén prxcipuè,vbi ®’' ius malum. ImponaturlinteumcalidiW^ duplieatump* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

o.^'Otcoftini

• Jf'

•ü’-'i-ri

-ilß ;

lumbrieor. maftich.a’.'^ji vulpini ^ïy-nardini3y. •

junipcrinf^J.' '

“■•‘'••iv Ammöniac.iH Vinodiflbl.^j.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;fif}^'Cäftorerg'ß.'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•.gt;

TtrebIntbih/yijiJ/' : 4

Matrix Poftremo matricefn appâter vehcincn' gcauata.

tergrauatai« matena alloua,hüc ea flatu-' *lwi ^^^’•® ^‘^’ ^^æ wndarpfiüe cx älia abq«^ materia KctentaiqitxIndüräuent.ExhoC Ioc0 oritur illa iitipetuöfateinpeftas,qu« tritam viciniam,tencs, cor;ventriculum, ftc dem urn caput amp;nbsp;latera exagjtat, Ad hanc quietandam, fetttollicndam, difcu-riendam,emplaftrum colèripf. H. quod imittjturin veiîcà,vrfupêrwrium exten

di,amp;

-ocr page 201-

L I B E R I IE - nbsp;nbsp;1851

dijficfindoneobduci poflic,pro maghi^^ dine tumoris aut durinei. ld pharmacó-pola apud vos,fi ipfl non vulds, expedite poterie. Erit autêl^pè amp;nbsp;diu geftandutn* quiadurities illa non patitur fo prorinds enaolliri.Sed femper inhis amp;nbsp;aliis fpeda-d^funtamp;vires,amp;impreffio medicamen-i ti,amp; interdum vbinimis creber vfusmoJ leftus cfre,aucetiam incommodialiqui4 adferre cœperit,defiftendum aliquantiP perabvfu: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■

-■ ^ Emplaftrimatricalis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uni

de melilot.a.gij.Mife'.Hji Prodcrit etiam frequenter odorare ca-ftorcum, tam vteri quam cerebri caufa. Atquehxede morbo fili3:,quera domi-Uus lESJVs procul abfcedere iubeat^i-i ®’ pamp;mque, vt patalyticum in Evangelie , idneruotum integritaté perducat. Eran*? ri)furri,i3 Februar.annoi579. - nbsp;nbsp;- i

G asp ar Ho fm annvs^*'-M E D. órcj o/- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .

CONSIUVM XXVIÎL i» (ONuulfioneflatulentd^f^ro hone/^aqua-dan^mAtrofiagrauida.

-ocr page 202-

♦0o CöNSitiOR* Medic.

FOE M i N A ifta mifai videtur laborar^ conuulfionc flatulenta, qaæ «W*’* '’ƒ »wlt;Agt;f dicitur.Ea eftmuoluntana nercerquot;! jnufculorurnque verfus originem fua® (h.e.cercbrutn)cuntradio, qua eturave* extend untiir, vel in fe con trah un tuï con-fluentibus ad ncruorum propegiocs va' poribus craffis amp;nbsp;Jentis; Fuit fortaflein *' pdus corpore longo iaraiempore'n'ialo' rum bumorumcoUedijO amp;nbsp;cogeftio, ƒ ‘ nuc ad commotionem nadi funt aiia^‘^ incitamétum,poftquam gratudae/Te eff-pit.Quïritur quid agendum ’Dicaind^ Gtauidx lingulis ordiiie. Primo euacuationi bP andx. loens nullus ett,quiagrauida. Confute#’' dumigitur ante omnia cap ici, vt fonsïit Cerebrum coqulfionis. Conferipfi jpirur adeerebrif amp;f«tura „ p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;° - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 11

corrobo« amp;rœtusquoq; corroboranonem conoJ-«“«• tum iapidu A, de quo vtatur mane quan^ titate caftaneæjvcl iugladis, circa hora® »^ feptimam.Id caput optime roborabitjóü morburaarcebit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïffl

. ^ Confer.fl.pæon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»îzuô

'\ anthos, .g uilds . i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betonic. i./nwld

bugiofl^n.oüj». ..Jfcian^ rofan

-ocr page 203-

■''^'L «lié E*ft * !• i I.'quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;Ü^I

öifiio- rofiir.^Âr.jA'l.■

RAd.bugloH. edndit. - 'l’ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

41“ Chebul.COndit.an.3V.

msul Nucis conditx indicé conditx Sij.

Calam.arötn.condic.

- Cicricondic.a.3iij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Sp.dianthos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '1 ■ Sem.pxoniaean.^j.

Macisincif^ß.

Cinnam.incif.^j.

Incifis conditis feum fyr.de ftœchad.

SI’S conditum. A.

lheum quoque vfum vei poterie fucco B.

«^uiinprimisVtilisinhocafteftujVtmanc

duo cochlcaria fumantur vna aue altera

horaantetibi fumptionem. Poterit vcl

akem-.s diebus,vellùcccfbuè bis duobus

vtr.t.Deindchabendaeftquoq-,vétriculi

’StiOjneqeiid inde noxij euaporet in capot, amp;nbsp;hoc malum excitet, in que finem

p»ari poffet fàcculus ftomachalis C. amp;;stcculo» toanè calidus ventriculo imponi calefa-^®*^^*quot;. àosfuper latere feruente confperfo aqua abfinthij hora vna ante cibi fumptionem^ Nam cum cibi fumendi tempus eft au-fette facculum oportet :

-ocr page 204-

^ CqMO-1^1 9R, ^;EDIC.

•{■ ^ Syr.de ftœchàd.^i^. gt;

Aq.cinnao)^3,5vj.,„(ti • ;

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mifc.ïgr,5^.tt r-B-t

.,y:^J^ol»betonic, , rncntliæ crifpx, ’ abdnthu^,ü,,Ü,n,K- h^L^ origania.m.j. J ;,ij q rofar.rub.mgt;ß. a.ü.rT ?.

Galangx, ., u . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' /lt;

Calam.ar01par.an.3jj* fm .• U .ult; ;h?pj-M^ftj^htSj;fi.iïifa-; i-, r ; ^lisq

Corall.rub.jy. . .’nniibanu' lUiß' .«u 'Scm.cimin.gj ßj, yipo z“-; 4,j^^£x conquaffatisi £ iàçculus ftom» 81771' - ^is. C. - Ji ju^;;: nbsp;; ^^Z5

Öy^eidveroadipfum morbu prælènwnit feupaxpxyfmum attinec.,kn.pbvnguci’' pum D.quo calidè immgenda eft erux^f Hexpra febgenu, aut fi q uæ alia loea te®' diaqip:}aduertunturJddlt;tr-arius.autftc' 'u3-gt;»z^îæ^b*?§: P*^9 animafductfoj inunâioA^* eße^iq. Benefecip alus^m ßmib cafu*^J ■’“ liæc^omnia talia .funr,vc nallùs peried' rnetusquoad ipfamSa/mtumfubßn .j.;^ Ol.luœbricorum syjr» ■ amygd.dulc.

' lin*

-ocr page 205-

»^ L I B E R II L 195

Linia.jüj.

Vnguenti diakheæjj. MeduÙæcrunim vitul.

. , Seul hircin, a. 3 jß.

' Rad. altheæ,

Pul. agrimon.

lumbricor.a.9j.

Ceræq. f

f. vnguencum. D.

Subiieiam adhuc facile parabilia, fed ex-perta: fimatricariaherbaflorib. chamo-millæ fimilis, odore non prorfus ingrato, tundatur, vtfiatfucculcnta, amp;impona-Wedruici, egrc^nm eft in hoc morbo experimencum. Poirecabituræ cubitum imponix vt circumuoluto ceruicali arce-wtorfrigus. Interdum poflec ceruici im-Jbni verbenavelfola, velcum macrica-na-, vel inter duo linteola ligata, vcl fac-culoinferca. Hæc profuturailh nonpa-•rum exiftimo, quæ profedo exaraui in fomma otijpenuria. Et porto fi quido--pas crit officium, operam, fiuchum mc-um,quantum àmefieripoteft, poUice-or. Francofurti, lo Sept. an. 15 7 8,

-ocr page 206-

î'^4 CoNSiLiöR. Meöic.

Pûf/Jcriptuf».

Medicamenta tranfmiffa tutidïma funn Namgrauidis multaadhibere non caret periculo. Ac fivfushorumnuncnóeritgt; no propterea penbunt hæc remedia, fe^i referuentur. Eruntenimad confortan-dum vtilia. Moneo nunc in omnerré-uentumde quibufdam fiacciderent. Si quid fpafinatici videretur adeffe, coHuin oleis bis inugi poteft, quæ in veftro put* macopolio babentur:

^^ Ol.amygd. dulc.

Lilior. alb.

lt;- Cbamomill.

Anetbini a. jj. mifc.

Si quid epileptici, conteratur digitis rüquot; ta,biflbpus, vt odotet. Si fucculcntanpP funt, poifunt bumedari pauco aceto. Q' dorari etiam caftoreum vtile eft. Ad ld'' focationem matricis quid agendum il'' Froinfan- fcripfiantea. Hoc quod fequitur,infa#' pfî™ tes recens natos ab. epilepfia præferude folet, Antequaminfanti primumlacdi' tuty terantur aliquot amygdalx cum’®' âe muliebri, inipergitur paulululaccl^ ri, amp;nbsp;exprimuntur omnia per lintèolu^

-ocr page 207-

Liber I I L i^j üiundumjita fit fuccus inftarladiSjquiin cochleari ftatim ab initio datur, antequä quicquamalteriuslaftis fumât. Hæcin-luper nunc in mcntcm venerut. Oro au* le m Deum vt feliciflimè pariat, nec qui-quam remediorum vfurpare cogatur.

Caspar Hofmannvs, Med, amp;c.

CONSILIVM XXIX.

Îfidoiorej^o^/îachiffèbrecûïïtquante, 'virîuw iffibecif/i^ate, ë^ awmf d(^t^uîo,^rfi t quadaf» »obiüfæ/fiina^

VT depropofito cafu rediusiudiciû ferri pofl'et,vtile effet fcire têperiem nobiliflimæ iftius fœtninæ4icm qua ætâ-te,amp; quo habitu corporis foret, gracilior ncj an craffior amp;nbsp;pinguior. Sed quoniam iftaindicatanon funt,de eo quod principale effinquiram us. Quantuverointei-ligim’præcipuaiÿmptomata funt gt;nbsp;dolor ftomachi, ité febris quafi colli quâs,amp; exténuas corpus, fereq; poft fumptû cibum inuadés, præterea virium imbecillitas, amp;nbsp;quod huic, ore præfertim vétriculi debili acmiqj fenfus exfiftente,fuccedcre folet,

-ocr page 208-

19^ CONSILIOR. MeDIC.

animi deliquium. Inter exeuntia mutata cft vrina, quæ contentufarinaceum modo flaui, modo r ubei coloris habet. Exi-ftimat Medicus , cuius iudicium fimul traufmiffum c{h,in liene, aut regione lie-nis apoftema latere, idque ex pure, non-nunquam etiam fanguine vna cum vrina profluentecolligit, cuius tarnen nobilis rpia foemina inpoftfcriptq fuo non mC' nhnit: fed tantum refert färinacea quidam a longo iam tempore in vrinis fubfi-dere. QuodfiverusabfcefTuscft,phleg-inonem neceflario præceflîfte oportet, cuius quidemftgnanequaquam obfeuta funt. Apparuiftetigitur tumor aliquis in licnis regione, item dolor in ca parte, ^ reipiratio fenhbiliter kria fuiflet.Horutn nihil ex nobilis fœminæ indicatione col-ligitur. Aliam igitur niorbi federn eßb) ex qua enarratalymptomata promanat, concludimus. Etenim h Hippoc. amp;Gal-4Aph 77 credimus: Quoties cuvrinafurfuracca Emfuraceaaut fannacca, vel alia huius farinæpm-in vnnis deunt, certum eft in vrinariorum vafo-«nu*°***' rumaiiquomorbumineire. Suntautein vakt ilia velrenes, vel veftca,- vel ctiamv-rece-

-ocr page 209-

LiBE R. I IL 157 retcres. Si renes per fe amp;nbsp;principalitcr affect client, dolor hauddubiè altius afeé-derer, amp;nbsp;alterutrum ernrum fimul occu-paret. Sinvelicalaboraret,in pube ipfa, amp;nbsp;anterior! corporis parte moleftiama* gis fentiretur. Sed hic dolor ad finiftrum ' latusvèrgit, mediuniq;pænèlocum in- • nbsp;nbsp;•

terrenes amp;vcficam occupât. Statuerei-gitur aliter ex hisnotis, amp;nbsp;indiciis non polTumus, quam exulcerationem in ipfis confiftere vrcteribus, amp;nbsp;finiftro quidem inprimis, quæ facile, fiquidem tam diu durât, amp;nbsp;renibus amp;nbsp;veficæ velut cótagio-ne quadam communicari poteft, quam-uis hoc loco plurimum fcire intereffet: Nunquid nobilisiftafemina lèurenum, feu veficæ calcule ,nunquamantehacla-boralTet ? Faceret enim 1 hud non par um ad morbi exquifitiorem cognitionem, adeoq; curationem ipfam. Dolorem fto- pplorfto machi, dequoconqucritur, apeculiari machi. caufa foueri exiftimamus, quemadmo-dum manifeftè ex ipfius nobilis feemin« relatione conftat, quandoillum, altcro ceu prçcipuo morbo non rémittente,re-mifilTetatnê affirmât. Non igiturabalio

» 3

-ocr page 210-

In^.cpid.

Febris len-ta.

198 Co N S li IO R. Medic.' depcndec, fedfeipfo confiftic. nifi forte, quemadmodum lapide in vreterum aH' guftiis diutius hærente ventriculus funul compatitur, amp;nbsp;naufea arque fubuerlione afficitur (cuius rationem Galenus in epi-deniiis eleganter reddit ) tale aliquid Hc etiaaccidit. Febris, quænobilemfeemi' nam limul exercer, amp;nbsp;earn depafeitur, f' ne dubio eft lymptcmatica, exearû gC' nerc,quas lentas vocant,hechcç non dH-ftmilis, non tarnen verè talis. ortum mde habere veriftmilc eft,quod duftus illi vd' narij non procul à magno venæ cauç amp;^' ortætruncoabfînt. Vnde facile per am-pliflimas illas vias vapor noxius aut putti' laginofus ad cordeferripotuit, quo hu-mores in illo cótenti, aut cordis ipfafuh-ftantialxià, febrilem calorem cocipieu®’ deinde in vniuerfum corpus propagauit, amp;nbsp;etiamnum propagar. Quia autem ma-gnus feruor in venofo genere cxilbt, ^ languis ipfe craflior, amp;excrcmcntareli' qua, quxpriusaut fordiu formaalioqui perexulceratos vreteres expurgari amp;jf' dire debebant, proprer caloris exceden-tem vehementiam exaflantur, amp;nbsp;in Tub' lbo«

-ocr page 211-

Lis E- R III. !ƒ? ftantiafaringconfimilê rediguntur. Ap--parct igitur cx allatis hactenus, principa-leminhoc nóbili fubieétomorbumclfc akerius vrecerum feu vrinx ex renibus in vefica duduumcxulcerationera, quam febris fymptomatica, amp;nbsp;ipfa nequaquam defpicienda, cócomitatur. Vnde iam in-dicauönes curaduas fecundum arcis me-thodum elicere promptum eft, bas videlicet; Exulceratos quidé weteres deter-gendos, expurgandos, amp;nbsp;denique rurfus confolidandos ei Ie, febris auté a duin ehe vehementiam reprimendam, amp;nbsp;ne illa vires deiiciat, corpusq; extreme abfumat prouidedum. Qux fanè omnia nu in hac ægrotatednquamalumpçnèinhabitum. trafut, obtincreatq; aifequi liceat,ij iudi-tCare poterut optime, qprxfentesfunt,amp; viriü robur cum morbi magnitudine cÓ-ferre, aliaqj figna amp;nbsp;fymptomata, pterea apparétia,qux nos abièntes latent,obfer-uare qucunt. Nihilominus tarne ad nobi lis dominx inftatiam,qux nobis ad cura-tionem opportuna vidêtur, nó grauatim paucis verbis nuc exponcre aggredimur. In Vidus igitur ratione coueniente, vt in 'OfJI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. 4

Dixta.

-ocr page 212-

3.00 Co NS IL IO R. Medic.

omnibus aliis morbis chronicis,non exi-guamianauonis fpem coilocatam habe-mus, Quamobrem operadanda, veaëf fit cemperatus, vel ad frigid irate, hoc pO' tiflimum anni tempore,amp; durante febre dedinct. Inter cibos eligat æger eos, qui boni fun t fucci,nec ita difficulter conco-quuntur, atq; quàmminimûexcremen-torum procréât. Vitetautem omniacru-da, craifosq humores progignetia. Itenr omnia acria, faha, vehementer acida, quæcunq; rationc caliditatis excédents vrinam prouocant. Carnes gallinatum» pullorum, perdicum, auium montana-rum,amp; contufa horum reefè exhibebun-tur, necnon etiamouaforbiliajamp;fiim' lia. Item panacella,quamvocant,amp;hof-deatum amp;nbsp;paftulatum. In iufculis, quï alTumit, alterationisgratia, incoquipo-terunt folia maluarum, laducx,radie, ci-chorij, alparagi, flores borrag. bugloif violar.amp;aliahuius generis fexcenta. Pf fees fi fint Iquammofi amp;nbsp;làxatiles,atq; iu-ftomodoapparentur, nonomninopro* hibemus. Pro potu laudamus aqua hordei cum glycyrchiza amp;nbsp;paffulis.Poteft ct-iam

-ocr page 213-

L I B E W' I I I- iOt

hm c6cedi vintiitïtSbrumclarum,quod

I tarnen cum aqM^ordei aut liquintiç di-i lui debeth Acidülarum tarn frequés vfus, qualem Medicus imperat,an in hoc affe-âu vfquequaque eonueniat, valdè dubi-tamus. Acorem certè, qui chalcathi minera refipit, neruofas partes ( inter quas vrctcres quoq^connumeramus) mordi-cando Iédere,amp; frigus adiunftum vulne-tibus inimicum efl'e,ex Hippocratis ora-culo didicimus. Motus amp;nbsp;exercitatio, quantumuis nonvehementiflïma, cum corpus plus xquo exagitent, humores^» j inillo inordinate commoueat, quictem I vtiliflimameffecenfcmus. Somnuquin | etiam liberaliorem per mittimus, ac u vi-giUæ infeftent, vt in cœna, amp;nbsp;fub horam 1 decubitus emulfione feminis mclonum, ïimygdalarum dulcium, amp;nbsp;ingete necef-fitate, papaueris quoq, albi, in aqua vio-larumfafta vtatur, fuademus. ita enim febris feruorem eadem opera fimul con-temperabimus. Aluus vt laxa feruetur, annitendum. Quod fi hoe fponte non. fiat, paffulæ vel pruna coftarcliquo cibo qnadrantis horx fpacio prxmittantur, amp;

-ocr page 214-

lOi Co NS IL IO R. Medic?

fi ne fie quidetn ilia refpondeat, clyftcrci leniences amp;nbsp;molliêtes iniieiendi, aut glâ* des hanc ad rem idoneæ fubdendæluC' rint. Quod reliquapræfidiaattinet, ve-næfeétionem, quam nûc fieri mulcàpro hibentjinter initia débite modo admin'' ftratam elle confidimus. Fortafleetiai’' cuacuationes congruentes, præmifla hæ morum peccatium légitima præparâtiO” ne,decretæ funt. Quia tarnen in corpof^ difteperato facilimè praui humorescol' liguntur: non erit opinione noftrafupef' uacaneum, denuó illas,faltem deriuatio-nis caufa,repetere, non quidem cuphaf' macis fortioribus, amp;nbsp;corpus ia anteadebile plus æquo exagitantibus, fedduntâ-xat cum mitioribus,amp;, vt iuniores appel' lant,benedidis, vtpotè, fi folioru fen^ ^' lexandrinæ, v.g.femuncia cu Rhabarba-ri clcdi drachma vna, vel fcriptulis quatuor in decoólo communiflorumamp;h^' ótuu, aut aqua cichorei amp;nbsp;borraginispet noóteminfundatur,atq; exprcllo liquon lèfcuncia fyrupi violati folutiui adiicia-tur. Aut fi bolus magis placet (qué inhu-jufeempdi aftccbomb. nonnuUi popow-

-ocr page 215-

L I B E K T I I î. loj bus amp;nbsp;catapotiis longe præferunt)excaf-fi(j5eleâ;.Diafebeften,vel etiam catholici , fuificienti quantitate cocinnetur. Poftea 1 axlvlccns ipfius curationem procedatur.

Cui quid cm detergendo amp;nbsp;mundando plurimum proderit, fi fingulis matutinis kram caprinum cum faccharo amp;; fyrupo Viokito aliumatur, amp;nbsp;mox poft illud afsû* ptum cofecUonis Diatiagacanthi frigidi line capbora ( aut etia, ft grauiore odorc $granó offendaturjCumiUa^rotulebinae auctema: deuorentur. Eidem intentioni fttuit emulfio ex amygdalis dulcibus, fc-Hiimbus quatuor frigidis cótufis in aqua bordei parata, cui addatur facchari rofa-ceialiqd. Pro expurgationevlceris nihil eft ptæftâtius ipfaTerebinthina, qua: vel lota, velcofta exhiberi poteft. Lauatur quidéaliquoties in aqua maluarû, aut vb olarum, amp;nbsp;vltimó in aqua rofarü,atq^ dc-inceps faccharo afperfo triü aut quatuor 3pondercboliinmorédcuoratur,velct-latncumcalidopulli autcaponis iufculo dcglutitur.NonnuUi magis decoÊlu probat,cui aliquidRhabarbari,ité puluerem fucciniatq^liquiriti^admifcenp, Çcindu

-ocr page 216-

iO4 CoNsiLioR. Medtc.

piUulas niediocris-niagnitudinis confier une, quarû xj aut xüj circiter, horis dua-*■ basante cœnam, vel mane hora quinta?

aut lexta aflumere iubent. Satis aureni eft 3,aut 4,quolibet die terebinthinahoc modo parata vti, amp;nbsp;reliquis diebus inter* ieétisin iis pergere, qua: ante prxfcripta funt. Vbi veróvlcus medioenter raun-datum amp;nbsp;expurgatum elfe ex purioribus vrinisapparuent, turn demum confoli-dation!incumbendum, amp;adhüclinent propinadumlac cap rillum recens emul’ du m, amp;nbsp;adhuc à matre calens, cui mellb DeEuchy. nonnihil (cumabfq;hoc Gal. teftepen-amp;:cacochy- culofum exiftat ) iniiciendum. Prodeft etiamcumeodéladepuluerem boliAr-meni. Tragacanth. Gummi arabic, aui amyli ad drachmç vnius pondus corntni-feuille : vel horü loco Trochifcorum de terralemnia, de fuccino, de halicacabo. vnum atq; alterum in aqua cichorij, vd alio liquore cóueniente diflolutum ebi-biife. Extrinfccus ad exiccadam amp;robo-randam partem affedam, maxime fubfi-nem curationis,applicari potcruntol.ro' fatum, cydoniorum,myrtilloruin, cum bolo,

-ocr page 217-

Liber I I L loj bolo,fantalis, farinis, amp;nbsp;ûmilibus, prout turn prüfens códitio expoftulare videbi-tur.Fcbris ipfa nulla peculiaré medicatio né rcquiric : quadoquidem {ympcomatis dumtaxat rationem habet, amp;nbsp;præcedêtia auxilia omnia ita à nobis coformatafunt, vtfunul tcbrihincédio, amp;nbsp;corporis exte-nnahoni opéferant. Dolorem ftomachi iamtii remihlTc pariés ipfa teftatur. Quac veroad virium refedione pertinent:pr3e-terquam quod vulgo notafunt : etiarain ttanfmilFo Medici conhlio fatis abundc comprehend untur. A tqi hæc quidem de propofiro cafu, que diligenter,quatenus exindieüs nobis communicatis facere li-cuit,ponderauimus,noftra eft fententia. In qua, fi quæ forte deefle videbuntur, prudentisea, amp;nbsp;oculis omniacoramlu-ftratis Medici iudicio ftudiosè relinqui-mus. Vtqueprofutura iftafperamus : ita fortunari etiam à præpotente Deo prc-camut fimul amp;nbsp;optamus. Perfcr. Vlen-næ Auftriacorum i6 Maij, anno 15 8 2,. titeranyntiuStromatr, S.Caf. iUieß. tied-Pltyf. amp;c. Petrus Monautus, Auhe Caf. MeJ. amp;c.

Diomedes Comurius, Setemff, Anlnd, ^luximil. 1 :olod ' nbsp;nbsp;nbsp;Mr4.^f.

-ocr page 218-

i®(î Coïts itioR. Meôic.

CONSILIVM XXX^'i

, nbsp;nbsp;nbsp;Jkcachexia^ /froqaaislafn»fagnifc/t -nv’ i

Domifia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

QV oinftatiimagnificæDotnînxva' letudo amp;nbsp;anteafuerit, amp;r nuncfc quæ iÿmptomatacara exerccanr,quïboS cxcaufis oriantur, quid fpei lit in pofe' .„) • turn,deniqi quæ,quaHa, quo ofdine rtiC' «î«' dicamentavfurpâda,amp;admouendaM exponapaucis, vtquicunq;fuccedcth“; beat meain, amp;nbsp;de morbo,amp; de curatidU? fentênam, Ordior à priore partium coi/ poris cortitutionCjVt indc apparcar, qW' ta fuetit corporis ad hune morbum pW' nitas. V entriculo antehac fuit admodurt frigido, appetente quidem multum, ft^ parum concoquente, in eo quoq; mufe apparct h unnditas amp;nbsp;aquolkas,cum cm-ditate affidua, amp;nbsp;pituira copiofa coniun-Vomîtus Äa. QuotidianusiUeeruditatumprofe' quotidiaq fus, adigiteainadquotidianosvomitüs'' Busvnde. jqanicum quoridie horis aliquot àcibo cfaffis flatibus à pituitatepefaä'äOXortiS infeftaretur, a compreffionibus SC angu-flus non aliter , quam voraitu fc libefatê quot;nbsp;potuit. 1

-ocr page 219-

L l Ê E R I I L 107 potuit. Ac quaraprimum vifeidæ pitui-tæ copiam à fe reiecitjnotabile leuamentum fentire vifà eft, fed interim tarnen aifiduis vomitibus vehementer attrita Si debilitata eft vis ventriculi, vt non in ca-uitatefolum ventriculi pituita contine-retur, fed tunics quoque imbuerentur, Sc tandem petmadefeerent. Hæc ventri- ^^^^ ^^ culiä'uofÄO'/it cerebri etiamhumiditatem tanhifte-promouit Scaiixit, vtDominafrequen- quentet. tibus catarrhis eifet obnoxia, qui nunc in has, nunc in illas partes, nempe in ma-xillas, humeros, brachia, viam affeóta-tunt, præcipuè verb ad pelt;ftus Sc pulmo-nesdelapfifunt. Ac ante an num cam im-petuose, tataqi copia fluxiones ad pectus itruerunt, vt ipfa fuftocatione metueret, amp;nbsp;fequeretur valida tuflis, Si afthmatica quidam difpofitio, cuius etiamnum fen-tit reliquias, quandoquidem ad iuftam curationem no tantum, quantum requi-tebatur temporis impefum eft. Multum etiam flatibus, compreflionibus Sc catarrhis acceflit ex finiftro latere, videlicet exhene Sc matrice, aliter qoportebat af-/eftis,Scconfenfu fuo ventriculu Sc caput

-ocr page 220-

îo8 CoNsiLioR. Medic.

turbacibus. Contraautem epar iulWuic calidius, vt non folùm coloris quah flaw-mas erudaret in tuperiores partes, (inflf amp;genis femper fuitrubentibus, amp;:lâd' le ællum circa caput lènfit) ied genert-retetiamvftorumhumorum, rudime#'

Régurgita-tio feri.

Thetnix.

torumvrinæ, amp;fericopiam. Erquia^rt' nés quoque non raro incaluerunt, lt;2ô^ obdrudionem parati fuerunt, tadafob-inde eft regurgitatio ieri, inde repldW capitis, tinnitus auriû,fomniatumukuO' fa, amp;C. Hæefuit in Magnifica DoiniÀgt; prions biennij coflftitutio. Atqjegoct-iam quid ex bac corporis pronitateiccu-turum eifet coni|)icerem, feripto nons-no complexus fum omnem valetudin^ ipfius rationem. nec quicquam maluff-fern, quàm vt Domina tantum tempotis intégras curationi impederc fulbnuiiid, donec membra ad integri taré, amp;nbsp;adla®' dabilem ftatum reduda fuiflent. Icducquot; gotia obftiterunt,amp; quæfitû eft ex Theemis remedium. Iraq, cumperftaretventriculi cruditas,amp;; epar intemperatûertt-’dos humores attraheret, ipamp;q; mefer^ cæ obftrudæ non redè fugerent chyltiw ido-

-ocr page 221-

Liber IL X05 idoneum, tandem amp;nbsp;ipfum epar paula-tim refrigeratum eft , amp;nbsp;à potu therma-tum fulphurcarîiamp; nitrofarum vitiatum cft, vt fanguificatio inftitui non potue-rit,itafecutâcft cachexia, id eft prauus amp;nbsp;vitiofus corporis habitus ex copia prauo* rumhumoru. Pofteavitiata vlterius con-coftione ventriculi Scianguificatione e-patis,fuccus, quo alcndæ erant particu-læ,degenerauit in naturam alienam,ine-ptam nutrition!, atqûta fane nunc fe res haber.Nam eth fanguinis aliquid gene-ratur: tarnen is adeóhumiduseftamp; dif-fiucns,vt membris neqi hæüere,neq-, affi-milaripoftit. Etconuerfioipfachyli non fitinbonum fanguincm, fedincrudum amp;nbsp;pitaitofum albicantem, feu potius in lcncani.amp; concretapituitam.ln hocfan-guiheationis crrore fada eft diftributio aquofihumoris,ipfiusq-, pituitæ per ve-aas inmufculos, atq, adeo in omnia fere membra corporis,vt moles ipfa corporis, feufpogiahumore imbutaincrefcat, hu-miditate inhærefeéte mcbris,amp; quafi ab-kimpta. Itacxdilutiore iUo alimeto corpus ftaccidum,laxugt;amp;: pcndulu cuafit,amp;

0

-ocr page 222-

MO CoN^SILtOK. Me.DIC.

Anafarca.

tale effe pergit cum poft appoGtionê nulj Ia vera agglminatio , muko minus vcra nutritio fieri poteft.Morbû igicur efieeä fpeciem hydropis, qux Anafarca dicitur, nullu eft dubiü,amp; teftantur id omnia lyni ptomata. Nam pedes intumuerunpvh« gcnu3,isque humor increfcit veipcrMHt quando illa in fella fedens pedes declines aliquandotenuit. Nottu fubfidettumot» amp;nbsp;mane aliqua ex parte euanuifle vidt' tur. Quinetiam tumor,fidigitusimppM matur ,rclinquitimprefli digiti ftucauf tatis veftigium. Veter quoque ad coniä-dum craflus eft.Totu corpus graue eft,^ quafi diftolutum amp;nbsp;maciatum languet,ac nimiis etia laboribus fatigatur amp;frangi' tur.Carnes ipfç quocunq; tagas funtmoh les,laxæ,pallidæ,quiaimbutæfunt aquo-fohumore,velut Ipogia.Etquia eifufaeft materia pituitoiainter cutem amp;nbsp;carnets» inde eftcalor iUideprauatusamp;pallidu$jl Fundiones omnes corporis hebetesfuttk amp;nbsp;languid®, præfertim ventriculi amp;nbsp;epa-tis, ideoque cibum faftidiunt. Nam net ven® meamp;raic®,quibus ad epar alimenta transferûtur fugunt amp;attrahunt ob debiquot; litateiC’

-ocr page 223-

L t B E R I I L KI

litatem. Atquc ipfi quoq; renes proprer

obdrudioné amp;nbsp;imbecillitaté feroGm ma

tcha abftraherenequeur. Ira in corporis

parnbusinferioribus cumulanturamp;cof-

tumpuntur excrementicü illi humores,

nequidinterim de lienis amp;nbsp;matricis affe-^bbusdica. Eftq, huic morbo pcculiare, quod ctia in ipfaariimaduertitur, vt codé ctiam die, modó reótius, modó peins fe babeat. Necexigui mometi efttulïïsva- TuffisTalb lida,amp; pulmonis anguftia, fpirandi diffi.- ’' Cultas.Spiritus enimaceruatimtrahitur, poftcibü maxime. Super omnia cócurrit febris lenta cum pulfu vndofo, crebro ói pauco, atquc febris noftu exafperatur, amp;nbsp;ipCa viciflim reliqua omnia exafperat. In-denoftu percipitur calor,fitis, ariditas o-ris, calct amp;nbsp;doler caput ab effumatio-nc calida, defluxio decumbit ad fmi-fttamparté capitis, amp;nbsp;vigiliæ multas. In-feftat tarnen etiam illam tuffis iUaimpc-tuofatotum corpus miferabiliterconcu-tiens, amp;nbsp;raucediné inducens.Deinde vc-bemensSe orificiivcntriculi,amp;exbis o-. Omibus ingés virium débilitas. Ex bis ira enumetatis apparettota motbi ratio cu

-ocr page 224-

ill CoNsiLioR. Medic.

lymptomatibus amp;nbsp;morbis, nec obfeur^ func ex co difeurfu fingulorum caufç. Ap' parère etiam ex eo dilfiicultatS arbitrof, quodiaminhabirum dedudta fit fri^idiquot; tas,amp; partes opprelFocalorc amp;nbsp;hurt lido radicali minus habcant virium. Et dæ rantadhuefomites huius morbi,ncmpCi cruditas ventriculi amp;nbsp;languor epatis.PrÇ' terea morbus habet adiunda tuffim vali' dacumvehementi copreffione ,qiia^de-cuta eft longa difficultate fpiritus, habtt-que febreconiunda,itavt oporteatmC' dicamerita,quæ tumori diminuendo ad* hibendaeflent, ealida intemperie augc-

Vndefeg ^^’■' Etfiigiturdifficultatcsillxcuration* turationis. obiiciantur, tarnen cum non vfque adeo durarit morbus,amp;iplanondu fenio coti-feda fir, amp;nbsp;vires adnuchabeat nonpeni-tus proftratas,amp;fumere etia medicamen-tavelit, amp;nbsp;fumpta fibi conferre fenferit) aliique multi hac Ipecie hydropis Übe; Fan fint, nullihieoperæ parcendumeft vt fomites buius morbi corrigantiir, amp;nbsp;corpus onerante aquofitate liberetur,et' iamfi id confertim amp;nbsp;fubito fieri non pol-fit. EtfiveromagnificaDomina cuperet ftatim

-ocr page 225-

L I B £ R. l I. 113 ftatim colli tumorem, tarnen fruftra ad- ^“™°” *^** I-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mediafru

^iiberenturtumon remédia, cauia præ-ftraadlubr fente. Nam caufa protinus reftituit, qua- tur^aufa tpm tumori adimitur. Itaque cum hk^'^ ibulta fit aquofi humoris copia diiTemi-Patapertotum corpus , ob vitiatamfan-guifteandifacultatem,morbus loquitur ^pfe jtequiri hîceuacuationc aquofi hu-. Aquofi hu-bioris, fed frequentem potius, quam va- ^^““’* lidâjtumratione ipfius Domins, quæ fa-cifeàpurgationibusolfenditur, tûratio-**e epatis,cuius vires valida euacuatione proftemerêtur, cùm alioqui in omni hy-clropeeparfitimbecillumamp;languidum, i„ hydrop* Ptætereain hydropealui profluuiû péri- alui proflu-culofum effe folct. £rgo leuibus euacua- “„“^/^“' tionib.procedere oportet,amp;alternatim ' •• euacuareamp;cofortare, idq; fspius.PoüC-hmadeindeintêtio dirigendaeftadlabé amp;vitium epatis. Itaautêattêperandafunt inedicamëcaepati,vtintêperies eiuscor- -rigatur, amp;nbsp;emendécurimbecillicas coco-dricis facultatis,cujus vitio amp;nbsp;errore ortû efthoc malû, Quod fit fiaperianturob-ftrudiones, attenuentur craira,incidatuc amp;abftergatur vifeida, ac deniq-, fi fouéa-

03

-ocr page 226-

114 CoNSiLioR. Medic.

turcalornaturalis. Sed fimul ctiafcbncii

cat fubelTe aliquid putredinis,cuius caufâ Diuretica funt obftrudiones. Diuretica prius non finchydrch' cxhibenda,quàmcorpuspurgatu SrAui-picis. dufaólüeft.Vfuenim comparatüeft,quó magis diuretica,amp;quacfundütmatei'iain datur hydropicis, eó magis ipfosinturoe-fcere.Idcoq; cautè hoe agendu. D. Schi-rachius fèquêti remedio opportune dato

y Aq.radic.raphani,

Sambuci,

Maioran. a. fbß.

Syr.de radicib.^j.

Bull, modicum, fpotusdarus.

ïnhydrope Verùm cauaepatis pars prius libcrädaab pnusepatis aquofitatcperfedcs,quàm pibbapervfi' parscaua

cxpurgada. t^^is. Vidi iplc male ccflillepotionesŒæ Soldanciia. reticas, in quibus erat foldanclla, vbi pn-mis membris non erat prius profpcâû,^ adempta rcplecio. Sed pofteuacuationc totius mirè vtilia funt. Na fi renes nó tw-hüt ferü,replentur venç fero,amp;tumorin-crcfcir.Hydrotica,quç aquas cxpcllunf J fedes, cgregiè id præftat iridis fuccus üc præparatas} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Suc-

-ocr page 227-

^ L I B E_R, I I Jr ZIJ jf^iM^Succi Ici dis feu lilii cœleftis perre-

.jfjf,:,^ ßdentiam dépurati f ÜJ.

t}iina-rSyr.deendiu.3vj.

non zn Aq.petrofel.gß.

•»;?■■/- Sp.Diarrhod.alb.^j.

Óii-.r Milc. f.hauttus.

rïteniferumcaphnumcumRhabarbaro. Balnea Kluka quoq; funt, quæ fudorc aquas ch- H“*“**®* .Wujit,vt ücca balnea , qua: ramen ante oN^cuationem ventriculi amp;nbsp;epatis nocent, quiaraagis replet venas, amp;nbsp;obftrudiones efficiunt. Item radix Afdepias feu vnice-toxicitb.ß pernodemin vino maccrata, amp;: deinde vfque ad tertias décoda, manc ieiuno ftomaebo pota calida, aquam in-tercutemfudore copiofo mirificè expel-cliuGonferr amp;nbsp;vinum cum veronica appa-

ratum. Item theriaca cum vino. Quod verb ad ca attinct, quæ tumoremipfum mfenfibdi perfpiratu , vel ctiam fudorc difcutiunt,«wilta funt, quæid pollicen- Topiea. tur,vtütriticoautmilio calefado impo-nanturpedes. Sicenim triticu increfcit. Lac cauebis intus amp;nbsp;extra. Item ; In cine-res calidos crura impofita. Suffumigatio dembrorum tumidorum per lapides

-aov* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o 4

-ocr page 228-

ai^ CoNsiLioR. Medic.

ignitos, fie perfufo aceto, aut decodo' fuperafperfo extadicibus ebuli,grams iu-niperi,baçcis lauridccodisinaceto. P tem:laudatiir fomenratio ex ^ecodofln chamomill, fol, lauri, origano, rorifmatjl rino, ûluia, calamindia, tnaiorana,ane', tho,puIegio,fulphure,aluminejVtfiatde-:J codio partim inlixiuio, partim vino 31' bo,vbi fubinde lapides igniti iniieiantuG nerefpgefcant. Vltimum denique eft» ß cetera non conferant,apertio pedis,qn^ Apettiope- tamç pcticulo non caret,cum vlcerahy' dis per eau- dropicorû difficulter iànêtur, ob humo' ris copiam, amp;nbsp;fepè erilypelas accedcre folet.Noui tarnen mulicrem, qux curata eft cauterio impreflb pedijegreifa percute aqua.Sed propter appofitipnis diutur-nitate ipG diuturno vlcere affliéla fuit-E*^ quidam cui per incuriam Içlum erat crus ferreq quodam inftrumento conualuit-Vefica enim enataeffluxit deinde aqua. Hæc veto om,nia, q haótenus dida funt, eo tatum pertinent, quomodo aqua iana generatain corpore euacuada,amp;corporJ adimenda fit. Sed præterea etiam curan-dum eft, ne fubinde generetur noua. ld

-ocr page 229-

Liber ÉI. 117 fitter commodam viâ-us rationem, fins tolcratiamamp;c. amp;nbsp;per commodam ventriculi amp;nbsp;epatis confortationem. Itaque interim femper,dum reliquavfurpantur, fubinde danda fdnt, quæ ventriculü amp;nbsp;c-parconforrant intusamp; extra.Senptaau* tem funt praediéta, qux ad tumoris dimi-nutionê taciunt, non eo cÓfilio vt profint otnnia,aut eo,quo fcripta funt ordine, r-furpentur/cd potius vt Medicus pr.efens fyluaremedioru habeat, amp;nbsp;vfurparc nüc hoc,nunc illud pro opportunitate poflit, népe, vtfe res dabit,amp; morbus requirctj

Caspar Hofmannvs,

M ED. amp;C.

“\C.ONS1LIVM XXXI.

■^ De hydrope monfifoß.

PR A G Æ initioFebruarii,anno 15811 feftafuitfœminahydi:opiça,vxorcuc lotis cuiufdâlmperatricis,çtatc confifte-te.Cui circa anni fpaciû ante méfes de fie-rant,cîi ventris intumefeentia.Vnde vte-

rofegerercexiftimans,ab omni medica-tionc fcdulo cauit. Habitanit humi, loco: angufto,fœtido,têperantiffirna in vidu,

-ocr page 230-

118 CONSILIOR. MeD1C.

amp;parca ob inopiam,viliore vfupotics, quambono. Porrócxadogeftarionis tc-pore, ventreq-, fubinde aderefçéce^bfqi fœtus vel partus indiciis.Dubitans delpc cócepta, Medicos confuluit feruus; vt caflum medicina tu adhibite lucrinc. Veter.n.magis magisq-, jptuberabateii dolore eótinuo, noäurno grauiore: vt ßoeg,-cte inabulauerit totas nodes eiuLibunds

Anatomia: Jiydcopi-ex.

ia hyeme, magna vicinorumcómiicrati-one. Sic tandécruciatu, amp;nbsp;inquictudinc cófeólaobiit,maritüobteftaLaprius;mür tuæ ventré iutrofpici curaret,quo eiuwf feóhuro^è agnito aliis ßmiliterxgrotao-tibus fubuemri melius police. Qw?ciica prxfentibus' clariflimis DD. Phyßeii^ j chyrurgis Cæfareis, aperuit vêtrem au^ chirurgus, me deßgnäte, circa vmbilicu ij veliij digitorumaltitudineamp;amplitu-dine.Effluxit aqua purpureainftarliauû fatisobfeurapenes cutim;nec prenien-do vetre,adfurgcbat akius. Cu veto fegni us efflueret : nouaculaprofimdius adada fubklies aqua ilia obfcurafpitamçakitufli ne abfq; cóprcffionc,quafi cauitatCjppna refc*

-ocr page 231-

LiBE^iólIT. t0

réferata demu largiiïimc profluxitztot tp

fe cüacuatafuit citiffimè ingenti copia.

Cötinuatadeinde fuitincifio ad vtrunq*,

ilnj : nee non pubem vfqv. Mirum hic ö*

Omnibus apparuit,nuUinoftrum vifum vel audiuim. Abdominis mufcuU quad rmlli

^onfpedijfed tota corn facies interior in

vcfiiularü quoddam eónnuum corpus, Huiufmodi i miforumamp;minorum,partim aqua lim ^^ç^'aita pida,partim mucore,partim materia glä- turdJu«-dülofarefertarum cóuerfa fuit, vel quod ^J’”““p™ credibilius, abdominis mufeuli extreme ' ei memi-* atrenuati,vna cö peritonço à membrana nitde aki-, carnofaabfceflerüt.aqua ibidéfluduate, ‘'' turn forte natura id veficularum corpus tnembranæ carnofx munimêtiergópro-uideaddiditi ne amplius diftenta ruperc-’tur.Erat enim cœlû turbidu', pluuiofum:

locus cœnofus, fætidus ac fætens ; quà minus exquiGte fatis inueftigan cûda po ' tuerint■, prout certc fieri debebat in cafu taro.Quin talc veficularum corpus circa redos mufculos lata manum craffitie x-quabat.Quod mains eft,nondû inteftina vllaadparebant,aquç conceptaculo toto detedo: nec epar eu vctriculo,fcd mem-

-ocr page 232-

?,io Co NSI LI o R. Medic. brana fola à pube dcorfum verfüs deprei' (à, indeq; rurfum elcuata vmbilico amp;nbsp;hy-poebondriis attenfa, diaphragma quoda-modö referens. Ea vero incifacoparuC’ tunt amp;illa,aqua: limpidç haudadeó niu^ tæ innatantia. Arq; hæc membranapcO' tongum erat,ab abdomine aqua interim bente diuulfum,alias vix fcparabilc maxi' ma induftria, vel ex poftcriori conicdai-ra,peritonæîi vna cum abdomine adeo attenuato,vt fimplex membrana obitet afpicientibus adparuerit, craflior nonm-hil. Ad intra peritonæum nihil rarû, niß ventriculus admodû contractus, lieue K inteftina,epar cinericiûmagisjfplenexi-guus, renes naturales. Vtcrus cura vefica pinguedinc multa gladulofa obuolutus. Spiritualia decenti modo fe habebacRa-ralànè amp;monftrolahydropisforma: A-qua adeo multam inter abdomen amp;pcri-tonæuadgregari ; hue inter abdomen amp;nbsp;cutis pinguedine, q mebrana carnofa de-nominaturcuifta vcficularum excrefec-tiadélà ab interna abdominis fuperficic.

loHANNES AcHOLZIVS, ViBNNENSis'Med. amp;C.

CON-

-ocr page 233-

Liber IL tzi

ÇONS IL1VM XXXIL y Ififiixu ventris, amp;nbsp;vomit ugrauid^e ,pro ^uailam honefiamatrona. SAccEPi literastuas i9luniidatas,ex ‘ quibus vxoris tuæ prægnantis valetu-dincintellexiiDoleOjVtpar eft,honeftiffi mæ côiugis tuæ vicé,atq; opto,vt quapri-niùtncoualefcat. Eftautêhic affedus, de quo c6queritur,vterû gerécibus multum fatniliaris,minime tarnen falubris. Qua-propter viribus deficiétibus,vtalii vétris fluorés fiftedus erit,quod pro tuo iudicio probe facies, vbi cómodu nbi vifum fue-ritPetis vt defcriptionem emplaftri mei, quöin tali cafu vti confueui,comunicem 'gt; tibi,quodvltrócitroq;faGio. Nihil eniin ‘ rcconditühabeo, quödtibi nó comuni-candu pute. Repcries in adiundacharta medicameta fcquêtia, em plaftrum nimi-rû,ceratû,amp;mifturâ,quam conditum vo-cant.Primum,maftichen folam habet, Qp« vrerS gerentibus r - n - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ i n quot;nbsp;præbenda

,ccratü ex variis fpeciebus com

pofitu eft,tertiu, vero conditu. Primum, m fluxu. quod maftichen cotinet,telæ impohtum cÓiugis ventri cahdüapplicabis,quod per biduü auttriduu fupra vcntregerct, fin-

-k’'j

-ocr page 234-

ilii CoNSiLioR. Me bic.' gulis tarnen diebus renouando. Quo3 fi fluor non ceirarir,applicabis cerotu Ini' teo fuperind udu, quod ctia per dies aü^ quot geftabit. Remedia ilia duo in »it is profucrût prçgnantib.diarrhœa laboräu*' bus.Quare credo futuru,vt amp;tuæ vfui W*: futura.Dc códito etiâ fçpius in die quacn tatem caftance nucis degludrc poierit,^ maxime ante cibu.Siftet enim flux» ventris, amp;ventriculum mifellæroborabir.En habes,clariflïme vir, q ego vteru gerenn: bus amp;pcnumeró exhibui,nec fine frudtf. illisfunt vfie. Hæc fi iudicaueris coniugi tuævtiliafoic,tuetiamcxhiberepotcris-Baifamom Expolui quoq; lUuftrifl' noftræ elcclnct pudoruiu. vxoris tuç ægritudiné,atq; petit,vt potio-nê,qua 7(r/Wer5rf/4iwvocarefolet,tibi do-naret, qcF certèlpótefccit. Potent igitur vxor tua de illa quandoq-, cochlear vnum bibere,fiembrionis fenferitdebilitateiu-Plurimuenim laiidaturàprægnâtibuSjV-furpatu vbi fenferüt f^tus imbecilles çfle. Potent igitur amp;nbsp;vxor tua de illa periculu finepenculo facere. Hoc tarnen admo-nitüvolo,vtvbividerisfluoréad fiftendd inobcdicntéfuturü,ncmultu vrgeas. Fe-

runt

-ocr page 235-

L I B E*R I I I. ÜJ mat cnim nonnunquä prægnantcs eiuf-morfj diarrhœas vlque ad pareu, citra no-xani,vt contigit in vxorc fratris mei, qua: prægnans , per quatuor menfes fangui-nolcntas deieéliones, etiam cum rafura ' intcftinorum,pa(racft,nec vlloraedica-mento lifti poterant, tadem exclufofœ-tufanoamp;incolurni fponte fuaintermife-runt.Et tantu in pfentia. Valc,amp; me ama.

i n?; nbsp;nbsp;Sequu»t»r Medicamenfa.

•n y Maftich. el. ^ ij.

Diffotin ol. rofar. ac cum ccræ ^ ß, vel q. ffprtiter commifecantur, quoufque vc-netintinformalinimenti', deininfunda-tur telx linex mundx, ( iuniores vocanc telos emplafticasjquantitatis ad libitum, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

^exiccentur,poft applicentur ventri.

li ■ ^ Oryzxtorrefaift.^ß.

Maftich.

■ a Cortic. thurisan. jij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

-v Gallar.quercin.

Cupreif. an, 3 ij ß.

Gummi rorrefaól:. 3 iij. Myrtill.Italic.§ß.

‘?gt;il.pul.amp;cutnrcfinaamp;: ccrafufficicntl-^usÊceraium.

-ocr page 236-

X14 CöNSIOIOR. MeDïC.

y Confer, rofàr.antiq.

Diâciton.fimpl. cum ficch.ßnc fpecieb. an.^jß.

Rad.tormentill.^ij. ‘'‘1 Sem.{inguinar.3ß. ^^^ Nucis condicæ torrefad. 9 ÏJ. •-^ OfliumDa6tyl.5ß. ■ .'^^^^ Smaragd, oricncal.préparât. '’^ Corall.rub.pfxparat.an.9j. quot;'’

Cum miua cidoniorum ßmph ^®*' conditum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ .^

I0HAN. NEFivs MtoA'C'

‘CO NS I LI VM XXXIH-

A Domino I»/iimiaal»i iubr/a^ate, c^ menjir/dh^'^ i^attóati'^ ^‘^bris,ium albis immodicefiue»iibifhpgt;^^ donarum. ^uaJawgencro/aDomiffa.

NArrationêpleniflîmâ morbidfy®' ptomatû generofçDomina: diligen* tiffimè perpëdi,amp; ad duo pcipuè nûcfpC' dandû elfe deprehedi : vnû eft alui fluxus feu inteftinorû himia nonunq lubricitas. Alcerum menftruorû,tû ruborû, tu albo-rû abundantiafine certis circuitib.amp; mc^ fura,à quibus natura debilitatur.Quodad primû attinet, inteftinorû nimirû leuica-tem,

-ocr page 237-

L I B E R I I I. '2,2-5

tcm,non debet ilia Medicummagnope-

re lolicitum reddere, cùm ferofi humo-

tes, qui akeri vtcnnæ fluxioni caufam præbent,paulatim euacuentur, Itaque hi Diarrhœa l fluxus,finon plané fint immodici, non “c^wgiT vehementer metuendi. Ne veto ferofa genda, colligantur, amp;nbsp;corpus hisnonvexetur,amp; matneis fluxum non irritent, fuadeo vt vtatur domina fingulis feptimanis manè ifibus vel quatuor talibus orbiculis:

y Rbabavb.el.fubtil.pulu,3iij.

Afpergaturaq.cinnam,amp;addatur: MalUch.pui.3ß.

! Etcumfacch. ^mj- inaq. beton, diifol.f.

5 órbiculi,firiguli pondéré 3 ß.Optarem amp;nbsp;^'^^^^’ '1 cofici circa hyemem eleduarium cynof- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’ hati,excmptis acinis amp;nbsp;mufeo intus laten tc, præparata reliqua materia, ficut folet confedio fieri cotoneorum cum faccha-ro,adie£tis etiam concifis minutim corti-eihus citri.Valdè id profuturü eft, fi manè amp;nbsp;vefperi magnitudine caftance nucis vtatur.Vt verb corpus falfa illa ferofaque Setoraex« humiditate, quæ ortum habet ab épate, c^çf^J^-* hhcretur,amp; per vrinam educatur,coqua-Ur cichorium in iure gallins non falfo Sc

-ocr page 238-

ll^ Côî4SILÏ0R. MêDIC-aÛxûu““ autepradiumbibatur.Quodadytçriâi*’’ xus attiner,quoniam bi nonfolum ab ï* cribus humonbus in ßnguine, fed ÖCJ læfis in vtero venis,fiue ab apoftematCr^f ue ab excrementis oriuntur: TheriJ^ï confulo,maxime indacêfi ducatuLan-deccnfes,quo etiamlocivicinitas allicitgt; Acetfi communis opinio eft,thermas ia annis biffextilibus efficaces non cflc,ö* men non diffuadco. Nee peculiariaJiquâ præparatione opus eft. Eft amp;nbsp;extra perl' eulum, amp;nbsp;commoditas magna ob Ionones,qua: in labris fiunt.Quod fi placucrK gencrofe donlinæ hoc confilium fequb prxfcribam ea, quæ in eius vfu obferuan-davcniunt.lntereapuluere vtaturegra-nischerracs,authoclcquente,quodeffi-cacius eft mane amp;vefperi,quantum grof fo albo excipi poteft in ouo forbili:

Muisè gm- ^ Granor.tinftor.vel chermes ^iij.

Jyuciscondirxtoilx sj,

Tliuris albiffijß.Mifc.Epuluis.

In potumfemperiniiciat grana maffi-chisfelefta ad 30 vel 40 inclufii lintcoi 10. Ordinem feruetin cibo amp;potu,vitef mifturamciboru, maxime pifees amp;nbsp;can-croi

-ocr page 239-

Liber I I I. 117 crôséSrladicinia amp;nbsp;cruda omnia, illas et-làmaueSjquæadftagna fe a)unt,fungos amp;boletos,quodfaduram ipero gencro-fàm dominam ctiam fine mea admoni-tione.Deus confilium hoc fortunct.

lOH AN. Cr ATO

A Kra F THEIM, Med.amp;c.

CONSIL. XXXIIIL

innimio menfintortim ßuxu, cum inßatiofje matricis^ drpai/ore corporis, pro ^ua-

dammagntficafæmttia.

CK\ s Æ omnium affedionu, de qui- ^^quot;;^JuU bus queritur ægra in literis fuis, ad v- d»“«““*

nam reduci poCfunt, naturalis videlicet calons imbeciUitatem, nô modo in vcn-wiculojfed amp;nbsp;cætcrisvifceribus,fiue eaà frigore fit,amp; pituita diu in corpore collera amp;nbsp;retéta, fiue à præternaturali calore, qui corruptionem humorum fequitur, quaquam coUigere pofl'um,vtramq; cau-fameffe comundam,idq-, per omnes cir-cumftamias mihi cómemoratas demon-ftrate poffem,nifi me mea débilitas impe Àtet ,aut Medicus non Latine potius, q Gérmanice fentétiamfua aperire poffer,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V ^

-ocr page 240-

218


CoKsiLioR. Medic,


Igitur ftatuo, fummam curationis tffc iß præfidiis iuuantibus calorem nacuralem pofitam,quodfieri poterie,fi pituitegc-nerationi, amp;nbsp;corruptioni humorumoC' curratur. Nam no iatis cautum auxilium cft,aut corpus calcfacerc, aut prærcrni-turali calorirefrigerantibus,veile obuia' rc,quo nihil eft prçfentius a'd morbu pro-rogandum, maxime fidominaaquasde-ftillatas,amp; fuccosèfrutlibus exprefiosv-furpare vellet, aut venæ feetionem, üwi' Sanguinis liaquntempeftiuèvfiirpare. Externa au-r^quot;m'’de^ temcaufa,qua calor naturalis labeiad^ biikat. ' *^^rj cft languinis fluxus nimius, de quo dominaqueritur,vnde fequiturprouen-tus pituitæ, quam natura nondum extreme debilitata ex omnibus îoeis maxime veto per ftomachum expellit : eadem^’ Pituita ininteftinisvel vtero detinetur,necexi-ro amp;nbsp;inte' F^mreperit, inflationes gignit : obftruit ftinis effi- matneem, ne humores amp;nbsp;excremétaor-

*:*^^- dinario motupoflït eiieere, vnde oritur corruptio amp;: præternaturalis calor, évaporés molefti, qui grauant cor,amp; capur coniequenter: ex cadem retentionepi-fuits amp;nbsp;humorum corruptione eftpaHof corpO'

-ocr page 241-

Liber I I L 1.19 corporis, aut color no naturalis, i;icc poamp; fuut vires confiftcre. In fomnum fitpro^ cliuitasquædam, fed fine refedione de^ bita:amp; cum natura ab illis vaporibus affli-gitur, cedit calor naturalis, refrigcrantur çxtrema,amp; anxietas oritur,donee natura famos illos cuicerit : hx rariflimx funt caufeeorum malorum.quç prolixe mihi cômemorata funt. Et quia mala ifta poft vfum thermarum Meiderdorfenfiu,quas egoaquastamen nóprobo vtcunq; prx-dicentur,non cefferunt, fed potius, meó quidem iudicio, auda funt, non mirum 1 quod illa hoe modo tolli non potuerunt. Vera igitur curatio confiftit, primumin exquifita vidus ratione : deinde in ex-purgatione pituitx : tertio in prxcautio-necorruprionis humorumamp; map er tinne matricis;quartó in auxiliis iuuantibus calorcm innatum. Quodadprimum at-tinet,mulca præfcriberc nó debco,quam vt magnifica domina carne vtatur,quç fa-rilis fit concoérionis,alfr,fine gallinarum, fiueauium,fiue aliorum animaliüm.Vi-tetautemvarietatem ciborum, iüfcula, tofta,leguroina, pifces, nimiuvfum ouo-

-ocr page 242-

PurglBtii,

130 CoNsiLioR. Medic rum,maxime cum butyro,lalt;âicihia,prç-cipuèverôcruda omnia: abftineat à villis ^otennbus. Sed panis intingi in maluati-cum poceft. Bibac autem parcillimc. later cœnam amp;nbsp;prandium ne bibat. Ante cibumie exerceat. Quod fi exercitwài fuftinere lacis fufficiens non poceft,lt;aH-quotgrana pipens, maxime albi deglu-tiat,vtiuueturindecalor naturalis. Mul' tainhanefententiamdediæta feribi pof-fent,fed fatius eftvnumquemque lui i-ligencem rationem fufeipere, amp;nbsp;obferua-re quæ profint,quæ noceant. Multapr2-cepta colligerc, amp;nbsp;pauca obferuare, nihil prodeft. Quod fecundo loco purgatio-nes attinet, nolo vehementes fuadcre, fedpillulae fatiserunt, fi fumanturdimi-dia hora ante cœnam, primo fingulis fc-ptimanis bis, poftea femel in feptimana, nouempillulæ, amp;nbsp;pofteain coenafacili-buscibisvtatur:

^ Aloësrofatx 3vj.

Succin.alb.

Maftich.an.3ij.

' Agaric.albiir.5j ß.

Gentiane,

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anfto-

-ocr page 243-

L I B E R. ,1 I I. iJI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 'Jiq.t Ariftolocli.rotund. - • «,,.Tf inn .,ß; an.5ß. .

Afpcrgatur pulucriûta aqua cinnamons.

amp; cum fyr.de abiinthio f. mafla, de qua, proquahbetdrachma, rcformentur pil-

lulç i4.1(hrumpiliularum nouemfumac ■ vno die, amp;nbsp;fi prima die parum, vcl nihil aluum moucnc, répétât altero die: cdu-centpituitam, amp;nbsp;ftomachum ac matri-«mroborabunt. Tertio, ne humores corcumpantur amp;nbsp;cor affligatur, fuadeo K hoc puluere vtatur, maxime fiicnfc-ritcaput Sc cor male habere : conficitur

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' P 4

-ocr page 244-

232- CoNsiLioR. Medic.

occuiTatur,mifceaturfarinæ triticcæco-tufecarui vel cuminû, piper, nux mufea-ta,garyophyll. amp;nbsp;zinziber, adde mel, for-‘“^ inenturinde parui globuli vel taleoli,amp; apud dulciarium pinamp;ntur : hos calltie applica ventri, inuolutos camen fubtiliH-no,nec nocent fi vel totum corpus tegat. Pro vtero vtiliffimum fuerit, gummi ta-camahaca in alutaillitû, amp;nbsp;in forma effl-plaftri fub vmbilicum applicatum ,quod tanto efficacius erit,fi feutum illudfto-machale faperius ordinatum acceflerit. Hæc fubico monerc volui, paratus vH conualuero,nullioperæ in curandama-gnifica domina parcere. Calen. Maij,an-no 15 8 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

IOHAN. CrATO ht r.

A Kraftheim,Med.amp;c.

CONSILIVM XXXV.

In ilolore amp;nbsp;fùffocatione matricû, pro ^ua-t^am nobih famma.

SPerlegi literas tuas humanitate amp;nbsp;eru-. ditione refertas, amp;nbsp;quibus quod ad curationemnobilis matrons ægrotanris attinet, te eircumlpedè amp;nbsp;methodicè fa-tis rem

-ocr page 245-

Liber I I I. 135 tiS rem tradafle video, arq; adeo, vt quid faperaddi iam commodè poflit noagno-fcam. Soient emm morbinonnunquam Morbiqui incrudefeere, atq; contumaces fanationi j^^““*' ficri,vtomnia medicamenta, optime et-iain €xcogitata,refpuant. Nofti çnim Q-uidij carmen:

Ifiterdumiloâlapltti valet arte malum.

Laque mirum non eft, quod omnes ex equo morbos tollere ncqueamus,cùm amp;nbsp;iuperiores, amp;nbsp;in arte medica magis cx-pertiac dodi Medici,id prçftare non po-tuerint.Faciamusigitur quodpofTumus, reliquum Deo committendum eft. Ve-tum quando vis vt meam opinionem tibi aperiam,breuibus accipe. Curaremante omnia vétrisfluxum,quem obiter inua-fifle xgrotam fcribis. (Namfalubrem illi futurum, fi modum non excefferit omni-nofpero, cum proculdubió fuccos illos malos dolorem vterinum mouentes, ac vapores venenofos ad caput fpirantes, fe-cumeducat) ac ad dolorum, in imo ventte pofitorum, fedationem, interitioncs onancs adhiberem. Etcum iudicarë per j alui fluxum corpus xgrotantis fatis eua-i 111;

-ocr page 246-

’154 Co N SIHOR. Me Die. cua.ru efieioffcrrcin ad intra, quod aiumi amp;nbsp;ab extra, dolorem fèdantia medici meta • ad intra ßue per os exhiberem dfr codamtale: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irr. 1

^ GaiangXjc-f' 3S-r j- -••.bi,^ Zedoar.el. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-dit n^uX

Eaccar.lauri, ,«vufnA Rad.liguftic.an.Jij. «ubiaZ Gran.amp; rad.pæoniæ a.5 jnsgibaX ó- Cimin.jjß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. iiswü

'^ - Sem.Dauci, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^.ds

paftinac.iylu.a.3j. •iJibotn Coq.in aq.florum tili£E,betonic.amp; matd-carixa.ife.ß.adcafumtertixpartiSjdeö)-laturadabis mariè amp;nbsp;fero cochlcanaau-mer.y vel lt;S calidé. Decodo cxhauftodi' rem de fequenti puluere, quem fepein j fedando dolore,ac ftragulatione matricis non fine fructufum cxpertus,quihabct;

y Scm.dauci ^ß. . , ^^r gt;? i quot;pafbnac.fylu.3ij.

Rad.pæon.amp;gran.cxcorbc.a.sjf , Ïb', liguftic. Bonab ad | Sem.cimin.a.5j ß. 1'0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Anterior, off. cranei human, ex fu-tura coronali vft.

-ocr page 247-

L gt;nbsp;I B E R III. IJJ Jnuu Cinnamom.el.a.sjß.

•Ê^ibrj Baccar.lauri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

'öb m. Zedoar.et a. 9 iiij.

Fol. betonic.

Rad.biftortse an.jj.

Succin.alb.

Ameos,

Sefeleosa.jß.

Rediganturfingula in tenuiffimum pul-uerem,amp; mifceantur. Aôinçmanèamp; fcro 3ß. cum aquis matriGanæjbetonicæ, amp;nbsp;modico viciai bi clari.Clyfteres præterca aluo adftrida ex decotlo gallinarü confe-üosiniicerem,dicbQS alternis. In deco*

1 âo incoquerem: Fl.chamxmel.

[ '£boiii!j,i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fobmatneariæ,

'’iaqxl-n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betonie.

^Onjidii j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lauri an. p. ij.

—- Rad.pxon.amp; gtamciufdcm a.3 ij.

Sem.rutæ 3 ß. dauci,

'^h .R. . viticisa.jj.

De decofto caperem tfe.ß. in quo diff, Ol.lilior.albor.

•‘’' xo URmeheirin, chamjemeban.ljß.

-ocr page 248-

2.3^ CoNsiLioR. Medic.

Sacch.rubr.§ß.atq; itainüccremi Aluo retenta addercm: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.01

Bened.laxatiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hieræpicræ limpl. a. jiij.

Ilhenim ratione fi quid reftaret humo-rum dolorem mouetium pauktim cdu-ceretur.Nicolaus Florentinus etiam lau-ria'nx'^quot;' ^^’^’’^’:^^^ c^^*^ puluerem gentianxin vi-dolorcven- ^° calido oblatum,amp; fenbit puluere© ?®fi’‘ nbsp;nbsp;nbsp;huncdolorem ventofum (nam eiufmodi

illum effe timeo) ex flatu craflb inflatiiW) cum proprietate,tum qualitatc fanarc.Et addit: Dicunt quidam quod curat doR^ rem præfentemjamp; prçferuat à futuro. Videat ergo ipfum Prudentia tua fermone 6,tra6t.3,cap.33.Abextraapplicarcmem-plaftrum degalbanofaótum,amp;dc baccis kuri an. q.f. amp;applicarem fumini,velfo' lum emplaftrum de baccis kuri appone-rem, prxcedentibus tarnen fomentis hu-inidis,fiue ficcis, excarminantibus,amp; an-odynis confedis. Hxc habui,quxadpe-titionem tuam tibi communicate volui,

quæ fi videntur conuenientia, ac inftitu-to tuo infcruientia,vfurpare poteris,fin minus vt ftudium tarnen meum, ac vo-luntarein

-ocr page 249-

Liber ÎIÎ. i^ÿ luntatemevgate meam boniconfulas,o-ro. Ocyffimè è Drefda, Kalen.Nouemb. annoijéSi

ioHANNES NeFIVS, M ED.amp;C.

CONSIL. XXXVL

^n ardore vriKayCum exulceratione coâi ve/îc^ ^ amp;pude»dt,acmtâi^ crf(enfo,fro

^uadamhof^eßama-

■.m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trôna.

SExlitevis tuis ad fracrem mcumcba-

. riffimum, D.Iohanncm ,fcbri grauif-fimèlaborantem, amp;me quoquevnà, à te Triptis intelligo,matronam, patientera, tuatnjex ardore vrinæ aliquandiu labo-raffeA eo ipfo non folùm veficæ collura: fedamp; pudendum exulceratura efle. Eft autem cafus grauis admodum, amp;nbsp;fanatu difficilior,cùm ob madantiura merabro-runiintemperiem,quænon facile in iis, quiexaftam vidus rationcm cura cura-tione non coniungunt, corrigitur: turn veto ob loci aftcdi fitum. Etenira le eus ille natura humidus, amp;nbsp;ob id confolidat'i difficilior5tum quod cxcreméta acria per

-ocr page 250-

138 CöNSîEiOR. Meùic.

ipfum träfitum habent.Petis autcm cofr filium noftrum, quod frater pro fuo erga te amore non negafet, nee ego recufarc debeo,nec pofTum. V tinam autem ita dare poflèfnjVtvellemiamp;eafusipfe requifi-uerit,confultum patienti forer. Etquani-uis pro rua dodrina meopotiflïniö fubfi-dio in hac parte non éges,tarnen prüden* ter facis,quod in ram grauibus cafibiß etiam aliorum confilia requins. Nam^' hoepado te à tcmeritate amp;audacia,i^ à calumnia artem vindieabis, fi «grot? amici intellexerm t, per te non Hare, qno cinus morbus curetur : fed propter mali-tiam morbi id euenire. Laudo auté niuffl in operatione progreflum, amp;nbsp;quia fcribis tumoremortumin pudédo cuminflam-mationc,confules huie miffione venxe* panes, item olyfteribus auertenribus K cuaeuationibus.Acredinemveróhunïo-' rumepiorafiad temperier deduces,nc inflammationem cum erofione augear. Pofteavreris,quüdamp; te fecifle autuino, anodynis applicatis,f)ueper fpógiasrfiue per infeifus. Ex iis veró placet mihi qui:

^ Flor, chamsmel.

meli-

-ocr page 251-

Liber III. xjjj

.tP Sem.lini,

althex an.q.v.

His addes,vbi percolatio pro fomento fäftafucritjcrociparum. Habent autem ^æcegregiam mirigadi vim,amp; aut petiis, ^Utippngiisapplicaripoffunt. Sedata m-^tnmatione,fi exulceratio, aut puftulx effent, tnundificaripoflentjhydromcl.ib. ß'Cmgij.fucciapij cum 3 j. pulu. myrrhx ‘i^ixtx effent. Habet enim hoc medica-'^entum fmgularem vim mundificandi, ^bftergendiqi,Schoc genus exulceratio-^hpinguia auerfatur.Mudificato loco ad eonfolidantialeuia putarem effe dcueni-1 endura,ex quibus vfitaiu eft mitius,quod .y Aq. plantag.

1 nbsp;nbsp;,0 rofar.an.ife.ß.

3m Sief fine opio 3 iij. Cortic.myrobal.citrin.^ ij ß. Caraphorxg.ij.

-ocr page 252-

i4o CoNSiLiöR. Medic.

Diducuntutifta ininorrano diHbiued^' amp;applicantur primo per Ïyringam, p^ etiam petiasi Eft amp;nbsp;aliud mihi conföhdä-tiuum,quodi « ‘ - ■ - -^3t511#^ 2^3

- JJ. :^ Aq.roGr. • ^o^ .^z^Z - ''^'’^ plancagin/^f^\r?^ . bnoflo quot;hd ^' caudæequin, sn gt;0 quot;ion/nnb A^q confolid.maior.a.ft.ß.^^^^^ Pfidiar. Balauftior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A*^’^

' Nucum cupreffi, 3 0»W Myr0balan.citrin.an.5j ß. )'«’^^, Contula coquatutj donecteftia pars^-datcoél'ione,coletur,colaturæadd3® i Sicffineopio 5ij. •.•qbinJ^ Sp.vnguenti de tutia 9 j?-^ wW?^ gummi arabic.

Îarcocollæ,

, thuns malculi, , carab.an.3 ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^.

f.aquajquæ fimili m odo applicatur. Plï^ tibiremedia vfitatacommunicare volui. Prælcribere enim curationis mcthodo, hoc eflet noduas Arhenas,quod alii^^T re loei a'ftech quotidianus afpedii^, q^, agendum,amp;quid fingiilisdiebusnïult;an-' duin

-ocr page 253-

L I B B K III. 141 dum erit,edocebit.Et fcis certi quid prç-fenbinonpoffe.à me abfente inhiscafi-bus,cùm hæc ægritudo,amp; curatu fit diffi-1 cilis per fe,tum verb difficilior,quod mu-lieres præ pudore loea ifta non libentee oftendant, amp;nbsp;àmulierculis fepè Medici, dum non bene de affedione iudicat,fal-luntur.Quare opera danda crit,vt ab ipfa matronaimpetres, quod amp;nbsp;ego aliquado fec’i,vt affcétum fubinde cofpicias. Con-fptao enim loco facilius curabis. Eth»c ftiht,quxtibi in fummis occupationibus, amp;nbsp;perturbatione animi, quam ex gra-uî ægtitudinc fratris cœpi, in prxfentia-rumrefpondere volui. Vale. Celerrimc, Drefda: 14. April, anno 1560.

Caspar Nefivs,

M E D. amp;c.

CONSIL. XXXVll.

^» menßum retentione., amp;nbsp;catalefß ex épatât vefjaru/n^oppilationeproqua-^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dampueUa.

QNo morbo veftra filia affligatur pa-Jarn eft, nempe,menfium rctentio-ûe. Caufahuius eft, ipfa venarum obftru-

m.

-ocr page 254-

14»- CöNSlLIOR. MeDJC.

dio,id quod ex lotio deprehendere licet« Eft enim vrina ipfa omnino a'quoG,id éftgt; alba,tenuis amp;nbsp;cruda,amp; quç omnino caret contêtis. Ipfa vcró catalepfis, eft lymptf' ma fuccedes ipfam epatis,amp; venaruro op pilationem. Hæc curari non potent, niß caulâ eius inprimis fit ablata, nempe,n'^ venarum obftrudiofit,vt deeet,referata, ideft,nifi menfes,vt decet, redè fluere incipiat.Quomodoaurem hiprouocan« di fint, nunc paucis fubiiciam. PrincipiP^ loco aliquod pharmacum purgatonutD. pervnam hora ante cœnam exhibeatuC» quorecreméta circa primas viaSjamp;inve*^ tricuIoexiftentiadcterganturSceducan-tur,ne hacafuccedente medicamétOjVt vocant,digeftiuo,prçcipirata intra venaSj ipfa obftrudio amp;nbsp;malum augcatur inten-daturqj.Sint autem pillulæ hç fie concin-

^ Pill.de hierafimplic.Gal. (nats: maftich.

agaric.troch.an. 5 j.

f. pillulæ paulo maiores alephang' cumaq.betonicx.

Deinde per dies tres aut quatuor in aurora bibathuius potioms fcquétis liiijß« bene

-ocr page 255-

Liber I I L 145 ^ene calidæ, amp;nbsp;maneat inde ieiuna per ft«intégrashoras ad minimum.Hçc po-^'0attcnuabit,amp;diflecabitcraffitiem amp;nbsp;v^cdfuaiem humoris obftruentis venas: ; j^,Syr.de duab.radicib. i mellisrofat.colat.a.§ij. i ^jß^Oxymel.fimpl.gjß.

1 jyq.betonic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

1 i cichor.

' y hiffopi a. g iüj.

Mifc. amp;nbsp;Equatuor hauftus, per quatuor dies ntane ebibendi ieiuno ventricule. , ^ateriaiâattenuata,amp; ad expulfionemp ptæparata,purgeturfic,vtfequitur:

ÿMaff.piU.dehieracumagaric.-de biera comp.Gal.a. 9j.

diagr.g.jb.

) Cumaq.pulegij Epill.num.xxj.inuoluan-Uitinpuluere cinnamom.ae macis,amp;de-üorétur à ieiuna quatuor horis ante prâ-divitu.Tâdem vtatur bis rotulis per diem j'i bis,inancfcilicet boris tribus antepran-diun),Siduabus boris ante cœnam.Pio v-naviçe aeçipiat numéro tres,aut quatuor totulas,Sequitur barum deferiptio:

4 ’'

-ocr page 256-

244 CoNsiLioR. Medic.

^ Sp.diacalamcnt.gal. omiffofenw»

P’J 3j.

■ Pul.cinnam.interior.9j.

sj; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;macis,

Caffiælig.vcr»^

Pulcgij,

Groei, ^

Rad.pæoniâ:,

Cardamom.

Margarit.præp.a.g ß,

Sacch.canari in aq.betonicæ dilTol. j in}

f.eonf.in rotulis,rcponantut infcatulatfl-Incipiatur iftacuratio ad proximudic® Saturni,amp; donee hifee vtitur medicare' tis, femper fub nodem eaput inungatuf hoe vnguento:

3iOI.maftie.5j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■jon'’ myrrini |ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^nw? Aeaeixsjß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;i)jy Thuris3ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kd

Cummodieoceræf.vngucntuin. n Poft vfum horum pharmaeorü abftineai virgoab omni mcdicamencorumvlup^* duas hebdomadas, deinde repetantur a prineipio pharmaea fuperius defcripW' Sed loco digeftiuijVt vocant,feupotionis conco-

-ocr page 257-

L I B E R I I I. X4f '^oöcodricis,hac decodione fcqucnü v-y Herb.hiffopi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tatur:

pulcgij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dr

betonic. «; n melifra.ni.j. . a gt;nbsp;Rad.pæoniæ, rubixtinót.a.5iij. : nbsp;nbsp;’ '

Cortic.rad.cappar-3 ij. Sem.fcnicul.

dauci a. 3 iij. florum omnium per horas feptem infu-fio,amp;adconfumpt.ferè medietatis deco-’^io, vt remaneat tb. j ß. In colatura diC-folue:

’ Syr.byfantior.

de artemif. a. § j ß.

Sacchari albi q.f.Epotio aromatilata cum cinnam. el.gij.Srcardam.sj.prçfentetu?, vt decet,in aurora,amp; per quatuor dies bi-batur. Dumveetur autem hacpotionc, tuinmanè.amp;: vefperi venter etiaminun-gatur bene calidc hoc linimento : ’^ y Ol.anethini, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

^ ' chamxmcl.

.tï rjej amygd.dulc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

«inonoq chGiria.a.|ß.Mifc. a.

-ocr page 258-

A4^ Co N SI LIO R. Medic.

Et antcquam vtatur rotulis,tum perdues dies manè affumat hanc fequentein po-tiunculam,qux; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ?ioi

y Thcriac.And.veter.opt.3 ij ftdib

Aq.pulcgij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-rünm:*

artemifiæan.'^iij. .•ood Mifc. probe, amp;nbsp;diuidatur in diias partes, amp;quælibetpars feorfim præfentetur. Et epotabacpotiunculaduobus elapfisdie-bus,vtrçqjiàphenæapenâtur,amp;aeun)ul-tum admodum exenhatur fanguini s. Accident!,catalcpfi videlicet,quomo.dlt;gt;'lt;it' iam (uccurrendû fit, nûc (equitur. Caput fubnodem inungatur vnguéto fuperius præfcripto,deinde ftatim infra genu deli-getur crus fplenio hoc fèquétiyng-iHiW'

Ol.myrtin, roiàcei an.jvj. feorpion.jiij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

T Thcriac.And.opt.3jß.

Senî.amp; rad.pæon.an. 9 ij.

Pull.gaJJar. cuprelT.

Cimini parum torrefââ:. a. 5j.

Maftich.

FoI.plantagin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

735, Sem.carui,tenicul.a.5ß.

Cum

-ocr page 259-

L I B E R III. 147 ioub ' Cum modico ceræ Evngucncum. Veficatoria etiam circa talos in vtroq; latere adhibeantuv,confefta ex canthari-dibuÿ/ermento amp;nbsp;aceto. Si his hihil effi* ciemus,fortiora adhibeatur,amp; prçfertim hoc: ^ Scillx non alfatx Jj-txanfii^ Sem.vrticæ, id ling : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finapia.3iij.

' Contufafcilla,amp;admixtis reliquis,f.cata-'^{)kfina,amp; inducatur panno lineo,ac plan-‘ ds pedum admoueatur. Interdum ctiam ’refert in crure aliquot cucurbitulas très ’aut quinque abfq; fcarificatione affigere. ^quot;Ad poftremum fi res no fuccedat, ad fon-* tancllas confugiendum eft.

‘’^dh Io HANNES SiGISMVNDVS, S cwidnicens.Med.amp;c.

CONSIL. XXXVIII.

I»febri ^tar tana, ^ eptlefgt;ßa,pro ^ na Jam pueJulaqtiatftorannorum.

CLARIS s.atq5 exceUetiff. dd.Dodo-rcs,domini amp;nbsp;amici reucrcnterco-lendi. Cumdoftrinam amp;nbsp;peritia veftram vcncrer,eamq; plurimi faciam,lubentius abE.V.confilium,quam aliunde pew.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q 4

-ocr page 260-

X48 CoNsixioR. Mebic.

Narratio cafus.

Fui igitur nunc autor amp;nbsp;hortatorgcncro-foamp;magnifico domino, vt inmorbo fus filiolæ,quani quidem habet vnicam, atep idea occafioncs periculorum qualefcon? que grauius formidat,potiffimum E.V. fcifcitaretur fentcntiam,amp; de commode medicatione veftrum exquircret confi-' ïium.Oro autem reuerenter vt E.V. hac larc magnifico huic domino non graust tim obièqnantufjamp;nos in hoc cafu,quod omninoFnenrum fpcramus,benïgnèe-rudiani. Ego quidem qua potero perfpi* cuitatc omnem rei biftoriam, qux etiaffl raeafucfit,amp; deinceps fit fententiabre-uiter exponam, vc mde £,V. certi quid ftatuerc polfint. Alter nunc agitur niéfis» ex quo pucllula annum ætatis quarium ingrcflacft,eiusq; cóftitutioeft humida. Habitus hadenus fuit va)dc gracilis amp;nbsp;imbccillis.Color facici amp;cutis obfcurior, declinans ad eolorem luteum. Caro non valdè mollis vellaxa,fed fermé mediocris çpnfiftentiæ, caput mediocre, aut ferme magnum,prçditum magis copiofa carne, quam reliquæ corporis partes. Mufeuli corporis ita graciles amp;nbsp;imbcciUGS,vt bac-tenus,

-ocr page 261-

L I B E R I I L 149 tenus, præfertimcùm morbis continuis äffligeretur, fola ambulare nequiucrir. Kcliquæ tarnen faeukates animales fatis vegetç,difcurrit,meminit,pro rationc ac-tatis,eft amp;nbsp;exquifiti fcnfus,verùm verba atticulata nondum muka loquitur, nifi cômuniflima.Inde ratiocinor cerebri tê-peraturam humidam quidem primo, i-^mque nonnihil ad quandam declina-tc.frigiditatem,quamuis nonmagnam* ^amamp; fomni,quamuis fatis multi funt, tion tarnen nec profundi, nec valdè lon-gi-Epareciam à mediocritemperamen-toadcaliditatc,amp;fimulnônihil adquan-^^dedinare ficcitaté indiçio funt co-i lût amp;nbsp;cutis,amp; alia,atquc quod ipfa ex leui ûGcafionc fubindc febri corripitur. V en-tdculus omnino infirmus eft. Nam præ-ftantiffima ipfius mater tempore gefta-tionis infantis in vtcro,amp; poftea tempore laftationis fæpè grauiflîmis affedionibus vteri amp;nbsp;ventriculi affligebatur, amp;nbsp;deinde accefferüt errores in educatione granit-fimi.Nam etiam nunc cùm ægrotaret,fa-milia infantem omnis generis cibis,iisqi crafliflimis, amp;nbsp;deterrimi fucci, ad haufea

-ocr page 262-

1^0 CoNsiLîoR. Medic.

quot;jnilt'id .«gt; .if

vfque expleuit, amp;nbsp;fimul fecundó äetätis anno ex loco aridion tranflata cft in lo-capaluftria amp;nbsp;vicina fluminn Stante ife ''membrorum inæqualitatc amp;nbsp;educatib-ne négligente , coaceruata eft quitlêm humorumprauorum copia non exigw, partim quidem pituitoforum, partim à calorc epatis aduftorum. ( Nam petpe-tuo duplex hoc cxcrementum copiusè foletapparerc in vrinis.) Tempore aatu-mni anni fuperioris infans correpta cft febriquartana, amp;nbsp;quidem multos menfes fermé nihil ex ratione aftum, tandem fub finem hyemis ego accerfitus, ex arte quæ videbantur adhibui,neque multo poft febris deftit, atque etiam fluxusfan-guinis narium, qui rota hyeme frequenter recurreratjintermifit, Sedcuni dcü-éta in vidu poftea non emendarentur, nunquam intégras reftituta eft valetudi-ni.Namamp;hypochondria,quoties egó éa afpexi,tenfa crant, amp;inprimis in regions lienis obftrudiones graues,neq; corpus alebatur.Itaque fub medium veris rurfus correpta eft febn tertiana,amp; mco iudi-cio,duplici. Sed amp;nbsp;ca poft paucos die's fü-perata

-ocr page 263-

Liber, I I L 151 pcrataeft.Interea veto inde vfquc à tempore verno per intcrualla alio quoq-, cor-rfeptaeftfympeomate, arque hoc eft, de quopraecipuèexpetiturE.V. confilium.

j Accidit enim infanti quidam vniuerfi 5p’'™quot;”^“î' ^corporisipalmusjintcrdumleuior,inter- infante, i; dum grauior,nunquam tarnen valde læ--.Uus,nequediuturnus. Egoeùm interro-

gor quale nam fit morbi genus, vt ipfis parenubus magno alioqui metu confter-

fjDaxis dolorem leniam,foleodiccrc, quid -ifiraile efle cpilepfia:,non tarnen epilepfi-f anaveram. Ètfiautem puto necE.V.tables deceptionesofficiofas,Galenoamp; aliis , vfitatas,rcprehendere,taméetiamhuius

( • tneçappeUationis veras habeo caufas.O-

1 nbsp;nbsp;tnnino enimiudico,non effe epilepfiam

1. nbsp;nbsp;per effentiam,fed ex confenfu,ventriculi 1 dnprimis,8c partium vicinarum, cuius rei 1 -Eæefunt indicia. Na prout magis vel mi-l i nus,in ratione vidus peccatur, co vel fx-i s plus velrarius morbus puellam inuadit, ! 1 amp;nbsp;ante acceifionem manifeftè prxfenii-

lt; tur paroxyfmus, non folum ofcitatione. Cc firailibus fignis,vetumctiam quadam naobCcura«lt;*p^/»*^?“',óc fimul per petuó eo

-ocr page 264-

IJt CONSILIOR. MeDIC.

tempore afcenduntprius ruólus acidi,8i mirèfœtidi. Poftparoxyfinum etia,prç-fertim nunc, excernitur lotium craflunl cumcopiofb pituitofo fedimento amp;nbsp;ex-ufto.Subinde quidem preterita hac xfta-te quidam adhibita funt auxilia pro db uerdone vaporu tn à cerebro, humorum peccanuum vacuatione, cercbri exicca-tionc,amp;: ventriculi corroboratione. Sed cü paroxyfmi non eflent vehemétes, ne-gligentius omniaadminiftrata funt, prX' Icrtimcumpuella tune cum parentibus non effet, amp;nbsp;delida fn viftu nihil cmen-datafunt. Sub mediumveró hyerais circa ipfarn brumam,cum infans in aliam ar-cem transferretur curru, ccepit habere deterius.Ibi cum denuó vocarer,paroxy-fmum epilepticum quidem nullum vidi, fed cum priore die eo afflida effet,lague-bat,cum leuiquadam febricula,cibifa-ftidio,rudibus fcetidis,amp;ftomachi aliquo dolore. Pofteaquam äutem aluus exelc-Öuario lenitiuo,quod quidem nunquam tranfcédi,moderatè fubdudaeft, cibum *ccepit,amp; corroborata eft.Ibi cum errata in vidu ftudio acri redarguerétur, amp;nbsp;longo

-ocr page 265-

Liber Ï I I. lyj gofcripto ordinemviucndi exponerem, promiferunt deinceps curatrices infantis maiorem efleadhibituras dili^étiam.Vi-ftum autem probaui moderate attenuan tcm, quantitate amp;qualitatc, arque vtfæ-pius,parumque illi daretur mandaui.Or-dinem etiam ibmni, exercitiorum amp;nbsp;ex-cretionum,eum qui couenire vidcbatur, inftitui.Hac quidem ratione cùm infans gubernaretur,habitus corporis manife-ftèrefumi vifus eft, amp;nbsp;color faciei appa-tcreviuidior. Seddie i4poftproximam inuafionem circa nouiluniüm,denuó pa-toxyfmus epilepticus earn inuafit,amp; is bis térve eodem die repetiit,fed ita vt neque diuduraret, amp;nbsp;infans bene vidcretur to-Jerarc. Rurfus deinde quieuit, donee die lo poft alia fuperuenit acceirio,eoqj qua-tereodem diefatis magna cü vehemen-tiarécurrente,fed ita vt infans primum videretur paulum rigere,dcmum corripi calore extraneo defmente in fudorem. Quarto ab hac die ferms rurfus obfcurus lt;|uidam rigor inuafit, amp;nbsp;cö ea parua quidam cerebri turbatio, cura ca calor quidam febrilis,amp;vniucrfi corporis copio-

-ocr page 266-

^54 Co NsiiioR. Medic.

fus fudor,atque ifta quananx cuiufdaril lewis acceHlo bis terveiam repetiit,finc vlJa epilepßx fignificatione. Interea cor-pufculum in fudorcm valdè promprumj ; cft,tuflicula ctiam quxdam exof ta eft,viens manans circaaurem fponte ortumt^ emperunt achores capitis, tarnen nÓD^ multi.In vrina interea figna manifeftaco-^ dionis, color Optimus, in fundo refidef^ tame adbuc quid pituitofum amp;nbsp;exuftum.^ Ipia puella mêlions coloris, quam vn-quam antca,alacris etiam eft, bene babet^ fe ad oblata, amp;nbsp;rede dormit. Talis qùi-dem nunc rei ftatus eft. Quxrit autem magnificus dominus, quid ipei fit in po- ^^ fterum,amp; quid fi morbus bic recurrerer, ,j fadu opus fit. Ego quidem ClariiT.viri’j ex omnibus fignis bene/pero,amp;exiftinio naturam nunc in moliendis cuacuationi-buscriticisoccupatam.Atqueetfipuelli ^ hxc nunquâ,cùm fundamenta non bona fint,valdè fecuraviucrepotcrintameno- ^ pediuinaamp;eam fuperftitem eße, amp;nbsp;nic- , liori in ftatu vitam degere pofte arbitror. , Rationem auré medicationis,ficutcccpi»j,jj(j inprimisadcomodam dixta reuocarem, deinde .

-ocr page 267-

Liber III. xjy deinde fialiquid viderctur refidui,vndc recidiua appareret, ego quidem fumpta indicatione,præcipuèàcaufainorbi,qua5 vrget,amp;rcfpiciendo ad virtutem amp;nbsp;æta-lempuellae.eligcremlcnia amp;nbsp;idonea au-xilia.Proabftcrfione igiturvifcerumnuc quidem vierer fyrupo quoda, quem bic adcafus eiufmodi exfüccisbetæ, mercu-rialis,maluæ amp;nbsp;parietariæ parari euro, cui interdum aliquid ex oxymelle fcillitico iuifcerem,aut nonnunq exiguam quan-titatem eleduarij lenitiui offerrem.Sum-ßieetiamlaudaremcofedioncm ex tur-bith cum rhabarbaro,amp; Grades, quæcûq; pitüiiam primo,deinde humores calidio-les amp;nbsp;aduftos refpicium. Vifceribus ro-buraddevem eÓferuis ex roGs,betonica, aut elcctuano de pxonia, quibus parum quidé ex fpeciebusdiarrbod. mifccrera. Vfurparéinbuncvfura exterius fometa, inundtioncs amp;nbsp;Grailia.Epar G praeter mo-dü calere videretur fomentis non tange-rem^ed interim vnguento rofaceo MeC ttindeftè refrigerate. Capiti etiara quantum in ifta ætate Geri poteft prouiderem. ï’iiinum quidé diuerfionibus,lotionibus

-ocr page 268-

ij^ CoNSiLioR. Même, crurum, fritiionibus afperioribus, deinde moderate vaéuantibus. Poftedus er-rhyna leuiora narib us inftillarem. Caput ex Jecodo herbarum moderat^ deter-„gentium cum agarieo abluerem. Comif-fura: coronali puluifculos exiccantes in-fpergerem. Deniq; fridiones cutis euro oleo amygd.amar.cum abqua quantitate nitri ortum achorüm iuuarem, amp;nbsp;alia fi-milia auxilia excogitarem .Medicamc^ti cxcitatiscanterium vel veficam,ctfi rott'' moperè probatem,mentioné ßiccrc non potfum,quia non admittetur. Arque h^c quidemferme funt, quæ E.V. expontte voleba,atq; omnes lias meas cogirationes iudicio E.V. reuerenter fubiicio, pctoqi vt re deliberata ftatuatis quod rediifi-mumvidebitur. Illudvt neceflaria euro cura amp;nbsp;induftria adminiftretur, ego quidem quantum præftarc potero ope^ dabo. Oroautemxternum D EvM,tta-turæconditorcm, amp;nbsp;artis noftrro mot»* ratorera amp;nbsp;ducem,vt ipie confiliis nol^ fecundos tribuat euentus, amp;nbsp;E.V. in fllt;gt; renti curfuvirçdiutiffimèincolumesicr-uct. Bene amp;feliciter valere,viri dariffi-

-ocr page 269-

LiBEK III. tj7 mi, Beneuolentix veftra: me commedo teuerenter.Giogouia: 15 lanuar.an.i 5 6 3.

I0ACHIMVS Cv RE Vs, ^i'nr pHYSlcvs Glogovien.amp;C.

-ilt f_i;:;

tnu3 ^ FiN i s libri III CfinfiHoruw siarn.- CMedici/taitum.

SEQVVNtVR EPISTO-

,,.LÆ MEDICINALES.

MAGNIFICUS DN. ANDREAS Judith ab Horeküuiza,Conßl.amp; Orator Ca^ Jar. f^c. Clarißtmo viro D». D. Wen-.■,'• eeßao Raphano Fratiß. Phjißco Oppatdenßf S. D.

\ r Ir A Ris fortafle,curadtcnonre-JVxdicrit is,qui tuum tantopere expe-ubat 6lt; çonfilium amp;nbsp;operam. Cognofco caufam.Deterritus merccde,quam cum pharmacopço poftulabatis,Teffinû pro-neifeitur. ibi in ebirurgum, qui lapides c veGeis cxfecare fol et, incidit, certam, vt Calent,ûlutem, non magno ptecio ,ven-

C

-ocr page 270-

1^8 nbsp;nbsp;E y i ’s TOLA R. M L u i c.

deinem. Itaque illius (e vanirati, vççgo oininor,tocum tradit. Quam res^exiiupi habitura fit, audiemus pauló poft. E^ vereor,oe imprudentiæ fuc pcenas detu' mulamp;auariciæ. Sic folenc plxrumqiAy* compeqdia quxrunt, magna difpenuP refetre. Sed valcatillc,^ fuo cófilio frM-tur, quadoquidem noftro patere nolp^' Hæc fcripfi,non ramve fcires quidepnü-lü ceperic is, qui iam meus efle defiiLOf' conomns, quarnvt, cum te ßlutare dC' creuilfcm, longiorem ad te darem epi' ftolam. quamuistufortafte æquiore animo inanibus hifee literis meis carerepoiquot; fes. fed ignofee mihi, non poflum pari, vl nupet admodum tam féliciter inita inter nos amicitia filentio elanguefcar, qua equidem vigere, amp;mutuis inter nos of-ficiis augere inprimis opto.Nefcio quàin fis occupai;us, hoepræfertim rep o te,quo vatiis morbis vulgus infeftatur,iêd fi tantum eft otii tibi, vtllbeatanimi caufa,ad me ex(;urrerc,eris mihi grätiftimus amp;nbsp;ex-pedarilfimushofpes. Si pifcationedclc-* dariSjdabo operam, vt fi alia omnia,cer-tèid apud me defidcraturus non fis.Mit-gt; tam

-ocr page 271-

Lia ER 111. nbsp;nbsp;nbsp;1J5 j

tàmfi voies, amp;nbsp;cumvoles,currum amp;e-lt;|uôs. Si Puteanû habcs de medicamen- ' torutb purgäntium facukatibus, rogo te, ( Vteiusvfum, adaliquotdics,mihiacco- i modes. Lcginonita pvideni ThomæE- Eraftifen«i' 'rafti,dodi viri,eademde rclibrum.cuius tiade medi fi valere fentenna debet, omnem profe- ^„“X. ftôfiinditus,vt mihi quidcvidetur,me- euhatibut ' dicinam tolli neceffe fuerit. Namvtalia Omittam ,fi nulla funt wipaxoüiinuUa nwuiKsi, Huila w?A«m,amp;: aliis membris accommo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

data,propriaque,vcl vt vulgo vocant, ap- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

f)rlt;spriata pbarmaca , fcd fola veUicatio-ne,autacr!monia, aut etia ipfaciborum copia* facultas expultrix incitata, noxla ^ontraEtäi quÆnis propellit,amp; excetnif, quid iam o- ftum. pUs eft amplius dodrina ilia de alim. fac. df', medic.comp. de morborum denique difterentiis.? Vnû aliquod,quale quale il-lud fit,medicamentum omnibus humo-

tlbus cducendis , arque adeo omnibus morbis propeUendis fuffccerit. Putote librum legiffe. Quare non erolongior. Cupio ramenruum de eo indicium audi-ré,\um de amimonio,amp; aliisTheophra- DeTbeo. ftkiS'phacmacus. VideomulrumiUist’i-

-ocr page 272-

J.6o EpISTOLA R. Me Die.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bui àmultis, amp;nbsp;fivera mihi narrahtuf, ëu-

ranc magnos morbos ciniflonesini, ó?Vt j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iHc inquit, argenri extenebronides. Ve

rum faciunt id amp;nbsp;vctulsfope j ve Ifiotit-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phare iam c5rra rationales empiriti pöi'

fê videantur. Equidem, vthoc quöqü^ addam,vidi proximo preterita çftate mö^ yng«eot5 leftam fcabiem ( de qua curanda multi fcabioncu- amp;nbsp;varia, amp;nbsp;longa quidam * veftri prïd‘' piunt)vnguento, quod hic quidam'^ rat, depulfam ede quatriduo ; nulla vclx-tatis, veUexuSjVel temperamenti habita rationed priuigna mea 14 an. nata,ego 45» amp;nbsp;alii diuerfæ£Etatis,amp; complexionis,co-dem ynguento, codera modo adminf-ftrato, fine vlIa raoleftia , conualuimuï. Quid dices ? alii etiam fua (ponte conua-lelcunt, turn ex hoe, turn ex aliis magnis morbis,nulliusope. Quare venitminiih °®““ mentem illius dileraraatis, Oranis mor-norbusaut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

in viu auc bus,autra Vitara,aut mortem définit. V-^onemde- troqueigiturmodomedicina inutiliscft.

' cui affinis eft amp;nbsp;illa quæftio, dc vir^^r-mino. Seddefino plura nunegarriré^Œ rote,fiqueravfqua nofti bonurh amp;: rtio-deftum virura, Græcis, Latinisque literie erudi-

-ocr page 273-

L I B E R I I I. iél

cruditum,amp; philofophiçinprimis ac me •

dicinæ ftudiofum,qui mecû in hoc orio^

amp;folitudine. viuece aliquadiu velit,cius

vtmihi opcram conducas. Libcralitev amp;

iUcundç hominem traéî:abimus.Fieri vix

poteftjVt né multos habeas notps,qui talé

Wpité quærunt. Filium meum illi infti-

Wendumtraderem. Vale amp;nbsp;amori meo

ignofcc,cui hæçomniaadicribasvelim.

Pafcow.17 Septemb.anno 1577.

'^ÀNDREAS DvDITH AB H O-

*’'' ’ ■ - reko/à^ amp;C. W eneeßao Haphano «t^o^ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^td. S. D.

RE P E N T i N VS bonihuiusviri,qui hasreddetjdifeeffus, breuioremme Ùcit.remittopereum omnia,qu£c mihi miferas, præter Kolreuterum de vrinis, yirum,vt video, cruditum, amp;nbsp;iudicio minime fuperftitiofo prçditum.V tinam cx-iftataliquis,quifimilemlaboreuide pul-fibusfufcipiat.inquibusipfis quoque no dubito magnam efle inter Medicos fu* perditioné. Aufim ctiamdicetetotdif nepulfibus ferencias,quotdefcribûtür,àGaleno pre medicorû fupeiftitio.

icruni,nequeintcUigi a quoquam, neq» ^

-ocr page 274-

èëz EPISTOI A R. Me dic.

obferuari pofle.diccrcmquiclciam nippis cnam lt;a%£/«^oi’. fed nolo vos ofFendewJ' ; ne fl quis cafus incidat,opcram nobis ve^ ftram denegetis ; hocq; modo iniuria vé*^ ftram vlcifcamini. taceo igitunpræfertitft quod iam cafus quidam aductfus caufain mihiadfert,vt confilium atque ope tüaW' implôrem. quod mihi, vt communicare LäpSuspue quamprimû ne grauere,per humanita-n. tem tua,teoro. Filiolus mcusannicuÏ«^ herièmenfa,inquaiaccbat,defertusaya-gabund^ nutricula,in fcamnum dccidin Vulouï in poft in terram,vulnus accepit in fuperio-jm^ua« j.g J^^g^æ parte, quæ palatum refpicir,fa-'’ tis profundum •, vt duo pifa minora capo

te poflit, iuxta fe pofita, non fuperimpd-lïta,vt hincetiamlatitudinem intelbgasl habet dentes duosfupcnores ,rotidc in* fcriores.cx inferiori lingux parte nullum vulnus apparct, quod mirum videaturj cum mentum contufum fit aliquante lum amp;f3nguine fuffufum:vtapparcat fu' perioribusdetibus incifam lingua prope apiccm, vnius digiti infcruallo. Quid iugt; bes nos facere »difficile cftinfanti med^ cinam adhibcrc,eo loco prxfertim. Gciv fcsnc !

-ocr page 275-

L X B E R I I I. 165^ ^soejUuienda eilinguam melle defpii-mato? Putasne ex hoc vulnere penculû fore»nevitiosè pronunciet 5 Confulein medium mi D. Dodor. Vercor ne fup-puretur. lam non fugit. ablaftatus eft e-. nimiamabvno menfeamp;am plias. Defo-mno thefes Erafti expeulo, amp;; fiquid c-iufmodi aliudhabes. ValeatEx, V. meqi amet, rcfchbac, amp;nbsp;amicos falutet, etfi i-gnotos. Paskowia, 19 Odob. anno 1577,

ANDREAS DvDITH AB HO K E-

' k0fti7^C^c.'Wenceßa0Jia/gt;ha»g 'JlUd. S. D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

x»^:o: NO N Ucuit citius rcfpondcrc. ïllu-dris D. Zborouicus Cçfaris pocilla-tot, affinis meus, aliquot dies me detr-nuit. Cum hocigitur hofpite meototos 4ie$ confumeve neccffe fuit. Poft, multis literis refpondcndum fuit in varias regiones, tandem inlegcndis curfim epiftolis Gefneri, quas Vienna accepi, aliquot ^^ ^' diespofui, hoe animo, vt cas fimul atque 'P'^°* percumflcm,tecum quoque communi-caretn,vt minus mihi de tam diuturno fi-kntio fuccenferes. Vt ingenue dicanj, r 4

-ocr page 276-

xtf4 EpiStolar. Medic. fefellit cxpc^ationcm mcam. luçUnd«‘! quidcmcuriofislcdioeft; fed non video anfitopcræ precium. De quo tu rtâius

Cefnerusde iudicabis. Maiuiffem dcre herbaria CÓ* rei^tbaua. j^ç^janum hominis dodi, amp;nbsp;diligcnnsf edidiflee Wolfius ; fcd, vt video, promit fis tantum nos ladauit, in vita Gc(ncri,amp; nunc Ipern ferèomnem adimit. quodw ex eius cpiftola, quam Aconito præpo-fuit,facile intelligcs.Dolendum eftopti-miillius virilabores tantos, tamque -ythl les,in tenebns detineri.Sed deeft ffiliccc Mxcenas. Sed de bis alias. Spero iamte oculis bene vti ; quibus pimi« vigilise ob-fuerunt, opinor. Vngue padnunotaiii margines Gefncri: rogotc,vtomniaill« loca pundulis notes, ne mihi totus de* nub liber euoluendus fit, cum fortequ^^’ jr ramaliquid,Ytfit.Nam vnguium notçci-to deterêtur, prælertim fi liber compin-gatur,quod vt fieri cures à te peto. Rog® D. Thomam noftrum, vt fi ira tibi vidèa^ turprofiliolæmeæmorbo, quem paubî poft defenbam,mutât eledi Rhabarhari quantum iudicabis neceflariü cfle.puel-1a eftfeptimum agens annum, roacre-feit

-ocr page 277-

□ iL 'ivB B K 11 I. quot;nbsp;nbsp;nbsp;2^5« feitadmodum/cabicnnnquam liberum corpofculum’habct.’curisferè fcabroß, amp;‘ficca eft, colore adfufeediuetenden-tey decolore, imó pallida fecie fcmpei; “ ’^^^’^’^^ i febrieula fub nodem fxpc sffligitur, find^ magnafîti.à phthifi timeo,velenam ab hydrope. Video etum epar non fungi of-ficio.CogitabaRbabarbari pulucrcmex * panniculolineo fufpédere in poculo ,eX 4Ü0 cereuiliam haurit, aut etiam in infu-fióne cl propinare. rogo,vtin medium a--Iiquid confulas, amp;nbsp;præfenbas quid fado opuseffe iüdices. Filiolus cóualuerat an-teejuam quiequam coru, quæ mififti ad-hiberemus. pus inliriguaconcretu continua fudione ipfc emundauitfibi. iam bnus eft,nlfi quod vulnus non coaluit tö-tutn. Fortaffe nunquam continuabitur

1 hÆc continui foluiio '. Mittatmibi D»^quot;^*®^!“ Thomas vnam at que alteram nucera ‘quot;“^'”-votnieam, ad inutiles, amp;nbsp;noxios qUöli dam canes nccandos. de quo etiam legi inGefnero. Sed dofeosoblitus fum,nci q'»a:rere vacat, rogo annota lt;nbsp;vnà en mo-

i doexhibendi. Mechiocani radix Vcné-tiisad me aUata,iam cariofa crat. filioló

-ocr page 278-

i^^ Epistolar. Medic.

tarnen meo, quintiim turn annum a^O' ti,grauiffimèfebricicanu,amp;aliiurn;uiâ^i5i dam habenti dedi.Gonualuit tcfûç» poA die. nefcioanhuic medicamento glitpr, buendum fit, an natunx fimplicitef ,qu^ ipfaAnac morbos, an quod forcé janiM exitum perueneratfebris. Lobelü vcïb^ Mschoac*. deMechoacanradice uc habcnt,fallunï turqui putanc Bryoniam cflchanc«qo4' uit, quilaurücinamomum, amp;nbsp;fmilaceni afperam falfam panllam, aliasque comt plurcs exoticas eafdem fpccie cum ap^ ftratibus faciunt. Hanc mittic inCuU 05 mqium,quxnoftr^ xtatiin occiduis ipc fiilisinnotuerunc, auro, pecorc, ftirpibpS ditiflima Mcchoacam voçata, cui radios’ cognomincm fecerunt Indi, vfumq-.dch eucrunt HUpanos, primum fercio ab'-hincannis,àquibus accepiraus.qirärum drachmæ puluifculo folo, fcdexvinoal-bo,aut iufculo pvopinato, commodiÆr me qualibeedie, hora amp;nbsp;ætare, nulUrolt;t' Icftia,autincommodo,quinquies,f^‘Xip.i^ aut fepties, flauas hydropicorunj aqu^ cdudas,pituitasqtquafuis comperù^^as» I^ anc non vdam,qui cupiç nofipj-^W^ cut

-ocr page 279-

L t B E R I I I. iéy^ ttlfBvyoriiæradicem. font cnimxonco löfèscortice,rugis, amp;nbsp;ferè magnitudine} ftdhtriustaleolæ, fruftave-rotuda tranß | Ofctfim fcâ:a,ficcandi caufà, intus mukiS ' ^rcolis àccntro adambitum parflUelisi , 'tiftinguuntur,mandendofaporc finnan i féo^nccacri,odoreque neutiquam in^ ! gfttrcft rcxtcrum albida amp;nbsp;friabilis,vt t^oniaVcuifimiléfaciuntfarmentis pe* i lt;iartientafcandentibusamp; raccmis. Folia : 3kô vircntia, rotunda, perennia, Nym* phteæ ferè, amp;nbsp;parircr fupernc parum acuta. Micro nbi commentarium Marcclli dceadem radicc. Vtinam Kokeuterum i deatthrinde nancifeamur. Vale. 11 No , ùctnb.annoiyyy. f* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”•’gt;■??

i ANDREAS DvDI^H, AS HoRBt i mi hgt;ft^ amp;C. 'We»feJ^o^ Raphana t ' -nu«

Es to fane, faceffant pofthac excufc-(jones,amp; filcantïnliterisnoftris cob-pai'deprecationes,quoties alter alte ri us , operam requirct. Sed tarnen ego bac in ! porte frequetior cro. humanitas tua anit mum addet, vercor, ne minus etiam pu-

-ocr page 280-

*58 Ep’iSTbLAR. Medic.

dentem cfliciat. de q uo no dicam plura» ne in cos (copulos deferar, quos mepaU' loanee fugereveUe oftcndi.Iucunda©)-hifuicadmodum Bibliothecæcuæini^ Ûio. Video tc bonis libnsabüdarc. quo^^ ipfum iudicii,amp;dodrina: elegannsdoc^’ mentum eft. quod non equidem pro-ptétea dico, yt eadem me laude quaftré' munereris, cum mcoru quoqv libtoruro indicem videbis.,lllud cnim in me quadrat ; quod tu in ipfo limine, ex P)u»(-Cho j pofuifti : »?gt;«»» T^f ■jmjJiimç»» ^■Wihif* i^wt -m» fiißiMav’ßt. Mitto igitur tibimeu catalogum» qui copiofior eifet, ft feff® fetibendi laborempoflem. malo Icgctc-Remitto omnia, qu^ mihivtend^,prtgt; tua humanitate dederas , prêter Gdp Liber Gaieni num dehumotibus, quem intrapaucos dehumon- jigsaccipics. quantum equidemiudica-repotui, vixrefpondet titulus hie argu-mento. nifi quis omnium morborucaiiT las ad humores refcrat. Quod dvaletp debet,quid prolubet, quin omnes 3{ hfr ius,amp;Hippocratis libri de humonbusap* fcribaotur? fed fut or vitra crepidam. Vpf ■uu^s in lingua infancis fanatuni quibcm

-ocr page 281-

L quot;l B E R I I I. i.6^ cfl, fed non coaluit, ncque vnquam ara-plmscéalefcet: fed ent perpétua folutio contmui. Vereor ne rioceat loquelæ, aut Ctttè ptononciationi. Vale meque mu-tuoama, amp;nbsp;amicos noftros faluta.Pafco-ôw, 14 Decemb.anno r 5 7 ƒ•

cnn mot .

ANßKpAS DvDITH A B HoRE-(^c. 'Weneeßao Raphatto tupon, i~^£(i’ R- -D*

B‘EASTI meiftis tuis manufcriptisli-briS.miratus fum di!igentiam,amp;fanc iloti mediocres labores. gratiasago de taminfigni humanitate amp;nbsp;beneuolentia. retmut icôlioncs Italicas j cum Galcno âc humoribus, reliquos omnes remifi: Si paterts,amp; carere potes his feriptis, 010 iCjfintapudme, dum earum maximam partem perlcgo.cxfcribam etiam aiiqua,' nifitibiaduerfumid fuerit. Quod fi et-iathnolcs, remittam ftatim, fimul atque inibi vôluntatem tuafignificaueris.Scri-pfi abhinc triduum Patauium cuidara ^ercurialisdifcipulo,Bernhardo Palu-daiïo,Belgæ,vt mihiomniumDoftorum

' ' 1Jlt;S^ ’ vtÜX

Icâioncs eolligat. Mortuus eft non

-ocr page 282-

f^ö ErtSTOLAR. Medic.'

Nicoiauj 4ta pfidem Brixix, in patna, vir mcü là* cuKiuj. ndjcio, excel lens Nicolaus Gurrrusic® ns mihi in doccndo perfpicuiras, ßcmc-thodüs in primis,iam à lo annis,d^' ■bus cum noui , placebac mirificé. Paicn j Merrariiüs. P U S D 00 (h fccd l t à G,llc II O. TU'iS MeM' ' capiuacciui. j-.^’j^ y.^f.,^^ cft,amp; copiofus. Capotiacêluj grmis, amp;, nid tailor, fondus. Vcru^pw unihoc indictum elh ego aurcusiUc A-puleiusad lyrâ.’Supcrafti expedatiohCni nseam ,vtingenuè tatear ,in carminitiiK pangêdis; in quo generc plané artifedó. Oquam fuauis, qua plcnus,qnâeriâ pins' Video te Phœbocharum effe; qui idcK Poctarû amp;nbsp;Medicorum deus eft. Anaro-mica me deledarunt, quæ fi augeresp^^. ocium,emitti polTent cû laude.non enitn ira facile eft ea , tarn apte, verfibusinclà^ dere ; amp;nbsp;neminé hoc antehac tétafté nie'' mini. No ft turn ami cum, /UAme/Tft^ill'jHi^ Spano'î7,longèpræfero hoir Italo, qui A-phorifmos cofecit. Satin’ rede tibi loqutf ' tus Videur? Alfentior tibi de quorunfiàW Iralorum inuidia : multô eriam m'âgisdéi iT^àï” Græcalingua; addoegoenâLatinam.'W'' quotusquifque eft ex vcftiis Dodonlms, qui

-ocr page 283-

L I B E R III. X7I

Jiuiex tempore loqiiiqueat?fcribcrçau- - ’oMM ïcni emendate,certè pauci. Fortafleetia quot;nbsp;quot;' Marinellus retinuit interpretationem Cornarii j cuius tarnen filentio nomen pvætent.Stultû efle opus hac in parte,qui üfocordesforelcélores exiftimet,vtnó lt;nbsp;fint indagaturi, cuius ifta fit interpreta-

tio. Aintunon nociturum filiolo meo ^.„^„æ ^^ 'Hud vulnusï illud tarnen non video quo- ““’• modo fieri poffit, vt amplius coalefcat, ^uodperfanatum iara afexfortafTeamp;am-plius hebdomadibus eft,amp; itadiuifum,vt coirenuUopado,nulla induftria queat.-Quornodo in lingua poteft retincre fiue oleum,fine quiequid illud eft, quo inügi iubcs’pcrpetuólinguam mouct, fugit,amp; fputo rcpletum eft i quam vim vniendi partes in vllomedicamcnto oftédes tan-iMtinmomento coalefcant? momenta/ autéopus eflet,propter ilia, quæ dixi,impedimenta. Sed difficile tibi eritiudica- »

j redenonvifis,vtdc vrinafcribitillc tuus K-olreuter. Miniummeum talc cft ln a-q^ini,,^., quam impono gummi per integró dieii),ii dum liquefcat, Si aqua tot.t vifcida fiat. , Huius aquæ partem marmori ^mt fimdi

1 ’”P

-ocr page 284-

172- Epistola R. Medic.

alicuirci) infpergo, poft cinnabaris pau-xillum, rcronunutiilîmèvc iam excopi-gmentunl fiat, hoc impono vitrco vafcu-lo, amp;ciufdem aquae infundo tantum, vt Color dilutior fiat, fie vtor. Sxpe ctiani aquas fimphciter iniiciOjautaccto,einna-barim in tenuiflimum puluercm reda* dam, amp;miicco dum color fiat aptusad fcribedum,impofita tamcn gummi pol' tiuncula.Hoc fit,cùmlaborem fugio.,amp; benc tarnen fuccedit. Vale mi optime a-mice, amp;nbsp;meama. Pafeouia 7 Iunii,anD0 « y 7 8.

Andréas Dvdith ab HoXI' ioui^y ^c.^eneeßto Saphano

C^ed. S. D.

G R A T i A s ago de refponfoadquX-ftionem. nodum licuitbenecxami' nare.propcrabatenimtabellarius.Scdno dubito amp;nbsp;dodo amp;nbsp;accommodate refpoa-fumefle. Vetat me fecus exiftimareele* gas dodrina tua,amp;acumen.nefcio curSi-monii lÿnopfin,cumaliis vnaligatii librii mihimiferis.Si petü,erraui.nam hosipfoî mihiquoq; adrerri curaui. Quonia tara prom-

-ocr page 285-

3 ^ L I B E R I I I. 175 upromptum te video in granibus qüæftio-qiibus explicandis, amp;magnifecioiudici-'^J1ïm,6r doârrinam tua, rogo te indica mi-• hiyCjmdcenfendumputes, de alterabac

' quæftione : Oua: poteft efle ratio ,vt fo- An fomnm t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meridianus ‘^m-nnsmeridianns noccar,que vcItviMe- noccat. quot;tdici plcrumque prohibent, amp;nbsp;no noceat J ^às^uicœnamfcquiturîldemvêtriculus, quot;'idem cerebrum, idé homo, caufa fomni ^^i^cm. noli recurrere ad ç^^ae/a? illas, de ^noftis frigore,de diututno tcporc,amp; qua: ', 3odfcr ji folcnt,multa in altera illaquæftiô-ne de prandio amp;nbsp;cœna. nam his facile rc--i^jPn^eri poteft, amp;nbsp;videntur cfle nfH^ûit-’“•‘Mitto tibidono,qucm meiapridem i mifide putaba, libtü de Epochis nó con-

1 temnendu iu fuo genere. Quid te tanto-pete in Liebclautio deledat ’ Quid in Konfaco’defcorbuto babes elegante tra- Defcotbu-'ftatu in Wien obferuationibus medicis. ‘Eiber cditus eft in 4. habet amp;nbsp;alias elega-'^s tra£l:atiunculas,dc quartana, de angi-ft4peftilenti,de hydrope. Sinonhabes, *ftittam meum librum, digniffimum 1e-^u. Vale mi Domine,amp; amice optime, ï^afcouiajdie t Oftobr.anno 1578.

S

-ocr page 286-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.74 Epistola R. Medic.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Andreas Dvdith ab Horj^-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huzza amp;c. 'Wezzcefldo Jiaphano ..

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^eti.S.D.

DEIiceris ad mc midis amo tc. Qu« hisadiungentur,rogo te,vr,tuacura, Troilo tranfmittantur , per certura alii quem hominem, quem occado ofterreLf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil eft necefic proprium curforem có-

SïSïïXpL^cerc. Mitro Squarcilupi cometam,: non hene deieripram adho meo. Rogo tc,vtaccurare hodcriptum pcrlegas,ói adme indicium tuum perfcrihas^nunC nodes funtlongiorcs,non dubito telu' cubrare, Smonputo ita, vt de die, à tuis xgroiisjteauocari. Srridim nuncattigi, amp;nbsp;incidi in quidam Joca , dum modo huc,modóillucoculosconiicio,qu2:nci! fcio qnomodo non ita, vrantca folebant/' meamciunt. Videnturaüqua, adaugen-dammolem, congeftaciTe, nonneceiTa' rió. Seddeeoquoq;vt detotare,tunie'' ]iusiudicabis.Quæipt'«-')4^f accidunt, ctfi portandant. non eue amf^a., vt tu vocas, concedatut, non ièquitur tarnen, nid faJlor,cnnitas: tanta ilia mala portendere. Quamuis« fvfHüii hoc ipCo, quod •pi'iriKii. funt, è porlt;-

tentoruni

- 4

-ocr page 287-

quot;Lis E R I I I. i7ç tcntor um numéro eximuntur, quæ -3%ê ♦w» funt. InreUigis cnim ca, quæ Hune nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^

•ww^lt;n», amp;nbsp;quæ 'z^iiwv, inter fe atfeda ^ffe» Vt'ögt;’«?«'^‘vhabeant. Verumdehisin

i mca iUa cpiftola fufiusegi, fi reótème-mini'i amp;hæcMarcelkpluraenàmconti-

l neut. Eradum cquidem magnifacio, i magnoillius merito ; fed iu tarnen , vc non propterea fuas dotes aliis vins doftis detraham, quas à D e o cumulate acce- □ pecunt,amp; fua induftria, D e i item bene-foo auxerunt. In quorum numero rc lt;]uoque non iniuria collocandum exifti^ fto De fom.no fententiamtuam non im-probo•, iedaKpißidss^ ilia, quæ poUiceris, amp;abingenio tuo expeftari poffunt, mallem legere, lllud quidem quod feribe-bisexHippocrate, noftem quicti,dicm hbonbus deftinatum cffe,verum eft,amp; Noxqui«lt; facris Uteris confentaneum, fed non vi- «‘«w»«»* detur tarnen dubitationis mex fibras c-üellere. Verum de bis, enm ent otium, cogitabis.MirorEraftumnon refponde-rè.fi mibi tuas wwam communicabis, dabo operam vt refpondeat, homo, vt video , ad huiufmodi fcriptionesimpiger.

1 anno* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

-ocr page 288-

2^6 Epistolar, Memc.

Quin aiunt euni hoc in inote poûtum habere,vt ad viros dodos fua mittar, amp;nbsp;il' lorum indicia exquirat. Vale, mcquc mutuo ama. Pafcouia, 14 Odübris,anno i 5 7 ^•

Andreas Dvdith ab Hore-

hffizac^c.'Weff^eßtoJiapha»«

Gallin lues.

NA c T v s fum commentariumD-lordani de Brunno : Gallica lue, vx ego nomino. prorfus mirificus morbus eft. de quo videtur mihi dode adrao-dumamp; acute difputare. Temperarénn-hi non potui, quin cum tibi ad legen-dum mitterem,pro amicitia noftra; cum eo tarnen, vt ne emaneat, amp;nbsp;citó ad me, redeat.illud, ne iurequeri poffit, quo^ iniulTufuolucubrationes eius diuulgem:. hocvtremittere poflim in tempore.Po-tcs tarnen tamdin retinere , dumtabeU larius Vratiflauiarecurrat, cum refpon-10 ad has literas, quas tibi illuc mitten-, das cum his mifi, Rogo te plurimum, vt fine mora noftrum ilium abire cum hislitcris,iubeas adTroilum.Perfcrib^Sj poft-

-ocr page 289-

L I B É R I 1 'L 177 poftea mihi indicium tuum de hoc com-Wentario. quod ego indicium , vt fcis, I magnifacio. Si quid notafti inSimonio ' tibntraSquaftilupumfac vtfciam,netua epiftola , quam nunc fcribes, nihil me doceat. Adde aliquid de hoc -»«/iAHjMan; cum aqua: coftione euaporent partes ! fubtiliores, amp;nbsp;craffiores, magisque ter- ^quot;^ quot;*', *; rfftres rclinquantur , an refte fado, lt;inodaquamad potumcoquoadignem? Scisenim me abftemium elle. Dein quae fit Optima aquæ concoquendæ ratio. turn quæ omnium optima, Fontana, pu-teahs, pluuialis ,fluuialis amp;:c. Nefeio an intea all quid hac de re ate quxficrim. 1-tem •. Galenas libro de temperamen. ait cxlaftuca optimum fanguinem fierheum anaturah calorceuióla eft. Ego infpram, ergo non referrç ealidis poteftatc,an fri-gidis efcis vtare.Confequentia probatur. Nam fi frigida bOnum fangdinem effi-ciunt, xque Ulis bene vti poffum, ac ca^ I'dis, quia potifs. alimentorum vfuseft, vt languis proGreetur,quo alantur partes ^c. 5c ealor innatus recreetur 5: confor-teiur, Siomnes humores ek aduftione,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s 5

-ocr page 290-

178 ËPISTOLAR. MeDIC.

Partdexon loubeiti.

fecundutfi magi^^Sr minus, in bilcm con-uertütur,qpomodo rcfclli mento poteft paradoxonlouberti:onincsfebrcs exbi-1e facientis? Deinde quornodopoteftac-cendi pituita feparatim, vel bibs, vel humor melancholicus, aut putrefieri, quin tota malfa fanguinis fimulacccndatur K putréfiât ?cum humores non feparentut a fanguine nih xwquomodo non accen-dantur femjaer principio amp;nbsp;ftatim/quï funt maxime ad infiammationé idonca, yt fpirirus,amp; bilis, per fe calidiflima: hxc ctiam ficcidima. Ad hæc rogo,mo mote, hoc eft, dode amp;nbsp;perfpicuè arque cle-ganterrefponde. Valc,mequcmuiuqcii-lige. Paftowia, i Iunii,anno i j 7 9.

Andreas Dvdith ab Holiï' koM^j C^ c ^^enct^^w Raphano C^ed. S D.

EN itcru te rogo ,vthunc fafciculum ad Troilummitras, per amicum ali-, quem, Cupiofcire, quandoaberum'nii-hfti, quem tibi tabellarius ille noftcr reddidit lupcriorc hebdomada. Sinondum abiit,poterie eu hoc coniungi.Marcellus referi-

-ocr page 291-

L I B E R I I I. ;-79 lt;refcril)it,falutat tc,fe propedié miffurum nobiseßearcanum illudfnum,quodry-•ipisçderc cogitât in libre,que de cauteriis feribit,. cuius multa iam capita ab fol uit, quxin charta inçlufaleges.Dignus eft fa-fi.neamoretuo,prçfcrtim quodinillo feri-ypto, quo offenfus videris, nihil reperio, liHiGcum honore tuo coniunélu.teamat, r^olit,honorât.çquum eft,vt par pari refe-3. tas. Si qua in re abcodiflentis,eandeilli, quam tibi fumis, libertatem relinque, vt OjluamSpartam ornet.Trahitfua quenque Volaptas. Verum de his fatis fuperque. turn nuper quoq; nónihil fi rede memi-ni, deeo incpiftolameaafperferim.Mi- . fit mihi Marcellus tria feripta fua : I, de X'quot; gntturofis,quó gutturis, vt vocant,ber-hia laborant, iSpol^gt;Mlx/w ni fallor vocant. 11, de fontium amp;nbsp;fluniorum origine.111, deopportuna purgatione. duo illi libel-^' li paucorum foliorum funt.tertius xquat 'li inagnitudine commentariumiUumlor-'i' danide Brunno Gallicalue, aut etiam t-. fuperat. Mififfem hunc ad te , fedcitó ^gt; fibi remitti cupit, amp;nbsp;ego nondum per-uolutaui., Si tarnen tantüm èft otii tibi,

-ocr page 292-

iSo Epistolar. Medic.

amp; his vacate voles, mittam hæc omnia ad aliquot dies, dum percurras. ent for-rafle quod te dcleélct. Cùmapudmeef-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fèt, oftendit inchoatum opus ; nunc vt , video auxit, amp;nbsp;emendanit. tu iudicabis.

Rogat te , Vt quas in Fernelium «5a««f : fcripfifti de podagra ei mittas.çquû petit, ‘ fidefcripfifti. Veius pefcio quas fabulas ittSaeTThalmadicasmihi récitât. Inter alias,0 ï^kttco«““ ^®quot;Ç ^“®4’ quam item pro fabula habq-pj«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo, nifi tu fecus affîrmabis. ait non pofle fl

naturaliter virginé ex primo coitu cocipe re. te quoq-, autorem nominat, vt mihi os obturer,autoritärem equidem tuamnon defugit. Sed cupiohocex vcflris Medi-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cis auteorudodrinamihi ,filubct,amp;va-

cat,demonfl:rari. Admagnainquandam rem amp;nbsp;maxime paradoxâ hoc, vt ipfe pu-tar,axiomateabutitur. Ego nullam naturale caufâm excogitatepoflurn quæpro-hibeat, quo minus in primo ftatim coitu virginescocipiant. exempla quoq; multa referri poflunt earü,quas prorfus virgines fuifle,dubitari vixpoteft ,flquis pudoré, picrate, éducationem fpedet. Tunoftrx huius conttouerfia: arbiter efto. Vale, meq,

-ocr page 293-

Liber 1 I L 281

meq;, quod facis, ama. Pafcouia, 10 Aug.

1 anno 1579.

i Andreas Dvdith a b HorE-kouiza ç^c.Wenceflao KaphanoMed.S.D.

DEThermis Trincinenfibus nihil ha- Thetmx.

beo,quod affirmé. Ex Marcello quo queperlitcras quxfiui, fi quid fortaffea D.lordani,autD.Cratonis,aut Mcdico-' tumViennéfiumobferuationc haberct.

■^am cum illis vcrfatus eft aliquandiu. Sed peiUe quidemquiequaadferre po-teft; AdD.Iordanu, cum critper quem lieras mittere poffim,fcriba. nondubitQ cum certi ,amp; explorât! aliquid nobis pcr-

1 fcripturueffe. Edidit ante multos annos

, Georgius V ernerushb.de admiradisVn-

1 garis aquis. In eo fortaffe reperies noni-\ lülSulfureas amp;nbsp;ferreas effe nó dubito, tü 1 quod illü odorc exhalarc dicuntur, tuin 1 quodtumores, amp;; vlcera cxficcant. Di-1 tuntur etiapodagrici, folo infeffu, 2c lo-1 tione,perfanari. fed, quxfo,quid te mor,-1 l^iebinuitat? AnoculoruvitiisvllxThet-matumaqux fubueniuntîHodie accepi ', literas aD. lordano, in quibus fetibit fe

-ocr page 294-

182, Epistolar. Medic.

©mires ThermasMorauicasperagraturu effe, amp;nbsp;per diftillarioné earum naryrasamp; vires exquiüturum, dein cómentariuni de eis contédurum breui. Accipe Mat-ceÏIiana, amp;nbsp;pcrfcribe mihi quid de his fentias, inpnmisautem de purganonc. semeninbal Quç dcvirgine fcribis cofirmantfenten-dam mea. Sed ilhid Arabis, de fern mein abfoiptum. balnco à Virginis matrice abforpto.figwe turn velimexiftimes impudicitix patro-cinatis.Quomodo enim feme,loco prX' fertim hunndo, tamdiu con(iftct,nedif fiiiatî deinde quomodo fpirituokun »M“ calorêjVelmomento temporis retinebit extra vterümuliebtcm.fivel in terra, vd iapidcm,vclaliam quamuis fubiedanw-teria décidât ? fipauloaccuratiushacgt;A* re cogitabis ( fi tarne logiorc inquifilion® dignaeft)animaducrtes commentumn-diculum elfe. Oportet fuifie certè libkh' 7 nofam,amp; incredibilis caloris vreropr^^in tam bonaillam virginem, quam nonnih dinaricatis femormus, amp;diduftlo mom-bus pudédo,locum illum infedifle dV®' liqua concedâtur,qnæ fupraneg3ui);''equot; ■riâmileeft» Qux à-virginali pudore-ab-horrent

-ocr page 295-

Liber lîî. iSj ^horrent. Sed pmidam eft tenu nbfcœ-' Bani pluribuspcrfcqui.Verüilliid,tilled j^y„„„ ;„. ^«laioreravtilitatem habet, rogo vtmihi icxviis“«' ^fekplices, quidomninô de hymene cc i-'' fendam putes, turn in paruulis,tû in ad '‘UltiS vitginibuSjamp;anomnino exiftiman-'dbréfitpolTe virginitatem bine d lccrni.. ^‘Naîtt'qhafdamnaturalaxiores vteros ha-^ bç?-eq allas ftridiores tempenmenw quot;x: ^tbfpôns œnftitutio indicat. «tare quetp

1*tMgt;te£liorcsà iumonbustum aliis, turn Uôin re differre puto. Non haben mme *^'âdmanus librum vUum, qui mihi diibi-’' tationem tollat, amp;nbsp;exciderunt quæ le-gi, quæque à Fallopio quondam audiui. Tibihxc inpromptu funt, in Anatomi-cisqaoquv diligent! ;vt ex annotationi-busquibufdam ruisinColumbü,amp; alios

' animaduerti. Explica igitur, amabo te, fententiam tuam de re tota,poftquaiTi in hunc fermonem incidimus. Marcellus

“‘ Hippocratis opera methodicè tradkare 'f’inftituit:hoceft,reuooatomnia,qu£BCÏi-' quein Ulo aurore (unrad methodu Aui-cennæ.aut porius Fuch(ïi,amp;c.annoratio-nes quoqeaduciet.Idcm in Gak ni opcri--'n^poi

-ocr page 296-

1^4 Epi stola R. Medic.

busfacere cogitât.Eft homolaborioftfi' mus,paucifomni,ingeniobonOifeietioi cnpidiffimus.RfUnittolibroSjamp;’gfattaSa^ freigius. go. FtcigÜ , P.ÖCtoris fchol« AUOfffisö*

reip.Nor:bcrg.Phy{icæauæftioncsiiouo quoda ordiiie fchptæ vidétur. Nihil'iniW facilius videtur, q uam hac ratione libres magnos edere. Eft opuscongeftucx'véP nis fcriptoribus,amp; fcientiis. Trahit fu4 qucmq-,voluptas. Mihifanè noplacéW^' mniainvnaarte docere,qdi{ïun(ftafurtR’ Vale mequc ama.14 Auguft. anno rl'y^«' , ju^n ANDREAS DVDITH Ab HoR^g koui^,C^c,'We»‘:£ßto Kaf haas ^^gij K. D, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yn

TE ST IMO NivMde Marcelli ferions tuû,non vulgare eft. mi ri fie cho mine, deledabit. praeponet, lat fcio, libello,'^ Jedores magis inuitct,atque adeó, vtfe muniat contra aduerfarios tuo tainfigrti praeconio. Quare tu videris,quomodó fuftincre poflisimpetus magna: turbx,4** ftabitcötravos,in aduerfaacie.ego quo* que me veftrçcohortiaggregaui iamprt-dem-, vt ex ridicula illa, amp;nbsp;plane inepta

febeda,

-ocr page 297-

L I B E R I I I. 185 nbsp;nbsp;'

feheda, quam item libro fuo præpofuit Marcellus,coniieere potuifti •, fed quid à 1 me auxilii expedari poflît, rudi admo-dum,atqueimperitotyrunculo? Remit- '^ tp tibilibresomnes ,amp;tuos,amp;Notarii, excepte Maffa de morbo Gallicodn quo cu„t!o vke-vidi mirabilem quandam curatione vice- *^ '«cher, tisaiperæarteriæ. llludmihi miruvifum feithoe obiter iniiciam) quod Maffa inaltéré quodam peffimè affedo , hye-niemferè totam expedauitjantequacu-

1 Utione aggrederetur. Quod mihi amp;nbsp;pc-1 ticulofum,amp; minime neceflariü videcur.

1 adde qüod morbus, per tam logas indu-eiai inualefcit,vt pofteadifficilius depelli queati Quad non potuerit aëris frigi-di^intempenes (fiea re deterrebatur)

1 corrigi artificio, amp;nbsp;temperari tepidario? j Hicmihi magnus,amp; fuperftitiofus medi-j corum Italorum (nefcio an aliorum quo-

Tempora ex pedate in morbis Tupeç

tnodjexpeélatione magis magisq; excru-efanuü. Quin n-atimarmaexpediuntur, fimul arque hoftis nos aggreditur?an ex-j pciUndücm,vtnos prins pruftcmat,cü-

-ocr page 298-

18^ ppistoLARi Medic.

culrcicjuc,viresacterat,ac prorfusenef^'* r uct J Magna cd fanc confuetutlinis, Si.

piæiudifu. veruftatisj in omnibus ferèat^ fj-mJinis ?lt; tibus iyrannis,,qiiæ liberalibus ingenüs vctuftaut. j^jij,,^ impotércrimperar.Q_uófit,vf ni)^l li mcliora videant, détériora fcquantuG idigionequafi qnadamobligan.ldtuirï ede, turn in tua, tum in ahis ambus,qui tua ed dodrina, amp;nbsp;(insulare acumen»* prxclare jntelligis. Sed hæepotefaDt ta' ccri, nili rmhi iucundtim accidefet rc-^ cum , de rebus omnibus libère, quic“ quid inbuccam. Diligcntiam in Msrlie- ' maticis tuam, vt in aliisftudiis, exofeu-lor. quamuis hæc jilt;/ïiquot;»ej« TOaA(pm,funt tarnen periucunda. Veriflima funt, quêPtle medicina fcribis Tbeophrafti,amp; vetul^ï triobolarfs,qua’dain etiam matrona: ib^ ludrcs in Polonm, medicinafaciuntpls-'i* r'(mq-, rtillatitiisfuisquibuidam liquori‘^‘'^ bus.amp;pulucribus Qujbus li nihil proiki^^ tur.vr fit plcrunq;,lerpiir)ortui ægrorâteS'n ad.VIedicosdcfcrütur.li vnusaliqiijsttib*'lt;’ r tur,in mcdicnm culpa reiieitur, magfiiS^I clamonbus.Ica fitinf unis, defcrirurcoa--' temnuur , continetfedonu,amp; q»®foison

vtuur

-ocr page 299-

Liber I I I.


1871


vtitur inccrea, dum fama coticefcit. bre-uiter, miferia eft ineludabilis, fi vfum fpcâes. Valc,mcque, quodfacis,ama. Pafeowia, 14 Aug. anno 1579.

Andreas Dvdith ab Ho-rekûui^ C^c.^^eneeßM Raphano

C^ed. S. D.

TiIberi mei/quodtelibenter cogni-■Ljturum,pro tuainmebeneuolentia, certó fcio ) iam tandem conualcfcunt, ’'Uitis.naturx,aut potiusD Ei,naturæ 0-ninis opificis, beneficio. nullum enim fi-Uadhibetitemedium pafii funt. quod ’moriesteubam, ita renitentes animad-üwteba, amp;nbsp;ab omni pharmacorü genere ibhorrcntcs,acHctu,cnilatiouibusqi fefe txcxuciantes,vt mains à medicina, quam ipforuorbopericulum impenderet.hoc vaam experiri libuit mulicrculis P0I0-nis valdè. vfitatum •. quod mibi profedo tairaculi loco eft,idqueeo magis,quod nullam eius rei caufam inueftigandore- »cmitifico petite poffum. Iniicicbaturinlabruma- boV«'“'^ qua: calidse, in quo pueri lauabant, pa-nis in micas friati manipulas, cineris i-

-ocr page 300-

188 Epistolàr. Medic. tem parum ; elotis pueris, aqua percoh-ta,pams ille inmafram compingebatur. hæc maffain diuerfas partes manibusdif tra6la,magnarh fubnliirimbrum pilorunj vim oculis orierebat primo die: fubfequc tibus autë diebus pauciores pili, poftquï conualuerut, prorfus nulli apparuerunt Hos ilîæ caninos,aliæ vermiû pilos vocat» amp;nbsp;morbicauGrn ad hos refcrût.Prætercâ humores,amp; brachiola inunximus farina, aceto permixta. Vix peradavndionc,?«! abluta ftatimjeminebant ex cute dinerfo locis tubercula quædâpufilla, vtpapanc-ra, coloris cinericii (quæ ab illis vcrmium capitula être dicuntur) ca ftatim culteUo abradebatur. nifi id ocyus fieret, recóde-bantur iterü,amp; intra cuté fe recipiebat,hi quoq; fiue vermiculi,fiuc alio quouis nomine voeëtur,primo multi fefejpferebat, poftea pauciores, poftrema vndionejpi' fus nulli.fœmina fummis horû vetmiculo

rü capitellis nigricantia aliqua, quafi pun- । âajneftè afleuerabannquæ tarne ego etß pene cû ipfolyncc certare poflim’, nun- i quam videre potui. Vifamihi efttotailh res propè eadê tpecie, aut certè non difli-milis

-ocr page 301-

L i B E k I 1 L 189

tnilisfordibusillisjquæporis impadæ,in I angulis prxlcrtim narium extcrioribüs

digitis cxprimi folent ; duricie func paulo

folidiorc. Cùm iii veftris Medicis quære-

r'em,alnim vbique filentium repen. InV-

no Bacchanello, aut nefeio quo de pue-

rorum morbis itiueni Dracunculos vo- D^tuncu. I cari à nefeio quibus Arabibus.Nam liber vide Auié. I hæc feribenti non eft ad manum, amp;nbsp;quæ-traû.jeap. 1 rcre piger, cùm hæc properanter ad te dVio^K^Æ 1 feribam. Rogo te, inquire in caufam ha- “««Ä ' turn repum,amp;fententiam mihi tuam per- **««1 «ff®.' feribe. Oblicus eram hoc quoque adferi-bere,mecadcm.illaomnia tentaffe inre-

; liquis mcis libcris fanis; nee tarnen vel pi-livUi in pams inafla,nec dracunculi inen-te;ac ne in his quideta duobus æ^rotis, poftquam conualuerunt, confpici a quo-quam potuerunt. De pharmacis contra 1 cpilepfia magnas gratias ago.ab eo tempore non rediie morbus illc, quem fem-

, per craanere opto. Quae de carbone ab- CMSoaWyn-ûntbiaco feribis, miratus fum, amp;nbsp;alüs af- ' “^

1 lirmantibus vix crederem eos reperiri, 1 ^ïfiquisdeinduftriadefodiffet. Dies D, 1 lobannis quoqgt; hdem abrogat, amp;nbsp;fuper*

V

-ocr page 302-

1^0 E P I s T o i A R. M E D I C.

ftitioCnelcio quid habet». Vale miopU' me amicCjmcqïania.Vranfl.ö Noucrob-. anno 1580. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Andreas Dvdith ab HoR^ keu!^ amp;£. 'Weneeßdo Saphana ' P C^^eii. S. D.

EP i s T o L A M tuam de morbo infen-'iiii,accurate amp;nbsp;dofte fcriptam,inau* la at Cçfans mictendaefle pucauiaunubi vifii eG: digna,quç à dodis vins legerctuß hxcfuit caufà, curnondum reipende* rûn.gratias tibi habeo iam ab iUo tempor re, quod inter alias occupationes tuas, huiequoque contemplationi, meacau-ü,aliquid operx impertiueris. omniaeXi cuflifl:i,vt video,nihil intadum rcliquiffi. Vnum te monco,vidiire me ante aliqud annos, in libello, ncfcio cuius, Bacch* nclli praxi adiundo (quimihiadmanuffl libcr nunc noneft)aliquid de hoe morn bo,qucm fi bene mcmini,Dracunculuin vocat.Eum tu locum, ii nondum vidilh, infpice; ac fi quid eft operçpretij,ad hau» tuam elegantem diflertationem adiice-' Admonitusfum aDod. MonauioexaUr la

-ocr page 303-

quot;'Liber III. £91 ^ÙîttôvXeditum eflb librum à loh-Wi* ëtó^'doïlo illo fagarum patrono, in quo turn de aliis, turn de hoc morbo différa-tov.yerùm,.ff præiudiciis agendum eft (quod umci^in nulla re alia fieri oporte-recontendo)non exiftimo ilium mclio-ratuisadferre, life carbonibus miranar-M.estuquidefide digniflimus, fed pro-feftb hoc eft ex iis vnum,quod mcis ocu-Îislntuért cupio.D.Scholzius,nifi meî'fal-Ih memoria,affirmât fe nonreperifle.'ll-ludquoqs quod ad te de muris auricula 1 'fcripfit,auditione tantu accepit. fedheui Wrearbones illos,quos te mittere ais,non vidi.lff falls frufto, ex imisilhs Vielicfen- ewbo fibusadCracouiam fodinis efFoffb,petlu-ddo,vt glaciem referrer, fruftulû atri car-bonisinnatum erat. Saporem falls babe-bat,albam.lanuginem(liccat ita nomina-^éltmittcbat, vt magnes fuos illos, quail {Hfosqüoidä.dererfe huiclanugini fucce-^bat panlo póft alia fimihs. magnä vim p'iiir^'atricéiUecarbohabebat.donauifru-fttnUud D.Gcrgero,cû hic Ceiaris comiG hnus effet,præfidi cameræ A iiftriac3e,ne i pH^^iquaadöj-n fieri fokt, foff ores ibi

-ocr page 304-

Z9^ En sir OLAR. MEiDIC.

carbones ex lignis reliquiae, qui pofto temporis progrclfu fale circiimgelaicen-te contenus fuerit:(idem enim amp;nbsp;égofu-ipicabar)affirmatmihiD.Klorftcin,mön tium illorum Magifter,viregregius,nutt* quamantehacvllis feculis quenquam in iîlos montes penetrafle,vbi tales carbones efFodi folent.-quiinmaffa ûlisabditi iacenc.Maflæ autem illæ fùnt inftar mon-tium lapideorum folidæ : ex quibus illï columns exicinduntur, quas baluanos nominancfà/îmulacris,ytopinor,autfta-tuis:fic enim Poloni èlJiu\x,Si£, Deaftroruffl i imagines vocant)quç extra Poloniam,ad ' vos etiam,quotannis exportantur. Hxc ideo tam copioscaddidi, vt fi lubec rem inlpicercub hocipfo bono amp;nbsp;Humanillî-mo viro,quem nominaui, fruftû aliquot talepetas. Bone Deus, quàm multa font innaturs theûuris condira, ad quæ hc-betata mentis noftræacies penetrarene-«omcM. quit? De Cornera quàm multa, Ariftotc-Jis au tori ta tem Æcu ri, blarcram us p'afftm amp;nbsp;tarnen his diebus didici ex proximo,^ qui hune anteceßlt,S^: AriHor.S^gui eiM fequuntiir, longe à icopo aberraire. Sa-pri '

-ocr page 305-

L IBE R I IL“ I9) pra lunara fuit vterque: prior ille proprio niotu ab oceidente in orienrem:hic contra iignorum fucceirionem,ab oriente in occitlentemfercbatur. Si exfumofis ex-halanonibus procreantur, quomodoil-læ lunam fuperant,amp; cœlos pénétrant? Si fupra lunam generantur : quornodô verum illud erit, nihil ibi oriri, nihil interire ? omnia efle æterna ? amp;nbsp;tarnen hæc duo ifo^vi/uvn^ amp;C (ydus illud mirificû, quod ante hos odo annos oftenfum nobis ad Gaffiopeam fuif,amp; ortafuerunt,cùm an-tea nullis vnquam feculis vifa fuiffent, amp;nbsp;Ùnerierut: aut certè ex oculis noftris ali-què fublata funt. Vbi antea in abyflb the-faurorû Dei latuerunt ? Non habeo quid dicam, cùm hæc confidero, nifi illud : O cæcas hominum mentes,ô pedoracæca: Quabbus in tenebris vitæ,quantisq; pendis Degimus hoc çui,quodcunque eft. Vtautem mécum certo credas hæc ita fc habere,vraffirmo;fcias^'wJ'iiitîiK«« demon-.ûratumefle à Corn, Géma,à MœHhino, ^^aliis: inprimisautê ab amiciffimo meo amp;nbsp;dodi/îmlo viro Dod.Thaddeo Hage-do, minoré habuilfc 'a%«Mu^«gt;, quàm ipla t 3

-ocr page 306-

i^4 E pquot;i s T« L A R. M e d' r c.

lunalt;Milèrasniihi,cùm in vicinia tuah^ biuremlt;accuvatam.tabulam de horolo-giis,a te elaboEatarn^^ fi icdè idjfien poire putas,,amp;illa carere ad tempuspotes,rog0 te,vt rnibi cam communices, fimulque a^ia adiieeas ad /M%lt;riv pertmentia, que tu,dum bis ftudiis incumberes, collegt-fti. Peucerum,qiiem teaudilVe putü,o-ptiça collegifle dicitur. is liber nunquara editusfuit, led manu defcriptus circum-ferebatur illis temporibns.Si eum babes, amp;nbsp;rnibi item communicabis, pergratuüi facies.Si quid ego quoque babcbo,qiiolt;^ vfui tuo fcruire queat,impera amicitix 1 noftræ iure. Féliciter vale, meque ama. Vratisl. 19 Januar, quo die luns edipfis totalis,amp;ea quidem maximaconfpicie-turabiis,quibusccclumnon ita nubibus obducetur,vt bic nobis : anno 148 f. t^

Andreas Dvdith ab Hore-

^,. ^0M^ c^c.'^eneeßio jRapha»0

EXspectabam litcras tuas,plenas dodrinas amp;nbsp;obferuationum,tum eo-rum,

-ocr page 307-

Liber I I L i i^ Tüm, quæ in maiori, turn quæ in minori ^ïoc mundo contingere folent.Scd video té öccupatiorem mifle, quàm vt nobis tacare potueris. Rogo te tarnen, vt pri-irtumaliquidotij naétus eris, vtmihi m^ rabiles illas fnlminis effediones deferi-bas-.tum vnguêti illiùs,quo nares, amp;nbsp;tem-porairiperteillinebas,ciusque vfum,amp; fî quid hue pertinebit,amice mecum com-munices. Mitte mihi feriptorem ilium dè perte,quem laudabas,nomen excidit. iueo etiam tuumiudieiü cognofccredc Maflarellarquem inuitus patior à mea bibliotheca abc He; iramihivifus ertclcgas effe,amp;: bene rem examinare. Scd hoe tarnen eso ad meum indicium nó reuoco, neforte abs te illud audiara,Ne futor. Si cam librum tuus librarius irthic habet,c-me mihi quouis precio. animaduerto i-ftumvertrum, quifquis ert, bonos libres fepead vos aduehere, quos hinoftri non apportant. Nirttibi molertum eft, mone me de nouis autoribus, quos poft meum à vobis difceflum,in elegantem illam, amp;nbsp;’fahe cxquifi ta bibliothecam tua intulifti. faciaego idem, quû hue redibis. nihil te t 4

-ocr page 308-

i,96 Epistola R. Medic.

celabo,atq; vtinam mu ka habcrem, qux tibi grata elfe polk nt. De Paræoquoqiic judicium tuum exipedo^tn de illoP^f« to:querolegedumtibi dedhinprimisau« temde nugisillis meis. Gratias tibi-agb deamicinaD.Hennemanni: cuiuscoor fuetudincdcledor;bonus,modefn’.s,dü^ ftusjdiligensiuucnis eft.Vt ex rclpunfo tuodifcamaliquid,rogo tc,indicamib) ^iÜnuu- quornodo fieri poire putes,vt vngüenia «tniip«. in intimas corporis.partes,ad locaaftcda fcilicet,pénétrent,^ morbumibi oppu-gnent.Videntur effe ratione prçdita,quç intelligantlatebras hofl:ium,amp; reda iliuc tendannnihil in iiinere immorentur, nihil de fuis viribus deteri fibi patiantut. Certe pauxillum cftid,quod cuti illini-tur,amp;partimdigitisvngentiumadhxref, partim à circumfufo aëre cxiccatur antCi quam per tot anfradus in interiora perk-ratur. Vereorequidem,nehocquoque medicamenti genus fimile fitamulctisi a vetularum fuperftitiofis perfuafionibus natum. idempropemodum quxri polk eMarâiM. videatur,de totoetiamT«*?«?^» çixp/w«** gencre, quæ certos humorcs fpedare, amp;nbsp;adoriri,

-ocr page 309-

LIBER 111. nbsp;nbsp;197

adoriri dicunturequa obfccro,intclligen-naidafiequunrur ? quomodöago nt ? qua rarionehuncpoiius, qiKun iliumhumo-fcniaggreóiuntur, loco mouent, extru-duntdcniqiiCjCætcris parnbus parcedo? na:illaiud)cio,?r raiiocinationc nonvul-gari prédira Juut, fiuc in ventriculocon-liftant,amp; ad Ic noxia,quaG harpagombus amp;vncis quibufdam,anrabant: fiueillinc emilïarios fuosinhofticura ablcgent.qui cominus rem agant,amp;inimicos iuperent ac propullènc.Hacde re fi ocium ctl:,fcri-bc mibi fentêtiam tuam.Vidi Putcanum, nifi fallor,apud te,qui non in diflimili ar-guiTientoverfatur,ór hunc, amp;nbsp;fi quema-lium babes, fiueetiafcriptasaliquaS præ-ceptorum tuorum lediones,aut annota'-lionesquorumcunque de hoc argumen-to.vtmihimittas terogomaioré in mo-dum. Poteris id taeere,eómodo tuo,præ-Grtim quum meos libros remitterelube-bit. Nota mihi loca apud autores ,'quOiS me habere fcis •, in quibus hæc nvArcria

ttaftetur.Fuit hienupetadmodum Baro caiiicusan-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t)r!Kon.ia,cu-

qmdam Polonus,amicus meus,arhrmat tatus. levctcri gallico morbo vexatum, nullo


»9

-ocr page 310-

x98 Epistglar. Medic.

alio remedio, quam antimonio, curari potuifle.daos propeannos fait liber amp;nbsp;à morbo, amp;nbsp;ab omnibus (ÿmptomatibus. mmc duc veteris morbi reliquiar alicubi dclituerunt, line ex noua malitia, recru-duitmalum;amp; arms occupat,arqueadeó coxendicum dolores feues infert. quid tu de antimonio dicis? t^ fi rcliquiæ faut) vbi tamdiu latere tauti malifeminarium pomiffe line noxa,exin;imas: Si babes lo. Bapt. Sufium de pefte adinnge quxfôrc» liqnis.De Mafia na fixe ad me Crat0.No placet in Maflaria quod tua? Aliegranti« amp;nbsp;Lucretia caffiam dedit. req; egoabl^ aloë amp;nbsp;myrrha vlli in hoc morbo cxhibc-re velim.Non enim cxhauvimus piitrcdi-nem peftilentem purgatione Ärmiflionc fanguinis, etiamfi materia minuamnatqï ifto modoprogreifijs putredinisimpcdi-atur.Sedvnaveraamp;r retta efl: curatiopec antidota,quæ fudorem mouent,amp; iic’ cando putredinem inhibent. Hæcille.

Tu quiddc bis, amp;adhxc ?Valc,ui‘* t' mcqueama.Vratisl.p Au- ■^ / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gufti,anno 15S1. nbsp;nbsp;nbsp;:■ ‘^

f' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o.ïap

An-

-ocr page 311-

?» T L i'b ER I I I. t^f

ANDREAS DvdITH AB HoRE-ç Ÿii ^O»iza,0-’c.'^c/iceßao Jiaphaao ,ii: ult;j£'' C^ïe^i.S-D.

G R ATI A M habco de accurata epi-dolatua,qu£E niihi mulcis norruni-bus perquam grata accidit.Libros nô ne-edrefuit tam cito remittere. poterascis vti,arbitratu tuo i vt reb. aliis incisai quarum tibivfusveniet. Miror te tantum in / rem herbaria ftadiumeonferre-,non lanc w^bafaai ideo,quod non laudandam elle hancdi“ hgentiamputem,fi nô ht ni inia-,led quod inutilem operam poni à multis videam in noms herbis reperiendis; quarum vires ignorantur, neqi fine longe tempore pcriculûfieriqueat, ad quos potilfimum 'Morbos adhiben reétè poflint.Equide in iis inucftigandis, quas vctcresdclcnbunt, amp;irufticiplerunq-,atq-i aniculæ non raro féliciter ad morbos proftigandos admo-, nét,nullâcffe nimiam diligentia cenfeo. lu exteris, propemodum Matheraaticis limbes hint Medici.Vtrique emm fuam potius voluptatem,q vtilitatem commu-nem fequuntur; dura ea fubtilius tradat, rpiænonfacilèadvfutnrcuocantut. Sed

-ocr page 312-

JOO Epistola R. Medic. hic videbis credo,amp; exclamabis illud; ne futorvitra crcpidam,fateor, Scd quidarf te dem ftatim abituro aurigæ, nifi pagina his nugis compleam,non eftin promptu. fulmina, pg fulmmibus magna funt,quç fcribisjamp; ûne mihi multo terribiliora cometis ipfo videntur: quorum ego euentus,amp;figni-ficationes nondum eos efle perfpicio,qui in illo meo feripto cofutantur.V ides pro-comeu, ximè lucentem, non ficcitates attuliffe, fed nimiam humiditatem potius.Peftem h eius fobolem efle dices ; quæram cxlCj quo modo?ex aëris,inquis,putredine,âirt potius ex putredine progenitis z««^«*«. Quidcau{æeftigitur,quod multis locis, vbi maiores fuerût pluuiæ,amp; aërisintem-peries,quàm in Bohemia ; nulla tame ad-hue peftilentia fruit ? Sed nolo hanc dif-putationem ingredi. lllud tantum dico, me propè in earn fententia abiiifcjVt non inaé‘rem,fcd in contagiû ex infedis cor-Penis caufa. poribus pénis caufam proximam referé-dam elfe cxiftimem.Dc quo fi voies, alias verboßus côferemusjprçfertim fi tucon-trariam tibi tutandam partem fiimferisi Demedicamentis vera funt, quæ fcribisi difficilis

-ocr page 313-

Liber III. 301 difficilis cftquæftio,qux caufa fiiit,vt ego feamad ce detulerim. Similiû enim eno-datio, à dodis amp;nbsp;aciitis ,ac tui fimilibus quæri debet. De vnguentis, redè accepi-fti fententiam meam ; amp;nbsp;tua refponfio à inca opinione non eft aliéna,nitnium bis tribui vulgo,amp; nimio etiam plus,quam vfnsamp; ratio (duo veritatis inueftigandæ inftruméta)comprobant. Idem de amu-letis amp;nbsp;Ç'^lentioîde quibus equidem P''''quot;*-perlibenter tuam fententiam audirem. lt;Memini me aliquando Mercurialis,nifî ùllofi,ca de re ad te epiftolam legere •, fed exciditè memoria. Dum tu mihi, per 0-cium,aliquidde iis rebus fcribis,rogo te mone me de autore aliquo,in quo hxc pertradentur.De phlebotomiaquæ feri* bis,fi rede memini,bene amp;nbsp;cum rations tefutantur à Maffaria. No folum quid fit auricula, qua te noralTc locum de morte V efalij in Paræo fcribis,non intcUigo: fed fruftra diu locum ilium, que index quoqj libri prxrermittic inquifiui, ncc reperi. Sedvnde tu babes veram effe biftoriam? ■quot;^««»Hippocratisaerem fignincarc con- ’*ƒ*quot;'

1 rendit Galenus, amp;. eos reprebendit, qui quid fit. UiUlftl’

-ocr page 314-

’jöl Epistolari Mèimc.

aliud eo vocabulo notarc ilium vcluitlc videntur. quod hodie paflim fit^in rebiis amp;nbsp;euentis miriftcis, quarum caulæ ent-dentes amp;manifeftæ, quurti nonappW ant, ad oecukam amp;nbsp;abditam illani ptS-mam arque vniucrfalem caufarum cait-fam cohigimus. Sicubmotafti »®*lt;*'hof» lt;juod tu, cum ahis aliqurbus, quorum tarnen non mcmini, fignificare, oftende inihi locum. Vale,mequc ama.Vratijl.2l Aug.anno 158 i.

- uflunö

Andreas Dvijith ab HÓRt kouiz,a,df^c.'WeKceßaü Hafhafiä - ^

C^ed.S.D. njaflCJ

GR ATi AM tibihabeodedodatua epiftola.Nuncveroinfpedistuisan-notanonibus non fblum non de horror? neque rcprehendo ftudium tuutn,fcd yekemenrerlaudandum ede cen{êó,etfi qtu ratione poflein, currenti enam calcar admouerem,atque acnter vrgerem, vc tam bon.jm,tam vnlem, tam iucun-dam Medicis operam naues, ac hicubra-tionemiftam tuam adexitum perducas.

-ocr page 315-

Liber I I L jjoj •N^tualiam ingrefTus es viam,longe ab eorum inftituto alienam,quûs ego im-probabam. 'afelt; ^î ô«ow pergrata mihi fuit annotatio tua : turn de Ç'^'f. de quibus quæMercurialistuifuerit lententia non inemini.

Difeeptationem tuam de wfapwMK a-uidè exfpedo. Nara de 'sfeau/xÆ?/ qui-demprobo fententiamtuam : nifi quod W( ^ fér/ ïiTOV MTi'm.iiiaf, n^q iJ^'w hvitf JiiuiiftM, S •AtmiiifiiriiK prorfus ne nihil eße fatear,vêtant multa, quæ vfu comprobantur at-qnceuincuntur. Nam,vt multa aliapræ-tereain,quæ,obfecto, manifeftavis elfe °p^“ tanta inopio pote ft, vt hominem vel tan-tiUa eius particula exftinguat? quæ in nu-çevomica,vtcanibus neeem afteratjae, quod nuper in vxore mca experti fu-mus,præfocatione matricisgrauiter laborante i quæ vis in caftoreocft,vt epo-tumrepentecruciatus omnes tollat, ia-ftationcs reprimat, matrict m in fedem fuam retrahat,ibique hftatimorbum de-fliq;omncm,cum acerbis, periculohsqi lymptomatibus propcllat ? Cnr alia me-dicaiueuta,in quibus eædem quaUtates

-ocr page 316-

50'4 EpIstolar. Medic.

^cu’ici-''quot;quot;^'Eint,non idem profecerint, nih visilia à i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forma fpecifica exticir, quæ vel per «i«’“'

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^'«',vel «»»»^««M’ languenti prælcntem amp;nbsp;|

Jalutareramedicinam attiilitJidquetain l ifubitó,vt merico ■^'’î^?«®i'»;^«îôeappei- I ftigia^mquot; lcs.Opium,fimaniteftaviagir,ea^uefti-gida,quideftcaula:,cur aqua amp;nbsp;nix,aut-potiusglacies ( quænatura ipQ funtfum-mèfrigida,ita quidem, vt nihil frigidius repcririqueat) non idem, miilto^ cinus cfficiat’ccrtè h quis magnam amphoram aqnæglaciepermiftâ hauriat (quod ego ' feci non raro) nihil, aut cerrè paruin in- i commodi lentiat; nedum capiris vlluni | pencuIumadeac.Sicdcnuce vomicadi- ; ci polïïf,amp; de aliis. quamcunquequalita-lemilli tribuas,qua fuas adiones excrit, daboaliamixta eifdcmqualicanbusprï- , dira,indecuplalt;^alt;^;non tamenid,quod hæc perficienc. Hicmulra conquiri pof-fent,quæad tefcribcnti nihil nccelTecft 1 adferre(funt enim tibi notiora,qiiam mi-viioccuita, hi^inquibusnemo occultamnegarevini poGir,nih idem lênfum ipfumvnaneger. Dequibus tarnen tuam ego ieinentiain audirc maio. Velàlius non fuit vuqnana exul,

-ocr page 317-

LiBER III.


305


fxul,neque illa,quam Parçus innuir,cau-6 ei fuit peregrinationis ad Chrifti fepul-chrum fufceptæ,fed rcligiofum votum. Mortuus eft febreardenti inZacyntho, cumiareuerteretur. Quid dices de tuis carbonib. fub abfinthio?quid de vnguen-

* to conftellato?quid de mille aliis’vt de fa-bulofoillo lapide, que Medicus quidam Lapis «po-l . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cens luxât»,

hums vrbis deierat repoluilie olia luxata, 6cconfra«5ta fanaffe Principi Bregenfualij quoque idem affirmant. T u quid cf edis? Kogo te,vt mihi fcripta mea primo quoque tempore per fidum aliquéamicum, 1 aut notum tibi hominem,remittas.eft a-micus quidam meus, qui corum Icgen-1 (lorum dcfiderio tenetur. Cenfura tuam 1 addc.Vale mi præftantiffime amice, me-quemutuoama. Vratifl. 11 Septembr. anno 1581.

Andreas Dvdith ab Hore-kouiza,amp;c.'W eneeßao Raphano ^Med. S.b.

ÏG N 0 s c E s mihi, pro humanitäre tüa, quodlibeUos tuos tamdiumecum ha-bui.Varüsde caufis tamdiu eos retinui:

U

-ocr page 318-

!|O^ E P IS TOL A R. MedIÇ.

tiuhc remitto.amp;r gratias ago. addidi quidam paucula D. Simonij, quæ, tuo com-tnodo,rcmitrcre poteris. Cometicanoa werentur cantam laudem. nuilca eranti qua’ reprehendere poteras amp;nbsp;meliora redderc. verùni tu nimis occuparus es* BP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wclioribus ftudiis, amp;nbsp;indulges,ne minuSif;

quàin oporteat, feuerus amicorum cen-for.Cæterain epiftola tua valdèmedcle-darût;alios etiam quofdam doâos vims. Placuit inprimis quod de opio annotaftid Hoc etiam confirn .at veteré opinionem nicam : non effe tcmerc vedris Medicis' credcndum,quantauis autonrate pradi-i»pi«fabulo-1, lint.De fabulofo lapide Erallus.cui nofl'i ficilèfideni derogoi dubitare videttir.Si'^' tuipfemirifitâ cuts vint obfcruaftijiun dernum,vtcredam, adduci me patianet-fi nulla ratio confiât,vt ne de vnguento quidem illo conftcl]ato,vt quidam vq-, cant : amp;nbsp;de infinitis propè ahis admiraitZ dis mcdicamcnton.niciicdiombus. Po-^-j lanus commendatione tua mdii charuS^^ €{!,amp;■ erjtpcfthac;tum rua, turn fratris, tumfiia ipiius cauß. adoleftcns eft i^^^g deftus, amp;, vt videcur, erudicus ; benôuo-jj lentia

-ocr page 319-

LïBER lîl.

Icnua value dignus. Ne inanem epifto-lam remittas,(etfi nunqnam hoc facis) qua (o ex te, num elfe poflic pedis fine fe- ^.Vb«? bcv,amp;aninpefte,qux febre careat,tuni iujpfa pcftilenti fehle, initio,quiim vires a^huc coudant, fangUis mittendus fit. Num ven» Ÿlatn viribus iam labetailatis nego prof- ®“*‘'** fusmittendum elfe. Pedem autem fine febreexidere pode, autoritatibus amp;nbsp;ex-perientia euinccrc poldun ; ne rationes quidem accuratius cogitanti deeffe quc-uptfed ego te audire inalo.V ale,meque, quodfaccre te perfuafum habeo,ama.Ex pfittia tua nobiliffima, t6 Nouembr.an-tin 15 81.

Andreas Dvdith ab Hore-kouiza,drc.^enceßaü Raphano

®'‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CMed.S.D.

\^ 0 N obliuione tui fadum ed; quem profedo in oculis feroiquod refpon

1 fupi tamdiu extraxi. ctfi non. defuerunc ^ccupationes quidam, amp;nbsp;funt etianum, qqæinuitum ahterarurntradationc,iam ^^4^iqno tepore abdrahunv, tamenhanc ®S,o excufationem neqi adfetam ,ncquç

U 2.

-ocr page 320-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;308 EpisTOL AR. Medic.

valere apud te volo. Negligentia igicut, [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fatebor enim) amp;nbsp;quædam ignaiua, fi-

r . , lentij tam diuturni cauGm mibi attubt. !l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fieri ferè fentio,in hac ingrauefçenteXr

tare mea, vt grauatim admodu Ichbanu amp;quum nullus refponfum tabcllanusvr-gct, qui ie iamiam abiturum denuncieß perlibcntcr fcriptionehi procraftino. Ad te multafunt,dcquibus /eperefertecon- i ftitui,in medicis amp;nbsp;philofophicis cÓtein' plationibus;quum amp;nbsp;dodrina,amp;ingcniO tuo plurimum deleóler, atque etiara ad-iuuari mefenriam. Sed vides quanta dt, quam ætas mihi adfert pigri tia.DefoJici-tudine tua, quam à bcnciioJentia in nos proficifci fentio, amp;gratias ago;mukum, ' arq;adeóplurimum te amo. FilioIa mea 46 die conualuitprorfus. hoc eft febrij earn iJlo diereJiquir,necpoftea rediit vfl-^cdkiMca- 9*^3^^- ftatim vt remedia omina abicci-Mtus. mus,amp;'naruræ, quæmorbonim medica-trix cft,rotum opuspermiftmusmonma-gnam de vira eius Ipem concipienres, in-diesreiftiùshabuir,actandcm plane reki-tura eft.I nuncamp;Mediemam nobis fdiu-tarem eße contende. Pace mihi tua hoe

diccre

-ocr page 321-

Liber I T L 5091

diGereliceat;quodfilubet,amp; ocium eft» refutes licet, effe quidein ad contempla-rionem ars vcftraiijcundidlinaetiam mihi videtur, fed non ita vtilis, nedum nc-

, ceflaria,vt vulso habetur. Qui earn con- Pop“’* ««^ ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes mcdicis,

temhut populi præcercæteros,amp;: firmio- fin»!®™» r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;valctudin«.

re lunt valetudine, amp;nbsp;vitam longiorem

Viuunt. Exempla amp;nbsp;vetera funt in prom- ' ptu,ôf recentia in oculis, fi eos circumfe-rasper terrarum orbem vniuerfum.Quç

Càufa forraffe fuit Romanis, vt totis fcx- ^quot;SS*/quot;* lt;^entis annis, Medicis carere voluerinti quibusciues valêtiffimi fuerunt. Hic tu, bt fcio, malos Medicos, amp;nbsp;abufum artis caufabere;egoautem iplam incertam effe, ac proinde periculolam,minusque ne-Ceffanam contendo,etiamfi ab opt.amp;fci-entüTMedicis exerceatur.Quanta enim ohfecro temperamétorum ,amp; lt;lt;ft”»'fgt;4’“‘«“» vanitas eftin fingulis hominibus, quin i-demhomo, ob perpetuum fubftatiæ fuæ efftuxum,vt fie di cam,quam fingulis à fe-ipfo momentis diflidet,atq-, à priorc con-ftitutionefuadifcedit? Deinde materix Materia me-inedicç,quovelutiinftrumentoquodam adfänitatem fcilicet procuradam vtimi-

^ 5

-ocr page 322-

jro Epistolar. Medic.

ni ; quis proprietates illas indiuidiia1cs,vt vocant,plcnè perfpedas haber’Acliquid etiam generatim ,tum de naturishomi-num,tum de pharmacis præcipitur,quis tameftfelici ingenio, arq; exquifito iu-dicio præditus,vt illa rede amp;nbsp;ad amuffim inter fe aptare,atq; accommodate quest? fcOutalit. “ Coniediiralis eft ars veftra rota, amp;nbsp;per mortes hominum,vt illc inquit, expérimenta tacit.Vide autem quanto cum pc-riculo coniundum fit, fi quis conieduris fretus inceriis,vitamfua tam dubixales fubiiciat : prsfertim cum indies anirnad-^Ues *quot;'quot;’ ’’^’^’^amus, m.agnos illos morbos, apoplc-xiam,cpik‘pfiam, hydropé,articulorum morbos,nephritin,alios etiam,nunquam aMcdicis percurari. nam fi curanturali-' quando,idcertè nófit Medicorum opera. Multoscnim repenas,qui eamnecx-petant quidem, quód inucdcm effe vidc-ant.Finemfaciam, fi prius hoe vnnmad-didero,quod ipfum fortafie in Pünioeft argumentu.Omnis morbus vel eft Ictha-lis,vel curabilis. Vtrumuis capias, nóclü neceflariam medicinam concludes,imö prorfus inutilem.Nam qui natura lethalls

-ocr page 323-

Liber I I L T jii eft,nulla arte curari poterie, qui viciffim curabiiîs,non requiret Medici operam. Scioquid hic refpóderi poffit, de mediis. quodin prædeftinatioms quoqj contro-üsrlia adferri folei, fed ilia videntureffe i *?«»Eugt;iTtt.Nain,nequidaliudiegera,quid ! dicas de iis locis,in quib.nec Medici,nec j media vlla alla admanum funt.feront ne ' morbi ornnes vel curabiles, vel lethales? neccife eft enim vt vel in fanitaté omnes, ^dinmortem defmat. Si dices,nulla elle gentem tam incultanï,quç remediis qui-bufdam fuis non vtacur: hinc quoque id, quodvolo.efficiam; non elfe illam,quæ veftris libris continetur mcdicinam, id-xoque non neceffariam. Scd longius, quant conftitueram prouedus fum.Crc-domealiàsquoqueinhanc adtefenten-liam kripGile aliquid,vt acumen tuum cxcitarem,amp; robur virium tuarum irri-tarcm,vt hos, quibus ars tua oppugna-turarictes repclleres. Venioadquæftio-nemtuam. in qua equidem tuam audi-'m,eique fubferibere, fententiam ma-1 1®,cuius acrimoniam iudici), amp;nbsp;dodri-gt; ‘Bam,arque diligcntiamnihil penè fugit. (ils

-ocr page 324-

312- EpisTOLAR. Medic.

fcwwon?.”' Quibusrationibus addudi Medici prr-ceptum Gal.ad peftis pra:fèruationem,amp; curationem transférant,non video ;nifi forte eo refpiciunt, quód in tam aeuto,amp; perniciofo morbo non fatis rclinquitur temporis ad contrahendiim quafi habi-tum quendam,ab antidotis impreifum, quo tanto refifti veneno poffit. Itaqj mu-tanda liepc pharinaca cenfent, vtnouis fempcr iublïdiis cordis vires tucantur, quum nontantùm in vnoaliquo antido-to prçfidij politum elfe exiftiment,quantum fans ht ad tam potentis hoftis copias debeliandas. lllam ego cauGm, qua vulgo adferri video,ne fcilicet natiiraaifue-fcat,amp;c. nullam effe puto. exemplû quo-Mithtidates, que Je J4ithridatc inter earepono,qu2E veteres fatis mul ta reliquerunt,in quibus s’f’Aquot;, donee noftra experientia fidem eo-rum faciat. Scio enim mul ta proindubi-tatis circumfcrri,qiiæ funt fabulis inanio-ra.Sedhæc,vcdixi,tuo iudicio permitto, amp;nbsp;rogo maiorem in modum, quod ante-bac quoque feci(fi rede memini ) vt mibi quum otium erit,certis quibufdain capi-übus comprehenlam pharinaca mifcen-

-ocr page 325-

Liber {IL jij

di doftiinam defenbas.Nam ea pars mc-dicinæ nefeio lt;|uo modo mihi omnium Videturelfe difficiUima. Dofcs,quasvo-

caris,etiam, vnde fumendæ fine errore

poflinv.tum quosinprimis fcriptores,qui hancartem perfecuti linr,probes, no gra-uatèraihi indices. Quos à me librospe-tiifti Erafti, crede mihi, non poffe hic re-periri, nifi me ij fallunt, quorû opera vfus fum.Vidiftine Mercenarij philofophiPa- “CXm? tauini librû côtra Eraftum de putredine? quo de arguméto fcripfit magnum opus contra eundé Eraftû Simonius. S cd non-durninlucem emitticlngolftadicnhs ty-pographus. ex eo,cùm hic effet, ego ra-ptim aliqua decerpfi, quæ tibi legenda mitto-, vnàcum Cratonis quibufddm,ôc eiufdem Simonij paradoxorû capitibus, amp;nbsp;fl quid aliud ad manu habebo. de qui-

i. bus tuum mihi pofteaiudiciû patefacies, St hæc mihi remittes. N une, fi nondû vi-difti,eccetibiFernelijconfilia,quç attigi tantum, nonperlegi,vnàcum DonzeUi-no. 0 quam ieiuna Ferneliana mihi vifa fnnt,quumMontani conlilia afpicio. Si

1 Trincauella prodibit, qui nunc fub præ-

-ocr page 326-

514 EpisTOLAR. Medic.

Îo gémit,non d.ubito,quin abfolutiora 0-mnia habituri fim ns. quamnis vides, credo,meamaudaciam , amp;nbsp;illnd fortaire tacite occinis, Ne futor. Rogo te, quuni hæcmihi terni très, aut etiam antequam

' ’ remittas,fi adhne curere potes Peueen algebra manuferipta, quam hic diu lu-bui,ncc defcribipotuit,adhuc mihi raie-ns,vnà cum Mercurialis de compofitio-ne medicamentorum, aut quem maxi- ' mè ex tuorum ptçceptomm didatis pro-bas; tumfiquid vcl manufcriptû,vclira-predum Paterni de humorum purgatiô-ne habcs. Nofter Hennemannus indios mihi dodrinam amp;nbsp;bonitatem fuam prO' bat. Item Petrus Monauins,qui in Cæfa-ris aula medicinam facit. Silubetad eum fcribere, ego literas curabo. Ingenio Si . dodrinavaler,ac multa habet,quæ àvi-ris dodis accipit expérimenta. Non inu- i tilem amp;nbsp;vobis,amp; mihi quoque veftram ev^TOirivforc autumo,vt duorum prællan-tinm virorum. Craro ei quiequid vel fii.i dndudria comparatnm.vel aliorum opera conquifitum habet, hbenter cornmu-nicat. Nefcio an tibi vnquain de colico meo

-ocr page 327-

Liber I I I. jty

ïnco dolore fcripfcnm.Tnria hoc biennium quatcriam me male accepit.rogo ce fiquidhabes, quod propria expericniia comprobaueris contra hunc morbum, Vt mecum communicate non graue Gt. Quatro ex te,vtr urn Feb ns fuperucnicns ^quot;’j'’quot;quot;quot;’. acutis morbis,vt pefti,fit morbus,an fym-ptoma. 1LVtrum peftis ablquc febri ex-iftcre poflu. Nam quum fam homines, nullo vllius caloris fenfu percepto repente çxanimati concidunt in ipfis compitis (qiiod fieri affoler in peftilenti acus con-ftttut)öne)non video, quomodo febri laboraffe dici qucant. 11LVtrum m omni pefteaërem infici neceffarium fit Ope4 ra Fcrnclij omnia recuduntur Pariins, turn multarum return appendice,amp; 400 minimum confiliis Medicis. Vallefius ' quoque,quemCraro emifit,fuumopus multis parnbus audum Plantino excu-dendum mifit.Vale felicitef,amp; referibe Ti»TO'nfei7nJ™v.Breflæ, 19 lumj ,anno 1585.

kl,

i Andréas Dvdith ab Horb»

1 nbsp;-un'’ koiti7^,'Wenceßao Raphano

i 03 n|

-ocr page 328-

ji^ Epistolar. Medic.

In catarcho num vinum amp;nbsp;balnea ptolint.

DJ L E o ram cHe me pamm fortunà-tLim,vcintcpeiliua fuerint meâmu^ rule Jia. qua: tarnen tibi grata accidifFé, grarUEmumeft. De feminibusmagnam huraanirati tux gratia habemus.nihil eft, quo vosremunçrari hoc tempore quea-mus. Sententia ruade fiftulailla hæmor* rhoidali plane cum mea congruit,vt exe-piftola mea colligere potuifti : quam ego nuc firmius tenebo,quum abs tc.dodiiTi-mo viro,confirmari eam,amp; bonis confta-biliri rationibus vidcam. Si vnumdiean-teuertiflet epiftola tua, potera tibi maius fruftum ex eo pifce mittcre,que petebas. hîc quod ego feiam, nunq his quinq; an-nis,quibus hie vino, huius generis pifeis venum expofitus fuit in pifcario foro. In deftillationibus capitis,cum tuffi coniun-dis,probasne vinum, amp;nbsp;laconicû,vel balneum in labro,Iine fudatorio ? Sin, vtpu-to,improbas,caulas mihi explica breui-ter fententiç tuç.Gratias tibi ago decon-hlioiquo tarnen vti non licet,nifi puellam enecare cogendovellemus.quçalioquin iam,quod non ficcis oculis Icribo, ira eft diuturno hoc morbo affliéta, amp;nbsp;dcbiÜta-ta,vt

-ocr page 329-

L I B E R I I I. 317

la,vt nihil penècaufævideâ,quamobrcm bonum eiüs exitum fperare debeâ.ema-ciatacftmirificè, nihil fanguinis in facie appardjacne in labtdlis quidem viuidus ille,amp;rofeus color amplius vifitur. nihil remittitrigor, ardor eriamnum quotidie mifellum corpus excoquit. Cibû non appétit,nifi noxium:non alium potumin os fibiingeri patitur,qccreuifiam tenui illo, quem ego languorem,alij la^gweHvocat, permiftamamp;tempcratatn. xiiam diein licaffligitur. D.Crato fuadet,vtinanè a--quæ eufeutæ duo aut tria cochlcaria ci iniieiaraus.Verùm hoc quoq; inane ftu-dium noftru erit,{at feio.Experiar tarnen eras,Deo dante,etfifcribunt veftri, nifi iallor,calidam Seficeam eius plants vim gt;nbsp;efîe,amp;hçc puella fatis per fe cxficcatur,amp; vrituràperniciofaillaflâtna,quçipfasiam medullas eft. O quam timeo, ne morbus bic in hydropen definat,quä non ira mul-to poft mors excipiat.Quæcarpisamp;arte- *quot; qu**’ii-riis manuumalliganturnefcio anidpræ- corinttem, ftarepoffint,vt incédium,quoepar,amp;in- *““^“* terioraabrumuntur,cxftinguercqueant. Vtprimum nadtus ero Fernclij confilia.

-ocr page 330-

jîS Erts TOL A R. Medic.

amp; fi qoæ funt alia generis ciufdem,citf^ tibi grata fore intelhgam, propere âlîÙ Volabunt. Amandus nuUam’mihidiï^^ tafionéoficndit,quod ubliuionefa^üm puto. Libenrer equidem legiflcm .nihiïj enimcllmihi optatius, qua vtnouifèm- ' peraliqnid,qu0ddo6tum fir,videreamp;ex'- ! aminare poflim. hæc mea eft voliipras,hç deling,quibuslautaamicorumconuiuia^ , amp;nbsp;à muleis expentas magnatum familia-ntates (quas ego cupidiUimc fugcre fö-*^ leo)longi(fimèpoftpono. Si cftadhucad’l manum,mirte rogo. oportet enimeifea-; i liquid,quod tibi non difpl)ccar,cuiuscgO^^ düdrinam,amp;'acumen magni Eacio.Valc féliciter, mequeamareperge, amp;amicos j tuos amp;nbsp;meos laluta. Breflæ,i Martij,anno 155^5-

Magnifico dn. Andreæ Di^-

i^ifh ah Z/ore^oKfza, c^c. Th. Trahies (yl^fd. S.D.

HO c iplo die, ciim inter Jib ros char- j Cagt;q5.i)iud qihrreréJireras masquas,^ i fop oonSdcptmianis frufba ïæpiusquç-,.,^ fierain,repen.ltaquegaudiüaïFeóïusfta-

t.m

-ocr page 331-

Liber I I I. 3151 401 iis rcliftisad refpondendum me ac-cinxi.Primû tibigratiasago fummas pro tnabencuolentiffimaergamevoluntate. Quod tibi,vir fumme,aliqd efle videor, tçtum hoc tuo erga me amori tnbuo, mihi nihil eorum arrogo. Paradoxa quoque 5 Bon conleótor,amp; quæ à plenfque probari ; video,non ante damno, aut i cprehendo, lt;iuàm fepè diligenterque apud me cxa-' ntinauijamp;r cxcuffi, aliorumque de meao-pinionc cogitationes acq; argumenta cx-pendi. In eo ferme fumtotus,vt quæan-dquisreftètradita, amp;à pofterioribus ne-ghgetius cxculta dcprehendi,ad examen reuocem,amp; diiudicanda ahis proponam. Scripfi thefes de cótagio,putredinc,mor histotius fubftantiæ, quas te iam habere fufpicor.funt enim editæ. Conlcripfi etiâ de fomno, melancholia amp;nbsp;conunUionc, «^uaevulgataenondü funt.Etin poftremis Cofuto fententiâ omnium certiffimis de-‘ môftrationibus, at nóproinde certisfor-UlVe,quidfentiêdum ht doceo.Poresni-hilominuspatefacio ahis, aut via indico, teftius cogitadi.Statui otium nadus fufi-

\ «emomnium declarationéproponete.

-ocr page 332-

jio Epistolar. Medic.

amp; obic6ta,qua2 vel ipfe finxi,vcl ab aliiS clarifllmis medicis amp;philofophis cxcogi-tataaccepijdilucidèexplanaborvtvnicui-que liceat de rota caufa fententia dicere. De epilepfia prêter illa,quxin 4 pane Antiparadeifdifput. habentur, nihil fcri-pfi Compendium artis noftrxanno ij^ji in feriiscanicularibus extra ordinem au-ditoribus expofui, nequd fcripto eópre-bendi,poftannos decern, authisampliiis exemplum à quoda accepi, vt aiiditores cxceperant,quod ego fadum fuifle pror-fus nefciueram.Velim certè tantum mibi orij dari,vt rccognofcere liceret.FortalTe prodeflealiquibus pollet. Interpretatus fumannisfuperioribus aphorifmosHip-pocratis amp;nbsp;jpgnoftica,fed pro moremeo, ne verbum quidé habeo notatum. Fuerc tarnen ex difcipulis aliqui, qui quam po-tuerunt diligenter exceperunt. Milinuc Baüleam libellum de ftrigibus, quemin-uitus fanè fcripli,ac refpondere cuidaco-aäus efFudi venus,quam fcripli. Spero tarnen nee aduerlârium, nee quenquani alium porró litem mihi de hac re motu-rum.Benevalc,diei4 Sept, anno 1^77^ D.PE-

-ocr page 333-

Liber III. jn D. Petro Monavio, Med.


Cxfireo ^c. Thomas Eraßus died. S. D.

QVi A heri vefperi prçter opinionem rcdiit Bafilca vefter cabellarius, re-i pore quo turn propter difputationem,amp; ledionem,tum alias occupationespluri-rtium fui diftraótus, non mihi,licet maxi-tnè volenti, pluralicuit. Velim fcire nu amp;nbsp;^tu meas acceperis, amp;nbsp;gencrofo D. Dudi-^ihio fur redditæ fint. Ei meis verbis plu-Hmam (vna cum fratre tuo domino Ia-cobo, quem propter egregiam pietatem dnoculis amp;nbsp;corde fero) falutem dicas te 'étiarn atque etiam oro. Refer prstcr-caPernamiterum impreffurum eius indicium de cometis, eique adiunfturum tneumnonnihilaudumSr correftumo-

1 hitatuo,54Squarcilupidifputationem,v-1 nacumrefponfionemea. Aliud iam ad-dete nö poffum.Mitto tibi, domino Du-' dithio, à fratri tuo, fi bis rebus forte dc-' kdatur, exemplum difputationis de hu-\morünutritione,quae vox per negligen-ùamintituloeft pofita,cum inaftmafi-gnificatione pofitafit, amp;nbsp;in pafhuamagis

X

-ocr page 334-

Jit EnstOLAR. Medic. vfurpctur. Præterea in the(i 31 nihil quidc dixifalfi,fed non probaui ,quoddebui. Sola verba ex Galcno eitata ad rem fach unt. Quid dicam aliud,quam me dormi; uifleJNonanitnaduertijnifi cum iam ex-cufe efl'ent. Probatio magis cotinetur in. 3z.Hæc vos monereplacuit, neputetis me pudere'erratoru meorû. Valefelici-terjamp;me ama.Dat.i6 Nouemb. an. 157^.

Petro Monavio M E D. Cæs?

C^c. Thoffias Eraßas D. S. D.

Literas tuas, vir clariflime,à teiftic 17 Decemb. fcriptas, hic mihi reddidit tabellarius vcfter, ante dies plus minus 14. Refponfumquiaexfpeâas, breuiter lumumutl'' fie habeto.Dixi omnia illa.quæ certi vfus poteiiua. nbsp;nbsp;gratia à natura produfta funt, potential

operatione ciusvfus definiri:quod apet-tis Ariftotel.amp; Galeni teftimoniisproba-ui.(licet opus non fit probatione apud il-los,qui rem ipfam æftimanr) amp;nbsp;tu verum efle noinficiaris.Hoc dubitas,quale nam opus qualemque potentiam intelligamä Relpondeo,illam me intelligerepoten-tiara,amp;operationem,cuius cauû fada ell res

-ocr page 335-

LiBER III. ^Z^

tes quælibet. Patet hoc ex fententia,

quam ex i Politic, citaui, quæ fie habet:

tSjÉÇjbffüTïÂOç.oiovjàp iKät.5’’*’ßji'7’?5 ÇUiriœf îiÀStôiiaaç,

Wu7i|ii$«/«V TUVÇufff» «ualt; ixjiçK, lüœnp o^äfaTH, ittK,

«•««. Cumergo quodnâopusincelligam,

quaeris,vitaléne,antemperamcntaleîRe-

rpondco,fi pcrfcdacftradixRhabarbari» cumbücm fubducere poteft, fine vita, banepotétiameius dico earn elfe, quam ipfamdefiniri oportet. Sin autem perfe-

' tta prias non eft, quatn vitæ opéra exer-1 ccat,fibiqiic fimile generate, amp;nutriri ( polTitjvitæ operatione ac potentia defi-niendamaio.Hictu me paras mecû pu-gnare,quiapræcipuumopusRhabarbari videatur elle humorisbiliofiexpurgatio. PaUeris, fi hanc vim paras efie Rhabarba-1 ri, quoad eft fui generis plata,cxtremam 1 pevfeâionem.Sic tu formam amp;nbsp;operati-1 onemtritici, animaham omnium facies | virtutem alendi. At non alunthæc, fient riccRhabarbarampurgat, pnufquafot- rnimentsnS mafua orbata funt.Non fequitur,anima- ^““‘•?‘fi®*r V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r r \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batavxt»,

' 'lapropter id fafta funt a Deo, vt homini incibumveniat,ergo hicvfus,eftnaturæ

1 ca producentis finis. Perfedio Sc finis a*

X i

-ocr page 336-

,314 . Epistolar. Medic.

nimaliscuiufque, quoad tale efcanimal, petfeftio ani amp;nbsp;per feconlideratur, nou comparado-«aiisiuquo.^^ yßjj.^quem aliis exhibet,eft iplàeius ■forma feu potentia, per quam illudagerc poteft, quod pro natura fia ageredebet. Et hic finis dicitur abAriftotele finis »feu «»isdupUx. cuius.Cû deindequatenusvfum certum ahis prxftat,confideratur, finis talis voca-tur ab eodem finis J feu cui.Si hos fines a-ptèdiftinxeris,facile te explicabiscxhac 'difficultate. Rhabarbari finis naturalis cuius, cft ipfa eius fubftantialis perfedio feu format finis cui,eftpurgano, ficut a-nimalis, quod aht j finis cuius eft, fua cu-iulqgt; perfedio, finis cui efi, vt alat hominem. Non poteft autem tumhocalere, tuminudpurgare,nifivitafuafpohencur. Vnde rede dixi, non Rhabarbarum, fed huius cadauer purgare. Q:iod fi vfiini hune nobis præftaret vicæ operations, , quomodoequinobisviuenres,ncnraor- ' tui,vtiJesfuncadcquirationem,aIianon- f nihil eflet ratio. Qnæris ampJiiis, cqr xjttxRio. mortuus homo dicatur. w»/«»; homo, l Rhabarbarum autem turn deniurn yem / voceturRhabarbaru, cum vitaphuarum f cd; ?

-ocr page 337-

Liber I I I. 315 cft?Nego tibi velbouem mortaum» pu-ius carnibus vefcimur, vel Khabarbaruni 'anima feu vira deftitutum ,propriè voca-îibouem,autRhabarbarura, cum nccil-lebouis,neque hoc Rhabarbari poten-tiam amp;nbsp;operadoncm rennear, liecnllius cadauer nos alat,huius nos purget.Diucr fitaus ratio cft, quod hominis finis vterq; Confiftitincius vita, vitæque operationi-bus. Rhabarbari aute finis cui, non in his, fedinhuiuscadaueris vfu confiftet. Bos quatenus arat,fi mortuus fit, i^wnsx dici-tur bos ; at quatenus nos aht, non dicitur bos, fed porius cadauer, fiuealimenti v-fum præftare non poteft, quatenus bOs verèeft.Summaeft,quæmortuavtihtaté nullam nobis adfcrunt,eanôadmodum 1 folemuscifdënominibus efferre ,viueH-i tlâamp;mortua,fedvelaho nomine appel-\ lamus,vcladdimusmortuum,vt eqùus, vel homo mortuus. Quæ autem mortua cgtegiam vtilitatem exhibent, h-equen-tereodem riomine donamus vluentiâamp; gt;nbsp;tnortua.lnplantishoc eft vfitatiftimum, i itemquein alimentis.Dicimus enimhós edere gaUmas,turdos,pifces, non auterh

* 3

-ocr page 338-

316 Epistolar. Medic.

^e métallo* turn vita.

horum cadauera. Tuncenira cadaucra fere vocamus,cum nonampliuscdi pof-funt.QuodaliamefTe rovorum,aliarur-fus parnum rationem, vtoculi amp;man'is, omni caret ratione. An enim mortuus homo,equus,bos,arbor,amp;C. minusdici-turô/Ksvtî/^« homo, equus, bos, arbor, quam morcua manus, pes, oculus, ramus ? An-ftotel.verba nonlcgifti, 1.de Anima i,cu ficair?« jap MD 0 o^)9ttx/MçÇôiov,4-w;tfi «»«üTOWiiï^f. Quæde metallorum vitadifputas, indigna certè fu n t, de q ui b u s verba inter nos tot commutemus. Nulla gens, nulla lingua, nulli dodu,ne facræ quidemliteræ vitam eisadfcribunt., qualis ineft anima-libus vel,plâtis. Cum eis analogum cordi tribuis, non animaduertifle vidcris, ea hcfrcqueter cum fua gleba permiftana-fci, vt oculis feparari nequeant. Iniftis minutioribus particulis, quam fint pu-liccs,quidtucorculifingis ?fiquæinipfis cft facultas, vis aut forma, tibd animam appellate aut vitam lubet, te aut iaUtiin credere, aut nimis audader nominibus abutinoris. Admequodattinct,iionfa- ! die porto ad hæc tibi rcïpondero,cû nec vtili.

-ocr page 339-

L t B E R III. Jiy

vtilitatis, nee probabilitatis aliquid ha-bcat eadifputatio. Qui per additamen-taconcrefcere negat matrices corum/vt vocant) paucas autnegligenterinfpexit. De humanitatequoq; plura non adda. fi quæ res eft,quæ conceptui huic extra in-teUedum refpondcat alio modo,quam nuperferipfi, etiam animalitas, amp;nbsp;leoni-tas amp;plantitasamp;c. exftareperhibebitur.

51»» in mor

thexpofituàme eftalibi,amp; àGaleno (ans fuit dcclaratum. Vocac ita tempericm aëris pcciiliari amp;nbsp;latente modo corpora lædentem : Hanc fi à temperie morbida nota feiungerc ac difcerncre tibi libct, ^tRodoccrtüamp; nobisnon incognitu gra-dum intêperieifatearis, nominare tibi vt libet potcftatê concedimus : at ab au tori-’^bushoru morboru non te receptum iri,fl ab hypothefi fua recedcre nolint, tibi af-firmo.De qua re,q.a itide fatis dixi in pro-^'XimislitcriSjplurahicnonadda.Nó efto-pus vt répéta fuperiora de contrariis, dü-jnodomeminifle poflis,mede contrariis propriè fic norninatis locutu femper fuit “ fe,non de priuatiuc oppofitis,qualia funt

-ocr page 340-

518 Epis.TOLAR. Medic.

mors amp;nbsp;vita.Longe alia ex illoru mjqiism horn ratioJicetinaliquibusconuetaant. Vaiicinil «X Vehementer miratus ea fum,quæ tic va-eometit, tiejnio cx cometis fumpto afleris. Quis hominû affirmare audebit, Mathemarilt;gt; ciiexfuæ feiêtiæ principiis de rebus t ô-tingetibus futuris præfagire poflcjautco« nari vnquam voluiÜcîAn Mathematicos nefcis folius quantiratis paffiones inab-ftrado con(ïderare,amp;circa motöamp;quant tiiatem duntaxat verfari? Non contera*

iffeftioDM planeur motum, heut Phydei, fed modo fyderüqu»- gjj proprio. EfFediones autem fyderuK cœlorû particulates, quæ in hoc mundo naturahterfiutit, tarn non conhderatex feientia: fuç pnncipiis Mathematicus, vel Aftronomus, quam non æftimatautfpe* eulatur easex artis fuæ principiis iartot, autfutor,auttextor, amp;c. Mathematics iciétia verfatur circa 'w en»tX«’?w‘’*®f-Pl’y' ficus lààt/îïeyffgtnaf ov7tt rimatur. Sed quid verbis opus ? Euêtus Phyfici rationibusfllt; principiis Phyficis iudicantur,nó mathe-maticis. Quod fi ia exfacris literis mon* ftrari poffit, Deu voluifle, vt cometaqui-libet hoc aliquid præfagiat, nÓ ia negabi-mus,

-ocr page 341-

Liber III. 319 raus, cum illud ipfum priç^vunciâte, beet i ex fuanatura hoe prxiudicare nequcaç.

Exemplû produxi de inde.Dû nó often- ih,. difur,particulare nihil certi præmoftrarç dicimus. imo naturahtcreos nóprxlagi-re,quæ Aftrologi infeniflimè prafigura-reaiütdemóftranius. De iridequoq; rc-dè probare poirumus,eü naturahter tam nó indieare hoc,quod fcimus eü nobis in raernoria reuocare, qua non difterminat ag os.exfua natura lapis,qui ad hoc noeft cxpaólp deftinatus.Falleris igitur.cü non fausdifertè me de hisdiflerere opinaris. Video te vel natura, vel quod magis credo, inftitutione adaftrologos, amp;nbsp;chemi-cos mirabilia pollicêtes inclinare. At re-ftiusamp;vtibus facies,fi fola rationc ducera fequeris,inanib. pollicirationibus te à via abducinópaticris. Venio ad nouas obie-diones.Thefestibiobfcuriores vifas ais, quia non diferrè explicent, de quibus,ÓC quomodo affedis humoribus potiffimu loquar. Ego vero nihil in cis puto diferci-tiusamp;explicatiusdidu.Dicocnim lol urn D(humo n». fanguine nutrire,bilcturn flauaomnem, ‘i^quot;quot;quot;“‘^gt;'• turn atra liue nigra (exceptaea, qliencui

-ocr page 342-

J JO Epistolar. Medic.

alit) turn pitmtam non nutrire,fedexcFC-xnenta effe dico. Vbi aute, inquis/anguis iUe in corpore intégré Emo reperitur? V-biq; reipodeo.Sed vt (anus à (ano diffère ita vnius fanguis ab alteri’ fanguinc di ft at puritate amp;nbsp;impuritate.Nego tibiincor-j,ore intégré fano cum fanguinc inueniri bilemalterutra, vel piruitam mifta. Eeß permixti fint iam nominati humores, nutrire eos nego, led cxcrementaalime-tiveri effe conftanter alfeuero. Sanguis purus ex Galeni opinionc, imaginationc Iola datur,rcipfa non reperitunquacgoi-maginationc tori naturæ aduerfari optime noui.Eccu aliquideihumoru permi-ftum eft aliorum,alerc eos non poffe,ite-rum dien ,fed , nifi vacuentur, morbos create affirmo. At, qui ex perfeólè etiam fanorum venisemittitur fanguis, indicia omnium humorum commonflrat.Nego tibi veru hoc efle.Non enim fanguislcn-tus amp;aqueus pituitaefti nec craffiufeu-lus continuo melancholicus eft: fed tow generc difFcrut,vtaquofus fanguisamp;pi-tuita,iraetiacralfus amp;nbsp;mclancholia.Nul-Jam ne pones in fanginelatitudineiu,qui

-ocr page 343-

DIüL'Î B E R 1117 nbsp;nbsp;nbsp;'^P

încünâiseamrebusinficiari non audesî An idem funtpituita amp;nbsp;carofrigidiüfcü-hamp;kntaîldem ne dices carnem craffärn ^iffigram cum melancholicaîNon arbi-1 ’tror -.hifi abuti omninó velis amp;nbsp;nominî-•bus5amp;tebus,qu^quc difcreta amp;nbsp;diftinóH fontnaturis cófundere ftatmum habeas. Sanguis fanguine craflior,tenuior,hümi-dior,ficcior,candidior,nigrior auc flauiör i eft,vt tarnen intra fanguinis latitudiné o-1 mnes adhuc contineantur,nec alieni hu-moris nomé amp;nbsp;definitio eis cópetat.ltaq-, 1 non adimo libertatem cuiq, nominandi 1 humores,vt ci libet, fed ne ßmile idc ede iüdicet,moneo. Aliud eft re,amp; dednitió-1 he fànguis craflus amp;nbsp;niger à fucco melan-1 cbolico’.aliudité fanguis flauefces, tennis

amp; calidus abile flaua.Difcrimê ob id non ‘invocibus, fcdinipfis rebus hærct.'Nce ’fans eft,quod neminé putas ta longe à rc-ftaratione aberrauiflc,vt ftatucrit bile fia uâmil'lâ,quæin veficula contmetur,eum danguinis mafia rurfus comifeeri, adq; nu ttienducertas partes diftribui.Qui cnim i infanguinis generatione ortambile non omnem àveficulafccerni, fed parte eius

-ocr page 344-

552- Epistola K. Medic.

aliquam re amp;fjbfranha non differentem ab ca,quç ab ea attraiäa fuit,relinqui cum fanguinccommiflaniafleruntjCerrasquc ab eadem il!a partes nutriri rradunt,quid qnxfo aliud docent? Quod de bile dito, de aliis inrelligerc te panier iubeo.Nego ubi,negaboq; femper omnibus, dû pro-/ batû non videro, ex quatuor humoribus vnû fie fieri,vc infèparabili modo in vnam «Xti ™ maflam coeant. No magis in vnû corpus concrefcunr,quâ fi vinü, aquam,cereui-fia amp;C. mifeeas, amp;nbsp;ex eis vnû aliquid fub-ftantiafadu pûtes. Si ergo priores à redâ aberrant rarione, pofteriorcs exorbitarc non grauatc cocedes, vbi rem expende-f/^amp;SX ris.Praeparatio ferri aut chalybis, vt lienc ‘y**“’ deobftruant, no eft operofà aut difficilis.

Ablui iubeo in aceto, vino, aqua, prout respofeere videtur, tarndiu vt aquanon ampliusinficianc,deinde trita mifeeo eu .-pharmacis aliis ad rem pertinentibus, amp;nbsp;;hoe modo exhibeo, non metuens, vtin venasrapiantur. Itemigniri iubeo, amp;in vino aut aqua exftinguialiquoticsprçci-pio,vinumque bibcndo propino.Itcm in vino limatum chalybem cum aliis macc“ randum

-ocr page 345-

Liber I I I. jjj tandum præbeo, amp;vinum potanduaffe-M. Lapis fabulofus vulgo apud nos dici- tapis fah»-turBcinbruchnomine contrario, quod fcilicet fracturas curct.Dicitur ctia Bein-Vall ab aliquibus,ofteocolla fcilicct. Mo-rochtus efle no pote fl, vt qui in fuccû fo-lubilis non fit,inftar moroditi veri, qualé ipfehabeo. Semper enimferuat fabulofi amp;nbsp;terreniquippianoflermec alibi, quàm inarenis nafcitur: quæ eius eft materia. Mitcoeiustibifrufta aliquot. Vtendi mo-dumin Antiparacelficis tibi Si aliis forte fatisdefcripfi.Mitto tibi materiam noua-tû cogicationû de pinguedinis tugencra-iione,tû concretione. Oblitus era feribe-te de viribus rubiç,amp; balneo formicario, de quib. luperioribus menfibusinterro-gaüeras: atq; ego nunc cafu infpedis litc-risillis inmentem reuocaui.De rubiaita tnibi fatisfecitDodonçus,vt magis no pof ût.Me certè,cû in eo legi,excitauit,vt in-quireré.ltaq; rem haberc deprehendent otnnes,qui periculû faccre quouis modo 1 volét.Sçd recente guftare oportet. Arida namq; properr.odûfaporis expersed/.n-ftarligni.Patethinc,quâfæpè falliilloso-

-ocr page 346-

354 Epistolar. Medic.

portcat,qui aliis ftatim crcdût, re no exi-quot; Baineumfor- minata.Fotinicaanimalculüeftvaldeca-sQicnum. ijjjjg^jjumorê in fc tenuiffirau habetn'' gneum fere.Liquet hoc ex earû morfaK pfulione. Perfundût enim humorequo-da cure iratæ cû {unt,tenuiflîmo, at egfC-gièniordaciamp; calido: puerinos diceba-m us: ^^^ch habeelie OhmeiJ/ia befeicht, min-xerûcmeformicæ. Quidigiturmiri,fiin frigidisafFedibus.pfertim cû in jpfundo vitiû hæret,vtiliratc balneum tale prçftatî Bene amp;nbsp;féliciter vale,die 13 Feb.an. 1580.

Petro Monavio , M e d i c 0 C Æ-fireo c^c. Thomas Eraßus Mesi.S.D.

ANte dies odo reuerfus fum ex cher mis, quo vxoriscaufa proie dus fui,

amp; domû cum rediiflem, intellexi D.Au-guftinum Doniû Medicinæ Dodorem, Calabrum,iter indituifle in Poloniam, amp;nbsp;hincPragam redaiturû elfe. Quarenon potui cum fine meis ad te lirerisdimitte-re:cum prælèrtim illc hoc officium à me peteret. Ex il!is,qiiç videreamp;iudicare potui, dum hicfui,cognoui eum virupium fauc amp;nbsp;dodü, amp;, quod fummu cft, ineul-’ pats

-ocr page 347-

Liber III. 335 patæhoncftifliinæque vitæ efle.Dignum ob id iudicaui,qiii à ce, bonisq; omnibus, iuuetur.Oro igitur te pro tua huma ni tare amp;nbsp;picrate, vt virum optimû coramenda-turn habeas, amp;nbsp;vel per te, vel per alios tuos cum cÓmmendes aliquibus in aula Polonicadegentibus,velcertè aliis,'quo-ruoperapoffitvuin aula. Quiequid hac in parte feceris, præterquâquod id Deo gratum crit,mihi à te prçftitû fern per pu-tabo;amp; pro viribus gratia agere, fi referte nonpotero,ftudebo. Audilfe te nihil du-b'ito,doâiflîtnc amp;clari(rirneD.Pctrc,nos Hcidelbcrga hue Bafilcam tómigrauih ' fe;vbi,Deoopt.max. fit gratia, quietevi-uoextraftrepitu amp;: fme conditione. Vi-' deenr enim ætas id mea poftularc,vt non 1 (lenegotio,fcddcocio cogitë.Viuoergo \ mihi, Sc de meo thefauro. Nee habeo \ caufamquxrendi occupationcs, cumli-betiscareä. Interim ne plane nihil facia, ccepiante paucos dies refpodcre publico cuidaDodorum cenfori,ComitiMonta-1 noVicétino. Ediditislibrosv,dc morbis anno fupetiore grauibuSjCraftiSjSc multis erroribus plcnoSjquos nunqnotauifiem,

-ocr page 348-

556 Epistolar. Medic.

fl non coadus fuiffem attendus amp;nbsp;fxpius pcrlegcre.Spero aute me operæprcciû,K remgratifTimä atq: vtilifl'iraâftudiofis fa-durum. Quippedoceboeos,quæàpaU' cis adhuc animàducrfa funt amp;nbsp;coenita. H^c nabui,qux occalione huius ubelh-rii data ad te fcnberé.Teoro,vtD.Crato Deofficiofe falutes. DominusIhcfusiibi vna nobifcu fempervt adfit oro. Amen.

Dataz Bafil. die 18 April, anno 81.

Petro Mönavio, Medico Cæ-fareo^c. Theodorus Z'^ingerus, S.D.

TEviuere amp;nbsp;valere ex animo Ixtor.

Ceeptis afpiretille,fine cuius numi-ne,nihil eft in homine. Hippocratis me- , diarripartem iamablbiuimus,noftrifcili- ' eet in illum laboris, vel laltem conatiis. | cuius quomaior eftexpedatio, eo mihi j ingratior, mihi crede , qui tenuitatem ! meamagnofcam,amp;cum latere maxime j cupiam , nefcio tarnen quo’Reipubli- I cæ iuuande ftudio in mediam hominum 1 Jucem vel laruarus inrerdum prêter in* l ftirutumeHerar. Nuque verô amp;nbsp;impers tia.’amp; ignorantix crimen refugio, dum mea

-ocr page 349-

L I B E R I I I. 537

tt^ea hac audacia ftudiofi excitêtur.Hoc-

que ipfum dariff.viro D. Hermanns re-

nunciari cupio.*flt;'ralt;«tt**“Kf«“™lt;metales

exoptarc. Rungins difcèdens in fumma

feftinatione, nihil ad te rcliquit. Callidc

himirum veftra vos nomina honorariô

infcripf)ftispoculo,nc remittêdioccado lt;,..,H,nuT ielinquetctur.Prodigalitatê egoveftvam ’“’ tninime laudo, fedamicæ intérim voluntatis teftificâtioném, cùm vobis ita vifum çft,ampleâor. Tibi, mi Monaui,vitam amp;nbsp;incolumitatem prccor.Salutanttc no-fth, inter cos qui Academiæ nunc proeft D. Stupan'us.Vale,amp;: D. Hermanne, fratri tuo,amp; item Heffo plurimam ex me falutcm.Bafilea,i8 Aug. anno 1578.

Petro Monavio, Medico

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CtefareOydre.TheodorusZui»-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gerusMed. S.D.

\ Yx E Theopbrafteis quxris,qna legen-.^^^“[^/quot;t'. \ U damethodo,caniroirïi, quaverum «legendi i afalfo difcernitur. Quo ordine?Vtinge-nuè fatcar,vel tantus Dodor'vt tibi amp;nc-fcio quibus aliis amicis videor ) tantillum

1 ignoro.An qua data porta tuut? an w west

y

-ocr page 350-

3^8 Epistolar. Medic.

ne à mediis incipiendum ? Ergo ne quid clabatur, perpétua indaginc tota lylua concludenda,amp; Enniano more opon# quæque retinenda. Nam vc nihil alw^ »û^3^ii»j Certc/çïexalt; aaoî«-«' w où-nQiffi Jtiamf^fl^ «D’de Empiricis loquensHippocrates vç-Tu^uheufe- j-jq^iYi^ affirmauit. Turneiferus oculo' rum dolores quibufdam noftrum exeb tauic:mihi non item,qui nonmaiorem mei lucri ( fed quidnam illud apud nOr

beam.Cumillocontuli quædam. Appa-ratum Herbarij vidi maximum, amp;nbsp;opini-one grandiorem icônes plurimi,vt fi nihil aliud in praciens, •P»*««»’«'««' certètantam laude digniflimaiudicem. oJ/’o/zzu'ZoMifipe-cimen coram fe editurum promifir. In' terca«’’’%tlt; vtamur,amp; cumTralliano, fites ita fcrat,vel à vetulis nos difcere non pu-deat.Hippocratem proximo mercatuvi-debis.ClariiT.viros Hermannum amp;nbsp;Hef-fum ex me (alutabis officiosc. Vale vit do-diifnoftri memor.Salutat te Platerus

cumtotocollegio. Bafilea,io

Nouemb.anno 78.

Petko

-ocr page 351-

L I Ê E R I Ï Ï. 5?9

;Petro MoNAvio, Medico ^P Cxf. ^c.Th.Zui»gfrus Med. S.D, •

^^Væ tu ad me de Paracelfi feriptisi jgj“’^ 4iJtanquam ad eumqui multum ftudij att(; temporis in iis collocant, fcribere vi-

1 “dens.Quod cum à me longè fit alienum» ignots rcgioniscommonftrator effe nc-queo, Atqi vt ^ogt;lt;cMÓ» illius,vel feéiatorutn nonmagnifacio, neqgt; enimintelligo: fic ïetJ corundc cum Hipp. in prçparationc

' prifertim medicamentorumfacio pluri-ini,cùm ad vfum medicum egregie con* ferre videammeq; tarnen ea intemperie, vticcircovcterum medicamenta omnia refpuédacenfeâ. Sunt quibus panis, finît quibus maza^funt quibus forbitiones có-ueniunt,nb modo pro vite amp;nbsp;fortunarum

I diucrfitate,vcrumetiam morborum.Lo-cusde empiricisapudHipp.comm.prae-

; ceptionumcxtat,l'üb finé. Seuerini Dani i ingenifi magnum iudico,amp;ldqam eius ad Paracelfi fcripta, plus qvllius alterius co-

1 ferre arbitrer.Cetcru feruit etia ille au do

’ titate,amp;du libertaté pbilofopbicam pfen-Ur,ipfas quoqiTbeopbrafti fordes extol-

1 h.V fq, adeo difEcile eft modum tenere.

Y

-ocr page 352-

540 Ep’iS’TÓLAR. Medic.

Dodior veió ille eft, quam vt à Paracelö difcipulis vel legi,vel intelligi pofllcfeue-rior,quam vt noftri ilium admittant,Audi urn interim Thcophrafteæ opinionis ex principiis Hippocratcis deducendif nee incptum,neq; malum in quibüfdani. Sed hæcalijiudicét. Hippocratem Francofurtoper certum hominem ab Epifco-piopetes,fchedaquam fubieci oftenfa-Rungij familiaritate vtor, à quo etiaipfe non verearquinetia difcere cupiam.Va-le.Bafilca,ié Mar tij: anno 1579.

,Petro MoNAVio, Mediclt;^ CdfareOyamp;c.Theoc/ürt/s/:»!»-

gerusMed.S.D.

HIppocRATEMin prüfens èmani-bus depofui,Thcatri tertiationi bc-cu parus,non penitus ipem abied,prüfet' tim fi,quod lpero,aliquis in cotextu Greco cmendando,amp;.verfione Latina adiun-gendaopetam interea fuam interpofue-rit.Etfi ex hoc ipfofpecimine,vtdodisacl mcliora præftadaanimum adieci: fiefor-tc eorundem laboribus à commenrando deinceps abfterrebor. Quo nihil mihi.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihi

-ocr page 353-

Liber l ht . j^ mihi crede, optatius foret,veut fineï qui exfao ingenio diuerfum de niefentiant. Nepenthis defcriptionê,quam pens, np fidëm labefadem,in prüfens mitterc non poiftiwi : neq; ca magno tibi foret vfui, cû Werdiaôc artificiofa admodum fit præ-parâtioiquinetiam ipfe ego non paro,lcd parato vtor. Diligcntem requirit amp;nbsp;indu* ftrium hominem. Is eft Adamus Keck pharmacopæus Francofurtenfis ad cy-gnym.Drachmam ille paulo plus floreno vendit,in deeem vel duodecim dofes fuf-fcâurâ,pro ratione ætatis,morbi,virium. Wedicamentum infigne, fed quqdpro-mifeuo vfu minime proftitui debeat. Ba-ûlea,io lulij,anno 1579.

Petro Monavio, Medico Cæ/âreOjÇ^c.Theoderus Ziâ»-gerus Med. S.D.

TE in Hippocrate diligenter verfari, gratiflimum eft: cùm ex iUo ccu fonte folidioris medicinæ.veritatis amp;nbsp;virtues ftudiofus, in quorum numéro tenon inpoftremiscolloco,plurima, amp;nbsp;ea qui-i tslem minime vulgaria aliquando decur-

-ocr page 354-

34'x Epistola R. Medic.

pturuS cs mihi perfuadeam. Qua in refi Deo optóma’x.vilum eft mea quantûlibct tenui amp;nbsp;perfundoria obfternGatione vti, eft cur illi gracias agamxternas. Qualita-Hippottites tes primas non fimpheiter rciicit Hippo-dcpnmis x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^uaiiutibus. crates, led propter hypothehn aliorum fufpedas facie, nec i m merito, cum vel no-ftro feculo videamus non paucos in mor-borum caufis ad beatas illas qualiratcs 0-innia referre, amp;nbsp;in abftradis formisita occupari,vt concretorum, amp;nbsp;velutima-teriahum qualitatum(fi cum prionbusib lisconferancur)penitus obliuifci. Hipp, certe qualitas prima nuda, non nib cum materia (cui amp;nbsp;color amp;nbsp;lapor atteftâtur) ad morbos facere videtur : adeoqueiniis fctiam,quiimmatcriales penitus cenfen-turjiTiateriam hanedari verilimile eft,co iblo differentem, quod in his fubriliHi-ma,amp; fenfui obfcurior,in illis manifeftior amp;nbsp;craffiordeprehedatur.Hineduomor-borum principia matcrialia, jiwu/wm» 6 ?*• A**™, non vno loco ponit. Neque veroo-ciofæ erunt primae qualitatesffcd vr perle parum efficiunt,lic cum. materia fuaiun-dæ, plurimum momenti afterunt: cm

-ocr page 355-

L I B E R I I I. 54^ tjuodlib.dediæta docet:’^p ’ra*i» xwéïv.Sj^^ ^ui'Jyp^» iftuitntM- D udithio viro fummo fau ftanifeUcemq-, migrationem hanc opto. Te veto beatum,qui canto viro tam fami-liariterdeincepsfis vfurus. Ei plurimam jï, .•, exme falutem.Sed amp;nbsp;fratri tno vso^^.Sa-htantte collegae omnesvno ore,in exa-mineluftiniGoth'ani,viridocbdimi. Ba-ftleæ,8 Nouem.anno 79.

ET

jPetro MoNAvio, Medico

; .ijy , Ca/areo,amp;c.TheodorusZHtn-gerus Med. S.D.

NO L i tu veto, mi Monaui, in fenem nofttuminiurius cffe,quafi Zuinge-n ùipaawa^to aliquid ei fplendoris^obfer-uantiæ faltcm aliquid,accefferit.Nepea- Ntpemhü, liais gran. iij ad v in adultis,cum colici, cum nephtitici dolores vrgent,faccharo

' ’ïofaceofubaftis,vclcumiulepo rofarum 1 diluns vtor. I n pue n s ad granum j, cum 1 ^mpo pxonix,velfimilialio,ad motus . cpilcpticos fiftendos. In febrium inqui-ctudlne medicamentum pcæftans. Vi-110 vd aqua oportuna dilutum denti-îtm dolorem mirifteè fedat. Alui fluorem

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y 4

-ocr page 356-

^4,4 E PI STOL AR. MeDIC.

Medicamen ta zilefcunt profUtutiq-

^gfÇgæ ^^f‘ Medicamétorum purgan-tium vim compefcit. In fenibus amp;nbsp;de bilp bus cautè exhibeudum, non quod peri-cub aliquid fubfic, fed ne locus detur in-uidorum calumniæ.Theriacæ fpecie,vel extradi alicuius ad piæfcntemmorbum oportuni, exhiberc foleo. Somnülenem conciliât,ncque vigilia fubfequens vefti-gium narcotici vllius rclinquit.Illud verb - feduló cogita,medicariaenta ipfaptofti-tutionevilefcere: nó quodcommunica-tioboniviresipfiusbonicneruet, fed qlt;f familiaritas nimia contemptu parit,quan do id quod ferui ftudio pctfici poterat, in.eoherilis opera iinpcnditur. Caiholi-con fi eft,quod nomen præfert, eriamin anbridite. Neq; vereansincenriuum ad fluxionctn,quandoquidem è diuerfo ad-çft quod retrahat. Itaque penctrario co vfqucyfui eft, donee purgantis medica-menti vis adarciculos etiam pertingat, 6i indehumoresalliciat: cum vis pupgatrix fudoriferam fuperet.Nibhoe eifec,ratio-niRondelerij acquiefcerem. Hxe caufa, cut tam lente,amp; tardé amp;nbsp;innoxiè agat. ld quodvfus tedocebieSed medicametum tale

-ocr page 357-

Liber I I L J4j talc cft,quod Medici manu parari debc-atipfoalioqui vfuvilelcet,amp;: abufuphar-macopœorum importune adhibitu m fu-fpeâumreddecur. Nullû ego illiexpur^ gantibus«{i(st^'*»«’n~“prætulcrim.Defiic. Defuceo«s-coabliuthij quod qua;ris,fic mihi vide-tur.-quatenus abfinthium ftomacho pro-deft,id deterfione amp;nbsp;adftridione fua prç-ftare,quarum vtraquein terrea parce bca eft. Det^cj^^amixtorum præclarc Galenas exemplo rofæ. Vidccurcertè vt in animalibuSj fic in plancis, triplicis conco-dionis,veine eftedus quida,;^AÖf,;^A.’'’quot;'tï ,ecfi in aliis alius magis apparec.quorû ün-gulis fuus ineft fpiricus,finguli veró folidç parti tanquam carmbus amp;nbsp;oftibus inherent. Vinumrationefpirituofa: partis fpi-ritusreficit: refpedu »«^ terrei ficpene-f^trat amp;nbsp;deterginrefpedu ;;^^m)Jamp;;i^m9lt;J’ lui fic nutrit. Orta à principiis non atteftantur fuorum principiorum. Sic ex tribus illis 3thumoribus quidam terrç, alius aque,tcr-tiusaëri proportione refpondet. Etfi ho-rum ipforum rurfus finguli à reliquis Ic-Iparatiin partes alias nfdem principiis re-flpondentes feparari à natura poflmt,vel 5isi

-ocr page 358-

34lt;^ Epistolar: Medic.

chymicæanalyfèos argumento,quanim quidem exarcis huius tyrocinio hiic vfqi qui^'quot;quot;*” deprehenderelicuit. De fitu vrbiöidcm iudiciurn,quod dcfitu domorum,quas ad orienrem vel feptentrionem ipfas di-cimus,quatenus folé amp;nbsp;venros ex ea parte fufcipiunt.Hinccrebró apudHipp. Si vrbs adauftrum fita, à lêprenmonc vero o*«^« habeat,h.e.vel montiuvciß'luarum bcneficioàBoreæimpetudefendatur.I-dem de fontibus ad orienrem cnimpen-ribus iudicandum cenlêo. Vale: falutat re Plarerus. Tu ex mcD. Helium amp;Her-mannum, inprimis veró Rhedingcrum noftrum.BafileajCal.Fcb.annoSü.

. Petro Monavio, Medico C^efareo, d^c. Theo Jarus Zuiff-gerus MeJ. S.D.

PE R s o Lvi fuperionbus ruiSjmilrisad Camcrarium litcris.Rungió tetoi-Barirer vrigaudeo. Ad cernasmeasnihil die haâienus : nee an Hippocrateum exemplum habnerir,rcio.OJen cerçpræcla-rum,nifiodorefuo capur infeftarcr.Tur-’pethi mineralis torpræparationcs, quolt;: arti-

-ocr page 359-

L Ï B E R I I I. 347

artifices. Rede ru, qui nondum explorais caucèvraris.Viens iUis deincepsamp;au-daciusamp;felicius.Eosenim qui odio feétç Theophrafteæ hxc amp;: rident, iie infeâan-tur,non taniinchyiTiiftas, quàm in chy-niiaiTimedicinæfamulâ, multo antiquu-fimam,iniurij funt,amp;dc tgnotis iudicium interponunt.Ei vero hæc talia funt,vc «quot;’ '’A^ô^requirant. Plateri rabulæad mevea-turn proximum exponctur. Rungium ex nie olficiosè falutabis : amp;nbsp;quia certius à vobis,quàm à Francofurtenfibusliteras accipcrefolco,vtihanc ceuregiam viara fequatur monebis.Valc,mi Monaui. Ba-filea 13 kl.Iunij,anno lySi.

Petro Monavio, Medico CafareOjd^c. Th. Movfetits An-glas Mesi.S.D.

AD magifterium pcrlaru,cuius pro Migifterium' miflàm tibi deferiptionê antcamit-

tere non potui, extrahendum, bac via 0-mniûdubio proculcertiflimaproceden-dum eft.Cotufas illas amp;: in puluerê (quod tai3:unîattinet)‘W‘*îo%w pertri tas,affulb vi-ni fpiritu nobiliflimo ( vthic quinq-, latos

’75

-ocr page 360-

Acetum ra-dicalc eft id quod re ma-

^48 Epistolar. Medic, digitos fuperemineat) imbibito, amp;nbsp;equb no fimo vel æquabili B. calorc digerito per menfem incegru;quo tempore tranf-alt;3:o fpiritu inftar vini maluatici fuluum effe comperies:eo eifufo amp;nbsp;referuato, al-terum viciflim aflnndc, totiesqj digere, donee cclorari définit, Coloratis fpiriti-bus continetur magifterium tuum: quos in B.M.in ficcitatem euolare permittito. Poftmodum aqua cœlefti deftiHara bis velterabluito, amp;nbsp;rurfus euaporato,vt in fpiritu.Sic babes effentiam hue magifterium perlarum,in forma puluens farina-cei,quemarmoriinfperfum in liquorem (fi placet)rediges-Legi Paraeelfum infuis Archidoxis,quod ego ipiritus,id aceti ra-dicati beneficio fieri pofle aflerente. Gx-

netinfundo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö

poftaceti dt. neutiquam inexperto)reftabit tantaacn-ftiUaciooem. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

monia,vt huic eluendæ vix trecenti aquç congij fufficerent. Vfum huius magiftenj inaffedibus ftomaebi amp;nbsp;cordis fingula-rem efle,tu dodiffimi noftri Florini, turn aliorum ■whed/a ( vt nihil de me ipfodica) abunde confirmatum eft. Tu igitur tibi habeas,neccuiquam temere communices.

t

-ocr page 361-

Liber I I I^ ? 549 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

tes. Norinbergam cumCæfàre fi adue-neris,forte me inueneris præfentem. Interim Francofurti viuam, amp;nbsp;recolam in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

termiffam praxin, qua hadenus, Dei bc-neficio, maxima cum felicitate, amp;nbsp;lucro lion minori fum vfus.Nûquid te chemiæ accingisîAnne fornaces extruxiftiîQuid Ïlorinus ? ecquid medicinam facit ? Laurentius Scholzius nihil literarûad te mea caufa mifit ? Ad hæc, quanta cum celeri-tate poteris,ad me refcribe,amp; ex me per-aniantcrvale. DatæNorinberga,4Non.-Quintil.anno8o.

Petro MoNAVio, Medico Cafireo,amp;c.Th. Moufetus Ân-glusMed.S.D.

SIKeekius,quod feciffe debuit,aqua pluuiali deftillata magifterium perla- „ turnfepiusabluiffct, nee ille indiligentis nomen,nec tu coquerendi materiam ha-buiffes. Acrimoniam feruari aliquam,et-iampoft optimam præparationem,cer-

I tu eft,fed an propterea cordi ingrata,quia linguæ parit moleftiam ? Quid viola mar- violamanu, tialinguaviolentius vrit,ó optime? quam

-ocr page 362-

JP E P 1 S t Ó L A Rï M E D t C.

Imoio38o Sacchari c-nim lih. nij pro üj adu-mit.

tarnen: cordi familiärem effe/alua prçâ^ ptoruaudorirateJiaudncgaueris.Siiccii limonum diffolui margaritas vel vetulU fcrè norum eft omnibus : tinduram vcro fic extrahi, nedum Cratoni noftropi'd^ batum. Zuingeri prapararionesnonim* probo.Varia: enim funtad fyluâviæ,quJ8 tarnen compendiofior amp;nbsp;melior fuerit, folaexperientiadignoueris, Gur ab eius anifo purgante feammoncæ exuperantis caufatantop£rèverearis,argumentünul“ lum,prçterimaginariasc]uaidamdelicias amp;:formidationesperfpicio.£reniiT),fa3â computatione,invnicadofi (nempesy) feammoncæ grana ad fummum quinqgt;, corrigentium veto ccntfi plane amp;nbsp;adhuc quindecim inueneris.Tota enim eópofi-tiogranorumz6^4o podus accedit.Sed ignofco tui ftomachi dehciiSjtanquam b auladegentimos veroruftici Medicifortioribus vtimur remediis, amp;nbsp;( fi veru qus-raturlnonincommodofucceHu, Si lada-no cumillis,quas coram commémora-ui,cautionibus vfus fiieris, admirabileS narras euentus:qualesque hucufq: nobis, ucfcio an medicaméti, an Dei potiusbo-nirate,'

-ocr page 363-

Liber 111. nbsp;nbsp;351

hitate,tiunquatnaccederunt.De myrrha My^^ipn* fubftituendain Nepenthe loco mumiæ, no ftatim affentior. vt co perducar animi, fit lungiorc tem porc, amp;nbsp;fortioribus argu-mentis eft opus. DominoCratoni noftras noningratas accidiffe lætor: malle tarnen plane gratas fui Ife. Humanitatis fuæ erit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quamprimumotium cóceditur,refpon-

' derealiquidadme: quificcolo diuinasi-pfiusingcnij dotes,vt cuilibet conferen-dü,plurimis veró Medicis effe præferen-dum cogitem. Chymiam quod nó pollis

' excreere,illud ipfum indicat,quodvel-les. t1ac{ illis negotiis, qua: tantum Medi-cumaftudio tam neceffario diucilunt: male enim illis precati inhumanum eft. Siquidindefcriptione anih purgatis de-prauatum aut mancum fuit, baud culpa

' faftum eft mea : nam eodem exemple tibi communicabatur,quo mihi, f alfas de-feriptiones date, non eft meum, non eft tuum, non eft cuiufuis Medici, præ-fertim Chriftiani inftitutum. Vaie, mi î*etre,Moufeti tui memor ; qui tui me-

' moriamfecum,ctiam nunc,inAngliam portabit.Si quidmea caufalitcrarumdc-deris, Came tarins nofter feccrit perferri.

-ocr page 364-

3^1 Epistolar. Medic.

DatæFrancofad Mœnum, 15 Kal. Od. anno 1580.

pETRO MoNAVIO, MedICO

Cie/areo,^c. Th. Moufetus »-^lusMed.S.D.

QVA L i S ad vos Mumia defertur, é^ quidem nefcio:fcio tamen eam,quç noltrum Nepenthes ingrediebatur intus ^ibfque omni rcligione exhiberi poiTe. At inqiüs,Ob humani cadaueriscontagio-nem tetrum amp;nbsp;virofum odorém de fe expirât. Fateofjfi de veftraintclligas:finno-ftramdicas,répugne. Nam chyraicépâ-rata,quodetiam opio contingit,amittit graueolentiam, quiddamq; odoraris fpc-ciebus finitimum(quales inefle illicredi-mus)repra:fentat.AddeporrôaIoën,myr rham,gûmi, Grcocollam, opobalfamum (hui; quamcœlefte medicainentuin/Jôi crocum abaque preciofiffima medica-: menta mumia nortrara efficcre.Eftenitn exhis omnibus de mortuorûfepulchriS; perefficaciam fobs exudans liquor, quij adarcendampurredinemperidoneus,ad:j fufeipiedam veto longé ineptiflimus exi-ftit.

-ocr page 365-

Liber III. jjj ftic.Quare vt myrrham j eius loco fubfti-tuas non fuadeo, heque Video cur tanta cum religione, ne dicarn fuperftitionei-pfiusin hominib. vfnmpertimcfcas.No-uialiquosquiabftinendü ab ea iudicanc, ««*“*“»• quia humanas cames humanö vifcere condi nonfolum non humanum, fed ec-iam plane impium videtur. audét tarnen curiolüliifti cenfores album græcumhy-dropicis, cranium hominis epilepticis, ncfcio qua audadcr,fcio quam frequen-tèt ptæbiberc. Scd o lam atergo queis nulla ciconia pinfit/ vtrum religtodus ex-iftimatis,carnes comedantur,an oira?mi-hi quidem vix pluma interefle videtur:

1 Sclicct neutrum probo, efle tarnen olco-furn quiddam fubftantificum in imma-turè mortuis,immortale, incorruptibile, terram igni, aquam aëri conglutinans, partibus ftabilitatem,duritiem verutn^ aiimentum probens,non dubito affirma-I' rc.idvifolisexterni aromatisimmixtum, , aut fuauiin temperato calore digeftione cum oleisaromaticis extradû ( vtTheo-phraftus docet) nunquid conducibilius cxiftimas’Idautemin noftræ mumixex-

X

-ocr page 366-

354 Epistol A R. Medic.

tradione fadum eft, quia ingreditur tin-duram,amp;olcoiam,mihi crede,amp; gratam. Hæchadenus. Nobiliflimi dodiflimi^ Cratonislitcras indies ceu ampliflimurn thefaurum ædiculas meas inuifurum ex-pedo.Facito vt promiffa compareant. In juUmfin”” yteriftrangulatu, habeas Gngulare rerac-fuUxe. nbsp;nbsp;nbsp;dium: lulos hue catulos iuglandis in pul-

ueremexiccatoscontundecdatiirad^ij. cum guttulis duabus olei fuccini.in eo at-«M^“ ^edu nihil vn^nouiprçftâtius.Balfamuni mumiaîTheophrafti in vlcenbusamp;apo-ftematibus,velfola illinitione vfu coped diuinum efle arcanG,icd guctulas aliquot adiicio olei camphoræ,amp; ex feminibus c-buli parati. Cuius vinutes vix audeo, fa-cramento filentium pollicitus, ediccre. Bene amp;.felicitcr vale. CratonijScholziq, Rungio (ceuignoto,velpotius nonvifo) obfecro ex me f p.d. i April, anno 1581.

Petro Monavio, Medico C^firegyamp;c.Th. Aîoufetus »-g^usMci^.S.D.

AGE,dotibi manus,mequc vinei pa-tior, ornanffime Monaui .•non quia defeudexemunux cauiaui nonpoteram aduetfus

-ocr page 367-

Liber III. jyy aduerfus te: fed quod vix opera? aut char-tsprecium vidcretur, fi tu illam pro voto tuo mufea, ego pro meo facerc clephan-té.Cætcrùm,nc nihil videar dixiire,illud «««‘^^‘^i oblecroattendasian ftercusafini, muris, ^6^2^' muli,canis,necn0 putridi carniu vermes, (quosHipp.wMfvocat)eranium hominis, leftes etiam equorum,caftoris,luporum, necnon pulmoncs vulpium, quibus amp;nbsp;Hipp. amp;nbsp;recentiores etiam intra corpus fumptis vtuntur : perpendas (inquam)an bis deterior mumia,an potius non praefc-renda fit. Nihil illis putrilaginofum,nihil graueolens,nihil ineftatratum ? nihil (no dum ftercoris mcntio)quod folo nomine naufeamprouocet? fane nullum huic impinges vitiu,quod in illis non copcriatur. Nam amp;nbsp;ilia quoq; animantia tabo fanieqi fluunt,morbosq;patiuturfere vniucrfos, qui côtingere homini poilunt.Quot etiä pulmonesvulpiû,teftefq;equorum,etiafi optime ficcatos vermibus no refertos vi-difti?quot ftercora fine fetore’quot eulas non putredine amp;nbsp;grauiflima corruptionc generatas’quiddeniqjfumo exiccatuvn-quamanimaduemlb, in quo nihil inerac

2 i

-ocr page 368-

f J5lt;j Epistóla'r. Medic.

atratum’aut quale tu propinas caftcrium, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodguftum plane abhominabilero non

participât?Habes igitut qbæ in inümia * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reprchcndifti vida vniUerfa in tuis:caque

tanto maiora,quato hxcfde vulgari enim mumia no dilputo)croci, myrrhs, gumi, ûrcocollx, aloe's,ipfi usq; opoballâmi cô-ditura fanior ipfis euadit atq; melior : nifi tu forte crudum cranium ^ conditidimis carnibusprxtulcris : id quod forte auda-âcr,cû laude tarnen amp;nbsp;ratiohe nünquara afleucrabis. Hxc milii quafi Icuis arma« tura: teladepromere placuit: cuigrauio-ra in procindu fcnfcris adefle,fi repugna-ris. Sed cedamnunc hac arena, amp;nbsp;qua: Biifjuium pedifti reliqua atdngam.Ballamo tuo ful-fuiphui». pj^m-gp ypyj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu fclici amp;nbsp;mirifico fuc-

ceHiiiri fftulis exdrpandis : quas vefó illi contra pefte, amp;afthmapartes artribuifti, cquidemnon inuenio. Quineiiamquo-modoipfum fine piaculo intuS exhibes^ quum fcerore fuo teterrimo nó munrani duntaxat,fed cadauerqüoqueipfumjfed Jacum palæftinû fuperat?eum autemyr-rhæamp;aloesadieédoneminuifi'nbis.-nc-quc ego admodum repugno, fis legibus, vt tu

-ocr page 369-

L i s E R I I I. 357 vt tu idem in mumia fieri côfitcaris. Olci xpicisinfiftulufis vlccribus mirificamvir-tutem prædicas : plus autem valere fcias contraherpetas, formicas, aliaq; eins generis tubercula. Olci ebulini defcriprio °'‘^ **“ Aragoiiana mihi,cu re aggrederer,fraudi fuit:tantum abeft vt earn ribi, etiamfi ve-lim maxime,tranfmittam.Quod ludçi o-peram conducis ad chemiam,vitapero inftitutumtuum:faxiçDeus opt.max.nc illius impofturç tuamartis tarn nobilis fi-tu præproperc extinguant. Pondorofitas plumbi neq; propter aquam fit, neq; ob aerem.Sedquia mukum obtinet Mercu-rij.hic autem inaerem expofitus nonau-getur,fcd inlocis fubterraneis humidis: idq;noaerisacccflione,vt fuadere nobis ^gt; voluit Gakfed potius aquæ vifeofioris (na in loco ficco minuitur)vel poti us alterius Mercurij coniunftione, qui ad maiorem quantitate ceu ad mare riuuli fe contulin Nofti enim (ni fallor) humidum quemqj locum minerale (de palude enim non lo-quimur)argeto viuo plurimo fcaterc, qcF alij fæno madido, alij ftercorc bouino retenti infaâafoucam comedoamp;fipulto,

z 3

-ocr page 370-

358 EPISTOIAR. MeDIC.

Igt;s prlmJi ^ualiutibui k fecuadi*.

Cap.t.Ilb'J' ie Cuelo.

turn dcxtrè,tu vtiliter eliciunt.qiiod veri philofophi lêcundas qualitates à prirois procreatas fcribunt,nil moronad tales e-nim abfurdi tares iam diu occaliuerutau-res mex.Etenim fi pundu nulJins eftpon deris,nec linea: etiamerunt: fi hæc non funt,ncq; extremitates,ncque corpus : vt nouineptècótraPlatonem olim Arilto-telcs difputauit. Pehndc ego mutata tantum hypothefi. Nullu graue exnó graui, nullum leuc ex non leui:fed prima: quali-tatcSjiieq; leues funt,necgraues; ergo tale aliquid non procréant. Malle ego eius pondcrofitatem corporis denfitatiatque compadioni afcribere : nam iuxta Hipp. liquis in aqua per biduum molles lanas maceret;amp; veftem quoq; laneam,çqualis ponderis ad lanasdias multo leuiores co-pGriet,quàm lanam. Quinctiamguaiaci lignum ca:te ris ponderofius, quiadéfius: imó tam graue eft,vtprxter lignorü mo-reminiedum aquæ femergat. Itaetiam Mercurius vigefies fublimatus, prxcipi-tatus,coagulatus,amp; penè fixus,iterum re-crudefcetinargentum viuura, cu exigua auc ponderis aut fubftanüæ fuç iadura.id quod

-ocr page 371-

L Ï B E R III. 35$ quod ipfius denfîtatis argumentum mihi «^AiuSn videtur. VIterius excurrere nee charta finit,neq; otium.His igitur coten-tus,feftinantiflimè fcriptis, valeto ; meep, vti facis,diligito. Magnif.D.Cratoni f.p. cxnïediciro.3 Maij. anno 1581.

ReVERENDO VIRO, DN. AbRA-hawo Bucholzero, Theol. eeleberr. ^c. Caf^ar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hofmaiffius, Elec7.Brandeb.Mcd. S.D.

ETs i fpero te iam priftinx valetudini eflereftitutum: tarnen quia fubinde fe colligcre foletpituita eximbccillitate 1 coftionisamp; defeducaloris naturalis,vigi-j ladum fanè eft,amp; tempore pacis cogitan-dum eft de bello,aduerfus bofte tam tru-culentum, neprœlium redintegret. Ego video cardiné tonus reivertiin eo,vtca-lornaturalis fuaptc natura debilis exufei-tetur, ne fequatur cruditas, amp;nbsp;ex hac pi-tuitæ coUedio : amp;nbsp;vt pituitofi humores, colledi per interualla, abfq; nocumento interiorum membrorum è corpore cdu-cantur. Hæc fi fièrent, minus effet me-tuendum de morbi recurfu.Q uod igitur Çaiotem «-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—. v ufciuntia,

ad exulcitanonem calons natiui attmet, , faciunç quidem intus rotulx, morfuli,,

ûO.

-ocr page 372-

^6o Epistolar. Medic. pulucres,condita,amp;c.aliquid, amp;nbsp;foris vn-gucnta,facculijCcrata,ßcC; fed minus tarn en,q fuit cxpelt;3:atû. Ratio eft, quia hi^'i mofpituitofus inlînuauit fc in tunicas vé-triculi,vnde hebetatur calot, amp;nbsp;cibusm ventriculo dégénérât, amp;c vertitur incru-dum humorem amp;nbsp;vifcidum, qui poftea in reftinis adhère feit, amp;nbsp;accedete obftru-dione flatus copiofos ex ie gignir, à qui-bus tumor amp;nbsp;dolor,ciim exitus illis fupra amp;nbsp;infra fit interclulus, Quid igitur agen-dumldices. Non quidem contemnenda illa,quæpaulôanrenominaui,hoceftro-tulæ,Gcçuli,amp;c. SedipcrohfEC,quædi-durusifum non parum profuiura.Multos qui fimiliter affeai fueröt, iulft in bebdo-niadabisdeMithridatis anridoto fume-re quantitate pifi vniusaut duorum.Di-du mirum, quam illis hoeprofuent, non prima ftatim vfurpationç, fçd tempore fequente.Excitauitcaloré,humidirateni fupcrfluamabforpfit,amp;c. Nee metuen-dum quiequam de vehementia mediea-mcnti,quiainparua quantitate furnitur. De pipere incifo lemcl dixi antea : fi de-glutiatur fep tem granamftarpilJularum.

-ocr page 373-

I, I B E R, I I I. ’ nbsp;nbsp;nbsp;1^^ Sedcumplus calfatere ventriculumvo-lunius,cqrituniiimusgrana craflb modo, amp;invno aut alcero cochleari iuris gallU næ,aut alterius iuris car nis exhaunm us.I-Wq; quoq-, calefit ventriculus abfq; noçu-mentoepatis. Zinziber quoq; conditum. muiciiûriüuac. Cum his domefticis ( t^uæ fepcplusiuuatjquamyaldè medicamen-tofaamp; operofa)corpgi poteft ventriculi imbecillitas, amp;nbsp;excitari çalor naturalis. Rogo Mithridatum expenri non omit-tas.Et fi vétriculus tuus vfumeius fufferrc poterit, (nocerc non poterie ) dabo ope-ram vt aliquid de præftantiore alicundc nancifcar,8c ribi mittam. Quod fubindc clyftenbus inteftina exonéras, bene fa-as.Pairulælaxatiuæ quomodo conuene-rintfçivecupio. Egohis fæpèvfusfura, amp;nbsp;bene çqxulcrunt.Nihil in fe habent quod purger,prêter folia feux. Rhabarbari ni-i hil ineft. Si ventriculus refpuet iUoruin 1 vfum, tupotius vfurpentur rotulxiUæcx diaphœnicone.Video me oportercintc-gro confiUo tibi explicate rationê prçfer-uationisàcolico dolore,ôcquidin accef-\ Gone agendum, ld ^Deo tefte) iam illico

-ocr page 374-

3^1 EprsTOLAK. Medic.

facere non poccram,cumhachebdoma-da Elector amp;nbsp;Adminiftrator fumpferint jnedicamenta,amp; hodie quoquc,mcq, ra-riffimè domi, fcmperautem inaula,cflc oportuerir. Hæc/cripfî noétu,cumalio-quimukis xgris fcribendumeflet.Vitam profedó ianiago inquictam. Optime te valere opto,cuius precibus me commen-do. Datx feftinanter Colonia ad Sucuü, J7 Febr.anno ij8r.

Abrahamo Bvcholzero The-^ do^o, c^c. Ca^ar f/(gt;/hian»us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^

M. S.D.

ET s i cum tuamibi reddcrenturlirc-ra,in magnis eram adificandi molc-ftiix.-tamenmoleftiaomnem tuadifeuf-ferunt lircra,quod ex iis cognoui, te pri-ftinavalctudinialiquomodo reftitutum ' eflè.DEO /itlausamp;gloria.Quodpercly- amp;nbsp;fteres mulcum pblegmatis eft edudum, idpracauebitne tam facile fiat recidiua. Morfijli(fateor) fiintaliquantofortiores„J ■ fed mirum qua pradicer eos nouer Canlt;igt; ceUarius.Si tantum parriculaindc fiimir, iëntitaliiumaliquotiesaperiri, ied fuaeftj cuique

-ocr page 375-

L t B E R III. ^S^ cuique temperatura. FortalTe rotula: ex diaphoénico efficiunc apud tc,quod apud ilium moffuli.Mittodenuó conditumSr mithridatum. Modum vtcndi non opus cft,vt adfcribam,cum id antca faóliim fit.' Mitto amp;nbsp;vnguentum ad impotentiam il-hm manvis dcxtrq.Huius vms talis cft:fu- p''quot;^'quot;™quot; ftuntur herbas hæ : betonica, origanum, ^quot;quot;^^j^' laluia,rofmarinus amp;nbsp;iuaarthctica, fingu-lorum manipuli duo, coquuntur in oUa 1 kenc conte(^a,amp;efFunduntnrinvafcul5, quod panomultiplici tegatur,nc euapo-ict,inferitur manus amp;nbsp;fomentatur, per quartam horç parte manè amp;nbsp;vefperiante eoeham. Poft fomentationem vfurpctur Vnguentum, quod mitto, prxfertim circa innéturas.V t autem videri poflit,qux fint illa qux accipis,mitto receptasvna, ficut fctiptæ amp;nbsp;parats funt in pharmacopolio.

Saluiaetiamvaldc commédatur, amp;nbsp;vtilis »»lu’* pw cftaduerfus tremore, fi quis aquadeftiV hta crebró manus vngat,aüt potius fi fai-niaimponatut aquq,ex qua manus lauan-dæ fant-Quida hic fimiliter pene affedus ’tirade eaprxdicat,quantopere fitadiu-lus.Scd hoc exile cft,quanq exilia c tiara,

-ocr page 376-

3^4 ïpistoLAR. Medic.

in- erdum non parum faciunt in raræ te» xairæhominibus.fperpbrcuimanum fa-durum id quod debet. Hæc de morbo tuo,qui vtinam ita euanelcatjVtnûquani redeat.Optimè valere te tuofq; opto.Co-Ionian ad Sueuurn,die Pentecoft. an.ijSj.

Se^uuMur meilicamenfa^^aorum i» hac epfßoU meattoßt.

y Cortic.çitri pondit.

Limonurn çbnditor.an.jvi. Chebul. pondit.

Rad.bugl0ir.c0ndit.an.3v. çichor.condit.^ij. calam.aromat. ß. laducæhifpanic.^j. .

Geladinæ çydonior. 3 vj. Robderibes 5iij. , Conier.rofar.damafc.| j-Macis incif. 9j.

Çinnam.incif.^E.

Incidantur cÔdita, amp;nbsp;aromata craiTo modo,amp;mifc.fig. conditum.

:^ Mithridat. opt. § j. Detur laminea pixid. fig. Mithridat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

y Ol.maftichin.3 üj. ■ •« Vulpio..^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

lum-

-ocr page 377-

L I B E R I I i. ^€j lumbricor.an. 3v.

ardeæ,

« taxia.3ijß.

Ki' Pulu.vermiutnterreflx.3ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

■? nbsp;nbsp;nbsp;Succifaluiæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ViniRhehania.3ij. Pul.fl.ftœchad.arabic.

rofmatini, lauenduliean.^ß.

Coq.ad fucci amp;nbsp;vini conlùmpt.exeolccur fpecics craffîores, add. ol. rtucis conditx perexpreff. 9 ij.mifc. amp;nbsp;addita paucula ceraf.vngucntum: fig. Salbe.

Abraham© Bvcholzero The-ol.drc.CaJpar Hafmannus MeJ.S.D.

PLvRiMVM lætor, ac tibi gratulor, quód Deus tibi profpexerit de cómo-damatrefamilias. Sic emm arbitror amp;nbsp;tibi confultü fore amp;nbsp;liheris.Si vllis vnquam nuptiis interefle cüpiüi,bis certè intérfu-ifsê libentiflimè,fi mihi ex etgaftulö tneo

* prouolare licuiflet. Adfui autêm animo, votisamp;bene pfecandó,quandoquidem alircr adeffe nÓ potui.Quod veró ad cor-ports tui ftatum,amp; médicamenta attincr.

-ocr page 378-

}€S Epistolar. Medic.

mi tco ea,quæ tibi profutu ra cxiftiinOjné-’ pecleétuarium quodda infigne capiri amp;nbsp;vcntriculoinprimiscoferens, de quoin-terdura cum ventriculi imbecilliratein fènries quanta ce caftaneæ ieiunus fume-re potcris.Dcinde cönditum coditorum ad vires reftaurandas. Mitto eti3,mithti-daticam antidotu. Qjiod adpaifulas atti-net mitto quoq-, illas. Guttas tres deoleo anifiinvinofumptas,nÓarbitror tibi no-cituras.Difcuciunr flatus, led vfus non fit minis creber, amp;■ obfêruetur quomodo v-fum eins ferat ventriculus.Scribis me tibi fcripGlfe pinguedines ad pannum ince-ratum,fortaflc ad lenitionem alui,fedmi-ror te mirari cur in ca defcriptione nó ad-didcrim quæ flatus dilcuöut. Mea inten-tiofuitlenire aluum. Lenirioalui fiepet humedantia. Quo cófilio igitur addidif fem ca, quæ liane intentionem inhibait fcnt,quahafunt flatus difcutientia,quço« mnia ficcafunt, amp;nbsp;ficcitatem induenne. Quæ ex his mixtis refultarct operatio? Scripfiigicur intus aflumenda talia, qus vcntriculum frigidum calefacerent, amp;nbsp;cxiccarent,acfimul confortaient. Extra

autein

-ocr page 379-

Liber III. '^Gy

I autemvoluiadhibere humedantia,qu2e 1 \ feces nÓ finerencarefieri, amp;nbsp;indurari, fed potius ad alui lubricitatem conferrent. ii,yale, Colonia: ad Sueuum,5gt; Nou.an.8 j.

Caspar Hofmannvs, Medi-ctts,amp;c.Laur. Sche/^o MeJ.S.D.

Gr at i s s i M Æ mihi fuerunt Sc priores,amp; hæ tux jpximæ literæ. Dcpre-hendi enim ex iis no vulgärem fane tuam crga me beneuolentiam, quæ plunmum mihivoluptatis attulit. Sed rurfus video te opinione falli, quam de me cocepifti, maiore nimirum,quam vt eam mca fufti-nere poffit tenuicas. Ad priores equidem diu refpondiirem,amp; tarditatem meam in refpondcndo,ipfemctaccufo,præfertim cumadamicitiam incundam(quæ mihï potius expetenda fuilfet) vitro amp;prætcr mentum mcuminuitatusfum. Sedineo iamvitx genere verfor,vt me vitameam foris in perpctuis peregrinationibus amp;nbsp;moleftiis, domi in fumma inquietudino ttanfigere oporteat. Quo fit vt minus aune in feribendo officiofus effe pof-fim, quam olim cram. Dabis igitur ve -aumnon folura tardé, fed enam raptim

-ocr page 380-

3^8 Epist-olär. Medic.

amp; neglcdc fcribenti, culpam^ omncrtl non volunrarem,fed vitç inquietirdincth luftincre patieris. Cærerû qnod adaniriii tui adcéhler^a meatciner,nifï te vicdfilU amore magno profequerer,cirem’oniniu inhumanifTimus. Ac ab co tempotequo libellum Arâtij de fœtu humano à re édj-15 vidi,verèaffirmare poirum,me homifti , tuoïèmper fauiffe,amp; occafione óptallV, ac captafle etia,vtnoti inuicem éflè póf-(èmus,quam nunc exinfperato mihi bb-tigifle gaudeo. Velim igitur tibi pfnadcas teame magnifiedamp;amari.Quodfiquid incidet,vbi amicitiæ edéda fit dectaratlo, dabo opera vt amici animus appafêaï. Sit ïgitur hocamicitia: initiü ita cSflitütum, Ïiteds amp;mutuis offieüs poft hac alendum. De cçteris curfim me agere oportet,cuiti otio deftituat. De Dn. M, Abrahami Vaquot; letudine valdè fum folicitits,nec mihi ^c-quam trifhus accidit,quàm cum audio ipfum ægrotare, aut leeto aifixum eile-Expetit fiibinde confilium meutn,amp;:mc-dicamêtafibimitti petit. Mittoiänequ? petit,amp; quæhaberi poflunt. fed in con^ lio dando reedus coUimare pr^fentern ,q abftntein

-ocr page 381-

L t È ß R I 1, Î. 09 ibfentem Medicû. lacobo gcnero ipfius jndicauivfumeorum,quæmictiintur.O-jTo te diligenter adfis linie optima, amp;nbsp;mi-Eichariflimo viro,dcpublicis ftudiisbe-^ne merenti, amp;nbsp;digno que nullus vnquam morbusinfeftet. Studeboipfemetea ob caufam tcdemereri.Efletfcribendum a-liquiddethermis,fedmihi (Denteftor) nunc nihil eft otii, nee adhuc adueniflc arbitror tempus idoneumvfurpandi. Vete appetentecum Dn.M. Abrahamuslc tecollegcrit,amp;vireserunt validiores,tuni min conhliu hac de re potcrit. Aliis tem-potibus fcio illum non modo non ther-masi fed ne quidem iadationem in itine^* re perferre potuiffe. Vt autéde thermis Hirfchbergenfibus aliquid interim memorem, mitto epiftolam quanda meant ad D.Paulum Lutherum Eleótoris Saxo-* ' riiæMedicum ante aliquot annos, à me exthermis illis reuerfum feriptam. Cu-piebatenim amp;nbsp;ipfc fcillucconferre,fi à me prins monitus cflet de viribus illarum amp;nbsp;vfu. Supplebit cpiftola illa breui tarera mcarum litcrarum. Libcllum de ligno üflafras remittö. Non potui ilIum perle-aa

-ocr page 382-

570 EpiStolar. Medic.

gcre prxocii penuria, fed amanuefi mca negotium dedi,vt germanica confetret cumcapitedeiaiTafras, quod eft in Mo-nardi Iibello,cdito opera CaroliCIufii.E-go hadenus eo vlas nó fum, fed D.Schro terum amp;nbsp;Brunnerum co vti fcio. Et malo iniftis nouis amp;nbsp;raris ab alüs periculu fc-ti,quarname,quinótemcre aveteribus adnouaprofilio. Quomodo Schroterus vtatur annotaueram, fed non erat mihi nuncad manum.Mitto etiam faraginem illam tumultuariam de Barbario, quam expetis. Dn. D. Baudifio vt ftriberé non vacabat. Rog© itaq; vt tuilli defcriptio-nem morfularum purgantium mittas, quælequitur:

^Mannxel.^iiij.

Extraót.folutiu. 9 v.

Diflblutamannain aquaaliquaf.morfii-li numero viij. ExtracHonis autem foluti-uæ defcriptio hæc eft :

^^ Cinnamom. 3xiij. Zinzibens^jß. Caryophyll. Galanga:, Cardamom, an. 9 viij- nbsp;nbsp;nbsp;—'^

Nucis

-ocr page 383-

LîBEB. III. 371 ^ Nucis mufeatæ, “ nbsp;nbsp;' Macis,

1 Lig.alocsan.^iiij.

' ’ ■ ''Rofâr.rubear.^ij. Turbith§iiij.

tf. a. extraóbo,addendo in Énefcammo-nii extradi ^j ß. Mifc. refemetur vfui. PolFum inde fieri morfuii cum manna, vc diftum cft,aut rotulac., fi fumantur extra-0ionis5ij,facch.^ iij.Vides defcriptionê ^unadpurgantiaconuenire cü Diaphe-nico. Mißt Dn. D. Baudifius ad me ter-ram figillatam amp;nbsp;bolutn. Cuperemfeire an eins apud vos quoque elfer magnus v-fas.Sum apudnos Gallici aliquot curati per turbith minerale. Idemq; factum eft Halæ. V ratiflauiæ dicitur tonfor efle, qui inira præftet, amp;nbsp;ab eo nofter tonior didi-cithocfecretu. fiquid tibieade recom-

' pertum e(l,quxfo mihi fignifices.Habeo aliquotdefcriptiones turbith mineralis, i fedcuperem fi fieri poffer tonfohs illius prxparationem, Sed iam charta eft expiera, amp;nbsp;tempus deficit. Bene itaque te valere opto, amp;nbsp;Dn.M. Abrahami valetu-dinem tibi commendo. Datæ Coloai«

aa x

1

-ocr page 384-

572- El^»ISTOtÄR. MèDIÖ.

adSueuum,die l y Dccemb.anno i y^J*

Caspar Hoffmannvs ME' iiicus (^c. Laurenf^io Scholle

LMed. S. D.

’D V D E R E T me negligently mey, amp;nbsp;A eflemaceuGtor mciipfius, quod ad humaniffimas, amp;nbsp;eruditiffimas liieras tuas hadenus non re{cripfi,nifi excufatio-nem haberem nimis iuftam .Nam ab ipfo huius anni exordioin hunc vfqucdiem ita circumadus fum, idque mandante E-lcólore,vtnunquam domi fubfiftere po-tuerim/edfemperiteraliudexalio mihi iniundumfit. Itaqueipcro te nonfolum excuiationi meæ loeum daturura, fed et-iam mifcram fortem meam ,in quam de-trufus fum, eondolétia aliqua profceutu-rum cfle,cùm non mea,fed aliéna volun-tate à fcribendoretardatusfira.Æquutn fine effet, vt tarditatem literarum proli-xitäre compeniarem, fed hoc ipfo pene memento reuerfüs him cum Elcdore Drefda,cumquein ædibus meis inuenif-fein Freiftadienfes qiiöfdam cognatds mcos,qui mihi à te,amp;: Dn. M. Abrahamo

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litcras

-ocr page 385-

• Lis E R I I L 375 literas reddiderunt, ^ illi vekementer properarentad nundinas fuas, non potui becre, quin hanc exignam fehedam àn-lerim ad te mitterem, quæ fi nihilajiud, hoc tamé efficict, vt intcUigas, quid hac-tenus obftitcrit,quo minus tibi refcripfe-rim. Quod au té ad Dn. M.Abrakamum atfinetjvalde doleoilli iam rem efle cum 'tumoribuspedum. Sæpèilli dixi,amp;; fcri-pfi,omnium ferè morborum caufam efle defectum ca|oris natiui, qui cum excrci-tio fufeitandus eflet, ipfe libris affixus magnaminde debilicatem membrorum contraxit,vt amp;nbsp;ventriculus non bene co-quat, auocato inde calorc, amp;nbsp;fumi caput replcuerint prouocati nimiis animi in-tcntionibus,vnde poftea fluxiones cofe-cutæ funt, amp;: alia mala, qux fubito toUi Dn, Abrakamus cuperet, cum caufx, ex quibus morbus pendct,amp; difpofitio ad easdiudurauerint. Na tumores pedum, quibus ad coUeftionem fxpè multü fpa-eii rclidum fuit, poftea fe tam facile abb ginon patiuntur. N une libenter ei ( teftç D E o) fenberem ea, qux profuturaipli adtumorem pedum putarem , fed quid aa j

-ocr page 386-

374

E P t S T o L A R. M E DI C.

localibus pcrficitur, vbi vniuerfalibus o-Pto pedum plis cft’ Scribam tarnen in hac feftinanö* ,uaiorUgt;u4. Dg aliqua quæ occumint. Marchio Iohannes in tumore pedum vinum in ollu-la calefiérifinebatjn eoque calidolintca madefatlapedicircumcircaimponebat, amp;ßepehacrationcfibi tumorcs crurum difcuticbat.Cardanus fpongia vel vincula madefaciebatexlixiuio amp;aceto code modo. D. Schilteliocontratumorcspe-dum,vbi dolores aderantjhoceratvfiw-tiflimum:

y Farina: fabar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^‘

Icntium,

Sem.lini, fœnigræc. boliarmcni an.^j.

Omnia pulueriiabat, amp;nbsp;coq. cum aqua plantaginis ffi color aderat) vel aliajamp;'ad-debac olei alicuius ad banc rem conuc-nienris ^ ij,vt fieret cataplafma. Plura mi-biinaulam vocato Icribcre non licebat, amp;nbsp;vrgebant hi Freiftadienfes, vt matura-remjqui valdeadnundinas abitUrieban Vnde etiam fadum cft,-vtnec eareme-dia, quæ mihi comhaunicafti remittere ■* •• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potue-

-ocr page 387-

L i B E R I I I. 375 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

potuerim , ncc mea aliqua tibi mietere. Fietautem ici propediem. Cogito cnim nioram iUam alia via compenUre. D.Io- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' n

achimusCamcrarius,vir doftiflimus amp;: humaniflimus, Drefdx iam fuir, vocatus ab Elçâore Saxoniæ, cuius valctudo ad çaehexiam inclinare videtur. Singulis dicbus vitro admevcnit,amp;fumusde va-riisrebus amantiflimè collocuti, de qui-buslibenter aliquid feriberem, fednihil (Deo telle ) fupereft temporis. Fiet autê alias. Editurus eft breui herbarium Mat-thioli germanicum, adiedis quibuldam „„p,^^-,,^ experimétis «i^^amp;!ïs;f, quem poftea fcque- Matthiou. tur herbarius alter, qui herbarii Gelneri, cuius ipfe bibliothecam emit, veluti epi^ tomeerit. Oftéditmihi effigies fculptas, fedpulchriores me viderenonmemini. Pollicitus cft mihi, fe miflurum mihi fera per aliquid, quæ tibi amico optimo fum ego quoque communicaturus. Neque illafolum, federiamquæ ab aliis Medicis hincinde accipio. Vnum hoc oro , vt mifertus meæ rniferæ fortis, me hafte nus fairem exeufatum habeas, quodirnpiger alias ad feribenduad te nihil aut parum

aa 4

-ocr page 388-

37^ E p i s T o i, A R. Medic. rcfcripferim, imo ctiam no relcripfcrim, fedinopia temporis pronunciare faltcm coadus firn. Te Deusopt.max. bene va.*^ lere veJit. Datæ Colonixad Sueuum, iT Maii,anno lyS4.

Andreæ Avrifabro Mb-ii^ca ceieherr. c^c. Valerius

CoriiusS.D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘

vi^a^^“ ‘'•'pOsTREMis literispctis,vttibitro-X chifcosemamde vipera, volui pecu-niam apud me retinere,quoniamm3gno cmunturprecio,vt mihiipfi ante vnum atque alterum annum midæ fint in Ger-maniam vncixfcxprofexaurcis du cans, vtD.Cafparusprobènouit, cui cas ven‘ didi eodem precioad theriacae cófeCtio-nem. qua in re dabo operam vt récentes mittam,amp; vtme præfente fiant,vtipfe vi-deam num evens parentur viperis. Nam magna eft in bac re impoftura. Fieri aute -debent circa veris exitum anteinitiurti ïcftatis. Iraq? iam nÓ raittam ante annum cómpofitos,quamuis facile habere poi-fem. Prêtent nuper in Bacchanahbus pharmacopohum quoddä Venetiis,vbi ad

-ocr page 389-

■« L i B B K UL'* 3^7 adfolem exiccabantur trochifei de vipera diâis aureis literis,iisq-, maiufeulis ad-feriptonominejamp;ante tabernæ fcnclha fufpéfo.Color illis erat niger proprer cq-buftumpanern, queviperæ carnibusmi-feent.Ego infolitum eos faciendi tempus cofilîderâs,ex patrono quæfiui, cur hye-1 me illos facerer, refpôdir, fe omnibus an-1 nitemporibusfacerepofle, oftenditque nigros quofdam ferpentes, quos aiebac fibi ex Ægypti Alexâdria efle mi (Vos,ego fubridcnsabii,afino fuos trochiCcosamp;ler pentes relinquens. Simplicia hîc haben-t«r multa,quæin Germaniam nonaffe-runtur, egregiæ in medicina facultaiis;vt funt,origanum candidum,origanum ni-: grum,vtrumque creticum, Ariftolochia j rotunda vera amp;c. cum ad vos rediero in-columis,Ghrifto fauéte, fingulorum ma-gnam copiam mecum feram, quæ multos in annos fufficere poiTintinon cnim facile détériora hunt, quemadmodû no-rftræ herbæ in Germania natae,fcd multos annos incorrupta durât. Bis hoc anno ad tmontes Patauinos fum expatiatus,amp; plu-’ rima inueni, quæ omniarecenfere longû

-ocr page 390-

37? Epistolar. Meüic.

foret. Hi'i vaJeatniciflime D. Andrea. I-gnofce quæfo properanti. Datum Vene« ti’s poftnacum Saluatorcm 15 4 4,14 A* prilis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auiob

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

UaspakLindnervs, Physicvj foßfan. amp;c. loachimo Bauel^o rratißa-^ ffief^tPriacipis Lf^nicef^s^fe- j dic0^^c.S.D. ^ ^ MVltor VM fermonjbusimellcxi de tua fingulari humanitate, acin« iigui doftrina, quod etiam confirmât magnifici ac gencrofi Dn. Ofldwü no« Aride te indicium, amp;nbsp;D. Pauliciushlio-rum prxceptoris teftimonium. Isenim demonftratis tuis ad D.Ofrowium literis omnino fuitautor, vt ego priorhac mca cpiftolatcad ineundam amp;nbsp;colendam a-micitiam prouocarcm,tamê vt commu-nicausexartcmedica convins nobilüTi-mo viro feramus fuppetias, 11 poterimus: An minus vt faite 5ne/75f ««'/»««af rcóhim pronunciemus ,atq; vnanimem fenten-tiam.Etvtapraediótioncincipiam,ccrte veriatur bic generofus vir in grauiiïiino pcriculononob orthopnea: tantum impetus,

-ocr page 391-

L I B E R ^ r I I. pj {«tus, qui (vt tu redè indiens ) ad Jcuès, cordiq; vicinasarceriasdelabitur ; lèdob celercin,crebram, ac (qüod omnium cd decerrimum ) intermitrentem pulfuuth inotionem, quæ (vt ex decretis Galeni hofti)omniuminæqualitatum eft perni-ciofiflîma. Lcgifti opinor hidoriam Galeni (lib. 4. capitis vltimi de locis affeâis) Antipatri Medici Romani,quimiraba-tur, quod fine fbnu ac ftrepitu reipirarct grauius,liuic reipondebac Galenus, cau-fameffe in fluxu humons non ad afperas, fed in loues,cordique proximas artenaS, quod etiamarguebatomnium generum pulfuuminæqualitas. Tibi hæc viro enj-dito,vt in cæteris artis partibus, ita quoqi in anatomicis cxercitatiffimo, puto efle reâc nota, qua de re ego pofthac vberius perferibara, cum, Deo volente,verfàbor Pofnauiæ,indefrequentius temeis falu-tabo.-nuncenim occupatiflimo curaifti-usmagnifici mihi ignofei peto, ficubi er-rorem deprehendcris.Difficulcatcm cu-randiauget perpétua vaporumachumo-rum ih iecorc generatio,ex vitio ^f^-^ti^ç feu offieinæ fanguificationis contrado,

-ocr page 392-

380 E P i s T'O L A R. Medic.

ob natiuam amp;nbsp;adfeiritiam epad calidi in-temperiem cumfebri coiunCtam. Dum enimfdgidis alterare epamidmur, mar teriam morbi augemus. Dû vero calidis aut temperads coâioni humorum atten-dimus epads xftmn augmentamus. 0-mniumopdmèilli fiicceffitcx fucco Id-lus lt;aiii. dis Gum iure galli dccrepid vacuatio.Scis enim iure illo (cui Dioicorides^Me?^5ï“’ «lt;^«wquot; tri buit) non bumorum tantum, vC-rumetiam iridis temperariacrimoniam. Sedquidobfecrote interea proficiraus? Eftmollisflammaiecur ( vtdicebat ille, licet in alio argumento) quod qui dé cor-rigi raró poteft, præfertim ii cum virium derrimento (ob vigilias amp;nbsp;continuas ob •înotum pulmonû refoludones in redo) aquæ in fpacia pedoris ac pulmonum influant. Adhibuiego,vt tufentiebas yiià cumdodifTimis Vratiflauieniibus Medicis, fere omnia remedia,T um fexrerû no naturaliu obferuationc, nil, ( vt ego fen-tio}àme eftprætermiffum adrobur me-brorum principalium,tamé adeorrigen-das intemperies, occurfum eft grauilfi-mis fymptomadbus denuando amp;nbsp;auer-tendo

-ocr page 393-

L r i E R I I I. ^8j

tendofluxionum impetus,verum tanta eftmalirabies ac tyrannis, vtne placard quidcm iam poflit. Fruftra hiera, amp;nbsp;alia fana adhibentur medicamina. incafTum amp;nbsp;braffica manna, amp;nbsp;alia plæraque à ve-ftris cxcellentiisexcogitata remedia. V-nafalusfiderc Deo,funtestera fruftra. Viftus ratio adhibeturmorbo , amp;nbsp;caufs tonueniês,vngitur regio epatis roboran-dbui amp;nbsp;altcrantibus. Coquuntur humo-i fes,verü vrins rubræ cruds tenues, cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tnalisfcdimentis,ac diuulfis nilpollicê-tur naelius. Pulfuum arteriarum,ac re-fpirationis continua (de qui fuperius dixi ) ac deprauata insqualiras terrent ffiagis,quam estera omnia indicia. Epati feonfentit pulmo ac ventriculus.Etnifie-uacuentur lenitcr fuperfua, putrefcunt facile intus. Poftremotentatis omnibus*

, adautilium Dei confugimus, non inter-miffis tarnen fingulisauxiliorum généré bus.Hsc tibi viro amiciffimo amp;nbsp;eruditif-fimo fignificare volui, vt amp;: candorema-

' nimi mei apud omnesteftatu relinquc-« rc,amp; de omnibus bene merendi ftudium dedararem. Petoitcrum mihi ignofci. ' ’■

( obn:

-ocr page 394-

}81 E PIS TOL AR. MêDIC.

Nam cum hæc fcriberem,eram occupa* tiflîmus.DatæPo{haui£Cgt;5lunii,an.ij7p

Caspar Lindnervs Med.amp;c. loachimo SauiUßo zMed. S. D.

Oordonlum.

LI T E R Æ mæ vlcimæ magna me af-fccerût voliiptate.Tu verô dabis oro vernam fi breuius refponfum dederoj qnàpfortaflîs poftulares. Cum amp;nbsp;occu? pationes meæ multipliées, amp;iterquod inftituoad thermas Hirfehbergenfesma gno mihi fucrint impedimento.De mca profedione hoc cibi fignificare volui, quia per Glogouiam veftram menfe Au-gufto mihi erittranfeundum,vbitc,Deo auxiliante,vi{àm amp;: alloquar,amp; vt in noti-tiam ldi us magnifici Domini (cuiusam-plifiîmo præmio inuitatus co) tuvenias. Si ita amp;nbsp;præfeiitia tua, amp;nbsp;voluntas patien* tur. Ad herbam Diâamni Cretici venio, quam fi veder pharmacopola in hortoa-lit,vcniens, Dco date, videbo. De famu^ lo Latinæ ac Polonicæ linguæ perito pro-uidebofèdulo.Iam cnimper ea(dem rationes impedimentorum no edmihifa-élupoifibilc. De Gordonio,cuius praxin mi«

-ocr page 395-

L I B E R I I L j8j JJiihi Wilkouii oftcnderas , ita'fcribit virdodiffimus Augerius in illa prasdara medendi methodo : Gordonii ac Barbarorum incptias quis ferat * Tam ftupidi fuerant, vtquod integrii cratomiièrint, quod feminatum corruperint, amp;nbsp;innu-gas córnurarint. Tabula mcdica illa prio-W( in qua manü Dn. D.Theodori Zuin-gcri agnoui)mihi eft cordi,quod typos cótineatnonfolum vniuerfæ medicinæ, quam prius ordine rcfoliitiuo ac définitif uodocuit, verum amp;adumbrationem il-liuscompoGtiui ordinis in Hippocratica medicina explicandi, cuius in luis ad me literis, amp;inTheatrovitæ humanæ fecit mentionem. Hanc rurfus tibi remitto,ac lummastibipro officio ifto habeo grattas. Ad pulfuum Theoriam,amp; in «gris ex-perientiamtevir clariffime vehementer adhortor,cumGalenusille,amp;antcipfutn Erafiftratus nulla alia re apud fiimmos lmpcratoresclaruerintmagis,quatnillo-rum motuumarteriarumadmirabili ob-feruatione. Legas oblècro te librum de præcognitione ad Pofthumum (qué ego fcioefrclegitimuni,amp; probare poirum)

-ocr page 396-

^«4 Eristólar. Mêöic.

amp; reliquos de pulfibus 16 libroSynonte pœnitebit operæ.Sic amp;nbsp;4 de locis afl-cd» capite vlnmo , fic amp;nbsp;in libris Methodi quanru profit Medicis egregiis bate ton» fidefario veldigito demódrar.Herbe fa* lis vel chryfanthemi Peruniani foliü tibi n i tto i n du fam i ntc r tab ub s. Al ia mecó» Deo volente, fcram, quibus E. T. deie-ftabitur plurimum. lam veró ipfarn optime valentem lernet Medicus omnipo-tens. Data: Pofiiauiæ eeleri cabiuo^ an-noi j ^y. 18 lunij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’t

Caspar Lindnërvs, Medi-J caSt amp;c. loachiwoBatiisli/io

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Med.S.D.

Hl C pufillus tabelIarius,quiraibitU8J literas reddidit, de refponfomefla-gitabat.Etfi autem maluiiremipfemettc Glogouiæalloqui,fed cumiter illudob mea dotneftica impedimenta intermit-tcrecoadus fuerim,paucis refpondebo. Demedica pulfuum 'af^yiMtiiici- non abs tetoties monui, cum amp;nbsp;necefficatemillud vrgere vidcam,amp; vfum in cognitionc morborum experiar fingularem. Habeo

amp;Ga-

-ocr page 397-

Liber I I I. 385 amp;nbsp;Galenum teftem, præcipuè in libello illopulcerrimo ad Glauconem. Incerca tibidc vaîctudine meaadueri'i,quaperi-culofelaborahaaliquid fignificabo.Ante inenfcm cûrediietn è côuiuio cuiuf^am inagnifici Caftcllani, correptus fürlt;rvlt;r»el* cumdiffieilifpirationc, fumma'pülfuuih parui tare, laguore, raritate, amp;nbsp;fcrècomi-tante mvgt;^‘‘^gt; vrfit dolor rcnis dcxtri, co-xcndicis,amp; pubis cruciatus. Adhibui c-nema, balnea, vomitum cientia, t^ndciu 3ßol. vitrioli cum § v aq. malux eporar, magnam arenç rubrç,grumorum,aç farinarum copiam pervrinas dcieck, ôlt;, lîc, Dei bencficio,ac trium medicqrumprç-fcntiu opera fum leuatus morbo grauiffi-ino,quimeferè biduum male tradabat. Herba folis ( quam chryiânthemot) Por-rinianum vocat Dodonæus) inyaûbus mcis hortenfibus exercuit in altû,florenx nondumvidi. Herbamoluccaflorem 0-ftédit, amp;nbsp;fpcm feminum pollicerur, hcr-baomniumamätiffima (namamp;hancinter herbas cœleftescolloco). Vxormea proximo mefe pantura filiolum elegantem fpc in Demn eoniecta, amp;nbsp;cuidenti-

Oyfws^

-ocr page 398-

}S6 Epï STO L A R. Me DIC.

bus Medicç arris fignis mihi obieftis pro-mittit.Dcus æternusque Medicus nobis præfto fit.Tu valcjamp; interdum aliquid te oro fcribe. Datx Pofnaniac, anno i j 7 y-i j Augufti.

Caspar Lindnervs Medi--cffsö’C./ffachiwaBauiitJiü,^le- ^^* •n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dieOfS.D.

MIr k B A R clariffimefimul ^ do-cbiflimc vir,quod his nundinis nullas ad mepcr mercatores veftrates dede-ris literas,quibus de ftatu rcrum,ac ftudi-orunf tuorü fiere certiör. Prælcrtim cura id iriiln ante annû lândiffime fueris pol-licitus,cùm affirmâtes nil tibi gratius lore noftra amicitia, quam mutuis literisac colloquiistealturum recepifti.Ego veto etfimeo deeffie nolui officiofneviciffirn filentium meum ‘putares inurbanum; tarnen argumentum vix aliüd reperij prêter illud, quod quidam illam nobisqua:-ftionemobiecerit:vtrumfebrisacuta('iu-xta Galcnum,acreliquos)fitaccidens ra-féparabile pleuritidis.Si quis affirmaueric rem i ta fc habere,obiiciam illi Hippocra-

tem,

-ocr page 399-

Liber III. 387

tCm,quiinhiftoriaAnaxionisfebrcmdie'^'™”f'.*’5? ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acuta âccidci

10 deuiflc aflcrit, eu tarnen pleuritis du. perpetuum taueritad 34 diem. Regula itaq; Galcni^**'“'“^ fallit,quam fi tu poffis conciliate, meque bis exoluere cutis,multûhercle tibi de-bebo.Hanc ego quæftionem ad te collo-quij cau(a,vtque abste etuditetprofero: cuni'^'f^exwsüwexayvO, turn ne alimeigt; turn vetens amicitiç dcficiat,quo iublato amor ille mutuus cotabefcit. Libros Medicos hic non vidi nouos, qui poffent ad vetcrum inuenta aliquid addere.Ego ve-tetes euoluo feduló,amp; cum datur occafio ad vfus noftros reuoco.Si quidliterarum àTh.Zuing.legeris, proximo etia merca-tu quadragefimæ per mercatores veftros mibi perfcribes te oro ac obteftor. Expe-do enira tuas cupidiffimé. Interea reftiC fimè vt valeas cura. Datæ Pofnaniæ, anno ï575.t6Decemb.

lOANNI AvRIFABRO, ThEOL.’

eeleberr. ç^c. Balthaßr Scheider

rratiß.Med.S.D.

CONivNxtuaadnosvenitpcnultimo feptemb.adqua vocatus à fratrc,dn. D.Heffo, amico raco chariffimo,ftatim

-ocr page 400-

5S8 EnsToLAR. Medic.

accefli. Cumq; viderem in vniuerfp corpore pituitam redundare,decodum 0^-dinaui,quocumfub nodemvfaeffetj fe-quenti die furntno manc fumpfitmino-ratiuum.-idque ideó exbibui, nc immun-diries contenta in ventheulo ad mefirai’ cas rapcrctur, amp;nbsp;obftruóbones faceret. Namcum vnna efletpeflima, nihil aliud iperarç potui.Sublataautem materia eo-dcmdievnna vifacft meJior,fêd tameS cruda.Et quia vehementer conqnereba-tur de planta altenus pedis,cuivixpotuit inßdere,mouerc autem non fineingenti dalore, ita vt ne quidem progredipofict hberè, fecj valdè daudicareti infpexi locum atFeduin,amp;vidi tendines illiusmu-fculi, qui ad quatuor pedis digitos dcri-. uantur,nimium cxiccatos cife, amp;propc^ tnodumlêirrhoüm affedionem contra-, xdlc.Quxfiuiigitur quid applicafiètpç-; di,amp; cura diccret de çleo iuniperi, amp;d8 quodam empladro nigro, quodperrina-cifiimè adh^fifièt, amp;nbsp;non fine dolore dc-trahi potuiflet,/latim paraui vnguentunV craolliens, quocùm locum afiedum ye-/pcrïamp;mane inunxilTet, fenfit Cc melius* habere,

-ocr page 401-

ƒ ’ L i B f k 4 LI.’ 389 habere, amp;nbsp;nunc libère progredftur, neep de vllo dolore coqueritur. Acceflit poft-ca dn.Crato,c|uiconiugitU2Cvnïcam po-tionem ordinauit, cum adloacEimu du-dem Münfterbergëfem profeftnsetrem. Quotidie ramen conuenimus, amp;nbsp;faâuni eftvt paucilllmis exhibais medicainêris ipfamadthérmas ablegare decreuerim’, qnæ fine dubio optimè eduenient. Nam cum toto corpore fit refrigerata, meo indicia nihil meliifsaccómodaripofl'evhifi quódanni tempus ahquo modo erit irt-tommodum. Mirorautem Medicos ve-ftros non potuiffe pedi confulefe. Et vX curaadhibitamanifeftücft,quod in chi-rurgia paru, aut potius nihil prbfecermt. Sifuiflem apud vos, facile huiö malo inue hiflem remedium, amp;nbsp;prxterea curadem, quo minus iftam profedionem fufeipcre coadafuiflet.Cum veró ad nos venerit,amp; thermis videatur dele dan, có magis fua-fiytadipfas accederet, amp;nbsp;nüc, poftquam pürgata eft, fine dubio magno luo cómo-dolauabit, fi modo iuxta meum prxfcri-ptumvixerit.Dequo nihil omninódubi-tö,prqcipuc cùmviderim,quodhicinof-

b b 5

-ocr page 402-

390 Epistola R. Medic. ficiofueritjamp;nihilprorfus ncglexcrit.Bc-ne vale,amp; certó crcde,quod coniunxiua line vUoimpedimcnto nice dat, amp;nbsp;quod fatis profjjerafruacur valctudine. id quod finedubioetiaexlitcris ipfius intelliges. Iterum vale,Sc iftam breuitatem,atq; nc-gligentiam in fcribendis literis boni con-fule.Datæ Vratill.pridie Non.Od.an.^1. Andreæ Avrifabro Medico, amp;:c, Georgius Fherus S.D.

De ollis te vafeulis quz efiüdiuntut.

DE ollis Trebinzianis paucis, qua ipfe ego vidi, quibus deniq; inrerfui, ac-cipe.Eft locus extraTrebinzum apprimc arenofus,inftarmonticuli,prope villain Maffei, noftri vocant^/f» Toppelber^,c\xM3 hares amp;nbsp;dominus Maflowski, ab eadem villa nominatus,vt Polonoru nobiles ple-riq; confucuere: hue fub feriis Penteco-ftes,fi quando ciucs tædium amp;nbsp;fatietas vr-bis cœperit, animi rccrcandi gratia fefe conferunt,agricolis numos aliquot énumérant, quiligone amp;palo accindifero-bcm in modum circuli effodiunt, ex qua tadem ollulam prope madidam, raollcm amp;nbsp;tenerrimam, cu arcnofa terra, amp;nbsp;variis inftrumentis educunc,quç fi paululum in aerem

-ocr page 403-

L I B E^K ’ I I I. 3 nbsp;nbsp;391

aërem fublata amp;nbsp;detéta fuerit indürefeit, amp;nbsp;ex molli fubdurior redditurVidiego nonnûquam carbones,ligna, ofla, inftru-mencaænea,amp; ferrea,ærugine fubduda, quæ ego hinc inde aurifabris amp;nbsp;ferariis exhibui,vt fi qui talium inftrumétorum, velponus fragmêtorumvfum nouiflenc, referrent, atqui nemo illorumrepertus, qui faite diuinare reële de ciufmodi fra-gmétis potuiflet, adeo antiquitate amp;nbsp;fer-rugine contrita. Putoegoifthicquadam. fcpulturam gentilium fuiffe, qui cûvrnis carerent,ollas intérim cum cinere, igné, fauilla, amp;nbsp;reliquis inftrumétis ex rogo reliais in fignum pietatis coUegerunt,con-dentes tumulo mediaq; inhumajtunt arena. Vnde loginquitatc temporis fadum, ejuod madente terra affiduo humore oHç liquefcant,amp; in naturam priorem,ex qua faëlx,reuertuntur,amp;fiparum cautè exemptas fuerint lutumac argillam prool-laretinebis. Sicautius amp;nbsp;diligentius rem agasineximendisvrnis aëris ficcitatein-durefcunt,amp; naturam priftinam, qua à figulo formatas retinent. Si quippiam inde E.T. melius ac redius dicere poterit, bb 4

-ocr page 404-

j^i Er IS TO LA R. Medic.

nonrcpugnabo^mó fi ^atum foveintd-, ,^. lexcro,operam dabo feduló,vcab incolis circa Trebinzium, fi nÓ hac hyeme, ceEr tè vemali tempore tale quippiam collegium amp;nbsp;conleruatum ex fepultura geoti-Iium,vc],vt noftri vocant,Toppelbergx ad T.H.mittam.His optime valereT.ti^ cum coniuge amp;nbsp;totafamilia cupio. Dat# Vratiflauixvltimolanuarij,anno 1544? ?

Abraham Seiler Medicvs f/rincipü BregenJ/s, c^cJoachi/fio Baud^fo B/ed. S.D.

HA BENT nonnunquam, dariflime vir,morbi corumq; lymptomata,vt quotidiana teftatür experientia,aliquid prêter idæam propriam peculiare,quoi-pforum inuafiones exacerbantur.Hoc amp;nbsp;reguläres curationes caulas refpicientes dénotant. Etfanè verédum id inconiuge generofi N. N. vfu venire,quæfingulari opera doâ:iflîmorum Medicorü reftitui nopotuit, fymptomata in peius,vt litens fignificas ruüt.Neautem fus Mincruam Vidcatur,boctibi prçfcribere,cûipfcmct, quod equidem lubens «crûs de caufis fc-eiflem,

-ocr page 405-

IT 1 BER I I I. ^ nbsp;39}

nflrcm,acl vos ob molcmncgonorn meo-rä recurrere non poffim,Jibu:t.Epilep(jx ïp^'p^*-fine per cófenfum,vel eflennam fucrmt, amp;caufisantecedentibus fiiblacisfi recur* ruht «uoa/wofä^TTo» fubefle, quæ caufa vel in fiibftahtia cerebri,vel in vctriculo,vcl in-teftino eolo,vel matrice,vel exrernomé-bro h^ret. Vt autem auferri poifit ad me-dieamentaEióhsvniucrfalib.appropriara, vt vocant,recurrcdum eft, fi talia excogif tari pofiint.Etfacilè milii perfuadcoprx-r ter cerebrum aftedü, colon inteftinum, vcntriculum, amp;matriceme6rcntirc. Ex-pertusfum fçpenumero in epilcpfiacon* firmata,ü in quadratura3amp;in ipfo paroxy-fmo praefentis medicamenti inilar fabx exhibitum fuerit,quod multi etia adultx «tan slib era tl finnquo amp;nbsp;generofa domina fine moleftia vti potcrit, fi tibi videbi-tur.Eft mirificx efficaciç in côcurfu multarum caufarû.Profpiciedum etiamvem triculo amp;nbsp;matrici vnguctis minus odora-tis amp;nbsp;cmplaftris,ne cuaporädo fua excre-mentacerebro communicent. Per intc-rioramultis medicamentis, cum rclpuat, moleftare nó video ex viu efle. Hæc brc-caiab?

-ocr page 406-

J94 E/üT’oLAR. Medic.

uibus currente calamo ad te exarare vö-lui,vtpetitioni tuxfatisfacerem. Habes enim me ad quxuis officia tibi deuindu. Dabantur Vratislauiaï 13 Odob.an.1y70.

Abraham Se ILER Medicvs, amp;cJüachim0 Bauiitßo Aled. S.D.

AFfegtiones, quibus nobilis vit tnoleftatur,exlongoepatis vitiore-fultant.Coaceruatindies multas crudita-tesexocio amp;ingluuie. Ita enim compa-ratum effiquando çgri ad ütietatem vfq; corpus non replent,fe frui inualetudine mediocri. Cùm ignorent frugalitatcma-gnu effe vedigal fanitatis. Morbos ex re-plctione cótrados curandos effie euacua-tione nos no folùm fenex nofter,fedquo-tidiana docetcxperiétia. Cùm ergo corpus fcateat malis humoribus omnino co-inodismcdicamêtiseuacuandum. Nota cftmihiægrinatura, amp;nbsp;corporis dÜpofi-tio, imaginatur fe priftinam pofie acqui-rerevaletudinem.Vtinaars noftra amp;nbsp;natura haec præftarcnt,vt fenedus in adole-Icentiam comutaretur.Sed hxc non funt artis noftræ,verum vt affediones,quas natura

-ocr page 407-

L I B E R I I I. 55^ natura auxiliatricc pharmacia refarcirc poteft,Medicus folfimodó fubit. Adim-polfibilia nemo obligatur. Ad corpus e-uacuandumvniucrfaliter nihil commo-dius farza,vt E.T, cft fentêtia. V fum ligni vereorin corporibusepate calidiori prç-ditis.Bene amp;nbsp;féliciter vale. Dabantur ra-ptira Vratislauixxx Septemb.anno 1578.

Abraham Seiler Medicvs, ^c.Paulo Clofio ^Phyfico Gldc.S'.D.

CO N Q^ E R i T v R de febrili aceeflio-ne de tertio in tertium,cumingenti i'«'««* capitis dolore, vigiliis, vomitu nonnun-quam,cibi inappetentia,atq-, viriumde-icólione.Certü eft in ventriculo, atq; pri-mis venis,cùm vrina fit rubicundior, atq, arenulæ femper excernatur,aliquam hæ-rere materiamjcùm etiam aliquando vo-mitusaccedat,qux fomes eft febriculae diuturnioris. Suaderéergovt die quietis dcnodulo ex rhabarbaro infuib in vino hauftüficeretjpofletaliquidcinnamo.mi admifccri. Die veróinuaGonishauftuex radice Chinç propinaré,vel darem pulue lis exzedoaria,nuce condita,amp; caphura

-ocr page 408-

39^ Epïstolar. Mi Die. confe^i 3 j. capcrem ^ ß. amp;nbsp;cü tfe. iüj. aq. dccoqueremad medietatis cafum,infiï ncaliqnidligm aloes iniicerê,vtpote 5ßj deinde colacuradulcorarcmcu ^j facch^ candi,de hac potione darem ^ v. cum ah-

tn dolore U-piüt.

quotgutrisaq.cinnamomi.Carpoquoqj, ante paroxyfmum adhiberem noduloscx futa, abfotano, faluia amp;burfa partonscó-J fefto.Sunt autem madefaciendi in aceto vini.Quod ii poft vfunifebris non remit-teret,darcm catapotia conciliatoris. qux aggreganuae nnneupantur cum extraft,^ cllebori nigri 4 vel j granis.Dolor capitis vt fopiatnr poirés epithema ex aquis plantag. rofar. melil. hederæ arborex amp;nbsp;verbenæapplicari, cuialiquid acetiadii-ciatur,vt vis melius pertranfeat. Ventri-culumquoque,vel vnguento aliquo,vcl ccrato roborarem.Expertus fum etiam fi ante acceftionem febrilem relas arancx cum vnguento populconis incorporais earpo amp;nbsp;temporibus,vbi pnlfus compre-hcnditur,appofitxfucrint,multum contuliife.Bcne vale,

amp;mcama.

A BR A-

-ocr page 409-

L I B B R 1,1^1. , j^iy

Abraham Seiler Medicvs, amp;c.Paulo Clof/ûAfeii.S.Î).

IN T E L L e x i ex literis tuis coniugem ïftamnobilem febri tertiana notha la- ^““*quot;*quot;**' botarc,amp;dolores intenfiflimes circa vm-bilicum, amp;nbsp;in exterioribus in ipfoparo-Xyfmo multum molcftia;adfcrre, arq-,vi-fesdeterere.Adhibita funt commodilli-ma fecundum rationem médicamenta: verum cùm malum no recédât poft eua-cûationem elediuam, omnino mediam. pattern philonij pixidiinclufi ante paro-xÿfmuin cum hoftia prçberem.Hociânc nonfolùm ad febrem deturbandam, ied cciam dolores demulccdos commodum erit. Poteft media quatitas vno bolo, vcl adfummum duobusdeglutiri. Ncq; ne-gligerêfomentationes exanodynis con-cinnatas,forma comoda eilet, fi facculus cónficeretur,amp; loco doled applicaretur. Dorfum inungere infrigidante,cùm non fentiat horrores infignes ante paroxy-ftnum, ne materia fuliginolà nimiumad articulos dccumbat. Magis pervrinam fluer, fi iufculis aliquid radicum fcniculi incoftufucrit. Poft philonij vfumonini

-ocr page 410-

J^S E^iJtolar. Medic.

manè Harem fucci plan tag. depurati cüm vino non potend, fed oligophoro 3 j. Iw cnim non folùm apertionis habebitur ra-' tiozfededammembris naturalibusrobur

addetur.Quantu ventriculus amp;nbsp;epar folis aperientibus labcfadetur,fi ipforum vfus nimium continuatur, experientiaabün-dèteftatur. His fi febris amp;nbsp;dolor norire-mitterét,repeterem akerara partem phi-lonij ante paroxyfmum. Carpo eda poft cuacuatione adhiberem nodulos ex ab-rotano, amp;nbsp;aceto irröratos ante paroxyfmum. Enemata plurimum conferrent f poffit perfuadcri.Valc.

C A RO LYS- OsLE VIVS, MeDICYS c^c. Laureutio Scholziü

' Med.S.D.

VEHEMENTER mihi placet fides tua,qua meen agis: cande ipfe quoq;

præftabo. Demedicamentis mecûcom-municatisgratias ago.D.Abrahamusiam ab aliquot feptimanis peregrè abeft.Ita-que cum ailoqui de illis, quæ ab ipfo cu-peremusimpetrare hadenus nori potui. Faciam idvbi redierit.Interca èadbide-fcribam, quæ mihi Crato patefecit,àfe

-ocr page 411-

Liber I I I. 595» vfu cognita.Me enim cunftâtem,acpro-pe refugicntem Crato vitro in fuam fa-miliaritatem pertraxit, mihique promi-fit, fe mecum fua fecreta medicamenta ’ communicaturum : quæ eadem à me tu quoque expedabis, fi ab ipfo abftulcro. Intereadumfamiliariter mecum confa-bularetur,dixit magnum effe remedium oculotum malèaifedorum,ficomminu- .

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lapis calaou*

as amp;nbsp;conteras lapidem calaminarem m nwi«. tenuempuluerem,amp; cum medulla offis bubuliliqucfada commifeeas, forma li-nimenti, quo oculos claufos inungas, fcd lanandum eife flexurn cubiti lixiuio acri, vtibiexciteturpruritus.y carduumbe-nedidum, afperge aquam cardui, amp;nbsp;fac vt denuo deftillet. Hoc liquore linteolu P™Jquot;‘'*' imbutum Crato furdaftris immittit in au-rein,fi doleant,vel non audiant. Nihil ex omnibus medicamêtis,quç expertus eft, fe côdueibilius coperifle fatetur. Oculos cacrorum tritos amp;nbsp;leuigatos in marmore j”/j“-“*'’“’ pluvimûpoffeinfedâdis doloribus imma niffimis câcrorû ait, fi ex vino,vel iufculo hibâtur.Idê affirmât folia perficariç,aqua ’®*-p'^^^ fluuialimadcfaôta,amp;impofita fanare fçda «bw.

-ocr page 412-

400 EPISTOL A R. Medic.

Cauplafma pro gaogra* sa.

vlccra. Cacaplafmatis,quod in copefecn-*^^g^rigræna üpè vidi eu exoptaro euêtu vfurpari à D.Buccella,hæc eft deferiptio: ^ Farin.lupinor.

fabarum gij.

Succirucæ^ij.autpul.rutx fiij.

Oxymell.fimpI.g vj.

Lixiuij q.f

Interdum addit puluerem fcordij: non-nunquam etiampauxillum vithon,fiin-ualueratgangrçna.Cataplafinaincontu-fionibu.s,amp; plagis capitis potens :

^ Farin, hordei, fa bar urn, an. gij.

Pul.betonic.

chamxmet r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melilot.

\ roür.an.gj.

, . CaJam.aromatic.jß.

, OxymelI.^j.

Ol.rofar.hypericon.an.^ft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Viniboniq.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ratione parandi /accharum Saturni non / plane inceftigo.Nam ftftatimabinirio Et / duJci/nmum,qiiid caufx ed, cur refolai-tur in aqua caiida, vc dçponazâczedinem!

-ocr page 413-

LiBER lii. 40t

Q^od fi tritum immitritur cücurbitx, vt foluaturinbalneo Mariae: tandem liquidum, non autem aridum quid exorictur. Vnguentucxfuccis arantij ccepi hisdié-busvfurpare,nóab(q;vtilitate. Alias pla-ra. Refalütat te magnificus Dn. Dudi-thius. Valecurnfamiliatua, amp;mc ama; Vratiflauia 9 Martij, an. 1585;

CaROLVS ÖsLEVIVS M E D. amp;C.

Laurentio Schol^o Aied. 5. D.

EG ö Vero, mi optime Scholzi,non minus libehter refpondi,quàm tu ad me fcripfcris. Quos hîc iri cafu veftri ciuis confulam non habeö. D.Weyflelium de eóconuenirem,etiam mea,boceft, diP cendicaufa,fimenon grauarcturaüdire. Atonforibus noftris nihil Jjrofedô expi-fcareris, quód animo tuo fatisfaceret,he-que cos puto Lignicenfib. anteponédos. Meam itaq-, fententiam ad te liberè per-Icribam, quam velim feuero iudicio exa-fcines.Dislöcationétali cognofcere is ab indisioci* initio potviiflet, qui certaseius faÖ:^notas tenet. Exiftimo autem nó adliibitum Kliffe ftatimhominem intelligêtem. Stt-

CC

-ocr page 414-

401 Epistola R. Medic.

(picor pcrfeftam non fuifle luxadoncra. Hac enim pent illius arciculi motus, in qucm ipfaincidit. narras autcm virum ilium iter fecifle negleólo malo: lógo tempore poft, oborto tumore, minus digno-ici potuitluxatio. nee certum fignumlu-xationisfuit, ficomode inambularcnon potuit.Hoc enim potuit contingere propter dolorem partis mouédæ,ex aliaeaü-lâ,quàm ex luxatione ortü. Venio in earn opinionem, folam diftorfioncm fada fu-iffe, qua tenfà nimiû fuerint vincula, qu« connexionem articuli continent, arque adeo omnia,quç adarticulationem illam eonueniunt : vt folet acciderc, fi mem-brum cafu nimis vel extedatur, vel fleda-tur in partem quam piam, prêter eius na-turam, inde exti tit dolor, amp;nbsp;propter hue, aut etiam propter ligamenta iundurç rc-laxata,nec firmitcr iam amplius cótinen-tia,difficilioramp;laboriofiorincc(rus, dolor praferrimexitineribus exacerbatus, at-traxit humores ex corpore ad partem debilem amp;nbsp;ægram,adquamtâquam imam, ex Ic defluere folét. Hæc veró laxior iam reddita,eos facilius admifit.Exhocafflu-

XU

-ocr page 415-

L I fe ■ R *1 I I. ^QJ xu humorum natus eft tumor, amp;nbsp;intempérie amp;nbsp;diftenfione partium occupata-rum moleftus. Materia autem tumoris qualis p.otiffimum fiicrit, non obfcurum puto cogitati, naturam ad quodq; mem-brumtranfmitterealimentum, ipfi con-gruumamp; fimile. Quod longiori tempo-rc.fe abundatius affluens, nee benècon-fedum adebiliparte ceffit incumorem. Suntauté extreme partes neruof«,mcm branofxjoffea:, exangues. Huiufmodi Gütern humor, id eft, cognationem amp;nbsp;fi-militudinc cum ipfis Habens, nempè glu-tinofus, denfus, tenax, frigidus amp;nbsp;ficeus, non eft aptus, neq; ad digeftione, vt con-uerfus in vapore exhalet,quamuis .n.par-tes quidam tenuiores,quas pro vehiculo fluxionis adiudas effe oportet, difcutian-tur,reliqux tarne magis impingutur con-denfatæ: nee ad fuppurationem: ad hanc enim caliditas, amp;nbsp;humiditas rcquiritur. Si fcire velis qualem mihi humorê imaginer , finge te membranam aliquam, auc neruü adeo maceraffe, vt quafi in mucil-bginé rcdegcris.NS mirumigitur fi fada ïpcrtione nihil humidieftluxit: difeuftus cc i

-ocr page 416-

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4 Epis TOL A R. Medic.

enim fuit humor fubcilior,amp;rcmafit eraf fior,magis coalt;Stusamp;quafi concretus ex fluido. Porró calor, qui m mëbris extremis amp;nbsp;cxcarnibus infirmior eft, non po-tuit amp;eas tuen, amp;inapfum atq; penitus impadum humorem probe vincere, ne qdmaliinferret. Hinceuenit,vthumor, præternaturaniibidetentus j ncc acalo-re naturali fuperatus,aut gubernatus,cœ-perit amp;nbsp;ipfe Görrurnpi,amp; lanas partes cor-rumpere: ex quo tandem etiam oificulo-rum feparatio, fado maiori foramine nó rungi. miror excreuilfe fungos. Hiautemnori apparuerunt, quodipforummateriæ,ha-denus conclure, non data fuit portai Eft autem iftorum fungorum cadem ration quæillorum, qui enafcuntur exIxfa méninge in vulneribus capitis, de quibus Iohannes Langius in Epift. vj. In cæca, in-q uit, amp;nbsp;occulta cranij fradura rato vel fe* rè numquam fungi nafcuntur. Quem-admodum fint in ftipitibusarborum hü-mores protrudi, per corticem extubera-tes',in fungos coalefcüt, fic vulnerato cranio, humores cerebri afflount, qui (tefte Alexandre Aphrodifio^olfis frigore eón-deri-

-ocr page 417-

L X B’ E R I I L 405 denfati, in fpeciem fungi cocrefcunt: qui infuperiori parte ampliuiculi, infraveró prætenues pro ratione loei perficiuntur. Vndc Galenuslib. Epid- tertio ait: «to. i^tf-fST ;^/-(/^ TaiS/eÓ^W ii^f üü^f Spgt;«S^i/Z4VK , tCjlA»« •ü!a«7alt; 0/ OTMc(^x.(i'x,inaf. i.Dcnlitate humorü, tales in vulnecibus adnafcebas efficien-te, quasmultifungos appellat, qnos cum noftrates chirurgi in capitis vulneribus e-natos vident, fubftantiam cerebri effe ar-bitrati, aut xgros taquam deploratos re-linquunt: aut fi forte fortuna cos curaue-rint, vulnera cerebri fefeenraife, tantil-Iumq5decercbro fruftu cxemiiregloria-tiir.Verba adferibere volui,quod dubita-uian librum haberes. Confer occultam cranei fraduram cum ardo hurnoris fo-ramine, illam apertam cum hoc patente, amp;nbsp;videbis fimilitudinem inpariibus na-tura fimilibus.Vtrxqj enim funt mebra-nofe, exangucs, oireæ,frigidæ. Ca,ufaau-tem cur in vulneribus amp;nbsp;læfionibus, ner-uorum, tendinum,mcmbranarü,C)flium, fuccrefcat copiofa caro flaccida, hæevi-detur elfe, quod hxc funt corpora denfa, èquib. tenuiqr ^ ferofior parsdanguims

cc 5

-ocr page 418-

'40^ Epistolar. Medic.

cffluit,retéta, amp;pcrcalorcm extrancum cxiccata,craffiori. Addeetiam ex Lan-gio,vel potius ex Alexandre A phrodifeo affluentes humores, partium excarniura frigore códenfari. Affluit autem fanguis copiofus, amp;nbsp;propter dolorem infignem, qui eo redditur maior, quo plus affluit, amp;nbsp;quia natura raultum tranfmirtit, ad fepa-radam pattern corruptam amp;nbsp;morituram, idq; propter inimicitiam inter viuum amp;nbsp;inortuum. Caro illaflaccida non tantum in fubftantia: raritate,amp;, vt ita dicam, va-' rietate cum fungis terreftribus couenit: ièdetiam infubitoortuamp;augmeto. Seis polypos refedos, neq; ex arte poft fedio-nem curatos, vno atq; altcro die in prifti-nam molcm excrefcere : quorum eadem prope eftcaufa, quæ fungorum, dequi-bus agimus, amp;nbsp;proptcrea vtrorumq; et-iam curatio non diffimilis. Nemirerisi-gitur tonfores medicamentis excrucian-tibus, qua: plus, concitato dolore, attra-hunt, quam erofioneabftimant,eftccil^ fe. Tuqualpcbonum virum curandum fufcipias bene délibéra. Cum malum in ipfa iundura infedcrit, ibiquc corru-

-ocr page 419-

L I B E R I I I. 407

püo facta fuerit, claudicationem illc non effugeret, etiam fànaro vlcere, vti mea Quidem fert opinio. Nam calor prêter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

naturam ex dolore amp;nbsp;affluxu nimij humons in parte excitatus, mucilaginem cartilaginum,quæ inter offa articulata in-tercedunt, amp;nbsp;craflîorem partem affluen-tis humons ferofi, quem vulgus tonforum, aquam articulor um, il4i Gliedtwaf /èr appellant,exiccat amp;nbsp;indurat. Hoc ad-coverum eft, vteam ob rem, omniaetiam vulnera iundurarü, vel optime amp;nbsp;re-âiffimècurata, articulationcmdeftruât.

Sed vehementer dubito an curaripoflit. Nofti vlcus nó fanari nih pars vlccrata re-cipiatfuam natiuam temperiem, amp;nbsp;ab 0-mnibus impedimetis Garnis, qua explen-daeft,regeneraiid£cliberetur. Hïc præ-tereaadfuntfungi rebelles, funt indicia corruptorum offium. Ais natura, quæ eft curatrix morborum,in hoc çgro elfe viribus afflidiflimis amp;nbsp;proftratis. Hæcigitur cum fît tam debilis,mGtuendum vt poffit corruptioni, ne fcrpat amp;nbsp;inualefcat, refî-ftere. Et funtalioquin pedes afote vitalis

cc 4

-ocr page 420-

408 Epistolar. Medic.

calons remotiflimi, hocqs no nimio prx-diti. Nolimtedocerecuratione. Vnuin Iiocdicam, yideri mihiante omnia hoc faciendum, vt æger reficiatur, amp;nbsp;pars ha-^enus doloribus frad^a demulcentibus, amp;amicum temperatumque caloremin-ducennb. atq; roborantibus cataplafma-dbus refocilletur. Interea fungis etiani pulueres fine cruciatu ficcates,abfumen-îçs, amp;adft:ringentes,vel huiufmodiaqiix afpergipotent, quæ cadem ad putredi-nem cohibendamconducent. Atqibxc habui, quæin hoc cafn reiponderern, 0. Buccella primus mefungorum naturam inexperiudo docuit. Neminem verôlegi vnquam, qui de ipfis feripferit, prêter Lagium, Saris mihi fuit de iplà natura rei meam tibi fententiam explicate, qux fi faha efletjfalfam quoq; elfe oporterèt cu-tationem fuper eaextruda, quam facile colliges per teipfumtanquam Medicus methodicus.Te rogo, fiquid dubij inea tibi reliquum eft, mihi id libéré vt referi-bas. Memini te habere effigiem infiru-inenticuiufdam,quo Arantiusvfuseftad polypumrefecâdum. Rogo te eammit-

-ocr page 421-

LiBER III. 4C51 te. Bona fide à me ftatim recipics. Secret taCratonis, qux D. Monauius tecum comunicauit,nondumdefcripfi.Ignofcc pigntix mex. Vale cum chahffima con--iuge. Refalutant te amici,quos per me (a-lutafti,D. Albinus Heluigius amp;nbsp;D. Abra-, hamus. herum vale, amp;meama. Vracif-lauiaijlulij,anno 1585.

Çarolvs OsLEvivs Med. amp;c, Laurentio Scholzto Meni. S. D.

CV M fciam me tibi debere, ne fidem quamtibidedi, incufes,cxolua; fed ita vt velim porro tuis mentis obligari. Percara mihieftamicitia tua, qua feme! cœptamcoli, religiosè,quoadvixero, colam •, amp;nbsp;etiam magis, quod fperem nos aliquando in patria coniundos fore. Per-fpicio liberalem amp;nbsp;apertum tuum ani-mum crga me, eundemque minime ad communicandum difficilem, in quo N.' N. vincis, qui feduló premit, fi quid fin-gularefe habere putat, vtvix multis pre-cibus extorqueas, quod tarnen fæpe tale eft, vtvcl idem publice extet, vel par, auteo etiam prxclarius facile repcriarur. Coftitui plane apud me, nihil ab ipfo pe-

-ocr page 422-

'41Q Epi STOL A R. Medic.

tere, nifi quod ipfe facile ac libenter, atq; adcó vltró largiturus fit. Quod enim mo-rofe datur ab eo,qui mei amans amp;ftudio-fus haben vult, tam mihi ingratumeft, vt poeniteat rogafle. Si fcires quam bené amp;nbsp;ex animo D. Abrahamus mihi voluerit, credcres me ingetem dolorem exipfius ©bitupercepifle. Quidam pra:clarame-cum communicauit, quxvolo tibi quo-quo mecum cife communia. Sed hoc pa-lt;So, vttemihifanticobftringas, niilli tc ipforum copiamfadurum ,meinfcio. Si rcfciucro illu, cui ea patefacere vclis, eflc virum bonum, quique fua liberali pedo-re communicet , lubcntiffimè permit-tarn. Homini veró in gratificando diffi-cili rclinquam fua, mihi afleruabo mea. Sequenti medicamento, quodmiracu-lofumelfedum habet, dixit mihi D.A-brahamus, vir longé optimus, febonura fibi nomen in Morauiacomparaffe:

l^Spcc. Diambræ ^ij.

Infundantur in vino deftillato quatuor-decim dies, vtlatum digitum fuperemi-neat,add.

Opij5vj. lt;1

Mu-

-ocr page 423-

Liber III.

4n

'’Mumissß.

Succi Hiofcyami | j.

CoraU. rub.

, Carabæan.^ij.

Croci 9j.

j, Mofchigr.xvj.

Ambrxgr.xij.

Affufo rurfus fpiritu vim, vr fupcrcmi-neatlatumdigitum, digeranturpoftfor-naccm permenfem, quotidie agitando. ^•«t 5bpro xgriconftitutione. Mama-cis, in vigiUis extremis, colicis, in febrib. ardétibus, phrencfi, peripneumonia de-fperata exbibetur.Curario cacri,qua qui- p^, ^„^^ dam féliciter vfus eft, amagno quodam viro mihi communicata : ÿ Radie, fer-pentariæ maioris eolleâæ menfe lunio, tranfuerfimincifæ, amp;filo lineo traiedae, amp;:ad vmbramcxiccatx, fufpenfx ne pa-rietem attingat, in fubtilcm pulucrem redaftx quatum volueris, cui addc Arfc-nici non fplendentis terriam pattern, fu-

* liginis camini parum, omnia bene com-mifccantur,amp; fubtiliflimc puluerifentur, ïeferuentur in pixidc lignea. Sivlcus fit

-ocr page 424-

411 Epistolar. Medic.

valdè putridum, arundinaceo eultro feab pendum eft, veparum ßnguinis exeat, amp;nbsp;puluis fubtiliter infpergendus, atq; gofli-pium ialiua madefaôlû,fupcrponenduin, proteftadumq; eft, quod per diem amp;nbsp;no-étemvnâ, dolorem moleftum excitabir, atq-, pars intumefcet, fed quatq tumidior euadet, eó melius. Nóeftremouendum medicamentum. Sed facict efeharâ, qux - Iponte per fe poft ödauum diem cadet, fi poft efcharam elapfam immudum rema-nebit vlcus,mundifica cum melle rofaro, fucco apij, amp;nbsp;paru farinx hordei, velyn-guento Ifidis,amp;fuperponaturvnguccum de Tutia. Si veró aliqua radix remane-ret: rurfusapponeprxdidumpulperem; amp;nbsp;pro remoueda efchara nihil addes, fed nature permittes. Sed antequam aggre-diaris curam , purga corpus competen-tipurgatione: amp;relt;ftam vidus rationem prxfcribe. Ad Gonorrhœam fingulare D. Belocati, Medici Patauini, experi-mentum:

All Conor-rheun ûngu» • lare*

^^ Gummi ärabiCt Tragacanth, Carab.

Mu-

-ocr page 425-

Liber I I Î. 415-Mumix,

Boli armen.

Mandibul.lucijan. q.v.

Pulu. amp;nbsp;cum fÿr. de refis fuccis, vel myr-tinof. pillulæ pondéré gj. Capiat prima vice piUulastres, deinde pillulam vnam per plures dies. Hæc tria cum fint prx-clara, amp;nbsp;plane feleéta, maximique mo-menti, velim inftar multorum tibi fint. Qua: nouarum acceflióne augebo : fi pa-ftunl j quod tecum ineo, mihi confif-maueris, Sanâè tibi affirmo, nihil elle apud me, autvnquamfore, quodte ce-larevelim. Puluerisillius conficiendira-tionem, quemveheméter expetiuimuSj D. Abrahamus me dócüit. Illum dicó puluefeni, quo Bregæ,admihiftrante cu-ram D. Sebifchió,quidam fanatus eft,Habens collum viceribus cauernofis amp;nbsp;con-tumacibus exefum. Bonus vir, vt per-fpiceremipfiusfidem, non defcripfit mini parandi rationem : ex defcriptione c-nim vix, ac ne vix quidem, potuiflem dif-cere : fed domi fux paraüit me fpedantc. Idem tibi promitto.Sedeftquxdam gratis caufa, cur diligeter caucamus, ne puk

-ocr page 426-

*414 Epistolak- Medic.

uis ille innotcfcat vulgo, quam te malodi uinarc,quam exprimere. Vidi apud iUuni pixidem eo plenam, tibi^î inferiptam. Si quachabesvelLangij, vclaliorum, prêter ca, quæà te petij, fingulana, inquam, amp;nbsp;certa, nee paflïm extantia, rogo ne me eeles. Vidcor mihi hïc efle in nundinis ièumercatu.Vndebenè onuftusoptimis mercibus redire in patriam cogito.Tune mihifidus eris Achates; quauis ego non funiÆneas. Vale. D. Hieronymus Michaël te peramantercum coiugeamp;filio-lo ialutat, quibus ego quoq; plurimaialu-tem adferibo.Praga, 4 Decemb.an. 1585.

CaROLVS OSLEVIVS MeD. amp;C.

Laurentio Schot^oAfeil. ^'. D.

AM i c v s ille nofter, nunclibenter ea communicat, in quibus antehac ditficilem iefe præftitit, Didicit exfami-liari mea confuetudine mihi ea demum grataefle, quæingenuè amp;libentianimo communicantur; quæ veroiadantur amp;nbsp;prcmuntur,præiertim inter amicos,con- , temnendavideri. Acccßkoblcquiumc« | urn, quoita cumraihi deuincio, vtnon poffit

-ocr page 427-

L i s c K I II. 4tf^ poffit me à familiari neceflîtudinc cxclu-derc. Recipit ctiam à me i»»vJgt;uest. Lada-num vfurpauic Gepius admodu féliciter, metefte. Defcriptjonem ignoro. Tu ab ipfopete. Sinullamhabes,autillerecu-fabit, quod non puto, mcmone,ameac-cipics, variamquidê, fedineiFeduprin-cipali eófentientem. Na dus fum defcri-ptionê Turbith Mineralis multiplicetn. Quälern habeat Stromerus nondumre-fciui. Cum enim memori ter earn non tc-neat,commode à me haófenus ad librum compelii non potui t. Extant defetiptio-nesapud diuerfos aurores; equibuspro tuo iudiciocliges, quæ maximeplaceat. Modusapplicandiruptoria taliseft: Præ- Meam #f.

. f f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 plieandi ru-milla purgatione corporis, circumdetur puia. locus emplaftro Diachyl«n gumato (hoc enim crafsè inundum,tcnaciter adhærec cuti) quod habeat tantum foramen aut fpaciû vacuum, quatum crodere, aut ex-edere cuté velis, aut paulô minus. Cautc-rium.n.liquefadum amp;nbsp;diffluens,amplius

» redditforamen,quàmfcceris.Inillud foramen feu fpaciumimponccauterium;amp; fuperpone aliâ petiam ciùfdc emplaftri.

-ocr page 428-

T^i^ Epistola R. Medic.

Sedvidêdum ne dura fafciis partem ob-ligas, emplaftrum cum cautcrio dimo-ueaturloco. Stromæus folec relinqucre cauterium 14 horas. Sed potes etiam d-tius remouerci fi effedum eiusprænouc-ris. Ablatocauteriojdiffecaquicquid car nis aut cutis mortificatum, amp;nbsp;nigrum à cauterio redditum vidcris,amp; impone pe-dam digefl;iuo,quodvocant, inundam, tantam, qua: efchara dumtaxat bene te-gat,amp;lüperimpone Diachylon fimplex. ' Paucis diebus exibit efchara, quafublata, £ non tantum rumpere cutera, fed forta-nellaparare cogitas, imprime globiilum, ex cera viridi,cü præcipitato permixtum, qui cum ea bené fubadus fit, quodpotes facere digi tis. I ta foramen prof undius facies. VideCapouaccium, cuius traêlatum de refta adminiftratione cauterij te habere exiftimo. Ruptoriü Gabrielis Beati cupiç.Si admanum eft,ad me mirte. Ve-hioadcafum illum, que mihi proponis. Difficilima fanatu puto vlcufcula ad talos , amp;nbsp;propter confuetudinemfot anno-rum, quibus humores illuc defluxerunt prasfüagrauitateadlocum dccliuemi ^

-ocr page 429-

— Liber I I I. 41.7 qUia locus cft exanguis amp;nbsp;debilis, qu± caufa eft cur facile gangrena ex aliqua intempérie , auc defluxuibidem cxcicetur, amp;nbsp;quicquid vel puftularum, vel vlcerum jbiexoriatur,difficulter lànetur. Expur-gari bcne amp;nbsp;cxquifitè,atq-, exiccari opor-teret corpus,primum pliarmacis, deinde Guaiaci vel farzæ decoétu, fi confolidari ilia deberent. Quod ii confuetadefluxio inhiberi non pollet, paranda effet fonta-nella,palmum infra genu, ad illam inter-cipiendam. Corpore enim expurgatoamp; intercepta defluxione, facile exhalaret, amp;rcfoluerctur humor circa talos,qui im-padusintemperiem, tumorem, amp;nbsp;vlcuC eulafouet. Si verô lanatio no fuccederet,

aurprorfus æger conftitutum apudfe ha-bcret,vlcufcula illaretincre,equidé in-fpergerem hune puluerem : '^ refinam, liquetacad candelam,vtexea guttæ ca-dant in aquarn fubiedam, cas collige, in palucrem redige. Hic temperatus eft, amp;nbsp;concoquendi arque mundificandi fa-euhate ppæditus. Et imponerem quoti- Rewedi» die folia hederæviridia, vtimponi folent J'J^™’*^ fontanellis.Adruborcm amp;pruritum toi- Îh«/^** dd

-ocr page 430-

• 418 E Fi STOL A'R» M E D I C. lendujfifiipcrueniret, cxhis duobus^-leâifïïmis remediisvnumapplicarem: i. pulpa feu carnem panis triticei,m^cfa inaqua tepida,deinde exprime, amp;rurfus in alia aqua macéra, vt inftarcafaplafma* tislinteo illini (qd ad craffitudiné digin fieri debet,ne facile exiccetur}poiIït.Rc frigerat,humedat: non adftringit cutifti, ex qua adftridione impediri poflit p^r-flatio amp;nbsp;exuperatio materie illapfxj/ed potius, nonnihil concoquit amp;nbsp;refoluit. Pofles fallendi cauQ permifcere puluc-remfoliorü maluæ.Itê macerareinladc, amp;nbsp;vitellü oui cum oleo rofaceo addercj/i anodynon parare velles.x.Lixiuium acre feruefac, infunde pauxillü olei comunis, amp;nbsp;diligenter fimul agitando commifce, madefadis linteis multiplicatis locü fomenta. Ad refricandavlculcula,omnia vtilia funt, qua:habentfacultatéexulce-ràndiamp; veßeandi, quæ tarne nolim ßm-plicia.i.citra aliorû commixtioné adhi-beri,niß moderata ßnt. Pofles imponcre ranunculûleniterc5tufum,autflammii-lamlouis.Si nihil aliud in promptü.ßt,fac habeas emplaftrum quodcunq;, exempli gratia,

-ocr page 431-

Liber. III. 41^ -%T«ia|difathyion fimplex, aut potins gu-‘’mAtürh /quod maiorem vim attrahendi «effluXatn habet,amp;cumeo permifceali- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

’quantû euphorbij,nafturcij,finapi, amp;ap- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

’•plica petiam tantam, quatam vis exulce-•^tationc facerc , inundis circumcircavi-^cinis partibus, fi opus fit, vngocnto ro-fato, aut albo camphorato, vel fimili ad •'prohibendam inflammationcm. Mona-uius nofternunquaoccupatiorfuit, quä*^ nunc, itaq; me rogauit vt tibi defchbc-’ rem, i. pnlueré contra podagram magno vine apüd Principes viros in pretio amp;nbsp;vfu. ili. ranonemreparandi nafi quipræfedus sfucrit-j.oleum quoddam caufticum: fed « hæc duo pofteriora partim legere, partim inteUigere nequiui. Quare alio tempore à me habebis. Nunc accipe pulue-

lt;rcm:

y Chamæd. (quæ eft triftago) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,„,„,. ^.^

Didam.cretenf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;posait».

Chamæpith.fiueiuæartheticæ, Rad.centaur.maior.

Hcrb.centaur.minor.

^‘^ ■ Gentianæ,

*^' Rad. Ariftol.rot.an^^ij.

tSKtiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd 1

-ocr page 432-

'Xï’o Er IS TOL arquot;. Medic,

Putamin, nucleor. i. partis interior, iquç eft illius corticis fpongiofi,qui eft fub cortice duro, qui frangitur. i. inter ani-mam amp;: corticem durum, ftj amp;nbsp;^ viij.

Mifc. amp;nbsp;Epuluis fubtiliftïmus. △««ƒ 5 ßperquadraginta dies. Sedquia amarus poteft inuolui hoftia, amp;nbsp;ex vino albo, vel brodio bibi tribus circiter horis ante prä-diû. Bene vale. D. Hieronymus Michael teplurimumamp; amiciftîmèiuftît ßlutari. Praga 22. April, an. 1584, Michaeli Barth, Medico

Lipfi»ft, ^s. C^r^o/gt;/j. Pif//(i^^i//f,^(mffif /gt;onfverùaf/fac/gt;erfiff!oKÜc»^fir

/fumi/if, S. D.

Ml Barthe,exfratre AdamointeJJe-xite quodamodoaftedare amici-tiam amp;nbsp;famihariratem meam, propter Medicas quaidam præparationes, quas Hoftn menouiftenondubitas, tribuendo forte * 'J tibijVtconiiciOjCumreJiquisGaleniaiTe-clismcdicinæinteftedum : Theophrafti vero fequacibusprxparandi induftriam. Ex qua prxrogaziua Uli domini,hi Cerui conilituuntur, quifornacem calefacien-icspyra lUis. ada commedenda prppo-

nanr.

-ocr page 433-

Liber III. 4^1 hant. Dignacertefentetia quæadpofte-ros propagecur. Sedex paucis, vtmulta colligas, lie habeto : Bonis femper meæ patent fores, nee quenquam eorum exclude , qui vel docendi, vel dilcendi, vel ctiam conferendi eaufa me conueniunt. Arrogates, fuperbos, inflates, cane peius amp;angue odi.non fatis apertis, aut mundi huius illecebris irretitis inuideo. Tenon noui, licet in pueritia aliquoties mihifis vifus.Sedex quada Elegia tua Cyrenber-gij libro de pefte præfixa, ex mera igno-rantia inueheris in virumperpétua memoria digniffimum. Id quod boni Sc do-di nó eft. Qua igitur ratione te excufem. noninuenio. Memor tarnen meæ quoq; fragilitatis errata agnofcentibus condo-no, amp;ignofcoIibcter,Prçtcrea Medicina profiteer non earn quidem, quæ ex cere-bro Galeni, hominis Sc in Moyfen, Sc in Chriftum, ideoq; in Deum ipfum blaf-phemi,radices egit; fed earn quæ fundata eft in cognitione Dei, Sc naturæ, hanc ego arte ipagyrica ex terræ pulueribus extrahere didi ci fumptibus magnis,labd-rhus Setempore longo. Quæautemdi-dd 3

-ocr page 434-

411 Epistola R. Medic.

uina mihi conceflit mifericordia, cüifoîi id, quod fum, habeo ac pofTum,accepts fcro, feiens non cuiuis comunicanda natural myfteria, fed piis folunimodo, hiU niilibus amp;manfuetis. Adhunc lapidem ceulydium te examina,amp;li es,qualeni re cupio,metu quoq;yiciffim qualcm ex-pens liabcbis.Ex montanis Diux Anns, K^.Febr.an. 1569.

ChrISTOPHORO P1THOTÆIO, 7'heophraßiß^uaciy Änn^berga dementi, amp;c. ^ftchael Barth B^ed. S. D.

LItera s tuas ilt;?.Febr.admefcriptas accepi Chriftophorc, quas vt ad mé mitteres oftcndis caufas prçbuifle tibi A-damumfratremmeum. Noneoinficias multam fæpè mentionétui hadenuseife inter nos fada, cùmper alias occafiones tibi non ignoras, turn quod non ira du-dum, hac iter faciens Alexader quidam aSichten, deteapudme quæreret,aliteras etiam ad te mittêdas traderét, quais fcio te accepi(Te,amp; quod tua etiamnuper cpiftola ad Neuium exaraia ad manus meas mitteretur, quodq;, \ t fcis, eoeht-ptione quorundam medicamëtorum V-bigra-

-ocr page 435-

Liber. III.: 415 bi gr^tifiçan non inuitusftuducnm. Per Iwechi 61:11 in eft,vt de profeflione tua quererem, amp;Theophrafti fcquacem re co-gnofcerem. Scripfi turn ad fratre, quern tecummukii conuerfari,Scabs teamari intellcxeram,meipfum fi daretur oppor-tunitas no faftidire tuam confuetudine: fed potius oprare, vtpernofeendæ ven-tatis ftudio perfpiccre poflem præpara-tiones quorundam medicamentoru, in quibusvobisaliquid certe cribuitur mc-rito,vtrcdius accertiusde ipfisamp;vobis iudiciufacere po(rem:Hoc tu itaarripis, quafi vobis adimam vfurpandi ea , quae prçparatis,fcientiâ,amp; coquos vosGaleni fequacium, quern tn fuperbe contemnis conftitua,quod tantum abeft,vt ego fcn-Icnm.vtfciam vos aGalcni placiiisatq; innentis,iudicione anquodam impetu, vos feitis, defeiuifle, Sc qua: agitis, Gale-no nee fcruire, nee cognita plcraq; aut vfurpatafuifle. Atq; vtinahac lande prç-clara jpfeâô c6cêtus SeTheophraftus co-luiffet, Sc veUetis effe, q.ei cftis addidi, q» fupiorû hominû inuétis aliqd addidiflet, quafane modeftiavidernusArabes fuiffe,

dd 4

-ocr page 436-

414 EpiSTOLÄR. Medic.

homines certè iblidè doólos, amp;nbsp;nlàgnû rerûvfibarq; inuentibne’inftrudos, quas necGalenus,ncc Hippocrates vnquam fomniarunt. Non ramen illi propterea hosveritatis atq;artis Medicæ parentes, amp;nbsp;tam præclara naturæ à Deo Opt. Max. cxcitata atq; accenfa lumina impuden-ter amp;nbsp;contumcliofc abiccerunt. Aberrant iæpè quidam Medici : quis hoc neger’maxime ob earn artis parte, quæ «-(i.HavKii efl Græcis, hæc emm eft ço^a^mii, èc ex ea potiffimum artifex præftat arti-fici. Sed vos quid extruatis aut doceatis de principiis amp;nbsp;caufîs,amp;in ipfa Thera-peutica,amp;partibus cæteris ab horuni do-élrinadiuerfum pariteramp; melius,peruir dcre ego non poifum, qui ûne amp;nbsp;Theo-phrafti feripta amp;nbsp;Theophrafteorumlegi nonpauca, neq;medica tantum,led ec-iam Theologica. Miflasetiam funt ante aliquot annosad mepropofitiones Ale-xandri,amici tui,quas Iparlit in Pruffia numero 17,quibus fit Medicus,quid medicina demonllrarc fcprolïtetur,lêd de quibus mihi di^utare nÓ placet. quid ex illis vtilitatis eceperini nondum anirnad-uertb.

t

-ocr page 437-

Liber I I L 4^5

üerto. fane fi quid eft in Theophrafto, qd àprincipio nouam iolidèartem extruere debeat,amp;tollere ex horninibus ratione præditisdemonftrata doóliftimoru Græ-coruatq; Arabum,apertiusillud oftéda-turacq;probetur neccffeeft. Quisenim reftærationis inuenta,amp;: fenfm manife-ftaita abiiciat,nifi cum ratione inlanire vclit ? Vidi quafdam præparationes, anti-monij præcipuè,multas lcgi,in quib. ftu-dium amp;nbsp;diligentia veftra probo, amp;nbsp;opor-tunè vfurpataveftra medicamenta,vta-liaomnia, vtilitaté fæpè magnamaflerre poffunt, aliter accepta ægrotos, quodU-peexperti funt aliqui, præcipitave. Prx-dicatur ftudiü, opera amp;nbsp;diligentia veftra, eanemo vobisinuidet. InGalcno ti minus lila, quam in vllo alio eluxifte quis di-cit,quam cum hoc dicat vident, qué non ignoramus ardcntilfima cupiditate,vt vi-deret lt;rx.tKtToe ofliumhumanoru Alexan-driam, vt terra figiUatam pernofcerct in LcmnumnauigaUcjnoftes atqi diesdo-ftiffimis commentationibus atq; ægroru curationibuscófumfifl’c. Cuiquodtuni- proOaic, hilinfuaprofedionc tribuendumexifti- no.

-ocr page 438-

^xS Epistolary Medic.

mas, idea quod in Moy fen amp;nbsp;Chriftu co^ tumcliofus, amp;, vt tu ais, blafphemus.fwt rit: videndû tibi eft,ne hæc ipfa fit inDeU blafphemia,à quocertè illû fingulanteC cxcitatû ad propagada Mcdicinx ftiidia, amp;ad alia genera ex gentilitatc alios petr fuafum habemus. Quod veto gratia Chri fti in illûnon fuit cftiilà,cômifèrationc fortaife dignus, qua exagitationc fuerit. Neq; tarnen illa mihi non ignora, quæ in Galeno de Moyiis atq; Chrifti mentione infuntprobo ,autexculb. Ablir hoc ab hominc Chriftiano. Illud taméadChrM ftiana afpirafte affirmari forta/fis verc pol fît. Nâamp;audiifteiUûde Chrifti fcquaciû ciirationibusperverbû,amp;admirabundû, veillas prouideret atq; cognofeeret,lu-dçam verfus nauigationc inftituifteacce-pimus, in qua ira Deo difponéteinteriegt; rit. Scribis te fummi boni veri taris aeper-fedionis cu]torc,fcribis fores tuas patere bonis docendi, difcendi, conterendi cu-pidis, arrogates, fuperbos, inflatos, nó lans apcrtos,autmüdi huiusillecebris irre-titos te odifte. hæc omnia mihi tecu funt comunia; led eatenus vt line iniuriaaliq-rum vo

-ocr page 439-

' L I BKR. I I I. 427 ruVcritaté colamusamp;perqniramus. Ob caiusftudfüpluhmorü nebulonuamp;r gra-diüfaftionum aducrfirates fepèmuköq} experior. Nónoui ego tuant perfona ^ac nevidiffequidevnquarne puroaut fcio, amp;Vbitu me vidcrisignoro.CarminisCy-renbergij libro pr^fcripri, nihil adltuc roe pœnitet.Nôenimquis populo ht,autad-hiic fuerit vlus maior libri Theopbrafti dépefte editi,an eft qui ipfum per om-nialoquentem intelligat vllus ?Ego valdè dubit0jamp;hos ipfos,qui cius cdideruncli-brösiam apertoMarte cógredi viderous, diuinare,cüniicere,intclligerc,proficerc nefcio quid. Ego fanc de ipfo Theoplira-fto prxclarè fentio, (ingulariaquadade eolegi atq;etiaroaudiui. Adroirada præ-ftitit, fed qui euro pertede intelligat, amp;: qui ea, qua: ipfe fecit, taciat nondum au-diui. Vtinam hoe peftis tempore in pa-tria muitum profueris perTheophrafteä medédi rationë,apud nos amp;nbsp;hinc inde fc-dula amp;diligenti Medicorüattentioneamp; pra:fcriprionc multos pferuaros, no pau-cös fanitati reftitutos, Deo fauére, fcim’. Sedhæcomniaquorfum ,vt anunu mcü

-ocr page 440-

4x8 E P I S TÖ L A R. M E lt;) I C.

aperte nbi oftendam, viciHim perfpefto tuo,non vt inimicitias, fedvtamicitiain-eamus, monearnus nos inuicé,amp;oblara oporcunitate coram cógrediamur, amp;nbsp;de rebus mutuo Gonferamus, quod rcduin, quodvcruni eft, quæramus fineindina-tioncodüautfauoris ergaquenqua. Ego enim vel à pucro difcere, quod ignoro, quodq; neceflitatem habet, amp;nbsp;vtilitatem cum honeftate coniunda non crubefco. Tu haninrumhabes finiilé, amicitiæintra nos fundainêta iadafunr. Neq;enim decet Chriftianos propter nefcio quas dilputatiunculas, aut in Medicina Mo-narchiam alienos inter fe gerere animos, led placidé conferre rationes, amp;nbsp;omnia cóferrc ad laluté proximi, ni fallût, pium eftatq;rcd:ü. Demelanè omnia tibide-bespromittere beneuolétiæftudia amp;nbsp;officia. Vale. Liphældibus Martij, au. 1569. Michaeli Barth, Profes-

Jèriin Academia Li/dicayd^c.ChriJiojfh.

I’uhopaius S. D, NO N poteratteBarthi melius vel i-pfc depingere Apelles, atq; te viuis eoloribus tuæ depinxere ad me datadite-r.E.0

-ocr page 441-

Lise r I I I. 4x9 ræ. 0 miferum te,ac verè miferû, qui ve-terum Magorû duce Sé via negleda per fomnia mendacium Græcorû atq; Ara-1 bum ad veram Philofophiç amp;nbsp;Medicinæ metâ,terminumq;côtendis. Inquiütio-nem amp;nbsp;aniorem lapientiç omnibus mor-talibus ex aftris coceffum fcimus, ac præ-uium coriftitutû veris üpienribus, ætcr-nâq;poireffionem,nccintelligentiis,nec geneii, nec educationi etiam præclariflî-mæ adicnbimus. Multi cnim beneficio prædidarum caufarum co deuenerunt, vc viam conijiexerint, amp;nbsp;finem inteHexe-rint,verum ideo no ftarim eum funt con-fecuti, proprereaquodante Pentecoften funtmortui. Duce opus eft,filo nempe Dçdali,fi labirinthum opinionum vitare amp;exire laboraSjftclla nimirum,qua duce Magiorientis Chriftumnatumin Bethlehem inuenerunt. Hæc tibi fi illuxerit eos videbis miferos fenfus tuos, coramq^i plané tua rationem, amp;nbsp;intelliges me non Theophrafti afleclâjfed ab eodem, à quo ■ Paracelfus,edoôtum, amp;nbsp;ea habere princi-pia,caufas amp;nbsp;elementa reru, quç vti fenfi--bilia nô funt, ita nec fenfibilibus trahun-

-ocr page 442-

430 Epistola R. Medic.

Turin publicfl literis. Neq; enim margs-ritç obiiciendç porcis,nec fandu dadyw canibus. Quidautépræftiterimusiisttb-ftris fundamends nollru non tdgioriâri. Deus nouit,amp; ij quibus noftraopem hön denegarnus, qui fi nondö .advos perué-nerint noftra lande, nihil plane referß Si enim gloriari licet, gloriamur in Domino gloria noftra,amen.Si multi paru féliciter Theophraftû Magu àtempôrcA-poftolorü maximum amp;nbsp;abloliitiffimum imitârur,quid ad me.Tu videris qua mé-te ilium laudes ftmul amp;nbsp;vitupérés^ Bonu vultlaudari, malu viruperan. Piacearct-goribi, vel difpliceat,Galenicerebruitt medicina contemno, indignu commife-ratione,quod non pœnitucrit. Necmihi tccum T E P i D o in pofterum quicquanl critcommune,aliusnifucris. Hinciudi-ciû de AIexandn,dcq; re bus noftris, quas nonintelligis, fufpende, amp;benevale. Ex montanis D. Annç 12.Cal. April.an. ly^^^ ChRISTOPHORO PlTH0PÆld

Spa^yrico^amp;c.MichaelBarthMed. S. D^Ç NÜ N potcrat,Chriftophorc, neepo-tuif,nec debet, vlluspi(ftormeli*’inc depin-

-ocr page 443-

Liber I I I. 451 depingere, quameæme reprafentantli-rtera:. Ncq; cnimanimi eftingenui aliud .dic£rc,vel fcribere,amp;aliud fentire. Nulli igiturm meis litens colores infunc,ipla effigies flint animi mei ipfiflïmus ‘/““''gt; Quod verô idcircô milcrum tu me efle exclamas, atq; ingeminas, doleo ego te elfe multo miferrimura , qui Magorum pentecoftes, amp;nbsp;fimilium vocularû nemi-nivel leuiterliteratoignotarû nouàmc-tamorphoß cum obfelfum animum cir-çumferas,perftringietiam aliorû fenfus atquudiciaillarû obicdione illico opor-tete, atq-, in ftuporê faxeum adduci,quafî vifoMedufæ capite temereßfuafum babes. Si alicubi funt mcdaces Grçci amp;nbsp;Arabes,relinquantur,vclrepudienturpotius ipforû mendacia. Imo amp;nbsp;mendaces Germanos, vbi talesfunt,auerfemur. Quid cnimaliterfaciatis,quieft veritatis ftu-diofus,quin apud omnes quærat,n0quis loquatur, fedqddicatur? DocuitPaulus Apoftolusnoeffeferédü inEccle{ia,vtali qsfe addicat vcl ipfi, vel vlli alteri. Qd cû ita fit, in medicina, in pbilofopbia,qs fêlât vt in alicuius iuref’ verba magtftnî Nó

-ocr page 444-

43^ Epi s TO LA R. Medîc.

valdè abfimile eft huic,quodde intcllir gentiis, geneß, amp;nbsp;educatione liibiicis,de quibus quidlcntiedumßt, tantóredius prouidet quilts,quanto prædicus eftma-iore gt;nbsp;amp;nbsp;philolophiæ veræ fcienria,amp;rcrû StfiLeMa^ yfuarq;experientia.Quiddellella afper-Porum# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

gis,qua duce Magi orienris Chriftumna-turn in Bethlehem inuenerunt’nihil ampli us cdlcir, quàm quod Magifter tuusin hbro de vita longa de illis tribus Sabais (quorû tarnen numerummirorvbiinlà-cris legerit) ß-'ripfit, quod magica, nó na-turali vi equoruad Bethlehemiras vene-rint. Ettaméfeholiaftes illamiplàniftel-lam cometa facit amp;nbsp;noniinat.Scioamp;pic credo,mi Chrißophore,amp;diuinitusillos fuiflc addud;os,amp;m omnib.aólionib. no-ftrisdiuino hlo nobis opuseife. Sedhoc ab vtriiqi commemorato in ipecie quid éxtruimus ? ipero, vel Icio potius, lucem Dei, queni quotidie inuoco mihi vndiq; præluccre,ièd ratione, qua: hauddubiè eß: diuinx lucis radius, amp;nbsp;ncbilidimum Deidonum, amp;fênhbus adminiculis du, diorum,quos ipiè condidit,ideomepri-uabo? Ablit. Theophraßiaßeclammira-tus

-ocr page 445-

Liber I I L 435 tüs fumeur nue te efle quodamodofub-' puduerit,antea fis profeHus.De margari-f^ùs non obiieiendis poreis, videre diuinis s^butens prouerbiis, quibus multi multa palliât. Quod porro videre me iubes qua mente Theophraftum laudem fimul amp;nbsp;vituperem, faeilè me poflum expedite, ' quanquarn neq; effuse laudaffe, vel vitu-peraife me feio. Sed tulaudationé voeas hauddubièeagt;quænuperadteperferipfi. Vituperationem intelligis, quodnugas Paracelfinominaucrim inverfibus, quos mihiobiieis.Heus tunon puras fieri pof fcjvt bona amp;nbsp;mala laudanda amp;nbsp;vituperan-dafintinvno amp;eodem? Profedo nimis multa funt exempla. Homerusinodyf feaindueitMufieumin couiuio Aleinoi, fitede recorder,regis Phçnicum, cui lu-piter, vt ipfe ait, dederat bonu amp;nbsp;malum, in quo feipfum hauddubie pocta adum-brauit. Namlargitus ei erat, vt effet opti-mus cantor, amp;nbsp;addiderat ccecitatem. Simili jpfedo modo amp;nbsp;bona amp;nbsp;mala, amp;nbsp;laudatio , amp;: vituperâbilia multis modis in hac humanæ naturæ mediocritatc, vel foagilitate potius aufim pene dicere,incf ee

-ocr page 446-

454 EPISTOL^R. Medic. fè omnib. hominibus, vel plzrifq; faltcm. SedadTheopbraftum quodanmepnon debeo,ncq; volo vituperare,quod qu«da prçclaïc inuencrit,atq5 operatus fit,quod fine ratione amp;nbsp;vario atq; irrito conatu np-dèinuentaatq; demonftrataquamplnd-xnafübuercercfriuolis verbis præfumpic-rit,probare no poßum, neq; modeftiorc, quam nugarû vocabulo poflum appella-re,non fülum ca,fcd amp;nbsp;Ipontancam obfu-feationem, quaprofitetur, atq; vfurpatin iis,fi qua:rede eruit. Neutiquaenimhoc decet eû,qui gloriari vult, quod fccitJiU-mano generi cófulere veile ƒ neq; hïc vos tuenturfuperiusnotataprouerbia. Qua: veró fint talium inuolutionu confilia non libettibi obiieere, etfi facile eftiUa colli-gere. Ita video me nóaliter facere, quàm vtlaudem bonum amp;nbsp;vituperem malum. Galeni cerebrü quoniam contemnere te profiteris,ièd fob addidu non efie Theo-phrafi:o,quem tu totumpenè adoras,ego iccundum mediaftinum diftinguens, amp;nbsp;iuxta ca,quæiâ fcripfi,vna parte tanquam firn urn ampleólor, altera ünum efieaffir-Tefi4u». mare non poiTum, Quod me tepidu vo-cas,

-ocr page 447-

' L I ft E R Î 1 L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45 J Vas, atq; ea vocc,vt exa ratio maiufcula in-dicat,pungere voluifti, non (urn ita ferui« ^dus,vt me hocinflâmec, nequtafrigidus, vt vrat.Scio qnpfda qni nullas in rebus di-ftindiones adhibét,amp; omnia cófundere» gloriosu. n. autumant in contentionibuS iftud,amp; neutralium nomen amp;nbsp;fimilia ran-quamprobrofum obiicercaliis. Sedhoc quidad mc ?Plærumq-, tarnen tepidi illi amp;nbsp;temperati quictiorianimo, amp;iudicioo-mnia redius difpicerc deprehenduntur, quam vel frigidi, quiomnê fenfumami-lcrunt,vel nimis calidi,qui feruore nimio omniadeprauant atq;corrumput. Sitibi non placet mecum communicate facile te,quoniamitalibctdimitto. Sedcgoita non incitotjVt ferre non poflrim,vt per o-mnia falues tuum Paracellt;um,amp; tuu pro-pofitum.Laudabo te cum video. Alexan-drum abfenté nolo mordete, led idem q» nùper fcripfi affirmö,me ex illius pofitio-nibus nihil proficere,quas tamé nemo iu-dicabit,vt opinor, ita abftrufa cotinere, vt intelligi non pollint,couicialanè decerce nó effe ita manifefta. Igitur ^ tibi videtur faciio, vt vel refcribas, vel non refcribas.

ee x

-ocr page 448-

43lt;j Epistola R. Medic, Ego de glorioû amp;nbsp;fêmpiterna Hippocra-tis amp;nbsp;Galeni, amp;nbsp;eoru, qui hos fccuti fiint in medicina, monarchia nihil fum folici-tus, non vereor nc quis illis hunc princi-patum cripiat, nee dubito quin temporis progre/Tu üno adhibitoiudicio, caquæ Paracelfus, atq; eiusairec]ævtiliteramp;: rede inuenerunt, atq; prodiderunt,adho-rum rationes accommodata, fintaccef foria futura in id potins, vt Arabû amp;nbsp;Chc-rnicum,atq;,vtita dieam, QuintefTentia-norumalia. Inanisautemamp;friuola affe-datio atq; arrogantia euanefcetinauras, £ïcncAfcIepideorum,Erafiftratiorü,Dia' tricariorum, amp;nbsp;Thedalicoru temeraria, amp;nbsp;plane fimilisiadantia, qua;aliquandiu quoldam fofcinatos tenuit, dudumpror-fus enanuit. Bene vale. LipCiæ Cal. Apri-lis, anno 1^69.

Pavlvs Closivs, Physicvs

V GUcenßs^ C^“c. Laure»tie Sc^^/zto

SE c v N D A M pattern praamp;icx Melf-chÿ, cum iis, quæadhucapud mere-ftabar,tandem ribiremitto, Adiunxibis, ;

vt VO-

-ocr page 449-

Liber I I L 457 vt voluifti, duasadme D. Abrahamie-piftolas, amp;nbsp;formulas medicamentorutn» Mag, Domini Craconis.quib. iuiienem quendamdelirantem,amp; pifcesviuos,ex-crementaque propria deuorantem felici cum fucedru priftinæ fanitati reftieuît. Quas cum relegeris vt per lohannem no ftrum mihi remittas oro. In prouocandis inp*«»»««*-mcniibus D. Abrahamusvtituraquapu-legij bis probè deftillata. Exhiber illius poft euacuationem vniuerfalcm fmgulis diebus mane, amp;nbsp;fub leâ:i introitû pro vna dofi ij.8c aquæ cinnamomi aliquâtulum admifeet. Eodércmedioamp;ego, Deibe-nefifio, ante mëfem, virginem nobilem, cognata domini Capitaneinoftri, à men-fium fuppreftione, aliquot menlibus durante,liberaui. Defemine,quo D, Abra- Invrinxre-hamus in retentione vrinæ à calculo vti' folet, ad me fcripfit ipfc his verbis:Subfe-quens euulfioin fuppreftione vrinæ vitra feptimum diem admiraculum vlq; exc-ruit fuas vires in coniuge loachimi Pan-witz, amp;eft fecretum Diui Maximiliani. Excreuit calculos vltramille amp;nbsp;quingeiv tos, amp;nbsp;aliquot menfuras vrinæ.

ee 3

-ocr page 450-

438 Ept ST ÖL AR. Medic.

y Sem. violar. purpur. §ß. 'jc* ’ßtJ^ Cum aqua veronicç fufficientc quantato f.emulfio. Hæcille. Pluraalias. Namiiv Erma valetudo,qux me adhuc exercer,8c mæror,quemcxcharidîmîecQiugis meae periculolilTimadyfenteria, in quamgraJ uidaante oétiduum incidit, capio, plura me fcnbere,atiaq; his adiungere nuc non permittunt. Ignofccs itaq; amp;nbsp;breuitari5amp; inconcinnitati literarum. Salutat te D. Raphanus,communis amicus nofter,ho4 die itcrdemuvcrfusingreflus. Vale, teq} ameamari ccrtótibi perfuade. Datxte-ftinanti calamo Glazij, 2.4 lanuar. an. 8i.’ IvsTiNvs Petzoldvs, Physicvs

Gothanitt, c^c. Laurextio Scholzio Afeii. S. D.

GRatissimæ mihilitcrætuxfuc-runt, velob id inprimis, ^infoucn-daaugendaq; amicitia noftraeóftantiam tuam animaduerti. De qua etfi nüquam dubitaui,ea ramen animi tui fignificatio-nc nihil mihi iucundiusacciderepotuit. De me viciflim tibi pfuadebis velim, me fauäam amp;: perenne nominis tui memoria apudmc culturum cfle : Er Wlt;n(f mu-tuas

-ocr page 451-

Liber I IL-, nbsp;43 ƒ

tuas Iaudo,quibus vis quædam ineft,vt ca rarione fcribendi officium continuetur, amp;arnicitiaconfirmetur.Quçftionespro-pofuifti duas. i. Quid fit id plantæ, quod ^ j^^^j^^ Schroteruspalmæ Chrifti nomine cre-ïu. bro in medicinæ exercitatione vfurpat. i.AndiureticaincalcuIocoueniant.Ad-, *: .

Diurcncai» prioremantequam relpondeam: amatcr^icuio. tcrogo, vt D. Schroterum, quod ad tuas literasnihil fcripfèrit,excufatum habeas, nihilq; finiftri de ipfius erga te animo fu-fpiccris. Coburgieftinfinitisnegotiisau-licisquafiobrutus.Inilluftriffiprincipum Saxoniæ valetudinis fuftentatione Simo-nio fucceffit. Etanimaduerti illum prin-cipibus amp;nbsp;à corporis cura, amp;nbsp;à confilijs effe, ita vt ob plurima negotia rariffime a-nimum ad fcribendum appellere poffir. Palma Chrifti igitur ipfi eft ex triorchi-dum ordine:mucronata folia habês,porti fimilia, latiora tarnen, incurua, amp;nbsp;h u-mum reflexa,maculata: flores purpura-fcentes,odoratoSj{picatos.Méfe maio folia amp;nbsp;flores eraittit. Digitos citrinos Aui-eennxefle arbitratur. In mclancholici$ amp;nbsp;pituitofis afledib.etiam nos vfu ab ipfo

cc 4

-ocr page 452-

440 Epi ST OLA R. Medic.

Diuretic« ^UX.

edodivfurpamus. Syrupumenim èbul-bulis illis cofedum in officinis noftris ha-bemus, cuius defcriptionemapud te elle opinor. Adakeram vcrodiHlciliusmihi eftconcinncrelpondcre, propter multi-pkees fallaciarü tricas, quae diduro tenfæ funt: vt tarnen quod lèntio dicam,affeue-ro: Diureticapropriè itavocata,etiapur-gato corpore in calcule perfedo amp;nbsp;abfo-luto non conuenire.Id vt probem, 1 Diu-rcticoru facultates, i. calculi ciTentiales caulas oftédam. Diuretica propria funt, qux lèrum,aut crairum,aut vifcidum, aut languini permixtü, (hæc enim vitiafunt, obquæ vrina à renibus attrahi nequcat) atténuant,incidunt, fundunt amp;nbsp;feparant, amp;nbsp;prçterea vt altè fubire poiTmtjtenuium funt parti um, amp;nbsp;eximiè ac in figniter cali-da. Horum enim ek eliquare, fundere, dibungere heterogenea, vtDaucus, pe-. trofelinum, Ammi.De improprièdiure-ticis,vrpotc quæ ex accidëti,dum obftru-diones tantu expediunt, vrina: emillioni conducunqeamq; non per fe prouocant: nihil hic dicam.Nce de mcdiis,quæfrigi-dafunt, amp;nbsp;abdergendi facultatêaliquatn

-ocr page 453-

Liber III. 441 habet, vt funt 4 fern. frig, halicacabus, ra-dixgraminis. Namamp;hæc diurcricaprc-prièdici nonpoffunt, dumcaloremalie- - -num tantum reprimunt,amp;ad tempcran-dam ducut, vt commodior deinde fèrofi humoris ad renes fiat attradio. Sût igitur nobis propriè diuretica tantum illa, qux funt calida amp;ficca tertio ordine. Calculi c^i^uu^urç. caufa effedrix, prêter infitam difpofitio-nera calculofàm, amp;nbsp;arenofâm, eft ignca renum amp;nbsp;partium circumftatium calidi-tas,vt Aetius, Alexander,amp; Paulus vno 0-reaflerunt. Matcrialis veróeftnotenax, vifcidus, amp;nbsp;pituitofus humor. Hic enim nunquam,etiamfi in.tenfiffimèvratur,la-pidefcet : fed craflum, terreum amp;nbsp;ficcum ferum. lam fi calculus curari debet, (fin-gamuscnimillumcum Fernelij amp;Argé-tetij vcnia morbumjrequiruntur propriè mcdicamentaattenuantia,incidétia,fub-tilium partium citramanifeftû calorem. Quæ enim calida funt, caulasmorbificas non auferunt,fed augent:ita vt magis calculus excoquatur amp;nbsp;durefcat. Efficitur i-gitur diuretica propriè vocatain calculi, perfedi curatione neutiquam couenire.

-ocr page 454-

44^ Epistolar. Med/c.

Diumica in Pcffedi dico. Nam vbi calculas Icuiver “öo'Xon- Cöncrcuit,ncctenacitcrcopadus cft,va-MtttiuBi. p^g calore amp;nbsp;cxiccatione illud glutinis, quo leuiter cohæret cofumitur, vt in pul-ucrcis collabatur. Deinde vbi funt muM

Translatio hydropit amp;nbsp;a^omatis iu fodagram.

ta calculorum fruftula, qux aut cauitati, aut meatibus inhærêt, vt ablutione amp;nbsp;ab-ftcrfione opus fit : diuretica conuenire poffunt, vt violentia lögi vrina: profluuij calculi quafi eluantur. Arq^ hoe modo ad propofitas quæftiones refpondédum mb hi ede iudicaui : quæ fi iudicio tuo iatisfa-ftum non eft, etiam atq; etiam rogo vt a-miceme moncre vclis.Sententiam eninv tuamlubêteraudiam, necdocericrubc-Icam. V cruni vt ^hth/xætov aliquid etiam vi-ciffim tibi propona, ex Aretso vetuftifTp mo fcriptore fententiam cxccrpam,eius cnodationem abs tepeto. Multis (inquit lib.diutum.c.ix.fub fine) in hydropicum morbum podagra coceflit, quibufdam in deprauatafpirationem feu afthma. Hæc vero fucceffio immedicabilis eftatq; ine-uitabilis. Hoc pronunciatu Aretæi eftdc tranfinutatione amp;nbsp;fucccftione hydropis amp;nbsp;afthmatis ad podagram feu dolorem

coxen-

-ocr page 455-

Liber I I I. 449 coxendicis.Tu mihi dataoccafionc, cx-ponecauGm huius fucceffionis amp;nbsp;verita-usi Nam nuper in magno quoda viro hic oJ^feruatiimefti quod vterq; morbus amp;nbsp;hydrops amp;nbsp;afthma fimul dolori coxç fuc-ceircrit;amp;hæc vicia omnibus etiarndex-terrimè peradis fucrint infanabiÜa. -i i» Cur hydrops nonnunquam Afthma fc-quatur. Ego quæ de horculi tui cultura feripfifti, lubenrifllmèlegi. Habeo qui-dem elegâtemamp; fpaciofum hortum, qui multacapit, verumtamen quia, Dei gratis, paterfamilias fum, non tantum Mc-dicinæftudiofus, nunc magis lapida py-ra, amp;longæuapomarequiro, quàm Ipe-ciofosrerûinutilium flores, amp;fumptuo-fa exotica. Studium tarnen rei herbarias nGnabiicio,amp; voluptatis caufa nonnulU eolo. Helianthemum admaximamalti-tudinem alfurrexic, amp;nbsp;nuc perpulcrc floret, femina vix puto ad maturicatem Ventura. De tuis rebus fi mihi quid nundinis hyemalibus Lipfenfibus mifcris, grato id animo accipiam. Nihil autern quod mihi magis placeret donare pofles, quàm bulbum Tulipaceum.Nam è feminibus

-ocr page 456-

444 Epistolar. Medic.

nihil mihi pullulât. Habemus hîc Febres vulgäres, de quibus fentétiam mihi Fuain Dodor Schrotcrus nu fit ex aula, cuius exemplum tibi proamicitiamitto. Eins filius Philippus cum magna laude amp;nbsp;Felicitate lenæ artem Medicam amp;nbsp;publice docet amp;nbsp;excrcet. Dilputauit aliquoties cum magna omnium admitatione. Ha-bcs etia hic Thefes duas, quas nuper pro-pofuit. Iohannes Fridericus Schrotcrus Bafilex etiam rem optimè geffit, amp;nbsp;ob e-, ruditionem, cuius aliquot difputationi-bus infignia Ipecimina cdidit Doâora tus gradumadeptus. Rediitautem,vt Zuin-gcrusmihi fcripfit, in Italia, quacuifim luftrata Monfpelium (e cófcret.Schnep-pius Ifnaci Medicinam exercer. Benè vale, miamantiffime Laurenti, amp;nbsp;meonomine ofiiciosè amp;nbsp;amater fal uta Dn.Schil-lingum, amp;nbsp;D.Hennemannum.j Kalend. Octob. anno 1581. Gotha:.

I0H. ScHROTERVS, MeD. CELE-berr. ç^c. It/ßifjo PetzolJo, Med. S. D.

EGocumvideam hoctemporefebres popiilariter gralÏanteseiulmodi conditio-

-ocr page 457-

Liber III. 44^ ditionem habere, vt protinus omnes hu-mani corporis aóliones proftemanc: pri- in venenos-mum equidcm non calons remillionem « quid ùd.-quærendam : fed maximo ftudio fine vlla tunólarione in hoe incumbendum elfe iudico, quod antea fepè fimilibus in cafi-bus me facere memini, vtaugmentum venenofitarisprohibeatur, ne hoelógius ferpat, membraque principalia corrobo-rentur,vt ipfa fea venenofitate cuenpof-fint ; nó ncgledis poftea tarnen, qua: moderate refrigcrenti Namhanc refolutio-nem, quam febres hx afferunt, omninó ftatuo peftiferam, ipfamque venenofam malignitatem efie , inficientem omnes fpiritus amp;horum virtutes, Vnde in his ex-quifitè amp;nbsp;copiosè cuacuare nullo modo tutumerit: maxime cum alui fluxusco-piofus eas fxpilfimc comitetur: amp;nbsp;fi natura morbi,ægrique euacuationem patiun-tur : illa qualifcunq;, vel per venxfeélio-nem,vel pharmacum mftituitur, moderata amp;nbsp;fine vlla violentia fit oportet:adhi-beanturq; femper, quai venenofitari refi-ftunt.operæ pretium itaque eft: femper partium principaliumcorroborantia, amp;:

-ocr page 458-

S7^/?/

44^


Epist. Med. LiB. III.


horum fpiritus recrcatia exhibeamus^ gris cùm in cibo, turn potu amp;nbsp;pharmacis. Quarc rede aluo fubdudafequentispul-ucris in aquis fcabiofæ,acetofaE,boraginis bis terve in die à 3j ad 3j ß amp;nbsp;3 ij pro natura indiuiduiexhibemus:

y Succini alb. ^ij.

Scm.ocymigaryophyll.sjß. acetofe, card, bened.

cirri a. 3 ij.

Rad. tormentill.

diptami, gentianæ a. 3 ij ß.

Boli armen.

Terræ Lemniæ, Cinnamom. a.^ß.

Margaric.

Hyacinth, præpar.

OfT. de corde cerui a. 3 ij.

Sandal, omnium a. 3j ß. Mifc.f.pulu. fubtilis.

Finis Lib. 111 Epist. MED«

-ocr page 459-

in ,?r t it,. -A T’i::? gt;^^ '‘‘^^urntj- Jxj KIJK * ? gt;i ^uïdtqi sny^orf ‘'^J^ßinuriq iS „ph; tr - ród. gt;nbsp;nuum^n^ ■^“^«hhaopôtuJfcii'iiro»b. gt;fo“)^-:f.-P ^•'^'geiüdtXj gt;j rii.,xl«gt;»'jt ^S ; -‘.'^«■‘- ■^•‘‘J^' *^0ïqjig ^4,7 ♦•..gt;? , J^ ^ ïj'/iö? zid

- „ïÏjr'jrnïOi^UbH

-ocr page 460-

Fz^TTAn^T^Hr

;lt;^ Z^iJHi^AXÏIj

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘11 Mtf'^ M'^\ r^Tr#J^M»M

« gt;nbsp;♦ifvfenn^ «whizD nit'Frnl!llt;{gt;4ll||^

gt; it'4l ff. . ^ :lt; N y pl «1/^1

*nV5»wiY,y !., tV'xstatS^iu'f^' ƒ 7

Wï-i



i^squot;

-ocr page 461-

lOHCRATONIS

A KRAFTHEIM, AR-

CHIATRI CASARE!,

Mixfon^it, ßu parafa ari Ädedtcinalif,

Nuncprimùm Audio amp;induftria

Lavrentii ScHOLzii Medici

Cmw S, Citfarea t^aiffi.frfHilflf«lt;‘

-ocr page 462-

Philosopho EXiMi ■ M E b ICO Q^ o P T.

DOMINO^/ A , J lOACHIMO BAVDISIO

V R A T I S L.

I L L V S T R I S S. ^ P R I N C I P I S LiGNICENS? MEDICO

DIGNISS.

f^mico, ac affinifuo,plur.ob/êraa».

cokmia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

LAVRENTIYS SCHOLZIVS

MED. Doctor,

M/*^’'n;^^ h^HcCratoniaHamamteiti^i ^^^jï-^ ' iteneuolentù er^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

:znü JtiS \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; a '■A

-ocr page 463-

LAVRENTI!

SCHOLZII. MEDICI

VRATISLAVIENSIS.

^dklarem candidum Prafatio.

^^^ E libellus ifte, quern Crato noftcr,piæ memoriae,/««lt;gt;•«-^idi infcripfit,**'^'^^'’^^^ ^ 'wyo'' /*lt;quot;» in Medicinae ftudiofo-rum manus perueniatjproœmij loco prç-cepta quædam generalia,adMedicinatn noftia.artium omnium præclariffimam, eosque,quihancfidcliter exercent, per-tinentia,qux autor fcripti huius, cùm ex grauiflimo morbo,anno LhicTeri partus M DL x, Dei gratia, conualuilfet, libiob-feruadapræferipüt, in medium adferam. Suntautembxc : Primum: pietatem co-lat.Ea enim eft vcra félicitas.Secundums arte rede difcat, nee temerè, ptiufquam ff 1

-ocr page 464-

4Ji P R Æ F A T I o.

didicerit, exerceat.Tertiuin: ad ægrum veniens vtaturblanda oratione,nonin-quirat,amp; curet,quç ad valetudinem ægri non (pedant.Quarrum: interroger de æ-tate, cofideret habitum corporis, ftudia, vitæ gcnus,rationeni vidus. Quintum: inueftiget temperatura ex babitu amp;nbsp;colore corporis, cumprimis membrorum principalium, circa cof, affediones, pul-fymicirca epar, hypochondria, venas,ex-crementa;in cerebro,confiderec cùm in-teriorum, turn exteriorum iênfuum vi-gorem. Sextum: quadrat de iÿmptomati-biis,quia eamonftrâtmorbum,amp;locum affedum. Hîc diligenterdodrina hgnô-rumobièruetur. Quare h quis accurate, certèMonranusinobicruationibusRha-hs tradidit- Septimum: inueftigetcaulâs ^mptomatum, amp;ita demum in exaôbam cognitionémorbi perueniec. Odauumr dicatpræiâgium,ob/èruet diligenter dies criticos;morbirempora,ftellarum,inpri-mis luminariû aipedus malos, Ac etiamfi res fit in dubio, moneac amicos,ægrum /emperbene iperare iubens, nifi dJe ea fitinfirmitare, vepotius cum Ch r is to, quam

-ocr page 465-

P R Æ T A T I O. 455 quàm in hac mifera vita cito viuere cu-piat. Nonum: fi contagiofus eft morbus, aftantesadmoneat. Decimum:invulgus nihil fpargat,vel de falute,vel morte çgri, led dubitanter loquatur, nee in vllum, quàm magnitudiné morbi caufam mortis conférât,nifi propriamfamam,amp; con-fcientiam tuen nee elfe fit. Vndecimum: incuratione primum inftituatvitfus ra-tionem. Intcrdumvbinoxa noneft magna, aliquid xgro cocedat. Ægro non re-citetcatalogum ciboru; fed qui eins eu-, ramgerunt. Duodecimum-.fi interroga-bit æger de remediis,parum proponat,ac ipfe neceffaria rede amp;nbsp;fideliter agat. De-cimumtertium:fi morbus non cedit,diligentia intendatur.Dccimumquartum:fi conualefcit æger,non accédas, ne videa-tis petere pecuniam. Fuge auaritiamra-dicem omnium malorum,amp; nihil fine ra-tione,amp;: inprimis inuocatione Dei facias. Itaeris bonus Medicus. Ethæc funt, humaniffime ledor,quæ præfationis loco huiclibello præmitterevolui. Quævc ab animo bono,ac rcipubl. literaria: quo-uismodogratificandi cupidiflimo profc-ff 3

-ocr page 466-

454 ^ Præfatio.

da funt : ita bona quoque bcneuolaquc incntevtaccipias, inq; bonam interpre-teris partem, peramanceroro Quodfi i-fta vfibus tuis vUa ratione jnferuient,vt tnihiidgratiflimuerit: ita operam dein-ceps feduló dabo,vtin aliis quoque tibi in pofterum gratificari qucam. Interim bene feliciterque vale ,acftudium iftud meum ad Medicinam, qua: nullis nonfe-culis gloriofa amp;nbsp;diuina eft habita, exor-nandam, amplificandamque diredum, «qui bonique confule. ’\$\

rratißauia die S. Georgie facro, anno falutâ humane

M. D. X C I I.

-ocr page 467-

’“pf = lt;^d^‘virum clari/^. PJL AVRENTI V M SCHOL-y, ïiVM, Medicvm Vratis-/ kuienfem.

^^‘ Liseli-Fterbeatior ^‘' Sitinfer hos: ^tfirepferit Opes receadtfas ima 7'e//fere,‘vei^^i predidii? .

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JVon erraf ü, itif^Mv

' ' ^ ^- i^i deßif34»it aßbiffi IdudJaiSiKCcexhtbet Promi/cuepetentibus. 'L^^Vj , Laudern meretur at f^a^is ^^^^•t Lepeßtutnßbi ^ui Bonuf» ^^n fna»cipat,ßd omnium

Scitapfilicarecommodis.

Proin ^uis inuideat tibi S c H o L z i, tult;e gentis decus, ^uamp;d mutuum pro mutuo Caps labore gratiam ?

Enimuero ^uodabdidit

Etedentiumnumen C R A T o, BoUrter id^tjuoßngulis Paterepßt,eruis.

loachimus Specht,I.V .D ff 4

-ocr page 468-

45^ nbsp;nbsp;.

* Ad EVNDEM. 'J 5 | * Cur ti^i tot Scnotzi prontuMftralf iittiokjru^ Hm^

Pftblica cttr totiens tam ionafcriptafacis?

F/ofenltu (^ tihi cur no/tm omm nafiitur hora? Cur tuaJemper ouantflore vireta Kouo?

Cum Flora Pallai certat,cum PaUade Flora : Fertilem haha hortum,fertile ^ in^entum. Inde tthi ajflduèflorent,^^perpetuum ver Luxurtatu agitant hortw, fÿ in^eniumt

Albertus Fridcricus Md

Icmanus I.C. ^*

MIKPO-

. fit-:

. ,i,rtrï'do'

-ocr page 469-

4V7

MIKPOTEXNH

quot;sev PARVA ARS

MEDICINAL IS,

A V T O R E

10 ff. C RATO NE.

TRE s funt præcipuæ Medicorum fè-

â:æ; Empirica, Mcthodica,amp; dog-inatica,qux rationalis dicitur.eius vero omnium bonorum autor(vtàGaleno ve-riflime appellatur ) princeps eft Hippocrates. Is Medicam artem conftituturus; “SSunaT** tria in corpore humano, tanquam in fub-iefto, circa quod ea verfaturjConfideran-da monet, videlicer, fubftantiam, facul-tates amp;nbsp;adiones.In confiderationefub- subtUitu«. ftantia: ad tria principia fenfibus obuia, *■««•gt;□.. videlicet, membra folida, humores, amp;nbsp;fpiritus refpiciendum : ea iUc 'wi'^»amp;, ra w-j^^tva.nïitiSip^vamp;wyUAamp;nominat. Membra verololida, vel quatenus funt fimplicia, amp;nbsp;fimilaria,vt ncrui,venæ, arteria;,mem’ branx, caro amp;c. vel quatenus funt com-pofita,fiue organica,vt caput,brachia, manus,pcdes,Mcdico confideranda do-

-ocr page 470-

4^8 Io A N. Cr A TONI s

(olidx.

cer. Adiones, vfumq; fimilanum varysin locis exponit : trium autern prxcipuc» neruorum videlicet, arteriarum amp;nbsp;vena-rum. Neruorumadionem ede tradit,in-feruire facukan animali,amp;deferre vim animalem, feu fenfum amp;nbsp;motum, admi-niftrantibus Ipindbus in vniuerfum corpus. Arteriarum vero,vitan virtutifamu-lari, dum quad per canales calorem, feu /piritus vitales e corde acceptos in vniuerfum corpus diftribuunr, vt is dcradu, feu ifipynM' calori in fingulis partibus, in quibus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu innatus

dicitur. Venarum,fèruire virtunamp;faeul-,

tati naturali,amp; per vniuerfum corpus nu-trimentum,quo animal nutriatur,augea-tur, amp;nbsp;conlcruetur, deferre. Organico-rum adioncs, tanquam notas fuo more fvrqui maximenece/faria vererum con-fuetudine breuiter coroplcditur) Hippocrates præreric, amp;nbsp;orrum foJidarum omnium parriumexquatuorbumoribus effe affem. Contra quam /enrenriam ca:-Mum quot;’ nbsp;nbsp;*^^^quot;^’ Medici di/putabant; vt videre ed: a-i'iotamp;quij.pudGalenum. De bumoribusauréba^c Hippocratis ed fcnceinia. Quatuor rc-

penri !

-ocr page 471-

MiKPOTEXNH. 459 pcriri incorpore: eofq; non excrementa, fed fuccum, fine quo animal non podic fuftenrari , afierit. ac fanguinem bilcm, Melancholicum fiiccû,amp; pituitam no-minat. Hi licet in malfa fanguinea perpe-tuofimul contincantur : tarnen peculia-resaffediones habent, propterquas, amp;nbsp;hoc modo dillinguuntur , amp;nbsp;ab excre-inentitijshumoribusinquatitate amp;qua-, litate peccantibus difeernuntur. Nam $“6“*»-fanguis nutrit corpus, amp;: calori, cum isin fpiritustranfeat, quafi pabulum proben inde enim primum calot feu fpiritus in corde gignitur: qui deinde per artenas delatus, in rcliquis membris fuas vires fufeipit. Ex hoe corpus vnïuerfum Kro-bur,amp;colorem floriduaccipit. Bilis ve- wu» ro calorem acuit, fenfum quafi, amp;nbsp;motus excitât ; diftributionemq; humorum, ac excrementorum expulfionem adiuuat. His effedionibus humorisMelancholi- MeiandioUv ci, feu bilis atræ adio quafi contraria eft. Eftenim veluti frenum duorum humorum calidorum, videlicet, fanguinis ac bilis; atque vtcalor amp;nbsp;fpiritusinreliqua malfa fanguinis contineantur, humores-

-ocr page 472-

4lt;?o loAN. Cratonis

Pimita.

Analogia cicinenta cMteSi

que in officio ( dum modo fit hic humor integer) maneant, efficit. Pituite ajoncs fecundum Hippocratem fünf,nutrite membra frigidiora:humedare partes quæ mouentur,ne ficcitate impediatur motus ,vt in iunduris amp;nbsp;lingua videre eft; ^ deniq5nutrimento deficiënte,fanguinis amp;nbsp;partes explore. Analogiam autem quatuor humorum ad quatuor elementa fie oftendit : vt bilis fit calida amp;nbsp;ficca,tanqua ignis,fanguiscalidus amp;nbsp;humidus,veluti aer, pituitafrigidaamp; humida,vtaqua,humor melancholicus, veluti terra, frigidus amp;ficcus. Eare humores ex quatuor illis primis corporibus, videlicet elementis affirmâtgenerari. Hisvero proportione refpondcre quatuor ætates hominum: quatuor item anni tempora : amp;nbsp;augeri, minui, atquemutarihumores,fecundu aetatum, amp;temporum mutationem. Do-cetenim in pueritia amp;nbsp;vere ( hoe enim tempus pueritia: relpodere propter tem-periem cahdamamp;humidam cen/èt) ün-guinem prxcipuè augeri, deinde pitui-tam; h urn orem vero m elanc h oli c urn pri-m urn min ui, deinde bilem. In alla te au-

-ocr page 473-

MlKPOTEXNH. 4^1 tem amp;nbsp;iuuentute,feu cóftanti ætatç, cor-poribus calidisamp; ficcis bilem augeripri-mum, fecundo fanguinem, minui vero magis piruitam , minus humorem me-lancholicum. In aetate ingrauelcente atq; autumno cumcorufrigidaamp;ficca tem-peratura fit,humorem melancholicurn primum abundarc, deinde piruitam : di-minuique fanguinem præcipuè, minus bilem. In extremo fenio atq; hiemis con-ftitutione humida amp;nbsp;frigida maxime aur geripiruitam,deinde humorem melan-cholicum ; minui vero fanguinem amp;nbsp;bilem. Hæcde humoribustanquam deal-teroprincipio infubftantia corporis ob-feruanda, Medicum Hippocrates docet. Tertium vero principium, quod ad con-ftitutionem corporis humani requirit» fuut fpiritus : quos Hippocrates Mos^uT» ra/xa^t appellat :horum verofonseft ille, quemNaturalcm vocamus.Isenim materia vitalis eft, quemadraodum vitalis rurfus animalis. Spiritus autem naturalis, qui nihil aliud eft, quam vapor fubtilis ex fanguine expreifus-, in epate à Medici« tanquam fua fede, in qua generatur fan

Spiritus

NatuuliJr

-ocr page 474-

4^1 löAN. CS-ATOt^IS

Vitalii.

gnis coHocatur. Non libet hic,cum Hip* pocranca recitem,atnngere difpucatio* né : Generetur nc ßinguis in corde, epate vel venis. lllud de fententia Hippocraris tyfones monco : hunc Ipiritum è maffa fanguinis exprelFum vt dixi, in cordeeJa-borari:arque virtutem,eiulq-, adionem duplicem e/Te, vnam in corde, vndcef-feduum varieras : alteram à corde, vnde motus arteriarum pulfulq;,ar caloris vi-talis in totum corpus diffufio, quâ vidcli-cerin iingulispartibusinnatusfoueturamp; excitatur. De calore innato,queindixi àlpiritu leu calore influente foueri arque excitari, qui humido primogenioin omnibus corporis partibus infidet, amp;nbsp;omnium adionum naturalium opifcxcfl::hoc in loco dicercmulta non debeo. Saltern illud moneo : Hippocratem G Epid- p hunc 4quot;;«^ appellate; quod ad mortem vfque corpus fua mediocritate fuftentet; cuius copia nunquam in vitio lit, cum mediocriratem non excedat. Is vero fi bene temperati modum in toto, vel in aliquacorporis parteexcedat, morbum conlcqui. Sicutcuminflammatur,atque adi-

-ocr page 475-

MlKPOTEXNH. 4^3 âdigneam naturam accedit ; febres excitât : multumque fua dignitate à calore ik lo fluxibiÜ, quem fpiritum vel calorenl Vitalem dicimus, diftat. Hippocrates bu-ius caloris plurimum in ijs, qui crefcunt, inefle dixit. Nam humido primogenio, cui hic calorinhæretjabundant. Ideoqi quatenusilludætatis progreflu diminui-tuticatenus amp;hic ealor infirmatur.Quod Hippocratesdcclarat, cum iuiienes maxime, fenesfebribusacutis minus corn-pi, aflerit.quiain fcnibus calonlle immi-nutus, amp;nbsp;exftindionivicinusfit. Licctamp; fluxibilis 111e calor ; qui à corde defertur, amp;infcbribus non minus, quam fixusamp;: innatus afficitur, (etiamfi turn primum fcbris,cum innatusamp; congenitus Ixdi-tur, dicatur)in fenibus infirmior, amp;pro-pemodum exftindus videatur. Sed hæc longiorêexplicationemdefidcrant. Flu- Animilbv xibilisverocalor,aeporius fpiritus, cum deferturperarterias in cerebrum,ineo contemperatur , atque diuinam quafi vimacquirit, Animalisque, quia præci-puisaélionibus animalibus, fenfui amp;nbsp;mo-luiinferuit, dicitur. Hinc rede Ariftote-

-ocr page 476-

461 loAN. Cratonis

les ait: Cerebrum datum homini ad con-temperandam caliditatem cordis vide-tur,cum fpiritus vitales in eo fuam tem-pçriemconfequuntur amp;nbsp;conquiefcunt. ,Vndeidem Ariftot. y.PhyfinquitzAni-^•nam quiefcendo fieri prudentem.Exhis inte}ligimus,quæ fit(pirituûorigo,quæ-vc fingularum aóliones. ac naturalem, etiamfi in prima origine à femineamp;fan-guincinitiumacceperit, vitalisatq; animalis bafin amp;nbsp;fundamentum elfe. Cum vero fpiritus fint proximum facultatis i,n' ïlrumentum : vel ipla facultas : de fecun-quot; ulöw*^*^^ ^® principio , quod Hippocrates circa corpus humanum,quod fubieclumAr-tis Medicæ elf confiderauif.bæc exdo-drina Hippocratica tenenda funt.Tripli-cemiftum fpiritum, tres quoq; facilitates atq; totidem aâiones confequi. Spi* ritusenim, facultates,amp;a(äiones,inui-QuidGe. cemfibirclpondent. Porroficultas.non eft ipfa anima, quam vnicam ede in corpore humanoftatuimus, fedvisfeuprin-Qj£8f « cipiumagendi.Harumfacultatumvnam in cpace collocant, tanquam in fua pfo-pria fede , amp;nbsp;Naturalem appellant earn nutri-

-ocr page 477-

MiKPÓTEXNH. 46^j hutririoni, audioni amp;nbsp;generacioni præ-dfe lUtuunc. Akeram, qnæ vitalis óici- *. tur,incordépónuht:ca tanquaminkru-niento ^fpiritu, que vitalem appellamus, vtitur. Tertiam tacukatem omnium no- j biliflimam, quxperlpihtum animalem^ mediatibuSjtieruis vniuerfo corponfen-fum amp;nbsp;motum diftribuk; ccrebromlide-re Hippocratica dodrina iradit. Äbhis „j tribusfacukanbusprodeunt adionésdi- Asione«; ftindæ, amp;quidem«à qualibetearum du-pliccsi Qtiædam iritrinfecæ,qua-dam veto cxtnnltcæ. Sic Faeukatis animalisirt-trinfeea: adiones, fcilicct v^ imaginati-üa.cogitatiua.amp;i: memoria. Extnniccæà terebro prodeüntes, fchfus quinq-, exte-rioresiamp;motiua visin neruis, ita amp;vi6 tutis feu faeukatis in corde ihtiihiccæ adiohes funt: àifédus: Extrinfecæ feu à corde progrcdienres,arteriarum motusi qui pulfusdicitür,amp;caloi\feu potins eins in rcliquum corpus diffuko. Faeukatis

-. veto in epate ihcrinfeca adioelt^J^TWcnf, quæ vulgo Qnguificatio dicitur: Extrinfecæ feu ab epate prodeüntes ; diltribu--lio fanguiuis ux corpus per venasmedi-

-ocr page 478-

4^^ Io A N. CratoWis antefpintuad nutriendumjaugendünl» amp;nbsp;confcruandum corpus.hæ facultatesgt;' cum fine integræ: proficifeuntur ab hiS/ integræ adiones, amp;nbsp;fanitas partis vel totirp vn.(e morbi US confequitur : cum vero male afFedx,“gt; «nantur j^^ ^^ yitiofam aftionem edant; corpus vclmembrû morbotentari dicitur.itaq; qua ratione corpora humana à morbis af-ficiantur, feu ( vt Medici loquuntur ) ad patiendû difponantur, ex dodrinaHip-q pocratis confiderandum eft.Primum au-corpusfani. (era hoc tenendum : Corpus humanum tunc cenferi fanum,atq:integra valetu-dinc prxditum : cum vcl tempcries qua-p tbor humorum eftiuftajvel compoficio partium ad organi redam ftruduram fa-cicnSj Integra, proportionata, atq; ilixia, vel vnitasatq; continuatio partium conti enienter cohærens, amp;nbsp;minime foluta, Iraq; fanitatcm elfe amp;nbsp;dici optimam iimi-larium partium tempcriem , organica-rumfymmetria, ^ vtrarumq; vnioncm. Cum vero vnumquodq;à fiio contrariOq patiatur atq; afficiatur : confequitur, pti-mam corporis conftitutionem,videlicet, quatuor humorum tempcrationem læ-.

di: quan-

-ocr page 479-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MlKTOTEXNH. 4*^7

éi: ’quando eorum tempcries contraria

1 ^ppngnaturatq^opprimitur. Eft autemTempetHi-, vna tempcrics maxime tepevata : in qua Ïuatuor primamm qualicatum , caiidij rigidi, humidi,6ê ficcicft fummacon-uenientia.hanc cogitatione niagiscQm-pkâi,quam in vllo humano corpore de-nionftrare poflimus. Deinde func quatuor fimplices,calida, frigida,humida, ^ lïcca,ftigida Schumida ,frigidaamp; licca. l^ximmutantur fuis contrarijs. Alteratio p'è^“**’*“’ vero feu immutatio in his fit, vel per qua-htates oppof tas tantum fme materia ,vc quando caliditas à frigiditate fimplicitcr ®PP^^g’'‘^tur: vel non per qualitatemlo-lam,vcrüetiam accedente materia contraria , licet imaginariè potius, quam reuera qualitates fme materia effe vidcan-tur. Ea autem materia vel vaporofaeft, ^étquot;* “' vel corpulenta. Vaporofam matcriafla-tus ,dum intus ; amp;nbsp;cxhalationes feu^xp'-rt'c.cum foras c corpore fefe cfterunt,ap-pellamus. Corpulentam quatuor humo-resifanguinem, bilem flauam, nigrami feu humorem melancholicum, amp;nbsp;pitui-tam dicimus. Ifti vero humores non tari-

-ocr page 480-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^8 loAN. Cratonis

Humorej jy^^ ßjg nmltitudme : verumctiain qua-| f quornodo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.3

j prient, ‘ Iitate varia,quanicuni ab aeréïtumaprl« ua villus ratione ï turn vero à putredine! acquieunt, alterant, aca putredine toe modis cofrumpuntur hunlores5 vtinÄ-nitæpenè aJteranones ac immutadoncs in humano corpore conlcqui poilint. hine nihil mirum, iïquotidienoüa mof-borum qiiafi monftra, amp;nbsp;Medici cógiragt;-tionem perturbantia con/picianrur. Acf* ceduntadhas caufas j e/ïcóhones /yderö^ dequibus alü aliter exiftimat;adhæc hö-minum intemperantia amp;nbsp;jngluuics, amp;nbsp;mira in luxu varieras ; alia indem errata) arque etiam Hagi ria, qu± Angulares pee-„ . nas diuinas merentur. Hine cum ma^ Morbus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

a^tAäifaliquam adionc hiie in toto cof-^ / pore, hue in parte Jædant, fnó enim mof- / bus een/ètur nih adiolædatur^ morbiap» j

Tfia morSo- peUantur. Tria veró iumma morborunt ru.n s'n«a-gç^^gj.^ ^Q Hipp. atq; veteres Æàrucrinr, non liber ab borum daöirininiUccdci'C, arque de morbis, quos rorius hib/èanti^ I appellânc, amp;nbsp;præterintempenem in pai!^ I ribus hmiJaribus ponunt, dimicare. For-mxenim corruptio yel innumeromor-i borum

-ocr page 481-

MlKPOTEXNH 4^9 borum non eft, vel cercè nifi læ(â tempe-Oeconfidcrata, inane arq; imaginarium. A^enima contagione læfusamp;à putrido ^appre affedus nulla intempérie labo-WtJ Licet nona quoins putiido vapore cont^giuni confequatur, ficutnec diffi-patio fpirituu, calons extinftio à quauis venenata qualitate. Hos comitâtur iym-ptomata taquam vmbra corpus, quorum triafuntgenera: videlicet: Adiones tc-fe, Exerçmenta debito modo fefe non habentia,fiucc’fe^rit ,fiue derincantur; amp;immutatæqualitates.Sed dehispaulo 1, moaho. poft. Secudo corporis redarn «IZ^Ï?»’-''’, qua »f““*““™ fanitatem dicimus, in membrorum difli-tnil^rium,feu organicorum compofiti-onçconftftereftatinmus. Eaquotmodis infuaintegritate effe videtur: tot etiam acontrario fuo alterari atque euerti po-teft. Spedaturautem débita compoiitio Compofitio quatuor potiflimum modis:velinreda• formatione feu figura: iufta quantitate, numero conuenienti, fitu partium ac-commodato. Forma feu figura membri organiciredaeft; cum primum eft tale, quale efleconuenit, amp;nbsp;vtile atq; adioni

gg 5

-ocr page 482-

V V

4-

O^iÏitKtS,

Numetu».

j, 5o!qti» Tnitatu.

■470 löAN. CrATONIS accommodatum in corpore fit ; fecund» fi habcat débita vafa; tertio, conucnien-îçscauitates jvidclicet,vt fit conuacuu, fi eiufmodi elfe oportc.it ; item vt m fu-perfi cie fit L'eue, filxuitas in corequira-tur, amp;nbsp;econtra afperum,fiafpcrumeflc expédiât. Sec undo, in quantitate ; vt habcat earn magnitudinem, qua acuta, vel dirninuta membri fanitas Ixdatur. Tertio, nc numerus mutetur,videlicet,eo modo vt accedat aliquid, veldecedat, vt fi quis habeat fex digitos. Quarto,ne fitus varieturin vllam contrariam partem nature , amp;adioni incommodamatquead-ueriam. Poftremo,conftitutio corporis Ipedatur in vnitate filt; continuitate partium. Eacuni foluitur: habitus prêter naturam, qui morbus appellatur, confe-quitur. Sunt qui hoc tertium genus ad fceundum morborum référant : quod membri vnitas, amp;nbsp;eónnuitasadeius con-formationem fpeâare videatur. hoceó-cedi poteft : quatenus dilTimilare eftmon autem quatenus firailare. Scd cum his nunc nondifputo. Vnumquodq; autem genus morborum iftorum habet deno-ininatio,

-ocr page 483-

Ml K POTE X NH. 471 minationem à fuhiedo, at fi tempcratu-taUdicur, morbus intempcraturadici-■tur: licompofitio partium, videlicet, frigida , quantitas , numerus, vel finis, morbus in compofitione appeUatur : fi continuitas foluitur , vt per vulnus, aut vlcus, morbus imui^fï/tt Aw«{,continui tolu-tio, autore Galcno nominatur. Sæpe au- ^^^‘ temhæemorborum genera complican-tur. Nam humores non tantum inqua-licatc alterantur, atq; »C5tw;^j/^1«, q uæ morbis in tcraperaturaannuineratur, comi-latuijfed acuti quoqifaciuntobftrudio-ncs, atq; ita morbus in compofitionc,vi-^ delicet viarum obftrLiétio,accedit. Inter-dum amp;va{àab iis rumpuntur, amp;nbsp;awt^iat *w( confeq uitur.Quando autemomnes, autplures humores squali proportionc fupra modum augentur, vitiü illud pfeu-ritidem Iêu’^'’gt;'pquot;vocant, eu ficutvnus ^AiiWo* humor audus immodicè , vel plures fi-mul malam ^Sim afferunt; K5tiu;^^^««£# appellant. Cxterumfi penes qualitaté humores tantum alterantur : ægritudmes quoq; iuxta qualitatum naturam, diuer-fiutemq;conIêquuntur..Caufarumvcro .

gg 4

-ocr page 484-

471 Io A N. Graton Ilt; akerantium,arque lidentium malign^ tas,mukumad rnalinam morbi faciunq fnmórbii“quot;^ ''^ ^‘^ purredine diximus. De fpiritibus, uaatut ^ reseodem modo , vtde humoribus,lc|c non ha bet. Audi enim nullam noxamin-ferre videntur : fed akerati, corrupu, vel diininutu Sicdumfpirituumanimalium jntcgrirasillæfâcft: lenfuumtam interio-m m quam exteriotum aóïiones,amp;virtue wodua viget. Si corrupti vel diminuti funt,fenfus aut motuscorrumpitut,vcl terrediminukur. ira amp;nbsp;fpintus vitalis du conftar:vitalis virtus lalua permanet.Sf exhauftus diminuitur, aut à mala aliqua qualitate afficitur, animi deliquium con-fequitur. Simili modo,amp; de fpiritu natu-raii æftiman^um. Isenim cum diminué

' tur: flatus , qui mukorum morborutaufe funr,vçId’PP^ ’n Hbro de flatibus cxpli-çar, con(êquuntur, Jftarautem akerano-nes, flue «ï^-Stf^f, flue habitus, quos roor-bosappeJlamus,qui huiuimodi altera rien es çomitantunno flnecauiaaccidunt.

£ftenim hoeprincipiumMerhodi: Ni’ caufçraoibo H i L flcri flnc caufa. Cau/aruigiturcon-lêquitur confldcratio : quas dupliceseflc

conflate

-ocr page 485-

gt; MlKPO tEX»H,lt; ' nbsp;nbsp;471

çopftatjçxtnnfecasatq}intrinfecas.Ex nupUce«ex

il tnnfecarum, qux procatardicae, Latines '‘**^**-Vero primitiua:, prçincipientesetiâ,pra:*

’ pcflx feu cuidentes dicuntur. Aligne-

, ceflano humano corppri occurrunt, idq; alterant:vtacr,cibus amp;nbsp;potus,accident tiaanimi. Motusamp;quies, fomnusSivi-gilia, rcpletio amp;nbsp;inanitio , atq; ha: à Mc* dicis res non naturales appeUantur. quia

t licetadvitam animalis neceflario requE tantur-, tarnen naturx amp;nbsp;prodefleSc oh* ?ffc, hifi in fua mcdiocritate confidant, ' '’' ' J*

i pólTunt. Cum enimfefecundum natura habent,aclt;4quot;^quot;’alterantamp;moucntfalu-brcsamp; coferuatrices dicunturjquiafalu* britatis funecaufæ. atq; tune quantuncT , ceffe eft, quando, vhi,amp; quomodo opor-! let, corporibus offeruntur. Cum modu x-excedunt; alterationes,5s: ^% in corpore ftunt, quxfi perdurant, •^^^’•‘'»inducunt, lædentem aótioncs, qua: vel à facultati-bus animalibus vel vitalibus, vel natura* * quot;^ libus procedunt.Hxc vero aft'cdio,aqua

l nbsp;nbsp;primo amp;nbsp;per fe lædfiur aftio ; Morbus dn

t citur. qui vel *«gt;islt;«,velgt;t«'‘«'’9lt;f,ideft,be-«

' nigniorcSjamp;malignioresfccundum cau-

-ocr page 486-

474 loAM? Cratonis fàrumintenfionem, velremifiionemtx-îaieflàni. jdijjjanjur.pj-ocatarôticæ autem feu ex-tenores caufæ nouneceflario altcrantès funt : quia extrinfecus corpori adueni-unt, vtplagæ, iélus, cafus ex alto, deftru-éliones, diftorfiones; velalia huiufmodi, quæadurunt, rodunr, cxeduntamp;c.Nant talianon neceffario corpori offeruntuti Inuinfecç. fed fepe in 111a calù incidimLIS. Iinrinlc-cc veto caufæ funt, quatuor humores no fèruantes debitam temperaturam, pro-MorbittipK- portioncm, locum. Morbi au te qui con-fèquuntur alterationes modo diftas, tri-plices funt : vel acuti, vcl chronici, vel iâ-lubresvelinlalubrcs, aut primario Ixdé-tes affedu, aut per confenfum. neq ne Iiæ differentiæ à morbo, quoad morbus eft, Acut? nbsp;nbsp;nbsp;fumuntur: fed ab accidéte. Acuti dicun-

tur Hippocrati,in quibus pcriculum in propinquo eft ; ita vt ad vitæ exi turn gt;nbsp;nifi fit natura valentior,fubito rendant. Atqr hi, qui hunt, vcl ab humoribus calidis, vt ünguine aut bile ; vel qualitate calida: vel in membro organico præftantes adio-nes habente ; ficutfunt cerebrum, coc, epar. Qui abhumoribus caJidis,vcJa€a-lore

-ocr page 487-

MI K P o T E X N H. 475 ioxÄ oriuntur; maxime iuuenibus tem^ poreaeftatis, amp;nbsp;inregione calida infefti lùnt. Qui veto ratione nobilicatis mem-bri organici ; fenibus etiam accidere pof-funt. imo ad cos procliuiores videncur: curaeorum membra ætate debiUtata, amp;nbsp;exhaufta viribus minus réfifterc poßunr. Chronicimorbi,fcu tardi amp;nbsp;longi,oppOT chiomrH'a nunturacutis,amp;fiuntab huraoribus frü gidis,pituita fcilicet, amp;humorc mdanr ebolico, item autumno, liycmc, vel in regione trigida,atq; patiuntuchos pkirir murafenes. Altéra differentia morbotu eft. Quidam funt falubrcs,Huntq; cum sriabufc bumores non multum à natura fua, vel quantitate, vel qualitate, vel fubffantia recedunt ; aut non occupant pattern ali-quara nobilem : vel quando aliqua qua-licaspura, vtcalor,frigus fine materiaaV terav quidem membrum, verum non inr tense: aut fi intense ; membrum tarnen iUudignobile eft. Infalubres verooppo- maiubws,. fitascaufashabent. Quodautem devno genere morborûgt;fciliçct, morbo in tem-peratura diximus : idem de morbis in co-poli none ,amp;contmuifolutione tenen-;

-ocr page 488-

47tf loAN. Cratonu

■•*^ dum.Cumenimmembrû nobile amuwï fuam conftrudionem naturalem, opmi' nuitatem: morbus inlalubris, amp;Jpthalit con(cquitur. Si vero membrum ignobiU patiatur : (anabilis morbus, amp;nbsp;minimf periculofuscenictur, Tertia differentia, Mmàda^ morborum eft, Quofdam primario feu primogenito affedu aliqua partem coc» poris afficcre: videlicet, quandomem* brum effentialiter amp;nbsp;per ff habuit, amp;r hat bet cauffs malx affedionis, aftionisq; lx-fein ffipff,ncq; aliundeafficitur. C^iolS Pr^eofe«- dam vcró per confenfum federe, vtcyni membru in ff nullam morbi eaufam ha» »mvicba. bet:ffdavicino,ffuaffïnipatitur. Vich numdicimus, quodloco proximum çftj *®quot;^ nbsp;nbsp;Affine,quod etiam remotum; cum eo tarnen quiddam commune amp;nbsp;confentiens habet. Sic vterusquamuis remotus ht à cerebro: tarnen ratione fubftantiç mem» branofe, quæ cxneruis conftat; magna intcrccrcbru amp;nbsp;vterumiympatheia eft. Sed ifta quidem medica potius opinio, quam ffntcntia, cumcuidenterncruiin vtero non fint, videtur. Reuera autem furnipotius affendune, qui capitis grau ij;

ratera

-ocr page 489-

KIikpotExnh. 477

latcrh cfficiunt. Affinitas autcm vein- j®quot;““ tiohe fubftantis ex qua coponitur msm-ferurfti vel materia:, feu firn plicis qualita-lis alituius fpedatur. Kanone merabri affinia funt eai quæ vel fimili fubftannà cÓftantj aut vniuntur, vc cum ex cerebro invenchculum nerui tendant:cercbruni ,, avcntriculo pereonfenfumafficitur. Ita amp;nbsp;éotraaffedo ventneulocerebrum in-terdum laborat,vel partium çôfenfus eft, hort quidem quod;materia aliqua tranß ^Statur de membrovno ad aliud : vel feie inutuo ilia conringant, fed quia membra fimilisnaturæ, feufubftatix funt. Sieve-flea amp;nbsp;vterus muliebris inter fe cottfen-tiunr: quia vtrumque membtum fimili fubftantia 5 feilicet, membrana neruofa præditum efti Sic omnes partes fubftan* fix neruofe cum cerebro communieantj amp;:lympatheiaquadam afficiurttur : quia cetebrum fons neruorum eft. Kanone auremmateriæj vel qualitatis conlènfus eft: cumfcilicet materia vel qualitasfuc-ceffiue partes vicinas alterat. Hanc lym-patheiani Galenuscum depuero Epile-ptico agit, qui per confenfuma poilic«

-ocr page 490-

478 nbsp;nbsp;nbsp;Ïo AN. Cr A TONIS

I ' dextri pedisJaborabat ; déclarai, inter K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polhccmquidem amp;nbsp;cerebrum, cuiusE-

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pileplh eftuffcâio, nulla eft a/finiras: fed

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarione iHi us maligns qualitatisalcendd-'

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis à pollice,id eft continue leu fucceftiue

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partem vnam poft alteram alreranris; do-

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec tandem ad cerebrum pertingatafFe-

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dro in ipfb cerebro, id eft, ipafmus vni^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucrlalisconfeqiiitur. Materiaautemquç

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aftendit vel de membro in membrunt

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;transfertur, eft duplex: vel corpulentaf^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vel vaporofa. Materiamcorpuletam,hui ■

morem 5 vaporo/am veto flatus appella-mus. Vtraqueautemcumferturdepar-tead partem ; ita vt intermedias älteren per conftnftjm materiç membrum illud^ exquo peculiarem morbum adducit, af-ficidicitur. Recenfuimus trèspræcipuaS morborumdift'erentias. Vtverôinmor- ' borümreólam cognirionc deuemamus;

s^s«^’ fignorum fontes inueftigandi funt. Co^ ( gnitionem ftgnati, flgni cognitionéprx-cedere necefleeft: cumftgnumalicuius ftgnatiimpreflio velaccidens ftr. £ft au-jf«quot; ''“’ f®™ ftgnu duplex; aliud vniuerlale, quod eogno/citiir ab intelledu : aliud partieuf

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jaré;

-ocr page 491-

’ MlK POTEXNIf. . nbsp;nbsp;nbsp;47p hte^ quod fenfu percipitur. Sic fumum fequiflammamcognolcitintelleólus. V-bngitur (cnlus pcrcipit fumum : remini^ fcitur illius conuenientix, quæ eft inter flammam amp;nbsp;fumum, amp;nbsp;ex particulari fi-gno, vniucrfalis illa cognitio, Flammara tumo proximam eße, confirmatur. Me-dicusautem qui fenübusohuia conßde-nt: particularialigna obferuat.quorum tres funt fontes: primus adiones læfæ, fe-tundus excrementa, tertius alfedus corporis , feu accidentiapeculiaria, ^ua:fu-muntur, vclàqualitate, vel à quanti täte tnutata. Ab aftione lælà fumuntur figna ftmilfimai quia illud membrum lanura cft, cuius adiones funt lânæ amp;nbsp;integrx:ac fecundum naturam fe habent. Cum verb pauloante diétum lit : triplex elfe aótio-niim genus, quæà tribus fcilicetfaculta-tibus,Naturali, Vitali, amp;nbsp;Animalis pro-grediuntur: triplex etiam Ixfionum ge«-mis conlèqiiitur. Videlicet, vtlælà natural! acU o ne ; ^5tlt;r«naturalium inftrumc* 1 torum offenfam elfe augureraur : lælà vis tali ; cognofcamus vitalium facultatura inltrumcnia offcnladxfa animali} inihu-

Tres fonte# ßgnorum»

j.

Adio Ixft.

-ocr page 492-

'480 ÎOAN. CrATONIS

hienta facultati animalidcferuientia ôt fcnfàiudiccmus.Hicautem vtirtftrumé'’ ta vniufcuiufque facultatis memOrià tc-heamus necelFc eft. Obfcrüaridum et-i-rusphd. iani hoc : Adionem lædi tripheicer: vcl *'''• Vtdimiriuatur; id quod diminutè appellant : aut corrumpatur; quod corrupte; veivt prorfdsauferatur; quod in fcholis ablate dicimus. Dimihuitür aütcmiat-' qiieaufertur,veiabimmodicafrigidira-te,vci obftrudione, vt cum fpi ritibijs,qui mem bris calorcm amp;nbsp;vigorem præftanr, negatur tranfirus. Corrumpicuracalidi-.- it;.-;. lateimmoderata, vel fpiritibus mahghä qualitatc perturba ris.' Alter fous figno-.rumabexcrementis deducitur, £xcfe-zcremeuta^ .

menta autcvelfuht naturalia; vtcgcftió alui,vriha,vel prêter natufam; vt pus,languis excretus,amp; iimilia.Vbi igirurcxcrc-menta naturalia à natura: debito jnodo nongubcrnatur,amp;vel mutatain fabrtan- 1 tia, vt fi cgcftioncs alui amp;nbsp;vrinæ lint fan- ( guinolentatj vel in qualitate vitium illis ‘ öbuencrir, vtfiacrianimium,amp;rmordi- ) fcantia:vclin quantitatemodum excelfe- j lint) aut infra ilium fubHiterinij vel non 1 de bied f

-ocr page 493-

J M I K R Ó T E X N Hi 4^1 idebito temporc, fcdfrequcnÜuSjVcl ra-ïius;quam oporteat, enulîæ. 1 la: muta-Udhes eu ni fient,indicabuntillorûrncni--îbrorii naturalem Jy^» læûm elle, à qui-' busexcrementa prodeunti vtegeftiuneâ aluiindicabunt ventriculi, epaus, vélin- ? ^eftinorum temperaturam mutâtam » ac-» que inusaiFeâum aliquem præter natn-'3tara, fine per fe, fine per confenfum elfe. *iSic vrinæ immutatæliuc infubftantia, fi- vu»* pein qualitate, fine in quantitate,fiue tê-lt;iporeexcretionis, videlicet, cumvclfrc-quentius emittitur , vel prorfus fuppri-Jmltur: vitiumvelinrcnibus;vcl venise-mulgentibus feu vrcteribus , vel vefica, Vel in epate , in quo ferofitas fwguinis» quæefivrinæ materia, primum coficitur) effeindicabunt. Sic,cuminteraccidens amp;fubftantiam cuiinhxrct, feu in quam '’*'fitimpreffio,fitquædam(vtinfcholislo^ quuntur ) habitudo : ex fudore de mem--tbrisfolidisiudicâraus. Sudorisenimma- suioh ^' teria feu humid iras ilia expartib folidis, quibus inhæret, profluit. Efputo, quod spät«» tuffiedo exeernitur, de afièóbionibus pe-ftoris feu membrorum ( vt appellant) fpU

hh

-ocr page 494-

481 Io A N. Cr A TONIS ritualium, qua funt trachea arteria, fub-ftantia pulmonis,c5cauitas pedoris, mu-fculi,amp; membrane thoracis,ludicium foei mus. Hoc modo focundum dodrinanl Hippocratis de excrementis naturalibus exiftimamus,qua:cum naruræ termines cgrediunrur, morborum indices funt:öi tempus eoru,quo coquuntur, amp;nbsp;adfuanl quafi maturitatem deueniunt, videlicet, fit ne morbi principium, augmétum, fta-^ tus, vel declirtatio,defignant.Priufquani enim illa concoda appareant: morbunl non finiri redèpoffe. Medici ( cumante codionem morbi declinatio vera,multa minus perfedaatqueinregtanonfitfpe-wram*^'*quot;^ tanda) exiftimanr. Dé excrementofum awiic vcrocodione feparatim inftituendlfunt

Tyrones : amp;nbsp;à communi errore, in quo præclarietiâ Mediciverfontur (quicum fins fyrupis ægros amp;nbsp;naturam defotigant: dum non codioni, led humorum prarpa-rationi,fi tarnen hocfyrupi præifont, in-feruiunt, ac potius, dum matutinis pocu-lis ex aquis inæreis vafis deftillatis , quaï graniffimè ventriculumlædunt, conco-dionem turbant) abducendi. Vbicunqi

autem

-ocr page 495-

MïKROTEXNH. 48^ âûtenà excrementa toto genere prêter naturam apparuerint ; perpetuo mem-bró, à quo excernuntur, praeter naturam tiTcaficdum indicant» Fit veróiudieium de exerementis præter natu ram; ficutdö natutalibus, videlicet, ex fubftantia,qua-

hiSi Sie pus éxcretum ßeftalbum, æqua-Ic.Ce fine fœtore grauijprobum cxiftima-tuf.ita 5cin Quantitate,minus malum æ-ftimamus : fifccundü loci proportionem €martat,quam cum redundat gt;nbsp;vel plus aequo deficit» Ité fi qualitate nulla eroden»-ti fit praïditUm, quam fiacre amp;nbsp;erodens* Deniq; fi iufto tempore excetnatur. Îiæc de exeremetttis in genere» Nam peculiars dodrina de fingulis hoc in lócöinfii'-lui non poteft. Tertium fontem figno-rum Accidentia pofuimüs. In qualitate igitur primum fpedatur Color,an fecun-dum naturam membri, vel partis fefe hi-bcat» fi enim quod album effe debet j fit liuidum, vel nigrum gt;nbsp;autimmodicetu-bens: affedio prêter naturam eiTe indicä-tur. Simile indicium de qualitatibus,qu^ tadui ofFeruntutï Vt fi fit frigidum ; quod bh i

Acct4cntii,

-ocr page 496-

Sipnïdiipli-Dâ.

Peipctu«,

484 lOAN. CrATONI« calidum elfe dcbcbat:amp; contra afperum, quod leueede conueniebar. Idedequa-luatibus fentiendum, quas olfadus per-cipit: vc d dntfœtidai qua: bene olerco-portebat. Sic amp;nbsp;de bis,qua: gudatu perci-piuntur,vramara,vel falla: quæduiciaamp; jnfipidaefledebebant. Irern fi fit in parte aliqua fonitus amp;nbsp;rugitus p; aete’r naturam. Similiter cumquâtitate naturæ modurn excedunt: vtcum humoresinaliqua parte augenrur.Item cum laffitudincSjdolo-resfiuntjSéamifiiofenfusacciditivel ien-fus d]minuitur,amp;membraflapent.fiunt item motus;faltus;atq; vibrationcs prêter nacuram, atq; omnia ÜK’. accidentia, quæ ex fingulis prçdicamentis deducun-tur, Medico doétrinamHippocratis fc-quenticofideranda funt; atqivniuerfalia parricularibus applicada. Hæcautédefi-gnorü fontibus, quos Medicus plane cx-haurire debet, monuifie fat eft. Diuifio verófignorütaliseft : Quxdamfimt perpétua: quædâ fequentiaiquçdâaffidentia feu comitantia. PerpetuaGræcis toScx«* ^IpV/JUt dida. Eavbicunq: funt : nccclfanó affedum, quem indicant, adefie confiât.

Semper

-ocr page 497-

MiKROTEXNH. 48 J

Semper cnim ilium comitatur, tanquaiti vmbra corpus, vt dolor pungitiuus in latere pleuritici/emper indicatinflamma-tionem elfe in membrana, feu membro neruofo,eftq; perpetuum lignum pleuri-tidis. Signum iubfequens leu ^j»«/»«/«»«»«’?««'quot;«*' no femper comitacur:fed prout fignatum fuerit affedum apcriet. Sic pleuridcuni no polTeiacere in latere dolente: fsinum eftinflammatione efleinmembrana ex-terioretegenre coftas.Nam fi in inreriori eflet: melius in latere dolente; quam in oppofitoquiefeeret. Aflidcntia veto ligna, feu comicantia, Græcis'StriiüéA-.siîî, ,-a diäa interdû fimul cummorbovnaado-riuntur, interdû fuperueniunt ; nonnun-quamomninóabl'unt. Ncq; euiincÜen-tiam morbi confticuunt: fed proprias dif-ferentias efficiunt, vt fputum familiare eft pleuritico:éftq; fignum proprium; no tarnen feraperapparer, ncq ue pleuritidis elTentiam conftituit. Siquidem in princi- ■ pio pleuritidis nihil exfpuitur; cü tarnen pleuritis adlic. Eft amp;nbsp;aha fignorum diui- signitnpu-fio:nam quidam indicatpreterita, que-danifutura,qua:dam prefenna. Prxceiica

hh 5

-ocr page 498-

4^6 ÏOAN. Çratonis

non multum fpcétat Medicus, licet al^ quado,exempÏoHippocratis primo pro» gnoftic. intueatur. Sed prxientia arque futura, Præfentia quidequar^^vüiniGtap^ pcHanrur : vtin certam cogninone mof^ tideueniat. Futura,qux®e«7Vü)0;«idicutiJ-tur,tribus de caufis,quarum primaeft, vt fe peritum fuæ artis dedaret : altera nein lethaliacgritudine ininfamiam incurrat: tertia, vt ægro profpiciat, amp;nbsp;curationem fuam rede inftituat. Aliter enim in brçui morbo, aliter in longo medicandum: fiept lethali ne manus quidern admouenda; vt Hippocrates monet. Nagger de quo nulla (peseft, cum folis prognoibeis re-linquendum, ( nc bona remedia infatne-tur,amp; vt prudentes nos præftemus, neqt indedecus,amp; repræhenfionem incurra-mus) iubemur, Locaaurem feu fontes fi-gnorum indicantiü præfentem affedum, amp;nbsp;prognofticorum: funtprorfus cadem qua: fuperiorum; aliter tarnen confidera-ta, In fignis enim prognofticis, collatio habetur magnitudinis morbi amp;nbsp;virium, epm vires valêtiorcs morbo fitne, femper in fpem bonaerigimur. Spedaturetiam

vtruBi

-ocr page 499-

MiKPOTEXNM, 48^ vtrum figna piæfcntis morbi,feu diagno-fticafint incenfa amp;nbsp;maligna: vel remiila amp;nbsp;benigna.Si cnim intenfa amp;nbsp;mahgna (unc, malu denunciant. Siremifia amp;nbsp;benigna, bonum. Sed in fignis progiioflicis Hippocrates K/LÎTifM, ideftdecretoria, quxd codionis tempore fe prodiderint, fem-per funt bona: cruditatis verb mala, vt vel iudicata difficiliajvel mortifcra,confide-rat: de quibus hoc in loco breuitas,quam fcquimur, dicerenonadmittic. Habitis igitur amp;teófideratisfignis, qnæ morbura indicant:eoq’, rede per fuas caufas cogni-to;vteiusCurationêaggrediamur,reftat• Curationi, Principio veró illud tenendu : Medicum ®*‘'‘*^“‘-ex arte tantum redè faccre: quantum rede cognofcit. Eft auté Hippocrati Cura-tio, remotio cius quod lædit, amp;nbsp;quod có-tra naiuram eft, videlicet, vel morbi, vel caufas permanentis (Procatardiexenim cum non permaneant ; nihil indicat ) per cotrarium. Hicapparet,fcopum vniuer- s«»?«»««»-falemartis curatiuæefte: remouerecon-trarium cotrario, à quo vniueramp;lis nafci-■tur indicatio, quascfti/i^Äirff «««imaks««, id cft,laxconfequutionisin intellcdu Me-Xix ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bb 4

-ocr page 500-

488 loAN. CrATONIJ

Q^moJa lemouean-tuc cêtratia.

dicide morbofeu noçente, amp;nbsp;remedîo lt;êu iuuajite cogirantis excitata,qus quid in actione fequendum fit,vc toUamus vel remoucamus ex humano corpore, quod ei nocec,amp;.'grauiter fertur, monftrat. Cd autem hic leopus ( contrariacótrariis re-n*iouenda)generaliflïmus lir,cov(q; duin ad parricularia omnia dcueniamus ; amp;nbsp;quid primo,quid lecundo faciendum fir, apparcat,is ddb ngucdus t ft. Et quia fco-pus,amp; indicatio, tanquam duo çorrela-tiua, lèmper fibirelpondcnc,cófequitur» vtdiftindoicopo generali, diftinétaindi-cationcs éminçât, qua; co certiores funr, quo diligêtius fcopi ipeciatim ponuntur, amp;nbsp;cófiderantur. Adio cnim Medici ver-ütur circa fingularia, amp;nbsp;indiuid na: eamqr gubemat indicatio, qua; vtdixi,aftopo, quem ftatuit Mçthodus, petitur, ka veró generalem fcopum redè diftinguimus: fi confiderabimus ; quotmodispoflint re-mouericontraria eóntrariis. Remouen-turautemconfiderata vel fubftantia, vel quantitate ciusquodremouendum, vel qualitate, vel tempore, in quo fieri débet remotio, amp;nbsp;quo in loco. S ubftantiam bic non

-ocr page 501-

MiKPOTEXNH? 48?

tionintclligimus propriè: fed de forma aurmateria morbi. Illi occurrimus remo tionc fcilicct cius,quodnocet,forma tan tumjfeüqualitate.Vt in ephemera,in qua fola qualitas peccat : fola alteratione m contraViummedemur. Formaliterenim (vtficloquar) fubllantiam morbi intelli-gimus,a!terationcm,exqua lequiturno-cumentum. Sublaroigitur fuo contrario formaliter, ideft,a]terâdo ad oppofitum, eÓfequitur ianitas.Subrtantia verb morbi maferialiter intelleda i eft ipfi materia immediate faciensmorbum : quæcûfua præfentianoccat; remouédaeftper cua-cuationem.Atq; hincohunturcircafub-ftantiæ cóüdcrationem duo iv/n^ni;feu in- indic«!^^« dicationes, id eft, collationes artificiofa: tu«, nocentis cum iuuantc,quxdemonftrant nobis cohærentiam confequutionis ( vt Galcni verbis vtar) inadione. Videlicet quid primo, quid iecödo,quid tertio ( ni-fi aliquid quod vrgeat, id quod KanTrUyf» appellant, interueniat) agendum. Eftau-tem hoeprimum in progreifu ifto prçcc-ptum. Quod in rcfolutione feu cognitio-ncvltimooftertur, primuin adioneeffe

-ocr page 502-

4J0 loAN. Cratokis

debere. Quxftio vero Methodica pri-mazQiud ed. Eed autem quid (vt in fcho-Iis docemur)de fubftantia quçrat,non de accidente:tamenhicnonpropnèaccipi-runMorbienimfuntacGidentia.ltaquid de morbo Sc cius caufa quærit. Nam hoc «gt;M«-n''ói«v eft methodi: nihil fieri fine caufa. Cu m vero eau G eft praefçns, ea tollenda, FeKri» putti- txemphJocofitfebrisputrida. Inhaccu **• calor naturalis inprærematuralem à putrid is exhalarionibus fublatis ad cor (non enim calor afficiens cor verè febris cft,ni-fiinnatumcaloremillius alteret,) fit mUf tatus : putredo vero in humoribus: ( licet iUanóde corruprioneiccundum omnes partes, neq; de putredine quam définit Äriftotcles, dû naturali generationi earn opponit : fcddceaqua’xa5i^gt;of cftjntel-ligicur, quamuis illiusquaeKsiSBAKdicnur, naturam femper recipit, cum m febribus pucridi vaporcsvbicunque fit eorumfocus, ad cor ferantur. ficutinpefte femi-naria contagii,fêu i/o«ot;«™xs/!T/; extra fuura fubieóhtm cd'uiaamp; ipiritumedianteaere in quo hæret haufta,fubito coramp;infituni Ïjjiritü amp;nbsp;caloretnlcthalitcroppugnant:)

Humo-

-ocr page 503-

- M t K P o T E X N H. 4 Jl Humores autem putrefcat ; propter pro-hibitamtranfpirationê;Tranfpiratio, vel proprer crairitiem,vcl copiam humorum prohibcatur i hinc infurgyt indicationes: Copiam humoru minucndamicraiïitiera attenuadam •, procurandam rranfpiratio-Kem.ita putredo çeflabit : amp;nbsp;febris cura-bitur, Habicis indicationibus à formai ßiareria morbi defumptis,ad fecundu cft progrediendum : amp;nbsp;pro altera indicatio-he alias Icopus inftituendus,videndumq-, Quantum {ïtagendum,ideft,quovlq;al- n. terando, velcuaciiandoproccdendui'n. ^enaum. Hunc vero moderatur virtus fubiclt;3;i,feii virium ægri conn:antia,amp; ea qua: hts con-hexavidcntur. Ætas,regio, in quaviuic ægen tempus anni. Conftitutiones quas Hippocrates njtamp;çartiç 'S àntwü appellat: Hæc enim virtutcm feu robur argri augc-re,vel minuerc,morbiq; vim frangere arque tollere polTe nom eft,Cû vero eo vfq» progredi in medicatione polfumus: quoad vires ægri cû fuis connexis nobis cocc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ dunt:hæc precipua cura Medicis incum-bitmc vires, quarü conferuationi femper vît« ra«»-ftudcre debent; fua culpa concidilfe vi- ^*’

-ocr page 504-

lt;H9i loAN. Cratonis

III.

Av*^'”'’

deantur, fed conferuencur. Cum virtute amp;nbsp;vihb.xgri firmisioinniapoffibiliaMe-dico fint : collapfa vnica fpes in recupera-dis fita Natura enim morborum eft cura-trixiMedicas adminifter naturæ. qui minime rede officiûfuum fecifie exiftima-tur : cum non vi morbi ; fed medicatione vires fradxatq; debilitara: fuccumbunt. Itaq; cum vacuandum cft,tantum detra-hendum,quatum virtus tolerat : diligen-r®rq; opera danda; ne vnquam vires agri exiuuriamus. Sublatis enim viribus:niil-lus amplius medicationi locus rclinqui-tur. Eftergohæc præcipuaamp;difficilima indicatio,qüç à quantitate petitur.in qua cumpræcipuèeluccre debcatprudentia Medici:opera danda vt minus potius qua. nimium (fiuealterandü,fiue vacuandum fit ) cgifte videatur. Prasftat enim viribus^^ integrismorbi materiam aliquamin corpore remanere: quam iis fradis amp;nbsp;dcbili-tatis ad morbi curationem omnia referre. Tertius fcopus ad Qualitatem agendi i direduseft:videlicer,quarationccuratio . j perfici debeat,id eft,quomodo fit opera-.: ' dum.vt cum corpus refrigeratum, cale-' faciem

-ocr page 505-

MiKPOTEXNH. 4fJ faciendum eft, hoc eft, forma morbi tol-lenda: vel vfu calidorum adu, vel poten-tiatalium: velfrilt;ftione,velinoru. item ft materiapeccat : aninediahoc ficriopor-teat;anmifl'ionefanguinis, an verophar-maco,velaliqtiadiuerfione per ligaturas, friftiones, vel per enemata. Sumitur au-tern indicatio modi agedi ,^ multis coin-dicanribus : priccipue vcro à confuctudi-ne agri, vt quida facilius potionibus: quidam ahis medicamentis curaiitur. Præci-pue vcro à.proprieïatib.indiuiduis,quas græci ;jgt;oatgt;xe,«'w vocant, vt quod nonulli natura abhorrent à Rhabarbaroivel aftu-mentcs enemata in fyncopcn incidunt. Item à conditionc ægri. Aliter enim tra-datur rufticusrobuftus; aliterdelicatus aliquis. Scopusautê, quem tempus ope- Tempu/mor randipra:fcribit (cûoccafiofitpræceps) ‘’^’ diligenter Medico attendendusme quid intempeftiuc egifte vidcatur. Obferuan-dumigitur tempus morbi: fit ne morbus in principio,augmente,ftatu,vel declina-tionc. Totenim funtmorboru tempora tam vniuerfalia: quam particularia. Ec feiendum, Auxilia qusinprincipio pro-

-ocr page 506-

4^4 loANi Cratonis

V. tórtsiffc-ßus fc laut.

funnin ftatujvel declinatione locum tard habere,imó in ftatupr^ßdiisMedicis,fie-; Utin vniuerfali declinatione nihil rurba-dumeft,fcopusvero, quélocusaffedus rrionftrat,feuaquo:inquo;amp;pcrqué fiaü operatio:fumtaindicationeafitu;amp;con*i nexione feu colbganriavniuspartiscunl altcra,fcóté peticur. Sim Ipe6camus;cü aii hæreat morbus, vel materiamorbum fad cicsin fuperficie j velinprofundo, obfer«( ua mus. ac fi indicatione fumta ab eo, qui afièdus exterius velinterius lædar/etneiJ diaadhibemus. Hicquoq!colligada,cÓ-nexio, amp;.' duduû ratio fpedatur. Siccunl gibba parsepatis connexafitvena: can ai defcendeti: ca affeda expurgate raateda

volerires; vrinam prouocainus. Concauij verolæfàopevenarû Mefaraidarum tcnlt; dendu in inteftinajper ventrem expurga-mus.Habemus igitur mcthodo monftra-i tosqninqjfcopos.aquibustotidéindica-tiones curandi generales petuntur: clinl fcilicet radoné medicanonis feu applica-donis remedii, confiderata fubftanda, id cft, forma amp;nbsp;materia morbi •, fiüe quanti-» tateifiucqualitateac modo agendh fiafes öccafio*

-ocr page 507-

MlKPOTÊXNU. 4*gt;^ öccafione atq; tempore ; fiue cóuenienti loeo aqtio, in quo, amp;nbsp;per qüé operamur, petimus. Ecquando circa fubieéla indi-üidua verfamur : generalib* fcopis difrin-ftis; ad diftinÓlas amp;nbsp;certas indicationcs a-ftimumaducrtimus.Inftrumcnraatnem, ^âw»«»»** quibus aftio Medici perncitur, cü præn-xofeopo fanitaré confequi, indicationi-bus,vcdixi,prælucctibus, ftudet:tria funt generalia ; videlicet, recta vidus ratio; Pharmacia; amp;nbsp;chirurgia. atq; de iis fingu -us cü Hippocrates tam aphorifticè;quam pfopofita dodrina perfpicua, eaqi multis in locis exemplis declarata,agat : ad Hippocrate,amp; eins interprété Galenum Mc-dicinæftudiofoSablegamus. Hocad ex-tremû admonétes, fempermedicoillud Hippocraticû , quod fupra potui tenen- Axioma «»-dum,fi:«jcKi(rai,«wsjgt;/ay,amp;Natura,ideft,vim ‘*“““* illam quç motus aóliones in corpore eiet, tanquam intrinfecam caulàm principem locûin tuendaatq; recupetanda fanitatc habere, Medicunaturæadminiftrûelfe, amp;fi ille intégré partes fuasexequipoflir, itafpedatoré, ne quö modo res nónatu-ralcs amp;nbsp;excrinfecus aduenientes impcdi-

-ocr page 508-

Chymica.

494 ÎO. C R A T. MI K P O T E X V ^-mentum adferant. VbiveroNaturafutf-cumbit, à Medico erigcnda, certoq; fta-tuendumnifiea médicamenta adadum deducat,vt loquunturMedici,adum a-durum. Imo in fraduris,rupturisamp;mé-brisluxatis ac emotis Naturaopemnort ferente rede amp;nbsp;foeliciterfuccedit. Quo magis eorum ftultitia admiranda,quiirt certis amp;nbsp;expertis, vtaiunr, medicamen-tis atque Chymica induftria prxparatis» omnem fpem morborum curandorunl ponunt,St iniis adhibendis tam audaces lunt, vt ne quidem arte Medica amp;nbsp;prx-ceptis,quorum authores amp;nbsp;interprétés vitupérant, opus purent. Sed cumiftord hominutninianianon libet rixari. Ha’C autem pro typo , vniuerGm dodrinani Hippocraticam per iynopfin oftendéte, propofuimus. Islï diligenter Medicoift conipeólu fuerit; amp;: ad illius,quaiï abfolu-tioncm omne ftudium ,diligentiam ,5^ operam conuertent; baud dubie fœliccS inartc progrcirus,Deo dudiaamp;adi-ones benigne fortunante* eft fadurus.

r I N I s.